LEKI

PRZECIWWSTRZĄSOWE
WSTRZĄS - ZESPÓŁ OBJAWÓW
KLINICZNYCH WYSTĘPUJĄCYCH
WÓWCZAS, GDY HOMEOSTYCZNE
MECHANIZMY ORGANIZMU NIE SĄ W
STANIE ZAPEWNIĆ PRAWIDŁOWEGO
PRZEPŁYWU KRWI PRZEZ WAŻNE DLA
ŻYCIA NARZĄDY.
W ZALEŻNOŚCI OD CZYNNIKA
WYWOŁUJĄCEGO WYRÓŻNIA SIĘ
NASTĘPUJĄCE POSTACIE WSTRZĄSU:
1. POKRWOTOCZNY,
HIPOWOLEMICZNY, POURAZOWY
WSKUTEK ZMNIEJSZENIA OBJĘTOŚCI
KRWI KRĄŻĄCEJ
2. KARDIOGENNY: WYWOŁANY
ZABURZENIAMI CZYNNOŚCI
WYRZUTOWEJ MIĘŚNIA SERCOWEGO
(CIĘŻKIE ARYTMIE, ZABURZENIA
CZYNNOŚCI MIĘŚNIA)
3. WSTRZĄS W PRZEBIEGU ZATORU
TĘTNICY PŁUCNEJ (ZABURZENIA
PRZEPŁYWU KRWI)
4. WSTRZĄS W PRZEBIEGU
TAMPONADY SERCA
5. SEPTYCZNY SPOWODOWANY
ZABURZENIAMI KRĄŻENIA
INDUKOWANYMI TOKSYNAMI LUB
INNYMI MEDIATORAMI USZKODZENIA
6. ANAFILAKTYCZNY WYWOŁANY
ZMNIEJSZENIEM NAPIĘCIA ŚCIAN
NACZYŃ
7. NEUROGENNY
OBRAZ KLINICZNY:
• BLADA, ZIMNA, SPOCONA SKÓRA
• ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI
• TACHYKARDIA
• HIPOTENSJA
• SKĄPOMOCZ / BEZMOCZ
OGÓLNE ZASADY POSTĘPOWANIA:
CELE:
1. MOŻLIWIE SZYBKIE USUNIĘCIE
PRZYCZYNY WSTRZĄSU
2. USUNIĘCIE OBJAWÓW WSTRZĄSU
3. DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA
4. LECZENIE OBJAWOWE
5. WCZESNA PROFILAKTYKA I LECZENIE
ZESPOŁU MODS (ZESPÓŁ
NIEWYDOLNOŚCI
WIELONARZĄDOWEJ)
LECZENIE ZABURZEŃ WOLEMII:
1. ROZTWORY KRYSTALOIDÓW I
KOLOIDOWE ŚRODKI
OSOCZOZASTĘPCZE:
• ROZTWORY KRYSTALOIDOWE:
- 0,9% NaCl
- płyn Ringera
- 5% glukoza - pozostaje bardzo krótko w
łożysku naczyniowym (NIE POWINNA
BYĆ UŻYWANA DO ZWIĘKSZENIA
OBJĘTOŚCI PŁYNU
ŚRÓDNACZYNIOWEGO!!)
• ROZTWORY KOLOIDALNE:
- 6% DEKSTRAN
- 6% HES (ROZTWÓR
ŚREDNIOCZĄSTECZKOWEJ
HYDROKSYETYLOSKROBII
2. MASA ERYTROCYTARNEJ (wstrząs
pokrwotoczny) CELEM UZYSKANIA
WARTOŚCI HEMATOKRYTU (30-35%)
LUB HEMOGLOBINY (10-11,5g%)
LEKI WAZOPRESYJNE I O DZIAŁANIU
INOTROPOWO DODATNIM
(ZWIĘKSZAJĄCE SIŁĘ SKURCZU
MIĘŚNIA SERCOWEGO)
• ZASTOSOWANIE W ZALEŻNOŚCI OD
RODZAJU WSTRZĄSU:
- POCHODNE KATECHOLOAMIN:
DOPAMINA, DOBUTAMINA,
DOPEKSAMINA
- KATECHOLOAMINY: NORADRENALINA,
ADRENALINA
- INHIBITORY FOSFODIESTERAZY III:
MILRYNON, AMRYNON
PREPARATY
• DOBUTAMINA (Dobuject, Dobutrex)
POBUDZA RECEPTORY β1 -
ADRENERGICZNE DZIAŁAJĄC
INOTROPOWO DODATNIO I
ZWIĘKSZAJĄC OBJĘTOŚĆ MINUTOWĄ
SERCA. DOBUTAMINA BARDZIEJ NIŻ
DOPAMINA ZWIĘKSZA UKRWIENIE
MIĘŚNIA SERCOWEGO
• DOPAMINA - EFEKT ZALEŻNY OD
DAWKI;
- W MAŁEJ DAWCE ODDZIAŁYWUJE NA
RECEPTORY DOPAMINERGICZNE W
NERCE I KRĄŻENIU TRZEWNYM,
POWODUJĄC ZWIĘKSZENIE
UKRWIENIA I WZROST DIUREZY
- W ŚREDNIEJ DAWCE DZIAŁA
INOTROPOWO( zwiększa siłę skurczu) I
CHRONOTROPOWO DODATNIO
(przyspiesza czynność serca) POPRZEZ
POBUDZENIE RECEPTORÓW β1-
adrenergicznych ORAZ OBKURCZAJĄCO
NA NACZYNIA (STYMULACJA REC. α)
- W DUŻEJ DAWCE DZIAŁA
NACZYNIOKURCZĄCO NA NACZYNIA
OBWODOWE CO POWODUJE WZROST
CIŚNIENIA TĘTNICZEGO ORAZ
WZROST OBJĘTOŚCI MINUTOWEJ
SERCA
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:
TACHYKARDIA, ARYTMIE
(CZĘSTOSKURCZE)
• NORADRENALINA (Levonor) -
NAJSILNIEJSZA KATECHOLOAMINA
- DZIAŁA INOTROPOWO DODATNIO
POPRZEZ POBUDZENIE
RECEPTORÓW β1 - adrenergicznych
- POWODUJE WZROST OBWODOWEGO
OPORU NACZYNIOWEGO
(STYMULACJA RECEPTORÓW α
-adrenergicznych)
- POWODUJE SKURCZ NACZYŃ I
ZWIĘKSZENIE OBCIĄŻENIA
NASTĘPCZEGO SERCA
• ADRENALINA (0,1% roztwór)
- AGONISTA RECEPTORA α, β1 i β2
- U CHORYCH REANIMOWANYCH
WYKORZYSTUJE SIĘ DZIAŁANIE NA
RECEPTORY α POWODUJĄCE OBKURCZENIE
NACZYŃ KRWIONOŚNYCH
- ZASTOSOWANIE WE WTRZĄSIE TYLKO W
PRZYPADKU OPORNOŚCI NA DZIAŁANIE
DOBUTAMINY DOPAMINY, NORADRENALINY
(wyj. wstrząs anafilaktyczny)
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE: ARYTMIE,
ZABURZENIA PERFUZJI KRĄŻENIA
TRZEWNEGO
• INHIBITORY FOSFODIESTERAZY III
(milrynon, amrynon)
- WE WSTRZĄSIE KARDIOGENNYM,
SZCZEGÓLNIE PO ZABIEGACH
KARDIOCHIRURGICZNYCH
- ZWIĘKSZAJA SIŁĘ SKURCZU MIĘŚNIA
SERCOWEGO NIEZALEŻNIE OD
RECEPTORÓW β1 - adrenergicznych
- ROZSZERZAJĄ NACZYNIA
KRWIONOŚNE
DZIAŁANIE NIEPOŻĄDANE:
MAŁOPŁYTKOWOŚĆ, KRWOTOKI