Professional Documents
Culture Documents
MAKABAYAN
1) 1834 – binuksan ang kalakalang pandaigdig sa Pilipinas
2) Natutunan nila kung pano umunlad ang bansang America an France sa pamamagitan ng mga libro
3) Lumitaw ang gitnang uri ng mamamayan (middle class)
4) Lumawak ang kaalaman at pananaw sa buhay ng mga Pilipino
5) Nobyambre 17,1896 – binuksan ang suez kanal
- Sa pamamagitan ng pagbukas ng suez kanal, umikli ng isang buwan ang paglalakbay mula sa europa patungo sa
maynila ng mga dayuhan.
- Marami ring Pilipino ang nakarating sa Europa at nakapag aral.
- Namulat sila sa konsepto ng kultura, kalayaan at nasyon, at dahil ditto nagbigay pansin ang mga Pilipino sa
kalayaan at kolonya.
6) Ilustrado – mga pilipinong naliwanagan ang isip sa kalagayan ng bansa sa kamay ng mga espanyol
7) Setyembre 19, 1869 – sumiklab ang himagsikan sa Cadiz, Spain laban sa walang takdang pamamahala ni Reyna Isabel
- Naranasan ng mga Pilipino ang kalayaan sa pagsasalita
8) 1869 – dumating si Carlos Maria dela torre
9) Nagbago ang pamamahala ng dumating si Dela Torre
- Pagpapatupad ng isang buwang pagkabilanggo sa halip na paghagupit bilang parusa sa mga Pilipinong tumatakas
sa mga hukbong espanyol
- Pagwawakas sa pag eespiya sa mga pahayagan at paghihikayat sa kalayaan sa pamamahayag
- Pakiki pag usap kay Casimiro Camerino, ang pinuno ng mga nag-alsang magsasaka sa hacienda sa Imus
10) Lihim na pinagutos ni Dela torre na harangin ang mga sulat ng kilalang Pilipino mula sa espanya at hongkong
11) Paring Regular – kabilang sa pangkat o ordeng panrelihiyon tulad ng ordeng dominikano, agustino, pransiskano,
heswita at rekoletos
12) Paring secular – hindi kabilang rito
13) Si padre Pedro Pelaez ay humiling ng pantay na pagtrato sa mga paring Pilipino at espanyol at sa kanyang pang
kamatay ay tinuloy ito ng gomburza and kampanya (MARIANO GOMES, JOSE BURGOS, JACINTO ZAMORA)
14) Si Rafael de izquierdo ang humailikay dela torre at kanyang ipinadakip ang tauhan ng arsenal sa Cavite ng nag
alsa sila noon
15) Pinag bintangan ang tatlong pari na sila ang nagudyok sa mga Pilipino na magalsa laban sa mga espanyol at sila’y
hinatulan ng kamatayan
16) Nalaman nag mga Pilipino ang lihim na pagpatay sa tatlong pari at humingi sila ng reporma
17) Propagandista – mga estudyanteng Pilipino sa Europa at Pilipinas
18) Ilan sa mga masisigasig na propagandista ay sina: Dr. jose rizal, Graciano Lopez Haena, Juan at Antonio Luna,
Felix Resurrection Hidalgo, Marcelo H. del Pilar, Jose maria panganiban, Isabelo Delos reyes, Mariano ponce,
Dominador Gomez, Pedro Paterno
19) May ilang dayuhan ang nagtaguyod ng La solidaridad sila ng sumusunod: Ferdinand Blumenritt (Austrianong
kaibigan ni rizal), Miguel Morayta (isang pulitikang espanyol)
20) Ginamit ng mga propagandista ang lakas nila sa panunulat; inilathala ni rizal ang Noli me tangere at El
filibusterismo
21) La liga Filipina – isang samahang tumatalakay sa iba’t ibang larangan ng pamumuhay sa kolonya
Layunin:
a) mapagbuklod buklod ang mga Pilipino
b ) Maipagsanggalang sila sa pag aabuso at katiwalian ng mga espanyol
c) Magsagawa ng reporma sa bansa
d) Mapabuti ang edukasyon, pagsasaka at kalakalan sa kolonya
e) Pagtutulungan sa gitna ng kagipitan
22) Pinagbingtangan si Rizal na ginamit ang la liga Filipina bilang instrumento sa pagbagsak ng pamahalaan ng
espanyol kaya siya’y dinakip at pinatapon sa dapitan. Siya ay binaril noong Dis. 30, 1896 sa Bagumbayan
23) Hindi natupad ang reporma na ipinaglaban ng La Liga Filipina kaya ito’y nagbigay daan sa pagsiklab ng
himagsikan noong 1896
24) 1889 – itinatag ni Graciano Lopes Jaena ang pahayagang La Solidaridad sa Spain Barcelona
25) Diaryong tagalong – ung pahayagang tagalog na itinatag ni Marcelo H. del Pilar
26) Si del Pilar ay dumanas ng hirap at gutom sa spain kaya siya’y nagkasa kit at namatay dahil sa Tuberculosis
noong Hulyo, 4 1896.
27) Kataastaasan, Kagalang-galang na Katipunan ng mga Anak ng Bayan (KKK) – lihim na samahan na itinago ni
Andres Bonifacio sa 72 Kalye Azcarraga, kasama sila Valentin Diaz, Teodoro Plata, Ladislao Diwa, Deodato
Arellano, at Jose Dizon
28) Emilio Jacinto – utak ng katipunan
29) Cartilla – panimulang aklat ng katipunan na sinulat ni Emilio Jacinto
30) Agosto 23, 1896 – Pinunit ng katipunan ang kanilang sedula sa pugad lawin
31) Nang dahil sa pagpunin ng sedula, ito ang naging hudyat ng himagsikan kaya’t ipinasailalim ang pilipinas sa batas
militar.