Νευρολογική Εκτίμηση

Η νευρολογική εκτίμηση απαιτείται για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση

τυχόν αλλαγών του νευρικού συστήματος εντοπίζοντας στοιχεία που συνεισφέρουν
στην διάγνωση και στην θεραπεία και έτσι συμβάλλουν στην πρόγνωση και στην
Αποκατάσταση του ασθενή (Abelson 1982, Jennett & Teasdale 1984).

Η συχνότητα των νευρολογικών εκτιμήσεων εξαρτάται από την κατάσταση του

Ασθενή και την ταχύτητα με την οποία επισυμβαίνουν οι αλλαγές σε αυτόν.

Η έμφαση της Νευρολογικής Εκτίμησης δίνεται σε 5 σημαντικές περιοχές:

Επίπεδο Συνείδησης
Κινήσεις της κόρης
Κινητική λειτουργία
Αισθητήρια λειτουργία
Ζωτικά Σημεία

Ροβίθης Μιχαήλ Mάθημα 2ο 1 2

ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

Είναι ο μόνος πιο σημαντικός δείκτης της εγκεφαλικής λειτουργίας του ασθενή Glasgow Coma Score

Α) Κλίμακα Γλασκόβης σε ενήλικες: Eye Opening (E) Verbal Response (V) Motor Response (M)
4=Spontaneous 5=Normal conversation 6=Normal
Ι)Άνοιγμα ματιών: αυθόρμητα (4), 3=To voice 4=Disoriented conversation 5=Localizes to pain
σε προφορικά παραγγέλματα (3), 2=To pain 3=Words, but not coherent 4=Withdraws to pain
στον πόνο (2),
1=None 2=No words......only sounds 3=Decorticate posture
καμία αντίδραση (1).
1=None 2=Decerebrate
ΙΙ)Προφορική απάντηση: προσανατολισμένη (5), 1=None
συγκεχυμένη (4),
απρόσφορη ομιλία – λέξεις, μονοσύλλαβη (3),
ακατανόητοι ήχοι, ακατάληπτη ομιλία (2), Total = E+V+M
καμία αντίδραση (1).

ΙΙΙ)Κινητική αντίδραση: Υπακούει σε εντολές (6),

εντοπίζει επώδυνα ερεθίσματα (5),
αποσύρει – αδύναμη κάμψη σε επώδυνα ερεθίσματα (4),
ανώμαλη κάμψη σε επώδυνα ερεθίσματα (3),
ανώμαλη έκταση σε επώδυνα ερεθίσματα ,απεγκεφαλισμός (2),
καμία αντίδραση (1).

Ελάχιστη βαθμολογία: 3, μέγιστη: 15, κώμα σε σκορ <8 και εγκεφαλικός θάνατος σε σκορ 3 3. 4
Υποστήριξη (ΜΕΘ) χρειάζεται σε σκορ 7 – 9. Teasdale G., Jennett B., LANCET (ii) 81-83, 1974.

Β) Κλίμακα Γλασκόβης σε παιδιά: ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

Ι)Άνοιγμα ματιών: αυθόρμητα (4),

ΠΛΗΡΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ (Βαθμολογία στην κλίμακα Γλασκώβης = 15)
στους ήχους (3),
στον πόνο (2), Ο ασθενής γνωρίζει τι συμβαίνει στον ίδιο και το περιβάλλον
αδύνατο (1). και έχει την ικανότητα να είναι ξύπνιος, να αντιλαμβάνεται
εσωτερικά και εξωτερικά ερεθίσματα και να αντιδρά ανάλογα
ΙΙ)Προφορική απάντηση: κατάλληλες για την ηλικία (5), σε αισθητικό και κινητικό επίπεδο
κραυγές (4),
ευερεθιστότητα (3),
ΛΗΘΑΡΓΙΚΟΣ (Βαθμολογία κλίμακας Γλασκώβης = 8 – 14)
ανησυχία λήθαργος (2),
καμία (1). Ο ασθενής δεν είναι δραστήριος και παρουσιάζει αργές
αντιδράσεις ή άσκοπες σε ερεθίσματα ή μπορεί να μην
ΙΙΙ)Κινητική αντίδραση: κατάλληλη για την ηλικία (6), ανταποκριθεί λεκτικά.
εντοπίζει τον πόνο (5),
κάμψη στον πόνο (4),
σπαστική κάμψη (3),
έκταση (2), ΚΩΜΑ (Βαθμολογία κλίμακας Γλασκώβης = 3-8)
καμία (1).
Ο ασθενής έχει πλήρη έλλειψη επίγνωσης της κατάστασής του
Ελάχιστη βαθμολογία: 3, μέγιστη: 15, κώμα σε σκορ <8 και εγκεφαλικός και του περιβάλλοντος στο οποίο βρίσκεται. Αντίδραση σε επώδυνα
θάνατος σε σκορ 3. Υποστήριξη (ΜΕΘ) χρειάζεται σε σκορ 7 – 9. ερεθίσματα μπορεί να μην υπάρχει καθόλου
5 6

1
 ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΦΘΑΛΜΙΚΗΣ ΚΟΡΗΣ
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΚΡΑΝΙΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗΣ ΚΑΚΩΣΗΣ (ΚΕΚ) ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ
ΚΩΜΑΤΟΣ ΓΛΑΣΚΟΒΗΣ (GCS score) ΚΟΡΕΣ ΟΦΘΑΛΜΩΝ ΣΕ ΚΩΜΑ

Α) Ήπια ΚΕΚ σε GCS score 14 – 15. Νευρολογικός έλεγχος, ακτίνες, έλεγχος για αλκοόλ
και ναρκωτικά, CT.
Β) Μέσης βαρύτητας ΚΕΚ σε GCS score 9 – 13. Έλεγχος για ανισοκορία (ένδειξη για
χειρουργεί, οίδημα εγκεφάλου, κίνδυνος εγκολεασμού, μονόπλευρη μπορεί από κάκωση
κοινού κινητικού νεύρου, αμφοτερόπλευρη μυδρίαση μπορεί από κοκαΐνη, αμφεταμίνες,
τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά και φαινοθειαζίνες, ενώ σε αμφοτερόπλευρη μύση μπορεί από
οπιούχα και δηλητηρίαση από οργανοφωσφορικά), CT εισαγωγή και παρακολούθηση με
τακτικό νευρολογικό έλεγχο. Όχι διασωλήνωση. Σε διέγερση δίνουμε βραχείας δράσης
νευροληπτικά.
Γ) Βαρεία ΚΕΚ σε GCS score 3 – 8 . Ο ασθενής δεν ανοίγει τα μάτια ούτε σε επώδυνο
ερέθισμα. Καταστολή και διασωλήνωση για προστασία του αεραγωγού (και για να μην
αυξηθεί το PaCO2 και επιδεινωθεί το εγκεφαλικό οίδημα), εστιακή νευρολογική εξέταση με
συχνές επανεκτιμήσεις – ιδίως ελέγχουμε τις κόρες, στη ΜΕΘ καθετήρας μέτρησης
ενδοκράνιας πίεσης, μηχανική υποστήριξη αναπνοής, μέτριος υπεραερισμός (σκοπός η
ευκαπνία), αέρια αίματος, σηκώνουμε το προσκέφαλο 30 μοίρες, δίδουμε μαννιτόλη
(οσμωτικό διουρητικό) και φουροσεμίδη (διουρητικό αγκύλης) για μείωση της
ενδοκράνιαςπίεσης, ενδεχομένως καταστολή με βαρβιτουρικά (``βαρβιτουρικό κώμα΄΄),
ενδεχομένως κρανιοανάτρηση ή εκτεταμένες κρανιοεκτομές για μείωση της ενδοκράνιας
πίεσης, αντιεπιληπτικά για πρόληψη σπασμών.
7 8
Μυδρίαση αμφοτερόπλευρη: κοκαΐνη, αμφεταμίνες, τρικυκλικά,φαινοθειαζίνες,
γλουτεθιμίδη, κινίνη, συμπαθητικομιμητικά.
Μύση αμφοτερόπλευρη: σε κόρη σαν κεφαλή καρφίτσας μπορεί ναρκωτικά
(οφθαλμοκεφαλικό αντανακλαστικό φυσιολογικό) – οπιούχα,οργανοφωσφορικά,
τριχλωροαιθανόλη ή γεφυρική αιμορραγία (οφθαλμοκεφαλικό αντανακλαστικό
απόν, τετραπληγία).
Συζυγής πλάγια απόκλιση οφθαλμών: σύστοιχη εγκεφαλική αιμορραγία ή
έμφρακτο (βλέμμα προς τη μεριά της βλάβης) ή ετερόπλευρο γεφυρικό
έμφρακτο (βλέμμα αντίθετα από την εστία). Οι αντίθετες κινήσεις
παρουσιάζονται σε εστία ερεθισμού.
Βλάβη στη συζυγή απόκλιση των οφθαλμών (κάθετα ή πλάγια): βλάβη
στελέχους (αιμορραγία, έμφρακτο, πίεση).
Μονόπλευρη μυδρίαση: βλάβη πάνω από το σκηνίδιο (αιμάτωμα ή
εγκεφαλικό έμφρακτο με οίδημα: κήλη και πίεση ΙΙΙ ν., δηλαδή του κοινού
κινητικού, κίνδυνος εγκολεασμού και άμεσου θανάτου).
Αμφοτερόπλευρα σε μέση θέση κόρες: βλάβη μεσεγκεφάλου (αιμορραγία,
έμφρακτο, πίεση).
Παράλυση βλέμματος προς τα πάνω: σύνδρομο Parinaud (πρόσθιο χείλος
άνω διδυμίων, από βλάβη σε όγκους επιφύσεως).

ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ SENSORY FUNCTION – ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ

Βλάβη σε οποιοδήποτε σημείο του Νευρικού συστήματος που ρυθμίζει την κίνηση Έλεγχος κεντρικής και περιφερικής όρασης
Μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα αυτή. Η εξέταση του νευρικού συστήματος Ακουστικής ικανότητας και δυνατότητας κατανόησης λεκτικής επικοινωνίας
και της ικανότητας κίνησης περιλαμβάνει: Εξωτερικές και εσωτερικές αισθητικές ικανότητες ( ελαφρύ άγγιγμα, πόνος,
Μυϊκός πόνος, θέση σώματος κλπ)
Μυϊκή δύναμη
Τονικότητα μυών
Συνεργασία μυών
ΖΩΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
Αντανακλαστικά
Μη φυσιολογικές κινήσεις
ΑΝΑΠΝΟΗ
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ
ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ
ΣΦΥΓΜΟΣ

9 10
Jane Mallett & Cristopher Bailey (2003) Manual of Clinical Nursing Procedures.
The Royal Marsden NHS Trust.London.

ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ – ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ – ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

ΔΡΑΣΗ
Μίλησε στον ασθενή. Πρόσεξε εάν
είναι ξύπνιος και προσέχει αυτά που
λες. Ρώτησε τον για ημέρα, μήνα
χρονολογία και ρώτησε τον
πληροφορίες σχετικά με την
οικογένειά του.
Ζήτησε από τον ασθενή με τα δύο του
χέρια να σφίξει τα δικά σου χέρια και
να δείξει στη συνέχεια τη γλώσσα του
Εάν ο ασθενής δεν ανταποκρίνεται,
έλεγξε εάν αντιδρά σε επώδυνο
ερέθισμα
Κράτησε το μάτι του ασθενή ανοικτό
και έλεγξε το μέγεθος και το σχήμα
των δύο οφθαλμικών κορών
Κλείσε το φως στο δωμάτιο ή
σφράγισε τα μάτια του ασθενή με την
παλάμη σου. Χρησιμοποίησε φακό για
να ελέγξεις εάν η κόρη συστέλλεται
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
Για να αντιληφθείς εάν το επίπεδο συνείδησης του
ασθενή είναι καλό και δεν είναι συγχυτικός. Εάν
επέλθει πτώση του επιπέδου συνείδησης ο ασθενής
αποπροσανατολίζεται πρώτα στον χρόνο και
ακολουθεί αποπροσανατολισμός στον χώρο και στο
ίδιο το άτομο
Για να εκτιμήσεις την κινητική ανταπόκριση του
ασθενή
Εάν δεν ανταποκριθεί το επίπεδο συνείδησης είναι
ιδιαίτερα μειωμένο (κώμα)
Διαφορές αποτελούν ένδειξη εγκεφαλικής βλάβης.
Οι κανονικές κόρες είναι σφαιρικές συνήθως στην
μέση του οφθαλμικού λοβού και με διάμετρο 1.5
έως 6 mm
Φυσιολογική αντίδραση στο φώς υποδηλώνει ότι
δεν υπάρχει βλάβη στο εγκεφαλικό στέλεχος που
συντονίζει και ελέγχει την συστολή της οφθαλμικής
11
κόρης
ΔΡΑΣΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
Φώτισε με τον φακό μόνο την μία κόρη Μη φυσιολογική συστολή και των δύο κορών
θα πρέπει φυσιολογικά και η άλλη να σημαίνει βλάβη στις συνάψεις του εγκεφαλικού
συσταλθεί στελέχους
Κατέγραψε αφύσικες οφθαλμικές Υποδηλώνουν βλάβη του κρανιακού νεύρου
κινήσεις
Ζήτησε από τον ασθενή να σηκώσει και Το μέλος που παρουσιάζει αδυναμία θα πέσει προς τα
να κρατήσει τα χέρια του ψηλά στην κάτω
ίδια ευθεία
Στάσου μπροστά στον ασθενή και Για έλεγχο της μυϊκής δύναμης των άνω και κάτω
άπλωσε τα χέρια σου παράλληλα και σε άκρων. Αδυναμία να ανοίξει ή να κλείσει τα χέρια
ορθή γωνία με το σώμα σου ζήτησε από σου ίσως υποδηλώνει ημιπάρεση
τον ασθενή να προσπαθήσει να τα
ανοίξει ή να τα κλείσει
χρησιμοποιώντας και τα δύο χέρια του.
Τοποθέτησε τον ασθενή με λυγισμένα
γόνατα και τα πόδια του με κλίση προς
τα κάτω τοποθέτησε τις παλάμες σου
στη ραχιαία επιφάνεια κάθε ποδιού και
ζήτησέ του να προσπαθήσει να τα φέρει
σε ορθή γωνία ως προς την κνήμη του
12

2

ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ – ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
ΔΡΑΣΗ
Δοκίμασε όλες τις κινήσεις των
αρθρώσεων και των άκρων και την
ευκολία με την οποία γίνονται
Ζήτησε από τον ασθενή να κλείσει τα
μάτια του και να προσπαθήσει να αγγίξει
με ένα δάκτυλο την μύτη του πότε με το
ένα και πότε με το άλλο χέρι.
Ζήτησε από τον ασθενή να λυγίσει το
πόδι του και να φέρει την πατούσα του
στο γόνατο και μετά να την κινήσει από
το γόνατο έως την άκρη του ποδιού του
στη συνέχεια να εκτελέσει την ίδια
κίνηση με το άλλο πόδι
Ζήτησε από τον ασθενή να κοιτάζει προς
ένα σταθερό σημείο και φέρε απότομα το
χέρι σου μπροστά στα μάτια σου
ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ – ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
ΔΡΑΣΗ
Γέμισε δύο δοκιμαστικούς σωλήνες τον
ένα με κρύο νερό και τον άλλο με ζεστό
ζήτησε από τον ασθενή να κλείσει τα
μάτια και άγγιξε τον με αυτούς σε διάφορα
σημεία
Ζήτησε από τον ασθενή να κλείσει τα
μάτια και πιάσε ένα δάκτυλο ανάμεσα
στον αντίχειρα και στον δείκτη σου και
κούνησε το προς τα πάνω και κάτω, κάνε
το ίδιο με το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού
Παρατήρησε το βάθος την συχνότητα και
τον χαρακτήρα των αναπνευστικών
κινήσεων
Λήψη και καταγραφή θερμοκρασίας
ασθενή σε συχνά διαστήματα
Λήψη και καταγραφή Αρτηριακής πίεσης
ασθενή
ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ – ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
ΔΡΑΣΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
Ζήτησε από τον ασθενή να ανοίξει το Έλεγχος αντανακλαστικού εμετού
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
στόμα του και ακούμπησε στη βάση της
γλώσσας ένα γλωσσοπίεστρο
Έλεγχος τονικότητας μυών
Χτύπησε ελαφρά κάτω από την Έλεγχος τενόντιου αντανακλαστικού
επιγονατίδα τον ασθενή αφού
προηγουμένως έχει τοποθετήσει το ένα
Έλεγχος συντονισμού κινήσεων άνω άκρων
πόδι πάνω στο άλλο και είναι χαλαρό
Άσκησε πίεση με ένα στυλό; με κίνηση Έλεγχος του ανώτερου κινητικού νευρικού συστήματος
στην πατούσα του ασθενή με φορά από
την φτέρνα προς τα δάκτυλα
Έλεγχος συντονισμού κινήσεων κάτω άκρων
Ζήτησε από τον ασθενή να διαβάσει κάτι Έλεγχος δυνατότητας όρασης
δυνατά ή εάν δεν μπορεί δείξε του
δάκτυλα του χεριού σου και ζήτησε να
σου πει πόσα είναι
Κλείσε το ένα αυτί του ασθενή με Έλεγχος ακουστικής ικανότητας
Έλεγχος αντανακλαστικού βλεφάρων βαμβάκι απομακρύνσου και ψιθύρισε του
στο άλλο αυτί
Ζήτησε από τον ασθενή να κλείσει τα Έλεγχος επιφανειακής αίσθησης στον πόνο και στην αφή
μάτια και με την αφή πρώτα και με μία
βελόνα στην συνέχεια ζήτησέ του να σου
πει εάν αισθάνεται την διαφορά (αφή-
13 τσίμπημα) και σε πιο σημείο νοιώθει ότι 14
τον ακουμπάς
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
Έλεγχος επιφανειακής αίσθησης διαφοράς θερμοκρασίας
Έλεγχος εάν λαμβάνεται η πληροφορία από τους μύες και
τους τένοντες από τον λαβύρινθο ώστε να μπορέσει ο
εγκέφαλος να καθορίσει τις κινήσεις και να έχει αντίληψη
της θέσης του σώματος
Αλλαγές μπορεί να υπάρξουν εάν τραυματιστούν
συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου
Βλάβη στον υποθάλαμο προκαλεί καταστροφή του
κέντρου ελέγχου θερμοκρασίας με αποτέλεσμα μεγάλες
διαφορές θερμοκρασίας κατά την θερμομέτρηση
Για να παρακολουθήσεις πιθανή αύξηση της ενδοκράνιας
πίεσης στον ασθενή. Υπέρταση και βραδυκαρδία
συνήθως ακολουθούν πτώση του επιπέδου συνείδησης
του ασθενή
15 16