‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪1 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪2 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ق  ظ ‬

‫ وا‬ ‫ ‬ ‫م  ب۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔د ل   ‬

‫   ‬ ‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬

‫‪2009‬ء‬ ‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬ ‫ ا‬

‫ اُردو رم‬ ‫ ‬ ‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬

‫ ا‬ ‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔  ‬

‫۔‬ ‫ وزٹ ‬ ‫  ری و  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ و ز‪، ،‬‬ ‫ٹ‪ :‬۔ ‬

‫‪http://www.jamiahafsaforum.com/forum‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪3 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫ان‬

‫‪10‬‬

‫‪14‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫ا م آ د   ‬

‫‪18‬‬ ‫ ز ی   ا  اور  ر ” را “  ‬

‫‪20‬‬ ‫ وا  ۔۔۔۔۔د  ر‬

‫‪20‬‬ ‫م ‬ ‫ و‬ ‫ د ل   ‬

‫‪20‬‬ ‫  ‬ ‫د ل     ‬

‫‪23‬‬ ‫د ل    رف ا د  ‬

‫‪24‬‬ ‫  ن  ؟‬ ‫د ل   ‬

‫‪26‬‬ ‫ن  ف  ں؟‬ ‫آ  ‬

‫‪31‬‬ ‫ن   ا   و ام   ‬ ‫   ‬ ‫ا‬

‫‪32‬‬ ‫ر   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪4 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪36‬‬ ‫ وا‬ ‫   ‬

‫‪37‬‬ ‫ ‬ ‫ وا    د  ‬

‫‪43‬‬ ‫ں‬ ‫ وا    ‬ ‫ن   ‬

‫‪47‬‬ ‫ں‬ ‫    ا ا ر ‬ ‫ا م آ د ‪ ،‬ور‪،‬‬

‫‪50‬‬ ‫  د  اڈ‬ ‫ وا    د‬

‫‪60‬‬ ‫ ر خ   ا ِر‬ ‫ن   ا‬ ‫ا  و    ‬

‫‪63‬‬ ‫ت‬ ‫   ‬ ‫  رت ‬ ‫ وا    ا‬

‫‪70‬‬ ‫    م  ؟‬

‫‪79‬‬ ‫  ‬ ‫ں     ‬ ‫ۃ   ا   ہ   ا‬ ‫ ا‬

‫‪81‬‬ ‫  ُ ان‬ ‫ اور ‬ ‫ وا  ا‬

‫‪85‬‬ ‫ وا‬ ‫ی  ی  ت اور ‬

‫‪92‬‬ ‫ را   ار‬ ‫ وا    ا ر ا‬

‫‪98‬‬ ‫ں    وہ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪5 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪103‬‬ ‫ ا ا ت‬ ‫ وا    ‬

‫‪107‬‬ ‫ ‬ ‫ وا  اور ‬

‫‪110‬‬ ‫ وا‬ ‫دی  ن اور ‬

‫‪116‬‬ ‫  ول‬ ‫ِ‬

‫وزارت دا    ا‬

‫‪118‬‬ ‫  ول‬ ‫ن   ا‬ ‫ر  ‬

‫‪119‬‬ ‫ اڈے‬ ‫ن   ا‬

‫‪124‬‬ ‫ ‬ ‫ن اور ا‬

‫‪129‬‬ ‫  ل‬ ‫ی   ا‬ ‫آ  ا  آ    ‬

‫‪136‬‬ ‫ وا ا و  ا    ‬

‫‪137‬‬ ‫ وا         رف‬ ‫م ز  ‬

‫‪139‬‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬

‫‪140‬‬ ‫  ار ا اد   ‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬

‫‪141‬‬ ‫ں‬ ‫  ا    ‬ ‫ وا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪6 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪142‬‬ ‫ واردات‬ ‫ وا  ‬

‫‪144‬‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ت ‬ ‫ ‬ ‫ وا‬

‫‪147‬‬ ‫ت  ن ‬ ‫ ‬ ‫ن   ا‬

‫‪148‬‬ ‫ وا    ‬ ‫ن   ‬

‫‪150‬‬ ‫ وا     د‬ ‫ِ م  ر      ‬

‫‪152‬‬ ‫  ؟‬ ‫ وا    ‬

‫‪153‬‬ ‫ وا     ر  ں؟‬

‫‪166‬‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫  ج اور ‬ ‫ا‬

‫‪167‬‬ ‫ اڈے‬ ‫ا ق    ا‬

‫‪169‬‬ ‫    ب   د‬ ‫ں   ‬ ‫ے   ا‬

‫‪170‬‬ ‫    ر   ر‬ ‫    ا  ‬

‫‪179‬‬ ‫ وا    ا ا ت‬ ‫ اور ‬ ‫   ‬ ‫ا‬

‫‪180‬‬ ‫ ‬ ‫     ۔۔۔۔۔ ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪7 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪183‬‬ ‫ وا  اڈے‬ ‫ اور ‬ ‫ن   ا‬ ‫ا‬

‫‪184‬‬ ‫ر‬ ‫ڈ‬

‫‪184‬‬ ‫ن‬

‫‪185‬‬

‫‪185‬‬ ‫ۂ‬

‫‪185‬‬

‫‪186‬‬ ‫دو  ‬

‫‪186‬‬

‫‪186‬‬ ‫ا رت‬

‫‪186‬‬ ‫ن‬

‫‪187‬‬ ‫اردن‬

‫‪187‬‬

‫‪187‬‬ ‫ۂا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪8 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪187‬‬ ‫  ب‬

‫‪188‬‬

‫‪188‬‬ ‫ اڈا‬ ‫    ا ا‬ ‫ن ‬

‫‪189‬‬ ‫ری‬ ‫ن   ‬ ‫   ‬

‫‪190‬‬ ‫د    ‬ ‫   ‬ ‫    ا م ‬ ‫ڈا  ‬

‫‪190‬‬ ‫ ‬ ‫   ڈرا  ا‬ ‫ڈا  ‬

‫‪194‬‬ ‫ وا  ‬ ‫   ‬ ‫وا  ‬

‫‪197‬‬ ‫  د‬ ‫ د‬ ‫    ش ‬ ‫ا‬

‫‪202‬‬ ‫  د ا    ‬

‫‪203‬‬ ‫  د  و‬

‫‪204‬‬ ‫ و ہ‬ ‫د ا‬

‫‪204‬‬ ‫ا    ‬

‫‪206‬‬ ‫  ہ‬ ‫ا ں   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪9 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪209‬‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫ وا      ‬ ‫ آ  اے اور ‬

‫‪213‬‬ ‫د   ز ہ ‬

‫‪218‬‬ ‫    ‬ ‫ی ‬

‫‪219‬‬ ‫ن‬ ‫ہ‪،‬‬ ‫ۃ(ا‬ ‫ ا‬ ‫)‬ ‫ِ‬ ‫  ‪،‬‬

‫    م ڈا‬ ‫ اور آ  ا  آ    ا    ‬

‫‪224‬‬ ‫ں   ‬ ‫  دوں    ہ ‬ ‫د‬

‫‪228‬‬ ‫   ق‬ ‫ک  ج    دن   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪10 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬
‫ ‬ ‫  ۔ وہ ا  ا ے   ‬ ‫ں   دو ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا  رب ا ت      ص  ے     ‬
‫ ‬ ‫  ؟  !‬ ‫ل  زر    ‬ ‫   ‬ ‫   ر   ۔      ‬ ‫ دوری   دا‬ ‫  ھ    ا   ی   ں  ‬ ‫ ‬ ‫اور  ‬
‫ ‬ ‫  وں    ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫دی    ‬ ‫    ف ا    ر  اور  ‬
‫ ‬ ‫  ۔   ان    ر  ر     ان   ‬ ‫   ‬ ‫وں   ‬ ‫دان     ان ‬
‫ِ‬ ‫ے  ڑھ ر     ں  ں ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫  ں   ر    ان   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫۔ ا  ‬ ‫  چ     ان    ں   ڈا  ‬ ‫  وم   ر   ۔ ‬
‫ ‬ ‫ وہ         اوٹ       ان ‬ ‫ ‬ ‫         ‬ ‫۔ ‬ ‫ت   ‬ ‫   ‬ ‫     ‬
‫ن    ف   ‬ ‫     وہ   ‬ ‫    ‬ ‫  ف ‬ ‫ ا  ڈراؤ   اب  ن   ان            ۔ ا  ‬
‫   ‬ ‫ ا‬ ‫  ں    ف   ر   ۔ ان    ف   ر       ری د‬ ‫ اور ‬ ‫ر   ؟ وہ    ن     وہ ‬
‫ں    د  ‬ ‫    ں  اور   ل  ‬ ‫  ۔  وہ  ‪  246‬‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫  ۔   ری  د    و‬ ‫ا   م   ‬
‫  ۔ وہ د    ز وں      ا   ارب ‬ ‫     ا        ‬ ‫  ۔ اور  د ان ‪  246‬ں   ‬
‫ن‪ ،‬‬ ‫ د  ر   ۔  ا‬ ‫ ‬ ‫ آہ       ل   ۔  وہ  ‬ ‫  ۔    ان          ‬ ‫ں    د    ‬
‫  ۔  وہ  اس   ی   ی  د     ن ‬ ‫ ‬ ‫ آگ  ا    ‬ ‫ ‬ ‫ اور     ں    ‬ ‫‪   ،‬ن‪  ،‬‬ ‫اق‪  ،‬‬
‫        ری د     ان   ون  ۔‬ ‫  ۔ وہ   ‬ ‫ د  ‬ ‫ ر‬

‫؟‬ ‫ں     ‬ ‫ ‬ ‫ ان ز وں   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪11 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫؟‬ ‫ ر‬

‫ ا ّ       ن ‬ ‫  ر     َ دار    ام       ‬ ‫ وا ں   ‬ ‫   ا   ف ‬ ‫ری ‬

‫    ؤ ں ‬ ‫   دم  ے۔ ‬ ‫ں   ان   ا   م  دار   دے۔     دم  ری ‬ ‫ ان ‬ ‫ ‬ ‫   د  اور ‬
‫    م   آ ۔‬ ‫   ا   ا   ‬ ‫       ‬ ‫ ز     رے ‬

‫‪  ،‬ا   ‪  ،‬ا م    و ہ ‬ ‫ن   آ ‪ ،‬ا  ‬ ‫ وا    ‬ ‫  ۔   ‬ ‫   و‬ ‫ ‬ ‫ اب   ‬

‫دہ      ۔‬ ‫  ھ     ‬ ‫ دو ی  ل د     ۔     ‬ ‫ د       ام     ‬ ‫   ا‬

‫ ‬ ‫ آ  ‬ ‫ ‬ ‫ دن    اردو   زار      ‬ ‫ وا‬ ‫ل ‬ ‫ ‪٢٠٠٩‬ء  روز  ا  ‬ ‫‪ ٢٥‬ا‬
‫   ‬ ‫ ای  ‬ ‫   ‬ ‫ دو‬ ‫   ا  ‬ ‫ل  ا ‬ ‫‪SMS‬‬ ‫  ن    ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  را  ا‬ ‫   و‬
‫ ڈاؤن   ڈ      ‬ ‫  ر     ‪   You Tube‬ں   و ام  اور  و‬ ‫ وا     ب  ‬ ‫     آپ  ‬ ‫ اور  ‬
‫   ‬ ‫  ا  اور   ر‬ ‫    ش   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫     ا  و‬ ‫  اد    ‬ ‫ اس   ب    ‬ ‫رے  ‬
‫      ۔ اس دو ی  ل    ر     رہ ‬ ‫د  زہ   ‬ ‫ ‬ ‫ دروازے   ‬ ‫ر   ر   ا  ‬
‫ اور او  ‬ ‫ ‬ ‫   دو ار  ر     ف ‬ ‫       ا  ڈاؤن  ڈ     وف      زہ   ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫  روں ‬ ‫ آ              دو ے  ں    ح ا‬ ‫آواز    ر           ا‬
‫ ‬ ‫وز     ر    ‬ ‫وز       ٹ     ر   ۔  ان  ‪ ٩‬‬ ‫ ‬ ‫     ان  ‬ ‫   رہ    ‬ ‫اور   ی   ت    اس  و‬
‫   ‬ ‫ع     ب    ر    اور  اس   رے    ‬ ‫  ا        اس  ‬ ‫   دور   ‪Xe‬‬ ‫ ‬ ‫ ر  ‬ ‫ٹ ‬
‫ی   ر        ر      دو  دن  اس ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا      د‬ ‫ت       ا   ان   ا    ‬
‫ ‬ ‫  ر    دورے    آ  اور ‪GCU‬‬ ‫  ی ‬ ‫     ‬ ‫  ے   ا ں     اب  ‬ ‫ ر  ‬ ‫ت   ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪12 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   وہ ‬ ‫ اس   ‬ ‫   ر  ‬ ‫    ر  ‬ ‫ وا  وا  اس ‬ ‫ اُس دن ‬ ‫  ء   ب  ۔ درا‬

‫ ر ار ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ر ں    ر‬ ‫ ر‬ ‫  د ‬ ‫    ب       ں  او  ‬ ‫    ی ‬ ‫ل   ‬
‫۔     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ا   رت     ں     آ   ۔  ‬ ‫ں   ر    ‪  ١٥٠‬‬
‫  ح     ‬ ‫   ‬ ‫    ق     اُ   زے         ا ا  ‬ ‫ د‬ ‫  روں اور  ں   ‬ ‫ا‬
‫  ر     ر ‬ ‫ وہ   م  ا  ‬ ‫ ‬ ‫ د‬ ‫  روں    ‬ ‫   آج      ا‬ ‫ہ ‬ ‫دار  ا      ‬
‫ں ‬ ‫ وا    ‬ ‫۔  اس   ب    ‬ ‫  ی     ر     وف  ‬ ‫ ‬ ‫ د‬ ‫ ز دہ  ا‬ ‫   اور    ‬
‫ ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫  ز ں   ا ال ‬ ‫ن    ف ا‬ ‫ اور ‬ ‫  ا‬ ‫ن   ان     ‬ ‫ ‬
‫ں   ‬ ‫  چ     وان    اور  ‬ ‫ ‬ ‫  ۔    ا  ‬ ‫   د ل    ‬ ‫ وا  ا‬ ‫     ‬ ‫   ‬
‫  م ‬ ‫  زوں     ر  اور  اس    ‬ ‫   ان    ‬ ‫ہ ‬ ‫ ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ں   ‬
‫ دے   ۔  اس   ب        ‬ ‫   اس    ‬ ‫   اور    د ل      ‬ ‫ ر‬ ‫ و   دی  ‬ ‫ا اد      ‬
‫ ‬ ‫ں      ا  ا ر      ے  ۔       ذ   رو ں   ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫         اس   ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ب  ھ   ا  ان د   ں   ‬ ‫ و  ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ر  ‬ ‫  دو   ی ‬ ‫ ‬
‫   ا      اس   ‬ ‫ ‬ ‫ وہ ا    دو ں     اس  ح ‬ ‫     ‬ ‫     ‬ ‫ن    ے   ‬ ‫ ‬
‫    ں    ا ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا  ا ن    ر       ان د   ں    رے   ‬ ‫         وہ ‬
‫ن‘ ۔‬ ‫ اور ا ن  ۔  ‪ ،‬گ   ‬

‫   ‬

‫‪١١‬۔‪١١‬۔‪١٤٣٠‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
  ‫ وا‬      ‫ل‬ ‫د‬ 13 

 ‫   د ب‬ ‫  رم     ا‬    ‫ وا     ف‬

U_S_ Training Center Promos - Register.mht

 
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪14 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫ا م آ د   ‬

‫ت   ‬ ‫     ا‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫    ب ‬ ‫  ا  ۔ ‬ ‫   ‬ ‫ن روز  اُ‬ ‫ ‬
‫۔‬ ‫   اس  ب   ا ا  ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا ن ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫ا  ‬ ‫ا‬

‫ ‬ ‫ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  آ‬ ‫آ‬

‫   د  ‬ ‫ اداروں    ‬ ‫ں   ‬ ‫ک ‬ ‫ں     ر  اور  ان    ‬ ‫ا م  آ د        ‬

‫وں ‬ ‫ اور   س  ‬ ‫       وہ  ا م  آ د    ‬ ‫ روز  ا      آ    ا م  آ د  ‬ ‫ِ‬
‫ وزارت  دا    ‬ ‫۔‬
‫۔ اس ‬ ‫ ‬ ‫ت     ا  ر رٹ ‬ ‫ ‬ ‫   اور اس  ا    ‬ ‫    ں   د ا د  آ د  ری   ‬
‫  ہ     ا ‬ ‫ دو   ‬ ‫ ‬ ‫ک ا‬ ‫ں     اد      ‬ ‫ ذرا        د ٰی         ‬ ‫ا    ‬
‫  ا    ‬ ‫ں   ‬ ‫ں     ‬ ‫ی ‬ ‫ ز دہ   اد  ا ا  اور  ‬ ‫ ‬ ‫      ں   ‬ ‫ ‬ ‫اور  ‬
‫ت    ا  ڈا ز اور  ز   ادا       اور    م   ا  ‬ ‫ ا        ان ‬ ‫  ۔ د‬ ‫   ‬ ‫ت ‬
‫       ان ‬ ‫  ں   ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫    ا        د    ا  ا ع   ‬ ‫  ر  ا‬
‫ ا ر  ‬ ‫ اور  ‬ ‫ں  ‪   ،‬ڑ ں    آ ور‬ ‫ک     ‬ ‫ ‬ ‫ ر ۔  ا  رات    و‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ت ‬
‫ت     ‬ ‫ِ‬
‫ وزارت  دا    ‬ ‫ ‬ ‫   ا م  آ د  ‬ ‫  ف        اس  ‬ ‫   آواز  آ    ‬
‫    ر ‬ ‫ ‬ ‫ آ      ا     ر  ا‬ ‫ل ‬ ‫ک ا‬ ‫دے د    دو ی  ف ا م آ د   ا  اور ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪15 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫ڈ ا ں‪ ،‬‬ ‫ ر  وا  ر‬ ‫   وا   ۔  ک آر    ا  ا      ‬ ‫    س ‬ ‫‪ ٦ -‬‬ ‫د  ا‬
‫  ‬ ‫ اور ‬ ‫“   ‬ ‫ د   ۔  ”ا‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ڈ ا وں   ‬ ‫ اوز‪ ،‬ا    اوز اور ر‬
‫ وا  ا  ‬ ‫ڈ ‬ ‫    ک  ج   ر‬ ‫ وا  ا ر    ا۔ ‬ ‫ ‬ ‫ روز    ‬ ‫   ا  ‬ ‫آ ز ‪ ٢‬ا‬
‫ ‬ ‫ آ     رہ ‬ ‫ت ‬ ‫     ا‬ ‫   را  ‬ ‫ د     ۔ اس ‬ ‫  اہ    ‬ ‫ا       ں   ‬
‫ ز دہ  ۔ اس ‬ ‫ ز ی   ر        ا   ں   ا  و ر خ ‬ ‫   ‬ ‫ڈ ‬ ‫د ا  ا      ا  ر‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   او   را   ا‪   ،‬‬ ‫ڈ ‬ ‫د ا  ا      ا  ر‬ ‫“  ا  ذرا    و ں ‬ ‫دوران ”ا‬
‫و   ا ف     وہ ا   ور ت   ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫“     ڑی    ت ‬ ‫  ۔  ”ا‬ ‫   ڈ    ‬
‫و   د ب ‬ ‫ د   ۔ ‬ ‫ک د‬ ‫ت ‬ ‫   ‬ ‫ی   ر    ور  ا  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ا    ‬
‫ور پ   ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   روات   وا  ‬ ‫     اور ‬ ‫ د  ذرا    ‬ ‫ت   ‬
‫ی   ی ‬ ‫ ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ا          ‬ ‫ درا‬ ‫        رت  ل وا         رہ  ر  ا‬
‫   ر   ۔‬

‫وز   ادارے ا  اے ا    ‬ ‫ ‬ ‫ی ‬ ‫ ‬ ‫م  ا     اس   ‬ ‫    رے    ‬

‫ ‬ ‫ت  اور  ذا   ر  ‬ ‫ د ب  ‬ ‫ ان  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  م ‬ ‫ت  اور   ف    ‬ ‫ ‬ ‫۔  ذرا    ‬
‫ ز ی   ذا  روا    ذر  ‬ ‫ ا ر   ا ر اور ‬ ‫ آ   ‪ ،‬ان   ‬ ‫ت ‬ ‫       ‬ ‫   د‬
‫ ا  ‬ ‫ و ہ     ا‬ ‫ ‬ ‫ی ا ن‪ ،‬‬ ‫  ۔ اس     ان   ‬ ‫   ‬ ‫ –‪  ٦‬ا‬ ‫ ا‬ ‫ا وار ‬
‫ے ا ب    ارا    ۔ ذرا         رچ ‪٢٠٠٩‬ء    اس  ح   ا  ا ر   ذر  ‪ ٠٠١‬ا اد   ‬
‫ ‪ ٤٢‬‬ ‫ ر ۔    ازاں  ان    ‬ ‫   ڈ  ‬ ‫رم  ‬ ‫   ‬ ‫ں    اس     ر  ‬ ‫ ‬ ‫      ۔  وہ  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪16 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ دور ‬ ‫ ا م آ د   ‪١٤‬‬ ‫    ری ر ۔   ‬ ‫   آ ز       ‪ ٣٠‬‬ ‫   ‬ ‫     ‪١٠‬‬ ‫ا اد    ‬

‫ ‬ ‫  ہ ا اد    ی  ڑ ں       ‬ ‫  ۔ ذرا        ‬ ‫   دی ‬ ‫ ا‬ ‫   روڈ   وا  روات ا‬
‫ ور پ    ‬ ‫ آ  ‬ ‫ ا     ر  ا   ا‬ ‫    ۔  وہ  ا‬ ‫ روات  ‬ ‫ار  ‬ ‫   ‬ ‫‪  ٦-‬‬ ‫ا‬
‫ دی  ۔‬ ‫ ‬ ‫ے اور اس   ا‬

‫   ا اد    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫       ا‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  ۔     گ   ار ‬ ‫ وا      ‬ ‫ د‬ ‫ہ   ‬ ‫ ا   ر  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ی ‬ ‫ اور  اس    ‪  ٤‬‬
‫  ۔‬ ‫     اور ا ں   داڑ ں   ر  ‬

‫ ‬ ‫ روا    د   ۔   ں  ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫     ‪  ٣١‬‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪٣٠‬‬
‫   آ ز    ‬ ‫ ا  دو ا     ا‬ ‫   ا اد   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫        ۔ ‬ ‫   را  ‬ ‫ی ‬
‫   ‬ ‫   ا‬ ‫     ‬ ‫ی  ج   ر‬ ‫ ‬ ‫اہ  ‬ ‫ وا  اس     ‬ ‫ د‬ ‫  وع      ۔ ‬
‫ا  ‬ ‫ ر   ۔  ازاں   ا  ا    او   وا        آ  اور ان د ں روات ‬ ‫ وا    ‬ ‫  د  رس ‬ ‫د‬
‫ ورک ‬ ‫ اور ‬ ‫         ا   ح   ‬ ‫ وا      ا  ‬ ‫ اپ   ‬ ‫   ر    ذرا            ‬ ‫ ‬
‫  ۔ ا  ‬ ‫ت دی ‬ ‫ ‪  ١٦‬ار     ‪  ٤٠‬ار  اہ اور د  ‬ ‫ دوران ‬
‫ِ‬ ‫ وا   ں ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫  ۔ ‬ ‫     ‬ ‫ ر  اور ‬ ‫       وہ    ں   ‬ ‫و       ا و    دوران اس   ‬ ‫   ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫۔   اس   ‬ ‫   ‬ ‫   اس   ر ّد‬ ‫   دی ‬ ‫ اور  ز ‬ ‫ا  اس   ڈ    دوران  ز   و  آ‬
‫ی  اور ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ز ی    ‬ ‫ ‬ ‫   و‬ ‫و        ا و  اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  م    ۔ ‬ ‫ ‬
‫    ۔      ا  ‬ ‫  ؤس  ‬ ‫ ر‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ وا ں     ل  ‬ ‫ ‬ ‫د  ۔ ‬ ‫ ا ان    ‬ ‫ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪17 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ۔ ذرا      ‬ ‫ دی ‬ ‫   ا زت ‬ ‫ روات  د ۔  ں        ز ‬ ‫         ا‬ ‫د  ‬

‫روں    ف   ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ر  ‪  ،‬ت ‬ ‫     ان  ں   ‬ ‫  ر   رڈ    ر  ‬
‫    ا۔ ذرا    ‬ ‫ل  ڈرن ‬ ‫ز  دہ ا‬ ‫ ‬ ‫ دی   اور ‬ ‫ل   ‬ ‫    اد   ا‬ ‫ اور د‬ ‫ ‬
‫ اور د  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ آ‬ ‫      ل ‬ ‫ ‬ ‫ د‬ ‫     ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬
‫ وا  ‬ ‫ د‬ ‫  ۔اس دوران ‬ ‫ ‬ ‫ و ‬ ‫ں   ‬ ‫ں ‬ ‫        ں   ‬ ‫ ‬ ‫ د‬ ‫ا  ‬
‫ وا ں ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن  ۔ ‬ ‫    رے ‬ ‫۔   ‬ ‫ ر          ‬ ‫ ا   ت   ا س د‬
‫ ‬ ‫    ر     اور   ا‬ ‫ہ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ وا ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ر   م ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫         ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫اور ‬ ‫  ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔   ‬ ‫   ‬ ‫  رے  ‬ ‫      ت   ‬
‫ روا    د     ۔‬ ‫ ‬

‫ وا   ں ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ہ     ‬ ‫  م    د     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫“‬ ‫ہ   ”ا‬ ‫ازاں ‬
‫   ‬ ‫ ا      ‬ ‫     روڈ   روات ا‬ ‫ دور  ر   ‬ ‫۔ا م آ د   ‪ ١٤‬‬ ‫ ‬ ‫  ں   ‬
‫  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫    رڈ    ا  ۔ اس  رڈ    س   ‬ ‫    ر ا   ا  آ  ‬ ‫   ‬ ‫ ‪ ٤‬‬ ‫ا ر ‬
‫ اور ‬ ‫ں      ق و ‬ ‫ہ ‬ ‫    روں  ں   ‬ ‫    ر ا   ا    و   رت   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫ اور   ردار   ر      ‬ ‫  ر    ذر‬ ‫  ۔  اس     وہ  د اروں     روں   ف  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ر   رڈ  ‬
‫   ‬ ‫ اور   خ    ‬ ‫ں    ح ‬ ‫ ‬ ‫    رت    دروازے  ‬ ‫ر    ا م       ۔   خ  ا ں  ‬
‫   دو  ں   اور ‪  ٤‬ے دو ‬ ‫   ‪  ٦‬ے ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫    ۔ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ل ڈال   ‬
‫  ر واش وا  ‬ ‫ ا‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ے ‬ ‫  ۔ ا‬ ‫ں   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪18 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   ‬ ‫    ر    اس   ح     م  ‬ ‫ ‬ ‫  رڈز   ت   ۔    آ  ‬ ‫ ا  ‬ ‫ آ‬ ‫ز ں   ‬

‫ہ  ر  ‬ ‫ زدہ اور ‬ ‫   ‬ ‫      رڈ      ف ‬ ‫ ‬ ‫  م    رت   ‬ ‫“‬ ‫ہ   ”ا‬ ‫۔‬
‫ ا  ‬ ‫و     دار      اس   رت  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫د  ا‬ ‫ ‬ ‫“   ‬ ‫ہ  ”ا‬ ‫   ‬ ‫  ۔  اس  ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫   اور  ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ و  ‬ ‫ وا  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ا‬ ‫ر   م ‬
‫  ۔‬ ‫  ل   ‬ ‫ل   ‬ ‫دا ے   ز  ا‬

‫       اس و ا     ں دور دور ‬ ‫   ‬ ‫ہ     ‬ ‫” ر ا   ا  ور پ“  ا  ‬

‫   ا ر     ‬ ‫   ‬ ‫ل   ر   ۔  ر  ‬ ‫ ا‬ ‫  م   ‬ ‫ د ‪    ،‬رت ‬ ‫ ‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ و   رت    ‬ ‫    ے  اور  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫ن     ک    اور      ا   ح    ‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬
‫    ر   ۔ اس   ا  ‬ ‫    ں   دا‬ ‫    ک       ‬ ‫  ری    ال        ‬ ‫واردا ں    ‬
‫ ا  و ر خ ‬ ‫  ۔   ا‬ ‫   ا ا ت   ارادہ ر‬ ‫   اس ‬ ‫       ‬ ‫ِ‬
‫ وزارت دا    ا  ذر‬
‫ را    ‬ ‫ ز ی  ‬ ‫ اور  ‬ ‫  ۔  اس  ر رٹ     ری    دوران   رہ   ر  ا‬ ‫   ‬ ‫ آ  اس      ‬
‫      ن   ز ‬ ‫  ا ۔   ر  ا‬ ‫   آ دہ ‬ ‫    ت ‬ ‫       ‬ ‫د  ر ‬ ‫     ‬ ‫ ان   ‬
‫  ۔‬ ‫    ل     ا  ‬

‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫“  ا  ‪ ٦‬ا‬ ‫ روز  ”ا‬ ‫) ‬

‫ ‬ ‫”را“‬ ‫ اور  ر‬ ‫ ز ی   ا‬

‫  و   وپ ‬ ‫  ک  ج   ‬ ‫ف   ‬ ‫  ں۔  ‬ ‫ ذ  ‬ ‫  ‬ ‫ ز ی   ‬ ‫ں ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪19 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  دہ ‪OP Post‬‬ ‫    ک  ج   ‬ ‫ ‬ ‫   ‪ ٢٦‬ار     ‬ ‫ ز ی ‬ ‫  ۔ ‪١٩٨٧‬ء  ‬ ‫وز (‬ ‫)‬

‫ و  ا ں    ن   ‬ ‫  ک  ج   در ں آ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ت  ۔ د     م   ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ر  آ ن     ان     ‬ ‫ و ‬ ‫  ں      ف  ر   ج   ‬ ‫   ‬ ‫را  ‬
‫  ز ا  و  ڈ    ‬ ‫د ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ آ  ‬ ‫ ‬ ‫  ‬ ‫   د‬ ‫   دی     ‬
‫      ۔ ا  دوران  ر  ‬ ‫ ‬ ‫  ڑ     ‬ ‫   اور ‬ ‫    وڑ   ‬ ‫ ز ی   ‬ ‫د ۔ ا  روز ‬
‫ط ‬ ‫ ا ق      ‬ ‫    ۔  )    ‬ ‫   ‬ ‫   اور  ‬ ‫د  ک  ج    ا ں   ‬ ‫     و ں  ‬ ‫ج   ‬
‫ ز ی    ‬ ‫  ا  د   ۔  ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫    (  ‬ ‫ ز ی     ر  ‬ ‫   ‬ ‫ اس  ‬ ‫  ی   ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ا     ج    رغ   د    ‬ ‫    رٹ  ر‬ ‫  ا ۔ ‬ ‫   ‬ ‫ اپ   وہ ‬ ‫ ‬
‫ا     ر   ج        ۔‬

‫(‬ ‫ ‬ ‫ وا ‪....‬از‪ ....‬رق ا‬ ‫ن ‬ ‫) ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪20 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ وا ‪....‬د ل ر‬

‫م‪:‬‬ ‫ و ‬ ‫ل   ‬ ‫ د‬
‫ََ ْ ُ‬
‫دﺟﻞ َﯾﺪ ُﺟﻞ ) وزن  (  ‬ ‫       ب‬ ‫  ا     ظ      ”د ل“ د    ‬

‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫ ز دہ  ‬ ‫   ‬ ‫ د  اور          ۔ا   ح  د ل    ‬ ‫  ٹ    د‬ ‫ر   ۔  اور  اس    ‬

‫  ز۔‬ ‫  ا د‬

‫‪:‬‬ ‫  ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬

‫۔ )ا  ص‪(٨٣٦‬‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫        ‬

‫   اس ‬ ‫   ‬ ‫ ا    ‬ ‫  ے   اس ‬ ‫  ا  ری د    ‬ ‫   ‬ ‫ د ل ا  ‬

‫ وہ  ) ری( ز  ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اس  ‬ ‫از    ”د ل    ‬ ‫س  ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ت    و‬
‫        “۔‬

‫س ا  ‪(٥٤٨/٣٠‬‬ ‫)ا‬

‫     ‬ ‫ہ ‬ ‫ اس    ‬ ‫  ں    اب  آ‬ ‫   آ  ‬ ‫  ز   ‬ ‫ اور  د‬ ‫ ‬ ‫د ل   ‬

‫  گ   ‬ ‫   ا‬ ‫   اور  اس    ‬ ‫     ‬ ‫  ی  اس    ‬ ‫   وہ  ‬ ‫  ت    ں     ‬ ‫د‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪21 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ اس دور   ‬ ‫     ‬ ‫۔  ا ا    د وی ا ر   د‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ د  و ‬ ‫ آد    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ٹ  د‬ ‫   ان   ں     د‬ ‫   ‬ ‫    ا ں  اور   ام  ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫  ان اور ‬ ‫ د     ۔ ا‬ ‫  م         ‬ ‫   د ل     ا   پ   ‬ ‫ ‬ ‫دت ‬
‫ت   آز         ف   ‬ ‫   ا  ا  ‬ ‫  ن   دو  وں  و  اور   ‬ ‫د     ٹ      ۔ ا‬
‫ آ  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   اور د ل    دہ روح   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں    ت    ٹ ا ر    ا  ا‬ ‫ہ ا‬
‫    ا   ٹ ‬ ‫    د   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫د ل  ی       د     ان  ر  ‪      ،‬اق   دو  وں   ‬
‫ ‬ ‫  ر     ‪ CIA‬اور  د ل    ‬ ‫ ر ر‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ رو ۔  ا‬ ‫ ‬ ‫   اس    ا  ‬ ‫  اق  ا  ‬
‫ ‬ ‫ د   ‪  ،‬ں   ‬ ‫    ر ں    ڑے  ر   ‪ ،‬‬ ‫ن ‬ ‫ ا ام  ۔ ‬ ‫     اور ‬ ‫ وا    ‬
‫    ارہ   ۔ ‬ ‫   د  وہ    ا‬ ‫ن ‬ ‫ن    ا‬ ‫ ‬ ‫   ‪  ،‬‬ ‫  ق     ف  ورزی  ‬ ‫   اور  ا‬
‫ن  ا    ا  ‬ ‫  رے  ‬ ‫ن ‬ ‫ ا‬ ‫ن      ا  ا‬ ‫ دن  ان    رہ    ‬ ‫ )  رڈ (‬ ‫ ‬ ‫ی ‬
‫ ‬ ‫      ڑے  رے    ا ‬ ‫  ا دی     ‬ ‫ن   ا      ‬ ‫۔ ‬ ‫ن ‬ ‫     د ا د  ‬ ‫ں   ‬
‫   دی ‬ ‫   ا‬ ‫ن   ا‬ ‫     ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ر  ر   ‬ ‫  ت ‬ ‫ ا‬ ‫  ل   ‬ ‫وا ں   ‬
‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ق   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ اور     ‬ ‫ں  ا ں               ر‬ ‫ں ‬ ‫ں ا‬ ‫   ‬
‫   دا    د ۔     ری  د    ‬ ‫ں    ا‬ ‫ں   ‬ ‫ ا م   ر  او    دے    ا‬ ‫ا  اور  د    ‬ ‫دار  ‬ ‫   ‬ ‫ا‬
‫    ر   اس   ‬ ‫ وا    ا‬ ‫  د   ڈا  ۔  ن ‬ ‫ د‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫  ‪ ،‬ا ارڈ   ا‬ ‫   ا‬
‫  ح ‬ ‫ ‬ ‫۔ ‬ ‫ آرا    ‬ ‫   اس    ‬ ‫ وا  اور  ا دی  ا اج      ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ا   ر   ۔  د ل    ‬
‫ر  ر ‬ ‫    ت ‬ ‫  ۔  ں د ل و‬ ‫د ل  ری د       ے  ۔ اور اس          گ       آ‬
‫     اس   ت     ف  ا رہ  د      وہ ‬ ‫    ری  د    ا  اڈے  ‬ ‫ آور   ۔  ا‬ ‫  ں   ‬ ‫ ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪22 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ح  د ل    ‬ ‫   ‬ ‫ ر وٹ  ‬ ‫   اور  اس         رے    ‬ ‫ ا    ‬ ‫د ل     ح   ری  د    ‬

‫ ‬ ‫ د  ‬ ‫  د   ‬ ‫   ا  د‬ ‫     وہ  د  ر ڈا  ‬ ‫ ‬ ‫ ر وٹ     اور اس   ا ن ‬ ‫ا  د ی   ‬
‫  ک  �  ‬ ‫  د   د     ۔ ‬ ‫   را    ر وٹ   وا       ر د        د‬ ‫۔ ا   ح ا‬
‫(‬ ‫  “۔)‬ ‫   ” گ د ل   ڈر    ڑوں     ‬

‫  ر ا اد   ان ‬ ‫دہ و    د   ں   ‬ ‫ اس        ت ذ    آ      ‬

‫     د   ں ‬ ‫ی ‬ ‫ں   ‬ ‫   اور ا  و ان  ڑوں اور ‬ ‫د   ں    ڑوں       آور ‬
‫     ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ اس  ‬ ‫ ا ن      د ل  ا   ر       ا ظ  ‬ ‫ رواں  دواں   ۔  ‬ ‫  ف ‬
‫ ‪2001‬ء(‬ ‫ ‪7‬ا‬ ‫۔)‬ ‫م ‬

‫۔‬ ‫   ‬ ‫ وز  د ع   ا ظ ‬ ‫ آ   ل   ا‬

‫  “۔‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫    ‪   ،‬ا‬ ‫  ج اور  م ‬ ‫”ا‬

‫ ‪2009‬ء(‬ ‫ وز  د ع ‬ ‫)ا‬

‫   ‬ ‫      اب    ری ز  اس   ‬ ‫      ۔ ا‬ ‫  ح د ل  ری ز    ا  ‬

‫ ‬ ‫ ر   ‪ ،‬‬ ‫     د ع      ل ‬ ‫   ا  ‬ ‫ ر ل ا م ‪   a‬ت     ۔” ی ا‬ ‫ ‬ ‫آ‬
‫“‬ ‫ د ل    ل  ے‬ ‫(  آ ی ‬ ‫ ر   ‪ ،‬ں     ان )‬ ‫     اس   ‬ ‫ ان   د‬
‫۔ )ا داؤد (‬

‫  ۔‬ ‫ ا   ں   ‬ ‫     ‬ ‫آن   آ    ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪23 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   اور ‬ ‫ں   ‬ ‫ وا  ‬ ‫ اس   ا دی اور ‬ ‫ ا‬ ‫اب ا ازہ    را  م     د ل و‬
‫ ‬ ‫ اس   ‬ ‫     وہ ‬ ‫    ف ‬ ‫   د  ‬ ‫ ‬ ‫ وا     گ   ‬ ‫       ‬ ‫اس   ‬
‫   ا             گ      ٹ ‬ ‫م         آ ی ز‬ ‫   ‬ ‫  ۔ ا  ‬ ‫ ‬ ‫ہ ‬
‫ دے۔‬ ‫     ڈ  ر    ا‬ ‫اور  ٹ      ن    ۔ ا  ‬

‫‪:‬‬ ‫ ‬ ‫د‬ ‫رف ا‬ ‫ل   ‬ ‫د‬

‫ ‪” :‬د ل ‬ ‫   ا  روا    ر ل   ا    و    ‬ ‫ د ل   آ  ‬ ‫ا د    ‬
‫  ار(‬ ‫  “۔ )‬ ‫ ‬ ‫   اور   آ  وا  ‬ ‫   اس   آ  ‬ ‫     آ  ر   ‪ ،‬اس   آ    ً‬ ‫ ‬

‫  ۔  اور ‬ ‫ و  ‬ ‫    ک  �  ‬ ‫ ڈرا ۔  ا    ‬ ‫م  ا ء ام    ا  ا ں    د ل  ‬

‫۔ ‬ ‫ ‬ ‫ روا      ر ل ا  � ‬ ‫ت ا    � ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ و رت    رے   ‬ ‫د ل   ‬
‫  ا ا ر۔‬ ‫‪ ،‬اس   آ        ‬ ‫د ل دا  آ      ‬

‫۔ آدم   ا م   ‬ ‫ ‬ ‫    ا     ا  روا      ر ل ا  � ‬ ‫د ل د    ‬

‫(‬ ‫۔)‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا     ق     )     ظ  ( د ل    ا اور ‬ ‫   ‬

‫۔‬ ‫ ا  اور   ار د‬ ‫ر ل ا  � ‬

‫۔)ا   (‬ ‫   ‬ ‫ ز    د ل        ا ‬ ‫ا ے   ‬

‫ روا   ۔‬ ‫ � ‬ ‫ت ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪24 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   ‬ ‫۔ ”  د ل    ‬ ‫ ‬ ‫ر ل  ا  �     س  د ل    ذ        آپ  �  ‬
‫  ظ   ‬ ‫ اس      ظ ر  وہ درا‬ ‫  رے آ      و د   ز دہ  ہ  ۔    ں       ‬
‫ ا ‪(٣٢/٥:‬‬ ‫  ا   وہ د ل       و     ۔“ )‬ ‫    ا   ‬ ‫   ‬ ‫اور آج   د    ‬

‫  ن  ؟‬ ‫ل   ‬ ‫د‬
‫      ” )ا ا ن     (‬ ‫ روا‬ ‫     ر ل  ا  �  ‬ ‫ روا‬ ‫ت  ا  �  ‬
‫(‬ ‫ د   “۔ )‬ ‫( در  اوڑ      د ل   ‬ ‫ن      ار )‪ (٧٠٠٠٠‬دی  ہ )‬ ‫ا‬

‫   ‬ ‫    ف  اس    ‬ ‫   اور  ‬ ‫   ‬ ‫    ا      رو  ڈا‬ ‫ اور  ‬ ‫د ل   ‬

‫  د ‬ ‫  ک   ‬ ‫۔ ‬ ‫۔ و ں وہ دا         ۔ اس       ز دہ    ر    ‬ ‫  ے ‬
‫۔‬ ‫ وہ د ل       ‬ ‫ا   ر ں  ں ‪       ، ،‬ر ں    ھ ڈا    اس ڈر     ‬

‫ ا ‪(٦٧/٢:‬‬ ‫)‬

‫۔   وہ ‬ ‫ ‬ ‫ وہ   د  ا    ‬ ‫  دی   ں    ‬ ‫م   ا    د ل    ‬ ‫ ‬ ‫درج    ا د  ‬

‫‪  ،‬ن‪  ،‬ر  ‬ ‫     ا ام ‬ ‫  ۔ اور ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫  وں وا  ا ام   اس   ‬ ‫از   ڑے اور ‬
‫ ‬ ‫ وا ں   ‬ ‫    ر ‬ ‫  ۔ اس   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   اس   ‬ ‫اور روس و ہ     گ   و ‬
‫ وا    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ اس    ‬ ‫دروں  ‬ ‫ی   ہ  و‬ ‫۔    د ل    ‬ ‫ ‬ ‫ ز دہ   ا‬
‫۔ ‬ ‫ں   ری    دی  ‬ ‫   ‬ ‫ د ل    ‬ ‫   ‬ ‫ ) ہ(‬ ‫ اس     م    ‬ ‫اہ    اس  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫د‬
‫ ‬ ‫  ۔     ‬ ‫ ‬ ‫ن ‬ ‫ ‬ ‫ ا   ری  ری       ‬ ‫     د ل   ‬ ‫م ‬ ‫دہ  ت     ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪25 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ۔ اس ‬ ‫   ا م     ‬ ‫ت ‬ ‫ت  ی  � اور ‬ ‫     ‬ ‫ے وا  ‬ ‫ان   ں     ف   ہ  ‬

‫  ں   آ ہ  ے اور د ل   ‬ ‫   ‬ ‫ں   د ل       ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫  ری ‬
‫  ر ر ۔‬ ‫   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪26 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ن  ف  ں؟‬ ‫آ  ‬
‫    ‬ ‫ن      اس  ‬ ‫ ‬ ‫ن ‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫ درد  اور  ‬ ‫  ت     ‬ ‫ن   ‬
‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫ہ  و د  آ‬ ‫ ‬ ‫  م  اور  ا‬ ‫ ا‬ ‫ اس    ا‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫ں ‬
‫ں     ارس‪  ،‬ل ‬ ‫  دی      اب   ں    ذ ں    ا م    ا     ر  ڈال  د      ‬ ‫ د‬ ‫ا‬
‫   اب       ا    ‬ ‫  د  دا     ۔  ت  ں   آ‬ ‫  دا  اڈے     ڈاڑ  وا  د‬ ‫ د‬
‫ ‬ ‫۔   رے  ا  دو‬ ‫   ‬ ‫   د‬ ‫  دی    ‬ ‫ د‬ ‫     ‬ ‫ اس     وا    ‬ ‫ڈاڑ  ر  ‬
‫  ‬ ‫ و  ‬ ‫ ا  ‬ ‫ و ہ  اُ ر  دی    ا‬ ‫   و ں    ان     ی‪  ،‬‬ ‫رٹ   ا  ‬ ‫ ‬ ‫   دن  ‬ ‫ ‬
‫    ن     اس ا      ‬ ‫    ی اور    ‪X‬‬ ‫ ‬ ‫    ف   ا    د‬ ‫ا ں       و  ‬
‫     ‬ ‫      ۔ ‬ ‫   ڈاڑ      ا‬ ‫ اس ‬ ‫   ‬ ‫ و‬ ‫ آ  وا‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫   ‬
‫۔‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫  ون ‬ ‫   ڈاڑ  وا  ‬

‫    ر ل  ا     ‬ ‫ و  ‬ ‫  دی    وا ت      ‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬

‫      ال ‬ ‫  ۔    اس  ‬ ‫   ‬ ‫ وہ   ی  ا‬ ‫       ‬ ‫   ذ  داری   ل  ‬ ‫ن    د‬ ‫   ‬
‫  روا ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ادر   ‬ ‫    ا      ‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫ دو ی ‬ ‫     ‬ ‫ا‬
‫     اور     ‬ ‫ن ‬ ‫ع     ‬ ‫ن   ر     ری اس  ب   ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا   ہ ا‬
‫       دو ی ‬ ‫ن  ۔ ان آ     ں       اس  ب   ‬ ‫ وا  ادارے اور ا اج ‬ ‫ن   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪27 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ن     ‬ ‫       ا اج ‬ ‫    ا د    ‬ ‫ ان دو  و ں   آ    ‬ ‫ وا   ۔  را ‬ ‫ ‬ ‫ت ا‬

‫   ‬ ‫   ‬ ‫  از  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫         ‬ ‫   ‬ ‫  ل    ا ارڈ  ‬ ‫ب     ‬
‫  ۔  ان    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  اور      ‬ ‫  ُ رک  ‬ ‫ں ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫ و  ‬ ‫ ا  ‬ ‫  ۔  را ‬ ‫   ‬ ‫د   وہ    م ان   ‬ ‫ اور دا ر ‬ ‫دو و ں    س ا   ءا‬
‫ ا م  )ف(‬ ‫ ‬ ‫  ل ‬ ‫ ‬ ‫    ا ں   ۔  ان   ت    ‬ ‫ن     ءاور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ اس ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫   ر      آ‬ ‫   ‬ ‫دہ  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ر ‬ ‫ ا‬ ‫)س( اور  ‬
‫   رات    و ام ‬ ‫ ر  وا  ا  وز  ‪29‬ا‬ ‫  ءا م   ‬ ‫      ۔     وی   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫       ‬ ‫   در ا‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا ں   ‬ ‫   ر  ‬ ‫ع ‬ ‫ اس ‬
‫ ‬ ‫ف   ر  ‬ ‫  ۔ وز  ‬ ‫  ا ات      ر  ں اور وہ اب   اس  ت   ‬ ‫ن   ‬ ‫ اور ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ام    ‬ ‫ ‬ ‫ اس    ‬ ‫     ‬ ‫   ا  ‬ ‫    ا   ‬ ‫  ری  ‬
‫        ارش   ‬ ‫ اداروں اور ا اج و‬ ‫ و ‪ ،‬‬ ‫۔   وہ  ر د        ا اء       ۔  ری ‬
‫  م ‬ ‫ ‬ ‫  ؤس  ‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫       وہ   اوار  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ آپ    ‬ ‫‪  ،‬ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬
‫  ؤس    ا ر  د ا  د  ‬ ‫ ا م  آ د     ر‬ ‫ راہِ  ت    ا  ‬ ‫   ا  آ‬ ‫  ی  ا‬ ‫ اس  ‬ ‫ں  وا‬
‫ ‬ ‫  م  م ‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫را       ا  ‬ ‫    ت اور ‬ ‫ ‬ ‫ن ‬ ‫     ً‬
‫ ‬ ‫  دی   ‬ ‫   اور اس د‬ ‫ ‪ ،‬ا ار اور ڈا وں   ‬ ‫       ‬ ‫     ‬ ‫ں     ‬ ‫ ‬ ‫و‬
‫ اس   ‬ ‫‪ ،‬ر ڈ  وک اور  ی ‬ ‫۔  ی ‬ ‫         ‬ ‫ ان    ت ‬ ‫   ‬ ‫ا ا ر   ‬
‫ ا رٹ  ہ    پ   آ   ۔ ‬ ‫م   ا  ا‬ ‫ ‬ ‫ی  ی   دورے   ر    اور اس د  وہ ا  ‬
‫ ر  ‬ ‫  وں       رال ‬ ‫ اس   ا  ز         ۔ اس    پ    ا‬ ‫     ‬ ‫    پ ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪28 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   اس    دق آ   ۔‬ ‫    رے        ۔   ‬ ‫   ‬

‫۔‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ا      ‬

‫ ‪١٥٠‬‬ ‫ ‬ ‫ رو    ‬ ‫ ‬ ‫  ر  ‬ ‫ ‬ ‫ اور   ور  ‬ ‫ن ‬ ‫   دورہ  ‬ ‫ی ‬

‫ اس  ا     ت ا  ‬ ‫ ا    ‬ ‫وں  ری ز‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫  دی   ‬ ‫ د‬ ‫م    ہ ‬
‫   ا   ں   د      ‬ ‫ ا ر   ‬ ‫ہ    ۔   ا اءا  ‬ ‫ا ری  ت آ  ر  ان         ‬
‫  زو ‬ ‫  وپ     ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  دوں“‬ ‫       ا ام        ”د‬ ‫    ا  د  ‬ ‫روز‬
‫۔‬ ‫ ‬ ‫      ۔ ‬ ‫  وپ     ز دہ ‬ ‫ ا ر   ‬

‫  ۔‬ ‫ وار   و ہ و ہ   ‬ ‫ ا  ‬ ‫  ا   رق ‬ ‫ر ‬ ‫   ‬ ‫ا‬

‫ن    ‪  ٩‬‬ ‫  رت   ث   ۔   رت    ا‬ ‫  دی     اہ  را‬ ‫ وا  د‬ ‫ن   ‬ ‫”‬

‫ ‬ ‫ د‬ ‫ وا  ‪٩٥‬‬ ‫ن   ‬ ‫ دے ر   ۔ ‬ ‫  دی      ں   ‬ ‫ن   د‬ ‫ ‬ ‫رت ‬
‫ن  اور ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  وہ  ‬ ‫      رت    ‬ ‫ د‬ ‫ن  )ا ان(‬ ‫دی     رت   ث    اور  ‬
‫ت ا   ں“ ۔‬ ‫ا ا ن   ‬

‫ ‬ ‫   د   ۔ ا    روز ا‬ ‫ ا   ں       ا ں   ‪ ٢٤‬ا‬ ‫ ‬ ‫ن   وز  ‬ ‫  ن ‬

‫    ۔  اس ‬ ‫ ر ٹ   ول    ‬ ‫ وا  د‬ ‫   ‬ ‫   د   ۔  ا  روز           ور   ر‬ ‫ ‬ ‫را‬
‫   آور  ار ‬ ‫  ش    د ‬ ‫   ‬ ‫  ر    د‬ ‫ن   ا ر    ۔ ا‬ ‫   ذ  داری     ‬ ‫د‬
‫    ۔‬ ‫  رڈ   ‬ ‫  ‬ ‫       ‬ ‫د   ‪ ،‬وہ  ر    ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪29 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫      ر    اب اس       ر    ‬ ‫ن     ‬ ‫ ‬ ‫ں    ی   ز دہ  د‬ ‫د‬

‫ ‬ ‫)‪(Black Water‬‬ ‫  ‪  ،‬دو ے     م    ‬ ‫ ا  ‬ ‫م ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ڈر  ‬ ‫ ا   ں    ا م  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    أت  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫)‪(American‬و ہ     ر    ‬
‫۔‬

‫    ں وا  ‬ ‫ ا  اور ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا     ر ا‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫   ۔ و  ‬ ‫   ‬

‫ ‬ ‫  ا۔  ‬ ‫   درج  ‬ ‫ ‬ ‫   ر    د    اور  ‬ ‫  ازاں  ا م     ا‬ ‫     ‬ ‫  ا‬ ‫ڑ ں ‬
‫د ‬ ‫  ر   ‬ ‫ ا ر   د ۔ ان   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا ں    د   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   روک   ‬ ‫ ‬
‫۔ ‬ ‫  س  ر ں    و  ا ر ر  ‬ ‫  روں ا‬ ‫   ‬ ‫۔  ز ا‬ ‫ اور د     آ  ‬ ‫‪ ،‬دو  ‬ ‫را‬
‫ں      ھ ر   ۔  م       وزارت دا    اس   ‬ ‫ وا    ‬ ‫ں اور ‬ ‫ ‬ ‫       ا‬
‫  ۔‬ ‫   ‬

‫ ‬ ‫ د ں  ر  اداروں    ا‬ ‫۔ ‬ ‫ و        آ‬ ‫   ‬ ‫‪   ،‬‬ ‫     ‬ ‫ ‬

‫  ور    ‬ ‫ روز  ‬ ‫ اود     وع    د   ۔  ‬ ‫ اب    ‬ ‫ں         ‬ ‫ ان   ں    ‬ ‫   ‬
‫  ۔    ا ٰ ‪ ،‬‬ ‫  ے    اور   ڑ  د‬ ‫  ۔  اب  ا م  آ د    د   ں ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں    ا ں ‬
‫(‬ ‫ ‪٢٠٠٩‬ءا‬ ‫      ۔)‪ ٢٩‬ا‬ ‫وارث ‬

‫         ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ر  ‬ ‫ ‬ ‫ی  را  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬

‫ں      رش    ڑ د     ا     ف ورزی ‬ ‫ وا  ا‬ ‫  ا     ف ورزی ‬ ‫  ود   ‬
‫(‬ ‫ ‪٢٠٠٩‬ء روز  ا‬ ‫۔ )‪ ٢٩‬ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪30 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   ا  ‬ ‫ں ‬ ‫    م ا رات      ن ر رڈ       ا‬ ‫ڈی آ    ا م آ د   ‪ ٣٠‬ا‬

‫ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اُن    ڑی   ‬ ‫   ر      ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‬ ‫ل ‬ ‫ی ا رات ا‬ ‫ا‬
‫  ۔‬ ‫ر   ر ں   و         رت  روں        ا ت د   وری ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪31 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ن   ا   و ام   ‬ ‫   ‬ ‫ا‬

‫ ‬ ‫ ورک“    ر رٹ     ا  د  ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ”ا‬ ‫ ‬ ‫ ا “   وف  و‬ ‫”ا‬
‫  ہ     ‬ ‫د   اور   ‬ ‫      س  ا  ‬ ‫ ‬ ‫  ا  ‬ ‫ ا   و ام   ‬ ‫د ی       ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  ر رٹ    ‬ ‫ت ‬ ‫ی ‬ ‫   ر     ں  ا  ‬ ‫   ‬ ‫  رت   ر  اور   م  ‬ ‫ا‬
‫   وزرات  دا     دار   ا   ن      ‬ ‫ ان     د    ر   ‪  ،‬اس  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫ ‬ ‫ د‬ ‫       ا‬ ‫ں   ا زت دے ر    وزرات دا    ‬ ‫ک ‬ ‫ں   ‬ ‫         ا‬
‫ د ں ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ں ‬ ‫ک ‬ ‫ن    ز    ‬ ‫   ‬ ‫ں    آ ہ  ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ز ‬
‫ت     ا    ر    ‬ ‫ی ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ذر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  م ‬ ‫ آ      ا‬ ‫ر رٹ  ‬
‫    د او  د ار   اور ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫   ز     ے ‬ ‫ ‪٢٠٠٣‬ء   ری  ۔ ‬ ‫اور   ‬
‫  رڈز ‬ ‫    د   ی   اد    ‬ ‫  م   ‬ ‫۔ ا‬ ‫     دا    ا زت ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫اس   ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ‬ ‫  ا‬ ‫  م ا‬ ‫ ‬ ‫  ار د      اد  ‬ ‫   ر           ں   دا  ‬
‫ت   ا از     ر   ۔‬ ‫ا  ر      ان   ‬

‫۔‬ ‫ں    ڑ  ز د  ‬ ‫ وا  ا‬ ‫  ا     ف ورزی ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪32 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ر  ‬
‫ں ‬ ‫    ز     م ر      ان    ک ‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ا‬ ‫ر  ‬
‫ڈ‪  ،‬ڈراؤن ‬ ‫‪  ،‬ز‬ ‫ں     ں  اُ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ آ د  ‬ ‫    ں ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫اور  ذ ں     ر ں   نِ ‬
‫ ‬ ‫  ری   ی  اور‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫  دات        د‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫رس      ‬ ‫ ‪،‬ڈ ی   ‪  ،‬‬
‫ اور   ا  ر  ‬ ‫۔  وہ  ا   ز  ‬ ‫  ان   ا ن  ‬ ‫  و ن   ‬ ‫   اس  و‬ ‫  گ  وارد  ‬ ‫د ے  وا‬
‫ ا م ‬ ‫ ان   آ ا   م     ‬ ‫ ‬ ‫       ‬ ‫  ت    م ‬ ‫ ‬ ‫  ‬ ‫  م ‬ ‫   ا‬
‫  گ   ‬ ‫ آ      ‬ ‫  ا  و‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ان     رے    ‬ ‫         آ   ۔  ان      ‬
‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫ ڈٹ    ‬ ‫ و راج  اور  ان  ‬ ‫ راج    ‬ ‫  أت    اور  ‬ ‫   ان    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ر‬
‫   دو ر  ۔ ان     ‬ ‫ں   ‬ ‫ن     ان    ب  ے اور    ذوں   ‬ ‫ر ‬ ‫  رے   ۔    ‬
‫      “۔‬ ‫ ز‬ ‫  ڑ   ‬ ‫ر   ورہ آج   ز ن زد م  ۔   ”    ا  دن   ز‬

‫  آن  و ‬ ‫ ‬ ‫  ا   ‬ ‫     ‬ ‫    ان  اس  ‬ ‫ ‬ ‫    م ‬ ‫دہ  و‬ ‫ش ‬

‫     ‬ ‫ن ‬ ‫     ‬ ‫ں   اب          ۔     ا  ‬ ‫     ‬ ‫  م   و‬ ‫ اور ا‬
‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ا‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ن   ر‪  ،‬دور  ‬ ‫ ‬ ‫    ان   ۔ ” ون  ا ا “‬
‫ ‬ ‫  ح ‬ ‫ہ ‬ ‫ ‬ ‫    ر   ا۔   را  ‬ ‫  ں    د‬ ‫    م  ا‬ ‫  ط  اور  ا  و  ر خ    و  ‬ ‫ں   ‬
‫ ‬ ‫ں    ا ا        وہ  ر  ‪  ،‬دی و ‬ ‫   ‬ ‫  ۔ دو ِر ‬ ‫ وہ ا م   دور ‬ ‫   ڈ    ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪33 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫    ر   ‬ ‫   د    ان    ر  ا‬ ‫   وی  ‬ ‫  ز   د  و ش    و‬ ‫ د    ان   ں    ز‬ ‫ ‬ ‫د‬
‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ں    ط  م ‬ ‫‪   ،‬ر  ‪   ،‬ں  اور  ‬ ‫ے    رو  ‬ ‫ن   ان  ‬ ‫۔ ‬
‫ اور ‬ ‫م   ‪   ،‬ں    ا‬ ‫  رے  ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا ا     ار   ‪  ،‬ان   ر ‪   ،‬ں‪  ،‬اور  ‬
‫    ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وہ ‬ ‫رت  ں   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔   ٰ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ں اور  زک   ر‬ ‫ا‬
‫  ۔  اس   ح      وا ت ‬ ‫ د  ‬ ‫   ‬ ‫    دار  ‬ ‫ں    دو  اور  د‬ ‫ ‬ ‫م ‬ ‫ ‬ ‫ں‪،‬ان  ‬
‫  ۔     ا  ‬ ‫ ‬ ‫  دار   آپ   ‬ ‫ آ        ا  ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫   وا‬ ‫  م ‬
‫ت   ‬ ‫  ل   ‬ ‫    ل   ان  ں   ‬ ‫ آ ۔ ‬ ‫   ‬ ‫ن   ‬ ‫    رے ‬ ‫ ‬ ‫  م ‬
‫ ‬ ‫    ح ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫  ۔  رہ  ر    ا  ‬ ‫ ‬ ‫    م     ان   اس   ڈرا ں   ا‬
‫ ‬ ‫ ا ء  ‬ ‫ں   ‬ ‫   ‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫ا  ‬ ‫   ‬ ‫   ڈاڑ      ا          ۔  دو ں  ‬ ‫وا‬
‫  ل ‬ ‫ ‬ ‫     آ      ‬ ‫     ‬ ‫   وا‬ ‫   اس    ‬ ‫     ڈرا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫  ے   دروازہ ڈرا    آ          ‬ ‫   اور ا   د ‬ ‫    ل ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ۔ ا    ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا    ان   وا‬ ‫  ‬ ‫۔   اس رو  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ن ‬ ‫ اس   آ  اس ‬
‫ وا  ‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ُاو ل  ‬ ‫  ۔        ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ں    ان   ں    وا‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫     وہ  وں   اس    ظ ر   ۔   ان  م ‬ ‫ں      دار‬ ‫ وا   ر        ‬ ‫ل   ‬
‫  ل ‬ ‫   ا‬ ‫ ا    اوز   اداروں   ‬ ‫ں‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫     وہ ا  او د   ا‬ ‫   ‬ ‫ں   ‬
‫ ‬ ‫   ا  ‬ ‫ را‬ ‫  ۔  اس  وا    ‬ ‫    س   ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫     از     ں‪   ،‬پ  اور  ‬ ‫ دا   وا  ‬
‫  ر   اس ‬ ‫   ‬ ‫ن ‬ ‫ت     ‬ ‫     ‬ ‫ ا ن   و  ا‬ ‫    ر اری  د آ      ‬
‫   ‬ ‫ ر   ۔ ‬ ‫ آ   ل  ر        ‬ ‫     اور ان    ر  ار ں   ا   ت اب   ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪34 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ے ‬ ‫ اس ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ن و ں    ط  ل   ‬ ‫ ر  وا  ‬ ‫ ‬ ‫   ”ا‬ ‫ا ظ    ں ‬
‫ ‬ ‫  ۔  ا  ‬ ‫    ز    ادا  ‬ ‫اور  ‬ ‫ د  دار  ‬ ‫ن     ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ر ں    ‬
‫      ۔ ‬ ‫   ان   ‬ ‫ ‬ ‫  ت ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫   اس    ت         ان    س ‬ ‫ ‬
‫         دن اور رات  ں  اری   ان       ‬ ‫ ‬ ‫  ن   و    ا      ‬ ‫ن ا‬ ‫ ‬ ‫ ا‬
‫  ۔  اور    ‬ ‫ ‬ ‫ ا   ے    ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا‬ ‫     ‬ ‫   اس  ‬ ‫ آ  ‬ ‫     دو‬
‫   ‬ ‫ن   ‬ ‫      ری   ا        رات  ارے     از     ‬ ‫ن اس  ت     ادا ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ اور     ‬ ‫    ت  ت ‬ ‫   د  ا س    م     ‬ ‫ ا  رات  ارے۔ ‬ ‫   ‬ ‫ وہ     ‬
‫  ُ ر   “۔‬ ‫ ‬ ‫ وا  زار و ر رو    ‬ ‫ا   ں     ا ظ      ں اور اس  ر  اری    ن ‬

‫ دے ‬ ‫    ِم ‬ ‫      رڈ ‬ ‫  ِم ‬ ‫ ‬ ‫    م ر  وہ ‬ ‫   اس ‬ ‫   ‬ ‫ا‬

‫   د  ‬ ‫ ‬ ‫ن  ا ر  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ دے  د  ‬ ‫ں    ا   ِم  ‬ ‫   ا ظ    ”    ‬ ‫۔   د   رڈ  ‬
‫ ‬ ‫  ل ‬ ‫ں   ‬ ‫  ن  ا ‪ ،‬‬ ‫     اس         ‬ ‫  دی ‬ ‫ں   ا  د‬ ‫“۔ اور ‬
‫ں     و  د   د    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ا‬ ‫   ‬ ‫ن ‬ ‫  و ن   آ     ‪   ،‬اور  ا  ا‬ ‫ا‬
‫    ں  ا  ‬ ‫ آ   ں    آ‬ ‫ن ‬ ‫ ا‬ ‫   د   ۔  ا‬ ‫  ں ‬ ‫ ان    ان  ‬ ‫ان     ف  ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن    آ ۔    ڈا   ا‬ ‫ ‬ ‫ر     ر  د ا   ۔  ا‬ ‫ ‪   ،‬ام  ‪،‬‬ ‫‪   ،‬‬ ‫‪   ،‬ن    ر  ‬
‫ن ‬ ‫ ‬ ‫ ا  و    د‬ ‫ دودھ    ں ‬ ‫   ا  ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ ا‬ ‫    د      ۔  ری ‬
‫    م   ‬ ‫ن  ں    م ‬ ‫ ‬ ‫ن    ‪    200‬‬ ‫   د ‪  ،‬‬ ‫ اُ    ڈا     ر ں    ا‬
‫ وا ں    ا   ک  و د ‬ ‫ص  ا م  آ د  ان  ‬ ‫ آ د  ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪   ،‬ز  ا  ‬ ‫ ا  ‬ ‫   د ۔  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪35 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ن ا‬ ‫م    ہ ‬ ‫ں   اک      ی۔ ‬ ‫  ہ آ د   د ۔    ف د‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫  دی    ‬ ‫ ز دہ  ا اد  د‬ ‫ن  آ     ور      ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‪٢٨‬ا‬ ‫۔  ی ‬
‫ ‬ ‫ن  ل ‬ ‫ ‬ ‫وں    ‬ ‫ ز   س      ان  ‬ ‫ ز دہ  ا اد   ری      ا     ۔     ر‬ ‫۔  دو    ‬
‫ ‬ ‫ن   د ع        ۔   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ آ     اس   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  دی   ‬ ‫۔ د‬
‫    ارہ    دے  اور ‬ ‫ د    ا‬ ‫  م  ا‬ ‫ ‬ ‫ اس  ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫     اس  ‬ ‫    ت  وا‬ ‫   ‬
‫۔‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬

‫ ‬ ‫ ر  دو  ‬ ‫   ‬ ‫  ب   ِن  ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  اق    آ  اور  ا‬ ‫ا‬
‫ وا    ز  ا م ‬ ‫  و  اور ‬ ‫‪،‬‬ ‫ ‬ ‫   ا ی        ۔ ا  ‬ ‫  ری اور ‬ ‫ا  اب   ا‬
‫     ‬ ‫    رے ر    ‬ ‫   ‬ ‫   اس   ‬ ‫۔   ذی  ر   ‬ ‫ں   آ د ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪١٨‬‬
‫وں        ۔ ‬ ‫ ا ا   ان ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ آور ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ن   ‬ ‫ن  ں    ھ دوڑ    ‬
‫ وا   ر آ  ‬ ‫ ر‬ ‫    ہ  م ‬ ‫   ا‬ ‫    ں   ‬ ‫ ‬ ‫  دی د    ا  ا م   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫    ری ‬ ‫ ‬ ‫ ا م     ‬ ‫  ‬ ‫ وا    د م    ری د         ۔ ا س   ا س   ا‬ ‫ ‬
‫  را     ‬ ‫   د    ر  ‬ ‫وں   ‬ ‫ وا          ا‬ ‫ ‬ ‫ن  ں  ر ں   ‬ ‫ وا  اور ‬
‫    ں ‬ ‫ و‬ ‫ و  ا    دا   ۔ اس   ا   و     ر و ‬ ‫  ت ز دہ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ں  ۔‬ ‫ دا‬ ‫      ری دا ن     ‬ ‫   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪36 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ وا‬ ‫  ُ  ‬
‫  ار ‬ ‫    ل ‬ ‫   آ ۔    ‬ ‫  و    ‬ ‫ ر‬ ‫ ‪١٩٩٧‬ء  ا‬ ‫ وا    ‬
‫ و   رت‪   ،‬ہ ‬ ‫۔  ان     ت  ‬ ‫ ‬ ‫وں    ‬ ‫ اور   رک  اس    ‬ ‫ د   ۔  ا ک  ‬ ‫ؤں    ‬
‫ ‬ ‫    ا ‬ ‫       ‬ ‫ و  ک      گ  ۔   ا‬ ‫   ‬ ‫  ۔   ‬ ‫   ‬ ‫ری  ا    ‬
‫  ٹ ‬ ‫  ‬ ‫     ‬ ‫     ان   ‬ ‫  د       اور اس    ورش اس ا از     ‬ ‫ اس     ‬
‫ ‬ ‫ں    روں ‬ ‫  ۔ اس   ان   ا‬ ‫    گ  م     ر ں    ری ‬ ‫ٹ    ا     ‬
‫ہ و  ‬ ‫ ‬ ‫۔  ں   ا‬ ‫   اور      پ ‬ ‫  ں ‬ ‫ آ ۔ ان       ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ا‬ ‫   ‬ ‫ک ‬
‫م ‬ ‫   اور      ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ت   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ے     ‬ ‫  ۔  اس  ‬ ‫  ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫  دی      ‬ ‫  د‪   ،‬رت     رت ‬ ‫ی  ۔  ں      د ‬ ‫ں‪   ،‬زاروں     س  و   ر  و  ز    ‬
‫ وا ں         ‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫  م   ر      ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا    ا‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ آ‬ ‫   ‬ ‫   ان   ا   دات   ‬ ‫ دو ے  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ اور  روز   وز  ان    اد   ا‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ں ان   ا  ‬ ‫ ادراک ر      ا  ان ‬ ‫ اس  ت   ‬ ‫ا ل      ۔ ا‬
‫ن ‬ ‫   ‬ ‫ہ  ج    ے ‬ ‫   د اری     ا  ان   ‬ ‫ل    اس ‬ ‫ہ آر    ا‬ ‫د    و ں    ‬
‫ ‬ ‫ ان    آ  ‬ ‫ل       ‬ ‫ وا    ا‬ ‫   ‬ ‫     اس ‬ ‫   ‬ ‫   ا ر   ر   ‬ ‫ا   ا اور ‬
‫   ‬ ‫ اور  رپ ‬ ‫  ۔ ا‬ ‫ل   ‬ ‫ اس   ا‬ ‫   ا‬ ‫   اس ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫رو  وا     ر ‬
‫  ۔ ‬ ‫   دوران دو   ز  ‬ ‫     ا  ‬ ‫       اور ا‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫‪    Heaven of Gays‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪37 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ا  ا   ری  اور  ‬ ‫‪Time‬‬ ‫ ‬ ‫ر  ا‬ ‫ اور  ‬ ‫ وا‬ ‫ ز دہ  ‬ ‫ ‬ ‫ری  د    ‬

‫‪The‬‬ ‫ی       ‬ ‫   اور  ا‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫   ا  ‪  12‬‬ ‫  ص   د ۔  اس   رے    ‬ ‫اس  ‬
‫ ‬ ‫   اور وہ ا  ‬ ‫ د‬ ‫   ‬ ‫‪        Children Having Children‬ر    اس     اس ‬
‫   وا    ر    ‬ ‫‪Time‬‬ ‫   اس     ‬ ‫ا ر   ۔ وہ       و دت      ر ‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫  ا       ا     اس      را ‬ ‫     رواج       ‬ ‫ ا‬ ‫   ر    ‬ ‫   ‬ ‫     ا  ‬
‫    ‬ ‫ ا‬ ‫‪ Baby born‬ا  ۔    م ‬ ‫  ۔   رے    ‬ ‫ ‬ ‫   اور  ے     ا‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬
‫ل ‬ ‫روں    ز ن  ا‬ ‫   اور  ز دہ    ‬ ‫  ‪   ،‬‬ ‫   ‬ ‫  ل   س  ز‬ ‫ وا    ‬ ‫   ر   ۔  ‬
‫ وا     ت ‬ ‫   ‬ ‫  ۔   ‬ ‫  ا م دی ‬ ‫       واردا‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ان   ز دہ   ‬
‫ ‬ ‫ت     ‬ ‫         ‬ ‫     ‬ ‫ اور ‬ ‫   د ؤ د‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ں   و ں   ا‬
‫ل  و ہ ‬ ‫روں    آزادا  ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ آ ت    ر‬ ‫‪ ،‬‬ ‫   ‬ ‫   ا م‪    ،‬و ہ  آ  ‬ ‫   ان    ر‬
‫  ۔‬

‫  ‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ وا    د‬

‫ ‬ ‫         ‬ ‫   درا‬ ‫ ‬ ‫‪ Logo‬اور اُردو   اس   ‬ ‫ی ‬ ‫ ا‬ ‫ص  ن ‬
‫     ‬ ‫   ‬ ‫ں    ف ا  ‬ ‫       ‬ ‫  ۔ آپ     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ورک اور ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   اس    ا ن        ڈ ا    ‬ ‫ ‬ ‫ری   ُد    ا روں    ا رات  د  اور    و‬
‫ ا   ر  ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ڈ ا وں     آز‬ ‫ں ‬ ‫  ۔ اس  ان   ‬ ‫ں ڈا  ا م د  ‬ ‫   اُ  ‬
‫ل  ۔ ‬ ‫ ا‬ ‫   ا  ‬ ‫ ا‬ ‫         ‬ ‫ ا از    ۔ اس ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   اس ‬ ‫ ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪38 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   اُردو ز ن      ا   ‬ ‫   اس     ‬ ‫   اس     ر    ‬ ‫   آپ     ‬ ‫           ‬

‫ ا  اور‬ ‫       ‬ ‫ری    د  ا‬
‫ٰ‬ ‫     ) ذ  ( د و ‬ ‫   ‬ ‫ ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫   ا‬ ‫   ‬

‫(‬ ‫   ) ذ  ‬ ‫ ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪39 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ر  ۔‬ ‫    ف ‬ ‫   اُ  ‬

‫   اول ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا ا‬ ‫      ۔ اس   ا‬ ‫   ان   ‬ ‫ت    �    ‬ ‫ آ  ا ن ‬

‫ ا  ‬ ‫   ا  ‬ ‫  ح   ‬ ‫  ۔ ‬ ‫   راہ  ار   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  وا   د  ‬ ‫   ‬ ‫ ِا‬
‫ ‬ ‫ و  ‬ ‫ ‬ ‫   ر      ان   ‬ ‫ ‬ ‫د ‬ ‫ ا  ‬ ‫     ا  ‬ ‫   ر    ا   ح اس ‬ ‫ ‬
‫  ‬ ‫  وق          ف   ‬ ‫     اور ‬ ‫ د‬ ‫   اس    ر  د    ‬ ‫ ر   ۔ ا  اس    ر   ‬
‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫    ڑ     ‬ ‫   اور اس   ا  ‬ ‫  ل دا ہ د    ‬ ‫اس   ا   ل دا ہ ا  آ  ‬
‫    ن ‬ ‫ ‬ ‫         درا‬ ‫  را  ف  ۔ اس دا ے   ا   اس    ن   ‬ ‫      ری ز    ‬
‫  ۔  م ز  ‬ ‫    را ‬ ‫    ڑ   ‬ ‫ ‬ ‫        ری د    د‬ ‫   ‬ ‫    ری د       م د‬
‫ وا  ‬ ‫  ح   اس ‬ ‫ ‬ ‫      م    وع ‬ ‫ں    ن   ر‬ ‫  ی  ح   ‬ ‫   ‬ ‫ وا    ‬
‫  ا    ‬ ‫ زون    ‬ ‫ ‬ ‫ اور   ن  ‪٢٠٠٤‬ء‬ ‫   ‬ ‫    رت   ‪ ،‬اق      ان     ت  ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ی  وا         ف ان   ‬ ‫ ڈا    زا  ر  ادا     اور اس  ر ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ار ب     ان   ‬
‫   اس  ح ڈ ا        اس   ‬ ‫‪ Xe‬ر   ۔ ا‬ ‫   ‬ ‫ ان    م ‬ ‫  ی   ‬ ‫  ر         ‬
‫   ر    رو  ز  ‬ ‫ از د ا    ‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫‪) Earth‬ز (‬ ‫‪  E‬‬ ‫   اور ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫  ں    ں   دو وں     ‬ ‫ ‬ ‫   اس ‬ ‫ ا‬ ‫ں   ‬ ‫ری ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ د  ‬ ‫ ‬
‫    ڑ   ا  ‬ ‫  ری د    ‬ ‫   د      ان   ‬ ‫ص       ‬ ‫ ر   ۔ ان   ‬ ‫    وان ‬
‫ں   ا   ج   ‬ ‫       دو ی ‬ ‫ ا  ‬ ‫ د     م و‬ ‫ی درا‬ ‫    ۔ د ل     ‬ ‫ا  ‬
‫     ‬ ‫ن   ا  ڈ ے ڈال ر   ۔ ا م آ د‪  ،‬ور‪  ،‬ا    ان   ر‬ ‫  ۔ آج   ا ں   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪40 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   ر  ‬ ‫ں   ا‬ ‫ ‬ ‫   اُ‬ ‫   ر    اور د  ‬ ‫  ں   ‬ ‫   ‬ ‫ن   ا  ‬ ‫۔    گ ‬

‫ ان   و د    د    ر  ‬ ‫ و‬ ‫ ‬ ‫     ر   ۔ ا‬ ‫و ‬ ‫ڈ ‬ ‫۔  ص  ر   ا  ا      ر‬
‫      ور       ‬ ‫  م ‬ ‫ز   ‬ ‫ ‬ ‫  م  د ‬ ‫ وا  ‬ ‫ ا    ا      ‬ ‫     ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ڈ ‬ ‫      ۔  ک  ج   ا  ر‬ ‫ت  ا    ‬ ‫د ‬ ‫    ور    ر   ؤن   ‬
‫ وا  ‬ ‫ر      ۔ ‬ ‫    س اداروں   ‬ ‫ں     ا اد   ‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫ وا‬ ‫ز ی   ‬
‫  ‬ ‫ ‬ ‫  ھ   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫    ے  وں   ڈ ے ڈا    ارادہ ر‬ ‫ن   ‬
‫     ڈرون  ں   ‬ ‫ د  ‬ ‫ص       ش    ں   ‬ ‫ ا  ‬ ‫دورہ        ۔ اس دورے   ‬
‫ وا     ف ‬ ‫     ‬ ‫    ۔  ور ا‬ ‫ وا    ‬ ‫     ‬ ‫ل   اور  ا  ‬ ‫   ا‬ ‫  ز ا‬
‫م  ۔   ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫۔ ا‬ ‫ ر‬ ‫    ن    ں   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ا   ارداد ‬
‫ اور ‬ ‫   ‬ ‫ن     ول  ‬ ‫  ورت     گ  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ن    ا   ے      ‬ ‫گ   رے  ‬
‫  ح ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ی   ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫۔  وادئ ات     ری  ‬ ‫ل ‬ ‫ن     گ  دوڑ  ‬
‫      ن ‬ ‫ ‬ ‫   وا‬ ‫   ‬ ‫  زش   ‬ ‫ ا‬ ‫  وع   دی     درا‬ ‫ے     ‬ ‫ل     ‬
‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫          ۔ ان  م  ت    ِ  ر  ‬ ‫ وا‬ ‫ری     ا ف        ات   ‬
‫   ‬ ‫‪  Logo‬د    ‬ ‫  ں ‬ ‫    ر          ان    ‬ ‫   اور  د غ  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪  Logo‬‬
‫    ری  ری د    ا   ول      ص  ر   ‬ ‫ ‬ ‫  ی  ۔ درا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ڑ  ا  ‬
‫       اور ان   ا رہ داری  ری د  ‬ ‫ں    ن  آ‬ ‫ ان   ‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫   و‬ ‫ ‬
‫ن    ص  ر   اس   ‬ ‫   ا   ری  ا   ف   ر   ۔ ‬ ‫ اس ‬ ‫ ا‬ ‫  ‬ ‫    ۔ د  ‬ ‫ ‬
‫       وہ  د اور ا  ا د ں   ذر   روا ں      ن    ن      ح  ر    اور ‬ ‫  ن ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪41 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ر  ‬ ‫  ن   ‬ ‫    ا د‬ ‫ اس و  ا  ‬ ‫ ا‬ ‫ں    د   ر    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬

‫ن         ‬ ‫   ا‬ ‫ ا‬ ‫۔ اس   ‬ ‫   ‬ ‫ر     ‬ ‫    ن  م    ا    ‬ ‫ وہ اس ‬
‫ وا  آر         ا  ‬ ‫   ‬ ‫   ر   ۔ اس ‬ ‫   ‬ ‫    ول ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫اب وہ ‬
‫  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫          ل ‬ ‫ر   د ا د   ور     آ د   ر   ۔ اس ‬ ‫  ؤں    م   ‬
‫ ‬ ‫ اور   ٹ  ‬ ‫ ‬ ‫ آ   ۔   د  ر     ل  ‬ ‫ ‬ ‫  ں     ‬ ‫ ان  ‬ ‫دا      ر    ‬
‫ وا    دا ہ   ر    و  ‬ ‫ دار   ۔  ‬ ‫   زرداری    ‬ ‫   آ‬ ‫  ا     رک  ‬ ‫ا م  آ د    ‬
‫ ا    ا  ‬ ‫   ‬ ‫ی ‬ ‫    ورت   ی     ھ        ان    ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫ وا  اور  ا    ا    ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫      ح  د ‬ ‫ ‬ ‫   ا  ‬ ‫   ا‬ ‫   آ      ‬ ‫ ‬
‫ و   رت ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ وہ   ا    راج  ‬ ‫   و  ‬ ‫   ‬ ‫   ر  ‬ ‫۔  ان     ے    ‬ ‫  ق ‬
‫ ڈا وں   اس   اور ز دہ ‬ ‫   اب ا‬ ‫   ز ہ ر  ‬ ‫  وپ اس ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ی‪    ،‬ری‪  ،‬ری   ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ا    ا  ‬ ‫   و  ‬ ‫ ا‬ ‫ و‬ ‫دہ   ت    ‬ ‫ی    ۔ ‬
‫اں   وہ اس     ان ‬ ‫   ‬ ‫ ا    ا     ف آ‬ ‫م  ں   ‬ ‫   ر      ‬ ‫   آ‬ ‫آ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ر          ‬ ‫ وا    ‬ ‫   اور ان    ر   ی  اد   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں   ا‬
‫ ‬ ‫  د    ف  م ‬ ‫       ر      ‬ ‫ ‬ ‫   اس  ‬ ‫ وا   ۔  ا‬ ‫ ‬ ‫     ا    ا  ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ر‬ ‫ن    ا ر  آ  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   اس    ‬ ‫۔  وادی   ات     ری  ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ارادہ     ‬ ‫     ‬ ‫   وادی  ات    ں    ک     اس ر‬ ‫   ارادہ ر    ‬
‫ وا    ‬ ‫     ‬ ‫    م ر   ۔ آ    ر‬ ‫ں    ک   ‬ ‫ ‬ ‫  در  ام         ان ا‬
‫ ‬ ‫ د    ر   ۔     وی ‬ ‫ر ‬ ‫  ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫  د  ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ اس   ‬ ‫   ‬ ‫اڈے ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪42 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   ‬ ‫   ا  ا  ا دی ‬ ‫  ۔  ا    ‬ ‫  ر  ءا زی ا  ا  ا و    ‬ ‫ ‬ ‫ ا ز اور د‬

‫ وا           وڑوں ڈا وں ‬ ‫ں   ‬ ‫   ر   ۔  ا     ش ‬ ‫ وا    ‬ ‫ں   ‬ ‫   ‬
‫  د        اس    ز     م ‬ ‫ب  د‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ‬ ‫   اور  ا    ا    ‬ ‫   ‬ ‫  ض ‬
‫ ا   ری ‬ ‫ ‬ ‫   ا زت ‬ ‫ ‬ ‫      د ں     ‬ ‫  ن  زی ‬ ‫ ‬ ‫ ر   ۔  ن   ‬ ‫ ‬
‫  اب    ‬ ‫  ر   ا ف ‬ ‫   ا زت   د   ۔  ں       ‬ ‫ ‬ ‫ آ      ان    دت ‬
‫     ا  ا    ز ن ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ڈو  ‬ ‫وں  ‬ ‫ ا‬ ‫ د    اور     س  ا‬ ‫ ا    ‬ ‫  س ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫   آ      ‬ ‫   ر   ۔ اس ‬ ‫     اس   ا   ہ  ر     ہ  ر ں   ا‬ ‫ل ‬ ‫ا‬
‫  ۔‬ ‫   رو س ‬ ‫اور  ر    ‬

‫ ‬ ‫     ‬ ‫  ا ‬ ‫ا ‬ ‫   ‬ ‫ ر‬ ‫ر   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   اس  د‬

‫     ‬ ‫   ان    ں   ‬ ‫   ‬ ‫ ر    اس راز    دہ ا  از   وری  ۔ وہ  ن   ‬ ‫   ‬
‫ ‬ ‫    ا ں   آ‬ ‫   ا‬ ‫   ‬ ‫  ‬ ‫ ڈا وں   ‬ ‫   ا  آ ر        ا‬ ‫ دی  ۔   ا ل   ‬
‫ ا    اور ان      د   آ   ۔‬ ‫            دہ ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪43 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ں‬ ‫ وا    ‬ ‫ن   ‬

‫ہ  ج    ازی  ا ٹ  ج    د ا   ب   ‬ ‫   ‬ ‫ر       ھ       ا‬
‫ وا     م د ۔ اس     ‪ ٢٠٠٠‬‬ ‫  و    ‪١٩٩٦‬ء  ر  اور ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ا ک ‬ ‫ ‬ ‫  د ‬ ‫ا‬
‫ وا    ‬ ‫      ۔   وع    اس     م  ‬ ‫    و‬ ‫    م   ‬ ‫    ر  ا‬ ‫ ‬ ‫ و  و  ‬ ‫ا    ‬
‫ ‬ ‫  ر   ‬ ‫ وا  ور  وا    د   ۔ ‪ ١٣‬وری ‪٢٠٠٩‬ء  اس    م ‪Xe‬‬ ‫ا  ای ر      ‪٢٠٠٧‬ء   ل   ‬
‫‪ ،‬وز د ع ر  ‬ ‫  ر ڈک ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ری  ں    ۔ ا ک ‬ ‫   آ ن   ا ر ‬ ‫آ ۔ اس ‬
‫ ‬ ‫      ں    ر    ‬ ‫   ا  ‬ ‫ت   و     اق    ر    ‬ ‫ ‬ ‫  ے  ں   ‬ ‫ ‬
‫ و   ا ں  س  ح       ‪  ٣١‬رچ ‪٢٠٠٤‬ء  ‬ ‫ ‬ ‫ وا     ت   ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ا    ‬ ‫ ‬ ‫ دو ‬
‫ وا     م د  ‬ ‫۔ ا  ا  وا    و    ‬ ‫       دی ‬ ‫  ر وں         ان   ‬ ‫   اس   ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  دات     ا    ‬ ‫    ر    ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اس  ‬ ‫  ۔  و‬ ‫     ‬
‫ ا    ا ب    ۔‬

‫ ‪٢٠٠٨‬ء  ‬ ‫   ا ف      ‬ ‫   ‬ ‫    ر   ب  او      ‪   ١٥‬ن    ‬

‫  ‪ ،‬‬ ‫  اہ‪ ،‬‬ ‫ ‪ ١٠٠٠٠   ٨٠٠٠‬رو    ‬ ‫        ۔ ا‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‪  ١٥٠٠٠‬ار ا‬
‫  ری      ر    ۔ ا   رے  ں     ‬ ‫     ‬ ‫ ا  اور ‪  4x4‬ڑ ں  ا      ‬ ‫ڈ ل‪ ،‬‬
‫ ‬ ‫  ے ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اور  دو ی   ور ت     را  ‬ ‫ ‬ ‫  دوں    ا ں    ادا ‪  ،‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪44 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫    ۔ ا  ‬ ‫ اور د س   ‬ ‫ن      وہ   ا‬ ‫  دار   ‬ ‫ادارے    ورت  ۔    م   ‬

‫  ہ ‬ ‫ رہ   ۔  وہ  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫    وف   ر   ں     ح    ز دہ  د  ‬ ‫ادارے    اس   ح  و  ‬
‫  ۔‬ ‫ ‬ ‫ دے   ‬ ‫ا روں    ف   ‬

‫ ‬ ‫وں      ان    ‬ ‫وں  اور  ‬ ‫وں  ‬ ‫   ‬ ‫  ر  وا  ‬ ‫     ‬ ‫ن ‬

‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫ ا  اور دو ا  ِن ‬ ‫ ‬ ‫وں   ‬ ‫ اور دو ا  ن آ     ۔ ان ‬ ‫روں     ا ‪ ،‬ا‬
‫ن اور اب ا م آ د اور  ر ‬ ‫ وز‬ ‫ ‬ ‫‪،‬د ‪،‬‬ ‫   د     ۔  ات‪  ،‬رہ‪،‬‬ ‫  روں   ‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫   ‬ ‫ و‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  وہ   ‬ ‫ ا    ‬ ‫  ری    ے  ے وا ت   ‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬
‫  ۔‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ و ا رب   ‬ ‫داں ان   ‬ ‫ہ  ں    ش   ‬ ‫‪٢٠٠٢‬ء  ‬

‫ ‬ ‫   رخ    ی ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫   آزادی   ‬ ‫ ‬ ‫ں     د      اور اس   ‬ ‫  س ا‬ ‫ ‬
‫    ی   ی ‬ ‫    د        ‪        ٩/١١‬‬ ‫ں     ف   ڑ  د     ۔   ر‬ ‫ ا‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫      ال    ا ‬ ‫  ں   ‬ ‫ ان   ‬ ‫ں     ‬ ‫ں ا‬ ‫ا ں    ج   ر ڈ ا وں     ‬
‫ ‬ ‫  اں د اری ‬ ‫ وا ں    ش   ا‬ ‫ ڈ  ‬ ‫   ‬ ‫ اور  اب   ‬ ‫ ڈا وں   ‬ ‫۔ ‬ ‫ ‬
‫  ڑ ں   ‬ ‫ں وا   ی  ی ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ف   دو ِر ‬ ‫  گ ‬ ‫ ا‬ ‫    ۔   وہ ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ را   ا  اور  ان     ا    ‬ ‫ ان    ‬ ‫  روں    ‬ ‫  روں    آ  آ   ی  ‬
‫ ‬ ‫   ا     ں   ‬ ‫  م   آ    ان   رات   ‬ ‫ ‬ ‫ہ  ں    رے     ‬ ‫۔ ‬ ‫آ  ‬
‫    رے   ر ڈ ا وں    د   ا ا      ‬ ‫ ‬ ‫     ان ا اد     ا  ا‬ ‫     اس    ن ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪45 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫وں  ں ‬ ‫ ا  ‬ ‫    ۔   و      اب   ‬ ‫   دم  ر       أت ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬

‫    ۔‬ ‫ں     ‬ ‫ری ‬ ‫ا  ۔ ا   اغ ‬ ‫ ز  ‬

‫ وا    ا روں ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ل ‬ ‫ اور  ل      ور ‬ ‫ ‬ ‫ا م آ د   ‬

‫  ۔  ڈا وں    ‬ ‫م ‬ ‫  روا ں    ‬ ‫   ‬ ‫       ادارہ   رے  ‬ ‫ ‬ ‫   اس   ت    ‬ ‫ ‬
‫ ان ‬ ‫     ان    م   آ ن   د    ‬ ‫ن   ان    م   آرام دہ  ہ ‬ ‫ں     ن   ‬ ‫  ے ‬
‫   زرداری    رے   ‬ ‫ں  ے        ۔  د ر    آ‬ ‫ں   دو ے  ں   ز‬ ‫ و    ‬
‫   ‬ ‫  ا     رک   ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ل ‬ ‫    ر         ‬ ‫ر     وہ ‬
‫ اور اس  رت  رد ‬ ‫ وا    ا  ڈ ے ڈال ر  ‬ ‫ں   ‬ ‫   دو ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ دار  ۔  ور    ل ‬
‫ د          ‪  ٩‬ن    د  ‬ ‫    و ام ‬ ‫ د ار  ی ‬ ‫ط ‬ ‫ ا  او  اور ‬ ‫   ‬ ‫دان   ‬
‫     وہ ‬ ‫ ‬ ‫ اس  ت   ‬ ‫   ‬ ‫ وا     و‬ ‫   ‬ ‫  رت  ہ    ۔ ا  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬
‫   ‬ ‫  ۔   اق  ‬ ‫ ‬ ‫  د ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫          ح ‬ ‫  دوں     م    ارادہ ر‬ ‫ ‬ ‫ن ‬
‫   ‬ ‫  ں   ری  ر‬ ‫ ‬ ‫    وں  اور   روا ں    ‬ ‫ہ    ث ‬ ‫ن     م   د  ا‬ ‫ن  اور  اب  ‬ ‫ا‬
‫  ۔ ‬ ‫  ں ‬ ‫  ل ‬ ‫ وا  ‬ ‫ن   ‬ ‫ د   ۔  ‬ ‫ د‬ ‫   ‬ ‫ دا‬ ‫ ‬ ‫ وا    اس    ‬ ‫ ‬
‫   اور ‬ ‫ ‬ ‫ء‬ ‫ ‬ ‫ و ں  ‬ ‫ ‬ ‫  ا‬ ‫    وں  اور  ا ا   ا   وان  ‬ ‫ہ  د  ‬ ‫ اس    ‬ ‫ور  ‬
‫    ف   ‬ ‫ ‬ ‫     ر   ۔  ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ا  دو ں     ور  آ  ‬ ‫ں ‬ ‫دو ے  ‬
‫       ‬ ‫    ی   ‬ ‫   ‬ ‫  ری    اس   ؤ  ‬ ‫ں   ‬ ‫ل      دو ے  ‬ ‫   ‬ ‫ا  ‬
‫   اس ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫       ا ڑ     ورت  ۔ ‬ ‫ در‬ ‫ ‬ ‫  دی   اس ‬ ‫وری  ۔ د‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪46 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ۔‬ ‫       آ ‬ ‫ اور    د د ‬ ‫ ‬

‫   ‬ ‫ ر  وا    ‬ ‫ی     اس   ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ وا    ‬ ‫ن   ‬ ‫   ‬

‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫۔ ‬ ‫     د  ‬ ‫   ‬ ‫  ر   ‬ ‫  دی    اس  ا‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫ار  وا   ا  دے    ‬
‫  دی ‬ ‫      ۔ د‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫  ۔ اس ‬ ‫  دی رک ‬ ‫ن   د‬ ‫ری   ا ءا  ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ں   ‬ ‫ اور    ہ  ام   ز‬ ‫ں  ں       ‬ ‫   ‬ ‫ ا    ‬ ‫   ‬ ‫     ‬
‫ ‬ ‫      ر  د ؤ    ل ‬ ‫۔ اس ‬ ‫   ‬ ‫ز     اس    ت ‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫     ا  ‬
‫ل ‬ ‫ ‬ ‫   ا  ‬ ‫    ا‬ ‫  د ر ‬ ‫       اور  ا‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ورت    ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‬ ‫ اور   آ ن     ‬ ‫  ۔    م اس و‬ ‫   ر   ‬ ‫ ‬ ‫     وہ ا  ‬
‫۔‬ ‫  ری    ث   ‬ ‫ا ر ‬

‫   ‬ ‫ ‬ ‫ں  ا‬ ‫ وا    ‬ ‫      م  ز  ‬ ‫   ا‬ ‫     ا ا  ‬ ‫ق  ا‬

‫ی  ا  ‬ ‫ں   ‬ ‫  دی ‬ ‫ ا ا ِم  ہ   ‬ ‫ ا  و ر خ     ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ آ ؟ روس اور ‬
‫   ‬ ‫ اور ا‬ ‫ ‬ ‫ن   دو‬ ‫ ‬ ‫  ا ؟ ‬ ‫ی  ں ‬ ‫ں   ‬ ‫ وا  اور اس   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ د    ا  اور  ن      ا      ۔‬ ‫ ‬ ‫ وا       ا  ‬ ‫   را      ‬ ‫دار ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪47 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ں‬ ‫    ا ار ‬ ‫ا م آ د‪  ،‬ور‪ ،‬‬

‫ن ‬ ‫ وا  ور  وا )‪ Xe (Black Water World Wide‬زی    ے ‬ ‫م ز  ‬
‫  ی  ذرا    ‬ ‫ اور  ‬ ‫   ر   ۔  ا   ح   ور‪   ،‬ٹ‪  ،‬‬ ‫  م  د‬ ‫ ا م  آ د    ‬ ‫ دارا‬
‫ت  ا  ‬ ‫ں    ا‬ ‫د  اور   ا ار  ‬ ‫ ان    ‬ ‫ں ‬ ‫ د     وں  اور   س  ‬ ‫  ا  ‬
‫  دی   واردا ں   ‬ ‫ وا  د‬ ‫ن   اب   ‬ ‫     ‬ ‫ د ٰی ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   آ ر   ۔ ‬
‫۔  ذرا              ا م ‬ ‫د      ا اد     ث  ‬ ‫ن   ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ اور  ا‬ ‫ وا  ‬
‫   اور ‬ ‫     ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا  اور   س  ‬ ‫ت  ا‬ ‫ ‪    ٢٥٠‬زا  ‬ ‫ وا    ا روں    ‬ ‫آ د   ‬
‫ت ‬ ‫د    ا‬ ‫ وا    ‬ ‫  ن      وا   ۔  ‬ ‫    ں  ڈا   ا‬ ‫   ‬ ‫ں    وہ  ‬ ‫ان   س  ‬
‫اران  ان  ا اد    ‬ ‫ ‬ ‫ د   م  ا  ‬ ‫‪  ،‬وز دا  ‬ ‫  رے  وز ا‬ ‫ آ  ر    ‬ ‫  ہ ‬ ‫ ‬
‫ اس ‬ ‫ روزہ   ا  ‬ ‫ہ ‬ ‫ ‬ ‫   ا ر    ر   ۔  ‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫ ا اض  ‬ ‫د  اور  ان    ‬
‫    ‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ہ ‬ ‫ا    ‬

‫ ر  ‬ ‫ن  ب ‬ ‫ ‬ ‫ د ں  وز ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ت ‬ ‫”ا ری  ا‬
‫ ‬ ‫   ا س     ا  ‬ ‫ ‬ ‫    ا    وز ا   ؤس   ‬
‫           ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ت    ت ‬ ‫ اور    ‬ ‫   د  ‬
‫ن   ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ڈس ا ر‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ وا    ‬
‫ ‬ ‫  دت       ی  ذ  داری  ‬ ‫ں  دی     ۔  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ر‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪48 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ب    ۔ ا   ت ‬ ‫ اور  ر   ور ‬ ‫ب ‬ ‫     وہ  ر    ‬

‫  ت   ‬ ‫ ‬ ‫ و ‬ ‫ت و ا ر ‬ ‫ت  و  ‬ ‫ و  وز  ا‬ ‫ ‬ ‫ آ  ‬
‫ د  ‬ ‫    و ام  ” و “‬ ‫  ز ‬ ‫ و‬ ‫ا ن   ہ    ا م  آ د  ‬
‫ ‬ ‫     ‬ ‫ وا    ‬ ‫         ‬ ‫ ‬ ‫ت    ا ِر  را  ‬ ‫ ‬
‫   ا زت دی    ۔‬ ‫و د   اور   ا   م ‬

‫  ر  ا رج   ا  ‬ ‫      ن  د  ا   ِد ں  ‬ ‫ ‬ ‫ وز ا‬ ‫ و‬

‫          ‬ ‫ وا  اور ڈا   ر   ‬ ‫د  ہ           ‬ ‫ )ر(‬ ‫ ‬
‫     ‬ ‫اہ   ل  )ر(‬ ‫ ‬ ‫ آ  ا  آ    ‬ ‫ن     ۔  دو ی  ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا     ا‬ ‫ ‬ ‫   ا و  د  ‬ ‫ روز‬ ‫ا  ‬
‫   اور ‬ ‫ے ‬ ‫    م   ر   ‪ ،‬‬ ‫   ‬ ‫  رے        ‬
‫ے ا  آر ‬ ‫   ر   ۔   ‬ ‫  ں آ‬ ‫وں   ‬ ‫ وا ( ان ‬ ‫وہ )‬
‫    ۔ ‬ ‫ ‬ ‫    ں ‬ ‫ ا‬ ‫     ا  آر  او    ‬ ‫   ا  ا  ‬ ‫او    ‬
‫ن ‬ ‫ ‬ ‫      ۔ ا‬ ‫ در‬ ‫ ا   دار ادا  ے      ری ‬ ‫ا  ر‬
‫ ‬ ‫  ا    ‬ ‫ ر    اور  وہ   رے  ا  ا‬ ‫ ‬ ‫ک ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫      ۔‬

‫    ن ‬ ‫ ر  ‬ ‫ ‬ ‫ وا     ا    وز ا‬ ‫ت     ‬ ‫ان ا‬

‫ ا  ر          وہ ‬ ‫ ان  ں ‬ ‫ ‬ ‫         ا‬ ‫   ‬ ‫   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪49 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫    ت    م ‬ ‫  ر “   م   ر   ۔ دو ں  ر ں     ‬ ‫”‬

‫    ور ‬ ‫ ‬ ‫     ا  ا   م  ز  ‬ ‫     ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  ام ‬ ‫   ‬ ‫ں  ری ر  ‬ ‫ ا   وں   ا  ‬ ‫اور ا م آ د ‬
‫ں    ر    ‬ ‫  ر‬ ‫ ‬ ‫   اور   اور ‬ ‫ ‬ ‫اور  ر  ا روں   ‬
‫ ا “   ‬ ‫ ”‬ ‫ن   ‬ ‫ا ں ‬ ‫  ی  ی ‬ ‫آڑ   ان  ر ں   ‬
‫ت   ‬ ‫ وز  ا‬ ‫ اور  و‬ ‫ ‬ ‫  رے  وز ا‬ ‫  رے  ‬ ‫   ان  ‬
‫  ۔‬ ‫   ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ و د   ‬ ‫   ان    ے   ‬

‫ ر    ‬ ‫ ذرا  ‬ ‫    ت ‬ ‫  ی   ‬ ‫  ی ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫ن ‬ ‫     ‬ ‫   ا   س ‬ ‫ ‬ ‫       ‬ ‫ن ‬ ‫ا م آ د   ‬
‫        “‬ ‫ اور ا م آ د   ‬ ‫ آڑ   ‬

‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫  ر ‪ ١٦   ١٠‬‬ ‫ روزہ  ا  ‬ ‫) ا  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪50 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  د  اڈ‬ ‫ وا    د‬

‫ں ‬ ‫ د     س  ‬ ‫ ‬ ‫ دارا‬ ‫ن ‬ ‫ ا اد    ‬ ‫ ‬ ‫  د ‬ ‫  وف  د‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫   در‬ ‫ن   ‬ ‫د    ‬ ‫  ‬ ‫ن   ا اف   ان   ر‬ ‫ وز‬ ‫ و ‬ ‫  ت اور ‬ ‫ ‬ ‫ص ‬
‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫   ا رات    ‬ ‫   ر ؟  ‪  ١٨‬‬ ‫ ‬ ‫ رٹ    ‬ ‫  ؟      گ ‬ ‫  ت ‬ ‫ات    ‬
‫  ‪:‬‬ ‫ ر   ۔   ‬ ‫ ‬ ‫   ز‬ ‫  وں    ے  ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫ا      ا ف         ا‬

‫ں   ‬ ‫ ا   ت   ا‬ ‫ ‬ ‫ب ‬ ‫”ا م آ د‪ ،‬ڈ ہ  زی  ن‪  ،‬ور‪ ،‬‬
‫ ذ  دار ‬ ‫ں   ‬ ‫  ا ار  ‬ ‫ اور  ‬ ‫اری    ‬ ‫ ز ں    ‬
‫  ‬ ‫   ا  ر ر    اس  ‬ ‫   اور  ‬ ‫ ‬ ‫ت ‬ ‫ ‬ ‫اداروں    ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫     اور   ور   ا       رہ   ت   ری  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫ں ‬ ‫   ا‬ ‫ت    ا    ا     ا   د  ‬ ‫  س ‬ ‫ ‬
‫     ‬ ‫‪     ،‬ا زت   اور   ‬ ‫   ‬ ‫اری   ‬ ‫ ز ں   ‬
‫ ‬ ‫    ح    ری آزادی‪  ،‬د ری اور د‬ ‫   ا  اور ‬ ‫وع     ‬
‫   ‬ ‫ اداروں   ‬ ‫م  ا     ‬ ‫۔ ‬ ‫ ‬ ‫ں    ا    در‬
‫   ‬ ‫ں   ‬ ‫         ا‬ ‫   ‬ ‫ت ‬ ‫ ‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  س ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫اری    ‬ ‫ز ں   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪51 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫۔ ذ  دار ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ر           ر     ا زت ‬ ‫آ ت   ‬

‫  ‬ ‫اری   ‬ ‫ن   ز ں   ‬ ‫   ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا‬ ‫ذرا    ‬
‫ آ ہ ‬ ‫ ‬ ‫   اس  ‬ ‫ ر    اور  ‬ ‫ہ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ادارے  ‬
‫ڈ  ل  زا ا  ‬ ‫  ”ر‬ ‫ ‬ ‫ ا اج   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ دو ی ‬ ‫ر  ‬
‫   ‬ ‫ں ‬ ‫  ا ار  ‬ ‫ ‬ ‫اری    ‬ ‫“          ز ں    ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ر ڈ   وک      روز  ‬ ‫    رے  ‬ ‫   ‬ ‫را  وہ  ‬
‫ ا از ‬ ‫   ز دہ  ا‬ ‫ ‬ ‫ت  ف ‬ ‫        رے  ‬ ‫ن ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں اور ‬ ‫     ر    اور   آ‬ ‫ اس ‬
‫ں   ‬ ‫     ا‬ ‫   ‬ ‫ر  وہ اور   ا از     ر   ۔  ل ا  ‬
‫ ذ  دار ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫۔ ‬ ‫    ؟  وہ       ہ  ر    وہ  ڈ    ‬
‫ ا ر ‬ ‫    ا ا ر ‬ ‫ ‬ ‫د   ‬ ‫ ‬ ‫اداروں اور  ام   ا ر ‬
‫ ‬ ‫ اداروں       د  ‬ ‫ اور ‬ ‫ ر   ۔ ا ں         از   ‬
‫    ن  ؟ ا ں         آ  ‬ ‫   ‬ ‫اری   ‬ ‫ ز ں    ‬
‫   ‬ ‫ت     آ ر    ‬ ‫وا  دن   آزادی و  د ری    ا      ‬
‫     ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ور   ”روات “  ‬ ‫     ‬ ‫آ‬
‫ک ‬ ‫   ر   ؟  ا ں        اس   رے  ‬ ‫ ‬ ‫      را  ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫“  م   ‬ ‫ اور    ”ڈ ں   ‬ ‫ ‬ ‫   ا ر  ت ‬ ‫   ر‬
‫ن     د ری  اور  اب ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫     ‬ ‫۔  ا ں    ‬ ‫ ‬ ‫  ب ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪52 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫ اور  ں ‬ ‫   ا    اڈے   ‬ ‫    ا   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬

‫  ‬ ‫ ”‬ ‫ اس   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    واز   ں  ؟ اس      ت ‬
‫ت   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن  اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫ وا‬ ‫ اور    آ‬ ‫ زون“‬
‫ں‪   ،‬ا ار   واز  اور ‬ ‫        ا ار  ‬ ‫ا ا از       ۔  ا ں‬
‫  ا   ن   ۔  آج  ا      ‬ ‫ا ار  اڈے   ری  آزادی  و   د ری    ‬
‫  ں   “۔‬ ‫   ‬ ‫    ز‬ ‫ ر          ‬ ‫ ا ر  ‬ ‫اس    ‬
‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫) ا  روز   ا  و  ‪ ٨١‬‬

‫ آ    ‬ ‫ں ‬ ‫ وا    ‬ ‫وں  گ ‬ ‫ ‬ ‫ت   ‬ ‫ ا‬ ‫ا م آ د اور  ور   ‬
‫ ‬ ‫ د ؤ اور  ف   ‬ ‫ ا‬ ‫             ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ۔    ت ‬ ‫ت   ‬
‫   آ    ‬ ‫     ‬ ‫ں    ا ج ‬ ‫ ذ  داران    ف         روا    در ر اس   د  ‬
‫  دوں    ‬ ‫ وا “    د‬ ‫ک      وہ  ”‬ ‫   ز دہ  ا‬ ‫اروں    رو  اس  ‬ ‫   ا  ‬ ‫ و  ‬
‫  و ا ں   ڈا  ‬ ‫ں   ‬ ‫اں  ۔  ا ٹ   وی ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫د    ا ر   ‬ ‫ن ‬
‫اروں ‬ ‫ ‬ ‫ )ن(‬ ‫ ‬ ‫اہ   ان   ن  اور  ‬ ‫ ا ف    ‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫  ل  )ر(‬ ‫  اری‪  ،‬‬
‫ وا “ ‪  Xe‬ا اد ‬ ‫     ”‬ ‫  ول   ا  ‬ ‫اروں    ‬ ‫ ‬ ‫ ر  اس   ت    ‬ ‫ د    ا  ‬
‫ت ‬ ‫ ا‬ ‫‪   ،‬ٹ‪   ،‬ور  اور  ‬ ‫      ۔  ا م  آ د‪  ،‬‬ ‫د    اور  ان     اد  ‪      ٣٠٠‬‬ ‫ن   ‬
‫ ڈا  ‬ ‫ ‬ ‫    ا‬ ‫ ‬ ‫   ان     ا  ‬ ‫ص ‬ ‫    ۔ ‬ ‫ ان    دا ہ   ر  ‬ ‫  ا  ‬ ‫ ‬
‫ہ      ۔‬ ‫ں   ‬ ‫د ‬ ‫  اری ا  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪53 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫  ر    ری  ۔   ‬ ‫وز   آ  ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫  اری   ‬ ‫ڈا  ‬

‫   ‬ ‫ن    دا‬ ‫ ‬ ‫ٰ  ا‬ ‫ ‬ ‫  روا ں  ‬ ‫ و ے  اور  د  ‬ ‫ا       وع       ‪    ،‬‬
‫ص  س اور ‬ ‫اور ان    اد روز وز  ھ ر   ۔    گ ا  ‬ ‫ ‬ ‫ا زت   اور    گ      ا ہ   ‬
‫د  ‬ ‫ن   ‬ ‫ ا روں   ‬ ‫  ج   ‬ ‫ وا    ا‬ ‫  اری    ل ‬ ‫ ر   ۔ ڈا  ‬ ‫ا از   ‬
‫   ‬ ‫ت  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫“     ‬ ‫ ”‬ ‫ آز دہ دو‬ ‫ اور د‬ ‫ں    رے  و  ‬ ‫اور ان    ا ار ‬
‫ہ ‬ ‫ اس  ر ل    ر ‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫ ا ر ‬ ‫     اس   ‬ ‫ ‬ ‫   ا م آ د   ا  ‬
‫           ‬ ‫   وز ر   ہ  د ‬ ‫     آ ہ   د   ۔ ‬ ‫ت   ‬ ‫ ر    اور     ا  ‬
‫“  ‬ ‫ ‬ ‫”‬ ‫  ۔       آج  ز    و ام ‬ ‫  ت ‬ ‫   ‬ ‫ت دور   د   ‪ ،‬‬ ‫   ‬
‫ں   ر    اور  ک ‬ ‫ن   ‬ ‫    ون    ‬ ‫  ر‬ ‫ وا     گ ا‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫ت ‬
‫ ذ  داران   اس وا    ‬ ‫ ‬ ‫     ر   ۔ ‬ ‫وز    ص  ر   ‬ ‫ڈ ا  ا   )‪(SSG‬‬ ‫ج   ر‬
‫ز   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫  ”آج  ز“      دی   ‬ ‫ ‪٢٠٠٩‬ء     ا ٹ ‬ ‫ ‪ ١٤‬‬ ‫د    دی   ‬
‫ ز ی   ‬ ‫   ‬ ‫  ور      ۔  ازاں       آ      ک  ج   ا  ر ڈ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‬
‫ر      ۔ ذرا      ا ع   ‬ ‫    س اداروں   ‬ ‫ں     ا اد   ‬ ‫   ‬ ‫ وا      ‬
‫    ا       ۔‬ ‫ وا  ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫ ز ی ‪   ٢٠٠‬زا  ا اد   ‬ ‫دی     ‬

‫ ز ی۔‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ وا    ‬

‫ اور د  ‬ ‫  ر‬ ‫       ا م آ د   ا‬ ‫   ‪ ١٩‬‬ ‫ر ‬ ‫ ‬ ‫”‬

‫ ز ی       ‬ ‫   ‬ ‫“   ‬ ‫  ر   م  ”ا  ر‬ ‫ د    ‬ ‫ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪54 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ر     ‬ ‫ ا   آ      اور دو ا اد ‬ ‫  ر   و ں    ی  اد   ‬

‫ن             اس  م   ‬ ‫   ‬ ‫  ر‬ ‫ اس  ا    ا‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫   د   ۔  ذرا  ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫ر ‬ ‫ت ‬
‫   ر  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا م  آ د     اح  ‬ ‫“   ر  ا‬ ‫”ا ر‬
‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫“۔ ) ا  روز   ا  و  ‪ ٢١‬‬

‫ ا ر     ‬ ‫ ‬ ‫ہ ‬ ‫ر        ‬

‫ں ‬ ‫ ر    اس   ‬ ‫  ری  ز    ا    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫”ا‬

‫ وا  ‬ ‫      ۔ ‬ ‫      ات  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫  ن و  ل     ‬
‫   ‬ ‫ں ز ن زد و  م   ‬ ‫د  اور ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   و‬ ‫ ا‬
‫ وا     ری  ا  ‬ ‫     را  ز    ر      ‬ ‫   ‬ ‫رے      و  ‬
‫ اس    ا م  آ د    ا  ‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ت     رہ  ‬
‫  ں  ن    ا    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ڈ ے  ‬ ‫ار       ں  ‬
‫وں    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ں    دا ہ  و  ‬ ‫   اور  ا  ‬ ‫   ‬
‫“ ‬ ‫    وع     ا   ۔  اب   ”ا  ر‬ ‫ں   ‬ ‫  ا ں   ‬
‫ اس  ت ‬ ‫ ا     آ‬ ‫          اد    ‬ ‫   ‬ ‫ر  ا‬
‫      ۔ ‬ ‫  رے    ‬ ‫ د‬ ‫   ‬ ‫  ت       ری   دن  ‬
‫  روا    ر  ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ری  ‬ ‫ ‬ ‫اس   ر ل  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪55 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ د   وں  ‬ ‫ ‬ ‫   ا م  آ د  اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا ج ‬

‫ں       ‬ ‫   ‬ ‫  ر‬ ‫ اور  ا‬ ‫ ‬ ‫وں     ی   ا  ‬
‫ ‬ ‫  ”ا  ر‬ ‫ ز ی    ‬ ‫   ذرا    ‬ ‫  ر‬ ‫۔  ا  ا‬ ‫ ‬ ‫ر‬
‫   ‬ ‫   ا اف    ر      اس  ا‬ ‫ ‬ ‫ “   ت  ‬ ‫ر  ا‬
‫ ان  ا ٹ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ا ازہ           ا‬ ‫روا ں   ‬
‫ل   ر   “ ۔‬ ‫ں   ا‬ ‫ر  ا‬

‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫) ا  روز   ا  و  ‪ ٢١‬‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫“‬ ‫ ” ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا م  آ د    ا‬ ‫ات    ا‬

‫ وا    ‬ ‫    ر   ا  ‬ ‫  ر‬ ‫       ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ہ ‬ ‫ ‬ ‫ڈ     را  ان ‬ ‫      ں  ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ر‬
‫ن  اور   ”ا‬ ‫ ‬ ‫ہ  ۔ ‬ ‫   اور     ف  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫۔ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    را اس   ‬ ‫ “  در ن     ‬ ‫ر‬
‫ ‬ ‫    د    ‬ ‫ وا    در ن    ‬ ‫ ‬ ‫  ر  ا‬ ‫ اور  ا‬ ‫ا  ر‬
‫         ‬ ‫  ر‬ ‫     ا م آ د   ا‬ ‫ا ں   اس  ت   ‬
‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫ ‪١٢‬‬ ‫‪    ١٠٠‬ا         ۔”) ا  روز  ا‬

‫م  ا ٹ  ر  ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫   ا ر            ‬ ‫ ‪١٢‬‬ ‫”‬

‫    آ        ‬ ‫ ا‬ ‫  ا   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ذر‬ ‫“‬ ‫ ”ا  ر‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪56 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ وا  ‬ ‫    ر   ا  ‬ ‫  ر‬ ‫ ‪    ١٦-‬ا‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫۔ ‬

‫ ‪ ١٨‬‬ ‫  ہ ‬ ‫ ز ی    ر‬ ‫ڈ     ‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫“‬ ‫ ”ا  ر‬
‫ ‬ ‫  آ    ‬ ‫ اداروں  ‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫‪  ،‬ن ‬ ‫ را‬ ‫ ‬
‫ہ   ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫‪     MI.16‬۔    ‪  ١٨‬‬
‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫۔  ن ‬ ‫  ا    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ر  ‬ ‫ ا  ر‬
‫ت  وع   دی  “۔‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫اداروں ‬

‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫ ‪ ٢‬ا‬ ‫) ا  روز  ا‬

‫  ‪:‬‬ ‫ا   ا    ا  اور   ‬

‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫  ر   ا  ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا‬ ‫ اور اس   ‬ ‫  ر‬ ‫”ا‬

‫   ‬ ‫ر ‬ ‫ ‬ ‫ ز ی    ‬ ‫ڈ   ‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫“ ‬ ‫”ا  ر‬
‫ری ‬ ‫ از  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫      ا‬ ‫   ا م  آ د    ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫  م     ف ‬ ‫   ‬ ‫ر       ۔ ‬ ‫    ۂ ا    ‬ ‫خ ‬
‫   ‬ ‫  ر  ‬ ‫ درج      ۔ ا  ر‬ ‫ ا    ‬ ‫ د ‪  ،‬اڈ اور ‬ ‫د‬
‫ ا  او  ”را  ا م“‬ ‫ڈ     ۔  ا‬ ‫  ت ‬ ‫   ‬ ‫    ی    را‬
‫ ‬ ‫  ب   ‬ ‫   ‬ ‫  م   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ف ‬ ‫      م ‬
‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫ ‪ ٣٠‬‬ ‫“۔) ا  روز  ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪57 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪:‬‬ ‫ وا  ا      ‬ ‫ ‬ ‫ ‪٢٠٠٩‬ء  ‬ ‫‪٤‬ا‬

‫ت ‬ ‫ ز ی  آ ہ    د ں    ا  ا‬ ‫ڈ   ‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫”ا  ر‬

‫  م ‬ ‫ ‬ ‫“ )‪(The Nation‬‬ ‫ی  ا ر  ”دی  ‬ ‫   ر   ۔  ا‬
‫   ز ی    رے      ا     آ ہ ‬ ‫   ‬ ‫  ر  ‬ ‫ز  ا  ر‬
‫ت   ‬ ‫   اس       ا‬ ‫ت ‬ ‫ وا  ا‬ ‫ روز   وہ   د  د‬
‫   ز ی     رے       ا ‬ ‫ت   ‬ ‫  ظ   ۔  اس     وہ  ا‬
‫   ‬ ‫ وہ ‬ ‫ ا ں   ا اف       ز دہ ر و  ‬ ‫ دوران ‬
‫ِ‬ ‫ ‬
‫   د     ت        ‬ ‫  ور    ‬ ‫   ا‬ ‫ر   رڈ   ار  د‬
‫ ‬ ‫  ر   ا‬ ‫د   ۔  ان   رڈز   ‬ ‫ر ‬ ‫  ر   ‬ ‫ان   ں     س  ‬
‫ ذرا  ‬ ‫ ‬ ‫    ۔ ا‬ ‫ ‬ ‫ وا  ان   ‬ ‫ ‬ ‫   اور ‬ ‫ ‬
‫  ۔  ا  ‬ ‫ ان  ر و    ‬ ‫ ‬ ‫  ا  در‬ ‫ ‬ ‫  م   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫     اس  ا  ‬ ‫       ذ         ت ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ان   ر‬
‫ وا  ر و     رے   ا    ‬ ‫ ‬ ‫ ذرا        ز ی   ‬
‫ ‬ ‫ ا‬ ‫    ؟  ذرا    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫       ا ں    ‬ ‫ ‬
‫  ر ں    ر  ‬ ‫   ‬ ‫ اور  ز ی    ‬ ‫ر   ہ(‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ )‬ ‫ر‬
‫ں        ر  ‬ ‫ اور   ر  ا‬ ‫۔  اس    ا      ان  ر و    ‬
‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫   ا ا ت   آ ز   د   “۔) ا  روز   ا  و  ‪ ٤‬ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪58 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ں     رے ‬ ‫ ا روں   ا م آ د   ‬ ‫   ا‬ ‫ں اور  ا   ں   ‬ ‫ ‬

‫     ‬ ‫ر اور و ہ   د    ‬ ‫    ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ا ا ت ‬ ‫  راً  رے ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫   ا ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ا ت  ری       ا‬ ‫     ‬ ‫ ا روں   ‬ ‫اور ‬
‫“ ا  ادار   ٹ      ‪:‬‬ ‫ روزہ  ا  ‬ ‫ ”‬ ‫ ‬ ‫ہ ‬ ‫   ‬ ‫اس ‬

‫“ ‬ ‫ ‬ ‫ ”‬ ‫   ‬ ‫  ت ‬ ‫ ‬ ‫ وا‬ ‫ت   ‬ ‫”ا ری  ا‬

‫         ‬ ‫اہ          ‬ ‫ی  ر  ا ر اور آ  ا  آ    ‬ ‫ ‬
‫ن ‬ ‫۔ ‬ ‫   ‬ ‫ وا ت    ‬ ‫ آ  وا‬ ‫ں   ‬ ‫ن    ا‬ ‫ ‬
‫  ۔  اس ‬ ‫ ‬ ‫   ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اور  و ہ    د‬ ‫ں    ا ں ‬ ‫ ا‬
‫ ‬ ‫ں اور ا    اوز   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ا‬ ‫   ‬ ‫ح   وا ت    ری ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫ن  ا  ۔ ا      وی   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫ہ ‬ ‫     ا ں   اس   ‬ ‫ن   اس      رے   ‬ ‫   ‬ ‫ر‬
‫۔‬ ‫ ‬ ‫  م  ت   ‬ ‫ رازوں   ‬ ‫   ا ر   د  اور     ‬

‫  ک   ر ل ‬ ‫ اور ‬ ‫ و ‬ ‫ ‬ ‫       ا‬ ‫ ‬ ‫اس     ا  ‬

‫ن   ا  اور  س اداروں      ف ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫د ‬ ‫   ‬ ‫   وا‬
‫ آ  ا از     ‬ ‫   د‬ ‫   ‬ ‫ د‬ ‫ں  ری ر      ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫   ‪ !!.......‬اس   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ور  ا    اس     ا ا ت    ری ‬
‫   ‬ ‫ن ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ف وا‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫ ا ازہ   ‬ ‫ ‬ ‫و ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪59 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   ‬ ‫ اور  دو ی  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ر   ت  ا م  دے  ر      ا‬

‫  ت ‬ ‫   ‬ ‫   ا‬ ‫  اہ  ‬ ‫  ا  ‬ ‫رٹ  ر    اور  ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ ز  ‬ ‫  اد ا‬ ‫  م     ا‬ ‫ا م د   ۔ اس  ح    ت ا‬
‫ زاد   ‬ ‫  م   اس   و ہ     وہ ز  ‬ ‫ ا‬ ‫ زاد   دے     ‬
‫     ا م آ د ‬ ‫      را    ا۔       ‬ ‫ن    ر ‬ ‫   ا‬
‫   وہ ‬ ‫  م       ‬ ‫   ا‬ ‫“  وا‬ ‫ ‬ ‫ ”‬ ‫ ‬ ‫د  ا‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ں    ری  ر     م   ا‬ ‫ن   د  ‬ ‫ا م آ د اور ‬
‫ت ‬ ‫ ‬ ‫  ام    ‬ ‫ ‬ ‫ اس  ‬ ‫ ‬ ‫ں     ارک  ‬ ‫ا اض  ‬
‫    ر ری     ر    ‬ ‫ ‬ ‫     ا  ‬ ‫ ا    ‬ ‫ھ  ر    ‬
‫   ‬ ‫       ا    و    ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ب    ا‬ ‫ا  ‬
‫   اس  ت          ا م  آ د ‬ ‫ ‬ ‫ا   وع    د ۔    ‬ ‫ر ِد  ا ام  ‬
‫ی  ر      ‬ ‫“   ‬ ‫ ” ا  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ر‬ ‫ ا‬
‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫  ر‬ ‫ن    ا‬ ‫   ا اف        ‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬
‫د ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  ا  ‬ ‫ں     اد    دو    د  ‬ ‫ اور  ‬ ‫   ان    ‬
‫ ‬ ‫  ور    ‬ ‫ اس       م   ری    ‬ ‫   ا   س  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫   ر   ۔‬ ‫اری      ن    ت ‬ ‫“   ‬ ‫ ‬ ‫ ” ل ‬ ‫ر ‬

‫ ‬ ‫  ا ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫  ر‬ ‫ ا‬ ‫ ا م  آ د  ‬ ‫دو ی  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪60 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫     ‬ ‫         اور ‬ ‫       ز  ‬ ‫وع     ر    ‬

‫ں ‬ ‫    اد  ‬ ‫  ر  ‬ ‫   ا‬ ‫  ری   ۔  اس  ‬ ‫  ت ‬ ‫م ‬
‫         ان ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  ا‬ ‫   ‪    ٥٠٠‬دی  ‬ ‫ ‬ ‫ ‪  ٢٥٠‬‬
‫ ‬ ‫ ر    ‬ ‫ وہ  آ  ‬ ‫   ‬ ‫  ل     ‬ ‫ں     اد    ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ار  ‬ ‫ں     اد  ا‬ ‫ ‬ ‫ وا‬ ‫  م ‬ ‫ں ‬ ‫  ر‬ ‫ا‬
‫   اس ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫  ۔  اس    ‬ ‫   ‬ ‫‪  ،‬اس      ا‬
‫     ‬ ‫  ر  ا‬ ‫ وا   ‪Xe‬‬ ‫ن   ‬ ‫     ‬ ‫ت    د    ‬
‫ ‬ ‫ ا اد     ‬ ‫ وا  ا‬ ‫ن   دی ‬ ‫ د     ۔ ان   د ٰی     ‬
‫    ورت   ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ا    ‬ ‫   ر    ‬ ‫  وع  ‬
‫    ر  ‬ ‫ ‬ ‫   و‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ان  ا ا ت  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫  س    ر   ۔  وہ ‬ ‫  ر ل  ا‬ ‫  س ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ا‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ن    ا    آ ہ ‬ ‫   ‬ ‫ا ا ت       ا‬
‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫ ‪ ٧‬ا  ‪ ٢٣‬‬ ‫ روزہ  ا  ‬ ‫ آ ر   “۔) ا  ‬ ‫ ‬

‫‪:‬‬ ‫ِر ‬ ‫ ر خ   ا‬ ‫ ا‬ ‫ن ‬ ‫  ‬ ‫ا  و‬

‫    ۔ ‬ ‫ت   ‬ ‫ا   ا    ”روز   ا  و “   ادار   ٹ         ا‬

‫ا ر    ‪:‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪61 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ و  رپ ‬ ‫ن   ا  و  ا   و ام آج    رت و ا ا     ح ا‬ ‫”‬

‫  وہ   رت    ‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ن ‬ ‫  ِن  روح   ۔  ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ن    وہ  ات اور ‬ ‫۔ ‬ ‫ن     ت   اب  ‬ ‫   و    ‬ ‫ا‬
‫ ا  ‬ ‫ ا‬ ‫  م   آ     ‬ ‫    ت ‬ ‫ں    رت    ا‬ ‫ ‬
‫ن    روا    راہ د  ‬ ‫   ‬ ‫       ا‬ ‫  ‬ ‫  آ        ‬
‫ ‬ ‫ ا‬ ‫   ر    اور  دو ی   ف  ‬ ‫ ‬ ‫  ف      د ل  ‬ ‫ ا‬
‫ ا م  آ د ‬ ‫ دو ر      ر   ۔  اس      ‬ ‫ن     م  ا م  ‬ ‫ ‬ ‫ر‬
‫   ‬ ‫  م ز  ‬ ‫ وا (‬ ‫    م  ‪) Xe‬‬ ‫   ‬ ‫  ر‬ ‫ ا‬
‫ ‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫ ر‬ ‫ ا م  آ د  ‬ ‫ ‬ ‫ ر رٹ  ‬ ‫۔  ا‬ ‫ا روں    ‬
‫ت‪  ،‬و  ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ دو   ر‬ ‫    ف ‬ ‫ا‬
‫     ‬ ‫       ‬ ‫ں ‬ ‫  روں    ‬ ‫ک ‬ ‫   ‬ ‫دارا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫ں   ‪  Xe‬‬ ‫ڈ ‬ ‫ر     ۔  ر‬ ‫   ‬ ‫   ‬
‫    را     اور اس ‬ ‫   د    ‬ ‫“   ا‬ ‫   ا ام   ”ا  ر‬
‫   ا  ر    ‬ ‫    ا‬ ‫  ر‬ ‫   آ    ا‬ ‫ری   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ر‬ ‫ر    دو  ا اد    ‬ ‫ ‬ ‫د   ۔  ا  ‬
‫ل    اور  ڈرون ‬ ‫   ز ا‬ ‫         ا‬ ‫ اڈے    ا ف  ‬ ‫ ا‬ ‫ا‬
‫ن“    ف ‬ ‫  ر ” زف ‬ ‫ ‬ ‫  ی    ث  ۔ ا‬ ‫ں   ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ز  ر‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫وز    ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪62 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ن ‬ ‫  ہ  ۔ ‬ ‫ اور د ع     ‬ ‫  دات‪ ،‬‬ ‫ن   ‬ ‫۔   ‬

‫د  ‬ ‫ہ   ‬ ‫ن   ا‬ ‫     ر    اور  ‬ ‫ان ‬
‫ِ‬ ‫ دے    ‬ ‫ ا اد    ‬
‫ا   ذر     ف  ر   روا ں    ا  و ڈرون  ں   دا ہ ‬ ‫  و‬
‫ ا  ‬ ‫ن ‬ ‫  ا ا  ‬ ‫   ‬ ‫   راہ   ار      ر   ۔  ‬ ‫ ‬ ‫و‬
‫      ات    رت     ‬ ‫ن   ‬ ‫  ول اور ‬ ‫و ام   ا‬
‫  روا ں ‬ ‫ن ‬ ‫وز    ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫  ر   ‬ ‫   ‬ ‫  ۔  ا‬
‫  رے   ا ں     ہ   ی        ‬ ‫ دے ر    ‬ ‫   ‬ ‫وع ‬
‫      ح   ‬ ‫ ‬ ‫ ا اد    ض ا‬ ‫   زرداری   ‬ ‫    ر آ‬
‫    ا ر   ‬ ‫ ‬ ‫   راہ   ‬ ‫   ‬ ‫ن   ا‬ ‫  ۔ ا‬ ‫ون   ا  ‬
‫       ا  ‬ ‫    اب  را ‬ ‫ د‬ ‫ن   ‬ ‫ہ  و  ‬ ‫ ا‬ ‫   اور ا‬
‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫  ح  ‪١٩٨٨‬ء   د‬ ‫ ‬ ‫    ر   ‬ ‫ ‬ ‫ن ‬ ‫ح  ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ورک  ‬ ‫ ا  ا  ‬ ‫    ک  ٹ      ا ‬ ‫  ی   ‬
‫ ذر  ‬ ‫ وا   ‪Xe‬‬ ‫ آ  اے  اور  ‬ ‫     آ  اے‪ ،‬ا ‬ ‫   ا‬
‫ آ ز          ‬ ‫   ‬ ‫ ا    ‬ ‫ن     روا ں   وع    د      ا‬
‫ ‬ ‫ ا   ف    ‬ ‫   ‬ ‫“    روپ  د ر  ‬ ‫ ‬ ‫ی ‬ ‫   ”‬ ‫و‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫    دا‬ ‫ اور   ر‬ ‫  ام  اس     ا‬ ‫ن(‬ ‫ )‬ ‫ ر‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ اس  ‬ ‫   ‬ ‫ ا   دات    ‬ ‫   ‬ ‫     دو ی   ف  ‬
‫   ‬ ‫ہ ‬ ‫  وری   ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫  د     ر    ۔ اس   ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪63 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ن   ‬ ‫ اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا ازہ      ا‬ ‫  ت    در‬ ‫ اور  ‬
‫ ‬ ‫ ا ا ت  ‬ ‫  ری   ر    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ درا ازی    ‬ ‫ا‬
‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫“۔) ا  روز   ا  و  ‪ ٢٥‬‬

‫ت‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  رت ‬ ‫ ا‬ ‫ وا  ‬

‫‪   ،‬ٹ  اور   ور‬ ‫      ل        اس    ا ازہ  ا م  آ د‪،‬‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬

‫ ‬ ‫   روک   اس   ‬ ‫م           ‬ ‫ں                گ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا ن    ‬
‫  ی      ا ں    ‬ ‫ں    ر و‬ ‫ص ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ت ‬ ‫   ‬ ‫۔  ا    ‬ ‫    وع    د‬
‫ن  ۔  را    اور ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ت    ا‬ ‫ روز ہ    ‬ ‫   ر‬ ‫را ں       ر    اور اس ‬
‫     ‬ ‫ اور  ا ظ  ‬ ‫   ‬ ‫  ں       ف   ف  و   اس   ا          ا‬ ‫     ‬ ‫روا  ‬
‫ وا    ‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ا م آ د   ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  دل را ں   ا   وں   ‬ ‫ا‬
‫     آ    ۔‬ ‫ ا وں   زدو ب         اور    ت ‬ ‫ ‬ ‫ا اد ‬

‫  اری    ل‪:‬‬ ‫ڈا  ‬

‫  ا ت دے ر    اور اس ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫وز ‬ ‫ ‬ ‫”ا‬

‫ک ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫       ‬ ‫ے       ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا    ‬
‫“۔‬

‫  اری    ل‪:‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪64 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ اور   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  ‬ ‫    ری ‬ ‫       ‬ ‫  ر‬ ‫”ا‬

‫   اور ‬ ‫ ر    ‬ ‫وری   ر    و  و  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ر‬ ‫۔  ا‬
‫ ‪٢٥‬‬ ‫ت   ‬ ‫ ا‬ ‫ اور  ‬ ‫ ‪ ١٨‬ا  ارا‬ ‫   ‬ ‫اب  ا‬
‫ ‬ ‫   ر  ‪ ٥٦‬ا    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا  ارا   ا       ۔ اس  ح ا‬
‫      وں اور    ں    رت   ‬ ‫   اور  ں ‪ ٣٠٠٠‬ا اد   ر‬
‫ ‪ ٦٠‬‬ ‫   ا اد  ‪  ٢٠‬‬ ‫    وری  ‬ ‫  ر‬ ‫ات      ر   ۔  ا‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫  اد  ‪        ١٠٠‬‬ ‫  ر ل ‬ ‫   اور  ‬ ‫   ‬
‫ ا  ‬ ‫وز   ‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫ات اور ان ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫‪ ٣٠٠٠‬ا اد   ‬
‫ و    ‬ ‫   ‬ ‫ن    دارا‬ ‫ ‬ ‫  ر‬ ‫  ۔  ا‬ ‫ک ‬
‫ان ‬
‫‪،‬ا ِ‬ ‫ت‪   ،‬ر‬ ‫ن      س  ‬ ‫ ‬ ‫وا    اور  ں  ا اف  ‬
‫ی  د    ‬ ‫ اداروں    ‬ ‫ ‬ ‫  رٹ  اور  ا‬ ‫  ؤس‪،‬‬ ‫ر‪ ،‬وز ا‬
‫ د‬ ‫ وا  ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ت    ر‬ ‫ ‬ ‫د  اور  ا  ‬
‫   د   ۔  وز  دا  ‬ ‫ہ  اور  ‬ ‫ں   ‬ ‫ں   ‬ ‫ا‬ ‫ا‬
‫   ‪  ٢٦١‬ا ر    ‬ ‫  رت  ‬ ‫   ا اف        ا‬ ‫ ‬ ‫ر ن ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫ن ‬ ‫ ا ں    ‬ ‫   ‬ ‫ں    ا م  آ د      ‬
‫ دو ی ‬ ‫ت      ار د    ‬ ‫ ان ا‬ ‫ ‬ ‫د     د  ‬ ‫وز   ‬
‫ ‬ ‫ہ ‬ ‫   ”‬ ‫ ا‬ ‫  ہ ‬ ‫ ‬ ‫ں    ا  ‬ ‫ وا    ‬ ‫ف ‬
‫د  ‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫ر ا‬ ‫ا‬ ‫ ‬ ‫  ق“   ‬ ‫ا  ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪65 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫     ‬ ‫ہ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا ر  ‬ ‫ں   ‬ ‫اور  ‬

‫ ‬ ‫   ‬ ‫ دے    ۔ ‪ ٢٩‬‬ ‫ ‬ ‫ ر  ذ‬ ‫ا  ‬ ‫   ‬ ‫و  ‬
‫       و  ‬ ‫ ا م  آ د  ”    ا م“    ‬ ‫  ل ‬ ‫ ا س    ا‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ِ‬
‫ وزارت   ر      ‬ ‫  اد  ‬ ‫ں   ‬ ‫د  ا‬ ‫   ‬ ‫دارا‬
‫   ‬ ‫  ر‬ ‫ ا‬ ‫ اس  و‬ ‫ ‪ ٥٠٠‬ا‬ ‫ ‪  ٤٠٠‬‬ ‫ ا ازے    ‬ ‫ا‬
‫ اور ا    اوز ‬ ‫ر ا‬ ‫ وا  ا‬ ‫ں  م ‬ ‫     ‬ ‫ ‬
‫    س ‬ ‫  ر‬ ‫  ۔  آ    ا م  آ د        ا‬ ‫ ا ر    ‬
‫ ا م آ د     ا ں   ‪    ٢٤٠‬ا  ‬ ‫‪     ٢٠‬‬ ‫ا ژ‬ ‫ڈ‬
‫ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫  رت ‬ ‫ا‬ ‫   ر      ‬
‫ ‬ ‫     ا ر  ‬ ‫ر ا‬ ‫۔  ا‬ ‫   ا ر    ‬ ‫ر ا‬
‫  ں“    ‬ ‫ ‬ ‫ ”‬ ‫    ر   ۔  آ    ‬ ‫د‬ ‫ر  ا روں    ‬
‫ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ و د ‬ ‫  ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫       ‬
‫ ا ر ‬ ‫  م    ر   ۔  ‬ ‫ اور  ‪  ٦٥‬‬ ‫ ‪٢٩‬‬ ‫”ڈا   ر“  ‬ ‫ا‬
‫    ر      ‬ ‫   ‬ ‫    و ہ  ا‬ ‫  ا  ‬ ‫ ا روں    ‬
‫ر  “۔‬

‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫) ا  روز   ا  و  ‪ ٣٠‬‬

‫ آ    ا م  آ د  ” ‬ ‫د    ا اف      ‬ ‫ ا روں    ‬ ‫   ‪ ٢٦١‬ا‬ ‫وز دا  ر ن  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪66 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫     دو ں  ا  ‬ ‫  اد    ‬ ‫  ۔  ا‬ ‫ ‬ ‫ ‪  ٥٠٠‬‬ ‫ں     اد  ‪  ٤٠٠‬‬ ‫ ا م“    ر      ا‬

‫ ا  ‬ ‫ں     گ  ا م  آ د  ‬ ‫ا‬ ‫   ر      ا‬ ‫   از       ت    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫اروں    ‬
‫ک  ت  ۔‬ ‫ن     ‬ ‫د       ًا  ‬ ‫ی  اد   ‬

‫  اری       ‬ ‫ڈا  ‬

‫   ر  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں    ا  ر‬ ‫ ‬ ‫وز  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا  اور  ا‬ ‫”‬
‫ ‬ ‫ت  اور  ڈا   ا‬ ‫    س ‬ ‫ ‬ ‫ ان    در ن   رے  ا  ‬
‫  ہ   وں    ‬ ‫  ہ    آ    ان   ں     ا    ‬ ‫ن    ر‬
‫   ‬ ‫ د     س  آ ت  ‬ ‫ت   ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ‬ ‫ ا‬ ‫ے‪،‬‬
‫ت ‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫س  ا‬ ‫ر   ۔  ا   ح   ا ں   ا م آ د   ا  ‬
‫     ‬ ‫     ر   ۔  ا‬ ‫ں ‬ ‫     اور   ری   م  ‬ ‫ ‬ ‫ زد  ‬
‫ ‬ ‫ت    ڈا   ا‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫    ا  ‬ ‫ وا  ا‬ ‫ا اف  ‬
‫ ‬ ‫ آ          ‬ ‫ے     ‬ ‫ وا  ا‬ ‫ن          ا  ‬
‫  ‬ ‫         ا‬ ‫  ے۔  ڈا  ‬ ‫    ی   ‬ ‫ ذ      وہ  ا‬
‫     ‬ ‫ اور  را   ا   و ام  ۔   ی ‬ ‫ن     ا  ا‬ ‫  ف ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ن  اور  ا‬ ‫         اس      ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫  دہ   ا     ا  ‬
‫      ف  ا  ‬ ‫  ں ‬ ‫اس    ‬ ‫     ‬ ‫  ے   رے      ‬
‫  “۔‬ ‫ن    ا   ا‬ ‫  ف ‬ ‫   ا‬ ‫ہ  ں‪  ،‬ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪67 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫) ا  روز   ا  و  ‪ ٢٦‬‬

‫ ‬ ‫ری     ا    ‬ ‫     ‬ ‫د    ‬ ‫ وا ‪  “ Xe‬ا م  آ د ‬ ‫ا ٹ  آر  ”‬

‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ت  آ     ۔      ان    ر‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫د     ا  ‬ ‫ ذرا  ا غ    ان    ‬ ‫   ‬
‫  چ   ‬ ‫  ان   ا  ‬ ‫      ۔ ”‪“Black Water in Islamabad‬‬ ‫   د‬ ‫و    اب ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫   و‬ ‫ وا    ا‬ ‫  وہ  ‬ ‫  ۔  اس  ‬ ‫   ‬ ‫ د‬ ‫  و‬ ‫   ‬ ‫ش   ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ‬ ‫ ‬ ‫د ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ان  ‬ ‫”‪“http//source.blackwaterusa.com‬‬
‫ وا  ‬ ‫ن     ‬ ‫    وہ ‬ ‫د ‬ ‫د  ۔ اس  رم   ا   ت       د    ‬ ‫‪ Application‬رم ‬
‫ وا  ‬ ‫ت درج     ‬ ‫ ا اد     د ت دی       وہ ا   رے   ‬ ‫ وا‬ ‫ ز ن ‬ ‫اردو‪ّ  ،‬دری اور ‬
‫” ‪Black Water in‬‬ ‫    چ ‬ ‫ ‬ ‫   و‬ ‫ دے     ۔   وہ  از  ‬ ‫ در ا‬ ‫   ‬
‫     ‬ ‫  ح     ‬ ‫  ۔ ‬ ‫د  و ز    د  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   آپ ‪  Youtube‬و‬ ‫‪“Pakistan‬‬
‫  دی      ا   ۔‬ ‫ن   د‬ ‫   اور ان   ‬ ‫ ‬

‫  رس‪   ،‬رڈر ‬ ‫  وہ ا‬ ‫وز ‬ ‫  )‪(SSG‬‬ ‫ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫  ک  ج  ‬ ‫ ‬ ‫ذرا  ‬
‫ز   ‬ ‫ ‬ ‫د ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫     ر    اور  اس  ‬ ‫ ا اد    ‬ ‫ ‬ ‫ر   رس  اور  د   و  ‬
‫     ر      ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ری  ۔ ذرا    ‬ ‫ں   ‬ ‫ آ     اور  ا   ی  اد   ان  ‬ ‫ان‬
‫ ‬ ‫د ؤ   ‬ ‫ا‬ ‫     ‬ ‫       ‬ ‫ں   دا ہ  ر  ھ   ‬ ‫ وا    ‬ ‫آ  وا  د ں ‬
‫ ‬ ‫   ا ا ی  ‬ ‫     ‬ ‫ ر  اور  ا  ا  ‬ ‫ ‬ ‫    ز‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫ ان          ‬
‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ د    ر    ‬ ‫     ‬ ‫ں     ج  اور   س  اداروں          ‬ ‫ وا    ‬ ‫  ۔ ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪68 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ د ں ‬ ‫    ے۔  ‬ ‫ ‬ ‫رو‬ ‫ں    راہ  ‬ ‫ اور   ج     ر    ر      وہ  ان  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫      ا    ‬ ‫ک   ت  اور   ی  ‬ ‫“   ‬ ‫” ا‬ ‫ ‬ ‫“  اور  ‬ ‫”ا ڈ‬ ‫ا‬
‫ اداروں   ‬ ‫ ‬ ‫      ا    وا   ر            ک  ج اور ا‬ ‫ِظ   ر     وری  ۔   ی ‬
‫ وا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‪٢٠٠٩‬ء   ک  ج    ے ‬ ‫ ‪ ٣‬ا‬ ‫      ۔ ‬ ‫ں    ول ‬ ‫ن   ‬ ‫د ‬
‫   ‬ ‫     ‬ ‫ن   ا  ر خ   اس     ‬ ‫ ‬ ‫ د    ر   ۔ ا‬ ‫ں     ا  ز ے ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ ا   ی ‬ ‫ وا  ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ اور ا     ہ   ‬ ‫    دار    ود   ‬ ‫ن ‬ ‫ ‬
‫   آ  ‬ ‫وز‪   ،‬آ  اے او ر ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا ‪ ،‬ا‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  روا    رد‬
‫۔‬ ‫ل   ‬ ‫ں   ا‬ ‫ ا‬

‫      ا    اس ‬ ‫   اور   ی ‬ ‫    وں   ‬ ‫ ا‬ ‫   ا‬ ‫ن   ا  ا‬

‫وز   ا م ‬ ‫ ‬ ‫ں اور ان   ‬ ‫ا‬ ‫ د    ا‬ ‫ وا  ‬ ‫      ۔ ‬ ‫ا      ا   ط ‬
‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ی ‬ ‫‪  ،‬ذرا  ا غ     وہ  ‬ ‫ن   ‬ ‫ں   ‬ ‫ اور  ان    ‬ ‫ ‬ ‫آ د    ا اف  ‬
‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫  ی   ‬ ‫‪ ،‬ا ا  اور  ر  ‬ ‫     ر      ا‬ ‫ ‬ ‫ک  ار دے ر    اور ‬
‫ِ و   گ     ‬ ‫ن   ‬ ‫۔ ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫ن ‬ ‫     ‬ ‫و  ا‬ ‫ ‬ ‫    ا ا  ‬ ‫ا  ‬
‫ ‬ ‫ اور ‪ ٣٠٠٠‬ا‬ ‫       ‬ ‫  ر‬ ‫د ‪،‬ا‬ ‫ن   ‬ ‫ وا ‪  Xe‬‬ ‫     ‬ ‫ ز‬ ‫   ‬
‫ن   آزادی و  ری    ری  ب  ار دے ر  ‬ ‫ و  م    دات    ف اور ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ن ‬ ‫وز ‬
‫ن ‬ ‫   ‬ ‫  ام    ف  ف ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  د‬ ‫     ر      وہ ‬ ‫   ‬ ‫ و‬ ‫ اور ‬
‫   ‬ ‫ وا  ا‬ ‫ص ‬ ‫   ا زت    ری   ‬ ‫ں ‬ ‫وز   ‬ ‫ں اور ‬ ‫ا‬ ‫ د ا‬ ‫ وا  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪69 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫     اس   رے ‬ ‫ن ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ت   ‬ ‫   ا  ‬ ‫ ‬ ‫“   ‬ ‫ر  ‬ ‫ا    ”   ا ٹ‬

‫ہ   ں     ر   ؟ اور ‬ ‫   ذ  دار  ر  اداروں    م ا د   ‬ ‫ن   ‬ ‫   آ  ‬ ‫    م     ‬
‫  ں     ‬ ‫ و  م   ‬ ‫   ذر  ‬ ‫ ‬ ‫      ری     ر م  چ     ا  ‬ ‫ت   ‬ ‫ ‬
‫   اس   ‬ ‫ت ‬ ‫ن     ا  ا ں    ‬ ‫وز   ذر  ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا   ا‬ ‫   ‬ ‫ر   ؟ ‬
‫  ا ‬ ‫   ا ر       ن  ‬ ‫ ا    ا  ‬ ‫ ‬ ‫   ذ  دار  ‬ ‫ و‬ ‫   ‬ ‫ذ  دار   ن     ؟  اس  ‬
‫     ‬ ‫    ۔ ‪  ١٧‬وڑ آ دی   ‬ ‫     ا اد   ذا   دات    ن  ہ     ‬ ‫   ا  ‬ ‫۔   ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ و     ور ‬ ‫ں     ب ‬ ‫ وا  آ ں اور ‬ ‫   ‬ ‫     وہ  د   ‬ ‫ی       ‬
‫    ا ز   ‬ ‫ ‬ ‫  ر   ‬ ‫   وہ ا‬ ‫   ‬ ‫       ‬ ‫   ‬ ‫ ان  ا ں    ا ت د‬ ‫اور ا  ‬
‫  ۔‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪70 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫    م  ؟‬
‫    ن    ات‬ ‫و ف    ر ‬

‫   ا   ان    ۔ ‬ ‫ دو ی ‬ ‫ دن       ا م آ د    ر      ۔  ے ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  ز   ‬ ‫م ‬ ‫   ‬ ‫ دے ر    اور  ب اور ‬ ‫ہ د‬ ‫  ت   ‬ ‫ ‬ ‫  ان   ے    ‬
‫ ا   ب   ورق  دا  ‬ ‫ ‬ ‫  وع   د  ‬ ‫ اور ا رات   ‬ ‫ ‬ ‫آف        ار  ا   اس   ‬
‫  ا۔ اس       ‬ ‫ وہ     ‬ ‫   ا‬ ‫    وف ر  ‬ ‫  ۔   دو ں   د    ا  ا  ‬
‫       ا     ا ‬ ‫ اس   ‬ ‫  وع    ۔ ‬ ‫  ‬ ‫ اور اس      رے در ن ‬ ‫ل ا ال ‬
‫       اور  ہ  ی  ف      ‪:‬‬ ‫     اس    ری ‬ ‫   ‬ ‫ ‬

‫ ‬ ‫  گ ‬ ‫  ے  س اور د‬ ‫   ‬ ‫  گ ‬ ‫ ‬ ‫  !‬ ‫”‬

‫ار  رے  ۔“‬ ‫۔    را   ‬

‫  ۔ وہ  ‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫    اب د ۔ اس    ے   ‬ ‫ا‬ ‫   اس    ں   ‬

‫ت ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ان     س   ری  د     ا‬ ‫ت    ا  ‬ ‫ ‬ ‫”‬

‫   ‬ ‫    ی  ی   ر     ا   ا  ‬ ‫ں   ‬ ‫   اور وہ ‬
‫“۔‬ ‫ ‬ ‫    ی ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪71 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫   ‬ ‫ں‪ ،‬و  ‬ ‫   ‬ ‫دہ ‬ ‫ ‬ ‫ ادا  ۔  ری ‬ ‫ہ ‬ ‫   اس  ر اس   ‬

‫ ر ۔‬ ‫ ‬ ‫ت   ‬ ‫    ف    ۔    ی د    ان ‬ ‫ر ل‪   ،‬روز ری اور ‬

‫  ظ ‬ ‫   اور    اس     ں  ‬ ‫    ی  د‬ ‫ت    ا ڈ     ا  اس    ‬ ‫ان  ‬

‫‪:‬‬ ‫ د  وا   ال  ۔ اس   ‬ ‫ اس   ا  ‬ ‫  ری     ا‬ ‫ رہ  ۔  ری ‬ ‫   ‬

‫  م  ؟ “‬ ‫   زر‬ ‫”    ا‬

‫‪:‬‬ ‫   اور      ری  ر           د ۔ وہ رواں   ‬ ‫  ا ل   ‬ ‫ اس   ا‬

‫  ں    ر   ؟    ‬ ‫   اس    ‬ ‫    م ‬ ‫  ! ا    ا‬ ‫” ‬

‫ں    ری  ں   ر   ؟   ا     ں     ں   ر  ‬ ‫ا    ‬
‫  ں       ڑ   اب   ں  ‬ ‫   ا‬ ‫    م ‬ ‫؟ اور ا    ا‬
‫د “۔‬

‫   ‬ ‫     ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‬ ‫   ر    ‬ ‫ ‬ ‫     اور   اس   اس   ‬ ‫وہ   م  ‬

‫    ض  ‪:‬‬ ‫      ے ‬ ‫    ا ن  ۔ ‬ ‫ر اور ‬ ‫ وہ ا  ‬

‫  ں ‬ ‫  ر   ر  ا‬ ‫  رے  ر اور وز ا‬ ‫ ‪،‬‬ ‫”آپ    ت ا    در‬

‫ ‬ ‫   د   ر  ‬ ‫ ان  ں   و    ا‬ ‫      ۔ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ں   ‬ ‫   ا‬ ‫  ری   ر‬ ‫   ا ج          ‬
‫ ‬ ‫ وز ا‬ ‫  س      اور    دن  ‬ ‫  ارداد  ‬ ‫  دہ  ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪72 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫    م    ر  ‬ ‫   وا  اور دو  ک ا ظ           ا‬ ‫ ر  ‬

‫ دے  ۔“‬ ‫ اور        ک   ز     ں   ا زت ‬

‫ا    ‪:‬‬ ‫ا  اور ‬ ‫ش  ا   وہ ‬ ‫ ‬

‫ ا ج‪  ،‬‬ ‫ ‬ ‫  ن‪ ،‬ا‬ ‫ ‬ ‫    ف ‬ ‫ر   وز ا‬ ‫  !‬ ‫” ‬

‫‪     ،‬‬ ‫    م ‬ ‫     ا‬ ‫ری اور وز ا‬ ‫  ارداد   ‬ ‫ر‬
‫ت         ں ‬ ‫ دے  ‪  ،‬‬ ‫  ک   ز     ں   ا زت ‬
‫  ری  ۔‬ ‫ ا    ‬ ‫ ‬
‫   ر   ۔  وہ  روزا   ا  ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ڈرون   رے  ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫   ر    ‬ ‫ ا ا د  ‬ ‫  ت     روز  رہ  ‬ ‫ ‬ ‫داغ ر    اور ‬
‫  ن اور ا ج   ر   ۔“‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫اس    ا   وں    ی  ف د ۔      ر ًا  ض  ‪:‬‬

‫؟“‬ ‫       ‬ ‫”آپ    ل   ‬

‫ہ ا از    ‪:‬‬ ‫ ‬ ‫اس   ا   ر       اور ا‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ر اور  و و  ‬ ‫” رے   ا ں    ا ان‪  ،‬‬

‫۔ وہ   ‬ ‫    ا ی        ت ‬ ‫   ا‬ ‫۔   رے   ا ں    ‬
‫    ور ‬ ‫ا‬ ‫۔  وہ  وا  اور  دو   ک  ا از  ‬ ‫          و    ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪73 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ا  ا  اس    ری  ود    ف ورزی      ری ا اج اس      ڑ  اب ‬

‫ د    ا ر   د ۔“‬ ‫   ‬ ‫  دی    ف ‬ ‫د    اور د‬

‫     اور وہ      ۔‬ ‫   اس   ‬ ‫ ‬

‫ ‬ ‫    دی   ر       رے  اور   ری  ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫” رے   ا ن  ‬

‫ن ‬ ‫ن اور ا‬ ‫  ف اور  ف ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ آپ  ر ‬ ‫  ف ‬
‫ ‬ ‫ن      ر   ۔  ا‬ ‫ن ‬ ‫ ز دہ  ‬ ‫ ‬ ‫  ی    ر    اور  اس    ‬
‫ن    زک ‬ ‫     ا م  اور   ص   ر    ‬ ‫   ‬ ‫  دی     ف  ‬ ‫د‬
‫   دو            اور ‬ ‫  رے  ان ا‬ ‫   در    ‬
‫ ان   اردادوں    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ں     ف   ارداد   س  ‬ ‫و ہ  ا‬
‫ ‬ ‫وں   ا ج ‬ ‫‪   ،‬رے   ا ن   ا‬ ‫    ؟   رے   ر  ‬
‫ اور  رے  ان   ‬ ‫ ر‬ ‫وں    ں    ں   ‬ ‫ا‬ ‫ ‬
‫ آج   ان ‬ ‫؟ آپ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ن  ری   د‬ ‫     ا  ‬
‫        رے    ‬ ‫اہ  ‬ ‫ ‬ ‫ں‪  ،‬ان   اردادوں  اور  ان   ت    ‬ ‫ا‬
‫  روں   ‬ ‫  ن‪   ،‬ا ج اور    ارداد    ری      ر    ‬
‫ اور   رے ‬ ‫ ‬ ‫  ف   ری   ود     ف  ورزی      وہ   ا  داغ    ‬
‫    ؟     ‬ ‫ ا  اور  ن  ری   د  اور  ! اس     ‬ ‫ا ں   ‬
‫  رے    ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ اور     اس  ت   ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪74 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫۔“‬ ‫  واہ ‬ ‫ا ج‪    ،‬ن اور    اداد   ‬

‫ت   رو      ۔ وہ ر         ض  ‪:‬‬ ‫ا ن ‬

‫ں ‬ ‫  ت‪  ،‬اردادوں اور ا‬ ‫ ‬ ‫  ر اور وز ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫”اس   ‬

‫  ری   ود    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  ا‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫اہ  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫     د    ز د    ‬ ‫ اس    و د      ‬ ‫ف ورزی   ر    ‬
‫ اور ا   ت  ا    ‬ ‫  ر ل   آ ہ ‬ ‫‪ ،‬د    ا‬ ‫ف آواز   ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ د    ‬ ‫   ‬ ‫   اور  ا ج  وہ    ‬ ‫ ا ج  ‬ ‫ ‬
‫  ا   ی ‬ ‫ اور ‬ ‫  ق   ‬ ‫ ادارے‪ ،‬ا‬ ‫  ۔ ا ج     ‬
‫ دو  ‬ ‫       و    آزادی اور  د ری  ‬ ‫   اور   ا ج   ‬
‫   اور   ری ‬ ‫ ‬ ‫ ا ج      ‬ ‫ں‬ ‫  ۔   ا   ب  اور  ز ہ  ‬
‫      ڑ ‬ ‫  ت  دے  ر    اور  ر  ا‬ ‫   ا ج    ر   ۔  ‬
‫ن ‬ ‫    ۔ ‬ ‫ ‬ ‫   ا ل   اس   ‬ ‫اب د     ال؟    ے‬
‫        ۔“‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ وہ ا‬ ‫ ‬ ‫اس   ز‬

‫     ‬ ‫ رگ     ر  د     ا وہ ‬ ‫     اس   د‬ ‫ دوڑ  ۔ ‬ ‫ا ن    ے   ‬

‫‪:‬‬

‫؟ ‬ ‫؟     رے   س   ج  ‬ ‫ آزاد  اور   د ر   م  ‬ ‫ں ؟      ا‬ ‫”‬

‫ ‬ ‫؟    ا‬ ‫؟  اور           ت  اور   أت  ‬ ‫ ا   ت  ‬ ‫   ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪75 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  !‬ ‫ ر ؟  ‬ ‫ د‬ ‫  پ ‬ ‫ ر  اور    ‬ ‫ں     ری  ‬ ‫رے  ‬

‫ت   اور  أت   ‬ ‫  ۔  ری  م  در‪،‬‬ ‫ن ا   د ر اور آزاد ‬
‫  ۔   ا   رے   ا ں    ان ‬ ‫ ا   م‪  ،‬ا  ‬ ‫ن    د  ‬ ‫ اور‬
‫ ‬ ‫  رے   ا ن   ا‬ ‫ ‬ ‫  !‬ ‫ ‬ ‫۔ ‬ ‫ں       ڑ   اب  د  ‬
‫ ا ن    ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫    ف ‬ ‫     ‬ ‫  وع  ‬ ‫ آ  ‬
‫ ‬ ‫    ؤ  ‬ ‫   دو‬ ‫ دی  ‪  :‬ا‬ ‫ ر ڈ آر      وز  ف   د‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ر     ؤ۔   رے   ر    اس  د‬ ‫   ‬ ‫ دور    ‬
‫  دی     ف ‬ ‫  ن   ۔    د‬ ‫   دو   ل      اور  اس      ‬ ‫ا‬
‫   دو    ر  ‬ ‫  ت  ں ‬ ‫   ا دی     ۔    ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬
‫  ۔      ا  آ   ار    ‬ ‫ اور    اس  دو    ‪  ٣٤‬ارب  ڈا   ن    ‬
‫ں ا اد   ‬ ‫زا   ں    رود   ڈ    د ۔  اروں  ا ں         د ۔ ‬
‫وں ‬ ‫  ۔     ‬ ‫    ا‬ ‫ روز ر    د ۔  ا     ی      ا‬
‫   ‬ ‫   ڈو   ر‪  ،‬ڈو   ر    ‬ ‫    ۔      ا‬ ‫ں    ا  د‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ں      آج   ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫۔    ا‬
‫ ر    اور   اس دو    ‬ ‫ آگ   ‬ ‫        ور    را ‬ ‫ اور ‬
‫  ‪٢٠٠٨‬ء  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫    ری   ‪٢٠٠٨‬ء‬ ‫۔  ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ زا   ں   ن    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ں     ا  دا ۔   ڑ‬ ‫ ‬ ‫‪ ٢٤‬ر  ‬
‫    ؟ ‬ ‫   دو    ر   ۔   ‬ ‫ر  د ۔  اروں  ں         د  ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪76 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫؟“‬ ‫    ا   ن ‬ ‫ت اور ‬ ‫    ری  ت‪،‬‬

‫ت   ‬ ‫ان   ا   ر    ا   وں    ی  ف د ۔   دل   دل    ان   ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا      ‬ ‫ و  ‬ ‫  س    ر    اور دل   دل   ا  داد   دے ر      ا  ‬
‫ اس    ‬ ‫ ‬ ‫ہ ‬ ‫ اور   د ی    ‬ ‫   ‬ ‫   ا ر  ‬ ‫    ا       ری  رد‬ ‫    ل  د  ‬
‫ض  ‪:‬‬

‫‪ ،‬‬ ‫  ا   ‪   ،‬ری  ‬ ‫  ا ں     ر   ‪   ،‬را   ا  ‬ ‫ن ‬ ‫ ‬ ‫”اس  و‬

‫ ‬ ‫     ر   ‪  ،‬‬ ‫ اور   ری   اواری  ‬ ‫ں‪   ،‬رے   ر‬ ‫ری  ‬
‫ ‬ ‫‪    ،‬روز ری  اور  ‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫  ‪  ،         ،‬آ  ‬ ‫ر  رو  ‬
‫   ‬ ‫     ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫       اور ا   ر ل    رے ‬ ‫ا‬
‫ آ ‬ ‫   ‬ ‫دہ   ر ل  ‬ ‫    ون      ‬ ‫۔    ا‬ ‫ د  ‬ ‫آ‬
‫ ‬ ‫     ‬ ‫     ا‬ ‫  ن   ‬ ‫   اور ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫۔  ا‬
‫    ۔“‬ ‫     ‬ ‫  ۔   ا‬

‫ش ا از ‬ ‫ ‬ ‫ان    ا      ار  را۔ اس    ی  ت   اور ا‬

‫‪:‬‬

‫ں   ‬ ‫      د   ‬ ‫            ۔ ا  ‬ ‫” ب!  ا‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ر  اور  ‬ ‫      ۔  ا  ا ان‪  ،‬‬ ‫ ‬ ‫  ۔  ا  ‬
‫            ؟ ‬ ‫   آ    آ  ڈال   ز ہ رہ        رے ‬ ‫ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪77 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  وڑ   گ   ‪   ،‬رے   س ‬ ‫ ‬ ‫‪  ،‬ڑ‬ ‫  ل  ‪   ،‬‬ ‫ ‬ ‫ زر  دو‬

‫ت   ‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ن  ‪ ،‬‬ ‫  ‪   ،‬رے   س  ‬ ‫  ‪  ،‬ر  ‪،‬‬
‫ت   وا  ‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬رت      دہ  ر ‬ ‫ر‬ ‫‪ ،‬در  اور ‬ ‫ی ‬
‫ ‬ ‫    ازا  ۔   رے   گ ‬ ‫    ح   ‬ ‫ذ    اور   رت   ‬
‫  ھ     رے ‬ ‫ ‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫ اور  ‬ ‫‪،‬‬ ‫  ۔  ان  ‬ ‫اور  ‬
‫  ؟ ‬ ‫ ‬ ‫     ا ن   ا ں     ں  ‬ ‫ و     ا   ا‬ ‫ان  ‬
‫    ؟“‬ ‫ ‬ ‫  ں ‬

‫   ر ۔ وہ      ‪:‬‬ ‫   اس   ‬ ‫ ‬

‫ در در ‬ ‫ل ‬ ‫   ‬ ‫ ر   ؟    ‬ ‫   دو وں     ف د‬ ‫”آ    ‬

‫ل  ڑ   ۔     ‬ ‫ ر   ؟  ا  دن‪..........‬آ  ا  دن      ‬
‫ ‬ ‫     دو وں‬ ‫  ۔      ا   ؤں     ا     ۔  آ  ‬ ‫آ  ‬
‫  ؟“‬ ‫    ‪...........‬‬ ‫ر  و  م   ر   ؟ آ  ‬

‫ات! ا  ا  ‬ ‫ و ‬ ‫    ا ‬ ‫   آواز   ‬ ‫  ری     ا  دوران ا‬ ‫ان    ‬

‫۔  ز   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔    دو ں     ی   ی  ‬ ‫ وا‬ ‫رٹ    ا‬ ‫  ھ       ر  ا‬
‫    ‪:‬‬ ‫   اور آ‬ ‫رٹ   ا   ۔  ان ا  اور اس       ‬ ‫ا‬ ‫ں ‬

‫‪   ،‬ز ہ  م  ‪   ،‬آزاد  م ‬ ‫” ! ان  ا ں     د       م ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪78 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫۔“‬

‫     اور   ا   ۔‬ ‫   ‬ ‫اس   ‬

‫ ‬ ‫  م   اور وہ ‬ ‫رٹ     ‬ ‫رٹ     آ  ۔ ا‬ ‫    ا  ا‬ ‫   اس   ‬

‫ل  ڑ   ؟   ‬ ‫ ‬ ‫ اس   ا   ہ ا     ے د غ    ر  ر  دش   ر        ‬ ‫م         ‬
‫    ان ‬ ‫ ‬ ‫  ؟ اور    چ ر   ں ‬ ‫    ؟ آ  ‬ ‫   دو وں   ر  و  م   ر   ؟ آ  ‬
‫  م   ‬ ‫   اور  ‬ ‫  ٹ  ٹ    ی ‬ ‫ ا‬ ‫ت  اور  ‬ ‫أت‪،‬‬ ‫ ‬ ‫    اب   د   ر   ں ۔  ‬
‫ں     ح   وں   ‬ ‫  ان  ‬ ‫    ے۔  اس  ‬ ‫ ‬ ‫  و د ‬ ‫ اس  ‬ ‫ ز ہ   ں  ‬ ‫ا ں   ‬
‫   ‬ ‫ اور اس ‬ ‫ش ر    اس ‬ ‫ ‬ ‫  ں   ‬ ‫ ‬ ‫ اور وہ د‬ ‫ ‬ ‫۔ وہ در در ‬ ‫ ‬ ‫ت ‬
‫      ؟    ں  ں اس  ان    رے    چ ر   ں   ‬ ‫ اور ‬ ‫ا ں   اس    ی ‬
‫   ز دہ     گ ‬ ‫ت   ۔  اس  ‬ ‫ت  اور    ‬ ‫ ا‬ ‫ت‪،‬‬ ‫      ی     ‬ ‫ں        اس  ‬
‫  رے   ان ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ار  د‬ ‫ن    ف ‬ ‫  ۔  وہ  ان   ں    ‬ ‫  ت ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ہ   ‬ ‫‪  ،‬ڑی   د یا  ور  ڑی    أت   ‬ ‫  ۔  ش! رے  ان  ڑی   ‬ ‫   دو  ‬ ‫ا  ا‬
‫          رے  ‬ ‫ں      ۔  ‬ ‫  ا     اور  ا  آگ   ا  ‬ ‫ ‬ ‫۔  ش! وہ  ڑی   ا‬
‫    ش ‬ ‫ دو           ۔ ارے  ا    و!‬ ‫       وہ ا    ا‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ا ں   ‬
‫        أت ا    ۔‬

‫ ‪2009‬ء(‬ ‫ ‪ 27   21‬‬ ‫ب ‬

‫ روزہ  ِ‬ ‫)‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪79 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ة   ا   ہ ‬ ‫ ا‬

‫  ‬ ‫ں     ‬ ‫ا‬

‫وں ‬ ‫ن    ؤں  ں‪  ،‬ں‪  ،‬ں اور ان    ت    ں‪ ،‬‬ ‫ر   ام! آج  ے ‬
‫  ۔ ا  ‬ ‫  ‪ ،‬ا م  آ د    ت    آ  ‬ ‫  ۔     وں    آ  ‬ ‫   آ ‬ ‫ ‬ ‫ڑ    ‬ ‫اور  ں   ‬
‫      ۔ ان    ڑ ں      ۔ ‬ ‫ آ     ر ں    ۔ ان   ‬ ‫   اور ‬ ‫  ر ‬ ‫ار آ    ‬
‫ ‬ ‫      رے   ان   دل اور د غ ‬ ‫  ں   ر    ‬ ‫ وا         ۔ ان   ‬ ‫ان    م   ‬
‫ ‬ ‫         ‬ ‫   اس    م ”   “  ۔ ان    ت اور ‬ ‫۔ ان    ر      ‪ ،‬ان     ڈا‬
‫ وا    ا ن ‬ ‫ ‬ ‫اد  و‬ ‫ وا ‪ ،‬ان    م ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ وا ‪ ،‬ا‬ ‫  ں    ر ‬ ‫‪ ،‬‬
‫  ‬ ‫ اور ‬ ‫    ‪ ،‬‬ ‫ت ‬ ‫ ‬ ‫     آ ر   ۔   ‬ ‫ اور  ٹ ‬ ‫       ‬ ‫ ‬
‫ں ‬ ‫    ‪  ،‬ا  ‬ ‫    ری وار ‬ ‫  ا ‪ ،‬‬ ‫  ۔ ا  ا‬ ‫  دی ‬ ‫       د‬ ‫ز  ‬
‫     ‬ ‫ں   ا‬ ‫    د       ان   ‬ ‫ ‬ ‫  ہ ا‬ ‫   ‬ ‫  ۔ ‬ ‫  دی ‬ ‫   د‬ ‫ ‬
‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫        م ‬ ‫     اب  ا‬ ‫  ں    ا‬ ‫ن   ‬ ‫    ا  د ۔   ا  ا‬
‫     آ   ۔‬ ‫  د  رے ‬ ‫  ا    د‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪80 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ج      ت   ‬ ‫  ۔ اس   ت ‬ ‫ن    ج  ت ‬ ‫  ا ‪ ،‬‬ ‫ن!‬ ‫اے ا  ‬

‫ ا  ‬ ‫   ‬ ‫ڑ      آ  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫؟ ‬ ‫  ں      دار ادا ‬ ‫    ں         ‬
‫ ا   دار  ادا ‬ ‫   ز دہ  ‬ ‫  ت   ار    اس  ‬ ‫    ت   ‬ ‫؟   ‬ ‫   ‬ ‫و   ا ں    ان     ج  ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ن‪ ،‬اس    ان   ا‬ ‫  ‪ ،‬اور    را ‬ ‫  ‪  ،‬ں ا   دار ادا ‬ ‫  ‪  ،‬ں ا   دار ادا ‬
‫ آ ؤں      دو    ان ‬ ‫  ‪   ،‬ا  اے   ا ! ڈا   ؤ  اور ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ا‬ ‫  ں   ‬ ‫‪  ،‬ان  ‬
‫  و ‬ ‫    رے   رے  ر ل  ‬ ‫  ۔  و‬ ‫ن     ت    ان     ج  ‬ ‫ ‬ ‫  ں    روک    ر  و‬
‫ ان ‬ ‫  ا ‬ ‫  اب   اور    ں!‬ ‫     ر ‬ ‫ن  ۔ ‬ ‫   د          ‬ ‫ �  ‬ ‫م  و  ‬
‫ ‬ ‫ر‪   ،‬ری   ں    آ و  داؤ          ‬ ‫ں     س‪   ،‬رے  ا ں    ‬ ‫ں   م  ا م     ر  اور   ری  ‬ ‫ ‬
‫ر !‪ ،‬ان   روک  ‪ ،‬‬ ‫ آ     ‪ ،‬اے ‬ ‫  ۔  ا وہ و‬ ‫  ض   ‬ ‫ن   ‬ ‫ں    ر     ت   ‬
‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ وا  ‬ ‫ آ  آر درج ‬ ‫ ان   ا‬ ‫  و و‬ ‫ ر     و‬ ‫ ‬ ‫         ا‬ ‫ھ  ‪ ،‬وا‬
‫ا ر      ۔‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪81 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ُ ان‬ ‫ اور ‬ ‫ وا ا‬

‫  ر   ‬ ‫ ر    اور  د‬ ‫ ‬ ‫  روں   ں  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫  ح  ا‬
‫ن    دی ر  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ا   ک ‬ ‫ری ‬
‫ ا   ح  د و  ٰ‬ ‫ن    ور   ر  ‬
‫ وا   ن    دش ‬ ‫   ان   ر ں   ‬ ‫ ‬ ‫ں ان    ؤں‬ ‫  ورت  ے اور    ض    ر   ا  ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ل ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫    گ ‬ ‫   ‬ ‫  ان      ‬ ‫ن   ‬ ‫  ج    د ۔  ‬ ‫ روک    ا‬
‫ں       ‬ ‫ ‬ ‫ ان ‬ ‫   ‬ ‫ ر   ۔  ‬ ‫ ‬ ‫ں آج   ا  ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫    ا ‬
‫ آج  ڈ ‬ ‫   ‬ ‫   اور   ر  ر  اس   ر ں   ا     ان  ا   د  ‬ ‫ ‬ ‫  ں   ‬ ‫   ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ت ‬ ‫  ر    ہ  ل      ‪ ،‬‬ ‫ی ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫    رت    آ    ر    ‬
‫   و    ‬ ‫ ‬ ‫    ۔   ‬ ‫ ‬ ‫       آ ن   ‬ ‫ اور ور  ‬ ‫ آ  ا ا‬ ‫۔     ‬ ‫ ‬
‫    ض ‬ ‫ات   ‬ ‫       ‬ ‫  ام     دو       ۔ ‬ ‫     ر   ۔ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫     ر       ل ‬ ‫ن  دا‬ ‫ں ڈا    ‬ ‫ ‬ ‫     داؤ     د     ۔ اس و‬ ‫       ‬ ‫ ‬
‫  دھ     ۔ ‬ ‫ں    ر    اور   ا ں    ‬ ‫   ‬ ‫    ام  ‬ ‫ ‬ ‫   اُف    ز ن    آ ۔  ‬
‫ں ‬ ‫ ارزاں ‬ ‫ ا‬ ‫   ر   ۔ ‬ ‫  ا م         ‬ ‫ل   ‬ ‫ روز ہ   ا‬ ‫ول‪ ،‬ڈ ل‪  ،‬م‪،‬‬
‫     ر   ۔‬ ‫ں  و‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬

‫    ان     ‬ ‫      ام  ‪  ،‬اور ‬ ‫     ‬ ‫ د ں ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫وز ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪82 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ‬ ‫ت   اس    ان   ں آ  وا   ؟ ان  ں    ر   ‬ ‫  ر  ‬ ‫  ہ       اور ‬ ‫ر ر ۔ ‬

‫        ۔ ‬ ‫  رت  ‬ ‫   ‬ ‫ن     ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫              ۔  ا  ‬
‫ن ‬ ‫   ر    اور  ‬ ‫ن    در ؤں       ٹ       ۔   رت  ڈ    ڈ  ‬ ‫ ‬ ‫ے    و  ‬ ‫ھ  س ‬
‫ ‬ ‫   ا   ب  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ر  ڈ    ‬ ‫  ب   ‬ ‫ در‬ ‫ ر    ‬ ‫    اب    ‬ ‫ڈ‬
‫   ‪   ٣٥‬ا  ر   ری  ح        ۔ ‬ ‫  ہ       ‬ ‫ ‬ ‫    ے  ۔   ب      ‬ ‫ن  دا‬
‫       آ  ‬ ‫ ‬ ‫     ‪  ٢١‬ی ‬ ‫ اور   ‬ ‫  ا    ور‬ ‫  ا ڈ      اس در    ‬ ‫د   ‬
‫ ‪   ٣٥‬ا  ر     ی ‬ ‫   ‬ ‫    اب ‬ ‫  ۔   ‪   ٧٠‬ا  ‬ ‫ اور ا       ار ‬ ‫‪ ١١٥٠‬را‬
‫ ز ا  ‬ ‫    ارڈ‬ ‫   دو ر  ۔ ور  وا  ‬ ‫ ا  ر    ر  ر  ‬ ‫‪ ٣٥‬‬ ‫  ہ       اور ‬
‫ش ‬ ‫  ان  ‬ ‫   ر    ‬ ‫   ‬ ‫ن    آ  و‬ ‫ ‬ ‫ری  ‬ ‫      رت   ی  ‬ ‫ ‬ ‫ڈا ی    اس  ‬
‫‪ ،‬‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫‪  ،‬در‬ ‫   ‬ ‫  ب   ‬ ‫ در‬ ‫      رت  اس  و‬ ‫ د  ر   ۔  ا ں    ‬
‫  ھ     ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ل   ر   ۔ ور  وا     ارڈ       رت ‬ ‫   ا‬ ‫  ھ   ‪٦٥‬‬ ‫در‬
‫  ھ   ‬ ‫      رت در‬ ‫ ‬ ‫ ا ف  ‬ ‫    ر ں   ر   ۔  ر  ڈ     م ورک  ری  ۔ ‬ ‫ ‬
‫   ر   ۔ ‪٢٠١٤‬ء   ڈ    ‬ ‫  ے  ڈ  ‬ ‫     ‪ ٤٨‬‬ ‫ ‬ ‫   ر   ۔ در‬ ‫ر     وہ ‪ ١٤‬ڈ  ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ دس ڈ  ‬ ‫ر     ‬ ‫        رت ‬ ‫ ا س وا  ‬ ‫   ‬ ‫رت    ول     ‬
‫      ۔‬ ‫  ات ‬ ‫   ز د‬ ‫ زرا‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ی   ر    ‬

‫ ‬ ‫ن ‬ ‫ ‬ ‫   و  ‬ ‫   ر    ‬ ‫ن  ی  ح ‬ ‫ ‬ ‫‪          ،‬و  ‬ ‫   ‬ ‫زرا‬

‫ اور  ام ‬ ‫   ‬ ‫ن     ‬ ‫‪  ،‬ا ں   ‬ ‫ آ ‬ ‫‪   ،‬روز ری   ‬ ‫ان   دو ر    ام ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪83 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ں ‬ ‫ اور ان   ‬ ‫  ض        ر   ‬ ‫۔ ‬ ‫   ا ر   ا   ‬ ‫۔ ‬ ‫  ے   ‬ ‫آ  ‬

‫ ‬ ‫۔ درا‬ ‫ل   ‬ ‫     ان   ا‬ ‫    گ ا   دات   ‬ ‫ ‬ ‫  ا     ض        ر   ‬
‫ں   ا رہ ‬ ‫   ا ری ‬ ‫ ان ‬ ‫   ‬ ‫   ا   دار ادا ‬ ‫  ان   ا  ‬ ‫ں  ں   ‬ ‫ ا‬ ‫ا‬
‫  ر   ان ‬ ‫ن ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  ا ن ‬ ‫ن   ‬ ‫۔ ‬ ‫   ‬ ‫داری ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫د    ا   زش    ‬ ‫ن   ‬ ‫ وا    ‬ ‫  م  ورک    ر    اور  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ز ا  آ  ‬
‫ن ‬ ‫     ‬ ‫ن      ف   وار   ر   ‪  ،‬رت   ‬ ‫ ‬ ‫ں    ا  دہ   ا‬ ‫دہ  ان ا‬ ‫۔ ‬
‫ ‬ ‫ن  ا‬ ‫‪  ،‬ا       ا     اور ‬ ‫  ردو ش   ‬ ‫ن    ا‬ ‫ ‬ ‫   ر    ‬ ‫   ‬ ‫   ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫‪  ،‬و   ہ  و  ‬ ‫   ‬ ‫    ۔  ان      ‬ ‫ ‬ ‫ وا    و د     ظ  ‬ ‫   ‬
‫    ی   ر  ‬ ‫   ا  ‬ ‫ ‬ ‫      أت      ۔ ‬ ‫۔       ان   ‬ ‫ ‬ ‫   د‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫ اور  ا‬ ‫   ‬ ‫  ور    ‬ ‫ت    ا     ور  ‬ ‫ن     ر   ر  ا رو  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫۔‬ ‫  ر       ‬ ‫ ‬ ‫   ‬

‫ ‬ ‫     ‬ ‫ے   اس  ر ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ن   ا ر‪ ،‬ا ر ‪  ،‬ا  ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫      ی    ۔ ا‬ ‫ ‬ ‫ وا      ا   ج    ج  ر       ا‬ ‫   ‬ ‫ن   ‬
‫ ‬ ‫ اور ‬ ‫   ‬ ‫ں  ‪Hired Yahoos‬‬ ‫ ‬ ‫‪  Janathan Swift‬ا   ب ‪Gullivers Travels‬‬
‫ ا   اہ      ‬ ‫ں   ‬ ‫    ت   گ      دو ے  ا‬ ‫      گ  ا‬ ‫ں     ب  د    اور  ‬ ‫ا‬
‫   ‬ ‫  ن    ر     م   ‬ ‫ں    ح ا   اہ   ‬ ‫ وا    ‬ ‫   ‬ ‫ن    ر   ۔ ا  ‬
‫دہ  دور    ا  ‬ ‫ن ‬ ‫    ڑ    ۔ ‬ ‫ن    ز    ا  ‬ ‫     ‬ ‫ن‪   ،‬اق    ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪84 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   و    ‬ ‫ی       ڑ  ر    ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  ر  ر   ۔  آ  روز       ں‬ ‫  زش  ‬ ‫ا‬

‫ ‬ ‫     ر   ۔   و  رت  ی‪ ،‬ڈ ‪  ،‬ری  ری   واردا ں   ا‬ ‫ ‬ ‫   اور   روز ری   ا‬ ‫ر‬
‫  م     ور ‬ ‫   ر   ۔  ‬ ‫  دات    ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫   روز ری   ‪  ،‬ا  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ن   ‬ ‫ دے    ا را      ‬ ‫ ‬ ‫   ز    ‬ ‫ وا  آر    ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ک   ‬
‫    ۔ آ ‪،‬‬ ‫   ‬ ‫ن    ی آ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ را   ار   ر    ‬ ‫ ا اج   ‬ ‫ا ر   ا      ا‬
‫   ر  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ی ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫    ان  ا   زش     ں    ‬
‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ی ر       ن   ‬ ‫  رق   ‬ ‫ن ا‬ ‫ی ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫  آں ‬ ‫۔ ‬
‫ واردا ں     ‬ ‫   ‬ ‫ وا  ‬ ‫  ث  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ وا    ا‬ ‫ں ‬ ‫  زار   د‬ ‫ور  ر اور ‬
‫ن    م ا م   دو ر    ۔‬ ‫   ‬ ‫ ا س    ‬ ‫ث   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪85 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ وا‬ ‫ی  ی  ت اور ‬

‫ آ   ھ ر    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ل   دا        اور  ‬ ‫ری ‬ ‫ں ‬ ‫ ‬
‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ن‪  ،‬ات و ہ     ان ‬ ‫‪  ،‬وز‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ا‬ ‫‪،‬‬ ‫‪  ،‬ڑ ا‬ ‫ ا‬ ‫   ر   ۔ ‬
‫ں   ‬ ‫ ا   ی   ز      ان ‬ ‫ ‬ ‫       ‬ ‫      ۔  ں  ر  ‬ ‫  ں   د‬ ‫‪ ،‬‬
‫ا   ‬ ‫ی  ج   ‪١٩٣٦‬ء      ‪١٩٤٧‬ء   ں   ‬ ‫ں اور ر ا ں     د   ا۔ ‬ ‫   ا  ‬ ‫ ‬
‫ں ‬ ‫ ا    ‬ ‫ ‬ ‫ آ‬ ‫ ‬ ‫  رہ  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ری    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫  ۔‬ ‫ی  ج  م وا  ‬ ‫ن اور  ت ا    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫    ں   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ۔  ا  ز‬ ‫ن      ظ و  ن ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫  ل ‬ ‫وں     ‬ ‫ں   ‬ ‫   ان ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  ں    گ ا   م ‬ ‫     آ     أت   ‬
‫ ر ا دی  ۔    م   ‬ ‫ں   ‬ ‫  ار دے    ں ‬ ‫ ‬ ‫ ڈ‬ ‫ن   ‬ ‫ں   ‬ ‫۔      ح   ان ‬
‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں    ت       وہ ا    ز          ز دہ د     دا‬ ‫   اور ‬ ‫ا  ا   ت  ‬
‫ آ  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ں  ا‬ ‫     ‬ ‫ ز  ‬ ‫ ا‬ ‫   ذر‬ ‫ ‬ ‫  ر     رام         ‬ ‫ا‬
‫۔‬

‫ و  ا    ا اف ‬ ‫    ۔   وہ      ں وہ ‬ ‫ں    ا  ‬ ‫ ‬ ‫     ان ‬ ‫ا‬

‫     ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ی  ا ں   اس    ر‬ ‫ن   ‬ ‫        ف ‬ ‫ں   ا  ‬ ‫      ۔  ان ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪86 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫   اس    ‬ ‫   ا  ‬ ‫ ا ن       ا‬ ‫  ۔ ‬ ‫ن       ی  ہ  ر    ‬ ‫ اور  ا‬

‫ آ ۔  اس ‬ ‫ن   ‬ ‫   ‬ ‫   د‬ ‫   اور     ت   ں    اس  ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ ا‬ ‫رٹ    ذر‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ر  و   ف   ‬ ‫ ‬ ‫ن   د ؤ  ری ر  ‬ ‫ اس   ‬ ‫ں    ھ دوڑ    ‬ ‫ ‬ ‫دوران ‬
‫   ‬ ‫ں    ج دا    دی ‬ ‫    م   ‪٢٠٠٤‬ء  ا  ‬ ‫   آڑ   ‬ ‫  دی    ف  م  د ‬ ‫اور د‬
‫ د  ا ازی    أت        ۔‬ ‫  دی   آ دہ   ر  اور  ں ‬ ‫ د‬ ‫ ‬

‫ ‬ ‫      ت  اور  دو      د‬ ‫   ‬ ‫ں    دل    ‬ ‫   ‬ ‫ آ ز    ‬ ‫ وہ  ‬

‫ ‪٢٠٠٤‬ء  ‬ ‫ ا ظ  ب     رہ  ۔  ‪ ٢‬ا‬ ‫ ‬ ‫     ا  ا   اب اور ا م و ‬ ‫ ا      د  ‬
‫  ں ‬ ‫ اور  ہ ‬ ‫ ‬ ‫    ج   ‬ ‫ ‬ ‫۔    پ وا    ‬ ‫ہ  پ ‬ ‫ں     ‬ ‫  ج اور ‬
‫   ‬ ‫   اور  ن      ح ‬ ‫ے    ۔ اس       ر  ‬ ‫ ‬ ‫     ر ر ں    م ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  ک  ا  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫     ر‬ ‫  ں‪   ،‬ڑ ں  اور   ا  ‬ ‫ آ‬ ‫ وا‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫۔ ‬
‫   ‬ ‫ ا ۔ اس    و د اس و‬ ‫ں   ‬ ‫ د‬ ‫ن  د‬ ‫ں    ود   ر  اور  را ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫اور     ‬
‫     ا  ‬ ‫ ‬ ‫  ا  ر ۔    ‬ ‫   ‬ ‫    ف ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫  ت ‬ ‫  ا ات    ‬
‫ وا    را      د   ۔‬ ‫   ا  و ا ن    ف ‬ ‫ ‬

‫ ‬ ‫      ف ا   ا   ‬ ‫     ر  ر   ں  س ‬ ‫    م    م       ‬ ‫ ‬

‫ن   ا ر ‬ ‫   ‬ ‫ن   ‬ ‫ہ اور ‬ ‫   د  آواز     ا‬ ‫            ۔  ں       ا‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫   ‬ ‫ آ   ۔  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫    ا ‬ ‫   ‬ ‫  ‪٢٠٠٨‬ء   ف    ا‬ ‫‪  ١٨‬ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫ ‬ ‫  ‪٢٠٠٨‬ء  ‬ ‫     ‪  ١٣ ،٨،٦‬اور    ‪  ١٦‬‬ ‫    ں     ۔  ‪  ٤،٣،٢‬‬ ‫      ی   ‬ ‫آ ز   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪87 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫۔‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪  ٥٠‬زا  ‬ ‫    ا      ان  ں ‬ ‫ن   ا‬ ‫وز‬

‫ ‬ ‫   ا ن          اس  ا ن     ز‬ ‫   ‬ ‫ں    آ‬ ‫ ‬ ‫ر ن  ا رک    ‬

‫ں  ا ں     رے ‬ ‫ں       رش   وع     ۔  ا ں    ‬ ‫ ‬ ‫       ‬ ‫ا            ا‬
‫   ‬ ‫ر   ر   ں   ‬ ‫ ‪٢٧‬‬ ‫ن ‬ ‫     ‬ ‫ری ر رٹ   ‬ ‫   دو رہ آ ز    ۔ ‬ ‫   ‬
‫ وا   ن ا  ‬ ‫ن   ‬ ‫    ۔  ڑ‪  ،‬وز‬ ‫  ا ‬ ‫ وا ں   ا‬ ‫       ر رٹ          رے ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫   اور ‬ ‫   دا ہ ‬ ‫  ن   ر  د   ۔   ں  ‬ ‫     وادی  ات   ‬ ‫       ا‬ ‫     ‬
‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ا ں   ا      ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ی ‬ ‫ ا ۔  ا‬ ‫ں   ‬ ‫   د‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ور    ل ‬ ‫ ‬ ‫د      و د   ا ف ‬ ‫  وں   ‬ ‫   ‬ ‫آر    ‬
‫    رت    ا۔‬ ‫  آ  ‬ ‫ں   ان   ‬ ‫ وا  د‬

‫ اور ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫  ی ‬ ‫        ں  د    ‬ ‫    ط ‬ ‫   ‬ ‫اب   ا  ‬

‫   آ ی   را ‬ ‫ وا   ۔  ا‬ ‫ ‬ ‫ ا م     ا   ت    در ن  ‬ ‫ اور  د‬ ‫اس    ا دی‪  ،‬روس  اور  ‬
‫   آ   ل ‬ ‫ اس  ‬ ‫ ا‬ ‫ں     ور   ک      د    اور  اس  ‬ ‫ن    ا‬ ‫ن   ‬ ‫ ا‬ ‫ن   ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ن دا       ۔ اس     وہ ڈا   ر ں     ر    اور ‬ ‫   ‬ ‫  ے    ح د‬
‫   آ    ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ا  ‬ ‫ن   د‬ ‫ ا‬ ‫ج   ‬
‫ن ‬ ‫  ۔   ‬ ‫   ‬ ‫   ا‬ ‫     ا  اور ا   ت   ‬ ‫   ‬ ‫‪ ،‬روس اور ا‬ ‫ر‪ ،‬‬ ‫     ‬
‫  ۔‬ ‫  ا ن   ‬ ‫  د   ا  ا  ا     ٹ آ    اور د  ‬ ‫ا  ‬

‫ا   م ‬ ‫    ری  د     د     اب  د ۔  ا‬ ‫     ا‬ ‫    ٹ ‬ ‫د‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪88 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ح ‬ ‫    ش  ش    ۔ ‬ ‫  اب  ف  رہ  ل   ‬ ‫   ‬ ‫  د  ‬ ‫ا‬ ‫   د    ‬

‫   ار  و ا   م   اس   ‬ ‫  م ‬ ‫       ‬ ‫‪   LEBENSRAUM‬ر  ‬ ‫  ی     ‬
‫  ر   ‬ ‫ وہ  ر  رہ  ل   ا ر  ٹ    ۔  ق  ف       ‬ ‫   ‬ ‫ا     ‬ ‫ا   ری د    ‬
‫  ‬ ‫     ‬ ‫    ر    ا اس  ح  ا‬ ‫۔      ر‬ ‫     ‬ ‫ ا‬ ‫  ری د    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫   ‪ ٨٠‬‬ ‫  ۔ اس ‬ ‫ن ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ڑا   وہ   ا م    ا   ت     ا  ‬ ‫ ‬ ‫ر ‬
‫   ‬ ‫   ا ا     اب    ر  ۔ ا   ت   ‬ ‫ دی۔ ا   ا   ت   ‬ ‫   ‬ ‫ د     د‬
‫   ‬ ‫   ‬ ‫   اور  ا‬ ‫ن ‬ ‫ اور  ا‬ ‫ ا‬ ‫  ک      اور  ا   ت     اق  ‬ ‫   ‬ ‫ و‬
‫  م  ا  ‬ ‫       آج  د    ‬ ‫۔   ا      در‬ ‫  ھ  د‬ ‫  ں   ‬ ‫ ‬ ‫دو ر    د   ۔   م   ر‬
‫ اس   ا دی ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫  ۔  ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫       ‬ ‫ ر      ‬ ‫ی ‬
‫  ی ‬ ‫   ا م     ا   ت   ۔    ‬ ‫ی ‬ ‫ اور  روس   ‪،‬‬ ‫ ‬ ‫رپ‪   ،‬رت  اور   ن‪  ،‬دو ی  ‬
‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫  ا  وہ   ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  دم   ‬ ‫   ر   ۔ روس اور ‬ ‫  م ‬ ‫ ‬
‫      رت ا  ‬ ‫   راؤ       ری       ‬ ‫‪ ،‬رپ اور  رت     ‬ ‫    ں    ا‬ ‫ ‬
‫ن    ا ر     ۔‬ ‫ں   ا‬

‫‪   ،‬رت‪ ،‬رپ‪ ،‬‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫   ر    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وہ   ت      ‬

‫ن   ‬ ‫  ت   ‬ ‫ن   رن    ۔ ا  ا‬ ‫    ‪ ،‬‬ ‫ی  ت ‬ ‫  ا  ‬ ‫‪ ،‬روس اور ا‬ ‫ا ا ‪،‬‬
‫ن   ‬ ‫ اور  اس    ا د ں    ‬ ‫   رخ  ا‬ ‫ دے  ر    ‬ ‫ اب   ف  ‬ ‫ا‬ ‫   ‬ ‫       ‬
‫ دار    ‪  ١٤‬ل  رت   ر  اور ‪RAW‬‬ ‫ن   وز ر  ر‬ ‫   ا‬ ‫ ا ن ‬ ‫ف  ڑ د    ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪89 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ آ  ‬ ‫  ج اور د  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ د  ‬ ‫ن    ف ‬ ‫   ‬ ‫   ان    ر       اس ‬ ‫  م ‬ ‫ ‬
‫ن    ف اس        و   ف   ‬ ‫   رخ ‬ ‫۔ اس ‬ ‫ب ‬ ‫   ‬ ‫ اور وہ ا  ‬ ‫ ا    رہ ‬
‫ں      آ  اے‪،‬‬ ‫ ‬ ‫ن     رے  ‬ ‫ن  اور  ‬ ‫ وز‬ ‫     ا زت  دے  ر      وہ   ات  ‬ ‫ا‬
‫ں ‬ ‫    را ا ر د   ۔ ا‬ ‫ں د‬ ‫ ا  ‬ ‫ وا  آر    آزادی   ‬ ‫  رس ‬ ‫ ‬ ‫   آ  اور ا‬ ‫ا‬
‫ وا  وا  ‬ ‫  ا اڈا    ں اب ‬ ‫   آ    ‬ ‫   آ  اے‪ ،‬ا‬ ‫ ا‬ ‫۔   ‬ ‫   دی ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫   ا ف   ‬ ‫ اَپ    ل ر ڈ  زا ا  ‬ ‫ں     آ  اے   ‬ ‫ن   ‬ ‫۔ ا   ح ‬ ‫م ‬
‫   اس  ح  ری ز   رے   و ں       ‬ ‫    واز ‬ ‫ ا  ‬ ‫ن   ‬ ‫ ڈراؤن ‬ ‫ ا‬
‫ار  ‬ ‫ ‬ ‫ ا م آ د     آ  اے    و‬ ‫ ‬ ‫   ا زت دی      ۔ اور ‬ ‫ل ‬ ‫ں   ا‬ ‫ا ن ‬
‫ آزادی  دی۔ ‬ ‫ں   ‬ ‫ دور  ر  اور  ا‬ ‫ں ‬ ‫       ان  ‬ ‫ ‬ ‫ آ  اور   ی  ا‬ ‫۔   ف    آ  ا‬
‫ ر ۔‬ ‫ ر  اور ا     ں        د ں    ا  ‬ ‫    م ‬ ‫ں  ف ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ن  ا‬

‫ن  اور ‬ ‫ وز‬ ‫  ات  ‬ ‫ ‬ ‫  رے  ‬ ‫   ‬ ‫ ا ن  ‬ ‫  ر  ں ‬ ‫   ‬ ‫ا‬

‫۔  ڈا وں    ر   ‪  ،‬ا  اور      ان    ‬ ‫ ا   وپ  ‬ ‫ وا    ذر‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ورک  ‬ ‫ن    ا  ‬
‫   ‬ ‫     ا‬ ‫    ا     وع   د ۔ اب   ‬ ‫ں   ‬ ‫اہ  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫دی۔ و دار ں ‬
‫  ۔‬ ‫ن   ‬ ‫ں   ا‬ ‫ ا‬ ‫وں   ا   زون   د    ‬ ‫ن   ‬ ‫ن ‬ ‫ن   ا‬ ‫ات   ‬

‫  ۔ اس   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اڈا       در‬ ‫  ا ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‬ ‫ں       ‬ ‫ا‬

‫‪ ،‬‬ ‫  ِر   ص  ‬ ‫ اس  ‬ ‫ر  زون    ‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫ن ‬ ‫ ‬ ‫  وری      ب ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫   ا  ‬ ‫ وا  اور  را    ذر‬ ‫   ‬ ‫ں     رت  اور  ا‬ ‫ دی   ۔  ان  ‬ ‫   ‬ ‫ڑ‪ ،‬ات  اور  د    ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪90 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  دات   ‬ ‫  ں   ا‬ ‫  ل   ان    م    وع   د  ‬ ‫ں   ‬ ‫ں    ا  ‬ ‫وپ دا    ‬

‫  ج اور  م آ       ی۔‬ ‫     ‬ ‫۔     ‬ ‫ اس  ت       ‬

‫  چ  ‪  ،‬‬ ‫  ‪  ،‬ا‬ ‫ ‬ ‫  ۔    ا‬ ‫  ود  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ی  ی ‬ ‫ ‬
‫  ا    د     م   ی ‬ ‫ ‬ ‫   ر   ۔  ‬ ‫  م    و ل ‬ ‫ں ‬ ‫   ‬ ‫  او ی   ت    ‬ ‫ا‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫    ر ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ د  اس  ‬ ‫ اور  ان    ا د ں     ور   ک         ۔      ‬
‫  ۔‬ ‫ ‬ ‫  د      د ‬ ‫ د‬ ‫   ر    ‬ ‫ در ‬ ‫ں ‬ ‫   ‬ ‫م   ا  ‬

‫   ‬ ‫   ‬ ‫   او د   ر   ُ      ‬ ‫  ر  اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪2001‬ء  ا ِن  ‬ ‫‪7‬ا‬

‫ ‬ ‫  ‪  ،‬اس  ‬ ‫  ل    ے     ‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ا  ا از       ۔    ”‬ ‫۔  اس     ے  ‬
‫ ‬ ‫  ا  ں   ‬ ‫ن  دہ  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ل  ‪    2009‬ا‬ ‫ ر ر ں    ‬ ‫      م     ۔“  ا‬ ‫   ‬ ‫ ا‬
‫  ‬ ‫ اور  ا‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫   ‬ ‫ اس  ‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫   ‬ ‫  داروں     ت      ‬ ‫ا‬
‫ ا     د  و   ت    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‪    2009‬‬ ‫  را۔  ‪  28‬ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ن   ‬ ‫ ا‬ ‫آ  ‬
‫ن    ف ‪ ،28‬‬ ‫  رے      ‬ ‫   آ  ا‬ ‫ اور ‪ 29‬ا‬ ‫  دار ‬ ‫   ‪ 14‬ا‬ ‫ن    ر  ا  ‬
‫ا    ان  وں   ا  وا          ذ  اور ‬ ‫ن ‬ ‫    ا ‬ ‫     ‬ ‫  ر‬ ‫ ا‬ ‫‪  29‬ر    آ  ‬
‫ ‪2009‬ء  ‬ ‫     ر   ۔ اس   ا اف ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ اس    و د   ا  ‬ ‫ ان    ر  ‪ ،‬‬
‫   ‬ ‫  ج اور  م ‬ ‫    ت  ر دی   ”ا‬ ‫  ر     ‬ ‫   ان ا ظ   ‬ ‫ وز  د ع را ٹ ‬ ‫ا‬
‫    ۔“‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ اور   ا‬

‫     ‬ ‫ب ‬ ‫   وہ  ‬ ‫   ‬ ‫    ورت   ۔  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ی ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪91 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ڑ    د      ‬ ‫ د ار     دی   ‬ ‫ط ‬ ‫وں   ا  ‬ ‫    ری ‬ ‫ اا  ‬ ‫   ‬ ‫ وہ  ر ‬

‫ ‬ ‫  رے  ‬ ‫ن“    ا    ‬ ‫ن“   ف   ؟  ”‬ ‫  ۔      ڈر   ؟  ”ا‬ ‫ ‬ ‫    س ‬
‫ں ‬ ‫ ‬ ‫  ور اور ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ر ‬ ‫ ر  ور  ‬ ‫    ازن ‬ ‫۔ ا      ر       ری د    ‬
‫ ‬ ‫ اور ‬ ‫ں    ا  ؟ و  ‬ ‫   ‬ ‫    د     ا     اب  ٹ    ۔   ‬ ‫۔  ا‬ ‫  پ     ‬
‫ ‬ ‫ں ‬ ‫   اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    وں    ‬ ‫ داڑ ں  اور     ؤں وا ‪  ،‬‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫ وا‬ ‫رو  ‬
‫  ۔ ‬ ‫      ا ات    ‬ ‫   اب  ا    ‬ ‫  د ‬ ‫ د‬ ‫ ا‬ ‫ا  ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ر ‬
‫ر  ۔‬ ‫    د   ‬ ‫ن    ا ن   ‬ ‫ا‬

‫  ہ  د ا ں   ‬ ‫ ا‬ ‫ د ں    ظ   ‬ ‫ ‬ ‫    ورت ‬ ‫دہ ‬ ‫  م   ‬

‫ وا  آر          ان ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   اور ‬ ‫ ا ر    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫   وہ   ‬ ‫  م ‬ ‫    ری ‬ ‫  د ‬ ‫ں     د‬ ‫ ا ق        ا ‬ ‫د    ا ری  ۔   ‬ ‫ ‬
‫ ان     د ‬ ‫   ‬ ‫ ان    ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ا ن  ا‬
‫   ‬ ‫ی  د‬ ‫  ری ‬ ‫   ‬ ‫ د‬ ‫  ۔    ح   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  ان   آ     ش آ‬ ‫ ‬ ‫ر ‬
‫  ‪   ،‬‬ ‫ ‬ ‫  ا ‬ ‫  ت ‬ ‫       ‬ ‫   د‬ ‫  د     زی  ‬ ‫دی    ‬ ‫اور  ان    ‬
‫  ۔‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ‬ ‫  ں   ‬ ‫ ا ‬ ‫ ان ‬ ‫و ن ا    ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪92 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ را   ار‬ ‫ وا    ا ر ا‬

‫   ‬ ‫  ا  ‬ ‫ن     م        اور  ان     ؤں    ‬ ‫  ری   ح  ‬ ‫ اس  و‬ ‫ا‬
‫    م   ا م آ د    ؤ    ر   ۔    رت   اس و  ‪ 37.8‬ا  ر    ‬ ‫   ‬ ‫ وہ ا   رت ‬
‫ ڈا ز     ‬ ‫   ‪ ٧٣٦.٦‬‬ ‫     اور اس   ‬ ‫    ؤ       رت   ‬ ‫‪ ١٨‬ا  ر‬ ‫ اس ‬ ‫  ا   ‬
‫    ‪،‬‬ ‫  وں    ‬ ‫ ڈا ز  ‪  ١٥٦‬ر‬ ‫ ‪٤٠٥‬‬ ‫    چ  ں   ‬ ‫ ا‬ ‫ ڈا ز  ‪     350‬ں    ‬ ‫‪  ١١١‬‬
‫ ڈا ز  ر   ‬ ‫ت    ‪ ٢٩.٦ ،‬‬ ‫    ار وں اور د  د ی ‬ ‫ ‬ ‫ ڈا ز ا‬ ‫ ڈا ز ‪ ١٥٦‬‬ ‫‪ ١٠٨‬‬
‫  ۔   ا ل        ا‬ ‫ ‬ ‫ ڈا ز   چ  ‬ ‫ ‪  ٤٠.١‬‬ ‫   ‬ ‫ اور   ور     ر  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬
‫  ں    ر   ؟  اور    اس    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن ‬ ‫    م   ‬ ‫  رت  ‬ ‫ ر  ا‬ ‫ ڈا ز      ‬ ‫‪  ٧٣٦.٥‬‬
‫ک ا         ری ‬ ‫و د      د    د ر      ؟   اس    و د    د    ظ  ل      ؟ ا‬
‫   آ ‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫           ا‬ ‫   ‬ ‫ ر    اور      د ری اور آزادی   ‬ ‫ اس  ہ   ‬
‫   اور ‬ ‫ ا دی اور دو‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫۔    ا‬ ‫  ہ ‬ ‫   ‬ ‫ اور ڈرو   ں    ری  ‬ ‫ؤ    ‬
‫  ظ   ‪   ،‬رے ‬ ‫ط   ‪ ،‬رے   ا   ا‬ ‫۔   را  د ع  ‬ ‫ک ‬ ‫ن   رے   ا  ‬ ‫ں   ‬ ‫ا‬
‫ اور  دو ی   ف   ر ل ‬ ‫ت‬ ‫  ۔  ا   ف  ‬ ‫   ر  اور    آزاد  اور   د ر  ‬ ‫  زش  ‬ ‫ف ‬
‫  روا ں     وف ‬ ‫ن    ا  ‬ ‫ں    در ں  ا ر  ‬ ‫ا‬ ‫          م  ز  ا‬ ‫اس   ر  ‬
‫  ل ‬ ‫   ‬ ‫     ا   و ہ   ا    ‬ ‫ں ‬ ‫ ا‬ ‫ک ‬ ‫س اور ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ وا  اور ‬ ‫۔ ‬
‫‪ ،‬‬ ‫ں    را   ار    ‬ ‫ ‬ ‫ن    دا      ا‬ ‫ں     اق  اور  ا‬ ‫     اور    و   گ    ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪93 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫۔     ز  اور ‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ر  ‬ ‫ن    د‬ ‫ں     از   ا    اور     گ  آج    ‬

‫ ر  ‬ ‫ں    م ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ل ‬ ‫ن آ ر   ۔    گ   ‬ ‫ ا   ل    ‬ ‫س ‬
‫   ‬ ‫ ا ز    ‬ ‫  ں    زد    آ  ا ں    ا   ر    ا  اور  آ دی  اور  ‬ ‫  د‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫د  وں    ا  ‬ ‫  ب   ‬ ‫    و ہ ‬ ‫۔    گ اس و  ا م آ د‪  ،‬ر‪  ،‬ا ‪  ،‬ور‪  ،‬رآ د اور ‬
‫  ف ‬ ‫    ۔  اس  و‬ ‫ ‬ ‫ن     ل  و   ض  ‬ ‫ ورک  ‬ ‫  ۔  ان    ‬ ‫ِ‬
‫وف  ‬ ‫ ‬ ‫ں‬ ‫وہ  ‬
‫  ازاں ‬ ‫ ر  ‬ ‫ ‬ ‫  ور    ت آ د   ‬ ‫د   ۔    ا ر    ‬ ‫ وا  ا ر ‬ ‫‪١٨‬‬ ‫ور ‬
‫ وا  ا ر ‬ ‫   ‪   ٨٠‬‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫  ں    ف    ر   ؤن   ‬ ‫د‬
‫ را   ار   ‬ ‫  ج   ‬ ‫ن اور ا‬ ‫ ر   ۔ ‬ ‫ہ ‬ ‫ن   ا رو  اور  و   ر ل   ‬ ‫د     ‬
‫ن   ‬ ‫     ا ف        ‬ ‫ن  ا‬ ‫    رے  د   ر    ‬ ‫‪  ٦ ،‬ا‬ ‫ ‬ ‫ر   ۔  آپ   د  ‬
‫ ‬ ‫   اس  ن      ف ‬ ‫  رے وز   ر   ہ  د ‬ ‫ ‬ ‫ آ  وا‬ ‫ ‬ ‫ ا   ا ر ا‬
‫ دے  ر   ۔ ‬ ‫   اور     ک   ج    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫   ا ں            ‬ ‫ ‬
‫    م   ا زت   دے    ۔ ‬ ‫ا  ‬ ‫ن   ‬ ‫   ر    اور ‬ ‫ن   ا  آ  ‬ ‫   ‬
‫ن ‬ ‫ن اور ا‬ ‫   ‬ ‫س    ا    ا ف       ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ د ں وا‬ ‫ا   ح ا  ر رٹ ‬
‫       اور   ک ‬ ‫    م   ‬ ‫ن  ا  ‬ ‫ن ‬ ‫  ر ا‬ ‫   د   ۔   ادارہ ‬ ‫ ادارہ ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ن  اور  ا‬ ‫   ‬ ‫  ے    اور  اس      ا‬ ‫ت ‬ ‫ ‬ ‫  ز  ا اد  ‬ ‫ا ن ‬
‫ ‬ ‫  روں‪ ،‬ا وں اور ‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ ا  ‬ ‫ اس ادارے ‬ ‫ دے   ‬
‫   ‬ ‫ و‬ ‫ا‬ ‫    ۔  ا‬ ‫   و    ‬ ‫   ا ر‬ ‫ دے   ۔     ری   ر ل   ں  ‬ ‫ا روں    ‬
‫ ‬ ‫دا           ِم  د ع    ر    اور  ‬ ‫ک   ود  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں    ا‬ ‫ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪94 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ آ  د  ‬ ‫  ف ‬ ‫ط‪  ،‬را ا   و ام  ظ   اور    د  ری   ‬ ‫د    د ے   ر       را د ع ‬

‫  ر  ف ورزی   ‬ ‫  ود   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ر   ں‪  ،‬‬ ‫س  د‬ ‫ ‬ ‫    اروں ‬ ‫ ‬ ‫۔ ‬
‫   ر ڈ ‬ ‫ ‬ ‫م  ز ں    وف  ں اور ‬ ‫ ‬ ‫      م ز  ا‬ ‫ وا  ور ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ر   ‪ ،‬‬
‫    ار ‬ ‫ اور  م  ِم د ع      ؟   وہ  م  ِم د ع ‬ ‫  ں وہ ‬ ‫ ا ر   ‬ ‫وک وا ا    ‬
‫ آ ‪ ،‬‬ ‫ ا ر ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ود    ف ورزی ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ر   رڈر       ‬ ‫ ‬ ‫؟ ‬
‫  ن     ری    ‬ ‫   ا‬ ‫ار  ‬ ‫ ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ر  اور  ا  س   ف  ورزی    ‬ ‫وہ   ں    آزادا   واز  ‬
‫   د  ‬ ‫   ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫  ؟  اور  ‬ ‫ اور  ل  دی    ‬ ‫  ھ   ‬ ‫   اس  ‬ ‫     ‬ ‫ے۔    اس  ‬
‫  ؟   ور     ی    ‬ ‫   ‬ ‫  د ر ‬ ‫ و ر      ر    وہ  ‬ ‫‪  ،‬ا  ‬ ‫ ‬ ‫   ا  ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬
‫ں  اور   را ں    ‬ ‫ ان    ‬ ‫ ‬ ‫ں    ا ر    ‬ ‫ ا  ‬ ‫ں    و  ‬ ‫ ان   ا    ‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬
‫‪  ،‬ر ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ان  ں  ‬ ‫  وف  ڑ ں     آ   ۔  اق   ‬ ‫ ‬ ‫ ا  اور ا  ‬ ‫ ‬
‫  ف ‬ ‫ اور  ں    د      ر    ا ا ت     ا ں   ا   م  ل  ‪ Xe‬ر    ‬ ‫ ‬ ‫ ز د    ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫     آ ی ‬ ‫  و ں   وا  ‬ ‫  د     ان   ‬ ‫ ا  ‬ ‫  ۔   ‬ ‫م  ”زی“ ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  رپ    وا  ‬ ‫ و  ر ا    و  ‬ ‫     ذ‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫   ‬ ‫ا ‬ ‫  ح  ا‬
‫             ‬ ‫ں     ‬ ‫ اور  ز‬ ‫ ‬ ‫  ا          آ د    ‬ ‫ر    دو ی  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫ ا ا د  ‬ ‫   ا    اور اس   ا  ز‬ ‫   ا  ‬ ‫  ‬ ‫ وا  ‬ ‫ں   اس د     ک    ۔ ‬
‫ں ‬ ‫        ی ‬ ‫ے ‬ ‫ وہ  م ‬ ‫ں    ت  ٹ  ٹ    ی   اور ا‬ ‫ د ں ‬
‫ ‬ ‫     ان     ‬ ‫ ا روں   ‬ ‫ہ  ر ‬ ‫   ‬ ‫ ا اد        ڑ  ڑے      ۔ ‬ ‫   اور ‬
‫د  ۔ اس  ل ‬ ‫ک اور ‬ ‫ز   ز دہ ‬ ‫      م ز   ل آف ا‬ ‫     ‬ ‫ ا‬ ‫   وہ ‬ ‫دی ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪95 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫ں    وہ  ‬ ‫    ں   ‪   ،‬راس‪   ،‬را  اور  د  ‬ ‫ ا‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫وں  اور  ‬ ‫ ا    ا  ‬ ‫ ا‬ ‫   اور  آج  ‬ ‫ اس     ل  ‬ ‫  ر‬ ‫   ا‬ ‫روا ں  ‬
‫ ز دہ   ‬ ‫ ان   ‬ ‫ اور ان   د ں    ت اور ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫وا  ا اد    د     آ  ‬
‫د    ۔‬

‫  ۔‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن   ا ر ان    روا ں ‬ ‫دہ و  ‬

‫   ‬ ‫   اور ‬ ‫ر             ‬ ‫   ‬ ‫ ا ا   ا ے   ہ   ا‬ ‫ د ں    ‬

‫   دوران     ‬ ‫ ‬ ‫   ا  ‬ ‫ ر    د ۔ ر       ہ  ا‬ ‫    ا    ا‬ ‫   ‬ ‫ا ا ت ‬
‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ی آ ں   ‬ ‫ د   ۔ ‬ ‫  ے   ڈ‬ ‫ر        ے  ے   ‬ ‫   ‬
‫      راً ‬ ‫     ان  ا  اے‪ ،‬‬ ‫   وا   ر   ‬ ‫ی    ی ‬ ‫ ‬ ‫ں    ی  ‬ ‫  ی    ے ‬
‫م ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ وا     روا   ۔  ہ  ا‬ ‫ ‬ ‫ری    ن  ث  ؟   درا‬ ‫      ی ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ں   ں    ر‬ ‫ وا    ‬ ‫    ا  دی   ۔  ‬ ‫ اور  ان    ‬ ‫   ‬ ‫ت    ن ‬ ‫ءو  ‬
‫ ‪٢٠٠١‬ء  ‬ ‫ درا‬ ‫ن   آ    ‬ ‫  ۔ ان   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ان   رو  ‬ ‫   و ں    ام   ‬
‫ وا      ‬ ‫   ا  ‬ ‫ ‬ ‫۔    ں   ‬ ‫  ر    روا ں ا م د  ‬ ‫وع              گ ‬
‫    م ‬ ‫ ‬ ‫    رے  ‬ ‫   د  ‬ ‫  ں   ‬ ‫ ‬ ‫  ت ‬ ‫  وں    ‬ ‫ر   ۔  اس    ‬
‫    أت    ۔ ‬ ‫ ‬ ‫    م ‬ ‫ ر           ن    ف   اس ‬ ‫   ا ر ‬ ‫ں ‬ ‫ر  ا‬
‫          ن ‬ ‫  ام  ان    ‬ ‫   و  ‬ ‫   د    ‬ ‫   ‬ ‫ ر ر ں    اس‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫اب  ‬
‫ ان    آ    ‬ ‫ ا ر       ت      دے  د      آ  ‬ ‫ ان    و د  ‬ ‫     ‬ ‫گ  ؟   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪96 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ر       ؟‬ ‫ں ‬

‫   ا زت دے ر   ؟ ‬ ‫ن       ‬ ‫ں     ز  ‬ ‫ا ر ‬ ‫  ن   ز دہ ان ‬

‫    زار   م    ر   ۔ ‬ ‫ں   ‬ ‫ار  ‬ ‫ن      ا  ‬ ‫  ۔   اق  و  ا‬ ‫ں    از  د‬ ‫ ‬
‫     ‬ ‫   اور  ‬ ‫ ‬ ‫ری     ا    ‬
‫ٰ‬ ‫   ز     ن   ا       د  و  ‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫ا‬
‫ں  وا ‬ ‫ ‬ ‫   ا س ‬ ‫ں   ا      ز    ‬ ‫   ر   ۔    گ ‬ ‫  ‬ ‫ن  ا ں    ر ‬
‫    أت       ۔     م ‬ ‫ ان     ف    ا‬ ‫ اور  ‬ ‫ ان     ف   ں    د ں      ‬ ‫ر    ‬
‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫ ا‬ ‫ درا‬ ‫ وا  ‬ ‫  ۔ ‬ ‫   ‬ ‫   ا‬ ‫ں   رے  ا ں        ڈا وں    ‬
‫وں اور   ‬ ‫ں    ن ا      ‬ ‫ں   ‬ ‫   اور ان ‬ ‫      ف اور  ف  ن   ا   س ‬
‫  ا    ر   ۔‬ ‫د ں   و    راس آ      ان       ‬

‫ ‬ ‫   ‬ ‫ وا‬ ‫   ‬ ‫ وا      ‬ ‫ ‬ ‫ ا ا  ‬ ‫ن ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬

‫  رچ  ‪2003‬ء  ‬ ‫  ے  ں ‬ ‫     ا  ا ف      ‬ ‫ ‬ ‫ت  ڈا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں    و  ‬
‫ ان   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫م ‬ ‫   ا ۔ ان     ‬ ‫ ا‬ ‫     ‬ ‫ ر ے ا‬ ‫ا    راو ی آ  ‬
‫   ر      اس    ا      ا   ں    ں   آواز  آ  ‬ ‫ ‬ ‫۔ ‬ ‫ن   ‬ ‫آ      وہ ا‬
‫ے  ے ‬ ‫ دوران ‬
‫ِ‬ ‫  ب  ش ا اد ‬ ‫  ک  ۔  ‬ ‫  م   ان    ا‬ ‫ا‬ ‫ دوران ‬
‫۔ ِ‬
‫      ۔‬ ‫   ان   ‬ ‫ا‬ ‫ن ‬ ‫۔ اس    وہ ا‬ ‫ڑ د  ‬

‫ن ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ر   ل    اور  ‬ ‫ن   ‬ ‫ وا  ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ان  وا ت  ‬
‫ ‬ ‫ ر‬ ‫    ن    ں   ‬ ‫  ام    روں      ک   ر      ‬ ‫  م   ر    اور ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪97 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫     ر    ‬ ‫ں   ز د  ‬ ‫  ام    ا    ان ‬ ‫   ر   ۔ ‬ ‫   ‬ ‫ ا  ان   و د ‬

‫ ‬ ‫   وہ دن دور ‬ ‫    وع   ‬ ‫   ا  ‬ ‫ام  ف و  اس           آ   اور ان    ف  ے ‬
‫      ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ادوار   ‬ ‫     ‬ ‫  و ی ‬ ‫   درا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬
‫   ر  دے  ۔‬ ‫ی  ی  ت ‬ ‫   ‬ ‫ا  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪98 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ں    وہ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬

‫د ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫  ا  د  ‬ ‫“    ا‬ ‫ ‬ ‫     ”‬ ‫ وہ  ‬ ‫ا   را  وہ      ‬
‫       و ں   د   ۔   و  ‬ ‫     ‬ ‫  ا  د  ‬ ‫ں“   ا‬ ‫ اور  ا   را        ں وہ ”‬
‫ن ‬ ‫  اداد ‬ ‫   ‬ ‫ت ‬ ‫  ۔   ا‬ ‫     ا  ‬ ‫   ‬ ‫  رے    ب   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  ؟‬ ‫     دا       ۔ اب د    ‬

‫‪   Xe Services Black Water Worldwide‬رے             د     ظ ‬

‫ ‬ ‫   ر‬ ‫    ڑے             (   ا‬ ‫ں     ج    )‬ ‫  ا    ‬ ‫‪Mercenaries‬‬
‫ور   اس   ‬ ‫ ‬ ‫ اور ا  و  ذ           د    ا‬ ‫   اس    ر د   ۔ اس   ‬ ‫ ‬ ‫و    ‬
‫     ‬ ‫ل ‬ ‫ی   ا   روا  ں     ا‬ ‫   اور   ا    وہ اس  در  ر آزاد  ال ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫  وف ر  ‬ ‫ون ‬
‫( اس  ح اس  ج    ِ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ )ا‬ ‫ہ  ج    ا     ر  س ‬ ‫وہ ا  ‬
‫ وا “    م   ‬ ‫”‬ ‫ اس        ن ر ۔ اس   ا ٹ  ج    د  ا‬ ‫رون ‬
‫ ا ِ‬ ‫     ‬
‫     اس ‬ ‫   ا‬ ‫ ا  ‬ ‫   ‬ ‫ اور  رک اس      ۔ ‪٢٠٠٧‬ء‬ ‫‪١٩٩٧‬ء  ر   ۔ ا ل ‬
‫  ب   و ‬ ‫  ۔  اس   م     رو ر  ‬ ‫ وا  ‬ ‫ آج    ‬ ‫  ِ‬
‫ف  م ‬ ‫ وا  ور  وا “  ر  د    ‬ ‫  م  ”‬
‫   د ٰی      وہ  د    ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫  ا     ۔  ں      ل ‪  ٤٠‬ار ا اد  رغ ا‬ ‫ب   ‬
‫ د    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ک   روا ں    ‬ ‫ اور  ‬ ‫  ۔   اق    ا  ‬ ‫ اور   وس   ا  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪99 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫‪ Xe‬ر  د  ‬ ‫   ‬ ‫   ‪  ١٣‬وری ‪٢٠٠٧‬ء  اس    م ‬ ‫دہ  ر  ے ‬ ‫  م       اس   ‬ ‫ ‬

‫۔‬ ‫ر و        ‬ ‫ں ‬ ‫ اس     و   ‬ ‫ ”زی“      ‬ ‫ ‬

‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫  ں   د      ‬ ‫دار اور  ا  ‬ ‫ڈ‪ ،‬‬ ‫       زی آر   ج   ر‬

‫ا    اوز  اور ‬ ‫  ں ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ اس     ص   ف  ا ءاور  ا‬ ‫   ‬ ‫اس  ‬
‫ ا ن    ‬ ‫  ن  ر    اور  ا‬ ‫  ا ل  ں   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ں    ر    م ‬ ‫ ‬ ‫دی  و  ‬
‫    ب   ‬ ‫ں     ں  آ ِ‬
‫ت   وی    ز‬ ‫  ۔    آر  ان  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ا ں      ز‬
‫    ۔‬ ‫         ا ادی  ں   ‬ ‫      ت  ں ‬

‫ ‬ ‫ک  ر‬ ‫    ر  ر   ۔   اق  اس    ‬ ‫        ح    ا  م ‬ ‫  م  و‬

‫  ا ں ‬ ‫ل   ‬ ‫      ا ں       ف  ا‬ ‫  ا ں   ‬ ‫    اق  ‬ ‫ ا   ل   ۔  اس  ‬
‫اروں    ‬ ‫ وا      ا ر  ا ج    ‬ ‫   ‬ ‫      ۔   ‬ ‫  ت    ان     ب  ‬ ‫ ‬
‫  ات ‬ ‫ در‬ ‫  ک      ان    ‬ ‫    ا ں    ان          اور  ا ں    ا‬ ‫  م    ر  ‬
‫ت  دی    ر  ‬ ‫د    ا‬ ‫    ور  اور  ا م  آ د    ‬ ‫ اس  ‬ ‫ ‬ ‫  رے      د ۔  آج    ‬
‫۔‬

‫ار   ۔  اس ‬ ‫ وا    ‬ ‫  ور     ر   ؤن‬ ‫ز     ر  اور   ل   ن   ‬

‫۔  اس    ا ر   ہ ‬ ‫ د‬ ‫ د‬ ‫ ا اد اور   ڑ ں     ا  ‬ ‫ وا‬ ‫   آ  ‬ ‫ ا ر  ا  او ت  ‬
‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫   ا ا د    ‬ ‫  رت ‬ ‫  ۔         آ ر      ا م آ د   ا‬ ‫ ‬ ‫س اور  ہ ‬
‫ ا اد     ری ‬ ‫ ا‬ ‫  ں ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا‬ ‫ ا‬ ‫           ‬ ‫  ۔ ‬ ‫   ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪100 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫ن      اس   م      ‬ ‫  ۔  ا ‬ ‫ ز دہ  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫وں    ‬

‫ روا  ‬ ‫‪   ،‬اور دو ی ز‬ ‫    ری   د     ۔ اردو‪ ،‬‬ ‫    رم  م   و  ‬ ‫وع   دی  ۔ ‬
‫        ت  د ب      ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫   ا‬ ‫ آز    د ت  دی     ۔  ‬ ‫ وا ں    ‬ ‫ ‬
‫۔‬

‫  ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫    ت  و‬ ‫د‬ ‫  و     ب  و   ب    ‬ ‫ وا     م  ‬

‫       ‬ ‫   وہ    ل ‪  ٤٠‬ار  اد    ر ‬ ‫ ‬ ‫    ی ‪Facility‬‬ ‫د ٰی     اس    س د    ‬
‫  ۔‬ ‫   ‬ ‫  ج اور ‬ ‫ا‬ ‫ا‬

‫ن    ا   ل    ‬ ‫   ‬ ‫   ا   ر       م ‪)Xe‬زی( د   ۔  ‬ ‫‪ ١٣‬وری  ‪٢٠٠٩‬ء  ‬

‫      ت   ‬ ‫    ا ق    و‬ ‫ وا “ ‬ ‫        س     ر       م ”‬ ‫ ‬ ‫   و  ‬ ‫م   ‬
‫    وں    ا   ل    ‬ ‫۔    م ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫      م  ”زی“    ‬ ‫     رہ      اور      ‬
‫  ۔‬ ‫     ‬

‫   ‪٩٠‬‬ ‫  ی    اور  اس    آ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ار  ‬ ‫  ر‬ ‫  ر    ‬ ‫ ‬ ‫زی‪ ،‬ا‬
‫  ۔  اس   م    ‬ ‫ ‬ ‫       اس   م    د‬ ‫ ‬ ‫ دو  ‬ ‫  ۔  ان    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ں ‬ ‫ ‬
‫ اس و  ان   ‬ ‫     ‬ ‫    د     ر   ت  و‬ ‫  ر   ا ق ‬ ‫ ‬ ‫ اور ‬ ‫ و  ‬ ‫ا‬
‫  م   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫    ری  ‪٢٠٠٩‬ء  آ‬ ‫   ‬ ‫ں   ‬ ‫   ‬ ‫س   اق        ‬
‫  ا   ا  اس      ا اد   ہ ‬ ‫ہ  ا    ‬ ‫ ‬ ‫  ر    ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫د    دی   ۔  ‬ ‫ ‬ ‫در ا‬
‫   آ     اق     ر   ۔‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪101 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  و    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا  دو‬ ‫   ‬ ‫    پ       ۔  اس    ور‬ ‫ دو‬ ‫ ا‬ ‫ا ک ‬

‫ا  اور  اس    ‬ ‫ ر  ‬ ‫  ا  ا  د‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫‪  ٢٤‬‬ ‫)‪(Great Dismal Swamp‬‬ ‫ ‬ ‫و  د‬
‫‪Black‬‬ ‫ اس  ‬ ‫ ‬ ‫      م  ا  ‬ ‫       ر      اور  ‬ ‫    د  ر ۔  اس  ‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬
‫ ‬ ‫  ت  ا     ۔ ‪٢٠٠٢‬ء  ‬ ‫    رو ر  ج اور  ِذ  ن   اداروں   ‬ ‫‪Water USA‬ر ۔ اس ‬
‫ ‬ ‫ں     ا         ت  ا‬ ‫د ‬ ‫ د ۔   ان ‬ ‫)‪  (BSC‬ادارہ ‬ ‫ وا   ر  ‬ ‫ ‬
‫  اق    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ں   ‬ ‫ر  ‬ ‫ اور    ان  ‪   ٦٠‬ا ٹ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ن   ‬ ‫ ا‬
‫ ‬ ‫  ‪  ،‬اق      ج اور ‬ ‫ت   ‬ ‫ ‬ ‫اروں اور ا‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫ ‬ ‫ت      ۔ اس    ا‬
‫ں   ‬ ‫    ن   ‬ ‫ ‬ ‫ وا     ت  ا‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ا اج    و    ‬ ‫ د  اور ‬ ‫ ‬
‫   ا ادی   ں‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫  م    ر    ‬ ‫۔     ت     ف  ا‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫   ‬
‫ری  ں   ا  ارب ڈا    ز دہ ‬ ‫   ‬ ‫۔ ‬ ‫ ‬ ‫ں     ‬ ‫ اداروں اور   ‬ ‫‪  ،‬و‬ ‫ا‬
‫  ۔‬ ‫   ‬ ‫ وا  و‬ ‫ذ  ادارے ‬ ‫ وا  ‪ ٩‬ڈو ں اور ا‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ آ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  اس      اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   اور  ا  دا  ا ر    ‬ ‫   ‬ ‫”زی“  ا‬
‫   اور  رج     دو ِر ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ اور   ڈ  ‬ ‫ ا   ۔ اس    ل ا‬ ‫  ‬ ‫ ‬ ‫ ا ک ‬ ‫ا‬
‫ اور اس   ا واروں      و  ‬ ‫ ر    ‬ ‫( ر ۔ وہ ری ‬ ‫ ا ن )  ز‬ ‫  ؤس‬ ‫ا ار   و‬
‫دہ ‬ ‫   ‬ ‫)‪ (Seal‬ر   ۔  ‬ ‫   ‬ ‫    ح ‬ ‫   ‬ ‫دہ   ر   ی  ‬ ‫  ۔  زی    ‬ ‫  ا  ‬
‫  ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‪٢٠٠٤‬ء‬ ‫ اور  ‪٢٠٠٢‬ء‬ ‫  دی    ڈا‬ ‫ ا ا ِد  د‬ ‫   آ  اے    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫وا  ‬
‫ ا ر  ر “    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  ڑ      وہ  ا     م  ”‬ ‫ری  ز‬ ‫ر ا   رج ر   ۔  ‬ ‫ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪102 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ر ۔ اس     وہ ‬ ‫   وا  ‬ ‫  ۔ را ٹ ر ڈ ‪٢٠٠٧‬ء  اس ‬ ‫   زی   وا  ‬ ‫   اور ‬
‫اہ  ۔‬ ‫ ڈو ن   ‬ ‫ آ  اے   ا‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ‪ ٨٠‬ا  ز  ‬ ‫ ‪٢٠٠٦‬ء   ؤ   ل ا  ‬ ‫ وا   ا  اے   ‬

‫   ‪٢٠٠٧‬ء  ‬ ‫        ۔   م    اس  ‬ ‫  م ‬ ‫)‪(The Site‬‬ ‫ دی  ‬ ‫وا   ر     م  د   ۔  ا‬
‫ دور  ل     ‪٨٤‬‬ ‫ ‬ ‫و   ‬ ‫     ‬ ‫  ؤ    ا  ‬ ‫    م  وع   د   ۔  م  ن ‬ ‫ا‬
‫    ف ‬ ‫   اس  ‬ ‫  ں    ی ‬ ‫   ر    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا    ا  ‬ ‫ا  ر‬
‫ ‬ ‫ں    و    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ‬ ‫  ب       وہ  ‬ ‫ ر  ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ا    ‬
‫ ‪٢٠٠٧‬ء   اد    ر  ک      ہ ‬ ‫  ۔ ‪ ١٦‬‬ ‫    دار     اس   ‬ ‫۔    گ  اق   ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‪   ٢‬رچ  ‪٢٠٠٩‬ء  ‬ ‫    ا۔  ‬ ‫ ‬ ‫   ا   م  اور  ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ا ں      ر‬
‫  زف ‬ ‫      ر  اس  و‬ ‫  ۔ ‬ ‫ر ‬ ‫    رڈ    ‬ ‫ وہ  ‬ ‫ دے  د ۔  ‬ ‫ ا‬ ‫    ے ‬ ‫ا‬
‫ وا  ‬ ‫ ا  اور  ا‬ ‫ آ‬ ‫     ‬ ‫ا ز    ‬ ‫ ڈ‬ ‫    س   ‬ ‫  ی ‬ ‫ر   ۔    ہ ‬
‫  د      ۔‬

‫‪  ،‬ا   ا  ‬ ‫ وا  ا  ‬ ‫ وا ‪، K9‬‬ ‫  و ہ ‬ ‫‪BSC‬‬ ‫ ذ  ادارے     ‬ ‫   ‬

‫ ‬ ‫ ور  وا )‬ ‫  وپ‪  ،‬ا ی  ا‬ ‫‪  ،‬ر ن  ڈو‬ ‫ وا   ی    ‬ ‫‪،‬‬ ‫ وا  آر ڈ  و‬ ‫‪،‬‬
‫  ۔‬ ‫ و ہ ‬ ‫ اور  ے  ن ‬ ‫  (‪ ،‬ا    آ  ا ی ا‬ ‫ ا    ‬ ‫ا ل ‬

‫  ‬ ‫   ا روں   ‬ ‫    ے  رت ‬ ‫د     ل ‬ ‫ وا   اق ‬ ‫‪٢٠٠٦‬ء‬

‫ ‪   ٣٠‬ار     ر  ‬ ‫‪  ٢٠‬‬ ‫  اق  ‬ ‫ری  ا ازے    ‬ ‫ب     ۔  ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪103 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ر ن   و    ‬ ‫ا‬ ‫  ۔  ا ق ‬ ‫     ‬ ‫    اد ا  ‬ ‫ں   ‬ ‫   ‬ ‫م   ‬ ‫ز ‬

‫   ‬ ‫ ر    ‬ ‫ر   اق     و   ر  ‬ ‫  ر     رو آف ڈ‬ ‫ان         ‬
‫ا  ِ‬ ‫ا‬
‫ وا    ا ر   ‬ ‫ص ‬ ‫ز     ‬ ‫  ۔ ان ‬ ‫ دو ا  رہ ‬ ‫اروں        وہ ‬ ‫ا    م ‬
‫        ہ  ا ں ‬ ‫  گ   ا اہ  ‬ ‫     ‬ ‫ وا ت  رو    ‬ ‫د  ا‬ ‫  ۔ ‬ ‫  ے ‬
‫  ر  ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫   ر    ‬ ‫  م    م  ت    ٹ ا ر ڈا   ۔ ان      ں    ف ‬
‫    ث   ا ر    ا دی    ۔ اس ‬ ‫م      ا  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ا ع ‬ ‫  ۔  ل ا  ‬ ‫ رو  ‬
‫۔‬ ‫ و ہ   ز‬ ‫ ا ک ‬ ‫دہ ‬ ‫ اور ‬ ‫ا ‬ ‫ ‬ ‫ وا  اور اس   ‬ ‫  و ہ ‬

‫ ا ا ت‪:‬‬ ‫ وا    ‬

‫‪٢٠٠٩‬ء  ور‬ ‫   ‪ ٣‬ا‬ ‫ ا‬ ‫  ر ے اور ا‬ ‫‪  Black Water‬ا  ‬
‫دہ ‬ ‫     اور  ‬ ‫   ا ں    ‬ ‫ ‬ ‫   ا ا ت  ‬ ‫ اور  د‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫  ا‬ ‫ وا  و‬
‫     ا ں   ان ا اد          وا د      ان        و      ‬ ‫   ا ا ت ‬ ‫ ا ک ‬
‫  د   ‬ ‫         ا ک  ‬ ‫۔    ا ا م    ‬ ‫ و  ا ر     و    ر  ‬ ‫    ف ‬ ‫ ‬
‫       د    ارادہ ر   ۔‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ اور ا م اور ‬ ‫  ار د‬ ‫ ‬

‫ر ‬ ‫  اق    ‬ ‫         ‬ ‫ وا        ا ام  ‬ ‫   دو ں  ا اد    ‬ ‫ا   ت ‬

‫   ‬ ‫      ے ‬ ‫ر ‬ ‫ ‬ ‫ ا ک    اق ‬ ‫  ۔ ان     ا        ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ د      وہ  م و ز‪ ،‬‬ ‫  ر    د‬ ‫ز    ا‬ ‫   ا‬ ‫  ۔     ا ام         ‬ ‫ڈا  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪104 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫۔ ان دو ں    م  ن ‬ ‫ب ‬ ‫   دوران ‬ ‫    ف ‬ ‫   ‬ ‫   دی     ‬ ‫ اور د و ات ‬ ‫ای  ‬

‫راز   ر     ۔‬ ‫  ے       ‬

‫ ‬ ‫     اور د ٰی         ا      ‬ ‫ اس    وہ   ا اا ت ‬ ‫ت‬ ‫ان  ‬

‫ وا    ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ت  اس  ‪  ٧٠‬‬ ‫  ر  ۔   ‬ ‫   ‬ ‫ن  ا ‬ ‫ د‬ ‫   در ا‬
‫  ا ٹ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫    ۔ ‬ ‫ ‬ ‫  ا  ‬ ‫)‪(Susan Burke‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں   و‬ ‫ف  ا  ‬
‫  ۔ ‪ ٧٠‬‬ ‫  م ‬ ‫ ‬ ‫  ا  آ   ق )‪(Centre for Contituional Rights‬‬ ‫ اور ‬ ‫و‬
‫   ‬ ‫ وا     اق    ۔ ‬ ‫       ار ب ‬ ‫  ا    ‬ ‫  ا  اور  ا‬ ‫ت       د و  ا ن  ‬
‫   ‬ ‫   رات   ور‬ ‫     ‪ ٣‬ا‬ ‫   ‬ ‫ دا    ر  ‬ ‫  ل ‬ ‫ وا     ف   ‬ ‫ ڈی   ‬ ‫وا‬
‫ ‬ ‫    اب  ‬ ‫ وا    اس  ‬ ‫‪،‬‬ ‫  ۔   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ا‬ ‫       ا ا ‬ ‫ا ن  ڈ‬
‫    اق            وہ  ا  آ  ‬ ‫ ا ک  اور  ‬ ‫ ا ر        ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫       ‬
‫   ‬ ‫۔  ان    ‬ ‫  رج    ‬ ‫ دو ں     ہ     ا  ‬ ‫ ا ء    اور  ا ک  اور  ‬ ‫  ر (‬ ‫ ‬ ‫)ا‬
‫ ر    اور اب ‬ ‫ ‬ ‫    ر  ل   ز‬ ‫  م ‪ John Doe # 2‬ر     ۔ اس         وہ ‬ ‫ ا ر   ‬
‫ں دے ر   ۔‬ ‫     د‬ ‫  اہ را‬ ‫   ا‬ ‫ا  ‬

‫‪ John Doe # 1‬ر     ۔  اس    ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ دا   ا  وا‬ ‫ِن  ‬

‫ دو ے ‬ ‫ وا‬ ‫    م ‬ ‫ ر   ۔ اس دوران ا  ‬ ‫  اق    م ‬ ‫   ‬ ‫ وا  ‬ ‫ن د      وہ ‬
‫ ‬ ‫ وا   ر   ا ار  ت    دہ ‬ ‫   ار ب ‬ ‫   راز ا  ‬ ‫  ‬ ‫ں         ا ک ‬
‫   ‬ ‫ن ‬ ‫ ا   ن     ا    ‬ ‫    رے   ‬ ‫   ا ر       اس  ِن ‬ ‫  ۔ اس   اس ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪105 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ۔‬

‫ ‬ ‫   دا   ر     اق    ‬ ‫ ‬ ‫      ‪”:‬‬ ‫  ن ‬ ‫‪  Deal # 2‬ا    ‬

‫     وہ    ‬ ‫  ا‬ ‫ ان       ل    اور  ا‬ ‫ ‬ ‫  د     ا‬ ‫ ان    ا اد     ت      د    ‬
‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫    ی ‬ ‫) ِق و‬ ‫۔ ان ا اد   ا‬ ‫ ‬ ‫  ا ں   ‬ ‫ ‬ ‫    ہ ا‬ ‫د ب ‬
‫ ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ر   ۔  ) وہ  از (‬ ‫ل ‬ ‫  م  ا‬ ‫   ‬ ‫ آف  دی  ‬ ‫ وا (‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬
‫ ‬ ‫ ا ا    ‬ ‫ ر    ‬ ‫     اور  ا‬ ‫   ‬ ‫    ا ں   ‬ ‫   ‬ ‫ں    اس  ا از    ‬
‫ اور   ٹ     ۔  وہ  اس   ح      د  ‬ ‫  ا ں   ‬ ‫   ‬ ‫    اق  ‬ ‫  م ‬ ‫ ‬ ‫۔  ان    ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫     ز   ا ں اور د  ‬ ‫  ۔ ‬ ‫    اق    ا ں    ر   ر    ‬ ‫ ‬
‫ وا (۔“‬ ‫ ‬ ‫ )      ‬ ‫(    ‬ ‫  ڑے )  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ل ‬ ‫      ز  ا ظ ا‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ں    ا  ‬ ‫‪   Do#1‬ن د     م      ز   اق    ں    راک وا‬

‫     ‬ ‫ک  ا  ‬ ‫ اور  ‬ ‫ ا ک  اور  اس    ا ر  ‬ ‫  ۔ ‪Doe#2‬‬ ‫ر        وہ    ‬
‫      ۔  اس    ‬ ‫ آ‬ ‫    م ‬ ‫ ) ار ( ا‬ ‫ ر   ۔     رہ  ‬ ‫ ‬ ‫رے    ‬
‫  ر     ف   ‬ ‫   ‬ ‫ و  ‬ ‫ ا  ا    ‬ ‫ے   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ل    ۔ ‪Do#1‬‬ ‫ا ں   ‬
‫ی  ۔‬

‫  ‪٢٠٠٨‬ء  ر رٹ دی   ‬ ‫    ا    اے        ا  روس   ‬ ‫ا  ا    ‬

‫وں   ‬ ‫  ں اور ‬ ‫ ‬ ‫ آ  ‬ ‫  ری  ں    راک    ے  ں   ‬ ‫  و     رل ‬ ‫ ‬
‫    ۔‬ ‫  زم     اس ا ع   ‬ ‫   ر   ۔  م   ا  اور ‬ ‫ وا     ف ‬ ‫   ‬ ‫ا ق ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪106 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا اد     ت      ر  ‬ ‫ا‬ ‫        اق  ‬ ‫دو ں  ا اد        ا ام  ‬

‫ار  ا اد     ہ   ا ں    ‬ ‫ ‬ ‫      م   ‬ ‫  ۔ ‪Doe#2‬‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ڈ ر‬
‫ اور  روں    س ‬ ‫ ان   د‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫وری    م رو      ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا ر  ‬ ‫ ‬ ‫زوں“  ا اد     ل  ‬ ‫ ا ان   ”‬ ‫ون ‬
‫  م    ِ‬ ‫ ڈا   ۔  ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫   وہ ‬ ‫ ‬ ‫د ‬ ‫  ا ق ‬ ‫ ا‬ ‫  ا    ‬ ‫ز دو رہ اس ‬ ‫ اور  م   ا‬ ‫ ‬ ‫وا      ‬
‫زوں ‬ ‫ ”‬ ‫   ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   د‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫۔  اس  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ر      ز ر  ‬
‫ف   د ۔ ان دو ں       ا ام   ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫     ‬ ‫    ا      و  ‬ ‫ ‬ ‫ا اد“    اق ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ اور  ر    ‬ ‫   ان ‬ ‫   د  ‬ ‫ اور اس و     م    ر  ی ‬ ‫ ‬
‫     ان ا اد   ‬ ‫ اور   ی   اس  رے         وہ ‬ ‫  ر    ا ء  ر ۔ ‬ ‫ ا ا ت   ‬
‫ ز دہ       ۔ ‪        Doe#1‬وہ  ذا   ر    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ر  د   زوں  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م اس ‬ ‫ ز      ‬ ‫وں    و   را     ‬ ‫م  ا  ‬ ‫       ‬ ‫د ا  وا ت   ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  م وا ت   و  ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ وہ اس    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ر    ‬
‫  م‬ ‫۔ اس ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ اور دن   ا م     و  ‬ ‫اور آواز    ر رڈ   ‬
‫  م         ان    ن  ن      ۔ ‬ ‫   ان و ز   واش   د      ‬ ‫   ‬ ‫‪ Hot Wash‬۔   ‬
‫     ا    ‬ ‫ وا  ا ر    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫۔  م ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫  ر    ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ و  ‬
‫ ‬ ‫ ز دہ  ‬ ‫“  ا ر   ں        ز دہ  ‬ ‫  م    ”ذ  ‬ ‫ز ‬ ‫ ‬ ‫  م           ‬ ‫ل ‬ ‫ا‬
‫‪Le‬‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫ ر ۔ ‪Doe#2‬‬ ‫ل ‬ ‫ں    ان      در  ا‬ ‫  ا  ‬ ‫ ‬
‫ ز دہ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫     د‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ر    ا ن   ‬ ‫ ‬ ‫‪  Mass‬ا   رود   ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪107 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   ا  در    ‬ ‫ل   ا  ر ۔ ‪          Doe#2‬‬ ‫  ر     رود  ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ز دہ  ‬

‫  ؟ ا  ‬ ‫ں   ‬ ‫ڈ  ۔    ‬ ‫‪ of shure‬ر‬ ‫   ر   ۔ ان     ‬ ‫ وا    ‬ ‫ں ‬ ‫ز دہ ‬
‫     اور   ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ا     ھ  ۔  ل    ر   ‬ ‫ں د‬ ‫راز   ر     ۔ اس           ‬
‫ ‬ ‫   د   ۔ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ے  ن )‪(Gray Stone‬‬ ‫ وا    ا  ‬ ‫ ر ت ‬ ‫ر    ‬
‫   آ   ۔‬ ‫  ری دو  ا  ذا  ا ؤ‬ ‫   ڈا    اور ‬ ‫   ‬ ‫ں   آ‬ ‫او ت ا  دو  ا  ‬

‫   ر   ۔  ان    ‬ ‫ وا    ا ا ت    ‬ ‫ ‬ ‫  ی    ‪٢٠٠٤‬ء‬ ‫   ر  ڈ‬ ‫ ‬ ‫ا‬

‫  د  ا   ن   ۔   ال        )ان ‬ ‫   ا  ذات    ‬ ‫ون  ‬
‫   اور   ِ‬ ‫رون  ‬
‫ وا  ا ِ‬ ‫     ‬
‫ں ‬ ‫ اس  م   ‬ ‫ ا‬ ‫  ؟     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ی   ‬ ‫ا ا ت     و د( ا   ن    ‬
‫   ‬ ‫ و  ‬ ‫؟ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ر ؟  اور  اس     ت  ‬ ‫   اس     د  ‬ ‫ ‬ ‫ ز   ‬
‫ رہ  ۔‬ ‫ ‬ ‫ اس   و د ‬

‫‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ وا  اور ‬

‫    ف  ِن ‬ ‫ وا    ا  ا ام            و    و  رت   وا ت    ث  ۔ ‬
‫ا  ‬ ‫  د‬ ‫ ‬ ‫   ا ک  ‬ ‫ اور  اس  ‬ ‫ ا ر          ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ اس  ‬ ‫  ا  وا‬ ‫ دا‬
‫ ‬ ‫    د ‬ ‫ ا ا ت     وہ  اس  ‬ ‫  ۔  ا‬ ‫ ر‬ ‫  ر  ) ں(  ‬ ‫ وا    ‬ ‫ں‬
‫ ‬ ‫ ا  ا‬ ‫  د ‬ ‫   ‬ ‫  ا  م ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫    د ‬ ‫   ا ام    ۔     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ اور  اس    ‬ ‫  ۔اس   ض      ا اد  رو  ارض      دو ے  ‬ ‫ک  ذ   ض    ‬ ‫ر ں   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪108 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫    رے            وہ   د    ‬ ‫ وا      ا ک  ‬ ‫۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫و روں    و د   دا‬

‫ں    در ن   ں    ‬ ‫ں  اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ون  و‬
‫ح  ِ‬ ‫    ار  د   ۔    ا‬ ‫ ‬ ‫و ر   ‬
‫  وپ    ‬ ‫    ادری    در ن  روا    ا ف       ۔  ‬ ‫ وا  اور  آرڈر  آف  ‬ ‫ آ ۔  ‬ ‫دوران  ‬
‫ورن  ی آرڈر آف      ز ر   ۔ آرڈر آف   ا  رو  ‬
‫ آف دی  ِ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  زف ‬ ‫ آ‬ ‫ آ‬
‫ ‬ ‫   اور  آج    اس     ر  د  روم     ۔  اس    ڈا ے ‪Knights Hospitaller‬‬ ‫ آر‬
‫    م    س   ز رت   آ  وا  ‬ ‫ ا س   ر     ۔ ‬ ‫    د ‪١٠٥٠‬ء  ‬ ‫         ‬
‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫         ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫  ں   ‬ ‫ ‬ ‫    ۔   ‬ ‫دار   ں    ‬
‫    ۔ ‬ ‫ہ   ‬ ‫‪١٥٣٠‬ء‬ ‫ ر ۔    ‬ ‫  م ‬ ‫ ‪١٥٢٣‬ء‬ ‫     اور  و ں  ‪١٣١٠‬ء‬ ‫ے  ر ڈز  ‬
‫ اور ا  ‬ ‫ د       ج  ‬ ‫   ‬ ‫       اور   روم    ا ن    ۔ ‬ ‫و ں   ‪١٧٩٨‬ء  ا  ‬
‫ اس   ار ن  د   آج    و رز ‬ ‫  چ    ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ں   و     وف  ۔ اس   ‬ ‫ا  ‬
‫ر  ‪   ٨٠‬ار  اور    ‬ ‫ ر‬ ‫  ۔  اس  آرڈر    ار ت     اد  ‪،١٢٥٠٠‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪Knights‬‬ ‫اور  ‬
‫  ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ان    ا ر  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫روں     اد  ‪   ٢٠‬ار   ۔   و رز  اور  ‬ ‫ر‬
‫    م ‬ ‫ں    و د  ‬ ‫ ا م  اور  ‬ ‫   د  ‬ ‫ وا      ا ک  ‬ ‫  ۔  ا ‬ ‫   ر ا   ل  ‬
‫ ‬ ‫ن ‪The Latest Consipracy Theory‬‬ ‫ ‬ ‫  ل     ات     ا‬ ‫ر   ۔  اردن    ر   ر‬
‫ ا ک      اق ‬ ‫ ‬ ‫   ان           ‬ ‫   روز  ال ن       ‬ ‫ان   ا‬
‫ ‬ ‫  ا ار  ‬ ‫  د    ا‬ ‫ ‬ ‫     ا  ‬ ‫ ‬ ‫ آف    ‬ ‫  م  د  ر   م   ‬ ‫ وا  ‬
‫ ‬ ‫ک   ار  د‬ ‫ آف       ا ار  اور  ‬ ‫ ‬ ‫     ارد   ر‬ ‫  ر ل  ا ‬ ‫۔   ں  ا  د‬
‫ اور  ب ذرا  ‬ ‫ن   ا‬ ‫  ۔ دو ی  ف ان   اس ‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ر  وا  ‬ ‫اور اس   ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪109 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫     ‬ ‫ ‬ ‫    د  ‬ ‫ آف آرڈر“    ادر ا  ر   ا    اس ‬ ‫ ‬ ‫ ا    ”‬ ‫ا غ   اس   ‬

‫ ‬ ‫۔ آرڈر   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ وا   ڑے    ؤں   ‬ ‫ن    م ‬ ‫آرڈر آف      اق   ا‬
‫  ا       ‬ ‫ل      اس     دار    ت  ‬ ‫     ا‬ ‫‪  Mercenaries‬‬ ‫ وا    ‬ ‫     ‬
‫  ڈ   ا    ا  ‬ ‫ ر  ‬ ‫ ا‬ ‫   ا‬ ‫ر  ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ د  ‬ ‫ ا      ا  دا‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫ وا    ‬ ‫ دی     ۔  ‬ ‫ت   ‬ ‫ وا  اور  آرڈر  آف      در ن ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ر رٹ  ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ے    م   ر    ‬ ‫ا  ا‬ ‫      م    دت  ا‬ ‫ د ٰی ‬ ‫  ی ‬ ‫ب   ‬
‫    ۔ ‬ ‫ت     ‬ ‫  و ی ‬ ‫  ل  زف ‬ ‫ ا‬ ‫ن   ‬ ‫د   ۔  م     او ‬ ‫ں   ‬
‫    ن     ا “   اس    ہ  ۔‬ ‫” ا   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪110 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ وا‬ ‫دی  ن اور ‬

‫  دی    ف ” س  د“‬ ‫  ان   د‬ ‫  م ‬ ‫   اس    ا دی اور ا‬ ‫ا‬
‫ل      اور      ر   ۔ ‬ ‫ِ‬
‫وف   ر   ۔     ح     ہ    ا  ا‬ ‫ ‬ ‫ آج  ‬ ‫     ‬ ‫‪    11/9‬و‬
‫ں  ڈا    ‬ ‫ں  ا   ا  اور  ار ں  ‬ ‫ ا   اروں  آد   وا ‪  ،‬‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  دی     ف  ‬ ‫د‬
‫ آ ‬ ‫ ا ن     ‬ ‫ آ    ‬ ‫ ‬ ‫  ہ  وا    اس     و د  ”د  دور    ر “ اور اس    ‬
‫   ر   ۔   اس   ‬ ‫ دو ں   ‬ ‫و ا د   ‬ ‫ ‬ ‫     اور   ‬ ‫  دی   دو ‬ ‫دہ د‬ ‫ر ۔ ‬
‫ دے    ۔‬ ‫     ا ا ت   ‬ ‫وری     دو ں   ا  ا  ‬

‫ ‬ ‫ن     ‬ ‫   ‬ ‫‪  ،‬رت اور ا ا    ا د ‬ ‫  دی   ا            ا‬ ‫د‬

‫ اور  اروں ڈا   ار  اہ دی   ‬ ‫ ر‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ا    ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ د     ج ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫    و   اور ‬ ‫  دا   روا ں  ری ر   ۔  د‬ ‫ں   د‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  وپ   ‬ ‫ر        ‬
‫ے    ذ   ڈ  ر   ۔‬ ‫  ا‬

‫ن    ض     ‬ ‫ ا        ‬ ‫  دی    دو ا          ا  اور       د    ‬ ‫د‬

‫  دی   ‬ ‫ن اور  اق    ا‪   ،‬ر    ا  د‬ ‫ آراء    ا‬ ‫ ‬ ‫   ان     ز    ان   ‬ ‫۔ ‬
‫ و ‬ ‫ ر ۔   ا‬ ‫  دی ‬ ‫ د‬ ‫ے   آڑ         ‬ ‫م دے   اس    م     ر      اس  ا‬
‫  ‪ ،‬ا   س  دا    اور آج ‬ ‫      د ‬ ‫     ‬ ‫    ف  د ‬ ‫ن     رو   ر‬ ‫رپ اور ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪111 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  دی اس   ‬ ‫   د‬ ‫  دی    م دے ر   ۔   ‬ ‫ و  وں   و    ا     س  د   د‬

‫    د   ‬ ‫ا      ا‬ ‫   ا‬ ‫ن   ‬ ‫(‬ ‫ ‬ ‫)‬ ‫         اس     ‬ ‫        ‬ ‫ ‬
‫   ون      ‬ ‫ن    ا  د‬ ‫ن ‬ ‫    ر ن    ا‬ ‫     ا ا  وز ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫رت  اور  ا ا‬
‫      ۔‬ ‫   ‬ ‫  ش  ا‬ ‫          ۔ اس    زہ ر‬ ‫ن    ہ ‬ ‫ اور  رت   ذر  ‬

‫ اس و  ‬ ‫ ‬ ‫ے ‬ ‫ ‬ ‫ری       د  ‬

‫   اور  د و  د و  ٰ‬ ‫ن ‬ ‫   ‬
‫  ری  ر    ‬ ‫  ا  ‬ ‫ اور   ر‪  ،‬ا م  آ د  ‬ ‫ن ‬ ‫ ‬ ‫  ات  ‬ ‫  دی        ا از  ‬ ‫   د‬
‫ و ‬ ‫  د     ۔       د ر  و   ون        ‬ ‫ وا‬ ‫ار  اس    آگ    ‬ ‫   د‬ ‫ اس    ‬
‫ آ ۔‬ ‫ن اور  اج ا و     دری    م ‬ ‫  ں     ‬ ‫   ‬ ‫ د‬ ‫  ۔     ‬ ‫دق ‬

‫      ف  ا  ا م    ‬ ‫  دی      ‬ ‫  دی        د‬ ‫ د‬ ‫دو ی   ف  ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫      ل ز دہ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫  ا  ‬ ‫     ‬ ‫ل ز‬ ‫ن اور ‬ ‫     ان   ‬ ‫س ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن    ‪٩٥ ،٩٤‬‬ ‫ ا‬ ‫     ا رات  ا‬ ‫  دی  ‬ ‫    ف ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     روس  ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫     د   ۔ ا    ‬ ‫ن   ‬ ‫  ان           وہ ان ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا       ۔ ا  اور  ت ‬
‫ر    ھ    ۔‬

‫   ‬ ‫   ا     ں  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  دی             ف ‬ ‫  ز   د‬

‫ ‬ ‫ و  ت    رے ‬ ‫ ‬ ‫ن    ک    رے اور ‬ ‫ وا  ‬ ‫  د  زو ‬ ‫   آ  اے   د‬ ‫ ا‬
‫ ‬ ‫   ر   ۔  ان    ا  ڈ‬ ‫ د    ‬ ‫ا    وا ں    ڈا وں   ‬ ‫ ا‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   د‬ ‫ا‬
‫    ر     ۔   ں ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫   ا    و ں   ‬ ‫     ر    ‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫‪      ،‬ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪112 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ از م     ر      و ں ‬ ‫ ا ام   ‬ ‫ک ‬ ‫ ذ  داری   اس ‬ ‫ ا‬ ‫ر ‬ ‫    م   ر    اور ‬
‫  ے     ‬ ‫ ا ر ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  دی   ‬ ‫ ڈا وں         ر        د‬ ‫  ‬ ‫ان  ‬
‫  ۔‬ ‫ن ‬ ‫ ز دہ ‬ ‫ و ل     ا ر    و       ر  د‬ ‫   ‬ ‫اور      ؟ ‬

‫     ‬ ‫    اس    ‬ ‫   ‬ ‫   اور  اس    ‬ ‫  دی  ‬ ‫ د‬ ‫ اور  ‬ ‫  د‬

‫     ر      ‬ ‫  دی      م د‬ ‫ د‬ ‫  ز اور ‬ ‫  دوں   ‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫ ا ا ت   ‬
‫ ‬ ‫ب    ں  ‬ ‫ر    ڈال  د  ‬ ‫  د ‬ ‫     د‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  دی  اس  و‬ ‫د‬
‫ ‬ ‫  ن ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫     ‬ ‫ن   ‬ ‫ب  ا۔ ز   اہ     روس   ا‬ ‫ن   روس ‬ ‫ا‬
‫ اور ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  دی     ۔   د‬ ‫ن            د‬ ‫ ا‬ ‫ و       ر    دن  ‬ ‫   ا‬
‫۔ ‬ ‫ب ‬ ‫ ‬ ‫     ا‬ ‫ و  ن اور ‬ ‫‪  ،‬ا‬ ‫ اس ‬ ‫ اور ‬ ‫      ری  ری    ۔   ا‬
‫ ‬ ‫   اس  ر ‬ ‫   ان   ‬ ‫ ر‬ ‫ی ‬ ‫ا  ا     ‬ ‫    دار اس  ر ‬ ‫ا ں اور ان   ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ن   ‬ ‫ا   دار  آج    ان  ‬ ‫    ۔   ‬ ‫ن ‬ ‫     ‬ ‫ ر  ‬ ‫     ‬
‫  ۔‬ ‫  ‬ ‫  دی   ‬ ‫د‬

‫ ‬ ‫ اور   رت       دہ  د‬ ‫‪  ،‬ا ا‬ ‫  دی      ا‬ ‫  دی    وا  ًد‬ ‫دہ  د‬
‫   ‬ ‫   ر‬ ‫      ف  آن و ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫دی  ف ا   رت       ‬
‫    ف   ان   د    ‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ا ِن   د   ے   ۔  ا   ج    ا ں     ف   ا     ور  ‬
‫ ‬ ‫ر ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ آج   ‬ ‫   درس       اور ‬ ‫        ؤں     ا د ا‬ ‫   ‬ ‫ا رے  ۔ ‬
‫  د ے    ے  ۔‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪113 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ی       ‬ ‫ آ ز    اس  ‬ ‫  دی  درا‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫  وع       اق  ‬ ‫ن ‬ ‫ا‬

‫      ف     ‬ ‫   ‬ ‫     اور ‬ ‫ن   ا  ا ں    ول   ‬ ‫  ر  ‬ ‫‪  ،‬ا‬ ‫ ا  ‬ ‫ا‬
‫ا     ا  و    و          ‬ ‫  ت   ‬ ‫ ا اج   ا ں    ف  ا    ور   اور ان   ‬
‫  ‪:‬‬ ‫    ۔ ا س ‬ ‫    ری  ب     ا   ا ں   د ل   د‬ ‫ن   ‬

‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫د    ا   ں‬ ‫   ‬ ‫” ں   ‬

‫ دو ر ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫       وہ  اس  ‬ ‫    ول  ‬
‫ ادارے )ا   ا   (‬ ‫ں‪  ،‬ل  ں اور      ک      رے ‬
‫      ری ‬ ‫ ا ن    ‬ ‫    ر  ان آ‬ ‫ ا اد   ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ا اد   ا  ‬
‫  ‪   ،‬اہ  ان    ا  ا ا ت       ں    ‬ ‫ ‬ ‫گ  ز   ور ت    ‬
‫ں۔“‬

‫)‪(Protocols 2:1‬‬

‫د     د    ا    ‬ ‫ ‬ ‫اس   ‬ ‫رہ ا س  ا   ر    ھ   اور  ر   ت ‬

‫ن    ف  ا     ‬ ‫ن  و   اق  اور  ‬ ‫ و      ا‬ ‫رت  ا از  ا ۔  ا‬ ‫  ر ‬ ‫   ‬ ‫ دو   ر  ‬
‫    وط ا اد ‬ ‫  ن اور  س ‬ ‫ اور آ  ا ا‬ ‫ ور  ‬ ‫    ہ  ۔      ک ‬ ‫   ‬
‫‪   ،‬د  و ہ     خ   ی    ‬ ‫  ‪ ،  ،‬‬ ‫ن   ‬ ‫ آ  وا   ا    ‬ ‫ دروازے   ل  د ۔  ا  ‬
‫ وا   ا    ڈرون  ں      ‪،‬‬ ‫     ‬ ‫       ‬ ‫   آ  ‬ ‫          ام اور ‬ ‫ا‬
‫ وا      ‬ ‫ ‬ ‫ن     ان  ‬ ‫  ۔  آ  ‬ ‫  ا    ‬ ‫ ‪    ،‬‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ وا     ؤں  ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪114 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  اب       وف   وت      ”  ‬ ‫  ں   ؟  اس     دہ  اور  آ ن  ‬ ‫د     و د  اس    و د    ‬

‫‪   ٩٧‬وڑ   ۔   د ہ   ت  ا  ‬ ‫           ‪  ٣‬ارب  ڈا  د ۔  وز        ‬ ‫“  ا‬ ‫ آ  ‬
‫۔‬ ‫ ‬ ‫دہ  ت   ‬ ‫ن   ‬ ‫  ۔ اس     رو    ‬ ‫   ا  اور      ن ‬

‫  ا  ‬ ‫د    ں ‬ ‫ا    راز    دو ی   ت          ‬ ‫” ری  ‬

‫ ‬ ‫    ری   ‬ ‫   د    وہ   و  ا‬ ‫ت   اس      ا‬ ‫دات و ‬
‫ اور ا ر    ۔ ا  دو ے     ا د ‬ ‫ ان    ل  اا‬ ‫   ‬
‫  ۔“‬ ‫ا  ‬

‫)‪(Protocols 5:11‬‬

‫       ‬ ‫  رچ‪   ،‬رے    وی  ‬ ‫  ؟   رے  ‬ ‫دہ    ا   ل     ف  ‬ ‫  را  ‬

‫ ‬ ‫؟   د ہ   ت  آج  د  ا از    ‬ ‫  وف  ‬ ‫د‬ ‫    ل   ‬ ‫ ا‬ ‫  ا ے‪  ،‬‬ ‫ا از  ‬
‫“  ا ن   ا ن   ر   ۔‬ ‫ن و ” ل   دور ‬ ‫     ‬

‫ اور   ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ل   ‬ ‫     او  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫”را  ‬

‫ت اور  ز  آراء    دے ‬ ‫د ‬ ‫     ‬ ‫     ‬ ‫      ا ‬ ‫ا‬
‫۔   ام     ے      ‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫         ‬ ‫ ‬
‫  ۔“‬ ‫ ‬

‫)‪(Protocols 5:10‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪115 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫     ‬ ‫   ‬ ‫ں   ‬ ‫ص ‬ ‫      ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫”‬

‫  ن   ر     د    ۔ “‬ ‫ ‬ ‫   اور ا‬ ‫  ہ  زی   ‬ ‫ا‬

‫)‪(Protocols 5:9‬‬

‫ ‬ ‫     ‬ ‫ آور ‬ ‫   ‬ ‫ ا  ‬ ‫  ت ‬ ‫ د‬ ‫ر  ہ ا‬ ‫   ‬ ‫رے اس  ِز ‬

‫ آراء    ‬ ‫ ‬ ‫ ا  دو ے     ف   ت   ے  ز    ‬ ‫    ا    ا‬ ‫ ‬ ‫دو ے    اور    ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ وا    ذر‬ ‫ آج  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا     ی  ‬ ‫  ج  اور  ‬ ‫  م  ا‬ ‫  ۔   اق  ‬ ‫ د‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ار آ    و  ‬ ‫ ‬ ‫ ا   دار ‬ ‫ ‬ ‫ن       ر      دن د ڑے ‬
‫ د ہ   ت        ‬ ‫ ‬ ‫ ر    ‬ ‫  ۔   د ہ   ت  اب   د ہ  ‬ ‫   اور   ف    ‬ ‫ ‬ ‫و  وز    ‬
‫    ت د ہ   آ    ‬ ‫ دل ر   ۔  م آ ن    ف   ا‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ؤ  ل ‬ ‫ و   ‬
‫    ورت     ‬ ‫   اور را  ‬ ‫      م     ا‬ ‫ ‬ ‫ آ ؟ ‬ ‫ آ    ‬ ‫  ۔  ت د ہ ‬
‫  ۔‬ ‫         ‬ ‫  دی ‬ ‫ت د ہ آ    اور   د‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪116 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ول‬ ‫ِ‬
‫وزارت دا    ا‬
‫    م  و   م    ‬ ‫ا ڈ   د    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ‬ ‫ن   ‪  ٦٠‬وں ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫        ۔     ‬ ‫ ‬ ‫  ا  ر رڈ  آ‬ ‫      م   ‬ ‫ ‬ ‫   ذر‬ ‫ا ادی  ر  ڈ د      ‬
‫ار  آ م ‬ ‫   ‬ ‫  رو     ر     ‬ ‫   ا اک    ‬ ‫ ‬ ‫    گ   ‪  ،‬ر    ا‬ ‫ا ڈ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫    م  د         رے  ‬ ‫ ‬ ‫ آ‬ ‫   ‬ ‫ن  آ‬ ‫   ‬ ‫  ۔   رہ  ‬
‫ دو ے      م ‬ ‫ د      ‬ ‫   ‪  ٦٠‬وں   ر ٹ ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫وع      ۔ اس ‬
‫     ‬ ‫ص  ر ڈ  ‬ ‫          م   ‬ ‫   ذر  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ری  ۔  رہ ‬
‫ ‬ ‫ ا  ا‬ ‫         ‬ ‫ ‬ ‫  ر    ر ا‬ ‫   ‬ ‫  ش        ۔ ‬ ‫   آ‬ ‫وا    ‬
‫د ‬ ‫  ڑ ں   و  ‬ ‫     ‬ ‫  ر ر    ‬ ‫‪ ٢٤‬‬ ‫ ڈو ن  ھ ‬ ‫   ر‬ ‫ور      ۔ اس ‬
‫ت     ‬ ‫ ز ا ا  ‬ ‫  ‬ ‫ اس ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫‪ ٢٤   ١٠‬‬ ‫ ‬ ‫    ش ‬ ‫   ‬ ‫ر   ۔ ‬
‫ ‬ ‫د  ا‬ ‫ن   ‬ ‫   ‬ ‫   اس ‬ ‫ ‬ ‫ے اور اس    ث  ن    اغ        ک    ر  ا‬
‫ وا    ذر  ان        ۔‬ ‫ ان  ں       ‬ ‫ ا‬ ‫      رف  وا    ‬ ‫د ں   ڈ‬

‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫     ‬ ‫   ا‬ ‫  ا  ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ‬ ‫ن     ‬ ‫   ‬ ‫ا‬

‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫               ‬ ‫  م     ‬ ‫ ‬ ‫وع   ر   ۔ ا    ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪117 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ا    ۔‬ ‫   آ‬ ‫ ان     واردات   ان   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں     ‬ ‫ وا    ان ‬ ‫و ہ ‬

‫ ر    اور ‬ ‫ ا   دات    ‬ ‫ اس    ‬ ‫   درا‬ ‫ن    ا  ‬ ‫       ‬ ‫ ا‬

‫       وہ    م    ر   ۔‬ ‫   آ‬ ‫  دات   ‬ ‫  ص       اس     ا‬ ‫ وہ   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪118 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ول‬ ‫ن   ا‬ ‫ر  ‬

‫ ‬ ‫ن    ا  ‬ ‫ ر  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫ن     ُدور  دراز  ‬ ‫ت   ‬ ‫   ا  ‬ ‫ا‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ت اُردو اور   ز ن   ‬ ‫   ‬ ‫ وا  آف ا‬ ‫ن   ذر‬ ‫ول       ر  ‬
‫ اس     ‬ ‫ درا‬ ‫ر ا از     ے   ا‬ ‫    ف ‬ ‫ہ ‬ ‫  ا‬ ‫ ا  ز‬ ‫ دے   اور ا‬
‫   ‬ ‫  ے    اور  ‬ ‫    ف  را‬ ‫ ا ر  ‬ ‫ ‬ ‫ن     دہ   ح   ام    ‬ ‫  ے     ‬ ‫ہ ‬
‫   ‬ ‫  ام ا س ا‬ ‫   ا   زش   ‬ ‫   زچ ‬ ‫ ‬ ‫    ر  ے  ۔     ‬ ‫ی  ض ڈا  ‬
‫ا  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ر  اور  وہ  ا‬ ‫ اُو‬ ‫ اُن    آ ں  ‬ ‫ہ    ز دہ   ن  د ے  ‬ ‫  ا‬
‫ ا  ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫    ر  ذ  ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫ں    ور    ‬ ‫ اور  ا   دہ   ح  ‬ ‫  ش   ‬ ‫آ‬
‫ ‬ ‫ن      م   ‬ ‫         اور ‬ ‫ ان  ا ں   ‬ ‫   ا‬ ‫   ‬ ‫ری  ری اور ڈا      ‬
‫ ر    ‬ ‫   ‬ ‫ن      ادارے    ا  ‬ ‫ ‬ ‫ آ‬ ‫ آ‬ ‫    ۔  ا‬ ‫   ‬ ‫م ‬ ‫ا   ڑ    ا  ‬
‫ ‬ ‫  اہ را‬ ‫ ا‬ ‫ن   ذر‬ ‫ ر  ‬ ‫ ا  ‬ ‫    أت     ‬ ‫   ان   آ    اُ‬ ‫    ں   ‬
‫  ام   ا  ا ت    ۔‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪119 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ اڈے‬ ‫ا‬ ‫ن ‬

‫ اور ‬ ‫  ا ں    ا        ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫   آ ز    ‬ ‫ ‬ ‫دہ  ‬
‫ں   ‬ ‫               زور آ‬ ‫   ‬ ‫۔ اس ‬ ‫ ‬ ‫ت    ے   ڈا      ا      ‬ ‫وزن ‬
‫ دا در    ‬ ‫ں   ‬ ‫ وا   ا ‬ ‫    ہ  ا ں    ‬ ‫    و د‪ ،‬ا‬ ‫‪ ،‬ا   م      و‬
‫ری    ‬
‫ی‪ ،‬دو ٰ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫اران  ‬
‫ِ‬ ‫ ا ن  ‬ ‫    ذ     م   م  ا   دار  ادا      ‬ ‫   ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫  ِع  ‬ ‫ ‬ ‫ ا دی   ‪  ،‬ڈا وں  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫وں    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪   ،‬ری   ح   ر    ‬ ‫ے ‬
‫    ر  ر ‬ ‫ ا‬ ‫ و  ‬ ‫  آن  ‬ ‫ ‬ ‫   را  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ے ‬ ‫  ض  ا ن  و  ‬
‫دد   وا       ‪:‬‬

‫ﻚ اﻟۡﻴ َ ُﻬ ۡﻮ ُد َ و َﻻ اﻟﻨَّ ٰﺼ ٰﺮى َ ﺣ ّٰﱴ ﺗَ َّﺒِ َﻊ  ِﻣﻠَّﺘ َ ُﻬ ۡﻢ ؕ ﴾﴿اﻟﺒﻘﺮہ‪﴾120 :‬‬
‫ ﻋَﻨۡ َ‬ ‫﴿ َ وﻟ َ ۡﻦ ﺗَ ۡﺮ ٰ‬

‫  ں        ان ‬ ‫   ‬ ‫( را  ‬ ‫ )‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ری  اس  و‬

‫” د  و   ٰ‬
‫ د     وی ا ر    ۔“‬

‫‪ ،‬‬ ‫   ز   ا ن        و   ور   ا‬ ‫ ‬ ‫   ا ر  ‬ ‫ا ں    ڈا وں    را‬

‫ ‬ ‫  ہ   ز دہ  ہ   و دار    دار ادا ‬ ‫ے اڑا    ‬ ‫م  و     ہ   ں    ‬ ‫ و  ر  ڑ ں‪ ،‬‬
‫ن     ط ‬ ‫ ا‬ ‫ ا  دروازے  ل د ۔ ا ِ‬
‫رت ا‬ ‫ ا اج    ‬ ‫  رٹ“    م   ‬ ‫ ”‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪120 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫     د   ج   ‬ ‫ا  ‬ ‫ آ د و دال ‬ ‫    ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ل  و   ف    ؤ   دار   ‬

‫    م    م   ‬ ‫ن    ا ِ‬
‫رت ا‬ ‫ اور ا‬ ‫    روں    ون  ار   زا   واز  ‬ ‫ ا‬
‫ ‬ ‫ وا ں   اس ‬ ‫  ‪   ،‬رٹ ‬ ‫ت    رت   دی۔    ری ‬ ‫    رود و آ    ‬ ‫ ا‬ ‫ا  ر ا‬
‫ ا ر    ‬ ‫   ا    ‬ ‫    اری و ‬ ‫ اور ا‬ ‫ں   ‬ ‫د   ا اء    ا   ر د  ا اج   ا  ‬
‫ں     د  و   و     ض ‬ ‫ن    ف ‬ ‫ ا‬ ‫     ا ِ‬
‫رت  ا‬ ‫   ‬ ‫۔    و       رہ  ‬
‫ ا ن   ف   ف ‬ ‫  آن ‬ ‫ و  ن       ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ل  و   ف      دار ادا   اس   ‬
‫ا ظ     د     ‪:‬‬

‫ﺎر ٰى أ َ ْوﻟِﻴَﺎءَ ﺑَﻌْ ُﻀ ُﻬ ْﻢ أ َ ْوﻟِﻴ َ ُﺎء ﺑَﻌْ ٍﺾ ‬ ‫ِ‬ ‫َ ِ‬

‫﴿ ﻳَﺎ أﻳُّﻬَﺎ اﻟَّﺬﻳ َﻦ آ َﻣﻨُﻮا َ ﻻ ﺗَﺘَّﺨ ُﺬوا اﻟْﻴ َ ُﻬﻮدَ  َواﻟﻨَّ َﺼ َ‬
‫ اﻪﻠﻟ َ ﻻ ﻳﻬْ ِﺪي اﻟْﻘَﻮم َّ ِ‬
‫ اﻟﻈﺎﳌ ِ َ‬
‫ﲔ ﴾﴿اﳌﺎﺋﺪة‪﴾51 :‬‬ ‫َْ‬ ‫َو َﻣ ْﻦ ﻳَﺘ َ َﻮ َّﳍ ُ ْﻢ  ِﻣﻨْ ُﻜ ْﻢ ﻓَﺈِﻧ َّ ُﻪ  ِﻣﻨْ ُﻬ ْﻢ إ َِّن َّ َ َ‬
‫  ؤ    ا  ‬ ‫ )و د ر(‬ ‫ری        ا  دو‬
‫”اے  ا ن  وا ! د  و   ٰ‬
‫ ان   دو    دم  ے     وہ ا  ‬ ‫   اور         ‬ ‫دو ے   دو‬
‫  از ۔“‬ ‫   ‬ ‫  ا  و ر‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫  ر    ‪،‬‬

‫ں     د ے ‬ ‫ اور اس   ا د ں   ‬ ‫  ا ں   اس   ز     ری  ح   ا‬

‫ ‬ ‫۔  اول  ا‬ ‫ ‬ ‫  ق  س ‬ ‫ اور  ان    ر   ا  ‬ ‫  ز  ‪ ،‬اق     ری  ا‬ ‫ن   ‬ ‫د   ۔  ا‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ د‬ ‫ن      ز    ا‬ ‫   ‬ ‫     اور  اس              ا‬ ‫دو ں   ا ں      ا‬
‫ آ      دم ا  دل و  ن اس   وار ‬ ‫ن    رت   ا  ا  ا دی ‬ ‫ل  ۔ ‬ ‫  ح   ا‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪121 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫    ر و   ‬ ‫ن و آزاد ‬ ‫  ‪  ،‬ا‬ ‫   اس    رے  واز  ‬ ‫ و  ر ر   ۔ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫د‬
‫  ۔‬ ‫   آ   آرام و  ن   ا‬ ‫ ا  ا‬ ‫ اور   ا    ز    ‬ ‫ں     ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ت   ‬

‫  وں ‬ ‫   ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫اہ  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫ہ   وری  ‪٢٠٠٩‬ء‬
‫ اڑ    اور  و  ‬ ‫ن    ا ر    ‬ ‫ ڈرون   رے  ‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫  ا  ‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫ا اف        ‬
‫ل ‬ ‫ ا دی ا اج   ز ا‬ ‫ و ‬ ‫  ر    ا‬ ‫ آ د    ا  اڈے ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ۔ دا‬ ‫  ول ‬
‫ ‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫   اور ‬ ‫ ڈرون  روں     وازوں    ول   ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ وا  ‬ ‫ن ‬ ‫۔ ‬
‫   ‬ ‫    زے   ‪  ،‬‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫     ا  ڈرون  روں    ا  ‬ ‫ن   ا اف   ‬ ‫وز‬
‫  ک   رواں دواں     اور  ڑی  ۔‬ ‫    ں  ‪ ،‬‬

‫۔       ی        ا م‬ ‫ ‬ ‫ت ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ل  )ر( زا  ا  ‬ ‫ دن  ‬

‫  ج    ‪ ٣٠٠‬‬ ‫        ں  ا‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ ز‬ ‫ ‪ ٢٥‬ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  رت  ‬ ‫ وا  ا‬ ‫آ د ‬
‫   ‬ ‫      ۔ اس ‬ ‫  ر  ‬ ‫   ر   ۔ اب   ‪   ٢٠٠‬زا  ر‬ ‫  ؤ  ‬ ‫ا وں     ر‬
‫  ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫  ۔    ا‬ ‫ ‬ ‫     اور     ل  ‪  ١.٥‬ارب  د‬ ‫ن    ‪  ١.٩‬رب  ڈا  د‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬
‫   ‬ ‫ں    ا ‬ ‫ ‬ ‫   ا م آ د ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ل اس ‬ ‫ اڈا    ۔ ا  ‬ ‫    ا ‬
‫     ‬ ‫ ‬ ‫‪   ٨٠‬زا  ‬ ‫   آ  اے   ا م آ د ‬ ‫ا‬ ‫ ‬ ‫  ۔ اس    وہ          ا‬
‫  ۔‬ ‫ں  ری ر‬ ‫     ا  ‬ ‫ ‬ ‫  ں   رذ  اس ‬

‫    ا    ڈ ھ  ب رو  ‬ ‫ ‬ ‫           ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫اس       ‬

‫   دی     ا   ب ‪ ٤٨‬ارب ‪  ٥٠‬وڑ رو   ِر ‬ ‫    ف ڈ ھ ارب رو     و‬ ‫ ‪ ٢١‬ا  ارا  ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪122 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫۔ ‬ ‫ہ ‬ ‫ ‬ ‫       ‬ ‫ل    ‪  ،‬‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫  ۔    ارا    ‬ ‫ر ‬ ‫ ا  آ    ‬

‫  ‪ ،‬‬ ‫  ن  ۔    ری ‬ ‫ن    ا ں      دار ‬ ‫   ز ں   ‬ ‫   ‬ ‫   ا‬ ‫   ‬ ‫ا‬
‫ رو ِز  رو     ح  وا  اور   ں ‬ ‫ ‬ ‫  ر    ‬ ‫ و‬ ‫   ر   ؟    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ وا‬ ‫  ہ ‬
‫ں   ‬ ‫  ا ں   ‬ ‫ں       اب   اس  رے  م اور اس   ‬ ‫ ان ‬ ‫   ‬ ‫   ر    ‬
‫  ۔‬ ‫ ‬ ‫   ‬

‫   ‬ ‫ں     و‬ ‫ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں        ر         ار ‬ ‫ھ   ‬

‫ن   ‬ ‫ن   ر   ا    ر    اور   ر     ف     ا‬ ‫ر   ۔ ا  را ں   ان  ی ا اج   ا‬
‫ ا اج      ‬ ‫       ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ رات    ‬ ‫   ‬ ‫ و  ‬ ‫ں     ری  و‬ ‫م ‬
‫  ۔  ا  ‬ ‫ ‬ ‫  ام  ا س    ‬ ‫ ذر‬ ‫   ڈرون   ں‬ ‫     آ  دن  آزاد  ‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫ِن  ز‬
‫  ال    ا ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ر     رہ ‬ ‫ ‬ ‫ ا اج   ز   ا ن   ‬ ‫   ‬ ‫ف ا  روٹ       د  ‬
‫‪    ،‬اس   ح          ‬ ‫  ام    اذ ن   ‪       ،‬ا ں    ‬ ‫       ا ام   ن   ے   ؟  ‬
‫ن   ا   ار   ز دہ ‬ ‫ ان  ا ں    ‪ ،‬‬ ‫ے ‬ ‫ہ     ‬ ‫    ار   د و زن   ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ت‪    ،‬و      ‬ ‫ ‬ ‫ و  ‬ ‫ �    ‬ ‫ ‬ ‫ و  ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  چ  ا‬ ‫ا اد  اور  ‪    200‬‬
‫وں   و  ‬ ‫    وں   ‬ ‫ وا ‪ ،‬ا‬ ‫    ا    ‬ ‫ری     ا‬ ‫   ر   ۔ ‬ ‫دا‬
‫۔‬ ‫ں   ‬ ‫    و   ف   ‬ ‫ا ِل ا‬

‫ل    ر   ۔  اس ‬ ‫ار     ر    ا‬ ‫ ‬ ‫ ر‬ ‫ ا اج    ‬ ‫ ا م  آ د    ا‬ ‫ ‬

‫ ‬ ‫     ا‬ ‫    ول ‬ ‫ ‬ ‫ اس     ‬ ‫  ور   ا ب     ‬ ‫         ‬ ‫ ‬ ‫  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪123 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫ر ا‬ ‫      ف      م ز  ا‬ ‫ل    وع  ۔ اس ‬ ‫ اڈے    ر   ا‬ ‫ج   ‬

‫    ری ‬ ‫  ف ‬ ‫  دی  ‬ ‫  ری  د‬ ‫ن ‬ ‫ن  اور  ‬ ‫   ر      ا‬ ‫ط  ھ ‬ ‫وا    ا  ‬
‫ ‬ ‫ل   ر   ۔ ا ءا  اس   ‬ ‫    ر   ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫       اور   ‬ ‫   ‬ ‫ر ل   ‬
‫  ا  ر  ‬ ‫ ا ن    ‬ ‫ ر    اور ‬ ‫  ہ  ہ    ظ ‬ ‫ں   ‬ ‫ں اور ‬ ‫  ری د    ان ‬
‫۔‬

‫ﻮن ﺑَ ِﺼﲑٌ﴾‬ ‫ ﻪﻠﻟ ﻓَﺈ ِِن اﻧْﺘَﻬَﻮا ﻓَﺈ َِن َ ِ‬

‫ﻮﻫﻢ  َﺣ َّﱴ َﻻ ﺗَ ُﻜﻮن ﻓِ ْﻨ َ ٌﺔ وﻳ َ ُﻜﻮن اﻟ ِ ّﺪﻳﻦ ﮐُﻠ ُّ ُﻪ ِ َ ِ‬ ‫﴿وﻗَﺎﺗِ‬
‫ اﻪﻠﻟَ ﲟَﺎ ﻳَﻌْ َﻤﻠ ُ َ‬
‫ْ ّ ّ‬ ‫َ َ َ ُ ّ‬ ‫ْ ٰ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ﻠ‬ ‫َ‬
‫﴿اﻷﻧﻔﺎل‪﴾39 :‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪124 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫ن اور ا‬
‫  ری  د          ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ری    ا‬ ‫  ؤں    ‬ ‫ و        اس  ‬ ‫ں    د    ‬
‫  ؤں ‬ ‫   ا   ا وار  ے۔ ‬ ‫    ی ا‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ وہ ‬ ‫    را  را   ‬ ‫ و  راج ‬
‫ں     ا غ ‬ ‫ں   ں    ز‬ ‫    ا ‬ ‫  م ‬ ‫   اور  وہ  ا  ‬ ‫  م ‬ ‫ری     ن    ‬ ‫ اس  ‬
‫    ۔  ری د           ل   ‬ ‫    رت   ‬ ‫  ل‪        ،‬رات ‬ ‫‪    ،‬ں   ‬
‫   ا   ط   ر    اور   ‬ ‫ری   ‬ ‫     اس ‬ ‫ں    ف آواز    ے۔ ‬ ‫ری   اس   ‬
‫     اس ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ وہ  م   ر    اور  ری د    ا   م ‬ ‫ ‬ ‫   ا   ے   ر        ‬
‫ ‬ ‫ ا   ؤں   ا  ‬ ‫   د ی   د ی رہ   ‬ ‫       اس      م ‬ ‫   وہ  د ا   ڑی ‬
‫       ‬ ‫ اس    ح  ح   ‬ ‫   ‬ ‫  ے    ۔       ‬ ‫ن اس   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ن ان   ز د‬ ‫ وا    ‬ ‫ ‬ ‫ اور اس   ا د ں   و د   ‬ ‫ ا‬ ‫ں   ‬ ‫ری ‬ ‫د۔ ا‬
‫ ‬ ‫ری   ‬ ‫ ‬ ‫ر     ل  ا‬ ‫  دت   ‬ ‫ دو     ل ‬ ‫ر‪ ،‬ا‬ ‫۔  و د   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  د ے     ہ   ‬ ‫ ‬ ‫    ت  ا  ‬ ‫ب  ڑی ‬ ‫ وار ‬ ‫  ل       و  ا‬ ‫ن   ز د‬ ‫ا ن ‬
‫     ر    ا   ں ‬ ‫ ‬ ‫  دار  اس  ‬ ‫  د  ا‬ ‫  وں    ‬ ‫    ط    ے ‬ ‫ت  دے  دی۔  اس  ‬
‫ اس ‬ ‫     ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ل    ؟ اس        ر  ب ‬ ‫ اور  ں ا‬ ‫ ‬ ‫        ۔ ان  وں   ‬
‫      ‬ ‫         آز‬ ‫   ا  ‬ ‫    ف   و      د ہ ا‬ ‫ن     ‬ ‫ط     ا  ا   ہ  ‬
‫  ف اور ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ر      وہ ا  ‬ ‫ا ن   اس  ر ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ و    ‬ ‫ر   ۔ ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪125 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ داؤ     ر   ۔ اس ‬ ‫   ا   ں   ‬ ‫۔  ں     ‬ ‫ ‬ ‫ی   ا  ا ن ‬ ‫ ‬ ‫ف  ا‬

‫ن   ‬ ‫   ‬ ‫   ر   ۔  ا‬ ‫  ہ  د ں    ‬ ‫   ا   ورت          ا‬ ‫ن  ا‬ ‫   ‬
‫  ور ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ور    ‬ ‫    ور  ‬ ‫ ڈ  ر    ‬ ‫ ا‬ ‫ وا  رو  ا  ر    اور  و  ‬ ‫ و  ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اس  ت   ادراک     ا‬ ‫    ا ں   ‬ ‫    ۔  ا‬ ‫   ‬ ‫  دات   ‬ ‫ن    ا‬
‫ ‬ ‫    ف            ا‬ ‫ن   ‬ ‫دات     ری     ری   ب        ر   ۔  اس       ل  ‬
‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  ل    آ ز  ا  روز    د    ‬ ‫   ‬ ‫  ۔  ا‬ ‫ ر‬ ‫ں   ‬ ‫ڑ ‬ ‫   ‬ ‫ب ‬ ‫ل     ‬
‫‪ ،‬‬ ‫ن   ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ن   و د    رہ  رہ د‬ ‫   ‬ ‫ ‪٢٠٢٠‬ء ری   ‬ ‫   د    ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫      م   د  آزاد  ‬ ‫ ‬ ‫ ا ان      ‬ ‫ن ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫   ‬ ‫ ر‬ ‫ن    آ  ‬ ‫ ‬
‫ درآ   ری    آ  ر  ‬ ‫   اس   زش    ‬ ‫    ۔   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ب  اور   ھ    ا  ‬
‫ ‬ ‫ن    ر     ا‬ ‫ آ  ۔ اب ا‬ ‫ ‬ ‫  ‬ ‫     دا  ‬ ‫    اہ را‬ ‫ ا ن       ا‬ ‫۔ ‬
‫ن ‬ ‫  دار   ‬ ‫   ا  ‬ ‫   ‬ ‫ل ‬ ‫ن   ا  ا‬ ‫   اس    ر  ے    ورت آن  ی   ‬
‫  ر   و   ف    ز  ‬ ‫ ‬ ‫  ؤل   ‬ ‫ وز  ‬ ‫ا ق  ا‬ ‫   آ        آ ں     ‬ ‫   ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫  ط            ا‬ ‫  و   ف    ڈ    د ۔    ا‬ ‫ وا‬ ‫  ۔    ا   ن   ل     م     ُ  د‬
‫  م   ‬ ‫  ۔  ر  و   ف   ‬ ‫  ی ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫م ‬ ‫ اور  ا  ‬ ‫  م  ا‬ ‫ ‬
‫ن ‬ ‫   اس   ر  ‬ ‫ ‬ ‫ن     ‬ ‫ن    اس   ے    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ رو س   وا ‪  ،‬‬ ‫ا     ے ‬
‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ن  اَن  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  وع      ‬ ‫  ں   ‬ ‫      ۔    ا‬ ‫   آج    اس    ‬
‫      م ‬ ‫ن        ر  د  اور  اس   ر  ‬ ‫   ‬ ‫  ل    آ ہ     ۔  ا ن  ‬ ‫ن    ا‬ ‫دو ر     ۔  ‬
‫ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ا     وں    ‬ ‫    و ی ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  ا‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫م    ا ں       ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪126 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ا        ز ان    ار     ر ‬ ‫ ا رے    ف     ذ  آ  ز‬ ‫  ن    ا‬ ‫ن ڈا   ا‬

‫  ‬ ‫   ڈا    ‬ ‫ ‬ ‫ں        ا‬ ‫   دی  ۔   ‬ ‫ں   ‬ ‫م ‬ ‫ن     ز  ‬ ‫ د   ۔ ‬
‫ ‬ ‫ں    ر(‬ ‫ آف  “   ا   ب ‪) Men Hunt‬ا‬ ‫ا اف  د  و   ف   ا   ب ”ان دی ‬
‫ ‪٣٦٩‬‬ ‫  ۔  ان    ‪  ٦٧٢‬ا اد   ے  ان  ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ہ  وا ں    ‬ ‫         ا‬ ‫ان  ا ظ  ‬
‫  م    آ  ڈا  ‬ ‫ ا  د   ق     ل      ‬ ‫   ‬ ‫ ڈا  ا م  ‬ ‫ اور   ض    ‬ ‫ں    د ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا‬ ‫ ان   ر ؤں        و‬ ‫  ا  ‬ ‫  ں ‬ ‫ دودھ  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫د  ۔‬

‫ ‬ ‫  دا‬ ‫  ح  ح   ‬ ‫ در وں   ‬ ‫ و‬ ‫م  رت  ل ان ا‬ ‫     ‬

‫  ر ر  ‬ ‫  م       ا        ‬ ‫   ‬ ‫  ا ں    ں ‬ ‫ اور   ‬ ‫   ان    ں   ‬
‫       ر   ۔ اس       اور آ ں     وا  ‬ ‫   ‬ ‫   و    اس  م   د   وش ‬ ‫ ‬
‫ اور   ‬ ‫ ا   اب د     ر ‬ ‫ اس  م   ‬ ‫    ال   ر        ‬ ‫ب آ  اس  م   ا   م ‬
‫   ا ا ت ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا  ‬ ‫    ر  ۔ ‬ ‫    دار ادا ‬ ‫     ‬ ‫ ‬
‫ د ۔ ‬ ‫ د‬ ‫  ا ں   ‬ ‫ن   ‬ ‫    ر    دی  اور  ‬ ‫   ‬ ‫ ا رے     و ی  ‬ ‫   ا‬
‫  وا    ‬ ‫ں ‬ ‫    و   ف   ‬ ‫ان   اب  ا  ‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ر  ا‬
‫   ‬ ‫     ‬ ‫م ‬ ‫ن   ‬ ‫ آزاد  ‬ ‫ ‬ ‫ن    ف  ت     ‬ ‫چ   م    د ں    ‬
‫    وع     ۔   چ ‬ ‫   ‬ ‫ِم آزادی    ‬ ‫    و ل ‬ ‫ درآ   وع   د  ‬ ‫    زش   ‬
‫  ا ‬ ‫ ا  ‬ ‫ن   ‬ ‫  ِم آزادی ‬ ‫ ‪٢٠٠٩‬ءوا  دن ا   د‬ ‫م    وت   ا  آ د    ا ر  رہ ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪127 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ �    ‬ ‫ ‬ ‫ و  ‬ ‫  ل ‬ ‫    ل    ل   ‬ ‫۔  ا‬ ‫ ‪٢٠٠٩‬ء   ِم   ہ     ر    ‬ ‫   اور   دہ  ا‬

‫       ‬ ‫    ذ  ل   ‬ ‫ت     ت          ا‬ ‫م   ءو  ‬ ‫  وا     اروں  ‬ ‫ ‬ ‫  ج ‬
‫  ۔  اس      ‬ ‫ں   ‬ ‫وں    ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ا  ‬ ‫    رے  ‬ ‫ دی  ‬ ‫ وا   د      ‬
‫    ۔‬ ‫  ں   ‬ ‫ن    ف ‬ ‫ا    ا   ‬ ‫   ‬ ‫ا‬

‫     ر      ‬ ‫   ز     رت    اس    و د  ‬ ‫  س      ا ن  ‬ ‫   ‬ ‫ا‬
‫ن   ‬ ‫ا  ۔ ‬ ‫   ‬ ‫اں      اس    ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ز     ا  ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫  م ‬ ‫ا‬
‫ں    ک  ک آ    ۔ ‬ ‫د ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ا     ل    ‬ ‫ف اور ا   د ‬
‫   ‬ ‫     آ‬ ‫ ‬ ‫   در‬ ‫    ک ا ن ‬ ‫     ‬ ‫ د ؤ اور ‬ ‫ن   د‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫اس ‬
‫ ا ر    در ن    د ار     دار  ادا     وع    د ۔  اس  و  ‬ ‫  ت    ا  ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ر    د ۔  ‬
‫ن   ‬ ‫ن   ‬ ‫    د  اور  ‬ ‫        ا  ا‬ ‫ وا  ‬ ‫   در ن      ‬ ‫  ج  اور  ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ن   اس ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ر    ا ام  ا   وع ‬ ‫   اس     ا        ‬ ‫  ۔  ا‬
‫   اور      ا ع    ڈرون    ‬ ‫   ‬ ‫ آز‬ ‫   ا  ڈرون  ‬ ‫ اس  ‬ ‫ ‬ ‫ؤ     ہ  ا‬
‫  ‬ ‫ہ ‬ ‫ ‬ ‫ی   ‬ ‫ ڈرون  ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ دو ا   ہ  ا ۔  ا‬ ‫   اس  ‬ ‫وع    د ۔  ا‬
‫   ‬ ‫   ‬ ‫                 اس ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫ں ‬ ‫   ‬ ‫   اس ‬ ‫     ‬ ‫دارو ار اس آز‬
‫ ‬ ‫ار    ‬ ‫ وا  ‬ ‫ل ‬ ‫     ا‬ ‫ اس ‬ ‫ ‬ ‫ر  د  ۔ ا م آ د   وا  ‬ ‫ن   اس   ‬
‫ں ‬ ‫  ر ے را    ڈ     ۔   ا‬ ‫     ا‬ ‫      ل د  ‬ ‫ وا   د‬ ‫   ‬ ‫  ل اس ‬
‫ں   ‬ ‫   اور  ا‬ ‫   د     ل  ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ار    ‬ ‫ اس  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪128 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ل  ۔‬ ‫ز ا‬

‫     ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ں    ر    ا   ‬ ‫وں ‬ ‫ ڈرون  ں   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬

‫اروں ‬ ‫ ‬ ‫ا          ا‬ ‫ ‬ ‫  ا ‬ ‫  ا م   ‬ ‫      ن  ہ ا ج   ر رڈ  وا  ‬ ‫ڑ  ‬
‫    ل  ل د ۔‬ ‫ن    م ‬ ‫ ڈرون  ں   ‬ ‫ ا   ت‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪129 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ل‬ ‫ی   ا‬ ‫آ  ا  آ    ‬
‫ ‬ ‫ اور   ٹ  ‬ ‫ن    ا‬ ‫ ر    ‬ ‫ ‬ ‫    م ‬ ‫ ‬ ‫  ں   ‬ ‫ن     ف  ا‬
‫  ا ں ‬ ‫   ‬ ‫   د  ‬ ‫  ‬ ‫     ‬ ‫ اس ا‬ ‫ ‬ ‫   ا ام ‬ ‫ن   ‬ ‫ آ  ا  آ    ‬
‫د‪ ،‬را ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫      ری  ک ‬ ‫أت ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫  رت  ا  رو  ا ۔     ا‬
‫  م  م   ‬ ‫ آ ؟   ا‬ ‫ وہ       ‬ ‫   ر  ‬ ‫  دات    ری ‬ ‫ں ‬ ‫اور  م ز    ا‬
‫   ا م آ د   وا  ا  ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ دے ر ۔ اس ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  دات   زک ‬
‫ ا  ‬ ‫   ‬ ‫ات     م   وع    دے  ‬ ‫  ل  ارا      ‬ ‫ ا     ا‬ ‫   ‬ ‫د‬ ‫   ‬ ‫رت  ‬
‫ آ ر   ؟ ‬ ‫     د    ‬ ‫     ر   ؟ اور ا‬ ‫ ‬ ‫  ن   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ارب ڈا  ‬
‫ت   ‬ ‫  ۔   ‬ ‫ ر‬ ‫ت  ا    ‬ ‫   ا اف        ا ں    ا م  آ د    دو    ‬ ‫د  ا‬
‫  ں ‬ ‫ ‬ ‫   ر‬ ‫ ا‬ ‫     ان      آ  وا‬ ‫ ‬ ‫  ف ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ں    ر‬
‫ ‬ ‫ر ا‬ ‫ ا  ‬ ‫ و  آ      ‬ ‫     ا م آ د     ر    ‬ ‫   اس ‬ ‫ ا ن  ‬ ‫ ا‬ ‫۔ درا‬
‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫     دن   ا م آ د     ‬ ‫ اوژزاد ‬ ‫   ‬ ‫  ا   ر‬ ‫    ادر ‬ ‫۔ اس ‬
‫      ن    ا م ‬ ‫ ‬ ‫   ا ر   ۔  ‬ ‫    ں   اد    آ    ‬ ‫ ‬ ‫   اور  ا‬ ‫ ‬ ‫رت  ‬
‫   ‬ ‫  ۔  ا   ر‬ ‫ ‬ ‫   آ     وں    ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ا‬ ‫   ‬ ‫  رت  ‬ ‫ا‬ ‫آ د ‬
‫ ‬ ‫ و ہ    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ر  ‬ ‫ ‬ ‫     وز ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اس  ‬
‫ ‬ ‫ د  ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫     وز ا‬ ‫   ‬ ‫             و‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ر    دی ‬ ‫دو ں   ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪130 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫    راض   اور ‬ ‫ن    ِز ‬ ‫ ‬ ‫     ا ل            ا   ر‬ ‫ ‬ ‫  ح ‬ ‫دت   ‬

‫‪ ،‬‬ ‫ دو‬ ‫د‬ ‫   ا‬ ‫ ا ر       اور ‬ ‫ اڈے   ‬ ‫ن  ا   ے  ا‬ ‫     ‬ ‫ر   ‬ ‫ں   ‬
‫ں   ‬ ‫   دو ی  ‬ ‫    ۔  ا  ‬ ‫ آ ش  ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ا اف  ‬ ‫ں ‬ ‫ اور  دو    ‬ ‫ر‬
‫ ‬ ‫ ا روں    رو  ‬ ‫   اور  اب  ا‬ ‫    ت    ا ر   ور  اور  ا م  آ د    ڈ ے  ڈال  ‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬
‫    م زی       از   دو ے ‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫ں     ۔ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ر   ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬
‫   ‬ ‫ وا  وا‬ ‫ وا   م  ‬ ‫ ون  ‬ ‫         اب  ‬ ‫  ۔   ل  )ر( ا  ‬ ‫ وا‬ ‫  وں    ڈ ے  ڈا‬
‫ ‬ ‫   ا ا  ا روں    ‬ ‫  ا م  د   ۔  ‬ ‫ وا  وا‬ ‫   واردا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ‬
‫   ا ری    ‬ ‫  ر     رٹ  ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ڑ ں   ‬ ‫ آرا  ‬ ‫روں  ‬ ‫ آ ت  اور‬
‫   ‬ ‫     اور ‬ ‫ ‬ ‫۔           و       ڑ ں        ذر   اق    ں    ن   ‬
‫  اق   ا زت ‬ ‫  ڑ ں ‬ ‫           ‬ ‫رت      ۔  اق   ان   آ       ا  وز ا‬
‫  ڑ ں ‬ ‫     ‬ ‫   ا ج            د ر ۔ اب    ں آ ر       رٹ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   وارد ‬
‫ آ  ر      ا‬ ‫ل  ف ‬ ‫    ۔ ‬ ‫ ا زت  ‬ ‫ن ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا ر    ‬ ‫ا ری      ا‬
‫    س   ر  ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ا م آ د ‬ ‫دا       ۔ ‬ ‫ت ‬ ‫ن   دا  ‬ ‫ک     ‬
‫ وا    ا  ‬ ‫    ل ‬ ‫ن      ر   ۔   ل  )ر( زا  ا  ‬ ‫      ں   ‬ ‫ ‬ ‫  ف ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫  ا     ن ‬ ‫ ا ن   ں    ‬ ‫ر   ؤن‬ ‫ وا   ۔  ور   ‬ ‫ن ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ار      ‬
‫ن ‬ ‫ ‬ ‫ د ں   ‬ ‫ن       ر   ۔ ‬ ‫   و ے ‬ ‫    ۔    گ  ر ڈ  روں   ذر‬
‫  ‬ ‫  ر   ‬ ‫ ‬ ‫ د    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا   م   د  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا  آ  ذ ہ ‬ ‫ ‬ ‫ ور‬
‫   ‬ ‫ن   دا      ر    ‬ ‫ وا  آر    ‬ ‫ ‬ ‫   ذر‬ ‫  ل   ‬ ‫ا‬ ‫       ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪131 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ل ‬ ‫   اس    و د   ور    ا‬ ‫ ا ر    ر      ‬ ‫ِ‬

‫ وزارت   ر  ‬ ‫ن ‬
‫ وا  آر  ‬ ‫ وا ں ‬ ‫      ۔ اس     ‬ ‫     ‬ ‫ وا   د ‬ ‫    دا   ر      ‬ ‫ا‬
‫ وا    ‬ ‫ن    وارد    ر   ۔  ‬ ‫ ‬ ‫  م  زی    ‬ ‫ وا  اب  ‬ ‫۔ ‬ ‫    آ  ‬ ‫  ر وں    ‬
‫وں    ‬ ‫ اور  ال   رک  اس   ‬ ‫   آ   ۔ ا ک  ‬ ‫  و    ‬ ‫ ‬ ‫ ر‬ ‫ا‬ ‫‪١٩٩٧‬ء‬
‫ و   رت  اور   ہ   ری      ‬ ‫    ت ‬ ‫د    ‬ ‫ؤں    ‬ ‫  ار  ‬ ‫    ل ‬ ‫۔   ‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫ وا    ‬ ‫  ا    ار ب     ‬ ‫ زون   ‬ ‫  ۔  ن ‪٢٠٠٤‬ء  اب   ‬ ‫   ‬ ‫ا    ‬
‫ ر ۔ ‬ ‫   ‬ ‫     اس    ت ‬ ‫   ‬ ‫  ر  ‬ ‫ا‬ ‫ ڈا    زا  ر  ادا    ۔  اد ‬ ‫ ‬
‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔   ‬ ‫روں   ز ن ا ل ‬ ‫  ‪ ،‬ز دہ   ‬ ‫  ‪   ،‬‬ ‫  ل  س ‬ ‫ وا    ‬
‫    ورت ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ا  ‬ ‫ن ا  و د ‬ ‫    ں ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ز دہ ‬ ‫ ان ‬
‫    ‬ ‫  ل ‬ ‫ ا‬ ‫د    ا ر  ر      ا  ‬ ‫ن   ‬ ‫ وا    ‬ ‫  ل ‬ ‫  ۔  ا‬ ‫س ‬
‫ں   ‬ ‫د  اور  ‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫ں     ور  اور  د  ‬ ‫ ‬ ‫ وا‬ ‫ن    ا   م ‬ ‫   ‬
‫ڈ ‬ ‫  ۔     گ  ر‬ ‫ وا  وا ں    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ا    ا  ڈ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  اس  ‬ ‫ن   ‬
‫      ۔‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن        ے  ن   ‬ ‫   ر      ‬ ‫ات   ‬

‫ن     ج    دا   ذوں    ‬ ‫ ر    اور‬ ‫ں ‬ ‫ن    م ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ں     ہ  د ں    ‬ ‫ا  ‬ ‫ ا ر   و  ‬ ‫ ر‬ ‫ ز دہ   ور    ر    ‬ ‫ ز دہ  ‬ ‫ ‬ ‫ا    د‬
‫  ف  ف   آ    ‬ ‫ن   اس   ا  ‬ ‫ ا‬ ‫       ‬ ‫۔     ل  ا‬ ‫  ر         ‬
‫ں     ت ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫  ڑ د ۔ ‬ ‫ن   ‬ ‫ اس  ن   رخ ‬ ‫ ‬ ‫اور  ی  ری   ا   ف ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪132 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   ‬ ‫  ج دو  ل   ‬ ‫   ‬ ‫د   ۔ اس ‬ ‫ وادئ  ات   ‬ ‫ا ‬ ‫ن   ‬ ‫     اس آگ   ‬

‫    س     ‬ ‫ ا‬ ‫  ت  ا     ‬ ‫ اس    اس  و‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ر      ‬
‫ ‬ ‫  ہ     وا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫   ا  ر رٹ   ‬ ‫ ‬ ‫   ر ۔ وا‬ ‫  روا  ‬ ‫ؤں    ف ‬ ‫ن ان ‬
‫  ‬ ‫ اس   ے  ‬ ‫   د    ‬ ‫ ‬ ‫  ر ں        ا‬ ‫     دے  د        ‬ ‫  ج     ات    ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫    م  د    ‬ ‫  م  ل ر‬ ‫ہ   ‬ ‫   ا   م  د ا  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫از  ا      ۔ اس ‬
‫   ذر  ‬ ‫    ۔ ‬ ‫ د    ان  ں  ‬ ‫  روا    ‬ ‫     ا اض      ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬
‫ؤں    ‬ ‫   ا ن  ‬ ‫   ا‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ت   وں    ‬ ‫     ‬ ‫اس   ت     ب  ا‬
‫ا ز   ذر  ‬ ‫ ‪  ،‬ا وں ‬ ‫    ۔   وی ڈ‬ ‫  ب ‬ ‫ و ز   ذر‬ ‫ف  اؤ   ر     ر   ۔ ‬
‫ اور  وہ  ‬ ‫   ان    آ ں     ٹ          ‬ ‫ ا   ٹ    ‬ ‫  ام    ‬ ‫ب   ا  دی    ‬
‫   ‬ ‫ں   ‬ ‫ ان  ا ری  ‬ ‫ ‬ ‫ اس       ن        ‬ ‫ ‬ ‫ د‬ ‫   ر ۔      ا‬ ‫   ‬ ‫د‬
‫۔‬

‫   دی  ۔   آگ ‬ ‫ ‬ ‫  روں اور      آ ت   ‬ ‫روں‪ ،‬‬ ‫وادی  ات    ری ‬

‫ و  دی ‬ ‫ آ د‪ ،‬وادی   ‬ ‫ ‬ ‫  س     د ‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  رے ڈو ن       ‬ ‫ ‬
‫    م ‬ ‫    را  را  ہ ا  ان ‬ ‫۔ اس  ر ل   ا‬ ‫    آ  ‬ ‫   ‬ ‫ل  ا  دراز ‬ ‫اور ‬
‫ل  ا  ان   آ  دراز     اور    گ ‬ ‫ ‬ ‫دہ ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ڈو  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ز ‬ ‫ وا ں   ا   وپ    م ”‬ ‫ ڈال   اس    س    زہ  ل د ۔ ات د‬ ‫ات     ‬ ‫اس ‬
‫۔  ان ‬ ‫ د ں     ورت  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ان    ‬ ‫ ‬ ‫ ان   م   د  دو ں  ‬ ‫ن“  ر ۔   ا  ‬ ‫آف  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪133 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫    ۔ ‬ ‫ ا‬ ‫   ا  ‬ ‫ اور   م  ‬ ‫ ‬ ‫   ان   ت      ا   ہ  ڈ‬ ‫ ا‬ ‫ں   ‬ ‫ری  ‬ ‫ا‬
‫   ‬ ‫   ا ر   ذ     ڑ د      ‬ ‫   ان ‬ ‫  ت ‬ ‫ ڈ  ‬ ‫   وا  ر       ا؟   ‬ ‫ات‬
‫ ‬ ‫ ا   ر  ‬ ‫ات   ‬ ‫ ‬ ‫ ر ۔  رے ‬ ‫     ان   ‬ ‫  ات ا‬ ‫   ان   ‬ ‫ ‬
‫      م ا ر ا   ے۔‬ ‫دی          د     ‬

‫  ۔  ا  ‬ ‫ دو  ے ‬ ‫ ‬ ‫ن       ڈا‬ ‫ ‬ ‫ری   ا  ‬ ‫    ی ‬ ‫ا‬

‫ؤں     ت   ‪  ،‬ا   ‪ ،‬‬ ‫ ان  ‬ ‫ د    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   دا ہ   ر  و‬ ‫ وا  ‬ ‫ا ن    ز     ی  ‬
‫م ‬ ‫  ۔ دو ا ا  ‬ ‫ د     رد ں ‬ ‫ ‬ ‫    ا ‬ ‫  دوں   ‬ ‫  ار دے   د‬ ‫ ‬
‫    ری وار   ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   دا ہ  ر ‬ ‫     اس ‬ ‫ن     ے ‬ ‫ اور‬ ‫   ‬
‫دہ دور   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ن دا   ر    م ا م    ر     ‬ ‫ اور ‬ ‫ن    د      ‬ ‫   ‬ ‫د ‬
‫ اور  اس     اری ‬ ‫  اب      ا  ا‬ ‫  ت  ا‬ ‫    آ    ر   ۔   رے  ‬ ‫  ان    ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ڑا      ا  ‬ ‫ ‬ ‫ اس  ‬ ‫۔  اس   ا ی    ‬ ‫ات    د      د ا    ‬
‫   ‬ ‫۔ رو    ا   ف ر  اُف   ‬ ‫    ر   ں   روک ‬ ‫ ڈرون  روں    ا  ‬ ‫وا  ا‬
‫ ‬ ‫  رے   ا ج    اق   ‬ ‫۔ اب         ا ج         د   ۔ ا      اب   از   ا‬
‫اڑا    ۔‬

‫  ۔ ‬ ‫      زل ‬ ‫ ‬ ‫ دو ں  رے او  ‬ ‫  رت  ر   ‬ ‫      ہ  ا‬ ‫   ‬

‫ ‬ ‫آداب ‬
‫  ِ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫‪  ،‬رے ‬ ‫  رج ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ہ  ۔  را ‬ ‫ ر د   ‬ ‫ری ‬
‫ ‬ ‫ دورے  ‬ ‫   ‬ ‫ری  دورے‪  ،‬ا‬ ‫‪  ٥٢‬‬ ‫۔  ‪   ٥٢‬ں  ‬ ‫ں ‬ ‫ں  اور  ‬ ‫‪ ،‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪134 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ب ‬ ‫  ۔ آ  ز‬ ‫؟ ا       ری ‬ ‫   ‬ ‫  ح اور ‬ ‫   ‬ ‫    ن     ر   ؟ ‬ ‫   ‬ ‫د  د‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ی   ‬ ‫ن    ں؟     ا ن وار    و     ہ     ا‬ ‫ن    ں؟ د      ‬ ‫ ‬
‫ں     ن       اب     م  ر   ؟  آ  ‬ ‫ ‬ ‫؟     دی  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫  و ‬ ‫ا؟     ر  ‬
‫  دی     ہ ‬ ‫ل        د‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ ا  ‬ ‫ے؟      ‬ ‫  ں ‬ ‫   ا‬ ‫د  ا م        وا‬
‫ اس    ‬ ‫ن   ‬ ‫  دا    ‬ ‫     ر       د   ض  ‬ ‫ن     ف  ا  ‬ ‫ ‬ ‫       ا‬
‫  ں   ا  و ‬ ‫ ا‬ ‫د  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫   ڈال ر      ‬ ‫   ‬ ‫ا‬
‫ن   ‬ ‫   ‬ ‫  ۔  ا‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫  ری    ‬ ‫   اور  ‬ ‫  رو ری   ں     ظ  ر  ‬ ‫ر خ ‬
‫ ‬ ‫   آ   ۔  ا‬ ‫ ‬ ‫ں    ل     ‬ ‫   اب  ا‬ ‫  ی ‬ ‫ دے    ا ں    ‬ ‫   ‬ ‫م ‬
‫  ام ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫   ا ن   ں  ‬ ‫ د      ‬ ‫ں   ‬ ‫ں    ز‬ ‫  اروں  ‬ ‫   ‬ ‫ل   ‬
‫  ۔‬ ‫      را  ہ ا اءا‬ ‫م   ‬ ‫ ‬ ‫ں   ا‬ ‫ن       ان   ‬

‫ل       ‬ ‫ ا‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫ن   ا ن وار   ا  ا‬ ‫   دو ے  ڑی ‬ ‫اس ‬

‫     ‬ ‫ اور ‬ ‫ ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا اف ‬ ‫ں    م ا د ں    ں    ا ر    ‬ ‫آج ا‬
‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ د      ا ن وار    رے      ت ‬ ‫   د‬ ‫   ‬ ‫ز  ان ا ظ     ر      ‬
‫ ‬ ‫         ‬ ‫  ج   ‬ ‫ ‬ ‫    ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ن   ‬ ‫  ۔       ج  ا‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫اہ  ‬ ‫ن ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  اب د    ا دہ ‬ ‫ ا د ں      ‬ ‫ا‬
‫  ر     ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ری   ں     ف  ‬ ‫ن    ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫     ‬
‫                ے ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫  ۔ اس  م ‬ ‫  ش   د ی   د ی رہ ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫د‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪135 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ا     ڑی    ہ د ں   اس  ر          ا    ہ۔‬

‫ں ‬ ‫  ری  د    ا ری  ‬ ‫  د    ا   ؤں     ڑی   ر    در    ‬ ‫ن  درا‬

‫       اس    ا  اور اس    رہ  رہ ‬ ‫       وہ   ‬ ‫ں       ‬ ‫ اور د ل   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬
‫  گ ر وٹ   اور وہ ا  راہ   ‬ ‫   راہ ‬ ‫ن   ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ وا   ۔ اس ‬
‫ ‬ ‫  ا  ‬ ‫  وا ر    ‬ ‫   ‬ ‫م ‬ ‫ن   ا  ‬ ‫ ر  اس    د ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫اس روڑے    د ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫     ا   ام            ‬ ‫    ے  آ ‪،‬‬ ‫اب  ‬
‫     ر      ا س       ِ‬
‫    ی  آ ‬ ‫ ا‬ ‫     ا  ‬ ‫     ا      آ‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫  ۔ ان   روا      ‬ ‫ ‬
‫      ۔  و  ‬ ‫ ‬ ‫ں(‬ ‫ ‬ ‫ آوروں )‬ ‫ ‬ ‫ں    و  ‬ ‫۔ ‬ ‫ ‬ ‫  راض ‬ ‫ د‬
‫   ا م ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ۔ د‬ ‫ اور  وا            آج  را  ۔ وہ    ہِ  م   ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫   ‬ ‫    ی ‬ ‫ آ    ‬ ‫ ‬ ‫  ز ں   ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫       ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ دو    و‬
‫      اب ‬ ‫  ۔ ا م ‬ ‫   ا ر  ہِ ر ن   ا    ‬ ‫ ‬ ‫    س ‬ ‫    ے ا م   ‬
‫   ا  ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫   روزہ  ڑ  اور  ہِ ر ن   ‬ ‫د  وہ آج    ت    دق آ   ۔ آج  ا  ‬
‫ آج   را ‬ ‫ ‬ ‫    ا ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  دوں‬ ‫ آور   وں  اور  د‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   آپ     و‬ ‫   ‬
‫  ش ‬ ‫ ‬ ‫   ا ن      د        ‬ ‫ دو ر    اور   و ی       و    ‬ ‫  ات  ‬ ‫ ‬ ‫و‬
‫  ۔‬ ‫  د   ‬ ‫   آ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪136 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ وا   ا  و  ا    ‬
‫    ر   رف ‬ ‫  ر  ‬ ‫   ا  آپ     ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ وا  د     م  ‬
‫  ۔   ‬ ‫  ں اور اداروں    ر   رڈز   ‬ ‫ں     ‬ ‫  ر  ‬ ‫وا   ۔ د         ر  ا‬
‫ ‬ ‫ وا  ا  ا   ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ص  ا  و ا    ا ر رہ    م ‬ ‫ں   ‬ ‫م  ر  ‬
‫    ں   ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ری ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫     ا  آپ   ان  م  ا  و  ا    ‬ ‫ر  ‬
‫ص ا اد ا        ‬ ‫  ۔   ‬ ‫  ا ہ ‬ ‫ص ا اد   ‬ ‫   آ  اے     ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ ا‬
‫ آپ    ‬ ‫ ا‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫        ں  آ  اور   ں   چ   ؟  ‬ ‫   ‬ ‫  اب  ‬ ‫اہ  ‬ ‫آ  اے    ‬
‫ ‬ ‫   اور     ا  ‬ ‫    د    ج ‬ ‫     ان  ں    ب د‬ ‫   اس ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ر ر‬
‫   ا  ‬ ‫ وا     ل     ‬ ‫  ۔ اس  ا    ‬ ‫ں   ر رٹ      د   ادارے   د   زم ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ت   ‬ ‫         ‬ ‫    ا          ر‬ ‫ ‬ ‫     آد     ر    ‬ ‫م   ‬
‫د   ۔‬

‫   اس ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ا  آپ            ن   ‬ ‫   ‬ ‫ا س  ا    ا  د  ‬

‫    ا       ر ‬ ‫    ۔  اس  ‬ ‫  اب  ‬ ‫ وا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   اس  ‬ ‫  ل    د    ‬
‫  م     ‬ ‫   ان  ‬ ‫ وا   ہ  د    اور   ری   و‬ ‫ں     ‬ ‫ک ‬ ‫ ‬ ‫  ا  ‬ ‫د   ‬ ‫ ‬
‫   ا  ‬ ‫  ۔    ں! اس ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ اس ‬ ‫ں   ‬ ‫ک ‬ ‫   ا   ت       ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪137 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ں   روپ ‬ ‫ ‬ ‫    ۔ ا    ا‬ ‫   ‬ ‫  دی   ‬ ‫      ری د    د‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ا‬
‫ وا    ‬ ‫   ‬ ‫    ۔  اق       دوران   ا‬ ‫  ے  رروا ں   ‬ ‫ وا    در ہ ‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ک  ا از    ‬ ‫  د  اور  ا‬ ‫‪  ،‬ر ‪   ،‬ں    ‬ ‫     اس      اس    ا روں    در‬
‫  ص  ق    ا۔‬ ‫ وا    اس   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ د      ‬

‫رف‪:‬‬ ‫    ‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫م ز‬

‫   ‬ ‫        ت ذ    آ      اس      ن   اور   ‬ ‫ وا     رے   ‬
‫ ‪  ٢٨‬ل       ‬ ‫   ‬ ‫ ا    ‬ ‫    م ‬ ‫ ا ک ‬ ‫ ‬ ‫  ؟ اس  ا    ‬ ‫  ‬ ‫   ذ‬
‫      م   آ ز   د  ‬ ‫    م   ‬ ‫ )‪ (٢١‬ل         اس   اس ‬ ‫ ا از ًا ا‬ ‫    د ر  ‬ ‫اس  ‬
‫     ‬ ‫   ذ  داری ‬ ‫ں   ‬ ‫ د    ا م اور ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا  آپ   ا  ا  ‬ ‫۔   ‬
‫  ن   ‬ ‫ہ  ر   ا    ا  ‬ ‫        ۔ اس  ا    ‬ ‫۔ ا   ت    دا     م ‬
‫    ف    و    ‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫  ن ‬ ‫ ا روں    د    ‬ ‫ وا      دو  ‬ ‫  وا     ۔     ن  ‬
‫“  ا  آپ    ا  ‬ ‫     د   ۔  ا  اس   ن    ا ں       “ا ک  ‬ ‫  وا  ‬ ‫ا ں    ا  ‬
‫    ۔“‬ ‫   ذ  داری ‬ ‫ں اور ا م   ‬ ‫     د    ‬ ‫  ر ‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬

‫ت    زد    ‬ ‫    ر ‬ ‫“  اس  و‬ ‫ وا      ”ا ک  ‬ ‫ ذ      ‬ ‫ں    ت   ‬

‫ر   ‬ ‫ وا    ا‬ ‫     ‬ ‫ آ   ۔  ا‬ ‫  ا‬ ‫ ر رڈ  ا‬ ‫ وا     اق    ‬ ‫ ‬ ‫۔  اس    ‬
‫   اس ‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫         ‬ ‫   ‬ ‫   اس  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ڈ ک   رٹ      ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪138 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫  وع   ا۔  ا  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ وا    اس    ‬ ‫ اور  ‬ ‫ ا‬ ‫؟    ا‬ ‫  ‬ ‫ ‬ ‫ر   ب   ‬

‫ ‬ ‫ں   رو  ڈا  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ز    اس ‬ ‫ وا      ‬ ‫ ‬ ‫“   ‬ ‫ آن ‬ ‫ ”ا‬
‫۔‬

‫ ‪  ١٧‬ا اد     اد    ‬ ‫ وا     ر ں  اور   ں  ‬ ‫  ف  ا‬ ‫ وا‬ ‫ ‪٢٠٠٧‬ء  ‬ ‫‪١٦‬‬

‫ ” زن   وک“    ‬ ‫ ‬ ‫   ڈا   ۔  اس   ا‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ وا‬ ‫  م ‬ ‫ وا    ‬ ‫ر  ا ا “    ‬ ‫”‬
‫    زن  وک   ‬ ‫   در ا‬ ‫ دا       ۔ اس ‬ ‫“    ف ‬ ‫     ”ا ک ‬ ‫   ‬
‫   ‬ ‫    زن  وک   ا ام ‬ ‫ دور    ت    دا “  ار د   ۔  ا    دی   در ا‬ ‫   ” ‬ ‫ا ک ‬
‫ وا  ‬ ‫     ‬ ‫ اور   م ا ب        وغ د   ۔ ا ں   ‬ ‫   ‬ ‫ ا ک  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫ل      ۔‬ ‫ اور    وری ا‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫  رٹ   ا  ‬ ‫ ڈ‬ ‫ ا‬ ‫  م   ار  د   ۔    ‬ ‫ ‬ ‫ ا ام     زن   وک  ا‬ ‫ا‬

‫   ‬ ‫    ف ‬ ‫را    دا   ۔   زن   وک          وہ  ا ک  ‬ ‫ ا‬ ‫ آف  ور‬ ‫ا ن  ڈ‬
‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫     وہ   گ    ‬ ‫  ا ‬ ‫    اد  ‬ ‫   ان    ‬ ‫  ا   ۔ ‬ ‫   ‬ ‫  ن  د‬
‫ د   ۔ د  ر    ا ک ‬ ‫ ا  آ ں  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ‬ ‫ں ‬ ‫وا    ا روں     ں  اور   ر ں   ‬
‫ ا    د       م   ‬ ‫ں   ‬ ‫   ‬ ‫ں   ا‬ ‫ وا    و   زن  وک   ‬ ‫ دا  ‬ ‫   ‬
‫ں  ۔‬ ‫ ‬ ‫دہ  ے داروں    ا د ا    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫ وہ ‬ ‫۔ اس ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪139 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬

‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫        ال  ا      اس   ر  ‬ ‫ ‬ ‫ وا  اور  اس        ا‬
‫ت ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ اس  ا    ‬ ‫ دی ‬ ‫   ‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫    ول    ر    اور اس   ا روں   ‬
‫    ں    ا  ‬ ‫  ول     ر   ‪  ،‬ا‬ ‫  ں      ا‬ ‫ وا      آ‬ ‫ آ    ‬ ‫      ت ‬ ‫ ‬
‫ ‪  ٧‬ار ا  ‬ ‫ وا      ‬ ‫ اور  ر   و     رڈر   وا    ‬ ‫ ور‬ ‫   ر‬ ‫     وا        ا‬
‫ں   ا ات   و    ‬ ‫  ا  ۔  ں    ے   ر     ردو  دے ‬ ‫   ر    ‬ ‫ ‬ ‫ ‪ ٢٨‬‬
‫  ا  ز دہ         و  ‬ ‫ ‬ ‫     ر    ‬ ‫ ‬ ‫   ا    د‬ ‫ز      ر    اور ارد د   ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫      س اور  ڑ ں   ‬ ‫  ؤں   رو ی ‬ ‫   ور     را ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫ اور  ص  ر  ‬ ‫     ‬ ‫م ‬ ‫  ‬ ‫   د  ‬ ‫     ڈو  ر   ۔ اس   ‬ ‫    ڑے   ڑے  ‬
‫        ے  ر        ‬ ‫    ۔   ں     س      ز د    و  ‬ ‫   ا  آ‬ ‫ں   ‬ ‫ر  ‬
‫     ‬ ‫   و     رے ‬ ‫ اور ڈو  ر    و        ا  ر     آ    ‬ ‫ اور         ‬
‫ وا       ۔‬ ‫  ‬

‫ی  ۔ اس     اس و  ‬ ‫   ‪1990‬ء  ‬ ‫     آ د ز  ا ک ‬ ‫  ار ا    ‬

‫ ‬ ‫ اور   ورت    ‬ ‫ اس    ا  ‬ ‫    ڑ   ا  دی  اور   ت   ل  ‬ ‫ دار  ‬ ‫   ارد د  ‬ ‫ ‬ ‫و ‬
‫ وا  ور  وا “ر    ‬ ‫    م ”‬ ‫    د ر  ‬ ‫    ں ا  ‬ ‫۔  ت  ل   ا ک ‬ ‫ں   ‬
‫ان  ت  ں   اس   ر   ت  ار ا       ۔‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪140 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫      ر   ا رون   دو ‬ ‫ اس     ا ازہ اس  ت     ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫‪28‬‬

‫ ‬ ‫ اور  ں د    ‬ ‫   ‬ ‫   ا ک ‬ ‫   وا      ا  ‪  14‬وں    ا       ف ا  ‬
‫   ذر  ‬ ‫ ا   ا      ‬ ‫ ‬ ‫    ۔   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ور  وا    ‬ ‫ ‬ ‫  ی   ر  ا‬
‫  ۔‬ ‫ د  ‬ ‫ ار       )‪  ( 7612 w36o27N‬ا  ‬

‫   ‪ 30‬ا  ‬ ‫      ؤ   ول     ا ک ‬ ‫   ‬ ‫ ‪٢٠٠٦‬ء  اس ‬ ‫ا   ح ‬

‫      ۔‬ ‫ ‬ ‫ ڈ‬ ‫    ‬ ‫ی  ۔  ں اس ‬ ‫ ارا  ‬

‫‪:‬‬ ‫ا د   ‬ ‫  ار ا‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬

‫  ؟ اور ‬ ‫ر ‬ ‫  ر ‬ ‫ وا  ‬ ‫     ذ       ال ا      ‬ ‫ِ‬

‫رت  ل ‬ ‫دہ ‬
‫   ‬ ‫ دے ر    اور ان      اہ د    اس    وہ اس    س ‬ ‫ ا اد   ‬ ‫     ‬ ‫اس  ر و  ر‬
‫   آ ت  ؟‬

‫ ‬ ‫     اس   ‬ ‫   ا ازہ اس  ت     ‬ ‫ وا    ‬ ‫ان  ا ت    ا ت اور ‬

‫   ‬ ‫    د   وا  اور ‬ ‫   ‬ ‫ دی ‬ ‫  ار ا اد    ر      اس  م   ‬ ‫ ‬ ‫      ل ‬
‫   ‬ ‫ وا  ‬ ‫  ط     ‬ ‫  ارا اد   ‬ ‫     ان ‬ ‫۔ ا ازہ   ‬ ‫  رے    ‬ ‫   ‬
‫ ان     ا   ر    اہ     ‬ ‫ت   ‬ ‫ وا     رے   ذرا      وا  ا‬ ‫ ‬ ‫۔ ‬ ‫ آ  ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫  ار  ا‬ ‫  ا ر   ا اد    ‬ ‫ وا    از    ‬ ‫   ز دہ      دو ے  ا ظ    ‬ ‫  ل ‬ ‫ڈ  ا‬ ‫ر‬
‫ وا    ‬ ‫ وا ں     ا   ی  اد ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ز  ان     ‬ ‫   ز دہ  اہ د    ‬ ‫ڈ ‬ ‫ر‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪141 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ اور ‬ ‫   ا    ‬ ‫ اس  ر  ا‬ ‫ ‬ ‫  ۔ اس   ‬ ‫ ‬ ‫ وا      ادا ‬ ‫    اہ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫   آ ت  ۔‬ ‫ ‬

‫   آزادی ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اس  ا‬ ‫ک ‬ ‫ر  اور  ‬ ‫  م  ز   ر    اس   ر  ‬ ‫ وا  ‬

‫ ‬ ‫   ز دہ ‬ ‫ اور ‬ ‫روں   ‬ ‫   ز دہ ‬ ‫    ی ‬ ‫ د    ‬ ‫د   اور  م   ر    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  ۔‬ ‫ر  وا   ج ر    ا از ‬

‫ں‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ وا     ا  ‬

‫ ‬ ‫  ‬ ‫ ا اج   ا  ‬ ‫     ا‬ ‫ ‬ ‫  ا ق   ‬ ‫    ا ‬ ‫ وا     ہ   ‬
‫  اد    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ڈا      اس  ‬ ‫ ‪21‬‬ ‫       ‬ ‫   ‬ ‫   ا ازہ  اس   ت  ‬ ‫   و‬ ‫د  اس  ‬
‫    م ‬ ‫  م    م ‬ ‫ت اور و ں ا  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ وا     ری د    ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫را ‬
‫  ۔‬ ‫    ا     ں   ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ج   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫     ‬ ‫   ‬ ‫   و  ‬ ‫ں      ا   ر  ا‬ ‫ ‬ ‫‪٢٠٠١‬ء   ا        ‬

‫ ‬ ‫    اروں  ر   رڈز    ورت  ۔ ‬ ‫  ون ‬ ‫     ‬ ‫   ا رت   د    ‬ ‫اس ‬
‫   ‬ ‫    ر   رڈز     ورت   ۔   ر‬ ‫    ون ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫         ا   م     ر  ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫    و “   ‬ ‫ ”ا‬ ‫ ا  و  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ وا    ‬ ‫ں ‬ ‫    ن    ت        م ‬
‫   دی۔‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫ن آ    رو  رو ر  ‬ ‫ وا    ‬ ‫    ں   ‬ ‫ل     ‬

‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ں   ‬ ‫   ‬ ‫ وا  د  ‬ ‫ ذ      ‬ ‫ں    ت   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪142 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫“   ‬ ‫ ”  داغ ‬ ‫ز“   آپ ا‬ ‫ ”‬ ‫   ا  ‬ ‫ وا    ‬ ‫ د ۔ ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ‬ ‫  اہِ را‬ ‫ا‬
‫     ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ا‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫     ‬ ‫       اور ‬ ‫ د      ‬ ‫     ا‬
‫  ۔‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ا‬ ‫   ا  ‬ ‫   اور ان    د   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬

‫   ‬ ‫   ‬ ‫    ا ‬ ‫ ‪٢٠٠٧‬ء  ا   م  ‬ ‫   و  ‬ ‫  ر ں  اور  ‬ ‫ وا    ‬

‫ ‬ ‫   ‬ ‫ن    م ‬ ‫ ‬ ‫ ذرا    ‬ ‫ ‬ ‫”‪ “Xe‬ر      ‬ ‫   ‬ ‫   ا   م ‬ ‫اس   ا  ‬
‫    و د اس ‬ ‫ ‬ ‫      م ‬ ‫  ۔     ا  ‬ ‫   ‬ ‫  م ‬ ‫ ا     م ر    اور ا   م   ‬
‫    د     ‬ ‫ وا     م  ‬ ‫ ‬ ‫   وہ          اور  د      ا‬ ‫    ت  اور  ‬ ‫ وا     م  ‬ ‫   ‬
‫۔‬

‫ واردات‪:‬‬ ‫ وا  ‬
‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫   ر    اور  ‬ ‫    ہ ‬ ‫ ا‬ ‫ وا     د  ‬ ‫      وری      ‬
‫ وا    ار ن    ‬ ‫م    ا  ‬ ‫   ‬ ‫ت   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫واردات     ؟  اس   ال     اب    ‬
‫   ‬ ‫ ان    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ج    د ‬ ‫  م    ر   ۔    ا ر  ا‬ ‫  ج   ‬ ‫ا   ی   اد  ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫     ا اد    ‬ ‫     ا‬ ‫  رروا ں    ر   ۔  ا   ح   ات  آ‬
‫   ‬ ‫  دات    ‬ ‫   ا‬ ‫ وا     گ  ‬ ‫     ‬ ‫ ا ازہ ‬ ‫؟ اس    ‬ ‫    ن  گ ‬ ‫ ‬
‫۔‬ ‫  م   ر  ‬

‫ ا   ج اور ا ادی  ت   ر    اس  ح وہ ا      دو  ر   ‬ ‫ ا‬ ‫ل ‬ ‫ وا    ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪143 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ دو ی  ف  ا ا اج اور ‬ ‫   ‬ ‫ وا     ا    ‬ ‫ ‬ ‫  ج   ‬ ‫ وا  ا‬ ‫ر    ا   ف    ‬

‫   ر   ۔ ‬ ‫ ‬ ‫    ج   ان   ‬ ‫   ا‬ ‫ن   ‬ ‫     د   ر       اق اور ا‬ ‫دو ے ‬
‫ دے ر   ۔‬ ‫ د‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ا  دو‬ ‫اس  ح ا‬

‫ ‬ ‫  ( اس  ح       ‬ ‫واردات   ‬ ‫ اس   ‬ ‫   ا از)‬ ‫ وا     م ‬

‫ں    م   ‬ ‫ ‬ ‫   ر   ں‪ ،‬و ں ا    اوز اور ر‬ ‫  ں   آ‬ ‫   ‬ ‫ آ‬ ‫    ں ا‬ ‫اس ‬
‫ں  وع   ‬ ‫ ‬ ‫   ر‬ ‫     اس ‬ ‫  ں   و ں ‬ ‫ ‬ ‫د     ۔   ا    و      ‬
‫   اور ان ا  ‬ ‫ آ‬ ‫ اداروں   آڑ   ان    ر     ا    ‬ ‫د    اس     ان ا    اواز اور ر‬
‫     ا   رروا ں   آ ز   د ۔‬ ‫ اداروں   آڑ   ر    ‬ ‫ اوز اور ر‬

‫ و ں    گ   روز ‬ ‫واردات    اق    ام ا   ح  ن     ‬ ‫ وا    اس ‬

‫ ا    اوز    ر ے ‬ ‫ے ‬ ‫    ں ان   ‬ ‫   ا  ‬ ‫ ر    اور و ں ‬ ‫ں  ک ‬ ‫ان    ‬
‫ں ‬ ‫   ‬ ‫  ت ا ر       ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫   و      ‬ ‫   ‬ ‫  ا   ام   ‬ ‫ان    ‬
‫ ‬ ‫  ت     رے    دی  ‬ ‫ در‬ ‫اروں     ر    ان    ‬ ‫ ان  ‬ ‫ وا‬ ‫    ن  ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫   اس ‬ ‫ اور  ‬ ‫۔ ‬ ‫ ‬ ‫   را  د‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫  ں       دہ   ا    ‬ ‫ دار  ر‬ ‫   ‬
‫  د  م  ۔‬ ‫ ر  اور  ں   ‬ ‫ِ  م   آ         ‪ ،‬‬ ‫ اب ‬ ‫   دا‬ ‫   ا اد   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪144 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن ‬ ‫ت ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬

‫ل   ر  ‬ ‫   ر ر  ‬ ‫ وا     رے   ‬ ‫ ‬ ‫  ر  ‬ ‫ اس  م ‬ ‫ر !د‬

‫ن    م   ر  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ص اور ‬ ‫ن آ    اور اب     ‬ ‫ ‬ ‫   اس    ا    ‬
‫    ہ ‬ ‫   ‬ ‫ن   ا     ص ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ر  ا‬ ‫۔ ا  ‬
‫ ‬ ‫ن       ‬ ‫ ‬ ‫ وا     د   ا‬ ‫  ۔ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ر    اور اس    د   ‬
‫ن   ‬ ‫   ‬ ‫   اس ‬ ‫ہ       ا‬ ‫     اس  ت   ‬ ‫ ‬ ‫     اس   ‬ ‫ اور اس   ا  ‬
‫   ا ا ت    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ا‬ ‫    ‬ ‫ اور  ‬ ‫ ‬ ‫ اور      ا‬ ‫آزادا   رروا  ‬
‫ت  ؟‬ ‫ن     ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫اور اس ‬

‫ ذرا    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ت ‬ ‫     ‬ ‫ آ ز ‬ ‫  ر ‬ ‫ ‬ ‫    ‪٢٠٠٨‬ء‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫   ‬ ‫۔  اس   ا‬ ‫ں    ن ‬ ‫ اور    ان    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫      و   ف     ‬ ‫ ان    ‬
‫    ر   ۔‬ ‫  ر  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ و  ر      ڈرون  ں       ‬

‫وش   ‬ ‫  ج   ‬ ‫       ا‬ ‫ت    ا ن      ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ا‬

‫ ‬ ‫ن  آ    ا زت  دی  ‬ ‫ ‬ ‫    ا ت   ‬ ‫   ا اد     ر  ‬ ‫اں   ل  ا وں  اور  دو ے  ‬
‫ن   ا زت   ‬ ‫ ‬ ‫   وہ ‬ ‫ی   ‬ ‫ل   ‬ ‫ اور ان   و ے   ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫   ا  ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ی     ‬ ‫   ‬ ‫ وا ز    ار ن    ‬ ‫  ۔  ان     ف  ‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫   اور  ‬ ‫ آ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا اج   ان   ‬ ‫ ‬ ‫  ار   ز دہ       ا‬ ‫ ‬ ‫ن   ان    اد ‬ ‫ن اور ا‬ ‫۔ ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪145 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ں   ‬ ‫    ں     اس   ‬ ‫  ۔    گ   آ  اے   را‬ ‫ ا ق   ا ق ‬ ‫اور     ان     ‬

‫        ن  گ  ۔‬ ‫ ا ازہ   ‬ ‫اس    آ‬

‫    ری ‬ ‫ ا اد    ا‬ ‫ ان  ‬ ‫       و ے      آ  وا‬ ‫   دو ا  ‬ ‫ ‬ ‫ا‬

‫ ‬ ‫   را‬ ‫  ز‪  ،‬پ‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  ل  ں     دو ے ا ظ   ا  ا‬ ‫ن     ‬ ‫ ‬ ‫دہ ‬
‫ ر  ‬ ‫   ‬ ‫ن  ا‬ ‫ ‬ ‫ د      ‬ ‫   ‬ ‫ اور  ‬ ‫ ا  ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫    ں ‬ ‫رم ‬ ‫   ا              ا اد ‬ ‫      ۔ ا  ‬ ‫   ‬
‫    ۔‬ ‫  ج   ‬ ‫رم ا‬ ‫ا ن     ‬

‫ن     ن ‬ ‫       ان  ا اد         م    ار ب    ان    ‬ ‫ا ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ا‬

‫م ‬ ‫     ا    ا اد ‬ ‫ت  ُ رو     ‬ ‫  ن    ں     ان ‬ ‫   ان    ف ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   اور ا‬ ‫  م ‬ ‫ک ا          ‬ ‫ں   ‬ ‫اب      م ر    اور ان   ‬
‫ ‬ ‫ ا    ‬ ‫   ‬ ‫  دات    ‬ ‫ک   ت        ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ے    اس  ‬ ‫   ‬ ‫اس  ا ام  ‬
‫  ں    اور  ا  ‬ ‫ ‬ ‫  ن ‬ ‫    گ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  م  ر ‬ ‫         ‬ ‫ک   م    ا‬
‫   وہ    ‬ ‫    ورت  ‬ ‫   اور  ا    ‬ ‫   د  ‬ ‫  ن     ‬ ‫   وہ  ا‬ ‫ح        م ‬
‫      ۔‬ ‫ن    ا    دا  ‬

‫ وا  دو ی ‬ ‫ اب ”وی“       اوراس    د ‬ ‫ وا  ‬ ‫         ‬ ‫ا   ح ا  ‬

‫   ‬ ‫   ) د  ر    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫       ‬ ‫   اور  ان  ‬ ‫     درآ     آ  ‬ ‫ ‬
‫ ڈا    ‬ ‫   ا  ا‬ ‫ب  ا      د ہ و‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اور     ‬ ‫  م ‬ ‫  ک و     ا  ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪146 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ار دے د   (۔‬ ‫   ‬ ‫(        ‬ ‫   اس    م )‬ ‫ش     اس   ‬

‫   آ  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ا‬ ‫           ‬ ‫   ا  ‬ ‫ت    اس  ‬

‫   ‬ ‫ و ل  ‬ ‫ ‬ ‫       ر‬ ‫ن   ان  ‬ ‫   اور ‬ ‫ر   ‬ ‫  ڑ ں‪   ،‬ز  اور  ‬ ‫ ا ر  ا  ‬ ‫وا‬
‫ اڈا ‬ ‫   ‬ ‫ ر‬ ‫ن  ا‬ ‫ آ    ‬ ‫  ز        ڑ ں ‬ ‫ ا ر  ‬ ‫   دو ے  ا ظ    ا   ف  ‬
‫ں   ‬ ‫ ان ا‬ ‫      م ‬ ‫ ‬ ‫      ز ‬ ‫ ‬ ‫       ‬ ‫   ان  ‬ ‫ اور  اس  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫د‬
‫  ں  ۔‬ ‫ ‬

‫ ا ر  اور ‬ ‫            گ   )ا‬ ‫   ا  ‬ ‫ ‬ ‫ت    اس  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ا‬

‫ل ‬ ‫   ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ا‬ ‫   ‬ ‫ن      ن اور  ا ت   دو ے  م ‬ ‫ وا (‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ب  وا    ‬ ‫   ‬ ‫ں   ا  ‬ ‫ ا‬ ‫ں اور ا  ‬ ‫ دو ی ‬ ‫ وا  اور اس ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ وا  اور ‬ ‫ت    ا            ا  ان   ں  )‬ ‫   ان  ‬ ‫   ‬ ‫     اس    ا ازہ  اس   ت  ‬
‫ن ‬ ‫   ‬ ‫اد    ز‬ ‫     ‬ ‫ آ  اور  اس    ‬ ‫  د  ‬ ‫   ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا ر(  ‬ ‫ ا‬ ‫ا‬
‫     ان ‬ ‫ ا ازہ    ‬ ‫  ۔‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   دور     ت         و‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫ہ    !‬ ‫    ‬ ‫ت   ‬ ‫     اور     ‬ ‫ت   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪147 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪:‬‬ ‫ت  ن ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ن ‬

‫ اس    ا ازہ    ‬ ‫   ‬ ‫ت ‬ ‫ ‬ ‫ت     ‬ ‫ک  اور    ‬ ‫   ان  ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ت   ‬ ‫         اس    رے   ‬ ‫       اور ‬ ‫ ‬ ‫ ان    ے ‬ ‫ ذرا    ‬ ‫   ا  ‬
‫ ‬ ‫ت ‬ ‫ ا ازہ                 ‬ ‫ ا  ان   رو    ڈرون  ں     ڈا    ‬ ‫       ‬
‫ن  ا     ر    اس         ‬ ‫       اوران  ں         ‬ ‫  ۔ ڈرون  ز‪ ،‬ان   ‬ ‫ ‬
‫ اور ‬ ‫ و  ‬ ‫۔  ا   ح     ں    ‬ ‫ ‬ ‫ل ‬ ‫ ا ع  ‬ ‫      ل ‬ ‫ ‬ ‫  ‬ ‫و  ‪    ،‬‬
‫ں    وج    ۔‬ ‫ک ‬

‫ وا “ ‬ ‫  اری   ا ف     ”‬ ‫  ر ڈا  ‬ ‫ ا ر   ‬ ‫ ‪٢٠٠٩‬ء  د‬ ‫ا   ح ‪ ٢٤‬ا‬

‫ن       ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫        ۔  ا ں    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   آ    اور  ا‬ ‫ر  ‬
‫ ‬ ‫        ‬ ‫  ۔ ا ں           ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ا زت دے دی   اور ‬ ‫آ  ‬
‫ اور     ج  آ   ۔  ڈا  ‬ ‫ آ  ‬ ‫ ‬ ‫  م     ‬ ‫  ۔  و‬ ‫ آ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ د‬ ‫ ‬
‫ ر چ    ض    ں آ   ‪   ،‬ا  ‬ ‫ل   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  اری   ا  اور ا ف       ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫  ل  د    ‬ ‫  ں ‬ ‫    ا  ا‬ ‫ں     ر   ‪   ،‬ں    ر چ     م  ‬
‫ن   و ہ دے د ۔‬ ‫ ا  دو رہ ‬

‫ آ     ر  د  ‬ ‫      ت          دو  دو    ا م  آ د    ا‬ ‫   ‬ ‫ا   ح ‬

‫  وا    ‬ ‫ ا روں    ا  ‬ ‫ں   ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ روک  ‬ ‫ ا‬ ‫  ڑی     ار   ر  ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪148 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ا  ‬ ‫ ر  وا  دو ‬ ‫   ‬ ‫  رت ‬ ‫   را   ۔  ڑی د      ا‬ ‫  رت ‬ ‫ا ر   د  اور ا‬
‫ں   ‬ ‫  ڑ د    اور ‬ ‫۔ ا‬ ‫ ا  ‬ ‫وش ‬ ‫   ‬ ‫ در‬ ‫ک  ت       وہ ‬ ‫و ں    ۔ ‬
‫ ‪  ٥٠٠‬ڈا  روزا    ‬ ‫   ‪  ٤٠٠‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ان   ز  ‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ د   ۔  ذرا  ‬ ‫ ‬
‫  م   ر   ۔‬ ‫ں   ‬ ‫ا‬

‫‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫ن ‬

‫  م    آ         ال ا  ‬ ‫ ‬ ‫ و  ‬ ‫ن    اس      ‬ ‫ں  اور    ں    ‬ ‫ا‬
‫  ں        ا  ‬ ‫ن    ان    ‬ ‫       اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  ‬ ‫ وا   دو ی   ا‬ ‫   ‬
‫ وا    ا ر   ور       م ‬ ‫   ا ف   ا    ‬ ‫ت   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اس   ا‬ ‫ک   ال    ‬ ‫ اور  ‬
‫  ت آ د ‬ ‫م  ا   ان   د   ور   ‬ ‫ت   ‬ ‫ ‬ ‫  آ   ۔‬ ‫ ‬ ‫ک ا  ا‬ ‫ اور ‬
‫ ‬ ‫  د ‬ ‫  ور   ‬ ‫۔     ‬ ‫  ل     ا ں   ا  د  ‬ ‫ی اور ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫      ل ‬
‫ وا    دو  ا ر     ک ‬ ‫   ‬ ‫ اس  ‬ ‫ ا  ر رٹ    ‬ ‫  ل     ‬ ‫ ‬ ‫ و ں  ‬ ‫  ا    ا‬
‫ ‬ ‫   ا‬ ‫       اس ‬ ‫    ا   د‬ ‫ ‬ ‫    ور       ‬ ‫ ا‬ ‫ت   ‬ ‫۔  زہ ا‬ ‫ ‬
‫ر  ؤس  ۔‬ ‫    ر ‬ ‫   ز دہ     اس   ‬ ‫اس ‬

‫ ان   ر ر “     م   ر    ‬ ‫ ا‬ ‫ ا‬ ‫ ” ی  ا  ا‬ ‫ ‬ ‫ور      ا  اور  ا‬

‫    ت   ‬ ‫   ‬ ‫ اس  ٹ    ل ‬ ‫  م   ر    ‬ ‫   ا   م   ا    او     ر‬ ‫   ‬ ‫اس ‬
‫   ا    وا   م ‬ ‫   ‬ ‫ل      ڑ ں   ان    ر    ‬ ‫     اس    ر  اور ا روں   ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪149 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫م ‬ ‫ وا   ڑ ں    ں  م ر   ؟ اس    رے   ‬ ‫ ا    او     اس    ر  اور ا ر  ر    ‬

‫‪CAII‬‬ ‫‪Creative Assrciates International Inc‬‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ا         آ  اے   ‬
‫ ‬ ‫ وا‬ ‫ آ        ‬ ‫      ت ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫      د   ا    او  ار د    ‬ ‫ا  و  ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا    او    ‬ ‫   اور  اس    ر‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا ر   ر  ‬ ‫ڈی      ا   ا‬
‫۔‬

‫ ‬ ‫۔ ں     گ   د    ا‬ ‫ ر‬ ‫  ف  و   اس  ‬ ‫ ‬ ‫‪   CAII‬ر   ؤن   ور  ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ان     ن    ‬ ‫ ‬ ‫ک   ت        ان    و‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ان    ‬ ‫ر   رڈ   ار  د‬
‫ ‬ ‫     ا  ا  اور ا‬ ‫ ذ      اس   ‬ ‫  ری   ر   ۔  ں    ت   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫     ‬
‫ن     س ‬ ‫ن  اور  ‬ ‫    ی   ‪   ،‬ہ‪  ،‬ا ‪   ،‬اق‪  ،‬ا‬ ‫   ر   ۔  اس     م   ا‬ ‫  دا‬
‫ ‬ ‫   اس   ”  ڈ‬ ‫   آڑ      م   ر    ‬ ‫  و‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬ ‫ں     آج       ‬
‫ ‬ ‫ے   ‬ ‫ وا   رڈز   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫       اس   ‬ ‫ ‬ ‫“    م د    ‬ ‫   ‬ ‫و ام  ر‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫     ا ں    ا  و‬ ‫ک  ا اد  ‬ ‫ؤں اور  د  ‬ ‫ اور   ‪   ،‬ور  اور  اس     دو   اح    ‬
‫ن   ا م د   ر   ۔‬ ‫ ‬ ‫           ‬ ‫ری د    ا  ‪  ٣٠‬ں   ‬

‫ ‪ ٨٠‬‬ ‫ ‪  ١٨‬ار ن   ور  ‬ ‫ں   ‬ ‫  ا    ان  ‬ ‫ک ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ‬ ‫ذرا    ‬

‫   ‬ ‫ن   ‬ ‫ ا‬ ‫    ف ‬ ‫اہ  ا‬ ‫ی   دار  اور  ‬ ‫ ا اڈز    ‬ ‫ ‬ ‫    ۔  ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ر    ‬ ‫د      ا م آ د    ود ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ دو ی  ف ا‬ ‫ ‬ ‫ر  ل ‬ ‫ وا  ‬
‫ ‬ ‫  رس وا    اس ‬ ‫ ‬ ‫ آ‬ ‫   ارد د د        وہ      ں  ری  ج   ا‬ ‫   ‬ ‫ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪150 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫  ان و  وز  ‬ ‫ ‬ ‫ز“    ر    ‬ ‫د        م  د“‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ‪   ٣٠٠‬زا  ا‬
‫ د  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫     ‬ ‫ ا ں‬ ‫  ورت ‬ ‫ز   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ا‬ ‫  ا ز         ‬ ‫ل ‬
‫   ان   و    ‬ ‫ی د ع ‬ ‫ وہ ‬ ‫    ورت  ا۔ ا ں           ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫ی  ر  ‬ ‫ ‬ ‫ ا   ح  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ہ    ارا‬ ‫ د      ان     م  ا‬ ‫ و ہ  ‬ ‫ ا ان    اس  ‬
‫ن آر   ۔‬ ‫   و ے   ‬ ‫             ا‬ ‫ر ض ‬

‫ ‪ ٨‬‬ ‫ ‪ ٧‬اور ا‬ ‫ ‪ ،٦‬ا‬ ‫ ا‬ ‫ وا     ص       ‬ ‫ اور ‬ ‫   ا‬ ‫ا   ح ا م آ د‪ ،‬‬
‫    ر   ۔‬ ‫اب اور ‬ ‫ں   و ں    ں   ا‬ ‫ں اور    ں    ا ار ‬ ‫   ا‬

‫   ان    ‬ ‫ِ ‬ ‫ں ‬ ‫ وا      ‬ ‫ں  ل ‬ ‫ں  اور      ا‬ ‫ن    ا‬

‫ ر  ‬ ‫ ‬ ‫     وز ا‬ ‫    ض   ۔    در‬ ‫ِ‬
‫رت   ل        ‬ ‫ت  ر  اور  ‬ ‫ ‬ ‫رے    ‬
‫ ‬ ‫ وا  ا   م ‬ ‫           ‬ ‫   ‬ ‫د ‬ ‫ وا  ‬ ‫ن   ‬ ‫   ا  ا   ن         ‬
‫  ان   ا    ‬ ‫ ورک ا     م    ‬ ‫ و  ‬ ‫   ‬ ‫ن   ‬ ‫ وا  ‬ ‫     اس   ظ   وا  ‬
‫۔‬

‫ وا     د‪:‬‬ ‫م  ر      ‬ ‫ ‬

‫ص ا روں ‬ ‫    رت   ا  ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫  ں   س ‬ ‫ ‬ ‫   د‬ ‫ ‬ ‫دہ ‬
‫ اس   ‬ ‫   ‬ ‫    ا اب اس ‬ ‫ وا  ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫ص ‬ ‫ اور   ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬
‫ت ‬ ‫     اور   ل   وف  ا‬ ‫  ر       د ‬ ‫   ‬ ‫ ا روں     ظ  را  د‬ ‫ں  اور   ا‬ ‫ ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪151 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ن    ر   ۔‬ ‫    ر  ‬ ‫ اب ان  ں    ر  ‬ ‫  ۔ ذرا    ‬ ‫   ‬

‫ ‬ ‫     اب  ا‬ ‫   ‪٧٥٠‬ا اد   ر  ا ف    ا زت  ‬ ‫  ل         رت  ‬ ‫ڈ‬

‫   ا م آ د   ‬ ‫  ۔ ا‬ ‫  ں  م ‬ ‫ ‬ ‫   رو   ‪ ٤٠٠‬ا‬ ‫   ر    ‬ ‫  ر  ا ف   ا‬
‫  ت ‬ ‫   ‪ ٢٥٠‬ر‬ ‫   اس  رت ‬ ‫     اور ا‬ ‫ دا ں ‬ ‫ ‪ ١٨‬ا  ز    ڈی اے   او  ‬
‫   ‬ ‫   اس     وہ  ا‬ ‫  ؤ    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ر      دو ے  ا ظ       رت  ‬ ‫ ‬
‫ن   ‪   ٨٠‬ار ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‪  ٢٥‬ار ‬ ‫ ا‬ ‫ ا  ر رٹ   ‬ ‫   اور ‬ ‫   ‬ ‫‪   ٢٠٠‬ا      ‬
‫د  ۔‬ ‫ ا دی  ج       ‬ ‫ا‬

‫        ں  اس    ا ر ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫    ت        ا‬ ‫ز دہ  ‬

‫ ‪٢٠٠٩‬ء(‬ ‫ )‪ ٣‬ا‬ ‫ آن ‬ ‫   دو ی  ف ا  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   اور ا  ‬ ‫ ا ر ‬ ‫ر‬
‫       اس ‬ ‫         ان ‬ ‫ا   اور و ں ‪  ٢٠‬ے ‬ ‫     ا   ا  ٹ ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬
‫ ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫د    ‬ ‫ ا م آ د   ا  ‬ ‫    ۔ اس    وہ   ر رٹ         ا‬ ‫   ‬
‫ اور ‬ ‫ زا  ‬ ‫       ‪  ٤٠٠‬‬ ‫ ا‬ ‫ی  اور  ‬ ‫   ر    اس   ن    ‬ ‫   ‬ ‫ارب  ڈا   چ  ‬
‫ د  ‬ ‫ر  ہ ‬ ‫   ‪    ٣٥٠‬اد   ‬ ‫     ا‬ ‫   ‬ ‫   ا   ن   ا  ‬ ‫وں اے     ر    ‬
‫د  ۔‬ ‫ن   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪152 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫؟‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬

‫ ‬ ‫ آ      ‬ ‫      ت ‬ ‫ہ   ‬ ‫   ر      ‬ ‫ ‬ ‫  ام! ا  اس  م ‬ ‫ر‬
‫   آ ز    ‬ ‫ ‬ ‫     ا ں    ا    ‬ ‫ن    آ‬ ‫   ا ر     ف  ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫وا  اور  ا‬
‫     ‬ ‫  ۔  ا‬ ‫ِ‬
‫رت   ل  آپ    ‬ ‫    م ‬ ‫     اس    ا  ا ازہ  و    ‬ ‫ ‬ ‫ د   ۔    ‬
‫ اور ‬ ‫ وا    ‬ ‫ں   ‬ ‫  م ر      ان   ‬ ‫    ڑ ں   ا  ‬ ‫  رت ‬ ‫ا ر    ف ا‬
‫ ‬ ‫ر  ؤس‪  ،‬ج   ا‬ ‫     وہ  ر ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   د    ‬ ‫   ا ں   ر‬ ‫   ‬ ‫ا    ‬
‫  ‪ ٨‬‬ ‫ ‪  ٧‬اور  ا‬ ‫ ‪، ٦‬ا‬ ‫ ا‬ ‫ ا م  آ د    ‬ ‫ اور  ا م  آ د    وا    ‬ ‫ ر چ  ‬ ‫  رس‪  ،‬‬ ‫ ‬ ‫آ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ن   ر‬ ‫ دان  ا‬ ‫ ای ‪   ٧‬ا  ‬ ‫ ‬ ‫  ٹ       ‬ ‫ و ‬ ‫ک ‬ ‫   ان   ‬
‫ و ‬ ‫ وا  اور دو ے ا روں   ‬ ‫ ر    اس   رو    ان ‬ ‫  ر ‬ ‫   ‬ ‫   ا‬ ‫ن   ا  ‬ ‫۔ ‬
‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ ا ازہ      ۔ دو ی  ف ا  ‬ ‫   ‬ ‫    ت   د    ان   ‬ ‫ اور ر‬
‫ ز دہ ‬ ‫  ؤس    ر     ں  ا   ار  ‬ ‫    م   ‬ ‫ ا م  آ د     رت  ‬ ‫         ”ا‬ ‫ر ‬
‫ں    ا زت  دے    ا     د  ر   ۔ ‬ ‫ن   ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫  ت   ‬ ‫ ‬
‫  ۔‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ وا    ‬ ‫دہ  ان ‬ ‫  راض  ا   ‬ ‫ا ں           ا‬

‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ا ں    اس  ‬ ‫ ‬ ‫ِ‬

‫رت   ل  ‬ ‫دہ  ‬ ‫ن  آ  اور  ‬ ‫ وا    ‬
‫ن   ا    وا ن   ر ۔ )آ (‬ ‫ ‬ ‫۔ ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ا ا ت ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ر ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪153 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ر  ں؟‬ ‫ وا  ‬

‫ ا   ن   ‬ ‫ وا ن   اب ‬ ‫ہ   در  د‬ ‫ن“    ے   ا  ا ن و ‬ ‫     ‬ ‫”‬
‫     اُ  د    اور       ‬ ‫ن   ذرا  ا غ    رو‬ ‫ وا “    ا    ‬ ‫  ۔ ”‬ ‫  ے ‬
‫ اب   د ں   ‬ ‫ ‬ ‫   اُس   ‬ ‫       اور اس ‬ ‫ن    ھ دوڑ     ر ں ‬ ‫ ‬ ‫ ‪ ،‬ر‬ ‫     ا‬
‫       ڈرا   ر  ‬ ‫  ام   ا  ا  آ‬ ‫ ‬ ‫   ذر‬ ‫‪ ،‬‬ ‫       ادا ری     ‬ ‫   ‬ ‫ت   ‬
‫   ا       ا ں   ‬ ‫ ان    م     ‬ ‫ اور  رے آ   ں   ‬ ‫  ں   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫  ۔‬ ‫ذر        ‬

‫ ‬ ‫     اور  آ    ‬ ‫   ‬ ‫ وا     ؟  اس  ‬ ‫ ہ        ‬ ‫ں    اس   ت    ‬

‫ اس     رروا ں   ری ‬ ‫ دراز  ‬ ‫    ‬ ‫م ‬ ‫   ر   (‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ )‬ ‫ں   ‬ ‫ن     ‬
‫     ‬ ‫ و د‬ ‫     آ    اور  اس   ‬ ‫ ‬ ‫ وا      ا‬ ‫؟ اور وہ    و ت          ء  ‬
‫ں  آر   ۔‬ ‫  زاں و ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  دات  ‬ ‫ ‬ ‫ں    ا   وہ      د    ‬ ‫ وا   دی   ر    ‬

‫ ‬ ‫   و د   آ ۔ ‬ ‫  و      ‬ ‫ ‪١٩٩٦‬ء  ‬ ‫ ا از    رروا ں   ر   ۔   ‬ ‫ر  اور ‬
‫  ے   ‬ ‫  ا      ا   م    ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا م  د‬ ‫    ر   ر     ا‬ ‫اس  ‬
‫ں ‬ ‫ں اور د  ا‬ ‫          ل ‪  ٤٠‬ار   زا  ‬ ‫ ‬ ‫    ی    ج   ‬ ‫ وا  د    ‬ ‫‘آج ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪154 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫    ی   ‬ ‫  ۔اس     س د    ‬ ‫ل ‬ ‫ ا‬ ‫ں   ‬ ‫ دے    ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ا اد   ‬
‫“   ‬ ‫ ”ا ک ‬ ‫اہ ا  ا‬ ‫  ۔ اس  ج   ‬ ‫   ‬ ‫  ج اور     ‬ ‫ ‬ ‫  زوں   ‬ ‫ؤ  ‬
‫     اُن ‬ ‫  ر  ا ک ‬ ‫    ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ا   د ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا   ل آ‬ ‫   ‬
‫     ذ  و ر ا    ‬ ‫ ‬ ‫ ا    ‬ ‫    ح ا‬ ‫ ‬ ‫  و ں   وا      آ ی ‬ ‫ ‬
‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫  ا          آ د    ‬ ‫ر    دو ی  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  رپ  وا  ‬
‫ ‬ ‫  ز‬ ‫  ر  ل ‬ ‫   ‬ ‫ رہ     ۔  اس  ‬ ‫     اُن    ‬ ‫ اس  د  ‬ ‫ اورا‬ ‫ از  د‬ ‫ں ‬
‫  ار  د  اور    ”وہ  د    ‬ ‫   ‬ ‫ ا ک  ‬ ‫ ‬ ‫    ن  د‬ ‫ ” ن  ڈو“    آن  دی  ر رڈ   ا‬ ‫ وا‬
‫ ‬ ‫ں    ہ ‬ ‫    ا ں   ز‬ ‫  م   ر   ۔ اس   ‬ ‫   ‬ ‫ے     ‬ ‫ں اور ان   ‬ ‫ ‬
‫    م   ‬ ‫ے     ‬ ‫ ‬ ‫    وغ اور ا‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫   ا ت د   ۔ ا ک ‬ ‫اور   ‬
‫ ‬ ‫    ا‬ ‫ں     ‬ ‫ل          وہ  ‬ ‫ ‬ ‫ر   ۔“  ا ک  ا   پ     وڑوں  ڈا    آ   ر    ‬
‫   آ ۔   ‬ ‫د   اور ‬ ‫     اُس    ی   ‬ ‫‪  ،‬ا اس    ی  ا     ۔ ا   پ   ‬ ‫  ری ‬
‫ وا  ا  اے    دڈا ۔‬ ‫   ر    ‬ ‫     ڈا  اور ا  ‬ ‫اس   ا   پ    رو ری ‬

‫   اور  ا ک ‬ ‫ ‬ ‫  روں  ‬ ‫ اس   ان    ا اد     ر   ے   ے  ‬ ‫‪١٩٩٠‬ء   ے  ‬

‫ری ‬ ‫  ۔ ‪٢٠٠١‬ء  ‬ ‫ وا  ا   ں ‬ ‫ں      و   ا  ‬ ‫  ر   اور اس   ‬ ‫ات   د  ‬
‫  رج      ہ  ارت      ت   ‬ ‫   ‬ ‫ ڈا          ‬ ‫ وا     س ا  ‬ ‫ ‬ ‫ے   ‬
‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ا‬ ‫    ۔  ‪٢٠٠٧‬ء‬ ‫ ‬ ‫ ز دہ  ‬ ‫ ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫   ڈرا   ر    ‬ ‫ا ا ‬
‫  ۔ وہ ‬ ‫ ڈا    ‬ ‫ ‪٢٠٠٣‬ء  ا  ‪ ٢١‬‬ ‫ہ    ۔ اس     ا‬ ‫ ڈا  ‬ ‫   ‪ ٩٢‬‬ ‫   ‬ ‫ڈ ر‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪155 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ وا    ا ا  ‬ ‫     ‬ ‫  ‪ ،‬و ں  ام ا س   و  ‬ ‫  ری   ‬ ‫ داری اور ‬ ‫ ‬ ‫ر ‬ ‫ ا‬ ‫ا‬

‫   ‬ ‫ د  ‪    ،‬ر  اور‬ ‫ وا    ‬ ‫  ر   ‪ ،‬‬ ‫ں         ۔   ا   ں   ں  و‬ ‫ی  اب   ر  ‬
‫۔‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫دا‬

‫  ی ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫  اق     ت     ر  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫اس  و‬

‫ ‪ ٤ ،٤٥٠٠٠‬ڈا   چ ‬ ‫ وا    ا  ا ر   ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫  ں   ‬ ‫ ‬ ‫   ‪ ٩٠‬‬ ‫ اور اس   آ‬
‫   زا   ۔   رہ    ‬ ‫      اہ  ‬ ‫   دوران  ‬ ‫  ل    ‪   ٢٦‬ل     ز‬ ‫         ا‬ ‫ ‬
‫ط   ۔ ‬ ‫  ر ‬ ‫ ‬ ‫  ر    اور     ر    ‬ ‫ ا   ت  ‬ ‫   ‬ ‫     اس  ‬ ‫ا ادو   ر    وا  ‬
‫   ‬ ‫   ار د  ‬ ‫    ف   آن      ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ر  ‬ ‫ ذ  ‬ ‫  ر ‬ ‫   ا‬ ‫اس   رے  ‬
‫   اور اُس   ا م     ‬ ‫    د ے  ک ‬ ‫       ا‬ ‫” ن ا !    ک اور  ف  م         ز‬
‫   ‬ ‫ اور ‬ ‫    ر    ں۔“ ذرا  رة ا ل   اس آ     ر ‬ ‫ د  اور ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   د    ‬
‫   ر ؟‬ ‫    ن‪ ،‬وا   ار     ‬ ‫ں   ا  ‬ ‫  د ا  ‬ ‫ ‬ ‫ آج   ‬

‫ اﻪﻠﻟ ﻓَ َﺴ ُﻨْ ِﻔ ُﻘ َ‬
‫ِﻴﻞ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫﴿إ َِن اﻟ َّ ِﺬﻳﻦ َﻛ َﻔﺮوا ﻳُﻨ ْ ِﻔ ُﻘ َ‬
‫ﻮ‪َ‬ﺎ  ُﺛ َّﻢ ‬ ‫ﻮن أ ْﻣ َﻮا َﳍ ُ ْﻢ ﻟﻴ َ ُﺼ ُّﺪوا ﻋَ ْﻦ َ ﺳ ِ ّ‬
‫َ‬ ‫َ ُ‬ ‫ّ‬
‫ِ‬
‫ﻮن  َواﻟَّﺬﻳ َﻦ َﻛ َﻔ ُﺮوا إ َِﱃ ٰ َ ﺟﻬَﻨَّ َﻢ  ُﳛ ْ َﺸ ُﺮ َ‬
‫ون ﴾‬ ‫ﻮن ﻋَﻠَﻴ ْ ِﻬ ْﻢ  َﺣ ْﺴ َﺮةً  ُﺛ َّﻢ ﻳُﻐْﻠَﺒ ُ َ‬
‫ﺗَ ُﻜ ُ‬
‫﴿اﻷﻧﻔﺎل‪﴾٣٦ :‬‬

‫   ‬ ‫ ا    راہ   رو‬ ‫   ا   ل ‬ ‫    گ     وہ  چ ‬ ‫”  ‬

‫  ت ‬ ‫ ‬ ‫     آ )   ل   چ   ( اُن    ‬ ‫ا ) ( اور   چ  ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪156 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ۔“‬ ‫ ‬ ‫    ف ‬ ‫ب  ں   اور       وہ ‬ ‫ اور آ  ‬

‫ ‬ ‫    ں ‬ ‫و‬ ‫ ‬ ‫ رب ‬ ‫   ا‬

‫    ت‬ ‫ِن ‬ ‫ آ  ‬ ‫ ‬

‫۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ‪  ،‬اس   ت    ا ازہ   م  آد  ‬ ‫ اور  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ وا     ا    ‬

‫  ۔  اق   ا    ‬ ‫ ا وز ‬ ‫   اور وہ    ر  ں    ر   ‬ ‫  ن   ‬ ‫ں    ت ان   ‬ ‫ا‬
‫ آ  وا   ڑ ں      ‬ ‫   دا  ‬ ‫ وا     ہ   ں    ا   ڑ ں    ‬ ‫  ‪     ،‬‬ ‫ر  وا ت    ‬
‫     ‬ ‫ د  ا اد  ن ‬ ‫   دے  ری۔ ا ر ‬ ‫   اور اس    ڑی در‬ ‫   دی۔ ڈرا  ر   ‬ ‫ ‬
‫  رے   ۔     ب    ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫   وہ       د ے  ن            ں    ا ‪ ،‬‬
‫ وا    ژی   و  ‬ ‫ د  ‬ ‫   ‬ ‫ں    ر‬ ‫  ا    ‬ ‫  ۔    ان  و‬ ‫ ‬ ‫   و ز  د‬ ‫ا  ‬
‫  ۔‬ ‫   ‬ ‫   د‬ ‫ن اور د  ‬ ‫   اور    اق ‪ ،‬ا‬ ‫  م   ‬

‫  ‪ ،‬‬ ‫  ری   ‬ ‫  اق            ‪ ،‬اس   ا ال  ھ او ر        اُس  د   ‬ ‫ ‬

‫    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ا  اس     ا  ‬ ‫   ‬ ‫ن ا  ‬ ‫ر   اور   ”‬ ‫   درد   ‬ ‫   دل ا‬
‫  ۔‬ ‫    ف ا   ل ‬ ‫اق  ۔ اس ‬ ‫را    ر          “    ن   �   ‬

‫ وا    ز  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ڈ ر‬ ‫ ا‬ ‫ اور   ل  ‪٢٠٠٧‬ء‪  ،‬ا‬ ‫  ر  ‬ ‫   ‬

‫ وا    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا   ا ن ‬ ‫ ا‬ ‫ا  ‬ ‫ا   اق    ر  ک    ف  ر   ۔ در ن    ڑی ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪157 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫۔  ا  ‬ ‫۔وہ  ک   ا   ف  ی   ر ری    ر  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  و ف   ڑ ں   ے   ‬

‫   ا  ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ر  ۔ ا    ا   ڑی  ک   دا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ز د  رو   ا   ‬ ‫  م ‬
‫ وا  ‬ ‫ر ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ڈرا ر  اس     ت       ۔  ا  ا‬ ‫  را  ‬ ‫ ر    ‬ ‫ا   ر    ا‬
‫   ‬ ‫ ا      ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ری  ڑی ‬ ‫ ‬ ‫ ذ  داران    ں   اس  ڑی      ل د ۔ ‬
‫ ا ۔  گ ‬ ‫   ‬ ‫   آ ۔ ا     را  ر  ک ‬ ‫   وہ آگ   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫اس   ‬
‫  د‪،‬۔ اس ‬ ‫ہ   اور     ”د‬ ‫  ۔ اس  ڑی       ا‬ ‫  ڑ ں    د  د   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬
‫    م   ف  ا      وہ ‬ ‫   ا   د‪  ،‬اس     ی  اور  اس    ا     ار   ۔  اس  ‬ ‫    ا  ‬ ‫ ا  ‬
‫ں ‬ ‫ں    وں   ‬ ‫ ‪ ،‬ا     ز  اور ا    ‬ ‫ روڈ     آ  اور ا    ‬ ‫    ا   ا‬ ‫   ‬
‫   ‬ ‫ د  ‬ ‫ وا    اس ا‬ ‫۔ ‬ ‫   آ        ‬ ‫ ‬ ‫      ں اور     ‬ ‫ ‬ ‫ری  ۔ ‬
‫۔‬ ‫ ‬ ‫ ‪ ٢٨‬ا  ‬ ‫زد   آ  ‬

‫۔  اُس    ا  ا و      ”    ‬ ‫ں ‬ ‫  ر    اس  وا         ر  ‬ ‫ ‬ ‫ا  و‬

‫ ‬ ‫ د ۔      ا  دس  ‬ ‫ ‬ ‫    ظ  م  ش ‬ ‫ اور  ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ر ں  اور   ں     ڑ ں  ‬
‫    ۔ اس    ں    ر ‬ ‫ اس   د غ    ڑ  ‬ ‫ ا  ‬ ‫ د  ‬ ‫ا        ‬ ‫         ‬
‫ں    ن د   ۔“ ‬ ‫           ا    ‬ ‫ ‬ ‫ د    ‬ ‫   ر   ‪   ،‬‬ ‫   ا  رو    ‬
‫  را      ‬ ‫  م ‬ ‫ ان  در وں          ا‬ ‫ وا‬ ‫ں    ذ  ‬ ‫م  ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ن ‬ ‫ا  ا‬
‫ل اور د  ‬ ‫ ا    ‬ ‫ رب و ‬ ‫ں     ر‬ ‫   اور آز‬ ‫   در‬ ‫    ی  رت     ا‬ ‫؟  آز‬
‫   ‬ ‫  آن    ا   ن ‬ ‫  اب   ‬ ‫ ‬ ‫  ت و ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪158 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫﴿أ َ ْم َﺣ ِﺴ ْﺘُ ْﻢ أ َ ْن ﺗَ ْﺪ ُﺧﻠُﻮا ا ْﳉَﻨَّﺔَ َ و َﳌَّﺎ ﻳَﺄْﺗِ ُﻜ ْﻢ َ ﻣﺜ َ ُﻞ اﻟ َّ ِﺬﻳ َﻦ  َﺧﻠ َ ْﻮا  ِﻣ ْﻦ ﻗَﺒْﻠِ ُﻜ ْﻢ ﻣَ َّﺴﺘْ ُﻬ ُﻢ ‬
‫ﻮل اﻟ َّﺮﺳﻮل واﻟ َّ ِﺬﻳ َﻦ آ َﻣﻨُﻮا ﻣﻌ ُﻪ ﻣ َﱴ ﻧ َ ْﺼﺮ َ ِ‬ ‫ْ‬
‫ اﻪﻠﻟ ﴾‬
‫ََ َ ٰ ُ ّ‬ ‫اﻟْﺒَﺄ َﺳ ُﺎء َ وا َّﻟﻀ َّﺮ ُاء َ و ُزﻟْﺰِﻟُﻮا َ ﺣ َّﱴٰ ﻳ َ ُﻘ َ ُ َُ‬
‫﴿اﻟﺒﻘﺮة‪﴾٢١٤ :‬‬

‫  ت ‬ ‫     ان  ں ‬ ‫      ؤ   ‬ ‫       ‬ ‫”        ‬

‫ اور وہ    رے ‬ ‫ ‬ ‫  رے‪          ،‬ر       ان     اور ‬
‫ آ  ‬ ‫   ‬ ‫  را‬ ‫  ( ر ل اور  اُن   ا ن ‬ ‫  ں     )و‬
‫۔“‬ ‫(‬ ‫)آ‬ ‫د) (‬ ‫ا‬ ‫ ا     د‪،‬د‬

‫  م ‬ ‫ب د ں    ت آ‬ ‫ اور ‬ ‫‪   ،‬‬ ‫   ‬ ‫  د         ‬ ‫اور   ا  ‬

‫د    ‬

‫ﻳﺐ﴾ ﴿اﻟﺒﻘﺮة‪﴾214 :‬‬‫ﺮ‬‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ﻗ‬‫ ‬ ‫﴿أ َ َﻻ إ َِن ﻧ َ ْﺼ َﺮ َ ِ‬

‫ اﻪﻠﻟ‬
‫ٌ‬ ‫ّ‬ ‫ّ‬
‫  ۔“‬ ‫”  ر  ا     د ‬

‫     ا  ‬ ‫ اس ا از           ‬ ‫ وا    آ     ر و ‬ ‫    ں   ‬ ‫ن   ‬

‫ و  وا ت  ‬ ‫   آ  وا ‪  ،‬‬ ‫ ‬ ‫ر ‬ ‫ ز دہ     ں    ا‬ ‫ت   ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ن     زل  ‬ ‫ا  ‬
‫    رت    زل ‬ ‫ن   آ‬ ‫ ‬ ‫ وا      ‬ ‫       وا  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫       ‬ ‫ہ ‬
‫   اور  ۔‬ ‫اق‪ ،‬‬ ‫    دہ داری  “   ‬ ‫     ”      ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪159 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ن    ر  ‬ ‫   آڑ      ‬ ‫   ‬ ‫  رت  ‬ ‫ ا م  آ د    ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬

‫ں   ‪   ٢٠٠‬‬ ‫ا ‬ ‫ا  ۔ ا م آ د ‬ ‫   ‬ ‫  رت ‬ ‫ ا  ارب رو    ا‬ ‫۔ ‪ ١٨‬ا  ر  ‬
‫  ں      اد ‬ ‫ ‬ ‫   اور  ل  ل  رق  “ ا      ا  ‪ ٧   ٦‬ا اد   ر‬ ‫   ‬ ‫زا     ا    ‬
‫ ا اد    ‬ ‫م ‬ ‫          ؤس    ر    وہ      ‬ ‫  ۔  اس     وہ   رت  ‬ ‫   ‬ ‫ڈ ھ   ار    ‬
‫ ا  ا    ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ وا  ا  ‬ ‫    ۔“ ‬ ‫ ‪  ٤   ٣‬ار  ‬ ‫  اد ‬ ‫ ر   ۔ ‬
‫    وع   د   ۔ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ز ں    ر ر  وا  ا‬ ‫   ر   ۔   اردو اور ‬ ‫ڈ  ں   ‬ ‫ ر‬
‫   ان    ں  ت ‬ ‫ہ ‬ ‫  رم     ‬ ‫ و‬ ‫د  ۔ ا‬ ‫    رم ‬ ‫ ‬ ‫ وا    و‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫اس ‬
‫ ا  ‬ ‫ت   ‬ ‫  ۔ ‬ ‫     ‬ ‫ن      ڈ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫ اردو  اور  ‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫ ‬
‫   د  ‬ ‫  رم د      ‬ ‫ وا    ا  اے ڈاٹ  م   ا  ‬ ‫ڈاٹ ‬ ‫ ‬ ‫  ر   م   و  ‬ ‫ا‬
‫ر  ۔‬ ‫ ‬ ‫ں     ‬ ‫ ز ں    ر ر  وا  ا‬ ‫ز ں    وہ اردو اور ‬

‫ ‪ ١٦‬‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫ ‪  ٢٢‬ا اد    ‬ ‫ں   ‬ ‫ وا    ذ  داران     ا    ‬

‫ وا    ذ  داران ‬ ‫  ہ   ‬ ‫ ‬ ‫ڈ ا   ر و ا ان  ۔ دو ی ‬ ‫ وا  اداروں   ر‬ ‫ا اد   ن    ‬
‫ وا    ‬ ‫ ‬ ‫ں    راہ   ؤں     ون  ‬ ‫ ا دی  ‬ ‫ ر  وا  ‬ ‫ ‬ ‫  ا  ‬ ‫   ر  وا‬ ‫ را‬
‫    ۔ ‬ ‫     ز دہ   ا    ‬ ‫ ا ل     رہ   ا  ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ‪  ٤‬‬ ‫ ڈ‬ ‫ا   روں        ‪  ٧‬‬
‫   ا   ر     ر  ‬ ‫ ا‬ ‫ ا‬ ‫  ی  ا  ا‬ ‫ ‬ ‫ وا  ذ  دار    ا‬ ‫ ڈ س    ‬ ‫ ‬ ‫دو ی  ‬
‫ں   ے ‬ ‫   ر  ‬ ‫ں    ث ‬ ‫ وا    ا  و           ور     ا ار  ‬ ‫ آ ‪    ،‬‬
‫ں ‬ ‫ن آ    اور ا  ‬ ‫ ڈ س دو رہ ‬ ‫ ‬ ‫ ر ر    ‬ ‫ ‬ ‫    ل د   ‪ ،‬‬ ‫     ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪160 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫دو رہ  وع      ۔‬

‫   ر  ‬ ‫ں    د‬ ‫ وا    ا   ر  ا م  آ د    ‬ ‫   ‬ ‫ت   ف   وں     ود  ‬
‫  ۔  دو  وا ت     رے    ‬ ‫ ‬ ‫ آ  رو  ا ر  ‬ ‫ ذ‬ ‫ں   ‬ ‫   ر    ‬ ‫   ‬ ‫ وہ  ا‬
‫ک  ڑ ں   رو      ‪ ٤‬‬ ‫   دو ‬ ‫ ‬ ‫ آ ‪ ،‬‬ ‫   رات   ‬ ‫ت   اس  ح       وا  ‪ ٢٥‬ا‬
‫ ‬ ‫       ا ں‬ ‫ ان   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ک ا  اور آ  ‬ ‫ ‬ ‫۔ ان    س ا‬ ‫  ار ‬ ‫ا‬
‫    ‪   ،‬ں ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ر  ‬ ‫ر ‬ ‫     ان  ا اد    ‬ ‫ وا   رڈز     ر   ا ‪  ،‬‬ ‫ا   رف  ‬
‫ں د  اور ان ا اد    ا     ‬ ‫ ا ز  راً    ۔ اُس   ا  ا  او   د‬ ‫ ‬ ‫    ر  آ‬ ‫  رت ‬ ‫ا‬
‫  را ‬ ‫ وا    ا   روں    ف اس ‬ ‫ ‬ ‫  ری   ا‬ ‫  ی ‬ ‫ ‬ ‫ آ ۔ ‬ ‫۔ دو ا وا  آب  رہ ‬
‫   اس   ا   ڑی ان    ڑی   آ   ی   دی  ۔‬

‫  ر     ا   ر    ‪   ٥٠٠‬زا  ‬ ‫ں ‬ ‫ وا    ‬ ‫  ا    ‬ ‫ت   ‬ ‫ا‬

‫و‬ ‫   ‬ ‫ )  ‬ ‫ں     ا رٹ     ر   ۔  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫د   ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫  ۔ ا  ‬ ‫  رآ  ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫)‪ High Utility Multipurpose Vehicle‬ی آ دی   آ‬
‫     ‪ ٥٠٠‬‬ ‫ رو     ۔ اس   ا ازہ   ‬ ‫ ا   وڑ  رہ ‬ ‫  ار ڈا      ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‬
‫ں   ری ‬ ‫ وا    ‬ ‫   ر   ۔   ور      ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫     ‬
‫      ۔‬ ‫  ا    ‬ ‫ دو ‬ ‫ وا     ور   ‪  ٤٠‬وں   ‬ ‫۔ ‬

‫   ‬ ‫   اب  آ    اُن  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ت      آج    ‬ ‫ر    اُن   م  ‬ ‫   ا‬

‫ں ‬ ‫ ر “         رت    ا‬ ‫ ”‬ ‫ از م      اور  ا  ‬ ‫ وا   ”راز“  ‬ ‫ ‬ ‫ف      و  ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪161 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  وع    ۔‬ ‫  را ‬ ‫ ‬

‫ہ   ‬ ‫ِ   ‬ ‫  ر   ۔ ‬ ‫ ‬ ‫  ن ‬ ‫   اس   ری      ‬ ‫     د  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫ڈ ‬ ‫ اور  ر‬ ‫ دان‪     ،‬ر  ‪  ،‬ا رات  و  وی  ‬ ‫   ‬ ‫ آ  ا  آ    ‬ ‫   ‬ ‫   اس   رے  ‬
‫د  ۔‬ ‫ ‬

‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ں‪  ،‬‬ ‫ ا‬ ‫‪  ،‬ا اج  و  ‬ ‫دازان  ‬

‫ِ‬ ‫   ر‬ ‫)‬ ‫ ‬ ‫دہ  ‬ ‫ن   ‬
‫ واری  ا ‬ ‫ دل  و  ن  ‬ ‫وں    ‬ ‫ ‬ ‫ و  ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫   از  د‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  ( ت ‬ ‫ ‬ ‫دان  اور  ‬
‫   ‬ ‫   اور  س د    آگ     ‬ ‫۔   درا‬ ‫         ‬ ‫“    ان د  ‬ ‫ر    ۔ اس  وہ   ” د ا‬
‫     آگ ‬ ‫   اور ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ں   ‬ ‫ و  اری     ‬ ‫   ‬ ‫   ا‬ ‫ اس ‬ ‫   ‬
‫     ا   م    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫س  د    ان     ب  و  اذ ن     ی   ح  ا‬
‫      ۔  ِ‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫ِ ‬ ‫ آ ؤں    ف   ان    ا دی   ا ر     اور  ص و  س    ر ں   ‬ ‫و دار ں    و د   ‬
‫ں    ا  ‬ ‫ ‬ ‫  ( اب  ‬ ‫   ا ؤ   ور   ک  ا‬ ‫ ‬ ‫ ان    ‬ ‫    )‬ ‫    ن  ر    ‬
‫ ڈا وں    رت   ‬ ‫   ان  وں‪   ،‬ا   راک   ا‬ ‫    وع   اور ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ت   ‬
‫    را  ن ا ۔‬ ‫   ‬ ‫ا  ‬ ‫ د      ا ں   ا  آ ؤں  ‬ ‫ د‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫ِر ‬

‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا اد   ‬ ‫  ‬ ‫ ر ڈ ‬ ‫  ن  ی اور ‬ ‫  ار  ا وار ‬ ‫   ‬ ‫ا‬

‫ ڈا    ‬ ‫ن      ں   ‪ 7.5‬‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ر     ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  “    ان د   ‪ ،‬ا‬ ‫” ی ‬
‫  ‬ ‫ں   د‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬اس ا اد   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫۔ ا‬ ‫ ڈا  ‬ ‫   ‪1.5‬‬ ‫ا اد    ۔ ا اد   ‬
‫     ‬ ‫ اور  ج   دی ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ‪ ،‬وہ  اہِ را‬ ‫    ف   دی ‬ ‫ا ن    ۔       ا اد ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪162 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ۔‬ ‫   ‬ ‫ اب    ر ‬ ‫ ر    ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫اس    ف ا‬

‫ ا    اوز ‪ ،‬‬ ‫ و  ج   د    ‬ ‫ ‬ ‫       اس ا اد    اہ را‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫اس  ر ا‬
‫‪Check and‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ا‬ ‫ل ‬ ‫ ا‬ ‫‪  ،‬اور    اس  ‬ ‫ اداروں    د  ‬ ‫ں  اور  ‬ ‫ ‬
‫ ان   ا ں    ا  د ن  داری    ‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫۔    ا  و  ‬ ‫   ‬ ‫‪   Balance‬م  ‬
‫    ر ڈا   وع  د ۔‬ ‫” ے“   ‬

‫ ‬ ‫  ے ‬ ‫  ا     ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫    د  اس روٹ  ل   د‬ ‫   ‬ ‫اب ا‬

‫ ا  ڈ  ‬ ‫ ‬ ‫ ر ڈ   وک   ‪  ،‬ا م  آ د     ت  ا‬ ‫ ‬ ‫    ۔  او    ‬ ‫  د  را‬ ‫ ا‬ ‫دان  ‬
‫           ‬ ‫ز   ‬ ‫ ا        ‬ ‫ ا  ‬ ‫   ‬ ‫  ا  ڈی ‬ ‫ ‬ ‫      ر     ا‬
‫ و دو  ‬ ‫ د    د‬ ‫ ‬ ‫    وڑ ا  ر      ‬ ‫ ار ب ا ار   ‬ ‫۔ ا  ‬ ‫از  د را ں    وغ د  ‬
‫‪ ،‬اب ا  وہ ‬ ‫ں    د   ‬ ‫ں   ا ڑ  وا  ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا ن   ‪ ،‬ار اد   را  ا ر   اور ‬ ‫ ‬
‫  ‬ ‫    ر ۔   ”‬ ‫     ‬ ‫ اس   ‬ ‫  رہ    ا اُن   ‬ ‫     ر      ز د‬ ‫ دو    ‬ ‫د‬
‫   دے ر ۔‬ ‫ ‬ ‫   اب     ‬ ‫  ض“ ان ‬

‫‪ ،‬‬ ‫  ا     ‬ ‫  ر  زرادری  ‬ ‫ ‬ ‫     ”‬ ‫ ‬ ‫ا  ڈ  ‬ ‫ ‬ ‫ا   ف  ا‬

‫  ر   ا  ‬ ‫  ر   زوں ‬ ‫  ر  ‪ ٣‬ارب ڈا    ا اد  ری      ‪ ،‬‬ ‫ ا اد       ‬ ‫دی اور ‬ ‫ا‬
‫ وز   ا  ‬ ‫ دو ی   ف  ‬ ‫  ۔“  ‬ ‫  ز  ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ذر‬ ‫ اداروں  ‬ ‫ اور  ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫   ‬
‫ ا اد   ‬ ‫ د     ف ‪  ٩٧‬وڑ ڈا    ا‬ ‫   ‪ ٣‬ارب ڈا  ‬ ‫دہ ‬ ‫   ‬ ‫         ”ا‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ا‬ ‫ ‪ ١١.٥‬ڈا    ا اد    ا      ‬ ‫     ‬ ‫  ۔  ی ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪163 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫د  ے۔“‬

‫ن   ا    اواز   ذر  ‬ ‫   ا  ‬ ‫         ”ا‬ ‫ن  ا‬ ‫ د   ر    ‬

‫ ‬ ‫    ری ا‬ ‫   ا اد   ‬ ‫   ‬ ‫ری اداروں   ا  ا ا ت   ‬ ‫ ان   ‬ ‫ا اد دی   اس    ا ‬
‫ ‬ ‫۔  ‬ ‫  ہ   ‬ ‫   ‬ ‫     دو ں  ‬ ‫م   ‬ ‫ ا  ‬ ‫  ری    اور  ا      ‬ ‫  ت ‬
‫۔“‬ ‫   ‬ ‫ ا ر   ‬ ‫ ا‬ ‫ دے اس    ا ‬ ‫   ا اد ‬ ‫   ا‬

‫ ا  ‬ ‫وں    ذر‬ ‫ ا ب          ”ا    اوز  ا  د      ‬ ‫ و  وز   ر  ‬

‫     اس   ‬ ‫  ا  م ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا    او ڈ       ‪ ،‬‬ ‫      ؟   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ے  ا‬
‫  ۔ اس ‬ ‫   ‬ ‫ل ‬ ‫            ز ا‬ ‫ت  ں  ۔ اس   ‬ ‫  ں   اور     ‬ ‫   ‬ ‫س   و‬
‫   د  ‬ ‫  ۔  ا زا    اوز    ا‬ ‫   ‬ ‫ں اور ا    اوز   دی     وہ ‬ ‫ ‬ ‫ ا اد ‬ ‫ح ا  ا‬
‫      ڑ ں  اور   ی   ی ‬ ‫ ا    اوز    ز دہ    ‬ ‫ ‬ ‫ل ‬ ‫     اور  ا   ا      ا‬ ‫ل ‬ ‫ ان    ا‬
‫  ۔“‬ ‫   ا  اس  ح  ا   وہ   وا     وع   ‬ ‫ا  ‬

‫   ‬ ‫    ۔ ا  ‬ ‫ ا اد  ‬ ‫ن   ا‬ ‫       ‬ ‫ر ڈ  وک       ”    ‬

‫ آ  ‬ ‫ ذ‬ ‫ن   ‬ ‫   آ ی          ‬ ‫ری     ) ازاں   ہ  ‬ ‫ اس      ‬ ‫ن ‬ ‫ا ان  ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ں  ا اد    ‬ ‫ں    م   ‬ ‫   ‬ ‫ر       ( وہ  از  دو ں  ‬ ‫     ‬ ‫ا  ‬
‫؟‬ ‫  چ ‬ ‫     ا اد  ں اور ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ا‬

‫ن ‬ ‫ی ادارے را ں رات ‬ ‫ ‬ ‫ وا  اور ا‬ ‫    ورت     ‬ ‫ن    ام     ‬

‫ ‬ ‫ اور  اس  ”‬ ‫    م   ‬ ‫ ا‬ ‫ آ   ں  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا     د‪   ،‬ت  اور  ‬ ‫ آ ۔  ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪164 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ل    ر   ‪    ،‬‬ ‫    ار     ر  ا‬ ‫ آ‬ ‫ ا  ر‬ ‫ ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ر    ‬ ‫“   ‬
‫ل   ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫          ور   ا  ‬ ‫   ‬ ‫ و د   د ۔ ‬ ‫    ا   رروا      ‬
‫   ‬ ‫  ار   ۔  ا  ‬ ‫    ول  روم    ‬ ‫ وا  ‬ ‫    ی ‬ ‫     ‬ ‫ اور        ا م  و  ا ام  ‬
‫ی ‬ ‫   ‬ ‫ وا    ‬ ‫ اڈے       ہ  و   د    د ) د  ر    دو ں   ت  ‬ ‫   اس  ا‬ ‫ ‬ ‫ت ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ز   ‬ ‫  ول       ( ا   ح      ‬ ‫     ‬ ‫ اوراس     را  ڈ‬ ‫ ر  ‬
‫ ‬ ‫ دو ا  آ‬ ‫     ا‬ ‫ ‬ ‫  ں ‬ ‫ ا اج    ‬ ‫د ‬ ‫ن   ‬ ‫وا ف  ا از       م  د    اب  ا‬
‫   اور  آ ہ    ‬ ‫ اور  اس     دات     ب  ‬ ‫ن          ا‬ ‫   ‬ ‫۔  ا ض‪  ،‬‬ ‫د ‬
‫ ر   ۔ )ان  ءا (‬

‫﴿وﻣﺎ اﻟﻨَّ ْﺼﺮ إ َِّﻻ ِﻣ ْﻦ  ِﻋﻨْ ِﺪ َ ِ‬

‫ اﻪﻠﻟ اﻟْﻌَﺰِﻳ ِﺰ ا ْﳊ َ ِﻜ ِ‬
‫ﻴﻢ﴾ ﴿آلﻋﻤﺮان‪﴾126 :‬‬ ‫ّ‬ ‫ُ‬ ‫ََ‬
‫ وا   ۔“‬ ‫ اور ‬ ‫      ف       ز د‬ ‫”اور  د    ف ا  ‬

‫ واد ں   ‬ ‫ں   ‬ ‫ وا ں اور آز‬ ‫   و ہ اُس   ا  و وں   ا ن ‬ ‫ا       ت )‬

‫ ا    ‬ ‫ِ‬
‫ت ا  ا‬ ‫ن   ‬ ‫    و   اق و ا‬ ‫ وا ں      (    ‬ ‫    ر ‬ ‫ و ا‬
‫ ‬ ‫ں    ”‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ا            ا   ری ‬ ‫دہ  ‬ ‫ وا    ‬ ‫  ر ر    اور ‬ ‫ ‬
‫ں   ‬ ‫  ں ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ل ‬ ‫   د  ر    اور اب ا  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا دی“   ‬
‫ دو ی   ف   ام ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ا    ا د   ل  ‬ ‫ ا م     وں  ‬ ‫  ف ‬ ‫ا‬
‫ں    ا د   ۔‬ ‫ن        رت   ‬ ‫   ‬ ‫   ر      ا‬ ‫ا س      ور  ا    ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪165 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ب   ا  اب       رو  ‬ ‫   ا‬ ‫  ح  ن   ‬ ‫ر   ت  ام ا س      ام   ا‬

‫“   ‬ ‫ن     ڑوں     ا  د ٰی  دار  ‪   ،‬م   د”  ‬ ‫   ا‬ ‫    وہ    ‬ ‫   ‬ ‫ا      وہ    ‬
‫   ‬ ‫ ا       ے   ا     ت ‬ ‫   د    ‬ ‫ن   ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫  ا‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ا     ف  ر‬ ‫ ‬ ‫ دل ‬

‫ ‬ ‫ا ں ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬وہ ‬ ‫ ‬ ‫د‬ ‫  ت   ‬

‫‪ ،‬‬ ‫    ض  را     ا  ‬ ‫   ‬ ‫ں     وار   ا      روک   ا‬ ‫   ‬

‫ و ‬ ‫ن و ا ق    ا    ‬ ‫  ح  ا‬ ‫ اُ   ح  ان     آ    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ن   ام    ‬
‫ت   ‬ ‫      ے   ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ان    ‬ ‫   ‬ ‫ِ  ک ‬ ‫    ِ   ور  ‬ ‫ ‬ ‫د ‬
‫   ‬ ‫     ‬ ‫  ۔ ا ں     ‬ ‫ وا  ‬ ‫ف و     ر  اور ‬

‫ِِ‬
‫ْﺘُ ْﻢ ُﻣ ْﺆﻣﻨ َ‬
‫ﲔ﴾ ﴿آلﻋﻤﺮان‪﴾١٣٩ :‬‬ ‫﴿ َو َﻻ ‪ِ َ‬ﻨُﻮا َ و َﻻ  َﲢْ َﺰﻧُﻮا  َوأَﻧْﺘُ ُﻢ  ْاﻷَﻋْﻠ َ ْﻮ َن إ ِْن ُﻛ‬

‫  ۔“‬ ‫ ر    ا    ‬ ‫     اور      ؤ اور     ‬ ‫”اور ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪166 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ اوراڈے‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫  ج اور ‬ ‫ا‬

‫   اور ‬ ‫  م ‬ ‫   ‬ ‫ن  ں   ‬ ‫ اڈے ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اور   ا‬ ‫ا‬
‫ں   ‬ ‫ں    ۔ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ک ‬ ‫ ‬ ‫ں    ں   اُڑا  اور ا‬ ‫ اڈوں   ‬ ‫ا  ‬
‫   ر  ‬ ‫ ورک ‬ ‫    ری د    ا  ‬ ‫ ا‬ ‫   درا‬ ‫   ا   دار ادا ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ اور ا‬
‫    د  ‬ ‫ وا  آر       ت   ر     ب ‬ ‫ ‬ ‫  ن   ‬ ‫   ا  ‬ ‫ ‬ ‫ اور ا  ا‬
‫  ۔  اس     وہ  ان ‬ ‫ر  ر ‬ ‫  ت ‬ ‫   ذر‬ ‫ں    اور  ‬ ‫   ارزاں  ‬ ‫ و ں    ‬ ‫   ‬ ‫اڈے  ‬
‫   ذ  ‬ ‫ ‬ ‫ک    ا ا  ‬ ‫ ‬ ‫    ون ‪ Armageddon‬ا‬ ‫         ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫اڈوں    ا‬
‫ ‬ ‫   اور  د ل    ‬ ‫  ت  روا    ‬ ‫   ‬ ‫ ان    ‬ ‫      ں ‬ ‫ اور  آ ر        ‬ ‫ا د‬
‫   اور ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ دے    اُس     ا   ن    ‬ ‫ د ل    ‬ ‫   اور  ا‬ ‫ وا  د‬ ‫       ‬
‫  ز   ‬ ‫  ے  ۔   ا‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‬ ‫ں      ف   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ و ‬
‫ہ   ج ‬ ‫ ا  ‬ ‫ وا  آر     د   دی  ۔ ‬ ‫    ری  ُد    ا  اڈوں اور د     ر    ‬ ‫ ا‬
‫ ‬ ‫۔ اس    ل  اق   ‬ ‫  ُ   ر د  ‬ ‫    ر   ‬ ‫ اور ان   ‬ ‫     ‬ ‫ں   رہ    ا‬
‫  م ‬ ‫ ‬ ‫ وا    د‬ ‫ن   ا م آ د   ‬ ‫ ا ز اور ‬ ‫ اور ڈ‬ ‫ن    را ‬ ‫ زون اور ا‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ درج     ر   ۔‬ ‫ ‬ ‫   ان اڈوں   ‬ ‫   ا   ا   ن  ۔ ا  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪167 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ اڈے‪:‬‬ ‫ ا‬ ‫اق ‬

‫ و  ا دی  ا اج ‬ ‫ ا‬ ‫  اق  ‬ ‫   اس  و‬ ‫    ول  ‬ ‫   ا‬ ‫  را  ‬ ‫   اس  و‬ ‫و‬
‫ ا ء  ا  ‬ ‫  ج     اق  ‬ ‫     ا‬ ‫   ‬ ‫   ا      ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ں     اد    ‬
‫ ڈا  ‬ ‫   ا‬ ‫  ۔ ‬ ‫     ان      رد ں ‬ ‫ ڈرا    ‬ ‫ن ا‬ ‫م ‬ ‫  رے ‬ ‫ڈرا  ر  ‬
‫ن ‬ ‫      ل ر      آپ   ا    در ر         اور ‬ ‫ ‬ ‫   وا  دا ر  ن   آج آپ ا‬
‫ ‬ ‫د  ۔  ں    ا ق   ‬ ‫ اڈا ‬ ‫    ا ا‬ ‫   ‬ ‫ں      ۔  اد   آ‬ ‫ آپ   ‬ ‫م   ‬
‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫  د ‬ ‫ زون     م       دی  د‬ ‫  ول      ر   ۔  اس     وہ   اد     ر  ‬
‫  ا    اور ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ل    ر          ‬ ‫ اڈوں     ر    ا‬ ‫   ا‬ ‫   ‬ ‫  و  اور   ام  ‬
‫ وا    اڈے  ۔‬ ‫  ج اور ‬ ‫   ا‬ ‫ا ق    م ‬

‫    ۔‬ ‫      ‪ ،‬ان  ں   ‬ ‫  ں     ‬ ‫اب    اق   ا رہ ا‬

‫۔‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫‪-1‬‬

‫۔‬ ‫‪ ،‬‬ ‫دوش ‬ ‫‪-2‬‬

‫۔‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫‪-3‬‬

‫۔‬ ‫ل ‬ ‫ار  ‬ ‫‪-4‬‬

‫‪ ،‬ار ۔‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫‪-5‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪168 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫۔‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫‪-6‬‬

‫‪  ،‬اد۔‬ ‫ات ‬ ‫‪-7‬‬

‫۔‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫‪-8‬‬

‫۔‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬ ‫‪-9‬‬

‫  ۔‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ )دا ( اس   ‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬ ‫‪-10‬‬

‫  ۔‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫‪         ،‬‬ ‫ ا ف ‬ ‫‪-11‬‬

‫  ۔‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫‪         ،‬‬ ‫  و  ‬ ‫‪-12‬‬

‫۔‬ ‫‪ -13‬ا ت ‬

‫۔‬ ‫‪ -14‬ا  ‬

‫۔‬ ‫‪ -15‬ا ا  ‬

‫۔‬ ‫ء‬ ‫‪-16‬‬

‫۔‬ ‫ ‬ ‫‪ -17‬ا‬

‫  ۔‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫‪     ،‬‬ ‫‪ /‬ا م   ‬ ‫   ‬ ‫‪-18‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪169 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ب   د‬ ‫   ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا‬ ‫ے‬

‫ وا  آر      ان   ا    ‬ ‫ ‬ ‫  ج   ‬ ‫   ذ  دار  ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬
‫ں    و  اور   و  ‬ ‫ ان  ‬ ‫   ‬ ‫ن  روح     ن  د‬ ‫   ا    دی  اور  ا  ‬ ‫ں   ‬ ‫ں   ‬
‫ں   ‬ ‫ وا     ں       م  ر رڈ  و  اور   و      ر ں  ا‬ ‫  ج  اور  ‬ ‫۔  ز     اوار  ا‬ ‫ ‬
‫ ر ۔‬ ‫     د‬ ‫ن  ا ن  ں ‬ ‫ اور ‬ ‫ں      ب ڈا  ‬

‫  ‬ ‫   د           ق  ا‬ ‫  ری  د     م  ‬ ‫   دا‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬

‫  ‬ ‫ت ‬ ‫ں   ‬ ‫   ا  ‬ ‫  ر    ا‬ ‫  ۔  اس      ‬ ‫  ر  در ہ  ‬ ‫ ‬ ‫ ا ر  ‬ ‫دار  ‬
‫ں    م   ذرا  ا غ   آ  ر ۔‬ ‫ ‬ ‫ اور ‬ ‫ت     ‬ ‫ا ن  ۔ ‬

‫ اور  اق   د   ں       ‬ ‫     ا  ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫  گ   ‬ ‫اس   ر ل    ‬

‫  ری ‬ ‫ اور  ز دہ   ھ     ۔     گ  ا‬ ‫  ا   ‬ ‫ ‬ ‫ت    وا        ا  ‬ ‫  زہ  ا‬ ‫   ‬
‫         وہ!‬ ‫ روزہ  ز و      اس  ت   ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ا        ان    اد    رے   اب ا‬

‫‪The total Figure at 100,000 or more, mostly from‬‬

‫‪aeriaclbom-bardment.‬‬

‫  ۔ ‬ ‫  ری   ‬ ‫   اس     ز دہ  ۔ ا   ی  اد     ز دہ   ا ات ‬ ‫ا  ‬

‫    د  زہ   ‬ ‫ اور ‬ ‫  ‬ ‫   ا ازہ د  ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ان ا ات   ا‬ ‫   ‬ ‫اور وہ ا ات    ری   ‬
‫ ‬ ‫ں    ر ‬ ‫  م  ں      ٹ   ‬ ‫‪     ،‬ب  اور  ان   ھ   ں     اروں  ‬ ‫  ۔  ان و‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪170 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ں          م  ں   ‬ ‫ ‬ ‫ں    وج   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   آج    م  د  ب اور ‬

‫ روزہ    وا   ر    ‬ ‫۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ر ر    ‬ ‫ آ‬ ‫  ھ    ز      اور  او  ‬ ‫  ل   ‬ ‫وں  ‬
‫   اور    م  ں       ‬ ‫ ڈاؤ    ‬ ‫ ر ۔ آ د ں      ت   ‬ ‫        و  ‬ ‫   ا‬
‫       اس    ؤں   ‬ ‫ ز    ‬ ‫  ت    ٹ ا ر د     ۔ ا   ان    ھ   اس  ر ‬
‫      ۔‬ ‫    ٹ   اس  ن   ر‬ ‫ ‬ ‫  ن ر   وع      ۔ ا‬ ‫ؤں‬

‫ ‬ ‫ وہ وا    آ    ا  ‬ ‫   ڈ  دے ر   ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ا   ا   زم    ل     ا  ‬

‫ ‬ ‫   ‬ ‫۔ ان  و      ‬ ‫    رہ  زم    ی    ری ‬ ‫ و  ‬ ‫وں  و   ۔    ‬
‫   ا  ‬ ‫    ۔ ا  ‬ ‫  ز     ‬ ‫۔    و      روز  ‬ ‫ ‬ ‫   ذرا  ا غ     ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ ر‬ ‫       اس    دن   ‬ ‫     ‬ ‫ں   دو ں  زوؤں    وم   د   ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ان   ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫         ا‬ ‫ ‬ ‫ وہ ‬ ‫       اور ‬ ‫          ن   ر   ۔      ش       ‬
‫       ‬ ‫     اس ا از   ‬ ‫ ا  دو ے   ‬ ‫   آ  ‬ ‫ د ۔ ‬ ‫   ‬ ‫    ؤں ر    ‬
‫ ر    د  ‬ ‫ ا  ا   ری  ٹ   ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اور ا      ‬ ‫     ‬ ‫وہ   ں    ‬
‫ ‬ ‫    م   ر   ؟ ‬ ‫      ت   اس  م   د  ‬ ‫ش  ۔  ا ل    ا ‬ ‫۔ د  اس     ‬
‫     ر   ؟‬ ‫     ر   ؟  ر ں    دہ ‬ ‫  در ‬

‫ر ‪:‬‬ ‫    ر  ‬ ‫ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫ل ‬ ‫ ا اج   ا‬ ‫     ان    ل      ا   ام ا‬ ‫    اق   ‬ ‫ ا‬ ‫رچ ‪2003‬ء  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪171 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫     ‬ ‫  اق   ‬ ‫ ‬ ‫       اور ا‬ ‫ ا  آ  ‬ ‫   ا‬ ‫  ت د ہ ‬ ‫   اور ا‬ ‫ں   ‬

‫ں     آرزو     آ   اور آج  اق ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫       ‬ ‫ہ ‬ ‫ں    رے     ا  ‬
‫   ر   ‪ ،‬‬ ‫ں     روز ا‬ ‫ں    ں اور ان   ‬ ‫     اور ا‬ ‫ ‬ ‫      ل   ‬ ‫   اور ‬ ‫ ا‬
‫ وا     ر وں    ‬ ‫   ‬ ‫     اور   ں    ر   ؟  ‪   ٣١‬رچ  ‪٢٠٠٤‬ء  ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ا‬
‫ر  ر  ۔   ‬ ‫     ‬ ‫  ج   ا   ں   ‬ ‫   اس ‬ ‫       ‬ ‫ت    ت ا را       ‬
‫   د       ام ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ر ۔  ‬ ‫    ں    ذ  دار   ار  د‬ ‫    ں   ی  اور  ‬ ‫ل    وہ   ام  ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ے۔ ‬ ‫ ا ر وی  م ‬ ‫ر         ا  ‬ ‫ وہ   ‬ ‫ ‬ ‫  ار د    ‬ ‫   ان  ں   ‬
‫   اور  آج ‬ ‫ دار   ار  د  ‬ ‫     اس    ‬ ‫ ‬ ‫ آ  ‬ ‫  ب  د  ‬ ‫   د    ‬ ‫   آ  ‬ ‫اس  ‬
‫    ی   اد      ‬ ‫ں         ا ں   ‬ ‫  ۔ ا‬ ‫   ز دہ ‬ ‫  ‬ ‫اق   ان    ا  ‬
‫    ی  اد   روز  اق   ر   ۔ ‬ ‫  م   را  ان ‬ ‫   ‬ ‫ر   ‬ ‫   ‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬
‫ اور ‬ ‫   ر   ۔        ہ ‬ ‫  اق          ے آ‬ ‫ ا‬ ‫   ” “  ڑ    ‬ ‫ان  ‬
‫   ” “  ‬ ‫ں     را    ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ دو   ہ    ‬ ‫ل      ر   ۔  ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ر    اب    ر   وا  ‬ ‫   د ٰی ‬ ‫    وع  ا۔ ا‬ ‫ ‬ ‫ زور آز   ۔     ‬ ‫ڑ    ‬
‫ ‬ ‫ اور ا ر    ے    وع ‬ ‫  ا اور  اد‪ ،‬ر دی‪ ،‬‬ ‫  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ” “  ڑ دی     ‬
‫   ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫    رے  ‬ ‫   ‬ ‫   اور ‬ ‫  ‬ ‫     ‬ ‫ آ‬ ‫     ‬ ‫     ‬
‫ اور   اد     وف   ۔   ل          ”      ‬ ‫ ‬ ‫   ” “   ڑ    ‬ ‫ ‬ ‫۔  آج    ا‬
‫     دو ی   ‬ ‫         ان       ا      وہ ا      ‬ ‫   آج       ‬ ‫ں     ‬ ‫ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪172 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   آ   ۔“‬

‫   ‬ ‫    ک و  ن   ‬ ‫ اور ا  ‬ ‫     و   ‬ ‫ ‬ ‫ وا  آر  ‬ ‫  ج اور ‬ ‫ا‬

‫ ‬ ‫    ے  ے ‬ ‫ے  ے   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   دن  ‬ ‫   ا‬ ‫   اس  روز  ‬ ‫وف  ‬
‫   ا ہ د      ‬ ‫         ‬ ‫   ‬ ‫ں          ۔ ‬ ‫ ا‬ ‫ں       د  اور ‪ 7‬‬ ‫ا‬
‫ اور ‬ ‫    ل     ‬ ‫۔  اس  ا ن          ا‬ ‫ ‬ ‫      ت   ‬ ‫  ار    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫وہ  ‬
‫  رے      ‬ ‫   ‬ ‫ ا   ن اور  ڑ ں  ڑ    ار    ۔ ‬ ‫ار ں ڈا     چ    ر  دہ  ا  ‬
‫‪ ،‬‬ ‫  وف  ‬ ‫ ورد ں‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‬ ‫    ڑا  ا ‬ ‫ اور ‬ ‫ں    ہ  ‪ ،‬آگ ‬ ‫     ‬
‫  م   اس      ا  ف اس ‬ ‫  ۔ ا‬ ‫  ڑ ں   ا    ‬ ‫ ‬ ‫ آ ت   ‬ ‫   ‬ ‫ اور ‬
‫ ان     ا   ار     ‬ ‫        ۔ ‬ ‫  ر   ر     ی   اد  ‬ ‫ وا‬ ‫ت         ار  ‬
‫  ن  اور  د  ا ءو ہ ‬ ‫         ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫   اس  ‬ ‫ آ ۔  ‬ ‫اب     وں    وا    ‬
‫        ‬ ‫  ر    ۔ اس ا‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫    ا  ‬ ‫    وڑوں ڈا    ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ن   ا ر    ‪ ....‬اس وا    ا‬ ‫ ا ان   دورہ     اور اس    ر د    ا‬ ‫روز      اق اور ا‬
‫   د      وہ     و   ار       ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ اور  ر   ر     ا    ‬ ‫م    ا  ‬
‫ع   ”     ا“ ‬ ‫    ز و   اق   ‬ ‫      ری  ۔ ‪ 8‬‬ ‫  ‬ ‫   ‬ ‫         ‬ ‫اور ‬
‫ او         ا   ر   ر     ا       ۔ ‬ ‫ن          ا  ‬ ‫  ان   ا  ‬
‫ ‬ ‫  ر آ‬ ‫ وہ ان   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫    ر   ر     م  ت   ‬ ‫  ا  ا          ‬ ‫ا  ‬
‫ ‬ ‫ن   ا‬ ‫     وہ  ر     ری  ح دا   ۔  ز و    ا  ‬ ‫ اس   د‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪173 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  اد ‬ ‫ زون    م د       رے            ہ     ‬ ‫ ‬ ‫ط  ر ‬ ‫ ‬ ‫  دہ ا‬ ‫ ا  ‬
‫ل   ۔   ں ‬ ‫ ان    ‬ ‫ زون      روز  ‬ ‫ ‬ ‫ اب  ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں    ہ ‬ ‫ ‬ ‫ دور  ‬ ‫وں  ‬ ‫ ‬
‫       ا  ‬ ‫  ں  ر  اس  ر ‬ ‫   ‬ ‫ل   ‬ ‫        ر     ‬ ‫‪  ،‬ر  اور را‬ ‫روزا  ‬
‫    ح     د  اور   ہ    ‬ ‫د   ۔   ں  ا‬ ‫    اد     ام    ا ر  ‬ ‫ ‬ ‫    ۔ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬
‫ و ں      ر    ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ و ں    ر     ار     ‬ ‫   ‬ ‫۔   و      ر دی   ‬
‫ں ‬ ‫ں     ار  ‬ ‫ ‬ ‫۔  دو  ‬ ‫   ا ن    د   ‪   ،‬ا ات     وف  ‬ ‫ ‬ ‫    د   ‬
‫ک  ۔  ز و    ‬ ‫ ‬ ‫  گ  ار    ۔  ں     ‬ ‫   ‬ ‫ اس       ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ز   ر ل   ‬ ‫ اب   ان    ف  رروا  اور      ں   ‬ ‫ ر      ‬ ‫   ‬ ‫       ا‬
‫   آ  ‬ ‫    ال ‬ ‫   را ز       اب   ا‬ ‫  ا اور   ر   ۔ ‪ 22‬‬ ‫   ان  ں     روز ا‬
‫؟‬ ‫      ‬ ‫   وہ  اق   ا ر ‬

‫    اروں ‬ ‫    ری   وع      اس  و‬ ‫ وا  آر    ‬ ‫  ج  اور  ‬ ‫ ا‬ ‫ و‬ ‫   ‬

‫ں    ا  ‬ ‫   ا‬ ‫ے  ان  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ں ‬ ‫ اور   ف      ‬ ‫   ‬ ‫    ڑ   ‬
‫    ر    ۔‬ ‫    ‬ ‫   ان   ‬ ‫     ا‬ ‫ل   ‬ ‫دی اور ا‬

‫ل ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ وا  آر    ‬ ‫  ج اور ‬ ‫ وا  ا‬ ‫ں ز  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬

‫ل   ‬ ‫ ‬ ‫ل    م       ‬ ‫ ‬ ‫  ے ‬ ‫ ‬ ‫   ا  ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫    ۔     ‬ ‫   ‬
‫    ۔   ں  روزا  ‪ 100‬‬ ‫ وارڈ     ل  د‬ ‫    ے  ز ں    ‬ ‫ ‬ ‫     ر    اور  ‬ ‫   ا‬
‫ ز ں    ر  ۔‬ ‫   ر   ۔       ا  ‬ ‫ ز  ‬ ‫   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪174 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫     ‬ ‫ ‬ ‫    ب ‬ ‫ ‬ ‫ں   ا  ‬ ‫ ‬ ‫ل     ز  ا‬ ‫   ‬ ‫‪14‬‬

‫    ری    ‬ ‫  ے ‬ ‫  ری  ا اج    ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا     ی  ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ وا  ‬ ‫       و ں  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ز  ‬ ‫  ‪ ....‬اس  ‬ ‫   ا ن  ‬ ‫   و ں        ‬
‫    ا   ی   ‬ ‫ ‬ ‫۔   ں        اور  ‬ ‫ ‬ ‫ اور  وہ   ت      ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   وا‬ ‫   ‬
‫۔‬ ‫ ر  ‬ ‫ وا  ذ ہ   اور وہ    ف   ‬ ‫ ان    س را ں اور  ر   ں       ‬ ‫ں     ‬

‫  ں  اور    ‬ ‫      ہ   ہ  ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ے   ‬ ‫ہ    وہ  ‬ ‫     ا‬

‫  ڑ     ار      ‬ ‫ ا  ‬ ‫  ن      ا‬ ‫  ارا            ‬ ‫ڑ ں    ذ     ۔          ‬
‫      ۔‬ ‫   ‬ ‫     ‬

‫         ‬ ‫ن   ‪ 53‬‬ ‫ن     اد  ‬ ‫  ک ‬ ‫   ‪ 20‬روزہ  ا    دوران ا‬

‫  ک ‬ ‫   ‪ 10‬روز    ری  دہ ا اد و  ر         ا ں     از   ‪ 400‬ا‬ ‫ ‬ ‫ دی   ‬ ‫‪   71‬‬
‫ ‪  13‬د  ‬ ‫‪      9  ،‬‬ ‫  رے‪  11  ،‬ا ا  ‬ ‫س   ‬ ‫‪  5  ،‬‬ ‫ ‬ ‫  ز‪  11  ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪ ....‬دو  ا‬
‫ ‬ ‫  ے  ‪     ،‬و ز  ب ذرا  ا غ      ری ‬ ‫ ‪  123‬ا  ‬ ‫ ‬ ‫۔ ‪ 26‬ا‬ ‫ی  ڑ ں  ہ ‬
‫  ج    د  ۔‬ ‫   ا اف   ا‬ ‫وں   ‬ ‫ ا ر  ۔ ‪   7‬‬

‫     ا ن      اق   ‬ ‫ ا‬ ‫   اور     ا ن   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ‪ 5‬روز   ا‬

‫  ری   اور ‬ ‫ں   ‬ ‫ں    ں اور ‬ ‫ و     ۔ ا‬ ‫  ں    ر ل ‬ ‫ ‬ ‫         ‬
‫   ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ر   ‪ ....‬ا‬ ‫ ‬ ‫ں         رات  اور   ہ   ہ   ر ں  ‬ ‫ا‬
‫ وا  ‬ ‫   ز  ‬ ‫   ‬ ‫ ر   ۔  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫      ہ   ہ   رت  اور  ‬ ‫ڑ    د ٰی      اب  وہ  ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪175 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ زا  ‬ ‫          ں  ‪  850‬‬ ‫ ا‬ ‫    ر‬ ‫ ا ر   ر  ا  ‬ ‫ں     اد     رے    ا‬ ‫ا‬

‫ ‬ ‫ل  ۔ ‬ ‫ ا‬ ‫ اور  ‬ ‫   ‬ ‫       ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ ا   ج    ‬ ‫۔ ‬ ‫ ز  ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن       ‬ ‫   ‬ ‫      رت   ‬ ‫ل     ‬ ‫    روں   ا‬ ‫   ‬ ‫اور  ری   ‬
‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں    ک و ز    د ۔ ا‬ ‫ ا   ار   زا  ا‬ ‫ ‬ ‫ ا ر ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ب ‬ ‫ ‬
‫   وا  ‬ ‫          ف ‬ ‫   ا  ا‬ ‫   ‪ 25‬‬ ‫ن  ۔  ر ا  ‬ ‫م اس  ر ل     ‬
‫  ج   ا  ‬ ‫ں    ج        ۔   ر رٹ ا‬ ‫   ‪  21‬ار ‬ ‫ل     ل   اق    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫  ۔       ‪ 1500‬‬ ‫ں    اد ‪ 9300‬‬ ‫ن    اق   ز  ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ا ر     دے    ‬
‫  ے ‬ ‫ ر ۔ ا‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   اور ‬ ‫ ا    ‬ ‫   ‬ ‫ا         ی  ح ز    اور ‬
‫  رے          اس     دی  و  ‬ ‫  ر  ڈ‬ ‫ ‬ ‫ن    د‬ ‫ں  اور  ز ں     رے    ‬ ‫   ‬
‫   ر  ‬ ‫  م اور ان    د       ۔   اس    ول   ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫  ا ق   ‬ ‫ج       ‬
‫۔‬

‫  ‬ ‫   ر      اس   ‬ ‫  ل     ‬ ‫   ا   ے اور  ہ        و د ا‬

‫    دار ‬ ‫ آف   ف   ل  ر ڈ      ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا اج    ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫    ۔  ‪  11‬‬ ‫ ‬
‫  ل      ان ‬ ‫     ا‬ ‫  ‬ ‫   ‬ ‫  دی ‬ ‫ آ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫     ا  ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ اور     ا‬ ‫   اور      ری د‬ ‫        را ‬ ‫ آ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ اس ‬ ‫   ‬ ‫د   اور د‬ ‫ ‬
‫ ا   ۔‬ ‫اس   ا  ‬

‫ ذرا  ‬ ‫   ز دہ  ۔ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں   ذ   ؤ اور ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ا‬ ‫اق   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪176 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   اور ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا      ‬ ‫   ا  ر ر ں          اق   ‬ ‫ا غ   اس ‬

‫ ‬ ‫ں       اد  ‪   30‬ار    ‬ ‫ ‬ ‫ وا‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ور   ۔   اق  ‬ ‫     ‬ ‫ از    ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا رات‪   ،‬س  ا‬ ‫ں     اد  ‪   6‬ار    ۔  ا‬ ‫ د  ا اض     ر  ‬ ‫   ر   ۔  اس   ظ  ‬
‫ل وا  ر  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ا  ر رٹ          ف ا‬ ‫ ‪ 14‬‬ ‫اور ‪Esther Schrader Times‬‬
‫ ذ  ا اض    ‬ ‫ں    ‪  17.1‬‬ ‫  م ‬ ‫ ‪  15.6‬‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ آ  وا‬ ‫ٹ    ج   ‬ ‫آر  ا‬
‫  اب  ‬ ‫    ر        ر ل ‬ ‫ ‬ ‫         وہ    ت ‬ ‫ ذ  ا اض   ‬ ‫ر  ۔  ج   ‬
‫ ا اض    ‬ ‫ ا‬ ‫  وے    ‪  6200‬‬ ‫ ‬ ‫    ر     ۔  ا ر    ‬ ‫ ا اض     ے  ‬ ‫   اور   ج  ا‬
‫  ی ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ل     ذ  ا اض   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ر      ۔ ا‬
‫       ‬ ‫ ‬ ‫    ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا  ز  ا‬ ‫            رک  ‬ ‫اد  ز   ج   ‬
‫   ‬ ‫ں   آہ و   اور رو  د‬ ‫     ر      اس          ا  رہ ز  ‬ ‫  اق    ‬ ‫   ‬ ‫اس ز  ‬
‫     ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫      ر ل    ا   ۔   ں     ر  ا‬ ‫   ‬ ‫ ر   ۔  ‬ ‫ ‬ ‫آوازوں  ‬
‫   ‬ ‫  ۔   ی    ر ھ     ی  ٹ      اور  ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ا  اور   ے ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫۔ ‬
‫          ں۔‬ ‫   ‬ ‫ا   ‬

‫ہ             ۔ ‬ ‫  ج       ‬ ‫ ا‬ ‫ن   ‬ ‫  ں   اق  اور  ا‬ ‫ ‬ ‫اس    ‬

‫  ری  ر   ‪  500‬ار ‬ ‫   ر    ان         ا‬ ‫  ج   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ر  ا ق   ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫    س اب ‬ ‫ ا‬ ‫       ‬ ‫د ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ری اور ا ن   ا‬ ‫ں    ورت   اس   ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ن    ۔   و       اق   آ  وا  ‬ ‫ ر    وہ  اق اور ا‬ ‫ا   ج     ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪177 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫    و ام ‬ ‫ں   ‬ ‫ڈ اور  ڑ  ‬ ‫ ر‬ ‫۔ اس   ‬ ‫د   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ان         ‬ ‫ر  ‬
‫  ج    ں   روزا  او  ‪      100‬وز   ‬ ‫  ف  اق   ا‬ ‫ ا   ر ل   ‬ ‫د    ر   ۔ ‬
‫  ر    ‬ ‫ ا رات  ‬ ‫  ۔  ا‬ ‫ ‬ ‫  ج    ا ان          ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫  ۔ ‬
‫ ‪ 12‬‬ ‫ ‬ ‫ ‪  179‬دن   ڈ    ‬ ‫ ا وں           اب ا‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ اب  اق اور ا‬
‫   ا ان    ‬ ‫   ‬ ‫  ج  ی ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫    ۔  اس    ‬ ‫ ا ان    ‬ ‫ د      ‬ ‫ ڈ‬
‫ن   ‬ ‫  اق  اور  ا‬ ‫     ر   ۔  ‬ ‫  و ا ں   ‬ ‫   ‬ ‫ل     اق     ذ        ر    اور  ‬
‫ں    ۔‬ ‫وں آ‬ ‫   ‬ ‫ ر‬ ‫ اور ‬

‫ل    ر  ‬ ‫  رود  ا‬ ‫    ری   رروا     ج  اس   ر  ‬ ‫    ف  ے ‬ ‫اق    ‬

‫   ‬ ‫   ا ا‬ ‫   ر   ۔  ر     د          ہ   ا‬ ‫  ری ر  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬
‫ ان    س ذ      ر   ۔ اس   ‬ ‫ں    ے ‬ ‫ ‬ ‫ ‪ 50‬‬ ‫  ج   ‬ ‫       وہ ا‬ ‫در ا‬
‫   وا    ر  ‬ ‫ ان      ‬ ‫   و  ‬ ‫    ہ ‬ ‫  ڑ ں  ے ‬ ‫ں  ج   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  ڑ ں     ورت   ۔   اق    ‬ ‫ ‪  3000‬‬ ‫  ری   ر    ‬ ‫روں          ا‬ ‫ ‬ ‫۔   اق    ا‬
‫  ‬ ‫ ‬ ‫   د    ا و        ‬ ‫ ‬ ‫   وا‬ ‫ی    اؤن     ‪ 15‬‬ ‫  م ‬ ‫  ج   ‬ ‫ا‬
‫  ‬ ‫     ‬ ‫  ج    ر        ‬ ‫  ڑ ں    ری  ورت  ۔ ا‬ ‫  اروں ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫  ر ں اور   ا از ‬ ‫  ر         ا  اور ‬ ‫   ر    اور  ج   ‬ ‫اج اور ا از ا   ی   ‬
‫    اد     ام ‬ ‫   و  و   ن  اور   اب  و   ل         ت    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ورت    ر   ۔  ا‬
‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫    ے   اور ان    ج   ‬ ‫  ‬ ‫   ا    د‬ ‫  ے ‬ ‫ ا‬ ‫     ا‬ ‫   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪178 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ اب  اس    ‬ ‫ ‬ ‫  ی      آ  ‬ ‫  ک  ر   ے   ۔    و          ‬ ‫ دو ں      و‬ ‫ ‬

‫  ر     ورت    ر   ۔   ں ‬ ‫ں  اور  ا‬ ‫  وف  ‬ ‫  ں‪  ،‬‬ ‫  ڑ ں‪  ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ھ   ‬
‫    م   ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫  ل ر رڈ ‬ ‫اہ ‬ ‫  ج   ‬ ‫ر ل   اس  ر          اق   ا‬
‫ں  اور‬ ‫  وردی  ‬ ‫ ر   ۔   رے  ‬ ‫  ری  ‬ ‫  اق  آ‬ ‫دہ   ر ل  ‬ ‫ ‬ ‫  ا     ‬ ‫ ‬
‫    ک اور ز    ر    اور ‬ ‫  ے ‬ ‫ں   ذر‬ ‫)‪Improvised Explosive devices (IEDs‬د‬
‫۔‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  دا‬ ‫ وہ  ور   اور د‬ ‫  ڑ ں  ہ   ر    ‬ ‫ری ‬

‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ وا‬ ‫ آ ت  اور   ن  ‬ ‫ن    د‬ ‫  ل   اؤن    ‬ ‫     ‬ ‫اس  ‬

‫  ج   ل  ا  ‬ ‫ ‬ ‫  ا    ‬ ‫ اور  ‬ ‫   ا‬ ‫   ‬ ‫  اق    ‬ ‫     ‬ ‫ن    ا س  ‬
‫  ڑ ں   ر ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫۔   ل  رواں     ہ   وری     ل   اؤن      ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫دہ  آ ت  ‬
‫ں‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ڑ ں    ون ڈ‬ ‫  و ف ‬ ‫‪ AMGeneral‬اور ‬ ‫ وا  ‬

‫    ۔ اس ا س      ل  اؤن         ‬ ‫ ا س ‬ ‫‪ O,Gora-Hess‬اور ‪    Eisenhandt‬ا‬

‫ ‬ ‫ط ‬ ‫ ‬ ‫ اور ان   ‬ ‫ ‬ ‫ں    ن         وہ ا   اوار   ا‬ ‫ ا ں   ا س   ان ‬
‫  ری   ڑ ں     ہ    ر   ۔  دو ی   ف   ج    ا   د  ڈ ں ‬ ‫    رودی  د‬ ‫  اق    ‬
‫    م   ‬ ‫ ‪       10‬ں    ‬ ‫           ان    ‪  5‬‬ ‫    ت   ا    دی   ۔  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  ۔ ‬ ‫)‪ (Kits‬روا  ‬ ‫   اور  اب     اق    ا  ‪   9‬ار  ‬ ‫ آ ن  اور    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬
‫   ا   ا  ا م ‬ ‫         ا   ں      ‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ل   اؤن              ‬
‫      ا۔‬ ‫ آج ‬ ‫  ے   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪179 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ‬ ‫   اس   ت    ا ازہ      ‬ ‫  ری  ‬ ‫ وا  آر    ‬ ‫  ج  اور  ‬ ‫ اورا‬ ‫     ‬ ‫اس   ری  ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ آ     اور     اور     ‬ ‫          ری د    ‬ ‫   اور ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ا  ری  ‪ ،‬‬
‫۔‬

‫ت‪:‬‬ ‫ا‬ ‫ وا    ا‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا‬

‫  ۔ اب ‬ ‫ ڈا    ا‬ ‫   آر    ا ا ت   ‪ 300‬‬ ‫ ‪2001‬ء  وا      ا‬ ‫‪11‬‬

‫   ا   چ         اب      ‬ ‫    ف ا  ‬ ‫ن   ‬ ‫ن  ا ق اور ا‬ ‫    م  ا ں   ‬
‫ وار         ل ‬ ‫       ‬ ‫ٹ    ا    ا اج   ب   رن    ‬ ‫ ا‬ ‫    ۔ ‬ ‫   ‬
‫  زو  ن    چ     ر    ‬ ‫ ‬ ‫   ا   ا ‬ ‫ ا ا ت    ی آ    اس   ا   ی و        ‬
‫ د   ۔‬ ‫ ‬ ‫ ا ا ت   ‬ ‫ وا  آر      ا‬ ‫  ا     ج ‬ ‫اس   ‬

‫   ‬ ‫ ڈا   چ ‬ ‫ ا‬ ‫   ‪  4.3‬‬ ‫    اق   ‬ ‫  ف ا  ‬ ‫ ذرا    ‬

‫   ا    ‬ ‫   اور   ‬ ‫ں‪   ،‬‬ ‫‪  ،‬رود‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ۔    م   ‬ ‫ ڈا   چ ‬ ‫ن   ‪ 800‬‬ ‫اور ا‬
‫ ‪ 1965‬‬ ‫ آ ت     ف    ر   ۔ ‪ Congressional‬ر چ   وس    ‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫ دو ی    ‬
‫    ف    ۔‬ ‫   ا      ا اط زر     ‬ ‫   و   م ‬ ‫اور ‪1975‬ء  ا‬

‫   ا    ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ا  ‬ ‫  اق  ‬ ‫   دو   ل  ‬ ‫         وہ  آ ہ  ا‬ ‫ ا‬

‫  اق    ‬ ‫    ا    ا‬ ‫  ۔  اس    ‬ ‫س   ے     ا   ر   اق    ا  وا   وت     ول    ‬
‫    ۔‬ ‫ ‬ ‫ ڈا      ‬ ‫ ‪ 81.9‬‬ ‫ اس   ‬ ‫   ‬ ‫   اور اس ‬ ‫ار ر  ‬ ‫ ‬ ‫ اور ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪180 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   دوران ‬ ‫  م ‬ ‫ن        اور  و‬ ‫  اق  اور  ا‬ ‫ ‪   70‬ار  ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ا‬ ‫اب  ‬
‫ اور   ا     ت  ۔‬ ‫  ج ‬ ‫آد    ز دہ ا‬

‫   ‬ ‫ ‪       11‬ں  ا‬ ‫     ‬ ‫   و ت  ‬ ‫   ‬ ‫ ا ا ت    ا‬ ‫   ‬

‫        ۔ ‬ ‫ اور   ور   ‬ ‫دہ  ی ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫  ا  ۔ ان   ‬ ‫ج   ا ا ت   ا‬
‫ ‬ ‫  ج    آ‬ ‫  ۔  ا‬ ‫    ول  ‬ ‫د     ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ر  اور  ‬ ‫  ی    ا  ‬ ‫اس  و‬
‫ اور   ‬ ‫   ‬ ‫          ج    س ‬ ‫ آ ت   ‬ ‫   اور ‬ ‫   ز دہ    ‪ ،‬ز دہ ‬ ‫   ‬
‫  ۔‬ ‫ ‬ ‫ د‬ ‫       ر‬ ‫ر    ا ا ت    ری   ‬

‫   ‬ ‫   اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  اب    اس     و د  ا‬ ‫اق     ر ل  ‬

‫  ۔‬ ‫      اد   ا ات وا  ‬ ‫ اس ‬

‫ ‬ ‫ آ ت    ‬ ‫ ‬ ‫‪  12  ،‬‬ ‫ ڈ ر‬ ‫ ڈا  د‬ ‫ ‪  74.9‬‬ ‫   ‬ ‫ ڈا    ‬ ‫‪81.9‬‬
‫      ۔   ا ا ت  ری د  ‬ ‫ ‬ ‫  ن   ‬ ‫  ک اور د  ‬ ‫ ‬ ‫ ر      اور  ‪ 3.3‬‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫      ی    ز دہ   چ  ‬ ‫ روس  دو ا   ا  ‬ ‫     ز دہ   ۔  ذرا    ‬ ‫ ا ا ت  ‬ ‫ وا‬ ‫   ‬
‫ ڈا   ۔‬ ‫  چ ‪ 65‬‬ ‫ ‬ ‫  ‬ ‫ ‬

‫ ‬ ‫‪....‬‬ ‫  ‬

‫  ۔  د ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ روزہ  ” “   ۔  ا‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫ ز دہ  ‬ ‫ ‬ ‫د    ‬
‫ت     ان    ‬ ‫ ‬ ‫    ل     ‬ ‫ ‪2004‬ء  اس  ‬ ‫   ا‬ ‫  ل    ا  ‬ ‫  ۔ ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪181 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫    ۔ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‬ ‫ت   ‬ ‫ ‬ ‫ ‪2005‬ء  د        ‬ ‫     اور  اس   ر    ا‬ ‫  رہ  ‬

‫     ‬ ‫ت   ‬ ‫ ‬ ‫     اور  اس   ر    د      ‬ ‫ت   ‬ ‫ زر وی      ‬ ‫  ل    ا  ‬
‫   اس ‬ ‫ں     ‬ ‫ں    ظ   در  د     ۔ د     رز اور ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ت   ز‬ ‫۔ ان   ‬
‫ ‬ ‫   ا  ‬ ‫  ۔ ا  ‬ ‫   ‬ ‫ وز  د ع ر  ‬ ‫   ا‬ ‫ زر وی    م د     ۔ ا   ح ‬ ‫ ا  ‬
‫    رے            ‬ ‫ زر وی     از   ں          ر  ‬ ‫ اور  ا  ‬ ‫  ۔  ر  ‬ ‫زر وی    ‬
‫‪"His‬‬ ‫ د      وہ  ‬ ‫ زر وی      ‬ ‫ن   ا   ۔  ا   ح  ا  ‬ ‫   ‬ ‫ را‬ ‫   ا  ‬ ‫ ‬ ‫ر  ‬
‫‪Sharp, Strong, Always,‬‬ ‫    رے      ‬ ‫  ۔ ر  ‬ ‫ ا‬ ‫"‪Enemy is America‬اس   د‬
‫    س ‬ ‫ زر وی     رے       ۔  ا‬ ‫  ۔  ا  ‬ ‫ ‬ ‫ط   ‪    ،‬و‬ ‫‪Barking‬وہ     ۔  ‬
‫ب     اور اب وہ  اق  ۔‬ ‫   ‬ ‫   وہ   ‬ ‫    ا  ‬ ‫  دوں   اس  ر     ‬ ‫د‬

‫‪Has killed countiess American and other western soldiers.‬‬

‫ں          ۔‬ ‫ اور دو ے  ر  ‬ ‫  ر ا‬

‫ ‬ ‫ اس    م  ‪ ....‬اب ‬ ‫ ‬ ‫         ر        ر      ‬ ‫اس   ا ازہ   ‬

‫   اس    ں         ر   ۔  ن؟  ب وا !  ‬ ‫   ‬ ‫  ۔ ر  ‬ ‫   ‬ ‫   وہ ‬ ‫ن  ؟   ‬
‫   وہ ا   س   ‬ ‫   وز  د ع   ‬ ‫ ‬ ‫  ‪....‬‬ ‫ ‬ ‫اہ   ر   ۔ اس    م ‬ ‫   ا اج   ‬ ‫ا‬
‫رے      ۔‬

‫  ں ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ن     ۔  ا‬ ‫   ‬ ‫    و ام   ۔  ر  ‬ ‫ن     ۔   اق    ‬ ‫ ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪182 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫۔     اس    ۔‬ ‫  ( ے  س   ‬ ‫)ا‬

‫‪Son of bitch, I thought, no rest for the waary.....‬‬

‫۔‬ ‫  ن ‬ ‫ ‬ ‫ وردی وا ں   ‬ ‫    ۔     ‬

‫  ر    اس      ا  و  ‬ ‫  ر      ۔ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫    اق  ‬ ‫ ‬ ‫ا‬

‫ت ‬ ‫ ‬ ‫ روزہ       ‬ ‫دہ ‬ ‫  ر     ‬ ‫  ۔  د ر  ‬ ‫      ری   اور ا   ب     ‬
‫  ر   اس      دے ‬ ‫   ر   ۔ ‬ ‫     در‬ ‫ن   ا‬ ‫    اق اور ا‬ ‫    ۔ اس ‬ ‫ ‬
‫  ۔‬ ‫       ا    ‬ ‫ ‬ ‫  ر    م ا‬ ‫  ۔ اب ‬ ‫ا‬

‫‪I believe this country was founded by thleves and run by crooks.‬‬

‫   ‬ ‫ں ‬ ‫ں   ‬ ‫(   روں     اور اب    ر  دی ‬ ‫ )ا‬ ‫ا ا ن     اس ‬

‫ر  ۔‬

‫  ت  ۔     اس  اؤ       ت ‬ ‫ ) (‬ ‫ر ا‬ ‫    ۔   ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫   ر    اور ‬ ‫   ‬ ‫      رے  ‬ ‫  ۔  ی د        ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ آ   ‬ ‫ر ا‬ ‫     ‬ ‫ ‬
‫‪   ،‬‬ ‫ ‬ ‫ د      دل ‬ ‫ے   ‬ ‫   ‬ ‫    ے۔ ا  ‬ ‫   ر      ‬ ‫   ‬ ‫ں   ز‬ ‫ ‬
‫را    ؟‬ ‫ ‬ ‫ ان  دہ اور    ں   ‬ ‫اس      ت     ‬

‫    ۔‬ ‫ا  اور ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪183 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪I that the army and my job.‬‬

‫    ت  ۔‬ ‫ ‬ ‫  ج اور ا  ‬

‫ ‪2004‬ء       ۔  اس    وہ  ا   ا ں ‬ ‫   ‪  2‬‬ ‫ را‬ ‫ ڈا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫اق    ‬
‫  ۔‬ ‫ ان ا ظ    د ‬

‫۔“‬ ‫   ‬ ‫”     رے  دہ  گ ) ‪ ،‬را    و ہ(‬

‫  ت    ۔‬ ‫ ‬ ‫ا  اور ‬

‫‪The soldiers on the ground think Rummy is a pussy. They hate him.‬‬

‫ ‬ ‫   اور )‪    (Pussy‬د   ‪....‬‬ ‫ ر       م  ڑ   ا  ر  ‬ ‫د ‬ ‫ا ق   ‬

‫  ۔‬ ‫  ت ‬ ‫ ر      ‬ ‫  ۔  ں   ‬

‫ وا  اڈے‪:‬‬ ‫ اور ‬ ‫ ا‬ ‫ن ‬ ‫ا‬

‫ر‪   ،‬ل  آ د ‬ ‫‪   ،‬ات‪  ،   ،‬‬ ‫‪   ،‬ار  ‬ ‫ ‬ ‫ وا   ف   ے   وں  ‬ ‫ن   ‬ ‫ا‬
‫ن  اور ‬ ‫ ا‬ ‫د   ۔  دو ے   ں    ‬ ‫ اڈوں      ‬ ‫ں      ان    د  ا‬ ‫  ود   ۔  ان  ‬
‫ اور  ا      ‬ ‫ ‬ ‫  ں   ان اڈوں   ا‬ ‫  ل  ۔ ‬ ‫   ‬ ‫  ر  ‬ ‫ وا   ا‬ ‫ن   ‬
‫ اڈا ‬ ‫  ا  ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ا  اڈہ  اور  ‬ ‫‪   ،‬د  اور  ‬ ‫ر  ا‬ ‫  ۔   ام     ا  اڈا‪  ،‬‬ ‫ د‬ ‫ ڈ‬ ‫ا‬
‫  ۔‬ ‫  ‬ ‫ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪184 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪:‬‬ ‫ڈ  ر‬
‫ ‬ ‫   وا    اس    ‪ B-2‬ا‬ ‫   ‬ ‫ہ    اد   ‪ ٣٣٤٠‬‬ ‫ی ‬ ‫  ہ     ‬
‫   ڈ رک    ‪   ٦‬ی   زوں    ‬ ‫ ‬ ‫ز   رے   ں  ‬ ‫  ر ‬ ‫ر   رے ‪ B52‬روں     ہ      ‬
‫ں   ‪ ٣٠‬دن ‬ ‫ ا ارڈن   ‪ ١٧٣٠٠‬‬ ‫   ا    ا‬ ‫ ‬ ‫  ی    ی  ر  ز‬ ‫د   ا‬ ‫ہ    ں ‬
‫ ر   ا       ۔‬

‫   ‬ ‫    رت  ‬ ‫د    اوران     اق  ‬ ‫ ‬ ‫       ‬ ‫ وا  آر    ‬ ‫ں   ‬

‫ وا     ن و ہ  ا      ‬ ‫ ا  را     اق   دا      اور دو ے ذرا     وہ  ں     ‬
‫  ا ں   اُن               ان    ں    را    ‬ ‫  ا ‬ ‫ ‬ ‫ وا    و د  اق    ُاس و‬ ‫ر ‬
‫ د   ۔‬

‫ن‪:‬‬
‫  ول ‬ ‫ن   ‬ ‫        ا    اڈا  ا‬ ‫    وڑوں  ڈا    ‬ ‫ن     س  ا  ‬
‫  ۔‬ ‫   ا  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪185 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪:‬‬
‫ی ‬ ‫ ‬ ‫د ‪   ٥٠‬زا ‪ F.15‬اور ‪ F.16‬رے‪ F.3‬اور ا‬ ‫ ‬ ‫   ‪   ٧‬ا ر  ‬ ‫ا ا  ا  ‬
‫   ‬ ‫د    ا  ر‬ ‫ وا   ر    ‬ ‫ ‬ ‫را  ا رس  ‪  ١٠٠١‬ر و !‪ GR-‬اور  ار  رے   ‬
‫ ر ۔‬ ‫ل   ‬ ‫     اڈے   ا‬ ‫ن ‬ ‫     ‬ ‫ں    ن   ‬

‫‪:‬‬ ‫ہ ‬
‫  ے ‬ ‫  ی  ے )‪  (١‬ا  ا   ی ا   و  )‪  (٢٠‬ا   ڈور روز و‬ ‫ ا‬ ‫د‬
‫ں   ‪  ١٦‬ز اور ‪  ٤‬اررا   ی ‪MMS‬‬ ‫  رس    ر  ار ‬ ‫ی ‬ ‫  رے ‪  ٧‬وڑ ڈ ا  ‬ ‫ ‪ ٧٥‬‬
‫د     ‬ ‫ وا     ر   رڈ    ‬ ‫ در ے  ‬ ‫ ‬ ‫  ر  او    و‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫د   ‬ ‫آرک  را  اور  ‬
‫ ا ٹ ر   ۔‬ ‫   ‬ ‫ں    ن ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫‪:‬‬
‫ ‬ ‫    ت ‪  ٦٠‬ا   ز  ل ‪ F117‬ا‬ ‫ اور ا  ا  ا  ‬ ‫  ج     ا‬ ‫ ا‬ ‫ا  ‬
‫   ‬ ‫    ں   ‬ ‫   ا  ‬ ‫ ‬ ‫     ا  ا‬ ‫ ‬ ‫  ک ‬ ‫ اور  ‬ ‫ز‪  ،‬ا‬ ‫ ‬ ‫ر   روں ‪A.10‬‬
‫ں   ‬ ‫ وا  ڈاگ     ‬ ‫ ‬ ‫   و   ر ر    ا   زو  ن    و د   ا‬ ‫   ‬ ‫ں   ‬
‫ ر  ‬ ‫ وا   اق   دا        و  رت  ی ‬ ‫       ‬ ‫د ر    اس ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ اور ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪186 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ں      م      ۔‬ ‫ اور  ر     م   ‬

‫‪:‬‬ ‫ ‬ ‫دو‬

‫ ‬ ‫ ‪  ٣٠٠‬ر ز اور ‪ ١٤٤‬ا‬ ‫  ز     ‬ ‫  ڑ ں‪ ٣٠٠ ،‬‬ ‫‪ ٤٠٠ ،‬‬ ‫‪ ٦٤٠‬ا  آ  آر  ‬
‫  ۔‬ ‫  ا   م   ‬ ‫ٹ د‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬

‫ ‬ ‫  ا  د  ان     ا  ‬ ‫ں   ‬ ‫ آر ڈ  ڈو ن     ن    ‪ ٢٦‬ار  ‬ ‫ی ‬

‫ر ‬ ‫ اور  ‪  ٣‬‬ ‫ ‪   ٨٢‬ار  ‬ ‫ ‬ ‫  ڑ ں‪١٦  ،‬ا  ‬ ‫‪  ١٥٠  ،‬‬ ‫ز‪  ٢  ،‬‬ ‫ ‪  ١٢٠‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں  آر ڈ  ‬
‫ وا ۔‬ ‫  ج  ر    ذ  دار ‬ ‫  ل ‬ ‫ا   ‪  ٢‬ار   زا  ‬ ‫ر ‬

‫‪:‬‬
‫ وا ۔‬ ‫  ے      ار   ر    ذ  دار ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫  ل ‬

‫ا رات‪:‬‬
‫س  رے  ا   اج    ر۔‬ ‫‪٢‬۔ ‪u‬‬

‫ن‪:‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪187 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ے  ا   رے۔‬ ‫ ڈ‬ ‫ی ا   رس   ‪  ٢‬ود  رے ‪،‬‬ ‫‪ B.18‬رے‪ ،‬‬ ‫‪٨‬ا‬

‫اردن‪:‬‬
‫۔‬ ‫   ‪  ٦‬ر و‪  ٤ ،‬ار‪  ٧ ،‬ر  ‬

‫‪:‬‬
‫ں   د ۔‬ ‫ ‬ ‫   ‪  ٣‬ار ‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫ا‬

‫‪:‬‬ ‫ۂا‬
‫ ‪  ٦‬‬ ‫ ‬ ‫ آور   ی   ز  ‪   ١٥٠٠‬ی   ج  ‪  ٣٢‬‬ ‫  رس ‪  USS‬ووڈ     ن    ‪  ٣‬‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫      ں   وہ ان ‬ ‫   ا‬ ‫ ا‬ ‫ اور  ا‬ ‫  ڈان‪ ،‬‬ ‫ر ز۔  د ر     ہ ا    ‬
‫    ول       ۔ ‬ ‫ ز دہ  ‬ ‫ ‬ ‫   آد‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ا ب    ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ر   ری  ‬
‫   ا ب   ‬ ‫   ا‬ ‫   ‬ ‫  ۔ اس    ی  ل ‬ ‫     و ں     ا     ری   ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫   آ    ۔‬ ‫    ن  م ‬ ‫     ‬

‫ب‪:‬‬ ‫ ‬
‫‪   ،‬‬ ‫ ‪    ،‬ا  ا  ا ا  ‬ ‫  ی   ے        ا  ا  ‬ ‫ ‬ ‫  ج    د‬ ‫ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪188 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ا   رے ‪ ١٠٠٠‬م ‬ ‫  ج ‪   ٩٧٠‬زا  ا‬ ‫  ار ا‬ ‫‪  ٢٥‬ار ا‬ ‫‪ ٢ ،‬‬ ‫ا  ا     ک‪   ،‬ا  ا  ‬
‫۔‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ‬ ‫ک  ا  اور ا‬

‫‪:‬‬
‫ ‬ ‫   ا     ار  ‬ ‫ ا‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫اہ   ل  ‬ ‫ر   ‬ ‫ل ‬ ‫ ‬ ‫ی  ن  ا‬
‫ی اور  ڑ  ‬ ‫   ا   ار  ر      ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫    ں    ول   اس ‬ ‫ اور  ری ‬
‫د  ۔‬ ‫ ‬ ‫‪   ٣‬ا ر  ا  ‬

‫ اڈا‪:‬‬ ‫  ا ا‬ ‫ ‬ ‫ن ‬

‫     ‬ ‫   ‬ ‫   اوران  ‬ ‫ ڈ ے  ڈال  ر‬ ‫   ا‬ ‫ن ‬ ‫    م ‬ ‫  ح  ا‬
‫  ول ‬ ‫ن     ‬ ‫   ‬ ‫ل   ر   ۔ ا   ح ا‬ ‫ں    ف ا‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫ا  اڈے ‬
‫ ‬ ‫ ذ     ں   ا‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫   ر         ز ا  ‬ ‫    ت   ا  اڈے ‬ ‫   ‬
‫ وا    ‬ ‫‪ ،‬ا م آ د‪  ،‬ور‪  ،‬ا ‪  ،‬ر و ہ   ‬ ‫  ت   ‬ ‫   ڈرون     ر    اور ‬ ‫ ا‬
‫ل ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫م ‬ ‫ں د    ا  ‬ ‫ل       ڈا وں   ‬ ‫ں   ا‬ ‫ ‬ ‫ ر    اور   ا    ‬
‫ن   ‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ وا     ا‬ ‫ دے    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ر    ان   ں    ‬
‫     اس  واردات    ‬ ‫        ہ  ں   ‬ ‫  ت   ‬ ‫ ‪  ،‬‬ ‫     د‬ ‫  وا  ر    ‬ ‫واردا‬
‫   اس        ا از   ر    اور ‬ ‫ں  ن ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫   ڈال     د     ف    ‬ ‫دو وں    ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪189 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫       اس   ر ‬ ‫  ار  د ا‬ ‫  ڑ     د     ی  ا‬ ‫   واردات     ی  دو ے  وا ت  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬

‫      اری    ادف  ۔‬ ‫    م و ‬ ‫ ‬ ‫     اس   آ‬ ‫س ‬

‫ری‬ ‫ ‬ ‫ن ‬ ‫   ‬

‫   ‬ ‫   آ    ‬ ‫ ادارے ا‬ ‫ ‬ ‫  رچ ‪2003‬ء   ا  و  ا ر           ا‬
‫        ۔‬ ‫    ا‬ ‫   ‬ ‫ہ   ‬ ‫  ن  رو ڈا    ا‬ ‫ ‬

‫ اُ  ‬ ‫ ادارے     ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫    ت  وا      اُ‬ ‫ ‬ ‫    ا‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬

‫‪   FBI‬م   اور اس  ت   ‬ ‫ت ا‬ ‫ں   ‬ ‫ وا     وا    اور ‬ ‫‪   FBI‬م ‬ ‫   ا‬ ‫۔ ا‬
‫ وا     د   ر   ۔‪ CIA‬اور‬ ‫ن آ    ا ں   ا   ر  ‬ ‫ ‪٢٠٠١‬ء  ‬ ‫   ا‬ ‫   ‬
‫  ج  ث  ۔‬ ‫ وا  اور ا‬ ‫   ‬ ‫ی و   آ‬ ‫ ادارے   اور ان   ‬ ‫‪  FBI‬‬

‫ ‬ ‫      ۔ وہ ا‬ ‫ ا ل   ان   ر  دار        ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ڈی ڈا  ‬

‫م  م   ‬ ‫    ‬ ‫   ‬ ‫ اور   ا‬ ‫  س  ادارے    ار ن  ان        ‬ ‫۔  ا   رٹ  ‬ ‫ وا  آ  ‬
‫ ‬ ‫ہ   ‬ ‫  ر   ا‬ ‫   آ  اور  س ادارے   ا روں    ا    د   ۔ ان   ‬ ‫   د     ں ا‬
‫   ا ر  ۔  ل ‬ ‫   ‬ ‫ری  م    ن    ا‬ ‫د ‬ ‫   ا ام  ۔  ا    ‬ ‫  م ‬ ‫وپ   ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ری    ۔ ر رٹ   ‬ ‫ ‬ ‫ ا  و‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   آ     ی ڈا  ‬ ‫   ا‬
‫ ‬ ‫ ر‬ ‫  ں   ‬ ‫   ا   ن اور ‬ ‫   ڈ ی   ر   ۔ وہ ‬ ‫   ڈا‬ ‫ ‬ ‫  رو ‬
‫ب  ۔‬ ‫   ‬ ‫ی      رٹ     ا ام     ا‬ ‫  ن   ا‬ ‫   ا  ‬ ‫۔ ‬ ‫ ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪190 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫د    ‬ ‫   ‬ ‫    ا م ‬ ‫ ‬ ‫ڈا‬

‫ن   ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫  ی  ڈا  ‬ ‫  ر ‬ ‫  م   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‪2008‬ء‬ ‫ ا‬ ‫ا‬

‫ ‬ ‫ ا‬ ‫   و‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ذرا        ا‬ ‫ ‬ ‫   دی۔  ‬ ‫د    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫         ڈا  ‬ ‫  ر  اس   ت    ‬ ‫   ‬ ‫    ت   ‬ ‫ ا‬ ‫   آ    ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫وا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫    رے           وہ ز   ۔ ‬ ‫   ڈا  ‬ ‫   آ  ا‬ ‫    ۔ ا‬ ‫ ‬ ‫ن   ا‬ ‫ا‬
‫   آ    ‬ ‫ ا ع     اور وہ ا‬ ‫ن ‬ ‫ ا‬ ‫    رے      ر آزاد ذرا    ‬ ‫ ذرا          ڈا  ‬
‫    رے ‬ ‫ن  وس   را      ڈا  ‬ ‫   ‬ ‫   ا‬ ‫     ان   ا ر  ا  وا  ‬ ‫   ‬
‫ن  وس           ‬ ‫    ۔ ‬ ‫  ر    رے   در‬ ‫ت   ‬ ‫ت د  اور ان   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  ی  ۔  ان    رے     ‬ ‫   ا‬ ‫     ان    اہ ‬ ‫ ان   ‬ ‫   و‬ ‫   ‬ ‫   ڈا  ‬
‫ ‬ ‫ و  ‬ ‫ں اور ‬ ‫  ق    م ‬ ‫     ا‬ ‫   آ    ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫۔ ‬ ‫ت  ا    ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ا اد    ری ر  اور ان   ‬ ‫ اور د  ‬ ‫       ڈا  ‬ ‫   ا      اور ‬ ‫ د‬ ‫ں   ‬
‫ د ۔‬ ‫ رو     ف ان   ‬ ‫ اور ‬ ‫ وا    ا‬ ‫روا ر  ‬

‫ ‬ ‫   ڈرا  ا‬ ‫ ‬ ‫ڈا‬

‫    رک    د    ‬ ‫   آ     ا‬ ‫ ا‬ ‫ن ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫ ‬ ‫  س ‬
‫   آ     ری ا  ‬ ‫   اور ا‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫ درج        ۔  رک ‬ ‫  ‬ ‫۔ ان    ف ا ِ‬
‫ام ‬
‫ر      ۔ ان   ا ام     ا ں   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫   ا   ہ   ا‬ ‫ن           ڈا  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪191 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   دی  اور   ا  ‬ ‫   ‬ ‫    وق  ‬ ‫     ا  ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫   آ  اور  ا‬ ‫   ا‬ ‫ا رہ  ‬

‫  دی    ‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫   آ      ‬ ‫ ا‬ ‫ ڈا  ‬ ‫۔  اس   ن    ‬ ‫ ز      ‬ ‫رروا    ڈا  ‬
‫         ا ا ت   ‬ ‫ان   و‬ ‫ ‬ ‫ہ   ر   ۔ اد  ‬ ‫  ر   ا‬ ‫ اور ‬ ‫ب ‬ ‫ا ا ت   ‬
‫ ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫ دے  دی  ‬ ‫   در ا‬ ‫  ر  ر‬ ‫ ‬ ‫  م    ڈا  ‬ ‫ن    ا‬ ‫د   ۔  دو ی   ف  ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫       ا ل  ر   اہ ‬ ‫  ق ‬ ‫ ڈا   ز     ا    ا‬ ‫   ‬
‫   ا       ا  د   ‪ ،‬‬ ‫   آ    ‬ ‫  دی   ا ا ت    ۔ ا ں       ا‬ ‫   د‬ ‫    ی ‬
‫ رو  ر ۔‬ ‫   ڈا   ز  ‬ ‫  ۔ اس ‬ ‫دو ے دو   ‬

‫       اب ا    ‬ ‫ ‬ ‫   ا ا ت ‬ ‫  م    ل   ‬ ‫       ا‬ ‫ڈا   ز  ‬

‫    ۔ اب ا     رک ‬ ‫  ز ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ؟ ا ں       ڈا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا ر ‬
‫  ن   ۔  ا ں        د      ‬ ‫ اور  ‬ ‫    م   ف        وہ  ا  ‬ ‫   د     ۔   ی  ‬
‫۔‬ ‫ ر      آواز   ‬ ‫     ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫ن   ‬ ‫ن اور ‬

‫ وا    ‬ ‫ں دی   ر    اور ا م آ د   دا  ‬ ‫ د‬ ‫ڈا   ز           ن   ‬

‫ں دی ‬ ‫    ر    د‬ ‫م ا اد   ‬ ‫ا ن     ‬ ‫    ا ں     ر   ۔ ا ں        رے  رے ‬
‫ ا اء   ۔    ‬ ‫رٹ  ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ راو ی  ‬ ‫   ‪2003‬ء   ا  ‬ ‫ ر   ۔  ڈا   ز        ‬
‫ں    ا    د ۔‬ ‫ ا‬ ‫ن    م   ا    ا   ی  ن   ا‬ ‫ازاں ‬

‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  اب       ۔  ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫   ذ  اور  ‬ ‫ ‬ ‫ا ں        د   ‬

‫ اور اس    ں   ر  ‬ ‫ اور ڈا  ‬ ‫ دی ‬ ‫   ر‬ ‫   ڈا  ‬ ‫ اور و‬ ‫۔ ‬ ‫ ‬ ‫ا    ا ف   ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪192 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫۔‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ری  ر   ‬

‫ ‬ ‫   ا‬ ‫  ٹ     ہ   ۔  اس  ‬ ‫    ف   رج  ‬ ‫ ‬ ‫ا ل  ر       ‬

‫  ۔ ‬ ‫ں    و‬ ‫    ا ں      ڈا وں     ض  ا    ‬ ‫  رے  ‬ ‫ ‬ ‫۔ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫  ۔‬ ‫      ف   ‬ ‫     ا‬ ‫ا ں         ‬

‫ ‬ ‫ اور  اس     ں      ‬ ‫   ا  ا   ن          ڈا  ‬ ‫ ‬ ‫ را‬ ‫ ‬ ‫ا‬

‫  م ‬ ‫ک ‬ ‫ اور    ‬ ‫۔  ا‬ ‫ت ‬ ‫ ‬ ‫  ق   ‬ ‫    رے    ا ام   ہ  اور  دو ی  ا‬ ‫ا‬
‫۔‬ ‫ ‬ ‫      ا     ا ں   آواز   ‬ ‫ ‬ ‫  ا    ا‬ ‫۔  ری د    ان    ف ‬

‫   ‪   30‬رچ ‬ ‫ ‬ ‫  ا          ڈا  ‬ ‫ ‬ ‫  آرڈ‬ ‫   ‬ ‫ را‬ ‫ آف  ‬ ‫ڈ‬

‫   د      ا  ‬ ‫   ان        ‬ ‫   ا اء   ۔  ان      وا ں    ا ج  ‬ ‫ ‬ ‫‪2003‬ء  ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫   دوران  ا  ‬ ‫ ‬ ‫ن   آ   ‬ ‫   ‬ ‫ی ‬ ‫ اب ‬ ‫    ا    د   ۔ ‬ ‫ا‬
‫    ری  م ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫   اس  رے   ‬ ‫ت   آ ہ     ‬ ‫  ی   ‪    650‬رے   ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫    م     ت  ا‬ ‫   ‬ ‫  ۔  م     ‬ ‫  ت   ‬
‫  ۔‬ ‫ ‬ ‫       ا م آ د   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬

‫   ‬ ‫ ا ن  ‬ ‫ ‬ ‫  ہ    ا‬ ‫    ر    ر‬ ‫   ‬ ‫  م          ڈا  ‬ ‫ا‬

‫ ‬ ‫   د و ات    ‬ ‫ں   ‬ ‫ں  اور  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ر      اور  ا ن  ‬
‫۔‬ ‫ درج ‬ ‫   ‬ ‫     ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪193 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫     ‬ ‫   ڈا  ‬ ‫  ر    ا   ن         ‪ 17‬‬ ‫ ا ر   ل ‬ ‫اد  ا‬

‫   ز ے    ‬ ‫ ا   اد     آ        ‬ ‫ اور  ‬ ‫  آ    ‬ ‫    ا‬ ‫ د و ات  اور    ‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   آ    ‬ ‫۔  ا‬ ‫د ‬ ‫   ‬ ‫   ا   ر ں    ‬ ‫ ا‬ ‫آ    اور     رک  ‬
‫  ل    ا      ۔‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ر  ۔  م ‬ ‫ درج     ‬ ‫ا ِ‬
‫ام      م   ‬

‫   ‬ ‫    ا    ‬ ‫ روز ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫د ‬ ‫   ‬ ‫  ا‬ ‫در  ا ءا‬

‫   ‬ ‫    ان    رک    ان ڈ‬ ‫ ‬ ‫  م ‬ ‫ ا‬ ‫    رج ‬ ‫ ا‬ ‫   آ    ‬ ‫د   ۔ ا‬
‫ل   ۔ ‬ ‫ر  ا‬ ‫ ‬ ‫ک ‬ ‫   دا   ر    ‬ ‫ ‪2008‬ء  ‬ ‫   ا ام          ‪  18‬‬ ‫دا        ‬
‫ ر ۔‬ ‫  ۔ اس دوران وہ ا  ا     ے   ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا‬ ‫ں    ں د  اور ‬ ‫ا‬

‫     اور ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ن    دق         ڈا  ‬ ‫ د   ر    ‬ ‫ ‬ ‫دو ی ‬
‫   ر   ۔‬ ‫ہ ‬ ‫ و  وا      ‬ ‫ں   ‬ ‫    م ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪194 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ وا  ‬ ‫   ‬ ‫وا  ‬
‫ د ؤ   و     رڈ ‬ ‫     ‬ ‫  رٹ   ‬ ‫  ب     دو ن   ‬ ‫ن   وا  ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا   ورت    ‬ ‫ د ار  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ د ب      ‬ ‫     وا  ‬ ‫آو اں    د‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ر‬ ‫       ‬ ‫   ر   ی  ‬ ‫  ا  ‬ ‫   دو ار   اب     ف  ا    وا  ‬
‫ں    ب   دی ‬ ‫ ‬ ‫   وا  ‬ ‫   ر‬ ‫   ‬ ‫  ‬ ‫ ‬ ‫  و‬ ‫ وا  ‬ ‫   ‬ ‫رٹ   ‬
‫  ۔‬ ‫   دی ‬ ‫   ‬ ‫ں   دو ں    و‬ ‫     وہ  م ‬ ‫   ‬ ‫اب   ‬

‫ ‬ ‫ت       ام          د‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ن ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  رٹ    ‬

‫ ‬ ‫   د      ‬ ‫  رٹ   ‬ ‫   ‬ ‫    ا اور    رٹ   ‬ ‫  در   د         ں     ‬ ‫ ‬
‫   ان ‬ ‫   ا ا ت   ‬ ‫ ‬ ‫   رو     و‬ ‫   ‬ ‫ آ       گ   ر    اور وا  ‬ ‫رٹ   ‬
‫  رے    ا اس ‬ ‫           ‬ ‫   ‬ ‫ اور اس ‬ ‫  ب ‬ ‫م ا ا ت    و د وا  ‬
‫۔     ل    وا  ‬ ‫    وع  ‬ ‫    ں    و‬ ‫ ‬ ‫ں   وا  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫و‬
‫ ز دہ ‬ ‫    ان  ‬ ‫ ‬ ‫   وا‬ ‫ اور     دار  ‬ ‫ وا    ا‬ ‫ن   ‬ ‫  ؤس        ‬ ‫     وا‬
‫     ‬ ‫ ‬ ‫ وا    ‬ ‫   آد    از   ز ہ رہ       ‬ ‫ل   ‬ ‫   ا‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫ک ‬
‫ آ         دات     ت ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫ک          اُس  ‬ ‫  ٹ        وہ  ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ز‬
‫ ‬ ‫  ل ڈاؤن   ‬ ‫ں       ‬ ‫ ‬ ‫   وا   ؤس        ب   دی   ‬ ‫ وا  ‬ ‫ے  ۔‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪195 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ازن       اور آ  ‬ ‫   ا ن   ‬ ‫ل ‬ ‫     ا‬ ‫  ح ‬ ‫ ‬ ‫    ر   ‬ ‫ ‬ ‫اور    گ ‬

‫ و د    م در  ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ا   ح وا   ؤس    ‬ ‫    ر   د    ‬ ‫ د  ‬ ‫ر ا   ں   ‬
‫  وا    ‬ ‫     ا   دات    ‬ ‫ں    خ  ن   ‬ ‫ وا  ‬ ‫ ‬ ‫   ر    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫       اس    ‬ ‫ں    و  ‬ ‫ ‬ ‫ ز ی     ن    ا  ‬ ‫ ‬ ‫ڈ ‬ ‫ ر‬ ‫  ح   ل    ا  ‬
‫   ا ن  و  و   و    ‬ ‫ ‬ ‫ ڈا    ذر‬ ‫و   ‬ ‫ڈ ‬ ‫  ہ  ا    ا  ا      ر‬ ‫ں ‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫     ا   ار  ‬ ‫ وا  آر    ‬ ‫    ر     ‬ ‫ ر‬ ‫     و ں     ن    ‬ ‫آ دہ      ا‬
‫ ‬ ‫ دے    و‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ک   ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ زر‬ ‫ وا    ا‬ ‫ اس  ‬ ‫ذر‬
‫ ان  زر ‬ ‫  وا     د     ظ    ‬ ‫ واردا‬ ‫ ان    ذر‬ ‫  ڑ  د  ‬ ‫   ‬ ‫ں    ن ‬ ‫در ے      ‬
‫ ‬ ‫ں    م آ  اور ‬ ‫  ر دو ے ‬ ‫ن   ‬ ‫   ‬ ‫  ا   ‬ ‫ں   ا  دوران واردات ‬ ‫ ‬
‫ اس    ر  ے اور  ام    ف و  اس   ‬ ‫   ذر‬ ‫۔ ‬ ‫   ‬ ‫  رروا  ‬ ‫   ‬ ‫ان     ف  ‬
‫ وا  وا ں    ‬ ‫   ‬ ‫دہ  و‬ ‫  وا   ۔  ‬ ‫ ا   دات    ‬ ‫   ا  و‬ ‫ ‬ ‫  ت  ا   ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫  پ     ا‬ ‫ وا  ا   م واردا   آ‬ ‫ ‬ ‫د       ‬ ‫   ا ر ا   گ ‬ ‫ ‬ ‫ی   ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ر    ان     ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ن     ‬ ‫ وا  ‬ ‫ت    ہ ا    ‬
‫ دو وں ‬ ‫   ‬ ‫ وا    ‬ ‫ وا  وا ت    ں ‬ ‫ د ؤ ڈال ر     ل     ‬ ‫       د‬ ‫ا‬
‫ دو     ا    ‬ ‫  ن       ‬ ‫ وا    ڈا   ا‬ ‫ ز د     ر    ‬ ‫ ‬ ‫    پ    م ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا    ‬ ‫    ن  ے     ‬ ‫  ت     ڈا  ‬ ‫   ‬ ‫   ر          ‬
‫ ‬ ‫ک ‬ ‫     اس    ‬ ‫  ر  روک    ‬ ‫   ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ا م  آ د  ‬ ‫  ۔دو ے  وا    ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ وا     ر   وا  ‬ ‫        ر  اروں   ا   رف ‬ ‫ ا زت     ‬ ‫  ‬ ‫ا   آ    ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪196 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫ڈ ‬ ‫ ر‬ ‫ ا  ا  ‬ ‫   و ں   ا ں‬ ‫   ‬ ‫  رت ‬ ‫ ا‬ ‫     اس     ‬ ‫ ‬ ‫ان   ‬

‫ں  د  ‬ ‫   د‬ ‫ ‬ ‫        ں  دی  اور  ‬ ‫د  ا  ا  او    ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ روا    ‬ ‫ ‬
‫  ری ‬ ‫  ی   ‬ ‫ ا  ‬ ‫ے  وا    ‬ ‫   ‬ ‫  ا   ‬ ‫   ا  ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ان  ‬
‫ وا     ر   آ   ی  ۔‬ ‫ زدو  ب       اُس   ا   ر ‬ ‫ ‬ ‫ ا   ان   اس ‬

‫    ا م ‬ ‫ آ  اس ‬ ‫   ر     ا ‬ ‫ ‬ ‫ک ‬ ‫   ‬ ‫ وہ  ت و وا ت     ‬

‫ ‬ ‫   ڈر     ‬ ‫ وا    ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫   اب   ‬ ‫ ‬ ‫   وا  ‬ ‫  ل   ‬ ‫  ے ‬ ‫     ‬
‫ن   وارد ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫    م ز  ‬ ‫    دے  ‬ ‫ر   ‬ ‫  رے ا  ‬ ‫ ا‬ ‫وا    ذر‬
‫ن       ک ‬ ‫   ‬ ‫ ا      ‬ ‫ د ں     رڈ  آو اں        ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   آج    وا‬
‫   ‬ ‫  ا  ‬ ‫ د ار  در‬ ‫ ‬ ‫ وا  د ب    آپ  ا  ‬ ‫      رڈ  آو اں    ں    ‬ ‫را    ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن ‬ ‫ دور    ‬ ‫ وا     ت        ر    ‬ ‫ن   ‬ ‫ وا   ؤس    ‬ ‫ا ار   ے  ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫   د  ا  ‬ ‫ ا   ر  ؤں   ‬ ‫ ا اد   ‬ ‫ ‬ ‫ وا   وں   ‬
‫ اب ‬ ‫ر   ‬ ‫ن   ا  ‬ ‫    ا ار   ‬ ‫ و ہ   ‬ ‫      ل    ر    ‪ ، ،‬‬ ‫   ‬
‫د         ‬ ‫   ‬ ‫     آ    اور اب     ‬ ‫ وا      ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫  د       ر      ا   وں    د ‬ ‫ وا ں   ‬ ‫ر     ا س    ت       اس         ‬
‫  ڑی  ر     ادف  ۔‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪197 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  د‬ ‫ش  ر  د‬ ‫ ‬ ‫ا‬

‫   ‬ ‫  ر‬ ‫ ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫   ‬ ‫      ر  ‬ ‫ آپ    ا‬ ‫   ‬ ‫ وا     د    ‬
‫ی ا اف   ‬ ‫ہ         ‬ ‫ اور ا‬ ‫  دی    ف ‬ ‫  د  ن  ؟ د‬ ‫ د‬ ‫م       ا‬
‫   اس    ‬ ‫     ‬ ‫   ا  ‬ ‫  ز ‬ ‫ ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫  ار    دو ے   ل  ا‬ ‫   ‬ ‫   ا‬
‫ار  اور ‬ ‫   ‬ ‫ وا   ر‬ ‫         ا‬ ‫ ‬ ‫     اب    ‬ ‫  ں    د‬ ‫ری   ے    داغ  ا‬
‫ادی  ت  ۔ اس   ‬ ‫ ا‬ ‫ د‬ ‫  م     ز دہ   ر   م وا  ا  ا‬ ‫    ‬ ‫ ‬ ‫  ق   ‬ ‫ا‬
‫ ا ر       ؟     ال   ف   رے    ‬ ‫‪  imperialism‬‬ ‫   اس    ‬ ‫‪democratic‬‬ ‫اج  وا‬
‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ‬ ‫  ال  ا  ر    اور   د  ا‬ ‫   ر   ‪     ،‬ر  ا  ‬ ‫ذ     ا ‬
‫    ۔‬ ‫ال ا  ر   ۔ وہ ا ا ت   اس  ال    د   ر    ان   ‬

‫ ‬ ‫  ۔  اس    ‬ ‫ ‬ ‫وں     دی  و‬ ‫ں     د   ری  ‬ ‫ن     ا  اور  ا‬ ‫٭‬

‫  ۔  اس ‬ ‫    ان     ن     ان      د   ں    ‬ ‫ادی  اور  آ ا   ز  ‬ ‫ا‬
‫  ا ں     ‬ ‫ ‬ ‫ت   ‬ ‫    رو  ‬ ‫ ا‬ ‫ آ      ا‬ ‫  ف ‬ ‫و‬
‫  ۔‬ ‫ ‬ ‫ں اور ا   ص  ح   ا ‪sysematic selfishness‬‬ ‫ہ  ا  اور ‬

‫ ‬ ‫اد        ا‬ ‫   و  ا‬ ‫  ق    ا ام       ۔  اس    ‬ ‫ن     ا    ا‬ ‫٭‬

‫       ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا ا ت  ‬ ‫ ‬ ‫   اس  و‬ ‫ ا‬ ‫۔  ا‬ ‫   ‬ ‫ق     وا  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪198 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ری ‬ ‫  ق   ‬ ‫    اہ اس     ا‬ ‫ت   ‬ ‫   اس   ‬ ‫ہ ا اف   ‬

‫۔‬ ‫ا    رہ ‬

‫  وہ  روا  ‬ ‫ وا ں     ی    و  ا‬ ‫   ا از   ا    ا ف  را  ر‬ ‫روس    ‬ ‫٭‬

‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ ر   ۔ ‬ ‫ ‬ ‫   ا ا ا  ‬ ‫ں   ‬ ‫ اور  زی ‬ ‫۔ ‬
‫ ‬ ‫  دی     م    ا‬ ‫ د‬ ‫  ری  ر   ۔  اس  و‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   د‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫  ا  ۔ اس ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا  ‬ ‫ں    ون   ‬ ‫ ا  ز  ا  ‬ ‫ اور ‬ ‫  اہ را‬
‫ ا اد    ا ا ‬ ‫ں    و  ‬ ‫  ص   ں    ا‬ ‫ ‬ ‫ اور  ‬ ‫  اہ  را‬ ‫ں ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬
‫ے   ‬ ‫ ا اد    ‬ ‫ آ  ر    اور  ا‬ ‫   ‬ ‫   ر   ‪   ،‬ی   ر     و    ‬
‫   د     ۔‬ ‫  ۔   ان   ‬ ‫ آ ر       ت   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  و ام    دہ   ‬ ‫ ا  ‬ ‫‪CIA‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪2002‬ء  وا‬ ‫د‬ ‫٭‬
‫     ‬ ‫    د   ‬ ‫ ‬ ‫ اور ‬ ‫ں    ا    د‬ ‫ ‬ ‫ا اد   دو ی  ون اور دو‬
‫ دے دی    ۔‬ ‫   و‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  د ا اد    د  ا ‬ ‫ ‬

‫   ا ع  دی    اس   و ام    ‬ ‫ ا  ‪   19‬رچ  ‪2005‬ء  ا‬ ‫ر  ا ر ‪Guardian‬‬ ‫٭‬

‫   ‬ ‫ں   ‬ ‫  ر  ا‬ ‫ ا اد   ا‬ ‫ ر  وا   م اور ‬ ‫  ں   ‬ ‫ ‬
‫ں    ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن‪ ،  ،‬اردن‪  ،‬دی  ب اور  ا‬ ‫  م از ن ‬ ‫آ    ا‬
‫   در   ا   ؤ       ۔  اس ‬ ‫         ان  ‬ ‫   ‬ ‫ اذ‬ ‫ د       ں  ان    ‬
‫   ان   ‬ ‫م ‬ ‫   د          ‬ ‫ں   ا        اس  ح ‬ ‫م ا‬ ‫وہ   ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪199 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫        ۔‬ ‫ز        آ ن ا‬

‫ت ‬ ‫ی       ا‬ ‫ں    ں    رے   ڈ‬ ‫     ‬ ‫  دی    ف ‬ ‫د‬ ‫٭‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫۔  د ا‬ ‫ح  ت  ی ‪Ghost detainees‬‬ ‫  ا  ۔ ا  ا      ا‬ ‫ ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا   ں               ‬ ‫‪CIA‬‬ ‫روں   ا ف      اق ‬
‫ں    ت  ی    م د     ۔‬ ‫۔ ا  ‬ ‫ ‬ ‫ وا  و  ‬ ‫ری   ‬ ‫     ان   ‬

‫    رے    ا  ‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫   ‬ ‫ ا  ‬ ‫    اق     م  ‬ ‫ ‬ ‫  ل  ا‬ ‫٭‬

‫    ف   ‬ ‫ ‬ ‫  رے        ر   اس    ‬ ‫‪ghost detainess‬‬ ‫ر رٹ    ا‬
‫ آر  ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ وا‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  وے    دوران    ‪  320‬و  ا    ‬ ‫   ا‬
‫ ‬ ‫ہ ر    ‬ ‫ں   ‬ ‫وں   ‬ ‫   ‬ ‫ ر   اس ‬ ‫ ‬ ‫  ا    ا اف ‬
‫  ن       ف ‬ ‫ ر ۔    ‬ ‫ ‬ ‫ ا ِد  ‬ ‫ اُد  اور  اُد  ‬ ‫ں    ا ِد  ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ورزی  ۔‬

‫ ‪2004‬ء  ان  ا اد    ‬ ‫ ا‬ ‫  ق     ا    ادارے ‪human rights watch‬‬ ‫ا‬ ‫٭‬

‫ ‬ ‫ اور        ں    ا‬ ‫    ا‬ ‫ن ا و  ‬ ‫رے   ا  ر رٹ  ر     ‬
‫  ت      ان ‬ ‫  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ وہ  ا اد       ے  ‬ ‫   ‬ ‫    ا‬ ‫   ا‬ ‫ ‬
‫    ۔‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ز   ا‬

‫۔ اس ‬ ‫ ‬ ‫‪  jan mayer‬ا  ر رٹ ‬ ‫   ‪  14‬وری ‪2005‬ء   رے ‬ ‫  رک ‬ ‫٭‬
‫ں     ب   ش ‬ ‫ ا‬ ‫   ا‬ ‫ ا  اور  ق و‬ ‫ ا  ا اد   ذ  آ       رپ ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪200 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫     ‬ ‫ں    ف ‬ ‫ ز د   زوں     ار      اور  ا  ‬ ‫ں     اً  ا ا   ۔  ا‬ ‫ا‬

‫ں ان   و د     د   ۔‬

‫ ‬ ‫  ٹ   رک ‪cathy scort clark‬‬ ‫ ا ر ن   ی ‪ Adrian levy‬اور  ‬ ‫ا ری  ‬ ‫٭‬

‫ں    اد دس  ار      وز ‬ ‫ ذرا     ا         ت ‬ ‫   ‬ ‫ اور ‬ ‫ا‬
‫ے ‬ ‫     ‬ ‫ آ      وہ   ے  ‬ ‫ ‬ ‫ں     زہ    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫۔  ان    ‬
‫ ا  ‬ ‫    م    اور  ا ل   م   ا    ‬ ‫ و  ‬ ‫  ں  ان    ‬ ‫ ‬ ‫   د‬ ‫    ا‬
‫  ن  ۔‬ ‫     ‬ ‫ ڈ‬

‫ ‪1998‬ء   س    ‬ ‫س    ا‬ ‫ ‬ ‫ ا   د  اور   ا ‪  rendition‬ا‬ ‫ ‬ ‫٭‬

‫   ‬ ‫    ا‬ ‫ ‬ ‫     ا‬ ‫   ‬ ‫   رو  ‬ ‫   ‬ ‫  ن     ف  ورزی   ار  د‬
‫  ا ‬ ‫   ا ل   ۔  ‬ ‫  ارے  ‬ ‫ ‬ ‫    د  اور  اذ‬ ‫ا       ں  اس  ‬ ‫ع ‬
‫  ار د        ا   د   ‬ ‫ اور   ا‬ ‫    ع   ‬ ‫ ‪   49‬ا  اس ‬ ‫   آر‬
‫۔‬ ‫    ا    د  ‬ ‫     دو ے ‬ ‫ د  ‬ ‫ں         د‬ ‫ ‬ ‫  و ہ   ‬

‫  د ‬ ‫  ت ‬ ‫ ا اد    ‬ ‫وں  ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ن ‬ ‫٭‬
‫  ا  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ دو ے   ں  ‬ ‫ وا‬ ‫ر      ان    ‬
‫  رروا  ‬ ‫ل اور  ب ا از   ‬ ‫‪   Guantanamo bay‬وں   ڈال د ۔ اس  ح ‬
‫ ‬ ‫۔ ‬ ‫ ‬ ‫  ن     ‬ ‫ے   ا‬ ‫   اس ‬ ‫     ‬ ‫   راہ  ل       ‬ ‫ ‬
‫        وم ر   ۔  ن ‪2004‬ء  ‬ ‫  رہ ‬ ‫ر  ل     ان  ں      ح   ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪201 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ و ں  س  م  ی ‬ ‫  ا ں   ر ع     د ۔ ‬ ‫ں   ا‬ ‫  رٹ   ا  ‬ ‫ ‬ ‫ا‬

‫  ۔‬ ‫   ‬ ‫    ز‬ ‫ اس      ہ ا‬ ‫  ر  ر ں   ‬

‫   ‬ ‫     ا‬ ‫ل   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ا  ا    ا‬ ‫   ‬ ‫ں   ذ  اذ  د‬ ‫ان ‬ ‫٭‬
‫  ری  ‪2005‬ء  ر      آ  اور ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  ا  ‬ ‫ ‬ ‫  دا  ‬ ‫ری  د ؤں    ‬
‫ی ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ وا  ‬ ‫   و    آزاد ‬ ‫    ں   رہ   ا‬ ‫  ر  ہ   ا  ‬ ‫ ‬
‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫  ری   ۔    ‬ ‫ ا از    ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫   اس  ‬ ‫       ‬
‫۔  ا  د          اس ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ د      ‬ ‫ڑی   ار    ‬
‫  ں   آ  ڈا     ۔‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ح ‬

‫ دا       ۔ ‬ ‫    ف  ا  ‬ ‫  رٹ      ا‬ ‫ ڈ‬ ‫‪  boston‬ا‬

‫ ‬ ‫   ‬ ‫ درج        ا  ‬ ‫   اس   ‬ ‫ ‪2005‬ء  ا‬ ‫  ز   ‪ 15‬ا‬ ‫را     ا    ‬
‫     اس    ہ  ج    ۔ ‬ ‫  د   ‬ ‫    ر وں   اس  ی  ح ‬ ‫ ر  وا  ا   ی   ‬ ‫ ‬
‫     اس    ‬ ‫ وا  ‬ ‫     د‬ ‫   د   ۔  ‬ ‫   اور    ‬ ‫    ڈ   ‬ ‫اس      اور        ‬
‫    ری  ت      ل د   ۔‬ ‫   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪202 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫د ا‬ ‫ ‬

‫ اور   ا  ‬ ‫     ا  ‬ ‫ن ‬ ‫  رروا ں     و    د    ‬ ‫ا  د  ان     د  اور  ‬
‫ دے  ۔   ‬ ‫۔     د  ان  و    د      رد ‬ ‫  ت ‬ ‫     ‬ ‫  ج   ‬ ‫ں   ا‬ ‫   ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫   اور ‬ ‫ ‬ ‫  ں اور   اس       ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫ا   ی  ن ‬
‫ن   ‬ ‫    ‬ ‫   ان  و     ں ‬ ‫  ج ‬ ‫    ال ا      ا‬ ‫  د   ر   ں ‬ ‫اس   ‬
‫    ۔‬ ‫ ‬ ‫ دو رہ ‬ ‫      ‬ ‫     ا   گ اس      و  د‬ ‫ری ا     اب د  ‬

‫ ‬ ‫    م    ے ‬ ‫     ‬ ‫   آ ہ   ‬ ‫   د    ان ‬ ‫ ر  وا  ‬ ‫   ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫۔  ں     ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ر‬ ‫ د     م  ں   ا‬ ‫  ری  ۔ ‬ ‫   ‬ ‫  ا‬
‫ ‬ ‫   ا ں     اس   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اور ا‬ ‫وں  و  د‬ ‫ں   ا   ح   ‬ ‫    گ ‬ ‫اور ‬
‫  ۔‬ ‫ ‬

‫   ر ۔    ا  و  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ وہ   م    ر        ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫      ا‬ ‫ا‬

‫ت ‬ ‫ ر ر  اور ‬ ‫    رے    زہ ‬ ‫ وا   ا‬ ‫    م د     د    ر ‬ ‫      ف ا‬
‫ اور  د    ‬ ‫ ‬ ‫ت   ا    ر    ‬ ‫    رے      ‬ ‫ا    ر   ۔  اس     وہ    ان   ا‬
‫ ‬ ‫   ا رات    ا ر  ‬ ‫   ا‬ ‫   ‬ ‫  ا ں       ۔  ا س     ت      ا‬ ‫ ‬ ‫ا ر    ‬
‫      ں  د    وری ‬ ‫ن ‬ ‫   ‬ ‫    ا‬ ‫  ۔ ا   ال     ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ وہ ان ‬ ‫ اس ‬
‫   ا   ت  ا    ۔   اس   ‬ ‫ ‬ ‫ وہ  م اور  ن ‬ ‫  ۔ ‬ ‫  ں    د ‬ ‫ر     ر ں ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪203 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ وہ    ‬ ‫   و  ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫  ورش  ‬ ‫ ‬ ‫ اور   ا      ‬ ‫اب           دوں   ان    ‬

‫  ۔‬ ‫   ا    ‬ ‫ن اور  اق   ‬ ‫  ج   ا‬ ‫    د   ا     ۔ ا‬

‫‪:‬‬ ‫د   و‬ ‫ ‬

‫ و ں ‬ ‫  ج   ا زت دی     وہ  اق          م   رو    ‬ ‫   ا‬ ‫   ا‬
‫     ا م ‬ ‫ ‬ ‫ں     ٹ   ر‪   ،‬د          ا‬ ‫ ‬ ‫  ۔  اس  ا زت    ا‬ ‫ل   ‬ ‫  ن    ا‬
‫   ‬ ‫  د   ‬ ‫ری   ر    ‬ ‫ں    ا     ۔  آج     اق    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ دے  د  اور  ‬ ‫     ‬ ‫د‬
‫ے    و  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ا   اق     ا‬ ‫ وا‬ ‫ و ں     د     ر  ‬ ‫ آ  ‬ ‫ ‬ ‫وا ت  اس  ‬
‫ آ  ‬ ‫     اور  وہ وا    ‬ ‫ اور ‬ ‫  زہ ‬ ‫م  ۔ ‬ ‫     اور     اس  رے   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫      ر ‬ ‫ ‬ ‫ اور ‪ 5‬‬ ‫   اور  ر ڈا  اور اس   وا‬ ‫  ‬ ‫     در‬ ‫ں   ‪ 14‬‬ ‫ ‬ ‫ وہ        ر ا‬
‫ ‬ ‫ اور   وا  ‬ ‫ وہ ا     م   ‬ ‫ اور اس     وا ں    آگ   دی  ‬ ‫ وا  ‬ ‫د  اور     د     ر  ‬
‫ ‬ ‫ د    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  م   آ ۔ اس وا     م  ا ں   ‬ ‫     ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫  ر   دو ا‬
‫ و ہ   ان ‬ ‫ اور ا  ‬ ‫ل      ا  ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫  رروا ں ا‬ ‫  د اور د  ‬ ‫د ۔ ‬
‫   ا  و    ا ا   ر   ‬ ‫ہ  ر     ‬ ‫   ‬ ‫   اس ‬ ‫ ا‬ ‫  ۔ ا‬ ‫ ا ا    ‬ ‫ا    ‬
‫   ا  ‬ ‫     ا ں      رروا  ‬ ‫ں   وہ  وہ  م  راً ‬ ‫ ‬ ‫ ان ا‬ ‫  ۔ دو ی ‬ ‫ان    ‬
‫  ۔‬ ‫ں     ر  ‬ ‫   اس  ا    ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪204 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ہ‪:‬‬ ‫ و‬ ‫د ا‬

‫ دہ     آپ    ف  د    ا ں ‬ ‫ ‬ ‫  را ڈ س         د  اور   ‬ ‫ ‬
‫  ‪ ،‬ان    ں د  ‬ ‫  ے ‬ ‫ راڈ‪  ،‬و  اور   ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫   د  ر   ‪  ،‬ں   ‬ ‫ ‬
‫  ا    اور ‬ ‫ د  دے    ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫   و‬ ‫  ی  ا  ‬ ‫   اور  ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ز    ر‬ ‫ اور  ا‬
‫ ‬ ‫         ا  اور        ا   ا      ‬ ‫ اس   ‬ ‫ زور     ‬ ‫  ر    ا   ی ‬
‫   ‬ ‫   ‬ ‫۔  ا    اور ا  ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫        ے   ذر‬ ‫ اور ان     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  ی ‬ ‫  ا      وہ  ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ان  ‬ ‫ں     ف   د        آ    ‬ ‫  ا  ‬
‫       ‬ ‫ ‬ ‫     ا‬ ‫ ‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫ں    ڈ‬ ‫   ‬ ‫       ا‬ ‫  س   ‬ ‫ اور    ‬
‫   ‬ ‫   ا‬ ‫    س   ا         ص   ر    وہ  ‬ ‫ت  ا ا ں  اور   ک      ‬ ‫  ری  ‬ ‫ ‬
‫     ‬ ‫ اس   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ آ ؟ اس    اب       ا‬ ‫۔    ت  اغ ر ں    س ‬ ‫   ‬ ‫ا‬
‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫  ف   اور     ز دہ ‬ ‫  ‬ ‫       ‬ ‫ اس   ‬ ‫   ‬ ‫   وا    ‬ ‫وہ   د      ‬
‫ ‬ ‫۔  د اور ا‬ ‫ ‬ ‫   د‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ان   ‬ ‫   ‬ ‫  ہ    ا ‬ ‫ل       اس   ‬ ‫ف ا‬
‫ن        ۔‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫         ‬ ‫  م    رچ ‪2006‬ء           ر  ہ   ‬

‫‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬
‫ن   ‬ ‫   و ‬ ‫   و    ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ا ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ د      ‬ ‫ا  ز    ‬
‫ ا  ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫  ہ ا‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫      س   ‬ ‫ وارا  ‬ ‫ہ ر      وہ اس ‬ ‫د    ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪205 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫     ‬ ‫  م    آ       ص   ر    ا‬ ‫  ج ‬ ‫   آج   ا‬ ‫ ‬ ‫ رو  ا ر  ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫اور  ‬

‫ ز دہ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫    ا‬ ‫  ج  اس  ‬ ‫  ہ   ۔    ا‬ ‫ ا‬ ‫ اور  و داری    ‬ ‫روا   ج    ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ا‬ ‫  رے  ا‬ ‫  وس     ح   ج      ر    ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ ا ا    ر   ۔ ‬
‫      ا   ‬ ‫ اداروں    ذ    د     ۔ ذا   ں   اس   رو ر    ‬ ‫    ا‬ ‫ ‬ ‫  ج ‬
‫  ں     ‬ ‫  ا      د       ۔  ا‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫  م ‬ ‫  ج     ‬ ‫دی       ف  ا‬
‫   ا  ا      ‬ ‫ وا ں    ر    ‬ ‫ ادا  ‬ ‫ ‬ ‫ن    د ٰی      اس  ‬ ‫  وع     ۔  ‬ ‫ا‬
‫ وا ں ‬ ‫ ان ‬ ‫         ا  ر   م   ‬ ‫  ا اور ا    در‬ ‫ ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫ ‪ 300‬‬ ‫ ‬ ‫   د‬ ‫ا‬
‫‪   ،‬‬ ‫   ‬ ‫   و ‬ ‫ ان   ‬ ‫   ‬ ‫     اور وہ ا   ں    رے    ا ہ   ‬ ‫  ول ‬
‫ل   ر   ۔   ا   ں ‬ ‫ت ‬ ‫ ‬ ‫ں   را      ‬ ‫ اور  ا    ‬ ‫   ‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫               وہ   د ٰی         اس   ا ں     ‬ ‫  ج    د     ‬ ‫    ا  ا‬
‫     ‬ ‫    ‬ ‫    ر  ‬ ‫ ا  ر    ‬ ‫    ن         ‬ ‫ ا   ر‬ ‫ی اور ا‬ ‫د   ۔ ‬
‫  ق   ‬ ‫ ا     ر  اور  ا‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ی  ا‬ ‫  ری  ذ  دار ں  ‬ ‫ ا    ‬ ‫ر    ‬
‫ ‬ ‫  ف ‬ ‫         ‬ ‫   ا   ج  ‬ ‫ د ں    ا‬ ‫ ‬ ‫     ر   ۔  ‬ ‫ ‬ ‫ف     ‬
‫  ج اس ‬ ‫  ں           و   ۔ ا‬ ‫   دوران ا‬ ‫    اق ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫   ا‬
‫ل   ‬ ‫   ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  و ں   ‬ ‫ل   ر   ۔ ا  ا‬ ‫ ز دہ ا‬ ‫   ‬ ‫  وس  ر ر‬ ‫ا‬
‫   ‬ ‫‪   ،‬ن  اور  ‬ ‫ا ‪ ،‬‬ ‫ان‪  ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ر ‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ر ‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ر    ا   ح     ر‪  ،‬‬
‫    ت  ا    ‬ ‫  ا  ‬ ‫   ‬ ‫  ج   ‬ ‫     ر    ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ا‬ ‫دو ے ‬
‫ ‬ ‫     د        ‬ ‫‪  ،‬روز   ر    ا‬ ‫  ر ں   ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫  ۔ ‬ ‫   آر  اور ‬ ‫ ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪206 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ‬ ‫         ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫  ہ        و      وہ  و  د‬ ‫ ا ان    ‬ ‫ں   ‬ ‫ر‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫  اہ را‬ ‫     ان   ‬ ‫  ی  زم ‬ ‫  ۔ د      ‬ ‫ ا ع   و  ر م   ‬ ‫دو ا ‬
‫ دہ   ‬ ‫    ۔    ن ‬ ‫       ‬ ‫   ر‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫  ا‬ ‫    ج ‬ ‫     ا‬ ‫ ‬
‫  آں ‬ ‫   د        اور ‬ ‫ں    ح ‬ ‫      م ‬ ‫   اور      ج    م  زم ا‬ ‫ ‬ ‫     وہ ‬
‫   ‬ ‫  م   د ع   ‬ ‫      ‬ ‫  م ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫  ا‬ ‫   ‬ ‫  م ‬ ‫ وہ  ج   ‬
‫    ں    د  ‬ ‫   ا‬ ‫ دار    ‬ ‫    ا‬ ‫ ڈا     ر‬ ‫ں  ‪  100‬‬ ‫  ۔  اس   ح    ‪  35‬‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫ ڈا‬ ‫ ‬ ‫ ا ا   م ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ت   ان ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬
‫  ا ہ     ں ‬ ‫ ا اد     ‬ ‫   ر     ں  ن  ڑ    ‬ ‫ ا  آزاد   ‬ ‫       ا‬ ‫و‬
‫  ق    ف ورزی   ا ا ت   ان     ا  ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ں   ا  ‬ ‫ ‬ ‫ وہ  ی  ا‬ ‫۔ ‬
‫ ڈا   ۔‬ ‫ ‪ 300‬‬ ‫ہ ‬

‫  ہ‪:‬۔‬ ‫ا ں   ‬
‫  ‪ ،‬‬ ‫ آر     ن ر     ل آف ا‬ ‫   ا‬ ‫“   ‬ ‫ ” ا ں   ‬ ‫ڈ  ری ‬
‫     ‬ ‫)‪ (SOA‬د  ‬ ‫  ل  آف  ا‬ ‫م  م   ‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫ی ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ے  ا‬ ‫ں  روا  ‬
‫  ا ں   ی ‬ ‫    ب ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ اور  ‬ ‫ وا‬ ‫ا   ڈل  ادارہ    اس    ‬
‫ں ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  ۔   ‬ ‫ و ہ    ‬ ‫ آ‬ ‫ا  اور  ‬ ‫ں  و‬ ‫و ‬ ‫‪   ،‬دہ  اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ ا   ں    ف ‬ ‫  ر       ان   ‬ ‫ ‬ ‫    ؤ   ‬ ‫وں    و  ‬ ‫   ‬ ‫‪  SOA‬ا  ‬
‫  روں ‬ ‫ وا ں   ا‬ ‫  ا ں    ک      ں   آوازوں   د  اور ا ج ‬ ‫      ‪ ،‬‬ ‫   ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪207 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫     ا   رغ ‬ ‫ رد ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ ڈا    اس  ری ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ‬ ‫  ۔ ا  او اے ‬ ‫ ‬
‫  زف ‬ ‫۔  ‪1993‬ء‬ ‫  ر ‬ ‫ل      اس     ل    ‬ ‫  وہ         رروا ں    ‬ ‫ ا اد    ‬ ‫ا‬
‫ ا  او  اے ‬ ‫ں    ی   ‬ ‫ ‬ ‫ں    ا   وہ  اس   ل       وا    ‬ ‫ی  دو    ز  ا  ا‬
‫ ‬ ‫ ڈا ز    اور    ‬ ‫ ‬ ‫ل    اس    ‬ ‫  ق     ف  ورزی    ‬ ‫  دی  ا‬ ‫ اور  ‬ ‫ ڈ‬ ‫  رغ  ا‬
‫۔ ا   ا ں    ل   ‬ ‫ ‬ ‫ب ‬ ‫ وہ ا    ‬ ‫  وا ر    ‬ ‫  ان    ر    ری ‬ ‫اور ‬
‫   ‬ ‫        ر  دو       ل  ۔ اس   ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ر      د       اس    دی   ‬
‫ دس   ‬ ‫اہ   اس   ذ‬ ‫  ج   ‬ ‫‪  ،‬ا  ‬ ‫  م    رو  د ر       وا   ں    ر      ‬
‫     ان    ر      ‬ ‫ وہ  ں   ‬ ‫   ‬ ‫دہ اور ا‬ ‫  رے      ‬ ‫         ‬ ‫ا اد    ‬
‫ ‬ ‫  ل  زون    ا‬ ‫ ‪1946‬ء  ‬ ‫  ۔          اس    ا  ڈا   ی    ر   ۔   ل  آف  ا‬
‫ ا      د       ر     راً   ‬ ‫    ا    ‬ ‫  ل ‬ ‫  ا   ‪1977‬ء  ‬ ‫ ‬ ‫   ز  ‬
‫  ۔ ا  او اے   ‬ ‫  ان   ‬ ‫ اور ‪ 300‬‬ ‫   د   ۔ ‪1946‬ء    ‪ 60,000‬ا وں اور ‬ ‫ا  دو رہ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ی ا ر    رج ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ڈ‬ ‫ ‬ ‫   ا اد ا‬ ‫     ‬ ‫         ‬ ‫ل آف ڈ‬
‫ ‬ ‫ دو ے   ں    ‬ ‫   ان     ر     رک     ‪   ،‬ری  اور  ا‬ ‫  دوں    ‬ ‫‪ SOA‬د‬ ‫ ‬
‫  د   ۔  ا  او  اے ‬ ‫ اور    د‬ ‫‪  ،‬ڈ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫   ا  ‬ ‫  ءاس   ا‬ ‫ ‬ ‫ ا اد    اس    ‬ ‫وا‬
‫    ہ   ‬ ‫ ا‬ ‫ں ‬ ‫   ا  او   ا اد   ‬ ‫ د و   ر     ‬ ‫وں  ت   ‬ ‫واچ  وپ   ‬
‫ ‬ ‫       ا   دری   اور اس  ل    ف ا ج   و    دو  ل ‬ ‫اہ  در را  ‬ ‫ ذ    اس   ‬
‫  ا    ‬ ‫ہ ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   اور ا وں   ‬ ‫ں   ‬ ‫  ارے   ان       ا  او اے ‬
‫ د    ‬ ‫    ۔  ا‬ ‫  ۔  ‪1993‬ء  ا ام   ہ    ان  ا ظ    ‬ ‫   آ  ‬ ‫ ا اد   ں  ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪208 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫   ا     وا        د        دو رہ ‬ ‫   ا ج  ری  ۔ ‬ ‫  ا  اس  ل    ف ‬ ‫ز دہ ‬

‫   اور  رو ر دو رہ  ری و  ری  ۔‬ ‫ ‬ ‫  م   ‬

‫  ۔ اس ‬ ‫ ا  ا   ج  ر   ر      ا ن    ر       ‬ ‫   ا‬ ‫ ا ازہ ‬ ‫ر‬

‫  ں     ‬ ‫م ‬ ‫   ا زت   ‬ ‫ل ‬ ‫ے ا‬ ‫   ‬ ‫ں     و    ری ر    ‬ ‫ ‬ ‫ح ‬
‫ری  ۔‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪209 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ں‬ ‫ ‬ ‫ وا      ‬ ‫ آ  اے اور ‬

‫ ‬ ‫ ار ن    ‬ ‫ص ‪ CIA‬اور ‪FBI‬‬ ‫ں ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ں    ا‬ ‫ وا    ‬
‫ وا    ‬ ‫ ا ن     ‬ ‫    ۔ ‬ ‫ں   ‬ ‫ اور  رپ     ‬ ‫ وا    ا‬ ‫ ‬ ‫ ذر‬ ‫۔ ‪CIA‬‬
‫  ل ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   آ ن    ‬ ‫   ا‬ ‫ وا    ا اد     ر    ‬ ‫م   ب    اور       ں    ‬
‫    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ے ر    اور اب     ‬ ‫ ‬ ‫ وا      ‬ ‫ری  رات   ‬ ‫ری و   ‬
‫ وا    ‬ ‫ل     ‬ ‫  ص   ا ت  ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫    ور     ۔‪ CIA‬اور  ا‬ ‫  ل   ‬ ‫اس    ‬
‫ وا    ‬ ‫ ر ۔ ‬ ‫  ا     اڑ  ‬ ‫ ز    ‬ ‫ وا       آ‬ ‫ ‬ ‫ دے     ‬ ‫اروں   ‬
‫ں   ‬ ‫   ‬ ‫        ۔   رپ  ‬ ‫  رپ  ‬ ‫  ز    ز‬ ‫ ‬ ‫ اور  ‬ ‫ں   ‬ ‫ اور  ا‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ا   ج     در      ‬ ‫ ا‬ ‫ وا     د  ۔ ‬ ‫    م ‬ ‫ ‬ ‫ اور   ا‬ ‫   ‬ ‫ک ‬
‫ ر   ۔‬ ‫  وا    ز دہ د‬ ‫ وا   ا    ‬ ‫   ‬

‫ہ  ا  ‬ ‫    ف ‬ ‫ ر‬ ‫ں    ا ا  اور  اذ‬ ‫ن ‬ ‫ ا     ر  اور  ‬ ‫ا ی ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫      ور  ر‬ ‫    ر وں     ف  ‬ ‫ی  د       ور  ‬ ‫ت    ر    اور     رروا  ‬
‫ں     ف ‬ ‫ ادارے ”  آ  اے“    ف  ۔ ا ں     آ  اے   ‪ 25‬ا‬ ‫    م ز  ‬ ‫ہ ا‬
‫  ت د  ‬ ‫   دوران   ‬ ‫   اور ا ی  م  ا  ‬ ‫ت درج   ‬ ‫ا ی  ا     ف ورزی   ‬
‫   ‬ ‫ آ ر   ۔ ا       ن   ‬ ‫ت ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬ان   ذر    آ  اے     ‬
‫ ‬ ‫ ا رات   ‬ ‫ت ا‬ ‫   ‬ ‫    ن ر رڈ     ‬ ‫اہ ا   ل  ن  ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ا ی  ی ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪210 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ۔‬

‫   ‬ ‫ل ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫     روم      آ  اے    ا‬ ‫ ‪2001‬ء      ‬ ‫‪11‬‬

‫   ‬ ‫     آ  اے    د ‬ ‫       ‬ ‫ اور ‬ ‫  دوں   ا ا ‬ ‫ د‬ ‫     وہ ‬ ‫   اور ‬
‫و    ن   ‬ ‫ار   ل   وود  ‬ ‫ اور  ‬ ‫  ۔  ا‬ ‫     وہ     ں    ا ا    ‬ ‫ ا ں      ‬
‫۔     م     م ‬ ‫ د‬ ‫   آ  اے وا ں   ‪ 10‬ا اد   ‬ ‫۔ اس ‬ ‫ ‬ ‫ ا   س       ‬
‫و       ‪2002‬ء  ‬ ‫  ۔  ل ‬ ‫ اور ا      آ  اے   ر  ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫     آ‬ ‫ن ‬
‫      ا  ‪ ،‬ا ا ‬ ‫ ا‬ ‫   ا   ر     ‬ ‫ ر  ‬ ‫ ‬ ‫       وہ ا ی ‬ ‫ آ  اے     ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ں    ا ا      ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   د    اور  اس     ض  ا  ا‬ ‫   ا     ا‬
‫    ف  ورزی ‬ ‫  ر      ا ا   ا‬ ‫ وہ      ‬ ‫ ا ر    د  ‬ ‫ون   ے۔  ا     م     ون  ‬
‫   آ  اے ‬ ‫ ‬ ‫    ف  ورزی  ‬ ‫ں     د  ا   ا‬ ‫ اور      ا  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‬
‫۔‬ ‫ ‬ ‫  ا    ‬

‫    ا    ‬ ‫ے ‬ ‫   ‬ ‫ ذر‬ ‫‪Rendition‬‬ ‫   ‬ ‫  ں   ا ا      ‪ ،‬ا‬

‫   ‬ ‫  ق    ل ‬ ‫ ا‬ ‫۔   ‬ ‫ ‬ ‫ہ  ن ‬ ‫  ص ‬ ‫    ں ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫د     ۔    ا‬
‫ ‪  4‬ا اد    ا ا       ‪    ،‬‬ ‫ ‬ ‫۔  ر  ‬ ‫   ‬ ‫ہ ‬ ‫ ز دہ     گ  ‬ ‫  ۔  ان    ‬ ‫  م ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ر ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫ ‪ 6‬ا اد       دوران ا ا      ۔ ان     ‬ ‫ ‬ ‫ن‪  ،‬و  اور ا    ‬
‫    ون    ۔‬ ‫ ا ں   اس ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ اور ا ی ‬

‫  وری ‪2003‬ء   ن   ا   ک   ا    ‬ ‫    ‬ ‫ ‬ ‫ر وا  ‬ ‫   ‬ ‫ا ا   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪211 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ و ں ‬ ‫  اق        ‬ ‫   ا ی   م     ل      وہ  ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  اس    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫۔  اس  ‬

‫  ری    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔    آ  اے  وا ں    روم    ا  ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ف  ا  ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ وہ  ن   ‬ ‫   د ٰی                ن   د     ۔           ‬ ‫ د  د   ۔ ‬ ‫  ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ڈا  اور  ا‬ ‫ و  ‬ ‫ ‬ ‫ ا    ا‬ ‫ں    ا‬ ‫   ر        آ  اے    ا‬ ‫  ز ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫  ۔      د ٰی      ‬ ‫ہ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  ‪  ،‬و ں  ‬ ‫‪Ramstein Air Base‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫رے    ذر‬
‫    ۔‬ ‫ ‬ ‫   اور ‬ ‫ ‬ ‫  ‪  ،‬ل    ر       ‬ ‫ اذ  ‬ ‫ا  و ں ‬

‫  ں ا  ان   ‬ ‫     ر  ‬ ‫       ‬ ‫     ‬ ‫وی آ‬ ‫  ل ا‬ ‫   ا  دو‬

‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا ا      ‬ ‫ و ں  ‬ ‫   ر رڈ   ‪  ،‬ا‬ ‫ ‬ ‫  ۔  ان     ن  )اردن(‬ ‫ وہ  و ں  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫    ی    ‪   12‬ری  ‪2003‬ء  ‬ ‫ے ‬ ‫ ‪2005‬ء  ر     ۔  ا   ڈا  ‬ ‫ں  وہ  دو   س    ر  اور  ا‬
‫‪ ،‬اردن    ٹ  وس   ا   رٹ   ا     ۔ وہ ‪  10‬س ‬ ‫ وہ  ڈان   و    وا    وا    ر  ‬
‫  س   اردن   ‬ ‫ ‬ ‫ وا ں       ا‬ ‫ت ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫۔ ا ں    ر   ر‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ آ‬
‫ ‬ ‫       ا‬ ‫   ‬ ‫ن  د‬ ‫      ۔  ان    ا‬ ‫ ا   وں     رے    ‬ ‫   ان  ‬ ‫ر    اور  آ‬
‫ری  د و ات     ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  وا‬ ‫ت  ا    ‬ ‫ وہ  ا‬ ‫   ر    ‬ ‫ ‬ ‫  د ‬ ‫د‬
‫       ‬ ‫  رت ‬ ‫ و    ا‬ ‫ ‬ ‫  وس    ا    ‪1998‬ء  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫        ی آ‬
‫  رپ     ‬ ‫ ‬ ‫    د         ا‬ ‫   ‬ ‫  وپ آف آ‬ ‫ آ   ۔ ا‬ ‫ ‬ ‫اڑا    ‬
‫    ل ر    اور ا       ں   ا ا      ۔‬ ‫      ن او  آواز    ل ر   ‪  ،‬ن ‬ ‫د‬

‫   ‬ ‫ وہ  ں ‬ ‫  دوں   ‬ ‫ ‪2001‬ء     ر  رج     ا ن       د‬ ‫‪11‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪212 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ اس     ی    و ں ‬ ‫ ‬ ‫ ا  آپ    ‬ ‫   ‬ ‫  ۔    ا ا   ا‬ ‫ں‪  ،‬ا ف     ے      ‬

‫ اور ‬ ‫        وری      اس  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫       اس   ‬ ‫   ا  ‬ ‫   اور ‬ ‫  ر   ر  وا‬
‫ اور  ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫ و ں  ‬ ‫ہ    اور  آپ  اس    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   در ن  ‬ ‫آپ    ‬
‫ ‬ ‫  م ‬ ‫ب  ‪ ،‬ا ں   ‬ ‫ش   ‬ ‫    ں         ‬ ‫ ‬ ‫  رروا  ‬ ‫    ن   ‬
‫      ۔‬ ‫ ‬ ‫ ا ام ‬ ‫  م  ا ں   ان   ‬ ‫    ا  م  ن   ‬

‫ ان   ‬ ‫  اق   ‬ ‫  ر  ن   ‬ ‫       ‬ ‫        ر ” ا “ ‬ ‫‪11‬‬

‫ ‬ ‫  ‪  ،‬ا  ‬ ‫ش   ‬ ‫  ں   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  ا‬ ‫   ‬ ‫   ز دہ     ں     ف   م  ‬
‫ ‬ ‫    ل دی ‬ ‫  دات    ف  ۔ ‬ ‫     ا‬ ‫ش    وری   ‬ ‫    ل ر      ا  ‬
‫ی  د  اور   ص    ‬ ‫ ‬ ‫  ا   م   ‬ ‫ اور  ‬ ‫    ر‬ ‫ اور   ر  ‬ ‫  ہ  ا‬ ‫ ‬ ‫   ر‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا ا ت  ‬ ‫ ‬ ‫  ر  ‬ ‫  ۔  اب  ا‬ ‫اری  اور  ا ف  ‬ ‫  ق   ‬ ‫ ا‬ ‫ د  ‬ ‫ا‬
‫       اور   ‬ ‫ دو ے ‬ ‫      ‪ ،‬اردن   ‬ ‫ں   ا ا     ا   ں ا ف    ے   ‬
‫   ‬ ‫ اور   ص   ر    رو    ‬ ‫  رپ    ‬ ‫ر   ۔    آ  اے    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ر‬ ‫ اذ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫   د ں     و‬ ‫  د ‬ ‫       ‬ ‫  رپ    ا ب  اس  ‬ ‫ اور  ‬ ‫۔  رو‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  و      آ  اے ‬ ‫ دا ں اور ‬ ‫د  ۔ و ں    ج   ‬ ‫ ورک ‬ ‫ و ں   آ  اے   ‬ ‫ڑ    ‬
‫       آ  اے      اہ    ں  ۔‬ ‫   ‬ ‫د  ۔   وہ  گ      و  ‬ ‫  ے را  ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا‬ ‫ ر رڈ  ر‬ ‫  ق   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫  ری  ‬ ‫   ‬ ‫ ر‬ ‫ں    اذ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں   ا ا       ‬ ‫۔ وہ ‬ ‫ ‬ ‫ں   ا ف   ‬ ‫ ‬ ‫           ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪213 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫    ں    ا       ت    ٹ ا ر د   ۔‬ ‫ں    ح ‬ ‫ ‬ ‫   ‬

‫‪:‬‬ ‫د   ز ہ ‬

‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ د      ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ہ ‬ ‫   ‬ ‫  ر   رج  وا       ل  دروغ  ‬ ‫ا‬
‫   دے     ‬ ‫  ر ڈک ‬ ‫  ٹ   داد ان   ‬ ‫ د ۔ ان   اس ‬ ‫   ا زت ‬ ‫ں   اذ  د‬
‫ ‬ ‫ت ‬ ‫  دوں   ‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫       ان    ل   ز   ا‬ ‫ ا‬ ‫ں   ا  دن     ‬
‫    ‬ ‫ ‬ ‫ اس    ‬ ‫  ر   ‬ ‫   ‬ ‫   ا س  د  ‬ ‫ دے    ڈو‬ ‫     ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬
‫ اور  ا  ‬ ‫  ام ا  ‬ ‫ ا   ے   ‪ ،‬‬ ‫     ‬ ‫ل ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫   ا ا  ر‬ ‫ا ں       ا‬
‫  وں ‬ ‫ن اور  ا  ‬ ‫ہ   ار ن‪ ،‬‬ ‫ در وں    ف   ا‬ ‫   اذ   ں   در و د ار   ا‬
‫ ر       ۔‬ ‫ک دا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ وا  و‬ ‫ ‬ ‫ ڈ‬

‫ن ‬ ‫  ر    ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫   ا   ل  آپ      ا‬ ‫ اور   وت  ‬ ‫   ‬ ‫ڈک  ‬

‫ ‬ ‫ ) ل  ر ‬ ‫ وز  د ع  ل و‬ ‫ اور ان    دی ‬ ‫   راہ ڈک ‬ ‫ آور ‬ ‫اور  اق       د ے ‬
‫ ‬ ‫ر ‬ ‫   ‬ ‫ ڈک  ‬ ‫ ‬ ‫ہ  وا ں    دی  ‬ ‫ں‪  ،‬ا‬ ‫ر   ہ  ا‬ ‫ اور  ‬ ‫ ‬ ‫  ں     ‬ ‫(‬
‫ ‬ ‫     اوروں    ‬ ‫ آ    آپ  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ر  ا و    ڈک  ‬ ‫    ٹ ‬ ‫  ۔  ‪  24‬ا‬
‫ل  ڈک ‬ ‫  ؟ ‬ ‫  ری  ‬ ‫  وش  ‬ ‫ ز دہ  د‬ ‫ د ‪No-bralner‬‬ ‫    ی       ‬ ‫   ‬
‫   ‬ ‫ ا              ‬ ‫   د    ‬ ‫۔ ا‬ ‫    ۔ ” ے  د   ‪No-brainer‬‬ ‫   ڈ‬
‫     ‬ ‫اری ‬ ‫وں   ‬ ‫ د ‪     ،‬ا ا  ‬ ‫  ں۔   اذ  ‬ ‫  ر  ا  اذ  ر‬ ‫     ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪214 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  و ام  و   ر ‬ ‫ آ  دا ے   ‬ ‫       آپ اذ      ‬ ‫ ‬ ‫   ر    ‬ ‫     د‬

‫    ۔“‬

‫ دروغ      ا   ر       ح   ک ‬ ‫   آزار      ڈک  ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ‬ ‫ا م  د‬

‫ک ‬ ‫ وا   و    ان  ‬ ‫ ا ن       وع  ‬ ‫ ‬ ‫اری    ا‬ ‫وں    ‬ ‫۔  ان    ”  ا ا  ‬
‫   آ  ر   ۔ ‬ ‫  ں ‬ ‫   ‬ ‫ اور   ا  ‬ ‫     ا  ‬ ‫ آ  ‬ ‫   د    ‬ ‫وں    ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ر‬ ‫ اذ‬ ‫    ف ‬ ‫ک   ؤ  اور  ڈک  ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا‬ ‫ں ‬ ‫ن ‬
‫         ‬ ‫  ری  ‬ ‫  وش  ‬ ‫    ۔  ”  د‬ ‫  ی   ‬ ‫ ڈا‬ ‫   اس  اے    ا‬ ‫ ا‬ ‫ ا‬
‫ ‬ ‫ ا وو  ‬ ‫(‬ ‫ واچ  )وا‬ ‫ را‬ ‫   ر   ۔“  اور  ‬ ‫   ‬ ‫ ر‬ ‫  ر  اذ‬ ‫ ‬ ‫  د  ا‬ ‫ اور  ‬
‫     ‬ ‫             ڈک ‬ ‫   ”ا  ا ان    م   ا‬ ‫  ر       ‬ ‫   ‬ ‫  م ‬ ‫ڈا‬
‫؟   ‬ ‫   ‬ ‫     اس    ن   ‬ ‫ ر‬ ‫         ڈ‬ ‫       وہ اس ا‬ ‫ ا   ت ‬ ‫     ‬
‫    ورت  ؟“‬ ‫ل ‬ ‫ے ا‬ ‫ ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫ ا ا ں   ‬ ‫     ا‬ ‫و ہ   ‬

‫ واردا ں    ل     ا ف  ا  ۔ اے ا      ‬ ‫  د   ‬ ‫ں   ‬ ‫ں   ‬ ‫ا‬

‫ ‬ ‫  م  اس   ع    ا ع     دہ  ڈا    ‬ ‫   وی    ا  ر رٹ            ‬ ‫ ‬ ‫ ز  ڈی  ا‬
‫  ی   اذ  دی ‬ ‫ ‬ ‫   ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ا ر ا  ا‬ ‫ ر      ‪2001‬ء  اوا    ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫  وس )‪(BND‬‬ ‫ ‬ ‫)‪ (BKA‬اور   رن  ا‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫ ‬ ‫ری  د و  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ اڈے      ر     ۔  اس     س   ی  اور  ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  “   ‬ ‫” ا‬
‫ ‬ ‫   دورہ  ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫  م   ‬ ‫  ا     ۔ ‪ BND‬اور ‪BKA‬‬ ‫  ا د ‬ ‫ اور  ا‬ ‫رٹ  ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪215 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫     اور    ‬ ‫  ب ‬ ‫     ‬ ‫  د        را‬ ‫ د‬ ‫ ‬ ‫ت     ۔  ‪  70‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ا‬

‫ ‬ ‫ہ     ‬ ‫ اڈے     ‬ ‫   ا‬ ‫ ا    ‬ ‫ ‬ ‫۔ ا  ‬ ‫  ے ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫اس   ز    ‬
‫  ار د   ۔‬ ‫ں      ا    ‬ ‫ ‬

‫ ‬ ‫ وا  آر    ا وو‬ ‫ ‬ ‫ اور  ان    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫ ) اد(‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬
‫ں   ‬ ‫م  ا   ‬ ‫       ”   د ں   ‬ ‫ ‬ ‫  ہ وا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ف ‬ ‫ل     ر  ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں(‬ ‫ں )ا‬ ‫   ‬ ‫    ۔ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫وں   ان   ‬ ‫ ‬ ‫ؤ   ؤ وا  ‬
‫  ‪ ،‬ا  ر رٹ ‬ ‫   ‬ ‫ں   ا  ‬ ‫۔“ اور آر     ل  رج   ‬ ‫ وہ  ؤ  ا ل ا م د  ‬ ‫ ‬
‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ں   ‬ ‫   ‬ ‫م آد   ل  وں   د‬ ‫  ۔ ”آر   رڈز       ا ں   ‬ ‫ ‬
‫    ا     ف ورزی     وہ ‬ ‫۔    ا ‬ ‫ ‬ ‫         ‬ ‫ں   ‬ ‫   ان ‬ ‫ ‬ ‫رڈز   ‬
‫   روا ر    ا    ‬ ‫ ‬ ‫ ا زت دی    ۔ ‬ ‫   ا ل و ا    ا اف   ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫  د    ب       ‬ ‫   ا  وا    ا  ‬ ‫   ا ر   آ  اے   ‬ ‫ف ورز ں   ا ف  ا۔ ا  ‬
‫ک    ۔ “‬

‫ ز ن     ‬ ‫   ‬ ‫)‪(Harsh‬‬ ‫   ‬ ‫  س و ‬ ‫ وار  آ‬ ‫  ر ‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬

‫ اور    اس    ‬ ‫   ارد د       ر  ‬ ‫ د ‪  ،‬‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ا   ل   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ وا  ‬ ‫   اور وہ ‬ ‫     ‬ ‫   وہ دم ‬ ‫     ا  اس   ز ن   ‬ ‫       ا  ”ڈرا “   ‬
‫ ‬ ‫   ا‬ ‫   ‬ ‫ آ ۔  ج    ف   و‬ ‫   ‬ ‫    وہ   اور ز‬ ‫      ۔   وا  ا  ‬ ‫دم ‬
‫     اس     ‬ ‫  ن   د‬ ‫   ‬ ‫  ر     اب ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا   ۔ ‬ ‫    م ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪216 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫       ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫  ر     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫         ا    ا ل   ‬ ‫وا  ‬

‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ص   ر    ارادہ  ر   ۔‬ ‫ د‬ ‫   ذ  اذ‬ ‫ ‬ ‫  ‬ ‫  ‬ ‫  ر  د ‬
‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫ ) اق(‬ ‫ دو ں ا  ‬ ‫ اور ‬ ‫     ا‬ ‫ ‬ ‫   اس    ن  زی     ‬
‫“  ار د   ۔‬ ‫    ی ‬ ‫ وا  ‬ ‫       ”اب   ‬ ‫    م ر    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬

‫     ‬ ‫ر  د ‬ ‫ں   ‬ ‫ن ‬ ‫ں  اور    آ  اے  ‬ ‫ ‬ ‫       ا‬ ‫اس    ‬

‫ راز ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ہ   ‬ ‫       ا‬ ‫  ر      ل      ے   ‬ ‫ٹ  دے  دی      ‬
‫وں   ‬ ‫ ‬ ‫  د     ان ‬ ‫   ‬ ‫  دی    ف ‬ ‫   ان   د‬ ‫ آز‬ ‫   ‬ ‫ا ا    ‬
‫ ‬ ‫   ا د    ۔ ‬ ‫ ا‬ ‫ اذ     رے         ‬ ‫  ۔  ز و    اس ‬ ‫”وا   رڈ “   ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں        ے ‬ ‫  ی   ‬ ‫   ذر‬ ‫     د      اور ا   ر  ‬ ‫  ی   او‬
‫     ا ن     ڈوب ر   ۔‬ ‫    ڑی د       س ‬ ‫ ‬

‫ ا ف  ا  ‬ ‫ ‪2006‬ء(‬ ‫  ر    ر رٹ  )‪  28‬ا‬ ‫ ‬ ‫“   ‬ ‫ ”دی  ‬ ‫ ‬ ‫اس  ‬

‫ں ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ود ‬ ‫ ‬ ‫ را‬ ‫   و ء  ‬ ‫ں اور ‬ ‫   ‬ ‫‪  ،‬ا  ‬ ‫   ”ا‬ ‫۔ وہ ‬
‫  دی ‬ ‫   ر ر  اور د‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ل ا   اد  ا     ‪   ،‬ا  ‬ ‫ں   ا‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫     رو  ‬ ‫    رل ا   رٹ وا‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬ا‬ ‫ ا ری ‬ ‫  ں   ‬
‫ری دے د  ‬ ‫   ان         ر    ا   ا  ان   رو    ‬ ‫   ‬ ‫ں   ‬ ‫   ‬ ‫  ا  ‬
‫ود  ‪   ،‬‬ ‫ں    اد ‬ ‫   ‬ ‫ں   ا زت     ‬ ‫ں    ف  ر ‬ ‫   ‬ ‫   ان   رو   و ء‬
‫ت ‬ ‫  ر  ڈاک ‬ ‫ں اور و ء  ‬ ‫    ول       اور ‬ ‫ت ‬ ‫ ‬ ‫ں   ز  ‬ ‫ ان ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪217 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  د       ود      ۔“‬

‫ ‬ ‫ت ‬ ‫ں     م  اور  ان     رے    د  ‬ ‫ ‬ ‫       ا‬ ‫ ا ن    ‬

‫ ‪2004‬ء  ‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫   ا زت د      ا ری  ‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ و ء   ت ‬ ‫ ر    اور ا‬ ‫ر‬
‫ ا اد    ‬ ‫ اڈے      ‪     450‬‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ب ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ت     ‬ ‫ ‬ ‫ں ‬
‫      ۔‬ ‫   و   ا ں   ‬ ‫ دی   وہ ا   ا‬ ‫  رٹ   رو‬ ‫ ‬ ‫ ا‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪218 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫    ‬ ‫ی ‬
‫ ‬ ‫     ‬ ‫  ی ‬ ‫ وا‬ ‫  س ‬ ‫ ‬ ‫ ‪2009‬ء  ‬ ‫ات  ‪  24‬‬ ‫ ‪ ....‬ذ    ‬ ‫وا‬
‫ر        ر او    ‬ ‫   ‬ ‫     ر    اور ا        ‬ ‫و   ‬ ‫ ‬ ‫     ر   ۔    ؤس آف ر‬
‫ت   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫  ۔ ‪s.1707‬‬ ‫        ن   ‬ ‫   ‬ ‫   د  ‬ ‫   ‬ ‫س   ن  د‬
‫  ود۔۔۔‬ ‫ر( ‪  SEC 203‬ا اد    ا    ‬ ‫   ‬ ‫  ‬ ‫ق‪ ،‬‬ ‫  ا  ‪2009‬ء)‬ ‫وغ ا‬

‫ود‪:‬‬ ‫   ‬ ‫و‬ ‫ ‬ ‫ت ‬ ‫ر  ‬ ‫‪(a‬‬

‫ت   ‬ ‫  ر  ‬ ‫   ‬ ‫ن      ل   اس و‬ ‫‪ ،‬‬ ‫    ل ‪2012‬ء  ‪2014‬ء  ‬

‫ درج ‬ ‫)‪(c‬‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ا‬ ‫‪  ،‬ر ‬ ‫ی  آف  ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫   ‬ ‫و   ا  ‬
‫ری   دے د ۔‬ ‫ ‬ ‫ا ت   ‬

‫ود‪:‬‬ ‫ا    ‬ ‫   ‬ ‫‪ (b‬ا‬

‫  ‬ ‫  ن    و‬ ‫  ا د‬ ‫ ‬ ‫ن   اس و‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪2014‬ء‬ ‫  ل ‪2012‬ء‬
‫  ‪ ،‬‬ ‫   ‬ ‫  ری ‬ ‫ ‬ ‫)‪(seq. 2751etusc22‬‬ ‫رٹ  ول ا‬ ‫‪ ،‬وی آرم ا‬ ‫ا زت     ‬
‫ری   ‬ ‫ ‬ ‫ درج  ور ت   ‬ ‫)‪(c‬‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ر    ا    ‬ ‫ وز   ر  ا‬ ‫   ا‬
‫دے د ۔‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪219 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪:‬‬ ‫  ‬ ‫‪(c‬‬

‫‪  ،‬ر    ا  ‬ ‫ی  آف  ا‬ ‫ ‬ ‫  وری      ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ اس  ‬

‫  ون  ری ر      ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫   )‪ (1‬ا‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫ر ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫    دار ادا  ے‪   ،‬اس    ‬ ‫م ‬ ‫ ورک   ‬ ‫   ‬ ‫  اد    ‬ ‫روں   ‬ ‫ی ‬ ‫ن ‬
‫ن ‬ ‫ ‬ ‫ دے۔ ‬ ‫ ر‬ ‫        اہ را‬ ‫ ورک   ‬ ‫   اس ‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫ت  ا   ے   ‬
‫ ‬ ‫  ف ‬ ‫  د  و ں ‬ ‫ د‬ ‫ہ   اور اب ‬ ‫ ر د    ‬ ‫ ا‬ ‫ دوران ‬ ‫دہ    ل ‬ ‫ ‬
‫   ر   ۔‬

‫ن‬ ‫ہ ‪،‬‬ ‫ة( ا‬ ‫ ا‬ ‫ )‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬

‫    م ڈا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ آ  ‬ ‫اور آ  ا‬

‫ن    ر  ذ  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ن      ۔ ان   ‬ ‫ ‪   201‬ا اد     ‬
‫   ‬ ‫د ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫  ج     ا‬ ‫    ۔ )ا ( د رو ‪....‬‬ ‫ں ‬ ‫ ذ  ‬ ‫ا ر   ‬
‫   ا دی ا اج   ‬ ‫ن   ا‬ ‫ں   ا‬ ‫  ر   وہ  وپ ‬ ‫  د  و ں‪ ،‬‬ ‫   ا   وں   د‬
‫ ‬ ‫  و ں ‬ ‫ن اور ‬ ‫ہ‪ ،‬‬ ‫ں    ں    ث  ں )ب( ا‬ ‫    ں   ‬ ‫    ں‪    ،‬و  ‬
‫    ں    روک ‬ ‫    و  ‬ ‫ رو ‪  ،‬‬ ‫  ود     رروا ں  ‬ ‫  ؤ  اور  ‬ ‫   ‬ ‫ اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫د  د‬ ‫     ‬ ‫ اور  ‬ ‫ں  ل ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ں     ش‪  ،‬‬ ‫  د ‬ ‫ں    د‬ ‫ ‬ ‫م‪  ،‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪220 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ت      رروا   ‪) ،‬ج( ا اد ‬ ‫ ‬ ‫  دوں    رے    ا   دہ ‬ ‫‪ ،‬ا  د‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫د ‬
‫ت ‬ ‫ ‬ ‫ن    ا  و ‬ ‫ن    ر   ر  ‬ ‫ط  ‪(3) ،‬‬ ‫  دی اور ا     ر   ن   ‬ ‫د‬
‫ ‬ ‫  ا  اف )‪(2‬‬ ‫ ادا ں )‪ (1‬م  ر   ان   ‬ ‫۔ ‬ ‫ ‬ ‫   د  ا ازی ‬ ‫       اور ‬
‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     اس     ‬ ‫    ل ‪2010‬ء  ‪2014‬ء       ل   ‬ ‫ان  ز         ‬
‫  ء ‪  III-32‬‬ ‫ ‪2009‬ء)‬ ‫ ا‬ ‫ ا و   ی  ا‬ ‫ ‬ ‫       ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ؤ ا  ‬
‫ آف  آ ا  ا‬ ‫ )ا (‬ ‫   ‬ ‫     ‬ ‫ و‬ ‫ں ‬ ‫  ( اس    دا ہ   ران  ادا‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‪  30‬‬ ‫ن ‬ ‫ اور  ‬ ‫   ا‬ ‫  ۔ ‬ ‫)‪NAP-D-PK   ،(Acceptnce and Offer of Letter‬‬
‫  ہ    آف ‬ ‫ ‪2006‬ء  د‬ ‫ں    در ن  ‪  30‬‬ ‫   ‬ ‫ن  اور  ا‬ ‫ اور  )ب(‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪2006‬ء  د‬
‫   ‬ ‫‪ NAP-D-PK‬اور )ج()‪NAP-D-PK  ، (Acceptnce and Offer of Letter‬‬ ‫آ ا  ا‬
‫ ‪   ....‬ل  ‪2010‬ء  ‬ ‫۔  ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪2006‬ء  د‬ ‫ ‪  30‬‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ل   ‬ ‫ں     ا‬ ‫ ‬ ‫ات اور ‬ ‫       وہ ‬ ‫    ز  ر     د د      ‬ ‫‪   14‬‬
‫ی ‬ ‫      ۔ ‬ ‫  ا   اف  )‪(1‬‬ ‫)‪(Acceptnce and Offer of Letter‬‬ ‫         و‬
‫ ا   ل       ‬ ‫ ‬ ‫)‪ (A-B‬اور )‪(D‬‬ ‫ ر    ‬ ‫ ‬ ‫د و  ‪ ....‬وز   ر   ر    ا    ‬
‫    د   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ل         ا ام ا‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫     وز   ر    ا ام اس و‬
‫ ‬ ‫ ر م        ا ر   ا   اف  )‪(1‬‬ ‫   ‬ ‫ ‪ ....‬وز   ر     ر     ا‬ ‫ی  د و    ‬ ‫۔ ‬
‫ ‬ ‫    ت روز   ا ر ‬ ‫   اس ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ل ‬ ‫   ا‬ ‫ اس و‬
‫    ورت    ‬ ‫ ‬ ‫    ن ‬ ‫ ‬ ‫   ر م        و ت  درج   ں    ‬ ‫ ‬ ‫     ‬
‫  ا   ر  ‬ ‫ن     ‪  1‬‬ ‫ح    اد ا ان ‬ ‫ں   ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ )ف(‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪221 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ت ‬ ‫   ا ر   ر  ‬ ‫ ‪  2‬‬ ‫ت  اور   و ا‬ ‫ ا‬ ‫  ا  ‬ ‫ ا اج‪  ،‬‬ ‫  ا  ‬ ‫ا ر‪  ،‬‬
‫(   ل ‬ ‫      )ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‪   204‬‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫  ا  ا‬ ‫ ‬ ‫ اور ‬ ‫ا اج ‬
‫   ‪-32‬‬ ‫ ‪2009‬ء)‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ر‬ ‫  ر  ۔  ا     ل ‪2010‬ء‬ ‫‪(1) 2010‬‬
‫ ‬ ‫   د     ۔ )اس     ا   ف     ‬ ‫    ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ن     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪(111‬‬
‫ ر    ‬ ‫     اس ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     )  ‬ ‫ر آ  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ر      اس ‬ ‫    ۔ ‬ ‫(  ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ۔  )ب( وز   ر    د ب  ر   رت  د  اس  ‬ ‫رآ  ‬ ‫   ‬ ‫    ان    ا‬ ‫‪  70‬ا‬
‫        ل د ب     ‬ ‫رآ  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‪ ....‬ز   ر  اس ‬ ‫    ۔ )‪    (2‬‬ ‫رآ  ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ا اد   ‬ ‫   اور   ‬ ‫ل وز   ر ‪ ،‬وز  د ع   ا ق ‪ /‬ورت   ‬ ‫اور اس   ا‬
‫ د ب    اور ‬ ‫      ل  ‪2009‬ء‬ ‫ ‬ ‫  ف     ۔   ا  اس  ‬ ‫وغ  اور  ا م    ا   ا    ‬
‫ن ا اد ‬ ‫ ‬ ‫ وز   ر         ل ‬ ‫  ر  ‪ :‬ا‬ ‫ ا ر  ‪) ....‬ا (‬ ‫ر م        ۔ )‪ (3‬ا‬
‫    ز   ں    اور  ا  وز  د ع ‬ ‫ ‬ ‫      ‪    ،‬ر م  ‬ ‫ ‬ ‫ ‪2009‬ء  ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ ‬
‫   وہ وز   ر    ‬ ‫  ری     ‬ ‫   ‬ ‫  ورت ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫       ان ‬ ‫ ا ق را        ‬
‫  ا   اف  )ا (‬ ‫ ‬ ‫ ‪    203‬ذ    )د( اور  )ع(‬ ‫ل۔  ‬ ‫     ا‬ ‫  ۔  )ب(‬ ‫ر م  وا    ‬
‫ل   ‬ ‫ ا‬ ‫     ‬ ‫ن ا اد   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫     ا  او ت اور ‬ ‫ ‬ ‫ دی   ا ر  ا    ‬
‫  ر    د  ‬ ‫ وا  ا ر  ا‬ ‫  و   ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ت۔  اس  ‬ ‫ ‬ ‫۔  )ج( دو ی  ا ر ں  ‬
‫  ز   ‬ ‫ ‬ ‫  ا   اف  )اے(‬ ‫۔  وز   ر  ‬ ‫  ۔  )د(  ‬ ‫     ا اد     ا    ا ر  ر‬
‫  ۔  )ر(‬ ‫ آ ہ  ‬ ‫ت ‬ ‫   ‬ ‫ی  ر    ز   ‬ ‫ں   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   از    ‪  15‬روز  ‬ ‫ا  ‬
‫  ری ‬ ‫ ‬ ‫    ‬ ‫    ورت    رت   ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫    ا ۔ اس ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪222 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  اد  )‪ (1‬ا ان ‬ ‫ں ‬ ‫ ‬ ‫  ز ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫۔  اس  ‬ ‫ں    و‬ ‫ ‬ ‫  ۔  )س(‬ ‫ ‬
‫  ول  ‪....‬‬ ‫ ‪   205 ....‬ا      ا اد    ‬ ‫  ۔ ‬ ‫ت ‬ ‫ن    آر   و  اور   ر  ‬
‫ ‬ ‫  ا       اہ  را‬ ‫ن    ر  ‬ ‫ ‬ ‫    ل  ‪    2014‬دوران  ‬ ‫ور ت  )‪   (1‬ل  ‪2010‬ء‬
‫ص ‬ ‫ ‬ ‫ ‪   205‬‬ ‫     ‬ ‫  ۔  ی ‬ ‫  م    ا    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ ا اد ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن   ا اد    ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‪   205‬‬ ‫     ‬ ‫  ول    ط ‪ ....‬ی ‬ ‫   ‬ ‫ا ادی ‬
‫   ‬ ‫ن    ا‬ ‫ ‬ ‫ ‪2014‬ء  ‬ ‫  ر    ‪2010‬ء‬ ‫      ۔  )‪ (١‬ا ‪(1) :‬‬ ‫ول     ا  ‬
‫ن   ‬ ‫ )  ا ادی( ادا ں   ف ‬ ‫ ا اد   د   ن ا‬ ‫ ‬ ‫ت   ‬ ‫     وا   ر  ‬
‫ وز  ‬ ‫ ا‬ ‫  ۔  )‪ (2‬د و ی   رروا     ل  ‪  2010-2014‬‬ ‫ ا ر    دی  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ن   دی ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫     ا‬ ‫ ‬ ‫ر ‪ ،‬وز  د ع    و  اور  ون   اس  ت   ‬
‫ ا ر    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ د و ات ‬ ‫ں   ‬ ‫وا    ا ادی )‪ (Assistance-Non‬ادا‬
‫ وز   ر ‪ ،‬وز  د ع ‬ ‫ ا‬ ‫ ا اد‪     ،‬‬ ‫ر    ‬ ‫و ل      ۔ )ب( ا     ٹ‪(1) :‬‬
‫ ‬ ‫ اس  ‬ ‫  ۔ ‬ ‫  ا        ‬ ‫ ا اد    ‬ ‫ ‬ ‫  ر  ‬ ‫ ‬ ‫)‪(a‬‬ ‫  ورت      ذ  ‬
‫ ‬ ‫ دی    ر    اور  ا‬ ‫ت(‬ ‫   ‪  ) 150‬ا ا  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫وری         ر  ا اد  ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ٹ  ا‬ ‫ د   ا     ا  ‬ ‫ں    اس  ا    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫وز   ر  ‬
‫ وز  د ع‪ ،‬وز   ر    ‬ ‫ ا ادی )‪ (Assistance-Non‬ادا ں ا‬ ‫  د    ۔ )‪(2‬‬ ‫وری اور ا‬
‫     ‬ ‫ ا ؤ‬ ‫ د ع(‬ ‫ ‪) 050‬‬ ‫ ‬ ‫ ا    ا ادی ادا ں   ‬ ‫ ‬ ‫)‪(a‬‬ ‫ورت   ذ  ‬
‫ د   ا  ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ وز  د ع   ‬ ‫ اس  ٹ ‬ ‫  ا           ۔ ‬ ‫ ر   ں۔   ‬
‫ )‪  (205‬‬ ‫ں   ‬ ‫ص ‬ ‫ ‬ ‫ ا   ۔  )ج(‬ ‫  د ‬ ‫   ‬ ‫ں     ٹ  ا‬ ‫  ۔   ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪223 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫   ر ر‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫    ۔ )‪ (1‬ا  ‬ ‫   ا ق ‬ ‫ ‪     205‬‬ ‫ں   ‬ ‫ا ق۔ درج ذ  ‬

‫ت   ‬ ‫ری ا‬ ‫      وری  ۔ )‪(2‬‬ ‫ ‬ ‫)‪(Seqet 41350U.S.C‬‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪  1947‬‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ا اد‪ (3) ،‬ا  ا اد   ادا ں     وز   ر  ‬ ‫ دی ‬ ‫    وغ ‬ ‫    ا م   ‬ ‫ری ‬
‫ ا ار   ‬ ‫    ر  ‬ ‫ں     ‬ ‫ د   ا     رہ ا اد   ادا‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫اور ‬
‫  ہ(‬ ‫ )‪) (208‬‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ آ را‬ ‫ ڈ‬ ‫ ‬ ‫  ل  ‪2005‬ء  رو  ڈ ر‬ ‫آ     ۔  )‪(4‬‬
‫ د ع اور وزارت ‬ ‫ ‬ ‫ وا  ادا ں )‪(5)  ، Stat 118375,-108 Law Public) 2086‬ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  ل ‬ ‫ وا  ادا ں‪(6)  ،‬‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ے ‬ ‫ ‬ ‫  اس   و‬ ‫ ‬ ‫ن ‬ ‫  ر  ‬ ‫د ع  ا‬
‫ وا  ادا ں  )‪4578‬‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ )‪(943‬‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ آ را‬ ‫ ڈ‬ ‫   ‬ ‫ ڈ‬ ‫‪2009‬ء‬
‫ ‬ ‫ل ‬ ‫ ‪    205‬ا‬ ‫ ‬ ‫ ‪/‬‬ ‫ت“    و‬ ‫( )‪Stat 122417,- 110 Law Public‬د( ”ا‬
‫ن ‬ ‫  اد  ا ان  ‬ ‫ں“  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اس   ح   ۔  )‪” (1‬‬ ‫ ‪ /‬و‬ ‫ت   ‬ ‫وا  ا‬
‫ں‪ ،‬آر   و  اور ‬ ‫ ‬ ‫   ا ا ت   ‬ ‫ں ‬ ‫ں‪ ،‬آر   و  اور  رن ا ز   ‬ ‫ ‬ ‫ا ا ت   ‬
‫   ‬ ‫۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ح    ا  ‬ ‫“    ا‬ ‫ ‬ ‫ن   ‬ ‫ں   ۔  )‪” (2‬‬ ‫رن  ا ز  ‬
‫‪ ،‬ا ب‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ا ار     د     ۔  ان ‪III‬‬ ‫   ذر‬ ‫   ‬ ‫  وت   ‬ ‫اہ    ‬ ‫ ‬ ‫ہ ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن    ا اد  ‬ ‫ ر ر  ‪) ....‬اے(‬ ‫ ‬ ‫ ‪  301‬‬ ‫ اور  د   ا  ‪....‬‬
‫ن   ا اد ‬ ‫ں   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ی  ر  ‬ ‫   ‪ 45‬روز   ا ر ‬ ‫ ‬ ‫     ا‬ ‫ر رٹ۔ اس ا‬
‫  ں ‬ ‫ ‬ ‫  ے   ۔  ر رٹ    درج  ذ  ‬ ‫ ر رٹ  ‬ ‫ ‬ ‫    ا‬ ‫ اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‪    101‬‬ ‫ں  اور  ‬ ‫ص   و ا ں‪  ،‬‬ ‫ ‪(2) ....‬‬ ‫ ‬ ‫ ا اد    ا‬ ‫ن    ا‬ ‫۔  )‪(1‬‬
‫    ل  ‪2010‬ء  ‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫ں‪   ،‬و ا ں  اور  ‬ ‫ اور  ان  ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫  دہ  ‬ ‫و‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪224 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ر  دہ ا اد ‬ ‫‪ ،‬ر چ اور ‬ ‫ آ‬ ‫  و ام   ‬ ‫   ‬ ‫ت۔ )‪ (3‬ا‬ ‫  دہ  ز   ‬ ‫‪2014‬ء  ‬
‫ ‬ ‫‪  ،‬ل‪ ،‬‬ ‫   ار ن‪   ،‬‬ ‫ن  ل ‬ ‫  م‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ن   ‬ ‫۔ )‪(4‬‬ ‫  ‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫رآ     ون ‬ ‫ اور ان   ‬ ‫ں   ‬ ‫ت   ان  و ا ں‪ ،‬‬ ‫ ر ؤں    دار   ‬ ‫اور ‬
‫وں    ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ و  ‬ ‫ ‬ ‫ ا اد  دی    ر   ۔  اس     وہ  ‬ ‫   ‬ ‫ اس  ا‬ ‫   ‬
‫     ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ا ا ت  ‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫   اور  ا‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫‪ .... 5 :‬اس  ا‬ ‫ورت    ‬
‫ن    ا   دہ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫۔ ‪ :6‬اس ا‬ ‫ں   ا ق ر  وا  اداروں     ‬ ‫  د ‬ ‫ا اد ا اد اور د‬
‫ ا اد‬ ‫ ا ؤ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ں ‬ ‫  ر  ذ  ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ا اد    ‬
‫  ری ر رٹ ‪(Criteria‬‬ ‫  ر    ا    ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫)‪    (Assistance‬ا  ا وار ‬
‫  ر  ذ   ۔‬ ‫)‪     Report‬ن      ۔   ‬

‫‪:‬‬ ‫ہ  ں   ‬ ‫  دوں   ‬ ‫د‬

‫   ‬ ‫ اور  ا ب )‪(IV‬‬ ‫  ق )‪ (III‬آزادی  ا ر  را‬ ‫)‪ (I‬ا  آزادی )‪(II‬‬
‫    چ )‪(IX‬‬ ‫ ‬ ‫)‪ (VII‬ر ں    ح )‪(VIII‬‬ ‫ا    ‬ ‫ن    د )‪(VI‬‬ ‫)‪(V‬‬
‫ل )‪(XII‬‬ ‫   ا‬ ‫)‪ (XI‬ر  و‬ ‫   ‬ ‫    ح )‪ (X‬ا ی ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں    ا ی   ‬
‫ی  ا‬ ‫)‪ (XV‬ر‬ ‫)‪ (XIV‬ر  ‬ ‫ اور  ان   ر‬ ‫ را‬ ‫)‪(XIII‬‬ ‫ت   ‬ ‫رو ری  ‬
‫ اور اس  ا    ‬ ‫ز   ‬ ‫د   ‬ ‫ن    س      ‬ ‫۔ ‪:7‬‬ ‫)‪  (XVII‬‬ ‫   ‬ ‫)‪(XVI‬‬
‫ ر رٹ  ‪....‬‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ۔ )‪(B‬‬ ‫     ‬ ‫  ر ت  اور  ‬ ‫ اور  ان    در    ‬
‫ن   ‬ ‫ل‪  ،‬‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫     ا‬ ‫     و   ا‬ ‫‪  :‬‬ ‫     و   ا‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪225 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ ‬ ‫   د  ‬ ‫    ورت    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬ ‫   ‬ ‫ں   ‬ ‫  دوں     ظ   ہ  ‬ ‫د‬

‫ن   د  ‬ ‫۔ ‬ ‫ل     ‬ ‫     ا‬ ‫   اس ‬ ‫    م ‬ ‫ ‬ ‫ں    ون و ا اک   ‬
‫ ‬ ‫ت  ں۔ ‬ ‫ط ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ن اور   رت ‬ ‫ن‪ ،‬ا‬ ‫  وری      ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ اور ‬
‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫      ر ‬ ‫ں   ‬ ‫  دوں    ظ  ہ ‬ ‫ن   د‬ ‫‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫ں ‬ ‫ی ‬ ‫ د ۔  ک ا ن ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ں اور اداروں   ا اک   ‬ ‫ ‬ ‫د  ‬
‫ ‬ ‫رآ  اور ا اد د‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ں   اس ‬ ‫ن اور  ب   ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬
‫   ‪ 180‬روز   ‬ ‫     ‬ ‫  ر   اس ا‬ ‫  ۔ ‪ :3‬ر رٹ‪:‬‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫دی     ‬
‫    ر ت ‬ ‫      وا    ‬ ‫ ‬ ‫    ا    ر رٹ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ا ر ا ر  ر ‬
‫ ‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  دہ و  اور ‬ ‫ اور ‬ ‫   ر رٹ    ‪ ،‬ا اف   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫   ا اف ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ر    ‬ ‫  ۔  )ب( ر رٹ    ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ں  ۔ )‪(C‬‬ ‫ت ‬ ‫   ‬ ‫  زہ و  اور ‬ ‫رآ  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  ا‬ ‫ن   ‬ ‫۔ )‪ (i‬ا ان  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪ ....‬اس   ا   اف  ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫  ا  ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ا   ر  ا ر اور ‬ ‫ ا اج‪ ،‬‬ ‫  ا  ‬ ‫‪Appropriations‬ا ر ‬
‫ ‬ ‫  ا   ر  ا ر  اور  ‬ ‫ ا اج‪  ،‬‬ ‫  ا  ‬ ‫  ا ‪  ، Appropriations‬‬ ‫   ‬ ‫ اور )‪(ii‬‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫‪ :‬اس   ن    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ر     د    ا‬ ‫    ۔ )‪(C‬‬ ‫ ‬ ‫  ا  ا‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫   ‬ ‫  ز ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ وہ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪ 180‬دن   ا ر وز   ر  ‬
‫  ح   ‬ ‫ل ‬ ‫     ر    ا‬ ‫       ‬ ‫    ل     ‪  ،‬اس  ‬ ‫ ‪2014‬ء‬ ‫اور       ل  ‪2010‬ء‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪) 301‬اے(  ‬ ‫)‪(a‬‬ ‫ ر ر‬ ‫‪  302 :‬‬ ‫  ۔ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪     204‬رہ  ر م  ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪226 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫( اور    ‬ ‫   ‪  180‬دن    ا ر  )‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪Report Strategy Assistance Pakistan‬‬
‫  ورت      ‬ ‫ی  د ع    ‬ ‫ ‬ ‫ی  ر     ف ‬ ‫  دوں    ‬ ‫ ‬ ‫ ‪2014‬ء‬ ‫ازاں  ‪  30‬‬
‫  ا       د  ‪ /‬و  ‬ ‫   اس   ح  )‪  180‬د ں   (‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫   ر رٹ  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫   ‬ ‫   ر رٹ     اس ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ت  ں  ۔ )‪(1‬‬ ‫ت  ں  ۔ اس ر رٹ   درج ذ  ‬ ‫ ‬
‫  ا       و  اور اس   ‬ ‫   ذر‬ ‫ اور ‬ ‫    و ام‪  ،‬ا‬ ‫ ا    ‬ ‫   ‬ ‫دوران اس ا‬
‫     اور اس   اس ر      ذ      ‬ ‫   ا          اس    ود ار  اس ر رٹ   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  ا  ‬ ‫ن    و  ‬ ‫     اس      ل ‪2009‬ء  ‬ ‫ اس      چ    ‪  ،‬ں     ر رٹ   ‬
‫  ۔ )‪ (2‬ر رٹ ‬ ‫    رے      ‬ ‫ اور ‬ ‫     اور اس        و ام‪  ،‬ا‬ ‫   ر م   ‬
‫   ‬ ‫     اور  ‬ ‫ ا‬ ‫ ا‬ ‫ وا‬ ‫  وع  ‬ ‫  ا‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫   دوران  اس  ا‬ ‫ ‬
‫   اور    ‬ ‫ ‬ ‫ ز دہ  ر  ‪ /‬ز  ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫ ‬ ‫       ا‬ ‫   ر رٹ    ‬ ‫ں   ‬ ‫ں   ‬
‫ ‬ ‫ اور  اس    اس    ‬ ‫     ‬ ‫     اس  ‬ ‫  ر  ر‬ ‫ ا  ‬ ‫   دی        ‬ ‫ ‬ ‫   ‬
‫    رے    ‬ ‫  رہ ‬ ‫ ‪) 301‬اے(  ذ    )‪(3‬‬ ‫  ۔ )‪ (3‬ر رٹ   ‬ ‫ر     از   د  ‬
‫ دی     و    ا ات     ی      ‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ اور  اس  ا‬ ‫ ر‬ ‫ ‪/‬‬ ‫ اپ  ڈ‬ ‫زہ  ‬
‫  ا  ‬ ‫   ‬ ‫   اس ا‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ہ   ‬ ‫    ۔  )‪ (4‬ر رٹ    ا  ‬ ‫   ‬ ‫ا ا ت   ‬
‫   ‬ ‫ ‪) 301‬اے(  ذ    ‪    3‬‬ ‫         اور  اس    ‬ ‫ی    ا‬ ‫ ‪ /‬ا  ‬ ‫   ‬ ‫    و‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ا اف ‪3‬‬ ‫ ‬ ‫ہ         اور اس ‬ ‫  ‬ ‫ل   ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ر    ‬ ‫  ر   ‬
‫    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   آ  ‬ ‫ ‬ ‫         ‬ ‫   اپ  ڈ     ن    ‬ ‫ ر‬ ‫ وا  ‬ ‫اس    ‬
‫  ۔ ‬ ‫     ‬ ‫  ‬ ‫   ‬ ‫ط  د  ا   ے  ‪ ،‬اس ر رٹ      و ام اور  ا‬ ‫ ‬ ‫ ا  ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪227 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ل   ‬ ‫ ا‬ ‫     ان  ز   ‬ ‫   و ‬ ‫    ا    ‬ ‫ و‬ ‫   ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫    ف   ‬ ‫)‪ (5‬ا‬
‫ ‬ ‫ ا‬ ‫  ‬ ‫   دو  ‬ ‫  ۔  )‪ (6‬ا‬ ‫   ر وٹ     ‪     ،‬رے      اس  ر رٹ    ذ    ‬
‫  ر ت ‬ ‫ ‬ ‫        ‬ ‫     اور اس  ا    ا  ‬ ‫ ا ات   ذ    اس ر رٹ   ‬ ‫و    ‬
‫   ر رٹ     ر    ‬ ‫ ‪/‬‬ ‫    ز     و      اس    ا ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   اور  ‬ ‫ دی  ‬
‫ل    ا  ‬ ‫ ا ا ت    ع‪  ،‬اڈ     ا‬ ‫ وا‬ ‫ ‬ ‫ ا    ‬ ‫   ‬ ‫۔ )‪ (7‬ر رٹ   اس ا‬
‫     اور ‬ ‫ ‬ ‫ل ‬ ‫ ا‬ ‫ ‪   102‬‬ ‫  ۔ )‪ (8‬ان  ز   ر      ‬ ‫   ‬ ‫ وا    ر رٹ   ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪  ( ) 101   103‬ذ    ‪   2‬‬ ‫ ا ا ت   آڈٹ   ‬ ‫   دوران ا‬ ‫   ر رٹ   ‬
‫ ‪  ( ) 101‬ذ    ‪   5‬‬ ‫  ں  ۔ )‪(9‬‬ ‫ت   ر رٹ   ‬ ‫ل       ‬ ‫ا رات   ذر  ا‬
‫   دوران      ں   ‬ ‫      ف       ا ا ت     اس ‬ ‫ آف ‬ ‫ر  دہ ‬ ‫ ‪/‬‬ ‫ ‬
‫   اور اس   ‬ ‫     ‬ ‫  ں   اس   ان ا ا ت   ‬ ‫ ر رٹ  ر       اس ر رٹ   ‬ ‫ ‬
‫    ۔ )‪(10‬‬ ‫   ‬ ‫ن   ‬ ‫ ڈا    زا    ا ا ت   و ل ‬ ‫    ف   ا  ‬ ‫ آف ‬
‫ ‪) 301‬اے(‬ ‫(    ‬ ‫ن    ا       و     ب  ب )ا ؤ‬ ‫ ‬ ‫ ا    ‬ ‫   ‬ ‫اس ا‬
‫  ۔  )‪ (11‬اس ‬ ‫   ر رٹ     ن    ‬ ‫         ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ذ    ‪    6‬دی    ‬
‫  ۔  )ا (‬ ‫   ‬ ‫ہ   ‬ ‫ں   ‬ ‫     ‬ ‫ن    ف ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ر رٹ    درج  ذ  ‬
‫ د  ‬ ‫  ‬ ‫‪ ،‬ان     ‬ ‫  د  و ں   ‬ ‫ اور د‬ ‫ن   د  ا  ‬ ‫ہ‪  ،‬‬ ‫ں   ا‬ ‫ ‬ ‫   و‬
‫ ‪) ....‬ج(‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬ ‫د  ظ ‬ ‫ن   ‬ ‫۔  )ب( ا   ں    ‬ ‫     ‬
‫ )ر(‬ ‫  و ں          د و  ون   ‬ ‫  د اور ا  ‬ ‫  ا     ش )د( د‬ ‫     ‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬
‫ن   ‬ ‫ اور ‬ ‫ ‪ /‬ا ا ت )س( ارس    ب    ا    ا‬ ‫ ‬ ‫    ں   روک  م ‬ ‫ ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪228 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫۔  )ش( ا اد     ر  ‬ ‫     ‬ ‫  ارس     ش  ‬ ‫ وا‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫  و ں ‬ ‫  د    ا  ‬ ‫د‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫   ا ا ت ‬ ‫   ‬ ‫ل    ی   ا‬ ‫  ز   ا‬ ‫  دی   ا اد ‬ ‫ اور د‬ ‫ا‬
‫   ‬ ‫ ا ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ا ام   ہ  ‬ ‫ ‬ ‫ رو‬ ‫    ا‬ ‫   و‬ ‫  دی  ‬ ‫   در  اورد‬ ‫ ‬ ‫رس  ‬
‫     ‬ ‫ی   اد  اور   رت(‬ ‫ؤ)‬ ‫ی  م ‬ ‫ ‬ ‫ن    ف ‬ ‫۔  )‪(12‬‬ ‫     ‬ ‫رآ  ‬
‫ آ  ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ہ   ‬ ‫    ۔ )‪ (13‬اس ر رٹ   ا  ‬ ‫   اس ر رٹ   ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬
‫‪ ،‬آ  ‬ ‫    ‬ ‫ ‬ ‫    ا      وا   د ر ‬ ‫ی  و ام   ‬ ‫ن    ا       و  اس   ‬
‫ی  و ا م   ‬ ‫ن   ‬ ‫  ‪     Realloction‬رت د  ‬ ‫ن   و‬ ‫  و    ا اف   ‬ ‫ا‬
‫     اور  چ     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪( ) 202‬‬ ‫ں    چ  ں  ۔ )‪ (14‬ر رٹ   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  ں  ۔‬ ‫ت   ‬ ‫ ‬ ‫ز   ‬

‫    ق‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ک  ج    دن ‬

‫ ا اج    ‬ ‫ن     ی‪   ،‬ی  اور  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا       ل   و  ‬ ‫”اس      و  ‬
‫د   د  ۔“‬ ‫ا ا ن   ا ُ   ی   ح  ‬

‫‪ ،‬‬ ‫   ‬ ‫ری‪  ،‬‬ ‫    ا  اور  ‬ ‫ی ‬ ‫ ‪/‬‬ ‫ن   ‬ ‫ ‬ ‫)‪ (15‬اس  ر رٹ    ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫ د  اور   ل  ا‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ت‪  ،‬‬ ‫ د    ‬ ‫   ‬ ‫ ا وں    ‬ ‫ ‬
‫ ر رٹ‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ن  و  ‬ ‫ ا ب  د    ر ر ‪....‬‬ ‫  ں   ۔ )‪(b‬‬ ‫ت   ‬ ‫   ‬ ‫ا‬
‫   ا   ل   ا ر  و   ل آف ‬ ‫   ‬ ‫ ر رٹ ‬ ‫ ‬ ‫ن  و  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪) 301‬اے(‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪229 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ن ‬ ‫ت   ر   ں   ۔  )ا (‬ ‫   درج  ذ  ‬ ‫  ے   ‬ ‫ ر رٹ  ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا‬

‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ل ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ را  )ب( اس  ا‬ ‫ ‬ ‫ہ  اور  اس   ا‬ ‫ ر رٹ    ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫و‬
‫  ۔  )پ(‬ ‫ ‬ ‫     وہ     ن  ‬ ‫ ‬ ‫ ا ا ت  ‬ ‫ ا‬ ‫ ا   و   ل  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ں   ‬
‫ن    ف     ‬ ‫ ‬ ‫ دی    ا    ‬ ‫ )‪   22‬ا   (    ‪   22‬‬ ‫رٹ  ول ا‬ ‫آر  ا‬
‫  ۔‬ ‫   ‬ ‫ ر رٹ   ‬ ‫ ا ا ت   ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪230 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫  ق  ظ ‬

‫ وا‬ ‫ ‬ ‫م  ب۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔د ل   ‬

‫   ‬ ‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬

‫‪2009‬ء‬ ‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬ ‫ ا‬

‫ اُردو رم‬ ‫ ‬ ‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬

‫ ا‬ ‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔  ‬

‫۔‬ ‫ وزٹ ‬ ‫  ری و  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ و ز‪، ،‬‬ ‫ٹ‪ :‬۔ ‬

‫‪http://www.jamiahafsaforum.com/forum‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫ وا ‬ ‫ ‬ ‫ل   ‬ ‫د‬ ‫‪231 ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬