gl.

njv,d>njlikj
aeK>cjtupjqMhjhW·mWYmà,
kMinj;ÕcjpOuwW· gW·kLÕcjbL,/, ×UqMwjtYv,qLYti pedqr.zjt·gHj lMÕhjmà, epcjkL Õcj(63)qN.·râ percjbL,/,kMinj;ÕcjgHj kligW·
p:YqN.·(1948)´ gitug[.njnw>rI(4)gHj mdHjrâ kMinj;ÕcjpOuwW· /uinjrkligW·lwj percjbL,/,kMinj;Õcj epcjkLÕcj(63)qN.·kJuelwj percjbL,
/,ek.nj v,;ÕcjkW.nj eku.· percj bL ,/,ek.njg kU ek.nj;Õcja rcjt· gH j sE ukE ua Ki cj tC Y $· hW· gW · du cj squi cj $ Jr â /u itj
gek.·alEuaqIpN.nj qJlwjawEu mWYgek.·t·e hcj TicjdwjbegtjkLÕcjawEutYu ducjsquicjdM·cj percjbL,/,kMinj;Õcj ×UmkligW·lwj
p:YqN .·(1948)et·gHjrâ
alEuaqItL awEupN.nj aSkjSkjt· aupjDupjkLÕcjkMinj;Õcj nkEuawEuv,t· (w>) npMikjSסv,;ÕcjkW.njt· hW·eqcjgHj
sEukEuaKicjlMÕhjwW·râ mWYd\mipjalEuaqIpN.nj aupjDupjkLÕcjkMinj;Õcj aKicjbWYmlajlt·gHj percjkMinj;Õcj Ruq·cjkluikjkMEÕ ×W·kLÕcj
bWYmgLiÕcjkJurâ huitjq.jwW·tYu percj/uihjÅqihj ×UqtjpMwjzwjpÒo percjbL,/,t·gHjelwj v,;ÕcjkW.njp:YkMinj;ÕcjgmLiÕcjt· hW·gW·ducjsquicjrâ
qA.cj×UhW·gW·ducjsquicj percj/uihjÅqihjqM,hW·k percjd,ducjf·kjpkwj aeK>cjar.gmLiÕcjte· lwj d,SEugbkLÕcjbWYmgLiÕcjrâ bWYetMcjmà,
ek.njgkUek.nj;Õcjarcjt· q.tYud,SEugb percjf·kjpkwjt·gLiÕcj$Jrâ
alEuaqItLawEupN.njt·wW· zM.pjepÌT½,Sס´ epÌa.tjmikjv,;ÕcjkW.njt·gHj hW·peq.cjkEu nnY/uihjhjÅqihjhj (w>)
nepÌqIkLItkjk[.v,qÒajer.cjgHj gW·SEuektj mpзp:YepÌT½,Sס(8888) eku.· epÌT½,SסKq MI cjef:.tjmCEÕ(2007)wW·râ nnYpkJupr.pj
;EÕ;iÕkjektjm.njmWYl.P jehcj peq.cjkLÕcjm·cjgHj gW·SEuektjrâ qWkjgW·peq.cj percjkMinj;Õcj nnY/uih jhjÅqihjh j qIkLItkjk[.
pvIpvpjv,qÒajt·gHj /uinjrv,;Õcjk.W nj´ eb.jpercj;ÕcjkW.nj eku.· k:iÕpjqkuipjpercj;Õcjk.W njgmLiÕcjt· kEulv.tjpLÕpjgl.njkuJ
elwj alEuaqIpN.njt· hW·Dm·kjkLÕcjRupjro sEukEulMÕhj$Jfuihjrâ
nYkYv,gmLiÕcj kEukqpja.tjmikjt·gHj hW·ekL.njqPDm·kjRupjrotYu atuicjnYkYv,t·×W·pMikj qWkjgW·Ticjdwja. awEu
;.jzmLicjm.njgHjehcj gË.njekL.nja.dM·cj elMcjelMcjrâ hiutjdHjq.jgHjr p:YqN.(· 2008)gHj qPdtnj$. qzuicjeqN.wjxpeddkjpÐnj;Õcj
gek.·v,t·K[êlwjgHjtYu p:YqN.·(2010)´ gitunwjewmjb.(7)gHj ekL.njqP$.epÌRYum.Y alu·mWYkMinj;ÕcjpLnjrâ epÌRYum.YwW·pLnjelwj
atui cj k: iÕ pj qkuip jp ercj ;Õcj kW .nj gmLi Õcj eku.· gek.· ;Õcj qA.cjg mLi Õcjt· a.tj mi kjg Hj alE uqItLa wEu pN .njt· mu elwj
hW·bkjkLÕcjmWYq.jtYu¤¤epÌRYum.YwW· m;iÕkjepcjtokEu aeK>cjdImwjker\zIer.cjõõgHj xêÍ.$jewnj hJu$.p: Yek.·DRJukulqmgàrâ
epÌRYum.YwW· aeK>cjdImwjker\zI ;iÕkjepcjh.&hW·;iÕkjepcjh.gHj r·cjektjkEupercjt.dN. am.tjlupj£picjRYum.Y
k[iÕcjky[iÕcjgkUv,t·gHjmà, tJkL,kLÕcjm.njrâ aeK>cjar.zku×W·pMikjgHj z{.pjekmjv·cjgW·gW·tYu bkjt.dN.dM·cj aeK>cjar.v,tNhj
gmLiÕcjt·gHj dHjqBoDwjdImwjker\zI hW·eqcjrâ /uinjrk:iÕpjqkuipjpercj;ÕcjkW.njt· hJug,pãpÌm·ck j Juelwj epÌRYum.YgHjwW· alEuaqIpN.njt·
ekL.njbdHj$. atuicjlel.cj]t,lwj p:YsMtjtCY(7)´ gitunwjewmjb.´ qN.·(2010)gHjrâ ekL.njqPepÌRYum.Y tYubkjhW·gt.pj
percjRukq·cj epÌbtiukjrpjlWhj stYuktEudHjkLÕcjrâ »$·wW· epÌRYum.YalEuaqIpN.nj ekL.njbdHjlwjgHj peq.cjkEu\pd¡v.
percjkMinj;ÕcjgW·/uihjÅqihj hW·m.nj$Jer.cjgHj T½,m·cjqkjqIrâ percjknMi j;ÕcjhW·/uihjÅqihjmà, percjf·kjpkwj aeK>cjar.t·elwj
ea.njesHja. hW·eqcjrâ
percjkMinj;ÕcjhJugHj tnjtodM·cjkEu alu·v,;ÕcjkW.njqJufauitjer.cjâ nkEupMikjSסgek.·zkutYu ekL.njqP$.mà,
hW·qPsN,kEu v,;ÕcjkW.njgmLiÕcj mdHjrâ elMcjkemL.njekL.nj$.t·gHj hW·qPsN,kEu v,;ÕcjkW.njt·kJu´ dsEuds,m·cjkEu aeK>cjar.´
pMikjSס v,;ÕcjkW.njt·kJumà, \pd¡v.percjkMinj;Õcj ktEudHjm·cjgHj peq.cjm.njhW·eqcjrâ peq.cj\pd¡v.kMinj;Õcj ;.·;.·
eztj e ztj m à , aeK>cj ar.v,;Õcj kW .njg mL iÕ cj t· g H j kM .tj t.dN .eT.· hW · g W ·r â v,;Õcj kW .nj g mL i Õ cjt· v· cj gW · p >lu p jg H j
d,f·kjkEugL·cj;.njkJurâ kM.tjt.dN.eT.· hW·gW·râ
huitjgHjr percj/uihjll·kMinj;ÕcjgHj nkEualEuaqIpN.nj mWYgek.·e;.tjDwjehcj peq.cj$.nkEupMikjSסv,t·gHj
tYudHj/uihjÅqihja.hW·m.njrâ v,;ÕcjkW.njgmLiÕcj´ ek.njgkUek.nj;ÕcjarcjgmLiÕcj eku.· k:iÕpjqkuipjeb.jpercj;ÕcjkW.njgmLiÕcjt·
aeK>cjtupjqMhj p>lupjp:Ypeq.cj\pd¡v. percjkMinj;Õcj hW·mWYmà, percj/uihjll·kMinj;Õcj´ percjbL,/,ek.njgkUek.nj;Õcjarcj
eku.· percjbL,/,v,;ÕcjkW.njt·gHj laja.eqC.Ya.er.cjgHj ptuinjT½,$.râ

tikLajd,ducjqJlwj qWkjRucjskjtibil.tjgHj hW·gW·cCÕhjelY$J
December 14th, 2010 sL n jTwj #.njp Ruicjb L , /,mnj
p:YdEuq.Y(p[.,et.cj)´ pWiÕcj;Õcjk[.j\mhj´ tWEÕr,;ÕcjmnjwW·
tikLajql J wj qWkjgW·quicjKN· RucjskjtibIl.tjgHj hW·gW·kEucCÕhjelo
$Jer.cj tLtikLajv,d,ducjqJlwjt·hJurâ
kumP$Ihitj\z.(Hexa International) k:iÕkjk:iÕpjtYu
qWkjgW·quicjKN· RucjskjtibIl.tj p:YdEuq.Y mN·ÕdM·cj]kpjkW.njkajdunj
eku.· kW.njkajpNhjgHj qJlwjtk i Lajek.njk.W njt· bWYmgLiÕcjer.cj
ek.njkW.njkajpNhj v,d,ducjqJlwjmWYtLh Jurâ
¤¤kLajT/uitj kW.njkajp NhjkEu kW.njkajdunjt·
p>a.qJufaiutjrâ lMÕhjdN.Ye;·t·qJlwjt·gHj psUlwjal.·râ
kLaa j Y p>a.(10)Äk\pcjrâ guiht j ·T
N /ut
i t
j ·ekWr· â tN·(3000)\pcj
t·gHj KW>tjgW·m·cjy[â lMÕhjgW·micjm·cjgHj kLajtN·T/uitj hW·mWY$JgHj
e;·kEucCÕhjelY mWYÄk(2)kui!jrâ tN·T/uitjKW>tjgW·bJukLajaYgHj kEumUsi
er.hW·tJpuhjâ muelwje;·t· hW·gW·hJu$JpuhjõõgHj v,hJurâ
kLa jelwj d,ducjqJ´ cCÕhj]qnjeloe lwj hW·gW·epcjepcj
puhjgHj v,tLkLajgHjhJurâ ¤¤kLajzkuelwj d,kEu´ aeK>cjhJuelwj
muhW·mWYrâ d,m·cjdM·cjqMwjtYe;·etHjõõ q.jwW· v,SkjhJurâ
tupjq.jgHjkJu kW.njeqNh j;Õcj(×HJ,tunj,RW.) meqC.Y\K.×U
;Õcjk[.j\mhj(3)miucj tiw>hk.nj(hkmj,) b¡Ì/Iat¸r.nj (at¸r·
\msj )gHjwW · qWkjg W·quicjeqNhj( Sipjkmj ,)gHj ×UkEuku mP$Ie\zkb.
(ezkmÚ.kumP$JlJmJtkj) qJlwjtiw>bCgmLiÕcjt·gHj nkEucCÕhjelY
aKicjlMÕhj kEupigau·mWYgau·er.cj tLw>bCd,ducjqJ p:Yw>hk.njmWYtL
hJurâ
¤¤cCÕhjaKicjlMÕhj mWYÄk(10)kui!j\pcjrâ e;·t·kEumWYÄk
(3)ku i !j B .j r â pO u t· h W · e ktj p u h j â w>aY p >a.pi ÄkB.j r â
p·cjek.·tuY pl·cjlikj sEuspjenb[Idwjet·e$.cjâ e;·th · JugHj alEu
aqIbM.t· qW·lwjkEu kumP$Ie;·t·tYuy[â S.nj;êtLw>bCt·tYu
lMÕhjkEupikui!B j .j nkEucCÕhjelY´ ektjeT.·vh i Jurõõer.cj ycj
qM.bCgHjhJurâ
xkÒ#kumP$Ie\zkb. xêeKnjyéOkEu ek.njhaHjv,
nס.léicj(ek.njqMicj|bo Rupjgm[Õicj) kJu qJugek.·(a|cimj,s., ø
20)tLt· qWkjelMcjkemL.njeqNhj;ÕcjtYu p:YsMtjtCY(6) gitudI
e\zmjb.gHj qWkjgW·kEucCÕhjelYkEu qM.bCgmLiÕcjgHj TPkjlwjsMtjtYkEu
qM.bCgmLiÕcjer.cj gW·tJektj×Uk[.jezN.j m]kpjgHjmWYtLrâ
tLti×UkW.njeqNhj;Õcj(27)tL eku.· tLti×UkW.njemwj
Ker.wj gtmukej qNhj;Õcj \K.lwj/Iat¸r.nj (12)tLt· qWkjgW·
ducjektjcCÕhjelY tibC(157)ÄkgHj TPkjlwjsMtjtYer.cj gW·tJ
ektjrâ ×UkW.njeqNhj;Õcj meqC.Y\K.×U;Õcjk[.j\mhj(3)muicj ]qcj
/Iat¸r.njmWYlP.j sEukEuhk.njgHj tiw>bC×W·(770)Äker.cjgHj m.njen
g[.percjtEulWIe]t·mWYtLhJurâ
¤¤tiw>beC d·aYelwj p>a.(10)Äk\pcjrâ tiw>bCdN.Yedq
$·gHj e]q.·titjKuihjekW·râ aKicjkvcjmà, tEue]q.·kvcj´ /Y
4 OurTime
g[.enwj ø eKtjpOu
tit· aDikrâ qJektjbJu$·qJufauitjmà, qM.bCt· BwlJua.
m.njõõer.cjgHj v,hJurâ
elMcjkemL.njqk W gj ·q
W cui jKN· RucjskjtibIl.tjgHj mdHjpe:Y dq
dEuq.Y mN·Õap:YkW.njkajpNhj´ pWiÕcj;Õcjk[.j\mhj´ tWEÕr,;ÕcjmnjtYu
qLYtielMcjkemL.nj ×W·/uitj(3000)Äkrâ ×W·m·cjp:YsMtjdN.YT½,bJuti
(amHtj94´ aitjK[j15´ mpv 435315)râ dN.YedqwW·gHj dHjedqa.
kLÕcjel.YqW. nkEugL·cjtiukj´ gL·cj;.j hW·d,RYur.qImWYer.cjgHj ×Ulikj
ducjsIercj gek.·dkjptnjaeK>cjar.mNihj ap:Y;Õcjmnj k·kj×ukj
ptitjlwjrâ
qWkjRucjskjtibIl.tjgHj dEuq.Y´ dEueqNh j;Õcj mN·ÕlP.j;Õcj
k[.\j mhj ]qcj/Iat¸r.njmWYlP.j eku.· dEukajkel.tj (ek.<k
lWtjet.cj) mN·ÕdM·cjp:YgL·cja. muhj;Õcj ø k[.j\mhj mpзdEutM·TpEu
(T·u,ek[.kjet.cj) gmLiÕcjt·$·w·W elMcjkemL.nj qWkgj W·htuh i jtM·
gmLiÕcj×W·er.cjgHj p>dM·cjp:YlikjducjsIercjgHjrâ
nkE u a k.Y a r.lM Õ hj m à , qW kj e lM cj kemL .nj d E u q.Y
(p[.,et.cj)gHj ×UkumP$Jhitj\z. qJdM·cjtL ajgmLiÕcjtYu qWkje lMcj
kemL.nj eqNhj;ÕcjgHj kumP$Ie\zkb.t· qJdM·cjtiw>bCgmLiÕcjrâ
qWkjelMcjkemL.nj kajkel.tjgHjwW· ×UkumP$IalEu kLÕcjef[·
qzuicjer.gHj hW·gW·tJ$Jrâ
gitug[njnw>rI (4)` qN.· 2011´ #.njpRuicjmzZ[im
làÕ cj (mzË[ im ) â â ¤¤edqs.,qu·,SJ fUl·uer,õõ g,q.j
wW·tYu v,×W·kS·cjtaj sk.kEutuElWI tN·pÒoqMicjtCY nnYaDm?gHj
v,;ÕcjkW.nj ×W·edq KRuicjq.y.wtI´ r,bguEtaj hW·epcjsiutj
hW·mikjqPbkjaiutjer.cj gW·tJektjrâ
l[Õicj#.ntEulWItajgHj ×UkEuv,×W·awEutaj mWYkS·cjtYu
esN.njhJuto mWYÄkmà, mWYkÈtj d,tEulWIkuE mtN·pÒoqMicjtCYer.cjg,tYu
mpÒomWYkÈtjmà, v,;ÕcjkW.njtaj d,r.njektj]qnj zkukEuzku
mWl
Y rCJ â etM.kj upE ercjpinu j\dpjmà, aKicrj .qI$ajgHj v,;ÕcjkW.njtaj
eTkjkEud,tEulWI tN·/Yn.n.taj mdHjtYu v,l[Õicj tEulWItaj
sk.kEutEulWI mtN·pÒoqMicjtCY bJur.$ajgHj dHjkLÕcjm·cj gW·/uitj (4 ø
5) qN.· mdHjrtYu v,;ÕcjkW.njtaj hW·d,gNpjsiutjrâ
¤¤siupj aKicjetH j e;·tajkLÕcj râ zM.pj v,tE ulWI taj
d,r.njmtN·pÒogHjrâ hliucjtuElwjelwj hW·dHjpuhjâ hliucje;·tt i jkEu
hliucjd,ait u gj Hj et.jetM.h j k W· ti pj uhjõõ q.j$aj v,tEulIk W Laj
mWYtL rYkW.nj(met.cj<trW.)´ pWÕicj;ÕcjaukjfuiwjgHj hJurâ
e]q.·kqJu(|bY) qJtYudHjaiutj aKicjtuElWIto tN·/YgmLÕicjmà,
a]k.tN·/YgmLÕicjgHj sk.kEutEl u WIto tN·pÒoqMicjtCYgmLÕicgj Hjr kNiw>gmLÕicj´
Mon Language Journal No.60, December - 2010
elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372 k@pRuci j g[.enwje Ktjp Ou

qW·al.·tMi nnYaDm?
December 21st, 2010 h·cj;Õcj #.njp Ruicjb L , /,mnj
nkEualEuaqIpN.nj K[êDzkjlwj eqN.wjxpedqzuicjdkjptnj;ÕcjgHjr al.·kMinj;ÕcjtMi v,t·l.H l Y wjgHj qW·dM·ck
j uE v,;Õcjk.W njt·
nnYaDm?râ
¤¤qW·dM·cj×UqtÐhel.njkLÕcjet·râ v,gHj mikgj W·r.njer.´ al.·mWY qW·m·cj(2000)râ r.njtuYetHj d,psUlwj gtmukjqCizkuõõ
q.jwW· v,r.njlwj al.·tMimWYtLhJurâ
kW.njmN·ÕdM·cj p:YpWiÕcj;Õcjmuhj;Õcj´ tWEÕr,;ÕcjmnjgHj tnjtokEulMihjqCi gLiÕcjea.njtYu kW.njezN.jmà, kEulwjal.·(80)´ kW.nj/uitj
tnjel¡.wjmà,(60) eku.· kW.nje;.tjtjmà, al.·tMigHj kEulwj(50)râ
al.·tMigHj ×Ugek.·bL.YqMicjTicjdwjskjy.njmWYkS·cj ef[·kEulwj xkÒ#(ryk)t·tYu ×UxkÒ#gHjmWYkS·cj kelcjqW·kEu
ek.njkW.njgmLiÕcjt·râ
¤¤]qnjgHj tCYbud¯w>gt$·etHj d,pLÕpjkEurâ al.·gHj qW·auitjh.´ hW·auitjh.gHj e;·t·hW·tJpuhjâ lMihjal.·kEulwjt·gHj
d,pLÕpjkEu]qnjer.cjõõ gHj v,m]kpjkEu xkÒ#.njkW.njmWYtLhJurâ
qW·dM·cjal.·tMikEu v,;ÕcjkW.njt· bJulMÕhj$·gHj ap:YpWiÕcj;Õcjmuhj;ÕcjqM, hW·eqcjtYu pWiÕcj;ÕcjmN·Õ ap:YtWEÕr,;Õcjmnj bWYmgLiÕcjgHjelwj
qW·dM·cjer.cjgHj ek.njkW.nj;Õcjmuhj;ÕcjmWYtLhJurâ
bWeY tMcmj à, al.·tiwM W· qC×i ·dW M·cjp:YgL·cjezN.jgmLiÕcj´ eScjf[.gmLiÕcjt· md,r.njtYu r.njtYumg, al.·tgMi Hj d,psUlwj gtmukq j zCi kuer.cj
gW·tJektjrâ pWmbkjqW·dM·cj al.·lH.YlwjtMigHjwW· bkjgL.Ys]qnj lÐêv,;ÕcjkW.njt·kJu´ al.·tMigHj suipja.zercjv,;ÕcjkW.njt·tYu
mikjgW·T½,p[,s v·cjv,;ÕcjkW.njt· ducjdM·cjtY dHjm.njer.cjgHj v,lCtjgLiÕkjgL.Yt· hJug,pãpÌm·cjrâ
¤¤al.·gHj hMYpMikjelwjgW·â Sg, ]qnjgHjd,kEue$.cjâ qCilCEÕt·gHj mNihjhW·mWYelwj sW·lwjatuicjgHjrâ tYumH kL Õcjbkj]qnjrâ
ekL.njsdM·cjetcjetcjrõõq.jwW· v,kW.nj;Õcjmuhj;ÕcjmWYtLhJurâ
al.·kMinj;ÕcjtMiwW· p:YsMtjtCY(21)´ gitua·kjtwjb. aKicjqwjtCY(3)n.;IgHj ptuinj$. zM.pjRuca j lEuaqI mN·ÕdM·cjalu·kMinj;ÕcjbM.râ
al.·tMiwW· ar·cj;.jmitj´ ar·cjeqCkj eku.· ar·cj;.Y ap·cj(3)q.j mdHjtYu p:Yel¡.wjgHj qN·cjbumWYm p>lupjdM·cjrâ

sk.kEutuElWI pÒoqMicjtCY nnYaDm? qM.gUbCt· hW·d,gNpjsiutj

sM(s·cjertj)gmLÕicjtaj b¡kEutN·pÒoqMict
j CYgHjtYu kitsj plJupl.jto tN·/Ytaj lJul.jgLÕicjgHjr v,tuElWItaj hW·mikt
j ul
E WI tN·pÒq
o Mict
j gCY Hjer.cj
v,tEulWIgHjhJurâ ekLcjsqucjes.Y qWkjedqgW·Rumjgpj /iunjg,kJuelwj ycjtN·pÒoqMicjtCYq.jgHjwW· v,×W·awuEedq kS·cjKRuicj´ kS·cjtWÕEr,taj
qWkjgW·gL.Y ]qnjgau·v,tajqM,ehcj bkjesN.njv,;ÕcjkW.njtaj sk.tEulWI qJukEur.njektj mtN·pÒotajgHjer.cj v,;ÕcjkW.njtaj
petHjektjlwjaiutjr⤤hW·mWYtYu a.tjsaeK>cjar.gHj a.tjgW·m·cjâ a.tjaRuJabcj v,tuElWItaj kuEtEutN ·/Yelwj gW·m·cjrâ
mtN·pÒoqMicjtCY$aj aluEgW·qPgRu tEulIWm.njer.â tN·/YgHjmH d,cC,t, peq.cjeK[.YtM.kelHjtYu gW·tEulWIlwjrâ ]qy.Y¼¼¼ leS.wjetHj
qWkjgW·r.nj mtN·pÒoe;·tajgHj d,qW·eT.·e]q.· ap:Yhcjet·tYumH gW·r.njtuElWItN·pÒo e;·tajelwjõõq.j$aj min.Yv,tuElWImWYtL
hJuT½,qJusiutjqJusRuitjrâ spjku EhiutjpRUtaj$·tYu ×UkEu#.njpRuicjmzZ[im ektjaSkjqM.njlwj Rucj(myk) mNÕ·p:YpWÕicj;ÕcjaukjfuiwjgHjtYu
ar.$ajgHj dHjtcjesN.nj×UlÐê kS·cjtWÕEr,´ kS·cjKRuicjtaj mdHjtYu rnjlwjqWkjasIaznj ekLcjsqucjes.Y qWkjedqgW·Rumjgpj
mdHjer.cj Rucj(myk)gHjhJurâ
kW.njlCÕEtajgHj K[pjqIkLIkEu v,mimar.pjgmLÕicjtajtYu mtN·pÒoqMicjtCYgmLÕicjtajgHj hW·qW·eT.·kEu v,;ÕcjkW.njtajmWYq.j
pLÕpjeT.·skjekLcj ducjeS.·eT.· cCÕhj]qnjgmLÕicjtYu siupjaKicj d,papj]qnjkEu Rucjmrytajmà, hliucjlMihj]qnjaiutjgHj alu·v,tEulWI
mNÕ·p:YkW.njjtaj BiucjelYTpjbepcjsutjkEu]qnj lMihjvIvIaiutjer.cj nnY$aj peq.cjto \pd¡v.elwj ×W·râ
\phjhj$ajgHj ap:YkuEK·kjkLaj v,tEulWItaj mtN·pÒoqMicjtCYgHj hW·gW·ef[·lwj$JkuJelwj v,l[Õicj×W·kS·cjtaj qWkjgW·pãpraj
qW·skEuv,tajgHj peÈwjpeltjm·cjrâ qN.·$ajgHj epY>RuYm.Y×W·m·cjtYu percjsk.kEutuElWI nnYaDm?bJu$ajgHj pSYueT.·lwj aKicjer.cj
v,edqtajhJurâ

5
 g[.enwj ø eKtjpOu
percjgkUmnj

puidj(10)
percjvq
I h
M ej k.njgkUek.nj;Õcjarcjgl
·W uJ
v,gHpj lJmu c· ej r.
kMinj;ÕcjbM.gHj ek.njgkUek.nj;Õcjarcjt· tnjtodM·cj hluci jkugkUr~ hiutj×UgkUezN.mj WY K[êlwjlikjs·cj
spjkuwcjmnjgHj qucjes.YK[êlwj »telcj(tluicj,)tuY n.Yefqicj\z. K[êplnjlwj likjpercjB.q.bM.gHj
puicjpÒo kelcjkL.Ylwj B.q.mnjtYu ptuinjT½,$.r~

eScj spjkEuew>h.rtl>cjtYu tcjncjaY(v,K[êlikj) gLiÕkjgL.YSEulwjt·gHj hJuDm·kjT½,lwj

K[iÕtjtjpLiÕtjtj tYukLÕcjm·cjrâ maerwjew>h. ¤tl>cjõhJugHj eScjspjdM·cjkEu gkUe q·
(RHmj,lUm[iÕ,)ehcjrâ esN.njT½,dM·cjkEu gkUeq·râ esN.njT½,dM·cjkEu gkUmnj hW·eqcjer.cjgHj
K[êp[,ptuinjT½,lwj bWYmKuicjkL iÕkjrâ huitjpRUpr. hW·mWYtYu K[êp[,ptuinjT½,lwj q.j$·hW·eqcjrâ
nkEutcjncjqkjqI ;iÕkj;iÕkjepcjepcjtYu K[êsIp[,Dm·kjT½,lwj mdHjrâ Sg, maerwjtl>cjwW·
eScjspjm·cjkEu gkUmnjehcj qWkv j ,mtJkLiÕhjlwj alu·mWYa.yukt j g· Hj dHjdM·cv
j c· jropetHjhW·m.njgHj
K[iÕtjpLiÕtjrâ huitjgHjr percjSkjspjgkUeq· kuew>h.rtl>cj´ aDipP>yjew>h.r tl>cj´
wcjatikjew>h.rtl>cj mpзtcjncjq.j$· qWkjgW·gLiÕkjgL.YDm·kjT½,gHj wtjt.l[iÕcjeqHjm·cj
$Jer.cj aYducjguicjektjlwjrâ
eScjspjku» E $·tuY qWkgj ·T
W ½,qkjqmI .njgjH d,gLiÕkgj .L qY kjqI Kuci cj k j iÕL kkj rj â bÐt
· Yh
C q
W· ,L
gL.YbHjlCtjlikjgmLiÕcjtYu gLiÕkjgL.YpercjSkjspj ew>h.rtl>cjkEu gkUe q·t·râ /uinjhJunkEup>cj
el.YqW.kJuelwj k.lgLiÕkjgL.YntYgHjmà, qkjqIwcjzku ×W·pMikjt·gHj bWYmel.YqW. gW·hW·m.njrâ
/uinjgLiÕkjgL.YbHjlCtj likjaupjK[êlwj nkEuB.q.eagálikj n.n.q.jkJuelwj qkjqIpercj
SkjspjgkUeq· kuew>h.rtl>cj bWYmKuicjkLiÕkjRu·gpjgHj hW·gW·SEuektjm.nj$JdHjm·cjrâ Sg,
nkEuzkuaY suitjD.tjhW·esHja.râ tcjncjpÐiÕnjT½,lwjt· d,dHj;.·er.cjgHj p:Ysuitjet· petHjektjm·cj
epcjepcjrâ huitjgHjr hW·yHajzYwIriytYu v·cjgW·SEugHjgLiÕkjgL.Yrâ a.tiukjr·cjlikj n.n.q.jtYu
gL.YbHjlCtl j ki kj Npj´ liksj ·cjgkUn.n.q.jrâ tYupLnjlikjsMtjqmÐJ wcjgkUeq·t·gHjelwj gLiÕkjgL.YbHj
lCtpj nL rj â k.lgWb· jl H Ctjektjpuidjlikj ×Ulk i wj cjgkUeq·qwM $ j ·tYu gWk
· ÕL cjdripjar·ca j r.vivrâ
gkUeq·t·wW· zkuzkuv,t·gHj ek.Kos ¤T.YõTai er.cj gW·tJektjrâ

6 OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010

 elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372
“In their own language the Shans call themselves
Tai or Tai long and their country Mong Tai instead of
Shan State. The origin of the name Shan is not very clear,
but has been discussed by many schplars. One of the
hypotheses concerning the origin of the name Shan is
that Shan, Siam and Assam had been derived from the
word “Sian” (Hsian, Sein), which designates a group of
mountainous people who migrated down for Yunnan in
the 6th century AD. Another says that the Shan people
were named after the “Mighty Shan”, the Great Mountain
Ranges of China from where they had migrated. A third
hypothesis suggests that Shan is a corrupt word of Syam,
a name given to Kshatriya (warriors) on duty of the Khmer
empire in the early period of the Tai history. In fact, all
peoples of Mon-Khmer language family call the Tai
“Shan”, “Shen”, or “Syam”. However, all hypotheses lead
to the names Shan and Tai as being one and the same
race.” 31
aY(v,K[êlikj)qM.njr·cj
gkUeq·´ kW,B.eq· ;ÕkjekwjdedHjdyHj
kEuaYt·gHjelwj zkuzkuv,t·gHj
ek.jKos Tai er.cj gW·tJektjrâ
puidjlikjlÐê$·wW· K[êkL.YB.q. bWYqer.pjmà, atuicjbWY
qMwjwW·râ
¤¤p:YkEuB.q.eq·mà, zkuzkuv,t·gHj ek.jKodM·cj Tai
(hW·eqcj) Tai Long râ ;Õcjeq·(RHmj,\pvj)gHjelwj sN,;Õcjeq·gHj
ek.jdcM· j Mong Tai râyMÕeq·bJuludE k Hj LÕcjgHj hWg· W·tJektj K[iÕtjK[iÕtj
pLÕi tjpLiÕtjrâ eScjspjkuy E MÕeq·tYu tLpv.bWYmgLiÕcjtw· ·W nkEulv.tj
zkuzku qIkpLI ÐiÕnjT½,aut i rj â tLpv.mWt Y gL wHj ·W maerwjew>h.eq·gjH
kLÕcj×UkEu Siam (sJy·´ Tuicj,) kuAssam (a.q·)er.cjqg,râ
tLpv.tNhj mWYtLpLnjgHjmà, ew>h.eq·wW· qPqzuicjt·kudEuercj
(miukt j RJ Hmj,)p:Y;ÕcjÅkkj gkUeq·t· m·cjlwj×UtmjmUlgHjtYu ek.jKos
gkUe q·e r.cj qà,lwjrâ tcjmet.jS ttiygHjwW· maerwjew>
h.eq·gHj maerwjkLÕcj×UkEu yMÕqr.Yqg·cv j ,t· mdHej r.cj qg,râ
gkU×Ugek.·(mnjøKm.)qJufauitjt·wW· gkUTai gHj ek.Kog, (RHmj,´
RHcj´ q{mj, öw>÷ sJy·)râ Sg, tcjmet.jS qJufaiutj$·wW· Tai
kugkUeq·tupjtupjer.cjgHj esN.njT½,dM·cjrâõõ
atuicjpuidjlikjlÐêgHjmà, gkUeq·t·wW· zkuzkuv,t·gHj
hW·ek.jKso (RHmj,)râ zkuzkuv,t·gHj ek.jKosgkUTai (w>) Tailong
percjgkUmnj
râ gkUmnjkEu gkUbM.t·ehcj gkU Tai gHj qucjes.Ye k.jKodM·cj
gkUeq·(RHmj,lUm[iÕ,) mdHjrâ huitjgHjr gkUeq·kugkU Tai hJugHj
dHjgkUmWYgkUrâ dHjgkUtupjtupjrâ esN.njT½,dM·cjkEu gkUeq·hJugHj
gW·tJektjrâ aY(v,K[êlikj)qM.njr·cj gkUeq·´ kW,B.eq·
;ÕkjekwjdedHjdyHjkEua Yt·gHjelwj zkuzkuv,t·gHj ek.jKos Tai
er.cj gW·tJektjrâ gkUmnjkuEgkUbM.t·ehcj ek.jKosgkUv,t·
eq·(RHmj,)râ gkU Tai t·wW· zkuzkuv,t·gHj ek.jKos Tai râ
v,t·kEuv,t·gHj hW·qucjes.Y´ hW·ek.jKoeq·(RHmj,)râ gkUmnj´
gkUbM.t· qucjes.Yek.jdM·cjv,t· eq·(RHmj,)gHj v,t·tJdM·cjrâ
gkU Tai wW· gkUmnjt·ek.jKog, gkUeq·râ gkUbM.t·wW·
gkU Tai gHj ek.jKodM·cj gkUyH.nj(RHmj,lUm[iÕ,)râ percjK[êznj
gkUmnjkEubM.gHj hW·tupjqMhjv,qÒajrâ rm{.cjpÐitjgHj ]kpjtupjdM·cj
mdHjrâ rm{.cj¤eq·õ gkUmnjte· k.jm·cjgeHj ktjtYu gkUbM.t· ek.jKo
tuinj¤RHmj,õer.cjaYet.jSektjrâ aDipP>yj mikjgW·qà,dN.Y$·gHj
gkUeq·tw· ·W zkuzkuv,t·gHj ek.jKso Tai tYu gkUmnjkugE kUb.M t·w·W
ek.jKos¤RHmj,õrâ rm{.cj Tai ku ¤RHmj,õ hW·tupjv,qÒajepcjepcj
er.cjgHj gW·SEuektjrâ rm{.cj Tai gHj ywjrK[ênkEuB.q.mnjmà,
gW·rm{.cj ¤t.Yõ bWYmK[iÕtjpLiÕtjm.njrâ K[ênkEuB.q.likjbM.mà,
nkEurm{.cj ¤tY´ tõ ]kpjauitjK[êgW·râ lMÕhjwW· gkUmnjkEugkUbM.t·
hJug,K[êS.Ylwj¤RHmj,õrâ muhuitjgkUmnjkEu gkUbM.t· hW·ek.jg,
Tai tYu aK>gW·lCtej ktj muhuitjgq W· cu jes.Yek.jg, ¤RHmj,õer.hJgu Hj
aK>k.l gW·lCtjektj K[iÕtjtjpLiÕtjtjgHjmà, kLÕcj×UkEumarwj
ew>h.“Siam”er.cjgHj gW·SEuektjrâ aK>lCtjektj bJuyMÕgkU
eq· \p·cjlH.YkLÕcj×U Tai gHj hW·gW·SEuektjqWh j K[iÕtjtjpLiÕtjtjrâ
mikjgW·lCtjpRUgkU eq·(RHmj,)mà, d,gLiÕkjgL.YlCtjpRUgkU Tai râ
aK>lCtej ktj pudi jlikjqwM j$·mà, p:gY kUTai (ek.j)gkUeq·(RHmj,)gHj
ek.njgkUh·t W upj (m[iÕ,×Wysj ukY)W t· ×Wb· WYmgLiÕcjer.cjgHj gW·SueE ktjpLnjrâ
Why Tai Nation
“Tai people have many different subgroups namely, Tai
Nue (Northern or Chinese Shan), Tai Lam Black Shan of
Laos, Vietnarn), Tai Sa (in China), Tai Mao (living along
the China / Shan State border), tai Khun, Tai Sipson Panna
(Eastern Shan State), Tai Kham Ti (Northrn Shan State,
Kachin State), Tai Ahom (Assam, India) Tai Lue (Lanna,
Thailang), Tai Long (Thailand,Central Shan State), Tai Leng
(Kachin, Shan State border), Tai Loi (Mountain Shan /
Hill Shan), Tai Lai. All Tai / Shan people call themselves
“Tai” and not as members of the different subgroups. Iden-
tifying themselves separately only serves to classify them
as a people. “(Tai-Nation. Org/p.1) dJs.pudk
j iu qcje< l{.q
j lui
B.q.\pnjrrcj ea.kjp>atuicj,\fsjtyjâ
¤¤ (Tai) RH m j , lU m [i Õ ,tu i ² mH . au p j s u k W Y m [i Õ ,×W yj s u e tW
ae\mH.kjm[.,RHityjâ 4cj,tui²mH. Tai Nue (e\m.kjpuicj,RHmj,
qui²mhutj tRutjRHmj,)´ Tai Lam (el.´ bJykjnmjRHmj,mY)´ Tai
Sa (tRutj \pvjTYmH.RHitY<RHmj,)´ Tai (tRutj bm.nyjspjenRHmj,)´
7

percjgkUmnj
Tai Khun, Tai Sipson Panna (RHmj,\pvjaeRH²puicj,enRHmj,)´
Tai Khamhu Tiit j×Uek.j
(e\m.kj puicj,t
RHmj,l.cj
nY²kK[cj\pvj(tlunyjRicHiRHmj,)tY
j,) Taiu Ahom
(a.q·\pvjRHmj,´ aiסiyRHbv.Dr.· mj,)´ Tai Lue (Tuicj,\pvjRHiRHmj,)´ Tai
Long (Tuicj, \pvj RHmj, nY²RH mj,\pvjalyjpui cj,RHmj,)´ Tai Leng
soa.;Õcjh·q.wtI hW·eqcjrâ
(kK[cj\pvjnyj×Hcj<RHmj,\pvjnyjspjRHiRHmj,)´ Tai Loi (et.cjepãRHmj,)´
RHm,j lUm[Õi ,tui²h.huqUittj×ui²ku
Uek.j
y
i q j ²Udtu, i²“Tai”
gkU;luik jgLÕYtYu â aupjsk
²i eKã]ktyj
n.mvjaennY² meKã]kBU so,aâ .mdH rj â Õ,×Wyjsukui rvjVänj,tY<
qJ,\K.,m[i
aK>mHq. aupjsua×Wyj amvjn.mkuitpj\pJ, eKã]ktyjâõõ
lCtjr·cjektj puidjlikjlÐêgHjmà, p:YkEugkUeq· (RHmj,lU
m[iÕ,)t·wW· mNihjdet.wjetN.wjtNhj\K.t· ×W·bWYmgLiÕcjer.cjgHj gW·SEu
ektjrâ qucej s.YkLÕcjyÕM gek.·râ mNihq j uvJ ,fauitjt· v,mWk Y mu gWY Hj
ek.jKog, Tai auitjrâ Sg, lCtjr·cjdet.wjetN.wjeq· Tai
gHjmà, yMÕeq·ekWaj(ekW²RHm,j )´ gkUmnjkuE gkUbM.t· qucej s.Yek.jg,
kLÕ cjgH j hW· gW·S Euektjrâ yMÕeq·em.(em.RHmj, )gHj gW·SE uektjrâ
yMÕeq·em.hJugHj v,gmLiÕcjtJlwjer.cj aYeTcjektjrâ #.njedq
eq·em.hJugHj dWkjelwj×W·râ gkUbM.kEueq·em.t· ;Õkjekwj dedHj
dyHjtYum·cjrâ dN.Y$·wW· p:Ysrcjdet.wjetN.wj Tai gHj huitj×UhW·gW·
SEuektj yMÕdet.wjetN.wj eScjspjkueq·ekWaj (ekW²RHmj,)
tYu p:sY it
u jaY kelcjetMct j hM k j ÕL cjpnL rj â tYpu nL j gkUeq·(RHm,j lUm[Õi ,)
qpunjdM·cj p:YaukjBuiwjmtÐr.t·gHj gkUbM.t· qucjes.Yek.jdM·cj
eq·ekWajer.cjgHj gW·tJektjrâ k.llCtjr·cj p:YwcjgkUmnjgHjmà,
qucjes.Yek.jdM·cj ¤eq·ek.Yõer.cjgjH gWS · Euektjrâ qMicDj wjgkUeq·
(qminjeT.bud¯ktÐi) dHjkLÕcj¿kr.zj p:Y;Õcjh·q.wtIgHj K[êlwj
det.wjetN.wj ¤eq·ek.Yõer.cjgHjgW·SEuektjrâ maerwjmnj
¤eq·õhJugHj ek.jKosgkUeq·(RHmj,lUm[iÕ,)tYu ¤ek.YõhJugHj gek.·
det.wjetN.wjeq·mWYgek.·râ ¤eq·ek.YõwW· p:YkEugek.· det.wj
etN.wjeq·gmLiÕcjgHj dHjdet.wjetN.wjmWYgek.·râ p:YkEuwcjgkUbM.wW·
qucjes.Yek.jlwj eq·ekWaj(ekW²RHmj,)râ rm{.cjmnj¤ek.Yõ ku
rm{.cjbM. ¤ekWÁõt·gHj bJu\pcjtupjqMhj×W·râ tYupLnj rm{.cjmnj¤eq·õ
kurm{.cjbM.¤RHmj,õ gHjelwj percjtupjqMhj×W·râ eScjspjkEugkU
eq·tYu bJurpjspjmaerwj gkUmnjkuEgkUbM.gHj tupjqMhjdM·cjv,qÒaj
er.cjhJumà, gW·m.njrâ rm{.cjmnj¤ek.YõgHj gkUbM.t· ptitjektj
eT.·¤ ekW ²õ dHj m.njrâ hu itj gHj r maerwjm nj¤ eq· ek.YõkEu
maerwjbM.¤ekW²RHmj,õt·gHj nkEurm{.cjpÐitjgHj tupjqMhjv,qÒaj×·t W Yu
rnjtM·kEu gek.·det.wjetN.wj¤ekW²RHmj,õ tupjtupjer.cj mdHjrâ
Sg, p:YkEusrcjgek.· det.wjetN.wjeq·gHj huit×j UhW·gW·
SEuektj yMÕgek.·det.wjetN.wjeq·¤ekW²RHmj,õtYu
aYK[pjpãpÌw>tjg>tjdM·cjrâ gek.·gkUeq· mWYgek.·gHj
gkUmnjkEugkUbM.t· ek.jg,ekW²RHmj,kJuelwj nkEugkU
Tai t·gHj zkuzkuv,t·gHj nkEuyMÕtNh j qucjes.Y
ek.jg, dHjm.njer.cjgHj auitjekN.tjd,ef[·ekL·
tcjsMtjrâ huitjgHjr eScjspjkEueq·e kWa jtYu
k.laYlCtjektjgHjmà, tcjncjwcj
K[i Õtjtjp Li Õtjt·g H j hW ·g W· SE ue ktjr â
8 OurTime
g[.enwj ø eKtjpOu
tLpv.wcjbM.t·elwj pRUeq·ekWaj K[iÕtjtjpLiÕtjtjgHj hW·tJ
ektjrâ p:YlikjaupjwcjbM. ¤n.YBqnj,õK[ÕlwjgHjmà, gW·SEuektj
atuicjbWYqMwjwW·râ
¤¤ekW²lUm[iÕ,tui²ae]k.cj,ar.kui s.epaTcjaRH.,
metW²reK[â ekW²lUm[iÕ,tui²enr.mH. pYKU,anJ,RHi awuicj,RW.×Hcj<
u YW m×Ðel,dJs}titjRHi aupjfuiarpjm[., \fsj]kqvjâõõ dJel.kjBY
qiKY<rtyjâ d>Tkjpui\pJ, ekW²RHmj,ae]k.cj,kui mqiKY<rBU,â
gW·tJektjlwj pRUeq·ekWaj(ekW²RHmj,) S/uitj$·râ
pRUpr.pEu×U$·pLnjgHj hW·gW·tJektjlwjrâ
yMÕdt.wjetN.wj Tai lÐêgHj bWYgmLiÕcjwW· T·krj ·cjkuE hW·gW·SEu
ektj yMÕeq·ekWaj(ekW²RHmj,)gHjmà, gkUmnj´ gkUbM.t· qucjes.Y
ek.jg, ew>h.eq·ekWagj Hj hWt · pu jkeuE w>h. gkUeq·t· qucjes.Y
ek.jg,er.cjgHj K[iÕtjpLiÕtjrâ xpm. ø gkUmnjkEu gkUbM.t·wW·
gkU Tai gHj qucjes.Yek.jg, eq·(RHmj,)tYu gkUeq·(RHmj,lUm[iÕ,)t·wW·
zkuzkuv,t·gHj ek.jg, Tai râ bJu\pcjew>h. ek.jg,hW·tupjgHj
gkUmnjkEugkUbM.t· ek.jg, eq·ekWajtYu gkUe q·t· ek.jg,
hW·tupjer.cjgHj ekN.tjtYaYef[·qàÕtq j .W tjrâ gkUdet.wjetN.wj
eq·ekWa j gkUmnjkEugkUbM.t· ek.jm·cjgHj dHjdM·cjdet.wjetN.wj
(em.RHmj, ø Tai Mao) p:Ydet.wjetN.wj gkUeq·gmLiÕcjgHjh.â
gkUeq· Tai (Tai RHmj,lUm[iÕ,) t·wW· zkuzkuv,t· ek.jm·cj
¤em.RHmj,õ gHj gkUmnjkEugkUbM.t· ek.jdM·cj eq·ekWaj(ekW²RHmj,)
h.gHj aYkUK[pjscj\KcjdM·cjrâ auitjekN.tjwW· ap:YkEuyMÕdet.wj
etN.wj gkUeq·lÐêgHj bWYgmLiÕcjt· ¤eq·ekWajõ (ekW²RHmj,)gHj dHjyMÕ
det.wjetN.wjmWYm.njer.cj aYducjguicjektjp:Ysuitjrâ
tcj$·wW· nkEukS·cpj Tm aYlCtjgLiÕkjgL.Y SEuv.tjlwj
mdHjrâ det.wjetN.wjeq· dsEuds,dM·cj p:YaukjBuiwjmtÐr.t·gHj
muhuitjgkUmnjkEu gkUbM.t· gW·ek.jg, eq·ekWajer.â gek.·d
et.wjetN.wj gkUmnjkEugkUbM.t· ek.jKom·cj eq·ekWaj(ekW²RHmj,)
gHj p>lupjdM·cj p:Ydet.wjetN.wj gkUeq·lEuer.hJugHj aYkUK[pjscj
\Kcjm·cj |ziÕhj|ziÕhjnkjnkjrâ aYsW·|ziÕhjnkjtYu d,lCtjgLiÕkjgL.Y
aDikhJugHj pRU¤eq· ekWajõ mdHjrâ percjS kjspj ew>h.
¤tl>cjkueq·ekWajõt·gHj aYd,gLiÕkjgL.YpÐiÕnjT½,râ aY×W·pMikjkEu
tcjncjwcj qkjqIKicu Kj cui jkLiÕkjkjrâ huitjgjrH tcjncjwcjeScjspjkEu
gek.·det.wjetN.wjeq·t· v·cjgW·SEugHj aYd,lCtjgLiÕkjgL.YpLnjrâ
gL.Y bH jlC tj e ktj likj au p jn .n.q.j tY u pRU d et.wj etN .wj
gkUeq·ekWaj gkUmnjkEugkUb.M t· ek.jKmo ·cgj Hj aYTpjtYu gLiÕkgj L.Y
lCtjpLnjer.cj¼¼¼¼¼
SkjbeHj lMcjgtet·pLnv j iao ííí
piucjpÒo
Mon Language Journal No.60, December - 2010
 elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372

percjgkUmnj
gek.· m WYm WYw W· duc jq zuic jk Eu
¤¤tcj r njt M· õ õgek.· t Yu ef[· ¤ ¤gL· c jt roõ õgek.· e r.cjâ
tcjr njtM· g ek.·g Hj p· kjl wjaDip P> yj bNt j/ uitjl Euer.â
sW· l wjk uin jg suit jh.´ kuin jd m[iÕ cjh.â
sW· l wjt cjr njtM· g ek.· t Yu Dm· kjR up jr og W· h.â
k.lDm·k jR up jr og Hj mue ;· Kkjk LÕ cje r. q.jw W· km?t Ib hEut ·
d,kelcj e qCw j g Lip j m · c j l MiÕ nje r.cjâ

v,ptuinjT½, ø bv.h·q.

gkUmà,etHj d,S.njgek.·
S.nj e$.cjâ S.njgkUhJutYu
hW·S.njgek.· hW·mikj
ekL .nj kemL .nj g ek.· ´
hW·qsP Mtq j mÐJ hW·qPeRHjeqjH kemL.njgek.·
mà,etHj S.njgkUhJugHj aDipP>yjhW·mWYer.cj
q.jwW· gl.njRHjq. percj;ÕcjkW.njtMitMi
m·kjkLÕcj p:YqBcjek.·DRuJepcjqN.· gek.·
mnjawjqe]tl[ ap:YtCYadiutj sMtjtCY
(29)´ gituawjg>tj´ qN.·(2010)wW·er.cjâ
ducjqzuicjkEu gl.njwW·tYu qBoDrjgek.·´
gL ·cj tro gek.· eku.· bJu\ pcja wEu gek.·
e;·Skjspjm·cjkEu ek.njgek.·tajkJugHj
qWkjv,mekL.njgek.·(mnj)gmLiÕcj gW·Skj
qIkLI qCIgiLpja.tYu K[êptuinj$. likj
percj wW·e r.cjâ
ek.njgek.·hW·mWYmà, gek.·hW·mWY´
gek.·h W·mW Ymà, km? tIg ek.· m·kjkLÕ cj
hW·m.njrâ ek.njgek.· eku.· gek.·´
gek.· eku.· km?tIgek.·gHj v·cjroKׯ
k.ymNihj k:iÕpjkEuzuicj eku.· tYkEuKׯmNihj
e;·Skjspjm·cjer.cjâ gek.·mWYmWY ek.nj
gek.· lMihjea.njkEudHj´ lMihjgLiÕcjkEudHj
qBo D rj g ek.·´ gL · cjtrog ek.· eku.·
bJu\pcjdkjptnj awEugek.·gHj e;·tNh j\K.
ekW·ekW·hW·mWYer.cjâ ap:Ygek.·wW·pLnj qBo
Drjgek.·gHj S/uitjlv.tj mNihjmWY/>gHj K[pj
ektjtYu sW·ptnjlwj hW·eqcjrâ mNihj
ekL.njkemL.njgek.·gmLiÕcj r·cjektjtLÕcj
la. ek.njgek.·zku´ \zhtjgek.·
zku eku.· eqN.wjgek.·zkutYu qBoDrj
gek.·gHj bWYmkitv j k
I Eu ak.Yar.gek.·
zku p·kjsW ·aDipP>yjtYu Dm·kjkLÕcjRupjro
kemL.njgek.·er.cj â qBoDrjgek.·gHj
esHjkLÕ cj×U¤mNihjõtYu mNihjekL.njg ek.·gHj
d,kLi Õhj lÐê¤pWmN ihj õer.cj â gek.·z ku
muekL.njm·cjer.â muhuitjd,ekL.nj atuicj
zku ekL.njm·cjgHjer.â zkuekL.njm·cjgHj
ek.njgek.·zku tupjsuitjT·kgj l.njm·cj
kJuh. q.jwW· ap:Ygek.·mmWY WY ek.njgek.·
taj qM.njqMÕ kjkLÕcjr â mugek.·zku
ekL.njgHj ek.njgek.·taj mikjgW·tJrâ
Sg,gHj mu gek.· zku ekL .nj´ mu hui tj d,
ekL.njgHj km?tIbhEugek.·t· kL.hW·gW·ef[·
qàÕtjqW.tj d,ektjkqpj ek.njgek.·
e$.cjâ d,a.tjlv.tj ek.njgek.·
kL.kL.e$.cjâ ek.njgek.·t· tupjsuitj
tYumH km?tIt· ef[·qÕà tjqW.tj Dm·kjRupjro
gW·er.cjhJugHj p:YaBiDrj aupjDupjek.pjk.Y
gek.·;ÕcjdImwjker\zIgmLiÕcj K[êptitl j wjgHj
hW·gW·SEu$Jrâ ek.njgek.·gmLiÕcj RYusHjK>nj
kNkpj tuinj km?tIbhEu (gek.·pLtro) nkEu
m.YkJudHj´ nkEuK>njkN kjektjkEudHj kEu$.
aeK>cja wEu kemL.njgek.· ×UkEuek.·DRJu
ezN.rj â km?tIbhEugHj qPsN,kEuek.njgek.·
t·tYu v,t·ducjqzuicjkEu eqN.wjgek.·´
qBoDrjgek.· eku.· gL·cjtrogek.·tYu
qIkLIek.·DRJu ef[·qàÕtjqW.tjrâ atuicj
km? tI b hE u t · ef[· $ .qà Õ tj q W . tj g H j
ek.njgek.·mWYmWY hW·tupjsuit´j hW·esHjsuitjmà,
nkEpu UgEuzkumWY hW·mikjT·kjgl.nj´ dsEuds,mà,
K[Õptuinjlikjm.njrâ Sg,gHj kemL.njkm?tI
bhEut· qIkLItupjsuitj ef[·qàÕtjqW.tjtYu

9

percjgkUmnj
p:Yq N. · (2010)wW·
gek.· m nj p:Y ; Õcj´
mC, ;Õcj eku. · edq;Õcje q·´
melwj y H. ´ eqcj k .ep>wj ´
kwj r Iy [. t· p·c jp ek.· m à ,
lM i h j g ek.·
bNt j p ie sH . j g ek.· \ pcj c jt Y u
ek.njgek.·]kpjkuÈ E kjer.cjâ
gek.·e zN. j mpз k Eu
gek.·p ·c je k.·p ercj g kUm nj
(a.mje ayU ) eku. ·
gek.·dIm wjker\zIalu·r,mnj
p· k jl wj q N . · ( 2010)wW ·
dH jg ek.· p L t ro
p: Ye Ktjp O u $ aj p L n j r â
awE u g ek.· g H j
e;· e sH j k L Õ cj × U l E u e r.â
q.j l Eu e ;· d H j k L Õ cj e r.
q.j w W · ek.njg ek.·t ·
qM . nj q M Õ kj k L Õ cj e r.cj â
10
g[.enwj ø eKtjpOu
Dm·kjRupjrokemL.njmà, nkEumm.YmWYm.Y ×Ukm?tbI hEumWYtL (w>) ×Ugek.· mWYtLpÌt,tYu d,RupjeT.·
bJu\pcjkemL.njgek.·gHj p:YqBoDrjgek.· K[êDm·kjT½,lwjgHj lCtjhW·SEu$Jer.cjâ
ek.njgek.·mWYmWYwW· km?tIbhEut· ekL.njm·cjgHj ebLtjm·cjkEu gL·cjtro (pwjl\zI)
gek.·e$.cjhJumà, T·kjr·cjkEueqN.wjgek.· eku.· tcjncjef[·lwjqàÕtjqW.tj q.jlEutYu
ebLtjm·cjer.â nkEuDm?Di#.nj (bWY bbWYDwj) nkEuhuitjfE u yutiÐ×W·×W· d,T·kjT½,kEuer.cjâ
gL·cjtrogek.·hJugHjmuer.â ek.njgek.·t· d,tJlwjeTkjer.cjâ gL·cjtrogek.· (pwjl\zI)
gek.·hJugHj v,gHjef[·kLÕcjer. q.jwW· ek.njgek.·t· qM.njkLÕcjer.cjâ gek.·mWYmWYwW·
ducjqzuicj kEu ¤¤tcjrnjtM·õõgek.·tYu ef[· ¤¤gL·cjtroõõ gek.·er.cjâ tcjrnjtM· gek.·gHj
p·kjlwjaDipP>yj bNtj/uitjlEuer.â sW·lwjkuinjgsuitjh.´ kuinjdm[iÕcjh.â sW·lwjtcjrnjtM·
gek.·tYu Dm·kjRupjrogW·h.´ k.lDm·kjRupjrogHj mue;·KkjkLÕcjer. q.jwW· km?tIbhEut·
d,kelcjqCIgLipjm·cjlMiÕnjer.cjâ tcjrnjtM·gek.·zku gW·a·cjzN,gHj gL·cjtro gek.·zku
d,kitv j ´I d,Skjspjm·ck j uE tcjrnjtM·gek.·zkuer.cjâ gL·cjtrogek.·gHj kuinjgsuitjd,×W·er.cj
q.jwW· aBiDrjgek.·hl Ju wjgjH lCth j S
W· $Eu rJ â zkumikjg·\W p·cjl.YH mà, km?tbI hEugek.·pLtrot·
r·cjkEuak.Yar. ek.njgek.·zku´ ak.Yar.edqzku eku.· ak.Yar.suitjsRuitj
suitjD.tjek.njgek.·zkutYu e;·\p·cjqL.Ya.m.njer.cj q.jwW· aBiDrjgek.· hJulwjrâ
gL·cjtro gek.·wW· ;.jzemL·´ ;.jzmLicj eku.· nYkYekL.njn.n. p·cjfkjlwjtYu v·cjkEutcj
rnjtM·gek.·zku gW·a·cjzN,gHj km?tIpLtrotaj d,qCImL.jrâ zM.pjek.njgek.· d,kLiÕhjlwj
gL·cjtrogek.·er.cjâ gL·cjtrogek.·zku kL.hW·gW·\p·cjl.H Y d,ektjkqpj ×Uek.njgek.·
t·e$.cjhJugHj aBiDrjgek.·hJulwj kuinjgsuitjhW·mWYrâ ak.Yar.etMcjmà, ducjqzuicjkEu
ak.Yar.tYu gek.·pLtrot· ek.jek.·DRJuk.etMcjtYu qIkLIef[·a.qàÕtjqW.tjer.cjâ
atuicjkm?tIt· ef[·qàÕtjqW.tjgHj ek.njgek.·mWYmWY hW·esHjsuitjmà, bWYmgt.pjaKicj dsEuds,tYu
kEulv.tjtMim.njer.cjâ zkumWYhW·esHjsuitjtYu mcjtkjplJueT.· kemL.njgek.·pLtrogHj
p:YqBoDrj dImwjker\zI hJulwjhW·mWYer.cjâ
gek.·gHj bJu\pcjhW·esHj´ eqN.tjb½tjhW·mWY ekL.njm·cjatuicj zkuK[pjgW· ekL.nja.hJugHj
e;· Skj s pj m · cj kE u bJu \ pcj d kj p Ðnj g ek.· eku .· awE u g ek.· ;kj ;kj r â gek.· m W Y m WY w W ·
ek.njgek.·t· kLiÕhjektjlwj qBoDrjgek.· /uitjlEuer. e;·d,/tjkN.tjer.cjâ
gek.·mnjbWYmgLiÕcjwW· gek.·ekL.njducjqziucjkEu suitjD.tjS.njgkU´ suitjD.tjmikgj W·mcjmWYgkU´
B.q.(likjptjeynjqN.cj) eku.· aKuikjkN.q.qn.tYu p·kjkLÕcjgek.·râ p:YqN.·
(2010)wW· gek.·mnj p:Y;Õcj´ mC,;Õcj eku.· edq;Õcjeq·´ melwjyH.´ eqcjk.ep>wj´
kwjrIy[.t· p·cjpek.·mà, lMihjgek.· bNtjpiesH.jgek.·\pcjcjtYu ek.njgek.·]kpj
kEuÈkjer.cjâ gek.·ezN.j mpзkEu gek.·p·cjek.·percjgkUmnj (a.mjeayU) eku.·
gek.·dImwjker\zIalu·r,mnj p·kjlwjqN .·(2010)wW· dHjgek.·pLtro p:YeKtjpOu$ajpLnjrâ
awEugek.·gHj e;·esHjkLÕcj×UlEuer.â q.jlEue;·dHjkLÕcjer. q.jwW· ek.njgek.·t· qM.njqMÕkj
kLÕcje r.cjâ
awEugek.·gHj d,×W·p:YtYek.njgek.·er.cjâ awEu;ÕcjgHj d,×W·p:YtY ek.njv,;Õcj
kW.njer.cj q.jwW· bWYeyBuy[ hJuptitjrâ p:Ygek.·mWYmWY ek.njgek.·mWYkL·´ mWYlCJ eku.·
mWYÈkjdkHj LÕcjmà, awEugek.·gHj ×UB·ulÐêsuipB j q u· Mwj´ ×Ukm?tbI hEu suipjkm?teI dq (w>) km?tl I esHj
(q.pjkm?tI) q.jwW· pã]t,ef[·kLÕcjrâ xkÒ#gek.· awEuqLÕcjauit´j km?tIpLtro awEuqLÕcj
auitjgHj dHjeqN.wjp:Yeb.j mpзkEu kmjm[êe$tjt·râ p:YqBoDrjdImwjker\zIwW· awEuek.nj
gek.·t· apj\p.pjkul E wj ×UkueE pÌRumY .Ygek.·gHj gek.·pLtrot· bWYmkitjvIkEu eqN.wjgek.·
rpjspjqucjes.Ya.râ km?tIbhEut· pLÕpjlv.tjkEulv.tj ducjqIkLIlÐêeqN.wjgHjtYu
nkEum.YkudE Hj´ nkEuektjSסsuitjkEudHj mNihjlpãgLiÕcj kEuqàÕtjqW.tjtuY awEugek.·m·kjkLÕcjrâ
awEugek.·gHj bJulEud,qucej s.Y´ eqN.tjb½tjlEu d,qucjes.YhgJu Hj p:YeqN.wjgek.· K[êlwj;kj;kj
hW·mWYer.cjâ
OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010
 elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372

percjgkUmnj
ap:YeqCwjmL.j awEugek.·wW· d,eqCwjr·cj t.l[iÕcjkm?tI gek.·pLtrot·er.cjâ
km?tI mWY mWY qucjes.Ya wEu gek.· /kjm ·cj e$.cj´ hW· ektjSס km?tIbhEugmLiÕ cjtYu
ekL.njm·cjmC,eqN.wj gek.·er.cj ek.njgek.·mWYmWY v.tjkLÕcjmà, ducjqzuicjkuE ¤tcjncjõ´
lPducjqzuicjkEu¤pUgEuõtYu nkEuaeK>cjek.njgek.· K[êptuinjlikj qkjqI×W·×W·tYu km?tIt·
md,lCtjgL iÕkjgL .Yer.cjâ gek.·e;.tje;.tj v·cjrogek.·mnjlCEÕt·wW· mue;·dHjdtYufEugek.·´
q.jlEuekL.njetHj e;·dHjdtYufEu ek.njgek.·´ v,gHjekL.njmà, e;·dHjdtYufEu ek.njgek.·
q.jwW· lCtjK>tjk.YtYu kEukLÕcjqàÕtjqW.tjer.cjâ km?tImWYmWYtL zkuekL.njelpj´
zkuekL.njm.njg,tYu hW·qeP RHej qHj km?tIbhEuekL.nj$.gHj qBoDrjgek.· hWk · l
uE wjaeK>cj
er.cjâ awEugek.·e sHjkLÕcj×U ek.·DRJuezN.j eku.· ek.·DRJukm?tIgHj ducjqzuicjkuE tcjrnj
tMaj gek.·;kj;kjer.cjâ tcjrnjtMaj gek.·zkuhJulwjgHj q.jlEuekL.nj´ v,gHj
ekL.nj´ /uitjlEuekL.njmH e;·a·cjzN,m.njer.cjgHj gek.·pLtrotajK[pjtYu ef[·$.qàÕtj
qW.tjrâ mNihjmWYmWY ekL.njkemL.njgek.·mà, gek.·zku sW·lwjtcjrnjtMaj mUsitcj´
tcjrnjtMaj gek.·zku gW·a·cjzN,gHj nYkYlEuekL.nj q.jwW· smj/tjlv.tj ek.njgek.·
eku.· km?tItajtYu ef[·$.qàÕtjqW.tj lÐêkemL.njgek.·er.cjâ
ap:YSEugb kemL.njgek.·mnj bNtjsHjqN.·\pcjcjwW· km?tIpLtrotaj d,ekL.nj$.
puitjtjqÒÕtjtjelwj×W·´ d,bkjaluikj ek.njgek.·tajtYu bJukitjvIkEu ak.Yar.
ekL.nja.elwj×W·´ dN.YlCEÕ dHjdtYufEu gek.·zkum.nje$.cj km?tItaj esHjsuitjtYu tcjrnjtMajgek.·zku
kEu$.qàÕtjqW.tje lwj ×W·kLÕcjrâ ap:YekL.njkemL.njgek.·gHj /uitjlEuzku ducjsmj/tj hJulwjgHj q.jlEuekL.nj´
lv.tjzku led>wjwuicj p:Yek.·DRJuezN.j eku.· a]k.km?tzI kum.njer.â »wW· RuikjkNkj v,gHjekL.nj´ /uitjlEuekL.njmH
gek.·pLtroer.cjâ lv.tjzkugHj zkuducjsmj/tj ducjpãpÌtYumH lv.tj×W·kEu qBoDrj e;·a ·cjzN,m.njer.cjgHj
e;·m·kjkLÕcjer.cjâ gek.·pLtro tajK[pjtYu
ap:Y;Õcj ezN.j v·cj roa wjqe]tl[. eku .· aemriktaj wW· gek.·m njg Hj ef[·$.qàÕtjqW.tjrâ
d,ekL.njm·cjqMwjtY alEua qI;Õcj¤ v,õer.cjâ eqN.wj;Õcj´ eqN.wjspjkEu ak·kj]qnj;Õcj mNi hjmWY mWY
eku.· percjducjl[iÕcj lÐêeqN.wjgek.·zku ptuinjlwjkEu alEuaqI;ÕcjgHj km?tIbhEu ekL.nj kemL.njgek.·m à,
gek.·pLtrotaj d,ercjtLÕcja.er.cjâ ]qnjgek.·e sHjkL Õcj×U ]qnjT·kjpcjalEuaqIgHj gek.·zku sW·lwjtcjrnjtMaj
d,T½,srcj ;iÕkjkej pcjcj elMcjqN.·er.cjâ gek.·zku muekL.njm·cej r. k.lmNihjt.l[iÕcj mUsitcj´ tcjrnjtMajgek.·zku
alEuaqI qM.njqMÕkjkLÕcjmà, d,ducjsIercjer.cjâ ek.njgek.·zku ×W·mUsitL´ mWYqN.· gW·a·cjzN,gHj nYkYlEuekL.nj
mugek.·zku ekL.njlwjgHj d,ptuinjT½, p:Yek.·DRJuepcjqN.·râ likjeq.cjkl, srcj]qnj q.jwW· smj/tjlv.tj
lupjtitj eku.· likjducjsIercjgek.·gHj d,ptuinjT½, zercjRucjalEuaqI elMcjqN.·râ ek.njgek.· eku.·
ekL.njgek.·p:Y;ÕcjezN.j ;ÕcjdImwjker\zIwW· eqN.wjgek.·´ eqN.wj;Õcj eku.· eqN.wj]qnj km?tItajtYu ef[·$.qàÕtjqW.tj
lupjtitjgek.·gHj ¤etcjõ×UkEu;Õcjmnjet·$Jer.cjâ lÐêkemL.njg ek.·er.cjâ
S.njgkUetHj d,S.njgek.·e$.cj gl.njwW· qPRuihjkNkt j Yu ek.njgek.·mWYmWY
muzkuekL.njelpj´ muzkumikjgW·ekL.nj qWkjgek.·zku´ zkuekL.njhW·m.nj hW·elpjetHj
muzkukEuT·kjpcj´ T·kjgl.njlÐêgek.·pLtrozku´ gek.·pLtrozku mNihjqPsN,kEu zku
gW·ekL.nja.mipjpj\mhjhj ktuicjktuicjkMhjh jgHj ap:Yek.njgek.·mWYmWY skjwuicj×W·m·cjer.cjâ
ekL.njgek.·e;.tjtjelpjmH ekL.njgek.·ezN.jezN.jgW·´ kemL.njgek.·ezN.jezN.jgHj
ekL.njelpjmH ekL.njkemL.njspjkEu percj;ÕcjkW.njgW·m.njer.cjâ
qBoDrjgek.·gHj ducjqzuicjkEu lv.tjqmÐJ¤mNihjõ gmLiÕcjtYu sW·ptnjlwjrâ
gL·cjtrogek.·gHj ducjqzuicjkEutcjrnjtMaj gek.·tuY sW·ptnjlwjrâ awEugek.·gHj ducjqzuickj uE
eqN.wjgek.·tYu rpjspjlwjrâ ekL.njgek.·mWYmWY kLiÕhjtcjncjpiq.j$·mà, gek.·gHj
a·cj zN,er.cjâ

- bv.h·q.
11

percjgkUmnj
yW·e k.njgkUmnjt· epÌbtiukgj W·a·cjzN,kEu percjgL·cjtro
BwmN ih jm .njg Hj nkE u\ zhtj su itj nkEu zY lW Ip Ou taj eTkj kE u
d,qucjes.Ylwj p:YKׯpOulMiÕnjtYumà, gË.njbÐiÕkja.m.njmH epÌa·cjzN,
percjBwpOut·gHj kligW·suipjtrom.njrâ epÌa·cjzN,kEu gL·cjtroBwpOu
t·gHj ywjK>r pOut·pgcjlwjtYlÐêekNcjtYu kUK[pjdM·cq j M,mà, epÌac· jzN,
kEu gL·cjtroBwpOut·gHj md,eqC.Y\K.titj×U KׯpOuquikjquikjer.cjgHj
kEukL,dM·cjsuitjauitjviâ
tCY$· pOut·kelcjqImC L.jr·cj DrjvIq.gkUpOukEu percjBw
ek.njgkUpOutYu dN.Yd,ea.njsuitjkEu dN.YgW·mipjsuitjgHj v,gHj\p.ktj
gL iÕ cje r.â kEu gW· kL ,ektj sui tj vi â Drj vIq.lÐêgek.·qcj t·
lÐêgek.·pLnjgt,´ lÐêgek.·likjptjeynjqN.cj´ lÐêgek.·
v,;Õcjk.W nj ywjK>r pÌgÌtitja.bJuv,kEuv, bJuaYka Eu Ymà, gek.·
lEumWYhW·hJu qWkgj W·mcjsMIs percjef.aje\bwjgHj hW·mWY$Jrâ p:YkEugek.·
pnjB.q.$·gHj percjqIkLIv,qÒajkJu´ percjekL.·;v,qÒajkJu
ywjrvIq.qMhq j MnjdM·cjv,qÒajmà, epÌa·czj N,kEu gL·cjtroBwpOut·gHj
e;·mcjsMItiunj BwpOuektjektjrâ
tCY$· tupjtov·cjro zkuv,v,puicj´ gek.·v,v,puicj
ywjrdHjq.j$·mà, ek.njgkUpOu´ gek.·gkUpOu ea.njkEuzutjmKuicj
kLiÕkj ea.njkEuletcj mKuicjkLiÕkje$.cjgHj kEugW·esHjsuitmj .njauitj
viâ DrjKicu k j ÕLi kjpYg: ek.·gHj eTkjkduE ,eScjspjkuE pWIbWIÕcjgek.·kurJ â
DrjpWIbWiÕcjgek.·t·gHjpLnjelwj eTkjkEud,eScjspjkEu percjekL.·;
v,qÒajkurJ â zM.pjgek.·gHj kEugW·ekL.·;v,qÒajviâ zM.pjgek.·gHj
kEgu W·dDHj rjvqI .v,qÒajvigHj rYr.dN.ef[·emtÐ.elwj ef[m· ·cjemtÐ.
lMiÕnjk.lkJurâ
tCY$·ek.njgkUpOut· lPr·ck j ugE ek.·ezN.j´ gek.·e;.tj´
gek.·qL Õcj´ gek.·qwjtYu gek.·mnjekL.njdM·cj qWkjgkUmnjmà,
eTkjkEud,×Wg· unjfuE lÐêek.njgkUmnjkJue$.cj kEug·eW sHjsuitjq.j$·tYu
/uinjrT·kpj cjRJubcj gek.·v,t·hW·m.njkuJelwj lP;ÕE ;iÕkj´ lPp[Õtj
eb¡kjs gek.·v,t·a uitjviâ dM.×Up[Õtjeb¡kj gek.·mWYkEumWYmà,
gkUd,elcja.m.njm·cje$.cjgHj esHjsuitjtYu sW·qtiauitjviâ
BwgkUelwj lPkudE ,keh.·´ Bwgek.·elwj lPkduE cu j
elcj epÌa·cjzN, gL·cjtroBwgkUgHj v·cjgW·bÐiÕ kjqRuihja.m.nj´
v·crj ogt W· tjekL.a · . mWYp·k C jkumE WYpC·kjpLngj ·gW jH lPyHajaqic´j lPfaicj
kwã qCImL.jlwj an.gtjpOuKiucjKuicjtYu y.zuicjg·>kW.ja. bWYelMcj
12
g[.enwj ø eKtjpOu
elMcjauitjviâ
yW·gkUmnjpOu \zhtjgkU´ \zhtjgek.· gW·KuicjkLiÕkjm.njgHj
×W·dM·cjlÐêDrjvIq.mWYehcjrâ muhuitjgW·hJugl.njq.j$·er.hJugHj
kelcjr ·cjkEueb.Di qtjpOu Bw/tj /tjet·gHj aeG.k.l
qMci \j bh?dtÐ mpkcjrcjlwj ;Õcjb.r$qIet·gHj eb.Diqtjpuk O tEu
dHjp:YgkU/uipjtYu etMcjtMhj×Ugek.·/uipjgmLiÕcjrâ eq.jeqNcj/uipjeb.
Di qtj gHj dH jdM ·cjeq.jTwj mdH jrâ mi m/u ipj eb.Di qtj gHj pLn jelwj
dHjd·cM jk:iÕpjqkupi j gek.·/pui gj mLiÕcjrâ mC,;ÕcjgjH bNtKj r. mqunjey.zn.
mNÕ·tokM.acjlH.ezN.jmWYrâ
gek.·/pui jt· ×W·bNtjdËitjlCJgHj gm[iÕcjtolm[ÕJkEu kM.acjl.H
ezN.jgHjrâ gek.·/uipjgmLiÕcjelwj huitj×UkEuk:iÕpjqkuipj Kuihjel.nj
tYu mNÕ·kEuDrjvIq.qMhjqMnjv,qÒajauitjrâ gkUges·tNhjtNhj
t·elwj hW·g·cjqPqNkEu gek.·/uipjgmLiÕcjtr· â d,k.lmWYtCYgjH mimqMicj
/uipj eq.jeqNcjTwjgHj ezN.bj [ÕkLÕcjtYu hJutuinjkEuek.njzkuq.j$·râ
¤¤yW·ek.njbL.Y ap>elwjezN.bj [ÕkLÕcjre$.cjhJugHj gkU/uipjpOu v·cjro
hW·gW·ekL·kLkja. v·cjrogW·ef.aje\bwja. sEumWYa.yukjkwjm.njgHj
ek.njbL.Yektjt.l[iÕcjsN,ap>tYu ek.njbL.YmcjmWYa. gkU/uipj
pOu$·viõõ qMicj/uipjeq.jeqNcjTwjgHj gW·micjektjap>zku kEuducj
ektjt.l[iÕcj k:iÕpjqkuipjgkUtYu qJukEuhW·kelcjs,gl.nj
ap>zkumWYq.jgHj ducjektjt.l[iÕcj k:iÕpjqkuipjgkUrâ k.lgHj
qMicj/uipjeb.Diqtj eq.jeqNcjTwjgHj sW·DrjemtÐ. DrjkRu$.
lÐêgek.·/ u ip jg mL iÕ cjtYu mcj m WY a.v,qÒaj nkEu su i tj D.tj tpj
tpjt,t, lÐêgkU/uipjzku mdHjrâ a]k.gek.·/uipjgmLiÕcj lWIdM·cjv,
qÒajgHj gNk[.jezN.j p:Y;Õcjb.r$qIet· gW·micjlwjpRuicjmWY /uipjeq.j
eqNcjTwj ×Wm· ·cjmWY´ esHjgL.YsdM·csj N p:YkM.acjl.H ezN.j tita j .×U;Õcjb.
r$qI Kr.mqunjey.zn.×W·râ hJugHjwW· gNk[.jezN.jgHj ×W·pMikjkEu
/uipjeq.jeqNcjTwjgHj shW·esHjtikjhW·qLicj dHjd·McjlNJeq.krâ
a]k.gHj qMicj\bh?dtÐ gW·v.tjektjgNk[.ej zN.j dHjd·cM l j NJ
eq.k selwjhW·esHj tikjelwjhW·lcHi j dHdj M·cq j .j$·tYu qMci jezN.j\b
h?dtÐgHj qM.njtinu gj Nk[.jezN.jq.j$r· â ¤¤yW·gk N [.ej zN.j l[iÕcjek.
gNo mueq.kmWYmWYktEudHj mut$H.mWYmes.Yl.· lPer.·lPDv lPgWlP
È.nj gË.njlos kEuaYgW·tJektjm.nj bWYm\phjviõõ qMicj\bh?dtÐ
qM.njtuinjq.j$·tYu gNk[.jezN.gj HjgW·micjtYu yW·qMicjezN.jm\pY pMikjtNhj
hW·eqcjkJurâ etp:YkM.acjlH. mNÕ·Kr.×U;Õcjb.r$qIpOu$· bNtjm
OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010
 elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372
qu nje y.zn.et· gHj mN Õ·to/ uip jmW Y etMcjtMhj ×U/ uip jtN hj qA.cjg Hj
mNÕ·toeq.jeqNcjTwjgHj aY;ikj\bo mikjgW·kligW·râ gNk[.jezN.jgHj
grcjpÐJ$. qMicjezN.j\bh?dtÐgHj q.j$·râ qMicjezN.j\bh?dtÐgHj
gW · m i cj g l.nj q.j $ · tY u kelcj h J u tu i n j r â ¤¤yW · g N k [.j e zN .j
pM ikjs uitjgN k[.j ezN .j gW·;iÕkjepcjgH j aYqM icje zN.j$· ducjektj
t.l[iÕcjrõõ qMicjezN.j\bh?dtÐgHj kelcjhJukEu gNk[.jezN.jgHj
q.j$·râ
\K.hW·lajgHj qMci j\bh?dtÐ kEua.ek.jncjlMmWY v,mN·ÕkEu
aes.njsr.Y lP.jp,dNkjtYu yMÕ\p.ktjdM·cj p:Y;Õcjb.r$qIrâ
lMgjt H uink
j LÕcj suipjlÐênnjgHjtYu grcjpÐq
J cMi jezN.j \bh?dtÐgHjrâ qMci jezN.j
v.tjlMgHjtuY qMci jezN.jhJutuinjkEulMgHj q.j$·râ ¤¤yWl · M etp:YkM.
acjlH. mC,;Õcjb.r$qIpOu$· mN·ÕKr.bNtjmqunjey.zn.gHj mNÕ·to
/uipjeq.jeqNcjTwjmWYgHj lMektjt.l[iÕcjtYu v·cjgW·kligW·m.njgHj
lMa.rpjncjkEu mWYtYviõ õ lMmicjqMicjezN.jh Juq.j$·tYu yEulwja
q·rao lMhJutuinjq.j$·tYu lMgHj kelcjsoa. qCilMrâ
huitjgHjr gek.·/uipjgmLiÕcj lÐêv,mWYeku.v · ,mWY v·cjkligW·
DrjvI q.lÐêv,qÒajm.njgH j qMicj/ uipjeb.DiqtjgHj mcjmWYkEu dM·cj
Drjqti v,qÒajlMiÕnjrâ d,k.lmWYtCY lMqM.p,dNkjgHj a.suipj
zercj kM.acjlH.ezN.jgHjtYu lMgHjef[·lwjzukjdNkj epcjekL.·
mWYkM.acjlH.gHjrâ lMgHjef[·lwjzukjdNkjlMgHjtYu lMgHjea.pjzUdJudM·cj
a]k.pWIbWiÕcjkM.acjlH.gHjrâ /uipjeb.DiqtjgHjpLnjelwj giWcjefkj
ek.njkW,zkugmLiÕcj dHja×Ðr.YtYu zkuesHja. ;.jkM.acjlH.
gHjkL.râ
a]k.gHj /uipej b.DiqtjgHj esHja.;.jkM.acjlH.gHjgttYu
gek.·/uipjgmLiÕcj bkjesHja.lkÒroauitrj â aeG.gek.·/uipjgmLiÕcj
gL.YbepcjsdMc· bj ucjgot N ·gHj /uipej b.Diqtjeq.jeqNcjTwjgHj d,a.zukpj ,
dNkjlrM â qMci j/ipu jeb.DiqtjgHj d,a.zukjp,dNkjrhJugHj nkEumYa W qicj
\zhtjzkugHj guitjTpuitjtuinj´ kEutuinjbRurm{.cj nkEueqNcj/>râ
gek.·/uipjgmLiÕcj micjd,bRueqNcjtLn.Yzku d,a.zukj p,dNkjrhJugHj
mWYaqicjDwj pwjtitja.×U kM.acjlH.ezN.jgHjauitjrâ
k.lgHj /uipjv,mdHjqkuipjpN.njmWYgHj kelcjr·cjtLn.Yzku
/uipjeb.DiqtjgHj hW·p>kLÕcjmWYker.· gek.·/uipjgmLiÕcjt·tuY gt,k:iÕpj
pwjkelcja. lP.j;.jkM.acjlH.ezN.jet·pLnjrâ k.lgHj qMicj
/uipjeb.Diqtj gW·v.tje ktj /uipjqkiupjpN.njzku kelcjkLÕcj
zercjzku md,lwjzukpj ,dNkgj HjtYu yWq · kiupjpN.njgek.·/uipjpuO aYmdWY ,
lwjp,dNkt j Yu md,ducjrpj$.gHj kEudHjkL.´ ek.njtLgHj lPducjrpj$.
ker.·aYkJuviâ gkU/uipjmeqHjtdo M·cjt·gHj v·cjrohW·gW·ekL·kLka j .gHj
ek.njtLektjt.l[iÕcjsN,aYtYu ek.njtL SkjmcjmWYa.viâ
/uipjqkuipjpN.njgHj gW·micjtL n.Yzku hJuq.j$·tYu yW·tLaY
mh.tLgunjm\pY aYqk P LÕcjlwj ek.njkW,tLn.Y qWkjgpW· Ìdott i a j .
×UzercjtLn.YgHj aYhW·ekcjK[pjlwj mWYelHj$Jrâ qWkjgW·lupjepÌbÐiÕkj
zercjtL n.Y K[iÕtjtu pjg[iÕcjtupjm WYehcjr×W·â aeG.qMicj/ui pj/>gHj
hJueq.cjkÈ,dM·cj v,qÒajgHj lMgHjlupjrpj qMicj/uipjeb.DiqtjgHjrâ
percjgkUmnj
a]k.gHj /uipjqkuipjpN.njgHj /uinjrdHjqtjtLeqNcjkJuelwj
bÐiÕkjdM·cjlMgHj nkEurm{.cjkJurâ lMgHjgW·micjrm{.cj /uipjqkuipjpN.njgHj
bÐiÕkjdM·cjkEu rm{.cjn.n.q.jtYu k[gl.nj/uipjqkuipjpN.njgHjtuY lMgHj
×W·pMikjmikjgW·bl, qMicj/uipjeb.DiqtjgHjrâ /uinjgHjkJuelwj pMikjgNk[.j
ezN.j gW·;Õi kjepcjgHj qMci j/uipej b.Diqtj f:iÕkjbepcjkul E MtuY kEulMrpjf[o
$.nnj ;Õcjb.r$qIet·râ a]k.gHj /uipjqkuipjpN.njgHjelwj
gWicjefkjtLn.Yzku lm[JÕd,auitja.tYu bkjsoa. mWYker.·lMkEu
qMicj/uipjeb.Diqtjt·râ k.lgHj lMgHjsoa.suipjnnj ;Õcjb.r$qI
et·tYu lMgHjpapj\p.pjzku qMicj/uipjeb.DiqtjgHj kEuqMicjezN.jrâ
qMicjezN.jgHj rpjgW·lwj zkuqMicj/uipjeb.DiqtjgHjtYu /uipjqkuipjpN.njgHj
gWicjefkjqMicjezN.j gsuitej T.·tLn.YzkutYu nkEugl.njpL·cjbÐiÕkjv,
qÒajgHj /uipjqkuipjpN.njgHj bÐiÕkjdM·cjqMicjezN.jkEurm{.cjrâ qMicjezN.j
gW·micjrm{.cj/uipjqkuipjpN.njgHj pL·cjbÐiÕkjdM·czj ku nkEurm{.cjtYu qMicjezN.j
K[pjtuinjrâ
awj ¼¼¼ lm[J ÕmktEudH j p: Yel.khJu gHj B.q.v,
v,S.nj´ gkUv, v,S.njrqW·â lm[JÕmmikjkEumWY lm[JÕhJugHj S
/uitjeTkj]kiÕkjv,kEuv, kEudM·cjl[,mtj qWkjcCÕhjm,lm[JÕm.nj
qJufauitjrqW·â qMicjezN.jK[pjgW·q.j$·tYu kelcjqM.njtuinj /uipjq
kuipjpN.njgHj q.j$·râ ¤¤yW·/uipjmbkjkLÕcj /uipjmbkjkLÕcjgHj mueScj
dM·cjkEu /uipjeq.jeqNcjTwj$·gHjer.õõâ
/uipjqkuipjpN.njgHjgW·micjtYu yW·qMicjezN.j aYgHj dHj/uipjqkuipj
pN.njrâ /uipjeq.jeqNcjTwj$·gHj dHjqMicjtL n.Y gkUpOu/uipjt·râ tCY$·
ywjrqMicjezN.j gsuitjeT.·tLn.YpOu qMicj/uipj$·mà, alu·gkUpOu/uipj
gmLiÕcjtg· Hj hWe· kL·kLka j .aut i $
j Jh.â ywjrtLtei zN.j mikjg·sW f[Õnj
/uipj;.·;.·mà,etHj tLn.YpOuqicM /j pui j$·gjH bl,kEuviâ sN,tLn.YpOugjH sf[ÕnjaY
viâ gNk[.jezN.jkEuqMicjezN.j gW·micj/uipjqkuipjpN.njgHj ducjgunjq.j$·tYu
qMicjezN.jkEugNk[.jezN.jgHj papj\p.pjkEunnj kuqMicj/uipj/>gHjrâ
qMicj/uipj/>gHjpLnjelwj ducjektjtY ;ÕcjnnjqMicjezN.jtYu
kelcjkEud>nj kuqMicjezN.jpLnjrâ qMicj/uipj/>gHj kEud>nj;ÕcjnnjkEu
qMci jezN.gj HjtYu yW·qMicej zN.j pOut·gHj dHjdM·cq
j tjqLeqNcjtYu hW·eTkjd,
puicj;Õcj mNihjt·raoâ qWkjpOugW·SkjmcjmWYa. gkUpOu´ gkUpOugW·tnj
toa. sEukEumWYa.yukjkwjm.njgHj qL,aeK>cjkEupOu;ikjt· v,/>
viaoâ qMicj/uipj/>gHj grcjpÐJqMicjezN.jq.j$·tYu pwjkelcjsoa.
#.njgkUzku mtnjtodM·cjt·gHjrâ
yW·gkUmnjpOut· gkU/uipjt·gHj kS·cjBwqwj×UgkUmNihj$Jâ
percjS.njgkU´ percjmcjmWYgkUgHj /uitjgluicjlEu ]k·cjmCiÕhjdM·cjer.gHj
pãpÌektjrâ huitj×UDrjvIq.KuicjkLiÕkjtYu epÌa·cjzN,zM.pjar.gHj
kligW·m.njrhW·eqcjpuhjh.â yW·gkUpOu r·cjkEuDrjvIq. gkU/uipj
t·$·tYu v·cjropOut· gW·kligW·DrjvIq.m.njgHj sW·qtitYu mcjmWYa.
v,qÒajviâ
r.mv ø eTkjlWI
13

percjknMi ;j Õcj
v,pÐÕinjT½, ø qzuicj
gitua ·kjtwjp> (24) tuYkLÕcj$·gHj qWkjgW·kelcjek.j
p:Y qBcjqIkLI epnjlucdj utiygHj k:iÕpjqkiupj percj;ÕcjkW.nj
ap:Y;Õcj eku.· k:iÕpjqkiupj ek.nj;Õcjarcjt· tupjsiutj
TpkjsMtjtYtYu ptitjkLÕcjlikl j el.cj]t,râ hiutj×Upercjksi Ë
$·tuY tmÎwjkLÕcj ap:YbiWÕcjpercj;Õcjk.W nj ap:Y;Õcj´ mC,;Õcjrâ nkuEl
v.tj kelcjdkjptinu j percjS.njkinM j ek.nj;Õcjarcj ekL.nj
qP$.elwj huJm.njrâ
ev.nj] kpjkLÕcjkuE aKi cjk.l aluE aqIp N.nj t·
ekL.njqPe pY> RY um.YgH j k:i Õpjqkiu pjp ercj;ÕcjkW .nj ´ k:i Õpjqkiu pj
ek.nj;Õcjarcjt· ekL.njqP$.q.j$·gHj tupjtov·cjro hW·d,gNpj
eqN.wjqziucjaluEaqIpN.nj qPlwjdtnj p:YqN.·(2008) eku.·
hW·esHjsiutjkEu epY>RYum.YaluEaqIpN.nj ekL.njqPgHjtuY ek.jeS.kuE
aluEaqIpN.njelwj huJg,m.njrâ
SgHjqM,hWe· qcj$J atiucjrnjt·M k:iÕpjqkiupjt·gjH gW·Dm·kj
Rupjro apj\p.pj$.kuEt.l[iÕcj kudwja·cjq.njquk[ItuY kisËek.j
qBcjqIkLI epnjlucjdutiy$·gHj tmÎwjgLiÕcjkLÕcjK:cjrâ
ek.nj;Õcjarcjt· hW·p>mWYq.j percjS.njkMinj alu·
ek.njgkUgHj dkjpÐnjhW·m.njer.cjâ p:Yar. dkjpÐnjpercjS.njkMinj
ek.njgkUgHj mikjgW·kuEaluEaqIpN.njt· p>lupjkuJer.cj dwja·cj
q.njquk[I huJ$. p:YtCYek.njgkU ;ÕcjbM. mr×ukjkuE (90) w>
mekL.njqP p:YrucjgaupjeanjeawjdI p:: YgitukTiunj sHjesWkj (gitudI
e\zmjp>) $·râ
el.njkLÕcj p:YqN.(· 1947) giteu ffwjw>rI (12)´ kiupjkL.×U
;ÕcjbM. hW·bL,/,×UqMwjtY eagálikjet·gHj qkiupjpN.nja·cjq.nj
mdHjma·kj dwja·cjq.njquk[I k:iÕkjk:iÕpjtuY ek.nj;Õcjarcj
mN·ÕltUduE eku.· ek.njgkUbM. mN·Õp:Ybl,;Õcjt· qWkjgW·ektjbL,
/,tupjtupj ×UaluEaqIeagálikjgHjtuY ekcjK[ÕkjkL Õcj likjk
qukje pnjlucj alnjpTmtuYrâ aKicjgHjmà, ek.nj;Õcjarcj
mN·ÕltUduE mpзkuE eq·ezN.j´ eK[cj´ keK[cjt·gHj DwjpetHjea.nj
ltUgkUbM.tuY hW·mikjektjbL,/, ker.·bM.t·râ
14
g[.enwj ø eKtjpOu
qki u p j p N .nja · cj q.nj e lwj ¤¤m· cj s mjker.· g kU b M .
/iutjsHjqN.·vi´ ywjraeK>cjar.tupjqMh j hW·mWYetHj pãtitjviõõ
ekcjkuElwjktip>cjkuE k:iÕpjqkiupjek.nj;Õcjarcjtr· â ywjhW·gW·
aeK>cjar. tupjqMhjkuEbM.mà, aeK>cjpãtitj ×W·er.cjgHjelwj
huJkLÕcjrâ hiutj×pU etHj ltUk:iÕpjqkiupbj .M t· kuEkLÕcjlwj ktip>cj
gHjtuY k:iÕpjqkiupjek.nj;Õcjarcjtg· Hj ektjkLÕcjbL,/, ker.·bM.râ
/iunjgHjelwj ktip>cj qkiupjpN.nja·cjq.nj kuEkLÕcjlwj
t·gjH p>bkja. ker.·v,\phjlluYa. p:YqN.(· 1947) gitgu [êl.cj
(19)gHjrâ v,hW·mWYtuY v,ducjSkjkW.Y dN.Yv,¤xê$uõ eku.· aluE
aqIsLtjTwjv,t·gHj k.lK[êDzkj qziucjeqN.wj aupjDupj;Õcj
p:YqN.·(1947) gHj hW·qPqmÐJkuE aKnjk@ ek.nj;Õcjarcjt·
atiucjmhuJlwj p:YlikjkqukjepnjlucjgHjrâ
aluEaqI w>dImh.bM. aSkjSkjt·gHj kLhjpY>lwj
tcjtupjsiutj likjkqukjepnjlucjtuY dM.×Ulikjkqukjepnjlucj
d,dHjm·cj epY>pN.njap:Y;Õcjer.cj dlukLÕcjmtj v,;ÕcjkW.njt·râ
likk j qukjepnjlcu jgHj qWkgj W·dkjpÐnj kMni j;Õcjp·cjek.·eztjeztj
(kMinj;Õcjefwjderwj)er.cj dHjtuY huJmaerwj efwjderwjmà, w>dImh.
bM.t· hW·d,gN pjsiutja iutjrâ efwjderwjgHj dHjmaerwj pãtitj×UkMinj
;Õcjer.cj v,t· dlulwjmtjkuE v,;ÕcjkW.njt·tuY ywjducjtY
efwjderwjmà, ;ÕcjbM.pãTk,titja. elHkjelHkl j H·cjlH·cjer.cj
pr,kLÕcjw>drâ
eztjeztjet· ek.nj;Õcjarcjt·g Hj ×Utmj w>di et·
qWkjgW·pÐnj;ÕcjtNh j\K.tuY lupjkL ÕcjepY>btiukjrpjlWh j twjesNhj
kuEbM. hW·eqcjrâ hiutj×Ud,ducj;EÕ;iÕkj d,ducjlNinjbpinjn.n.q.jtuY
pY>hW·bL, d,rpjkLÕcjlWhjaiutjer.cjâ /iunjgHjelwj lkÒro$· mikjgW·k
elcjplnj aluEaqI w>dImh.bM.t·tuY huJg,kLÕcj maerwj
ptnj;ÕcjtN hj\K.râ
hiutjv,t· gW·huJgHjelwj qkjqIq.Dk p:Yv,t· ×W·kLÕcj
m·cjepcjepcjrâ w>dImh.bM.t·gHj cCitjkmLkjm·cj ek.njgkUek.nj
;Õcjarcj nkuEnYkYn.n.q.jtuY p·cjkuEbM.gHj gu$jfuEhW·mWY´ m·cj;Õcj
OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010
 elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372

percjknMi ;j Õcj
lMÕ hj mg, ap: Y; Õcj et·e lwj qWk j gW ·e k.j
qBcj qI kL Ie pnjl uc jg Hj qMwj pL tro dwja ·c jq .njq uk [I
k: i Õ pj q ki u p j e k.nj ; Õcj a rcj t ·
y[ÕE y[ÕE l gU l gU gs.nj l W Ip r.kL Õ cj m· c j râ

tNhj\K.kuEbM.t·ehcj titjbL,×UBYbM.t· cCitjkmL tj lNinjbpinj quJfaiutjrâ

ek.njgkUv,t·er.cj k:iÕpjqkiupjek.nj;Õcjarcjt· v.tjkLÕcj
q.j$·tuY d,huJkLÕcj maerwjptnj;ÕcjtNhj\K.râ huJmaerwj$·
ehcj gW·percjT·kgj l.nj ×Uek.njgkUv,t·er.cj hW·eqcjh.â
suEkuEsiupj qN.·;ÕcjbM.Ruq·cj (1988)et·e hcj ek.njgkU
bM.t·gHj efkjlkiutjkLÕcj maerwj efwjderwj$·râ ]ko×UqN.·
(1988)tuYgHj kW,B.t· bWYmgLiÕcj |gipjdoBYaluEaqIpN.njbM.t·tuY
siupjkLÕcjti;.jpLnjgt,aiutjrâ aKicjgHjelwj kW,B.bM. (88) t·
hW·ducjtY maerwjefwjderwj$Jrâ Sg, aeG.kW,B.t· mN·Õp:Yti
;.jpLnjgt,gHj tJkLÕcjestn.pLnjgt, ek.nj;Õcjarcjt·râ muhiutj
ek.nj;Õcjarcjt· d,lu pjm·cjepY>btiukj rpjlWhj´ muek.nj ;Õcj
arcjt· mikjgW·dHj´ buJluEek.nj;Õcjarcjt· d,ducj;EÕ;iÕkjm·cjkuE aluE
aqIpN.njbM.t·gHj bs.r$.elpjkLÕcjrâ bWYetMcj v,t·elwj
d,ducj;EÕ;iÕkjkuE aluEaqIpN.njbM.tuY |gipjdosiupjkL Õcj ti;.jpLnjgt,
ek.nj;Õcjarcjt·r hW·eqcjh.â
buJlduE HjdHj lMÕhjmg, ap:Y;Õcjet·elwj qWkgj W·ek.j qBcj
qIkLIepnjlucjgHj qMwjpLtro dwja·cq j .njqk u [I k:iÕpjqkiupj ek.nj
;Õcjarcjt· y[ÕEy[ÕElgUlgU gs.njlWIpr.kLÕcjm·cjrâ tupjtoq.jgjk H uJ
p:Ygitunwjewmjp>(4)$·gHj gek.·pLnjgt,rpjlWhj ek.nj;Õcjarcj
t·elwj qWkgj W·twjesNhjkuE aluEaqIpN.njbM. nnYpercj;Õcjk.W nj
percjpN.njtuY dkjptnjkLÕcj km?tIDm·kjptiunj kMinj;Õcjp·cjek.·
efwjderwjrâ tiucjpÒogek.·percj;ÕcjkW.nj ap:Y;Õcjet·kuE tiucjpÒo
gek.·pnL jgt,rpjlh W jt·gHj hW·tNh\j K.râ muhiutmj à, quJ/>gHj qWkgj W·
dkjpÐnj kMinj;Õcjp·cjek.·eztje ztj lWIpr.m·cjfaiutjr hW·eqcj
h.â
d,qpqtiezN.jaiutjgHj gek.·ap:Y;Õcjet·râ v,t·gHj
×W·m·cjqMwjbiWÕcjeqN.wj aluEaqIpN.njbM.tuY /iutjgliucjluE Dm·kjRupjro
gW·er.gHj d,dHjq·qyrâ p:Yv,t·gHj v·cjrogek.·pLnjgt,t·elwj
gW·twjesNhk j Eu alua E qIp.N njbM.gHj lWhhj mW· YrW â aKicjhRW· Yu d,ducT
j ci j
m.njrâ kWtjyutjm.ppjpIn.n.gHj aluEaqIpN.njt· elpjtJlwj
gWicjefkjaqicj]qz. percj;ÕcjkW.nj dwja·cq j .njquk[I
ezN.jtokLÕcjtuY qN.·bWYmlajlk.f. rpjTicjkLÕcjv, p:YqCituYrâ
maerwj w>dImh.bM. w>dIpN.njbM.t· efkjaiutj mdHjqziucj kMinj;Õcj
p·cjek.·efwjderwj ek.jg, qBcjqIkLI epnjlucdj utiygHj Dm·kjRpu j
roe$.wj huJmg, p:Yv,Dm·kjRupjrot·gHj a×Ðr.Y×W·n.n.râ
nnYluE gW·kelcjrpjTicj dwja·cjq.njquk[I mWYw>pLnjgHj
aluEaqIpN.njt· ptitjm·cjkqpjfiuhjer.cj huJmg, aerwj$·
hW·ebLtjK[iÕtjpÕLi tjrâ Sg, dwja·cjq.njquk[eI lwj nYkYluE gW·ewcjpY>
p,dNkjly[aj aluEaqIpN.njt· p>mjsW·lwjgHj nYpriy.yj ×W·m·cj
er.cj d,SicjSektjrâ muhiutmj à, v,gHj d,kLÕcjp,dNkj aluEaqI
pN.nj gLiÕcjkuEw>tuYr hW·eqcjh.â ges·bL,×Up,dNkj mW/Y >w>tuYgHj hW·efkj
dNkj´ \bo pr,kuE}tÕ· />pitLtuYgHj hW·efkjer.·DvkuE v,]tÕ·er.cj
el.knIti huJkLÕcjlwj×W·râ tupjtoq.jgHjkJu mNihjekcjd,kLÕcjTc· j
mWY/>w>t·gHjelwj hW·efkjT·cjrâ Sg, q.jluEgW·pY>DeltjT·cjtuY
gW·Dm·kja.Rupjro rnjtM·zkugHj kisËezN.j×U hW·efkjT·cjrâ
]koaiutjd,huJmà, k:iÕpjqkiupj ek.nj;Õcjarcjtg· Hj pD.njs
ltUdwja·cjq.njquk[I epcjepcjtuY Dm·kjRupjro qWkjgW·ek.j
qBcjqIkLIepnjlucjdutiy hW·eTkjrâ ywjrdwja·cjq.njquk[I
d,ducjrpjTicja.mà, buJluEgW·SkjDm·kjRupjro kemL.njgHj d,K[pjprhj
lwjtuY v,;ÕcjkW.njt·elwj qWkjeqà.·gW·aeK>cjtupjqMhj mm·kj
titjkLÕcj ×UqBcjqIkLIepnjlcu j$·gHj p·cej t.YvIvI Biucjgs.njlWI
a.eTkjer.cjgHj ptiunjT½,$.lv.tj S/iutj$·raoâ
ekNhj ø qzuicj

15

percjknMi ;j Õcj
(1948) ;Õcjb.M /uinjr gW·percjqL,pW,
bL,/,;ÕcjmWYkuJelwj eScjspjkEupercjek.nj
;Õcjarcj (tuicj,rcj,q.,)t·gHj v·cjrodHja.
;ikjtMi qMwjtYtLawEu alEuaqIpN.njbM.
aSkjSkjrâ huitjgHjr p:YkMinj;ÕcjwW· alEu
aqI(asui,r)ehcj v,;ÕcjkW.njt· ekcj
micjkLÕcjauitjer.cjâ xpm. ø alEuaqI
(fSpl)´ alEuaqI(pTs)´ alEuaqI
pN.nj(et.jlHnjer,ek.cjsJ)´ alEuaqI
pN.nj(nwt)& (naf) r.q.jwW· aupjDupj
kL Õcj lÐêv,;ÕcjkW.njt· râ alEua qI
hW·eqcj(asui,rmhutjeq.afWY²)gHj mNihjt·´
v,;ÕcjkW.njt· hW·ekcjmicjkLÕcjrâ p:Y;Õcj
qA.cjmà, gek.·alEuaqIhW·eqcj (eanj
g[a
I uiwj)gmLiÕcj m·kgj twj\p.ktjdM·cj ap:YRbJu cj
T·kpj cjpercjmNihj´ percjpv.´ percjTtj
yukj eku.· percj;ÕcjkW.njrâ öxpm. ø
gek.·alEuaqIhW·eqcj (eanjg[Iauiwj)
ø TBBC, MSF, OSI, NED, COERR
eku.· ARC ÷ r.q.jwW· mdHjer.cjâ gek.·
v,t· ercjtLÕcjdtYufEukL Õcj percjkemL.nj
lÐêv,;ÕcjkW.njt·gHj mNihjlukjsukj Skj
16
eS.·dM·cj kugek.·v,t·gHj tJkLiÕhjektj
m.njer.cjâ Sg, mUw>dbJuekL.njdcM· jgHj gW·kLiÕhj
ektjw>tjer.cjâ bJu\pcjqò.nj dkjptnj
gek.· a lE u a qI ( GO) kE u alE u a qI
hW·eqcj(NGOs)t· tNhj\K.m·cjgHj pOuSkj
lCtja .suiajâ
(1) alEuaqI (GO)
alEuaqIgHj ek.nj;ÕcjkW.njt·
tJektjlwj qJufauitjm.njer.cjâ muhuitj
er.mà, v,;ÕcjkW.njt·tupjsuitjtYu RYusHjptuni j
lwj nSסv,;ÕcjkW.njgmLiÕcj (hW·eqcjmà,)
alE uaqI pN.nj qu cjes.Y\zhtjp N.nj tYu
lu p j qJ e ktj a wE u p: Y tY v,;Õcj kW . nj r â
hu itj dHj q.jg HjtYu alE uaqIv,;Õcj kW.nj
(\pvjqU²asui,r) eku.· alEuaqIpN.nj
(ssjasui,r) r.q.jwW· p:YkMinj;ÕcjpOut· ek.nj
;ÕcjkW.njt· ekcjmicjtYu lkÒro$· alEu
aqIpN.njehcj \p.ktjkLÕcj p:Ya]k.v,
;Õcjk.W njte· r.cjâ alEuaqIp.N njwW· ekL.nj
qW kjgek.·kMin jain jT· cjpN .nj (ssjasu i,
OurTime
g[.enwj ø eKtjpOu
alE u a qI p N . nj w W ·
ekL . nj q W k j g ek.· k M i n j
ai n j T · c j p N . nj q M , tY u
qW k j v ,;Õcj k W . nj t · g H j
mu f nj f kj l wj
kemL . nj p ercj p u i n j \ dpj ´
percj m N i h j h W · S E u $ J r â
rmiq.,su)qM,tYu qWkv j ,;ÕcjkW.njtg· jH mufnj
fkjlwj kemL.njpercjpuinj\dpj´ percjmNihj
hW·SEu$Jrâ /uinjrgek.·v,t·(naf) ercj
tLÕcjdtYufEu v,;ÕcjkW.njt·kJuelwj gek.·
v,t· qucjes.Ya wEua.$.´ \zhtjpN.nj
eku.· ek.njpN.njtYu ;EÕ;iÕkjv,;ÕcjkW.nj
t·tYumH begtjm·cjskj percjaupjDupj;Õcj
er.cjâ alEua qI pN.nj ;Õcj bM.aSkj
Skj sEukEupsËÕpPnj lkjTkj(naf) lMÕhj
$· qucjes.YdM·cj awEua.$.\zhtjpN.nj´
ek.njpN.nj eku.· mUw>dpN.njtYu SkjhpLÕpj
lm[JÕpN.njtMitYu alEuaqIpN.nj gt.pj
eKtj (eKtjmHJssjasui,r)mWY v·cjgW· lupj
Mon Language Journal No.60, December - 2010
 elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372
eqN.wjgHj gs.njdM·cjfuihjrâ alEuaqIv,
;ÕcjkW.njg Hj ekL.nj qWkjd tYu fE u v,;Õcj
kW.njgmLiÕcjtYu v,;ÕcjkW.njt· gs.njRYusHjpÐiÕnj
n\zhtjmH.znjezN .jezN.j alu·mWYkMinj;Õcjmà,
m·kjkLÕcjm .njer.cjâ
(2) alEuaqIhW·eqcj
(eanjg[Iauiwj NGO)
gek.· a lE u a qI h W · e qcj g H j
ek.njv,;ÕcjkW.njt· RYusHjptuinjlwj hW·
eqcjrâ Sg, gek.·eanjg[IauiwjwW· m·kj
titjkLÕcj a]k.ek.njv,;ÕcjkW.njtt · Yu
v,t·ekL.njekcjk.dtYufEu qWkjv,;Õcj
kW.nj t· qM, râ v,yu ikj egLcj ektj lwj
t.l[iÕcj ap:Ygek.·eanjg[Iauiwjt·gHj dHjv,
elpjkLÕcjlwj pv.kS·cq j LÕcjku´J dHjv,tL
pv. lv.tjqÕL cj\pYku´J dHjv,kLiÕhKj Lcjlwj
percj;ÕcjkW.nj p:Y;Õcjv,t·kJu´ dHjgek.·
dtYufEu v,;ÕcjkW.njt· nkEuestn. percj
kemL.njkJutYu ek.nj;ÕcjkW.njt· petHj
kLÕcj´ bdkLÕcj´ kEukLÕcjT·kjgl.nj´ eRHjeqHj
kLÕcjv,t· (gek.·eanjg[Iauiwj)tYu yMÕg
ek.·alE uaqI hW·eqcj (asui ,rmhutj
eq.afWY² ø eanjg[Iauiwj) \p.ktjkLÕcj
p:YgL,ti$·râ gek.·t·wW· ×UkEubJu\pcj mUv,
kEuv,´ eqN.wjv,kEuv, dkjptnjkLÕcj´
pek.·pekwjkLÕcj \zhtjv,t·tYu K[Id
r.cjpercjkemL.njv,t· m.njkLÕcjrâ ]qnj
gau·pLnj v,t·a.tjd>nj ×Uv,;ÕcjkW.nj
tLtmjRuihjpercjpuin\j dpjt·kJu eku.· ]qnjpgU Eu
v,t·kJu´ pek.·pekwjkLÕcj ]qnjB@.
gek.·v,t·er.cjâ gek.·eanjg[IauiwjwW·
v,t·tkjpÐitjlikjkNpj kEupv.kuv,;Õcj
kW.njt·m.njkLÕcjrâ elMcjkemL.njv,t·
/uinjrhW·ezN.jv·cjro RucjkemL.njalEuaqI
kJuelwj qLYl,dM·cj bWYmd,r,tYu K>njkNkj
ptuinjlwj qM.kemL.nj(ek.njRucj) /uitjd,
r,m.njkJutYu elMcjkemL.nj (Projects)
v,t· ezN.jem.wjtotkjkLÕcj /uitje Tkj
Åkikj m.njrâ ap:YqN.·(21)bWwjkL·qN.·$·
gek.·alEuaqI hW·eqcj alu·gL,kwj
(I nternational NGOs ) ek. j g ,
(World Vision)gHj dHjgek.· alEuaqI
aKicj tCY $·
lMihjgek.·eanjg[Iauiwjt·
gLiÕcjkLÕcjdM·cjtYu
percjkemL.njv,t·
qWkjgW·RJubcjT·kjpcjpercjmNihjgHj
ef[·sW·lwjbJu\pcj
kemL.nj(b[êh.)×W·×W·gHj
gW·SEuektj p:YlikjpRuicj´
g[.enwj eku.· p:Ymukjlikj
eanjt.nitj(Internet)râ
hW·eqcjtMimWYtYu K[Idr.cjkLÕcj percjpv.´
percjTtjyukj eku.· percjmNihj a]k.
mH .znj v,;Õcjg L , tit· r â gek.· e anjg [I
auiwjt· q.jlEuK[Idr.cjdM·cjgHj SkjtYulCtj
a. gtet·pLnjsuiajâ
pOu t·lC tjektj percjgek.·
alE ua qIh W· e qcj (eanj g [I au i wj )gmLi Õcj
p:Y;Õcjeq·mà, kL,gLiÕcjer.cjv.tjtYu pÐiÕnjT½,
$.er.cjâ gek.·eanjg[Iauiwj p:Y;Õcjeq·wW·
(1) gek.·gkUeq·(Tiucj,)qkjqkj eku.·
gek.·eanjg[Iauiwj ;ÕcjtNh jqA.cj(;ÕcjmC,)
t· /uitjkL·gek.·\pcj\pcj gW·SEuektjrâ
gek.·eanjg[Iauiwj e;.tje;.tjelwj×W·´
gek.·eanjg[IauiwjezN.jezN.jelwj ×W·tobWY
mgLiÕcjrâ aKicjtCY$· lMihjgek.· eanjg[I
auiwjt· gLiÕcjkLÕcjd·cM t j uY percjkemL.nj v,t·
qWkjgW·RJubcjT·kjpcj percjmNihjgHj ef[·sW·lwj
bJ u\ pcjkemL .nj( b[êh.)×W· ×W ·g Hj gW ·S Eu ektj
p:YlikjpRuicj´ g[.enwj eku.· p:Ymukjlikj
eanjt.nitj (Internet)râ spjkEupRU
gek.·v,t·´ kemL.njv,t·kJu´ percj
v,t· RJubcjq.W cjn.n.kJu´ likjtN,a.tj
d>nj]qnjT·kjpcj eku.· eqN.wjeqN.tj
bJ u g W · p Ði Õ nj li kj d u cj s I e rcj elM cj k emL . nj
(Project Reporting)kJu roq.jwW· lCtb j Hj
ektj p: Ymu kjlikj eanj t.nitjm.nj
er.cj â gek.· v ,t· w W · alE u a qI t·
petcjkLÕcj´ kM.tjkLÕcjmà, qucjes.YnYkY
v,t·kEuv,t·tYu gs.njekL.njkLÕcj k
emL.nj (Program)m.njg H j gW ·S E ue ktj
p:Y;Õcjeq·zM.pjdN.Yrâ
percjkemL.nj ap:Y;ÕcjkJu´ percj
percjknMi ;j Õcj
kemL.nj p:Yedqpy[EÕkJu gek.·eanjg[I
auiwjv,t· ekL.njkLÕcjepcjepcjtYu kisË
percj T· kj p cj v,dH j d du i kj t· g H j alE u
aqIt· t.l[iÕcjq.esHjkLÕcjrâ zM.pjk
emL.njauitjqJu d,r·cdj M·cjlg·>zuicj alEuaqI
tY u e kL . nj e r.cj kL , ektj p : Y s u i t j v i â
percjkemL.nj spjkuE;ÕcjbM.´ percjrYdopN.nj
(;ÕcjbM.)´ v,dHjdduikj (dukÉqvj) ek.nj;Õcj
bM . eku .· qM .kemL .nj e k.nj ;Õcj b M .
t·ait u jqugJ Hj gek.·eanjg[Iawui jt· p>lpu jdcM· j
bWYmgLiÕcjtYu alEuaqI;Õcj ducjlwjtY gek.·
eanj g [I au i w j v,t· d,eq.cjkl,kLÕ cj
percjlsW·suitj gek.·v,t·lMiÕnjrâ alEu
aqIku´J alEuaqIheW· qcjtk · u´J dHjgek.·
mNihjquJfauitjrâ qB.wpercjmNihj Dm?t.
S.nj;êkLÕcjv,qÒajelpjrâ huitjq.jgHjr
pOuek.njm×uQ (mNihj) t·gmLiÕcj d,m·cja.
mWYker.·´ mWYgek.·´ mWYbWiÕcjmNihjtuY eTkjkEu
d,p· cj e kL . nj a . percj e kcj k.mN i h j
qbÔ a u i t j q J u e r.cj â ap: Y ; Õcj e q· w W ·
alEuaqIgHj v,;ÕcjkW.njt· esHjsuitjgLiÕcj
dHjeqN.wjtj;ÕcjdImwjker\zI mdHjtYu gek.·
alE ua qIh W ·e qcj t· gmL iÕ cj ekL .njs k
emL.nj e\p\p·cjdM·cjkEu gek.·alEuaqIt·râ
gek.· ek.nj ;Õcja rcj (×U ;Õcjb M.)gmLi Õcj
eku.· gek.·pLnjgt, (ducjbtiukjkEubM.)
gmLiÕcjkJu´ gek.·mh.mitjt·kJu qPs½YÕes½.j
b¡b¡Ì gek.·alEuaqIhW·eqcj e;.tjtj
ezN.jezN.jtuY ekL.njpercjekcjk.kemL.nj
spjkEupercjgkUzkuauitjgHj gW·SEuektjrâ
ap:Y g H j gek.· e k.nj ;Õcj a rcj gmL i Õ cjkJ u ´
gek.·ek.njgkUmnjgmLiÕcjt·kJu qPqzuicj
kEuti;.j;Õcjeq·tYu tnjtom·cjbWYmgLiÕcjgLcjrâ
gek.· mnjK[I dr.cj dM ·cj p: Y ;Õcj eq· eku.·
;ÕcjqA.cjt· qJufauitjp·cjpek.·mà, ×W·dM·cj
lMihjbWYmgLiÕcjer.cjâ /uinjgHjelwj gek.·qJu
fauitjwW· d,gL .YdM·cj]qnjB@. ×Uv,tLd>nj
gek.·alEuaqI hW·eqcjt· mWYmYdW N.YlÕMi njrâ
ywj K>r ×U v,tL d >nj (eanj g [I a u i w j ) t·
kutT j puitjeT.· percjT·kpj cjmà, gek.·
v,t· d,SEugb tcjKkjKYu percjkemL.nj
v,t· ezN.k j u\E zhtjm.njrâ huitdj Hjq.jgHjr
gek.·mnjqJufauitj d,sW·qtiezN.jezN.jmWYgHj
percj RJ ub cjT·kjp cj ×U gek.· alEu aqI
17

percjknMi ;j Õcj
hW·eqcj ;ÕcjmC,fauitjt· kutjTpuitjeT.· percjT·kjpcjmà,
gek.·pOut·(gkUmnj) q.jlEu´ gL·cjlEu´ nYkYlEu gW·SkjRJubcja.
percjkemL.njgek.·pOuer.â nkEulv.tj v,K[ê likjwW· (1)
gek.·alEuaqI hW·eqcj (NGO - MON) ezN.jezN.j (hW·
eqcj) e;.tje;.tjmWY v·cjgW·dkjpÐnjm.nj´ (2) alEuaqI (GO
- MON) v·cj gW·m·kjgtwj \p.ktjk L ÕcjmWYm.nj´ zM.pjg kUmnj
t.l[iÕcj/>q.j$· eTkjkEud,ekL.nj´ d,RJubcj´ d,T½lÚ.ja.
gek.·v,a.k:iÕpj pLtrot· nt.l[iÕcjwcjgkUzkuer.cjâ huitj×UdHj
ek.njmnj´ gkUmnjr hW·eqcjh. qh.Ytajâ
qC Ig Li pj r·cj wcjkMin j;Õcjb M.mà, alE uaqIa SkjS kj
kM.tjldEukLÕcj percjp·kjgek.·n.n.t·râ gWicej fkjpLnjgt,kLÕcj
alEua qIv,t· (mUv,t·)râ lkjTkja lEua qI v,;ÕcjkW.nj
(fSpl´ pTs) p>lIm.njdmI wjker\zIgjH v,;Õcjk.W njku´J ek.nj;Õcj
arcjt·gmLiÕcjkJu gW·aeK>cjp·kjkL Õcj gek.·e rcjtLÕcjdtYufEu percj
mNihj(lUméer,) eku.· likjptjeynjqN.cj×W·kLÕcjrâ s×UqN.·(1962)´
alEuaqIpN.nj(ssjasui,r) stuinjbkj percjgek.·gHj kM.tjkLÕcj´
t.dN.kLÕcj nYn.n.q.jgHj gW·Suk E LÕcjrâ (1985) gek.·mnj´ KMIqcjmnj
eku.· kW,B.mnjt· K[Idr.cjkLÕcj ebÐ.njkLÕcjlikjmnj´ zM.pjkW.njmnj
p·kjkLÕcjB.lpimrâ gek.·mnj´ KMIqcjmnjt· d,ducjBpÈ´ d,ducj
/ucjtkj rpjsutjT·cj ×W·tobWYmgLiÕcjrâ gek.·t·wW· hJusgek.·alEu
aqIhW·eqcj m.njkJuelwj yMÕgek.· zkuhW·m·kj´ f·kjgL·cj;.nj
hW·m.njtYu qWkgj ek.·qk W gj kU d,ducjgiqW.cjn.n.q.jrâ percjk
emL.njelwj Dm·kjRupjrohW·m.nj´ \zhtj;iÕnjesHjkL ÕcjkJu´ pek.·
mNihjhW·m.nj dHjkLÕcjtuY tcja·cjzN,ea.njkLÕcjtYu gek.·zku qJukuE
ekL ·a.×W·râ K>tjak.YkemL.nj mà, g·cj pÐiÕ njgl.nj kualEu
aqIea.nj (hW·eqcj) k:ÕhjemL·ku´J (2) aeK>cjgW·p·kjhMY percjqI
kLIkuv,;ÕcjkW.njt·k´Ju (3) nYksY סkj (hW·eqcj) SkjeS.·\zhtj
v,;ÕcjkW.njhMYkJu´ (4) percja.k:iÕpjef[·mU (mh.b[êh.) bJu\pcj
hW·esHkj LÕcjkJu´ (5) ]qnjB@. gek.·hMY (hW·eqcj) gek.·Bicu gj L.Y
kEu]qnjgau·hMY (rnjpu·ecW\mHcj<tcjer,afWY²) r.q.jwW· v.tje ktj
m.njrâ zM.pjgek.·d,SEugb tcjKkjKYumWYmWYq.j ×W·elpjrâ qB.w
liukjmN ihjwW· KuihjkEuper·´ d,kEuebLtj´ dHjtYulJu Dm?t.percjmNihjt·
auitjqurJ â huitdj Hjq.jgHjr kemL.njeTkjkEud,ekL.njgHj ekL.njgW·&
hW·gW·´ ekL.njm.nj&hW·m.nj´ dN.YlEugW·´ dN.YlEum.njgHjlCtjtYu dN.Y
ekL.njgW·´ ekL.njm.njgHj nkEu\zhtjgek.·´ \zhtjgkU p·cjet.Y
a.k:iÕpjtuY gs.njekL.nja.viâ ar.eqHj/kjdM·cjt·gHj Tpjqk
a.´ pvIa.gtet·tYu SkjDm·kja .Rupjro kemL.njpLnjvigHj
ftiukfj ea.wj keqajpwM j$.râ zM.pjdN.Yd,qucej s.Y \zhtjzku
fauitjhW·eqcj´ kemL.njv,;Õcjk.W njgHj v,;ÕcjkW.njt· gW·p>lupjgLiÕcjcj
m.njgHj d,l,gL·cjelpj´ d,gL.YepN.jm.njer.cjâ k.lwW· percjk
emL.nj suipjtuicjpÒo bWYm\phjm.njrâ ek.njgkUmnjt· ]qwjkEugW·p·kjpÐiÕnj
gek.·alEuaqIhW·eqcj (eanjg[Iauiwj)mnjezN.jezN.jm.njviâ
estn.S.nj (edqmnj)
18
g[.enwj ø eKtjpOu
×U
ku E q M .percj ; Õcj k W .nj t aj tu p j s u i t j T pkj
kLÕcjsMtjtY lÐêlv.tj dutiyepnjlucj p:YaKnj
kN. eb.j\zwjmIepcj(22) qN.e· t·tuY lel.cj]t,
kLÕcj likej l.cj]t, nkuEyMÕ ¤likjlel.cj]t,
kelwjõ (kel,e]k\c.s.tmj,)râ lv.tjdutiyepnjlcu jhuJgHj
dHjlv.tjKiuhjmWYer.cj qM.percj;ÕcjkW.njtaj pãpÌektj lÐê
ak.Yar. percj;ÕcjkW.nj mktEudHj tCY$·tuY ptwjkLÕcjk:iÕpj
l,ptwjkLÕcj lÐêgL·cj;.nj$·râ Sg, pOud,et.jr·cjmWYgHj duty i epnj
lucj$· /iutjluEfnjbdHjkuE aeK>cjar.ek.nj;Õcjarcj eku.·
kMinj;Õcjp·cjek.· dImwjker|zIm.njer.gHj dHjar.tcjqM.nj d,qM.nj
mWYtuY qA.cj×UgpHj Lnj p:YqMwjeqN.tjtLawuE$g· Hj aeK>cjar.ekL.njbdHj
ek.·DruJezN.j dutiyepnjlucj dHjm.njvih.gHj »$ajelwj dHjtcj
aDikd,qM.njkLÕcj qM.percj;ÕcjkW.njtajrâ
kelcjek[.wj r·cja. ×UqN.·e l.njkLÕ cj(1947)et·
aKicej kL.njbdHj pTmepnjlucjet·kEu aKicjt$ CY · (duty
i epnjlucj)
ak.Yar. percj;ÕcjkW.njkuJ´ eqN.tjaluEa qIkJugHj tNh j\K.
dM·cjv,qÒajepcjepcjrâ aKicjet·wW· bL,titj×UeqN.tjkwjlwjnI
eagálikjtuY e;·tajtupjsuitj qWkjeqà.·eqL.YpapjkuE ;ÕcjbM.
I LI eku.· ektjaeK>cjbL,/,×U qMwjtYe;·taj mdHjrâ hiutjgHjtuY
¤builja·cjq.njõk:iÕkjk:iÕpjtuY sסkjkLÕcjk:iÕpjqkuipj ek.nj;Õcj
arcjtaj tupjkLÕcjsiutj lÐêaeK>cjar. ek.njgkU ducjq
zuicjlÐêaeK>cjtupjtuY ekL.njbdHjkLÕcj epÌqIkLIezN.j p:Y;Õcjepnj
lucjtYu tcjqWhjgW·kLÕcj ×Uek.·DruJezN.jgHj kuEkLÕcjyMÕnddHj ¤likj
kqukjepnjlcu jõ mdHjrâ likjkqukjwW· ddHjlikjkqukj a]k.
percj a .k: i Õpj ¤ a· cj q.nj õ taj kuE k:i Õ pj qku i pj ek.nj ;Õcj
arcjtaj mdHjrâ qCIgLipjektjmà, ak.Yar. percj;ÕcjkW.nj
aKicjet·kuE aKicj$·gHj hW·tupjl,l,râ
OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010
elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372
lP . j ek.nj ;Õcj arcj
eb.j m rpj lW h jtaj elwj
mi pjsi utjkuE\zhtjkuE
¤dwj qu õ bL , ti tj kL Õcj × U T·c j r â
mWY q.jp L nj mg,
qu J l,$.gL ·c j
kus pj kuE tcj dtU lu ic j
percj ;Õcj kW .nj v,taj r â
percj ;Õcj kW .nj ;Õcj p Ou aKi c j tC Y $ ·
qI kL I eq.cj k l,mà ,
eb.jzIp >lup jtiun jsiu pjtu YmH
eq.cj kl,ektj m .nj e$.cj g H j
dH j elM c j p ercj kemL .nj
d,ekL .nj mW Y r â
qMwpj ercjapu jDupj alEuaqIpN.nj
nafgHj qM.percj;ÕcjkW.njtaj g·cjl
el.cj]t,SwjmCÕhjkLÕcj´ l,kLÕcjqBoDwj
percj;Õcjk.W nj gL·cjtropercj;ÕcjkW.nj nYkY
eq.cjkl, \pqN.percj;ÕcjkW.nj lÐêl
v.tj$·m.njgjH pOutajd,erHej qHj qUrqtÐi
v,tajekW·râ lv.tj$·gHj ywj/tj
kN.tjkuE ak.Yar. aluEaqIpN.nj
¤biuljt.njyéOõtaj ekL.njdM·ct j $
CY ·mà,etHj
dHjdM·cj(pi kEupnj)râ trodM·cjs,v,qÒajepcj
epcjrâ hiutjgHjtuY qBoDwjgL·cjtro$aj
gWp· LT.cjr.cjkmo .nj gW·siupjkLÕcj zercjv,;Õcj
kW.njtajm.njgHj d,ptitjaes.nj d,p
titj\zhtje kW·e kW·râ
lÐêlv.tj$·wW·elwj eb.jn.
n.´ gek.·n.n. p:YkuJm,C kuJ esHjkLÕcjsiutjqM,
hW·k \zhtjv,gL,titaj´ yUa.nj(UN)
tajelwj v.tjkLÕcjp:Y ar. eq.cj
kl, \pqN.percj;ÕcjkW.nj ;ÕcjbM.$ajgHj
dHjnYkYKiuhjmWY qWkjgW·Dm·kja.rupjro mdHjrâ
Sg, pMikjkisËezN.jmWYgHj p:Yar.
ekL.njbdHj duty i epnjlucjhuJgHj eb.jn.n.´
mpзkEueb.jmzN,lwjm.Y ×U(1990) et·kuJ´
eb.jmdkjptuinjlwjtMitMi mlupj|piÕcjlwjepÌ
RYum.Y p:Ygitunwjewmjb. mtuYkLÕcjet·kuJ´
eb.jek.nj;Õcjarcj mrpjlWhjtajkuJgHj
quJv,faiutjp>lupjmH qÚcjqIkLI duty i epnj
percjknMi ;j Õcj
lucj$aj pEutuYlm[JÕlupjtuY qWhjmtitj
kLÕcj×U qÚcjqIkLIgHjelwj gW·dHj\zhtj b[êh.
percj ;ÕcjkW .nj Ku i h j m W Y r â bu J qM .percj
;ÕcjkW.njlCEÕtaj v.tjektjgHjm,à p:a Y r.
eqà.·ekL.njbdHj dutiyepnjlucj$·gHj nkuE
alEua qIpN.njgHj buJluEmHp·cjet.Y p>lupjhW·
m.njtYu nYkYn.n. epÌqIkLI$· v·cjhW·gW·dHj´
dHjkJeu lwj qWhjmtitjkLÕcjtajgHj ]kkjrHj
q. v·cj gW· lu Ja.m.njg Hj e;·tajtkj
pluJa. epcjepcje$.cjâ
kelcjr·cja. lP.jaluEaqI
pN.njtajpLnjmà, ×UkEuqN.·(2003)et· e;·
tajl,lwj gL·cjtropercj;ÕcjkW.nj e;·
taj ( 7)tcj t u Y Dm· k j k L Õ cj d M · c j R u p j r o
quk i q j k
iu j mWYkS·cjkEumYk
W S·cjtuY lMÕhjmg,
epÌRYum.Y(2010)´ gitnu wjewmjb. (7) gHjelwj
buJe;·d,siutjgjH e;·ekL.nj$.tuYdjdH M·cjrâ mWYq.j
pLnj quJe;·lel.cj]t,$.g·cgj ·cj epÌRYum.YwW·
eb.jk[ef.tj (]k·²fW·²)e;· zN,a.m.Y bNtj
(76) k:iÕpjkL·\pcjcjrâ eb.jmlupj|piÕcj p:YepÌRYu
m.Yt·wW· ×UkL.h·WgW·lupj epY>ruYm.Yet·$Jmà,
K>tjgLikj tkjkNkjdM·cjkuJelwj eqN.tj
eqN.wjepÌRYum.YgHj buJe;·d,siutj e;·K[êDzkj´
m.YpLnjelwj buJe;·d,siutj e;·fnjbdHj kuEsutj
m.Yd s,ducj(}kÕitcjm Y) tuY eb.j ek.nj ;Õcj
arcj´ eb.jdImwjker|zIlCEÕtaj k[e h.·
|bmjtuY siutjluJkLÕcj lÐêepÌRYum.YgHjqM,hW·k
19

percjknMi ;j Õcj
tMa jt iu cj sM t jq mÐ J li k jk qu kj epnj l uc j eku. ·
gxÕpj bi u l j a · c j q .nj aeG.Tpkj m · cj s M t j t Y
pWmptuinjamé es.Ygbutjelwj dHjkLÕcjrâ
tcjsMIsv,taj aeK>cja r. ek.njgkU
(w>) v,;ÕcjkW.njgHj qWkjgW·lupja. p:YepÌ
bti u kj p >lJ m .nj e t· g H j rm[H . cj q.kL Õ cj
quikjquikrj â mWYq.jpLnj kelcjr·cej ktjmà,
p:YeqN.wjqzuicjxped (2008)et· Dm·kT j ½,
lwjgHjmg, dpjpN.njwW·(25)k:iÕpjkL· gW·lwjdN.Y
tuYtuY mdHjtuY p·cjpspjkLÕcj kueb.jzN,m.Y
k[ef.tjgHjmg, /iutj(85)k:iÕpjkL·gHj p>lIm.nj
et· d,ducjaupjDluJa. kualuEaqIpN.nj
eku.· v,sN,aluEaqIpN.njtajrâ hiutgj Hj
tuY aluEaqI m·kjtiunjtMiwW· /iunjRYusHjptuinj
lwj ku Em.YkuJelwj w>deqN.tj tLawEu
pN.njgHj SlajmHelwj ekL·a.hW·m.njtuY
quJdHja.\zhtj qWkjaluEaqIpN.njtaj
a.yukjgW·gLicja. nddHjaluEaqI lupj
eqN.wjmWYrâ »$ajgHj dHjgL·cjtro aluEaqI
pN.njt· eqà.·Skjg·>a. mdHjrâ
tnjtokuE ¤xêewnjetnjõ
qPlwjeanjt.b[ê
ku#.npruicjt ajm g,
dutiyepnjlucjwW·
/iutjg itueffwjw>rI$ajmà,
ekL.njqPm .nje$.cj
ef[·lwjasIaznj ×W·dM·cjrâ
20
Sg, buJluEdHjdHj percj;ÕcjkW.nj;Õcj
pOu;ÕcjbM. aKicjtCY$ajgHj dHjar.siutjd,lupj
ekWe· kWr· â ek[.wjrc· ej ktjmà, eb.jrpjlh W j
ek.nj;Õcjarcjtajelwj ×UaKicjektj
kLÕcjDwjvIq.kuE aluEaqIpN.nj ×UbwW sj q Hj .N ·
el.njkLÕcjet·kEu psËÕpPn$ j h
· guJ jH lg·>zuci jv,
tajgHj puEtYu}k·cj;ÕhjkLÕcjtuY percjekL.·;
a]k.v,;ÕcjkW.njkuE v,tajgHj pEutuY|ziÕhj
nkjkLÕcjrâ qA.cj×UgHjpLnj ndpjkuJd´Hj tcjdtU
luicj percj;ÕcjkW.njkuJgHj tupjsuitjdHjkLÕcj
mWYpel.pjtuY dkjpÐnjkLÕcj km?tIDm·kjpÐiÕnj
kM i n j ; Õcj e fwj d erwj e lwj tu Y d H j k L Õ cj r â
mWYlP.pj Lnjelwj ×UkuEepÌRYum.YtuY kLÕcjbkjhW·
gt.pj DKBA qMwjpLtro ¤biuljqwjl.bOuõ
p·kjkLÕcjrm{.cjlWhj kualuEaqIpN.njgHj
dHjar.Dm·kjT½,dM·cjqkjqI ddHjrepÌRYum.Y
aluEaqIpN.nj mekL.nj$.gHj ptwja.
ku E gL · c j p ercj / i u h j l lmj ; Õcj eku . ·
percj|p·cjqL.Y;Õcj hW·eqcjrâ huitjgHjtuY
eb.jn.n. mpзkuE SSA-N, ABSDF eku.·
KNU tajelwj kuEkL Õcjrm[H.cj ywjK>r
DKBA taj a.tjmikjkLÕcjmà, qW kjgW·
bepcj\zhtjgHj ef[·lwjasIaznjtuYtuYrâ
mW YlP.j pL nj KNPP, SSA-N taje lwj
rm{.cjlWhj \bÕdM·c|j pI|pIrâ hiutjgHjtuY ywjK>r
aluEaqIpN.njtaj ef[·asIaznj Tpkj
kLÕcjpN.nj p:Yedqek.nj;Õcjarcjtajmà,
bRurm{.cjlWhjgHj pEutuY\bÕTtjkLÕcj ×U$·
m.njer.cjâ suEkuEdpjefwjderwj d,fnjznj
d,ducjkLÕcjmukjpN.nj kualuEaqItajelwj
OurTime
g[.enwj ø eKtjpOu
dHjm.njrâ
r·cjektjlP.jeb.j NLD, CRPP
eku.· eb.jek.nj;Õcjarcj v,zN,lwjm.Y
(1990) et·elwj aeG.pelwjpeltj
sdM·cj qWkjdutiyepnjlucjgHj ¤dwja·cjq.nj
quk[Iõelwj bL,titjkLÕcj×UT·cjtuY gW·kLÕcj
\zhtjqM ,hW·k quJp apjkLÕcjt.l[iÕ cj
ku¤dwjquõ qWkjgW·Dm·kja.rupjro dutiy
epnjlucj$·râ mWYq.jpLnjmà, ¤dwjquõelwj
lÐêgW·aeK>cjar.gHj tkjk[.SuEgbkLÕcjkuE
gek.·n .n. mpз kuE eb.jm p· kj lwjtMi
taj g H j k u J ´ pU g u E v ,mlu p j R Y u m .Y t aj k u J ´
gek.·qMtj NLD tajkuJtuY qIkLIl,ef[·
ektj tcjtup jsi utj qW kj percj K[Id r.cj
eku.· percjkemL.nj aD>njgtrâ lP.j
ek.nj;Õcjarcj eb.jmrpjlWhjtajelwj
mipjsiutjkuE\zhtjkuE ¤dwjquõ bL,titjkLÕcj
×UTc· jrâ mWYq.jpLnjmg, quJl,$.gL·cj kuspj
kuEtcjdtUluicj percj;ÕcjkW.njv,tajrâ
percj ;ÕcjkW.nj ;ÕcjpOu aKicjtCY$· qIkLI
eq.cjkl,mà, eb.jzIp>lupjtiunjsiupjtuYmH
eq.cjkl,ektjm.nje$.cjgHj dHjelMcj
percjkemL.nj d,ekL.njmWYrâ
lP .j a lu E a qI taj e lwj
×UepÌRYum.YtuY pWiÕcj(90)tCY d,dkjptuinjkuE
alu Ea qI ku v,zN, m.Y tajtuY eqà.·
eqL.YpapjawEu kuv,tajrâ hiutjgHjtuY
ywjK>r aluEaqItmMi k · t
j inu mj à, eb.jn.n.
eb.jhW·lupjducjRYum.YtajgHj ddHjraluEaqI
tMi$aj rpjspja.e$.cjtuY qWkjv,
taj bu Jd Hj kuE dH j epN .jti tj hW · mW Yku Je lwj
lv.tjtmMi WY nYkYeq.cj\pqN.;ÕcjmWY qWhj
m·kjtitjkLÕcj ×UqBcjqIkLI dutiyepnj
lucj$·mà, dHja.tcjKiuhj qWkjgW·kuEa.
\zhtj D ru i h j ku a lu E a qI p N .nj (w>)
aluEaqItMi$aj p:Yan.gtjer.cj huJs
m.njrâ huitjgHjtuY p:YeqN.tjaluEaqI
pN .nj $ aj g H j lv.tj d u ti yepnj lu cj
y.kLÕcjmukjm.njh.*
ekNhj ø es.n.Y
gek.·qMtjmnjlv.tjtMi
Mon Language Journal No.60, December - 2010
 elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372
aKicaj ]k. ddHhj m·W kYW euE kN.tj
p:YqMwjeqN.tjtLawEugHj kEuaeK>cj
ekL.njpercj;ÕcjkW.njtYu huitj×UgW·qucjes.Y
gW·lwjaeK>cjvivgHmj .njtYu lkjkromà, nddHj
bkjaluikjSסv,gmLiÕcj suipjkLÕcjquikjqiukj
er.cjgHj tLpv.t· qCIgLipjptuinjT½,râ nkEu
tcjkN.tjgsuitj (aknj²aqtj)gHj ekL.nj
qPkEu epÌRYum.YtYu kEuaeK>cjekL.njkEusLtj
Twj nkEutcjkN.tjgsuitjgHj dHjnid>njpercj\p·cj
lH.Y dImwjker\zIer.cj v,sMtjqmÐJgmLiÕcj
elwj×W·râ Sg, hW·kligW· dImwjker\zItYu
bJu / kj Kkj d M· cj aKi cj a]k. ddH j hW · mW Y kE u
ekN.tjgHj p:Ylikjptjpercj;ÕcjkW.nj (21)
bWwjkL ·gHj gW·SEuektj bWYmgLiÕcjrâ p:YpWiÕcj 1975
ø 2000 (25 )qN.· lCtjr·cjbJu\pcj alEu
aqI (135) gHjmà, zM.pjekL.njqPepÌRYum.Y
eb.jzI eqN.tjtLawEu qzuicjey.cjy.a.
hW·eqcjer.cjgHj gW·SEuektj p:Y\pkuihjp>rgU
kS·cjqL Õcjcj mukjlikj(287)mukj ¤eg[kj
\z.nj br· c j l I õ Jason Brownlee
ptuinjT½,lwj p:YtkÒquilj ¤pernjqkj
eyHnjõ Princeton gitug[Õnj (2004) gHj
Dm·kjT½,lwjrâ
yMÕ\pkuihjgHjwW· Durable Authori
- tarianism in the Age of Democracy
mdHjrâ \pkuihj$·wW· p:YkEuqN.· (2007)gHj tkÒ
quiljp:EÕbJulikj Cambridge tkj]t,pÐitj
nddHjlikjaupj alnjpTmrâ huitj×UhW·gW·
r.nj likjapu jgj$H tJ uY ducjqzuci jkEu \pkuihpj >
rgUkS·cjqLÕcjqÕL cj tmjmUlgHjtYu ptuinjT½,kEu
qB.waKicja]k. laitjT.wrrâ
huitj×UyMÕlika j upj ew>h. Du-
rable hW·p>tYu hW·tN h j\K.kEu \pkuihj tmj
mUler.cj eTcjektjrâ qMtjtLpv.
mN· Õa.yukj (36) qN.·mWY râ ekL.njdM· cj
kemL.nj p:YtkÒquiljTexas ;ÕcjAustin
gHj nddHjfkjeS.p>em.kÉrâ p:YaKicj (1975
ø2000) kM i n j ;Õcj a .fri k (44);Õcj g H j w W ·
huitj×UsIznj ekL.njqPepÌRYum.Y qWkej qN.tj
tLa wEu gW·Skjqucjes.Ya.m.njgHjtYu alEu
aqI qWkjgW·\p·cjlH.Ya. bJuelMcj;.· dImwj
ker\zIgHj ak.Yar. hW·mWYer.cjg,râ
k.llCtjr·cj kMinj;Õcj(151);Õcj
gHjmà, eltjbr.dImwjker\zI (lsjBryj
dImuikersJ) (36);Õcj´ epÌRYum.YdImwjker\zI
(eRW,ek.kjpWYdJmuikersJ) (32);Õcj´ epÌRYum.Y
eqN .tj tL a wE u (eRW , ek.kj p W Y a .$.
RHcjsnsj) (58);Õcj´ eqN.tjtLawEu (a.$.
RHcjsnsj) (25)kMinj;Õcj×W·er.cj gW·tJektjrâ
ap:YqN.·el.njkLÕcj (30)qN.·gHjwW· huitj×U
Jason Brownlee eku.· likjkN p j\ pkiuh jDurable Authoritarianism in the
Age of Democracy
K[I d r.cj percj ;Õcj kW .nj k· kj S ס m .Y
v,;ÕcjkW.njgLiÕcjkLÕcjtYu kMinj;ÕcjDm·kjRupjro
epÌRuYm.Y eqN.tjtLawEugLiÕcjauitj mdHjrâ
pWmlJÈ.njm.Y´ qkEuekL.njnkEuaq· eku.·
qu cj e s.Y p ercj B pÈt· g H j nY kY e kL n j q P
qWkjgW·zN,m.Y p:YepÌRYum.YlMiÕnjer.cj mdHjrâ
nYkYqkuipjpN.njbM.t· ekcjhJum·cj ¤¤k[mà,
elwj d,m.njer.cjõõ mdHjrâ /uinjrekL.njqP
epÌRYum.YkJuelwj gL·cj;.njgW·\p·cjlH.a
Y . bJu\pcj
dImwjker\zIgHj hW·suipjtYu bJu/kjKkjdM·cj epÌRYu
m.YtLawEu (eRW,ek.kjpWYa.$.RHcj) p:Y
aKicja]k. laitjT.wrgHj sIes.tj
percjknMi ;j Õcj
(Snj,ssj)lwj mdHjrâ
eqN.tjtLawEu a.yukgj gW· cLi jmc· jgHj
hW·eScjspjkEu epÌRYum.YtYu tnjtokEugek.·
percjaupjDupj eku.· aKiukjkN.bJu\pcjaupjDupj
er.cj qg,râ pWmTicjdkjlwj epÌRYum.YtYu
bJu\pcjekL.njqPgW·gW·awEugHj kEulwjxpm.kukMinj
;ÕcjaIeg[tj´ aIr.nj´ melwjyH. eku.·
fieltjpuicjt·râ zM.pjekL.njqPepÌRYum.YgHj
d,papjkua E wEt
u EÕW hWe· qcjer.cjgHj qkuipjwnj
ezN.je]t· melyH. ¤¤mh.tIy.õõ ekcj
hJulwjkEu qkuipjpN.njbM. v,mefkjepÌRYu
m.Yt·râ aeG.qd,ducjp:EÕp:iÕkjm·cjgHj ekL.nj
qPkEuepÌRYum.Y tcjkN .tjgsuitj (aknj²
aqtj)tYu huitj×UaeK>cjar.p·cjekL.nj
gek.·dsEuds,kEu gek.·alEuaqIgW·awEu
m·kjkLÕcjgHjr eqN.tjtLawEupN.nj a.yukj
gLicja.er.cj qg,râ
huitjeqN.tjta L wEu eh.·\bmja.
eKtjpN.njg·kjsauitjgHj percj\zhtjDRuihj
kMinj;ÕcjqA.cj (a\pvj\pvjSuicjr.)t·elwj
p>lpu k j rJu â lMÕhjw·W percjku\E zhtjDRuihtj ·
×W·dM·cjkJuelwj eqN.tjtLawEu a.yukj
21

percjknMi ;j Õcj
gLi cjdM·cjgHj gW·SE uektjr â hui tj×Ue kL.njqP epÌRYum.YT½,bJ u\pcj tYu
qWkgj ek.·gW·awEut·gHj percjSkjeS.·kMinj;ÕcjqA.cj e\p\p·cja.râ
percjtnjto eqN.tjtLawEuwW· hW·eScjspj kuepÌRYum.Yeb.jzItYu
eScjspjdM·cjkEu eqN.tjgek.·qucjes.YdM·cj p:YkMinj;ÕcjgHjehcj gW·SEu
ektjrâ eqN.tjmWYeb.j aupjDlJulwjgHjwW· \zhtjezN.jauitjer.cjgHj
gW·SEuektjrâ
ekL.njqeP pÌRYum.YtYu nYkeY kL.njqP qWkjeqN.tjtLawEu
a.yukjgW·gLicjgHj aDiktnjtodM·cjkEu bJu\pcjTicjdkj qkuipjqÒepÌRYu
m.Yrâ pWmrpjspjpRiucj´ pWmlJÈ.njm.Y´ pWmr.njm.Y eku.· percjBpÈt·
×Wd· M·cjlMiÕnj p:YepÌRYum.Ytr· â gek.·(dpj)gJukLJÕ alEuaqItw· W· qWkej b.j
alEuaqIgW·m.njgHj lupjpl.pjpTYu nkEutpjpj×W·kJurâ tYupLnj huitj×U
percjT·kjpcj likjptj(likjpRuicj)kEu percja.gt pLtroalEu
aqItYu aupjDlJum.YSסm.njelwj ×W·kLÕcjkurJ â nYkYekL.njqPt·$·
/uinjtNhj\K.kJuelwj qWkjgek.· dsEuds,t· psUk:iÕpjhW·m.njgHj
ekL.njqPm.njer.cjqg,râ dN.YawEualEuaqI suipjtrogLiÕcjt·gHj
huitj×UT·kjgl.nj alEuaqIgLiÕcjtYu pWmlJÈ.njm.YgHj hW·mWYpMikjkJu
elwj dN.YawEua.$.ea.njtw· W· qWkej b.jalEuaqIgW·zN,gHj pWmlJ
È.njm.Yt·×W·râ huitjgHjr ekL.njqP epÌRYum.YkJuelwj aupjekL·nigJukEu
aKuikjkN.eqN.tjtLawEu hW·m.njer.cjgHj ¤eg[kj\z.nj br·cjlIõ
Jason Brownlee qCIgL ipjlwjrâ
p>em.kÉpercj;ÕcjkW.njqipP· ¤b.b.r.gkjedtjõ Bar-
bara Geddes tkÒqui lj¤ ekwjlIwHwjnIy[.õ California(LA)wW·
p:YqN.· (1986)gHj v,kligW·tSipjp>rgUtYu ekL.njqPepÌRYum.YtYu
pRUdkjptnj eqN.tjtLawEugHj ekL.njqPque tqn qN.·bWYmlaj
lrâ v,wW· lCtjr·cjektj kMinj;Õcj (172);ÕcjgHj ak.Yar.
bl,awEa u .$.hW·mYt W Yu pRUtLawEu ekL.njqPepÌRYum.YgHj K[êlikjkNpj
(s.tmj,)râ mWYnYpLnjmà, a×Ðr.Yv,;ÕcjkW.njdsEuds, kupercj\zhtj
DRuihj;ÕcjqA.cj/>$·gHj hW·d,eScjmukjtYu ekL.njlwjquetqn
pRUtLawEu ekL.njqPepÌRYum.YgHj pet.·/tjkEu ak.Yar.kMinj;Õcj
bM.tYu lCtjm.njrâ epÌRYum.Y$·wW· qWkjalEuaqI gW·\p·cjlH.YgHj
ekL.njqPhW·eqcjtYu ekL.njqPqWkjeqN.tjtLawEu gW·dHjlMiÕnjT.wr
eku.· a.yukjgW·gLicjer.cj mdHjrâ
tLa wEuekL.njqP epÌRYum.YelMcj;.·(pu·mHnj)t·wW· pEutYuducj;.j
zmLicj×UkEu v,hW·ekL.njqPtaj$Jer.cj qg,lwjrâ eqN.tjmWYeb.j
ekL.njqeP pÌRYum.YelMc;j .· (tRutj´ bJykjnmj´ l.aui) kueqN.tjmWY
eb.jaupjD lJu (tp>tJlkjw>,]kJ,aupjsnsj ø kemÚ.dJ,y.,´
mel,RH.,´ ská.pU)t·wW· a.yukjgLicjdM·cj pEu×UkEueqN.tjtLa wEupN.nj
$JgHj gW·SEuektjrâ qWkjgW·aupjDlJua. ;.jzmLicjm.njgHj rnjtM·tYu
tLawEut· dkjpÐnjeb.jtYu ekL.njqeP pÌRmYu .Yrâ huitj×UdkjpÐnjeb.jtuY
ekL.njqPepÌRYum.YgHj eqN.tjtLawEugHj v·cjrodkjpÐnjpÐiÕnj nkEueqN.wj
xped mdHjtYu hW·d,eScjmukj kua×Ðr.Y pN.njqJa wEuer.cjqg,râ
tLawEupN.njt· efkjgM·kjauitjgHjwW· gek.·dsEuds, ek.njar.pj
hW·eqcj percjpN.njqJawEu mdHjrâ qWkjpN.njqJawEuhW·m.njgHj dkjp
tnjeqN.wjxpedtYu bJueb.jdsEuds,t· |piÕcjpÒ.njgHj p:Yeb.jgW·awEut·elwj
22
g[.enwj ø eKtjpOu
p>em.kÉ p ercj ; Õcj k W. nj q ip P· ¤b.b.r.gkje dtjõ
Barbara Geddes tkÒquilj¤ekwjlIwHwjnIy [.õ
California(LA)
percj|piÕcjp Ò.njt·× W·râ
huit×j UkEuaeK>cj|piÕcjpÒ.njtuY sr.Y;.jdekwjkemL.nj qN.dY o
kS·cjqMwjt·gHj v,kS·cjk:iÕpjqkuipjt· gW·aeK>cjlt C rj â ak.Ya
r.mNihj qWkjgW·dHjk: iÕpjqkuipjm.njt·gHjelwj ×UepÌRYum.YgHj RYusHjpÐitj
m.njrâ \pQn.aKkjaKYu ktEudHjm·cjezN.jkEu\zhtjt· gHjelwj
peq.cjkEum.njrâ qWkjqN.YdokS·cjqMwjt· gW·q.;.m·cjlMiÕnjgHjelwj
epÌRYum.YgHj fnjbdHjkEum.njer.cjqg,râ p:YkEuepÌRYum.Ymà, percj|piÕcjpÒ.nj
hW·mWYmà, eb.jgW·lwjawEugHj mNihjbkj;.jq.t· lupjkLÕcjmdHjtuY p:Yeb.jq
kutjqMwjgHj (p>tJea.kje\Kpuicj,) percjlul J .jt· ×W·kLÕcjrâ huitjgHjr
kEuaeK>cjpercj|piÕcjpÒ.njviv mdHjer.cjgHj ¤b.b.r.gkjedtjõ
Barbara Geddes qCIgLipjrâ
T·kjr·cjektj tcjlCtjgLiÕkjgL.Yv,t·gHjmà, gek.·builj
t.njyéO enp[Idwjt·wW· muhuitjhW·qPgRukEu kulqmgà eku.· p
ercj\zhtjDRuihj;ÕcjqA.cjtYu dkjptnjdM·cj aKicja]k. ddHjh·mW WYkEu
ekN.tjhJugHj tJkL,râ mNihjbJupOu ×W·bWYmgLiÕcjer.cjgHj rm{.cjkv.cjkerY
v,t·râ gek.·builjt.njyéOt·wW· ektjlwjaKicl j Ctj bWYmlajl
tYumH Dm·kjntYer.cjgjH sIznjlwjrâ epÌRmYu .Ypercj|pÕi cjpÒ.nj m×Wv · vi kEu
epÌk·kS j סv,;ÕcjkW.nj m×W·vivt·gHj tNhj\K.râ huitj×pU ercj|piÕcj
pÒ.nj×W·tYu DwjDwicjt·elwj ×W·kJurâ p:YkEuepÌRYum.YgHj bJugek.·v,t·
et.jSlwjgjH dHjkLÕcjmà, gek.·(]kpje\p,) bul i tj .njyOt é · hW·d,efkj
epÌRYum.Yrâ
etzmnj
tcjqmÐJâ â likpj ercjwW· aË.ekNhj¤xJ,ea.cjKcjõ K[êptuinT j ,½ lwj
p:Ywpi jq.j¤eKtj£picjõgHj kelcjkk
· jK[êS.Y kL.l
Y wjB.q.mnj bWmY d,r,
mdHjrâ
OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010
elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372

percjkpEu v.
eqN. wjd kjp tnja up jD up j; Õcj aluEaqIp N. nja SkjS kjt ·g Hj e;· t wja .kuEm WYkMin j; Õcj
mhW·e qcjkuE kiMn j; Õcjp ·c jek.· e ztje ztjg Hjt uY qHjp ÈiÕ hj\ pqN. ;Õcjb M. hW· m .njk LÕ cj´ dM. ×Ug HjtuY
v,t· d ,kelcja .kuE lv.tjs iut jD >tje pnjl uc je t· r â

RuYm.YaluEaqIpN.njbM. mducjl[iÕcjekL.njbdHjgHjwW· eb.jaDikezN.j eku.· eb.jn.n.t·

hW·p>lupjtYu hW·bL,/,qL ,pW, hW·Dwj]t.gHj alu·gL,timWY hW·ducjtYtuY bdHjkuEhiutjpN.nj
ap:Y;ÕcjgW·ktuEdHj buJe]t·et·kuJ´ e;·zmLicja.yukjpN.nj aupjDupjpkcjrcjbuJe]t·kuJ´
qCImL.jmzZ[hjkuE tcja.tjmikej k.njgkU ek.nj;ÕcjarcjgmLiÕcj spjkuEaeK>cjar.
aupjDupjetMcj pY:edqtWEÕr,v,t·kuJ´ e;·hW·tURUtwja.kuE zercjeqN.tjdImwjker|zIkJu´ ;ÕcjgW·/iuhjÅqih j
r.cjS.YkuJ mpзq.jwW·râ muhiutj;ÕcjbM. gW·kelcjkW.jepC.·tURUa. zercjepY>pN.njap:Y;Õcj e;·mdHjar.dHj
hiutjv,;ÕcjkW.njt· gW·diukjw>tjgLiÕcj ltUgLiÕcjgHjer.â muhiutjaluEaqIpN.njbM.naf gW·ekL.njbdHjepY>RuYm.Y
mhMYkuEDwj]t. v·cjv,;Õcjk.W nj eku.· v,gL,tit· gW·duct j mY .njgeHj r.â muhut
i nj af gW·qdP tnjkEu eqN.wjqzicu j
tiM e;·msiunjdHjto eqN.wjmbbiunjkuE a.yuka j upjDupjpN.nj gW·gLicjbiunja. mtupjqMh jkuEeKtj¤enewnjõ (qJawuE
DzkjeqN.wjtuY tiunjdHj qmtv,;ÕcjkW.nj ×UBwtLawuEpN.nj ×UqN.· 1962 duEkuEsiupj 1988) gHjer.â
hiutj×UepY>pN.nj ap:Y;Õcje;·mktuEdHjkL Õcj dM.×UqPlwjmzZ[hjkuE tcja.tjmikjek.njgkUt·gHjtuY
×UkuE;ÕcjbM. mdHjdM·cj ;Õcjel.YqiukjaiutjmWY´ p:Ya.yHdiuhjagNY quJdHjdM·cj;ÕcjdImwjker\zIgHj e;·tNJbLiÕkjqwjesHja.
duEkuEsuipj ddHjBw;Õcjmw>tjdiukjaiutjmWY p:YgL,tiliukj mgLiÕcjkuEesH.jqN.· ×UlkjTkjqkiupjpN.nj¤enewnjõ
duEkuEsiupj qkiupjpN.nj¤t.njyéOõ râ ×UBwmw>tjdiukjgHj Runjgs.nj titjhW·m.njgHj hiutj×UpN.nj ap:Y;Õcja]k.
aluEaqIpN.njbM. mqPsN,kuE gkUbM.mWYlP.jkuE dpjek.njgkUek.nj;Õcjarcj mqPsN,ek.nj;Õcjarcjt·
mWYlpã ktuEdjHgeHj r.cjâ aluEaqIpN.njbM.gHj /iunjrhuJalua E qI mh.w>dIbm.kuJelwj Sg, quJdHjm·ca j luEaqI
sl.bjbzo ezN.je zN.jmWYkuJrâ

23

percjkpEu v.
r·cjkuEqB.w qy·z.t;Õcj mpt·ekLcjep:nj´ ekLcj
qMÕhjD>tj´ mtjmNikjbiutjbLY´ Su´ kcCYÕt·mà, gpjgwjeTkjkuE d,dHj;Õcj
el.YaiutjmWY p:Ya.yHdiuhjagNYer.cjâ qy·z.t;ÕcjbM.gHj qkuE
;Õcj bM . gW ·qi ukjqL icj m.nj´ xpm.tu nj hW · d,plu J |giÕ pjg N icj mW Y q.j
ek.nj;ÕcjpuO sk.rpjs pjqMÕhjD >tj lHY lYHl,l,m.nj´ tuY pLnj
sk.rpjspjq.jgHjelwj /iutjkwkjaiutjhW·m.nj qW·skuE;ÕcjtN hj
t· gW·m.njm·cj$J´ tNhjpLnjgHj e]q.·qCÕgHjelwj ;ÕcjbM.gHj dHj;ÕcjekL.nj
ptitjm·cj lMihjgLiÕcjaiutjmWY pY:gL,tikJ´u mtjmNikjbiutjbLY bgYqni jlH.t·
elwj titjm·cjlMihjgLiÕcjel.njtuY dHj;ÕcjyMÕ\p.ktj nkEumtjmiNkj
t·gHjkuJ´ tuYpLnj \giÕpjgNicjduE/IgHj lMihj/iutjkwkj;ÕcjbM.×W·râ spjkuEcCÕY
kt·gHj gLÕcjk;Õcjeq·t·gHjr bkjDzkjm·cj pY:ti;.j;ÕcjbM.râ qy·
z.t;ÕcjbM.gHj ;Õcjziucjwutjdiuhjt·´ ;ÕcjgL,tit· p·cjkuE¤nafõtYu
e\z.tjptitj$.m·cjaiutjrâ
]ko×UdiuajpnjepH.j pWiÕcj]kpj/iutj/>esH.jqN.·tuYgHj lMÕhjwW·
percj ed· > pnje pH .j t· g H j e;· luJ a i u tj a . dM .×U e k.nj g kU t·
ducjtYkuEeqN.wjtiM eku.· epY>RuYm.YtiMhW·m.njrâ p:YeqN.wj;ÕcjtiMwW·
dpjpN.njbM. mWYDwjehcj d,×W·´ dpjpN.njek.njgkUt· ×W·tnjtohW·gW·´
d,qP d pj m cj p y[ÕE m×W · qM w j a u p j D u p j dpj p N .nj b M .fai u tj e r.cj â
eqN .wj ti M w W · aeK>cj a r. qW kj e b.j r pj lW h j ek.nj g kU
mduiajlwjpnjepH.jt· mumWYkuJhW·mWY´ dpjpN.njv,t·elwj d,ducjpluJ´
v,t·elwj d,m·cjqMwjaupjDupj nafgHjtuY ak.Yar. q.jwW·
v,t· du cj tY hW ·m .nj gH jtuY d,]tos ,kuE percjd iua jp nj epH .j gH jtuY
d,rpjlWhpj Lnjrâ /iunrj v,t· hW·mikjpluJ percjdiuajpnjepH.wj W·keuJ lwj
Sg, hu itj× UducjtYkuE lv.tj naf msiu pjtN ÕcjtN,el.njg Hj
hW·m.njtYu (w>) aeK>cjar. gW·pvIlv.tj mdHjgunjfuE/>lP.jhMYgHjtYu
v,t· quJhW·mipjsiutjmWYq.j d,kelcjgt,k:iÕpjrâ qziucjeqN.wjtiMwW·
per·×UkuE qziucjeqN.wjmSl$J´ kL.et·wW· al.·gHj qPm·cjsN,kuE
tWEÕr,ek.njgkUTpHjt·$J´ al.·naftiMlMÕhjwW· qN·cjmWYmDwj
qPlwjsN,kuE gkUbM.mWYDwj´ mWYkMinj;Õcj mhW·eqcjkEu kMinj;Õcjp·cjek.·´
dpjp N.njbM . mWYDwjehcjr â p:YqziucjeqN.wjwW ·pLnjgH j ay.· m.tj
aeK>cjmcjmWY likjptjeynjqN.cj ek.njgkUt·kuJelwj Dm·kj
T½,lwj hMYkuJrâ
qziucjeqN.wjnafkuE ak.Yar.epY>RuYm.Y
eqN.wjaupjDupj;ÕcjtiMwW· ×Ust·K[êDzkjet·gHjr hiutj×U
hW·twja.kuEgL·cjtro kMinj;Õcjefwjderwj eztjeztjgHjtuY eb.jd
suEds,ezN.jezN.jt·kuJ´ gL,tikuJ huJdsuEds,kLÕcj´ eb.j;ÕcjmnjtiMwW·
aKicjgHjelwj diuajekL·tYu hW·SkjtiunjqBcjqIkLI eanjqInaf
mK[êDzkje qN .wjg Hj ku Jr â bu Jv,t· ptiu nj T½ ,lv.tj spj ku E
ki M n j ;Õcj e ztje ztj g H j nafhW · d u cj tY g H j tuY bl,ay.· m .tj
v,lCtej hcjrâ ;ÕcjbM.gHj dHj;ÕcjmKkjKk Yu Eu kisËeqN.wjaupjDupj;Õcjgjt
H uY
eqN.wjgHjhW·Kiucj ek.njgkUt· ducjtYhW·m.njmà, aKicjhW·RuY aDikuE
ktuEdHjkLÕcjm.njrâ hiutjgHjtuY k:iÕpjqkiupj percj;ÕcjkW.njbM.
24
g[.enwj ø eKtjpOu
×U eb.j e anj e awjd I ku E eb.j ek.nj g kU t· g H j a.tjm i kj kLÕ cj
v·cjgW·SkjekL.nja. qBcjqIkLIepnjlucj (pcjlu·) alnjduti
yrâ kiMnj;Õcjefwjderwj ×Uv,t·/>lP.jducjtYm.nj m·kjgtwjkLÕcj
mà,ehcj \pqN.n.n.q.j e\pll·a.m.njer.cjâ qziucjeqN.wj
alu Ea qIp N .nj aSkjS kjt· gH j peq.cj \pqN.;Õcjh W ·m .nj
dM.×UmiNhjmWYlP.jt· ektjpMikjsiutjzkutuY DzkjlwjgHjtuY aiutj
ekN.tj ;Õcjq·cj\b·cj v,;ÕcjkW.njt· a.siupjddiukjrâ ywjqziucj
eqN.wjKiuhjmg, ek.njv,;ÕcjkW.njt· hW·d,dotitj×U;Õcj nkuEBw
myutjqwj n.n.q.jrâ
mWYlP.jpLnjgHj p:YbWwjsHjqN.·wW· zM.pjzM.pjek.njgkUt· v,t·
pelwjpeltjslwj qziucjeqN.wjaupjDupj tWEÕr,v,t·kuEv,t·
aiutjrâ Sg, eqN.wjaupjDupj;Õcj qWkjtWEÕr,bM.gHj K[êDzkjhW·m.nj
dM.×Uek.njgkUbM.t· hW·tupjsiutj gW·T½Õtjptiunj tWEÕr,;ÕcjbM.
(bm.\pvjnyj)râ kMinj;ÕcjbM.gHj ywjdkjptnjkMinj;Õcjp·cjek.· mqP
qziucjkuE tWEÕr,kS·cjtupj (tnj,tU\pvjnyj)mà, tWEÕr,;ÕcjbM.gHj
gpjgwjd,dkjptnj´ ywjhW·dkjptnjmà, ;ÕcjbM.gHj tURUa.kuEkMinj;Õcj
efwjderwjhW·m.njtuY e;·tURUtwja.kuE mWYkMinj;Õcj(t\pvjeT.cj)
pLnjrâ
Sg, ywjr;ÕcjbM. dHjefwjderwj;.·mà, qWkjtWEÕr,t·gHj
hiutj×UeqN.wjaupjDupjtWEÕr,v,t· ×W·dM·cjtuYtuYrgHjtuY k.lv,t·
pãtitjmà,elwj aKkjaKuYhMYmWYq.jrâ aluEaqIpN.njbM. eku.·
eb.jpercj;ÕcjkW.nj qPsN ,gkUbM.t· ekL.njqPdM·cjt·gHj duEkuEek.nj
gkUt· eacjducjh·mW .nj ywjdmHj à, v,t·pãtitmj .njtYu sipu jk.lgHjmà,
percjSJpã;.jezW.wj ktuEdHjm.njrâ Sg, v·cjgW·m·cjs·cja./iuhjhj
}qiÕhjhj mdHjgunjfuEqWka j lu·mWY;ÕcjgHj k:iÕpjqkiupj percj;ÕcjkW.njbM.
m×W·lv.tjefwjderwjt·kuE k:iÕpjqkiupjek.njgkU msW·siutjlHY
l,t· p·cjekL.njercjtLÕcjdM·cjaiutjrâ qkjqIl]koaiutjgHj likl j
el.cjpMic¤j kelõ mdHjrâ p:Ylikjlel.cjgHj k:iÕpjqkuipj percj;Õcj
kW.njezN.jmnj />tLdyHj ¤aË.eT.njticj kuE aË.cCOÕticjõelwj
gW·SuEektj TpkjlwjsMtjtYkuJrâ
eqN.wjdkjptnjaupDj upj;Õcj aluEaqIp.N nj aSkjSkj
t·gHj e;·twja.kuEmWYkMinj;Õcj mhW·eqcjkuE kiMnj;Õcjp·cjek.· eztj
eztjgHjtuY qHjpÈiÕhj\pqN.;ÕcjbM.hW·m.njkLÕcj´ dM.×UgHjtuY v,t·d,k
elcja.kuE lv.tjsiutjD>tj epnjlucjet·râ eb.jpercj;Õcj
kW.njrpjlWhj ek.njgkUkeK[cj´ eka.cjaiuwjelwj el.njkLÕcj
/iutpj njmqunjgiteu t· huJDm·kk j ÕL cj spjkEt
u cjtpu jsiutj likk j qukj
epnjlucj´ ywjnafducjtYkuE tcjtupjsiutje pnjlucjmà, eb.jv,t·
ef[·lWhj´ papjlWhjer.cjgHj huJrâ siupjaKicjgHjmg, dpjpN.njkMinj;Õcj
ktudE jkH LÕcjgjt
H Yu hW·d,ektj dpjpN.njtÕEW r,v,kuEv, dHgj ·rW â dpjpN.njqP
sN,kuE ek.njgkUalu·aiutj quJ ktu EdHjkLÕ cj e;· mhW·eqcjkuE
psN, qW kj g kUb M .mWY D wjg H j su E d N.ku Ea ×Ðr.Y g mLi Õ cj ×U m C, ;Õcj m .nj r â
qWkjgW·kelcja. gL·cjtroepnjlucjet·pLnjgHj v,aupjk.n.n.
eb.j;ÕcjmnjtMi ¤n.Yh·q.õelwj huJe\m.jkLÕcj p:YaKicjk.l rYpRiucj
mnjt· qM.njv,râ
OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010
elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372
eqN.wjdkjptnj;ÕcjmnjgHj ek.njgkUmnjpuO bWYetMcjeb.j
;ÕcjmnjtiMk:iÕkjpjtuY p·cjek.·K[êDzkjkLÕcjgLiÕcjkuEqN.· bdY>sHjqN.·gHjtuY
lMÕhjmà, qziucjeqN.wjxped ;Õcjmnjr,mvgHj ktuEdHjkLÕcjrâ qziucj
eqN.wjaupjDpu j;ÕcjmnjwW· qPlwjdtnj p:YqBcjqIkLIezN.j ek.njgkU
mnj gLiÕcjkuEqN .·gHjtuY gek.·mnjn.n.pk.r /iutj/>esH.jgek.·t·
tupjlwjsiutjaut i rj â qziucej qN.wjtÕEW r,;Õcj ×Wk
· LÕcjgHj dHgj unjfEeu k.njv,
;Õcjmnjt· ezN.jkE\u zhtjrâ qziucjeqN.wjq.jwW· kL.kL.et·hMYkLÕcj´
siupjmWYtYC ek.njv,;Õcjmnjt· mikgj W·m·ct j njto tNhj\K.kuE tWEÕr,tNhj
elwj m·cja.gW·kuJrâ eqN.wjtWEÕr, zkukuEzku×W·lwjgHj \phj\phj$·
/iunjrDm·kjRupjro hW·gW·$JkuEdHjkL.r an.gtjgtet· e;·fnjkuEgunjfuE´
e;·ktubE dHk j Eu percjgkuJ LJÕ Bwek.njv,;Õcjmnjt· ezN.jk\uE zhtjrâ
qziucjeqN.wjwW· ek.njv,;Õcjmnjt·ehcj md,K[êDzkj´ ×UgkUtEÕW r,
tNhjt· DzkjncjhW·gW·´ k.lqPdtnjpLnjelwj d,qPdtnj p:YtWEÕr,
;Õcjmnjehcjrâ muhiutjnaf gW·ekM.njm·cjkuE K[êDzkjptuYeT.·
v,;ÕcjkW.njmWYtL RYusHjkEum.Y kuv,qPsN, kLtjTwjtWÕEr,
qziucjeqN.wjtiMtuY ekL.njqPepY>RuYm.YgHjer.huJmg, v,t·mikjgW·dHj
aluEaqIv,;ÕcjkW.njtuY eqN.wjxpedgHj v·cjgW·dHjaT·kjapcjkuE
kligW·awuEv,t·m.njgHj K[êDzkjlwj´ ak.Yar.gHj tupjqMh jkuE
lkjTkj¤enewnjõet·râ ¤enewnjõqJawuE p:Y(1962)tuY qPkLÕcj
aluEaqI´ ]kowW· qziucjeqN.wjmSl qWkgj W·pKiucjawuE ¤enewnjõgHj
ktuEdHjkLÕcj p:YqN.·(1974)gHjrâ
p:YepY>RuYm.YwW· muhuitje b.jpercj;ÕcjkW.nj ek.nj;Õcjarcj
gmLiÕcj eku.· eb.jeanjeawjdI hW·lupj|piÕcjpk.njer.´ p:Y(1990)
et·gHj eb.j/>wW· zN,lwjlh Mi jd.N gY LiÕcjaut
i jtuY v,t·p·cjek.· dkjptnj
lwj aluE aqI qWkjgW ·Skj aupjD upja.;Õcj elwj× W·râ v,t· gHj
huJptupjpet.·ektj nddHjv,tLtSipj K[.mjpIy.njmWYm.njgHjtuY
v,t·hW·lpu j|piÕcjpk.njtuY m·cjm,C wiucgj Hj epY>|piÕcjpk.njwW· bbWYDwj×W·er.cj
huJm.njh.â aKicjet· v,zN,ektj bWYmpiutjqkutjgHj lMÕhjwW·
eb.jsN,aluEaqI pN.njgHj kelcjzN,ektj bWYm piutjqkutjpLnj
percjkpEu v.
tupjnYgt,gtnja.huJgHj dHjm.njvih.â epY>RuYm.YaKicjet·gHj bbWYDwj
Dwj]t.×W·´ v,gL,tit· ducjtYm.njkuJelwj epY>RuYm.Yalnj$·wW·gHj
v,gL,tit· ducjtYhW·m.njâ
kelcjr·cja. mWYd\mipjpRiucjgmLiÕcj K[êDm·kjlwj spjkuEepY>
RuYm.Y alnj$·wW·gHjmà, p:Y;ÕcjmnjpuOgHj ¤nafõBpÈtuY qPlWIpr.
gW·kligW·mm.YkuJ´ lJsN.YkuEsutjm.YprhjtYu mm.Yt·gHj quJhW·lel.cj
]t,lwjtuY ]koaiutjgHj sutjeT.·$. p:YkÈ.eb.jk[ef.ajgHjtuY
eb.jmnjt· ×UkuEmzN,ektjlwjtuYtuYgHj kelcjk[a. l]kowW·
aiutjrâ mWYlP.jpLnjgHj eb.jk[ef.ajgHj buJd,siutj´ dN.Yd,siutj bkje sHj
snjdkj huJtW·m.njrâ aKicjsutjm.YgHj ek.njgkUmnjt· k[iÕcjk[wj
ky[ÕicjmnjtYu a.sutjm.Y hW·gk W· Jeu lwj rYeb.jk[ef.ajt· k[Õicjk
y[Õicjk[ef.aj m·cjap:YRucjm.YtuY quJsutj´ quJsnjdkjaiutjrâ
p:YedqtWÕEr,eq·ezN.jet·gHj lMihjmNihjsutjm.Y /iunjr×W·
ea.njkuJelwj Sg, mm.YgHj gLÕicja.×UlMihjsutmj .Ym.njrâ ywjsutj
m.YkEu eb.jek.njgkUeq·ezN .t j g· Hjmà, dHjar.fnjbdHj$. v·ct j ÕW Er,
eq·ezN.j gW·dHja.tWÕEr, sM.YsMinj;ÕcjÅkkjmWYer.cjgHjelwj k:iÕpjqkiupj
eb.jk[ef.aj mdHjeb.jqsP N, aluEaqIpN.njgHj huJptiunj$.duhjrâ
tuYpLnj p:YtWÕEr,wW· v,sN,eb.jk[ef.ajt·gHj /iunjrdHjm·cj rYkUq.nj
qW·r.njBick j Jeu lwj Sg, zN,m·cjm.Yfiuhjrâ p:YedqtWÕEr, ek.njgkU
t·lCÕEpLnjgHj sutjmWYalnjhW·k />alnjhW·kgHj dM.×UlMihjeb.j
k[ef.ajgW·zN,ektj p:Yeb.jek.njgkUt· ea.njel.nj dHjm.nj
er.cjgHj pRiucjt·gHj huJpLnjrâ
v,T·kjgl.nj eb.jk[ef.ajt· a.siupjp:YT·cj p:Yedq
qMwjk[.;ÕcjbM.tuY ywjrek.njT·cjt· sutjm.YkuEk[ef.ajmà, bl,
ptitjkuE ×UT·cjer.cjgHjelwj huJsnjdkja iutjrâ pRiucjek.njgkU
reKcj TpjhJpu Lngj jH hut i ×j Uv,edqt· sutmj .YkEeu b.jv,t· hW·st u k j Eu
nafgHjtuY v,t.l[ÕicjaluEaqIt· pRiuhjekL·;.j ×UkMÕinj;.jgHjtuY
tie]q.·K·kj /iutjlCJÄk bLÕikja.;.jtuY eS.·elcja.râ p:Yti
;.jek.njgkUt· (w>) p:t Y ÕEW r,t·gjH lMihmj ihN j a.yukjsutmj .Ysiupjfh
iu j
hW·g·sW utgj Hj sHjkiutjm×W·tuY mm.Yyaja.t·gjH dHjht iu ej b.jek.njgkUt·
gW·k[râ lMihjek.njgkU mtitjekL.njsdM·cj ;ÕcjmC,(;ÕcjqA.cj)t·gHj
km?eyHnjt· sutjeT.·p:YkÈ. eb.jk[ef.ajfaiutmj .njkuJer.cjâ
lMh i jmm.Yq.jwW·t·gHj dHjhiutjeb.jk[ef.ajt· gW·ektjzN, p:Yeb.jdsuE
ds, |piÕcjpk.njt·râ
p:Ye dqlCÕE pLnjgHj rYeb.j k[ef.ajt· bkj kuElwj ]qnj
kuElwjl.BjbzotuY r.njektjmm.Yelwj ×W·pLnjer.cjgjH rYeb.jdsuE
ds,t· huJpãpY>aiutjrâ mWYq.jpLnjgHj km?eyHnjtWÕEr,t· lel.cj
ptitjlwjgHj eb.jmnjpuOzN,a.tYukJuelwj Sg, aK>likjpRiucj
naftitjkLÕcjgHj dM.×Umm.Yprhjektjlwjt·gHj Tpjp·cjsutj$.
lwjgHjtuY kelcjk[a.pLnjrâ atiucjeb.jmnj huJptinu jlwjduhjgHjmà,
aKicjluE ektjlwjmm.YpNÕkj´ dN.YluEektjlwj gW·lwjlMihjmUsi
q.jwW· hWl · el.cjptitjlwjtYu pWmqPq.jw·gW Hj dHa j r.hW·eq.cjkL,´
hW·eq.cjef:.cj´ hW·tpjt,mYWer.cjgHj rYeb.jdsuEds,t· huJaiutjrâ
p:YaKicjekL.njdM·cjepY>sutjm.Y kL.hW·gW·Riuhjmm.YgHjr k:Õipjqkuipjeb.j
25
percjkpEu v.
k[ef.ajt· huJprhjlwj v,t·qWkjgW·zN,ektj piutjpuitjm.nj
gHjer.cjâ aKicjluE´ buJlEnu af lel.cjm·cj qWhjepY>RuYm.Yer.huJmà,
p:mY WYpÕW icj;ÕcjrgHj lel.cjptitj sMtt j t
CY h
N j\K.m·cjbWYmel.nj´ hiutgj Hj
tuY rYeb.jdsuEds,t·kuJ´ gL,tikuJ v.tjektj nddHjepY>RuYm.Y hW·bbWYDwj
]t. hW·qL,pW,bL,/,râ
epY>RuYm.YwW· ×UkiupjkL. hW·gW·ekL.njbdHjet·r eb.jk[ef.aj
zN,ektj piutjpuitjqkutjqkutj nkuEnYkY lJsN.Ym.njer.cjgHj
rYeb.jdsuEds,t· et.jSlwjtuYtuYaiutjrâ hiutjgHjtuY v,t·hW·p>
lupj|piÕcjer.cjgHj huJdtUliucjq.jgHjaiutjrâ v,;ÕcjkW.njt· v·cjhW·gW·
a.sutmj .YgHjelwj huJbtiukjfea.wjaiutrj â hiutjgHjtYu p:Y;ÕcjezN.j
v·cjro;Õcjlgucgj jH lMihjmNh i jstu mj .YgHj hW·d,dtUercjmc· j v·cjreo KtjepY>
RuYm.Y qN.(· 1990)et·er.cjgHj pRiucjgmLiÕcjha uJ iutjrâ lkjqnjepY>RYmu .Y
nafwW· tupjqMhjkuElkjqnjepY>RuYm.Y kS·cjqwjaiutjmWY p:YgL,ti
$·tuY ywjrp:Y;ÕcjdImwjker\zIet.tkjmà, v,t·ek.jKso epY>RuYm.Y
epLcj]qnjrâ hiutje;·gHj faiutjlwj]qnjtuY mumWYkuJ gunjfuEetMcjhMYrâ
ywjrrYeb.jdsu Eds,t· ptiunjgbutj spjku Em.YlJsN.YtuY
k[er.cjmg, d,kuE]qnjcCÕhjm, bNtjsHjkuitj qWkjgbutjmWYmWYrâ nYkY
¤nafõfnjlwjq.jwW·gHj tupjqMhjkuEt.dN.ekL· v·cjpercjptiunj
gbutj hW·gW·dHjrâ ywjrk[ef.aj zN,ektjq.jgHj;.·;.·mà, ¤a·cjq.nj
quk[Iõ bL,titjkLÕcjgHj mUhiutjv,;ÕcjkW.njgmLiÕcj gW·ek.·a.SuE
klcjgl.njv, lMihjgLÕicjkuElCJgHjer.â ywjrkuEv,snjdkj pMikj
siutjmà, ek.njv,;ÕcjkW.njlPhJu$J ek.njpN.njnafelwj sutjm.Y
kuEnafer.cj hW·eTcj´ percjktuEdHj pY:qN.·(1990) et·gHjelwj
qkj qI e kcj × W ·kL Õ cj lwjr â dN .Y dpj p N .nj nafgH j nafk[a.
¤a·cjq.njquk[Iõr hW·eqcjh.â
eb.jed·>pnjepH.jek.njgkU d,kelcjso|giÕpj
spjkuEpercjrpjlWhj ek.njgkUt·pLnjgHjtunj´ mqkj
gt.pjl· aKicjmhW·l·kLÕcjwW· eb.jrpjlWhjek.njgkU mdiuajpnj
epH.j eku.· hW·diuajpnjepH.jt· v,t·p·kjptiunj dpjpN.njp·cjek.·
ek.njgkU dpjefwjderwjmWYtuY ap:YgHj eb.jkercj´ kercj;.Y´
eq·ezN.j´ eK[cj´ keK[cjt·p>lupj´ eb.jrpjlWhjmnjpuO (ek.j)
eb.j;ÕcjmnjtiMelwj p>lupjp:YaKnjezN.j aDikmWY \p.\p.ktjtjrâ
v,aupjk.n.n. eb.j;ÕcjmnjtMi ¤n.Yh·q.õgHj lupjektjt.l[Õicj
v,aupjk. p:Yeb.jp·cjek.·]togek.·gHjrâ hiutj×Uv,aupjk.n.n.
eb.j;ÕcjmnjtiM p>lupjp:Ygek.·wW·gHjtuY e;·tupjqMhjkuE percjdiuajpnj
epH.j eb.jv,kuEnaf luJa.tuYer.cj huJm.njrâ
p: Ye b.jp ·cje k.·g Hj gt$· gek.·\ zhtj rpj lW hj
e;.tjtjt· qWkjgW·p>lupjkLÕcjbWYmgLiÕcj ×W·pLnjer.cjgHj v,t·huJT½,kuE
mIdIy[.gmLiÕcjaiutjrâ pWmp·kjptiunj eb.jrpjlWhjp·cjek.·tiMwW·gHj
dHjar.pelwjpeltjs qWkgj ·bW ds,v,qÒat j Yu lupja.epY>btik
u j
kuE nafer.cjâ gliucl j uE\zhtj nafezN.jkJeu lwj v,t·hW·efkj
v·cjhW·gW·k[nafgHj v,t·d,p·cjet.Y lupja.epY>btiukjer.cj
26
g[.enwj ø eKtjpOu
huJaiutjrâ pWiÕcjmqunjesH.jqN.·\pcj percjSuEgb v,t·×W·kLÕcjgHjtuY
BYb[êh.dpjpN.njbM. ¤¤Tpiutjpnjq.jõõ gHjelwj v,t· ttjTpã
kLÕcjtuYer.cjgHjelwj k:iÕpjqkiupjeb.j;ÕcjmnjtiMezN.jt· huJT·kj
T½,aiutjrâ dpjpN.njmnjkuE kercj/>wW· kL.et·p·cjet.Y lupjepY>
bti ukjg Hj tu Y qJ kL Õcjd u EkuE si up je anjqucj (acj, si nj )m.nje r.cj gH j
wcj×W·kLÕcjrâ eKtjkL.et·gHj dpjpN.njmnjkuEkercjgHj yMÕ\p.ktjkLÕcj
nddHjdpjekeanjda I iuwjkuE a.mjeanjdIaiuwj mdHjrâ dpjpN.njp·cjek.·
ek.nj;ÕcjarcjtiMwW· Skjektja .t.l[Õicj dN.Yeb.j¤eanjdI
a.fjõdHjm.njer.cjâ hiutj×Uv,t· p·kjptiunjdpjp·cjek.· q.jwW·
m.njgHjtuY \zhtjpLnjgt, ek.njgkUt·gHj lm[JÕlupjkLÕcj bWYmgLiÕcj
×Umq·cj\b·cjdM·cj buJv,kuEv,gHjer.cjâ
aKicjk.l dpjp·cj ek.·×W· et·gHj aluEa qIpN.njbM.
d,ewcjpN.nj nkuS E Jpã;.jezW.wj ezN.k j E\u zhtjrâ bWY]kow·W dIekbIea
pãtitj×UekeanjyUtuY nkuE\zhtjdIekbIea mT½,gL·cjgHj dpjp·cj
ek.·d,k[a. qMwjtYpN.njbM.râ gtwW· dpjpN.njbM. p:Y;Õcjm.S·kjkuE
;Õcjk[.jpigHj d,ducjbtiukjkuE eb.jkercjkumnj ezN.jkuE\zhtj
dHjm.njgHjtuY qkjqIe;·gHj ptWEÕ×UlMÕhjgHj gW·SuEektjm·cjtuYtuYrâ
dpjpN.njeb.j;ÕcjmnjtMk i uE dpjpN.njkercj ekeanjyU p·cjet.Ytwj
esNhjmà, p:YtWEÕr,;ÕcjmnjkEk u ercjtg· Hj ykjpN.njdguYgLÕicj dHjm.njer.cjâ
p:Ya]k.ekL.njbdHjepY>RuYm.YgHj dpjpN.njdiuajpnjepH.j´ hW·diuajpnjepH.j
ek.njgkUkercjt· lupjpnjqJ;Õcjm.S·kjkEu k[.jpigHjtYu ak.Y
ar.wW· tupjqMhjkuESkj$.mitjkuE pN.njap:Y;ÕcjtiMkuJrâ v,;Õcj
kW.nj p:Yedqpy[EÕt·gHjelwj behkjsiutjktuEdHj ezN.k j E\u zhtjtuY
d,\gipjdolupj;Õcjeq· mWYK[ÕinjK$kuJrâ v,lCEÕhW·mikjkelcjso$J
quJefkjefkjgHj d,soa. dM.×UqCi#.njv,t· efkjd,ducjqJkuE dpj
pN.njbM.t·râ qCmi NihjhMYt·gjH dpjpN.njbM. ptitjlwjamicj qJektj
eT.·er.cjgHjtuY v,t·aeK>cjRuYsHj gW·pY>BYpN.njhMYtuY d,kelcjsoa.
efkjkjg·cjg·cjrâ
nku\E zhtjeb.jrpjlh W j ek.njgkUmWYDwjgHj /inu jrektjzN,
pY:nafgW·hW·m.njkJuelwj Sg, nkuE\zhtjp·cjek.· ek.njgkU
fauitjgHj ektjzN,m.njdHjgW·er.cjâ eb.jek.njgkUt·gHj qPlwjsN,kuE
ek.njgkUv,t· bNtjlMihjmNihj/iutjkwkj alu·;ÕcjbM.´ ti;.j
kwkj alu·;ÕcjbM.râ ek.njgkUtg· HjpLnj ×W·m·cpj :YtWEÕr,;Õcjv,t·kuJ´
edqaupjDupjetMcj dN.YqtuJek.njgkUv,t· tnjtokuJrâ epY>RuYm.Y
alnj$·kuJ tuYkLÕcjet·kuJgHj ek.njgkUt·gHj sutmj .YkuEeb.jpercj
;ÕcjkW.nj mqPsN,kuE ek.njgkUv,t·aiutjrâ v,t· quk J :ÕhjemL·m·cj
gkUbM.kuJrâ ek.njgkUbM.t· qP\zhtjkuE dpjpN.njgkUv,t·tuY
bkj;EÕ;ÕikjgkUek.nj;Õcjaercjt· ×W·bWYmgLÕicjaiutjrâ muhiutjv,t·
gW·;ÕhjemL· gkUbM.er.huJmg, miNhjhuJaerwjbM.gHj dHjmiNhjmkuEa×Ðr.Y
kuv,t·er.cjgHj sMtjqmÐJlwjaiutjrâ percjSguE bv,t· md,;EÕ;Õikj
p[Yp[.·kuE dpjpN.njbM.elwj ×W·m·cjezN.jezN.jkuJrâ
eb.j;ÕcjmnjtiMgHj /iunjrv,t·kuEnaf hW·lel.cjptitj
spjkuEpluJekL·tcjtupjsiutj mdiuajlwjpnjepH.j qN.·(1995) gitu
eg[.nj(29)et·gHjkuJelwj Sg, kemL.njv,t· ekL.njdM·cjt·gHj
OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010

elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372
sMtjqmÐJektj nddHjqkjqI percjdiuajpnjepH.j luJa.tuYm.njrâ
bWYkiupjkL. aluEaqIpN.njbM. ptitdj M·cjpriucjhlhl·cj (ek.l
h.l) spjkuEeb.jd,ef[·lWhjgHj ptWEÕ×Ua]k.qN.· (2005ø2006)
et·kuJ ´ qN .·(2010)gHj \p.\p.ktjktj hJ ua.tjmikjkLÕ cj
ku eb.j ;Õcjm nj tiM v·cjgW ·e f[·lW hj gLiÕ cj ku Ealnj ku J´ dpjn af
lupjpl.pjpTuY p:Yti;.jeb.j;ÕcjmnjtiMaupjDupj dN.Ydtnjdpjv,t·
gLiÕcjkuEalnjkJu´ rpjTicjekL·ek.njeb.j;ÕcjmnjtiM mbkjak·kj
gmL i Õ cj ku J ´ hu J tcj d u h j ku v,au p j k.n.n. eb.j ;Õcj m nj t i M
¤n.Yh·q.õ nddHjv,fnjbdHj ekL.njqv P ·cj;Õcj gW·q·cj\b·cjkuJ´ bWY]kowW·
ef[·qikÉ.eb.j;ÕcjmnjtiM pY:qBcjkN. ¤n.YyH·cjõ mef[·lWhjkuJrâ
n.YyH·cj dM.×Uv.tjektj estn.v,t· m;.·\pgHt j Yu kLhjeb.j;Õcj
mnjtiM mdHjeb.jv,ekL.njkLÕcjlwj mgLÕicjkuEqN.·tuY ef[·lWhjer.cjgHj
aKicj]kpjkuEepY>RuYm.YgHj naf huJqg,$.râ
li k j l el.cj ] t, lsW · s i u t j e k.nj g kU m nj p u O
×U m pt· eb.j ; Õcj m nj t i M ´ eb.j a .mj e ayU ´
gek.· q M t jm nj l v.tj t i M m à , gW · S u E e ktj
mlik j t up j q Mh j v,t· s k.lwjg H j tu n j
¤zmL ic j a.yuk jp N .njõ mdHj râ hi ut jg H jt uY
rnj t M · e pY > Ru Y m .Y n afwW · qW k j g W · S kj D lu c j p ti t j
a.yuk j a lu E a qI p N . nj gW · a u p j D up j a . ;Õcj b M .
;.j z mL i c j e r.cj â
mWYlP.jpLnjgHj v,aupjk.n.n. eb.j;ÕcjmnjtiMgHj hW·esHjdM·cj
siutjkuE eb.jv,diuajpnjepH.j ptWEÕ×UmdiuajpnjepH.jet·gHjrâ nYkYed·>pnj
epH.wj ·W dHjnYkcY CitjkmLkjek.nj;Õcjarcjt· eKtjtiMmYeW r.cjgHj ¤n.Yh·
q.õ huJm·cjlMiÕnjnjrâ tuYpLnj ]ko×U¤eKnjev.ajõ d,ducjplHjekL·
×UkS·cjtuYgHj eb.jv,q.tuY dHjkLÕcjq·qy p:YaluEaqIpN.njbM.râ
qN.a · ]k.]k.wW· dpjp.N njb.M naft· lupjqJektjbdiupj ek.njgkU
mdiuajlwjpnjepH.j m×W·p:YedqqMwjk[.;Õcjt·gHjtuY |piÕkjgsiutjekL·Dznj
DznjgHjelwj ×W·pLnjrâ eb.jkiuwjkgHj /uinjrdiuajlwjpnjepH.jkuJelwj
Sg, naf |piÕkjgsiutjekL· DznjDznjgHjtYu ak.Yar.wW· ek.njg
kUt· dHjkLÕcjq·qyrâ pWDznj]k·]k estn.percj;ÕcjkW.nj p:Y
ek.nj;Õcjarcjt· hMYq.jwW·gHj e;·fnjbdHj$. v·cjeb.jrpjlWhj
ek.nj;Õcjarcj meqMhjtNhjht j · gW·tros,kuEnaf p:Ylaitjet·
er.cjâ dpjpN.njdIekbIeat· rpjgW·lwjbuEezN.j nafmWYtuY hW·p[pY [.·kuJ´
hWg· siutk j Jtu uY bl,ptitk j E$
u .râ ak.Yar.q.jwW· nkuEeb.j;Õcj
mnjtMei lwj ekcjekL.njkLÕcjlwj×W· p:YaKicjk.l kL.hW·gW·diuajpnj
epH.jet·râ Sg, nafrpjgW·tmuY g, gW·bl,q.jwW·gHjhY´M ek.njpN.njmnj
md,ducjrpj p:YepY>btiukj;Õcjerwjt·gHj d,ducjgsiutjfaiutjrâ
percjkpEu v.
kL.et· (1990) gHj kul E wjgtip>cj k[mà, papjka uE wut E Yu
hW·papjkLÕcjgHj epcja./>esH.jqN.·râ lMÕhjwW· ¤muhiutjnaf
gW·ekL.njbdHjkuE epY>RuYm.YwW·gHjer.õ zkuzkupuO ywjqM.njektj
ektjtYu qWhsj mjr·cjmà, puOg·S W euE ktj \py.Y´ ;.jpl.Y´ v.njlJsN.Y´
dN.YepNtjziucj naf /iutjd,r,m.njrâ ¤rnjtM·nafeztjeztj
gW·ekL.njbdHjepY>RuYm.YwW· mu×W·kuJer.õ´ pus¦.wW· bHjr·cjpRiucnj .n.´ likjl
el.cj]t,n.n. spjkuE;ÕcjbM. kL.hW·siupjepY>RuYm.Y$Jmà, gW·SuEektj
qWhje;·m.njrâ bHjr·cjlikjlel.cj]t, lsW·siutjek.njgkUmnjpuO
×Ueb.jmpt· eb.j;ÕcjmnjtiM´ eb.ja.mjeayU´ gek.·qMtjmnj
lv.tjtiMmà, gW·SuEektj mlikjtupjqMhj v,t·sk.lwj gHjtunj
¤zmLicja.yukpj N.njõ mdHrj â hiutjgHjtuY rnjteM· pY>RYmu .YnafwW· qWkjgW·
SkjDlucjptitj a.yukjaluEaqIpN.nj gW·aupj Dupja.;ÕcjbM.
;.jz mLicjer.cjâ
mu hi utj;Õcj bM . ptW EÕ ×U gW· bL ,/,;Õcj ]toe sH .j qN .·\ pcje t·
hW·dHjkLÕcj kMni j;ÕcjefwjderwjgHjer.â muhiut;j ÕcjbM. ×UBwdHjdM·cj;ÕcjkLmWY
p:Ya.yHdh iu jagNY fYqAId·cM kj uEpuni \j gpjgHj gWt
· qit
u ej StjesHja. duEkEsu piu j
;Õcjw >tjduikjai utjmWY p:Y gL,ti p:Ya p:YpWiÕcj] toesH.jqN.·\pcjwW·gH jer.â
muhiutk j :iÕpjqkiupjpN.njbM. aSkjSkjt· d,qJkLÕcjm·cjawuEgeHj r.â
muhiutj;ÕcjbM. gW·dHjm·cjpN.njap:Y;Õcj qN.·ml·lk.f.gHjer.â est
n.percj;ÕcjkW.nj m;.·\plgUtpjt, k:iÕpjqkiupjpN.njbM. eku.·
k:Õipjqkiupjpercj;ÕcjkW.nj;ÕcjbM. mp>lupjqJeu k.nj;Õcjarcjt· quJ
faiutjgHj fnjbdHjkuE percjek.njgkU kelcjS.njkMinjrcjqÒaj
p:Y;ÕcjhW·m.njh.â
qWhjepY>RuYm.YwW· eb.jk[ef.ajzN,a. /uitjTpHjesH.jk:iÕpj
kL\· pcjtYu p:Yp>lmI .njpLngj Hj naf gW·lwj/>esH.jmqunj k:iÕpjkt L· Yt u Ygu tHj Yu
p·cjekL·\zhtj/>wW·mà, eb.jdsuEds,×UkuEbM. eku.· ek.nj;Õcjarcjt·gHj
dHja.l[,sMkluElicj´ sMl·kjlicjrâ /iunjrv,t· zN,a.lMihjbWYm
gLiÕcjkJeu lwj hiutjaKkjaKuYn.n.q.j mktuEdHjm·cj p:Y;ÕcjbM.eztj
eztjgHj v,t·h W·qCImL.j qWkjgW·eq.cjkl, qHjpÈiÕhjrâ epY>RuYm.Y
kL.et· v,t·k[a .lwjtuY hW·papjawuE´ ×UgHj \pqN.n.n.q.j
ktuEdHjeq.cjkLÕcjhW·m.nj´ lMÕhjwW·gHjelwj eb.jeanjeawjdIkuE
eb.jpsN,ek.njgkU yUe anjeagHj p·cjet.YqWkjgW·ekL.njqPa.
qBcjqIkLIepnjlucj alnjdutiypLnjrâ qziucjeqN.wjv,t·gHj
a.kuEefwjderwjtuY qziucjeqN.wjnaftiMgHj e;·a.kuEmWYkMinj;Õcj´
eqN .wj/ >wW· ebLcjm ·cjv,qkÒaj pi kuE pnjg Hj tu Y ak.Ya r.gH j
e;·sIp[,m·cj lkjqnjper·per· qWkj;ÕcjbM.râ
ekNhj ø dEub[Õ
27
 g[.enwj ø eKtjpOu
percjkpEu v.

gek.·v,;ÕcjkW.nj
v,kL . Y B .q.
pxZD nkj
pWSiukjbd ap:YeKtjtMigmLÕicj

(5) pWmkLÕihjv.tjektj lÐêar.dImwjker|zI

spjkEu pWmkLÕh i jv.tjektj lÐêar.dImwjker|zIm,à gHj dHt j cjKiuha j eK>cjar.mWYq.jkut J Yu

Skj q.jgHjhW·eqcjmà, bWÕicjgek.·mNihj v·cjgW·g[Õicjtnjto ef.aje\bwja.gHj dHjpercjSiukjbd
t.dN.mWYkJurâ tcjlhJu$ajgHj kelcjqLYptitjpLnjer.cjâ
v,ek.njkMin;j ÕcjbM.gmLÕicjtajgHj ×W·pMikjm·cjkEu dImwjker|zIekW·ekW·er.cjmdHjtuY v,mdsEuds,
gek.·\zhtj dImwjker|zIgmLÕicjtajelwj zM.pjpjgek.·r gs.njekL.njqP lupjm·cjepY>btiukj
qWkjgW·gW·dImwjker|zIrâ /uinjgHjelwj d,dHjDwicj ×W·mWYq.jgHjmà, mNihjbWYmgLÕicjtajgHj dImwjker|zIhJutYu
atiucjmgW·SmEu ·cj eKtjlMÕhj$aj SbJu\pcjeltjbr. dImwjker|zIqM,ehcjer.cj sMtjv.tjektj
m·cjaiutjrâ qPsMtjv.tje ktjq.jwW·gHjmà, dImwjker|zIhJuetHj dHja.eqN.tj lsW·piucj\K.lwj
awEa u .$. ap:Yar. percjKbN· dHjeqN.wj´ percjaupjDupj´ percjkutej qN.wjdnjeqN.wjtajqM,ehcj
mdHja.m.njrâ qWkgj W·RuYsHjk:Õpi jqÒÕipj;Õcj alEuaqIkMinj;ÕcjgHj mUsiqN.· RuYsjk H EumWYalnjgHjkuJ´ v,;ÕcjkW.nj
d,ekL.njqPmWYq.jgjpH Lnj suipjaKicjetHj d,sutjkEum.Ygk Hj u´J siupjaKicjetHj duca
j k·kjaeK>nk j uE alEuaqI
;ÕcjgHjkJu mpзtajmdHjrâ ap:YkEueltjbr.dImwjker|zIgHj S/iutj$ajehcj v,;ÕcjkW.njtaj
gW·aeK>cjp>lupj ap:Yar.percj;ÕcjkW.njrâ pY>×UgHjtYu muhW·p>lupjrâ
ycjdImwjer|zI bJur.q.jgHjwW· alu·luk i jgL,kwjmWY zuJkpiukjm·ck j Eu percjtcjw>tjg>tjgmLÕicjtuY
\pQn.gmLÕicj tnjdHjkLÕcjm·cjfiuhjrâ nddHj eqN.tjeltjbr. dImwjker|zImà,gHj sW·a.RuJkuE percjqPsN,
gmLÕicj´ epY>RmuY .YgmLÕic´j bWÕci jpercj;ÕcjkW.nj eku.· percjekL.njqPek.pjk.Y ap:YbWÕicjalEuaqIgmLÕicjtYu
tNhj\K.ptitjeT.· Bwv,;Õcjk.W njtaj ×UbWÕicjpercj;Õcjk.W njkurJ â q.jwW·gHjtYu v,;ÕcjkW.njtaj
q.Y\K.eqC.t Y itja.kEu percj;ÕcjkW.njaiutjrâ v,mducjyMÕ qM.percj;ÕcjkW.njtajelwj hJu}kÕJ
z.to ekL.njqWkjv,;ÕcjkW.njer.cjg,tYu aK>rgW·ducjRuYsHj qPalEuaqItYugHjbkj BwcjgmLÕicjtaj
qLÕcjtiunjaiutj´ hW·qPgRu pMikjSסv,;ÕcjkW.njtajrâ qM.percjÇÕcjkW.njgmLÕicj qPmzZ[hjkL ÕcjkEu
Sסv,;ÕcjkW.njtajkJu hW·mikpj tYugu$jfiulj v,;ÕcjkW.njtajkJugHj gW·SEuektjm·cj kMni j;ÕcjbWYmgLÕicjrâ
ycjv,mducjyMÕ qM.percj;ÕcjkW.nj qPsN,v,;ÕcjkW.njtajgHj ap:YkEubWÕicj aKicjepY>RuYm.Y kEulwjgtip>cj
t·cj\gYa.tjmikjlwj Sסm.Yv,;ÕcjkW.njtajgHj wuitjkLh jeT.·elpjtYu aK>rgW·dHjalEuaqIgHjmà,
Kritjmqucjes.Yaiutjlwj ×UaKicjepY>RuYm.Yet· qWkjkelcjgW·pLnjgHjehcj ptwjk:ÕipjekL.njqPto
aiutjrâ ycjqPbJur.gHjwW· nnYpercjsl.BjbzogmLÕicjehcj ercjtLÕcjekL.njqPrâ pRUddHj×W·n.n.gmLÕicjwW·

28 OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010

 elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372
qWkq j M.percj;Õcjk.W njtaj gW·lupj\pÕicjepY>
RuYm.Ym.njgHj ×UkEuqM.percjpiunj\dpjtaj´ kum?
$Jpercjpiunj\dpjgmLÕicjtaj ptitjtmjRuihj
T·kjpcjlwjtYu aK>r qM.percj;ÕcjkW.nj
taj gW·kLÕcjdN.Y´ gW·kLÕcjawEua.$.gmLÕicjgHj
bkjsqWkjqM.percjpiunj\dpj ptitjlwjtmj
RuihjtajgjH d,kelcjekL.njqP S.pjg$
aiutjpLnjrâ q.jgHjtYu v,;ÕcjkW.njgmLÕict j aj
sN,d,p>lupjaDik ap:Yk@percj;ÕcjkW.nj
gmLÕci jgHj qM.percj;Õcjk.W nj v,msl.Bjbzo
gmLÕicj ebàt\j py.Y´ ewcjkLÕcjpercj;ÕcjkW.nj
gmLÕicjtajgHjtuY v,;ÕcjkW.njtajgHj dHjkLÕcj
puriQtj v,buEepY>percj;ÕcjkW.njaiutjrâ
ddHjpRU ¤¤pW;Õinjl[eS.tje y.cj eltjb
r.dImwjker|zIõõ(The degeneration
of liberal democracy) niQ Y (1) gmL ÕicjwW·
Sap:YkMinj;Õcj kS·cjttiytaj qM,hW·
k ap:YkEukMinj;Õcjp·cjek.· aemrik.nj
eku.· kMinj;ÕcjpluitjlCÕEtajgHjelwj gW·SEu
ektjm·cjkJurâ
ap:YgHjwW· tcjey.cjy.eqN.tj
qPsN, eltjbr.dImwjker|zIgmLÕicj eku.·
f;ÕikjbepcjkEu RHjq.dImwjker|zIgmLÕicj hW·
m.njKuh i jhjgHj pRUddHjgmLÕicjgjHwW· m·cgj twjm·cjrâ
ap:YkEukMinj;ÕcjbM.gHjelwj v,;ÕcjkW.njtaj
ywjaK>r eTcjsMtjkLÕihjektja. a
tuicj eltjbr.dImwjker|zIgHjkJumà, /uinjgW·
a.dI m wj ker|zI tY u k J u e lwj qW k j v ,
;ÕcjkW.njtajgHj muelwjhW·etMcjtiunjkJurâ
hJ uq.j gH j e tH j bJ u r .eltjb r.
dImwjker|zI m\p,z,m·cj epcjalu·lk iu mj YgW mHj à,
qBoDwjg\mcje;·gHj pOutaj d,K[pj\zÕihjnkj
pLn jer.cjâ
¤¤pWmaupjDupjtiukjRuikj ×Uv,;Õcj
kW.njõõlv.tjlsW·siutj ek.nj;Õcjea
etnj (v,mqucj es.Y dImwj ker|zIkL.
aiutj) taj m×Ws· t iu Dj >tjdmI wjker|zI eku.·
RHjq.dImwjker|zIgmLÕicjtajgHj pOutajv,
gmLÕicj eTkjkEud,sMtjqmÐJ gW·qtier.cjâ
hJuq.j $ajgHj pOu tajkLhjTewcjeT.·
eqN .tj qP s N , eqN . tj e ltj b r. dI m wj
niQY (1)â â qucej s.Ytm
o aerwj tLpv.qipp
percjkpEu v.
u j
ker|zIgHjtYu d,kelcjqucjes.Y eqN.tj
e]t·´ eqN.tjgritaj mqucjes.Y tYukLÕcj
eKtje]t·et·gHjer.cj hJubtiukjfea.wj
hW·eqcjrâ nddHj eqN.tjeltjbr.dImwj
ker|zImW Yq.jgH jDwjehcj dHj kemL.njm.nj
hW·eqcjrer.cjgHj mikjgW·ptuinjT½,râ ap:Ya gek.·v,;Õcjk W.nj
KicjeKtjtMiwW·$ajgHj dImwjker|zIRHjq.×W·×W· mek.jg , (CiviL Society)gHj
v·cjgW·edàtjlCtj qucjes.Ym.njgHjkJu´ ;.jd dHjtcjRuYsHj
ekwj eqN .tj d I m wj k er|zI e lwj e pcj ´ qWkjv,;ÕcjkW.njtaj
eqN.tjwW·d,r,tuY mdHjkemL.njgHjkJu nnYbJur. gW·p>lupjercjtLÕcj
taj$ajgHj gL.YqCImqucjes.YbkjeTkj ekL.njpercj;ÕcjkW.njm.njgHjkJu
er.cj mikjgW·kEukqpj q.jgHjehcjrâ
percj;ÕcjkW.nj (w>) ap:YelMcjk
eku.·
emL.nj percj;ÕcjkW.njgmLÕicjtajgHj v,;Õcj v·cjgW·Dm·kjRupjro elMcjkemL.nj
kW.njgmLÕicj v·cjgW·p>lupjgLÕicjgLÕicjgHj ×W·pMikjm·cj percj;ÕcjkW.njgmLÕic jgHjkJu
er.cj gHj v.tjkL,m·cjr er.cjâ v· cjg W·d Hj mdHjr â
q.jwW·gHj nY×W·mWYnY(\phjhj$aj ×W·m·cjmWYnYgHj) pY>×Ug HjpLnj
nkEugek.·v,;ÕcjkW.nj (Civil Society) gek.·v,;Õcjk W.nj
mWYkS·cj ekL.njqPa.m.njer.cjâ
(CiviL Society) hJug Hj
gek.·v,;ÕcjkW.nj mek.jg ,
(CiviL Society) gHj dHjtcjRuYsHj qWkjv,;Õcj
qWkjelMcjkemL.nj dImwjker|zI
kW.njtaj gW·p>lupjercjtLÕcjekL.nj percj gW·dHjkemL.njKiuhjKuihjm.njgHj
;ÕcjkW.njm.njgHjkJu eku.· v·cjgW·Dm·kjRupjro dHjnYkYKiuhjmWYrâ
elMcjkemL.nj percj ;Õcj kW.njgmL Õicj gHjkJu
mdHjrâ pY>×UgHjpLnj gek.·v,;ÕcjkW.nj (CiviL
Society) hJ u g H j qW k j e lM c j k emL . nj
dI mwj ker|zI gW ·d H j kemL .nj Ki uh j h jm .njg H j
dHjnYkYKiuhjmWYrâ
· P ercjmh
iN j Walden Bello ek.nj;Õcjfe
i ltjpci u j mdHrj â
29
 g[.enwj ø eKtjpOu
percjkpEu v.

6â SkjspjkEu azZ[tÐsiutjap:Y (w>) pWqPgRulÐêar.lsW·siutj ducjtYklcjkEugHjkJu´ zM.pjmNihjp>lupjK[Idr.cj

eku.· percjT·kjgl.nj;ÕcjqA.cj ktuicjtiucjkmHjmHj bWYmqL,pW,gHjkJu´ #.njdtnj
lkjkroaiutjgHjmà, ek.njv,;ÕcjkW.nj ap:YkMinj;ÕcjbM.gmLÕicj (w>) pWêIpWêedq&xtur.qIeTkjkEu d,lCtjgLÕikjgL.Y
v,mK[Idr.cj ap:Ygek.·mdsEuds,gmLÕicjtaj nkEupWmsW·gRu lÐêar.azZ[tÐ siutjap:YgHj Kih
u jmWY fnjbdHjektjgW·m.njkJuâ t.l[ÕicjelMcjk
qLÕcjptuinjkEu\zhtj K[Idr.cjgmLÕicjgHjm.njtYu pelwjpeÈtjslwj zkuzkuv,taj emL.njgmLÕicj mNÕ·pMikje rcjtLÕcj v·cjgW·a·cjzN,gHjkJu
v·cjgW·dHjdtYu gW·m.njrâ ap:YaKicj\phjhj mtnjdHjm·cjlMÕhj$ajgHjmà, v,tajwW· qPeT.· eku.· v,lupjgek.·taj lv.tjsiutjD>tj
lwjmzZ[hjkuE ar.lsWs· ut i j azZ[tÐsut i jap:Ygj$H Jfh
iu jrâ nkEugek.·gmLÕci mj ,à hWv
· q
I .v, gW·p>lupjercjtLÕcjekL.njker.cjmWYsW· bWY;.jzmLÕicj
qÒajmq WY .j d,TÒ,\p,m·cgj mLÕicgj Hjw·W qPhiutj×U hW·kLÕihjektjlwj pWqPgRulÐêar.lsW·sut i j m.njgHj TicjdwjkEusiutjD>tjgmLÕicjm.njgk Hj uJ mpзtcj
gmLÕicjer.cjgHjelwj hJum.njrâ bWYmgLÕicjtajmà, gek.·mNÕ·m·cj ap:YkEubWÕicjv,dsEuds,gmLÕicjwW· ×W·pMikjqWkjgek.·gmLÕicgj Hj gW·ducjsMtjqmÐJ ektj
sN,×Ud,btiukjqRuihjeT.· qNzkueztje ztjgHjmà, d,kv.cj\gYK[om·cj mNihjzkukEuzku kJurâ ak.Yar.mkEukLÕcjmà, pãgek.·e;.tj
eku.· d,peq.cjm·cj\pQn.p!ipkÉ a]k.zkukEuzkugmLÕicjgHjehcj q.tYuaKicgj mLÕicj e;.tj(gek.·kN.cjzwj)gmLÕicjkJu´ mqucjes.Y
aiutja .râ likjskÉê tN,ezN.jezN.jgHjkJu´ asIaznjgmLÕicj
nkEugek.·gmLÕicgj jwH W· ap:YkubE WÕci jppWI Wêv,taj ar.mdHjfiulj ar.mdHj\zhtjKuh i j mDzkjK[ê ker.·afwjv,qÒajmWYsW·kJu´ mpзqP
qWkjgek.·mWYkEumWYgHjkJu´ percjtotkj mtnjdHjm·cj ap:Ygek.· (Group Process) q.jwW·$ajtuY zM.pjmh Ni jtaj p>lupk j tiuck j mHj
(w>) elMcjK[Idr.cj skjy.×Ðr. ap:Ygek.· (Group Dynamic) kumSkjspjkEu kJurâ ap:Yar. ef[·qàÕtjqW.tjgmLÕicjgHjelwj
mpзtaj$ajgHj eTkjkEud,ducjtY kLÕihjektjlwjeTkjrâ qWkjgW·peq.cjeKLwjqHj´ v,gmLÕicjqJufaiutjp>lupjm.njkuJ´ aK>r Dm·kj
pvIpvpjp!ipkÉ mtnjdHjm·cjgmLÕicjtajgHjelwj eTkjkEud,×W·piucj|pIlwj aes.njsr.Y Rupjro elMcjkemL.nj mef[·lwjqàÕtjqW.tj
ap:Yzkuzkuv,tajkurJ â nkEgu ek.·v,;ÕcjkW.njgmLÕict j ajmà, percjK[Idr.cj bJur.lEumWY gmLÕicjmà, mNÕ·siutjlupjskJu´ mpзgL·cjtroef[·qàÕtj
dHj\zhtj qWkjgW·p·cjek.·er.cj (w>) percjK[Idr.cjbJur.lEumWYmH dHja×Ðr.yjpercjvI qW.tjbJu$aj bkjsgLÕicjtiunjgHjkJuâ
qMhjer.cjgjH d,lCtt j k
J ÕL ihlj wjeTkjrâ pY>×UgjpH Lnj p!ipkÉmdHjm·cj ap:gY ek.·gmLÕict j aj ø percjducjsqiucjgmLÕicjgHj sW·|zÕihjnkj
v·cjgW·ek.pjk.Y rpjspja. nnY/iuhjhj}qÕih jhjgmLÕicjgHjkJu percjSkjesL.·v,qkaj mK[pjqàÕtjkugE k Hj ´Ju ×W·pikM k
j LÕcjm,à ar.mducsj qicu j
(Networking) eku.· mWYgek.·kEumWYgek.· bJulEugW·dkjptnjtiunj gek.·p·cjek.·\zhtj taj p·kh j uJlT o ½, qL,qL,pW,pW,gHjku´J zM.pjmih N jgW·
ezN.jm WYgH jkJu ar.taj$ aj d,kLÕ ihjtJlwjer.cjâ eqN.tj&bJu\pcjdkjptnj& micjgW·tJe ktjkJu´ lv.tjg\mcjtMigmLÕicj mducj
percj ;ÕE;Õikjg mL Õ icj bJ u\ pcj lE utnjd Hj m· cj ´ bJu lE u ekL.nj m· cjkemL.nj mpз taj gH je lwj tYtupjsiutjm.njkLÕcjkJu eku.· mNihjqJu/>lP.j
d,lCtjtJkJurâ v,;ÕcjkW.nj mNÕ·m cj qMw jtYau pjDup j eqN.tj& bJu\pcjdkjptnj& gW·ducjsqiucj zkuzkuv,taj k[yutjqwjesHj
percj;ÕE;ÕikjgmLÕicjtajgHjmà, bJulEuzJukpiukjm·cj ddiukjgHjelwj d,kL ÕihjtJ,kL,m,râ a.hW·eqcjtYu p!ipkÉgmLÕicjtajgHj gW·peq.cj
zM.pjap:YbWÕicjB.q. pOumNihjtaj meRHjrogom·cjtajgHj ap:YbWÕicjgek.·mNihj hJug, pvIpvpjv,qÒaj nkEubbWYDwjm;.·\pgHk j u´J
(w>) gek.·mih N jgmLÕci t
j aj v,mWk Y mu YW percjSkjeS.·gmLÕicj v·cjgdW· jH qhz.tv,qÒajgHj v,gek.·qJufaiutj mp>lupj p:Yar.qCIgLipjsMI
hJutW·edL.e· bÐ.nj esN.njsW·lwj×W·râ ar.edL.·ebÐ.nj×UkEu bWÕicjB.q.gmLÕicjtajgHj v·cjgW· sMtgj mLÕick
j Ju´ zM.pjmh Ni jpUgEmu mWY t
WY LgHj v·cjg·}W k·cjmCÕh
i j
qucjes.Ya. p:Yar.K[Idr.cj percj;ÕcjkW.nj gW·×W·gu$jfiulj|pYgHj qucjes.YhW·elpj$Jrâ ef.aje\bwjtotkjm.nj eku.· zM.pjgek.·gW·
;.·;.·et·mà, percj;ÕcjkW.nj eku.· percjK[Idr.cjmNihjgmLÕicjtajgHj wiutjtLicj qPlwjxep ttjekL.· tcjw>tjg>tjgmLÕicmj .njgHj mkEukLÕcj´
kÉ. kuar.edL·.ebÐ.nj B.q.tajgHjrâ mektjkLÕcj percjqCIgLipjhJug,v,qÒaj (Feed
pWsW·DwjgRu$.emtÐ.´ pWlsW·siutjeacjducjsiutjgLicj´ pWpãprajkueE ktjv,qÒaj´ Back) ×Uv,tNh jgmLÕ icj mducjkL ÕcjtYm.njkJu´(2)
pWT·kjpcjRuJbcj´ pWfnjbdHjqCIgLipjlv.tjv.$jpv. eku.· qàÕtjqW.tjpuitjqÒÕtj tcjmlkÒroaiutj (pMikjhW·ezN.jgHj hW·eqcjr)
mpз;.jdekwj bJur.taj$aj gW·gW·m.njgHj bJupOugLÕikjgL.YnYkY gZajDwjpMwjkm?#.njgHjkJu gHjmà, nkEugek.·v,;ÕcjkW.nj´ gek.·n.n.
p:YkEubWÕicjpercj;ÕcjkW.njgHjelwj ;.jdekwjbJur.taj$aj gW·×W·m.njgHj pOud,gLÕikjgL.YnYkY ap:YkMinj;ÕcjbM.gmLÕicjgHj md,×W·pMikj kEu\zhtj
KiuhjgmLÕicjgHjtYu d,qucjes.Yrâ ap:YkEu kMinj;Õcjaemrik.nj mekcjm·kjgtwjkLÕcjlwj eku.· percjvIqMhj ×UkEugek.·v,;ÕcjkW.nj
¤¤percjK[Idr.cj SkjeS.·ek.njmNihjmWYkEumWYõõ (Human Relation Movement) ;ÕcjqA.cjn.n.gmLÕicjgHjrâ dkjptnj percjSkj
gHjwW· eTkjkuEsiutjd,lupjskJurâ ycjar. percjK[Idr.cj ap:YkMinj;Õcjaemrik.njgHj eS.·kEu gek.·;ÕcjqA.cjgmLÕicjtYu ekL.njqP
pOutaj gW·lCtjSEuektj tcjKiuhjgmLÕicj atiucjqMwjwW·râ qLÕcjkS·cj bWÕicjgek.· ek.njv,;ÕcjkW.nj
v,lupjgek.·tajgHj gW·ducjsqiucja. maerwjlhJuSסzkugHj zM.pjmNihj ap:YkMinj;ÕcjbM. gW·m.njrâ
pxZ D nkj
niQY (2) Anne Hope and Sally Timmel, Training for Transformation: A handbook for Community workers, 1294,
bHjektjmukjlikj 18 viâ

30 OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010

elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372

zM.pjmnjkelcjK[pjb.Ë
qWkgj kUB.q. gW\· p.T.
K[pbj .Ë tYRu nu jg.Ë nj
lPzl U tP k i j kÐÕE K>tgj k
Li j
Bw;ikt j t i bj ,L m.njííí

sut
i Dj .tjzl
Y IW ywjpÐt
i v
j I
zIq.j\p.ktjm.nj
percjDrjatÐ t,pÌgt
qWkpj ref.aje\bwjm.njííí

K[ptj KY [ppj Lnj K[pgj LiÕcjlÐnj kEudHjmWY

¿knjgl ·W [,v.$j
K[pt
j euY kL.nja. hWe· bLtmj .H
mWr
Y m[.cjao
eqÒkq j Ò.p:k Y h
: v
j .$jííí
kugE k
· W .Î cjtv
o âi
gtet·ml Y W .M j ywjg>· k.W j
qCmI .L l
j wjeqC.eY qC.Y
mWYfunjmYg
W NI
hWe· bLth j e·W dËcj eqà.£· pe\pcj
bWeY tMcmj ,¡ bL,BYííí
kugE t
·W k
i q
j AIvâi
cCÕhjm,gkUr p:eY l.k
mWq
Y m
iC t
YW .Y
vimhH t ·W h
N \j K.
v,gLÕi ca
j eY a.nj lPT½,esN.nj
kugE b
· W .¡ a
Y .viâ
zM.pjmnjkelcjK[pbj .Ë ííí
mWa
Y .yukk
j wj
aeG.Rupk j nuE .· et.Yk.W g· >·
qmÐv
J S i z J .ti
kug
E q
·W a
P fwjvâi
gkUB.q.gHj mNÕg· $
u jRjH
lPkkuE ej H aYví i íí
lP.}j qÕihl
j .P sj ,

lPkgEu \·W p,viâ

r.mv ø eTkj l W I
mnjmC,mnjp:Y

kuEgd
·W m
Hj Yv
W âi

zwj n .Y

31
 g[.enwj ø eKtjpOu
percjkpEu v.

qÒÕtjlkÒroaiutj


percjkelcjpvIpvpj aKicjp!ipkÉa]k.nj/kj
¤¤aKicjk.l p!ipkÉa]k.nj/kjtYua.tuY percjdImwjker|zI eku.· percjpvIpvpjv,qÒajt· buJluE×·Wm·cjgHj
¤¤aiucjda
I Ieaõõ gLÕikjgL.YptuinjT½,lwjmdHjrâ ycjgHjwW· ×UkEuasIaznj aeK>cjar.mNihj eku.· kEupv.v,;ÕcjkW.nj
kL. YpÐitjB.q.mnjtYu s×UkEu g[.enwjeKtjpOu elMcj(46)´ gitueg[.nj´ qN .·(2007)et·tYu ptuinjT½,kL Õcjlwj
elMcjcjr â siupjelMcj(60)´ gitudIe\zmjb.´ qN .·(2010)$ajmà, aupjekL ·niguJ qWkjqÒÕtjlkÒr o aiutj mdHjr âõõ

10â pW I b W Õi cj ; ÕcjqA .cj ø eqN.tj eqN . wj pW k .tj b¡ percj a.tj a Ru J abcj gmLÕ icj
tcja.tjmikj ar.;ÕcjqA.cjgmLÕicjtaj qMhjaes.nj
ekL. nj q Pk E u h W· m .njg H j a.tj m i kj h W · eTkj r â elM cj k emL. nj
aT·k japcj ;ÕcjqA.cjgmLÕicj hliucjlEu dHjntYnziucjm.njgHj kiupjkL.
d,qCIgLipjeTkjrâ
elMcj kemL .nj percj kelcjpvIpvpjg mLÕ icj gHj ×UkEu
;ÕcjqA.cjtaj mlupjekL.njqPkEugHjkJu´ aetcjkEu\zhtjDRuihj
lupjsIp[,ef[·gL·cjtrogHjkJu´ ekL.njqPhW·m.njrâ nkEuv,meScjspj
×UkEu;ÕcjqA.cjgmLÕicjtajmà, r·cjtnjtokEu ar.tcj×W·pMikj eku.·
percjef[·gL·cjtro Dm·kjRupjro v,edqgmLÕicjtYu ekL.njqPgW·eTkjrâ
atiucjtcj (3)tcj ×W·qMwjet· qPdtnjekL.njqPa. gW·m.njrâ
 percj|p·cjqL.Y aKicjk.l p!ipkÉel.nj/kjtYugHj
mà, v,;ÕcjkW.njtajgHj ducjsqiucjea.njsiutjel.Y elpjtYu
nkEuak.Yar.$ajmWYgHj qPgRutYu d,K[pjbË.pelwjpeltj
lwj elMcjkemL.njgmLÕicj gW·m.njrâ
kmjm eyHn jD wj ;.·g mL Õi cj eku .· Rucje qN .wjD wj bW Ye tM cj
(aTU,Ku·Ru·,) gmLÕicjgHj gW·kLÕcjyMÕ ap:YbWÕicjv,tLd>nj ;ÕcjqA.cjgmLÕicj
eku.· gek.·alEuaqIhW·eqcjgmLÕicjm.njrâ spjkEupercjef.aj
e\bwj ap:YedqkMni j;ÕcjtYu gek.·n.n.bWYmgLÕicj m·kjgtwjdkjptnj
gLÕicjkLÕcjm.njkJuelwj nkEubWÕicjgek.·;ÕcjqA.cjgmLÕicjmà, ekL.njqP
percjkEu\ zhtj DRu ih j mYW alnjs tY u (tpWY Ti u,fia .,ep,\Kcj ,)
qPhW·gW·râ ×UkEupercjp!ipkÉ$aj rnjkEupercj/uihjllmjgmLÕicjtYu
ekL.njqPpercj|p·cjqL.Y ap:YkMinj;ÕcjgHjmà, ak.Yar.bWYetMcjgmLÕicj
bWYmtNhj\K. tnjdHjpRUddHjgmLÕicjtaj m.njrâ pY>×UgHjpLnj pWsiutjlupjs
percjrpjspj pelwjpeltj percj;ÕcjkW.njgmLÕicjelwj tNhj\K.m·cj
pLnjrâ r·cjkEuak.Yr.mWYmWYtYu tcj×W·pMikjtmjRuihj kep>tjwt¸ÕgmLÕicj
eku.· \zhtjkemL.njgmLÕicj´ k:ÕipjqÒÕipjpercj;ÕcjkW.njgmLÕicj eku.·
percjsut i jlpu jsv,ÇÕcjkW.nj mpзtajgHj d,K[pjsutjlwj ap:dY N.$ Y aj
kJurâ tcja.tjmikj ar.;ÕcjqA.cjgmLÕicjtaj qMhjaes.nj
ekL.njqPkEuh W·m .njgH j a.tjm ikj hW ·eTkj râ elM cj kemL.nj
aT·ka j pcj ;ÕcjqA.cjgmLÕicj hliucl j Eu dHjntYnziucjm.njgHj kiupjkL.
d,qCIgLipjeTkjrâ tnjtokEu pRUddjH;.· percj;ÕcjkW.nj´ percjmNihj
eku.· ak.Yar. percjB@.gmLÕicjtajgjHtYu lupjk.tjb¡
ekL.njqP pWDm·kjpercjDwj;.· gW·m.njrâ
 elMcjkemL.nj percjkelcjpvIpvpjgmLÕicjtajgHj
d,sW·lwj ap:YqMwjtY v,ÇÕcjkW.njedqtajgHjer.cjâ
elMcjkemL.nj percjkelcjpvIpvpj gW·a.;.jzmLicj
m.njgHj nddHjbJu\pcj fnjbdHjektj ap:Y;Õcj (Home Grown) ehcj
d,Dm·kjRupjro ekL.njqPrâ Sv,pUguE d,ducjkliel.nj eku.·
v,qPpkJupr.pjtajqM,ehcj pvIpvpjektjv,qÒajgW·m.njrâ
nkEubWÕci j;ÕcjqA.cjmà, nddHjbJu\pcj kEu\zhtjDRuihjtYu ekL.njqPektj
aetcj hW·eqcjtYu nddHjkEuaRuJbcj aT·kjap·cjqM,gHjehcj
dtUluci jeTkjrâ qLÕcjpÐÕinjkS·cj Bwv,ÇÕcjkW.njedqtajgHjkJu´
elMcjkemL.njv,edqtaj Dm·kjlwjRupjrogmLÕicj gW·ef.aje\bwj
et.tkja.gHjkJu´ ewcjpY>kEu percjfaiutjaKicj v,ÇÕcjkW.nj
bJur.tnjdHj ap:YknMi j;Õcjkwjquwi jbiwu j (S/uitjku\E zhtjDRuh i j Dm·kjRpu j
rokemL.nj nkEukiunjasIam.nj mercjtLÕcjncj ×U;ÕcjqA.cjq,M gHjehcj
v,;ÕcjkW.njtaj aKicjelcjeS.·aiutjgL Õicj)gHjkJu´ sN,mek.jBikj
ncj v,siunjqkuinj;ÕcjqA.cjgmLÕicjgHjmà, r·cjkEu\zhtjv,ÇÕcjkW.njtaj
hliucjluE ekL.njqPm.njgHjtYu qLÕcjpÐÕinjkua E qicj\zhtjgHj ekL.njqP
gW·m.njrâ ywjrpWIbWÕicjv,edqtaj hW·qMhjaes.nj ekL.njercj
tL Õ cj e ktj hW · m .nj qkj q kj tY u /i u n j × W · p M i k j percj R u J b cj b W Y
mgLÕicj×W·kJuelwj v,edqgmLÕicj´ eaeg[nj|zI;ÕcjqA.cjgmLÕicj eku.·
gek.·alEuaqIhW·eqcjgmLÕicjtaj p·cjek.·lupjercjtLÕcjekL.nj
tYu pãprajt.l[Õicj ekL.njqPa.gmLÕicjgHj dHjpercjp·cej t.YKuh i jmWYrâ
 percjDm·kjptuinjkemL.nj piucj\K.sMtjsW· bWYmRumjgpjkEu
bN tjb ½tj aKi cj
ap:Y kEuelMcj kemL.nj percjkelcjpvIpvpjgmLÕicjgHj
v,mp>lupjeScjspjkE u bJuro dpjpN.nj/iuhj llmj ;ÕcjqA.cj n.n.
(×iuccj t
· k.\cimjK[mj,er,tpjfY)W eku.· gek.·aluEaqIhW·eqcjgmLÕicj
tajwW· percjkelcjpvIpvpj v·cjgW·siupjdtYu \phj\phjm.njgHj
kEu\zhtjDRuihj eTkjrâ ar.dHjbJu$ajwW· tupj v·cjsiutjlupjs

32 OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010

 elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372
lÐêar.elMcjkemL.nj percjkelcjpvIpvpjgjH S/iutjaKicjbNtj
demL·Dwjehcj dHjm.njrâ mWYlP.jet·pLnjmà, percjv.tjkLÕihjektj
bWYmebLtjmH. ×W·m·cjmWYgHjmà, ¤percjvIqMhjek.njgkU gW·a·cjzN,gHj
percjkelcjpvIpvpj v·cjgW·dHj\phjhjm.njgHjehcj dHjaDiker.cjõ
pWv.tjektjq.j$ajwW· dHjar. ekL.njqPkemL.nj Gerkjkj
ebkjebkjmt WY uY dtYfu iulk
j uk
E emL.njh·eW qcjrâ ektjaKicjekL.nj
kemL.nj v·cjhW·Gerkjebkjm·cjgHjkJu´ rnjkEupercj/iuhjllmj ;.j
zmLicjgHjtYu ektjaKicjzmLicj Dm·kRj upjrokemL.njgHjwW· fnjddHjkEu percj
dImwjker|zI gW·m·kjgtwj ap:Y;ÕcjlzuYlzm.njkJuelwj percjk
elcjpvIpvpj qWkjgW·dHj/iuhjllmj aT·kja pcj percjvIqMhj
ek.njgkUgHj pMikje zN.jm·cjer.cjâ
percjDm·kjptuinj bWYmRumjgpj piucj\K.sMtjsW·lwj bNtjb½tj
aKicjgHjwW· gek.·alEuaqIgmLÕicj´ gek.·;ÕcjqA.cjn.n.gmLÕicj´
eku.· gek.·alEuaqIhW·eqcjgmLÕicj bWY;.jzmLicj gW·SkjeS.·
ekL.njqPercjqÒajm.njgHj d,Dzkjlwj asIaznjgmLÕicjgHjer.cjâ
×UaKicjatikjet·gHj percjaRuJabcj T·kjpcj;ÕcjqA.cj mlupj
lwjtajgHj d,qCIgLipj K[pjsutjlwj ap:YkEuelMcjkemL.njgHjkuJrâ
nkuEtcjncj percjkelcjpvIpvpj$ajtYu pW|p·cjqL.Ypercj;Õcj
kW.nj eku.· percjpuinj\dpj ap:Y;ÕcjgmLÕicj v·cjgW·dHj\phjhjm.njgHj
×U kEu;Õcj qA.cjgmLÕi cj kEu\ zhtj DRu ihj m.nj râ dN.Y $aj wW· pMi kj
ezN.mj Yq
W .jgHjmà, lv.tjkqpj mdHja×Ðr.yjkuE percjkelcjpvI
pvpjgmLÕicj bJur.dkjptnj qiucjptuinj #.njdtnjpercj;ÕcjkW.nj´
percjpiunj\dpjgmLÕicjtajgHj qPhW·eTkjrâ
 pWmlupjaqucjes.Y percjaT·kjapcj ×U;ÕcjqA.cj
gmLÕic jâ
spjkupE ercjDm·kjRupjro percjbbWYDwj (Dwj;.·)gHj ×UkEubWÕicj;Õcj
qA.cj aDikgW·p>lupjercjtLÕcjkEugHj ak.Yar.×W·Kiuhjm·cjtYu Rucj
eqN.wjDwjy.yI qWkjgW·ekL.njqP percjkelcjpvIpvpjgmLÕci gj k Hj u´J
RucjeqN.wjDwjamHÕr.z.wtjbWYetMcj ;ÕcjqA.cjn.n.kJu´ eku.·
asIaznj RucjeqN.tjeqN.wj eScjspjkEu;ÕcjqA.cjgmLÕicjtajgHj
Dm·kjRupjrom.njrâ bWYetMcj ap:YkEuelMcjkemL.nj percjhJug,Dwj;.·
gmLÕicjgjH gek.·alEuaqIhW·eqcjgmLÕicj eku.· ;ÕcjqA.cjn.n.tajgHj
dHjk@pMikjezN.jmYWrâ v,tajgHj qWkjpercjkelcjpvIpvpjmà,
ak.Yar.etMcjKiuhjgmLÕicjtaj fnjbdHjkEum.njtYu kEuaRuJabcj
T·kjpcjKiuhjhjm.njrâ
fnjbdHjkuE aeK>cjar.KiuhjgmLÕicjâ â percjkelcj
pvIpvpj eku.· tcjncjpRuicjn.n.´ aT·kjapcj ×UpUgEumsiunj
qkuJgmLÕicj´ percjDm·kjRupjroDwj;.·´ percjbbWYDwj eku.· asIaznj
kelcjelYkEucCÕhjm,gmLÕicj fnjbdHjqPkEum.njrâ spjkEutcjncjpRuicj
gmLÕicjtajtYu mSkjesL.·T·kjpcjkEukJu´ SkjesL.·kEu gek.·alEu
aqIhW·eqcjgmLÕci j (v,gek.·×W·SEugb mekcjekL.njkLÕcj percjk
elcjpvIvpj ap:k Y nMi j;ÕcjqA.cjgmLÕicj)´ v,×W·aes.njsr.Y hJug,ap:Y
bWÕicjeqN.tje qN.wjgmLÕicj´ percjkelcjkEu \dpjrtjkep>tjwt¸Õ
percjkpEu v.
v,mpuicj|pIlwj e]t·gmLÕicj(xpm. tibC´ kLajw>)´ T·kjpcj]qnjgau·
percjptitj likjducjsIercjgmLÕicj´ percjsEudN.a×Ðr.yjkEu v,pUguE
hJuptuinjT½, qkjqa I tikjgmLÕicj´ mpзtaj RuJbcjekL.njqPm.njrâ
/iunjgHjelwj kEuaRuJbcjaT·kjpcjmà,tunj v,tLd>njkEu
gek.·alEuaqIhW·eqcjgmLÕicjtaj d,dHjmWYkNpj p·cjek.·ekL.nj
ercjqÒajtYu v·cjgW·ea.njkuE a×Ðr.yjn.n.aiutq j ugJ Hj d,k.tjb¡
lupjekL.njqeP Tkjrâ pY>×UgHjpLnj hiutj×UpN.njap:Y;Õcj eku.· percj
pkJupr.pjgmLÕicjtajtYu kep>tjRupjwtÐÕ mlJul.jm·cjtajgHj tcj×W·
pMikje;·kEue;· d,f;ÕikjbepcjkEukuJgHj ;ÕcjqA.cjn.n.taj sW·a.RuJ
mcjlCtmj ·cjlÕMinjtuY percjf·kjpkwj qziucjaeK>cjar.mNih jgmLÕicjgHj
v·cjgW·rpjspjkEum.njgHj pMikjezN.jrâ
fnjbdHjkEu ak.Yar.YKiuhjgmLÕicjâ â bW Y m gL Õ i c j g H j m à ,
bWÕicj;ÕcjqA.cjn.n.gmLÕicjgHj p>lupjercjtL Õcjap:Yar. percjfaiutj
ekL· pN.njap:Y;ÕcjgmLÕicjgHjelpjrâ ak.Yar.$ajgHj nkEutcjtupj
siutj percj/iuhjllmjgHj Dm·kjRupjro percjkelcjpvIpvpjgmLÕicj
m.njer.cjâ ak.Yar.bWYetMcjmdHrj â ercjtÕL cjekL.njqP percjsIp[,
esN.njkuE ap:YkMinj;Õcj xpedeqN.tjeqN.wjgmLÕicjgHjm.njrâ kuv,m
ekÊcjqPqN mWYalnjpLnjtajgHj v·cjgW·y.k:ÕipjhW·m.njgHj kEu\zhtj
Druihjm.njrâ RucjeqN.tjeqN.wjgmLÕicjtajgHj spjkEupercjkelcj
pvIpvpjtYu dHjkL ÕcjdN.YpMikjezN.j lupjaew>cjmWYdN.Ym.njrâ nkEu;Õcj
qA.cjgmLÕicjelwj v,ma.tjb¡b>¡Y m·cv j ,taj mpзkuE v,kliel.nj
duhjgmLÕic(j tr.K·m[.,)´ v,\gipjdoduhjd$jgmLÕci j (wrmj,e\p,m[.,)tajgHj
v·cjgW·pl·cjbsiupj apj\p.pjkEu RucjeqN.wjDwjtajgHj dHjaT·kjapcj
ak.Yar.KiuhjmWYrâ eaeg[nj|zI percj|p·cjqL.YeqN.tjeqN.wj
eku.· gek.·alEuaqI hW·eqcjgmLÕicjtajgHj ducjgiucjektj atiucj
esN.njeqN.tjeqN.wj ;ÕcjqA.cjn.n.gmLÕicjm.njtYu nddHjbJu\pcjmUa
e\p.·mWY Dm·kjRupjrokemL.nj v,tajgW·m.njrâ (xpm. ø tcjesN.nj
percj e Swj t. pW qL , pW , ×U d uh j d $j mSkj s pj kE uku lqmgà ´
d,kelcj kL. Yew>h.
tr.,eqlWtjlpjKWcj< t.,SJ,qvj< kulqmgà
Suicjr. lmjvWnjmHÕm[.,) tajgHj qWkjv,k:ÕipjqÒÕipjgek.·mNihj
eku.· k:ÕipjqÒÕipjpercj;ÕcjkW.njtajmà, aK>rv,taj K[êDzkj
eqN.tje qN .wjap:Y ;Õcjv,tajm à, lu pj aqu cj es.Ym .njer.cjâ
xpedeqN.tjeqN.wj mUae\p.· spjkEu;ÕcjqA.cjn.n.tajgHj p>lupj
kLÕcj qÒÕipjqÒkL Õcj ap:Yar. percjkelcjdkjptnj kMinj;Õcj
eqN.tjeqN.wjtMigmLÕicjgHjm.njrâ spjkEud,ef[·qÕà tjeqN.wj amHÕr.
z.wtjgmLÕicjtYu tcjncjqkjqI mguicjsW·lwj ap:YskjKmjp[êt.
eaeg[nj|zI;ÕcjqA.cjn.n.tajgHj lupjaqucjes.Yel.njekW·er.cjâ
nkEu alE ua qI mà, srcj v,taj mgi ucj qmÐJ sW· lwjgmLÕ icj eku .·
srcjtcj ncj ×UkEu ;ÕcjqA.cj gmLÕi cjtaj gHj p·cjf [pje T.·tY u nddHj
tcjncjqkjqI KiucjcjkLÕikjkjgmLÕicj ptuinjT½, ap:YRucjeqN.wjgmLÕicj
gW·m.njrâ
qu e tz
(asIaznjaeK>cjar.mNih j eku.·
kE upv.v,;Õcjk W.nj)
33

percjkpEu v.
ducjguicjektjaerwjmim×UtmL.
¤¤qMt jek.njg kUe;.tjtj mNÕ · p : Y; Õcje q· b WYm gLiÕ cj /uin jr hJua erwjB .q.eq· elpjk Juelwj lMÕ hjw W· e;·t ·k LiÕ hje ktj
aerwjB .q.eq· g Hj aerwjm im ×Ut mL. e;· t · h W· e qcjí ííõõ
l v.tj p W m h· W tu p j q M h j kE u qM tj v,mtJ v .tj e ktj
B.q.\pew$ItmL.gmLiÕcj ¤yUefnjem.cjlIet.õ Yupin
Morlido ektjgunjsr.Y lÐêpWmekL.njkemL.njw>bCtYu k.lv,
a·cjtnj(12)tYugjH v,et·mipjsit u j gW·kelcjsoekL.njw>bCr p:Y#.njmiti
mv,et·râ ¤¤ekL.njw>bCtYuetHj percjBwmNihjpOu$· qwjesHja.
hW·eqcjõõ v,et·ducjguicjektjlwjrâ
v,et·aJT½,tYu hJuq.jwW·râ ¤¤et.jkEuak.Yar.
aYlMÕhjetHj mipjm·cjsuitjrâõõ v,gHj dHjek.njgkUkercjeztjtjmt WY uY
ezN.t j uinjkLÕcjp;:Y Õcjeq· edqeK[cjm.Y pWiÕcj;Õcjemwjw>mj (Mae Wang)
râ qWkB j waY$· qCKi [iÕtjtjpLiÕtjtjhJugHj hW·mWYrâ k.lv,kligW·
tnj(7)gHj v,et·stit×j k U .W nj hOuehcj (Huay Hoi) qWkgj W·Skj
lCtjtnjel¡>wj p:YB.emwjw>mrj â qN.·tuinB j .kL.auitjgjH v,et·hW·
mipjsuitjekW·ekW·râ
¤¤qÒajrYaYkEuaY |gipjB.tYu pOusokLÕcjkW.njrâ p:YkEumWYq
tÐhetHj puOtuinjgW·B. a]k./>tCY eku.· pitCYrõõgHj yUefnjhJurâ
yUefnj eku.· rYv,et· v,/>kW.jsoqCi ;.nj\giÕpj troa\K. (8)
kIluiwjmIt. k.le;·t· \gipjB.râ yUefnj\gipjB. alnjkL .
auitjgHj mimv,et· kelcjpl·cj$.B.pLnjtYu kEuv,et·Skj
tuinjB.râ yUefnjhJu aYmikjgW·tuinjm·cjB.râ Sg, aYbHjqN.qCi
#.njaY´ mimaY´ sNsaY eku.· aKuikjkN.B.q.aYrâ tYupLnj
aYmikjgW·kEu B.tnjel¡>wj ×W·p:YkW.njpOukJurâ
SEugb w>pwIdI (Wapawedee) gkUTuicjlIqU (Thai -
Lisu Wapawedee Saengsawang) v,mtnjtm o ·cj KRuicjemwjw>mj
edqeK[cmj .YgHj BwtNhj\K.dM·ck j uE yUefnjrâ w>pwIdI v,et·stitj
kLÕcj×UkEu timimv,et·×UasgHj a.yukj(7)qN.·râ aK>gHj v,et·
tuinjm·cj tnjpTmrâ Sg, v,et·gHj gW·aeK>cj gW·m·cjkEugek.·mNihj
pWIbWiÕcjtupjkuv E ,et·tuY v,et·gW·aeK>cj hJuaerwj B.q.mimzku
eku.· gW·ssNs mimzkurâ
¤¤k.lB.tM.tj aYsoa.kW.njpOu gHj dHjm·cjaKicjlIqU
\p·cjekL.·qN.·tMitYu aYSEugbektj aeqah.njezN.jezN.jmWY
qWkgj ·eW kL.njbdHjqÚcjkN. lIqU\p·cjlH.YqN.·trMi â Sg, muht ui v
j ,t·
gW·ekL.njaeqah.nj$·gHj aYhW·tJektjrâ Sg, aYgs.njlCtj
muhuitjv,t· gW·ekL.njqBcjkN.er.õõ gHj q.jwW· w>pwIdIhJurâ
yUefnj eku.· w>pwIdIqJuv,/>gHj v,mp>lupjK[Idr.cjdM·cj
percjmNihj eku.· B.q.gkU´ B.q.zku qWkjgW·p>lupj qPsMtj
qmÐJ p:Yalu·gL,kwjm.njrâ ¤¤aYektjgunjsr.YkuE gkUaYekW·ekW·râ
34
g[.enwj ø eKtjpOu
k.laYSmuE ih N jmmWY WY kM.l
Y wjTcui jlIqUmà, aYa.Skjmt
tkjk[.aerwjB.q. mimzkurõõgHj w>pwIdIhJurâ
i k
j uE e;·tt
· uY
Sg, SEugbyUefnjgHj pWmtNhj\K.m·ck j uE w>pwIdIrâ yUefnj
elwj ekcjSEukLÕcjgkUkercj ek.jKos eq·kercj k.lv,
mtuinjm·cjB. p:Y;ÕcjeK[cjm.YgHj tM.gluicjkJurâ Sg, bWYmgLiÕcjetHj
e;·t· hW·mikjducjguicjektj gkUe;· gkUkercjrâ yUefnjhJugHj
aYtJm·cjr e;·t·gkUkercj´ k.le;·t· hJuaerwjetHj rm{.cj
kercjtitjm·cjtYu k.laYgË.njhJukEue;·t· aerwjkercjetHj
e;·t·muelwj hW·kelcjhJurâ e;·th · JukEuaY q.j$·râ gW·hJuaerwj
B.q.mimzku p:Y;ÕcjezN.j$·gHj p:Ysuitje;·t· gWm·cjaiutjrâ
yUefnjducjguicej ktj pWmtNhj\K.m·cjkEu ek.njgkUkercj
v,et·SugE bgHjtuY yUefnjamjqwjkuE mNh i jv,et·SEugb gWgW·hJuaerwj
B.q.mimzku ×UtmL.râ yUefnj pWmektjgunjsr.YtYu hJu$.
q.jwW·râ ¤¤aYektjgunjsr.YkuE B.q.mimaYrâ B.q.mimaYetHj
aYmN·ÕpMikjgL iÕcjauitjtYu loT½,kEua Y aYdHjkLÕcjmNihj ×UtmjRuihjgkUlEu
eku.· eynjqN.cjaKuikjkN.aYrâ gkUzku zkuhW·eTcjezN.j
hW·qPsMtjqmÐJmà, v,gHj gW·kLÕcjqPqmÐJer.âõõ
qWkmj NihjpWmhW·ducjguicjektj B.q.zkueztjt;j .·;.·gHj
d,zJukpuikjektj pWme;.tjsuitjeku.·gW k.lzku mekL.nj
a.p·cjet.YkEu gek.·gkUqA.cjtNhj\K.gmLiÕcjrâ
¤¤k.laY bWiÕkjlÐkjky[iÕcjaYbJu$·etHjõõ v,et·T½,
kEu bJuv,k[iÕcjlwjky[iÕcjaKuikjkN. pl·cj (Pa-Laung) B.q.
mimv,et· ×UtmL.gHjrâ tIt.ereycj (Titha Rayoy) hJuwW·
mNihjlCEÕlCEÕt· ek.jm·cjaYsM (ducjqzuicjaerwj kLÕcj×Uaerwjeq·
×UedqqMwjk[. ;Õcjeq·râ) tIt.kLÕcj×UkW.nj emwjg[nj (Mae
Jon) pWiÕcj;ÕcjeK[cj;o (Chaing Dao) KRuicjeK[cjm.YgHjtYu v,et·kli
gW·lwj likjaeK>cjdHjek.njeq·gHj hW·laj$Jrâ
e;·t·hJu musMer.tYu e;·t·\giÕcjsaYrâ huitj×Uek.jyMÕ
qucjes.YmaerwjRuicjzuicj bJueRHjeqHjv,qÒaj hW·mWYgHjtYu tIt.d,ducj
squicjgitYu ea.njsuitjbWYmel.njrâ ¤¤aYmikjgW·kEue;·t·tJ aYgHjdHj
ek.njgkUpl·cjmWYrâ tYuetHj mikjgW·kEue;·t·tJektj bJue;·t·
ekL.njm.njgHj aYelwjekL.njm.njm·cje$.cjgHj mikjgW·loT½,kEue;·
t·tJkJurõõâ
pWmeScjspjkEu percj;ÕE ;iÕkjv,qÒaj eku.· percjeRHjeqHj
hW·mYv
W ,qÒajgHj d,zJukpuk i mj ·cj p:YpWIbWiÕcjeq· ezN.k j Eu\zhtjrâ ek.nj
gkUeq·bWYmgLiÕcj ek.jKos mNihjkLÕcj×UedqlP.jqMwjk[. eku.·
OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010
 elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372
wnj e zN . je ]t· kM i n j ; Õcj e q·
mNÕ · y MÕ ¤wHIm .eyHw j fi l it j pIb um jq ·c jK r.njõ
duihj¿q.nj (Loa or Bak-Siew) ek.njgkUeq·e dqqMwjk[.
e;·t·ek.jKos ek.njgkUe;.tje;tjt· bJu$·râ xpm. ø E-
Kor etHj mN ih j$·gHj dHjek.njgkU Akha râ tYupL nj Maew etHj
ek.nj gkU Homg râ e;·t·gW·ek.jyMÕ gHj ea.njekW·ekW ·râ
eq·p:Y;Õcj/·cjk·kj ek.jKso ek.njgkU;Õcjeq· v,mkLÕcj×Uedqeq·
lP.jlÐê$· mNihj|giÕpj eku.· mNihjm·cjlÐêdEurâ ak.Yar.$·gHj
T½,p[,m·cjek.njgkU ;Õcjeq·t· hW·qPsMtjqmÐJ´ hW·mWYkEueRHjeqHj
lÐêB.q.e;.tjtj tnjtom·cj p:Y;Õcjeq·$·râ
kW,B.v,mhJuaerwj tNhj\K.m·cjkEu v,tNh jt·gmLiÕcj
ywjK>r aË.B.e;·t· hW·esHjsuitjlÐêtnjebÐ.nje;·t·mà, kW,B.gHj
d,pl· c j $ . B.tnj e bÐ.nj K[i Õ tj t j p L i Õ tj t j m W Y d N .Y r â
mu h i u t j e r.hJ u e tH j v,t· e Tcj e ktj k W , B.gH j eTkj kE u
d,×W·tnjebÐ.nj K[iÕtjK[iÕtjpLiÕtjpLiÕtjmWYehcjrâ gek.·ef.aje\bwj
×U kE u B .tkÒqu i l j UK qP l wj qu e tqn pW e Scj s pj k E u
kW , B.lC tj B .q. ek.j Ko s aerwj B .q. mr×u kj kE u
dutiygHjtYu kW,B.t·bWYmgLiÕcj d,zJukpuikjm·cj percjaKkjaKYu
tM .hlu i cj r â B.q.gH j sE u d N .lwj e k.nj cC .j t· qW kj s u i tj
hW · l u p j s kE u B .r (w>) ywj K >r ek.nj c C . j g H j su i t j l u p j s
lP.jB.kJuelwj qWkjek.njcC.jwW· d,zJukpuikj percjaKkjaKYu
gW·lCtjB.q.gL iÕcjkEuq.jrwW·gHj v,t· T·kjT½,lwjrâ
Sg, p:Y;Õcjeq·wW· v,t·et.jektj muhuitjek.njcC.t j w· W·
ti tj a .×U B .gH j e tH j hu i tj × U m i e k.nj cC .j w W · e hcj r â hu i tj × U
mi m e;· g W · k emL . nj t M i (w>) d,\p· c j a . dN . Y k emL . nj d ,bJ u t Y u
ek.njcC.jt·elwj d,\p·cjbkja. mime;·t·râ Sg, mimlCEÕ (w>)
kW,B.lCEÕwW· pWmpelwjeltjs lÐêtcjw>tjg>tjgHjelwj ×W·m·cjkJurâ
huitj×UpercjwW·tYu gW·qPlwjquetqn K[iÕtjtjpLiÕtjtjgHj hW·mWY$Jrâ
alEuaqI qW.cjpercjpv.;Õcjeq· ptuinjT½,lwjqN.·
(2009)gHjwW· p:k Y ,W B.tnjml U (7¼89)mIly I .njgHjetHj (40752)tLgHj
percjkpEu v.
titja.×UB.tYu ap:YgHj (4330)tLgHj kelcjgW·aeK>cjtuinjB.
k.lpelwjpeltj tcjw>tjg>tje;·t·tuYgHjrâ BwyUefnjgHjetHj
kEupOuKnjlCtjmWYrâ Sg, yUefnjwW· v,et·tYukLÕcj B.tnjmUl
a]k.mimv,et·´ B.q. eku.· p:YpWIpWêv,et·gHjrâ k.lv,et·
suipjtnjlel¡>wjgHj v,et·d,zJukpuikjkLÕcj´ SEugbkLÕcjpercjmNihj
eku.· pWIpWiÕcjtMirâ kL.et·aerwjB.q.tNhj\K.gHj nddHj pWmkLiÕhj
suitjtYu mqucjes.YkLÕcj p:Y;Õcjeq·râ Sg, p:Ygitueg[.nj 24´
(1940)gHj wnjezN.j ¤wHIm.eyHwjõ Feild Marshal Plaek Pibo-
onsongkram lel.cj]t,pÐitj B.q.eq·mWYehcj nddHjbbWYDwj
p:Y ;Õcj e q· r â ef[· kL Õcj eqN .wj aerwj e q·´ li kj eq· mW Y e hcj
qL,aeK>cjebÐ.njrâ aKicjwW· B.ebÐ.njlk i j B.q.tNhj\K.t·gHj
d,ducjkM.tjldEua.auitjrâ
kW,B.aerwj mtNhj\K.m·ck j uE v,tNhjwW· aË.B.e;·t·
hW·kEuaeK>cj hJuaerwjmime;·t· p:YkEuB.ebÐ.njlikjrâ Sg,
et.jkEuaKicjlMÕhjmà, pWmeScjspjkEu ;EÕ;iÕkjpercjaerwjB.q.gHj
Ku i h j t u i n j × U e ]t· tM .hlu i cj pO u g W · v .tj e ktj r â hu i t j × U kE u
percjlhicjsuitj asIaznj p:YTIwI´ eanjt.nitj eku.· nkEu
rm{.cj dWkj t·g Hjelwj ek.njgkU e;.tjtj t· eTcj ezN.jkLÕ cj
gkUezN.jezN.wj W·tYu zkuzkumikjgW· ptupjtom·cjkEu gkUezN.mj WYgHjelwj
×W·dM·cjbWYmgLiÕcj$Jrâ
mimbWYmgL iÕcjt· gWicjtom· cj lÐêpercjek.nj z.tjv,t·
d,ducjDlJu$.kEu gkUezN.ej zN.mj WYrâ v,t·ducjguicjektj B.q.mim
×UtmL.wW· dHjaerwjB.q. qWkjgW·SkjesL.·qkjkj mWYDwjhW·eqcj´
aerwjB.q.gHj T·kjT½,kEu eynjqN.cjpOu eku.· cCÕhjm,tmjRuihj
gkUpOurâ
Sakda Saenmi (×U g ek.· p ercj p v. eku . ·
eynj q N .cj m N i h j lÐêdE u ) hJ u g H j ¤¤aY m i k j g W · k E u ek.nj a Y p i t L
lCtj aerwj B.q.lIqU kL.tYu lIqUgHj mikjgW· kEudHja erwj
kL.auitj p:YBwe;·t·wW·râ õõ v,et·mikjgW·kEu ek.njv,et·
kLi Õhjs u itjtYu tJ ektjp RU pr. lIqUr â ¤¤kL.pOu hW · gW ·lCtj
B.q.tNhj\K.wW· eTkjkEupOud,tJektj pRUpr.pOukL.rõõtYu
v,et·T·kjT½,kEu B.q.wW· dHjaDikezN.a j it
u j p:Yek.njgkUmWYmYrW â
spj k E u p ercj S E u g b v,et· e tH j tJ v .tj e ktj
percjeynjqN.cj aKuikjkN.zku K[iÕtjtjpÕLi tjtjwW· ducjsquicKj h ui jm·cj
p:YBwv,et·râ ¤¤eTkjkEud,ektjgunjsr.Y epcjepcjmWYehcjõõgHj
v,et·hJurâ ek.njgkUeq·(eq·kercj) tLe k.nj/>¤pRUõ Prue
Odochao hJuwW· aerwjB.q.wW· qWkjgW·qucjes.Y percjSkj
esL.· mWYDwjh W·eqcj B.q.pOu ebÐ.njp[,kEupOu gW·kLiÕhj ektj
percjBwpOu £zihjhjnkjnkjmWYtYu pOud,qucjes.Ya. p:YBwpOurâ
¤¤aYmikjgW·kEuek.njaY lCtjaerwjB.q.aYekW·râ
e;·t·eTkjkEud,lCtj aerwjmWYDwjhW·eqcj´ eTkjkEud,tJektj
Skjb Hjm ukjlikj (38) et·viâ
35
 g[.enwj ø eKtjpOu
percj;Õcjq.A cj

myHIwW· dHjmNihjbJu\pcj ky[.njDw>tjelpjmWYtuY v,mNÕ·kuElv.tjper·per·t·

dkjpÐnjlwj a]k.\zhtj mNÕ·dM·cjlv.tj Ticjdwjt·râ

T·kgj l.njaluEaqI aIr.njt·
eb.j wW· nkuErnjtgM· W·;ÕikjepcjgHj nYkY;Õihj
ekkj pelwjpeltjtYu qWkgj W·
RuYsHj v,sN,kLtjTwjgt ekL.njbdHjepY>RuYm.Y
p:YqN.· (1212) et·gHj dHjm·cjhtuYtuYrâ Sg,
eb.jluEpãtitj ×UkuEgek.·dsuEds,tuY sr.Y
ewcjpercj;ÕcjkW.njm.njer.gHj hW·tJkL,$J
râ
T½,m·cjnimitj quJfauitjgHjwW· aluEaqI
sIznjlwj qWkjgW·kelcjef[·dN.Y bWYm;.·\p
percj|piÕcjpÒ.nj percj;ÕcjkW.nj tuYkLÕcj
qN.·et·gHj puicj\K.ekL· percj|piÕcjpÒ.njdM·cj
a]k.eb.jgmLÕicjt· nkuEdN.Y;.· p:Ypercj
pkcjrcjrâ
nkuElikjpRui cj g[.w>mj Javan qà ,
lwjgHjwW· aIf>njr.rehcjmyHI Esfa -ndyar
Rahim - Mashai v,m]kpj k u E qmt
m.mUam.dInIg[.tjgHj qWkjgW·lupjepY>RuYm.YgHj
stuYpelwjpeltjlwjhtuYtuY aKicjsuipj
kLÕcjmà, dN.YT·kjgl.njv,gHj rnjlwjdN.Y
p:Y;ÕcjmWYdN.YtuY qWkjgW·p·kjRucjbhuE percjsnj
dkjrâ myHIwW· buJ\pcjdHjmNihjky[.njDw>tj
elpjm WYtuY v,mNÕ·kuElv.tjper·p er·t·
dkjpÐnjlwj a]k.\zhtj mNÕ·dM·cl j v.tj
Ticjdwjt·râ
eb.jkelcjpelwjpeltjt·wW· p:YepY>
RuYm.Yqmt qN.·tuYkLÕcj p:YqN.·(2009)et·
ltUqmtlMÕhj am.dInIg[.tjgHj d,kuE
ekL· cCÕhjm,bWYmgLÕicjrâ tYupLnj suEkuElMÕhj
gW·tnjtoa. ;.jzmLicjgHj d,RunjgË.njdM·cjfuihj
$JtuY d,duct j .dN.m·cj qWkgj W·lpu jepY>btuikj
epY>RuYm.Y an.gtjgtet·râ k:ÕipjqÒÕipj
aDikt·gHj d,ducjrpj´ d,ducjpLÕpjlwj p:YqCi
s.tj huitj×UekL.njqPlwj percjhW·vicj
wtj kL.hW·gW·ekL.nj epY>RuYm.Yrâ mukjlikj
ltUlpHjk[. Websites eku.· likjpRuci j
v,t·gmLÕicj quJfauitj d,ducjkM.tjlwjrâ
Sg,gHjkJeu lwj percjt·$g· Hj T½,dMc· ja
k.Ya r. ×W·vivDwjtuY v,mNÕ·kuElv.tj
kelcjpelwjpeltj st·tuY kelcj
ek.·dM·cjv,qÒ·râ
p: Y g i tu a · kj t wj b .gH j du k: Õ i p j qÒÕi p j

36 OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010

 elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372
eb.jaItIm.tjaImIlI Etemad-e Melli
mN Õ · y M Õ rqu E m nj t .g[.bI n I y [. Rasoul
Montajabnia huJ g,lwjwW· percj$ ·gHj
mNÕ ·kL Õcj ku Ep ercj tu pj s ui tj gW · kL Õ cj aeK>cj
qWkjgW·kelcjercjtLÕcj\pÕe\pcj mWYalnj
pLnj eku.· RucjbhuEv,t· hW·gW·d,ducjkM.tj
$Jrâ eb.jaItmI .tjaImIlI (w>) DwjpetHj
ek.nj g kU w W · m.dI k .yU b I Mehdi
Karroubi k: Õikjlwjk: Õipjtu Y p: YpercjK[ID
r.cjdsuEds, ar·cjq.je cCkj Green Mov
ement p: Yeb.j×W·/>eb.jgHj dHjeb.jaDik
mWYrâ
percjKh
ui j gWt
· niu \j zhtjtNhmj gWY Hj likj
j .mjmIh.nj Ham-Mihan ×UkEdu ,ducj
pRuich
kM.tjlwj p:YqN.· (2007)et·gHj gW·tcjtpu j
suitj gW·kLÕcjaeK>cj qWkjgW·kelcjs]t,
pÐti j mWYalnjpLnjrâ likjpRuci j$·gHj qÒÕip;j Õcj
ezN.j Mayor tIhIr.nj Tehran e}t·
guil.njhUqicjk.b.K[I Gholam-Hoss
ein Karbaschi v,mdH jk : Õi p jq ÒÕi pj e b.j
k.guiz.r.nj Kargozaran (Executives
of Construction) puic|j pIlwjrâ eb.j$·gHj
qmtaI r .nj e }t· ¤¤a.b>h.yH I
mIr .q.njg [.$I õ õ Akbar Hashemi
Rafsanjan kuE\zhtjT·kjpcjtuY qN.·tuY
kLÕcjet·gHj nkuElupjeqN.wj hW·d,ducjkM.tj
lwj$Jrâ Sg, qN.· (2010)$· gW·/uitj
B.jqN.·gHj d,ducjkM.tjkLÕcjrâ
p:YkuEpLnjgt, eatjql.mjgHj aDik
eb.jkelcjpelwjpeltj />eb.jtNh jwW·
g[.hIrImuErH.k.tj Jebhe-ye Mosha
reket (Participation Front) eku.·
muEg[.hIedcj Mojahedin t·wW· ak.Y
ar. hW·KuihjekW·râ quJ/>eb.jt·gHj d,ducj
pluJtuY qMwjamicjRucjeqN.wjDwjgHj d,ducj
kM.tjlwj v,qkaj mWYsW·râ
percjK[IDr.cj meScjspjkuE v,;Õcj
kW.nj mwjrH.rIk.tj Mosharekat wW·
lMÕhj d,ducjTicjdwjlwj qWkjgW·lel.cj
]t,ptitj p:Ymukjlikj ltUlpHjk[. ×uiRuE
Norooz website tu Y a.tjmi kjm· cj
qWkjgW·bl,pÐitj ek.njgek.· eb.jpercj
;ÕcjkW.nj ×UkuETicjdwj p:YT·cjqCis.tjt·râ
likjlel.cj]t,zemL·$·gHj mNÕ·percj
kemL.nj/uitjlEu eqC.Y\K.a.tuY ed>qgW·
ezN.t j uinj qWkv
j ,pkcjrcjt·râ nkuExpm.
mà, likjpRuicj g[.w>mj The Javan daily
ku E l wj q ti k u J e lwj mwj r H . rI k .tj
Mosharekat eku.· mwjg[.edcj Moja
hedin t· d,ducjkM.tjlwjtuYrâ e;·t·gHj
SkjtuYgW·dM·cj percjT·kjgl.nj k:ÕipjqÒÕipj
percjK[IDr.cj ar·cjq.jecCkjtuY eku.·
percj;Õcjq.A cj
SkjtuYfnjbdHjptuinj gWk · luikjkmuE percj;Õcj
kW.nj gW·dsuEds, v,pkcjrcjt·râ
/uitjgL·cjtro zkjtuinja.gt qWkj
percjeb.j/>eb.jDwj dHjkuJelwj tupjqMhjkuE
sk.qucjes.Y v·cjroaupjDluJa. gek.·
tNhjhjt·kuJrâ eb.jpercj;ÕcjkW.nj/>$·wW·
mNÕ·kuE wcj qMwjpercj a.k:Õipj likjpRuicj
kelcjp·kjlwjtuY likjpRuicjgHjwW· qWkjgW·
tkj]t,gHj d,ducjkM .tjkLÕcjlwjrâ mIdI
y[.T·kjgl.nj aluEaqIt· mNÕ·rmH[.cj
pMk
i ej zN.jgHjwW· e;·t·gHj dHjqtÐi\zhtj gek.·
b>r.nj Baran Foundation p>lupjm·cjtuY
p: Y kuE p L n j g t, eatj ql.mj g H j
aDi keb.j kelcj
pelwj p eltj / >eb.j tN h j
g[.hIr I mu E r H.k.tj
Jebhe-ye Mosha reket
(Participation Front)
eku .· mu E g [.hI edcj
Mojahedin t·w W ·
ak.Yar. hW ·Ku i h j ekW ·r â
gek.· $· w W· gek.·h W ·e qcjku E percj
;ÕcjkW.nj fnjbdHjkLÕcj ×UkuEqmte}t·mWYtL
mNÕ·yMÕ mwjh.m.tj K>tjt.mI Moha-
mmad Khatami eku.· SkjtuYdHjgu$jfuE
suipjtro qMwjk:Õicjgek.·b>r.njrâ
aeG.alu E a qI v,pkcj r cjt·
sI z njd M · cj percj f nj b dH j m· cj d N .Y qW kj v,
mducjRuYsHj qWkje pY>RuYm.Y an.gtjgtet·gHj
gek.·tMi mek.jg, gek.·kelcjpelwj
peltjtMi tupjqMh jm·kjtitjkLÕcj lkÒ
rorâ
aË.DrjblI k:ÕikjpjB.q. mwjh.
m.tj z.wHêm.njnI Mohammad Zare
Foumani v,dHjk: ÕipjqÒÕipj gek.·mh.
37

percj;Õcjq.A cj
v,×W·piMkjbL,/, ap:YbWÕicjdImwjker|zItaj Dm·kjT½,hJug,
pMikjSסv,tajaiutjrâ
mitjqMtj percjkelcjpelwjpeltjwW· aluEzkuv,
ducjguicjektjlwj percjK[IDr.cjtMimWYk@ huJqà,lwjwW·
ek.nj g ek.· gek.· kelcj p elwj p eltj tM i t·
du c j l wj q zu i c j k u E q Bo D wj tmj m U l v,;Õcj k W . nj
eatjql.mj eku .· suE dN .a.eqN .wj k:Õ i pj qÒÕip j
m|pY qL Õ cj t · tu Y T· kj g l.nj ku E a .\zhtj e r.cj â
lv.tj$· m·kjtitjkLÕcjgHj gt,dM·cjkuE lv.tjv,
kelcjpelwjpeltjt·er.cjâ
k:Õipqj ÒÕpi jpercjK[IDr.cj ar·cq j .jecCkj m.huOqicmj wj
q.wI Mir-Hossein Mousavi, k.RuBI Karroubi
eku.· K>tjt.mI Khatami t· huJg,lwjgHj lv.tjwHê
m.nj Fouman wW· dHjRupjtM·e}t·]thj meTkj}kiÕkjku
/uitjqWkjwcj eku.· tuikjT½,p[,Dwjrâ
vqà,lwjwW· percjK[IDr.cjpLnjgt,tMi$·gHj percjK[I
Dr.cj qWkjv,kelcj pelwjpeltjt·ehcjrâ Sg,
percjt·$·gHj bdHjkuEpercjqA,zC, meTcjelwjrâ kuElwj
mukjmWYgHj mNÕ·kuEpercj meScjspjkuEmNihjgmLÕicj qWkjv,
mkelcjpelwjpeltjtuY »$·gHj qWkjgW· sMtjqmÐJ
v,t·ehcjrâ
p:YmukjpercjkW.nj$· m·kk j L,mWYgHj ar.ak.YT½,dM·cgj Hj
mNÕ·m·cjkL,kL,f:,f:,râ aluEaqI pkcjrcjte· lwj lCtgj W·
KnjlCtj ×UepY>RuYm.Y qN.·(2009)et· percjv,t· g·WkLÕcj
epY>a·cjzN,râ Sg, /uitjr v,t·gW·kLÕcjepY>a·cjzN,kuJelwj
percjzuJkpuikjkLÕcj yMÕv,t·gHj ×W·kLÕcj/t ui ej Tkj}kiÕkjrâ
nY kY b[êh.$· gH j buJ \pcjqWkja lnjlkÒro$ · fnj bdHj
ptuinl j wjkuE tupjm·cej pY>|piÕcjpÒ.nj meScjspjkuE mNihh j luci j
râ ak.Yar. aS·cjal·cj Dm·kjlwj$·wW· dHjaT·kj
apcj aRuJabcjm·cjkuE gek.·mp>lupj ekL.njdM·cjmWYsW·t·
bWYm;.· sMtjrâ
qiuk jr tj (v,kL. YB .q.)
38
g[.enwj ø eKtjpOu
aSkj×UkiÕ: pjlikj¼¼¼
ducg j uice
j ktjaerwjmim×UtmL.
eynjqN.cjaKuikjkN. mWYmWYq.jrâ xpm. ø pOuek.njgkUkercjt· kUK[pjm·cj
lÐêpercjqB.w eku .· bJ ulEu gW·ekL.nj w>bCtYu bJug[i Õcjtom·cj rõõgHj Prue
Odochao hJurâ v,et· ptupjT½,kEuxpm. ek.njcC.jwW· tupjtom·cjtN ·dunjrâ
¤¤dun j e;.tj e;.tj elwjd ,b¡ to du nj ezN .j ezN .j râ (w>) ek.nj cC .je tH j
e;·t·gW·KnjlCtj ×Umime;·t·gHjrâ Sg, kL.RuihjkNkjhW·Kuicj$J pOupuikjeT.·mà,
ruihjkN kjdunjgHj KuicjkLÕcjhW·eqcj dunjgHjqWkjgW·dHja. qWkjqWmWYDwjehcjrõõgHj
v,et· hJuT½,q.jwW·râ tYupLnj v,et·eq.cjT½,kEu aerwjB.q.eq·
pWm tN hj \ K.m· cjkEu aerwjB .q. kercjr â ¤¤maerwj eq· £gi pj wW ·
eScjspjkEu tN·SumWYehcjrâ Sg, maerwj kercj £gipjhJugHj pWmeScjspjkEu
tN·SuqM,hW·eqcj eScjspjm·cj qJualu·qtj m×W·m·cjkEulm[JÕ alu·£gipjmWYrâõõ
Pure wW· v,mtnjtom·cj p:£Y gipj KRuicjemwjernj Mae Rim edqeK[cj
m.Yrâ /uinjr v,alEuaqIedq lel.cj]t,lwj £gipjwW· nddHj£gipjxd[.nj
qWkjmNihjgmLiÕcj eqà.·zUdJukueJ lwj ek.nj;Õcjk.W nj v,mtnjtmo ·cj p:Yedqt·
ptuinjT½,lwjgHj v,t· stnjtom·cjdN.Y$· el.njkL ÕcjpWiÕcjkL·qN.·\pcjcjrâ
aKicjlMÕhj tLpv.qipP·t· gWict j mo ·cj percjqB.w eku.· qtjmNÕ·
kEulm[JÕ g[iÕcjtom·cj p:YgL,kwjpOu$· bWYmgLiÕcjekL·toa.aiutjgHjr qtjmNÕ·lm[JÕ
qWkjgW·g[iÕcjtoa. p:YgL,kwjpOu;.jzmLicgj Hj mdHjpMikjezN.k
j u\E zhtjmWYrâ muhuitjer.
hJuetHj tmjRuihjsNspOu´ gxÕYpOugHj kLÕcj×UgHj fauitjrâ Sg, percjB.q.
tNhj\K.elwj eTkjkEud,gWicj bJugHjeTkjkJuh.â
gek.·lCtjeScjspjkEu B.q.gL,ti$· ptuinjT½,lwjwW· p:YgL,ti$·
B.q.p·cj (6909) tnjtodM·cjrtYu p:Y;Õcjeq·wW· B.q.p·cj×W·m·cj (74)B.q.
râ Sg, B.q.e;.tjtjlCEÕgHj mNih jhJutmo ·cj ea.njbWYmel.njtYu gW·tnjto
a.;.jzmLicjgHj hW·el.YqW.râ
pRuicjKuihjmWYgHj ek.njgkUv,mtnjtom·cj p:Y;Õcjeq·wW· ×UwcjnnjtLti
kEuaeK>cj qPsMtjqmÐJkEu B.q.v,t·râ gW·kLÕcjaeK>cj qWkjgW·ebÐ.njlikj
B.q. eynjqN.cjzku qWkgj W·ezN.jem.wjtinu jrâ pWmlCtB j .q.tNh\j K.wW·
qPtotkjtiunjpercjpuinj\dpj eku.· percjp·cjet.Ya]k.mNihj p:Y;Õcje$.cjgHj
v,t·v.tjektjlwj q.jwW·râ ×Uwcjnnj aerwjpRuicjmkluihjkEu$.
wnjezN.j Abhist Vejjajiva p:YkEugitu Feb(2) qN.·(2010)wW· qM.njqMÕkjs
percj t· q zu i c j percj g kU eku . · B.q.tN h j \ K.t· pW m p>lu p j
p:YwuicjB.q.eq·gHjrâ
eScjspjkEu qWkjgW·sebÐ.njgHj wnjezN.jtupjsuitj ducjlwjtYtYu Sg,
gek.·v,t·wW· SkjlCtmj ·cj percjaKkjaKYu gW·tnjta o . ;.jzmLicjm.njgHjrâ
percjp·cjek.· eku.· percjqàÕtjqW.tjwW· tnjtop·cjek.· a.;.jzmLicj
p:YaD.njgt m.nje$.cjgHj v,t·petHjektjlwjrâ
v,kL.YB.q. ø quikjmnj
OurTime Mon Language Journal No.60, December - 2010
 percj;Õcjq.A cj
elMcj (60) gitue\mkÒquE´ qN.· ø 1372

39