Professional Documents
Culture Documents
5 0
PETER VAN GERWEN
DE
WOON- WERK-
WATERWERELD
TUSSEN
JORDAAN EN IJ
EEN
EKOLOGISCH
STADSVERNIEUWINGS-
PROCES
VOOR EEN
MOGELIJKE TOEKOMST
NAAR HET MATERIAAL VAN PETER VAN GERWEN EN FRITS DE VRIES
studenten editie
De grafische vormgeving,
fotografie, reprografie,
lay-out en omslag van
dit boek werden verzorgd
door de auteur,
op basis van het
oorspronkelijke teken-
en studiemateriaal van
Peter van Gerwen en
Frits de Vries
- ir. Cees de Koning (arch.), M.D. van Wensveen (arch.), ir. Kees van Ham
(stedebouwkundige), ir. Kees Duijvestein (milieukundig arch.), prof.ir.
P.K.A. Pennink (arch.), lektor W.C.J. Boer (tuin- en landschapsarch.) van de
T.H.-Delft, voor hun vak-technische inbreng;
- de leden van de ambtelijke werkgroep "de Gouden Reael", de afdelingen
Stadsontwikkeling, Bouw- en Woningtoezicht, Volkshuisvesting,
Beplantingen, Monumentenzorg, Waterschapszaken en Verkeer van P.W.-
Amsterdam, de medewerkers van het wijkcentrum "de Gouden Reael", het
Haarlemmerbuurthuis e.v.a. voor hun situatieve inbreng en
- als laatste Mary-Ann en Nelly, plus de leden van de "werkgemeenschap
Nieuwe Laan" voor hun emotionele ondersteuning tijdens het verloop van
deze studie.
Bij de totstandkoming van het boek zelf wil ik nog in het bijzonder Kees
Duijvestein, Ulbe Lanting en de medewerkers van de Delftse Universitaire Pers
danken voor hun advies en medewerking.
p.v.g.
INHOUD 11 -IX:.
INLEIDING X-x[.
BEGRIPPENLIJST ZIII-lN".
I a
b
INTRO
DE AANLEIDING
1.
6.
EKOLOGISCHE
11 a
GEDACHTE 23.
b LE ROV-
BLADEN 30.
111 RICHT-
DOELSTELLINGEN 35.
kwaliteit in
ruimte en tijd
IV AMSTERDAM EN
OMGEVING 49.
de variabelen op het
schaalnivo van de stad
en zijn omgeving,
schaalnivo D(E) en C(D)
»
52,.
56.
58.
60/62.
61/64.
66.
62.
66.
----------------,88.
v DE WIJK EN
ZIJN OMGEVING BS.
schaalnivo B(C),
stadsdeel-
so.
Slo
sa .
.93 .
54.
55.
96 .
93.
VI DE WIJK
"DE GOUDEN REAL"
gelegen tussen
JORDAAN en IJ: 100.
• DE BASIS-
INVENTARISATIE en
• HET ZEEFPROCES
schaalnivo A(B)
a 1. - Ge:kbied"'undi~ '1erkennin@_ (dee\~tuJie -c1ronol~~ \l-e \/m 2,H eeuw) 103.
-o"efbt~Yl
- ~haatYl8men .
~
. -~a~i~~t: I kundi~ \}e,knni!1!6 .
G...,. . . 120.
·- ~ah;rtr.l-1\u\me j _\~..J.iir1t.'""Qir.Ulletlen ell vet~totl~. (cleeI;;tud~). 12.4-.
·- Ol'lumeYlTeil . 130.
· -~~j~kaalt '. 11i~toti~ Kwahkk 132..
i --Th!yJ?kaa,t:VOo(~I~~el'l . 168.
j 1. -l)~\.aa(t : \.IOOIl'iloeti'llen?i\eit 110.
2.-lla~pkaal~ : J3edrj\~'I\oetil)te~\eit. 111.
~e~\doehtdliVlf6e(l .
a - AankJinoen omliooende. oebledw
- - 0 - - " 0 - < > - _.
b - MiLeuv31iabelen
c - 'JOOf"Z,ieninoe;n i de. Gouden 1\eael .
o
e - Akbe~biede.1'l . 2.13.
f -~p-e.t'ilak\e laWJi~_ge\\W8Y1\i\i(wde Joelt.telli~~ . 2.15.
g - Ol'lt;;luihn~?plil'\c.iP~'L 2,16.
h -Spl~I\~I~\fou.\e;, - GvoeV)\/i~~f?_ l-.Bpie.I\~l~hou\eL ~ubce~a. 2.18.
220.
VIII de synthese:
HET GROEIFASEBEELD 2.22.
IX DE WESTERDOKSDIJK:
EEN INRICHTINGS-
VOORSTEL ~46.
EEN KOLLEKTlEVE
XI WOON- WERK-
GEMEENSCHAP,
bijvoorbeeld •••• 2,&8. I
schaalnivo d(c),
woninggroep
a -5ik.alie 210.
b - Hel VOOfOvJ~.h i ptOOt81l1Wla, lunl~\ione\e ana\~'óe., 2.12..
pliYlC.ire~, Kom\tl.\~\ie I ruiWltehjke iV1deling, ~evéliWlple?riep
eYl p\à~10nd - on\\ÛI~ke\il'1<6 .
I
e -Gevel. 2.86.
h - Milieub\A\\~?_ entY~e<gebecl
I en IV1tefie.L(Y 2.88.
i - KOl'lp\TI.\kLeve r\{\A\~(uur 2,'30 .
.
J - Dak iV] albou.wp\~ 292.
ten slotte,
XII als voorbeeld:
DE UITWERKING
VAN EEN "GROENE"
SPIERKRACHTROUTE 2~5. I
SLOT 304.
BRONNEN 305.
We leven in een tijd van schaalvergroting, machtskoncentratie, versnelling-
in- de tijd, monokulturen, vervlakking, vervuiling van het milieu en verarming
van het land.
Voedsel, energie en grondstoffen raken op of worden omgezet tot schadelijk
afval. Steden, overal ter wereld, gaan meer op elkaar lijken. De mens wordt
langzaam een "kasplantenmens", goed gekonditioneerd in asfalt en beton-
woestijnen, schijnbaar beschermd door geluid- en stankwallen en bezigge-
houden door chip-bestuurde robot-geneugten.
Zoekend naar middelen en mogelijkheden hoe deze ontwikkelingen
afgeremd kunnen worden en hoe mens, dier en plant meer onafhankelijk
kunnen worden van centralistische krachten, beschrijft de woonwerk- en
waterwereld het "levensproces" van een stad (Amsterdam) en hoe "groei" en
"afbraak" hierin gestuurd kunnen worden.
Belangrijk hierbij is dat kleinschalige en grootschalige processen niet los van
elkaar kunnen worden gezien: vandaar wordt in dit boek de ruimtelijke en
temporele ordening van de stad en z'n omgeving tot aan de schaal van mens,
dier en plant stap-voor-stap uitgewerkt.
Vervolgens wordt o.a. een zeefmethode, ontwikkeld vanuit de landschaps-
kunde, op het stedelijk milieu toegepast. Hieruit wordt duidelijk welke
ingrepen de stad nog kan verwerken, welke noodlottig zijn en welke nieuwe
veranderingen gewenst zijn. Steeds wordt gewerkt met gegevens die via de
gebiedsbewoners en uit de situatie zelf naar voren komen, waarna een
synthese met eerder geformuleerde doelstellingen uit andere schaalnivo's
plaatsvindt.
Als een voorbeeld "hoe 't zou kunnen" wordt een soort ideaalbeeld voor de
toekomst uitgewerkt en toegespitst op een stukje van Amsterdam: namelijk
het gebied tussen de Jordaan en het IJ.
Het milieukundig ontwerpen staat hierbij centraal.
Het "levensproces" van de stad in ruimte en tijd, het nooit "af" zijn, het wonen
(o.a. centraal-), het werken (o.a. kollektief-) en het verplaatsen (verkeer en
openbaar vervoer), het biologisch bouwen, de verdichting/verdunning, de
inspraak, de energiehuishouding plus de natuur en de rekreatie "in" de stad
zijn onderwerpen die aan de orde komen.
Het te volgen proces en de aangedragen oplossingen zouden in principe op
iedere stad van toepassing kunnen zijn, maar als voorbeeld is Amsterdam
gekozen; een komplekse stad met veel verschilIer" variatie, tegenstellingen
en chaos.
Tijdens het proces worden een aantal rollen gesimuleerd namelijk die van de
planners, de stedebouwers, later die van de architekten en de bewoners. Op
deze manier wordt geprobeerd de kloof tussen de stedebouw en de
architektuur te overbruggen.
Het voornaamste blijft het zoeken naar de mogelijkheden en de onmogelijk-
heden in de stad om door middel van voornamelijk kleine ingrepen, aanpas-
singen en toevoegingen een meer stabiele en evenwichtige situatie te
verkrijgen.
De stad moet geen "perfekte" energie-vretende machine in het "groene" land
zijn, aangesloten via buizen, pijpen, kabels en riolen. De stad moet "deel" zijn
van de natuur, dat is geen vrije keuze maar een voorwaarde voor zijn bestaan.
vormen echter de rode draad door het boek en wil men snel een indruk van het verhaal krijgen dan kan men zich beperken tot het lezen
van deze handgeschreven teksten.
Daarnaast verdient het aanbeveling de begrippenlijst door te nemen, wil men alle essenties goed begrijpen.
Vanwege de te hoge kosten was het niet mogelijk de kaarten en tekeningen in kleur af te drukken.
Hopelijk is daarom uit het skala van grijstinten nog voldoende informatie te halen om de bedoeling van de oorspronkelijke kleur-
koderingen te begrijpen.
b DE AANLEIDING
in \'e~ uiH~Yl 'J8n e\\~8l? ideeëVl d\en. Zoa\~ \e \lOOt~\eVl \tJ8~eYl e;( b~V18 Yle\ z;ovee\ pkVlYJen
81~ e~ VYle.niroeYl \N8ieYl ,) maal c\e.i'oVJdaYl\«~ kllJ8VYl e'( uiTei'flde\ü\~ +oc'n een '.Joolloçio eivld\~OWlp'(omipl
~~iVlclp'iee\ e.~i~~~iV)r chaotif41 J maat ee.Vlvnaa\ Se.bou\Vd z,ou 't bqt aBfdio 1«l.{VlVlen I,Vo{den eY1
~\~e'f boveV1 ~eT gemiddelde liooeVl ~\eY) de ie.pura\lep V8V) de 'Ie'frCh\leVldt 8,~Üek~e\'1 ...
Maar ~leW\le~ 088\ ony \Je(~8af&~te{ Vllet. "
\ie Wleik~en dafb~na alle, 88~C\aJ,t ~ e.Vle'(~ie or
cM p,rojeM k~VYl t~ 't'1Ar,ten. 1).aa~Ylaa~t ~tW
e( 00\<' a~e'(e ~\ad~vern'eUl.v\Vl~S?(ojek\eV) WleJ ieder VtlA\1 ei~Y1 a8ndaÓ1r ~n ere'fO\e., .
Veel Fohfld~':~a\de. be~\ir~iY)~ dlè: de cloox~k9g ~\JeV) iVl r\aa\~ W~~ bet'\irriVl~en die i\')~oude- ,
b\~ o\le'f ~e.~ \NOV)e.Yl / wet\~e.'{) eVJ 8\le~ 0at daafWle.e ~VY)eVJ\1aVlcgt OIY1oeY). .
'-r''(oje1«t~,(~tl d,'e ~ic.h VYle~ 'nuY) ~eVl ~ebled iYlteYl~le~ bemoeideVl gY) 8aardOO( 'mivJe'f eYle"<gle
o\Je'f 'v1sctcten Voo~ 0,o~leVYleY1 \faVl eeVl raat ki\o~ 'Iede(op.
I\01\C>vYl \Je.e! 8k\i'Ji teit ~r 'ne~ \~\eine y<;'vu3a\Vli\lo ad -hoc. or\opri'(),geY1 ek ,
J I
~eVl ~~eVJhaY\~eVlde. vi;;lt.. oVlI~~k) mede doof de \aVl<g~ elk8af \.,ëeY) wet~eYlde <810re- oe;vn~te
\~Ke d,eY)~~eVl eV\ de teoeVl~h~dioe k'(a~t~Y) vaY) o.teme be1aY)OeY)bon~evl )~ay oc3\~ Vl,d *e
\fe'(~\eVl de.. ve.elneid ~Yl aetailcTi~c.u~Vlel' eVl daadm 'Jed,~p ~Y) de ~tOte IUYl.
~e\nlA de beh~\e OYltptOVld OYl)
I I 'I n e.eY1 'Jee\ ~rote( ~~,èd dSYl a'leerl
het kade.( van eetl p\lActie
e~~ ~at \Yl de, ytad oVlc1e.r de loep te ~~n ()e.metl eYl d88YVOOf e.eYl vniVl, or VYleei OVl~t~~VJke\0\<.e
\/'yle op ~8~lex ~e ~8~h'l ~HeY1 Y'\ ,ède'( oe.'i8\ lo~oe\.;o~peld Vc9VJ po\i\le~e pU~je\<,tlvi \e\t en mee(
I \
OYl~e be\aYl~~1el\iVlo y[JJ~ z,i~ dOOfna in eeq;te inp~aYl\ie ?p de. OVYlQe.ViVlO V8Yl de Hootlevnme(
HouHuine1\ ,\1e~ ~ftd ~\A?~ JO'fclaaVl eY) ~ er) op AW1yterd8YYl a\~ tot~i~ei~ .
=
.E.
~
~/cS,t
/V~r.h.~1)1); (O~
. {pc$} IZ~ ~4.fL~~{
~~~~.:~'ö
7c.r-: (''''
(0.;6. t;.';q{
V... 0
o '/J:! ~ '0' P ;oL
, ot./S't;)k< -4.t~;.s~ . Q'"
~ ë; . 't;r ~ ,~'<{ /"J ~
00 J' /tO-./ ~ %r j' L~~ 'f'cL
';ó Ve ~. p/ '7(0./ ~A ~ ~
?
((
~?
~
~
~ ~/
(Ol-; ~J;1
~
'A/~ -/~(Q~ • . /
- .
;oS'; ,,/~/ o/~ 7èi,;{4 ~~ ~/~ /"0 ~~J,J;,
~
~4 . ~t: t:l(? ~ (?,{/~ ~/c%~~ ?;o/'~(} .
",~ tq,J;1 ~ .? ~(O~ '7{. ~ 6.. %~ c;r; /~../
1::. ~ ~,-IS;('. ~ y ~,{~.{ ~" ~r" ~"(9
~@ 0:;; /" '/0 % ~ @, o~ i:(~.
::::::.
mnml::.
W ~ ~ 0($! ?o
~~/~ (9~ (0; ~/
,,?'
IQ ~/
?
~o_
"0
~ ~ "-/ ~/ ~/
J
••••••••••••• /,à")S I
::::::::::::::. <.~ JS'/..... VAl ~ ~ ~
::::::::::::::::. rk :/ L ~ ,,~/ \.- _/ ~/,,../ ~ ,..J
lmmmmmg::. ~? ~1:1/ 'Qt. rc"t;.?"~ IS~ ~ 1: ~/ .
:::::::::::::::::::::::. 4& f;I'l 'fSJ& ~~ QI (!~;{ (9/I:. /.,
....•...•.......••••...•.
::::::::::::::::::::::::::.
••••••
.... •• ••••••••••••••••••••
........ ...... ...........
~zo?;t ~ r. ~
~ 9'/..?,J -?a. z.- o.r,~/ ~A /V,y.g ~
é)! ~<:J ~
:::::::::::::::::::::::::::::::.
................................. Ii.~
Va ~
v... « (Or ~· 11/v~
~r"'/ 0
_/ {y~
• •/ ~ >QI/ ~
:::::::::::::::::::::::::::::::::::. 0... <."-'7 ~ O(Sl~ ~ '.10(. ~ ~
:::::::::::::::::::::::::::::::::::::. o~~ h.. r:!. 9'1;> '?,../ b... (Q~ ~A ;;S;;
::::::i:::::::::::::::::::::::::::::::::.
...........................................
..........................................
............................................
.~ '-'2? !::.>
«I", )iv-/z" ~)C'
~ .
'"
c . to);"
'/,.)/?, . .s'l; ';'d~? toe.
% Zo', ?,:;i ./
:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::.
:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::. IJ?~
<.'
1-7,.:/ ~r/ ~ ((-th' ?-I /IJ." ~ _
..., ~ • z· y~ ."
:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::.
...................................................
.................................................... . 00 "1:. ,1 a~~ "7','
0 Z..; óo 1"..
~L
,'A
"/.-,0
~-~
'1-.
26-.
..,~
V...
./"
;çc;
r
\.~
~
",-,._/
, Q! '~" 'Cf'
(Ol" ,'~r % . Q C1?;{ fo~ 'ê~i/o/'
~eY1 \lAchtfo~o V8Yl de Haaf\e~met- ~~~~~l ~?(o~, ~9-~(Q~~~~ Z>r
btAtAft Ji80oV18al?oeYJ~~ oez.ief\. ("~ ~~ «l.f. ~/1>r~ ';I? ~
~iYl\~roYldé;. ; de :fo~daaY)° eYl reÓ1t?- ::::" O~? ~1't:o ~I(o ~ 00 ~;(
Ot'ldef; de G~TeYloo"{de\. Midden- ::::::::::" 0<9_ ~~-?
\ .. $~ d .............. q;; 0. V;L:.ï';!-,;yJ)
ooveYl .'~IJ'() v'.)oc& te eATeYl voY! e-
, .
:::::::::::::::::::"
.. .. ....... ~ I~ V~
~\eIU~~e ~I\a~ en en de 'd.f$te.f - ~:~:}}~{{:~::::.. 'IJ,% 0;<
~ ~IJ~e. ~leY) . r~~~~tttt~~~~t::::: ~
.B10lAWe{~ -
Oi8Jlf. -
0-
l nteY)?Îtve
'JelYl'lerloi \10
o 0
van \-.X>Yler>
werken
'M1*~C8Kti vi -
tea'en,
\jel\~ee~
ptad~cg{oen
ere,.
~I
I
zl
~C>C>
18
19
.~ 'wIXlN~ WSRK- l;N WAn;RWç~D Tu~WI JORDAAN f;N ~ '. fRIT,s Ot; V~iE;S I 'PE;Tt;R, VAN Gf;IMiN.
IMTiviTKiTKH - STAPPENSCHEHA. 5ÎEDgBOU\J.KUNDi~E', PA$E. $TAO- VUKNivo.
(nu m-/ou1'PuT. )
~ \' --- ",eehe~i$~e'1 ---I ~.lig' 1- ?",a[ill. <l •.J.ailfiviteit.n-1
Lo.#t ic:\uirl
• I<RI'/>ifi~vE; 'iY t
· IMPUl,$E;I'f. 'l\(aiYll~WI.
~fA\.)t1I~i"'t
• t=UNDAI'IGNT~l,!;
UüGl.$TEjLllliWi. '"
d1aaibo.k .
;------ - 1i - -- - lr
VfA~ .... iP'IQ
• MCJTlVAli G- j
l'oql,~T. llq1;L$T. I i :libot~~
-J-_ ---'f-- -;f= ~- ~ ~ ~
TOlji$i~G.S . I ;1 '\'UtII.*t01 I....
• tl iOO1:;l,l:';N. ~_Jl_ bij\-.-clr.lI.
_k,~
t -P~Mi ANA~Y$~. in
dlaai\.odc .
tWftl~/Gi$ij1i ",,*L..r;~
(\,.ltol<k./oII"l..id .) (-::i..~.,.
-========'
;",~,~~~ ~a~cl VI;N: - - - i
~
l'I~HI1N :..x.ki~
I .... dool..,..I.., .
9"rWJ"'~
____________ lI
• VA$T$ïl14J.,J:;H . <Na,..... ~
'5A~i$I<MRTGI'I wJ,'~>Ji"5
",c&.OSJi,r-
t l1AI{t;N. \tn,ttl'l.
':'tlo\.,.... ~
1WAl,liATiE; -
• f)olj~ $TG~ . r:........ .
'POTEjNTIt;~ ~rij"~
%f.~&lf'\ ~
·BEPA~I1N. ~l .... ,(u.
~,-*ki...,
~TEiOljL~\(E; ...od.f.t\lOtf"OÎ"':)
• ONi'.lilll(. 110~ ;.. .1<.. ,.... .
• 1:iVA~4ATil; -
f'lClll;L,4GN.
i;~ ~~.;" ~ --:i
• $TGI)E,BOU't.l~. I ~Ut",~llc\lC.l'l: :IUIlUt.o\ Jtrfft. 1
~T$P1Mti. ~ fvQP!lit'-4.511~-·-1 ~~] t-==.~._. IL"~~J1~~:::~.~f!,~~~
17vN,uA1iE; -
• j?C!§T~ f'lAHN .
• DE;F ~n;tl;al<'
VOORsmI..
t L.oKATif; {Hll",
KG~G·
~~'/~~~
;":2/10\0.' _____
I
t
lNPUT - .AJ\TNITI;ITl;N .
1\d~in~9li~.. • ~foot-I -- _'oe?li~""·--I
• ~TlWiMt
o .' ~( I .'
~ . ~ ?<l.L-h ,\ lli.....,lA~ !'Mt1a1LW'IJNI\miN&-IKltM.--.
\lGf/. _~ OvBl,~iO 3- tli .
l ttJ!.\1~li.
\ .,I,j~. ~-lt.IrIli~Mt.l WlJ~;id..i. ) ~fl;~. $ilUA1il:. \'\bLÎn~. Jl~'lrElTEl'/. J
~C
~I- .~·'>""<r
• VGRI~~Nl'liNGr.
J-Io<....... __
..~l-"-
_ ::J
I
--...
--~ L -.:_~ F"
I
-
_ _ ,r I
j
--;
• KRl;ATi~vEi
IMPUL~EiN . ,- - -1 1-
t ___ _
-- ~
- : ::..1..
_L.';, ~'" <-l.oii. ,-..
.. ~I _ _ _ .. _J
.-;- ---~
I
• Tor;T~ING~
MIODG~4RN. L.:::::.....J ~
~~ -.:::::.J
x~~;~-:
• I,.J~N$Ij~ IGI~5I'I
(bct..lJ<· I~). I ~~:~~;"".~
L _ ' __ '_ •
MNDV~WNVlO .
• LOKATi~S .1\10.\ ---J,. _ _
t:·/]
~----.
1-- - - - - \ 1- -----1
.f>TEOEB.K.:P.V.E. , 'I I
PO' L~TIG. ---> t __ ~ _-~; L _____ J
L -- - -;
"GVAl.UATiE + d~\~:'~
• \lt;A~'è.TE;R~N . r -- -----..
Jlui·~ · r ·'H..
"PoTE;NTie;s : ,
r - - - - ...,
, 'etkI,IGII.
L· "do. cl,..,
·-1.,,",.. ikk/l;~~. .l,\ . ~U
I
\lc..~I(VI '''1
.I1DDE;l.~l:iti -- dfaa: ... ~
UlN~i'I B1i~.
~
OM&I;Y.-~~ I~~~~
• olljek"I'Cf;Ii) p;;..
'1'1e11A -1{EU~Ei
I=: I f\k ~J~ ~Je\t een ~aYldeting 2~ 8k~ivite\t voor. na de~ la~e\') yoloe.n
de, !Aitwet~iY)~~?e.~
lv ta.v. de 'beb8u.II.)\YlO el1
de. bUitevWuin'lteo. -C>
~ I~I +
blad
aYlal~~ep e.d.). , ~
ZodoeYlde \~YJ he~ r,1ocel' ;;ted~ l<ont'fOleetbaay
.b\6ve Vl en 'dijl\ 'vlet duide.\5\~ w8Y\nee'f - wie -
IN8t- eYl ~'(- besbt ~e~t . In ck p1a\~t~\~
d,eYlt délY\ oo\~ ~~e~h ee.", ~e- (aprOt~~e rlaa~~
te. \JiY\den ) Y1let dool by. all~eY) vers\aoeY\ vaYl ver-
OOde(i~Yl te ptod{,lteten ) maar dO~T bv. op
~d{u\~~en \)(lVl ~\app'en~ma';; f>kecls opY\\elA'tJ
~et \jel\OOr \JélYl de ha\'Jdeh~eYl , besli~i~e_v1 1
e\}~\U8he~ eY) W~~i<6iYl<geY\ il1 te. kleule.'(). Y1'leV)
kaYl bV. ééVJ '(e~~ '1aVl h~Ylde\i~eY\ d,è tot een
bepaalde \~w~e ltideY\ ) (1 \~lelA.'( ~veVl . Or
I
\Je \JiY\den h«bij t'Wee b~ijlbegiippen : • RuiYfltdDke OTÓel1\Yli= (geJaa'flt~ / pahoon /?hlA\~+uur )
• Te'((l~Te'e OTdeY\ing= (~edlag I plOc..e~ I c\"namiek)
~eY'l van ode be\an<gY~k~te Spe\f~\1- i~ : Guny~i(i d\Alz Y1\e~ 1e- veel o\la'fl ie\'f> en nieT t~ welni~ maat" 'flet ~
11 0 I 0
De. \}laaa) i~ VlI.I. ~e de fLümtdükt eY\ teWlpo1e\e OfdexlÎYlg van ~te\~el~ in elkaar ;z;Olt 'hoe ~e welken en hoe
I
25
leÓe1e (e\a\ie evat w\)e\ a kteYl yan ,,\Ieyoinding"~\?~ ~~e'\diYl~" eV) 'Wel 111 ~uiY\')te en T~<i;
fe,\ahtf uid+ me\') vaak MYl met de term: 11 iu?~n _" q
vY)e~ob~~weY) .
\I
28
ANrROPO~~~N TOetr~VO~&D~ DYNAMI~K (A.T.D.)
o
wei",io
0
ATD. tv. veel ArO.
. cu
nah.4UfOebied
i)
. klAltu!,\(Qcl>ied .
/t)
Ytoeoet:
=0=
t "'t-J'~~
~'4")
~ .~
...•.. . .. . . . . '•.•.tfi..•. ..••• •.1'::
.• ••.. .••
~ .§i
g) ~
t~, .~ ~
~. .~
~
i
.~
.~
~
106 / 10 9. Project Kennedylaan H ee renveen.
:,~?. 0 ~.. :Jf··o.·:o >~.~ Foto's en tekening geven een beeld van de wijze waa rop
~ o,8 ':::Ö:~
BOS, . vanuit het centrum van Heerenveen contact is gezocht,
·~:O~oOo~~th'.'\00 oP.13f via de kilometerlange beplanting (breedte 18 mete r) aan
~. '.00'.:·0
;~,,; . . ~1V'
' . 0 0 ° OA)·
,I..:.E~ 0" ö' de Kennedy laan , met de bestaande bosveget3rÎe in het
~. ..
(t}~
~....I
I W OONW IJ K
aangrenzende landschap (foto 106 horizon ). De diepe
penetratie rot ver in het sradscemru m is een uiterst
.'~. NR/Jf.>rtE. ~. .~
. /,f/IJk"fJ:.7·
. r9t917 .M.__~.... .A:·i.r""".1
Cl/J
.. tB·· >• • / , ' bÇ. ..:! ke kans op ontplooiing re geven. Er wordt naar ges treefd
de gevari eerdheid van de vegetatie zo hoog mogelijk op
~
b \t'l · ~··t:
te voeren.
~. ,.._ . . --. IdÎltv(;I/tIJ"'l}?ffi/l~$E~d/{ atlcrf/tv'~'7 •.Om EU} IoliJ Eé/7 i!t1 /ffk /i)o!sjk6
.~. kt~Ai$jl79 tN/lft:;;o;krfl/e -4~tlofPEAm:tI:Y) élJ cYfpakl7- V&71tClfk opbt>ll4l1:lLl/l/Jé/l9EVff/J
jtfk CIIl"Alfri*l/#1~81~..67é77 {(//?H/(VtJM cI//1JitCtP/((/();11#(J/J'f~1J ~ ·.".;,~;t.".~ 17)(J6/kll!~&fvilA 1/;9/7 ~-/klfllif;Î~
~
- .Ir.""" . ..,.'i:'/';
r.
....
741t1I7/J I/E~IlC1'Éf1lllf 1t:1J v6.bt6/J9~/l l/l t7f ~MtI/.(/~ .r1/~4- 4\,. .3E PLANTIN G ~~: ,
l'llialm ,tJ9Etk/€t/t9/f/érèllcL
.o:Q.
. èé/J Z(;
, ENNEDY LAAN -+
U/.J IA.I/. @K é/}$1?9/é- VPM<lbIl79. Vé/lk'l.:deo. . hê;Q//7 l?éJë/'lJz;Jl,m.
~
.\'.~*.~
/JK1'1-9/11/l
~MmlJ'ck ,bêMrA/fInÇ t#9/7 ol~V/i 74& ;;//~/lê fVél6"/ZS" CENTRUM O~TAD S/;/i).ulÈ/ru1mII/IJIIIJkè/?€Jé!vMmllJ~
~A44rtf dG /l1em:! f!) tfM/lI~h/6"/l (o/JS417J lIJ jo{. /{~~ tII~ l/éIl9/11/;'11 c;{Yél?r/#/7'jm/C~"imlJ/~
L)é 1t.t~Î'J IJ' 6E1JJJ/lll7liéll ~II/(J~t':llmn ~Oll óf/7lê!l.1 (lJJ./;/t IiJké/}/A,?if:/J9'félE/; VPêtJfélt;'ll JLt..rc;ftJ
lQl)Jn ftf:l/(f/lutc!tJ!/$/JêqJ.prnsfrf !?j/~él/7;9rtlJl,f!Îk;:U()céJ. p~ 'itJmf/~é/ltf/J WP/JV:/?SCJ,IJ!sO'"
/JIf;t1ll"11) ZOP'êél~éj/(-?;9/J bH,fc4/J dJ ~.)IJV/}Ac· W4Ilif//1 iel ;a6//TJ/l?ê.
i ter/lil#' I k~(~ur \Van de
/f/(k/ciMetn /lé-d-jl mlo/mI/miS ([nnflricû ) ,'n er bC:,t:l:ll
w
......
-- - - - -- - --- --
7 7. De grote gev;lrieerdhe id. die her
(..) . kenmerk is van alle landschJ.ppen die
I\) langzaam in de tijd zijn ontstaan. was
juist het gevolg van het feit dat yerschei-
dene mensen met hun eigen op\'aning
over orde en chaos hebben meegewerkt
aan de vorming van het landschap. De
cultuursreppe zal het eindresultaat zi jn
van een werkwijze die wordt bepaald
door een economische gedachtegang, die
de naruurlijke orde als chaos beleeit.
·
"Ó
il,
verbinding) geeft keuzemogelijkheden voor meer
individuen om deel te nemen aan een ui tgebreider
·
"Ó
~
kul tuuraanbod op een bepaalde plaa te j leef.s tijl,
muziek, taal, vakantie, eetgewo on.tes enz.
De op zich uitstervende kulturen kunnen samen op
een bepaalde plaats vel weer tot een nieuve (sub)-
kul tuur · worden en wanneer er vol doende aanleidingen
vanuit de situatie geboden worden (omgevingsimpuisen )
en deze kunnen konstant- in- de- tijd invloed bli j ven
ui toefenen, . dan kan er eigenlijk pas een. nieuwe
kul tuur ontstaan.
(b.v. Amsterdam is door de eeuwen heen, als gevolg
van z'n bemoeienissen over de hele wereld, een
verzameling van kul tuurinvloeden gaan herbergen
die samen aan de stad een eigen gezicht hebben
gegeven.) (identiteit).
...
Ol
....Dl <= 0
I
.... >
Ol
8
~
"' ...
>+' cD
c::
.>o:'d
..r:; :>:: Ol <= I-<
"- 0
DlZ~ .,.,
.>0: ;:I 0
.... ;.
.,
-
..... ç,.J 0
t;:>ö I-<<=
oo::tii .,+'
..... ~< <= c:
O~A
.>0:~
.,~~
.,
Ol <=+'
;:I Dl
I
<=8
Ol(/)
<=
.>0:
"'...,'"
p. '"
.>0: ..... ;.; > .... bD
....-<-08
"1""")(1)<
0 +'
I-<
"C:+' Ol
0
.,+>o
p. ..r:; 8 '" Ol
+' ..........
., ...;...r:;''""
p.o Dl .....
"''''Z
..r:; I-<"l
o~~ .-< 0
I-< Dl
Dl
+'A~
",...,p..
~
'" .,
'd
al
"'H~
E8~
Ol
'"
... !l+' 0
<=Z~
.0
Ol ;~
.,~8 t;:>.,
P.
Ol
~Z ....."'-0I-< 0
+' 8 ril 'd 0
Ol;';~ ;:I ;....,
aHH +> .....
c:
'" "
~ ~ H Dl
~<
Z +' ..... <=
~Z8
öH~ '" "
..r:; Ol <= '"
..
H t;:>",
Z
H8Z
.....c: <='d
....
j~:>::~
.....
~80H
f-jHHIXI
c:+> c:'"
"'c: ....."''0'"
al (/) H N ~J
....:l< ö c:+>
'"
..r::
0
en
IiJ~Z~
O::'::~H
A ZA
;:I .....
.>0:
.....> <=
., IiJHH8
~ r,J ~ ...,+>
.... .>0:
'"
I-<
'0 AAAen N
'" 'c:"
36
De negatieve gevolgen van deze internationale ontwikkelingen
dienen daarom geremd te worden.
I
.....
al
al
.s::
o
'"
I
·
~
...~
REGENERATIE D.M.V. HET NATUURLIJKE PROCES BEVORDEREN
·
g"
~
MET ALS GEVOLG: >
DIVERSITEIT '"
!;
STABILITEIT •
~
>
KONTINUERING VAN LEVENS PROCESSEN. ~
~
··•
~
'"·
bosvorming enz.
Niet machine doet werk; natuur doet werk (inkl. mens).
De mens is een deel van ~uur.
Van nature wordt water dat eenmaal op het land is gevallen
en terugwil naar zee, voor een oneindig aantal hinder-
nissen geplaatst.
~l is dat water wordt afgevoerd via de grond, bodem,
wortels, planten, humus, bakteriën etc. dus opslag en gebruik
i.p.v. via kanaal-, buis- en riool systemen.
(Verarming v.h. land- verrijking van de zee, inkl. schadelijke
_ - stoffen.)
(vervolg )
teohn. tijds
natuurli,jke~
6
(plantenkleed. water,
t te
I
....110
Cl
'r::"
Cl
Cl
I
- toepassing van milieu- en natuurtechniek in het - het openbaar vervoer dient niet alleen het woon-
inrichten van de ruimte om ons heen (lnkl. bouwen) werkverkeer en de ei tyvorming, maar al h e t
- zoveel mogelijk binnen bestaande stad, gemeente, verkeer en een harmonische opbouW' van de stad:
bouwen in aandul tlng op bestaande infraetrukturen. dUB niet domweg het openbaar vervoe~ in8chak~len
- )len moet dicht bij het werk kunnen vonen en dicht om de verplaatsingsbehoefte, daar waar de auto I:
bij het vonen kunnen werken. zichzelf verstikt, te laten verwerken.
Zo werkt b.v. de metro, cityvorming en groot-
schalige ingrepen in de fijnschalige bebouwing
- gebundelde dekoncentratie van ei ty- funkties in de handt weer meer mensen die overdag de stad
over de gehele stad, g emeente enz.; in kunnen) de ekonolllische waarde van een klein
deze dienen met natuurlijke energie (te voet, fiets. stuk grond neemt onevenredig toe (beleggersdruk).
paard, ezel, roei- en zeilboot enz. ) onderling
bereikbaar te zijn. _ D. auto moet door reistijd, parkeerkans en kosten
Ook de gebruikers van de (oude) binnenstad, het het minst aantrekkelijke vervoermiddel zijn.
hart, de "oorspronkelijke kultuur- identiteit", _ Hat parkeerbeleid dient afgestemd te .... orden op de
en van de verder van elkaar telegen "harten". gewenste verkeeraaf",ikkeling.
dienen ook zond e r de "auto" zich goed en vrij
40
De hand r eiken naar kIe inschal itr,e~> natuurkrach ten ..
-Techme.
l~~=-
.~. ~Vl, JGI~eV'i, kaYlale'l
~ ~V,~~fil'lJ''(l, ÎYl •
~. f.Jae1i~e.V\ , 6t~5'JtV1J ' dvnv. fC~8kels' I Qve,'i'tQY1 îQ.1
, l\1dtA~lm\w~\V)t'Yl ~k Jie I-ïe-\- Y\a\w,nL~l-\
WOOYl.... ~keVl ek. v
\O(Oc.e~ \W\I\'0€.1"l ~\imuL~w? ,
:~~~~;~ ~Ct!~i: v~ft\"le.1Le.1'\ .
-: .\t v~I]ID.
41
-Een voorbeeld van een grootschalige ingreep waar
kleine krachten op konden voortborduren vinden we
in de geschiedenis van Amsterdam: de 17-e eeuwse
grachtengordels met individueel bebouwde percelen
erlangs en de aanleg van de eilanden met z'n
langzame ontwikkeling van wel of niet bebouwde,
individuele vestigingen.
(
a
42
Dit betekend t.a.v. het individu: individuele
verantwoordelijkhej_d in tijd en ruimte binnen
omgeving mogelijk maken.
voorbeelden:
-Slaapsteden kunnen zich ontwikkelen tot gebiede
met een eigen gezicht en eigen bewoners.
-Bij de inrichting van terreinen kan een aanzet
gegeven worden in een richting die de natuur uit
zichzelf ook zou kiezen. (Minste beheers- en onder-
houdsenergie ).
9
Anders verliest het z'n karakter, z'n oorsprong: weg variatie
dus je krijgt nivellering, geen spanningsvelden meer.
tri
;s
>'"
c:
voedsel, discussie enz. Indien nu de ene soort of groep
r:: of kultuur zich steeds verrijkt ten moste van de andere, dan
...,
·rl
c:
0
';s'""
El
is er sprake van overdaad, te veel energieopslag, parasitering
bij de eerste groep, terwijl de tweede groep steeds armer
..I<: El wordt.
ti)
...,
'M
Dit is hetzelfde verhaal als bij de uitspoeling van het land,
..c: p..
0 de woestijnvorming en de inspoeling van de zee, de overdaad
0
CD I
..... inklusief de vergiftiging •
~
...,
0
Ol ....I Een niet konstant- in- de- tijd verlopende ruimtelijke
'rl
..c:
ti)
0
variatie (dusi verrijking- verarming) leidt eneneens tot
I ~
tD
monokulturen (aan elkaar tegengestelden)
I
Ekologisch gezien is dit het verhaal over koncentratie, aan
de ene kant wit en aan de andere kant zwart; gevolg minder
grenzen.
g
O~
t t
• itMPo'nl~L 1)i~KotniNU .
orde.\.,tI1i~,O~If...u, ~1I!I"al~, jiUn,
, o",I1'ou\o.l, onbt\10W1tJ\tat, ~t"'l
~nn''''1 Ylièf.Wl, \JtfllèJ.tl'l. ~~\(n.
\ló,;,j'n, \'OII~''''''i, \W~lliik . •k .
Bij het bepalen wat een Historisch gegroeide konitu!teit is
(temp. konstantie) gaat het er aus om te bepalen welke ele-
menten aan temporele verandering onderhevig zijn; hierop
~
• T5M\'oRS~l; 0!jZ§ K~Rfil;iD
t
dient in ieder geval niet voortgebordyurd te vorden. ,,~I ......, I. lIchlt,nakn, O...... ,rot~lQf,
{temp. verandering,-diskontinuïteit en -onzekerheid werken Tl\ikO, oYlIJrtwQc\.,l, avorJl,AAf, onvoot-
storend in het ekosysteem) liJ,\i.i ' onveil;~, 10Na[ .10 .
43
[(D@[hJdJ®@TI~~@TITIDiIl~@iIl
~W~~O~@D~ DITO [fm~mJD~® ~rro ~o](ÇJ
WIJ t LEVEND IN HET HEDEN, ZIEN SLECHTS EBN MOMENTOPNAME
VAN EEN LEVENDE SITUATIE (LAND, BOS, STAD enz. ):
INDIEN \IE NIET VOLDOENDE NAAR DE HISTORIE KIJKEN BESTAAT
DE KANS DAT \IE WAARDEVOLLE GROEIPiiOcEsSËiÎ. ONTWIKKELINGS-
STADIA VOORGOED DE GROHD IN BOREN. (Onomkeerbare processen)
b.v:
-Een oude struktuur is maatgevend voor nieuwe
ontwikkelingen en niet andersom.
-"Stop ontwikkelingen in het spoor van Brussel-
London- Ne", York".
-Milieu, struktuur en stad leggen verkeer beperking en
op; zie Geschiedkundige verkenning.
-Men kan beter spreken van een wijk "verbouwen"
i. p. v. "rekonstrueren".
E~ti~iAO is_
Nooir 1I AF 11 10 GEBIEDSBEWONERS IN EEN BESTAANDE SITUATIE MOETEN DE
VERANDERINGEN ALS EEN LOGISCH AFBRAAK (rot, versleten afsterven)
0-.
nr. .!2l!!t.
6-&- Straat.
~: (met overlap)
5. Stra~t.
12
, -voorzieningen kunnen, naast hun sociale funktie,- ~ I ~7-.- '1~-'- ~"":C:>::::
<:
Q)
ook zorgen om de diversiteit, karakter meer
El identiteit te geven: v.g.l. school, kerk e.d. in I. 2.
3/4/5. (max.) 6,.& 6-& 4.
lol
o flat- monokultuur. Daarom kan b.v. school in -,.--~ /-+ (-> +---
<: Groningen ook anders tijn dan in Middelburg. enz. 2(:'t 1 3. 3/4/5 . > 4. ~ 4.:.f ~
Q)
.>ol
.........
Q)
....o
Konklusies uit o.a. historische verkenningen, situatieve-
thema's, onderzoek bij de gebiedsbewoners (inspr ontwikk.),
I ii:
demografische ontwikk., mobiliteit (verkeer), rekreatie
Q)
p. en het wonen en werken kunnen leiden tot het vinden van
Ol
, specifieke normen.
i:
(
I
rITÜ~IJoûcl]@@TI~û@nnilrn~@rn
~~~~o~@n1t O[TIJ [pmO[TI]J~® @[TIJ ~o](Q]
~- land:
In de stad is de relatie met de natuur (voedsel bron) zoek;
daardoor vindt voedsel en energietransport over grote af-
standen plaats waardoor woonagglomeraties voortdurend
bedreigd worden. (Instabiel in geval van 'n calamiteit;
b.v. oorlog of crisis.)
Op een bepaalde schaal is hieraan nog wel wat te doen indien
we meer aandacht besteden aan het beter gebruiken van onze
kringloopmogelijkheden (zie vorige doelstellingen m.b.t.
regeneratie en energie).
13
n.a.v. IIhet verhaal van de slak":
Zowel "Voor mens als dier geldt dat de kwaliteit v~ de
WOODsl tua tie geheel wordt bepaald door de aanwezigheid
van ui twijkmogelijkheden naar gebieden grenzend aan de
habi tat.
e
rwij rd van
tonbegonnen werk d.
rtrag··e.n
.# , s 11
t tie in 1
t, omt er nooit iets
de trend
54
verstoringen
55
57
a4
Het ordeV1ing~princip~
\.J~Y\U wat cl ient el te ~e
I
58
. . .Iinks is (M S<.~emab,,~ ovef AVYl~te{daWl
~tel<eYld: :De ('fode) ~alleYl ZU\'l kemeYl \laYl
WleYleeiijke aktiviteit o\w~\ (5Ub) c.eYlha .
TIe ke.fne'fl Z~Vl "eàJOYlcle.\'l dool' zooe.Yl88VYlde.
\IS~8d5"iY)~ef511 ~aafiYl de ~'fiOtiteil \i~t DOp ~e,t
~e'oYuik vaY) r5?\e'fk'f8c\,t - be~ex) 'VeNOt.l-
middelen eY) 0re:nba81 veNoe.t, Wa8{ de st~s
\Jin~f'21 'oet mee5t dik z.~Y] moet het 8C.Cent op 'fU~t
I
59
bufferende en
remmende middelen
\rXX}Y)- e.V) \e~oY.".davxli~~ëYl nie\ a\fee.Y\ V001 ~Ie h,ewool kaa{~ a5 or de \)0 de b1~ .....
de k7ii\\eVlc\e \~\a;:,re. . . _ I
60
de dertien groenvingers
van amsterdam
~ef\k>\~eYlP il) i~ I~aa(~ a~ de ~weYls~e ~inci~~,o~twi\~\~~iV)~ \la\') de tel.9\ie ~\ad- Vl8\UUY aaVlcg~\Je.Vl;
i).\. de def\,e~/L ~'f2~\JÎ!!~eYL\J~Vl Avns\e1d8VYl .
I' .
G~oeYl\li~tS die \18." bl.li\~\1 \o~ dle'f iVl de s\ad kwme.YI ~80v) doo"(d{(Yl~e() . J)e t>{iYIG1re3 be"(IAS~e.v) Of'
\-)e\ \<o\?~\e\l). \Jan ~o\Jeel YYl~e.\ij\{ ~fkex'l , s~o1\\le\de\') vJeil~vx:le.~ I bou~Yl (~foene) ~~~\le~ 1 óh~je~
I I
e~ aJ,lefClebledeV1 iJ \~odiYll.( - doodo?erde Yeek~eVl \J8V1 ti <gfoeV1 - eN8"(ln~en 2cJa~ 't hv. o~ de
\IJ~ 'fdafte\ 0VJel in de polder o~ in t 'bo~ be.nt o~ Wl8k~t\lj~ de Q10eYle c\faSd Vl8é1f 1: ~~~'Ç,avk \Jin~ .
Ook VYloe~ et 'lP WeivlIQ VYlo~ijk \<ov+,oVl\alle ~\ aulo - \Jeikee.1 ~~V) • reVl mooi "o01bee1J h~;(VOOl i?
b.\!. \,e~ ~ovJel'98fl~ Óc9f o~e"( de vO\'1delbn~~ (Cb~\'l~ijYl ~uy~eV1~?h8~) d('X)1~~ eVl aldaar ~J \<a-
'(8\<~ef \Jar! eeY\ "e.1bfeecl blY)Ylen~,èd ~~H ·
~8h~( ~l.t\leYl in 0Vl~ vef~l cle \JOO'fVl8a'dl~te ~Ol') . u O'fO~_:J)f>ie"(\HachhOlA\e~ deel uit qaan Wlaken van
deljê c;"(oe'l\liVl<6~~J; en de "i'odi' &tJ~!~"(ac.'n~(;tL\e~ °0ä1fel'l dan ~vYIeY) VY)e~ de \, ~~ads,,~V'/cge.y'~~ ~i~\-)&\
O(~e.y)i~!'.fXi()dP.e . 'De. u \aYl~VlOer~ \l811e.Yl VYIees~a\ ~'dle,Vl vneJ. de Ol1byJaVlYlIVlcg:i~OVlej> VIl8a{i~
11
~ioel'l\li~(S iy")\eVlIS~\le '<e1<{e.a~ie, t1i~ - eYl ~leiVlJ,8Ii~e \~uHlA'feYl een rlaa\;; kU.VlVle.YJ \~\'~\') .
I I'
dl
:r::ootz:e.\tl~ van ~foef\S\v\J.k\t!itrl: X~(\, ~foerl.\.Il$~
Gtoo.n'JefdiJ,hh~tl'\ i b\.Llle"(~ (\",.tet1sie~t rtkie.alie)
VooH1aaMsle ~Oel'l\)\rt~~1> (ktJl1li\'hiiiei~ Merd
~jt1 de t 1 tl!'r1 1-:>,
64
re
1. ti ·SiI.ANC ~ ViN~ël\.
2. <4il.ëNeO$ - ViN(i;S~ .
.;$. C.A4Sf'ft'l. '. IIIKG:ER.
4. AI1;lTf:L - ViNGER. •
$, Al'\SiëllPAMSe ,W$ ~ VltiGoli:R.
6. SloiEn - VII;G.~.
"1. OSOOIU'ëR- V1NG.ER.
e. Sf'MRNWOUOe - VÎt-It;.eR.
!J. ~ VÎIi(j;M.
10. - viNa.e~.
11. - Yi!ifi!;R. .
la. I'iOO~P -I-iOUANC;S KAliMl.. - VIN<.;M.
13. WATIE:I'iI.ANU- vhi<oeR
65
rhk/t/1llmr;(cfl!lic/!hfc~;a/f:O clc}_
,oe t/é!?k;)jd.!d/l!ll/,:"'i/lJ(j"J~1l m//itJM/lJEIJ!lIj1/1dr;
68
69
~;- hhcl
1'ft'tm ~ 1l1//l17rE-~ -LflllflJ/!)jllïE21
-
.or ~17E17Jed- fltlirrrk ~ M/{qE/l((feim/ Y
'oE ff;EEIl!t,- !t-;rhrir hglêYJ mlt:#/jé-wJcir; om
t6é M~- iE 7é/1i~/I';f€ kl1/lI7IGlrz~/
,
•
=-_ _ _ _ _.,---------'I'~ ~ _.J
~ f!r~f*"! W"ffl!H ;;élflt/~{t;q~/m!*5el
(I
~. IS 21 JIJ
~
~
'~
~
6"'/
;{J1JI/lll'E-C!l1l2I17lPT/E-J0P/II/!C
?•
70
WI?PLllllffi/lSS8EJ/IlETTF
71
-...j
I\)
Y.r.P.
Aan':I"cn l"('rplaa,tsingen en personenkilometers (('.\elusief voetsanger~ en transitoverkeer) ol
fit de 81!'.t:fomeratie\Amsterdam in het a~ondspitsuur 1960-1973-1980 (volgens taakstelling CirCulatiePI:TIl/it'5TEJ.U~ Aantallen n:rplaatslngen en personenkllomelers (e,dusier voetgan ge rs en tran sitoverkeer)
m~1/ r:t/l
B INNEN AGGLOMERATIE
m;~~:1'<>uI"" //J~l~~J,
"""0
IBRO M )FI ETS a
Idl ~ Zld<;r .41cM/ml/ntC#lé/lIVé,9t/ M'
MYI#/?l~k~,d8< ~ k/l/lé/lJW
-n~
/léIlIEn ; AUTO
TREIN ~
/J7IJcne i Cf ~ é/1 hel~)/(dJ6/J d z,r,MdE/l J/d'J(/"a:h~~ ,,-si ~
/léB!71 fe'/l/TI/';f
-l.. ~
::li ... - ~ J/K/,/7lEId-tr'- ~
.. (BROM""TS N/ET5 DOEn û
.' 0;
,6,9,9/{ ~1IV't?{'/? t:tbE I/ëf AUTO ~
! U
T:r:rn
·OTf,AL BINNEN AG GLOM ERATIE AFGELEGDE KILOMETERS
/ J. _ /_ _ OPENBAAR VERVOER
~
---
..-/---
177rJE/é/) Iff/IY/BJ
kaJ677.Zx:4/!dt~t'l_ ~
~
. /
.o~ nJrWd( PER,
/ . "TOTAAL BINNEN AGGLOMERA"T IE AFGELEGDE
KILOMETER S AVONOSPITSUUR (i!
1I!1ê .f1/&ifM/Jlf4fterJ/ ~, /?liIeltvgR!J'f/J.,a//fnïd VERPLAATSINGEN AVOND SPI"TSUUR
x100.000
(0'
~
;"IEI.f-~.''b-~/k ~10 .000 ~\~b
j\~
!·ä ~é7c/H'1?d-~
35
i ~
==-.=";"
25
(' -g g
L.L--H ~. ~
3~
3.
~
(I ~~
20
dr~k#f/l_ 15
r~fo~rl
10
lQ~e/1
o o
~
~
m m
1[
')
Aantallen personenkilometers op de openbare weg afgelegd per tram of bUS i), per aut0 2) en per (brom)fiets
c;o;c!u<ieftrónen mctr0
(niet opo[lCnba re WC!!)
exclu<ief Iran~II(lVerkeer
~
~
~
,.
II• Aantallen \·erplaatsin~en en personenkilomeiers (exclusier VlX""tg:l ngns e n transitovcrkecr)
in de aggllomeratic Amsterdam in hrt a,·ondspitsuur 1960-] 973-] 980 (indien de ontwikkeling
~ WII/?/d6ENEIIM4 /l1?-'
,a
~ "7PEpnmLlTlr orlCJp"
~
/ / ,j j / ' B ROMIFIETS n. -,rulll'711U OC'''JU
/7é/O' WPR(7'T al.~:( E""". AUTO
4tl
~
ZEIj'/ll6Gf 4'lI..i!J1e ,,0000
I:~
PEA~ ( rJI\ I( G'.'( T [nS 0UliWlSJ .OVO ZUID .OUDOOSJ
A / Jomfnlf7,{dg'
~ p~/~//7
- -rr
~
30
25
EéTJ kEéd &VffEi I
20
0- /l4-E/7F~II'I/7d 15
r--
Qj
Q-.
é'f-MVC/tf;,k, á1zv. 10
0-
r-
*/1 bE# B7l V//...,é.
Ol
0-.
" ~
M
~
o
~
'"
bLad
I. 11 ~lrmnC'nbel'ld
17.00-18.00 Uil'
flnto 1956
fT1JIJ1E lil !JE ~JIf[f;?SlJllf/.{rl!#/(;r
1956
·1 1
JOOD
5UOO
:~~ " """',,
eDOO
tabcl2
Ontwikkeling nmdenrJcllngol'cr deverw>er-
middclcn,afondSf,ÏlSLlur 1960- 1973
1960 1973
inlemeverplaalsingen
(per opc:nb:lar vervoer) 37.000 35.000
(per auto)
(p.::fiels)
extemeverplaals ingeil
(per openbaar vervoer)
60.000
lWIlII
24.000
119.000
§l.IIII
24.000
W'
(per auto)
{per fiets) ~ ~
aandeel in het tOIaai aantal
penonenkilomelers binnen
deagglomeralÎe
, (openbttar vervoer)
(auto)
(fiels) ,
37%
30%
33%
25%
61%
14%
[7
100% 100 % 0
UithetbovenslaandekunnendevoJgende _~~: ,4~.f4N/~ '
Gemiddelden~laill~ingsa!113nden bij ruimte
L17
73
~d
VE#1'I1l1l7J7/lC.F/JE//IlE77E-f/&iflt
W~J11k~~f{~n~@l blad
2.][ flll/?lrEEI?IlEiEIIJ
74
/}PE/JIJIlIl/?-ffjJflJEII
blad
!JPE/lllflfl/?- ~
J. 6 Stromen beeld openbaar vervoer J 962 Stromenbeeld openbaar vervoer 197Z I. 7
17.00-18.00 uur
/ 17.00-18.00 uur
tabel S
~;~ddekle verplallslogsa rshmden infcrne openbaar fcrvoftni.ziger per motier, mid daguur cn I~ondspitsuur \v
mid daguu r
D.V. reizigers lOtaai personen
avondspitsuu r '-....,
\ \
\
\
D.V. reizigers tOIaa i personen
in km in k m in km in km \ /
\
werken·werken
w.:rken-niet wonen
ander werk-wonen
J.'
J.'
6.1
4.J
4.0
4.1
4.l
4.2
l.1
4.l
P /\
;:/
eigen IIcfk -wonen
OI'C"riglwi::tkckn
6.l
4.1
'.1
2.1
6.8
6. 1
4.'
'.l
;:~;;> q / \\ ~
1/ '."""
/
totaal 4.' J.l
'.' 4.0
/ \
\ .
r,'''''4
. cmid rle:de Hrpla::;; ls i ril,!s.a r~t a nd e '1 · in km Vfln
nteîJle re:atin in bel 31·ollll5pilsuur
~l' /
/ b",0 \ .IJ <· \ICJll) "
l~-op~fllanden.
J973 5,5 km 4,0 km
• inçlUSlc!
- - - I,
75
GEMIDDELD AANTAL ONGEVALLEN PER
1. 31 ungevalkans
MILJOEN AFGELEGDE PERSONEN KILOMETERS
• .0
5,6
C auto'S
' ,3
J. 29 Verband tussen verkccrsdichth{'id en ~{'luidsniH~au
d8(A I
r-
E
- -
---~"
.-
.- .- - -
f-- .. _..
~
75
f-
--'----- ,- ~~ ~
- '3
12
'3
70
- ~ -_.
,
f--- / Vi '0
~-/i' I i
_. t--
A B
65 dodelijk gewontl alle letsel
r--
r - e- -- -- -
I- -
1--, .
60
i
~(
1 i
I
iI -
,
I
55
,
rr- I - -I
I
--t--- 0 ,5
50
o
I
1000
I
I
2000
I
1
3000 4000
I- 5000 6000 7000
---t-
8000 auto s per uur
0,2 -<----~~~ ___'_____
76
tahel16
P~r (btODI)fie!s In hl't al'olK!spilsuur binnen de agglomeratie op de opcnbare ft'eg afgelegde pel'SOflcn·
kJlomelers··, Il~tlndspltsu'.lr 1960-1 :.-
"~3_ _ _ __ _ _ _ __ _--,--_ _ __
.. exdu,ierpe.sonenltitomelersdiebinncnd. agglomullie
lijn Mfgdegdper tre,n ofUcn) hij dez.g.lran.ilo-
vcrpl •• tll~,C~ (wel door de .u(omerltie malr londer
herkomtlOf bcllemmins in de aulomtrllie).
SOO p8tSOrH~fl
1000
2500
5 000
7500
blad
77
blad
fTII/)/E-cEtllEb ,
78
6Lod
~ ~ II. De huidige behoef ~ en het aantal beschikbare legale parkeerplaat- Het is te verwacht dat eet de a;.:.:'o
~ ~
~
Bij een parkeertelling, d i e najaar 1975 is gehouden, bleek dat er ~
k~:r he~ l~S~:~
op kor te
0 ouden en goed functioneren va n ~e~ ":'l ~~-e!apFhre.~:. ~s
terI:l.ijn een zeker s urpl us aan parkeer"oo r z l eOl::.e~n ncocz~:.e
'1" legale parkeerplaatsen op de openbare .... eg in de Haarlet'llllerbuurt aar.'~·e li jk.
~ z ig waren. De telling leverde het volgende beeld op van het aantal. - - -- -- ----------------,
~ legaal en illegaal geparkeerde auto ' s: tlJg1ng a andee 1 au t 0'F-? t otaal ncdlg parkeerplaat.sen
1
~ 10~ 1 2gJ
~ ,%
• ~Qf,
20~
____156
11& 1&_______
~ 1
40%_ ___________ :______
- ~- - ____ _
~
"<S
Bij het in 1975 gehoden be'/olkingsonder::-.oek in de buurt blijY.t echter
da t 50% van de gezinnen en 22';: van de all~e ~5:~;-,:-.1~n een auto bet,it. parkeren èevoners
auto's (0,75 ) 1350 1350____ 7~ ___
~
Gerelateerd aan de absolute aantallen gezi::r. t':: t::'J all ~cr.s:'aander. 877
( 1- 1-1976) ~eeft dit,een::totaal autobezit va:-! ~ tluto's . parkeren b1J ..... ln-
kels (1976+40~) 65 168 168
"
~ In het Voorontverp Verkeer sci r culatieplan vorden de volgend,," normen
parkeren voor- hot.els
bedri ·ven ___
50_____
50
'<i voor het autobezitgegeven .
~
~ ~p~e~r,~o~n~en~a~u~to~'~'____~b~l}~~~~e_n_'_ta_d~1~9~810~__-+__~lz9~1~~~_-_~e~~_,_e_v_f~i.~~~~'~
'5 nachts p.lOO inv . 20 , 1 20 , 7
18,0 19,2
ca 0,5 per
~ :overdag t~uisgelaten
v oning
~'- ---I----------
~ auto's per 100 in..... ! 9,0
~
13,5 ' 8,0 12,5
~
~
~
~
Uitgaande va:1 een geraamde poter.tiële bevolking van 3800 te bere ike::. ir.
de komende tien jarer., zouden er ' snachts volgens de norm van 20 .7
a uto ' s per 100 invoners ,7 87 a uto ' s geparkeerd mogen staan.
Uitgaande va:/. ~et huïdige aantal legale Farkeerplaatsen:t (872) ::li::.~s
It~I~O's6~ de ver::-.inderi ng als gevolg van de herpr ofilerir,g va:1 de Brou.... ers[;ra::::.
en zijstraatjes, betekent dit e en tekort van 97 parkeerplaatsen.
p~ A"'~51~J /16' "_ Dit exclusief de behoefte aan parkeerrui=:te voor vinkels, bedrijven,
/'J1~n~ rl6f5 ~ fv{l1fr etc.
De parkeermogelijkheden spelen tegenvoordiG een <1.3.:1-
161< 1/6'" 66nf ~~!~~~~ ~~~ ~!j e~~~e~e~:l~~a::no~e d~l:~~:a;~:U-r:~:t~a~~ :~~::t o~el
dEn rfi .
~
het meest geschikt is om a ls parkeerrruimte te fungeren, gezien het
reil dat e r in de buurt behoefte bestaat aan o.a. mee r groenvoorzie-
ni ngen.
~ } ~:':~;::T
':"'::a~~'" . ~-
~s~
~
~
Gezien de langgerekte oost - west vorm moet speciale aandacht be-
.~ '1t'
~ steed worden aan goede verbindingen voor fietsers en voetganger s
in noord-zuidrichting, terwijl het voor de Haarlemmerdijk en Haa r -
;:s lemmerstraat van belang is een aantrekkelijke route te vormen voor
("l.... ~ beide laatstgenoemde groepen.
c;.....- ~ De relatie -met de Weste lij ke Ei landen moet verbeterd worden door
l"-..J ~ middel van een bru g van het Prinseneiland over de Elandsgrac ht ,
~ een nieuwe doorgan g onder het spoor en veilige oversteekmoge-
~ ~ lijkheden van de Haarlemmerhouttuinen.
~
~
~ j
.......
~
Parkeerge lege nheid (vooral voor wat het kort parkeren betreft)
dient geconcentreerd te wor den langs de dienweg in de Haarlem-
merhouttuinen .
~~
~~
""
••
••
I
..e
u
•o
u
w@û lli®ilü@[hüD@Q
®[FJ@[Ó)®élJffiIT ~@ITW®@IT~CJ
[[O)®d]@Üo
b2
82
-De \)e1~kh,\\e.nde, ~ lobben' \Jan AYIl.s\etctam worden
aaYlge:;loTe\1 ~ ee.n t8Yl<gerr\iaa\ ~ne.\ha!l..:l~~\ee'CYl,
wa\ ~o\Jee,l 't'Y)ooe\~\\ oe'olui~ VI'lBa\d \1811 bes\asYlde.
ham)ii'()ên (di\~ tVl d~\~\ic~ameYl ,
J
i3nGle",f
l)
t8Y1Oetlt YI'Iet
,y \
Wltet u'S~eV) -.
IwYlceYlttische \lefdtelrÎVlO
i.-J.m, 'i-ft~i~ o"e'( ~
bInY1e.OStad
?§
~-1
~
:-t:i
-----
~ ~~
tir
~ i~:-
~ . "
G'S
t·[
~
........... ,
t •••• •••••••
........... ,
............
t ••••••• ••••
........•...
••••••••••• 1
............
••••••••••• I
............
.••.••......
••...•..•..•
...........
••........•..
...........
.............
..... .......
"
.....•.••.•.
...........
••.•.........
...•..••....
...........
......•....
..........•.
.........•..
...•.......
..•...•.....
.
.••.......•
............
............
.........
............
" ..
...........
.•••........
' ..........
.••......•.•
.......... .
'
..........
•••••••••••
••••••••••• 4
' . 4
............
••••••••••• 4
•.••.......
1 •••••••••••
............
,
............
..•.......••
••••••••••• 1
......•..•.
,
, ...........
••••••••••• 4
.••........
..•.•..•....
••••••••••• I
••••••••••• I
,
t •••••••••••
.......... .
............
••••••••••• I
,•........•. ,
••••••••••• I
.•..........
.... .......
........•...
••••••••••• I
............
•........•.
'
..•.......••
.........•.
.•..........
•••........
...........•
...........
......••...•
..........•
.....•.•..•.
.•...•...•.
............
.........•.
.........•..
..••....•••
... ........
........•...
............
...........
..••.••....•
"
••.•••.....
............
•...•...•..
•..•..•.....
......•....
.......•....
...........
•.......•...
......••...
............
•.......•..
............
...•.......
......•....•
..........•
•...........
...........
..........•.
...........
............
.•.........
............
...•..•...•
•...•......
••••••••••• 4
...••.......
...........
..•. .......
.......... ..
••••••••••• 4
............
.... ......
.....•.•..•.
.... ...... .
•...........
............
........•..
..... ..... .
••..•.......
.....•......
...........
...... ..... .
.•..........
•.•..•••...
.....••..••
............
••••.•.....
"
•...........
•..........
•...........
•......•...
..........
•...••......
..•.•.....•.
••••..•....
............
.
.•••...•.•.
••...•.•....
•.....•....
•....••.•...
•••.••.....
............
•.•...•..•.
............
••...•.•...
.......••...
.••.....•..
.....•......
...........
...... .........
...•........
.......
..•.....•...
..........
.•..•..••...
.... .....
.•....... ... ...
.......... .
•...•.......
•......•....
••....•..•..
........ ........
.•.........
...... ..
•... ..••...
.... ..... ..
•.......•••
...........
.... ......
•.......••...
• • • • • "• • • • • • I
...........
•.....•......
.. . ......
. . ...... ..
...........
....
•......••..
.........•.
.............
...........
.....•.....
...-----==-========-::------------------------ -------------------:---:====== ~.~.:.~.~.~.~.~.:.~.:.~
d naa~J de. MVlIA toe 'Joof~esTe\de "Otoei fa~e.
.bee\den" Voor Am~teTdam en omo~viYlQ , die
behe\~Kino 'nebben op de mimtelfe. Ot~i~
vafl wone~ wet~e.n fe\~le.ahe. en \jet~\aah)\Ylo,
I
..
• •
principe
Het doe\ \Jan de(~e\6ke iYl~Yep'en i:; oW)
het O?~Nlakte. \Nate;( i\'l1e d~eVl in YYlee~
a\~oY)de~\ijk 'L~e\'oa'{e ~Yl\'edeVl, 2;oda~
oeoiedeVl me1 \/ui!ey \4atey inoedam~
kunl1el1 'WoydeY) . :Dit kan d~{ op u·,t-
oeklèYlde plek\<e\'l wa\t~idiV\Qevl, bui~en
~Y1 ~ui?jep aan te bleYlOe.~ ~at de
~.o.Yl. .~Yl-W8~et <;lf1edeYl" oYl\.,,\aan.
V18a;)t de be~G8YK1e rJa (eoelen ~oal~ de
aanleG> \!.aYl Yllèt,wve. '(io\tti~oevJ en wa+ef-
l1ui\le~inO~ - '\V)~llahe~ \~~ bètdoor de
I
~~tethlAi::,houdiVl~ - ~c.hooYl \Jate'f ö(Ab~~tevYlen . Om te \a\en 2;ieV'l Jat ~~ ~let rJie~ OM een Zi~VJ 1l1et nadet be~~udee.{d maat daaf 08a~ 't Yl\.t
I
eerWYlalio\lOOis\e\ oaa~,~~Yl, be~8lve de loks~ie A Vliet om. Hel ~aa\ ovn het p1iYlc.ipe \,~ ide.e. J
te<iY)C)Q.V)
p
iY) de VJa\e,'nui3'noudino aaYloè.bfat~t 1~l.(r\Ylen
~ 0
andeft lok.a\l~ (we\ti&;~ ;~V1 et ~ meet \e. \/iYldexl) bj de i"~~at»e vOO'( 'ne~ ~10eqa;;ebeeld ;Ifoo~~t.m.
WOfa~ . .--------------------------------------------------------------------------------------~
blad
al
@@~fi@&llimrncdJD@@
4
Stedelijke ontwikkeling
1450
1585
12e en 13e eeuw
1593
1609
1625
1700
1775
104
blad
·,.,..., ,. ., ...... ,, .... uit dQ kaart o'dam in 1544 dQ uit brQidi
bL~
tra uit dQ koort o'dam ih 1597 dQ ... h~",r1,,",n
!/
f7
.: . '
~ -
./. /
" .... '. .
. ' ," \
105
blad
frag ment Uit de koort o'dom In 1625 met de uitbreiding van 1612
bLed
106
6Lod
107
bLa~
tra ment uit dG kaart a'd am in 1655 van Dalthas'ar Florlsz van OGrkQnr !-?"
":~.ji
108
:'. .~ blad
fragment uit dG> kaart a'dam in 1725 mG>t dG> uIt breido ng van 1658
109
blad
f rog mG~u it dG koo rt ÇJ'dom In 1051 nClor dG ko /j
~ .. ,
6Led
I
I
I
I
.I
- H.l sj~""
'<JilL'''I~OO!r .-
110
blad
111
tro mr;:lr!t uit dG koort o'dom in 1066 mQl
6k1d
frogmGnt uit dG l<aort o'dom in 1077 mG'L
112
blad
.-.-""
.--.. . ~ -
113
114
verdere ontwikkelingen
A Illsterdalll anno I
'\.1 I" 1 \I l·, " .. ", I "I." "1''''''1'1.,,, \,'" , . !;-;I~)!"" 1., "'1"1" ,1 _.'" 10"1
1.",,,,,,, , ,,,, j,,I''''1l,,, ,,}.!.I'Il,,, .j, · y,,rt''',''''''+Il,,,·,I''1l 1), 1.!" ,d,
,'~." "'':' " "I 'I.!' .I .• "" "" 1 ,I, \"" ", V.l" \" I ,.,.",,- 1111",1"'1' ( 1"" '.'.'"
1,,,, ,Ir,,k ~, I, , ~1..:.1.,.,,,,, 1 .• ,, , ,I< ""'''''j.!"".~II' 1~" r' r,k,, 1 ""fll' kil .1,
,1.,, ; ,, " ,r I" I I.,,, "" " ' .'lOoi. ! 11"" 1,,, )~ . " " ,. ",,, ,,,1.,,,, "tt \\ •• f," l~ r ,I~t,
11I. , j "n 1.,,, r I" 11, . •".1"'1,1\,,, ,,1,,,,, Ik, 1'1.", ,~" "H'i '''''''.h.! ro, ol,·
.l.",k:.: ', .1" "11 [11'''_1. ,I. " I."",,,,j, HII\j.!'I~,,,r l ..,.II' . ',, -;1"" "" 11""
( "I ,.,. " ,..", \ ,,, j,,'1 ' ,'" f\'III,·,,,,..j,j,,,, Hllm... , ,k Rm).!.
'1",,,,,l. ll \\ .'" " :':'1'1.",01 l.mdl' H, 1\' .... '·0 I """",o r, (Iv, rI,~"',, .. \,I,J
,-" I,I. ..-,!" ",h.! .... ln
J k 1 '\h:, " "," I nl", "1"\'::'1'1.,, , ' .1 " "I;, ""~ ',, .::.-1,1.-" ... .. """ ... ,,1
,·",d'l:.!' ".01,·.,,, ,, · ,, ,,,,,,,, ,,,,,,,,,,lkl ,., ... !"., Ik, ".I,,~h', r , .... ,t-
"" ,,',, , l _ "r" .:" ..,10",,,1 ,, 10- "Ij,\!,nd, ","""·I~·h,,d,<" I." "''''''H'
.I, .1"1., ,,1, ",."", \:1. """"':: ,I,,, ,, ,k 1!'/II" ... ,d"",w,,I! "I " ",q ,I, "
ol,,,,,,,,,,,,
I I, ' 11'1 1,,,, " '" " ",,: "" ' ." "'''''''' h , \,,"" "I.""- ',~,,,I ,," ,' "" .I!
~"".' 1.'''''" '' n "."" .I, ...:"" I ',L" ).:,'" ..., - " " " .\1< ·\n,~"h , ·. " "n
I )" ""' ''. /I lil, " 10.·, _" , I, I'I~ '::' I"" I ol, "." 1,1'1""11 ,c" .'''''' "~ . II ''''11 " ,>:).!I"
I kt 1',·1"" t" 1"I ,j, ·\ n" ... ld."" .I.,t -\", ... (, rd.II" . 11' '!7~ ,,").! ,, ~_, , ... ",
" I -~ "'" ,,"'f! -, ,,,I,>!, ",." )C' ,,,,,,I,,, ,lat I. 1l.1l"" "1I"(" r,I~I1' ,,,,l ,kl\'n
"~,, \\ .,t" I"",I." ·\n",.-II.""I. ,k IJ.,n_tro-d, .. n ,1.- .\ l ...·.I .l n,I,·11 "nl"'.Lt
115
blad
blad
116
/ 6lad
blad
117
blad
118
121
a3 relatie tijd - ruimte
o historische kontinuïteit
-De oe~chedklAYldic:>e vet\~e.v\Ylil1o iVl 'l'dahe met de (uiVYl~e'\ü\~e, oVl~w\\~~e\;Vlo le\Je1~ eeV'l aaVl~a\ oeb,ede\1 die we
kuvw~V'I oV\de{1&'afd~V\ i\1 Hi~t~{i~c\,~Ko!}hl'luï~ei\eYl : G>ebleJeV\ VYle.~ eeV\ o"Yb koYd8Vlt~ ~oe'l ~V'I 'Véél YuiVY)tel~ke
\/alia~ie el'l Histo'fi~<he 1)i~\~on*i\1~ï\e.i\eV\ ol Veqfo'fiVlOeVl voo,(~~oYYlel'ld lAi~ \)Vl~le onhvikl~ê\iVlC)e-Y\ Met
or
\lee\ '(ui1't1te\~\'(e eeYlvolV'fli~\t)e.id e.n ~\a'f'fe ~hlAktl,\fe.Y) 1Naa~~\~im(.'na\i~e p'(oce~reVl YYloei\~k ÎV\ kv..~VleYl
Sl'e\e't'l.
J3Uvoo\'Wd: 'De. vJ8\1eV\ V~Yl de 'We3~J~\~e ~i18JeYl .Ii~~,,~.,
\JOHYH~Yl eeYl t~~iJc\,e. hdol"ische \<:oVlhYlUltelt,
A\ ~wVJeY)laY}o wefd d.YYl.'J. keu'(~Y) eV) VooY-
~~"fi\\~.vl oexêoeld dat het oe.e,n petVYl8Vle-Ylte-
bebol.4wiYl; 'fY)~~r woJe() 0 Vlee(oe.~et W1ad\'
cla~ de- wJ1leVl z.iJ, aaVl ,st-eecly Jé18oc1e1eYlde.
'\ÁV]\~~ie? Wloe,s\e\'1 \~uVlVleVl blQve.n .9aVlf~~en.
~o waver) e{ ~~eep~wedie.? , ofJlao+eHe.iYleI'l,
la8c\- en IO~f'laatpeV) eYl \~ïei~ bedtUfïe{l.
MO'MeYlted} YW. de- oude. tlAYl\~\le~ ve'fc1weV)eV)
J1EIIJJ
/:.f/ld7JOf./Ii/E/J)
InEEI/:
tEel/IJIEI(
125
1'1/111111/
blad
bled
o
DDD
130
blad
<I'l'1DJ'~J;
dJ~r~è%
'"
~
\
bLed
131
'$ ~ 4
.. ..
• .
..
..
....
.
••
..••
.• ...
...
...
.
.
'
.
.
...
133
134 ~
135
~r
-; V'
g
~ ".~.tI
î I
-g ".,.~
1
. .f
~
'!
~
"-.•
,
~",",
" 'i .t
o·
.f '"1:.
2 g. s:
, î 1~1
i ,~
~
~ 1:P- :J "
--'"
':1
" t
1~
". f, -t
l' < 16
"
-'
~
-"
~ -~ .
'lij
1
"'2 "- "E ~
-~
..;; J.. ~4=!
1!t ~"
~,\ " , t
:;~
.:e-
i 1 1
. ."
ill ~
.~
""'" J;
0·
~.tt.
~
n.
0
-~
;;
"
~~
3 ..,.
"-\j
17'
•
Î
M ~
137
138 --=
139
142 ~
143
~
r.;
]
~?C
,
-i. "
~ ~
"-r
'0
-R
~
.~
'.
•.. ~!'
N
'"\I
n<
y-t"
~
< :;>
v , o":
~
A '00 ~~
,~
"
""1
~'! :J ,,"; ~f ~~
145
Inspraak· ontwikkeling. blad
b~t~@.k~~~~ ~it~~~i~.
De 10'000 - werk - en waterwereld wordt wakker .
De eilanden vormden door hun geisoleerde ligging te n
Evenals elders in Nederland begint in de jaren ' 10 gevolge van het omringende water e n later mede door de
bij de bevolking van oude hecht gegroeide samenlevings - aanle g van het spoor .... egviadukt reeds van oudsher een hechte
verbanden die de meeste oude buurten kenmerken , het gemeenschap . De bewoners , die aanvoelden \o'elk een bedrei -
besef door te dringen da t het met de "vo o ruitganglt de gingen er boven hun hoofden hing , g ingen zich groeperr>n .
verkeerde kant opgsP..t in hun stukje stad.
Zo verg aat het ook in het stukje Amsterdam tussen Jordaan In 1953 was het 'We deropbouwplan Bickerseiland verschenen
en IJ. en dat hield in dat alle woningen zouden worden gesloopt :
Grootschalige ingrepen , zoals de doorbraak van de Haar - 50 nieu .... e flatwoningen zouden de enige woonbestemming
vormen~
le M:'ler Houttuinen , bedoeld om de grote w;:-rkgeb ieden
ten westen van de stad te verbinden met h~t centrum , Dit plan werd ni et direkt uitgevoerd maar in 1964 verrees
vonden in die tijd plaats. (Zie Stedebou .... kundige ont - de eerste grote kantoorflat "d e 'Walvis ".
wikkeling van Amsterdam; het Al gemeen Uitbreidingsplan In 1910 .... erd het plan bekend dat het 2- e kantoor "de Narwal"
van 1935 en de naoorlogse ont wikkelingen.) gebouwd zou worden en dat was de aanleiding tot de oprichting
Een centrum .... aaraan de ei ty - gedachte ten grondslag lag: van het aktiekomitée "'Westelijke Eilanden " (24 febr . 1910) .
alles moet goed ontsloten zijn zodat men overal snel kan
komen met de auto. Dit o.a . ter ondersteuning van een
bruisend komme r cieel centrum met daaromheen rustige woon-
.... ijke n, die later tot zgn . " slaapsteden" blijken uit te
groeien. De buu rt .'le r d Jr;o r ':",i ddcl ']'". t.:~}r ~tr;:1cil i ne;e l lcht Gn (~Pt~E: r oe!"Jt:n voo r t"'".. :-.
Men vondt de oude stadsdelen e.n de geb ieden bij de i n ttdr: !~r(~!1i '!~ n rh; i1rs(~uwpr:;lrc~.J.t . 2r ':.. ~, r €'n veel r"r". ünsen gf>ky··",n
op 2t.. fehru"J)" i 1970 }"je t :-(:{ t ic !<.o::.i. tq ~_ ·~_~~lk!-:~~) 1 3.nJ(~rl.0p!;C -
havens zoals de ei l anden toch niet zo geschikt om te
r·icht. ;e t.0csü, n 8~n n<:>lt:b(..cl l f re r. ; 'Je V,·.,l V'ln dG gCtl8cnt{: h"'t.j'l,.lren ,
wonen (licht , lucht e n ruimte), dus daar .... erd van over -
·~I_~ i n::;tnnVlCS , b!·j e ve:1 ;,chrij'le n Ol, hOOr !Ü V éïU f·:!
heids .... ege en aangespoord door beleggers die in de stra-
vertl,,:., de r en hl)~e hc r crJ . --;CI~ly.>.LG h:.dden ~'J{: ü:!"'::..nd die .pClS i n de: buu rt
tegisch (dicht bij .... ater , station en straks de nieu .... e
·,'I ns l:o"1en wonen en ons \o'e n bcc t J\. wer:;·J!iJs r!.-"I-Olkte in Jic t oesta nd élî .
snel wegen!) gelegen ge bieden wel brood (eerder slagroom-
I-.r w(; r uen nie uwsb r ie'l€n ~e~û"y.t V00r de bll'.l r tle wQncrs die· ni et zó j n ten s
gebak) zagen , sterk het aksent g elegd op het geven van
'A:~ n d e r.ktic konde r. d e elfle~,r;n ~n toch zo v T (je t oo gte gehou d en wi l d e n
een werkfunktie aan dit gebied: bedrijven en kantoren . ·;'I or den . Er ging ee n I,ro t csth , ier n:1",r Ui' gemeéntc r :jfld en Or:ld é;;t w!j v la k VOG r
(Een van de beleggers sprak toendertijd zelfs van het 'J e vcrkie~inccn sto n'd.t:o \'Iérd :.e'!e re e n die e: r oo l~ .'r:ó.!C1(' ie t s 3an ZO'J 1~ l.Jnnen
bouwen van een klein Manhattan op de eilanden.)
O[ffi~GIDlf@l@}~ ®[ffiÜWO~~®~OITü~ 0 0
blad
®@uIT@llilli@[QJ@[ó) ~fi DOOffiîdJC] 0
~
j
1
l'
~
"!
.J !
l.-.I
g:J
1
~
~
QI !'
&
1
J
-lJo","'tbo~~a~ ( \d '->On ; 1bU" 'Ui"')'")
13id(..seilancl- [ ,t Ie ie . lla,\ "n .
t.n rla. voo,\~eI<Ol»'. lAil. ah\-.vlltil.n
f
\lQ"Ui\ de bUu'\ (aKl,~(o."l<t. \! •.rltl.t:,l) i
Q!c~ ' 'Jouh v.d.floul / 'P""t d, Ley .
'1..0.7.
Oakplal1en e n lichthoven 1
1 .~.
OffiJ~~au@l@1~ ®ûUÜWO~~®~Offi)~ c 0
blad
@@uu@llilli@ûU(][QJ 0D uODffil1n(]j 0
Deze en tal van andere aktiviteiten die in di e tijd gaan voorj "_ar '73 Ontrui ming Bickersgracht 64 , 66, 68 t. b.v.
lopen vormen de start v a n de verbeteringsgolf die over verbetering swerkzaamheden + de nieuwbouw.
de wo on - werk - en waterwereld van dit stukje Amsterdam Voor vervangenrle woonruimte is nog slecht g e-
gaat spoelen . zorgd; buurt trekt hier lering ui t voor volgende
keren .
OffiJ~~au@l@1~ ®ffi)ÜWO~~®~Offi)~ c 0
blad
@(]uu@llilli@ûU(][ill 0D UODffil1n(]j 0
De z.g . n. " poortwoning en" aan de Grote Bickers -
straat staan op het terrein van de fa . Vliet jonge
(vervolg nov. 1. De weg door de Ha arlemmer Houttuinen moet en daarnaast ligt het terrein van Reyerson .
, 73) nü:t meer d an 2 rijs t roken voor doorgaa nd Hi erop staa n o . a. nog werkplaatsen, hallen ,
verkeer krijgen en het karakter van een magazijnen e . d . die nauwelijks meer in gebruik
" gewone stadsstraat!l . Er moet ook een zijn, zodat à it terrein aantrekkelijk bleek te
dienweg en fietspad of fietspaden kunnen zijn, voor bouwspeculanten. De ei genaar li e t daarom
komen. de poortwoning en ook sterk vervallen.
2 . De n adruk moet komen te ligg en op bebouwings-
Door de buurt wordt nu, naast d e verbetering van
mogelijkheden l~ng9 de weg.
de poortwoningen, gewe rkt aan een nieuwe gemengde
De rooilijn zal een afstand van 25 tot 27 m.
woon - werkbestemming voor dit g ebied:
ui t b e t spoorwegviadukt moeten krijgen
(oude rooilijnafstand Houttuinen: 25 m.).
3 . Er dient een !l Nota van Ui tgangspunten" voor
de Haarlemmerbuurt te komen; hiervoor is 1 G"r le" ,,,,,,,,,,,.....,,,. 2 We"r",mw en ",,, kere n: 3 1 Gal"'", won,ngen 2 Wer ' ru,m!e 3 Poollwon,ngan
de raad geaktiveerd door de buurt en enige ~:~.;~~;~'~(~; EI;;'~;~~~~rd:'S~,~,:~";'~:ST~'Q~:o~
4 Werl;ru,mleen oar' eren.5 P"""hotje 6 Twn'l co;7
Grote B,eker"raa, 8 Eers,.We5l.rdoh"n, 9 lW'ee
tijd late r wofdt het overleg gestart tussen Be<I"lbwo",,,qe,, {u"'na"""nl de W. 5IerOOk.uaa,. !O We5te,dolr., " Vi$llie ' 12
Stadsontwikkeling en een aantal burgers BO'ens''''gers.13 Oe Narw,, 1
e in d jan . ' 74. No ta van het Aktiekommit e e West f' lijke BilA.nden /
'W oningbouvstichting Lieven de Key en de arch.
Paul de Ley , Jouke v.d . Bout :
"'Woon/ werkruimte tus s en poort en dok".
149
Dffi)~~[f@l&1~ ®uuüwo~~®~o[Jû~ c 0
blad
@@tbJ@llilli@w(]w ~fi l1ooCïJltn@
voorjaar '14.
0
21 lIlaart '74. De gemeenteraad neemt een Voorbereiding __ 1 febr. 175. Wethouder Han Lammer. doet uitspraken over de
HAA~ lEMMER HOUT TUI NE,,"
besluit tot het maken van een B•• teIlllD1ngeplan e.v. mogelijkheden om de eigendommen van Vliet-
voor de HaarleJUDerbuurt. jonge en B.e,.eraon door de ge.eente te laten
aankopen. ( BickerBeiland.)
14 mei '74. Onderhoud buurtkoll1 te. V1nkenatraat met weth.
Luunere; toegezegd wordt dl.,t de gemeente d. 1915. Kr volgt 6en tweede raadebesluit t.a.v. de
grond achter Brouwer,gracht 204- 206 zal "kopen. weg door de Haarleml'le r Houttuinent de rooilijn
Bij de verbouw tot appartementen van Brouwere _ wordt op 27 m. uit het spoorwegviadukt Tastgelegd.
gracht 212- 210 worit de aohtergevelrooilijn
teruggelegd en dit geeft mogelijkheden voor april/aei '15.
Het. "Tooratel voor een bejaardenverzorgings-
nieuwbouw in de Vinken.traat. tehui. in 4e Baarlemmerhuurt" 1. gereed.
Di t ie een yoorat.l Toortgekomen uit .amen-
22 mei '14. Besluit gemeenteraad. Eigenaar Tan de poort- werking aet het Buurtkoaitee Vinkenltraat e.o.
woningen aan de Grote Bickerestraat (Vliet jonge ) de o...erleggroep Haarle. .erbuurt, Vijkoentrua
moet aohterstallig onderhoud (1200.000,.) de "Gouden . . . . l"J . Sooiaal J.rch1-t.ek_~oep en
ui tvoeren. de I'ed. Centrale Huisvesting vo or Bejaarden.
Ken heeft al. situatie op het oog het blok
tu.sen de Brouwer.graoht en de Vinkenetraat bij
de 'ieuwe Vagenstraat. (Xen terrein waarvoor
zoaer '74 Voorbereidingebe.lui t Toor het :aeaeleneiland &anTankel1jk een bouwplan wa. ingedien·d dat in
wordt geno.en. Dit be.luit koat wel wat laat
volgen. de buurt. l-:::::::====~~~~ strijd waa aet de Nota van Uitgangapunten en
waarvoor door de buurt dit plan ale alternatief
Het Reaelen eil&l1d, ie een teer gebied, belaagd werd aangeToerd. De geaeente beloofde tenalotte
door grote onderne.ingen (Britiech Tabaooo Co.p. .ijn aedewerking te yerlenen.)
Touwen en Co. Pakhoek .et dochter Blaauwhoe.).
:aeaelengracht 15- 18, pakhui.ea. door ontwikk.
aij. Hillen en loo.en gekocht (t 69) f de buurt
koa~ .et alternatief pla.a. voor woningbouw in
de pakhuizen (wederoa Jouke Y.d. Bout en Paul
d. Le,.).
okt. '14 Onder het 00« van yerb'1jeterde buurtbewoners
worden d .. pakhui.ea. af'gebroken.
IIROUWERSGRACHT
~[f&,\~Q ®[Ji)~WD~®~n[Jj]~ 0
@@Ü[p@llilli@ffi~rn 0nl!OO(lYiln&
blad
0
okt. 175 Pae een jaar na het verschijnen komt de
lota T&ft Uitgangapunten Toor de Haarle_erbuurt Bovendien vonden wij, dat een zin-
uit de la en wordt in de raad behandeld. vollere grens zou zljn, clie tussen doorgo.and en buurtgericht
verkeer en dat deze dan zou kunnen liggen aan de rand van de huidige
asfaltstrook. Hoc die nweg , parkeerplaatsen, werkplaat sen en woningen
den. t en ~uiden van deze grenà ten opzichte van elkaar geo~gan.i.seerd
z ~uden moeten worden, leek ons ef;n :?aak die met p.e verkeersdooL'-
braak niet meer te maken had en bovendien als een samenhangend
g~heel moest worden uitgedacht. Die voorgeste lde grens noemden we
ll woongr ens" of "stadsgrens". Een aéi;Iltal leden ·van,g.e Raad vond het
een sympathiek idee, maar juridiSCh bestond zo'n grens niet en een
rooilijn wel . .
Wè hebben -ons t oen afgevraagd of we nu nog verder moesten pogen de
weg t e reduceren, maar de opgedane ervaring ·dat ~en zo duidelijk
l ege strook grond als een magneet werkt op de opperaars van alle
mogelijke grootschali ge technologische pl~~en , alsmede een zekere
moeheid van ·h et deed ons beslui ten mear te trachten
de nu jn ne beste beb.ourinp.; van de eeuw te
.~
_':::~I~~~7i~~~~~~- Toen het plan ontstond om op de lege strook
grond a.d. Haarle_er Houttuinen nieuwe
woningbouw te gaan plegen werd hierover, onder
Toorzi ttera.chap van een ambtelijke werkgroep;
de projektgroep "Gouden Reael" een vooroftrleg
:. gevoerd.
" Hierbij waren aanwezig de vertegenwoordigers van
de overleggroep Haarleamerbuurt + de opdracht-
geTere die bereid waren in dit projekt te
'g aan samenwerken.
Eind 1975 zjjn aa. . weuesaneerde
bewonen ingelicht over de vOOl"leno- o
men woningbouw in hun oude woon·
deo. 175. Er is een overeenkomst tussen de buurt en de gebied, '
ge.eente , over het opknappen bereikt. Hun interesse in terugkeer is gepeild.
De huisbazen hadden jarenlang achterstallig Jn april 1976 zijn ex-bewonen en
onderhoud gepleegd. (lfarnixblokken.) buurtbewonen uitgenodia;d en bij-
- ----
ee'ngekomen op twee avonden. Hier-
~
,- - eind 175. - - - Haarlemmer Houttuinenl
.1
na zijn zij in werklfOCpen "inspraak
Haarlemmer Houttuinen" gaan wer·
ken aan een stedebouwkundia pro-
ontwikkelingen in het buurtgebeure-n : &Jamma van eisen en aan een bouw·
I kundia; programma van eisen.
I naar· ontstond al snel de behoefte
aan medewerking van architecten,
om vorm te geven aan de wensen en
Reeds kort na he t anncmen van dG "motie - Treumann" zoals hij ging ideeën vanuit deze werkJf"oepen.
De behoefte ook aan de wisselwer-
heten, bleek dat de Diensten geenszins van pl an waren zich eraan king tussen hun suu:estiu en de vari-
te houçlen , maar een rooilijnafstand van zeker 37 meter voorsyonden. anten waarin die vorm kunne n krij-
Langduri g gewroe t hierover leidde tensl o·t te i n 1975 tot een tweede gen.
Raadsbe s l ui t, dat de r ooilijn (grens der bebouwing) op 27 me t er
uit het spoorwegviaduct vastl egde . De voorbere id ingen voor de bouw Tan de
Destijds vonden wij dat geen erG goede zaak. \jij waren , OID_ B:an de vernieuwde Haarlemmer Houttuinen zijn geetart
andere kant van de grens druk te kunnen zetten , ·imJiddel s bezig en richten zich i n eerste inatantie op het
geweest na te denken over de ~Gbouwingsm("'lgGlj.~~heden en ~ o~ de. vervaardigen van een (f l exibel) stedebouw-
slotsom gekomen , dut elke dec~meter \';el degellJk telde, JUlst ln kundig programma van eisen.
die smalle 1 langwerpige stroo.K: .
OITD~~lf@j&l~ ®WÜ WO~~® ~ Offi)~ c 0
POSTHOORN
Zeeheldenbuu rt: de eerste paal voor aan het Rakin, die vorig jaar
het nieuW'bouW'komplex aan de IIokking_ korte tijd als moskee gediend
hangen + hoek Heemskerkstraat_ Barentsz_ heeft.
straat wordt geslagen.
De stichting I de Posthoorn'
Renova tie van 318 woning en van de moet proberen de kerk te behou-
woningstichting Labor. den, en er de best mogelijke
funktie aan te geven, dit in Dauw
De nadelen van deze bouvaktivi tei ten kontakt met diegenen, die met
waren voor de toch al druk bevolkte en De Stichting heeft in haar oor- de opbouw van de wuIt betrokken
enigszins grauwe buurt; nog meer lawa.ai, s pronkelijke plannen ook een zijn. Dit houdt in, dat zij nu de
ongemak en stof t.g.v. de bou"Waktiviteiten. mogelijke moskee betrokken. mogelijkheden uitwerkt, die bij
Veel vinkeliers verlieten tijdens deze Kombinatie van moskee en kultu- de verschillende buurtgroeperin-
periode de buurt. rele ruimte bleek echter onmo- gen de meeste voorkeur ver-
gelijk. Te gen de gedachte: 'Post- dient, en dat is in dit geval de
18 febr. '76. De officieöle "Nota van Ui tgangs:punten hoorn uitsluitend moskee', is sociaal- kulturele funktie.
voor de Haarlemmerbuurt" door de gemeente- op het eerste gezicht weinig in Behalve voor uitvoeringen, dient
raad Tastgesteld. te brengen, ware het niet, dat de kerk beschikbaar te zijn als
hierdoor weer dezelfde monofunk- repetitieruimte voor bijvoorbeeld
april '76. Ontmoetingsavonden buurt-/ ex be"Woners; tie in he t gebouw terugkeert, koren en orkesten. CREA , de
bedrijfshouders ; vinkeli ers • als er oorspronkelijk in geves- overkoepelende kulturele organi-
Samenstellen van praatgroepen over de tigd was, hetgeen velen, di e het satie van de Universiteit van
nieuwbouv in de Haarlemmer Houttuinen gebouw in zijn huidige opzet ken- Amsterdam is zeer geinteres-
i.h . kader Tan de inspraak. nen, toch wel diep zouden betreu- seerd, Maar dit verdient verde-
ren. re uitwerking.
mei '76. In maart '76 ' werd de R.K. kerk de De vestiging van een moskee Voor wat de bijgebouwen betreft,
Postho orn aan de Haarlemmerstraat v oor wordt door de overheid gesteund zou men hier graag een nieuwe
de eredienst gesloten en vroeg de eigenaar, en gesubsidieerd, zodat men van lagere school zien, die in deze
de R.K. Citykerk de minister van G.R.M. die zijde een gedegen onderzoek buurten te klein behuisd zijn.
om e en sloopvergunning. Minister van Doorn zou verwachten naar de gunstige Dit laatste zou men, gezien de
heeft deze vergunning geweigerd o.a. met plaats voor een moskee in Am- recente opheffing van de Plancius·
het argument, dat de kerk in een gereha- sterdam. Over de Haarlemmer- school aan de Nieuwe Teertuinen,
bili teerde Haarlemmerbuurt de rol zou straat zijn de meningen zeer ver- niet verwachten. maar daar zijn
kunnen vervullen van een sociaal- kul- deeld; de een zegt, dat het juist andere. onderwijs-politieke mo-
tureel centrum voor deze buurt. hier leuk zou zijn in verband met tieven de oorzaak van .
de hier reeds aanwezige Turkse Overigens zal het duidelijk zij n,
Om deze sociaal .. kul turele funktie te vestigingen, bij anderen heerst dat alle plannen voor kerk, bij-
kunnen vervullen is in mei '76 de stichting juist de angst, dat een moskee gebouwen en scholen pas ver-
Posthoorn buurtgebouw "de Posthoorn" opgericht ghetto- bevorderend zou werken. 'M!zenlijkt kunnen worden, als
De R.K. kerk had in hel Poslhoorn- Omd at de kerk slechts een deel is van Een andere plaats, waar kon- er een koper van het kompie x
gebouw de geJoofsuitoefeningen ge- een heel komplex en daarvoor de tijd kreet aan gewerkt wordt, is de opdui:<t, die de buurtplannen wil
staakt. Htt stond leeg en het lag ontbrak om hiervoor snel een passende voormalige Nieuwezijds Kapel verwezenlijken.
in de bedoeling hel gebouw Ie ver- bestemming te vinden ie men gestart met
kopen, voor sloop aan een projekt- het gebruiken van de ruimte voor allerlei
ontwikkelingsmaatschappij. Op het mogelijke doeleinden zoals koncerten,
laatste moment werden ze hiervan repet! ties tentoonstell ingen t. b.y. de we o n s 00 te en het 'i> lol- '
weerhouden, voornamelijk door ak- inspraakaktivi tei ten e.d. e e bbe n he t gez ien aa n de lIu/illibror of
tie van buurtbewoners. Hel kerkge- Ook is de mogeli jkhe id overwogen Om er bij h uj. s t e b l ijv en : d e "M agdalena". Het zijn nu allebei plan
bouw is nu monume nt, maar he t de ruimte als Moskee (voor Amsterdam) in dat de to ek omst v a n d e k erke n in Ams terd .:>.m? Een stad zonder torens is
staat nog steeds leeg. te richten. een stad z on de r g e z ich t. Bo vendie n hebbe n onze ouders kromgelegen om de
bou wpr ijs bij e l k aar t e k rijgen ; e n de kerk s teed s te verfraaien . Moeten we
dan zo maar opoffe r en ? Dan kunne n we tp c h beter het gebouw gebruiken om er
ziek i n te la te n ho r en
le co mm e r c ie l~ dingen er in?
DITD~~lf@j&l~ ®ûUüwo~{k®~Offi)~ c 0
blad
®@uIT@llilli@w(]w ~D l1OOclYcdJ@o
31 mei '76 Haarlemmer Houttuinen: "Grote vergadering";
De 1nspraakgroep( en) ia op gang gekomen.
juni 176 Het Stedebouwkundig Progr8Jlllla Tan Eisen
word t besproken op de inspraakavonden.
men praat vooral veel over de woningen; hoe De materie is erg moeilijk en de belang-
die eruit moeten komen te zien etc. stelling neemt duidelijk af.
. . 1ngB':;:~'
voor een bebouwingsvooretel.
Dit zal inhouden:
1 . In de vorm van echetsen en mod ellen een visie te geven op het
hele gebied aan de Haarlemmerhouttuinen.
/
' -(
.-S:...l
. '
~ I , ( •
het m.k .•
.~ . I~~.
.
. .,..~,. ..:> '"'V ~.a." S
Hierbij wordt gedacht aan tenminste een verkavelingsschets ~ ~ 8!1 ~WP{-~ _
1 : 500, de verdere presentaties zal op gelijkwaardige wijze, _..:: ~~' • I I - ~)I • ~ _ '!7 J@()I ')...,
die bepaald moet wo~den in onderling overleg tussen de architekten,
moeten geschieden. III J = ~~.~
"" t s.o.
. heeft echter nog niet voldoende capaci_-
Deze visies kunn en onafhankelijk van elkaar ontwikk eld worden. '. waclrletl wac.h~n tei t om hiermee binnen de gestelde afloop-
en Y1~ .ft.,,.
j
Bestenuning,plan 'I
Na het gereedkomen van het bebouwing svoorstel zal de architekten-
keuze voor de "Woningen bepaald worden, in overleg met alle betrok-
kenen.
liet ?uurtkommittcc Vinkenstraat beslaat deze maand mei al weer vijf jaar. okt.'76.
Vijf Jaar aktie voeren voor het in stand houden en verbeteren van de buurt.
Aktics voor de bouw van een bejaarden-verzorgingshuis op de plaats van de voor- Def. rapport van het
malige tramremise, voor woningen in de Nieuwe Wagenstraat en in de Vinken- onderwijsplanburo waarin
straaL De panden Vinkenstraat 43-51 werden in 1970 gesloopt, nummer 53 wordt geadviseerd de
brandd~ later uil en is pas dit jaar gesloopt. Hel buurtkommittee was bang dat dit Planciusschool te
hd begin zou zijn van een langzame afbraak vall de Vinkenstraat aan de oneven slui ten en de kinderen
zijde. De pakhuizen aan de Brouwersgracht zijn immers zo hoog en diep dat naar de Hudsonschool Over de uiteenzetting van de proble·
volgens de nonnen woningbouw niet mogelijk is. De onderste bouwlagen krijgen over te brengen. men aan inspecteur Haakmat
veel te weinig licht. Na de sloop van de Haarlemmerhouttuinen zou dit een
•PLRNGiU5~
verdere ontvolking van de buurt tot gevolg hebben. De verbouw van pakhuizen Aan de orde komt hoe het van voor
aan de Brouwersgracht tot dure appartementen stelt daar weinig tegenover. de zomervakantie tot nu toe is ver- men wel in staat het geheel te beman-
lopen. En dat de vergadering niet be- nen, met het bijkomende voordeel
grijpt dat als er in de buurt (de Zee- dal men 6-klassig zou kunnen draaien
heldenbuurt ni~t meegerek;nd) 643 Lp.v. allerlei gecombineerde klassen.
Begin 1973 nam het buurtkommittee Wel bepaalde de wonmgwet-wonmgen binnen 3 jaar
kontakt op mei de S.A.G. (Sociale gemeente in mei 1975, dat de achter- gerealiseerd worden, en particulier Omdat de ouders de Hudsonschool
SCHDD~·
Architekten-Groep) om na te gaan of er initiatief ook zeer veel nieuwe wonin- wilden helpen, vonden zij dat goed
gevel van Brouwersgracht 212-210 gen (o.a. verbouwde pakhuizen en re- alhoewel dil plotseling op hun dak
in de Vinkenstraat en Nieuwe Wagen- enkele meters terug gelegd moest wor- novatie) het onderwijsplanburo kwam vallen en zij niet in staat waren
straat woningen gebouwd konden den, wanneer ook dit pakhuis tot denkt dat er maar een paar school- geweest (of dit op korte termijn te
worden. In oktober was er een gesprek appartementen verbouwd zou worden. gaande kinderen zullen gaan wonen. doen) om er onderling over te praten.
mei wethouder Kuijpcrs (volkshuisves- En daarom ook met een negatief ad-
ting) waarin ook gepraat werd over Dat is ondertussen al gebeurd. vies naar de gemeenteraad is geko- In oktober kregen zij pas het defini-
Samen met architekt S. de Swaan men. tieve rapport in handen waarin het
Vinkenstraat 43-53. De wethouder gaf Ouders en buurtbewoner5 uiten hier- onderwijsplanburo adviseerde de
aan de S.A.G. de opdracht om na te werden de plannen voor de woningen bij het vermoeden, dat er een bewus- Planciusschool te sluiten en de kinde-
gaan of daar woningen gebouwd verder ontwikkeld. Na veel vergaderen te politiek is gevolgd om tot sluiting ren naar de Hudsonschool over te
konden worden. Ondertussen praatte kwamen we tot het plan zes vierkamer- van de Planciusschool over te gaan brengen.
het buurtkommittee al met de woning- woningen, één drie- en twee twee- zonder dat zij er in zijn gekend. Dit
kamerwoningen en één aangepast drie- alles ten gunste van de Hudson- Op 19 februari j.l. is de beslissing tot
bouwvereniging Lieven de Key om een school. sluiting door de gemeenteraad geno-
beetje vaart achter de plannen te kun- kamerwoning te bouwen, in totaal tien men. Voor deze voor de Plancius-
nen krijgen. Lieven de Key heeft ook woningen. Op 22 oktober 1976 werd Ouders en buurtbewoners stellen, dat school belangrijke vergadering zijn de
woningen op het Bickerseil:tnd ge- bij de gemeente de bouwaanvrage inge- het onderwijsplanburo de laatste 5 ouders met hun kinderen naar de zit-
bouwd. Op 14 mei 1974 was er een diend. jaar geen kinderen meer heeft door- ting gegaan.
De gemeente had ondertussen kontakt verwezen naar de Planciusschool en
onderhoud met wethouder Lammers. hiermee heeft bijgedragen tot de af- Omdat de behandeling van het agen-
opgenomen met de vorige bewoners bouw van de Planciusschool. Dat ook dapunt ervó6i nogal lang duurde, zijn
voor zo ver zij die kon achterhalen. de heer Koekenberg, het voormalige de ouders omdat de kinderen nogal
Volgens de S.A.G. was woningbouw Dezen komen als eersten in aanmerking hoofd der school, hiervan afgeweten onrustig werden weggegaan om later,
mogelijk en Lammers zegde toe dat de om de woningen te kunnen huren. Ver- moet hebben en z'n mond heeft ge- 's avonds, weer terug te komen.
gemeente de grond zou kopen. Dan zou schillende bewoners hebben hierop houden. Dat er al lange tijd ideeën Er werd hen vanuit de raad geSUIIe-
er gebouwd kunnen worden. In 1975 hebben moeten bestaan om de twee reerd dat de Planciusschool 's mid-
positief gereageerd. Maar veel zal dags niet meer aan de orde zou
had de gemeente alle grond. Maar op scholen samen te voegen. Eerst kort
afhangen van hoe hoog de huren zullen voor de zomervakantie hoorden zij komen. Voor de zekerheid .is een
het perceel achter Brouwersgracht 204- worden. van de dreÎiende sluiting maar er buurtbewoners blijven zitten, en
206, een tot appartementen verbouwd Ook is er al kontakt met een aannemer. werd toen niet van een fusie met de moest 's avonds de teleurgestelde
pakhuis, werd door de gemeente een Het is de bedoeling dat deze eerst in de Hudsonschool gesproken. Wel werd ouders meedelen dat de raad ná de
bouwverbod gelegd. Dat betekent dat aan hen gevraagd of het goed was de tijd waarop de vergadering normaal
Vinkenstraat gaat bouwen en dan in de Hudsonschool tijdelijk in het Plan- gestopt wordt toch hel punt van de
niet één groot blok huizen gebouwd Nieuwe Wagenstraat en de Marnix- ciusgebouw onder te brengen, omdat Planciusschool in behandeling had
kan worden, maar twee met daar tussen straat. Als alles volgens plan gaat moet hun eigen schoolgebouw beginnend genomen, en de raad tot sluiting had
een tuin of iets dergelijks. Het is duide- de eerste paal in juni 1977 geslagen in oktober gerenoveerd zou worden. besloten. De ouders vinden dit het
lijk dat de bouwkosten hierdoor worden. Het resultaat van veel jaren Ook werd aan de ouders gevraagd of zoveelste teken dat zij er buiten wor-
omhoog zullen gaan. hel goed was om dan de klassen van den gehouden.
aktie voeren. En de plannen voor een de twee scholen te mengen, omdat
bejaardenverzorgingstehuis krijgen ook door vertrek en verlof van eniae on- Nu pas in . maart de Hudsonschool
een steeds vastere vonn. d:a:··zers er vakatures waren ont- toestemming is verleend om te gaan
Ton van Velzen st die niet gauw vervuld konden renoveren, vermoeden de ouders en
wor en. Door het samenvoegen was buurtbewoners dat de voorwaarde
D[jl)~[W[f@l@1~ ®UUÜ~O~~®~OffiJ~ c 0
blad
@(]U[f@llilli@[[U(][ill ~fi ÛOOéhll1D@ 0
HET
ZWJar overbezet is.
geen behoefte meer bestaat.
:z:
meentel ijk e plannen doorgaan. ge-
sloten zal worden. De kinderen van geen Leggenschap hebben. Ook zou
deze laatste school zouden naar dc men kunnen aOeiden dat de onder-
Il udsunschoo l wo rden overgeplaatst. wijsbehodte in de binnenstad en op
De ouders van de kinderen zijn het de grach tengordel grot er is dan rond
het Haarlemmerplein.
() met de överplu<.l tsing niet eens.
BEGINT
Dit laatste zou veroorzaakt zijn door
- Op de Keizersgracht st<lat de Chris· de geweldige ontvolking in de laatste
en telijke Van Wij lenschool, welke on- jaren van het gebied rond het Haarlem-
derbezet is. merplein. Het wordt m.i. gedeeltelijk
hersteld door een aantal grote nieuw-
- Op de Zoutkeetsgracht staat de bOll wplannen die daar in voorberei-
Christelijke Sm<lllep<.ldschool welke ding Lijn.
DQU~~[f@l&l~ ®ffi)ÜWO~~®~OITü~ c 0
blad
®@uLP@llilli@[6J@[ó) 0D ÛOOffil1D@"
nov. '76/ Haarlemmer Houttui nen: de 4 archi tekten pro - In de Posthoorn is e.n appartement op ware grootte
jan. '77. beren de 4 verschillende plannen tot één (stede- febr. '77.
te zien van het toekOMsti ge be j a arde ntehuis in de
bouwkundig)voorst e l te sme den . Vinkenstraat. Er "Worden wensen van de toekomstige
Dit gebeurt d.m .v. een soort estafette _ vorm .
bewoner,s. verwerkt d ie leiden tot verbete ringen in
Veel kompromisse n worden gesloten, waardoor
het ontwerp.
er vee l van de oorspronkeli.ike ideeUn verloren
-
en
gaan.
Hel kan bijna niel meer misgaan. U State n en he t Min isterie.
loop I over twee of drie jaa r door de Daarvoor is het buurtkomitee van de
Daarnaast vindt regelmatig kontakt met de Yinkenstraat en u komt bij de hoek Yinkenstraat hard bezig met het uit-
inspraakgroep en met de ambtenaren plaats . Wagenstraat. Dan staat daar op de werken van het bouw plan.
plek van de oude tramremise een Ze pluizen uit hoe het gebouw eru it
l jan. '77
:::)
" Het begint weer in de Posthoorn" . bejaardentehuis. De bejaarden uit moet komen te zien. Een U-vorm met
Presentatie van de e erst e -gezamenlijke voor- de buurt hoeven dan niet meer naar vier verdiepingen aan de Brouwers-
stellen van de archi tekten over de nieuwbouw de rand van de stad. Ze kunnen in hun grach t en drie ve rdiepingen aan de
Haarlemmer Houttuinen i n de Posthoorn.
Er is nog niet veel overeenstemming bereikt;
veel konflikten en meningsverschillen.
De planne n blijven in de kerk hangen als per ..
% eigen buurt blijven wonen.
Hoe het nieuwe bejaardentehuis er uil
zal zien?
Vinkenslraat en de Wagenstraat? Of
kan er anders gebo uwd worden?
En wat gebeu rd cr met de binnen-
111 Het buurtkomitee van de Vinken straat plaats? KOmt daar een binnentuin
manente tentoonstell ing en • ••.•• is daar op dit moment druk me e bezig of een keukenkomplex?
jan. '77. Een paar maal per we ek gaan "We voortaan in de Het is wel evèn passen en meten . Want In het huis komen kamers voor een
Posthoorn werken (moeizaam) terwi jl "Wekelijks
~ ~~~:;~ !~~~Oe~le~;i~i~e<.lea~~e;~~ns-
zo groot is he t teree in niet. En in het
een konfrontat ie met de inspraa ksroep en met huis komen 80 mensen te wonen.
d e ambte n aren plaa ts vindt. Daarnaast moet er natuurlijk nog Hoe die kamers ingericht worden.
Ook wordt er aan een schets .. makette ge we rkt .
Z
ruim te komen voor keukens en wordt aan de bewoners zelf overge-
ruimtes waar de mensen bij elkaar laten. Ze kunnen zelf de gordijnen
10 jan. 177 Belangrijke vergadering: kunnen zilten. Ook oudere mensen kiezen en natuurlijk hun eigen meubel
De s t andpunten van de inspraakgroep en de
111
uit de buurt, die niet in he t meubels meebrengen.
winkeliers worden uitgesproke n. bejaardentehuis komen wonen zul- De gangen van hl"! huis zullen ook het
len welkom zijn. Ze kunnen ko men stempel van de bewone rs dragen.
Q
2 fe b r . 177. Posthoornkerk : openbare hoorz1 tting over de eten, een potje biljarten of een Gedacht wordt aan zitjes van over-
toekomstige vefkeerssi tuatie in de Haarlemmer- kopje koffie dringen. Ze kunnen tollige lileuhe!s van de bewoners.
buurt. gebruik maken van de maalt ijd en
~
He t nummer van maart' 77 v.d. wijkkrant is aan thuis te laten hezorgen, Het bejaarden Verder komen er ruimtes als keukens
de verkeeracirculatie door de Ha arlemmer buurt tt:huis ligt mooi centraaL zodat men- wasgelegenheid. Er komt een grote en
gewijd t. sen uil het huis hun eigen boodschap- een kleine r ~'kre:lt ie-r uimte een biljart-
CC
O.a. verkeerscirculatie, parkeren , woonerven, pen nog kunnen doen. Het Haarlemmer- ruimte , een bibliothee k en een ruim Ie,
.,
openbaar vervoer w. o . lijn 3 en 10 worden plein kun je zien liggen a!sje op de die als kapel te geb ruik en is.
behandeld (Zie Verkeersbladen) • hoep van de Wagenstraat en de Vin- Deze ruimtes zulle n zo gemaakt
kenstraat staat. En in 10 stappen be n I worden dat ze voo r verschillende doel-
D[ffi~LóJ[f@1@1~ ®ffi1ÜWO~~®~Offi1~
c 0
blad
®(]uLP@lliili@W@[ill 0D llODChlldJ@
NIEUWBOUW BICKERSEILAND
25 rebr. '11.
eind febr. '71 Inmiddels heeft Frank Smit ook een plan gemaakt
om te proberen de verschillen tusse.n het koncept
stedebouvk. p.v.e. en de architekten plannen
voor de Haarlemmer Houttuinen, weg te werken.
Hij maakt dus het zoveelste kompromis (nu tussen
8.0.- arch.) dat op sommige punten belangrijk
afW"ijkt van de arch. plannen.
\r--J
e
EEN MOOI GEBAAR. MAAR ER GEBEURT NIETS III De buurt vindt dat Grondbedrl1f als eigenaar van de poort.oeingen zl1n
In februari '75 sturen de bewoners van de Westelljke Eilanden in sa,men-
werking met bouwstichting "Lieven de Key" een nota van uitgangspunten plichten moet nakomen en de aanschrUving van B. W. T.. voor de begane-
voor het gebied r ond de poortwoningen, (eigendom Vliet jonge) aan de
8
gemeenteraad, waarbij Lieven de Key aanbiedt een bouwplan te ontwikkelen grond-woningen !!loet uitvoeren.
in de woningwet-sector inclusief inpassing van de poortwoningen.
Het duurt tot september '75 voor er weer een gesprek plaats vind op De buurt heeft in deze voor de zoveelste maal het voorbeeld gegeven hoe
het stadhuis tussen de buurt en wethouder Lammers. De discussie rond het moet. Hoe met weinig geld en veel goede wil een betaalbaar
de aankoop van Vliet jonge (die reeds lang elders aan het bouwen was) woninkje kan worden gemaakt.
en opknap van de poortwoningen stonden centraal in dit gesprek. Buurt komitft WestelUke Eilanden.
- ZEif;HS.D~NBUUR"-
Als dan ook nog de Hudsonschool zó onder handen Nieuwbouw BoAAinghangen
wordt genomen dat hij na de renovatie weer gelijk
gesteld kan worden aan een moderne school, dan
bestaat er reden voor enige tevredenheid.
Dan rest me nu nog slechts u mede te delcn dat medio
~begonnen zal wordcn met dc werkzaamheden
voor het vcrkcersciculatieplan Zceheldenhuun, Hel
eerste wat onder handen genomen worot, iSTet stuk
Barentszstntat-Zoutkecrsplein-hoek Houtmankade , Het 2 maart '17. Opening Haarlemmer Buurtnui8, HaarlelllDleretr. 1'0,
speeherreit'ltje op het Zoutkeetsplein zal dan "crplaatst naast de Posthoorn.
worden naar de Houtrmnkade, Als afsluiting van de (De yens is in vervulling gegaan. Ruimte op-
ccrste fa5(' wordt er éénrichringverkecr ingevoerd in de _ geknapt en iJ18ericht door buurtbewoners).
Barentszstraat,
U ziet, wc zijn op dc goede weg en met stcun van allen 8 maart. '77. De direkteur T.d. gemeentel. dienst V.H.V.
gaan wc door mct hct lecfbaar makcn van de ue- biedt een exemplaar van het arehi tektenplan (H.H.)
heldenbuun . \-lANll~MMf;~ - aan a<'.n de dir. van P.W. (vaaronder S.O. reasor-
teerd) en verzoekt om de afvijkingen v.h.
J.Eerdhuijscn,
voorzitter Aktiecomité Zcchcldenhuun,
HoUTHIÎNf;N. steriebouvk. p .... e. , indien mogelijk, in de
plannen Tall S.O. op te nemen.
155
OffiJ~~[f@l@l~ ®ITUÜWO~~®~OûU~ 0 0 blad
9 maart. '77. Korte Marnixblokken: De plannen voor een al- Oe bewoners van de Korte Mamixstraat en omgeving hebben het eerste succes
gehele renovatie zullen worden veranderd in behaald in hun verzet tegen de algehele renovatie van hun woningen.
een meer subtielere aanpak ( ..... 0. het plegen Op woensdag 9 maart hadden enkele bewoners uit naam van het Bewoners
van aohterstall ig onderhoud). Komitee Korte Mamixstraat e.o. een gesprek op het stadhuis met wethouder
Kuypers van Volkshuisvesting/Woningbedrijf en de hoofden van de diensten.
geen renovatie
rMARNlXt3LOKKEN ~
, .
niet parkeren!
In de Houtmanstraat en de dwars-
straat zal dan niet m~er geparkeerd
156
OmJ~~[f@}®~ ®[ffiÜWO~~®~OUU~ c 0
blad
@@uIT@lliili@w(][1U GSD DOOffiüD@ 0
2 mei ' 77 . Ha arl emme r Hout t uinen: Agres si ev e vergaderi ng . midde n ' 77 . De gemeent e h e eft planne n me t de b rug: Bulle bak.
De ge vol gen. van de vers c h ill e n i n de pl annen De Bu ll e bak: ( ove r Br ouwersgrach t tus s en Ma r nix-
v a n de a rch. en S . O. lei d en t ot e en a gr e s s ie v e stra a t en Korte Marni x s traat) wordt ver v ang en
sfe e r. ( d e ou de ma a k t t e veel lawaa i ) i echter de ni e uwe
brug wordt e e n "vas te" brug, z ond er " mid denk lap"_
r\ ". .:. oJ ...... "".~. __ ... _
met d oorvaa r hoogt e 2 ,1 8 m.
een club C;1 b ·,lU rt;1~ 1.S b" .• Di t kan nad e l i g z ijn v oor W'oonbo t en en le i d t tot
bezware n v a n wate rbe wone rs .
-------------------;,%p/<l.
de raû.d l<o!7lcn ? 11
e n dit l e idt tot het besluit om koste wat kost '-.ozwaren, aan- of ('I"' ...
OUU~LóJ[f@}~[Z ®[ffiÜWO~~®~Offi)~ c 0
blad
@@uIT@lliili@W(][QJ GSD DOOffillD(] 0
ST A ND VAN Z A1:E N :
WONI!!Ql2Q!!.!fPLAJ..L VIER'lllil!]giST.\A,,:;:_---.ll.L.l .2.z..J2.!.
Het ministerie van Vo11;:shuisv es ting tn Den Haag heeft de ~':aa r ja , "de eerste padl!! is hierme e Hel uitgesteld tot.
gemeentelijte aanv r a_.t:; v oor 80~..J subsidie in d~ overp1aat s in ç:i eind 1978 , omdat er geheel llleU\i bOUl.:plan gemaakt moet .,oX'd ,,,?.r:
kosten van de firma TouHen , uiteind elijk afgewezen . dat allerlei goedkeurinEen moet krijgen . Het gat in de Vier-
Op a l le mogelijke [j]anieren is hieraan door ons ge \verkt, dos· tui nd e nstraat ligt dus nog 2 zomers open.
omwonend en , het aktie - komitee , de v.'oningboU'<i'stichting Liev:;~ He h eb ben de Gemeente gevraagt deze plek op te vullen ffiet
de Key , e!1 mijzelf. grond en gras t e zaaien en ee n hek tI:! plaatsen tegen het pr_
K~ ruim l~ jaar zit deze lIoplos siiJg voor het woonproble ·-:rn !! keren, z odat e r z i t - en sptelplek ontstaat .
de Vi,ervJind e:lbuu rt - H.eC3len eiland helema a l vast . Maar zoi e t s eenvoudigs is al door Ilcnze li wethoudar De Cloe,
DI T BETEKENT: P 1 tbl ie ke Vl erken en Stadsvernieuwing , e r g moe i lijI;: te verweZ Erl ~
1) dat er een ander, kleiner boullpLm gem <> akt moet worden lijle en. Hij :aat zijn a.l7ibtenaren die di t zilu d en moeten àoen
v oor V.j,.~.r,·Ón denstraat 11 / 15. Zoveel kleine r, dat daardoor fTlet eeL le g e geld!lot zi l:;ten . '['ot en me t vo lg end j aar leur,r.cr
opnieuw vertragin g bij de ambtelijke goedkeuring kan ontstaan . zi j gee n nie ~.J.\'ie initiatieven meer l: erile n.
2) het verbet eri ngsplan , voor de na ?s tliggende panden , Of.'! de Er wor·.. !)l' nu allerl e i brieven g e schreven en gesprekken gevo ,:: r d
hoek in de Vi e :cwindendVJarsstraat 19 / 27 e;aat veel geld ko ster.; om dit bat in d e Vicr\i'indenstraat we er wat netjes en bruikbaar
ruim f 55 . 000 ,- per kleine woning, terwijl de bouwtechniese te naken.
kwaliteit dan nog minder is dan bij nieuwbouw . Dan ontsta . .·. t HOE L ANG U L LE I; \1 1 J ER0 P \/ ACH TEN ~ ?
een hoge~e huur voor een opgeknapte woning da~, voor een nieuvJ .
bouw woning van betere kwaliteit .
3) bij ïJijn onderzoek van to t ale nieu .... bouw bin"en één plan
bleek dat tus:..;en de gelden '.l e voor - en achtergevel rooili.Jnen
ee n b ete r woningbes tand , in aanta l en groot t e , ontstaa t dan
in de twee afzonderlijke plannen mog e liJK was.
157
blad
,
I
$chaal geldt ditzelfde verhaal ook.
is men ook veel be'llUs ter hiermee be~;ig (MHieu-,
Natv,'4rtechniek e,d.).
Op de lUeinere (wi.j.k;achaal. worden deze motieven veelal
ónbewu$tals minder belangrijk erva'r en "m wordt he't !tcc.mt
vo&1'10])ig alleen op.de mens gelegd.
1})@ûIT@llilli@ffi@[ó) ~D tlOOffil1n@ 0
•
De sfeer Van want:roh~l die er tussen burgerij qn bestuurders
ia gerezen ten gevolge van deze ollt\,d~ke1ingen blijft tot
hteden nog steeds voelba.ar .
EX' wordt dan haastig naar nieuwe beste_intpwcrmcn gezooht
om b.v. (toekemlltige) gaten en/of ineffiGilinte plakken in
moet nog flteed" aktie en strijd gevoerd worden, ",'oorden de stad te vullen. .
~.:<
j; '
"orden verd.raoid door d.iyer"e partijen ter besoherming Oe zien vanuit het gezioht.spunt van de beperking van de
van de eigen belangen, vaak g·aa.n ook kwesties van persoonliJke rUimtekoÁaumptie in "open land" buiten onze s'tedeli,jke
eür de boventoon voeren en daartussendoor komt er langlilaam konoentraties is tHJ.'tullrli,tk een nobel streven, maar
v;) " een kontakt op gang tU.asen de verschillende belanghebbenden. vanuit de situatie of de bestemmingsfunktie zBI!
.~
--.- Eet begrip "inflpraak" hegin't geiltal te te krijgen; een moei- is het nog lang niet altijd duidelijk of het
zame vorm. van overleg wa<,. rin steeds meer verbetering 'gaat allemaal aan kan. Of dit het onderling funktioneren van de
komen O111dat de di,ms1;(.ln 'Zich ook geleidelijk vernie\J,wen. I kleinschalige omgeving ten goede komt: m. !hW.
oewegl.ngen in de
onts t aan die een aanzet kunnen geven tot
kontinuering van het oude groei-
~
voer het zeggen hebben (overheid, gemeente) en andersom is
het voor de ambtenaren van projektgroepen e.d. even moeili,îk
om door de eenmaal epge'.. orpen berg van wantrouwen heen te.
d.ringon.
:De benaming "HovAen Reael" en de begrenzingen hiervan behoren
hei; gebied vall het "de Gouden Reael". ge~
@
in gehouw.44,.Ahrenl1, waaruit het opbouwwérk ,z'n
diensten verleend.
Sommige gemeentel.ijke instçl,lingen en ander;> maa.t schappelijke
organisaties gebruiken andere sta\Î$indel.i ngen zodat het
moeilijk lS om exakte (statistische) gegevens over de hele
wijk te verkrijgen.
b.v. 'De Zeeheldenbuurt hehoort statistisch en bestuurlijk '
bij d.e S'paarnd.ammerbuurt~ ( b, . ~c)
Sommige delen van de wijk beh.o't"en daardoor onder het gebied
Van eeh andere projektgroep~ ,
liierdoor kunnen wljkbewQner!:l moeilijk vat krijgen op de dienst;.
over de versohillende wijken verspreid is.
Ook de Westelijke Eilanden G.e n e igen vorm van
overleglllet de pröjektgrgelf Gouden Reael~
lle ()verleg~oep1!aarlemmerbuurt is daarentege n het georgani-
seerde overl;>g van alle wijk'bewQnera,du$ OQk de afzonder-
lijke huu;rtgroepen; ,
N
162 =
163
d-20/IM !1Ej/(JIJ(I/lC.JPROjECT/E,8.(rJ6
20-JO, Io!zPo loélll1me béVO!/'IIJ! c9Y.
]0.65, ' 7
PS r"më """ /óy.
IS-EO
t --'I
1,725 ,,/36
2'170 2't00 t1/~/!l~él7
I,fP I,r !W~.
164
167
168 .,.
169
170
171
zl
de
Woon,Werk.
Wlltnrw"""W
UiS""n
Jordallnoo IJ
174
zl
175
• G~~C.Hie,DKUNDiG-~
"~RKi1NNIN(i. +
• H\5TO~ISCHt;
KONTINLlï1~ITGN ~ VWI 6 .
• V~RKE,~R GN
RlAit11t,LijK~ ORO~NiNG- .
I
I
,,-----------...1' . )
I
• INSPRAAK .
• D~MO<iRAfir; .
®W@IT~D(Çlliü
@rnL[ö)®@@DüJjllilli@Dcll~wn@llilli@ûU C)
@tpû@TI 0 [[])@l1lli@@@o z2
[ l J
rt
-
I I
I
182
maximale interpretatie
183
--- ~--------
:;c'v,i\!eVl) ,
~
'BYlde,V) hleY~iYlY\e.Vl d(A~ oeeVJ o(ote
mate. \J~VJ \}e.fande.(i 'fÎC) te \Jefw~re.Vl ~ iV) ~lAVl
Ve(s&lijYliVlOS00Wn . .0
'JOOl de. \ic.~texe. \-<.\eufeVJ vvotd~ di~ eÓ1te( ~teJ~
oY)~eke.(de( (2;ie het o\1er~iG~t v.d . OVo.M. ~4.).
Dez;e obje\~k1oelen , ~oe,wel zpvee\ \'Y\~lijk waay~eidsoehouw anno ''f8, moe.te.Y'I ~teed5 iV)
\-.et lic'nt 'Jan de -stlAd,'e o~-z;ien WOVckfl . A1~ ee.n "cxnboeeld hoe te we~k QeoaSfI 2100 k~Ylnen
VJovdeY\ 8\vOlefl.s een ~stemmi~~?\8n - p.1o<..e.du'(~ op het oebed \o/=, t~ laten.
In de f>,(8k~! i\~ d'ent alles .steeds ovei -eV!- we.e( oee\JahAee{d re. welden Wle~ de behd~ken~n .
:D~ \JO\oe.Vld'e. blad2iiid~h late.n voo{\'\al'Y1el~k d~ W\a~iet ~,eV! j de f>'(~nose? (ïl~(~ eV)
J
de'(~e\lji~e, W10eteVJ ~aa10VYl al~ mOY'(le.Y)tor~VYle Vé\Vl een be.~lde ~yiOde ~Ylteetd W01-
~eY\ eVJ ~ijn daavoWl niet ~a\~VYlakevJ _
a ,-/'-'1
(~~">~Z:::;;;""..l
<pI
c:i!J f\€;;U ","C' ""',,,,,,,
\,,~'
ofaawldammefbl.\Ll1t
HOl.\~a',Jen~ .- - -
A10 - COOYltUVlYle.\WeoO' -
::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:::.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.: .:.: .:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.: .:.:.:.:. :.:.~ .:.:.:.:.:. :.:.:.:.:.:. :.:.
:;:;:;:;:;: : ; ~ :I~:~I~ ~ I~ ~ ~ ~ ~ ~ :~~l~ ~ ~l~l~l~ ~l~l~~:1I~l~l~l~lI~~ l~~ l~l~ ~ ~l~l~l~ I~l~ ~l~l~l~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~l~l~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~l~ ~ ~l~ ~ ~III~ ~I:~I:~:II~[
j j
.1)~\loo(W~ : 00
~---~
RUIIITELIJK PROGRAIIMA VAl/ VOORZIENINGEN.
50ci&&1- Kulturele dienstverleni
-voorzieningen met de Goud~n Reael en/of de omliggende
wijken als draagvlak. aanwezig,-verenigingsgebouw ~ De Ahrend ft, gebruikt door de
-stedelijke voorzieningen in of ~abij het gebied. wijk, wijkopbouwwerk, als verenigingsgebouw voor
de waterbewoners en binnenschippers en verenigingen
uit de hele stad: stedelijke voorziening.
Een inventarisatie van de aanwezige voorz1eninge~ in het
gebied VM de Gouden Reael leert, dat dit gebied vat betreft -Haarlemmerbuurt- huis a.d. Haarlemmerstraat.
de voorzieningen nogal slecht bedeeld is vergeleken met andere -Buurthuis "De Vink", in de Vinkenetraat.
-Buurthuis "De Loods", Prinseneiland.
buurten.
Daarbij komt nog, dat het gebied omgeven 1a door een aantal -"Het Turfschip" buurthuis voor de Zeeheldenbuurt.
natuurlijke barri~re8, zoals watervégen, verkeersaders en -Buurthuis Aktiekomit4:1e Westel. Eilanden, Kl. Bickersstr.
-Planciu88ohool gebruikt door div. verenigingen.
om bui ten de buurt bepaalde voor~ieningen te bereiken -Oosterse vechhportklub in Hudsonschool.
-Bewegingstheater in Reyereonhal (niet permanent).
dus enigszins beperkt.
-de Botenloods op het Prinseneiland.
behulp van div. verkeersoploBslngen, versterking van de
-Evangelisch Verenigingslokaal, Vinkenstraat:
e.d. kan hierin verbetering worden aangebracht.)
huidige bevolking van de Gouden Reae 1 (+ 5000) zal in de
!reserveringz in Haarlemmerbuurt ca. 450 m2 ruimte voor buurthuis.
t kva omvang en samenstelling nogal-kunnen veranderen;
voor sommige voorzieningen een zekere flexibili tei t de Eilanden : e.v. vervanging voor "de Loods".
~lubhuizen e.d. bij speelvoorzieningen. (200 JD2)
moeten blijven, afhankelijk van de behoefte.
,
,d
,J:t\;~ondervi js:
"~ . ~ (aanwe z ig: -R.K. v.b.o. school "De Burchhchool", HerengracQ,t , 36,
met 6 lokalen; rest: gebouw Droo~bak 1c (slecht)
Keizersgracht 41.
l1'e"er'Ver1''': Gezondheidscentrum voor ca. 10.000 mensen
-Planciusschool (kleuter- en lager ond.) (OPhjffingsPlann.
in Gouden Reael, Kop van de grachten en de
-Smallepadschool. (kleuter- en lageronderwijs •
Noord- Jo 2daan. (Huidig~ vocrzieningen hierin.)
-Hudsonschool (kleuter- en lager ond, gerenoveerd.)
ca. 600 m netto (750 m bruto). stedelijke voorz.
-kleuterklas v.d. Schippersschool, 1-e Breeuwerstraat.
-(St. Anton!a in Poathoornkompleks; opgeheven).
I
~
::c
~
!::-:>
3"
-cr
:?
~
.....
~
<Q
~
"4)
8
0°
"~
HAARLE1~IERBUURT •
nr.
nr. ~. plekgebonden normen. 6-8-
1. Grach twa ter. -beperkt drijfwonen toegestaan,
aanlegplaatsen, steigers
incidenteel.
6-b.
2-a. Grachtrand- Kade. -ui tloop voor drijfwonen.
-verhar4ing door gemeente,
openbs4r toegankelijk.
2. Grach t- Kade. -doorlopÉmd prof'iel,
-verharding door gemeente,
openbaar gebied,
2/3. Overgang Kade- -specifieke maat, trappen,
Bebouwing. stoepen, berging, luiken,
pothuizen e.d.
-individuele inrichting.
5. Straat.
-Rooilijn handhaven.
3. Bebouwing. -voorschriften t.a.v. bouwvorm,
-hoogte en gebruik, lichtinval,
ontslui ting, aard der bebouwing,
bouwtechnische en woontechnische
voorschriften e.d.
3/4. Overgang Bebouwing_ -lichttoetreding, gebruik en
Binnengebied. grootte in kombinatie met
afmetingen der binnenterreinen
regelen.
4 • . Binnengebied. _geen permanente bebouwing
boven m.v. nivo.
-individuele/ kollektieve
inrich ting en gebruik of
gedeel telijk openbaar (hof,
plein, groen- epeelvoorz. etc.
'/4/5. of. Binnengeb1ed -het accent voor deze zone
of. Bebouwing ligt op ontspanning, rust,
aft Openbaar gebied. rekreatie e.d.
-bij Bebouwing. lichtinval,
bezonning, gebruik, e.d.
·-als Openbaar Gebied. plek-
vorming" ontelui ting, rekre~tie.
bevolkingsdichtheid •
De overloop van gezinnen naar bui tenwijken zoveel mOffel ijk i ",kt*"ll""'.o'ox in
trachten te voorkomen of
ui t wia selen met "bin nens tadszoekera" en stadsvernieuwings _
urgenten uit andere s tad svern ieu.... ingsgebieden.
;:. . y:~:
EN BEDRIJVEN _ HAARLEMHERBUURT •
-Om de bedrijven kleinschalig te houden, dient er een grens Groen- en speelvoorzieningen -Speeltuin 7800 m2 ink!. clubhuis
aan het vloeroppervlak gesteld te worden. (200 m2 ) I 6f Eilanden
Zie Ruimtelijk Programma van Voorzieningen v.d. Gouden Reael. -HaarlemmerHouttuinen blijft doorgangsfunktie houden, alhoevel
met verminderde verkeersbelasting (autodruk).
(1:, 3370 pers.) Mogelijke Lokaties: -(afwàgen: H.Houtt. 6f Westerdoksdijk doorgangsaccent. )
Bickeraeiland. Zandhoek •
Het aocent dient vooral te liggen op 1, 2 en e.v. 3-persoons Het accent op het Prinseneiland ligt vooral op de
huishoudens en meer kollekUevere sa.menlevingsvormen met een BToen- en kringloopvoorzieningen.
enigszins permanent karakter. Hier geldt ..,ook de aanwijzing tot .Qntspanningegebied met
groenvinger- en apierkracht- accenten.
Differentiatie, b. v. 6a,' 1,2,3- kamerwoningen.
4~ 4,5., kamervoningen. -3 speelToorzieningen 0-6 jr. 200- 1000 II~.
_1 apeelToorziening 6-13 jr. 600- 1500 m
Distributiel (Voedsel, energie, afval). -Openbare groenvoorzieningen 4 x 315 -
-Stadsboerderijen op de wallen
-Winkelen op spierkrachtvijze.
-Systeem I boodschappentas-. wagen inkl. berging en opslageap. -Buurt- en wijkpark- deel (zie Reaeleneila.nd) ixtra'2
-Geen auto als distribuerend middel. totaal ca.~
-Afval, hiervoor kan een kringloop_ systeem en/or transport
via water ontwikkeld vorden.
e~l )/3ERXEER - PRINSENEILAND.
lIIIIKELS EN BEDRIJVEN. PRINSENEILAND.
po #" -Geen do orgaand bestemmingsverkeer t. b. v. de
Ruimtelijk apreidingsmodel: -Geen winkels, onhpanning andere eilanden toegestaan (behalve nocdge.allen)
non- kommercieel.
-Bedrijven: accent in drukzones. -In verband met de typologie- bescherming en de aanwijzing
-Wallekanten: incidenteel, niet- tot ontspanningsgebi~d, waarbij het Prinseneiland de
permanente aktivi tei ten. kern vormt (krUising land- en stadevinger met spierkracht-
-In de middenblokken; vermenging route), dient hier een lagere parkeernorm aangehouden te
van wonen en werken (50- 5~{,) worden dan op de andere twee eilanden;
-Bedrijven: berging en voorraad- n.l~ 0.1 lA. 0.2 autol woning.
funktie ; weinig verkeer- aantrekkend.
(toeieverende bedrijfjes, ambachtel- -Totaal ea. 20 à 30 p.plaatsen en liefst gekoncentreerd in
bedrijfjes, kleine kantoortjes, secundaire bliktil ters nabij de bruggen aan de Galgenetraat
ateliers e.d.) Ret overige parkeren dient overbodig te zijn, indien nièt
-Stadsboer- en rekreatie- onder- het geval: parkeren op afstand ln de blikfilters Bickers-
steunende bedrijfjes dienen eiland ( 30 p.p.) en Reaeleneiland ( 30 p.p.). (extra cap,
gewtimuleerd te worden. Eventueel inbouwen).
koppeling aan kringloop- subsysteem. Andere mogelijkheden liggen op de uitloop Westerdokadijk.
NR. ~ plekgebonden normen.
- Stadsboer- en rekreatie ondersteunende bedrijfjes dienen . - G6án parkeren t . b.v . de Ha riemmerbuurt op Bickerseiland .
gestimuleerd te worden .
- Parkeer- u i tloop t. b. v. de eilanden : op \les terdoksd ijk .
Distri bu tiesysteer:l:
- In verband met de typologie - bescherminr,- en de aanwijzing
Laden en lossen : accent op transport via \.later . tot ontspannin,"" sgebied , dient e e n lagere parkeernorm
dan in het v.e.p. aangeh ouden te worden;
Beperkt bezoekersparkeren . el:) arbeid splaa tsenparkeren . n.l. gemid d . 1 auto! 7 inwoner s '"' 0 . 2 à 0 . 4 auto! woning.
h~ 3} REAELENEILAND.
lJXtl "WERF- TYPOLOG IE.
et
(IDEII NlEUI/E TEëRTUINEN EN ZOUTKEETSGRACHT. )
~1)!iC~>:;,,~
>7'/ '<:::;"-. .
:~"P!OOk
hier ~ -zcaL'-;v~ral
in b.c. 06 een tendens tot
daling van de gemi ddelde woningbezetting.
-Nieuwbouw; gedeconcentreerde, kleine projekten. -2 1 3 speel voorzieningen 0-6 jr. 200- 1000 ,,~ (1'00)
-2 speelvoorzieningen 6- 13 jr. 600- 1800 m (11;00) 2
-Openbare voorzieningen 4 x 445 +2000 m
-Stadsboerderi1en op de wallen -extra
L
en
-\Ioningverlies t. b.v. groen, open ruim t e e.dl
d3
Blok H9 (rattenblok) staa t op de lijst oa gerekonstruee rd
Ui t an s nten: te vorden I hier kan e.v. nieuwbouw Dle t lage dichtheid en
Agclpt op grp'p terugkomen (ontapanningszone).
-De verbetering van de woonomgeving moet vooral gezocht
vorden in herindeling van de bui tenrulmte en een Langs de spoorlijn en bij de brug over het Vesterkanaal
verbeterde ruimtelijke relatie met' de omliggende buurten. ligt een reseZOTering voor de N.S . e n daa rbij zou dit
gekombineerd kunnen worden liet een goede gpierkracht
-Teneinde meer open ruimte, groen (Ontspanningezone) en verbinding via de groenvinger : Vesterpark- Eilanden-
lokaties
vorden. (
ort
bezonning in de buurt t. brengen dient op sommige plaatsen
gesloopt t. vorden (de slechte delen). In de nleuvbouw-
.ila.nd.~ Zeeheldenbuurt ,.d.
kan de o'9;erloop
T&ft de vrij a ••nde atad\ernieUVing8urgenten opgevangen
Vesterdoksdijk. Dit levert v.n.l. v erlies van opslag-
plaatsen e.d. op.
Veel 2, 4 pers. huishoudeos zijn krap gehuisvest, door- S. .en aet de gekombineerde openbaar - vervoer (anel tram) +
stroaing naar ruillere nieuvbouv is gevenst. In de Plancius- spierkracht verbinding( en) over het Weaterkanaal geeft dit
buurt liggen hiervoor nauyelijks mogelijkheden. de mogelijkheid om ook beter van de voorzieningen van
Een godeel te eZOT&a kan in de verbouwde ea vergrootte de SpaarndUlDlerbuurt (en omgeke erd) gebruik te aaken.
voningen, hierbij komen dan de 1, en 2 persoons huishoudens Di tzelfde geldt ook vo or de verbinding .et het Westerpark.
op straatte staan.
In de 'buurt I
" Interne overloop"I Deze stadsvernieuwinpurgenten, 1 en
2 persoon. huishoudens + gezinnen ( ca 50- 5~) kunnen dan maatschapp; -Als al terna tief Toor d. Haarleamerbuurt
doorstrollen naar de nieuwbouw in de Haarlemmerbuurt, de (H. Plein) I de vestig ingen van het 2
Ze eheldenbuurt of de Eilanden. Maahohappel1 j k vork (115 + 70 + 50. ).
VEWER - PUNe ruSBUURT • 800 p./ 1,7 - 470 won, inkl. gerbouwen nieuwbouw.
470 x 0,65 -
Openbaar vervoer, (oranje, ) extra bezoek, laden en lossen
extra zaterdag, markt, subcentra
De ..,erdeelring Sloterdijk (intercitystation)- Singelgracht- max. behoefte:
Muiderpoort (inhrcitystation) uit het voorgestelde stedelijke
snel tr&lllsyateem, kan gebruik maken van de reeds aanwezige Te realiseren parkeerplaatsen.,
tramroute in de Planciusstraatj hierna dient een verbinding
via de Spaarndammerbuurt naar Sloterdijk te worden aangelegd Legaal op straats 250 p.p.
waarbij een ekombineerde tram- voet an er- en fietsersbru In de n i euwbouw, 50 p.p.
over het Vesterkanaa een van de ui t te voeren n rastru urele Extra in gebouwde en/ of
verken zal zijn. groen- apeel voorziening en
Teven. dient er a.n de Zoutkeetsgracht een tramhal teplaa te inklusief de zate r dag- opvang : ~.
te komen met goede Terbindingen en faciliteiten (b.V. stal1inga- .,uO 11.' 2·._.____ _.
mogelijkheden) t.b.v. de spierkracht- verplaatsingell binnen
d. wijk.
De prioriteit dient steeds te bli j ven rusten bij een
Autoverkeers goede uitvoering van de zich kruisende spierkrachtroutes ,
de stalling smogeli j kheden voor spierkracht- bewogen voertuigen
De Planciu8straat behoudt zijn funktie als ontsluitingsweg en een veilige en snelle werking v a n het openbaar vervoers-
van de Planoiu8straat e.o., de Teertuinen, Weaterkanaal en systeem.
Zoutkeehplein. echter;
G&&n doorgaand verkeer me e r. Verminderde Autodruk:
De totale belasting kan hierdoor tot ca. « 1_· t)/ 2 ) - t
d. i. ca. 3230/ 4 - BOO eenheden in de avondspi ts (15. 00- 18.30 u.)
De Planciusstraat dient daardoor e en smaller profiel te
krijgen; cap. 250- 500 pae/ h. buurtstraat- rijbaanbre e dte _ 6 m.
Ruimteli 1k SEreidinls.od.l t
VOORZIENIIIGEII- ZEEHELDENBUURT •
r, . Ui tbreiding ~lternatief 11'
~
van de ~./ .aats~happeli ike dienatverlening in
de Bokkinghangen tot oa. 150 JI • Bij aangeno.en halvering Tan de totale verkeer8belaating
(doorgaand verkeer). ca. 3600 eenheden in de a'Wondapit ••
Sooiaal- Kul tureelr afbouw van het "Turfschip" en de ont- (Hetzelfde geldt Toor de Haarle.mer Houttuinent oa. l!Q.Q....!!!h.)
slui ting voor voetganger- en fietsers, inkl. stallingsIlogel.
t verbeter.n. Xeu.e van oatl •• t1ng VaD het Terkeer op d. van Die.an.trut
2tJ(}(J 5h7h'E/Jf/7
~aterdag, "beperkt bezoek e.d. vinkelSI
~Bedrijven ~n bewonersbezoek n:trat
ti
-Tenslotte kan het wonen + de "aangepaste" De overslag van goederen e.d. ia momenteel tooh al Terhu!ad
bedrijfsaktiviteit all .!.2.h..!!..!l of middel naar andere gebiedea. (Veatel. haTenl, de tarra!Ael'\. ten OOit.
gaan fungeren om de andere akth'i te! ten en zuid- ooaten van de atad) I hiervoor heeft d. W.lterdokldijk
...an de grond te kri1gen. z'n funktie ook verloren (t,w • .Blauwhoord en Stenenhoold) •
219
Nu OtOtendee\s bekend i? wat alle.maal
moo~\ük en oeweVl?t Îp vo\ot ex een
sJ,~\!J\8?e. ... ~...... en uit de4e-otj(~J'5en l
i
iij-''{<idd
220
WÎrlKe\sch3ke\
H88t lej\'\Wlerfleirl
Mad'J Haat\eW\~f'IeiVl
ClaleVl'ilAlle(ii eV1 oa\eVlbe:lte.,dioi,w
o ~ 0 ~ 0/
80V1\, effl\eil'l
w\.,l<.e\sc~kel _ _ _ _ _ _--'
5tei<;>e( - Y"",te //
/
lf/
oL\áe e>1 >11euo.>e bome" - /
,. ~ / ,
221
224 ca
225
227
DD® I •
Daar we te ma\~en ~ebben met een
pfoce~ dat in -de -t~d ve(loopt
zouder) 'Ne divef5e ptadia \lan
~~>
I\)
w
~
238'"
239
(v. ~l~e"~ _- AdfI~l'1P~)
1+----
·1
( PP-tMAJ R. in.i
\. _.~.~ ........• ~._"_.· , A
Bovendien liggen hier mogelijkheden om met een
DE WESTERDOKSDIJK: zelfstandig funktionerende kringloop- sociale
woningbouw te starten; dus voorrang dient te
Vooral voor de Westerdoksdijk geldt dat het wordep. verleend aan die stadsvernieuwingsurgenten
accent hier voornamelijk op het herstel van de die deze vorm van wonen zien zitten. Wat dat be -
relatie stad- open water en de verwezenlijking treft zijn er genoeg aanwijzingen te vinden on -
tot s t edelijke uitloop voor de Gouden Reael , Jor- der de bevolking en bij de diverse buurtgroepen ,
daan en Oude Stad, in de vorm van een intensieve die deze tendens willen helpen versterken.
(aktieve en passieve) rekreatiezone dient te Het wonen kan het monotone, doodse karakter van
vallen. het gebied doorbreken: de nieuwbouw maakt het
Het wonen neemt hierbij dan ook een ondergeschik- mogelijk ook hier de "menselijke schaal en die
te plaats in , evenals het te saneren bedrijfs- van plant en dier" te introduceren.
bestand: beide zu l len in de nieuwe situatie een Daarnaast kan via het wonen sociale kontrole wor-
rekreatie- stimulerende rol moete n spelen. den uitgeoefend op de groenvoorzieningen en volks-
(Beschutting , buffers en blikfi l ters, menselijke tuinen die, hoewel visueel- en semi- openbaar
maat , attraktiepunten, sociale kontrole e.d.) door de bewoners in plaats van door de gemeente
Het wonen op de Westerdoksdijk (en de de Ruyter - onderhouden worden. De meeste groenvoorzieningen
kade) is in eerste instantie bedoeld om de "in- kunnen namelijk in de kollektieve en/ of de
terne overloop" vanuit de omliggende gebieden privé- sfeer liggen.
(de Gouden Reael - Jordaan- Oude Stad) op te vang- Tenslotte kan het wonen plus de "aangepaste" be-
en, zij het in beperkte mate daar een groot ge- drijfsaktiviteit als schakel of middel gaan fun-
deelte hiervan al in deze gebieden zelf wordt geren om de andere aktiviteiten van de grond te
opgevangen . krijgen.
- 8j~ondin~
Zf!e~eldeVlbul.l(t
- biVlV)eV\ - eVl
b\.liteV\~al/entie? .
h8Y1~paraYl~ie
naaf U.
11 BaYlta;;tiVlO'/
v.d. harde (~de .
- isolatie
- entrée
oloeVJvinoey
ti (}
vEJVl de e"iianden.
250
• *'
lERDOKD~K:
••
- cr,ed~e\te\~k I'\a8r
~ -k:lnt Qe(e\atwd
o
tuiVliei - biVWlt\'l-
Glebied ("i~uee\
o
oVlde!deel v.d.
G- viY)Qec)
o
- K .'v.J.'vi. G; .
- o\'ltVYlOe~ivo '*91'l
o
4 tYflO\~ieëVl .
252
if~
.SQ
tD
.( 1
:;
""l =
~.(1. ~
(I
i""l
Er
De Westerdoksdijk kan zodoende het karakter krij- Langs deze zone kunnen diverse voorzieningen een
gen van een park langs het IJ, een soort IJ- bou- plaats krijgen, zoals een paviljoen, een aanleg-
levard vlak bij het centrum, waarbij het IJ zèlf plaats voor passagiersschepen, een kleine stads-
I\) het park is en de strook langs het water een smal camping, voorzieningen voor de binnenschippers,
01 een nieuwe "stadsherberg" e.d.
CA) slingerende zone met uitzicht over het IJ en het
kringlooptalud.
~O\ks\uiY)e\'l &l s\ad.,boeydet:jeVl, lA·l~ ~e. oeven
aaYl iV"t fltinc.ire iedefeeVl uit dt. 'W~k 0\OWl-
oe\lÎYlO
o ~
(belaYlo~tel\e~\')).
0
C:E1J. 6!/JIIlIUlIIIl,
IItlIJClJRflRtJ/óC
ZIJ!JI)[CfJUE(TfJf{
261
262
naar wateFuivetino
.., o'
Me~haaYl
~is~i()~ 1 .
21ie \{OOf de
doo"(SYlede.Yl
8 -al J b-b' IC-c,l
wa~edote,r)1
de \JolFe p~i.,a'?
~
wi\'l~WlOlen .
elekh.i!ei\~
hLAi~e .
~
264 U
265
N
266 CJ
~ I
267
, it ~~J OYoei{a~e,bee\d bl~kt J8~ orde ~uid
plAVlt \JaYl de 'Westefdoksd~k ~eVJ s~ede6oulV
I~LAYldiQ zéér b~~OV1dete tSitualie OYl\s~3at .
j)aar W~y \lier tYrol~ieëVl ~kaaf ~boe~eY),
I
"'
j _olo\.aal lP- 120 In' b~\>i~
,~ tl4.~lt ~<ttlilt "L"" inkt. \i.~r"" tk , ~,..;M..I,OI1r, 4t +k4,p',i
~ (lui",\~ ~ dan hluJ ",ol. b&i~in~t" ,bt.{luIJt) I h~ , kolll~l;
: ( o"iWlOc.ii"W - '11 k4t,I-q'uó\I<o4t,n cy ltakJ - "ivo . CtYÎ1l ) )
t qUlM\\t ~"'~ < 3 -t. 11. j lt~ ...... "" S" ...anjll~1l'I
I ",/J>(o
• Klwf"" ,
i<ortlm~e<l: I~QX;I",,, ,",',t
: aw~L J.o~k,-,
CtÜ't%tYl Svd "afà\i~t)tk~u!) .
i/
• j, \fu!~j($>J~j')j'~:
(cn~j>Jljlst)
(~=\i~NLswf/~n..~.!!;:.e~~i.~ . ,
'tJ,4'ffl!r<~~ f:,~t?sj~~ffl '
•
:=a~ftlJ
JRI~CÎPti 1)OOR~N~l2.Gtil..
J
/
,/ /
,/ /
,/
(
--
$I
1'1 opzet
woon.~;
1IIIat_ _flltt
~'lÓt4
8/llJflE BEBQl!/Jl11l1i
rEil P4II/17".féCGJIoRIE/hnJ.iJEf{
t~
Jwda&!l""W
.J'
I
. 1
I1
o
@
@
r ~
I
II IL. __ ~
00
ç:J A __ ______ ~ __ .. __
I
I
I
. l _______________ ,. ~-----~--------
286
--'" MI1I:jR 1'!liY.e, -
287
h milieubuffers,
~aas\ aJete \~~iY)oeVl vao f'Bssieve Zt0Vlfle. - evle.{oie
~oa\~ o.a. een \1~\e~lA\.4l'· iV1 dt ~w.\<e.V)J ' weoklap-
bate. t1t>ie~~ e~ ',~o\~,è~aYle\e\') or de. ~e(l,\~Vl Wlet
eeY\ -p\a\ dak / ~leYl \JJe \1~ de. toe~~iY10 "an het •ka~
eHektn u',~ ~~ ~\J~~k \~(iYl~I~mOclel. TV1 e~ ~(aY1le \Jan
bteYl d~{~ ~eI<DYI'lbiYlte(d vne~ 8IuYY\iYliu.~ ~{.!)lrn ku~
I
mW')t~a~l)eliik
\ ;J
o\le(OaVl030J,lèd
\) 0 0
b~ de etkef.5 . 0 +
interieur en entreé
TV1 he~ iYl\t1iel.l~ i,l de li~iVlO \l8Yl de, hOl.\teY1 balke\') gebied
ooe<! te z.ie\'l i vef~~k Je piaHeo(OYld Waal de.
~a\kw de dfaaiiro,n-iÓthV1o
o •
'IaYl ter Y'OYlde dee\ aCLeYltlAefeVl. (.bl~ 218).
I~
.:.t1
,.~
•
: ---q'P'
... ;; I
I konstrukieve str•
OCJ~ op di~ sc~aa\YliYo is ~et ~oeken dus wee~ VJaaf
een ~ede, \~aÇJ&\ok 0\ iVNul- ~\(\A\~\-uur . :Oe I,Ylal'de'
kOV"lsrv(,l\~\ie. 6e0\aat ui~ een ~ch~v~mhuk~uut met
daa1\lAS~eV\ ~outeVl balkeV\ die ~eYYlakKe\~k te \let-
\VpeleV1 ~~Vl ~oVldef de d1aa~shu~~u\A~ aa'() te- t~~ten
(Ot,>\eooiY\o op hIJ. o~avrj'Ylee(de Wl LUAfh3\l<). 'Dit in
\Je{ba~~ .me~.lnet aaVl\m~~Y) \JaY) fu~en- (~aapi
sf~eJ -) \/e1aleplVls;eYl . :De tlAvdetiV'O \~eldeq VYllAtev"l
I I
/
\dliJ ij
"rml/' mer..rE/iilE8k
J7/l/ó( I[I/~J
292
293
Het p1iYIGipe:
~ ooed Yle,kerlb.9re. Y'oute I
~/bs;;46E5. liJ /2 Rl
N
lil'
{I//;;~ JlJEf/iEfi /nel jiJm/'
f/IUtcf/l(TJtI(";~. §:r{;!i.fj
/>$h1-'70' ovh;§'t:k~L
300
301
BRONNEN
Dit boek is gebaseerd op het studieprojekt van
Peter van Gerwen en Frits de Vries uit 1978.