ODSJEK - SMJER Javna uprava

-SEMINARSKI RAD–

IZ PREDMETA IFORMATIKA I RAČUNOVODSTVENE

TEHNOLOGIJE

T E M A: RAČUNARSKI
-SEMINHARDVER
ARSKI RAD-
IZ PREDMETA MATEMATIKA

T E M E:

1. RJEŠAVANJE SISTEMA LINEARNIH JEDNAČINA POMOĆU MATRICA

2. EKSTREMNE VRIJEDNOSTI FUNKCIJE SA DVA ARGUMENTA
3. OSNOVNI METODI INTEGRACIJE
4. PRAVILA ZA IZRAČUNAV

Predmetni nastavnik : Student:

P PROFESOR STUDENT :
Prof.dr yyyyyyy Yyyyyyyyy xxx xxxxxxx
Broj indeksa xx – xx / xxx

Grad, mjeseca 2009

 2

S A D R Ž A J
Stranica
U V O D ................................................................. 3
1. POJAM HARDVERA .......................................................... 4
1.1. SASTAVNI DIJELOVI RAČUNARA ................................... 4
1. 2. RAM (Random Acces Memory ............................................ 4
1. 3. ROM (Read Only Memory) ................................................ 5
1. 4. PROCESOR (CPU- Central proccesing memory .................. 5
MODEMI, GRAFIČKE KARTICE, ZVUČNE KARTICE,
1. 5. TV KARTICE .................................................................... 5
1. 6. EKSTERNI MAGNETNI MEDIJI ...................................... 5
1. 7. HARD DISKOVI (Tvrdi disk) ............................................. 6
1. 8. MAGNETNE DISKETE ILI FLOPPY DISKETE ................ 6
1. 9. OPTIČKI DISKOVI .......................................................... 6
2. ULAZNO/IZLAZNI (Input/Output) UREĐAJI ..................... 7
2. 1. ULAZNI UREĐAJI ............................................................ 7
2.1.1. TASTATURA ..................................................................... 7
2.1.1. TASTATURA .................................................................... 7
2.1.2. SKENER ............................................................................ 8
2.1.3. GLASOVNI ULAZNI UREĐAJI ......................................... 8
2.1.4. MIŠ ................................................................................... 8
2.1.5. OSTALI ULAZNI UREĐAJI ............................................... 8
2.2. IZLAZNI UREĐAJI ........................................................... 9
2.2.1. ŠTAMPAČI (PRINTERI ..................................................... 9
2.2.2. ŠTAMPAČI SA UDAROM .................................................. 9
2.2.3. ŠTAMPAČI BEZ UDARA ................................................... 9
2.2.4. INK-JET ŠTAMPAČI ......................................................... 9
2.2.5. LASERSKI ŠTAMPAČI ...................................................... 9
2.2.6. MONITORI ........................................................................ 10
2.2.7. INTERNET TEHNOLOGIJE ............................................... 10
ZAKLJUČAK ..................................................................... 11
LITERATURA ..................................................................... 12
 3

UVOD

Informacijska tehnologija (IT) je tehnologija koja se sastoji od računarske opreme i računarskih

programa a koristi se za snimanje, zaštitu, obradu, pretvaranje i prijenos informacija.
Računarsku opremu (hardware) sačinjavaju svi električni, elektronički i mehanički dijelovi od kojih je
napravljen računar i svi njegovi priključci.
Računarski programi (software) su skup programa koji se može izvršavati na računaru.
Hrdver mozemo posmatrati u smislu satavnih dijelova racunara i ulazno-izlaznih uredjaja.
Ako za unutrasnje satavne dijelove racunara (konfiguraciju) uzmemo da su osnovni :
- Centralna jedinica za obradu (procesor)
- Memorija (RAM i ROM)
- Sabirnica (veza za razmjenu podataka između dva ili više uređaja) i
- unutrašnje PCI, AGP, PCIexpress,
vanjski ili (periferna konfiguracija) su:
- vanjske USB, FireWire i
- Ulazno-izlazni uređaji

Ulazni uredjaji omogućavaju unos podataka i programa u računar a izlazni pretvaraju podatke iz
računara u oblik prihvatljiv okolini.

Ulazni uređaji su:

Tastatura
Miš
Grafička ploča (tablet)
Palica (joystick)
Zaslon osjetljiv na dodir (touch screen)
Osjetljiva površina (touch pad, track pad)
Skener
Digitalni fotoaparat
Web kamera
Čitač barkoda (barcode reader)
Mikrofon . . . itd., a

Izlazni uređaji su:

Monitor
LCD projektor
Grafička kartica
Pisač
Uređaji za stvaranje zvuka
Zaslon osjetljiv na dodir (touch screen)
Modem
ISDN adapter
ADSL modem/router
 4

RAČUNARSKI HARDVER

1. POJAM HARDVERA

Hardver predstavlja «opipljivi» dio računarskog sistema, dakle sve one kompomenente koje se mogu
vidjeti i fizički dodirnuti. Posmatran izolirano od softvera, ne predstavlja ništa drugo, nego skup raznih
elektroničkih komponenti koje kao takve ne mogu funkcionisati.
Računarska tehnologija se razvijala ubrzano i doživjela velike promjene od prvih elektronskih računara
koji su se pojavili 50.godina 20. vijeka pa do danas.
Poznavanjem osnovnih elemenata računarskog hardvera i načina njihovog rada je neophodno za
razumjevanje kompleksne problematike savremenih računarskih sistema.

1.1. SASTAVNI DIJELOVI RAČUNARA

Svaki računar se sastoji od:
hardvera: fizičke opreme, uređaja za input, output i pohranjivanje podataka.
softvera (sistemskog i aplikativnog): skupa instrukcija koje upravljaju hardverom.

Hardver i softver koji sačinjavaju računarski sistem predstavljaju jednu cjelinu čiji je osnovni zadatak
obrada i pohranjivanje podataka.
Strukturu najnovijeg računarskog sistema najlakše je prestaviti koristeći standardnu PC konfiguraciju
koja se i najčešće koristi.

Osnovne komponente jedne takve PC konfiguracije su:

Osnovna jedinica
Monitor
Tastatura
Miš
Komunikacijski kablovi

Osnovna jedinica sadrži:

matičnu ploču na kojoj su locirane glavne komponente potrebne za obradu podataka: glavna memorija
(RAM), ROM memorija, procesor, slotovi za proširenje itd.
jadinicu za napajanje koja osigurava električnu energiju za rad računara
3. eksterne memorijske uređaje (medije) kao što su: hard disk drajv, floppy drajv...

1. 2. RAM (Random Acces Memory)

Glavna memorija čuva podatke i programske elemente za CPU. RAM je memorija gdje procesor smješta
instrukcije i podatke koje obrađuje. Veličina memorije određuje i veličinu programa koji mogu biti
pohranjeni i izvršavani. Računari koriste uglavnom SiMM i DiMM module koji su ustvari male ploče
koje sadrže memorijske RAM čipove. RAM se može podijeliti na : glavni RAM koji memoriše sve
podatke neophodne za rad procesora i dijeli se na statički (SRAM) i dinamički (DRAM) i video RAM
koji je namjenjen efikasnijem prikazivanju grafike na monitoru.
 5
RAM memorija se u fizičkom smislu proizvodi u formi tzv. memorijskih modula. Memorijski kapacitet
RAM-a se mjeri u bajtima, odnosno u kilobajtima i megabajtima. Danas tipične PC konfiguracije imaju
od 128 MB do 256 MB RAM memorije, a neke čak i do 512 MB.
1. 3. ROM (Read Only Memory)

ROM memorija je u konfiguraciji računara prestavljena memorijskim čipom. To je oblik memorije koji
sadrži programe koji se ne mjenjaju. Klasičan primjer takvih programa su rutine koje se izvršavaju kad
se računar uključi (tzv. «boot» programi). Sljedeća karakteristika ROM memorije je da njen
sadržaj ne nestaje ni kada se računar isključi. PROM i EPROM su dva specijalna tipa ROM-a koji
mogu biti programirani i od strane korisnika računara i njihov sadržaj se na određeni način može
mijenjati.

1. 4. PROCESOR (CPU- Central proccesing memory)

Procesor izvršava instrukcije koje dobija iz RAM-a. U okviru procesora, artimetičko-logička jedinica i
kontrolna jedinica rade zajedno na izvršavanju svake instrukcije. ALU izvodi četiri glavne artimetičke
operacije: sabiranje, oduzimanje, množenje i dijeljenje kao i logičke operacije kompariranja između dva
podatka , a kontrolna jedinica regulira računarske operacije. Ona interpretira i prenosi instrukcije
sadržane u računarskim programima, selektira dijelove za glavnu memoriju, prenosi ih u instrukcijske
registre u kontrolnoj jedinici.
Danas su najveći proizvođači iz ove vrste informacijske tehnologije firme AMD i intel. Snaga današnjih
procesora, koji se ugrađuju u mikroračunare (PC) kreće se od 1,7 GHz do oko 3 GHz. Intel je nedavno
plasirao na tržište svoj novi P4 3 GHz procesor, a cijena jednog takvog procesora se kreće oko 1000
KM, a prodaja je počela u 2003.godini.

1. 5. MODEMI, GRAFIČKE KARTICE, ZVUČNE KARTICE, TV KARTICE...

Slotovi za proširenje služe za povečanje mogućnosti računara, a to su: mrežna kartica koja služi za
povezivanje računara u mrežu, odnosno umrežavanje, kartica sa paralelnim portom za priključak na
štampač, kartica sa serijskim portom (COM), video grafička kartica, modemska kartica, TV kartica i sl.
Svi ovi uređaji ne utiču direktno na sam rad računara, odnosno obradu podataka, ali olakšavaju
korisniku sam rad na računaru, npr. da bi povezali dva računara ili se konektovali na internet, imali što
bolju sliku na monitoru ili pak spajali centralnu jedinicu na TV prijemnik ili slušali muziku. Danas je
tržište preplavljeno sa ovom vrstom uređaja i skoro svakodnevno se može čuti o modemu, grafičkoj
kartici ili zvučnoj kartici koji su se našli u prodaji sa nekim novim karakteristikama, boljim nego
predhodna izdanja.

1. 6. EKSTERNI MAGNETNI MEDIJI

Eksterni mediji su uređaji koji služe za memorisanje veće količine podataka i programa nazivaju se
eksterni magnetni mediji, na kojima se nalazi eksterna ili pomočna (sekundarna) memorija. Ovi uređaji
su u fizičkom smislu odvojeni od glavne memorije i procesora, ali su direktno s njima povezani. Za
razliku od glavne memorije (RAM i ROM) koja je sadržana u memorijskim čipovima, eksterna
memorija se može nalaziti na različitim medijima. Največa razlika između glavne memorije i eksterne
memorije sa aspekta obrade podataka je brzina pristupa podacima, koja je na eksternoj memoriji znatno
manja. Ovi uređaji služe kako za odlaganje (izlaz) podataka, tako i za učitavanje podataka od strane
programa koji se obrađuju te se mogu smatrati ulazno – izlaznim uređajima.

Također trba imati u vidu i ako se nazivaju eksterni uređaji, oni su skoro po pravilu smješteni unutar
osnovne jedinice. Ovdje treba razlikovati dva pojma:
 6
Mediji za pohranjivanje podataka (storage media)
Uređaji za pohranjivanje podataka (storage device)

U prvom slučaju se radi o tzv. nosiocu podataka npr. traka, disk, disketa, na koje se podaci pohranjuju.
Za razliku od medija, u drugom slučaju se radi o uređaJu koji sadrži komponente za čitanje i upisivanje
podataka na te medije.

Danas se ulgavnom koriste sljedeći tipovi eksternih magnetnih medija:

Diskovi
Diskete
Optički diskovi

1. 7. HARD DISKOVI (Tvrdi disk)

Uređaji magnetnog diska se često nazivaju i uređaji za pohranjivanje sa direktnim pristupom. Mediji
magnetnog diska su najčešće korištene forme sekundarnog skladištenja podataka kod modernih
računarskih sistema. Oni osiguravaju brz pristup i visoke mogučnosti pohranjivanja podataka. Hard disk
je formatiran u određen broj staza i sektora koje predstavljaju fizičke lokacije za podatke. Svaka staza je
podijeljanja u devet sektora.
Najveći proizvođači hard diskova u svijetu danas su: IBM, Maxtor, Seagate, Western Digital...
Dosadašnji maksimalni kapacitet hard diskova koje je bilo moguće naći na tržištu kretao se uglavnom
oko 120 GB, a rijetko i do 160 GB. Kompanija Western Digital nedavno je prestavila svoj novi disk
kapaciteta čak od 200 GB, a cijena jednog takvog diska kreće se oko 800 KM.

1. 8. MAGNETNE DISKETE ILI FLOPPY DISKETE

To su magnetni mediji koji su se uglavnom koristili, i još uvijek se koriste, za prenošenje i razmjenu
podataka i programa sa jednog na drugi PC. Ovaj medij je, kao i svaka druga komponenta informacijske
tehnologije, doživio velike promjene u veličini, kapacitetu, cijenama itd. Najprije su u upotrebi bile 8”
(inčne) diskete, zatim 5.25-inčne diskete koje su mogle pohraniti 360 KB, odnosno 1.2 MB podataka, i
na kraju 3.5-inčne diskete sa kapacitetom od 1.44 MB i cijenom od 1 KM.
Pored prenosa podataka i programa floppy diskete su se dugo koristile i kao mediji na kojima se
isporučivao sistemski i aplikativni softver za PC računare, ali u novije vrijeme, u tu svrhu se isključivo
koriste kompakt diskovi, zbog toga što danas večina softverskih paketa ima 10-ak ili nekoliko desetina
MB. Značaj disketa je opao i zbog umrežavanja računara pa je prestala potreba za prenosivim
disketama, a posebno je na uticala pojava internet tehnologija, gdje se npr. fajlovi mogu slati preko e-
maila, ili direktno kopirati sa Web adresa. Danas čak i neki proizvođači npr. APPLE, isporučuju
računare bez disketnog drajv, što pokazuje da će vrlo skoro klasične diskete izići iz upotrebe.
Posebna kategorija disketa su tzv. zip mediji, odnosno diskete, koji su najprije na tržište plasirani prije
nekoliko godina od strane firme Iomega (www.iomega.com) . Radi se o posebnom tipu drajva i diskete
koja može pohranjivati oko 100 i 250 MB podataka i služi za osiguranje podataka u slučaju kvara ili
pada sistema na hard disku.

1. 9. OPTIČKI DISKOVI

To su relativno novi masovni mediji za pohranjivanje. Jedna verzija koja se koristi sa

mikroračunarima zove se CD. Na svakom disku može se pohraniti od 500 do 700 MB svih mogućih
vrsta podataka uključujući multimedijalne datoteke, zvučne i videosignale a sve za manje od 1 KM
 7
prava je bagatela. Osim što je jeftin, CD je i trajan. Prve verzije ovih uređaja bile su isključivo «read-
only» što znači da su se podaci sa tih medija mogli samo čitati, a ne i upisivati. U novije vrijeme,
uvedeni su i tzv. «CD-rewriteri», kao poseban tip uređaja koji omogučuje i upisivanje na kompakt

diskove. Smatra se da na tzv. «izbrisivi» CD – RW može se ponovo upisivati do 1000 puta i ima
predpostavljeni prosječni vijek trajanja od 20-30 godina. Dakle, sigurno će nadživjeti vaše računalo a
možda i vas same. Danas su najveći proizvođači optički diskova firme kao što su: Asus, Samsung,
Ricoh, MSi, Cyberdrive..., a cijene im nisu visoke i kreću se oko 100 KM.
DVD (Digital Versatile Disc) optički diskovi su novi tipovi read-only kompakt diska koji imaju između
4.7 i 17 GB memorijskog prostora. Oni su razvijeni od strane velikih elektroničkih i filmskih
kompanija ranih 90-tih godina, a pušteni na tržište 1995.godine. Glavna razlika između klasičnog CD-
ROM-a i DVD je u tome što DVD može da pohrani od 4.37 GB podataka ili dva sata videa do 17 GB ili
preko 8 sati videa, a to postiže zbog toga što spirala na kojoj se pohranjuju podaci gušća i udubljenja na
kojoj se pakuju podaci manja, a širina traga i razmak redova je smanjen u odnosu na klasični CD-ROM.
Najveće svjetske kompanije kao što su: Sony, Philips, Samsung, LG, Thomson, Hitachi, Pioneer,
Matsushita i Sharp našli su zajednički jezik oko standarda buduće generacije DVD-a. Novi standard
omogućit će da se na DVD stavi još više podataka. Na blue-ray disk (nazvan tako zbog plavog lasera
koji radi na višim frekvencijama nego današnji «obični» laser), moći će pohraniti 12 sati filmskog
zapisa, za razliku od današnjih 133 minute. Novi DVD disk će moći pohraniti do 27 GB podataka. Prvi
blue-ray DVD može se očekivati na tržištu između 2003. i 2004.godine.
Gore navedene firme najavljuju razvijanje i novih tehnologija koje će omogućiti stavljanje i do 50 GB
na DVD disk.
Cijene DVD diskova za razliku od klasičnih CD-ROM su znatno veće i kreču se u zavisnosti od
karakteristika od 300 KM pa čak i do 1000 KM.

2. ULAZNO/IZLAZNI (Input/Output) UREĐAJI

Ulazno/izlazni uređaji računara nisu dijelovi centralne procesne jedinice, oni prestavljaju sredstva za
komuniciranje između vanjskog okruženja i CPU-a. Podaci i instrukcije se unose u računar kroz ulazne
uređaje, dok se rezultati obrade osiguravaju kroz izlazne uređaje. Najčešće korišteni I/O uređaji su:

1. CRT ili displej, odnosno monitor

2. magnetski mediji za skladištenje podataka
3. štampač (printer)
4. tastatura
5. miš
6. uređaji za skeniranje.

2. 1. ULAZNI UREĐAJI

Ulazni uređaji se mogu klasificirati na dvije skupine:

1. Tastatura
2. Ne-tastaturni ulazni uređaji.

2.1.1.TASTATURA

Računarska tastatura je elektro mehanička komponenta dizajnirana za kreiranje specijalnih

standardiziranih elektronskih kodova u momentu kada je određena tipka pritisnuta. Kada se prenosi duž
 8
kabla koji veže tastaturu za računar ili terminala, gdje se dolazeći kod, analizira i kenvertira u
odgovarajući računaru razumljiv kod. Danas su u upotrebi razni tipovi i vrste tastatura tako da imamo
tastature koje se vežu sa centralnom jedinicom preko tankog kabla sa klasičnim ili USB priključkom i

tastature koje se povezuju sa centralnom jedinicom preko senzora koji su ugrađeni u samoj tastaturi.
Cijene tastatura se relativno male i kreću se od 20 KM proizvođača Chicony do 50 KM firme IiBM.

Ne-tastaturni ili direktni sistemi za ulaz podataka minimiziraju potrebnu aktivnost za unos podataka u
računaru razumljivoj formi.

Danas se najčešće koriste sljedeći uređaji:

1. uređaji za skeniranje koji "čitaju" podatke
2. glasovni ulazni uređaji (voice-input devices)
3. tzv. "pointing" ulazni uređaji , odnosno miševi

2.1.2. SKENER

Skener prestavlja komponentu sistema skeniranja koji se sastoji od: PC, skenera i softvera za skeniranje.
Ovi sistemi omogućuju korisniku da konvertira (digitalizira) sliku ili dokument u posebni (soft) format
koji se može pohraniti na hard disku i koji će biti razumljiv određenim programima za obradu teksta,
slike, ili integriranim programima za stono izdavaštvo. Epson i HP danas drže primat u proizvodnji
skenera, a na tržištu se mogu naći po cijenama od 200 KM pa do 1000 KM, a sve u zavisnosti od
karakteristika samog skenera.

2.1.3. GLASOVNI ULAZNI UREĐAJI

U današnjoj galopirajućoj industriji informacijskih tehnologija, nastoji se da u što većoj mjeri poveča
produktivnost i komunikacija korisnika računara sa samim računarom, tako da najveće informacijske
kompanije vrše istraživanja u programiranju prepoznavanja glasa, čime bi računar prepoznavao
izgovorene komande. Glasovni ulazni uređaji ili sistemi za prepoznavanje glasa konvertuju izgovorene
riječi u kod razumljiv računaru , kompariranjem električnih uzoraka proizvedenih od "vlasnika" glasa sa
setom predhodno unesenih uzoraka. Ako je odgovarajuči uzorak nađen, računar prihvata ovaj uzorak
kao dio svog standardnog "riječnika".

2.1.4. MIŠ

Ulazni uređaj koji je najviše doprinio uvođenju grafičkog interfejsa je svakako miš. Mnoge operacije
nad podacima koje su bile moguće isključivo na osnovu unesenih komandi direktno sa tastature, postale
su izvodive jednostavnim pokretanjem miša po maloj površini koja se naziva notepad, odnosno tzv.
pointer po ekranu. Selektiranjem odgovarajuće ikone i odgovarajućim pritiskom na tipku miša moguće
je računaru izdati određenu naredbu i izvršiti određenu operaciju. Miš je uređaj koji se drži u ruci i
povezan je sa računarom malim kablom, ali vodeće svjetske firme, kao što je Microsoft, isporučuju na
tržište optičke i senzorske miševe. Kod optičkih miševa svi mehanički dijelovi su u potpunosti izbačeni.
On koristi optičke senzore i poseban procesor za obradu signala umjesto pokretnih dijelova, koji su do
sada bili najčešći uzrok kvara i smetnji u radu. Takvi miševi sadrže i dvije nove tipke kojima korisnik
sam može zadati funkciju kako bi olakšao korištenje određene operacije npr. pokretanje internet
explorera.

2.1.5. OSTALI ULAZNI UREĐAJI

 9

Razvojem informacijske tehnologije i industije došlo je i do razvoja ostalih ulaznih uređaja kao što su:
Bar-code čitać, čitać magnetnih kartica...., koji rade na principu OCR, odnosno optičkog prepoznavanja

karaktera, a koji spajanjem na određeni računar umnogome olakšavaju rad u npr. trgovačkoj djelatnosti i
bankarskim poslovima.

2.2. IZLAZNI UREĐAJI

U razvijenom svijetu računarske opreme izlaz može biti smješten na hard disku, odnosno na soft
formatu, i odnosi se na izlaz koji se nalazi na ekranu i izlaz koji zabilježen na "opipljivom" mediju kao
što je papir ili mikrofilm

2.2.1. ŠTAMPAČI (PRINTERI)

Među različitim izlaznim uređajima korištenih na računarima, štampači i ploteri su najčešće u upotrebi.
Štampači su kategorizirani prema tome da li je izlaz proizveden fizičkim kontaktom mehanizma za
štampanje sa papirim ili nije, pa na osnovu toga štampači se dijele na štampače sa "udarom" i štampače
bez "udara".
Ploteri su uglavnom koriste za štampanje grafike u večim formatima.

2.2.2. ŠTAMPAČI SA UDAROM

Ova vrsta štampača i pored toga što se smatra zastarjelom tehnologijom i dalje se koristi u poslovanju,
prije svega za ispis faktura, platnih izvještaja i raznih drugih dokumenata gdje je potrebno osigurati više
kopija.Štampači sa udarom formiraju štampu pritiskom odgovarajučeg ribona na papir sa mehanizmom
nalik na čekić. Najpoznatiji štampači ovog tipa su matrični štampači, a firma EPSON je važila za
največeg proizvođača ove vrste štampača.

2.2.3. ŠTAMPAČI BEZ UDARA

Glavne kategorije ove vrste štampača su:
1. ink-jet štampači
2. Laserski štampači.

2.2.4. INK-JET ŠTAMPAČI

Ink-jet štampači rade na sličan način kao i matrčni štampači s tim da štampu (tekst ili grafiku) proizvode
sa malim tačkicama koje se formiraju ne sa udarnim iglicama već sa sitnim kapljicama tinte. Danas je
ova vrsta štampača najviše u upotrebi jer ih odlikuju karakteristike kao što su: manja buka pri
štampanju, brža štampa, kvalitet ispisa, štampa u boji itd.
Najveće elektroničke svjetske firme se bave proizvodnjom štampača, ali dvije najpoznatoje i sigurno
najkvalitetnije su svakako EPSON i HP.
Cijene ink-jet štampača svakako zavise od proizvedene kvalitete i karakteristika samog štampača, ali
primjetan je pad cijena ove vrste štampača na svejtskom tržištu zbog masovne proizvodnje, tako da npr.
na BiH računarskom tržištu može da se kupi HP 656C ink-jet štampač po cijeni ispod 100 KM.

2.2.5. LASERSKI ŠTAMPAČI

Tehnologija laserskih štampača je mnogo manje mehanička nego što je to udarno štampanje, a rezultat
toga je mnogo veča brzina štampanja i mirniji rad. Proces štampanja pomoču laserskog dosta nalikuje
operaciji fotokopiranja. Bolje karakteristike laserskih štampača u odnosu na ink-jet štampače su svakako

brzina i kvalitet štampe. Največa svjetska firma koja drži primat u proizvodnji ove vrste štampača je
svakako HP i cijene ima se kreču od 500 KM do čak 3000 KM u zavisnosti od karakteristika samog
štampača.
 10
Što se tiće laserskih štampača treba reči da postoje i kolor laserski štampači, ali je mala potražnja za
ovom vrstom štampača, zbog cijene koja dostiže čak i od 10 000 KM.

2.2.6. MONITORI

Pored štampača drugi značajani izlazni uređaj je video displej (monitor ili terminal). Dva glavna tipa
video displeja ili terminala su:

Ne-gafički, odnosno standardni terminali zasnovani na unosu podataka putem komandi. Najčešće su u
upotrebi sljedeči tipovi ovih terminala: IBM 3270, DEC VT100, DEC VT320 itd. i koji su danas skoro
izbačeni iz upotrebe.
Grafički kolor monitori ili displeji, koji uglavnom dolaze u standardnim PC ili Apple Macintosh
konfiguracijama i danas su najviše u upotrebi. isporučuju se uglavnom u ravnom CRT modelu sa
dijagonalnom veličinom od 17 i 19 inča, sa rezolucijama 1600x1200 piksela i 85 Hz. Među
proizvođačima koji danas prednjače u proizvodnji monitora su svakako kompanije kao što su: ADI,
Samsung, Philips, Sony, Hyundai, NEC itd... Cijena jednog prosječnog monitora na informatičkom
tržištu se kreće oko 400 KM. U današnjoj računarskoj tehnologiji zastupljeni su i LCD monitori ili tzv.
ravni displeji. Glavna razlika između standardnih CRT monitora i LCD je u tome što LCD monitori
zauzimaju puno manje prostora, a isporučuju se na tržište sa sličnim karakteristikama kao CRT displeji,
s tim da im je cijena mnogo veća i kreče se oko 1200 KM.

U savremenoj informatičkoj industriji današnjice sve više mjesta zauzimaju mobilni računari
(LAP TOP) koji su prije svega namjenjeni za one vrste korisnika kojima su računarkse usluge potrebne
na svakom mjestu i u svako vrijeme.To su maleni, mobilni računari sa istim karakteristikama rada kao i
klasični PC računari. Odlikuje ih mala težina, a u sebi sadrže bateriju, odosno napajanje, koja ima
omogučuju da budu prenosivi sa jednog mjesta na drugo.
Jedna od večih kompanija koja se bavi proizvodnjom notebook (Lap Top) računara je svakako japanska
elektronička firma Toshiba, koja je nedavno izbacila svoj novi model po cijeni od 2 650 KM u kojem se
nalazi processor od 1,7 GHz, 128 RAM-a, sa hard diskom od 15 GB.

2.2.7. INTERNET TEHNOLOGIJE

Danas bez obzira da li je riječ od komunikaciji, informativnosti ili ekonomiji, internet prestavlja top
temu u svijetu. internet je danas jedna od najbrže rastućih grana. Neke procjene govore da je samo do
2000.godine bilo čak 250 miliona korisnika interneta u svijetu. Čak je nedavno i američka administracija
objavila svoj budžetski suficit od 100 milijardi $, a takve rezultate u svojoj ekonomiji mogu prvenstveno
zahvaliti informatičkoj industriji i inetrnetu.
Internet je posljednjih nekoliko godina doživio izvanredan rast, ne samo u količini stalno dostupnih
informacija i usluga, već i po broju osoba koje im pristupaju. Internet opsjedaju reklamni agenti i
poduzetnici koji nude zabavu. Hiljade preduzeća proučava naćine kako na mreži ponuditi proizvode
imajuči na umu veliki broj mogućih kupaca kojima mogu pristupiti.
Poslovni ljudi širom svijeta svjesni su nebrojenih mogućnosti što ih internet pruža pa davatelji usluga
interneta niču kao gljive poslije kiše.
U Bosni i Hercegovini korištenje internet usluga je veoma mala, tako da neki podaci govore da internet
u BiH koristi tek nekih 3% do 4% stanovništva ili oko 100 000 ljudi, pri čemu se nalazimo na dnu
ljestvice europskih zemalja po iskorištenosti ove vrste informatičke usluge. U BiH postoji tek nekoliko

desetina davaoca usluga interneta, odnosno internet Service Providera, koliko ima primjera radi jedan
stambena četvrt u Beču. Osnovni razlog za ovako poražavajuče činjenice je svakako ekonomski, ali što
 11
ne može biti izgovor ljudima koji već posjeduju računar ili pak poslovnim ljudima koji jednostavno
nemaju povjerenja u ovu vrstu usluga i prestavljanja svoje firme.

ZAKLJUČAK

Korištenje računara nije samo sebi svrha, već da je uvijek u funkciji poboljšanja efikasnosti i
efektivnosti procesa i aktivnosti vezanih za obrade podataka koje, u principu, čovjek može obavljati, ali
sporije i neefikasnije. Promjene u svjetskoj privredi koje se ogledaju u njenoj globalizaciji i sve većoj
konkurenciji na svjetskom tržištu, uvođenje novih proizvoda i usluga i stalno poboljšanje kvaliteta
postojećih itd., uticale su na veliki rast značaja kvalitetne i blagovremene informacije, a samim time i
veliko napredovanje informacionih tehnologija.
iz navedenog može se zaključiti da je savremena informaciona tehnologija odgovor na stalno rastuče
zahtjeve za efikasnijom obradom podataka u svim područjima ljudskog djelovanja.
 12

LITERATURA

1. INFORMACIONE TEHNOLOGIJE ........Prof.dr Branko Latinović

2. OSNOVE INFORMATIKE ........Dr Slobodan Popov
3. Internet stranice ............ vise stranica