Professional Documents
Culture Documents
RISTO POPOVSKI
MITOLOGIJATA NA MAkedONCITe
Izdava~:
Angelina Markus
Za izdava~ot:
„Makform“ - Skopje
Kompjuterska obrabotka
i podgotovka za pe~at:
Bojan Simovski
Korica:
Risto Popovski
Pe~at:
„Bims kompani“ - Skopje
tira`:
600 primeroci
RISTO POPOVSkI
MITOLOGIJATA
NA MAkedONCITe
Prikaz
na mestata PRVITE LU\E
kade {to se PRVIOT BE[E
otkrieni MAKEDONEC
`iveali{tata,
~erepite i Crveni Steni (Petralona),
Makedonija
ostatocite
od prvite lu|e Koukoutija, Kina
na planetava
Lantian, Kina
Laetoli, Tanzanija
Olduvai-[luht, Tanzanija
^OVe^kITe RASI
Tuka, spored Vasil Iqov, nie imame edna vkupna apsolutna hro-
nologija na neprekiden kontinuitet na MAKEDONSKI JAZIK i
MAKEDONSKA PISMENOST najmalku od okolu 77.000 godini, sudej -
}i spored artefaktite od pe{terata Blombos (Ju`na afrika), najmal-
ku 42.000 - 30.000 godini, spored naodite pronajdeni pokraj Ural (Rusija)
i najmalku 21.000 - 16.000 godini ili 17.000 - 13.000 godini, spored nao-
dite koi poteknuvaa od pe{terata Mas de Azil (Francija) od vremeto
na uslovno nare~enata GOLEMATA MAKEDONSKA ZETA, odnosno
VELIKATA „ZETA MAKEDONIJA“. Biblijata e vo pravo, bidej}i
Ra|aweto na bogovite
Ra|aweto na Titanite
kite krv, koi {to padnale na zemjata, Gea gi „ulovila“ i od niv se rodi-
la Erinija, `enskiot podzemen duh na odmazdata, Alekta („onoj koj ni -
koga{ ne prostuva“), Tisifona („onoj koj se odmazdil za ubistvoto“) i
Megera („zavidlivata“). Delot na Uran, padnal vo moreto i potoa is-
plival na kiparskiot Paf, kade od penata, vo prisustvo na Eros, Qu-
bovta i na Himer se izgradile rodovite `elbi i taka i se rodila i Afro-
dita, boginka na qubovta („onaa koja {to e od pena rodena“). Vo lutina,
Uran na svoite deca im go dal imeto Giganti.
nokida,
boginka na no}ta
24 Risto PoPovSKI
Nerej
triton i Forkie
26 Risto PoPovSKI
Decata
na Ehidna
Golemiot Tifon,
sin na Gea i na Tartar,
bil roden vo korikiska-
ta pe{tera, vo maloazi-
skata Kilikija. Toj imal
sto zmiski glavi, ogneno
svetkavi o~i i stra{en
glas. Toj bil par so stra -
{nata Ehidna i so nea go
dobile u`asniot Ortar,
dvoglavoto ku~e na tri-
glaviot Gerion. Herakle
go ubil Ortar, otkako go
ubil Gerion i prisilno
gi zel govedata. I Tifon
Yeus itifon vazna od V vek pred Rista,
zaedno so Ehidna gi ima -
anti~ka zbirka na muzejot vo Minhen -
le u{te i Kerber (pove -
germanija
}eglavoto pekolno ku~e),
Hidrata od Lerna (vodena zmija so mnogu glavi, na ~ie mesto, dokolku
bidat otstraneti, rasnele novi) i pluka~kata na ogan Himera.
Decata
na Rea i Kron
Titanite Rea i
Kron ja dobile Hesti-
ja, najstarata od trite
}erki, neoma`enata
boginka na pe~kite i
doma}instvoto; Demet-
ra, boginka na plodno-
sta i p~enkata; Hera,
`ena na Yeus i vlade -
telka na neboto, za{ -
titni~kata na brakot
i decata; nemilosrd-
niot Had, vladetel na
podzemjeto i mrtvite, Kron i Rea, V vek pred Rista, se nao|a vo
~ie ime noselo nesre- Metropolis muzejot vo Wujork
28 Risto PoPovSKI
sozdavale {um za Kron da ne mo`e da go ~ue pla~ot na deteto. Yeus, koj bil
zgri`en od nimfite, izrasnal vo eden silen i mlad ma`. Koga nimfite
mu raska`uvale za negoviot pobelen tatko, toj re{il da go sru{i. Ja nate-
ral negovata prva `ena, mudrata okeanida Metis, }erka na Tetes i Okean,
da mu stavi otrov vo negoviot pehar za vino. Kron vedna{ svoite pet
deca i kamenot povtorno gi dal od sebe. Kamenot stignal do Delfi i
postaven e vo sredi{teto na svetot, kade bil poznat kako „papokot na
svetot“. So pomo{ na negovata sestra, toj gi oslobodil kiklopite, koi
pak kako blagodarnost, na Yeus mu gi dale gromovite.
Decata na Yeus
Yeus ja zel za `ena okeanidata Metida, ~ie ime zna~elo mudrost.
I ovoj pat Gea i Okean go sovetuvale deka treba da ja pazi od negovite deca.
Koga Metida zatrudnela, Gea i predvidela, deka toa }e bide edno poseb-
no dete, silen kako samiot Yeus i duri nego }e go nadminel. Zatoa Yeus ja
zabremenil negovata `ena. Koga se rodilo deteto, ja nasledilo mudrosta
na svojot tatko. Potoa toj se o`enil so mudrata titanka Temisa, }erka na
Gea i Uran, so koja dobil tri deca, ~asovite, boginkite i godi{nite vre-
miwa i sudbinite: Evnoma („zakon i red“), Dikea („pravda“) i Eirenea
(„sloboda“). Od niv izlegle u{te tri boginki na sudbinata: Klotoida
(„`enkata – pajak“), Lahezida („dare`livata“) i Atropida („onaa, koja
{to ne se vrti nazad“). Toga{ toj ja napu{til Temisa i se o`enil so
okeanidata Eurinoma, koja {to mu gi rodila graciite i u{te tri drugi
}erki: Aglaja („onaa, koja {to sveti“), Fufrozina („radost) i Talija
(„onaa, koja {to sveti“). Na krajot Yeus, od svojata }erka Dernetera, ja
dobil ubavata Persefona, boginka na rasteweto i plodnosta; podocna
taa se oma`ila so Had i zavladeala so podzemjeto. Naredna, so koja {to
toj se o`enil, bila titankata Mnemozina, ~ie {to ime zna~elo se}avawa
i misli i koja {to gi donela na svet devette muzi, boginki na ubavata umet -
nost, na muzikata i literaturata, na istorijata, na filozofijata i as -
tronomijata. Muzite bile mnogu ednostavno opi{ani i pretstaveni so
dijademi na svoite, ubavi kosi. Na onoj koj }e im se dopadnel, mu ispra -
}ale slatki zborovi i ubava muzika. Tie `iveele na Pierija, na Olimp i
na beotskiot Helikon. Tie bile povrzani i so Apolon, koj kako bog na
30 Risto PoPovSKI
Drugite bogovi
]erkata na Nerej i okeanidata Dorisa se zaqubila vo Posejdon,
no ne se sprotivstavila na negovata qubov i pobarala zakrila kaj tita-
not Atlas. Posejdon, besen, baral morsko su{testvo, koe nemu }e mu slu -
`i. Na krajot na{ol eden delfin, koj go ubedil Posejdon za nea, mu ja
pretstavil i toj na kraj se o`enil so nea. So nea Posejdon ja dobil mor -
skata boginka Triton, so glava na ~ovek, a opa{ na riba, koja `iveela so
negovite roditeli, vo edna ku}a celosno napravena od zlato, na dnoto na
moreto. Afrodita i Ares, bogot na vojnata, imale dvajca hrabri sinovi:
Foboj (stravot) i Dajmej (u`asot), koi go pridru`uvale nivniot tatko
na bojnoto pole. Nivnata }erka Harmonija, sopruga na Kadmo od Teba, ima-
la dve deca: }erkata Agava bila udrena od Dionis, vo afektna sostojba
i go raspar~il nejziniot sin Pentejis na par~iwa; }erkata Avtona bila
majka na Aktaijon, na Artemida, boginka na lovot, pridru`uvana od
eden elen i bila raspar~ena od svoeto sopstveno ku~e. Nejzin edinstven
sin bil Podoroj, kralot na Teba, koj bil prethodnik na Odisej. Nejzi-
nata }erka Semela od Yeus go rodila bogot Dionis, bogot na vinoto i
ekstazata, koj podocna ja zel Arijadna za `ena, }erkata na kralot Mino
MItologIJata na MaKeDoncIte 31
Decata na Boginkite
Yeus so orel,
makedonska ~inija od
560 godina pred Rista
koja se nao|a vo luvr,
Francija
HeRA – kRALICA
NA BOGOVITe
ISTORIJATA NA JO
– POSLedICA NA BO@eSTVeNA NeVeRNOST
Edna{ Yeus se vqubil vo Jo, koja bila kralska }erka od Arg. Toj
trpelivo ~ekal Hera da gi ottrgne o~ite od nego. Koga na krajot se soz -
dala prilika, toj vlegol vo spalnata na Jo, kade {to i {epotel vo sonot
za taa da mu dozvoli da ja ima.
Potoa Yeus se trudel da ja skrie od Hera svojata afera, no sepak taa
doznala za negovata nevernost, po {to letnala dolu kon zemjata so o~i
v`areni od lutina. No, namesto da go zatekne Yeus vo svojata qubovna
igra, taa go na{la svojot ma` kako spokojno stoi kraj edna bela krava.
Koga go pra{ala zo{to stoi pred ovaa krava, toj odgovoril, deka stoel
tuka koga naedna{ od zemjata se pojavila kravata.
MItologIJata na MaKeDoncIte 41
Meduzata gorgona
MItologIJata na MaKeDoncIte 45
stva, t.e. bog koj ima mo} vrz prirodnite sili. Za narodite vo antika-
ta moriwata bile neizmeren izvor na ~uda. Zo{to moreto e pokrieno so
branovi, se pra{uvale tie? Zo{to branovite ponekoga{ ja uni{tuva -
at zemjata i gi poplavuvaat bregovite? Kako mo`e moreto da go snabdu -
va ~ovekot so hrana, a istovremeno e vo sostojba istiot ~ovek da go
ubie koga toj }e ispadne od svojot ~amec?
Sè do dene{en den moreto ostanuva edna golema sila koja ~ovekot
samo delumno ja sovladal. Te{ko mo`e da se ka`e deka i denes gi razbi -
rame site tajni na moreto. I denes sme svedoci na mnogu nesre}i {to
svetskite moriwa im gi predizvikuvaat na lu|eto (cunami, golemi bra -
novi, vrtlozi i sl.).
So istiot vakov karakter ni se pretstavuva i Posejdon. ^ovek se-
koga{ treba da ima predvid deka ima rabota so bogot na moriwata i se -
koga{ treba da bide pretpazliv, zatoa {to samo edna mala gre{ka i
moreto }e mu bide grob.
MItologIJata na MaKeDoncIte 47
HAd I deMeTRA
Strukturata na Podzemjeto
Prekrasniot bronzen
pehar od Derveni od 330
godina pred Rista na koj
e prika`ana svadbata
na Dionis i ariadna
opkru`eni so Satiri
i Menadi, se nao|a vo
arheolo{kiot muzej
vo Solun.
(levo) na detalniot
prikaz se gleda glavata
na Had bogot na
podzemniot svet.
ISTORIJATA NA PeRSeFONA
AFRODITA I AREs
AFROdITA I AReS
AReS – BOG
NA VOJNATA
Faten na delo
APOLON I ARTeMIdA
RA\AweTO NA BLIZNACITe
apolon i artemida
Mitot za Marsija
ARTeMIdA
BO@ICA
NA LOVOT
U{te vedna{ po
ra|aweto ovaa bogin-
ka bila osposobena za
svoite zada~i. Otkako
Leto ja rodila, Arte -
mida morala da poma-
ga pri ra|aweto na svo-
jot brat Apolon i od
toj moment taa stanala
boginka na ra|aweto i
za{titni~ka na deca-
ta. Ovaa titula vero-
jatno i bila podocna
dodelena, bidej}i Ar-
temida najmnogu e poz-
nata kako boginka na
lovot. Taa bila visoka
i silna i bila ramna na
ma{kite bogovi. Kako
lovec bila bez konku -
rencija i bila sli~na
na Ares. Pritoa bila
mnogu ubava, poradi
artemida, }erkata na Zeus i leto
{to Afrodita i bila
qubomorna. Od druga strana, kako boginka na qubovta, Artemida osta -
nala zasekoga{ devstvena. Slobodnoto odnesuvawe na Afrodita ja iri-
tiralo i taa go smetala za grev otstapuvaweto od bra~nata vernost. Za -
toa taa sekoga{ ja kaznuvala nevernosta, no i grabnuvaweto na devojki
kako neprostliv zlostor. Koga i da doznavala za takov grabe`, vedna{
64 Risto PoPovSKI
i bezmilosno go kaz -
nuvala nasilnikot.
Dodeka Apolon
va`el za bog na visti-
nata i na proro{tvo -
to, Artemida va`ela
za boginka na ~ove-
kovata pravda. Taa se
zalagala za krotkite
i za pravednite, za ne-
`nite i za slabite,
za `enite {to bile
izlo`eni na nasil-
stvo i drug vid priti-
soci. Tie dvajcata za -
edno ja pretstavuvale
klasi~nata pretsta-
va za pravi~nost.
Apolon
Mitot za Akteon
ATINA I HeFeST
- GRAdITeLI NA CIVILIZACIJATA
Siluvaweto na Atina
HeRMeS I dIONIS
Ponekoga{ so sebe
nosele i zmii.
Spored edna le-
genda Dionis bil vo-
spitan od nimfi, a
podocna i od Silen,
koj bil nizok i }elav
starec, koj ~esto ja-
val magare ili pijan
bil pridru`uvan od
satiri. Satirite bi -
le pretstaveni so ko-
pita i rogovi, no i
Dionis povremeno poka`uval `i-
votinski crti.
Za ra|aweto i mladosta na Di-
onis postojat i drugi verzii. Spo-
red edna od niv, toj bil sin na De-
metra, odnosno na Persefona, so
koja Yeus vodel qubov prepraven
kako zmija. Koga Dionis bil ubien
od titanite po naredba na Hera,
Yeus navodno i dal na Semela da go
izede negovoto srce, po {to toj pak
se rodil. Dionis vsu{nost zna~i
„dvapati rodeniot“, so {to se ob -
jasnuva deka toj prvo izrasnal vo
Semela, a potoa izlegol od natko-
lenicata na Yeus.
Kako nov me|u bogovite Dio -
nis ne bil priznat od site. Hera go
mrazela, a drugite se somnevale vo
negovata bo`estvenost. Kralot od
Edonen, Likurg se obidel da go ubie,
no boginkata na moreto Tetis mu po-
MItologIJata na MaKeDoncIte 79
(levo)
Dionis kako
predvodnik na
bahanaliite
(gore)
i dve ~inii so
motivi od
`ivotot
na Dionis
(vo sredina i dole)
(desno)
Dionis so pehar vo
racete (gore)
i so leopardot
(dole)
80 Risto PoPovSKI
Hestija e edna od
sestrite na Yeus. Iako
taa, zaedno so Hera, Po -
sejdon, Demetar, Had i
Yeus bila vistinski `i-
tel na Olimp, taa bila
boginka na familijata,
koja vo najrasprostra-
netite prikazni ne ig-
rala va`na uloga. Hes -
tija bila boginka na ku-
}ata i na ogni{teto.
Taa bila zadol`ena da
se gri`i da ne se slu~i
nekoja nesre}a vrz fa -
milijata. Nemala ne -
koi jasni svojstva i ne
zazemala zna~ajno me -
sto vo golemite mito -
lo{ki prikazni. Taa
bila ednostavno bogin-
ka na domot i bila za - Hestija gi daruva bogovite od olimp
84 Risto PoPovSKI
Heba
Heba - boginka
na mladosta
Iris - boginka
na vino`itoto
Vo Beotija porano `iveel kral koj se vikal Atam. Toj bil o`enet
so kralicata Nefela, no istovremeno imal qubovna afera so edna `ena
po ime Ino. Negovite sinovi se vikale Friks i Nevkon, a }erkata Hele.
Vrskata me|u Atam i Ino stanala tolku o~igledna, {to duri i slugite
razbrale za nea. Od niv Nefela doznala za neverstvoto na svojot soprug.
Koga taa reagirala protiv toa, kralot naredil da bide frlena vo zat -
vor, dodeka za Ino izgradil palata so ubava spalna soba.
88 Risto PoPovSKI
vo Beotija so eden prekrasen oven, ~ie runo bilo od ~isto zlato. Taa mu
rekla na Hermes deka Friks mora da bide spasen i toa so pomo{ na ovoj
oven. Koga no`ot se pribli`uval do vratot na Friks, Hermes se poja-
vil i go ka~il kralskiot sin na grbot na ovenot. Hela, koja ne sakala da
ostane tuka, isto taka skoknala vrz ovenot i tie odletale daleku.
Hela od vozbuda po~nala da se smee i da bide nemirna pri sedewe-
to poradi {to padnala na mestoto kade bil preminot {to gi deli konti-
nentite Azija i Makedonija (Evropa). Taa padnala vo vodata i zaginala.
Vo nejzina ~est ova mesto do denes se narekuva Helespont.
Taka zlatniot oven go dovel ta`noto mom~e vo kralstvoto Kolhis,
kade bil prifaten od kralot Ajet kako da mu e sin. Kako blagodarnost
kon bogovtie Friks go `rtvuval ko~ot kon Yeus, a zlatnoto runo go dal
na svojot nov tatko koj ova go smetal kako najgolema skapocenost.
POTRAGATA
Finej i Harpiite
Simplegadite
MAkedON
orfej so harfata
MItologIJata na MaKeDoncIte 99
MAkedONSkIOT MITOLO[kI SISTeM
Herakle
dVANAeSeTTe POdVIZI NA HeRAkLe
Potekloto na Herakle
Porano `iveel nekoj golem tebanski vojskovodec po ime Amfi -
trion. Negovata `ena se vikala Alkmena i nea Yeus ja izbral za svoja
qubovnica.
Vladetelot na bogovite i lu|eto Yeus, bil obzemen od ubavinata
na Alkmena, mladata sopruga na Amfitrion, }erka na mikenskiot kral
Elektrion.
Edna{ dodeka Amfitrion bil vo pohod na ostrovot na Tafirite,
do{ol Yeus prepraven kako nego, bidej}i znael deka Alkmena mu e ver-
na na svojot ma`. Prethodno Yeus se pogri`il, sonceto tri dena da ne
sveti, a mese~inata ja nateral za vreme na tie tri temni dena da ostane
na neboto. So toa, toj veruval deka }e mo`e da bide so Alkmena kolku
{to saka.
Po devet meseci Yeus gordo se per~el na Olimp deka naskoro od
nego }e se rodi sin, koj }e treba da vladee so Teba, kako nikoj pred ne -
go. Koga Hera razbrala za toa, sklu~ila spogodba so Yeus deka onoj ma{-
ki naslednik od vladea~kata familija vo Teba, koj }e bide roden sled-
nata no}, treba da bide idniot kral. Yeus se soglasil bidej}i bil sigu-
ren deka negoviot sin Herakle ({to zna~i „gordosta na Hera“), }e se
rodi toga{.
No, Hera pobrzala kon palatata na Stenel, ~ija `ena Nikida bi -
la bremena vo sedmiot mesec. So pomo{ na nejzinata bo`estvena darba
Hera gi zabrzala bolkite na Nikida, taka {to prvoto vladee~ko dete
{to se rodilo taa no}, ne bilo Herakle, tuku Evristej, koj podocna se
poka`al kako slabak i stra{livec i koj bil tolku razli~en od Herak-
le, kako {to bile vodata i oganot. Me|utoa, so negovoto ra|awe bilo
potvrdeno deka Herakle nikoga{ nema da bide kral.
Yeus sakal negoviot sin da bide besmrten i ‹ naredil na Atina
da i go podmetne bebeto na Hera koja spiela, za da go cica bo`estveno-
to mleko na besmrtnosta. Herakle tolku silno povlekol mleko od gra-
data na Hera, {to taa vrisnala od bolka i grubo go otfrlila. No bilo
docna, i bebeto ve}e se zdobilo so besmrtnost.
104 Risto PoPovSKI
klunovi, kanxi i perja od bronza. Tie imale obi~aj da izedat sekogo koj
}e se pribli`i do nivnoto gnezdo. Bidej}i vo mo~uri{teto ne postoe-
lo tolku silno `ivotno koe }e mo`e da gi pobedi ovie ptici, tie mnogu
se namno`ile, pa po~nale da baraat drugi `ivotni prostori.
Pri toa preletuvale preku golem broj poliwa, koi gi zagaduvale
so svojot izmet i gi pravele neplodni.
Pettata zada~a na Herakle mu bila da gi oslobodi ovie poliwa od
Stimfalskite ptici. Pritoa, Herakle se soo~il so beskrajnite hordi
na ovie stra{ni su{testva. Najprvo toj ponel so sebe golemo koli~e-
stvo streli vo mo~uri{teto, so namera sekoja ptica koja }e se poka`e
da ja otstrela, za da go desetkuva nivniot broj i za da mo`e podocna so
ostanatite lesno da se spravi. No pticite bile bezbroj, pa ovoj plan
ne mo`el da se sprovede. Herakle mo`el da otepa iljadnici na den, no
pak nemalo vidliv uspeh. Zaradi toa, toj ja zamolil Atina za pomo{.
Na negovata molba boginkata mu rekla na Hefest da iskova eden
ogromen `elezen yvonec, koj koga }e yvoni }e gi prepla{i pticite ne-
bare nastanal golem zemjotres.
Herakle legnal na edna viso~inka nad mo~uri{teto i zayvonil
kolku {to mo`el posilno. Bu~avata prodrela vo mo~uri{teto i vo u{i-
te na pticite i naskoro neboto bilo crno od niv. Sega na Herakle mu
bilo polesno da otstrela golem broj od niv. Samo mal broj pre`iveale
i pobegnale na eden ostrov vo Crnoto More, kade ostanale trajno.
Olimpiskiot ogan
Ceremonijata na otvorawe-
to na makedonskite Olimpiski ig-
ri zapo~nuvala so govor na make-
donskiot kral. Toj sve~eno gi ot-
voral igrite i gi povikuval nat- Prikaz na bore~ki ve{tini
prevaruva~ite pet dena da vodat
fer borbi i voedno go povikuval
makedonskiot narod za vreme na
olimpiskite igri da gi prekrati
site kavgi i vojni. Taka za vreme
na olimpiskite natprevari ne se
vodele vojni tuku vladeel mir niz
celiot toga{en makedonski svet.
Po govorot na kralot site natpre-
varuva~i koi se prijavuvale od ra-
zni makedonski oblasti na Make -
donskiot poluostrov, vleguvale na
stadionot vo regionalni grupi
kade {to od nasobranata masa bile
najglasno pozdraveni. Sve~enosta
po~nuvala so paleweto na svetiot Palewe na Svetiot ogan
134 Risto PoPovSKI
Tezej i Minotaurot
elena i Menelaj
MItologIJata na MaKeDoncIte 143
ILIONSkATA VOJNA
Paris i elena
146 Risto PoPovSKI
Agamemnon nevodelsmet-
kaza~uvstvatanasvoite
vojskovoda~i, pa poradi
toaAhil re{il,odtojmo-
ment,daostanenastrana
odborbite.Tojbilnavre-
denodAgamemnon,po{to
sepovlekolvosvojot{a-
tor,kadebilute{uvanod
svojotdolgogodi{enpri-
jatelidrugarPatroklo.
NedolgopotoaTeti-
da,majkatanaAhil,gopo-
setilasvojotnalutensin.
Taarazbralazanavredata,
{tonejziniotsinmoral Prijam i Elena
dajatrpi.Poraditoa,od-
letalanaOlimp zadagomoliYeus zapomo{.Taagomolelakralotna
bogovitedaimpomognedaizvojuvaatbrzaire{ava~kapobedanadIli-
oncite.
VotoavremesitenaOlimp zboruvalezaIlionskatavojna.Taa
biladominantnatemanasekojrazgovor.Poradineabogovitesepode-
lile.YeusgifavoriziralIlioncite,notoago~uvalvotajnostodHe-
ra,kojabilanaklonetakonMenelaj.AtinasakaladajavidiIlion ra-
zurnata,Afrodita bilanastranatanaIlioncite,aAres,kojvovakvi
slu~ainaj~estonemalsvoemislewe,segasakalse{tosakaiAfrodita.
PosejdonbilnastranatanaMenelaj,dodekaApolon iArtemida nastra-
natanaIlioncite.YeusodgovorilnamolbatanaTetida.Tojmuispratil
naAgamemnon son,{tomuvetuvalpobedau{tevosledniotden,dokolu
vedna{napadne.YeusznaeldekaMenelajbezAhilnema{ansizapobeda.
Sledniotden,vosredinanabitkata,borciteodobetestrani
prestanaledaseboratisepovlekle.Bilpostignatdogovordvajcata,
koibilenajzasegnatiikoijapo~naleovaavojna-MenelajiParis,dase
boratme|usebeidagoodlu~atishodot.Takaiseslu~ilo.Vodvobojot
{tosleduvalParisfrlilkopjekonMenelaj,noovojve{togoizbegnal.
MItologIJata na MaKeDoncIte 149
naredil da se dr`i
podaleku od borbite.
Bez poddr{kata od
Ares, Ilioncite ve -
}e nemale sigurnost
i se povlekle zad od-
branbenite yidini
na svojot grad. Yeus
se setil za vetuvawe-
to kon Tetida i sle-
gol na zemjata za da ja
zabrza pobedata na
Ilioncite.
Slednata bor -
ba bila re~isi celo-
sen poraz za Menelaj.
Bez Ahil, koj sè u{te
odbival da se bori,
osobeno ne protiv ne-
prijatel {to bil pod-
dr`uvan od Yeus, me - Hektor se oblekuva pred bitkata so ahil
nelajcite se povlek-
le kon svoite brodovi. No, za nivna sre}a toga{ nastapila no}ta i
borbata prestanala. Sepak, nivnata sostojba bila o~ajna.
Dodeka vo Ilion se nalivalo vino na golemo, vo menelajskiot lo-
gor vladeel o~aj. Agamemnon bil re~isi re{en da prestane so borbite
i da se vrati doma. Nestor go ubedil, deka polo`bata mo`e da se izmeni,
samo dokolku mu se izvini na Ahil i mu ja vrati Briseja. Toj mu rekol de-
ka ako Ahil bil vklu~en vo borbata, Ilioncite ne }e mo`ele da go iz-
vedat `estokiot napad od v~era{niot den. Po kratko razmisluvawe,
Agamemnon ja uvidel svojata gre{ka. Toj go zamolil Odisej da otide kaj
Ahil i da mu go prenese negovoto izvinuvawe.
Ahil prijatelski go primil Odisej, naredil da mu prinesat jadewe
i razgovorot im bil srde~en i vesel. No koga Odisej go izvestil Ahil za
izvinuvaweto na Agamemnon, zavladeala napnatost. Ahil mu rekol na Odi -
MItologIJata na MaKeDoncIte 151
sej deka Agamemnon mo`e iljada pati da moli za prostuvawe, no toa nema
da bide dovolno. Toj rekol deka i natamu nema da u~estvuva vo borbite.
Sledniot den bitkata po~nala na istoto mesto na koe prethodna-
ta no} zavr{ila. I nabrgu se poka`alo deka pobedata }e im pripadne na
Ilioncite. No i ovojpat e vme{ala Hera, koja napravila nov plan. Taa
bo`em slu~ajno go sretnala svojot ma`, koj od vrvot na planinata Ida
go nabquduval Menelaj. So laskavi zborovi i umilkuvawa, taa go na-
vela Yeus da legnat vo trevata. Poradi toa, Yeus nakratko zaboravil na
bitkata {to i ovozmo`ilo na vojskata na Menelaj da se sozeme.
Nabrgu borbenata sre}a se svrtila. Golemiot Ajaks go ranil Hek-
tor i gi potisnal Ilioncite nazad. Menelajcite se borele so nov elan,
ovojpat poddr`ani od Posejdon.
Koga Yeus se razbudil na planinata Ida i zabele`al {to se slu-
~ilo, mnogu se nalutil. Toj go videl ranetiot Hektor kako le`i stenkaj-
}i na zemjata i mu zapovedal na Apolon da ja popravi sostojbata. Bogot
na lekuvaweto go izlekuval ranetiot Trojanec. So pomo{ na Apolon
ozdraveniot Hektor pak se vturnal vo bitkata {to im ovozmo`ilo na
Ilioncite pak da dobijat prednost. Tie `estoko se borele i gi potisna-
le Menelajcite nazad kon brodovite, koi potoa po~nale da gorat.
Za toa vreme vo {atorot na Ahil, se nao|al Patroklo, koj ne mo-
`el pove}e mirno da go gleda seto ova. Toj go nagovoril Ahil da mu go
pozajmi svoeto oru`je. Patroklo bil ubeden deka snabden so oru`jeto
na najdobriot vojnik na Menelaj, }e im se prika`e na Ilioncite kako
Ahil koj do{ol da se bori. Toj mislel deka so toa }e gi obeshrabri i
mo`ebi i }e mu donese uspeh na Menelaj. Ahil, koj se u{te odbival da
se bori, popu{til pred ubeduvaweto na Patroklo. Itrinata na Patrok-
lo otprvin se poka`ala kako efikasna. Toj vlegol vo borba i nastani-
te se izmenile. Ilioncite gi opfatila panika koga go videle „Ahil“ i
nikoj ne se osmeluval da se bori so nego osven Hektor, koj se nao|al vo
negovata blizina. Iako Patroklo se borel hrabro, sepak ne bil doras-
nat protivnik na Hektor koj uspeal da go ubie so svoeto kopje. Potoa
Hektor go odzel oru`jeto na Ahil i go zadr`al kako plen.
Antiloh, sinot na Nestor, mu ja prenel na Ahil lo{ata vest. I
dodeka smrtta na stotici negovi zemjaci ne mo`ela da go natera Ahil
da go napu{ti {atorot, smrtta na negoviot prijatel, go predomislila.
152 Risto PoPovSKI
da se skrijat vo sto -
makot na kowot i ko-
wot da se ostavi pred
portite na Ilion.
Menelajskite bro-
dovi }e trebalo da
otplovat i da sozda-
dat vpe~atok kaj Ili-
oncite, deka menela-
jcite ja napu{taat
borbata, a kowot im
go ostavile kako sim-
bol za svojata kapit-
ulacija. Kowot - „podarok“ za Ilion
Utredenta vo Ilion po~nala golema radost. Gletkata kon ovoj
ogromen kow pred gradot im vleala strav na nekoi `iteli, no {tom
zabele`ale deka logorot na Menelajcite e napu{ten, a brodovite ot-
plovile, stravot se prestoril vo radost. Koga Ilionskite vojnici go
pregledale ostatokot od menelajskiot logor, tamu na{le samo eden
~ovek. Negovoto ime bilo Sinon, i toj bil dobro instruiran od Odisej
{to treba da im ka`e na Ilioncite koga }e go najdat.
Toj im objasnil deka bil `rtva na Atina koja bila luta za grabnu-
vaweto na nejzinata statua. Toj trebalo da umre, no vo posleden moment
izbegal i se sokril vo edno blisko mo~uri{te. Pra{an za kowot, toj re-
kol deka toa bilo dar vo zamena za ukradenata statua na Atina.
Lesnovernite Ilionci mu poveruvale na prikaznata, taka kako
{to predvidel i Odisej. Za da i ugodat na Atina, go vnele kowot vnatre
vo yidinite na Ilion i re{ile, bidej}i bilo no}e, sledniot den da re -
{at {to da pravat so nego. No, istata no}, koga site `iteli na Ilion
za prvpat vo poslednite deset godini mirno zaspale, se otvorila vrata-
ta na stomakot na kowot i od vnatre izlegle skrienite menelajski voj-
nici. Tie zapalile nekolku objekti i koga ilionskite vojnici izlegle
na ulicite za da vidat {to se slu~uva, eden po eden bile ubivani. Sled -
noto utro od ovoj gordeliv grad ostanale samo stolbovi od ~ad {to se
izdigale od negovite urnatini. Ma`ite bile site do eden ubieni, a `e-
MItologIJata na MaKeDoncIte 157
SkITAwATA NA OdISeJ
odisej
koga pominale kraj ostrovot i se oddale~ile, pesnata se poslabo se slu -
{ala, pa toj se smiril, ~udej}i se na mo}ta na ovaa ~udesna muzika.
Slednata opasnost za brodot bile Scila i Haribda, dve stra{ni
posestrimi ~udovi{ta. Sekoj {to uspeval da ja pomine prvata bez otpor
pa|al vo racete na vtorata. Scila imala dvanaeset noze i {est glavi,
so tri redici stra{ni zabi vo ustata. Haribda, ~ie telo ne e to~no opi-
MItologIJata na MaKeDoncIte 165
Kako mom~e Fi -
lip bil prili~no po-
sveten vo misteriite
od Samotraki. Na ovie
religiozni obredi u~e-
stvuvale ne samo ma`i,
tuku i mladi devojki.
Tamu mladiot Filip
se vqubil vo edna prin-
ceza, koja bila nekoga-
{na sve{teni~ka na
Dionisovite misterii.
Princezata se vikala
Marija. Nejzinite o~i
i nejzinata usta kako da
bile odraz na ubavina-
ta, osamenosta i divi-
ot pejsa` na Malesija
od kade {to taa potek-
nuvala. Ovaa devojka
bila neverojatno odd-
adena na misteriite
posveteni na makedon-
Marija (olimpija) majkata na aleksandar
skite bogovi.
Mladata Marija bila i mnogu ~udna devojka. Taa bila pre~uvstvi-
telna, imala darba da pa|a vo trans i na toj na~in duhovno da se „dru`i“
so nevidlivite bogovi. Verojatno toa go plenilo mladiot Filip, koj
preku nea, za prv pat se dobli`il do natprirodnite sferi.
Filip se o`enil so Marija vo 358 ili 357 godina pred Rista. Sklu-
~uvaweto na brakot se slu~ilo to~no edna godina pred negovoto stapu-
vawe na vlast. Pred toa toj bil o`enet so Fila, princeza od rodot na kne-
zovite od Elimeja. Za ovoj negov prv brak so Fila nema nikakvi podato-
ci. Ne se znae dali toj opstojuval paralelno so brakot so Marija ili
po kratko vreme bil rasturen. Mo`ebi Fila umrela, bidej}i nejzinoto
ime podocna ne se spomnuva. Osven so nea, Filip so tekot na vremeto, se
172 Risto PoPovSKI
o`enil u{te so ~etiri `eni: Ilirkata Andata, koja bila kralska }erka,
potoa so Fidina od Larisa, so Nike od Ferae i so Meda. Od site niv, samo
Marija bila priznata za kralica.
Marija bila sirak. Nejziniot tatko Neoptolemej bil kral na Ma-
lesija. Toj umrel vo 360 godina pred Rista. Ubavata princeza od toga{
bila pod strog nadzor na nejziniot ~i~ko Aramba{a. Ovoj Aramba{a
istovremeno bil i najzin zet. Toj se o`enil za Troa, koja bila sestra na
Marija. Sega toj stanal kral na Malesija. Toj bil ambiciozen i pragma-
ti~en ~ovek. Koga Filip ja pobaral rakata na negovata bratanka, Aram-
ba{a vedna{ se soglasil. Toj brzal da sozdade sojuz so Filip bidej}i vo
nego gledal iden car na golemoto, iako sè u{te haoti~no sosedno kral-
stvo. Toj toa go napravil pred sè zaradi sopstvena korist.
No}ta pred ven~avkata, princezata Marija, spored makedonskite
obi~ai, bila zatvorena vo nevestinskata soba. Tamu sonuvala ~uden son.
Vo sonot videla nevreme, edna molwa udrila vo nejziniot stomak, a po-
toa izbuvnal svetol plamen, koj posle se izgasil. Za seto ova izvestuva
Plutarh, koj nudi i drugi detali. Filip isto taka imal son, no toa bilo
po svadbata. Vo sonot toj udaril pe~at na stomakot na svojata sopruga.
Na pe~atot bila izgravirana slika na lav. Filip vedna{ gi pra{al
tolkuva~ite na sonovi, koi mu rekle deka treba da ja za{tituva svoja-
ta mlada `ena Marija bidej}i se o~ekuvalo taa da go rodi dolgo o~ekuva-
niot nov mesija - Bo`jiot sin. Ovoj son mu dal povod za somne` vo nejzi-
nata vernost {to se javil podocna.
Eden od najdobrite pretska`uva~i so sigurnost mo`e da se ka`e
deka bil Aristandar. Toj poteknuval od Telemes vo Likija. Studiral vo
hramovite vo Teba i Memfis vo Misir. Studiite gi zavr{il kako naj -
dobar me|u najdobrite i so toa bila odredena negovata sudbina i negova-
ta misija. Na dvaesetgodi{na vozrast bil ispraten vo Makedonija kako
sovetnik i prorok na kralot Filip Vtori. Negovata glavna zada~a bila
da go protolkuva proro{tvoto, spored koe, osloboditelot na Misir tre-
balo da bide roden vo svetata zemja Makedonija. Aristandar rekol deka
proro{tvata sekoga{ se ostvaruvale, no ne sami od sebe, tuku trebalo
lu|eto da deluvaat i da potpomognuvaat za tie da se ostvarat. Samo mal-
kumina imale darba da predviduvaat. Tamu, vo Telemes bile smesteni
najdobrite tolkuva~i na znacite vo toa vreme. Toa bile najsposobnitte
MItologIJata na MaKeDoncIte 173
predizvikuvale strav i
u`as. Edna zmija duri
bila zabele`ana vo kre -
vetot vo spalnata soba
na Marija. Nekoi pret-
postavuvaat deka toa bil
piton, koj bil donesen
od Delfi. No Filip ne
bil bog, ne bil Apolon
{to gi pobeduval zmii -
te. Zatoa toj ja izbegnu-
val `enata, koja op{te-
la so zmija, `enata koja
bila opasna i koja si ig-
rala so natprirodnoto,
so smrtta; `enata koja
sakala da go progoni od
zemjata vo koja toj mno -
gu postignal, verojatno
sakaj}i da go naseli vo
Adot. Negovata qubov
kon Marija, negovata
nekoga{na ne`nost so
koja i se voshituval, seto Svetili{teto vo Delfi
toa is~eznalo. Filip, najsmeliot vojskovodec na Makedonija i na de-
ne{na Evropa, se pla{el od demonskata priroda na taa `ena. Ve}e ne
odel vo nejzinata spalna soba. Me|u stra`arite na palatata se zboruva-
lo deka Filip ja smetal svojata `ena za vol{ebni~ka, koja duri se za -
nimavala so pravewe otrovi. Drugi mislele deka Filip doznal deka
Marija odr`uva odnosi so nekoe povisoko su{testvo.
Sosema e mo`no deka religioznata svest {to ja imal Filip, ne
mu dozvoluvala da ja otrgne Marija od nejzinata opsednatost so miste-
riite. Kolku i da bil toj bezobziren dr`avnik, sepak i samiot bil re-
ligiozen i toa postojano treba da se ima vo predvid. I Filip bil pos -
veten na misteriite vo Samotraki. Dokolku toj ne veruval vo posvete -
MItologIJata na MaKeDoncIte 175
bog go napravi so nea ona {to go saka{e...“ Taka bil sozdaden nasled-
nik na tronot, koj bogot Hnum go prema~kal so glina, pri {to dobil se-
kakvi blagoslovuvawa. Teloto trebalo da bide na Amon, {to zna~i da
bidat isto su{testvo. Potoa majkata na idniot kral-bog bila opsipana
so po~esni tituli i kone~no se rodilo deteto vo prisustvo na mnogu-
brojni bogovi. Amon go legitimiral svojot potomok so zborovite: „Mo -
jot sin izleze od moeto telo i od mojot obraz {to zra~i.“ Potoa deteto
bilo ~uvano od Amon i od svetite kravi.
Dovolen e eden pogled za da se sfatat analogiite na legendite vo
koi e spomnata vrskata pome|u Nektanebos, Amon i Aleksandar. Bogot
se soedinuva so carica, koja e oma`ena. Soprugot i golemcite na dvorot
se informirani za toa. Potoa sleduva preobrazuvaweto i pojavata na bo-
got vo telo, {to kaj Nektanebos e pretstaveno kako vistinska enigma.
Caricata se vqubuva vo nejziniot bo`estven qubovnik. Potoa sleduva
nektsanebos
MItologIJata na MaKeDoncIte 181
aleksandar Makedonski
na moneta,
pretstaven kako Herakle amon
toa prakti~no i kako potomci na
Yeus, koj gi za~nuval mitskite he -
roi, t.e. bil tatko i na Herakle. Le -
gendata pred sè se odnesuvala za ma-
kedonskite kralevi, pa vo sklad so
toa i Aleksandar po pravilo bil
pretstavuvan so likot na mladiot
Herakle vo dru{tvo na Yeus koj sedi
na tron. Vrskata so Yeus/Amon od -
li~no se vklopila vo makedonskata
mitologija, iako u{te za vreme na
`ivotot na Aleksandar konzerva -
tivnite Makedonci ne ja prifa}ale.
Legendata za Amon direktno
bila povrzana i so bogot Ra-Il, koj
bil bog na sonceto. Taka Aleksan -
dar se izedna~il i so toj bog.
Dokaz za vakvoto izedna~u-
vawe imame kaj poznatiot dekret od Kleopatra Sedma Makedonska
MItologIJata na MaKeDoncIte 183
PER-
ReCeNZIJA
angelina Markus
REFERENDUMOT
OD 8 SEPTEMVRI 1991 GODINA
KAKO MAKEDONSKI ODGOVOR
NA TRIVEKOVNATA GOLGOTA
NA MAKEDONSKIOT NAROD
BeLe[kA ZA AVTOROT
ILYOV, Vasil, New discoveries about the literacy, language and culture of the Ancient Macedonians (1 - 7),
„Macedonia“, Illustrated Review for Expatriates from Macedonia, Year XLV, Skopje, 2000, № 558 -
565 (15 September 1999, № 558, p. 29; 1 Oktomber 1999, № 559, p. 31; 15 Oktomber 1999, №
560, p. 37; 1 November 1999, № 561, p. 31; 15 November 1999, № 562, p. 33; 1 December 1999,
№ 563, p. 36 - 37; Year XLVII, Skopje, 15 December 1999 - 1 January 2000, № 564 - 565, p. 70 - 71);
ILYOV, Vasil, Deolst written monuments as testimonies to the dispersion and continuity of the Macedonian
Civilisation, „Macedonia“, Illustrated Review for Expatriates from Macedonia, Year XLVII, Skopje,
1 Juny - 15 November 2000, № 575 - 589; (1 Juny 2000, № 575 p. 50 - 51;15 Juny 2000, № 576 ,
p. 56 - 57; 1 July 2000, № 577, p. 60 - 61; 15 July 2000, № 578, p. 50 - 51; 1 August 2000, № 579,
p. 64 - 67; 15 August 2000, № 580, p. 59 - 61; 1 September 2000,№ 581, p. 67 - 69; 15 September
2000, № 582, p. 54 - 57; 1 Oktomber 2000, № 583, p. 60 - 61; 15 Oktomber 2000, № 584, p. 60 - 64;
1 November 2000, № 585, p. 64 - 65; 15 November 2000, № 586, p. 60 - 61);
ILYOV, Vasil, Great battles of the Ancient Macedonians, „Macedonia“, Illustrated Review for Expatriates from
Macedonia, Year XLVII, Skopje, 15 August 2000, № 580, p. 51 - 55;
ILYOV, Vasil, Unrestrainable Macedonian Civilization, „Macedonia“, Illustrated Review for Expatriates from
Macedonia, Year XLVIII, Skopje, 15 December 2000 - 1January 2001, № 588 - 589, p. 78 - 81;
ILYOV, Vasil, The Obelisk of the Ruler IL and the Ruler IR'KLE SP'ZKI (c. 7000 - 5000 BC), „Macedonia“,
Illustrated Review for Expatriates from Macedonia, Year XLVIII, Skopje, 2001, № 592 - 594; (15
February 2001, № 592, p. 60 - 61; 1 Mart 2001, № 593, p. 54 - 57; 15 Mart 2001, № 594, p. 58 - 61);
ILYOV, Vasil, On the rays and the path of the Sun, „Macedonia“, Illustrated Review for Expatriates from
Macedonia, Year XLVIII, Skopje, 1 August 2001, № 595, p. 60 - 61;
D’ERRICO, Francesco, The Invisible Frontier. A Multiple Species Model for the Origin of Behavioral Modernity,
Evolutionary Anthropology 12, 2003, p. 188 -202;
D’ERRICO, F., HENSHILWOOD, C., LAWSON, G., VANHAEREN, M., SORESSI, M., BRESSON, F.,
TILLIER, A.M., MAUREILLE, B., BACKWELL, L., LAKARRA, J.A., JULIEN, M., 2003.
The search for the origin of symbolism, music and language: a multidisciplinsry endeavour. Journal
of World Prehistory, 17 (1): 1 - 70;
JACOBS, Z., WINTLE, A.G. & DULLER, G.A.T. (2003a). Optical dating of dune sand from Blombos Cave,
South Africa: I - multiple grain data. J. Human Evolution 44, p. 599 - 612;
JACOBS, Z., DULLER, G.A.T. & WINTLE, A.G. (2003b). Optical dating of dune sand from Blombos Cave,
South Africa: II - single grain data. J. Human Evolution 44, p. 613 - 625;
SCHWAB, Catherine, La Collection Piette, Musée d’Archéologie nationale château de Saint-Germain-en-Laye,
Paris, 2008, p. 124 - 125.
Vasil Iljov - Prahistoric Macedonia - Posted by: miloradBG
http://cogweb.ucla.edu/ep/Art/BlombosOchre.jpg-Mozilla Firefox
http://www.unet.com.mk/ancient-macedonians by Vasil Ilyov
You Tube - Vasil Iljov guest @Makedonium - 77000 years MAKEDONIA
http://www.google.com/search - Vasil Iljov - 77000 years MACEDONIANS writings deciphered - 1/5, 2/5, 3/5,
4/5, 5/5
Vasil Iljov guest @Makedonium - 77000 years MAKEDONIA - Author: aristotelpiperka
Search Video You Tube/ Vasil Iljov @Makedonium - 77000 years MAKEDONIA
Vasil Iljov Paleolit Macedonia 1. YouTube Video - Author: miloradBG
Vasil Iljov Paleolit Macedonia 2. YouTube Video - Author: miloradBG
Mazorg - Vasil Iljov - 77000 years MACEDONIANS writings deciphered - 1/5, 2/5, 3/5, 4/5, 5/5 -
Posted by: aristotelpiperka
Vasil Iljov vo emisijata "Nenajaveno" na TV Star, Stip, 25 06 2010 - 1/6, 2/6, 3/6, 4/6, 5/6, 6/ - Posted by: Iljo048
Mazorg - Vasil Iljov - 102.010 years of Macedonian writings - 1/6, 2/6, 3/6, 4/6, 5/6, 6/6 -
Posted by: aristotelpiperka
Mazorg -Tashko Belchev i Vasil Iljov vo Bogdanci - 1/14, 2/14, 3/14, 4/14, 5/14, 6/14, 7/14, 8/14, 9/14, 10/14,
11/14, 12/14, 13/14, 14/14 - Posted by: aristotelpiperka
mify narodow mira: |NCIKLOPEDIQ W DWUH TOMAH, wTOROE IZDANIE, tOM 1, a - k, gLAWNYJ
REDAKTOR s. a. tOKAREW, sOWETSKAQ |NCJKLOPEDIQ, mOSKWA, 1987, 671 S. S ILL.
mify narodow mira: |NCIKLOPEDIQ W DWUH TOMAH, wTOROE IZDANIE, tOM 2, k - q, gLAWNYJ
REDAKTOR s. a. tOKAREW, sOWETSKAQ |NCJKLOPEDIQ, mOSKWA, 1988, 719 S. S ILL.
mifologiq: iLL@STRIROWANNYJ \NCIKLOPEDI^ESKIJ SLOWARX, gLAWNYJ REDAKTOR
e. m. mELETINSKIJ, sANKT - pETERBURG, 1996, 848 S. S ILL.
Hristo andonov Poqanski, Herakle
boRZa, Juxin n.; Vo senkata na Olimp: pojavata na Makedon
Gerhard J. Bellinger, Knaurs Lexikon der Mythologie, Über 3000 Stichwörter zu den Mythen aller Völker, über
400 Abbildungen, Lizenz für Weltbild Verlag von Knaur, 2001, 570 Seiten.
Edward Tripp „Reclams Lexikon der antiken Mythologie” Abbildungsvermerk 72 Abbildungen und 5 Karten-
Skizzen. 21,5 cm, ISBN-103-15-010451-3, Seiten560, Veröffentlicht November 2001
Cotterell Arthur, Die Enzyklopädie der Mythologie, ISBN: 3897363003, 256 Seiten, 2000
Fernand Comte, Mythen der Welt, 321 Seiten, ISBN: 978-3-8062-2168-8, Erschienen: 2008
Neil Philip & Philip Wilkinson, Kompakt & Visuell. Mythologie Götter, Helden, Mythische Orte,
Schöpfungserzählungen der Welt, ISBN-10:3-8310-1304-7, Veröffentlichungsdatum:September 2008
Gustav Schwab, Troja, ISBN-10:3-458-34717-8, Veröffentlichungsdatum:Mai 2004
Sabine Hojer, Troja, Erscheinungsdatum: 08 2008, ISBN 978-3-89660-566-5
Rosemary Sutcliff, Troja und die Rückkehr des Odysseus, Die Geschichte der Ilias und der Odyssee, April 2004,
David Boyle / Viv Croot: Troja, Homers Ilias neu erzählt gelistet seit: 19.03.2010, ISBN: 3896782681
Sophokles, die Trachinierinnen
Knaurs, Lexikon der mithologie
Hans Helmut Hillrichs, Troja ist überhal
Michael Meyer, Astromedizin und Mythologie
Joseph Campbell, Mythen der menschheit
Wilhelm Wollmer, Wörternuch Der Mythologie
Der Brock Haus, Mythologie Die Welt der Götter, Helden und Mythen
Manfred Lurker, Lexikon Der Götter und Demonen, Antike Welt Zeischrift für Archäologie und Kulturgeschichte
SODR@INA
VOVED..................................................................................................................................................................................................................................................................5
POTEKLOTO, ETNOGENEZATA I RANATA
MITOLOGIJA NA DREVNITE MAKEDONCI..............................................................................................................5
KAKO SE [IRELE LU\ETO NA ZEMJATA..........................................................................................................................5
^OVE^KITE RASI..................................................................................................................................................................................................................8
MIT, MITOLOGIJA...........................................................................................................................................................................................................15
Ra|aweto na bogovite.........................................................................................................................................................................................................20
Ra|aweto na titanite.....................................................................................................................................................................................................21
nokida i nejzinite deca...................................................................................................................................................................................................23
nerej......................................................................................................................................................................................................................................................................24
Decata na Ketoida i Forkie.................................................................................................................................................................................25
Decata na ehidna..........................................................................................................................................................................................................................26
Decata na Feba i Kej...............................................................................................................................................................................................................27
Decata na Rea i Kron.............................................................................................................................................................................................................28
Decata na Yeus.....................................................................................................................................................................................................................................29
Drugite bogovi..................................................................................................................................................................................................................................30
Decata na boginkite............................................................................................................................................................................................................32
Prometej go im go donel oganot na lu|eto..................................................................................................................................33
YEUS – KRALOT NA BOGOVITE..............................................................................................................................................................35
HERA – KRALICA NA BOGOVITE......................................................................................................................................................39
ISTORIJATA NA JO
– POSLEDICA NA BO@ESTVENA NEVERNOST.....................................................................................................40
POSEJDON – BOGOT NA MORIwATA........................................................................................................................................43
HAD I DEMETRA.......................................................................................................................................................................................................................47
Had - Kral na mrtvite............................................................................................................................................................................................................47
Strukturata na Podzemjeto..........................................................................................................................................................................................48
DEMETRA – BOGINKA NA VEGETACIJATA...............................................................................................................51
ISTORIJATA NA PERSEFONA............................................................................................................................................................52
AFRODITA I ARES............................................................................................................................................................................................................54
AFRODITA – BO@ICA NA QUBOVTA...................................................................................................................................54
ARES – BOG NA VOJNATA.....................................................................................................................................................................................57
Faten na delo.......................................................................................................................................................................................................................................58
APOLON I ARTEMIDA............................................................................................................................................................................................59
RA\AwETO NA BLIZNACITE.................................................................................................................................................................59
APOLON – BOG NA SVETLINATA I NA VISTINATA.....................................................................60
Mitot za Marsija............................................................................................................................................................................................................................62
ARTEMIDA BO@ICA NA LOVOT......................................................................................................................................................63
Mitot za Akteon..............................................................................................................................................................................................................................64
ATINA I HEFEST
– GRADITELI NA CIVILIZACIJATA.................................................................................................................................66
ATINA – BOGINKA NA PRONAO\A[TVOTO.......................................................................................................66
HEFEST – BOG NA KOVA^ITE I NA OBRABOTKATA
NA METALITE..............................................................................................................................................................................................................................68
Siluvaweto na Atina.............................................................................................................................................................................................................69
HERMES I DIONIS........................................................................................................................................................................................................70
Hermes - bog na kradcite, na trgovijata i na itrinata.............................................................................................70
BO@JIOT SIN DIONIS - BOG NA VINOTO,
PLODNOSTA I VEGETACIJATA.........................................................................................................................................................73
DIONIS – SIN NA YEUS.....................................................................................................................................................................................75
DIONIS (RIMSKI BAHUS)............................................................................................................................................................................77
POMALKU VA@NITE OLIMPISKI BOGOVI....................................................................................................83
Hestija - boginka na doma{noto ogni{te..........................................................................................................................................83
Heba - boginka na mladosta..........................................................................................................................................................................................84
Iris - boginka na vino`itoto...............................................................................................................................................................................85
Gracii - boginki na ~ove~kiot so`ivot..............................................................................................................................................85
Muzite - boginki na umetnosta..............................................................................................................................................................................86
BARAwETO NA ZLATNOTO RUNO....................................................................................................................................................87
POTEKLO NA ZLATNOTO RUNO..........................................................................................................................................................87
Jason gi sobira Argonautite.....................................................................................................................................................................................89
POTRAGATA.......................................................................................................................................................................................................................................91
Smrtta na Hil i zagubata na Herakle.......................................................................................................................................................91
Borbata so tupanici so kralot Amik........................................................................................................................................................92
Finej i Harpiite............................................................................................................................................................................................................................92
Simplegadite.........................................................................................................................................................................................................................................93
Kolhida i Zlatnoto runo.................................................................................................................................................................................................93
MAKEDON................................................................................................................................................................................................................................................97
MAKEDONSKIOT MITOLO[KI SISTEM...............................................................................................................100
DVANAESETTE PODVIZI NA HERAKLE......................................................................................................................103
Potekloto na Herakle......................................................................................................................................................................................................103
Prviot podvig - lavot od Nemeja....................................................................................................................................................................106
Vtoriot podvig - Hidrata od Lerna..........................................................................................................................................................108
Tretiot podvig - veparot Eber od Erimantija......................................................................................................................109
^etvrtiot podvig - Kerinejskata srna.................................................................................................................................................111
Pettiot podvig - Stimfalskite ptici..............................................................................................................................................112
[estiot podvig - [talite na Augi...........................................................................................................................................................113
Sedmiot podvig - Kritskiot bik....................................................................................................................................................................115
Osmiot podvig - Kowite na Diomed..........................................................................................................................................................116
Devettiot podvig - Pojasot na Hipolita........................................................................................................................................117
Desettiot podvig - dobitokot na Gerion.........................................................................................................................................119
Edinaesettiot podvig - jabolkata na Hesperidite.......................................................................................................121
Posledniot podvig - kra`bata na Kerber.....................................................................................................................................123
SMRTTA NA HERAKLE I VOSKRESNUVAwETO............................................................................................125
OLIMPISKITE IGRI.............................................................................................................................................................................................131
Olimpiskiot ogan.....................................................................................................................................................................................................................133
MITOT ZA DEDAL I IKAR............................................................................................................................................................................136
Tezej i Minotaurot.................................................................................................................................................................................................................137
Begstvoto na Dedal i Ikar.......................................................................................................................................................................................140
ILIONSKATA* (TROJANSKATA) VOJNA....................................................................................................................141
ODLUKATA NA PARIS – PRI^INA ZA VOJNATA..................................................................................141
Istorijatot za razurnuvaweto na Ilion........................................................................................................................................141
ILIONSKATA VOJNA.............................................................................................................................................................................................144
SKITAwATA NA ODISEJ...............................................................................................................................................................................158
RA\AwETO I LEGENDATA ZA BO@JIOT SIN
ALEKSANDAR MAKEDONSKI..............................................................................................................................................................169
RECENZIJA - Angelina Markus................................................................................................................................................................187
REFERENDUMOT OD 8 SEPTEMVRI 1991 GODINA KAKO
MAKEDONSKI ODGOVOR NA TRIVEKOVNATA GOLGOTA
NA MAKEDONSKIOT NAROD.................................................................................................................................................................190
INDEKs
A Almalteja 35 Atlantida 45
Aloadi 44 Atalanta 91
Abant 120 Amatij 97 Atam 76, 87, 88
Abder 116, 117 Amaltea 28 Atiwani 81
Admeta 117 Amazonkite 117, 118, 119 Atina 18, 38, 62, 66, 67, 68, 69, 70,
Adot 174 Amfitrion 103, 104 76, 82, 94, 103, 105,, 106,
Afrodita 18, 23, 24, 30, 32, 38, 54, Amfipol 185 108, 113, 128, 136, 137, 140,
55, 56, 57, 58, 60, 63, 68, Amisos 184 142, 143, 149, 152, 155, 156,
85, 142, 143, 144, 148, Amik 92 158, 160, 165
149, 157, 188 Amon 178, 179, 180, 183 Atlas 30, 31, 32, 33, 34, 70, 121,
Agamemnon 145, 147, 148, 149, 150, Amon Ra 183, 185 122, 123
151, 155, 188 Amon-Yeus 179 Atropida 29
Agava 30, 80 Amun 178 Augi 114, 115, 121
Agenor 115 Andata 172 Aulis 145
Aglaja 29, 85 Androgej 137 Autolik 105
Agrij 31, 127 Andromeda 19 Avtona 30
Agrijani 101 Angelina Markus 187, 189, 196
Agrijanija 101 Anhidej 32
Agronautite 94 Ankaij 91
Aheron 48, 50 Antesteriite 75
B
Aheloj 127 Antem 120
Ahil 19, 32, 146, 147, 148, 150, 151, Bahus 77
Antesterii 74
152, 153, 155, 162, 176, 188 Bahanaliite 79
Antiloh 151
Aison 89, 90 Belazgi 101
Anub 97, 98
Ajak 50 Belagonija 101
Apel 17
Ajet 89 Beotija 87, 88, 89
Apolon 29, 31, 38, 59, 60, 61, 62,
Ajgis 35 Berbrik 92
63, 64, 70, 71, 72, 82, 88, 91,
Ajtej 31 Berlinskiot kongres 191
92, 105, 106, 126, 137, 147,
Ajter 21 Biada 27
148, 151, 155, 174, 175, 176
Ajtolija 126 Biblijata 18, 169
Apostolite 189
Ajtos 93, 94, 95, 96 Bistonci 116
Argej 21
Akropol 82 Blombos 9, 10, 11, 12, 97
Argonautite 96
Aktaijon 30 Bo`jata majka MA 97, 190
Artemida 64
Akteon 64, 65 Bosfor 93
Aramba{a 172
Alebion 120 Briseida 147
Ares 30, 40, 41, 42, 44, 54, 56, 57,
Aleksandar 183 Brijarej 21
58, 67, 91, 112, 117, 118, 119,
Aleksandar Il 184 Briseja 150
141, 149, 150
Aleksandar Makedonski 17, 19, Brontej 21
Arg 40, 41, 42, 91
169, 173, 177, 182, 184, 185, Bukure{t 192
Argo 91, 93, 95, 96
196 Argolida 116
Aleksandar Treti Makedonski Argonauti 90, 91, 95, 110, 189
179, 181, 189, 190, 191, 192 Arhitel 127 V
Aleksandrija 184, 185 Arijadna 30, 49, 81, 139, 140
Aleksandar 105, 181 Aristandar 170, 172, 181 Vasil Iqov 9, 10, 12, 13
Aleksandar Treti 176 Aristofan 189 Vatikan 33
Aleksandar Veliki 173, 183 Arkadija 111 Vavilon 186
Alekta 23 Artemida 63, 65, 148 Venera 54
Alfej 114 Artemida 30, 31, 38, 44, 59, 60, 63, Versaj 192
Alkino 165 65, 67, 111, 148, 177 Vesta 84
Alkionej 127 Aspirt 96 Vestalskite devici 84
Alkmena 31, 103, 104 Askalaf 91 Vulci 39
G e Euarna 24
Eufrosina 85
Geraida 23 Eagar 98 Eunom 127
Gea 21, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 29, 37, Eber 109, 110 Eurinoma 29, 85
46, 69, 121, 127 Edonen 78 Evristej 103,, 106, 107, 110, 114,
Geatea 24 Eduar Piet 9 115, 116, 117, 119, 121,
Gervon 26 Efaston 42 122, 123, 124, 125
Gerion 26, 119, 120 Efes 177 Eurit 105, 125, 127, 128
Giej 21 Efialtej 44 Eurition 119
Gigantite 127 Efijalt 127 Eurvaleida 25
Golemiot Ajaks 146, 151, 155 Egej 138 Euterpa 86
Goce Del~ev 192 Egina 50 Evbeja 125
Golemata Majka 189 Egla 121 Evena 127
Gorgona 43 Ehedor 122 Evmaj 166
Gramos 195 Ehidej 26 Evnoma 29
Gration 127 Ehidna 26 Evribija 26
Ehion 91 Evridika 42
d Ehnaton 179 Evripid 189
Eidija 31 Evropa 77, 115
Dajmej 30 Eikitija 30
Dajnoida 25 Eirenea 29
Dardanci 101, 141 Elektra 25, 32, 189
Z
Dardanija 101 Elektrion 103
Zeloida 27
Dejaneira 127 Elena 18, 38, 141, 142, 143, 144,
ZETA MAKEDONIJA 12
Demetra 27, 77, 78 145, 148, 149, 157, 188, 189
Zlatnite jabolki 121
Dedal 136, 137, 139, 140 Eleuz 52
Zlatnoto runo 87, 93, 95, 96, 110
Deifob 152 Elisej 48, 50
Deil-el-Bahri 178 Elimeja 171
Dejaneira 81, 126, 127, 128 Elis 113, 115 Y
Delfi 29, 61, 88, 106, 126, 131, Enej 32
174, 176 Enjoida 25 Yeus 85
Delfiskoto proro{tvo 88, 175 Enkelad 127 Yeus 17, 19, 21, 27, 28, 30, 31, 32, 34,
Demetar 83 Eol 160 35, 37, 38, 39, 41, 43, 45, 50, 51,
Demetra 32, 45, 51, 52, 188 Eos 32 52, 55, 57, 59, 61, 66, 67, 68, 69,
Demofon 52 Epimetej 34 70, 71, 72, 73, 75, 76, 77, 78, 83,
Dernetera 29 Ereb 21, 34, 48 84, 85, 86, 89, 97, 100, 103, 104,
Derkin 120 Erida 23 107, 115, 116, 120, 121, 122,
Derveni 49 Erinija 23 126, 128, 142, 143, 144, 148,
Dijana 18 Eridan 122 149, 150, 151, 165, 173, 182,
Dikea 29 Erigona 81 183, 185, 188
Dionis 30, 31, 38, 49, 56, 73, 74, 75, Erihtonej 70 Yeus/Amon 175, 176, 182, 185
76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 85, Erimantija 109 Yeus/Amon Ra 186
97, 98, 181, 188 Erimantskiot vepar 109
Diona 55 Erinidite 50
Diomed 67, 89, 116, 146, 149, 155, Eris 57, 141
I
158 Eritija 121
Ida 143, 151
Diomeda 117 Erition 120
Idmon 91
Dionisii 82 Eronima 68
Ifit 125, 126
Dionisovite misterii 177 Eros 21, 23, 56
Ikar 136, 137, 140, 188
Dorisida 24 Eshil 189
Dorisa 24, 30 Ikarij 81
Etolija 81
Ikarija 140 Kalipso 165 L
Il 183 Karkin 108
Il (Ile) 9, 11, 31, 58, 74, 113, 119, Kastor 91, 92, 105 Latinej 31
120, 185, 190 Kerida 23 Ladon 122
Il i Selena 184 Kej 21, 27 Laetoli 6
Ilionskata vojna 146, 147, 153 Kenturot Nes 127 Lafistijan 88
Ilijada 45, 55, 147 Kentaur 109 Lahezida 29
Ilijadata 18, 153, 188 Kerber 26, 50, 123, 124 Laistrigonite 160
Ilijada i Odiseja 86 Kerinejskite planini 111 Lam 160
Ilion 15, 44, 100, 127, 141, 143, Kerinejskata srna 111 Lantian 6
144, 145, 146, 148, 149, 150, Kerinejskiot elen 111 Lapej 21
152, 153, 155, 156, 158, 165, Ketoida 25, 26 Lapet 34
167 Kikoni 158 Lavirintot 140
Ilioncite 151, 150, 152, 153, 189 Kitairon 80 Lemno 69
Ilionskata vojna 18, 67, 141, 143, Kiklop 189 Lernejskata Hidra 121, 127
148, 157, 158, 188 Kiklopite 48 Lerna 26
Iliri 101 Kiklopot 44 Lernejskata Hidra 109
Ilirija 101, 122 Kiliene 70 Leta 50
Ino 76, 87, 88 Kilikija 26 Leto 27, 31, 59, 60, 63
Iola 125, 128 Kirka 31, 161, 162, 163 Leukotea 76
Iolaj 108, 109 Kitera 105 Lezbos 86
Iris 85 Kithairon 105 Lihas 128
Irisida 25 Kleopatra Selena 184 Likija 172
Ismar 158 Kleo 86 Likon 97
Istam 116 Kleona 107 Likt 28
Itaka 146, 158, 160, 165, 166, 168 Kleopatra Sedma – Makedonkata Likurg 78, 80, 98
Itikle 109 182, 184, 196 Lin 105
Izida 97 Klimena 34 Linkesti 101
Klitij 127 Linkestida 101
Klotoida 29 Lisip 17
J Kokit 49 Lizimah 178, 185
Kokal 140 London 192
Japet 34 Kolhis 89, 91, 146 Luvr 38
Jason 32, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, Kolhida 93
96, 110, 188 Kolosot od Rodos 183
Jefalej 32 Koprej 106 M
Jo 40, 41, 42 Kos 127
Jolk 89 Kotej 21 MA 9, 11
Jolkos 89, 93 Koukoutija 6 Marija 175
Jolks 96 Kralot Augi 113 Magnet 97
Jupiter 36 Krani 144 Malesija 172
Kratej 27 Maraton 116
Kreont 105 Maja 31
k Kretej 89 Makedonskiot poluostrov 133
Krij 21, 26 Makedon 38, 97, 98, 100, 181, 189
Kapij 32 Krisaorida 26 Makedoncite 170
Kalidon 127 Krit 31, 37, 50, 81, 82, 115, 116, Makedonija 170
Kanopus 183 120, 136, 138, 144, 175 Makedonoid 7
Kadmo 30, 75, 77, 80 Kritskiot bik 115 Malesi 101
Kalaj 93 Kron 21, 27, 28, 29, 39, 43, 48, 51, 55 Malesija 171, 176, 177
Kalhis 146, 147 Ksant 74 Maliot Ajaks 146
Kaliopa 86 Ksantika 74 Mamontovaja Kurja 11
Mamutska Koliba 9 N Ortar 26
Mamutskata koliba 13 Orest 189
Marija 171, 172, 173, 174, 175, 179 Naks 140 Oresti 101
Marko Antonie 184 Nausika 165 Orestida 101
Mars 58 Nefela 88 Orfej 42, 91, 98, 123
Marsija 62 Nemesiida 23 Orhomen 76
Mas de Azil 8, 11, 12, 97 Neada 70 Ortar 119, 120
Meduza 25 Nefela 87 Oziris 97, 98, 181
Meda 172 Nej 192
Medeja 31, 94, 95, 96, 189 Nektanebos 180 P
Megalopolis 176 Nektanebos Vtori 184
Megara 105 Nemeja 106 P'pli 195
Megera 23 Nemejskata {uma 105 Palant 27
Mekona 34 Nemejskiot lav 107 Pasifeja 137
Meleager 126 Neoptolemej 172, 176 Paf 23
Melpomena 86 Nereida 24, 43 Palada 105, 128
Memfis 172 Nerej 24, 30, 122 Palant 26, 127
Memnosina 21 Nestor 146, 150, 151 Pandal 149
Menadi 49, 188 Nevkon 87 Pandema 56
Menelaj 141, 142, 143, 144, 145, Nika 27 Panteon 66
147, 148, 149, 150, 151, Nike 172 Panteonot 190
153, 155, 157, 188 Nikida 103 Parasija 111
Menelajcite 155 Nil 42 Paris 141, 143, 144, 146, 148, 153,
Menetij 34 Nisa 76 155, 188
Merkur 18 Nokida 21, 22, 23 Pariz 192
Metaneira 52 Patroklo 146, 148, 151, 152, 188
Metida 29, 37, 66 w Pelej 32, 141
Metis 29 Pegasej 26
Metona 175 wujork 192 Pela 18, 73, 74, 75, 82, 101, 175,
Mikena 106 176, 181, 187
Mimant 127 O Pelagonija 101
Mino 137 Pelazgi 101, 141
Minotaurot 81, 137 Odisej 30, 44, 145, 150, 155, 158, Pelij 89, 90, 96
Mida 80 159, 160, 161, 162, 163, 166, Peloponez 113
Mideja 106 167, 168, 188, 189 Pemfredoida 25
Mikena 110, 116, 119, 121, 123, 145 Odisejata 188 Pena 114
Minierite 105 Odrisi 101 Penelopa 166, 167, 168
Mino 30, 50, 81, 116, 139, 140, 175 Odrisija 101 Pentej 80
Minotaurot 139 Ohalija 128 Pentejis 30
Minotaurot 138 Oin 81 Peonci 101
Mirmidoncite 146 Ojnej 126 Peonija 101
Misir 19, 42, 122, 170, 172, 178, Okean 21, 24, 25, 26, 29, 31, 34, 37, Persefona 38, 188
181, 184, 186 85 Persija 100
Mnemozina 29, 86 Olduvai-[luht 6 Pergamon 24
Moiridi 23 Olimp 27, 29, 31, 37, 48, 51, 52, 53, Periklimen 91
Morida 23 55, 57, 58, 60, 68, 69, 71, 75, Persefona 29, 52, 53, 78
Moesi 101 83, 103, 117, 148, 165 Perseida 31
Moesija 101 Olimpija 131, 171, 176, 177 Persej 19, 25, 100
Molorh 107 Olimpiski igri 115, 131, 133, Petralona 5, 6, 101
Momoj 23 134, 135 Pierija 29
Mongoloid 7 Olint 175 Pier 98
Muzite 29, 62, 86, 188 Omfala 126, 127, 128 Pirej 97
Pitija 61, 106, 126, 175, 176 Siva 178 Tifon 26
Piton 59 Skiti 141 Tiha 188
Platon 55 Solun 192 Tija 97
Plejon 31 Sparta 143, 144, 149 Tindarej 144
Plutarh 172, 173, 175, 181 Spejoida 24 Tiranis 128
Pluto 32 Stajnoida 25 Tiresij 104
Polifem 21 Stenel 103 Tirinis 127
Posejdon 25, 60 Steropej 21 Tirins 106, 125
Podoroj 30 Stiks 48, 49, 50, 75, 123, 155 Tisifona 23
Polibot 127 Stiksida 27 Titanite 24, 48
Polibotej 45, 46 Stimfalskite mo~uri{ta 112 Toant 127
Polidevk 91, 92 Stimfalskite ptici 112, 113 Trakija 77, 92, 101, 116, 120, 185
Polifem 159, 160 Strimon (Struma) 121 Trahina 128
Politimnija 86 Svetiot ogan 133 Trakijci 101
Pont 24 Svetiot oltar 134 Tribali 101
Porfirion 127 Svetski Makedonski Kongres 195 Tribalija 101
Posejdon 24, 25, 28, 30, 31, 43, 44, Trite gracii 85
45, 46, 51, 60, 83, 91, 105, T Triton 25, 30
116, 120, 151, 158, 159, Troa 172
160, 165, 188 Tafirite 103 Troja 188
Priap 56 Talej 136 Tutmos Treti 179
Prijam 143, 146, 148, 153, 157, 188 Talija 29, 85, 86
Prometej 33, 34, 39, 122, 189 Tanatida 23 U
Psotis 109 Tart 119
Ptolomej Treti 183 Tartar 26, 44, 48, 50 Uran 21, 22, 23, 27, 37, 55, 127
Tartes 120 Uranija 55, 86
Taumant 25
R
Taumantej 25 F
Temenidi 141
Ra-Il 182, 183
Tetida 148, 150, 152 Faetonej 32
Radamantej 50
Tetija 26 Faidra 140
Ramzes Vtori 179
Tea 21 Fajum 185
Rasin 189
Teba 30, 75, 77, 80, 88, 103, 105, 172 Feba 27
Rea 21, 27, 39, 51, 55
Tebancite 105 Fejakija 165
Rim 32, 84
Telegonej 31 Filip Vtori Makedonski 135
Risto Popovski 187, 189, 194
Telemah 166 Filip Vtori 170, 172, 175, 176,
Telemes 172 177, 196
S Temida 21 Fidina 172
Temisa 29 Fila 171
Samotraki 171, 173, 174 Temiskir 118 Filoktet 18, 128
Satirite 71 Teogonija 33 Finej 92, 93
Safo 18, 86 Terezie 162 Flegeton 50
Sangela 181, 187 Terezij 165 Foboj 30
Satir 62 Termodont 118 Fol 109
Satiri 49 Terpsihora 86 Forkie 25, 26
Satirite 78 Tetida 32 Frigija 77
Scila i Haribda 164 Tetida 31, 37, 68, 141, 148, 155 Friks 87, 88, 89, 90
Sedumte svetski ~uda 177 Tetija 21 Ftija 32
Semela 30, 73, 75, 76, 77, 78 Tetis 78 Fufrozina 29
Silen 78 Teukros 146 Furiite 50
Simplegadite 93 Tezej 81, 82, 106, 116, 137, 138,
Sirenite 163 139, 140
H Helenite 67, 141 Hipolita 118
Helespont 89 Hidra 26
Halimeda 24 Helie 165 Hidrata od Lerna 108
Had 27, 29, 43, 45, 47, 48, 49, 51, 52, Helikon 29, 165 Hil 91
53, 57, 72, 76, 83, 123, 188 Hera 27, 30, 35, 37, 39, 40, 41, 42, Himer 23
Hadovo carstvo 123 44, 57, 59, 68, 69, 73, 75, 76, Himera 26
Hairon 175 78, 83, 84, 88, 89, 90, 103, 104, Hipnoj 23
Halkidik 101 105, 108, 109, 116, 117, 118, Hiperion 21
Harfa 98 120, 121, 122, 126, 142, 143, Hipolita 117, 118, 119
Harmoneja 80 148, 149, 151, 188 Hiponoja 24
Hares 183 Herakle 17, 18, 19, 30, 31, 34, 38, 42, Hipolit 18, 127
Harfite 25 81, 91, 92, 103, 104, 105, Hiron 109, 176
Harmonija 30 106, 107, 108, 109, 110, Hnum 180
Haron 49, 50, 123 111, 112, 113, 114, 115, Homer 15, 16,45, 48, 55, 77, 86, 147,
Harpiite 92, 93 116, 117, 118, 119, 120, 158, 188
Hat{epsut 178, 181 122, 123, 124, 125, 126, Hrisa 147
Helespont 121 127, 128, 131, 135, 170, Hrizaor 44
Helie, 162 173, 181, 182, 188, 189
Hestija 27 Heraklid 105
Heba 30, 84 Heraklidi 141
Hefest 56, 58, 67, 68, 69, 70, 105, Herkulovi stolbovi 120 Cet 93
113, 152, 188 Hermes 31, 32, 40, 41, 42, 71, 72, 76, Crnoid 7
Hejron 89 80, 82, 85, 88, 89, 91, 105, Crveni Steni 5, 6, 101
Hekata 27 123, 128, 161, 188
Hektor 146, 149, 151, 152, 153, Herostrat 177
157, 188 Hesperidite 121 [
Hekuba 189 Hesiod 15, 16, 20, 33
Hela 88, 89 Hesperaretuza 121 [ekspir 189
Hele 87 Hestija 83, 84 [iva 185
C I P - Katalogizacija vo publikacija
Nacionalna i univerzitetska biblioteka „Sv. Kliment Ohridski“, Skopje
323.11.071.1(=293)
POPOVSKI, Risto
Mitologijata na Makedoncite / Risto Popovski. - Skopje : Markus A.,
2010. - 208 str. : ilustr. ; 24 sm
Fotografija i bele{ka za avtorot: str 195. - Bibliografija: str. 197
ISBN 978-608-65008-6-3
a) Makedonci, anti~ki - Etnogeneza
COBISS.MK-ID 84399626