You are on page 1of 32

doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 14

doświadczenia
i projekty w zarządzaniu
przepływami migracji
la rete informativa per la gestione dlle Regione Veneto 17

Według oceny XIV Raportu dotyczącego imigracji Caritas, na koniec


2003 we Włoszech było obecnych ponad 2 i pół miliona cudzo-
ziemców, z których ok. 264.000 w Veneto. Przepływ migracyjny był
znaczący, biorąc pod uwagę ilość cudzoziemców zamieszkałych w
Veneto: sześć razy więcej w dziesięcioleciu 1991-2001, przechod-
zi z około 25.000 (spis ludności z 1991) do 153.000 (spis ludności
z 2001); w tym okresie wpływ populacji obcej na mieszkańców
przeszedł z 0,6% do 3,4%; w 2003 roku zostało wydanych ok. 213.000
pozwoleń na pobyt. Cudzoziemcy spoza obszaru UE stanowią około
94% wszystkich obcokrajowców obecnych w regionie, relatywnie
więcej do średniej włoskiej (w 2001 mieszkańcy Veneto stanowili
7,9% mieszkańców kraju, podczas gdy ten raport tylko ze względu
na pochodzenie poza unijne równa się 12,0%). W 2001 najliczniejsze
grupy cudzoziemców składały się z obywateli pochodzących z byłej
Jugosławii, następnie byli to obywatele Maroko, Albanii, Rumunii,
Ghanesii, Chin, Nigerii oraz Senegalu. Na koniec 2000 roku było zatru-
dnionych około 60.000 cudzoziemców spoza obszaru UE, liczba ta
wzrosła do około 91.000 pod koniec 2002 roku; biorąc pod uwagę
wszystkich imigrantów, którzy mieli ciągłość i nie tylko w zatrudnie-
niu, wartości wzrastały do około 90.000 już w 2000 roku i do 130.000
w 2002 roku. W 2002 legalnie zatrudnionych jako pomoc domowa
(prawie 90% kobiet) było około 7.000 osób, znacznie wzrosła ta licz-
ba w wyniku uregulowań, których zostało zgłoszonych ok. 24.000.
(Źródła: Veneto Lavoro, Pracownicy spoza UE w Veneto. Aktualne dane,
Październik 2004). W 2003 przedsiębiorców przebywających w Veneto
a urodzonych za granicą było, licząc także współpracowników, 29.200,
co równa się 4% całości, z których 23.100 urodzonych w krajach spoza
obszaru UE, 55% więcej w stosunku do 2000 roku (źródło: Zrzeszenie
Izb Handlowych z Veneto, Veneto przedsiębiorstw. Raport 2004 rok).
W takim niezmiernie dynamicznym scenariuszu są umiejscowione
projekty i doświadczenia przedstawione na następnych stronach,
odtworzone przy współpracy promotorów i partnerów projektów.

doświadczenia
i projekty w veneto
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 18 doświadczenia i projekty w veneto 19

Inicjatywy związane z zarządzaniem La rete informativa per l’immigrazione – RIIM


imigracyją w sieci i wsparcie informacyjne Sieć informacyjna dla imigracji
Region Veneto

Zarządzanie problematyką imigracyjną i określenie skutecznych Sieć informacyjna dla imigracji (RIIM) jest regionalną inicjatywą
narzędzi do organizacji odpowiednich działań i polityki pilotową w zakresie informacji i porozumień pomiędzy operatorami
interwencyjnej wymaga coraz większej zdolności łączenia publicznymi i prywatnymi, działającymi na rzecz integracji społecznej
podmiotów rozmieszczonych na terytorium, dystrybucji kapilarnej i zawodowej cudzoziemców legalnie przebywających w Veneto.
oraz przekazywania na bieżąco informacji, systematycznego Celem jest utworzenie “wspólnoty profesjonalnej” będącej w stanie
monitorowania fenomenu i jego rozwoju, wyników polityki wymieniać i przekazywać na bieżąco, przy pomocy siedmiu oddziałów
i inicjatyw promowanych przez instytucje a także podmioty w prowincjach i korzystając z internetu, informacji oraz rozwiązań ope-
prywatne. W tym celu wyłania się wiele inicjatyw, niektóre o szerszym racyjnych, “dobrych praktyk”, interwencji, dokumentów i badań.
znaczeniu, inne poruszające specyficzne tematy i rzeczywistości
terytorialne. Przedstawimy trzy projekty w tym zakresie, uważane Cele Znaczenie oraz korzyści łączące różnych aktorów terytorialnych, in-
za innowacyjne pod względem rozwinięcia i zarządzania: stytucje i wszystkich tych, którzy zajmują się integracją migrantów,
Sieć informacyjna dla imigracji Regionu Veneto, projekt pilotowy zostały podkreślone przez Region Veneto w innowacyjnym projekcie
skierowany na stworzenie wspólnoty profesjonalnej pomiędzy “Sieć informacyjna dla imigracji”, promowanym do realizacji w pro-
zajmującymi się imigracją, zarówno publicznie jak i prywatnie; gramie na 2001-2003, ponownie rozpoczętym i potwierdzonym w
projekt S.T.A.R.S – System Terytorialnej Pomocy Zamieszkałym trzyletnim programie na 2004-2006 rok, odpowiadającym założeniom
Cudzoziemcom – Prowincja i Komenda Policji z Wenecji, wyjątkowe ogólnego rozwoju i polepszeniu usług imigrantów oraz sprzyjającemu
doświadczenie na poziomie kraju skierowane na włączenie do sieci ich lepszemu włączeniu do pasma społeczno-zawodowego Regionu
podmiotów, które interweniują w procedurę wydania pozwoleń na Veneto.
pobyt celem skrócenia czasu oczekiwania; 0bserwatorium badawcze Projekt pilotowy, innowacyjny na poziomie krajowym, jest skierowany
nad imigracją w Prowincji Wenecja, jedna z nielicznych rzeczywistości na stworzenie sieci internetowej – łącza komunikacyjnego pomiędzy
systematycznie zajmujących się fenomenem związanym z imigracją. instytucjami i operatorami, zarówno prywatnymi jak i publicznymi,
zainteresowanymi sprawami imigracji: rodzaj “wspólnoty profesjonal-
nej” będącej w stanie wymieniać i przekazywać na bieżąco informacje,
przy wsparciu siedmiu prowincji i internetu.
Projekt ten oferuje jasność i przydatność istniejących, różnego ro-
dzaju usług, “dobrych procedur”, narzędzi (oddziały informacyjne,
counseling, wprowadzanie i uwrażliwianie), stopniowo oddawanych
do użytku przez instytucje lokalne, stronę socjalną i przez zrzeszenia
reprezentujące i chroniące w celu zaoferowania rozwiązań socjalnych
odpowiadających złożonym problematykom pochodzącym z silnej i
szybkiej ewolucji fenomenu imigracyjnego w Veneto (trzeci region
włoski pod względem ilości imigrantów).
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 20 doświadczenia i projekty w veneto 21

Target Sieć jest skierowana do wszystkich operatorów, którzy uczestniczą w > Wydawanie materiałów informacyjnych w formie papierowej
usługach kierowanych do imigrantów: Prowincje, Gminy, zrzeszenia i internetowej łącznie z możliwością korzystania z danych;
reprezentujące i chroniące, zrzeszenia reprezentujące przedsiębiorców > Wspieranie techniczne operatorów lokalnych w rozwiązywaniu
i organizacje związkowe. problemów związanych z imigracją;
Mogą korzystać z sieci wszystkie podmioty publiczne i prywatno- > Wsparcie instytucji lokalnych w przygotowywaniu i rozwijaniu
socjalne powstałe demokratycznie, mające lub nie osobowość interwencji.
prawną, działające stabilnie i dyspozycyjne do zdecydowanych form Sieć przygotowuje także spotkania informacyjne dla operatorów pu-
współpracy. Operatorzy publiczni i prywatni, bohaterowie proce- blicznych i prywatnych w tematach cieszących się zainteresowaniem.
sów wspierających integrację, odgrywają w projekcie, tak zwaną,
podwójną rolę target i źródło informacji, tworząc sobie przepływ Organizacja Sieć informacyjna dla imigracji działa poprzez centralną strukturę
współuczestnictwa i przekazywania know-how, który odpowiada koordynowania oraz poprzez udzielanie informacji w prowincjach
zaawansowanym celom zarządzania imigracją. (ścisła współpraca z Prowincjami).
Należy podkreślić, iż sieć informacyjna działa w ścisłej synergii z Ob-
Usługi Procedura projektu jest wyjątkowo złożona i trudna, wymaga inten- serwatorium imigracyjnym, Instytutem administracji regionalnej w
sywnej pracy w terenie, również za pośrednictwem węzłów ope- zakresie danych, badań pogłębionych nad specyficznymi problemami
racyjnych rozmieszczonych na prowincjach (oddziały na prowincjach), w tej dziedzinie. Takie porozumienie, oferując możliwości dla Obse-
skierowanych na zapoznanie się aktorów występujących w sieci i ich rwatorium znaczenia informacji pochodzących z sieci i służących do
aktywne uczestnictwo w działalność network. Jednym z narzędzi monitorowania i mierzenia poziomów integracji populacji imigracyj-
jest sieć informacyjna, koordynowana poprzez strukturę regionalną nej, pozwala dzielić wśród wspólnoty regionalnej wyniki opracowane
współpracującą (zostało to już wspomniane), z oddziałami na prowin- przez Obserwatorium. Takim przykładem zintegrowanej metodologii
cjach i za pomocą strony internetowej (www.venetoimmigrazione.it), działania, mogą być badania “Kobiety/ cudzoziemki i codzienność”,
będącej w zasięgu publicznym oraz przeznaczonej dla należących do wykonane w poszczególnych fazach, głównie rozdzielanie przez Sieć
Sieci. Są tam zamieszczone adresy usług publicznych niezbędnych ponad 600 kwestionariuszy kobietom cudzoziemkom, przeanalizowa-
każdej prowincji (np. oddziały informacyjne, biura komunalne i nie zebranych danych przez Obserwatorium i rozpowszechnienie wy-
informujące imigrantów, obrońcy cywilni, prefektury, posterunki ników w Sieci.
policji, biura mieszkaniowe i inne) oraz rozmieszczenie zrzeszeń, sekcja Projekt był w całości sfinansowany z funduszy regionalnych.
normatywna krajowa i regionalna, witryna wydarzeń kulturalnych i
inne inicjatywy cieszące się zainteresowaniem w zakresie migracji. Wyniki Z Sieci informacyjnej dla imigracji skorzystało, dzięki intensywnej
Działalność sieci, jak została opisana, jest wzmocniona dodatkowymi pracy operatorów projektu na terytorium, ponad czterysta pięćdziesiąt
usługami ze strony struktury zarządzania użytkowników/ partnerów zrzeszeń i prawie trzysta gmin a także sześć prowincji z Veneto.
sieci. W szczególności:
> Informacje i doradztwo w usługach i w zakresie możliwości Kontakt Enrica Sardei – Regionalny Koordynator projektu
istniejących w Veneto; Regione Veneto
> Wskazówki operatywne dotyczące obowiązków/ułatwień tel +39 041 2793104
przewidzianych przepisami krajowymi i regionalnymi; enrica.sardei@regione.veneto.it
> Ułatwienia w dostępie do wkładów przewidzianych na poziomie http://www.italialavoro.it/RIIM/home.asp
regionalnym, krajowym i unijnym;
> Inicjatywy uwrażliwiające, szkolenie i promowanie socjalne
na danym terytorium;
ildoświadczenia
contesto normativo
i projekty
di riferimento
w zarządzaniu
sull’immigrazione
przepływami migracji 22 doświadczenia i projekty w veneto 23

Projekt: S.T.A.R.S. – Sistema Territoriale dyspozycyjność instytucji lokalnych zainteresowanych udziałem w


Assistenza Residenziale Stranieri projekcie.
System Terytorialnej Pomocy Zamieszkałym Cudzoziemcom Pomoc ma na celu:
Prowincja Wenecji i Urząd Imigracyjny Policji w Wenecji
> Szerzenie na terytorium prowincji oddziałów informacyjnych
dla zamieszkałych cudzoziemców;
> Wymaganie od administracji w gminach, bezpośredniej i dokładnej
znajomości obowiązujących rozporządzeń w tej dziedzinie,
Innowacyjny projekt S.T.A.R.S. (System Terytorialnej Pomocy z możliwością przygotowania specyficznych kompetencji
Zamieszkałym Cudzoziemcom) jest pierwszą inicjatywą na poziomie do ewentualnych przyszłych zadań;
krajowym powstałą w celu zredukowania praktyk biurokratycznych > Wyeliminowanie kolejek na posterunku, które stanowią niewygodę
związanych z odnawianiem pozwolenia na pobyt poprzez zbudowanie dla odbiorców i operatorów oraz wymaganie większej sprawności
sieci opartej na pomocy informatycznej. Sieć pozwala na koordynowa- i działania ze strony zatrudnionego personelu;
nie wzajemnych działań między różnymi podmiotami publicznymi, > Rozmieszczenie takiego systemu organizacyjnego usług, który
niektóre z nich mogą opierać się na wsparciu zrzeszeń o charakterze pozwoliłby na szybkie i stałe szerzenie jednorodnych zachowań,
prywatnym działających w sektorze usług dla imigrantów. angażując personel z różnych instytucji i organizacji, który
w następstwie przyniesie jednorodne odpowiedzi i organiczne
Cele Obecność migrantów na terytorium prowincji Wenecji stała się faktem pozycje, przez które Prowincja Wenecji będzie przykładem
stabilnym i strukturalnym. Z danych posterunku w Wenecji wynika, że prowadzenia właściwych procedur, ze względu na swoje wpływy
zostało wydanych ok. 40.000 pozwoleń na pobyt. Istniejący problem polityczno-zarządzające i związane z tym wpływy na administrację
wymaga działania ze strony instytucji mających władzę nad fenome- oraz przejrzystość w zarządzaniu kwestiami dotyczącymi pozwolenia
nem. na pobyt. W szczególności posterunek poprosił, aby zostało
Posterunek w Wenecji zdaje sobie sprawę z przeciążenia pracą, co uruchomione połączenie informatyczne z instytucjami lokalnymi
przedłuża czas oczekiwania na wydanie odnowionych pozwoleń zainteresowanymi, które pozwoliłoby na stałą wymianę informacji,
na pobyt. Sytuacja pogorszyła się również w związku z redukcją z potwierdzeniem poznanych danych i jego stałą kontrolę
okresu trwania pozwolenia na pobyt zgodnie z ustawą Bossi-Fini. ze strony Urzędu imigracyjnego. Poza tym, instytucje lokalne mają
Czas oczekiwania na odnowienie pozwolenia na pobyt w Urzędzie do dyspozycji dane potwierdzone, które rozpowszechnione przez
Imigracyjnym Policji w Wenecji wyniósł, w niektórych przypadkach, wskazany urząd i ciągle uaktualniane, dostarczając precyzyjną
dwanaście miesięcy i, aktualnie, mimo jasnych zmian, nadal jest i prawidłowa usługę odbiorcom.
niewygodnie dla dużej części cudzoziemców mieszkających na teryto-
rium Gminy Wenecji, Gmin Riwiery i Brenty. Target Projekt jest skierowany do mieszkańców spoza obszaru UE legalnie
Z tego powodu Asesura Pracy i Przygotowania Zawodowego Prowin- zamieszkałych na terytorium Prowincji Wenecja.
cji Wenecja oraz Urząd Imigracji Posterunku w Wenecji ponownie
wzięli pod uwagę możliwość realizacji, przy pomocy rozszerzenia Usługi Prowincja Wenecji przewidziała utworzenie specyficznego oprogra-
istniejącego już wcześniej i realizowanego porozumienia, sieci wszy- mowania, jakie daje możliwości skorzystania, każdemu z partnerów, z
stkich instytucji lokalnych ukierunkowanych na ułatwienie, pewnych serwera i włączeniu niezbędnych danych w celu odnowienia pozwole-
i szybkich procedur związanych z wydaniem i odnowieniem pozwole- nia na pobyt osoby z tym zwracającej się. W ten sposób Posterunek ma
nia na pobyt. możliwość weryfikowania na bieżąco wiarygodność danych, natych-
W tym celu, w ramach Zarządu Terytorialnego dla imigracji usta- miast wyznaczając daty poszczególnych spotkań dla imigrantów. Taki
nowionego przy Prefekturze w Wenecji, została zweryfikowana system pozwala zredukować obecność imigranta na posterunku w
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 24 doświadczenia i projekty w veneto 25

Wenecji do jednego tylko razu, dzień odbioru pozwolenia, co pozwala nia na pobyt, na całym terytorium prowincji, dając większą możliwość
na zmniejszenie czasu oczekiwania. System w sieci opiera się na po- dostępu imigrantom wraz z usługami dostarczanymi przez instytucje
dziale, drogą informatyczną, stock danych, co pozwoli na zaoferowa- uczestniczące w projekcie. Takie dążenie zawiera – w powiązaniu z
nie odbiorcom precyzyjnych informacji o przepisach i możliwościach koncepcją pomocy – odwrócenie koncepcji pomiędzy administracją a
pobytu na terytorium Prowincji Wenecja. mieszkańcem i zostaje rozpoczęta weryfikacja dokumentacji złożonej
System pozwala również na ustalenie spotkania celem bezpośredniego przez imigranta w celu odnowy różnych form pozwolenia na pobyt,
zaprezentowania przez obcokrajowca dokumentacji w oddziałach w ścisłym powiązaniu informatycznym z Urzędem imigracyjnym przy
urzędu imigracyjnego na posterunku. Komendzie Policji.
Spotkania są indywidualne i specyficzne, aby zachować na najwyższym Po dokonaniu weryfikacji instytucja lokalna wypełnia raport infor-
poziomie privacy odbiorców. macyjny, który pozwala na automatyczne wprowadzenie danych do
specjalnie przygotowanego systemu informatycznego.
Organizacja Projekt, który teraz jest w końcowej fazie pilotowej, został złożony System ten pozwala na wyznaczenie, według schematu i przepisów
w Asesurze Pracy i Szkoleń Zawodowych Prowincji Wenecja i został przysługujących imigrantowi, wyznaczenie spotkanie na Komendzie.
opracowany wspólnie z Urzędem Imigracyjnym Posterunku w We- W takim przypadku cudzoziemiec osobiście dostarcza dokumentację
necji a zatwierdzony przez Zarząd Terytorialny dla imigracji przy do Urzędu imigracyjnego, uprzednio zweryfikowaną przez personel z
Prefekturze w Wenecji. Pozostali partnerzy projektu to: Prefektura w instytucji lokalnej w “oddziale” i niezbędną do przygotowania wniosku
Wenecji, Gmina Wenecji, Gminy Riviera del Brenta na czele z Gminą o pozwolenie na pobyt.
Dolo (Fiesso d’Artico, Pianga, Camponogara, Campania Lupia, Stra’,
Campolongo Maggiore, Vigonovo, Fossò), Gmina Mira, Gmina Jesolo, Rezultaty Z częściowo dokonanej eksperymentacji rozpoczętej przez Prowincję
Gmina Cavallino – Treporti, Gmina Portogruaro z innymi 8 Gminami z Wenecji i Urząd imigracyjny, w celu najlepszej kalibracji projektu i
Circondario. Przy partnerach będą działały oddziały do wprowadzania zweryfikowania praktycznego zastosowania połączeń i procedur
danych poprzez połączenia z siecią. Dwie jednostki wydające pozwo- przyjętych, okazało się, że duża ilość spraw związanych z wydaniem
lenia na pobyt zostaną umieszczone przy posterunku w Wenecji. Poza pozwolenia na pobyt została zakończona w przeciągu dwudziestu dni
tym partnerzy wykonają, dzięki informacjom zawartym w systemie od dnia złożenia, to znaczy w przewidzianym czasie. Koordynowanie
i wykorzystanym on-line, działanie informacyjne i ukierunkowujące inicjatyw instytucji uczestniczących, dzielenie się informacjami i kom-
imgrantów. petencjami a w następstwie najlepszą odpowiedzią na potrzeby od-
W celu realizacji S.T.A.R.S. Prowincja Wenecji wykazała dyspozycyjność, biorców, pozwoliło na zwiększenie skuteczności odpowiedzi organów
zarówno w ramach struktury jak i zasobów ludzkich, wyposażając w P.A. zaangażowanych, które eliminują kolejki, rozładowują działalność
instrumenty informatyczne ad hoc. Urząd imigracyjny Komendy Poli- Urzędu imigracyjnego i wnoszą wkład pośrednio na polepszenie kli-
cji w Wenecji opracował głęboką, niezbędną reorganizację dotyczącą matu społecznego.
realizacji projektu. W tym samym okresie Urząd imigracyjny zajął
się projektowaniem prawno-proceduralnym korzystając z pomocy Kontakty Riccardo Sommariva – Kierownik Urzędu imigracyjnego
techników-informatyków danych do dyspozycji z ramienia Prowincji Posterunek w Wenecji
Wenecji. tel +39 041 2715779
Na podstawie obowiązujących rozporządzeń, Komenda Policji Lulzim Ajazi – Asesura Urzędu Pracy
ma jedyną kompetencję do wydawania pozwoleń na pracę i do Prowincja Wenecja
odpowiadającej temu prewencyjnej działalności i weryfikacji, kontrolę tel +39 041 2501338
i sankcje. Opiera się to na schemacie układów strukturalnych i trwałych sportello.immigrati@provincia.venezia.it
do zarządzania procedurami we wstępnej fazie wydawania pozwole- http://www.provincia.venezia.it
ildoświadczenia
contesto normativo
i projekty
di riferimento
w zarządzaniu
sull’immigrazione
przepływami migracji 26 doświadczenia i projekty w veneto 27

OSIV – Osservatorio Studi sull’Immigrazione kształcenia, zakłady lokalne służby zdrowia). Oprócz zebrania danych
della Provincia di Venezia za pomocą wywiadu przeprowadzonego przez Coses10 w związku z
Obserwatorium badawcze nad imigracją w Prowincji Wenecja miejscem zamieszkania, zwraca się do źródeł instytucjonalnych ta-
kich jak Inps, Istat, Ministerstwo Gospodarki i Finansów, Ministerstwo
Prowincja Wenecja
Spraw Wewnętrznych, Ministerstwo Edukacji, Uniwersytetów i Badań,
Provveditorato Studiów w Wenecji, Region Veneto – również poprzez
swoja instytucję Veneto Lavoro – i Zrzeszenie Izb Handlowych. Okre-
Obserwatorium badawcze nad imigracją w Prowincji Wenecja sowe informacje mogą ulegać zmianie w zależności od źródeł. Ogólnie
jest jednym z nielicznych sposobów monitorujących systema- jest obecna seria historyczna, która rozpoczyna się od pierwszych lat
tyczny fenomen dotyczący imigracji. Poprzez stronę internetową dziewięćdziesiątych; ze względu na pewne dane, natomiast, są pro-
www.provincia.venezia.it/osiv istnieje możliwość konsultacji i pobra- ponowane tylko ostatnie lata, dlatego, iż są bardziej znaczące lub ze
nia dokumentów badawczych oraz skorzystania z bazy danych, która względu na brak dostępu do kompletnej serii.
jest do dyspozycji odbiorcy. Ze względu na łatwiejszy dostęp do danych zostały one przygotowane
tematycznie: demografia, praca, szkolenia, mieszkanie, uregulowania,
Cele Obserwatorium powstało w 2002 roku, w następstwie potrzeb Prowin- służba zdrowia i wymiar sprawiedliwości. Dodatkowe rozgałęzienia
cji Wenecja do dysponowania narzędziem znajomości fenomenu pozwalają pogłębić argument.
migracyjnego w lokalnym zakresie przy administracji komunalnej. Druga sekcja daje do dyspozycji naukę i badania zgromadzone do
Tylko stałe monitorowanie obecności imigrantów i fenomenów z dnia dzisiejszego w Obserwatorium:
tym związanych pozwoli na uruchomienie polityki efektywnej dro- > Lipiec 2004 roku, rynek pracy cudzoziemców pracujących jako
gi integracyjnej dla nowo przybyłych i dla cudzoziemców legalnie pomoc domowa. Wyniki przeprowadzonych badań:
zamieszkałych na terytorium Włoch. > Lipiec 2004 roku, uregulowanie w 2002 roku w Prowincji Wenecja
Obserwatorium stawia sobie za cel usługę, która będzie informowała > Lipiec 2004 roku, wiadomości OSIV – Imigrancja w Prowincji
o obecności i rozwiązaniach mieszkaniowych związanych z pracą i Wenecja. Uaktualnienie i efekty uregulowania w 2002 roku
szkołą imigrantów (oferta usług ze strony gmin i od podmiotów z > Maj 2003 roku, wystawa o przebiegu ewolucji imigracji
trzeciego sektora). w Prowincji Wenecja
> Styczeń 2003 rok, rzeczywistość niepełnoletnich cudzoziemców
Target Jest odpowiedzią na specyficzne zapotrzebowania administracji w Prowincji Wenecja; lokalni aktorzy i realizowane inicjatywy
gmin. Obserwatorium badawcze nad imigracją w Prowincji Wenecja > Marzec 2002 roku, oferta usług dla imigrantów ze strony gminy
za pomocą własnej strony internetowej, daje do dyspozycji dane i i trzeciego sektora w Prowincji Wenecja. Refleksje
badania, przygotowane w sposób łatwy i służący szerokiej grupie W następnym wydaniu trzy następujące badania:
użytkowników: zwraca się nie tylko do administracji publicznej, ale > Wiadomości OSIV – analiza zatrudnienia i rozmieszczenia
również do operatorów z trzeciego sektora, naukowców i do wszy- terytorialnego zatrudnionych imigrantów
stkich mieszkańców terytorium. > Wiadomości OSIV– potrzeby mieszkaniowe imigrantów:
tematy dotyczące tej kwestii
Usługi Baza danych OSIV została zbudowana w celu zebrania informacji na > Niepełnoletni cudzoziemcy w Prowincji Wenecja: przedstawienie
temat imigracji w Prowincji Wenecja, zarówno ze źródeł oficjalnych rzeczywistości i reakcje terytorialne
jak i będących wynikiem wywiadów przeprowadzonych przez zain- > Organizmy reprezentujące cudzoziemców na poziomie lokalnym.
teresowanych bezpośrednio z Obserwatorium. W nawiązaniu do Pewne refleksje dla Prowincji Wenecja
terytorium Prowincja Wenecji posiada subprowincje (gminy, obszary Przeprowadzona selekcja potrzebnych stron internetowych: połączenia
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 28 doświadczenia i projekty w veneto 29

z siecią z innych obserwatoriów z prowincji i z najważniejszymi strona- uwagi


mi włoskimi związanymi z dziedziną imigracji, łącznie z tymi, które 10 COSES Konsorcjum Badawcze i Szkoleniowe (powstało jako C.O.S.E.S. w 1967)
jest to konsorcjum pomiędzy Gminą i Prowincją Wenecji, której aktualną misją
poruszają kwestie prawne. historyczną jest prowadzić analizy, badania i projekty ukierunkowane na działalność
Pozostały materiał godny uwagi i do rozpowszechnienia, który administracyjną
znajduje się w sekcji komunikacja (regulamin i wchodzący w skład
Rady Prowincji zajmującej się imigracją, wypowiedzi Rady, porozumie- Kontakty Instytucja Referująca
nia programowe pomiędzy Prowincją a Regionem dotyczące kwestii Prowincja Wenecji – Asesurat sport, asocjacjonizm,
mieszkaniowych, inny materiał: kwestionariusze do pobrania w celu bezpieczeństwo socjalne, imigracja, niepełnosprawność
badań przeprowadzanych przez Prowincję). Via Ca’ Venier, 8 – 30172 Venezia-Mestre
Uaktualnienia są zgłaszane na bieżąco poprzez usługę news-letter; tel +39 041 2501470
która wkrótce będzie dostępna polegająca na zapisaniu się na mailing fax +39 041 2501475
list i możliwośći przesłania pocztą elektroniczną ewentualnych obse- Siedziba:
rwacji i informacji do Obserwatorium. Stefania Bragato – Coses
San Polo 1296 – 30125 Venezia
Organizacja OSIV korzysta z grupy badawczej wewnątrz Coses, którego referen- tel +39 041 2712211
tem jest dr Stefania Bragato i dr Rita Canu, do których dołącza się fax +39 041 2712210
dwóch wewnętrznych współpracowników, zajmujących się badania- coses@coses.it
mi i zarządzaniem strony internetowej oraz inni współpracownicy http://www.provincia.venezia.it/osiv
zewnętrzni do poszczególnych kwestii w badaniach.
Plan pracy, podmiot i weryfikacje roczne, zostają przedłożone w Ase-
surze od polityki społecznej w Prowincji Wenecja. Urzędy Asesury są
zaangażowane również w niektóre fazy działania jak, na przykład, dy-
strybucja i zbiór kwestionariuszy niezbędnych do badań, a następnie
zwróconych do OSIV celem ponownego opracowania danych.
Projekt został sfinansowany z funduszy Prowincji Wenecji.

Rezultaty Obserwatorium dostarcza aktualnych informacji i zarządza


przepływami migracyjnymi, udostępniło możliwość powszechnego
korzystania z sieci, jako instrumentu bezpośredniej konsultacji. Stro-
na internetowa OSIV jest znana i używana w całym Veneto zarówno
przez administrację publiczną jak i organizacje trzeciego sektora oraz
badających ten fenomen. Utworzyła się, poza tym, sieć współpracy,
która angażuje Gminy, Organizacje trzeciego sektora, Region Veneto,
Veneto Lavoro, Asl, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Insp, Istat, Mi-
nisterstwo Gospodarki, Prefekturę i innych obserwatorów na poziomie
krajowym (Obserwatorium z Emilia Romagna i z Toskanii).
Obserwatorium włożyło wkład w ponowne nawiązanie form
współpracy instytucjonalnej i socjalnej, które redukują i ułatwiają czas
i procedury związane z dziedziną imigracji.
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 30 doświadczenia i projekty w veneto 31

Projekty integracji społecznej i zarządzania Projekty wprowadzające na rynek pracy osoby zajmujące
problematyką mieszkaniową się opieką nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi
w Regionie Veneto

Sytuacje związane z nielegalnym pobytem, w jakich znajduje Ciągły wzrost zapotrzebowania na opiekunki, tak zwane “badanti”
się wielu imigrantów zaraz po przyjeździe do naszego kraju, czyli osoby do opieki nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi
szczególnie utrudnia i czyni złożonym poszukiwanie pracy i miejsca powoduje przezwyciężenie trudności, pomiędzy opiekunką a rodzi-
zamieszkania. Problematyki są często skomplikowane ze względu na nami podopiecznych, związanych z porozumieniem się językowym,
trudności związane z dostępem do informacji dotyczących przepisów odmiennością kulturową, zwyczajami i wierzeniami. Region Ve-
prawnych i małą znajomośćia języka, kultury i instytucji włoskich. neto jest partnerem w dwóch projektach, które planują otwarcie
W Veneto powstało dwa projekty innowacyjne umożliwiające “oddziałów” informacji i pomocy organizacyjnej w kursach szkole-
włączenie do pracy pomocy domowej (cudzoziemców), jednocześnie niowych w celu ułatwienia legalnego zatrudnienia dla cudzoziemek.
ze wsparciem ze strony Regionu Veneto, natomiast informacyjna Projekty mają zamiar przeprowadzić eksperymentacje w zakresie
strona internetowa projektu Melting Pot wyróżniła się na poziomie działań innowacyjnych w sektorze opieki nad osobami starszymi
międzynarodowym ze względu na złożoność i łatwość dostępu i niepełnosprawnymi, proponując nowy model łączenia oferty i
do informacji prawnych związanych z procesem migracyjnym. poszukującego pracy, który bazuje się na analizie potrzeb rodzin i
W tej dziedzinie rolę mogą odegrać zrzeszenia, jak wykazuje kompetencji opiekunek.
doświadczenie CRACA, działające również w zakresie problematyk
mieszkaniowych. Na koniec chcemy przedstawić doświadczenie Projekt Badanti
Gminy Wenecji, która przeprowadziła serię inicjatyw integrujących Region Veneto i ULSS 17
cudzoziemców społecznie i politycznie. Agencja badanti powstała w celu ułatwienia wprowadzenia na rynek
pracy, społeczny i kulturowy opiekunek pochodzących szczególnie
z krajów Europy wschodniej, poprzez działania “oddziałów”,
organizację kursów szkoleniowych i uruchomienie strony internetowej
www.badanti.org..

Usługi Region Veneto, a szczególnie Regionalna Dyrekcja Planowania i


Programów Społeczno-Zdrowotnych przy Ministerstwie Zdrowia,
finansował ULSS 17 z Este-Montagnana, w 2001 roku, 2002 i 2003,
celem rozwoju szkoleń wspierających wprowadzenie socjalne i zawo-
dowe opiekunek do rodzin lokalnych. Realizacja projektu była możliwa
dzięki D.G.R. n.980/03 “Finansowanie regionalne w dziedzinie imigracji
w 2003 roku”.
Agencja badanti działa poprzez “oddziały”, które dostarczają informacji
i są miejscem spotkań pomiędzy opiekunkami szukającymi pracy i
potrzebami rodzin szukających pomocy w zakresie opieki nad osobą
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 32 doświadczenia i projekty w veneto 33

starszą lub niepełnosprawną. Agencja organizuje również kursy opieki Pojawiającym się fenomenem jest pełnienie opieki przez obywateli
medycznej, społeczno-kulturowe i informacji techniczno-prawnej, aby włoskich, którzy zwracają się do oddziałów (5% ogólnej ilości), aby
przygotować znaczną ilość osób dyspozycyjnych do pełnienia roli pracować przy rodzinach jako opieka dzienna (pomoc bezpośrednia
opiekuna. dla osób, towarzystwo, prace domowe) z osobami niepełnosprawnymi,
Kursy są organizowane od czterech lat przez ULSS wschodni przy którzy wymagają szczególnej pomocy. Poniższa tabela dostarcza
współpracy z “Il Cammello” wschodnim i trwają sześć miesięcy, od li- dokładnych informacji dotyczących charakterystyki opieki domowej,
stopada do kwietnia, przewidują osiemdziesiąt godzin zajęć, aktualnie które zwróciły się do biura.
zostały zwiększone do stu godzin. Poza nauką języka włoskiego jest W kursach szkoleniowych uczestniczą imigranci, którzy pochodzą
przewidziane dostarczanie wiadomości na temat opieki medycznej, głownie z Ukrainy, Polski, Mołdawii i Rumunii, i którzy w większości przy-
zasad działania instytucji włoskich, a także informacje praktyczne (straż padków już wykonują usługi w zakresie opieki w rodzinach włoskich.
pożarna, pogotowie ratunkowe) oraz wiadomości z zakresu komu- Średni wiek imigrantów to 40 i 55 lat, w większości są zamężne/ żonaci,
nikowania się, żywienia oraz zachowania higieny osób i środowiska. i już brały udział w kursach zawodowych dotyczących pielęgnowania,
Na początku projektu, ilość złożonych podań o wzięcie udziału w kur- pomocy i wychowania.
sach wyniosła 140 i 75 osób, wszystkie nielegalne. Rozpowszechnienie
i zapisywanie uczestników nastąpiło poprzez personel pielęgniarski z
Tabela 1 Tabela 2
obszaru społeczno-zdrowotnego Este-Montagnana, który zwrócił się Charakterystyka opieki domowej, która Charakterystyka osób zapisanych
bezpośrednio do rodzin zatrudniających pomoce domowe, i poprzez zwróciła się do biura w 2001 roku na kursy
personel Usług Higienicznych, który zwrócił się do rodzin mających
Charakterystyka % Charakterystyka %
inwalidów, do imigrantów, do usług socjalnych w gminach, do
zrzeszeń wolontariuszy, zrzeszeń związkowych i parafii. Płeć Płeć
Jako wsparcie dla kursów i oddziałów została utworzona strona inter- Mężczyźni 1% Mężczyźni 8%
netowa www.badanti.org. Strona internetowa, poza staniem się miej- Kobiety 99% Kobiety 82%
scem spotkania oferty z poszukującym, proponuje również dostarcze- Pochodzenie Pochodzenie
nie niezbędnych i aktualnych informacji zarówno rodzinom jak i tym, Mołdawia 46% Ukraina 47%
Rumunia 19% Polska 14%
którzy zamierzają być dyspozycyjni do opieki rodzinnej. Strona inter-
Ukraina 13% Rumunia 11%
netowa pozwala zapisać się jako “badante” lub jako rodzina, wskazując Polska 2% Rosja 7%
na własne potrzeby, i stając się w ten sposób punktem łączącym Rosja 2% Afryka 5%
pomiędzy ofertą pracy dla opiekunek rodzinnych i zapotrzebowaniem Inne 18% Sri Lanka 3%
zebranym od rodzin, mimo, że większa część poszukiwań dokonuje się Albania 1%
Wiek
w oddziałach. Na stronie internetowej jest również dyspozycyjna “In- 19-30 34% Wiek
strukcja dla opieki domowej” i różne informacje dotyczące form kon- 31-40 25% 20-25 8%
41-50 29% 26-30 14%
traktów, na temat włączenia się do Systemu Krajowego Służby Zdrowia
51 i powyżej 12% 31-35 13%
i do ustaleń związanych z pozwoleniami na pobyt, mieszkanie i pracę. 36-40 17%
Legalność
Ponad 40 48%
Posiadający 61%
Target Działalność biura jest zwrócona zarówno do rodzin z jedną osobą do Pozwolenia 34% Stopień wykształcenia
opieki jak i do osób zajmujących się opieką. Włosi 5% Magisterium 26%
Rodziny, które zwracają się do biura, aby znaleźć opiekunkę znajdują Dyplom 55%
się w gminach USSL 17. Około trzydziestu rodzin zapisało się do biura Przygotowanie średnie 8%
Przygotowanie podstawowe 11%
poprzez stronę internetową.
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 34 doświadczenia i projekty w veneto 35

Główne wymagania, jakie należy spełniać, aby wziąć udział w kur- Kontakt Antonio Ferro – Regionalny Koordynator Projektu
sach to nie posiadanie pozwolenia na pobyt, ale znajomość języka ULSS 17 Este-Montagnana e Regione Veneto
włoskiego, która jest sprawdzana podczas spotkania. Osoby ze Alessandra Bertazzo – Koordynator projektu dla S.I.S.P.
znajomością języka uznaną za dobrą, albo wystarczającą mogą i odpowiedzialny za stronę internetową
uczestniczyć w kursach, natomiast osoby ze słabą znajomością języka S.I.S.P.
włoskiego mają możliwość uczestniczenia w kursach języka włoskiego tel +39 0429 618573
prowadzonych przy zrzeszeniach wolontariuszy, jak “Oltre il mare” Vò sisp.immigrati@ulss17.it
di Euganeo. Nie ma danych dotyczących osób posiadających lub nie Graziella Dal Santo – Koordynator projektu dla obszaru
pozwolenia na pobyt, ale przypuszcza się, że ok. 60% to przypadki, w socjalno-zdrowotnego Este-Montagnana
których osoby nie posiadają pozwolenia na pobyt. Piergianni Tinello – Koordynator oddziału Biura dla opiekunek
Poniższa tabela przedstawia charakterystykę osób zajmujących się Obszar socjalno-zdrowotny
opieką w rodzinach włoskich i biorących udział w kursach. tel +39 0429 618560
fax +39 0429 618160
Organizacja Biuro opiekunek wykonujących pracę w rodzinach włoskich ma distretto.este@ulss17.it
siedzibę na wschodzie (PD) i działa na obszarze socjalno-zdrowotnym Spółdzielnia socjalna Il Cammello
Wschodnim i całego ULSS 17. Jest zarządzane przez ULSS 17 i przez tel +39 0429 600320
obszar socjalno-zdrowotny Este-Montagnana, działa przy współpracy http://www.badanti.org
patrona ACLI z Padwy i organizacji wolontariuszy.
Projekt pilotowy “Zatrudnienie i usługi”
Rezultaty Od początku projektu zwróciło się do biura 275 opiekunek i 190 ro- Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Region Veneto, Region Friuli-Venezia-Giulia,
dzin, oraz zostało zawartych 52 porozumień. Napływ na kursy szko- Patriarchat Venezia, Italia Lavoro
leniowe, które były organizowane w latach 2003-2004 i 2004-2005
była około 30 osób na początku kursu, natomiast na koniec kursu Region Veneto, Region Friuli i Italia Lavoro utworzyli na terytorium
piętnaście do siedemnastu osób. Spadek ilości osób w czasie trwania sieć oddziałów informacyjnych dotyczących imigracji w celu pomocy
kursu jest wynikiem sił wyższych jak np. śmierć podopiecznego, albo opiekunkom i rodzinom, przy współpracy z Ministerstwem Pracy i z
również to, iż opiekunki znajdują inna pracę i zmieniają miejsce za- Patriarchatem z Wenecji poprzez diecezjalny Caritas.
mieszkania. Z ankiet przeprowadzonych na koniec kursów wynikł inny
motyw brania udziału w kursach szkoleniowych: uczestnicy wybierali Cele Projekt ruszył od stycznia 2004 roku na bazie dekretu Ministra Pracy
przede wszystkim możliwość spotkania się ze swoimi rodakami, jeszcze i Polityki Społecznej. Protokół intencyjny został podpisany 7 czerwca
przed faktem, nim koś się nimi zainteresował (możliwością zdobycia 2004 roku pomiędzy partnerami projektu (Ministerstwo, Italia Lavo-
polepszenia kontaktu z podopiecznym). Okazało się, iż opiekunowie ro, Region Veneto, Patriarchat Wenecji). Region Friuli Venezia Giulia
posiadający atest odbycia kursów byli szybciej wchłaniani przez ry- podpisał porozumienie w dniu 1 marca 2005 roku w połączeniu z
nek. W porównaniu do lat poprzednich, opiekunowie są coraz rzad- Ustawą Regionalną n. 24 z dnia 25 października 2004 roku.
ziej zatrudniani na pełny etat, łącznie z mieszkaniem i wyżywieniem, Celem jest zaspokojenie potrzeb ze strony rodzin – odpowiednie przy-
najchętniej szukają zatrudnienia part-time, dzięki temu, że imigranci są gotowania zawodowe opiekunek w celu zawarcia regularnych umów
między sobą zorganizowani i wolą żyć w grupie, niż razem z podopie- o pracę. Oprócz tego, projekt zamierza, przyjąć potrzeby opiekunek,
cznym. W wyniku tego opiekunowie pracują około ośmiu-dziewięciu które zwracają się teraz w poszukiwaniu pracy do organizacji niekom-
godzin dziennie, dają radę prowadzić życie bardziej niezależne i jest petentnych, jeśli nie bezpośrednio należących do nielegalnego rynku
im łatwiej wystąpić z wnioskiem na łączenie rodzin. pracowników.
ildoświadczenia
contesto normativo
i projekty
di riferimento
w zarządzaniu
sull’immigrazione
przepływami migracji 36 doświadczenia i projekty w veneto 37

Z jednej strony zostaną zaproponowane usługi pomocy i szkolenia Operatorzy wewnątrz przewidują – po uważnym zapoznaniu się z po-
opiekunkom domowym, z drugiej natomiast pomoc rodzinom w szy- trzebami podopiecznego weryfikację w ramach posiadanych zgłoszeń
bkim pokonaniu procedur, wspierając początkową fazę wprowadzania – dopasowanie zapytania z ofertą na pracę. To pomaga w przejęciu
pracowników. zapytania, zarówno ze strony rodziny jak i ze strony opiekunek ro-
Projekt będzie dążył do przejrzystego rynku pracy w zakresie opieki dzinnych, odciążając również Caritas z obowiązków, które nie są w ich
nad osobami potrzebującymi, poza tym wychodząc z założenia, że zakresie.
opiekunki domowe maja trudność ze znalezieniem się na oficjalnej Usługa ta będzie dysponować także “zielonym numerem telefonu”
drodze zatrudnienia i selekcji pracowników. dla trzech zainteresowanych regionów, celem udzielania wskazówek
i skupienia przepływów informacji w poszczególnych oddziałach
Target Projekt jest skierowany do rodzin z Triveneto i do wielu pracowników na terytorium. Jest w fazie przygotowywania specyficzne narzędzie
będących w niekorzystnych sytuacjach, pochodzenia obcego jak i informacyjne w celu ułatwienia skrzyżowania ofertą na pracę z
włoskiego, które zamierzają działać na rynku opieki. poszukującym pracy, zbierając karty od rodzin i opiekunek, co pozwo-
li na zebranie wystarczających danych w celu dokładnego zapoznania
Usługi Projekt przewiduje otwarcie wielu oddziałów. W styczniu 2005 roku się z charakterystyką podopiecznego i rodziny, przy której będzie
został otworzony oddział w Mestre (VE), Treviso, Vittorio Veneto (TV), miała wykonywać pracę opiekunka. Taki system zintegruje się z Borsa
Rovigo i Pordenone. Od marca 2005 roku działają oddziały w Padwie, Lavoro nazionale.
Vicenca, Verona. Wkrótce zostaną otwarte w Bassano del Grappa (VI), Są także przewidziane działalności szkoleniowe. Szkolenia dla opieku-
Montecchio Maggiore (VI), Schio (VI), Gorizia i Udine. W Trentino Alto nek rodzinnych, które zostaną wkrótce rozpoczęte, będą to typu C1,
Adige jest przewidziane, w przyszłych miesiącach, otwarcie oddziału w lub kursy szkoleniowe w niepełnym zakresie, ale kursy eksperymen-
Trento i Bolzano. talne zarządzane przy współpracy z instytucjami prowadzącymi takie
Operatorzy oddziałów oferują “opiekunkom”, które zajmują się osoba- szkolenia. Będą potem również kursy typu B1, oraz nauka języka
mi w podeszłym wieku i niepełnosprawnymi pomoc w ukierunkowa- włoskiego, instytucji terytorialnych, kuchni włoskiej, pomocy medy-
niu, przygotowaniu zawodowym i są punktem odniesienia dla rodzin cznej. Te interwencje szkoleniowe stawiają sobie za cel określenie tego
w zakresie wszystkiego, co dotyczy obowiązków administracyjnych, zawodu jako “opieka rodzinna”.
jakie muszą dopełnić rodziny jako pracodawcy.
Dokładniej, wskazówki dane w oddziałach są niewystarczające w Organizacja Oddziały są kierowane przez dwu operatorów na pełny etat albo kilku
stosunku do potrzebnych informacji związanych z zawarciem regu- part-time. Są otwarte codziennie rano od poniedziałku o piątku i kilka
larnej umowy o pracę, zarówno dla pracownika jak i pracodawcy, razy w godzinach popołudniowych.
do rozwiązania problemów, które powstaną podczas wykonywania Jest również przewidziane otwarcie w innych gminach (nie stolicach
opieki nad osobą starszą czy niepełnosprawną. prowincji), aby zmniejszyć niedogodności dla rodzin i opiekunek ro-
Celem jest zabezpieczenie obu stron zapoznając ich z prawami i dzinnych. Projekt zamierza angażować również centra zatrudnienia,
obowiązkami, wyjaśniając wstępnie zadania opiekunek rodzinnych, prowincje i gminy oraz ULSS, w celu połączenia doświadczeń i utwo-
wychodząc od potrzeb podopiecznego. rzenia punktu odniesienia terytorialnego w całym Triveneto.
W tym celu wraz z podpisaniem umowy o pracę zostaje podpisany Zespół składa się z osoby odpowiedzialnej za projekt ze strony Italia
przez rodzinę dokument zwany “indywidualnym planem opieki”, który Lavoro, z sekretariatu technicznego, asystenta projektu, który zajmuje
może zostać zmodyfikowany zgodnie ze zmieniającym się stanem się sektorem szkoleniowym (oddziału i opieki rodzinnej), z osoby
fizycznym podopiecznego. odpowiedzialnej za kontrolę zarządzania, z eksperta przepływów mi-
Większość oddziałów znajduje się w siedzibach Caritas i są opera- gracyjnych i analizy oferty, z eksperta od analizy zapytania, z odpowie-
tywnym rozgałęzieniem projektu. dzialnego za udzielanie informacji i systemy informacyjne.
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 38 doświadczenia i projekty w veneto 39

Monitoro- W celu oceny rezultatów osiągniętych przez projekt, opierając się na Projekt Melting Pot Europa
wanie pracy dwóch socjologów został zastosowany system monitorowania Promocja prwa dla obywateli
prowadzący całościową analizę fenomenu. Z jednej strony są dane
Gmina Wenecji i Teleradio City - Radio Sherwood
ilościowe i określające przygotowanie zawodowe opieki rodzinnej: po-
ziom wykształcenia, pochodzenie, doświadczenie, legalność pobytu, z
drugiej strony: wymagania rodzin zainteresowanych. Monitorowanie
jest przydatne dla samego projektu i nie jest końcowym etapem,
ale przede wszystkim jest procesem w różnych fazach interwencji w Cele Projekt łączności Melting Pot Europa powstał w 1997 roku jako
projekt, krzyżując dane potrzebne do przygotowania bilansu socjalne- transmisja radiofoniczna, do którego została dołączona w 2000 roku
go. Projekt kończy się oceną, która analizuje prawidłowość pomiędzy strona internetowa (www.meltingpot.it).
potrzebami, celami i fazami realizacji projektu. Projekt stał się narzędziem służącym do przekazywania pełnych
i aktualnych informacji dotyczących procesów ipolityki migracyjnej.
Kontakt Adriano Fanzaga – Odpowiedzialny za projekt ze strony Italia Lavoro Melting Pot Europa jest doświadczeniem w komunikowaniu się w
Emanuela Vizzarro – Sekretariat Techniczny projektu ze strony celu ukierunkowania konkretnych praktyk obywateli. “Komunikowa-
Italia Lavoro nie się” i “obywatelstwo” są punktami, wokół których zatacza się
tel +39 041 3969125 projekt. Celem jest stworzenie wydajnego narzędzia będącego w
fax +39 041 5057471 stanie zinterpretować potrzeby migrantów, pomoc i analizę praktyk
Strona internetowa projektu: infosp@italialavoro.it prawnych, wkład w samoorganizację socjalną, odbiór i zgłaszanie
afanzaga@italialavoro.it złamania prawa, promocję i wsparcie inicjatyw kulturalnych i socjal-
nych, które budują wspólnotę, zwrócenie się bezpośrednie do in-
stytucji mających konieczność wprowadzenia nowych form welfare.
Celem jest również zagwarantowanie wszystkim prawa dostępu do
informacji podkreślając możliwość łączność w różnych językach,
i występując w roli łącznika w dyskusjach i wymianach między mi-
grantami i społecznością, która ich gości w celu pełnego zapewnienia i
jednakowego udziału w życiu społecznym i w dyskusjach publicznych
respektując różnice kulturowe.
Projekt oferuje się jako narzędzie umożliwiające dostęp do praw
obywatelstwa, dodając odwagi w zrozumieniu i integracji za pomocą
środków łączności będących w stanie przekonać, że obywatele/ mi-
granci pełnią dużą rolę w budowaniu opinii publicznej.

Target Projekt stał się narzędziem łączności i usługi dla obywateli/ mi-
grantów, dla zaangażowanych operatorów socjalnych, publicznych
i prywatnych, oraz obywateli włoskich, którzy mogą korzystać z
prawidłowych i bieżących informacji dotyczących procesów i polityki
migracyjnej.
Melting Pot Europa powstał, aby zaspokoić zapotrzebowanie na infor-
macje pochodzące z Włoch i z krajów pochodzenia cudzoziemców (pr-
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 40 doświadczenia i projekty w veneto 41

zede wszystkim kraje śródziemnomorskie i Europa Wschodnia), którzy Portal internetowy projektu, powstały cztery lata temu jest wsparciem
są głównymi odbiorcami przekazów radiofonicznych. Natomiast stro- dla transmisji radiofonicznych Strona internetowa jest zbudowana z
na internetowa jest obecnie najczęściej używanym narzędziem przez dwóch sekcji” obszar prawny i obszar poświęcony na wiadomości,
operatorów z tego sektora. spotkania i inicjatywy związane ze światem imigracji.
Pierwsza, opracowana przez adwokata Paggi, zajmuje się głównie
Usługi Melting Pot Europa został wzbogacony w różnego rodzaju narzędzia. kwestiami prawnymi, interpretacje i komentarze w zakresie przepisów
Powstał jako zwykła transmisja radiofoniczna a cztery lata temu został dotyczących imigracji i azylu (rubryka Sans-papiers), zawiera także
wzmocniony stroną internetową. kompletne archiwum, na bieżąco uzupełniane przez obowiązujące
“Oddział radiofoniczny” Melting Pot Europa jest w siedmiu językach, przepisy prawne we Włoszech i podzielona na kategorie (ustawy,
tak jak strona internetowa, porusza w sposób szczegółowy kwestie dekrety, rozporządzenia) oraz przepisy europejskie i międzynarodowe
związane z polityką migracyjną, rozporządzenia dotyczące imigracji (rubryka Legislazione). Jest też miejsce przeznaczone na ogólne pyta-
i kwestie azylu, od regulowania przepływów do praw politycznych, nia i odpowiedzi (rubryka FAQ) i sekcja poświęcona konsultacjom, jak
pracy, poprzez fenomeny socjalne i kulturalne, jakie niesie za sobą otrzymać wizę na wjazd lub pozwolenie na pobyt (rubryka Schede
migracja. pratiche).
Melting Pot Europa ciągle ulepsza procesy upowszechniania Pewien zakres wiadomości i spraw szczegółowych jest pod redakcją
zawartości, dochodząc do wykorzystania przekaźnika satelitarnego. pani Rosanna Marcato, operatorka Pomocy dla Imigracji i pro-
Od kilku lat transmisje projektu docierają poprzez Global Radio do mocji prawa dla obywateli w Gminie Wenecja, z pomocą instytucji
całej Europy, do Północnej Afryki i do krajów wschodnich spotykając działających aktywnie w Projekcie Melting Pot Europa. Rubryka
się z potrzebami krajów pochodzenia migrantów, jak i odbiorców. Diritti di Cittadinanza zajmuje się problematyką socjalną, kulturalną,
Konsultacje prawne i informacyjne przewyższają ograniczenia front of- natomiast część o apelach i komunikatach oraz inicjatywach organi-
fice, umieszczając się, poprzez satelitę i stronę internetową, w zasięgu zowanych na korzyść migrantów znajduje się w rubryce Un mondo,
Europy i Globu. Jednocześnie nie chodzi tu o zwykłą usługę, ale o molti mondi – jeden świat, wiele światów.
zakres projektowy, który jest praktyczną łącznością i demokratycznym Są też inne sekcje poświęcone Przeglądowi gazet, Współpracy, Ar-
doświadczeniem. chiwum tematycznemu i stronom internetowym powiązanym z
Przekazywania radiofoniczne związane z projektem są redagowane dziedziną imigracji oraz z innymi zasobami informatycznymi.
w dwóch miejscach: w Veneto i w Emilia Romagna. Palimpsest składa Takie artykuły, w różnych sekcjach, są poukładane zgodnie z data
się z formatu, przygotowanego przez adwokata Marco Paggi z ASGI publikacji, wyposażone, jeśli jest to możliwe, w załączniki audio albo
(Associazione Studi Giuridici sull’Immigrazione – Zrzeszenie Badań dokumenty tekstowe. Są one dostępne w różnych językach: angiel-
Prawnych nad Imigracja), i z formatu zawierającego zakończenie na skim, francuskim, serbskim, chorwackim, albańskim, arabskim, a od
poziomie lokalnym, specyficzne dla dwóch redakcji. bieżącego roku także w języku rosyjskim.
Można słuchać oddziału radiofonicznego codziennie o godzinie 20.00, Konsultacje są prowadzone za pomocą e-mail. Zostanie również uru-
na częstotliwości Radio Sherwood z Padwy (in streaming na stronie chomiona “zielona linia”.
internetowej www.sherwood.it), i na częstotliwości satelitarnej Global
Radio o godzinie 12.00 i 19.00 (in streaming na stronie internetowej Organizacja Promotorami projektu są Gmina Wenecja i Teleradio City-Radio Sher-
www.globalproject.info) z palimpsest korzystając z tłumaczeń w wood z Padwy. Projekt zyskał wsparcie również innych partnerów.
różnych językach (serbski, arabski, francuski, angielski, albański, włoski Głównym podmiotem finansującym projekt jest Gmina Wenecji, z
i rumuński). Dla wydania Emilia Romagna, transmisja jest nadawana pomocą innych partnerów: Region Emilia Romagna, Region Friuli Ve-
przez Radio Città 103. Są przewidziane transmisje w języku rumuńskim, nezia Giulia, Gmina Mogliano Veneto, Gmina Rimini, oddział Invisibili,
włoskim, francuskim, angielskim, albańskim i arabskim. Zrzeszenie Ya Basta Bologna, Radio Città 103 Bologna i Global Project.
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 42 doświadczenia i projekty w veneto 43

Istnieją redakcje, które przygotowują zawartość projektu: koordy- Pomoc dla imigracji w systemie zrzeszania rzemiosła z Veneto
nowanie w Veneto, pod redakcją Barbara Barbieri z Teleradio City- Ra- CRACA – Centrum Regionalne Wsparcia Kooperacji Rzemieślniczej
dio Sherwood, jedna z Friuli Venezia Giulia i jedna z Bolonii.
Zespół trzech redakcji jest wspierany przez grupę tłumaczy, w
większości kobiet/ imigrantów i przez adwokatów (dwadzieścia
– dwadzieścia pięć osób).
Gmina Wenecji bierze udział w realizacji projektu poprzez przyznanie
wkładu na program wspólnie ustalony, który ma na celu właściwe CRACA – Centrum Regionalne Wspierania Kooperacji Rzemieślniczej
informowanie o procesach i polityce migracyjnej oraz dostarczanie – jest spółdzielnią założoną w 1978 z inicjatywy FRAV – Zrzeszenie
narzędzi ze specyficzną wiedzą o imigrantach i włochach, jak również Rzemiosła w Veneto (www.confartigianato.veneto.it), mającą na celu
operatorom sektora w celu podjęcia działań w zakresie promocji ułatwianie zrzeszania się zakładów rzemieślniczych mieszczących się
prawa dla obywateli i wymiany kulturalnej. na całym terytorium regionu, pomoc w interpretowaniu i dostosowa-
niu się do przepisów krajowych, regionalnych i unijnych, aby ułatwić
Rezultaty Melting Pot Europa jest w zakresie łączności narzędziem promującym działanie zarówno operacyjne jak i finansowe. Obszary aktualnej
prawa dla obywateli i prawa demokracji. działalności CRACA, szczególnie rozwijając projekty specjalne, które
We Włoszech jest tylko jedna inna strona internetowa, która dostarcza korzystają z funduszy europejskich to: Badania&Rozwój, Organizacja,
kompletnych informacji o Melting Pot Europa, www.stranieriinitalia.it, Kultura jakości i innowacji, Środowisko Prawne i Instytucjonalne, Poli-
ale wiele usług jest tu dostępnych za opłatą. tyki publiczne, Kooperacja, Promocja i Umiędzynarodowienie, Rozwój
Ciągle wzrasta ilość osób odwiedzających stronę internetową. Średnio wspierany technologią informatyczną. Zrzeszenie Rzemiosła z Veneto
jest to około 5.000 osób dziennie, ale dochodziło do 15.000 wizyt po jest federacją założoną z następujących zrzeszeń/ unii:
opublikowaniu dekretu o przepływach migracyjnych (luty 2005rok). > Unia Rzemiosła i Małego Przemysłu z Belluno (www.unartbelluno.org)
Każdego dnia przesyłanych jest około dwudziestu e-mail z prośbą o > Unia Rzemieślników z Prowincji Verona (www.artigianiupa.vr.it)
informacje z zakresu prawa. Prośby o udzielenie informacji, z ciągłym > Zrzeszenie Rzemiosła z Rovigo (www.artigianato.rovigo.it)
wzrostem, napływają z Włoch i z krajów pochodzenia imigrantów. > Unia Rzemiosła z Prowincji Wenecja (www.upavenezia.com)
> Unia Rzemiosła z Prowincji Padwa (www.upa.padova.it)
Kontakt Rosanna Marcato – Operatorka Usług dla Imigrantów i promocji > Zrzeszenie Rzemiosła z Prowincji Vicenza (www.artigiani.vi.it)
prawa dla obywateli z Gminy Wenecja > Zrzeszenie Rzemiosła z Marca Trevigiana
Barbara Barbieri – Redaktor Projektu Melting Pot – (www.confartigianatomarcatrevigiana.it)
TeleradioCity-Radio Sherwood Zrzeszenie Rzemiosła z Veneto reprezentuje system zrzeszenia na po-
http://www.meltingpot.it ziomie regionalnym, który zrzesza 70 tysięcy przedsiębiorstw z Veneto:
telefono Redakcja w Padwie +39 049 8762864 połowa rzemieślników z Veneto jest zapisana do Zrzeszenia Rzemiosła.
telefono Redakcja w Bolonii +39 051 5873066 Usługi systemu Zrzeszenia Rzemiosła z Veneto
fax +39 049 664589 Unie i Zrzeszenia Rzemiosła z Prowincji posiadają kompetencje,
redazione@meltingpot.org usługi i projekty odpowiadające na potrzeby przedsiębiorstw i
redazione.emiliaromagna@meltingpot.org przedsiębiorców zrzeszonych.
Działa również automatyczna sekretarka Pierwszym i głównym celem jest dostarczenie dokładnych informacji
pod numerem +39 049 8785028 przedsiębiorstwom, udzielenie pomocy dotyczącej rozwiązania pro-
blemów prawnych z uzyskaniem pozwolenia na pobyt, kontraktów na
pracę i wprowadzenie przebywających legalnie cudzoziemców w miej-
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 44 doświadczenia i projekty w veneto 45

sca pracy poprzez przygotowanie i ułatwienie znalezienia miejsca za- Zrzeszeniami Pracowników, Imigrantów i wolontariuszy socjalnych;
mieszkania. Coraz więcej uwagi poświęciły zrzeszenia na bezpośrednią > oferta pakietów szkoleniowych zarówno dla zatrudnionych
pomoc imigrantom poszukującym pracy, szczególnie poprzez do- parcowników-cudzoziemców, jak i legalnych pracowników
radztwo w zakresie szkoleń/ kursów z przygotowania zawodowego, poszukujących pracy. Często oferta szkoleniowa jest skierowana
wskazanych na skuteczność połączenia i oferty. Usługi zrzeszeń również do podmiotów włoskich, które udzielają się w zakładach
dotyczą zarówno przedsiębiorstw, które zatrudniają pracowników imi- i zrzeszeniach przedsiębiorców w roli “pośrednika kulturalnego” albo
grantów jak i pracowników zatrudnionych albo poszukujących ponow- “tutor”. Oferta szkoleniowa jest redagowana, podczas projektowana
nego zatrudnienia jak i cudzoziemcom chcącym rozpocząć działalność jak i w trakcie realizacji przez biura szkoleniowe przy zrzeszeniach
produkcyjną. Ten ostatni fenomen zaczyna mieć znaczącą konotację. przedsiębiorców;
Oczywiście, takie przedsiębiorstwo będzie mogło skorzystać z usług > poszukiwanie i wybór personelu-cudzoziemców dla
w pełnym zakresie, jakie zrzeszenia oferują przedsiębiorstwom (płace, przedsiębiorstw poprzez sieć “oddziałów” e-labor promowanej przez
księgowość, doradztwo organizacyjne, normy, itd.). Region Veneto i staże profesjonalne-szkoleniowe w specyficznych
W pewnych przypadkach, z “oddziału” informacji, usługa ta zmieniała sektorach rzemiosła, ma trudność z uzyskaniem robotników;
się, integrując się z projektem przez biura szkoleniowe samych > udział w inicjatywach Regionu Veneto prowadzących rekrutację
zrzeszeń, które przedstawiły ofertę szkoleniową. Takie usługi personelu-cudzoziemców w krajach, z którymi zostały podpisane
wypromowały – z organizacjami lokalnymi i z zrzeszeniami właścicieli porozumienia
dysponującymi nieruchomościami – ułatwienia w badaniach i ofertach > konsultacje, ukierunkowanie i szkolenie
rozwiązań mieszkaniowych odpowiednich i trwałych w czasie. Często pracowników-cudzoziemców w poszukiwaniu pracy;
tworzyli sieć układów z zrzeszeniami pracowników, wolontariuszy > pomoc, wprowadzanie i szkolenie dla cudzoziemców
społecznych, tych samych imigrantów do projektowania i zarządzania przebywających legalnie, którzy mają zamiar rozpocząć własną
akcjami skierowanymi na integrację w społecznościach lokalnych działalność gospodarczą, również pośrednictwo w spotkaniach,
pracujących legalnie cudzoziemców. Usługi zrzeszeń terytorialnych przekazywanie aktualnych informacji w porze wieczorowej dla
poświecone imigracji osiągnęły następujące wspólne standardy: nowych przedsiębiorców-cudzoziemców na różne ustalone tematy
> pomoc informacyjna i konsultacje dla przedsiębiorstw (prawa, i według pewnej metodologii szkoleniowej;
normy, potwierdzenia wykształcenia i przygotowania zawodowego, > pomoc pracownikom-cudzoziemcom w przygotowaniu
itd.), poprzez zbieranie danych, obserwacje i eksperymenty dobrych administracyjnym z uregulowaniem i wydaniem pozwolenia na
praktyk pośrednictwa kulturowego z małymi przedsiębiorstwami pobyt, w poszukiwaniach rozwiązań mieszkaniowych i na inne
z innych krajów, redagowanie vademecum norm, wskazówek i infor- niezbędne rzeczy związane z problematyką stosunku pracy;
macji potrzebnych przedsiębiorcom i pracownikom spoza obszaru UE; > pomoc w utworzeniu partnership z przedsiębiorcami-
> pomoc przedsiębiorstwom w przygotowywaniu dokumentów ad- cudzoziemcami, ze strony zakładów z Veneto prowadzonych
ministracyjnych związanych z sytuacją prawną cudzoziemców przez przez przedsiębiorców włoskich lub cudzoziemców.
przedsiębiorców-cudzoziemców albo przedsiębiorców włoskich dla
zatrudnionych pracowników-cudzoziemców; Kontakt Enrico Cancino – Koordynator techniczny
> pomoc przedsiębiorstwom w szukaniu rozwiązań mieszkaniowych C.R.A.C.A. SOC. COOP.
i w zarządzaniu problematyką z tym związaną. Taka usługa jest często Via F.lli Bandiera n. 35 – 30175 Marghera Venezia
dostarczana, poprzez porozumienia, współpracę ze zrzeszeniami tel +39.041.5096617
prywatnych konstruktorów, właścicieli nieruchomości, z ATER fax +39.041.5096615
z prowincji, z fundacjami i spółdzielniami budowlanymi, cancino@csmq.it
z instytucjami lokalnymi (Prowincje i Gminy), z Izbami handlowymi, http://www.craca.net
ildoświadczenia
contesto normativo
i projekty
di riferimento
w zarządzaniu
sull’immigrazione
przepływami migracji 46 doświadczenia i projekty w veneto 47

Przyjęcie i zapewnienie mieszkania zoru nad sposobami zarządzania funduszem obrotowym i gwarancją,
zatrudnionym imigrantom na bieżąco przekazując i/lub uzupełniając, jeśli jest to konieczne,
zakres zarządzania, oceniając możliwości skorzystania z funduszu i
Zrzeszenie Rzemieślników i Małej Przedsiębiorczości z Belluno
zmniejszać złożoność projektu.
W celu zaprezentowania projektu na terytorium Prowincji i utworze-
nia sieci terytorialnej odpowiadającej zakresowi problematyki, zostały
poszerzone kontakty zarówno w ramach wolontariatu i zrzeszeń, usług
Projekt “Przyjęcie i zapewnienie mieszkania zatrudnionym imi- socjalnych i parafii jak i agencji nieruchomości i przedsiębiorstw bu-
grantom”, powstał w 2002 roku w następstwie inicjatywy promowanej dowlanych.
przez instytucje z Prowincji Belluno, aktywnie zaangażowała Unię W szczególny sposób, co tyczy się poszukiwania mieszkań, został
Rzemieślników z Prowincji Belluno z innymi instytucjami z terytorium nawiązany kontakt z agencjami nieruchomości (łącznie 31), z których
celem szukania rozwiązań problemów związanych z przyjęciem i za- jedynie cztery-pięć współpracują aktywnie na dzień dzisiejszy.
pewnieniem mieszkania imigrantom pracującym w Prowincji Belluno. W następstwie podjętych działań, aż do rozszerzenia kontaktów,
Cele Projekt został rozpoczęty w 2003 roku w celu udzielenia pierwszej po- wzmocniła się sieć terytorialna będąca w stanie zareagować w sposób
mocy w związku z integracją społeczną, bezpieczeństwem i spójnością efektywny na większa ilość imigrantów. Ta sieć łączy imigrantów z
terytorialną. Belluno, Limana, Ponte nelle Alpi, Alpago e Feltre, Zrzeszenie Bellunesi
nel Mondo, Usługi socjalne w Gminie Feltre, Caritas diecezjalny i agen-
Target Projekt jest skierowany do cudzoziemców przebywających w Prowincji cje nieruchomości wymienione powyżej. Instytucje te reprezentują,
Belluno. Prośby wpłynęły głównie od imigrantów z Północnej Afryki, właśnie, ważny punkt odniesienia dla imigrantów i emigrantów
byłej Jugosławii, Albanii, Rumunii, Ukrainy, Brazylii i Argentyny. powracających z Prowincji Belluno i ich współpraca pozwala dotrzeć
w miejsca i do osób, z którymi, w innym przypadku, byłaby trudność
Usługi Pomoc jest udzielana poprzez przygotowany do tego specjalnie wydział w nawiązaniu kontaktu.
dla imigrantów poszukujących mieszkania (usługi pośrednictwa i kon-
sultacji w poszukiwaniu mieszkania). Został również utworzony fundu- Rezultaty Prośby, które wpłynęły od 1 grudnia 2003 roku do 31 grudnia 2004
sz gwarancyjny i obrotowy na przedpłaty kaucji za wynajem. Ważnym roku było ich 82 z 211 zaangażowanych osób. Przypadków, w których
obszarem działania jest interwencja związana z uruchomieniem fun- znaleziono rozwiązanie na problem mieszkaniowy, było łącznie 57 (
duszu, który zmierzyłby się z płatnościami za wynajem (jeden lub kilka cztery z udziałem funduszu gwarancyjnego i obrotowego oraz dwa w
miesięcy).Ten rodzaj prośby jest motywowany trudnościami ekonomi- oczekiwaniu na uaktywnienie). W odniesieniu do 2003 roku, szczegól-
cznymi wynikającymi z utraty pracy. Interwencja, w tym przypadku, nie, odsetek przypadków, gdzie zostało znalezione rozwiązanie na
mieści się w zakresie działalności pośrednictwa względem imigranta, problem mieszkaniowy, wzrósł z 38% na 70%. W dniu 31 grudnia 2004
aż do zrozumienia, jak najbardziej realnych potrzeb i możliwości ich roku zostały rozdzielone przedpłaty, na łączną kwotę 62.029 Euro, z
zapewnienia. Do grudnia 2004 roku, w pięciu przypadkach było ko- czego 52.101 Euro w drugim roku działalności.
nieczne zagwarantowanie właścicielom wynajmującym mieszkania Projekt pozwolił podkreślić kilka pozytywnych elementów:
możliwości, w przypadku trudności ze strony imigranta, dodatkowej > utworzenie dobrej sieci terytorialnej będącej w stanie
interwencji, aż do maksymalnej wysokości 3.000 Euro. współpracować, dotrzeć do jak najliczniejszej grupy imigrantów
udzielić jednorodnej odpowiedzi, w sytuacjach, szczególnie
Organizacja Zarządzanie projektem zostało powierzone Spółdzielni Integra di złożonych;
Belluno, natomiast specjalny Komitet Techniczny, w którym zasiada > pomoc, poza wyjątkami, narzekania na stan mieszkań i, szczególnie
przedstawiciel Unii Rzemieślników ma za zadanie sprawowanie nad- trudnymi sytuacjami, w związku z płatnościami za wynajem.
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 48 doświadczenia i projekty w veneto 49

Następstwem tego zjawiska jest to, iż niektórzy właściciele wykazali Uczestnictwo eksperymentalne wspierające potrzeby
dyspozycyjność wynajęcia innych apartamentów będących ich
mieszkaniowe imigrantów spoza obszarów UE
własnością;
Gmina Wenecja
> zademonstrowana przez lokalnych mieszkańców dyspozycyjność
w wynajęciu mieszkań emigrantom powracającym;
W trakcie działalności wynikły pewne elementy krytyczne zarówno
pod adresem projektu jak i sytuacji imigracji w Prowincji:
> trudność w przekonaniu właścicieli mieszka, aby wynajęli je Gmina Wenecja prowadzi wiele eksperymentalnych inicjatyw, aby
imigrantom spoza obszaru UE, mimo zaoferowanych gwarancji; wspomagać potrzeby mieszkaniowe imigrantów spoza obszarów
> wzrost bezrobocia i tymczasowości pracy powoduje konieczność UE legalnie przebywających na swoim terenie dając do dyspozycji
interwencji, nie tylko marginalnej, jak to miało miejsce do tej pory, mieszkania będące własnością Gminy lub ’ATER (Terytorialnej Agencji
w nagłych sytuacjach socjalnych; Budownictwa Mieszkaniowego) jako mieszkania tymczasowe.
> wzrost ilości emigrantów powracających, szczególnie z Brazylii,
narzuca konieczność elastyczności przy korzystaniu z funduszu Cele W Gminie Wenecja rynek nieruchomości jest jednym z najdroższych
gwarancyjnego względem tego co zostało wstępnie przewidziane. we Włoszech pod względem cen za wynajem, co skierowało
administrację gminy do zmierzenia się z problemem mieszkaniowym
Kontakt Paola Rossa – Sekretariat dla imigrantów spoza UE poprzez specyficzne inicjatywy, przekazując
Unia Rzemieślników i Małej Przedsiębiorczości z Belluno zarządzanie tego typu problematyką do Abitare Venezia. Abitare Ve-
P.le Resistenza, 8 – 32100 Belluno nezia, powstała w 2003 roku i ma za zadanie zajęcie się mieszkaniami
tel +39.0437.933201 publicznymi i prywatnymi w Gminie Wenecja, poprzez zawieranie kon-
fax +39.0437.933122 traktów z użytkownikami, i planowaniem interwencji remontowych,
segreteria@unartbelluno.org z bezpośrednim zaangażowaniem lokatorów.
http://www.unartbelluno.org Na poziomie lokalnym i krajowym, imigranci żyją w trudnych warunka-
tel +39 041 2700700 ch mieszkaniowych, ze względu na zmniejszającą się ilość mieszkań
urp.abitarevenezia@comune.venezia.it komunalnych i rynek wynajmu. Imigranci mają wielką trudność w zna-
lezieniu właścicieli dyspozycyjnych do wynajęcia im swoich mieszkań,
w zawiązku z tym często staje się korzystniejsze zakupienie niż wy-
najem mieszkania.
Wielu imigrantów składa podania na przydziały mieszkaniowe z
ERP (Komunalne Budownictwo Mieszkaniowe). Większość z nich
nie daje rady zdobyć odpowiedniej ilości potrzebnych punktów.
Imigranci nie gromadzą punktów przydzielanych z płacenia składek
ex-Gescal, ponieważ są pracownikami zatrudnionymi legalnie, ale od
krótkiego okresu. Mogą wykorzystać punkty wynikające z ilości osób
wchodzących na skład rodziny, mimo iż prawie wszystkie przypadki
w naszym kraju, to tylko osoba zwracająca się, natomiast rodzina
pozostaje w kraju pochodzenia imigranta. Brak mieszkania pociąga za
sobą niemożność ewentualnego sumowania punktów, pochodzących
z otrzymania wypowiedzenia lub tymczasowego zamieszkania.
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 50 doświadczenia i projekty w veneto 51

Celem inicjatyw prowadzonych przez instytucje Abitare Venezia jest > są to pełnoletni mężczyźni;
danie do dyspozycji imigrantom mieszkania na krótkie okresy czasu, > nie mają stałego pobytu i żyją na obszarze komunalnym;
podpisując kontrakt na jeden rok z możliwością odnowienia, dając > mają regularny stosunek pracy lub są niezależnymi
przez to czas na ostateczne znalezienia rozwiązania mieszkaniowego. przedsiębiorcami.
Mieszkania są przeznaczone osobom samotnym pochodzącym spoza
Usługi Eksperymentalne interwencje wykonywane przez Gminę Wenecja obszaru UE i rodzinom. Kto zwraca się z podaniem o przydział mie-
celem wsparcia potrzeb mieszkaniowych i jako zapewnienie przyjęcia szkania z Gminy głównie pochodzi z Maroko, Senegalu, Tunezji i Egip-
imigrantów spoza UE (pojedynczo lub rodzin) przewidziały wykorzy- tu i nieliczni z Mołdawii, Filipin oraz Indonezji.
stanie 24 mieszkań będących własnością Gminy iATER (Terytorialnej Zazwyczaj chińczycy i albańczycy niezależnie rozwiązują swoje pro-
Agencji Budownictwa Mieszkaniowego), na tymczasową gościnność blemy mieszkaniowe.
12, 18 o 24 miesięcy.
Z tych mieszkań: Organizacja Aktualnie usługa jest zarządzana przez “Abitare Venezia” Gminy jako
> jedenaście zostało okresowo przydzielonych rodzinom; biuro pośredniczące w sprawach socjalnych alarmowych. ATER dał
> trzy zostały wykorzystane jako pensjonaty dla osób samotnych; do dyspozycji administracji gminnej część swoich mieszkań, pomógł
> dziesięć zostało wykorzystanych jako wspólnoty dla osób samotnych. w tym protokół intencyjny podpisany z Gminą. Usługa przewiduje
Inicjatywa powstała w lutym 1999 roku, jako odpowiedź na alarmową wybranie podmiotów przy współpracy z innymi instytucjami i zrzesze-
sytuację mieszkaniową, kiedy grupa imigrantów zajęła aulę magna niami terytorialnymi, jak Sieć Antyrasistowska albo Usługi Terytorialne.
w IUAV (Instytut Architektury przy Uniwersytecie w Wenecji) jako Priorytetami w uzyskaniu pozwolenia na przyjęcie jest ustalenie termi-
protest na brak możliwości zdobycia mieszkania. nu złożenia podania w Biurze Spraw Socjalnych Alarmowych.
Z tytułu eksperymentalnego Gmina z Wenecji przewidziała utwor- Jedno z postanowień Rady Gminy przewiduje instytucję regulowania
zenie instytucji “pierwszego pensjonatu” dla legalnie zatrudnionych wewnętrznego, która określa układy i dyktuje warunki korzystania z
pracowników-cudzoziemców (mężczyźni) i w lipcu tego samego mieszkań określając wysokość kaucji do wpłacenia. Mieszkania są pr-
roku podpisano protokół intencyjny z Regionem Veneto i ATER na zyznane na okres tymczasowy imigrantom, maksymalnie do jednego
udostępnienie pierwszych dziesięciu mieszkań trzem rodzinom i sie- roku, z możliwością przedłużenia na okres dwóch lat, podczas którego
dmiu imigrantom-osobom samotnym. imigrant powinien poszukać niezależnego miejsca zamieszkania.
Następnie zostały dane do dyspozycji trzy pensjonaty będące Respektując mieszkania wspólnotowe, pensjonaty są umeblowane na
własnością Gminy: pierwszy w Mestre z ośmioma łóżkami, drugi na koszt Gminy, która również pokrywa bieżące rachunki za wyjątkiem te-
wyspie Giudecca w Wenecji z sześcioma łóżkami i trzeci w dzielnicy lefonu, jest udostępnione za symboliczną kwotę 110 Euro miesięcznie
Castello w Wenecji z pięcioma łóżkami. pro-capite. Natomiast umeblowanie mieszkań wspólnotowych,
Inną inicjatywą zaproponowaną przez Gminę w 2002 roku była również pokrycie rachunków bieżących należy do lokatorów i płacą
możliwość poręczenia w wysokości 5.000 Euro jako gwarancji dla oni symboliczną kwotę w wysokości 130 Euro miesięcznie pro-capite.
właścicieli dyspozycyjnych wynająć mieszkania cudzoziemcom spoza Jeśli pod koniec pierwszego roku lokatorzy nalegają na pozostanie w
UE, przebywającym legalnie i spełniającym wymagania ekonomiczne, mieszkaniu następuje podwyższenie kosztu wynajmu.
które pozwalają na pokrycie należności za wynajem. W przypadku pensjonatów kwoty wzrastają do 140 Euro w pierwszych
sześciu miesiącach, i 170 Euro w następnych oraz do 250 Euro na dal-
Target Mieszkania tymczasowe są dyspozycyjne dla obcokrajowców szy okres. Jest przewidziane usunięcie cudzoziemca z mieszkania, w
charakteryzujących się: przypadku gdy:
> posiadaniem aktualnego pozwolenia na pobyt ze względu > nie płaci w przewidzianym terminie wynajmu,
na pracę; > mieszkają u niego inne osoby,
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 52 doświadczenia i projekty w veneto 53

> utracił pozwolenie na pobyt, Kontakt Emanuele Zane – Dyrektor Abitare Venezia
> pozostaje bezrobotnym trzy miesiące, Marilena Bonelli – Odpowiedzialny – Biuro Alarmowych
> używa przemocy względem innych mieszkańców. Stanów Socjalnych
Instytucja Abitare Venezia
Rezultaty Środki przyjęte przez Gminę Wenecja przyczyniły się do wzrostu zain- S. Croce 502 – 3012 Venezia
teresowania i jednocześnie zidentyfikowania przez cudzoziemców tel +39 041 2700700
instytucji publicznej jako uprzywilejowanej w rozwiązywaniu ich pro- urp.abitarevenezia@comune.venezia.it
blemów mieszkaniowych.
Głównym problemem eksperymentowanym w zarządzaniu jest
trudność zagwarantowania turn-over apartamentów, szczególnie dla
przyznanych pierwszych dziesięciu mieszkań, pomimo przewidziane-
go podwyższenia opłat po pierwszych 12 miesiącach. Inny problem
dotyczy złego utrzymywania wynajętych mieszkań, opóźnień w
płatnościach za wynajem oraz przyjmowania imigrantów rodaków,
dlatego też są konieczne wizyty kontrolne ze strony operatorów
Gminy. Środki przyjęte przez Gminę Wenecja okazały się słuszne do
rozwiązania problemów mieszkaniowych osób samotnych, ale nie
rodzin. W celu prawidłowego podejścia, problem mieszkaniowy cu-
dzoziemców spoza UE, wymagałyby radykalnych i celowych działań,
które zostałyby wykluczone z obowiązujących przepisów.
Inicjatywa utworzenia poręczenia jako gwarancji na korzyść właścicieli,
którzy podpisują kontrakty wynajmu mieszkań dla cudzoziemców
spoza obszaru UE nie przyniosła odzewu. Rozwiązania alternatywne
zostały zastosowane w innych miastach włoskich.
Gmina Parmy dała do dyspozycji fundusz gwarancyjny w wysokości
5.000 Euro na każdy apartament wynajęty imigrantom i przyznany
przez Gminę.
Natomiast Prowincja Parma zwalnia z płatności ICI (podatek od
nieruchomości) tych, którzy wynajmują mieszkania imigrantom z za-
granicy i Południowych Włoszech, przyznane przez Prowincję i ACER
(Agencja Mieszkaniowa Emilia Romagna).
Gmina Bologna od 2002 roku wynajmuje osobom prywatnym
bezpośrednio poprzez agencje nieruchomości IPAP (Instytucje
Pomocy Publicznej i Działalności Dobroczynnej), dysponują one
nieruchomościami, które ze względu na przepisy prawne częściowo
muszą wynajmować instytucjom publicznym. Gmina wynajmuje imi-
grantom nieruchomości za pewną kwotę, forma kontraktów 4+4 albo
2+2, i zobowiązują się do płatności i dobrego utrzymania apartamen-
tu. Aktualnie jest zawartych sześćdziesiąt kontraktów na wynajem.
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 54 doświadczenia i projekty w veneto 55

Pomoc dla imigracji i promocja prawa dla obywateli > instytucje i usługi
Gmina Wenecja > zrzeszenia, wolontariusze prywatni, społeczni
> uciekinierzy albo proszący o azyl
> organizmy międzynarodowe i O.N.G.

Usługi Usługi dla imigrantów w Gminie Wenecja powstały w 1993 roku, kie-
dy imigracja w mieście nie była jeszcze tak rozwinięta, ale wynikiem
Imigracja w Wenecji ma swoją historię. Do 1998 przeważała obecność wojen w byłej Jugosławii był coraz większy napływ ludności do Włoch.
samotnych mężczyzn i kobiet w celach zarobkowych lub uchodźców i Głównie przyjeżdżali do Mestre (setki osób z Serbii, Bośni i Kossowa).
uciekinierów z obszarów wojennych (Bałkany). Od 1998, dzięki zarów- Powstanie i ewolucja Usług dla Imigrantów jest połączona z różnymi
no pierwszej, strukturalnej ustawie o imigracji, zwiększyły się wnioski fazami imigracji w Wenecji, sytuacjami wymagającymi za każdym
o łączenia rodzin, czyli zwiększyła się ilość rodzin i dzieci; usługi (socjal- razem odpowiedzi na nowe potrzeby. Już w połowie 1992 dwóch
ne, szkolne, służby zdrowia) musiały zmierzyć się z nową sytuacją i z asystentów społecznych zostało wyznaczonych do wykonywania
nowymi potrzebami. W Wenecji najwięcej imigrantów pochodzi z Azji działalności w zakresie pomocy socjalnej połączonej z alarmowymi
(Bangladesz, pierwsza społeczność zamieszkała-1.236 mieszkańców, potrzebami społecznymi i marginalizacją rodzin cygańskich i Romów.
Chiny-617, Filipiny-556) i z ’Europy Wschodniej (Serbia Czarna Góra- Od tamtej pory ta ograniczona interwencja została lepiej zorganizowa-
416 mieszkańców, Albania-610, Macedonia-545, Rumunia-622). na i poszerzona.
Mieszkańcy Senegalu i Kurdowie bardzo chętnie biorą udział w inicja- W pierwszej fazie, od 1992 do 1995 roku, uwaga została skupiona na
tywach społecznych. zarządzaniu Romami pochodzącymi z byłej Jugosławii, z utworzeniem
dwóch ośrodków (łącznie ok. 500 osób. Pojawiające się nowe potrzeby
Cele Usługi dla Imigrantów i promocja prawa dla obywateli powstaje w wynikają z imigracji w mieście, struktura miała dwie siedziby: jedną w
celu ułatwienia przyjęcia imigrantów i ich rodzin. Główna działalność Mestre, mająca jako zadanie zarządzanie dwoma ośrodkami, i drugą
polega na promowaniu dobrobytu socjalnego, indywidualnego w Wenecji zajmującą się wszystkimi tematami związanymi z imigracją.
i kolektywistycznego mieszkańców i cudzoziemców, starając się W drugiej fazie, od 1996 roku do dziś, po zatrudnieniu nowych osób,
zaangażować instytucje obecne na terytorium, aby były przychylne i została rozpoczęta praca wielodziedzinowa, która zmierza się w spo-
służyły cudzoziemcom spoza obszaru UE tak samo jak i obywatelom sób specjalistyczny z tematyką imigrantów i uchodźców. W tym celu
włoskich i cudzoziemcom z krajów UE. został przygotowany model projektu, który zwiększył działania ekspe-
Poza akcjami skierowanymi bezpośrednio do mieszkańców-cudzo- rymentalne, konsultacje i inne usługi, w celu zapewnienia integracji
ziemców są realizowane projekty i inicjatywy, aby pokonać ewen- społecznej, edukacyjnej i kulturalnej.
tualne formy dyskryminacji i wyczulić operatorów, mieszkańców i Aktualnie w zakresie usług są prowadzone następujące działalności:
instytucje w dziedzinie imigracji, organizując możliwości wzajemnego 1 Działalność informacyjna i ukierunkowująca w zakresie pozwoleń
poznania się, spotkań i wymiany pomiędzy osobami różnego pochod- na pobyt, łączenie rodzin, możliwości dostępu do usług socjalnych,
zenia i kultury służby zdrowia i kształcenia oraz usług “pierwszego przyjęcia”,
doradztwo szkoleniowe i zawodowe, pomoc w nostryfikacji
Target Użytkownikami usług są: dokumentów. Interwencje informacyjne są realizowane przez
> obywatele/cudzoziemcy (osoby samotne i rodziny), operatorów “oddziałów” przy pomocą asystentów socjalnych
z poświęceniem szczególnej uwagi przybyłym do Włoch i mediatorów. Poza udzielaniem informacji są organizowane
od nie dawana spotkania z Komendami Policji w celu szukania rozwiązań
> obywatele włoscy z wnioskami związanymi z migracją w przypadkach szczególnie złożonych, oraz utrzymywane są kontakty
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 56 doświadczenia i projekty w veneto 57

z ambasadami i konsulatami w krajach pochodzenia i, viceversa, na terytorium. Istnieje możliwość tłumaczenia odbywających się
z ambasadami włoskimi w krajach pochodzenia imigrantów. spotkań na różne języki (angielski, francuski, albański, kurdyjski,
2 Interwencje w zakresie usług socjalnych, gościnności i przyjęcia. hiszpański, rosyjski, ukraiński, serbski, chorwacki, arabski, turecki,
Są to interwencje realizowane przez asystentów socjalnych jako filipiński, rumuński, chiński i inne języki zgodnie
wsparcie dla rodzin i osób samotnych w trudnych sytuacjach, z zapotrzebowaniem).
które dotyczą użytkowników nie mogących korzystać z pomocy Oprócz krajowego projektu Asilo są realizowane następujące
miejskich usług socjalnych. Interwencje te polegają na spotkaniach projekty:
ukierunkowujących, wsparciu psychospołecznym, pomocy > Projekt “Wszyscy do szkoły”
ekonomicznej w nagłych wypadkach życiowych, przesyłaniu “Wszyscy do szkoły” ma na celu ułatwienie wprowadzenia
do ośrodków lub goszczeniu na krótki okres (na koszt usług) do szkół różnego poziomu dzieci i młodzieży cudzoziemców,
w szczególnie ciężkich przypadkach, odsyłanie ubiegających się poprzez ułatwienie komunikowania się między szkołą a rodziną
o azyl, pomoc humanitarna legalnie przebywającym imigrantom i promocję znajomości kultury krajów pochodzenia dzieci i młodzieży
z poważnymi problemami zdrowotnymi czy socjalnymi, wsparcie cudzoziemców. Projekt przewiduje skoordynowane działania
kobiet w zagrożonej ciąży oraz specyficzne konsultacje dla rodzin nauczycieli i mediatorów językowo-kulturowych, aby ocenić
imigrantów zaraz po przyjeździe. doświadczenie szkolne dzieci w kraju pochodzenia, odtworzyć
Uciekinierom i występującym o azyl są oferowane specyficzne zasób zdobytej wiedzy w celu ułatwienia wprowadzenia do swojej
interwencje, niektóre z nich składają się na krajowy projekt Asilo, nowej klasy i udzielenie pomocy rodzicom i nauczycielom przy
zawierają między innymi usługi informacyjne i ukierunkowujące wprowadzaniu dziecka cudzoziemców szczególnie w pierwszych
dotyczące prawa otrzymania azylu, wsparcie w fazie oczekiwania dniach nauki w nowej szkole.
na wyniki określające status uchodźcy, przyjęcie w pierwszej fazie > Projekty wskazujące prawa i obowiązki obywateli:
(zaraz po przyjeździe), pomoc w znalezieniu pracy i wsparcie “Od migrantów do nowych obywateli” (2002), “Nierówności
psychospołeczne. i obywatelstwa” (2003), “Busola” (2004)
3 Usługi mediacji językowo-kulturowej, poprzez szkolenie i pracę Celem projektów wskazujących prawa i obowiązki obywateli jest
mediatorów językowo-kulturowych. Mediatorzy mają za zadanie zapoznanie migrantów z ich prawami i obowiązkami jako obywateli
ułatwienie komunikowania się w swoich oddziałach, zapewnienie i aby potrafili korzystać z usług oferowanych przez miasto Wenecja.
tłumaczeń pisemnych, promowanie i ułatwianie kontaktów pomiędzy Działania obejmują indywidualne spotkania wspierające, kurs
imigrantami i zrzeszeniami. ukierunkowujący na poszukiwanie zatrudnienia, zapoznanie
4 Laboratoria językowe, które prowadzą kursy języka włoskiego się z funkcjonowaniem służby zdrowia, szkoły i rodziny.
dla dzieci i dla dorosłych, jak również kursy dla dzieci w ich języku Są również organizowane wycieczki do instytucji powiązanych
ojczystym, prowadzone przez wykwalifikowanych nauczycieli z kraju z rynkiem pracy w Wenecji, służbą zdrowia, szkolnictwem
pochodzenia dziecka. i usługami socjalnymi.
5 Doradztwo prawne dla imigrantów, operatorów, i instytucji > Projekt pod redakcja “Karty Usług”
w kwestiach związanych z imigracją, przepisami prawnymi, Karta Usług powstała, aby zapoznać użytkowników i obywateli
naruszenie i ochrona prawa. charakterystykę usług związanych z przekazywaniem informacji
6 Inicjatywy komunikowania się, kulturalne i szkoleniowe, na temat imigracji, zobowiązując się do zapewnienia pewnych
przy współpracy zrzeszeń i centrów dokumentacji, poprzez standardowych warunków jakości dotyczących czasu oczekiwania
organizowanie spotkań publicznych i seminarium na temat imigracji na odpowiedź, jakość przyjęcia, informacje wielojęzyczne
w celu ułatwienia relacji międzykulturowych. i możliwość przekazania przez użytkowników własnych ocen
Informacje o inicjatywach są pisane w językach grup zamieszkujących na temat otrzymanej usługi.
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 58 doświadczenia i projekty w veneto 59

> Projekty związane z przedstawicielstwem Usługi informacyjne i ukierunkowujące Interwencje informacyjne i ukierunkowujące
“Pomoc dla imigracji” zobowiązały się na przełomie 2003/2004 2.242 obywateli – cudzoziemców
roku (jest kontynuowane również w 2005 roku) do prowadzenia Konsultacje dla 380 zrzeszeń, usług,
działalności podkreślających znaczenie uczestnictwa w życiu operatorów, struktur
cywilnym i społecznym imigratów a także ich zrzeszeń. W połączeniu Kontakty z użytkownikami, łącznie 5.533
z tym administracja gminna poszła w kierunku udzielenia prawa do z kontaktami telefonicznymi i spotkaniami
głosowania dla obywateli cudzoziemców mieszkających w mieście. Interwencje w zakresie usług socjalnych około 150 przypadków rodzin lub singel
W te działalności zostało zaangażowane ponad trzydzieści zrzeszeń. Laboratoria języka włoskiego 93 zapisanych dorosłych (kursy letnie)
> Projekty związane z zatrudnieniem 192 zapisanej młodzieży
W ostatnich latach współpracowano nad projektami związanymi Zrzeszenia imigrantów, którym zostały 31
z zatrudnieniem (Integra/ Cesfo/Matraia w 1999/2000 roku; udzielone konsultacje
Agfol/Migranet w 1999 roku; współpraca z agencją Kairòs przy
Konsultacje prawne około 150 przypadków
wymianie z Finlandią na wprowadzenie na rynek pracy; różne
Projekt “Wszyscy do szkoły” około 444 młodzieży skorzystało
współprace z zrzeszeniami: Unindustria i agencje szkolenia
z interwencji ułatwienia wprowadzenia
zawodowego). Miały miejsce liczne współprace z wieloma agencjami szkolnego i mediacji
kształcenia zawodowego, wprowadzenia na rynek Romów
Przyjęcie uciekinierów i ubiegających się o azyl 130 osób
i ubiegających się o azyl. (gościnność i całkowite zajęcie się nimi)
Od 2001 do 2005 roku “Pomoc dla imigracji” jest częścią Projektu
Wkłady ekonomiczne 220 wkładów
Equal Inclusione, który poprzez Agencję Migranti, pozwolił
na eksperymentacje innowacyjnych sposobów dotyczących Interwencje ukierunkowujące, informacje 150 użytkowników
i ułatwienie wprowadzenia na rynek pracy
włączenia na rynek pracy migrantów mających z tym trudności.

Organizacja Aktualnie “Pomoc dla imigracji i promocja prawa dla obywateli” jest
częścią polityki socjalnej, edukacyjnej i sportowej Gminy Wenecja.
Usługa dzieli się na trzy różne jednostki operacyjne: jedna zajmuje się
Kontakty Gianfranco Bonesso – Odpowiedzialny z jednostki Interwencyjnej
interwencjami i projektami dla uchodźców, druga usługami i projekta-
obywateli-cudzoziemców z “Pomoc dla Imigracji i Promocja Prawa
mi dla obywateli-cudzoziemców i imigrantów a trzecia administracją.
dla Obywateli”
Aktualna organizacja została określona na początku 2001 roku i liczy
Venezia Castello 6122
ponad dwadzieścia osób, które pracują na stałe (asystenci socjalni,
tel +39 041 2747453
wychowawcy, działacze kulturalni, operatorzy okienek, mediatorzy
fax +39 041 2747407
językowo-kulturowi, eksperci odpowiedzialni za imigrację, admi-
cittadinistranieri@comune.venezia.it
nistracja, sekretariaty organizacyjne, doradcy prawni). Dodatkowo
współpracuje około trzydziestu operatorów (w zależności od ilości
pracy lub projektu). Są to mediatorzy językowo-kulturowi, wykładowcy
języka włoskiego, etycy i eksperci.

Rezultaty Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące działalności wykonywa-


nej przez “Pomoc dla Imigracji” w 2004 roku.
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 60 doświadczenia i projekty w veneto 61

Umiędzynarodowienie i imigracja Projekt współpracującego umiędzynarodowienia

W zakresie projektów dotyczących zarządzania problematyką Od dłuższego czasu przedsiębiorstwa włoskie, szczególnie te z Ve-
imigracji znajdują się również projekty i usługi wspierające neto, rozpoczęły stopniowe umiędzynarodowienie procesów pro-
i zarządzające procesami umiędzynarodowienia przedsiębiorstw dukcyjnych zwracając się do dostawców i usługodawców z zewnątrz
w krajach rozwijających się pod względem gospodarczym (kraje lub budując zakłady w krajach, które charakteryzują się niższymi
Europy Wschodniej). Procesy umiędzynarodowienia, opierające kosztami pracy. Ostatnie badania dokonane na próbie reprezentacyj-
się na integracji gospodarczej, kulturowej i koordynowanym nej małych i średnich przedsiębiorstw włoskich z głównych obszarów
rozwoju gospodarczym, mogą być także angażowane w zarządzanie produkcyjnych made in Italy (mechanika, wyposażenie domu, moda,
przepływami migracyjnymi, ponieważ przyczyniają się do wsparcia rolno-spożywczy) wykazały, że ponad jedna czwarta tych zakładów
rozwoju gospodarczego krajów pochodzenia imigrantów oraz przeniosła przynajmniej częściowo swoja produkcję, ponad 30% na
wnoszą wkład w określenie potrzeb i rodzaju przygotowania Północny-Wschód (źródło: TeDIS-Formez, 2004); szczególnie w od-
zawodowego pracowników (szkolenie imigrantów) zatrudnianych niesieniu do usługodawców i bezpośrednich inwestycji jest to obszar
w przedsiębiorstwach działających za granicą, aż do wspierania Bałkanów, Europy Wschodniej, Far East. Tylko w samej Rumunii swoją
powrotu imigracji. W Regionie Veneto są przygotowywane działalność prowadzi 12.800 zakładów włoskich, z tego 3.000 z Regio-
specyficzne projekty (“współpracujące umiędzynarodowienie”) oraz nu Veneto.
innowacyjne sposoby reorganizacji procesów umiędzynarodowienia Proces umiędzynarodowienia, jakiego dokonują zakłady z Veneto
ukierunkowanego, nie tylko na przeniesienie produkcji, ale również jest często spontaniczny, “pionierski” i częściowo zdezorganizowany.
na powstawanie partenership e co-evoluzione gospodarczą Pierwsze zakłady skierowały się do Europy wschodniej w celu zm-
i społeczną z krajami zaangażowanymi w przeniesienie włoskich niejszenia kosztów pracy przy zasobach ludzkich, mimo wszystko
działalności produkcyjnych. Do tego należy dodać doświadczenia dobrze wyspecjalizowanych (sektor obuwniczy i odzieżowy w Rumu-
Izb Handlowych i zrzeszeń w zakresie wspierania i udzielania pomocy nii); zakłady stosowały działania niezależne, często korzystając tylko
przedsiębiorstwom mającym zamiar prowadzić działalność za granicą marginalnie z pomocy instytucji, które rozwinęły usługi wspierające
umiędzynarodowienie (zrzeszenia, banki, spółki finansowe, spółki
pomocy lokalnej, ICE itd.).
Doświadczenia wykazały, że wzrost gospodarczy przedsiębiorstw
i zakorzenienie na tym terytorium wymaga zarówno nowego
określenia w zakresie instytucji jak i dostarczania usług, od prostej
gościnności z hotelami i infrastrukturą (drogową i technologiczną)
poprzez przygotowanie techniczne, managerów, logistyki, serwisów
technicznych, dofinansowań, aż do usług instytucjonalnych itd.
Duże przedsiębiorstwa (pionierzy) sami zorganizowali liczne usługi
(poczynając od wsparcia do przygotowania zawodowego i budowy
hoteli dla techników i kierowników). Stopniowe poszerzanie się pro-
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 62 doświadczenia i projekty w veneto 63

cesów umiędzynarodowienia i ich wzrastający poziom gospodarczy imigrantów a z drugiej wnoszą wkład w określenie potrzeb i rodzaju
oraz kraje goszczące ich wymagają takiego rodzaj usług, dla własnego przygotowania zawodowego pracowników (szkolenie imigrantów)
rozwoju, który nie może liczyć tylko na przedsiębiorstwa zagranicz- zatrudnianych w przedsiębiorstwach działających za granicą, aż do
ne. Szczególnie jest to ważne w przypadku małych przedsiębiorstw wspierania powrotu imigracji.
(kraje goszczące nie mają doświadczenia i kompetencji, aby Projekty, które zostały rozpoczęte to11:
zapewnić wymagany poziom usług. W związku z powyższym projekty Projekt Samorin (Republika Słowacji)
współpracującego umiędzynarodowienia powstają w dwóch celach Cele: utworzenie parku przemysłowego w Samorin, w którym
(TeDIS-Formez, 2004): odtworzony zostanie system relacji istniejących w typowym obszarze
> są ukierunkowane na utworzenie trwałego i utożsamiającego się przemysłowym w sektorze mechanicznym i elektronicznym
“odbicia” pomiędzy procesami umiędzynarodowienia, prowadzonym Promotor: Stowarzyszenie Przemysłu z Vicenza
przez zakłady włoskie w sposób niezależny a zakorzenieniem Zakłady zaangażowane: aktualnie 14, zrzeszone jako Konsorcjum
w krajach zagranicznych; na prawie słowackim; z możliwością 60/70 na 4-500 miejsc pracy
> mając zamiar wspierać i rozwijać usługi, zarówno tradycyjne jak System zrzeszenia: została utworzona spółka słowacka wewnętrznie
i zaawansowanego zlecania, których przedsiębiorstwa nie dają rady kontrolowana przez Stowarzyszenie Przemysłu z Vicenza
realizować lub utrzymać w czasie. Przygotowanie: zostały przeprowadzone kursy języka włoskiego
W ten zakres wchodzą szczególnie usługi związane z: dla osób, które będą miały kontakt z przedsiębiorcami (banki, gminy
> przygotowaniem zawodowym (wyspecjalizowani robotnicy oraz itd.); są przewidziane następne kursy języka włoskiego, również
middle management) specjalistyczne dla tych, którzy będą zatrudnieni
> serwisem i wsparciem technologicznym (ICT) w przedsiębiorstwach
> logistyką Inne usługi: rozpoczęła się selekcja i przygotowanie językowe osób
> innowacjami technologicznymi jako wsparcie dla przedsiębiorstw włoskich; został utworzony
> asocjacjonizmem network profesjonalistów do wsparcia zakładów zrzeszonych
Projekty te wykazały pozytywny wpływ na kraje, w których miał w Konsorcjum (profil techniczny, prawny, podatkowy).
miejsce delokalizacja produkcji również w zakresie społecznym i kul- Kontakt: estero@assind.vi.it
turowym poprzez interwencję instytucjonalną i inicjatywy będąca w Projekt Brčko (Bośnia-Hercegowina)
stanie opracować odpowiednie rozwiązania i usługi natury gospodar- Cele: utworzenie obszaru rozwoju przemysłowego w sektorach:
czej wpływające na ogólny rozwój w kontekście odniesienia terytorial- drzewny, obuwniczy, rolno-spożywczy i metalowo-mechaniczny.
nego. Promotor: Stowarzyszenie Przemysłu z Vicenza, przy zaangażowaniu
Nawiązanie przedstawionego powyżej kontaktu opiera się na celach MAE, Rządu Brčko, Finest, banku włoskiego w Bośni
nie interweniowania i pomocy zakładom po rozpoczęciu procesów Zakłady zaangażowane: cel 25 zakładów, zatrudniających 300 osób;
delokalizacji, ale wspierania zakładów w identyfikowaniu potrzeb, w z możliwością (od 6-10 lat) przewiduje się 60/70 z 2000
dokonywaniu selekcji obszaru przeznaczonego na przeniesienie pro- zatrudnionych
dukcji, w ocenie ewentualnych problemów prawnych związanych z Usługi: w tym momencie jeszcze nie zostały uruchomione, ale projekt
przeniesieniem produkcji, wsparcie przy procesie rozwoju za granicą. przewiduje działalność koordynowania i promocji, powiązania
Projekty ukierunkowane na rozwój skoordynowany i zarządzany i negocjacji z systemem lokalnym, przygotowanie zawodowe, rozwój
przez gospodarki, które wchodzą w relacje podczas proce- logistyki, monitorowanie możliwości prawnych, podatkowych,
sów umiędzynarodowienia mogą zostać także interpretowane finansowych, pomoc w przygotowywaniu planów przemysłowych
w kontekście zarządzania przepływami migracyjnymi, ponieważ, z dla rozwoju przedsiębiorstw
jednej strony, wspierają rozwój gospodarczy w krajach pochodzenia Kontakt: www.unindustria.venezia.it
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 64 doświadczenia i projekty w veneto 65

Projekt Uberlandia (Minas Gerais, Brazylia) asocjacjonizm. Dobiega końca przygotowanie projektów
Cele: zrealizowanie obszaru produkcji i dystrybucji mebli na rynkach w zakresie usługodawców (konserwacja i informatyka) oraz zostały
uważanych za interesujące ze względu na wielkość i dochód i tam przygotowane inicjatywy w zakresie socjalnym (stołówka dla
gdzie eksport jest trudny (Brazylia). dzieci niepełnosprawnych).
Promotor: Federlegno Triveneto, partner Simest, Alivest, ICE, Urząd Kontakt: http://www.fundatia-it.ro
Miejski Uberlandia
Zakłady zaangażowane: 15 zakładów meblowych włoskich uwagi
11 Źródła: AA.VV, 2004, La governance internacjonalizacji produkcyjnej. laboratoriu-
(szczególnie Północny Wschód), tworzą Konsorcjum Project Brasil
mo, Formez, Departament Działalności Publicznej; www.fondazionenordest.net;
wspólnie z partnerem brazylijskim (joint venture), utworzyli Polo materiały projektu Migrest.
Moveleiro, obszar produkcyjny w sektorze meblarskim.
Kontakt: www.federlegno.it
Projekt Tirupur (Indie)
Cele: projekt został przygotowany w dwóch fazach; pierwsza
obejmująca studium wykonalności, aż do realizacji projektu
przeniesienia produkcji/partneship między zakładami z Veneto
i z Indii w sektorze tekstylnym; druga faza skierowana
na przygotowanie i przeniesienie do Indii technologii z Veneto
w sektorze tekstylnym
Partner: w pierwszej fazie Treviso Tecnologia, Treviso Glocal,
Fundacja Kasa Oszczędności z Wenecji, Izba Habndlowa z Treviso
hindusko-włoska z Bombay, Ambasada Włoska z New Delhi;
w drugiej fazie dochodzą MAE, il Ministry of textile del governo
indiano e Tirupur Exporters Association.
Zakłady zaangażowane: około 20 przedsiębiorców włoskich
i 30 z Veneto
Kontakt: www.tvtecnologia.it
Fundatia Sistema Italia (Rumunia)
Cele: siedziba-Bukareszt, powstała w 2002 roku, w celu promowania
asocjacjonizmu w Rumunii i łącznik z systemem zrzeszeń we
Włoszech, również koordynowanie projektów włoskich w Rumunii
i dostarczanie usług poprzez partnerów ze spółki.
Partner: wspólnikami są Confartigianato, Confindustria,
Confagricoltura, Agitec, Ance, zrzeszenia terytorialne Confindustria
z Prowincji Mantova, Pordenone, Padova, Reggio Emilia, Prato, Treviso
i Vicenza, Belluno, Finest, Simest, Banca Italo Romena, Unicredit
Romania, San Paolo Imi Bank Romania, Unacoma, Nova Europa,
Fondazione Cuoa, Fiera di Padova, Region Basilicata.
Usługi: poprzez partnerów inicjatywa oferuje usługi i wsparcie na
obszarach uważanych za strategiczne: finanse, szkolenia, innowacje,
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 66 doświadczenia i projekty w veneto 67

Pomoc w umiędzynarodowieniu go kraju. Izba Handlowa z Treviso prowadzi również działalność


Izba Handlowa z Treviso szkoleniową w zakresie lepszego poznania się pomiędzy krajami na
różnych poziomach: instytucjonalnym, prawnym, kulturowym. Pewien
wkład wnoszą także badania polegające na monitorowaniu w sposób
ciągły dwóch fenomenów (przeniesienie produkcji i obecność imi-
grantów na terytorium lokalnym).

Ciągły wzrost zainteresowania umiędzynarodowieniem przez Target Prowadząc działalność na rynku zagranicznym są potrzebne konsul-
Prowincję Treviso i następujący wzrost przepływów osób pomiędzy tacje i pomoc (rynki europejskie i międzynarodowe), aby nawiązać
zainteresowanymi krajami przyczynił się do rozpoczęcia przez Izbę kontakt i prowadzić rozmowy.
Handlową serii inicjatyw związanych z przekazywaniem informacji,
koordynowaniem i kreowaniem porozumień w zakresie procesów Usługi Izba Handlowa z Treviso dostarcza informacje przedsiębiorcom o
umiędzynarodowienia, które angażują zakłady lokalne. rynkach zagranicznych i międzynarodowych, o możliwościach skor-
Wydział Handlu i Promocji Zagranicznej oferuje usługi o charakter- zystania z dofinansowań przeznaczonych na wsparcie przy przeno-
ze administracyjnym, takie jak wydanie dokumentów związanych z szeniu produkcji, za pośrednictwem odpowiednich baz danych, kart
wyjazdem za granicę, i rozwija inicjatywy o charakterze promocyjnym. informacyjnych o krajach; organizuje także zjazdy, kursy i seminaria w
W sektorze promocyjnym, działalność jest prowadzona w koordynacji głównych tematach związanych z handlem zagranicznym, spotkania z
z innymi biurami – jak l’Area Studi Ricerca e Documentazione – i zagranicznymi delegacjami i workshop z operatorami zagranicznymi
współdziałając na poziomie regionalnym i krajowym. w celu stworzenia możliwości wymiany i kooperacji. Zostały utworzo-
Izba Handlowa z Tervisio jest częścią sieci biur w prowincji SPRINT ne specjalne struktury oferujące określone usługi:
Veneto – Oddział Regionalny dla Umiędzynarodowienia, utworzony Treviso Glocal (www.trevisoglocal.it)
przez Region Veneto w porozumieniu z Ministerstwem Działalności Spółka utworzona w celu ponownego zaistnienia na rynkach zagrani-
Produkcyjnych z udziałem wspólników fundatorów Zrzeszenia Izb cznych zakładów z Treviso i przyspieszenia oraz poszerzenia procesu
Handlowych z Veneto i Finest S.p.A.. Izba Handlowa z Treviso ucze- umiędzynarodowienia z Prowincji jak i poszczególnych zakładów oraz
stniczy również w licznych projektach przy współpracy partnerów Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Proponuje pomoc informacyjną,
włoskich i zagranicznych, należących do systemu zrzeszeniowego, promocyjną i konsultacyjną.
przedsiębiorstwa prywatnego, administracji publicznej i do świata no- Centrum Zagraniczne Izb Handlowych z Veneto
profit. Agencja promocji gospodarczej przedsiębiorczości z Veneto. Pomoc
polega na dostarczaniu ogólnych danych ekonomicznych, analiz
Cele W ujęciu, że “współprace i przeniesienie produkcji za granicę, jeśli rynku dla makro sektorów, krótkie informacje na temat specyficznych
mieści się w zakresie programów rozwojowych, poza wzmocnieniem produkcji, wiadomości na temat przepisów w dziedzinie handlu
konkurencyjności i dochodów przedsiębiorstwa, powoduje wzrost międzynarodowego danych krajów. Przewiduje także prowadzenie
zatrudnienia i całej gospodarki lokalnej”, inicjatywy prowadzone przez działalności w zakresie udzielenia pierwszej pomocy przy “poszukiwa-
Izbę Handlową z Treviso oferują wsparcie przedsiębiorstwom we wszy- niu partnera” i promocję mediacji.
stkich fazach rozwoju, i rozpoczęcie od wstępnej wyceny istniejących Izba Handlowa z Treviso uczestniczy także w projektach z udziałem
zasobów i efektywnych korzyści dla zaangażowanych stron. Takie ini- licznych partnerów włoskich i zagranicznych.
cjatywy wpływają pośrednio na zarządzanie fenomenem migracyjnym Wśród tych, Progetto CENTRO, promowany przez Zrzeszenie Izb
w takim wymiarze, w jakim kreowanie nowych przedsiębiorstw lub Handlowych z Veneto, angażuje partnerów włoskich i rumuńskich;
obszarów produkcyjnych pozwali wchłonąć pracowników z dane- określony ustawą 84/2001 na udział Włoch w stabilizacji, odbudowie i
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 68 doświadczenia i projekty w veneto 69

rozwoju obszaru Bałkanów, doprowadził do otwarcia siedmiu Centrów dziewiętnastu zrzeszeń, głównie organizacji – Izba Handlowa, Prowin-
Informacyjnych mieszczących się przy Izbie Handlowej z Braila, Bra- cja, Veneto Lavoro, Inail, Inps, Prowincjalna Dyrekcja Pracy, Prefektura,
sov, Cluj-Napoca, Constanta, Iasi, Ploiesti, Timisoara. W Centrach jest Prowincjale Biuro Szkolnictwa – i zrzeszenia – Unindustria, Artigianato
zatrudniony personel włoski i rumuński, który udziela wsparci osobom Trevigiano C.A.S.A., Confartigianato della Marca Trevigiana, C.N.A.,
prywatnym i podmiotom prawnym prowadzącym interesy gospodarc- Federazione Provinciale Coltivatori Diretti, C.I.A., U.P.A., Unascom Con-
ze w Rumunii. fcommercio, CISL, UIL, CGIL.
Projekt “Enhancing Chamber Of Economy Of Sarajevo Canton In- Roczny raport o rynku pracy przedstawia streszczenie działalności ba-
ternationalisation And Certification Services” przewiduje pomoc dawczej i analizy, który obejmuje ważne i aktualne tematy związane
techniczną Izbie Handlowej z Sarajewa. W ramach projektu będą rea- z rynkiem pracy: analizy strukturalne kwestii demograficznej z bada-
lizowane interwencje w sektorze umiędzynarodowienia (polepszenie niami “tendencji”, które mają na uwadze przepływy migracyjne, od
usług business to business) i wydawania certyfikatów, przy realizacji integracji multietnicznej po problem ukierunkowania i przygotowania
kursów w dziedzinie ochrony środowiska i znakowania CE zorgani- zawodowego młodzieży.
zowane przy współpracy Treviso Technologia. Inicjatywy rozpoczęte Głownie raport roczny o rynku pracy w 2004 roku zawiera badania
przez Izbę Handlową z Treviso i z Sarajewa ukierunkowane są na antropologiczne dotyczące imigracji i społeczności multietnicznej.
określeniu możliwości współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami Badania są prowadzone w fabryce, gdzie, porównuje się pracowników
dwóch krajów w sektorze mechanicznym i drzewnym. Inicjatywa jest imigrantów i autochtomów z ich kulturą pracy, i szkoła, gdzie codzien-
finansowana przez program C.A.R.D.S. w ramach projektu Eurocham- nie następuje socjalizacja pomiędzy uczniami/imigrantami a uczniami
bres “Project of Assistance to Regional Trade and Networking for Eco- lokalnymi, rodzicami i nauczycielami. Badania zawierają perspektywę i
nomic Recovery and Stability”. trudności związane z imigracją, jak również konieczność prowadzenia
Projekt “Chambers of Commerce network for local development mediacji i ułatwiania poznawania się kultur (imigranci wskazują na
in the internal market” jest ukierunkowany na sieci pomiędzy zamiar trwałego osiedleni się).
Izbami Handlowymi celem rozpoczęcia współpracy systemów
przedsiębiorstw lokalnych z terytorialnymi, w celu nowych możliwości Rezultaty Pozytywny odzew jest zarówno we wzroście gospodarczym
rozwoju. Kraje zaangażowane: Rumunia, Bułgaria, Węgry, Polonia, przedsiębiorstw lokalnych jak i z punktu widzenia socjalnego i kultu-
Litwa i Słowenia. Projekt jest realizowany przy częściowym dofinan- rowego w krajach zaangażowanych w proces umiędzynarodowienia
sowaniu z Komisji Unii Europejskiej, w zakresie programu PHARE i delokalizacji produkcji; jest to determinowane ogólnym rozwojem
Small Project. Izba handlowa z Treviso oferuje w zakresie projektu kreowania nowych usług.
także usługi informacyjne na temat “dobrych praktyk” prowadzone z Możliwości integracji i efektywnego koordynowania działaniami
korzyścią dla małych przedsiębiorstw. gospodarczymi, socjalnymi i kulturowymi staje się decydujące dla
L’Area Studi Izby Handlowej z Treviso jest przydatnym narzędziem w rozwoju gospodarki i do poprawy warunków życia ludności. Działając
zarządzaniu, dopóki wnoszą wkład w zrozumienie i ukierunkowanie w tym kierunku Izba Handlowa z Treviso opiera się na badaniach i
usług w dziedzinie umiędzynarodowienia (realizacja inicjatyw przy analizach, które pomagają w planowaniu i określeniu usług do zaofe-
współpracy z organizacjami publicznymi i prywatnymi oraz w zakresie rowania również w temacie imigracji.
imigracji). Został rozpoczęty proces współpracy pomiędzy podmiotami publi-
Od dziesięciu lat l’Area Studi uczestniczy w działalności Obserwa- cznymi i prywatnymi, które wspólnie ustalił drogę rozwoju, określając
torium Ekonomicznym i Socjalnym z Treviso oraz realizuje Roczne niektóre cele strategiczne zobowiązujące do realizacji pewnych działań,
Raporty na temat rynku pracy, z udziałem licznych partner. Obserwa- które mogą być kontynuowane w czasie. W ten sposób dąży się do
torium Ekonomiczne i socjalne z Treviso jest zrzeszeniem non profit, zmierzenia się z problemem koordynowania pomiędzy instytucjami
które działa w Prowincji Treviso dzięki działalności wolontariuszy z politycznymi w prowincji jak i w krajach w to zaangażowanych.
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 70 doświadczenia i projekty w veneto 71

uwagi Associazione Sportello Area Balcanica


12 Renato Chahinian, Delokalizacja i współpraca z Krajami rozszerzonej Unii
Europejskiej: zderzenie się z ekonomią i wzajemnymi przepływami migracyjnymi, III
Zrzeszenie zajmujące się Bałkanami
workshop Projektu Migrest, 16 kwietnia 2004. Prowincja Vicenza

Kontakty Edy Bombonato – Handel i Promocja Zagraniczna


Izba Handlowa z Treviso Zrzeszenie zajmujące się Bałkanami jest zrzeszeniem powstałym na
Piazza Borsa, 1 – 31100 Treviso mocy porozumienia pomiędzy Izba Handlową z Vicenza a Prowincją
tel +39 0422 595274 Vicenza ukierunkowane na wspieranie integracji gospodarczej i kultu-
fax +39 0422 595457 rowej między Vicenzą a krajami Bałkanów.
edy.bombonato@tv.camcom.it
www.tv.camcom.it Cele Izba Handlowa z Vicenza i Prowincja Vicenza zajęły się programa-
mi interwencji humanitarnej, bez podziału między wspólnotami
zaangażowanymi, w okresie wojny w byłej Jugosławii. Interwencje
najbardziej znaczące zostały skierowane do miejscowości najbardziej
zniszczonych.
Obecnie “oddział” wypełnia nową rolę, na dwóch różnych
i uzupełniających się poziomach:
> ekonomicznym, na rozpoczęcie relacji pomiędzy operatorami
z krajów bałkańskich i na umiędzynarodowienie przedsiębiorstw
z Prowincji Vicenza;
> kulturalnym, na organizację inicjatyw skierowanych na wzajemne
poznanie się.

Target Działalność “oddziału” jest skierowana do przedsiębiorstw z prowincji


Vicenza i do zakładów i innych podmiotów prywatnych i instytucji,
szczególnie z Chorwacji, Serbii, Czarnej Góry, Bośni i Hercegowiny.

Usługi Oddział wykonuje następujące działalności:


> wsparcie i konsultacje (case to case) operatorom zwracającym się
do oddziału w celu przeprowadzenia operacji z partnerem z obszaru
Bałkanów;
> przygotowanie możliwości bezpośrednich spotkań
przedsiębiorców z Vicenza z potencjalnymi partnerami, wizyty
w zakładach krajów zainteresowanych i przygotowanie workshop
w zakresie projektów europejskich i działalności wspólnie ze
zrzeszeniami przedsiębiorców;
> branie udziału w targach cieszących się największym
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 72 doświadczenia i projekty w veneto 73

zainteresowaniem, zarówno jako reprezentacja instytucjonalna z Zagabria i Dubrovnik oraz wystawa “Pizzi dell’isola di Pag” w Vicenza;
ogólnej gospodarki z Vicenza jak i bezpośrednia obecność > możliwość realizacji niektórych projektów z Uniwersytetem
przedsiębiorstw z Vicenza; Technologii Tekstylnej z Zagabria i z Muzeum Etnografii tego miasta;
> organizowanie bezpośrednich staży dla operatorów i młodzieży > kontakty z instytucjami bankowymi w sprawie porozumień
z tych krajów, aż do przygotowania potencjalnych rozmówców dotyczących przedsiębiorstw zainteresowanych Chorwacją ;
z lokalnych przedsiębiorstw (w tym przypadku przygotowanie > uczestnictwo w targach w Zagabria i Osijek;
młodzieży do inicjatyw otwarcia zakładów z Prowincji Vicenza > uczestnictwo w różnych projektach z Unii Europejskiej (IN.DE.;
na tych rynkach); LO.DE.), projektach także w projektach rozwiniętych w zakresie
> współpraca nad projektami gospodarczymi: szczególnie L. 84-wkład Włoch w proces stabilizacji obszaru Bałkańskiego
organizacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw; (z prowincją z Osijek w Slavonia).
> misje instytucjonalne albo misje operatorów. Dotyczy Serbii i Czarnej Góry
W 2005 roku, łącznie ze zwykłymi działaniami, na które składają się > organizowanie stażów dla przedstawicieli instytucji i zakładów
konsultacje dla zakładów z Vicenza zainteresowanych obszarem z Serbii i Vojvodina;
Bałkanów i specyficzne projekty uzgodnione z niektórymi zrzesze- > przyjęcie misji z Belgradu, na czele z vice-prezydentem miasta
niami i z Vicenza Qualita`, dochodzą niektóre projekty z Unii Euro- i prezydentem Izby Handlowej w celu ustalenia zarysu wspólnych
pejskiej i z Rządu Włoskiego. Niektóre specyficzne projekty wchodzą inicjatyw.
w zakres współpracy ze Zrzeszeniami a szczególnie Zrzeszeniami > zorganizowanie misji z Vicenza do Belgradu i do Novi Sad, pod
Rzemieślników. Projekty sfinansowane przez Unię Europejską to: przewodnictwem Prezydenta Prowincji Vicenza, ze spotkaniami
IN.DE. i Migrest. Te prace stoją na czele ogólnych projektów zarówno z ministrów i władz lokalnych;
Erurosportello jak i Prowincji Vicenza. > przygotowanie protokołu współpracy;
Został przyjęty przez Rząd projekt z Veneto nazwany LO.DE., sfinan- > uczestnictwo w różnych projektach z U.E. (IN.DE.; LO.DE.), a także
sowany na podstawie artykułu 7 z L. 84. Głową projektu, na rzecz w projektach rozwiniętych w zakresie L. 84-wkład Włoch proces
Regionu Veneto, będa Prowincja Padwy i “oddział” – ważna rola ze stabilizacji Bałkanów (z miastem Subotica).
względu na połączenia z Prowincją Osijek (Chorwacja), Subotica (Ser- Dotyczy Bośni i Hercegowiny:
bia) i Tuzla (Bośnia). > organizowanie misji w celu kontaktów z władzami politycznymi i
Dla przykładu poniżej są przedstawione niektóre najważniejsze gospodarczymi z najważniejszych Centrów, jak: Sarajewo, Tuzla
projekty, zrealizowane w różnych państwach Półwyspu Bałkańskiego. e Gorazde;
Dotyczy Chorwacji: > staże w Vicenza, z Vicenza Qualità, skierowane na zapoznanie się
> podpisanie w 1997 roku protokołu porozumienia pomiędzy z rzeczywistością gospodarczą Prowincji Vicenza i na kierowników
Zrzeszeniem Izb Handlowych a Izbami Gospodarki Chorwacji; instytucji z Bośni;
> podpisanie w 1999 roku porozumienia operacyjnego > konsultacje w celu otwarcia dużego centrum przemysłowego
i strategicznego pomiędzy Zrzeszeniem Rzemieślników z Prowincji w Tuzla, z możliwością utworzenia około 500 miejsc pracy;
Vicenza a Izbą Rzemieślników z Chorwacji; > udział w wielu projektach z Unii Europejskiej (IN.DE.; LO.DE.),
> wsparcie dla zakładów z Vicenza, które przenoszą produkcję a także w projektach rozwiniętych w ramach L. 84-wkład Włoch
na “obszary bez cłowe w Chorwacji (Krapina albo Osijek); w proces stabilizacji Bałkanów (z miastem Tuzla).
> zjazdy poruszające aspekty techniczne i gospodarcze “obszarów
bez cłowych”, z obecnością wice-ministra gospodarki i dyrektorów Organizacja Zrzeszenie ma bardzo smukłą organizację. Działa z dwoma stałymi
“obszarów bez cłowych”; współpracownikami i dodatkowymi zatrudnianymi w ramach specyfi-
> organizowanie wystaw, jak na przykład wystawa artystów cznych projektów (np. projekty europejskie). Głównym bogactwem zr-
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 74 doświadczenia i projekty w veneto 75

zeszenia jest utworzona sieć relacji w różnych krajach Bałkanów. Takie CESMEAN – Central European SMEs
bogactwo ukształtowało się przede wszystkim w wyniku interwencji Association Network
humanitarnych podczas okresu wojny a następnie przez realizację
wielu innych inicjatyw. Punktami odniesienia są rządy centralne i
lokalne, zrzeszenia gospodarcze i handlowe, małe zakłady w krajach
byłej Jugosławii. Prowincja Vicenza są zaangażowane w działalności,
które mogą wyjść z ich inicjatywy albo z inicjatywy “oddziału”.
Cesmean (Central European SME’s Association Network) to network
Rezultaty Działalność tych lat pozwoliła na polepszenie i rozszerzenie pod- małych i średnich przedsiębiorstw, powołany z Federacji Małych i
miotów zaangażowanych w sieć w całej w całej Chorwacji, Serbii i Średnich Przedsiębiorstw z Veneto i Republiki Czeskiej, powstały w
Bośni, gdzie są włączone także Ministerstwa, ambasady i konsulaty, 2000 roku w celu udzielania pomocy w zakresie przygotowywania
Izby Gospodarcze, zrzeszenia przedsiębiorców, banki, organizacje lo- spotkań pomiędzy małymi i średnimi przedsiębiorstwami tymi z Eu-
kalne, uniwersytety, szkoły, instytucje kulturalne itd. Obecnie “oddział” ropy Wschodniej.
działa, aby pomóc Prowincji Vicenza w lepszym wejściu do Serbii i
Vojvodina. Cele Celem Cesmean jest tworzenie kontaktów i ułatwianie stosunków
handlowych pomiędzy zrzeszonymi zakładami i zakładami z Europy
Kontakty Ubaldo Alifuoco – Wydelegowany jako doradca i dyrektor Wschodniej.
Zrzeszenie zajmujące się Bałkanami – Prowincja di Vicenza
Via C. Cattaneo n. 8 – 36100 Vicenza Organizacja Cesmean na poziomie regionalnym odnosi się do Federveneto Api
tel +39 0444 321443 – federacja wśród zrzeszeń małego i średniego przemysłu z Regionu
fax +39 0444 324207 Veneto, która należy do Krajowej Konfederacji Małego i Średniego
balcanarea@vi.camcom.it lub sportello.vicenzacroazia@vi.camcam.it Przemysły-CONFAPI.

Target Cesmean działa za pośrednictwem małych i średnich zrzeszeń, zr-


zeszonych zakładów, partnerów handlowych zakładów włoskich w
Czechach i na Słowacji.

Usługi Najbardziej znaczące inicjatywy zorganizowane przez Cesmean to:

eFactor
W trakcie realizacji jest projekt e-factoring on-line przy współpracy
spółki IT Troux Technologies Italy filiale Troux Technologies Inc. Austin
Texas. W procesach umiędzynarodowienia krytycznym elementem jest
aspekt finansowy. System e factoring on-line powstał w celu ułatwienia
transakcji handlowych pomiędzy zakładami włoskimi i zagranicznymi,
pomagając w budowaniu układów zaufania. Zakład włoski nie dyspo-
nuje natychmiast gotówką, aby móc zapłacić dostawcy czeskiemu. Po-
przez ten system jest proponowany przelew, który pozwala zakładowi
zagranicznemu dokonywać zakupu z możliwością w terminie 180 dni,
doświadczenia i projekty w zarządzaniu przepływami migracji 76 doświadczenia i projekty w veneto 77

co pozwala zakładowi włoskiemu wziąć gotówkę. Na stronie interne- Vicenza dla przedsiębiorców z Veneto
towej są umieszczone wszystkie dane zakładów włoskich i za pomocą Vicenza dla przedsiębiorców z Veneto to seria spotkań one to one, zor-
algorytmu można ocenić czy zakład włoski jest wiarygodny. W 2003 ganizowanych 2003 roku, podczas których Cesmean zadziałał jako
roku zostały przeprowadzone analizy, podczas których nawiązano mediator w pierwszych kontaktach pomiędzy przedsiębiorstwami
kontakt z pięćdziesięcioma zakładami czeskimi ekspor-tującymi do z Prowincji Vicenza z sektora metalowo-mechanicznego i agencją
Włoch (ponad milion Euro rocznie) i otrzymaliśmy 10 % – odsetek informacyjną z Czech do rozwoju handlu zagranicznego. Celem było
pozytywny, uważany za znaczący. utworzenie nowych rynków zbytu i zweryfikowanie możliwości de-
System opiera się na bazie danych on-line, działa za pomocą interne- lokalizacji, ułatwiając nawiązywanie kontaktów i porozumień. Około
tu, jest możliwość bezpłatnego zarejestrowania się i otrzymania hasła, dwudziestu zakładów z Prowincji Vicenza skorzystało z tej usługi.
aby mieć dostęp do zakładów zrzeszonych, Apindustria i Zakładów Został zanotowany duży stopień satysfakcji i prawie każdy z zakładów
Europy wschodniej. rozpoczął współpracę z partnerem zagranicznym.

Globalexpo Biura reprezentujące


Globalexpo był pierwszym Salonem dla umiędzynarodowienia się Cesmean otworzył biura w Pradze w 2000 roku i w Bratysławie w 2004
przedsiębiorstw, jedyny w swoim rodzaju we Włoszech, który inspiruje roku, mając na celu bycie punktem odniesienia dla zakładów z Vicenza,
się analogicznymi manifestacjami francuskimi. Salon, był otwarty 16 które tu działają, mimo, że otwarcie biur było wynikiem licznych pytań
i 18 maja 2002 roku, powstał z inicjatywy Cesmean i został zorgani- ze strony zakładów i zrzeszeń z Czech. Sukcesem inicjatywy była prze-
zowany przez VeronaFiere. Idea Salonu nie powstała ze stwierdzenia, de wszystkim jakość niż ilość zakładów jaka zwróciła się do biur.
że umiędzynarodowienie własnego przedsiębiorstwa to nie oznacza Natomiast zakłady włoskie zwracają się bardziej do network
tylko eksportowanie swoich produktów, ale może oznaczać również międzynarodowego organizowanego przez Izby handlowe, liczne biu-
kupowanie za granicą albo produkowanie w innych krajach. Szczegól- ra i instytucje (biuro handlowe ambasady), dwie izby włosko-czeska i
nie małe i średnie, szczególnie te z Północy mają powołanie w ekspor- czesko – słowacka) oraz reprezentacje banków.
cie, któremu zawdzięczają swój wzrost. Confapi z Regionu Veneto i
Api z Vicenza, zapoczątkowali targi, które można by nazwać anomalią, Kontakty Antonio Verga Falzacappa – Sekretarz Wykonawczy CESMEAN
powstały jako jednorazowa impreza, gdzie nie są wystawione produk- tel +39 040 308779
ty i maszyny, ale systemy marketingu, finansów ubezpieczeń dla wszy- fax + 39 040 3226936
stkich przedsiębiorstw, które chcą eksportować, w celu wymiany idei i verga.falzacappa@venetoleader.com
projektów. W manifestacji uczestniczyło stu wystawców, w większości
z Veneto i Lombardii, oraz sześć tysięcy zwiedzających.
Wśród wystawców były: Izby Handlowe, banki handlowe, biznesowe i
inwestycyjne, i europejskie towarzystwa finansowe, krajowe i regional-
ne, spółka leasing, factoring e trading, ubezpieczenia i kredyty, spółka
informacji handlowych i windykacyjna, konsulaty, przedstawicielstwa
dyplomatyczne we Włoszech, doradcy prawni, podatkowi, sądowi,
handlowi, marketingu, patentów, pomocy celnej.
Globalexpo miał patronat Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej we
Włoszech, Ministra Spraw Zagranicznych i Działalności Produkcyjnych,
Regionu Veneto, Zrzeszenia Regionalnego Prowincji Veneto i wsparcie
Zrzeszenia Izb Handlowych – Assocamerestero.

You might also like