Kennisbasis ICT plusplusplus

De Kennisbasis ICT heb ik gelegd naast de Pabotool zoals die voor de Pabo’s zijn
geformuleerd. Daarna heb ik die gelegd naast de kernconcepten ICT voor de generieke
kennisbasis. Daaruit kwam een aangevulde Kennisbasis ICT naar voren: Kennisbasis ICT
plusplus. In het concept-rapportage Inventarisatie ICT-competenties leraren noemt Kennisnet
de volgende sets als interessant om verder te onderzoeken:
 Kennisbasis ICT
 Kernconcepten ICT
 TDA
 Teach There
 U-teacher
 Unesco ICT standards

In voorgaande sessies heb ik zoals aangegeven al gekeken hoe de Kennisbasis ICT en

Kernconcepten ICT in elkaar geschoven kan worden. Dezelfde exercitie voer ik uit voor de
overige modellen:
 TDA
 Teach There
 U-teacher
 Unesco ICT standards

TDA
Bron: http://www.tda.gov.uk/teachers/professionalstandards.aspx)
Engels model. Staat voor Training and Development Agency. Maakt voor competenties
onderscheid in 5 niveaus:
1. the award of Qualified Teacher Status (QTS) (Q)
2. teachers on the main scale (Core) (C)
3. teachers on the upper pay scale (Post Threshold Teachers) (P)
4. Excellent Teachers (E)
5. Advanced Skills Teachers (ASTs) (A)

Op het niveau van Qualified Teacher Status wordt met betrekking tot ICT de volgende
uitspraken gedaan:

Onder het kopje Personal Professional Development:

Q8: Have a creative and constructively critical approach towards innovation, being prepared
to adapt their practice where benefits and improvements are identified.

Onder het kopje Professional Knowledgde and Understanding en het subkopje Literacy,
numeracy and ICT:
Q16: Have passed the professional skills tests in numeracy, literacy and information and
communications technology (ICT).
Q17: Know how to use skills in literacy, numeracy and ICT to support their teaching and
wider professional activities.

Onder het kopje Professional Skills en het subkopje Planning:

Q23: Design opportunities for learners to develop their literacy, numeracy and ICT skills.

Onder het kopje Professional Skills en het subkopje Teaching:

Teach lessons and sequences of lessons across the age and ability range for which they are
trained in which they:
(a) use a range of teaching strategies and resources, including e-learning, taking practical
account of diversity and promoting equality and inclusion.

Op welke manier passen deze uitspraken in de Kennisbasis ICT

plusplus?

Q8 komt overeen met de professionale attitude (zelfstandig, creatief, maar kritisch gebruik
maakt van mogelijkheden van ICT in het onderwijs).

Q16 komt overeen met de vaardigheden die genoemd zijn onder het kopje Instrumentele
vaardigheden.

Q17 is een algemene omschrijving en richt zich naast taal en rekenen op ICT-vaardigheden
om in te zetten voor het onderwijzen en bredere professionele activiteiten. Valt onder
Algemene didactiek (De docent maakt – in onderwijssituaties/-activiteiten die daarvoor
geschikt zijn –gebruik van ICT.).

Q23 gaat in op het feit dat een leraar de leerlingen moet laten werken aan ICT-vaardigheden.
Of hiermee aparte ICT-vaardighedenoefeningen worden bedoeld is niet duidelijk. Het lijkt er
op dat bedoeld wordt (design opportunities) dat leerlingen met ICT moeten leren werken door
het te laten gebruiken in verschillende situaties. Leerlingen laten werken met ICT dus binnen
vakken en vakoverstijgend werken zou je hier kunnen lezen. Dit komt op verschillende
manieren terug in het onderdeel informatievaardigheden (en mediawijsheid) en didactiek.

Tweede punt bij Q23 is e-learning. Ook die valt te plaatsen onder het onderdeel didactiek
waarbij expliciet de term blended learning genoemd wordt.

Kortom
Inhoudelijk voegt TDA niets toe aan de Kennisbasis ICTplusplus. TDA maakt gebruik van
verschillende niveaus van beheersing van competenties. Je kunt je voor de Kennisbasis ICT
ook afvragen of die in verschillende niveaus geformuleerd moet worden.

Teach There
Bron: www.britishcouncil.org/teacherprofile.pdf
De competenties, die zich richten op taalonderwijs, van British Counsil zijn als volgt:

Technical Skills
 Classroom Management
 Course and Lesson Planning
 Subject Knowledge
 Understanding Your Learners
 Learning Technologies

Behavioural Competencies
 Team working
 Customer Service Orientation
 Flexibility

Ik kijk verder naar Learning Technologies. De volgende onderverdeling maakt British

Counsil in Learning Technologies:
 Setting up the classroom
 Managing the IWB classroom
 Managing the laptop/fixed computer classroom
 Exploiting Learning technology resources
 Creating lesson materials
 Troubleshooting
 Learing development and innovation

Ze onderscheiden voor deze onderverdeling drie niveaus: level 1, level 2 en level 3.

De definitie die ze geven over Learning technology is als volgt:

The ability to integrate Learning technologies into everyday classroom practice to enhance
language learning.

Dit sluit aan bij de Kennisbasis ICTplusplus.

Ze formuleren het belang als volgt:

Learners expect teachers to use a wide range of Learning technologies effectively in the
language learning environment to help them in their learning. In addition, competence in
Learning technologies enables teachers to draw on a variety of resources to make lessons
interactive, motivating and useful for learners.

Ook dit sluit goed aan bij de manier waarop de Kennisbasis ICTplusplus is geformuleerd en
opgezet.

Setting up the classroom

Level 1)
Is able to use a limited range of Learning technologies in the classroom including a CD
player/DVD player/computer/IWB and data projector. Arranges classroom furniture, lighting
etc to aximize students’ ability to see the board.

Level 2)
Is comfortable using a range of Learning technologies in their teaching including laptops,
learner software and online resources. Troubleshoots minor problems such as audio levels,
projector modes and computer problems.

Level 3)
Uses a wide range of Learning technologies appropriately. Is able to complement learning
technologies to enhance learning. Is able to set up and train others in their use and
troubleshooting. Shares techniques with colleagues.

Managing the IWB classroom

Level 1)
Uses shutter/freeze options to avoid distracting students. Toggles smoothly between
flipcharts/PowerPoint slides and other applications. Works from the side of the IWB, standing
out of the projector beam when talking to students. Blanks the projector image to manage
smooth transitions between digital resources.

Level 2)
Uses a range of ACTIVstudio tools effectively. Regularly integrates a range of resources from
other digital sources, e.g. the Internet, audio files, Word documents, etc. Encourages students
to use the board. Thinks about the IWB from the students’ perspective.

Level 3)
Consistently demonstrates a high level of skill in using the IWB appropriately in the
classroom including a variety of student interaction patterns. Seamlessly integrates a wide
range of resources from digital sources, including student produced materials. Shares
techniques and materials with colleagues and is involved in delivering IWB training.

Managing the laptop/fixed computer classroom

Level 1)
Has a clear routine, especially at the start and end of the lesson. Provides clear instructions.
Monitors students to check they are on task. Uses effective strategies or signals to gain
students’ attention. Ensures that environment (e.g. IT equipment and furniture) is ready for
another class at the end of their lesson.

Level 2)
Encourages student interaction through appropriate computer activities. Provides clear
language learning aims and critical thinking activities. Confidently demonstrates computer
activities. Provides students with process language to carry out tasks. (e.g. “scroll down, click
here.”)

Level 3)
Consistently manages language learning using computers effectively. Experiments with
student/computer interaction patterns. Confidently uses new technologies in the classroom
such as digital language labs and online tools/web-based tools.

Exploiting Learning technology resources

Level 1)
Accesses and selects ready prepared teaching materials, digital language learning activities
and appropriate web pages. Uses Word and PowerPoint with students to create and save work.
Takes into account students’ learning preferences when planning computer based activities.
Seeks advice from experienced colleagues on ICT resources.
Level 2)
Plans tasks to lead into and follow on from computer activities. Includes a balance of
traditional and Learning technologies content and clearly communicates aims to students
Confidently demonstrates and recommends language learning software to students for self-
study use. Evaluates websites for EFL use and creates classroom activities from these. Shares
ideas with colleagues for exploiting Learning technology resources.

Level 3)
Fully exploits Learning technology resources in the classroom. Experiments with different
approaches. Contributes Learning technology resources to shared teaching resources.
Encourages students to explore and use self-study ICT/Learning Technology resources. Plans
activities that require a variety of focus and student interaction with and away from Learning
technology resources. Actively participates in network wide forums/discussion list to share
knowledge and promote good practice.

Creating lesson materials

Level 1)
Creates and saves basic lesson materials using Word, PowerPoint and ACTIVstudio,
including inserting images, in the back office and accesses them in the classroom. Saves tried
and-tested teaching materials in a shared space for colleagues to use. Sources copyright
friendly resources and follows British Council copyright guidelines.

Level 2)
Prepares visually attractive and professional materials using correct British Council templates
in Word, PowerPoint and ACTIVstudio. Adds interactive elements to flipcharts and
appropriate animation to PowerPoints. Inserts phonemic script into materials. Directs students
to appropriate digital resources for self-study. Adds teacher’s notes for colleagues to exploit
teaching materials.

Level 3)
Consistently creates professional standard British Council branded lesson materials for the
classroom and shares these with colleagues in the local office and the network. Authors
materials from a variety of language learning programs.

Troubleshooting

Level 1)
Uses the classroom troubleshooting guide to troubleshoot common technology problems in
the classroom. Knows where to find help with on-the-spot ICT problems. Reports problems to
the ICT coordinator/IT support team and records them in the appropriate place.

Level 2)
Demonstrates ability to find solutions to common application problems. Uses the Help
function in ACTIVstudio and Microsoft Office applications. Can help colleagues with basic
troubleshooting.

Level 3)
Demonstrates a high level of skills in troubleshooting ICT/Learning Technologies problems.
Is a resource for colleagues to seek help from in the staffroom and classroom.
Learning, developing and innovating

Level 1)
Seeks to expand skills and knowledge of ICT in order to demonstrate basic competence in the
classroom.

Level 2)
Willing to experiment with Learning technologies and integrate new approaches into
everyday classroom practice.

Level 3)
Continually experiments and innovates with Learning technology in the classroom to inform
and update teaching skills. Shares findings with others and helps to shape future use of
technologies in the classroom.

Op welke manier passen deze competenties in de Kennisbasis ICT

plusplus?
Ik bekijk per competentie op welke manier die terugkomt in de Kennisbasis ICT plusplus en
waar de Kennisbasis ICT nog aangescherpt kan worden.

Setting up the classroom.

Setting up the classroom gaat in op organiseren en effectief gebruiken van ICT-middelen
(learning technologies) in de les en op het oplossen van problemen die hierbij kunnen
ontstaan. Op level 3 moet hij ook iemand anders kunnen helpen.

De eerste twee niveaus sluiten nauw aan Algemene didactiek uit de kennisbasis ICT (de
benodigde hard- en software organiseert, rekening houdend met de procedures binnen de
school; voor aanvang van een les de benodigde ICT middelen op juiste werking getest heeft;
bij storingen op de computer zodanig kan handelen dat de les er zo min mogelijk door wordt
verstoord).

Managing the IWB classroom

Hierbij gaat het om het gebruik van het digitaal schoolbord (digibord). Level 1 gaat vooral in
op het technische gebruik van het digibord. Sluit goed aan bij de verschillende niveaus van
digibordgebruik zoals die door Beauchamp zijn geformuleerd. Onder 3.1 Presenteren in de
Kennisbasis ICT (een digitaal schoolbord kan gebruiken bij diverse didactische werkvormen)
wordt hier ook aandacht aan besteed. Dit zou nog aangescherpt kunnen worden met de
formulering: een digitaal schoolbord effectief en efficiënt kan gebruiken bij diverse
didactische werkvormen.

Managing the laptop/fixed computer classroom

Deze competentie richt zich op het aan het werk zetten van leerlingen aan de computer zelf.
De leraar weet hoe hij leerlingen vakinhoudelijk, interactief (met simulaties en internettools)
en kritisch aan het werk kan zetten, hoe hij overzicht kan houden als ze aan het werk zijn,
leerlingen kan ondersteunen bij het uitvoeren van de opdracht. Deze competentie gaat ook in
op het experimenteren met nieuwe technologieën die bijdragen aan de vakinhoud.
Deze punten komen terug in de Kennisbasis ICT plusplus bij de 3. Algemene didactiek (ICT
middelen in verschillende, daarvoor geschikte, onderwijssituaties/-activiteiten kan gebruiken
en zijn keus kan beredeneren; digitale leermiddelen kan inzetten om leerlingen te motiveren
en stimuleren;). Ook valt deze te plaatsen onder 3.3 Individueel werken ((educatieve)
programma’s kent en gebruikt voor individueel werken;).

Exploiting Learning technology resources

Deze competentie richt zich op het vinden en klaarzetten van digitale leermiddelen waarbij de
leraar rekening houdt met de leerstijlen van leerlingen.
Op level 2 moet een leraar in staat zijn om afgewogen blended learning (gebruik traditionele
en digitale leermiddelen) in te zetten. Op level 2 moet leraar ook bronnen voor leerlingen
kunnen klaarzetten waarmee ze zelfstandig aan het werk kunnen gaan .
Op level 3 moet de leraar ook in staat zijn om onderwijsmaterialen met anderen te delen. En
moet de leraar bijdragen aan uitwisselen van kennis en goede lesideeën op internet.

Deze competentie sluit goed aan bij 4. Arrangeren en ontwikkelen (gebruik maakt van diverse
vindplaatsen van digitaal leer-oefen en toetsmateriaal en in staat is deze te beoordelen om
hieruit zijn eigen (digitale, interactieve) leereenheid te arrangeren en structureel in te zetten
binnen verschillende vakgebieden en onderbouwd vanuit zijn onderwijsvisie;). Rekening
houden met leerstijlen komt terug bij 3.0 Algemene didactiek (rekening houdt met verschillen
in niveau, interesse, leerstijl en werktempo van leerlingen bij het geven van opdrachten.).
Blended learning is ook een punt dat bij 3.Algemene didactiek terug te vinden is. Zelfstandig
werken komt terug bij 3.3 Individueel werken (een elektronische leeromgeving kan inzetten
om leerlingen te ondersteunen bij het zelfstandig leren, zo nodig tijd- en plaatsonafhankelijk.).
Het zoeken van samenwerking komt in de Kennisbasis ICT terug onder het kopje 0. Attitude
(samenwerking zoekt (met behulp van ICT) met collega’s die in een vergelijkbare situatie
rondom ICT en onderwijs verkeren;).

Creating lesson materials

Deze competentie gaat over het maken van lesmateriaal. Hierbij neemt het niveau van de
lessen toe per level. Ook is aandacht voor auteursrechten. Deze competentie sluit aan bij 4.
Arrangeren en ontwikkelen (leermateriaal ontwikkelt voor een digitale omgeving waarbij
rekening gehouden wordt met verschillen in niveau, interesse en tempo en wijze van leren en
ontwikkelprincipes voor digitaal leermateriaal; op de hoogte is van regels die gelden voor
copyright en bekend is met diverse copyrightmodellen (bijvoorbeeld: ©, public domain,
creative commons, Wikimedia commons, GNU). Hierin zit niveau van ontwikkelen van
materiaal nog niet zo verwerkt. In de module “ontwikkelen en arrangeren van digitaal
leermateriaal (http://digitaalleermateriaal.kennisnet.nl/maken/modulevoorlerarenopleidingen)
wordt dit onderscheid wel gemaakt. In de module wordt gesproken over niveau A, B, C en D
waarbij de complexiteit op de gebieden: gebruik, functie, omvang, content, hulpmiddel bij
productie, publiceervorm en publiceerweg en metadatering. In de module wordt een
onderscheid gemaakt tussen de term leraar-auteur en educatief auteur. Dit wordt als volgt
uitgelegd: Leermateriaal maken voor eigen gebruik - in de Kennisbasis ICT staat ‘voor zijn
eigen leereenheid’ - wordt gerekend tot de taak van een leraar. Dit kan individueel of in
samenwerking met collega’s gebeuren. Een leraar die doelbewust en/of in opdracht
leermateriaal voor derden maakt is behalve leraar ook educatief auteur. Deze ‘leraar-auteur’
moet aan hogere professionele eisen voldoen. In de kennisbasis ICTplusplus zou dit daarom
als volgt aangescherpt kunnen worden: De docent kan ICT gebruiken voor het arrangeren
en/of het ontwikkelen van digitaal leermateriaal voor eigen gebruik.

Troubleshooting
Deze competenie geeft aan dat een leraar in staat moet zijn (kleine) computerproblemen op te
lossen. Op niveau 3 moet de leraar ook aanspreekpunt zijn voor collega’s. In de kennisbasis is
dit punt bij 3. Algemene didactiek opgenomen (bij storingen op de computer zodanig kan
handelen dat de les er zo min mogelijk door wordt verstoord;). Een aanspreekpunt zijn voor
collega’s is meer de taak van de ICT-coördinator dan van een gewone leraar.

Learning, developing and innovating

De competentie geeft aan dat de leraar open moet staan voor nieuwe technologieën die zijn
onderwijs kunnen verbeteren en bereid is om hier mee te experimenteren. Deze competentie
komt deels terug in 0. Attitude (op de hoogte is van ontwikkelingen op het gebied van ICT en
onderwijs;) maar zou nog verder aangescherpt kunnen worden. Behalve op de hoogte zou dus
ook open staan en uitproberen hierin opgenomen kunnen worden. Deze indicator zou dan als
volgt kunnen luiden: op de hoogte is van ontwikkelingen op het gebied van ICT en onderwijs
en open staan om met nieuwe technologie te werken;

Kortom
Op een paar punten kan de Kennisbasis ICTplusplus aangescherpt worden door te kijken naar
Teach There. Dit is op gebied van werken met digitaal schoolbord, digitaal leermateriaal
ontwikkelen voor eigen gebruik en open staan om met nieuwe technologieën te werken.
Ook bij Teach There wordt onderscheid gemaakt in verschillende niveaus. Een aantal
competenties komen daarmee op niveau van de ICT-coördinator. Vooral als het gaat om het
helpen van anderen.

U-Teacher
Bron: U-teacher. A European project on teachers’ professional profile in ICT for education.
Italië 2006
U-Teacher hanteert het model zoals boven in de cirkel is weergegeven. Onderdelen van de
cirkel zijn:
 Pedagogy (Didactiek)
 Curriculum/ subject matter (curriculum en vakinhouden)
 Professional development (professionele ontwikkeling
 Organisation (Organisatie)
 Policy (Beleid)
 Ethics (Ethische kwesties)
 Innovation (innovatie)
 Technology (technologie)

Alle onderdelen formuleren ze op een aantal niveaus: personal, pupils, colleagues,

environment (persoonlijk, leerlingen, collega’s en omgeving).

Pedagogy
Personal Pupils Colleagues Environment
Becoming aware of Developing and Sharing practice, Considering and
the constant impact managing learning repertoire, and using the local and
of ICT on learning, environments learning/ pedagogy global environment
school and society, consonant both with visions. as a resource and as
and constructing a one’s personal vision Collaborating in an arena for school
personal vision/ of learning/ interdisciplinary and learning
philosophy of pedagogy and with educational
learning and the demands and activities.
pedagogy suitable for challenges of the
a knowledge society knowledge society

Curriculum/ subject matter

Personal Pupils Colleagues Environment
Given the rapid Designing and Sharing practice, Using local and
growth in managing learning repertoire, and global resources to
knowledge, environments which “know how” in uses foster learning in a
reflecting on the key take into account the of ICT in the subject given subject area
areas and topics to opportunities and area, both with
address within the limits of ICT in the colleagues and inside
subject area; didactics of a given the teaching
understanding the subject area community
impact of ICT on the
didactics of the
discipline

Professional development
Personal Pupils Colleagues Environment
Becoming aware of Planning and taking Learning to exploit Identifying and
the increasing need actions to develop ICT to cooperate exploiting the
for continuous one’s with colleagues and opportunities offered
professional professionalism the teaching by the local and
development and the regarding the community global environment
means to achieve it education and to develop one’s
welfare of students professionalism

Organisation
Personal Pupils Colleagues Environment
Constructing a Within the limits of Sharing practice, Contributing to build
personal vision of context constrains, repertoire, and a school organisation
school organisation implementing an organisational linked to the local
that responds to the organisation of the visions and and global
demands and school/classroom that cooperating with environment
challenges of the responds to the colleagues on
knowledge society demands and classroom and school
challenges of the organisation
knowledge society

Policy
Personal Pupils Colleagues Environment
Critically reflecting Given context Critically reflecting Given the limits of
on ICT policies and constrains and with colleagues on one’s action,
strategies pertaining policy/strategy policies and contributing to the
to the school-ICT- requirements, strategies pertaining development of
knowledge society implementing actions to the impact of ICT policies and
relationship and that respond to the on the school system strategies related to
constructing one’s demands and and cooperating to the construction of a
personal vision. challenges of the ICT implement and school strictly linked
policies of school evaluate them. to the environment
and environment.
Ethics
Personal Pupils Colleagues Environment
Making one’s prime Gearing one's Manifesting a Recognising
responsibility the practice to the positive and active responsibility to
education and principle that the role in cooperating prepare citizens able
welfare of all the education and with colleagues and to live in harmony
students in one’s care welfare of all the interacting inside with the social and
students in one’s care teachers’ physical environment
is one’s prime communities of
responsibility practice

Innovation
Personal Pupils Colleagues Environment
Critically engage Shaping and re- Working with Implementing actions
with the need for shaping ICT-led colleagues to aimed at building a
ICT-led innovation change in terms of introduce and school strictly linked
and the the learning & develop innovative to the local and
transformative power teaching we provide uses of ICT in global environment
of positive change. schools and teachers’
wider practice
communities

Technology
Personal Pupils Colleagues Environment
Constantly pursuing Exploiting ICT to Exploiting ICT Exploiting ICT to
technical and facilitate students’ capabilities to create learning
cognitive proficiency learning interact with networks, bringing
colleagues and added value to school
teachers’ and society (locally
communities of and globally)
practice

Op welke manier passen deze competenties in de Kennisbasis ICT

plusplus?

Pedagogy
U-Teacher legt een link naar de wereld om ons heen. Het benoemt de kennissamenleving en
de uitdagingen hierin waarvoor we opleiden. Het geeft aan dat leraren hier een persoonlijke
visie op moeten ontwikkelen die past bij de kennissamenleving en die tot uitdrukking komt in
de didactiek. Het benadrukt samenwerken in interdisciplinaire teams. Tot slot geeft het aan
dat we moeten nadenken over directe en wereldwijde omgeving als een bron en als speelveld
voor school en leren.

Expliciet wordt de link met de kennissamenleving in de Kennisbasis ICTplusplus nog niet

gemaakt. Er zijn wel mogelijkheden hiervoor bijvoorbeeld bij 0 Attitude.

Bijvoorbeeld als volgt:

Wij leiden leerlingen op voor de kennissamenleving waarin ICT een belangrijke rol speelt. De
student is zich bewust van deze veranderende samenleving. Ook ICT en onderwijs is aan
veranderingen onderhevig. De docent heeft een professionele beroepshouding (zelfreflectie,
initiatief en leiderschap) ten aanzien van ICT en onderwijs.

Samenwerken in interdisciplinaire teams komt ook nog niet expliciet aan bod in de
kennisbasis ICT. Bij het onderdeel Attitude staat wel genoemd: samenwerking zoekt (met
behulp van ICT) met collega’s die in een vergelijkbare situatie rondom ICT en onderwijs
verkeren;. Dit zou aangevuld kunnen worden met een interdisciplinair aspect. De indicator
zou dan als volgt kunnen luiden:

(interdisciplinaire) samenwerking zoekt (met behulp van ICT) met collega’s die in een
vergelijkbare situatie rondom ICT en onderwijs verkeren en met anderen die hem kunnen
ondersteunen;

De buurt en de wereld om ons heen gebruiken als bron voor leren staat ook nog niet expliciet
vermeld in de Kennisbasis ICT. Ook dit punt zou aan attitude toegevoegd kunnen worden. De
aanhef zou dan als volgt kunnen luiden:

Wij leiden leerlingen op voor de kennissamenleving waarin ICT een belangrijke rol speelt. De
student is zich bewust van deze veranderende samenleving en betrekt die bij zijn onderwijs.
Ook ICT en onderwijs is aan veranderingen onderhevig. De docent heeft een professionele
beroepshouding (zelfreflectie, initiatief en leiderschap) ten aanzien van ICT en onderwijs.
Curriculum/ subject matter
Je moet weten wat de kern van een vak is en op welke manier ICT kan bijdragen aan dat vak.
Je moet een leeromgeving kunnen ontwerpen en gebruiken waarbij je gebruik maakt van de
mogelijkheden van ICT en ook weten wat de onmogelijkheden zijn. Dit onderdeel geeft aan
dat je je kennis moet delen met (directe) collega’s over het gebruik van ICT in de les. Tot slot
moet je gebruik maken van bronnen uit je directe omgeving en elders om je lessen te
ondersteunen.

Weten hoe ICT kan bijdragen aan je vak sluit aan op 3. Algemene didactiek (De docent maakt
in onderwijssituaties/-activiteiten die daarvoor geschikt zijn –gebruik van ICT). Het
ontwerpen van een leeromgeving sluit nauw aan bij 4. Arrangeren (leermateriaal ontwikkelt
voor een digitale omgeving waarbij rekening gehouden wordt met verschillen in niveau,
interesse en tempo en wijze van leren en ontwikkelprincipes voor digitaal leermateriaal;). Het
delen van kennis sluit aan bij 0. Attitude ((interdisciplinaire) samenwerking zoekt (met
behulp van ICT) met collega’s die in een vergelijkbare situatie rondom ICT en onderwijs
verkeren en met anderen die hem kunnen ondersteunen;). Dit zou eventueel aangescherpt
kunnen worden als volgt:

(interdisciplinaire) samenwerking zoekt (met behulp van ICT) met collega’s die in een
vergelijkbare situatie rondom ICT en onderwijs verkeren en met anderen die hem kunnen
ondersteunen of die hijzelf kan helpen;

Gebruik maken van bronnen uit de directe omgeving en elders om lesgeven te ondersteunen
sluit sterk aan bij 4. Arrangeren en ontwikkelen (gebruik maakt van diverse vindplaatsen van
digitaal leer-oefen en toetsmateriaal en in staat is deze te beoordelen om hieruit zijn eigen
(digitale, interactieve) leereenheid te arrangeren en structureel in te zetten binnen
verschillende vakgebieden en onderbouwd vanuit zijn onderwijsvisie;).
Professional development
In dit onderdeel draait het om professionaliseren. Je moet weten hoe je je blijvend kunt
professionaliseren. Kritisch kijken naar eigen lesgeven. Weten hoe je kunt samenwerken om
te professionaliseren. Gebruik maken van professionaliseringsbijeenkomsten die worden
aangeboden. Dit sluit naadloos aan op 0. Attitude.

Organisation
Persoonlijke visie ontwikkelen op de schoolorganisatie die aansluit bij de behoeften en
uitdagingen van de kennissamenleving.
Binnen de mogelijkheden ook in de klas aandacht besteden aan behoeften en uitdagingen van
de kennissamenleving.
Samenwerken met collega’s om ideeen over het onderwijs uit te wisselen.
Bijdragen aan de schoolorganisatie om die verbonden is met de directe en verdere omgeving

Persoonlijke visie op schoolorganisatie sluit aan bij 0. Attitude (vanuit verschillende

onderwijsvisies ict kan inzetten in het onderwijs.). Kan aangescherpt worden met:

vanuit verschillende onderwijsvisies ict kan inzetten in het onderwijs en een bijdrage kan
leveren aan de schoolontwikkeling.

Ook in de klas moet aandacht worden besteed aan de kennissamenleving. Dit is nu niet
verwerkt in de kennisbasis ICT. Het zou passen onder Algemene didactiek (ICT middelen in
verschillende, daarvoor geschikte, onderwijssituaties/-activiteiten kan
gebruiken en zijn keus kan beredeneren;). Deze indicator zou als volgt aangescherpt kunnen
worden:

ICT middelen in verschillende, daarvoor geschikte, onderwijssituaties/-activiteiten kan

gebruiken en zijn keus kan beredeneren onder andere vanuit de behoeften en uitdagingen van
de kennissamenleving;

Deze toevoeging is nog wel arbitrair vind ik zelf. De toevoeging “onder andere” is hierbij wel
erg belangrijk.

Het punt samenwerken met collega’s is in 0.Attitude duidelijk opgenomen.

Policy
Dit punt gaat over beleid. Je moet jezelf kritisch verhouden tot het beleid, onderwijs
verzorgen dat overeenkomt met het beleid, met collega’s praten over het beleid en naar
mogelijkheden ook bijdragen aan beleidsvorming.
Dit punt zal door de meeste leraren niet gedaan worden. Dit zit meer op het niveau van
directeur, ICT-coordinator en bovenschool ICT-coördinator. Het heeft naar mijn idee daarom
ook weinig zin dit op te nemen in de Kennisbasis ICT.

Ethics
Ethische afwegingen bij het onderwijs. Dit punt is zo algemeen geldend dat dit niet op
niveaus van ICT-kennisbasis geformuleerd moet worden maar op algemeen niveau.

Innovation
In dit onderdeel draait het om het implementeren van nieuwe technologieen in het onderwijs.
Je moet als leraar hierbij kritisch betrokken zijn. Dit punt sluit goed aan bij 0. Attitude
(zelfstandig, creatief, maar kritisch gebruik maakt van mogelijkheden van ICT in het
onderwijs;). Dit punt zou nog enigszins aangescherpt kunnen worden op de volgende manier:

zelfstandig, creatief, maar kritisch gebruik maakt van (nieuwe) mogelijkheden van ICT in het
onderwijs;

Technology
Dit onderdeel gaat over het ICT-vaardig zijn van leraren zodat ze ICT in kunnen zetten in hun
onderwijs en kunnen samenwerken met collega’s. Dit punt komt grotendeels overeen met 1.
Instrumentele vaardigheden.

Kortom
U-Teacher draagt op een aantal manieren bij aan de aanvulling van de Kennisbasis ICT. Een
belangrijke toevoeging is het feit dat we opleiden om ons te kunnen redden in de
kennissamenleving.

Unesco ICT standards

Bron: UNESCO (2008), ICT Competency Standards for Teachers. Paris: UNESCO
De Unesco ICT standards begint met een inleiding waarin onder andere wordt aangegeven
waar we leerlingen moeten leren:

 Capable information technology users;

 Information seekers, analyzers, and evaluators;
 Problem solvers and decision makers;
 Creative and effective users of productivity tools;
 Communicators, collaborators, publishers, and producers;
 Informed, responsible, and contributing citizens.

Er zijn drie visies waarop ze de competenties van leraren beschrijven: technology literacy
aproach, knowledge deepening aproach en knowlegde creation aproach. Elke visie hebben ze
onderverdeeld in de volgende aandachtsgebieden:
 Policy and vision
 Curriculum and assessment
 Pedagogy
 ICT
 Organisation and administration
 Teacher professional development

Hieronder werk ik de Technology literacy aproach verder uit omdat die naar mijn idee het
beste aansluit bij de Kennisbasis ICT.

Technology Literacy Approach

De uitwerking van deze insteek begint met de beleid en visie (policy and vision):
The policy goal of this approach is to prepare learners, citizens, and a workforce that is
capable of taking up new technologies so as to support social development and improve
economic productivity. Related educational policies goals include increasing school
enrollments, making quality resources available to all, and improving basic literacy skills,
including technology literacy.
Hieronder zijn de aandachtsgebieden verdeeld in curriculumdoelen (Curricular Goals) en
leraarvaardigheden (Teacher Skills). Bij de verdere uitwerking kijken we in principe alleen
naar de leraarvaardigheden.
Curricular Goals
Policy Policy Awareness. With this
approach, programs make direct
connections between policy and
classroom practices.
Curriculum Basic Knowledge. Changes in the
and curriculum entailed by this
Assessment approach might include improving
basic literacy skills through
technology and adding the
development of ICT skills into
relevant contexts, which will
involve time in the curricula of
other subjects for the incorporation
of a range of relevant ICT resources
and productivity tools.
Pedagogy Integrate Technology. Changes in
pedagogical practice involve the
integration of various technolo-
gies, tools, and e-content as part of
whole class, group, and individual
student activities to support
didactic instruction.
ICT Basic Tools. The technologies
involved in this approach include
the use of computers along with
productivity software; drill and
practice, tutorial, and web content;
and the use of networks for
management purposes.
Organization Standard Classroom. Little change
& in social structure occurs in this
Administration approach other than, perhaps, the
spatial placement and integration of
technology resources in the
classroom or in labs.
Teacher Digital Literacy. The implications
Professional of this approach for teacher training
Development focus on the development of digital
literacy and the use of ICT for
professional improvement.
Teacher Skills
Teachers must be aware of policies
and be able to specify how classroom
practices correspond to and support
policy.
Teachers must have a firm
knowledge of the curriculum
standards for their subject, as well as
knowledge of standard assessment
procedures. In addition, teachers must
be able to integrate the use
of technology and technology
standards for students into the
curriculum.
Teachers must know where, when (as
well as when not), and how to use
technology for classroom activities
and presentations.
Teachers must know basic hardware
and software operations, as well as
productivity applications software, a
web browser, communications
software, presentation software, and
management applications.
Teachers must be able to use
technology with the whole class,
small groups, and individual
activities and assure equitable access.
Teachers must have the technological
skill and knowledge of Web
resources necessary to use technology
to acquire additional subject matter
and pedagogical knowledge in
support of teachers’ own professional
development.
Op welke manier passen deze aandachtsgebieden in de Kennisbasis ICT
plusplus?

Policy
Een leraar moet zich bewust zijn van het beleid waarmee hij te maken krijgt. Dit valt naar
mijn idee onder 0. Attitude (op de hoogte is van ontwikkelingen op het gebied van ICT en
onderwijs en open staan om met nieuwe technologie te werken;). Het zou aangescherpt
kunnen worden door het als volgt te formuleren:
op de hoogte is van (beleids)ontwikkelingen op het gebied van ICT en onderwijs en open
staan om met nieuwe technologie te werken;

Curriculum and assessment

De leraar moet goed thuis zijn in zijn vak en in het toetsen en de leraar moet hierbij ICT
kunnen integreren. Dit sluit aan bij 3.3 Indidueel werken (ICT optimaal en gericht kan
integreren binnen de verschillende vakgebieden.). Dit hoeft verder niet te worden aangevuld.

Pedagogy
Een leraar moet weten wanneer hij ICT inzet en wanneer niet. In 0. Attitude komt dit ook naar
voren (zelfstandig, creatief, maar kritisch gebruik maakt van (nieuwe) mogelijkheden van ICT
in het onderwijs;).

ICT
De leraar moet ICT-vaardig zijn. Dit wordt in zijn geheel gedekt door 1.Instrumentele
vaardigheden.

Organisation and administration

De leraar moet technologie in kunnen zetten om de hele klas aan het werk te zetten, groepjes
en individuele leerlingen en zorgen dat iedereen kan werken. Dit valt onder 3. Algemene
didactiek (op een bewuste manier gebruik maakt van verschillende ict-toepassingen bij zijn
klassenmanagement.) en hoeft ook niet aangevuld te worden.

Teacher professional development

De leraar moet vaardigheden en kennis hebben om zichzelf te kunnen professionaliseren (met
behulp van ICT). Dit komt overeen met 0. Attitude (De student kan ICT inzetten om zichzelf
te professionaliseren: zelfstandig of in online samenwerkingsverband.) en hoeft dus ook niet
aangevuld te worden.

Kortom
Unesco geeft een mooie opsomming wat leerlingen moeten leren. Voor wat betreft de ICT-
competenties/ Kennisbasis-ICT voor leraren voegt het naar mijn idee weinig toe aan de al
genoemde en geïntegreerde modellen.