Professional Documents
Culture Documents
249
2. Realizar proxectos elementais de deseño gráfico procesos de fabricación á súa proposta, así como a
no campo da identidade, da sinalización, da edición correcta utilización de técnicas e sistemas de repre-
e da publicidade. sentación.
Este criterio trata de avaliar a capacidade de apli- 9. Realizar un proxecto elemental de espazo habi-
car os coñecementos adquiridos na execución de table, empregando un proceso metodolóxico axeita-
proxectos concretos de deseño gráfico: composición, do no desenvolvemento do proxecto.
metodoloxía, linguaxe formal, linguaxe simbólica,
Este criterio servirá para avaliar a capacidade de
retórica e condicionamentos funcionais.
atopar solucións de habitabilidade, distribución e
3. Comprender as relacións do deseño coa nature- circulación no espazo, adecuando o uso de mate-
za, a sociedade, a ideoloxía e a ética. Coñecer e des- riais, iluminación, cor e instalacións, empregando
cribir as características fundamentais dos movemen- correctamente as técnicas e sistemas de representa-
tos históricos, correntes e escolas máis relevantes da ción.
historia do deseño.
Orientacións metodolóxicas.
A través deste criterio preténdese avaliar se se
O ensino da materia de deseño debe ser creativa e
comprende o deseño como unha actividade conecta-
propulsora da creatividade; dinámica e que invite á
da sempre cun contorno natural e/ou cultural en que
actividade. Por iso o labor docente se baseará nas
os factores específicos do deseño se atopan sempre
seguintes estratexias:
mediatizados por factores contextuais. Tamén ava-
liará se se recoñecen as correntes e escolas máis -Promover a interacción entre o alumnado e o pro-
relevantes. fesorado, para crear un ambiente de cooperación e
participación que favoreza a comunicación e o inter-
4. Facer uso do método axeitado para o desenvol-
cambio de ideas.
vemento proxectual do obxecto de deseño.
O obxectivo deste criterio e saber se se valora a -Presentar propostas de traballo que transcendan o
importancia da metodoloxía como ferramenta para a ámbito disciplinar e teñan en conta a realidade tec-
formulación, desenvolvemento e comunicación acer- nolóxica, social, cultural e ética en que están inmer-
tada do proxecto. sos para fomentar a motivación persoal.
5. Determinar as principais familias tipográficas, -Empregar e fomentar o uso das TIC, tanto para
establecendo nocións elementais de lexibilidade, informarse como para comunicarse, así como para
estrutura, espazado e composición. analizar produtos procedentes de distintos medios
de comunicación cun sentido crítico e estético.
Con este criterio preténdese comprobar a capaci-
dade para usar de forma axeitada a tipografía -Crear contextos de aprendizaxe que favorezan que
seguindo criterios acertados na súa elección e com- o alumnado se implique, planificando e avaliando os
posición. seus procesos de aprendizaxe, identificando as súas
dificultades e buscando estratexias que favorezan a
6. Analizar diferentes obxectos de deseño, e deter- construción de coñecemento.
minar a súa idoneidade, realizando en cada caso un
estudo da súa dimensión pragmática, simbólica e -Fomentar a autonomía e a iniciativa persoal, así
estética. como a creatividade, a través da realización de pro-
xectos experimentais de deseño por parte do alum-
A través deste criterio pódese xulgar a capacidade nado.
para analizar os aspectos formais, estruturais,
semánticos e funcionais de diferentes obxectos de -Considerar as implicacións sociais, culturais e
deseño, que poderán ser obxectos naturais, obxectos artísticas do deseño e as posibles relacións con
simples ou articulados de uso cotián, ou obxectos outros campos de coñecemento.
propios de deseño gráfico.
HISTORIA DA ARTE
7. Coñecer nocións básicas de ergonomía e antro- Introdución.
pometría co fin de aplicalas no deseño.
O obxecto de estudo desta materia é a obra de arte
Este criterio trata de valorar o coñecemento e a como produto resultante da creatividade e da actua-
posta en práctica de condicionamentos tan impor- ción humana en diálogo permanente co tempo e co
tantes como as medidas do corpo humano (estáticas espazo, que se expresa cos seus propios códigos e
e dinámicas) e as súas características co fin de opti- enriquece a visión global da realidade e as súas for-
mizar o uso dun obxecto de deseño. mas de facerse manifesta.
8. Realizar unha proposta elemental de deseño A finalidade principal da materia, presente nunha
industrial, co fin de deseñar un obxecto seguindo un educación artística vinculada ao mundo das humani-
proceso metodolóxico axeitado na súa formulación, dades e para o alumnado que opta por unha forma-
representación e execución. ción específica no campo das artes, consiste en
Con este criterio preténdese avaliar a capacidade observar, analizar, interpretar, sistematizar e valorar
para adecuar e articular os condicionamentos que as obras de arte, situándoas no seu contexto tempo-
inciden no deseño, axustando os materiais, cor e ral e espacial. A través dela apréndese a percibir a
12.250 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 120 앫 Luns, 23 de xuño de 2008
arte como unha linguaxe con múltiples códigos que damentalmente da man das propias fontes históri-
permiten comunicar ideas e compartir sensacións, cas.
proporcionando coñecementos específicos para per- O coñecemento destes contidos desenvolverá a
cibir a linguaxe das formas das artes plásticas, enri- cultura do alumnado; a integración de todos eles
quecidos progresivamente coa achega doutras mani- engade ao seu acervo académico habilidades e estra-
festacións procedentes da creación e da comunica- texias metodolóxicas que lle posibilitarán acceder e
ción visual. Todo iso contribúe, pola súa vez, a procesar os datos para, posteriormente, reflexionar
ampliar a capacidade de ver e ao desenvolvemento autonomamente sobre eles. Así, a súa incorporación
da sensibilidade estética. habilitará para situar, comprender, asimilar e
Por outra parte, as obras de arte, como expresión comentar calquera obra de arte que se someta á súa
dunha realidade e manifestación da actividade consideración. O importante é que, unha vez cursa-
humana, son testemuñas históricas con que visuali- da esta materia, o alumnado adquira unha formación
zamos e recreamos, dalgún xeito, unha época e a súa máis ampla, unha visión máis global do lugar que
sociedade. O seu estudo adquire significado no seu ocupa a historia da arte na historia da humanidade e
contexto sociocultural como punto de partida para a posúa criterio para establecer xuízos estéticos pro-
análise dos diferentes factores e circunstancias pios.
implicadas no proceso de creación, á vez que ensina A materia contribúe, ademais, á valoración e gozo
a apreciar a arte contextualizada na cultura de cada do patrimonio artístico, partindo da súa importancia
momento histórico e en relación con outros campos como sinal de identidade, considerando os desafíos
de actividade e coñecemento. que presenta a súa conservación e o potencial de
O alumnado xa tratou sucintamente estes contidos recursos que contén, o que constitúe outro motivo
na área de ciencias sociais, xeografía e historia ao fundamental que demanda unha adecuada forma-
longo da etapa anterior, achegándose ás diferentes ción que promova o seu coñecemento, deleitación e
manifestacións culturais e artísticas de cada época conservación, como legado que debe transmitirse ás
histórica estudada cunha especial atención ao patri- xeracións do futuro e, dunha forma moi especial, ás
monio cultural galego. de Galicia.
O estudo da evolución da arte céntrase nos princi- Obxectivos.
pais estilos artísticos da cultura de occidente, dada O ensino da historia da arte no bacharelato terá
a carga horaria da materia. A amplitude que com- como finalidade desenvolver as seguintes capacida-
porta refírese ao conxunto da creación artística man- des:
tendo a lóxica interna da disciplina mediante unha
visión global, exixe realizar unha axustada selección 1. Comprender e valorar as diferenzas na concep-
de contidos que permita unha aproximación xeral ao ción da arte no tempo e no espazo, mediante a obser-
desenvolvemento dos principais estilos, á vez que vación e o estudo de obras diversas, valorando en
asegure achegar o alumnado á comprensión da arte cada caso as súas funcións, así como a interrelación
contemporánea e ao papel da arte no mundo actual. dos múltiples factores que explican a súa evolución
A dificultade de abranguer a amplitude e complexi- ao longo da historia.
dade da historia da arte fai necesaria unha selección 2. Entender as obras de arte como resultado da
destes contidos que permita unha aproximación creatividade artística e da capacidade técnica por
xeral ao desenvolvemento da arte de occidente, unha banda e, por outra, como obxecto de observa-
cunha especial atención á arte contemporánea e á de ción e de gozo estético.
Galicia.
3. Estudar as obras de arte mediante a aplicación
O agrupamento temático preséntase establecido dun método de análise e interpretación dos diferen-
con carácter cronolóxico, o que permite un enfoque tes compoñentes da linguaxe artística con sensibili-
en que, ao proporcionar unha visión de conxunto, dade e creatividade, para afondar con rigor no seu
necesariamente concisa, se dea prioridade á com- coñecemento.
prensión dos trazos esenciais que caracterizan a
creación artística nas súas achegas relevantes. 4. Recoñecer e caracterizar, situándoas no tempo e
Resulta procedente a análise de obras de arte con- no espazo, as manifestacións artísticas máis destaca-
cretas para estudar, a partir delas, as principais con- das dos principais estilos e artistas da arte occiden-
cepcións estéticas de cada estilo, os seus condicio- tal, con especial atención a Galicia, valorando a súa
nantes históricos, as súas variantes xeográficas e as influencia ou pervivencia en etapas posteriores.
diversas valoracións e interpretacións de que foron 5. Contribuír de forma activa á conservación do
obxecto a través do tempo. patrimonio cultural, valorándoo como fonte de rique-
Hai que insistir en que a perspectiva debe ser emi- za e legado que debe transmitirse ás xeracións futu-
nentemente práctica; nela, debe perseguirse a parti- ras, rexeitando aqueles comportamentos que o dete-
cipación activa do alumnado e o debate público de rioren.
opinións ao fío das cuestións suscitadas polo profe- 6. Establecer valoracións propias e críticas sobre
sorado. Aínda así, a materia non debe desligarse por diferentes obras da arte occidental, ou doutras cul-
completo dunhas bases teóricas, que deben vir fun- turas, empregando con rigor e precisión a terminolo-
Nº 120 앫 Luns, 23 de xuño de 2008 DIARIO OFICIAL DE GALICIA 12.251
xía específica precisa, desenvolvendo desta forma o -A arte románica como primeira definición de
gusto persoal e a capacidade de gozo estético. occidente. A arquitectura: igrexas e mosteiros. O
mosteiro de Cluny. As artes plásticas: a escultura e
7. Realizar actividades de investigación en que
a pintura mural; función didáctica. A arte no Cami-
sexa necesario analizar, interpretar e contrastar
ño de Santiago. O románico en Galicia.
información obtida de diferentes fontes, como medio
para afondar no coñecemento dos distintos aspectos -Innovacións cara ao gótico. Os mosteiros cister-
da historia da arte. cienses en Galicia.
Contidos. -A arte gótica como expresión da cultura urbana;
Contidos comúns. humanización e naturalismo. O sistema construtivo:
a catedral gótica e outras tipoloxías urbanas. As
-A arte como expresión humana no tempo e no artes plásticas: escultura, pintura e retablos, vidrei-
espazo: significado da obra de arte. ras; o Trecento italiano. O gótico español.
-Aplicación dun método de análise e interpreta- Desenvolvemento e evolución da arte europea no mundo
ción de obras de arte significativas en relación cos moderno.
estilos e artistas relevantes.
-O Renacemento. Os precedentes italianos e a
-Emprego dunha linguaxe técnica axeitada. contribución do primitivismo flamenco. O humanis-
-A obra artística no seu contexto histórico. Fun- mo.
ción social da arte nas diferentes épocas: artistas, -O Quattrocento italiano: a reformulación da lin-
mecenas e clientes. As mulleres artistas e as mulle- guaxe clásica. A arquitectura. A renovación da
res na arte. escultura. Novos sistemas de representación na pin-
-A peculiaridade da linguaxe plástica e visual: tura.
materiais, técnicas e elementos formais. Importancia -O Cinquecento: clasicismo e manierismo na arte
da linguaxe iconográfica. italiana. O templo, o pazo e a vila. A escultura. A
-Elaboración de valoracións críticas e persoais evolución da pintura. O Renacemento no resto de
sobre obras de arte concretas de diferentes períodos Europa.
estilísticos, considerando o contexto en que foron -O Renacemento en España. Arquitectura: inicios,
creadas. clasicismo e manierismo. Escultura. A pintura: o
-Realización de traballos de investigación relati- substrato flamenco e a influencia italiana; o Manie-
vos a diferentes aspectos da historia da arte, selec- rismo.
cionando e empregando información procedente de -Unidade e diversidade do Barroco. A linguaxe
diversas fontes. artística ao servizo do poder civil e eclesiástico. Ori-
-Actitude activa fronte á conservación do patrimo- xes do Barroco: Italia. Arquitectura, escultura e pin-
nio artístico e o seu coñecemento, así como ante a tura. A arquitectura clasicista de Francia. A pintura
súa transmisión ás demais persoas do contorno. en Flandres e Holanda. Outras manifestacións artís-
ticas europeas.
Raíces da arte europea: o legado da arte clásica.
-O Barroco hispánico. Urbanismo e arquitectura.
-Grecia, creadora da linguaxe clásica: a arquitec- A imaxinaría. O Século de Ouro da pintura españo-
tura grega. As ordes. O templo e o teatro. A acrópo- la. O Barroco galego: arquitectura civil e relixiosa.
le de Atenas. A evolución da escultura grega.
-A arte ao final do Antigo Réxime. O Rococó e o
-A visión do clasicismo en Roma: a arquitectura neoclasicismo: características xerais. Arquitectura,
romana. A cidade. Tipoloxías construtivas. A escul- pintura e escultura. A súa presenza en España.
tura. O retrato. O relevo histórico.
O século XIX: a arte dun mundo en transformación.
-A arte na Hispania romana e a súa presenza en
Galicia. -A personalidade independente de Goya.
-Achegas da primeira arte cristiá: a basílica. A -A Revolución Industrial e o impacto dos novos
nova iconografía. materiais na arquitectura: do Eclecticismo ao
Modernismo.
-Arte bizantina. A época de Xustiniano: Santa
Sofía de Constantinopla e San Vital de Ravena. -Nacemento do urbanismo moderno.
Nacemento da tradición artística occidental: a arte medie- -As artes plásticas do Romanticismo ao Impresio-
val. nismo.
-O prerrománico: contexto europeo. O prerrománi- A ruptura da tradición: a arte na primeira metade do sécu-
co español e a súa incidencia en Galicia: visigodo e lo XX.
asturiano. A arte mozárabe.
-As vangardas nas artes plásticas. Influencia das
-A arte islámica: orixes e trazos distintivos da arte tradicións non occidentais. Fauvismo, Expresionis-
islámica. A arte hispanoárabe. mo, cubismo e as súas variantes. Os inicios da abs-
12.252 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 120 앫 Luns, 23 de xuño de 2008