sunda, DP'nin demokzesi cg uygulamalaing mutalefet etmek ve Beth tan dararauygun demolsatickurum ve anlaylann Tirkyele erlepnet ign ga bs sarfeumek iddalarya yan hayatna bolayan Form derisinin, 1954te sp 1870 sonaeren 371 say uzun solu macerasmi bie tanemnt ve degertendrmesin! sunmaktady Bulut yzsinda, Forum deriinn sth o- dlugu kimi veyapisal ozalierserlemeye algmakta, dent yzarannn de mokras anlayslunnirdelemekte ve DP'ye mublefederinin hang noktalardan ‘aynaklandig vb, sorlara cevaplararamaktadt Ya, namie kage Tsk yas hayan lizerinde etki buyb olan be deride. Yon, Kemal, sosjallam, evletik, halk lie, Kallanma ve demokras lb pek cok kara ‘mun yeniden forme ei eneektel br platform et grmqr Fahret. ‘un Altura ait ve 1980ann ararinda, Kemalizn yorumlamakesuetse mall: etc birideoloji shez forme eden biteyehbisolrak Yon dergisin de ferlondizgs Kemal Br Moderato Yorum Olanak Van Deri acm tag yan yacy ayn zamanda, deri tantua-degeiendieme yazan sonunc sn oluptrmaktar Son hsnda tez/kitap taniumlanna yer vermis: Bs baglamds Seving Akan (Orcan, FA. Yasameenin Oxoman Diplomacy: Abdutham I and the Gre Powers 1872-1658 al kitabin M, Aladin Yala, Necmetin Alkane ait Die DewscheWeltpoltikund de Konkurtene der Bchte um das Osmanische be. Die Dewsch-Onmantizen Bezleungen in der Deutschen Prese 1890: 1309 bail cabin: Ebubekis Ceylan Engin Deniz. Akats The Problems of Exernal Pressures, Power Straggle. ae Bigetary Deficits Ottoman Pt ‘is Under Atuthamid (187-1909): Origins and Solatons ve AX Detich, CcemalFeday'nin Taran Ging Siasal ayom oe Sivas! Dsincei ad dokto "a teclevin:Vildan Serdarog Sigman ie Hie Babavata'n. The Understan ding of Afrika in he Lae Ottoman Pera: The Case ofZancbarbas kd ybsek sans tein tamale, Tusk Bilim Tarthini kom edinecegimiz bie sontaktsayimszda bulugmak git, Turkiye Ararat Litera Tiirk Aydimmm Tanzimat'la Imtiham: Tanzimat ve Tanzimat Dénemi Siyasi Tarihi Uzerine Yapilan Calismalar CCoskun GAKIR® ‘treed ncaa senin kinder dive hadnt Sata senin nun Giris ‘TORK-OSMANLI TARIMININ en nem kirima noktalanndan Birnin beg Jangices teskil eden Tanzimat Fermant ian ei gunn iibaten yogun birgoilde tartgigt. Tanzimat Fetmant ve fermanla baslaulan Tanzimat nem, gindmuzde de taruqlmaya devam etmektedit, Bu anlamda, Tan- Zimatn gordg0 igi goreis olan gok az olay ve dénemden siz eiebi- 1 Bununla bilikteTanzimat;yarunda olmak suretiyesaflann tayin eden: levin gklere cikarhklan,karssinda sf tutanlarn ise yere bated bir mu: ameleye de abi olmustur. O nedenle, yz ell yt asan bir tarihi olmasina arg, béylesine harciaem bir mevauya dontigen Tanzimat Ferman'nin veTanzimat Donen arihinin hak etigibir yablagmla ee aindigiru bugln bile sylemek gictti. Bu galipma, sonucfar iibaryle hata grim eck: lemeye devam eden bu hareket ve dinemin hakkiyla ¢alilacags beklent sine olumu bir kata yapmay1 amaclamakiad, ‘Tanzimat Dénemi, 3 Kasum 1859 taihinde, Padigahin Hatt Hlimayu ‘nu'nun Topkaps Sarayr'nin Gulhane Bahges\'nde okunmasiyla baat Tac zimat Déneminin ne zaman son buldugu Konusunda ise, fark gbrisler varés. Bazi yazarar, Sadrazam Ali Pasa’nin den cri olan 1871 yin esas Do. stnb ives a ates brahim ast Taina an eins ards Hi aga gyn10 TLIO. 21,2006 © Ge altar! Bunlara gore: Tanzimat, Mustafa Rei, Ali ve Fuad Pasalann eser deve kapanms. 1876 yin ‘ests alanlar? bu tari, desletin gorndsUnelebazitemel degismeler oldu ‘uns zikrederler. 1908'de Megrutiye in ila yénetim bigiminde bir de flgme olarak ele alanlar ise, Tanzimat Déneminin sonunu bu tarihe kadar _getirelerTanzimat Doneminin I Dunya Savasinn baslamasina kadar de- ‘vam etifni ida edenlerin yaninda sézkonusu dénemin tarihini daha sonrak tarihlere kadar wzatanlr da yok det. Mesel: Steinhaus'a gore bu dénem, Saltanaun ylalg cari olan 1922'ye kadar surmotr* Fakat bitin bu fark yaklagimlararagmen, yaygin Kanga, “Tanzimat Déneminden kastin 1839-1676 yllararasinykapsayan tarih dil oldu du. Tanaimat Danemi genellikle ik alt donemde incelenmektedit.L8S6ila ian edilen Islahat Ferman, Tanzimac donemin ikiye ayirmakta ve bu earth dlograltusund Terzimatmn birinc ve ikinel nem ayama yapamaktadie® dir dolayenya Ali Paga'nan da lum Bu fermands, esk reform raporlarinda oldugu gibi devltin iginde bu Jundugu problemir, bunlarin nedenlei stralanmis ve nelerin yapulmast _gerektigibelitilmisti. Diger reform telilerinden fark, Tanzimatinkible- sinin Ban'ya doadk olujudur. Teme! prensiplr olarak din ve mezhep aye ‘mi yapilmamas, ean ve mal emniyetinin saglanmasi ve buttin vatandagla ‘an gliveniginintemini, devieti geligmesi ve uvvetienmest gin herkesin askerik garevini yapmas, askere alinmada hakkaniyet ilkesine uyulmas, sus ileyenlerin durumlarinin kanunar goregince incelenp karara bagian mast ve kanun Ontinde herkesin est sayimas: ferman metninde yer alan hususlardandr, Ayrica ikigam usullndn Kaldlmast ve vergide adaletin salanmasi Tania Fermnan'nin mali cephesiniolugturmustur Calismam i kisimda ee animist. asim Tanzimat ile ig yorum ve analileriigermektedir, Baska bir deyisle bine! kisim, Tanzimae’ bir yenilesme harekei clark ele alan ve Tark madernlegme paradigmas ge ‘gevesinde onu merkeze alarak yaplan degerlendirmelere yer verlimisti. 799 On, ree Cy Dnt Trt sub Cen yn 866 < 2 en Bs “ans aris Sint Tnina stn Mart Mata, 19 4M. Ein Eig Tania arn i Mistetl Tn Dal Mes ‘Sha Mer le 3 105, Aer, 1S, x 2 lerde Bre Top ‘Geligmest Sorin Oserine Bir Aragtiema, Ite: Sander ‘aver Kory, Tek Galo u Ikinei fostmaa ise, Tanzimat Fetmany'nin danmdan glindimize kadar, ‘bu lénemin agi olarak sivas gelipmelerininanlatcg nl sala mise. Bu baglamda; Sneek 19. yzyida yapulms erken tari aligra- Jar, sonra Cumhuriyet in Tanzimat‘a bakigin da yansitan ve yogun olarak esmttogebbiiser sonrasortaya gkan dtinler,ardindan Tanzimmata dog. ‘dan veya dolays olarak yr veren galigmalar, son olarak da Tanzimalai- ail bibliyografk denemeler gbzden gesirimistr ‘cael kisim ya da Fk olarak adlandirabilecegimiz bolumde,Tanzimat lieratieinolabildiginee kusatmasi amaglanmis bir kaynakcaya yer ver mii. Kaynakcada yer alan eserer; bu danemin ne ikan gegmelert ve ‘sled zerinde yogunlagmigt. Bu gelismeler arasinda; Tanzimat Ferma- ‘m diginda fslahat Ferman'nun iam, Kirim Harb, dig borclanmalanin bag- Jamasi, mali fas sliecl, Yeni Osmanhilarin ortaya cikis, ze gazete ve ‘mecmuslann yayinlanmasi gibi olalae ne gash. Déneme rengini ve. ren padigablar I. Mahmud, Sultan Abdilmecid ve Sultan Abdilaziz‘n ya rela Mustafa Resi, Sak Rat, Ceudet, li, Fuad, Mustafa Faz, Mahmud Ned ve Midhat Paga gibi devletacamtat ve Ibrahim Sinasi, Nam Ke- ‘mal, Ziya Paso, All Suavi, MGnif Pasa ve Ahmet Midhat Efendi gibi aydin cedebiyatg kigiikler bu dnemin aktler olmusiard Kujkusuz bitin bunlar yapultken bibliyografya gabsmalannin tabiat geregi barmndrdig zorluklar bu aragtrmada da geceri bir unsur olmustur. aha basta Tanzimat gibi bir hareket ve dnemi; sivas, iktsa,sosyal ve altote! diye ayarmanin gQcligayle karslagimastx. Ashnda benzer gals: malar gin de 862 konusu olan bu zorluk Tanimat ssekonuse oldugonda daha bie belrginlesmektedt. Bir baska zorluk, baz: yazarlann Tanzimat hhakkandaki yaklagmlarinin net bir yargyigermiyor olmasiéir. Bir kisim aydin igi Tanzimat yanlisi veya karst olmak gok net bie durum olmakla bueraber,bireogu igin ayn geyi sylemek mimkin gba i baztyazarlar bir yerde Tancimat'an 6vgyle sz ederlerken, bir bagka verde son derece elestitl bir dslup benimsemektediler. mektedir Gin ‘Tarih aligmalariin Onernl ekskik ve problemlerinden biri olan bir bir tekrar etme meselesi Tanzimat Gzerine yapilmss galismnalarda da or taya gukmaktadr. Baz galigmatar, baska baz galigmalarindylesine bir tek ran olma Gzellgi gUstermekteir ki, bu galmalara okumakta oldugunuz «algmada yer verip vermeme meselesi neredeyse ablaki bir problem nite lig kazanmaktadie Burunla bike, bu guglkle, bu veya buna benzer ga Lugmalann ekskligin ortadan kaldeacak bie geekge habit almamalir Gunite Tirkayetin ve entelekteli, Tanzimat meselsin, hile, yanin da veya kargisnda olmak naktasinda ideolojik bir konum belsleme enstr2 ‘ao. 21, 2004.6 Ga ‘mani olarak ele almaktadir. Yapdacak ik ig; anzitsat mn anlasilmast mese- lesini, polemik olmaktan oteye gidemeyecek sOzkonusu dar ve yizeysel ergevenin disina cikararak ele almak ve bu dénenle igi biel aragti- ‘malar: zenginlestirmek sureiyle Konunun daha ii ve daba dogea anlag smasina kat saglamak olmalc 1. Gagdaslasma ve Uydulasma Sarkacinda ‘Tak Aydiminin Tanzimat Yorum ‘Tanzimat veTanzimat ddnemiyle gion sireg daha fermanin anundan Snibaren, o ddnemi yazan yabanciar ve Osman aydinlan tarafindan mas ya yeonlmsur, Cumhuriyet aydinianndan Tanzimat' Ovenletle yerenler yan yana curmakiadr.Agagida Tanzimatla igi olumlu ve olurasuz deger- lenditmeler yer vermek suresiye, Tanzimat in, bugUi bile tartslan bir ol su oldugu gosterilmeyecalslacakur Tanzimat karpsinda Gzollkle ayn Kesimin tutumunun ne oldugu ko: nusunda hem bir ik saylabilecek, hem de basarih bie galigma Kazim Yetis ‘Yeti, teptrmasinda, énce Tanzimat Ferma nuv'nin ortaya gkspm ve gartlarin, sonra da Taneimnat Fermani‘nin ve buna bbagh reformlann psikolojis ile bunlanin uygulanabililigint degerienlr ‘mitt Arkasindan,olugan sys, iktisad ve hukuki durum Szetleyerek or (aya gikan dializm Kei etmigtr Son olarak da "Tanzimat Nedit, Ne De: fdr” sorusunu sorarak fikr adamlarmn bu soruya verdikleri cevaplart, ssralamigtt ‘Bu konuda bir digercaligma Osman Okyar'a alti. Okyar daha go Tan zimatn ekonomik boyutiaina getirlen elestiiler ne gikarmakia beraber, birnoktadan sonra bitin yénlerile Tanzimat Doneminin bir savunustn ‘yapmaktadh- Bu konuda bir sim istes sunmamasinakarsn,Tanzimat kar- ‘it gdrdglerin Curnhuriyer’n kurulus yllaninda ve 1960-1960 yllan ares a yogunlagugin ier sirmektedit.Ona gare, bine dnemde sbizkonusts olan aleyhte yaklaumlar, yeni Cumurivetn Osman sisteminden distin oldugunu gastermek amaciya yapilm. Ozllikle, Atak’ tami t= sat Kongres'nde yapei konusmada ifade ett, Osmanislann iktisat man. ‘uginaaykan davrandiblarnailgkin serine dikka gekmigti Vine bu kans- atin desteKlemek igin, 1940%a cikarlan Tansimar Jsimliktapta yer alan tarafindan kaleme alinmisi ‘matin 150 Yen Ulsaraas Sense Askar TTKYyInha, 189.8 107 {Osman Ohya, Tanna Ekonomi Hants Karma Use int Din ST Os 8 ‘baz makaleferi-Omer Cela Sare ve Refi Suki Suva- mek gasterere: bu ‘makalelerin yazarlannin tenkitlerin, yasadblan doneme ve dolaysyla yeni (Cumuriyet imethetme ihtiyactiginde olmalaria baglamstr. Son dnem: oki elegtiriert ise, Bat dagrmam Marksist-Leninistcereyanlar le yine Batt ve demokrasi digmant sag. jeriatetalamlanin kendi telerini beslemek iginileri sider grusler olarak nitelemisti? ‘Tanzimat‘n ilaruna olumlu tepkigsterenlerin yanunda olumsuz tant alanlar da olmustur. Oncelikle Avrupaldaikamet eden Osman teb'as gay- simislimler, Ermentler ve Katolik Huristivanlar, Yahudller, voywodalar, ec: rebi gazetcler ve muhassilar gibi yeni dénemin yeni gdrevileri Tanzi ‘mar'n ian edilmesinden memnun olmug ve gogu bu memnuniyeteri somut olarak fade etmislerdt, MiisKiman halk ve ulema, Rumnlar, milte- zimler, sarrafla,ayanlar ve yeni yénetimin kargisinda olan yénetiiler ise men tavtr alms ve Tanzimatelestrmislerdt,Ayica ingiltere ve Fransa sbi devletler ak destekvertken, Rusya nispetensessizkalmaystercih et mig, Avusturya ise agiktan kag ekg. Tanzimat doneminde Bauidakller Grek abnarak kurvlan yeni kurum: larda yetgen,gorevl olarak veya dgrenim maksadiyla Avrupalda bulunmus yent esi, bir taraftan bu dénemde yapilan slahatlan yeterk bulmuyor, er taraftan da Tanzimat brokratlrinn icraatanna begenmiyorlar. Ozel- likle bu amag dogrultusunda ortaya gikan tartismala, 1860'trdan itibaren basin Onemll bir gu haline gelmesiyle brlikte daha da yogunlagt, Bu ‘muhalfetn artmasinda, 1856 Ilahat Ferman ya biniktebaslayan ve 1060. 1876 yillanarasinda sosyal ve ekonomik yap fle eden politika ve uygula ‘malar dnemii bir rol oynarmsti. Efak ve Bogdan gibi baza bélgelesin Os ‘manh Deview'nden aynimast atan mali bubran ve yinetclerin sevurgan vemsrif yagantlaraydunlann tepkisnicekmig ve onlarn gayreteryle bir kamuoyu yaraulmaya baglanmigti.!” Tanzimat neslisaylan Yeni Osmania, Tanzimat gergevesinde yaptik- Jan tartismalarda slahat/reform kavraminin Gerinde durmuslardr Basta [Naik Kemal olmak izere, Yeni Osmanila'n neta fsimieri Tanaimatla ligt ahier yapmslarcir, Naik Kemal’ gre Tanzimat,dnemli bir adm olmakla beraber daha gok siyasidir.Tanzimat Ferman, Bat devleterin Hiristiyan halka data cok hak tarunmasi noktasinda yapms olduklan bas Jataninsonucu olarak lan edilmigte. Kemal bu hususu “Tanzimat”beslkh S05 agin. 246-24 10 oyhun Gok, “Br Reform Hare lara Tat: Hanes, Han Teper ve Uypanmae: Tit © 1, kar Ye Tse pln 200, 99875, 1 Romy ag 140-1644 ‘a. 20, 20046 Ga rmakslesinde gOyle fade etmigtr: “Guthdne Hatt baztlarmun zannt gibi ‘Devleri Aly iin bir garmamesiesastdegiliy,yalmz gartndme-t haktk riz olan jeri serifin bazt knvdiint ted ile beraber Avrupa'nan fkrine Imuvofik birkag tedbir idareyi mucyjed bir beyanndmeden ibarttic (..) ‘anzima'en zlyate macht tars olacagt bir cet de Aurupa kefaleti al tunda bulunmasese"? Ziya Paga Tanzimar' temelde begenmekte, ike olarak desteklemekte, ancak uygulamast hakkda ayn kanatlertajimamaktadhr “.) Tanzimat ‘bu devtti sah ve tmara kabil bir tedbi-iaci kon ist matinde vuktageten arate sebebiye ayn masaratoldugu zahirolue" Pasa devamnda, bu olumsus uygulamalardan yéneticilein sorumlu oldugunu iki made altsn- 4a toplayarak aeikiga kavuscurmustur: Bunlerdan birincisi, bu kimselerin sahsi menfaatlerini ams menfaatlerinin dstnde tutmalan,ikincist ge, ye nilgbagina gelen kiglerin 6ncoklerin yapuklarn kétilemeye baslamasid ‘Tenzimat uygulanmaya baslandiginda biggok yerde huzursualuklarol- ‘duguna ve hallun ayaklandigina dikka ceken All Sua, ak bapinda ghrev ler olmasaydh isin daha ilri boyularaulagacagom soylemistr. Bu gorevi Jer, Tanzimat'm iy bir ey oldugunu agiklamisar,fakatyine de Tanzimat, bbdrokratar tarafindan kétd bir geklde uygulanimsus, Ozele Tanzimat in {yi uygulanamacigun ve isabet kaydedilemecigin sdyler Suav: "Hala hat amtzin Tanzimat dendikce tyler peri.) Eger hal dedigimiz merkex de olmayaye elt bes arthinden bert Tanzimar of derece ress ederdi ki bu ‘nk gine vitkeld-y delet suas, hesabsiyagayama ve keyfe ma yepd saltanat siremes ii." ‘Tanzimat izerine yazanlann basinda gelen Engelharet'a gore Tanzimat Her seytten nce Turkiyeye kas daha nulayim ve msaadekar davran: ‘masint tern icin Aurupa'ye memnun etme hareket"di!8 ‘Tanzimatla igi ilk elestnlest yepaniardan birisi Atatirk olmustur ‘nun bu elegtiel yaklagums,erken dénem Cumhuriyet lim adama ve ayn lant etklemistr.Ozelikle Arupah devletlerin midahalesi bu elegtrilerin rmerkezine otueuyordu: *Sulan Malmud Sant devrinde ve ondan sonra ‘Sultan Abeatmecie zamanunda elk Reid Pasalarnteuikvle daha dogru sudabil-i memloketeisyan ocagint kéraklemekte olan anastr-1gayr-i mls 12 ie 46,25 Tinie 2806 Kan 172; Sung Ise, “aso ee 13 Mure 53617 Zkae 1285/1 Mat 86.5 7-8 18 Le abbey 27,20 Zk VHA 4 M868. 23. 15 8 Engi Tie ve ecimat lr sma ari la, 1426 182, tr Ales tan Kanoa Rtas. 128878 Tek rd ost a tion Tina Ti 4 en Sp Tt sie 6 Limseyé memnun ermek aruretinden, buniarin memnuunietint iizam eden Avrupa'nan ve Garb'n kagisnda bir ey yapmak tact geld. Gulhane Hat 1 Hime meydana ek. Bu Gilhane Hartt Hamayunu Devt Alyy i Oomaniyeye chet tatbilayettbriyerelahat-« hakikiy denecek:derece dd bir semere vermedt Ahmet Hamdi Tanpinat Tanzimact medeniyet degigtiemek olarak ag lars "Onwla imperarorlek;asrarea inde yoga ir medeniyet dairesin den grkarak, miicadelehalinde bulundugu basta bir medeniytindairesine sirdigin! an ediyor onwn degerlerintagikga kabul ediyordu”” Hin Ziya ‘Otkentn yaklagum:biraz daha sertt. Ona gbre, Tanzimat'n getidiklerin den istifade edenler daha gok gayrimislimlerolmustur, Bunun bByle ol- mast da, yabanci midahalesinin bir sonucudur® Devamla gorislerin 6yle baglar: “Tanzimar'n verdigi misaadelerhakikate Imparatorgun tofturarans anyon”! pargelanmasina kadar gilecek: iti Fuad Kopril, Tanzimat degeslendiirken Bati midahalesine dikkat (gekee: "Tanzimat dedigimiinklap hareketo zamana kadar tam bit orta 2g cemiyeti mahiyetinde olan Osmanit Cemiyetinin tabi ve dal bir tok ‘mili netcest olarak ceil ds, bu omperyaist ve kaplalise medenivetn zor 1a kendini kabul exirmesi netcest olarak ortaya gk. Kopi, Tan _mateilrigin de benzer digiincelereeahiptr. Onlarin Avrupa takitsligi ya: pparak memleketiyillarca bos hayallerin pesinden siriklediklerini ifade feder2! Koprlt'ye yalon kanaatler sordeden bir bagka isim Erol Gln gorda. Ona gore bu fermanlann asl amact, Baul devieterin Turkiye ze inde hkUmraniik kurmak istemeleridir, ancak bunun takdimi Turkiye'y ‘modernletirmek selinde yapilmigtr22 {smail Cem, elogtii dozunu araranbirisim olmustur. Tanzimat ve [la hat Fermanlanin bir arada degerlenditmeyi yegleyen Cem, bu fermanlan, emperyalistyayilmanin araclan olarak okumaktadir: "Tarihlerimizde ge. nellkle ‘bly Lurtarcimuz, Batulasmann mijdecis’ olarak sunulan 1899 Tancimat ve 1856 klaat fermantart aslinda, emperyalist yynimast {6 Metnet Sry, “Tn Men Tse Var md ey Batam Dogs Aa ‘hk ru Tannen 15nd llr Sposa ifr, aka TER yan 5, 5 5 "ake an Tne, 1c AT Eda Tri snl Cahn Kab Is ikon, age. 29, 19 ikon ages 6 ag agan, 116 "ALO, 20 2004.6 Gor rin bireraractfonksiyonundadat (..) Tanzimat'n Banta yaranmak ein uristiyan tebaya tanidsgs haar esltnd, bu Hirisiyanlarin Rag bie times olan ibirlitgilerin Aurupaidai fendiline daha rahat hizmettei ri saglamat ign Kaleme ald Bu konuda en afir elesirier dillendiren Dogan Aveioglu, Tanzimat' ‘Trkiye’yisombngeletien bir stir olarak degerlendirmisti: "Tanzimat, digman Rusia ve Mehmet alle kar dost Ingilvrenin Turkiye Koruma: suylabaslar Yatrz bu koruma icin, Inglizlr, kapisidasyontaringok étesin deayricalelargeiten 1888 Ticaret Anlasmasim kabul ettrrer Anlasmayla ‘Turkiye, tam bur agi: pazarolacak ve sdmurgelesecektir Fakat bu sorbes caretle kalkinyorsunue. banilasyersunuz' diye sunulur"®* Aveoglu bit ‘bagka yerde Tanzimatin baullagma boyutunu tenkit eder:"Tanzimat, vt rindokt bart gordnuse badarak, Banasma hareket diye hala Gv Yalne bu Banagma, samiirge ve yar somiige halinegeirilen bitin Av rapa dig ulkelerde gorteneinsten bir banitlagma, bir uydulagmade"®® Avciogl’nun yaklasimine benzer bir deperlendiemey: Ata hana da sgérmek mlmktinddr. O da Tanimat'n Baullagmaci karaktest zerinde yyotunlasir “Tanzimat ve sonrasy,bize battlarin onerdigi ve denetladit bir Batiagma dite nt, cine ends rilegmeyi saglayan degitengelleyen bir tutu igermektedt"®8 Yunus Nadi eid; bu diz Imparatortugu bate ‘bu soyleme nokta kor gibi: “Tancimar'an iibaren oldugu farz edilen {ler vehim ve hayalden ibarette:Tansimatgit fas ett far bce de pek Dplhaliya mat old ‘Aymt konuda Mehmet Ayd/inelgtrllrinin daha feseft oldugu gortl smektedir. 0, Tanzimatla sadece bir kabuk degigtirilmedigin, ayeu zara: da yeni bir huvyet kazanldigi, yani yeni bir dinya goristinn hakim o- maya basladigin wargular:* Cink Tanzinsat endne boyuna bir degerlendir rmeye tabi rurugu zaman, onun bir diya grist olarak sunuldugu or ‘aya gikacatsr Taki edilen bu nya gor o gine ek mevcurotan sis temi begenmeyere.yerine yen bir nizans yon! bird du ® Elegtirilerin ideolojik tasnifinde Aye la ay safta yer alan Ihsan Si urma gabasy. reyya Sima da, Tanzimat konusundaki gorslerinioldukca net fade eder: ‘Suiphesiz i Tancimat harekei. bir Horistiyan Bate diinyasina alma ya da 2 asl Cem, Tired arian Tr Ista Cem Ya, 1976177 24 Doan Ava Mi url Tr andl ean, 97, 373 25 en, Tren Dc, nla lyn BN. 118 ti sa, ang an Anka Bg apna, 1972.15 Ti sna cin in i Sp Tl ine ” yaranria hareketinden bagka bir gay degildic(..) imdiere kadar bi grea et. cokmekte olan Oxmants Devletni kurtarma,yahutkalken- rma hareker dei Tania.” Kimi yazarlar, baz nokialarda kik eleptirlerde bulunsalar da, netice isbariyle Tanzimat' olunilamaktadile. Bunlardan bitsi Tayi GOkbil- inl: “Tanzimat hareketi Osman Deve nde hig deglsebirkag asidan Deri hikiim stirmils bulunan Keyl yerine mesrulyet, emnivetsitige kar sil da given kame en olurila gormektedit Sinas'nin, caligmamuzan baslangig kismunda yer ver- ire" Mehmet Kaplan da Tanzimat Feemany'nt digimiz beytini yorumlatken,o deviraydinlaninan Tanzimat' ve Regi Pasa- ‘ysl gotdklerineigaret etmis ve kanaatin le ade etn: “Bu, ast larcan bert evar eden Padlism madi ororitesinin yerine aydenan ast _lcuntin geymest demetr"** Ekrem Qeyigi,Tanzimat ile daha evel ge. cellegtirien islabat tejebbiislerini mukayese etmisti. Oncekilerin birer bbasansz caba ve grpunisan ibaretoldugune belirtikten ve “Ama Tanct mat he ten sonra yeni hukuk dizenin, eitimde atlan adumlant ve kurulan mo: ‘okullan, yeni orduyu ve kaltiel hayattaki Bau formlar anlatn aun hem basaragiindan dncekiler gan bir antam tate” dedik- ‘Tark Tanh Kurumu baskanligi cla yapmis olan Yas Yael, Tanzimat'a Turk tas igi Onernl bir yer veri: "Demarasinin ik gt olan Tank ‘mat ve dénemi Tarkiyenin laik parlamenterrejimnin tari biginlenme sinde ont ve diem br baslangr ove! olusturmustur® Osman Okyar dda Voce ie ayms gérustedir: "Tanzinas, Osmanls toplumunun ve bunwn igndoki Tirk zumyesinin degigmesine ve Battya yaklogsmasina yol acan opr. Tancimat'n get goismeler¢..) yen bie TUrkiye Cumuriye ‘nin urulmasina zemin tek et." Birgok konuda oldugu gibi, Tanzimat kanusunda da gok sey yazrmis lan Halil Inales Tanzimat Fermant'nt “dover anayisimuzda ve delet ida- resinde moderntesmenin hakiki baslangec" olarak géerektedie®® Tanzi 25 Ihsan Sey Seema.“ Fron TY, einai 8 20 Tay Gig, Ti atcha Oumar Misseseletine ve Tega 12 Eze oy Adon Medenjete hd Tanna’ Taina 10 Md 20g apn 2 z cee $5 ali nee ke ian mayan Blt 9 112, kr8 TALID. 20), 2066 ae smat'shukuk! agidan degerlendiren Sidchk Sami Onar, Inaleik benzer bir fetilde, ona, "hukuk devlerine dogru bir adun’” olarak niteler3® DDaha sogukkanh ve daha az duygusal bir degerlendirme Engin Akar tarafindan yapilmigur: “"Tancimar’ dedigimiz yenilesme-batilagme gle simleri 1839-1871), Osmanle Devlet gin sonun baslangecin, gong Turkiye icin de ik gum sancilar icine tas” Ibe Ortay'min gorsler Aka: L'nkilerttamaralaenitelikcedi: "Tansima, gobi rune bir dem diz Toprak kayiplars durmad, sad! bagumstcik sc kanusu deg, Ama devietin bagunsiztig devam ede, Ve bu de geligen Tark wluspuluguna «yn bir atmosfer, yrs bir emel hairs ‘Tanzimat‘l igi lging saylabilecek degerlendirmelerden birini Taner ‘Timur yapmist. Timur’ gore, gene! olarak 18. yazyl ve Gzollikle yy ortalanndan sonra Osmanls deviet adamlannin énceliki atay, devetin, ayaktakalmasinsaglamak olmostur. Bu amagla Baaliann mdahalelerine bir anlamda goz yurmug ve gerceklesirmek istediklerigayenin hatnna onlarin reform talep ve dayatmalarin kabullenenisgérinmiislerir. Anca bbununla brlikte bu konuda cok isteki olduklar da s8ylenemer: “Bide sk suk Tanzimargiign taki’ oldugu ler stra Oysaastinda Tanzi alk, baskaya karg giz bir dren, ve orta ‘gi reform hazeketleri go: snarl ve yzeye kat, halk itlelerine nifuc edememistr"® ‘Avrapaidan mien programs bis slat, reform hareket'!9 "Mech i ker degismetert dev “buku deg, siyast bir eser® ve “Osman Deuletine Avrupai bir idare sei verme gayret?™® diye de tanumlanan Tan zimat in gene bir tari gy yapulmist *Tanaimat, Trivett meprut bir ‘darenin kuralmasina,Isam-Hirstiyan alemerinin birbirlevine yaklagma: ‘sma zemin hazirlayan bir Kili ve lahat harekridic* lar arama iralesiir. Bunun 28 Sek Sa Ona ar Hoa Cnn Esler 1am Is Ag Ba 47 Engin Deni kal a), eg Taine Osman Sadecaten AB Fe ‘nd agnor St acted tan og Overt aya, 7 bu etgin vaya 1985.5. 1547 A ‘20 Tane Tit, ant Gaya el Fedaten Yr Sms Boonie Anka: ge Kap 198893 41 Mame Tshan, Ki Demeter: san og Yn 196,519. 42 Na Kem "Tnasat 9 425 ene 1286 Kas 12. le ner ale qos ik Se Cl, anon are li 8, 491 Kaelin li. Ahmet Cea en, Tama am silos 1, tanh rk Th ere 13 ‘Birgok arestirmacy Tanzimat Fermant'nin bir anayasa karaktel tama ‘guy, ofsaolsa bunun Avrupa devederinin arihinderastlanlan ve bit kkimdar tarafindan yozah brtakim haklar verileele meseutl yénetimlerin olusmasin saglayan bir hukuk vesikas,yani “sar carta” oldugunu ifede cexmislerdi* Buna “sosyal contrat diyenler de olmustur Engelhardt, y- ri kanaate doit, Ona gore, ferman,teblann htriyet haklanim ve garen- tilernitasyan bir berat durumundadt-” Narmk Kemal de Engelharct gibi ddaginmektedir:“Guhane Hares eger mukaddimesinde resis mudde'a et _ghabkeam-tkalliyetsriey yn enaniyeré can ve mal ve ams ie fir ceyldigihirrive-isahsiveye aaretmiverek ‘arrveréofkar’ ve ‘hakimiyer4 ve si-1 mesveret gibi birgo esaslar ca kémilen da ets olsayc, ‘0 wakt hilafer-tIstamiye igin bir Sarendnne-Eeast hak alae" 'H-Tanzimat Yeniden Okumak ya da Kopriniin Alundan Gok Sular Akt Onct Gaismatar Tanzimat ile ig Onemli sayida cee, makale ve ktap yayinlanmatt Bu yayinlar Tanzimat in ilanindan ibaren baslamsqur ve ginimizde de ya yinlanmaya devam etmekted. Ayrica genel tarilerde bu donemle igi bahisler yer alma, ansiklopedi maddeleri yazig ulusal ve uluslararast sempozyum veanma toplantlan dizenlenmis ve bu toplanlarda sunulan {ebliglerkiap olarak yayunlanenite. Tanzimat ile ilgili eserin hangisi oldugu terogma ghtdrecek bir hu: sustur. Fermaninilanums mUteakip yayinlanan yeri ve yabanet gazete ve ‘mecmuia yazan bir kenara brakacakolursak, belli de ik gala UbIC- niin eseridit. ean Henry Abdolonyame Ubicin, 146ida Turkiye’ ziyaret, ‘eumig ve bir maddet Istanbulida kal bir Fransz diplomat. Kitaplart- ‘un iy bali Turkiye ve Dogu Meselest hakkindaydi ve bueseeler, ya yinlanéiklart zaman byte gormistix. UbiciniPars'e ddndukten son: "a, 1850 Marandan itbaren Le Moniteur Universe! gazetesinde "Turkiye Ozerine Mektuplar®baslgylailenim ve gordsleriniyazmigtr Daha son= ra, buyazlanns, Lets sur La Turguce bagi bir eserinde toplamistr. Ese rnin birine cil 1851, kine cil ise 1854 yubnda yaynlanmigir. Bu eser ‘Trkce'ye Turkiye 1250" adiyla cevilmiati. Brin’ cldinin alt baggy Ten- 1 Bela, ag 9 49} Aboloyme Ul, Tie 85,1 le Tastee Bau Cea Ka abn anbul Teen pen20 zImat-Ulema-Basin sekinde olup bollmler mektuplar olarak sunulmus: (ur Girgte Sultan Mshmud'un Tanzimat in hazrlanmast anlamuna gelebi- lecek girigmlerinianlatuktan sonra birinei mektupta Tanzima kavramini ve Tanzimat Ferman'n aglar. Dérdine mektupta siyasktidarkavram- i ve Turkiyetdkt idareyianlatr. Diger mektuplar ise oftimden adiyeye, nifustan maliyee birgo fark konuyu itivaeder Ubicini‘nin konuyia ilgili bir der eseriyine Priste 1855 tarihinde ya yanlanan La Turquie Atuellolup Turkge'ye 185S%e Turkiye bagiryla ve 'k ellthalinde gevelmistir Kitap yukarda zerinde durulaneserin yeniden agzden gesirilmig ve yorumlanmss yeni br vrsiyonudur. Vine bueserin g- riginde de Tanzimati ila ve yerlegmest Konulanina Oncelik vermis. Sonraki bolimlerce devetin maliesi, adliyesi, nifusu, dgrenct ve oka s ys: gibi hususlarda agklamalar ve istacstiker sunulmustur, Fark olarak blgesel antatmlara da yer verlmistt Tanzimat konulu gligmalann eme! kaynagholma dzelligin tatyan En- sethardineseri bu gergevede Snemii bir yere saipti. Bir Fransizdiplo- ‘mati olan Engetharét, TUrkiyeldeyirmi seneden fazla kal, elke dz bir memur ken orta-elelige kadar yakselmistit Tanzimat't ye Tanzimat'sn Uuygulamalarin birineielden Keleme alan yazar, Trkiyeldeki gorevini ta mamlayip Parise ddndakten sonra, 1682 ylnda La Turquieet Le Ta adiyia bu Gnemli kitabun: negretmisti. Eser tarihei Ali Resad tarafindan ‘Tlirkce'ye covrlmitir" lk covirsieski harflre olan eserin yeni harflerle ‘evtiler de yapnimigtr®® Engelhardt ktabinda, 1. Mahmud’ un saltanatyilanndan baslayp Ab “Freedom in an Ottoman Pers ak Tanzimats nem bir wgrak, hata krtk bir 724 ae “Guthane Ha: Tanto 1 tab, 97, 187-48, "Hal ale *Appeatin of th Tait anit Sail ce’ Aco Oromant RS ay a el Pp ci Se Mai, “Trt Fema ana ri. Anka, 19579 875-9. 7 Sent Marin, “anamaan Sana gr Saas Tye Copa ve Sapa Arg Inna Erol Tene Ser), tabu 1871 24-8 ayn, 194 (2, Bask26 ‘aL. 20, 2906.6. Cae Pective [Osmankt Balog Agisindan Harriyet!” "Some Explanatory Notes fon the Origins of the Mecelle [Mecelle'nin Kaynaklan Ozerine Agiklayte [Notlr|"® baghks makaleleri de konumuzw igiendiren calismalanndan- ur. Zkrediten bu caligmalar birkitap alonda da toplanmsgur®t Ancak bi ‘tn bu calismalanin diinda Mardin belki de dénemle igi hala agiama- ‘igen Onemigalsmasir, ddnemin bir entelektGel-muhali grubunu mer kKeze alarak yapmigiur, Doktors konusuns da tegki eden bu gala 1962 y linda The Genesis of Young Ottorean Though? bashgvla vayunlanmis ve neredeyse yanm asirdir bu alanda galisma yapanlann beglica referansla ‘undan bil olmustur. Yaklask otuz bes il sonra da Yen! Osman Distnce sinin Dogust® aduyla Turkce'ye cevrlmigtc. Yukanda da deginildgi gibi ‘Tanzimat démemi siyasal glimelericindebirkag bashkcan bitin Yeni Os- ‘manarolugturmaktad.Fakat bu konunun énemi sadece bit rg olma sindan defi ayra zamanda devrin ayn kesimi brokrat sini ve basin a "hi konularni da igetmesinden kaynaklanmaktad. Bin bu bakasacla- rnndan hareket eden Mardin, bu eserinde Turk Siyasal Dusince Tarihine adeta bir girs yapmay: denemisti, Tanalimat ison, 1963 yuna Reform nthe Ottoman Empire: 1856-1876 baslgyla yayunlanan galigmast Turkce'ye oldukca gee bit tarihte Osmandtimparator ‘guna Reform: 1856-1476 bashgyyla cevllmigtie®" Kita iki cit olarak ya yan olup geviride de bu hususa dikkatedilmigti. sas tibariyle Tan ‘imatin ike! alt ddnemi tizerinde yogunlasan ktabinbirine!eildinin bi fonemi caligan Gnemlitriheilerden birisi de Roderic H, Da rine\ boltimi Tanzimat reformuna ayemust.Eserin birbaska Onemll 62! igi de, kaynak bakimindan olduksa zengin olmasdi Niyaai Berkesin Tarkiyetde Cagdaplagmat® bash caligmas ess tba. riyle 1964'e Kanadalda yayinlanan The Development of Secularism in Tur -eyisimlikitebina dayantt. Turkvede Gagdaglasmea, Taekiyenin son ig ye 79 Seti arin “Feedom nan Ottaman Fesspecte tare Decay ae ary 1 Serta, Tr der (kale) Messer Tone ve Tuncay Onde el ston eh alr 1 en Man, Yn xmas Dadri Dg te. ome Tahoe, Una Yelifan Erdogan ya Omer ages sunbul ets ei, 1386 ay an Epi ys, 1987 7 5 Nu Benes, Take rly, anu Doge ey, 197. “et Aye icant Tint Ti Din Sp TDi ” yillktahinin bir 6zeti durumundadir. Berkes bu dzetireformlan merkeze alarak gergeblestirmektedt- On bes bolimlik kitabun dbrt bola (6, 7, 8 ve 8 boldmler) Tanzimat ve Tanzimat donemé olaylanina aynimigti. Ber kevin ki Vz Vildr Neden Bocaliyoruc® ve Trk Dastniinde Bats Soruné™ Isimlieseleri de Konusmzla igi galgmalardands on donem Osmanlttarihi clin aragtrmacilann yakundan taniikla rive kullandiklan eserlerden bil, hig kuskusuz, 19 uncu Asw Tak Edebt ‘yas Te olrmustue.! Tanpinay ik yayunlandiy tarihten bugiine dein bir ‘ok bask yapan Kitabinda esas iibariyle Turk edebiyatim merkeze alaak bir 19. ylzpt Tir dgtinee trihi yazmay: denemigti.Zaten 600 sayfa eserin yaklagk ik seksen sayfast Tanzimat Ones! yenilesme hareketerine aytlmigtr. Takip eden baltimlerde de hazitlanmasindan uygulanmasina kadar Tanzimat ve donemiinceleme konusueilmis, devrin edebiyatglan dda aym yaklayina degerlendirmeye tabi tutumustut Hilmi Ziya Ulkea!in Tarkiyelde Cagdas Dagince Tari isl caligrmast, alaninda kaleme als tra ik gligma olmustur Ik baskst 1966 ylin- da yopuan ve dért bolimden olugan kitabmn ik balimiindin bash da"Tan amar (Diger bollim sraiya I. Mesrutyet, IH, Mesrutiyt ve Curmhu rivets. Yazar butada Tanzimat dénem) digdince ve kaltdr hayatiun bie ‘zatini sunmays denemigti. Bunu yaparken bir modernlegme araci olarak _gbrdigh kurum ve Kuruluslan 6zellide One gkanmist ‘nla tring! Bernard Lewisin Tarkiyede Baul mesleKtaslarindan daha ‘sok taninmasinin belki de en Gnemli eden, kelemealmigolduge Modern ‘Tarkiye’nin Dogusu isimlieserdiz' 1860 ylinda yayinlanan ve on yi son ra, 1970te Turkceye cerilen esr, kuskusuz yabancrbiraraggrmacinin ka- Jeminden kiss Tarktaihile igi eserlerin en gok bilinen ve kullansan Janndandit,Tirk uygarliginin temelleini anlatarak gig yaptig kitebinin brine! kismnun Hk dort bolamanG, Osmanh Bauhagmasi ve Taek mo: dernlegmesi baglamunda yenilesnehareketlrinin taihine ve bunlann kr tigine ayinmisur Osman Reforma’ bash alunda da, Gzelile, Tanzimat hareketni degerlondirmigtx, Lewis gibi Onemli bir Osmanl tarihgisi de Stanford J. Shaw'dur Shaw'un galsmatarinin bik cogunlugu Osmanlstaihiyle igi. Bun ‘8 Aime Ha np, 19 ne Arr let Tri nb Coy Ke28 ‘ao. 30, 39086 Gabor Jenin kuskusuz. en Gnemlisi Osmantt Imparatorlugu ve Modern Turkiye sil kek esis. Ei Ezel Kural Shaw le bck kaleme aldiklat ese rin kine clldinin a bags Reform, Devrim ve Cumburiyet: Modern Tir iyefnin Dogugu, 1808-1975%ir lik baskas 1877 yhnda yapilan eserin Turkce gevirisi 1988 yiinda yayinlanmssu. Bu dénemi alt bol halinde lealan Shawl, eserin icine ve en uzun bimini Tanzimat‘aayurmus tar ve bolum baslg olarak da ‘Modern Reform Gags: Tanzimat 1639-1676") sesmislerdir. Oldukca iyi malzeme kullandikan ve son derece nel bil giler sunduklan bu bollmde, yazanar,adeta Tanzimat Déneminin sivas Thlsad, malt, sosyal ve Kuleel bir arin yesmaglard, Mehmet Kaplanin, meseeye, bir edebiyat aris olarak yaklagiy ve Inc Enginin ve Bir Emil ile birikte yazdklan Yeni Tark Edebiyas Antoto isi" simi bes citi esern bitin ve kine eller Tanzimat Dénemiye il ald. Ozollikle brine ct, 1899-1865 tarhleri arasin kapsamaktads. Bu cildin ik bot ‘staat’ baslgim casimaktadir ve esas itbarila Tanzimat velslahat Fermanlarina ayn. kine bolimde Batya ve Dunyaya A 1s’ basi altnda, Ban’yla olan iigkiler ve exkleslmleri Konus eck Ocdnei baimde dbnemin lim anlays ve tim politiasinin mimarians de Berlendirlmistic Sonraki belmlerde se edebiyat konusuna gris, tert ‘me haeketleri ve mista bir bak nda da Sinasiislenmigtt Vine kin ci ite diger Tanzimat edebiyate ve aydinlannin gorisler anlatimisti. aligmalanm Osmank: Devet'nin birokratik yapsi ve bu yapidaki de- Bipmeler Gzerine yogunlaguran ve estlerin,orjnal kaynaklara dayanarak yazan bir bask taihei de Carter. Findley‘, 190 yd yaynnladiga Be reaucratic Reform tn the Ottoman Empire, Th Sublime Port: 1789-1822 ‘simi Gn eser, ger deolsa, 1884 ylhnda Osman Devletinde Brokat ‘Reform -Babual (1789-1922) baghayia Turkge'ye kazandunlmssti. Kita bin bayidk bir kas Tanzimat donemine aynimig ve bu dénemde énemlt bir degli olarak svi brokrasinin gl bir hakimiyetkazancig tei Jenmistr Bu baglamda Gncelike Tanzimat kurumlan ve yéneticiaktéeer ne agri bir yer veils 80 Sanford Shaw al Kua hast Ona noua ve Matern Trigg ee etme Harman, nb ayn 88, 31 Meme Kaplan ne Egon ve el Yd Te Bio Ato 1 808 15) anbl an! Universes bebe Fk ay, 1, cane Fay, Barve Rform he tons Epi The Sime Pre 178 $0.caner Fine, Osman Devine rea Rfom Baba (1786192), La ‘aya eet Aol, anu anc 2 | i a ! er yew Fin ine Spt Tai Cane 29 ‘ark tarihsel mevzular ve fark devitlerdzerine Gitnlr verse de llber Crtayl, kupkusuz bir 19. ylzyul tarihesiie Ozellikle Osmantt 19. yzythyla gi gok sey soplemig ve yazmogur. Konumuala igi bakimindan Sneml bir galigma olan Imparatoriygun En Uzum Viz sili kitap ise bun bbunlanin hlasast gibi urmaksachr. Yazar bu kitabinda adeta Sncesi ve sonrasyla genel bir Tanzimat tarihi kaleme alms. Curnhuriyt' anlama. rin yolunun Osmanl', dzelikle de Osmanl'nun son yizyins iy anla maken gectigin ida eden tribe’ anahtar kavram olarak modemlesmeyi ane cakariis, bunun merkezine de Tanzi’ oturtmustur Yokanda st ‘anemii degivilerde bulunmuslare. Bu gergevede ilk kia gelen ansikiope lle ve Trk ah kiya kabilinden esererir. Bunlardan ansiklopedie fin, madde esas oldugu gibi konu esas olarak da hazclandiklart gort- lanan kisilerin yant sie, baei Kurunlar da Tanzimat’a smektei-Yne tari seriler de kronoloikolmanin yanunda tematk de ola- bilmektedit,Agagida bunlardan dikkate deger bulunanlann bir kisminun anyesine yer verlmists Hig kugkusuz aslindan uyarlanarak basilan slam Ansiklopedist, Tk akademik ve Kkel saminda Onemli bie yere sahip olmustur Konularin sunullsgina ragmen yetkin ismlertarafindan Kaleme ahnmis olmast, bu ansiklopediyi en givenlir Kaywaklardan biti kalmaga igte bu Szlligiyle rmitenasip olacakgekide "Tanzimat" maddesi de A. Cevat Erentarafindan, yazilmisu Birmadde Olgeginde yazarTanzimat'n ve Tanzimat Devrinin neredeyse bat veghelrini kusatan bir gergeve sunabilmistt, © bakim: dan bu hacimli madde Tanzimat'n en objekif degerlendirmelerinin b- sanda gelmists. Islam Ansiklopedisi kadar olmamakla beraber Turk AnsiRopedist yada digeradiyla nt Ansiklopediside oneri kali kaynaklarindan biti ola- rak Tanzimat ve Tanzimat donemi yénetcileri hakkanda malumata yer vermigtr (Osmanl Tarihi Gzerine yaptan tlt calspmalar iginde belki de en bagta jeleni ve en yaygin kullanlan Turk Tarih Kurume’ nun lk beskisini 1947'de yayinledig: Osmantt Tarihi silt ansiklopedikeserdt. Beylkder dinemin- ini shiva eden Kasim 4 lt den baslayarak kurulus ve yakselig cones halinde ismail Haksa Uzungargihkaleme alms, onun birakugyerden bas laypp 1. Donya Savana kadar olan kusmunise Enver Ziya Karal tamamla mgr Her eldin bi lt bagigrun da bulundugu bu eserin§., 6. ve 7 ltl30 ALD 21 2066 Gar 1 Tanzimat Donemi'ne aynimyt.Besine iin ale baggy “Nizam Cedie vveTanzimat Devileri(1789-1856)"%, aunt eldin alt bagi “lahat Fer mani Deve 1856-1861)" ve yedinei cldin at asl yineIslahatFeern. 1 Dove (1861-1876)" geblinde adlandunlmtsr, Besinci cite IslahatFer- ‘mannan laruna kadar Tanzimat Dénemisiyatgeligmeles,kronolojk bit siratakip edilerekson derece tala bir gekilde antanlmit. Ayo yBntern ve yaklasma ales cle Islahat Fermany'un lamindan Abalilazi'in tah- (a gina kadar gerceklesen sivas! gelgmeler anlatldiktan sonra Abdil- ‘mecid devi! miesseselerine (ekonomik, sosyal, kre.) yer velit. Yedine! cite ise, nce AbdUlaziz deve! siyasal geimeleri,arkasimdan da Abdilaziz deve miesseseleri anlatilmiste Son donemlerde tarihilk alaninda birgok ner tesebbstbaplatmis bulunan iletisim Yayunlan tarafindan Tamzinattan Cumhuriyet Tirkije Ansiktopedis bashgiyla alu il olarak yayinlanan ensiklopedi tematik bit yaklapum benimsemitr Tanzimat Devel Tick arbi iin nem bir kayak ‘lurumunda olan bu derlemede ayduntar. basin, Batblagma, bili, dl cp Jomasi, edebiyat, egitim, gindelk haya, hukuk, tsa, Kadi, kentler, ms dente, maliye, milleer/azinbKlar, mimarik, mizah, miizik, nus, od, resim, sag, sanayi savaslar siyasal akumlar, tain aii, tyatro, wag ‘arma, vakilr,yayineahk, Yeni Osmankilar gibi ana baghklar altnda daha spesiik konular ya "Tanzimat Dénemi..” ya da “Tanzimattan Cumbuti yete..” geklindoki basliklarla inceleamisti. Tanzimata, ansiklopedinin al une ciinde mistakl bir Bélum aynimst: Bu balimee yer alan dort ga Dymadan ki makaleyi Halil InaleX® ve liber Otay! kaleme alist. Ay- rica bri Mehmed Izzet! diger Cavid Baysual® ait lan ve daha evel yaynlanan ik gergeve yaziya da yer veriimigtr 6) 6 Anka 50 fae, Taina ype ve eal epi" TT amb He ‘sayin, 1985, 1506-154 sds alma a elec yynanan 12 Cav as, "Mstafa eid Pps ve Taina’ TCDA 6. 1847-185, ys ‘ada am gestern Tsim ese yma era ends falar silt) i aii ine 3 Vine son donemde kronolojk bir takipleve Agee Yayntan'nea hazirla rnan alt ile Osmanls Ansiklopedist:Taril-Medeniyer-Kudrar™ bash ansiklopedi,dzellikle yenilesme donemi ve Tanzimat'a aye yer Iibarly le ikkat gekmektodir. Ansiklopedinin alunct cildinde Mumeazer Tarkéne tarafindan kaleme alnan “Osmanhlara Islahas ve TeceddU bash bi Jumde Tanzimat Déneminin tam bir trihi anlacimaya galiglmste. Bu noktada anlatumun ekseni olan yenilegme diginda Kir, edebiyat,gazete cil, siyaalakamlar ve ekonomik lise gibi konvlar Gzerinde durulmy tur. Baldntn sonunda ¢ok tala olmayan genel bir kaynakga yer alg tue Tik6ne'nin ym eserde Konumuela gil Gg kisa yazst daha yer almig- tue Bunlardan bie\“Tanzimat Ferman” ikinels “Kulel Yaka!" dig ccs ie “Isahat Fermant"™ bashklanyla yayialanenist Yayin yénetmenligini Sina Akginin yaptigs Tarkiye Tar simll bes cle likes de, sikcakullantan kaynaklardan birisiolmustur. Bu eserin dgdined clldi Osmarts Dever! 1600-1908 bashgintasumakta olup 1600-17 Metin Kunt, 1789-1908 donemi yani bir anlamda yeeilesme ve modern legme evresi Sina Aksintarafindan yszmisr.” Aksiv'in yazum usulinde padigah merkeal bir anlatin teycihedilmiste Bu baglamda Tanzimat pa digaht olarak adlandhdgt Abdalmecit ve Abddlaziz devicteriginde Ta ‘mat ve daneminin gelismeler degestendirimigti.Benzer bie galigma IRCI CA tarafindan Osman Devlr ve Medenieti Tart bashgiya Ekmeleddin Tnsanogla'nun editrlaginde ik cit olarak yaynlaninsi Bu gergeved erin yay tari yoni olup heniz tram: basmati Hetiim Yayinlan tarafindan hazittansan adorn Trkiyede Siyast Disc adh ansklopedikeser dokz cit olarak planlanmusu §u ana kadar besinel eld yayinlanan gala, Tk syaset ‘arihiceratdeune daha simdlden Onernl bir kath: saglamas bulunmaktadt Konumuzla ilgili olan brine cildin basis) Cumhuriver’e Deeraden Daigince -MirastTanzimar ve Meyrin Birikiné™ olup ct eatérkigind Mehmet sedlilmesi gereken bit baska32 Pu. 27, 2004. Gao Alkan yapmista. (Yayinlanan ve yayinlanacags ian edilen dger citer srs syyla Kemalizm, Bauilik, Milyetqtk, Muhafazakarhk, islam, Libera lizm, Sol Dostnce, Donerler ve Karakteristikler bashklarni tasumaktadi: ‘Bu cite fark bir fark yazi/makale yer almstr. Bu yazlererasinda bir kag caligma Konumuzla direkt gli. Serf Mardin‘in “Yeni Osmanb Di sincesi"® bash galas, llr sonra konuyla igi yentyaklagimlanny xatarak yap bir ze gellindedit Vine ayn Komuda Cemil Koga tara- findan kaleme alman *Osmanli/TarkSiyasl Geleneginde Modesn Bir Top- um Yaratm Projesi Olarak Anayasanin Kegfi Yeni Osmania ve Birinci Mogrutiyet"® bash bi makale yer alma. Christoph Newmay/in “Tanzi ‘mat Bagiaminda Ahmet CevcetPasaninSiyasi Dastinceleri"™ bask kasa yansi yazarn asagida daa etraf olarak depinilecek olan Arag Tar Amag Tancimat isi kitabindak gérislerinin bi Gzeti gid. Selcuk Akin So- mel Osmanliak digiincesni Kon etigiyazsinda Tanzimat dénemi si set dugtincesyle ig Snemiiipuglan sunmal ann "Osmanit Re: Form Gaginds Osmanltetk Diiiinees(1839-1913)"P baslgin tagiyan bu yazisinda Tanzimat Osmanleigs Otoriter Merk msallasisimise "Tanaka Edebivanda Sivas Fikes" baslgim, ‘yan kisa ama 8zlt bir degerlendime Jae Para tarafindan hazilanmig ‘Cit editarlagind de yapan Mehmet Alkan bie anlamela ba edn ko 194 Osmantc olarak ‘pusunu has etmeye donk yazisinin baslg “Resmi Ideolojinin Doguga ve Evin zerine'dir'# Alkan yazisinds 19. yan geneldzelliklerinden hareket etmek suretiyle bi ideoloj-modernlegme kritgl yapmakta ve Tan ima ve bu dénemde ortaya gikangeligmeleri cle bu baglamda ele almak. ‘adhe, Kitabin sonunda Tanzimat ve Mesrutiyet démemler ign hatin sayihe bir kaynakgayine kan tarafindan bazrianmigti 11d Meine 0. Akan. Rex deljnn Bop ve Eri ern’, Mer Tk Si Ta 33 Kojlusz Konumus agisindan dzellikle zesinde durulmasi gereken bir dlegerlenditmertartigma Gokhan Cetinseya tarafindan yapilmist. "Kale miyeden Dalkive'ye Tanzimat Zihniyes" sim ealgmasing azar, bu «donemin zibnivetni yine bu ddnemin bie anlamda erihint yapmig olan yonetci elit izerinden tartismay tercih etmistt. Dinemin metinlerinde clive ve trai, luna ef sere hareket eden Getinsaya Tan lu olamads ¢sorolantun cevabumt arayarak adetabirTanzimat felsefesi denemest yap. ‘mgt Yazssinin paralelinde sundugu bir gergeve yazida da Mithat Pagani asa bir biyografisine yer vermis," belki de burunla tartar done: lemekistemistc coksik gegen dértkavram giftinden ( mat'n nigin geek! oldugu,neyl amagiadi ve bass Tanzimat Bashkl Galigmalar ‘Tanzimat bash yahut bell bir Konuyu incelerken donem olarak Tan imac seemis calimalann adedi &nemli bir sayiya ulagmisti, Bunlanin bell baglarinnzikredilecegi agagidaki bolumde esas iibaryle kronoloji birseyir tkip edilecekti. Daha gok 1970'lerden sonra yayinlanan bu ali malar tasnif etmek de oldukea zordut Bunlatdan bir gruba, direkt olarak Tanzimat reform ya da hareketini Konu edinenler lusturmaktadh. Burs dla da iki alt gruptan siz etmek mumindu. Bisineisi dah cok akedemik -arakterlv arsivkaynaklarn veya argvclen harekete alert ans aras- turmalartreferans alan cahigmalat, skincis ise daha ziyade ideolojik bit petspektile yazilmis calysmalardr.Kkinel ana grup ise Osman givin yaygin olarak arasirmaciaein hzmsetine sunlmasiyla beraber ortaya ¢t kan daha tarihsel ve bef konlara odaklagan spesiik al ¢ ‘nem. diye baslayan bir baghika alanis Mehmec isimlicalgmnasin bi old olmustur. Kapaginda, Tanzimain yazined yl sma demi olarak Tanzimat’ segen birgok galgma Tanzimar Di Kim bli belk de, banda Pakalitin mesbuieseri Taina Dénemi Matiye Nacrian” ojaytsylayayznlandigyazi olan eser kell olarak 1939%a basil. Bu kaymetleserde ik maliye nazit Abducrahman Nati Pagadan baglanarakaM rato. 204.6 ve kronolojik bir seyirtakip edilere brine citte on dért ve tkinei ete de ddokuz nazir olmak dzeretoplam yirmi tg maliye nazirina yer verlimisti. alan but ‘Yarar, Maliye Nezareti'nin kuruluyundan 1876 ylisa kadar gor haairann hayat hikayesini merkeze alarak aslinda danemin bir tahini yazmayt denemistir, Dart demi Tanzimat deviet adaminin haya hikayelerinden hareket eallerek hazirlanan bir eser Terimar Devinn Biyik ve Unuculmas Dev ler Adamtar adisla yayinlansmise Eser Vedad Onur tarafindan ve 1964 yilinda kaleme almigt, Mustafa Resit, Mehmet Emin Ali, Kececizade Fu at ve Ahmet Vetk Pasalann bivografiler ve yapuklar: Gnemll galigmalar Scetlenmeye galiglmig. Ayrica kitaptaTangimattan dice Osmank Devle- twine gergeklestrimis lahat hareketerinin ve bir slahat hareketi olarak Tanzimat’m anlatldgy iki boli daha yer almstr Komumuztailgil benzer bir galigmays Mustafa Yaziet yapmuste:Tan- rattan Bu Yana Milli Egitim Bakanlan Basbakanlar ve Atarurk 1839- 1973. Bir katiphane trihgsi olan Yazie hazitladigr bu Ktapta Gnemli Lasik basvurueserlerinden yaralanarak bir biyograf album yapmay: de- ‘hems Kitabun tet biti bolum inceledigimiz dineme tekabil etmek ir Bir taraftan Tanzimat pasalannin ve deviet adamlannun mill eitime katkis baglaminda hayatlannanlanuken digertaraftan Szollikle Maarit Nezavet biinyesinde ye alan nazrla anlatmssur. Zaten bu nazitann bi- yc bir kim da Tanzimat'n nde gelenisimlerindendit. Ktabun kalan kis- ‘muse sonraki dnemlere ayes Tanzimat'n tain anlamarun bir yolunun da bu hareketin ve déne: min aktorerni iyi okumaktan gectigin! yukanda ziketmistik, Bu baglam- dla ste skredilen kitaplardiginda konuylaalakals daha gone! eserler ara nin Sill Osman! Mehined Tahit‘in Osmants Ali Riza-Mehimed Gali iklisnin XI. As. Mle sinda Mehmed Sureyy Muetliferi(1299-1915), anime i ft ys ment. ladon bine KOKO Boks ie Tike annie rpms Th Ok ork in ra hye hala Keskin - Alan Aad Yow stan Se yn, 185-1887, [et Mehmed Tai san Meier (1280-1915, 3, Sade. Yrs nA Nee Tin Dies Ti rie 35 de Osmanlt Ricali (Gegen Asirda Dever Adamiarmis)22 ve Sinan Kune: ralpin Son Donem Osmanls Exkan ve Rica (1899-1922) ri temel aynak durumundadhiar. Bunfara Mill Egcim Bakang ve Diya- sili galgmala net ilei Baskankgr'nin yayanladitlan slam Ansidlopedilrii eklemek ge rekit. Zira bu ansiklopedilerde bu dénemde girev almig bein devlet ada sm, yin, gazeteci ve edebiyarclann biyogratilernin anlauldigt ve gag tilkleyaziimis ism maddeleri meveuttu. Yapu Ke yeni yayunlanmis bir galisma olan Yasam ve Yopulariyla Osmanttar™ bu alana taze ir kath sagastr ‘Bunlararasinda bir eser vara Ki gerek inceledigimiz démeme tekabil cetmesl bakimindan, gerek bir insam merkeze alarak nasil tari yaziabile cegini gostermesi bakimindan ayr bie &neme sahiper,Ibnilemin Mahmut emaY‘in, lk bask 1940-1953 yallanarasindla tamamlanan ve daba sonra ‘muntelif kurummlaree fark basklan ger ‘simi cilik caigmasinde, devetn sultandan sonra en basta gelen devet adam: olan sadrazamlar etafida gelgen olaylaranlatlmistir. Tpik bir bi yograflolmaktan &te bir anlam tapiyan ve dzgin bilgler ihiva eden bu Delgeleriyle brlikce degerlendrimis ve en ince aynntisina kadar ortaya Konmustur. Birinci ve ikine llte Abdiimecid ve Abdélaziz dovtinde gbrevalan sadrazamilara yer verlmigtr, Uginetl ve drdGnci it: lerise Abdiihamidl donemine aynims, bu aad dérdunct ildin sonunda VVahdettin doneminde gorev alan sadrazamlar yer almigt. Ali Pasaian baslayarak 1. cite on ik, 2 ve 3. cited seklzer ve 4 cite dokuz olmak i Yaymlan tarafindan lestiilen Som Sadrazatar ‘eserde olay {zere toplam otuz yedi sarazaman hayat antanist Enver Koray, Turkivendn Gagdaslagma StectadeTanzimat bash ese- rinde adetabirkisa Tanzimat Dénez Tarihi yaemayx dentemisti Diplo masiden hukuka, ekonomiden kiltie, yoneticilerden fikir harekelerine 124 ijn ee pete Oanr 2, an Ye Ke Yan 202. Inline Kanal nal Sow Saami, 4 Cit, tal Der a, ‘eRe lau ye ier ens Sow oe Snr, Son ae Tek Sle ‘erin arias haat aye yer akan, lie Yen! Ona bain yr 17 "26 Enver Rory. Tren Gasoo State Tanta tabu, Fen EeBe ut. 2 908 € caer ‘kadar butin konulan kujatmayatercih eden Korayidan kugkusuz bu kadar fica anlailmasina beklemek hakstzhie onunun ora 6lge bir kcapta et ‘lu Nitekim Koray da 6yle yapmus ve birgok konuyu dzetlemistt lik baskast anzimon Sonra Mahal ldaveter basi tagiyan Tanzi ‘marta Cumhuriyet Yre!Yanetin Gelenegt Ider Ortayh'n demi alg malarindan bis.” Ortaylkitabinda 19 yzylda yerel yonetim anlay: sinun dogigmesini, bu degigikligin Tanzimat siecindeki seysini ve daha somta da Tanzimattan sonra dzelikle belediyecilik bagiamanda devarnint anlatmistie COreayl gi ger ne karan br aligmaya da Musa Gade imza atm rinin Sosy ve Ekonomi Yap 14! Gaduernungaligmalaniin yogunlugunu, shir tari merkezi Komular ve dénem olarak da Tanzimat demi teil etmigti. Bu galgmasinda ya- zar hats say bit dgekt argiv malzemes kullanarak Anadolutian sectigi ‘meklerlerden hareketederek bie ehirtarihi sosyolojsi modelini ortaya oymaya gags Tanalmat', yonetimin modernlesmesi baglaminda ele alan ve bie Tan 2imat Déneri yénetin cari gibi okunmast gereken Onemli bir gama Tanzimat ve onetime Modernteyne bash Bilal Erle caratindan ts Tan mat Déneminde Anadolu Kent kealeme alist!" Eserini ki balmde hazilanas olan Exytlmas bitin béllimde Tanzimat’a kadar Osmanli yénetim anlayisin 6zetlemi, ikinei Dlumde se Tanzimatin yore tur, Bunu yaparken Tanzimat, hazilanmasindan ilanin, uygulamasindan katsilagtgepkllre kadar birgok yonuyle rik etmeyiihmal etmemigtr anlayspna getieigiyeilikdri salary Ali Akytldizin doktora tezinin gzden geielmis ve genisleini bir bas Danemi Osman MerkezTepkilatonda Reform isi ki tap, alanyla gi ekskig gidermesi bakumundan ay bir &nemi az. ™ Teme iibaryle ars vesikaarina dayal olarak hazitanmis bu galigma, san Ki R, Davison! 1856-1876 yillanm kapsayan Osman /mpararorlugunaa Reform isl eserini tamamlar gli Tanzimat‘n brine! donemt olarak ac landirdgimez 1839-1856 donemint kapsamaktadh. Akl, galas Ug bakimde ele alm, nce sadareti sonra nezareteri ve nihayet meclsleri ve fast olan Tn bbu kurumlarins6z konusu danemde gecrdiklestdeggilklrianlatmstr 28 Ms Ga, Tania Dine Ae Keen span Ti ns inate Carine x” Ali Akyldtenk! gibi doktora tezinden hareketle yazalmig bir gaisma Mehmet Seyitdanlogly'nun olup Tanztmat Devrinde Meclis-i Vala (1890 16a) basins tasimaktadie!Yazar galigmasinda, Mecisi VAle'nin bs inka parlamentonun nivesini ceskil et tezinden hareket etmis, bu ‘mecisin Tanzimat'in hazilanmasi ve uygulanmasi noktasindak! etisin sbi etmistir. Bu caligma bell bir kanunun nas! derinlemesine gallabi- leceginl gBstermesi ve onijnal kaynaklaraistinat etdrilmes! bakimindan ‘inemli bir 6rnegiortaya Koymustu. Necdet Kurdakul Tansimar Dinemi Basirunda Sosyo-Ekonomik Flr ‘Hareketler iil kitabylaadeta bir Fanzimat dénem digince tari yaz maya cliragur. 2 Once Aveupada gorev yep devlet adams! diplomat lann géislecine yer vermis, ardindan Tanzimat besninin nasil gekillendi {ini anlatmisut. Metin kasminda oldukea cok alin yapmis olan yazar, ne: hhacmine denk bir ek vermey ihmal etme. mist. Kendince Gnemli goreiga yazan ve yazarlann gest gazete ve der redeyse ltabun ania sen silerde yaytnlanan yazi ve makalelerinin Latinize edilmis metinlerni kita binin sonuna eklemistir. Tanzimat baphkl bir baska ese Ismail Dogan'a ait olup Tanimat it Iki Uew: Mnf Pasa ve Ai Suavi(Sesye-pedogak Bir Kartlostirma)® bag ny tagumaktadsr.Aslnda bie doktora tei olan galgmada dénemin iki ni smi merkeze alinmis, ad gegen kiglerin temelde egitim ddgtinceler ince leme konusu olmakls beraber egitim dolayrminda toplum, bilim, dl, kadin haklan ile sivas! dgincelere de yer vernix. Likbakast bir edebiyatcaligmas gibi gbeikmekle beraber danemin ya zar alam, dolaysiya aydin grubunun digtince danyasina liskin pug lari sunan bir calisma Tanzimar Edebipatinda Koel baghnstagimale ‘adie ve Ismail Paranrtarafindan kaleme aliens. Tanzimat nem fikie haya gergevesinde Kblelig ele alan yaza, nek olarak sectgi metinlerde hndeiyer ve esarertemalarina bell blr aguhk vermist YYine dlisince tari cercevesinde ele almabilecekbirgligma Bekir Kar Fuga imzasin taseaktad: latte Bir Dts Tusln Haypettin Pasa ve Tavira Kanyga'nun bu iging aligmas lahat ve tanzimat kavramla- 11 Mele Seno. 1H sai Doan, Hons Us Me eA Sa Se pag Bir Rag layman ant eye 193, ant Arar Mercian 195, “nets38 “4.214.204 6 Gear runan bir analizivle baslamis ve Tunusta Tanzimat in nasil alglandigh, 06 gunurdzerinden, fakat daha gok Tunuslu Hayredclin Pasa Bzclinde de: feriendinilmigti. Ktabin eklerkismnda Fanzimat Perma Arapea, OF ‘mankiea ve yeni harflerle evil metinlerine yer verilnistie, Insan Sdzeyya Sirma'nunkitabi, konuya gil yaklatmns daa bagagin= dda ortaya kor: Tanzimat’in Gonidtterd legme hareket olmakan ziyade tslimlyet! bir Batthlagma hareket olarak le alms, bu hareketin getrdiklert ile gotizdiklerinin mukayesesini yap- rma Tanita’ bie modesn= mig ve neticede Tanzimat’n tutmadigi kanaatine varmist. Kuddusl Do: ‘alin kita bashgs dailging bir adlandiemadir: Tanzimarn Kilest Do. gan, Sirmafrunkine benzer bir yaklasia Tanzimachareketin ele alms, bu noktada hukuk ve egitim boyuilarin one eikarmit Ferman degerlen «lirmesine gegmeden ance Osmanli reform gabalatin dzetlemeyi de imal ‘etmemis olan Dogan, nha Kanaatini‘Neticede Tanzimat bie kibleayara aside’ diyerekortaya koyrnugtur. Tanztmattan Avrpa Toplulugu'a Tavkieisimi derleme gaigmasinda Mehmed Emin Ger ‘duran yer tg popilersiyasetcl, yazar ve akademisyenin Tanzimat kon 1, siyasal we ideoojikyelpazenin fark nokalarinda sundaki grglerine yer vermistt. Kitabin yayinlandigy yl olan 1989 yh Gazal ile bisikteAveupa Bit ne gr alia ve carugmalaenn yogunlule kazandigi bir tare denk dugmektedie. Adi gegen gals biraz da gazete- ci terihiyle hazilanmist. DDin-devlet lighter! baglaminda Tanzimac’ ele alan bir galigma Eder (Okumus’a ait olup Tlakiyenn Laikleyme Seriveninle encima bashigu tasimakiadi® Yazarn doktora teznden hareketle kalete ald bu cali ‘asi, modetn Turkiyenin lak temellerinin auimasinda Tanzimat in nem. 1 bit colin oldugu, gman din-siyase skier iyi anlamak gin bu devrenin &nemnli bir déinemeg oldugu tezinislemnigtiy. [yi bir literati ‘aramasinin yapildiigzlenen Kitabs, Tanzimar'in dzellikle az kullamian bir perspektie, yan) siyaset sosyolojs baglamincla ele linmast daha da Bi cekci klmaktadi ‘Okun gibi Kontyla gi son yllarda yayinlanan galismalardan birine {de Ahmet Uaun imza tense Fanzimathareketine ve deellikle onan uy lamalanna kar ortaya gkan muhaleet bir anda bagka olayar da tebe ao ean yy Sumy, rina dnd, arb ey ana 198. 157 kad ofan, acinar ‘te ya. ii Shoo 39 na dondgeniisti:Konuyu Nig dune Geerinde ele alan yazan, iimat ve Sosy Dirensler-Nis yan Ozerine Ayrina Bi hace= rem basi uygun gormilgi. Christoph K. Newman’, Ave Tarde Amag Tenstmat adh gaismasinin, Tavt-i Ceuderin Siyast Antan” ale baslgi da olmasa, adiyia muntevast arasinda ilk bakit bir iki kurmak kolay okmamaktadi.) Yazar incele ‘meine konu ettigi Cevdet Pagani Unt Trin ele alrken Pasa'nin Tan maa gl Kanaatlerine de yer vermistic.Pagtrun,eserin yazarken te ‘met tibariyieTanzimateu/yenlikgi bie yaklagumt benimsedigin fade etm, Tanzimat hareketine | Abdiibamit, Il. Selim ve Ul. Mahmut déneminin dala dale giden bir uzantistoldugurseklinde yaklastigin ida etmigt. Kugkusuz bu arastrmamrada siyast alana tekabil eden caligmalar én colible degerendiriimis, kisat, lukuk, edebiyat ve sosyal alanarla igi eserler gene! olarak dsaeda cutolmustut. Bunun beraber baz caligmalar var ki dénemin gene! olarak siyasetini kavramak, onlarolmakstzan nere ddeyse mamkiin dei. Tanzimac denen’ tiearetpolitkast gin Sevket Pa ‘muk'un Diinye Ekononnisi we OsmantsImpararotugu: 1820-1913," sana yilesme polkas ign Rifat Onsoy'un Tansimat Danemi Osman Sanayi be Sanayilegme Politikas tar polkas gin Tevfk Goranin 19. Yzyit (Osman Tart maliye polkas gin Cogkun Cakurin Tanzimat Done. ‘mi Osmante Maliyesi"9 sink kitplare ne gkmaktadh.¥ine Tanzimat remind ortaya akan sosyal degismeyi merkeze lan bir galigma olarak Di laver Cebeci‘nin ayn zamanda doktora tz olan Tanzimar ve Turk Ales# isl calirmast zikreilmelii Tanzimat d@neminin dneml kaynak gruplarmndan bie olan terettiat sayumlari esas alknarak yapan seit cari glial by st giderekartan bir yayn grubunw olygturmugtur Iginde bandied ta ‘hm, caret, sanayi, maliye ve dzllisle de nis verileri donemin sosyal ve ekonomik fotografie eke icin aragtrmacsara bik imkan saglamiy 1. Tevfik Girartin Filibe Gizerine yap Sct galymayla devam eden bus Soma! Dsine aan Tt fan40 at. 2, 2008.6 Gab sis iginee Onemll eserler ortaya glkmas, ancak bunlanin sich ir kasmu yayunlanmigue. Bunlarin Gnemli bir kisi da Tanzimat Daneminde. diye baslayan bashiarla adlandilmis. Bir nek olarak Said OztGirk bu alan da bircen cok aligma yaparak bi yogunlagma sagas? Tansimat Bibliyografyast Denemeleri Yokarnda zkredilen Tanzimat Fisiml eserin sonunda bie“Tanzimat Bib liyograyasi” yer almaktad." Falk Rest Unat ve Selim Nitzhet Greek im: zal: bulist iginde yetmig iki Trkee, yz eli bir adet de Bat dilerinde o! mak izeretoplam iki ys yirmi i esere yer veriimigi. ayica yedi adet de ‘déneme ilgkin gazote ve mecmuanin kinyes zikredlmistt Halen Tanzimat ile ig hazarlanmig en iyi kaynakga Mihin Eren-Figen Bilge ikilisinin 196¢ ylnda, Tanzimati ilanonin 125. yh vesiesile haz Jadhklan oldukea kapsaml gaigmads. Bu galsimadas yazma, kitap ve ma- kale olarak ki yz seksen Gg kaynagin KUnyesiverlmigtir. Ancak galgma- nu oksik traf, yazarlannun ds, "Tansimarn hacirit safast le lanindan 1877 yina kadar ofan zaman igine abmakad”seKinde Made eiklet bi sini bir dénem kapsamasidie."® Batila Tanzimat ve Tanzimat ddnemiye igi hatin say bir iterate ‘ard. Ashnda masta bir gligmanin Konus olan bu noktada RedericH. Davisoriin bir galigmasinal™® tmeok geri. Davison bu ca lugmada Tanzimatliterairinu yazmanin gigliklerini etrafica anlataktan sonra bir deneme yaprmis ve bu literati on dokuz bash altinda tasnifet- mmigt: Biblyografyalar, ansiklopedier, gene! tariler, Osmanlt devet ta rihleri, Tanzimat dbnemi ariler,yénetim, hukuk, iktsat tril, sosyal rh, ayrimiislimler, Turk edebiyan, gazetecili, eighince tart, egitim, as ke tat, diplomatik tar, Balkan eyaleteri, Arap eyaetles, yabanct g- revl ve seyyablanin hauratlan, Davison Tanzimat alg olarak yapilanbibliyogratya denemelerine iga- ret ettikien sonra, Szelkle Islam Ansiklopedis gibi ansiklopediler, The Middle East gibi periyodiber, Index Isiamicustetnden kataloglr, Turkolo- sischer Anzeige ibiyllklar ve TirkTarih Kongres, Sosyal ve Ekonomik: Te riht Kongresi gibi kongrelerin yayinlarindan olusanserileriginde Greml bi mutlaka garet. 1a? Sid Ont Tosi 1 lei Ian Kaaba, 1986 as Fuk Mag Una ln Saher Gere. “Tana Devt ese yr, ‘at stb Maa Matas, 140 kl’ een 28 Anka, 1964s, 705-718. i Aen ane whe 4 rmalzeme olustuguna dikkatgeker: aha sonra yukanda terciimelerine ga reteltigimiz orga, Engelhardt, Ubicini, delay, Morawit, Kinross, Werner, hal gibi yaygyn olarak bilinen sien erin ktaplanyla, Turkiyede belki de gogunlukla [ngllizce diginda Almanca, Iralyanca gibi dilerde yazlcigindan cevrisiyapalmamis ve dolaysiyla nis peten daha az billnen Markos, Matuz, Enrica de Leone, Rosen, Kornrumpt, yivscz, Eichmann, Pavet de Courteille, Devereux, Capsule, flit, An derson, Obeing, Ward ve Rustow gibi arasarmacilann kitap ve makaleler ne de yer veri. Bell konularda bel isimleri ne gikan: Asker tarih kon sanda Urquhart! ve Zboinskidiplomasvle igi olarak Bailey! Cun. ringham.'% Devison'® ve Puryear! Balkan eyaletler icin Pinson! ve lrescu:!5 Arap eyaleter hakianda Matoz. Baer"® ve Anderson! son olarak da déneme ligkin siyasthata/anuarkaleme alms White! ve Mac Farlane! ii Mantran, Lewis, Shaw, Findley ve Rosen Davison'n incelemesinde Inglizee kaynaklann yanunda bats. sayiht ‘aleide basta Almanca olmak izerebagka dillerde kaleme alin kayak lar da zikredilmistt.Fakat Rusca gibi daha spesfic bir eilee yayinlanan serie ulagmak daha zordur. Zhukov'un ksa galigmast bu kenuda bizim Genta Ching Univer of Chiege Pres 12268-26000 s6ernon Puja, arti Economies an pony The NEA ty of 158 Rad, Forse, “The Rows pet upanThe Orman Tanzimat’s Gey De 159 Mase Maio time efor ia Spied Pete. 1040-1051 Te pact of Th vie Bae "Tana in Hyp The el Cae ll ofthe Schoo of Cinta "61 Lis anton, "Meee entry Helo in toma Lt otro! ur Shes riopl o Damese Manners of Te Tks in ie Londe 13. sda7 tt, yrarchmimiza yetigen denemelerden biridi™ Yazar calgmasinda, 197 1990 taviletstasinda, Rusyaide,Tenzimec konulu gaigmalann bie kasa en vanterini¢skarmige. Bunlann bir kasi: Rusea tli eserler sken, bazaars rmutelf illerde yazims olup daha sonra Ruscaya ceveilmigtit. Bu gals malardan birkacin zkretmekce yarar var. Bu Konda kuskusuz en verimli ‘loner halinde ve iki ‘aligma Novieheve attic Yazar bu diner iki al «lt altinda incelemistic. Shabanov’un calysmas!® Osman devletsistei- usta Resid Paga ve Tanah mat’ ve Fadeyeva!® ise OrtaDogulda Osmanlt-Inglizilisklerini anlar, Davisonin yukarda zikredilen stants fmparatortugu’nda Reform, 1856-1876%simieserinin ike! cldinin sonunda, kaynakga olarak oldukea seni, yetkin ve agklamal bir biblivografya sunalanaktad° Bu listeye, kendi galigmamz olan "Tarkiyelde Yapslan Tanzimat Baghlt ‘TealerBibliyogratyast bashkl bibliyografya caligmamua da eklemek ge- rekir Bu calismada toplam yiiz otue dokus. teve yer vermis olup bunla ikisi dagentik, otuze doktora, kek yOkseklisans ve altmas ydisi de lisans tezidi, Bunlan konularina give degerlendiediginizd agit olaeak kt sat, sanayi ve ieazet, ynetin ve siyaset, maiye,sosyalyagam,sanat, il we evtebiyat, yenllesme hareketler, egitim, gehiriik, ukuk, aankklar ve ba- nin kurumsallagmasin, Dulina'nun Kitab! M san gibi alanlaratekabtil eden galgmalar oldugu girilmektedir. Bununla birlktebazstezler birden cok alana da tekabil eebilmektediler. 1 Tanzimat Ign Segilmig Kaynakea Abaca, Yaw, “Fasiat erraenu Tai, Tana anal Maan Matbe Alndlin, Yaya, “Tania Hes Ki-Url Tala Arsinda Meritt Hark Tipo Aspekt 1 Mla Tk Sasa est Tart Kongre (sean 21-25 Aguas (989), Ankara: TK Yay, 190, 234-29, sor 8 Maan Ta AbllaiSubhi Ps, Uo De, Takin bl, 124, sanbul OnversiesiKutOphanesl, No: 923, sca, Gv, Fnzimat Dane Fk ve Di 5 (aynlanmamg Doktor Tel, MS. Ssyal ile Ens, stan Ahmed Gerdet Pa, Toa, i, Yana Hvalyan Cav Mays) Anka TTK Alone Geet Py: efecto. Yous Armagan 1829-1695 (Semnpony 811 iran 195), Akar TD 1887, Ahmed Ret, “Ftkyede aba Ferman’, TEM, 14, Seng, No 4 (@D, Ian arian AU ve Aas, Engin Deni (az) Bete Tia Osman Sade ‘und Priam Sioa Vesvemdnter Istanbul Hogg niet Ya ‘Aad, Engin Deniz “Osman Devt Arp Nofsunun 1854-1876 Din ve Copa Ain Adnan, Havre zn StomaieTil syle YORE sans Tez. N.0, Soya iil Ens, Istanbul, 980 ‘Ako, Ader, Ad ea Ti tien Tries Yanan Doktor Te "i A Soy ine Enstiis). Aka 98 ren Sina Anka: Ay Matha, 1962 Ain, Sina, ayn net, Five Teri -Osmon Ook 101808. be Akt, Omer Fak, "Namicema [Isang Base 1889, 5 Ape A, Osman Fins Sita Dann Noktest Kage Hara ve Sosy kon nie er ren Yin nb orm (1836-1850, fen Yyeth star, 98 2 Cadet Pag Oa Opvtion ve Taneat Eine Higa ri A Sic Lays”, Oxon Tri dtr oe Urglansa Merk Aly, Yahya “Tanzimat Doering Eg lime ve Ogres Yontemerine Gelgmeer Tino 58. Yk tasters Sempacjant kara TTR Yaynlany, 19945 501-53 0 EBkinioin Onliner ansimarn 150 Yd 7. Ankara: PCa, 1991, Ay Yay, “Tana ni Ulslverss Sepp (i4“ "ao. 2 2008. Ga Aeksc, Dean, "Le Tanzimat Comme intention de Transformer Empire Ooms enon Etat Dri, Tensimarin 150. Yada nu Anka: TH Yay, 194, 5287-299 [Al Miga-Memed Gali, Xs Ares Here Onmanl Rai (Gegen Asda Devt Adarlaim) | Hoe E Getin Dern Istanbul: Texan Gazetes! Yan bsorae Semp Alkan, Ahmet Tura, “Tansmat'n Ones Mustafa Resid Poe 150 Yd nat, a Hag Hakka Darsun Yi, Anas TTS Yaya 192, 1-10. Alan, Mehmet, (Edit, orem Turkiete Shit Digince Cit Is Combet ‘iim Yaya, 2003 : Alkan, Mehmet, “Resmi Ideolojinin Dogan ve Evins zen’, Modern Tickle Meyrucern Brit Istanbul ei Yaya, 20), 377-0 Alpkaya, Gokgen, "anaimarin Daha Ei nsran Sailer ve Kalle’, Osman Tari Arama ve Uygur heres Deri, Anata, 1990. 1s. 1-1, Anagnostopoulou. Anastasia, Tanzimat ve Rr Miltnin Kurunsal Gergevsi Pat rikhane. Gomeat Kiruna, Ein’ 19. Vg Itanbut una Gaim Dereyen: Stahi), Th aki Yr Yanan, fn 1999, And, Metin, Tinzinar ve far Diners Ta Thyra 1899-1908, Tie Hanks Kat Yanan, Anka, 1972 Anderson, Lisa, "Ninetenth Century etm in Ottoman Lys. Internationa our al of Middle Eat Suis, 198, 13,5. 105-348, And, Fuat Sophan Andie. Sadrazam A aga Haya, Zaman Spas Vast ‘mes Istanbul: ren Yanik 2000, Arai Masami “Tansimatian Sonra Hat'ya Gnderen Titk Ofrencileri ve Bula ‘eerindeYaplsak Ar ma 150. Ydnd ‘tuztraas Semyposyun (Bldier, Ankara: TK ayn, 1983, 28 Anka, Gil, “Osmania, Tenzimat Dneminde Kodnlal gl Geiymeler Tanzi 150. Vddénon Ulla Sompcyunn, Aakate: TK Ya inl, 1984, 923.330, Aran, Zeki “Taman Cubase ei Basin Tn Tusk Anabel, 1885, 103111 ‘Akan, Zeki, “Tanzimattan Cumuryere Osa Tare Tansinartan Cum ure aye Anita stan, 1985, 5 1584-1508 Ankan. Ze, "Tanzimat Doneminde Ein ve Gevesinden Istanbul Vnelik Ger Tayonatin 150 Yoni UlaslararassSempocjumn Anka: TT Ys viola, 1984s 467-400 Ankan, Zi, “Tansimat ve Kamuoyu 150 Veen ‘ni SempasyunndBidiie, lie Ege Onivesites debit Fakes! Ys aumaamiye Tn flan, Ahmet, “Gelenebsel Osman Deve we Siyset Flees ve Tanzi, nl atin 160. Yidonun Semmposyonu/Brier lie Fe Universes) debiat Fite Yan. 19925153 hei Tk ot in ST Ca « Jeyman, “Tania Bnei nn Yat Bars Organ Sip Dever Iustarares Seman Bidire), Anka ra-TTKYayinlan 1981, 5241-254 Ast, Cevrye rt, eam, Tanzimat Madalyas Tien istanbul, 1978, "A Suan Kendine Ge’ aba Aca, Istanbul, 1945, 93, Alan Emin, Tamsin Sone Karla fn Co 78 Ara Top lus Coie Yanan kek sans Te, 0. Sosy ili Alan Yakup, Osman partarlagnlaTnzimat Danemt efor Cabal es ‘mans Kane Yntint Tian, Yanna Yhsek sans Tei, DO. Sos Ble Ens, Ipart, 199, ‘uthoman, Ande, Hiory of Otoman Hank stan: Ontoman Bank, 198 foc, Yasei, Tansina Dinané Ouran ude (1899-1876 (Yaynlanmams ‘Yksek Lisi Tec 0, Sonal Diller Ess), Ankara, 1995 Aveo, Dosen, Al Kulu Tai, tan Tekin Yayinet, 19 Arla, Dogun,Tiskiynin Eizent in-air... Ankare: iY Aydin, Ceri, Mec Funan ve Macon Ulam Darien Maden Ante (Syinanmariy Yksek Uso Tx, 0. Sosa lier Eni 0) Ltanbul, 195 Aydin, Mair. Arit Hikmet Reyer ls une Tanemat Matti ve Tes De ‘en Helleten, Ankara TTK ayn, 1982, 6, 97215, 68-165, ‘din, Mehent, "Eansimata Arana Hite Tesiman 150 Yili vas Sampozyumu, Ankara: TTC, 199, 15-18 ‘yd, li time l Sov (189-1878 ve Galatasaray Liseslncekd Uygur an 150, Yond Utada Sepa, Anka malar 2 Baban, Soke, "animist ve Par’ Tizimat Istanbul Maat Matbaast, 1940, Bact, Gavel. “Tansimat in Fate Penal Ce len ‘afin Stes, University of London 196, 6,33. 2. fe Schoo of rental Bally Frank toh Poy and The Tih form Monee: Study i Turkish Relaions, 1806-1853, Cambri, 142 Bali, Kemal 1455-1871 Ylore asa Nardone Soran, Anka cf Matha, 19 eykara,Tancer, Nizam, Tanzimat ve Medeniyet Kavala zetine,Tnzbnat 150 Yd Utusan Semposyunu Bler), kare: TTK Yay Ian, 19, 61-65. Beylar,Tuncer,“Taainat's Gite Osmanlt Deve Tenzin 150 Yuin Sempaspumtiirite. amit Ege Onivrstes Eaebiyat Fakiles! Yo46 wi, 37,0846 Gar Baykaa,Tuncor,“Tazimata Sele we Baldy", 150, Yd Taio, Yy. Maz Haka Durum id, Ankara TT Yann, 1992, 5 27-288, Baysun, Cad, Mustafa Rey Pastun Fars ve Londra Seater Esesnd Si ‘Yuan’ Trt Veal, istanbul Mart Veale, 1944, 35.1, Baysun, Cav, “Mosiaaeyt Pasi Pais ve Lona Sere Esnasinda Stas ‘ane Tarih Var: fstabs Marieke, L944 2,8. 1, 8.208 Baysun, Cav "Mustafa yi Pain Parise Londra Seana! Esnasndsk sia ‘anlar’ Tar Unr, Ita: Manel eke, 1943, 2,9 2 aysun, Cvi, "Masala Hes Pagan Paris ve Londra Serle snasindai Syst ‘ana Yai Vesta, Istanbul Mei Veal 192, 6, 2.95.1, 8 ALAS ays, Cav, "Mustafa Heit agin Faris ve Lara Seater! Esnasindalt Si yasi Yani, Terih Vesta Istanbul Maar eka 1901, 61,8 48 aysun, Cav, "Mosta Reit Pagar Faris ve Landa Sefarete Essai S yas Yalan’ Tort Veda Istanbul: Maar Vlad 1981. es. 2.8 Says, Cav Must Rei Papin Pais ve Landa Stared Esnasindakl Syst ‘Yanan’ Tart Veal, lean Maar Veal 1941.6 1s. 1s 344 taysun, Cav, “Mortal eit Pagtn Pr ve Lon Starter: Esnasndaki Si yasi Yanan’ Tri Uo, tab: Maat eke, 194, 1,65 ays, Cav, Mustafa Rese ag Te Baysun, Cav, tsa ae aun Pris Lona Sefer Bena Sigas ilar, lanl Maar oka Nese, 194 eres, Nya, 200 Yer Neen focrtiyoru,Istanbul, 1964, Borkes, jax, Tbk Digna Sorunt, Anka: Big nni, 1975, ees, Nya kite Cage Jscanbul: Dogo-Bat Yanan, 1978 Dlg, Kaya, Yas Cag Ti Ki Beli zr Agta Yo Os ‘mani, nate: ttc Universes debit Fakes yl 1978 Iilgegi Kay, Zip Pog Ozerine ir Arma, 1, Ankara Atte On Bim. Cait, Tarte Cages Hai Tart (1736-107, Fskgehic Anadoy Oi verses Yaya, 1998 in, Ca “Dag Soran (1774-187), Okman Tre. Cait Bin Eskgeie ‘Anadolu Onesies Ag Ogres Fakes 199, 5.16164, ti, Cait “Meh et Sa it Po aya Seyahatnamesl Mncehabt Asay, i Oniversites Eon Fake Derg, i, Cat, “taneimat Dew (19-1875 Ose Terie Ca Bim, Eke hi Anadolu Universes Akagreti Failte 198, 5.18518 a in, Cait, “Tacky Ort Ogres Calms (189-1076) Tir Khar matt Askar: Tink Kind Arabia Ensitis 1977, 15, 99 Tanmams Yaksek Lisias Teri, #1. Sosa Biller Enstasid, Ankara lo, Cami, “Tanziatn Hast Sas Tesi stant: Masi Matas, ay VRS Lisa ei oxy Bilier Enst0s), na ‘rand, Kamran, Ayinauna Den Deve eefesntn Tamsin eet, Akt Ta: AO, lahat Fakes Yanan, 1976, Bic, Neca, "1855-1856 Kins Sagi Anata Bir Eser: Manzume: Sastpol 1, éebiyar Fakes Guney Dog Aurupa Araprlart Derg 1981 Boley, Saleyman Hays, "Tanimattan Comburiyt Tek Disnce Tah, Tiler, ‘Atkara: oni Take ayn, eit 1, 515-86 Borkur, Gini “Taneimat and La’ Tansinar os 150, donc Uustaraase Seomposyunu, Ankara: TTRytnan, 19,8 27-285, dk, Sustaf, 1859-55 Kin Sanaa Ka Cope Sayin Dok ‘ora Tet I. Sonal iimler Ens, Ietanbl, 1983, ‘Buda, Musa, °1053-85 Kim Saya Osman Delete Sayh Sail Aran ak ight’ Trey Dana dan Kafastar'a Tar Dana Se rine (2931 Mayes 195), LO, Elbit Fakes Tah rstiematn Mer estan 1986, 79-83, Bolu Real, anzinat Dineminde Sia Male, aynlansmamys Doktor Tez oka yl Oaiverses Sonal Bier Enstitist, lit, 1988 can, Deniz, Fnzimae Dane Cant ‘ig Ys isan Tl, H.0. Soya Bile Ents), Istanbul, 1988 ule (1039-1878, Yee Ceberi Dilaes Tsim oe Tur Ales Sasol Diggne Agsdan Tat feta Jrine Bir Jncedeme- anil: Oxtken Nest Cem, Imai uve erable Tri Istanbul Cem Yayine, 1870 Detisileceki oi Milefraas icke Soya ve Iki Tarihi Kong res tabu 20-26 Agastns 1989, kar: TTR Yani, 1990, 8214-278, Dama, “Osman marsala Taint Yzartarnen Sosyal ka, Parra, “Tandret Vzaranan Nba Nazim Zahra Ad Ea sel ve Sonal Definer”, 7 debi Fakes Derg (Gis, Hai, Tanzimat Deieminde Osan Hokuks ve Vagama Use” 150, lnc Yona Yy Ha, Hakka Darsun iia, kar: TTR ayn, 19826 AID 211,206 © Gao Cunningham, Alan, “Seaford Canning and The Tanai Willan f Plkand Ric hatd Charnes (er). Benning of Moderation in dhe ide East he Nineteenth Cenrury. Chicago: Univers of Chicago Press 1968, s {cadue, Musa, “Osman Inparatori'nda Asker Almada Kura Usukine Gime 8; Asker Tri en, Ak Caduve. us, "OsmansIparstring nda Sanceklads Meclsern Olstrulmas 1840-164 Masa Hikmer Baya Avmagen, Ankara TT Yanan, 1985, (dir, Masa, “Tanzinat Dineminde (ikanan Men! Manure Pasaport Nizar mele Belgtr- Tr Tar Beller Des. Ankara TTK Yaya 993, 6.15 19, 169-02 (die, Musa, “nzimat neminde Osman (ke Vnein (1689-1876 Tr Tah Kor (Anka 21-25 Eyal 198), Anka: TT Yay 1988, 1is2-116) (Gade, Musa, “Tanzimar Donerinde Turkiye Yonetiy (199-1856, Hele Anka: TTC Yapnlan, 1886 6 5,20, 01-625, (Gade, Musa, “Taaimat Han Silane Turkiye Yonetim (1825-189, Rafe Ankara‘TTK Yaya. 987,519, 2015. 15-1240, (adi, Musa, “Tanzimat lam Suasinda Anadolu Ie Genk, BTC anh Derg, Arar, 979-199 355. 24,5455 (Cedi, Mus, "Tanzimarn Kaadeniz Bogesinde Uypolanmasr,Hrinet Ta yea KaradenizKongres Bde (13-17 Bin 19865), Sams, 1988 191-196, (Gade, Mus, “Tagimatin Upgulanmasinds Kayan tn Giller’ Zant wm Ankara: TTK Yaya ‘matin 15, Yd Uladararas Srp 1994, 3. 295-208, Gadi, Mus, Tanzi Donen adat Kenterinin Sey v Ekonomi Yap ag, Aare: THA, 19, (Gade, Masa, “Turkiye Koza Yonetn (Gir, Coskun, “Bir Heforn Harekt! ara Tanvimat Halas la, ep ve Uygulanmasr Prk, Ankara Yeni Turkiye Yyonlan, 2002, 4, (Gala Coskun,“Tanziar Donen! Vers UygulasanndaKarlglun Gaelaker ve "er Ina”, tant Universes ior Fakes! Mecmuas Ista (itr Cosku,“Tanzlmar ve slat Fermantarnn Mall Boyan’; Osta An ra-Yeni Turkiye Yona, 1995, 3, «62:37, (Gala Coskun,“Tkiyete Yan Fanzima Bagh Tele logy’ Miter ria stan, 200118. 19-206, (aka, Cos 19. gt Orme Tice ve Neamt anianmams Yk Sek Lisa Tea (1, Soya iter Enis, tan 199. {ala Coghan iat aes sta: Kore Yaya, 2008 ira Tt Orin 2 aka Omer. “Tanzimat ve st Dsneminde Tuk Tiyatos Bilge Drs Anka {Ga Emin Ali, Kron Hori ve aris Muahdes 1895 Vtine: Dn Ya, stab {elk Hasyn, AI Suave Denar, Ian ein Yaya, 194, Celik, Yakup, “Tanzi lr Zya Pas, Tzimarv 150 Yond Utastararae Sermporyra (Biden, AnkateTTK Yaya 1991, 479-88 Cetin, Ayan, Zanzimartan Camhuryere Tie Aytnlarnan Mitaloie Bay Tare, [alanmams Yabsek Lisans Tel, 0. SosyalBlimler Ens), lami, 1983 (etn, Nez, Tanzimat ayulanmamy suns Te, 0. debit Fakes Tara Bolom, amb, 19, Gecn, Nuullah, “Tanzimat Dinemindeki Baas Biyogra ve Ancor Edeblyt Tarihi Oselen,A.0. Oemanls Taint Arena ve Uygitama Merkect Dargis Anko, 1995 9.7.5 37-4 Ccatinsays, Galan, “Kalemigeden Mulkiyye Tanzimat Zhniyt’ Mader Turk dle Shes! Dustnce Cumburiere Dereon Degnce Mira Tanzi ve Meqratvern Birkin: stanbu tg ayn, 2001, 6s. 4-7 (etinsaya, Gokhan, “Mihat Pas, Alder Tries Dastnee, Cantus Devreden Digtnce Mira Tanztnat ve Meyrin irik istanbul le tim Yyilan, 200, 6, ‘exits, ra, Osman Reform Cagoda Ermer Mite (1808-1878) aye ma ni Doktor sans Ter, 0, Sosy inl Ens), Ankara, 200. Sac Ti Karki Tancimat oe bit Diner Govier Turgut Gols (1671871878 1909 Istanbul: ado {Gok Fah. "Tanziman Gti Haku Kuruman we evi, Trt ve Tp, Istanbul 1999, 12,57. 71,8, 1620. Davison, Roderic H. “Ottoman Diplomacy a the Congress of Pai (1855) and the ‘Question of Reforms, UL Tek Tarte Kongret (25-29 yl 1970), Anka ‘TTKYaynlan, 1978, 5 500-506, Davison, NoevieH, “Westen Publetions onthe Tanzim", 150. Yd Tanz nat ay Haz Hath Drs Yl, Ankara: TTK apna, 1982, 5 11-532 Davison, Roderic H,, Osman Imparatoragunda Reform (1856-7), ge Osman ‘Alana 2 istanbul: Paps ayn, 1957, Davison, oder, * The Modernization of Oman Diplomacy the Tanaimat Pe Xe ark Kong (225 E198), Anka TTR ayn 973, sits Davison, Roderic, ‘Ouoman Diplomacy andthe Ending in 1869 of the Crisis with ‘Greece Caused by the Rebelion in Crete of 1865-869" X Tk Tarth Kon rest (22-25 1986), Anka:TTK Yaya, 893, 1189-1208, Davison, Roderic “OsmanhTrklyesinde Bai Ei’ ges D. Mehmet Darah, Os ‘manila Bae Ts. Adana, 987, 5173-185 Devison, Roderic, “8, Yunplda Harstin-Mosliman Esigine ign Tink Tave {sn Danas ve Bastogne: Dey ve Soruna Istanbul eels ayn50 AID. 217 20046 Gar De Fontmagne, Durand, Kerio Saot Sanna Itt ev. ig Sos, I Deve, Hebert, The Fist ttm Constiutonal Period Study of the Mit CConstcaton nd Paria Baio: Ja Hopkins University, 196. ino, Giz, Tansinatan Sona Edebiatee Gere Dr, Anka: Ankara ‘verse Dive Tah ogra Fakes! Yalan, 154 Dogan mal “atlanta Kanada Bir Modems Ayn: Mehmet Tie Manit agave Em igi, Timer 160 Yd Utsira ras Semposyusna (Brier, Ankara: TTX Yann, 198) 5 409427 Dogan, Ismail, Tanciman hi Uc: Mn ae ve A Sua (Saryo-Pedogie Bir Korglgrm, stale Yayned 19 Dulin nel Ay eina Musa sas, Miser, 198 Dursun, Sle, Poptation 1a7m, (Yanna Istanbul 2002 3s Vkeo sans Tel, $0, Sosy Iiimler Ens) ouzziya efit Yeni Oot Th Baga Tarkgeye Unglyan: Sem itn Kulu, tabu Hye Yaya, 1973. sf, Yn! Oxmanttr Tr. Cit (agin ile Uys: yd ho Tstantt Kevan Yaoi 1974, mat Sonrasala Bnniyet Tekan Yap Lists Te, M0, Soya anna w Gel (Sayama Ys Vier Estes, Istana, 2002 Ebel “gid Rigid Sra Tint Sl, aoa 150 Yd ims Ulasararas Semposynmie (Bilder. Amara: TK Yaya, 195, ‘an Bio, "tnzimatn Bai kets: Nan Kem’, Trip Gani, Anka, Engelhant iki we Tansimar (Devlett Osman Tari Ila 126- Ti) Matec: A es, Ian: Kanaat Kutophanes 1328, Engelhardt, emsinn,Trkqes Aj De Istanbul: Miley, 1976 Engelhardt Tanzimat ve Taki Yayna Hari: Akin Beda, Istanbul Eengindn, nek, “Taneimat Sons Geir’, Tmsmarn 15a, udondnd Uttara ras Sempayumar (Bilder. Anka TTCYayaan, 1,5 48-488, don Hace, Tata Dont (130-87) Osman Tp Kaan Ss ya iin YaynlanmaysYoks& isis Ter 80, Sonya Ble Eos ‘has, Sakarye, 198, 1 La stan Ml Et Baka Bases, 1979, fren, Mibin-Fgen Bg “Tek Tah Kura: KiaplygindsTanaimatla Hig Bas Kayakl elton, Ankarac TTR Yl, 19526, 705-71, ign, Mehmet Fin, “aan in Yzanel Yok Manasebetvle Tanzimat a Dai esl’ Sa der uae, Anka 1958, o: 15, 428-428, rik a Tir Cane sr Enya, al, Osman Devt Gayramistion Testun Yeti sana Ris le Yayinan, 1990, yma, Bil, Tanzi ve nen Maderepe, tan: ret Yynlan 1982 Faeyr, lem, omar pri gl Tercshie Ormeoi Serene XK vs Most, 82 Farah, Caes Anglo Otonian Canfantaion n Yemen 1680-5 0, Si i for Fakites erg stan 198, 9.172118 Fatt Ali Harn, Caer Pv Zaman, sid. Metin Has, Istanbul: Pina yin, 1988 Fa, ats “The Ci War of 1808 Mount Lebanon and Damascus XT Ta ri Kenge (22-26 1985) Akave: TTR Yayo 196, 197-1379 enol, Tahsin, “Tanzimat Fermany Sones Hukuki Dazenlemeler ve Hukuk Du az, Turkle, Anka: Yo Tale Yaya, lt, 727-7, Findley, Carter, Onmant Deven Brokat Reform Rat (179-1922), ge a oyacr-ezetAbyo tal eYyerh 1994, inde, Carter, Ottoman Cll Offa: A Social Histor, Princeton: Princeton Frescu Radu, “the mania pact upon the Ottoman Tnzimat’, Ging Do ue rape Aragtrmalor Derg Noo 6-7 1977-70, 227-238 sip Haldun, "taza Deine Matboat ve Nepiat Isaye kad Mc, 30, eine 52, 5 67 a2, 20 Tegel 1392 Sere Slin Niche, Fr Gace 1831-1990), tal 12 nan, 98 gun Pky, IsanbInklap ‘oti. Tayi,” 40am 1861 kadarCebe- Laban Messe! ve Dil’. Bel aig, Tay, “Tania Haeeketnin Ostia: Mieseslerine ve Tesilatina Es eles Bellen, Ankara: PPK Yayrlas, 1967, 31, 5 121% 99-11. (Gen, Zale, en nex’ Hasna Heskett Yanna YORE Li ‘sans Te Onda Mays Onisestes, Sonal ilmler Ensttsd, Samsun, (Coa, train Alsen, “Metis Vly ARK Adie” Yen Liga oe Anson: Anilopeti Set tun 1978 (Goya, Neat, "1869 Macar Moteier ve Bunt Kotha ve Halepte Verein: rele gl alma’, Tok Macar Ki Minasebeter I Anda 1, Rakocz Aan e Alar Mie Sempsyuae tan, 176,817 (ter H, Ft, “Nama Kemal veya Pan Tanzi Alt ghee Tz var 150 Yldonn dens Semoun ier, Anka: TT oyna, (881, 548-501 Guiboglu, Mikal, “Osman Inparatorugu'nda Karadenis-Tuns Kanal: Pree (0836-18761 ve Boguzay-Kastenee Aasinda Il Demy asa (15552 Uta 2006 € 1460 Gags Yoke Osman Osman Devt nde Moder Haber ime ve Ulastrma Teknities,e kml thsanogi - Mustafa Kacay, tabu IRCICA Yvan 1995, 217-287 (leg, Geng, "Tanaimat ve UlusalKiligiiaTancimarin 150. Yldondm Uta lara Sempasyurn (Bilder). Ankara: TTR Yanan, 192, 5. 13-18 (Ger, Meftune, Tanzimaran I Mesutgett Osman Derletnin Mari Takoma (4299-1909, Yayinanmam Yok isan Tei FO Soya Bl Ens tis), Baz 1988 ier, Rahn, Oman Diy Polka (189-1876), yilanmams Yoksek Lisens rea, 1 Soul Biller Enso, Bursa, 1999, Een kites Tris Peeled Deri, mit, 1894 © 9,8 279-288 (soy, ak, "1856 slahat Forman Tepiler’ Bok Ksuoglvna Armagan. ‘anu: LO. Edy Fates ath Arima Metke Yaya, 1981, 3.43. ‘Gnay, kg Meme Sak ye Paya ays, Err ve Gl (ayia rar iek sans Tei, 0 Sosa Blimler Ents, Istanbul, 1892, ‘Gungardo,Nedist,Renzimat we Merrie (1) Dane Orman Gt rele Yaynlanmamss Doktora Tei, A,0, Soya Blimler Ens), Anka (Gira, Tek, “Zr Politea ve Zrata Geller 1659-176", 150. Wud Tana at Ya Hae Hak Dursun Vda, Ankara: FTKYayinln, 1982, 219-784 san inanbul Ere Yay, 1998, ie Tei, 18581855 Tikes Mier Kr Sava Istanbul 1835 Gran, Tek 19. Ya arse, Seyfetn, "18 Tat Antagmas, TCT lpi Yay, fstab 1985, Halag Yusuf, “Ken Klemen Ahmed Gevdet Po, Ahmed Cede Pap Se miner (27-28 Mayes 1905} Bilder, tu. 1.0. Edebiyat aes Basie 1886, 5 16. Hamza, Yusuf, 139-1912 Vian Arasnda MakeconyaitaYgayan Sl Halknin EB ‘im, Kolar Ekonomi ve Sasa YagemundeTanalmarn Olumiy Eker Tanna 50. ldondina Uluslaroras Seas (der, Anka cr TTK Yaya, 1991, 5. 287-298, ams, Ys “19-1976 Vin Aranda Nakedonya Shaw Unsurann Em We rn UstrorasSenpazyamu, Anka: TTA Yan 1994, 89:49, e anil, M. Saka, “Tania Bicokassine Dinds Aran ve Jn Torker’ 7 ii, Anka, 1989, 58,5 56-59, Han, Hayat, “Tanzimat Fermanynin Anayass Hukokw Agsindan Tab’, Tz ‘man 0d tsar Semper, Ankara: TK Naynnan, 19818 217-28 Houten Alber, ‘Osman lsat ve SeckinerinPoitkalan’ stam Danas we Ba- uhtgna: Det ve Sorular istanbul: Yoel aya, 1987, 07-123 Tek Osi 53 mbt Pal, Osman mparatorlagun Ye Hoek (Trin Meee ler Taekgess Adnan Cem Engin Yavin, Istanbul th esim, “Tamara Tip DUN 150 Yd Tanai Yay Ha. Habs Drsun i du, Ankara: TTKYayinlan, 982 5 557-570. fu Ys, Bayan Hareket laa Mecmaa- Fam (Yaynlanarm Yak ‘ek Liss Tea Istanbul nets, fatal 865, Ie, Ulu Kull Vk Hakim ir Agia, Ankara TTK ayn, 1997 Insanogls, Bkmeledin,“Tunzimat Oncest ve Tarsimat Dénemi Osmanks Bim ve plum Anas”, 150 Ya Tametna Yay. aa Duin il, lara: TTKYayinlan, 1982, 5 335.395. ina, ats, Hang 8a Ana we Aclar2), Anke il Yayine, 1886, [nal Ioauemin Mhmnut Kemal, Son sr Tur Sater, i tabu Derg Yo yan 1870 loa, hnlemia Mahimet Kemal Son Sadrasomlar, 4 it tabu: Dexgth Yaya Inala Hail, "Appication of he Tanzimat ants Socal etka Otome nica, The Hauge 173 59.5, 8 97-127 Inalok Hal, "Bosnaida Tanzima Tabi Ac Vestal’ Tah Viktor, stan ul 192, cy 5,3 374-308, Inalek Hal, “Gothane Hat’ Tue Aniloped Isamb, 197, 8. 197-8 Inala Hai “Senedak we Gathane Hates Hamayanu% feller, Ankars TK ‘ayia 1954, 27, 5 609-622 Inala Hall, “Tanzimat Ned Di! ve Th Cora Fakes Derg, Ankara 9A 5237-258, Inaletk, Halil, “Tazimat ve Frans Tarih Vs, Istanbul, 9422.58 8.128 Inalek, Hal “Tanzimarn Uygulanmes ve Sasyal Teil’ Tansinattan Cubic riot Trkive Anil stank Het yl, 985 65 1536- Inale Hal, Tazimarin Uygulanmas’ ve oxy Tepes etloten, Ankara Take Tah Kurum Yanan, 1964 27, 624-690, Ilo Hall, Tonzimar ve Bulgar Mesos! (Doktora Tenn 0, Yi, Istanbul ren aye, 192, Inam, Ate. “Once Tah Tanzim Esme, Mang Anlamak Gere’ Tirkie Gi i Ankara, 198,85. 2728 Ini, Vmae, Tanzi Dénemsinde Darin (194-1873), Cayman YOK sek Lisans Tec, M.O,TkiyatArasormalan Enstist, Istanbul, 1987 Ips, Mehmet, “KD. Yazlda Osman iniye Meet ve Uemnasi Hakkinda Gz- lem’ Tanimatin 150. Yldontnd Ululararast Serpe (Bd ey kata: TK Yaya, 1991, 8213-216, skit, Servet, Trkiele Masbuar joer Istanbul Matbuat Unnum Mads Neeiya, 199, Sabakl, Ahmet, "Nam Kemal ve Bai Tesi 160 Vildénm Usaraast Semposyunu (der, Ankara TTR Yanan, 191, 481-450.oa ALD 2129046 Gar al’, Ahmet. “Tanesmat Ones se Sonrasnd tien Manas 50 Yn Tans: ‘mat, Istanbul Alar Oca 1980s 47-5 Kanyer Faruk, Tanzinatan Curler Di rg aksek sans Tr, M.D. Sosy Bier Ents) ftanbu, 1 Alay Dein (yan Kaplan, Hehe, A Sao, Naynnamis Menuniet Ta 1, Tikit Ens Ison, 1984 plan, Meh verses Edebiva Fakes Yaya 1978, 2, Yo Tk lay Aoi 149-1855, Istana Oi Kopian, Mehmet, Hen Tink Ede Anolis: 186-1876; Istanbul Istanbul Diverse! Edebivat Fakiles! Year, 168 ara, Masala, “Taneimat Donen ve Tawra Haya’, nina 150 Yin ‘usar Seroj (Ble, ara TTX ayia, 191,29 Karaa, Fill Tesinat Diner we Sanaa Osman Tifa Messe. (Yay Tanaris Doktor Te, (Sosa iimler Enis, fstab 1987 ‘arahatan. Mista Kea, “Tanvimat Teele ve lkanlaréaki Sav Miles in Toph Hukuksl Haklarnin Arms Bagh Yanklan esi le bine Tension 150, Vint lasers Semposyumes Aka TTR ayia 1994, 95-48 Norakartl Ogu Hak Astra it Pag ve ealy Seyahatarnes Prof. Dr Hake Dursun Yes Argon, Anka, 195, 319-390, al, Ber ya, "Gulhane Hats Homyanund Bann Ek el TTK Yaya, 1964 28, 1128, 8), Kael ver Za, “Tanzimatan Evel Matsa, Istanbul 190, 1-30 rliasma Harel, Tc Maal Kara, Enver Zya, Oat Tari = la Kral, Enver Za, Osmant acl saat Ferman Der (85686 6, Ankara TTKYaynlan, 198 ne Deon (11-1876, Anka al Enver ys, Onan Toh Niza Cl Tanai Devise 0789-16 5, Ankara TTK Yay, 988 rau, Cezm,“Tanzimat Donen Osman Diplomassine Genel ie Baki O Tar raga we Urge Merk Det, oka, 193, 95.4, aatepe Okra, “TanzimatReformlan ve Galler Tasker, Ankar: Ye Tork Yaya et 1,5. 716-725 Kara Bek; at ir Dine Tan Haydn Pa Tansimat istanbul Balkan lin Agta Merk Yayn. 1995 yan Mebmot, 16 gustos 1838 Trl Tak Ingle Ticaret Antlagrs se 28N- sn 1861 Trl Taek Frans Tce Amat ve Karglasiinas’ 0 Fer Beir Fakes Darga Ankara, 1989, 2,918. 181-18 Kaynar, Rest, Rest Paya ve 5, Pris Ehiginn Sia Yalan Ozerne Ince re, inzimar 150. Yldéndind Utusoraras Semporyun (Bde, Ankara: TK Yaya, 1691.5 75-77, rk ee Tine at arte ST Cane 55 saya, Rega, Mista Ret Poa ve Tania, Ankara TT kangen. Hoy, Kin Savaqinin Finansmainda Osman Moree inane iin an, 193,542, 5, 101-108 xargan, Haya, Galt Bankerler stl Tek Ekonomi Banks synlan, 1980 xocabasogu, Us, XK. Yq Osman Imparatoragu'nun Avrupa Topeak rinda AmerkanMlsyoner Faull Tanzimarin 10, Yd tus leraas: Semposyuu. Ankara: TTKYajnae 189, 5.59 ocak, Coil “Osmanl Tack Sasi Gelenepinde Modern Bi Topham Yartma Pro jest lar Anayasanin Kes Yeni Osmankiar ve Brine! Megraiyet er Turse Spt Dns Cle 1s Cumbre Drenden Duce ras Tonsinat we Meret Bris stants Yanan, 201, = xodaman, Bera, “Arupa Emperyaliinin Osman Lperatrhi a Giri as faa 1888-1914, a Ke, 1980, 6,2, 81,2128, xodaman, Bayram. “Mustafa Rest Pays nin Pais Sei snasin Taklp igh Ge ne! Politkas Mustafa fe Page ve Dane Serunert. dine, (Ankara, 114 Mart 1989), Anka: FTK. Yaya, 987,717 Kolo, Orhan, "1838 Osmnt-Ingi Teaet Anam e Misr Ted Tih oe Topless 346-367, Kooga, Orhan, "Tuneimat Yank’, ar ve Tp stan 969, 12,94 7 Koay, Bower, “Sultan Abia Karp Gigi Bir Suikast Olay ve Huseyin Vast Pasa leer, kre, 967, ¢ 5,3 188199206, Roray. Enver, "Veni Osman’, 150 Yue Tanzi, ay Ha, Hat Dutson Yi Koray, Enve "Yeni Osmania alte, Anka: TTK Yana, 198, 19, «6 Koray, Enver, Tike nin Cagdaloyma Stee Tacit, Istanbul: MO. Fen ‘Bebiyat Fakes Yay, 18) ortud, Ret fanzine, ine Meru, Kinet Meurer ve Macbua, Anka Korg, Mura, “Bar Tanzimatglacmn Poot Mighilen amsimarin 150 Ykdonon Utstorares Sempounn Ankara: TTK Yanan, 1998, 5 a prate,Ohan, “Fuad Pag’ FA, Istanbul Milk Etim Basie, 1979, 4 und, Tala, Tanzimaran Cuhurve Kedar Tk Kaikan Flee, a ‘ynlanmamis Yaksek Lisa Tei, Dou Bal Unless, Soayal mr nse, a, 198 ‘unoap, Al Sinn, “spanyida Osman Tesi ve Osmank apanyol Meas: tn sana ve Olay Aran, ci, untay, Micha Comal, aml Kema- De Ionbul: Maat Matha, 1983,7 a. 20 2006.6. Gabe fe AL Sua, Istanbul: Abmet Halle Kitabev, Kantay, Mithat Cera Sava uran, Ahmed Bede, Osman Imnparatoragtn ve Bt A ave, anil Geta Matbaas, 195, ura, Ertiment, "Tk Tele Trinde Ahmed Cevdet Pagani Yer med (hdr aga Sominer, (27-28 ays Ble eon LO. EdebiyaFa- esi ayn, 198, < 7-18, ‘ran, Ereament, “hangin Kaldinlmasinan Sona Anadluida Sosy ve Ekono rik Durut, ledraas 7rkie Snel we rz Tarihi Kongest tabu 21-25 Aguas (99), Ankara: TK ayulan, 190, 282-27 Suron Ercoment, "Mehmet Sad Rat Poa Trihe Top, Istanbul 198,917, Soran Ercbment, “Rey Pays 1A ana Mil tin Bases, 18,8, 5.704 np rae Kran, Ereiment, “asym Kafasjay stasina Kars) Osment Sivas 1855 1a, Tari oyun Bakr Keyaslaa Tek Danae Sener tan 29-81 Mayte 1985. Istanbul 0. debiga Fo, Tah Aragtmale Menkes, 1986, « 147-152 Karan, Erciment, “Tanzimat Harskeinin Tak Bala Taihinde Ye, Tc ‘at 150 Yona Utara Sema (Brier, kara TT Yani, 1995 141-16, ‘ran cient, “Tirk Gaara Taihinde Tavira Yr” Tiki Gat, Akar, 186,88 6.67 Kurdakl, Neeet, Tanzimat Dénernn GereginceTaninmayan DogUndrl Meh ret Sadi Rat Pag’, Tash Try, Istanbul, 189,12, 8.71, « S82 Kura, Needet, ninants Deven Tce Antlaatan vw Kaptulayonar le ‘anbul:Doler Negra 98, Kundakol Neede.Tancimar Diner BasundaSoso-thanom Fk Have Akar Kil Bahay Yaya, 1997 art, Yuu, “Osman Imparatoriuga ve 1819 Macer Medien Meseles VF. Turk Tart Sangre Anko, 20-26 Ekin 961) Anke TTK Yayilan, 1967, Kuro, Fes, 1859-10 Kushner, Davi, “Carer Patterns Among The Ulems in The Late Nineteenth A Early Twentieth Centuries, Tanzimat i £50. idan Ut papa, Ankara TTR Yaya 194, 105-17 Kui Cevet,“Osmanl Imparaorugunda Miler Sister ve Tanzimat’ Must Re og Dern Seiner Bde Ankara 19-14 Mar 198% Ankara TK ayinlan, 1987, 513-24 Tr eas arbive kr Sofi [stab Devt Marbeast at Deorinde Erarum, (Yapalanmamns Dokiore Tel, U0 Baebiya Fakes Istanbul, 1975 Kak, Cede, Tansimatt Hacilayan Nedenir (YajnianmanyLsans Tes, L, ‘Bdbiyat ake Tah Boi abu 1968, rt pm cin Tn Tia i Si an a Yokoi, Mubobo ,“Tanzimat Devinde Yanan itis Fale. 150 Yanda Tanzi Yay Hap. Haka Dursun Vid, Ankara: TPR Yyinlan ‘ithopl, Mabaha , "Bala Limani Muhedes” Ti Diane It As pad, tanbul:Dianet Vakh Yen, 1982 axdbogl, Mobatat Bata Limani Tat Mushedelet ve Tati f ite rar Tarlo ongest Tiler stab 15-20 ki 1973 anu FeebiyatFakltest Tork Ens 179 1,8 200-208, scakogl, Mibahat 8, “Tanzimat Deve Osman-ngle Gut Tatler, Edo ye Rites Tah nai Derg abl, 1974, 45, 8 336-98, Kitokogls, Mobahot S, Crmani- nil ial! Manabe (1530-1838), 1, Istanbul: 0, Edebiat Fakes Yalan, 1974 Kutukogiy, Mobshat 8. Qsmans>ngii tend? Mecho (1898-180), 2, Istanbul: LO. Edebyat Fakes Yanan, 176, Lewis, Beard, Mader Trkipénin Dau ge Metin Kirath, Ankara TK ayia 1, Yaris Lg 1-8, Dersaader, 1506, Ms Moshe, Ouaman Reform in Syria al Palestine, 1940-1851 The Inpact of The Tanzimat on Poles nd Society. Oxon, 1968, Mactadane, Charles, Tarkey and its Destiny 1 ‘al 1848 29 amine into The State af thar Country, 2 val London, 185 Results of fore Maen 1847 Manno, 8. Abu,"the Hoots of The ascendancy of Al And ua Pass AU The Porte (1855-10717, Tencima in 10, Yikdntond Claas Sempacsuma, An kara TTA Yaynlan, 1986, 135-144 Mantran, Robert, "Prelude Aux Taint: Presse Et Ensslgement, Deux Domsines De Heforme De Mahmut I, Tamsin 160. Yddautinié Ultras Semposyan, Ankara: TTRYayelan, 199, 51-5, ‘Mandi, Sel “18, YuzyMda Dusonee Aman ve Osman Devt, Tomsimartan (Currier Turkiye Ansiloped, sta ei Yaya, 185, 1 Mardin, er,"Some Explanatory Notes on the Origins ofthe Mec, The Musi orld. 5.3, 196, 5 189-196 4, 1961s 274-273 Main, Serf. “Tanzimat Ferman Manas’ Farum, kara 18579. 89,8 1345 Main. Seri “TanzimatFermanyin Manas aru, Ankara 1957, 587, 56 Mardin. St, Tanvimat Ferman Manas Forum, Ankare 1967, 9 68. 18-15, Mardin, Svif,Tanzimat Ferman Manas Forums, Anka 1957.9 9.1213, Mardin, Seri, “Tamzimaran Sora A Babys’ Tre: Copa ve Sasa dr ‘anmala, Dedeyen: Erol TomerteinIanbul, 1973, 411-458 Mar, Serif, Yoni Osman Diginces Gamhuniet Dee Nowra Tue Ss Dns Ci 1 rm Distince Min Tanaina ve Meqrierin Biri aii Yaya Istanbul, 200, «42. Monin. Seri, Turk Moderaiganest(Makneer,Detleyener: Miter Tsk ne/ Tuncay Onder Istanbul: eg Yaya, Istanbul 1958 TLIO, 21.3006 € Cae Main, Seni, Yo Osman Diacesnin Dau, ge Mma er Tkne- Fae Ua - lan Erdogan, ab ler anlar 986 ete Gali, “Tarhten Bie Satie Awe Ful Pays Vasjetnimeler Teh Mehmet. “Tanlmat's Dai Tsien Cuntustyere Tari Ansiktped- si it 6 Istanbul yaya Rs Mehmet Mem, Tanzinartan Meruaer, sod, Hayat Devel Istanbul: Nehieo [Mumeu, ah, “1878 Anayanaena Gelinceye Dein Temel Hak ve Ozgurtler ve Tic Anayastn Genel Yap, Kanes Bes (00 Ys Sempayns Ar Tar Planet Veh 1876-1975. A on 1) Non 1 Musite Fal Pasa Pedi Bir Meknup gt Put a, 1.0. KOtphanes, No: 7544. stan, 1327 urna we Orgterpe Ononn Tr Se Mustafa Nuri Pasa Nave Vk we eklamalor eke: Neqet Cagaty, it 4, Ankara delesien, TK Yalan. 1987 Masa Rel Pa Dome Sominert Ankara TK eye, 185 Nami Kemal, “Tama Ibe no46,25Teriniowel 1288 Neuman, Christoph K, “Tarvinat Hoglamunda Ahmet Covdet Pap Sivas Di scot Moder Taree Shas Dagtce, Cuninayare Dead Di once Mins Tanai ow Meee kn Ista ein Yay Neuman, Chilsoph K Ae erie Ana Teneimat Til ale Sast An Istanbul Tart Val Yor Yaya, 199, oige, AD, "189 Glhane Hates Himsa ve Dy Poikadal Boylan lm Arata tan 187, 0:5, «279-28 Noige, AD, Osman paar Yr-Somurglegmes ex Nabi Dinge, ‘Ankara: On ayn 1978 (Oba ls Engi, “Tarkiye'nin MernlesneTathinéeTanamatn Hann ve Aerupa ating agrarian 150 Yn tsar Topluuklay asi Sempoeyuon (Blrier), AkavaeTTK ana, 1991, 187-168 rn, “The limpet of Ottoman Rule an Yemen, 1949-1914 1 ME (cheval, i elraas ork Sosy oe ei ede Kone, tabu, 21-25 Agstos 19), Ankara TK Yay, 190, 250-25, ‘Okada, Rees Gli, Aune Haku Tecate Mitel Meee Deve ler tan Kenan Matas, 196 Jena Tazima,Bsinel Meru anda, Real Gali, mnme Hukukumz Yet we kings Mequtiver Devieinin Onenn 10, Hes Fekilest Mec rus, sit Istana nivrsites Hukuk Fakes, 1949, 15,8 Le (Okay, Orhan, “Tanzimat ve debe 7 rine 59 ‘okuru, Eide, Trin Lake SrtenindeTansia, Istanbul san ayn bya Osman, "Tanzi EkononisHakndakiKatmsatk Urine’ Tania COnguns A Hamid, “Tanrmat ve Amillerne Um ie Waki onsimar J Istan= bul Maas Matha, 1980, 51 ‘mu Veda Tenses Deen Anya we Unueutonae Devt Adama, Ack, tn, Sad, Tsk ve Osman Thun Deine Tanzimat ve Barisaga, nai) stan Ortay ier, “ik Osman Potamentosonun Yapwinda Eyalet lave Meclsternin Eiki’ Kame Fann 100. Ys Sempasyumm, Aaa 19 Ngan 197%, Tk Parla iz 1875-197, Ankara, $765. 433-482 ‘ray, er, “Osman Kanglaryusind efor Tanzmat Der Osman Dipfoma- ‘asin Baz Yon’ Zt Rayna elena ve Diplomat Semin SON 2 ye 196 ide, ta, VRA, 153-168, ‘ony, ber “Tonzimat Daneminde Tanassur ve Din Degsrme Otsan’, Tn ‘nae 150 Yeon Utastarars Smmpesyona, Anka TER ayn 1996, 48-7 Orta, et, “Tanzmnat Baraka ve Mettemich Pf Di Fl Yeu Arma sam Ankara: Ankara ives Sas iiler Fakes ayn, 198, ‘Ory ber, “laine Denne Halal Usa Kiser ve Rum-Ortdoks Kies” Yanai 152 Yn asa Sempesyumm (Bids fey Akar: TR ayaa, A, 5 M- ray Ibe, "Turzimat Doneminde Yunanistan ve Osman paar On ‘eset Trt Semuner Toe onc Ts Yor ier (24 Tene 197k, Aka 8, 162171, Orayh, liber, “nzimat ve Mesrtiver O8nemrinde Tere Yonetinier, Tons ‘martan Cunhuryer TrkipeAmsklopes Istanbul Hey Yay. 96, Dray ber. “Tanaeae’, ansinurtan Cuohurige Tkiye Aniopei ei Istana vayntan, 19656 145-1547, yer rel Vet Galena, kaa: Hl Yay, tat ber Impreza Orta ber, inate Dee ve Medes Tarihi, 2 a. Ekmeetin Isao, tab CICA Yang. 1194, 6 2:98 (cat Haka, Hr Tanai Mido Mustafa Ft Pag, YayntanmamisYUsek Li sans Tr, H.0, Sosy iil Eni), Aka, 200, tenn, A, "Cadet Page a, Istanbul Mil Ft Basie, 1979.63, 10 aaaeee COnsoy, Rust, "Tanzinat Dene liisat Policia’, Tanzi 150. Yin (Wastes Sempazyunue Bde), Ankara: TTK Yaya, 1991, 267 nso, Hat, “Tanzimat Donemh sat Polickas Tanzinac i 150. Yd (Uustararas Sempacyuon. Anars: TTK Yanan, 1984, 282-270, ‘Onsoy. at, Tanzimat Dine Geran Sanayi ve Sane Polka Akar Ie Bankass Kak Yanan, 1988, (rea, Abdltaal, “Tunaimat Doneminde OgreumenYeustieme Mesles! 150 Ye fads Yay Hav. Haka Darn Vea, kat TTR Yay, 1992 Ondag, Must, “Tana HazlayanZarurl ian Sara, Bogan lms, Ame ‘cma Ulaymasin EngelleyenSebeple’Tansimatin 150 Yin Ul Ankara: TTR Yaya, 18, 28-60 Ozdemi, Bules,"X0K Yay Osman Reformlarn Nas Ineslemelvit: Meveut Li ‘erate ve Baka Agar Uzerine Bazi Dishncele,Tarklr, Anka: Yen tana Semporyu (Bi Turkiye Yanan, Ci 1457 Oedemin, Gite, Tasos Dinan Mal ayolanmamig Doktora Ter $0. Sosyal timer Enstite, Sakarya, (Gayinlanmamis Doktora Tei, 0. Sosa Iilimler Enstias), stan, Ortaya, Almet Teoman, Kins Sauay (Nayolanmansy Yikack Lsane Tes, 2.0. ‘Orkay, Olea, Tenzin Deo Cae Labnan Oleytare (1860-186), (Yeyinanena mig Yoksek sans Te H.0, SosyalBlimler Ents), nkara, 002, ‘Okay, Yoel “Tanzmar'n Siyast Yond Mesrutivte Eker ve Comet lst yaya Vell Mahidain Etend’nin Mejrutver Haldandakt Dusoneale 1 Taian 150. Yond Ulasaranne Semposyurn, Ankara: TTK ‘nla, 1984, 90-22 (Orkay, Voce, “Tanaimat Onces Sosy ve Karat Durum ve 1640-1850, ssnda Tayrada Tanzimarin Uygulan Tesimarn 150 Yon Uttara. st Sempocyumu (Ber Ankara TK Yaya, 19. 21-140 ‘Oxbn, Mustafa Nhat, Nan: Kemal vere Gases stab Rem Kiabev, 1934 ‘Ota, Sad, Tanzimar Daneminde Bir Andou Shr Bet, tenbulKatabew Yo Pakalin, Mehmed Ze, Zanzinar Diner Mate Near. 2. Istanbul Kanaat Pamuk, Sevt,"Kapitalist nya Exonomis ve Osman Dig Tleaeinde Uzun Da nem Dalglanmalr, 1650-1913" Td uz Tari Ozerin Aragtoalar 1, ODT Gene Derg Ce Say, Ankara, 1979-1900, 5 161-204, Pamuk, Sever, “180 Yiinda Bala Liman TicaretAnlgmas’ Tari we optus eke Wi ie a Pamuk, Sevket, xan Ekonomi ve nya Kay 820-1913. stanbu Yor "yynlan98 ‘Ponsa, Danio, “Tanzimar et Sante Publique ls Debuts du Consell Sanitaire de "mpite Ottoman’ 150 Yad Tze. Yy a Haka Dursun Vidz, Ankara: TTKYaynlan, 1982 525-354 Parl lle, "TanzimatEdebiya nd Sivas iki Mode Tarkee Sas Dat (2 Gumuryere Dev imar ve Mest Bs. fim Istanbul lets Yona, 20, 1,5. 225-23, Paria, lai, “Taimatfubnun Edita Kezandhes Deg’ Tanzinarin 150, Winn UtustararatSempoayun, Ankars: TTR Yana, 1894, Pulte fal, Jamctona Edy Kati, Ankare TTX Yaya, 19 Petrosyan, Yury Agatovi, “Torkienin Toplumsa-Plick Fikerinin Tahinde 860-1870 Yilanndak Tuk Mesrutieretin Rol" VI. Tk Th Kong Ankara 11-5 Ekin 1976), Anka: TTR Yay, 198, 177-1787 Kady ve Orkid dak Yabanes vaynlanmamy Voksek Lisa et 17.0, Fen unas Erkan, Teinarion Ginnie Ita Okla Azele Osar Dimi Esti, sal, 2001 Pinson, Mark "Oxtoman Dulguis in the Fest TanzimatPerod-The Revs of Nish (UK) and Vin (LAS, de EstornSties 2,92 1975 ur, 131311695, e, Can Yat, Poe §, Leon, Lond Sra Crna Pk Ankara: Tar VakB Yre ayn, 198, ‘Quataert, Donal, “The Age of etorms, 12-1914 An Ecmnamicand Sata Hay ofthe Oumar pie Halil Inalekve Donald Quataer er), Cambidge (Quataet. Donal, Osmal mparaortage 1700-1922, ge. Aye Beta, Istanbul Heim Yanan, 20 eed, Howard, “Tanzimat Ne Zaman sla ve Bit Zaman eg ori lee, Tanzimat 150, Ydandd Ulusaraes: Sempasyuna (dle), Alar TTY, 1981, 5 21-25 Merton Boat Ad Syiset LO. KotOphsnesi. no 199, Istanbul eg Pag’ Pre Misdtaina we Hritynana Vren Inia Fermann Laythas 1.0. Katophanesi, no 4614, staal, ts Rat, Muara NédieL0. Ktaphanes no 2400, Istanbul Sadi at Paya, Mantes di tana, 1290 Tanimamu Yobsek Cn Tex, M0, Sosy Blimle Enis), etn, Saray, Mehmme,“Tanzimat in Men Tess Var my vey Balas Doge An lak, Tnsimatn 190 Yd Uesarara Sempron Bl le) Ankara: TTK Yaya, 198, 5 67-72 Saray, Mobmat, tas gal Devine Os Ove ile Tristan Hank Aas dk Sia Minaebler 17751876 anol, 1988,2 raat. 20,204 6 or Sunoyuncd, Ai “Osman Devlin Gekigdnd Hulandran Bi Angra: 1638 (Ostman ng eat Szlesnesi sonar’ Asker Tih Ben, Akar Genelaurmay Asker Tri ve Satie Et Began, 1992, 17, 9.33. nani (saat Haretternin) Bir att Derk: 196, 2,18 Savi, Momeilo . “Quelaes Moments Dierauncipation Des Slaves Du Su Dans 1Empie Ottoman Ente 1899 BTA Techn 10, Yd Us ‘sve ar, “Osman ek ayaa Sompasyunay. Ankara TTR aya Ankara, 18 Sym, Allah, “Osman Sas alr Bak ya da 1649 Macar-Leh Ma eclen Mestes Helen, Anke: TTR ayia, 197, e6L sf. 231,533 WindaTanzimata Dale Déginceler, Take Guntage 78.5.6 Syl, Aba, “Tanne Devel Ein iste, 150. Habla Dursn id, Ankara TTX Yan, 1962 475-496, GGeligmeer, Ame Idan Der. Ankara Tiekive ve Ortadogu Ame Nearest Enstist, 1904.17, 95.3.446-71 ue Reforma Seine (28-90 esi 1940 er, Ia 198s LA Seyadangl, Meh, “Talamento GeleneniCercevesin Tanzimat Meclse 1 Mkje Guat, Akar, 1909, 9 8,5. 0-68, Soytdanhngt, Mehmet, Yeu! insin Mets: W] ayer Nearest ler, Anka: Tekiye we Otadogu Am (Goede Gaga ere Seyitantogu, Mehmet, Yer! Yost Metin VI 187 ilayet Namnames ve Ankara: Turkiye we Ortadog A Geir,” Gay Yet i Seyledatigl, Ment °Mcisi Vly Akin Ali (188-1868), Tr Kt Seyitdanliog, Mehmet, “Tanvisatn On Heatin ve Mei Vy Anke ‘Aven Kuru (IKH-AO Saton Mtv ve formtare Sem er 2450 Hata 18), ter Istanbul PR, 127-146, Sejtdakigl, Mehmet, tio veri ti Vat (1898-18, Ankara TTK Shane. Fre Gast Sr Puen Sistema Tt Pv Tn sata Ba, 6 Shu Brel Su “Tenzin the OxtomanFpite Age Reform in Europe an iat i) Uladaranist Seoysyun (ler, Ankara TK Vip, 1, 18-21 Saw: asl Kl “Tuma Provincial lors 3s Compare wih Baropean No: wt ay: a Haba Dusan id, Anka: TTR haw Sanford,"1. Yout Osman elorm Harekotlerade 176 Onces Marker a ‘sina Meelis I ai Tony, lamb 180,13, 372, & 4 Shaw Sanford, 19. Yet smi leform Harekellernde 1878 Ones Merkezi sam ect! © ge, oan age, eh ow Top, Istanbl, 990 a, Hak Drs Yili, Ana Yoyo, 192, 5. 33-0 San, Stanford Salen Abghat Last Min of he Tne, tan 150 We lr Aaa: TT Yay nt uanaastSmyun Shaw, Stanfordzal Kul Sha, Onn dnp ve Modern Tiki 2 ei ‘ce Mebiet Harman, abi Yann, 198, natin 150, dann Sen, Tsim Siveya,“Tanvima Ferman nin TAP (Oustarras Seonpyronn iter), Ankara: TT ay Spang Sabri tat, "Tanvimatn Frans kr mimiyesinde Uys Ai ee Tenzin stant: Mal Meas, 14D, Soka, ya Sak ul 195 Some, Selcuk Abgn, Osman Hearn Gopi TMH, Medor Tae is gin ovina Tina we Mgt rin, tan: Haim Yaya Sonyel, Sala, “Tanatnat we Osman Ipattontage nun Gays Mi yaar ‘rerindei Eke Te a loans Sey Soy Murat inate sa yuan Ysek Li sans Tel [Sonya ile Est), Inbal, 1985, Steihas,Kur bert Syl Suyo- komen Vanden Agel fer Buje planesoa "ALD 31,2004 © Cr Sava, Rei Sur, "Tanimat DonemindeIsihraziae’ Tenzin abu: Maat Matas, 1940, 259-28, Ser, Hikme, “Kin Harb Kats Cope Ore (1853-1956) Asher Tarih Bien, ‘Ankara, 1878.63, 5.6.6 3248 Sosshelm,K, “A i Istanbul MI Eg Hakan Basie 1985, 6.2, $304 Sain, Hasan, “Ki Sava (1853-1856) Suasinds Ruslan Dog Anadolu As rele EldeEme Gaye A, Tr Araytmalrs Ents Der Braun 18889. 1, 5 217-224 Say ShrO, Tanzimar Sona Osment Adar Cg, Vayinlanmamy Yaksek sane Tei AU. SosyalBlimle Ena, Ankara 189, Sehsuvar, Gkem, Osman Diplomastsindett Gelgmeler( 03-190, (Yaya ‘mamiyksek Lisa Te, Hala keer venkalap Ti Esti), Ankara, 202 Sshsuvaroglu, Haul "Abdi Zaman Orda ve Donan Resi Tai e ‘mus Istanbul Server Rk, 152, 3,92, 1641-165, Sehsuvaroglu, Haluk, inn Hari Esnasinds Boga fa ol 1996. 177-0, ra Armaga stan Senel, Gotan Orkin, Tsimot Dinenide Koll (Poi ‘finan Yoksek List Ter 0, Sosa Bier EnsttOS0), Anka Abii “Osmank Mali Dayaneesinin Gapdasaymas nein 150. onan testararas Somos, Anat TTR ayn, 199, 215-242. Sener, Abella, Tanaonar Exe oman rl Site stan: att Yaya Simgek, Hall, azine Diem Moder Beelie Orin Karate ‘marry Yuk Lisas Tea, Ons Mart Onveriest, Soya Biller Ens ‘ist, Gana, 1998 ‘an, Necti Slim, “Tanzimat ve On Tse J stanbul: Meaif Mates, Tampax Ahmet Hand 29 une Aur Turk Edebiat Tarihi tabu: Calayan Ke Tansel,Bevaiye Abduloh, “1853-8 Kran Haig Ug Destanlar’ X TW Trt Kongresi kaa 2225 la 98), Anka TT Yaynla, 199, s 197 "asin 150, Yin Sompnayunildrie, Lan Be verses deb rst Semposyune ire), Ankara: Ss ‘etphane Yana, 1991 Tinian 150. dont Utaraas Sempossums nts 31 Eki Kan 198), Ankara TTK ayia, 194, Tension tan Sona Mahal ldazesiEnsast Yaya 1974 Tink 6 ry, Senol. Tenzin Hayne in Tek e Tali eyilanmamy Lisa Te- is LO. Edie Fakes Tri Bim, stan 1974, fel han, "Tanzimartan Cumbre im Sisemindek Degsmeler, Tn ‘mattan Cumhurtyers Ture Anstey Yaynkr, Ista rengirsek, Yusuf Kemal, “Tunzimat Devrinde Osman Devt nia Hatt Tiere na stant Maar Matus, 1940s, 200-320, Timur, Taner, “Mostafa Resi Pasa Nasi Dogerokda" fr we Topo, Istanbul 1986, 3.95 1, 10-16, Timur Taner. “Osman Devt Inger ve Busy 138 Tiatet Anlasmasin: Dogra Deferlndii mi et Akar, 185 3.10, 5 4-26 imu, Tan, Osan Calgalare el Faden Yan Stine Ekonomisn Ankara: Imge Ktapevt, 19 Toledano, Ehud R"Atiudeo Slavery During the Tama, 50a Tasinay, “ay, Ha Hak Dursun Vil, Anka: TK ayia, 1982, «308-24 tuft, Muza “Sosjoojinin Frans Dogs Déneminde Osmanl Toplamunds Galassi Harket anima Ds ele, Rina 150 Yu toni Ulestrar Sempocyunn, Ankara TTR apna, 194, 8, 14516, Taya, Tank Zale, "Tekiyenin Sasi Hayatnda Banas Harel ve Kay akin’, eat Tarkio, Istanbul Tark-Amerkan Onivenitelier Demme ‘uncer, HOt, Mevtorniiin Oumunle oles 1815-1848, Anka: Orsay, nay Met, “Tanzimat Ferman’ Tihs Top, Istanbul, 98D 12, 99.718 well Turan, Aheet Neat “Tnzmata Bi Ke MM Anagmae, Prive Ganga, Tua, Mata {ili Daipmeler Istanbul Baybakanhik Kr Mister KOE Tus Mohitin, “Tanzimar Doneminde Sista fn Guruplatres Minasehetes {1899-1856 Taka Tis erga stant 1980 © 43 40.8 38 Torkean, Ergun "Maktnarh Asindan Tanvina Hareketler’; ODT Geliae Der ise 28,55 4 Ankara: 1998 Turon, Orhan Tariana Te Tian 150 Yedda tts lara Semoun len, Ankara: TTK Yan, 19818 17-165 Toke, Fuk, “Tonzimat i Ybanct il Opretinine Kalan Zanzi dint Uustaraast Sempnspun rer. Ankarss TTK Yanan, 1991, 551-471, nkgel Al Fun, “ie Tnzimat an Rat Pasa, Tek or Eten Mec at Ian 192, Yen Set hs. 2, 8.1 UrkGne, Mime “sahat Ferman’ Oxon Ansiktopmi ar ar stan Agae Yaya, 1985, 66, 168-73. ekdne, Mane, Ruel kas" Osman ArsbloedicTevt-Medenie- Kite Istanbul: Aga aynlan 1983, 6.5 14-155,66 TALID. 21.2006 © ar Tikdne Mint “anima Ferman Osman Ansilapedis Tah Nedenie- ii, tan Aga Yanan, 193, 6,8 92.8. Tuskine, Mamie, "Osmania slahar ve Tecede’, Osman Asked canbul Ag ey, 1993, 66,4114, Tkdne Mate, “Tanzimatte Mille Fisnin Dogase Tipe Gulag, Anka Tukdne, Mamta’ “Tazmat Ne Zaman Basa’ Ter, Ankara Yen Takiye ‘nla 1, 881-7. ttengl Cavit Orhan, You! Osman fa ana Inger Tk Gast 487-1957: Belge Yaya, 1985 bien LH. Abdlonyme 1855Ue Turkiye 2 ik, ge. Ayla Dix IsanbulTeretiman vynlan 19 cin, H.Abdlonyme, Tike 1850, Tnsina-ema-Aasin, we. Cama Xan gach tab Teretman Yaya fea, Abdi, Al Sua, tan: Diyanet VaR Yay 1885, 2, 45 cman, Aba, “Taneimat nen Tk Edebyatnd enki Any" 150i a Tonia, ey. Haz Hakka Dursun Vida, Ankans TK Yayo, 192, Uguscan, Soma, “Tanzimat Devine Kahn Stasi 150. ion Tamsin, ey Haz. Hakkt Dusan id Anka TTCYaynse 1992, 97-510 ‘nat, ai Regi "Kn Tah ve Necat fennin sy Sfaretnames Tari Ye ‘iat Istanbul Maa Veale, 1945, 3,915, 60.58 Ussuhart, David The Miitary Steg of Tek: Lnnda, 1058 fehenet Asi Son 150. ilu YvieTaycimat Pyaar, stanbul Tek Dunyas, Lun Ahmet, Zazimat ve Sosa Diener Nig fant Ozevine Ayn Ice ‘cyig hem, Adenls Modena! Taihiné Taina’ Tamar 180. syn, Ankara: TTR, 19945 7-13 (ken, Hs Zi, ride Gatay Dikince Tori, Istanbul: ken Yanan, ‘kag, M. Ski Cetera Hayat Sasie- Ever (1421895), Ankara Do fr Matas, 1945, ‘Ona Sev, “Tanzimat Dsneminde Dg Pi, fm bua 150. Yond Ua ‘Onver, Shey *Resnine Ge Tanzi Hayy Ian’ eter, Ankara: TTK \anko, Mut, “Emancipation De Ua Secbie Bt Des Prinipautes Roumalnes Au Temps Dania (185-1075 nt Utara se Semon, Anat TTR Yaya, 1994, ‘aslleve owe, "Developpement de Cure ede Latin Publicitate en Ma édoine Sous Linen Du Tarai, Tnzinarn 150-sldonan Ul loraras Soman, Ankara: TTR Yay, 19%, 5-7 7 Vbticedengl, Hie Velde, “Kanunlaormns Hassell ve Tansimst’, Tonsimat hls tant: Maar Matas, 1540, 138-209, vemon, J. Puryear, ternational onomics and uy of risk Poiy Te Lent, 4-189, Stanford, 1995, \raneseve, rani “Das Echo Des anes in Der Presse Der Vuong 2 be ile bikie’ Teinar un 150, Yin kar TTK Yanan, 1984, 89-06 ite Charles. hee es i Cnt peor Domeste Manner of The Tarts i iat rab Tir: Ka Ynerininde Mayan Galen eel Yale. Ali yng Yoksek Lisa Tl, H,AatOk Mle! ve kay Tarihi tits), Ankara 1595 lanmam Vaksek Liss Teri (0. Sosyal Bilimles Enstictst, India, 1996, Yasue, Orhan, Tancimar Ferman an Kamei Hii Mele (¥syinaneany L ‘uzun, Ot Meng, Cee agave Tp we Dlr Gn Istanbul Insan ayn Tan, 182 ‘xg, Ture, 1 Uustarrast Seorpstana ein, Ankara: TK Yana, Yo, Must Tanita fa Yona MUU Ego Baker. Bayer At ‘axe, Nes, “Tanzimat Danemi Basi Konusunda Bi Depelendime, Tne Ima 150. Yin Ulnar, Aka: TK Yanan Yan, Nesi, “Tanzimat Doneminde Osmank Habeeyme Kuru, 150, inde Tanna, Yay. Haz Hak Dursun Yea, Ankara: TT Yana, 192.8 Yael, Nei, “Tanvimat ve Abdblhamd Doneminde Din Govevietinin Yetisme aly aaetn- Naif Or, "Tamat nen Val Uygur”, 150 Yale Finn, Yay. Ha Hakka Dusan Vl Akane TT Yeyinlan " tanbul: Belge ayn et, Kazan, “Tunzin Karpsindak Tani Tesi Komssundn Bir Deneme68 tL, 211208 Car nude Geirinin Rol, (aynlanmany Doktra Ter, MO, Sosyat Bier tes Derg Ankara, 1954 © 28, 1s. 38-421, aoe, aye, an Yaga Veen Aes Komp wile Tile Que Re Zaoinel, Armee Onomane (Sn Organisation Ae te de Awe ne Carte Dscransritionsbiaie) Pars, Osan Orin Ei Kurta Din vino Ore 99-1876, Yyianmamis Doktons Sosy lil Esti), Kayser, 198 ‘aako Konstantine A, "Soviet Stidis On Tanzi, 1970-19907, Tanai fr oraros Sempaspums, Anas: TTRYaytnan, 1984, 5.178 ‘vk, Drago, “Socal Und Kulturprozesve in NowopasarerSandschak in Der “ei nd Nach Der Zeit Enbrngn Des Tass Te tn UtaslaranoSennpsyns kate: PTR yk, 194, 381-397, kar, Hames, “Tana Gti venir Park ilies Yank, Te ‘on 15, ddan tulararast Sempron, Anka TTK Yaya ke), Ankara: TE Yayinany 150. Yin Taina, sano Ayla Oca Yay, 1880, Studies on the Tanzimat and Political History in the Tanzimat Era Coskun GAKIR Absteact The Tanzimat Ble, which marked the beginning of ane of the most important ‘uring points of Tuekish-Oxcoman history, has been intensively discussed after ts proclamation in 1838. Nor oly the Tanzimat Ede, but also the period tha Started wit his edicts stilbeing discussed. Very ew event and period has at racted such concer, 36 Tanzimat did, However, while there were many wha s- dd withthe Tanzimat (forms) and exaled i, there were many others wh 4 | | | | { « rely erteizad i Therefo duet the ideologies! approaches the edict itselt and the perad havenoc been sided thoroughly In this sense thistle aims tomake a contribution tothe re-evaluation ofthe peti, which stil affects our present day va its conseq Thisartcle is threefold The fist part comprises of analyses and interpetatons that perelved Tanzimat as a reform movement ksh modernization paradigm. The pots developments from Tanzimat to the present are given in the second par. inthis respect, fst woof the Tanzimat are analy. dies on Tanzimat, shen the Republican prep zed. Furthermore, studies that ly or Indiecly mentioned Tenzimat and the bibliographical studies on the peiod are interpueted. The final part, which igh also be regarded a a supplement, presets the literature on the petod