Professional Documents
Culture Documents
Tema 6 Bio 1º BCH
Tema 6 Bio 1º BCH
O nome científico
Según a proposta de Linneo (Sistema de nomenclatura binomial) para nomear unha
especie se utilizan dúas palabras latinas o latinizadas, a primeira e o xénero e vai en mayúscula
e a segunda fai referencia a especie e vai en minúscula
Exemplos: Quercus ilex, Quercus robur, Quercus fagínea, Lupinus luteos, Lupinus angustifolius,
Lepus canículus (Coello) Bos taurus (Vaca) Metilus edulis (Mexillon) Pyrus conmunis (Peral),
Salmo trutta (salmón)
Anos despois, en 1956, H. Copeland formuló a separación das bacterias do reino protistas, e
estableceu o reino moneras.
Xa en 1969, R. Whittaker separou os fungos do reino vexetal, e creo o reino fungos. Fixou,
pois, cinco reinos: moneras (bacterias), protistas (só protozoos), fungos, animais e plantas.
Tomando como base esta clasificación, as biólogas K. Schwartz e L. Margulis (1978) separaron
as algas do reino plantas e uníronas cos protistas no reino protoctistas. Propuxeron cinco
reinos: moneras, protoctistas, fungos, animais e plantas.
Autótrofa y Bacterias y
Moneras Procarionte Unicelulares
heterótrofa Cianobacterias
Musgos,
Plantas o Eucarionte, con helechos,
Pluricelulares Autótrofa
Metafitos pared celular gimnospermas y
angiospermas
Animales con o
Animales o
Eucarionte Pluricelulares Heterótrofa sin columna
Metazoos
vertebral
2. AS MONERAS
2.1. As características xerais
Organismos microscópicos, procariotas, unicelulares ( poden formar colonias o estructuras
filamentosas), distribuidos por todolos medios se atopan nas augas dulce,saladas, no xeo, aire,
liquidos como por exemplo leite, no exterior e interior dos seres vivos e mortos e hasta 5 m de
profundidade na Terra.
Son inmóviles o poden ter un movemento natatorio mediante flaxelos
Se reproducen asexualmente por bipartición ainda que poden reproducirse de forma sexual
especial. Coma a conxugación mediante a cal dúas células intercambian fragmentos de ADN a
través dunha estructura tubular denominada pili.
2.2. Clasificación
2.2.1. Eubacterias
Agrupan unhas 1600 especies, sendo o grupo de procariotas mais coñecido e mais estudado.
Se as relaciona coas enfermidades pero non todas as bacterias son patóxenas e non sempre as
enfermidades as provocan as bacterias.
Clasificación das Eubacterias
Eubacterias Gram positivas Presentan especies patóxenas
Eubacterias Gram negativas.- Presentan especies patóxenas
Eubacterias sin parede celular (micoplasmas)
Eubacterias autótrofas
Eubacterias fotosintéticas. Levan bacterioclorofila
Eubacterias quimiosintéticas
Eubacterias heterótrofas.- As mais importantes son as saprofitas responsables das
fermentacións e putrefaccións.
Moitas eubacterias sobre todo as Gram + aerobias o anaerobias forman endosporas que son
formas ovais ou esféricas que se orixinan no seu interior como respostas a condicións adversas
unha vez liberadas por rotura da bacterias comportanse como formas de resistencia (células
latentes)
As endosporas son resistentes a temperaturas elevadas (80º C) a sequidade, as radiacións, a
axentes químicos
As bacterias formadoras de endosporas viven habitualmente no solo, moitas delas son
patóxenas debido a que liberan toxinas.
Exemplos: ántrax (Bacillus anthracis) tétano (Clostridium tetani) botulismo (Clostridium
botilium)
2.2.2. Arqueobacterias
Son os organismos dominantes da primitiva atmósfera. Presentan parede celular de diversos
tipos pero diferente a do grupo das eubacterias. Según a función que desenvolven se
diferencian:
Metanóxenas.- Reducen el CO2 e o transforman en CH4 (Gas dos pantanos)
Halófilas.- Viven en lugares salinas a os que dan unha cor vermella debido a presencia
destes microorganismos
Termoacidófilas Presentes nas augas termais ácidas. Soportan temperaturas de 90º C e
pH inferiores a 2
3. OS PROTOCTISTAS
3.1. As características xerais
Microorganismos unicelulares eucariotas, filamentosos ou coloniales. Teñen cilios, flaxelos ou
peudópodos que lles permiten desplazarse. Autótrofos ou heterótrofos. Viven nas augas ou
medios humidos. Algunhas especies viven no interior de plantas ou animais como simbiontes,
comensáis ou parásitos.
Reproducción asexual o sexual a veces con ciclos vitais complexos
3.2. Clasificación
3.2.1. Protozoos
Heterótrofos viven nas augas e en ambentes húmidos. Poden ser simbiontes, comensáis,
parásitos.
Principais grupos de protozoos
Flaxelados.- Tripanosoma gambiense (enfermidade do sono)
Ciliados.- Vida libre de augas doces mariñas. Paramecium
Rizópodos.- Son as amebas. Unha parasita o home Entamoeba histiolytica que
produce a disentería
Esporozoos.- Parásitos de animais superiores. Plasmodium parasita o home e le
produce o paludismo
3.2.2. Algas
Son protoctista unicelulares e pluricelulares, as células en xeral teñen parede celular. Son
autótrofos fotosintéticos, teñen clorofila e en moitos casos ademais teñen outros pigmentos que
poden enmascarar á clorofila. Viven na auga (doce e salgada) ou nun medio húmido. Algunhas
son microscópicas, pero outras poden alcanzar un gran tamaño. As formas microscópicas viven
flotando na auga e constitúen o fitoplancto.
Diferencianse varios grupos:
Algas microscópicas.- Comprenden os dinoflaxelados o pirrofitoos, os crisofitos, as
euglenofitoso, os bacilariofitos au diatomeas e as conxugadas
Algas macroscópicas.- comprenden os grupos: os clorofitos ou algas verdes, os
feofitos ou algas pardas e os rodofitos ou algas vermellas
A. Algas microscópicas
Dinoflaxeladas ou pirrofitos.-Son unicelulares, mariñas. Tienen clorofila e
carotenoides. La pared ceular esta formada por celulosa. Algunha producen
toxinas que se acumulan en peixes e invertebrados como por exemplo nos
mexillóns e provocan as mareas vermellas
Euglenofitas.- Euglenas, son microorganismos flaxelados que se atopan nas
augas estancadas. Teñen clorofila e carotenoides
Diatomeas.- Unicelulares cubertas dunha cuncha silícea de dúas valvas
encaixadas unha en outra. Forman unha parte importantge do plancton marino
e de augas doces. As súas cunchas constituen a terra de diatomeas
Algas conxugadas o gamofitos.- Formas filamentosas presentes nas augas
doces de cor verde debido a presencia de cloroplastos.
B. Algas macroscópicas
Algas verdes.- Unicelulares ou pluricelulares. A parede celular está
constituida por celulosa. Con clorofila nos cloroplastos.marinas e de augas
doces. Exemplo: leituga de mar
Algas pardas.- Unicelulares e pluricelulares.Mariñas, con clorofila e un
pigmento pardo (fucoxantina). Pode alcanzar grandes tamañosMoitas
especies teñen interese alimentario e industrial de su paredeextaese o ácido
alxínico , que se utiliza como xelificantes, emulxentes, espesantes, etc.
Constitúen aditivos naturais. Exemplos. Fucus, Laminaria
Algas vermellas.- Unicelulares e pluricelulares, a parede celular pode estar
recuberta de carbonato cálcico.Mariñas teñen un pigmento vermello
(ficoeritrina) o un pigmento azul (ficocianina) ademais da clorofila.
Importantes como alimento e na industria. Destas algas se extrae o agar de
aplicacións no laboratori como medio de cultivo e tamen é un aditivo
alimentario (espesante e estabilizante)
Os oomicetos teñen unha estrutura corporal chamada micelio, formada por grupos de
filamentos ou hifas (células plurinucleadas xigantes). Esta estrutura é similar á dos
fungos, dos que difiren en que as súas paredes celulares teñen celulosa en vez de
quitina. Hainos saprofitos e parasitos de plantas e animais, como Phytophtora (da
pataca), Saprolegnia (dos peixes), Plasmopara (mildiu da vide), etc.
4. OS FUNGOS
4.1. Características xerais
Hainos unicelulares, como os fermentos, aínda que a maior parte son pluricelulares con
organización de tipo talo (sen tecidos).
Nos talos dos fungos, chamados micelios, as células dispóñense formando filamentos sinxelos
ou ramificados, chamados hifas. As hifas poden ser tabicadas (se as súas células están
separadas por tabiques transversais ou septos) e cenocíticas (se non teñen septos e parecen
unha única célula xigante multinucleada).
O tipo de reprodución máis frecuente nos fungos é asexual, ben por xemación (en fermentos),
ben por fragmentación e rexeneración das hifas, ben mediante conidios, unhas esporas
asexuais que se forman por mitose en esporangios, chamados conidióforos, que xorden en
hifas aéreas.
Tamén teñen reprodución sexual. Para iso prodúcese unha fusión de células ou de hifas de
individuos diferentes. Entón, fórmase un cigoto, que crece e produce uns esporangios nos que,
por meiose, aparecen esporas sexuais. Nalgúns fungos, estes esporangios sexuais atópanse
nuns corpos frutíferos de aspecto diverso, chamados carpóforos, que se forman a partir do
micelio e que están constituídos por hifas entrecruzadas e moi apertadas; os coñecidos
cogomelos son carpóforos.
Sexan do tipo que sexan, as esporas son células que adoitan estar rodeadas por cubertas
resistentes. Cando se liberan, son diseminadas polo vento, a auga, etc. Se caen en lugares
axeitados, xerminan e orixinan un novo micelio.
Os fungos son organismos heterótrofos que segregan encimas dixestivas sobre o alimento e,
despois, absorben os nutrientes a través da parede e da membrana plasmática.
Saprofitos.
Aliméntanse da materia orgánica morta
sobre a que viven (restos de animais ou
de vexetais). Cumpren un importante
papel ecolóxico como
descompoñedores.
Simbiontes.
Toman nutrientes doutros seres, cos
que se asocian e aos que, á súa vez,
benefician.
Parasitos.
Rouban nutrientes orgánicos a outros organismos, sobre os que viven e aos que ocasionan
trastornos.
4.2. Clasificación
4.2.1. Zigomicetos
Teñen hifas cenocíticas. Producen tanto esporas asexuais (conidios) como sexuais
(zigoesporas). Moitos son saprofitos, e algúns, parasitos. O fío inclúe algúns dos mofos mais
coñecidos, como Mucor, Rhizopus, etc.
4.2.2. Ascomicetos
Teñen hifas tabicadas. Producen tanto esporas asexuais (conidios) como sexuais (ascosporas),
estas últimas no interior dun esporangio chamado asca. Comprende especies unicelulares,
como os fermentos (como o xénero Sacharomyces, de utilidade industrial na fabricación do
pan, a cervexa ou o viño); formas parasitas, como o cornezuelo do centeo (Claviceps
purpurea); e simbiontes con corpos frutíferos comestibles, como as trufas, que forman
asociacións (micorrizas) coas raíces dalgunhas árbores.
4.2.3. Basidiomicetos
Teñen hifas tabicadas. Producen esporas sexuais ou basidiosporas no exterior dos
esporangios, chamados basidios, que se forman en corpos frutíferos. O grupo inclúe especies
parasitas de plantas (como as verdes e tizóns) e saprofitos ou simbiontes, como moitos
cogomelos.
4.2.4. Deuteromicetos
Teñen hifas tabicadas. Só teñen reprodución asexual mediante conidios. Inclúe mofos
saprofitos, como Penicillium (que produce antibióticos), e especies parasitas do ser humano,
como Aspergillus (que causa unha afección pulmonar chamada asperxilose) ou Candida
(que ocasionan infeccións vaxinais).
Crustáceos. O talo está incluído non substrato, do que non se pode separar sen
rompelo.
5. AS PLANTAS
5.1. Características xerais
As plantas son organismos eucarióticas, pluricelulares, fotoautótrofos, cun ciclo vital
diplohaplonte e, xeralmente, adaptados ao medio terrestre. Coa excepción dos briofitos (que
teñen unha organización corporal de tipo talo), as plantas teñen unha estrutura corporal de tipo
cormo, é dicir, as súas células diferenciáronse e forman tecidos, que á súa vez constitúen
órganos especializados (raíz, talo, follas...).
As plantas viven fixas a un substrato (ningunha presenta mecanismos de locomoción), do que
obteñen auga e minerais. En canto ao osíxeno e o CO 2 que requiren, tómanos do aire. Estas e
outras circunstancias fan das plantas uns organismos ben adaptados ao medio terrestre, aínda
que as máis primitivas (os briofitos e os pteridofitos) aínda dependen da auga para a
reprodución, e outras se readaptaron ao medio acuático (como os nenúfares, abundantes nas
augas doce, ou a Posidonia, que habita o fondo do Mediterráneo).
As plantas apareceron na Terra hai uns 500 millóns de anos. Crese que as primeiras foron o
resultado da evolución dalgún grupo de algas verdes propias de zonas que quedaban emerxidas
durante longos períodos, que desenvolveron diversos mecanismos para adaptarse ao medio
terrestre.
Esta hipótese a vai reforzada polo feito de que as algas verdes actuais e as plantas comparten
varias características:
Teñen os mesmos pigmentos fotosintéticos nos cloroplastos das súas células (clorofilas a e
b, e carotenoides).
Almacenan amidón como polisacárido de reserva.
As súas paredes son basicamente celulósicas.
Realizan a citocinesis posmitótica formando un tabique (fragmoplasto) que divide en dúas
partes o citoplasma.
O esporofito vive a expensas do gametofito, que é a fase dominante, e ten unha organización
corporal de tipo talo, sen tecidos nin órganos especializados; os máis evolucionados, como o
mofo, presentan estruturas semellantes a raíces (rizoides), a talos (cauloides) ou a follas
(filoides).
6. OS ANIMAIS
6.1. Características xerais
Os animais, tamén chamados metazoos, son organismos eucarióticas, heterótrofos e
pluricelulares, as células da cal carecen de plastos e de parede. Como todos os seres vivos,
realizan as tres funcións vitais: nutrición, relación e reprodución.
Nutrición. A maior parte dos animais dixire o alimento nunha cavidade interna, que pode ter
unha soa abertura, ou ser tubular con dúas aberturas (boca e ano). Os excedentes nutricionales
son almacenados como reserva enerxética en forma de graxa ou de glicóxeno.
Relación. Todos os animais levan a cabo algún tipo de locomoción, polo menos nalgunha
etapa do seu ciclo biolóxico. A súa función principal é a busca do alimento, aínda que tamén a
reprodución ou a defensa. A mobilidade implica o desenvolvemento de estruturas musculares e
nerviosas.
Reprodución. A maioría dos animais son diploides. Algúns teñen reprodución asexual e todos
teñen reprodución sexual. Hainos dioicos, e monoicos ou hermafroditas. En canto á
fecundación, nalgúns é externa e noutros é interna.
Celomados.
No seo do mesoderma fórmase unha cavidade chea de líquido, o celoma, que despois
dará lugar á cavidade xeral do corpo. Nela dispóñense a maioría dos órganos do animal.
Seudocelomados.
Desenvolven unha cavidade (chamada seudoceloma) entre o endoderma e o mesoderma.
Acelomados.
Carecen de cavidade corporal; o seu mesoderma é macizo.
CEFALOCORDADOS
AGNATOS
CONDRICTIOS
OSTEICTIOS
ANFIBIOS
VERTEBRADOS REPTILES
GNATOSTOMADOS
AVES
MONOTREMAS
MAMÍFEROS MARSUPIALES
PLACENTARIOS
Animales sin esqueleto Animales con esqueleto externo
N Holoturoideos Holoturias
I Crinoideos Lirios de mar
M
CORDADOS
A
I Urocordados Ascidias e salpas
S
VERTEBARADOS