Professional Documents
Culture Documents
( ) ل ﺌن
ً – ﺐ -۽ ﺌ و ره ا رن ا ﺌ ر ري رت ﺌ ر اَ ﺌ ر ۾ وزن ﺐ ﺌ ل ۾ ﺌ ري ﺌ ﮢ دي ُا ﺌن آ ، ﺌ ﺌ ر رداﺊ ﮭ ۾ ا ا
. ﺌل ﺌن ﺌ ا ﺌ راﺊ ﺌل ،ن را وٽ ڏان ﺌﺊ س دي آ ،ﺐ رﮗ
،ر ر ﮭ وارو ﺌ راﮡ ُﮙ ﮢ دار ۾ وٽ ا و ا ﺌز ا ر ۾ ،ﺌول ُ )دم-د ( ،ﺌول ر ﺌﮡ آ ،۽ ُ ﺌول
۽ ري ﺌ راﮡ ﺌظ ﺌن و ر .ر ر و ﺌرڻ ﺋ ا ﺑﺌ /ﺌﮭ ر ﺐ ي ۽ ﺋ رف ﺌرכ ۽ ﺊﺑر ري ،ر رﺐ رو و دي כ ر ۽ ﺌ ﺑ
ي ﺌ رن ۾ ﺌ ڙ -ﺌﮛ ﺌﺊ ﮭ آ ، ا اج ا ٰ ﺌ آ . ﺌن ﺌ رون اڄ ﺐ ن ري ُ ﺌ ،ڙي ﺌ
ﺌر وڌ ۾ وڌ ا ت ڏﺊ ” .را داﮡﺌ دار حآ ،ر تر ﮭ ﺌن ﺌول ﺌ ريﮭ ا ﺌز ا ر ﺌن ري آ ر ﺎ ﺋ
ڏات ۽ ي ﮙ ذوق ۽ ق ۾ داق ۾ وڌ ا ت ڏﺊ . “ ﺌ ﮭ ُ ن از د ي ڻ! ُ ﺌري ﺌن ا ﺋ ري آ ،ﺋ و ﺐ
تر ، ﺌن ۽ ﺌن ﺌ ريﮭ ِ ِ
رﺐﮙ ﺐ ﺌ ،ڌ رج ۽ ڌ ﺌن ﺌن رڙو ﺊ ڏان رت آ ،ا ﮭ ري ﺊ ُ ﺌن ﺌ ري رت
ي! دﺊ ت ﺐﮢ ڏات د ي ﺋ اﺋ . ر ڙي ڙاڻ ا اج ﺌو
: ﺌ ر ب آ رڻ ر ۾ ت دا ﺌر ز ﺌن ۽ ﺌن ﺌ ريﮭ،
ﺌ !“ ”ﮗ ﺌن ر ،ر د ﺌن ،رت ﺌري دا ت ڌﮡ آ ،ا او رو ﺊ ﺌر ت ،ري ﺌن آ ۽
ر ري و ،ا ﮗ ﺌ رﺊ آ ، ﺐ ِ
ُ .ان ڏس ۾ ا ﺌز ا ر ﺌ ﺎ ت ﺌ ﺌﮡ ،ﺌڻ ﺌﺊﮙ روپ ﺐ ﮙ ۾
.ا ري ﺌ را ر ” ر -ر ن ﮗ ن“ ﺋ ن ﺌ .ا ﮗ ، ري، ت ۽ ري ڏانﮭ ﺌن آ ﺌ دن دا ﺌر ﺐ ﺌ ر
رو -۽ رف ﺐ ﺌﺊﮙ رت ن، ﺎ ﺐﮢ ا ﺌ ريﮭ ا ر ﺌ ُ آ ، ﺎ ﺌن ﺌ ﺌ ريﮭ
دد و ،ﺌ دل ۾ دا ا ﮗ ۾ ر ﺌﺊﮙ ﺐ د ﺌﮡ ﺌ ان ُر اڏن درد دس ذات ﺌن آ ﺌ ﮭ ُ ،ا ﺌن ﺋﺌ ﺌ ﺌﺊ دي َ
ر و .ﺌ ر ﺌ ﺌ ﺌﮡﮙ ۾ د ان ﺌכ ﺌن واٽ ، و ...۽ ا ﺌ ﺊ و ﺌﺊ ذر روح واد ۾ وا ﺌ وا ﺌ ﮙ دس
و آ ،۽ ا وڻ ﺊ وڻ رت ،ﺌ ري ﺌڳ ﺌ ري آ ۽ ا در ﺌﺊ ر ﺌم ۽ ﺌص ﺌن وڏي ﺌ ﺌﺐ آ ، ﺌ ر
. يﮭ ُ ۽ ر ﺌכ ﺊ رت . تر ري ر ﮙ
اڄ ُ وآ ، ،ان ﺊ َوٽ ز ِر ر ري ا ﺌز ا ر يا د ح ر ﺌ ﺌن آ . رد دس ﺌ ريﮭ ۾ ڙ
رﮗ ﺌ آ ، ر ُﮙ َ ﺌﺊ آ َ َ . ا ﺌن ﺌﺐ ﺌ ر ﺑ ۾ آ ،ﺋ ا ب۾اﺋ ر ﺌ رن ڙ و
ي! ﮙ ﺌري ِڙي ﮜ ﺐ آ ،ر ان َون ،وا ۽ واس دڙن روح -رﮗ ﺌﮡﮙ ر ، ﺌن ﺑﺌ ﮙ ا رو آ ﺌن ﺐ رآ ،ر ا ﺌ راﮡ
ﺌ ڙ ﺌرا ر دس ڙ آ ، ري دس ري و ت ۾ ر ﺌ ﺌڳ )ا ،آرا ،ڏ ﺌن دس ﺋ رو ﺐﮢ ،ﺌ ريﮭ
،ر ن ﺌﮡ واﮡ ان ﮗﺌ ﺌن ﺌ ري ﺌ ر ﺌ ر ﺋﮙ د ڍن ﺌﮡﮙ ﺐ ﺌ ،ﮢ ﺊ ﺌ ر ﺐﮢ ،ﺌ ريﮭ و ، ( ڏ۽
ر ي ﺌ۽ ﺌر ﺐﮢ ات ان ﺌن ر ر ا ﺌﺊ آ ! ان ري ﺋ رو ۽ ﺌ ر ،ﺐ ﺌ دس ، ري ان ي! را ۾ ﺊ رو ﺌﮡ
رآ روري ﺌ ري ِا ﺌ ﺋ ، ِ زاو ﺌﮡ ﮭ ۾ ﺐ د روري آ .و وس ر ﮙ ﺌ ر ﮙ ، ا ﺌرن
ر ﺌن ُا ﺌر ر ﺌن ،ﺐ ُان ا ﺋ ﺊ ﺑ .ﺌ ريﮭ ي ،دن ًﺌ د دي رכ ۽ رכ ) رادو راﺊ ﺌ ر ﺌ ر ۾ وزن
،ر ر ﺌن ﺌ ر /ر ﮢ ﺌر ُا ۽ ا ٰ ﺐ آ ا ﺌ ﮙ ﺌص ﺌل ر ﮙ ر ۽ ا ري ان ﮗﺌ ﮘ ، ﺐﮢﺌﺊﮙ ُ ﺌ (
10 9
ز آ
2008ع 7
” دا ﺌ ”
ر آ رم
ر. و
12 11
۾ ُا ﺌ ۾ ُا ﺌ َ ر آﺊ ۽ ا ﺌز ا ر ا ﺌز
وڏي ُ ر اد ﺎ ،ﺌ ر ۾ دي ﺌن اڳ ﺌ ر آﺊ ، ﺌﺊ ﺌد
ﺌڻ ادب دُ ﺌ ۾ را آ . ﺌ رن ۾ ُ ﺌر ﺋ ا ﺌز ا ر ُا آ ،
۾ ﺐُ ا ﺌز ﺌ ُا ﺌڻ ا ﺌز ا ر دي ﺐ وڌا ر ا دو اﺋ
ر ا ﺌ.
ﮙ راﺊ
آ، ا ڏ ﺋ ا ڏ ﺋ ا ڏات ﺐﮢ رن ﺌ يﮭ ت و ، ﺌر ۾ ﺐ ﺐ ﺑﺌכ
آ. ي اڄ ﺋ ا ﺋ ا رات ﺐﮢ ﺌ ﺌ ﺌر دي و . ﺌر ۾ ﺌ رو آزاد ُا
ر ﺌ را ُ دي، ﺌر ﺌن ﺐﺌک ريﮭ ُﺐت ، دڙ ﺌ ل ُر ر ت ﺐ
ﺋ ا رات ﺐﮢ آ. ﺋا آور ُ ُر ﺌ و . ۾ ﺌر ﺌد و ا ﺌ
ﮗﺌﺊ ﺌ ر ﺌ رديﮭ َر َر وا ُا ر اب ، ﺑﺐت ﺌن ُ
ﺋ ا رات ﺐﮢ آ. ﺌري ﺋ ا ﺑ ﺋ ﺌر ﺐ رم و . ﺌر ۾ ُ ﺑ ﺌ
رن ﺌﺊ ، ﺌﮡ ﺌر ُاڃ اُ ﺌﺊ ُ ﺌ ر ﮗ ٺ ﺌن، ﺎ ﺌ ﺐ
ا رات ﺐﮢ آ. ا ﺌ آرس ُ دي روز ُار و . ﺌر ۾ ﺌﮡ ر
ﺌﮡ ، ن ن ُ ﺌڳ َر ﺌ و ري روز ﮘ !؟ ﺌ را ُ ﺌ آﺊ ا ﺌن
آ. ﺌ ﮗ ﺋ ا ﮗ ﺋ ا رات ﺐﮢ ﺌ ر رﮛ روح و . ﺌر ۾ ر ﺌس اُ رو ا ﺐ
روري ﺌﮗ آ ، ﺌ ﺌن ر ۾ ﺌ درد ﺌ، ُכ ﺋ آ ﺌس ﺌن
ا رات ﺐﮢ آ. ا ﮗر ۾ ُ ﮗﺌٽ ﮗ و . ﺌر ۾ ڏس ﺌ آڌيﮭ رات
، ورق و ﺌ ا ﺌن ﺌ و ﺌ ت
و . ۾ ﺌر ﺌ ”ا ر“ اڄ ﺌر
22 21
، ُ ﺌ ديﮭ ﺌس ﺌﮡ ﮭ وڌي وﺊ ﺌ، ا ُﮙ ُ ب ۾ دل ﺌ ن
. ُ ﺌ ﮭ رڙا ﮢ ﺌ. ُ ار ُﮙ ﺌب ار ادا ادا
َﺐدﺐُ ، وڌي ﺐﺌرود ۾ وﺊ آ ﮗ ا آ، ﺐ ﺋ ﺐﺌرش ُ ُﺐت
. ُ ﺌ ديﮭ ش آ ڍوﺊ ﺋ ﺌ. ﺌن ُادا ُﮙ ش ﺋ وﺌ
، ﺋ ر ﺌ ﮘ دا ﺐﮢ در ُ ارا، ﺌ ﺌ ﺑﺌب
، ُ ﺌ ﮭ َ ي ور آ وﺊ ﺌ. ﺌر ُﮙ ﺌ ۾ ا ُر ن ﺌ
ﺌﮗ ، ﺌد ﺌ ار روح ۾ ﺌ رات ا ﺌ ﺌ، ُ ﺌر ﺌ ﺌ رد ﺌ روح ”ا ﺌز“
. ﺌ ﺌري ﺐ ﮭ ي وٽ آ وﺊ ﺌ. ﺌ ُﮙ ۾ ُ ﺌ ﺌ ﺌ
24 23
، دا ﺑﺌد ن ﮙ ري و ن ﺌم ﺐد ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ، ﮭ ورا ﺌ وﮡ ۾ ﺐ ﮘ ﺌز ﮭ ﺋ آ ُا
. ُر ن ا ﺌ ا در ۾ دا ن ﮙ ري و ن ي. ﺌ ن ﺌﺐ ي ُر ﺋ ﺌ ﺌﮭ
داﺊ ن رو ، آ ﺌﮗ ن ُ ن ﺊ ا ﺌ ُا دون ُا ، ﺌ ۾ رﺐ ﺌر ن آن ا ن آن ُ ﺑ
. ري و ن ﮙ ُر ﮙ ُ ﺑ ن ر ا ي. ﺌ ن ﺌﺐ ﺌﮭ ۾ ت ُ يﮭ ﺌ ﺋ
ﺌ وڌ دا و ڙي ُرت ڏي، ﺌﮗ ﺌ و و ﺌل ﺊ ا ﺌ ُا ﺌري، آ ﺌ داﺊ ر ۾ و ن ﺌכ ﺐﮢ ن ن ُ ا ُ
. ز ﺌر ن ﮙ ري و ن ﺐﮢ ُا ﺌڙ ي. ﺌ ن اﺐ ﺌ ز ﺌﺌ و وري و ت
، َ ﺌر ﺐﺌک ۾ ا ﺌ ﺐ ﺌرن پ ﺐر ، ﺌن ﺋ ُا ﺑ رو ﺌ ا زد ﮭ ُ
. ن ﮙ ري و ن ا ﺌ ُرכ ﺌﮡ ي. ﺌ ن دا ريﮭ ﺌڻ آ ﺐ ﺋ درد ُ
ن، َ ﺌﺊ ن ُ ار ﮙ ُ رڀ ۾ ﺋ ﮢ ا ﺌ ﺌ، ُ ي راڳ ﺌ ُر ﺌ ۾ ﺌريﮭ ا ﺌن ا
. و رن ﺌن ﺐ ﺌو ن ﮙ ري و ن ت ”ا ﺌز“ و ي. ﺌ ن راﺐ ﺌ ”ا ر“ ا ﺌ ﺌ
26 25
ﺌ، ُ ﺑت ﺌس ا ُﺋ ري ﺐدﺐ ﮭ و ﺌ آ ﺌ، ﺌب ﺌن دور ﺌش
آ. و ﺌ ديﮭ ُر ﺌر ﺌ. ﺑﺌب ﺋ ﮢ ﺌن ُ ﺌ
ش وارث، ﮙ ُ ﺌ ﮗ رن ﮗ ﺌﺊ ﺋ ﺌن، ش ﺌڙ ﮘ ُرכ
و آ. ﺌ ﮭ اڏﺐﺌ ﺑﺌ و ُا ﺌ ﺌ. اب ۽ آ زد ز ز
آ، وﺊ ان ﺌر ُرﺐ ﺌ ﺌ، ۾ ڌڙכ د ﺑر ن ﮗ ن ُاداس
آ. و ﺌ ﮭ ﺌ ﺌﺊ رون ﺌ. ﺌب ﺌر ﺌ ن ن
ت، ن ر آ ُا دون آ، ﺌم ِد ۾ درن دن
و آ. ﺌ ﮭ د رد ا ُا ﺌ. ﺌب وا و ار
، و ن ﺌڄ ر ﮭ ﺐ ﺌرون ﺐد ا ڙا روﺊ ، ُرو ﺋ ﺌ ﺌ درد ا ﺌ
آ. و ﺌ ﮭ ُاڏر ﺌ ﺌر ﺌ. ُ ب آ ُا ﺌڙ
ﺌن، ”ا ﺌز“ آزاد دل آ ڌر ﮭ ڌڙ آ، ار ر ۾ ﺑﺌد ”ا ﺌز“
و آ. ﺌ ديﮭ ﺌن ر ُ يﮭ ﺌ. اب اب ۾
28 27
ر ۾، ُﺌ ُا ن آ ﺌر ر، ﺌڙيﮭ رات وﺌ ﺐﮢ ڳ ﺌرا
ر ۾. ُﺌ ُر ن آ روح ر. ُ ﺌڙيﮭ رات ڌر ﮭ ُ
، ﺌ رد ن و ﺎ داﺊ ن ، ا ا ﺌس آ روﺊ آ ر
ر ۾. ُﺌ ن درد ۾ د ن ر. را اُ ﺌڙيﮭ رات ﺌכ ﺌ
ﺌ، ﺌ ﺌر ﺌ زرد ﮘ ُاداس ﺌم ﺌن ﺌن، ﮙ ﺌ ۾ ﮢ
ر ۾. ﺐدن ُ ﺌ آ ُرכ ُ ر. ڏس اُ ﺌڙيﮭ رات اڏن ﺌ
ﮢ و ﺌ، اب ان ُرت ُ ب ﺌ ﺐ ﺌڙ ، ﺌر اوڍ آ ﺋ ﺌﺊ ا ﺌ
ر ۾. ُﺌ ُ ار ﺌ َ ر. ڙيﮭ رات ﺑ ﺌﺌ
اب ۾، ﺋ ا ﺌم ار ﺌ ا ﺌ ﺋ ، ﺌﮗ ۾ آس ۽ ا ا ﺌري ا ﺌ
ر ۾. ُﺌ ن دردَ ن ر. ﺋ ڏ ﺌڙيﮭ رات ر ﺌن ﺌر ڏ ﺋﺌ
ﺌ ﮘ ، ن ﺑﺌد ن ”ا ﺌز“ ۾، ﺌڙ ري ﺌري ”ا ر“ ﺌ ُ
ر ۾. ُﺌ ﮢن ُ ُر ن آ ڏس ر. آڙيﮭ رات ز ﺋ رڙا
30 29
آر ن ﮘ ن، ﺋ ﺌن ُار ﺌر ﺑﺌب ﺐ ﺌر ﺌ، دُ ﺌ ﺌ ڏ ﺋﺌ ُرﺐ اﺐ د
ﺌﺊ ﺌت ۾. ﺌﮭ ُ ن ر ن ار ﺌ ﺌر ﺌ. ُ ﺌ ريﮭ ۾ ُ ﺌ ت ﺌن و ﺌ ُ ﺑ
ﺌ ن، ﮙ ﺌ و ﺌن ﺌرا ﺌ ﺐدن ز ، ا ﺌ ﺐ ﺌرن آ ﺌ ﺌ ُ ا ﺌ ا
ﺌﺊ ﺌت ۾. ﺑﺌ ﺌن ر آ د ۾ ڏس ُا ﺌر ﺌ. ﺌ ر و ﺌ ُا ﺌ ا ﺌ ان
و ، ُ ﺌن َرت آ ري ﺌ، ﺌن راس ﺐ ﺌو رو ﺐ زﺌ
ﺌﺊ ﺌت ۾. آ دا وﮭ ُ ُاڏار ﺌ. ﺌ ا ي ُرﮗ ا ﺌن ر ﺌ ت ﺌ راڳ
ڙ ن ن ن وري ﺐ ﺌر ا ﺌﮗ ، ﺌ ﺌ ﺌ ﺌن ُ دا ي ﺌس ُاداس
ﺌﺊ ﺌت ۾. ن آ وﺌ ﺊ ن ﺌٿ ﺌر ﺌ. ﺋ ڙ ﮙ ڏ ﺌ ُرن وﮭ
! ”ا ﺌز“ راش روپ ۾ يﮭ ، ُﺋ ُﺑ ﺌ َرت ﺌن ا ﺌ ُر
۾. ﺌﺊ ﺌت چ ﺌن ُ دا ُ م ڌار ﺌ! ﺌ ر ﺌ ازل ﺌن ا ﺌ ﺌ ر ﺑر ا ﺌ ﺌ ﺌ
32 31
ﺌﮭ ۾ آ ُ ل، ن د ن ُ ﺌ ن
ﺌب ۾ ُ ﮘﺌ آ. ا
ي رات ۾، ُ و و ُ ﺌم
ن ، ُ رور ﺌن روح ر دن ي رات ۾. ﺌرا ﺌ ﮙ
ُ ﮘﺌ آ. راب ۾ ﺌ ﺌ ڏي او ا ﺌ ﺐ
ﺌن ﺌ َرﮛ ، ﺌ ا ﺌ ا ﺌس
درد ۾ ﮢ ﺌ، ان ﺌ ﺌن زرد وﮡ ي رات ۾. ﮙ ﺌج ﺌر
ا ﺌ راب ۾ ُ ﮘﺌ آ. ُ
ر، آ ﺌ ُر
*
۾ ڏﺋ، ﺌ ُ رن ي ا راڙ ي رات ۾. ﺌن ا ﺌن ن ﮙ ن
ُ ﮘﺌ آ. ﺌب ۾ ﺐت
ﺋ دي ز د ، ز ر ﺌ
ﺌن ﺌر ﺌ، ﺌ ُ درد دل ﺋ ر ي رات ۾. ُ ارا اب ُ ﺌﺌ
۾ ُ ﮘﺌ آ. اب ۽ ُ ۾ ”ا ﺌز“
روﺊ ”ا ر“ ش ُا ﺌڙي ُا دن
ي رات ۾. ﺌن ُ دي درد
*
ا ﺌز
34 33
آ، ﺋ د ﺌرن ﮙ ﺌري ر رات ﺌ ﺌ، ر ﺌ ﺌ ُاداس دل
آ. ﺋ د ﺌرن ﺑ ﺌر و ﺌ. ر ا و ﮙ ﺌن
ﺌ، ُ ﺐ روﺊ دي ﺌ راﺐ ﮢﺌ ، ﺌن ﺋ اڄ ﺌم ﺋ دي
آ. ﺋ د ﺐ ﺌرن و ﺌ. ﺌ ر ا رد ﺌ ُ ﺌ
ﺌ ، ﺌ “ ۽ ُر ﮙ ُﺋ ڏ ” ﺌري ڏ دو، ﺐ ﺌﮡ ن اذا ن ت
آ. ﺋ د ُ ريﮭ ۾ ﺌرن رو و ﺌ. ﺑر ا ﮙ ﺌن َر د
ﺌ، ُ ارپ ﺌ ُ ﺌ ڙيﮭ وا ُا ر ري و ، ي و رات
آ. ﺋ د ﺌرن ﮗ دي ﺌ ُر ُا و ﺌ. ﺌﮗر ا ڏُ ﺌﮗﮙ ۽ ڏات
ﺑرن ۾، ن دل ن د ُر ُﺋ ن ُ ﺑت !؟ ﺌ ﮙ ”ا ﺌز“
ﺋ آ. د ﺌرن ﺌ ﺌر ُاڏي و ﺌ و ﺌ. و ﺌ ت ﺌ ُر ا ي
36 35
، ﺌﮡ ﮭ َﺑ آ ز ا ﺌ، ﺌ ﺋ ﺌن ۾ ﮙ ا ﺋ
. ﺌﮡ ﮭ ﺑرن آ ُر ﺌ ﺊ ﺐ ﺌ. ﺌ ﺌ ﺌن ُ رכ ۾ ۽
، ُﺋﺌ رد ۾ ﺌ را ر، ر ۾ ﺌٿ رون ﺌ
. ﺌﮡ ﮭ دردن ﺌ و ﺌﺊ ش ﺌ. ران ش ﺐدن ﺐ ﺌ ﮭ ۾
ﺌزو، ُ ﺌ ر و اي ، س دت ﺌ ر درد
. ﺌﮡ ﮭ د آ ُر درد دل ﺌن ﺌ. ان ري رس ڏ ﺌ روح ا
ُ دا ﺐﮢ ن، ﺐ ن ُ ن ا اي ﺋ ، ت ﺌ و ﺌﺊ ﺌري د
. ﺌﮡ ﮭ ﺑ آ ﮘﺌ ُﺐت ﮘ ان ﺌ. ُ ۾ در ا در ﺋ ﮙ
آ ، ُ ۾ دن ﺑﺌدت ر ر ر، ﺌر ا ريﮭ ”ا ر “
. ﺌﮡ ﮭ ﺌر ”ا ر“ آ ﺌ. ﺌن ﺌ ر ﺌ ۽ ۾ ﺌ ﺌم
38 37
ﺌ، ا ﺌم راﺐ ۾ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌري آ، ر ا ري رم ُﺑ
ﺌ. ا ﺌم ُ ﺐ ڏي ن ﺌ ُ ﺌري آ. ر وﺌ ُ ن ﺋرا ﺌ ُ
ﺌ، ت ۾ ﺌ ُ ﮘﺌ د ﺌ، ﺌرا ﺌ ا ت ۽ را
ﺌ. ا ﺌم ﺑﺌﺐ ﺐﺌ دا ن ُا ﺌري آ. ر ﺌﮭ ﺌ ﺌن دي ُ
ن ُر ﺌن ري ﺌﺌ ﺌ، ُ ل ۾ ﺌﺐ ﺌ اريﮭ ُ ﺌﮗﮙ
ﺌ!؟ ا ﺌم اﺐ ﺌ ﮢ ﺌ ﺌرڻ ﺌري آ. ر ﺌﮭ ديﮭ
وﺋ ، ر ﺌﺊ ﺌﮭ ۾ ﺌ ُر ﺌر ا ، ﺌ ﺌن ُاڏي و ﺌ آ ﺌ ا
ﺌ. ا ﺌم ﺌﺐ ﺌ ﺌ ﺌس ا ﮭ ُا ﺌري آ. ر ﺌ ر اب ﺌ ُ ﺌر
رڻ ۾، ﺌ رات ﺌ ت ُر ُ ﺌري ﮢ ۾، ﺌ ُ ﺌ درد ا ﺌ
ﺌ. ا ﺌم ﺌﺐ ر ﺌ ُر ﺌ رﺌت ﺌري آ. ر ﺌ اﺌ ﺌ درﺐدر
ن ُرو روح ۾ ُر ن ﺌن ُ ُﺌﺊ ري ﮢ ، ﺌ ۾ ُ ي وﺊ ُ را ﮙ
ﺌ. ا ﺌم اﺐ ﺌ درد دوزخ ِ ُا ﺌري آ. ر دڙ ادا ر ۾ ا ﺌ ُان
40 39
ن، ن ا زد ﮭ ن و رن ڏي و و ﺌر ُﺋ ، ڏ ﺌريﮭ ﺌن ڏ ر ﮭ ﺌم
ن. ن ا ﺌ ﮭ را ُ ن ﺌ ُرכ ُﺋ . ﺌريﮭ رو ﺌڻ ُر ﺌ
و ، ﮭ ﺌ ﺌ روز ﮗ ﺌد ﺌ درد ، ﺌر ﺌ ﮙ ﮭ ۾ ُرت ﺐ
ن ا ن. ﮭ ُر ﺐ ن آس ا ﺌس ُﺋ . ﺌريﮭ ﺌ ﮭ ُ ﺌ
۾ ﺌ روﺊ ! ر ﮢ داﺊ ن ﺌز ﺌز ﺎ ﺌ ي، ﺌ ﺌ ﮭ ﺌرا ۾ آ ﺌس آس
ن ا ن. ﺌ ﮢ ﮭ ُ ﺋ ﮗ ﮭ روز ﮗ ُﺋ . ﺐ ﺌريﮭ َ ار ﺌ ﺋ
د ن، ن ﺌن َ ري ُا ا ت ﮙ ُ ﺋﺌ، ﺌ ﺌڳ ُ ﺋ ﺌن ﺌ
ن ا ن. ريﮭ آ و ن ن و ﺌن ﺌڻ ُﺋ . ﺌريﮭ ﮝ ﺌن آﮛر و
دا و ن، روز ري ﺌن ر دن ”ا ر “ آ ﺌ، ﺌس ُا ﺌ ا ﺑﺌ ُﺋ ﺌر ن ن ُ
ديﮭ ن ا ن. ن ﮘ ﺌ ﮙ درد ﺋ. درد ﺌريﮭ ُر ﺌ َ ۾
42 41
ﺌر ، ڳ ُ ﺐ ۾ ﮢ ُرت ﺐ ﺌر ن، ارون ن ُ ﺑ ُﺋ
ﺌر . ڳ اﺐ ﺌ ﺌن وري ا ﺌن ن. ُ ﺌرون ﮙ ﺌن د ﮭ
ﺌن، ﺑﺌد ﺌ ﺌ ُ دا ﺐ ا ، ﺌ ﺐرن ۽ رن
ﺌر . ڳ ﺌﺐ ا ُ ز ﺌر ن ن. ﺌرون اڙي
و ت، اُ ﺌﺊ ۾ ُا ﺌڙ ﺌ و ﺌ، ﺌ ﺌ ﺌن وڌي
ڳ ﺌر . ﺑﺌﺐ ﺌن ا ﮭ ر ن. ُاڏارون ُاڀ ڏي ﺌر وري
، ﺌ ﺌري ُ ﺌر ﺌ ر ﮭ رو ، ﺐدو ﺌ ان آ ﺑ
. ﺌ ﺌري ُاڏار ﺋرا ُ . ت ُ ن آ د ﺋ ﺋرن
ﺌري، ﺌٿ ۾ ُ دا ﺌ ال و ﺌ، ُ ﺌٿ ﺌ ﺌو
. ﺌ ﺌري ﺌر ُ ﺑ . ت دن آ رد و ﺌ
ﺌ، ُ ب ۾ زرد ُرت رو ذ ، ﮙ ﺌ ش ﺌر ﺌ ﺌن رت
. ﺌ ﺌري ﺌر ﺌ ا . ت ﺐ ﺌ ﺑﺌ ُا ﺌ
، ﺌ ورق ﺌ و ﺌ و وري ﺐ ﺋ، ﺌب ڏ ﮙ رون ﺐ ن ﺌ
. ﺌ ﺌري ﺌر ڏ ﺌچ . ت اﺊ و
”ا ﺌز“ آ و ، ۾ آ ُادا ن، ُر ﺌ ﺌﮡ ﺌ ا ﺌس ”ا ر“
. ﺌ ﺌري ر ُ ن ُ . ت ﺌﮗ ت درد
46 45
ﺌ ن، ﮢ ن ُ ﺐ ، ُ واري ز د ﮗٺ ي ر ر
. آ ُﺋ . ُ واري ﺌ د ﺌ ﮙ
، ﺌ ري ﺌري ﺌ ُا را، ﺌس ﺌن ُ ﺋﺌ ا ﺑ ﺌر
. ُכ ﺋ ي . ُ ﺌد ﺌ وﺊ ﺌﮡ ُ ر ن ن ر
ﺌ، ﺋ ر ﺌ ﺌ ُ ر دن َو ن، ُر اچ
ﺌ ا ﺌ ُا ﺌرا. ﮘﺌ ڻ ﺐ ۾. ﮗر آ ﮗٺ
۾، ﮗ ا ﺌس ﺌ ﺌ، ﺌﮗ ﮙ ﺌ ا ري ﮝ ﺋ ُ
۾. ﮗ آ و اس ن ﺌ. ﺌﮗ ﮙ ﺌ ﺌن و ﺌ ﺌوت ُ
ﺌٺ آ ، ُر ۾ اﺋ د دردن ﺌ ﺌر ۾ آ آوار ﮭ ُا ﺌ
۾. ﮗ ﺐ اس ﺌ ﺋ ُ ي ﺌ. ﺌﮗ ﮙ ﺌ ُ ﺌ ن دا ن درد وﺌ
ري ڏي، ُر ﺌ ﺌن اڄ ن ن ، ﺌ ش ﺋ ﺌڳ ۾ ا ﺌن
۾. ﮗ ﺌس آ اڻ ُ ُاڃ ﺌ. ﺌﮗ ﮙ ﺌ ﺌ آ وار
ﺌ ي، ر
و ر ۾ ُ ، ُر آ ﺌﺊ ُر ن ﺌ ُ
۾. ﮗ ﺌن آ ﺌس و ﺌ رد ﺌ. ﺌﮗ ﮙ ﺌ دا وﺌ پ ﺑ را
52 51
، ﺌن ﺌ اوڍ ، ﺌب ڏ ؟ ۾ آﺊ ا ﺌ
را. ﺌص ﺌ، و وﮡ ﺋ ن. ﺌ ي آ ﺌس ﺌ
آ ، رڙ ﺌ ﺌ، رﮗ دو ، ن آ ﺌر پ
را. آس ﺋ ﺌ ُاڀ ۾ ر ﺋ ن. ﺌ ي آس ﺐ ُرכ
ﮗ اب ﺋن ﺌ ﮢ ﺌدون ا ﺋ ا ﺌ ﺐ ، دي ر اﮗ ﺌن ُ
. ردش ۾ ُ و ﺌﮭ ر ُا ﺊ ﺌن دل دُ ﺌب. يٰ آ
ﺌ ي رو راڳ ﺌن ﺑ ري ﺑﮭ ُ رن ﮢ ، راز ﺌ ُرت
. ردش ۾ ُ و ﺌ َ ﺌﺊ ڏ ﺌچ ﺑﺌب. ﺌد
و آ ﺌن ﺐدن ُ ﺌڳ رات ﺌ ﮘ اڄ، ُر ﺌ ﺌٿ ﺌ ر ُر ﺋ ﺌ
و . ان ُ ن ن ان ُرت ۾ آ ﺌن. ﺌ ُ ﺌر ﺑ ﺐ ت، ۽ ُرכ
ري ﺌن ﺑﺌد ﺌﺊ ﺌت ُ آ، ﺌﺊ ﮢ “ ﺑ ”
و . ري ز ﺌن ﺌ ر ﺌر ﺌ آ ﺌن. ۾ ﺌ ُ ﺌن د دار ﺌ و ﺌ ت
ُ ﺌ ورد ﺌ ا ﺌ ﺐ ورق و ﺌ ، ﺌر روز ﺌد ت درد
. و ”ا ر“ ُر ﺌن روح ﺌن را ﺌ ُ ۾ آ ﺌن. ﮙ دار ﺌن رد ﺌن ﺐ
آ ، د رو را ﺌﺊ ن ُا دن
۾ آ ﺌن. ﺌ ُ ﺌر ري ا ﺌن ﺌن ”ا ر“
58 57
، ﮙ ﺌ آ ﺌﺊ رت آ، ﮙ ﺌ ﺌن اﮗ ﺌن ا ر اﺐ
دو آ. ر ﺐ ﺌن ري ﺌ ُر ﺌ ُر ﺌ . ڊوڙي ﺑ ۾ ي ﺋ ﺌ رت راڳ
ڙي ُا دي آ، ۾ آرس ﺌ اري ا ﺌد ﺌ، آ ُا ﺌ ﺐﺌرش آڏو ا ُرت
دو آ. ﺋﮙ ا در د دوريﮭ . ڙي روح ۾ را ت ﺌر او ﺌ ۾ ﺌ
ﺌٿ ﮢ ﺌر ا ﺌ ﺌ ُ ﺌن ﺌ ﺌز ﺑ ت ﺌن، ا ﺌ ﺌכ ﺌن ُ روز
ا دو آ. ﺌ ﺌ ڏﺋ ي وﺌ ﮭ . ڙي دل ۾ د رو ﺌن ﺋ راز را ﺌﺊﮙ
اﺐ ﺌن ﺊ ري! ُ دا ﺌر ﺊ ﮙ آ َرت ُ ا، ُر ﮙ ر ُ ريﮭ
در ﮘ دو آ. ُا ت ﺐﺌ ﺌر ﺐ ر . ﺌرون ڙي ﺑ ري ۾ دا ،آ ﺌ
ﺌ ُا ﺌ ﺌ آر ن ڙي، ﮢ اب ﺋ ﺌ ، ر ُ ارپ ﺐدن ﮙ آ ﺐﺌرش
ان ﮙ ﺌڳ ﺌﮡ ﺌ ﺌ. ﺌ ﺌ ﺌن ُرت ُ ﺑت ن. ﺌر ن ﺌ ت ُ
ﺐﺌ، ش ﺌ ۾ وﺌ رد را ﺑر ۾، ُا ُاڏر ﺌ ﺌ آ اﺊ ا ﺌ ا
ﺌڳ ﺌﮡ ﺌ ﺌ. ﺌ ﺐ ﺌ ﺌن دوزخ ا ﺌن دردن ن. ﺌر ﺐ ﺌري ﺌڳ ﺌ
ﺌري آ، ڏي اڄ ﺌر ا ﺌن ري آزاد و ، ر ُ رخ ﺋ ُ ري
ﺌﮡ ﺌ ﺌ. ﺌ راڳ ﺌن ُ اداﺊ ُر ن!؟ ﺌر ن ﺌ ن ،دو ،
ُﺋ ، ُ دي ﺐ ﺌري ا آس ، د ن دل ﺌن ﺐﺌر ن و ا
ﮗ ٺ ۾. دار ر ﮘﺌن. دا ﺌن اج ۾ ُرכ
، ﺋﺌ ﺌ ﺌ ﺌ ﺐ ﺌن، ﺊ د ۾ ُا ﺌڙ رﺌ
ﮗ ٺ ۾. ڌار درد و ُ ﮘﺌن. ﺌن ڊ ﺑ ر ﺌن
، را ر ﺌن ُر ﮭ ﺐ ﺌڻ ڏي ”ا ر“ ي ﺌ وار ﺌر
ﮗ ٺ ۾. ﺌر ُر ن ” ا ر“ ﮘﺌن. ﺌن ﺌن ﺐ ﮗ
64 63
ُ ﺋﺌ ﮙ آ آ ُرت ۾ ُر دڙ ُر اﺊ ﺌﮗ ، ُا ﺌ ﺑ ۾ اﺊ ُر
ﺋﺌ. ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ر ﺌ روح ﺌ َرت ُر ﺌ آ. ر ت ي ُ ر روز
ي، ﺌ ُכ ﺌن دردن ﺌ ﮗ ﮗﺌ ر دل ﺌن، رن ﺐ وق آ ُﺋ ﺌڳ
ﺋﺌ. ﮙ ز ۽ ز ﺌ ُ ُ آ. ر ا اڄ ڏس
ڏي، ر ﺌن ُرو ت ﺌر وﺌ ت آ ﺌ اڻ ُ ر ُ اي
ُ ﺋﺌ. ﮙ آدم آدم ﺌ ن ۽ ا آ. ت ﺑر ۽ اﺐ
ڙي، ر ﺌ ُر ﺌ وﺊ ، ﺐﮢ ﺌد آ درد ﮭ ُ
ا. ﺌ ر ﺐ درد وﺊ . ﺐﮢ ﺌ ﮭ ﺌﺌ زد
رﮛ ، ﺌ ُرت ﺐﺌ ﺋ، ﺌ ُر ر روز
ا. ﺌ ُ ار ُ دڙ وﺊ . ﺐﮢ ر رن ﺐُ
ُاڌ ﺌ، ُ ا ﺌن وٽ اڻ اڄ ﺐ ﺌن، دي و ۾ ﺐﺌ ﮭ ﺐ
ا. آ ا د ﺌ، وﺊ . ﺐﮢ ر آ ت ر
68 67
ن، ﺌر روز و و آ، ﺋ ﺌ ُ ۾ ري زرد ا
و ن. ﺌ ن ﺌ ﮭ ر ن . ﮢ ﺌم ﺌ ﺌ ر ت رو ُﮘ
ﮢ ، ﮗﺌٽ او ي ﮗﺌ ﺑ ، ﺌٿ ﺌري ﺌ ُر ۾ ﺌس ا ﺋ
و ن!. و ﺌ ن ر ﺑر ن . ﮢ ﺌم ﺌ ﮙ ﺌن رכ ري
ن، َ ن ن ﺌ روز ﺌڳ ﺌ ر ﺌ، ُ وﺌ ُر ﺌن ﮗ
و ن. ُا ﺌ ﮙ ن ا ن آ . ﮢ ﺌم ا آ ﮙ ري وﺊ ُ ﺑت
ﺌن، درد ﺌ و وڌ دا روز ﺌرا، اب و ﺌ ﺌ دل ۾ درد د
و ن. ا ﺌ دُ ﺌﺊ ن ، ﺋ ﺋ . ﺌم ﮢ وڌوا ۾ ﺐ ﺌ و آ و
70 69
آ ، ﺐ رار ﺐ ﺌرون ﮙ ﺌ ُ رﮗ ، ديﮭ ﮢ روز
آ . ﺐ رار ﺌرون ﺌ ا ﺌس ا زد . ُ ﺋ ﺌ ﮗ ا اﺐ ر
را ت آ، ﺌﮗ ر ۾ ُ ﺑ ﺌ ن ، ﺌن ﺌُ ت ن ڏ
ُاڀ ڏي ُاڏارون ﺐ رار آ . . ﺌ ُا ﺌ ﺑﺌدت آ ﺌن ﺐ ﺌن ﺊ
دا ت ﺌ، دا ﺌن رد ت روز ﮘ ، ﺐ رو رو روح
ﺌرون ﺐ رار آ . ﺋ د ا ﮙ ﺋ ن ﺐﺌ ري. ﺐﺌک ﮙ ﺐر ﮭ ﺐ ﺌڳ
ﺌن، و ﺌﺊ ﺌ وڌوا و ا ﺌ ﺌ، ﺌس ا َرت ز ﺌ روح را
ﺌرون ﺐ رار آ . ن ﺑﮭ ُر ُﺋ دي!؟ آ ر ”ا ر“ ا ﮙ ﺌ ﺌ
72 71
. وا در د ُا ، ﺌٿ ﺌڳ رو כ و ﺌ ﮙ
. وا ر ﺌڻ و ﺐﮢ . واٽ درد رو ز د ﮭ زرد
، ﺌ دل ِا ﺋ درد ُر ن، ۾ آوار آس ﺌن ا ﺌن
. وا ر ﮙ ﺌﮡ . ﺌٽ ﮗﺌ ﺌ را و ن و ﺌنﮭ
، ﺌﮗ ﺌس ا ن ر، رورن ۾ ادا ر ﺌ ﮢ ﮭ
. وا ر ﮙ آ ﺌﮡ . ﺌٽ ر ر روح ﺐﮢ
، درد و ﺌ ﺌڻ ، وت و روا ت ﺌ ﺐد ﺌ
. ﺌﮗر وا ري ﺌن اﮗ . ﮭ ﺌٽ ش ﺌ ن ﮙ اب
74 73
*
رڻ ﺋ ش ﮭ ر
وﮡﺌﺊ ﺌڻ ﺌﺊ دُ ﺎ
ُ ﺌري ڌوڙ در ﺌرن
ﺌري را ُا اوﺐر
ﮗ ﺌﺊ ﺌ ﺌن ﮗ ت وڏيﮭ !... ﺌ ـُ
د رن د ﮭ روز
ُا ﺊ ا ت ، ﺑ ت ﺌ ُ
آ و ﺌ و ﮢ ﺊ رم ﺌ . ﺌ ﺌﮡ ن
ﺌﮡ ارﺌ ت ﺌ ُ ﺌﺊ ، ﺌ ﮭ ۾
ﺌﮡ ، ُ در ﺌ ﺌڻ ﺌ ﺌ ﺌ ﺐﮢ ت
ﺌ ، َت ۾ ، آزاديﮭ ت ﺌ
َرت ﺌ . ﮙ رت ﺌ. ﺌ ۾ روز
ﺌل و ﺌﺊ ، َﺋ ﺌ رن
ﺌ. ﺌ ﺌﺊ رون
ر د ت ڏاڍ ڏ
ﺌ ﺌ ڌوڏ د ارن
ر ا ﺌ آزاديﮭ
آ ﺌ ُا ﺌري آس
ﺌن ﺌر درد در ﺌ
آ ﺌ ﺌڙي رون
داغ ڌوﺊﮙ ﺋ ﺌ ڌر ﮭ
و ريﮭ ﺌڳ ُ ﮙ ﺋ ﺐﺌک
ڏس! ُ ﮭ ت ﺌ ُ
ﺌﺊ ڌ ﺌ درن روز
ي ﺌ ﺌﺊ ن ُ ن وت
ﺐ ﺌ ﺐﺌ ﺂ ﺂ
*
ؤا د ﺐﺌد ﺌ ، د ﺌن
76 75
، د ارن
، ڏ َرت ر ﺌزو
، راﺊ ز !؟ ﺌ ڻ ُ
! ﺌ ُ ڻ
، ﺐ ۾ ر ريﮭ ريﮭ
، ر ڏس ! ﺌ ُ ڻ
ﺌن ﺑ ري د
. ﮗﺌﺊ ُ ُر ر ُ ، ﺌر ﺌ ﮭ
! ﺌ ُ ڻ ﺌﺊ ، ﺌ ُر ﺑ ر
، ﮘﺌﺊ ﺌڻ
! ﺌ ُ ڻ
، ﮭ
و ﺌﺊ ، وار
َ ﺌ ﮭ ﺌ و
، ﺌﺊ ۾ دڙن روح
! ﺌ ُ ڻ
۾، ُرت ﺌ ت
. ُا ﺌ آواز ا ﺌ
ﺌ، ﮭ ت ﺌرا ﺑ
. ُر ﺌ ﺌز ﺋ ۾ ﺌ
ا ر ﺌن!!...
ر ! ُ ۾
ر ﺌن! ا اي راﮡ ، ر ن آن روپ
، ﺌک ُا ﺌﮡ ، آس دل ﺐ
رن، ﺌن ار ُ
آ ، ﺌ ر
ُاڏرن، ﺐﮢ ُاڏارون
، ري ﺌر ن، و ﺌن ُر ن
آ ، ﮘﺌ ز ن، ُ رכ و ُ ﺑت َ
ﺌن، د ﺌ درد ۽ َر ، ﺌن آ ﮢ ر
آ ، ُ ﺌ و اس ﺌ ، ﺌ ن ر
آ ، ُﺌ ا ﺌس ران، ۽ ش ﺌ ﺌ
ﺌ، ُ ﺑت ﺌن ﮢ آ ، ﺊ
آ ، ُر ﺌ اب ﺋ ﺌن ﺌن، و ﺌ ت ورد ﺌ
ي، ﺑ ﮭ ن
ﺌ، و ﺌﺊ م
ي، او و ۾ ﺌﮭ
آ ، ﺌ ش ت ر ﺌ، رن
ﺌ، ُ ري رد ُات ُ در ﺌ، ﺌز ﺎ ُ ُ
ن، ﺌ ر روپ رﮛ ، ﺌن ُرت ُ ي
ﺌن! ﺊ ر ﺌ ، ﺌ ا ﺌ
ر ﺌن!. ا اي ورا ﺌ، ﮘ ﮭ ۾ و ﺌ
ﺌ، ُ ُ ۾ ﮗٺ
ﺌ، ﺌ ﺌ، يﮭ ت را ﺌ
دُ ر د
ﺌ، ديﮭ اب ﺑ ﮭ ﺌﮡ
ﺌﮗ ، ان روز ت
ري، آ را ﺌ ن
آ ، َ ﺌ ﺌ ري، ﺌ ﮙ يﮭ رب
ﺌﮗ ، ر دل ر د ﺌ ،
آ ، ر ! د ﺐ ن
ﺌﮗ ، ُ آ روﺊ دي ر !..... ۾
، وﺌ ري ر
86 85
درد ر ۾ دوريﮭ
ﺌرا ﺌرا
۾ ُرت وڌوا ﺌ وﺌ
آڌيﮭ ﺌن ُا رات اڌ
ﺌ! اب روﺊ ﺋ ﺌن ﮢ
ﺌن ت ﺌرا ﺌرا ا ۾
۾ واديﮭ و ري ﺌ! اب ر ﺋ ﺌ پ
ﺌن. ت ﺌرا ﮙ ﺌ ﺌ ر ﺌک ا ﺌن
ُ
ﺋ ن ۾ ﺌ
ُ ي ُ ر ﺌل ﺌ ﺌ ﺌن ُﺋ ڏ دي ﺊ ﺌرا
ڙ ﺌن ﺐ ﺐت ا ﺌ و
ُ ُ ﮢ ﮭ ﺌ ، ُﺋ ، ڏ دي ﺌرا ﺌ ت
ڙ ﺌن. ۾ رن ﺌن כ ۾ ﺐ ُا ا ﺌ
ﺌﮡ آ ن ن اڄ
وا ﺌ ﺐ واس ﺌن را ﺌ
ان ُ ﮙ ﺋ رن آڏو َار ﮭ ار ﺌ
ﺌر ن ﺌכ ُر ن ۽ ﺌ ُا روز ۽ رن روز
ﺋﺌن. ﺌن ﺌر ۾ ر درد دوريﮭ
آ ُر ﺌ ﺐ ُر ن
ﮢ ﺌڳ ۾ ﺌ و ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر
ن ﺐ ُ ﺌ ﮝ ڌر ﮭ ﺌ آ ﺌ ﺌ
ﮭ ۾ ر ﺌ ر ن را ن ۾ ا رد
َو ﺌ. ﺋ ُ ﺑت ﺌ ر ن ﺌن ﺐﺌ ن و ﺋ
ﺌ ﺌن او ﺌ ُ ﺑت
آ ﺌڳ ن اڄ آ ﮗﺌ اڌورا ت
۾ را ُ ر ﺌن ﺐﺌ ﺌ ﺌڻ
ﺌ وڌوا ﺌ رت ر آ ﺌ ﮙ ۾ ﺌﮡ
۾ آ . ﺌُ ر !...؟ آ ﺌ ا ا
96 95
رم ﺐُ
رت، ﺐﮢ وﺊ ﺌ ﺌ ُ ﮭ
ڏس، ﺋ ﺌﺊ
، ﺌر ﺋ ﺌ ر
، ﺋ ﺐ ار ﺌن ن
، و ﺐُ ﺌ ر
، ﮢ ڏ ﺋ ﺐﮢ
ر ﺌن ر ا ﺌن، ﺌر ر و ﺐُ
، ﮢ ﮙ ۽ َور و
ﺎ ﺌ ،
ر د ﺌن اڳ ۾، ﺌ ﺌن
ﺎ ﺌ ، ا ﮗ
ﺌ، وا درو د
ﺌري! ُ ﺌ ُ ﮭ
! وﺌ ﺌر ﺌ ﺌ ﺌرا
، ﮢ ﺌڻ ُ ﺌﺊ روز
ﺌ ، ﮢ
، ﺌن ﮙ درد ﮢ ا ا
آ ، ﮢ ﺌن ا
ﺌن، ُ ري ﺑ ريﮭ
، ر ر ا ﺌن
، رم ري ﺌن כ
، ر ﺌر ﺐ ﺌري
، رم ر ﺌ ر ُ
آ. آزادي ل
! رم ر ﮭ ﺐُ
، ﺌن روز وڙ ﺌن
، وا رن وﮭ
، ڊ ﺌن ﺌن ُ ُ ۽
ﺌري، ﺑن ن ﮙ
ﺌري، ن رو ن ُرڃ
، ﺐ وڌان وک وک اﮗ
! ڏ ﺌن ُ وراﺊ
106 10
ﺌ ﺌ، ﺌ ُ ن
۾، اداﺊ ُا ر
108 10
ـ ـ ا ـ !.....؟
، دا ُ ڌر اي
ﺌ !!... ﺋ ﮗﺌ ڏ ، رت ر ﺌزو
ﺐﮢ . ر ﺌٽ آ ﺌرو روح
ﺋ !، ران ﺌ ﮗﺌ ﺋ ۾، ريﮭ ﮭ ﮡ روز
ر ﺐﮢ ، ﺐ ر ﺋ ﺌ ُﺑ ﺐﮢ . ﺌٽ آ
ُ ، راﺊ ﺌ ﺂ رن ﺌن ﺐ ُ ﺌن، ڏس وا ت ت و
اب دردن ﺌن دل ﺌ ﺌڙ ، ﺋ َو ، ن ﮭ روز
ا در، ز دان ز ۽
ﺌ ﺑ رو، ﺌن و
، ر ن ﺐ ر
رو، ﺌد ر ﺐﺌک
ﺌن، ُرن آ ٽ ﺌ
آ رو، ﺑ ۾ ا ِﮗ
ﺌ، ا را روز ت
آ، ﺌ ُ ر ﺌ ، ا ﺌس ﺌ ﺌﺊ ﺌل
آ، ُ ۾ ﺌ ۾ دﺌ ي دوزخ
ﺌ ش آ ، ورد ﺋ ﺌ وﺌ و ، آ ﺌس ﺌ ا ﺌ
س آ ، ﺌ ُرﮗ وڌي و ﺌ ﺌن، ڌار دردن ۽
ﺋ !؟ ران ﺌ ﮗﺌ ﺋ ، ﺌ ﮭ ﺋ ُ دي ﺌ
ﺌن، ﮙ َ ريﮭ ت
ﺌ، ُ را ﮘ ﺌ ﮭ ﺐد ا ، و دا ﺌ و ﺌ ن
ﺌ، ﺌ ﺌن ﺐ ُ ارپ ، رﺐت ﺌڙي ش ر
ﺌ، ر وڌ دا و د ﺌ د ﮭ و دا و ﺌ ڏ ﺋ
ﺌ، ﮢ دا و ﺋ ﺌﮭ ﺌ ﺌن، ﮗﺌ ﮗ رو ر
ﺌ و ﺌ راڳ آ ، را ُر ُ ، ﺌ ﮭ ُر ﺌ
ﺌڳ آ ، ن ﺌ ت ﺌ ، ﺌ س ا اي
ُرن ﺌڳ آ ، ﺐ ﺌ ُ ﺌ ۾، را ُ آ و َرت
ﺋ !؟ ران ﺌ ﮗﺌ ﺋ ﺌﮡ دو، ل
آﮡ دو. آزاديﮭ ﺌ
116 11
و ﺌ ﺌ ﮙ آ !.....
ﺌﺊ ﺌن ُ ﺑ
َو ن ن َرت د ن
128 12
ِ ر ُاڏارون
ُر ، ۾ رو اﺐ روز ، رﮗ ﺐ ر ﮭ ُرﺐ
، ۾ ﺌ ُ رن ا ﺌس ﺌن َو ، دا را ﺐ ﺌ درد
ُ . ﮭ ر ﺌر و ن، ﺌﺊ ن ﺌر
ﺌن ﺋ دا ﺌ َ پ ﮘ ، ر ﺌ زد
ﺋﺌن ﺋ ا ﺊ ﺌن دور ﮘ ، ر ﮙ ﺐﺌ ر ﺌم
! ﺌ رن ُﺋ وﺌ ! ر آ رن ۾ ر
!! ُر ﺌ ﮢ ُ ! ُر ﺌ ﮢ ُ
و ﺌ، ﺐﮢ روڳ دل ۾ َر ز
و ﺌ، ﺐﮢ ڳ ﺌ ﺌٿ
، دي ﺌ ۾ ر
َﺐدن، ﺌن ڌر ـ ﮭ
و ، ر و ت روﺊ دي ۽ ُ دي ﺊ
! اڻ ُ ا ﺌريﮭ
! ُر ﺌ ﮙ
140 13
آس آزاديﮭ
آزادي، ن ﺌ
ﺌ وادي، ر ﮙ
آ، ُﮢ ُ رات ر
آ، ﺋﮢ ﺌﺊ ﺌ
آ، ـُ ﮢ ﺐﺌک ا ۽
آ. رﮡ ﺌن ر ﺌ
آس اﮗ ﺌن، آزاديﮭ
آ. ُﮢ ريﮭ ر
ن، َ ن ُر ﺌ آ، ﺐر روح ﺐﺌرش ﺌ
ُ ﺌر . ﺌ ن ، آ ُا ُاڃ ﺌ
ﺌر ، ﺌ ﺌ رت ۾، ا آ آﺊ ن
ﺌر . ﺌن ا ت . آ ﺐ ﺌک ر
ِ
ﺐﺌد ﺑﺌ
و ر !..... وﮭ ُ رن ا! ُ ن ﺑﺌ ِ
ﺐﺌد اي
۾!؟ را ا ﺌ َ ﮭ ﺌ
۾، ﺌ ﺌﺊ ﺌر ﺌ
ﺌن ﺌرو، ُاڀ اڄ ﺐ آ!، و دي
آ!، ڏ دي ڏورا ﺌ ۽
ﮗﺌرو، ُر ن ۾، را ُ و ﺌ ﺌ
رڙ دي، ﺌ ن ن ر ﺐ رات ا! ُ ن ﺑﺌ ِ
ﺐﺌد اي
ﺌرو، ﮭ ﺌ و ر ﮢ
،؟ ﺌ ا ﺌﮡ ﮭ ﺌ
، ا ﺌ آ، و دي درد
ُﺋ ، ُ ﺌر ز ڏ ﺋﺌ، آس ﺋ ﺌري ۽
ﺌ، ﺌ ﺌ ر ُرن ﺋ ﺌ، ﺌن آ ﺌر دي ﺋ
؟! آڌ آ روﺊ دي ﺌ
۾، ُر اﺊ ﮙ و ر ا! ن ﺑﺌ ِ
ﺐﺌد اي
ُ
ُا ﺌرو، روح آزاديﮭ
، ﺌ ت ا ﺌ ؟ ﮢ ا ﺌن ﮭ ﺌ
، ﺌ ﺌري ﺌ
ﺐﺌ، ﺌ ا ﺌ ۾، ُ
آﮗر ا ﺌ ۽
ر ، و رن وﮭ ۾، ﺌ ُر ن ﺌري
، ﮘ را ﺌ ؟ ن ﺌ ا ُرכ ﺌ
ُ ا! ُ ن ﺑﺌ ِ
ﺐﺌد اي
و ﺌري، ﺐ ﺌ
ﺌڙي، د ﺋ ﺌ دردن آ، اڄ
ﮙ ﺋ، ﺌ ا ﺌ ، ﺌڳ ر ﺐﺌ ۽
ُ ، ﺌٿ ﺋ ﺌر ﺌ
ﺌري، ڏ ﺋﺌ ﺌ ر ڏات ا ، ﺌر ﺌ ر ﺌد ﺌ
ﺌري، ﺌ دا ري آ، ﺌ دل ر
، ُﺋ رو ؟ آ ﮭ ڏي آواز
َ ا! ن ﺑﺌ اي ﺐﺌدِ
ُ
، ُﺋ آزاديﮭ
ا، ُ ﺌ ر ا ﮭ
156 15
ي!..؟ آ ُ ﺌ
. ﺌٽ ﺌ ﮭ
، وت و ﺌ ﺌن
*
ا ، ﺌ ﮡ ﺌ ﺑ رو. آن ﺌر
ُ ي! ش
. ﺌٽ ﺌ ﮭ ، ﺌن دل ڏ
. ُ ﺑت ۽ ُرכ
ﺌ، ۾ ﺌﮡ ت ﺑ رو. آن ﺌر
)(2
ي! ﺐ ول ﺋ
. ﺌٽ ﮭ ﺌ ، ﺌٺ ﮭ
. ُ ت ﮘ ر
)(3
ﺌن، ُرڃ رو ﺑ رو. آن ﺌر
ي! ﮙ
. ﺌٽ ﺌ ﮭ ﺌ رن، و ﺌ
. َرت ُان
، نﮭ ﺌﺊ ُاٿ ﺑ رو. آن ﺌر
ڏي! ﺌٿ اڄ ۾ ُ
. ﺌٽ ﺌ ﮭ ﺌ، ﺌ ﮭ
. ُﺐت آدم ﮘ ان
ﺑ رو. آن ﺌر
*
دوم ﺐ ول -3رو ﺌ ﮡ -2 ن
164 16
ﺋ و ﺌري ﮔﻴﺖ
ڏور، ﺌ ل ُ
آ، وري و ﺌري و ڏ ﺋ ا، ﺌﮗ ﺌ ُا ﺌﮡ ﺌم
آ، ري ﺌ ﺐ ﺌ ﺋ ا. ﺌ ر ر
آ. وري ﺌري ﺋو
، اڙي ﮙ ﺌ
، ُﺌ ر رو ن ، آڙيﮭ دل اُ ﺌ آس
، ﺌ ر ُ ا، ُ ﺑت ﺌ ﺐر ﺌ
، ﺌ ﺌﺌ ﺌوכ ر. َر ﺋي ۾
ُ ﺌ ﺋ ا. ﺌ ر ر
آ. وري ﺌ ﮡ
آ. وري ﺌري ﺋو را ، رت آ ﮝ
ا ، رت اڙا ﺌ
ﺌ آ ، ﺌ ﺌ ت ﺋ ا، ن او ﺋ ُات
ﺌ آ ، و اب ر. ر آ ُﺋ ت
ڙﺌ آ ، َر َ آس ﺌ ﺋ ا. ﺌ ر ر
وري آ. راﺐ ُرت
آ. وري ﺌري ﺋو و ، ۾ و و ڙي ﺐ اڄ
ڏﺋ ، ﺌ ُ ﺌ، ،
ﺋ ا، ر ر و ﺌﺊ
ﺌ ن، ن ر ر ر.
آ ن، ُر ن ُ ُ ﺑت ﺌ ﺋ ا. ﺌ ر ر
را ن، َ ﺌ ر
آ. وري ڊ ﺌﺊ ڊوڙون ﺌن آ، ۾ ا
آ. وري ﺌري و ﺋ ﺌن آ، ۾ راﺊ ﮭ
ﺋا ﺌ ﺌ ۾ ﺌ
ن، ﮙ ڙا ر ر. ﺌ ا ﺌد
ﺌ ﺋ ا. ﺌ ر ر
ن، ﺌ ُ را ﮗﺌﺊ
ن، ا ۾ َدر آ ن ﺋ
180 17
اَ ُ ﺌڙ و ﺌ ﺂ
وار
َ ڙ َ ر اڄ ﺐ . ﺌر
َ ُ ﺌ ر ، ﺊ
ن. ﺌ ﺌر ﺌر، ُا ُ
ﺌ ُ ُ ۾ ﺌري ر
اج، ڙ ﺌﮗ ﺌ، ُرכ ن ۾ ُ
ان ﮗ ٺ ڏي. ﺌ ،و ﺌن
ﺌن. رכ
ُ َ ُ ﺑ راج، اچ ﺌﮡ ن
ر ﺌرن ، ٽ
ﺌ ﺌن ُ ﺌڳ ُرت . ت ﺌ ور، ن ﺌﮡ
ﺌن. ﺌ و ﺌﺊ ﺌ ، ُﺋ ﮙ
ر، ُ ُ ڊوڙ دي، ﺌن ُ
آ ﮘ ۾، ﮘ. ﺋ ُ در و ر، ﺌ ُ
. آس ُﮙ ،اڄ ﺌ ت وڌو
ﺌز، ي راﮗ ﺐ ت راڳ ﮗﺌ
ﺌ. آس ر ُا ﺌ آواز، ُ ُاڀ
ﺐ ، وﮭ ُ
ﺋ. ﺋﮙ ﺌ ﺌﮡ ، ﺋ ُﮘ
َ ر آ ري و ُ اڄ ﺐ
. ﺌر ن َ ،ر ﺌر ﺋ
184 18