1

$wüjT· dü÷∫ø£
ù|õ HÓ+.
1. õj·÷s¡‘Y (<äs¡Ùq+) 6
2. dü|òüsY (Á|üj·÷D+) 8
3. eTTVü≤eTà<é (dü) es¡íq 10
4. e÷≥rs¡T 11
5. Ç+{Ïyê]‘√ yÓT*π>rs¡T 12
6. ã+<ÛäTe⁄\‘√ e´eVü≤]+#˚ düs¡[ >∑T]+∫ 14
7. Ç+{Ï˝À m˝≤ ñ+&˚yês¡T 16
8. Jeqdüs¡[ 18
9. <ë+|ü‘·´ J$‘·+ 21
10. uÛ≤s¡´\T 23
11. ≈£îe÷¬sÔ\T 28
12. ì<äT]+#˚ $<Ûëq+ 31
13. ‘·Vü≤E®<é qe÷E 33
14. qe÷E |òü»sY ‘·s¡Tyê‘· 35
15. #êwtÔ qe÷E 36
16. q|ò”˝Ÿ qe÷E\qT Ç+{Ïe<ä›H˚ 36
17. ù|<ä]ø£+˝À Ä#·s¡D≤ $<Ûëq+ 37
18. $qj·T$<Û˚j·T‘·\T 38
19. ùde≈£î\‘√ e´eVæ≤]+#˚ rs¡T 41
20. n‹~∏ eT]j·TT ãVüQeT‹ 42
21. |æ\¢\|ü≥¢ eTVü‰ Á|üeø£Ô rs¡T 45
22. Ms¡‘·«eTT, düVü≤qo\‘·, ø£åe÷>∑TD+ 48
23. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] uÛÀ»q+ 52
24. Ç‘·s¡T\‘√ yÓT*π>rs¡T 54
25. <Ûë´q+ (õøÏsY) 56
26. Çs¡T>∑Tbıs¡T>∑Tyê]‘√ 57
27. e´eVü‰s¡ XË’* 57
28. u≤<Ûä´‘êìsê«Vü≤D 58
29. düVü≤q+ 59
30. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T #·~y˚ ø=ìï <äTª ĵ \T. 61
31. ∫e] |ü\T≈£î\T 62
2
 eTT+<äTe÷≥

Á|æj·T bÕsƒ¡≈£î˝≤sê!
n˝≤¢V≤t <äjT· e\¢ á |ü⁄düøÔ +£ ñs¡÷˝› À nãT›˝Ÿ eT*ø˘ >±s¡T
y
Á êdæq |ü⁄düøÔ +£ ‘Ó\T>∑T bÕsƒ≈¡ î£ \≈£î n+~+#˚ uÛ≤>±´ìï »$Tj·T‘˚
wüßu≤“Hé nVt≤˝ÒV≤ü Bdt, $XÊK|ü≥ï+ yê]øÏ ø£*–+~. m+<äTø£q>±
nH˚ø£ |ü⁄düøÔ ±\qT ‘Ó\T>∑T˝À nqTe~dü÷Ô eTTÁ~düTq Ô ï ‘·sT¡ D+˝À
e÷ |ü⁄düøÔ ±\qT #·~$, yê{Ï˝À ñqï $wüj÷ · \T eT]j·TT yê{Ï˝À
bı+<ä T |ü s ¡ T dü T Ô q ï KTsY Ä Hé eT]j· T T Vü ≤ Bdü T \ Ä<Û ë sê\
eT÷\+>±H˚ e÷ |ü⁄düøÔ ±\qT | Á »ü \T Ä<ä]dü÷Ô edüTH Ô êïsT¡ . <ëì
ø±s¡D+>±H˚ e÷ jÓTTø£ÿ d ù ïV≤æ ‘·T&Óq ’ »HêuŸ qJsY >±s¡T s¡+>±¬s&ç¶
õ˝≤¢ yêdüe Ô ⁄´\T á |ü⁄düøÔ ±ìï ‘Ó\T>∑T˝À nqTe~+#·T≥≈£î e÷≈£î
neø±X¯+ ø£*–+#ês¡T. eT]ø=ìï KTsYÄHé eT]j·TT Vü≤BdüT\
Ä<Û ë sê\qT »‘· | ü s ¡ ∫ BìøÏ yêdü Ô e ´ø£ ‘ · q T ô | +bı+~+#˚
neø±X¯+ ≈£L&Ü ø£*–+<äH˚ $wüj÷ · ìï #·~$qyêπs >Á V∑ ≤æ +#·>\∑ s¡T.
á |ü⁄düÔø£eTT nqTyê<äeTTq≈£î, eTTÁ~+#·T≥≈£î düVü≤ø£]+∫q
yês¡+<ä]ø° n˝≤¢V≤t düTãVü‰qVüAe‘·Ä˝≤ ÇVü≤ |üs˝¡ Àø±\ kÕ|ò\ü ´
uÛ≤>±´ìï |Á kü Õ~+#·T >±ø£! ÄMTHé
Ç≥T¢
&√.HÓ+. 28`29`1, ãVü≤<äTsY &√.HÓ+. 24`63-2C
eTTdæ¢yéT‡ ø£DÏ‹ RH ø√\˙,  9848067793 nã÷düs¡+>¥ M~Û (ø√≥ M~Û),
e&É¢|üP&ç, $XÊK|ü≥ï+`46.  9951452322 $XÊK|ü≥ï+`01.

3
 _dæà˝≤¢ Væ≤Ás¡Vü‰àìÁs¡V”≤yéT
düeTdüÔ k˛ÔÁ‘·eTT\T düèwæøº s£ Ô¡ nsTTq n˝≤¢V≤t düTãVü‰qVüAe‘·Ä˝≤
ø=s¡¬ø’ ñqï$. Äj·TH˚ eTTVü≤eTà<é (dü) <ë«sê düs¡« e÷qyê[øÏ
düHêàs¡+Z #·÷ù|+<äT≈£î ÇkÕ¢+ (dü‘´· <Ûsä êàìï) Ç∫à |ü+bÕ&ÉT.
<äs÷¡ <é dü˝≤eTT\T eTTVü≤eTà<é (dü) yê]ô|’ ≈£î]j·TT>±ø£!
H˚&TÉ ÇkÕ¢+ düe÷»+˝Àì #ê˝≤eT+~ eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é
(dü) yê] |ü≥¢ n‹>± Á|üe]ÔdTü HÔ êïs¡T. Äj·TqqT Á|üeø£Ô kÕúq+ qT+&ç
<˚e⁄ì kÕúq+˝À ø=+<äsT¡ ì\u…&‘ç ˚ eT]ø=+<äsT¡ Äj·Tq Ä#·sD¡ \qT,
Äj·Tq ‘Ó∫Ãq <Ûsä êàìï $düà]düTHÔ êïs¡T. Ç+<äT≈£î ø±s¡D+ #ê˝≤eT+~øÏ
eTTVü≤eTà<é (dü) yê] Jeq $<Ûëq+ |ü≥,¢ ÇkÕ¢+ <Ûsä à¡ + |ü≥¢ düs¬ q’
ne>±Vü≤q ˝Òøb£ ˛e&ÉyT˚ . eTTVü≤eTà<é (dü) >±] s√EyêØ ø=ìï |òTü {≤º\T
düT\uÛyÑ TÓ qÆ Ø‹˝À MTeTT+<äT ñ+#˚ Á|üjT· ‘·ï+˝À uÛ≤>∑yT˚ á ∫s¡T
|ü⁄düÔø£eTT.
eTT+<äT>± eTTVü≤eTà<é (dü) yê] >∑T]+∫ ø=ìï $wüj·÷\T
‘Ó\TdüT≈£î+<ë+.
1. eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ≈£L&Ü z e÷qee÷Á‘·T˝Ò
ø±ì Äj·Tq düeTdüÔ düèwæ˝º À n‘·T´‘·eÔ TT\T.
2. Äj·Tq dü«s¡í #Ûêj·T ø£*–qyês¡T. Á|üø±X¯e+‘·yTÓ qÆ z eT#·Ã
Äj·Tq M|ü⁄ô|’ ñ+&˚~. Ç~ n˝≤¢Vt≤ Äj·Tq ‘·qT |ü+|æq
Á|üeø£Ô nì >∑T]Ô+#·T≥ ø=s¡≈î£ @s¡Œ]Ãq eT#·Ã n~.
3. n˝≤¢V≤t ‘·q HêeTeTT‘√ bÕ≥T Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê]
HêeTeTT ≈£L&Ü »‘· |üsT¡ #·T≈£îHêï&ÉT. Ç+<äT≈£î ñ<ë: qe÷E
ø=s¡≈£î eTÚ»Hé Ç#˚à nC≤Hé˝À nwtVü≤<äT nHé ˝≤sTT˝≤Vü≤
Ç\¢˝≤¢V≤t ‘·sT¡ yê‘· nwtV≤ü <äT nqï eTTVü≤eTà<äTsY s¡d÷ü \T˝≤¢V≤t
nq&ÉyT˚ .
eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü.n.dü.) Ç˝≤ nHêïs¡T.
4
 Hê k˛<äsT¡ \qT #·÷&Ü\qï~ Hê ø√]ø£. n~ $qï düV≤ü u≤\T
z eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) y˚TeTT MT k˛<äsT¡ \y˚T ø±<ë nHêïs¡T. MTs¡T Hê
düV≤ü #·sT¡ \T (düV≤ü u≤\T), Hê k˛<äsT¡ \T yê]˝À ñHêïs¡T. yês¡T Ç+ø±
á Á|ü|+ü #·eTT˝ÀøÏ sê˝Ò<Tä . z Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç+ø± á Á|ü|+ü #·+˝ÀøÏ
sêH˚˝<Ò ë? yê]ì MTs¡T m˝≤ >∑Ts¡TÔ |ü&‘É ês¡T? nì Á|ü•ï+#ês¡T. n~
$qï Á|üeø£Ô (dü) Ç˝≤ Á|ü•ï+#ês¡T MT˝À me] e<ä› nsTTq ‘Ó\T|ü⁄
s¡+>∑T qT<äTs¡T, ø±fi¯fl≈£î #˚‘T· \≈£î ‘Ó\T|ü⁄ s¡+>∑T ø£*qZ >∑TÁs¡+ ñqï~
nqTø√+&ç. n~ |üP]Ô>± q\¢s+¡ >∑T >∑\ >∑TÁsê\ eT<Û´ä ˝À ñ+fÒ MT
>∑TÁsêìï MTs¡T >∑T]Ô+#·˝sÒ ê? n+<äT≈£î düV≤ü u≤\T nHêïs¡T. z ‘·|Œü ≈£î+&Ü
>∑T]Ô+#·>\∑ eTT nHêïs¡T. n|ü&ÉT eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T.
n˝≤π> yês¡T qe÷E ø√dü+ ep #˚dTü Ô ñ+&É&+É e\q Ä (Á|üfij ¯ T· +)
s√E yê] eTTU≤\T #˚‘·T\T ø±fi¯ófl yÓTs¡Tdü÷Ô ø±+‹e+‘·eTT>±
ñ+{≤sTT. H˚qT Vü≤ÖCÒ øödüsY (dü«s¡Z|ü⁄ ˙s¡T) e<ä› eTT+<äT>± yÓ[fl
eTT+<äT>± y˚∫ ñ+{≤qT. (eTTdæ¢+)
n˝≤¢V≤t ‘√ <äTªªÄµµ #˚jT· T#·THêïeTT. n˝≤¢V≤t eTq\+<ä]ì ≈£L&Ü
Vü≤ÖCÒ øödüsY bı+<˚ uÛ≤>±´ìï ø£*–+#·T>±ø£! n˝≤¢Vt≤ eTq+<ä]øÏ
XÊX¯«‘· dü«s¡Z eHê\˝À kÕúHêìï ø£*+Z #·T>±ø£!
eT]j·TT eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) ô|’ X¯‘ø· √{Ï <äs÷¡ <é\T (dü˝≤eTT\T).
≈£î]j·TT >±ø£!
nãT›˝Ÿ eT*ø˘ n˝Ÿ U≤dæyTé
>∑eTìø£ : G (dü) ñqï#√≥ dü˝˝¢… ≤¢VQü n˝…V’ ≤æ e dü\y¢ Té nì #·<Tä ee˝…qT.
G (s¡õ) ˝Òø£ (s¡) ñqï#√≥ s¡õj·T˝≤¢VQü ‘·Ä˝≤nHéVA ü
nì #·<äTe˝…qT.
G Ád”Ô ø¬ ‘’ ˚ (s¡õ.n) s¡õj·÷˝≤¢VQü ‘·Ä˝≤nHéV‰ü nì
#·<äTee˝…qT.
5
 dü+øÏ|å +Ôü >± eTTVü≤eTà<é (dü) >∑T]+∫
Áø°ˆˆX¯ˆˆ 571e dü+e‘·‡s¡+˝À nãT›˝≤¢ eT]j·TT Ä$THê
<ä+|ü‘·T\≈£î eTø±ÿ q>∑s¡+˝À »ìà+∫]. Äj·Tq ø£qT\T
‘Ó s ¡ T eø£ eTT+<˚ Hêqï >±s¡ T |ü s ¡ e T|ü ~ +∫]. ‘ê‘· > ±]
dü+s¡øD å£ ˝ÀH˚ ‘·*,¢ ≈£îe÷s¡T&ÉT ñHêïsT¡ . | Á e
ü ø£Ô (dü) yê] 6e,
8e ÁbÕj·÷\˝À ‘·*¢, ‘ê‘· >±]e⁄s¡÷ |üs¡˝Àø±ìøÏ #˚sês¡T.
‘·q ∫Hêïq (nã÷‘ê*uŸ) dü+s¡øD å£ ˝À >±sêuÛ+Ñ >± | ô ]>±s¡T,
yê´bÕs¡ \ø£D å ≤\T n\es¡TÃ≈î£ HêïsT¡ . kımuŸ _Hé nãTkÕVæ≤uŸ‘√
ø£\dæ yê´bÕs¡+ #˚XÊs¡T. n‘·ì ìC≤sTTr, yê>±∆q bÕ\Hê,
yê´bÕs¡ yÓTfi¯≈£îe\T eT]j·TT düeTj·Tdü÷Œ¤]Ô\≈£î eTT>∑T∆sê˝…’
KrC≤ (s¡õ.n) nqT ã≥º\ yê´bÕs¡ ÁdÔ” eTTVü≤eTà<é (dü) ≈£î
‘·q 40e j˚T≥ $yêVü≤+ #˚dTü ≈£îHêïsT¡ . n|üŒ{øÏ Ï eTTVü≤eTà<é
(dü) yês¡T 25e j˚T≥˝ÀìøÏ n&ÉT–&ç]. á <ä+|ü‘T· \≈£î 5
>∑Ts¡T dü+‘êq+ ø£*>±s¡T. yê]˝À Ç<ä›s¡T eT>∑ |æ\¢\T XË’X¯e
<äX¯˝ÀH˚ #·ìb˛j·÷s¡T.
eTø±ÿyêdüT\ nÁøe £ ÷\ #˚w\ü̃ T, <Óe ’ ~Ûø±ÿs¡D |üqT\T,
$Á>∑Vü‰sê<Ûäq, <Ó’e+ ù|]≥ #˚ùd q>∑ï Á|ü<äøÏåD≤\T eTTVü≤eTà<é
(dü) qT Ä˝À∫+|ü#X˚ ÊsTT. n+<äT#˚ @ø±+‘·+>± Væ≤sê nH˚
>∑TVü≤˝À >∑&| ùç yês¡T. á düeTj·T+˝ÀH˚ õÁãsTT˝Ÿ nH˚ <Óe ’ <Û÷
ä ‘·
yÓTT≥ºyTÓ T<ä{kÏ Õ]>± ªªìqTï n˝≤¢V≤t | Á e
ü ø£>Ô ± mqTïø=Hêï&TÉ µµ nH˚
$wüj·÷ìï ‘Ó*j·T|üsêÃs¡T. n|üŒ{ÏøÏ eTTVü≤eTà<é (dü) yê]
ej·TdüT‡ 40 dü+ˆˆ\T. 13 dü+ˆˆ\T eTø±ÿ˝À @ø£ <Óy ’ êsê<Ûqä
>∑ T ]+∫ Á | ü # ês¡ + #˚ d æ q q÷ yês¡ T |ü P ]Ô dü V ü ≤ ø±s¡ +
n+~+#· ø £ b ˛>± ì\Te]+#· k Õ>±s¡ T . á dü e Tj· T +˝À
eTBHêyêdüT\ ÄVü‰«q+ y˚Ts¡≈£î eTø±ÿqT+&ç eTBHê≈£î
e\düb˛j·÷s¡T. Çø£ÿ&ç qT+&˚ ÇkÕ¢+ }|ü+<äT≈£îqï~. ∫es¡≈î£
‘·q 63e j˚T≥ ‘·qTe⁄#ê*+∫].
6
 õj·÷s¡‘Y (<äs¡Ùq+)
õj·÷s¡‘Y nq>± <äs¡Ùq+ nì ns¡∆+. >∑&É∫q ø±\+Hê{Ï
$wüj÷· \T, $X‚cÕ\T ‘Ó\TdüT≈£îH˚+<äT≈£î Á|üjT· ‹ï+#ê*.
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] Ç+{Ïì <ä]Ù+#ê* m˝≤
n+fÒ Äj·Tq J$‘· $<ÛëHêìï ‘Ó\TdüTø√yê*. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T
Ç+{Ï˝À m˝≤ ñ+&˚yês√ Äj·Tq >±] |ü<‘∆ä T· \T $<ÛëHê\T Ä#·sD¡ \T
‘Ó\TdüTø=ì yê{ÏøÏ nqT>∑TD+>± eTq J$‘êìï düe]+#·Tø√yê*.
Äj·Tqô|’ $XÊ«dü+ ñ+∫q Á|ür eTTdæ+¢ , Á|üeø£Ô (dü) yê] $<ÛëqeTTqT
>ös¡$+#ê*. <ëìøÏ nqT>∑TD+>± q&ÉT#·Tø√yê*. Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) yês¡T!
@ @$wüj·÷\˝À <ä÷s¡+>± ñ+&ÉeTì Ä<˚•+#ês√ yê{Ï qT+&ç
<ä÷s¡+>± ñ+&Ü*. eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ‘Ó∫Ãq ÇkÕ¢+ <Ûäsêàìï
nqTdü]dü÷Ô eTq $XÊ«kÕìï ãTTEe⁄ #˚dTü ø√yê*. n˝≤¢V≤t KTsYÄHé˝À
Ç˝≤ ñ|ü<˚•+#ê&ÉT. ‘·q Áù|eTqT bı+<ë\+fÒ eTTVü≤eTà<é (dü)
yê]ì nqTdü]+#ê*, m+<äTø£+fÒ Äj·Tq J$‘·+ MT≈£î z qeT÷Hê
e+{Ï~.
(z Á|üeø±Ô) yê]øÏ #Ó|ü ! ªªMT≈£î ì»+>±H˚ n˝≤¢V≤t |ü≥¢ Áù|y˚T
ñ+fÒ MTs¡T qqTï nqTdü]+#·+&ç. ‘·‘·Œ¤*‘·+>± n˝≤¢Vt≤ $TeTà*ï
Áù|$TkÕÔ&ÉT. MT bÕbÕ\qT eTìïkÕÔ&ÉT. Äj·Tq n$T‘·+>± ø£å$T+#˚
yê&ÉT. nbÕs¡+>± ø£ìø£]+#˚yê&ÉT.
(KTsYÄHé 3e dü÷s¡ n* ÇÁe÷Hé, 31e yêø£´+)
ìX¯Ãj·T+>± <Óe’ Á|üeø£˝Ô À MT ø=s¡≈î£ n‘·T´‘·eÔ T Ä<äsÙ¡ + ñ+~.
n˝≤¢V≤t |ü≥,¢ n+‹eT ~q+|ü≥¢ ÄX¯ ø£*– ñ+&ç n˝≤¢V≤t qT n‘·´~Ûø+£ >±
düà]+#˚ Á|ü‹ ˇø£ÿ] ø=s¡≈î£ .
(KTsYÄHé 33e dü÷s¡ nVt≤C≤uŸ, 21e yêø£´+)
n˝≤¢VQü ‘·Ä˝≤ Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) yê] $<ÛëHêìï nqTdü]+#ê\ì
KTsYÄHé˝À s¡e÷s¡$T 50 e÷s¡T¢ Á|ükÕÔ$+#ê&ÉT. m+<äTø£+fÒ eTTdæ+¢ \
jÓTTø£ÿ |üs¡˝Àø£ $»j·T+ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] $<ÛëHêìï
7
nqTdü]+#·&+É ˝ÀH˚ ñ+~. ø=ìï ìj·TeT, ìã+<Ûqä \T ‘Ó*|æq ‘·sT¡ yê‘·
n˝≤¢Vt≤ Ç˝≤ Á|üuÀ~Û+#ê&ÉT.
.... Ç$ n˝≤¢Vt≤ ìsê∆]+∫q Vü≤<äT›\T. n˝≤¢Vt≤ eT]j·TT Äj·Tq
Á|üeø£Ô (dü) ≈£î $<Ûj˚ T· ‘· #·÷ù|yê]øÏ n˝≤¢V≤t , ÁøÏ+<ä ø±\Te\T Á|üeVæ≤+#˚
dü«s¡ZeHê\˝À Á|üy˚X¯+ ø£*ŒkÕÔ&ÉT. yê{Ï˝À yês¡T ø£\ø±\+ ñ+{≤s¡T.
>=|üŒ $»j·T+ n+fÒ Ç<˚.
me&ÉT n˝≤¢V≤t eT]j·TT Äj·Tq Á|üeø£Ô (dü) jÓT&É\ n$<Û̊jT· T&Ó,’
Äj·Tq ìsê∆]+∫q Vü≤<äT›\qT MT]b˛‘ê&√ yê&çï Äj·Tq qs¡ø±–ï˝À
|ü&Éy˚kÕÔ&ÉT. yê&É+<äT˝À m\¢ø±\+ |ü&ç ñ+{≤&ÉT. nee÷qø£s¡yÓTÆq •ø£å
n˝≤+{Ï yê]ø√düyT˚ ñ+~.
(KTsYÄHé 4e dü÷s¡ nHé ìkÕ 13,14e yêø£´+)
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) ô|’ Áù|e÷_Ûe÷Hê\qT eTTdæ+¢ \
jÓTTø£ÿ $XÊ«dü|⁄ü ø=\e÷q+>± ù|s=ÿHêïs¡T. @ e´øÏ˝Ô À nsTT‘˚ (á
Á|ü|+ü #·+˝À) nìï+{ÏøH£ êï n˝≤¢V≤t eT]j·TT eTTVü≤eTà<é (dü) yê]ô|’
Áù|eT Vü≤è<äjT· +˝À ì+&çñ+<√, yês¡T $XÊ«dü+ jÓTTø£ÿ e÷<ÛTä sê´ìï
bı+<ës¡T. (ãTU≤]`1, Vü≤Bdt 16, ù|õ 194)
Á|üeø£Ô (dü.n.dü.) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. me]#˚‹˝À nsTT‘˚
Hê ÁbÕDeTT+<√ Äj·Tq kÕøÏå>± #ÓãT‘·THêïqT. MT˝À @ e´øÏÔ¬ø’Hê
‘·eT ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\ ø£Hêï, Ä\T _&É\¶ ø£Hêï, düs«¡ e÷qe⁄\ø£Hêï H˚qT
Á|æjT· ‘·s+¡ ø±q+‘·se¡ s¡≈î£ dü+|üPs¡í $XÊ«dæ ø±C≤\&ÉT.
(ãTU≤]`1, Vü≤Bdt 15, ù|õ 193)
n+<äT#˚‘H· ˚ eTq+ eTTVü≤eTà<é (dü) yê] jÓTTø£ÿ Jeq $<ÛëHêìï
‘·|üŒø£ ‘Ó\TdüTø=ì <ëìøÏ nqT>∑TD+>± eTq Jeq $<ÛëHêìï
kÕ–+#ê*.
8
 dü|süò Y (Á|j
ü ÷· D+)
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yê] Jeq $<Ûëq+˝À Á|üj÷· D
$wüj·÷\˝À mH√ï ÄX¯øÏÔø£s¡ $wüj·÷\T, Ä#·s¡D≤‘·àø£ $wüj·÷\T,
˙‹ ìj·Te÷\T eT¬sH√ï H˚sT¡ Ãø√e&ÜìøÏ \_ÛkÕÔsTT. |ü⁄D≤´ìï Ä•+∫
<ä]Ù+#·<>ä Z∑ |ü⁄D´πøÁå ‘ê\T(eTdæ<® \é T) eT÷&ÉT e÷Á‘·yT˚ . n$ 1. eTdæ<® é
qã$ 2. eTdæ<® Tä ˝ŸV≤ü sêyéT 3. eTdæ<® Tä ˝Ÿ nUŸkÕ. |ü⁄D´|ò˝ü ≤ìï Ä•+∫
á eT÷&ÉT eTdæ®<äT\qT ‘·|üŒ Ç‘·s¡ Á|ü<˚XÊ\qT <ä]Ù+#·ø£+&ç nì
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yês¡T Ä<˚•+#ês¡T.
(ãTU≤]`2, Vü≤Bdt 1189, ù|õ 281)
Ç˝≤ ø±≈£î+&Ü #ê˝≤eT+~ eTTdæ+¢ k˛<äsk¡ ˛<äØeTDT\T eTVü‰
|ü⁄s¡Twüß\ düe÷<ÛäT\qT <ä]Ù+#·&ÜìøÏ yÓfi¯ó‘·T+{≤s¡T. Ç~ ÇkÕ¢+˝À
m+‘· e÷Á‘·+ ÄyÓ÷<äj÷Ó >∑´+ ø±<äT. (_<éÄ‘Y)
<Óe’ Á|üeø£Ô MT≈£î Ç∫Ãq <ëìì (dü+‘√wü+>±) |ü⁄#·TÃø√+&ç. Äj·Tq
@ $wüjT· + qT+&ÓH’ ê $TeTà*ï yê]ùdÔ <ëìï e<ä*ô|≥º+&ç
(KTsYÄHé 59e dü÷s¡, n˝ŸV≤ü wüs,Y 7e yêø£´+)
ø±ã{Ϻ eTq+ #˚ùd Á|ü‹ |üì˝ÀqT eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é
(dü\+¢ ) yê] jÓTTø£ÿ ÄyÓ÷<ä+ ñ+&Ü\qï $wüj÷· ìï >∑Ts¡T+Ô #·Tø√yê*.
ñeTsY_Hé K‘êÔuŸ (s¡õ) yês¡T ‘·q Vü≤j·÷+˝À Ä eèøå±ìï
q]øÏy˚sTT+#ês¡T. @ eèø£å+ ÁøÏ+<ä nsTT‘˚ eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é
(dü\+¢ ) yês¡T ‘·q 1400 eT+~ düV≤ü #·sT¡ \ #˚‘· ‘·q #˚‹MT<ä yê]
#˚sTT y˚sTT+∫ Á|üe÷D+ #˚sTT+#ês√ á Á|üe÷D+ >∑T]+∫ KTsYÄHé˝À
≈£ L &Ü #Ó | ü Œ ã&ç + ~. n+<ä T #˚ ‘ · dü V ü ≤ ;\T Ä e÷s¡ Z + >∑ T +&Ü
Á|üj·÷DÏ+∫q|ü&ÉT nø£ÿ&É ùd<äBs¡&É+, q|òæ˝Ÿ qe÷E #˚j·T&É+
ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Ç~ sêqTsêqT á eèø£å+q≈£î ÁbÕeTTK´‘· m≈£îÿe
Ç∫à ∫es¡≈î£ <ëìH˚ mø£ÿ&É Äsê~ÛkÕÔs√ nqï uÛj Ñ T· +‘√ ñeTsY (s¡õ)
yês¡T Ä eèøå±H˚ï q]øÏ+∫y˚XÊs¡T. (ãTU≤] / eTTdæ+¢ )
9
 Ç˝≤+{Ï $wüjT· y˚T eTs=ø£{Ï #·÷<ë›+. ÇkÕ¢+ <Ûsä êàìï dü÷∫+#˚
Á>∑+<Û+ä KTsYÄHé á ~e´ Á>∑+<Û+ä jÓTTø£ÿ yÓTT≥ºyTÓ T<ä{Ï e#·qeTT\T
(>±πs Væ≤sê) Væ≤sê ø=+&É >∑TVü≤˝À ne‘·]+#êsTT. eTVü‰Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yês¡T KTsYÄHé ne‘·sD¡ ≈£î eTT+<äT qT+&ç á
>∑TVü≤˝À ≈£Ls¡TÃì n˝≤¢Vt≤qT düà]+#˚yês¡T Ç˝≤+{Ï düeTj·T+˝ÀH˚
~e´ KTsYÄHé e#·qeTT\T ne‘·]+#êsTT. nsTTHê Ä >∑TVü≤≈£î ÇkÕ¢+˝À
m˝≤+{Ï Á|ü‘´˚ ø£‘· ˝Ò<Tä . n~ m˝≤ #Ó|Œü >∑\eT+fÒ eTTVü≤eTà<é (dü)
yês¡T >±ì Äj·Tq nqT#·sT¡ \T>±ì á ÁbÕ+‘êìï z |ü⁄D´ dü\ú +>±
uÛ≤$+∫ <ëìï <ä]Ù+#·˝<Ò Tä . eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yês¡T yÓTT<ä{Ï eVæ≤
(<Óe’ yêDÏ) ne‘·]+∫q Á|ü<X˚ e¯ Tì nø£ÿ&Éy[Ó ‘˚ |ü⁄D´+ \_ÛdTü +Ô <äì
ù|s=ÿq˝Ò<Tä . Äj·Tq eTø±ÿ˝À s¡e÷s¡$T 10 dü+ˆˆ\ô|H’ ˚ ñHêïs¡T. Ä
Á|ü<X˚ Êìï |ü⁄D´+ ø√dü+ dü+<ä]Ù+#·˝<Ò Tä . Ä ‘·sT¡ yê‘· eTø±ÿqT »sTT+∫q
|æ<|ä ü Äj·Tq (dü\+¢ ) 20 s√E\T eTø±ÿ |ü≥Dº +˝À ñHêï á ÁbÕ+‘êìï
dü+<ä]Ù+#·˝Ò<äT. (eTCŸeT÷n˝Ÿ|‘üò êyê 27/251)
Çø£ eTqeTT eTBHê >∑T]+∫ #Ó|ü ≈£î+<ë+. Çø£ÿ&É>\∑ ñVü≤<é
ø=+&É >∑T]+∫ eTTVü≤eTà<é (dü) Ç˝≤ nHêïs¡T. á ø=+&É qqTï
ø√s¡T≈£î+≥T+~ H˚qT Bìì n_Ûe÷ìdüTHÔ êïqT. (n˝≤+{Ï ø=+&ÉqT ≈£L&Ü
|ü⁄D´πøåÁ‘·+>± uÛ≤$+#·˝Ò<äT.) (ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
eTqeTT eTTVü≤eTà<é (dü) yê] Ç+{Ï >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT ≈£î+<ëeTT
Äj·Tq~ z ∫qï Ç\T¢ kÕ<Ûës¡DyÓTqÆ |ü&øÉ £ m˝≤+{Ï Äsꓤ≥+ n≥ºV‰ü dü+
ñ+&˚~ ø±<äT. eTVü‰ Á|üeø£Ô ÇVü≤˝Àø£ düTU≤\|ü≥¢ m˝≤+{Ï ÁX¯<ä∆
eVæ≤+#˚ yês¡T ø±<äT. M{Ïì ‘ê‘êÿ*ø£ uÛÀ>∑u≤Û >±´\T>±H˚ uÛ≤$+#˚yês¡T.
Äj·Tq qe÷E (<Ó’yêsê<Ûäq) e÷Á‘·y˚T Äj·Tq ø£fi¯fl≈£î #·\¢<äHêìï
Ç#˚Ã~ nH˚yês¡T. (qkÕsTT)
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ÇVü≤˝Àø£+ >∑T]+∫ Ç˝≤ nH˚yês¡T.
Hê≈£î á ÇVü≤˝Àø±ìøÏ dü+ã+<Û+ä m˝≤+{Ï<+ä fÒ z u≤≥kÕ]
‘·q Á|üj·÷D+˝À m+&É y˚&çøÏ ‘êfi¯˝Òø£ z #Ó≥Tº˙&Éq n\dü≥
10
rs¡TÃø√e&ÜìøÏ z >∑+≥ $ÁXÊ+‹ rdüT≈£î+{≤&ÉT, ‘·sT¡ yê‘· ‘·q Á|üj÷· D+
eTs¡˝≤ ø=qkÕ–kÕÔ&TÉ . n˝≤+{Ï<˚ Hê ÇVü≤˝Àø£ J$‘·+. (‹]àõ)
n˝≤H˚ eTTVü≤eTà<é (dü) ìyêdü ÁbÕ+‘·+ >∑eTì+∫qf…‘¢Æ ˚ Á|üeø£Ô
(dü) yê] Ç+{Ï eTT+<äT Äj·Tq q&ç#˚ M<ÛTä \T Ks¡÷s® |¡ ⁄ü #Ó≥T¢, <Û÷ä [,
eT{Ϻ sêfi¯fl >∑T≥º\‘√ ì+&ç ñ+&˚$. Äj·Tq>±] düreTDT\ >∑T&çùd\T
Ks¡÷s® |¡ ⁄ü Ä≈£î\‘√ H˚jT· ã&ç ñ+&˚$. (f…{Æ ˝Ï Ÿ ù|õ >∑eTì+#·>\∑ s¡T)
Vü≤düHé (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. ñkÕàHé >∑ì (s¡õ)
yê] bÕ\Hê düeTj·T+˝À yês¡T Á|üeø£Ô (dü) yê] Çfi¯fl≈£îyÓ[‘˚ yê]
>∑T&çôd\T ÁøÏ+<ä≈î£ e+– ñ+&ÉT≥e\q ˝ÀìøÏ yÓfifl¯ &ÜìøÏ ø£w|ºü &ü eÉ \dæ
e#˚Ã~. Ç˝≤+{Ï Çã“+~>∑\ J$‘·+ >∑&TÉ |ü⁄‘·Tqï|üŒ{ÏøÏ yê]˝À <Óe’ +
ô|’ $XÊ«dü+ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yê] Ä»„\|ü≥¢ m+‘√ Á|ü>±&ÛyÉ TÓ qÆ
$XÊ«dü+ $XÊ\yÓTqÆ <Ûèä ø£Œ<Û+ä ñ+&˚~.
eTTVü≤eTà<é (dü) es¡qí
eTqeTT eTTVü≤eTà<é (dü) >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+. me]¬ø‘’ ˚
Äj·TqqT #·÷ùd uÛ≤>∑´+ \_Û+∫+<√ @ #Óe⁄\¬ø‘’ ˚ eTTVü≤eTà<é (dü)
yê] uÀ<Ûäq$H˚ uÛ≤>∑´+ ø£*Z+<√ yê] e÷≥\ <ë«sê eTVü‰ Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü) yê] Jeq $<Ûëq+ m˝≤ ñ+&˚<√, Äj·Tq s¡÷|ü+
m˝≤ ñ+&˚<√ ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+.
ãsê _Hé ÄõuŸ (s¡õ) yês¡T á $<Ûä+>± ñ˝Ò¢œdüTÔHêïs¡T.
eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yê] eTTU≤s¡$+<ä+ n+<ä]ø£+fÒ #ê˝≤ n+<ä+>±
Äø£s¡¸D°j·T+>± ñ+&˚~ eT]j·TT Äj·Tq >±] q&Ée&çø£ m+‘√
VüQ+<ë>± ñ+&˚~. eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yês¡T n+‘· bı&ÉeP ø±<äT
n+‘· bı{°º ø±<äT eT<Û´ä dü+Ô >± ñ+&˚yês¡T.
(ãTU≤]`5, Vü≤Bdt 3549, ù|õ 62)
eTTVü≤eTà<é (dü) yê] E≥Tº ‘·q #Óe⁄\ n+#·T\ es¡≈î£ Áy˚˝≤&˚˝≤
ñ+#˚yês¡T. eTTVü≤eTà<é (dü) n+‘· n+<äyTÓ qÆ e´øÏìÔ H˚qT @Hê&É÷
#·÷&É˝Ò<äT. (ãTU≤]`5, Vü≤Bdt 3551, ù|õ 63)
11
 nã÷ÇdtVü‰UŸ dü_á ñ˝Ò¢œdüTÔHêïs¡T. zkÕ] ãsê_Hé ÄõCŸ
(s¡õ) yê]‘√ z e´øÏÔ eTTVü≤eTà<é (dü) yê] eTTKeTT K&ÉZ+˝≤
ñ+≥T+<ë? nì n&ç>±&ÉT. n+<äT≈£î Äj·Tq ã<äT\T>± Ç˝≤ nHêïs¡T.
˝Ò<äT eTTVü≤eTà<é (dü) yê] eTTKeTT #·+Á<ä _+ã+˝≤ ñ+≥T+~
nHêïs¡T. (ãTU≤]`5, Vü≤Bdt 3552, ù|õ 63)
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é
(dü) yê] #˚‘T· \+‘· yÓTT‘·{Ô ,Ï eTè<äTyÓq’ edüTeÔ ⁄ <˚ì˙ H˚qT ‘êø£˝<Ò Tä .
n~ |ü≥Tº eÁdüyÔ TÓ qÆ <ä÷~˝≤ ñ+~. n<˚ $<Û+ä >± eTTVü≤eTà<é (dü)
yê] <˚V≤ü + qT+&ç yÓ\Te&çq+‘· düTyêdüq eT¬sø£ÿ&É ÄkÕ«~+#·˝<Ò Tä .
(ãTU≤]`5, Vü≤Bdt 3561, ù|õ 67)
eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yê] dæ>T∑ |Z &ü ˚ $<Ûëq+
nãTdüsT÷<é KT~] (s¡õ) yês¡T Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T
yÓTTVü≤e÷≥|ü&˚ $<Ûëq+ Ç˝≤ $e]+#ês¡T. z |üs<¡ ë˝À ñ+&˚ ø£q´
(j·TTø£Ô ej·TdüT‡˝À ñ+&˚ Ä&É|æ\¢) ø£+fÒ m≈£îÿe dæ>∑TZ |ü&˚yês¡T.
eTTVü≤eTà<é (dü) ≈£î Çwü+º ˝Òì dü+|òTü ≥q >±ì #·÷ùdÔ Äj·Tq eTTU≤ìï
ã{Ϻ m+‘·˝≤ dæ>T∑ |Z &ü ˚ eTqdü‘Ô «· yÓ÷ ns¡+∆ nj˚T´~.
(ãTU≤]`5, Vü≤Bdt 3562, ù|õ 67)
eTTVü≤eTà<é (dü) yê] e÷≥rs¡T
Ç|üŒ{Ïes¡≈î£ eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yê] s¡÷|ü+ >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT
≈£îHêïeTT. $T–*q $wüjT· +˝ÀøÏ yÓ[‘˚ Äj·Tq>±s¡T e÷{≤¢&˚ $<Ûëq+,
e÷≥\˝Àì e÷<ÛTä s¡´+, eTè<äT‘·«+, ‹j·T´<äq+, düeTj·Tdü÷Œ¤]Ô »qT\qT
m+‘·>±H√ Äø£≥Tº≈£îH˚$.
nsTTcÕ (s¡õ.n) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. n˝≤¢V≤t jÓTTø£ÿ
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T MT˝≤ ø±≈£î+&Ü K∫Ñ·+>± düŒwü+º >± e÷{≤¢&y˚ ês¡T
ˇø=ÿø£ÿe÷≥ Ä– Ä– düŒwüº+>± |ü*πøyês¡T. eTTVü≤eTà<é (dü) yê]
12
e÷≥\qT $q&ÜìøÏ ≈£Ls¡TÃH˚ Á|ü‹yês¡T Äj·Tq |ü*øπ Á|ü‹ $wüjT· +
düŒwü+º >± ns¡+∆ #˚dTü ≈£îH˚yês¡T. (nã÷<ëeP<é`3, ù|õ 721   ‹]àõ)
nqdt _Hé e÷*ø˘ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTTVü≤eTà<é
(dü\¢+) yês¡T Á|ü‹e÷≥qT eT÷&˚dæe÷s¡T¢ |ü*πøyês¡T. m+<äTø£+fÒ
Äj·Tq #Ó|Œæ q Á|ü‹e÷≥ n+<ä]øÏ düŒwü+º >± ns¡+∆ nyê«\ì. (ãTU≤])
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T »qT\‘√ eTè<äTe⁄>± e´eVü≤]+#˚ yês¡T.
yê]ì #·÷dæ #ê˝≤eT+~ uÛÑj·T|ü&˚yês¡T. yê] uÛÑj·÷ìï <ä÷s¡+
#˚jT· &ÜìøÏ yê]‘√ ø£\T|ü⁄>√\T>± ñ+&˚yês¡T.
nãT›˝≤¢_Hé eTdü÷<é (s¡õ) á$<Û+ä >± ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. eTTVü≤eTà<é
(dü) yê] e<ä›≈£î ˇø£ e´øÏÔ e∫à @<√ #Ó| üŒ uÀsTT uÛ Ñ j · T+‘√
ø£+|æ+#·kÕ>±&ÉT. eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) Äj·Tq‘√ ìqTï ˙e⁄ ìÁ>∑V≤æ +#·Tø√
H˚qT @ sêEqT ø±qT. H˚qT m+&çq e÷+dü+ ‹H˚ kÕ<Ûës¡D eTìwæì
n˝≤H˚ z Ád”Ô ≈£îe÷s¡T&çï nHêïs¡T. (Çu…ïe÷C≤)

Ç+{Ïyê]‘√ yÓT*π>rs¡T
Ç|ü&ÉT eTqeTT eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] Ç+{Ï >∑T]+∫
#Ó|ü ≈£î+<ë+. Ä eTVü‰‘·Tàì Ç\T¢ m˝≤ ñ+&˚~ H˚&TÉ eTq Ç\T¢ m˝≤
ñHêïsTT nH˚~ eTq≈£î ‘Ó\TdüT+Ô ~. Á|üeø£Ô yê] Ç+{Ï >√&É\≈£î m˝≤+{Ï
∫Á‘·|{ü ≤\T ñ+&˚$ ø±e⁄. eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T.
ÁbÕDT\ ∫Á‘·|{ü ≤\T, ≈£îø£ÿ\T ñqï Çfi¯fl˝ÀøÏ ø£sT¡ D ≈£î]|æ+#˚
<Ó’e<ä÷‘·\T Á|üy˚•+#·s¡T. (ãTU≤]`7, Vü≤Bdt 5949, ù|õ 406)
Çø£ eTTVü≤eTà<é (dü) yê] Ç+{Ï˝Àì kÕe÷Á– >∑T]+∫ #·÷<ë›+.
kÕ_‘Y (s¡õ) yês¡T á$<Û+ä >± ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. nqdt_Hé e÷*ø˘
(s¡õ) yês¡T #Óøÿ£ >={≤ºìøÏ ÇqT|ü r>∑\‘√ #·T{Ïqº bÕÁ‘·qT #·÷|æ+∫
Ç~ eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ñ|üj÷Ó –+∫q bÕÁ‘· nHêïs¡T.
(ãTU≤]`7, Vü≤Bdt 5638, ù|õ 255)
13
 á bÕÁ‘·˝À eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) ˙fi¯ó,¢ bÕ\T eT]j·TT ‘˚H˚ ùd$+#˚
yês¡T. (‹]àõ)
nqdt _Hé e÷*ø˘ (s¡õ) yês¡T ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. eTTVü≤eTà<é (dü)
yês¡T ˙fi¯ófl Á‘êπ>≥|ü&ÉT eT÷&ÉT |üsê´j·÷\T XÊ«dü $&ÉTdü÷Ô Á‘êπ>yês¡T.
(ãTU≤]`7, Vü≤Bdt 5631, ù|õ 251)
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ˙s¡T Á‘êπ>≥|ü&ÉT bÕÁ‘·qT eTTKeTT
qT+&ç eT÷&ÉTkÕs¡T¢ <ä÷s¡+>± »]|æ XÊ«dü e<ä* |”˝ÃÒ yês¡T.
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ˙fi¯ófl Á‘êπ> bÕÁ‘·˝À XÊ«dü e<ä\{≤ìï
eT]j·TT n+<äT˝À H√{Ï‘√ ñ<ä&Üìï ìùw~Û+#ês¡T. (‹]àõ)
Çø£ÿ&É eTs√ $wüjT· + #ÓbÕŒ*. eTTVü≤eTà<é (dü) e<ä› z ø£e#·+
ñ+&˚~. <ëìì Äj·Tq j·TT<ë∆ìøÏ yÓ[flq|ü&ÉT <ëìì y˚dTü ≈£îH˚ yês¡T.
n~ ≈£L&Ü nj·Tq nedüs¡ ì$T‘·+Ô . 8 ˝Òø£ 9 øπ J\T eT÷&ÉT ùds¡T¢
>√<ÛäTeT\≈£î ã<äT\T>± Ä ø£e#êìï ‘êø£≥Tº ≈£L&Ü ô|{≤ºs¡T. á
Vü≤BdüTì ÄsTTcÕ (s¡õ.n) yês¡T ñ˝Òœ¢ +#ês¡T.(ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ‘·eT uÛ≤s¡´\e<ä› nø£kÕà‘·T>Ô ±
yÓfifl‚ yês¡T ø±<äT. eTT+<äT>± yê]øÏ ‘Ó*j·TCÒdæ yÓfifl‚ yês¡T. Ç+{Ï˝ÀøÏ
Á|üy•˚ +#˚eTT+<äT dü˝≤+ #Óù|Œyês¡T. (C≤<äT˝Ÿ e÷<é 2/381)
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. be¬s‘’ ˚ ÇkÕ¢+ <Ûsä êàìï
bı+<ës√ eT]j·TT ˇø£ ~HêìøÏ dü]|ü&Ü (uÛ‘Ñ ´· +) ‹q&ÜìøÏ düsT¡ ≈£î\T
ñHêïjÓ÷ yês¡T uÛ≤>∑´e+‘·T˝Ò (‹]àõ)
eTs√ $y˚ø+£ ‘√ ≈£L&ÉT≈£îqï Vü≤BdüTqT >∑eTì+#·+&ç.
eTTVü≤eTà<é (dü) Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒkÕs¡T. me¬s‘’ ˚ ‘·q uÛ≤s¡´ _&É\¶ ‘√
Á|üXÊ+‘·+>± eT]j·TT yê] e<ä› ˇø£s√E≈£î ‹q&ÜìøÏ dü]|ü&Ü düsT¡ ≈£î\T
ø£*– ñqïf…‘¢Æ ˚ n˝≤+{Ï yê]øÏ Á|ü|+ü #·+˝Àì nìï eqs¡T\T \_Û+∫qfÒ.¢
(‹]àõ)
14
 ã+<ÛäTe⁄\‘√ e´eVü≤]+#˚ düs[¡
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ã+<ÛTä e⁄\ |ü≥¢ e´eVü≤]+#˚
Ø‹ es¡Hí êr‘·+. á $wüj÷· ìï eTTdæ+¢ ˝Ò ø±ø£ eTø±ÿ˝Àì n$XÊ«düT\T
ø=ìj·÷&˚yês¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T dü‘´· o\T\ì, ìC≤sTTr|üsT¡ &Éì
nH˚yês¡T.
K~C≤ (s¡õ) yês¡T eTTVü≤eTà<é (dü) yê]‘√ Ç˝≤ nHêïs¡T.
MTs¡T Ä|ü<˝ä À ñqïyê]ì Ä<äT≈£î+{≤s¡T eT]j·TT dü‘ê´H˚ï |ü\T≈£î‘ês¡T.
(ãTU≤])
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ìs¡«Væ≤+∫q $<ÛTä \ >∑T]+∫
#Ó|Œü <ä–q ˇø£ dü+|òTü ≥q eTTVü≤eTà<é (dü) yê]øÏ @&ÉT dü+ˆˆ\ ej·TdüT‡˝À
á˝Àø£+ $&ç∫yÓ[flq ‘·*¢ >∑T]+∫ nãTVüQs¬ s’ ê (s¡õ) yês¡T á $<Û+ä >±
ñ˝Ò¢œ+#ês¡T.
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ‘·q ‘·*>¢ ±] düe÷~Û e<ä≈› î£ yÓ[fl nø£ÿ&É
ì\T#·Tì @&ÉTdüTÔqï <äèXÊ´ìï #·÷dæqyês¡T ø£+≥‘·&ç ô|≥Tº≈£îHêïs¡T.
Äj·Tq nø£ÿ&É ñqïyê]‘√ Ç˝≤ nHêïs¡T ªªHê ‘·*¢ >±] ø£åe÷_Ûø£å
ø=s¡≈î£ <äTªÄµ #˚jT· T≥≈£îµµ n˝≤¢V≤t ‘√ nqTeT‹ ø√s¡>± <ëìøÏ Hê≈£î
nqTeT‹ \_Û+#·˝<Ò Tä . eTs¡˝≤ H˚qT Hê ‘·*¢ düe÷~Ûì <ä]Ù+#˚+<äT≈£î
nqTeT‹ ø√s¡>± <ëìøÏ n+^ø±s¡+ \_Û+∫+~. ø±ã{Ϻ MTs¡T ≈£L&Ü
düe÷<ÛäT\qT dü+<ä]Ù+#·+&ç Ç˝≤ #˚j·TT≥ e\q MT≈£î eTè‘·T´e⁄
(#êe⁄) >∑Ts¡T≈Ô î£ edüT+Ô ~. (eTTdæ¢+)
nãTVüQ¬s’sê (s¡õ) yês¡T á$<Ûä+>± ñ˝Ò¢œ+#ês¡T. KTsYÄHé
jÓTTø£ÿ á e#·qeTT ne‘·]+∫q|ü&ÉT (e nHé õsY nw” s¡‘·ø£˝Ÿ
nUŸs;¡ Hé) (26:214)
ns¡+∆ : (uÛj Ñ T· ô|≥º+&ç MT <ä>sZ∑ ¡ ã+<ÛTä e⁄\qT) ‘·q <ä>sZ∑ ¡ ã+<ÛTä e⁄˝…q’
KT¬sw’ ßü \+<ä]ì z #√≥≈£î #˚]à Á|ü‘´˚ ø£+>± yês¡+<ä]ì <˚e⁄ì •ø£å
>∑T]+∫ $e]+∫, ôV≤#·Ã]+#ês¡T.
15
 á düeTj·T+˝À eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ‘·q ã+<ÛTä es¡+Z ˝Àì
yê]ì ù|s¡T ù|s¡THê |æ*∫ ôV≤#·Ã]ø£ #˚XÊs¡T. z ø£ÄuŸ |ü⁄Á‘·T˝≤sê!
$TeTà*ï MTs¡T qs¡ø±–ï qT+&ç ø±bÕ&ÉTø√+&ç. z eTsê_Hé ø£*uŸ
dü+‘êqe÷! MTs¡T ≈£L&Ü $TeTà*ï MTs¡T qs¡ø±–ï qT+&ç ø±bÕ&ÉTø√+&ç.
z nuŸ<é wüyTé ‡ ≈£îe÷s¡T˝≤sê! $TeTà*ï MTs¡T qs¡ø+£ qT+&ç s¡ø+åÏ #·Tø√+&ç.
z Vü≤wæyTé dü+‘êqe÷! z nãT∆˝Ÿ eTT‘·*uŸ ≈£îe÷s¡T˝≤sê! $TeTà*ï
MTs¡T qs¡ø±–ï qT+&ç ø±bÕ&ÉTø√+&ç. z bòÕ‹e÷ ˙e⁄ ≈£L&Ü ˙ X¯Øsêìï
qs¡ø±–ï qT+&ç ø±bÕ&ÉTø√, m+<äTø£+fÒ H˚qT $TeTà*ï <˚e⁄ì •ø£å
qT+&ç ‘·|æŒ+#˚ X¯øÏÔ˝Òìyê&çï ÇVü≤˝Àø£+˝À MT≈£î düVü≤ø£]+#·>∑\qT
>±ì |üs˝¡ Àø£+˝À m˝≤+{Ï düV‰ü j·T+ #˚jT· ˝ÒqT.
(ãTU≤] 4, Vü≤Bdt 2453 ù|õ 230   eTTdæ+¢ )
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ‘·q |æq ‘·+Á&ç (nãT‘ê*uŸ)
qT ÇkÕ¢+ <Ûsä à¡ + >∑T]+∫ uÛÀ~dü÷Ô e⁄+&˚ yês¡T n‘·ì ∫e] >∑&j ç T· \˝À
≈£L&Ü $&ç∫ô|≥º≈î£ +&Ü ÇkÕ¢+ <Ûsä êàìï d”«ø£]+#·eTì Áã‹$T˝≤&Üs¡T.
Ç+<äT≈£î ÇkÕ¢+ #·]Á‘˚ kÕøÏ.å
nãT‘ê*uŸ yê] ∫es¡ |òüT&çj·T\˝À eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T
Äj·Tq e<ä≈› î£ yÓfi≤fls¡T. nø£ÿ&É nãT»Vü≤˝Ÿ eT]j·TT nãT›˝≤¢_Hé n;
ñeTj·÷´ ≈£L&Ü ñHêïs¡T. Á|üeø£Ô (dü) yê] <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[fl #ê#ê,
ˇø£ÿkÕ] ˝≤sTT˝≤Vü≤ Ç\¢˝≤¢V≤t nq+&ç rs¡TŒ~q+ Hê&ÉT Bìì kÕø£´å +>±
#·÷|æ+#·T≈£î+{≤qT $TeTà*ï qs¡ø±–ï qT+&ç s¡ø+åÏ #·T≈£î+{≤qT nHêïs¡T.
nø£ÿ&˚ ñqï nãT»Vü≤˝Ÿ eT]j·TT nãT›˝≤¢_Hé n_ñeTj·÷´ n&ÉT|¶ &ü ܶsT¡ .
z nuÑT‘ê*uŸ @$T{Ï ˙ ‘·+Á&ç nãT›˝Ÿ eTT‘·*Ô uŸ eT‘êìï $&ç∫ô|&ÉT
‘·THêïyê? nì eT∞fl eT∞fl Á|ü•ï+#·kÕ>±s¡T. ∫es¡≈£î nãT‘ê*uŸ
Ç˝≤ nHêïs¡T ªªH˚qT Hê ‘·+Á&ç nsTTq nãT›˝Ÿ eTT‘·*Ô uŸ eT‘·eTTô|H’ ˚
eTs¡DÏdüTÔHêïqT nì ∫e]kÕ]>± #Ó|æŒ ø£qTïeT÷kÕs¡T. n~ $ì
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. H˚qT n˝≤¢V≤t ‘√ MT ø£eå ÷_Ûøå£
ø√s¡e<äì› Ä»„ e#˚Ães¡≈î£ <äTªªÄµµ #˚d÷ü Ô ñ+{≤qT.
16
 n˝≤¢V≤t ‘·sT¡ |ü⁄qT+&ç Á|üeø£≈Ô î£ eT]j·TT yÓ÷$THé\≈£î ªªz e´øÏÔ
eTTwt]ø˘ nì s¡÷&ç nsTTq ‘·sT¡ yê‘· Ä e´øÏÔ qs¡øy£ êdüTì>± ìs¡sí TT+#·
ã&É‘ê&Éì ‘Ó*dæq ‘·sT¡ yê‘· Ä e´øÏøÔ Ï ø£eå ÷_Ûøå£ ø√s¡T‘·÷ <äTªªÄµµ #˚jT· ø£+&ç
(Çqïø£ ˝≤ ‘·V≤t B eTHé nVt≤ãuŸ‘)· n‘·&TÉ MT <ä>]Z∑ ã+<ÛTä yÓH’ ê düsπ
z Á|üeø£Ô ˙≈£î q∫Ãqyê]øÏ ˙e⁄ düHêàs¡eZ TT˝ÀìøÏ rdüTø=ì sê˝Òe⁄µµ
nH˚ ôV≤#·Ã]ø£ e∫Ã+~.
(dü÷s¡ 9:113, dü÷s¡ 28:56) (ãTU≤]`5, Vü≤Bdt 3884,
ù|õ 262   ãTU≤]`2, Vü≤Bdt 1360, ù|õ 401)

Ç+{Ï˝À m˝≤ ñ+&˚yês¡T?

e÷qee÷Á‘·T&Ó’q yês¡T ãj·T≥ mìï ô|<ä› ô|<ä› |ü<äe⁄\T
yÓ\T>∑u{… HºÏ ê Ç+{Ï˝À ‘·q ã\V”≤q‘·\T ãj·T≥|ü&TÉ ‘·T+{≤sTT. Ç~
‘·q sTT+{Ï yê]øÏ Ç+{Ï˝À |üìyê]øÏ ‘Ó\TdüT+Ô {≤sTT. n˝≤π> Ä e´øÏÔ
jÓTTø£ÿ e´øÏ‘Ô «· + e÷qe‘·«+ ùdyê>∑TD+ ≈£L&É ãj·T≥yê] ø£Hêï Ç+{Ï
yêπs m≈£îÿe >∑T]Ô+#·>∑\T>∑T‘ês¡T. m+<äTø£+fÒ Ç+{Ï j·T»e÷ì
Ç+{Ïyês¡+<ä]ô|q’ Ä~Û|‘ü ´· + #Ó˝≤sTT+#˚ Vü≤≈£îÿ ø£*–ñ+{≤&ÉT.
nsTTcÕ (s¡õ.n) yê]ì ø=+<äsT¡ eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç+{Ï˝À
m˝≤ ñ+&˚yês¡T nì Á|ü•ï+#ês¡T. n|ü&ÉT yês¡T Ç˝≤ düe÷<Ûëq+
#ÓbÕŒs¡T. Äj·Tq z kÕ<Ûës¡D e´øÏÔ˝≤H˚ Ç+{À¢ eTdü˝Òyês¡T. ‘·q
ã≥º\T ‘·H˚ düsT¡ ≈∆ î£ H˚yês¡T. y˚Tø£\ qT+&ç bÕ\T |æ‹øπ yês¡T. e÷ |üqT\˝À
düV≤ü ø£]+#˚yês¡T nì nHêïs¡T. (‹]àõ)
eTTVü≤eTà<é (dü) yê] ø√dü+ n˙ï e<äT\T≈£îìe∫Ãq m+<äs√
düVü≤;\T Äj·Tq @~ø√]‘˚ n~ ‘Ó∫Ãô|fÒº düVü≤#·s¡T\T ñqï|üŒ{ÏøÏ
Äj·Tq z kÕ<Ûës¡D J$‘êH˚ï >∑&ùç |yês¡T. mH√ï sêÁ‘·T\T nsê∆ø*£ ‘√
|ü&TÉ ≈£îH˚yês¡T. @Hê&É÷ Äsꓤ{≤\≈£î, nVü≤+ø±sê\≈£î >=|üŒ\≈£î b˛˝Ò<Tä .
17
 HÍe÷Hé_Héãw”sY (s¡) eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yê] >∑T]+∫ #ÓãT‘·÷
Ç˝≤ nHêïs¡T. H˚qT Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) yê] e<ä› Äø£* rs¡TÃ≈£îH˚+<äT≈£î
ø£˙dü+ z Hêdæsø¡ +£ ø£s÷¡ s® +¡ ≈£L&Ü #·÷&É˝<Ò Tä .
ÄsTTcÕ (s¡õ.n) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. e÷ Çfi¯fl˝À (n+fÒ
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) uÛ≤s¡´\) HÓ\\T ‘·s¡ã&ç bısTT´ sêCÒùdyês¡eTT
ø±<äT. n˝≤+{Ï düeTj·÷\˝À πøe\+ Ks¡÷®s¡eTT eT]j·TT ˙fi¯fl‘√
ø±\+ yÓ\¢ãT#˚Ãyês¡eTT (ãTU≤])
m+‘·|üì ñHêï eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Vü≤j·T´n\dü‡˝≤Vt≤
Vü≤j·T´n\˝Ÿ|òü˝≤Vt≤ nì $qï yÓ+≥H˚ ‘·qT #˚dTü qÔ ï |üìì nø£ÿ&˚ e<ä*
qe÷E≈£î dæ<ä›eTj˚T´yês¡T.
ndü«<é _Hé j·TJ<é (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. H˚qT
nsTTcÕ (s¡õ)qT eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç+{Ï˝À m˝≤ ñ+{≤s¡T nì
Á|ü•ï+#êqT. ÄyÓT Ç˝≤ düe÷<Ûëq+ #ÓbÕŒs¡T e÷≈£î düV≤ü ø£]+#˚ yês¡T
nC≤" |æ\T|ü⁄ $q>±H˚ qe÷Eq≈£î yÓfifl‚ yês¡T.
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T m+‘√ <äj÷· >∑TD+ eT]j·TT ø£eå ÷>∑TD+
ø£*–qyê¬s’ ñ+&ç ≈£L&Ü |òsü ®Y qe÷CŸ »e÷ Ä‘Y ‘√ #·<eä ì yê] |ü≥¢
ø£]ƒq+>± e´eVü≤]+#˚ yês¡T. ªª|òüsY® qe÷E düeTj·T+˝À qe÷E
#·~$+#˚ u≤<Ûä´‘·qT me]¬ø’q n|üŒ–+∫ Hê‘√ bÕ≥T ø=+<ä]ì
yÓ+≥ô|≥Tºø=ì me¬s’‘˚ qe÷E #·<äe&ÜìøÏ eTdæ®<é sê˝Ò<√ yê]
Çfi¯fl≈£î ì|üô|f…´j·÷\ì ñ+~ nHêïs¡Tµµ (eTTdæ¢+)
á e÷≥ qe÷E jÓTTø£ÿ ÁbÕeTTK´‘·qT $e]+#·&ÜìøÏ
#Ó|üŒã&ç+~.
me¬s’‘˚ nC≤" $qï ‘·s¡Tyê‘· »yêãT Çe«˝Ò<√ (eTdæ®<é≈£î
yÓfi¯fl≈£î+&Ü Ç+{Ï˝ÀH˚ qe÷E #·<ä$q jÓT&É\) n˝≤+{Ï qe÷E
ìs¡T|üj÷Ó >∑yTÓ bÆ ˛‘·T+~. ªìs¡T|üj÷Ó >∑eTsTTb˛e&É+ n+fÒ uÛj
Ñ T· uÛ≈Ñ î£ \Ô T
˝Òì qe÷E ne⁄‘·T+<äì ns¡+∆ .
18
 Jeq düs[¡
eTìwæ jÓTTø£ÿ $<ÛëHê\T dü‘ÁY |ües¡qÔ , ‘Ó*$‘˚≥\T, yê] eTqdüÔ
‘·«eTTqT ã{Ϻ yê] >=|üŒ‘·q+, ÁbÕeTTK´‘· ‘Ó\TdüT+Ô ~.
eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] düÁ‘·eÔ s¡qÔ eT]j·TT n\yê≥¢
>∑T]+∫ nsTTcÕ (s¡õ.n) yê]øÏ ‘Ó*dæq+‘·>± me]øÏ ‘Ó*j·T<äH˚
#Ó|üŒe#·TÃ. ÄyÓT Á|ü‹ø£åD+ Äj·Tq yÓ+≥ ñ+&˚yês¡T ø√|ü+>±
ñqï|ü&ÉT, dü+‘√wü+>± ñqï|ü&ÉT, nHês√>∑´+>± ñqï|ü&ÉT, ∫e]øÏ
Äj·Tq>±] ∫e] |òTü &çjT· \|ü&ÉT ≈£L&Ü ÄyÓT Äj·Tq yÓ+fÒ ñHêïs¡T.
ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T eTTVü≤eTà<é (dü) yê] >∑T]+∫ #ÓãT‘·÷
Ç˝≤ nHêïs¡T. Äj·Tq @Hê&ÉT e´s¡∆yÓTÆq e÷≥\T Ä&˚yês¡T ø±<äT.
ndüV≤ü ´ø£sy¡ TÓ qÆ |ü<Cä ≤\+ yê&˚yês¡T ø±<äT. ãC≤s¡T\˝À _>∑sZ >¡ ± øπ ø£\T
y˚jT· ≥+ e+{Ï$ ndü\T #˚ùdyês¡Tø±<äT. me«¬sH’ ê ‘·|ü &ÉT e÷≥\T
Ä&çq ‘·qqT nHêï <ëìøÏ »yêãT≈£L&Ü #Óù|Œyês¡T ø±<äT n+‘˚ø±≈£î+&Ü
yê]ì ø£å$T+#˚yês¡T. (eTTdüq<é nVü≤à<é)
eTq Á|æj·T Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] $<Ûëq+ eTTdæ¢+
düe÷C≤ìøÏ ‘·\e÷ìø£˝≤+{Ï~. Äj·Tq $<Ûëq+ eTq\qT düHêàs¡+Z yÓ|’ ⁄ü
q&ç|kæ ÕÔsTT.
VüQôdH’ é (s¡õ) yês¡T á $<Û+ä >± ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. ‘·q ‘·+Á&ç>±]‘√
z düuÛÑ˝À ñ+&É>± eTTVü≤eTà<é (dü) yê] Jeq $<Ûëq+ >∑T]+∫
n&É>>∑ ± e÷ ‘·+Á&ç>±s¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T
ø£\T|ü⁄>√\T eTqdüÔ‘·«eTT>∑\yês¡T. ñ‘·ÔeTyÓTÆq düÁ‘·Œes¡Ôq ø£\yês¡T.
_>∑sZ >¡ ± mHê&ÉT e÷{≤¢&y˚ ês¡T ø±<äT. Ç‘·sT¡ \ ˝ÀbÕ\qT m+#˚yês¡T
ø±<äT. |ædHü ê]‘·q+ Äj·Tq #Ûêj·÷\˝ÀH˚ ñ+&˚~ ø±<äT. ‘·q≈£î Çwü+º
˝Òìyê{Ï >∑T]+∫ |ü{+ºÏ #·T≈£îH˚yês¡T ø±<äT.
Äj·TqqT qeTTà≈£îH˚yê] qeTàø±ìï @Hê&ÉT eeTTà#˚ùdyês¡T
ø±<äT. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T eT÷&ÉT $wüj÷· \ qT+&ç nq>± Á|ü<sä Ù¡ Hê
19
 ãT~∆øÏ, >=|üŒ\≈£î b˛e&ÜìøÏ, n‹>± e÷{≤¢&˚+<äT≈£î Çwüº|ü&˚yês¡T
ø±<äT. ns¡+∆ ˝Òì e÷≥\T |ü*øπ yês¡T ø±<äT. eT]j·TT »qT\≈£î eT÷&ÉT
$wüj·÷\ qT+&ç <ä÷s¡+>± ñ+&Ée\dæq~>± #Óù|Œyês¡T. n+<äT˝À
s¬ +&ÉT Ç‘·sT¡ \ ˝ÀbÕ\qT m+#·&+É e÷ìy˚jT· +&ç nH˚yês¡T. n˝≤H˚
Ç‘·s¡T\ s¡Vü≤dü´ $wüj·÷\qT ‘Ó\TdüT≈£îH˚+<äT≈£î Á|üj·T‹ï+#·e<ä›ì
yê]+#˚yês¡T. <ëìe\q |ü⁄D´|ò\ü + \_Û+#˚ neø±X¯+ ñ+~. eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) e÷{≤¢&≥˚ |ü&ÉT düV≤ü u≤\T eTÚq+>±, ÁX¯<>∆ä ± $H˚yês¡T.
yê] ‘·\\ô|’ |ü≈£åî\T yê*q≥T¢>± ø£<ä\≈£î+&Ü ≈£Ls¡TÃ+&˚yês¡T.
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T e÷{≤¢&&É +É |üP]Ô nsTTq ‘·sT¡ yê‘·H˚ düV≤ü u≤\T
@<ÓH’ ê Á|ü•ï+#˚yês¡T. z e´øÏÔ e÷{≤¢&TÉ ‘·T+&É>± eTs√ e´øÏÔ eT<Û´ä ˝À
e÷{≤¢&˚ yê&ÉT ø±<äT. n+<äs÷¡ eTÚq+>± $H˚yês¡T. n+<äs÷¡ ˇπøe÷≥
MT<ä ñ+&˚yês¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T @<ÓH’ ê #ÓãT‘·÷ q$«q|ü&ÉT
düV≤ü ;\T qy˚«yês¡T. Äj·Tq ÄX¯Ãs¡øs£ y¡ TÓ qÆ $wüj÷· \T #Óù|Œ≥|ü&ÉT
ÄX¯Ãs¡´+>± $H˚yês¡T. Á|üeø£Ô (dü) yê] e<ä≈› î£ me¬sH’ ê ø=‘·yÔ ês¡T e∫Ã
ø£]qƒ +>± e÷{≤¢&qç düV≤ü q+ eVæ≤+#˚yês¡T.
eTq Á|æjT· Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] Ä#·sD¡ \T, n\yê≥T¢
ˇø=ÿø£ ÿ {Ï > ± ‘Ó \ Tdü T ø=ì yê{Ï ø Ï nqT>∑ T D+>± q&É # · T ø√&ÜìøÏ
Á|üjT· ‹ï+#ê*. eTq eTqdüT‡ Áù|sπ |æ+#˚ $wüj÷· \ qT+&ç <ä÷s¡+>±
ñ+&ç Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) yês¡T uÀ<Ûqä \≈£î nqT>∑TD+>± J$‘·+ >∑&|É {ü ≤ìøÏ
Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ ø£èwæ #˚j÷· *.
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ‘·q düV≤ü #·sT¡ \≈£î ÇkÕ¢+ <Ûsä êàìï $e]+#˚
yês¡T. düèwæøº s£ Ô¡ nsTTq n˝≤¢V≤t ‘√ bÕ≥T eTs=ø£]ì uÛ≤>∑kÕ«eTT\T>±
#˚d÷ü Ô eTs¡D+Ï ∫qyês¡T qs¡ø±ìøÏ yÓfi‘¯ ês¡T nì ‘Ó*j·TCÒùdyês¡T.
(ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
eTTVü≤eTà<é (dü) Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTTdü˝≤àqT\T n+fÒ
Ç˝≤ ñ+{≤s¡T. ‘·q #˚w\ºü e\¢>±ì e÷≥\e\¢>±ì Ç‘·s¡ eTTdü˝≤àqT\T
20
s¡øÏå+|üã&˚˝≤ ñ+&Ü* eT]j·TT eTTVü≤õØHé n+fÒ Ç˝≤ ñ+{≤s¡T.
n˝¢V≤t ìùw~Û+∫q $wüj÷· \ qT+&ç <ä÷s¡+>± ñ+{≤s¡T.
(ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
eTTVü≤õØHé n+fÒ eTTVü≤eTà<é (dü) yê]‘√ bÕ≥T eTø±ÿ˝À
ñ+&ç Äj·Tq eTBHê≈£î e\düe∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· yês¡T ≈£L&Ü ‘·eT
ÄdæÔbÕdüTÔ\qT $&É∫ eTBHê e\düe∫Ãq yê]ì eTTVü≤»ØHé nì
|æ\TkÕÔsT¡ . eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. sêÁ‹ Nø£{˝Ï À
eTdæ®<é yÓ’|ü⁄q≈£î e#˚Ãyê]øÏ rs¡TŒ~q+ Hê&ÉT ø±+‹ \_ÛdüTÔ+<äì
‘Ó*j·TCÒkÕs¡T. (‹]àõ)
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. z <ëdüT&ÉT ‘·q≈£î
‘Ó*j·T≈£î+&Ü ‘·q H√{Ï qT+&ç yÓ\Te&çq e÷≥\≈£î Á|ü‹>± qs¡ø+£ ˝À
‘·÷s¡TŒ |ü&eÉ Ts¡ eT<Û´ä b+‘· <ä÷s¡+ ñ+<√ n+‘· <ä÷s¡+ |ü&bç ˛‘ê&ÉT.
(ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. H˚qT XÊ|üHêsê∆\T ô|{Ïqº yê&çì
ø±<äT. ø£sT¡ D, Áù|eT, <äj÷· , >∑TD≤\T |ü+#˚yê&çï>± |ü+|üã&ܶqT.
(eTTdæ¢+)
ñeTsY (s¡õ) yês¡T á$<Ûä+>± ñ˝Ò¢œ+#ês¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T ªªMTs¡T qqTï n‹>± bı>∑&øÉ +£ &ç,
Á¬ød’ eÔü ⁄\T eT]j·T+ ≈£îe÷s¡T&Óq’ ákÕ kÕúsTTì ô|+∫q≥T¢>± Hê kÕúsTTì
ô|+#·ø£+&ç.µµ (ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
kÕúsTT n+fÒ Á|ü‹ Á|üeø£≈Ô î£ z kÕúsTT nH˚~ ñ+≥T+~. Äj·TqqT
Á|üeø£Ô>± ø±≈£î+&Ü <˚e⁄ì Á|ü‹s¡÷|ü+>± ˝Ò<ë <˚e⁄ì ≈£îe÷s¡Tì>±
#·÷&É≥+ eTVü‰ bÕ|ü+.
EHé<Tä uŸ _Hé nãT›˝≤¢ (s¡õ) yês¡T á$<Û+ä >± ñ˝Òœ¢ +#ês¡T.
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‘·q eTs¡D≤ìøÏ ◊<äT s√E\ eTT+<äT Ç˝≤
nHêïs¡T. n˝≤¢Vt≤ ‘·s¡T|òü⁄ qT+&ç á $wüj·T+ ‘Ó*j·TCÒdüTÔHêïqT.
21
n˝≤¢VQü ‘·Ä˝≤ ÇÁu≤V”≤yéT (n) qT ‘·q ùdïVæ≤‘·Tì>± #˚dTü ≈£îqï $<Û+ä >±
qqTï ≈£L&Ü ‘·q ùdïVæ≤‘·Tì>± #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. MT˝À me]HÓq’ q÷ H˚qT
ùdïVæ≤‘·Tì>± #˚düT≈£î+fÒ nã÷ãø£sY dæB›UŸ (s¡) ì ùdïVæ≤‘·Tì>±
#˚dTü ≈£î+{≤qT. C≤Á>∑‘!Ô· |üPs¡«+ >∑&∫É q yê] dü+‘·‹˝À yê] yê]
Á|üeø£Ô\ düe÷<ÛäT\qT Äsê<Ûäq eT+~sê\T>± #˚düT≈£îHêïs¡T. C≤Á>∑‘·Ô
MTs¡T Hê düe÷~Ûì n˝≤ #˚jT· ø£+&ç. H˚qT <ëìì K+&çdTü HÔ êïqT.
(eTTdæ¢+)
ˇø£{>Ï ±ì n+‘·ø+£ fÒ m≈£îÿe>±ì düe÷<ÛTä \T ñqï eTd”<Tä \˝À
qe÷E #·<äeø£+&ç.
<ë+|ü‘´· J$‘·+
dü+kÕs¡eTH˚ Á|ü|+ü #êìøÏ |ü⁄Hê~ Ád”.Ô Á|üøè£ ‹|üs+¡ >± n˝≤¢V≤t
eT>∑yê&çøÏ Vü≤è<äj÷· ìï ‘·è|æ|Ô sü #¡ ˚ CÀ&çì Ç#êÃ&ÉT.
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. á Á|ü|+ü #·eTT˝Àì düeTdü+Ô
e÷qe⁄ìøÏ ñ|üj÷Ó >∑øs£ y¡ TÓ qÆ $ yê{Ï˝À n‘·T´‘·eÔ TyÓTqÆ ~. ñ‘·eÔ Tsê˝…q’
uÛ≤s¡´. (C≤yÓTdü^sY)
ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T á$<Ûä+>± ñ˝Ò¢œ+#ês¡T. qqTï Á|üeø£Ô
(dü\¢+) yês¡T ªz ÄsTTwtµ nì Áù|eT>± |æ*#˚yês¡T. Äj·Tq n˝≤
|æ*#˚≥|ü&ÉT Hê eTqdüT‡ ñbıŒ+–b˛j˚T~.
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‘·q uÛ≤s¡´\‘√ m+‘√ nH√´q´‘·>±
ñ+&˚yês¡T. yê]ô|’ m+‘√ Áù|e÷_Ûe÷Hê*ï ≈£î]|æ+#˚yês¡T. ‘êqT á
ns¡ãT“ ÁbÕ+‘êìøÏ n~Û|‹ü nsTTq|üŒ{ÏøÏ nVü≤+uÛ≤e+ ø±ì >∑s«¡ +ø±ì
Äj·Tq˝À eT#·TìøH’ ê ñ+&˚~ ø±<äT.
ÄsTTcÕ (s¡õ.n) yês¡T eTTVü≤eTà<é (dü) yê] >∑T]+∫ #ÓãT‘·÷
Ç˝≤ nHêïs¡T. ‘·qT H˚qT Á‘ê>∑>± $T–*q ˙s¡T Á‘êπ>yês¡T. H˚qT
meTTø£≈î£ n+{Ï ñqï e÷+dü+˝À qT+&ç ø=+‘· ‹q>± $T–*q <ëìì
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‹H˚yês¡T (eTTdæ¢+)
22
 ÄsTTcÕ (s¡õ.n) yês¡T ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T
‘·q uÛ≤s¡´\˝À me]HÓH’ ê eTT<äTô› |≥Tº≈î£ qï ‘·sT¡ yê‘· ep #˚jT· ≈£î+&ÜH˚
qe÷E≈£î yÓfifl‚ yês¡T. (nãT<ëeP<é)
(ep‘√ ñ+&É>± uÛ≤s¡´qT eTT<äT› ô|≥Tº≈î£ qï ‘·sT¡ yê‘· eTJsêì#√
ep $]–b˛<äT)
neTsY _Hé Ädt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. z eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü) MT≈£î n+<ä]ø£+fÒ Á|æjT· yÓTqÆ yês¡T mes¡T nì n&ç>±qT. n+‘·≥
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Hê≈£î ÄsTTcÕ (s¡õ) n+fÒ #ê˝≤ Çwü+º nHêïs¡T.
(ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
me¬s‘’ ˚ ‘·eT dü+kÕs¡ J$‘·+ düTKeTj·T+ #˚jT· <ä\#·T≈£î+{≤s√
yês¡T ‘·|üŒ≈£î+&Ü nsTTcÕ (s¡õ.n) yês¡T ñ˝Ò¢œ+∫q Vü≤BdüT\T
>∑eTì+#·e\dæ ñ+≥T+~. ‘·eT‘√ eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T m˝≤
e´eVü≤]+#˚yês√ ‘Ó*j·TCÒdæq $wüj·÷\T #·~$‘˚ eTq≈£î mH√ï
$wüj·÷\T ne>∑‘·eTe⁄‘êsTT.
ÄsTTcÕ (s¡õ.n) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. H˚qT eTVü‰Á|üeø£Ô
(dü\¢+) yês¡T ˇπø bÕÁ‘· qT+&ç ˙fi¯ófl rdüTø=ì >∑TdüT˝Ÿ (kÕïq+)
#˚ùdyês¡eTT. (ãTU≤])
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü\¢+) yês¡T ‘·eT uÛ≤s¡´\qT dü+‘√wüô|fÒº @
neø±XÊìï $&ç∫ô|fÒyº ês¡T ø±<äT.
ÄsTTcÕ (s¡õ.n) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. H˚qT eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü)
yê]‘√ z Á|üj÷· D+˝À ñHêïqT Ä düeTj·T+˝À H˚qT #ê˝≤ düqï>±
ñ+&˚<ëìï eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ‘·q düV≤ü #·sT¡ \≈£î eTT+<äT≈£î q&ÉeeTì
ÄC≤„|+æ #ês¡T. yês¡T eTT+<äT≈£î yÓ[flq ‘·sT¡ yê‘· Äj·Tq Hê‘√ Ç˝≤
nHêïs¡T. eTq+ |üsT¡ >∑T |ü+<Ó+ y˚<ë›e÷ nHêïs¡T. H˚qT n˝≤π> nHêïqT.
Ç<äs› +¡ ø£*dæ |ü+<Ó+ y˚dTü ≈£îHêïeTT. H˚qT eTT+<äT e#êÃqT. eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T eTÚq+>± ñ+&çb˛j·÷s¡T. ø=+‘·ø±\+ ‘·s¡Tyê‘·
y˚TeTT eTs¡˝≤ y˚sπ #√≥ Á|üj÷· D+˝À ñHêïeTT. Ä düeTj·÷ìøÏ H˚qT
ø±kÕÔ ˇfi¯ófl #˚kÕqT. eTs¡˝≤ eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Hê‘√ eTq+
23
|üs¡T>∑T|ü+<Ó+ y˚<ë›e÷ nì n&ç>±s¡T. H˚qT düπs nHêïqT. ákÕ]
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) eTT+<äTe#êÃs¡T. Äj·Tq qe⁄«‘·÷ Ç~ Ç+‘·≈î£ eTT+<äT
qqTï z&ç+∫q+<äT≈£î ã<äT\TrsêÃqT nHêïs¡T. (nVü≤à<é)
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‘·eT uÛ≤s¡´\qT dü+‘·è|æÔ |üs#¡ &· ÜìøÏ
M˝…q’ +‘· es¡≈î£ Á|üjT· ‹ï+#˚yês¡T. eTq+ Á|ü|+ü #·+˝Àì nH˚ø£ Á|üeTTKT\
J$‘·+ >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£î+fÒ yê] »qT\ eT<Û´ä ˝À m+‘√ ùdyêuÛ≤e+
ø£*Z ñqï|üŒ{ÏøÏì ‘·q yêfi¯flqT $düà]kÕÔs¡T ‘·eT J$‘êìï »qT\
ø√düy˚T n]Œ+∫q≥T¢ #Ó|ü≈£îH˚ yês¡T ≈£L&Ü ‘·eT yê]ì n+‘·>±
|ü{Ϻ+#·Tø√s¡T. ø±ì eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T düs¡«e÷qyê[ ø√dü+
mqTïø√ã&çq Á|üeø£Ô dü+<˚V≤ü s¡Tì u≤<Û´ä ‘· ø£*Z ñqï|üŒ{ÏøÏ Ä u≤<Û´ä ‘·
ìs¡«]Ô+#·&É+˝À m˝≤+{Ï ˝À≥T #Ój·T´˝Ò<äT. n˝≤H˚ ‘·q Ç+{Ïyê]
|ü≥¢ @Hê&ÉT nÁX¯<∆ä #·÷|ü˝<Ò Tä .
Çe÷yéT ãTU≤] (s¡Vü≤) yês¡T ‘·q ãTU≤] Á>∑+<Ûä+˝À á
$wüj÷· ìï bı+<äT|ü]#ês¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T dü|j æò ÷·
_Hé‘˚ ôV≤’ (s¡õ) yê]‘√ $yêVü≤+ #˚dTü ≈£îqï ‘·sT¡ yê‘· U…ã’ sY j·TT<ä+∆
qT+&ç ‹]–edü÷Ô dü|j æò ÷· (s¡õ) yês¡T Á|üj÷· DÏ+#˚ ˇ+f…≈î£ z |üs<¡ ëqT
@sêŒ≥T #˚kÕs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ˇ+f…≈î£ <ä>sZ∑ >¡ ± ≈£Ls¡TÃì
‘·eT yÓTTø±\Tì eTT+<äTe+#ês¡T. dü|j æò ÷· (s¡õ) yês¡T Á|üeø£Ô (dü)
yê] yÓ÷ø±*ô|’ ‘·q ø±fi¯flqT ñ+∫ ˇ+f…ô|ø’ Ï mø±ÿs¡T. (ãTU≤])
eTTVü≤eTà<é (dü) Ç˝≤ ôd\$#êÃs¡T C≤Á>∑‘!Ô· Ád”\Ô |ü≥¢ eT+∫>±
yÓT\>∑+&ç nì nHêïs¡T.
uÛ≤s¡´\T
eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yês¡T 11 eT+~ì $yêVü≤+
#˚dTü ≈£îHêïs¡T. yês¡T ñyÓTàVü‰‘·T˝Ÿ eTTMT˙Hé nì |æ\Teã&˚yês¡T. Bì
ns¡+∆ eTTdæ+¢ \ jÓTTø£ÿ ‘·\T¢\T. eTVü‰ Á|üeø£Ô #·ìb˛j˚THê{ÏøÏ Äj·Tq
e<ä› ‘=eTà+&ÉT>∑Ts¡T uÛ≤s¡´\T+&˚yês¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T $yêVü≤+
Ä&çq Ád”Ô\T $‘·+‘·Te⁄, ìkÕ‡Vü‰j·TT\T $&Ü≈£î\T |ü⁄#·TÃ≈£îqïyês¡T
24
 ñHêïs¡T. yê]˝À ÄsTTcÕ (s¡õ.n) yês¡T e÷Á‘·y˚T ø£q´ $T–*q
yês¡+‘· Ç+‘·≈î£ |üPs¡«+ y˚s=ø£]‘√ $yêVü≤+ Ä&çqyêπs. eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü) yê]øÏ n+‘·eT+~ uÛ≤s¡´\T ñHêï n+<ä]ì düe÷q+>± #·÷ùdyês¡T.
yê]|ü≥¢ Hê´j·T+ #˚ùdyês¡T. me]øÏ m˝≤+{Ï düeTdü´ sêì#˚Ãyês¡T
ø±<äT.
ÄsTTcÕ (s¡õ.n) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü.)
yês¡T mø£ÿ&Éøs£ TTHê Á|üj÷· D≤ìøÏ ãj·T\T<˚]q|ü&ÉT yê] düreTDT\˝À
ˇø£]ì ‘·eT‘√bÕ≥T rdüT≈£îyÓfifl‚ yês¡T. n˝≤ me]ì rdüT≈£îyÓfi≤fl\H˚
ìs¡j í T· + ø√dü+ N{°\T y˚dæ me] ù|s¡T eùdÔ yê]ì ‘·eT‘√ rdüTø=ì
yÓfifl‚ yês¡T. n˝≤π> eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Á|ür uÛ≤s¡´≈£î z ~Hêìï
øπ {≤sTT+∫ Äs√»+‘ê yê]‘√H˚ ñ+&˚yês¡T.
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Hê´j·÷ìøÏ, dü‘ê´ìøÏ
ì\Te⁄≥<ä›+˝≤+{Ïyês¡T.
nqdt (s¡õ) yês¡T ñ˝Òœ¢ +#ês¡T.
eTTVü≤eTà<é (dü) yê]øÏ ñqï ‘=eTà+&ÉT>∑T] uÛ≤s¡´\˝À ˇø=ÿø£ÿ]øÏ
ˇø√ÿs√E øπ {≤sTT+#˚yês¡T. uÛ≤s¡´\ eT<Û´ä z ˇ|üŒ+<ä+ ñ+&˚~. n~
@$T≥+fÒ @ uÛ≤s¡´ e<ä› ñ+&˚ uÛ≤>∑´+ edüTÔ+<√ Äs√E Ä uÛ≤s¡´
Ç+{Ï˝À $T–*q yês¡T düe÷y˚Xe¯ Tj˚T´ yês¡T.
zkÕ] nsTTcÕ (s¡õ.n) yê] e+‘·T Äs√E nø£ÿ&çøÏ C…q’ uŸ
(s¡õ) yês¡T e#êÃs¡T. n|ü&ÉT Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ÄyÓT yÓ’|ü⁄q≈£î
#˚sTT#êbÕs¡T. n+‘·˝À nø£ÿ&˚ ñqï ÄsTTcÕ (s¡õ.n) ÄyÓT C…q’ uŸ
(s¡õ) yês¡T nì >∑Ts¡T#Ô j ˚ T· >± Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‘·q #˚sTTì yÓqøÏÿ
rdüT≈£îHêïs¡T. (eTTdæ¢+)
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ‘·q e÷≥\ <ë«sê #˚wüº\ <ë«sê
m\¢yfi˚ ˝¯ ≤ <˚e⁄ìï düà]dü÷Ô ñ+&˚yês¡T. n˝≤H˚ ‘·q uÛ≤s¡´\≈£î ≈£L&Ü
Áb˛‘·‡Væ≤+#˚yês¡T. yê]˝À <Óe’ ;Û‹ì ø£*+Z #˚yês¡T <˚e⁄ì Ä»„.
˙ Ç+{Ïyê]øÏ qe÷E #·<eä eTì #Ó|ü . ˙e⁄ ≈£L&Ü qe÷EqT
dæsú +¡ >± #·<Tä e⁄. H˚qT MT qT+&ç ñbÕ~Ûì ø√s¡≥+ ˝Ò<Tä . H˚qT MT≈£î
25
ñbÕ~Û ì#˚Ãyê&çï ∫e]øÏ uÛj Ñ T· uÛ≈Ñ î£ \Ô T ø£\yêπs Á|üj÷Ó »q+ bı+<äT‘ês¡T,
kÕ|ò˝ü ≤´ìï kÕ~ÛkÕÔsT¡ . (ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
ÄsTTcÕ (s¡õ.n) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü)
yês¡T ns¡s∆ êÁ‹ düeTj·T+ ˝Ò∫ qe÷E #·~y˚yês¡T H˚qT Äj·Tq>±]
|ü&≈É ≈£ î£ n&É+¶ >± |ü&TÉ ≈£îH˚<ëìï Á|üeø£Ô (dü) yês¡T $‘·sY qe÷E #·<eä ≥+
yÓTT<ä\T ô|{Ïqº |ü&ÉT qqTï ìÁ<ä˝ùÒ |yês¡T. (ãTU≤])
nã÷VüQs¬ H’ ê (s¡õ) yês¡T ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü\+¢ )
yês¡T Ç˝≤ ñ|ü<˚•+#ês¡T. ns¡∆sêÁ‹ ˝Ò∫ ‘·Vü≤E®<é qe÷CŸ #·~$
eT]j·TT ‘·q uÛ≤s¡´qT ≈£L&Ü ìÁ<ä˝|Ò æ ÄyÓT#˚‘· ≈£L&É qe÷E #·~$+∫
ˇø£yfi˚ ¯ ÄyÓT ìÁ<ä˝eÒ ø£b˛‘˚ ÄyÓT eTTK+ô|’ ˙fi¯ófl #·*¢ ìÁ<ä˝|Ò æ qe÷E
#·<äe&ÜìøÏ <√Vü≤<ä|ü&çq e´øÏÔô|’ n˝≤¢Vt≤ ø£s¡TD≈£î]|æ+#·T>±ø£!
sêÁ‹|üP≥ ˝Ò∫ ‘·V≤ü E®<é qe÷E #·~$, ‘·q uÛsÑ qÔ¡ T ìÁ<ä˝|Ò æ ˇø£yfi˚ ¯
ìÁ<ä˝eÒ ø£b˛‘˚ eTTK+ô|’ ˙fi¯ó¢ #·*¢ qe÷E #·<eä &ÜìøÏ <√Vü≤<ä|&ü qç
Ád”Ô ô|’ n˝≤¢V≤t ø£sT¡ D ≈£î]|æ+#·T>±ø£. (ãTU≤])
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T |ü$Á‘·yTÓ qÆ Vü≤è<äjT· + ø£\yês¡T. |ü]X¯ó
ÁuÛ‘Ñ q· T bÕ{Ï+#˚yês¡T $TdtyêUŸ #˚jT· ≥+ m≈£îÿe Çwü|º &ü y˚ ês¡T eT]j·TT
Ç‘·sT¡ \≈£î ≈£L&Ü $TdtyêUŸ #˚jT· eTì ÄC≤„|+æ #˚yês¡T.
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. ªªHê nqT#·s¡ düe÷C≤ìøÏ
ø£w+ºü ø£\T>∑T‘·T+<äì H˚qT uÛ≤$+#·øb£ ˛‘˚, Á|ü‹ qe÷E≈£î eTT+<äT
$TkÕ«ø˘ (Áãwt) #˚dTü ø√yê\ì Ä<˚•+#˚yê&çïµµ(ãTU≤]`2, 67e ù|õ)
VüQC…b’ Õò (s¡õ) yês¡T ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ìÁ<ä
qT+&ç ˝Òe>±H˚ $TdtyêUŸ #˚dTü ≈£îH˚yês¡T. (eTTdæ¢+)
wüØVt≤_Hé Vü≤˙ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. H˚qT ÄsTTcÕ
(s¡õ) yê]‘√ eTVü‰ Á|üeø£Ô Ç+{ÏøÏ e∫Ãq yÓ+≥H˚ @+ |üì #˚ùdyês¡T?
nì n&É>>∑ ± Äj·Tq eTT+<äT>± $Tdtyêø˘ #˚ùdyês¡T nì nHêïs¡T.
(eTTdæ¢+)
26
 eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç+{Ï˝À Á|üy•˚ +#˚≥|ü&ÉT áÁøÏ+~
<äTªÄµ #·~y˚yês¡T.
ªª_dt$T˝≤¢V≤æ e\CŸ Hê e_dt $T˝≤¢V≤æ Ks¡CŸHê en˝≤ s¡_“Hê ‘·eø£ÿ˝ŸHêµµ
ns¡+∆ : n˝≤¢V≤t HêeTdüàs¡D+‘√ ˝À|ü*øÏ Á|üy•˚ +#·T#·THêïqT eT]j·TT
n˝≤¢V≤t HêeT düàs¡D‘√H˚ ãj·T≥≈£î e#êÃqT. e÷ b˛wü≈î£ &Óq’ bÕ\≈£î&Óq’
n˝≤¢Vt≤ô|’H˚ $XÊ«düeTT+#êeTT. Ç+{Ï˝Àìyê]øÏ dü˝≤eTT #Ó|æŒ
Ç+{Ï˝ÀìøÏ Á|üy•˚ +#˚yês¡T. Ç~ eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] Ç+{Ï˝ÀìøÏ
yÓfifl‚ ñ‘·eÔ TyÓTqÆ |ü<‹∆ä Ç˝≤+{Ï $<ÛëHêìï eTqeTT ≈£L&Ü Ä#·]+#·T≥
e\q ÇVü≤ |üs˝¡ Àø±\˝À m+‘√ y˚T\T ø£\TZ‘T· +~. (ãTU≤])
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ÇkÕ¢+ ôdH’ ê´ìøÏ n~Û|‹ü
u≤<Û´ä ‘·\‘√ bÕ≥T Á|üeø£Ô u≤<Û´ä ‘·\T eT]j·TT m+<äs√ e∫à n&ç–q
Á|üX¯ï\≈£î düe÷<ÛëHê\T #Ó|üŒ&É+ ÇkÕ¢+ <Ûäs¡à Á|ü#ês¡+ Ç˝≤ nH˚ø£
u≤<Û´ä ‘·\T HÓsy¡ s˚ T¡ Ñ·T+&˚yês¡T. Çìï u≤<Û´ä ‘·\T ‘·qô|’ ñHêï @Hê&ÉT
Äj·Tq ∫sê≈£î #Ó+<ä˝Ò<äT. me]ì nÁX¯<ä∆ #˚j·T˝Ò<äT. ‘·qô|’ Çìï
u≤<Û´ä ‘·\T ñqï|üŒ{ÏøÏ ∫qï |æ\\¢ ‘√ m+‘√ Áù|eT‘√ ùdïVü≤ |üPs¡«ø£+>±
yÓT*π>yês¡T. ∫qï|æ\¢\‘√ düs¡<ë>± Ä≥\T Ä&˚yês¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü\+¢ ) yês¡T |æ\\¢ Vü≤è<äj÷· \\˝À ≈£L&Ü dæsú ¡ kÕúHêìï @s¡Œs¡TÃø=H˚yês¡T.
nãTVüQs¬ s’ ê (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. ø=+<äsT¡ Á|üeø£Ô
(dü) yê]ì Ç˝≤ Á|ü•ï+#ês¡T. z Á|üeø£Ô (dü) y˚TeTT e÷˝À y˚TeTT
y˚fi≤ø√fi¯+ Ä&ÉT‘·÷ qe⁄«≈£î+{≤eTT n˝≤ #ÓjT· ´e#·TÃHê? eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü) Ç˝≤ nHêïs¡T Vü‰ ø±ì (y˚fi≤ø√fi¯+˝À≈£L&Ü) πøe\+ dü‘ê´ìï
|ü\ø±*. (eTTdüq<é ÄVü≤à<é)
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‘·e÷cÕ nsTTq ù|s¡T¢ ô|{Ϻ |æ*#˚yês¡T.
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T
qqTï düs<¡ ë>± z s¬ +&ÉT #Óe⁄\yê&Ü nì |æ*#˚yês¡T.
(nãT<ëeP<é)
27
 eTs√ Vü≤BdüT˝À nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. ñyÓTà
düT˝…y’ Té (s¡õ) yê] e<ä› ˇø£ u≤\T&ÉT ñ+&˚yê&ÉT. yê]ù|s¡T nãTnMTsY
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ñyÓTàÆ düT˝…y’ Té (s¡õ) <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓfifl‚ ≥|ü&ÉT Ä
u≤\Tì‘√ y˚fi≤ø√fi¯+ Ä&˚yês¡T. ˇø£kÕ] eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T nø£ÿ&çøÏ
yÓ[flq|ü&ÉT Ä u≤\T&ÉT eTTuÛ≤e+>± ≈£Ls¡TÃì ñHêï&ÉT. n~ >∑eTì+∫q
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T z nãT nMTsY @$T{Ï n˝≤ ñHêïe⁄ nì
n&ç>±s¡T. nø£ÿ&É ñqïyês¡T eTTVü≤eTà<é (dü) yê]‘√ nã÷nMTsY
eTTuÛ≤e+>± ñ+&É{≤ìøÏ ø±s¡D+ nã÷ nMTsY e<ä› z ∫qï |üøÏå
ñ+&˚~. <ëì‘√ Ä&ÉT≈£îH˚ yê&ÉT n~ #·∫Ãb˛sTT+~. n+<äTe\qH˚
eTTuÛ≤e+>± ñHêï&ÉT nì #ÓbÕŒs¡T. n|ü&ÉT eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T
Ç˝≤ nHêïs¡T j·÷ nu≤ ñyÓTsÆ Y e÷ |ònü \qTï¬>s’ T¡ . z nã÷ ñyÓTsÆ Y ˙
|æ≥º @$T #˚dTü +Ô ~? nì n&ç>±s¡T. (ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
∫qï |æ\¢\‘√H˚ ø±<äT s¡dü÷\T˝≤¢Vt≤ (dü) ô|<ä›yê]‘√ ≈£L&Ü
düs<¡ ë>± ñ+&˚yês¡T. Ç<˚ $wüj÷· ìï nqdt (s¡õ) yês¡T z dü+|òTü ≥q
>∑T]+∫ Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. C≤Væ≤sY _Hé Vü≤sêyéT (s¡õ) ù|s¡T >∑\
n+<ä$ø±s¡yTÓ qÆ z |ü˝≥¢… ÷] e´øÏÔ ñ+&˚yê&ÉT. Äj·TqqT eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü) m+‘·>±H√ n_Ûe÷ì+#˚yês¡T. zs√E eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ä
e´øÏÔ yê´bÕs¡+ #˚düTÔ ñ+&É>± yÓqø±˝Ò yÓ[fl Äj·Tq yÓqTø£ qT+&ç
øö>∑*+#·T≈£îHêïs¡T. Ä e´øÏÔ ‘·qqT yÓqTø£ qT+&ç |ü≥Tº≈£îqï<Óes√
>∑T]Ô+#·˝øÒ b£ ˛j·÷&ÉT. mes¡T MTs¡T qqTï e<ä\+&ç nHêï&ÉT. ø±ùd|ü{øÏ Ï
‘·qqT |ü≥Tº≈î£ qï~ eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) qT ‘Ó*j·T>±H˚ Á|üeø£Ô (dü) yê]
eT]+‘· Vü≤‘·T≈Ô î£ b˛j·÷&ÉT. Ä |ü≥Tº qT+&ç @ e÷Á‘·+ $&çb˛e⁄≥≈£î
Á|üjT· ‹ï+#·˝<Ò Tä . Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç˝≤ nqkÕ>±s¡T. ªª#Ó|Œü +&ç á
u≤ìdüqT mes¡T ø=qT≈£îÿ+{≤s¡T?µµ Ç~ $ì C≤Væ≤sY (s¡õ) Ç˝≤ nHêïs¡T.
n˝≤¢V≤t kÕøÏ>å ± z eTVü‰ Á|üeø£Ô MTs¡T qqTï neTà<ä\∫‘˚ Hê yÓ\
#ê˝≤ ‘·≈£îÿy˚ eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) nHêïs¡T ˙e⁄ e÷Á‘·+ n˝≤¢Vt≤ e<ä›
m+‘√ $\TyÓq’ yê&Ée⁄ nHêïs¡T. (nVü≤à<é)
28
 Ç$ øπ e\+ eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] ìsê&É+ãsêìøÏ
n‘·T´‘·eÔ T e´øÏ‘Ô ê«ìøÏ ∫qï ñ<ëVü≤s¡D\T e÷Á‘·yT˚ .
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T |ü>∑\ã&ç qy˚«yês¡T ø±<äT. πøe\+
∫s¡Tqe⁄« qy˚«yês¡T.
ñeTTà˝Ÿ eTT$T˙Hé ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T.
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T @Hê&ÉT |ü>∑\ã&ç qe«≥+ H˚qT #·÷&É˝Ò<äT.
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ∫s¡Tqe⁄« qy˚yê«s¡T. (ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
m+‘√ düs<¡ ë eTqdü‘Ô «· + >∑\ eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) @<ÓH’ ê ÇkÕ¢+
<Ûsä êàìøÏ $s¡T<äy∆ TÓ qÆ yê{Ïì #·÷&É>±H˚ Á|üeø£Ô (dü) yê] eTTKes¡ÃdüT‡
e÷]b˛j˚T~. ø√|ü+‘√ ø£+~b˛j˚T~. ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤
‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yês¡T z Á|üj÷· D+ qT+&ç
‹]– Ç+{ÏøÏe#êÃs¡T. H˚qT Ç+{Ï >∑Te÷àìøÏ z |üs¡<ëqT ø£{≤ºqT
<ëìô|’ JesêdüT\ u§eTà\T ñHêïsTT. n~ >∑eTì+∫ Á|üeø£Ô (dü) yê]
eTTK+ s¡+>∑T e÷]b˛sTT+~. Ä |üs<¡ ëqT }&É;øÏ ne‘·\ bÕπskÕs¡T.
ÄsTTcÕ nì ø√|ü+>± |æ*#ês¡T. ªªn˝≤¢Vt≤ düèwæº+∫q yê{Ïì Á|ü‹
düèwæº#˚j·T<ä\∫q yê]ì (n+fÒ JesêX¯ó\ ∫Á‘·|ü{≤\T Á|ü‹eT\T
‘·j÷· s¡T #˚ùdyê]ì) rs¡TŒ ~Hêq ø£]qƒ +>± •øÏkå ÕÔ&TÉ nì nHêïs¡T.
(ãTU≤]`3, Vü≤Bdt 2479   ãTU≤]`7, Vü≤BdüT\T 5955   6109)
ô|’ Vü≤BdüT e\q eTq≈£î ‘Ó*j·Te#˚Ã~ @$T≥+fÒ Çfi¯fl˝À
ÁbÕDT\ ∫Á‘·|ü{≤\T, Á|ü‹eT\T, u§eTà\T, e¬>’sê e¬>’sê e+{Ï$
ô|≥Tºø√e&É+ >√&É\≈£î n\+ø£]+#·≥+ bÕ|üyT˚ ø±≈£î+&Ü Ç≥Te+{Ï$
ñqï Á|ü<X˚ Ê\≈£î ø£sT¡ D ≈£î]|æ+#˚ <Óe’ <ä÷‘·\T sês¡T.

≈£îe÷¬sÔ\T
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Á|üeø£Ôø±ø£ eTTqT|ü⁄ eTø±ÿ eT]j·TT
ns¡ãT“ ÁbÕ+‘ê\˝À nsê#·ø±\T, eT÷&ÛÜ#êsê\T, nC≤„q+ Á|üã*b˛sTT
29
ñ+&˚$. Ms¡T #˚ùd nsê#·ø±\˝À Ád”\Ô qT Væ≤+dæ+#·T≥, Ä&É •X¯óe⁄
»ìà+#·>±H˚ düJe düe÷~Û #˚jT· T≥, Ád”\Ô qT n+>∑&ç edüTeÔ ⁄>± #·÷#·T≥
eT]j·TT Ädæ˝ú À uÛ≤>∑+ Çe«&É+ e÷≥ n≥T+∫‘˚ yê] ÄBÛq+˝Àì
Ád”\Ô qT ≈£L&Ü Ädæ˝Ô Àì uÛ≤>∑+>± uÛ≤$+∫ yê]ì ≈£L&Ü |ü+#·Tø=qT≥.
Ç˝≤+{Ï düeTj·T+˝À eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) dü‘´· <Ûsä êàìï rdüTø=ìe#êÃs¡T.
düe÷»eTT˝À Ád”\Ô ≈£î >ös¡eyÓTqÆ düeTT∫‘· kÕúHêìï ø£*Œ+#ês¡T. Ád”ìÔ
‘·*>¢ ±, #Ó*>¢ ±, ≈£îe÷¬s>Ô ±, y˚Tq‘·>Ô ± z >ös¡e kÕúHêìï ø£*Œ+#ês¡T.
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ‘·q ≈£îe÷¬s\Ô qT m+‘√ nbÕ´j·T+>±
Áù|eT>± #·÷düT≈£îH˚yês¡T. bòÕ‹e÷ (s¡õ) yês¡T eTTVü≤eTà<é (dü) e<ä≈› î£
e∫Ãq|ü&ÉT ÄyÓT #˚‹ô|’ eTT<äT› ô|fÒºyês¡T. ‘·s¡Tyê‘· ‘·q Á|üø£ÿq
≈£Ls¡TÃ+&Éô|≥Tº≈î£ H˚yês¡T. eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T m|ü&Óq’ ‘·q ≈£îe÷¬s\Ô
Ç+{ÏøÏ yÓ[‘˚ yês¡T ≈£L&Ü eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yê] #˚sTT |ü≥Tº≈î£ ì #˚‹ô|’
eTT<äT› u…≥Tº≈î£ H˚yês¡T. Äj·Tq ≈£Ls√Ãe&ÜìøÏ Á|ü‘´˚ ø£ kÕúHêìï @sêŒ≥T
#˚ùdyês¡T. (nãT<ëe⁄<é/‹]àõ/qkÕsTT)
‘·q ≈£îe÷¬s\Ô |ü≥¢ m+‘· Áù|eT ñHêï <Ûsä à¡ $wüjT· +˝À ìø£ÿ∫Ã>±
ñ+&˚yês¡T. (‘·ã“‘Y j·T<ë n; \Vü≤ _yé e‘·uŸ) ne‘·]+∫ q|ü&ÉT
eTTVü≤eTà<é (dü) yê] ≈£îe÷¬s˝Ô q’… s¡TKj·÷´ (s¡õ), ≈£î˝ŸdTü yéT (s¡õ)
nãT\Vü≤uŸ ≈£îe÷s¡T˝…q’ ñ‘Yu≤ eT]j·TT ñ‘Óu’ ≤ $yêVü≤e÷&ç j·TTHêïs¡T.
ô|’ #Ó|Œæ q e#·qeTT ne‘·]+∫q|ü&ÉT yês¡T eTTVü≤eTà<é (dü)
≈£îe÷¬sÔ\≈£î $&Ü≈£î*∫à eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yê] Ç+{Ï˝À e<ä*
yÓ[flb˛j·÷s¡T. ‘·eT ≈£îe÷¬sÔ\≈£î $&Ü≈£î\T Ç∫ÃHê eTVü‰ Á|üeø£Ô
#·*+#·˝Ò<äT. ‘·q <Ûäsêàìï Á|üø£ÿqô|{Ϻ ‘·q ≈£îe÷¬sÔ\ J$‘êìï
#·øÿ£ ~<äT<› ëeTì Ä˝À∫+#·˝<Ò Tä . eTø±ÿ˝Àì n$XÊ«düT\T Ç˝≤ #ê˝≤
$<Ûë\T>± Á|üeø£Ô (dü) yê]ì Çã“+~ô|{Ϻ ∫es¡øÏ ‘·q ≈£îe÷¬s\Ô ≈£î
$&Ü≈£î*∫ÃHê ‘·q <Ûsä à¡ +ô|’ dæsú +¡ >± ñHêïs¡T. ÇkÕ¢+ <Ûsä à¡ Á|ü#ês¡+˝À
ìeT>∑ïyÓTÆ ñ+&˚yês¡T.
30
 eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ‘·q ≈£îe÷¬s\Ô ô|’ m+‘√ Áù|eT #·÷ù|yês¡T.
ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T á$<Û+ä >± ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. ˇø£kÕ] eTVü‰Á|üeø£Ô
(dü\+¢ ) yê] uÛ≤s¡´˝…q’ y˚TeT+‘· Äj·Tq e<ä› ñ+&É>± Vü≤»s¡‘Y bòÕ‹e÷
(s¡õ) yês¡T nø£ÿ&É≈î£ e#êÃs¡T. ÄyÓTqT eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T m+‘√
ÄbÕ´j·T+>± ÄVü‰«ì+∫ ‘·q Á|üøÿ£ q ≈£Ls¡TÃ+&Éu≥… Tº≈î£ Hêïs¡T. (eTTdæ+¢ )
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ‘·q ≈£îe÷¬s\Ô qT m+‘√ Áù|$T+#˚yês¡T.
BìøÏ z ñ<ëVü≤s¡D bòÕ‹e÷ (s¡õ) yês¡T ‹s¡>∑* s¡Tã“&É+ e\q
#˚‘T· \T u§ã“\T ø£{HºÏ êsTT. á $wüjT· + ‘·q ‘·+Á&çøÏ #Ó|Œæ ‘·q≈£î z
|üìyê&çï |ü⁄s¡e÷sTT+#·eTì #Ó|Œü &Üìø£ì Äj·Tq Ç+{ÏøÏ e∫Ã+~. Ä
düeTj·T+˝À Á|üeø£Ô (dü) yês¡T nø£ÿ&É ˝ÒsT¡ . ÄsTTcÕ (s¡õ) yê]øÏ á
$wüj÷· ìï ‘·+Á&çøÏ ‘Ó*j·TCÒjT· eTì #Ó|Œæ Ç+{ÏøÏ yÓ[flb˛j·÷sêy˚T.
sêÁ‹ bı<äTb› ˛j˚T düeTj·÷ìøÏ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ÄsTTcÕ (s¡õ) yê]
e<ä≈› î£ e#êÃs¡T. n|ü&ÉT ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T bòÕ‹e÷ (s¡õ) yês¡T
e∫Ãq $wüj÷· ìï ÄyÓT nedüsêìï $e]+#ês¡T. n~ $qï yÓ+≥H˚
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T bòÕ‹e÷ (s¡õ) Ç+{ÏøÏ ãj·T\T<˚sês¡T. á$wüjT· yÓTÆ
n© (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. y˚TeTT ìÁ<äb˛e&ÜìøÏ ñ|üÁø£$T+#êeTT.
Ä düeTj·T+ yê] sêø£qT >∑eTì+∫q y˚TeTT ˝ÒeuÀj·÷eTT. eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) eTeTà*ï ˝Òe e<äì› yê]+∫ e÷ Ç<ä]› eT<Û´ä q ≈£Ls¡TÃHêïs¡T.
Äj·Tq eT<Û´ä ≈£Ls¡TÃq|ü&ÉT Á|üeø£Ô (dü) yê] bÕ<ë\ jÓTTø£ÿ #·\<¢ qä +
Hê≈£î ‘êø£kÕ–+~. Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. z u≤ìdü eT]j·TT
ùde≈£îì ø£+fÒ m≈£îÿe ñ|üj÷Ó >∑|&ü ˚ $wüjT· + #Ó|Œü Hê nHêïs¡T? MTs¡T
ìÁ<ä≈î£ ñ|üÁø£$T+#˚ ≥|ü&ÉT n˝≤¢VQü nø£“sY nì 34 kÕs¡T¢ düTãVü‰q˝≤¢
33 kÕs¡T.¢ n˝ŸV≤ü +<äT*˝≤¢V≤æ nì 33 kÕs¡T¢ #·~$q#√ u≤ìdü eT]j·TT
ùde≈£îì ø£+fÒ m+‘√ ñ‘·eÔ TyÓTqÆ $.
(ãTU≤]`5, Vü≤Bdt 3705, ù|õ 164   ãTU≤]`7, Vü≤Bdt
628, ù|õ 628   ãTU≤]`4, Vü≤Bdt 3113, ù|õ 480)
eTq Á|üeø£Ô (dü) yês¡T düV≤ü q+ eVæ≤+#·&+É ˝À m+‘√ >=|üŒyês¡T
31
bòÕ‹e÷ (s¡õ) yês¡T ‘·|üŒ $T–*q |æ\¢\+‘ê Á|üeø£Ô (dü) yê]
J$‘·ø±\+˝ÀH˚ eTs¡D+Ï #ês¡T Ç˝≤ ‘·q≈£î mìï ø£cÕº\T e∫ÃHê ‘·qT
@Hê&ÉT >∑>√Z\T ô|{Ϻ @&É«&É+, ‘·\¢&ç*¢b˛e&É+ #˚j·T˝Ò<äT. m+‘√
düV≤ü q+‘√ ø£cÕº\qT, u≤<Û\ä qT uÛ]Ñ +#ês¡T. Á|üeø£Ô (dü) yê] J$‘·+
eTq≈£î Ä<äsÙ¡ +.
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. <äTK+˝À ñqïyê]ì
z<ë]ùdÔ m+‘√y˚T\T ø£\TZ‘T· +~. n˝≤H˚ @<ÓH’ ê ø£w+ºü e∫Ãq|ü&ÉT á
ÁøÏ+~ <äTªÄµ #·<äeeTHêïs¡T.
ªªÇqï*˝≤¢Væ≤ eÇHêï Ç˝…’Væ≤ sêõ}Hé, n˝≤¢VüQeTà nõsY˙ |ò”
eTTdæãr e nUŸ*|òt © U…’s¡yéT $THéVü‰.µµ
ns¡+∆ : y˚TeT+‘ê n˝≤¢V≤t <ëdüT\y˚T n+<äs÷¡ Äj·Tq e<äøπ› ‹]–
yÓfi¯fle\dæ+<˚, z n˝≤¢Vt≤ ˙e⁄ e÷ ø£cÕº\qT Çã“+<äT\qT |ü⁄D´
ø±s¡´eTT\T>± eT]j·TT e÷≈£î y˚T\T#˚≈L£ sπ uÛ≤>±´ìï ø£\T>∑Cj Ò T· T.
(eTTdæ¢+)
Çqïe÷j·TTe|òü¸ kÕ‡_s¡÷q
nCŸs¡ VüQyéT _¬>’]Væ≤kÕuŸ (29:10)
ns¡+∆ : düV≤ü q+ eVæ≤+∫qyê]πø |üP]Ô Á|ü‹|ò˝ü ≤ìï Çe«ã&ÉT‘·T+~.
ì<äT]+#˚ $<Ûëq+
nãTVüQs¬ s’ ê (s¡õ) yês¡T ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é
(dü) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. MTs¡T ìÁ<äb˛e⁄≥≈£î ñ|üÁø£$T+#˚ eTT+<äT,
eTT+<äT>± MTs¡T |ü&ÉT≈£îH˚ |ü&Éø£ô|’ >∑\ <äT|üŒ{Ïì (u…&éw”{Ÿ) ¬s+&ÉT
n+#·T\T |ü≥Tº≈£îì <äT\|ü+&ç eT]j·TT _dæà˝≤¢Vt≤ nq+&ç Ç˝≤
#˚jT· T≥e\q n+<äT˝À ñqï edüTeÔ ⁄\T (˝Ò<ë <Û÷ä [ e¬>s’ ê e¬>s’ ê)
sê*b˛‘·T+~. ‘·sT¡ yê‘· ≈£î&çy|’Ó ⁄ü ≈£î ˇ~– |ü&TÉ ø√+&ç. ‘·sT¡ yê‘· á
ÁøÏ+~ <äT ªªÄµµ #·<eä +&ç.
32
 düTuŸV‰ü qø£n˝≤¢VQü eTà s¡_“ _ø£ e» n‘·T »Hé; e_ø£ nsY|üò
nVüQ ÇHé nyéTdüø‘˘ · q|òdt ” |ò>ü ¥ |òsæ \Y Vü‰ e ÇHé nsY dü˝Ÿ‘V· ‰ü |üV≤t |òCü Ÿ
Vü‰_e÷ ‘·V≤t |òE ü _Væ≤ Çu≤<äød£ t kÕ*V”≤Hé.
ns¡+∆ : z n˝≤¢V≤t ˙ |ü$Á‘·‘q· T ø=ìj·÷&ÉT#·THêïqT. z Hê bÕ\≈£î&Ü
˙ HêeTeTT düà]dü÷Ô |ü&TÉ ø=qT#·THêïqT eT]j·TT ˙ HêeT düàs¡D‘√H˚
˝ÒkÕÔqT. ˇø£yfi˚ ¯ Hê ÁbÕD+ ì*|æ ñ+∫‘˚ <ëìï eTìï+#·T ˇø£yfi˚ ¯
$&ç∫ô|&ç‘˚ <ëìï s¡øÏå+#·T m˝≤ nsTT‘˚ ˙e⁄ ˙ |ü⁄D´ <ëdüT\qT
s¡øÏåkÕÔy√. (eTTdæ¢+)
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. MTs¡T ìÁ<ä≈î£
ñ|üÁø£$T+#˚ eTT+<äT qe÷E #·<Tä e⁄≥≈£î eTT+<äT @$<Û+ä >± ep
#˚dTü ≈£î+{≤s√ n˝≤H˚ ep #˚dTü ≈£îì ≈£î&çy|’Ó ⁄ü q≈£î ‹]–|ü&TÉ ø√+&ç.
(ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
ñeTTà˝Ÿ eTT$T˙Hé ÄsTTcÕ (s¡õ.n) yês¡T á$<Ûä+>±
ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yês¡T Á|ü‹ sêÁ‹ |ü&øÉ ô£ |ø’ Ï
yÓfifl¯ >±H˚ (KT˝ŸVQü e˝≤¢VQü nVü≤<é) eT]j·TT (KT˝Ÿ nñE_ s¡_“˝Ÿ
|ò\ü UŸ) eT]j·TT (KT˝Ÿ nñE_ s¡_“Hêïdt) dü÷sê\T #·~$ s¬ +&ÉT ns¡
#˚‘·T\ô|’ }~ eTTKeTTô|’Hê, #˚‘·T\ô|’Hê, #Ûê‹ô|’Hê Ç˝≤ #˚‘·T\T
mø£ÿ&É es¡≈£î n+~‘˚ n+‘· es¡≈£î #˚‘·T\‘√ s¡T<äT›≈£îH˚yês¡T. Ç˝≤
eT÷&ÉTkÕs¡T¢ #˚ùdyês¡T. (ãTU≤])
nqdt (s¡õ) yês¡T á$<Ûä+>± ñ˝Ò¢œ+#ês¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T |ü&øÉ ô£ |’ |ü&TÉ ≈£îH˚eTT+<äT á ÁøÏ+~ <äTªªÄµµ
#·~y˚yês¡T.
n˝Ÿ Vü≤yéT <äT*˝≤¢Væ≤\¢ J n˝ŸneTHê edüU≤Hê eø£bòÕHê
e n˝Ÿ nHê |òøü y£ Té $TeTàHé ˝≤ ø±|òj ” T· ˝≤VüQ e˝≤ eTTM.
33
ns¡+∆ : ‹ì|æ+∫q Á‘ê–+∫q n˝≤¢V≤t ≈£î ø£è‘·»‘„ \· T. n$ e÷≈£î ‘·è|æÔ
ì#êÃsTT. eT]j·TT dæsú ‘¡ ê«ì#êÃsTT. ø±ì b+‘√eT+~ #ê* #ê\q≥T
e+{Ï JeHêìï yÓ*ãT#·TÑ·THêïs¡T. (eTTdæ¢+)
ñeTTà˝Ÿ yÓTT$Tq÷Hé ÄsTTcÕ (s¡õ.n) Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T.
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T |ü&TÉ ≈£îH˚ |ü&øÉ £ z ‘√\T dü+∫˝À
Ks¡÷s® |¡ ⁄ü |”#T· ì+|æ ñ+&˚~. (eTTdæ¢+)
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] e<ä≈› î£ ø=+<äsT¡ düV≤ü #·sT¡ \T e#êÃs¡T.
yê]˝À ñeTsY (s¡õ) yês¡T ≈£L&Ü ñHêïs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ä
düeTj·T+˝À |ü&TÉ ø=ì ñHêïs¡T. yê] sêø£qT >∑eTì+∫ ˝Ò∫ Á|üøÿ£ ≈£î
ˇ]>±s¡T. nø£ÿ&É≈î£ e∫Ãq yê]˝À ñeTsY (s¡õ) yês¡T eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü) yê] M|ü⁄ô|q’ ‘·q |ü&øÉ ≈£ î£ n*¢q ‘êfi¯fl >∑Ts¡T\Ô T |ü&ç ñ+&É{≤ìï
#·÷dæ ø£+≥‘·&ç ô|≥Tº≈£îHêïs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ñeTsY
@ $wüjT· + ˙ ø£+≥ ‘·&ôç |{Ï+º ∫+~? nì Á|ü•ï+#ês¡T ñeTsY (s¡õ)
yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T z Á|üeø£Ô (dü) ø¬ d’ sü Y eT]j·TT ≈£îdtsê sêE\ ø£+fÒ
MTs¡T m+‘√ ñqï‘·T\T. yês¡T MT eTT+<äT m+<äT≈£L |üìøÏsês¡T.
nsTTq yês¡T nwüº ◊X¯«sê´\qT nqTuÛ$Ñ düTHÔ êïs¡T. MTs¡T <˚e⁄ì Á|üeø£Ô
nsTT e⁄+&ç Ç˝≤+{Ï <äTdæú‹ MTs¡T |ü&ÉTø√&Üì ≈£L&Ü ˇø£ yÓT‘·Ô{Ï
|üs¡T|ü⁄ ≈£L&Ü ˝Ò<˚ nì u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêïqT. n~ $qï eTTVü≤eTà<é
(dü\+¢ ) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. z ñeTsY (s¡õ) yê]ø√dü+ ÇVü≤˝Àø£+
eTq ø√dü+ |üs˝¡ Àø£+ nqï $wüjT· + ˙≈£î Çwü+º ˝Ò<ë? ñeTsY (s¡õ)
yês¡T ªª‘·|Œü ≈£î+&ܵµ nì nHêïs¡T. eT] Ç˝≤+{Ï eìï (ÇVü≤ ˝Àø£+˝À)
e÷eT÷˝Ò. (nVü≤à<é)
‘·Vü≤E®<é qe÷E
eTBHê n+‘ê ø£{øÏ N£ ø£{Ï n+‘· ìX¯Ùã∆+ ø±ì eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü)
yês¡T ˝Ò∫ qe÷E ø√dü+ dæ<+∆ä nj˚T´yês¡T. n˝≤¢V≤t Ä»„qT dæsk¡ Õ
eVæ≤+#·&É+˝À ìeT>∑ïyÓTÆjÓ÷´yês¡T.
34
 j·÷ nj·TT´Vü≤˝Ÿ eTT»$Tà˝Ÿ KT$T˝Ÿ ˝…\’ Ç˝≤¢ K©˝≤. ìdt
|òVü Qü Ä$HéKTdt $TqTVüQ K©˝≤. nyéõ<é n˝…V’ ≤æ es¡‹*Ô ˝Ÿ KTsYÄq
‘·sYr˝≤. (KTsYÄHé 73 dü÷s¡ n˝ŸeTT»®$T˝Ÿ 1`4)
ns¡+∆ : z <äT|üŒ{Ï ø£|ü≈£îqïyê&Ü! sêÁ‹|üP≥ qe÷E #·<äTe⁄≥
ø√dü+ ì\ã&ÉT. dü>+∑ sêÁ‹ <ëìø£+fÒ ø=+#Ó+ ‘·≈î£ ÿe #˚dTü ø√ ˝Ò<ë
<ëìì eT]ø=~›>± ô|+#·Tø√. KTsYÄHéqT Ä– Ä– ì+bÕ~>± |ü]+ƒ #·T.
nã÷VüQs¬ s’ ê (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü) yês¡T sêÁ‹ |üP≥ qe÷E #·<Tä e⁄≥≈£î ì\ã&ÉT≥ e\q Á|üeø£Ô
(dü) yê] bÕ<ë\T bı+–b˛j˚T$ (yê|ü⁄ e#˚Ãùd$) Äj·Tq‘√ ªªz
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) ‘·eT] eTT+<äT>∑&∫É q eT]j·TT sêqTqï ø±\+ Hê{Ï
bÕ|üeTT\˙ï ø£$å T+#·ã&çqqT <Óy’ êsê<Ûqä Ç+‘·>± #˚jT· T≥ m+<äT≈£î?
nì Á|ü•ï+#·>± Hê≈£î Ç+‘· uÛ≤>±´ìï ø£*+Z ∫q n˝≤¢V≤t jÓTTø£ÿ ø£è‘·»‘„ ·
n]Œ+#·e<ë› nì m<äTs¡T Á|ü•ï+#˚yês¡T. (Çu…ïe÷C≤)
eTs√ Vü≤BdüT˝À Ç˝≤ #Ó|Œü ã&ç+~.
ndü÷<é _Hé j·TJ<é (s¡õ) Ç˝≤ ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. H˚qT ÄsTTcÕ
(s¡õ) yê]ì eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yê] jÓTTø£ÿ sêÁ‹|üP≥
#·~y˚ qe÷E (‘·V≤ü E®<)é >∑T]+∫ Á|ü•ï+#·>± ÄyÓT Ç˝≤ $e]+#ês¡T.
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T sêÁ‹ ‘=+<äs>¡ ± ìÁ<äb˛j˚Tyês¡T. ‘·sT¡ yê‘·
ns¡s∆ êÁ‹ düeTj·T+˝À ˝Ò#y˚ ês¡T. yê]øÏ @<ÓH’ ê nedüs+¡ @s¡Œ&ç‘˚ ‘·eT
düreTDT\ e<ä≈› î£ e#˚Ãyês¡T nC≤" |æ\T|ü⁄ $q>±H˚ #·≥T≈£îÿq ˝Ò#y˚ ês¡T.
ˇø£yfi˚ ¯ Äj·Tq≈£î (»Hé;) >∑TdüT˝Ÿ #˚jT· e\dæq nedüs+¡ ñ+fÒ >∑TdüT˝Ÿ
#˚ùdyês¡T, ˝Ò<+ä fÒ ep #˚dæ qe÷E ø=s¡≈î£ eTd”<Tä ≈£î yÓfifl‚ yês¡T.
nã÷ nãT›˝≤¢Vt≤ VüQC…’bòÕ _Hé j·Te÷Hé (s¡õ) yês¡T Ç˝≤
$e]+#ês¡T. H˚qT ˇø£ s√E sêÁ‹ eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê]‘√ qe÷C…
‘·Vü≤E®<é #·~yêqT. qe÷E˝À eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü\¢+) yês¡T dü÷sê
ãKs¡ #·<eä ≥+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. n|ü&ÉT H˚qT Hê eTqdüT‡˝À düTe÷s¡T
35
e+<ä e#·Hê\T #·<Tä e⁄‘ês¡y÷Ó nì uÛ≤$+#êqT. dü÷sπ ãKs¡‘√ s¡ø±‘·T
eTT–+#·˝<Ò Tä . eTs¡\ dü÷sπ ìkÕ yÓTT<ä\Tô|{≤ºsT¡ . Ä dü÷sê ≈£L&Ü
|üP]Ô #˚XÊs¡T. Ä ‘·sT¡ yê‘· Ä˝… ÇÁe÷Hé dü÷sê yÓTT<ä\Tô|{≤ºsT¡ . eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T dü÷sê\qT HÓeTà~>± Ä– Ä– #·~y˚yês¡T. #·~y˚
dü÷sê\˝À ‘·dt; düTãVü≤q˝≤¢Vt≤ nH˚yês¡T m≈£ÿ&Ó’Hê y˚&ÉT≈£îH˚
e#·qeTTeùdÔ y˚&TÉ ≈£îH˚yês¡T. uÛjÑ T· ô|fÒº e#·qeTT\T ˝Ò<ë ôV≤#·Ã]ø£\T
#˚ùd e#·qeTT\T e∫Ãq#√≥ X¯sD¡ T, ø£eå ÷|üD ø√πsyês¡T. Ç˝≤ #·~$q
‘·sT¡ yê‘· s¡T≈£L #˚XÊs¡T. s¡T≈£L düTuŸV≤ü qs¡_“ j·T˝Ÿ nJyéT #·~yês¡T.
m+‘·ùd|ü⁄ œj·÷yéT #˚kÕs√ n+‘· düeTj·T+ s¡T≈£L˝À ñ+&˚yês¡T.
‘·sT¡ yê‘· dü$Tn˝≤¢VQü *eTHéV≤ü $T<ä' nì s¡T≈£L qT+&ç ˝Ò∫ ì\ã&˚yês¡T.
Ä ‘·sT¡ yê‘· düCŸ<ë #˚ùdyês¡T. düCŸ<ë eT]j·TT œj·÷yéT\≈£î düeTj·÷ìï
düe÷q+>± øπ {≤sTT+#˚yês¡T. (eTTdæ+¢ 2 ù|õ 2667)
>∑eTìø£ : ‘·Vü≤E®<é   Kj·÷eTT˝…’˝Ÿ   ‘·sê$ qe÷E s¡ø±‘·T\ dü+K´
8G3 R 11 e÷Á‘·y˚T (ãTU≤]   eTTdæ¢+   nãT<ëeP<é   ‹]àõ)
|òü»sY qe÷E ‘·sT¡ yê‘·
|ò»ü sY qe÷E #·~$q ‘·sT¡ yê‘· eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T n˝≤¢V≤t
HêeT düàs¡D‘√ dü÷s√´<äjT· + es¡≈î£ nø£ÿ&˚ ≈£Ls¡TÃ+&çb˛j˚T yês¡T Ä
‘·sT¡ yê‘· s¬ +&ÉT s¡ø±‘·T\ qe÷E #·~y˚yês¡T.
C≤_sY _Hé düTeTs¡V≤t (s¡õ) ñ˝ÒK¢ q+ Á|üø±s¡+ eTVü‰ Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T |ò»ü sY (ñ<äjT· +) qe÷E #·~$q ‘·sT¡ yê‘·
‘·qT qe÷E #·~$q #√≥H˚ ≈£Ls¡TÃì ñ+&˚yês¡T. dü÷s¡T´&ÉT |üP]Ô>±
ñ<äsTT+#˚es¡≈£î (eTTdæ¢+)
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒkÕs¡T. me¬s‘’ ˚ |ò»ü sY qe÷EqT
»e÷Ä‘Y‘√ #·~$q ‘·sT¡ yê‘· dü÷s√´<äjT· + es¡≈î£ nø£ÿ&˚ ≈£Ls¡TÃì
n˝≤¢Vt≤ HêeTdüàs¡D#˚dü÷Ô ñ+&ç ‘·s¡Tyê‘· ¬s+&ÉT s¡ø±‘·T\ qe÷E
#·~y˚yê]øÏ ˇø£ Vü≤CŸ eT]j·TT ñeTsê\T #˚dæq+‘· |ü⁄D´|òü\+
Çe«ã&ÉT‘·T+~. Ç<˚ $wüj÷· ìï eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T eT÷&ÉTkÕs¡T¢
H=øÏÿ#ÓbÕŒs¡T. (‹]àõ)
36
 #êwtÔ qe÷E
dü÷s√´<äj·T+ nsTTq ‘·s¡Tyê‘· dü÷s¡´‘ê|ü+ yÓT\¢yÓT\¢>±
ô|s¡>k∑ Õ–+~. y˚&ç ô|]–+~. »qT\+‘ê me] |üqT\˝À yês¡T ìeT>∑ïyÓTÆ
ñHêïs¡T. n˝≤+{Ï düeTj·T+˝À ≈£L&Ü eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç+{Ï
nedüsê\T r]Ãq ‘·sT¡ yê‘· eTs¡˝≤ n˝≤¢V≤t Äsê<Ûqä ˝À ìeT>∑ïeTj˚T´
yês¡T nq>± #êwtÔ qe÷E #·~y˚yês¡T.
eTÄCŸ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. H˚qT ÄsTTcÕ (s¡õ) yê]‘√
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) yês¡T #êwtÔ qe÷E #·<yä y˚ êsê nì n&ç>±qT.
ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T Ä eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T #êwtÔ qe÷E Hê\T>∑T
s¡ø±‘·T\T #·~y˚yês¡T. ˇø√ÿkÕ] n+‘·ø+£ fÒ m≈£îÿe s¡ø±‘·T\T #·~y˚yês¡T.
(eTTdæ+¢ 2 øÏ‘êãT˝Ÿ eTTkÕ|ò]æ Hé 231 ù|õ)
eTs√ Vü≤BdüT˝À Ç˝≤ #Ó|Œü ã&ç+~.
nãTVüQs¬ s’ ê (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é
(dü\+¢ ) yês¡T Hê≈£î eT÷&ÉT $wüj÷· \T Ä#·]+#·eTì ñ|ü<•˚ +#ês¡T.
Á|ür HÓ\˝À eT÷&ÉT s√E\T ñ|üyêdüeTT+&ÉT eT]j·TT #êwtÔ düeTj·T+˝À
¬s+&ÉT s¡ø±‘·T\T qe÷E #·<äTe⁄, n˝≤π> |ü&ÉT≈£îH˚ eTT+<äT $‘·sY
qe÷E #·<Tä e⁄. (ãTU≤]   eTTdæ+¢ 2 ù|õ 234)

q|ò˝æ Ÿ qe÷E\qT Ç+{Ïe<äH› .˚ ..

eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] Ç\T¢ m\¢yfi˚ ˝¯ ≤ n˝≤¢V≤t
HêeTdüàs¡D‘√ <Óy’ êsê<Ûqä ‘√ ì+&ç j·TT+&˚~. Ç<˚ $wüj÷· ìï eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T eTq≈£î ñ|ü<•˚ +#ês¡T. Äj·Tq @ |üì nsTTq ‘·qT
Ä#·]dü÷Ô Ç‘·sT¡ \≈£î ≈£L&É uÀ~Û+#˚ yês¡T MT qe÷E\˝À ø=ìï+{Ïì
(q|ò˝æ Ÿ) Ç+{Ï e<ä› #·<eä +&ç Ç+{Ïì (Kãs¡kÕÔH)é düàXÊq+>± e÷s¡Ãø£+&ç
nì nHêïs¡T. (ãTU≤])
n˝≤¢e÷ ÇuÒï Kj·T÷´yéT á$<Ûä+>± ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T düTqï‘Y eT]j·TT q|ò˝æ Ÿ qe÷E\qT #ê˝≤eT≥T≈£î
Ç+{Ïe<äH› ˚ #·~y˚yês¡T. Á|ü‘´˚ øÏ+∫ eT>¥]uŸ jÓTTø£ÿ düTqï‘Y qe÷E\T.
37
 q|ò˝æ Ÿ qe÷E\T Ç+{Ï e<ä› #·<Tä e⁄≥ e\q mH√ï Á|üj÷Ó »Hê\T
ñHêïsTT. n+<äT˝À yÓTT<ä{~Ï eTqeTT Á|üeø£Ô (dü) $<ÛëHêìï nqTdü]+#˚
yês¡eTe⁄‘êeTT. Äj·Tq $<ÛëHêìï nqTdü]+#·T≥ eTq <Ûsä à¡ + ≈£L&É
n+‘˚ø±≈£î+&Ü |æ\\¢ ˝À, Ç+{Ï˝Àì Ád”\Ô ˝À qe÷E |ü≥¢ ÄX¯øÔÏ ø£*+Z #˚
yês¡eTÚ‘êeTT. KTsYÄHé Ç+{Ï˝À |ü{+Ï #·T≥ e\q KTsYÄHé uÀ<Ûqä
õøÏsY »s¡T>∑T≥e\q Ç+{Ï qT+&ç ôw‘’ êHé <ä÷s¡eTÚ‘·T+~. Ç˝≤ mH√ï
Á|üj÷Ó »Hê\T Ç+{Ï e<ä› q|ò˝æ Ÿ qe÷CŸ #·<Tä e⁄≥ e\q bı+<äe#·TÃqT.

ù|<ä]ø£+˝À Ä#·sD
¡ ≤ $<Ûëq+
J$‘·+˝À Á|ür ˇø£ÿ]øÏ <äT'K+ ø£*>π düeTj·÷\T dü+<äsꓤ\T
edü÷Ô e⁄+{≤sTT. Ád”˝Ô q’… |ü⁄s¡Twüß˝…H’ ê ø√s¡T≈£îqï~. <=s¡øq£ |ü&ÉT ‘êeTT
nqT≈£îqï~ kÕ~Û+#·˝øÒ b£ ˛sTTq|ü&ÉT ‘·eT Ä|ü⁄\Ô ≈£î <ä÷s¡+ nsTTq|ü&ÉT
Ç˝≤ s¡øs£ ø¡ ±\ ø±s¡D≤\T eTq+ #Ó|ü ≈£î+≥÷b˛‘˚ n+‘·eTT+&É<Tä .
ø±ì eTq <äT'U≤ìøÏ eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T <äT'œ+#·&ÜìøÏ ø±s¡D≤\˝À
#ê˝≤ e´‘ê´dü+ ñ+~. Ä $wüj÷· \H˚ eTq+ Ç|ü&ÉT ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+.
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T <˚e⁄ì jÓTTø£ÿ Á|üeø£Ô Äj·Tq ø√s¡T≈£î+fÒ ÇVü≤˝Àø£
uÛÀ>∑u≤Û >±´\T Äj·Tq eTT+<äT ñ+{≤sTT. dü«s¡+Z ≈£L&Ü Äj·Tq eTT+<äT
ñ+≥T+~. n+‘˚ø±<äT dü«s¡Z+˝À Äj·Tq n‘·T´qï‘· kÕúq+ ≈£L&Ü
øπ {≤sTT+#·ã&ç+~. Äj·Tq kÕ<Ûës¡D e÷qe⁄ì˝≤ ‘·\&¢ *ç b¢ ˛j˚Tyês¡T.
KTsYÄHé #·<äTe⁄‘·Tqï |ü&ÉT n˝≤¢Vt≤ m<äT≥ #˚‘·T\T #ê∫ <äTªªÄµµ
#˚ùdyês¡T.
nãT∆˝≤¢_Hé wüFsY ‘·q ‘·+Á&ç e÷õ<é(s¡õ) qT+&ç ‘Ó\TdüT≈£îqï
$wüj÷· ìï $e]dü÷Ô Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T.
H˚qT eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yê]‘√ qe÷E #·<Tä e⁄‘·THêïqT. eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T qe÷E˝À yÓøÏÿ yÓøÏÿ @&ÉTdüTÔHêïs¡T. n+<äTe\q
Äj·Tq >∑T+&Ó\ qT+&ç ≈£î+&É˝À ˙fi¯ófl ≈£î‘·≈î£ ‘· eT]π> X¯ã+∆ ˝≤ sêe≥+
H˚qT >∑eTì+#êqT. (nãT<ëeP<é)
38
 nãT∆˝≤¢ _Hé eTdü÷<é (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü) yês¡T Hê‘√ z eTdü÷<é! (s¡õ) Hê≈£î KTsYÄHé #·~$ $ì|æ+#·T
nHêïs¡T. z eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) H˚qT MT≈£î KTsYÄHé #·~$ $ì|æ+#·&+É
@$T{Ï? MTô|q’ KTsYÄHé ne‘·]+∫+~ ø£<ë nHêïqT. n+‘·≥ Äj·Tq
Hê≈£î Ç‘·sT¡ \T #·<Tä e⁄‘·T+fÒ $q&É+˝À Äq+<ä+ ø£\T>∑T‘·T+~. n|ü&ÉT
H˚qT dü÷sê ìkÕ #·<eä ≥+ ÁbÕs¡+_Û+#êqT. n˝≤ #·<Tä e⁄‘·÷ ªªeJHê
_ø£ n˝≤Vü‰e⁄˝≤ÇwüV≤” <ëµµ Äj·T‘Y es¡≈î£ e#˚Ãdü]øÏ Á|üeø£Ô (dü) yê]
yÓ|’ ⁄ü #·÷XÊqT. Äj·Tq ø£fió¯ fl ø£˙ï{Ï |üse¡ Tj·÷´sTT. (ãTU≤])
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) yê] ‘·\yÓ+Á≥Tø£\˝À ø=ìï yÓTs¡dbæ ˛j·÷sTT.
>∑&+¶É ˝À ≈£L&Ü ø=ìï yÓ+Á≥Tø£\T HÓsd¡ bæ ˛j·÷sTT. n$ yÓTs¡e&ÜìøÏ
>∑\ ø±s¡D≤ìï eTVü‰ Á|üeø£(Ô dü) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. n<˚<√ #·<eä +&ç.
nã÷ãø£sY (s¡õ) yês¡T eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê]‘√ ªªz Á|üeø±Ô
(dü) MTs¡T eTTdü*yês¡T nsTTb˛j·÷s¡T nHêïs¡T. n~ $ì eTVü‰Á|üeø£Ô
(dü\+¢ ) ªªì»y˚T qqTï VüQ<é eT]j·TT œj·÷eT Ç+ø± eTTsYd˝æ ≤‘Y
eT]j·TT ne÷à j·T‘êkÕn\÷Hé, Ç»wt wüyTé düT ≈£î$«s¡‘Y dü÷sê\T
eTdü*yê&çï #˚XÊsTTµµ nHêïs¡T. (‹]àõ)
á düTsê\˝À Á|üfij ¯ T· ~q+, ˝…øÿ£ \ |òTü &çjT· >∑T]+∫ eT]j·TT
rs¡TŒ~q+ jÓTTø£ÿ Á|ükÕÔeq Hê˝À uÛj Ñ ÷· +<√fi¯q\qT sπ |æ qqTï á
kÕúsTTøÏ ‘Ó#êÃsTT.
$qj·T$<Û˚j·T‘·\T
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] $qj·T $<Ûj˚ T· ‘·\T, düÁ‘·Œes¡qÔ , Ç‘·sT¡ \‘√
e÷≥rs¡T, e´eVü‰s¡XË’* yÓTTˆˆ$ n‘·T´‘·ÔeTyÓTÆq$. Äj·Tq Ä#·s¡DÒ
KTsYÄHé. ñeTTà˝Ÿ eTT$T˙Hé ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü)
yê] >∑T]+∫ Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] Vü≤è<äjT· +
KTsYÄHé e+{Ï~ eT]j·TT eTq Á|æjT· Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç˝≤ nH˚yês¡T.
H˚qT eT+∫ q&Ée&çø£ düÁ‘·Œes¡qÔ kÕú|+æ #·&ÜìøÏ Á|üeø£>Ô ± mqTïø√ã&ܶqT.
(nVü≤à<é)
39
 eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] m<äT≥ Äj·TqqT n‹>± bı–&ç‘˚
∫sê≈£î |ü&y˚ ês¡T bı>∑&\ÔÉ T Äj·Tq≈£î ndü\T Çwü+º ñ+&˚$ ø±e⁄.
ñeTsY _Hé K‘êÔuŸ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰
Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. MTs¡T qqTï Hê kÕúHêìï
ô|+∫ bı>∑&øÉ +£ &ç. m˝≤ nsTT‘˚ Á¬ød’ eÔü ⁄\T eTs¡´yéT |ü⁄Á‘·T&Óq’ ákÕqT
n‘·ì kÕúsTTø£Hêï n‹>± #˚dæ bı–&˚yês¡T. (Äj·TqqT <˚e⁄ì
≈£îe÷s¡Tì>±) H˚qT øπ e\+ <˚e⁄ì <ëdüTìï MTs¡T qqTï <˚e⁄ì <ëdüTì>±
eT]j·TT Äj·Tq Á|üeø£>Ô ± e÷Á‘·yT˚ n_Ûe÷ì+#·+&ç. (nãT<ëeP<é)
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. ø=+<äsT¡ eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü\+¢ ) ‘√ á$<Û+ä >± nqkÕ>±s¡T. z <Óe’ Á|üeø£Ô (dü) MTs¡T e÷
n+<ä]ø£+fÒ ñqï‘·T\T, >=|üŒ e+X¯dTü \ú T. e÷ e+X¯dTü \ú Hêj·T≈£î˝Ò
ø±<äT, e÷ Hêj·T≈£îì ≈£îe÷s¡T\T ≈£L&Ü. Ç~ $ì eTVü‰Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü) Ç˝≤ nHêïs¡T. MTs¡T Hêô|’ #·÷ù| n_Ûe÷q+ Vü≤<äT\› T
<ë≥≈£L&É<Tä düTe÷! ˝Òøb£ ˛‘˚ Bìì Ädüsê>± #˚dTü ø=ì Hê≈£î n˝≤¢V≤t
Ç∫Ãq kÕúHêìø£+fÒ $T+∫q kÕúHêìï Çe«eTì $TeTà*ï ôw’‘êHé
¬s#·Ã>=&É‘ê&ÉT. H˚qT n˝≤¢Vt≤ <ëdüT&çï, Äj·Tq mqTï≈£îqï Á|üeø£ÔqT
e÷Á‘·yT˚ . MT n‹ bı>∑&ÔÉ Hê≈£î Çwüeº TT+&É<Tä . (qkÕsTT)
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) mìï $<Ûë\T>± ôV≤#·Ã]+∫Hê H˚&TÉ #ê˝≤eT+~
HêeT e÷Á‘·+ eTTdæ+¢ \T Á|üeø£Ô (dü) yê]øÏ n>√#·s¡ C≤„qeTT ø£\<äì.
˝≤uÛqÑ cÕº\T #˚≈L£ sπ Ã X¯øøÔÏ \£ <äì eTq nedüsê\T rπsÃyês¡ì eT]j·TT
eTq ø√]ø£\qT rπsà X¯øÔÏ ø£\<äì, Äj·Tq ed”˝≤‘˚H˚ eTq <äTªªÄµµ\T
n+^ø£]+|üã&ÉT‘êj·Tì uÛ≤$düTHÔ êïs¡T. Ç˝≤+{Ï e÷≥\˙ï K+&çd÷ü Ô
n˝≤¢V≤t KTsYÄHé˝À eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) qT >∑T]+∫ Ç˝≤ #ÓbÕŒ&ÉT.
z Á|üeø±Ô! yê]øÏ #Ó|ü n˝≤¢Vt≤ ‘·\∫q+‘· e÷Á‘·y˚T ‘·|üŒ
H˚qT düsTT‘·+ Hê ø√dü+ ˝≤uÛ+Ñ >±ì, qwü+º >±˙ #˚≈L£ s¡TÃ≈£îH˚ n~Ûø±s¡+
Hê≈£î ˝Ò<äT. Hêπø >∑qTø£ n>√#·s¡ $wüj·÷\T ‘Ó*dæe⁄+fÒ H˚HÓH√ï
40
Á|üj÷Ó »Hê\T bı+~ ñ+&˚yêDÏ.í @ qwüeº T÷ Hê≈£î yê{Ï˝~¢Ò ø±<äT.
ìC≤ìøÏ H˚qT $X¯«dæ+#˚yê]øÏ ôV≤#·Ã]+#˚yêDÏ,í X¯óuÛyÑ ês¡\Ô T n+<äCùÒ d
yêDÏí e÷Á‘·yT˚ . (KTsYÄHé 7e dü÷s¡, n˝ŸÄsê|òt 188e yêø£´+)
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. düV≤ü u≤ <äèwæ˝º À eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü) yê] ø£+fÒ n‘·T´qï‘·T\T mes¡T ˝ÒsT¡ . yês¡T eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü)
yê] sêø£qT >∑eTì+∫ >ös¡e|üPs¡«ø£+>± ˝Ò∫ ì\ã&˚yês¡T ø±s¡T.
(eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) yê] sêø£qT >∑eTì+∫ ≈£Ls¡TÃqïyês¡T
˝Ò∫ì\T#·T+fÒ yê]ì n˝≤ #˚jT· e<äì› yê]+#˚yês¡T.) (nVü≤à<é)
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. z Ád”Ô eTVü‰Á|üeø£Ô (dü)
yê] e<ä≈› î£ e∫à MT‘√ ø=+‘· |üì |ü&+ç ~ nqï~. <ëìøÏ eTVü‰Á|üeø£Ô
(dü) yês¡T ˙e⁄ eTBHê˝Àì @ M~Û˝À nsTTq ˙‘√ düV≤ü ø£]+#·{≤ìøÏ
H˚qT dæ<+∆ä >± ñHêïqT nHêïs¡T. (nãT<ëeP<é)
nãTVüQ¬s’sê (s¡õ) yês¡T á$<Ûä+>± ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. ˇø£y˚fi¯ qqTï me¬s’Hê $+<äT≈£î
ÄVü‰«ì+∫ y˚Tø£ e÷+dü+˝À ø±fi¯ófl e&ç¶+∫q#√ H˚qT dü+‘√wü+>±
$+<äTqT Äs¡–kÕÔqT. n˝≤H˚ Hê≈£î y˚Tø£ e÷+dü+˝À qT+&ç <ëì ø±\T
ãVüQe÷q+>± |ü+|æq<ëìï ‘·|Œü ø£ d”«ø£]kÕÔqT. (ãTU≤])
Á|ür ø±\+˝Àì >∑]«wüß\º ≈£î, nVü≤+ø±s¡T\≈£î eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü)
yê] á Á|üe#·qeTT m+‘√ ñ|üø£]düTÔ+~. m+<äTø£+fÒ nπs_j·÷
<˚X+¯ ˝À y˚Tø£ ø±\T n+fÒ n‹ ∫qï ãVüQe÷q+. n+<äTøπ Á|üeø£Ô
(dü.n.dü.) m+‘· n\Œ ãVüQe÷qyÓTÆHê d”«ø£]+#·&ÜìøÏ dæ<ä∆+>±
ñ+&˚yês¡T.
nãT›˝≤¢ _Hé eTdü÷<é (s¡õ) yês¡T á$<Ûä+>± ñ˝Ò¢œ+#ês¡T.
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. @ e´øÏÔ˝À s¡e«+‘· >∑s¡«+
ñqïf…‘¢Æ ˚ n‘·&TÉ dü«s¡+Z ˝À Á|üy•˚ +#·&TÉ . (eTTdæ¢+)
nãTVüQ¬s’sê (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*|æ]. z e´øÏÔ ‘·q≈£î q∫Ãq <äTdüT\Ô T
<Ûä]+∫ ‘·\qT qTqï>± <äTe⁄«≈£îì >∑s¡«+>± bò˛E\T ø=&ÉT‘·÷
41
q&ÉekÕ>±&ÉT. n+‘·˝ÀH˚ n˝≤¢VüQ‘·Ä\ yê&çï uÛÑ÷$T˝ÀìøÏ nD>∑
Á<=ø±ÿ&ÉT. yê&ÉT Á|üfij
¯ T· ~q+ es¡≈î£ uÛ÷Ñ $T˝ÀøÏ nDÏ∫ y˚jT· ã&É‘ê&ÉT.
(ãTU≤])
ùde≈£î\‘√ e´eVü≤]+#˚ rs¡T
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T HÍ≈£sT¡ \‘√, ùde≈£î\‘√ e´eVü≤]+#·
e\dæq rs¡TqT Ç˝≤ $e]+#ês¡T.
MT ùde˝À ñqï MT k˛<äsT¡ \≈£î MTs¡T @~ uÛTÑ õkÕÔs√ n<˚yê]øÏ
ô|≥º+&ç MTs¡T m˝≤+{Ï <äTdüT\Ô T <Û]ä kÕÔs√, yê]øÏ ≈£L&Ü n˝≤+{Ïy˚
Çe«+&ç yês¡T #ÓjT· ´˝Òq+‘· ø£wyºü TÓ qÆ |üìì n|üŒ–+#·ø+£ &ç ˇø£yfi˚ ¯
n˝≤+{Ï |üì n|üŒ–+∫q≥¢sTT‘˚ yê]øÏ MT düV≤ü ø±sêìï n+~+#·+&ç
(düVü‰j·T|ü&É+&ç). (eTTdæ¢+)
nqdt (s¡õ) yês¡T eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] >∑T]+∫
Ç˝≤ $e]+#ês¡ T . H˚ q T eTVü ‰ Á|ü e ø£ Ô (dü ) yê] ùde˝À |ü ~
dü+e‘·‡sê\bÕ≥T >∑&bç ÕqT. Äj·Tq qqTï @Hê&ÉT ñ|òt nì ≈£L&Ü
eT+<ä*+#·˝<Ò Tä . @<ÓH’ ê bıs¡bÕ≥T |üì #˚dHæ ê Ç˝≤ m+<äT≈£î #˚kÕÔeì
nH˚yês¡T ø±<äT. @Hê&ÓH’ ê Äj·Tq #Ó|Œæ q |üì #˚jT· q|ü&ÉT ≈£L&Ü á
|üì m+<äT≈£î #˚jT· ˝Ò<Tä nì n&ç>π yês¡T ø±<äT.
(eTTdæ+¢ 4, ù|õ 29   nãT<ëeP<é`3, 697 ù|õ)
nqdt (s¡õ) yês¡T eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] e<ä› ø=ìï s√E˝À,
ø=ìï HÓ\˝À ø±<äT, |ü~ dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T ùde≈£îì>± ñHêïs¡T. Á|ü‹
eTìwæ jÓTTø£ÿ J$‘·+˝À ø£wdºü Tü U≤\‘√ bÕ≥T ∫sê≈£î, $düT>∑T ø£*+Z #˚
düeTj·÷\T dü+<äsꓤ\T edü÷Ô e⁄+{≤sTT. n˝≤+{Ï düeTj·÷\˝À
≈£L&Ü eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‘·q ùde≈£î\ |ü≥¢ m˝≤+{Ï ∫sê≈£î
ø£q|ü]#˚yês¡T ø±<äT. yê]øÏ n‘·T´‘·eÔ T dü\Vü‰\T Ç#˚Ãyês¡T. m+‘√
n_Ûe÷q+‘√ Ä<ä]+#˚yês¡T.
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. Hê ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T qqTï
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) e<ä≈› î£ rdüTø=ì yÓ[fl ªªz eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) nqdt
42
(s¡õ) MT jÓTTø£ÿ ùde≈£î&ÉT yê&ç >∑T]+∫ <äTªÄµ #˚jT· +&çµµ nì nHêïs¡T.
n+‘·≥ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T z n˝≤¢V≤t ˙e⁄ Ç‘·ì jÓTTø£ÿ dü+‘êqeTT˝À
dü+|ü<˝ä À dü+eè~∆ì ø£*+Z #·T @<Ó‘’ ˚ á‘·ìøÏ ˙e⁄ ˇdü+>∑T‘êy√ n+<äT˝À
ãs¡ø‘£ Y (dü+eè~∆) Á|ükÕ~+#·T. (ãTU≤])
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T m+‘√ ñqï‘· kÕúq+˝À ñ+&ç ≈£L&Ü
‘·q ÁøÏ+~ yê]ô|’, uÛ≤s¡´\ô|’, |üìyês¡\ô|’ eT]j·TT düVü≤#·s¡T\ô|’
@Hê&É÷ <äTs¡TdüT>± Á|üe]Ô+#·˝<Ò Tä . yê]ì m|ü&É÷ øÏ+#·|sü #¡ ˝· <Ò Tä ,
ø=≥º&+É ø±ì u≤~Û+#·&+É ø±ì #˚jT· ˝Ò<Tä . ø£]qƒ +>± ≈£L&Ü e´eVü≤]+#·
˝Ò<äT.
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç‘·sT¡ \qT ø£$å T+#˚ >∑TD≤ìï <äjT· #·÷ù|
‘·‘ê«ìï n\es¡TÃø√eTì uÀ~Û+#˚yês¡T.
n˝≤¢VQü ‘·Ä˝≤ <äjT· #·÷ù| yê&ÉT ø£$å T+#˚yê&ÉT Á|ür $wüjT· +˝À
eTè<äTe⁄>± e´eVü≤]+#˚ yê&É+fÒ n˝≤¢V≤t Çwü|º &ü ‘É ê&ÉT. (ãTU≤])
n‹~∏ eT]j·TT ãVüQeT‹
eTìwæ düe÷»+‘√qT, ≈£î≥T+ã+‘√qT, Çs¡T>∑T bıs¡T>∑Tyê]‘√qT
n˝≤H˚ ùdïVæ≤‘·T\‘√qT ø£*dæyÓT\dæ Jeq+ kÕ–+#ê*‡ ñ+≥T+~.
á Jeq+˝À ãVüQeT‘·T\T Ç∫Ã|ü⁄#·TÃø√e&É+ <ë«sê á ã+<Ûë\˝À
Áù|e÷_Ûe÷q+ $s¡ã÷düT+Ô ~, eTqTwüß´\ eT<Û´ä ÄbÕ´j·T‘· nqT ø=‘·Ô
∫>∑Ts¡T |üPdüT+Ô ~ eT]j·TT ás긴 <˚«cÕ\qT+&ç $eTTøÏÔ ø£\T>∑T‘·T+~.
Bì‘√ e÷qe ø£fi≤´D+ kÕ<Û´ä |ü&TÉ ‘·T+~.
ñeTTà˝Ÿ eT÷$T˙Hé nsTTcÕ (s¡õ) Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü) yês¡T ãVüQeT‘·T\qT d”«ø£]+#˚yês¡T. <ëìøÏ ã<äT\T Ç#˚Ãyês¡T.
(ãTU≤])
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. @ e´øÏÔ
rs¡TŒ ~q+ô|’ $XÊ«düeTT+#·T‘ê&√ n‘·&TÉ n‹~Ûì dü‘ÿ· ]+#ê*. n‹~∏ì
ˇø£ |ü>\∑ T sêÁ‹ n+fÒ ˇø£s√E dü‘ÿ· ]+∫Hê dü]b˛‘·T+~. eT]j·TT
43
eT÷&ÉT s√E\ bÕ≥T dü‘ÿ· ]+∫qf…‘¢Æ ˚ eT] ñqï‘·yTÓ qÆ ~ eT÷&ÉT s√E\
‘·sT¡ yê‘· n‹~∏ ‘·qqT dü‘ÿ· ]+#˚yê]ì Çã“+~ ø£*–+#·sê<äT. ˇø£yfi˚ ¯
eT÷&ÉT s√E\ø£+fÒ m≈£îÿes√E\T n‹~∏ì dü‘ÿ· ]+∫q n~ (dü<Uä ≤)
<ëq+>± |ü]>∑DÏ+#·ã&ÉT‘·T+~. (ãTU≤] 7 Vü≤ˆˆ 6019 ù|õ 440)
düTôV≤’ ˝Ÿ _Hé kÕ<é (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. z Ád”Ô eTVü‰
Á|ü e ø£ Ô eTTVü ≤ eTà<é (dü ) yê] ø=s¡ ≈ £ î ‘êqT n*¢ q <ä T |ü Œ {Ï ì
ãVüAø£]+∫+~. <ëìì eTVü‰Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) yês¡T ø£|ü ≈£îHêïs¡T. Ä
düeTj·T+˝À Äj·Tq≈£î <äT|üŒ{Ï m+‘√ nedüs¡+ <ëìì ø£|ü≈£îì
ãj·T≥≈£î yÓfi≤fls¡T. e÷s¡+Z ˝À z e´øÏÔ ø£qã&ç <äT|üŒ{Ï #ê˝≤ u≤>∑T+~
<ëìì Hê≈£î Çe«+&ç nHêï&ÉT. <ëìì eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) n‘·&øç Ï Ç#˚ÃXÊs¡T.
n+‘·≥ düV≤ü u≤\T Ä e´øÏìÔ eT+<ä*+#ês¡T. Á|üeø£Ô (dü) yê]øÏ m+‘√
nedüse¡ TTqï Ç‘·sT¡ \T n&ç–‘˚ ø±<äq˝Ò<Tä . ˙e⁄ <äT|üŒ{Ï n&ç– #ê˝≤
‘·|ü #˚XÊe⁄ nHêïs¡T. n|ü&ÉT Ä e´øÏÔ Ç~ H˚qT ø£|ü ø√e&ÜìøÏ
rdüTø√˝Ò<Tä . Hê eTs¡D≤+‘·se¡ TT Bìì Hê ø£|Hüò >é ± ñ|üj÷Ó –+#·T≥
ø=s¡≈î£ n&ç– rdüT≈£îHêïqT nì ã<äT*#êÃ&ÉT Ä eøÏ.Ô
düTôV≤’ ˝Ÿ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. n‘·&TÉ Á|üeø£Ô (dü) yê]
e<ä› rdüT≈£îqï Ä <äT|üŒ{Ï ø£|Hüò >é ±H˚ ñ|üj÷Ó >∑|&ü +ç ~. (ãTU≤])
Vü≤ø°yéT _HéVü≤C≤yéT (s¡õ) yês¡T ñ˝Ò¢œ+#ês¡T. H˚qT eTVü‰
Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê]ì ø=+‘· (<Ûqä +) n&ç>±qT Äj·Tq Ç#êÃs¡T.
eTs¡˝≤ n&ç>±qT Äj·Tq eT]ø=+‘· Ç#êÃs¡T. eT÷&√kÕ] ≈£L&Ü
n&ç>±qT. eT]ø=+‘· Ç∫Ã Ç˝≤ nHêïs¡T. z Vü≤ø°yTé á <Ûqä dü+|ü<ä
|ü#·Ãì~ eT]j·TT ø£eTàì~ ø±ì Bìì me¬s’‘˚ <ëq<Ûäsêà\j·T+<äT
ñ|üj÷Ó –kÕÔs√ Ä dü+|ü<ä ‘·eT≈£î y˚T\T#˚dTü +Ô ~, dü+‘·è|æìÔ düT+Ô ~ eT]j·TT
dü+eè~∆øÏ ‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+~. eT]j·TT me¬s‘’ ˚ ‘·q dü+|ü<|ä ≥ü ¢ |ædHæ ê]
‘·q+‘√ e´eVü≤]kÕÔs√ yê]øÏ dü+‘·è|æÔ ñ+&É<Tä , dü+eè~∆ ñ+&É<Tä ,
m+‘· ‹Hêï ‘·è|æ#Ô +Ó <äø£ ndü+‘·è|æ>Ô ±H˚ J$kÕÔsT¡ . Ç#˚Ãyêì #˚sTTô|q’
ñ+≥T+~. |ü⁄#·TÃ≈£îH˚ yêì #˚sTT ÁøÏ+<ä ñ+≥T+~. |ü⁄#·TÃ≈£îH˚yêìø£Hêï
Ç#˚Ãyê&˚ y˚T˝…q’ yê&ÉT. (ãTU≤])
44
 C≤_sY (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é
(dü) yê]ì m<ÓH’ ê n&ç–‘˚ n~ ñ+fÒ Äj·Tq ø±<äH˚ yês¡T ø±<äT.
(ãTU≤])
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‘·qe<ä›≈£î e∫Ãq yê]‘√ m+‘√
nbÕ´j·T+>± |ü\ø£]+#˚yês¡T. ∫s¡Tqe⁄«‘√ e÷{≤¢&˚yês¡T. Äj·Tq
ø£qãs¡∫q ÄbÕ´j·T‘· e\¢ Á|üeø£Ô (dü) yê]øÏ eTqyÓT+‘√ <ä>sZ∑ j ¡ ÷· ´eTqï
nqTuÛ÷Ñ ‹ Äq+<ä+ bı+<˚yês¡T.
»Øsê _Hé nãT›˝≤¢(s¡õ) Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü)
yês¡T qqTï @Hê&É÷ ‘·q e<ä›≈£î sêe{≤ìøÏ ìsêø£]+#·˝Ò<äT. H˚qT
dü˝≤+ #˚ùdÔ ∫s¡Tqe⁄«‘√ dü˝≤+≈£î »yêãT #Óù|Œyês¡T, |ü\ø£]+#˚yês¡T.
(ãTU≤])
nãT›˝≤¢_Hé n˝ŸV‰ü ]dt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T. eTVü‰ Áeeø£Ô
(dü\+¢ ) yês¡T ∫s¡Tq$«q+‘·>± eT¬se]ì H˚qT #·÷&É˝<Ò Tä . (‹]àõ)
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T.˙ ‘√{Ï (eTTdæ+¢ ) k˛<äsT¡ &çï
#·÷∫ ∫s¡Tqe⁄«‘√ |ü\ø£]+#·T≥ ≈£L&Ü <ëq+ #˚dæq+‘· |ü⁄D´+
\_ÛdüTÔ+~. (‹]àõ)
nqdt (s¡õ) yês¡T eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] >∑T]+∫ $e]dü÷Ô
Ç˝≤ nHêïs¡T. Äj·Tq˝≤+{Ï <äj·T>∑\yê]ï, ùdïVü≤o*ì, <ë‘·è
Vü≤è<äjT· + ø£\yê]ï H˚qT @Hê&É÷ #·÷&É˝<Ò Tä . me¬sH’ ê Äj·Tq e<ä≈› î£
e∫à @<ÓH’ ê n&ç–q|ü&ÉT ˝Ò<ë Á|ü•ï+∫q|ü&ÉT Ä e´øÏÔ e÷≥\qT
|üP]Ô>± $H˚yês¡T, eTTU≤ìï @e÷Á‘·+ Á|üøÿ£ ≈£î ‹|ü≈£îH˚yês¡T ø±<äT.
Á|ü•ï+#˚ e´øÏÔ ‘·q+‘·≥ ‘êqT Á|üø£ÿ≈£î ‹|ü≈£îH˚ es¡≈£î yêìô|’
<äèwæºkÕ]+#˚yês¡T. n˝≤H˚ eTVü‰Á|üeø£Ô (dü\¢+) yê] #˚sTT me¬s’q
|ü≥Tº≈î£ +fÒ Äj·Tq ≈£L&Ü Ä e´øÏÔ #˚sTT|ü≥Tº≈î£ H˚yês¡T. ne‘·* e´øÏÔ
Äj·Tq #˚sTTì e<ä˝eÒ s¡≈î£ eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‘·qT $&ç∫ô|fÒyº ês¡T
ø±<äT.
45
 eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‘·q e<ä≈› î£ e∫Ãq n‹<∏Tä \qT m+‘·
>ös¡$+#˚yês√ @<Ó’Hê ÇkÕ¢+ <ÛäsêàìøÏ $s¡T<ä›+>± @<Ó’Hê $wüj·T+
>∑eTìùdÔ yÓ+≥H˚ eT+<ä*+#˚yês¡T.
nãT›˝≤¢ _Hé nu≤“dt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) e<ä›≈£î z e´øÏÔe#êÃ&ÉT. Äj·Tq #˚‹ Áy˚\TøÏ ã+>±s¡|ü⁄
ñ+>∑s+¡ ñ+&É≥+ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T >∑eTì+#ês¡T. yÓ+≥H˚ <ëìì rdæ
ne‘·\ |ü&X˚ Ês¡T. Ä ‘·sT¡ yê‘· Ç˝≤ nHêïs¡T MT˝À me¬sH’ ê qs¡ø±–ïì
ø√s¡T≈£î+{≤s√ yêπs ã+>±s¡|⁄ü ñ+>∑sêìï <Û]ä kÕÔsT¡ . (eTTdæ¢+)
|æ\\¢ |ü≥¢ eTVü‰ |
Á üeø£Ô (dü) rs¡T
kÕ<Ûës¡D+>± ñqï‘· kÕúHê\˝À ñqïyês¡T ∫qï|æ\\¢ qT n+‘·>±
|ü{+ºÏ #·Tø√s¡T. ø=+<äs¬ ‘’ ˚ ‘·eT ø£qï _&É\¶ qT |ü{+ºÏ #·Tø√˝Òq+‘· _J
J$‘êìï >∑&TÉ |ü⁄‘·T+{≤s¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) düs«¡ e÷qyê[øÏ
ÇkÕ¢+ <Ûsä à¡ uÀ<Ûä #˚ùd ãèVü≤‘·sÔ y¡ TÓ qÆ u≤<Û´ä ‘· ø£*–q e´øÏÔ ªªÁ|üeø£\Ô
ø£+fÒ u≤<Û´ä ‘·>\∑ e´≈£î\Ô T á Á|ü|+ü #·+˝À mes¡÷ ñ+&ÉsT¡ µµ nq&É+
n‹X¯j÷Ó øÏøÔ ±<äT. nsTTHê eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ∫qï
|æ\\¢ ‘√ e´eVü≤]+∫q rs¡T >∑eTì+∫qf…‘¢Æ ˚ Äj·Tq≈£î |æ\\¢ +fÒ m+‘√
Áù|eT nbÕ´j·T‘· nqï $wüjT· + ns¡+∆ ne⁄‘·T+~.
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T
‘·q ≈£îe÷s¡T&Óq’ ÇÁu≤Væ≤yéTqT ‘·eT ˇ&ç˝ÀìøÏ rdüT≈£îì eTT<ë›&Üs¡T.
(ãTU≤])
‘·q |æ\¢\H˚ ø±<äT eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç‘·s¡T\ |æ\¢\‘√
≈£L&É Ç˝≤H˚ e´eVü≤]+#˚yês¡T. ndte÷ _Hé‘˚ nMTdt (s¡õ) yês¡T
Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T e÷ Ç+{ÏøÏ e#êÃs¡T. C≤|òsü Y
(s¡õ) yê] |æ\\¢ qT <ä>sZ∑ ≈¡ î£ |æ*#ês¡T. yêfi¯flì øö>∑*+#·T≈£îHêïs¡T.
n|ü&ÉT Äj·Tq ø£fi¯ófl #ÓeTà–˝≤¢sTT. n|ü&ÉT H˚qT z eTVü‰Á|üeø£Ô
(dü\+¢ ) C≤|òsü Y (s¡õ) yê] qT+&ç @yÓTHÆ ê ø£ãTs¡T e∫Ã+<ë nì n&ç>±qT.
46
ªVü‰µ C≤|òsü Y (s¡õ) yês¡T <Ûsä à¡ j·TT<ä+∆ ˝À wüV‰ü <ä‘Y (Ms¡ eTs¡D+) bı+<ë&ÉT
nì nHêïs¡T. n~ $ì y˚TeT+‘ê s√~Û+#·kÕ>±eTT. Á|üeø£Ô (dü) yês¡T
Ç+{ÏqT+&ç yÓfió¯ ‘·÷ ‘·q düV≤ü #·sT¡ \‘√ ás√E C≤|òsü Y (s¡õ) Ç+{Ïyê]
ø√dü+ uÛÀ»Hêìï |ü+|ü+&ç. m+<äTø£+fÒ yê] <äT'K+ yê] u≤<Ûä ás√E
yê]ì e+≥ @sêŒ≥T #˚dTü ø√ìe«<äT nì#Ó|Œæ yÓ[flb˛j·÷s¡T.
(‹]àõ / Çu…ïe÷C≤)
ø=+<äsT¡ eTTdæ+¢ \T j·TT<ä+∆ ˝À Ms¡ eTs¡D+ (wüV≤æ <é) bı+<ës¡T.
yê] eTs¡D+ |ü≥¢ eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ø£˙ïfi¯ófl ô|≥Tº≈î£ Hêïs¡T. n~
>∑eTì+∫q ñu≤<ë (s¡õ) z Á|üeø£Ô (dü) @$T{Ï MTs¡T ø£+≥‘·&ôç |≥Tº
≈£î+≥THêïs¡T nì n&ç>±s¡T. á Áù|e÷_Ûe÷Hê\qT Á|üø£è‹|üs¡+>±
n˝≤¢Vt≤j˚T eTìwæ Vü≤è<äj·T+˝À bı+<äT|üsêÃ&ÉT.
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‘·q ≈£îe÷s¡T&ÉT ÇÁu≤V”≤yéT #·ìb˛sTT
q|ü&ÉT ø£+≥‘·&ç ô|≥Tº≈î£ Hêïs¡T. n~#·÷dæq nãT›sY Ás¡V≤ü e÷Hé _Hé
W|òt (s¡õ) z eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) MT ø£+≥ ø£˙ïsê? á $wüjT· yÓTÆ MTs¡T
@&ÉTdüTHÔ êïsê? nì n&ç>±s¡T. n+‘·≥ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T (z Çu…ï W|òt
Ç~ ø£sT¡ D) eTs¡\ Äj·Tq ø£˙ïfi¯fl|üse¡ Tj·÷´sTT. ‘·sT¡ yê‘· Ç˝≤ nHêïs¡T.
ø£qTï XÀœdüTÔ+~, Vü≤è<äj·T+ <äT'œdüTÔ+~ nsTTHê y˚TeTT ªªH√{Ï‘√
n˝≤¢V≤t ‘·\∫q~, Çwü|º &ü qç ~ e÷Á‘·yT˚ »s¡T>∑T‘·T+~µµ nì e÷Á‘·yT˚
|ü\T≈£î‘êeTT. ÇÁu≤V”≤yéT eTq\qT $&ç∫yÓfió¯ fl≥ eTq\qT u≤~ÛdTü +Ô ~
nì nHêïs¡T. (ãTU≤])
nqdt (s¡õ) yês¡T <ë]˝À ∫qï|æ\\¢ T ‘ês¡d|ü &ü ‘ç ˚ yê]øÏ dü˝≤+
#Óù|Œyês¡T. eT]j·TT Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒùdyês¡T ªªeTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é
(dü\+¢ ) yês¡T Ç˝≤H˚ #˚ùdyês¡Tµµ nH˚yês¡T. (ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
kÕ<Ûës¡D+>± |æ\\¢ T n\¢] #˚d÷ü Ô e⁄+{≤s¡T. ø=+<äsT¡ nsTT‘˚
#Ó|æŒq e÷≥ $qs¡T. n˝≤+{Ï yê]|ü≥¢ ≈£L&Ü Á|üeø£Ô (dü) yês¡T
@Hê&ÉT ø£dTü s¡Tø√e&É+ ø±ì ø√|ü–+#·Tø√e≥+ >±ì #˚jT· ˝Ò<Tä . ÄsTTcÕ
(s¡õ) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] e<ä≈› î£ |üd|æ \æ \¢ qT
47
‘Ó#Ã˚ yês¡T. Äj·Tq‘√ <äTªªÄµµ #˚sTT+#˚yês¡T. ˇø£kÕ] Á|üeø£Ô (dü) yê]
e<ä≈› î£ z |üd|æ \æ y¢ ê&çï ‘Ó#êÃs¡T. Ä |æ\y¢ ê&ÉT Á|üeø£(Ô dü) yê] <äTdüT\Ô ô|’
eT÷Á‘·+ b˛ùdXÊ&ÉT. n|ü&ÉT eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ˙fi¯ófl ‘Ó|Œæ +#·Tø=ì
eT÷Á‘·+ |ü&qç #√≥ ˙fi¯ófl #·\T¢≈î£ Hêïs¡T. Ä <äTdüT\Ô qT ñ‘·ø˝£ <Ò Tä .
(ãTU≤])
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yês¡T ∫qï |æ\\¢ ‘√ düs<¡ ë>±
n&ÉT≈£îH˚yês¡T.
nãTVüQ¬s’sê (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ñ˝Ò¢œ+#ês¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü\+¢ ) yês¡T Vü≤düHé _Hé n© (s¡õ) yê]‘√ Ä≥\T Ä&˚yês¡T. n|ü&ÉT
Vü≤düHé (s¡õ) yês¡T ‘·q Hê\Tø£qT ãj·T≥≈£î rdæq|ü&ÉT <ëì mÁs¡<Hä êìï
#·÷dæq Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ∫s¡Tqe⁄« qy˚«yês¡T.
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü\+¢ )
yês¡T ñyÓTà dü˝≤à (s¡õ) jÓTTø£ÿ ≈£îe÷¬sÔ C…q’ uŸ‘√ Ä&ÉT≈£îH˚yês¡T eT]j·TT
ÄyÓTqT z EyÓq’ uŸ j·÷ EyÓq’ uŸ nì e÷{Ïe÷{ÏøÏ |æ*#˚yês¡T (EyÓq’ uŸ
n+fÒ ∫qï C…q’ uŸ nì ns¡+› ) (n˝ŸC≤eTÇ)
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T qe÷E˝À ñqï|ü&ÉT ≈£L&Ü ∫qï
|æ\\¢ T eT<Û´ä ˝À eùdÔ yê]ì m‘·T≈Ô î£ H˚yês¡T.
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T qe÷E˝À ñ+&É>± Á|üeø£Ô (dü) yê]
eTqTeTsê\T ne÷eT _Hé‘˚ C…q’ uŸ nãT˝ŸÄdt (s¡õ) yê] ≈£îe÷¬sÔ
qe÷E #·<äTe⁄‘·T+&É>± eT<Ûä´˝À eùdÔ m‘·TÔ≈£îH˚yês¡T. dü»<ë
#˚ùd≥|ü&ÉT ÁøÏ+<ä ≈£Ls√Ãu…fyºÒ ês¡T. (ãTU≤] / eTTdæ+¢ )
eTTVü≤eTà<é _Hé neTàÁs¡ãn (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ñ˝Òœ¢ +#ês¡T.
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Hê‘√ #·‘·Tsê¢&çq dü+>∑‹ Ç+ø± >∑Ts¡TÔ+~.
Äj·Tq e÷ Ç+{Ï˝Àì q÷‹˝À qT+&ç ˇø£ ã¬ø{Ÿ (&√˝Ÿ) ì+&Ü
˙fi¯ófl ‘√&ç Hê eTTKeTTô|’ #·˝Ò¢yês¡T. n|ü&ÉT Hê ej·TdüT‡ ◊<äT
dü+e‘·‡sê\T (ãTU≤] / eTTdæ+¢ )
48
 Çu…ï nu≤“dt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. H˚qT eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü) yê] yÓqTø£ ≈£Ls=Ãì Á|üj÷· DÏdTü +Ô &É>± Äj·Tq Hê‘√ z |æ\y¢ ê&Ü
˙≈£î ø=ìï e÷≥\T #Ó|Œü Hê? nHêïs¡T. ªª˙e⁄ n˝≤¢V≤t Ä»„\qT ø±bÕ&ÉT.
n˝≤¢V≤t ìqTï ø±bÕ&ÉT‘ê&ÉT. n˝≤¢V≤t Ä»„\qT bÕ{Ï+∫q≥T¢ nsTT‘˚
n˝≤¢V≤t eTqyÓ|’ ⁄ü <äèwækº Õ]kÕÔ&TÉ . y˚&TÉ ≈£î+fÒ øπ e\+ n˝≤¢V≤t H˚ y˚&TÉ ø√
eT]j·TT düV‰ü j·T+ ø√s¡T≈£î+fÒ n˝≤¢V≤t H˚ düV‰ü j·T+ #˚jT· eTì y˚&TÉ ø√µµ
nì ‘Ó*j·TCÒkÕs¡T. (‹]àõ)
Ms¡‘·«eTT, düVü≤qo\‘·, ø£åe÷>∑TDeTT
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Hê´j·TkÕú|üq ø=s¡≈£î
<Ís¡q® ´ø±s¡T\ qT+&ç ne÷j·T≈£î\qT, nuÛ≤>∑T´\qT s¡ø+åÏ #·T≥ ø=s¡≈î£
<Óy’ 껄\qT ø±\sêdæq yê]MT<ä, e÷qe‘ê«ìï eT+≥>∑*|æq yê]MT<ä
m<äTs¡T ‹s¡>&∑ +É m˝≤H√ eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) Ä#·]+∫ #·÷bÕs¡T.
ñeTTà˝Ÿ eT÷$T˙Hé ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T.
eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T <Ûsä à¡ j·TT<ä+∆ ˝À ‘·|Œü eT¬sø£ÿ&Ü,
m|ü&É÷, me«]ô|H’ ê #˚‘T· ˝…‘˝Ô· <Ò Tä . ‘·q uÛ≤s¡´ô|>’ ±ì ‘·q ùde≈£î\ô|q’
>±ì, ‘·qô|’ <Ís¡q® ´+ #˚dqæ yê]ô|’ ≈£L&Ü Á|ürø±s¡+ rs¡TÃø√˝Ò<Tä .
n˝≤¢Vt≤ Ä»„qT ñ\¢+|òæT+∫q yê]ô|’ n˝≤¢Vt≤ ÄC≤„qTkÕs¡+ #·s¡´
rdüT≈£îH˚yês¡T. (nVü≤à<é)
nqdt (s¡õ) yês¡T á$<Û+ä >± $e]+#ês¡T. H˚qT eTVü‰ Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü) yê]‘√ ø£*dæ yÓfi¯ó‘·THêïqT. Äj·Tq ˝≤e⁄bÕ{Ï
n+#·T\T>∑\ q»sêHé <äT|üŒ{Ï ø£|ü ≈£îì ñHêïs¡T. Ç+‘·˝À nø£ÿ&É≈î£
z eT÷s¡T&â TÉ e∫à eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ø£|ü ≈£îqï <äT|üŒ{Ï n+#·T
|ü≥Tº≈î£ ì >∑{>ºÏ ± ˝≤>∑kÕ>±&ÉT. n˝≤ ˝≤>∑&+É e\q Á|üeø£Ô (dü) yê]
yÓT&Éô|’ mÁs¡>± ø£+~b˛sTTq >∑Ts¡TÔqT >∑eTì+#êqT. Ä eT÷s¡Tâ&ÉT
<äT|üŒ{Ï˝≤>∑T‘·÷ z eTTVü≤eTà<é (dü) ˙ e<ä› >∑\ n˝≤¢V≤t kıeTTà˝À
qT+&ç Hê≈£î ≈£L&Ü Çe⁄« nì n&ç>±s¡T. Á|üeø£Ô (dü) yês¡T n‘·ìyÓ|’ ⁄ü
∫s¡Tqe⁄«‘√ #·÷dü÷Ô n‘·ìøÏ ø=+‘· kıeTTà Ç#êÃs¡T. (ãU≤])
49
 eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) yês¡T >∑»e VüQHÓH’ é qT+&ç ‹]– edüT+Ô &É>±
z eT÷s¡T&â TÉ eTVü‰ Á|üeø£qÔ T yÓ+ã&çd÷ü Ô ‘·q≈£î ø=+‘· <Ûqä + Çe«eTì
n&É>k∑ Õ>±&ÉT n˝≤ edüTÔ ñ+&É>± z #Ó≥Tº≈î£ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ø£|ü ≈£îqï
<äT|üŒ{Ï ∫≈£îÿ≈£îqï~. Hê <äT|üŒ{Ï ‹]– Çe«+&ç. MT≈£î H˚qT |ædHü ê]ì
ne⁄‘êqqï uÛj Ñ T· + ñ+<ë? <Óe’ kÕøÏ>å ± #ÓãT‘·THêïqT. <äT|üŒ{Ï n\¢&ÜìøÏ
ñ|üjÓ÷–+∫q <ä÷~ |æ+» n+‘· kıeTTà nsTTHê Hê e<ä› ñ+fÒ
<ëìï MT˝À |ü+∫ô|&É‘êqT. qqTï |ædHü ê], k˛eT]b˛‘·T, ndü‘´· yê~>±
|ü]>∑D+Ï #·e<äT› nì Á|üeø£Ô (dü) nHêïs¡T.
nãTVüQ¬s’sê (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ñ˝Ò¢œ+#ês¡T. z |ü˝…¢≥÷]
yÓTT<äT› eTdæ®<˚ qã$˝À eT÷Á‘·+ b˛j·TkÕ>±&ÉT. y˚TeTT n‘·ìï
yê]+#·uÀj·÷eTT, ø=fÒº Á|üjT· ‘·ïeTT #˚XÊeTT. n+‘·˝À eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü) yês¡T eTeTà*ï ªªn‘·ìì @$T nqø£+&ç <ëìô|’ ã¬ø{Ÿ ˙fi¯ófl
≈£îeTà]+#·+&çµµ nHêïs¡T. #·÷&É+&ç H˚qT Ç‘·sT¡ \ô|’ ø£]qƒ +>± e´eVü≤]+`
#·T≥≈£î |ü+|üã&É˝Ò<äT. (ãTU≤])
ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. ˇø£kÕ] H˚qT eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) yê]‘√ z eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) MTô|’ ñVü≤<é j·TT<ä∆ ~q+ ø£+fÒ
ø£w+ºü ø£*+Z ∫q s√E @<ÓH’ ê e⁄+<ë n+‘·ø+£ fÒ u≤<Ûä ø£*+Z ∫q $wüjT· +
eTπs<Ó’Hê MTô|’ dü+uÛÑ$+∫+<ë? nì Á|ü•ï+#·>± Äj·Tq Ç˝≤
$e]+#ês¡T H˚qT ˙ es¡eZ TT yê]‘√H˚ m≈£îÿe>± u≤<Û\ä T nqTuÛ$Ñ +#êqT.
qqTï m≈£îÿe>± u≤~Û+∫q $wüj·T+ ñUŸu≤s√E »]–q~. H˚qT
nãT›j÷· ˝…˝’ Ÿ _Hé nãT›ø˝£ ≤˝Ÿ jÓTTø£ÿ ø=&ÉT≈£îøÏ ÇkÕ¢+ >∑T]+∫ H˚qT
<˚e⁄ì Á|üeø£qÔ T nqï $wüjT· + $e]+#·>± yê&ÉT Hê e÷≥ $q˝Ò<Tä
dü]ø£<ë Hê eTTK+ô|’ sêfi¯ófl $düsk¡ Õ>±&ÉT.
H˚qT kıeTàdæ*b¢ ˛j·÷qT. Hê≈£î yÓTfi¯ó≈£îe e#˚Ãdü]øÏ H˚qT KTsêwü
Ä*uŸ ÁbÕ+‘·+˝À ñHêïqT. n|ü&ÉT ‘·\ô|ø’ Ï m‹Ô#÷· &É>± z y˚T|òTü +
Hê≈£î ˙&É ìe«kÕ–+~. n+<äT˝À õÁãsTT˝Ÿ (n˝…)’ yês¡T ñHêïs¡T.
Hê‘√ õÁãsTT˝Ÿ (n˝…)’ Ç˝≤ nHêïs¡T. ˙ es¡+Z yês¡T ˙‘√ @eTHêïs√
50
@eTì düe÷<Ûëq+ #ÓbÕŒs√ n˝≤¢Vt≤ $Hêï&ÉT. eT]j·TT ø=+&É\qT
ø£+Á{À\T #˚ùd <˚e‘·\qT ˙ e<ä≈› î£ |ü+bÕ&ÉT ˙e⁄ @~ ÄC≤„|ùæ dÔ n~
Ä $<Û+ä >± yêfi¯ófl q&ÉT#·T≈£î+{≤s¡T. ‘·sT¡ yê‘· Ä ø=+&É\≈£î dü+ã+~Û+∫q
<˚e<ä÷‘·\T Hê≈£î dü˝≤+ #˚dæ Ç˝≤ nHêïs¡T z eTTVü≤eTà<é (dü)
n˝≤¢V≤t MT es¡+Z yês¡T ˙ ÁbÕ+‘·+ Á|ü»\T #Ó|Œæ q e÷≥\T $Hêï&ÉT.
H˚qT ø=+&É\ <˚e<ä÷‘·qT qqTï düèwæºø£s¡Ô nsTTq n˝≤¢Vt≤ ˙e<ä›≈£î
|ü+bÕ&ÉT. m+<äTø£+fÒ ˙ Ä»„ bÕ\q #˚jT· T≥ø=s¡≈î£ . ˙e⁄ Ä»„|+æ ∫
q≥¢sTT‘˚ eTø±ÿ jÓTTø£ÿ ¬s+&ÉT ø=+&É\ eT<Ûä´ yê]ì q*|æy˚kÕÔqT.
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ä <˚e<ä÷‘·‘√ Ç˝≤ nHêïs¡T. ªªyê] dü+‘êq+˝À
qT+&ç n˝≤¢V≤t qT e÷Á‘·yT˚ Äsê~Û+#˚yês¡T, Äj·Tq‘√ me«]ì kÕ{Ï
ø£*Œ+#·ì yês¡T ekÕÔsì¡ Hê≈£î $XÊ«dü+ ñ+~.µµ(eTT‘·Ô |òUæ Ÿ n˝…V’ ≤æ )
KTsêHé wün*uŸ eTø±ÿ≈£î s¬ +&ÉT eT+õ˝Ÿ\ <ä÷s¡+˝À ñ+~.
q»<é qT+&ç e∫Ãqyês¡T Çø£ÿ&˚ ÇÁVü‰yéT ≈£≥Tº≈î£ +{≤s¡T.
nãT›˝≤¢Vt≤ _Hé eTdü÷<é (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T.
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yês¡T z Á|üeø£Ô >∑T]+∫ $e]dü÷Ô
Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. Äj·TqqT ‘·q ÁbÕ+‘· Á|ü»\T sêfi¯fl‘√ ø={Ϻ eTTKeT+‘ê
s¡øeÔ£ Tj·T+ #˚kÕs¡T. Äj·Tq ‘·q s¡øeÔ£ Tj·T+ nsTTq eTTU≤ìï ‘·T&ÉT#·T
≈£î+≥÷ Ç˝≤ <äTªÄµ #˚jT· kÕ>±&ÉT. z n˝≤¢V≤t Hê Á|ü»\qT eTìï+#·T
yês¡T ne÷j·T≈£î\T. (ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
zs√E eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ‘·q düV≤ü #·sT¡ \‘√
ø£*dæ z »HêC≤ e<ä›≈£î e#êÃs¡T. nø£ÿ&É C…’<é _Hé dünj·T nqT
j·T÷<äT&ÉT nø£ÿ&É≈î£ e#êÃ&ÉT. Ç+‘·≈î£ eTT+<äT Á|üeø£Ô (dü) yês¡T n‘·ì
e<ä› ø=+‘· ø£s÷¡ s® e¡ TT n|ü>± rdüT≈£îHêïs¡T. yê&ÉT ‹qï>± Á|üeø£Ô (dü)
>±] #=ø±ÿ |ü≥Tº≈î£ ì ‘·q u≤ø° rs¡ÃeTì ø√|ü+‘√ Á|üeø£Ô (dü) yê]ô|’
<äTsꓤw˝ü ≤&É kÕ>±&ÉT nø£ÿ&˚ ñqï ñeTsY (s¡õ) Ä <äèXÊ´ìï #·÷dæ
ø√|ü+‘√ s¡–*b˛j·÷s¡T. yê&ç‘√ z <Óe’ Á<√Væ≤ Hêø£fifl¯ jÓT<äT≥ Á|üeø£Ô
(dü) yê]‘√ ˙e⁄ e´eVü≤]+#˚rs¡T #·÷düT+Ô fÒ n˝≤¢V≤t kÕøÏ>å ± ˙ ‘·\
51
˙ yÓTT+&É+ qT+&ç y˚sT¡ #Ój÷· ´\qï+‘· ø√|ü+ edüT+Ô ~. Á|üeø£Ô (dü)
yês¡T qqTï mø£ÿ&É ‘·|ü >±, ‘=+<äsb¡ Õ≥T>± e´eVü≤]+#êqì uÛ≤$kÕÔsì¡
Ä˝À∫düTHÔ êïqT nHêïs¡T ñeTsY (s¡õ) eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü)
yês¡T ñeTsY (s¡õ)‘√ z ñeTsY (s¡õ) XÊ+‹+#·T Ä‘·ìì <ä+&ç+#·T≥
eTq $<Ûëq+ ø±<äT. H˚qT rdüT≈£îqï~ ‹]– Çe«&É+˝À eT+∫ $<ÛëHêìï
ne\+_Û+#ê* z ñeTsY (s¡õ) n‘·ìì rdüT≈£îyÓ[fl yê]ì Çe«e\dæq
<ëìø£ + fÒ 20 kÕ\T ø£ s ¡ ÷ ® s ¡ e TT\T n~Û ø £ e TT>± Çe«+&ç nì
ÄC≤„|æ+#ês¡T. n|ü&ÉT ñeTsY (s¡õ) yês¡T (j·T÷<äT&Ó’q) C…’<é≈£î
Çe«e\dæq <ëìø£+fÒ 20 kÕ\T n~Ûø+£ >± ÇdüT+Ô fÒ n‘·&TÉ z ñeTsY
(s¡õ) Hê≈£î Çe«e\dæq <ëìø£+fÒ n~Ûø+£ >± ÇdüTHÔ êïπs+{Ï nì n&ç>±s¡T.
ñeTsY (s¡õ) yês¡T ˙ |ü≥¢ H˚qT ‘·|ü >± Á|üe]Ô+∫q+<äT≈£î>±qT eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ˙≈£î Çe«e\dæq <ëìø£+fÒ n~Ûø+£ Çe«eTHêïs¡T
nHêïs¡T. n+‘·≥ C…s’ TT<é (j·T÷<äT&ÉT) z ñeTsY (s¡õ) qqTï >∑Ts¡T|Ô {ü ≤ºyê
nì n&ç>±&ÉT. ñeTsY (s¡õ) ˙e⁄ mes¡T? C…<’ :é H˚qT C…<’ é _Hé dünjYTqT
ñeTsY (s¡õ) : z ˙e⁄ $<ë«+düT&çy˚ ø£<ë?
C…<’ é : ne⁄qT H˚qT $<ë«+düT&ÉqT.
neTsY (s¡õ) : nsTT‘˚ ˙e⁄ eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yê]‘√ á$<Ûä+>±
m+<äT≈£î Á|üe]Ô+#êe⁄.
C…<’ é : H˚qT m|ü&Ó‘’ ˚ eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê]ì #·÷XÊH√ n|ü&˚ H˚qT
Äj·Tq˝À <Óe’ Á|üeø£Ô \ø£Då ≤\THêïj·Tì >∑Ts¡T|Ô {ü ≤ºqT. Äj·Tq s¬ +&ÉT
$wüj÷· \ |ü≥¢ Hê≈£î ø=+‘· dü+<˚V≤ü + ø£*+Z ~. yê{Ïì ≈£L&É |üØøÏ+å #·
<ä*#êqT. n+<äT˝À ˇø£{Ï Äj·Tq >±s¡T #ê˝≤ ‘Ó*$>± e´eVü≤]kÕÔsê?
eT÷s¡+â >± Á|üe]Ô+#˚ yê]‘√ ≈£L&É eTè<äTe⁄>± e´eVü≤]+∫ düeTdü´qT
|ü]wüÿ]+#˚‘‘· «· + ≈£L&É ø£*Z ñHêïsê? nì ‘Ó\TdüTø√e&Üìπø eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) yê]‘√ H˚qT n˝≤ Á|üe]Ô+#êqT. ø±s¡D+ Ç|ü&ÉT Hê≈£î
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) ô|’ |üP]Ô $XÊ«dü+ ø£*+Z ~. n˝≤¢V≤t qT b˛wü≈î£ &ÉT>±,
bÕ\≈£î&ç>± $X¯«dæ+#·T#·THêïqT. ÇkÕ¢+ <Ûäsêàìï n+^ø£]düTÔHêïqT.
52
eTTVü≤eTà<é (dü\¢+) yê]ì <˚e⁄ì Á|üeø£Ô>± n+^ø£]+#·T#·THêïqT.
Hê dü>u∑ ≤Û >∑+ ÄdæìÔ eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T nqT#·s¡ düe÷»+ ø√dü+
ÇdüTHÔ êïqT. n~ $ì ñeTsY (s¡õ) yês¡T ˙ ÄdæÔ eTTVü≤eTà<é (dü) yê]
nqT#·s¡ düe÷C≤ìøÏ @e÷Á‘·eTT dü]b˛<äT nHêïs¡T. n˝≤ nsTT‘˚ Hê
ÄdæÔ eTTVü≤eTà<é (dü) yê] nqT#·s¡ düe÷»+˝À ø=+<ä]øÏ $sêfi¯+>±
ÇdüTHÔ êïqT nì C…<’ é nHêïs¡T.
‘·sT¡ yê‘· Ä j·T÷<äT&ÉT eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yê] e<ä≈› î£ e#êÃ&ÉT
ø£*e÷ wüV≤ü <ä‘Y #·~yê&ÉT. ªªnwtV≤ü <äTn˝≤¢Ç˝≤Vü≤ Ç\¢˝≤¢VQü e nwtV≤ü <äT
nqï eTTVü≤eTà<äHé nuŸ<Tä VüQ es¡d÷ü \TVüQ.µµ
H˚qT kÕø£´å + ÇdüTHÔ êïqT. n˝≤¢V≤t ‘·|Œü |üP»≈£î ns¡TΩ\T me«s¡÷
˝ÒsT¡ , eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T n˝≤¢V≤t jÓTTø£ÿ <ëdüT&ÉT eT]j·TT Á|üeø£Ô
nì. (Vü≤ø°yéT)
eTVü‰ |
Á e
ü ø£Ô (dü) yê] uÛÀ»q+ #˚ùd rs¡T
düe÷»+˝À ô|<ä›\T>± #·˝≤eTDÏ nj˚T´yês¡T Çfi¯fl˝À s√p
$+<äT\T, Äsꓤ{≤\‘√ s√p _J _J>± ñ+{≤s¡T. s¡ø£s¡ø±\
e+≥ø±\‘√ dü+<ä&ç dü+<ä&>ç ± ñ+≥T+~ ø±ì »>∑‘Y Á|üeø£Ô nsTTq
eTTVü≤eTà<é (dü) yê] Ç+{Ï e+≥ø±\ $wüj÷· ìøÏeùdÔ Ä eTVü≤˙j·TTì
ìsê&É+ãs¡yTÓ qÆ J$‘·+ >∑T]+∫ eTq≈£î ns¡+∆ ne⁄‘·T+~. nqdt (s¡õ)
yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒkÕs¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yê] Ç+≥ m|ü&ÉT ˇπøs√E
s¬ +&ÉT|üP≥\ e÷+dü+ s=fÒº e+&˚yês¡T ø±<äT. ‹H˚ kÕe÷Á– ‘·≈î£ ÿe
‹H˚yês¡T n+fÒ eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T m≈£îÿe>± nsê∆ø*£ ‘√H˚ >∑&ùç |yês¡T
nqïe÷≥. (‹]àõ)
ñeTTà˝Ÿ eT÷$T˙Hé ÄsTTcÕ (s¡õ) Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü) yê] Ç+{Ïyês¡eTT m|ü&ÉT s¬ +&ÉTs√E\T es¡Tdü>±
C§qï s=f…\º T ‹ì ms¡T>∑eTT. (eTTdæ¢+)
eTs√ Vü≤BdüT˝À Ç˝≤ #Ó|Œü ã&ç+~.
53
 eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] Ç+{Ïyês¡T eTBHê e∫Ãq ‘·sT¡ yê‘·
eT÷&˚dæ s√E\T es¡Tdü>± >√<ÛTä eTs=f…\º ø£&TÉ |ü⁄ì+&É ‹ì ms¡T>∑sT¡ .
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T á Á|ü|+ü #·+ M&ç yÓfifl‚ es¡≈î£ Ç<˚ |ü]dæ‹ú
ñ+&˚~ (ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
n|ü&É|ü &ÉT eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yê]øÏ ‹q&ÜìøÏ @MT˝Òø£ Äø£*‘√H˚
|ü&TÉ ≈£îH˚yês¡T.
Çu…ï nu≤“dt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô (dü)
yê] Ç+{Ï˝Àì yês¡T es¡Tdü>± mH√ï sêÁ‘·T\T ‹q{≤ìøÏ Ç+{Ï˝À
@$T˝Òø£ b˛e≥+ e\q Äø£*‘√H˚ ìÁ<äb˛j˚Tyês¡T eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü)
yê] Ç+{Ï˝À m≈£îÿe>± C§qï s=f…˝º Ò e+&ÉT≈£îH˚ yês¡T.
(‹]àõ 2 nuŸyê«ãTEVüA<é, ù|õ 40)
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‘·q e<ä› m+‘· <Ûqä eTT, edüTÔ kÕe÷Á–
ñHêï <ëìï ‘·q ø√dü+ ‘·q Ç+{Ï yê] ø√dü+ @Hê&É÷ <ë#·T≈£îH˚yês¡T
ø±<äT.
ñUŸu≤ _Hé Vü‰]wt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü) yês¡T ndüsY qe÷E #·<ä$+#ês¡T. ‘·s¡Tyê‘· yÓ+≥H˚ ‘=+<äs¡
‘=+<äs¡>± Ç+{Ï˝ÀøÏ yÓfi≤fls¡T. ø=+‘· düeTj·T+ ‘·s¡Tyê‘· Ç+{Ï˝À
qT+&ç ãj·T≥≈£î edüT+Ô fÒ H˚H√ ˝Òø£ eTs=ø£s√ eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê]ì
n+‘· ø£+>±s¡T>± Ç+{Ï˝ÀøÏ yÓfifl¯ &ÜìøÏ >∑\ ø±s¡D+ n&ç>±eTT n+<äT≈£î
Äj·Tq Ç˝≤ nHêïs¡T ªªz ã+>±s¡|⁄ü eTTø£ÿ Hê e<äq› ñ+&çb˛sTT+~.
n~ ù|<ä\≈£î Çe«e\dæq~ Hê <ä>∑Zs¡ á sêÁ‹ ñ+&É≥+ ‘·>∑<äT.
n+<äTøπ yÓ[fl <ëìï yê]øÏ |ü+∫ô|{Ϻ e#êÃqT nHêïs¡T. (ãTU≤])
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yê]ì
ÇkÕ¢+ ù|s¡T‘√ mes¡T @~ n&ç–Hê ø±<äH˚ yês¡T ø±<äT. z e´øÏÔ
eTTVü≤eTà<é (dü) yê] e<ä≈› î£ e∫à z Á|üeø£Ô (dü) (H˚qT ÇkÕ¢+ <Ûsä êàìï
d”«ø£]+#êqT) Hê≈£î @<ÓH’ ê düV‰ü j·T+ #ÓjT· ´+&ç! nì n&ç>±&ÉT n|ü&ÉT
Äj·Tq s¬ +&ÉT ø=+&É\ eT<Û´ä >∑\ dü\ú +q≈£î dü]|ü&TÉ y˚Tø£\ eT+<äqT
54
Ä e´øÏøÔ Ï ãVüAø£]+#ês¡T. n‘·&TÉ ‘·q }] yê] e<ä≈› î£ yÓ[fl zHê
}] »qT˝≤sê! MTs¡÷ ÇkÕ¢+ <Ûsä êàìï d”«ø£]+#·+&ç eTTVü≤eTà<é (dü)
Ç+‘·>± düVü‰j·T |ü&ÉT‘·THêïs¡T. eTs¡\ eTq+ <ä]Á<äT\ eTÚ‘êeTH˚
uÛj
Ñ T· + ˝Ò≈î£ +&Ü #˚dTü +Ô ~. (eTTdæ¢+)
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) yê]
J$‘·+˝À @Hê&ÉT fÒãT˝Ÿô|’ uÛÀ»q+ #ÓjT· ´˝Ò<Tä . eT]j·TT |ü\T#·{Ï
#·bÕ‹\T ‹ì ms¡T>∑sT¡ . (ãTU≤])
nsTTcÕ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. eTVü‰ Á|üøÔ£ (dü\+¢ )
yês¡T Hê e<ä≈› î£ e∫Ãq|ü&ÉT ªª‹q&ÜìøÏ @yÓTHÆ ê ñ+<ë? nì n&ç>π yês¡T.
H˚qT ˝Ò<äT nì düe÷<Ûëq+ #Ó_‘˚ ªªdüπs H˚qT ñ|üyêdü+ ñHêïqTµµ
nH˚yês¡T. (‹]àõ)
ø=ìï Vü≤BdüT\qT ã{Ϻ Ç˝≤ ≈£L&Ü ‘Ó*j·TedüTÔ+~. eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) yê]øÏ yê] Ç+{Ï yê]øÏ HÓ\\ ‘·sã¡ &ç ‹q&ÜìøÏ nqï+
ñ+&˚~ ø±<äT. n˝≤+{Ï düeTj·T+˝À πøe\+ ø£s¡÷®sê\T eT]j·TT
˙{Ï‘√H˚ Jeq+ kÕ–+#˚yês¡T. (düV”≤Hé)
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‘·q≈£î e&ç+¶ ∫q uÛÀ»q+˝À m˝≤+{Ï
˝ÀbÕ\qT m‹Ô#·÷ù|yês¡T ø±<äT. m≥Te+{Ï ˝ÀbÕ\T ñHêï e+≥
e+&çq yê]ì øÏ+#·|]ü #˚yês¡T ø±<äT.
nã÷VüQs¬ s’ ê (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü)
yês¡T @Hê&ÉT uÛÀ»q+˝À ˝ÀbÕ\T m+#˚yês¡T ø±<äT. Äj·Tq Çwü|º &ü ‘ç ˚
‹H˚yês¡T ˝Ò<+ä fÒ ‹H˚yês¡T ø±<äT. $&ç∫ô|fÒyº ês¡T.
(ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
Ç‘·s¡T\‘√ yÓT*π>rs¡T
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç‘·s¡T\qT øÏ+#·|ü]#˚
$<Ûä+>± @Hê&É÷ e´eVü≤]+#˚yês¡T ø±<äT.
ñ‘Yu≤_Hé e÷*ø˘ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. zkÕ]
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T qe÷E #·<$ä +#·&Üì¬ø’ ì\T#·Tì e÷*ø˘ _Hé
55
<äKw”yTé mø£ÿ&É ñHêï&ÉT nì Á|ü•ï+#ês¡T. n~ $ì Ä e+#·≈î£ &ÉT
n˝≤¢V≤t qT Çwü|º &ü &É TÉ . <˚e⁄ì Á|üeø£Ô (dü) qT Çwü|º &ü &É TÉ nì nHêïs¡T.
n+‘·≥ eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) n˝≤ nqe<äT› @$T ˙≈£î ‘Ó*j·T<ë n˝≤¢V≤t
yÓT|ü ø=s¡≈î£ ˝≤ Ç˝≤Vü≤ Ç\¢˝≤¢V≤t nì |ü*ø±&√ ìX¯Ãj·T+>± n˝≤¢V≤t
n˝≤+{Ï yê]ì qs¡ø±–ï yê]ô|’ ìùw<Û+ä #˚kÕÔ&TÉ . me¬s‘’ ˚ n˝≤¢V≤t
yÓT|ü bı+<ë\ì Äj·Tq ø£s¡TD bı+<ë\ì Ä•kÕÔs√ yês¡T ˝≤
Ç˝≤Vü≤ Ç\¢˝≤¢V≤t nì |ü\ø±*. (ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
nãTãø£sY (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T ˇø£kÕ] eTVü‰
Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T e÷‘√ Ç˝≤ nHêïs¡T @$T MT≈£î nìï
bÕbÕ\ø£+fÒ ô|<ä›bÕbÕ\T >∑T]+∫ $e]+#·Hê? ‘·|üŒ≈£î+&Ü eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) e÷≈£î ‘Ó*j·TCÒjT· +&ç nHêïeTT. n|ü&ÉT eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü)
<˚e⁄ì‘√bÕ≥T kÕ{Ï ø£*Œ+#·T≥ eT]j·TT ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ e÷≥\qT
$qø£b˛e⁄≥ á e÷≥\T #Óù|Œ düeTj·T+ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T >√&É≈î£
ÄqTø=ì ≈£Ls¡TÃì ñHêïs¡T. eTs¡\ eTT+<äT≈£î ≈£Ls¡TÃì Ç˝≤ nHêïs¡T.
‘·|ü &ÉT nã<ä|› ⁄ü kÕø£+å #Ó|Œü &É+ ≈£L&Ü eTVü‰ bÕ|üø±s¡´+ Ç˝≤ |ü\Te÷s¡T¢
#ÓbÕŒs¡T. eT] eTÚq+>± ñ+&çb˛j˚Tes¡≈î£ Ç<˚ $wüj÷· ìï #ÓãT‘·÷H˚
ñHêïs¡T. (ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T ñeTTà˝Ÿ eTT$T˙Hé ÄsTTcÕ
(s¡õ) yê]ì m+‘√ Áù|eT‘√ #·÷dü≈î£ Hêï ÄyÓT be] >∑T]+∫ nsTTq
‘·|ü >± e÷{≤¢&Hç ê #ê&ç\T #Ó|Œæ q yÓ+≥H˚ eT+<ä*+#˚ yês¡T ÄsTTcÕ
(s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. H˚qT Á|üeø£Ô (dü) yê]‘√ dübÕò ´ (s¡õ)
yê] >∑T]+∫ Ä$&É Ç˝≤ Ç˝≤ ñ+≥T+~. eTs√ø£ Vü≤BdüT˝À Ç˝≤
$e]+#·ã&ç+~. ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T dübòÕ´ (s¡õ) yê] bı{Ϻ>±/
˝≤e⁄>± ñ+&ÉT≥ >∑T]+∫ #Ó|Œü >± eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T á e÷≥\T
$ì z ÄsTTcÕ (s¡õ) ˙e⁄ Ç˝≤+{Ï e÷≥\qT |ü*ø±e⁄. M{Ïì
düeTTÁ<ä+˝À ø£*|æq#√ n+<äT˝À ˙s¡T <äV≤æ +∫ y˚dTü +Ô ~.
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T kÕ{Ï eTìwæ jÓTTø£ÿ >ös¡e eTsê´<ä\T
ø±bÕ&˚ yê]øÏ dü«s¡Z yê>±∆Hêìï #˚dj æ T· THêïs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T
56
Ç˝≤ nHêïs¡T. ‘·q ‘√{Ï k˛<äs¡Tì jÓTTø£ÿ >ös¡e eTsê´<ä\qT
ø±bÕ&˚yê]øÏ n˝≤¢V≤t jÓTTø£ÿ K∫Ñ·yTÓ qÆ <Ûèä &ÉyTÓ qÆ yê>±∆q+ @$T≥+fÒ
Ä e´øÏìÔ qs¡ø±–ï qT+&ç $eTTøÏÔ ø£*–+#·&+É . (nVü≤à<é)
<Ûë´q+ (õøÏs)Y
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Á|ür ø£Då + n˝≤¢V≤t <Ûë´q+˝ÀH˚
>∑&ùç |yês¡T. <Ûë´q+˝À n˝≤¢ k˛ÔÁ‘·eTT\T n˝≤¢≈î£ ø£è‘·»‘„ \· T ‘Ó*ù|yês¡T
eT]j·TT (ndt‘>· b¥ Õò sY) ø£eå ÷|üD\T ø√πsyês¡T. n˝≤¢VQü ‘·Ä˝≤ Äj·Tq
eTT+<ä{Ï eT]j·TT ‘·sT¡ yê‹ bÕ|üeTT\qT ø£$å T+∫q ‘·sT¡ yê‘· ≈£L&Ü
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T n˝≤¢V≤t #·÷|æq ø£sT¡ D≈£î Á|ü‹>± n˝≤¢q¢ T <Ûë´ì+#˚yês¡T.
ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é
(dü) yês¡T Á|ürø£Då + n˝≤¢qT <Ûë´ìdü÷HÔ ˚ ñ+&˚yês¡T.
(eTTdæ¢+)
Çu…ï nu≤“dt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü)
yês¡T ˇø£kÕ] z eTõ*˝À e+<äe÷s¡T¢ á <äTªÄµ #·~yês¡T. ªªs¡ã“>¥
|òsæ ©Y e‘·TuŸ n\j·÷´ Çqïø£ nHé‘· ‘·yê«ã˝Ÿ >∑|Pü sY.µµ (nãT<ëeP<é)
ns¡+∆ : z n˝≤¢V≤t Hê b˛wü≈î£ &Ü qqTï ø£$å T+#·T eT]j·TT Hê ø£eå ÷|üDqqT
d”«ø£]+#·T ìX¯Ãj·TeTT>± ˙e⁄ eTìï+#·Tyê&Ée⁄, ø£sT¡ DÏ+#·Tyê&Ée⁄.
nãTVüQs¬ s’ ê (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é
(dü) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒjT· >± $HêïqT. n˝≤¢V≤t kÕøÏ>å ± H˚qT s√EøÏ
&Éu…’“ e÷s¡¢ø£+fÒ m≈£îÿe>± n˝≤¢Vt≤‘√ ø£åe÷|üD eT]j·TT eTìï+|ü⁄
ø√s¡T‘·÷ e⁄+{≤qT. (ãTU≤])
ñeTTà˝Ÿ eT÷MT˙Hé ñyÓTàdü˝≤à (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T.
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ‘·s#¡ T· Hê e<ä› á <äTªªÄµµ #·~y˚yês¡T.
ªªj·÷ eTTK*¢ã˝Ÿ KT\÷_ dü_“‘Y K‘êá n˝≤ Bìø£µµ
ns¡∆+ : z Vü≤è<äj·÷\qT eTs¡˝ÒÃyê&Ü Hê Vü≤è<äj·÷ìï (ÇkÕ¢+)
<Ûsä à¡ +ô|’ dæsú +¡ >± ñ+#·T. (‹]àõ)
57
 Çs¡T>∑Tbıs¡T>∑Tyê]‘√
eTTVü ≤ eTà<é (dü ) ≈£ î Çs¡ T >∑ T bıs¡ T >∑ T q ñ+&˚ neø±X¯ +
bı+~qyês¡T m+‘√ n<äèwüºe+‘·T\T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) eTqdüT˝À
Çs¡T>∑Tbıs¡T>∑T yê]øÏ m+‘√ ÁbÕeTTK´‘· ñ+&˚~. Çs¡T>∑Tbıs¡T>∑T >∑T]+∫
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T #ÓãT‘·÷ Ç˝≤ nHêïs¡T. õÁãsTT˝Ÿ (n˝…)’ yês¡T
‘·s#¡ ÷· Çs¡T>∑Tbıs¡T>∑T yê]‘√ eT+∫>± yÓT\>±\ì #ÓãT‘·÷ ñ+&˚yês¡T
Äj·Tq #ÓãT‘·Tqï $<Ûëq+ #·÷ùdÔ Hê≈£î Çs¡T>∑T bıs¡T>∑T yê]ì ≈£L&Ü
Ädæøú Ï yês¡dTü \qT, #˚kÕÔsπ yÓ÷ nì|æ+#˚~. (ãTU≤]   eTTdæ+¢ )
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T nã÷»sY (s¡õ) yê]øÏ ˙‹ yêø±´\T
#ÓãT‘·÷ Ç˝≤ nHêïs¡T. z nã÷»sY (s¡õ) ˙e⁄ Ç+{Ï˝À e÷+dü+
≈£Ls¡ e+&˚≥|ü&ÉT Ç>∑Ts¡T ø±düÔ m≈£îÿe>± #˚dæ bıs¡T>∑Tq ñqïyê]ì
≈£L&Ü <äèwæ˝º À ñ+#·Tø√ (ø±düÔ yê]øÏ ≈£L&Ü |ü+|ü⁄).
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Çs¡T>∑Tbıs¡T>∑T yê]ì Çã“+~ ô|≥º&+É
#ê˝≤ ‘·|ü nì <ëìøÏ ø£]qƒ •ø£å ñ+≥T+<äì #Óù|Œyês¡T.
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. Çs¡T>∑Tbıs¡T>∑T yê]ì
Çã“+<äT\≈£î >∑T] #˚jT· Tyê&ÉT dü«s¡+Z ˝À Á|üy•˚ +#·&TÉ . (eTTdæ¢+)
eTs√ Vü≤BdüT eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) Ç˝≤ Á|üe∫+#ês¡T. @ e´øÏÔ
nsTT‘˚ n˝≤¢V≤t ô|’ eT]j·TT rs¡TŒ~q+ô|’ $XÊ«dü+ ñ+#·T‘ê&√ n‘·&TÉ
Çs¡T>∑Tbıs¡T>∑T yê]‘√ düK´‘·>± yÓT\>±*. (eTTdæ¢+)
ñqï‘·yTÓ qÆ e´eVü‰s¡ XË*’
ñeTTà˝Ÿ eTT$T˙Hé ÄsTTcÕ (s¡õ) Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) yê] e<ä≈› î£ @ e´øÏÔ >∑T]+∫ nsTTq ‘·|ü &ÉT düe÷#ês¡+
n+~‘˚ ªªÄ e´øÏøÔ Ï @eTsTT´+~ Ç˝≤ Á|üe]ÔdTü HÔ êï&ÉT nH˚yês¡T ø±<äT.
á$<Ûä+>± nH˚yês¡T ªªÁ|ü»\≈£î @yÓTÆ+~? Ç≥Te+{Ï dü+uÛ≤wüD\T,
|üqT\T #˚dTü HÔ êïs¡T?µµ (‹]àõ)
58
 nqdt_Hé e÷*ø˘ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. z e´øÏÔ
eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) e<ä≈› î£ e#êÃ&ÉT. Ä e´øÏôÔ |’ nVü≤+ø±s¡ \ø£Då ≤\T
ø£ì|æ+#êsTT. n~ eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] q#·Ãì |üì nsTTq Ä‘·&ìç
@$T nq˝Ò<Tä . Ç˝≤ #ê˝≤ ns¡T<äT>± »]π>~ eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê]
m<äTfÒ yê]øÏ ‘Ó*j·TCÒùdyês¡T. ø±ì Ä s√E Ä‘·ìì @$T nq˝Ò<Tä .
Ä e´øÏÔ yÓ[flb˛sTTq ‘·s¡Tyê‘· eTeTà*ï ñ<˚›•+∫ MTs¡T Ä e´øÏÔøÏ
$e]+∫ ñ+fÒ u≤>∑T+&˚~ nHêïs¡T. (nãT<ëeP<é / ‹]àõ)
nãT›˝≤¢_Hé eTdt}<é (s¡õ) yês¡T ñ˝Òœ¢ +#ês¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T qs¡ø±–ï qT+&ç <ä÷s¡+ #˚jT· ã&çq e´øÏÔ >∑T]+∫
‘Ó\T|üHê? n‘·&TÉ »qT\≈£î <ä>sZ∑ >¡ ± ñ+{≤&ÉT, HÓeTà<ädTü &Ô ’Ó ñ+&˚yê&ÉT.
qÁeT‘·‘√ yÓT\T>∑T‘ê&ÉT eT]j·TT n‘·T´‘·eÔ T düÁ‘·Œes¡qÔ ø£*qZ yê&ÉT.
(‹]àõ)
u≤<Û´ä ‘ê ìs¡«Vü≤D
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T nqTø£Då + <˚e⁄ì jÓTTø£ÿ
<Ûë´q+ #˚dTü qÔ |üŒ{Ïø° @Hê&É÷ ‘·q u≤<Û´ä ‘·\qT eTs¡∫ Á|üe]Ô+#·˝<Ò Tä .
Ç‘·s¡ eTTdæ+¢ düV≤ü #·sT¡ \T nìï+{Ïì e<ä* <Óy’ êsê<Ûqä ˝À >∑&bÉ Õ\qT≈£îHêï
yê]ì eT+<ä*+#˚yês¡T. MTs¡T Ç˝≤ e´eVü≤]ùdÔ MT uÛ≤s¡´ |æ\\¢ qT
mes¡T |ü{+ºÏ #·T≈£î+{≤s¡T? nì Á|ü•ï+#˚yês¡T.
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. ˇø£kÕ] eTT>∑TsZ T¡ e´≈£î\Ô T
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yê] Ç+{ÏøÏ e∫à Á|üeø£Ô (dü) yês¡T
#˚ùd Äsê<ÛHä ê $esê\T n&ç– ‘Ó\TdüT≈£îì ‘·eT Äsê<Ûqä \T yê]‘√
dü]‘·÷>∑eì uÛ≤$+∫]. Á|üeø£Ô (dü) yê]øÏ nsTT‘˚ eTT+<äT >∑&∫É q$,
sêuÀe⁄ bÕbÕ\T ø£$å T+#·ã&ܶsTT ø£<ë. Äj·Tq mø£ÿ&É eTqeTT mø£ÿ&É
Äj·Tq‘√ eTq≈£î b˛*ø£ @$T{Ï nì yê]˝À ˇø£&TÉ H˚qT Á|ü‹sêÁ‹
sêÁ‘·+‘ê ìÁ<äb˛≈£î+&Ü qe÷E #˚d÷ü Ô e⁄+{≤qT. s¬ +&√yê&ÉT H˚qT
Á|ü‹s√E ñ|üyêdüeTT\T+{≤qT. eT÷&√yê&ÉT H˚qT Ád”\Ô ≈£î <ä÷s¡+>±
ñ+{≤qT. ô|[fl #˚dTü ø√qT nì |ü*øÏ eTT>∑TsZ ÷¡ yÓ[flb˛j·÷s¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô
59
(dü) yê]øÏ á $wüjT· + ‘Ó*dæ+~. Á|üeø£Ô (dü) yê]‘√ MTπsHê Ç≥Te+{Ï
ìs¡jí ÷· \T rdüT≈£îqï~? n˝≤¢V≤t kÕøÏ>å ± MT n+<ä]ø£+fÒ H˚qT n~Ûø£
ãj·TuÛ≈Ñ î£ \Ô T ø£\yê&˚ï, nsTTHê H˚qT ˇø√ÿs√E ñ|üyêdüeTT ñ+{≤qT.
ˇø√ÿs√E ñ|ü y êdü e TT ñ+&É q T. sêÁ‹˝À ø=+‘· ù d|ü ⁄ qe÷E
#·<äTe⁄‘êqT, ø=+‘·ùd|ü⁄ ìÁ<äb˛‘êqT eT]j·TT uÛ≤s¡´\‘√ ≈£L&Ü
ø£\TkÕÔqT. @ e´øÏÔ nsTT‘˚ Hê á |ü<‘∆ä T· \≈£î e´‹πsø£+>± q&ÉTkÕÔ&√
Ä e´øÏÔ e÷˝Àì yê&ÉT ø±<äT (ÇkÕ¢+˝À ˝ÒqfÒ)¢ .
düVü≤q+
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) düV≤ü qo\‘·≈î£ Á|ü‹s¡÷|ü+ Äj·Tq
Jeq $<Ûëqy˚T Ç+<äT≈£î kÕø£´å +.
ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü)
yês¡T j·TT<äu∆ ÷ÑÛ $T˝À ‘·|Œü eT¬s|ü&ÉT me]ô|H’ ê #ÓsTT´ #˚dTü ≈£îH˚yês¡T
ø±<äT. ‘·q uÛ≤s¡´\ô|’ @Hê&É÷ #˚sTT#˚dTü ø√˝Ò<Tä . (eTTdæ¢+)
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T <˚e⁄ì @ø£‘ê«ìï Á|ü#ês¡eTT #˚j·TT
#·Tqï|ü&ÉT mH√ï ø£cÕº\T, n|üì+<ä\T, <Óã“\T, ádü&ç+|ü⁄\T
yÓøÿÏ ]+‘·\T Ç˝≤ mìï+{ÏH√ düV≤ü q+‘√ uÛ]Ñ +#ês¡T. nsTTqq÷ ‘·qT
m|ü&É÷ yÓqø£+» y˚jT· ˝Ò<Tä . düTôV≤’ ˝Ÿ _Hé düsT÷<é (s¡õ) yês¡T eTVü‰
Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] >∑T]+∫ Ç˝≤ $e]+#ês¡T. Hê≈£î #ê˝≤
u≤>± >∑Ts¡TÔ+~ Äs√E (ñVü≤<é) eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] X¯ØsêìøÏ
rÁeyÓTqÆ >±j·÷\T nsTTHêsTT. s¡ø+Ô£ ø±s¡kÕ–+~. eTVü‰Á|üeø£Ô (dü\+¢ )
yê] ≈£îe÷¬sÔ nsTTq bòÕ‹e÷ (s¡õ) yês¡T ˙fi¯fl‘√ >±j·÷\qT
ø£&É>∑kÕ>±s¡T. n* (s¡õ) yês¡T &Ü\T‘√ ˙fi¯ófl b˛düTÔHêïs¡T. m+‘·
˙fi¯fl‘√ ø£&–ç Hê >±j·÷\ yÓ+≥ s¡ø+Ô£ ø±s¡&+É Ä>∑˝<Ò Tä . dü]ø£<ë eT]
m≈£îÿe s¡ø+Ô£ ø±s¡kÕ–+~. n+‘·≥ bòÕ‹e÷ (s¡õ) yês¡T #ê|üqT ∫+∫
<ëìï ø±*Ã ã÷&ç<äqT >±j·T+ô|’ y˚XÊs¡T. n+‘·≥ s¡ø£Ô+ ø±s¡&É+
Ä–b˛sTT+~. Äs√E Á|üeø£Ô (dü) yê]øÏ |üqTï }&çb˛sTT+~. eTTK+ô|’
≈£L&Ü >±j·÷\T nj·÷´sTT. (ãTU≤])
60
 nu≤“dt _Hé nãT›˝Ÿ eTT‘·*uŸ (s¡õ) VüQHÓH’ é j·TT<äu∆ ÷ÑÛ $T˝À
»]–q dü+|òTü ≥q >∑T]+∫ $e]dü÷Ô Ç˝≤ nHêïs¡T. Äs√E eTTdæ+¢ \
ôd’q´+ j·TT<ä›uÛÑ÷$T qT+&ç |üs¡T>∑T\T rj·TkÕ–]. Ä düeTj·T+˝À
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) ‘·q ø£#·ÃsY (>±&ç<ä ø£+fÒ ô|<ä›~ >∑Ti¿+ ø£+fÒ
∫qï~>± ñ+≥T+~) ô|’ X¯Á‘·Te⁄yÓ’|ü⁄ #=#·TÃø=ì b˛kÕ>±s¡T. H˚qT
ø£#÷ sY jÓTTø£ÿ ø£fi≤flìï |ü{ºÏ yÓq≈£îÿ˝≤>∑ kÕ>±qT. n≥T Á|üe÷<äeTì
uÛ≤$+∫ nsTTqqT Á|üeø£Ô (dü) yês¡T H˚qT <˚e⁄ì Á|üeø£qÔ T Ç~ ndü‘´· +
ø±<äT. H˚qT nãT∆˝Ÿ eTT‘·*u¢ Ÿ jÓTTø£ÿ ≈£îe÷s¡T&çï n+≥÷ eTT+<äT≈£î
kÕ–b˛j·÷s¡T. (eTTdæ¢+)
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] Ms¡‘«· + eT]j·TT Äj·Tq >±] <Ûs’Ó ´¡
kÕVü≤kÕ\ >∑T]+∫ düV≤ü #·sT¡ \T @eT+≥THêïs¡+fÒ
Ä©_Hé n;‘ê*uŸ (s¡õ) eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê]
>∑T]+∫ ‘Ó*j·TCÒdü÷Ô Ç˝≤ nHêïs¡T. s¡Ds¡+>∑+˝À ¬s+&ÉT ôd’Hê´\
eT<Û´ä j·TT<ä+∆ rÁes¡÷|ü+ <ë*Ãq|ü&ÉT y˚TeTT eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü\+¢ )
qT s¡ø+åÏ #·T≥˝À ìeT|òTü ïeTj˚T´yês¡eTT m+<äTø£+fÒ n˝≤+{Ï düeTj·T+
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T e÷ n+<ä]ø£+fÒ X¯Á‘·Te⁄\≈£î <ä>sZ∑ >¡ ± ñ+&˚yês¡T.
(eTTdæ¢+)
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. ìX¯Ãj·TeTT>± Hêø£+fÒ
b≈£îÿe>± me«]ì n˝≤¢V≤t >∑T]+∫ uÛj Ñ T· ô|≥ºã&É˝<Ò Tä . á $wüjT· +˝À
Hê ø£+fÒ m≈£îÿe ø£cÕº\qT nqTuÛ$Ñ +#·˝<Ò Tä . ˇø√ÿkÕ] e÷ |ü]dæ‹ú
Ç˝≤ ñ+&˚~ Hê≈£î _˝≤˝Ÿ (s¡õ) yê]øÏ Äø£* rs¡TÃø√e&ÜìøÏ ∫qï
s=f…º eTTø£ÿ \_Û+∫Hê _˝≤˝Ÿ (s¡õ) <ëìï Hêø√dü+ uÛÁÑ <ä+>± <ë∫
‘Ó#˚Ãyês¡T. (nVü≤à<é)
ÄsTTcÕ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é
(dü) yês¡T ‘·q ‘·<qä +‘·s+¡ ˇø£ÿ BHêsY ø±ì ~sYV≤ü + ø±ì y˚Tø£qT ø±ì
ˇ+f…qT ø±ì b˝≤+{Ï ÄdæìÔ >±ì ‘·q ‘·<qä +‘·s+¡ yês¡dTü \ ø=s¡≈î£
>± #Ó|üŒ˝Ò<äT. (Ç+{Ïyê]ì >±ì, ã+<ÛäTe⁄\qT >±ì yês¡düT\T>±
Á|üø£{Ï+#·˝Ò<äT) (eTTdæ¢+)
61
 eTVü‰ |
Á üeø£Ô (dü) yês¡T #·~y˚ ø=ìï <äTªªÄµµ\T.
<äTªªÄµµ Äsê<Ûqä \˝À nìï+{Ïø+£ fÒ >=|üŒ~ <äTªªÄµµ n˝≤¢V≤t qT
‘·|Œü Ç‘·sT¡ \qT y˚&TÉ ø√≈£L&É<Tä . <äTªªÄµµ >∑T]+∫ eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é
(dü) Ç˝≤ nHêïs¡T.
n<äTª› ªÄµµ ñ eT>∑T˝® Ÿ Çu≤<ä' (‹]àõ)
ns¡+∆ : <äTªªÄµµ Äsê<Ûqä jÓTTø£ÿ kÕsê+X¯+.
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T m≈£îÿe>± <äTªªÄµµ #˚d÷ü Ô ñ+&˚yês¡T.
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T <äTªªÄµµ ø=s¡≈î£ ‘·≈î£ ÿe |ü<ë\˝À m≈£îÿe
nsê∆ìï#˚à |ü<ë\qT yê&˚yês¡T.
ns¡+∆ : z n˝≤¢V≤t H˚qT <Ûsä à¡ e÷s¡+Z ô|’ q&ç#˝˚ ≤ #˚jT· T ˙y˚ rs¡TŒ
~Hêq dü+s¡≈£åî&Ée⁄ eT]j·TT Hê ÇVü≤˝Àø£ J$‘·eTTqT düe]+#·T
Ç+<äT˝ÀH˚ Hê J$‘·eTT JeH√bÕ~Û ñqï~ eT]j·TT Hê rs¡TŒ ~Hêìï
dü]#˚jT· T n+<äT˝ÀH˚ düeTdüeÔ TT ñ+~. Hê ø√dü+ J$‘·+ jÓTTø£ÿ Á|ü‹
ø£Då eTT ñ|üj÷Ó >∑øs£ e¡ TT>± #˚jT· T Hê eTs¡DeTTqT Á|ü‹ <äTwüº ø±s¡´eTT
qT+&ç s¡øDå£ ø£*Œ+#·T (eTTdæ¢+)
eTs=ø£ <äTªªÄµµ
z n˝≤¢V≤t ˙y˚ n<äèX¯´yÓTqÆ yê{Ïì ãVæ≤s¡+>∑yTÓ qÆ yê{Ïì m]–q
yê&Ée⁄, uÛ÷Ñ $T Äø±XÊ\qT düèwæ+º ∫qyê&ÉeP düeTkÕÔìï b˛wæ+∫qyê&Ée⁄
yê≥ìï+{ÏøÏ ˙y˚ n~Û|‹ü $ H˚qT kÕø£+å ÇdüTHÔ êïqT. ˙e⁄ ‘·|Œü eTs=ø£
Äsê<ÛäT´&ÉT ˝Ò&ÉT. Hê Ä‘·à jÓTTø£ÿ #Ó&ÉT\ qT+&ç ôw’‘êqT Áù|πs|æ‘·
#Ó&TÉ \ qT+&ç ˙ s¡øDå£ ø√s¡T#·THêïqT. H˚qT ˙ s¡øDå£ ø√s¡T#·THêïqT.
H˚qT #˚dqæ #Ó&TÉ ≈£î Hê Ä‘·àqT <√wæ>± ì\Bj·T ≈£î+&Ü Hê e\¢ @
eTTdæ+¢ q≈£î ø£w+ºü ø£*–+#·≈î£ . (nãT<ëeP<é)
eTs=ø£ <äTªªÄµµ
z n˝≤¢Vt≤ n<Ûäs¡àyÓTÆq edüTÔe⁄\ CÀ*øÏb˛≈£î+&Ü ˙e⁄ <Ûäs¡à
düeTà‘·+ #˚dqæ edüTeÔ ⁄\‘√ ‘·è|æÔ ø£*–+#·T. ˙ ø£sT¡ D≤ ø£{≤øå±\‘√
62
Ç‘·sT¡ \ô|’ Ä<Ûës¡|&ü ≈É î£ +&Ü #˚jT· T.
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T #˚jT· T eTs=ø£ <äTªªÄµµ z n˝≤¢V≤t qqTï
ø£$å T+#·T Hêô|’ ø£sT¡ D #·÷|ü⁄ qqTï ˙ Á|æjT· yÓTqÆ <ëdüT\‘√ #˚sT¡ Ã.
(eTT‘·|Ô U”ò Ÿ n˝…)’
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ø£cÕº\˝À, düTU≤\˝À <äTªªÄµµ #˚ùdyês¡T.
ã<äsY j·TT<ä› düeTj·T+˝À eTTdæ+¢ \≈£î düV‰ü j·T+#˚jT· eTì $»j·÷ìï
Á|ükÕ~+#·eTì eT]j·TT n$XÊ«düT\≈£î z≥$T bÕ\T #˚jT· eTì <äTªªÄµµ
#˚XÊs¡T. Ä düjT· eT+˝À Äj·Tq ø£|ü ≈£îqï <äT|üŒ{Ï uÛTÑ C≤\ô|’ qT+&ç
C≤] ÁøÏ+<ä|&ü bç ˛sTTHê düsπ <äTªªÄµµ Ä|ü˝<Ò Tä .
∫e] |ü\T≈£î\T
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü\+¢ ) yê] Vü≤BdüT\ <ë«sê Äj·Tq
Jeq $<ÛëqeTT <ë«sê mH√ï $wüj·÷\T ‘Ó\TdüT≈£îHêïeTT. yê{Ïì
eTq J$‘·+˝À Ä#·sD¡ ≤‘·àø£+>± eT\T#·T≈£î+fÒ eTq J$‘·+ kÕs¡ø∆ +£
ne⁄‘·T+~.

eTVü ‰ Á | ü e ø£ Ô (dü ) yê] uÀ<Û ä q \T, Ä#· s ¡ D \ô | ’ $XÊ«dü +
ñ+#ê*.

eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ôV≤#·Ã]+∫q düeTdüÔ $wüj·÷\qT
$X¯«dæ+#ê*.

eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê]ì nqTdü]+#ê*. Äj·TqqT e´‹πsøÏ+#·&É+
qT+&ç <ä÷s¡+ nyê«*.

eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] eTq Hê´j·÷~Ûø±]>± $X¯«dæ+#ê*. Äj·Tq
#Ó|æŒq rs¡TŒq≈£î dæs¡kÕ eVæ≤+#ê*.

eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] kÕúq+˝À ôV≤#·TÑ·>∑TZ\T #˚j·Tsê<äT.

eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê]ì Ä<äs¡Ù+>± rdüTø=ì Äj·Tq $<ÛëHê\qT
nqTdü]+#ê*.
63

eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê]ì, ‘·q dü+‘êq+ ø£+fÒ, ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ø£+fÒ,
‘·q dü+|ü<äø£+fÒ düeTdüÔ »qT\ø£+fÒ Ä|ü⁄Ôì>± Áù|$T+#ê*.

eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê]ì >ös¡$+#ê*, n_Ûe÷ì+#ê*. Äj·Tq
‘Ó∫Ãq <ÛäsêàìøÏ düVü≤ø£]+#ê*.

eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] düTqï‘Y\qT »qT\≈£î |ü]#·j·T+ #Ój·÷´*.
<ëìøÏ Je+ b˛j·÷*.

eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] düVü≤#·s¡T\qT n_Ûe÷ì+#ê*. yê]‘√
sêJ|ü&Ü*. yê] J$‘· #·]Á‘·qT #·<äyê*.

eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) ô|’ <äs¡÷<é |ü+|ü&É+ ≈£L&Ü Äj·Tqô|’ n_Ûe÷q+
#·÷|ü&Éy˚T.
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü\+¢ ) yê]ô|’ n˝≤¢V≤t <äs÷¡ <é |ü+|ü⁄‘·THêï&Éì
n˝≤¢V≤t KTsYÄHé˝À ‘Ó*j·TCÒkÕ&ÉT.
ìX¯Ãj·T+>± n˝≤¢Vt≤ Äj·Tq <ä÷‘·\T, ≈£L&Ü <Ó’eÁ|üeø£Ôô|’
ø±s¡TD≤´ì´ |ü+|ædüTÔHêïs¡T. z $XÊ«düT˝≤sê! MTs¡T ≈£L&Ü n‘·ìô|’
<äs÷¡ <é |ü+|ü+&ç. n‘·´~Ûø+£ >± n‘·ìøÏ dü˝≤eTT\T |ü+|ü⁄‘·÷ ñ+&É+&ç.
(KTsYÄHé 33e dü÷s¡ mVt≤C≤uŸ 56e yêø£´+)
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. MT
jÓTTø£ÿ s√E\˝À ñ‘·ÔeTyÓTÆq ~q+ Ee÷ (X¯óÁø£yês¡+) s√E Ç<˚
s√E Ä<ä+ (n˝…)’ yês¡T düèwæ+º #·ã&ܶsT¡ . Ç<˚ s√E dü÷sY ñ<äã&ÉT‘·T+~.
Ç<˚ s√E e÷qe⁄\T eT÷s¡Ãb˛‘ês¡T ø±ã{Ϻ MTs¡T ás√E Hêô|’
m≈£îÿe>± <äs÷¡ <é #·<eä +&ç. <ëìì Hêes¡≈î£ #˚sá ã&ÉT‘·T+~.n+‘·≥
z e´øÏÔ Ç˝≤ n&ç>±&ÉT z eTVü‰ Á|üeø±Ô! MT eTs¡D≤+‘·s+¡ y˚TeTT
|ü+|æq dü˝≤+ MT es¡≈î£ m˝≤ #˚sá ã&ÉT‘·T+~. n+‘·≥ Á|üeø£Ô (dü\+¢ )
yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. n˝≤¢V≤t uÛ÷Ñ $TøÏ Á|üeø£\Ô <˚V‰ü \qT ‘·q˝À
ø£\T|ü⁄ø√e&ÜìøÏ ìwæ<+›ä #˚kÕ&ÉT. (nãT<ëeP<é)
á Vü≤BdüTì n˝Ÿu≤ì (s¡yê) yês¡T düVæ≤ Vü≤BdüT>± <ÛäèMø£]+#ês¡T.
64
 »$Tj·T‘Y wüßu≤“Hé nVü≤˝ÒV≤ü Bdt,
$XÊK|ü≥ï+yês¡T eTTÁ~+∫q |ü⁄düøÔ e£ TT\T
s¡÷ˆˆ\T
1. <˚e⁄ì‘√ kÕ{Ï ø£*Œ+#·T≥ eTVü‰bÕ|ü+ (‘Ó\T>∑T) ....... 12
2. Prophet Muhammed (S.A.W.S’s) Namaz (Eng.) ...... 10
3. |Á eü ø£Ô (dü.n.dü.) yê] qe÷CŸ |ü<‹∆ä (‘Ó\T>∑T) ...... 10
4. $X¯«|Á eü ø£\Ô <äTªªÄµµ\T (‘Ó\T>∑T) ...... 10
5. qe÷C…qã$ (dü.n.dü.) (‘Ó\T>∑T *|æ`ñs¡÷)∆ ...... 10
6. ÇkÕ¢+ô|’ eTTdæ¢y˚T‘·s¡T\ ø=ìï Á|üX¯ï\≈£î »yêãT\T ...... 12
7. qe÷C… qã$ (dü.n.dü.) (Væ≤+B) ...... 10
8. Universal Prophets Prayers (Eng.) ...... 10
9. |Á eü ø£Ô yÓTTVü≤eTà<é (dü.n.dü.) u≤≥ dü«sêZìøÏ u≤≥ (‘Ó\T>∑T) ...... 15
10. KTsYÄHé eT]j·TT dô H’ ‡é ...... 35
11. eTTdæ¢+ Jeqdüs¡∞ ...... 16
12. ÇkÕ¢+ |Á j æ T· uÀ<Ûqä \T ...... 12
13. dü«s¡+ ` dü«s¡yZ êdüT\T (‘Ó\T>∑T) ...... 15
14. Association of Partners to Allah is Greatest Sin ......
15. ÇkÕ¢$Tj·÷ HÓ\\T Ä#êsê\T, <äTsê#êsê\T ......
16. düHê‘·q <Ûsä à¡ + ÇkÕ¢+ e÷Á‘y· T˚ ......
17. ø¬Á d’ eÔü ⁄\≈£î n˝≤¢V≤t yÓ|’ ⁄ü ÄVü‰«qeTT ......
Please Contact for Books :
MOHAMMADIA ISLAMIC GUIDANCE CENTRE
Khan Colony, Tandoor, Ranga Reddy District, AP
 9848798517, 9985566477
TAUHEED BOOK CENTRE
Opp. Royal Function Hall, Proddatur, Kadapa District. AP
 9849376939

Rs. 16/- (s¡+C≤Hé Væ≤õ] 1430) 3000 ø±|”\T (2009)

65
66