T.

C
SELÇUK ÜNÜVERSİTESİ
ZİRAAT FAKÜLTESİ
HAYVANSAL ÜRETİM BÖLÜMÜ

25.000 ADET / DEVRE KAPASİTELİ

(6 DEVRE / YIL) BROİLER

(ET PİLİÇ)YETİŞTİRİCİLİĞİ PROJESİ

Danışman: Yrd.Doç. Dr Mithat DİREK

Hazırlayan : ALİ KIPRIS

001512002

KONYA––2007
 2

İÇİNDEKİLER

1.PROJENİN ÖZETİ.......................................................................................................................1
2.PROJENİN GENEL TANIMI………………………………………………………………….2
2.1.Giriş…………………………………………………………………………………………… .2
2.2.Projenin Amacı………………………………………………………………………………….4
2.3.Projenin Kalkınma Planı İle İlişkisi…………………………………………………………….5
3.PROJENİN AYRINTILI TANIMI…………………………………………………………….6
3.1.Proje Uygulama Alanı Hakkında Bilgiler………………………………………………………6
3.1.1.Proje Alanı İçin Yer Seçimi……………………………………………………………….….6
3.1.2.Proje Alanının Bitkisel Üretim Yapısı………………………………………………………..6
3.1.3.Proje Alanının Hayvansal Üretim Yapısı……………………………………………………..6
3.1.4.Proje Alanının İklimi………………………………………………………………………….6
3.1.5. Proje Alanının Coğrafik Yapısı………………………………………………………………6
3.1.6. Proje Alanının Nüfusu………………………………………………………………………..7
3.1.7. Proje Alanının Alt Yapısı…………………………………………………………………….7
3.1.8. Proje Alanının Pazar Durumu………………………………………………………………..7
3.1.9. Proje Alanının Sosyal Alt Yapısı…………………………………………………………….7
3.1.10. Proje Alanının Ekonomik Alt Yapısı……………………………………………………….7
4.PİYASA ETÜDÜ………………………………………………………………………………...7
5.PROJEDE KULLANILACAK HAYVAN MATERYALİ HAKKINDA BİLGİLER……...8
5.1.Materyalin Temin Şekli…………………………………………………………………………8
5.2.Materyalin Özellikleri ve Tercih Gerekçeleri…………………………………………………...8
6.ÜRETİM TEKNİĞİ HAKKINDA BİLGİLER………………………………………………..8
6.1.Projenin Kapasitesi……………………………………………………………………………...8
6.2.Üretim Organizasyonu…………………………………………………………………………..9
6.3.Pratik Yetiştirme İşleri…………………………………………………………………………..9
6.3.1.Civcivler Kümese Getirilmeden Önce Yapılacak İşler………………………………………..9
6.3.2.Civcivlerin Kümese Alınması ve Yerleştirilmesi…………………..…………………………9
6.3.3.Yemleme……………………………………………………………………………………..10
6.3.4.Sulama………………………………………………………………………………………..1
6.3.5.Isıtma…………………………………………………………………………………………1
6.3.6.Aydınlatma…………………………………………………………………………………...12
6.3.7.Altlık…………………………………………………………………………………………12
6.3.8.Sağlık Koruma ve Veteriner Hekim Hizmetleri……………………………………………..12
6.3.9.Kayıtlar………………………………………………………………………………………12
6.3.10.Temizlik ve Havalandırma…………………………………………………………………12
6.4.Barınak ve Tesisler…………………………………………………………………………….13
6.4.1.Kümesin Teknik Özellikleri…………………………………………………………………13
6.4.2.Yem Deposunun Teknik Özellikleri…………………………………………………………13
6.4.3. İşçi Lojmanının Teknik Özellikleri …………………………………………………………13
6.4.4. Alet-Ekipman Odasını Teknik Özellikleri ………………………………………………….13
6.4.5. Su Deposu Teknik Özellikleri……………………………………………………………….13
6.4.6. Dezenfeksiyon Çukuru Teknik Özellikleri………………………………………………….13
6.4.7. İzolasyon Çukuru Teknik Özellikleri……………………………………………………….13
6.4.8. Barınak ve Tesislerin İşletme içi Yerleşim Düzenleri………………………………………13
6.5. Projede Kullanılacak Araç,Alet ve Ekipmanlar……………………………………………….14
6.5.1. Yemlik Ekipmanları…………………………………………………………………………14
 3

6.5.2. Sulama Ekipmanları…………………………………………………………………………14

6.5.3. Isıtma Ekipmanları…………………………………………………………………………..14
6.5.4. Soğutma Ekipmanları……………………………………………………………………….15
6.5. Diğer Alet ve Ekipmanlar……………………………………………………………………..15
6.6. Proje Ürünlerinin Pazarlanması……………………………………………………………….15
7.PROJE GİDERLERİ…………………………………………………………………………..15
7.1. Yatırım Giderleri………………………………………………………………………………15
7.1.1. Sabit Yatırım Giderleri……………………………………………………………………...15
7.1.1.1. Proje ve Etüt Giderleri…………………………………………………………………….15
7.1.1.2. Arazi Satın Alma Giderleri………………………………………………………………..15
7.1.1.3. İnşaat Giderleri……………………………………………………………………………15
7.1.1.3.1. Kümes Yapım Gideri……………………………………………………………………15
7.1.1.3.2. Yem Deposu İnşaat Gideri……………………………………………………………...16
7.1.1.3.3. İşçi Lojmanı İnşaat Gideri………………………………………………………………16
7.1.1.3.4. Alet Ekipman Odası İnşaat Gideri………………………………………………………17
7.1.1.3.5. Su Deposu İnşaat Gideri………………………………………………………………...17
7.1.1.3.6. Dezenfeksiyon Çukuru Gideri…………………………………………………………..17
7.1.1.3.7. İzolasyon Çukuru Gideri………………………………………………………………..17
7.1.1.3.8. Giriş Kapısı Gideri………………………………………………………………………17
7.1.1.3.9. Tel Örgü ve Beton Direk Gideri………………………………………………………...17
7.1.1.4. Makine ve Donanım Giderleri…………………………………………………………….17
7.1.1.4.1. Yemleme Ekipmanları Giderleri………………………………………………………...17
7.1.1.4.2. Sulama Ekipmanları Gideri………………………...…………………………………...17
7.1.1.4.3. Isıtma Ekipmanları Gideri………………..…………………………………………….17
7.1.1.4.4. Soğutma Ekipmanları Gideri……………………………………………………………17
7.1.1.4.5. Jeneratör Gideri………………………………………………………………………….17
7.1.1.4.6. Su Hortumunun Gideri…………………………………………………………………..17
7.1.1.5. Nakliye Giderleri………………………………………………………………………….17
7.1.1.6. Beklenmeyen Giderler…………………………………………………………………….17
7.1.2. İşletme Sermayesi İhtiyacı…………………………………………………………………..17
7.1.2.1. Civciv Alım Gideri………………………………………………………………………..17
7.1.2.2. Yem Alım Gideri………………………………………………………………………….18
7.1.2.3. İlaç Gideri…………………………………………………………………………………18
7.1.2.4. Dezenfeksiyon Gideri……………………………………………………………………..18
7.1.2.5. Altlık Gideri……………………………………………………………………………….18
7.1.2.6. Personel Gideri……………………………………………………………………………19
7.1.2.7. Elektrik Gideri…………………………………………………………………………….19
7.1.2.8. Su Gideri…………………………………………………………………………………..19
7.1.2.9. Isıtma Gideri………………………………………………………………………………19
7.1.2.10. Beklenmeyen Giderler…………………………………………………………………...19
7.2.Yıllık İşletme Giderleri………………………………………………………………………...21
7.2.1. Civciv Alım Giderleri……………………………………………………………………….21
7.2.2. Yem Alım Gideri……………………………………………………………………………21
7.2.3. İlaç Gideri…………………………………………………………………………………...21
7.2.4. Dezenfeksiyon Gideri……………………………………………………………………….21
7.2.5. Altlık Gideri…………………………………………………………………………………21
7.2.6. Personel Gideri…………………………..…………………………………………………21
 4

7.2.7. Elektrik Gideri………………………………………………………………………………21

7.2.8. Su Giderleri…………………………………………………………………………………21
7.2.9. Isıtma Giderleri……………………………………………………………………………...21
7.2.10. Amortismanlar……………………………………………………………………………..21
7.2.11. Bakım ve Onarım Giderleri………………………………………………………………..21
7.2.12. Beklenmeyen Giderler……………………………………………………………………..21
8.PROJE GELİRLERİ…………………………………………………………………………...22
8.1.Proje Ana Gelirleri……………………………………………………………………………..22
8.2.Proje Yan Gelirleri……………………………………………………………………………..22
8.2.1. Gübre Satış Geliri…………………………………………………………………………...22
8.2.2. Yem Torbası Geliri………………………………………………………………………….22
9.PROJENİN EKONOMİK ANALİZİ…………………………………………………………23
9.1.Proje Gelirleri Tablosu…………………………………………………………………………23
9.2.Proje Gelir-Gider Tablosu…………………………..………………………………………...23
9.3.Mali Rantabilite………………………………………………………………………………..23
9.4.Geri Ödeme Süresi……………………………………………………………………………..23
9.5.Yıllık Değişen Masraflar Tablosu……………………………………………………………...24
9.6.Sabit Masraflar Tablosu………………………………………………………………………..24
9.7.Başa Baş Noktası………………………………………………………………………………24
9.8.Projenin Nakit Akım Tablosu………………………………………………………………….26
9.9.Net Bugünkü Değer……………………………………………………………………………26
9.10.Fayda-Masraf Oranı…………………………………………………………………………. 27
10.SONUÇ…………………………………………………………………………………………27
 5

1.PROJE ÖZETİ

1.1.Projenin Adı: 25.000Adet/Devre Kapasiteli ( 6Devre/Yıl) Broiler(Etlik Piliç)

Yetiştiriciliği

1.2.Projenin Niteliği: Broiler (Etlik Piliç) Üretim Projesi

1.3.İşletmeye Verilecek Yasal Şekil: Adi ortaklık

1.4.Proje Kapsamında Üretilecek Ürünler:

––––Ana Ürün: Canlı Piliç

––––Yan Ürün: Tavuk Gübresi ve Yem Torbası

1.5.Projenin Uygulama Yeri: Sarıcalar Köyü,Göynük/BOLU

1.6.Projenin Toplam Yatırım Tutarı: 290 332,88 YTL

––––Sabit Yatırım Tutarı: 170 595,7YTL

––––İşletme Sermayesi Tutarı: 119 737,18YTL

1.7.Yatırıma Başlangıç ve Bitiş Tarihi: 01.01.2007-01.01.2008

1.8.Projenin Ekonomik Ömrü: 20Yıl

1.9.Projenin Finansman Kaynağı: Toplam Yatırım Tutarının Tamamı Öz

Kaynaklardan karşılanacaktır.

1.10.Projeyi Hazırlayanlar: ALİ KIPRIS

1.11.Tam Kapasiteye Ulaşma Tarihi:

1.12.Mali Rantabilite:

1.13.Geri Ödeme Süresi:

1.14.Fayda/Masraf Oranı:

1.15.Talep projeksiyonu:
 6
2. PROJENİN GENEL TANIMI
2.1. Giriş
Birkaç gelişmiş ülkenin dışında nicel ve nitel açlık sorununu giderek göze batar hale
gelmiştir.Dünya ülkelerinin bu konudaki çabaları nüfus artış hızı ve bozulan çevre gibi iki
önemli faktörle yarışamamaktadır.Bu durumda izlenmesi gereken en uygun yol, nüfus
artışından daha fazla üretim yapabilecek kaynaklara öncelik tanımaktır.Bir diğer deyişle
insanların çok daha hızlı nüfus artışı sağlayabilen hayvanlara şans tanımaktır.
Dengeli beslenme, çağımızın en önemli sorunlarından biridir.Bu sorun, son yıllarda
ülkemizde de ağırlığını hissettirmeye başlamıştır.Tavuk, büyük verim potansiyeli nedeniyle
dünyanın pek çok ülkesinde, beslenme sorununun ucuz ve kolay çözümlenmesinde,
insanlar için büyük bir ümit kaynağı olmuştur.Pek çok ülkede ve Türkiye’de acı ve tatlı
günleriyle bugün altın çağını yaşamaktadır.
Türkiye,her ne kadar ihtiyacı olan ürünleri üretebilecek kapasitede bir ülke olsa da, son
yıllarda uygulanan politikalar gereği üretim darboğazına girebilmekte, bunun yanı sıra
nüfus artışının fazlalığı, kentleşme ve sanayileşme eğilimi nedeniyle kendi kendine
yetebilen bir ülke olma özelliğini yitirmektedir.Buna beslenme konusundaki bilgisizliği de
eklersek, Türkiye’de daha çok rasyonel, ama bazen de miktarca beslenme yetersizliği
gündeme gelmektedir.
Dünya ölçeğinde yapılan bir değerlendirmede, genel beslenme durumunun iyi olmadığı
ve gelecek yılda milyonlarca insanın açlık tehlikesi ile karşı karşıya kalacağı tahmin
edilmektedir.bunda en büyük etken nüfusun, besin maddeleri üretiminin iki misli hızla
artmasıdır.Bu durum, dünyanın her yerinde hayvansal üretimin arttırılması zorunluluğunu
doğurmaktadır.Neslin devamını sağlayan ve dengeli beslenmenin vazgeçilmez unsuru olan
et, süt ve yumurta gibi temel besin maddelerinin ekonomik üretimini kendine amaç
edinmiştir.Hayvansal ürünler protein, mineral maddeler ve vitaminler başta olmak üzere
insanın gereksinim duyduğu tüm besin maddelerini uygun miktar ve oranlarda içeren,
sindirimi kolay, kendine has lezzet ve aromaya sahip göreceli olarak pahalı ürünlerdir.Bu
nedenle bireysel ve toplumsal gelişmişliğin en önemli göstergesi, hayvansal ürünlerin
yeterli miktarda üretilmesi ve tüketilmesidir.
Çizelge 1. Seçilmiş Kimi Ülkelerde Kanatlı Et Üretimi
üLKELER 1995 2000 2001 2002 2003
Kanada 720 390 903 580 952 950 955 850 938 000
Amerika 11 486 000 13 944 000 14 182 000 14 623 800 14 854 700
Brezilya 4 050 400 5 980 600 6 208 000 7 050 000 7 760 000
Fransa 1 232 000 1 242 000 1 230 100 11 480 000 1 130 000
Almanya 390 000 461 500 476 000 476 500 547 400
İtalya 799 900 758 800 794 000 816 000 816 000
Hollanda 597 000 697 000 701 000 705 000 462 000
İngiltere 1 077 000 1 214 800 1 262 730 1 252 380 1 294 900
Rusya 859 000 754 985 861 843 937 560 1 033 887
Suudi Arabistan 309 000 483 000 505 000 445 000 472 000
Türkiye 490 000 643 436 614 726 696 160 612 000
Güney Afrika 600 000 816 859 812 785 820 000 820 000
Mısır 317 000 513 312 538 978 547 500 547 500
Avusturalya 466 551 610 000 619 406 667 471 689 826
Çin 6 056 307 9 025 191 9 070 069 9 275 295 9 517 580
DÜNYA 46 482 419 28 991 683 61 228 725 63 666 369 65 014 504
AB (15 ülke) 6 087 324 6 645 033 68 126 91 6 760 410 6 589 590
FAO.2004
Çizelgeden de anlaşılacağı gibi dünyanın en büyük kanatlı et üreticisi AMERİKA’ dır. Hiç
şüphesiz hayvanlardan çok geniş ölçüde faydalanmasını bilen ülkeler, medeniyet seviyeleri
 7
çok yükselmiş, bilimde ve teknikte ilerlemiş bir ülkedir.Bu sebeple dünyada ileri düzeyde
hayvancılığa ancak bu gibi ülkelerde rastlanabilmektedir.
Bir ulusun hayat seviyesinin yükselmesiyle orantılı olarak hayvansal gıdaların tüketimi
veya bu gıdalara duyulan ihtiyaç artmaktadır.Sonuç olarak bunların üretimi söz konusu
ülkelerde artmaktadır.

Çizelge 2. Seçilmiş Bazı Ülkelerde Kanatlı Et Tüketimi (kg/kişi/yıl)

ÜLKELER 1997 1198 1999 2000 2001

Kanada 31,4 32 33,8 34,8 35,4
Amerika 46,2 46,7 49,1 49,3 49,6
Brezilya 23,2 23,5 27,3 28,2 29,9
Fransa 24,7 25,1 24,4 24,9 26,2
Almanya 14,7 15 15,2 15,2 15,7
İtalya 19,5 19,5 19,1 18,7 19,2
Hollanda 21,8 22,2 21,5 21 21
İngiltere 25,9 27,7 28,1 28,4 28,7
Rusya 12,7 11 10,6 11,3 11,8
Suudi Arabistan 35,8 35,4 35,1 34,3 33,6
Türkiye 9,3 9,6 10,1 10,2 10,6
Güney Afrika 21,6 24,6 26,6 26,4 26,3
Hindistan 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7
Endonezya 4,3 2,1 2,9 3,4 3,7
Avusturalya 28,3 30,5 31,4 32,4 32,8

Çizelgeden de anlaşılacağı gibi üretimde büyük paya sahip olan Amerika tüketimde de
ön sıralarda yer almaktadır.Diğer ülkelerde bu sırayı takip etmektedir.Amerika kanatlı et
tüketimi giderek artan bir grafik sergilemektedir.Türkiye ise AB Ülkeleri ve diğer ülkelere
oranla tüketimde kanatlı et tüketimi daha azdır.Bu azlığın sebebi ülkemizin ekonomik
durumu ve eğitim seviyesinin düşük olması önemli etkenlerdendir.

Tavuk etinin kolesterol ve yağ bakımından uygun oluşu, ucuzluğu kırmızı etin
aleyhine bir artış sağlamasına neden olmaktadır.Tavuk etine olan talep giderek
artmaktadır.Özellikle büyük şehirlerde satın alınırken yağlı et yerine yağsız et tercih
edilmektedir.Bu nedenle tavuk eti, diğer kırmızı etlere oranla daha fazla Pazar ve tüketim
şansına sahiptir.Hayat standartlarının, ülkemizde yıldan yıla yükselmesiyle, artan ölçüde
kaliteye önem verilmeye başlanmıştır.

Tavukçuluk hayvansal proteinin, en ucuz ve en ekonomik üretildiği tarımsal

faaliyetlerin başında gelmektedir.Tavuk, yalnız kolay üretildiği için değil, et ve
yumurtasının yüksek biyolojik değeri nedeniyle de önemli yer teşkil etmektedir.Bununla
beraber yediğini en ekonomik bir şekilde ürüne çevirmesi ve çok kısa zamanda aşırı
çoğalması ile oldukça karlı bir hayvandır.

DIŞARI SATIM VE ALIMI

Çizelge 3. Önde Gelen Ülkelerde Piliç Eti Dışsatımları (1000 ton)
 8
ÜLKELER 1998 1999 2000 2001 2002 2003
ABD 1 978 2 080 2 231 2 521 2 177 2 325
Brezilya 594 750 893 1 241 1 588 1 550
AB 788 764 762 718 850 720
Tayland 274 288 328 425 465 500
Çin 323 375 464 489 438 400
Kanada 53 47 55 69 75 80
Macaristan 52 45 35 35 32 32
Türkiye 5 2 2 12 6 8
Diğerleri 129 111 98 97 103 109
6
Dünya Toplamı 4 442 4 856 5 589 5 769 6 075 046

Dış satım en çok ABD. ,Brezilya, Avrupa Birliği, Tayland ve Çin’den

yapılmaktadır.Brezilya ve ABD’nin ihracatı but ağırlıklıdır.Bu tür etin en büyük alıcısı ise
Rusya’dır.Japonya, Avrupa Birliği ve Suudi Arabistan ise dışalımda göğüs etini
yeğlemektedir.

Ülkemizde piliç eti dış satımı konusunda etkili olmamıştır.Ancak, son beş yılda, değerler
dışsatımcı ülkelere göre çok düşük kalsa da, gittikçe artan bir seyir izlemiştir.Dışsatımın
başarısızlığında sektörün dışsatıma ilgisiz kalması ve devlet desteğinin yapılmaması olarak
gösterilmektedir.Ürün hijyeni ve denetim yetersizliği ile ürünün pahalıya üretilmesi de bu
sonucun diğer nedenleridir.Dışsatımın büyük çoğunluğunu Azerbaycan, Romanya,
Özbekistan, Bulgaristan ve Ukrayna’ya yapılmaktadır.

Çizelge 4. Önde gelen Ülkelerde Piliç Eti Dışalımları (1000 ton)

ÜLKELER 1998 1999 2000 2001 2002 2003
Rusya 1020 930 943 1281 1208 1125
Japonya 590 667 721 710 744 760
Çin 427 591 608 473 435 400
AB 167 198 299 418 410 390
Suudi Arabistan 287 364 348 399 390 385
Meksika 185 190 223 242 265 275
Hong Kong 268 391 232 233 195 210
Birleşik Arap
Emirlikleri 122 117 111 123 135 140
Kore Cumhuriyeti 13 47 67 83 95 98
Türkiye 0,019 0,083 0 0,108 0,038 0,062
Diğerleri 479 493 474 435 377 380
Dünya Toplamı 3558 3988 4026 4397 4254 4163

Çizelgeden de anlaşılacağı gibi Türkiye piliç eti üretiminde kendi kendine yeterli
olmaktadır.Bu sebeple de ülke dışından piliç eti çok küçük miktarlarda alım yapmaktadır.
2.2.Projenin Amacı
Sağlıklı bir yaşam,büyüme,fiziksel ve zihinsel faaliyetlerin sürekliliği. Yeterli ve
dengeli bir beslenme ile ilişkilidir. Yeterli ve dengeli beslenme için gereksinim duyulan
enerji, protein, vitamin ve mineral maddelerin karşılanmasında hayvansal ürünler ilk sırada
yer almaktadır.Bir insanın yeterli ve dengeli bir şekilde beslenebilmesi için bir 1kg vücut
ağırlığına karşılık günde 1 g protein tüketmesi gerekmektedir.Bunun ½’si bitkisel. ½’si
hayvansal kaynaklı olmalıdır.Ancak ülkemizde bu protein ihtiyacının 1/6’sı hayvansal
kaynaklı besin maddelerinden, 5/6’sı bitkisel kaynaklı besin maddelerinden
karşılanmaktadır.
 9
Dünyada kişi başına tüketilen hayvansal protein miktarı ortalama 28g iken,
Türkiye’de kişi başına tüketilen hayvansal protein miktarı 19g’dır.
Kaliteli ve dengeli beslenmenin sağlanması açısından normal bir insanın günde
yaklaşık 35g dolayında hayvansal protein tüketmesi gerekmektedir.Hayvansal proteinin
tüketim miktarı insanların fiziksel ve zihinsel gelişimini en önemli şekilde etkilemektedir.
Tavuk eti, kaliteli protein kaynağı olarak kabul edilmektedir.Diğer etlerle
karşılaştırıldığında fiyatının ucuzluğu, yağ içeriğinin azlığı, vitamin ve mineral maddelerce
zengin olması, fast-food adlı gıdaya elverişliliği ve dinsel sınırlamaların bulunmaması gibi
avantajlara sahiptir.
Bu üstün özelliklerinden dolayı tavukçuluk dünyada karlı bir sanayi kolu haline
gelmiş bulunmaktadır.Tüm tarımsal faaliyetler içindeki yeri gün geçtikçe artmaktadır.
Çünkü tavukçuluk, çağımızın önemli sorunlarından olan yetersiz beslenme problemlerinin
çözümünde yaralanılabilecek bol, hızlı ve ucuz üretilen besin maddesi vermektedir.
Tavuk eti, lezzetli, sindirimi kolay, tek başına olduğu kadar diğer yiyeceklerle
birlikte yenilebilen üstün bir gıda maddesidir.Aynı şekilde etinin protein oranı sığır etinden
daha yüksek, buna karşın yağ ve enerjisi daha düşük olduğundan sağlığa, özellikle kalp
hastaları ile tansiyonlu kişiler için ideal bir besin maddesidir.
Günümüzde artan stres faktörleriyle belirginleşen kalp-damar hastalıkları,
zayıflama zorunluluğu duyan kişiler ve sağlıklı büyüme gereksinimi olan milyonlarca
çocuk için yağsız, protein,vitamin ve mineral maddeler yönünden doyurucu ve sindirimi
kolay bir besin maddesi olan tavuk etinin, çeşitli şekillerde tüketime sunulur hale
getirilmesi tavukçuluğu giderek daha çekici hale getirmektedir.
Bunlara ek olarak tavukçuluk için sığır, koyun ve keçilerde olduğu gibi geniş
araziye ihtiyaç duyulmaz.Kurak ve verimsiz topraklarda, çevre kontrollü kümesler
yapılarak,yoğun bir entansif üretim ile kısa sürede büyük kazanç sağlanmaktadır.
Bu projede birincil amaç, tarıma elverişli olmayan arazilerin hayvansal üretimde
değerlendirilerek, ülkemizdeki hayvansal üretim açığının kapatılması ve kaliteli hayvansal
protein üretiminin arttırılması için etlik piliç üretiminin arttırılması ve işletme bazında
kazanç sağlamaktır.
Projenin ikinci amacı ise, üretimden elde edilen gübrenin bitkisel üretimde
değerlendirilerek, bitkisel üretimin geliştirilmesidir.

2.3.Projenin Kalkınma Planı İle İlişkisi

Proje ile ilgili olarak, 8.beş Yıllık Kalkınma Planı’nın hayvancılık bölümündeki
Amaçlar ve Politikalar başlığı altında şu ifadeler yer almaktadır.
’’8.Plan dönemindeki hayvancılıktaki temel amaç; toplumumuzun hayvansal protein
bakımından dengeli, yeterli beslenebilmesini temin maksadıyla üretim artışını
sağlamaktadır.Bu amaçla hayvan ıslahı, kaliteli kesif yem ve yem bitkileri üretimi
arttıracak,hayvan hastalık ve zararlarıyla etkili mücadele ve yayım hizmetleri
geliştirilecektir.’’
’’Üreticilerin kooperatifleşmesi, şirketleşmesi ve üretici birliklerin kurulması
özendirilecektir.’’
’’Damızlıkçı işletmelerin yaygınlaştırılması sağlanacak ve bu işletmeler tarafından
elde edilen hayvanların; yetiştirme, dağıtım ve pazarlanmaları safhalarında,kamu
kuruluşları tarafından sözleşmeli yetiştiricilik konusu dahil her türlü teknik bilgi ve
yardımlar etkin bir şekilde sağlanacak,özel sektör katkısı özendirilecektir.’’
’’Kanatlı hayvan üretimi arttırılarak, tavuk, hindi ve ördek etleri ile yumurta tüketimi
ve ihracatı özendirilecektir.’’
Bu ifadelerden de anlaşılabileceği gibi toplumun hayvansal protein ihtiyacının
karşılanması amacıyla hayvansal üretim arttırılacaktır.
Hayvanların verimlerini ve üretimlerini arttırmak amacıyla ıslah teknikleri
uygulanacak, çiftçilerin modern hayvancılık işletmeleri kurmaları özendirilecektir.
 10
Ülkemizde hızlı nüfus artışının, iç tüketim için daha fazla üretim yapılmasını
zorladığı dikkate alındığında hayvansal üretimde modern teknolojilerin kullanımı teşvik
ettirilecek ve bunun uygulanması için gerekli girdi desteği sağlanacaktır.
Kooperatifçilik teşvik edilerek, üreticiler arasındaki dayanışma sağlanacak ve
böylece üreticilerin kendi başlarına sağlayamayacakları birtakım hizmetleri, kooperatif
ortağı olmak suretiyle gerçekleştirilecektir.
Damızlık işletmelerin yaygınlaştırılması sağlanacak ve hayvanların yetiştirilmesi,
dağıtımı ve pazarlanması daha etkin bir şekilde yapılacaktır.
Kanatlı hayvan üretimi arttırılarak, halk sağlığına uygun iç ve dış pazarda kalite,
standart ve maliyet yönünden rekabet edebilecek ürünler üretilmesi teşvik edilecektir.
Sonuç olarak, bu proje ülkemiz kalkınma planındaki amaç ve hedeflere uygun bir
proje niteliğindedir.
3.PROJENİN AYRINTILI TANIMI
3.1.Proje Uygulama Alanı Hakkında Bilgiler
3.1.1.Proje Alanı İçin Yer Seçimi
Etlik piliç üretimi için gerekli olan 15 dönümlük arazi BOLU’nun Göynük ilçesine
bağlı Sarıcalar Köyü’nden satın alınacaktır.Sarıcalar Köyü Göynük’e yaklaşık 25km,
BOLU’ya yaklaşık 60km uzaklıktadır.
Bu bölgenin seçilmesinin ana nedenleri;etlik piliç yetiştiriciliği için uygun hava akımı
vardır. Bölge nem ve sıcaklık yönünden uygun bir yapıya sahiptir.Bir diğer nedenlerde,
ruhsatın kolayca verilmesi ve yaygın hastalıklardan korunmaktır.Çünkü proje yakınında hiç
tavuk çiftliği bulunmamaktadır.
Projenin yan ürünü olan tavuk gübresinin ise bölgede kullanımı mümkündür.
Hammadde ile yardımcı maddelerin kolay ve ucuz sağlanması.
Su ve elektriğin bulunması, ulaştırma bakımından herhangi bir sorunun olmaması,
yani alt yapının yeterli olması nedeniyle etlik piliç yetiştiriciliği için uygun görülmüştür.
3.1.2.Proje Alanının Bitkisel Üretim Yapısı
Sarıcalar Köyünde yapılan bitkisel üretimin, yaklaşık olarak büyük çoğunluğunu
buğdaygil bitkileri (buğday ve arpa) ve meyve-sebze( elma, ayva, kayısı, kiraz, ceviz,erik)
küçük bir kısmını da bağcılık oluşturmaktadır.Ayrıca her evin bahçesinde aile ihtiyacını
artan bir nitelikte,kiraz,elma,armut vb. meyve ağaçları ve domates, yeşil biber, patates,
soğan gibi sebze türleri yetişmektedir.
Köyde bitkisel üretimde kullanılan doğal gübre, bölgede aile ihtiyacını karşılamak
üzere yapılan büyükbaş,küçükbaş ve kanatlı hayvan yetiştiriciliğinden elde edilen hayvan
gübrelerinin karışımından sağlanmaktadır.
3.1.3.Proje Alanının Hayvansal Üretim Yapısı
Sarıcalar Köyü’nde, hayvansal üretimde hakim olan üretim dalı aile ihtiyacını
karşılayacak düzeyde büyükbaş, ve az miktarda da küçükbaş ve kanatlı hayvan
yetiştiriciliği yapılmaktadır.
3.1.4.Proje Alanının İklimi
Proje uygulama alanının iklimsel özellikleri, yazları kurak ve sıcak, kışları soğuk ve
kar yağışlıdır.Yani karasal iklim özellikleri göstermektedir.
3.1.5.Proje Alanının Coğrafik Yapısı
Proje uygulama alanı Göynük’e bağlı olup,.Arazinin toprak yapısı bitkisel üretime
elverişli olmayan 4.sınıf arazi niteliğine sahip olup, kümes inşasına uygun
özelliktedir.Deniz seviyesinden yüksekliği ise 1330m kadardır.Arazinin taban suyu
seviyesi de düşük düzeydedir.

3.1.6.Proje Alanının Nüfusu

 11
Proje uygulama alanı Sarıcalar Köyü’ndeki nüfus yaklaşık olarak 750 kişiden
oluşmaktadır.Köyün nüfusu yaz aylarında tatil için gelen insanlarla artmaktadır.

3.1.7.Proje Alanının Alt Yapısı

Proje uygulama alanında ulaşım sorunu olmayıp,köye ulaşım için ve köy içerisinde
kullanılan yolların bir kısmı asfalttır.Köyden şehir merkezine olan taşımacılık her 1 saatte
hareket eden otobüsler vasıtasıyla sağlanmaktadır.
Bölgede elektrik, su ve haberleşme sorunu olmayıp, her evde içme suyu şebeke
suyundan sağlanmakta ve yine her evde telefon bulunmaktadır.Köyün ortak kanalizasyonu
olmayıp, her evin kendi foseptik çukuru bulunmaktadır.

3.1.8.Proje Alanının Pazar Durumu

İşletmede üretim için kullanılacak girdilerin bir kısmı Bolu’dan getirtilecek ve üretim
sonrası elde edilecek ana ürünler, anlaşma yapılan şirkete yan ürünlerde çevredeki çiftçilere
pazarlanacaktır.

3.1.9.Proje Alanının Sosyal Alt Yapısı

Proje uygulama alanında ilköğretim eğitimi veren okul bulunmaktadır.Bölgede sağlık
ocağı olmayıp, en yakın sağlık hizmetleri veren kurum proje uygulama alanına 14 km
uzaklıkta olan Göynük’teki sağlık ocağıdır.

3.1.10.Proje Alanının Ekonomik Alt Yapısı

Sarıcalar Köyü’nün ekonomik faaliyet alanı tarımdır.Az bir kısmının şehirde ve
Göynükte ticarethanesi bulunmaktadır veya ücretli olarak çalışmaktadır.Çok az bir kısmını
ise İstanbul’a çalışmaya gitmektedir..
Tarımda ise, ağırlıklı olarak bitkisel üretim görülmektedir.Buğday ile arpa ve
özellikle sebze-meyvecilik yaygındır.Burada temel etken üretilen ürünlerin pazara
rahatlıkla, kısa sürede ve ekonomik olarak ulaştırılabilmesidir.

4.PİYASA ETÜDÜ
Tavukçuluk sektörü günümüz ve gelecek insanlarımızın beslenmesi için önemli olan
ve bir o kadar da karlı olduğundan piyasada birçok resmi ve resmi olmayan özel işletmeler
broiler üretimi yapmaktadır.

Piyasa da piliç etinin kg fiyatı 3,5 YTL olup, kesim için satılan broilerin kg fiyatı ise
3.3 YTL olarak hesaplanmıştır.

Tavukçuluk sektörü günümüzde kendi içerisinde çetin bir rekabet

yaşamaktadır.Fakat, her üretici işletmenin çeşitli kuruluşlarla sözleşmesi olduğu için
pazarlama sorunu yaşanmamaktadır.

5. PROJEDE KULLANILACAK HAYVAN MATERYALİ HAKKINDA BİLGİLER

5.1.Materyalin Temin Şekli
Projede,üretimde kullanılacak olan hayvan materyali, ERPİLİÇ A.Ş. tarafından temin
edilecek olan Ross 308 etçi piliç hibritidir.
Kullanılacak materyal üretim dönemlerinin başında, civcivler sıfır günlük yaşta iken
kümese teslim şeklinde karşılanacaktır.
5.2. Materyalin Özellikleri ve Tercih Gerekçeleri
 12
Üretimde kullanılacak olan Ross 308 etçi piliç hibriti ağır cüsseli,kısa bacaklı,göğüs
bölgesi oldukça kaslı yapıda,tüy rengi beyaz,civciv döneminde otosex tayinine
uygun,bakım ve idaresi kolay olan bir materyaldir.
Projede kullanılacak Ross 308 (etçi piliç hibriti)’in seçilme nedenleri;
-Ölüm oranı düşük
-Yemden faydalanma oranı yüksektir
-Adaptasyonu iyi
-Bakım ve idaresi kolay
-Ağır cüsseli
-İklim koşullarına toleransı yüksektir
-Ölüm oranı (mortalite) %4’tür
-Kesim randımanı %80
-Yemden yararlanma oranı 1,6’dır
-42 günde 3800gr.Yem yiyip 2,430 kg canlı ağırlığa ulaşır.
-Ross 308 etçi piliç hibriti sarımsı-krem deri rengine sahip oluşu,göğüs bölgesinin iyi
gelişmesi,yağlanmanın ete tat ve aroma verecek düzeyde karkasta mütecanis bir şekilde
gerçekleşmesi ve tüketime hazır haldeki temizlenmiş pilicin görünüş olarak tüketicinin göz
zevkine hitap etmesi nedeniyle son derece rahat bir pazarlama imkanına sahiptir.

Çizelgede 5’te Ross 308 Etçi Piliç Hibritlerinde CA,GCAA,KYT,YDO

CA( canlı ağırlık) GCAA(günlük canlı ağırlık artışı) KYT (kümülatif yem tüketimi)
YDO (yem değerlendirme oranı)
Yaş
(gün) CA (g) GCAA (g) KYT (G) YDO
0 42 - - -
7 148 23 125 0,85
14 389 44 424 1,09
21 759 59 975 1,29
28 1223 71 1765 1,44
35 1750 79 2756 1,58
42 2310 81 3893 1,8

6. ÜRETİM TEKNİĞİ HAKKINDA BİLGİLER

6.1. Projenin kapasitesi

Çizelge 6’da Bir Devrede Yapılacak Olan Üretim Hakkında Teknik Bilgiler Verilmiştir
Yetiştirme Süresi (gün) 42
İki Devre Arasındaki Temizlik, Dezenfeksiyon ve Hazırlık Süresi (gün) 10
Yılda Yapılacak Devre Sayısı 7
Mortalite Oranı (%) 4
Ortalama Canlı Piliç Ağırlığı 2,0

Proje kapsamında 25.000 adet/devre kapasitede ve yılda 6 devre üretim yapılacaktır.

Kullanılacak materyalin ölüm oranı %4 olduğundan, her üretim devresi başında 26.000
adet civciv satın alınarak,6 haftalık üretim devresi sonunda 25.000 adet canlı piliç kesime
gönderilecektir.Buna göre yılda
26.000 adet x 6 devre = 156.000 adet civciv satın alınarak,
25.000 adet x 6 devre = 150.000 adet canlı civciv üretimi ve
 13
150.000 adet x 2.0 =300 000 kg piliç ( canlı ağırlık olarak) kesime gönderilecektir.
6.2. Üretim Organizasyonu
Broiler yetiştiriciliğinde hayvanın en iyi kalitede, sağlıklı ve hızlı bir büyüme
performansı gösterebilmesi için her pilice kümes içerisinde yeterli alanın sağlanması
gerekmektedir.Ross 308 etçi hibriti için kapalı kümeslerde m2’ ye 18 adet piliç veya canlı
ağırlık olarak
41.5kg/m2’lik bir alan hesaplanması uygun olmaktadır.
Buna göre bir dönemde üretilecek olan 25.000 adet pilicin barındırılması için m2 ‘ ye
18 adet pilicin hesabı ile 25.000/18 = 1389 m2 taban alanı gerekmektedir.Buna göre 694.5
m2 taban alanlı iki kümes inşa edilecektir.
İşletmede üretim aksamadan sürdürülmesi amacı ile çizelgede bir üretim yılı boyunca
kümese civciv girişi ve çıkışı organizasyonu verileri verilmiştir.

Çizelge 7’de Kümese Civciv Giriş ve Çıkış Organizasyonu

1. Kümes 2. Kümes
Devre Civciv alışı Piliç
  (gün) çıkışı(gün) Civciv alışı (gün) Piliç çıkışı(gün)
1. 1 42 10 52
2. 52 94 62 104
3. 104 146 114 156
4. 156 198 166 208
5. 208 250 218 260
6. 260 302 270 312
7. 312 354 322 364

Buna göre kümes içinde üretim süresi 42 gün olup, dönemler arası temizlik ve
dezenfeksiyon için 10 günlük süre bulundurulacak yılda 6 devre üretim yapılacaktır.
Yukarıda ifade edilen üretim organizasyonu dikkate alındığında üretimin oldukça
yoğun bir şekilde gerçekleştirileceği anlaşılmaktadır. Bu nedenle üretim için gerekli teknik
donanım en iyi şekilde sağlanarak iyi bir mekanizasyon uygulaması ve de birtakım sağlık
koruyucu tedbirler alınarak üretimin devamlılığı sağlanacaktır.
6.3.Pratik Yetiştirme İşleri
6.3.1.Civciv Kümese Getirilmeden Önce Yapılacak İşler
İki üretim dönemi sırasında yeterli temizlik ve dezenfeksiyon programları
uygulanmalı, bütün ekipmanlar ve kümes çevresi dezenfekte edilmelidir.Tüm ekipmanlar,
ısıtıcılar, elektrik tesisatının ve havalandırma sisteminin çalışır durumda olduğu kontrol
edilmelidir.Ortalama 5 kg/m2 kadar tozsuz altlık materyali seçilmeli ve altlığın bütün
kümeste aynı seviyede serilmiş olmasına dikkat edilmelidir.Yemlik ve sulukların kümes
içinde dağılımı uygun olmalıdır. Civcivler kümese gelmeden önce mevsime bağlı olarak
24-48 saat önce kümes ısıtılmaya başlanmalıdır. Isıtıcılar çalıştırılmaya başlandıktan sonra
kümese belirli ölçüde temiz hava girmesi sağlanmalı ancak hava cereyanından
sakınılmalıdır.Ayrıca kümeste % 60-70 oranında rutubet sağlanmalıdır.
6.3.2.Civcivlerin Kümese Alınması Ve Yerleştirilmesi
Alınacak civcivler,kuluçkadan çıktıktan 6-12 saat içerisinde kümese yerleştirilmiş
olmalıdır. Yükleme ve indirme gibi işlemler sırasında dikkatli olunmalı, civcivler hava
cereyanına maruz bırakılmamalıdır.Her ısıtıcı çevresine yerleştirilecek civciv sayısı
önceden belirlenmeli ve bu sayıya göre civcivler kümesin sonundan başına doğru
yerleştirilmelidir.Civcivler 2-4 saat su içme imkanı sağlandıktan sonra yemleme
yapılmalıdır.Civcivler kümese yerleştirildikten sonra bütün civcivlerin yem,su ve ısı
kaynağını bulup bulmadıkları kontrol edilmelidir.

6.3.3.Yemleme
 14
Başarılı bir üretim için dengeli bir rasyon çok önemlidir.İyi beslenen piliçler
hastalıklara karşı daha dirençli oldukları gibi, daha yüksek bir büyüme performansı
gösterirler.Bu nedenle, hayvanın canlı ağırlık kazancında maksimum değerlere ulaşabilmek
için iyi dengelenmiş bir rasyon gereklidir.Rasyon hayvanların günlük protein, karbonhidrat,
mineral ve vitamin gereksinimini karşılayan yem karmasıdır.
Üretim dönemince, piliçlerin farklı devrelerindeki besin madde ihtiyacını karşılayacak
düzeyde 4 tip yem çeşidi kullanılacaktır.
––STARTER:Etlik Civciv başlangıç yemi
––ECBY :Etlik Civciv Büyütme Yemi
––EPGY :Etlik Piliç Geliştirme Yemi
––KÖPY :Kesim Öncesi Piliç Yemi
Üretim süresince kullanılacak olan yem çeşitleri Değirmenci yem Fabrikası işletme
teslimi şeklinde temin edilecektir.
Çizelgede Ross 308 etçi hibritinin büyüme dönemlerine uygun yem çeşidi ve toplam yem
tüketimi verilmiştir.

Çizelge 8’de Dönemlere Göre Tüketilen Yem Çeşit Ve Miktarları

Tüketilen Yem
Yaş Yem Çeşidi Miktarı
0-14. günler STARTER 424 g/hayvan
15-28. günler ECBY 1300 g/hayvan
29-36. günler EPGY 1300 g/hayvan
37-42. günler KÖPY 869 g/hayvan
TOPLAM --- 3893 g/hayvan

Çizelge 9’da yıl içindeki yem alım organizasyonu verilmiştir.

Çizelge 9’da Yıllık Yem Alım Organizasyonu

KÜMES

Devre Sayısı  
  STARTER ECBY EPGY KÖPY
1. 0 14 28 36
2. 51 65 79 87
3. 103 117 131 139
4. 155 169 183 191
5. 207 221 235 243
6. 259 273 287 295
7. 311 325 339 347

Çizelge 10’da Üretimde Kullanılacak Yemlerin Besin Madde İçerikleri

YEM ÇEŞİDİ

Besin Maddesi  
  STARTER ECBY EPGY KÖPY
 15
ME , kcal 3110 3130 3200 3218
KM ,% (Min) 88 88 88 88
HP ,% (Min) 22 20 19 18
LYSİNE, % (Min) 1,2 1,08 1,03 0,91
METHİONİN, % (Min) 0,5 0,46 0,43 0,42
CYSTİN, % (Min) 0,45 0,44 0,42 0,38
HS, % (Min) 5 5 5 6
HAM KÜL, % (Min) 6 6 5 5
KALSİYUM, % (Min) 0,9 0,85 0,8 0,7
FOSFOR, % (Min) 0,47 0,42 0,4 0,35

Etlik piliçlerin beslenmesinde en uygun teknik, besi döneminde hayvanlar geliştikçe

ortaya çıkan besin madde ihtiyaçlarının bilinmesi ve bunların karşılanmasıdır.Etlik piliç
üretiminde beklenen performansın alınabilmesi, ilk günden başlayan ve besi döneminin
sonuna kadar devam edecek iyi bir yemlik manejmanına bağlıdır.Bu amaçla yetiştirme
süresince serbest yemleme programı uygulanacaktır.
Serbest yemleme programını amacı, yemliklerde her zaman yem bulundurarak,
hayvanları yem yemeye teşvik etmek ve hızlı gelişmelerini sağlamaktır.
6.3.4. Sulama
Suyun yaşam için esansiyel olduğu ve genel bir kural olarak tavukların yediği yemin
iki katı su içtikleri göz önüne alınırsa suyun kalitesinin hayvan için ne kadar önemli
olduğunu anlarız. Vücuttaki suyun , % 10 düzeyindeki kaybı dehidrasyon ve psikolojik
problemlere , % 20 düzeyindeki kaybı ise ölümlere yol açar.
Sulama otomatik sulama sistemi kullanılacaktır.sistemin ana özellikleri; su bu
sistemde herhangi bir açık kapta bulunmamaktadır.Baskılı memeler yoluyla
sağlanmaktadır.Civciv gagası ile memeye vurunca su gelmektedir.Kümeslerde nipel
sulama sistemi ile su kaybı önlenmekte, kümesin içine su dökülmesi engellenip nem oranı
ve ıslaklık en aza indirilmektedir.Ayrıca asılı kova suluklarda ihtiyaç duyulan işçilikten
çok azı bu sistemde yeterli olmaktadır.İşletmenin verimliliğini arttırmaktadır.
Çizelgede 11’de 1000 Hayvan İçin Ortalama Su Tüketimi
Yaş (hafta) 1 2 3 4 5 6 7 8
Litre (gün) 35 85 145 180 220 250 290 330
Ortalama sıcaklık
(derece) 32 28 26 25 25 25 25 25

6.3.5.Isıtma
İklim koşullarına bağlı olarak hava sıcaklığının düşük olduğu dönemlerde, düşük
sıcaklık etlik piliçlerde yem tüketimini olumsuz yönde etkileyeceği gibi hayvanların
hastalanmalarına da zemin hazırlar.Bu nedenle düşük sıcaklıkların olduğu dönemlerde
raydan sobalarla hava sıcaklığı dengelenmeye çalışılacaktır.
Raydan ile ısıtmada, ısıtıcı şapkası altındaki sıcaklık 32-33 derece, kümes uçlarında ise
29 derece olmalıdır.Bu sıcaklık haftada toplam 2,5 derece azaltılarak piliçler 35 günlük
yaşta iken kümes içi sıcaklık 18-21 dereceye düşürülmeli ve bu sıcaklık kesime kadar
muhafaza edilmelidir.İklim koşullarına bağlı olarak hava sıcaklığının yüksek olduğu
dönemlerde , hayvanlarda sıcaklık stresine bağlı olarak yem tüketimlerinde ve
büyümelerinde gerileme söz konusudur.Kümes ısı derecesi istenilen sıcaklığın üzerine
çıktığı zaman kümesimizde bulunan fanlar ve soğutucu pedler ile soğutulacaktır.Sıcaklık
düştüğünde raydan devreye girerek kümes ısıtılacaktır.bu sistem bilgisayar kontrol
sistemine bağlanıp kendisi çalışacaktır.
6.3.6.Aydınlatma
 16
Civcivler kümese geldiği ilk gün 2-3 saat ışık verilmelidir.Daha sonraki günlerde ise
23 saat aydınlatma , 1 saat karartma uygulanacaktır.Bu 1 saatlik karartmadaki amaç ise
meydana gelebilecek elektrik kesintilerine karşı hayvanların adaptasyonunu sağlamaktır.
Aydınlatma ilk 1 haftada 2-2,5watt/m2 ,2.hafta başından kesim yaşına kadar ise
0,75watt/m2 ışık şiddeti uygulanacaktır.
6.3.7.Altlık
Broiler yetiştiriciliğinde altlık çok önemli bir yeri vardır.Bu nedenle kümesimizde
altlık olarak kaba odun talaşı kullanılacaktır.kışın 10cm, yazın ise 5 cm kalınlığında %20-
25 civarında nemli altlık serilecektir.
6.3.8.Sağlık Koruma ve Veteriner Hekim Hizmetleri
Hayvansal üretimde, hayvanları tedavi etmek yerine hastalıklara karşı koruma daha
önemlidir.Koruma, hijyenik önlemler, dengeli beslenme, uygun çevre şartlarının
sağlanması, dezenfeksiyon ve aşılama ile sağlanır.
Satın alınan civcivlere kuluçka döneminde Gumboro hastalığına karşı aşıları
yapılmaktadır.Civcivlerin kümese gelişlerinin 1.haftasında Bronşit aşıları yapılacak,
21.günlerde ise Gumboro aşıları tekrarlanacaktır.Sağlık koruma ve aşılama programları
anlaşmalı kuruluş olan ERPİLİÇ A.Ş. veteriner hekimleri tarafından bedelsiz olarak
yapılacaktır.Ancak, oluşabilecek hastalık durumlarında tedavide kullanılacak ilaçların
bedeli işletmemiz tarafından karşılanacaktır.
6.3.9.Kayıtlar
Tavukçuluk işletmesinin sağlıklı yönetimi için iyi ve pratik bir kayıt sistemi mutlaka
uygulanmalıdır. Her dönemde hayvanlarla ilgili kayıtların tutulması gelecek dönemlerde
yapılabilecek hataların tekrarının önüne geçer.
İşletmede günlük, haftalık ve dönemlik kayıtlar tutulacaktır.Günlük kayıtlar haftalık
kayıt kartına, haftalık kayıtlar ise dönemlik kayıt kartına işlenecektir.Kayıtlarda;
-Civciv geliş tarihi
-Günlük su tüketimi
-Canlı ağırlık kontrolleri
-En yüksek ve en düşük sıcaklık değerleri
-Görülen hastalıklar
-Yapılan sağlık koruma işlemleri
-Ölüm ve yem oranı, temizlik
-Piliç çıkış tarihleri bulunacaktır.
6.3.10.Temizlik ve Havalandırma
Piliçler kesime gönderildikten sonra 10 günlük temizlik ve hazırlık süresince ilk önce
yemlikler ve suluklar temizlenip çıkrıklar yardımıyla yukarı kaldırılacaktır.Daha sonra
gübreler dışarı atılacaktır.Kümes suyla yıkanacaktır.Kabası alındıktan sonra su ile
(100oC’nin üstünde) 2 kere yıkanacak ve dezenfekte edilecektir. %10’luk formaldehit sıvı
halde atılacak 3-4 saat bekletilecektir.Kümes kuruduktan sonra kümesin her yanına dengeli
olarak kireç serilecektir,Bunun üzerine yağmurlama ile su püskürtülecektir.Kümes
temizlenip dezenfekte edildikten sonra altlık serilecektir.Altlık serildikten sonra ekipmanlar
tekrar eski haline getirilecektir.Daha sonra kümesin her tarafı kapatılıp 21oC’den az
olmamak şartıyla fumigasyon uygulanacaktır.Bu şekilde 24 saat kapalı
bekletilecektir.Sonra kümes açılacak ve civciv alımına kadar bekletilecektir.Kış aylarında
civciv girişinden önce kümes ısıtılacaktır.

6.4.Barınak ve Tesisler
6.4.1.Kümesin Teknik Özellikleri
 17
İşletme için kurulacak kümes, proje uygulama alanının iklim şartlarına ve bölge
özelliklerine göre yerde yetiştiricilik için uygun olarak inşa edilecek olan derin altlık
sistemli, kapalı tip kümestir.
İşletmede 694.5m2 taban alanlı, aralarında 30m mesafe buluna iki kümes inşa
edilecektir. Taban, temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerinin kolaylıkla yapılabilmesi için
şaplı betondan yapılacaktır.Ayrıca, yıkama suyunun kümes içerisinden çabuk çıkması için
kümes tabanı hafif eğimli olacaktır.Yoğun bir üretim yapılacağı için kümes eni 10m
uzunlukta, kümes boyu ise 69,4m uzunlukta olacaktır.Duvar yapımı için kullanılacak
malzeme,tuğla olup dış ve iç kısmı hava geçirmeyecek şekilde sıvanarak izole edilecek ve
beyaz renkte olacaktır.Duvar yüksekliği kümes içerisinde havalandırmanın iyi bir şekilde
yapılması amacıyla 3m yükseklikte olacaktır.Pencereler kümes taban alanının 1/20’si
oranında olacaktır.Yani 34,7m2’lik bir pencere alanı olacaktır.Pencereler yerden 1,5m
yükseklikte yapılacaktır.Pencerelerin kasasına kümes içerisine dışardan kuş,fare gibi
Zaralıların girmesini engelleyecek şekilde tel örgü takılacaktır.pencereler tek taraflı şekilde
yapılacak ve pencere iklim koşullarına göre kümes içi havalandırmayı sağlamak amacıyla
koyu kırmızı renkte perde takılacaktır.Çatı bileşik, çatı tipinde olacak, çatı iskeleti çelik
kontrüksiyondan yapılacak ve çatı izolasyon sağlanacaktır.Çatıda uygulanacak
havalandırma sistemi için havalandırma bacaları yapılacak ve bunların ağzına kuş gibi
zararlıların içeri girmesini önlemek amacıyla tel örgü takılacaktır.
Kümesin aydınlatmasında 1m2’lik bir alan için 40watt’lık 1 floresan lamba
yeterlidir.Buna göre kümes içi aydınlatma için 21 adet floresan lamba kullanılacaktır.
6.4.2.Yem Deposunun Teknik Özellikleri
İşletmede inşa edilecek yem deposu bir üretim dönemi boyunca hayvanların en fazla
tüketecekleri yem çeşidini depolayacak kapasitede olacaktır.Bu ama.la her iki kümese de
8m2 taban alanlı, 30m3 hacimde yem deposu yapılacaktır.Yem deposunun boyu 2,5m , eni
4m ve yüksekliği 3m olacaktır.
6.4.3.İşçi Lojmanının Teknik Özellikleri
İşçi lojmanı, bir işçi kalacak şekilde düzenlenecektir.İşçi lojmanı 80m2 taban alanlı
olup, boyu 9 m, eni 8 m ve yüksekliği 3m olarak inşa edilecektir.

6.4.4.Alet-Ekipman Odasını Teknik Özellikleri

Yemlik depo motor grubu, panolar ve bir takım alet-ekipmanlar için yapılan odadır.Bu
odanın eni 3 m, boyu 2.5 m ve yüksekliği 3 m olarak inşa edilecektir.
6.4.5.Su Deposu Teknik Özellikleri
İşletmedeki olabilecek su kesintilerine karşı hayvanların iki günlük su ihtiyacını
karşılayacak düzeyde her iki kümese de 12 tonluk su deposu inşa edilecektir.Su deposunun
taban alanı 3,6m2 olup, eni 2 m ,boyu 1,8 m ve yüksekliği 2,5 m olacaktır.
6.4.6.Dezenfeksiyon Çukuru Teknik Özellikleri
İşletmeye giren ve çıkan araç, ziyaretçiler vb. kaynaklardan kümes içerisine hastalık
etmenlerinin taşınmasını önlemek amacı ile betonda, iç bükey bir dezenfeksiyon çukuru
yapılacaktır.Bu çukurun eni 2.5 m , boyu 2.5 m olup, taban alanı 6.25m2 olacaktır.
6.4.7.İzolasyon Çukuru Teknik Özellikleri
Üretim dönemi içerisinde çeşitli nedenlerle ölen hayvanların neden olabileceği
hastalıkları engellemek amacıyla, ölen hayvanların gömüleceği bir izolasyon çukuru
yapılacaktır.Bu çukur, kümesten oldukça uzak bir yere eni 2 m olup, boyu 2.5 m ve
derinliği 5 m olacak şekilde açılacaktır.
6.4.8.Barınak ve Tesislerin İşletme içi Yerleşim Düzenleri
İşletmede kurulacak kümes, proje uygulama alanında yaz aylarında etkin olan güney
rüzgarlarının kümes ön cephesinden kümes içerisine girişini sağlayacak şekilde, kümesin
uzun ekseni batı-doğu doğrultusunda planlanarak inşa edilecektir.Böylece hakim
 18
rüzgarlardan, doğal havalandırma ve kümes içi sıcaklığını azaltmada etkin bir şekilde
yararlanılacaktır.
Yem deposu kümesin doğu bölgesine, kümese bitişik olarak inşa edilecektir.
İşçi lojmanı her iki kümesin ortasına gelecek şekilde doğusuna inşa edilecektir.
Alet-ekipman odası ve üst katında yer alan yer alan su deposu, yem deposunun kuzeyine,
kümesle bitişik olacak şekilde inşa edilecektir.
Dezenfeksiyon çukuru işletmenin giriş kapısına, izolasyon çukuru ise bölgenin hakim
rüzgarları göz önünde bulundurularak kümesin kuzeybatı yönünde kümeslere oldukça uzak
olacak şekilde açılacaktır.
6.5.Projede Kullanılacak Araç,Alet ve Ekipmanlar
6.5.1.Yemlik Ekipmanları
Hayvanları yemlemek için ’’ Spiral (borulu) Tip’’yemlikler kullanılacaktır.Bu
yemlikler ile hayvanların önünde sürekli yem bulunmasını sağlanır,yem zayiatı minimuma
indirgenir,hayvanların rasyonel bir şekilde beslenmesini sağlanır,yemin gübre ile
bulaşıklığı önlenir ve iş gücü gereksinimi azaltılmış olunur.
Spiral yemlikler, içerisinde spiral yay bulunan kapalı devre yapılmış bir boru, yem
deposu, yemlik kapları ve güç ünitesinden oluşmaktadır.Güç ünitesi, spiral yayın kapalı
devre boru içerisindeki hareketini sağlar.Spiral yayın, yem deposu içerisindeki hareketi
sırasında, spiral yay halkaları arasına giren yem materyali boru içerisinde taşınarak, taşıma
borusuyla bağlantılı olan yemlik kaplarına dökülür.Spiral yemlikler bir zaman saati ile
donatılarak da günün belirli saatlerinde yemlik kaplarının otomatik olarak doldurulması
sağlanır.
Spiral yemlikler; kümes içerisinde 4 sıra halinde yerleştirilecek ve bunun için 4 adet depo-
motor gurubu tesisatı döşenecektir.54 pilice bir adet spiral yemlik kabı hesaplanacak, bu
amaçla toplam 280 adet spiral yemlik kabı satın alınacak ve her bir yemlik sırasına 70 adet
spiral yemlik kabı yerleştirilecektir.Bir yemlik sırası üzerinde taşıması için 80 adet
kaldırma sistemi satın alınacaktır.Kümes içerisinde 4 sıra yemlik olduğu için bir kümeste
toplam 320 adet kaldırma sistemi satın alınacaktır.Ayrıca, her üretim dönemi sonunda
yapılacak olan temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri sırasında, bütün yemlik sistemini
kaldırmak için 1500 kg taşıyabilecek kapasitede 4 adet vinç satın alınacaktır.
Yemlik ekipmanlarının temin edilmesi sırasındaki taşımacılık üretici tarafından,
ekipmanların kümes içerisine montajı ise satın alınan firma tarafından karşılanacaktır.

6.5.2.Sulama Ekipmanları
Hayvanların sulanmasında ’’Nipel Suluklar’’ kullanılacaktır.Nipel suluklar ile
hayvanlar istedikleri anda serbestçe su içebilirler.Dolayısıyla işletmede küçümsenmeyecek
düzeyde işgücü tutumu sağlanmış olur. Hayvanlar her an taze ve temiz su içme olanağı
yaratılarak verim artışı sağlanır.İşletmede aşırı su tüketimi önlenir.Yapıları basit, kullanım
ve temizlenmesi kolay ve uzun ömürlü bu suluklarla çevre daha az ıslanır.Dolayısıyla
hayvanlar daha kuru koşullarda yaşama olanağına kavuşur.
Nipel suluklar, kümes içerisine 129 hayvana bir adet nipel suluk ünitesi düşecek
şekilde hesaplanacaktır.Bir nipel su ünitesi 12 adet su başlığından oluşmaktadır.Bu amaçla
117 adet nipel su ünitesi satın alınacaktır.Su başlıklarının yabancı katı cisimlerle
tıkanmasını önlemek amacı ile 1 adet su filtresi su deposu çıkışına yerleştirilecektir.Suluk
sistemi kümese 10 sıra halinde yerleştirilecektir.Bu amaçla, suyun iletilmesi için 10 adet
basınç regülatörü ve 10 adet hat sonu vana kullanılacaktır.Ayrıca her üretim sonunda
yapılacak olan temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri sırasında, bütün suluk sistemini
kaldırmak için 600 kg taşıyabilecek kapasitede 5 adet vinç satın alınacaktır.
Suluk ekipmanlarının temin edilmesi sırasındaki taşımacılık üretici tarafından,
ekipmanların kümes içerisine montajı ise satın alınan firma tarafından karşılanacaktır.
 19
6.5.3.Isıtma Ekipmanları
Kümesin ısıtılması ve kurutulması amacıyla, katı yakıtlı sıcak hava ısıtıcıları
kullanılacaktır.Diğer ısıtma sistemlerinde kullanılan LPG ve dökme gaz maliyetlerinin çok
yüksek olmasından dolayı Katı Yakıtlı Sıcak Hava Isıtıcılarında maliyet ucuz olan fındık
kömürü, toz kömür, zeytin prinası ve fındık kabuğu gibi kalori değeri olan ve yakıt
tasarrufu sağlayan yakıt türleri kullanılacaktır.
6.5.4.Soğutma Ekipmanları
Hava sıcaklığının yüksek olduğu dönemlerde kümes içerisini soğutmak amacıyla
soğutma fanları kullanılacaktır.Soğutma sisteminde;
- 4 adet meltem fan
- 6 adet galvanize ped panel
- 2 adet su pompası
- 1 adet kontrol panosu yer almaktadır
Soğutma ekipmanlarının temin edilmesi sırasındaki taşımacılık üretici tarafından,
ekipmanların kümes ,çerisine montajı ise satın alınan firma tarafından karşılanacaktır.
6.5.5.Diğer Alet ve Ekipmanlar
Kümes içi sıcaklık ve nem değerlerini belirlemede kullanılacak termometreler ve nem
ölçen aletler, hayvanların haftalık canlı ağırlıklarının belirlenmesinde kullanılacak terazi ve
işletme için gerekli olabilecek birtakım küçük el aletleri temin edilecektir.
6.6.Proje Ürünlerinin Pazarlanması
Proje kapsamında yetiştirilen piliçler her üretim her üretim dönemi sonunda , canlı
ağırlık üzerinden anlaşmalı kuruluş olan ERPİLİÇ Tavukçuluk A.Ş.’ye
pazarlanacaktır.Pazarlama dönemlerinde piliçlerin kümesten nakliyesi,ERPİLİÇ
Tavukçuluk A.Ş. tarafından ücretsiz olarak gerçekleştirilecektir.Üretim sonrası elde edilen
boş yem torbaları da üretim devresi bitiminde, Göynük Değirmencilik Un ve Yem
Fabrikası’na satılacaktır.Gübreler ise her üretim devresi sonunda Göynük ilçesinde bitkisel
üretimle uğraşan üreticilere satılacaktır

7.PROJE GİDERLERİ
7.1.Yatırım Giderleri
7.1.1.Sabit Yatırım Giderleri
7.1.1.1.Proje ve Etüt Giderleri
Kurulacak işletme ile ilgili tüm araştırma, proje hazırlama, çizimler için proje ve etüt
giderleri ve işletme ruhsatı giderleri 15000 YTL olarak alınmıştır.

7.1.1.2.Arazi Satın Alma Giderleri

İşletmenin kurulması için 15 dönümlük arazi satın alınacaktır.
1 dönüm arazinin satın alma değeri 650YTL’dir.Buna göre arazinin satın alma bedeli:
650 x 15 =9 750YTL’dir.

7.1.1.3.İnşaat Giderleri
7.1.1.3.1.Kümes Yapım Gideri

694.5 m2 taban alanlı iki kümes inşa edilecektir.1 m2 kümes inşaatının maliyeti
61YTL’dir.Buna göre kümes yapım gideri:
(61 x 694.5) x 2 = 84 729 YTL

NOT : m2 birim maliyeti Bayındırlık ve İskan Bakanlığından alınmıştır. 1.sınıf A grubu

yapılara girmektedir. m2 maliyeti: 61 YTL olarak alınmıştır.
 20

7.1.1.3.2.Yem Deposu İnşaat Gideri

8 m2 taban alanlı 2 adet yem deposu inşa edilecektir.
1 m2 yem deposu inşaatını maliyeti 61YTL’dir.Buna göre yem deposu yapım gideri:
(61 x 8) x 2 = 976 YTL

NOT : m2 birim maliyeti Bayındırlık ve İskan Bakanlığından alınmıştır. 1.sınıf A grubu

yapılara girmektedir. m2 maliyeti: 61 YTL olarak alınmıştır.

7.1.1.3.3.İşçi Lojmanı İnşaat Gideri

80 m2 taban alanlı, bir işçinin kalabileceği şekilde düzenlenecek, bir adet işçi lojmanı inşa
edilecektir. 1 m2 işçi lojmanının maliyeti 61YTL’dir.Buna göre işçi lojmanının yapım
gideri:
61 x 80 =4 880 YTL

NOT : m2 birim maliyeti Bayındırlık ve İskan Bakanlığından alınmıştır. 1.sınıf A grubu

yapılara girmektedir. m2 maliyeti: 61 YTL olarak alınmıştır.

7.1.1.3.4.Alet Ekipman Odası İnşaat Gideri

7,5 m2 taban alanlı 2 adet alet ekipman odası inşa edilecektir.1 m2 alet ekipman odası inşaat
maliyeti 61YTL’dir.Buna göre alet ekipman odası inşaatının gideri:
(61 x 7,5) x 2 = 915 YTL

NOT : m2 birim maliyeti Bayındırlık ve İskan Bakanlığından alınmıştır. 1.sınıf A grubu

yapılara girmektedir. m2 maliyeti : 61 YTL olarak alınmıştır.

7.1.1.3.5.Su Deposu İnşaat Gideri

12 tonluk 2 adet su deposu inşa edilecektir.Deponun taban alanı 3,6 m2’dir.
1 m2 su deposu inşaat maliyeti 61YTL’dir.Buna göre su deposunun inşaat gideri:
(61 x 3,6) x 2 = 439,2 YTL

NOT : m2 birim maliyeti Bayındırlık ve İskan Bakanlığından alınmıştır. 1.sınıf A grubu

yapılara girmektedir. m2 maliyeti: 61 YTL olarak alınmıştır.

7.1.1.3.6.Dezenfeksiyon Çukuru Gideri

İşletme girişine 6.25 m2 yüzey alanlı bir adet dezenfeksiyon çukuru
yapılacaktır.Dezenfeksiyon çukuru yapım maliyeti 200YTL’dir.

7.1.1.3.7.İzolasyon Çukuru Gideri

İşletmede 25 m3’lük bir adet izolasyon çukuru açılacaktır.
İzolasyon çukuru yapım gideri 150YTL’dir.

7.1.1.3.8.Giriş Kapısı Gideri

İşletme girişine 3 m eninde, 2,5m yüksekliğinde 1 adet demir kapı yapılacaktır.Giriş
kapısının yapım gideri 450YTL’dir.
 21

7.1.1.3.9.Tel Örgü ve Beton Direk Gideri

Kümesleri çevresi 2 m yüksekliğinde tel örgü ile çevrilecektir.Bu amaçla 4 m aralıklarla 2
m yüksekliğinde beton direkler kullanılacaktır.
Kümeslerin çevresi 300 m tel örgü ile çevrilecektir.Buna göre 300 m uzunluğunda tel örgü
ve 75 adet beton direk kullanılacaktır.
1 m tel örgünün fiyatı 3YTL beton direğin birim maliyeti 2YTL’dir.Buna göre;
Tel örgü gideri:
3 x 300 = 900YTL
Beton direk gideri:
2 x 75 =150YTL
Toplam maliyet: 900 + 150 = 1050YTL’dir.

7.1.1.4.Makine ve Donanım Giderleri

7.1.1.4.1.Yemleme Ekipmanları Giderleri
Yemleme sistemini oluşturan depo motor grubu, spiral yemlik, vinç ve kaldırma sisteminin
toplam tutarı 900YTL x 2 = 1 800 YTL’dir.

7.1.1.4.2.Sulama Ekipmanları Gideri

Sulama sistemini oluşturan nipel suluk ünitesi, su tankı, basınç regülatörü, hat sonu vana,
vinç ve su filtresinin toplam tutarı 7 250YTL x 2 = 14 500YTL’dir.

7.1.1.4.3.Isıtma Ekipmanları Gideri

Isıtma sistemini oluşturan katı yakıtlı ısıtma sistemi soba dirsek ve boruları ile toplam
Tutarı 5 022 x 2 = 10 044YTL’dir.

7.1.1.4.4.Soğutma Ekipmanları Gideri

Soğutma sistemini oluşturan meltem fan, ped panel, vinç, su filtresi, kontrol panosu ve su
pompasının toplam tutarı 5 650 x 2 = 11 300YTL’dir.

7.1.1.4.5.Jeneratör Gideri
İşletmede olabilecek elektrik kesintilerine karşı üretimin aksamaması amacıyla bir adet
12,5kw’lık jeneratör alınacaktır.
Jeneratör gideri 15 000YTL’dir

7.1.1.4.6.Su Hortumunun Gideri

İşletmede dezenfeksiyon, temizlik vb. işlerde kullanılmak üzere 135 m uzunluğunda su
hortumu alınacaktır.
1 m su hortumunun fiyatı 0,5YTL’dir.Buna göre su hortumunu gideri:
0,5 x x135 = 67,5YTL’dir.

7.1.1.5.Nakliye Giderleri
Yemleme, sulama, ısıtma ve soğutma ekipmanlarının satın alınan firmadan işletmeye
nakliyesi üretici tarafından karşılanacaktır.Bu amaçla gerekli olan nakliye gideri
1000YTL’dir.

7.1.1.6.Beklenmeyen Giderler
Uygulamada çoğunlukla toplam yatırım giderlerinin %2-5’ beklenmeyen giderler olarak
alınır.Beklenmeyen giderlerin payı sabit yatırım tutarının %2’si alınmıştır.Buna göre
beklenmeyen giderler: 167 250.7 YTL x 0,02 = 3 345 YTL
 22

7.1.2.İşletme Sermayesi İhtiyacı

7.1.2.1.Civciv Alım Gideri
İşletmede her üretim devresi başında ERPİLİÇ TAVUKÇULUK A.Ş.’den işletme teslimi
şeklinde 26 000 adet civciv satın alınacaktır.
1 adet civcivin alış fiyatı 0,95YTL olarak alınmıştır.
0,95 x 26 000 = 24 700 YTL olarak hesaplanmıştır.

7.1.2.2.Yem Alım Gideri

Üretim dönemi boyunca kullanılacak olan yem ERPİLİÇ TAVUKÇULUK A.Ş.’den
işletme teslimi şeklinde temin edilecektir.

Çizelge 12’de bir üretim devresi süresince kullanılacak olan yem çeşitlerinin fiyatları
verilmiştir.
Yem Çeşitleri 1 kg Yem Fiyatı (YTL)
STARTER 0,654
ECBY 0,642
EPGY 0,646
KÖPY 0,634

a)STARTER Yem Gideri

1 hayvanın bir üretim dönemindeki Starter yem tüketimi 420g’dır.Buna göre bir üretim
döneminde toplam Starter yemi gideri:
25 000 x 0,420 =10 500kg’dır.
Buna göre bir üretim dönemi boyunca Starter yemi gideri:
0,654 x 10 500 = 6 867 YTL

b) ECBY Yemi Gideri

1 hayvanın bir üretim dönemindeki ECBY yem tüketimi 1300g’dır.Buna göre bir üretim
dönemindeki toplam ECBY tüketimi:
25 000 x 1,3 = 32500kg’dır.
Buna göre bir üretim dönemi boyunca ECBY yemi gideri:
0,642x 32 500 = 20 865 YTL

c)EPGY Yem Gideri

1 hayvanın bir üretim dönemindeki EPGY yem tüketimi 1300g’dır.Buna göre bir üretim
dönemindeki toplam EPGY tüketimi:
25 000 x 1,3 = 32 500kg’dır.
Buna göre bir üretim dönemi boyunca EPGY yemi gideri:
0,646 x 32500 = 20 995YTL

d) KÖPY Yem Gideri

1 hayvanı bir üretim dönemindeki KÖPY yemi tüketimi 780g’dır.Buna göre bir üretim
dönemindeki KÖPY yemi tüketimi
25 000 x 0.78 gr = 19 500kg’dır.
 23

Buna göre bir üretim dönemi boyunca KÖPY yem gideri:

0,634 x 19 500 = 12 363YTL’dir

Bir üretim dönemi boyunca kesime gelen piliçlerin toplam yem gideri:
85 790YTL olarak bulunmuştur.

7.1.2.3.İlaç Gideri
Bir üretim devresi içerisinde 1 pilicin ilaç gideri 0,03 YTL .Buna göre toplam ilaç gideri:
25 000 x 0,15 = 3 750 YTL

7.1.2.4.Dezenfeksiyon Gideri
Bir üretim devresi sonundaki dezenfeksiyon gideri 200YTL’dir.

7.1.2.5.Altlık Gideri
Bir üretim devresi içerisindeki toplam 694.5 x 2 = 1389kg altlık kümes tabanına
serilecektir.
1 kg altlığın fiyatı 0,085 YTL . Buna göre toplam altlık gideri:
0,085 x 1389 = 118,065YTL olarak hesaplanmıştır.

7.1.2.6.Personel Gideri
İşletmede bir adet daimi personel çalıştırılacaktır.Bir daimi personelin aylık brüt ücreti
562,5 YTL olup,aylık net ücreti 403,03YTL’dir.
Daimi personelin bir üretim devresindeki toplam maliyeti:
(562,5 x 12) / 6 = 1125 YTL’dir.

7.1.2.7.Elektrik Gideri
Üretim devresi süresince bir pilicin elektrik maliyeti 0,04YTL. Buna göre bir üretim
devresindeki elektrik gideri : 0,04 x 25 000 = 1 000 YTL

7.1.2.8.Su Gideri
Bir pilicin su tüketimi yem tüketiminin 2 katı olduğundan üretim devresi boyunca toplam
su tüketimi: 3,893 x 2 x 25 000 = 194,65 ton

Bir üretim devresi boyunca diğer işler için su tüketimi 18 ton olarak alınmıştır.Buna göre
bir üretim devresi boyunca toplam su tüketimi:
194,65 + 18 = 212,650 ton’dur.

1 ton suyun maliyeti 0,5YTL’dir.Buna göre bir üretim devresindeki toplam su gideri:
0,5 x212.650= 106,325YTL’dir.

7.1.2.9.Isıtma Gideri
Bir üretim devresindeki ortalama ısıtma maliyeti 600YTL’dir.

7.1.2.10.Beklenmeyen Giderler
Beklenmeyen giderlerin payı işletme sermaye tutarının %2’si alınmıştır.Buna göre
beklenmeyen giderler: 124 426,773 x 0,02 =2 488,535YTL
 24
Projenin yatırım giderleri tablosu aşağıda verilmiştir.

A.SABİT YATIRIMLAR
(YTL)    
1.Proje ve Etüt Gideri   10 000
2.Arazi Satın Alma Gideri   9 750
3.İnşaat
Giderleri   93 789,2
Kümes Yapımı 84 729  
Yem Deposu 976  
İşçi Lojmanı 4 880  
Alet Ekipman Odası 915  
Su Deposu 439,2  
Dezenfeksiyon Çukuru 200  
İzolasyon Çukuru 150  
Giriş Kapısı 450  
Tel Örgü ve Beton Direkler 1 050  
4.Makine ve Donanım
Giderleri   53 711,5
Yemleme Ekipmanları 1 800  
Sulama Ekipmanları 14 500  
Isıtma Ekipmanları 10 044  
Soğutma Ekipmanları 11 300  
Jeneratör (12,5kw) 15 000  
Su Hortumu 67,5  
Nakliye 1 000  
5.Beklenmeyen Giderler (%2)   3 345
Sabit Yatırımlar Toplamı   170 595,7
B.İŞLETME SERMAYESİ
İHTİYACI (YTL)  
1.Civciv Alım Gideri   24 700
2.Yem Alım Gideri   85 790
3.İlaç Gideri   3 750
4.Dezenfeksiyon Gideri   200
5.Altlık Gideri   118.065
6.Personel Gideri   1125
7.Elektrik Gideri   1 000
8.Su Gideri   106,325
9.Isıtma Gideri   600
10.Beklenmeyen Giderler (%2)   2 347,79
İşletme Sermayesi ihtiyacı
Toplamı   119 737,18
GENEL YATIRIM
TOPLAMI (YTL)   290 332.88
 25
7.2.Yıllık İşletme Giderleri
7.2.1.Civciv Alım Giderleri
Bir devre için civciv alım gideri 26 000YTL’dir.Buna göre yıllık (6 devre) civciv alım
gideri:
26 000 x 6 = 182 000YTL
7.2.2.Yem Alım Gideri
Bir devre için yem alım gideri 85 790 YTL’dir. Buna göre yıllık (6 devre) yem gideri:
85 790 x 6 = 514 740 YTL
7.2.3.İlaç Gideri
Bir devre için ilaç gideri 3 750YTL’dir. Buna göre yıllık (6 devre) ilaç gideri:
3 750 x 6 = 22 500YTL
7.2.4.Dezenfeksiyon Gideri
Bir devre için dezenfeksiyon gideri 200YTL’dir. Buna göre yıllık (6 devre) dezenfeksiyon
gideri: 200 x 6 = 1 200 YTL
7.2.5.Altlık Gideri
Bir devre için altlık gideri 118,065YTL’dir. Buna göre yıllık ( 6 devre ) altlık gideri:
118,065x 6 = 708.39 YTL
7.2.6.Personel Gideri
Bir devre için personel gideri 1125YTL’dir. Buna göre yıllık personel gideri:
1125x 6 = 6 750 YTL
7.2.7.Elektrik Gideri
Bir devre için elektrik gideri 1 000YTL’dir.Buna göre yıllık ( 6 devre ) elektrik gideri:
1 000 x 6 = 6 000 YTL
7.2.8.Su Giderleri
Bir devre için su giderleri 106,325YTL’dir.Buna göre yıllık ( 6 devre ) su giderleri:
106,325 x 6 = 637,95 YTL
7.2.9.Isıtma Giderleri
Bir devre için ısıtma giderleri 600YTL’dir. Buna göre yıllık ( 7 devre ) ısıtma giderleri:
600 x 7 = 4 200 YTL
7.2.10.Amortismanlar
Amortisman hesaplamalarında sabit yatırımların ekonomik ömrü 20 yıl olarak
belirlenmiştir.hesaplamalarda kümes, yemleme ekipmanları, sulama ekipmanları, ısıtma
ekipmanları, soğutma ekipmanları ve jeneratör gibi sabit yatırımlar alınmıştır.Buna göre

Amortisman gideri : Amortisman

(20) inşaat gideri = 93 789,2 %5 4 689,46 YTL
(10) makine donanımı =53 711,5 %10 5 371,15 YTL

7.2.11.Bakım ve Onarım Giderleri

Bakım ve onarım giderleri hesaplanırken inşaat (bina) giderlerinin % 3’ü, makine ve
donatım giderlerinin %4’ü alınmıştır.
Binaların bakım ve onarım giderleri:
93 789.2x 0,03 = 2 813,876 YTL
makine ve donatımların bakım ve onarım giderleri:
53 711,5 x 0,04 = 2 148,46 YTL
Yıllık toplam bakım ve onarım giderleri: 4 962,336YTL olarak hesaplanmıştır.

7.2.12.Beklenmeyen Giderler
Beklenmeyen giderlerin payı yıllık işletme giderlerinin %2’si alınmıştır.Buna göre
beklenmeyen giderler: 753 759,286 x 0,02 = 15 075,185YTL
 26

Projenin Yıllık İşletme Giderleri (YTL) Tablosu aşağıda verilmiştir.

1.Civciv Alım Gideri   182 000
2.Yem Alım Gideri   514 740
3.İlaç Alım Gideri   22 500
4.Dezenfeksiyon Gideri   1 200
5.Altlık Gideri   708,39
6.Personel Gideri   6 750
7.Elektrik Gideri   6 000
8.Su Gideri   637,95
9.Isıtma Gideri   4 200
10.Amortisman Gideri   10 060,61
11.Bakım ve Onarım Gideri  
Binalar (%3)   2 813,876
Makine ve Donatımlar (%4)   2 148,46
12.Beklenmeyen Giderler (%2)   15 075,185
YILLIK İŞLETME GİDER
TOPLAMI   768 834,471

8.Proje Gelirleri
8.1.Proje ana gelirleri
Proje kapsamında bir üretim devresinde 25.000 adet piliç üretilecektir.Her piliç 2,0kg canlı
ağırlıkta.kg fiyatı 3,3YTL’den ERPİLİÇ Tavukçuluk A.Ş.’ ye pazarlanacaktır.Buna göre
yıllık canlı piliç satış geliri:
Yılık hayvan sayısı: 25 000 x 6 = 150 000 adet
Yıllık top. Canlı ağırlık : 150 000 x 2,0 = 300 000 kg
Yıllık piliç satış geliri: 300 000 x 3,3 = 990 000 YTL olarak hesaplanmıştır.

8.2.Proje Yan Gelirleri

8.2.1.Gübre Satış Geliri
İşletmede elde edilen gübre Sarıcalar Köyü ve Göynük ilçesinde bitkisel üretimle uğraşan
çiftçilere tonu 5,5 YTL ’den satılacaktır.
Bir piliç günde tükettiği yem kuru maddesinin 3 katı kadar gübre üretebilir.Bir üretim
döneminde bir piliç toplam 3,800 kg yem tüketmektedir.Yemin kuru madde içeriği
%88’dir.Buna göre bir üretim dönemi içerisinde bir piliçten elde edilen gübre miktarı:
3,800 x 0,88 = 3,344 kg yemin kuru madde içeriği
3,344 x 3 = 10,032kg’dır.
Broiler gübresinin kuru madde içeriği %27’dir.Buna göre bir üretim devresinde bir piliçten
elde edilen kuru gübre miktarı:
10,032 x 0,27 = 2,708kg’dır.
Buna göre işletmede bir yılda elde edilecek kuru gübre miktarı:
2,708 x 150 000 = 406 200kg’dır.
İşletmede bir yılda kullanılan altlık 58 310kg’dır.Buna göre işletmede bir yılda elde edilen
gübre miktarı: 406 200+ 8 334 = 414 534kg’dır.(414,5 ton)
Buna göre gübre satış geliri:
414,534 x 5,5 = 2 279,937 YTL
 27

8.2.2.Yem Torbası Geliri

İşletmede üretim sonrasında elde kalan boş yem torbaları 0,1YTL’den Göynük
Değirmencilik Un ve Yem Fabrikası A.Ş.’ye satılacaktır.
İşletmede yılda tüketilen yem miktarı 570 000kg’dır.Bir torba 50kg’dır.Buna göre
işletmede elde edilecek yem torba sayısı:
570 000 /50 = 11 400 adettir.
Buna göre yıllık yem torbası satış geliri:
11 400 x 0,1 = 1 140 YTL

9.PROJENİN EKONOMİK ANALİZİ

9.1.PROJE GELİRLERİ TABLOSU

Gelirler / Yıllar YILLAR
(YTL) 0 1 2 18-20
ANA GELİRLER        
Canlı Piliç Satışı -------- 990 000 990 000 990 000
YAN GELİRLER        
Gübre Satışı -------- 2 279,937 2 279,937 2 279,937
Torba Satışı -------- 1 140 1 140 1 140
TOPLAM GELİRLER  -------- 993 419,937 993 419,937 993 419,937

9.2.PROJE GELİR VE GİDERLER TABLOSU

Gelir ve Giderler YILLAR
(YTL) 0 1 2 18-20
Yatırım Gideri 170 595,7   --------   --------  --------
İşletme Gideri* -------- 768 834,471 906 665,747 906 665,747
Amortismanlar -------- 10 060,61 10 060,61 10 060,61
İşletme Geliri -------- 993 419,937 993 419,937 993 419,937
Vergi Dışı Kar -------- 224 585,466 224 585,466 224 585,466
Vergiler  -------- 79 473,594 79 473,594 79 473,594
Net Kar  -------- 145 111,872 145 111,872 145 111,872

*: İşletme Geliri İçerisinde Amortisman Alınmıştır.

Not: Vergiler %8 olarak hesap edilmiştir

Vergi Dışı Kar = İşletme Geliri – İşletme Gideri

Net Kar = Vergi Dışı Kar –Vergi

9.3.MALİ RANTABİLİTE

145 111,872
Mali Rantabilite = –––––––––––– x 100 = %85
170 595,7
 28

9.4.GERİ ÖDEME SÜRESİ

Yatırılan Toplam Sermaye 290 332.88

G.Ö.S. = ––––––––––––––––––––––– =––––––––––––––––––––– = 1.87 Yıl = 22.5Ay
Net Kar + Amortisman 145 111,872+ 10 060,61

Projede yatırılan toplam sermaye kendini 22.5 ayda geri tamamlayacaktır.

9.5.YILLIK DEĞİŞEN MASRAFLAR TABLOSU

İşletme Geliri Miktar Birimi Fiyat(YTL) Tutar (YTL)

Civciv Alımı 156000 Adet 0,95 148 200
Yem Gideri       514 740
STARTER 63 000 Kg 0,654 41 202
ECBY 195 000 Kg 0,642 125 190
EPGY 195 000 Kg 0,646 125 970
KÖPY 117 000 Kg 0,634 74 178

Aşı,İlaç,Veteriner MAKTUEN   23 700

Enerji ve Isıtma Gideri MAKTUEN   10 200

Altlık ve Su Gideri MAKTUEN   1 346,34

Beklenmeyen Giderler
(%2) Giderlerin %2'si alınmıştır 15 075,185
TOPLAM       713 261,525

9.6.SABİT MASRAFLAR TABLOSU

Masraflar YTL
İşçi (yıllık) 6 750
Bakım ve Onarım Masrafları  
Binalar (%3) 2 813,876
 29
Makine ve Donanımlar (%4) 2 148,46
Binaların Amortismanı (%5) 4 689,46
Alet ve Ekipman Amortismanı (%10) 5 371,15
TOPLAM 21 772,946

9.7.BAŞA BAŞ NOKTASI

990 000YTL
Birim Satış Fiyatı = ––––––––––––– = 3,3 YTL / KG
300 000KG

Yıllık Değişen Masraf 768 834,471 YTL

Birim Değişen Masraf = –––––––––––––––––––– = ––––––––––––––––– =2,56 YTL / KG
Yıllık Et Üretimi 300 000 KG

Minimum Kapasite:

S 21 772,946
X= ––––––– = ––––––––––––––– = 29 423 baş
(f – d) (3,3 – 2.56)
 30

Gelir, Masraflar Toplam Gelir

(YTL)
Değişen Masraflar
993 419,937

Zarar Bölgesi Kar Bölgesi

713 261,52 Başa Baş Noktası

21 772.94 Sabit Masraflar

Kapasite
0 29.4 (x1000 Adet)

Bu işletme en az 29 423 baş kapasitede çalışacak ve talep hacmi 3,3 YTL / Baş
seviyesinde fiyatı piyasada bulabilmelidir.

9.8.NAKİT AKIM TABLOSU (YTL)

  YILLAR
1.Gelirler 0 1 2 18-20
Satış Geliri   -------- 993 419,937 993 419,937 993 419,937

Artan İşletme Sermayesi* -------- 119 737,18

TOPLAM   -------- 993 419,937 993 419,937 1 113 157,11
2.Giderler        
Sabit Yatırımlar 170 595,7 -------- -------- --------
İşletme Sermayesi 119 737,18 -------- -------- --------
Yıllık İşletme gideri**   -------- 768 834,471 768 834,471 768 834,471
TOPLAM (290 332.88) 768 834,471 768 834,471 768 834,471
NET NAKİT AKIM (290 332.88) 224 585,466 224 585,466 344 322,639
* : Proje bitiminde artık kullanılmayacak işletme sermayesi olarak alınmıştır.
** : Amortismanlar dışındaki işletme giderleri toplamıdır.
NOT : Net nakit akım satırındaki negatif değerler parantez içerisinde gösterilmiştir.

9.9.NET BUGÜNKÜ DEĞER TABLOSU

 31
İndirgenmiş
İndirgeme Oranı İndirgenmiş Gelirler
Yıllar Giderler (YTL) Gelirler (YTL) (%15) Giderler (YTL) (YTL)
0 170 595,7   1.000 17 059,57
1 768 834,471 993 419,937 0,847 651 202,80 841 426,68
2 768 834,471 993 419,937 0,718 552 023,15 713 275,52
3 768 834,471 993 419,937 0,608 467 451,36 603 999,32
4 768 834,471 993 419,937 0,516 396 718,59 512 604,69
5 768 834,471 993 419,937 0,437 335 980,66 434 124,51
6 768 834,471 993 419,937 0,37 284 468,75 367 565,38
7 768 834,471 993 419,937 0,314 241 414,02 311 933,86
8 768 834,471 993 419,937 0,266 204 509,97 264 249,70
9 768 834,471 993 419,937 0,225 172 987,76 223 519,49
10 768 834,471 993 419,937 0,191 146 847,38 189 743,20
11 768 834,471 993 419,937 0,162 124 551,18 160 934,03
12 768 834,471 993 419,937 0,137 105 330,32 136 098,53
13 768 834,471 993 419,937 0,116 89 184,80 115 236,71
14 768 834,471 993 419,937 0,098 75 345,78 97 355,15
15 768 834,471 993 419,937 0,083 63 813,26 82 453,85
16 768 834,471 993 419,937 0,071 54 587,25 70 532,82
17 768 834,471 993 419,937 0,06 46 130,07 59 605,20
18 768 834,471 993 419,937 0,051 39 210,56 50 664,42
19 768 834,471 993 419,937 0,043 33 059,88 42 717,06
20 768 834,471 993 419,937 0,036 27 678,04 35 763,12
 
      TOPLAM=  4 129 555,15  5 313 803,24

Net Bugünkü Değer = İndirgenmiş Gelirler – İndirgenmiş Giderler

Net Bugünkü Değer =  5 313 803,24– 4 129 555,15
Net Bugünkü Değer = 1 184 248,09

Projenin Net Bugünkü Değeri hesaplanırken sermayenin reel faizi %15 olarak kabul
edilmiştir.Buna göre yapılan hesaplama sonucu projenin Net Bugünkü Değeri
1 184 248,09 YTL olarak bulunmuştur.Net Bugünkü Değerin pozitif çıkması projenin
uygulanabilir özellikte olduğunu göstermektedir.Yani projeden sağlanacak toplam gelirin
proje için yapılacak tüm masraf ve giderler toplamından daha fazla olacağı anlamına
gelmektedir.

9.10.FAYDA – MASRAF ORANI

Fayda / Masraf = İndirgenmiş gelir / indirgenmiş gider

Fayda / Masraf = 5 313 803,24/ 4 129 555,15
Fayda / Masraf = 1,28

Projenin Fayda / Masraf Oranı 1,28 olarak hesaplanmıştır.Bu oranın 1’den büyük olması
projenin uygulanabilir özellikte olduğunu yani projeden sağlanan toplam gelirin yapılan
toplam giderlerden daha yüksek olduğunu gösterir.

10.SONUÇ
 32
Broiler (etlik piliç) yetiştiriciliği ülkemiz şartlarında uygun bir bakım - besleme sağlanırsa
ve işletmemiz kar elde ettikçe rahatlıkla yapılabilecek bir hayvancılık dalıdır.Ancak
böylesine verimli bir üretimi gerçekleştirmek her şeyden önce broilerin yetiştirilmesi
konusunda geniş bilgi ve deneyim sahibi olmayı zorunlu kılar.
Tavukçuluk ülkemizde geçerli olan hayvancılık kolları arasında hayvansal proteinin en
ekonomik olarak üretebilen ve yemin ete dönüşüm oranının çok uygun olması ile iyi bir
yetiştiricilik dalı olarak görülmektedir. Ayrıca tavukçulukta yatırımın dönüşümü, geçerli
olan diğer hayvancılık kollarına nazaran çok daha kısa sürede olmaktadır.
Türkiye’de kırmızı et üretiminin giderek gerilemesi sonucu ortaya hayvansal protein
açığı tavuk eti üretimi ile dengelenmektedir. Ülkemiz insanının gelir düzeyi düşük olması
ve eğitim oranının düşük olması nedeniyle hayvansal orjinli besin maddelerine olan talebi
arttırmak için broiler yetiştiriciliği gibi üretim dallarını yaygınlaştırmak gerekir.
Tavuk eti, lezzetli, sindirimi kolay, tek başına olduğu kadar diğer yiyeceklerle birlikte
yenilebilen üstün bir gıda maddesidir.Aynı şekilde etinin protein oranı sığır etinden daha
yüksek, buna karşın yağ ve enerjisi daha düşük olduğundan sağlığa, özellikle kalp hastaları
ile tansiyonlu kişiler için ideal bir besin maddesidir.
Bizim yaptığımız proje 290 332.88YTL gibi bir öz sermaye ile
gerçekleştirilmiştir.yapılan hesaplamalar sonucu, yatırımın bize geri dönüş süresi yaklaşık
22.5 yıl olacaktır. Projeye ait fayda masraf oranı 1,28’dir. 1,188 > 1 olduğu için proje
fizibildir yani üreticisine kar getiren bir projedir.

Bugün için Broiler yetiştiriciliğinin avantajları piyasada çok sayıda resmi ve resmi
olmayan işletmeler arasında çetin bir rekabetin olması ve de Broiler yetiştiriciliği ve
besleme ile bilgisi olmayan kişilerin toplumun genel iletişim ve yayım araçlarında alakası
olmayan lafları ortaya atıp halkı olumsuz yönde etkilemesidir.