Professional Documents
Culture Documents
ထြန္းေအာင္ေက်ာ္
အပိုင္း (၁)
ေနာက္ခံသမိုင္း
1
ယေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ျဖစ္ထန
ြ ္းလာျခင္းမွာ ပင္လုံညီလာခံတြင္ ပါ
သည့္ ခြဲထြက္လိုက ခြထ
ဲ ြက္ပိုင္ခြင့္ဆိုသည့္ စာပုိဒ္သည္ အဓိကအေၾကာင္းအရာ ျဖစ္ေနသည္
ဟုထင္သည္။ ျမန္မာတႏိုင္ငံလုံး လြတ္လပ္ေရးရရွိရန္အတြက္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား
ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ ပင္လုံၿမိဳ႕တြင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကစဥ္ တန္းတူညီမွ်ေရးႏွင့္ အကယ္၍ မ
ေက်နပ္လွ်င္ ေနာင္ (၁၀) ႏွစ္အၾကာတြင္ ခြဲထြက္လိုက ခြဲထြက္ပိုင္ခြင့္ ရွိေစရမည္ဆိုသည့္ သ
ေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုး ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ထိုစဥ္အခါက
ၿဗိတိသွ်တို႔က ျပည္မႏွင့္ ေတာင္တန္းေဒသဟူ၍ အုပ္ခ်ဳပ္ထားျခင္းေၾကာင့္ အကယ္၍ ဤအ
ခ်က္ကို လက္မခံပါက တိုင္းရင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားက ျပည္မႏွင့္အတူ မပူးေပါင္းဘဲ က်န္ရစ္ခဲ့
မည္ကို စိုးရိမ္သည့္အတြက္ လက္မွတ္ေရးထိုးေပးခဲ့သည္ဟု ယူဆရသည္။
2
သည့္ ပုဂၢဳိလ္ကို မသမာသူတစုက လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္လိုက္ၿပီးေနာက္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ရ
ပိုင္ခြင့္မ်ား၊ တန္းတူညီမွ်ေရးဆိုသည့္ ကတိမ်ားကို ေနာင္တက္လာသည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက
ပ်က္ကြက္ခဲ့ၾကသည္။
၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုကို ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ မြန္ႏွင့္ ရခိုင္
တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ (၂၀၀) ေက်ာ္ တက္ေရာက္သည့္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ညီလာခံမွ အေျခ
ခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုကိစၥကို ေျဖရွင္းရန္ ဦးႏုက ၁၉၆၂
ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ၌ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ “အမ်ဳိးသားႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲကို က်င္းပျပဳလုပ္ ေပးခဲ့
သည္။ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား
မွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ ဥကၠ႒ ၀န္ႀကီး စပ္ခြန္ခ်ဳိက အစည္း
အေ၀းတြင္ ျပည္မကို ျပည္နယ္တနယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ဖြဲ႔စည္းေရး၊ လႊတ္ေတာ္ (၂) ရပ္ အာ
ဏာတူေရး၊ လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္သုိ႔ ျပည္နယ္မ်ားက တူညီသည့္ ကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္
ေပးေရး၊ ျပည္နယ္မ်ားမွ မိမိဆႏၵအေလွ်ာက္လဲြအပ္ေသာ အာဏာကိုသာ ျပည္ေထာင္စု ဗဟို
အစိုးရမွ ရရွိႏုိင္ေရး၊ က်န္အာဏာကို ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ထားရွိေရးတို႔ျဖစ္သည္။
(၁) ဗမာမုန္းတီးေရးစိတ္ဓာတ္။
(၂) မိမိလူမ်ဳိးတမ်ဳိးတည္းကိုသာ ၾကည့္လုပ္ေဆာင္႐ြက္ေသာ လုပ္ရပ္။
(၃) လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒတည္ရွိေနမႈ။
ဤသုံးခ်က္သည္ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအတြက္ အဟန္႔အတားႀကီးမ်ားျဖစ္သည္။
(၁) ဗမာမုန္းတီးေရးစိတ္ဓာတ္
3
တုိင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားနည္းတူ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဒဏ္ကို ခံစားေနၾကရသည္။ စစ္အာဏာ
ရွင္တုိ႔ကို တိုင္းရင္းသားမ်ားနည္းတူ တိုက္ပြဲ၀င္ေနၾကသည္ကို နားလည္သေဘာေပါက္လာ
လွ်င္ လူမ်ဳိးေရးမုန္းတီးမႈကို ေျပေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္နယ္
မ်ားရွိ တိုင္းရင္းသားမ်ားအမ်ားစုမွာ ျပည္မသုိ႔ မေရာက္ဘူးၾကသျဖင့္ ျပည္မတြင္လည္း ျပည္
နယ္မ်ားမွာကဲ့သို႔ ႏွိပ္စက္ညႇင္းပန္းမႈရွိေၾကာင္း မသိျမင္ၾကသျဖင့္သာ ဗမာတပ္ဟူ၍ ဗမာလူမ်ဳိး
မ်ားကို မုန္းတီးေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဗမာေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ဦးတင္ဦး၊ ဦး
၀င္းတင္၊ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ မင္းကိုႏုိင္၊ ကိုကိုႀကီး၊ ေဌးႂကြယ္၊ မင္းေဇ
ယ်ာတို႔ ေထာင္ထဲတင
ြ ္ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုေနလ်က္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနၾကျခင္းကို သိခ်င္မွ သိေပလိမ့္
မည္။ ရွမ္းေခါင္းေဆာင္ ဦးခြန္ထြန္းဦး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္တို႔ကိုသာ သိရွိခ်င္သိရွိေနမည္ျဖစ္
သည္။
4
ရင္းသားစည္းလုံးညီၫြတ္မႈကို ႀကီးစြာေသာထိခိုက္မႈ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ တုိင္းရင္းသားျပည္
နယ္မ်ားတြင္ တိုင္းရင္းသားဘာသာစာေပမ်ား သင္ၾကားခြင့္ကို ပိတ္ပင္၍ ျမန္မာစာကိုသာ
သင္ၾကားေစျခင္း တိုင္းရင္းသားယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားကို ထိမ္းသိမ္းေပးျခင္းမျပဳဘဲ မ်က္
ကြယ္ျပဳျခင္းတုိ႔သည္ အလြန္က်ဥ္ေျမာင္းသည့္ လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒျဖစ္သည္။ အေမရိကန္၊ ဥေရာပ
ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ မူလတန္းေအာင္ၿပီး (၄- ၅) တန္း ေရာက္လွ်င္ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားအျပင္ ႏုိင္
ငံျခားဘာသာရပ္တခုခုကိုပါ တြဲယူရသည္။ ႏုိင္ငံျခားသား အေျခခ်သူမ်ား ေရာက္လာသည့္အ
ခါတြင္ စာသင္အ႐ြယ္ ကေလးသူငယ္မ်ားကို အဂၤလိပ္ဘာသာအျပင္ မိမိ လူမ်ဳိးဘာသာစကား
မေပ်ာက္ကြယ္ရေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကဖို႔ အားေပးကူညီျခင္းကို ျပဳၾကသည္။ တိုင္းတပါးဘာ
သာစကား၏တန္ဖိုးကို ေလးစားၾကသည္။ အေမွ်ာ္အျမင္ႀကီးၾကသည္။ ငါ့ဘာသာစကားပဲ သင္
ရမည္မရွိ။ ဘာသာစကားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေနာက္တြင္ အက်ယ္ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားပါမည္။
အပိုင္း (၂)
5
မွားျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ႏိုင္ငံေရးေသသြားမည္ဆိုသည့္ အေတြးျဖင့္ ယေန႔ႏိုင္ငံေရးသမား ေတာ္ေတာ္
မ်ားမ်ားႏွင့္ ေခတ္ေဟာင္းႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးတို႔က လက္ေရွာင္ခဲ့ၾကေပသည္။
6
ေသာ စာေပမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္၍ ကမ္းကုန္ေအာင္ ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့သည္။ ေနာင္ဗီယက္နမ္
ေထာက္ခံမႈျဖင့္ တက္လာေသာ ဟြန္ဆန္အစိုးရလက္ထက္တြင္ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံတြင္ ယဥ္
ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ား ေခါင္းပါးလ်က္ရွိသည္ကို ျပန္လည္ပ်ဳိးေထာင္ရန္ ကေမၻာဒီးယား ကိုယ္
စားလွယ္အဖြဲ႔ကို ေစလႊတ္၍ ေကာ္နဲတကၠသိုလ္စာၾကည့္တိုက္မွ တန္ဖိုးထား ေငြကုန္ေၾကးက်
ခံ သိမ္းဆည္းထားေသာ စာေပမ်ားအားလုံးကို ကူးယူႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ ကေမၻာဒီးယားလူမ်ဳိးတုိ႔ မိမိ
စာေပယဥ္ေက်းမႈတို႔ကို ျပန္လည္ျပဳစုထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့ေပသည္။
ျမန္မာျပည္ပညာေရးစနစ္သစ္
7
ေျခခ် ေျပာင္းေ႐ြ႕ေနထိုင္သည္ျဖစ္ေစ ဗမာစကားျဖင့္ ေျပာဆိုဆက္ဆံႏိုင္မည္ျဖစ္သလို တိုင္း
ရင္းသားဘာသာဆရာမ်ားလည္း ျပည္မတြင္ အလုပ္အကိုင္မ်ား ရရွိပြင့္လန္းလာၿပီး အျပန္အ
လွန္ ေလးစားမႈ၊ တဦးယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထုံးစံကို တဦးက နားလည္မႈ၊ တန္ဖိုးထားမႈတို႔ ေပၚ
ေပါက္လာေပလိမ့္မည္။
(၁) ဗမာစကားျဖစ္ျခင္း
(၂) ဗမာစကားႏွင့္ ေျပာဆိုျခင္းကို တက္ေရာက္သူမ်ားတြင္ ပါ၀င္သည့္ ရွမ္း၊ ကရင္၊ ကခ်င္၊
မြန္တုိင္းရင္းသားမ်ားအားလံုး နားလည္ျခင္း၊ ထိုတိုင္းရင္းသားမ်ား သူမ ေျပာသမွ်ကို နားလည္
သည္မွာ ၎တို႔အားလုံး ဗမာစကားကို ကြ်မ္းက်င္စြာ တတ္ကၽြမ္းျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗမာ
စကားသည္ အမ်ားသုံးစကား ႏိုင္ငံသုံးစကားျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူမအေနႏွင့္ ရွမ္းစကားျဖင့္ ေျပာ
ဆိုပါက ရွမ္းမ်ားမွလြဲ၍ က်န္လူမ်ား နားလည္ႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ထို႔ျပင္ သူမအေန
ႏွင့္ ဗမာစကားကို သင္ၾကားတတ္ေျမာက္ထားၿပီး အျခားရွမ္းျပည္သူမ်ားကို သင္ရန္မလို ဆို
သည္မွာလည္း အဓိပၸာယ္မရွိေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့ပါသည္။
8
အပိုင္း (၃)
ႏိုင္ငံေတာ္အမည္ ျပႆနာ
9
ေစခဲ့သည္။ ထိုကိစၥသည္ ဗမာအမ်ားစုက လက္ခံက်င့္သုံးႏိုင္သည့္ ေတာင္းဆိုမႈဟု မထင္ပါ။
ျပည္နယ္အားလုံး စုေပါင္းထားေသာ လူဦးေရထက္ မ်ားေနေသာ ဗမာအုပ္စုကို တျပည္နယ္တ
မဲစနစ္ႏွင့္ သြားမည္ဆိုသည္က ဗမာမ်ားက လက္သင့္ခံမည့္စနစ္မဟုတ္ေခ်။ အဓိကျပႆနာ
မွာ လူမ်ဳိးစုအေျခခံသည့္ ျပည္နယ္မ်ား ျဖစ္ေနၾက၍ျဖစ္သည္။ ရွမ္းျပည္နယ္တခုတည္းတြင္ပင္
ျပႆနာမ်ားစြာရွိသည္။ က်ေနာ္၏ ေျဖရွင္းခ်က္သည္ တုံးတိတိျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေပလိမ့္မည္ သို႔
ရာတြင္ ျပည္နယ္ျပည္မ ျပႆနာမ်ားအားလုံးကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မည့္ တခုတည္းေသာ ေျဖရွင္း
နည္းျဖစ္သည္ဟု ျမင္သျဖင့္ တင္ျပပါမည္။
10
ေခတ္သစ္ပင္လုံစာခ်ဳပ္
အပိုင္း (၄)
(၁) တန္းတူညီမွ်ေရး
11
(၂) ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရရွိေရး
(၃) စစ္မွန္ေသာ ဖယ္ဒရယ္ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး တည္ေဆာက္ေရး
တခုတည္းေသာ တပ္မေတာ္
12
ေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမာက္သည့္သူသည္ Governor ဘုရင္ခံျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္တိုင္းတြင္ အ
ထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ႏွစ္ဦးႏွင့္ လူဦးေရအလိုက္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကို ေ႐ြး
ခ်ယ္ေပးရသည္။ သမၼတကို ျပည္နယ္အားလုံးမွ ျပည္သူမ်ားက တိုက္႐ိုက္ေ႐ြးခ်ယ္ခြင့္ရွိသည္။
သမၼတသည္ ျပည္နယ္အားလုံး၏ ေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္မႈေၾကာင့္ ဖယ္ဒရယ္အစိုးရကို ဦး
ေဆာင္သည္။
13
ယေန႔ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနႏွင့္ ဖယ္ဒရယ္စိတ္ဓာတ္
ယေန႔ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနသည္ ျပည္တင
ြ ္းစစ္ဆီသုိ႔ ဦးတည္ေနသည္ဟု သုံးသပ္
သည္။ ကခ်င္တပ္မ်ား၊ ၀ တပ္မ်ား၊ ရွမ္းတပ္မ်ား၊ မြန္တပ္မ်ား နအဖႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူထား
ျခင္းမွ ပ်က္ပ်ယ္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲသည္လည္း ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ မဲလိမ္မဲ
ခိုးမႈမ်ား စံခ်ိန္တင္ေလာက္ေအာင္ သမိုင္းတြင္ရစ္မည့္ ေျဗာင္လိမ္ေျဗာင္စားလုပ္ရပ္ျဖင့္ ၿပီးစီး
သြားခဲ့ၿပီး ျပည္တင
ြ ္းႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားႏွင့္ နအဖတုိ႔ၾကား ႏိုင္ငံေရးတင္းမာမႈကို ျဖစ္ေစခဲ့
သည္။
14
အတြက္ ေရာ၎ကိုယ္စားျပဳသည့္ ျပည္နယ္အတြက္ေရာ အလြန္အႏၱရာယ္ႀကီးပါသည္။ ဗမာ
အပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ကိုယ့္လူမ်ဳိး သူ႔လူမ်ဳိး အျမင္ထက္ တႏိုင္ငံလုံးရွိသူ
သူမ်ားသည္ မိမိႏိုင္ငံသားမ်ားျဖစ္သည္ဆိုသည့္ အျမင္ရွိဖုိ႔လိုပါသည္။ ထိုအျမင္ ထိုအေတြးရွိမွ
တႏိုင္ငံလုံးအေရးကို ေစတနာထား၍ လုပ္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
15
(၆) လူမ်ဳိးစုအေျခခံ ျပည္နယ္မ်ားအျဖစ္မွ နယ္ေျမအေျခခံ ျပည္နယ္မ်ားအျဖစ္ကို ရဲ၀ံ့စြာ
ေျပာင္းလဲ၍ ေသြးစည္းမႈကို တည္ေဆာက္ရမည္။
16
ယဥ္ေက်းမႈထိန္းသိမ္းေရးတို႔ကို ေတာင္းဆိုတင္ျပမႈအေပၚ အစိုးရက ၎တုိ႔အတြက္ အထူး
ရန္ပုံေငြမ်ား၊ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ကက
ြ ္မ်ားကို ေပးခဲ့ရသည္။ ယခုအခါ ၎
တုိ႔ကိုယ္၌ ၎တုိ႔သည္ အေမရိကန္မ်ားအျဖစ္ ခံယူေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။
17
ျဖစ္သည္ဟု ေျဖေပလိမ့္မည္။ အဓိပၸာယ္မွာ မိဘမ်ဳိး႐ိုးသည္ တ႐ုတ္ျဖစ္သည္၊ သုိ႔ရာတြင္ သူ
သည္ အေမရိကန္ျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ ကပၸလီတဦးကို ေမးပါကလည္း အေမရိကန္လူမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး
မ်ဳိး႐ိုးဗီဇမွာ အာဖရိကန္-အေမရိကန္ (African-American) ျဖစ္သည္ဟု ေျပာမည္ျဖစ္
သည္။ အေမရိကန္လူမ်ဳိးဆိုသည္မွာ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံ စုေပါင္းေနထိုင္သည့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ
တြင္းရွိ လူအားလုံးကို ေခၚပါသည္။ ထိုအခ်က္က ၎တို႔သည္ တႏိုင္ငံလုံးႏွင့္ သက္ဆိုင္သူ
မ်ား၊ တႏိုင္ငံလုံးရွိသူမ်ားက ၎တို႔ႏိုင္ငံဟု သတ္မွတ္သည္ဟု အဓိပၸာယ္ရပါသည္။
ထြန္းေအာင္ေက်ာ္
18