Professional Documents
Culture Documents
d mv
aumufuspfrt
I zkzH Hk
npfenf;pkH
2010 a&G;aumufyt
JG BuKd umv
1
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
ykHESdyfrSwfwrf;
xkwfa0umv
2010 Ekd0ifbm 1 &ufaeY
ykHESdyfjcif;
apmifa& 1000? yxrtBudrf
rsufESmzkH;'DZkdif;
oD[armifarmif
twGif;pmrsufESmzGJUpnf;rI
owif;jyefMum;a&;ESifh rSwfwrf;aumfrwD
jrefrmEkdifiH'Drkdu&ufwpftiftm;pk
xkwfa0jzefYcsd
jrefrmEkdifiH'Drkdu&ufwpftiftm;pk
P.O Box (124)
Mae Sot PO, Tak - 63110
Thailand
Email: democraticforum@csloxinfo.com
Website: www.fdburma.org
2
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
rmwdum
ed'gef; 4
&nf&G,fcsuf 7
trSmpum; 8
tcef;(1) etzppftpkd;&\ ppftmPm&Sifa&G;aumufyGJ jyifqifrIrsm; 10
tcef;(2) a&G;aumufyGJaumfr&Sif bmvJ 12
tcef;(3) a&G;aumufyGJqkdif&m Oya'? aMunmcsufrsm;jzifh zdESdyfcsKyfukdifrIrsm; 17
tcef;(4) a&G;aumufyGJOya'ukd a&G;aumufyGJaumfr&SifESifh etzrS
jyefvnfcsKd;azmufrI 22
tcef;(5) etzppftkyfpkygwDESifh ukd,fyGm;ygwDrsm; 23
tcef;(6) tjznfhcHygwDrsm; 25
tcef;(7) ygwDrsm;Mum; uGm[rIrsm; 27
tcef;(8) zdtm;ay; BuKdwifrJ 31
tcef;(9) rJqE´e,fESifh rJpm&if; 37
tcef;(10) a&G;aumufyJG tEkid af y;pepf 41
tcef;(11) vTwaf wmfudk ausmv f eG o
f nfh vky&f yfrsm; 43
tcef;(12) a&G;aumufyJG apmifMh unhjf cif; 44
tcef;(13) b@ma&;t& tMuyfuidk rf I 46
tcef;(14) taxGaxG 48
ed*kH; 50
3
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
ed'gef;
e0w? etzppftpd;k &u 1990 jynfEh pS ?f arv (27) &ufaeYwiG f ygvDref'rD u kd a&pD taxGaxG
a&G;aumufyw JG ckukd usi;f yay;cJo h nf/ xdak &G;aumufyu JG kd wEdik if v H ;kH rJqE´e,faygif; (492) ae&m&So d nfh
teuf (485) ae&mwGif usi;f yay;cJ&h mrSm trsK;d om;'Dru kd a&pDtzGcYJ sKyu f (392) ae&m? &Sr;f wdik ;f &if;om;rsm;
'Dru kd a&pDtzGcYJ sKyu f (23) ae&m? &cdik 'f rD u kd a&pDtzGcYJ sKyu f (11) ae&m? wdik ;f &if;om;pnf;vH;k nDnw G af &;
ygwDu (10) ae&m ponfjzifh a&G;aumufy0JG ifygwDrsm;u toD;oD; tEdik &f &Scd yhJ gonf/
Edik if wH um vkyx f ;Hk vkyef nf;rsm;t&qdv k Qif a&G;aumufyu JG si;f yNy;D pD;í &ufaygif; (60) tMumwGif
yxrqHk; vTwfawmfudk ac:,lay;NyD; tEkdif&ygwDtm; tmPmvTJtyfay;&rnfjzpfygonf/ odkYaomf
jrefrmEdik if w H iG rf l xdo k rYkd jzpfcyhJ g/ e0wppftpd;k &onf a&G;aumufyNJG y;D vQif tEdik &f ygwDukd tmPmvTNJ y;D
wyfrawmfu ppfwef;vsm;odYk jyefrnf[k uwdjyK ajymqdck ahJ omfvnf; a&G;aumufyNJG y;D onft h cgwGif tEdik &f
ygwDukd tmPmvTaJ jymif;ay;jcif; vH;k 0rvkycf yhJ g/ 4if;ud, k w f ikd v
f nf; ppfwef;vsm;odYk vH;k 0rjyefcyhJ g/ 1990
jynfEh pS f a&G;aumufy&JG v'fukd vH;k 0 ypfy,fxm;cJyh gonf/
1992 ckEpS w f iG f e0wppftyk pf t k wGi;f tajymif;tvJrsm; jzpfay:cJo h nf/ tEdik &f ygwDukd tmPm
vTrJ nf[k uwdjyKcahJ om Adv k cf sKyrf LS ;Bu;D apmarmifukd &kww f &uf z,f&mS ;um e0wudk etztjzpf trnf
ajymif;ypfNy;D Akv d cf sKyrf LS ;Bu;D oef;a&TrS etzOuúXtjzpf wm0ef,cl o hJ nf/ Adv k cf sKyrf LS ;Bu;D oef;a&T wufvm
Ny;D vsiNf y;D csi;f trsK;d om;nDvmcH usi;f yay;rnfqo kd nfh pum;udk pwifajymqdv k monf/ xdpk um;t&
1993 rS 1995 Ed0k ifbmtxd trsK;d om;nDvmcHukd &yfvu dk ef m;vku d jf zifh usi;f ycJMh uonf/ trsK;d om;nDvmcH
usi;f y&mwGif ]Edik if aH wmf\ trsK;d om;Ekid if aH &; OD;aqmifru I @wGif wyfrawmfrS yg0ifxrf;aqmifEikd af &;}
qdo k nfh tajccH rlukd trsK;d om;nDvmcHO;D wnfcsuf (6) &yfwiG f xnfo h iG ;f vrf;ñTeaf qmif&u G af pcJoh nf/
etzppftpd;k &\ bufaygif;pkH npfywfAv kd u f sxm;aom trsK;d om;nDvmcH vkyx f ;Hk vkyef nf;rsm;ESihf
xdv k rf;ñTerf rI sm;aMumifh nDvmcHonf wufa&mufciG &hf &So d nfh nDvmcHu, kd pf m;vS,f a&G;cs,yf rkH t S p tvGv J JG
tacsmaf csmf jzpfc&hJ onf/ nDvmcHonf jynfow l vYkd v kd m;aom 'Dru kd a&pDEikd if H wnfaqmufa&;qDoYkd rnforYdk Q
OD;rwnfEikd af omaMumifh trsK;d om;'Dru kd a&pDtzGcYJ sKyu f 1995 Ed0k ifbmwGif nDvmcHrS xGucf mG vdu k af wmh
onf/ a&SUqifh aemufqifh &Sr;f wdik ;f &if;om;rsm; 'Dru kd a&pDtzGUJ csKyv f nf; nDvmcHoYkd qufvufwuf
a&mufjcif;rjyKawmhyg/ xdt k csed rf pS í trsK;d om;nDvmcH &yfwo hH mG ;cJ&h onfrmS jyefpír&atmifyif jzpfc&hJ
onf/
2003 ckEpS ?f Mo*kwv f (30) wGif etzppftpd;k &onf vrf;jyajryHk (7) csuu f kd aMunmcJNh y;D
2004 ckEpS ?f arv (17) &ufaeYwiG rf S jyefvnfpwifEikd af wmhonf/ jyefponfh trsK;d om;nDvmcHwiG f
4
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
1990 jynfEh pS f a&G;aumufyt JG Edik &f ygwDrsm; vH;k 0rwufa&mufawmhbJ etzppftpd;k &\ vufnK§ ;d axmif
acgif;ndwrf sm;jzifo h m qufvufusi;f y&awmhonft h qifoh Ydk a&mufc&hJ onf/ typfcwf&yfpx J m;aom
awmfvSefa&;tiftm;pkrsm; wufa&mufcGifh&aomfvnf; 4if;wkdYudk,fpm;jyKaom wdkif;&if;om;wdkY\
ud, k pf m;vS,rf sm;tjzpf Edik if aH &;t& *kPjf ynfw h ef;jynfh wufa&mufciG u hf dk ray;cJb h J txl;zdwMf um;xm;aom
tpktzGJYtjzpfom wufa&mufcJhMu&onf/ typf&yftiftm;pkrsm;rS wifjycsufrsm;udkvnf; rSwfwrf;
wif½o kH mwifNy;D y,fcsacsmifx;kd ypfco hJ nf/ xdaYk Mumifh etzjyKvyk af y;aom trsK;d om;nDvmcHqo kd nfrmS
trsK;d om;nDvmcHwck &So d if&h x dS u kd af om Mueftifvu©Pmrsm; vH;k 0uif;rJah erIaMumifh twkta,mif
trsKd;om;nDvmcHwckomjzpfaMumif; jynfwGif;jynfy tiftm;pktoD;oD;rS axmufjyajymqdkcJhMujcif;
jzpfonf/
xdtk wkta,mifnv D mcHrS tajccHrl (104) csuq f o kd nfukd csrw S cf ohJ nf/ xdt k ajccHrrl sm;udk
rlwnfí zGJYpnf;yHktajccHOya' (2008) rlMurf;qdkonfudk a&;qGJcJhMuonf/ xdkzGJYpnf;yHktajccHOya'
rlMurf;qdo k nfrmS vlrsK;d pHk jrefrmjynfow l t
Ykd wGuf tmrcHcsuf vH;k 0r&Sb d ?J ppftmPm&Sipf epf w&m;0if
&Sio f efBu;D xGm;cGiu hf kd tjynft h 0 tmrcHay;xm;aom zGpYJ nf;yHt k ajccHOya' twkta,mifrQom jzpfyg
onf/
,if;zGpYJ nf;yHt k ajccHOya'udk 2010 arv (10) &ufEiS hf arv (24) &ufaeYrsm;wGif jynfv;kH uRwf
qE´c, H yl JG usi;f yNy;D t"r®twnfjyKco hJ nf/ vlaygif;ode;f csaD oqH;k Ny;D oef;csD twd'u k a© &mufaeaom
em*pfrek w f ikd ;f oifu h mvBu;D twGi;f rSmyif vdrn f mrIrsm;? twif;tMuyf vkyaf qmifrrI sm;? ravsmMf oZm
oH;k rIrsm; ajrmufrsm;pGmoH;k Ny;D 92.48% aom rJqE´&iS rf sm;u axmufcq H E´jyKcahJ v[ef vdrn f maMunm
cJhygonf/
xdok Ykd vdrn f mnpfywfrrI sm;? zdtm;ay;rIrsm;? ravsmMf oZmoH;k rIrsm;jzifh t"r® aMunmtwnfjyK
xm;aom zGpYJ nf;yHt k ajccHOya' (2008) udk toufoiG ;f &ef etzppftpd;k &onf 2010 Ed0k ifbm (7)
&ufaeYwiG f ygwDpkH taxGaxGa&G;aumufyJG usi;f yay;rnf[k aMunmxm;Ny;D jzpfonf/
2010 ckEpS ?f rwfv (8) &ufaeYwiG f a&G;aumufyaJG umfr&Siw f &yfukd ppftpd;k &tvdu k sy*k K¾ v d f
(17) OD;jzifh zGpYJ nf;ay;cJNh y;D aumfr&Si\ f vkyyf ikd cf iG rhf sm;udv
k nf; tvGet f uRH owfrw S jf yXmef;cJyh gonf/
OD;ode;f pk;d aumfr&Sirf S a&G;aumufyq JG ikd &f mOya'? enf;Oya'rsm;udk jyXmef;cJo h nf/ xdOk ya'? enf;Oya'rsm;rSm
1990 jynfEh pS f a&G;aumufy&JG v'fukd zsuo f rd ;f ypf&ef? 1990 jynfEh pS f a&G;aumufyt JG Edik &f ygwDrsm;udk
zsuo f rd ;f ypf&ef? 88 'Dru kd a&pD vlxt k a&;awmfyBkH u;D rS arG;zGm;ay;vdu k af om 'Dru kd a&pDa&;wdu k yf 0JG if
acgif;aqmifrsm; (a':atmifqef;pkMunf? cGex f eG ;f OD;tygt0if) wdu Yk kd vIy&f mS ;rIBu;D twGi;f rS z,fxw k yf pf&ef
&nf&, G jf yXmef;xm;aom jyXmef;csurf sm;jzpfaeonf?
BuUH zGyYH gwDukd Edik if aH wmfb@m? Edik if yH ikd f taqmuftOD;ESihf tcGit hf vrf;rSeo f rQukd vGwv f yfpmG
oH;k pGvJ yI &f mS ;apcJNh y;D useEf ikd if aH &;ygwDrsm;udk vIy&f mS ;ír&avmufatmif csKyaf ESmifxm;onfh (odrYk [kw)f
vljrifaumif;½Hak vmufom cGijhf yKonfq½dk Hk cGijhf yKay;xm;onft h wGuf a&G;aumufyaJG umfr&Si\ f Oya'?
enf;Oya'rsm;rSm rsuEf mS vdu k o f nfh Oya'? cGjJ cm;qufqrH jI yKxm;onfh Oya'? w&m;rQwrI vH;k 0uif;rJh
aeaom Oya'rsm; jzpfaeygonf/
5
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
tqd k ; qH k ; tcsuf r S m ... jynf w G i f ; jynf y tif t m;pk t oD ; oD ; u wif j yxm;aom
]]zGpYJ nf;yHt k ajccHOya' (2008) tm; jyefvnfo;kH oyfjyifqifay;&ef}} awmif;qdck suu f kd vH;k 0ypfy,fNy;D
EkdifiHa&;ygwD zGJUpnf;wnf axmifvkdolwkdif;ukd ]]zGJYpnf;yHktajccHOya'ESifh wnfqJOya'rsm;udk
av;pm;vdu k ef mygrnf}}[k twif;t"r® vufrw S af &;xd;k cdik ;f jcif;yifjzpfonf/
,ckqv kd Qif ...
a&G;aumufyt JG BuKd umvtwGi;f etzppftpd;k &? BuUH zGyYH gwDEiS hf 4if;wd\ Yk MoZmcH a&G;aumufyJG
aumfr&Siw f \Ykd aumufusprf rI sm;? zdEydS rf rI sm;? Ncrd ;f ajcmufrrI sm;? tMuyfuikd rf rI sm;? vmbfay;rIrsm;? wzuf
apmif;eif;vkyrf rI sm;ESihf ywfoufí e,fy,ftES?YH ae&mtESw YH iG f aeYpOfEiS t
hf rQ owif;qk;d rsm; em;rqHah tmif
xGufay:aeygonf/
etzppftpd;k &\ þvky&f yfrsm;onf ppftmPm&Sipf epfukd tajccHOya't&yg w&m;0if wnf&dS
cGi?hf Bu;D xGm;cGihf &&Sad tmif zefw;D csurf sm; jzpfygonf/ Edik if w H umujzpfap? tdref ;D csi;f Edik if rH sm;u jzpfap?
urÇmu h v k or*¾ taxGaxGtwGi;f a&;rSL;csKyu f jzpfap? jynfwiG ;f jynfy tiftm;pktoD;oD;ESihf jynfol w&yf
vH;k ujzpfap jrefrmEdik if \ H 'Dru kd a&pDjyKjyifajymif;vJrI jzpfpOfBu;D twGi;f wGif tiftm;pktm;vH;k vGwv f yfpmG
yg0ifciG u hf kd tpOfwpku d f arwåm&yfccH MhJ uonf? wifjycJMh uonf? tBurd Bf urd f awmif;qdck MhJ uonf/
,ckEpS f atmufwb dk mv (20)&ufaeYu usi;f ycJo h nfh (65)ESpaf jrmuf ukvor*¾ taxGaxG
nDvmcHüvnf; ukvor*¾ vlt Y cGithf a&; txl;ud, k pf m;vS,f Mr. Tomas Ojea Quintana u jrefrmEkid if \ H
vltY cGit hf a&;ESiyhf wfoufonfh tpD&ifcpH mwapmifwifoiG ;f cJ&h m? xkt d pD&ifcpH mwGif Ek0d ifbmv 7 &ufaeY
jrefrmEkid if üH usi;f yrnfh ppftpk;d & a&G;aumufyEJG iS yhf wfoufNy;D ta&;Bu;D onft h csurf sm;ukd ,ckuo hJ Ydk
&Si;f &Si;f vif;vif; axmufjycJyh gonf/
6
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
&nf&,
G cf suf
2010 a&G;aumufyt
JG BuKd umvtwGi;f
- a&G;aumufyaJG umfr&Si\
f Oya'csK;d azmufrrI sm;? a&SUaemufrnD aqmif&u
G rf rI sm;?
wzufapmif;eif; bufvu kd rf rI sm;udk zGichf sazmfxw
k &f ef?
- a&G;aumufyq
JG ikd &f m Oya'rsm;? enf;Oya'rsm;\ w&m;rQwrI uif;rJah erIrsm;udk
&SmazGaxmufjy&ef?
- 2010 a&G;aumufy\ JG vGwv f yfr?I w&m;rQwrI uif;rJah ejcif;udk zGichf s&efEiS hf etz
ppftpd;k &\ ppftmPm&Sipf epf w&m;0if &Sio f efBu;D xGm;cGihf twif;t"r® &,lae
jcif;rsm;udk zGichf sazmfxw
k &f ef
7
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
trSmpum;
etzppftpdk;&onf
1/ 1990 jynfEh pS f a&G;aumufy&JG v'fukd zsuo f rd ;f ypfvo kd nf?
2/ 1990 jynfEh pS f a&G;aumufyt JG Edik &f ygwDrsm;udk zsuo f rd ;f ypfvo kd nf?
3/ a':atmifqef;pkMunf? cGex f eG ;f OD;? rif;udEk ikd ?f udu
k Bkd u;D ? udak X;<u,ftygt0if Edik if aH &;
acgif;aqmifrsm;udk Edik if aH &;jzpfpOfxrJ S z,fxw k yf pfvo kd nf?
4/ ppftmPm&Sipf epfukd zGUJ pnf;yHt k ajccHOya't&yg oufq;kd &Sncf iG ?hf &Sio f efBu;D xGm;cGiu
hf kd
tydik &f &Sv
d o kd nf?
5/ jrefrmEdik if \
H Edik if aH &;? pD;yGm;a&;? vlraI &;? use;f rma&;? ynma&; ponfh u@wdik ;f wGif
ppftkyfpkESifh ppftkyfpk\ aqGawmfrsKd;awmf vlwpk\ vuf0g;BuD;tkyfrIatmufwGif
w&m;0if xm;&Sv d o kd nf/
þ&nf&, G cf surf sm; jynf0h apa&;twGuf zGUJ pnf;yHt k ajccHOya' (2008) touf0ifomG ;zdv Yk o
kd nf/
rnfoUkd yif aumufusprf t I zHzk ?kH npfywfreI nf;pHu
k kd oH;k &onfjzpfap 2010 a&G;aumufyu
JG kd atmifjrifatmif
aqmif&Guf&JzdkUvdkonf/
rdrw
d Ukd tiftm;pkonf ==tcsut
f vufr&Sv
d Qif pum;rajymygeJ+Y + qdo
k nfh tcsut
f ay:wGiv
f nf;
trsm;Bu;D av;eufygonf/
þtpD&ifcHpmwGif
2010 a&G;aumufyoJG nf w&m;rQwrI vH;k 0uif;rJah eaMumif;udk tcsut
f vufEiS w
hf uG wifjyxm;
ygonf/
2010 a&G;aumufyeJG nf;jzifh jrefrmEdik if \
H jyóemt&yf&yfukd b,fvekd nf;ESirhf S &Si;f vif;ay;Edik f
rnfr[kwaf Mumif;udk taxmuftxm;rsm;ESiw hf uG axmufjyxm;ygonf/
8
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
rdrw
d Ukd tiftm;pktaejzifh ...
- 2010 a&G;aumufyo JG nf vGwvf yfí w&m;rQwaom a&G;aumufyJG [kwEf ikd ?f
r[kwEf ikd uf kd qef;ppfvakd om?
- 2010 a&G;aumufyu JG kd vufrcHaom (odUk r[kw)f qefUusio f ydwaf rSmufaom?
- 2010 a&G;aumufy&JG v'fukd vufrcHaom? todtrSwrf jyKaom
jynfwiG ;f jynfyESihf Ekid if w
H um&Sd vly*k K¾ v
d rf sm;? tzGUJ tpnf;rsm; tm;vH;k odUk vdt
k yfaom
tcsut f vufrsm;? taxmuftxm;rsm;? oabmxm;tjrifrsm;ukd wpkwpnf;wnf; &&SEd ikd &f efEiS hf
vdt
k yfovdk rSjD irf;ud;k um;Edik &f eftwGuf þtpD&ifcpH mjzifh pkpnf;wifjyvdu k yf gonf/
jrefrmjynforl sm;? tcsut f vufrsm; ay;ykMYd uaom 'Dru dk a&pDbufawmfom;rsm;? 0kid ;f 0ef;
tm;jznfh ulnaD qmif&u G af y;Muolrsm;ESihf rSjD irf;uk;d um; pkpnf;azmfjycGijhf yKonfh owif;rD',
D mrsm;?
0ufbqf udk pf mrsuEf mS rsm;udk txl;aus;Zl; wif&ydS gaMumif; rSww f rf;wiftyfygonf/
rl0g'a&;&m OD;aqmiftzGJU
jrefrmEdkifiH'Drdku&ufwpftiftm;pk
9
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
10
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
ta&G;cs,fcH&ef tqifoifhjzpfaeNyD; wpnu ae&m 980 ausmftwGuf 0ifa&mufta&G;cs,fcH&ef
tqifoifjh zpfaeMuygonf/ xko d jYdk zpfae&efvnf; etzppftpk;d &rS tuGucf s pDpOfxm;jcif;jzpfygonf/
topfzGJUpnf;&aom EkdifiHa&;ygwDrsm;tzkdY pnf;½kH;a&;tcuftcJ? b@ma&;tcuftcJ?
tcsdefumvtcuftcJESifh taxGaxGaom tcuftcJrsm;aMumifh ygwDtzsufrcH&½kH 0ifNyKdifMu&onfh
tqifhomomjzpfMu&onf/ ,cifu pdwful;arQmfrSef;csufjzifh rSef;qajymqkdcJhMuaom ygvDreftwGif;
0ifNy;D zGUJ pnf;ykt
H ajccHOya'ukd jyifqifomG ;rnfqo dk nfh toHrsm;onfyifvQif wk;d wdwo f mG ;&onftxd
w&pfNy;D w&pf 0uft&l pfovkd Muyfwnf;vmcJyh gonf/
vTwaf wmftrwfae&m 54 ae&mwGif ,SONf yKid rf nfo h rl &Sí
d BuUH zGUH uk,d pf m;vS,f 52 OD;ESihf wpn
uk, d pf m;vS,f 2 OD;rSm a&G;aumufyrJG wdik cf ifrmS yif tEkid &f ESiahf eMuNyq
D o dk nfh taetxm;txd etz
ppftpk;d &u bufaygif;pkH tuGucf sNy;D pDpOfxm;onft h wGuf þa&G;aumufyo JG nf ppftmPm&Sipf epf\
bdodufoGef;yGJwckom jzpfonfqkdonfh taetxm;rSwyg; tjcm; rnfokdYaom aumif;uGufrsKd;ukdrS
o,faqmifvmvdrrhf nfr[kwaf Mumif; jzpfay:aeaom vufawGUtcsut f vufrsm;u rD;armif;xk;d jyvsuf
&Sdygonf/
trsm;jynfot
l rd rf sm;wGif twif;t"r® vdu
k w
f ifxm;onfh BuUH zGUH ygwDqidk ;f bkwf
11
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
12
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
etzonf xko d Ydk ppftyk pf ak &G;aumufyu JG dk atmifjrif&ef a&G;aumufyaJG umfr&Siu f dk rdrw
d pYdk w
d Bf uKd uf
zGJYpnf;cJh½kHomru vkyfykdifcGifhtmPmukdvnf; tcef;(3) wm0efESihf vkyfykdifcGihfrsm;? yk'fr(9)? yk'frcGJ(u) rS
(*) wGif ]]aumfr&Si\ f qH;k jzwfcsuEf iS fh aqmif&u G cf surf sm;onf tNy;D tjywf jzpfap&rnf}}[k jyXgef;ay;
vkdufonf/
a&G;aumufyOJG ya'rsKd ;pku H v dk nf; wkid ;f oljynfom;rsm;? 'Dru dk a&pDvv
dk m;olrsm;tm; csND y;D wkwNf y;D ?
tzGit hf ydwrf sm;jzifh pdwBf uKd uf jyXgef;xm;cJo h nfudk awGU&jyefonf/
txl;ojzifh Oya'rsm;ESihf ywfoufvQif em*pfzpYJG nf;yk[ H ak c:onfh ppftmPm&Sipf epfEiS hf ppftyk pf k
a&&Snw f nfwahH &;twGuf zGUJ pnf;ykt H ajccHOya'(2008)ukd a&;qGjJ yXgef;pOfuwnf;u 2010 a&G;aumuf
yGEJ iS hf ywfoufí xif&mvkyEf idk &f ef jyifqifrrI sm;vkyx f m;cJNh y;D jzpfaMumif; awGU&ygonf/
zGJUpnf;ykHtajccHOya'(2008) pwiftouf0if oufa&mufrnfhaeYESifhywfoufí xkdzGJYpnf;ykH
Oya'wGif atmufygtwkid ;f xnfo h iG ;f jyXgef;cJo
h nf/
rJqG,frdefYcGef;y,fcsrI
ppftkyfpkykdif a&G;aumufyGJaumfr&Sifu EkdifiHa&;ygwDrsm;\ rJqG,fpnf;½kH;a&;ESifh ywfoufí
uefo Y wfcsurf sm;ukd xkwjf yefco hJ nhtf jyif vufawGUwGif ckid v f o
Hk nhf taMumif;jycsurf ay;bJ rJq,G f
rdecYf eG ;f rsm;ukd y,fcsjcif;rsm;vnf; jyKvyk cf yhJ gonf/
a&G;aumufyaJG umfr&Sirf S csrw
S x
f m;aom Ekid if aH &;ygwDrsm;\rJq,G af [majymrIudk uefo
Y wfxm;
onft h csuf (9) csurf mS -
1/ jynfaxmifpk rNyKd uaJG &;? wdik ;f &if;om; pnf;vH;k nDnw G rf I rNyKd uaJG &;ESifh tcsKytf jcmtmPm
wnfwchH ikd Nf raJ &;udk xdcu kd af prnhf a[majymjyKvyk jf cif;?
2/ vHNk cKH a&;? w&m;Oya' pd;k rd;k a&;ESifh at;csr;f om,ma&;udk xdcu kd af ponhf a[majymjyKvyk jf cif;?
3/ jynfaxmifpk or®w jrefrmEdik if aH wmf zGUJ pnf;yHt k ajccHOya'ESifh wnfqOJ ya'rsm;udk av;pm;
vdkufemrI r&Sdjcif;?
4/ Edik if aH wmftm; tMunfnKd ysuaf p&ef (odrYk [kw)f *kPo f u d m© xdyg;ap&ef a[majymjyKvyk jf cif;
5/ wyfrawmf NyKd uaJG &;udk jzpfay:ap&ef (odrYk [kw)f wyfrawmf\ *kPo f u d m© xdcukd af p&ef
a[majymjyKvyk jf cif;?
6/ vlrsK;d a&; (odrYk [kw)f bmoma&; (odrYk [kw)f vlwOD;csi;f (odrYk [kw)f vltrsm;ESifh ywfoufí
y#dyu© jzpfay:apEdik o f nhf odum© ESifh ud,
k u f siwfh &m;udk a[majymrI (odrYk [kw)f pnf;½H;k vHaYI qmfrI
jyKvkyfjcif;?
7/ bmoma&;udk Edik if aH &;twGuf tvGo J ;kH pm;jyKvyk jf cif;?
8/ Nird ;f csr;f pGm ynmoifMum;a&;udk xdcu kd yf sujf ym;ap&ef aoG;xd;k vHaYI qmf a[majymjcif;?
9/ Edik if 0hH efxrf;rsm;tm; ,if;wdw Yk m0efukd ausyeG pf mG rxrf;aqmifEikd af p&ef (odrYk [kw)f tpd;k &tm;
qefuY siq f E´jyk ap&ef aoG;xd;k vHaYI qmf a[majymjcif;wkjYd zpfMuonf/
xkt
d csurf sm;ukMd unfv
h Qiyf if Ekid if aH &;ygwDwckonf rdrwd ,
Ydk MHk unf&m rl0g'oabmxm;rsm;ukd
vGwv
f w
G v
f yfvyf az:jycGirhf &bJ ppftyk pf \ k tvku d som xkwaf z:ajymqk&d rnfo h abmrSm ay:vGiaf eyg
onf/ vufawGUwGifvnf; rJqG,frdefYcGef;rsm;y,fcscH&rIESifh ywfoufí tmtufzfatowif;XmerS
pufwifbmv 9 &ufaeYwiG f xkwv f iT x
hf m;onfrmS -
15
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
ppftpd;k &ydik f ½kyjf rifoMH um;eJY a&'D,ukd wqifh Edik if aH &;ygwDawG a[majymr,fh rJq, G f rdecYf eG ;f awGukd
a½G;aumufyaJG umfr&Siu f pdppfwahJ e&mrSm OD;ode;f aX; OD;aqmifwhJ UDP jynfaxmifpk
'Drukd a&pDygwDa&m? OD;at;vGif OD;aqmifwhJ jynfaxmifpjk refrmEdik if H trsKd ;om;Edik if aH &;tzGUJ csKyef YJ
OD;&JxeG ;f OD;aqmifwhJ 88 rsKd ;quf ausmif;om;vli,frsm; ygwDawG&UJ rJq, G rf ed cYf eG ;f awG
ty,fcsc&H w,fvYkd od&ygw,f/
aumfr&Sit
f wGuf aiGaMu;aumufcrH I
a&G;aumufyaJG umfr&Siu f xkwjf yefxm;aom a&G;aumufyJG Oya' tcef;(4)? tyk'd (f 10)wGif
aumfr&SifESifh aumfr&SiftzGJYcGJtqifhqifh\ a&G;aumufyGJ usif;y&jcif;ESifhpyfvsOf;onfh ukefusp&dwf
t&yf&yfukd Edik if aH wmf\ b@maiGrS usc&H rnf[k jyXmef;xm;ygonf/
okaYd omf vufawGw Y iG f a&G;aumufyaJG umfr&Sit f wGuf t"r®aiGaMu;aumufcaH Mumif;ukd atmufwdk
bmv 2 &uf? {&m0wDowif;XmewGif tcsut f vufrsm;jzifh twdtus az:jyxm;ygonf/
&cdik jf ynfe,f ausmufawmfNrKd Ue,fEiS hf ppfawGNrKd Ue,ftwGi;f &Sd aus;&Gm? &yfuu G w f csKUd wGif
a'oqdik &f m aumfr&Sit f zGcYJ rJG S aumfr&Si&f efyaHk iG? aumfr&Si½f ;Hk tok;H p&dw[f q k ukd m
aiGaMu; aumufcaH eaMumif; od&onf/ ausmufawmf NrKd Ue,frS tayguf? 0aus;&Gm? ay:awmfr?l
acsmif;0? acsmif;zsm; ponfah us;&Gmrsm;ü w&GmvSsif usyf 5 aomif;ESeI ;f jzifh aumufcaH eaMumif;?
vkyif ef;&Siw f OD;vSsivf nf; usyf 5 axmifpD rxnfrh ae& aumufcaH eaMumif; &cdik jf ynfe,f
trsK;d om;Edik if aH &;tiftm;pk(jrefrm)ygwDrS twGi;f a&;rSL; OD;jrifah Zmfu {&m0wDukd ajymjyonf
ppfawGNrKd Uüvnf; pD;yGm;a&;vkyif ef;&Siw f OD;vSsif usyw f aomif;pD aumufco H mG ;aMumif; OD;jrifah Zmfu
qufajymonf/
rGejf ynfe,f aus;vufa'owcsKUd wGiv f nf; pufwifbmvtwGi;f a&G;aumufyaJG umfr&Sif
atmufajctqifh ½k;H cGrJ sm;u aiGaMu;aumufcjH cif;rsm; &Scd ahJ Mumif; a'ocHrsm;xHrS od&onf/
(http://www.irrawaddy.org/bur/index.php/news/1-news/4201-2010-10-02-07-29-13)
16
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
tcef;(3) a&G;aumufyq
JG idk &f m Oya'? aMunmcsurf sm;jzifh zdEydS cf sKyu
f idk rf rI sm;
a&G;aumufyaJG umfr&Sio f nf rSwyf w Hk ifzpYJG nf;Ny;D 2010 a&G;aumufy0JG ifMurnfh Ekid if aH &;ygwD
rsm;tay: 'Dru dk a&pD pHcsed pf n
H eT ;f rsm;ESihf qefu Y siNf y;D uefo
Y wfcsKycf s,o f nfh trdeaYf Munmcsurf sm;ukd
qufwkdufxkwfjyefvmcJhygonf/
etz a&G;aumufyaJG umfr&Si\ f xkwjf yefaMunmcsurf sm;ukd avhvmMunfo h nft h cg Ekid if aH &;
ygwDrsm;tm; tvGet f uRH csKycf s,u f efoY wfxm;onfh tcsurf sm;ukd awGU&S&d onf/
2010 ckESpf? ZGefv 21 &ufaeYwGif xkwfjyefcJhonfh a&G;aumufyGJaumfr&Sif nGefMum;csuf
trSw(f 2^2010) wGif Ekid if aH &;ygwDrsm; ygwD0iftiftm; pkaqmif;jcif;ESiyhf wfoufí tcsu(f 14) csuyf g
uefoY wfcsKycf s,rf rI sm;ukd xkwjf yefaMunmcJo h nf/
Ekid if aH &;ygwDrsm;onf owfrw S yf gwD0iftiftm; pkaqmif;&&Sad &;twGuf atmufazmfjyyg enf;vrf;
rsm;udk toH;k jyKEidk o f nf[q k Ndk y;D oufqidk &f m aumfr&Sit f zGcYJ \JG cGijfh yKcsujf zihf owfrwS o
f nhaf e&mwGif
pka0;jcif;? a[majymwifjyjcif;? a&;om;yHEk ydS x f w k af 0wifjyjcif; vky&f rnf[k az:jyxm;onf/
xkad Munmcsuw f iG f atmufyg uefo Y wfcsurf sm;ukv d nf; qufvufaz:jyxm;jyefonf/
17
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
7/ avQmufxm;cGi&hf &do
S rl sm;
txufygtyk'd f 5 t& avQmufxm;&mwGif oufqidk &f m Ekid if aH &;ygwD\ XmecsKy?f
jynfe,f okrYd [kwf wkid ;f ? c½kid ?f NrKd Ue,f Ouú| okrYd [kwf twGi;f a&;rSL;ujzpfap? ¤if;tqifh
rsm;ESiw
hf n
l aD om wm0ef,x l m;onfh yk*Kd¾ vu f jzpfap vufrwS af &;xk;d avQmufxm;&rnf/
19
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
a&;om;ykEH ydS x f wk af 0wifjycGihf
10/ Ekid if aH &;ygwDrsm;onf rdrw d \ Ykd rl0g'? oabmxm;? vkyif ef;pOf ponfwu Ydk dk jynfol
trsm; od&adS p&ef pm&Gupf mwrf;? pmtkyEf iS hf vufurf;pmapmifrsm; a&;om;? ykEH ydS x f w
k af 0
jzefYcsdvkdygu 1962 ckESpf? ykHESdyfolrsm;ESifh xkwfa0olrsm; rSwfykHwifOya'ESifhtnD jyefMum;
a&;0efBuD;Xme? ykHESdyfolrsm;? xkwfa0olrsm;rSwfykHwifESifh pmaypdppfjzefYcsda&;vkyfief;rsm;
Bu;D MuyfrAI [kt d zGUJ u 17-3-2010 &ufpjJG zifh xkwjf yefxm;onfh ñTeMf um;csuf trSw(f 42)
ygtwdik ;f wduspmG vku d ef maqmif&u G Mf u&rnfjzpfonf/
wm;jrpfcsufrsm;
11/ Ekid if aH &;ygwDrsm;onf pka0;jcif;? a[majymjcif;ESihf a&;om;ykEH ydS x f wk af 0 jzefcY sd
jcif;wkYd jyKvyk &f mwGif atmufazmfjyyg wm;jrpfcsuw f pf&yf&yfudk usL;vGejf cif; rjyK&-
(u) jynfaxmifpk rNyKd uaJG &;? wdik ;f &if;om;pnf;vk;H nDñw G rf I rNyKd uaJG &;ESihf
tcsKyt f jcmtmPm wnfwchH idk jf raJ &;wku Yd dk xdcu dk af ponfh jyKvyk rf ?I
(c) vkjH cKH a&;? w&m;Oya'pk;d rk;d a&;ESihf at;csr;f om,ma&;ukd xdcu dk af ponhjf yKvyk rf ?I
(*) jynfaxmifpo k r®w jrefrmEkid if aH wmf zGUJ pnf;ykt H ajccHOya'ESihf wnfqJ
Oya'rsm;ukd av;pm;vku d ef mrI r&Sjd cif;?
(C) Ekid if aH wmftm; tMunfnKd ysuaf p&ef okrYd [kwf *kPo f u d m© xdyg;ap&ef
a[majymjcif;? a&;om;ykEH ySd x f w k af 0jcif;?
(i) wyfrawmfNyKd uaJG &;ukd jzpfay:ap&ef okrYd [kwf wyfrawmf\ *kPo f ud m© ukd
xdcu dk af p&ef a[majymjcif;? a&;om;ykEH ydS x f wk af 0jcif;?
(p) vlrsK;d a&; okrYd [kwf bmoma&; okrYd [kwf vlwpfO;D csi;f okrYd [kwf vltrsm;
ESiyhf wfoufí y#dyu©jzpfay:apEkid o f nfh odum© ESihf uk, d uf siw hf &m;ukd
xdcu dk af pEkid o
f nfh a&;om;rI? a[majymrI okrYd [kwf pnf;½k;H vIUH aqmfrjI yKvyk jf cif;?
(q) bmoma&;ukd Ekid if aH &;twGuf tvGo J ;Hk pm;jyKvyk jf cif;?
(Z) Nird ;f csr;f pGm ynmoifMum;a&;ukd xdcu dk yf sujf ym;ap&ef aoG;xk;d vIaYH qmf
a[majymjcif;? a&;om;ykEH ydS x f w k af 0jcif;?
(ps) Ekid if 0hH efxrf;rsm;tm; ,if;wk\ Yd wm0efudk ausyeG pf mG rxrf;aqmifEidk af p&ef
okrYd [kwf tpk;d &tm; qefu Y siqf E´jyap&ef aoG;xk;d vIaYH qmf a[majymjcif;?
xko
d Ydk Ekid if aH &;ygwDrsm;ukd tcsuaf ygif;rsm;pGmjzifh uefo Y wfcsKycf s,x f m;onft
h jyif vTwaf wmf
uk,d pf m;vS,af vmif;rsm;ukv d nf; pka0;a[majymcGiEhf iS hf rJq,
G pf nf;½k;H cGiw
hf EYdk iS hf ywfoufívnf; a&G;aumufyJG
aumfr&Sio f nf txufaz:jyyg uefo Y wfcsurf sm;ukyd if aMunmcsut f rSwf (91^2010)tjzpf 2010
ckEpS f Mo*kwvf 18 &ufaeYwiG f xkwjf yefum uefo Y wfcsKycf s,cf yhJ gonf/
a&G;aumufyaJG umfr&Si\ f vIyí f r&atmif xkwjf yefxm;aom trderYf sm;? Oya'rsm;? aMunm
csurf sm;onf Ekid if aH &;ygwDrsm;twGuf 'Dru dk a&pD a&G;aumufy0JG if&onfEiS rhf wlb?J ppftyk pf t k vkud s waoG;
woHwrdeYf a&G;aumufy0JG if&awmhrnf jzpfaeygonf/
21
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
22
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
tmPmvufvw
G pf pftyk pf Ek iS ehf ;D pyfaom ygwDrsm;
24
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
þtcsurf mS ppftyk pf rk S xkwjf yefaom trdeaYf Munmcsurf sm; Oya'rsm;ukd vku d ef mygrnfqNdk y;D
a&G;aumufy0JG ifvo dk rl sm;ukyd if ppftyk pf k rBuKd uv
f Qif rnfonfeh nf;ESirhf Q vTwaf wmfxJ 0ifa&mufciG ahf y;rnf
r[kwaf Mumif; rD;armif;xk;d jyaeygonf/
xkdYtjyif a&G;aumufyGJwGif vTwfawmfrJqE´e,frsm;teuf tenf;qkH;rJqE´e,fokH;e,fwGif
vTwaf wmfu, kd pf m;vS,af vmif;rsm; 0ifa&muf,OS Nf yKd ijf cif;rjyKeidk o f jzifh a&G;aumufyaJG umfr&Siu
f ekid if aH &;
ygwDrsm; rSwyf w Hk ifjcif;Oya'yk'rf 12(c)t& 2010ckEpS pf ufwifbmv(14) &ufwiG f jynfaxmifpak &G;
aumufyaJG umfr&Siaf Munmcsut f rSwf (97^2010)jzifh ekid if aH &;ygwDtjzpf rSwyf w
Hk ifxm;jcif;rS atmufyg
ygwDrsm;udv
k nf; zsuo f rd ;f cJyh gonf/
26
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
27
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
BuHYckdifzGHUNzdK;a&;ygwD tjcm;ygwDrsm;
zsmyHNk rKd Ue,f? jrpfurf;aus;&GmrSm &0wawG &mtdrf 'Dru kd &ufwpfygwD(jrefrmjynf) rEÅav; XmecGu J
rSL;awGu &GmrSm wtdrw f a,muf rvmrae& qifh yxrqHk;xkwfa0wJh ygwDpmapmifwGif BuHhcdkif
ac:Ny;D MuUH zGUH rS pnf;½H;k a&;vkyyf gw,f/ tJ'rD mS yJ zGHYNzdK;a&;ygwDudk a0zefwJh pmom;ygwJhtwGuf
olwUkd udk rJay;MuzdUk ajymygw,f/ olwu Ykd kd rJay;&if 'PfaiG 200000 usyf aqmif&r,fvYkd owfrw S cf hJ
aiG 2000 ESi'hf efayguf 1 xkyf ay;r,fvYkd ajymyg ygw,f/ 'Dru dk &ufwpfygwD(jrefrmjynf)&JU OuúX
w,f/ &Gmom;awGu rJray;&ifaumvdUk ar;awmh OD;oka0&Jh ygwDajymif;wm rvkyo f ifb
h ;l qdw
k hJ pum;
rJray;&if axmif'PfESifh 'PfaiGcsEdkifw,fvdkU tay:rSm 'PfaiGwyfc&H wmjzpfygw,f/ 'ghtjyif
ajymygw,f/ *sme,f&UJ emrnfu ua'gif;qkad wmh usaemfwu Ydk
(FDB rS&&Sad omowif;?10 atmufwb kd m 2010) ua'gif;qkdwJh pmvkH;ukd tBuD;BuD;a&;w,f/ 'Drkd
u&ufwpfygwDrS xkwaf 0onf qkw d muawmh ao;
&cdik jf ynfe,f a&G;aumufyaJG umfr&Sio f nf wjcm; ao;aygh? pum;vk;H u? tJ'guvnf; olOY ya'eJY Nid
Ekid if aH &; ygwDrsm;udk bmoma&; taqmuftOD w,fw/hJ 'Dru kd &ufwpfygwDqw dk mudk pmvk;H Bu;D Bu;D
rsm;jzpfMuonfh bke;f awmfMu;D ausmif;rsm;ESihf "r®m&Hk a&;&r,f? ua'gif;qkw d mudk ao;ao;a&;&r,fw?hJ
rsm;wGif rJq, G pf nf;&H;k cGihf rjyKaomfvnf; BuUH zGwf tJ'gaMumifh tJ'[ D mvnf; Oya'eJY Niw d t hJ wGuf
ygwDurkd l bmoma&; taqmuftOD;rsm;udk wpfck 70000 'Pf½u dk rf ,fvYkd qdyk gw,f/
Ny;D wck cGijhf yKay;aeonf[k olu ajymonf/ (AGt D akd t? 26 Mo*kwf 2010)
]]MuUH zGUH ygwDu Mo*wfpv f 30 &ufaeUu ppfawG
jrKd U? w&m;oD;pk&yfuu G f "r®m&Hrk mS nae 7 em&DrmS ucsijf ynfe,f? jrpfBu;D em;NrKd Ue,f jynfov Yl wT af wmf
rJq, G pf nf;&H;k a&; vkyo f mG ;cJyh gw,f/ pufwifbm trwfae&mtwGuf 0ifa&muf,OS Nf yKd irf nfh trsK;d
v 9 &ufaeUuqd&k if aus;yifMu;D &yfuu G f "r®m&Hk om; 'Drdkua&pDtiftm;pkygwD (tef'Dtufzf) rS
rSm vkyyf gw,f/ pufwbFmv 21 &ufaeYuqd&k if ud, k pf m;vS,af vmif; OD;rmcg;\ jrpfBu;D em;NrKd Ue,f?
ocFg&wem bke;f awmfMu;D ausmif;rSm MuUH zGUH ygwDu aemifeef;aus;&Gmtkypf ?k (10) rdik af us;&GmwGif csw d f
rJqn G pf nf;&H;k a&; vkyo f mG ;cJyh gw,f/}} qJx G m;onfh OD;rmcg;\rJq, G f qdik ;f bkwu f kd BuzhH YHG
4if;tjyif MuUH zGwyf gwDonf pufwbFmv 17 &uf ygwD aemifeef;wdu k ef ,f wJzG ufpnf;&H;k a&;rSL;;jzpf
aeUu acgif;avmif;ausmif; "r®m&HkwGifvnf; onfh OD;vSjrifEh iS hf OD;rsKd ;aZmfxeG ;f wdu
Yk atmufwb kd m
aumif;? pufwifbmv 25 &ufaeUu qifu;l vrf; (25) &ufaeYwiG f jzKw, f o
l mG ;aMumif; oufaorsm;
"r® m &H k w G i f v nf ; aumif ; ? tqd k y g aeUwG i f y if &&dx S m;ojzifh jynfe,fa&G;aumufyGJ aumfr&Six f o H Ykd
&Jausmo f al usmif;wGiv f nf;aumif;? ,if;aemufyikd ;f pmwifxm;onf[k OD;rmcg;u ajymonf/
wGif vrf;rawmfajrmuf udkif;&Snfbkef;awmfMuD; acwfNyKd if 28? atmufwb kd m? 2010)
ausmif;wGifvnf;aumif;? rdZH&yfuGuf {apwD jynfaxmifp'k rD u kd &ufwpfygwD/ OuúX OD;aX;ode;f
"r®m&Hw k iG v
f nf;aumif; taemufpjH y &yfuu G w
f iG f uvnf;BucYH ikd zf NYHG zKd ;a&;ygwDuyJ wzufowf pnf;
bke;f awmfBu;D ausmif;rsm;wGif rJq, G pf nf;½k;H a&;udk ½kH;cGifhawG&cJhw,f/ tmPmydkifawGudk tm;udk;NyD;
jyKvkyfoGm;cJhonf/ pnf;&H;k a&;vkycf w hJ ,fvYkd ajymqdck yhJ gw,f/ ({&m0wD
(ed&Oö&m? 21 atmufwb kd m 2010/) 22 atmufwb kd m? 2010)
28
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
BuHYckdifzGHUNzdK;a&;ygwD tjcm;ygwDrsm;
BuHUcdkifa&;eJY zGHUNzdK;a&;ygwD udk,fpm;vS,ftjzpf ]]tck axmufvrS ;f a&;awGu ygwD0ifaetdraf wG
awmifilNrdKUe,fuae ta½G;cHrJh awmifydkif;wdkif; txdvmNy;D awmh ud, k af &;ordik ;f eJY tcsut f vuf
wdkif;rSL;&mxl;u EkwfxGufcJhol AdkvfcsKyfa[mif; awGukd tao;pdwf awmif;cHwt hJ jyif "gwf yHk 2
OD;atmifrif;u awmifilNrdKUe,frSm BuHhcdkifa&;ygwD yHkudkyg awmif;,laew,f/ ygwD0ifawGudk Ncdrf;
tEdkif&cJh&if vuf&Sd zGifhxm;wJh AvDawGudk jyefvnf ajcmufaew,fvYkd ajym&rSmjzpfw,f? 'g[m vH;k 0
jyifqifcGifh jyKrJhtjyif ydwfxm;wJh AvDawGudkyg jyef rvkyx f ukd w
f hJ udpyö g}} [k OD;oka0u ajymonf/
zGifhay;r,fvdkY ajymqdkpnf;½Hk;cJhaMumif; od&ygw,f/ (a&G;aumufyaJG umfr&Sif xkwjf yefcsuw f iG f ygwD0if
awmifOuúvmyNrdKUe,frSm pnf;½Hka&;qif; rsm;tm;vH;k ud, k af &;ordik ;f tao;pdwEf iS hf "mwfykH
cJ h w J h &ef u k e f N rd K Uawmf 0 ef OD ; atmif o d e f ; vif ; u 2 yHk wifjy&ef jyXmef;xm;jcif;r&Sdyg/) (rZösdr? 10
BuHUcdkifa&;ygwD0if 500 pkaqmif;ay;Edkif&if AvD Mo*kwv f 2010)
aqmufciG &hf r,fvYkd tpövrfbmom0ifawGukd pnf;½H;k
cJh&mrSm ygwD0if 750 pkaqmif;ay;vdkufwJhtwGuf a'oqdik &f m tmPmydik rf sm;onf RNDP ygwD0if
NrdKUawmf0eftaeeJY AvDaqmufcGifhjyKcJhygw,f/ rsm;tm; apmifhMunfhrSI? ygwD0if rdom;pkrsm;tm;
(tmtufzfat? atmufwkdbmv 27? 2010/) ac:,lppfaq;ar;jref;rSK Ncrd ;f ajcmufajymqdrk rIS sm;udk
Mo*kwfvqef;ydkif;rSpíqufwdkuf vkyfaqmifcJh
jynfaxmifpkBuHhckdifa&;ESifhzGHUNzdK;a&;ygwD (BuHhzGHUygwD) aMumif;? xdo k Ykd vkyaf qmifjcif;aMumifh rdom;pkrsm;
\ r*FvmawmifnGefY NrdKUe,f jynfolY vTwfawmf rSm pdwt f aESmiftY ,Suf jzpfMu&onft h jyif? ygwD
ukd,fpm;vS,favmif;tjzpf a&G;aumufyGJ0ifrnfh 0if v d k o nf h a'ocH r sm;ud k v nf ; twm;tqD ;
tvk y f o rm;0ef B uD ; OD ; atmif M unf o nf c&pf jzpfapaMumif; ygwDtwGi;f a&;rSL;; OD;cdik jf ynfp;kd u
,mefomoemjyKrsm;udk tok;H csNy;D rJq, G af e onf[k ajymonf/ ({&m0wD 23? Mo*kw?f 2010)
od&Sd&onf/
]]omoemh0efxrf;awG EkdifiHa&;vkyfcGifh? ygwD0ifrsm;tm; ygwD0ifu'frsm; xkwfay;aepOf
rJay;cGifhr&Sdbl;vkdY a&G;aumufyGJOya'rSm w&m;0if pGr;f tm;&Sit f zJUG 0ifwpfO;D u taESmift h ,Suf ay;cJh
jyXmef;xm;w,f/ omoemh0efxrf;awGxJrSm Ak'¨ onf[k ygwDOuúX OD;at;vGiu f ajymqdck o hJ nf/
bmom0if? c&pf,mefeJY [dE´Lbmom0if omoemh ]]olu ygwD0ifu'fjym;awGudk aemufuae 0ifEu dI f
0efxrf; awG ygw,fvdkY Oay'rSm a&;xm;w,f/ awmh wm0ef&w dS hJ yk*K¾ v
d af wGu ajymwmayhgAsm/ 'Dvdk
OD;atmifMunf rvkyfoifhwJhvkyf&yfudk vkyfvdkufwm vkyv f rYdk &bl;/ ygwD0ifr,fqv dk nf; 0ifayhg/ tJ'rD mS
yJ}} [k &efuek t
f ajcpku d f u&ifEpS jf cif; oif;tkyf q&m racsriHawGeYJ rif;wkYd pnf;&H;k a&;vnf; vkyv f rYdk &bl;/
wOD;uajymonf/ tpnf;ta0;vnf; vkyv f rYdk &bl;ayhg/ tJ'g jyefajym
({&m0wD? atmufwkdbmv 18? 2010/) awmh usaemfwYdk pnf;&H;k a&;vnf;vkyw f m r[kwzf ;l /
tpnf ; ta0;vnf ; vk y f w mr[k w f z l ; ayh g /
pnf;&Hk;NyD;om;vlawGukd u'fvmxkwfay;wmayhg/
u'fawGudk jyefawmif;awmh rif;wku Yd 'fudk jyefvnf;
ray;Ekid b f ;l ? NzyJ pfvv Ydk nf; &w,fqNdk y;D awmh
29
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
BuHYckdifzGHUNzdK;a&;ygwD tjcm;ygwDrsm;
ucsifjynfe,f? rdk;aumif;NrdKUe,ftwGif;&dS w½kwf u'fuNdk zw J ,f/ u'fNzv J rYdk &awmh tJ'rD mS vH;k acsNy;D
vlrsK;d rsm;udk {nfEh ikd if o H m;u'f jyKvyk &f mwGif ulnD vTifhypfw,fwJh/}}
aqmif&u G af y;cJo h nfh w½kwb f akH usmif; tkycf sKyaf &; aus;&Gmae ukdtkef;odef;qkdolu ,ckvdk jyKvkyf
tzJEYG iS hf w½kwv f rl sK;d &yfr&d yfzrsm;tm; jynfaxmifpk cJjh cif;jzpfNy;D jypfrrI sK;d pHjk zifh axmifusz;l um aus;&Gm
BuchH ikd af &;ESihf zGNYH zKd ;a&;(BuzhH )YHG ygwDwiG f 0ifcikd ;f cJo
h nf/ twGi;f pGr;f tm;&Sit f zJUG 0ifwpfO;D jzpfonf [ko&d
usew f w hJ ½kwaf wGukd pnf;½H;k oGm;zdYk vlBu;D 30 BuchH ikd f aMumif; OD;at;vGiu f qufajymonf/
a&;ygwD 0ifay;&r,fqNkd y;D NrKd Ue,fBuchH ikd af &;u udpk ;kd ]]OD ; ausmf a usmf v G i f u awmh eH & k d ; awmf a wmf
qdwk o hJ u l w½kwb f aHk usmif;rSm vma&muf ajymqdk emoGm;w,fayhgaemf/ tJvadk v;*GeyYJ pfawmh umwJh
oGm;cJo h nf/ xdt Yk jyif 4if;u qufNy;D ]]cifAsm;wdaYk wG taeeJo Y ul 0ifv;kH awmh tJ'rD mS oleY &H ;dk awmh awmf
udk rJxnfEh ikd af tmif Edik if aH wmfu jznfq h nf;ay;cJNh y/D awmfemoGm;w,fwJh/ usefwJh &GmcHvlawGvnf;
tJ't D wGuf BuchH ikd zf NYHG zKd ;a&; ygwDukd rJxnfah y;&r,f/ 0kid ;f umMuawmh &GmcHval wGvnf; xdw,fw/hJ }}
}} [k ajymqdck o hJ nf/ (MNG Mo*kwf 27? 2010)
(acwfNyKd i?f 03 Mo*kwf 2010/)
&Sr;f jynfajrmufyikd ;f refwNkH rKd U r,uonf BuUH zHYG
'v NrKd eY ,frmS aus;&Gmaumfr&SiOf uúXu pyDumeJY ygwDEiS hf wtmif;(yavmif)trsK;d om;ygwD (TNP)
vdu k v f zH w
d yf gw,f/ wtdrw f a,muf rwufrae wdt Yk Mum; pnf;&k;H a&;qif;&mwGif tmPmydik rf sm;
&qdNk y;D zdww f ,f/ pnfyifvrf;wHwm; tif*sief , D m u cGJjcm;qufqHum uefYowfrIrsm;vkyfvsuf&Sd
OD ; rd k ; qef ; u urux jyKvk y f a [majymcJ h w m aMumif; xdik ;f Edik if tH ajcpkud f wtmif;ausmif; om;
jzpfygw,f/ rJay;cGifh 480 &Sd&if 480 pvHk;&Sd&r,f/ ESihf vli,frsm;tpnf;t&k;H u ,aeY ajymqdo k nf/
wrJrS ravsmhap&bl;/ wrJavsmh&if vrf;quf ]]MuzHh yYHG gwD pnf;&k;H a&;qif;aewmu tawmfav;
rcif ; ay;awmh b l ; vd k Y a jymcJ h w ,f / ay;&if v nf ; MumNyD/ bmuefYowfcsufrS r&Sdbl;/ usaemfwdkY
MuHUcdkifzGHUjzdK;a&;ygwDudkyJ ay;&r,fvdkYajymw,f/ TNPusrS uefo Y wfcsuaf wGxw k w
f ,f/ 'gu MuUH
bmoma&;udk ckw;kH rvky&f bl;vdYk Oya'rSm jyXmef; zGyYH gwDukd umuG,w f myJ/ a&G;aumufyrJG mS rJ&csif
xm;ayr,fh bkeBf u;D ausmif;rSm vkyo f mG ;wm jzpfyg wm&,f/ tiftm;&csiw f m&,faMumifjh zpfw,f}}
w,f/ (RFA September) [k wtmif;ausmif;om;ESiv hf il ,frsm; tpnf;t&k;H
taxGaxGtwGi;f a&;rSL; rdik ;f atmifuu kd rZdsö rudk
jynfcikd jf zKd ;ygwD0ifNy;D Nyq
D wkd hJ qdik ;f bkwu
f kd awmif'*Hk ajymonf/
NrdKUe,fESifh awmifOuúvmyNrdKYe,frsm;wGif aetdrf ]]TNP ygwDuakd wmh uefo Y wfcsuaf wG xkww f ,f/
wHcg;rsm;wGif qdik ;f bkwaf wG uyfomG ;wmudk awG&Y 7 &ufMuKd wif taMumif;Mum;&r,fw/hJ b,fvkd
onf/ um,uH&iS f tdro f m;rsm; oabmwlnrD u I rkd l pnf;&H;k r,fqw dk m ajym&r,fw/hJ MuUH zG u YH rdik ;f armf
,lcjhJ cif;r&Sad Mumif;ESihf rdom;pk"mwfyrkH sm;yif ½ku d ,f l &GmrSm tck pnf&;Hk a&; qif;aew,f/ olwYkd awGus
um "mwfyzkH ;kd 200 usyyf if awmif;cHomG ;cJo h nf/ taMumif;Mum;p&m rvdb k ;l / bmrS rvdb k ;l }} [k
({&m0wD? 22 atmufwb kd m? 2010) olu qufajymonf/(rZdösr? 19? Zlvdkif? 2010/)
30
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
31
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
wyfrawmfom; zdtm;ay; BuKd wifrJ
wyfrawmfom;rsm;ESifhtdrfaxmifonf rdom;pkrsm;onf jynfolYvTwfawmfa&G;auufyGJ
enf;Oya'rsm;t& oufqidk &f m rJqE´e,fjyifya&mufaerSomvQif BuKd wifqE´raJ y;&rnfjzpfaomvnf;
,cktcg wyfrawmfom;rsm;ESit hf rd af xmifonf rdom;pkrsm;tm;vH;k BuKd wifrx
J nf&h rnf[k jrefrmh &kyjf rif
oHMum;wGif aeYpOfxwk v
f iT ahf ecJo
h nfrmS zdtm;ay;BuKd wifraJ umufcrH u I dk tmPmykid f tpk;d &rD',
D mrS ajAmif
usus csKd ;azgufaeaMumif; awGU&ygonf/
xko
d Ydk Buw
d ifrrJ sm;ukd zdtm;ay;? vSnzhf sm;? rsuu
f ,
G af umufc&H ,laerIrsm;ESiyhf wfoufí owif;
rD',
D mrsm;wGif atmufygtwkid ;f az:jyaeygonf/
32
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
weoFm&Dwidk ;f a'oBu;D aumhaomif;NrKd Ue,ftwGi;f rSm tckwywfupNy;D c&D;a0;xGu&f r,fh
rJqE´&iS af wG BuKd wifraJ y;aeMuNy;D BuchH idk af &;ygwDuykd J rJay;cJMh u&w,fvYkd od&ygw,f/
aumhaomif; NrKd Ue,fxu J ig;zrf;xGurf ,fo h al wGudk ig;OD;pD;Xmeu BuKd wifraJ y;ckid ;f aewmjzpfNy;D
aus;&Gm&,uawG qDuae tJ'rD aJ y;yD;aMumif;axmufcpH m&rSm ig;zrf;xGucf iG v hf ufrw S f
xkwaf y;w,fvYdk aumhaomif; NrKd cY w H OD;u ajymygw,f/ 'DvBdk uKd wifrx J nfw h thJ cgrSmvnf;
vGwv f w G v f yfvyf rJay;cGirhf &yJ a&G;aumufyaJG umufr&Siu f MuchH idk af &;ygwDwudo k m a&G;zkYd
ajymqkw d thJ jyif rJray;bJae&if ig;zrf;cGiahf xmufcpH mray;bl;vkYd uk, d wf idk f BuKd wifrJ oGm;xnfh
wJh ig;zrf;orm;wOD;u tckvdk ajymygw,f/
ig;zrf;orm;awG[m ig;OD;pD;XmeqDuae xGucf iG v hf ufrw S , f rl S ig;zrf;xGucf iG &hf wmjzpfygw,f/
tckawmh ig;OD;pD;Xmeu rJay;jy;D aMumifah xmufcpH m&rSm xGucf iG v hf ufrw S af y;wJt h wGuf a'ocH
ig;zrf;orm;awG[m rJray;vnf; t"r®raJ y;ae&wmvkYd tJ'aD 'ocHu ajymygw,f/
('DAb
DG ?D aemfE&kd if;? 28 atmufwb kd m 2010)
yckuLú c½dik t f wGi;f &Sd ausmif;rsm;rS rEåav;wdik ;f ZD;yifBu;D &Sd 0efxrf;a&G;cs,f avhusiahf &; rGr;f rH
oifwef;ausmif;odYk oGm;rnfh ausmif;q&m? q&mrrsm;udk BuKd wifrrJ sm; aumuf,cl o hJ nf[k
q&mrwOD;u qdo k nf/
]]NrKd Ue,f½;kH rSm oGm;xnf&h wm/ rJay;awmh bmay;&rSe;f rodawmh ygwDemrnfwckukd
xnfv h u kd w
f maygh/ tJ'gudk pmtdwaf y:rSm rJay;wJo h &l UJ emrnfeYJ ausmif;? tqif?h vdypf mawG
a&;vdu k af wmh aMumufNy;D BuzhH u YHG ykd J jyefxnfh vdu
k &f w,f}} [k tqdyk g q&mru ajymonf/
xdo k Ykd jyKvyk af ejcif;rsm;onf vmrnfah &G;aumufyw JG iG f vGwvf yfí w&m;rSswrI r&Srd nfukd jyo
aejcif;jzpfonf[k a'ocHrsm;u oH;k oyfajymqdak eMuonf/
({&m0wD? 22 atmufwb kd m 2010)
NrKd Ue,f toD;oD;&Sd BuzhH yYHG gwD ½H;k rsm;wGif atmifEidk af &; tpnf;ta0;rsm;udk pufwifbmv 11
&ufaeYu jyKvyk cf NhJ y;D enf;vrf; 5 csuaf y: tajccHí BuKd wifrJ pkaqmif;jcif;jyKvyk &f efq;kH jzwf
cJah Mumif; BuzhH yYHG gwD wm0ef&o dS wl OD;u ajymonf/
BuzhH yYHG gwD udk axmufco H nfh bufaygif;pHrk S BuKd wifrrJ sm;&,lEikd of rSs &,l&ef? &yfuu G t f wGi;f &Sd
touf 50 ausmf oufBu;D &G,t f rkd sm;udk aumfr&SiOf ya't& oufBu;D &G,t f rkd t
J jzpfowfrw S Nf y;D
BuKd wifrJ ,l&ef? BuzhH t YHG oif; vufxufu vrf;cif;xm;ay;onfh &yfuu G rf sm;wGif vrf;aumfrwDEiS hf
4if;wd\ Yk rdom;pkrsm;xHrS BuKd wifrJ ,lxm;&ef? MuufajceD? rD;owf? rdcifEiS u hf av;?
trsK;d orD;a&;&m ponfh toif;tzGYJ 30 ausmrf S BuKd wifr, J &l ef? aumfr&Sif tzG0YJ ifrsm;ESihf
&,u? r&ursm; yl;aygif;Ny;D vlxMk um;xJ wd;k 0ifum axmufcrH J &,lxm;&efwYkd jzpfonf/
tqdyk g tpnf;ta0;wGif jynfaxmifpk BuchH ikd af &;ESihf zGNYH zKd ;a&;ygwDrS pnf;½H;k a&;rSL;;?
&yfuu G af umfr&Sif tzG0YJ ifrsm;? &yfuu G f at;csr;f om,ma&;ESihf zGNH zKd ;a&; aumifpt D zG0YJ ifrsm;
yg0ifaMumif; od&onf/ (just free man 13? atmufwb kd m? 2010)
33
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
Ekid if jH cm;odx Yk uG cf mG rnfh olrsm;xHrv S nf; yHpk H 19 xkwaf y;csed w f iG f wygwnf; BuKd wifr, J cl MhJ uonf/
]]3 &ufaeYrmS Edik if jH cm;xGu&f r,fh vlq&kd if olwYkd owfrw S af y;xm;wJah eY ay;vdrYk &bl;/ nae 4
em&D avmufrS D Form &w,f? aemufaeY reuftapmBu;D xGu&f r,fh rJay;r,fo h tl aeeJY
½H;k udo k mG ;Ny;D rJay;zdYk tcsed v f nf;r&Sad wmhb;l ? 'Dvrkd sK;d awGtwGuf t"du D Form xkwaf y;wJh
ae&mrSm wcgwnf; MuKd wifrJ ,lomG ;r,f/ b,fvykd , J ,l l BuzhH UHG ygwDtwGurf yJ }J }[k tvHNk rKd Ue,f
jynfaxmifpk BuchH ikd af &;ESifh zGUH NzKd ;a&;ygwDrS wm0ef&o dS wl OD;u ajymonf/
]]oabFmom;awGukd olwYkd eJY oufqikd w f hJ NrKd Ue,fuae BuzhH t YHG wGuf BuKd wifrJ aumufzYkd 'Dvu l
jynfy b,fawmh xGucf mG rSmvJqw kd m NrKd Ue,faumfr&Siu f rpdppfEikd b f ;l av/ 'DawmhrvGwo f mG ;
atmif tydik Bf uKd wifrJ ,lv&Ykd r,fh ae&mawGjzpfwhJ yHpk H 19 xkwaf y;wJh tcsed w f Ykd D Form
xkwaf y;wJt h csed w f rYkd mS rJ,v l u
kd wf mrsK;d aygh}} [kvnf; oluajymonf/
jynfyxGucf mG rnfh NGO 0efxrf;rsm;ESihf tpd;k &tzGYJ tpnf;rsm;xHrv S nf; oD;jcm;tpDtpOfjzihf
BuzhH yYHG gwDu BuKd wifrJ aumuf,o l mG ;rnfjzpfaMumif; od&onf/
({&m0wD? 28? atmufwb kd m? 2010)
34
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
]]usaemfu, kd w
f ikd f pGr;f tifXmerSm t&m&Sv d yk cf w
hJ m? c&D;xGuwf mu armfawmfum;armif;wJo h ?l
a&eH&mS azGa&; vkyw f v hJ l wcsKUd yJ c&D;xGu&f wm&Sw d ,f? tckawmh 'DaeYraS &G;Ny;D awmh tpkvu
kd f
c&D;oGm;r,f? BuKd wifraJ y;cGijhf yKygqdw k m obm0rusb;l ? wrifzefw;D wJh oabmbJ}}[kvnf;
OD;cifarmifaqGu qdo k nf/ ({&m0wD? atmufwb kd m 21? 2010)
]]awmifwiG ;f Bu;D NrKd eY ,f awmifjyif 1 &yfuu G f wcsKt Yd rd af wGukd BuzhH yHYG gwD0ifazmifawGukd
jznfch ikd ;f w,f/ tJ'rD mS wcsKYd vlBu;D ydik ;f awGuawmh rodb;l / ol jznfch ikd ;f vdYk jznfNh y;D awmh
vufrw S x f ;dk qdak wmh xd;k csvu kd wf m/ wcsKUd uvnf; ud, k v hf ufrw S uf kd rxd;k wwfawmh Muwfajccwf
qdak wmh cwf? Ny;D awmh tJ'D azmifawGukd ,lomG ;wm &Sw d ,f/ “wcg armif;wdik f 2 &yfuu G rf mS usawmh
oefacgif;pm&if; aumufo vdrk sK;d vdu k af umufw,f BuzhH u YHG / rdom;pk pm&if;awGukd
vmaumufNy;D rS 'D pm&if;udk aumufNy;D cgrS usaemfwu Ykd kd 'Dvpkd m&if;awG ay;vdu k jf cif;tm;jzifh
a&G;aumufyu JG s&if ud, k w
f ikd rf vJ mray;vnf; &ygw,f/ cifAsm;wdYk pm&if;awG usaemfwq Ykd rD mS
&oGm;NyjD zpfomG ;NyyD w J /hJ 'Dvakd y;vdu k jf cif;tm;jzifh rJay;Ny;D om; vnf; a&mufygw,fqNkd y;D
em;vSnyhf g;&ku d v f yk o
f mG ;wmrsK;d awG &Sw d ,f/ awmifwiG ;f Bu;D NrKd eY ,f tifuek ;f tkypf k BuzhH pYHG nf;&H;a&;rSL;
udak t;vGif u azmifawGukd ay;Ny;D awmh wtdru f kd wa,mufaygh/ ygwD0if&r,fh t&G,f a&mufwhJ
olwikd ;f udk rjzpfrae&qdNk y;D vdik pf if"mwfyzkH ;kd 1ç200 awmif;Ny;D zdtm;ay;Ny;D 0ifcikd ;f xm; wmawG
vkyaf ew,f/}} (DVB 22? Mo*kwf? 2010)
,cktcg BuKd wifrrJ sm;aumufc&H mwGif pmtdyaf y:wGif trnf? wm0ef? vdypf mrsm;udk a&;om;xm;
onft h wGuf BuKd wifay;&olrsm;taejzifh aMumuf&pYHG w d jf zifh vuf&t
dS mPmydik rf sm;wjzpfvrJ nfh jynfaxmifpk
MuUH cdik zf UHG jzKd ;a&; ygwDuykd J rJxnfvh u kd Mf u&onft h jzpfrsm;vnf; &Sad eygonf/
xko d Ykd zdtm;ay; BuKd wifrrJ sm; aumufcaH erIEiS yhf wfoufí rSwyf w Hk ifEidk if aH &;ygwDwckjzpfonfh
'Drudk &ufwpfygwD(jrefrm)rS ,ckuo hJ Ydk uefu
Y u
G cf yhJ gonf/
jrefrmjynf tESt YH jym;u a'oawGrmS etz ppftpd;k &0efBu;D csKyf OD;ode;f pdef tygt0if
0efBu;D ? 'k-0efBu;D awGeYJ xlaxmifxm;wJh jynfaxmifpBk uchH idk af &;eJY zGNYH zKd ;a&;ygwDu BuKd wifrJ
aumuf,al ewmawGeYJ ywfoufNy;D 'Dru kd &ufwpfygwD(jrefrm) jynfaxmifpak &G;aumufyJG
35
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
usi;f ya&;aumfr &Siu f kd udik w f , G af jz&Si;f ay;zdYk awmif;qdk vu kd yf gw,f/ enf;vrf;ruswhJ
BuKd wifraJ umufcrH aI wGukd uefu Y u G x f m;wJh pmudk 'DaeYrmS yJ aejynfawmf jynfaxmifpak &G;aumufyJG
usi;f ya&;aumfr&Siu f kd ay;ydv Yk u kd w f ,fvYkd 'Dru kd &ufwpfygwD(jrefrm)&JU Ouú| OD;oka0u ajymyg
w,f/ tcsuaf v;csuyf g 'Duefu Y u G pf mxJrmS awmh a&G;aumufyu JG si;f ya&; aumfr&Si&f UJ aMunm
csurf sm;wGif rJ½o kH Ykd roGm;Edik o f rl sm;rSty BuKd wifraJ y; jcif;udk cGijhf yKxm;jcif; r&Sad Mumif;? 'gayr,fh
jynfaxmifpBk uchH idk af &;eJY zGNYH zKd ;a&;ygwD[m a'ocH &,u? r,u tzG0YJ ifawGeyYJ ;l aygif;Ny;D
rJqE´&iS jf ynforl sm;udk vSnpfh m;Ny;D vnf;aumif;? tcGit hf a&;ay;a&;Ny;D vnf;aumif;? Ncrd ;f ajcmuf
Ny;D vnf;aumif; BuKd wifrt J wGuf vkyaf qmifaerI&adS eaMumif; oufaorsm;ESit hf wl xnho f iG ;f
a&;om;xm;ygw,f/ 'Duefu Y u G pf mrSmygwJh taMumif;t&mawGukd OD;oka0u tckvkd zwfMum;jy
ygw,f/
]] om"utm;jzifh a&TjynfomNrKd eY ,f 10 &yfuu G wf iG f BuchH idk af &;yg wDEiS hf &yfuu G f
&mtdrrf LS ;wdu Yk vrf;azmufay;rnf? vrf;vdck sio f vm;[k ajym? tESpf 20 twGi;f
vrf;aumif;r&Sí d vdck sio f nf[k ajz? vrf;aumfrwDz?YJG aumfrwD0ifrsm; vufrw S jf zifh
bdvyfajrrsm; avQmuf&rnf[k ajym? okaYd omf BuchH ikd af &;\ vQKd 0Y u S yf pkH wH iG f
vufrw S x f ;dk &onf/ wzef vlxu k vnf; vrf;azmuf jcif;udk oabmwlaMumif;
BuchH ikd af &;vQK0Yd u S yf pkH wH iG f vufrw S af &;xd;k &ef aumf rwDtm; wm0efay;onf/ wcg
wtdraf xmifukd aiGo;kH axmifusyf 0efaqmif cawmif;&m ray;Ekid í f vrf;razmufay;bJ
wef;vef;xm;onf/ “tvm;wl tjzpfrsm;udk vrf;azmufjcif;? ausmif;aqmufjcif;?
"r®m&kH aqmufjcif; wdw Yk iG f awGBY uKH &onft h jyif? NrKd Utrsm;rS tvky&f ?kH puf&?kH Xmeqdik &f m?
'*Hw k uúov kd w f rYkd S 0efxrf;rsm;? tvkyo f rm;rsm;u XmerSL;rsm; a&SUwGif vufrw S af &;xd;k
ay;Mu&ygonf/ xdo k w l o Ykd nf rJ&o kH Ykd oGm;ay;p&m rvdak wmhbJ ud, k pf m;BuKd wifrJ tm;vH;k xnfah y;
rnf[k ajymygonf/ u&ifjynfe,f? rGejf ynfe,fwrYkd mS xdik ;f paomEkid if jH cm;odYk w&m;r0if tvkyf
oGm;vkyo f l oef;cs&D ydS gonf/ 4if;wdYk rdom;pkxo H mG ;í BuKd wifraJ y;&ef cGijhf yKcsu, f al Mumif; Mum;od
&ygonf/ tp&Sad om owif;rsm;tm;vH;k onf enf;vrf;rusaom BuKd wifru J pd u ö kd jyKvyk &f ef
pDraH qmif&u G af ejcif; jzpfojzihf xku d o hJ Ykd w&m;r0if BuKd wifqE´raJ y;jcif;udk tav;teuf
uefu Y u G yf gaMumif;? av;pm;pGmjzif?h OD;oka0? Ouú|? 'Dru kd &ufwpfygwD (jrefrm) qdNk y;D
ydv
Yk u kd w f ,f/ BuchH ikd af &;ygwD&UJ vkyaf qmifcsuaf wGeYJ ywfoufNy;D 'Dru kd &ufwpfygwD
taeeJY e,fajrcH ygwD0ifawG &&So d wif; tcsut f vufawGeYJ tjzpftysuf awGay:rSm
tajccHxm;wm jzpfw,f}} vdv Yk nf; OD;oka0u ajymygw,f/
('DAb DG ?D tHb h ek ;f jrwf? 29 atmufwb kd m 2010)
36
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
37
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
a&G;aumufyJG rjyKvyk af y;onfh e,fajrrsm;udpt ö ay: 1990 ckEpS af &G;aumufyaJG umfr&SiEf iS hf ,ck OD;ode;f pk;d
a&G;aumufyaJG umfr&Siw f u Ydk dk EIid ;f ,SOaf z:jy&mwGif -
]]e,fajrt&qk&d if tJ'w D ek ;f u rJqE´e,faygif;u 492 ae&m&Sw d ,f? 90 ckEpS u f ?
tJ'hD 492 ae&mteufrmS 7 ae&mukyd J 'g vkyzf &Ydk m tcuftcJjzpfw,fqNdk y;D awmhrS ajymw,f/
ajymwJt h csed rf mS olpY um;vk;H t& twdtus ajymr,fq&dk if a&G;aumufyv JG yk if ef;rsm;ukjd ynfoYl
vTwaf wmfa&G;aumufyJG Oya'? enf;Oya'awGev YJ yk &f ef tqifoifrh jzpfwt hJ wGuaf cwÅqidk ;f iH
xm;r,fvYdk aMunmygw,f/ tckusawmh &Sw d NhJ rKd Ue,fu 330 yJ &Sw d ,f/
tck tJ'3hD 30 xJu NrKd Ue,faygif; 32 NrKd Ue,f? jynfe,faygif; 5 jynfe,fxu J NrKd Ue,faygif; 32
NrKd Ue,frmS aus;&Gmtkypf Bk u;D aygif; 300 wdwu d dk vk;H 0 vkyrf ay;Ekid b
f ;l a&G;aumufyJG usi;f yjcif;
vk;H 0 rjyKvyk b f ;l vkYd aMunmw,fqadk wmh 'Dupd ö ykNd y;D qk;d w,f? ykNd y;D Murf;wrf;w,f? ykNd y;D Akv d u
f s
pk;d rk;d rIayghAsm aumfr&Sicf si;f wl&ifawmif Akv d u f srI ykNd y;D qk;d w,fvYdk jrif&ygw,f/}}
1/ ysOf;rem;NrKdUe,f
2/ wyfuek ;f NrKUd e,f
3/ v,fa0;NrKUd e,f
4/ ykAo
Á &D Nd rKd Ue,f
5/ Owå&oD&dNrdKUe,f
6/ ZrÁLoD&ND rKd Ue,f
7/ 'udP © oD&Nd rKd Ue,f
8/ aZ,smoD&Nd rKd Ue,f
aejynfawmf a½TMumyifNrKd Ue,fawGjzpfwhJ Zr®LoD&?d aZ,smoD&?d Owå&oD&?d 'udP © oD&ed YJ ykAo® &D d
5 NrKd Ue,fudk taotcsm qef;ppfMunfw h t hJ cg 0efxrf;aewJNh rKd Uqkvd Ykd ZrßLG oD&Nd rKd Ue,fwckyJ &SNd y;D
aZ,smoD&d NrKd Ue,fqw fdk mvnf; ppf½;Hk csKyf ppfwyfeYJ ppfwyfro d m;pkawG oD;oefaY ewJh NrKd Ue,fom
jzpfygw,f/
usew f hJ Owå&oD&?d 'udP © oD&ed YJ ykAo
® &D Nd rKd Ue,fawG[m vlr&Syd J tdraf wGom
aqmufaeqJNrKd Ue,fawG jzpfw,fvYkd aejynfawmf aqmufvyk af &; tif*sief , D mwOD;u
ajymygw,f/
vlr&Sw d hJ NrKd Ue,fawGygwJh aejynfawmf 5 NrKd Ue,fudk ckvkd jynfov Yhl wT af wmf rJqE´e,fowfrw S &f mrSm
xnfx h m;rS rEÅaÅ v;wkid ;f &Jh vlO;D a&tcsKd ;ukd rScD Ndk y;D trwfae&m ta½G;cHvUdk &atmif ppftpd;k &u
MupH nfwmvdYk &efuek Ef idk if aH &; tokid ;f t0kid ;f u ,lqygw,f/
39
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
a&G;aumufyt JG wGuf qE´ru J 'fjym;jyKvyk &f mwGiv f nf; qE´ruJ 'fjym;ay:wGif ygwD\ wHqyd Ef iS hf
ukd,fpm;vS,favmif;trnfukdom az:jyxm;NyD;? ygwDtrnfukd az:jyxm;jcif;r&Sday/ ygwDtrnfukd
raz:jy&jcif; taMumif;&if;ukd qef;ppfMunfv h Qif BuUH zGUH ygwDonf jynforl sm;Mum;wGif tEkid u
f sihf Akv
d u
f sae
aomaMumifh t&yfxw J iG f vlrek ;f rsm;aomygwDjzpfaMumif; ppftmPmykid rf sm;u odonf? xkaYd Mumifh BuUH zGUH
ygwDtrnfaz:xm;vQif jynfov l xl uk rJray;rnft h ajctaeukd a&SmifEidk &f ef qE´ru J 'fjym;wGif ygwD
trnfudk raz:jyxm;jcif;jzpfonf/
a&G;aumufyaJG umfr&Siof nf rJqE´&iS pf m&if;ukv d nf; rJqE´e,fajrwcktwGi;f trSew f u,f rJay;
Ekid o
f Ol ;D a&xuf ykí
d az:jyxm;aMumif;ukv d nf; Ek0d ifbmv 1 &uf {&m0wDowif;XmewGif ,ckuo hJ Ydk
az:jyxm;ygonf/
&efuek w f ikd ;f oHvsiNf rKd Ue,fwiG f jynfaxmifpk a&G;aumufyJG aumfr&Sirf S xkwjf yefaom
rJay;Ekid o f nfh vlO;D a& pm&if;onf trSew f u,f rJay;Edik af om vlO;D a& pm&if;ESihf uku d n
f rD I
r&Sad Mumif; a'ocH ygwD todik ;f t0dik ;f u ajymqdo k nf/
]]rJay;ydik cf iG &hf wdS hJ vlO;D a& pm&if;u rlv&Sw d hJ vlO;D a& pm&if;xuf ydak ew,f? vlO;D a& 500
avmuf &Sw d ahJ e&mrSm 700 jzpf aew,f? 200 avmufyakd ew,f? tJ'D 200 u vlr&Sb d ;l ?
vlr&Sb d eJ YJ avSsmufxnfx h m;wmjzpfw,f}}[k oHvsiNf rKd Ue,fwiG f 0ifa&muf ta&G;cHrnfh vTwaf wmf
ud, k pf m;vS,w f OD;u ajymonf/
oHvsiNf rKd Ue,f tv,fNrKd Uopf &yfuu G w
f iG f trSewf u,f rJay;Ekid cf iG &hf o
dS l vlO;D a& 596 OD;&Sad Mumif;?
xkwjf yefxm;onfh pm&if;rSm 776 OD; jzpfMumif;vnf; 4if;u qdo k nf/
40
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
jynfoUl vTwaf wmfa&G;aumufyOJG ya'? tcef;(9) a&G;aumufyu JG si;f yjcif; tcef;? tyk'd f 41(u)wGif
rJqE´e,fwpfe,fwiG f a&G;aumufwifajrmS ufcrH nfh vTwaf wmfu, dk pf m;vS,af vmif;
wpfO;D wnf;om&Sv d Qif ,if;rJqE´e,ftwGuf a&G;aumufyu JG si;f yjcif; rjyKawmhbJ xkyd *k Kd¾ vt
f m;
vTwaf wmfu, dk pf m;vS,jf zpfaMumif; oufqidk &f mwkid ;f a'oBu;D okUd r[kwf jynfe,faumfr&Sif
tzGUJ cGu
J aMunm&rnf [k az:jyxm;ygonf/
41
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
,ck jynfovl x
l \ k qE´udk xnfrh wGuaf wmhbJ wOD;wnf;&So d nfh uk, d pf m;vS,af vmif;uko d m tEkid f
ay;vku d jf cif;onf 2010 tvGef ppfygvDrefwiG f jynfov l x l u
k a&G;cs,x f m;aom jynfoUl uk, d pf m;vS,rf sm;
r[kwo f nfh umuG,af &;OD;pD;csKy\f ppfwyfu, dk pf m;vS,f av;ykwH ykEH iS t
hf wl ,SONf yKd irf nfo
h l r&Sad omaMumifh
tvkt d avsmuftEkid &f oGm;onfh rJqE´e,f(54)e,frS uk, d pf m;vS,f (54)OD;onfvnf; jynfoUl uk, d pf m;vS,rf sm;
r[kwb f J yg0ifaeawmhrnfjzpfonf/
xltd aMumif;ukd a&G;aumufyrJG usi;f yrDuwnf;u ,SONf yKd irf nfo h rl &Sí
d rJqE´e,fajr(52)e,fwiG f
BuUH zGUH ygwDuvnf;aumif;? rJqE´e,f(2)e,fwiG f wpnygwDuvnf;aumif; tEkid &f &So d mG ;aMumif;wkUd ukd
BuUH zGUH ygwD\ owif;pm &Si;f vif;yGw J iG f BuUH zGUH ygwDrS vuf&0dS efBu;D OD;aX;OD;u xkwaf z:ajymqkcd yhJ gonf/
42
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
jynfyrS a&G;aumufyJG apmifMh unfah vhvm olrsm; zdwMf um;&ef tpDtpOfr&Sad Mumif;ESihf
Edik if w
H umrSowif;axmufrsm; vma&mufciG jhf yK? rjyKrmS oufqikd f &m0efBu;D Xmersm;ESio hf m
oufqikd af Mumif; a&G;aumufyaJG umfr&SiOf uú|u ajymMum;onf/ a&G;aumufyJG ESiyhf wfoufNy;D
jrefrmEdik if w
H iG f tawGUtMuKH &adS Mumif;? a&G;aumufyo JG nf tjcm;Edik if rH sm;twGuf r[kwb f J
jrefrmEdik if tH wGuf usi;f yjcif;jzpfum vlxak &SUwGif a&G;aumufyJG usi;f yNy;D pD;ygu
trsm;,HMk unfr&I &Sd vmrnfjzpfaMumif; 4if;u qdo k nf/
]]oHwrefawG ukvor*¾ tzGUJ tpnf;awGukd jyooGm;rSmyg/ tJ'D oHwrefawGu tJ'ED ikd if aH wG&hJ
ud, k pf m;vS,af wG jzpfw,f/ 'gaMumifh olwEYkd ikd if u H vlawG xyfac:p&m rvdb k ;l vdYk xifw,f}}
[k Ouú| OD;ode;f pd;k u ajymonf/ jrefrmEdik if w H iG f ESpf 20 ausmtf wGi;f yxrqH;k tBurd f usi;f yrnfh
ygwDpHk a&G;aumufyGJ BudKwifjyifqifrIvkyfief;rsm; &Sif;vif;aqG;aEG;jcif;ESifh rJqE´&Sifrsm; rJ½HkwGif
rJay;rI o½kyjf yyGJ tcrf;tem;wGif Edik if jH cm;oH½;kH rsm;rS oHwrefrsm;ESihf jynfwiG ;f jynfy
owif;axmufrsm;tm; OD;ode;f pd;k u txufygtwdik ;f ajymMum;vdu k jf cif;jzpfonf/
jynfwiG ;f tajcpdu
k f Edik if jH cm; owif;axmufawG a&G;aumufyo JG wif; &,lzYdk Edik if jH cm;
oHwrefawGet YJ wl ppftpd;k & tpDtpOfeYJ oGm;a&muf&rSm jzpfygw,f/ jynfwiG ;f tajcpdu k f
owif;*sme,fawGu owif;axmufawGuv kd nf; pmaypdppfa&;u pDpOfay;wJu h m;eJY rJ½akH wGukd
44
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
oGm;a&muf owif;,l&rSm jzpfygw,f/ rJ½x kH rJ mS vnf; "mwfy½kH u
kd cf iG hf ray;ygbl;/
owif;axmufawGukd owif;,lciG hf xde;f csKyv f u dk w
f maMumifh a&G;aumufyJG owif;awG
rSerf eS u
f efuef xGuaf y:vmrSm r[kwb
f ;l vdYk jrefrm owif;or*¾u ajymygw,f/
45
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
46
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
wkid ;f a'oBu;D vTwaf wmf okrYd [kwf jynfe,fvw T af wmfa&G;aumufyeGJ nf;Oya'rsm;?
tcef;(14) a&G;aumufyu GJ efu Y u G v f mT wifoiG ;f jcif;
90/ uefu Y uG vf mT wifoiG ;f olwidk ;f onf rdr\ d uefu Y uG v f mT ESit hf wl Ekid if aH wmfu ukeu f srnfh
trIp&dwt f wGuf aiGusyf 10 ode;f ukd aumfr&Siu f owfrw S af y;onfh aiGpm&if;acgif;pOfoYdk
ay;oGi;f &rnf/ uefu Y u G v f mT wpfapmifü uefu Y u G o f wl pfO;D xuf ykí d yg&Sv d sS if uefu Y u G of l
wpfO;D csi;f tvku d f aiGusy1f 0 ode;f pD ay;oGi;f &rnf/ tqkyd g ay;oGi;f xm;aom trIp&dwrf sm;ukd
rnfonfh taMumif;aMumifrh sS jyefvnfxw k ,f cl iG hf r&Sad p&/
93/ a&G;aumufycGJ t kH zJUG onf uefu Y u G v f mT rdwLå wpfapmifpu D dk uefu Y u G cf &H oltoD;oD;xHoYdk
aqmvsipf mG ay;ykaYd pí ,if;uefu Y u G v f mT rdwLå ukd Ekid if aH wmfjyefwrf;wGif xkwjf yefaMunmap&rnf/
xkjYd yif,if;uefu Y u G v f mT rdwLå wpfapmifudk cH½k ;kH &Sd trsm;jrifomaom aMumfjimoifyek ;f wGif
uyfxm;&rnf/ xko d aYdk Mumfjimpm uyfxm;Ny;D aemuf (15) &uftwGi;f uefu Y u G cf &H ol
wpfO;D OD;ujzpfap? uefu Y u G yf idk cf iG &hf adS omrJqE´&iS w f pfO;D OD;u uefu Y uG cf &H oltjzpfyg0ifíjzpfap
a&G;aumufrq I idk &f m tcGit hf a&;wpf&yf&yfuw dk ifjyawmif;cHvydk gu Ekid if aH wmfu ukeu f srnfh
trIp&dwt f wGuf aiGusyf 10 ode;f ukd aumfr&Siu f owfrw S af y;onfh aiGpm&if; acgif;pOfoYdk
ay;oGi;f Ny;D ,if;tcGit hf a&;ukd awmif;cHciG hf &&Sad p&rnft h jyif,if;tcGit hf a&;ESihf pyfvsO;f í
oufaotaxmuftxm;vnf; wifjycGi&hf o dS nf/
47
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
tcef;(14) taxGaxG
1990 a&G;aumufy&JG v'fyidk &f iS yf gwDrsm;tm; zsuo f rd ;f rI
2010 a&G;aumufyGJonf ppftmPm&Sifpepf qufvufwnfNrJa&;twGuf ta&;BuD;onfh
vkyif ef;pOfjzpfonft h wkid ;f xktd pDtpOfEiS t
hf wl ppftmPm&Sipf epfudk jywfjywfom;om;qefu Y siaf Mumif;
jyocJMh uonfh &Spaf v;vk;H vlxt k a&;awmfyBHk u;D \ toD;tyGirhf sm;ukd &Si;f vif;ypf&efyg aqmif&u G af wmhonf/
xkaYd Mumifh etzppftyk pf o k nf &Spaf v;vk;H vlxt k a&;awmfyBHk u;D \tquf 1990 a&G;aumufyJG
&v'fudk zsuo f rd ;f a&;twGuf 1990 ckEpS af &G;aumufyJG tEkid &f ygwDrsm;ukyd g zsuo f rd ;f aMumif; ukd 2010
ckEpS ?f pufwifbmv 14 &uf jynfaxmifpak &G;aumufyJG aumfr&Siaf Munmcsut f rSw(f 97^2010) jzifh
xkwfjyefaMunmcJhygonf/
jynfaxmifpkytkd0f;trsKd;om;tzGJYcsKyf? &Srf;wkdif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJYcsKyf? &Srf;jynfudk;uefY
'Drdku&ufwpfygwD? (0)trsKd;om;zGHYjzdK;wdk;wufa&;ygwDESifh trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJYcsKyfwkdYukd qufvuf
wnfaxmifciG hf avSsmufxm;jcif;r&Sí d Oya't& tvkt d avSsmufysuyf ,fNy;D ekid if aH &;ygwDtjzpf qufvuf
&yfwnfcGifhr&Sdaom tzGJYtpnf;rsm;tjzpfxkwfjyefaMunmcJhjcif;onf ,cktmPmodrf;ppftpkd;&
vufxufwiG yf if 1989 ckEpS u f rSwyf wHk ifcMhJ uonfyh gwDrsm;tay: ygwDwnf&cdS iG hf rw&m; zsuo f rd ;f ypf
jcif;jzpfonf/
48
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
49
aumufusprf t
I zkzH Hk npfenf;pkH
ed*Hk;
etzppftpdk;&onf 2003ckESpf Mo*kwfv(30) wGif vrf;jyajryHk 7 &yfudk atmufygtwdkif;
xkwjf yefaMunmvdu k yf gonf/ xdak Munmcsut f wdik ;f ]]ppftmPm&Sifpepf w&m;0if &SifoefBuD;xGm;cGifh}}
&nfrSef;csufjzifh wqifhNyD;wqifh wvSrf;NyD;wvSrf; aqmif&GufvmcJhonf/
owårtqif-h vTwaf wmfrS a&G;aumufwifajrm§ ufaom Edik if aH wmftBu;D tuJrsm;ESihf vTwaf wmfrS zJpYG nf;ay;
50
2010 a&G;aumufyJG tBuKu
d mv
aom tpdk;&tzJGYESifh tmPmydkiftzGYJtpnf;rsm;jzifh acwfrDzHGYNzdK;wdk;wufaom 'Drdkua&pD EdkifiHawmfopf
wnfaqmufjcif;/
,ck aqmif&GufaeonhftqifhrSm yOörtqifhjzpfNyD; etzppftpdk;&\ &nfrSef;csuftwGuf
ta&;BuD;qHk; tqifh[k ajymEdkifaom tqifhjzpfonf/ etzppftpdk;&tzdkY aoa&;&Sifa&; aqmif&Guf
awmhrnfh tqifvh nf;jzpfonf/ þtqifah tmifjrifa&;udk rnfoaYkd om taMumif;ESirhf sS tysucf v H rd rhf nf
r[kwyf g/ þtqifh atmifjrifomG ;vSsif etzppftpd;k &onf tmPmodr;f tpd;k &tjzpfrS a&G;aumufyjJG zifh
wufvmaom? zJGYpnf;yHktajccHOya'ESifhtnD a&G;aumufyGJwckudk jzwfoef;cJhNyDjzpfaom w&m;0iftpdk;&
(Constitutional Government) jzpfoGm;NyD[k [efvkyfEdkifaom tqifhudk &&dSoGm;rnf jzpfygonf/
þaumufusprf rI sm;? npfywfrrI sm;\ t"du &nfreS ;f csurf mS 2010 tvGef vTwaf wmftwGi;f wGif
etzppf,leDazgif;0wfrsm;u 25%? ppfAdkvfcsKyfrsm;\ vuf&Hk;ygwDjzpfaom BuHYzHGY ,leDazgif;jzihf 75%
&&dSa&;yif jzpfygonf/ vTwfawmf (3) &yfvHk;wGif vnf;aumif;? Oya'jyKa&; tmPm w&m;pD&ifa&;
tmPm tkycf sKyaf &; tmPm ponfh tmPm (3) &yfv;kH wGif vnf;aumif; ppftmPm&Sif pepfukd yHo k @mef
trsKd;rsKd;jzifh pdk;rdk;xm;Edkif&ef &nf&G,f&if; jzpfygonf/
52