You are on page 1of 41

tvif;tdrf

(1)
acG;a[mifo/H bJatmfo/H cav;ido k aH wGe@J twl ud&k ifav;wyg;&Jh wk;H acguo f H
awG[m ae@opfwcktwGuf &ke;f xvmwJh t&k%Of ;D aw;oH awGb?J
ig uawmh tdy, f mxJ auG;+yD; aoG;pkyzf w
k af umifawGe@J 0Hyak vG awG&@J ta=umif;
pOf;pm;aecsed af yg/h
'Dtcsed q f kd tcef;usO;f xJu ig&h hJ oli,fcsi;f wpfa,muf w&m;xdik af e+yD xif&/hJ
ul;pufa&m*gq;kd }uD; wpfcv k kd wpfa,muf+yD; wpfa,muf AGuaf yguf aewJh &yfwnfa&;
vrf;r}u;D xufrmS igvnf;wd;k 0ifvy_ &f mS ;vd@k aew,f/ qdn k Of;wJh oHpOfawGuvnf; ig&h ifxrJ mS
&dk;pif;aeqJ/ 'DvdkeJ@bJ qef;opfvm apcsifwJh reufjzefawG[m rae@uvdkbJ em;vnf
vmcJrh w d ,f/
use&f pfaewJh q,fpEk pS af wG&hJ ordik ;f awGukd oli,fcsi;f awG wufwuf }uG}uGe@J
t&m&mudpk ;l prf;/ vrf;wvrf;xJ twlae ol@tar ud, k t hf ar ol@aiG ud, k ahf iG tjyeftvSef
'%f&mawGe@J vJ rawG@x=d ucJ=h ubl;/
'd k @ wawG v uf z uf & nf u d k
a0aomuf cJh=uzl;ovdk aq;vdyfwdkudk

rm,muif;wJh
vnf; r#&c_ =hJ uzl;&J/h tyltyifqw kd muawmh
'd k @ wawG e J @ cyf a 0;a0; awG ; &k H o mawG ;
wwf=uw,f/ aqG;aEG;vdkuf jiif;ckHvdkuf

eHeufcif;av; uAsmvd k v d k pmvd k v d k e J @ uAsmryD pm


ryDEikd w f hJ 'd@k t&G,f =urRmqd;k &du k cf wfvmr,f
qdw k mudv k nf; rawG;wwf cJ=h uwJt h jzpf/
aumif r av;wpf a ,muf u d k
aoG; twlw}l uKd ucf ahJ yr,fh bmom}u;D av;cke@J
wpfa,mufwpfrsKd ; Zwfysuaf ecJ=h uw,f/
vlwikd ;f [m 0Hyak vGawG tjzpf arG;zGm;vmwm r[kwb f ;l
qdw k hJ opPmeD&hJ uAsmwpudk taumif;jrif oabmxm;eJ@
aw;oGm;+idcJh=uayr,fh 0HykavGawGtawmfrsm;rsm;
&Sw d ahJ e&m udk 'd@k wawG twlwal &mufomG ;cJ=h uw,f/
olc;kd uvl[pf tjzLu trJjzpfwhJ acwfumvysux f rJ mS
'd@k wawG ,k=H unfcsuf tusO;f pHjzpfchJ =uzl;w,f/

Volume2,No.11 Luminary Magazine


35
tvif;tdrf
yef;csD;orm; oli,fcsif;a& rif;uawmh ta&mifawG=um;rSm ajrmepf &if;
0H y k a vG a wG u d k ausmcd k i f ; xm;&uf c J h = u+yD a emf / ppf p d r f ; a&mif 0H y k a vG awG t wG u f
teufa&mifjc,fay;ygv@kd rif;eJ@jyefqw Hk whJ ae@rS t}uHjyKygt;Hk r,f/
aoG;opfyef;awGyGifhwJh ae&mwdkif;rSm 0HykavGawGeJ@ aoG;pkyfzkwf aumif awG
usufpm;aerSmyJvdk@ igawG;cJhrdwm rSefw,f/ todr}uG,fcif yef;&dkifb0 rm,muif;wJh
urBmxJrSm 'dk@wawG at;twlyltr# az;xlulr &Sdwmudk a0r#vdk@ rnDr#r_vnf;r&Sd
w&m;rr_vnf;rod aysm&f i$ cf =hJ urdw,f/ tckawmh '%f&mawGu, kd pf eD @J vJ+ydKcJ=h uw,f/
'd@k &@J '%f&mawGu tm;aq;jzpf a0'emawGuE_;d qGay; [k;d ta0;u rd;k aumif;
uif[m reufjzefbJ a&mufawmhrvdv k kd ,lwykd ;D ,m; pdwu f ;l awGe@J tem*gwu f kd ar#mvf ifh
&if;csDwufa&S@qufcJh=uw,f/ tckawmh 0HykavGawG ay;wJh '%f&mudk,fpDeJ@ 'dk@wawG
wpfae&mpD a0;uGmcJ=h u&+yD/
(3)
&d;k rawmifajcrSm aewJih gu aus;iSuo f aH wGe@J a0;wJah e&mav;udk a&mufaecsed rf mS
igoh cl si;f awGvJ tuGu J JG tvGvJ eJG @J ,k=H unfcsuw f u kd yf aJG wG&@J tv,frmS vGr;f armae=ua&mayg/h
ausmif;wke;f u igw@kd avhvma&; rwGucf hJ or# jrefrmjynfuykd wfciG rhf &=uwJh igw@kd &@J tarawG
tjzLa&mif yef;&dik ;f igw@kd ukd ydu k af xG;&if wif;wdrf a&mif&h @J c&hJ mS w,f/ (50)ausmt f &G,rf S
&efukefudka&mufzl;wJhtar a&$wd*kHatmifajrudk a&mufcJh ra&mufcJhqdkwm 'Dae@xd
igrod&ao;wJh tjzpf wpfcgwpfcg tdyrf ufawGxrJ mS ar;jzpf&ifawmh tar+yHK;aewwf&?hJ
&drk udyk wf+yD; wdrv f m$ udpk ;D c&D;&Snx f u G cf siw f hJ rif;wd@k &@J qENukd ig em;vnfEikd cf yhJ g+yD/
0Hyak vGawG&@J rm,mudk umvmcG&J if; tvnfveG f e,fu|H cJw h hJ tjzpfawGtwGuf 'd@k wawGrmS
trSm;pd;k pif;rS r&Scd w hJ m trSe;f yg/ t&S;Hk udk rkew f hJ ig tm&kOH ;D opfukd zGiv hf pS zf kd t
h m;,lqJ
tcsed rf mS awmhopPm w&m; &J u h , kd &f aH wmf'@kd o
h il ,fcsi;f wpf a,mufepS &f n S f ADZmudt k az: jy
jk yD;rSek jf yjytvif;om&Sw d Jth cef;usO;f pDuakd &mufaeav&J ?h
tck i ga&muf a ewJ h a e&muaumya'omyif a wG a yguf w J @
ae&mvm;/a&oef o h ef ah wGaomuf/ avoefo h efah wG&w kS ahJ e&mvm;/ql;cif;
vrf;vm;/yef;cif;vrf;vm;/vm;aygif;rsm;pGmeJ@ umvwpfckta&mufrSm
wpfcsdK@ uavSxd k;&if;wufusdK;}u/wpfcsdK@u azgifpD;&if; a&iwf}u/
wpfcsKd uh awmh tifwmeufa&S rh mS xdik f [rf;zke;f udu k ikd f “[Jv/kd us uvm;”
wJ@ avoHawG trsKd ;rsKd ;ajym/ waomaom &,farm }uvdk h pHv k u kd }f uwJ@
b0awG/b0awG?
Luminary Magazine Volume2,No.11
36
tvif;tdrf
iguawmhtawG;opftjrifopf'%f&mtopfawGudkcseif;jyD;
,Hk}unf&mtdrfrufa[mif; vrf;ray: avsSmufvSrf;aeqJyg
oli,fcsi;f wd@k a&? b0 opf&yJ pkH cH u G af wGxrJ mS tvdu k o f ifh pD;
arsmedik af &; twif;t"rR t&nf aysmjf y&vGe;f awmhvJ wpfcg
wpfcg odumQ awGyeG ;f yJ/h av[me,fjzpfwJ 0rf; Adu k u f 'kd \e
awGe@J ajz&Si;f / um;csyef q J ckH suf rdwrf qufeikd f ao;oa&$@ &Gm
"avh aw;oD;csi;f awGvJ aysmufq;kH aetH;k rSmygy?J
iguawmhu}kd o'dew d rf [kww f hJ 'du
k rf if;&Si;f wpfcrk mS
rjydKifrjzwfrsOf; wpfa}umif;vdk pdwful;awGudk tajzr
xkwef ikd af o; oltjzpf ta&G;r&Sw d hJ tm;pduk rf a_ wGe@J tm;tif
awGudjkzKef;wD;/ t&_H;}uD;&H_;aewJh 0efwifum;}uD; wpfpD;rSm
vdu k yf gvkd ah eqJyg?
oli,fcsi;f a&-wpfavSxpJ ;D / wpfc&D;xJomG ;cJ=h uwJh
'dk@b0awG wpf a,muf wpfbmompD uGJjym;cJh=uayr,fh
0HykavGawGudkawmh xm0& &efol tjzpf twlwlrkef;cJh=u/
aoG;pkyfzkwfaumifawGudkvnf; &J&J&ifqdkif cJh=uzl; w,f/
rif;wd@k twl opPmeDw&m; udck sp+f y;D arwWmw&mudk jrwfE;kd cJ=h u
ovdk 0Hyak vGrsm;&J@ reufawGuv kd J igtrke;f }uD;rke;f aev#uyf g/
xuf0ef;usirf mS a&mifeaD wmifvif;vk+yD oli,fcsi;f
wd@k a&/iguawmh rm,m&Sif eHeufcif;udk &ifqikd zf @dk jyifqifvu kd f
tk;H r,f/
reufjzefawG&adS eoI iguawmh wae@r[kww f ae@
wpfauGr[kwf wauG@ awmh atmifjrifr_awGayG@+yD; jyefqkH
qnf;rJh +idrf;csrf;jcif; ae@wae@ vGwfvyf+yD w&m;r# wwJh
'Dru kd a&;pD Edik if aH wmf}uD; udt k m;rmeftjynfeh @J om apmif}h udK
=uzd@k ar#mv f ifah erdw,foil ,fcsi;f wd@k ?
aoG ;
20-5-08?

Volume2,No.11 Luminary Magazine


37
tvif;tdrf
*s yefEikd if oH nf &moDOwk tvGeaf t;jrum csr;f wpdrphf rd Ehf iS hf &Svd aS yonf// wESpwf m
umvrsm;. vtenf;i,favmufom yltu kd v f oS nf// cufonfu at;jronfh tcsed u f m
vrsm;wGif wcgw&H rd;k &Gmcswwfjcif;yifjzpfonf// rd;k &Gm+yD;aemuf ESi;f u vdu k yf guswwfjyef
onf// wmwD;r}uKd uo f nfu at;vGe;f onft h csed w f iG f avat;wdu k cf wf+y;D ylaeonfh &moD
wGif avrwdu k jf cif;yifjzpfonf//
wmwD;wd@k jrefrmawGtzd@k *syef&moD&J h obm0jzpfay:ajymif;vJjcif;awGtay:
vduk +f y;D at;jcif;/yljcif;/&Gmjcif; qdw
k mawGehJ vdu k zf ufjzpfatmif ae&if;eJ h aeom;us aeyg+y/D
/ tdrt f jyifrmS at;&if twGi;f rSm tylpufziG ahf e// tjyifrmS yl&if twGi;f rSm tat; pufziG ahf e/
/ rdk;&Gmv#ifxD;aqmif;// 'DvdkeJ h*syefrSm tvkyfeJ htdrf/ tdrfeJhtvkyf 'D=um;u EdkifiH
a&;v_y&f mS ;r_awGrmS yg0if&if; tm;&uf we*FaEGrmS [dyk JG 'DyJG 'Dtcrf;em; [dt k crf;em; tpnf;
ta0; awG q h ykH aJG wGeJ h b0umvrSm tcsed q f w kd m wefz;kd &Sv d u kd wf m// tckawmif tm;&ufrmS
tdyaf &; 0atmifrtdyEf ikd yf J wywfv;kH apmapmx&wJh tusijhf zpfaeawmh tapm}uD; Ed;k
aejyefw,f// jyeftyd v f @kd uvnf; rjzpf tpnf;ta0;oGm;&tk;H r,f//
“udw k mwD; Ed;k +yv
D m; tapm}u;D Asm
hhuh saemfawmh tvkyo f mG ;awmhr,f” tcef;
rSm twlaewJh tcef;azmfausmif;om;av;u

twGif; E_wfquf&if; xGufoGm;onf// ausmif;om;


qd k v d k @ jref r mEd k i f i H u ae ynmvd k c sif

tjyif wwfcsiv f eG ;f vd@k *syefrmS ynmvm&SmaewJh


ausmif;om; ppfppfv@kd awmh rxifvu
ausmif;om;ADZmeJ h'DrSmpD;yGg;vm&SmaewJh
kd yf geJ /h /

(wpf ) zm;wydkif;/ ig;wydkif; ausmif;om;av;yg//


wmwD ; olw@kd b0uvnf; wu,frvG,/f ynm&Sm&rJh
t&G,frSm ynm&SmEdkif wJ htcGifhtvrf;
tajctaeawG &S&d J o h m;eJ ah iGaemufvu kd +f yD; tyifyef;cHae=u&w,f// 'gay rJh Edik if w H iG ;f u
rdom;pkawGuawmh b0 vufawG t h ajctae awGurkd od=uyJ olw@kd om; orD;awG *syefqw kd hJ
edAmŠ efukd a&mufae=uw,fv@kd xifae=uolawGu wyHw k yifygy/J / [kwf awmh [kwyf gw,f//
jrefrmEdik if t
H wGi;f qdw k muvnf; &eforl sKd ; ig;yg;wd@k &Sio f ef}uD;xGm;ae wJh ae&m}uD;yJu;kd //

Luminary Magazine Volume2,No.11


38
tvif;tdrf
“uvif uvif”
zke;f oHu tqufrjywfatmif jrnfvsuf wmwD;tawG;tm&Hu k kd owdjyef0ifvmapjyefonf/
ausmif;om;av;qDu zke;f jzpfaeonf//
“rd;k &Sd rd;k &Sd h h [ h v J kd ajymyg”
“cifAsm;uvnf;Asm *syefvakd jym&ifvaJ jym/ bdv k akd jym&ifvaJ jym 'grS r[kwf jrefrm
vdak jym&ifvaJ jym h h b h mrSe;f vnf;rodb;l [dv k v kd kd 'Dvv kd ekd J h a&morar$ vkyaf ejyef+yD”
“at;ygumG h h ah jym h h t h armifausmif;om;a&”
“udw k mwD;a& &efuek u f tud@k tbqDukd tGev f ikd ;f u apmifv h u kd t f ;kH aemf h h tJ'g
owdvrS ;f ajymay;wm”
“atmf h h ah t; h h ah t;” wmwD;arhaevdu k w f m//
[dw k ywfu &efuek u f tbeJ zh ek ;f qufpum;ajym+yD; tbu zke;f cukew f ,fw,f h h ih g tGef
vdik ;f eJ h pum;ajymr,fq+kd yD; csed ;f xm;wmyJ h h h wmwD;tbu tJ'aD vmufacwfukd rsuaf jc
rjywfwm// acwfuv kd ukd +f y;D tawG;tac:taetxdik f t+rv J ef;aewm h h h toufu ud;k q,f
0ef;usiaf yrJh axGaxGx;l xl; a&m*gb, r&Syd J h h h todqw kd hJ w&m;t+rJ &Sad ewmyJ// tckyJ
=unhaf v wmwD;eJ h tGev f ikd ;f rSm pum;ajymr,fw/hJ / tb qdw k mu b,fvakd jym&rvJ h h h
1938 rsKd ;quf 'grrS [kwf 1300 jynfEh pS rf sKd ;qufvykd J ajym&rSmayg/h / wmwD;wcg+uHKwke;f u
tbudk ar;=unfb h ;l w,f// bm&,fawmhr[kwyf gb;l // tbwd@k acwfu trsKd ;om;a&; tif
rwefE;kd =um;cJw h ahJ cwfqakd wmh trsKd ;om;a&;jyif;xefoal wGu trnfa&S rh mS “ocif” wyf
+yD;ac:=uw,f// tbuaum bmvd@k emrnfa&S rh mS ocifrwyfwmvJ h h h vd@k ar;awmh h h
“'gu owfrSwfcsufwckyguGm h h h trsdK;om;a&; v_H haqmfr_
pdw"f gwt f iftm;jrifrh m;r_ awGukd azmfxw k &f if; wGe;f vSepf w d "f gwef J w h yf=uwmyg/
trnfa&S rh mS ocifwyfjcif; rwyfjcif; u ta&;r}uD;vSygb;l uGm t h a&;}uD;
wmu wu,fo h cifpw d "f gw&f zdS @kd ocifvkd usi}hf uaH e xdik zf @kdyJ vdw k ,f h h t
h bvnf;
t&ifu wyfcw hJ myJ h h ah cwfumv tcsed ef J v h u kd +f yD; ae=u&wmyJ h h w h csKd h
vlawG&w dS ,f h h eh mrnfa&S rh mS ocifwyf+yD; vlu u|epf w d "f gwef @J b0wav#muf
vHk;ae ae=uwJh vlawG&Sdygw,f// b,facwf b,fpepfudk ajymif;ajymif;
tm%mvuf0,f &SdolawG tzGJ htpnf;awGem;rSm t+rJvdkvdk a&Sh uyg0if
aewwfwhJ “zdu k w f ifabm ocif”trnf cHawGaygu h mG h h w
h /hJ /”
“iguawmh &Si;f w,fa[h h h b h ,facwfrmS yJjzpfjzpf ud, k &f yfwnfcsuef J h ud, k af e
w,f// Edik if aH &; a&csed u f v kd u kd +f yD; tajctaeay;wmeJ@ a&S w h ef;uae vdu k , f m; vdu k , f m;
Volume2,No.11 Luminary Magazine
39
tvif;tdrf
rvkyb f ;l // emrnfxifay:atmif rvkyb f ;l // at; 'gayrJh jynfo h @l tudsK;udk xdcu
kd v
f mrJh b,f
rw&m;r_urkd S vufrcHb;l // acgi;f iHk rh aebl;// ompD; rvkyb f ;l // ompD;awGeJ v h nf;uif;atmif
aew,f”
'guawmh wmwD;&J h tbyg//
a=omf h h t h jyifrmS rd;k wazsmuf ESpaf zsmuf&mG vmjyef+yD;aum h h n h zufyal e&muae
reufyikd ;f at;vm+yD h h h tckr;kd usvmjyef+yD h h 'h g *syef&moDaygh h h h
“wD h h w h Dhhw h ”D a[m tGev f idk ;f rSm b,fow l ufvmwmvJ h h /h /
“ &efuek u f tud}k uD; orD; wmwD; wlrav;yJ”
“ajym orD;a&”
“OD;av;a& tckorD;eJ@twltbygvmw,f”“ OD;av;eJ@pum;ajymcsiv f @kd w”hJ
“c%aetH;k aemf h h h tbuarmaew,f”
“[Jvkd h h [ h v J ”kd
vdkif;uvJr}umc%ysufysufaew,f?r}um;&wcsuf}um;& wcsufeJ@//ppfwyf
tkycf sKyfr@_ atmufujrefrmwd@k &@J qufo, G af &;enf;ynm tJ'ahD vmuf urBmeJ@ &ifabmif
wef;wm?
“[Jvkd [Jvkd ”
“[Jvkd vkyrf aeeJ@rif;ajymwm igtuke}f um;&w,f?” [m tbtoHy?J
“at; 'ge@J rif;aum aexdik ;f aumif;&J@vm; ”
“uefawmh tba& 'gusaemfu t&ifq;kH ar;&rSmyg? tbaum aeaumif;&J@vm;”
“rif;&J@pwdik u f u kd tjrw J rf;aemufusrv S u
kd v
f yk w
f wfwt hJ usiuhf raysmufao;bJu;kd ”
“uvif h h h u h vif tba& h h ch %aemf zke;f vmaevd@k ”
“rd&k dS rd&k dS ajymyg ”
“[kwu f AhJ sm usaemftpnf;ta0;aemufusr,faemf? *drk ehJ mpdik ;f ”
tbeJ@teG v f ikd ;f pum;ajymae&if;wzufrmS vnf; tpnf;ta0;rSzek ;f qufojzifh
aemufusrt hJ a}umif;ajym&ao;onf?
“[Jvkd [Jvkd tba& ajymvd@k &yg+yD? [Jvkd h h [ h v J ”kd
“wmwD;a& pum;ajym&wm tqifrajybl;a[h }um;&wcsuf r}um;wcsu”f
“tba& usaemfzufuawmh vdik ;f csKd @,iG ;f wm rjzpfavmufb;l ”
“[ iwH;k &J@rif;wd@k &@J *syefzufu jzpfrvm;uG igw@kd qu D jzpfaewmayg/h /'Dppfwyfu

Luminary Magazine Volume2,No.11


40
tvif;tdrf
acG;rom;awG tkycf sKyfaewJh jrefrmjynfrmS bmrS tqifrajybl;uG ”
“tba& ajz;ajz; h h ”h
“ bmrSrajz;Edik b f ;l uGm rSew f majymvd@k zrf;&ifzrf;prf;uGm wd&pm>eaf umifawG?”
“tckawmif cd;k a}umifc;kd 0Suef @J b,fuaumifreS ;f vJrod vmacsmif;aeao;w,f?”
“awmf+yDa[h aemufqzkd ek ;f eJ@baJ jymawmhr,f? 'grrS [kwf pma&;r,f?”
tbpdwfqdk;oGm;av+yD?jrefrmjynfrSm uGefjyLwmeJ@ toHk;jyKtvkyfvkyfae=u&if
oufqikd &f mqdo k al wGu aemufraS csmif;=unfu h mwrsKd ; ay:ay:wifwif tem;vm&yf+yD;
pHpk rf;wmrsKd ;awG =um;ae&wm=umyg+yD? vlwa,muf&@J rdru d , kd yf ikd f vkyyf ikd cf iG ahf wG ud,
k yf ikd f
vGwfvyfpGmaexdkifr_@awGtay: aESmuf,Sufwm[m vl@tcGifhta&;csdK;azgufr_@awGygyJ?
ppftpd;k &[mvlawGtay: t&m&mudk ta=umufw&m;eJ@ tzufzufu zdEydS f csKyfcs,f
r_@awGaygh?
atmf tbvnf;jyefoGm;+yDxifw,f? tbudkvnf;pdwfylae&ao;w,f?
ppftpd;k &&J@vufyg;apppfu|epf rG ;f tm;&Siq f w kd [hJ mawGuajymvd@k r&bl;?au|;wmpm;ay;wm
,lcikd ;f wmvkyaf e=uwJh vl@w&d pm>eaf wGy?J pdwrf xif&ifrxifovdk zrf;oGm;rS 'ku?Q tbu
vnf; pdwx f J &S&d if ajymwwfygbed @J ?
wmwD;vJtpnf;a0;oGm;&tke;f r,f?
em*pfrek w f ikd ;f 'kuo Q ,frsm; udp?P
ppftpd;k & qENc, H yl qJG ef@usirf @_ ?
Edik if w H um zdtm;?
twlwuGvufwyJG ;l aygi;f aqmif&u G af &;?
tywfpOf v_y&f mS ;r_
*syeftpd;k & &yfwnfcsu?f
jynfwiG ;f v_y&f mS ;r_?
Edik if wH umuefyed ;f ?
ppftm%m&Sif pepf t+yD;tydik zf suo f rd ;f a&;? pwJh pwJh wmwD;tawG;?
tpnf; h h t h a0;rSm h h b h mnm?

wmwD;
(*syefjynfjzpf0xWKwd)k

Volume2,No.11 Luminary Magazine


41
tvif;tdrf
acwfjydKifcHpm;rSK
acwfESifhavsmfnDpGmay:xGufvmaom pmayrsm;udk pmzwfolrsm; ydkrdkod&SdcHpm; em;vnf;
apa&;twGuf tvif;tdrfr*~Zif;rS jyefvnful;,l azmfjyjcif;jzpfygonf//
tawG;rSm; t,HkrSm; tpGJrSm;rsm;.
tNurf;zufrSK (2)
0if;aemif
bmomjyeftcef;quf

tuef h t owf r sm;ES i f h v G w f v yf r S k r sm;


uGefjrLewD0g'Dfrsm;{?ftvdkt&/vGrf;rdk;xm;aom uGefjrLewDtrSwf tom;
o&kyfonfom/rdrdudk,fudk od&Sdem;vnfapa&;twGuf wckwnf;aom Zpfjrpf [kqdk
onf?TtrSwt f om;o&kyu f akd &G;cs,v f kd &h aumif;onfr[kw?f owfrw S jf yXmef; jyD;aom
obm0Zpfjrpfjzpfonf[w k cf ,H o l nf?wu,fvufawG w h iG /f olwkd t
h qdu k vkd ufcH ,H=k unfz@kd
tawmfcufygvdrf hrnf?vlwpfa,muftaeESifh rdrdESifhqufpyfywfoufaomvlrSk
tkypf rk sm;pGmteufr/S rnfonft h yk pf Ek iS hf wGq J ufpOf;pm;oifo h nfu/kd a&G;cs,q f ;kH jzwfciG hf r&Sd
awmhjyDavm?uGejf rLewDu owfrw S jf yXmef;ay;aomtwGt J pyfuo kd m rdr{d ?ftrSwt f om;
o&kyftjzpf tqiftjcifrJhpGm/ rsufpdrSdwf vufcHvdkuf&awmhrnfavm?Todk hqdkv#if/
trsm;nD “T” udk usJG zwfqakd ompOf;pm;rSak bmifxrJ /S azgux f uG Ef ikd zf ,G &f m ta=umif;r&Sd
Ekdifawmhyg?
obm0t+cif;t&mrsm; qdv k #iu
f m; wpfrsK;d +zpfygvrd f rh nf?obm0
w&m;um;/ vlwdk h. pdwfqENESif hroufqdkif/ o@loabmolaqmifonf +zpf&m 4if;.
owfrw S +f y Xef;csurf sm;udk vufc=H u&rnfom+zpfonf?Oyrm -ae h udk n +zpfapcsiv f kd
r&ovdk/ n udkvnf; ae h +zpfapcsifvdk hr&Edkifyg?(vGefa&mu|Ha&m ae htwk/ n
twkomzefw;D vdk &h ayvdrf rh nf?)Todk ah om obm0t+cif;t&mrsm;wGif a&G;cs,pf &m
r&Sd[kqdkv#if/ vufcHEdkifp&m&Sdygonf? trSwftom;o&kyfum; ToabmrsKd;r[kwf?
+zpfEikd af +crsm;pGm&Sod nf+zpf &m/ a&G;cs,cf iG f &h adS om a&G;cs,o f if oh nfvnf;+zpfaom/ t+cif;
t&m+zpfygonf?

Luminary Magazine Volume2,No.11


42
tvif;tdrf
trSepf ifppf/u|eaf wmfwkd w h pfawGrmS pOfqufr+ywfqo kd vd/k a&G;cs,rf rkS sm;
vkyaf e =u&onfom+zpfonf?u|eaf wmfwkd . h rwl+cm;em;aom/ya'ompH+k zpfaeaom
qufpyfrkS rsm;/ pkzrhJG rkS sm;wGirf nfonft&mudOk ;D pm;ay;=u&rnfqo kd nfuakd &G;cs,af e=u
&onfom+zpfonf?usGefawmfwdk hydkifqdkifaom vlrSktkyfpkrsm;pGmteufrS/ rnfonfh
tkypf t k ay: opPmcHrnf qdo k nfuv kd nf;/ owfrw S q f ;kH +zwfae&=uonfom+zpfonf?Tod@k
a&G;cs,o f wfrw S qf ;kH +zwf=u&mwGi/f trsm;nD “T”udk u|zJ wf=urnfavm h h u h ,
kd yf ikd t
f od/
ud, k yf ikd q f if+cifww kH &m;+zifah &G; cs,o f wfrw S =f urnfavm h h h qdo k nfuom/ t"du
+y\em+zpfygonf?
usGefawmhoabmudka+ym&vsSif/ rdrdowfrSwfvufcH&m ESkef;pHwefzdk;rsm; t&
qif+cifww kH &m;&S&d +dS zifh a&G;cs,o f ifo h nf[/k oabm&ygonf?a&G;cs,cf iG &hf &dS rnf [kvnf;
,H=k unfygonf?a&G;+c,fr&kS o Sd nf/ &S&d rnf/ &So d ifo h nf[k qdv k o
kd nft h wGuT f odk ah oma&G;
cs,frSkrsm;wGif tuefhtowfr&Sd[k qdkvdkonfawmhr[kwfyg? trSefpifppf rnfodk@
aoma&G;cs,frSkrsdK;rqdk/ +zpfEdkif r+zpfEdkifqdkaomvufawG htuef htowfabmiftwGif;
wGio f m/q;kH +zwfowfrw S =f u&onfom+zpfygonf?Tae&mwGif trSwt f om;o&kyaf &G;cs,rf kS
onfvnf;/ +cGi;f csurf [kwyf g?vly*k Kd~ vfwpfO;D csi;f pD. "avhp&du k /f vlrykS wf0ef;usiw f pfcv k ;kH
.taetxm;/ t+cm;aom atmf(v)wmae;wpf +zpfwef&mrsm; ponft h uef t h owf
rsm;xJr/S wpfcck rk sm;xJrw S pfcck u k kd a&G;cs,=f u&onfom+zpfonf?
a+ym&vsSifTonfrSmtopftqef;r[kwf?rnfonfhe,fy,frSrnfonfha&G;
cs,frSkrsKd;rqdk/ trSefwu,f&qdkifae=uonfhtppftrSefw&m;yif+zpfonf?rnfodk haom
trsK;d tpm;yif+zpfap/a&G;cs,rf rkS eS o f rsu S tkd cdik t f rm tuef t h owfrsm;twGi;f wGio f m/
tpOfxm0& qH;k +zwf=uonfom+zpfonf?TtwGuf +rifomxifomonfOh yrm+y&vsiS /f
aps;0,fxu G +f cif; udpk Of;pm;=unfEh ikd yf gonf?bmypPn;f 0,frnfukd qH;k +zwfzkd &h efrmS / rdrd
wGiyf gvmaiGtw d . f tuef t h owftwGi;f wGio f m+zpfygonf?ygvmaomaiGa=u;xufykd
0,fcsiv f kd &h onfr[kwyf g?Tonfukd abm*aA'q&mrsm;u/ bwf*sut f uef t h owf
[kac:onf?,ae Eh ikd if w H ikd ;f . pD;yGm;a&;+rifuGif;udk=unfhvdkufvsSif/ tqdkyg bwf*suf
tuef t h owfu/kd vufnKSd ;xd;k rvGJ awG Eh ikd yf gonf?
ta+ccHabm*aA'wGif trSe[ f , k q l =uonfrsm;ud/k ydrk &kd ykS af xG;aom vlrakS &;/
Edik if aH &; qH;k +zwfcsurf sm; csrw S &f mwGiv f nf;/(a,bl,stm;+zif)h trSe[ f yk if/ ,lqEdik pf &m
&Syd gonf?Tt+rif+zifh apmapmu aps;0,fxu G o f nfh Oyrmudq k ufpOf;pm;=unfyh gonf?

Volume2,No.11 Luminary Magazine


43
tvif;tdrf
bmypPn;f 0,frnfenf;qH;k +zwf&mwGi/f ygvmonfah iGa=u;yrm%. tuef t h owfwpfck
wnf;ay: owfrw S &f onfr[kwyf g?=udKuf r=udKuf/ use;f rma&;ESin hf D rnD/oufqikd &f m
ypPnf;.aps;E_ef;ponfht+cm;tuef htowfrsm;udkyg/xnfhoGif;qHk;+zwf&onfrsm;
&SEd ikd yf gonf?trSwt f om;o&kyEf iS yhf wfoufaomqH;k +zwfcsurf sm;wGiv f nf;/Ttwdik ;f yif
+zpfonf?
vl w pf a ,muf w G i f r d r d u d k , f w d k i f u a&m t+cm;ol r sm;uyg/
owf r S w f x m;onf h trS w f t om;o&k y f w pf c k & S d o nf ? Oyrm +yif o pf w pf a ,muf /
*sL;wpfa,muf/ b&mZD;(v) wpfa,muf/tmz&dueftar&duefwpfa,muf/tm&yf
wpfa,muf/rGwpf vifwpfa,mufponf+zif?h ,ae u h o hJ kd ah om trSwt f om;o&kyrf sK;d pHk
wd;k wufEikd o f nfh vuf+yJumv=uD; wGiq f ckd yhJ g trSwt f om;o&kyf wpfcw k nf;ESihf rvHk
avmufEikd yf g?aemufxyftrSwt f om; o&kyrf sm;/ a&G;cs,q f ;kH +zwf&OD;rnf+zpfygonf? Oyrm
rGwpf vifwpfO;D qdyk gpkd h ? tpPvrfrpf
'Dru kd a&pDukd vufco H vl m; ? tpGe;fa&mufta+ccH0g'udk tm&Hu k sov l m; qdo
k nf udk
a&G;cs,q f ;kH +zwf&OD;rnfo h abm+zpfygonf?
ESv;kH oGi;f Edik pf rG ;f
useG af wmfwkd t h aeESirhf rd u d ,kd u
f /kd rdrb
d ,fv=kd unf+h rifvo kd nfu&kd iS ;f &Si;f vif;vif;od
xm;=uonfw h ikd /f t+cm;olrsm;u rdrt d ay: rdr=d unfjh rifapvdo k nfh enf;twdik ;f /=unfjh rif
ap&efqaJG qmiford ;f oGi;f zdk t h wGurf t l cuftcJ&EdS ikd yf gonf// Oyrm- tom;a&mifcjJG cm;r_
v$r;f rd;k xm;aom/ awmiftmz&duEdik if rH S vljzLr[kwaf om vlwpfa,mufqykd gp@kd // ol@tae
ESi/hf ol@tay: vlom;wpfa,muftjzpf qufq=H u&ef/ awmif;qdv k @kd &Edik rf nfr[kwyf g//ol
wd@k v@l tzGJ t
h pnf;udk v$r;f rd;k xm;aomvlrsm;u olEiS yhf wfoufv#if vljzLr[kwaf om twef;
tpm;wpfcw k iG f oD;oef@wpfae&m owfrw S x f m;+y;D jzpfaeaoma=umifh jzpfygonf/ u|eaf wmf
wd@k wpfawG. rdru d , dk yf ikd t
f rSwtf om;o&kyu f kd rdrud ,kd w
f ikd af &G;cs,Ef ikd af &; vGwv f yfrr_ mS /
tjcm;olrsm;. tjrifwiG /f xl;qef;pGmuef@owf+yD;jzpfaeygawmhonf// u|eaf wmfw@kd u rdrd
uk, d uf kd rnfo@kd yif=unfjh rifapumr_/ tjcm;olrsm;u/ u|eaf wmfw@kd tay: olw@kd =unhcf sio f vdk
om/ =unf=h uygvrd rhf nf//
wpfcgw&HwiG /f u|eaf wmfw@kd taeESihf tjcm;olawG rdrt d ay:b,fvt dk rSwtf om;
o&kyf owfrw S x f m;onfuykd if/ tjynft h 0 od=uonfr[kwyf g// rdru d , kd wf ikd f owfrw S xf m;
aom em;vnfcsuEf iS hf rwlz@kd awmhrsm;ygvrd rhf nf// TudpEP iS yhf wfouf+yD; tDwmvsH 0wWKwdk

Luminary Magazine Volume2,No.11


44
tvif;tdrf
wpfy'k u f ay;aompdw0f ifpm;zG,&f m oifcef;pmwpfc&k o dS nf// 0wWKaemufcrH mS / tDwvD
wv$m; zufqpf0g' wpfvm$ ; zufqpf0g' ys@H EHS ah cwfpm;aecsed /f 1920 tvGeEf pS rf sm;avmuf
ujzpfonf/ 0wWKxrJ S ZwfaumifwpfO;D jzpfol zufqpfygw0D if vlopf pkaqmif;a&;rSL;wpfO;D u
aus;vufq&kd , S v f pf0g'w D pfa,mufukd pnf;&H;k onft h cef;rS 'dik ,
f mavmh(p)tcsKd @ukd tenf;
i,fr# aumufEw _ af zmfjyygonf//
“ cifAsm; usLyfw@kd ygwD 0ifz@kd aumif;w,f &Jabmf}uD;&”
“[m h h h b h ,fjzpfrvJ// usKyftazqd&k , S v f pf/ usKyftzd;k u vnf;qd&k , S vf pfy/J
'Dawmh h h u h sKyfu cifAsm;wd@k zufqpfygw0D ifv@kd b,fjzpfrmS vJ h h ”h
“bmqdik v f @kd vAJ s// cifAsm;tazu vlowform;/ cifAsm;tzd;k uvnf; vlowf
orm;qd&k if cifAsm;aum vlvu kd o f wfrmS yJvm; h h ”h
“tif; h h ch ifAsm;ajymwm[kww f ,fAs// at;av h h u h sKyfcifAsm; ygw0D ifz@kd pOf;pm;
ygrh ,f// [kw+f yDvm; h h ”h
Tpum;ajymcef;udk aumufEw _ af zmfjy&onfrmS zufqpfygwED iS hf zufqpfpnf;&H;k
a&;rSL;udk *k%w f ifvakd oma=umif/h r[kwyf g// txku d t f oifh usKd ;a=umif;qDav#mrf &_ adS om
pOf;pm;enf;wpfcu k kd wifjyvdI k jzpfygonf// rnfo@kd yifqakd p/ yÉdyuQrsKd ;pHjk ynfv h #r;f aeaom
rsuaf rSmufacwfwiG f rnfonfh pOf;pm;csurf S vH;k 0tjypfuif;vdrrhf nf[/k ar#mrf eS ;f tyfonf
awmh r[kwyf g// rjyif;xefvaS om odraf rG o h nf[, k q l &aom pOf;pm;csurf sm; rSmyif rdrd
rvdv k m;olukd qef u h siaf pvdo k nfh v_H ah qmfcsurf sm; yl;wGyJ g0ifae wwfygonf// Toabm
udx k if&mS ;ap&ef ,ef;aygqwf. “*sL;qef u h siaf &; orm;wpfa,muf . &kyyf v kH m$ ”( Por
trait of the Antisemite) pmtkyrf t S enf;i,f xkwEf w _ jfyvdyk gao;onf/
“trSepf ifppf *sL; wpfa,mufrmS vlwpfa,mufyifjzpfygonf// tjcm;olrsm;u
ol@ukd *sL;tjzpf =unfjh rifaeaoma=umifo h m *sL;jzpfae&jcif;jzpfonf// ajym&v#if ol@ukd
*sL;tjzpf zefwD;xm;olrSm oludk,fwdkifr[kwf *sL;qef husifa&;orm;rsm; udk,fwdkif
yifjzpfonf//”
trke;f w&m;jzifh pGcJ suw f ifvo kd nfh ,lqcsurf sm;wGi/f wpfcEk iS hf wpfcu k jJG ym;onfh
wdik f tjyeftvSeq f ufpyfaeaom “yHzk suaf jymqdrk ”_ ESprf sKd ; yg0ifavh&ydS gonf// yxryHzk suf
r_rmS ypfrw S xf m;aom vlrt _ yk pf k trsKd ;tpm;xJrS vlwpfa,mufEiS hf yufoufv#if rSm;rSm;
,Gi;f ,Gi;f azmfjyjcif;jzpfonf/ 'kw, d rSm Tod@k vd&k mqGJ rrSerf uefyzkH sux f m;aomp&du k vf uQ
%mrsm;udyk if/ xdyk *k Kd~ v. f trSwt f om;o&ky[ f k ZGw&f yfcaH jymqdjk cif;jzpfygonf// Tod@k aom

Volume2,No.11 Luminary Magazine


45
tvif;tdrf
jyifyrSvmonfh tremy jyXef;csurf sm;udk wGe;f vSezf @kd qv kd #if qdck yhJ g yHzk suaf jymqdrk r_ sm;udk
}u@H }u@H cifkd Ef ikd &f rkH #jzifh rvHak vmufyg// rdr.d tjcm;aom p&du k v f uQ%mrsm;/ tjcm;aom trSwf
tom;o&kyrf sm;udv k nf; rdrbd ufrS azmfxw k jf yozd@k vdyk gvrd rhf nf// Toabmudk &_w d pf yD;
,m;. “Aif;epf+rKd h om;ukeo f nf” ( The Merchant og Venic) wGif Adved o f &kyaf qmif [k
trsm;jrifxm;=uaom &di_ ;f avmh(c)}uD;u ajymifajrmufaom pum;vH;k rsm;jzifh ,ckvkd
ajymqdck yhJ gonf//
“ usKyfw@kd *sL;awGrmS a&m rsupf rd ygb;l vm;/ vufrygb;l vm; uvDpmawG rygb;l
vm;/cHpm;r_ r&Sb d ;l vm;/ roem;&awmhb;l vm;/ rcspw f wf&awmhb;l vm;// *sL;jzpfjzpf c&pf
,mefjzpfjzpf 'Daygirf ek @f ukd pm;=uwmyJ r[kwv f m;// 'DvufeufawGeJ h taqmfc&H &if 'Dvykd J
emwwfwmr[kwv f m;// 'Da&m*gawGjzpf+yD; 'Daq;awGeJ yh J ukoaysmufuif;=uwm r[kwf
bl;vm;// 'Daqmif; 'DaEGawGa=umifh 'Dvykd J at;=u&/ yl=u&wm r[kwb f ;l vm; h h u
h ikd ;f bm
rsm;uGmvd@k vAJ sm h h ”h
vlom;qdak om bHw k nl rD #ta=umif;udk tcdik t f rm &yfcaH jymqd=k uonfrmS rwl
aom acwfrsm;ESihf rwlaom ,Ofaus;r_"avhrsm;wGi/f r=umc%qdo k vdk ay:xGuw f wfonfh
qdck yhJ g yHyk suyf ef;ysuf tqd;k rsm;udk ckcaH cszsuv f u kd jf cif; rnfygonf// Toabmudv k nf; vGef
cJah omESpaf ygi;f 2000 ywf0ef;usiu f ay:xGucf o hJ nfh tdE, Nd r[muAsm “r[mbm&w”
wGif txift&Sm; awG Eh ikd yf gonf// Tr[muAsm}u;D xJrS ZmwfaumifwpfO;D jzpfol b[m&m
(') 0& qdak om aomwkZewpfO;D u ol ah cwfo@l tcg r[my¾dw}f uD;jzpfjzpfol b[&D*. l
ZmwfcjJG cm;r_ pepf udk ,ckvkd a0zefajymqdv k u kd o f nf//
“jA[R%jzpfjzpfh h h hok'<jzpfjzpf b,folrqdk
avmb/a'go/ aomueJt h a=umufw&m;awGqmavmif
rGwo
f rd rf a_ wG&J h om;aumifr[kwyf gvm;Asm//'ge@J awmif
bmha=umifh rsm; Zmwfedrf h/ Zmwfjrifh cGJae=uwmvJ//
wpfqwd af vmuf odciG &hf yg&ap ”[l.//
ESrd chf sajymqdrk r_ sm;. tajccHwiG f rSm;,Gi;f aom ud,k pf m;jyKr_rsm;udk azmfjy&Hrk #ru
wpfcw
k nf;aom trSwt f om;o&ky.f tjrifaoGvrJG r_ sm;udk azmfjy&Hrk #ru/ wpfcwk nf; aom
trSwt f om;o&ky. f tjrifaoGvrJG _ rsm;vnf;yg0ifav@&ydS gonf// tqdyk g wpfcw k nf;aom
trSwt f om;o&kyq f okd nfrmS vnf; tjcm;olrsm;u 4if;wd@k odumQ csvakd om vlwpfa,muf

Luminary Magazine Volume2,No.11


46
tvif;tdrf
tay: wrifqw
JG ifvu
kd o
f nfh rSw,
f cl suo
f mjzpfygonf// Toabmudk t*Fvyfd o f &kyaf qmif
yDwmqJ(v)vmu ol. emrnf}uD; tifwmAsL; wpfcw k iG f ,ckvkd ajymqdck zhJ ;l onf//

“usaemfw@kd rSm tom;usaewJh igqw kd m &Syd gw,f// 'gukd


cGpJ wd zf ,f&mS ;vd@k &Edifk yf gw,f//'gayrJh 'Dvckd pJG w d zf ,f&mS ;&wmudu k
pdeaf c:csuw f pfcyk g// 'Dxufrav#mw h hJ pdeaf c: csuw f pfcu k awmh/
wjcm;vlawGu cGJpdwfoGwfoGif;vdkufwJh wu,f higqdkwmaygh
t
h 'J D wjcm;olawG&hJ &nf&, G cf suuf ud, k u hf ,kd u f kd jrifxm;wJh ig
qdw k meJ rh wlwhJ wjcm; “ig” wckav h h ”h
tcdik t
f rm tajctaersm;atmufwiG f vlwpfa,muftaeESihf rdr. d uk, d yf ikd f
trSwt f om;o&kyu f kd tjcmolrsm; odrw S v f ufcv H map&ef tcuftcJ&EdS ikd yf gonf// vlrsm;
pkukd ydI k qGaJ qmifEifkd o f nf rSm tjcm;olrsm;u yHzk sux f m;aom trSwt f om;o&kyo f m
jzpfavh&o dS nf/ Tod@k aom yHyk suf yef;ysuo f wfrw S cf surf sKd ;udo k m/ vlwpfa,muf (od@k r[kw)f
vlrsKd ;wpfrsKd ;. wpfcw k nf;aom trSwt f om;o&kyt f jzpf zefw;D yHak zmfvu kd af omtcg/
tqdyk g vlwa,muf(od@k r[kw)f vlrsKd ;wpfpu k kd 0kid ;f 0ef;qef u h siaf pa&;twGu/f tvG,w f ul
vrf;a=umif;ay;vmEdik af wmhonf// emZDw@kd . *sL;qef u h siaf &; v_y&f mS ;r_rmS Toabmyif
jzpfygonf//
TwGif ajymvdo k nfrmS trSwt f om;o&kyf tajymif;tvJrsm;udk wrifzefw;D jcif;
jzifh/ trkef;rD;yGg;rsm;udk ysH hEShHavmif+rdKufapwwfonfh obm0jzpfygonf// Todk@aom
aumufuspo f nfh enf;vrf;rsm;udo k ;kH +yD; rdwaf qGawGukd &efojl zpfapEdik o f nf// cspo f al wGukd
rke;f oljzpfapEdifk o f nf// aemufq;kH olrwlaom &ufpuf=urf;=uKwfrr_ sm;qDo@kd yif OD;wnfomG ;
Edik pf &m &Syd gonf/ od@k twGuf trSwt f om;o&kyu f pd w P iG f tjcm;olrsm;u rdrt d ay: em;vnf
,H=k unfapa&;ESihf rdru d , dk wf ikd u
f tjcm;olrsm;tay: tjyeftvSeef m;vnf;,H=k unfrw _ @kd
rSm txl;ta&;+uD;onf[k qd&k ygvrd rhf nf// ajym&v#if trSwt f om; o&kyu f kd “ESv;kH oGi;f
Edik rf ”_ jzifh csO;f uyf=uzdk jh zpfygonf//

pmnGe;f // /Identity and Violence ( Amartya Sen)


qufvufazmfjyygrnf//
0if;aemif
“tydkif; (1)tm; tvif;tdrf r*~Zif; twGJ 2 trSwf 8 wGif azmfjy+yD;jzpfygonf//”

Volume2,No.11 Luminary Magazine


47
tvif;tdrf

tEkynmqdkonfum;
' tb,fenf;
*kef armif p d k ; csd e f
wm
&m tEkynmqdo k nfum;tb,fenf;---?
xkad r;cGe;f udk tEkynmudak vhvmpl;prf;=uol/
\ cG J j crf ; pd w f j zmol / tawG ; tac:ynm&S i f w d k @ u
ajz=um;cJo h nf? od@k r[kwf wifjyaqG; aEG;cJh =u onf?
t"dygÜ ,fziG q
hf ckd suf ajz=um;cs
rwlonf vnf; &So
u/f wifjycsurf sm;rSm wlonfvnf;&So
d nf//
d nf/

'*kew
f m&monf tEkynm. t"dy, ` u f kd &SmazGziG q hf ckd o
hJ nf? ESpu
f mvtm;jzifh
1950 wGio f .
l t,ltqudk wifjycJo h nf[rk w S o f m;&ayvdrrhf nf? 1950 ZGev f xkw&f r_ 0
r*~Zif;wGif tEkynmqdo k nfum; tb,fenf;--/ acgi;f pOfi,fyg0ifonfo h .l aqmif;yg;
udak zmfjyxm;onfuakd wG@&ayonf? ol.tawG;tac:onf 1950 xufvn;fapmEdil o f nf
od@k aomf pmayrSww f rf;t& 1950 wGio f . l tEkynmzGiq hf rkd _ t,ltqudak wG@&&Sd onf?
ol. t,ltqrSm urBm@tawG;ac:ynm&Sif um;vfrmhupf f . tawG;tac:udk
vuQ, H =kH unf&mrS xdt k awG;tac:udx k if[yfxm;jcif;jzpfonf? wcsLd @ae&mwGiw f ukd &f u kd f
azmf!e$ ;f onf? rmhupf . f odyeHR nf;uso!fh vlrw _ ;kd wufa&;tjrifukd tajccHum vuf&dS
ordkif;ESifhudkufnDvSpGm ol@t,ltqudk qifhxGifonfvnf;&Sdonf/ qef;opfxm;onf
vnf;&So d nf? TuJo h @kd rmhupf .
f vlro _ yd yH` nm/ vlro _ yd t
H` jrifuckd sO;f uyfvuQ+H yD;/ rmhupf f
0g'rD sm;onf e,fy,ftoD;oD;wGif taumiftxnfazmf=uonf? vlwef;pm;wdu k yf /JG e,f
cs@J qef@usiaf &; trsLd ;om;vGwaf jrmufa&;wdu k yf JG acwfa[mif;pepfajymif; awmfveS af &;
wdu k yf rJG sm;wGif oabmw&m;a&;vufeuftjzpf awmfveS af omvlxak wGu rmhupf 0f g'udk
udik pf vJG mcJ=h uonf?
Luminary Magazine Volume2,No.11
48
tvif;tdrf
xdt k csurf mS vnf; obm0usonf? um;vfrmhupf o f nf &kyu f rBmESiv hf @l tzG@J t
pnf;wk;d wufro _ rdik ;f udk &_jrif&mY tjcm;aomawG;ac:ynm&Sirf sm;ESihf uGjJ ym;jcm;em;onf?
tawG;tac: ynm&Si/f ordik ;f ynm&Siw f @kd rmS trsLd ;rsLd ;tpm;pm;uGjJ ym;jcm;em;onf? vl@&m
Z0ifwav#muf vl@tzG@J tpnf;ESi&hf yk af vmuonf b,fyb kH ,fenf; ajymif;vJonfqakd om
w&m;udk qef;ppfavhvmcJo h nf? ,if;onf tEkyÉdavmr &kyw f &m;/ &ky&f mZ0ifw&m;/(&m
Z0ifa&; &ky0g'w&m;) jzpfonf? xd@k jyif vl@avmu vl@urBmxJwiG f tb,fa=umifh rnDr
r# &Sad eoenf;? csr;f om}uG,0f aom"e&SiEf iS hf rGaJ wqif;&Jaom ypPn;f rJw h @kd tb,fa=umifh
rnDr#&oenf;? jcm;em;oDacgiaf e&oenf;// Tod@k jzpf&jcif;rSm t&if;&Siu f ek xf w k v f yk ef nf;
ESihf ukevf yk q
f ufqaH &; (vlrq _ ufqaH &;) wnf&adS oma=umifjh zpfonf [lI rmhupf u f yu
wdt&Sw d &m;udx k w
k af zmfjycJo h nf? xk@d jyifv@l tzG@J tpnf;twGi;f &Sd vlrq _ ufqaH &;/ Edil if aH &;
ynma&;/ ,Ofaus;r_/ tEkynm/ ponfw@kd onf ukex f w k v f yk rf _ pepfu oufa&mufzefw;D
r_rsm;yifjzpfa=umif;/ rmhupf u f qdx k m;onf? od@k jzpf&m b0u toduzkd efw;D ay;onf? &kyf
ywf0ef;usib f 0u vl.todpw d "f gwu f kd jyXmef;zefw;D onf? vl@avmu &kyu f rBmY aexdik f
jyKrl&aom vl@b0wGif aygi;f zG@J qufq&H o!@f vlrq _ ufqaH &;/ aexdik rf b _ 0u tjzpfoepf
uomv#if vlw@kd . todpw d "f gwu f zkd efw;D ay;onf[q k o kd nf? xdo k @kd wdusr/_ yuwdt&Sd
w&m;twdik ;f xkwEf w k jf yor_w@kd a=umifh rmhupf 0f g'onf odyeHR nf;usjzpfvmcJ&h o Hk mru vl@
avmuwd;k wufa&;/ vl@b0ajymif;vJz+HG zdK;a&;twGuf tvif;a&mifvnf;jzpfco hJ nf?
'*kefwm&monfvnf;/ um;vfrmhufpf. odyRHenf;ustawG;tac:udkvuQH,Hk
=unfjcif;ESit hf wl Edil if aH &;v_y&f mS ;r_/ pmayv_y&f mS ;r_ rSeo f r#rmS vnf; pD;yGm;a&;pepf/ ukef
vkyq f ufqaH &;a=umifyh ifjzpfay:vmcJo h nf? od@k jzpf&m '*kew f m&monf tEkynmqdo k nf
um;tb,fenf; [laom tEkynm. t"dygR ,u f zkd iG qhf &kd mY rmhupf . f tawG;ac:t&/ t
awG;ac:twdik ;f yif zGiq hf ckd o
hJ nf?
“tEkynmqdkonfum; &kyfurBm}uD;. tjzpftysufrsm;udk
awG@}uHK cHpm;um TawG@}uHKcHpm;csuf ( 0g ) pdwful;wGifvmI
[yfaom xifjrif csufrsm;udk tzefzefjyefI azmfjyr_yifjzpfonf?
tEkynmqdo k nfum;/ pdwu
f ;l Ivky, f &l ayonf? Oyrmtm;jzifh opf
&Gufw&Gufaumhum ESifhyGifhrsm;jzihf ayusHaeonfudk wzefjyefI
azmf j yjcif ; onf tEk y nm r_ j zpf o nf ? ES i f h y G i f h r sm;ayusH a eaom
opf&Gufudk,lvmum =u!@f&_jcif;um; tEkynmr_r [kwfay?”1
Volume2,No.11 Luminary Magazine
49
tvif;tdrf
obm0tav#muf Topf&u G u f av;onf vSyEdil o f avmuf vSyEdil af yonf?
aumif;uif0,f wdraf wmifrsm;onf awmufyaeEdil o f nf? Tum;obm0yifjzpfayonf?
tEkynmr[kwaf y? tEkynmqdo k nfum; T&kyu f rBm}uD;&Sd tjzpftysuf o¾efrsm;udk
jyefIazmfjyjcif; ( 0g ) pdwu f ;l xJwiG x f if[yfcsurf sm;udk jyefI aw;oH(*Dw)/ aq;om;(yef;
csD )/ ud, k v f ufvy_ &f mS ;r_ (tuobif)/ pum;vH;k (uAsm vuFmpmay) ponfw@kd jzifah zmf
jyr_uq kd vkd akd yonf?
Tod@k jzifh &kyu f rBm}uD;. tjzpftysuf ( 0g ) vl@b0}uD;udpk w d uf ;l I zG@J E@JG um
a&;jc,fazmfjy&jcif;um; tEkynm&yfaywnf;?
'*kew
f m&monf xko d @kd tEkynmudk t"dyg` ,zf iG q hf ckd o
hJ nf? tEkynmonfum;
vlom;wd@k zefw;D &m ( 0g ) tEkynm&Siw f @kd zefw;D &mY tEkynmvuf&monf vSyav
tEkynmajrmufavjzpfonf? tEkynmonf tvSypPn;f jzpfonf? od@k jzpf&m tEkynmudk
tuJjzwf&mY wefz;kd jzwf&mY xkt d vS ( 0g ) tvSty*k%&f nfjzifo h mwefz;kd jzwfayonf?
'*kew f m&mu Tod@k qo dk nf?
“tEk y nmw&yf u d k tvS j zif h o mtuJ j zwf & ayonf ?
vl w d k @ onf tvS t yud k E S p f ouf = uayonf ? vl [k j zpf I vm
uwnf;u tvSukd cspw f wfaomtod&cdS ahJ yonf? vlw@kd .pdwu f ;l
jzifhjyKvkyfzefwD;aom qef;opfo!@f tEkynmudk tvSjzifhom
tuJjzwf=u&ay rnf? tEkynmonfum; rdrw d pfO;D wnf; twGuf
vkyfonfr[kwfay? tjcm;urBmay:&Sd vl taygif;wdk@vnf; cHpm;
awG@jrif& atmifazmfjyjcif; jzpfayonf? tEkynmonf rdr. d cHpm;r_
udk tjcm;olrsm;cHpm;vm& atmifazmfjyjcif;tvkyfaywnf;?”2
tEkynmonf tjcm;vly*k K~ v d rf sm;cHpm;apvko d !@f &nf&, G cf surf mS tEkynm
&Siw f iG f rlvuwnf;u&Sad ecJ+h yD;jzpfonf[q k o
kd nf? rsuaf rSmufumvwGif tEkynmonf
rdrw d OD;wnf;cHpm;&atmif zefw;D jcif;jzpfonf[q k o
kd ul vnf;qdv k m=uonf? E_wu f zGirhf
ajymaomvnf; tEkynm&Sif.vuf&mu xdkodk@yifajymcdkif;aeonf? rnfuJhodk@aom
vuf&mrsKd ;enf;? vlem;rvnfaomvuf&mrsKd ;yifjzpfonf? acwfay:uAsmtay:tjrif
ESiyhf wfoufI (q&m) jroef;wifh ajymo!@t f csuu f kd owdjyKrdayonf?

Luminary Magazine Volume2,No.11


50
tvif;tdrf
“uAsmqdw k m ud, k &hf ifxu J cHpm;csuyf ?J ud, k [f mud, k pf yfw,f
pojzif/h 'gqkd &if ud, k [ hf mud, k yf pJ yf/ usaemfw@kd ukd vmrzwfcikd ;f eJ@/ usaemfr
zwfbl;? uAsmwdk@ pmwdk@ qdkwmvlzwfzdk@a&;wm/ udk,fh&ifxJ&Sdwm
uk, d af &;vdu k w f myJ? em;vnfonf rvnfonf qdw k hJ t,ltqudk usaemf
vufrcHb;l / vH;k 0vufrcHb;l ?”
“em;rvnfatmifa&;&if tJonfvkd uAsmq&m&J@ uAsmudk
usaemfrzwfawmh bl;// o!@t f wGuf usaemftcsed u f ek rf cHb;l ? ud, k af &;csif
wma&;vdu k w f m// emrvnf&ifvJ aeaygq h w
kd mu avmuudak pmfum;wm/
usaemftapmfum;rcHb;l // taemufuAsmq&mawG vJ onfvykd /J / *srd ;f *GsKd upf /f
olajycsifwmbmvJ// usaemfem;rvnfbl;// onfawmh usaemf rzwf
awmhb;l ”3
taemuf[q k &kd mY txl;ojzifh t&if;&Sipf epfukd urBmtajctaetrsKd ;rsKd ;udk
&ifqikd f jzwfoef;&if; wnfwef zh iG +hf zdK;atmif usm;uefwnfaqmufae&aom tar&duef
jynfaxmifpw k iG f tEkynmt,ltqrsm;/ 0g'rsm; tawG;tac:rsm; ay:xGuv f mcJo h nf//
tEkynmvuf&monf a&mif;ukeyf pPn;f (commodity) jzpfonf/ tEkynm&Sio f nf a&mif;
ukeyf pPn;f udzk efw;D jc,fool/ t&if;tES;D aiGa=u;ponfh tc&mjzpfvmcJo h nf// a&mif;ukef
aps;uGuw f iG f tjrwfb,favmuf&Edik rf vJ/ ukeo f nfEiS hf t&if;tES;D pdu k x f w k o f tl &if; &Siu f
'Dtcsuu f bkd pJ Of;pm;onf// tcsut f csmtjzpfxm;&So d nf// tEkynm&Si. f vlra_ &;b0onf
tESrd cf b H 0/ aiGa=u;tjrwftpGe;f .vufatmufcjH zpfvmcJo h nf// tEkynm&Siw f @kd onf xdk
b0ud&k &Scd pH may;&if;ayguu f cJG =hJ uonfvnf;&So d nf// “tEkynmonf tEkynmtwGuo f m
jzpfonf” (Art For Art Sakee) b,fot l wGurf S r[kwb f ;l / tEkynmqdw k m &ifxu J
ayguu f JG cHpm;r_uakd zmfjywmyJ// b,fo@l twGuf rSr[kwb f ;l // ponfh t,ltqrsm;ay:xGuf
vmcJo h nf// [ufp. f tawG;tac:t& vl@b0 (ukev f yk qf ufqaH &; ukex f w k v f yk rf b _ 0) u
vl@tod vl@cpH m;r_uzkd efw;D ay;jcif;jzpf&m h t h &if;&Siu f rBmxJrS tEkynm&Siw f kd o h nfvnf;
xdk t&if;&Sipf epfvrl b _ 0udk jyefvnfwek f h jyefc=hJ ujcif;jzpfonf//
tcsKd @u t&if;&Sif bufrS &yfwnfaom t&if;&Sib f ufawmfom; tEkynmorm;
rsm;jzpfonf// wcsKd @u vlxb k ufrS &yfwnfo/l / wcsKd @u wdu k yf x JG rJ mS =um;&yf&rnf// owif;
orm; tEkynmorm;qdw k m b,fol b h ufurS &yf&wmr[kwb f ;l / =um;&yfwm taumif;
qH;k jzpfw,f [kqo kd nf// &yfwnfrt _ rsKd ;rsKd ; tawG;tac: trsKd ;rsKd ; 'Dru dk a&pDuvnf; trsKd ;
rsKd ;jzpfomG ;onf//
Volume2,No.11 Luminary Magazine
51
tvif;tdrf
'*kew f m&monf rmufp0hf g'udk pwifpu JG ikd vf mpOfuwnf;uyif vlxb k ufrS &yfwnf
&if; vlxEk iS hf twl wdu k yf 0JG ifco hJ l yDyD tEkynmonf vlxck pH m;vm&atmif azmfjyjcif;jzpf
onf[k wdwyd y jywfjywfxifxif qdv k mcJo h nf// 'Dru kd a&pDrsm;xJu t&if;&Si'f rD u kd a&pD
r[kwo f nhhf jynfo@l 'Dru kd a&pDukd vdv k m;ol '*kew f m&monf vlxu k okd m tav; tjrwf
xm;cJo h nf/ tEkynmonf vlxt k wGuf tEkynmonf vlxyk &dwo f wfcpH m;vmap&ef &nf
oefazmfjyjcif;jzpfonf// azmfjyjcif;jzpf&rnf[q k o kd nf//
Tae&mwGif &k&mS ;tawG;tac:ynm&Sif urBmausmpf ma&;q&m+uD;awmfpwGKd if;
. tEkynmzGiq hf ckd suEf iS hf '*kew f m&m. zGiq hf ckd surf mS wxyfwnf;usonf[k qd&k rSmjzpfonf
awmfpwdKG if;u Tod@k ziG q hf o
kd nf//
“rdrw d iG f pdwaf 0'em wckukd }uHKawG@cHpm;vku d &f +yD;aemuf xdo k @kd }uHKawG ch pH m;r_
pdwaf 0'emudk tjcm;olrsm;vnf; rdred nf;wl cHpm;apvdo k jzifh uk, d v f uf v_y&f mS ;jcif;/ rsO;f
a=umif;/ ta&mif/ toH/ pum;vH;k paom o¾mef[efyefjzifh wqifjh yefI ul;,lazmfjyjcif;
um; tEkynmr_aywnf;// Tum;tEkynm. vkyif ef;aywnf;//”4
pmayynm&Sirf sm; '\e ynm&Sirf sm;u awmfpwdKG if;udk cHpm;r_0g'rD sm;(emoti
omalist)xJwi G f oGwo f iG ;f cJ=h uonf// tEkynmvuf&mw&yf. pGr;f &nf od@k r[kwf vkyif ef;
aqmifwmrSm a0'emul;pufjcif;/ cHpm;r_u;kd pufjcif; jzpfonf[k qdo k nf// awmfpwdKG i;f . tEk
ynmqdo k nfum; tb,fenf;/ ( What is art?) [laom awG;ac:r_pmpk (aqmif;yg;)Y a0
'emul;pufru _ kd tav;xm;azmfjyxm;onf/ ( emotional communication) cHpm;r_ay;ydhk
jcif; cHpm;r_ul;pufjcif;udk t"duxm; awG;ac:cJhonf// odk@jzpf&m tEkynmonf
tEkynm&Si. f cHpm;r_ukd tjcm;olrsm; y&dwo f wfvx l ck pH m;vm&atmif azmfjyjcif;tvkyf
jzpfonfqakd om '*kew f m&m. tawG;tac:ESihf wlnaD ecJo h nf//
tEkynm. t"dyg` ,u f kd zGiqhf &kd mY Tae&mrSmyJ &yfrxm;ao;// rjynhpf akH o;// xyf
jznfxh m;onfh tcsurf sm;udk azmfjyrS jynfph rkH mS jzpfonf// xd@k a=umifh tEkynmvuf&mjzpf
vmap&ef rnfo@kd tvSjc,frnfenf;qdo k nfh tcsuu f x kd yfrjH znhpf u G &f ayvdrrhf nf// '*kew f m
&mu tEkynm vuf&mw&yfjzpfvmatmifvyS atmifjc,forGr;f rH,&l onf// vlw@kd u
tvSuckd spw f wf/ pGrJ ufwufaom todu&Sx d m;cJah v&m tvSw&m; tvS"gwf qif,if
oDu;kH r_ tvS tya=umifh vlu xdt k Ekynmvuf&mudk ESp+f cKd uf wufrufomG ;onf[k qdo k nf/
um;vfrmufpu hf “vlwkd h onf tvSynmenf;emt& zefw;D qef;opf=uayonf”
[kqo kd nf// '*kew f m&mu “tEkynmqdo k nfum; tb,fykH tb,fenf;vSyatmif tEk

Luminary Magazine Volume2,No.11


52
tvif;tdrf
ynmr_uv kd nf; jyKvky=f uonfqakd om ynmaA'&yfyifwnf;”[k ol. pmayoabmw&m;
pmtky(f usr;f )wGif azmfjyxm;onf// xk@d jyif Tod@k azmfjyxm;onf//
“tvSty. oabmrSm ajyjypfwifw h ,fjcif;yifjzpfonf//rnfuo hJ @kd yef;csu D m;
wcsyfudk a+yjypfwifhw,f&_@pzG,f+zpfatmifa&;+c,frnf/ rnfuJhodk haw; *Dwwyk'fudk
a+y+ypf w if h w ,f om,mzG , f oD u sL;rnf / rnf u J h o d k h u Asmwyk ' f u d k a+y+ypf w if h
w,fatmifpyf[yfrnf ponfwkd u h m;tvSynmoabmw&m;+zpfonf?”5
yef;cs/D *Dw/ uAsm ponfwkd w h iG f a+y+ypfwif w h ,f rS&k rdS S tvSty&Srd nf/ tEky
nma+rmufrnf[q k okd nf? xdt k csurf mS a,bl,tusq;kH / ta+ccHtusq;kH +zpfonf? o@kd
aomf yef;cs/D *Dw/ uAsm/ &ky&f iS /f yef;yk/ vufrykS nmtvSzefw;D r_ ponfwkd w h ckcsi;f wGit f
vS+c,for_/ a+y+ypfwifw h ,fatmif zefw;D r_wiG f enf;emrSmwlrmS r[kw?f Oyrm uAsmwGif
pum;vH;k +zifo h uD ;kH &onf?pum;onf yef;cst D Ekynmudzk efw;D &mwGif toH;k +y&onfah q;
puf+zifrh wlyif? *DwwGif toHut kd oH;k +y &k onf?toHonf aq;pufr[kwaf y?
pmaytEkynmqdo k nfrmS ,if;uJo h kd th a=umif;t&mESiyhf o kH ¾efnn D w G rf (_ 0g)t
a=umif;t&mESiahf &;[ef tHusry_ if+zpfavonf?
ta=umif;t&mESiyhf o kH ¾efwkd o h nfwckpcD +JG cm;Ir&/ roD;+cm; ruif;uGmbJwnf
aeaomt&mrsm;+zpf+yD;v#ix f Ekd pS &f yf.nDnw G af +y+ypfpmG aygi;f pyfru _ +kd y +k cif;omv#if tEk
6
ynm+zpfayonf?
'*kewf m&m.tEkynmqdik &f mtawG;tac:rsm;xJrS tEkynm.t"dyg` ,zf iG q hf rkd _
udtk ESpcf sKyI f TuJo h kd q
h ,JG x
l w k Ef w k =f unfEh id_ of nf?wm&mr*~Zif;udk olu, kd wf ikd f pwifxw k f
a0cJoh nft h csed uf mvrSa&wGuv f #if ,cka&muf&adS eaom2008 ESpu f mvtxd ESpaf ygi;f
59 ESpt f wGi;f tEkynmqdik &f maqmif;yg;rsm;pGma&om;cJo h nf?tvSaA' oabmw&m;rsm;
pGmudak z:+ycJ+h yD;+zpfonf?
armifpdk;csdef
&nfn$ef;csufrsm;
arv 26/ 2008
1// '*kefwm&m pmayoabmw&m;/ pmaya0zefa&; pmayv_yf&Sm;r_ pm 131-132
2// ,if;pmtkyf pm 132
3// tm[m& trSwfpOf(86) 2008 {+yDvxkwf pm 27
4//'*kefwm&m pmayoabmw&m;/ pmaya0zefa&; pmayv_yf&Sm;r_ pm132-133
5// ,if;pmtkyf pm 435
6// ,if;pmtkyf pm 439

Volume2,No.11 Luminary Magazine


53
tvif;tdrf

(1)
{jyDv xJ a&mufuwnf;u ydawmuf&yd f ydawmufa&mifeJ yh ad wmufyef;awGukd
}uKd wifowd&rdaeygw,f//
ydawmufawGeJ@twl ydawmufawG}um;u ik0g awG&J@ tm;eJ@rmefeJ@
zl;yGifha0pnfae}uykHawGudkvJ jrifa,mifrdaeygw,f//ydawmufyef;vdk hajymvdkufwmeJ@
wmo}ueF ef J Eh pS u
f ;l csed uf kd ajy;jy;D jrifrw
d wf}uovd/k ydawmufyef;udk Armhyef; &k;d &myef;tjzpfvJ
jrifrd cHpm;rdaewwfavh&ydS gw,f// vSyar$;jrvSwhJ csppf &mhobm0tvSyef;wrsKd ;tjzpfxuf
&kd;&m,Ofaus;rSKawGeJ@yg qufE$,faewJh ArmhtrsdK;om;a&;oauFwyef;wcktjzpfeJ@yg
jrwfjrwfedk;edk; wefzdk;xm;rdae}uygw,f// ydawmufudk Armhyef;tjzpf ydawmufcspfol
Armedik if oH m;awGuomru edik if jH cm;om;wcsKd u h yg em;vnfvufcx H m;}uygw,f//
pmaytEkynme,frSmqdk&if - ewfosSifaemif/OD;}uifO wdk h&J hydawmufuae/
q&maZmf*sD / q&mwm&m/ q&mwifr;kd wdk &h J yh ad wmufawGtxd ar$;jr }udKifvef;aeqJ
jzpf & k H o mru/ed k i f i H j cm;om;wa,muf j zpf w J h ‘eD & l ' g’ &J @ yd a wmuf u vJ Arm
ydawmufyjJ zpfwt hJ jyif oif;oif;ys@yH s@H eJ v h yS xk&H D aeqJjzpfygw,f//

trNu;D rcifrmat; odk h


trSwwf &

0if;wifhxGef;

Luminary Magazine Volume2,No.11


5454
tvif;tdrf
ydawmufawGeJ t h wl ydawmufawGvykd J tkeH @J usi;f eJ@ tm;eJ@rmefe@J tpGr;f ukef
zl;yGifha0pnfjywwfwmuawmh ik0gawG ygyJ// ydawmufa&$0g eJ@ ik0g a&$&nfawG&J@
a&$0ga&miftvS[m wawmvk;H wawmifv;Hk wedik if v H ;Hk udo k mru wavmuvk;H udyk g
a&$a&mifjc,fay;ae}uovdyk gy/J / tyGiyhf iG &hf r,ft h csed f tpGr;f ukezf ;l yGijhf y&awmhr,ft h csed f
a&mufjyDq&kd if/ ydawmufa&m ik0g [m tm;eJ@rmefe@J yifv;Hk usw G af tmif a0a0qmqm
zl;yGiahf 0pnfjy}uavh&w dS hJ yef;awGjzpf&Hk ru/ olwkd &h J yh ifut kd a&mif a&$0ga&mifo*d F t D vif;eJ@
0if;yxdeaf 0oGm;atmif v$r;f jcKH jzef u h suyf pfeikd af vh&ydS gw,f// ydawmufuvJ a&$0ga&mif/
ikuvJ a&$0ga&mifygy/J / ydawmuf&J ah &$0ga&mifuvJ csppf &maumif;ovdk ik&@J a&$0ga&mifuvJ
csppf &maumif;ygw,f//
'gayrJyh ad wmufupkd mzG}hJ uolrsm;oavmufi0k gupkd mzG@J }uolawGuawmhenf;yg;
aeao;ovdk cHpm;&ygw,f// vrf;wavsSmufoif;edkifwJh yef;ydawmufrif;r[kwfayrJh/
a&$0ga&mifjzef@cif;jy}u&mrSm ik0gawG&@J tm;rmef[m yef;ydawmuf&J t h m;rmefxufawmh
r,kwrf avsmh renf;ryg;wm jrifwwfow l ikd ;f odygw,f//
ydawmufeJ@ik0g[m usaemfwdk@edkifiHrSm aEGrSmyGifhwJh aEGyGifhyef;yg// aEGxJrSm
wjcm;wjcm;aom yef;awGawmfawmfrsm;rsm; rzl;edik rf yGiehf ikd f tyGiu hf saJ e& qJor,rSmyJ/
udik ;f vk;H n$wf yifv;Hk usw G af tmif ZGeJ @J rmefe@J z;l jy a0jy yGijhf yvdu k ef ikd w f hJ tyGi&hf w J yhJ ef; aEGxu J yef;
wu,fyh ef;awGuawmh ydawmufe@J iak wG ygy/J /
‘ ydawmuf eJ@ ik aEGrmS vSKd ifw,f / carmufeJ h pk arrSm edik rf ,f ’ qdw k hJ 1990jynfh
aEGO;D wke;f u toHawGukd jyefvnf}um;a,mifaerd&if;/ 200* ckEpS f rsuaf rSmufaEGO;D twGuf
a}uG;a}umfoH awGukd em;pGiahf erdygw,f// 1990jynfEh pS f aEGO;D wke;f uawmh -
arvrSm ygwDpkH 'Drdkua&pD taxGaxGa&G;aumufyGJ}uD; usif;yawmhr,fvdk@
ppftpd;k &u ausnmxm;wJu h mv r[kwv f m;// rJawGurJG oGm;apzdk /h e0weJ@ ykvif;wl Al;qd@k
rqvwjzpfvJ wpnawGukd pD;csi;f xd;k jyD; wcJeuftedik , f el ikd zf @kd wjynfv;Hk ujynfoal wG
edkifiHa&;a&csdeftjynfheJ@ wmplae}ucsdefrSm ‘ydawmufeJ hik aEGrSmvSdKifw,f ’qdkwJh
q&m*sr;f (q&mwifr;kd )&J h uAsmeH@oif;oif;aqmify'k af }uG;a}umfo[ H m tcsed u f u kd uf av;
xGuaf y:vmedik cf w hJ ,fr[kwv f m;// 'DEpS f aEGO;D rSmawmh q&m*sr;f vJ r&Sad wmh//
1990jynfh aeGO;D wke;f uawmh ‘edik w f o hJ u l kd tm%mtyfvu kd rf mS aygh ’qdw k hJ ppftyk pf [ k m/
ppftyk pf yk yD D opPmr&Sd uwdrwnf wJt h jyif/ trsKd ;rsKd ;,kwrf m trsKd ;rsKd ;pkwyf hJ aomuf&u S rf &Sd
rsuEf mS ajymifwu kd jf yD; tm%mudk tyfz@kd aeaeomom olc;kd u vlv[ l pfjyD;‘aemufwcg

Volume2,No.11 Luminary Magazine


55
tvif;tdrf
vmjyefjyD AsKd ’h qdw k hJ npfenf;ya'omvrf;pOftwdik ;f / olwkd ph w d }f udKuf olwkd ah &;csio f vdk
a&;xm;wJh zGJ ph nf;tkycf sKyfyt Hk ajccHOya'qdw k m}uD;udk twif;a&mt"rRyg r[m;',m;vkyf
twnf j yK zd k h j ynf v k H ; usG w f q EN c H , l y G J } uD ; qd k w mud k 'D E S p f a EG O D ; xJ r S m yJ v uf a wG @
taumiftxnfaz:zdk t h qifoifjh yifqifxm;jy;D jyD jzpfygw,f// pum;us,u f s,f ajymvd@k &&kH
avmufu vGv J @kd bmrS wlww l efwefvyk rf ay;edik o f vdjk zpfaewJh ukvor*~ qdw k m}uD;eJ@/
Armjynf}uD; 'kuQawG AvayG jzpf&if; iwf}ujywf}uao}ua}u}uwmawGjzpfjyD;
romtdr}f u;D tjzpf umv}um}umjzpfaeav- romtdrrf mS zJ'ikd cf pH m;csi}f uwJ/h aps;aygayge@J
tdrwf ikd cf sw
G 0f ,fv}kd uwJu h ,
kd t hf usKd ;yJu, kd }f unfh ud, k u f sKd ;pD;yGm; trsKd ;om;tusKd ;pD;yGm;qdw k hJ
tdrfeD;yg;csif;twW}uD;olawG&J@ppftkyfpkzufu(vufawG@tm;jzifh)&yfwnf0ef;&Hay;
ae}urSKawGatmufrmS / etz &J@ jynfv;Hk usw G q f ENc, H yl }JG u;D qdwk mudk oydwaf rSmufypfv@kd vJ
r& taetxm;eJ@ usaemfwdk@ArmjynfolawGxyfrH &ifqdkifae&ygw,f// 1990jynfhESpf
aEGwek ;f u arvrSm usi;f yr,fqw kd hJ jynfv;Hk usw G yf gwpD 'Hk rD ukd a&pDtaxGaxGa&G;aumufy}JG u;D -
qdkwmeJ@}uKHawG@cJh& jyD;/ 'DESpf 200* ckESpfaEGOD;rsufarSmufumvrSmawmh - arvrSmyJ
usi;f yr,fvkd h npfenf;ya'omeJ@jyifqifxm;jyefavwJh jynfv;Hk usw G q f ENc, H yl qJG wkd m}u;D eJ@
ezl;awG@ 'l;awG@&ifqikd af e}u& jyefygw,f//

'Dvt kd csed f 'Dvkd or,}uD;rSm -


{jyv
D qef;uwnf;u ydawmufe@J iak wGta}umif; &ifvKdS if;ckecf ek ef @J pOf;pm;aerdcyhJ gw,f/
'Dvtkd csed rf mS yJ {jyvD qef;(7)&ufae@rmS yJ tarvlxak ':trm uG,v f eG o
f mG ;&wJo h wif;
a}ua}uuGu J JG }um;emqd@k eifch &hJ ygw,f//
tarvlxak ':trm &J@ &kyu f vmyfurkd ;D oj*dKF vfjyD; {&m0wDjrpfa&a}um jymar#mjyD;aemuf
r}umrDrmS yJ/ {jyDv (11)&ufae@nrSmyJ &ifeifph &mqk;H yg;oGm;& jyefol wOD; &Scd jhJ yefygw,f//
tarvlxak ':trmvdk wdik ;f odjynfod edik if w H ckv;Hk uodol r[kw&f ayrJ/h edik if eH @J jynfot l wGuf
xrf;&Gufedkifor# xrf;&GufoGm;cJhavol/ ppftm%m&Sifpepfudk b0wmwavsmufvkH;
aemufq;Hk ESv;Hk aoG;ckeo f tH xd tm;rmef&o dS r# wGe;f vSew f u
kd zf suf qef@usiw f u kd yf q
JG ifomG ;
cJah vol/ awmfveS jf ynfoal wGxu J awmfveS jf ynfot l ppfwa,mufjzpfcahJ vol/ wefz;kd &Sv d o
S /l
rSww f rf;wif*% k jf yK&r,fo h ql w kd muawmh/ aocsmcJyh gw,f//
tJ'o D l uawmh - usaemfw@kd &@J tr}uD;/ usaemfw@kd awG&@J tr}uD; ‘rcifrmat;’ yg
yJ//

Luminary Magazine Volume2,No.11


56
tvif;tdrf
(2)
tr}uD; rcifrmat;udk usaemf yxrqk;H pwifqpHk nf;cJ&h wJah e&muawmh/
emrnfausmt f if;pdeaf xmifA;l 0}u;D ab;u‘txl;w&m;&k;H ’ vd@k qw kd hJ txl;rw&m;&k;H }u;D xJrmS
yg // rqvwygwt D m%m&Sipf epfe@J rqvppftpd;k &udk qefu h sijf cm;em;cJ}h uwJu h saemfw@kd
edik if aH &;orm;woD}uD;udk axmifcsypfz@kd twGuf txl;w&m;qdw k mrSm &k;H wifw&m;pGq J kd
aewke;f / &k;H xkw&f ufw&ufrmS -
tr}uD;rcifrmat;eJ hpwifawG@qkHcJh& zl;wmjzpfygw,f// usaemfwdk@vdkyJ
w&m;cHwa,muftjzpf &kH;wifw&m;pGJqdkxm;jcif;cH&wJh/ tr}uD;&J@ cifyGef;onf
tud}k uD;udv k aS &$ udk w&m;&k;H xkwv f mawG@&if;u/ axmif0ifpmykrH eS f r&Sd / vmawG@r,fo h l
ykrH eS rf &Sw
d hJ usaemfu h vkd tJ r}uD;u wckww f & vmawG@jyD; axmif0ifpmygq,ftw d af v;
wtdwu f kd ay;oGm;cJ&h if;u pwifou d srG ;f cJ&h wm jzpfygw,f//
usaemf axmifu xGuv f mjyD;wJah emufyikd ;f rSmawmh/ tr}uD;rcifrmat;eJ@
tud}k u;D udv k aS &$ wd@k &@J ouFe;f useG ;f u tdru f av;[m ajcovk;H tdrw f ikd o
f rm;jzpfwhJ usaemf&h @J
r}umc%0ifxu G ef m;ae&m pm;tdraf omuftrd w f ck jzpfvmcJyh gw,f// tifrwefoabm
jynf0h vSwt hJ r}uD;[m usaemft h ay: tr&if;ozG,jf zpfc&hJ rHk u pmta}umif;ayta}umif;
edkifiHa&;ta}umif;ygrusef aqG;aEG;az: aqG;aEG;zufozG,fvJ jzpfcJhygw,f// tru
pmzwf0goemxko H o l mru pma&; uAsma&;zd@k txdvJ 0goem}u;D cJo h jl zpfwt hJ wGuf usaemfe@J
vJ awmfawmfukd avay;ajzmifch o hJ vd/k usaemft h ay:vJ awmfawmfukd apwemxm;cJw h mawG
&SdcJhygw,f// tr}uD;u Avmpmtkyf}uD;wtkyfeJ@ tjynfheD;yg; a&;om;xm;wJh ol@&J@
uAsmawGuv kd J usaemfu h kd ay;zwfwt hJ wGu/f [d;k vGecf w hJ EhJ pS af ygi;f rsm;pGmuwnf;u tr}u;D
&J@ &ifxu J vufreG rf qGuAsmawGukd usaemf rSwrf w S o f m;om;zwfc&hJ zl;ygw,f//
cGyaf 'gi;f cHpm;csuf jynfocl pH m;csuef @J ol [ h mol pyfqo kd zD @JG xm;cJw h hJ tr}uD;&J@
ESv;Hk om;xJu uAsmawGyg / tm;vk;H eD;yg;[m b,fpmapmifpme,fZif;awGxrJ mS rS raz: jycJzh ;l
ray;yd@k z;l ao;wJu h AsmawGyg // usaemfuvJ tJ'w D ek ;f u usaemfa&;jzpfcw hJ hJ uAsmav;awG
rSeo f r#uakd wmh tr}uD;udk ay;zwfcyhJ gw,f// tEkynmaiG@&nfz@JG wnfued ;f atmif;jyD;om;
jzpfwhJ tr}uD;&J@vuf&mav;awGwcsKd @ukd zswu f eJjrifvu kd &f zl;wJu h saemfuvJ tr}uD;udk
uAsmawG pmawGa&;&krH u pmapmifpme,fZif;awGuv kd J ay;}unfyh @kd }unfzh @kd wdu k wf eG ;f tm;
ay;}unfch zhJ ;l ygw,f/ tud}k u;D OD;ndK0if;&J Zh eD; a':pef; u rpef;yGi’hf / tud}k u;D udw k ifarmif0if;&J@
ZeD; r}uL u ‘cifvKdS if}uL’ qdw k hJ trsKd ;orD; uavmif&iS }f uD;awG jzpfae}ujyD; / tr}uD;eJ@vJ

Volume2,No.11 Luminary Magazine


57
tvif;tdrf
&if;ESD;cifrifcJh}ujyD;om;awG qdkawmh/ tr}uD;rcifrmat;udkvJ tJ'DvdkyJ a&;vuf&SdwJh
trsdK;orD;uavmif&SifwOD;tjzpf jzpfapcsifaecJhrdygw,f// tJ'Dvdk pma&;zdk@ usaemfu
wduk w f u kd wf eG ;f wGe;f ajymrdavwdik ;f tr}uD;uawmh cyfzzG aG v;jyKH;aeavh &Syd gw,f//
tr}uD;rcifrmat;[m pum;ajymwJt h cgvJ emrnfe@J vu kd af tmif avoHat;at;
av;eJ@ ajymavh&Sdygw,f//ykHyef;o¾mefuvJwu,fhudkat;at; aq;aq;eJ@ odrfodrf
arG@arG@aysmah ysmah ysmif;aysmif; &Sv d yS gw,f// 'gayrJh at;at;aq;aq;&Sd rSK &J ah emufrmS
wnfwnfjidrjf idr&f dS rSKawG wom;wnf;uyfygaejyD;/ odraf rG@aysmah ysmif;rSKawG&@J aemufrmS vJ
jywfom;rSK eJ@cikd rf mrSKawG av;av;eufeuf&adS ecJw h mudak wmh vlwikd ;f od}uvdrrhf ,f rxifyg/
rcifrmat;[m wuUodkvfausmif;olb0uwnf;u ausmif;om;or*~
wuovSKyf&mS ;rSKawGe@J twl&adS ecJjh yD;/ wuf}uGwhJ eDjrwJch yG af 'gi;f ausmif;olwOD;jzpfcw hJ m/
1960jynfEh pS w f 0duk f Auo/ wuo ausmif;om;acgi;f aqmifawGtm;vk;H vdv k u
kd awmh
od}ujyD;om;todtrSwfjyKcJh}ujyD;om; jzpfygvdrfhr,f// 1962 ckESpf Zlvdkif(7)&ufta&;
awmf y k H } uD ; ay:ayguf c geD ; qJ q J r S m yJ wuoausmif ; om;acgif ; aqmif w OD ; jzpf w J h
tudk}uD;udkvSa&$ eJ@ESpfOD;oabmwl vufrSwfa&;xdk;tdrfaxmifjyKcJhjyD;/ udkvSa&$
awmcdkoGm;&jyD;wJhaemufydkif;rSm rdef;rom;ayrJhudk,fh&yfwnfcsufudk,f cdkifcdkifrmrm
qkyu f ikd &f yfwnfc&hJ if;edik if aH &;pdw"f gwt f jynfph pftm%m&Sipf epfqef@usiaf &;awmfveS af &;
0d^mOftwde@J vufawG@aexdik v f KS yf&mS ;az: jycJyh gw,f//
1967ckEpS x f rJ mS vufeufcs opPmazguf bcufw@kd &@J vufcsuef @J rcifrmat; tzrf;cHc&hJ
ygw,f/ a':a': a': }unf}unf/ tr}u;D rcifwifh ( udv k w
S ifatmif &J@ZeD;)wd@k e@J twltr}u;D
rcifrmat;vJ/ emrnfq;kd eJ@ausm}f um;vSwhJ emrnfausmf a&}unftikd f nSO;f yef;ESyd pf ufa&;
pcef ; xJ r S m zrf ; qD ; xd e f ; od r f ; cH c J h & ygw,f / / rd e f ; rom;ayrJ h a&}unf t d k i f x J r S m
(5)ESpaf vmufawmif aecJ&h zl;ol jzpfygw,f//
1972 ckESpfavmufu pjyD;/ tudk}uD;udkvSa&$ eJ@ jyefvnftwlaexdkifcGifh
wausmjh yef&&Scd }hJ ujy;D wJah emuf ouFe;f useG ;f zufrmS }uufjcaH v;wnfjy;D toufarG;cJ}h uygw,f/
/ 1982 ckEpS rf mS tud}k uD;udv k aS &$vJ usaemfw@kd awGe@J twl tzrf;cH& axmifus&csed rf mS
tr}uD;[m om;ESpfa,muf ( qufedkif / qufcdkif )eJ@orD;av;wa,muf(aejcnf)udk
&iftkyfruGm xdef;odrf;apmifha&Smuf&if;u edkifiHa&;*k%foduQm&Sd&Sd eJ@acgif;armfhrysuf
&kef;uefvSKyf&Sm;aexdkifcJhygw,f// usaemfwdk@axmifusae&pOfwavsmufvkH;rSmvJ
tud}k u;D udv k aS &$qu D wqifh tr}u;D &J@aemufco H rdik ;f a}umif;awGukd ta}umif;tm;avsmpf mG

Luminary Magazine Volume2,No.11


58
tvif;tdrf
usaemf w d k @ awG }um;od a ecJ h & &if ; / &if ; ES D ; aecJ h & &mu usaemf u d k , f w d k i f axmif u
xGuv f medik cf whJ t
hJ cgrmS awmh/ tr}uD;&J@trd [ f m usaemf&h @J 0ifxu G cf ekd m;pm; aomuf&m
td r f w td r f j zpf v mcJ h & &k H r u tcsd e f w d k u mvwck t wG i f ; rS m tr}uD ; eJ @ usaemf [ m
armifESr&if;jcmozG,fjzpfvmcJh&ygw,f// ouFef;usGef;xJrSm usaemf 0ifcsifovdk0if
xGufcsifovdk xGuf/ usaemfhtwGufwHcg;r&Sd'g;r&SdwJhtdrf okH;tdrf&Sd&mrSm/ usaemfhtuFsD
t0wftpm;xkyyf g xm;&m udZk ifvif;&J@ tdref @J Adv k "f rR}uD;tdrjf yD;&if/ tr}uD;rcifrmat;
&J@trd [ f mvJ xdyq f ;Hk ae&mu ygcyhJ gw,f// &Spaf v;vk;H ta&;awmfyu Hk mv}u;D twGi;f rSmawmh
tudk}uD;udkvSa&$eJ@ twGJrsm;&if;/ tr}uD;wdk@tdrfrSmyJ tdyfjzpfcJhwmawGvJ awmfawmf
rsm;ygw,f// ta&;awmfykHumv}uD;twGif; neufoefaumiftxd edkifiHa&;udpPawG
ta}umif; edik if aH &;vSKy&f mS ;rSKawGta}umif; av;av;eufeufajym}uqd}k utjrifzvS,}f u&m
pum;0dik ;f awGxrJ mS tr}uD;vJ wufwuf}uG}uGyg0ifcyhJ gw,f//
wu,fu 1960ckESpfw0dkuf ausmif;om;or*~/ wuo/ Auo vSKyf&Sm;rSK
awGxaJ &mufrS tr}uD;[m edik if aH &;eJ@xx J 0J if0ifxad wG@yg0ifc&hJ w,fqakd yrJ/h edik if aH &;eJ@ odyf
pdr;f vSorl sKd ;awmh r[kwyf g// tr}uD;&J@taz[m ocifbaomif;yg// wd@k Armtpnf;t&k;H udk
pwifwnfaxmifoo l cifbaomif;eJ@emrnfwjl zpfaewJt h wGuf awmifio l cifbaomif;/
oHawmifocifbaomif;vd@k uGu J jJG ym;jym;jzpfatmif cGjJ yD;ac: }uygw,f//zqyvacwfu
ppf w yf } ud K uf t rwf a vmif ; eJ @ ,S O f j yD ; ocif b aomif ; vJ trwf a vmif ; tjzpf
0ifta&G;cHczhJ ;l w,f qdyk gw,f// ppfwyf}udKufxuf ocifbaomif;u rJawG yd&k aewke;f rSm
ra}ueyfeikd w f phJ pfwyfu rJ&rHk ydwcf ifrmS yJ rJ&aHk wGay: aoewfawG vufeuf}u;D awGe@J ausmyf pf
jyD;0ifvm&if; ocifbaomif;&J@rJykH;xJu rJawGudk caygif;acsmif;xJ ar#mypfvdkufwm
cHc&hJ zl;w,fv@kd }um;rdz;l ovdv k kd &Syd gw,f//
tarhzufuvm;/ tazhzufuvm;/ ESpzf ufpvk;H zufuyJvm;-qdw k m aumif;aumif;
ruGjJ ym;awmhayrJ/h tr}u;D [m ytd0k ahf oG;ygow l a,mufqw kd mudv k J usaemfrw S rf ad eygw,f/
/ tr}uD;u ac:oGm;cJzh ;l wJt h wGu/f tr}uD;&J@ tareJ@taza&m nDrawGyg aexdik &f mtdru f kd
vJ usaemfo;Hk av;}urd rf u a&mufczhJ ;l ygw,f// tr}u;D wd@k ae&m }uufjct H rd ef @J usaemft h 0wf
tpm;awG y g xm;&m ud k Z if v if ; (,ck - xd k i f ; ed k i f i H - bef a umuf ) &J @ td r f t }um;
vrf;w0ufavmufrmS &Syd gw,f// tr}uD;u vd&k r,f& 0ifv@kd xu G vf @kd &atmif usaemfu h kd
tpDtpOf&dS &St d ar#mt f jrif}uD;}uD;eJ@ ac:oGm;jyD; jyoxm;wmjzpfygw,f//
tr}uD;eJ@ tud}k uD;udv k aS &$[m wuUov kd af usmif;om;b0uwnf;u wuo/

Volume2,No.11 Luminary Magazine


59
tvif;tdrf
AuovSKyf&mS ;rSKawGtwGi;f rSm vufwn JG nD D cswD ufvmcJ}h u&mu b0c&D;az:awGtjzpf
ul;ajymif;vmcJh}uolawGjzpf&kHru/ tudk}uD;r}umc% udk;um;avh&SdwJh tawG;ac:wl/
&yfwnfcsuw f /l b0wl-pwJh pwJh ‘wlav;wl’eJ@vJ udu k n f cD }hJ uwJh taz:rGeaf wGvkd v h J
pHerlemxljy;D ajymr,fqkd ajymedik af yrJ/h usaemft h jrifrmS tr}u;D rcifrmat;eJ@tud}k u;D udv k aS &$
t}um;/ tifrwefukd rwlwmawGvJ &Sad ew,fv@kd ajymvdu k cf siyf gw,f// tJ'gawGuawmh -
tudk}uD;&J@toGifo¾mefu vSKyf&Sm;wuf}uGaeoavmuf/ tr}uD;&J@ ykHo¾mefu
at;at;aq;aq;eJ@ jidrjf idro f ufouf &Syd gw,f// tud}k uD;u pum;udk &$e;f &$e;f a0atmif
tmoGufv#moGuf ajymwwfqdkwwfoavmuf tr}uD;uawmh at;at;nifom
ajymwwfqw kd wfygw,f/ tud}k u;D u &SL;&SL;&Sm;&Sm;edik o f avmuf tr}u;D u wnfwnfjird jf ird f
&Sv
d yS gw,f// ‘ga}umifh usaemfuawmh tr}u;D eJ@tud}k u;D wd@k twGu J akd wmh ‘qefu h sizf ufw@kd &@J
aygi;f pnf;rSK’ ozG,f jrifrad ewJt h cgawGvJ &Scd zhJ ;l ygw,f// bmyJjzpfjzpf toGio f ¾mefxuf
tESpo f m&oabmt&uawmh/ vdu k zf ufnw D hJ awmfveS af &;ZeD;armifEv HS @kd yJ uifyeG ;f wyf&rSm
jzpfygw,f// ppftm%m&Sifpepfudk qef@usif&mrSm/ wdk;wufwJhtjrift,ltqawGudk
qkyu f ikd jf y;D vlxzk ufu tpOfwpdu k &f yfwnfvKS y&f mS ;&mrSm bufnv D KS y&f mS ;edik cf w hJ hJ wu,fZh eD;
armifESHtwGJwwGJvdk@yJ ajym&rSmyg// udkvSa&$ u tr}uD;rcifrmat;udk &Hzef&Hcg
ac:wwfavh&w dS muawmh/ usaemfeh m;xJ r}umc%vdv k kd }um;rdaewwfwmuawmh ‘ nH
-’ qdw k mygy/J bmvdk ‘h nH’vd@k ac:ovJqw kd mawmh usaemfvJ wcgrS pyfprk }unfch zhJ ;l wJt h wGuf
&Sif;&Sif;vif;vif;rod& yg// rcifrmat;u ytdk0fhaoG; ygvdk@ ytdk0fhpum;yJ jzpfrvm;/
olw@kd EpS Of ;D csi;f yJ odr,fh ESpOf ;D csi;f qdik &f m pum;yJjzpfrvm; rodyg//
(3)
tr}uD;rcifrmat;wa,muf qk;H &SmjyD vd@k usaemf odvu kd &f wJah e@[m {jyDv
(12)&ufae@ o}uFet f usae@}uD;yg // &efuek u f ae rdwaf qGwa,mufqu D ae 0ifvmwJh
zke;f owif;yg// tJ'aD e@ ae@vnfavmufrmS yJ t*Fvefa&mufaewJh udck eG q f ikd ;f uvJ usaemfu h kd
vSr;f jy;D pudu k ef @J ajymvmjyefygw,f/t;D ar;vfuzkd iG }hf unfv h u kd af wmhvrJ ;kd }uKd ;udo k ef;xGÉG +f u;D u
'Dowif;udk usaemfq h D ta}umif;}um;xm;jyefwm zwf&&if; qd@k q@kd eifeh ifh cHpm;vdu k &f ygw,f/
/ psmyeoGm;yd@k oal wGxu J usaemf&h @J &JabmfwOD;u (12)&ufae@rmS yJ zke;f quf ajymqdv k m
csut f &/ (11)&ufae@nurS qk;H wmjzpfayrJ/h psmyeudk uae ah e@vnfyikd ;f rSmyJ csvu kd jf yD
jzpfwt hJ a}umif;/ &ufvnfuv kd J o}uFet f wufae@ ESpq f ef;w&ufae@awGe@J rwd;k &atmif
(15)&ufae@rmS yJ vkyrf mS jzpfa}umif; xyfqif}h um;od&jyef&if;/ tr}u;D &J@ at;aq;jird o f ufwhJ
rsuEf mS udk tm&kx H rJ mS az: }unfah erdygw,f//
Luminary Magazine Volume2,No.11
60
tvif;tdrf
tr}uD;rcifrmat;eJ@ywfoufjyD; rarheikd pf &m owd&p&mawGuawmh trsm;}uD;yg
yJ// 'DawGxJurS usaemfh wOD;csif;qdkif&m t&/r}umc% jyefjyefowd&rdaewwfwJh
tjzpftysufuawmh/ usaemf &efukefuae aemufqkH;xGufcGg vm&cgeD; b,fawmhrS
rarhedkifp&mtjzpftysufygyJ// tJ'Dwkef;u usaemfwdk@ &JabmfawGawmfawmfrsm;rsm;udk
e0wppftpdk;&u ae&mtESH@ pwifvdkufvHzrf;qD;aejyD jzpfygw,f// [dkwa,muf
onfwa,muf ae&mtESH@u &JabmfawG tzrf;cHae&wmawGudkvJ usaemfudk,fwdkif
}uKHawG@ojd rifae& jyD jzpfygw,f//
usaemfu usaemfhae&yfvdyfpmtjzpf udkZifvif;wdk@tdrfrSm w&m;0ifpm&if;
jyxm;ayrJ/h [dt k yd of nftyd -f tdycf siw f ahJ e&mtdyf vkyaf ewJt h csed jf zpfygw,f// wjznf;jznf;eJ@
tajctaeu &efuek u f ae e,fzufqif;jyD; ,m,DyjJ zpfjzpf a&Smifwrd ;f aezd@k vdt k yfvmjyD
jzpfygw,f//e,fzufudk qif;r,fqdk&if rSwfykHwifu ,lroGm;vdk@rjzpfawmhyg// usaemfh
rSwyf w Hk ifu udZk ifvif;wd@k trd rf mS yJ odr;f qnf;xm;cJw h t hJ wGub f myJjzpfjzpf rSwyf w
Hk ifukd
udk,fwdkifoGm;,l&r,fhtajctaejzpfvmygw,f// usaemfu usaemfhrSwfykHwifudk
usaemfhyifeDwdkufykHtuôsav;xJ aoaocsmcsmxnfhjyD; odrf;xm;cJhwmjzpfygw,f//
'Drw S yf w Hk ifukd wenf;enf;eJ@awmh ud, k w f ikd o
f mG ;,lrS jzpfr,fv@kd pOf;pm;jyD;nae arSmif&D
ysKd ;ptcsed af vmufrmS jrdK@xu J ae ouFe;f useG ;f zuf 0ifvmcJyh gw,f//
‘ igh udv k J &efou l awmh vdu k zf rf;zd@k }udK;pm;aumif;}udK;pm;aeavmufw,f/ igu
td;k r&Sd tdrrf &Sd [dt k yd of nftyd f tdycf si&f m vSnahf jymif;tdyaf evd@k om zrf;rrdao;yJ jzpfaewm
jzpf e d k i f w ,f / bmyJ j zpf j zpf owd } uD ; }uD ; xm;rS jzpf r ,f ’ qd k w J h t awG ; eJ @ tr}uD ;
rcifrmat;&J@trd u f v kd J r0if/ udZk ifvif;&J@trd u f vkd J wef;r0ifao;yJ/tr}uD;&J@ tajrmft
jrif}uD;}uD;eJ@ ac:oGm; jyoxm;vdk@ odxm;jyD;om;jzpfwJh tr}uD;&J@rdbawGtdrfzuf
vSn0hf ifvu kd yf gw,f// rsurf eS ;f wef;rdxm;jyD;om;qdak wmh tr}uD;&J@ nDrwa,mufuvJ/
vrf;}uKHv@kd 0ifvmvnfwmaerSmqdw k rhJ w S ,
f el m;vnfrKS rsKd ;eJ@ az:az:a&Ga&G}udKqdyk gw,f//
a&aEG;}urf;csay;wm b,fuaevSnfhvmovJ ar;wmrsdK;awG vkyfjyD; {nfh0wfysLiSg
{nfch &H mS ygw,f// usaemfu tvdu k o f ifah jymqdak e&if;u onfx h uf enf;enf;rd;k csKyfatmif
onfae&muae c%xdik af pmif&h if; ud, k t hf }uHe@J u, kd f csed q
f wGucf suaf erdygw,f// tJ'v D kd
udk,fht}uHeJ@udk,fxdkifapmifhaewkef;rSmyJ uHrsm;aumif;csifawmh tr}uD;rcifrmat;u
orD;udkvufqGJjyD;/ rdbawGtdrfc%0ifvmwmeJ@ }uH}uHzefzef qkH&ygavawmhw,f//
usaemfu h jkd rifawmh tru jyK;H jy;D / ol@nrD eJ@o@l orD; twGi;f zufqaD &mufaewke;f tajctaeudk

Volume2,No.11 Luminary Magazine


61
tvif;tdrf
ar;ygw,f// usaemfu ‘tra& - tajctaeuawmh &efuek u f ae ,m,DyjJ zpfjzpf cGgawmhrS
jzpfrmS / rd;k jrifw h @kd vJ ygomG ;bD/ usaemfv h J vdu k af erSmaocsmw,f// vlu [dt k yd o
f nftyd f
av#mufomG ;aewmrd@k b,fvu kd qf &JG rSe;f rodv@kd vGwaf ewmvJ jzpfeikd w f ,f// cufwmu
usaemfrh w S yf w Hk ifu udZk ifvif;wd@k trd u f usaemfyh ifew D ukd yf t
Hk uôstw d af v;xJ odr;f xm;cJw h m
jzpfaew,f// tJ'goGm;,lrvdk h/ eJeJonfhxuf arSmifatmifapmifh&if; trrdbawGtdrf
c%0ifcakd erdwm/ usaemfw h &m;0ifvyd pf mu udZk ifvif;tdrjf zpfaeawmh [dak umifawG rdik af wG
usaemfv h ckd siv f @kd csxm;wmrsm;&Sad e&if vGaJ tmif/ zswu f eJ vSn0hf ifrvd@k tcsed af pmifah ewmyJ’
vd@k cyfw;kd wd;k &Si;f jyvdu k yf gw,f// trrcifrmat;u wyfxm;wJrh suEf mS ay:u rsurf eS u f kd
qwfueJwcsuf yifw h ifvu kd &f if; h h h
‘[m - 'Dvv kd yk f / ud, k w f ikd f roGm;eJ@/ troGm;r,f/ udak X;atmif (udZk ifvif;)
wdk@tdrfudkvJ trodaewmyJ/ tru rdef;rom;qdkawmh udpPwckckeJ@oGm;ovdk oGm;jyD;
tJ'w D u kd yf t Hk w d x f u J rSwyf w Hk ifukd &atmif ,lay;r,f/ 'DuyJ apmifh - -’ qdjk yD; tdrx f u J
orD;i,fav;udk vSrf;ac:vdkufjyD; usaemfhtwGuf truawmh wnfwnfjidrfjidrfeJ@yJ
xGuo f mG ;ygavawmhw,f// usaemfrh mS aus;Zl;vJwif tm;wket hf m;emvJjzpfrad e&if;/ tr&J@
usaemft h ay:ulnv D pkd wd ef @J &aJ bmf&b J ufawGtay: oHa,mZOfpw d uf kd av;av;eufeufcH
pm;vdu k &f ygw,f//
tdrx f rJ mS rD;zGix hf m;jyDjzpfwt hJ wGuf tarSmif&yd af wG usae&m tjyifzufqD xGux f ikd &f if;
trwd@k jyeftvmudk apmifv h ifah erdwek ;f /q,fih g;rdepfavmuft}umrSmyJ tarSmifxu J ae
ajy;vmaewJ h ajcoH w zk w f z k w f e J @ twl arm}uD ; yef ; }uD ; a&muf c svmwmuawmh /
orD;i,fav;yg yJ//
“ OD; - - a&mh a&mh/ tarhukd apmifrh aeeJ@awmh/ jrefjrefom vpfawmh - wJ/h
tdraf &S@em;rSm [dak umifawG &Sw d ,f-wJ/h rae@nuyJ OD; —udzk rf;zd@k tJ'u D vkd J vmoGm;jyD;jyD
-wJ/h / tck tarhukd rouFm&if ppfcsipf pfaerSmrd@k / orD;udak wmh uav;rd@k t&ifvw $ vf u kd jf yD;/
taru [dzk uf 'DzufawGqD vSnyhf wf auG@0u kd f av#mufjy;D rS vmcJrh mS -wJh “ tarmwaum
ajym&if; vufxu J 0Suu f ikd v f mcJw h hJ pmtdwaf v;udk twif;xd;k ay;ygw,f// pmtdwx f rJ mS u
usaemf&h @J rSwyf w Hk ifta[mif;av;//
‘at;- 'gjzif-h OD;- oGm;awmhr,faemf ’vd@k cyfw;kd wd;k av;jyefajymrd&if;/ usaemfvJ
tr}uD;udkawmif ESKwfrqufedkifawmhyJ csmueJaeatmif cyfokwfokwf xGufvm
cJ&h ygawmhw,f// tarSmifpawGxu J ae xd;k cGJ av#mufvrS ;f vmcJ&h wJh ajcvSr;f awGuawmh

Luminary Magazine Volume2,No.11


62
tvif;tdrf
tJ'DtcsdefupjyD;ae&mtESH@ umvawmfawmf}umatmiftxdygyJ// tr}uD;ta}umif;
ta}umif;tm;avsmpf mG owd&rdavwdik ;f tJ't D jzpftysuu f av;uawmh/ usaemfb h 0rSm
b,fawmhrS rarhp&mtjzpf xdyq f ;Hk uae ay:ay:vmwwfcyhJ gw,f//
tJ'DaemufrSm usaemfh&J@ jynfwGif;0&rf;ajy;umvawGxJrSm uHtm;avsmfpGm
tr}uD;eJ@usaemf okH;cgwdwd jyefqkHcGifh&cJhao;wm[mvJ trSwf&p&mawGtjynfheJ@ygyJ
tr&,f// tJ'w D ek ;f u tud}k uD;udv k aS &$ udk ppftpd;k &u rE aW v;axmifukd ajymif;a&$ @y@kd
vdu k w f t hJ wGu/f tr}uD;u rE aW v;txd wufvmjyD; axmif0ifpm vmvmawG@&&if;u/
rE aW v;udk 0&rf;ajy;tjzpf a&mufaewJu h saemfe@J yg v#Kd @0u S f awG@qcHk &hJ wm jzpfygw,f//
edik if aH &;pdw"f gwx f ufoefveG ;f vSwhJ tr}uD;u usaemfe@J v#Kd @0u S af wG@qjHk yD;/ usaemfq h u D ae
&ef u k e f u d k jzef @ &r,f h ta&;}uD ; ed k i f i H a &;pm&G u f p mwef ; rS e f o r# awG @ wd k i f ; vd k v d k
awmif;qdkwwfygw,f// tudk}uD;udk,fwdkifuvJ axmifxJ0ifae&csdef/ orD;av;uvJ
uav;av;yJ jzpfaeao;wJt h csed rf mS usaemfu trudk 'Dvkd edik if aH &;udpaP wGe@J jidomG ;rSm
tE &W m,fwpkw H &mjzpfomG ;rSmudk awG;ylrjd yD;/ ta&;}uD;wJh pm&Gupf mwrf;awGukd ray;vdyk g/
/ ,lvJ ,lroGm;apcsiyf g//
'gayrJh vlyEHk @JG oavmuf pdw"f gwu f cdik rf mjywfom;vGe;f vSw/hJ ESv;Hk om;xJrmS
ppftm%m&Sipf epfqef@usiaf &;pdw"f gwf tv#w H ji;D ji;D awmufaewJh tr[m ol@&@J x;Hk pHtwdik ;f
aoG;at;at;eJ@yJ zGzaG v;jyKH;ae&if; ‘udprP &Sd ygb;l / tr b,fvo kd ,fomG ;&r,fqw kd m
odygw,f/ay;p&m&Sw d mom ay;prf;yg // trjzpfatmif o,fr,f’ qdjk yD; owW&d &dS dS &J&&J if&h ifh
vkyaf qmifomG ;cJw h mawGvJ av;pm;p&maumif;avmufatmifukd &Scd yhJ gw,f//
wcgawmh rE aW v;u &Jabmf}uD;wOD;u tr}uD;rcifrmat;wd@k om;trd eJ@usaemfu h kd
ol@&J @um;av;eJ@twl tr&yl&awmiforeftif;apmif;u OD;ydew f wH m;udk vdu k yf @kd wthJ wGuf
c&D;twl oGm;&zl;wmudkvJ trSwf&rdaeygw,f// uav;yDyD aejcnf}uD;uawmh
awmiforefO;D ydew f w H m;ay:rSm &SK cif; &SKuGuo f pfawGukd }unf&h if; awmfawmfav;udk
aysmfaeygw,f// tr}uD;eJ@usaemfwdk@uawmh/ r}umrDvmawmhr,fh 1990jynfhESpfarv
a&G;aumufyGJrSm udk,fhzufu rJawGuGJroGm;yJ rqvwjzpfvJ wpnudk pD;csif;xdk;jyD;
tedkif&edkifa&;awGtay: av;av;eufeufaqG;aEG;aecJh}uygw,f// tJ'Dwkef;uvJ
wdu k w f ukd q f ikd q f ikd tf ckvrkd sKd ; umv}uD;ygy/J /
aemufxyftrSw&f p&mwckuawmh 1990jynfh &Spaf v;vk;H (2)ESpaf jrmufrmS rE aW v;u
&JabmfwcsKd @u usaemf&h @J ‘1350jynft h a&;awmfy’Hk qdw k hJ uAsm&Sn}f uD;udk &Spaf v;

Volume2,No.11 Luminary Magazine


63
tvif;tdrf
vk;H trSww f & pmtkyt f jzpf tkyaf & &meJ@csD jyD;/ v#Kd @0u S &f u
dk Ef ydS x
f wk af 0jzef@cscd }hJ uygw,f//
usaemf&h @J rl&if;vufa&;pmrl}uD;u rdwLW yGm;xm;wm (2)apmifyJ &Syd gw,f// ‘gawmif &Jabmf
wdarG;ukq&m0efwOD;u &Spfav;vkH;ta&;awmfykH}uD;tjyD;rSmyJ usaemfhuAsmpmrl}uD;udk
zwf&SKcGifh&oGm;jyD;wJhaemuf/ olu rdwWL yGm;xm;apcsifw,f/ usaemful;ay;r,f qdkjyD;/
olu, kd w f ikd f ol@vufa&;eJ@ wapmifu;l a&;ay;xm;wJt h wGuf ESpaf pmif&adS e&wm jzpfygw,f/
/ pmrsuf E S m (80)avmuf & S d w J h uAsm&S n f } uD ; yg// &S p f a v;vk H ; ta&;awmf y k H } uD ; ud k
rwfv(13)&ufae@uae-pufwifbm(18)&ufae@txd tao;pdwfzGJ@qdk oDukH;a&;om;
xm;rdwhJ vk;H csi;f armfueG ;f uAsm&Sn}f uD;jzpfygw,f// wapmifukd tr}uD;qD tyfEx HS m;cJjh yD;/
wapmifudkawmh tjcm;wae&mrSm tyfESHxm;cJhygw,f// tJ'gudk rE Wav;tjrJpdrf;u
udkwifaX;(axmifESpf&Snf us cHcJh&jyD;aemuf-tck uG,fvGefoGm;&Sm)u &efukefu
usaemftyfxm;cJw h hJ vlwOD;qDtxd rjzpfjzpfatmifomG ;a&muf awmif;,lvmcJjh yD;aemuf
rE aW v;rSm olyJ uruxvkyjf yD; &ku d Ef ydS yf gw,f// rE aW v;u ole@J twGJ txufAuou
ausmif;om;acgif;aqmifav;awGeJ@twlwGJjyD; &Spfav;vkH;ESpfESpfajrmuftjzpftJ'DuAsm
pmtkyu f kd jzef@cscd yhJ gw,f// rE aW v;u yef;csq D &m}uD;wOD;u rsuEf mS zk;H aumufa}umif;udk
cyf}urf;}urf;qGJay;cJhjyD;/ usaemfhuavmifemrnfudkawmif rwyfawmhyJ/ ‘1350jynfh
ta&;awmfykH’qdkwJh emrnfeJ@yJ xkwfa0jzef@csd vdkuf}uygw,f// pmtkyfqdkufuvJ
qdkuf&Snf}uD;jzpfygw,f// ‘gayrJh xl;xl;jcm;jcm; tHH}op&mwdkufqdkifcJhwmuawmh/
tJ'u D Asm&Sn}f u;D udyk J &efuek zf ufuvJ &Spaf v;vk;H txdr;f trSwt f jzpfe@J wjyKd ief ufwnf;vdv k kd
pmtkyt f jzpfe@J xGuaf y:vmcJyh gw,f// &efuek u f xkwaf 0wJh pmtkyrf rl mS awmhuavmif
emrnfvJ ygvmcJhygw,f// usaemfh&J@ v#dK@0SufuavmifemrnfwckjzpfwJh ‘rsdK;aZ’ qdkwJh
uavmifemrnfe@J yg //
&Spfav;vkH;ta&;awmfykH}uD; ajrwkef[nf;atmif aygufuGJay:xGef;aeqJ
umv}uD;xJwkef;u udkatmifa0; (tck-tar&duefa&muf)wdk@OD;pD;jyD; vufurf;
pmapmifav;vdk &Gufacguf uAsmpmapmifav;wapmif vkyfcJh}uzl;ygw,f// ‘'Drdkua&pD
wdkufyGJ0ifuAsmrsm;’qdkwJhacgif;pOfeJ@vdk@yJ rSwfxifaerdygw,f// tJ'D &GufacgufuAsm
pmapmifav;xJrmS tmtdik w f uD ausmif;olwOD;&J@uAsm ygovd/k q&marmifaomfu&J@
uAsmav;vJ ygw,fv@kd pdwx f rJ mS a&;aw;aw;rSwrf ad eygw,f// uAsmq&m ‘jzdK;xde’f u
vmjyD; awmif;wJt h wGuu f saemfuvJ ‘rsKd ;aZ’qdw k hJ uavmif0u S ef @J usaemfu
h Asmav;udk
ay;vdkufcJhwJhtwGuf/ tJ'DwdkufyGJ0ifuAsmpmapmifav;xJrSmusaemfhuAsmav;vJ

Luminary Magazine Volume2,No.11


64
tvif;tdrf
yg0ifaecJhygw,f// tJ'gudk tr}uD;rcifrmat;u aumif;aumif;od&Sd rSwfrdaecJhjyD;/
tr}uD ; eJ @ quf q H a &;&S d w J h / tr}uD ; eJ @ eD ; pyf w J h / &ef u k e f u ausmif ; om;or*~ u
ausmif;om;av;awGwcsKd @u &Spaf v;vk;H ESpEf pS af jrmufpmtkypf mwrf;xkwaf 0jzef@csrd KS awG
vk y f c sif v mwJ h t cg/ tr}uD ; qD tyf E S H x m;cJ h z l ; wJ h usaemf h & J @ ‘1350jynf h ta&;
awmfykH’uAsm&Snfpmrl}uD;udk xkwfay;vdkufjyD; usaemfh&J@ v#dK@0Sufuavmifemrnf
‘rsKd ;aZ’qdw k mudyk g wyfay;vdu k yf Hk &ygw,f//'gah }umifh &efuek x f w k f uAsmpmtkyrf mS uawmh
uavmifemrnfyg ygaejyD;/ rE aW v;xkwu f awmh uavmifemrnfwyfxm;jcif; r&Scd yhJ g//
uAsmuawmh twlwyl J jzpfayrJ/h &efuek x f wk uf rE aW v;xkwv f kd qdu k &f nS f r[kwyf g // 'g[m
tr}uD;&J@ csed cf sed q f qpOf;pm;rSek @J twl usaemfu h ,kd pf m; vkyaf qmifomG ;csuw f ck jzpfygw,f/
/ bmyJajymajym usaemft h wGuaf wmh trSw&f p&mwcktjzpf trSw&f ae&ygawmhw,f//
aemufyikd ;f rSmawmh usaemfvJ rE aW v;rSmudk qufvufaevd@k r&awmhavmufatmif
tjzpfoepfrsKd ;pkeH @J }uKaH wG@&ifqikd cf &hJ jy;D wJah emuf e,fpyfrsO;f udk ausmv f eG vf mcJ&h ovd/k treJ@vJ
wcgru S kd jyefvnfqaHk wG@eikd cf iG hf r&&awmhygb;l // 'gayrJh tr&J o h wif;awG
udak wmh usaemf tjrJvv kd kd em;pGiahf ecJrh yd gw,f//
1993 ckEpS u f ek cf ge;D rSmawmh usaemf&h ifxJ xdwu f eJjzpfomG ;apcJw h /hJ treJ@ywfoufwhJ
owif;wck }um;vdu k &f jyefygw,f//tJ'guawmh tr}u;D rcifrmat;wa,muf edik if aH &;rSKeJ@
tzrf;cHvdkuf&jyefjyD qdkwJhowif;ygyJ// tr}uD;[m b,ftajctaeatmufrSmyJjzpfjzpf
ed k i f i H a &;pd w f " gwf t jynf h / awmf v S e f a &;pd w f " gwf t jynf h e J @ ed k i f i H a &;vk y f i ef ; awG u d k
wwfedkifoavmuf tqufrjywfvkyfaerSmyJ jzpfw,fqdkwmudkawmh usaemfudk,fwdkif
od&Sdem;vnfxm;jyD;jzpfayrJh/ vifa,mufusm;jzpfol tudk}uD;udk,fwdkif axmifxJu
xGuv f medik jf cif;r&Sad o;wJt h csed rf mS tr}uD;ud, k w f ikd f axmifx0J if& jyefwmtay:rSmawmh/
awmfawmfukd pdwx f xd cd u kd cf ukd f cHpm;vdu k &f ygw,f// tr}uD;uawmh ol&aJ umif;pdw"f gwf
tjynfheJ@yJ &ifaumhrysuf axmifxJ 0ifjyoGm;cJhygw,f// tJ'Dvdk 'kwd,t}udrfajrmuf
tr}uD;rcifrmat; axmifx0J ifc&hJ wJah e@[m/ 1993 ckEpS /f 'DZifbm (24)&ufae@//
tr}uD;axmifx0J ifc&hJ wJt h a}umif;uawmh/ tr}uD;b0wm wavsmufv;Hk
tr}u;D ud, k w f ikd yf g0ifvKS yf&mS ;cJ&h mvJjzpf/tr}u;D ud, k w f ikd &f @J oHa,mZOft}u;D qk;H vJ jzpfcw hJ /hJ
Auo - Auo - Auo qdw k meJ@ qufE, G yf wfoufaerSK a}umifyh J jzpfygw,f//rsKd ;qufopf
AuoawG e J @ txd quf E G , f y wf o uf a ewJ h trS K eJ @ tzrf ; cH c J h & wm jzpf y gw,f / /
wqufwnf;rSmyJ ajym&r,fq&kd if- e0wppftpd;k & &J@ ,kw, f w k rf mrm pwifjyKvkyv f mcJwh /hJ

Volume2,No.11 Luminary Magazine


65
tvif;tdrf
t&Surf &Sd twkta,miftrsKd ;om;nDvmcH}uD;tay: jywfjywfom;om;qef@usiaf z:xkwf
zG i f h c s cJ h } urS K eJ @ vJ wd k u f & k d u f ywf o uf a eygw,f / / e0wppf t pd k ; &u t&S u f r &S d
rsuEf mS ajymifwu kd jf yD;/ tedik &f wJh tJet f ,fv'f u D kd tm%mv$aJ jymif;ay;tyf&r,ft h pm;/
rw&m;ojzifh ,kw, f w k rf mrm npfenf;ya'omeJ@ pwifusi;f yjyKvkyv f mcJw h hJ trsKd ;om;nD
vmcH qdw k m}uD;ud/k tJ't D rsKd ;om;nDvmcH qdw k meJ@ywfoufjyD;/ tJ'w D ek ;f u ‘Auo’u
uef@uu G af usnmcsuf wapmif xkwjf yefc&hJ mrSm/ a':cifrmat;u jzef@a0cJw h ,fqw kd hJ pGcJ suef @J
tr}uD;udk axmifcs cJw h m jzpfygw,f// e0wppftpd;k & u tr}uD;udk axmif'%f(3)ESpcf s
rSwcf yhJ gw,f// csrw S cf w hJ hJ axmif'%ftwdik ;f (3)ESpjf ynfah tmifukd axmifxrJ mS tr}uD;
axmif'%ftjynfah ecJ&h ygw,f//
usaemfu tr}uD;&J@ pdwf"gwfeJ@ydkif;ydkif;jzwfjzwf&SdrSKawGtay: ta0;uaeyJ
tqufrjywf}um;em owd&aecJ&h ygw,f// usaemfw@kd vJ a&muf&mae&m us&mt&yfuae
ppftm%m&Sipf epfqef@usiaf &;tvHukd jrifjh rifrh m;rm;v$ix hf l xm;cJ}h uovd/k trwd@k vJ ppftm
%m&Sifpepfqef@usifa&;tvHudk jywfjywfom;om; *k%fa&mifajymifajymifv$ifhxl
xm;cJh}uwmudkawmh av;pm;p&m }um;odaecJh&ygw,f// tEkynmorm;wydkif;jzpfwJh
usaemfu usaemfydkifqdkifxm;wJh usaemfh&J@ uavmifav;eJ@ awmfvSefpmapmifawG&J@
pmrsuf E S m awG a y: usaemf w wf t m;or# &k y f y k H v $ m av;awG pmuAsmav;awG u d k
zGJ@qdka&;om;aerdpOfrSm/ pmayudk 0goemxkHvS jrwfedK;vGef;vSwJh trudkvJ r}umc%
owd&rdaecJyh gw,f//
usaemfa&;om;cJzh ;l *k%jf yK OD;n$wcf zhJ ;l wJh tud}k uD;OD;ndK0if;/ udw k ifarmif0if;/
OD;pdef0if;-pwJh cGyfa'gif;a&S@aqmif&Jabmf}uD;awGudk usaemfhvdkyJ &kyfykHv$mjc,fo
*k % f j yKvmavol uavmif w acsmif ; ud k ‘rd k ; }ud K ;’pmrsuf E S m awG a y:rS m 199*
ckEpS af emufyikd ;f rSm &Hzef&cH g awG@jrifowdxm;rdvmcJyh gw,f// yxremrfpm; ‘usaemf’ eJ@yJ
a&;om;xm;wm awG@jrif&wJt h wGu/f ud, k xhf u
J ,kd [hf mxJuyJ aerSmqdw k mudak wmh pdwx f rJ mS
oabmayguv f u kd rf ad yrJ/h trsKd ;om;wa,mufv@kd yJ xifrw S af ecJrh yd gw,f// aemufawmhrS -
tJ'D‘nHZH’ qdkwJh uavmif&Sif[m tr}uD; rcifrmat;jzpfaew,fqdkwmudk wpkHw
a,mufqu D odvu kd &f &if;/ usaemf&h ifxrJ mS }unf}unfe;l el;ausauseyfeyf cHpm;vdu k &f ygw,f/
/ trudk onfx h ufonf pmawG &kyyf v Hk m$ awG a&;apcsiv f ukd w
f mvd@k ar#mv f ifh ,k}H unf
aerdwek ;f yJ &Sad o;/
tckawmhvJ - tr&,f - -

Luminary Magazine Volume2,No.11


66
tvif;tdrf
(4)
tckvJ ydawmufawGa&m ikawGa&m yifv;Hk usw G af tmif yGi}hf ujyefjyD tra&
1990jynfh aEGwek ;f uawmh/ tckvkd tcsed }f uD;rSmyJ ‘ydawmufe@J ik aEGrmS
vSdKifw,f ’vdk@ ajymcJh qdkcJh}u a}uG;a}umfcJh}uzl;ygw,f// e0wppftpdk;&u arvrSm
ygwpD aHk &G;aumufyq JG wkd m}uD;udk usi;f yawmhr,fv@kd ausnmxm;wJh tcg}uD;r[kwv f m;//
tckvJ 'De0w wjzpfvJ etzqdw k hJ ppftm%m&Si&f ;l }uD;awGu arvrSmyJ
jynfvkH;usGwfqENcH,lyGJqdkwm}uD;udk usif;yjyKvkyfoGm;r,f vdk@ npfenf;ya'omeJ@
ausnmxm;jyefjy/D usaemfw@kd b,fvkd jyefvnfausnma}u;G a}umf}urvJ/ b,fenf;eJ@jzpfjzpf
ppftm%m&Sipf epfukd qefu h siw f ukd yf 0JG ifomG ;&r,f qdw k m usaemfw@kd wawG oabmw&m;
t&a&m vufawG@t&yg tjrif&Sif;jyD; tawG;&Sif;jyD; taoG;xJua&m ESvkH;xJua&m
t&k;d xJuyg jywfjywfom;om; &Si;f vif;jyD;om;jzpfygw,f//
'Dvt kd csed rf mS tr}uD;wd@k vkd ‘Zlvikd f cGyaf 'gi;f ’}uD;awG&@J tm;eJ@rmefe@J
wG e f u sL;oH a wG u d k v J trd a jruvS r f ; vif h a r#mf & nf a eqJ t csd e f r S m yJ / tr}uD ; u
wrvGecf &D;wckqD xGucf gG omG ;cJjh yD qdak wmh-
awmfawmfukd a}uuGpJ &m ygyJ // tud}k uD;OD;ndK0if;/ udw k ifarmif0if;/ udpk ed 0f if;
wd@k vkd wduk yf 0JG ifcyG af 'gi;f a&S@aqmif}uD;awGtay:tr[m wm0efausaus rSwrf w S o
f m;om;
&kyfykHv$ma&;zGJ@ rSwfwrf;wifoGm;cJhovdk/ tr&J@ cGyfa'gif;pdwf"gwf cGyfa'gif;toJ eJ@
ppftm%m&Sifpepftay: b0wmwavsmufvkH; jywfjywfom;om;wdkufyGJqifoGm;cJhwJh
ol&aJ umif;yDowJh awmfveS af &;0dOmOfuv kd J usaemfuawmh -
usaemfwwfeikd o f avmuf &kyyf v Hk m$ jc,fovdu k yf g jyD// jzpfeikd &f if wrvGeb f 0
qdwk muae }um;edik f jrifeikd f odeikd af pcsipf rf;yg bdw,f?
(0if;wifx
h eG ;f )
21-4-2008
( 11 - 4 - 08 ae@u uG,v
f eG o
f mG ;&SmwJh tr}uD; rcifrmat; od@k trSww
f &
OD;n$wv f ukd yf gw,f// )

Volume2,No.11 Luminary Magazine


67
tvif;tdrf
(1)
“jref rmppftpd;k &[m Edik if w H um ulnu D ,fq,fa&; vkyo f m;tm;vk;H udk
wdik ;f jynfx0J if+yD; ulnu D ,fq,fa&;awG aqmif&u G zf @kd oabmwlvu kd +f yD” vd@k 2008 ckEpS f
arv (23)&ufae@rSm ukvor*~twGif;a&;rSL;csKyf rpPwmbefuDrGef;u ajym=um;
vduk yf gw,f?
Advk cf sKyfrLS ;}uD; oef;a&$EiS hf =uyfajy;aejynfawmfrmS ESpef m&D=um awG@qaHk qG;aEG;
t+yD;rSm tckvkd xkwaf zmfajymqdv k u kd w f m jzpfygw,f?
“b,fol r0if&bl;/ b,foyl J 0ifyg?”
“vl rvmeJ@/ ypPn;f yJ yd@k yg?”
qdw k mawGajym+y;D wjiif;xJ jiif;aewJh ppftpd;k &u wr[kwcf si;f bmawGjzpfomG ;
wmvJ?
rpPwm befurD eG ;f ESihf (2)em&D=um pum;ajymvdu k ±f rHk #EiS hf 180 'D*&D csucf si;f
ajymif;+yD; ‘*’ i,fauG@ auG@csvu kd w f mu bmjzpfomG ;wmvJ?
(2)
wu,f o mqd k & if 'D o wif ; u
b,frufvkH;a~umifh r*Fvm owif;yg?'Dvdkowif;rsKd;qdkwm
vlwdkif; 0rf;ajrmuf0rf;om jzpfoGm;Edkif
avmufwJh owif;rsKd;yg?'gayr,fh usaemf
acgif;ndrfhvdkufwmvJ h h 0rf;omvd@k r&bl;?
usaemf Adkvfoef;a&$wkd@tkyfpkudk
r,kb H ;l ?‘ajcovk;H jrifvu kd wf mESihf iaw}uD;
ZGefrd_if; rSe;f odygw,f’ qdw k hJ tnmom; pum;vkyd J
'D p pf t k y f p k & J Πoabm obm0 awG u d k
b0ESi&hf if;+y;D aemausaeatmif odxm;=uwJh usaemfw@dk jrefrmjynfoal wGtzk@d 'Dowif;[m
awmfawmf oHo,jzpfp&maumif; w,f? 'Dowif;udk =um;vdu k &f wmESihf w+yKd ief uf “a[;”
vd@k atmf[pf0rf;omoGm;=u&r,ft h pm; h h h
usaemfw@dk jrefrmjynfoal wGuawmh 'Dowif;tay:rSm yxr tHt h m;oifrh ,f/
aemufæ ppftyk pf k bmtaygucf sK;d vdu k w f mvJv@dk oHo, jzpfr,f?
+y;D awmh æ “b,frufv;Hk a=umifh acgi;f ndrv hf u kd w
f mvJ”/ “b,f pd;k &drpf w d af =umifh
xGuaf yguw f cktjzpf ‘gukd vufcH vdu k w f mvJ” qdw k m quf+yD; tuJcwfr,f?

Luminary Magazine Volume2,No.11


68
tvif;tdrf
'g[m æ ppftyk pf &k ŒJ ‘b,fajcmufcg nmvSr;f wwfwhJ r&d;k rom; vky[ f efawG’udk
t}udr}f udrt f cgcg cg;aumhatmif cHc=hJ u&wJh ck vufawG@vnf; cHae=u&wJh jrefrmjynfol
awG&ŒJ pOf;pm;qifjcifwhJ enf;emjzpfygw,f?
'Dtwkid ;f yJ pOf;pm;=uvdrrhf ,f?
b,forl S 0rf;om&J=ur,f/ tjynft h 0 0rf;omEdik =f ur,f r[kwaf ybl;vk@d usaemf
ajym0Hw h ,f?
(3)
ppftyk pf &k ŒJ w&m;0ifxw k jf yefcsurf mS awmif
rkew f ikd ;f a=umifh aoqk;H ol (77738) OD;
aysmufq;Hk ol (55917) OD;
'%f&m&ol (19359) OD; &So d mG ;yg+yD?
ukvor*~EiS hf tjcm; ulnu D ,fq,fa&;tzG@J rsm;&JΠcef@reS ;f xkwaf zmf ajymqdk
csuaf wGrmS aoqk;H ol[m tenf;qk;H (134000) ausmf &Srd mS jzpf+yD; td;k rJt h rd rf hJ jzpfomG ;ol
OD;a&[m (2)oef;cGaJ vmuf tenf;qk;H &Sv d rd rhf ,fv@kd azmfjyygw,f?
'g[m 'Dae@txd cef@reS ;f xkwaf zmfxm;csuaf wGyg? ae@pOfEiS t hf r# wd;k vmEdik af o;wJh
ude;f *%ef;awG jzpfygw,f?
aomufp&m a&r&S/d
pm;p&m xrif; r&S/d
aep&m em;p&m tdrrf &S/d
ac:p&m ajymp&m aqGrsK;d r&S/d
tm;ud;k p&m cdv k pH_ &m umuG,af pmifah &Smufr,fo h l r&S/d
qdwk hJ taetxm;awGatmufrmS æ
tcsed rf a&G; aopm&if;[m wk;d oGm;Edik w f ,f? puUe@f EiS t hf r# tajctaeawG[m
ydyk kd qd;k oGm;Edik w
f ,f?
umv0rf;a&m*gEiS hf aorvm;/
tla&mifief;zsm;ESihf aorvm;/
iSuzf sm; zsm;+yD; aorvm;/
tpmiwf a&iwfjzpf+yD; aorvm;/
xdcu kd 'f %f&mawG tem&if; tem0if+yD; aorvm;/

Volume2,No.11 Luminary Magazine


69
tvif;tdrf
a¹rGyg; uif;yg;xdv@dk aorvm;/
aojcif;[m puUe@f EiS t hf r# t+cdr;f ajcmufcaH e&wmyg?
'D'u k aQ wGxu J ae 'kuo Q nfwpfa,mufpw D ikd ;f wpfa,mufpw D ikd ;f udk tcsed rf D tcgrD
ulnu D ,fq,fz@dk upd [ P m t"dutm; jzifh tpd;k &vk@d ac:wJh Adv k o
f ef;a&$w@dk tkypf rk mS wm0ef
t&Sq d ;Hk jzpfygw,f?
Edik if oH m; wpfa,mufpw D ikd ;f wpfa,mufpw D ikd ;f &J@ touft;kd tdrf pnf;pdraf wGukd
umuG,af pmifah &Smuf&r,fh t"duwm0eft&Sq d ;kH tzG@J tpnf;[m wdik ;f jynf&@J tm%mudk
&,lxed ;f ;odr;f xm;wJh tpd;k &tzG@J yJ jzpfygw,f?
'gayr,fh usaemfw@kd 'gukd em;vnfygw,f? 'Dupd [ P m tm;vH;k 0dik ;f vkyrf S &awmh
r,ft h vkyf jzpfo;G +yDqw kd mudk usaemfw@kd em;vnf=uygw,f?
'Dupd u P rEdik 0f efjzpfae+yD?
tpd;k &wzG@J wnf; 'Dupd u P kd b,fvrkd S rEdik Ef ikd af wmhb;l ?
+yD;awmh 'Dupd rP sK;d [m vsm;}uD;eH&n S f pDru H ed ;f cs+yD; wa&GŒa&GŒvkyv f @dk &wJh udpv P nf;
r[kwb f ;l ?
tke;f yifukd zuf+y;D rkew f ikd ;f a=umifw h ufvmwJh 'Da&awGxrJ mS toufvak e&wJh olukd
u,fz@kd q&kd if 'Dvl vuftaH o+yD; jyKwfruscifrmS u,f&vdrrhf ,f?
7 &uf 8 &ufaerS oGm;u,fvdkufygOD;r,fvdk@ vkyfvkd@&wJh trsKd;r[kwfbl;?
&ufqikd ;f aevd@k &wJt h vkyrf sKd ; r[kwb f ;l ?
'gukd em;vnf=uvk@d /
ppftyk pf u k [efaqmifyefaqmif vl=unfah umif;±k/H wDA&GD u kd af umif;±kH u,fae±kEH iS hf
ulnaD e±kEH iS hf b,fvrkd S rvkaH vmuf bl;qdw k m em;vnf=uvk@d / te,fe,f t&yf&yfu
pmem=uwJh jynfoal wG æ
&&mtxkyq f +JG yD; &efuek q f if;vm=uw,f/ tJ'u D wqifh {&m0wDjrpf0u|e;f ay:udk
qufqif;=uw,f?
pmay tEkynm&Siaf wG/ *Dw ynm&Siaf wG/ oDcsi;f a&;q&mawG/ tqdak wmfawG/
±kyf&Sifrif;orD;awG/ rif;om;awG/ o±kyfaqmifawG/ 'g±dkufwmawG/ ema&;ulnDwJh
udak usmo f w l @kd vkd tzG@J awG/ aemufq;Hk oDw*l q&mawmf}uD;ygrusef qif;vm=u w,f?
vlpw d &f o
dS l b,forl qdk æ
rdbawG tukev f ;Hk a&xJygomG ;+yDqw kd hJ cav;awGtwGuf

Luminary Magazine Volume2,No.11


70
tvif;tdrf
cav;awG tm;vk;H a&xJygomG ;+yDqw kd hJ rdbawGtwGuf
a&mufwahJ e&muae pmem=u/ pdwrf aumif;jzpf=u/ pk=u/ aqmif;=u/ tvSLcH=u
qdw k mawGvyk +f yD; 'kuo Q nfawGqD ta&muf ajy;+yD; uln=D uw,f?
'gu jynfwiG ;f u?
Edik if w
H umuvnf; æ
b,f v d k t ul t nD a y;&rvJ / aq;vm;/ tpm;tpmvm;/ q&m0ef v m;/
u|r;f usiv f yk o f m;vm;/ vlaoaumifawGxnh+f yD; odr;f &r,fh tdwaf wGvm;/
tJ'gawGukd ta&mufy@kd z@dk / od@k r[kwf raoao;bJ touf&iS af eao;wJh rkew f ikd ;f ESihf
toufvak e&wJh olawGukd oGm;a&muf&mS azGu,fq,fz@dk bmvdo k vJ/ armfawmfbw k vf m;/
urf;wufa&,mOfvm;/ &[wf,mOfvm;/ aq;ukocef;yg tjynfw h wfqifxm;wJh oabFm
i,fvm; ?
b,fvakd y;&rvJ/ bmawGay;&rvJ ?
war;wnf; ar;ae=uw,f?
oH±;Hk awGrmS ADZmapmifah e=uw,f?
0ufqu kd uf / tifwmeufuae apmif=h unfah e=uw,f?
wae@wjcm;'kuaQ wG ydyk }kd u;D vmwmawG@avav/ “ulnyD g&ap jrefjrefciG jhf yKyg”vd@k
oH±;Hk awGomG ;+yD; arwWm&yfc=H u/ wifjy tultnDawmif;=u vky=f uw,f?
w&ufvnf; r&/ ESp&f ufvnf; r&/ ok;H &ufvnf; r&/ q,f&ufvnf; r&=uawmh
oH±kH;awGa&SŒrSm ADZmwef;aewJh ulnDcsifol EdkifiHjcm;om; ynm&SifawG/
ulnu D ,fq,fa&;vkyo f m;awG id=k u/ ,k=d u/ rsu&f nfawGEiS hf oHwikd zf uf+yD; arwWm&yfc=H u /
b,fvrkd S rjzpfoifh rjzpftyfwhJ jzpf&yfawG jzpfae=u&ygw,f?
tJ'jD zpf&yfawGEiS hf wjydKifeufwnf; jzpfysuaf ewJh jynfwiG ;f u jrifuiG ;f awGu
azmif;um;aewJh vlaotavmif;aw/G
vwmjyifxrJ mS wk;H vk;H yufvuf/ arSmufv#uw f csKŒd / yufvufwcsKŒd /
u|aJ oaumifyw k /f EGm;aoaumifyw k af wG v,fuoif;±d;k ab;rSm/ wHwm;usK;d
ab;rSm/"edawm tpyfrmS æ
(4)
tJ'v D kd jynfwiG ;f ua&m Edik if w
H umuyg ulnyD g&ap/ 'kuaQ &mufaeolawGukd
0dik ;f u,f=u&atmif/ tjrefq;Hk yl;aygi;f aqmif&u G yf g&apvd@k awmif;qdak ewJh toHawGukd

Volume2,No.11 Luminary Magazine


71
tvif;tdrf
b,folwm;xm;wmvJ?Edkifor# 0dkif;xrf;aewJh jynfwGif;u tv#L&SifawGudk b,fol
wm;vm;qD;vm; vkyaf ewmvJ?
ADZmxkwrf ay;bJ ayuyfuyf vkyaf ewm b,fov l /J
ypPn;f omyd@k yg/ vlrvmyge@J v@dk rpOf;rpm; ajymaewm b,fov l ?J
ud,k u
f , kd wf ikd f rEdik af wmh&if olrsm;udk tultnDac:&wm "rRwmyJ?
'Duyfab;}uD;udk udk,fhtm;ESifh r±kef;Edkifawmhbl; aocsm+yDqkd&if jynfwGif;ESifh
EdkifiHwumu tultnDawGudk tjrefqkH; vufcH/ tjrefqkH; u,fq,f/ tjrefqkH;
yl;aygi;f aqmif&u G =f u&rSmyJ r[kwv f m;?
toufwacsmif; u,fEikd &f if toufwacsmif;/
toufwaomif;u,fEikd &f if toufwaomif;
puUe@f rqdik ;f rem;wrf; tajy;tv$m; u,fq,f=u&r,f r[kwb f ;l vm;?
qef Ed@k qAD ;l (7)vk;H / qD (10) om;/ =uufoeG ef D (2) O/ tmvl; (3)vk;H ay;+yD;&Hrk # ESihf
“usaemfw@dk tjynft h 0 ulnaD eygw,f? u,fq,fa&;vkyif ef;awG +yD;oGm;yg+yD/ jyefvnf
wnfaqmufa&;vkyfief;awGyJ usefygawmhw,f” vkd@ ajymxGufwJh 0ef}uD;csKyfrsKd;udk
usaemfawmh tH=h ovk@d tp rqk;H bl;?
(5)

usaemfw@dk jrefrmvlrsK;d qdw


k m ody&f u
S w
f wfw,f?
b,favmuf}uD; pm;csifpm;csif/ b,favmuf}uD; iwfaeae/ b,fawmhrS
awmif;rpm;bl;?
olrsm;vmau|;&ifawmif pm;&rSm tm;emwwf=uw,f?
tck[mu æ
vrf;ab;rSm ykqpfuav;awG wkw+f yD;/ 'l;uav;awGaxmuf+yD;/ oHyef;uefjym;
av;awG acgi;f ay:&Gu+f yD; +rdKŒvk;H u|wf xGuf awmif; ae=u&+yD?
acguqf aJG jcmufxyk af v; wxky&f zk@d um;aemufu twif;vdu
k +f yD;awmif;=u/
um;ay:u ypftcsrmS 'l;awGuJG xrdeaf wG+yJ vk+y;D aumuf=u/ aemufwxkyf uscJ svkd uscJ sjim;
um;aemufudk uref;uwrf; vJ&mu x+yD; ajy;vdkuf=u/ t&SufawG oduQmawGudk
iJrh =unfEh ikd af wmhavmufatmif jzpfuek =f u&+yD?

Luminary Magazine Volume2,No.11


72
tvif;tdrf
'gawG[m æ tm&Swu kd &f ŒJ tvSyqk;H Edik if /H
ta&S@awmiftm&Swv$m;rSm wcsed u f trsm;wum tm;usccH &hJ zl;wJh Edik if /H
“Golden land Myanmar, Come and see Myanmar”vd@k tqda k wmf au*smEl;
MRTV 4 rSm reufwi kd ;f eD;yg; zdwzf w d af ewJh Edik if /H
wdik ;f a’o}uD; (24) ckrmS w+ydKifeufwnf; wajy;nDz@HG +zKd;wd;k wufvma&;twGuf
pDru H ed ;f awGcs+y;D pepfwus wnfaqmuf r_awG aqmif&u G af y;aeygw,fv@dk Adv k af usmq f ef;wk@d
Adv
k o f ed ;f pdew f @dk ±kyjf rifo=H um;zefom;jyifay:rSm [efEiS hf yefEiS hf r=umr=um xGux f u G af jymaewJh
EdkifiH/
tJ'DEdkifiH/ usaemfwdk@tm;vHk;&J@ trdjrefrmEdkifiHrSm 'Dae@jrifawG@=u&r,fh/
jrifawG@ae&wJh jrifuiG ;f awG jzpfc=hJ u&yg+yD?
'D j zpf & yf a wG u awmh b,f a cwf b ,f t cgurS r&S d c J h z l ; wJ h r=um;cJ h z l ; wJ h
wu,fah =uuGzJ , G f tjzpfq;kd awG jzpfc=hJ u&yg+yD?
(6)
em*pfrkefwdkif; owfvkd@aowJh OD;a&xuf ppftkyfpku ypfxm;vkd@ raooifhyJ
xyfxyfao=u&wJh OD;a&u ydrk sm; rsm;avrvm; usaemf oHo, jzpfrw d ,f?
u,f&r,ft h csed rf mS ru,fbJ ypfxm;wm/
u,fcsiyf gw,f/ u,fyg&ap qdw k hJ apwem&Siaf wGu G kd u,fwifciG hf ulncD iG hf ray;yJ
a&S@u umqD;umqD;vkyaf ewm/
u,faeygw,fvkd@ ajym+yD; wu,f vufawG@rSmu u,fcsifa,mifaqmif&Hk
omaqmif+yD; ru,fyJ ypfxm;wm/
tJ'Dvdk rvkyfoifhwmawGudk vkyfvdk@/ rusL;vGefoifhwmawGudk usL;vGefvkd@
vlawGxyfxyf+yD; aoqk;H ae=u&wm[m æ
ppftyk pf u k 0efco H nfjzpfap/ 0efrcHonfjzpfap
'g[m ppftyk pf u k um,uHajrmuf usL;vGev f ukd w f hJ vlowfra_ wG jzpfw,fv@dk
usaemf pGcJ suw f ifcsiw f ,f? tJ'v D kd vlrsK;d u/ tJ'aD vmuf apwema&m todw&m;a&m
crf;ajcmufacgi;f yg;aewJh vlrsKd ;u
rpPwm befurD eG ;f ESihf (2)em&D=um awG@vu kd cf gr#EiS hf aumufcgiifcg pdwaf wGajymif;
oGm;+yD; tultnDawGtm;vk;H / ulnu D ,fq,fa&; vkyo f m;awGtm;vk;H udk vufcrH ,fv@dk
qdv k u kd wf phJ um;&J@ t"dyg` ,u f æ

Volume2,No.11 Luminary Magazine


73
tvif;tdrf
etz ppftyk pf [ k m vlx&k ŒJ ayguu f v
JG mawmhr,fh a'goudk a=umufv@dk /
Edik if wH umu vk+H cKH a&;aumifp&D ŒJ cGijhf yKcsuu f kd rapmifah wmhbJ jzpfwehJ nf;ESihf 0if+y;D
ulnaD wmhr,fqw kd hJ (Humanitarian Intervention) udk a&SmifvcJ$ siv f @kd/
'grrS [kwf
jyefvnfwnfaqmufa&;twGuf vdktyfw,fqdk+yD; etz EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;
OD;^m%f0if; wifjyawmif;qdx k m;wJh tar&duef a':vm oef;aygi;f 11700 (11 'or 7
bDv, D rf) qdw k hJ aiGxyk }f uD;udk vdck siw f yfrufv@dk ?
'gyJ jzpf&r,f? 'guvJ&G if wjcm; rjzpfEikd b f ;l ?
Adv k o f ef;a&$w@dk tkypf u k jrefrmjynfoal wGukd cspv f eG ;f vk@d / pmemvGe;f vk@d /
'kuaQ &mufaewJh rkew f ikd ;f oifh jynfoal wGukd cspv
f eG ;f vk@d / pmemvGe;f vk@d
'Dpum;udk 'Dvdkajymif;+yD; ajymvdkuf&wmygvkd@ Adkvfoef;a&$wkd@ tkyfpku
ajymvm&ifawmh 'DarmifawG t&Suf tawmfenf;ayw,fvdk@ rSwfcsuf cs&if; olwdk@&J@
ajcvSr;f awGukd rsuaf jcrjywf apmif=h unf=h u&ygvrd rhf ,f? ?
ZGerf id_ ;f
24-5-2008

xGufyg+yD//
tvif;tdrfr*~Zif;
vdyfpmtwdkif;
qufoG,frSm,lEdkifyg+yD//
wefz;kd ,ef; 2000
ydk hcryg//

Luminary Magazine Volume2,No.11


74
tvif;tdrf

usaemfwdk h &Gmuav;
aumh o m;
0gqkd 0gacgiaf &awG +uD;vd@k
oajyoD;rSnhf aumufp@kd u, G f
wd@k vnf;vdu
k rf ,f cserf xm;eJ h
i,fpOfu ausmif;rSm &Gwq f ckd b
hJ ;l xJh (q&m}uD;rif;ok0%f.) uAsmav; h h h
tckawmh 0grqdck if a&awG}uD;vd@k em*pftEkjrLavrkew f ikd ;f ;u usaemfwkd ah oG;csi;f rsm;
.toufukd ode;f ESichf sI D ac:aqmifomG ;av+yD h h h
oGm;avol rsm;rSm tewW/ useo f rl sm;rSm 'kuQ h h h
a=omf h h h 'Dr;kd 'Dav 'Dval wGeJ h h h h
(1)

&efuek +f rdK rh S 8 em&D pxGuo f nfh atmifjrwfrif;oabmFav; onf a&pD;oef


vSaom &efuek jf rpf. 0J*,ufrsm;/ orŠeif ,frsm; / yifv,fu;l oabFm}uD;rsm;udk a&Smif&if;
wajz;ajz;ckwaf rmif;vm&m &efuek q f yd u f rf;abmwHwm;}u;D rsm;aemufwiG f use&f pfcahJ v+y/D
a&pD;oefvo S nfh jrpfo;kH cGqikd f oefv#upf eG ;f ta&mufwiG f *srm;[kac:aom wHwm;ysu}f u;D
udk vSr;f jrifae&onf// &efuek jf rpfa& ta&mifonf xdak e&mwGif npfax;ax;&Sv d . S // vdi_ ;f
pdyaf v;rsm;jzifh a&*,ufrsm;xaeonfh ae&mwGif jrpfo;kH ckqikd rf S a&pD;a=umifh a&onf
paum0dik ;f aeonfyh rm 0Jxv#u&f o dS nf/ uefawmhxu J kd a&xJv
h u
kd o
f uJo
h @kd 0kid ;f 0kid ;f vnf;um
jrpfatmuf=urf;jyifudk qGJac:aeoa,mif&Sdawmh.// xdkae&mwGif oabFm}uD;rsm;
epfjrKyfb;l onf// pufavSrsm; epfjrKyfcb hJ ;l onf// aus;vufc&D;oGm;wd@k . touf0Od mOfrsm;
udkE_wf,lwwfonfh jrpfa=umjzpfonfh tav#muf rmvdefrSL;onf txl;*&kpdkufv#uf
oabFmudk yJuikd u f m armif;ESiaf eonf//
Volume2,No.11 Luminary Magazine
75

You might also like