Professional Documents
Culture Documents
VOLUME 1
PAMBANSANG KILUSAN NUMBER 1
NG MGA SAMAHANG MAGSASAKA JANUARY 2009
PAKISAMA / AFA Issue Paper
VOLUME 1 NUMBER 1 2
Pagbabago sa Klima: Dahilan, Epekto at mga Posibleng Tugon ng Agrikulturang Asyano
3 JANUARY 2009
PAKISAMA / AFA Issue Paper
VOLUME 1 NUMBER 1 4
Pagbabago sa Klima: Dahilan, Epekto at mga Posibleng Tugon ng Agrikulturang Asyano
5 JANUARY 2009
PAKISAMA / AFA Issue Paper
VOLUME 1 NUMBER 1 6
Pagbabago sa Klima: Dahilan, Epekto at mga Posibleng Tugon ng Agrikulturang Asyano
7 JANUARY 2009
PAKISAMA / AFA Issue Paper
VOLUME 1 NUMBER 1 8
Pagbabago sa Klima: Dahilan, Epekto at mga Posibleng Tugon ng Agrikulturang Asyano
9 JANUARY 2009
PAKISAMA / AFA Issue Paper
VOLUME 1 NUMBER 1 10
Pagbabago sa Klima: Dahilan, Epekto at mga Posibleng Tugon ng Agrikulturang Asyano
Fund na gagastusin sa mga bansang mahi- tubig dahil sa SRI (systematic rice
hirap sa pagpapaunlad ng mga teknolohiyang intensification); (6) nakasandig sa mga
kakaunti o halos walang usok. Dapat na ang tradisyunal na uri ng mga binhi at hayop; (7)
mg a p roy ek to ay p angm a t ag a la n g lumilikha ng kabang-yaman ng mga binhi na
makakatipid o makakabawas sa pagbuga ng nagsisilbing "carbon sink"; at (8)
mga usok na nagbubunga ng pag-init ng nababaw as an an g pagbiy ah e sa
mundo. Ikalawa ay ang Strategic Climate pamamagitan ng bentahan ng mga likas na
Fund, na mas malawak ang sakop. Magsisilbi produkto. (Dano:2008)
itong pondo sa lahat ng uri ng pagsisikap at
pagsubok ng mga kaparaanan upang tugunan
nag problemang dulot ng pagbabago sa klima.
Ang unang proyekto sa pondong ito ay pagtu-
long na iangat ang kapasidad ng mga bansang KONGKLUSYON
labanan ang pagbabago sa klima. Inaasahan
ding mababalangkas ang isang Forest Invest-
ment Program at Scaling-up Renewable En- Isa ang pagbabago sa klima sa mga
ergy Program. (World Bank:2008) napakalalang problemang kinakaharap ng
mundo. Di biru-biro ang mga epekto nito
kung di natin masasawata. Ngayon pa
Ano ang mga pinakabago at pi- lang, nararanasan na natin ang mga
naka-kilalang kaparaanan upang epekto nito. Ang agrikultura ang
umakma at mabawasan ang ma- pinakamalalang maaapektuhan nito. Ang
samang dulot ng pagbabago sa mga maliliit na magsasaka naman ang
pinaka-tatamaan nito. Ang pangunahing
klima? nagdulot nito ay ang malalaking industriya
at mga dambuhalang korporasyon sa
Kasali sa mga pag-aakma na ito ay : (1) pag-
papaunlad ng mga binhi na may panlaban sa
agrikultura. Lumagda na ang mga bansa
tagtuyot, baha, o mas huling naguuhay sa sa UNFCC at sa Kyoto Protocol upang
pamamagitan ng mga tradisyunal na pagbib- mabawasan ang binubuga nating usok sa
inhi (2) pagsasalit ng mga pananim (3) pag- kalawakan.
iiba ng panahon sa pagtatanim (4)pagtitipid sa
pamamasa ng lupa sa pamamagitan ng siste- Susi sa pagbawas ng mga usok na ito ay
mang di-pagbubungkal (5) pagsisinop ng ang isang likas-kaya, organiko at mapag-
gamit tubig-irigasyon (6) ang paglilipat ng alaga sa kalikasang agrikultura na kon-
mga sentro ng taniman (7) pagbabago sa trolado at pinamamahalaan ng mga lalaki
paglalaan ng pondo, lakas-paggawa at lupa sa at babaeng magsasaka, mangingisda at
mga di agrikultural na gawain (8) pagbabago
katutubo na suportado ng mga pamaha-
sa kalakalan at palengke (9) paglipat o pag-
laan. Napakarami pang dapat gawin. Na-
likas sa ibang lugar; Kailangang isulong at
itaguyod ang likas na pagsasaka bilang paraan pakahalaga ng papel na gagampanan ng
sa pag-akma at pagbawas sa epektosa ng mga magsasaka. Sapagkat ang mga
pagbabago sa klima. Ang likas na pagsasaka kailangan nila upang mabuhay-ay siya ring
ay (1) hindi umaasa sa mga kemikal; (2) kailangan ng buong daigdig upang manatili
gumagamit ng anong mayroon ang lugar; (3) -mga kaparaanan at uri ng pamumuhay sa
kayang umasa sa natural na enerhiyang mula agrikultura na likas-kaya at gumagalang at
sa biomass; (4) gumagamit ng mga akma at nangangalaga sa kalikasan at buong ka-
kayang-gawing teknolohiya at di kailangang paligiran.
umangkat; (5) nababawasan ang pagsalalay
sa maraming
11 JANUARY 2009
PAKISAMA / AFA Issue Paper
SANGGUNIAN
AFA and API. “Asian Farmers Call for Massive Support for Sustainable, Organic Agriculture.”
Statement read during the Climate Change Conference, December 8, 2007, Bali, Indonesia.
AFA. “China’s Development, Climate Change and Asian Farmers' Realities: Old Problems, New
Challenges for Farmers’ Organizations in Asia.” Proceedings of AFA consultation-workshop, Feb-
ruary 29-March 2, 2008, Cheonan, South Korea.
Elenita Daño (2008.) “Climate Change: Causes, Impacts and Possible Responses in Asian Agri-
culture.” Presentation during the AFA consultation-workshop, February 29-March 2, 2008, Cheo-
nan, South Korea.
Greenpeace (2008). “Agriculture's climate change role demands urgent action.”Available online
at: http://www.greenpeace.org/canada/en/recent/agriculture-and-climate-change.
ISIS (2007). “FAO Promotes Organic Agriculture”. Available online at: http://www.i-sis.org.uk/
FAOPromotesOrganicAgriculture.php.
MADRE (2008). A Women's Rights-based Approach to Climate Change. Available online at:
http://www.madre.org/print-/articles/int/climatechange.htm
World Bank (2008). “Donor Nations Pledge Over $6.1 Billion to Climate Investment Funds.”
Available online at: http://go.worldbank.org/36H73DPMV0.
PAGKILALA
Sinulat nina Shu Hui Tsai, Jun Virola
Ini-edit ni Estrella Penunia
Isinalin sa Tagalog ni Arsenio Garcia
Idinisenyo ni Lester Anthony Labios
Debuho: Boy Dominguez
VOLUME 1 NUMBER 1
JANUARY 2009