You are on page 1of 8

?

 
      


Pada pelajaran kimia terdapat banyak sekali materi utama yang akan menjadi muara konsep-konsep lain. Salah satunya adalah
konsep sifat periodik unsur.

Berikut adalah bahasan yg ditulis oleh rekan dari sma don bosco yogya tentang bahasan tersebut (kalo gak salah sihǥmaaf tanpa
ijin sebab saya mau nulis juga pasti gitu isinya).


 
  

Adalah jarak dari inti atom sampai ke elektron di kulit terluar. Besarnya jari -jari atom dipengaruhi oleh besarnya nomor atom unsur
tersebut.

Semakin besar nomor atom unsur-unsur segolongan, semakin banyak pula jumlah kulit elektronnya, sehingga semakin besar pula
jari-jari atomnya.
Jadi : dalam satu golongan (dari atas ke bawah), jari-jari atomnya semakin besar.

Dalam satu periode (dari kiri ke kanan), nomor atomnya bertambah yang berarti semakin bertambahnya muatan inti, sedangkan
jumlah kulit elektronnya tetap. Akibatnya tarikan inti terhadap elektron terluar makin besar pula, sehingga menyebabkan semakin
kecilnya jari-jari atom.
Jadi : dalam satu periode (dari kiri ke kanan), jari -jari atomnya semakin kecil.

  

Adalah energi minimum yang diperlukan V  VVV 


 V untuk melepaskan satu elektron membentuk ion bermuatan
+1. Jika atom tersebut melepaskan elektronnya yang ke-2 maka akan diperlukan energi yang lebih besar (disebut energi ionisasi
kedua), dst. EI 1< EI 2 < EI 3 dst

Dalam satu golongan (dari atas ke bawah), EI semakin kecil karena jari-jari atom bertambah sehingga gaya tarik inti terhadap
elektron terluar semakin kecil. Akibatnya elektron terluar semakin mudah untuk dilepaskan.

Dalam satu periode (dari kiri ke kanan), EI semakin besar karena jari-jari atom semakin kecil sehingga gaya tarik inti terhadap
elektron terluar semakin besar/kuat. Akibatnya elektron terluar semakin sulit untuk dilepaskan.

  

Adalah energi yang dilepaskan atau diserap oleh V  VVV 


 V apabila menerima sebuah elektron untuk
membentuk ion negatif. Semakin negatif harga afinitas elektron, semakin mudah atom tersebut menerima/menarik elektron dan
semakin reaktif pula unsurnya.

Afinitas elektron bukanlah kebalikan dari energi ionisasi. Dalam satu golongan (dari atas ke bawah), harga afinitas elektronnya
semakin kecil.

Dalam satu periode (dari kiri ke kanan), harga afinitas elektronnya semakin besar.

Unsur golongan utama memiliki afinitas elektron bertanda negatif, kecuali golongan IIA dan VIIIA. Afinitas elektron terbesar
dimiliki golongan VIIA.

   

Adalah kemampuan suatu unsur untuk menarik elektron VV



V
 VV (dalam ikatannya). Diukur dengan
menggunakan skala Pauling yang besarnya antara 0,7 (keelektronegatifan Cs) sampai 4 (keelektronegatifan F). Unsur yang
mempunyai harga keelektro-negatifan besar, cenderung menerima elektron dan akan membentuk ion negatif.

Unsur yang mempunyai harga keelektronegatifan kecil, cenderung melepaskan elektron dan akan membentuk ion positif.

Dalam satu golongan (dari atas ke bawah), harga keelektronegatifan semakin kecil.

c
c

^ l  t  ei e (  i ii e   )   eelete ti  e i
e 

Afinit  tron

Se0  009 i Kel  X Kel  XI Kii ^  


  
A iit  elet e
   l  t i t e
ei i    A iit  elet l eei   ile
  le  t t

( l  w  ) eti e 
 t elet eet  ie ti  K e eei ile
    iit  elet
iei t  i 

iit  elet

Se i e  eei   ile
 i e ti   teet  e i t il   l  IIA  IIIA ti  eet  i
e ti   t il H  iit  elet
iti

t el iit  elet

^ l   t
ei e i ii e    il i iit  elet ce e  ei t ^ l   t l  i t  e  w 
il i
iit  elet ce e  e  

Teori ik t n kimi sebelm b  20

^it li le Y it T e c i


08008

c
c
V V V

Tei t l
ei t  e
i t  ii  N   tei iit  lei i  i i
i w   8  i
t
i 
e  i  l tei i t  ii  e w l
 iit  ii e
  tei e i ii  ^   tei iit  l
e
Ƿlie tt ct lieDz e    i e   Kii w  e ci Étiee  i Ge (6  3 ) e t t el
e  e el  ei z t i t   l   t  iit 
z t l i (G   3) K  ii eilii iii iiti

 e  
t e
e ii il e i e   t  G   3

Seit 
ete   9 ii w  ec i c  t  e   iit  ii e   titit ti Kii w  ^e  H 
 
ete e li  T e (8 6909)  ii w  e ci iee E ee M celi !et elt (8  90 ) e     l
  i il  l  e i e  i    iit  ii  N   ee
e i   e te w l
 e i  e 
e i ete Ke i  e i el  ti       e e  t   l   i il  l  e i 
iit  ii 

× 
V    V

^ lie eletii l tei i t  ii  i l  


et    tei ii i  l  le ^  !ezeli   i

ete 
et   9 ^   tei !ezeli  l e  i ei t " t e  i   e t 
iti t e ti
l  l   ee    t  ii l   
eet   z t Mi l  te  e t  liti
iti
 ie e t  e ti Te  i teet  e  i i e   tee t  i e iit
iti H l ii
  ee     i l     
iti  i     e ti ee i  t   l i e il 
i i  ee   w eletlii i l  l li e il  l   ie e   i i el   e 
lie eletii 

N   ite   ee
     ti  cc e  tei ii Me  t i !ezeli  t i e e t 

iti  t  li ei t e ti Me  t tei !ezeli  w l


   et t CH
3COOH ei t    
ti l et t CCl3COOH e      !ezeli 
ec   w  t  liti l  l  l e     e  
K e
e    i e e   li    t  el w     eet      t    ti l et t
     lei   i   et t ^ lie eletii e  eii 
el  iti  l 

 V 

^i
  i  9 tei   lei
 ti i  l  i i  ii  i !   e w  i   tel ii tei
eel    it   t t  tel itet   e   lii ii  K e i 
i    ew   ec  ii
ii
(i l  l  el t   t ii i ti t eet    il t) ii w  e  l  ee
tei t 
$
el ii i   e  t  eii
 i t ii Me  t  l  t tei  t  i l (i l  il ezil C# H5O )
  te ii i ee
t i 
e i le e   t t l  e w  i (T el 3) Tei l i
e el    w e 
 i t  ( iit  ii ) t tetet   tei t e l tetet t l i

T le 3 !ee


ct e w e   i l ezil

c
c
0    t it 0    e N 

C% H5OOH C6H5CHO &ez l e i

C' H5OOOH C6H5COOH A  ez t

C' H5OOCl C6H5COCl ezil  li


Kii w  (e  St  it )ie ic A  t Ke lé (8 *9+896)  ii w  Ii Ac i l Sctt C
e (8389 *)
eel  i  tei e e i tei  lei Ke lé e 
 w  t t   eilii e
t  t  iit 
( l  teili  e  lei)  e     t  iit  ii e  e
t t i e eet  CH, t
ei i e  t ie eet  CO-  I  e    e i  t  
t ei i
e  t   l i e     t i e
t  lei   eti
t  
t ei i e t
l i te   t   e  e    ti  lei i  

Ke lé e  l  et e    le l (  ie t e  i Ke lé) e
eti i    3 . t
ii
 lei  e ei i e   ei i i   i 
t   e   le l

Met  CH, et  CH3CH3   et t CH3COOH


G   3 St t  le l   i  l  le Ke lé . t
ii e
i t  ii   e    t el 
el 

C
e e l i  tei e  c    ii
 tet
i i e l i Ke lé l  e    itil Dzi t   
i    e
eti  t ii t  e t   i t  t t Ke
  et l l  ii  i  e  i  t i
t   ec 
el  i l i  ( i e
i t  ii i    le Ke lé  C
e i    t  tei
 lei  i t  ii
  i eti e  e
 e i t  ii  H   ite    w i  9 ti 
 i e w 
et   e   e
i i tetet t eet  i t  eet  i i
t l i ti    eet  i t 

@if t-@if t Periodik Unsr

Si ti t
ei i   l i ti t      e  let   
sistem periodik Si ti t
tee t e   e l  ec 
ei ie i e 
e    t  i  i elet

 J ri- ri tom

/ i i t e


    el t tel  e iti t  e        t t / i
 i t   
i   e i
e    i i t il    e  c  e     iti t  t   ei t  e   

^ l   t l  i i t e i e t  ce e  e i ecil H l ii te i  e e i e t   lit
elet e i ecil ^ l   t
ei e e i e    i i t ce e  e i ecil H l ii te i  e
e i e    l
t  l elet e i    e   l  lit tel    teii elete tet

  e i t i  iti te


elet tel  e i  t

 nergi ionis si

/i l   t t te


t  t elet i l    lit    t  elet ii ce e   le
 

e
 i i  i e
eti    li  N   t  ele
  elet i  t t
el   eei Eei  
i
el   t  ele
  elet i  t t i      V3^ l   t
ei e e i    elet

t   t i e i elet tel  e  iti e i e  ( i i ecil) Ai t  elet    le
 e i
eei t  ele
 elet e i e  H l ii e ti eei ii i e 

0i l elet e iit   t i e i elet e  iti lei ecil (  i i e  i e )
Ai t  eei t  ele
  elet tel  el ti lei ecil e ti eei ii i ecil

c
c




V    Venergi ionisasi makin ke bawah makin kecil, karena elektron terluar akin jauh dari inti (gaya
tarik inti makin lemah), sehingga elektron terluar makin mudah di lepaskan.





V energi ionisai pada umumnya makin ke kanan makin besar, karena makin ke kanan VV tarik
inti makin kuat.

 
VV

  V II A memiliki energi ionisasi yang lebih besar dari pada golongan III A, dan energi ionisasi golongan V A lebih
besar dari pada golongan VI A.

3.    

Kelektronegatifan adalah kemampuan suatu atom untuk menarik elektron dari atom lain. Faktor yang mempengaruhi
keelektronegatifan adalah gaya tarik dari inti terhadap elektron dan jari-jari atom.





V segolongan : keelektronegatifan makin ke bawah makin kecil, karena gaya taik-menarik inti makin
lemah. Unsur-unsur bagian bawah dalam sistem periodik cenderung melepaskan elektron.





V  : keelektronegatifan makin kekanan makin besar.keelektronegatifan terbesar pada setiap
periode dimiliki oleh golongan VII A (unsur-unsur halogen). Harga kelektronegatifan terbesar terdapat pada 
 (F) yakni 4,0, dan
harga terkecil terdapat pada V 
 (Fr) yakni 0,7.

Harga keelektronegatifan penting untuk menentukan bilangan oksidasi ( biloks ) unsur dalam sutu senyawa. Jika harga
kelektronegatifan besar, berati unsur yang bersangkutan cenderung menerim elektron dan membentuk bilangan oksidasi negatif.
Jika harga keelektronegatifan kecil, unsur cenderung melepaskan elektron dan membentuk bilangan oksidasi positif. Jumlah atom
yang diikat bergantung pada elektron valensinya.

4.  !

Sifat-sifat unsur logam yang spesifik, antara lain :  V V V VVV V  VV  VV
 V    VVV   V VV VV  V VV . Sifat-sifat logam tersebut diatas yang membedakan
dengan unsur-unsur bukan logam. Sifat-sifat logam, dalam sistem periodik makin kebawah makin bertambah, dan makin ke kanan
makin berkurang.

Batas unsur-unsur logam yang terletak di sebelah kiri dengan batas unsur-unsur bukan logam di sebelah kanan pada
system periodic sering digambarkan dengan tangga diagonal bergaris tebal.

Unsur-unsur yang berada pada batas antara logam dengan bukan logam menunjukkan sifat ganda.

1.   

0V artinya mudah bereaksi. Unsur-unsur logam pada system periodik, makin ke bawah makin reaktif, karena makin
mudah melepaskan elektron. Unsur-unsur bukan logam pada sistem periodik, makin ke bawah makin kurang reakatif, karena
makin sukar menangkap electron.

Kereaktifan suatu unsur bergantung pada kecenderungannya melepas atau menarik elektron. Jadi, unsur logam yang
paling reatif adalah golongan VIIA (halogen). Dari kiri ke kanan dalam satu periode, mula -mula kereaktifan menurun kemudian
bertambah hingga golongan VIIA. 2olongan VIIA tidak rekatif. Kecenderungan berbagai sifat periodik unsur-unsur periode ketiga
diberikan pada gambar di bawah ini

3.   

Afinitas elektron ialah energi yang dibebaskan atau yang diserap apabila suatu atom menerima elektron.

Jika ion negatif yeng terbentuk bersifat stabil, maka proses penyerapan elektron itu disertai pelepasan energi dan afinitas
elektronnya dinyatakan dengan tanda negative. Akan tetapi jika ion negative yang terbentuk tidak stabil, maka proses penyerapan
elektron akan membutuhkan energi dan afinitas elektronnya dinyatakan dengan tanda positif. Jadi, unsur yang mempunyai afinitas

c
c
elet et  e ti e
 i ece e   lei e  ee
elet i
    iit  elet
et 
iti M i e tie il i iit  elet e ti  i e  ece e   ee
elt

^ l   t
ei e i ii e    i i e i ecil    t i iti te
elet e i e   
t e i  e i elet i l  e i iit  elet e i e 

4  t l  i t  e  w  i i t  i e  e i   t i iti te


elet  i ecil  
t e i  lit e i elet i l  e i iit  elet ei ecil

5ATA K6A

I t  ii

ii
 e  l i ite i t  eletelet  
it l  t it   teii e i 
t it e  l  t l i 

 Ite i t t l  (i t  et lii t  l )

^ l  ite i t  t l  i t  ii iet  le   t i e ie i elet le iti ( cle )  
ee  A l elet ili  t t   it i le iti t tet     e t  7  elet ii i i
 
  t i     le iti l i   eit i  Ai t l elet  lei   e  te
t l  
 
   e    e eilii    te
t t  e
i  Ke  eii  ee   e
t e
i
8 9: ; 8
ec  e  t   ti ti tee t Elet ii ie t Dzi V  i      i t   ie t Dzi V  i
< ;
 i 

Elet e  l  it ii eti  e  i


ee t t le K ti   ti l e e t   t   l i  li t i
e i e  elet e  i ee 

 I t   le

 I t  e   l 

=
ii
 e i t  ii e  l i   t i e i iti ( cle )   e t  > te
e  
e t  e ti G  t i e i ii itet   le H   C l

?=

? @G  t i e i t tl  el 

Q  Q @ M t 
tiel   

 @A   t 
tiel   

 @ Kt te ieleti

Bil Q  Q e t       e    tl el  e li il Q  Q e t  el w    


te i t i e i

I t   le teet   e 


i e   eilii     it l  eeei e  M i
e eei  t it  i tii t ilit  elet   i l   Se   l  eilii
li ti  C
i 8elet    i e
it l  ec li @ H He  B

=ee    l  e  l  l ti  eilii elei       eeei e t 

ee   elet     i i Elet  


t i i l   l  ti  e l i Dzi V i
e
eti
i t  et li (i t  l ) A i elet ii ti l tel lii l  e e t  t   iti (i t  e)
l

Ct 
eet   H i  t H = le l H 3     ee  it 

) G  tl el  t   iti

c
c
) G  tl el  t   elet

c) G  t ie i t  iti i  t t e  elet i t   l i  De    c ii lei e 
i l    





I t   le
H  elet i i le  t  it i  elet it  i i le  t

I t   le   t ie i ei (et)   te i eti eti


t e   elet   ti 
e
   t  i
   e    l i   t    t  eei elet i t   l i
e i  elet it i le e iti t tee t
E
 lei t e t 
e   

E
lei  t t l l i t   le  
t teet  Ct   lei H =  He = 0 F =  O =  Li =

3 I t  l  e  l 

G    elet   eet   t i t  t  t l   l  telet 


it   el
t  
t tee t K e t  l  ti  e
 i    e  eei e    elet   tee 

e it   el


c
c
At i     ee eilii e 
  ee l  e i
   elet l   t i t 
 le

H O Cl  e 
 e i  t

N K  e 
 e i le 

I I
÷ J V V  e 
 el ti  t   t  ee i  t  liti   e ti

 I t  iic (elet let ete


l )

I t  ii e  l i   t i elett ti t  i   e t  el w  [K ti ()  i )]
( (H  
C l)

Kt  e i  e   


e
ele
  t
e  t  elet l
e e tei (e t  eei) Ii
e ti  w et  i l    t il i  i  t   t  e t 


N N  ()  eei


½O   () O  eei

Se w   eilii e t
li tii l  i t  ii l   teet  le e i t    l li e 
le

Ct  N  Cl N Cl

Ke  eilii
ee  elete tiit    e  e i
   elet  eet  i t  lei   
tet i le t Cl

M i e 
ee  elete tiit   i e 
l   te ii  N   eec li  t  L  C L
eilii elete tiit 
li  t e  C eilii elete tiit 
li le  e i i t  ti 
e
e  ii M  i 
  i t   le  i l  le l   te   le le l     (H  Cl C
C) t le l   te   i t  eilii elete tiit    
i    ct  CH

^ i e c  c  i t 
t ii
l  

) Se w e  i t   le   i  elet i i t  e


t   e t i t  ^i t  le l
  ee i t    le   ie t Dz VN V V i  VV  H l     te i t  e w e 
Dz VV V  iV Mle l   ee eet   t  t    te
i  ^ l  le l ii   t 
t l  le l lei ecil i   t  t  le l i e t 

) Se w e  i t  et li  ii   i  i t  it i t le eletelet   i i ^ l  l 
  t i e  l i Dz elc lie elect e  l  e w ii e  l i   t i e i t  i
iti
 e ti ^ l  e w ii
tiel
tiel e t  i
ii 
      t e    l i 
e i ti  e i  t  ee   t ei   le l   t ( icete) ^ l  l  eti

t i   i
ii 
      i 6 8 t  t   l i   e     w i t 
e  el  t t   ee ii eilii e t      

 
^ l  et 
t t t  ii e
eti N Cl eti
N ielilii le 6 Cl
       eti
Cl ielilii
   
le 6 N 
         e     w eti
N it i le 6 Cl  e t       eti
Cl

 it i le 6 N  e t       Met 
ii  l  t l 
el  t
l  ( i)  
t e t 
i t  ii e  i t
l it   eet  i i  t (i   ieli
ti e   tel i)

c
c

You might also like