DEKLINABIDE TAULAK

KASUA SINGULARRA PLURALA MUGAGABEA

Izen arruntak Izen bereziak

NOR -A -AK -Ø -Ø
NORK -AK -EK -(E)K -(E)K
NORI -ARI -EI -(R)I -(R)I
NOREN -AREN -EN -(R)EN -(R)EN
NOREKIN -AREKIN -EKIN -(R)EKIN -(R)EKIN
NORENTZAT -ARENTZAT -ENTZAT -(R)ENTZAT -(R)ENTZAT
ZERTAZ (zerez) -AZ -EZ -(E)Z -(E)Z

NON -(E)AN -ETAN -(E)TAN -(E)N

NONDIK -(E)TIK -ETATIK -(E)TATIK -(E)TIK
NORA -(E)RA -ETARA -(E)TARA -(E)RA
NORAINO -(E)RAINO -ETARAINO -(E)TARAINO -(E)RAINO
NORANTZ -(E)RANTZ -ETARANTZ -(E)TARANTZ -(E)RANTZ
NONGO -(E)KO -ETAKO -(E)TAKO -(E)KO
NORAKO -(E)RAKO -ETARAKO -(E)TARAKO -(E)RAKO
PARTITIBOA ------ ------ -(R)IK -(R)IK
NORTZAT ------ ------- -TZAT -TZAT

NORENGAN -ARENGAN -ENGAN -(R)ENGAN -(R)ENGAN

NORENGANDIK -ARENGANDIK -ENGANDIK -(R)ENGANDIK -(R)ENGANDIK
NORENGANA -ARENGANA -ENGANA -(R)ENGANA -(R)ENGANA
NORENGANAINO -ARENGANAINO -ENGANAINO -(R)ENGANAINO -(R)ENGANAINO
NORENGANANTZ -ARENGANANTZ -ENGANANTZ -(R)ENGANANTZ -(R)ENGANANTZ
NORENGANAKO -ARENGANAKO -ENGANAKO -(R)ENGANAKO -(R)ENGANAKO
NORENGATIK -ARENGATIK -ENGATIK -(R)ENGATIK -(R)ENGATIK

1. A+A=A : neskaren, arbolan, anaiari,...

A+E=E : nesken, arboletan, anaiei,...
E + A = EA : umeari, etxearen,...
E + E = EE : umeentzat, etxeetatik,...
2. (e) : kontsonantez amaitutako hitzekin: mutilek, sudurretik,...
(r) : bokalez amaitutako hitzekin: umeri, ikaslerekin,...
3. NON kasutik eratorrietakoek zenbait irregulartasun dituzte:
a) Leku-izen bereziek mugagabean “ta” galdu egiten dute. Adibidez: Bilbon, Gasteizko, Baionatik,...
b) Singularrean, NON kasua salbuespena da: “-(e)an”. Gainerako kasuek ez dute artikulurik (-a)
hartzen: mendiko, mendira, menditik,...
4. “a” organikoaz bukaturiko leku-izenek (Azkoitia, Bizkaia, Basaburua, Iruñea, Azpeitia, Britania
Handia, Deustua, Ermua, etab.) partitiboan (Azkoitirik), leku-genitiboan (Azkoitiko), Adlatiboetan
(Azkoitirantz, Azkoitira, Azkoitiraino) eta ablatiboetan (Azkoititik) azken “a” galdu egiten dute, izen arrunten
deklinabidea baitute eredu (mendian/Azkoitian, baina mendiko/Azkoitiko eta ez *Azkoitiako).
5. Mugatu pluralean plural hurbila izenenkoa erabiltzen da, batez ere bizkaieraz, hurbiltasuna adierazteko;
bizigabe nahiz bizidunekin erabiltzen da. Deklinabide hurbilean -a-ren ordez -o- erabiltzen da mugatzaile gisa
(mendiok/haranok, mendioi/haranoi, mendion/haranon,...)
 DEKLINABIDE TAULAK

ERAKUSLEAK
NOR hau hori hura hauek horiek haiek
NORK honek horrek hark hauek horiek haiek
NORI honi horri hari hauei horiei haiei
NOREN honen horren haren hauen horien haien
NOREKIN honekin horrekin harekin hauekin horiekin haiekin
NORENTZAT honentzat horrentzat harentzat hauentzat horientzat haientzat
ZERTAZ honetaz horretaz hartaz hauetaz horietaz haietaz

NON honetan horretan hartan hauetan horietan haietan

NONDIK honetatik horretatik hartatik hauetatik horietatik haietatik
NORA honetara horretara hartara hauetara horietara haietara
NORAINO honetaraino horretaraino hartaraino hauetaraino horietaraino haietaraino
NORANTZ honetarantz horretarantz hartarantz hauetarantz horietarantz haietarantz
NONGO honetako horretako hartako hauetako horietako haietako
NORAKO honetarako horretarako hartarako hauetarako horietarako haietarako

NORENGAN honengan horrengan harengan hauengan horiengan haiengan

NORENGANDIK honengandik horrengandik harengandik hauengandik horiengandik haiengandik
NORENGANA honengana horrengana harengana hauengana horiengana haiengana
NORENGANAINO honenganaino horrenganaino harenganaino hauenganaino horienganaino haienganaino
NORENGANANTZ honenganantz horreganantz harenganantz hauenganantz horienganantz haienganantz
NORENGANAKO honenganako horrenganako harenganako hauenganako horienganako haienganako
NORENGATIK hone(n)gatik horre(n)gatik har(en)gatik hauengatik horiengatik haiengatik

PERTSONA IZENORDAINAK
NOR ni hi zu hura gu zuek haiek
NORK nik hik zuk hark guk zuek haiek
NORI niri hiri zuri hari guri zuei haiei
NOREN nire hire zure haren gure zuen haien
NOREKIN nirekin hirekin zurekin harekin gurekin zuekin haiekin
NORENTZAT niretzat hiretzat zuretzat harentzat guretzat zuentzat haientzat
ZERTAZ nitaz hitaz zutaz hartaz gutaz zuetaz haietaz

NORENGAN ni(re)gan hi(re)gan zu(re)gan harengan gu(re)gan zuengan haiengan

NORENGANDIK ni(re)gandik hi(re)gandik zu(re)gandik harengandik gu(re)gandik zuengandik haiengandik
NORENGANA ni(re)gana hi(re)gana zu(re)gana harengana gu(re)gana zuengana haiengana
NORENGANAINO ni(re)ganaino hi(re)ganaino zu(re)ganaino harenganaino gu(re)ganaino zuenganaino haienganaino
NORENGANANTZ ni(re)ganantz hi(re)ganantz zu(re)ganantz harenganantz gu(re)ganantz zuenganantz haienganantz
NORENGANAKO ni(re)ganako hi(re)ganako zu(re)ganako harenganako gu(re)ganako zuenganako haienganako
NORENGATIK ni(re)gatik hi(re)gatik zu(re)gatik harengatik gu(re)gatik zuengatik haiengatik
 DEKLINABIDE TAULAK

GALDETZAILEAK

NOR nortzuk zer zein zeintzuk zenbat

NORK nortzuek zerk zeinek zeintzuek zenbatek
NORI nortzuei zeri zeini zeintzuei zenbatei
NOREN nortzuen zeren zeinen zeintzuen zenbaten
NOREKIN nortzuekin zerekin zeinekin zeintzuekin zenbatekin
NORENTZAT nortzuentzat zerentzat zeinentzat zeintzuentzat zenbatentzat
ZERTAZ nortzuetaz zertaz zeinetaz zeintzuetaz zenbatetaz
------ zerez zeinez zeintzuez zenbatez

NON ------ zertan zeinetan zeintzuetan zenbate(t)an

NONDIK ------ zertatik zeinetatik zeintzuetatik zenbatetatik
NORA ------ zertara zeinetara zeintzuetara zenbatetara
NORAINO ------ zertaraino zeinetaraino zeintzuetaraino zenbatetaraino
NORANTZ ------ zertarantz zeinetarantz zeintzuetarantz zenbatetarantz
NONGO ------ zereko zeinetako zeintzuetako zenbate(ta)ko
NORAKO ------ zertarako zeinetarako zeintzuetarako zenbatetarako

NORENGAN nortzuengan ------ zeinengan zeintzuengan zengatengan

NORENGANDIK nortzuengandik ------ zeinengandik zeintzuengandik zenbatengandik
NORENGANA nortzuengana ------ zeinengana zeintzuengana zenbatengana
NORENGANAINO nortzuenganaino ------ zeinenganaino zeintzuenganaino zenbatenganaino
NORENGANANTZ nortzuenganantz ------ zeinenganantz zeintzuenganantz zenbatenganantz
NORENGANAKO nortzuenganako ------ zeinenganako zeintzuenganako zenbatenganako
NORENGATIK nortzuengatik zergatik zeinengatik zeintzuengatik zenbatengatik

GALDETZAILEETATIK ERATORRITAKO FORMAK

ezer zerbait zer edo zer edozer zernahi

ezein ------ ------ edozein zein-nahi
ezertarako zerbaitetarako zer edo zertarako edozertarako zernahitarako
ezelan zelanbait zer edo zelan edozelan zelan-nahi
ezergatik zerbaitengatik zer edo zergatik edozergatik zernahirengatik
------ ------ ------ edozenbat zenbati-nahi

inor norbait nor edo nor edonor nornahi

inork norbaitek nor edo nork edonork nornahik
inori norbaiti nor edo nori edonori nornahiri
inoren norbaiten nor edo noren edonoren nornahiren

inon nonbait non edo non edonon non-nahi

inongo nonbaiteko non edo nongo edonongo non-nahiko
inora norabait nora edo nora edonora noranahi
inondik nonbaitetik nondik edo nondik edonondik nondik-nahi
inoiz noizbait noiz edo noiz edonoiz noiznahi
inola nolabait nola edo nola edonola nolanahi
 DEKLINABIDE TAULAK

LEKU ADITZONDOAK
NON hemen hor han
NONDIK hemendik hortik handik
NORA hona horra hara
NORAINO honaino horraino haraino
NORANTZ honantz horrantz harantz
NONGO hemengo horko hango
NORAKO honako horrako harako

BAT BATZUK
MUGATUA MUGAGABEA

NOR BATA BAT BATZUK

NORK BATAK BATEK BATZUEK
NORI BATARI BATI BATZUEI
NOREN BATAREN BATEN BATZUEN
NOREKIN BATAREKIN BATEKIN BATZUEKIN
NORENTZAT BATARENTZAT BATENTZAT BATZUENTZAT
ZERTAZ (ZEREZ) BATAZ BATEZ BATZUEZ

NON BATEAN BATEAN / BATEN BATZUETAN

NONDIK BATETIK BATETIK BATZUETATIK
NORA BATERA BATERA BATZUETARA
NORAINO BATERAINO BATERAINO BATZUETARAINO
NORANTZ BATERANTZ BATERANTZ BATZUETARANTZ
NONGO BATEKO BATEKO BATZUETAKO
NORAKO BATERAKO BATERAKO BATZUETARAKO

NORENGAN BATARENGAN BATENGAN BATZUENGAN

NORENGANDIK BATARENGANDIK BATENGANDIK BATZUENGANDIK
NORENGANA BATARENGANA BATENGANA BATZUENGANA
NORENGANAINO BATARENGANAINO BATENGANAINO BATZUENGANAINO
NORENGANANTZ BATARENGANANTZ BATENGANANTZ BATZUENGANANTZ
NORENGANAKO BATARENGANAKO BATENGANAKO BATZUENGANAKO
NORENGATIK BATARENGATIK BATE(N)GATIK BATZUENGATIK

BAT hitzak deklinabide mugagabearen formak hartzen ditu. Dena den, BESTE hitzaren agerraldi mugatuaren
eranginpean dagoenean, ez bestela, deklinabide mugatuko formak hartzen ditu “bata txikia zen, bestea
handia”.
 DEKLINABIDE TAULAK

HIRU LAU
KASUAK MUGAGABEA PLURALA MUGAGABEA PLURALA

NOR HIRU HIRURAK LAU LAURAK

NORK HIRUK HIRUREK LAUK LAUREK
NORI HIRURI HIRUREI LAURI LAUREI
NOREN HIRUREN HIRUREN LAUREN LAUREN
NOREKIN HIRUREKIN HIRUREKIN LAUREKIN LAUREKIN
NORENTZAT HIRURENTZAT HIRURENTZAT LAURENTZAT LAURENTZAT
ZERTAZ (ZEREZ) HIRUREZ HIRUREZ LAUREZ LAUREZ
PARTITIBOA HIRURIK ------ LAURIK ------

NON HIRUTAN HIRURETAN LAUTAN LAURETAN

NONDIK HIRUTATIK HIRURETATIK LAUTATIK LAURETATIK
NORA HIRUTARA HIRURETARA LAUTARA LAURETARA
NORAINO HIRUTARAINO HIRURETARAINO LAUTARAINO LAURETARAINO
NORANTZ HIRUTARANTZ HIRURETARANTZ LAUTARANTZ LAURETARANTZ
NONGO HIRUTAKO HIRURETAKO LAUTAKO LAURETAKO
NORAKO HIRUTARAKO HIRURETARAKO LAUTARAKO LAURETARAKO

NORENGAN HIRURENGAN HIRURENGAN LAURENGAN LAURENGAN

NORENGANDIK HIRURENGANDIK HIRURENGANDIK LAURENGANDIK LAURENGANDIK
NORENGANA HIRURENGANA HIRURENGANA LAURENGANA LAURENGANA
NORENGANAINO HIRURENGANAINO HIRURENGANAINO LAURENGANAINO LAURENGANAINO
NORENGANANTZ HIRURENGANANTZ HIRURENGANANTZ LAURENGANANTZ LAURENGANANTZ
NORENGANAKO HIRURENGANAKO HIRURENGANAKO LAURENGANAKO LAURENGANANTZ
NORENGATIK HIRURENGATIK HIRURENGATIK LAURENGATIK LAURENGATIK

HIRU eta LAU izenak direnean, bokalez bukatzen diren gainerako izenak bezala deklinatzen dira (“hiruak eta
lauak oso ongi marrazten ditu, baina gainerako zenbakiak oraindik ez ditu ikasi.”); izenordainaren funtzioa
dutenean, berriz, laukian ageri bezala deklinatzen dira (“zazpi haur hurbildu ziren: lehenengo hirurek goxoki
bana hartu zuten, baina beste laurak gabe gelditu ziren.”).

Laukiko formak HIRU eta LAU zenbakiei bakarrik dagozkie, eta ez HAMAHIRU, HAMALAU, HOGEITA HIRU,
HOGEITA LAU, eta gainerakoei, hauen pluraleko deklinabidea HAMAHIRUAK, HAMALAUAK, HOGEITA
HIRUAK, HOGEITA LAUAK, etab. baitira (“atzoko hirurak etorri ziren, baina beste hamahiruak etxean geratu
ziren.”).
 DEKLINABIDE TAULAK

ZENBATZAILE ZEHAZTUGABEAK

ZENBATZAILEA ADIBIDEA ADITZA DEKL.

ZENBAT ZENBAT jende_ etorri da? sing./pl. mgg.

BATZUK Pastel BATZUK ekarri ditut. pl. pl.

ZENBAIT ZENBAIT ikasle_ etorri da/dira. sing./pl. mgg.

ASKO Gazte ASKO etorri da/dira. sing./pl. mgg.

GUTXI Emakume GUTXI etorri dira. sing./pl. mgg.

ANITZ ANITZ jende_ hurbildu da. sing./pl. mgg.

HAGITZ HAGITZ gauza egin ditut. sing./pl. mgg.

FRANKO Arrazoi FRANKO dut/ditut hori esateko. sing./pl. mgg.

HONENBESTE Zertarako behar duzu HONENBESTE diru_? sing. mgg.

HAINBAT HAINBAT jende_ etorri da. sing./pl. mgg.

UGARI Aurten sagar UGARI dago. sing./pl. mgg.

DEZENTE Diru DEZENTE irabazi dugu. sing./pl. mgg.

NAHIKO(A) NAHIKO(A) ardo_ edan duzu dagoeneko. sing./pl. mgg.

ASKI Badira arrazoi ASKI hori egiteko. sing./pl. mgg.

PILO BAT Diru PILO BAT (diru-piloa) eman dit. sing. bat

MORDO BAT Jende MORDO BAT (jende-mordoa) dago. sing. bat

MAKINA BAT MAKINA BAT jende_ etorri da. sing. bat

APUR BAT Utz diezadakezu diru APUR BAT. sing. bat

PIXKA BAT Utz diezadakezu diru PIXKA BAT. sing. bat

PITTIN BAT Gatz PITTIN BAT bota behar zaio. sing. bat