Ερωτηµατολόγιο

για τα Νέα Αναλυτικά Προγράµµατα

του ∆ρ Ιωάννη Κ. Αγγελόπουλου
Ἐξ ἀφορµῆς τῆς ἐνάρξεως τῆς διαδικασίας γιὰ τὴν σύνταξι νέων ἀναλυτικῶν προγραµµάτων γιὰ ὅλα τὰ µαθήµατα τοῦ ∆ηµοτικοῦ
καὶ τοῦ Γυµνασίου, ἐκρίναµε σκόπιµο νὰ ἀποστείλωµε στοὺς συναδέλφους θεολόγους, οἱ ὁποῖοι διδάσκουν στὰ σχολεῖα τῶν
περιφερειῶν ἁρµοδιότητός µας, ἕνα ἐρωτηµατολόγιο σχετικῶς µὲ τὴν ἰσχύουσα θεµατολογία ἀνὰ τάξι ζητῶντας τὶς σκέψεις καὶ τὶς
προτάσεις τους. Τὸ ἐρωτηµατολόγιο παρατίθεται κατωτέρω.
Στὸ συνοδευτικὸ ἔγγραφο ἐσηµειώναµε τὰ ἑξῆς: «Σᾶς ἐνηµερώνουµε ὅτι ἔχει ἀρχίσει ἀπὸ τὸ Παιδαγωγικὸ Ἰνστιτοῦτο ἡ
προεργασία γιὰ τὴν σύνταξη νέων ἀναλυτικῶν προγραµµάτων γιὰ τὸ ∆ηµοτικὸ καὶ τὸ Γυµνάσιο. Γιὰ τὸ µάθηµα τῶν θρησκευτικῶν
ἔχει συσταθεῖ δεκαπενταµελὴς ἐπιτροπὴ εἰδηµόνων. Ἐπειδὴ πιστεύουµε ὅτι ἡ γνώση καὶ ἡ ἐµπειρία τῶν καθηγητῶν ποὺ διδάσκουν
στὰ σχολεῖα εἶναι ἀναντικατάστατη γιὰ τὴν προσαρµογὴ τῶν πορισµάτων τῆς παιδαγωγικῆς ἐπιστήµης στὴν µαθησιακὴ διαδικασία,
γι’ αὐτὸ παρακαλοῦµε νὰ µᾶς ἀπαντήσετε στὸ ἐπισυναπτόµενο ἐρωτηµατολόγιο µὲ ἀποστολὴ στὸ τηλεοµοιότυπο ἢ στὸ
ἠλεκτρονικό µας ταχυδροµεῖο. Θὰ περιµένουµε τὶς ἀπαντήσεις σας µέχρι τὶς 4 Φεβρουαρίου 2011, γιὰ νὰ προωθήσουµε τὰ
συµπεράσµατα ἀπὸ αὐτὲς ἁρµοδίως. Ἐπισηµαίνουµε ὅτι εἶναι εὐκαιρία νὰ ἀκουσθεῖ ἡ φωνὴ καὶ ἡ ἄποψη τῶν θεολόγων καθηγητῶν
πρὶν τὴν διαµόρφωση καὶ τελικὴ σύνταξη τῶν νέων ἀναλυτικῶν προγραµµάτων, τὰ ὁποῖα θὰ κληθοῦµε ἀργότερα νὰ
ὑλοποιήσουµε στὰ σχολεῖα. Σᾶς εὐχαριστοῦµε ἐκ τῶν προτέρων γιὰ τὴν συνεργασία».
Ἀνταποκρίθησαν στὴν πρόσκλησί µας εἴκοσι ἕξι (26) συνάδελφοι Γυµνασίων καὶ Λυκείων. Τὰ ἀποτελέσµατα ἀπὸ τὴν µικρὴ αὐτὴ
ἔρευνα εἶναι τὰ ἑξῆς:
1. Γιὰ τὴν Α’ Γυµνασίου οἱ περισσότεροι συνάδελφοι (9, δηλ. 34,6%) θεωροῦν ὅτι ἡ Π. ∆ιαθήκη εἶναι ἀρκετὰ κατάλληλος καὶ
ἀφοµοιώσιµος γιὰ τοὺς µαθητὲς αὐτῆς τῆς ἡλικίας, ἐνῷ (8, δηλ. 30,7%) πιστεύουν ὅτι εἶναι λίγο κατάλληλος.
2. Γιὰ τὴν Β’ Γυµνασίου οἱ περισσότεροι συνάδελφοι (13, δηλ. 50%) θεωροῦν ὅτι ἡ Κ. ∆ιαθήκη εἶναι πάρα πολὺ κατάλληλος καὶ
ἀφοµοιώσιµος γιὰ τοὺς µαθητὲς αὐτῆς τῆς ἡλικίας, ἐνῷ 6 (δηλ. 23%) πιστεύουν ὅτι εἶναι πολὺ / ἀρκετὰ κατάλληλος.
3. Γιὰ τὴν Γ’ Γυµνασίου οἱ περισσότεροι συνάδελφοι (9, δηλ. 34,6%) θεωροῦν ὅτι ἡ Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία εἶναι πολὺ κατάλληλος
καὶ ἀφοµοιώσιµος, ἐνῷ 8 (δηλ. 30,7%) πιστεύουν ὅτι εἶναι ἀρκετὰ κατάλληλος.
4. Γιὰ τὴν ἀνάµειξι τῶν ἐπιστηµονικῶν κλάδων τῆς Θεολογίας 10 (δηλ. 38,4%) θεωροῦν ὅτι εἶναι πολὺ κατάλληλος καὶ 8 (δηλ.
30,7%) ὅτι εἶναι ἀρκετὰ κατάλληλος.
5. Τέλος τὴν πρότασι γιὰ νέα Ἀναλυτικὰ/Γενικὰ Προγράµµατα Λυκείου τῆς Ἐπιτροπῆς Παιδείας τῆς Π.Ε.Θ. 7 συνάδελφοι (δηλ.
35%) θεωροῦν ὅτι θὰ εἶναι ἀρκετὰ ὑλοποιήσιµος καὶ ἀποδοτικὴ γιὰ µαθητὲς Λυκείου, ἐνῷ 6 (δηλ. 30%) πιστεύουν ὅτι θὰ εἶναι
πολὺ ἀποδοτική.
Τὸ συµπέρασµα τῆς ποσοτικῆς ἀναλύσεως τῶν ἀπαντήσεων εἶναι ὅτι κατὰ τὴν πλειοψηφία τους οἱ συνάδελφοι θεωροῦν ὅτι ἡ Κ.
∆ιαθήκη προσφέρεται πολὺ γιὰ τοὺς µαθητὲς τῆς Β’ Γυµνασίου, ἐνῷ θεωροῦν ὅτι ἡ Π. ∆ιαθήκη εἶναι ὀλιγώτερο κατάλληλος γιὰ
τοὺς µαθητὲς τῆς Α’ Γυµνασίου καὶ ἡ Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία ἀπωθητικὴ γιὰ τοὺς µαθητὲς τῆς Γ’ Γυµνασίου. Βεβαίως, ἐδῶ θὰ
πρέπει νὰ ληφθῆ ὑπ’ ὄψιν ὅτι σὲ κάποιον βαθµὸ οἱ ἀπαντήσεις ἐπηρεάζονται καὶ ἀπὸ τὰ συγκεκριµένα σχολικὰ ἐγχειρίδια. Ἐάν,
φερ’ εἰπεῖν, εἴχαµε πιὸ ἑλκυστικὰ καὶ πιὸ καλογραµµένα βιβλία πιθανὸν νὰ ἄλλαζαν τὰ ποσοστὰ τῶν ἀπαντήσεων. Τὴν ἀνάµειξι τῶν
θεολογικῶν κλάδων µὲ θέµατα πιὸ προσιτὰ στὰ ἐνδιαφέροντα καὶ στὶς ἀνάγκες τῶν παιδιῶν θεωροῦν οἱ περισσότεροι συνάδελφοι
ἀπὸ ἀρκετὰ ἕως πολὺ ἀποδοτική.
Ἀπὸ τὶς ἐπὶ µέρους παρατηρήσεις, σκέψεις καὶ προτάσεις τῶν συναδέλφων καταγράψαµε τὶς ἑξῆς:
• Νὰ γίνεται διδασκαλία ὁλοκλήρων πατερικῶν κειµένων
• Νὰ ὑπάρχη διαθεµατική, διαθρησκειακὴ καὶ διεπιστηµονικὴ προσέγγισις τῶν µαθηµάτων, ἡ ὁποία νὰ ὠθῆ σὲ κριτικὴ σκέψι
καὶ στᾶσι
• Νὰ ὑπάρχη ἡ βιωµατικότητα καὶ ὁ ἑστιασµὸς σὲ στάσεις καὶ ἀξίες ζωῆς κι ὄχι µόνον σὲ γνώσεις καὶ νὰ συντελεῖται
σύνδεσις µὲ τὴν λατρευτικὴ ζωὴ
• Νὰ συσχετίζεται ἡ Π. µὲ τὴν Κ. ∆ιαθήκη στὴν Α’ τάξι καὶ νὰ γίνεται ἀνάµειξις τῶν θεολογικῶν κλάδων στὴν Γ’ τάξι
• Νὰ δηµιουργηθοῦν ἀνοικτὰ - γενικὰ κι ὄχι κλειστὰ - ἀναλυτικὰ προγράµµατα, εὐέλικτα καὶ προσαρµοζόµενα ἀπὸ τὸν
διδάσκοντα
• Νὰ ὑπάρχη περισσότερο καὶ ποικίλο ὑποστηρικτικὸ καὶ βοηθητικὸ ὑλικὸ καὶ τετράδιο ἐργασιῶν γιὰ τοὺς µαθητὲς
• Στὰ θέµατα Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας νὰ γίνεται ὄχι ἁπλῆ παράθεσις τῶν γεγονότων, ἀλλὰ κριτικὴ αὐτῶν
• Νὰ γίνεται σύγκρισις τῆς Ὀρθοδοξίας µὲ τὴν ∆υτικὴ Θεολογία στὰ µεγάλα ζητήµατα πίστεως καὶ ζωῆς
• Νὰ εἰσαχθοῦν θέµατα κοινωνικὰ καὶ ἠθικά, πιὸ ἐνδιαφέροντα γιὰ τὰ παιδιὰ αὐτῆς τῆς ἡλικίας.
• Μὲ τὸ ἐνδεχόµενο µετατροπῆς τοῦ µαθήµατος στὸ Λύκειο σὲ προαιρετικὸ προτείνει µία συνάδελφος κάποια ἀπὸ τὰ
θέµατα τοῦ Λυκείου νὰ εἰσαχθοῦν καὶ στὴν ὕλη τοῦ Γυµνασίου.
Τὸ γενικὸ συµπέρασµα αὐτῆς τῆς µικρῆς δειγµατοληψίας εἶναι ὅτι οἱ περισσότεροι συνάδελφοι θεωροῦν ὅτι θὰ πρέπει νὰ ἀλλάξη ἡ
ἰσχύουσα θεµατολογία τῶν προγραµµάτων τοῦ Γυµνασίου µὲ τὴν ἀνάµειξι τῶν θεολογικῶν κλάδων, ἀλλὰ µὲ τὴν διατήρησι
µαθηµάτων γιὰ τὴν Π. καὶ Κ. ∆ιαθήκη καὶ τὴν εἰσαγωγὴ µαθηµάτων πατερικῆς θεολογίας καὶ λειτουργικῆς. Ἡ ἐκκλησιαστικὴ
Ἱστορία νὰ παρατίθεται µὲ κριτικὸ τρόπο καὶ νὰ γίνη ἐπὶ πλέον εἰσαγωγὴ µαθηµάτων κοινωνικοῦ καὶ ἠθικοῦ προβληµατισµοῦ.
∆Ρ ΙΩΑΝΝΗΣ Κ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ
***
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ
1) Θεωρεῖτε ὅτι ἡ ἰσχύουσα θεµατολογία γιὰ τὴν Α’ Γυµνασίου (Π. ∆ιαθήκη) εἶναι κατάλληλη καὶ ἀφοµοιώσιµη γιὰ τὰ παιδιὰ αὐτῆς
τῆς ἡλικίας;

ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ

2 (7,6%) 8 (30,7%) 9 (34,6%) 5 (19,2%) 2 (7,6%)
2) Θεωρεῖτε ὅτι ἡ ἰσχύουσα θεµατολογία γιὰ τὴν Β’ Γυµνασίου (Κ. ∆ιαθήκη) εἶναι κατάλληλη καὶ ἀφοµοιώσιµη γιὰ τὰ παιδιὰ αὐτῆς
τῆς ἡλικίας;
ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ
 0 (0%) 1 (3,8%) 6 (23%) 6 (23%) 13 (50%)
3) Θεωρεῖτε ὅτι ἡ ἰσχύουσα θεµατολογία γιὰ τὴν Γ’ Γυµνασίου (Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία) εἶναι κατάλληλη καὶ ἀφοµοιώσιµη γιὰ τὰ
παιδιὰ αὐτῆς τῆς ἡλικίας;
ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ
0 (0%) 1 (3,8%) 6 (23%) 6 (23%) 13 (50%)
4) Θεωρεῖτε ὅτι µία ἀνάµειξη τῶν ἐπιστηµονικῶν κλάδων τῆς θεολογίας θὰ ἦταν περισσότερο κατάλληλη καὶ ἀποδοτικὴ γιὰ τὴν
κατανόηση τῶν ἐπὶ µέρους µαθηµάτων, ἀπὸ τοὺς µαθητὲς τοῦ Γυµνασίου; (∆ηλαδὴ θέµατα ∆ογµατικῆς, Ἠθικῆς, Βιβλικῆς
Θεολογίας, Πατερικῆς Θεολογίας, Λειτουργικῆς, Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας, Ἀπολογητικῆς, Θρησκειολογίας κ.λπ.)
ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ
2 (7,6%) 3 (11,5%) 8 (30,7%) 10 (38,4%) 3 (11,5%)
5) Ἀφοῦ δεῖτε τὴν πρόταση τῆς Ἐπιτροπῆς Παιδείας τῆς Π.Ε.Θ. ποὺ δηµοσιεύτηκε στὸ περιοδικὸ Ἑλληνοχριστιανικὴ Ἀγωγὴ (2010)
137-142, 169-173 καὶ στὸ διαδίκτυο (http://www.zoiforos.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=3648&Itemid=202)
γιὰ νέα ἀναλυτικὰ/γενικὰ προγράµµατα γιὰ τὸ Λύκειο, παρακαλοῦµε νὰ τὴν σχολιάσετε, ἐὰν σᾶς φαίνεται ὑλοποιήσιµη καὶ
ἀποδοτική.
ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ
2 (7,6%) 3 (11,5%) 8 (30,7%) 10 (38,4%) 3 (11,5%)
6) Ἐὰν ἔχετε δικές σας προτάσεις γιὰ τὴν σύνταξη τῶν νέων ἀναλυτικῶν προγραµµάτων Γυµνασίου, παρακαλῶ διατυπῶστε τις:
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………