BTT A3

BÀI GIẢI CHƯƠNG I
Bài 1:
a). Thực hiện nhân như số thực. Lưu ý i2 = -1
b). Phần tử số nhân như số thực. Lưu ý i2 = -1
Phép chia: Áp dụng định nghĩa phép chia
c). Dùng dạng lượng giác
5
      5 5 
 2  cos  i sin   cos  i sin 
(1+i)5 =   4 4  = 25  4 4 
3
          3  3 
 2  cos  i sin     cos  i sin 
(1-i)3 =   4  4   = 23  4 4 
 5 5 
2 5  cos  i sin 
 4 4 
(1  i ) 5   3  3   8 8 
3
2 3  cos  i sin  2 2  cos  i sin 
=> (1  i ) =  4 4  =  4 4  =2
Bài 2:
(3 + 2i)x + (1 + 3i)y = 4 - 3y
 (3x + y) + i(2x + 3y) = 4 – 3y + i.0
3x  y  4 - 3y

 2x  3y  0
 3x  4y  4 (1)

 2x  3y  0 (2)
3 9
(1)  ( 2)
2 => 4y - 2 y = 4
 đ -y = 8
 y  8

 đ  x  12
Bài 3:
a. 
A = 1 i 3 
150
 r  1 3  2 
 
    cos  1 , sin   3 
2 cos  i sin 

Xét dạng lượng giác 1  i 3 =  3 3.

 2

2 
 150 150 
2150  cos  i sin 2
150
 đ A=  3 3 
12
1 i 3 
 
 1 i 
b. B=  
Ta có
   
1  3  2 cos  i sin 
 ·  3 3 
  
2  cos  i sin 
 · 1+i=  4 4
1
12 12
1 i 3           
   2  cos     i sin     
 1 i 
=>   =    3 4  3 4  
12
   7  7 
 2  cos 3  i sin 3 
=   
= 2 cos(7 )  i sin( 7 ) 

12
= -26
24
  24
1  3  i    
 cos 0  i sin 0  cos  i sin 
 2 2 
c. C=  = 6 6
24
  
 cos 0  cos  i sin 0  i sin 
= 6 6
24
     
 2 cos 12 cos 12  2.i. sin 12 cos 12 
=  
24
      24   24 
 2 cos    cos   i sin   
=  12    12   12 
24
  
 2. cos 
= 12 
Bài 4:
b. Giải phương trình trên C (ẩn z)
z2 + (2.i – 7).z + 13 – i = 0
Tính ∆ = (2i – 7)2 – 4(13 – i) = 4i2 + 49 – 28i – 52 + 4i
= -7 – 24i ≠ 0.
(7) 2  (24) 2  7 625  7

 9
c= 2 2
(7) 2  (24) 2  7 625  7
  16
d= 2 2
=> ∆ =  C i 
d , C  i d  (b  24  0)
= 3  4i,3  4i
Phương trình có 2 nghiệm:
 ( 2i  7)  3  4i 10  6i
Z1    5  3i
2 2
 ( 2i  7)  3  4i 4  2i
Z2    2i
2 2 s
Z1 = 5 – 3i, Z2 = 2 + i
Bài5: Tính căn bậc 3 của 1+i  1 i

3
2
  
2  cos  i sin 
Ta có: 1 + i =  4 4  (xem 1c)
=>
    
   k 2    k 2 
3
1  i  2 (cos 4
6    i sin  4 
  3   3 
    
     k = 0,1,2
       
 3 1  i  6 2  cos   i sin   
   2   2 
6
  9   9  
2  cos   i sin   
  12   12  
6
  17   17  
2  cos   i sin   
  12   12  
(có thể rút gọn tiếp)
II. Chương 2:
1). Tính A2, A3 rồi suy ra An (n nguyên dương):
 a 0
A   
a)  1 b
2
2  a 0  a 0   a.a  0.1 a.0  0.b   a 0 
A  A. A        
 1 b  1 b   1.a  1.b 1.0  b.b   a  b b 
2
 a2 0  a 0  
3
0 
3
A A 
2
.A  2 
   a
a  b
b  1 b   a  ab  b b 
2 2 3

CM bằng quy nạp:
n
 0 
n  n a
A   a  b n 1 n

 ab b  (a # b, n  N, n  2)
- Với n =2, n =3 (1) đúng (đă làm)
- Giả sử (1) đúng với n = k.
- Cần chứng minh:
k 1
 0 
k 1  a
k 1 k 1
A   a b k 1 

 ab b 

Ta có:
k
 0 
k 1 k  k
a k
 a 0
A A A a b k  1 b 
 .    

 ab b  (do giả thuyết đúng với n = k)
3
k k
 .0  0.b 
 ak . a k 0.1 k
a k
   a  b  k a b k

a  1. b .0  b .b 
  a b  ab 
   
k 1
 0 
 a
 
  a k  k  k a  b 
a b b k 1 

 ab b 
k 1
 0 
 k a
1 k 1
 k 1 
a b

 ab b 
Vậy (1) đúng n = k
(1) đúng n  2, n  N
Bài 2:
a) Giải hệ phương trình tuyến tính:
 x  y  2 z  3t  1
3x  y  z  2t  4


2 x  3 y  z  t   6
 x  2 y  3 z  t  4
-Lập ma trận bổ sung mở rộng và dùng phép biến đổi sơ cấp:
1 1 2 3 1  1 1 2 3 1 
  dd 3223dd 11  
 3  1  1  2  4  d 4 d1  0  4  7  11  7 
 2 3  1  1  6    0 1  5  7  8 
   
1 2 3  1  4  0 1 1  4  5 
 
1 1 2 3 1  1 0 1 7 6 
   
0 1 1  4  5 0 1 1 4 5 
d    
2d 4
0 1  5  7  8  dd13dd22  0 0  6  3  3 
   
 0  4  7  11  7  d 4 4 d 2  0 0  3  27  27 
   
1 0 1 7 6  1 0 1 7 6 
1
   
 d4
3  0 1 1  4  5  d 4  d 3  0 1 1  4  5 
    
0 0 6 3 3 0 0 1 9 9 
   
0 0 1 9 9   0 0  6  3  3
  
1 0 0  2  3 
d 1 d 3  
d 2 d 3
d 4 6 d 3  0 1 0  13  14 
 
0 0 1 9 9 
 
 0 0 0 51 51 

1d
51 1 0 0 0 -1
0 1 0 0 -1
d3-9d’4 0 0 1 0 0
d2+13d’4 0 0 0 1 1
d1+2d’4
4
=> Vậy hệ có 1 nghiệm duy nhất là: (x, y, z, t) = (-1, -1, 0, 1)
c) x1 + 2x2 – 3x3 + 4x4 = 2

2x1 + 5x2 – 2x3 + x4 = 1
5x1 + 12x2 – 7x3 + 6x4 = 7
Lập ma trận mở rộng:
1 2 3 4 2
2 5 2 1 1
5 12 7 6 7
d1-2d2 1 2 -3 4 2
0 1 4 -7 -3
d1-2d2 0 2 8 -14 -3
d1-2d2 1 0 -11 18 8
0 1 4 -7 -3
d3-2d2 0 0 0 0 3
Do dòng 3, Kết luận hệ phương trình tuyến tính này vô nghiệm.
2d)
x1 + x2 – 3x3 + 2x4 = 0
x1 - 2x2 - x4 = 0
x2 + x3 - 3x4 = 0
2x1 + - 2x3 + 4x4 = 0
Lập ma trận mở rộng:
1 1 -3 2 0
1 -2 0 -1 0
0 1 1 3 0
2 0 -2 4 0
d2-d1 1 1 -3 2 0
0 -3 3 -3 0
d4-2d1 0 1 1 3 0
0 -2 4 0 0
1 1 -3 2 0
d2-d3 0 1 1 3 0
0 -3 3 -3 0
0 -2 4 0 0
5
d1-d2 1 0 -4 -1 0
0 1 1 3 0
d3+3d2 0 0 6 6 0
d4-2d2 0 0 6 6 0
d4-d3 1 0 0 3 0
0 1 0 2 0
1/6 d3 0 0 1 1 0
d2-d’3 0 0 0 0 0
d1+4d’3
=> Hệ phương trình tuyến tính có vô số nghiệm với ẩn trị tự do là x4:

x1 = -3a
x2 = -2a
x3 = -a
x4 = a
6a. Giải phương trính ma trận:
1 2 .X = 2 -4
3 4 5 0
Từ phương trình trên gọi: X2x2 = x1 x3

x2 x4
Lập ma trận bổ sung mở rộng:
1 2 2 -4
3 4 5 0
d2-3d1 1 2 2 -4
0 -2 -1 12
-1/2d2 1 2 2 -4
0 1 1/2 -6
d1-2d2 1 0 1 8
0 1 1/2 -6
Vậy phương trình ma trận có nghiệm duy nhất:
X= x1 x3 1 8
x2 x4 = 1/2 -6
2c. Biến đổi sơ cấp trên dòng
6
1 1 2 3 1  1 1 2 3 1 
   
3  1  1  2  4 0  4  7 1  7
2 3 1 1  6 0 1 5 7  8
   
1 2 3  1  4    5 
   0
 1 1 4
1 1 2 3 1  1 0 1 7 6 
   
0 1 1  4  5 0 1 1 4 5 
0 1  5  7  8 0 0 6 3 3 
   
0  4  7  11  7    27 
   0
 0  3  27
1 0 1 7 6  1 0 0 13 / 2 11 / 2 
   
0 1 1  4 5 0 1 0 9/2  11 / 2 
0 0 1 1/ 2 1/ 2 0 0 1 1/ 2 1/ 2 
   
0 0 1 9 9   17 / 2 
   0
 0 0 17 / 2
1 0 0 13 / 2 11 / 2  1 0 0 0  1
   
0 1 0  9 / 2  11 / 2  0 1 0 0  1
0 0 1 1/ 2 1/ 2  0 0 1 0 0
   
0 0 0 1 1   0 0 0 1 1 
  
 x   1
 y  1


z  0

 t  1
trường hợp m <> 1 và m <> -2 ta biến đổi tiếp
 
1 0 1 m m  m2 
 
0 1 1 m 
2
 0 0 (1  m ) 
1 
BS2   m2 
Hệ phương trình có nghiệm duy nhất:
 m 1
x   m  2

 m 1
y  
 m2
 (m  1) 2
 z 
 m2
7b.
X là ma trận vuông cấp 2
 x y
 
Đặt X =  z t  , ta có:
7
x y   1 2  1 2  x y 
     
z t    3 4  =   3 4   z t 
3 y  2 z  0
2 x  3 y  2t  0


3 x  3z  3t  0

 3 y  2 z  0
Giải hệ phương trình tuyến tính này thì tìm được x, y, z, t => X
3.
a) BĐSC ma trận bổ sung
m 1 1 1  1 m 1 m 1 m 1 m 
     2 2

1 m 1 m  m 1 1 1  0 1 m 1 m 1 m 
 1 1 m m2   m m 2  -> 0 1  m m 1 m2  m
  ->  1 1   = BS1
Nếu m = 1 thì ta có
1 1 1 1
 
 0 0 0 0
 
BS1 =  0 0 0 0 
x  1    

 y 
 z
=> hệ phương trình có vô số nghiệm là 
(,  tùy ư)
 · Nếu m  1 thì biến đổi tiếp
1 m 1 m  1 m 1 m  1 0 1 m m  m2 
     
0 1  m 1 1 m 0 1 1  m  0 1 1 m 
  2
BS1 ->  0 1  1  m  -> 0 1  m 1 1 m
  ->  0 0 m  2 (1  m)  =
BS2
 · Nếu m = -2 thì
 1 0  1 2
 
 0 1  1 2
 
BS2 =  0 0 0 1 
=> hệ phương trình vô nghiệm
13. Biến đổi sơ cấp ma trận ḍòng sau đây về dạng bậc thang (hay bậc thang rút gọn)
8
1 1 2 4
 
 2  1  5 2
A
1 1 4 0
 
2 1 1 6 

1 1 2 4  1 1 2 4
   
0  3  9  6 0 1 3 2
 
0 3 2  4 0 1 1 2
   
0 1  3  2 0 1  3  2
   
1 1 2 4   1 1 2 4
   
0 1 3 2   0 1 3 2
 
0 0  4 0   0 0 1 0
   
0 0 0 0   0 0 0 0 

Ta có r(A) = 3 < 4
Suy ra {u1, u2, u3, u4} phụ thuộc tuyến tính, và một cơ sở của < u1, u2, u3, u4> là:
{(1, 1, 2, 4), (0, 1, 3, 2), (0, 0, 1, 0)}
14. a) Giải hệ phương trình bằng cách biến đổi sơ cấp trên dọ̀ng đối với ma trận hệ số:
2  4 5 3
 
 1  2  1  1
 1  2 6 4
 
 1  2  1  1  1  2 1 4
   
 2  4 5 3   0 0 7 5
1 2 
6 4 0  0 7 0 

 1  2 1 4  1  2 0 4
   
 0 0 1 0  0 0 1 0
0 
0 7 5  0  0 0 5 

 1  2 0 4  1  2 0 0
   
 0 0 1 0  0 0 1 0
0 0 0 1  0 0 0 1

Nghiệm của hệ pt là:
 x1  2
x  
 2

 x3  0
 x 4  0 R
Suy ra không gian nghiệm của hệ phương trình là một chiều với một cơ sở là {(2, 1, 0, 0)}
9.
a) Xét hệ phương trình tuyến tính với ma trận bổ sung là:
côtu1 côtu 2 côtu 3 côt u 4  
9
1 1 0 1 
 
 1 0 1 3 
1 1 1 2 
 
Biến đổi sơ cấp trên ḍòng:
1 1 0 1 1 1 0 1  1 0 1 3  1 0 0 2 
       
  0  1 1 2    0 1  1  2    0 1  1  2    0 1 0  1
0 0 1 1 0 0 1 1   0 0 1 1   0 0 1 1 
  
Hệ có nghiệm là x1 = 2, x2 = -1, x3 = 1
Vậy u là tổ hợp tuyến tính của u1, u2, u3.
Cụ thể ta có: u = 2u1 - u2 + u3
10.
b)Điều kiện cần và đủ để vector u = (a, b,c ,d) là tổ hợp tuyến tính của u1, u2, u3 là:
Hệ phương trình tuyến tính với ma trận bổ sung dưới đây có nghiệm
1 1 1 a 
 
1 1 0 b 
1 0 1 c 
 
0 1 1 d 
 
Biến đổi sơ cấp trên dọ̀ng:
1 1 1 a  1 1 1 a 
   
0 0 1 b  a 0 1 1 d 
 
0 1 0 c  a  0 1 0 c  a 
   
0 1 1 d  0 0 1 b  a 
   
1 0 0 a  d  1 0 0 ad 
   
0 1 1 d  0 1 1 d 
   
0 0 1 cad 0 0 1 cad
   
0 0 1 b  a   0 0 0  2a  b  c  d 
   
Suy ra điều kiện liên hệ giữa a, b, c, d là:

-2a + b + c + d = 0
10
BAØI GIAÛI CHÖÔNG II
2 3 n
Baøi 1 : Tính A , A roài suy ra A ( n nguyeân döông)
 a 0  cos   sin  
a) A    b) A   
 1 b  sin  cos  
 1 0 1 1 1 0
   
c) A   0 0 1 c) A   0 1 1 
 1 0 1 0 0 1
   
Giaûi:
 a 0  a 0  a2 0
a) Ta coù A 2 =A x A=   x   =  
2
 1 b  1 b  a  b b 
Ñaây laø pheùp nhaân 2 ma traän ( SGK-15)
C11  a.a  0.0  a 2 töùc laø phaàn töû C11 ñöôïc tính baèng doøng 1 nhaân coät 1
C12 laø doøng 1 x coät 2 . C12 = a.0 + 0.b = 0 , C 21  1.a  b.1  a  b ( töùc doøng 2 x coät 1)
 a2 0   a 0  a3 0
A 3  A 2 xA   
2
x 
 
 = 
 2 2

3
 a  b b   1 b   a  ab  b b 
Nhö vaäy Caùc baïn nhaän thaáy chæ coù phaàn töû C12 thay ñoåi , coøn caùc phaàn töû khaùc coù quy luaät cuûa noù
. Nhö vaäy :
 an 0
A   a n  b n
n  . Bieåu thöùc naøy seõ ñuùng vôùi moïi coâng thöùc . ÔÛ ñaây khoâng yeâu caàu Chöùng
bn 
 ab 
Minh taïi sao ? Nhöng ñeå ñoaùn coâng thöùc vôùi baäc N & khaúng ñònh ñieàu ñoù ñuùng . Ta söû duïng 1
phöông phaùp goïi laø “ QUI NAÏP TOAÙN HOÏC”
Noäi dung :
 Meänh ñeà ñuùng vôùi n=1
 Giaû söû Meänh ñeà ñuùng vôùi n=k
 Ta Chöùng Minh meänh ñeà ñuùng vôùin=k+1
Nhö vaäy gt ñöôïc CM
b) Ñeà naøy cho thieáu ñk phi( 0    2 ) Neáu phi baèng caùc giaù trò > 2 pi thì ñaùp aùn khoâng ñuùng
 cos   sin    cos   sin  
A 2 =AxA=   x   =
 sin  cos    sin  cos  
 cos 2   sin 2   2 cos  sin    cos 2  sin 2 
  
 2 cos  sin 
 cos 2   sin 2    sin 2 cos 2 
 cos 2  sin 2   cos   sin    cos 3  sin 3 
 A 3  A 2 xA    x   =  
 sin 2 cos 2   sin  cos    sin 3 cos 3 
 cos n  sin n 
 A n   
 sin n cos n 
 1 0 1  1 0 1  2 0 2 
2
     
c) A =AxA=  0 0 1 x 0 0 1   1 0 1 
 1 0 1  1 0 1  2 0 2 
     
11
 2 0 2   1 0 1  4 0 4 
3 2
     
 A  A xA   1 0 1  x  0 0 1 =  1 0 1 
 2 0 2   1 0 1  4 0 4 
     
n 1 n 1
2 0 2 
n
 
 A   1 0 1 (n  1)
 2 n1 0 2 n1 
 
1 1 0 1 1 0 1 2 1
2
     
d) A =AxA=  0 1 1  x  0 1 1  =  0 1 2 
0 0 1 0 0 1 0 0 1
     
 1 2 1   1 1 0   1 3 3
3 2
     
 A  A xA   0 1 2  x  0 1 1  =  0 1 3 
 0 0 1   0 0 1   0 0 1
     
Ñaây laø 1 daïng ñaëc bieät neân
  C131  0 
1 n  
n n n
 C
 13  C 13  C12 
n
A  0 1  n 
 
0 0 1 
 
 
Caùc baïn cöù ñeå yù cöù sau moãi laàn nhaân thì caùc ma traän coù soá haïng C131 = chính noù + soá haïng C121
Baøi 2 : Giaûi heä pt tuyeán tính
 x  y  2 z  3t  1  2x  y  z  t  1
3x  y  z  2t  4 3 x  2 y  2 z  8t  2
 
a)  b) 
2 x  3 y  z  t   6  5 x  y  z  2t  1
 x  2 y  3z  t  4  2 x  y  z  3t  4
 x1  x 2  3x3  2 x 4  0
 x1  2 x 2  3 x3  4 x 4  2  x  2x  x  0
  1 2 4
c)  2 x1  5 x 2  2 x 3  x 4  1 d) 
5 x  12 x  7 x  6 x  7  x 2  x 3  3 x 4 0
 1 2 3 4
 2 x1  2 x3  4 x 4  0
Giaûi:
PP Gauss- Jordan ( hay aùp duïng ñònh lyù Kronecker-Capeli):
1. Laäp ma traän boå sung daïng A B  (Vôùi B chæ laø ma traän chæ coù 1 coät)
2. Thöïc hieän caùc pheùp bieán ñoåi sô caáp treân doøng ñeå ñöa veà daïng baäc thang ruùt goïn
3. Neáu rank(A)<rank(B) thì heä ptVN ( rank: haïng cuûa ma traän )
Neáu rank(A) = rank(B) = r ( vôùi r < soá doøng cuûa ma traän) thì heä coù VSN phuï thuoäc vaøo ( n
-r tham soá)
Vôùi n laø soá aån . Coù theå cho 1 hoaëc vaøi bieán mang giaù trò tham soá t naøo ñoù
 Neáu rank(A) = rank(B) = r ( vôùi r = soá doøng cuûa ma traän) ta thöïc hieän bieán ñoåi ñeå pt
coù nghieäm duy nhaát : I C  I : laø Mt ñôn vò . Luùc naøy nghieäm duy nhaát cuûa heä chính
laø Mt C ( chæ coù 1 coät)
a)Xeùt
12
1 1 2 3 1  d 4:d 4 d1  1 1 2 3 1 
  d 2:d 2 3d 1  
 3  1  1  2  4  d 3:d 3 2d 2  0  4  7  11  7 
A B     
2 3 1 1  6  0 1  5  7 8
   
 1 2 3 1  4  0 1 1  4  5 
  
1 0 7 10 9  1 0 7 10 9 
d 2d 4   d 3:d 3 d 2  
 0 1 1  4  5  d 4:d 4 4d 2  0 1 1  4  5  d 3: d 63
d 1:d 1 d 3
   
0 1  5  7  8 0 0  6  3  3
   
 0 4  7  11  7  0 0  11 5 13 
  
1 0 7
10 9  d1:d 17 d 3  1 0 0 13
11 / 2  1 0 0 13
11 / 2 
   2
  2

0 1 1  4  5  dd42:d:d4211dd33  0 9 2d 4
1 0   11 / 2  d 4: 21  0
2
9
1 0   11 / 2 
2
 1 1      
0 0 1
0 0 1 1 / 2 1 / 2  0 0 1 1 / 2 1 / 2 
2 2  0  0
0
 0  11 5 13   0 0 21 / 2 37 / 2   0 0 1 37 / 21 
 1 0 0 0  125 / 21
d 1:d 113 / 2 d 4

d 2:d 2  9 / 2 d 4 
 0 1 0 0 17 / 7 
d 3:d 31 / 2 d 4
  
0 0 1 0  8 / 21 
 
 0 0 0 1 37 / 21 
 
Ta nhaän thaáy ngay doøng thöù 2 thì Rank(A)=Rank (B)=4 ( = soá doøng cuûa ma traän) trong tröôøng hôïp
naøy rôi vaøo Böôùc 3 cuûa pp Gauss- Jordan tui thöïc hieän bieán ñoåi nhö treân ñeå pt coù nghieäm duy nhaát
 x  125 / 21
 y  17 / 7


 z  8 / 21
 t  37 / 21
2 1 1 1 1   1  3 3  9 1  d 2:d 23d 1  1  3 3 9 1 
    d 3:d 35 d1  
 3  2 2  8 2  d 1: d 1 d 2  3  2 2  8 2  d 4:d 42 d 1  0 4  4 21  1 
A B       5 1  1 2  1   0 16  16 47  6 
 5 1  1 2  1     
2 1 1  3 4  2 1 1  3 4  0 5  5 15 2 
     
1  3 3 9 1  1  3 3 9 1 
d 2:d 2 / 4   d 4:d 45d 2  
 0 1  1 21 / 4  1 / 4   0 1  1 21 / 4  1 / 4  d 4:45 / 4d 4
b) d 3:d 3 4 d 2
  d 3:d 3 /  37
    
 0 0 0  37  2   0 0 0 1 2 / 37 
 0 5  5 15 2  0 0 0  45 / 4 13 / 4 
   
1  3 3 9 1  1  3 3 9 1 
   
 0 1  1 21 / 4  1 / 4  d 4:d 4d 3  0 1  1 21 / 4  1/ 4 
0 0 0 1 2 / 37    0 0 0 1 2 / 37 
  
0 0 0 1  13 / 45  0 0 0 0  571 / 1665 
 
Do r(A)=3 < r(B)=4 . Heä VN
c)Xeùt
13
 1 2  3 4 2  d 2:d 2d 1  1 2  3 4 2  1 2  3 4 2 
  d 3:d 35d 1   d 4:d 4 2 d 2  
A B =  2 5  2 1 1   0 1 4  7  3   0 1 4  7  3 
 5 12  7 6 7   0 2 8  14  3  0 0 0 0 3 
    
Do r(A)=2 < r(B)=3 . Heä VN
1 1  3 2 0 1 1  3 2 0
  d 2:d 2d 1  
 1  2 0  1 0  d 4:d 4 2 d1  1  3 3  3 0  d 2 d 3
d)Xeùt A B       
0 1 1 3 0 0 1 1 3 0
   
 2 0  2 4 0 0  2 4 0 0 
   
1 1  3 2 0 1 1  3 2 0
  d 3:d 33d 2  
0 1 1 3 0  d 4:d 4 2d 2  0 1 1 3 0 
 1  3 3  3 0    0 0 6 6 0 
   
0  2 4 0 0  0 0 6 6 0
   
Neáu trong caùc pheùp bieán ñoåi sô caáp treân doøng , ta thaáy coù 2 doøng gioáng nhau thì ta coù theå boû bôùt 1
doøng . ÔÛ ñaây ta xoaù d4( xoaù d4)
xo 'a d 4 1 1  3 2 0
d3/6
 
  0 1 1 3 0 
0 0 1 1 0
 
Do r(A)=3 > r(B)=0 . Heä VSN. Ta giaûi nhö sau:
Luùc naøy heä trôû thaønh :
 x1  t
 x1  x 2  3 x3  2 x 4  0  x  t
  2
 x 2  x 3  3x 4  0   ,tR
  x3  2t
 x3  x 4  0
 x 4  3t
Baøi 3: ( Baøi naøy neáu duøng Cramer thì raát leï)
 m 1 1 1  d 2 d 1  1 m 1 m 
  d 3:d 3 d 2   d 2:d 2md1
a)Xeùt A B  =  1 m 1 m      m 1 1 1  
 1 1 m m2   1  m m  1 m 2  m 
  
1 m 1 m  1 m 1 m 
 2 2
 d 3:d 3(1 m )  d 2  2 2

 0 1  m 1  m 1  m      0 1  m 1 m 1 m 
0 1  m m  1 m2  m 0 0 2 
(m  2)(m  1) (m  1)(m  1) 
  
BIEÄN LUAÄN:
1  2 1  2
 
 Neáu m= -2 A B  =  0  3 3  3  heä VN
0 0 0  3
 
1 1 1 1
 
 Neáu m= 1 A B =  0 0 0 0  Heä trôû thaønh
0 0 0 0
 
14
x+y+z=1 .Heä coù VSN:
 xa

 yb a, b  R
z  1  a  b

 m  2  m  1 Heä coù nghieäm duy nhaát .
Ñeå heä coù nghieäm duy nhaát ta bieán ñoåi:
d2
d 2: 2
1 m
1 m 1 m  d3
 2 2
 d 3:
( m  2 )( m 1)
0 1 m 1 m 1 m    
0 0 2
(m  2)(m  1) (m  1)(m  1) 

    d 2:d 2 d 3
1 m 1 m   1 0 1/1  m 0  1 m
d3
 1  d 1:d 1 md 2  1  d 1:d11 m
0 1 1
1  m (m  1) 2    0 1 1  m 1
2 
 
0  0 0 ( m  1) 
 0 1   1 
 m2   m2 
 m 1 
1 0 0  
 m2 
0 1 0 1/ m  2 
2
0 0 1 (m  1) 
 m  2 

 m 1
x  m2
 1
Pt coù nghieäm duy nhaát :  y 
 m2
2
 z  (m  1)
 m2
1 m 1 1  d 2:d 2 md1  1 m 1 1
  d 3:d 3 d 1  
b) A B  =  m 1 m  1 m    0 1  m 2  1 0  d
2:(1 m ) d 3 d 2
 
1 1 1 m  1 0 1 m 0 m 
 
1 m 1 1 
 2

0 1 m 1 0 
0 0 1 m(m  1) 

BIEÄN LUAÄN:
1 1 1 1
 
 Neáu m= 1 thì A B  =  0 0  1 0 
0 0 1 2
 
x  y  z  1

Heä trôû thaønh   z  0  Heä VN
 z2

15
1 1 1 1
 
 Neáu m= -1 thì A B  =  0 0  1 0 
0 0 1 0
 
x  y  z  1 x  1  t
 
Heä trôû thaønh   z  0  Heä VSN  y t ,tR
 z0  z0
 
 Neáu m  1 thì pt coù nghieäm duy nhaát
1 m 1 1  1 m 1 1 
  d 2:
d2
2
 1 
2
0 1 m 1 0  1 m
 0 1 0 
0   1  m2 
 0 1 m(m  1)  0 0 1 m(m  1) 
  m 3  m 2  2m  1 
 m2  m 1  
d 1:d 1 md 2 1 0 1  1 0 0 m 1 
d 2:d 2  2
d3
 m2 1 m 2  m 1
m  d 1:d1 m2 1 d 3  m 
 m  1
 0 1 0        0 1 0   Pt coù
0 0 m 1  m 1
1 m(m  1)   0 0 1 m(m  1) 
  
   
 
3 2
  m  m  2m  1
x  m 1
 m

nghieäm duy nhaát :  y
 m 1
 z  m(m  1)

 1 1  1 1  d 2:d 2 2d 1  1 1  1 1
  d 3:d 3d 1  
c) A B  =  2 3 m 3    0 1 m  2 1 d 3:d 3 ( m 1) d 2
 
1 m 3 2 0 m 1 4 1 
  
1 1 1 1 
 
0 1 m2 1 
 0 0 (3  m)(2  m) 2  m 
 
BIEÄN LUAÄN:
1 1 1 1
 
 Neáu m= 2 thì A B  =  0 1 4 1 
0 0 0 0
 
 x1  x 2  x 3  1  x1  2  5t
 
Heä trôû thaønh  x 2  4 x 3  1  Heä coù VSN  x 2  1  4t , t  R
 00  x t
  3
 1 1  1 1
 
 Neáu m= -3 thì A B  =  0 1  1 1 
 0 0 0 5
 
16
Do rank(A) =2 < rank (B)=3 neân heä VN
 Neáu m  2  m  3 heä coù nghieäm duy nhaát

1 1 1 1 
 
0 1 m2 1 
0 0 (3  m)(2  m) 2  m 

d 1:d 1 d 2
1 0  3  m
d3 0  d 1:d 1 ( m 3) d 3  1 0 0 1 

d 3:
( 3 m )( 2  m )
 d 2:d 2( m  2) d 3  
   0 1 m  2 1      0 1 0 1 / m  3 
0 0 1 1 / m  3   0 0 1 1 / m  3
  

 x 1
 1
Pt coù nghieäm duy nhaát :  y 
 m3
z  1
 m3
Baøi 4 : Tìm haïng cuûa ma traän
 1  1 5  1 d 2:d 2 d 1  1  1 5  1
  d 3:d 33d 1  
 1 1  2 3  d 4:d 4 d 1  0 2  7 4 
a)    Xoaù d3 & d4 . Vaäy rank= 2
3 1 8 1 0 2 7 4 
   
1 3 9 7   0 4  14 8 
  
 1 1  3  d 2:d 2 2d 1  1 1 3  1 1 3 
  d 3:d 3 d 1   d 3:d 3( m1) d 2  
b)  2 1 m    0  1 m  6     0  1 m  6 
1 m 3  0 m 1 6   0 0 m 2  5m 
    
Neáu :
 m= 0 & m= -5 thì rank =2
 m  0  m  5 thì rank =3
Baøi 5 : CM A khaû nghòch & tìm A 1
 1 2 4 1 0 0  d 2:d 25d 1  1 2 4 1 0 0  d 2:d 2 / 9

   
A I 3    5 1 2 0 1 0  d3:d 3 3 d 1
 0  9  18  5 1 0  d 3:d 3 /  7

3 1 1 0 0 1 0  7  11  3 0 1 
  
1 2 4 1 0 0  d 1:d1 2d 2  1 0 0  1/ 9 2/9 0 
  d 3:d 3 d 2  
a)Xeùt  0 1 2 5 / 9  1/ 9 0    0 1 2 5/9  1/ 9 0 
 0 1 11 / 7 3 / 7 0 
 1/ 7  0 0  3 / 7  8 / 63 1 / 9  1 / 7 
 
 1 0 0  1/ 9
7
2/9 0   1 0 0  1/ 9 2/9 0 

d 3: d3  d 2:d 2 2d 3  
3
 
 0 1 2 5 / 9  1/ 9 0    0 1 0  1 / 27 11 / 27  2 / 3 
 0 0 1 8 / 27  7 / 27 1 / 3   0 0 1 8 / 27  7 / 27 1 / 3 
   
17
  1/ 9 2/9 0 
 1

Vaäy A khaû nghòch & A    1 / 27 11 / 27  2 / 3 
 8 / 27  7 / 27 1 / 3 
 
d 1:d 1 / 2
 2  1  1 1 0 0  d 2:d 2 / 3 1  1 / 2  1 / 2 1 / 2 0 0  d 2:d 2d 1
  d 3:d 3 / 3  
A I 3    3 4  2 0 1 0   1 4 / 3  2 / 3 0 1 / 3 0  d 3:d 3 d 1

 3  2 4 0 0 1 1  2 / 3 4 / 3 0 0 1 / 3 
b)Xeùt   
 1  1/ 2  1/ 2 1/ 2 0 0  d 2:11 / 6 d 2  1  1 / 2  1 / 2 1 / 2 0 0 
  d 3:d 3.( 6 )  
 0 11 / 6  1 / 6  1 / 2 1 / 3 0    0 1  1 / 11  3 / 11 2 / 11 0 
 0  1 / 6 11 / 6  1 / 2 0 1 / 3  0 1  11 3 0  2 
  
 1 0  6 / 11 8 / 22
d 1:d 11 / 2 d 2 1 / 11 0   1 0  6 / 11 8 / 22 1 / 11 0 
d 3:d 3 d 2
   
   0 1  1 / 11  3 / 11 2 / 11 0  d
3:11 / 120 d 3
  0 1  1 / 11  3 / 11 2 / 11 0 
 0 0  120 / 11 36 / 11  2 / 11  2  0 0 1  3 / 10 1 / 60 11 / 60 
  
 1 0 0 41 / 220 481 / 3960 121 / 360 
d 1:d 111 / 6 d 3

d 2:d 2 1 / 11d 3

   0 1 0  3 / 10 121 / 660 1 / 60 
 0 0 1  3 / 10 1 / 60 11 / 60 

 41 / 220 481 / 3960 121 / 360 
1
 
Vaäy A khaû nghòch & A    3 / 10 121 / 660 1 / 60 
  3 / 10 1 / 60 11 / 60 

Baøi 6: Giaûi pt ma traän:
Ma traän muõ –1 chính laø 1 ma traän nghòch ñaûo. Trong baøi 5 ta ñaõ laøm . Khi giaûi pt ma traän ( hay moïi pt
khaùc caùc baïn nhôù chuù yù daáu töông ñöông)
1
1 2  2  4 2  4  1 2   2  4   2 1 
  X     X      X    
3 4 5 0  5 0  3 4   5 0  3 / 2  1 / 2 
a) 
  10 4 
 X   
  10 5 
1 2 1 2 1  1 2
3  2     3  2    2 1 
X     0 1   X   0 1    X   0 1  
5  4 1 0 1   5  4    5 / 2  3 / 2 
   0 1 0
b)
 7 4 
 
 X  5 / 2  3 / 2
 2  1 

18
1
2  3 1  3 2  3 2  2  3 1  1
  3 5       3 5 
 4  5 2  X     2  1  X   2  1 4  5 2   
 5  7 3  1  2   4 0    4 0  5  7 3    1  2 
      
 3 2   1 2  1   1 2  1 4 9 
   2 5    
c)  X   2  1  2 1 0    X    2 1 0  5 13 
  4 0   3  1 2   1  3    3  1 2   8  20 
     
 14 37 
 
 X   3 5 
  33  80 
 
Baøi 7 : Giaûi pt ma traän
Ñaây laø 1 daïng giaûi quyeát pt ma traän ñaëc bieät . Bôûi neáu caùc baïn giaûi quyeát noù thoâng thöôøng nhö baøi soá
6 , chaéc chaéc phaûi “out” vì noù khoâng coù ma traän nghòch ñaûo
 1 1 2  3  1

a)  4 
 X    (*)
0 3
      4 5
   
A B
PT coù daïng A.X=B
Do A coù caáp laø 2x3 ; B coù caáp laø 2x2 . Vaäy X phaûi coù caáp laø 3x2 . Goïi :
 x a 
 
X   y b 
 z c 

 x a
  1 1 2    3  1   x  y  z  a  b  2c   3  1
(*)    y b        
 4 0 3  z c   4 5   4 x  3z 4a  3c   4 5 
 
  x  y  2z  3
 a  b  2c  1

  4 x  3z  4
 4a  3c  5


Do pt coù 6 aån neân ta laïi giaûi =pp Gauss- Jordan
Xeùt
1 1 2 0 0 0 3  1 1 2 0 0 0 3 
   
 0 0 0 4 0 3 5  d 4:d 4 4d 1  0 0 0 4 0 3 5  d 2 d 4
 0 0 0  1 1 2  1   0 0 0  1 1 2  1  
   
4 0 3 0 0 0 4  0 4 11 0 0 0 16 
A B  =    
1 1 2 0 0 0 3  1 1 2 0 0 0 3 
   
 0 4 11 0 0 0 16  d 4:d 4 4 d 3  0 4 11 0 0 0 16 
 0 0 0  1 1 2  1   0 0 0  1 1 2  1
   
0 0 0 4 0 3 5  0 0 0 0 4 11 1 
   
Do pt coù 6 aån soá . Rank(A)=Rank(B)= 4 . Vaäy pt coù VSN phuï thuoäc vaøo 2 tham soá (6-4=2)
19
Choïn aån laø x,y , a,b . Tham soá laø z,c :
 1  11c
 b
4
 1  11c
 a  1  2c 
 4
 z, c  R
16  11z
 y
 4
 16  11z
 x  3  z  4
 1 2  1 2
b)   3 4     3
X  X
4 
     
A
 x y
PT coù daïng X.A=A.X ñaët X    pt trôû thaønh:
z t 
 x y  1 2   1 2  x y   x  3 y 2x  4 y   x  2z y  2t 
            
 z t   3 4    3 4  z t   z  3t 2 z  4t    3x  4 z  3 y  4t 
 x  3 y  x  2z
 2 x  4 y  y  2t  y  2 z / 3  y  2 z / 3
    y  2 z / 3
   2 x  3 y  2t  2 x  2t  3 y  
 z  3t  3 x  4 z 3z  3 x  3t  xt  z  x  zt
2 z  4t  3 y  4t  
 x y   z  t  2 z / 3
Vaäy X      ( z , t  R )
z t   z t 
2 1  1  1 1 1  a b 
c)   X  X      Ñaët X   
1 2   1 1  1  1 c d
Ta coù :
 2 1  a b   a b  1  1 1 1 
         
 1 2  c d   c d   1 1  1  1
 2a  c 2b  d   a  b  a  b  1 1  abc a  b  d  1 1 
            
 a  2c b  2 d   c  d d  c   1  1 a  c  d b  c  d  1  1
 a b  c 1 a  c  1 b
 abd 1 b  d  1  a  a  1  2t
  
    b  d  t tR
 a  c  d 1  bd t c  1  t / 2
b  c  d  1  c  a  2 
1
 1  2    1 3  1  2    1 3   1  2  1  2 
  X       X      
  2 4    1 3   2 4    1 3    2 4   2 4 
d) 0
  1 3  1  2    1 3
 X       X    I 2
  1 3   2 4    1 3
Xin caùc baïn xem t/c luõy thöøa cuûa ma traän /15
a   a c   1 3 
Ñaët X    PT trôû thaønh     I 2
b d   b d   1 3 
20
a b 1
3a  3b  0
 a b   1 3   1 0    a  b 3a  3b   1 0  
               HEÄ VN
 c d   1 3   0 1    c  d 3c  3d   0 1   c  d  0
 3c  3d  1
Baøi 8 :Giaû söû A laø ma traän vuoâng & coù k>=2 sao cho A k  0
a)Cm: B=I-A khaû nghòch & tính B 1 theo I & A
b)Cm:C=I+A cuõng khaû nghòch & tính C 1
Giaûi
Begin
a)Ta coù B=I-A . Xeùt: B. A  ( I  A) A  IA  A 2  IA (do A k  0)
 BA  IA  B. A. A 1  I  B.A 0  I  B.I  I
Theo ñn SGK/34 roõ raøng ma traän B khaû nghòch vì toàn taïi ma traän I ñeå tích:
B.I=I
Tính B 1 :
B 1  I .I 1  I 0  I
b)töông töï caâu a)
C= I+ A . Maø C. A  ( I  A) A  IA  A 2  IA (do A k  0)
 C. A. A 1  I  C. A 0  I  C.I  I
Theo ñn SGK/34 roõ raøng ma traän C khaû nghòch vì toàn taïi ma traän I ñeå tích:C.I= I
 C 1  I 1 .I  I 0  I (do I k  I )
Baøi 9:
Theo ñònh nghóa ma traän nghòch ñaûo ta xeùt:
 dA   dA  2 dA.I d 2 A2 dA. d 2 A2
BI   ( I  dA) I   I  dAI    I  dA  
 cd  1  cd  1 cd  1 cd  1 cd  1 cd  1
dA(cd  1)  dA  d 2 A 2 dA.cd  dA  dA  d 2 A 2 d 2 ( A.c)  d 2 A 2 d 2 A2  d 2 A 2
I I I I V
cd  1 cd  1 cd  1 cd  1
I
 dA 
aäy : B  I  =I
 cd  1 
 dA 
 B khaû nghòch & B 1   I    I  (cd  1) 1 dA
 cd  1
Baøi 10: Ñuïng veà soá phöùc
Cho
 2  5i  2i   i 1 2  i
B    C    Tìm A sao cho 2A=3B- 2C
 2i  4 7  3i   6i  2 i  3 
Giaûi
Ta coù : 3B – 2C =
 2  5i  2i   i  1 2  i   6  10i  6i   2  2i 4  2i   4  8i  4i  4 
3.   2           Vaäy
 2i  4 7  3i   6i  2 i  3   6i  12 21  9i  12i  4 2i  6    6i  8 27  11i 
 4  8i  4i  4   2  4i  2i  2 
2 A     A   
  6i  8 27  11i    3i  4 27 / 2  11i / 2 
21
Baøi 11
Tính f(A) , g(A) , f(A).g(A)
 1 1 1
3 2
 
Cho f ( x )  x  7 x  5 , g ( x )  2 x  3 x  4 & A   0 1 1
 0 0 1
 
Giaûi
3 2
Ta coù : f ( A)  A  7 A  5 I , g ( A)  2 A  3 A  4 I (vì I= 1)
Tính A 2 , A 3
1 2 3 1 3 6
2
  3  
A   0 1 2  , A   0 1 3
0 0 1 0 0 1
   
1 3 6 1 1 1 1 0 0
3
     
f ( A)  A  7 A  5 I   0 1 3   7 0 1 1   5 0 1 0
0 0 1  0 0 1  0 0 1 
  
1 3 6 7 7 7  5 0 0   1  4 1
       
  0 1 3   0 7 7    0 5 0   0  1  4
0 0 1  0 0 7 0 0 5   0 0  1 
    
1 2 3 1 1 1  1 0 0 
2
     
g ( A)  2 A  3 A  4 I  2 0 1 2   3 0 1 1  4 0 1 0 
0 0 1 0 0 1  0 0 1 
  
2 4 6   3 3 3  4 0 0 1 7 9
       
 0 2 4   0 3 3   0 4 0  0 1 7
0 0 2   0 0 3   0 0 4   0 0 1 

Tính f(A).g(A)
  1  4  1  1 7 9    1  11  38 
    
f ( A).g ( A)   0  1  4  0 1 7    0  1  11 
0 0  1  0 0 1   0 0  1 

22
BAØI GIAÛI CHÖÔNG III
Baøi 1 : Tính ñònh thöùc
2 1 1
5 2 0 2 0 5
a) 0 5  2  (1)11 .2  (1)1 2 .  (1)13 .  28
3 4 0 4 0 3
0 3 4
2 1 1
5 2
0 5  2  (1)11 .2 = aây2
3 4
0 3 4
Baøi 2 : Chöùng toû ñònh thöùc sau ñaây baèng 0
a)
ab c 1
a 1 bc 1 bc a
b  c a 1  (a  b) c   (a  b)(a  b)  cb  c  c  a   b 2  bc  a 2  ac
b 1 ca 1 ca b
ca b 1
 a 2  b 2  cb  ac  b 2  bc  a 2  ac  0 (ñpcm)
ab a 2  b 2 (a  b) 2 d 2:d 2bd1 ab a 2  b2 (a  b) 2
2 2
b) bc b  c (b  c) 2 d
3:bd 3cd1
 0 a(b 2  c 2 )  b(a 2  b 2 ) a(b  c) 2  b(a  b) 2
ca c 2  a 2 (c  a) 2 0 b(c 2  a 2 )  c(a 2  b 2 ) b(c  a) 2  c(a  b) 2
a (b 2  c 2 )  b ( a 2  b 2 ) a (b  c ) 2  b ( a  b ) 2 (a  c)(b 2  ac) (a  c )(b 2  ac )
 ab  ab  0 (ñpcm)
b (c 2  a 2 )  c ( a 2  b 2 ) b (c  a ) 2  c ( a  b ) 2 (b  c)(a 2  bc) (b  c)(a 2  bc )
Baøi 3 : Cho A  M n & c laø 1 soá .CM:
cA  c n A
Giaûi:
a11 a12  a1n ca11 ca12  ca1n
a 21 a 22  a 2n ca 21 ca 22  ca 2n
Ta coù : A  M n  A   cA 
       
a n1 an2  a nn ca n1 ca n 2  ca nn
 ca11 An1  ca12 An 1  ....  (1) n ca1n An 1
Maø An 1  ca kk An  2  .....  (1) n ca k ( k  n ) An 2 Töông töï thöïc hieän tính zôùi An  2 , An3 ......
Nhö zaäy sau moãi laàn tính thì ñònh thöùc caùc caáp ñeàu coù c . Ñeán ñònh thöùc cuoái cuøng cuûa A coù n soá c .
Vaäy ta ñaõ CM xong
Baøi 4 : Tính caùc ñònh thöùc
1 a2 a d 2:d 2  ad 1 1 a2 a
1 a3 0
2
a) a 1 a   0 1  a
2
d 3:d 3 a d 1 3
0  4 3
 1 a3
2
 
a  a 1 a
a2 a 1 0 a  a4 1  a3
23
2x  3 3x  4
x2 2x  3 3x  4 d 2: d 2  2 d 1 x2 2x  3 3x  4 d 1:
d1 1
x2 x2 x2
b) 2 x  3 3 x  4 d 3: d 3  3 d 1
4 x  5    1 x2 d 3:d 3  d 2
 2 x  3     1 x2  2x  3
3x  5 5x  8 10 x  17 1 x x5 0 2 3x  8
2x  3 3x  4
1
x2 x2
( x  1) 2 ( x  1) 2 ( x  1) 2 ( x  1) 2 ( x  1) 2 (3 x  4)
d 2:d 2  d 1
  0  2   2  
x2 x2 x2 x2 x2
0 2 3x  8 2 3x  8
Baøi 5:Khi naøo caùc ma traän sau ñaây laø khaû nghòch & tìm ma traän nghòch ñaûo
1 a bc  d 2:d 2 d1  1 a bc 
  d 3:d 3 d 1  
a)A= 1 b ca    0 b  a ca  bc 
1 c ab   0 c  a ab  bc 
   
b  a c( a  b)
Xeùt det A   b(a  c )(b  a )  c(a  b)(c  a)  (a  b)(b  c)(c  a)
c  a b( a  c )
Ñeå A khaû nghòch  det A  0  a  b  c
 ac a (b  c) a (b  c) 
 
 ac (b  c) a (c 2  b 2 ) a (b 2  c 2 )   (a  b)(2c  a ) (a  b)(a  c) (a  b)(c  a) 
1  2   a ab ac 
 A 1   a (c  b) ab(b  c ) ac (c  b)    b
det A    (a  b)(a  c ) (a  b)(c  a) (a  b)(a  c) 
 bc (c  b) ac (b  c ) ab(c  b)   bc ac ab 
 (a  b)(a  c ) (a  b)(c  a) (a  b)(a  c) 

 a b 1  d 2:ad 2 d 1  1 b 1 
  d 3:d 3 d 2  2

)A=  1 ab 1    0 b(a  1) a  1
1 b a  0 b(1  a ) a  1
   
b(a 2  1) a  1
Xeùt det A  a  a[b(a  1)(a 2  1)  b(a  1) 2 ]  ab(a  1)(a  2)
b(1  a) a 1
Ñeå A khaû nghòch  det A  0  a  0  b  0  a  1  a  2
 a 1 1  a a 1 
 
 a2 a( a  2) a ( a  2) 
 1 1 1 
 A 1  
 a ( a  2) a2 a ( a  2) 
 1 1 1 
 a ( a  2) a( a  2) (a  2) 

 1 3 2  d 2:d 23d1  1  3 2 
  d 3:d 3 md 1  
c)A=  3  7 m  5    0 2 m 1 
  m 2m 1   0  m 2m  1
  
2 m 1
Xeùt det A  1  m 2  3m  2  (m  1)(m  2)
 1 2m  1
Ñeå A khaû nghòch  det A  0  m  1  m  2
24
  2m 2  10  7 6m 2  30m  21 2m 3  10m 2  7m 
1  
A 1   3m 2  15m  9  7 m 2  35m  21  2m 3  10m 2  6m 
(m  1)(m  2)  
  2m m(m  5) 2 
 1 3 5  m
 
d)A=  2 1 2 
 3m  1 m  3 4 

1 2 2 2 2 1
det A  3  (5  m )  m 2  4m  3  (m  3)(m  1)
m3 4 3m  1 4 3m  1 m  3
Ñeå A khaû nghòch  det A  0  m  1  m  3
  2(m  1) 4(m  1)  2(m  1)(3m  1) 
1 1  
A   6(3m  5) 10  6m (6m  10)(m  3) 
(m  1)(m  3)  
 (5  m)(7  m) 2(m  7) 4 ( 7  m) 
Baøi 6:Giaûi & bieän luaän hpt ( thöïc hieän baèng pp Cramer-SGK/51)
a)Ta coù :
m 1 1  1   x1 
     
A   1 m 1  , B   m  , X   x2 
1 1 m  m2  x 
    3
m 1 1
Xeùt A  1 m 1  (m  1) 2 (m  2)
1 1 m
1 1 1 m 1 1
2
A1  m m 1  (m  1)(1  m) ; A2  1 m 1  (m  1) 2
m2 1 m 1 m2 m
m 1 1
A3  1 m m  (m 2  1) 2
1 1 m2
 m 1
 Neáu A  0   thì pt coù nghieäm duy nhaát:
m  2
 A1 m 1
 x1  
 A m2
 A2 1
 x2  
 A m2
 A3 (m  1) 2
 x3  
 A m2
 Neáu m=1 thì heä trôû thaønh:
 x1  x 2  x3  1  x1  1  a  b
 
 x1  x 2  x3  1  x1  x 2  x 3  1   x 2  a , (a, b  R )
x  x  x  1  x b
 1 2 3  3
25
Heä coù VSN
 Neáu m= -2 ta coù A  0  A1  9  0 theo ñònh lyù /52 , vaäy heä VN
b)Ta coù :
 a 1 1  4  x
     
A   1 b 1 , B   3  , X   y 
 1 2 1  4 z
     
a 1 1
A  1 b 1  (a  1)(b  2) ; A1  1 , A2  2a  1 ; A3  4ab  6a  7  4b
1 2 1
a  1
b  2
 A1 1
 x1  
 A (a  1)(b  2)
 A2 2a  1
 x2  
 A (a  1)(b  2)
 A3 4ab  6a  7  4b
 x3  
 A (a  1)(b  2)
 Neáu a=1 , b  2
Heä trôû thaønh:
 x yz 4  xt
 
 x  by  z  3 ` y  0 (t  R ) Heä coù VSN
x  2 y  z  4 z  4  t
 
 Neáu b=2 , a  1
ax  y  z  4

 x  2 y  z  3  heä VN
x  2 y  z  4

 Neáu a=1 & b=2 heä trôû thaønh :
 x y z 4

 x  2 y  z  3  heä VN
x  2 y  z  4

c)Ta coù :
1 a a 2   a3   x
 2
  3  
A  1 b b  , B   b  , X   y 
1 c c 2   c3  z
     
1 a a2
Xeùt A  1 b b 2  (a  b)(b  c)(c  a ) ; A1  abc(a  b)(b  c)(c  a )
1 c c2
26
A2  (a  b)(c  a ) 2 ab  bc  ca  ; A3  (a  b  c)(a  b)(b  c )(c  a)
 Neáu A  0  a  b  c thì pt coù nghieäm duy nhaát:
 A1 abc (a  b)(b  c )(c  a)
 x1    abc
 A ( a  b )(b  c )(c  a )
 A2 (a  b)(c  a ) 2 (ab  bc  ca ) (c  a )(ab  bc  ca )
 2x   
 A (a  b)(b  c )(c  a) bc
 A3 (a  b  c )(a  b)(b  c)(c  a )
 x3    abc
 A (a  b)(b  c )(c  a )
 Neáu a=b & a  c
 x  ay  a 2 z  a 3 2 3
 x  atc  a 2 c  ac 2
 2 3  x  ay  a z  a 
 x  ay  a z  a   2 3
  y  a 2  ac  c 2  ta  tc , t  R heä VSN
 x  cy  c 2 z  c 3  x  cy  c z  c  zt
 
 Neáu a=c & a  b
 x  ay  a 2 z  a 3 2 3
 x  atb  a 2 b  ab 2
 2 3  x  ay  a z  a 
 x  by  b z  b   2 3
  y  a 2  ab  b 2  ta  tb , t  R heä VSN
 x  ay  a 2 z  a 3  x  by  b z  c  zt
 
 Neáu a= c =b
 x  ay  a 2 z  a 3  x  a 3  am  a 2 n
 2 3 2 3 
 x  ay  a z  a  x  ay  a z  a   ym , m, n  R heä coù VSN
 x  ay  a 2 z  a 3  zn
 
d)Ta coù :
1 m 1 3  1  x1 
     
A   2  4 4 m  2  , B    1 , X   x 2 
3 m 1  9  0 x 
    3
1 m 1 3
Xeùt A  2  4 4m  2  8(m  1)(m  2) ; A1  4m 2  8m  50
3 m 1 9
A2  12m  12 ; A3  18
m  1
m2
 A1  4m 2  8m  50
 x1  
 A 8(m  1)(m  2)
 A2 12m  2
 x2  
 A 8(m  1)(m  2)
 A3 18
 x3  
 A 8(m  1)(m  2)
27
 Neáu m= -1 & m=2 thì A  0  A3  0 neân heä VN
BAØI GIAÛI CHÖÔNG IV

1. Giaûi caùc p.t vi phaân tuyeán tính sau ñaây.
a) y ,  2 xy  2 x exp(  x 2 )
b) (1  2 x ) y ,  y  Arctgx
c) y ' y sin x  sin x. cos x
d) y ' (1  x 2 )  y  Arc sin x, y (0)  0
y e2
e) y '  x ln x, y (0) 
x ln x 2
2. Ñöa veà daïng tuyeán tính giaøi caùc p.t sau ñaây:
1
a) y ' 
x cos y  2 sin y
b) 2 y  ( y 2  6 x) y '  0
Hay daïng töông töï
c) 2y=(2y3-x)y’
x
d) y’+tgy=
cos y
e) y ' p ( x) y  y  q( x) goïi laø pt Bernoulli.
Chia 2 veá cho y  roài ñoåi haøm z= y 1 seõ ñöôïc p.t tuyeán tính theo z.
Ví duï giaûi caùc pt Bernoulli sau:
2
2 y ' y  x
y
x 9
y ' y  exp( ) y , y (0) 
2 4
a)W ko laø ko gian con vì ta chæ caàn chæ ra giaù trò laøm cho noù sai
VD : Cho u= ( 1,2,3)  W ; v= ( 2,1,1)  W  5u  v  5(1,2,3)  (2,1,1)
 5u  v  26  0  W
b)Ta CM ñöôïc ñaây laø KGC neân ta laøm nhö sau:
u  ( x1 , x 2 , x3 )  W ,   R  x1  2 x 2  3x 3  0
ñaët
v  ( y1 , y 2 , y 3 )  W  y1  2 y 2  3 y 3  0
Ta coù : u  v   ( x1 , x 2 , x3 )  ( y1 , y 2 , y 3 )  (x1  y1 , x 2  y 2 , x3  y 3 )
Xeùt (x1  y1 )  2(x 2  y 2 )  3(x3  y 3 )
  ( x1  2 x 2  3 x3 )  ( y1  2 y 2  3 y 3 )  0( gt )  u  v  W
Vaäy W laø kgc
c) gioáng caâu a) ta chæ giaù trò cho noù sai
Cho u= ( 0,0,2)  W ; v= ( 2,0,1)  W  u  v  (2,0,3)
 2  3.1  5  1  u  v  W
d)Ta CM ñöôïc ñaây laø KGC neân ta laøm nhö sau:
2
u  ( x1 , x 2 , x3 )  W ,   R  x1  x 2 x3
ñaët 2
v  ( y1 , y 2 , y 3 )  W  y1  y 2 y 3
Ta coù : u  v   ( x1 , x 2 , x3 )  ( y1 , y 2 , y 3 )  (x1  y1 , x 2  y 2 , x3  y 3 )
28
2 2
Xeùt (x 2  y 2 )(x3  y 3 )  2 x 2 x 3   2 x 2 y 3  y 2 x 3  y 2 y 3   2 x1  x 2 y 3  x3 y 2  y1
 (x1  y1 ) 2 ( gt )  u  v  W
Vaäy W laø kgc
e) gioáng caâu a) ta chæ giaù trò cho noù sai ( caùc U töï laøm )
Baøi 6 & Baøi 7 cuõng gioáng baøi 5
Baøi 8
Ta coù :
W1  V ,W2  V
W1  W 2
W1  W2  V  
W2  W1
 W1  W2 thì W1  W2  W2 Maø W2  V  ñpcm
 W2  W1 thì W2  W1  W1 Maø W1  V  ñpcm
Baøi 9
a)Gæa söû u   1u1   2 u 2   3u 3
 (1,3,2)   1 (1,1,1)   2 (1,0,1)   3 (0,1,1)  ( 1   2 ,  1   3 ,  1   2   3 )
  1   21  1  2  1
  .
  1   3  3    1  2
      2   1
 1 2 3  3
Vaäy u  2u1  u 2  u 3
b)Gæa söû u   1u1   2 u 2   3u 3
 (7,17,14)   1 (1,2,3)   2 (2,1,2)   3 (1,4,2)  ( 1  2 2   3 ,2 1   2  4 3 ,3 1  2 2  2 3 )
  1  2 2   3  7  1  28 / 11
  .
  2 1   2  4 3  14   2  14 / 11
3  2  2  14   21 / 11
 1 2 3  3
28 14 21
Vaäy u  u1  u 2  u 3
11 11 11
c)Gæa söû u   1u1   2 u 2   3u 3
 (1,3,4)   1 (1,2,3)   2 (3,2,1)   3 (2,1,0)  ( 1  3 2  2 3 , 2 1  2 2   3 ,3 1   2 )
 1  3 2  2 3  1
 .
 2 1  2 2   3  3  VN
 3    4
 1 2
Vaäy u khoâng laø toå hôïp tuyeán tính

Baøi 10
a)Gæa söû u  a1u1  a 2 u 2  a3u 3
 (a, b, c, d )  a1 (1,2,1,1)  a 2 (1,1,2,1)  a 3 (1,1,1, 2)
 (a1  a 2  a3 , 2a1  a 2  a 3 , a1  2a 2  a3 , a1  a 2  2a 3 ) .
a1  a 2  a3  a (1)
 2a  a  a  b
 1 2 3
 (*)
 1a  2 a 2  a 3 c
 a1  a 2  2a3  d
29

Ñeå u  (a, b, c, d ) laø thtt cuûa vectô u1 , u 2 , u 3  heä (*) coù nghieäm duy nhaát

 a1  b  a

  a 2  c  d  a3
 2d  a  b  c
a 3  3

2d  a  b  c 2d  a  b  c
theá vaøo (1):  b  a  c  d   a
3 3
 d  c  b  4a  0
b)Gæa söû u  a1u1  a 2 u 2  a3u 3
 (a, b, c, d )  a1 (1,1,1,0)  a 2 (1,1,0,1)  a3 (1,0,1,1)
 (a1  a 2  a 3 , a1  a 2 , a1  a3 , a 2  a 3 ) .
a1  a 2  a3  a (1)
 a1  a 2  b

 (*)
 a1  a3  c
 a 2  a3  d

 a  b  c  2d
 a1  3
 2b  a  c  2d
 a 2 
 3
a  2 c  a  b  2d
3
 3
theá vaøo (1)
 b  c  d  2a
c)Gæa söû u  a1u1  a 2 u 2  a3u 3
 (a, b, c, d )  a1 (0,1,2,3)  a 2 (1,2,3,0)  a3 (3,0,1, 2)
 a1  3a3  a
 a1  2a 2  b .

 (*)
2a1  3a 2  a 3  c (1)
 3a1  2a 3  d

 ab
 a1  10
 9b  a
  a2 
 20
a  7 a  3b
 3 20
theá vaøo (1)
 2 a  7b  4c
Baøi 11
Bí kieáp voõ coâng:
 hoï 2 vectô luoân luoân ñoäc laäp tuyeán tính
30
 B   ñltt  Rank ( B)  n  det A  0
 B   pttt  Rank ( B)  n  det A  0
a)Gæa söû u  a1u1  a 2 u 2
 (0,0,0)  a1 (1,1,1)  a 2 (0,1,2)
 (0,0,0)  (a1 , a1  a 2 , a1  2a 2 ) .
 a1  0
 a a 0
 1 2
  a1  a 2  0
a1  2a 2  0

Vaäy hoï 2 vetô treân ñltt
b)Ñaët u1  (1,1,0) , u 2  (1,1,1) , u 3  (0,1,1) Xeùt
1 1 0
1 1 1  1  0  hoï 3 vetô treân ñltt
0 1 1
c)Gioáng caâu b) det= -1
1  2 3  4  d 2 d 23d1 1  2 3 4 1  2 3 4
 0 3  5 1   d 3:d 3 d 2   d 3:3 d 3 d 2
 0 9  14 1    0 9  14  1 
d)Xeùt  
0 0 3  10 0  3 8  11 0 0 10  20
 rank  3
Rank = soá vectô .
Baøi 12
Ñeå laøm ñöôïc baøi naøy, xin trình baøy yù kieán trong saùch
 Trong R n moïi heä >n vectô ñeàu pttt
 Neáu 1 heä chöùa vectô 0 thì heä vectô ñoù pttt
 Neáu 1 heä vectô ñltt thì taát caû caùc vectô cuûa heä ñeàu khaùc 0
 Cho S  S '
1. Neáu S ñltt thì S ' ñltt
2. Neáu S ' pttt thì S pttt
Gæai :Chieàu 1 ta khoûi CM vì döïa t/c thöù 4
Chieàu 2 : Giaû söù toå hôïp 3 vectô
[u+v,v+w,w+u] ñltt , ta coù det khaùc 0
 [u,v,w] +[v,w,u] ñltt  [u,v,w] cuõng ñltt
Baøi 13:
xeùt
1 1 2 4  d 2:d 2 2d 1  1 1 2 4  1 1 2 4
  d 3:d 3d 1   d 3:d 3 d 2   d 3:d 3 / 8
 2  1  5 2  d 4:d 4d 2  0  3  9  6  d 2:d 2 / 3  0 1 3 2  d 4:d 42 d 2
 1  1 4 0    0  2 2  4    0 0 8 0
 
     
2 1 1 6  0 2 6 4  0 2 6 4 
  
31
1 1 2 4
 
0 1 3 2
0  rank =3 <4 (soá vectô). Vaäy caùc vectô treân pttt (ñpcm)
0 1 0
 
0 0 0 0 

1 cô sôû cho KGC sinh bôûi 4 vec tô treân laø
B  {(1,1,2,4), (0,1,3,2), (0,0,1,0)}
Baøi 14:
a)xeùt
2  4 5 3  1  2  1  1 d 2:d 2 2 d 1  1  2  1  1
  d 2 d 1   d 3:d 3 d1  
 1  2  1  1  2  4 5 3    0 0 7 5  xo
'a
d3

1  2 6 4  1  2 6 4  0 0 7 5 
  
 1  2  1  1
  rank =2 . Vaäy dimW=4-2 =2. Hpt VSN fuï thuoäc 2 tham soá
0 0 7 5 
 2 x4
 x1  2 x 2  x 3  x 4  x1  2 x 2  7

 5x  , x2 & x 4  R
 x3   4 
5x4
7 x3  
 7
x1 x2 x3 x4
2 1 0 0
2/7 0 -5/7 1
1 cô sôû cho KGC W B  {(2,1,0,0), (2 / 7,0,5 / 7,1)}
b)Xeùt
1 1  1  1 1 1 d 2:d 2 d1  1 1  1  1 1 1 
   
1  1  1 1 1 1 d 3:d 3 d 1
 0  2 0 2 0 0
1 1 1  1  1 1 0 0 2 0  2 0 
 
rank =3 . Vaäy dimW=6-3 =3. Hpt VSN fuï thuoäc 3 tham soá
 x1   x 2  x 3  x 4  x5  x 6  x1   x6
 
 x2  x4   x 2  x 4 , x 4 , x5 & x 6  R
 x3  x5 x x
  3 5
x1 x2 x3 x4 x5 x6
0 1 0 1 0 0
0 0 1 0 1 0
-1 0 0 0 0 1
1 cô sôû cho KGC W B  {(0,1,0,1,0,0), (0,0,1,0,1,0), (-1,0,0,0,0,1)}
c)Xeùt
 3 3 1 3 2  1 3  1 2 2  d 2:d 22 d 1  1 3  1 2 2 
    d 3:d 33d 1  
 2 3  1 4 2  d 3 d 1  2 3  1 4 2  d 4:d 42 d 1  0  3 1 0  2
 1 3  1 2 2   3 3  1 3 2    0  6 2  3  4 
     
 2 6  2  2 4  2 6  2  2 4 0 0 0  6 0 
     
32
1 3 1 2 2 
  1 3 1 2 2 
d 3:d 3 2 d 2 0  3 1 0  2  xo 'a d 4  
    0  3 1 0  2
0 0 0 3 0 0 0

0 0

  0  3 0 
 0  6 0 
rank =3 . Vaäy dimW=5-3 =2. Hpt VSN fuï thuoäc 2 tham soá
 x1  3x 2  x3  2 x 4  2 x5

 x3  3 x 2  2 x 5 , x 2 , x5  R
 x4  0

x1 x2 x3 x4 x5
0 1 3 0 0
0 0 2 0 1
1 cô sôû cho KGC W B  {(0,1,3,0,0), , (0,0,2,0,1)}
Baøi 15
 Tìm cô sôû cho W1
Xeùt
1 2 0 1  d 2:d 2 d1  1 2 0 1 
  d 3:d 3 d1  
1  1 3 0    0  3 3  1
1 2 1 1  0 0 1 0 
   
Vaäy cô sôû cho W1 laø B1  {(1,2,0,1), (0,3,3,1), (0,0,1,0)}
 Tìm cô sôû cho W2
1 2 1 0  d 2:d 2 2 d1  1 2 1 0 1 2 1 0
  d 3:d 3 d 1   d 3:5d 3 3d 2   d 3:d 3 / 2
 2  1 0 1    0  5  2 1     0  5  2 1    
 1 1 1 1 0 3 2 1   
   0 0 4 8
1 2 1 0
 
0  5  2 1
0 0 1 2 

Vaäy cô sôû cho W2 laø B2  {(1,2,1,0), (0,5,2,1), (0,0,1,2)}
 Tìm cô sôû cho W1  W2
Xeùt
1 2 0 1 1 2 0 1 1 2 0 1
     
 0  3 3  1 d 4:d 4 d 1  0  3 3  1 d 4:d 4 d 3 0  3 3  1
0 0 1 0  d 5:3d 5  5 d 2  0 0 1 0  d 5:3d 5  21d 3 0 0 1 0
d 6:d 6  d 2
          
1 2 1 0 0 0 1  1 0 0 0  1
0  5  2 1   0 0  21 8  0 0
     0 8 
0 0 1 2  0 0 0 2  0 0 0 2 
  
1 2 0 1 
xo 'a d 5  
 0  3 3  1 
xo'a d6

0 0 1 0
 
 0 0 0  1
 
33
Vaäy cô sôû cho W1  W2 laø B  {(1,2,0,1), (0,3,3,1), (0,0,1,0), (0,0,0,1)}
 Tìm cô sôû cho W1  W2
Xeùt u  ( x1 , x 2 , x3 , x 4 )  K 4 ñeå u  W1 .Xeùt
1 0 0 x1  1 0 0 x1  1 0 0 x1 
  d 2:d 22 d 1   d 3:d 3 d 2  
2  3 0 x 2  d 4:d 4 d1  0  3 0 x 2  2 x1  d 4:3d 4 d 2  0  3 0 x 2  2 x1 
0 3 1 x3 
 
1 x3 
 
x3  x 2  2 x1  Ñeå
 0 3 0 0 1 
1 1 0 x4  0 1 0 x 4  x1   0 0 0 3 x 4  3x1  x 2  2 x1 
  
u  W1  3 x4  3x1  x2  2 x1  0  3x4  x1  x2  0
Xeùt u  ( x1 , x 2 , x3 , x 4 )  K 4 ñeå u  W2 .Xeùt
1 0 0 x1  1 0 0 x1  1 0 0 x1 
  d 2:d 22 d 1    
x 2  2 x1 
2  5 0 x 2  d 3:d 3 d 1  0  5 0 x 2  2 x1  d 2:d 2 / 5  0 1 0
1  2 1     5 
x3  0  2 1 x3  x1  0  2 1 x x 
    3 1
0 1 2 x 4  0 1 2 x  0 1 2 
  4   x4 
 x1 
   x1 
1 0 0 x 2  2 x1  1 0 0 
d 3:d 3 2 d 2  x 2  2 x1 
0 1 0 5  0 1 0
 d 4:d 4  d 2
 5 x 3  x1  2 x 2   
d 4:d 4  2 d 3 5 
0 0 1  0 0 1 5 x3  x1  2 x 2 
0 5  

0 2 5 x 4  x 2  2 x1  0 0 0 5 
  x 4  x 2  2 x3 
 5 
Ñeå u  W 2  x4  2 x3  x 2  0
 3 x  x1  x 2  0  x1  2 x3  4 x 4
Vaäy u  (W1  W2 )   4  x3 , x 4  R
 x4  2 x3  x2  0  x 2  2 x3  x 4
x1 x2 x3 x4
2 2 1 0
-4 -1 0 1
1 cô sôû cho W1  W2 laø : B  {(2,2,1,0), (4,1,0,1)}
Baøi 16
 Tìm dim W1
1 2 0 1  d 2:d 2 d1  1 2 0 1 
Xeùt     
1 1 1 0   0  1 1  1
 dimW1  rank ( W1 )  2
 Tìm dim W2
1 0 1 0  d 2:d 2 d1  1 2 0 1
Xeùt     
 1 3 0 1   0 3  1 1 
 dimW 2  rank ( W2 )  2
 Tìm dim W1  W2
34
1 2 0 1 1 2 0 1
    d 3:d 3 2 d 2
 0  1 1  1 d 3:d 3 d 1  0  1 1  1 d 4:d 4 3d1
Xeùt (W1  W2 )       
1 0 1 0 0  2 1  1
   
0 3 1 1  0 3 1 1 
   
1 2 0 1 
  1 2 0 1
 0 1  1 1  xo 'a d 4  
 0 0  1 1   0 1  1 1 
   0 0 1  1
0 0 2  2  
 
 dim(W1  W2 )  rank (W1  W2 )  3
 Tìm dim W1  W2
Ta coù :dim W1  W2 =dim W1 +dim W2 -dim W1  W2
 dim(W1  W2 )  dim W1  dim W2  dim(W1  W2 )  2  2  3  1
Baøi 17
C1)Caùch naøy laø cuûa thaày
 Tính e1 B Giaû söû:
e1  a1u1  a 2 u 2  a3u 3  (1,0,0)  a1 (1,0,1)  a 2 (1,2,1)  a 3 (0,3,2)
 a1  a 2  1  a1  7 / 10
 
 (1,0,0)  (a1  a 2 ,2a 2  3a 3 , a1  a 2  2a 3 )   2a 2  3a 3  0  a 2  3 / 10
 a  a  2 a  0  a  1/ 5
 1 2 3  3
 7 / 10 
 
 e1 B   3 / 10 
 1/ 5 
 
 Tính e2 B Giaû söû:
e 2  a1u1  a 2 u 2  a 3 u 3  (0,1,0)  a1 (1,0,1)  a 2 (1, 2,1)  a 3 (0,3,2)
 a1  a 2  0  a1  1 / 5
 
 (0,1,0)  (a1  a 2 , 2a 2  3a3 , a1  a 2  2a3 )   2a 2  3a 3  1   a 2  1 / 5
 a  a  2 a  0 a   1 / 5
 1 2 3  3
  1/ 5 
 
 e2 B   1 / 5 
  1/ 5 
 
  3 / 10 
 
 Tính e3 B töông töï nhö treân  e3 B   3 / 10 
 1/ 5 
 
 7 / 10  1 / 5  3 / 10 
 
Vaäy S B  I3 =  3 / 10 1 / 5 3 / 10 
 1/ 5  1/ 5 1/ 5 
 
C2)Caùch naøy laø cuûa toâi nghieân cöùu saùch & thaáy hay neân cheùp leân ñaây cho baø con coi
PP
35
Laäp ma traän môû roäng goàm caùc vectô u / vectô v . Sau ñoù thöïc hieän bieán ñoåi thaønh ma traä n nghòch ñaûo
I 3 , ta seõ thu ñöôïc MT ñoåi cô sôû
Xeùt :
 
1 1 0 1 0 0 1 1 0 1 0 0 1 1 0 1 0 0
  d 3:d 3 d 1   d 3:d 3 d 2  
0 2  3 0 1 0    0 2  3 0 1 0    0 2  3 0 1 0 
  0
 1 1 2 0 0 1  2 2 1 0 1  0 0 5 1  1 1
 
        
 u v 
d 3:d 3 / 5 1 1 0 1 0 0  1 0 3 / 2 1  1 / 2 0 
d 2:d 2 / 2
  d 1:d 1 d 2  
   0 1  3 / 2 0 1/ 2 0    0 1  3 / 2 0 1/ 2 0  Vaäy S B  I3 =
0 0 1 1/ 5  1/ 5 1 / 5  0 0 1 1 / 5  1 / 5 1 / 5 
 
 1 0 0 7 / 10  1 / 5 3 / 10 
d 1:d 1 3 / 2 d 3

d 2:d 2  3 / 2 d 3

   0 1 0 3 / 10 1 / 1 / 5 3 / 10 
0 0 1 1/ 5  1/ 5 1/ 5 
 
 7 / 10  1 / 5  3 / 10 
 
 3 / 10 1 / 5 3 / 10 
 1/ 5  1/ 5 1/ 5 
 
Baøi 18 : Caùc baïn coù theå xemVD 4 SGK/73
Baøi 20:
 1 2 2 1  1 2 2 1  1 2 2 1
  d 3:d 3 2 d1   d 3:d 32 d 2  
a)Xeùt  0 2 0 1    0 2 0 1    0 2 0 1
  2 0  4 3  0 4 0 5  0 0 0 1
     
Vaäy rank = 3 = soá vectô . Vaäy B laø cô sôû cuûa V ( ñpcm)
b)Ñeå u W  u laø thtt of u1 , u 2 , u 3  a1u1  a 2 u 2  a3u 3  u coù nghieäm
 a1 (1, 2,2,1)  a 2 (0,2,0,1)  a 3 (2,0,4,3)  ( x1 , x 2 , x 3 , x 4 )
1 0  2 x1  d 2:d 2 2 d1  1 0 2 x1  1 0 2 x1 
  d 3:d 32 d 1    
2 2 0 x 2  d 4:d 4d 1  0 0 4 x 2  2 x1  d 4 d 2  0 1 5 x 4  x1 
A    
2 0  4 x3  0 0 0 x3  2 x1  0 0 0 x3  2 x1 
     
1 1 3 x 4  0 1 5 x 4  x1  0 0 4 x 2  2 x1 
  
Xeùt
1 0 2 x1 
 
d 3 d 4 0 1 5 x 4  x1 
 
0 0 4 x 2  2 x1 
 
0 0 0 x3  2 x1 

Ñeå u  W  x3  2 x1  0  x3  2 x1
x1 x2 x3 x4
1 0 2 0
0 1 0 0
0 0 0 1
36
* Tìm u B
Xeùt
1 0  2 1 0 0  d 2:d 2 2d 1  1 0  2 1 0 0
  d 3:d 3 2d 1   1 0  2 1 0 0
2 2 0 0 1 0  d 4:d 4 d 1  0 2 4  2 1 0  xo 'a d 3  
2      0 2 4  2 1 0 
0  4 2 0 0 0 0 0 0 0 0 

1
  
 0 1 5  1 0 1 
 1 3 0 0 1  0 1 5 1
 0 1
1 0  2 1 0 0  d 2:d 2 / 2  1 0 2 1 0 0  d 2:d 22 d 3

d 3: 2 d 3 d 2
    d1:d 1 2 d 3
  0 2 4  2 1 0  d 3:d 3 / 6
 0 1 2  1 1/ 2 0   
0 0 6 0 1 2 0 
0 1 0  1 / 6 1 / 3
  
 1 0 0 1  1/ 3 2 / 3 
 
 0 1 0  1 5 / 6  2 / 3
 0 0 1 0  1/ 6 1/ 3 
 
 1  1/ 3 2 / 3 
 
Vaäy u B    1 5 / 6  2 / 3
 0  1/ 6 1/ 3 
 
c)Xeùt
1 0 2 0
 
 0 2 0 1  do rank = 3 = ( soá vectô)
0 0 0 3
 
'
 B  {u1 , u 2 , u 3 } laø cô sôû cuûa W
d)Xaây döïng S B B '
1 0  2 1 0 0  d 2:d 22 d 1  1 0  2 1 0 0
  d 3:d 32 d 1   xo 'a d 3  1 0  2 1 0 0 
2 2 0 0 2 0  d 4:d 4 d1  0 2 4  2 2 0  d 2:d 2 / 2  
2      0 1 2  1 1 0 
0  4 2 0 0 0 0 0 0 0 0 
0 1 5 1 1 3
   
1 1 3 0 1 3     
 0 1 5 1 1 3
1 0  2 1 0 0 1 0  2 1 0 0  d1:d 1 2d 3
d 3:d 3 d 2
  d 3:d 3 / 3  
  0 1 2  1 1 0    0 1 2  1 1 0  d
2:d 2  2 d 3
 vaäy
0 0 3 0 0 3 0 0 1 0 0 1 
  
1 0 0 1 0 2 
 
0 1 0 1 1  2
0 0 1 0 0 1 
 
1 0 2
S B B '   1 1  2
 0 0 1 
Baøi 21
a)* CMR : B  {u1 , u 2 , u 3 } laø cô sôû cuûa  3
Xeùt
37
2 1 1
2 1 2  1  0  ñpcm
3 0 1
* CMR : B '  {v1 , v 2 , v3 } laø cô sôû cuûa  3
Xeùt
3 1 2
1  2 5  91  0  ñpcm
2 4 1
b)* Tìm u B'
Giaû söû:
u  a1v1  a 2 v 2  a3 v3  (1, 2,3)  a1 (3,1,2)  a 2 (1,2,5)  a3 (2,4,1)
 3a1  a 2  2a3  1 a1  20 / 91
 
  a1  2a 2  4a3  2   a 2  5 / 13
 2 a  5a  a  3 a  58 / 91
 1 2 3  3
 20 / 91
 
Vaäy u B '   5 / 13 
 58 / 91 
 
* Tìm v B
1   3  1   2
       
v  a1u1  a 2 u 2  a 3u 3   1   a1  1   a 2   2   a3  4  
  1  2   5  1
       
 1    3a1  a 2  2a 3   3a1  a 2  2a 3  1  a1  3 / 13
     
 1    a1  2a 2  4a3    a1  2a 2  4a3  1  a 2  2 / 13
  1  2 a  5a  a   2a  5a  a  1  a  3 / 13
   1 2 3   1 2 3  3
  3 / 13 
 
Vaäy v B    2 / 13 
 3 / 13 
 
* Tìm wB
 1    3  1   2
       
w  a1u1  a 2 u 2  a3u 3   2   a1  1   a 2   2   a3  4  
  2  2   5  1
       
 1    3a1  a 2  2a3   3a1  a 2  2a3  1 a1  20 / 91
     
 1    a1  2a 2  4a 3    a1  2a 2  4a3  2   a 2  5 / 13
  1  2 a  5a  a  2a  5a  a  2  a  33 / 91
   1 2 3   1 2 3  3
  20 / 91
 
Vaäy wB    5 / 13 
 33 / 91 
 
Baøi 22
Töông töï baøi 20 ( chæ ñoåi soá) caùc baïn tính caån thaän seõ laøm ra
38
ĐỀ THI MÔN TOÁN (1)
Thời gian: 90 phút
(Không được sử dụng tài liệu)
Câu 1: Cho 2 số phức
u=1+i 3
v=1+i
Tính tích u.v theo dạng đại số và theo dạng lượng giác từ đó suy ra giá trị của cos(7 / 12) và
sin(7 / 12).
Câu 2: Giải và biện luận hệ phương trình tuyến tính sau đây theo tham số m:
 mx  y  z  1

 x  my  z  m
x  y  mz  2m - 1

Câu 3: Cho ma trận A như sau:
a b
A   
0 a 
trong đó a  0 và b  a. Hãy tính A2, A3 và suy ra An với n là một số nguyên.
Câu 4: Tìm điều kiện trên tham số m để cho ma trận A dưới đây là khả nghịch và tính A-1:
- 2 - 3 2 
 
A   - 4 - 7 m  5
 m 2m 1 

u=1+i 3
v=1+i
Tính thương số u/v theo dạng đại số và theo dạng lượng giác từ đó suy ra giá trị của cos( / 12)
và sin( / 12).
 mx  y  z  1

 x  y  mz  m
x  my  z  3m - 2

m 0 
A   
 a m
trong đó m  0. Hãy tính A2, A3 và suy ra An với n là một số nguyên.
 1 -3 2
 
A 2 -4 m
 3 - m 2m - 6 1 
 
Câu 1: Tính biểu thức số phức sau đây và viết kết quả dưới dạng đại số:
39
33
(-2 3 - 2i)
50
(1 i)
Câu 2: Tìm điều kiện trên các tham số a, b, c, d để cho hệ phương trình tuyến tính sau đây là có nghiệm,
và khi đó hãy tính nghiệm của hệ phương trình:
 2x  y  2z  3t  a
 3x  4y  5z  6t  b


 4x  7y  8z  9t  c
9x  12y  15z  18t  d
a 1 0
 
A  0 b 0
0 0 c
 
trong đó abc  0. Hãy tính A2, A3 và suy ra An với n là một số nguyên.
1 2 2 
 
A   -1 m m - 3 
 m 1 m  1
 
Câu 1: Tính biểu thức số phức sau đây và viết kết quả dưới dạng đại số:
31
 1- i 3 
 
 1  i 
Câu 2: Tìm điều kiện trên các tham số a, b, c, d để cho hệ phương trình tuyến tính sau đây là
có nghiệm, và khi đó hãy tính nghiệm của hệ phương trình:
 x  2y  2z  3t  a
 4x  3y - 5z  6t  b


 7x  4y  8z  9t  c
12x  9y  15z  18t  d
a 0 1
 
A  0 b 0
0 0 c
 
trong đó abc  0. Hãy tính A2, A3 và suy ra An với n là một số nguyên.
 1 2 2 
 
A   -1 m3 m 
m  3 1 m  4 

40
Câu 1: Tính nghiệm số phức z của phương trình bậc 2:
z2 + 5 z + 4+10 i = 0
 x  y - z  m -1

2x  3y  mz  7
 x  my  3z  6

Câu 3: Cho A là một ma trận vuông thỏa điều kiện: A2 = 0. Đặt B = I + A, với I là ma trận đơn vị.
(a) Tính Bn theo I và A, trong đó n là một số nguyên tùy ý.
(b) Đặt Sn = I + B + B2 + . . . + Bn, với n nguyên dương. Tính Sn theo I và A.
Câu 4: Tìm điều kiện trên tham số m để cho ma trận A sau đây khả nghịch và tính A-1:
 1 1 - 1
 
A  2 3 m
1 m 3 
 
ĐỀ THI MÔN TOÁN BỔ (6)
Câu 1: Tính nghiệm số phức z của phương trình bậc 2:
i z2 + (1+2 i) z - 5 - i = 0
 mx6yz  8

x  (1  m) y  z  4
 x 3ymz  5

Câu 3: Cho A là một ma trận vuông cấp n = 4 có các phần tử trên đường chéo là 0 và tất cả
các phần tử không nằm trên đường chéo đều là 1. Đặt B =  (A + I), với  là một hệ số thực
và I là ma trận đơn vị.
(a) Tính B2, và tìm các hệ số x, y sao cho (x A + y I)2 = I.
(b) Giải lại câu (a) cho trường hợp ma trận A có cấp n tùy ý lớn hơn 2.
m 6 1
 
A   1 m 1 1 
1 3 m 

u=1+i
v= 3 +i
Tính tích u.v theo dạng đại số và theo dạng lượng giác từ đó suy ra giá trị của
cos(5 / 12) và sin(5 / 12).
mx  y - z  m - 1

 x  y  mz  m
 x  my  3z  5

Câu 3: Cho 2 ma trận A và B như sau:
41
6 - 4 7 - 4
A    , B   
9 - 6  9 - 5
(a) Tính A2, B2, và B3.
(b) Đặt Sn = I + B + B2 + . . . + Bn, với n nguyên dương. Tính Sn
Câu 4: Tìm điều kiện trên tham số a, b để cho ma trận A dưới đây là khả nghịch và tính A-1:
1 a b 
 
A  1 b a 
1 1 ab 
 
u=1+i
v= 3 +i
Tính thương số u/v theo dạng đại số và theo dạng lượng giác từ đó suy ra giá trị của cos( / 12)
và sin( / 12).
 x  my  z  4

 x  y  mz  m  1
mx  y  3z  m - 1

Câu 3: Cho 2 ma trận A và B như sau:
- 6 4 - 5 4
A    , B   
- 9 6 - 9 7
(a) Tính A2, B2, và B3.
(b) Đặt Sn = I + B + B2 + . . . + Bn, với n nguyên dương. Tính Sn
Câu 4: Tìm điều kiện trên tham số a, b để cho ma trận A dưới đây là khả nghịch và tính A-1:
a b 1
 
A   1 ab 1 
1 b a 
 
Câu 1: Cho số phức z = 1+ 3 i. Tính các căn bậc 2 của z, và tính
2000
z
1 i
 2x  y  2z  3t  a
 x  4y  z  6t  b


 4x  7y  15t  c
7x  10y  z  24t  d
42
 1 1 1
 
A   0 1 1
 0 0 1
 
Hãy tính A2, A3 và suy ra An với n là một số nguyên dương.
m 1 1 
 
A 1 m 1 
 1 1 m
 
Câu 1: Cho số phức z = 1- 3 i. Tính các căn bậc 2 của z, và tính
2000
z
-1  i
 x  2y  2z  3t  a
 2x  3y - 5z  t  b


 7x - 7y  17z  6t  c
- 4x  6y  10z - 2t  d
1 1 0
 
A  0 1 1
0 0 1
 
2 3
Hãy tính A , A và suy ra An với n là một số nguyên dương.
 2 - 4 m  3
 
A   3 - 7 m  5
 - m 2m 1 

3 i

Câu 1: Cho số phức z = 2 2 .Tìm dạng lượng giác của các số phức z và (1+z), rồi suy ra (1+z)24.
Câu 2: Tìm điều kiện trên các tham số a, b, c, d để cho hệ phương trình tuyến tính sau đây là có
nghiệm, và khi đó hãy tính nghiệm của hệ phương trình:
 x  2y  2z  3t  a
 2x  3y - 5z  t  b


5x - 4y  12z  5t  c
 x  y  z - 2t  d
Câu 3:
43
(a) Tính A2 và A3 với ma trận A như sau:
0 1 1
 
A  0 0 1
0 0 0
 
(b) Giả sử A là một ma trận cấp k (k > 2) có các phần tử thuộc đường chéo và các phần tử phía dưới
đường chéo đều là 0. Chứng minh rằng có một số nguyên dương n sao cho An = 0.
 1 3 8 - m
 
A 2 1 2 
 3m - 10 m 4 

1 i 3

Câu 1: Cho số phức z = 2 2 .Tìm dạng lượng giác của các số phức z và (1+z), rồi tính (1+z)24.
 x  2y  2z  4t  a
6x  3y  5z  9t  b


 4x  7y - z  t  c
 3x  y  z  t  d
Câu 3:
0 0 0
 
A  1 0 0
1 1 0
 
(b) Giả sử A là một ma trận cấp k (k > 2) có các phần tử thuộc đường chéo và các phần tử phía trên
 1 3 5 - m
 
A   3m  1 m  4 6 
 3m - 1 m  3 4 

Hết
1 i 3

Câu 1: Cho số phức z = 2 2 .Tìm dạng lượng giác của các số phức z và (1+z), rồi tính (1+z)24.
44
 x  2y  2z  4t  a
6x  3y  5z  9t  b


 4x  7y - z  t  c
 3x  y  z  t  d
Câu 3:
0 0 0
 
A  1 0 0
1 1 0
 
(b) Giả sử A là một ma trận cấp k (k > 2) có các phần tử thuộc đường chéo và các phần tử phía trên
 1 3 5 - m
 
A   3m  1 m  4 6 
 3m - 1 m  3 4 

Hết
45

BTT A3

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BTT A3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BÀI GIẢI CHƯƠNG I

= 2 cos(7 )  i sin( 7 ) 

(7) 2  (24) 2  7 625  7

Bài5: Tính căn bậc 3 của 1+i  1 i

c) x1 + 2x2 – 3x3 + 4x4 = 2

Lập ma trận mở rộng:

Do dòng 3, Kết luận hệ phương trình tuyến tính này vô nghiệm.

Lập ma trận mở rộng:

=> Hệ phương trình tuyến tính có vô số nghiệm với ẩn trị tự do là x4:

6a. Giải phương trính ma trận:

Từ phương trình trên gọi: X2x2 = x1 x3

Vậy phương trình ma trận có nghiệm duy nhất:

2c. Biến đổi sơ cấp trên dòng

trường hợp m <> 1 và m <> -2 ta biến đổi tiếp

 · Nếu m  1 thì biến đổi tiếp

Suy ra điều kiện liên hệ giữa a, b, c, d là:

Ñeå heä coù nghieäm duy nhaát ta bieán ñoåi:

 1 2 4 1 0 0  d 2:d 25d 1  1 2 4 1 0 0  d 2:d 2 / 9

BAØI GIAÛI CHÖÔNG IV

Vaäy u khoâng laø toå hôïp tuyeán tính

1 0  2 1 0 0  d 2:d 2 / 2  1 0 2 1 0 0  d 2:d 22 d 3

You might also like