TheJaneway I Strategic Foresight in Media and Communication

Dag Toetsenbord, welkom wereld –- door Regina van de Berg - 09/10

De ontwikkeling van het Internet 2025 in vier mogelijke scenario’s

Dag toetsenbord, welkom wereld

Door Regina van de Berg I TheJaneway

Onderstaand artikel is een vertaalde samenvatting van het onderzoek ‘The Evolving Internet’ dat
CISCO en GBN publiceerde in augustus 2010 en vier mogelijke scenario’s schetst voor de
toekomst van het Internet. Het volledige rapport is hier te lezen.
 

Het is 2025. Stel je eens voor dat het internet de fundamenten heeft gelegd voor een nieuwe
golf van welvaart in onze wereld. Toegang tot en gebruik van het Internet is voor mensen in
achtergelegen gebieden in Sri Lanka en in de buitenwijken van Mexico Stad net zo
vanzelfsprekend als voor mensen in Tokyo, New York en Londen. Ontelbaar veel nieuwe
applicaties bedienen het merendeel van de wereldbevolking en van bedrijven in alle vormen en
maten.

Of misschien toch niet?

Misschien is het internet in 2025 wel aan zijn eigen success ten onder gegaan. Waarom? Omdat de
explosie van de producten en diensten een bron van frustratie bleken te zijn: netwerken raakten
overbelast en werden in veel delen van de wereld onbetrouwbaar.
Het kan ook zijn dat het Internet over 15 jaar van nu op zijn gat is gegaan, geteisterd door een niet te
stuiten hoeveelheid cyberattacks en door hackers. Met als gevolg dat er een digitale tweedeling is
ontstaan tussen de mensen die zich de dure, zwaarbeveiligde toegang kunnen veroorloven en zij die
zich op het weliswaar vrije, maar oh zo gevaarlijke internet begeven.

Of, om een laatste scenario te schetsen: misschien hebben toenemende economische stagnatie en
beschermingsmaatregelen geleid tot een drastische vermindering van de vraag naar nieuwe toestellen
en de bereidheid van mensen om te betalen voor applicaties fors uitgehold.

Vier scenario’s
Al deze vier scenario’s die de toekomst van het Internet in 2025 in beeld brengen, kunnen
werkelijkheid worden, zegt CISCO, het bedrijf dat samen met GBN (Global Business Network) het
rapport ‘The Evolving Internet’ publiceerde in augustus 2010. De research nam ruim een jaar in beslag
en leidt tot mogelijke richtingen waarin het Internet zich tot 2025 kan bewegen.
De scenario’s zijn geenszins voorspellingen, maar bieden handvatten om alternatieven te
onderzoeken, je eigen bedrijfsstrategie te toetsen en mogelijk bij te stellen, of dat nu gaat om een
businessmodel of om belangrijke beleidsvraagstukken. De scenario’s, menen de onderzoekers,
kunnen helpen om specifiek bovendrijvende patronen vanuit een andere invalshoek te bekijken.
Daarmee kun je belangrijke risico’s tackelen of kansen pro-actief benutten. Het geeft leiders van
ondernemingen en beleidsmakers ook de kans om zich te beraden op de vraag hoe het potentieel van
internet en breedband ingezet kan worden ten gunste van grotere economische en sociale
doelstellingen. En dat zal nog niet gemakkelijk zijn.

  1  
TheJaneway I Strategic Foresight in Media and Communication
Dag Toetsenbord, welkom wereld –- door Regina van de Berg - 09/10

Onzekerheid
Als je naar de feiten kijkt, constateert CISCO dat het Internet nog in de kinderschoenen staat. Slechts
een derde van de wereldbevolking heeft ooit op het internet ‘gesurft’ ( bijna 5 biljoen mensen) en
minder dan een vijfde van degenen die wel online surfen, doet dat regelmatig. Het lijkt daarom
aannemelijk om te veronderstellen dat biljoenen mensen uit vooral de opkomende landen online
zullen gaan in de voor ons liggende jaren. Wat we nog niet zeker weten, is wie toegang heeft, hoe dat
plaatsvindt en, wanneer en tegen welke prijs de rol van het Internet als een motor voor innovatie en
creator van commerciële, sociale en menselijke waarden kan fungeren.

Vijf vooronderstellingen
CISCO heeft uit het onderzoek vijf vooronderstellingen gedestilleerd over hoe het Internet zich zal
kunnen ontwikkelen. Deze thema’s komen terug in elk van de geschetste scenario’s. Ze leiden echter
tot verschillende uitkomsten als ze gecombineerd worden met mogelijke ontwikkelingen die meer
speculatief van karakter zijn. De vooronderstellingen over waar het Internet zich in 2025 bevindt, zijn:

1. De grootste groei in de internet-gerelateerde markt vindt plaats buiten de ‘ontwikkelde’

economieen (‘hoge inkomens’), ofwel komt uit wat we nu als ‘opkomende’ landen
bestempelen.
CISCO geeft aan dat het aandeel van de ontwikkelde landen in de Internet Economie in 2005
85% bedroeg en in 2010 70% bedraagt. Het aandeel echter van de opkomende landen in de
Internet Economie zal in 2025 voor meer dan de helft bestaan uit die van de opkomende
landen, uitgaande van de extreme snelle economische groei en de behoefte om snel ‘bij te
zijn’ waar het gaat om internet gebruik. Het gaat in dit geval niet slechts om landen als China
en Brazilië maar om een breed spectrum van grote en kleine landen.

2. Overheidsbemoeienis (‘governance’) op het internet blijft substantieel onveranderd.

De openheid die het internet kenmerkt blijft, ondanks de toenemende roep om meer controle
als gevolg van (kwaadaardige) verstoringen die zich af en toe voordoen zoals electronische
fraude en diefstal. De evolutie van het internet heeft in de afgelopen 40 jaar laten zien dat het
eigen is aan het netwerk om op zich op een organische en open manier te ontwikkelen en niet
door van bovenaf opgelegde regels.

3. Voorhoedelopers (‘digital natives’) zullen zich op een uitgesproken andere manier

verhouden tot het Internet dan eerdere generaties.
Leden van deze web-savvy ‘Net-Generaties’ hebben de neiging het internet te zien als een
verlengstuk van hun belevingswereld en als een portal voor virtuele ervaringen. Het Internet is
een dusdanig integraal onderdeel van hun leven, dat zij er zich nog nauwelijks bewust van zijn
‘in verbinding’ te zijn met het Internet. Dit gaat zelfs zo ver dat er het niet uitmaakt of adviezen
via face-to-face of virtueel contact komt. Het verstrekken van persoonlijke informatie zal ook
niet als inbreuk op de privacy worden ervaren. Het Internet wordt gezien als een service
platform dat net zo gewoon is als praten of denken en daarmee bijdraagt aan wie we zijn en
wat we doen. Deze kijk op het Internet en integratie ervan in ons leven, werkt door in de
manier waarop er wordt gewerkt.

4. Het toetsenbord zal niet meer de dominante interface zijn waarmee we op internet gaan.
In de toekomst is het toetsenbord van nu een relikwie uit lang vervlogen tijden. Er zullen veel
andere technologische mogelijkheden zijn om data in te voeren en commando’s te geven,
zoals spraakherkenning, gebaren, veelzijdige touch screens etc. Een gevolg van deze
ontwikkeling is een toename van het aantal mensen dat het Internet opgaat en hun
mogelijkheden om het te gebruiken. Taalbarrières zullen verdwijnen.

  2  
TheJaneway I Strategic Foresight in Media and Communication
Dag Toetsenbord, welkom wereld –- door Regina van de Berg - 09/10

5. Consumenten zullen op meer verschillende manier voor verbinding met het internet
betalen.
Omdat er een toename is van het aantal applicaties dat veel bandbreedte vereist, zal de
behoefte aan netwerkcapaciteit toenemen. Om dit zo efficiënt mogelijk te kunnen doen en
rekening houdend met verschillende behoeften, opent dit de deuren naar nieuwe
prijsmodellen voor Internettoegang. In dit geval van one-size-fits-all naar variabele pakketten
waarbij de consument betaalt voor bundels, a la carte, voor bereikbaarheid, voor kwaliteit,
voorwaarden etc.

Assen van onzekerheden

Op basis van deze vooronderstellingen, kun je nog geen scenario’s maken, omdat er nog teveel
onzekerheden zijn. Onzekerheden bijvoorbeeld op het gebied van ecomische, politieke, sociale en
technologische ontwikkelingen. Deze kunnen verschillende gevolgen hebben voor de manier waarop
de scenario’s uitpakken. CISCO identificeerde 14 cruciale aanjagers voor verandering, vatte deze
samen in een zogenaamde steiger-constructie en kwam tot 3 assen van onzekerheden:

Netwerk: beperkt of uitgebreid?

De eerste as stelt de vraag hoe het breedband netwerk eruit ziet in 2025. Beperkt of uitgebreid waar
het gaat om capaciteit, snelheid en andere factoren die kwalitatief belangrijk zijn? De manier waarop
deze karakteristieken (verschillend) uitpakken, is van invloed op de vraag in hoeverre de belofte van
productiviteit, economische groei, sociale toegang en plezier waargemaakt kan worden. Onzekere
aspecten die hier vooral aan de orde zijn, gaan over beslissingen die overheden nemen over hun
investeringen in netwerken en de manier waarop de markt daarop reageert.

Vooruitgang: geleidelijk of doorbraken?

De tweede as gaat in op de vraag of er wijdverspreide technologische doorbraken te verwachten zijn
of dat de vooruitgang meer bescheiden, geleidelijk aan verloopt. Hier gaat het bijvoorbeeld om de
vraag hoe hoog de adoptiegraad is van nieuwe technologische ontwikkelingen. Dat is nog niet zo
makkelijk voorspelbaar. Ook kostenaspecten zitten hierin verweven. Leidt meer technologie tot lagere
kosten voor Internet-gerelateerde hardware, inclusief smart phones en dergelijke? Welke invloed
hebben cyberattacks en hoe ontwikkelt het draadloos verbonden zich?

  3  
TheJaneway I Strategic Foresight in Media and Communication
Dag Toetsenbord, welkom wereld –- door Regina van de Berg - 09/10

Gedrag: geremd of ongebreideld?

De derde as tenslotte, vat de onzekerheden samen in de vraag hoe ondernemingen en individueen
zich verhouden tot het internet en hoe hun voorkeuren zich ontwikkelen.
In dit speelveld is gekeken naar gevoeligheden rond prijs elasticiteit, gebruikersvriendelijkheid en
zorgen over internetveiligheid. Economische ontwikkelingen (teruggang) beinvloeden de behoefte en
voorkeur van mensen aan nieuwe technologie (in negatieve zin). In dit kader is het nog de vraag hoe
de nieuwe groep internetgebruikers uit de opkomende landen zich gaan gedragen. Veel hangt samen
met hoe opinieleiders zich uitlaten over de veiligheid van het internet als een manier om zaken te
doen, waarde te creëren en informatie uit te wisselen. Niet onbelangrijk: hoeveel anders zullen de
conclusies zijn waar het gaat om landen als Mexico, Rusland, Turkijke, Indonesie of India?!

De vier scenario’s

CISCO heeft op basis van de assen van onzekerheden een kubus gebouwd dat visueel maakt
hoeveel verschillende combinaties er zouden kunnen ontstaan. Uiteindelijk zijn er vier scenario’s
ontwikkeld die volgens de onderzoekers het meest plausibel zijn en waarin alle drie de assen een rol
spelen. De mate waarin zo’n as een rol speelt, bepaalt de uitkomst van een scenario.

Storytelling
De vier scenario’s hebben de titels Fluid Frontiers, Insecure growth, Short of the promise en Bursting
at the seams gekregen. In de inleiding van dit artikel heb ik al beschreven hoe deze er globaal uitzien.
Aardig is dat in het rapport storytelling wordt gebruikt om uit te beelden hoe het leven er in 2025 uitziet
als een van de scenario’s werkelijkheid wordt. Hieronder per scenario een van de voorbeelden:

  4  
TheJaneway I Strategic Foresight in Media and Communication
Dag Toetsenbord, welkom wereld –- door Regina van de Berg - 09/10

Fluid Frontiers: Ontmoet Mieko

Mieko, een 39-jarige professor aan de Universiteit van Tulane in New Orleans, staat voor de 3D
scanner van haar computer. Ze drukt op de opname knop en draait langzaam een rondje. Ze beweegt
met haar handen over haar toetsenbord en drukt op ‘zend’. Nagenoeg direct vult een stem met Thais
accent haar woonkamer, het is de stem van een beroemde Thaise ontwerper. De stem vertelt haar dat
hij er klaar voor is om haar op een driedimensionale manier te kleden. Binnen enkele seconden staat
ze in een virtuele kleedkamer voor een spiegel.
‘Ga op de groene stip op de vloer staan, hier is je eerste outfit, de cocktailjurk die je zo mooi vindt’,
zegt de stem. Plotseling ‘draagt’ Mieko een oogverblindende rode jurk, op maat gemaakt, speciaal
voor haar. De diepe V-halslijn flatteert haar precies zoals ze al hoopte en zou perfect zijn voor het
diner waar ze voor is uitgenodigd. ‘Mieko”, zegt de Thaise ontwerper ‘je ziet er geweldig uit. Maar
laten we die jurk eens in blauw proberen, kijken hoe die kleur je staat’. In een mum van tijd verkleurt
haar jurk van rood naar een diepe kobaltblauw. ‘Wow!’, fluistert Mieko. ‘Gaston zal zijn ogen niet van
mij af kunnen houden!’.

Insecure Growth: Ontmoet Ludmilla

Ludmilla, een 23-jarige computer programmeur uit Moskou staart naar haar vingers. Het zouden
criminele vingers kunnen zijn. Nadat ze cum laude was afgestudeerd aan de universiteit en prijzen
had gewonnen voor haar thesis naar ‘Deflecting Service Attaks from the Asian Triad: Three
Apporaches’, wilde ze niets liever dan het Russische Online Politie Korps dienen. Helaas, gedurende
de training, realiseerde ze zich al snel dat de methodes van deze dienst – en de politiedienaren – bij
lange niet snel en slim genoeg waren om de cybercriminelen te pakken. Deze criminelen waren rap op
weg om het Internet om te toveren tot hun eigen, obscure speelterrein. En dat terwijjl zij rekeningen
moet betalen en haar ouders financieel moet ondersteunen. Het zou zoveel makkelijker zijn om een
van deze duizenden hacking netwerken te gaan versterken, inclusief die van de Triad. ‘Misschien zou
ik het gewoon een tijdje moeten proberen’, denkt ze bij zichzelf, terwijl ze een nieuw bericht opent en
typt: recruiting@triad.net.

Short of Promise: Ontmoet Anjali

Anjali, een 42-jarige winkel eigenaar uit Bangladesh scheurt de grote doos open die ze zojuist heeft
ontvangen en fluit bewonderend tussen haar tanden. Ze kijkt naar de tientallen oude smartphones,
afkomstig uit het Westen en uit Japan die een opknapbeurt hebben gekregen en gereset zijn met
basis software en interfaces van ReeFur, een top-Indiaas technologisch recycling bedrijf. Ze pakt een
voormalige IPhone – het Apple logo is nu verdwenen onder het logo van ReeFur – en start het
mobieltje op.
Wat eerst een app-gevuld scherm was, is nu een toonbeeld van eenvoud: een klein vierkant icoontje
dat toegang tot het Internet verleent, een ander icoontje voor het bellen. Niks uitbundigs. Slechts het
meest noodzakelijke en een paar extraatjes, dat is alles waar haar klanten voor willen betalen. ‘Deze
telefoontjes zullen als warme broodjes over de toonbank gaan’, zegt Anjali, terwijl ze de baten van
haar volgende order uitrekent.

Bursting at the Seams: Ontmoet Anna

‘Ik heb er een!’, schreeuwt Anna, een 22-jarige stagière bij Verbindungen, een vrijwillgersorganisatie
uit Munchen die het internet scant op zoek naar ‘discriminatie’ door service providers. Anna’s treffer is
een perfect voorbeeld van een bedrijf dat tweedeling veroorzaakt: deze Internet Service Provider uit
Oost-Duitsland heeft als het ware een apart segment gecreëerd waarop alleen laag internetverkeer
tegen lagere kosten mogelijk is. Anna’s collega’s zijn blij en zij gloeit van trots. Ze kan niet wachten
om haar vader – een van de grootste supporters die zij kent van de ‘Internet voor Iedereen’ beweging
– te vertellen dat ze zojuist een vondst heeft gedaan waarmee ze een goeie bijdrage kan leveren aan
de campagne. Nu het Internet dé manier is om gezondheidszorg en onderwijs te leveren in de wereld,
is high-speed internet van het grootste zo niet van crucial belang. Iedereen heeft daar recht op en
moet er toegang toe krijgen! ‘Terug aan het werk’, denkt Anna bij zichzelf. ‘We moeten nog meer
onderzoek doen om activisten in andere landen te laten zien waar ze op moeten letten.’

  5  
TheJaneway I Strategic Foresight in Media and Communication
Dag Toetsenbord, welkom wereld –- door Regina van de Berg - 09/10

Conclusie
De conclusie van de onderzoekers is dat de toekomst van het Internet nog groter zal zijn en nog meer
gevolgen heeft voor onze wereld dan vandaag de dag. De ontwikkeling van het Internet was al
‘adembenemend’, maar zal in de komende vijftien jaar verder groeien op een manier waarvan we ons
nu nog maar slechts een beperkte voorstelling van kunnen maken, denken zij. De weg daarnaar toe
echter, 15 jaar van nu, is onzeker en onvoorspelbaar. De grote verscheidenheid in de uitkomsten door
de scenario’s heen laat zien hoe verschillende combinaties van aanjagers van verandering de
toekomst anders kunnen vormgeven. Die verschillen kunnen anders zijn dan de veronderstellingen die
vandaag de dag voor waarheid worden aangenomen. En, ze hebben belangrijke gevolgen voor hoe
de markt eruit komt te zien en welke winnaars en verliezers we mogen gaan verwelkomen.

Niettemin, is de conclusie, het Internet wordt waarlijk ‘global’, zal meer wortels krijgen buiten de grote
steden en in de opkomende landen, in dorpen en in achtergebleven gebieden en de zogenaamde Net
Generatie zal steeds meer het podium pakken. Het Internet is niet langer een op zichzelf staande
wereld. In toenemende mate zal het onderdeel uitmaken van onze fysieke, sociale, commerciële en
zelfs psychologische wereld. Met de opkomst van flexibele interfaces verdwijnen taalbarrières, het
Internet wordt aangenaam meertalig. Culturele afkomst vormt geen belemmering meer voor
verspreiding. Het aanbod aan keuzes én uitdagingen blijft zich uitbreiden en ontwikkelen en dat geld
took voor de menselijke en sociale waarden die dit, zoals de onderzoekers het noemen ‘waarlijk global
Internet’ creëert.

---------
Het volledige rapport (Engels) vind je hier: http://newsroom.cisco.com/dlls/2010/prod_082510b.html
De afbeeldingen zijn afkomstig uit het rapport The Evolving Internet.

Dit artikel (of delen ervan) mag met naamsvermelding van de auteur (Regina van de Berb)
overgenomen worden.
----------

  6