Professional Documents
Culture Documents
;/
..'
#ñttfi**
tlUilr*r
o
F
(C¿tedr¡t¡<o¡)
z,
UJ
E
l¡J
J Paseo Ribalta, '10. CASTELLON
TIJ
I._ DECLINACIONES
D. Í-¡t
-um <- -¡um <- -UUlll <- -CrUm
-ibus + -ibus <- -e bus
Ab. l-¡t -ibus <- <-- +
2.. 3.. Adietivos Comparativor
N. { deus Ytr i ter r
lu ppite pruden -s prudent-ior -iuj
V. { deus vir pruden -s
Ac. {dcum
G. {dei
vlrum
viri
g
vis ite
iter
r
itineris
luppiter
lovem
lovis
Prudent-em
-is
<-
-s
<-
-ior -ius
-íor-cm -ius
-ior-is -ior-i¡
D. {deo v;ro itineri lovi -i <- -¡or-i -lor-i
Ab. {deo v iro Yi itinera love .i -ior-e -ior.c
<-
N. t der/d¡i/d¡ viri Yrres itínera -es .ie .ior-es -¡or-a
v. { dei/dii/di viri v¡res ¡tinera -es 'ia
Ac. viros Yires itinera
-ior-es .ior-a
G.
{deos -es -ia -ior-es .ior-a
{de(or)um virorum vir¡um ¡tinerum -ium <- -ior-um +
D, { de;s¡di;s¡dis iri: -ibus <-
Ab.
v v¡r¡bus it i neri bus -ior-ibu¡ <-
t deis/diisldis vil'ts viribus it i ne ri bus -ibus <- -ior-ibus <-
oLosAd!.detresterrninacíones(Bon-u¡,bon.a,tbon.urn),.co.m9lm
a )) ), dos > (Brev-¡s, ¡rev-á), lómó'i¡v_¡s (r. y i)] y'rar-e (n.Í.
-' u;u ft rl) Aojetivos:
f Parisílabos:Nu-bes,nu-bis; 2)'No
OOO Te¡na e^ parisílabori"n á¿¡áf Ln doscoirsónanres: Nox, noct-i3¡
Brev-is, brev-e; 4) Loi neutros en -ar, _e, -al: Calcar, a"r","ni,nit.
Tcma en conjonanté:Todos los otros; yr'eaée.,-malei; f;ü,
tf
- ¡",i"iit, vatis, canis.
61,¡fr':i';l;iilii.li':ilrd:"itii:lHi"*rs,T:'fli:Ib"",Í:,11':"j:Lai¡lJ,:'.fil.."#fi;,1i:i.';?;,",.".",TirÍ:11ffi:
¡ vcccs te voc¿i Rni¡ ¿ii ¡, o) + u ; i
.-,ii;":';1i:::'¿¡nbi¡ 'i¿¡Li- tl, ' .,Vurnir-i'+'üiu¡; cepit-¡ + c.put; corpo¡-¡ + corpss;
3._ COi{PARATIVOS Y SUPERLATTVOS:
doctus - soóío doctior, aociiui (n.¡
iil"-ailfi. : mds sobio doctissimus, .a, _um = muy sobio, el mós sobio
- f.--
ó.- NUMERALES: f. n. i m. f. n. i m. f. n.
i tt"t tr¡'
N. unu3 una ,n,t lü' (duo) duac
i duos l'o i tres tri¡
Ac. unum unam ;;;;- i lu-
duarum 1'"
d.uorum i tr¡um +
G. un¡us <- : i ¿.'o'tit duobus i tr¡bus <-
D. uni <- + i du;buJ duabu¡
Ab. uno una
-i,.^
uno i duobus :::I:
duabus ;;:l;.
duobus i tr¡bus <-
Nom. Prop. ciudad: Ablat.: Nom. comunes: Ablat. Nom. Prop. ciudad Acc.
Nom. Proc. clr¡dad: Ablat Venit via Appia. Venit Carthaginem.
Venit Carthagine. Manet Carthagine.
Yicne de Cartogo. Permonec¿ en Cortogo. !.*.p:..!:...v!:..*i:.t Yi:L:.. :..-c.:.f :.s.:.:.....
Nom. Prop. ciudad: Gen.
'1.'y2.'dec.,Sing. (loct.):
Mañet Romae, domi...
P¿¡moncr¡ cn Frllta, ¿n coso...
- 2.-
8.- coNJUGActoN AcrlvA
INDICATIVO SUBIUNTIVO
1 2.. 3.. 3.' mixta 4.. 1 2...3...4..
Ano... Dcstruyo... teo... Cojo, Oigo... Ane... Destru¡ro... etc,
q¡ Amo Del eo Let o caP Audio Am em lam
a5 es ¡s ts es Del el as
o
cI
at et t et Leg ) at
amus emus imus mus i mus emus Cap i
c )
atis etis it ¡s t¡s ¡t¡s etis Aud ".rt
lf atis
ant ent unt unt ¡ unt ent \ ant
Antaba... Dest¡ulo,., Leía,.. Coglo... Olo,..
Am a bam Del ebam Leg e bam Cap ie bam Aud ¡6 bam m
a bas Am are
g e bas e bas b ba¡ ie bas
Del ere
I a bat eüei e bat ie bat ie bt t
ru
e ¡ bamus e bamus e bamus ie bamus ie bamus
Leg e-, e
mus
E a batis e batis e bet¡3 ¡s batis
Cap cre
ie bat¡3 trs
a b¿nt e bant e bant ie bant ie bant
Aud ire
(lnftnit. + desinenclas)
kna¡é... Destruié... tccé... C-oget É... Orré...
Amabo Del ebo Lcg am cep am Aud ¡ am
o a bl¡ e bi¡ es es ies
a bit e bit et et iet
t¡ a bimus e bimus emus emus i emus
a bitis e bitis et¡s et¡s ietis
a bunt e bunt ent ent ¡ ent
Pelecto Pluscuam oerf. Fut. anterior Perf. Subi Plusc. Subi.
Perfectos en
v¡o ui Ané...; destrul... Hoblo omodo.., Hob¡é omodo... Hoyo omodo... Hubie¡a tmodo...
sioxi ¡' Am "ot a"( Am av ero Am av {
i (let ¡)
(la e se alarga)
""f
Del evl
Aud iv( rt
i
Istl Del evl ens
Aud ¡v{ erut
Del ev er¡s
Aud iv er it
Del ev I erls
Aud iv / erlt
"ti' aril
iv(
Aud
sse 5
"rrnt
-lmPerat'i{ Sé amodo,... i Am are Del ere ij Leg ere : Cap ere i Aud ire) (como el Infinit. Acc)
i
Sedomodos,.., i Am amini Del emini Let ¡m¡n¡ iCap ¡.¡n¡ i Aud ¡-¡n¡
i
a) Verbo príncipal, con sujeto en nominativo; se traduce por Pres. o lmpeL de Indic.
' Histórico: Ei.: Dux ire in hostes : El gene¡ol iba (va) cont¡o ,os enemigos.
/1)' Concertado: Verbo dependienre; su su¡eto es el del V. PrPal.; se traduce por Infinit.
pienso (él) y¿¡¡¡ $l) hoy.
[ t¡., Dux cogitat ys¡¡¡g hodie - El generol
I zl xO concertado: Verbo deoendi¿¡¡E, cotl suieto propio en acusativo'
- I ' traduce por Indicativo ó Subiuntivo, precédido de QUE { el Suieto-Acusativo.
: .!lO gl-Se
Inf.pres.setraduceporpres. si el V.Pral.estáenPres.;porlmperf.sielV.Pral.estáenP¡rsado.
SlOttlnf.Pret.D D D Pret.Perf. ) ) )) D i ) Plusc. D D ) D
I dirit
-pá¿r"-J¡io
Pater filium venire filium ys¡¡5sE filium v¿¡¡r'l¡urn - s35s
\ ¡f que su 'ii¡o venla guc su hijo hobla vcnido que su hiio vendrlo
-4-
t¡.-YERBOS IRREGULARES @enenlmcnte por le 3.). Los t¡empos incompletos, como clcgo>.
eo fero volo nolo malo POSS U m fio
ENUN. i (v)-i tul-i factus sum
volu-l nolu-i malu-i Potu-i
CIADO ¡t um lat-um
eo fero volo nolo malo POSSU m fio
¡s fers vis non vis mavls POres fis
¡t fert Yult non vult mavult POtest f¡t
Prc¡.
imus ferlmus volumus nolumus malumus POSSU m US fimus
itis fertis vultis non vulti3 mavultis potest ¡s f¡ri¡
eunt ferunt volunt nolunt malunt POSSU nt fiunt
lmpf. iba-¡ fere ba.¡¡ voleba.¡¡ noleba-¡¡ maleDa-m Potera-m fieba-¡¡
-sr, -s.¡ -3.. -3., -43. -s...
F ibo feram volam nol¡m malam POtero fiam
ib¡s feres voles noles males Poter¡s fies
U FUL ibit feret volet nolet malet POte r¡t fiet
lmpf. ibimus fercmu¡ volemus nolemus malemus POterr m us fiemus
¡b it¡s féretis voletis nolctls maletl¡ Pece flt {s ñetis
¡bunt ferent volent nolent malent pote ru nt ficnt
P. Pr
¡ (v)-l tul-i volu-i noru -i malu-¡ Pv!u -l facrus sum
= -i3t¡... -isti... -isti... -i3ti... -isti... -isti...
P. PI
i (")-cram tul-eram volu4¡¡¡¡ nolu-66¡¡ malu.cram potu-eram factus 3¡2¡¡
-cras.., -eras... -er43... -eñú... -cras... -eres.. cras.,
F, Pr.
i (v)-ero tu | -g¡g vOlu -erO nolu -¿¡9 malu-efO Potu.ero factus s¡6
-er¡s... -eris... -eris.. -er¡s... -eris, -eris, crl¡...
Prc¡.
ea-m fera-¡ veli-¡ noli-¡¡ mali-¡¡ Possl-m fia-m
o -3... -sr.. -3.. -s., -3r, -3., -3...
¡re-m ferre-¡¡ velle-¡¡ nolle-¡¡ malle-¡ Posse-m fiere-¡
F lmpf. -s... .3...
z -3.. -S... -s... -3...
f i (v).cr¡m tul-erim volu-crim nolu-erim malu-erlm Potu-erim factus sim
ao
P. Pf.
-eris... -er¡s... -eris... -eris... -eris... -eris.., s¡3...
f
P. PI.
i (v)-¡ssem tu l-i5ss¡¡ volu-¡s¿¡¡ nolu-iSsem malu-¡s5¿¡¡ Potu-issem factus essem
-isses,.. -isses... -isses... -¡sses... -¡sses.. -isses. esses..
MPERAT.
i fer nol-i
ite ferte .ite
Prs. tre ferre velle nolle malle Posse fieri
É
z Pret, (v)-¡¡se tul.¡33¡ volu-iSse nolu.¡35s malu-i35s Potu.isse factum esse
L
z Fut. it-urum lat-urum faciendum
esse esSe esse
Prs.: Aio, ais, ait; aiunt (decir) inquarn, inquis, inquit; inqulunt (dccir)
lmp.: Aiebam, aleba¡... inquiebat
VERBOS Fut.: inquies, inquiet
-5-
14. DEPENDIENTES
-oRACTONES
A. lnfnitlvo: a) Concertado; b) No concertado: (vistas ambás al tratar del infinitivo: lf , B).
a) Con :ut guc Dependen de v. de lubeo ut
veniat. Ordcno que vcngo.
F ne : gUC nO voluntad oositiv¡, Roga¡ nc veniat. Rucgosquc no vengd
z
F o b) Con ut : guc no Dependen de v, de i Times ut yen¡at. Iemcs quc no vcngo.
6
c¡
ne : gUC voluntad netat¡va i Times nc vcniat. Temcs quc vengo.
l I
6
o ¡I c) con :n," Dependen de i Obstat quominus legas. lmpide quc lcos.
6 .n 11,.J,",, f <impedin, <no dudar> i Non dubitat quin legas. No dudo quc leos
rfi
tr
lnterro. i Hacen dr ¡ C, D.; EsPañol: Indic. i Interrogat quis sim'
d) Pregunta quién soy.
U getlvar i Sin signo interog.; con paftícula i Quaerit utrum vivat. Prcgunto si vivc.
J
c indirecta¡ i Nonne, n um, utrum, -ne (: Sl) i Videsat¡sne ista sint, Ve si esto cs bostonte.
:o Con quod : el (hecho de) que; con V. de sentimiento o suceso:
;U C. lndicat.: Adde quod venisti sero. Añade el (hecho de) quc l,cgoste torde.
ó A. Expficat.:
j lndicat. Liber guem mihi dedisti bonus est. i Et t¡bro gue me distc es bueno.
F i a) Causal Subl. Librum laudo qui sit bonus. i Alobocl libroDorque cs bueno.
b) D
B.' circun¡t.: i c) concesiva t Librum laudo
qui 3¡t malu3. i. Alobo cl libroounque es molo.
g
é i Lonsecut. Dign¡ sunt qui legantur. j Son dignos de sc¡ lcfdos.
o i d) Finel D Mis¡t scrvos qui labor¡rent. i Envirí csclovos porc que trcbojos.n.
o
o El Relativo, después de punto o punto y com¡, eguivale a un demostr¿tivo'
Ei.: fbi erat puer; quod (:hoc) ut vid¡. : El niño estoba olll; cuondo v¡ csto.
¿
o El Relativo puede atraer el antecedente a su caso y a su oración.
E
Ei.: (Normal) Homo, quem.quaeris, ego sum
(Atracción)Quem hominem quaeris ego sum. l: r' hombrc
o --' ef i-- rbuscos,
"--'¡-r- ouc
..i< | Sov
i Real Indic. ¡quod / Clamas quia doles. i G¡itos porque sufres.
A. Causalc ¡: i Potenc. Subj. {quia } Clamas gule doleas. i Gritos porque (tal vez) sufres.
i lrreal Subi. (quoniam ) Clamas, non quiedoleas, sed..,i 6ritos, no porquesufros, sino...
O Cualqt rier conjunción, pan cualquier clase : Porque, Puesto gue. Con Indic' quando; con Subi. cum
Las Pc tenciafes se traducen por Indic. + Kol porccer>>, <tol vez>.
- Las irl 'eales llevan negación antes de la conjunción: <non quod>: (no po/'que)).
-
Real Indic. ut, sícut, velut Ut supra dixi. Como düe ontcs.
8. Compa. Potenc. Subj, quasi, tamquam si Loquere quasi audiant. Hobfos como si te oyescn.
retiv¡s: lrreal Subi. ut si, velut si Loqueris ut ¡i sis orator H¿blos como sl fueses un orodor
Real Indic. quamquam Quemquem hoc dicit venio.
u Aunquc dice csto vcngo.
J C. Conce. Potenc. Subi, (Prs..Pf.) guamvis, tametsi, ct¡ams Quamvl¡ hoc dicat veniam.
fu siva¡:
lrreal Subj. (lmpf.-Plusc.) etsi, l¡cet, cum, si
Aunque dijcro csto vcnd¡Ío.
Etsi hoc dixisset venissem.
Aunquc él hubiese dicho csto
z yo hubiese venido.
O Cada :onjunción vale para su clase; las compuestas de <<si>, para todas.
-6-
15._CONYERSION DE UNA ORACION ACTIYA EN PASIYA:
( Mag¡ster pueros laudat. [Pueri a magistro laudantur.
Activa: I s. c, d. y, Pasiva: { s. c.at. v.
I El moestro olaba a los niños. I los niños son olobados por cl maestro.
f) ElC.Dir.pasaaSuj,;2) ¡¡V.,enpasivaconcertandoconels.paciente;3) Els.agente,enAblat.concanocab>.
¡¡¡ ATRACCION MODAL: Cuando una oración, que debe ir en Indic., va en Subi. por depender de otra en Subj.
Accidit ut nonnulli milites qui in silva discess¡+sent interciperentur'
Sucedió que olgunos soldodos que 3e hablan olejodo en los óosgues fucron cercodos,
i Nom., Voc. Acc./ Pl. Neut. i 2.', 3.',4.'Declin. Templa, opera, cornua (y el Adj. fortia).
i lmperát. Sing.
..-..... : --------.----------.---....-...........-......
i '1.' Conj. V¡ta (de yito, as, are) : eyito.
:
1,'Declin. ii;;;; :;; l; ;;;;; ;t;';;;;, i;; ;;;:'ü;;;J"""-
1.'Declin. Romae : en Romo (cuando se está allf).
Pronombre Quae.
3.'Decl. Parisí1, Mare y el adjetivo forte.
3.'y 5.' Declin. Lege : por lo ley; die.: cn el dla (Compl. tcmpo).
3.' v 2.' Conjug. Lege :
lcc (de lego); dele : dcstrulrc (de deleo).
2.'Declin. Domine : ¡oh, señor!
Docte : sobioment¿.
3.. y 5.. Declin. Cives : los ciudadonos; res : ,os cosds,
3.'y 5.'Declin. Clades : el desostre,' res : lo coso.
1.' Coniug. Ames : que tír omes,
2.'Coniug. Mones : ovisos,
3.'y 4.'Coniug.
.L:.q::...=..f.:lí.t.J-¿:..!:g:)i...1:-.:.,."i.?t:...=..,.:¡r-e.t:..........
2.'Declin. Domini : del señor, los seño¡es, ¡oh, señores!
2.'Declin. Lugduni : en Lydn; domi : en coso I ruri : en el compo.
3.'Declin. Legi : a lo ley; ventri (de venter, tris; no es Gen.)
3.'Declin, Mari : en, Por, etc. el mor; Tiberi, vi, siti, etc.
3.'Coniug. Legi : leí, ser lcldo (de lego, is, ere).
4.'Conjug. Audi : escucho tú.
i-:';'2:;'ó;;íil:""' Rosis : po¡o ios rosos, con los ¡osos.
Dominis, temPl¡s' viris : o los l¡ombres,pr fos hombres...
3.'Declin. Civis : el ciudodono, oh ciudodono, del ciudodano.
.L:1.I.1:1.9.?.1i.:.E:.... ..1:.9.i:..(l.9.:.'."..T.p..t."..=..9.9..F..r.:¿.=.JÍ.f::.:.gi.P..'.::.lLLii:..
Todas las Conlug. Ludo -: yo juego (de ludo, is, ere).
2.'Declin. Ludo paro el juego, por el juego (de ludus, i).
3.'Declin. Leo (nis) - Ieón; multitudo (dinis) :muchedumbre.