FTP : File transfer Protocol

SMTP : Simple Mail Transfer Protocol

DNS : Domain Name service
SNMP: Simple Network Management Protocol
ICMP : Internet Control Message Protocol
ARP : Address Resolution Protocol
FDDI : Fiber Distributed Data Interface
RIP : Routing Internet Protocol

TCP/IP thùc sù lµ mét bé giao thøc lµm viÖc cïng nhau, quyÕt ®Þnh híng ®i vµ cho
phÐp d÷ liÖu ®îc truyÒn ®i trªn m¹ng Internet .

Sau ®©y chóng ta sÏ xem xÐt sù ho¹t ®éng cña c¸c Protocols trong bé giao thøc TCP/IP
.

2. C¬ chÕ ®Þa chØ IP (IP address):

M¹ng Internet dïng hÖ thèng ®Þa chØ IP (32 bit) ®Ó "®Þnh vÞ" c¸c m¸y tÝnh
liªn kÕt víi nã. Cã hai c¸ch ®¸nh ®Þa chØ phô thuéc vµo c¸ch liªn kÕt cña tõng m¸y tÝnh
cô thÓ:
NÕu c¸c m¸y tÝnh ®îc kÕt nèi trùc tiÕp víi m¹ng Internet th× NIC Network
Information Centrer) sÏ cÊp cho c¸c m¸y tÝnh ®ã mét ®Þa chØ IP (IP Address).
NÕu c¸c m¸y tÝnh kh«ng kÕt nèi trùc tiÕp víi m¹ng Internet mµ th«ng qua mét
m¹ng côc bé th× ngêi qu¶n trÞ m¹ng sÏ cÊp cho c¸c m¸y tÝnh ®ã mét ®Þa chØ IP (tuy
nhiªn còng díi sù cho phÐp cña NIC)
HÖ thèng ®Þa chØ nµy ®îc thiÕt kÕ mÒm dÎo qua mét sù ph©n líp, cã 5 líp
®Þa chØ IP lµ : A, B, C, D, E, F. Sù kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a c¸c líp ®Þa chØ nµy lµ ë kh¶
n¨ng tæ chøc c¸c cÊu tróc con cña nã.

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 1
 32 bits Internet addressing scheme
Byte 0 byte 3

Address
Indentifier Network address Host address

Four bytes in length

Class A
Bit0 7 bits of network 24 bits of host address
0 address
First byte Last three bytes

Class B
Bit0 1 14 bits of network address 16 bits of host address
1 0
First two bytes Last two bytes

Class C
Bit 0 1 2 24 bits of network address 8 bit of host address
110
First three bytes Fourth byte

Class D
Bit 0 1 2 3 28 bits of assigned multicast address
1110

Class E
Bit 0 1 2 3 4 Reserved for future use
11110

IP software sÏ x¸c ®Þnh líp cña network ID b»ng c¸ch sö dông mét ph¬ng ph¸p
®¬n gi¶n lµ ®äc bit(s) ®Çu tiªn trong trêng thø nhÊt (byte thø nhÊt) cña mäi packets.
§Þa chØ IP bao gåm 4 bytes (Nh ®· ®îc m« t¶ ë trªn-díi d¹ng bitnary)
NÕu bit ®Çu tiªn lµ 0 th× ®©y lµ mét ®Þa chØ líp A.

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 2
 NÕu bit ®Çu tiªn lµ 1 th× Protocol sÏ ®äc tiÕp bit tiÕp theo, nÕu bit kÕ tiÕp b»ng 0
th× ®©y lµ mét ®Þa chØ líp B. NÕu bit kÕ tiÕp lµ 1 vµ bÝt thø 3 lµ 0 th× nã lµ mét
®Þa chØ líp C ...
§Þa chØ líp A chØ sö dông byte ®Çu tiªn cña 4 byte dµnh cho network number.
Nh trªn ®· gi¶i thÝch, nã ®îc m« t¶ bëi bit ®Çu tiªn trong byte ®Çu tiªn cña ®Þa chØ. 3
bytes cßn l¹i ®îc sö dông cho host portion cña ®Þa chØ. Cã 126 ®Þa chØ líp A ( ®îc m«
t¶ trong byte thø nhÊt ) víi h¬n 16 triÖu hosts ( ®îc m« t¶ tromg 3 bytes cßn l¹i , 24 bits
in binary) cho mçi mét ®Þa chØ líp A.
V× sao l¹i chØ cã 126 networks trong khi dïng 8 bits?
-Nh ®· biÕt bit ®Çu tiªn lu«n lu«n lµ 0 (m« t¶ class A), 7 bits cßn l¹i ®îc g¸n cho
mét network number (01111111). 7 sè 1 cña binary lµ 127 cña decimal. 3 trêng cuèi cïng
®îc g¸n cho c¸c hosts.
Do vËy ®Þa chØ líp A sÏ lu«n lu«n n»m trong kho¶ng tõ 1 tíi 126-in decimal cña
trêng thø nhÊt (127 lµ dµnh riªng-127 is reserved), Mçi mét byte trong 3 bytes cßn l¹i sÏ
cã gi¸ trÞ trong kho¶ng 1 ®Õn 254.
§Þa chØ líp A cã d¹ng:<network number.host.host.host>, bytes 0, 1, 2 vµ 3
§Þa chØ líp B sö dông 2 bytes ®Çu tiªn cña 4 bytes dµnh cho network number vµ
2 trêng cuèi cho host number. Nã ®îc m« t¶ b»ng 2 bits ®Çu tiªn cña byte thø nhÊt. NÕu
bit ®Çu tiªn lµ 1 th× bit thø 2 sÏ ®îc kiÓm tra. NÕu bit thø 2 lµ 0, ®©y sÏ lµ mét ®Þa
chØ líp B.
T¬ng tù sÏ cã 16.364 ®Þa chØ líp B víi 65.536 host cho mçi mét ®Þa chØ líp B.
§Þa chØ líp B ®îc m« t¶ trong kho¶ng 128 tíi 191 (in decimal cña trêng thø nhÊt).
§Þa chØ líp B cã d¹ng: <network number.network number.host.host>, byte 0, 1, 2
vµ 3.
Cã 2.097.152 ®Þa chØ líp C, mçi ®Þa chØ líp C cã 256 host. Nã ®îc m« t¶ trong
kho¶ng 192 tíi 223 (in decimal cña trêng thø nhÊt).
§Þa chØ líp C cã d¹ng:
<network number.network number. network number.host>, byte 0, 1, 2 vµ 3.

VÝ dô:
192. 1. 1. 1 : Nót ®îc g¸n víi host ID lµ 1, n»m trong líp C cña
m¹ng cã ®Þa chØ lµ 192. 1. 1. 0
200. 6. 5. 4 : Nót ®îc g¸n víi host ID lµ 4, n»m trong líp C cña
m¹ng cã ®Þa chØ lµ 200. 6. 5. 0
150. 150. 5. 6 : Nót ®îc g¸n víi host ID lµ 5. 6, n»m trong líp B
cña m¹ng cã ®Þa chØ lµ 150. 150. 0. 0
9. 6. 7. 8 : Nót ®îc g¸n víi host ID lµ 6. 7. 8, n»m trong líp A
cña m¹ng cã ®Þa chØ lµ 9. 0. 0. 0
128. 1. 0. 1 : Nót ®îc g¸n víi host ID lµ 0. 1, n»m trong líp B cña
m¹ng cã ®Þa chØ lµ 128. 1. 0. 0

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 3
 Tuy nhiªn víi mét hÖ thèng ®Þa chØ nh vËy viÖc qu¶n lý vÉn rÊt khã kh¨n. NÕu
nh mét Hots ®îc cÊp mét ®Þa chØ líp A th× cã nghÜa nã lµ "gèc" cña mét "c©y" cã tíi
16x1.048.576 "l¸", do vËy ngêi ta tËp hîp c¸c "l¸" trong mçi "c©y" l¹i vµ ph©n thµnh
tõng nhãm gäi lµ Subnet. VÝ dô c¸c l¸ trong mét "c©y" líp B cã thÓ ®îc chia thµnh 128
subnet, mçi subnet cã 512 "l¸" (hot computer), hay lµ 256 subnet, mçi subnet cã 256 "l¸".

3.Nghi thøc chuyÓn ®æi ®Þa chØ ARP :

§Þa chØ IP kh«ng ph¶i lµ ®Þa chØ vËt lý dïng ®Ó nhËn diÖn c¸c stations trªn
m¹ng côc bé tèc ®é cao (Ethernet, Token Ring, ...). §Þa chØ IP chØ cã nghÜa m« t¶ IP
host vµ network t¹i tÇng network cña OSI model. Nã lµ mét ®Þa chØ IP vµ kh«ng ph¶i
lµ mét ®Þa chØ vËt lý hoÆc mét ®Þa chØ MAC. Trong khi ®ã, nh÷ng nhµ thiÕt kÕ
cña c¸c m¹ng côc bé - m¹ng LAN (Local Area Networks) l¹i dïng hÖ thèng ®Þa chØ 48
bits ®Ó m« t¶ mét network attachment (nã ®îc biÕt nh lµ hÖ thèng ®Þa chØ vËt lý hay
®Þa chØ MAC).
Trªn mét m¹ng côc bé (Ethernet, Token Ring, ...), hai stations chØ cã thÓ thiÕt
lËp ®îc liªn kÕt víi nhau nÕu chóng biÕt ®îc ®Þa chØ vËt lý cña nhau.
V× vËy ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò t¬ng thÝch gi÷a hÖ thèng ®Þa chØ 32 bits (IP
address) vµ hÖ thèng ®Þa chØ 48 bits (MAC address), TCP/IP Protocol sö dông mét
giao thøc gäi lµ: giao thøc chuyÓn ®Þa chØ ARP (address Resolution Protocol ) ®Ó
lµm nhiÖm vô chuyÓn tõ ®Þa chØ IP sang ®Þa chØ MAC.
Tõ s¬ ®å díi chóng ta dÔ dµng thÊy r»ng trªn mçi mét station cã mét ARP table,
khi station A(víi ®Þa chØ IP lµ: 129.1.1.1) muèn thiÕt lËp liªn kÕt víi mét host B (víi
®Þa chØ IP lµ: 129.1.1.4) th× nã sÏ t×m ®Þa chØ vËt lý cña host B t¬ng øng víi ®Þa
chØ IP (cña host B) trong ARP table cña nã. NÕu t×m thÊy nã sÏ thiÕt lËp ®îc liªn kÕt
víi host B th«ng qua ®Þa chØ vËt lý t¬ng øng nµy.
Cßn nÕu ®Þa chØ ®ã kh«ng ®îc t×m thÊy trong ARP table th× ARP Protocol sÏ
x©y dùng mét ARP request packet (packet nµy sÏ chøa ®Þa chØ IP kh«ng cã trong ARP
table, ®Þa chØ cña nã) vµ göi nã ®i víi mét ®Þa chØ ®Ých lµ FF-FF-FF-FF-FF-FF. TÊt
c¶ c¸c stations trªn m¹ng vËt lý sÏ gi÷ packet nµy, trÝch ra ®Þa chØ vµ so s¸nh víi ARP
table cña m×nh, nÕu cã tªn m×nh th× nã sÏ tr¶ lêi.

No response
129.1.1.1 129.1.1.2

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 4
 No response 129.1.1.5 129.1.1.4 Response

ARP respone
ARP request
ARP request and respone

Ngoµi sù liªn kÕt cña c¸c m¸y tÝnh trong mét mang côc bé LAN (Local Area
Network) sau ®©y chóng ta cïng xem xÐt viÖc c¸c m¸y tÝnh ë c¸c m¹ng kh¸c nhau(c¸c
m¹ng vËt lý kh¸c nhau) liªn kÕt víi nhau nh thÕ nµo th«ng qua bé giao thøc TCP/IP ?

4. Router (getway) vµ default router(default getway)

End station Host A

Router
B

Network 1 Network 2
140.1.0.0 128.1.0.0

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 5
 A routed environment

C¸c m¸y tÝnh trªn c¸c m¹ng kh¸c nhau liªn kÕt víi nhau th«ng qua c¸c m¸y tÝnh
cã môc ®Ých ®Æc biÖt gäi lµ Router. C«ng viÖc cña c¸c Routers lµ cung cÊp mét mèi
liªn kÕt gi÷a mét m¹ng nµy víi mét m¹ng kh¸c. Ngêi ta sö dông nh÷ng Routers ®Ó kÕt
nèi c¸c LAN (®Ó t¹o nªn nh÷ng WAN) vµ ®Ó kÕt nèi c¸c WAN (®Ó t¹o nªn c¸c WAN
lín h¬n). Nãi c¸ch kh¸c, cã thÓ coi nh c¸c m¸y tÝnh trªn m¹ng Internet ®îc nèi vµo c¸c
LAN vµ WAN bëi mét sè lîng lín c¸c Routers. ViÖc sö dông c¸c Routers cho phÐp viÖc
truyÒn d÷ liÖu gi÷a c¸c m¹ng vËt lý kh¸c nhau mét c¸ch cã hiÖu qu¶.
Mét packet sÏ ®îc truyÒn ®i vµ sau ®ã ®îc gi÷ l¹i trªn mét m¹ng côc bé hoÆc
m¹ng Internet. Nã ®îc ®Þnh híng tíi remote network station b»ng tÇng IP network.
Khi c¸c packets ®îc ®Þnh híng trªn mét m¹ng LAN ( cã nghÜa lµ viÖc truyÒn
th«ng tin gi÷a 2 stations cïng n»m trªn mét m¹ng vËt lý-kh«ng cÇn th«ng qua Router )
th× ®îc gäi lµ direct routing, cßn nÕu packet ®îc truyÒn gi÷a c¸c stations n»m trªn c¸c
m¹ng vËt lý kh¸c nhau (ph¶i th«ng qua Router ) th× ®îc gäi lµ indirect routing.
Lµm thÕ nµo mét network station biÕt ®îc c¸c packets ®îc truyÒn lµ direct
routing hay lµ indirect routing?, ®iÒu nµy ®îc gi¶i quyÕt t¬ng ®èi ®¬n gi¶n : Tõ IP
address, station göi packet sÏ so s¸nh network number cña station ®Ých víi network
portion cña nã. NÕu network portion cña ®Þa chØ IP ®Ých còng gièng nh vËy th× cã
nghÜa lµ kh«ng cÇn dïng Router vµ ®îc truyÒn trùc tiÕp trªn m¹ng côc bé (LAN). Cßn
nÕu network number kh¸c nhau (kh«ng cïng trªn mét m¹ng côc bé - LAN) th× c¸c stations
sÏ sö dông c¸c dÞch vô cña Router ®Ó chuyÓn c¸c packets. NÕu sö dông Router, c¸c
stations sÏ dïng ARP Protocol vµ ARP table ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña Router. Mét ®iÒu
cÇn lu ý ë ®©y lµ v× c¸c Router ph©n phèi c¸c packets mµ kh«ng cÇn thiÕt lËp liªn kÕt
tríc víi station ®Ých, do vËy mµ kh«ng cã mét sù b¶o ®¶m ch¾c ch¾n nµo r»ng mäi
packet sÏ ®Òu ®îc ph©n phèi tíi ®Ých.
Khi mét packet ®îc truyÒn qua Router, th× Router sÏ gi÷ packet l¹i, trÝch ra
network number vµ sau ®ã nã sÏ t×m network number nµy trong table cña nã(®îc gäi lµ
routing table - c¸c Routers sö dông c¸c routing table ®Ó x¸c ®Þnh c¸c m¹ng, c¸c m¸y
tÝnh hoÆc c¸c Routers kh¸c ®ang liªn kÕt trùc tiÕp víi nã). NÕu nh nã kh«ng t×m thÊy
network number trong table cña nã th× nã sÏ híng c¸c packets tíi mét Router kh¸c ®îc g¸n
nh lµ mét default Router (th«ng thêng ®îc gäi lµ c¸c default getway) víi hy väng r»ng
trªn c¸c table cña c¸c Routers nµy sÏ cã ®Þa chØ ®Ých cña packet (network number).
Khi mét Router ®îc g¸n nh lµ mét default Router th× ®Þa chØ cña nã ®îc m« t¶ lµ
0.0.0.0 trong routing table cña nã.
C¸c Routers nµy sÏ híng c¸c packets trªn nh÷ng ®Þa chØ m¹ng cña packet (trong
IP header) chø kh«ng ph¶i b»ng c¸c ®Þa chØ vËt lý (®Þa chØ 48 bits cña Ethernet vµ
Tocken Ring) cña tr¹m cuèi cïng.

Vers Hlen Service type Total length

Identification Flag Fragment offset

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 6
 Time to live Protocol Header cheksum
Source IP address
Destination IP address
IP options Padding
IP datagram data (up to 65535 bytes)

Destination Source Type IP IP data CRC

Address Address field Header

Vers : Dµi 4 bits, m« t¶ chÝnh x¸c version cña IP

(verion 4 lµ version cao nhÊt).
Hlen : Dµi 4 bits, m« t¶ ®é dµi cña IP header.
Service type: dµi 8 bits m« t¶ thø tù u tiªn cña data.
Total length: Dµi 16 bits (2 bytes), ®©y lµ ®é dµi cña
datagram (in bytes-cã nghÜa lµ ®é dµi vïng data cña IP
datagram cã thÓ lªn tíi 65535 bytes).
Identification, flags, fragment offset: Kh«ng ph¶i bÊt kú size nµo cña datag-ram
còng ®îc truyÒn trªn m¹ng (vidô Ethernet LAN chØ hç trî cho size lín nhÊt cña datagram
lµ 1518 bytes). Do vËy khi size cña datagram vît qu¸ kÝch thíc cho phÐp, nã sÏ bÞ chia
nhá ra vµ c¸c trêng nµy sÏ ®¶m b¶o r»ng c¸c datagram ®· bÞ ph©n chia nµy lµ tõ mét
datagram ban ®Çu .
Time to live: Dïng ®Ó x¸c ®Þnh xem datagram nµy cã
bÞ truyÒn lÆp l¹i hay kh«ng(th«ng thêng nã ®îc g¸n lµ
1, nÕu bÞ lÆp l¹i nã sÏ bÞ g¸n lµ 0)
Protocol: Trêng nµy cho biÕt líp giao thøc cao
h¬n nµo sÏ ®îc sö dông (UDP hay lµ TCP).
CRC : Trêng nµy ®îc dïng ®Ó kiÓm tra sù toµn vÑn cña
header.
IP option: Chøa c¸c th«ng tin nh : "dß" ®êng, b¶o
Ët, x¸c nhËn thêi gian.
Source IP address, destination IP address: chøa
®Þa chØ cña station göi vµ ®Þa chØ cña station
®Ých.

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 7
 IP header encapsulated in an Ethernet frame

Khi Router gi÷ packet nã sÏ t×m ®Þa chØ m¹ng cuèi cïng vµ x¸c ®Þnh híng ®i
cña packet, S¬ ®å díi ®©y sÏ cho thÊy mét c¸ch ®Çy ®ñ h¬n sù gi¶i thÝch ë trªn

Pecket received

Header No
and checksum
valid ?

yes

Send ICMP
Decrement Ttl No Error message
Is TTL >0? To originator

E
Yes

Find destination Diskcard

Network in Routing Original
table Packet

No

No default
Route found?
Route
Available?

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 8
 Yes yes

If route isavailable
Search for address
In the ARP cache

MAC Send ARP request

Address No And wait
Found ? for respone

Yes

Build new packet with Received ARP reply, insert

physical address and route MAC and IP address into
packet though port found in ARP table
routing table

5. Nghi thøc th«ng b¸o lçi (IMCP)

Trong trêng hîp Router A kh«ng t×m thÊy end station (end station kh«ng cã trong
ARP cache cña Router vµ nã ®· kh«ng tr¶ lêi ARP request cña Router ) th× TCP/IP
Protocol sÏ sö dông mét giao thøc th«ng b¸o lçi gäi lµ giao thøc ICMP ( Internet control
message Protocol ).
Khi ®ã Router sÏ göi mét ICMP message trë l¹i n¬i göi datagram th«ng b¸o r»ng
®Ých ®Õn ®· kh«ng ®îc t×m thÊy. Th«ng b¸o nµy sÏ ®îc truyÒn ®Õn ngêi dïng nh lµ
mét th«ng b¸o lçi trªn mµn h×nh cña ngêi sö dông.
V× viÖc dïng TCP/IP cho phÐp c¸c Routers vµ c¸c hosts trªn m¹ng Internet ho¹t
®éng ®éc lËp víi nhau (kh«ng cÇn thiÕt lËp liªn kÕt tríc) cho nªn viÖc ph©n phèi c¸c
packets lµ kh«ng ®îc " ®¶m b¶o mét c¸ch ch¾c ch¾n"- cã nghÜa lµ cã thÓ cã mét vµi
lçi sÏ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh truyÒn th«ng nh mét vÝ dô ®· ®îc nªu ë trªn. B¶ng díi
®©y sÏ m« t¶ mét vµi th«ng b¸o lçi cña ICMP

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 9
 ICMP Message Types

Type field Message description

0 Echo reply-Ping
3 Destination unreachable
4 Source quench - a form of flow control
5 Redirect-there is a better route to take
8 Echo request - Ping
11 Time exceeded for a datagram-TTL is zero
12 Parameter problem on a datagram
13 Timestamp request
14 Timestamp reply
15 Information request
16 Information reply
17 Address mask request
18 Address mask reply

Qu¸ tr×nh truyÒn th«ng data ®îc m« t¶ nh sau:

Data ®îc truyÒn xuèng tÇng transport tõ tÇng cao h¬n(tÇng øng dông- Application
layer), sau khi data ®îc truyÒn xuèng, tÇng transport sÏ x©y dùng header cña data vµ göi
nã tíi tÇng IP. Ngîc l¹i khi c¸c stations "yªu cÇu " sö dông mét application program nµo
®ã trªn tÇng øng dông th× "yªu cÇu" nµy ®îc göi lªn tõ tÇng IP vµ tÇng transport sÏ
xem xÐt c¸c “yªu cÇu” nµy vµ chuyÓn nã tíi tÇng øng dông (Application layer) ®Ó sö
dông nh÷ng application programs ®îc yªu cÇu. Trong TCP/IP viÖc nµy ®îc thùc hiÖn
bëi hai giao thøc lµ UDP vµ TCP.

6. Giao thøc UDP vµ TCP

Cã rÊt nhiÒu c¸c øng dông m¹ng cã thÓ ch¹y trªn cïng mét m¸y. Do vËy hai giao
thøc UDP vµ TCP cÇn ph¶i ph©n biÖt ®îc øng dông nµy víi c¸c øng dông kh¸c khi nã
®îc yªu cÇu. Do vËy ®Ó ph©n biÖt, mçi øng dông sÏ ®îc g¸n mét sè kh¸c nhau vµ ®îc
gäi lµ Port number.
Port number kÕt hîp cïng víi mét ®Þa chØ IP cho phÐp mäi øng dông trong mäi
m¸y trªn m¹ng Internet ®îc ph©n biÖt mét c¸ch râ rµng.

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 10
 UDP Port Assignments

0 Reserved
7 Echo
9 Discard
11 Active users
13 Daytime
15 Who is up or NETSTAT
17 Quote of the day
19 Character generator
37 Time
42 Name server
43 Who is
53 Domain name server
67 Boottrap protocol server
68 Boottrap protocol client
69 Trivial File Tranfer Program(TFTP)
111 Sun RPC
123 Network time protocol
161 SNMP net monitor
162 SNMP traps
512 UNIX comsat
513 UNIX rwho process
514 System log
525 Timed

B¶ng trªn cho thÊy nh÷ng ports number cña UDP. Khi mét station muèn "yªu
cÇu" mét remote application , nã ph¶i m« t¶ application ®ã trong packet.
VÝ dô: NÕu mét station muèn sö dông mét giao thøc truyÒn file ®¬n gi¶n ( simple file
transfer protocol - Trivial file transfer program -TFTP) trªn station 130.1.1.1, nã sÏ ®¸nh
®Þa chØ ®Ých ®Õn cña packet lµ 130.1.1.1 vµ sau ®ã nã sÏ chÌn thªm sè cæng lµ 69
trong UDP header (cæng nµy gäi lµ destination port).
Trong OSI model, mét øng dông sÏ "nãi chuyÖn" trùc tiÕp víi UDP ®Ó truyÒn
data. UDP sau ®ã sÏ sö dông c¸c dÞch vô hiÖn thêi cña IP ®Ó göi data tíi m¹ng.
UDP truy cËp data tõ tÇng øng dông, ®Þnh d¹ng chóng (x©y dùng UDP header)
víi c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vµ sau ®ã sÏ göi chóng tíi tÇng IP ®Ó ph©n phèi trªn m¹ng.
T¬ng tù UDP còng sÏ truy cËp data tõ tÇng IP vµ tuú thuéc vµo gi¸ trÞ ®îc g¸n cho cæng
(port) mµ göi nã tíi nh÷ng øng dông thich hîp.

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 11
 Exemple applications

Telnet FTP DNS TFTP

23 21 53 69

Port #no Port #no

TCP UDP

TCP(6) TCP(17) Protocol field in

IP header
IP

Data link
Ethernet Tocken Ring FDDI

Telnet - A remote terminal program

FTP - File Transfer Protocol
DNS - Domain name Server
TFTP - Trivial File Transfer Program

Cã nhiÒu kiÓu kh¸c nhau cña Port number m« t¶ c¸c øng dông ®ang ch¹y trªn
network station. UDP ®äc destination port field cña UDP header ( demultip-lex) vµ göi
data tíi øng dông. Khi ch¬ng tr×nh øng dông (®îc m« t¶ bëi port number) chuÈn bÞ thùc
hiÖn , hÖ ®iÒu hµnh cña station sÏ cïng lµm viÖc chung víi nã vµ chuÈn bÞ mét vïng
buffer cho th«ng tin, UDP sÏ ®Æt data trong vïng nµy.
Trong bé giao thøc TCP/IP, port number cã hai kiÓu: static vµ dynamic.
NÕu mét station A muèn truy cËp TFTP trªn station B, nã sÏ gäi dÞch vô ®ã trong
UDP header víi mét gi¸ trÞ cæng ®Ých lµ 69(decimal). Sù kh¸c nhau gi÷a hai kiÓu nµy
lµ: nh÷ng static port numbers lµ dµnh riªng ®Ó g¸n cho tõng øng dông cô thÓ (nh trong
b¶ng ®· nªu ë trªn) cßn nh÷ng dynamic port numbers th× cã thÓ ®îc sö dông ®Ó g¸n
cho c¸c network station yªu cÇu (station A), c¸c dynamic port numbers nµy ®îc g¸n mét
c¸ch ngÉu nhiªn bëi TCP/IP software ch¹y trªn c¸c stations ®ã.

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 12
 Trë l¹i vÝ dô trªn, khi station A muèn truy cËp TFTP trªn station B, nã sÏ gäi dÞch
vô ®ã trong UDP header víi mét gi¸ trÞ cæng ®Ých lµ 69(decimal), trong UDP header
cña TFTP request packet ®îc göi tíi TFTP server sÏ bao gåm mét dynamic port number
cña network station yªu cÇu (station A) vµ nã ®îc gäi lµ source port. TCP/IP software
trªn station nµy (station A ) sÏ g¸n mét gi¸ trÞ nµo ®ã cho source port nµy (gi¶ sö lµ 2000
). B»ng c¸ch nµy server sÏ truy cËp packet , göi nã tíi TFTP process trong host vµ khi
host tr¶ lêi , nã sÏ biÕt ph¶i tr¶ lêi cho station nµo (server sÏ ®iÒn vµo UDP header víi
destination port lµ 2000, source port lµ 69 vµ göi packet trë l¹i cho station yªu cÇu-
station A).

UDP header

Source port Desstination port

Message length Checksum
Data
Data
Data

Destination Source Type IP CRC

Address Address field header

C¸c dynamic port number ®îc g¸n mét c¸ch ngÉu nhiªn trªn c¸c staions do vËy
®«i khi còng cã trêng hîp trïng nhau .Nhng mét network number, mét host number víi
mét port number sÏ t¹o thµnh mét socket number, vµ nh vËy mçi mét socket number lµ
duy nhÊt trªn m¹ng Internet (kh«ng thÓ cã 2 socket number trªn cïng mét IP network).
TCP còng lµ mét giao thøc tÇng vËn chuyÓn(transport layer) gièng nh giao thøc
UDP vµ môc ®Ých cña transport layer software lµ cho phÐp data chuyÓn ®æi mét c¸ch
x¸c thùc víi mét station kh¸c trªn m¹ng.
Tuy nhiªn cã mét ®iÓm lµ: Kh«ng gièng nh UDP Protocol, mét liªn kÕt TCP
gi÷a 2 stations trªn m¹ng ph¶i ®îc thiÕt lËp tríc khi data ®îc truyÒn gi÷a chóng, vÝ dô
nh viÖc sö dông c¸c øng dông TELNET, FTP ...
TCP Protocol còng dïng c¸c port number ®Ó g¸n cho c¸c øng dông vµ cho phÐp
truy cËp tíi c¸c øng dông nµy th«ng qua c¸c port number ®ã.

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 13
 TCP Port Assignments

0 Reserved
1 TCP multiplexor
5 RJE
7 Echo
9 Discard
11 Active users
13 Daytime
15 Network status program
17 Quote of the day
19 Character generator
20 FTP - data connection
21 FTP - command connection
23 TELNET
25 Simple mail transport protocol
37 Time
42 Name server
43 Who is
53 Domain name server
77 Any private RJE server
79 Finger - find a active user
93 Device control protocol
95 SUPDUP protocol
101 Network info.center host name server
102 OSI - transport service access point
103 X.400 mail service
104 X.400 mail sending
111 Sun microsystems remote procedural call
113 Authentication service
117 UNIX to UNIX copy(UUCP)path service
119 Usenet news tranfer protocol
129 Password generater protocol
139 NetBIOS session service
160-223 Reserved

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 14
 193.1.1.2, 2879
IP address :193.1.1.2
Port number: 2879

193.1.1.1, 23

Telnet port 23

193.1.1.4, 3000

IP address : 193.1.1.4
Port number: 3000

Telneting to the same host

ë s¬ ®å trªn , 2 personal computers ®Òu cïng thiÕt lËp liªn kÕt tíi mét host víi
cïng mét yªu cÇu dïng TELNET. Host nµy sÏ ®äc c¸c gi¸ trÞ cña c¸c port numbers ®· ®îc
TCP/IP software m« t¶ trong TCP header cña c¸c packets (ë ®©y lµ 23 - port number ®-
îc g¸n cho TELNET) ®Ó thùc hiªn yªu cÇu cña 2 PC ®ã.
Giao thøc TCP cßn sö dông nh÷ng sè nèi tiÕp ®Ó x¸c ®Þnh thø tù cña data trong
nh÷ng packets vµ ®Ó t×m nh÷ng packets bÞ thiÕu (TCP sÏ g¸n cho mçi mét byte trong
mçi mét packet mét sè thø tù), v× ®«i khi c¸c packets trªn m¹ng Internet cã thÓ kh«ng
®Õn ®îc ®Ých trong cïng mét thø tù nh chóng ®· ®îc göi (vÝ dô: mét packet trong mét
series packets ®îc göi ®i ®· bÞ discard bëi mét Router nµo ®ã hoÆc mét station cã thÓ
gi÷ tíi 2 packets gièng nhau...), thø tù cña data trong c¸c packets b¶o ®¶m r»ng c¸c
packets ®· ®îc ®äc (t¹i receiving station) víi cïng mét thø tù nh khi chóng ®îc göi ®i.

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 15
 Station A

54
53 Data(bytes) in TCP data field only
52
Sequence number=51 51

50
49
48
47
46
45
Sequence number=44 44

43
42
41
Sequence number=40 40 Station B

Gi¸o tr×nh m¹ng m¸y tÝnh – §µo KiÕn Quèc – Khoa CNTT. Trang 16