လူ႔အခြင့္အေရးျမန္မာ့ကြန္ယက္

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြင္း က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈမ်ားအေပၚ

Burma Network for Human Rights
လူ႕အခြင့္အေရး႐ႈေဒါင့္မွ ဥပေဒေရးရာ သုံးသပ္ခ်က္ စာတမ္း

၂၀၁၀ - ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြအတြင္း က်ဴးလြန္ခ့သ

ဲ ည့္ ျပစ္မႈမ်ားအေပၚ
်ားအေပၚ
လူ႕အခြင့္အေရး႐ႈ
ေရး႐ႈေဒါင့္မွ ဥပေဒေရးရာ သုံးသပ္ခ်က္ စာတမ္း

နိဒါန္း

၁။ မဲစာရင္း ျပဳစုျခင္း။

၂။ မတရား မဲဆြယ္စည္းရုံးျခင္း။

၃။ မတရား ႀကိဳတင္မဲ ေကာက္ခံျခင္း။

၄။ ကုိယ္စားျပဳ မဲေပးျခင္း။

၅။ မဲေပးရသည့္ အေနအထား။

၆။ မတရား ဘက္လိုက္မႈမ်ား။

၇။ မဲစာရင္း ေရတြက္ျခင္း။

၈။ မဲစာရင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာျခင္း။

၉။ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ ဥပေဒမ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ထားဆဲ အမႈမ်ား။

၁၀။ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ကန္႔ကြက္ခ်က္မ်ားႏွင့္ တရားစြဲဆုိမႈမ်ား။

၁၁။ ဒီမိုကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ မူမ်ားကုိ မလိုက္နာမႈမ်ား။

၁၂။ ကမၻာ့ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာမွ ထုတ္ျပန္ခ်က္။

နိဂုံး

1
 လူ႔အခြင့္အေရးျမန္မာ့ကြန္ယက္
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြင္း က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈမ်ားအေပၚ
Burma Network for Human Rights
လူ႕အခြင့္အေရး႐ႈေဒါင့္မွ ဥပေဒေရးရာ သုံးသပ္ခ်က္ စာတမ္း

နိဒါန္း

ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီ နည္းလမ္းက်လွ်င္ က်သေလာက္ လူထုေထာက္ခံမႈကို ရႏိုင္သည့္ အစုိးရမ်ား

ေပၚေပါက္ေလ့ရွိပါသည္။ တရားနည္းလမ္းမက်ဘဲ အတင္းအဓမၼ ဓါးျပတိုက္ တက္လာသည့္ စစ္အစုိးရတုိင္းသည္ ျပည္သူ
လူထုက ျဖဳတ္ခ်ျခင္းကုိ ခံၾကရသည္ခ်ည္းျဖစ္ပါသည္။ မဆလ တပါတီ စစ္အာဏာရွင္ ဦးေနဝင္းအစုိးရကို ၈-ေလးလုံး
လူထုအေရးေတာ္ပုံႀကီးက ျဖဳတ္ခ်ခဲ့သည့္သမိုင္းက လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ပင္ ရွိေနပါေသးသည္။ စစ္အစုိးရသည္ ပါတီစုံဒီမို
ကေရစီစနစ္ကို မလြဲမေရွာင္သာ လက္ခံလိုက္ရသည့္အခါ ကလိမ္ကက်စ္လွည့္ဖ်ားႏုိင္ရန္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို
က်င္းပေပးခဲ့ရသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ျပည္သူ႔ေအာင္ပြဲက စစ္အုပ္စုထင္သလို ျဖစ္မလာသည့္အခါ မဲအျပတ္အသတ္ျဖင့္ အႏိုင္ရ
ပါတီ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို စစ္အုပ္စုက သူကုိယ္တုိင္ ထုတ္ျပန္ထားၿပီး ဥပေဒမ်ားအား တခုမက်န္ ခ်ိဳးေဖာက္၍
အာဏာလြဲေပးျခင္း မျပဳလုပ္သည့္အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းတြင္ အရွက္မဲ့စြာ ဂတိေဖါက္ဖ်က္သည့္ စစ္အုပ္စုအျဖစ္
ေရာက္ရွိသြားခဲ့သည္။
၁၉၉၀-ခုႏွစ္ ေမလ (၂၇) ရက္ေန႔တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကုိ တရားဝင္အစိုးရျပန္တမ္းအျဖစ္ နဝတစစ္အစိုးရက
ေၾကညာေပးခဲ့သည္ကလြဲ၍ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေခၚယူက်င္းပေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ေတာက္ေလွ်ာက္တုိက္ဖ်က္ခဲ့သည္။
၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကုိ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ အတုအေယာင္ အမ်ိဳးသားညီလာခံတရပ္ကို ၁၉၉၃-ခုႏွစ္ ဇႏၷဝါရီလ
(၉) ရက္ေန႔တြင္ စတင္က်င္းပခဲ့သည္။ ထိုညီလာခံမွ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ မူၾကမ္းကို ေရးဆြဲခဲ့သည္။ အတုိက္
အခံပါတီမ်ားမွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအဝင္ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ ကိုမင္းကုိႏိုင္အပါအဝင္ ရွစ္ေလးလုံးမ်ိဳးဆက္
ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားကို ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္မ်ား ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ယခုအခါ ႏုိင္ငံတဝွမ္းရွိ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေရး
အက်ဥ္း သား ၂၀၀၀ ေက်ာ္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္အတြက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း (U D H R) ပါ ျပ႒ာန္း
ခ်က္မ်ားကုိ ေလးစားလိုက္နာရပါမည္။ ဤေၾကညာစာတမ္း အပုိဒ္ ၂၁(၁) တြင္ “တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွ တဆင့္
လူတိုင္းသည္ မိမိႏိုင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ကိုယ္တုိင္ျဖစ္ေစ၊ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္လိုက္သည့္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား
မွ တဆင့္ျဖစ္ေစ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။”ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ အပိုဒ္ ၂၁(၃) တြင္ “ျပည္သူလူထု၏ ဆႏၵသည္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ
အာဏာ၏ အေျခခံျဖစ္ရမည္။ အဆုိပါ ဆႏၵကုိ အခ်ိန္ကာလ ပုိင္းျခား၍ တရားမွ်တစြာ က်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားျဖင့္
ထင္ရွားေစရမည္။ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္လည္း လူတုိင္းအညီအမွ် ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ ရွိရမည့္အျပင္ ထိုေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို
လွ်ိဳ႕ဝွက္မဲေပးစနစ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ အလားတူ လြတ္လပ္ေသာ မဲေပးစနစ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ က်င္းပရမည္။”ဟုလည္းေကာင္း
ေဖာ္ျပထားပါသည္။ နအဖ စစ္အုပ္စုအေနျဖင့္ လြတ္လပ္၍တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲတရပ္ကို က်င္းပေပးႏိုင္ခဲ့ျခင္း
ရွိမရွိကုိ ေလ့လာသုံးသပ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
၂၀၀၈- ခုႏွစ္ တျပည္ေထာင္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကုိ နအဖ စစ္အုပ္စုမွ တဖက္သတ္ ေရးွဆြဲၿပီး နာဂစ္မုန္တုိင္းက်
ေနသည့္ၾကားက အတင္းအဓမၼ အတည္ျပဳခဲ့သည္။ အေျခခံဥပေဒတြင္ မည္သည့္ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားပါရွိသည္ကုိပင္
ျပည္သူလူထု သိရွိခြင့္ရရန္ ခ်ျပရွင္းလင္းျခင္း တစုံတရာမွ် မျပဳလုပ္ခဲ့ဘဲ ကုိယ့္ဖာသာကုိယ္ တဖက္သတ္ အတည္ျပဳ
ေၾကညာခဲ့သည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံဥပေဒပါ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပုဒ္ထီးပုဒ္မမ်ားျဖင့္ စေရြးကိုက္ ျပ႒ာန္းလာသည့္ ၂၀၁၀
ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ဥပေဒႏွင့္ နည္းဥပေဒမ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ဤဥပေဒမ်ားျဖင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔က
နအဖ စစ္အုပ္စု၏ေရြးေကာက္ပြဲကုိ က်င္းပၿပီးစီးသြားခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ပါတီစုံေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအနက္

2
 လူ႔အခြင့္အေရးျမန္မာ့ကြန္ယက္
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြင္း က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈမ်ားအေပၚ
Burma Network for Human Rights
လူ႕အခြင့္အေရး႐ႈေဒါင့္မွ ဥပေဒေရးရာ သုံးသပ္ခ်က္ စာတမ္း

တရားနည္းလမ္းမက်ဆုံး၊ လူ႔အခြင္
င့အ္ ေရး အခ်ိဳးေဖာက္ဆုံး ေရြးေကာက္ပြဲအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ႏင္
ုိငေ
္ ၾကာင္း ေအာက္ပါ
ေခါင္းစဥ္မ်ားအလုိက္ တင္ျပအပ္ပါသည္။

၁။ မဲစာရင္း ျပဳစုျခင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူဦးေရ သန္းေခါင္စာရင္းကို ၁၉၈၃ ခုႏွစ္ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔က ေနာက္ဆုံး ေကာက္ယူခဲ့သည္။
ထုိစာရင္းအရ စုစုေပါင္း လူဦးေရ (၃၅၄၄၂၉၇၂)ဦး ရွိသည္။ အနီးကပ္ဆုံး ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေမလ ပါတီစုံ အေထြေထြ ေရြးေကာက္
ပြဲတြင္ မဲဆႏၵေပးပုိင္ခြင့္ရွိသူ စုစုေပါင္း လူဦးေရမွာ (၂၀၈၁၈၃၁၃)ဦး ရွိခဲ့သည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ဆႏၵခံယူ
ပြဲတြင္ ဆႏၵေပးခြင့္ရွိသူ စုစုေပါင္းဦးေရ (၂၇၈၂၈၈၂၇)ဦး ရွိသည္ဟု နအဖ စစ္အစုိးရက ေၾကညာသည္။ ယခု ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏုိဝင္
ဘာလ ၇- ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဆႏၵမဲ ေပးပုိင္ခြင့္ရွိသူ စုစုေပါင္း ဦးေရ (၂၉၀၂၁၆၀၈)ဦး ရွိသည္ဟု နအဖ ျပည္ေထာင္စု
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္ေၾကညာပါသည္။ ၁၉၈၃-ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ တိက်သည့္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈ
မရွိေတာ့သျဖင့္ အထက္ေဖာ္ျပပါစာရင္းသည္ ဆႏၵမဲေပးႏုိင္သည့္ လူဦးေရစာရင္း အတိအက် ျဖစ္ပါသည္ဟု အတည္ျပဳရန္
အလြန္ခက္ခပါသည္
ဲပါသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္၊ သံတြဲၿမိဳ႕နယ္၊ ဆင္ေခါင္းေက်းရြာတြင္ အမွန္တကယ္ မဲေပးႏုိင္သူ စာရင္းမွာ စုစုေပါင္း တေထာင္ေက်ာ္
ရွိၿပီး၊ ၿမိဳ႕နယ္ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွ ထုတ္ျပန္ေသာ မဲစာရင္းမွာ စုစုေပါင္း သုံးေထာင္ေက်ာ္ ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ႏွစ္ဆခန္႔
ကြာဟေနေၾကာင္း အေရြးခံမည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ဦးတင္လႈိင္ဝင္းက ေျပာခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လူဦးေရ ၅၄ သန္းေက်ာ္ရွိသည့္အနက္ မဲေပးႏုိင္သည့္ ဦးေရမွာ ၂၉ သန္းေက်ာ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု
ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ (ျမတ္ေက်ာ္၊ ေအာက္တိုဘာ၊ ၂၆၊ ဧရာ၀တီ)
အထက္ပါ သတင္းေဖာ္ျပခ်က္စာရင္းအရ ႏွစ္ဆခန္႔ပိုျပထားေသာ စာရင္းမွာ လုံးဝမွားယြင္းေနေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒ (နအဖ ဥပေဒအမွတ္-၃/၂၀၁၀) ပုဒ္မ-၁၃ တြင္ “လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္
မ်ားကို ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ရန္ မဲဆႏၵနယ္အသီးသီးအတြက္ ဆႏၵမဲ ေပးပုိင္ခြင့္ရွိသူမ်ား၏ မဲစာရင္းမ်ားကုိ သတ္မွတ္ထား
သည့္အတိုင္း ၿမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ခြဲမ်ားႏွင့္ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲတို႔က ျပဳစုရမည္။”ဟု
ေဖာ္ျပထားသည္။
စနစ္တက် သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူထားမႈ မရွိျခင္း၊ အထက္တြင္ေဖၚျပထားေသာ ဥပေဒပါအတိုင္း ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္
ရပ္/ေက်း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မ်ားမွ မဲစာရင္းမ်ားကုိ ေကာက္ခံၿပီး ျပဳစုထားမႈ မရွိျခင္းႏွင့္ သတင္းေဖာ္ျပခ်က္မ်ားအရ မဲေပး
ႏုိင္သူ
သစာရင္
စ
ူ ာရင္း ပိမု
ုမို ျပထားေၾကာင္းကို ေပၚလြင္စြာ ေတြ႔ရွိရပါသည္။
အထက္ပါ လုပ္ရပ္အားလုံးကို သက္ဆုိင္ရာေကာ္မရွင္ အားလုံးက ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္းထားျခင္းျဖစ္၍ အဓိက ဥပေဒ
ပုဒ္မ-၁၃ ကို မူလကပင္ ျပင္မရေသာအမွားအျဖစ္ ခ်ိဳးေဖာက္ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျခင္းမျပဳမည့္ နယ္ေျမမ်ားစာရင္းေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ေၾကညာ
ခ်က္အမွတ္ (၉၉/၂၀၁၀)အရ ၿမိဳ႕နယ္ ၉ ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေက်းရြာမ်ား၊ ေၾကညာခ်က္ အမွတ္ (၁၀၀/၂၀၁၀) အရ ၿမိဳ႕နယ္ ၂ ၿမိဳ႕နယ္ရွိ
ေက်းရြာမ်ား၊ ေၾကညာခ်က္အမွတ္ (၁၀၁/၂၀၁၀) အရ ၿမိဳ႕နယ္ ၇ ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေက်းရြာမ်ား၊ ေၾကညာခ်က္အမွတ္ (၁၀၂/၂၀၁၀)
အရ ၿမိဳ႕နယ္ ၂ ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေက်းရြာမ်ား၊ စုစုေပါင္း ၿမိဳ႕နယ္ ၂၀ ရွိ ေက်းရြာမ်ားကို ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျခင္းမျပဳမည့္ နယ္ေျမ
မ်ားအျဖစ္ ေၾကညာထားသျဖင့္ ထိုေက်းရြာမ်ားရွိ ျပည္သူလူထု၏ မဲစာရင္းမ်ားကို ပယ္ဖ်က္ၿပီး ျဖစ္ရပါမည္။ သက္ဆိုင္ရာ
မဲစာရင္းမ်ားကို အတိအက် ေဖာ္ျပထားႏုိင္ျခင္းမရွိဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပျခင္းသည္ စာရင္းဇယား ကိန္းဂဏန္း မွားယြင္း
ခြ်တ္ေခ်ာ္မႈကို ျဖစ္ပြားေစပါသည္။

3
 လူ႔အခြင့္အေရးျမန္မာ့ကြန္ယက္
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြင္း က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈမ်ားအေပၚ
Burma Network for Human Rights
လူ႕အခြင့္အေရး႐ႈေဒါင့္မွ ဥပေဒေရးရာ သုံးသပ္ခ်က္ စာတမ္း

ထုိ႔ေၾကာင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ တိက်သည့္ မဲေပးႏုိင္သူစာရင္းမရွိသည့္အတြက္၊ ထုိအခ်က္ကပင္ ေရြးေကာက္ပြဲ

အေပၚယု
အေပၚယုံၾကည္
ကည္မႈကို ပ်က္ျပားသြ
ပားသြားေစပါသည္
းေစပါသည္။

၂။ မတရား မဲဆြယ္စည္းရုံးျခင္း
(၁) ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေအာင္သိန္းလင္းသည္ အမ်ားျပည္သထ
ူ ံမွ ေကာက္ခံထားသည့္ ရန္ကုန္
ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးအဖြဲ႕ပုိင္ ေငြေၾကးမ်ားျဖင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကာလတြင္ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္
ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအသင္းက ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားကုိ မဲေပးရန္ ႀကိဳတင္
မဲဆြယ္ပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ (ေခတ္ၿပိဳင္ သတင္းစဥ္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၇)
(၂) တပ္မေတာ္ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ လြန္းေမာင္သည္ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕ ဖိုးေဒဝ ေက်းရြာသားမ်ားကို ေငြႏွင့္
လက္ေဆာင္ပစၥည္းမ်ားေပး၍ မဲဆြယ္စည္းရုံးခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ (မဇၥ်ိမ သတင္း၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၆)
(၃) စက္မႈ (၁) ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ေသာင္းသည္လည္း ျပည္သူမ်ား၊ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ားကို အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး
ျပ၍ အလွဴေငြမ်ား ေပးအပ္လွဴဒါန္းကာ စည္းရုံးလွ်က္ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။ (အစုိးရပုိင္ သတင္းစဥ္မ်ား)

အထက္ပါအတိုင္း နအဖ အစိုးရ ဝန္ႀကီးမ်ားကိုယ္တုိင္ အဂတိလိုက္စား မဲဆြယ္စည္းရုံးျခင္းမ်ားသည္ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ

ဥပေဒအခန္း ၉ တြင္ပါရွိသည့္ ‘ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ ျပစ္မႈမ်ား’ ေခါင္းစဥ္ပါ ပုဒ္မ- ၁၇၁ (ခ) လာဘ္ေပး၊ လာဘ္ယူ ျပဳလုပ္ျခင္း
ျပစ္မႈကို က်ဴးလြန္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

၃။ မတရား ႀကိဳတင္မဲ ေကာက္ခံျခင္း

(၁) ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ႏုိဝင္ဘာလ (၉)ရက္ေန႔စြဲျဖင့္ ဦးခင္ေမာင္ဝင္း (ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း၊ အမ်ိဳး
သားဒီမိုကေရစီအင္အားစု)၊ ဦးခ်စ္ဝင္းေအးႏွင့္ ဦးအုန္းလြင္တို႔ စုေပါင္းကာ ဘိုကေလးၿမိဳ႕နယ္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ ဥကၠဌထံ လိပ္မူ
ပို႔သည့္စာအရ ေပၚေပါက္သည့္ အဓိကအခ်က္မ်ားမွာ-
- ၿမိဳ႕မ (၇) ရပ္ကြက္တြင္ ႀကိဳတင္မဲမ်ားကုိ ရက္သတၱပတ္ တစ္ပတ္ႀကိဳတင္ေကာက္ခံျခင္း၊
- ႀကိဳတင္မဲ ထည့္ေနသူမ်ားသည္ ႀကိဳတင္မဲ ထည့္သင့္သူမ်ား မဟုတ္ျခင္း၊
- ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး စည္းရုံးေရးမွဴး တစ္ဦးက မဲရုံတြင္ တာဝန္မရွိဘဲ ကုိယထ
္ ိလက္ေရာက္ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္း၊
- ေဟမန္ေက်းရြာအုပ္စု၊ က်ံဴလႊတ္ေက်းရြာ မဲရုံတြင္ မဲမေပးရသည့္ သူေဌးကုန္းရြာသား မူဆလင္လူမ်ိဳး (၂၀)၊ ေက်းရြာ
သား ဗမာလူမ်ိဳး (၆၀)တို႔အတြက္ ရယက အဖြဲ႕ဝင္ ဦးမ်ိဳးဝင္းမွ ႀကိဳတင္မဲ ေပးခဲ့ျခင္း၊

(၂) ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ (၁၅)ရက္ေန႔စြဲျဖင့္ ဦးစုိးျမင့္ (ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွုယ္ေလာင္း၊ အမ်ိဳးသား

ဒီမိုကေရစီအင္အားစု၊ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္ေျမ၊ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး)မွ ႀကိဳတင္မဲကိစၥျဖင့္ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠဌထံ လိပ္မူကာ တိုင္ၾကားထားခ်က္အရ ေပၚေပါက္သည့္ အဓိက အခ်က္မ်ားမွာ-
- ပုသိမ္ၿမိဳ႕ မွန္စက္ရုံရွိ ဝန္ထမ္းႏွင့္ ပညာေရးေကာလိပ္ရွိ ဝန္ထမ္းမ်ားမွာ မဲရုံမွဴးမ်ားေရွ႕တြင္ ႀကိဳတင္မဲမ်ားကုိ မိမိဆႏၵ
အရ လြတ္လပ္စြာ အမွန္ ေရးျခစ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ျခင္း၊
- စက္ရုံဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ပညာေရးဝန္ထမ္းမ်ားမွာ မိမိ၏ၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္ေျမတြင္ မဲမထည့္ခိုင္းဘဲ၊ အလုပ္လုပ္သည့္
ေနရာတြင္ ႀကိဳတင္မဲ ထည့္ခုိင္းျခင္းမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းႏွင့္ ညီညြတ္မႈ မရွိျခင္း၊

4
 လူ႔အခြင့္အေရးျမန္မာ့ကြန္ယက္
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြင္း က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈမ်ားအေပၚ
Burma Network for Human Rights
လူ႕အခြင့္အေရး႐ႈေဒါင့္မွ ဥပေဒေရးရာ သုံးသပ္ခ်က္ စာတမ္း

အထက္ပါအေျခအေနမ်ားအတိုင္း ႀကိဳတင္မဲမ်ားကို ေကာက္ခံခဲ့ျခင္းမွာ ႀကိဳတင္မမ်ားကု

ဲမ်ားကုိ မေတာ္မတရား ေကာက္
မ်ား
ခံျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွား ေပၚေပါက္ပါသည္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒ (နအဖ ဥပေဒ အမွတ-္ ၃/ ၂၀၁၀)
၂၀၁၀) ပုဒ္မ
၄၃ ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ က်ဴးလြန္ျခင္း ျဖစ္သည္
သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မေလွ်ာ္ၾသဇာသုံးမႈ က်ဴးလြန္လွ်င္ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၇၁(စ) အရ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ျခင္း ခံ
ထိုက္ၿပီး၊ တရားရုံးသုိ႔ တိုက္ရိုက္တရားစြဲဆိုခြင့္ ရွိပါသည္။

၄။ ကုိယ္စားျပဳ မဲေပးျခင္
ပးျခင္း
ဦးခင္ေမာင္ဝင္း ႏွင့္ ဦးစုိးျမင့္ တို႔၏ တိုင္ၾကားသည့္စာမ်ားတြင္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကုိလည္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။
- ဇီးကုန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ေခ်ပ်ိဳမယ္ မဲရုံတြင္ မဲရုံမွဴး ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးမ်ိဳးမွ မဲမေပးတတ္လို႔ ေမးတဲ့လူကုိ မဲရုံမွဴးက သူကိုယ္
တုိင္ မဲျခစ္ေပးေနျခင္း၊
- ေငြေဆာင္ကမ္းေျခ (၁) ရပ္ကြက္ မဲရုံမွဴး ဦးသန္းစိုးႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္ (၅) ဦးမွ မဲရုံတံခါးပိတ္၍ အဖြဲ႕ဝင္တဦးမွ ေနာက္တုိး
မဲေပးသူ (၂၀၀) ရွိသည္ဟုဆုိကာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီသို႔ ၎ကုိယ္တိုင္ အမွန္ေရးျခစ္ကာ မသမာမႈျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္း။
- သဲကုန္းၿမိဳ႕နယ္၊ မိုးခမ္းမဲရုံတြင္ မဲဆႏၵရွင္ ဦးညိဳ မွ ၎၏သားျဖစ္သူ ေမာင္ဦးအတြက္ပါ ကုိယ္စားမဲ ေပးေနျခင္း။

အထက္ပါအတိုင္း ကုိယ္စားျပဳမဲေပးျခင္းမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒ ပုဒ္မ (၄၃)

၄၃) အရ ‘ကိုယ္စားျပဳ မဲမေပးရ၊’
ေပးရ၊’ဆုိေသာ
ဥပေဒျပ႒ာန္
ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

၅။ မဲေပးရသည့္ အေနအထားမ်ား
- ဘုိကေလးၿမိဳ႕နယ္ ေကာ္မရွင္သုိ႔ ဦးအုန္းလြင္၏ တုိင္ခ်က္တြင္ - ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီက မဲရုံတြင္ တာဝန္မရွိဘဲ ကုိယ္ထိ
လက္ေရာက္ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္း၊ မဲစာရင္းမ်ား မထုတ္ေပးျခင္း၊ ႀကိဳတင္မဲ ထည့္ေနရသူမ်ားမွာ ႀကိဳတင္မဲ ထည့္
သင့္သူမ်ား မဟုတ္ျခင္း၊ လူတဦးတည္းက မိသားစု ၅-ဦးအတြက္ ကုိယ္စားျပဳ မဲထည့္ျခင္း၊ အသက္ (၉)ႏွစ္ခန္႔ ခေလး
ငယ္တဦးက ပုဂၢိဳလ္ ၂-ဦး အတြက္ ဆႏၵမဲ ေပးခဲ့ျခင္း၊ မဲရုံႏွင့္ ကိုက(္ ၅၀၀) အတြင္း လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္း
ခ်ထားျခင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား စည္းရုံးလႈပ္ရွားမႈမ်ား ရွိေနျခင္း၊ လိွ်ဳ႕ဝွက္မဲေပးစနစ္မွာ လုံၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈ မရွိျခင္းတုိ႔
ပါဝင္သည္။
- ဦးခင္ေမာင္ဝင္း၏ တုိင္ၾကားခ်က္တြင္ သဲကုန္းၿမိဳ႕နယ္ က်ားနီအလကမွာ ဖြင့္ထားေသာ မဲရုံတြင္ မဲဆႏၵရွင္ မေန
ျခည္သြင္က ျပည္သူ႔လတ
ႊ ္ေတာ္မဲေပးတဲ့ေနရာမွာ ႏွစ္ႀကိမ္ထုတ္ေၾကာင္း၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာလည္း ႏွစ္ရြက္
ထုတ္တာကုိ မ်က္ျမင္ကုိယ္ေတြ႔ျဖစ္ေၾကာင္းတို႔ ပါရွိပါသည္။
- ဦးစုိးျမင့္၏ တုိင္ၾကားစာတြင္ - ပုသိမ္တကၠသိုလ္ ရယက (၃) မဲရုံ (၁)၌ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစု အမွန္ျခစ္
ထားေသာ မဲစာရြက္ကို ေရတြက္သူထံ ေပးၿပီးမွ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီဘက္သို႔ ေျပာင္းလဲ၍ ေပးျခင္း၊ မဲေရတြက္ရာတြင္
မေသခ်ာမႈမ်ား ရွိခဲ့ျခင္း၊ မဲစာရင္း အေရအတြက္ကုိ မထုတ္ျပန္ေတာ့ေၾကာင္း ေၾကျငာျခင္းတုိ႔ ပါဝင္ပါသည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္အလက္မ်ားသည္ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာဥပေဒ ပုဒ္မ-၄၄ အရ ‘တစ္ႀကိမ္ထက္ပုိ၍ ဆႏၵမဲ

ေပးခြင့္ မရွိေစရ။’
စရ။’ဆုိေသာ ျပ႒ာန္
ျပ႒ာန္းခ်က္ႏွင့္ ပုဒ္မ-၄၃ အရ ‘ကိုယ္စားလွယ္ ေစလႊတ္၍ ဆႏၵမဲ ေပးျခင္း မျပဳရ။’
မျပဳရ။’ ျပ႒ာန္းခ်က္
ခ်က္တုိ႔ကုိ
ေဖာက္ဖ်က္ျခင္း ျဖစ္သည္။

5
 လူ႔အခြင့္အေရးျမန္မာ့ကြန္ယက္
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြင္း က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈမ်ားအေပၚ
Burma Network for Human Rights
လူ႕အခြင့္အေရး႐ႈေဒါင့္မွ ဥပေဒေရးရာ သုံးသပ္ခ်က္ စာတမ္း

၆။ မတရား ဘက္လိုက္မႈမ်ား
- ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမည့္ တျခားပါတီမ်ားကို ဘာသာေရးအေဆာက္အအုံမ်ားတြင္ မဲဆြယ္
စည္းရုံးခြင့္ မေပးဘဲ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ႀကံ႕ခုိင္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ တပါတီတည္းကိုသာ မဲဆြယ္
စည္းရုံးခြင့္ျပဳေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ႀကံ႕ဖြံ႕ပါတီသည္ ၾသဂုတ္လ (၃၀) ရက္ေန႔တြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၊ တရားစုရပ္ကြက္ ဓမၼာရုံတြင္လည္းေကာင္း၊ စက္တင္
ဘာလ (၉) ရက္ေန႔တြင္ ေက်းပင္ႀကီးရပ္ကြက္ ဓမၼာရုံတြင္လည္းေကာင္း၊ စက္တင္ဘာလ (၂၁) ရက္ေန႔တြင္ သခၤါ
ရတနာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္လည္းေကာင္း မဲဆြယ္စည္းရုံးပြဲမ်ား အသီးသီး ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
(နိရဥၹရာ သတင္း)

ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၈ (ဂ) တြင္ ‘လူမ်ိဳးေရးကုိ ျဖစ္ေစ၊ ဘာသာေရးကုိ ျဖစ္ေစ အေၾကာင္း
ျပ၍ ဆႏၵမဲေပးရန္ မစည္းရုံးရ။’
ရ။’ဆုိေသာ ဥပေဒျပ႒ာန္
ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ကုိ ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ထားေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ထို႔ျပင္ ပုဒ္မ
၈၂ (ဃ) ‘ဘက္မလိုက္ရျခင္း’ကုလည္
ိလည္း ေဖာက္
ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ထားပါသည္။

၇။ မဲစာရင္း ေရတြက္ျခင္း
- ေငြေဆာင္ၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္ (၄) ရပ္ကြက္ ဘူးကြဲႀကီးရြာ၊ မဲရုံအမွတ္ (၂) တြင္ မဲေရတြက္မႈကုိ ၾကည့္ရႈရန္ ဝင္ေရာက္ခြင့္
ေတာင္းရာ မဲရုံ အေပါက္ဝတြင္ ေစာင့္ေနသည့္ ျပည္သူ႔စစ္မွ ဝင္ခြင့္ မေပး၍ ျပန္လာရပါသည္။ မဲေရတြက္မႈ မသမာမႈ
မ်ား ရွိခဲ့ပါသည္။ မဲရုံမွဴးမွ (၆၃) ဦး ႀကိဳတင္မဲရွိေၾကာင္း ေျပာၿပီး ဖြင့္ေဖာက္ကာ ေရတြက္ျခင္း မျပဳဘဲ၊ ျခင္းမ်ားထဲ
ထည့္ၿပီး ထုတ္ပိုးသြားပါသည္။
- ဦးစိုးျမင့္ (ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း)၏တုိင္စာတြင္ ‘အမ်ားျပည္သူ ေရွ႕ေမွာက္ မဲေရတြက္ျခင္း မရွိပါ၊’
ဟူ၍ ပါရွိပါသည္။
- ဦးခင္ေမာင္ဝင္း၏ တိုင္စာတြင္ ‘မဲရလဒ္ကုိ သေဘာတူေၾကာင္း ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္သည့္ ကုိယ္စားလွယ္အားလုံးက
လက္မွတ္ေရးထုိးရသည့္ ပုံစံ (၁၉) ကုိ အခုအခ်ိန္ထိ လက္မွတ္မထိုးရေသးပါ။’ဟု ပါရွိပါသည္။

အထက္ပါအတိုင္း မဲေရတြက္ျခင္းကို အမ်ားျပည္သူ ေရွ႕ေမွာက္မေရတြက္ခဲ့ျခင္းမွာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ

ဥပေဒ ပုဒ္မ- ၄၈ (ခ) ကုိ ေဖာက္ဖ်က္
်က္က်ဴးလြန္ျခင္း ျဖစ္သည္။

၈။ မဲစာရင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာျခင္း
- ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာ (၁၇-ႏိုဝင္ဘာ၊ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္) အခ်ပ္ပို (ဗ) တြင္ ျပင္ဆင္ဖတ္ရႈရန္ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ (၁၃-၁၁-
၂၀၁၀) ရက္ေန႔ထုတ္ သတင္းစာ အခ်ပ္ပို စာမ်က္ႏွာ (ခ)၌ ေဖာ္ျပပါရွိသည့္ အမွတ္စဥ္ (၃၇) ေက်ာက္ပန္းေတာင္း
မဲဆႏၵနယ္၊ မဲဆႏၵရွင္ ဦးေရ ၁၅၂၆၁၄ (အစား) ၂၀၅၇၈၅ ဟုလည္းေကာင္း၊ မဲေပးသူ ရာခိုင္ႏႈန္း ၁၀၀ (အစား) ၇၄.၁၆
ဟုလည္းေကာင္း စသည္ျဖင့္ အမွားျပင္ဆင္ ဖတ္ရႈပါရန္ ေဖာ္ျပထားျခင္း၊
- ျမန္မာ့ အလင္းသတင္းစာ (၁၈-ႏုိဝင္ဘာ၊ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္) စာမ်က္ႏွာ ၈- တြင္ ေဖာ္ျပခ်က္အား ပယ္ဖ်က္ျခင္း စာလုံး
မဲျဖင့္ ေဖာ္ျပခ်က္၌ အင္ဂ်န္းရန္ မဲဆႏၵနုယ္ (၂) သည္ ပယ္ဖ်က္ထားေသာ မဲဆႏၵနယ္ျဖစ္၍ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း
အမည္ ဦးဘရန္ေရွာင္ (ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ)ဟု ေဖာ္ျပခ်က္အားလည္းေကာင္း၊ ဆြမ္ပရာဘြမ္

6
 လူ႔အခြင့္အေရးျမန္မာ့ကြန္ယက္
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြင္း က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈမ်ားအေပၚ
Burma Network for Human Rights
လူ႕အခြင့္အေရး႐ႈေဒါင့္မွ ဥပေဒေရးရာ သုံးသပ္ခ်က္ စာတမ္း

မဲဆႏၵနယ္ (၂) သည္ ပယ္ဖ်က္ထားေသာ မဲဆႏၵနယ္ျဖစ္၍ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းအမည္ ဦးမုန္ေပါန္ေနာ္ (ျပည္

ေထာင္စုႀကံ႕ခုိင္ေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ)ဟု ေဖာ္ျပခ်က္အားလည္းေကာင္း ပယ္ဖ်က္ေပးႏိုင္ပါရန္ဟု ေဖာ္ျပထားျခင္း၊

အထက္ေဖာ္ျပပါ မွားယြင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားက စာရင္းဇယား တိက်ေသခ်ာမႈ မရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါသည္။ ရရွိထား

သည့္ ႀကံ႕ဖြံ႕ပါတီ၏ မဲစာရင္းဇယားကို အယုံအၾကည္မရွိ အဆိုတင္ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားရွိလာပါသည္။

၉။ ေရြးေကာက္ပဆု
ြဲဆိင
ု ္ရာ ဥပေဒမ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ထားဆဲ အမႈမ်ား
- တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈမ်ား ပုဒ္မ ၆၆ (ဃ)ႏွင့္ (စ) တို႕ပါ ကုန္က်ေငြစာရင္းမ်ားကုိ တင္သြင္းရန္ ပ်က္ကြက္မႈကို ေရြးေကာက္
ပြဲေကာ္မရွင္ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲကိုယ္စားလွယ္မ်ား က်ဴးလြန္ထားပါသည္။
- တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအား ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာမူအရ မည္သို႔ေရြးခ်ယ္ထားေၾကာင္း
ေဖာ္ျပရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ျပည္သူသုိ႔ တင္ျပရပါမည္။

၁၀။
၁၀။ ေရြးေကာက္ပဆိ
ြဲဆုင
ိ ္ရာ ကန္႕ကြက္ခ်က္မ်ားႏွင့္ တရားစြဲဆိုမႈမ်ား
(၁) ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ (၉) ရက္ေန႔စြဲျဖင့္ ဦးခင္ေမာင္ဝင္း (ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း) အမ်ိဳး
သားဒီမိုကေရစီအင္အားစု၊ ဦးခ်စ္ဝင္းေအး (တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကယ
ို ္စားလွယ္ေလာင္း) အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ
အင္အားစု၊ ဦးအုန္းလြင္ (အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွုယ္ေလာင္း) အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရးမဟာမိတ္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္တို႔
စုေပါင္းကာ ဘိုကေလးၿမိဳ႕၊ ၿမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲ ဥကၠဌထံ လိပ္မူကာ “ဘုိကေလးၿမိဳ႕နယ္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ
ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားအား အသိအမွတ္ျပဳရန္ ျငင္းဆိုျခင္း” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ စာပို႕ခဲ့ျခင္း။
(၂) ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ (၁၂) ရက္ေန႕စြဲျဖင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ ဥကၠဌမွ ေနျပည္ေတာ္ ျပည္ေထာင္စု
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠဌထံ လိပ္မူကာ “ေရြးေကာက္ပြဲအတြင္း တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈမ်ားအတြက္ တရားနည္းလမ္း
အတိုင္း မွန္ကန္စြာ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ရန္” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ တိုင္ၾကားလႊာ ေပးပို႔ခဲ့ျခင္း။
(၃) ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ (၁၅) ရက္ေန႔စြဲျဖင့္ ဦးစိုးျမင့္ (ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း) အမ်ိဳးသားဒီမို
ကေရစီအင္အားစု၊ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္ေျမ၊ ဧရာဝတီ တိုင္းေဒသႀကီး) လက္မွတ္ျဖင့္ ႀကိဳတင္မဲေပးျခင္းကိစၥ
အတြက္ ဧရာဝတီ တုိင္းေဒသႀကီး ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠဌထံ လိပ္မူကာ တုိင္ၾကားခဲ့ျခင္း။
(၄) အန္ဒီအက္ဖ္ ပါတီ ဖားကန္႔ ကုိယ္စားလွယ္ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာ က ႀကံ႕ဖြံ႕ပါတီ ကုိယ္စားလွယ္ တိုင္းမွဴးေဟာင္း
ဗိုလ္ခ်ဳပ္အုန္းျမင့္ ကုိ တရားစြဲဆို တင္ပုိ႔ထားျခင္း။
(၅) တသီးပုဂၢလအမတ္ ဦးစိန္လွက ႀကံ႕ဖြံ႕ကုိယ္စားလွယ္ လက္ရွိ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီး ေဒါက္တာေက်ာ္ျမင့္ကုိ တရား
စြဲဆိုရန္ ျပင္ဆင္ေနျခင္း။
(၆) အန္ဒီအက္ဖ္ ပါတီက အမ်ိဳးသားလြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးသိန္းေဇာ္ညြန္႕ က ႀကံ႕ဖြံ႕ပါတီ ကိုယ္စားလွယ္
ဦးျမျငိမ္း ကို တရားစြဲဆုိဖို႔ ျပင္ဆင္ေနျခင္း။ (ထက္ေအာင္ေက်ာ္။ ၂၁ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၁၀။ ဒီဗြီဘီ)
(၇) ကုိေအးလြင္ တို႔ပါတီက ပဲခူးတိုင္းက ရဲစခန္းေတြမွာ တိုင္ၾကားမႈ ၁၂ မႈ။ (ထက္ေအာင္ေက်ာ္ ၊ ၂၀ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၁၀
ဒီဗြီဘီ)

အထက္ပါတုိက
႔ ို ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ ကန္႕ကြက္ခ်က္မ်ားႏွင့္ တရားစြဲဆိုမႈမ်ားအျဖစ္
်ား ေတြ႔ရွိရပါသည္။

7
 လူ႔အခြင့္အေရးျမန္မာ့ကြန္ယက္
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြင္း က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈမ်ားအေပၚ
Burma Network for Human Rights
လူ႕အခြင့္အေရး႐ႈေဒါင့္မွ ဥပေဒေရးရာ သုံးသပ္ခ်က္ စာတမ္း

၁၁။
၁၁။ ဒီမိုကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ မူမ်ားကို မလုိက္နာမႈမ်ား
(၁) ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာဥပေဒမ်ားတြင္ လူတကိုယ္ မဲတျပားစနစ္ကုိ ဆန္႔က်င္၍ ပုဒ္မ-၃၁ တြင္ ‘တပ္မေတာ္သား
လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္စာရင္းကုိ သတ္မွတ္ထားသည့္အတုိင္း တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ေကာ္မရွင္သို႔
ေပးပို႔လာသည့္အခါ ေကာ္မရွင္က အမည္စာရင္းကုိ စိစစ္၍ အမ်ားျပည္သူ သိရွိႏိုင္ရန္ ေၾကညာရမည္။”ဟု
ေဖာ္ျပထားပါသည္။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ တဦးတေယာက္တည္းက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၁၆၆ ဦး (၂၅
ရာခုိင္ႏႈန္း) ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ေပးထားျခင္းမွာ ဒီမိုကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာမူကို အတိအလင္း ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းျဖစ္သည္။
(၂) ႀကံ႕ဖြံ႕အသင္းကုိ ပါတီအျဖစ္ေျပာင္းလဲကာ နအဖ စစ္အစိုးရ ပါတီေထာင္ေပးၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ဘ႑ာ ေငြေၾကး
အားလုံးကို အလႊဲသုံးစားျပဳလုပ္ခြင့္ ေပးထားျခင္းမွာ ႏုိင္ငံ၏ အက်င့္သိကၡာ ပ်က္ယြင္းမႈကို ခြင့္ျပဳလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
တရားဥပေဒစုိးမိုးမႈကို လုံးဝ ေဖာက္ဖ်က္ က်ဴးလြန္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
(၃) ပါတီစုံစနစ္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညြန္း အားလုံးကို ေက်ာခုိင္းၿပီး ႀကံ႕ဖြံ႕ပါတီ တပါတီတည္းအတြက္
ဘက္လုိက္ကာ ဥပေဒမ်ားျပ႒ာန္း၍ မတရားမႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ျခင္း ျဖစ္သည္။
(၄) အဆုံးဝါးဆုံး အယံုအၾကည္မဲ့ေစသည့္ လုပ္ရပ္မွာ ကိုယ္ျပ႒ာန္းထားသည့္ ဥပေဒကို ကုိယ္ကိုယ္တုိင္
ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထုိအခ်က္သည္ အစိုးရ အဆက္ဆက္က အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကို ဦးေဆာင္က်ဴးလြန္
ေစပါမည္။

၁၂။
၁၂။ ကမၻာကု
့ကလု သမဂၢ
သမဂၢ ႏွင္
င့္ ႏုိင္ငံတကာမွ ထုတ္ျပန္္ခ်က္
ကမၻာ့ ကုလသမဂၢတြင္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ (၇) ရက္ေန႔က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ေရြးေကာက္ ပြဲႏွင့္
ပတ္သက္၍ ကန္႔ကြက္ရႈတ္ခ်ေသာ အဆိုတင္သြင္းမႈကုိ ႏုိဝင္ဘာလ (၁၈) ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ အဆုိကုိ ေထာက္ခံသူ
(၉၆) ႏုိင္ငံ၊ ကန္႔ကြက္သူ (၂၈) ႏုိင္ငံႏွင့္ ၾကားေနသူ (၆၀) ႏုိင္ငံ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။
ႏုိင္ငံတကာ၏ ဝုိင္းဝန္းကန္႔ကြက္ ရႈတ္ခ်မႈကုိ ယခုကဲ့သုိ႔ခံရျခင္းမွာ ျပည္သူလူထုဆႏၵကို တဖက္သတ္ မ်က္ကြယ္ျပဳ
ခဲ့ျခင္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကုိ က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေစပါသည္။

နိဂုံး
အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ဥပေဒပညာရွင္မ်ားအဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္ျဖန္႔ခ်ိထားေသာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ
ေရြးေကာက္ပြဲေလ့လာခ်က္စာတမ္းပါ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္သည့္ အေျခခံစံထားခ်က္မ်ားကို နအဖစစ္အာဏာပိုင္မ်ားအေနျဖင့္
ေလးစားလုိက္နာျခင္း မရွိသည္ကုိ ျမင္ေတြ႔ႏုိင္ပါရန္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
၁။ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေသာ ႏိုင္ငံတြင္ ဤအေျခအေနႏွင့္ ျပည္စုံရပါမည္။
(က) အစိုးရ အာဏာပိုင္ ေနရာအတြက္ အေရြးခံခြင့္ႏွင့္ လွ်ိဳ႕ဝွက္မဲေပးမႈ အခြင့္အေရး အပါအဝင္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏
ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ အဆင့္ဆင့္တြင္ ပူးေပါင္းပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္းအေပၚ၌ အက်ိဳးအေၾကာင္း ဆီေလ်ာ္မႈ မရွိ
ေသာ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား မထားရ။
(ခ) ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အေရြးခံရမည့္ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ အစီအစဥ္မ်ားကို ႏိုင္ငံသားမ်ား
အား အသိေပးျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးစည္းရုံးမႈႏွင့္ လႈံ႔ေဆာ္မႈတုိ႔ ျပဳလုပ္ျခင္းတုိ႔ကုိ ခြင့္ျပဳျခင္း အလို႔ငွါ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္ႏွင့္
စည္းရုံးစုေဝးျခင္း လြတ္လပ္ခြင့္ တို႔ကို ေလးစားခြင့္ျပဳထားရမည္။

8
 လူ႔အခြင့္အေရးျမန္မာ့ကြန္ယက္
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြင္း က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈမ်ားအေပၚ
Burma Network for Human Rights
လူ႕အခြင့္အေရး႐ႈေဒါင့္မွ ဥပေဒေရးရာ သုံးသပ္ခ်က္ စာတမ္း

၂။ ႏုိင္ငံေရးပါတီ သို႔မဟုတ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား ေရြးေကာက္ပဲတ

ြ ြင္ရွိေသာ ေထာက္ခံဆႏၵမ်ား အလုိက္
ရာထူးဆက္ခံခြင့္ႏွင့္ အာဏာလြဲေျပာင္းရယူခြင့္ အပါအဝင္ ေရြးေကာက္ပဲရ
ြ လဒ္ကို ေလးစားလုိက္နာရမည္ဟု အေျခခံ
စံထားခ်က္မ်ားကို ထုတ္ျပန္ထားခ်က္ရွိပါသည္။

အထက္ပါ အေျခအေနမရွိဘဲ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တမႈရွိသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္သည္ဟု မသတ္မွတ္ႏိုင္ပါ။

လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း အပိုဒ္ (၁၀) တြင္ “အခြင့္အေရးႏွင့္ တာဝန္ဝတၱရားမ်ားကို အဆုံးအျဖတ္ေပးရာတြင္
လြတ္လပ္၍ ဘက္မလိုက္ေသာ တရားရုံးေတာ္၏ ျပည္သူ႔ေရွ႕ေမွာက္ ၾကားနာစစ္ေဆးျခင္းကို ရရွိရမည္။”ဆိုသည့္ ျပ႒ာန္း
ခ်က္ကို လုံးဝမ်က္ကြယ္ျပဳကာ ဘက္လိုက္မႈေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကုိ နအဖစစ္အစိုးရ
က်ဴးလြန္ထားေၾကာင္း သုံးသပ္တင္ျပပါအပ္သည္။ ။

လူ႔အခြင့္အေရးျမန္မာ့ကြန္ယက္
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ။

ဆက္သြယ္ရန္ - bnhr09@gmail.com