ΕΛΠ 41

2010-2011
ΘΕΜΑ 3ης ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Η κοινότητα και η συντεχνία συνιστούν βασικούς κοινωνικούς θεσμούς στην

ιστορική συγκρότηση και οργάνωση της νεότερης ελληνικής κοινωνίας, καθώς
εξελίσσονται μέσα σε συγκεκριμένες ιστορικές και κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες.
Παράλληλα με την ιστορική τους θεσμοθέτηση, οι κοινότητες λειτουργούν μέχρι
σήμερα ως συλλογικότητες, άτυποι κοινωνικοί θεσμοί ακόμη και στον αστικό χώρο.

Αξιοποιώντας τις πληροφορίες που παραδίδουν τα παρατιθέμενα κείμενα-πηγές μέσα

από μια κριτική θεώρηση και εξετάζοντας τους θεσμούς αυτούς ως ιστορικά
μορφώματα, να αναλύσετε:

Α) Την ιστορική τους συγκρότηση, οργάνωση και λειτουργία κατά τη διάρκεια της
οθωμανικής περιόδου.

Β) Την αποδόμηση (αιτίες, συνέπειες), την εξέλιξη και την διαφοροποίησή τους από
τις νεότερες μορφές κοινωνικής οργάνωσης και συσσωματώσεων.

Λέξεις-Κλειδιά: κοινότητα, συντεχνία, κοινοτική οργάνωση, αρμοδιότητες των

τοπικών αρχόντων, ιεραρχία, κοινωνική συνοχή, συλλογική ταυτότητα, συλλογικό
ήθος

Σύνολο λέξεων: 2300-2500

Τελική ημερομηνία παράδοσης: 06/03/2011

Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Ασδραχάς Σπύρος, «Οι συντεχνίες στην Τουρκοκρατία: οι οικονομικές λειτουργίες», στο Κ.
Γκότσης – Ε. Σπαθάρη-Μπεγλίτη (επιμ.) Ανθολόγιο Δοκιμίων για το Δημόσιο και Ιδιωτικό
Βίο στην Ελλάδα (19ος-20ός αιώνας), ΕΑΠ, Πάτρα 2008, σ.151-162.
Ευθυμίου Μαρία, «Οι συντεχνίες. Η κρατική οργάνωση τεχνών και επαγγελμάτων»
στο Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000, τ.2ος, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα,
2003, σ. 325-338. (Θα σταλεί ηλεκτρονικά)
Λιάτα Ευτυχία, «Οι Κοινότητες. Ένας Θεσμός με πολλές όψεις» στο Κ. Γκότσης – Ε.
Σπαθάρη-Μπεγλίτη (επιμ.) Ανθολόγιο Δοκιμίων για το Δημόσιο και Ιδιωτικό Βίο
στην Ελλάδα (19ος-20ός αιώνας), ΕΑΠ, Πάτρα 2008, σ.137-150.
Νιτσιάκος Βασίλης, Παραδοσιακές κοινωνικές δομές, εκδ. Οδυσσέας, Αθήνα 1991
(Κοινότητα σ.39-64. Θα σταλεί ηλεκτρονικά ).
Σπαθάρη- Μπεγλίτη E., «Συντεχνίες…» κεφ. 2 στο Γουήλ-Μπαδιεριτάκη- κ.ά επιμ.
Δημόσιος και ιδιωτικός βίος στην Ελλάδα ΙΙ: Οι νεότεροι χρόνοι, τ. Β Πάτρα 2002,
σελ. 93-110 και κεφάλαιο 9 («Οικισμοί….» στο Αικατερινίδης κ.ά.επιμ, Δημόσιος
και ιδιωτικός βίος στην Ελλάδα ΙΙ: Οι νεότεροι χρόνοι, τ. Α Πάτρα 2002

Προαιρετική βιβλιογραφία
Χατζημιχάλη Αγγελική, «Μορφές από τη σωματειακή οργάνωση των Ελλήνων στην
Οθωμανική Αυτοκρατορία: Οι συντεχνίες - Τα ισνάφια», L'Hellenisme Contemporain,
Αθήναι 1953 (θα σταλεί ηλεκτρονικά)
Ντάτση Ευαγγελή, Τα ισνάφια μας τα βασιλεμένα. Τα Γιάννινα των μαστόρων και των
καλφάδων, Μουσείο Μπενάκη-εκδ. Γαβριηλίδης, Αθήνα 2006.