Professional Documents
Culture Documents
kiÓu xung
Phần I: Truyền hình màu
Chương I: Sơ lược qua về truyền hình đen
trắng
Chương II: Giới thiệu tổng quát về truyền hình
màu
1. Giới thiệu
2. ánh sáng và màu sắc
Chương III: Nguyên lý truyền hình màu.
1. Nguyên tắc truyền 3 màu chính
2. Sự tái tạo màu
3. Mã hoá và giải mã (Coder & Decoder)
4. Khảo sát tín hiệu chói EY
5. Tín hiệu chói của bản chuẩn sọc màu
6. Toạ độ màu và sự trung thực màu
Chương IV: Sơ đồ khối máy thu hình màu
1. Phần cao tần - trung tần - tách sóng
2. Phần đường tiếng
3. Phần đường hình
4. Phần đồng bộ và tạo xung quét
5. Phần xử lý điều khiển
6. Phần nguồn
Chương V: Hệ màu
1. Hệ NTSC
2. Hệ PAL
Kết luận 72
PhÇn I
ViÖc truyÒn h×nh ¶nh thµnh tÝn hiÖu ®iÖn thêng ®îc
dïng ®Ìn Vidicon, Supeorticon hoÆc CCD.
Video
Tia e
Điểm sáng
Cuộn lệch
Ta thÊy cã c¸c tin tøc dån tin tøc s¸ng, tèi, tin tøc ®ång
bé däc, tin tøc ®ång bé ngang, c¸c tin tøc nµy gäi chung lµ
TÊt c¶ c¸c tÝn hiÖu nãi trªn n»m chung trong mét tÝn
hiÖu gäi lµ tÝn hiÖu h×nh ®en tr¾ng ®îc ®a vµo m¹ch ®iÒu
biªn víi sãng mang 187,25MHz (ë ®©y ta lÊy vÝ dô ®ang lµ
kªnh 9 FCC).
1. Giíi thiÖu.
chØ lµ mét ®iÓm ph¸t s¸ng 2 lÇn trong 1 ¶nh, tøc lµ 50(60)
lÇn trong mét gi©y.
fH
HÖ NTSC: fv = = 60Hz
525/2
H×nh 4
¶nh cã tÇn sè cao nhÊt lµ ¶nh cã c¸c säc ®en tr¾ng xen
kÏ nhau. Mçi dßng quÐt sÏ lÇn lît qua c¸c ®iÓm tr¾ng - ®en -
tr¾ng, cø qua 2 ®iÓm hoµn thµnh mét chu k× tÝn hiÖu, ®o
®ã:
4
625.625. .25
HÖ PAL/SECAM : 3 = 6,5MHz.
fmax =
2
4
525.625. .30
HÖ NTSC: 3 = 5,5 MHz.
fmax =
2
¶nh cã tÇn sè thÊp nhÊt lµ ¶nh n÷a trªn tr¾ng, n÷a díi
®en, cø quÐt hÕt mét mµnh th× hoµn thµnh mét chu k× tÝn
hiÖu h×nh, do ®ã:
s¸ng n»m trong d¶i phæ tõ 380.10-9m. NÕu xÐt d¶i phæ cña
¸nh s¸ng m¾t ngêi sÏ c¶m nhËn ®îc 7 mµu s¾c kh¸c nhau ®ã
lµ: §á, Cam, Vµng, Lôc lam, Chµm, TÝm. BÈy mµu nµy khi trén
víi nhau sÏ cho ta mµu tr¾ng.
• NÕu ®em 2 trong 3 mµu c¬ b¶n trén víi nhau th× kh«ng
cho ra mµu thø 3.
• NÕu ®em 3 mµu trén víi nhau theo c¸c tû lÖ kh¸c nhau
th× sÏ cho ra hÇu hÕt c¸c mµu cã trong thiªn nhiªn.
M¾t ngêi rÊt nh¹y c¶m víi mµu lôc G, cã thÓ ph©n biÖt
®îc c¸c chi tiÕt rÊt nhá, do ®ã ph¶i göi ®i mµu lôc G víi d¶i
phæ réng, lµm phøc t¹p thªm vÒ kÜ thuËt.
EB b»ng m¹ch ma trËn RGB theo c¸c biÓu thøc sau ®©y:
(EG - EY) + EY = EG
3.1. M· ho¸.
Tríc hÕt mét m¹ch ma trËn sÏ lµm c«ng viÖc céng trõ c¸c
®iÖn ¸p theo c¸c tû lÖ ®· ®Þnh s½n, ®Ó chuyÓn ®æi ER, EG,
EB thµnh ra mét tÝn hiÖu chãi EY vµ 2 tÝn hiÖu s¾c víi sãng
phô (Sub camer - fsc) cã tÇn sè bÐ h¬n tÇn sè cao nhÊt cña
EY (ch¼ng h¹n OIRT th× fsc = 4.43MC, ë FCC th× fsc =
3.58MC). Cuèi cïng cho nhËp chung sãng mang phô ®· ®iÒu
chÕ nµy vµo trong tÝn hiÖu chãi EY, ®Ó cã ®îc c¸i gäi lµ tÝn
hiÖu h×nh mµu. Toµn bé c«ng viÖc b¾t ®Çu tõ 3 tin tøc ®Çu
tiªn ER, EG, EB chuyÓn ®æi dÇn dÇn thµnh ra tÝn hiÖu mµu
nh võa nãi ®îc gäi lµ m· ho¸ tÝn hiÖu mµu (color Video) H×nh
(b).
FM suond
FM suond
EY EY C1 C2
Kho¶ng tÇn sè tÝn hiÖu mµu (Color Video) h×nh trªn vÉn
hoµn toµn n»m trong kªnh sãng OIRT (hoÆc FCC) nh cò. Nã
®îc ®iÒu biªn (AM) vµ truyÒn ®i gièng nh truyÒn tÝn hiÖu
®en tr¾ng. Nh vËy phÇn ®Çu cña m¸y thu h×nh mµu gåm
Anten, Tuner, IF vµ t¸ch sãng h×nh gièng y nh m¸y thu h×nh
®en tr¾ng.
T¹i ngâ ra cña tÇng d¶i ®iÒu biªn (t¸ch sãng h×nh) b©y
giê ta cã ®îc gäi lµ tÝn hiÖu mµu. Mét m¹ch läc gi¶i sÏ läc ra
sãng mang phô ®iÒu chÕ rêi t¸ch sãng ®Ó cã l¹i 2 tÝn hiÖu
s¾c C1, C2. phèi hîp víi tÝn hiÖu chãi EY, c¶ 3 tÝn
hiÖu b¾n ra sÏ mang l¹i 3 tÝn hiÖu tin tøc ®Çu tiªn lµ E R, EG,
EB. TÊt c¶ c«ng viÖc trªn ®îc gäi lµ gi¶i mµu.
EY = 30 + 59 + 11 = 100%
Tr¾ng, Vµng, Xanh l¬, Xanh lôc, TÝm, §á, Lam, §en.
Qu·ng biÕn thiªn cña c¸c tÝn hiÖu mµu lÇn lît sÏ lµ:
Mçi mµu s¾c ®iÒu ®îc x¸c ®Þnh bëi mét tÝn hiÖu chãi
vµ hai tÝn hiÖu mµu lµ ER - EY vµ EB - EY. NÕu ta dïng mét hÖ
trôc vu«ng gãc mµ trôc tung lµ ER - EY vµ trôc hoµnh lµ EB - EY
th× ta cã thÓ biÓu diÔn mçi s¾c mµu b»ng mét vÐct¬ mµ
gãc pha cña vÐct¬ ®ã tÝnh tõ pha chuÈn 00 sÏ biÓu thÞ s¾c
mµu, cßn ®é dµi cña vÐct¬ biÓu thÞ b·o hoµ mµu:
* Khèi 13: M¹ch khuÕch ®¹i tÝn hiÖu mµu ®á lÇn cuèi.
* Khèi 14: M¹ch khuÕch ®¹i tÝn hiÖu lôc lÇn cuèi.
* Khèi 20: M¹ch phèi hîp gi÷a xung quÐt dßng víi xung
quÐt mµnh ®Ó t¹o ra d¹ng xung söa mÐo gèi.
* Khèi 24: M¹ch xö lý ®iÒu khiÓn c¸c ho¹t ®éng cña tivi.
6. PhÇn nguån
* Khèi 25: M¹ch khö tõ d t¹o ra xung tõ trêng rÊt m¹nh
mçi lÇn b¾t ®Çu më m¸y, tån t¹i t¬ng thêi gian ng¾n nhÊt
®Ó quÐt s¹ch tõ d ë khu vùc mµn h×nh, gi÷ cho mµn h×nh
kh«ng bÞ loang mµu.
* Khèi 26: Khèi nguån bao gåm c¸c m¹ch chØnh lu l¹c vµ
æn ¸p ®Ó t¹o ra c¸c møc ®iÖn ¸p 1 chiÒu æn ®Þnh cÇn thiÕt
®Ó nu«i tivi.
1. HÖ NTSC.
• §êng tiÕng gåm c¸c khuÕch ®¹i céng hëng chän läc
lÊy trung tÇn tiÕng lµ 4,5MHz råi t¸ch sãng ®iÒu
tµn lÊy ra ©m tÇn, khuÕch ®¹i ®iÖn ¸p, c«ng suÊt
©m tÇn ®Ó ®a ra loa. TÝn hiÖu trung tÇn qua mét
m¹ch céng hëng chän läc lÊy trung tÇn tiÕng ®i vÒ
®êng h×nh råi t¸ch ra hai ng¶ ®êng ®i lªn kªnh
chãi vµ kªnh mµu.
• §êng kªnh chãi bao gåm c¸c khèi lµm trÔ 0,7µ s råi
läc bá trung tÇn mµu kh«ng cho lÉn vµo ®êng kªnh
chíi ®Ó chØ cho qua d¶i tÇn 0 ÷ 3MHz råi khuÕch
®¹i tÝn hiÖu chãi EY vµ ®a ®Õn m¹ch ma trËn RGB.
• §êng kªnh mµu: tríc hÕt tÝn hiÖu video mµu ®îc
qua m¹ch céng hëng 3,58MHz ®Ó chän läc chØ cho
vµo trung tÇn mµu 3,58MHz råi khuÕch ®¹i cho
m¹ch lªn vµ ®a ®Õn m¹ch t¸ch sãng ®iÒu biªn
nÐn. §ång thêi trung tÇn mµu còng ®îc ®a qua
cæng Burst ®Ó lÊy ra tÝn hiÖu ®ång bé mµu, do
xung quÐt dßng fH më cöa, råi ®a ®Õn so pha ®Ó
®ång bé víi 3,58MHz do m¸y thu t¸ch ra.
M¹ch khö tõ d t¹o ra xung tõ trêng rÊt m¹nh tån t¹i trong
kho¶ng thêi gian ng¾n mçi lÇn ta b¾t ®Çu më m¸y ®Ó
quÐt s¹ch tõ d ®éng ë khu vùc ®Ìn h×nh lµm cho ¸nh kh«ng
bÞ loang mµu.
2. HÖ PAL
a. S¬ ®å khèi phÝa ph¸t
PAL.
300m.64
l= = 19,2 (mm)
106
D©y trÔ siªu ©m sau ®©y cã thÓ rót ng¾n chiÒu dµi l:
Cã d¹ng xung ch÷ nhËt víi mét nöa chu kú ë møc thÊp,
nöa chu kú cßn l¹i ë møc cao. Sß c«ng suÊt ngang sÏ chØ dÉn
thËt m¹nh ë nöa d¬ng cao cña sãng quÐt ngang thêi gian t 1.
Khi sß võa dÉn, ¸p cùc c cña sß lËp tøc tôt xuèng b»ng víi cùc
e, hay ¸p ë 2 ®Çu cuén s¬ Flyback (L1) sÏ lµ 110 VDC. ¸p 2
* Dïng 3 biÕn ¸p ®Ó läc lùa toµ d·y tÇn sè cña trung tÇn
h×nh.
b. Thêi kú 2:
c. Thêi kú thø 3:
B¾t ®Çu thÊy c¸c läc sø (Ceramic Filter) läc th¹ch anh (X
Tal Filter) ®Ó thay thÕ cho cuén d©y vµ tô céng hëng. Sau
cïng lµ sù ra ®ßi cña läc SAW (surface Acoustic Wave) hoµn
h¶o ®Õn nçi cho vµo toµn bé gi¶i tÇn tõ 0 → ∞ th× ngâ ra cña
läc SAW chØ cßn ®óng kho¶ng tÇn sè cña trung tÇn víi ®¸p
tuyÕn (response) gÇn y nh h×nh vÏ trªn lý thuyÕt. TÊt c¶ c¸c
bÉy sãng, cuén läc ®iÒu kh«ng cßn cÇn thiÕt n÷a.
* Bíc 3: T¹i vÞ trÝ AV võa bÊm, bËt c«ng t¾c chän b¨ng
vÒ VL, VH hay UHF tuú theo kªnh sãng muèn thu.
TÝn hiÖu SIF ®îc ®a vµo ch©n (6) vµ (18) IC 1551 ®îc
khuÕch ®¹i, xö lý sau ®ã ®a ra ch©n (10) ®Ó qua c¸c m¹ch
läc, chØ gi÷ l¹i thµnh phÇn tiÕng cña c¸c hÖ.
TÝn hiÖu nµy ®îc ®i th¼ng ra bé 5,5 MHz cÊp hoc trung
tÇn ©m thanh
C¶ 4 trêng hîp trªn, kÕt qu¶ ngâ ra tÝn hiÖu trung tÇn
©m thanh cã tÇn sè 5,5MHz.
S¬ ®å khèi cña m¹ch nµy ®îc thÓ hiÖn trªn c¸c Board
PWM - B; PWP - D.
PhÇn II
bé nguån æn ¸p
d. Chøc n¨ng.
PhÇn dß sai nhËn vµo cïng lóc hai nguån ¸p lµ ¸p lÊy
mÉu vµ ¸p tham
chiÕu. NÕu ¸p lÊy mÉu b»ng ¸p tham chiÕu, phÇn dß sai sÏ
cho ra ¸p söa sai ë mét møc tÜnh mét chiÒu nµo ®ã, t¬ng
øng víi m¹ch ®îc thiÕt kÕ s½n ®Ó B+ ra
®óng l 10VDC. NÕu B+ tôt xuèng ch¼ng h¹n, ¸p lÊy mÉu sÏ
tôt xuèng díi 6V trong lóc ¸p tham chiÕu vÉn y nh cò, tÇng dß
sai sÏ lËp tøc nhËn ra sù sai biÖt nµy vµ cho ra ¸p söa sai sao
cao h¬n møc tØnh lóc nµy. T¬ng tù ¸p söa sai sÏ thÊp h¬n
møc tØnh nÕu B+ bÞ t¨ng lªn cao.
e. Chøc n¨ng khuÕch ®¹i (DC Amp).
PhÇn khuÕch ®¹i sÏ khuÕch ®¹i ¸p sai sè lªn cao ®ñ ®Ó
®iÒu khiÓn æn ¸p, kÕt qu¶ lµ trang æn ¸p sÏ ®îc më ra nhiÒu
S¬ ®å m¹ch æn ¸p kiÓu bï
HÇu hÕt c¸c m¸y míi sau nµy, bé nguån ng¾t më lµ lo¹i
dïng dao ®éng nghÑt. §Çu tiªn lµ nguån AC ®îc n¾n cÇu nèi
läc b»ng 1 tô läc vµo. Nguån B+ cha æn sau ®ã ®îc dïng ®Ó
cÊp n¨ng cho 1 dao ®éng nghÑt c«ng suÊt lín. Sãng ra ë thø
cÊp biÕn ¸p nghÑt lµ ®îc n¾n, (läc ®Ó ®æi thµnh ¸p d¬ng
mét chiÒu B+). V× ho¹t ®éng ë tÇn sè cao (# 10 → 20KC),
m¹ch läc sau nµy (tô läc ra) kh«ng cÇn tô qu¸ lín mµ B+ vÉn
®¹t ®é gîn nhá, chÊt lîng cao.
di
®éng c¶m øng lµ EL = L dÞ vµ cã cùc tÝnh d¬ng (+) ë ®Çu
dt
(2) vµ ©m (-) ë ®Çu (1). §iÖn ¸p nµy l¹i ghÐp sang cuén (3)
(4) lµm 3 ©m(-), 4 d¬ng (+). Xung (+) ë ch©n sè (4) qua R3
C3 quay vÒ ch©n sè 2 cña IC ®Ó më th«ng kho¸ K. Kho¸ K
I. S¬ ®å thiÕt kÕ.
III. TÝnh c¸c gi¸ trÞ chØ tiªu c¬ b¶n cña bé nguån.
1. C«ng suÊt bé nguån tiªu thô tõ m¹ng ®iÖn.
Pra 60W
Pr = = = 75W.
η 80%
Pv 75
I tbmin = = = 0,2A.
U 0max 367
U 0max 127
Rtmin = = = 212Ω
I tbmin 0,6
I ra R
U gs = = 1− 4 i
2C.f 2Rt
I ra Ri
⇒ C= = 1−
2U gs 2R t
Víi yªu cÇu ®é gîn sãng sau bé läc lµ 3% th× UGS = 3%.
Thay vµo biÓu thøc trªn ta ®îc C = 118 µ F ⇒ Chän C =
120µ F/400V.
1. Chän Transistor Tl
Kho¸ ®ãng më lµ phÇn tö cã néi trë thay ®æi ®îc theo
sù ®iÒu khiÓn cña tÝn hiÖu vµo.
§iÖn trë tiÕp gi¸p Collector vµ Emitter ë chÕ ®é th«ng
b·o hoµ rÊt nhá (RCE cña Transistor Silic = 0,1 - 0,25Ω ) ë chÕ
®é ng¾t hoµn toµn ®iÖn trë tiÕp gi¸p rÊt lín RCE = 105 - 106
a. Yªu cÇu cña Translstor T1.
Khi t¾t ph¶i cã néi trë lín, khi th«ng ph¶i cã néi trë nhá,
tèc ®é ®ãng më cao. Khi kho¸ lµm viÖc x¶y ra hiÖn tîng qu¸
®é, thêi gian qu¸ ®é cµng ng¾n th× tèc ®é më cµng cao
cÇn chän Transistor lµm viÖc ë tÇn sè cao, kh¶ n¨ng chèng
nhiÔu cao, C«ng suÊt ®iÒu khiÓn nhá, chän Transistor cã hÖ
→ LC = 350vßng.
Cuén d©y thø cÊp.
LC 350
L ra = U ra U ht = 100 = 85 vßng
U 0 max. 19,9
⇒ LC = 350vßng
Cuén håi tiÕp.
⇒ Lht = 11vßng
c. TÝnh ®êng kÝnh c¸c cuén d©y
Chän mËt ®é dßng ®iÖn:
I = 3mA/mm2
D = 0.65. I (mm)
Dßng ch¶y trong cuén d©y s¬ cÊp LC:
Itbmax = 0,6A
D = 0,65. 0,6 = 0,5mm
§êng kÝnh cuén d©y s¬ cÊp = 0,5mm.
Cuén ch¶y trong cuén d©y thø cÊp Lra:
Tt¶imax = 0,6A
d = 0,65. 0,6 = 0,5mm
I ra R
U gs = = 1− 4 i
2c.f 2Rt
I R
Cg = ra = 1− 4 i
2U gs.f 2Rt
Tx .min.n.RV max
L=
b.β.l
b.β.L
⇒ R vmin = = 51Ω
tx max.n
Ta cã:
RCE2.RV max
⇒ R vmin = = 51Ω
RCE2 +R V max
C¸c ®iÖn trë nµy dïng ®Ó lÊy mÉu ®iÖn ¸p ra cho Trans
T3.
4
I B3 = = 0,05mA.
80
U BC U BC 3
RBC = = = = 10KΩ .
I BC I P / a 0,3
U AB 9
RAB = = = 25,700Ω .
I BC 0,35
- R4 = 10.000Ω = 10KΩ .
- R5 = 680Ω .
- R3 = 27KΩ .
I C2max 0,7
I B2max = = = 0,3mA.
β 76.30
§iÖn ¸p ®Æt lªn R7 : R7. IB2 = 9V = UR7.
9 0
⇒ R7 = = =30.000Ω = 30KΩ .
I B2max 0,3
Trang
Phần I: Truyền hình màu
Chương I: Sơ lược qua về truyền hình đen trắng
Chương II: Giới thiệu tổng quát về truyền hình màu
1. Giới thiệu
2. ánh sáng và màu sắc
Chương III: Nguyên lý truyền hình màu.
1. Nguyên tắc truyền 3 màu chính
2. Sự tái tạo màu
3. Mã hoá và giải mã (Coder & Decoder)
4. Khảo sát tín hiệu chói EY
5. Tín hiệu chói của bản chuẩn sọc màu
6. Toạ độ màu và sự trung thực màu
Chương IV: Sơ đồ khối máy thu hình màu
1. Phần cao tần - trung tần - tách sóng
2. Phần đường tiếng
3. Phần đường hình
4. Phần đồng bộ và tạo xung quét
5. Phần xử lý điều khiển
6. Phần nguồn
Chương V: Hệ màu
1. Hệ NTSC
2. Hệ PAL
3. Hệ SECAM
Chương VI: Quét ngang (horixontal)
1. Sò công suất ngang và chọn lệnh ngang
2. Sóng quét ngang (từ dao động ngang ra)
3. Sự tạo thành HV (High Voltage)
4.Tụ điện và diode đệm
5. Lái tia ngang
6. Cuộn Flyback (FBT): Nguồn biến áp