You are on page 1of 60

trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

1 10ESpjf ynfh trSww


f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

10ESpjf ynfh trSww


f & 2
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

3 10ESpjf ynfh trSww


f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

tm[m&jrwfE;kd olrsm;twGuf
tm[m& (tcrJ)h pmapmifukd *syefjynfwiG ;f / jynfy&Sd atmufaz: jyyg pmay0goemwl csprf w d af qGrsm;xHrS &,lrmS
=um;Edik yf gonf? *syefjynftwGi;f ESihf e,fpyfa'orsm;twGuf tcrJjh zef@csad eygonf?
zH@G +zKd ;+y;D wdik ;f Edik if rH sm;rS tm[m&pmapmif tm; rSm,lvykd gu atmufaz: jyyg zke;f eHygwrf sm;rSaomf‚/ tD;ar;vf jzifah omf‚
wHqyd af cgi;f zd;k ay;yd@k I rSm,lEikd yf g+yD?
ÐtdE, Nd Edik if H (e,l;a'vD)-- ud&k &J ifah tmif (91-92-1330-3335) e-mail : yeyintaung@gmail.com
Ðxdik ;f Edik if H (rJaqmuf+rdK@)-- udv
k rG ;f %D (66-8-4547-4295) e-mail : mglwanni@gmail.com
ÐpuFmylEikd if -H ---------- udb k ek ;f rif;ZGef (65-9831-8474) e-mail : phoneminzune@gmail.com
Ðud;k &D;,m;Edik if -H -------- ud&k efEikd x f eG ;f (82-11-9723-4773) e-mail : yannainghtun@yahoo.com
Ðatmfpa=w;vs -------- F cifarmifaxG; (61-421-245-452) e-mail : fkmhtwe@hotmail.com
Ðtar&duefjynfaxmifp-k -- q&marmifp;kd csed /f
(zd@k w0f ed ;f +rdK@) q&mra':ZifZif (1-260-745-7458) e-mail : zinzinjp2003@yahoo.com
Ðtar&duefjynfaxmifp-k -- udak usm0f if; e-mail : ukyaw1809@yahoo.com
(z&D;armif)h
Ð*syef (em*d, k m)-------- ud0k if;xGe;f oef; (080-5105-5004) e-mail : winht16@hotmail.com

10ESpjf ynfh trSww


f & 4
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

rmwdum
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901
12
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901 123
123 12
12 123 12
12
12uAsm
123
123 12
12
12
12
123
123 12
12
12
12
123
123 12
12
12
127? tm[m& ----------------------- cd
i
k a
f y:xG e123
;f
123 32? ordi
k ;
f 0if a wmfve
S a
f &; æ -------------- ode;
f Edi
k 12
12 f
12 123 12
12 123 12
12
128? q,fpEk pS w f yGihf ----------------- armifvrG ;f %D123 12336? &efou l kd rdwaf qGjzpfatmifvyk jf cif; ------- *gr%d12 12
12 123 12
12 123 12
12 123 12
129? &mZ0ifajrmufvrG ;f jcif; ----------- oDwmatmif123 39? awmifwef;a'orsm; aoG;rsm; æ -- xdev f if;atmif12
12 123 12
12 123 12
12 123 12
12 123
10? csdK;jzL æ wacgufa&mufvSnfhyg ------ rif;wm&m12347? Edik if jH cm;rSm}uD;wJh æ -------------- Nge Naing12
12 12
12 123 12
12 123 12
12 123 JG 51? apmifhar#mfaewJh tem*wfrsm; ----------- Bliss12
1211? &mpkopfausmufpm -------------- &J&ifo h ufZ123 12
12 123 12
12 123 12
12 123 12
1212? ppf ----------------------------- ES
i ;
f cg; 123
rd; k 12
12 123 12
12 123 12
12 123 12
12 123 12
1213? AHe
k @
J wa,m/ a&mzG @
J * w
D ------------ atmif a 123
0; tuf a q; 12
12 123 12
12 123 12
12 123 12
12 123 30? avmu}uD;u rw&m;bl; ------------ ausmo f 12 l
12
12trS w w
f &aqmif ;yg; 123
123 12
12
12 123 12
12 123 12
12 123 12
12 f rf; ------------- udak t;csr123 12
1242? avmif+rdKufrw S w 123
;f 12
12 123 12
12 123 12
12 123 12
1243? jrpfwpif; cspjf cif;eJ@ æ ------------- rif;csr;f rGe123 f
umwG e ;
f 12
12 123 12
12 123 12
12 123 12
12
12
123
123 31? armif t m[m& ------------- armif a tmif v 12
D
12
12okw? &o? tawG;tjrif 123 12
12 123 12
12
12
123
123 12
12
12aqmif;yg; 123 12
12 123 12
12 123 12
1219? awmfveS rf 0_ Zd m… ------------------ armifp;kd csed 123 f 0w¦Kwkd 12
12 123 12
12 123 12
12
12
123 12
1221? jynfcspyf ef;ESihf vGwv f yfaom æ ------ aexGe;f Edik 123
123 f 34? rke@f pm;ausmif;qif;csed f ---------------- aersKd 12 ;
12
12
12
123
123 12
12
12
1225? 'kuo Q nfrsm; used pf moifh æ -------- atmifr;kd 0if123123
; 53? ykvif;cspo f l ----------------------- rif;vl12 12
12
12
123
123 12
12
12
12 123
123 12
12
12
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901
12 123 12
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901 12
5 10ESpjf ynfh trSww
f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

tcsdefumv. wdkufpm;0g;òrr_atmufwGif avmu"Hudk tHwk&ifqdkif }uH@}uH@cH&if; avScGufcsnf;usef tvHr


vJaompdwf"mwfjzifh arG;zGm;cJhaom tm[m&pmapmifonf azaz:0g&Dv 2011 wGif 10 ESpfwif;wif; jynfhcJhayonf?
tcsdef.qif;&Jjcif;ESihf tvkyfyifyef;jcif;rsm;zdpD;aeonhf *syefEdkifiH/ wkdusKdòr@wGif jrefrmpmay udkcspfjrwfEdk;aom/
awmfvSefaompmayudkcspfjrwfEkd;aom/ trSefw&m;udkcspfjrwfEdk;aom/ pdrf;vef;aom +idrf;csrf;a&;udkcspfjrwfEdk;aom
pdwfwludk,fwlvli,frsm;pkaygif;tm;xkwfr_. toD;tyGifhrsm;tjzpf zl;yGifh a0qmvmcJhaom tm[m&pmapmifonf
trSwfpOf-120odk ha&muf&SdcJhay+yD?

tcsed uf mvtm;jzifh 10ESp/f trSwpf Oftm;jzifh 120? Tonfukd =unfjh cif;tm;jzifh tm[m&0dik ;f awmf om;rsm;.
10ESpfwdkifwdkif vpOfysufuGufjcif;r&Sd tm[m&a0r#ay;EdkifcJhjcif;tay: t,f'DwmwOD;taeESifh aomfvnf;aumif;/
vkyfazmfudkifbuf wdkufazmfwdkufzuf aoG;aomufwOD;taeESifhaomfvnf;aumif; rsm;pGm 0rf;ajrmuf*k%f,lrdayonf?

tm[m&pmapmiftaejzifh Tr#oHr%d&Snf=um csDwufaeEdkifjcif;rSm awmfvSefaom pmayudk cspfjrwf Edk;onhf


nD&if;tudk armif&if;ESr taygif;wdk@. ajrawmifajr‡muf ulnDyhHydk;r_a=umifh[k usaemfwdk@cH,lxm;ygonf? aus;Zl;&Sifrsm;/
aus;Zl;ðyolrsm;tm; aus;Zl;qyf&rnfrSm r*Fvmw&m;awmfESifh udkufnDavsmfuef vSayonf? xdk@a=umifh usaemfwdk@onf
tm[m&pmapmiftm; tm;ay;ulnD az;rvrf;!¸efjycJh=uaom oifq&m jrifq&m =um;q&mrsm;jzpf=uaom pmzwf
y&dowf}uD;. aus;Zl;udkapmifhodaomtm;jzifhtqdyftawmufjzpfaprnfh/ awGa0,drf;,dkifaprnhf pmayrsm;udk tav;
xm;a&Smif&Sm;ygrnf? awmfvSefaompmayudk udk,fpm;ðyonhf tm[m&pmapmifonf awmfvSefa&;udk ukd,fpm; ðyonhf
pmaytoD;tyGihfwkd@om oD;yGihfa0qmap&rnf? r+yD;qHk; ao;aom awmfvSefa&;c&D;wGif jynfolvlxk}uD;ESifh twlvuf
wGJ+yD; wdkufyGJ0ifoGm;rnfjzpfa=umif; opPmðy&if; aus;Zl;qyfygrnf?

aus;Zl;qufrnfqdk&mwGifvnf; }uD;us,fcrf;em;aom aus;Zl;qufjcif;udk vkyfaqmifEdkifjcif;r&Sdao;yg[k


ajym&rnf 0efcH&rnfjzpfygonf? usaemfwdk@ wufpGrf;Ekdifaomuavmifvufav;jzifh oJwyGifhtjzpf ESrf;waphtjzpf
yg0ifae=u jcif;jzifhomjzpfonf[komcH,lxm;=uonf? odk@aomfoJwyGifhawGrsm;vmaomf ESrf;waphawGrsm; vmaomf
wd k u f a wG q D a wG jzpf v mEd k i f r nf [ k , H k = unf r d = uonf ? xd k x uf r u}ud K ;pm;tm;xk w f o G m ;ygrnf [ k v nf ; uwd ð y
vdkufygonf? xdkenf;wl jrefrmEkdifiHawmf}uD;ESifh jynfolvlxktwGuf 'Drdkua&pDawmfvSefa&;c&D;vrf;=urf;xJwGif
usaemfwdk@xufydk+yD; ay;qufpGef@v$wfcJh=uaom awmfvSefa&;&Jabmf&Jbuftaygif;wdk@tm;txl;yifOD;!¸wf,if; &Jabmf&J
vufwdk@ESifhtwlc&D; vrf;=urf;xJwGifyg0ifa&SmufvSrf;aernfjzpfa=umif;t"dXgefðytyfygonf?

Ð tm[m&0dkif;awmfom;rsm; Ð

10ESpjf ynfh trSww


f & 6
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

tm[m&
vl.cE<m }uD;xGm;ap&ef
tpmtm[m& aepOfrjywf rSD0J&.
cE<m}uD;xGm; tiftm;rsm;a=umifh
vkyfief;aqmifwm udpPrsm;udk
tm;ESifhtifESifh aqmif±GufEdkifonf?

pdwf"gwftm[m& jynfh0ap&ef
A[kokwpmay taxGaxG
tpHkpHk tzHkzHkudk zwf=urSwf=u
avhvm&onf?

twwfynm r&Sdygu
Oa'gif;iSufi,f [\Fmv,fwGif
rsufESmi,f& &Sdvdrfhrnf?

zwfyg˜ rSwfyg avhvmygI


twwfynm &Sdygrlum;
vlyHktv,f wifhw,fxGef;awmuf
pdefausmuftvm; pD;yGm;wdk;wwf
*k%fusufoa& wifhw,faponf?

ynmESifh^m%f }uD;xGm;ap&ef
raoGrkcs vdktyfvSonfh
pdwf. ‘tm[m&’pmayudk ?

cdik af y:xGe;f

(10)ESpfjynfh tm[m& pmapmifudk*k%fjyKv#uf

7 10ESpjf ynfh trSww


f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

q,fpEk pS f wyGihf

acwfysuf tcgt& jzpfjzpf

pepftopf or, t& jzpfjzpf

tcspfobm0 t& jzpfjzpf

pdwftm[m&awG

ppfajrjyifrSm vdktyfw,f?

q,fausmfoufaygh vkvif

wlrD;udk jyif

tysKdazmf0ifawmhrJh vHkr

awmfvSefcsnfr#ifudk iifq

avmu aumif;csD;ay;cJhw,f?

q,fpkwck/ vlxktarG

yGifha0yef;aygif;/ &maxmifaomif;odef;

+idrf;csrf;oHpOf/ &mZ0ifwdk@

&ifajruwkwf jzpfwnfqJ? ?

armifvGrf;%D

10ESpjf ynfh trSww


f & 8
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

&mZ0ifajrmufvGrf;jcif;

&mZ0ifxJrSm
OD;wDbGm;vnfyif;
xHk;wm;jcif;cHcJ@&wJhjynfudk
tck
jym;jym;0yfatmifa=umuf
oabmufb0a&mufae&w,f?

&mZ0ifxJrSm
0g;&if;wkwfeJ@&if;
odrf;oGif;cJhwJhjynfudk
tck
c,0wfwGm;
u|efcHzdk@oGm;ae=u&w,f?

&mZ0ifxJrSm
udk,f@wdkif;jynfudktwif;vm
xrif;&Smpm;&wJhjynfu
tck
tdkifwDenf;rSmurBmausmfvdk@
jrefrmudktay:u=unfhaew,f?

&mZ0ifxJrSm ºu,f0
&mZ0ifxJrSm vSy
&mZ0ifxJrSm wefcdk;jycJhwJh
bdk;bGm;wdk@&J@'dk@jynf
tck
&mZ0ifxJuAdkvfcsKyf
rdef@¹rufcJhwJhtwdkif;
&mZ0if¶dkif;ae+yDrdk@
vGrf;vdkufrdyg&J@
tdkb,fh a&$&mZ0if æ

oDwmatmif (*syef)

9 10ESpjf ynfh trSww


f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

csdK;jzL æ wacgufa&mufvSnfhyg

igwdk h&J h b0 ESpfckvHk; aysmufoGm;wJh awmifol


aoG;rsuf&nfeJ h,rf;aiG hawG=um; csKdvGifacgif;avmif;oH
tem;rnD a'gifhrrSefrSKawG&J h=um; aysmufqHk;oGm;wJh pmoifausmif;awG
EGrf;yg;&if;arG;zGg; arG;zGg;&if;EGrf;yg; pmoifausmif; aysmufoGm;wJh
wvrf;oGm;twWvrf;tdk}uD;ay:u ausmif;om;rsm;
b,ftaumif;”blwm”rSmrS av#mufolrJh ppftkyfpk&J hvrf;
rqdkufuyfyJ vrf;aysmufaewJh
qif;&J&if; qif;&J tem*gwfcav;i,fawG
ppf,Eœ&m;awGudk t&Sdefjrifh
'D&xm;}uD;xJ q&m0ef aysmufqHk;aewJh
ppfyv†ifawGtqifhqifh
'DvkdeJ h pD;arsmcJh& ESpfig;q,feJ htr#? aus;vufaq;ay;cef;
ppf{u&mZf wnfaqmuf
aq;ay;cef; aysmufqHk;aewJh
ppftifyg,m xlaxmif
wdkif;jynf&J ha&$a&miftem*gwfawGudk csKd@wJhrGJaw vlemawG
nDaemiftcsif;csif; ppfyGJawGcif;
¶dkufcsdK;acsrG w&m;pD&ifcsuf aysmufqHk;aewJh
wif;wif;&if;&if; ppfyGJwav#muf
wu|wfu|wf0g;rsKdudkufpm; Oya'
'kuQvlom; jynfolwdk hrSm
qif;&JEGrf;yg;apwm Oya' aysmufysuf
,rrif;udk ra=umufjim;vnf;
urBmhppfyGJ}uD;rsm;rS r[kwf&yg usqHk;aewJhEdkifiHawmf
ppfeJ h r[m;w&m;wdk hatmuf
aumuf¶dk;rD;vdk waiG@aiG@ rdcif aysmufqHk;aewJh cav;i,frsm;
oHCmpifru arSmufcJh&rsm;+yD?
wa¶G@a¶G@avmifu|rf; cav;i,f aysmufqHk;aewJh
jynfwGif;ppfrD;u a=umufcref;vdvd rdcifwdk@b0
c¶l;qdwf/ [D¶dk&SD;rm;/ em*gqmuD
qHk;¶_H;jcif;twd tm%m&SifppfbDvl;tpkd;&
tpcsDvkd h
tem*gwfawGvnf; csnfhcsnfheJ heJ h? vufatmuf
tem*gwf&nfrSef;csufeJ h
a'otpHk ae&mteH htjym;
+idrf;csrf;a&;twGufqdk+yD; ppfyGJawG
¶dk;om;r_0wfpHkudk ig;yg;ru arSmufcJh=u&?
[kd; æ wkef;uEGJcJhzl;=u&J@
aq;rifa=umifxkd;xm;ovkd wtHk;tHk; wAHk;AHk;
¶dk¶dkusdK;usdK; pGJpJG+rJ+rJ tvGefu|rf;+yD; tu|rf;vGefae+yDjzpfwJh
urBm}uD;wckvHk; ae&mteH haygufuGJ
A.I.D.S.a&m*gonfrsdK;vkd
usifhoHk;=uqJ awmifolrsm;crsmrSm oJoJrJrJ pJudkrpJawmh
arsmufeJap; aya&aewJh ppfAdkif;&yfpfydk;awGu
awmfygawmh ppfyGJawG
cJ,rf;vufeuf ppfrdp>m&J haoG;a=um t00rSm
urRued*Hk; tqHk;owf
pGJudkifzuf+yD; uk&mewˆdaq;r&Sdonfhtvm;yrm?
iSufjrwfcsdK;jzL oHvGifcufeJ htwl
jynfwGif;ppfrD; wdk hjynfolqD vSrf;cJhygavmh
wnD;nD;awmufavmifapwJh 'kuQudk,fwdkifukdu 'kuQjzpfae&wJh
jrefjynf}uD; +idrf;csrf;ygapawmh? ?
ppfrD;v#H&J hatmuf jynfwGif;ppf
v,f,m aysmufoGm;wJh ajr t&if;uyJppfppf tzsm;uyJppfppf
ajr aysmufoGm;wJh v,form; vufonfw&m;cH tppf[m
awmif,m aysmufoGm;wJh ppfrufarG;jrLa&;eJ h rif;wm&m
awmifuwHk; ppf0efxrf;awGudk ajr‡mufyifh

10ESpjf ynfh trSww


f & 10
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

&mpkopfausmufpm
'kuQdw ysm;wkyfaeyHkrsm;
y'ltHk 'kwfeJ@qGovdkrsKd;
wv_yfv_yf w¶G¶G
ta&S@t&yfqDu v#HusvmwJh
a&mifeDprsm;rwdkifrSD
w0rf;wcg;rsm; tvkt,uf
tpm&SmxGufvm=u+yD
eD,GefrD;a&mifrsm; rsufwGif;a[mufyuf ai;arm?

ausmif;rsm; tdrfrsm; vrf;rsm;


prf;acsmif;&pfacGpD;qif;
yef;+cH cav;upm;uGif;
a=uuGJ&dyfqif
olwdk@ajray:rSm olwdk@
olpdrf;awGjzpfvdk@ æ?

aocsmw,f
ra&&mwJh tar#mftjrifr&SdwJh vlwpka=umifh
a&mufvmr,fh tem*wfeJ@
aemufuswJh trSefw&m;wdk@a&
'Da& 'Dajr&J@
Xmaewdkif;&if;om;
a'ocHawGjzpfa=umif;
olwdk@ajray:rSm olwdk@
olpdrf;awGtjzpf Zmwfodrf;oGm;a=umif;
ewfoHraESm ZmwdrmefaZmeJ@
a&;xdk;cJhwJhausmufpm
aemufq,fpkESpftenf;i,ft=umrSm
wl;azmf awG@&Sd=uayvdrfhr,f? ?

&J&ifhoufZGJ
11 / 02/ 2011

11 10ESpjf ynfh trSww


f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

ppf

wa,mufukdwa,mufwnfhwnfhcsdefypf=u
b0awGay;cJh+yD;
bmjyef&rSef;rodvkdufbl;
aoewfcvkwfay:rSm
+idrf;csrf;rSKukd&SmowJh
vGwfajrmufrSKukd&SmowJh
trSefw&m;ukd&SmowJh?

rcsKd;&ao;wJhajymif;cif;}uD;awGukd xm;ypfcJh&
ajr;rav;&JŒAvmpmtkyfxJrSm
t&kyfawGukd teDa&mifjc,fxm;&JŒ
jrpfxJrSm
ppfyGJ&JŒa&pD;oH?

tjyefvrf;u
wbufurf;rSmusefcJh+yD? ?

ESif;cg;rdk;
03/ Zefe0g&D/ 2011

10ESpjf ynfh trSww


f & 12
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

Ake
H Jw
h a,m/ a&mzGJ *
h w
D
AkHawGudkxkESuf=uayg h =unfaZmfat;a& cifAsm;
ESJudkacsmatmifrSKwf=uayg h? owdxm; uav;awGESJrSKwfaewm
tvdk- udk+zdK;xdef}uD;aoewfwum;um;? 0ifr&SKyfygeJ h?
+rdK hawmf&J hvrf;rawG cifAsm;vufxJuwa,m
cef;ajcmufaeygvm;? =unfhygvm; b,fol&dkufcsdK;xm;ovJ?
armifoif;cdkifaerSaumif;&J hvm; uAsmq&mawGyef;csDjyyGJvkyfwm cifAsm;&J hbdk;wHuav;
usaemfpdwfylw,f? ola0zefaejyef+yD? b,foleif;acsoGm;ovJ?
armifpdrf;eDaerSaumif;&J hvm; udk+zdK;xdef&,f
usaemfpdwfylw,f? =unfhOD;uGm cifAsm;pOfpm;
armifaoG;opfaerSaumif;&J hvm; uAsmq&mawGopfyifpdkufwmvnf; aeaumaumif;&J hvm;
usaemfpdwfylw,f? ol&SKwfcsaejyefa&m? usaemfpdk;&drfw,f?
armifatmifyGifhaerSaumif;&J hvm;
usaemfpdwfylw,f? a&mf-'Dvl}uD;w,fcufygvm; AkHawGudkxkESuf=uayg h
armifodef;aZmfaerSaumif;&J hvm; acwf}uD;u ESJudkacsmatmifrSKwf=uayg h?
usaemfpdwfylw,f? wa,mrxdk;&vdk h ta0;uusaemfhaemifawmf
trdef hxkwfxm;wJhacwf}uD;av? nDawmftm;vkH;
udkeDvkHOD; usaemfpdk;&drfw,f?
udkatmifZifrif; igwdk hu rif;xufarmifa&-
q&mrkH&Gmatmif&Sifwdk h uAsmq&mawGu va&mifenf;enf;&Sd&if
aerSaumif;&J hvm; wa,mrxdk;&qdkwJhacwfxJrSm wdk
usaemfpdwfylw,f? ESJrSKwfusifhae=uwmyg? enf;enf;vrf;qufavSsmuf&r,f?
ta0;u rif;wdk hvkyfaewJhtvkyfawG
usaemfhaemifawmfawG wa,mrxdk;&vdk h igaxmufcHygw,f?
+yD;awmh igwdk h uAsmq&mawG
nDawmfawGudkvnf;yJayg h ESJrSKwfae=uwmr[kwfvm;? opfyifvnf;pdkufyg
usaemfpdwfylw,f? yef;csDjyyGJvnf;vkyfyg?
cGifhv$wfvdkufyguGm uAsmq&mawG
rdkCf;aZmf}uD;aeaumif;&J hvm; igwdk h&J hudk+zdK;xdefcrsm obm0ywf0ef;usix f ed ;f odr;f a&;vnf;
rif;&J htpdrf;a&mifp}uF Hrsm; wpfrsdK;pdk;&drfwmaerSm? vkyfyg
zwf&if;uvGrf;&w,fuGm? uAsmavmuoef hpifa&;vnf;
vltdrfeJ h+zdK;xdef rpdk;&drfygeJ hAsm vkyfyg?
bm+id=uwmwkH; ESJacsmawmh wa,m vdk h uAsmq&mawG
+zdK;xdefuvnf;+zdK;xdef qdkordk hvm; uAsmjyyGJawGvnf;vkyfyg?
vltdrfuvnf;vltdrfxifyg&J h? udk+zdK;xdef? uAsmq&mawG

13 10ESpjf ynfh trSww


f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
a0'emjyyGJawGvnf;vkyfyg? q&m'*kefwm&mwdk h yef;qdk;wef;rSm
'DrSm EdkifopfeD&J h q&myg&*lwdk hudkawmhigrylbl; vGrf;rdk;oef;aewkef;vm;?
“uAsmq&mawG olwdk huusef;rmw,f? vGrf;a&;csdK
'DtvkyfawGvkyfaewm rusef;rmwmu 0rf;a&;ydk
'dxufydkav;eufus,fjyef hwJh ig huAsmq&mawGyg? acwfudkjzwfoef;aewkef;vm;?
t"dy`m,f&SdEdkifygw,f” 0dkifcsdK rE Wav;u
rif;vnf;=um;rSmyg rif;udk,frif;wnfaqmufyg? udkydkifpdk;a0}uD;eJ hwuG
wdk hq&maZmfaZmfatmif rif;wdk h armifeDOD;
ol rif;wdk hudkem;vnfw,f? atmif&if+idrf;wdk h aersdK;
udk&J}uD;(opPmeD) wdk;aESmifrdk;wdk htwGuf armufaEGxuf
ol rif;wdk hudkem;vnfw,f? igpdwfrcsbl;? 'g htjyif
rif;wdk h[m cspf&wJhnDawGudkvnf;
armif&efydkif uAsmq&maumif;awGyg tpfudkowd&ygw,f?
armifvif;&dyf acwfudkem;vnfygw,f?
pdwfryleJ h tcktcsdefrSm pHndrf;OD;
rif;wdk hbufrSmolwdk h&Sdw,f? rif;wdk hbmvkyf&rvJqdkwm cifaZmfjrifh
[dkwkef;u rif;wdk hodygw,f? xufwnfjrifh
q&mrif;vSnGef h=uL; at;uGm od&if ig h&J hwrmyGifhawG?
a&;zl;wmtrSwf&&J h? enf;enf;avSsmhaomuf=uuGm? EdkifrGefatmifoGif
“twdwf/ypPKy`ef/tem*wf udkaZ,smvif; xif;&SL;vGifjyifu
nSyfokH;nSyf=um; udk+id%f;a0 ig hae=umyGifh?
uifaomig;uJhodk h” wJh? udkarmifarmifaZ,s arSsmfvifhjcif;[m ysOf;rem;
wdk htjzpfuawmh jiif;ckefjcif;awGudkvnf; ysOf;rem;u
zufqpf&J hab; atmifa0;u tpdrf;a&mifESif;awG
}uHhzGwfab; owd&yg&J h? igowd&aew,f?
em*pf-*D&drkefwdkifab; apw tdkatmifa&-
ab;okH;ab;=um; bkef;oufydkif armif&Sifapma&-
a&enf;ig; jzpfcJh+yD? vusfm0if; vSKdif;xufa&-
EG,fpdrf;a0 pojzifh rsdK;awZmarmifa&-
wdk hc&D;rqkH;ao;bl; “'Dae h[mtpjzpfw,f”qdkwJh AkHawGudkxkESuf=uayg h
usef&pfolvnf;usef&pfcJh+yD? armifwifopfudkvnf; ESJudkacsmatmifrSKwf=uayg h?
ig hnD oef;jrifhatmif owd&yg&J h?
olae&pfcJh+yD? uyfzfum(odk hr[kwf)a&cJyifv,f rkH&Gmu
ol uG,fvGef+yD vdk h awmifilu
aoonfqdkjim; =um;zl;yg&J h? rif;aqGESpf tp
olum;awmufyqJygvm;? atmifcdkifjrwf tqkH;
usef;rma&;awmh*&kpdkuf=uyg jrefrmuAsmq&mawGuawmh tm;vkH;[myef;wpfukH;?
&mrsdL;wdk h vdSKif;xefwJhyifv,f
ydkifwdk ha&? [kwfw,fr[kwfvm; &Jabmfwdk ha&-
udkpdk;jrifhodef;&,f? &efoludkrdwfaqGzGJ hwmr[kwf

10ESpjf ynfh trSww


f & 14
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
&efoludkrdwfaqGjzpfatmifvkyf? tjzLa&mifoufwHrSm armifzDvm
acwfudk uAsmq&mawGygcJhw,f? aeaumif;=u&J hvm;uGm?
rm,mygyg uAsmxJxnfh?
tcef hroifhwJhtcg y&[dwtvkyfawGrSm c&rf;jymxufvla&-
acwfudkuAsmxJxnfhwJhuAsmq&m uAsmq&mawGyg&r,f? txufvl}uD;awGup+yD;
acwfuol@ atmufvli,fawGtxd?
udkaxmifxJxnfhwmvnf; em*pfrSm udkcspf0if;armifa&-
}uHK&yg&J h? uAsmq&mawGygcJhw,f? rsdK;qufa[mif;eJ h
rsdK;qufopfayg hAsm?
tckawmh EdkifiHhta&;rSm
udkapma0tdrfjyefa&mufyg+yD? uAsmq&mawGyg&r,f? udkpef;OD;wdk h
uAsmq&maZmfoufaxG; =uGufeDwdk hudkvnf;
awmif}uD;axmifxJrSm? &Spfq,fh&SpfrSm usaemfowd&ygw,f?
bavmh*f*guAsmq&maebkef;vwf a&$0ga&mifrSm wdk htpfudk armifeDrGefwdk h
bm;tHaxmifxJrSm? uAsmq&mawGygcJhw,f? udknGef hopfwdk huae
uAsmq&mawG&J hay;qyfrSK atmifydkifpdk;wdk h
jynfolu*k%fjyKr,f? &Jabmf}uD;uGefppfaumif;wdk h nDrif;ndKwdk htxd?
a0;acgifwdk hudkvnf;
udkZm*ema&- ta0;u*k%fjyKvdkufyg&J h? ig hnDwdk ha&-
tm;wif;xm; ppf&SHK;wJhppfom;
vGrf;wJhtcg uAsmawGa&;ygvm;? rjzLjzLoif;udkulnDwm[m olrEdkifao;wJhppfyGJudkowd&ovdk
acwf}uD;udkulnDwmygyJ? tpfudk
rif;udkEdkifa&- rif;wdk hudkt+rJowd&w,f?
acgif;armhxm; 'kuQa&mufaewJhvlawGudk wpfae h
em=unf;wJhtcg u,fwifwm[m wdk htEdkif&&rSmayg h?
uAsmawGa&;ygvm;? 'kuQa&mufaewJh wdk ha&S hrSm
tusOf;axmifxJrSm wdkif;jynfudku,ffwifwmygyJ? atmifyGJ&Sdw,f?
uAsm[m jynfoleJ htwl
tvif;a&mifyg? AkHawGudkxkESuf=uayg h wdk hatmifyGJ,lr,f?
ESJudkacsmatmifrSKwf=uayg h? wdk hq&m'*kefwm&m
wm&mrif;a0a&- wdk heJ htwl&Sdw,f?
eDudk&Ja&- ig hnDwdk h
uAsm&GwfoHawGr=um;bl;vm;? rdk;a0;wdk h uG,fvGefav+yD;aomyef;yGifhrsm;
udk+idrf;opfuAsm&Gwfaew,f udka&G;wdk h armifav;atmif
=unfarmifoef;uAsm&Gwfaew,f 0if;jrifhwdk h azmfa0;
a[morSm tqifajy=u&J hvm;uGm? aZmf(ysOfrem;)
rjzLjzLoif;wdk h&J h ajrcspfol
awmif'*Hk HIV a*[mrSm? pdkif;0if;jrifh armifacsmEG,f
vlrSKa&;vkyfief;awGrSm [def;jrwfaZmf igwdk heJ htwl&Sdw,f?
uAsmq&mawGyg&r,f? cdkif+rJausmfpGm

15 10ESpjf ynfh trSww


f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

udkatmifcsdrfha&- uAsmq&mtaygif;wdk h-
tpfudka&- oHvGif ppfawmif;
usaemfhnDawGudk*&kpdkufygAsm? aygif;avmif;tpkH
jrifhrdk;atmifwdk h jrpfa=umif;[kef[kef
OD;vSKdif(okcrdefvdSKif)wdk hudkvnf; pD;=uukefavmh?
q&marmifomEdk;
usaemfuowd&yga=umif;?
q&mudkav;(tif;0*k%f&nf)
{&m0wDrS'kX0wD? tdk-&efukef
armifomcsdK &ifawGu
,rkH AHkvdkckefw,f?
aocsmonf
aepdrfh
reufjzef
cspfwdk;EG,fwdk huvnf; ,kH=unfw,fqdk&if
'%f&mwdk husufrnf?
usaemfhudkowd&r,fxifyga=umif;? wa,moH=um;r,f?
rdwfaqG}uD;udka'gif;
wpfcsdefrSm
usef;chHomvdk hrmygp? AHkawGudkxkESuf=uayg h
e&odefwHcg;yGifhrnf?
ordkif;q&m rvkyfEdkifwJhtvkyf ESJudkacsmatmifrSKwf=uayg h?
uAsmq&mvkyfEdkifw,f? &Jabmfwdk ha&-
wpfae haomf
jynfolcspf&if vGrf;=uayg h? ?
jynfawmf0ifcef;a&mufrnf?
ur`nf;wifr,f? ('DZifbm 7-2010)
uAsmq&mtaygif;wdk h-
jrif;cGmajzmif;ajzmif;
zkefaxmif;axmif;eJ h
ppfarmif;[nf;jrnf
wyf}uD;csDavmh? atmifa0;

10ESpjf ynfh trSww


f & 16
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

t,f'w
D mh pum;
tm[m&pmapmif xkwaf 0jzef@csrd o _ nf ,ckqvkd #if 10 ESpf jynfah jrmufum/ vpOfxw
k vf yk rf r_ mS trSwpf Of 120 od@k
a&muf&cdS yhJ g+yD? xdu
k mvwav#muf wufuserd jhf rifw h nf;[laom avmu'%fEiS hf tuJprf;r_ rsm;pGmudk &ifqikd cf &hJ ygonf?
od@k aomf &GŒH jcif;wGe@f jcif;r&Sb
d J pdu
k v
f u
kd rf wfwyf rm;rwf+rJ+rHpmG jzifh tm[m& &yfwnfcyhJ gonf?

xdo
k @kd pOfqufrjywf vkyu
f ikd v
f mEdik jf cif;onf wdik ;f &if;om;aygi;f pHk jrefrmjynforl sm;. vGwaf jrmufa&; v_y&f mS ;r_EiS hf
tm[m&t=um; ckid rf maom qufpyfrt _ jzpf ¶_jrifryd gonf?

pmzwfolrsm; odonfhtwdkif; wd&p>mefrsm;uJhodk@ awm¶dkif;0g' usifhoHk;aeonfh zufqpfppftm%m&Sifrsm;udk


jrefrmjynforl sm;onf &mpkEpS x f uf0ufe;D yg; cg;oD;pGm tHwzk qD ef awmfveS v
f mcJyh gonf? tqdyof if0h g' t,ltqr_rsm;/ ppftyk pf k
}uD;pd;k a&; pdw"f mwfrsm;/ wpkwzJ@G EiS hf *k%
d ;f *%wl aumif;pm;a&; vky[f efrsm;udk bufaygi;f pHrk S wdu
k yf q
GJ ifEa$J eygonf?

jynfotl rsm; &ifqidk af e&aom cufxefjyif;&S b0v_id ;f wHy;kd rsm;/ 'Drukd a&pD vkv
d m;awmifw
h r_rsm;udk tm[m&taejzifh
OD;xdyyf efqifI cGet
f m;ESihf jyÏmef;csut
f jzpf &,luikd pf cGJ ahJ oma=umifo
h m tm[m&onf ,ae@widk f wnfwahH ejcif; jzpfygonf?
xd@k tjyif pmzwfy&dowf. axmufct H m;ay;r_ ryg&v dS #ivf nf; tifwu kd t f m;wdu
k f av#mufvrS ;f Ekid &f efrmS vG,u
f v
l rS nf
r[kwyf g?

ppfacgi;f aqmifrsm;u ‚wd@k w&m;0if&efEiS hf Edik if aH wmf tm%mudk a&&Snzf ufw, G &f eftwGuf 2008 zJ@G pnf;yHk
tajccHOya'udk twif;tusyf ¶du k o
f iG ;f um/ rorm vdrn f mcd;k 0Surf rJ sm;jzifh t&Surf ahJ om a&G;aumufyGJ usi;f ycJo
h nf? ,ckwzef
ppfwyfEiS hf ‚if;. vuf¶;Hk ygwD }uHŒcdik zf @GH òz;a&;uyif csKyfuikd o
f mG ;rnfh jynfaxmifpk v$waf wmf ay:xGuv f mjyef+yDjzpfonf?
toGiwf l tqifwl ‚wd@k ru l kd enf;enf;r# av#mrh csa=umif; qufvufawG@&adS e&qJ jzpfygonf?

vufwqkypf m ppftyk pf o
k nf ‚wd@k ujyvmonfh rdu k Zf mwfukd qufu&ef zJ@G pnf;yHjk zifh cs+D y;D wky+f y;D &pfywfz@GJ aESmif+y;D
jzpfonf? tm%marmifyikd pf ;D a&;twGuq f vkd #if i,faygi;f }u;D azmfuykd if Zmwfwo
l m;pm;&ef/ EGm;zm;}uKd ;xd;k &ef 0efrav;cJah =umif;
ESprf sm;pGmuwnf;u jyocJo h rl sm;om jzpfonf? xd@k a=umifh ‚wd@k ay;onfh pD;yGm;a&;rufv;kH ESihf Ekid if aH &;avvH;k wpd@k wzwfr#rmS
r_avmufp&m r&Syd g? tcsed rf a&G; rsK;d uef;Edik yf gonf?

ppftyk pf uk kd tcsKo
d yfum yl;uyfumjzifh azsmif;zsem;csvo kd nfh a&$jynfat;orm;rsm;/ bmrS r&Sjd cif;xuf tenf;i,f&dS
awmfao;[laom ar#mfawmfa,mifrsm;/ aoG;pGef;vufrsm;udk oGm;&nfwjrm;jrm;jzifh E_wfquf&ef [efa&;jyifolrsm;/
rdr*d %
k o
f u
d mQ ESihf wefz;kd udk av#mw
h uG +f yD; acgi;f aygi;f p wvlvjl zifh rxl;Zmwfcif;vdo
k rl sm; &yfwef;u &yfoifv
h aS yonf?

17 10ESpjf ynfh trSww


f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
vlyt
kH v,f rwifw h ,fb/J tav%awm tqifx h uf ydrk ydEk iS hf rwefa& wefa& ydik ;f jzwfro
S m oifu
h musvrd rhf nfjzpfonf?
rnfo@kd yifqakd p jrefrmhEikd if aH &; jy\emrSm rajz&Si;f Edik yf g?

jrefrmjynfwiG ;f &Sd ppf+rHKppfr;D rsm;/ uav;ppfom;ta&; ab;tE &W m,frsm;/ rJjG ymusojzifh tzd;k tc,lum umr
ay;&onfh orD;ysKrd sm;/ aea&;omru aoa&;txdyg uke;f aumufp&m r&So d rl sm;/ ynma&; iwfrw G af cgi;f yg;r_/ v,f,majr
odr;f ¶Hw
k ifru ud, k yf ikd yf pPn;f tpd;k &ypPn;f tajctaersm;/ use;f rma&;twGuf aq;wcGuyf if rzlvo kH rl sm;/ OD;aESmuf,pkd ;D r_/
azmif;yGaeonfh 'kuo Q nfta&;ESihf wdik ;f &if;om;e,fajr wnfwahH &; jy\em/ pm&dwyW su, f iG ;f r_/ vmbfay;vmbf,l xlajymr_/
twdu k t f cHqv kd #if oHCmawmfrsm;yifrcsef vuf&ZJ uf&J ðyusirhf r_ sm;/ acsmifx;kd vdu
k &f onfh pme,fZif;rsm;/ ,H=k unfcsuaf =umifh
tusO;f us&olrsm; æ pojzifh wdik ;f jynfwiG f ajyvnfatmif ajz&Si;f &rnfh ta&;t&maygi;f ajrmufjrm;pGm &Sad eygonf?

22 ESpaf usmf tkypf ;kd oGm;cJo


h nfh e0w/ etz tpd;k &rsm; rajz&Si;f cJjh cif; r[kwyf g? tm%mqdk irf;irf;wuf/ &mxl; *k%f
odrrf uf/ pnf;pdrOf pPm ud,
k b hf ufu, kd ,
f ufwwf+y;D / tkycf sKyfr_ nHzh si;f &mrS ‚wd@k ar$;ay;cJah om rD;rsm;om jzpfonf? ,ckwzef
ppfacgi;f aqmifrsm; cs,v f , S o f nfh }uHŒzGwt
f pd;k &onfvnf; xl;jcm;vmzG,f r&Syd g? jynfot l rsm; epfoxuf epf¶o kH m
&Sad wmhonf?

tqdkyg tedÏm¶Hktpkpkudk tajccHrStp rajymif;vJcsifI r&? ajymif;vJ&mwGifvnf; apwemygyg trsm;olig


0dik ;f 0ef;umjzifh wufnvD ufnD vky,
f rl o
S m &Ekid yf grnf? igEiS rhf wl ig&h efot
l jrifrsK;d jzif/h t&m&mwGif rEdik rf eif; tkyrf ;kd xm;csio
f nfh
pdw"f mwfrsK;d jzifrh l t&mra&mufyg/ tvkyrf jzpfyg? xdo k @kd auG@ywfa&SmifvaGJ er_rsm;aemuf qufav#muf&ef aemufxyf
tzd;k tcay;a&;rSm rwefr&m jzpfvyS gawmhonf?

aumif;jrwfwnf=unfaom pdw"f mwftcHjzifh tOD;tp ðyvkyt f yfonfrmS tiftm;pk tm;vH;k yg0ifEikd rf nfh trsK;d om;
jyefvnfoifjh rwfa&; od@k r[kwf 21 &mpk 'kw, d yifvn kH v
D mcH ac:,la&; jzpfygonf? xd@k twGuf jrefrmh'rD u
kd a&pDacgi;f aqmif
a':atmif qef;pk=unfEiS hf jynfwiG ;f jynfy tiftm;pkrsm; 0dik ;f 0ef;taumiftxnf azmfrnft h ay: ,H=k unfonfEiS t hf nD
0ef;&HomG ;&ef od@k r[kwf yl;aygi;f aqmif&u
G o
f mG ;&efrw
S yg; tjcm;r&Syd g?

tm[m& pmapmifonfvnf; xdv


k yk if ef;pOf atmifjrifa&;twGuf wzufwvrf;rS qufI taxmuftul jyKomG ;rnf
jzpfyga=umif; æ?

Ð tm[m&0dkif;awmfom;rsm; Ð

10ESpjf ynfh trSww


f & 18
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

awmfvSefr_0dZ…mynm

(u) vJo@kd a&muf&v dS mrSmjzpfonf?


ArmjynfvGwfvyfa&;ordkif;u ay;tyfvmcJhonfh xdktcsufoHk;csufnDnGwfr_udk “awmfvSef
ta&;}uD;aom ocFe;f pmrsm;rSm ta&;twGurf sm;rsm; pm;pm; r_tEkynm” [lI yifac:qdEk ikd af vmufayonf? awmfveS af &;
&Sv
d o S nf r[kw?f qef;ppfro d r# yxrocFe;f pmrSm awmfveS f wGif xdo k ;kH csuu f kd qkwu f ikd Ef ikd =f u+yDqv kd #if oHpOfo;kH yg;udk aygi;f
a&;tawG;tac:ESihf pdw"f mwf,=kH unfcsuf rwnfaqmufEikd f pyfz@GJ pnf;xm;onfh vSyaomaw;oGm;wyk'fES,f vSy aom
onft h cg zdEydS tf yk pf ;kd ol. jc,fv, S rf /_ aumufuspt f Edik u
f sihf atmifyjJG zpfvmrSm jzpfonf?
r_rsm;udk a=umaumhatmifcaH e&onfh tqifrh v S ;kH 0rwufvrS ;f xdak ygi;f pnf;r_o;kH &yfukd b,frmS &SmawG@Eikd rf nfenf;?
Edkifjcif;jzpfonf? zdESdyftkyfpdk;olonf xdktajctaea=umifh e,fcs@J qef@usifa&;/ trsKd;om;vGwfajrmufa&;/ vGwfvyfa&;
qufvufzEd ydS u f |ef jyK&eftom pD;&aewwfonf? wdu
k yf cJG &D;pOfwav#mufY ay:xGe;f cJo h nf? zufqpf*syef awmf
vSefa&;wGif xdkaygif;pnf;r_ oHk;&yfudkawG@&SdcJhonf? ordkif;
'kw, d ocFe;f pmrSm tEdik u f sizfh Ed ydS af oG; pkwjf c,f vS,rf _ udkoHk;oyfcGJjcrf;v#if xdkoHk;&yfzGJ@pnf;nDnGwfr_ (awmfvSefr_
udk vnfpif;+y;D cHae&onfh trsK;d om;vlxk toD;oD;a&S@rS rm;rm; tEkynm) odk@r[kwf (awmfvSefr_ 0dZ…mynm) udk awG@jrifchJ
rwfrwf&yfwnfO;D aqmifEikd o f nfh acgi;f aqmifrsm; ray:xGuf &+yD;jzpfonf? wenf;tm;jzifh xdkoHk;&yfonf vGwfajrmufr_
Edik v f #i/f xGuaf y:vmonfh acgi;f aqmifrmS vnf; &efou l w kd f atmify.
kd u JG t&if;tjrpfrsm;yifjzpfonf?
&if; &efoEl iS ahf phpyfomG ;+y/D od@k r[kwf tacsmif orm;opPmazmuf awmfvSefa&;w&yfwGif wdkufyGJaygif;rsm;pGm yg0ifzGJ@
jzpfoGm;+yDqdkv#if awmfvSefa&;onf a&S@rwdk; EdkifawmhbJ t pnf;xm;onf? tawG;tac:oabm w&m;wnf aqmufr_
arSmifwu kd x f wJ iG f 0Jvnfaewwfonf? wdkufy/JG acgif;aqmifr_tiftm;pk tcsif;csif;tm; +ydKifr_wkdufy/JG
wwd,ocFe;f pmrSm bH&k nfreS ;f csujf zpfaom awmfveS f nD nGwrf _ zG@J pnf;wnfaqmufpOf vlrsK;d tcsi;f csi;f yÉdyuQwu kd yf /JG
a&;yef;wdkif (vGwfvyfa&;/ 'Drdkua&pDa&;) odk@ csDwuf&mvrf; xd@k jyif &efou l kd wdu k &f onfh vufeufuikd w f u kd yf /JG vlxw k u
kd yf /JG
wav#muf zdESdyftkyfpdk;olbHk&efoludk wdkufcdkufawmfvSef&mY bH&k efou l kd txyfxyfwu kd zf @kd twGi;f wku d yf rGJ sm;udk ausmef if;
trsK;d om;toDo;D . wvH;k wpnf;wnf;aom cdik rf muspf vpf umqdck h+J yD;jzpfonfh tcsufoHk;csuf nDnGwfr_udk wnfaqmuf
onfh trsKd;om;aoG;pnf;nDnGwfr_udk rwnfaqmufEkdif v#if ,lch=J u&onf? &efoludk wdkufcdkuf&onfrSm cufc=J urf;wrf;
vnf; awmfveS af &;onf t+ydK+ydKtuGu J jJG zpfaewwfonf? &ef vSouJhodk@ tcsufoHk;csufnDnGwfr_udk wnfaqmuf&mwGif
olu nDnw G rf +_ ydKuGaJ &; vkyif ef;udk v_y&f mS ;}udK;pm;aeol jzpfo vnf; euf&_dkif;rsm;ajrmifvSayonf? ArmjynfwGifuGefjrL
jzifh xdo k @kd tcsi;f csi;f nDnw G rf r_ wnfaqmufEikd jf cif;udk ESp+f cdKuf epfygwD. ajratmufv_yf &Sm;r_ESifh wuG wdk;wufaomtif
auseyf+y;D jzpfaewwfonf? tm;pk. OD;aqmifOD;&Gufr_. wvHk;wpnf; wnf;aom trsKd;
xdkocFef;pmoHk;ckt& awmfvSefa&;tawG;tac:udk om;nDnw G rf a_ &; wnfaqmufr_ (zqyv wyfaygi;f pkEiS hf trsK;d
wnfaqmufEikd cf =hJ u+yD;/ ,H=k unfcsupf w d "f mwfoefprG ;f atmif om;nDnGwfr_) a=umifhzufqpf awmfvSefa&;onf atmifyJG
ysK;d axmifc=hJ u+yDqv kd #i/f vlx}k uD;w&yfv;kH a&S@rS acgi;f aqmifEiS hf cHco hJ nf?
acgiaf qmiftiftm;pkuvnf; ay:xGuv f mcJ=h u+yD? xd@k aemuf (*)
wrsK;d om;vH;k wwdik ;f jynfv;kH . trsK;d om;aoG;pnf;nDnw G rf u _ kd wu,fu a&tvsOo f ;kH pD;qif;jzpfay:aeaom ordik ;f
t&,l wnfaqmufEikd cf +hJ yDqv kd #if vGwv f yfa&;/ 'Dru kd a&pDa&; jzpfpOfxJwGif/ tqifhqifhwufvSrf;ae&onfh ordkif;avScg;
yef;wdik o f nf tzdEyS cf u H |evf wl ef;pm;jynfov l xl k vufwiG ;f od@k xpfwGif vlwef;pm;w&yfu vlwef;pm;w&yfudk zdESdyfr_/
a&muf&v dS m&rSmjzpfonf? pepfopfw&yfudk wnfaqmuf jc,fvS,faoG;pkwfr_/ rw&m;tEdkifusifhr_/ yufpuf,kwf rm
Edik rf mS jzpfonf? ,ae@acwfpm;aeaom “ta=umif;pmvJwck” aumufusprf /_ pD;yGm;a&; Edik if aH &;tcGit hf m%mrSeo f r# vlwef;
qdkonfh vHk;0jynfhpHkckdifrmonfh 'Drdkua&pDpepfrSm tajymif;t pm;w&yfu tiftm;oHk; vuf0g;}uD;tkyfr_u tawmr
19 10ESpjf ynfh trSww f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
owfatmif jyif;xef&ufpufvm+yq D v kd #if wd&pm>eb f 0 od@k weG ;f acgif;aqmifaumif;ay:xGufvmv#if vlxkyef;wdkif
yd@k aecJ+h yq
D v kd #if v_y&f mS ;&ke;f uefcck rH o _ nf t&Sed t f [kejf yif; xef jzpfonfh vGwv f yfa&;'Dru kd a&pDa&;onf tvsit f jref &&Sv d m
onfh awmfvSefa&;aygufuGJr_qDodk@wr[kwfjcif;ul; ajymif; rSm jzpfonf? acgif;aqmifaumif;qdkolonf wdkif;jynf tusKd;
a&mufvmrSmjzpfonf? vlxktusKd;udk txda&mufqHk;o,fydk;oGm;Edkifoljzpfonf?
xdkuho J dk@ awmfvSefa&;'Da&jrifhopfqDodk@ ul;ajymif; trsK;d om;vlxt k oD;oD;. qENoabmxm;ESihf wxyfwnf;
vmpOf rSmyJ acgi;f aqmifrsm;u yg0ifvmcJ=h u+y;D jzpfonf? orkid ;f wom;wnf;us+yD; vlxktusKd;twGuf vlxkw&yfvHk;udk v_H@
OD;acwfuwnf;u trJvu kd &f mwGi;f 4if;/ &efou l kd ckc&H mwGi4f if; aqmfac:aqmifomG ;Edik o f yl jJ zpfonf? u|ew f iG ;f rSm EGeH pfaeaom/
OD;pD;OD;aqmifonfh tkypf ak cgi;f aqmifu ay:xGuv f mcJh +yD;om; tcGit hf a&;tm%mrJah eaomvlxu k kd u|epf m &if;rS y,fzsuf
jzpfonf? owWcd eG t f m;/ pOf;pm;awG;awmEdik o f nfch eG t f m;/ v_yf ypf&rnfqakd om awmfveS af &;tawG;tac:udk xGe;f vif;ay;+y;D
&Sm;EdkifpGrf;&Sdol/ xufjrufolu oltkyfpka&S@rS xGufay: vmcJh pnf ; &H k ; ac:aqmif o G m ;ol j zpf o nf ? zuf q pf *syef a wmf
+yD;jzpfonf? ,ae@umvwGiv f nf; vGwv f yfa&;twGuf vGwf vSefa&;wGif OD;aqmifcho J nfh acgif;aqmifrsm;onf awmfvSef
ajrmufa&;twGuf v_y&f mS ;&ke;f uef=upOf acgi;f aqmif rsm;onf aom tawG;tac:tvif;a&mifudk ajratmuf v_yf&Sm;r_jzifh
ay:xGuv f mcJjh cif;jzpfonf? r&ruxGe;f nScd =hJ uolrsm;jzpfonf? Oyrm -z³q³y³v xJrS uGef
(C) jrLepfygwDrmhufpf0g'D acgif;aqmifrsm; udk=unfhyg? vlrsKd;ESifh
tzdESdyfcHae&aomvlxkonf orkdif;. t"duZmwf wdik ;f jynf vGwv f yfa&;twGuf vlxek nf;wl toufay;cJo h nfh
aumif rsm;jzpfonf? vlxo k nf ordik ;f udak jymif;vJypfEikd o f l acgif;aqmifawGudk=unfhyg? vlrsKd;ESifhwdkif; jynfvGwfvyf
rsm;jzpfonf? acwfwacwfudk wnfaqmufEdkifaom yifr a&;twGuf vlxkenf;wl toufay;cJhonfh acgif;qdkawGudk
pGrf;tm;&Sifrsm;jzpfonf? wdkif;jynfwjynf/ vl@tzGJ@ tpnf; =unfyh g? uGejf rLepfygwt D wGi;f a&;rSL;ocif atmifqef; Adv k cf sKyf
w&yf. uH=urRmudk zefw;D =uolrsm;onf xdv k @l tzG@J tpnf;0if atmifqef;ud=k unfyh g?
tode;f toef;ukaËukËm jynfov l x l yk ifjzpf onf? wdik ;f jynf xdu k o hJ @kd vlxt k usK;d twGuf vlxak &S@r&S yfum vlxk
wjynf. zG@H +zKd ;wd;k wufr/_ wnf+ird +f ird ;f csr;f r_/ qkw, f w k u f sqif;r_ udkawmfvSefonfhtawG;tac: tvif;a&mifxGef;nd‡ay;+yD;
rSeo f r#onf jynfov l xl w k &yfv;kH . Edik if aH &;a&csed /f pdw"f mwf pnf;&Hk;v_H@aqmfacgif;aqmifEdkifcJhojzifh vGwfvyfa&;acwfudk
tawG;tac: jrifhrm;onf/ rjrifhrm;onftay:wGif wnfrSD a&mufc=hJ ujcif;jzpfonf? xd@k a=umifh wdik ;f jynfukd vGwaf jrmuf
aeonf? xdk@a=umifhvnf; zdESdyftkyfpdk;olvlwef;pm;u olwdk@ apcsiv f si/f wd;k wufapvdv k #if yxrOD;qH;k vky&f rnft h vkyrf mS
tm%mudk xdyg;vmaprnfh wdk;wufonfh vlwef;pm;rsm; u|efapmfeHaeonfh vlxkudk u|efb0rS vGwfajrmufzdk@ EkdifiH
ay:xGufvmrSmudk vHk;0rvdkvm; cJhay? xdk@a=umifh zdESdyftkyf a&;OD;aESmufzGifhay;&rnf? EdkifiHa& ;todjrifhrm;Edkif=uap&ef/
pd;k olw@kd onf tzdEydS cf u H |eaf &xkukd Edik if aH &;todtjrifpw d "f mwf awmfveS af &;,H=k unfcsuf ZG/J owWcd ikd u f snv f map&ef Edik if aH &;
rzG@H +jzdK;ap&ef/ xm0& c|wjf cHu k s aeap&ef aus;u|eEf t HG ikd xf wJ iG f rsuv f ;kH zGiahf y;a&;onf t"du vkyif ef;yifjzpfonf? xd@k aemuf
r&ke;f rz,fomatmif t"rR &du k o
f iG ;f ESpjf rKyx
f m;wwf=uonf? trsK;d om;nDnw G af &; tcdik t f rwnfaqmuf&rnfh vkyif ef;onf
xdktajctaersKd;wGif wdkufyaJG cgif;aqmifrsm;/ awmf xyfcsruGmyg vm&rSmjzpfonf?
vSeaf &;acgi;f aqmifrsm;onf vlxak &S@rS rm;rm;rwf rwf&yfum
xGuaf y:vmwwf=uonf? pHðyEdik o f nfh pHerljyacgi;f aqmifrsm;
onf xdt k zdEydS cf jH ynfov l x l uk kd tH=h oIrukef Edik af vmufatmif
v_@Haqmfpnf;&Hk;ac:aqmifoGm; Edkifolrsm;jzpfonf? tu,fI
acgif;aqmifuvlxka&S@rS OD;r aqmifEdkifawmhonfhtcg/ vlxk
vrf;pOfudk taumiftxnf azmfEdkifpGrf;r&Sdawmhonfhtcg
vlxu k xkyd *k Kd~ vfukd b,fvrkd S acgi;f aqmift&mwGif xm;&Srd mS
r[kwfawmhay? ordkif;zefwD; &Sifvlxkuawmh t&nftcsif;
rjynfh0onfh ol&aJ bma=umif onfh EdkifiHa&;awmf vSefa&;
armifpdk;csdef
tawG;tac:rxufjruf rjywfom;aomxdkyk*~dKvftm; vlxk tm[m&pmapmif 10ESpfjynfh twGuf
uxm;&pfcJhrSm jzpfonf? ordkif;zefwD;&Sifvlxku csDwufjrJ/ *k%fðytxdrf;trSwf txl;aqmif;yg;
csw D ufqjJ zpfonf?
10ESpjf ynfh trSww f & 20
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

jynfcspfyef;ESifh vGwfvyfaom
jynfaxmifpkokdUc&D;&Snf
aexGef;Edkif

wpfyifudk wpfyif,Suf/ 2011 ckEêpf azazmf0g&Dv 12 &uf? jynfaxmifpk.


EG,fcwfIom/ tm;rmeftppfudk azmfusL;EdkifcJhonfh yifvHkpmcsKyf
wpfyift&dyf wpfyifcdkum/ csKyfqdkEdkifcJhonfh (64)Eêpfajrmuf jynfaxmifpkae@ jzpfyg
pkaygif;nDnm/ onf? jrefrmhvGwfvyfa&; Adokum[k wifpm;cJhaom/
&êd=uaomtcg æ ? jynfcspfyef; jzpfonfh AdkvfcsKyfatmifqef;udk arG;zGm;
EG,fjcif;cufI yifcsif;,êufaomf? xdkoDcsif;udk cJhonfhae@u 1915 ckEêpf azazmf0g&Dv 13 &ufae@
trêwf& vdrfhrnf xifyg.?
jzpfygonf? AdkvfcsKyf &êdaeOD;rnf qdkygu æ æ
aygif;pnf;nDnGwfjcif;rê &&êdaprnfh tusdK;udk opf
yifrsm;. wnfzGJŒ[efEêihfyrm wifpm;cJhonf? “wpf yifxD;
xD; opfyif}uD;rêm/ }uD;rm;cdkifrm/ =uGm;0ifhxnf0gpGm/ ajrrêmr
+ydKvJ æ cdkifjrJ/ t"Gef@&ênf=um/ &êdvdrfhrvm;&,fvdk@/ xif jrif b34620 ocifatmifqef; OD;aqmifaom jrefrmh
,Hkrêm; zG,f&m æ ? ”opfyif}uD;wpfyif. =uH=uHcdkifr_udk xdkodk@ vGwfvyfa&; v_yf&êm;olrsm;. =udK;yrf;r_u 1940 jynfhEêpfY
a&;zGJŒcJhonf? xdkopfyif}uD;. =uHhcdkifr_u rnfr#=um&ênf ydrk kd t&êed &f vmonf? xdEk êpYf yif wd@k Armtpnf;t¶H;k ud, k pf m;
Edkifrnfenf;? vê,ftzGJŒEêifh ocifatmifqef;wdk@ tdENd,EdkifiHodk@ xGufcGm
“rk e f ; wd k i f ; =urf ; =urf ; / wd k u f c wf & rf ; avaomf / cJhonf? xdkEêpfYyif jzpfonf? ocifatmifqef;Eêifh ocifvê
rwfwyfu,f raeom/ ajrrêm+ydKvJ &&êmæ” opfyif }uD;. jrdKif (Adkvf&efatmif)wdkŒ w¶kwfEdkifiH trdGKif+rdKŒodk@ a&muf&êd
tqHk;owfudk zGJŒqdkcJh+yD; aygif;pnf;r_. cGeftm;udk qufvuf cJhonf? ,if;aemuf *syefodk@ qufvufa&muf&êdcJh.?
zG J Œ oD c J h o nf ? “wpf y if u d k wpf y if , S u f / EG , f c wf I om/ 1941 ckEêpf/ Eêpfqef;ydkif;Y rDemrDuDuef;tzGJŒudk
wpfyift&dyf wpfyifcdkum/ pkaygif;nDnm &êd=uaom tcg/ jzpfvm.? ume,f qlZluD;Eêifh ocifatmifqef;wdk@ *syef Edkif
xm0pOf pd r f ; vef ; pd k a jypG m / avjyif ; rk e f w d k i f ; wd k u f c d k u f iHY zGJŒpnf;cJhonf? jrefrmhvGwfvyfa&; ordkif;0if &Jabmf oHk;
aomf v nf ; rwwf o mæ ”pojzif h ? xd k o D c sif ; ud k wuU usdyfudk *syefEdkifiHodk@ qufwdkufeD;yg; apv$wfcJhonf? jAdwd
odkvfarmifarmifoDESifh pEN&m;atmif=uD;u a&;om;cJh.? o#udk awmfvêef&ef twGuf ppfynmoif,l&ef jzpfonf? 19
1948 ckEêpf Zefe0g&Dv 4 &ufae@? vGwfvyfaom 41 ckEêpf aEêmif;ydkif;umvY tar&duef ppfpcef; tajc pdkuf
jynfaxmifpkorRw jrefrmEdkifiH[lI jzpfvmcJhonf? jrefrm &m ykvJqdyfurf;udk *syefwdk@ AHk;=uJvdkufonf? xdk@aemuf tm
EdkifiH atmufydkif;Y Eêpf 100 ausmfr#/ jrefrmEdkifiH t xufydkif;Y &êwGif ppf=uD; pwifcJhonf?
Eêpf 60 ausmfr# wdkif;wpfyg; vufatmuf us a&mufcJhaom tm&êwGif ppf}uD; pwifcJh+yD;aemuf Armjynf ppfwyf
jrefrmEdkifiH? xdkae@Y vGwfvyfaomEdkifiH tjzpf odk@ a&muf&êdcJh rsm;udk tdENd, aoemywd vufatmufodk@ jAdwdo#wdk@u
onf? tvG,fwul &&êdcJhjcif;awmh r[kwfay? a&$Œvdkufonf? wdk@Armtpnf;t¶Hk;udkvnf; rw&m;toif;
'k w d , urB m ppf r D ; u 1939 ck E ê p f tcsd e f w G i f a=unmvdkufonf? *syefwdk@u bk&ifhaemiftiludk odrf;ydkuf
pwifonf? 1937 ckEêpf tcsdef? w¶kwfEdkifiH ajrmufydkif;udk vdkufjyD; &efukefjrdKŒudk AHk;=uJvdkuf.? &Jabmf oHk;usdyf0if rsm;
usL;ausmf0ifa&muf wdkufcdkuf&mrê *syefEdkifiH. =oZmu Eêifh ume,fqlZluD;wdk@ yl;aygif;+yD; ArmhvGwfvyfa&; wyfr
tm&êEdkifiHrsm;odk@ us,fjyef@vmcJh.? 'kwd,urBmppf twGif; awmf ay:aygufvmcJhonf? ArmhvGwfvyfa&; wyfrawmf
odk@ *syef yg0ifcJhonf? jrefrmEdkifiHtwGif;odk@ 0ifa&mufcJh.? ,dk;',m; ppf a=umif;/
21 10ESpjf ynfh trSwwf &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
xm;0,fppfa=umif;/ jrdwfppfa=umif;/ armfv jrdKifppfa=umif; ajymif;vm.? jrefrmEdkifiHudk yHkpHajymif; tkyfcsKyf&ef jyifqif
ponfwdk@jzifh? cJhonf?
jrefrmEdkifiHodk@ *syef0ifa&mufvmr_u jrefqefvm 1945 ckEêpfY bk&ifcH a':refprpf jrefrmEdkifiHodk@
onf? jAdwdo#wyfrsm; qkwfcGmp jyKvmonf? ArmhvGwf jyefa&mufvmcJhonf? jrefrmEdkifiHudk ppftkyfcsKyfa&;jzifh
vyfa&; wyfrawmfu ‘t*Fvdyf tcuf/ Armhtcsuf’ udk qufvuf tkyfcsKyf&ef =udK;pm;cJh.? aeol&def vlxktpnf;
vufawGΠtaumiftxnf azmfvdkufonf? odk@jzifh jAdwdo# ta0;u ppf t k y f c sKyf a &;ud k &yf p J & ef awmif ; qd k c J h o nf ?
wyfrsm; jrefrmEdkifiHrê qkwfcGmoGm;cJhonf? aeol&def vlxktpnf;ta0;onf ppf+yD;acwf jrefrmEdkifiHY
jAdwdo# vufatmufcHb0rê *syefvufatmufcH wdkif;&if;om; vlrsKd;aygif;pHk yg0ifonfh yxrqHk;aom vlxk
b0odk@ jrefrmEdkifiH a&muf&êdcJhjyef.? jrefrmrsdK;cspfrsm;u qENjyyGJ jzpf.?qENjyr_a=umifh +Adwdo#wdk@u ppftkyfcsKyfa&;udk
*syefudk qufvuf awmfvêefcJhonf? *syefwdk@u a&$&nfpdrf &yfpv J u
kd .
f ? ppftyk cf sKyfa&; &yfpo J mG ;aomfvnf; qif;r vm;
vGwfvyfa&; ay;cJhonf? 1943 ckEêpf =o*kwfv 1 &ufae@wGif pDrHudef;(ac:) puULjzL pDrHudef; ay:vmcJhonf? 1935 ckEêpf
jzpf.? jAdwdo#ygvDrefu jyÏmef;cJhaom jrefrmEdkifiH tkyfcsKyfa&;
*syefvufatmuf/ Armjynf A[dktpdk;&[lI jzpf tufOya'udk jyefvnf toufoGif;vdkonfh pDrHudef;om
vmonf? a'gufwmbarmfu t"dywd jzpf.? tpdk;& tzGŒJ udk jzpf.? bk&ifcHu pdwf}udKuf tkyfcsKyfEdkifonfh yHkpH jzpfonf?
*syef ppftkyfcsKyfa&; atmufwGifom xm;&êdcJhonf? &êrf;jynf jAdwdo# tpdk;& taejzifh jrefrmEdkifiHudk udk,fydkiftkyf
Eêifh u&ifeD jynfe,frsm;udk ppftkyfcsKyfa&;jzifh tkyfcsKyfonf? csKyfcGifh &&ef tultnDay;vdk.? ay;vdkonfh udk,fydkif
jAdwdko#wdkŒ. tkyfcsKyfr_yHkpH jzpfaom jynfrEêifhawmifwef; tk y f c sKyf c G i f h u 'd k r D e D , H tqif h t wef ; r#om jzpf o nf ?
cGJjcm;tkyfcsKyfr_udk *syefwdkŒu qufvuf rusifhoHk;cJhay? &êrf; *syefuay;aom a&G&nfpdrfvGwfvyfa&;Eêifh 1923 ckEêpf jAdwd
jynfe,f/ u&ifeDe,fEêifh 0e,frsm;udk jrefrmjynfrEêifh yl;aygif; o#wdk@ ay;cJhaom 'dkiftmcD tkyfcsKyfa&;xufyif tqifhtwef;
cGifh jyKcJhonf? &êrf;jynfe,fqdkif&m ppftkyfcsKyfa&; udk aemuf edrfhaom tkyfcsKyfa&; jzpfonf?
ydkif;Y zsufodrf;cJhonf? xdkodk@ jyKvkyfay;cJhjcif;u jrefrmEdkifiH puU L jzLpD r H u d e f ; Y jref r mjynf r ud k &ê r f ; jynf e ,f
vGwfvyfa&; =udK;yrf;r_twGuf tcGifhta&; jzpfapcJh.? jynfr tygt0if awmifwef;a'orsm;Eêifh cGJjcm;vdkonfhtcsuf
Eêifh awmifwef; aygif;pnf;r_ cGeftm;twGuf vrf;p jzpfap yg0ifaeonf? +Adwdo#wdk@u jrefrmjynfrudk udk,fydkiftkyf
cJhonf? csif;Eêifh ucsif awmifwef;a'orsm;udkrl *syefwdkŒ csKyfcGifh ay;Edkifonf? odk@aomf awmifwef;a'orsm;udk quf
odrf;ydkufEdkifc Jhjcif; r&êday? xdka'orsm;u jAdwdo#vuf vuf &,lxm;vdkonfh oabm &êdaeonf? xdkŒa=umifh qif;r
atmufY qufvuf &êdaecJh.? vm; pDrHudef; ysuf&eftwGuf zqyvtzGJŒcsKyf OD;aqmifI
1944 ckEêpfY zufqpfwdkufzsufa&; jynfol@vGwf v_yf&êm; aqmif&Gufr_rsm; jyKvkyfcJhonf?
vyfa&;tzGJŒ=uD; ay:aygufvmonf? xdktcsdef rwdkifrD/ 1943 1946 ckEêpf Eêpfqef;ydkif;Y jyKvkyfaom a&$wd*Hk
ckEêpf tcsdefuwnf;u jAdwdo#wdk@. AHk;=uJwdkufcdkufr_rsm;u tv,fypP,H zqyv tzGJŒcsKyf. nDvmcHY wdkif;&if;om;
pwifaejyD jzpf.? r[mrdwfwyfrsm;Eêifh jAdwdo# wyfrsm;u pnf ; vH k ; nD n G w f a &; ud p P u d k tav;xm; ajymqd k o nf ?
jrefrmEdkifiHtwGif;odkŒ jyefvnf 0ifa&mufvmcJhonf? Adkvf jrefrmjynfEêifh &êrf;jynfe,f udpPwGif EêpfOD;Eêpfbuf t"du
csKyfatmifqef; OD;aqmifonfh Armhwyfrawmfu jynfol@ usjyD; =um;vl r0ifoifha=umif;/ &êrf;jynfe,f acgif;aqmif
vGwfvyfa&; wyfrawmf trnfodk@ ajymif;vJjyD; *syefwdkŒtm; rsm;Eêifh jrefrmacgif;aqmifrsm; rawGŒEdkifatmif pDrHxm;onfh
ppfa=unmcJhonf? r[mrdwfrsm;Eêifh yl;aygif;cJhjcif; jzpf.? e,fEêif Oya'udk y,fzsufoifha=umif; tqdkjyKcsufudk &êrf;
ArmhtrsdK;om; wyfrawmfEêifh jAdwdo#wyfwdk@ yl;aygif;cJhonf? jynfe,f udk,fpm;vê,f OD;azcifu nDvmcHY wifoGif; cJh
ArmhtrsKd;om; wyfrawmfrê ArmhrsKd;cspfwyfrawmf jzpf onf? csif;awmifwef; udk,fpm;vê,f OD;0rf;olarmif u vHk;0
vmcJh.? vGwfvyfa&; tqdkudk awmifwef;a'o udk,fpm;vê,frsm;
1945 ckEêpf pufwifbmvY *syefwdk@ ppf¶H_;cJhonf? udk,fpm; axmufcHcJh.?
'kwd,urBmppf jyD;qHk;cJh.? jrefrmhajrrê *syefwdk@ qkwfcGm jAdwdo#tpdk;& vufatmufrê vHk;0vGwfajrmufa&;
oGm;onf? ArmhrsKd;cspfwyfrawmf. trsKd;om;nDnGwfa&; twGuf EêvHk;&nfwdkufyGJrêm ydkrdk jyif;xefcJhonf?
yef=um;csuf xGufay:cJhonf? jrefrmEdkifiHudk jAdwdo#u xyfrH jrefrmhvGwfvyfa&; =udK;yrf;r_Y AdkvfcsKyfatmif
tkyfcsKyfcJhonf? 'kwd, urBmppfa=umifh jAdwdo#wdk@ tjrif qef;u t"duusvmrnfh ta=umif;udk jAdwdo#tpdk;&u
10ESpjf ynfh trSww f & 22
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
od&êdcJhonf? a':refprpf. tpdk;&tzGJŒu zqyvtzGJŒcsKyfEêifh cJhonf? odk@aomf &êrf;jynfe,f vlxkacgif;aqmifrsm;u
ajyvnfatmif qufqH&rnfh tajctaeodk@ qdkufa&muf awmif}uD;+rdKŒY vlxk tpnf;ta0;yGJ usif;yI awmifwef;
cJhonf? xdk@tjyif AdkvfcsKyfatmifqef;udkvnf; jrefrmEdkifiHY a'orsm;onf jrefrmjynfrEêifh yl;aygif;I vGwfvyfa&;
aemufvdkuf taumif;qHk; EdkifiHa&;wyfaygif;pk. acgif; t&,lvdka=umif;/ AdkvfcsKyfatmifqef;onf awmifwef;
aqmiftjzpf vufcHvmcJhonf? om;rsm;twGuf ajymydkifcGifh &êda=umif;/ AdkvfcsKyf. tqdkjyK
wpfzufYvnf; AdkvfcsKyfatmifqef;. =oZm ydkrdk csuf/ vdkvm;csufrsm;udk axmufcHa=umif; vef'efodk@ a=u;
=uD;xGm;vmrnfudk pdk;&drfcJh=uonf? AdkvfcsKyfatmifqef;udk eef;pm ay;ydk@cJhonf?
jAdwdo#buf yg&eftwGuf armifhbufwefEêifh a':refprpfu xd k a =u;eef ; pma=umif h y if vef ' ef aqG ; aEG ; yG J u d k
=udK;yrf;cJh.? &mxl;ay;I qGJaqmifcJhonf? AdkvfcsKyfu vufr qufvuf jyKvkyfEdkifcJh.? atmifqef;-tufwvD pmcsKyfudk
cH onfhtjyif oltvdk&êd&mudk yGifhyGifhvif;vif;yif ajymqdkcJh.? csKyfqdkEdkifcJhonf? odk@aomf awmifwef;a'o acgif;aqmif
xdktcsdefrêmyif zqyvEêifh AdkvfcsKyfatmifqef;. =oZmrêm rsm;. oabmxm; yg&êdrêom jynfrEêifh awmifwef; wpfaygif;
jAdwdo#wdk@ xifxm;onfxuf ydk=uD;vmcJh.? wpfpnf;wnf; vGwfvyfa&; ay;Edkifrnf[k qdkonf?
xkdtajctaeodk@ ra&muf&êdrD/ a':refprpf jrefrm 1947 ckEêpf azazmf0g&Dv 3 &ufae@Y yifvHknDvmcH
EdkifiHodk@ jyefrvmpOf tcsdefuyif jAdwdo# tpdk;&. jrefrm pwif.? yifvHktpnf;ta0; jyKvkyfjyD; wpfEêpfcef@ t=umwGif
EdkifiHqdkif&m twGif;0ef yufopfavm&ifh xHodk@ a':refprpfu jzpfonf?
pmwpfapmif a&;om;xm;cJh.? jynf r Eê i f h a wmif w ef ; twl w uG vG w f v yf a &;
“'Dae@ jrefrmEdkifiHrêm ta&;=uD;qHk; yk*~dKvf[m &&êad &;udk Adv k cf sKyfatmifqef;u tav;xm;cJo h nf? wdik ;f &if;
atmifqef;yJqdkwm uGsefawmfwdkΠvufcH&vdrfhr,f xif om; acgi;f aqmifrsm;. oabmxm;udk od&eftwGuf vef'ef
w,f? vlwdkif;u ol@udk av;pm;cspfcif=uw,f? ,Hk=unf roGm;rDuyif awmifwef;a'orsm;odk@ oGm;a&mufcJh.? &cdkif
=uw,f? olŒwyfom;awGuvnf; olŒudkcspfw,f? olu ao a'o/ ucsifawmifwef;a'o/ u&ifa'oEêifh &êrf;jynfe,f
qdkao/ &êifqdk&êifr,f? *syefawGudk olawmfvêefzdk@ jyifqif rsm;odk@ oGm;a&mufcJhonf?
w,f ? tpD t pOf a wG vk y f w ,f ? uG s ef a wmf w d k @ jyef r 0if 1947 yifvHknDvmcHu jrefrmhvGwfvyfa&; }udK;
vm&ifvnf; oluawmh *syefudk awmfvêefrêmyJ? ol@rêm yrf ; r_ t wG u f ta&;ygqH k ; u¾ jzpf c J h . ? wd k i f ; &if ; om;
}uD;yGm;csifwJhpdwf r&êdbl;? ¶dk;om;w,f? r¶dk;rom; [efyef tm;vHk;. oabmqEN ta&;ygvmonf? 'dkrDeD,H tkyf
vkyfwJhol r[kwfbl;? tckae jrefrmEdkifiHrêm a&G;aumufyGJ csKyfa&;Eêifh auseyfvdkolrsm;vnf; yg&êdcJh.? jAdwdo#. tuGuf
vkyf&if atmifqef;acgif;aqmifwJh tzGJŒ[m rJtm;vHk;udk usus ajcxdk;r_rsm;u nDvmcH aqG;aEG;r_rsm;twGuf t[ef@
odrf;usHK;,loGm;rêmyJ”[lI a':refprpfu ol.pmY a&; twm; jzpfapcJhonf?
om;cJhonf? qENjyr_rsm;/ a=u;eef;pmrsm;/ aoG;cGJr_rsm; &êdcJh
AdkvfcsKyfatmifqef;/ zqyv tzGJŒ=uD;Eêifh wdkif;&if; onfh=um;u jynfrEêifhawmifwef;a'o nDnGwfrl oauFw
om;vlrsdK; tm;vHk;u vHk;0vGwfvyfa&; &&êdvdk.? jAdwdo# yifvHkpmcsKyfudk csKyfqdkEdkifcJh.? 1947 ckEêpf azazmf0g&Dv 12
tpdk;&Eêifh EêvHk;&nfwdkufyGJu 1946 ckEêpfY tjyif;xefqHk; &ufae@wGif jzpf.?
jzpf.? jynfr awmifwef; yl;aygi;f r_. vrf;a=umif;tp/ yifvkH yifvHkpmcsKyft& jynfrEêifhawmifwef; wpf+ydKif
tpnf;ta0;udk 1946 ckEêpf rwfv 1 &ufaeŒrê 12 &ufae@ eufwnf; vGwfvyfa&; &&êdcJhonf? wdkif;&if;om;rsm;jzifh
txd usif;ycJhonf? aygif;pk zGJŒpnf;xm;onfh jynfaxmifpk jrefrmEdkifiH wpf0ef;vHk;
jAdwdo# tpdk;&u zqyv tzGJŒcsKyfudk vef'efodk@ taejzifh &&êdcJhjcif; jzpfygonf?
ac:,lcJh.? eef;&if;0ef tufwvDEêifh awGŒqHkjyD; atmifqef;- ‘EG , f c sif ; cuf I yif c sif ; ,ê u f a omf ’ oD c sif ; u
tufwvD pmcsKyfudk csKyfqdkcJhonf? atmifqef;-tufwvD jynfaxmifpkzGm; wdkif;&if;om;wdk@. aygif;pnf;r_ trêwf&
pmcsKyfu jrefrmEdkifiH vGwfvyfa&; twGuf ydkeD;pyfcJhonf? aponf?
odk@aomf jynfrEêifhawmifwef; yl;aygif;a&; ta&;}uD;vm.? vGwfvyfaom jynfaxmifpk jrefrmEdkifiH? wdkif;&if;
vef'efodkŒ AdkvfcsKyf a&muf&êdaepOf umvrêmyif vef'ef aqG; om; tm;vHk;. aygif;pnf;r_jzifh &&êdcJh.? jynfcspfyef; jzpfonfh
aEG;yGJY wdkif;&if;om; udk,fpm;vê,frsm; ryg0ifonfh twGuf AdkvfcsKyfatmifqef;u xdkaygif;pnf;r_ &&êd&eftwGuf t"du
wdkif;&if;om;acgif;aqmif tcsKdŒu rauseyfa=umif; ajymqdk ae&mrê pGrf;aqmifcJhonf? vuf¶Hk;&nf omru EêvHk;&nf
23 10ESpjf ynfh trSww f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
jzifhyg pGrf;aqmifcJhonf?
2011 ckEêpf azazmf0g&Dv 12 &uf? jynfaxmifpk. tm;rmeftppfudk azmfusL;EdkifcJhonfh yifvHkpmcsKyf
csKyfqdkEdkifcJhonfh (64)Eêpfajrmuf jynfaxmifpkae@ jzpfygonf? jrefrmhvGwfvyfa&; Adokum[k wifpm;cJhaom/ jynfcspfyef;
jzpfonfh AdkvfcsKyfatmifqef;udk arG;zGm;cJhonfhae@u 1915 ckEêpf azazmf0g&Dv 13 &ufae@ jzpfygonf? AdkvfcsKyf &êdaeOD;rnf
qdkyguæ
touf (96)Eêpf jynfhrnfhae@&uf jzpfygonf?

yifvHkpmcsKyfudk vufrêwfa&;xdk;cJhonfh udk,fpm;vê,frsm;


(1) AdkvfcsKyfatmifqef;(jrefrmjynfacgif;aqmif)/
(2) p0fcGefyef;pdef(awmifydkif;apmfbGm;)/
(3) p0fa&$odkuf(anmifa&$apmfbGm;)/
(4) p0f[Hkz (ajrmufydkif;odEMDapmfbGm;)/
(5) p0fEGH(vJcsm;apmfbGm;)/
(6) p0fpHxGef;(rdkif;yGefapmfbGm;)/
(7) cGefzkef;(vlxkudk,fpm;vê,f ajrmufydkif;odEMD)/
(8) p0fxGef;at; (omrdkif;crf;apmfbGm;)/
(9) OD;wifat;(vlxkudk,fpm;vê,f awmif=uD;)/
(10)OD;=umyk(vlxkudk,fpm;vê,f oDayg) /
(11) p0f,difz(vlxkudk,fpm;vê,f oDayg)/
(12) qrm;'l0g qif0gaemif(ucsifudk,fpm;vê,f jrpf=uD;em;)/
(13)'l0gaZmf&pf(ucsifjynfe,fudk,fpm;vê,f jrpf=uD;em;)/
(14)OD;cGefxD; (vlxkudk,fpm;vê,fyifvHk)/
(15) OD;xGef;jrifh(vlxkudk,fpm;vê,f armufr,f)
(16) OD;cGefapm(vlxkudk,fpm;vê,f yif;w,)/
(17)OD;jzL (qDqdkifapmfbGm; udk,fpm;vê,f)/
(18) OD;'def&wef(ucsifudk,fpm;vê,f jrpf=uD;em;)/
(19) 'l0gaZmfvGef;(ucsifudk,fpm;vê,f Aef;armf)/
(20) OD;vbef;*a&mif (ucsifudk,fpm;vê,f Aef;armf)/
(21) OD;vlrkef;(csif;udk,fpm;vê,f zvrf;)/
(22) OD;aomifZmckwf(csif;udk,fpm;vê,f wD;wdef)/
(23) OD;uD;,dkrmef (csif;udk,fpm;vê,f [m;cg;)

udk;um;?
(1)wdkif;&if;om;vlrsKd;rsm; ta&;Eêifh 1947 tajccHOya'?
(2)yifvHknDvmcH ordkif;pOftusOf; (1972)/
(3)yifvHkppfwrf; (OD;tkef;az)/
(4)jrefrmhvGwfvyfa&; =udK;yrf;r_ &ufpOfordkif;(zdk;atmifav;)/
(5)jrefrmjynf vGwfvyfa&;wdkufyGJ (ausmfatmif) (Last and First in Burma by Maurice Collis)

aexGe;f Edi
k f
eleven media rS
10ESpjf ynfh trSww
f & 24
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

tm[m&pmapmif rdwfaqGwdk@a&-

b0awGurkd #a0}uw,fqw
kd m ESv;kH om;csi;f b,favmufe;D eD;pyfpyfuyfxm;}uovJqw
kd m udk +yo+cif; +zpfw,fv@kd
,Hk}unfaerdw,f? tm[m&pmapmif&JΠq,fESpf a+rmuf ESpfywfvnfae@rSmArm+ynf&JΠaysmf&$ifbG,f tem *wfwckudkzef
wD;Edkifzdk@twGuf tEkynmtvkyfawG ydkrdk vkyfEdkif}uygap vdk@ qEN+yKvkdufygw,f?

cifrifav;pm;pGm+zifh
atmifrdk;0if;
'kuQonfrsm;/ usdefpmoifh+rdKΠrsm; ESifh tpDtpOfrJh wkef@ jyefr_rsm;
rdwfquf

wcgwHk;u ausmif;q&mudkvS0if;a+ymwJhpum;wckudk oGm;owd&rdw,f? olu uGrf;av;udkw+rHK+rHK0g;&if; cyfat;


at;a+ymwmyg? “ tar&dum; u t&rf;wpdrf;qefw,fAs? &SLoGif;vdkufwJhavutp wpdrf;qefwm” wJh? ol@pum;
udk}unfh+cif;tm;+zifh tar&dum;rSmaeae&wJhb0udk aysmfyHkr&bl;?
oleJ@ rawG@wm ESpftawmf}umoGm;yg+yD? ol@udkawG@&if pum;wcGef;a+ymzdk@+yifxm;cJhw,f?
“rdwfaqGvdkvdk/ &efolvdkvdk[efaqmifaeolawGaewJhe,fa+rawGupdwfysufp&maumif;ae+yD;/ a+rGvdk ta& cGHtrsdK;
rsdK;a+ymif;wwfwJhrsufESmawGu &GHrkef;p&maumif;oavmuf wpdrf;awGeJ@rdwf aqGzGJ@&wmvG,fulygw,fAsm? udk,f r
a&mufbl;wJhe,fa+rudk ukd,fhywf0ef;usift+zpfa+ymif;vJypf&wmuvnf;rcufygbl; ausmif;q&m&,f” vdk@'g[m us
aemfaexdkifaewJh +rdKŒav;ta}umif;udk rdwfqufay;zdk@ v_HŒaqmfapwJhtrSwf&p&m pum;pkwpk+zpfvdrfhr,f xifyg&JŒ?

(1)

&dkcsufpwm vdk@ ac:wJh+rdKŒav;udka+ymif;om a+ymif; 'gayrJh b0wav#mufvHk;rSm 0&rf;a+y;b0 t+zpf


cJh&wm tJh'D+rdKŒav;ta}umif;wckrSrodcJhygbl;? aexdkifcJh&wJh tawG@t}uHKawGu&dSaecJhawmh olpdrf;awG}um;
&dkcsufpwm pufr_wuUodkvfqdkwJh/ tif*sifeD,m rSm wa,mufwnf;ae&rSm/ wa,mufwnf; &Sifoef&rSm
ausmif;wckudk pdwf0ifpm;vdk@oma&mufvmcJhw,f? pwJhudpPawGudk pdk;±GHŒxdwfvef@r_r&dScJhbl;? olpdrf; awGudk
+rdKŒav;rSm b,folawGaeovJ/ b,fvdk pD;yGm; rdwfzGJ@&wJhtvkyfuvG,fygw,f? tcsdefenf;enf;,l vdkuf&if
a&;vkyfief;awGxGef;um;ovJ? +rdKŒuav;rSm b,fvdk+y tqifa+yoGm;vdrhfr,f qdkwJh ,Hk}unfr_eJ@ a&muf vmcJhw,f?
\emawGapmifh}udKaer,f qdkwmawGudk wckrSrawG;cJhygbl;? 'gayrJh +rdKŒuav;qDudka+ymif;vm+yD;uwnf;u
usaemfxifaewmu +rdKŒuav;qDudkausmif; wuf usaemfiSm;aerdwJh tdrf&JŒywf0ef;usif[m wpHkw&mrSm; ae
zdk@yJ c%w+zKwfvmcJhwm vdk@yJawG;qxm;cJhw,f? w,fqdkwmodaew,f? +rdKŒwckvHk;rSmvnf; rsm;vdkufwJh
a+ymif;&a&$Œ&wJhumvuvnf; 0kef;ueJ 'dkif;ueJ tmz&duef-tar&duef vlrnf;awG/ txl;o+zifh neufvm
qdkawmh tifwmeufuae +rdKŒuav;&JŒta}umif;udk zwfr +yDqdk&if tarSmifxkeJ@twl aoewfoHawG/ 0g,mvufum;
}unfhrdcJhbl;? oHawG/ &Jum;awG/vrf;ray:rSm atmf[pfa+y;v$m; oHawG
25 10ESpjf ynfh trSww
f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
}um;vdkuf&+yD; vSef@vSef@Edk;vmwwfw,f? ausmif;a&muf olawGvnf; trsm;t+ym;ygvmw,f? +rdKŒtwGuf & xm;wJh
awmh +rdKŒcHtwef;az:awG/q&mawGudka+ym+yrdw,f? olwdk@ vlr_zlvHka&;axmufyHhaiGeJ@ a+ymif;a&GŒta+c cs wJh vlOD;a&
u “ bmvdk@ +rdKŒxJrSm oGm;+yD; tdrfiSm;aewmvJ? tEœ yrm%u rr#awmhbl;? tpdk;&uvnf; vlwdkif;udk +ynfh+ynfh
&m,frsm;w,f” wJh? pHkpHkraxmufyHhEdkifawmhbl;? wcsdKŒu bmtvkyfrS rvkyf}uyJ
pmcsKyf+ynfhatmifapmifhraeyJ t+refqHk; a+ymif;ae tpdk;& axmufyHha}u;xdkifpm;+yD;uav;arG;wJht vkyfyJvkyf
zdk@t}uHay;}uw,f? aemufrS +zwfueJ owd& rdw,f? ae}uwmudk;? vl@b0}uD;udk rausreyf+zpfaewJhtm z&d
“tmz&duef-tar&duefordkif;” +yÏmef;pmtkyfxJu tar uefvlrnf;awGu +rdKŒ}uD;rSmxifovdkaexdkif}uw,f? um;
&dum;&JŒ'kp&dkuftrsm;qHk;+rdKŒawGxJrSm a[mh'D &dkcsufp wm udk armif;csifovdkarmif;w,f? &yfcsifovdk&yfw,f? vlawG
+rdKŒav;vnf;ygwmaygh? 'gayrJh a}umufp&mrvdkygbl;? rmzD; udk raxrJh+rif}unfhw,f? olwdk@eJ@ +y\emr+zpfcsif}uawmh
,m; &kyf&SifxJuvdkaygh? vlawGu w+cm;ae&mudka+ymif;a&GŒoGm;}uw,f? 'ga}umifh
“rif; 'D+rdKŒudkra}umufbl;vm; vdk@ ar;wdkif; “ ig tar&duefawGaexdkifwJh +rdKŒ+yif[m oef@&Sif;oyf,yf+yD;/tdrf
vnf; b&Gef@rSmarG;cJhwJholav” vdk@a+zavh&dSwJh rif;om;w aps;awGu aps;}uD;w,f? +rdKŒvnfacgifrSmawmh npfywf&_yf
a,muf&JŒrcdk;rcef@ta+zudkoGm;owd&rdw,f? b&Gef@qdkwm axG;ae+yD;/ tmz&dum;EdkifiHwck&JŒ &yfuGufawGxJa&muf
e,l;a,muf+rdKŒ&JŒ'kp&dkufr_trsm;qHk;e,fa+r wck? aoewfoH aeovdkrsdK;ygyJ? tdrfaps;awGuvnf; xdk;usaew,f?
awG/ vlowfr_/ "g;+yr_/ vk,ufr_/ rl;,pfaq;0g; a&mif;0,fr_ a':vm a+cmufaomif;/ ckESpfaomif;avmufqdk&if
awGeJ@+ynf@aewJhae&m? uif;vSnfhvmwJh &Jt&m&dSawGudk toifhtwihfaevdk@+zpfw,f? usaemfvnf; +rdKŒ+yifudk a+ymif;
a+cmif;a+rmif;ypfcwfwhJae&m? e,l;a,muftxufydkif; a'o aecJhwJhtwGuf +rdKŒxJrSm+zpfysufaewJht&mawGudk owif;
qDudka+ymif;a&$ŒrvmcifwHk;u usaemfvnf; e,l;a,muf+rdKŒ awGrSmom em;axmif+zpfawmhw,f?
rSmaexdkifcJhw,f? tmz&duefvlrnf;awG&JΠoGm;vmv_yf&Sm;
r_yHko¾efawGudk +rifawG@ae}uqdkawmh odwf+yD;xl;qef; rae (3)
ygbl;? e,l;a,muf+rdKŒu [mvrf&yfuGufavmufawmh +rdKŒxJudkc%c%+yefa&mufzdk@ ta}umif;zefvmwJh
rqdk;avmufbl;vdk@,Hk}unfaerdw,f? b,fvdkyJ+zpf+zpf/ nn udpPu owif;xJrSmygwJhta}umif;t&m wcka}umifh+zpf
aumif;aumif;tdyfaysmfzdk@ae&ma+ymif;rS+zpfr,fvdk@ qHk;+zwf w,f? aemufvrSm usaemfaewJ+h rdKŒav;qDukd u&if'u k Q onf
cJhw,f? av;&mausmf a &muf v mawmh r ,f wJ h ? pd w f x J r S m rqD
rqdkifoGm;pdk;&drfrdw,f? “ pyGefqm ay;+yD; ac:wJh c&pf,mef
(2) bk&m;ausmif;awGu u&if'kuQonfawGaezdk@twGuf b,f
wu,fawmh 'D+rdKŒav;&JŒ+rdKŒvnfacgifrSm vl+zLawG ae&mrSm pDpOfay;}urSmvJ” qdkwJhtawG;udk awG;aerdw,f?
raeawmhwm }umyg+yD? tmz&duef vlrnf;v_yf&Sm;r_ordkif; aemufae@reufrSm tJh'DtzGJ@tpnf;qDudkvSrf;zHk;qufw,f?
t&awmh 'D+rdKŒav;u ta&;ygw,f? u|efpHepfwdkufzsufa&;/ olwdk@uvnf; tm;&0rf;omygyJ? olwdk@rSm Arm+ynfuvm
vlxktcGifhta&;/wef;wla&;v_yf&Sm;r_awGtwGuf emrnf a&mufaexkdifwJh +rdKŒcHawGeJ@odwfrodbl;? 'ga}umifholwdk@
}uD;acgif;aqmifawG/ nDvmcHaeawG arG;zGm;cJh&maew&m buf u vnf ; awG @ csif w ,f v d k @ qd k w ,f ? usaemf h u vnf ;
wck+zpfw,f? 'D+rdKŒrSmxkwfwJh owif;pmqdkwmuvnf; tm u&ifvlrsdK;awG&JŒ,Ofaus;r_awG/olwdk@pm;aomufae}u t
z&duefwdkufyGJeJ@ twl 'Drdkua&pDa&;a&SŒwef;rsufESmpmudk pm;tpmawG/ EdkifiHa&;tzGJ@tpnf;awG&JŒta}umif;awGudk udk
a&mufvmcJhw,f? tmz&duefawGeJ@twl wdkufyGJ0if ay;cJhwJh tifwmeufuaexkwf,l+yD; zdkifwGJay;cJhw,f? topfa+ymif;
ynmwwfvl+zLawGvnf;trsm;t+ym;&dSaecJh}uw,f? 'gayrJh a&GŒvmrJh vlawG&JŒta}umif;udkodxm;&if olwdk@twGuf
wef ; wl t cG i f h t a&;v_ y f & S m ;r_ a wG t &d S e f + rif h v mwJ h pD p Of & wmvG , f r ,f xif v d k @ yg? 'gayrJ h tJ h ' D t zG J @ tpnf ;
umvuwnf;u 'D+rdKŒ&JŒtoGifo¾efu a+ymif;vJoGm; wm0efcHawGeJ@awG@+yD;uwnf;u pdwfxJrSm uoduatmuf
w,f vdk@qdkw,f? &dkcsufpwmqdkwJh +rdKŒu vlrnf;awG t +zpfaew,f? tzGJ@tpnf;wm0efcHawGxJrSm [efa*&D 'kuQ
wGuf em;cdkp&mtaumif;qHk;+rdKŒw+rdKŒ+zpfvmcJhwJhtwGuf t onft+zpfa&mufvmwJholwa,mufeJ@ ,lu&def;u trsdK;
e,fe,ft&yf&yfu tmz&duefawGvma&muf ta+ccs }u orD;wa,mufvnf;ygw,f?
w,f? u|efpHepf&JŒom;aumifawG+zpfcJh}uwJh rdom;pkrJhae wJh olwdk@rSm 'kuQonft+zpf a&muf&dSvmrJholawG t
waumifºuufawG/ tdrfaxmifuGJawG/ qif;&Jiwf+ywf ae wGuf }udKwif+yifqifxm;r_awG aumif;aumif;rGefrGef &dS[ef
10ESpjf ynfh trSww f & 26
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
rwlbl; vdk@oHo,pdwf+zpfaeqJrSmyJJ yxrqHk;'kuQonf aygufvdkufawmhw,f?
wa,mufa&mufvmcJhw,f? “awmawm” vdk@ trnf&wJh olwdk@&JŒ Case Worker u 'kuQonfawGtwGuf
u&ifav;? ay;wJh tpm;taomuf0,fEdkifcGifh u'f ( Food Stamp)
noef ; acgif , H a vmuf r S avqd y f u d k a &muf v m awGudk odrf;xm;+yD;/ taygqHk;tpm;taomufawGudk wv
w,f? ol@&JΠCase-worker +zpfwJh ,lu&def;u aumifr av; ESpfcgavmuf0,fay;/ ydkwJh[mawGudk olwdk@u +zwfodrf; xm;
udk ol@twGufpDpOfxm; wJhae&mudkar;}unhf rdw,f? 'DvdkeJ@ yHk&ygw,f? wGufa+cudkufwmaygh? Case Worker w a,muf
u&ifaumifav; aerJhae&mudkoGm;}unfh}uw,f? csif ; pD [ m tpm;taomuf 0 ,f , l c G i f h u 'f a y:rS m +zwf
tdrfxJrSm qdkrm;vD;,m;'kuQonfrdom;pk wpk&dS pm;vyfpm;vkyfwmeJ@wif wvudk a':vm(3)axmif avmuf
aew,f? aumifav;udk tay:xyfu tcef;rSmxm; r,fvdk@ tom;wifpkrdaew,f? usaemfu Armpum; aumif;aumif;
qdkw,f? u&ifaumifav;u qdkrmvD;,m;'kuQonf rdef;r em;vnfwJh u&ifaumifav;udk &Sif;+yae w,f?
}uD;udk}unfh+yD; a}umufaewJhyHkyJ? [kwfrSmayghav? n oef; “'kuQonfawGtwGuf &wJh Food Stamp qdkwm
acgif;,HrSmawmif olu acgif;wckvHk;yk0g}uD; pnf;xm;w,f? rif ; &J ΠeH y gwf e J @ rif ; od r f ; xm;&wm? b,f o l r S o d r f ; xm;
tarSmifxJrSm pum;a+ymaeawmhvnf; oGm;+zL+zLwpHkom ydkifcGifhr&dSbl; vdk@? roHk;vdk@ ydkwJhta&twGufudk tm&SqdkifawG
+rifae&awmh tom;+zK+zL u&ifaumifav;a}umufaewm rSm oGm;+yD; ydkufqHxkwf,lvdk@&w,f? ArmqdkifawGvnf; 'Dvdk
rxl;qef;avmufygbl;? ol&JŒ yxrqHk;ae&mopfwckrSm vkyfae}uwm? rif;wdk@&JŒ Case Worker qDu rif;wdk@&JŒ
b,fvdkvlrsdK;awGvmawG@aeygvdrfhvdk@ pOf;pm;aerSm trSefyJ? Food Stamp awGudkawmif;}unfhyg? ray;bl;qdk&if t
qdkrm;vD;,m; 'kuQonfrdom;pkudk}unfh&wmvnf; odyf+yD; xufudkwdkif vdk@&w,f” vdk@qdkawmh u&ifaumifav; awG
tqifa+yyHkr&ygbl;? olwdk@rsufESmawGu +idK;i,faew,f? u wufwuf }uG}uG+zpfvm+yD;/ olwdk@udkulnDay;aewJh tzGJ@
u&ifaumifav;uvnf; tJh'DrSmaecsifyHkr&ygbl;? “ uJ tpnf;udkar; }unfhr,fvdk@qdkw,f? 'gayrJh r&cJhygbl;? w
rif;taz:awGa&mufvmrS tdrfiSm;ae}uaygh ? avmavm &ufrSm u&ifaumifav;wa,mufu usaemfhqDudk zHk;quf
qnf t d r f r S m vd k u f a e” vd k @ a+ym&if ; u&if a umif a v;ud k +yD;a+ymw,f? olwdk@&JŒ Food Stamp Card udk udk,fwdkifoHk;
tJh'Dnu usaemhtdrfqDac:vmcJhw,f? csifw,fwJh? txufudka+ymay;ygvdk@qdkw,f? wdkufwdkuf
taz:awGvmwJhtcgusrS olwdk@pDpOfay;xm;wJh ae&mudk qd k i f q d k i f y J &d k c suf p wm+rd K Œud k a&muf v mwJ h 'k u Q o nf
oGm;aeawmhayghav? awG&JŒta+ctaeudk vma&mufavhvmzdk@twGuf pyGefqm
ac:wJhtzGJ@tpnf;&JΠ+ynfe,fwm0efcHawGu vma&muf
(4) }unfh&_r,fvdk@qdkw,f? usaemfuvnf; 'g[mtcGifh aumif;
'DvdkeJ@--aemufxyf u&if'kuQonfawG a&mufvm wckyJ rif;wdk@&JŒta+ctaeawGudka+ym}uvdk@ a+rSmufay;
}u+yefw,f?qdkrm;vD;,m;'kuQ onfawGeJ@ twlxm; wJhtdrf w,f? olwdk@uvnf; usaemfhudk pum;+yeft+zpfvkyfay;zdk@
}uD; wtdrfudkt&ifqHk;ae}u&w,fvdk@qdkw,f? tultnDawmif;w,f? 'gayrJh 'kuQonfawGudk pyGefqm
usaemfvnf;raeEdkifbl;? tqifrSa+y}u&JŒvm;? ay;wJhtzGJ@tpnf;u yk*~dKvfawGu olwdk@twGuf b,fvdk
csuf+yKwfp&mawGtwGuf aps;0,fp&mbmnm&dS&if vdkufydk@ tumtuG , f , l & r,f q d k w m aumif ; aumif ; od w ,f ?
ay;r,fvdk@a+ym&if; olwdk@eJ@twlxdkifpum;a+ym+zpfaew,f? +ynf e ,f u vl a wG a &muf v m+yD ; tif w mAsL;awmh us
pum;a+ymae&if;u wckckvGJae+yDqkdwmodaew,f? olwdk@rSm aemf a wmif } um;u pum;+yef a y;zd k @ rvd k a wmh b l ; ? t&m
tpm;taomuf0,fzdk@twGuf tpdk;&u pDpOf ay;xm;wJh &d S a wG u bmawG a r;ar;/u&if a umif a v;awG u +yH K ;+yD ;
u'f + ym;awG v nf ; wa,muf r S r &d S b l ; vd k @ qd k w,f ? acgif;+idrfha+zw,f? usaemfuvnf; raeEdkifawmhbl;?
usaemf u vnf ; raeEd k i f r xd k i f E d k i f a&cJ a owœ m ud k zG i f h rif;wdk@ olwdk@ar;wmawGudk odvdk@ acgif;+idrfhwmvm;
}unfhrdw,f? a&cJaowœmxJrSmu taygpm;aygifr_ef@ESpfxkyf/ vdk@ +zwfar;rdw,f? “ em;rvnfbl; tudk? usaemf&JŒ Case
tnH h p m;}uuf t awmif y H a wG e J @ tmvl ; awG y J & d S w ,f ? Worker u rSmxm;w,f? olwdk@bmar;ar; +yHK;+yD;acgif;+idrfh
usaemfuvnf;quf+yD;v#m&Snf}unfhw,f? “eifwdk@ wvudk &r,fvdk@ rSmxm;w,f” wJh? usaemfhpdwfwckvHk; avoGm;
tpm;tpmtwG u f b ,f a vmuf & vJ ? bmvd k @ tpm;t w,f? wu,fawmh 'kuQonfawGudk pyGefqmay;ac: wJh
aomufawG0,frxm;wmvJ” qdkawmhu&ifrdom;pkawGu tzGJŒtpnf;awGqdkwmya&mfzuf&Sife,f awGav? b,f
em;rvnfwhJrsufvHk;awGeJ@}unhfaew,f? aemufrS oabm vdkvleJ@awG@&if olwdk@*GifxJrSm b,fvdkvkyf&r,fqdk wmod
27 10ESpjf ynfh trSwwf &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
w,f? vk,lw,f? tdrfawGem;udkuyfvm+yD; olwdk@vdkcsifwJh t&m
vlwdkif;udkawmh rqdkvdkygbl;? pdwf&if;aumif;wJh t udktEdkifusifh,lw,f? “ rif;wdk@aumifawGudk pyGefqmay;
+zLawGvnf; trsm;}uD;yg? +y\emu usaemfuvnf; u&if ac:wJh tzGJ@tpnf;awGudk 'Dta}umif;awG&Sif;+yav? vkcH&
pum;ra+ymwwfovdk/ u&ifav;awGuvnf; usaemfwdk@ wdkif; &Judkwdkif}u&r,f vdk@ t}uHay;rdw,f? aemufwywfrSm
+refrmpum;udk aumif;aumif;r&bl;? olwdk@udkac:,lwJhtzGJ@tpnf;awGu a+ymw,f? “tmz&d
usaemfeJ@olwdk@}um;rSm qufoG,fa&;vkyfae&wJh uefvrl nf;awGu vk,v l m&if tomw}unfay;vdu k ”f wJ?h
bmomaA'uvnf ; rvG , f u l b l ; ? 'D v d k t a+ctaeawG pdwfxJrSm a'goxGufoGm;w,f? pufbD;vk,lwJh udpPudk t
atmufrSm }um;u pm;oGm;wJholu w+cm;EdkifiHu'kuQonf omw}unft&H_;ay;vdkuf&if/ tJh'D trJawGu tdrftay: xd
t+zpfa&mufvm+yD; 'kuQonfulnDa&;tzGJ@tpnf;awGrSm wufvmr,f? tEdkifusifhr,f? 'gawGudk rawG;rdbl;vm;? p
tvkyfvkyfudkifaewJh [efa*&D/ ,lu&def;/ qdkrm;vD;,m;/ yGefqmay;ac:wJh tzGJ@tpnf;udkzHk;qufrdw,f? b,folrSzHk;
Edkuf*sD;&D;,m; EdkifiHu vmwJholawG? pdwfxJrSm raumif;bl;? rudkifawmh +y\emawGudk toHoGif;pufxJrSmxm;cJhw,f?
txl;o+zifh 'DvkdvlawGu olwdk@vnf; 'kuQonfb0 awGudk t}udr}f udraf c:ayrJh b,forl S zH;k +yefrac:ygb;l ? olw@kd u vnf;
+zwfoef;cJhbl;&JŒom;eJ@ bmvdk@ 'Dvkd 'kuQonfawG tay:+zwf usaemf0ifygvmrSmudk tvdk&dSyHkr&bl;? ol@t&yf eJ@ol@ Zmwf/
pm;vyfpm;vkyfwJhtvkyfawGudk vkyf&wmvJvdk@ a'goxGuf u+yrJhtpDtpOfawGu }udKwif}uHpnfxm; +yD;om; rdk@ vm;?
aecJhw,f?
teD;tem; (2) em&Davmufa0;wJh u&ifvl}uD; (6)
awGudk zHk;ac:a+ymw,f? usaemfwk@d+rdKŒrSm cifAsm;wdk@ u&if 'gayrJh &dkcsufpwm&JŒaEGOD;+rifuGif;wcku usaemhf
vlrsdK;awGrw&m;o+zifhvkyfcHae&w,f? usaemfu u&if &JŒtm&HkawGudka+ymif;vJypfvdkufw,f?
pum;rwwfawmh +y\emawGudk 0ifygzdk@ c&D;r a&muf 'kuQonfawGaexdkifwJh&yfuGufav;qDudk tvnf
bl;?vm}unfh}uygtHk; vdk@ tultnDawmif; }unfh w,f? a&mufoGm;cJhw,f? usaemhtdrfeJ@ olwdk@tdrfawGurdepfav;
wcgrS vmw,fvdk@r}um;rdygbl;? at;av- &dkcsufpwm q,f ausmfavmufarmif;&awmh aqmif;wGif;wckvHk; olwdk@
udka&mufvmwJh u&ifawGu awmxJrSm a&GŒa+ymif;tdrf qD ra&muf+zpfcJhbl;?
,mawGeJ@aecJh}u&wJholawGyJ? z'dktrnfcHacgif; aqmifqdkwJh tJh'D&yfuGufu vrf;rawGay: udka&mufvdkufw,f
olawG/ tar&duef+ynfrSm ynmwwfoGm;wJholawGu 'Dvdk qdk&ifyJ/ rsufESmrSm oeyfcg; yg;uGuf}um;eJ@ cHkzdeyfudkw a*guf
ae&mrsdK;b,fvmcsifyghrvJ? a*gufpD; vrf;av#mufvmwJh u&ifvli,fav;awG tkyfpk
olwdk@oGm;csifwJhae&mawGu aiGa}u;tultnD&rJh udkawG@&w,f? wcsdKŒaumifav;awGu olwdk@&JŒqH yif&Snfudk
t+zL'dkemawGqDyJ+zpfrSmyg vdk@ a+zawG;vdkuf&w,f? b,fnmcgvdkuf+yD; vrf;ab;rSm&yfaewJholwcsdKŒudk rdkuf
(5) }unfh}unfhvdkufw,f? olwdk@+zwfav#mufoGm;&m vrf;rSm
wu,fawmh &dkcsufpwm+rdKŒudka&mufvmwJh 'kuQ &yfa ewJ h tmz&du efv lrnf; aumifa v;awGu olw dk@udk
onf awG & yf w nf & wJ h t a+ctaeu vG , f v G , f u l u l +rifwJhtcg cyf&dkŒ&dkŒacgif;iHk@a&SmifoGm;}uw,f? &yfuGufwck
awmhr[kwfbl;? Case-worker u +zwfpm;vyfpm;vkyf ae vHk;rSmvnf;/ +refrmxrdefawGeJ@oGm;vmaewJholawG/ wdkif;
wJht+yif/ olwdk@udk xm;wJhae&mawGu tmz&duef vlrnf; &if;om;0wfpHk0wfxm;wJholawGu [dkwp 'Dwp/ pdwfxJrSm
awGtrsm;qHk;aewJhae&m? +rdKŒrSm &mZ0wfr_/ vl,ufr_awG awmfawmfoabmusoGm;w,f? &yfuGufwckvHk;udk udk,fh
'kwd,trsm;qHk;+zpfaewJhae&mvdk@a+ym&r,f? 'kuQonf EdkifiHuvmwJholawGu odrf;xm;ovdk+zpfaewmudk;? Arm
awGuvnf;a&mufcgpqdkawmh olwdk@rSm um;r&dSbl;? tdrfwtdrfudka&mufoGm;rS olwdk@&JŒZmwfvrf;udk +yef}um;
c&pf,mefbk&m;&Spfcdk;ausmif;awGqDu ulnDay; &awmhw,f?
vdk@&vdkufwJh pufbD;av;awGudk pD;+yD;olwdk@oGm; csifwJhae olwdk@&yfuGufxJrSm 'kuQonfawG &JŒpufbD;awGudk
&mudk oGm;}u&w,f? tmz&duefvlrJawGuvnf; olwdk@&yf vkwJhtqihfawmifruawmhbl;?
uGufxJu vrf;rawGrSm+refrmxrdefawG/ u&iftusô awGeJ@ 'kuQonfawG vrf;ray:+zwfav#mufoGm;+yDqdk&if
oGm;vmae}uwJh 'kuQonfawGudk}unfh+yD; trJzrf;o vdkzrf; tmz&duefvli,fwcsdKŒu rdkufa}u;cGJawmhw,f? aq;vdyf
aew,f? awmif;aomufwmray;&ifyJ+zpf+zpf/ ryg&ifyJ+zpf+zpf/ ydkufqH
'kuQonfawGpD;vmwJh pufbD;av;awGudk wm;+yD; awmif;w,f? aq;vdyf0,fcdkif;w,fvdk@qdkw,f? aemufqHk;
10ESpjf ynfh trSww f & 28
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
awmh vuf&JZuf&J&dSwJh q,fausmfouft&G,f u&ifaumif t0dkif;xJuvdk +zpfvmatmif usHK;oGif;,lw,f? a+rSmufay;
av;awGuvnf; tkyfpkzGJ@+yD; +yefwkef@+yefw,f? olwdk@udk rdkuf w,f vdk@qdkw,f? 'ga}umifh olwdk@&JŒtxD;usefr_udk ukpm;
a}u;cGJae}u trJaumifwaumif&JŒtdrftay:xd wuf+yD; Edkif&if 'kp&dkufavmuxJu qGJxkwfEdkifr,fvdk@ ar#mfvifh}u
&dkufypf}uw,f? vrf;rSm }unfhr&wJhtrJaumifawGudk ac:+yD; w,f? qdk;oGrf;whJ aumifav;awG&JŒtdrfawGudk oGm;vnf
ebrf & d k u f y pf } uw,f ? +zpf c sif a wmh tJ h ' D tmz&d u ef }uw,f? &if;ESD;atmifae+yD; olwdk@&JŒtawG;tac:awGudk
trJaumifawGuvnf; &Judkrwdkif&Jbl;? olwdk@rSm w+cm; zvS,f,l a+ymif;vJypfzdk@ }udK;pm;}uw,f? tusOf;axmifu
usL;vGefxm;wJh &mZ0wfr_awGuvnf; &dSwmudk;? vl&dkufcH& vGwfvmwJholawGudk tvkyfawG&Smay;}uw,f? vl@tzGJŒ
r_eJ@&Jpcef;oGm;wdkif&if/ usefwJhtr_u ay:vmrSmqdkawmh tpnf;xJudk +yefvnfqGJoGif;}uw,f?
acgif ; uG J u G J / vuf u sd K ;usd K ;ol w d k @ bmom}ud w f u k & w,f ? olwdk@&JŒ}udK;pm;r_awGu wu,fxda&mufygw,f?
u&ifaumifav;awGudk +yefrvSef&Jawmhbl; wJh? “ at;- 'gayrJh usaemfwdk@+rdKŒrSm Arm+ynfua&mufvmwJh
}unfhawmhvkyf}utHk;? axmifusavmufatmifxdawmh 'kuQonfawG}uHKawG@ae&wJh +y\emu tmz&duefawG}uHK
rvkyf}ueJ@” vdk@ wdkufwGef;awmh olwdk@u “ [m tudk}uD;&m awG@ae&wJh c&D;}urf;wckvdkr[kwfbl;? vk,ufwdkufcdkuf
tar&duefrSm&dSwJhaxmifawGqdkwm usaemfwdk@aecJh&wJh e,f r_awGudk b,folrSwm0ef,la+z&Sif;r_rvkyfwJhtcg/ olwdk@
pyfuae&mawGxufaumif;ygw,fAsm? pm;p&mawG&dSw,f? wwfEdkifoavmuf/ pGrf;tm;&dSoavmuf +yefwke@f+yef}u+cif;
tm;upm;vkyfvdk@vnf;&w,f? pdk;&drfp&mrvdkygbl;” wJh? +zpfw,f?
atmf--vufpowfawmh olwdk@u axmifxJrSm b,fvdk tJh'Dta}umif;t&mav;udk olwdk@tywfpOf t
ae&r,futp ar#mfvifhxm;+yD;om;udk;? usaemfuawmh pnf;ta0;qDrSm o,f,lar;cGef;xkwfcJhw,f?
axmifusrJh oufaocHypPnf;awG/ vkyf&yfawGudkom a&Smif vl w a,muf [ m rd r d v k y f w J h t &mwck u d k ,H k , H k
vkyfapcsifw,fvdk@ t}uHay;vdkufrdw,f? udk,fh+y\emudk }unf}unfeJ@vkyf+yD; tusOf;axmifudkra}umufwJh olawG
ukd,fh bmom&Sif;ae&wJhe,fa+rrSm bm rvkyfygeJ@ nmr vnf;+zpfw,f? olwdk@&JŒpdwf"gwfa&;&m vrf;a}umif; awGudk
vkyfygeJ@ oGm;a+ym&if rw&m;&m usrSmaygh? a+ymif;vJypfzdk@qdkwmb,fol@rSm wm0eft&dSqHk;vJ? tEdkif
usifhcH&r_udk }urf;}urf;wrf;wrf;+yefvnfwkef@+yefwJh vli,f
(7) av;awGvm;?
¶kdcsufpwmwuUodkvftwGif;rSm “*EDN &JŒt}urf; acgif;aqmifvdk@a}uG;a}umfaewJh vl}uD;awGvm;?
rzufv_yf&Sm;r_wuUodkvf” wck&dSw,f? tJh'D wuUodkvfudk tmz&duef 'kp&dkuform;awGvm;?
vma&muf}uwJh vlr_u,fq,fa&;tzGJ@tpnf; awG&JΠv_yf 'grSr[kwf 'kuQonfawGtay:rSm t+rwfxkwfae
&Sm;r_awGu pdwf0ifpm;zdk@aumif;w,f? wJh pyGefqmtkyfpkawGvm;?
olwdk@&JŒ }udK;yrf;r_awGa}umifh ¶dkcsufpwm+rdKŒ&JŒ
&mZ0wfawG[m 30 &mcdkifE_ef;ausmfavsmhusoGm;w,fvdk@ aocsmwmwckuawmh aemufwywf olwdk@qDoGm;
qdkw,f? +rdKŒawmf0eftygt0if &Jt&m&dSawGu tp olwdk@ vnfwJhtcg/ rmvGefb&ef'dk/ a&mbwf'Da&;Edk;eJ@ t,fygacs;Edk
&JŒvkyfaqmifcsufawGudk todtrSwf+yKa+ym}uw,f? tJh'D wdk@acgif;aqmif&dkuful;wJh Godfather &kyf&SifZmwfum;udk
tzGJŒawGu &mZ0wfr_usL;vGefolawGudk vludk,fwdkifoGm; o,foGm;+zpftHk;rSm trSefyJ?
awGŒ}uw,f? olwdk@&JŒ Zmwfvrf;awGudkem;axmif}uw,f?
bma}umifhowfcsif+zwfcsifpdwfay: }uovJ? t}urf;zufr_
udk usL;vGefcsifpdwf+zpfay:apwJh t"duta}umif; t&m
awGubmawGvJ?
ol w d k @ awG @ &d S c suf t rsm;pk u awmh tmz&d u ef
vli,ftrsm;pk[m u|efpHepf&JŒqdk;usdK;awGudk 'Duae@xdcHpm;
ae&w,f? wcsdKŒu rdom;pk&SifuGJuGJcJhw,f? ausmif;rwuf
Edkifbl;? &yfwnfcsuftwGuf tqifra+ybl;? 'Dta+ctae
awGudk 'kp&dkufr_vkyfcsifwJholawGu toHk;csEdkifcJh}uw,f? atmifrdk;0if;
qd k q H k ; rr_ r &d S w J h tJ h ' D a umif a v;awG u d k ol w d k @ &J Πt0ef ;
29 10ESpjf ynfh trSww f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

avmu}uD;u rw&m;bl;
(1) armif&efvif; wpfa,muf ajrmuf'*Hk+rdKŒe,f av; armifrsdK;ausmfausmf jzpfaeawmhonf? wpfOD;wnf;
aetdrfteD;&Sd a&tdkifxJwGif aqmhupm;aeonf? ig;u aom om;i,f (9) vt&G,f armifrsdK;ausmfausmfonf tdyf
av;rsm;tm; vkdufvH zrf;qD;aeonf? c%t=um “tm;” ae&if; xdk=urf;aygufrS a&xJodk@ usoGm;jcif; jzpfawmhonf?
ceJ atmfoHESifhtwl a&tdkifwpfckvHk; &J&Jawmuf eD&JoGm; om;i,f a v; touf r &S d a wmh ? ema&;ul n D r _ t oif ;
onf? xdktcgrS rdcifjzpfolonf tajy;tv$m; a&mufvm (&efukef)rS armifrsdK;ausmfausmf. &kyftavmif;tm; oGm;
um armif&efvif;tm; ayG@csDI =unfh&_rdawmhonf? armif&ef a&mufo,faqmif&awmhonf? use&f pfol rdbESpyf g;ESiw hf uG
vif; ajcz0g;wpfckvHk; aoG;oH&J&JESifh [ufwuf uGJaeonfudk &yf u G u f o l § om;rsm;/ ema&;ul n D r _ t oif ; (&ef u k e f ) u
awG@&onf? ykvif;uGJa=umifhvm;/ oHjym;a=umifhvm;awmh 0efxrf;rsm;/ toif;ol§om;rsm; tm;vHk; a=uuGJ=u&onf?
rod ? ema&;ul n D r _ t oif ; (&ef u k e f ) &d S ok c uk o k d v f j zpf
aq;cef;odk@ a&mufvmawmhonf? a'gufwm xl;xl;ausmfESifh xdkta=umif;t&m ESpfcktm; prf;ppf=unfhygu rdb
okcukodkvfjzpf aq;cef;rS olemjyKq&mrrsm;u 0dkif;0ef;I wdk@. ayghqr_/ tkyfxdef;jcif; ayghav#mhr_[k tjypfwifr&?
ulnDaz;r ukoay;awmhonf? uGJoGm;aom ajcz0g; rS vl}uD;rdbrsm;onf pm;0wfaea&; usyfwnf;r_/ b0c&D;=urf;
'%f&mtm; xHkaq;ay;um aq;xnfhI csKyfay;vdkufonf? udk &kef;uefv_yf&Sm;&r_æ ponfwdk@a=umifh rdrdwdk@. &ifaoG;
armif&efvif; crsm emusifvGef;I idk&Smawmhonf? tidkwdwf i,frsm;tm; tcsdefjynfh *&krpdkufEdkifjcif;/ tcsdefjynfh r=unfh&_
atmif 0dkif;0ef;I acsmhjrLjcif;/ Pucci Cake rdom;pkrS vSL'gef; Edkifjcif;wdk@a=umifh jzpfawmhonf?
xm;aom bDpupfxkwftm; ema&;ulnDr_toif;(&efukef)
OuUX OD;ausmfoluay;I emusifr_ '%f&maysmufuif; xdk@a=umifh rsdK;qufopf &ifaoG;i,frsm; qHk;&_H;&jcif;
atmif “owdœ&SdwJh a,musfm;av;uG/ ArmhaoG;uG” [lI rsm;onf rdcif zcifwdk@. tjypfvm; æ´
tm;ay;um acsmhjrL cJh&onf? '%f&mudk csKyfay;t+yD; ydk;
owfaq; xdk;ay;um a'gufwm xl;xl;ausmfESifh armif&ef rdcif zcifwdk@. *&krpdkufr_a=umifhvm; æ´
vif;. rdcifESifhtwl trSwfw& "gwfyHk&dkuful; ay;cJhonf?
pD;yGm;a&; usyfwnf;r_a=umifhvm; æ ´
(2) awmif'*Hk+rdKŒe,fae OD;ausmfausmfOD;ESifh ZeD;
jzpfolwdk@onf wpfaeukef pm;0wfaea&; twGuf &kef; uef qkd;0g;vSaom b0udk &kef;uefv_yf&Sm;ae&r_ a=umifh
v_yf&Sm; cJh&onfhtwGuf yifyef;EGrf;e,fr_wdk@udk tem; ay; vm; æ ´
jcif;jzpfaom tdyfpufjcif;jzifh ESpf+cdKufpGm tdyfarmus awmh
onf? eHeuf vif;tm;}uD; (4;00) em&Dcef@wGif “AGrf;” qdk ywf0efusif. qdk;usdK;rsm;a=umifhvm; æ ´
aom toHukd =um;rdonf? tdraf tmufrS ig;yGuaf vo vm;/
tdyrf ufavvm;[k xifru d m jyefvnftyd pf uf rdawmh onf? rnfodk@jzpfap æ avmu}uD;udkbJ tjypfwifvdkufrd
eHeuf (5;00) em&Dcef@wGif ajc&if;wGif tdyfaeaom rdrdwdk@. awmhonf?
wpfOD;wnf;aom om;i,f (9) vt&G,f armifrsdK; ausmf
ausmftm; vufjzifh prf;rdonf? r&Sdawmh æ om; i,f av; avmu}uD;u rw&m;bl;?
r&Sdawmh?
teD;em;wGif xI &Smrdonf? r&Sd? tdrfywf0ef; usif
wGif &Smrdonf? r&Sd? rdrdwdk@wJtdrf. =urf;cif;wGif tayguf ausmfol
wck&Sdaeonf? xdktaygufxJodk@ ajcaxmufjzifh xdk;I a&tdkif
xJodk@ prf;=unfhonf? cE<mudk,fwpfckudk prf;rdoGm;onf? (2010 pufwifbmv)
tvsiftjrefjzifh xdkcE<mtm; 0dkif;I r=unfhaomf om;i,f
10ESpjf ynfh trSww
f & 30
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

31 10ESpjf ynfh trSww


f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

ordik ;f 0ifawmfveS af &; ul;pufrKS rsm;ESihf


vlxak tmifyJG
odef;Ekdif
“w&m;aom awmfvSefykefuefr_ topftopfawG
tjrJwrf; &SdaeygOD;r,f? qufoG,fa&;rD'D,m t
opfawGvnf; &SdaerSmyg? 'guawmh vl@raem/ vl@
obm0yg? vlxk[m zdESdyftkyfcsKyfcH&jyDqdk&ifawmh
awmfvSefykefuef=urSm taotcsmygyJ?”

+yD;cJhonfh &ufowœywfrsm;wGif awmfvSefv_yf&Sm; tOD;tp orkdif; Oyrmtaejzihf jAdwdeftifyg,mudk


r_rsm;rSm Adkif;&ufpfydk;uJhodk@yif us,fus,fjyef@jyef@ vsifvsif qef@usifcJhzl;aom tar&duefawmfvSefa&;udk jy&rnf[k
jrefjref ul;pufoGm;cJhjyDjzpfonf? wleD&Sm;rSonf tD*spfqDodk@? xifygonf? 1776 ckESpfwGif atmifyGJ0ifEkdifr_a=umihf jyifopf
teD;tem;wkdif;jynfrsm;jzpfonfh a*smf'efESihf ,Drif rsm;twG u f tm;wuf z G , f & m jzpf c J h j yD ; ol w d k @ ud k , f y d k i f
wdk@wGifvnf; qENjyr_rsm;/ qlylr_rsm;jzpfyGm;vmawmhonf? vGwfvyfa&;udkvnf; 1789 ckESpfwGif qGwfcl; &,lEkdifcJh jyef
xyfrHjyef@yGm;Ekdifonfh aemufwpfEkdifiHrSm qD;&D;,m;[lI onf? TonfrSm orkdif;okawoDrsm;. tjrifwlaom oHk;
toHrsm;vnf; ay:xGufaeqJ? oyfcsufwpfckvnf;jzpfonf?
qENjyr_ ysHŒESH@E_ef;xm;rSm a=umufcref;vdvd? T “w&m;aom awmfvSefykefuefr_ topftopfawG
qufwu kd jf zpfpOfrsm;rSm vGecf ahJ om ESpf 200 twGi;f jzpf yGm;cJh tjrJwrf; &SdaeygOD;r,f? qufoG,fa&; rD'D,m topf awG
onfh rauseyfr_ umvrsm;ESihf v_yf&Sm;r_rsm;. yJhwif oHrsm; vnf; &SdaerSmyg? 'guawmh vl@raem/ vl@obm0yg? vlxk
yifwnf;? [m zdESdyf tkyfcsKyfcH&jyDqdk&ifawmh awmfvSef ykefuef=urSm
1989 ckESpfwGif bmvifwHwkdif;=uD; jydKvJysuf pD; taotcsmygyJ?”
onfh &dkufcwfr_rSonf 1848 ckESpfwGif Oa&myw0Srf;vHk; &kef; ydkrdkus,fjyef@aom jyifopfawmfvSefa&;rSm 1848
uef a wmf v S e f j cif ; jzpf p Of r sm;wG i f rwnf j id r f r _ r sm;onf ckESpfwGif pwifjzpfyGm;cJhjyefonf? zdESdyfcH/ qENrJay;ydkifcGifh
ydk IydkI rwnfjidrfr_rsm;udk qufwdkuf jzpfyGm; apcJhygonf? r&Sd&Sm=uaom tv,fvwfwef; atmufv$mvlxk=uD;u
xyfrHI jzpfyGm;&avjyD? vlxkqufoG,fa&; enf;ynmrsm; bk&ifvl;0pfzDvpf. t*wdvdkufpm;r_rsm;ESihf tcGifhxl;cH
a=umihf wpfae&mrS wpfae&modk@ ul;pufysHŒESH@r_ tvsiftjref tkyfcsKyfr_udk qef@usifykefuefawmfvSefcJh=u.? bk&ifvl;
jzpfxGef;vdk@vmaeonf? 0pfzDvpf wkdif;jynfrS xGufajy;&onfESihf awmfvSefr_ tpOft
“awmfvSefv_yf&Sm;r_awG[m ul;pufwwfyg&JŒ” wef;=uD;rSm *smr%Dodk@ ul;pufcJhavjyD? vlxk. wtHkaEG;aEG;/
&dkvmjrdKŒ/ rpfaqmf&Dody`HESihf enf;ynm wuUodkvfrS ppfordkif; =udrfrD;tHk ylaqG;aomursm;uvnf; xkESihfxnfESihf tqifh
ynm&Sif *sGefrufref;eyfpfu rSwfcsufjyKonf? “ordkif;uae oihf &SdaecJhonfayyJ? awmfvSefykef uefr_rsm;rSm &yfrem; Ekdif
oifcef;pm ,l=uzdk@&m qdk&if tJ'g b,fvdkyHkrsKd;eJ@ jzpfvmr,f ao;? xdkrSqufvufI =op}wD;,m;/ ydkvef/ &k&Sm;/ tDw vD
qdkwmudkawmh pOf;pm;cef@rSef;vdk@ r&Ekdifwmyg? a=umufp&m wdk@udk ausmfvGefjyef@yGm; awmfvSefcJh acsjyD?
ayg@aem? wm pv$wfvdkufjyDqdkwm eJ@ tiftm;awG[m b,f “wpfckuae wpfckqDudk qufwdkuful;pufjye@fyGm;
ae&mawGtxd ysHŒESH@ oGm;Ekdifw,f qdkwmudk pOf;pm;vdk@ r& cJhwm trSefygyJ?” rufrefeyfpfuqdk.? “vlxku jyifopfrSm
Ekdifygbl;?” jzpfaewmudk jrifvdkuf&jyD? at; æ [kwfw,fa[h/ vkyf
10ESpjf ynfh trSww f & 32
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
vdk@&om;yJ? tcsdefusjyDvdk@vnf; xifw,f? tJ'DESpfrSmyJ awmrD;avmifovdk awmfvSefa&;[m ysHŒESH@oGm;cJhzl;yg&JŒ?”
tjcm;aom om"ursm;aqmifygtHh? &ufpufaom tm%m&Sif tar&duef tpdk;&udk rauseyfojzihf 1860 ckESpfwGif
awmifum&dkvdkif;eme,f cGJxGufcJhjcif;jzpfonf? t,fbm;rm/ rpPpPyDESihf tjcm;awmifydkif; jynfe,frsm;u vkdufygcGJ xGufcJh
=uonfh 'dkrDEdkoufa&mufr_a=umihf jynfwGif; ppf jzpfyGm;&avawmh.? 1989 ckESpfwGif bmvifwHwdkif;=uD; jydKvJcJh&onfrSm
uGefjrLepfpepfudk qef@usif=uaom ydkvef/ &dkar;eD;,m;/ [efa*&D/ csufudk pvdkaA;uD;,m;ESihf blvfa*;&D;,m;EdkifiHrsm;.
awmfvSefa&;vd_if; &dkufcwfcsuf rsm; a=umihfyifwnf;?
,ckjzpfyGm;aeaom ta&SŒtv,fydkif; tajctae rSm rwlaom aemufcH ,Ofaus;r_ESihf EkdifiHa&; tcif;t usif;rsm;
&Sdaeygonf? okd@aomfjim;vnf; twdwfumv rsm;. jzpfpOfrsm;ESihf qifwlvGef;ayonf[k aumfeJwuU okdvfrS rsufarSmuf
acwf tD*spfordkif;ynm&Sif Zt'fzmrDu qdk.?
tjcm;aom ul;pufwwfonfh awmfveS v f y_ &f mS ;r_ rsm;uJo
h @kd yif ,ckyek u
f efrr_ mS vnf; zdEydS f tkycf sKyfaeaom tm%m
&Sifwdk@tay: rauseyfcsufrsm; wtHkaEG;aEG; pkaqmif;cJh&onfh vGefcJhaom ESpfrsm;pGmuyif pwifcJha=umif; olu &Sif;jyonf?
jrdK@&GmtESHΠus,fjyef@vmawmh.? tjcm;aom ,Ofaus;r_yHkpHrsm; ajymif;vJ&jcif;Yvnf; jrpfzsm;cHcJhonf? Todk@jzihf aysmfp&m
raumif;aom umvrsm;rSm rD;yGm;udk apmihfaeonfESifh wlawmhonf? qufwdkuf jydKvJvmaeonfh 'dkrDEdkjzpfpOfrsm;u &dkuf
cwfrnfrSm ajr=uD;vufcwfrvGJ?
,ckjzpfpOf. rD;yGm;rSm 'DZifbmvv,favmufu rdrdudk,fudk rD;&d_ŒcJh&Smaom wleD;&Sm; qENjyorm; wpfOD; &,fyg?
aemufqufwGJ qENjyr_rsm;u tvsiftjrefyif wleD;&Sm; orRwudk xGufajy;ap&onf txdyif? tdrfeD;csif; EdkifiHrsm;wGifvnf;
tvm;wl qENjyyGJrsm; ul;pufcJh awmhonf?
wpfckwnf;aom qef@usifawmfvSefr_rSonf ul;pufvmap&eftwGuf t"du aomhcsufum; “qufoG,f a&;”
yifjzpfonf[k zmrDu xyfavmif;&Sif;jyonf? 1848 ckESpfwGifrl rsm;r=umao;rDu wDxGifcJhaom w,fvD*&zf a=u;eef;
pepfyifjzpfonf? yHkESdyf owif;pmrsm;ESihftwl EkdifiHw0Srf; jzpfysufaer_rsm;udk jynfolvlxktwGuf owif; oJvGefprsm;
ay;EkdifcJhavjcif;? ,ae@wGifrl azhpfbGwf/ ,lusKŒESihf wGpfwm? tDvuf xa&mepfqufoG,fa&;rsm; zsufqD; cH&aom tcgwGifrl
tD*spf qENjyolrsm;onf rlv vufa[mif;enf;rsm;jzihf owif;qufcJhjyefonf? bmvkyf =urnfudk yHkESdyf jzef@a0 =ujcif;yif?
awmfvSefv_yf&Sm;r_ ul;pufonf[k qdk&m0,f vlxk.onf;ajcwGif ar#mfvifhcsufESihf pdwftiftm;wdk@ &vdkufjcif;u
t"du[k qdk&acsrnf? rdrdwdk@ESihf tajctaecsif;wlnDaom tjcm;wkdif;jynf vlxku awmfvSefykefuef wdkufyGJ0if=uavjcif;
æ xkd@jyifw0. æ atmifyGJcH ae=uavjcif;?
“olwdk@vnf; vkyfaqmifEkdifwJh yHkpHygvm;vdk@ vlxku odjrifvmw,f? wu,fudk jzpfEkdifwmyJvdk@ jrifvm=uw,f?”
zmrDu qdk.? “a=umuf&GHŒpdwf twm; tqD;udk cGgcs ay;vdkufovdkygyJ?”
orkdif;u rwwfEkdifonfh tcsufwpf csuf&Sd avonf? usGrf;usifol/ ynm&Sifqdkolrsm;u awmfvSefa&; rnfonfh
tcsdefwGif pwifjzpfay:rnf[k a[mudef;xkwf&ef orkdif;u rvkyfay;Ekdifyg? rnfr#txd jyef@ESH@rnf/ rnfokd@rnfyHk tqHk;owf
rnfwdk@udkvnf; cef@rSef;&ef rulnDEkdif? &v'frsm;rSm tHhbeef; jzpf&avh&Sdonf? odk@aomf taygif;vuQ%m aqmifcsifrS
aqmifrnf? twdwfudk ar#mf=unfhjyD; awmfvSefykefuefr_ topfrsm;onf tem*wfwGif jzpfyGm;vmEkdifjcif;ESihf tat;rda&m*g
Adkif;&yfpfuJhodk@ ul;puf jyef@ESHŒEkdifjcif;wdk@udk wm;jrpf&efvnf; rpGrf;aqmifEkdif=uyg? zmrDu &Sif;jycJhonf? awmfvSefa&; rnfonf
azmfjrLvmr&Sd?
“orkdif;u oifcef;pmudk b,folrS r,l=uygbl;?” olu qufajymjyonf? “w&m;aom awmfvSefykefuefr_ topf
topfawG tjrJwrf; &SdaeygOD;r,f? qufoG,fa&; rD'D,m topfawGvnf; &SdaerSmyg? 'guawmh vl@raem/ vl@obm 0yg?
vlxk[m zdESdyf tkyfcsKyfcH&jyDqdk&ifawmh awmfvSef ykefuef=urSm taotcsmygyJ?”

ode;f Ekid f
armuQynma&;r*~Zif;rS
33 10ESpjf ynfh trSww
f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

rkeUf pm;ausmif;qif;csdef
(1) ajymif;zl;yGifhawGudk puULuawmh csGefuav;rsm;jzifh xnfhum
wpfuawmh ig;jym;/ q,fjym; a&mif;onf? taphtdrf rmrm
bJvfoHu pl;&S wkef,ifpGm jrnfvmonf? udk wusGwfusGwf 0g;&onfuvnf; t&omxl;yg.? +yD;
rkef@pm;ausmif;qif;csdefudk a&muf+yD? awmh usGefawmf0,fpm;avh&Sdwmu ukvm;yJokwfjzpfonf?
a&mif;onhfrdef;r}uD;u tvGef0onf? ol@tom;ta&rSm
tJonfwkef;u urBmay:rSm usGefawmftrkef;qkH; rnf;ajymifae+yD; acsG;ap;rsm; t+rJvdkvdk pGwfpdk aeavh&Sdonf?
tcsdef[m rkef@pm;ausmif;qif; csdefygyJ azaz? taetxdkifuvnf; npfywfvSonf? &GHp&m aumif;rSef;
odayr,fh bma=umifh r&GcH yhJ gvrd ?hf ol@qikd uf ukvm;yJow k rf mS
(2) wpfcgwpf&H pdwfrcs&? ig;rl;aphuav; wpfaph usGefawmf
aumuf & wk e f ; u ol @ qd k i f r S m uk v m;yJ o k w f usG e f a wmf
rmAifa&æ rif; ck b,fa&mufae+yDvJ? rkef@pm; 0,fpm;onf? tay:ydik ;f rSm pm;I aumif;aomfvnf; atmuf
ausmif;qif;csdef pmoifckHawGay:rSm usGefawmfwdk@ twlwuG ydkif;rSm odk;apmf eHaecJhonf? rae@u tusefawG a&m xnfh
&SdaecJh=uonf? rkef@pm;ausmif;qif;csdefqdkv#if w&kwf}uD;. ay;vdkufrSef; usGefawmfodaomfvnf; ukefatmifawmh pm;
qefacgufqGJ wGef;vSnf;av;em; rSm ausmif;om;awG pk+yHK+yD; ypfcJhygonf? wpfcgwkef;u pm;cJhzl;aom odk;aewJh ukvm;
wdk;a0@Saewwfonf? wpfyGJ+yD;wpfyGJ yef;uefyifraq;EdkifbJ yJokwf wpfyGJaygh? usGefawmfwdk@aewJh zm;om;vzkef;ausmif;
jyifay; ae&onf? vk,ufwdk;a0S@ pm;aomufae=uaom (t-x-u 14) u awmfawmf}uD; us,0f ef;onf? pde@f *sK;d Zuf
ausmif;om;awGqDu ydkufqHtaphtiS b,fawmhrS &avh bk & m;&S d c d k ; ausmif ; aemuf u pmoif a qmif a tmuf r S m
r&Sd? 0&kef;okef;um; jzpfaeaom qefacgufqGJ wGef;vSnf; tajcmuf}uD; udkcifarmifjrifh&JΠumwGef;pmtkyf tiSm;qdkif
ay:u qefacgufqGJ wpfyGJudk jrefjrefqGJ,l jrefjrefpm;+yD; &Sdonf? ol@pmtkyfqdkifrSm usGefawmfwdk@u pmtkyfa&G;ovdkvdk
jrefjrefjyefay; jrefjrefvpfxGufcJh&if tvG,f uav;&Edkif bmvdkvdkESifh umwGef;pmtkyfawG enf;enf;csif; cdk;zwf=u
onf? oli,fcsif;awG *k%f,l 0ifh=uGm;pGm ajymjy=uvdk@ usGef onf? tajcmuf}uD; pdw=f unfah ev#if bmr#rajym? tykx H uJ
awmfwdk@ odxm;onf? qefacgufqGJudk pm;csifygonf? 'gayrJ@ pmtk y f a wG jrnf ; cG i f h & onf ? ol p d w f r =unf v #if qJ q d k
armif;xkwfwwfonf? u-q qdkawmh aumif;rSmayghqdkwJh
useG af wmfh rSm xdrk #owdrœ &S?d pmoifcef;xJrmS xdik af ecJ=h uzl;wJh
rkef@pm;ausmif;qif;csdefrsm;? wpf&ufrSm rmAifu usGefawmfh u-q pmtkyftopf/ a&$a*gif;ajymif pmtkyftopf wpftkyf
udk ar;cGef;wpfckar;onf? (tajzu olod+yD;om;) rif; udk oli,fcsif;ESpfa,muf pyfwliSm;Ivnf; odyf}udKufcJhwm
rkef@pm;rvm;wJh? +yD;awmh ol@ vufxJu q,fjym; aphav; aygh? tJ'DtxJu tavmif;tpm; 0goem}uD;wJh Av}uD;udk
wpfaph xGufvmonf? a&mh æ rif;,l0,fpm;acsuGmwJhav? ckxdcifrifaerdonf?
usG e f a wmf bmrk e f @ awG 0,f p m;cJ h o vJ rrS w f r d a wmh y g?
0,fa&m pm;jzpfcJh&JŒvm; raocsmyg? rmAifudk rif;a&mæ a&cJacsmif; wGef;vSnf;em;rSmvnf; ausmif;om;
twlwl pm;r,favvdk@ajymawmh olujyefjiif;wmyJ rSwfrd awG 0dkif;0dkif;vnf aewwfonf? yJaphndKndK awG tom;
onf? ausmif;aps;wef;rSm usGefawmf 0,fpm;avh&Sdwmu xJjrSKyfxm;wJh ypfrSwfpuf0dkif;udk tkyfrdatmif aoewfjzifh
=uH&nfanmif ap;aygh? a=u;vifyef; 0g0gxJrSm anmifap;jym ypfEdkifcJh&ifawmh a&cJacsmif; tydkawG trsm;}uD;&Edkifonf?
}uD; xnfhxm;+yD; wpfzufu tpudkqGJum qGJum &SnfxGuf ausmif;om;awG wpfa,muf+yD; wpfa,muf vufwnfh
vmaom tom;r#ifudk wkwfwpfacsmif;rSm acGuyf+yD; wpfck prf;ae=u.? &mbmpkyfcGufuav; wyfqifxm;aom usnf
ig;jym;ESifh a&mif;ygonf? usGefawmf tvGef}udKufygonf? qefwdk@u ypfrSwfudkawmfawmfESifh ra&mufwwfEdkif? bm
aemufwpfcku ajymif;zl;yGifhawG? ylylaEG;aEG; azG;azG;OaewJh a=umifhrsm; c%c%vGJacsmfaecJh &wmvJ? wpf}udrfrSmawmh
10ESpjf ynfh trSww f & 34
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
usG e f a wmf u ypf r S w f p uf 0 d k i f ; ud k tk y f rd a tmif csd e f & G , f aiGpuULav;udk tbGm;}uD;vufxJ jrefjrefxnfhay;+yD; xGuf
ypfcwfEdkifcJhonf? yJaphjrSKyfxm;wJh a&cJacsmif;awG trsm;}uD; oGm;onf? usGefawmfvnf; aq;vdyfzdk; ay;+yD;txGufrSm
&wmaygh? tat;cdk;awG vl;vGef@v#HxGufaewJh a&cJacsmif; tbGm;}uD;&JŒ atmfjrnfoHudk =um;vdkuf&onf? [Jhæ [dkuk
awGudk usGefawmfwdk@ 0rf;ajrmufaysmf&$ifpGm pm;aomufcJh vm; vmprf; æ vmprf;wJh? ajymajymqdkqdk tbGm;}uD;
=uzl;onf? xGufvdkuf+yD; ukvm;av;vufxJrS qD;,dkxkyfudk vk,l vdkuf
onf? qD;,dkxkyfuav;rSm udkufazmuf+yD;aeaygh? a&mh æ
q&mz&ef p pf t wef ; rS m ausmif ; om;opf t jzpf eifhydkufqH tpkwf}uD;wJh tbGm;}uD;vufxJrS ig;usyfwefu
usGefawmfpae&awmh uGrfrf*smuvnf; ausmif;om; opft av; ukvm;a&SŒrSm usoGm;.? [kwfyg&JŒ æ =unfhprf; æ
jzpf twef;xJudk a&mufvmonf? usGefawmfwdk@ESpf a,muf ig;usyf wefu wpf0ufomomyJ &Sdonf? usefwJhwpf0ufu
[m wpfa,mufu wpf a,muf&JΠyxrqkH; oli,f csif;awG puULESifh raoroyf qufxm;vdk@? olydkufqHudk jyefaumuf
jzpf o G m ;cJ h = uonf ? uG r f r f * smu ucsif u av;? rk e f @ pm; &if; ukvm;av;u +idrfoufpGm ai;=unfhae.? tjypfwpfck
ausmif;qif;qdk ydkufqH wtm;jzKef;onf? oluyJ usGefawmf usL; vGefwm trdcH&olvdk +idrfoufaeykHrsKd;vm;? olrsuf0ef;
vdkcsifwhJ jrif;&kyfuav;udk 0,fay;cJhonf? jrif;&kyfuav;[m awGxJrSmawmh tjypfwpfpkHwpf&m &Sm rawG@yg? qmavmifr_
avESyd v f ukd &f if acgi;f uav;v_y/f ajcuav;v_yef @J wu,fu h kd &JŒ taiG@toufwcsKdŒu vG&J ifaygh? 'Dta=umif;udk pmwpfyk'f
touf 0ifvmawmhwm? jrif;&kyt f eDuav;/ ra&muGrrf *f sm/ a&;&if orD;av; twGufawmh rkef@zdk;aumif;aumif; &Edkif
q&mz&efppfESifh pwkwÎwef; ausmif;om;b0 ae@&ufrsm;? vdrfhrnf? ,ckqdkv#if orD;onf ol@tazemrnfudk tao
tcsm pmvkH;aygif; wwfae+yDjzpfonf?
(3)
ausmif;aebuf oli,fcsif;awGxJrSm oef;!Gef@}uD; (5)
u qdkifum;eif;aeonf? atmfpumu atmifjrifzdk@ }udK;pm;
aewJh tqdkawmfaw;a&;orm;aygh? cifarmifwifhu 'DZdkif; rk e f @ pm;ausmif ; qif ; acgif ; avmif ; awG xd k ; vd r f h
qdkif;bkwf ydkpwma&;qGJol yef;csDq&m? zufwD;ausmf 0if;OD; OD;rnf?
u Adv k }f uD;jzpfaeonf? atmif=unfp;kd u ppfuikd ;f rSm atmuf
pD*sif puf&kH wnfxm;onf? pdk;xGef;u vd_if uGefysLwmESifh uav;wd k @ æ urB m ay:rS m rif ; wd k @ trk e f ; qk H ;
"mwfykHvkyfief; vkyfaeonf? vif;jrifhxGef;ESifh vif;jrifh[efwdk@ tcsdef[m b,f tcsdefvJ æ
nDtpfudk ESpfa,mufu b,fa&mufae +yDvJrod? wifarmif
0if;uawmh tvkyfoGm; tvkyfjyef pD;aewJh bD;uav;udk
c%iSm;oGm;wm ESpfESpfausmfae+yD? aeOD; æ bkef;}uD;0wf
oGm;wm b,f olygvdrfh? (usGefawmf r[kwfwmawmh aocsm
w,f?)
aersKd;
(4)
(2000 azaz:0g&D ‘r*Fvm’ r*~Zif;)
wpf&ufrSm &kH;em;u tdrfqdkifav;qD aq;ayghvdyf
oGm;0,fawmh rlvwef;ausmif;uav;&JΠrkef@pm;ausmif;
qif;csdefESifh =uHKaeonf? uav;awGaysmf&$ifpGm ajy;v$m;
aqmhupm;ae=uonf? a&cJacsmif; 0,fpm;olu 0,fpm;
aeonf? tcsOfaygif;/ oD;pkHaygif; 0,fpm;olu 0,fpm;ae
onf? tdrfqdkif&Sif tbGm;}uD;udk usGefawmhftwGuf aiGe*g;
aq;ayghvdyf rSmvdkuf+yD;csdefrSm ukvm;av; wpfa,muf
a&mufvmonf? qD;,dk wpfxkyfay;ygwJh? tbGm;}uD;u
wpfxkyf jzKwfay;vdkufonf? ukvm;av;u ig;usyfwef
35 10ESpjf ynfh trSww
f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

&efou
l kd rdwaf qGjzpfatmifvyk jf cif;
‘&efolr&Sd rdwfaqGom&Sd’ ‘EdkifiHa&;qdkwm &efoludk rdwfaqGjzpfatmifvkyfwm’
vdk@ q&m '*kefwm&m pajymwkef;u rausvnfcJh? 'Dxufydk &Sif;&Sif;ajym&&if
vH k ; 0 vuf r cH E d k i f y g? &ef u k e f + rd K Œ&J Œ vrf ; rrsm;ay:rS m / tusOf ; axmif x J r S m /
awmxJawmif xJrSm ppftm%m&SifawGudk ESpf 30 ausmf &ifqdkifwdkuf yGJ0ifvmol/ *gr%d
udk,fh rsufpda&SŒrSm &efol@vufcsufrdwJh ¶Gmom;tavmif;awG/ rkqdk;rawG/
rD;avmif ¶Gmysuf ikwfwdkawG/ rk'drf;usifhcH rdef;uav;awG jrifcJh&oltzdk@ &efoleJ@
vnfyif;zufzdk@ b,fvdkrS pOf;pm;r&EdkifcJhyg?
'gayr,f h ol i ,f c sif ; w twGuf &efolygbJ? qifeJ@vl vHk;0 pnf;jcm; e,fajruef@owfaevdk@ r&EdkifwJh
a,muf & J ΠOD ; av;jzpf o l pd k i f ; aA'geJ @ twGuf vl awGtay: tE W&m,ftjrJ&Sdaeygw,f? odyfr=umcif av;uyJ tif;w
awG@wJhtcg usaemfhoHo,awG aysmuf aumf+rdKŒxJrSm touf 80 ausmf oDv&Sif q&m }uD;wyg;udk awmqif¶dkif;awG
uG,f oGm;cJhygw,f? rdkn‡if;-rdk;aumif; eif;owf cJhwJhowif; =um;cJh&ygao;w,f? aygif;avmif;a'orSm ppfa=umif;v_yf
e,fom; pdik ;f aA'g[m zufqpfawmfveS f &Sm;aewkef; awmqifeJ@ &ifqdkifwdk;rdcJhvdk@ 'dkufOD;e,fom; Auy &Jabmfudkatmif
a&;rSm 0if;*dwfwyfxJ ygcJhzl;ayr,fh e*dk aygifrSm tpG,f wacsmif; xkwfcsif;ayguf azmuf0ifoGm;+yD; qifacgif; ay:rSm t&yf
rlvb0uawmh qiform;w a,muf 6 ayausmf *vef*vm; vl}uD; qifpG,f pdkufvsufwef;vef;eJ@ ygoGm;cJhwm (rme,f
jzpfcJhygw,f? ol@tzdk; vHk;a¶$ 0geJ@ vHk;a¶$ yavm txdawmif) [dk;av;wausmf jzpfcJhygw,f? tJ'Dqifudk awmh 0 &Jabmf
eDwdk@vdkbJ ol[m qif¶dkif;awG udk zrf;cJh/ awGu 0dkif;ypfowfcJh&ygw,f?
qif¶dkif;udk qif,Ofjzpfatmif usifhcJh/
qif,Of awGudk OD;pD;cdkif;apcJhwJh &Srf;eD 'gayr,fh 'Dvdk qdk;oGrf;¶dkif;pdkif;vS+yD; tiftm; t¶G,ftpm;}uD;rm;vSwJh
trsK;d om;wa,muf jzpfyg w,f? vH;k a¶$ &efolqifawGudk vltusKd; ðywJh rdwfaqG tdrfqifjzpfatmif zrf;qD;avhusifh
0geJ@ vHk;a¶$eDwdk@uawmh oDaygrif;acwf ay;wJhjzpfpOf[m wu,fawmh q&m'*kefwm&majymwJh ‘&efoludkrdwfaqG jzpf
ya'o&mZf awmfvSefa&;/ t*Fvdyf udk atmifvkyfjcif;’ jzpfpOfyJjzpfyg w,f? pdkif;aA'g-vHk;a¶$0gwdk@&JŒ rdwfquf ay;
vdkeDacwfOD; awmfvSefa&;awGrSm ygcJh csufawG[m acgif;pOft&wifrubJ tpdwftydkif;vdkufvnf; tifr wef pdwf 0if
zl;ygw,f? pm; rSwo f m;p&maumif;vSygw,f? 'Djzpf pOf}uD;wckv;kH [m Edik if aH &; pum; eJ@ajym
&&if t=urf; zufwdkufyeJG nf;ema&m/ t=urf;rzufwdkufyJG enf;emyg aygif; pyfyg0if
pdkif;aA'geJ@ vHk;a¶$0g-vHk;a¶$eD ae+yD; ESprf sK;d pvH;k udk ol@tydik ;f eJ@ol vSvyS y tuGuaf phaphqufpyf usio
hf ;kH oGm;wm
wdk@&JŒ qifzrf; tawG@tñuH/ qifusifh vdk@ pdkif;aA'g wdk@u awmfvSefa&; oabmw&m;awGeJ@ csdefxdk;ajymjy cJhy gw,f?
qifcdkif;tawG@tñuH awGeJ@ awmfvSef
a&; tawG@tñuHawG qufpyfE_dif;,SOf yxrqHk; qif¶dkif;zrf;wJhtqifhrSm t&ifacwf uvdk tkyfvdkuf usKH;oGif;
jywm awG =um;&wJ h t cgrS m awmh zrf;wmjzpfap/ waumifcsif; }udK;uGif;ypf (rDvm&SDumenf;) odk@r[kwf usif;axmif
q&m'*kefwm&m&JŒpum; udk usaemf zrf;wmjzpfap/ tckacwf arhaq;aoewfeJ@ypfzrf;wm jzpfap t=urf;enf;oHk;+yD;
aumif;aumif;}uD; oabmayguf vuf ZGwt f wif;zrf;wmeJ@ pcJ&h ygw,f? (tdrrf mS cdik ;f zd@k tomw=unf ac:r&vk@d twif;
cHoGm; cJhygw,f? qGJac:&wm t=urf;zufwmyJ r[kwfygvm;) 'Dae&mrSm tdrfqift,OfudkpD;+yD;
vkyf&wmjzpfvdk@ &efolxJu ol@vl udk,fhzufom;&Sdxm;zdk@ ta&;}uD;wmudkvnf;
wu,f a wmh awmqif ¶ d k i f ; awG@&ygw,f? ab;u qif¶dkif;awG&JŒ wdkufcdkufr_/ usKH;xJ 0ifcgeD; qif¶dkif;awG&JŒ
awG[m &ifqdkifwdk;rd wJh vlom;awG jyefvSef ¶kef;uef azmufxGuf wdkufcdkufr_udk t=urf;zuf ESdrfeif;&wm/ aAsmuftdk;
10ESpjf ynfh trSww f & 36
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
rD;tdk;awG azmuf/ wlrD;aoewfawG azmuf/ AHkawG armif;awG civil society / NGO wnfaxmif vlpkwJh t=urf;rzuf
vif ; uG i f ; awG us,f u s,f a vmif avmif w D ; +yD ; wdkufyGJ yHkpHwrsKd;jzpfygw,f?
ypfcwfajcmufvSef@&wmawGeJ@vnf; =urf;&yg w,f? usKH;rSef; qifu +idrfvmwJhtcg }udK;av#mhay;wm ajz; ajz;
rodatmif/ usif;rSef; rodatmif/ }udK;uGif;ypf zrf;r,fhvleJ@ csif; vkyfay;ygw,f? n‡yfxJrSm pkpkaygif; tcsdef 10 &uf 15
qif,Of rawG@atmif zHk;uG,fzdk@vnf; t a&;}uD; ygw,f? &uf xm;ygw,f? 'Dvdkxm;&if; vlu wufpD; wmudk prf;vkyf
'Dvdk t=urf;enf;eJ@ zrf;xm;wJh qif¶dkif;udk 2 &uf ygw,f? 'gu vludk pufoD;eJ@qGJ+yD; qifausmay:cs ay;wm
3 &ufavmuf tpmiwf a&iwfxm;+yD; rmef pcsKd; &ygw,f? jzpfygw,f? qifu acgif;udkcg+yD; ESmarmif;eJ@vSrf;qGJcswmudk
'DaemufrS waumifcsif;udk ykcuf odk@r[kwf n‡yfxJoGif;& ab;u tdrfqifawGu ESmarmif;eJ@ xdef;csKyf¶dkufESufwm/
ygw,f? tJ'guawmh wudk,fvHk; ajc vuf acgif; vHk;0rv_yf ab;uvlu vSHeJ@ xdk;wmvkyf+yD; wufpD;wJhvludkvnf; tjref
Edkif atmif opfvHk;tcsKyfcef; usOf;usOf;av;xJ xnfhxm; jyefrxkwf &ygw,f? 'DvdkeJ@ qifausmay: vlcGpD;EdkifwJhtcsdef
wm 'grSr[kwf }udK;txyf xyfwkwf xl;cwfxm; wm jzpfyg wjznf;jznf;rsm;vmatmif usifhoGm;&ygw,f? 'Dae&m rSm
w,f? 'g[m t=urf;rzuf tm%mzDqefa&;wdkufyGJ vlxk t=urf;zufr_eJ@ t=urf;rzufr_ aygif;pyf&ygw,f?
wdkufyGJ oabmjzpf+yD; pD;yGm;a&;ydwfqdk@r_ oabmvnf; jzpfyg vSHe@J xdk; c|ef;eJ@aygufvdk@ qifrSm temjzpf vmwmudk
w,f? wcsKdŒuvnf; qif¶dkif;udk wHk;vHk;vSJ waumuf auG; =uufom;EkyfEkyfpif;+yD; aq;jrpfawGeJ@a&m temrSm odyfay;
om;a&udk vS;D +yD; wapmif;vufyyf Ed@k &nfnp‡ f xnfw
h hJ enf;eJ@ wmuawmh jyefvnf&if=um;aph a&;oabm aqmifygw,f?
temjzpfatmifvkyf+yD;rS xl;cwfygw,f? tJ'DtcgrSm xl;}udK; wudk,fvHk; vufeJ@yGwfoyf pum;csKdcsKdomom
u wtm;¶kef;&if temudkoGm; xdvdk@ qif t&rf;em usifap ajym bdef;au|;wmu wzuf/ tpmiwf a&iwfxm; v_yfr&
wJhenf;eJ@ qifudk +idrfatmif t=urf;zufxm;wmjzpfygw,f? atmifcsKyfwmu wzHk/ vSHeJ@xdk; c|ef;eJ@ayguf aigufirf;wmu
tJ'DaemufrSm tpmudk enf;enf;csif; (iSuf aysmoD; wenf; &uf 20 avmuf ol@tuef@eJ@ ol vkyfvdkufwJhtcgrSm
wvHk;csif;/ =uH wqpfcsif;/ pyg; wcGufcsif;) jyefau|;+yD; awmh {&mr &efolqif¶dkif;}uD; [m vlcdkif;vdk@&wJh rdwfaqG
reufapmapmeJ@ naeapmif;rSm qifw udk,fvHk;/ vuf ajc qif,Of jzpfoGm;yg+yD? q&m '*kefwm&majymovdk &efoludk
aygif &ifbwf Adkuf wif vdift*F g t+rD; em;&Guf acgif; ausm rdwfaqGjzpfatmif vkyf vdkufEdkifyg+yD?
ar;aph rsufESm OD;uif; pojzifh ae&mvyfrusefatmif vl aemuf w csuf pd k i f ; aA'gwd k @ ajymwmu qif ¶ d k i f ;
4-5 a,mufu vufeJ@ yGwfoyfay;=u ygw,f? vufeJ@ yGwf trnf;jzpfjzpf qif¶dkif;qifjzLawmfjzpfjzpf 'Denf;awG eJ@bJ
&if; yg;pyfuvnf; csKdomEl;nHhwJhoDcsif;awG oH+ydKifqdkay; udkif&wmjzpfw,fwJh/ qdkvdkwmu 2010 a&SŒydkif; e0w-
atmfay;ae& ygw,f? 'Dtqifhuawmh t=urf;rzuf wdkufyGJ etz ppftpdk;&jzpfjzpf/ 2010 aemufydkif; v$wfawmfxGuf
enf; emawGxJu tm%mzDqefa&;wdkufyGJeJ@ jyefvnf oifh ppftpdk;&jzpfjzpf 'Denf;awGeJ@yJ &efoludk rdwfaqGjzpfatmif
jrwfa&; aygif;pyfxm;wJh oabm/ aphpyfaqG;aEG;a&; ('dkif,m vkyf&rSm jzpfygw,f? qifrnf;jzpfap qifjzLjzpfap qif¶dkif;
avmh) oabmvdk@vJ ajymvdk@&r,f xifygw,f? ab; rSm awG[m &efolawGygyJ?
vnf; tdrfqifawGudk uif;apmifhcsxm;+yD; qif¶dkif;u uvef &efolqif¶dkif;awG zrf;ae usifhaewHk;rSm udk,fh buf
uqefvkyf&if tdrfqifawGu ESmarmif; eJ@¶dkufwmrsKd;/ vlawG u qiform;awG toufq;kH wmvnf; &Sw d wfyg w,f? ud, k f
uvnf; c|ef;eJ@ayguf vSHeJ@xdk;+yD; [def;a[muf aigufief; hbufu e*dk&Sdxm;wJhqif,Of awm0if+yD; qif¶dkif; awG aemuf
wmrsKd; t=urf;zufr_ wGJ&yg w,f? aumif;aumif;rGefrGef ae ygoGm;wmvnf; &Sdwwfygw,f? usKH; aqmuf&if opfzdk; 0g;zdk;
&ifawmh xnufcJwcJ au|;wm/ iSufaysmoD;wvHk; au|; tkef;qH}udK;zdk; vkyftm;c pwm awG tifrwef tukeftus
wm vkyfygw,f? rsm;ayr,fh usKH;oGif; zrf;wm[m }udK;uGif; ypfzrf; usif;
tpmenf;enf; jyefpm;vm+yD;aemuf wcsdef wnf; axmifzrf;wm awGxufvnf; qifydk&vdk@ t&if;a=u tjrwf
rSm 'Dqif¶dkif;}uD;awGudk bdef;enf;enf; au|;yg w,f? wcsKdŒu ydkxGufyg w,f? aiGa=u; ¶kyf0wˆKypPnf;eJ@ tcsdef &if;&wm
bdef;pGJoGm;apwJhenf;eJ@ vludkemcH atmifvkyfwmjzpf+yD; wifru toufaoG;ac|; t&if;tESD;awGudkvnf; a&Smifvdk@
wcsKdŒuawmh pdwf¶dkif;pdwfrdkufawG +idrf0yfoGm;atmif &nf r& ygbl;?
¶G,fwm jzpfygw,f? qifu tm;enf;oGm;wJhtwGuf E_dif;,SOf
csuftm;jzifh vlu tm;}uD;oGm;wm[m udk,fh tiftm;}uD; 'gayr,fh &Sdor# qif¶dkif;waumifrusef 'Denf; eJ@
xGm;atmif vkyfzdk@ &nf¶G,fwJh t&yfzufvlr_a&; toif;tzGJ@ rdwfaqG qif,Ofjzpfwmawmh r[kwfygbl;? usifhvdk@ r&
37 10ESpjf ynfh trSww
f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
xdef;vdk@rEdkifjzpfvdk@ owfypfvdkuf&wmvnf; &Sdwwf ygw,f? awGrSmvnf; +rdKŒay: ausmif;om; qENjyyGJawG/ tvkyf
wcsKdŒ tifrwef acgif;rmwJh qif¶dkif;awGvnf; ¶kef;&if;uef&if; orm;oydwfawG/ aphpyfaqG;aEG;yGJawG ygcJhwmyJ jzpfyg w,f?
'%f & m& aooG m ;wmawG &S d y gw,f ? (ud k , f h u d k & ef r l w J h
&efoludk b,fvdkrS rv$Jra&Smifomvdk@ owfypfvdkuf&wm/ 'Duae@ EdkifiHa&;ody`HrSmawmh t=urf;zufr_qdk wm
ol@zmomol acgif;rmvGef;vdk@ usKH;eH&H acgif;eJ@wdkufao aoewfeJ@ ypf/ AHk;eJ@cGJwmawGudkyJ t"du&nf!¸ef; wm
oGm;wm/ ¶kef;&if;uef&if; vufusKd; ajcusKd;+yD; aooGm;wm/ jzpfae+yD; ‘+idrf;csrf;pGm’ qENjyyGJtwGif; ¶dkufwm ESufwm
tpmrpm;bJ aooG m ;wm jzpf a wmh v nf ; ‘&ef o l r &S d cJ e J @ xk w m rD ; ¶d _ @ zsuf q D ; wmawG u d k t=urf ; zuf r _ tjzpf
rdwfaqGom&Sd’ jzpfoGm;wJhtxJ tusKH;0ifoGm;ygw,f) pm&if;roGif;=uawmhygbl;?

Ak'<0ifrSm=unfh&if emVm*D&dqif/ tmVm0u bDvl;/ *E< D a cwf u yJ j zpf j zpf / rmwif v l o muif ; acwf
t*F k v d r mvvl q d k ; wd k @ ud k jrwf p G m bk & m;u arwW m yd k @ +yD ; uyJjzpfjzpf/ tckaemufqHk; ,lu&def;/ a*smf*sD,m a&mifpHk
atmifEdkifcJhayr,fh rm&fewf/ a'0'wf/ eaENm yeENe*g;/ awmfvSefa&;awGyJjzpfjzpf t=urf;zufr_ wGJzufcJhwm vHk;0
pdOPrm% trsKd;orD;wdk@udkawmh arwWmydk@ ajymif;vJypfvdk@ r&S d b l ; vd k @ b,f o l tmrcH a jym&J y govJ ? *E< D a cwf rS m
r&cJhwm awG@&ygw,f? a'0'wfeJ@ pdOPrm% qdk&if t=urf; qlbwfpfcsef'&mbdk@pf &SdcJhovdk rmwifvlomuif; acwfrSm
enf;eJ@ ajrrsKdypfcJh&ygw,f? atmifjcif; 8 yg;rSm 5 yg;yJ tEk usm;opfeuf Black Panther &SdcJhygw,f? ,lu&def; a*smf*sD
enf;eJ@ atmifjrifwm jzpfygw,f? (bk&m;&Sif udk,fwkdif ,mwdk@rSmvJ tenf;qHk;awmh cJeJ@xk wm/ um;rD;¶_dŒwm
t=urf ; zuf w m r[k w f ayr,f h tjrif r awmf o l a wG u avmufawmh ygwmcsnf;ygyJ? tJ'g awG&JŒ tcef;u¾udk
‘=unfh=uufvkyf’ ypf vdkufwm jzpfygw,f) wefzdk;pHawG ypfy,f&if tifrwef tod ^m%fEHk@enf; &musygvdrfhr,f?
udkom a[majym wJhenf;eJ@ vdkovdk ajymif;vJzefwD; ,lvdk@& 1989 tus,fcsKyfrus cifwkef;u a':atmifqef;pk=unf
&if vGefcJhwJhESpf 2500 uwnf;u urBmay:u vltm;vHk; uvnf ; t=urf ; zuf vuf e uf u d k i f a wmf v S e f a &;&J Œ
r*fzdkvf&+yD; u|wfwef;0ifukef=urSm jzpfygw,f? 'gayr,fh tcef;u¾udk rjiif;y,f cJhygbl;? (tJ'Dwcsdefwnf;rSm prlqm
Ak'<bk&m; &Sifudk,fwdkifu 'Dvdk rar#mfrSef;EdkifcJhwJhtwGuf atmif}uD;uawmh vufeufudkifawmfvSefa&; rSm;a=umif;/
**F g0gVK oJpkru Ak'<awG yGifhcJh=uwm jzpfygw,f? ausmif;om; awG awmcdkwm rSm;a=umif; ajymcJhygw,f)

bmyJjzpfjzpf qiform;awG t"duay;wJh rufaqhu wEdkifiHvHk;eJ@csD+yD; &efolqif¶dkif;awGudk rdwfaqG


awmh t=urf;enf;wrsKd;wnf; odk@r[kwf tEk enf;wrsKd; qif,Ofjzpfatmifvkyfr,fh qifzrf;tzGJ@om;awG/ txl;
wnf;udkyJ yHkaoum;us w&m;ao usifhoHk;wmrsKd; a&Smif+yD; ojzifh qifzrf;acgif;aqmifawGtaeeJ@ qif¶dkif;awG t rsm;qHk;
ESpfrsKd;pvHk;udk u|rf;u|rf;usif usifeJ@ tuGufusus aygif;pyf zrf;Edkifzdk@eJ@ qif,OfjzpfatmifusifhEkdifzdk@qdk&if txuf rSmajym
usifhoHk;zdk@/ &wJhtcsdefudk tusKd;t&SdqHk;toHk;cszdk@/ &vmwJh cJw
h hJ twwfynmawGtm;vH;k udk u|r;f u|r;f usiu f sif toH;k cs
tcGifhaumif;udktpGrf; ukef toHk;cszdk@ jzpfygw,fwJh? cdkif;apEdkifrS jynfolvlxkawGudk ESdyfpuf aewJh qifqdk; tE W
&m,f z,f&Sm;a&;wm0efudk ausyGefEdkifrSm jzpfygw,f? qifo
urB m ay:rS m jzpf c J h w J h awmf v S e f a &; tm;vH k ; ud k rm; EdkifiHa&; q&mawG taeeJ@ qif,OfawG tjrefqHk;
=unfh&if t=urf;enf;wrsKd;wnf;eJ@ atmifyGJ&wm r&SdcJh ovdk xkwfvkyfEdkifzdk@twGuf jrefrmjynfawmfvSefa&;rSm v$rf;rdk;
&mE_ef;jynfh tEkenf;oufoufeJ@ atmifyGJ&wm vnf; r&SdcJh }uD;pdk;aewJh w a=umif;xdk;/ wvrf;oGm;/ oli,femtawG;
ygbl;? (wcgu jrefrmhowif;or*~ nDvmcH wckrSm rD'D,m&JΠtac:awG tjref z,f&Sm;Edkif=uygap?
bufrvdkufa&;rludk aqG;aEG;&if; xdkif; owif;axmufr
,if'D;u xdkif;EdkifiHrSm vHk;0 bufr vdkufwJh owif;pm
wapmifrS r&Sb d ;l vd@k 0efccH o
hJ vdyk J vH;k 0 t=urf;rzufwhJ awmf
vSefa&;qdkwm[mvnf; pdwful;,Of urBmxJrSmom&Sd+yD;
*gr%d
vuf a wG @ urB m rS m r&S d a o;ygbl ; / b,f a wmh r S v nf ; azazmf0g&D 9/ 2011
&SdrSmr[kwfygbl;) t=urf;zuf awmfvSefa&;vdk@ ajAmifajymwJh
¶k&Sm;/ w¶kwf/ AD,uferf/ usL;bm; uGefjrLepf awmfvSefa&;
10ESpjf ynfh trSww f & 38
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

awmifwef;a'orS aoG;rsm; pdw"f gwfrsm;ESihf yifvkH


rqv (jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfygwD) acwfrSm em,l , if ; æ 'gygvm; 'D v d k y gvm;qd k w m eJ e J y g;yg;
arG;zGm;}uD;jyif; ynmoif=um;cJh&wJh usaemf[m rqv yHkpH od v mcJ h & wmygbJ ? od v m&av a&S ; uwd k i f ; &if ; om;
cG u f ynma&; tk y f c sKyf a &;wd k @ atmuf r S m bJ vl ; vG e f @ acgif;aqmifawG AdkvfcsKyf wdk@wawG (AdkvfcsKyfatmifqef;
}uD;jyif; cJh&wmayghAsm? cifAsm;wdk@vnf; rqv acwfrSm eJ@taygif;ygawG) udk ydk+yD;av; pm;rdavygbJ? “wdk@acwf
arG;zGm; cJh=uolawGqdk&if em;vnfrSmyg? cifAsm;wdk@awmh a&muf r S nH h = u&awmh r S m vm;” qd k w J h pmom;av;vJ
rodbl; usaemf txufwef;ausmif;om;xd oabmt zsufueJ tawG;xJa&mufvmw,f? aqm&D;Asm æææ
usqHk;eJ@ aysmfp&muawmh jynfaxmifpkae@rSm usKduUqH usaemfvnf; vdk&if;ra&mufbJ ajym csifwmawG ajymae
uG i f ; qD òr@e,f v d k u f p k & yf u ae csD w uf p k a 0;cJ h = uwJ h rdwm? ajymyDAsm ææ
jynfaxmifpkae@ tcrf;tem;}uD;ayghAsm? vlwef;pm;awG usaemfwdk@ajymajymaewJh jynfaxmifpkpdwf"gwf
vJpHkygh? ausmif;om; awG/ vrf;pOfvli,fawG/ =uufajceD qd k w m a&S ; uwnf ; u&d S v mcJ h w mvd k @ qd k & r,f ? od & d S a vh
awG / rD ; owf a wG / puf ¶ H k v k y f o m;awG / t&yf o m;awG / vmrd oavmuf ajym&,if 1821 ckESpfrSm tmoHbk&ifcH
tpHkayghAsm æ rSwfrd tavmufqdk,if æ usKduUqHuGif; pEN&uE W &dSefu tdENd,rSm&dSwJh t*Fvdyfwdk@&J@a=u;pm;ppf
od k @ csD w uf r J h o l a wG u d k tpm;taomuf a wG v J a0oAs? wyftult nDeJ@ jrefrmbk&ifudk =oZmrcHawmhyJ tmcH
aiGa=u;awmifhwif;wJh tzJG@tpnf;awG òr@e,fawGqdk&if awmh ppfol}uD; r[mAE<Kvu oGm;a&mufEdSrfeif;&w,f?
tpm;aumif ; taomuf aumif ; awG a0Ed k i f w ,f ? tJ'DrSm rdk;aumif; txufucsif *sdef;azgwdk@&J@awmifpm;
'efaygufwdk@ tat;wdk@ au|;arG; EdkifwJhtzJG@awG òr@e,f apmfbGm;wdk@u ppfol }uD;r[mAE<KveJ@twl tr_awmf
awGvJ&dSoAs? rqvacwf jzwfoef;cJh& wJh cifAsm;wdk@ xrf ; vd k a =umif ; av#muf w J h t wG u f ppf o l } uD ; ucG i f h ð y
aumif;aumif;odygw,f? 'geJ@ æ cifAsm;wdk@ awmhrodbl; awmh awmifpm; AdkvfaersKd; odefy&mZm eJ@ ucsif*sdef;azg
usaemfuawmh jynfaxmifpkpdwf"gwfawGeJ@ csDwuf&if; &Jabmf 1000cef@ jrefrm&Jabmf awGeJ@twl yg0ifwdkuf
atmf & wJ h ···bmta&; ···nmta&;awG u d k od v d k @ cdkufcJh=uw,f? 'g[m ucsif *sdef;azg awG&J@ ta&;}uHK&if
em;vnf v d k @ csD w uf y J G vd k u f w mr[k w f y gbl ; ? aysmf p &m ,dkif;yif;=u&r,fqdkwJh jynfaxmifpkpdwf "gwfa=umifhvdk@
&$ i f p &mwck t aeeJ @ oabmxm;+yD ; vd k u f w mygbJ ? tJ qd k & r,f x if w ,f ? om"uwck a ygh A sm? wjcm;wd k i f ; &if ;
aemuf wckoabmuswmu tòr@òr@te,fe,fuvm wJh om;awG r S m vnf ; &d S a o;w,f A s? 1825 Ed k 0 if b mrS m
¶G , f w l aumif r av;awG u d k v nf ; irf ; &/ rd w f z J G @ &wm t*Fvdyf-jrefrm yxrppfjzpfwJh 0ufxD;uef wdkuf yJGrSm
udkvnf; oabm uswmygwmayghAsm? b}uD;awmfrif;&J@nDawmfrdk;eJAdkvfr–;'Gg&0wDrif;om; oD&d
jynf a xmif p k a e@csD w uf y J G t a=umif ; a&;&,if r[m"rR&mZmudk,fwdkif OD;pD;+yD; jrefrm&JrufESpf aomif;
trsm;}uD;ayghAsm? usaemfajymcsifwmu ææ tJh'D æ ausmf/ &Srf;ajrvwfapmfbGm; òr@pm;rsm;udk,fwdkif }uD;=uyf
ta=umif;awG r[kwfbl;As? i,fpOfausmif;rSm jzpfovdk uG y f uJ w J h &S r f ; &J r uf w aomif ; ausmf yl ; aygif ; +yD ;
oifcJh&wJh jynfaxmifpkae@/ yifvHkpmcsKyf ta=umif;awG t*Fvdyfwyf awG udkwdkufvdk@ t*FvdyfawGbufu um
yg? bmjzpfvdk@ jzpfovkdvdk ajym&wmvJqdkawmh t"dy`g,f e,fr*f'la0gtyg t0if Adkvfig;a,mufeJ@ trsm;tjym;us
awG aoaocsmcsm em;vnf c H p m;bd k @ xuf pmar;yJ G r S m qH k ; +yD ; jynf ò r@od k @ qk w f cG m ay;vd k u f & w,f ? 'guawmh
ar;,if ajzEdkifbdk@avmufom oif=um;usufrSwfcJh&vdk@ &Srf;trsKd;om;awG&J@ wdkif;&if; om;aoG;pnf;nD!¸wfa&;
av? av;av;euf e uf v nf ; r&d S c J h y gbl ; ? av;euf & pdwf"gwfudk jyvdkufwJh om"u wckbJvdk@ usaemfawmh
aumif;rSef; vnf; rodcJhwmygwmayghAsm? }uD;vmawmh rS jrifw,fAsm?
(pmwdkayp av;vnf; zwfwm0goemygawmh) [dkzwf 'Dzwf csif;trsKd;om; wdkif;&if;om;awGvnf; racbl; As?
udk,fhxuf wwfem;vnfolawG ajymwm a[mwmawG
39 10ESpjf ynfh trSww
f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
t*FvdyfawG rE Wav;aejynfawmfw0dkufrSm tajc pdkufrdbdk@ jynfaxmifpkpdwf"gwfawGjycJh=uwJh om"uawGbJ a&;&
2ES p f a usmf tcsd e f a y;cJ h & w,f ? bmjzpf v d k @ vJ q d k awmh ,ifenf;rSmr[kwfvdk@ tusOf;avmufbJa&;vdkufw,f Asm?
ajrmuf b uf r S m &d S w J h awmif w ef ; awG a y:uae cif A sm;wd k @ od w ef o avmuf od x m;=uwmwif
=uH@=uH@cHawmf vSefae=uwJh csif;wdkif;&if;om;rsm; vla&S enf;r,frxifygbl;? od+yD;om;awGqdk,ifvnf; onf;c
wdkif;&if;om;rsm;/ ucsifwdkif;&if;om;awGudk EdSrfeif;ae H+yD;omzwf=uayghAsm? usaemfuawmh udk,fodw,fxif
=u&vdk@av? txl;ojzifh awmhAsm pD&if csif;trsKd;om; wmav;awGudk r#a0wJhoabmygbJ? rodao;wJholawG
awGu &dS&dSor# vlolvuf euf awGeJ@ tjyif;txefckcH enf;enf;odoGm;w,fqdk&ifbJ auseyfyg+yDAsm? tJ'Dwkef; u
awmfvSefaeawmh *sife&,fqm a*smh 0d_ufudk,fwdkifOD;pD; &J p G r f ; owd W j ynf h p H k w J h &J & J a wmuf a cgif ; aqmif a wG v nf ;
+yD ; Ed S r f e if ; cJ h & w,f v d k @ qd k = uw,f ? csif ; qd k v d k @ csif ; awmf trsm;tjym;ay:xG u f c J h = uw,f ? ck E S p f t &qd k , if a wmh
vSefa&; acgif;aqmifwOD;jzpfwJh ºurf;bdpf udkvnf; t 1886u 1893twGif;avmufaygh? qrm;rS qrm;'l;0g;
rSwf&rdw,f? aoG;pnf;a&;pdwf"gwf (0g) jynf axmifpk q'kefrS q'kef'l;0g;/ *&mrS *&m'l;0g;/ u0rfrS zkefuef'l;0g;
pdwf"gwfawGudkjycJh=uw,fqdk,ifvnf; rrSm;bl; vdk@qdk csif qif0g;aemif/ rdk;aumif;rS Adkvfbdk;apm/ 0ef;odkrS 0ef;odk
w,fAsm? wdkif;&if;om;vlrsKd;awG&J@ pGrf;pGrf;wrH aqmif¶Guf apmf b G m ;}uD ; OD ; atmif j rwf / wk e f [ k e f ; rS wk e f [ k e f ; 'l ; 0g;/
cJ h w mawG a&;& ajym&,if +yD ; rS m r[k w f y gbl ; ? vG,fvGefrS eef;crf;OD;/ rdkif;vGefrS apmr[m/ usKdif;wHkrS
waxmif h w n yH k j yif u awmif t¶H _ ; ay;&r,f x if w ,f ? usKd i f ; wH k a pmf b G m ; pyf p rf ; yk / rd k i f ; yG e f a pmf b G m ;pyf c G e f w D /
usaemf uawmh ^m%f w rd k u f w xG m avmuf e J @ usaemf rdk;eJapmfbGm;pyfcGef=unf/ apmvHkrS pyfvaz:/ csif;a'orS
vufvSrf;rDS od&dSavh vmxm;rdoavmuf om"uav; AdkvfqGefyuf/ Adkvfa¶$v#H/ Adkvfv#Hcdk/ OD;c|JavG/ OD;vHkoef;/
awGbJajymjycsif wmyg? us,fus,fjyef@jyef@eJ@ jynfhjynfhpHk OD ; xef o if ; v#H / OD ; a¶$ a v;/ vif ; yif r S vif ; yif r if ; om;
pHkeJ@odcsif,ifawmh ynm &SifawG u|rf;usifolawG ESH@pyf (uaemifrif;om;}uD;.om;awmf) pwJh æ acgif;aqmif
olawG a&;xm;wJh pmtkyf awGom &SmazGavhvmzwf=u awG[m xif&Sm;wJhacgif;aqmifawGayghAsm?
aygh A sm? jyef q uf O D ; pd k @ Asm ææ apmapmu ajymovd k ruQ & mrif ; om;}uD ; &J @ ajr;awmf x d y f w if & ef y d k i f e J @ xd y f
jynfaxmifpkpdwf"gwfudk jycJh=u wm awGuawmh wdkif;&if; wif&efEdkif/ a¶$*sKd;jzLrif;om;/ AdkvfcsKd/ AdkvfOwWr/ Adkvfrif;
om;aygif;pHkbJav? a&mif (AdkvfcsKyfatmifqef;.tbdk;) pwJh awmfvSefa&;
u&if j ynf e ,f q d k , if v nf ; t*F v d y f a wG usL; acgif ; aqmif a wG qd k , if v nf ; b,f v d k r S rarh o if h w J h
ausmf 0 if v m+yD q d k w meJ @ +id r f a ecJ h = uwmr[k w f b l ; av? awmfvSefa&;acgif;aqmifawGbJaygh? wjcm;wjcm;acgif;
jyef + yD ; awmf v S e f c J h = uwmaygh ? tJ ' D v _ y f & S m ;r_ a wG u d k aqmifawGvnf;renf;ygbl;? 1885uae 1890ausmft
acgif;aqmif cJhwmuawmh u&ifeDtrsKd;om;rsm;&J@ acgif; wG i f ; wd k i f ; wyg;&J @ usL;ausmf r_ u d k wa¶G ; om;rS rcH c sif = u
aqmif apmv ayg qd k o l y gbJ ? apmvaygu u&if e D wJhawmfvSefa&;acgif;aqmifawGayghAsm? rsKd;cspfpdwf"gwf
jynfe,f&J@ udk,fydkiftkyf csKyfa&;udk t+rJwrf;xdef;odrf; awG e J @ awmf v S e f w d k u f c d k u f c J h = uvd k @ t*F v d y f a wG b uf r S
umuG , f c J h w J h t}uD ; tuJ w OD ; vd k @ vJ q d k w ,f A s? t&m&dS 11 a,muf/ t&m&dSr[kwfol 919 a,mufus
apmvayg&J @ ck c H w d k u f c d k u f r _ u d k t*F v d y f awG u qHk;+yD;/ '%f&m&ol 2302 a,mufawmif&dSw,fvdk@zwf
&S r f ; jynf b uf u ppf a =umif ; wa=umif ; / atmuf j ref r m zl;oAs? 'gayrJh ay;qyfcJh=u&wJh t&if;tESD;uawmh}uD;
EdkifiHbufu ppfa=umif;wa=umif;/ ppfa=umif;ESpfa=umif;eJ@ w,fAsm? wdkif;&if;om;a'oawGrSm tdk;tdrfawG aus;¶Gm
ESdrfeif;cJh =u&w,fvdk@qdkw,f? tvm;wlbJ 0 e,fawGrSm awG &maygif;rsm;pGm zsufqD;jcif;cH=u&+yD; awmfvSefa&;
vnf; tvG,fwul tnHhrcHcJh=ubl;As? trsKd;om;a&; pdwf &J a bmf & J b uf a wG / acgif ; aqmif a wG &maxmif c sD + yD ; t
"gwfawGudk jycJh=uwmayghAsm? 0 e,fawGrSm t*FvdyfawG oufay;cJh=u&w,f? AdkvfcsKyfatmifqef;&J@tbdk;jzpfol
udk awmfvSefcJh=uwJh olawGxJrSm “eef;crf;OD;” qdkwJh acgif; Adkvfrif;a&mifqdk,if acgif;jzwftowfcHcJh&wm cifAsm;wdk@
aqmifuawmh txif&Sm;qHk;vdk@qdk=uw,f? rGef/ &cdkif/ usaemfwdk@ oifcJh=u&wm rSwfrd=urSmayghAsm?
u,m; pwJhwdkif;&if;om;awGvnf; tvm;wl om"uawG
'keJ@ a'; ayghAsm? xdefvif;atmif
wdkif;&if;om;awG&J@ aoG;pnf;a&;pdwf"gwf (0g) a&S›v qufvufaz: jyygrnf
10ESpjf ynfh trSww
f & 40
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

tm[m& jynf0h ygap


'Dpmrl[m tm[m&pmapmifu t,f'DwmawGqDa&muf&if aemufusaeavmuf+yD xifw,f? aqm&D;Asm? jynfyu
pmayavmu[m tESpf 20 &Sd+yD; a'gifa'gifjrnf r[kwfao;bl;? jynfwGif;u pmayavmurSm pmaypdppfa&;uvGJ&if usefwJh
vuQ%mawG tukefjynfhpkHw,f? ykHESdyfpuf/ pmtkyfqdkif/ tiSm;qdkif/ a=umfjim&Sif/ pmzwfol/ pmtkyfa&mif;ol (vufayG@
a&mif;olawGtygt0if) +yD;awmh pmtkyfa[mif;a&mif;oltxd&Sdw,f? pmayavmuudktrDjyK+yD; touf arG;ol pmay
avmuom;awG tjynfhtpHk&Sdw,f? jynfyrSm tJ'gawG r&Sdao;bl;? tifwmeufeJ@ tD;ar;vfuae pmzwfoleJ@ tifwm
eufeJ@ tD;ar;vfuae pma&;ol tawmfrsm;wmu vGJ&if jynfypmayavmuudk trDjyK+yD; toufarG;olawG r&Sdao;bl;?
&Sd&ifvnf; &wJh^m%fylaZmfcqdkwmeJ@ tm[m&jynfh0atmif pm;EdkifaomufEdkifzdk@ odyfrvG,fbl; xifw,f?
tckcifAsm;wdk@uvnf; pmayoufwrf; tawmfawmif &oGm;+yD? (10 ESpfqdkwm enf;ovm;/ ²²²) pmapmifudk ykkHESdyf
vnf;jzef@/ pmtkyfvnf; xkwf/ pmaya[majymyGJpwJh pmayv_yf&Sm;r_vnf; vkyfEdkifwJh pmaytiftm;pkqdkawmh tm[m
&tawmfjynfhwJh tzGJ@yJvdk@ qdk&r,f xifw,f? 0rf;omygw,f? *k%f,lygw,fAsm?
usaemfwdk@wawGu jynfyrSm udk,fxludk,fx udk,fhtm;udk,fudk; pmayavmuwckxlaxmifae&w,fqdk+yD; b,f
oltm;ay;ay; ray;ay; tm;wif;ygAsm? tm;ravsmhygeJ@? uG,fvGefol OD;wifrdk;/ a=u;rkHOD;aomif;wdk@eJ@ ,ckouf&Sd xif&Sm;
ouf}uD;ynm&SifawGjzpfwJh armifpGrf;&nf/ OD;0if;az/ a':rmrmat;eJ@ armifom&wdk@qdkwm usaemfwkd@ jynfypmayavmuudk
xGe;f um;vmapzd@k ajcuef+yD; awmifah y;xm;/ tm;ay;xm;ay;wmudk tjrJ owd&+yD;awmh tm;awG &Sad pcsiw f ,f? olw@kd vnf;
usaemfwdk@ tm;vkH;udk cspfcif tm;ay;w,f? aus;Zl;&Sdw,fAs?
aemuf+yD;awmh usaemfwdk@ jynfyu pmayeJ@ pme,fZif;avmuom;awGvnf; tcsif;csif; tm;ay;=u/ ¶dkif;yif;
=uzdk@ vdkr,f xifw,f? wOD;eJ@ wOD; rSD=u&r,f xifwmyJAsm? olwpif ig0ufbfqdkufwck qdk+yD; wpdrf;awGvdk raeoifhbl;?
tjyeftvSef ul;vl; qufqH=u&rSmyJ? jynfwGif;rSmawmif pmayavmuom;awGu pmayvkyfom;wdk@/ pme,fZif;tzGJ@awG
axmifae=uao;wmqdkawmh usaemfwdk@ jynfypmayeJ@ pme,fZif;orm;awGvnf; tcsif;csif; awG=um;rSm rdwfaqGzGJ@xm;wJh
uGef,ufav;avmufawmh &Sdoifhw,f xifwmyJ? 'gqdk&if wOD;eJ@ wOD; &if;ESD;cspfcif +yD;ydk+yD; us,fjyef@xGef;um;r,fxifw,f?
enf;enf;awmh pdwfuav;awG avsmhzdk@awmh vdkr,f xifw,f? Oyrm usaemfu umwGef;av; eJeJavmuf qGJzl;
wmeJ@ rmefwuf+yD; umwGef;[efav;/ umwGef; apmidk/ umwGef; bD¶krm/ umwGef; 'dkif;erdkuf/ umwGef; A.L (cifAsm;wdk@
pmapmifxJu umwGef;q&mAsm/ eHr,fudk t&Snfawmh rxkd;ygvm;)/ umwGef; rpPwm c&Da,wm wdk@&J@txufuyJ aecsif/
q&mvkyfcsifvdk@awmh rjzpfbl;eJ@wlw,f? usaemfwkd@wawGpkvdkuf&if tawmftiftm; awmifhr,fAs? wuGJwjym;om
aevdk@uawmh usaemfwdk@ tiftm;u wkkd;vmr,f rxifbl;av? wOD;udkwOD;vnf; tm;ay;rS/ vufwGJrS/ todtrSwfjyK=urS
jzpfr,f xifwmyJ?
usaemfvnf; t&ifuawmh udk,fhtGefvkdif;0ufbfqdkufudk p=u0Vmavmuf xif+yD; wrdk;vkH; azsmufqdyf aewmygyJ
Asm? tckawmh usaemfvnf; jynfwGif;u pmayavmuom;awGudk =unfh+yD; qifjcifrdw,f? jynfwGif;rSm tm%m &SifawG/
pmaypdppfa&;awG/ ppfwyftvdkawmf&dawG&J@ zdESdyfcsKyfjc,fr_awG atmufrSm ¶kef;uef&if;awmifrS jynfwGif; pmay
avmuom;awGu toufarG;Edkifatmif vkyf&J=uwm/ vkyfEdkif=u&wmyJ usaemfwdk@wawGu tcsKyftaESmif/ zdESdyfr_awG
ta0;uae jynfypmayavmu&J@ acwfOD;tprSm a&mufae/ &ae=u&J@om;eJ@ jynfyjrefrmpmayavmuudk tm;aumif;
armif;oef vufwGJ xlaxmif=uzdk@ pOf;pm;=urSeJ@ wlw,f xifwmyJav?
'gqdk&if usaemfwdk@wawG jynfwGif; jynfy jrefrmpmayavmuom;awG ydk+yD; tm[m&awG jynfh0+yD; tm;aumif;
oefrm us,fjyef@xda&mufwJh pdwWAv/ um,Av ESpfzufpvkH;u a'gifa'gifjrnfvm=uvdrfhr,f ar#mfvifhrdw,f?

tm[m& jynfh0ygap? ?
armif&pf
azazmf0g&D 10/ 2011?
41 10ESpjf ynfh trSww
f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

avmif_rdKufrSwfwrf;
“pma&;q&mwpfa,muf awmfrawmf/ ol@emrnf umvtwdkif;twmwcktwGif 0ifa&mufvm+yD; jyefvnf
ol@uavmif ordkif;wGifusef&pfrusef&pf [lonf aorif;ESifh xGucf mG oGm;aom vlomreftnw& wpfa,mufom jzpfay
tcsed u f pum; ajymygvrd rhf nf? wenf;ajym&v#if olaoqH;k +y;D rS vdrrhf nf?
om tcsed u f tqH;k tjzwf ay;ygvrd rhf nfæ” [k vef@paf rm¶d;k aorif;wdik ;f jynfvakd e&mrsK;d wGiyf ifvufc&H ef roifo h l
uqdck o hJ nf? rsm;.aoqHk;jcif;twGuf tr_rJh trSwfrJh oabmxm;Edkif
Time r*~Zif;wGif MILESTONES trnfjzifh aomfvnf Edik if aH &; vlra_ &; e,fy,ftoD;oD;rS vlom;tusK;d
tcef; u¾wckyg&adS vonf? ordik ;f rSww f ikd rf sm; od@k r[kwf jyKawmfw@kd oabmrxm;Edik f awmhyg? ESajrmwo atmufarho
urŠnf;ausmufpmwdkif rsm; [kt"dy`m,f&aom u¾wck wd&=urnf? 0rf;enf;avmif+rdKuf=urnf? vltrsm;pk}uD;ESifh
vnf;jzpfonf? tcsdK@tywfrsm;wGif tay:zufrS pmvHk; ywfoufaeaoma=umifh vltrsm;pk}u;D . vGr;f yH&k yd x f if &pfrnf?
cyfao;ao;jzifh CHRONICLE [kxyfraH &;xd;k xm;onf? vl@ywf0ef;usi. f vGr;f yH&k yd x
f if&pfrnf? tb,fa=umifq h akd omf
ordkif;0ifjzpf&yfrsm; æ? rSefonf? xkdu¾onf Time vl@ ordkif;pmrsufESmrsm;ay:wGif olwdk@. urŠnf;ausmuf pm
r*~Zif;.rljzpfI xif&Sm;ausmf=um;olwdk@. b0aumuf wdkif;rsm;udk cdkifcdkif rwfrwf pdkufxlEdkifchaJ oma=umifh wenf;
a=umif;rsm;vnf;jzpfonf? xif&mS ; ausm=f um;olw@kd uG,v f eG f qd&k aomf u|eaf wmfw@kd rarhEikd pf &m aus;Zl;w&m;aygi;f rsm;pGmudk
cJhv#ifvnf; xdku¾ xdkpmrsufESmYyif rSwfwrf; wifa&;zGJ@ xm0& atmufarhowd&apzdk@ olwdk@ zefwD;xm;cJh=u aom
avh&o dS nf? pmrsuEf mS eHygwrf mS (13)? a=umifyh if jzpfonf?
(13) *%ef;onf 0rf;enf;ylaqG;jcif; odk@r[kwf vGefcJhaom q,fpkESpfwpfckausmf ææ wdwd yy
aojcif; w&m; ud, k pf m;jyK*%ef;[lI Oa&mywdu k of m;awmf qdk&v#if vGefchaJ omwq,fhoHk;ESpfæ? 19-2-1998 ae@pjJG zifh
awmfrsm;rsm;urSwf,l=uonf? wenf;ajym&v#if xdktcef; 0rf;enf;rSww f rf;wckukd owif;pma[mif; (xd@k ae@xw k f ae@pOf
u¾onf 0rf;enf;rSww f rf;yifjzpfonf? avmif+rdKufrw S wf rf; owif;pm) wGif trSwrf xifjyefzwf& onf? xif&mS ;ausm=f um;
od@k r[kwf 0rf;enf;zG,f aumif;aom rSww f rf;rsm;? vSaom jrefrmpmay ynm&Si}f uD;/ pmayO,smOfrLS ; }uD; q&m
0rf;enf;rSwfwrf;[lonf uG,fvGefolwpfOD; wpf jroef;wifh uGefvGefjcif; 0rf;enf;rSwfwrf;æ? vlom;twGuf
a,muf. *k%foduQmESifhaus;Zl;w&m;wdk@udk azmfusL;&mr jrefrmpmaytwGuf }uD;rm;pGm tvkyfau|;jyKcJhol/ pmay
a&mufbJ odrzf si;f Eke@f e@J oGm;atmif apmfum;rdrmS txl;pd;k &drf O,smOfrLS ;tjzpf b0udjk r‡KyfEcHS o hJ ?l vlom;tod^m%fynm jrifh
rdyg.? rm;wdk;wufa&;wm0efudk ukd,fhjyXmef;csufjzifh udk,foufqHk;
vl@ordkif;wav#mufwGif oef;aygif;rsm;pGmaom wdkifxrf;&GufcJhaom vlyk*~dKvfwpfOD; twGuf u|efawmfwdk@
vlom; wd@k aoqH;k cJo h vdk vlom;oef;aygi;f rsm;pGmudv k nf; arG; wH@k jyefEikd of nfu 'gyv J m;æ? 'DxufrwufEikd af wmh bl;vm;æ?
zGm;cJh arG;zGm;aeqJjzpfonf? u|eaf wmfw@kd ywf0ef;usiw f iG vf nf;
aoqH;k r_ arG;zGm;r_aygi;f rsm;pGm ae@pOfae@wikd ;f jrifawG@ae&onf? 0rf;enf;rSwfwrf;jzifh aoqHk;olwpfOD;wa,muf.
xd@k a=umifyh if arG;zGm;jcif;ESihf aoqH;k jcif; [lonf tqef;t=u,f b0wefzdk;udk jr‡ifhwifaprnfqdkv#if touf&SnfaexkdifpOf
r[kwo f nfh edp"P 0l udpw P ckjzpfacs+y?D od@k &mwGif vlwpfa,muf. umvtwGif; xdkvlyk*~dKvf. b0todtjrif/ &yfwnfcsufESifh
aoqHk;jcif;onf tif;qufaumif. aoqHk;jcif;uJhodk@ ypfp tonf;ESv;kH wd@k ukd em;vnfpmemEdik rf _ &Srd &Sd awG;p&m&Syd g.?
vufcwfawmhr[kwfEdkif[k xifonf? ola&muf&Sd&Sifoef&m
vl@tzG@J tpnf;ay:wGif bmrStusKd;rjyKcJholwpfOD; odk@r[kwf vlwpfa,mufonf ol@b0wav#mufvHk;udk ol,Hk
vltrsm;pktm; pdwf. qif;&Jjcif; udk,f. qif;&Jjcif; ponfh =unf &m vkyif ef;wckxw J iG f eufeuf¶i–d ;f ¶di– ;f jrK‡ yfEcHS .
hJ ? 'Da&rsm;/
ylavmifonfh qd;k usK;d aygi;f pHk o,f,l vmolwpfO;D twGuaf wmhrl rk e f w d k i f ; =urf ; rsm;/ v_ d i f ; wH y d k ; rsm; ES d y f p uf n ‡ i f ; yrf ; r_ r sm;
tr_rt hJ rSwrf hJ tif;qufwpfaumif. ema&; udpv P o kd abm
xm;owfrSwf=uayrnf? xdkolonf vlavmutwGif;odk@ pmrsufESm-46 odk@
10ESpjf ynfh trSww f & 42
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

jrpfwpif;/ csifjcif;eJ@ avn‡if;ta&mif

acwf+yKd ifxJ jrpfawGtrsm;}u;D pD;qif;aeqJrmS yif jzpfonf? 'gayr,fh r¶dkif;wJh tcsuftvufawGvnf; trsm;}uD; &Sdyg
jzpfwpif;ESifh E_dif;&rnfqdkvsif a[m'Djrpfwpif; &Jh pD;qif;r_ w,fuGm? r[kwfbl;vm;? What do you say” [lI teD;&Sd
tvsiu f awmh c&rf;jymjrif;¶dik ;f waumifvkd twefi,f =urf;&dik ;f =uifoZl eD;bufo@kd vnS +hf y;D +yKH ;+z+J zEJ iS ahf r; vdu
k w
f mudk usaemfw@kd
onf[o k m qd&k rnfxifonf? olonf csKycf s,rf u _ kd pufqyk o f l rSwfom;cJh&zl;ygonf?
yDyD vGwv f yfus,v f iG ahf om yifv,fqD w[kex f ;kd OD;wnfp;d qif;
zd@k wckwnf;udo k m tm¶H0k ifpm;em;vnfonf? xdt k &mrSwyg; wu,fawmh olonf ykxkZOfvlom;wOD;qdkaomf vnf;
tjcm;r&S?d tjcm;rod? tjcm; bmudrk #vnf; r=unf?h xdjk rpfonf EdkifiHa&;aoG;a=umr#ifrsm;jzifh wudk,fvHk; &uf azmufwnf
awmudkawG@vnf;rauG@/ awmifudkawG@vnf; ra&Smif/ awmif aqmufxm;&m tEkynmESiahf wmh taea0; taepdr;f cJah yonf?
azmufjrm;wpif;vdk xd;k cGpJ ;D qif;zd@k om rkejf yif; cJo h nf? ,Ofaus; od@k aomfvnf; vlomrefw@kd . El;nHh odraf rG@aompdwx
f m;rsm;/
jcif;/ El;nHjh cif;/ odraf rG@jcif;/ [efaqmif bmompum; teuft ,Ofaus;r_tEkynmudk cHpm; oHk;oyfvdkpdwfrsm; vHk;0csKd@wJh
"dyg` ,uf kd em;vnfz@kd r}uKd ;pm;? cdw k ,G zf @kd ysi;f &dum ypfy,fcgcsc. hJ ? uif;rJhjcif;r&Sdwmawmh trSefyJjzpfonf?
ae@r&Sd/ nr&Sd/ em&D r&Sd? tcsdefjynfh pD;qif;zdk@wckwnf;rSmom
xm0& tm¶Hk +idw, G v 1946-ckEpS .
f su&f &dS m yifyef;qif;&Jjcif;wd@k . ukpjf cpfr_ f ESi;f qGw'f ZD ifbm&Jh 0JviG ahf eaom jrLawG=um;
0,f aoG;jcif;jcif;eDc+hJ yD? emusirf '_ %f&mA&yGjzifv olonf ta=utnmwv$m; c&D;awG awmfawmfrsm;rsm;
h nf; EGr;f vs
vsuf&Sdav+yD? odk@aomf rnfr#yif rdk;rnf;rnf;/ ESif;onf; oGm;cJh&onf? xif;&SL;eH@wdk@jzifh ar$;jr aeaom armwdk@.
onf;? ol@&ifxJ prf;eab;rSm trSwfrxif yef;uav; wyGifh &Sr;f ukeaf jrjrift
h a&mufwiG f wdik ;f a&; jynfa&;udpjP zifh tvGew f
yGifhvmawmhvnf; aEGOD;udk a&mufvmwmyJ qdkwm uawmh &mtvkyrf sm;cJah om ol@O;D aESmuf wGif tenf;i,f =unfvifvm
trSefwu,fjzpfcJhavonf? [ef&o dS nf? ESi;f xlxl jrLqdik ;f qdik ;f / awmifjymjym awmpdr;f pdr;f
¶_cif;rsm;uyJ n‡Kd@jcLvmavovm;rod? uavm+rdK@em; t
jrpfwpif;ESifh yrmE_dif;E_dif;/ c&rf;jymjrif;¶dkif;ESifh yrm qdkqdk?
'*kew f m&mqdw a&mufrSm?
k phJ mqd}k u;D uawmh ol@ukd t¶dik ;f ? atmifqef;(od@k )
t¶dik ;f [k wm&mr*~Zif;uaeI ¶kyyf v kH m$ tzG@J wckrmS oGe;f qpf“*E<rmawmif²²²vdk%facsmif rkcfeef;qD²²² *krBmef waxmif
xkjycJhonf? apmifh=uyfumqD;onf²²²ewfyef;uav;eJ@ ewfyef;uav;eJ@
o¾mefwlonf²²²av,l&moif; ar$;vdk@v_dif= unf²²²bkef;
ZeD ; onf . aygif u d k vuf 0 g;jzif h pnf ; csuf o¾mef&Sif ar#mfudk;um apmifhcJh+yD” [lI olonf usnfqH
vd k u f o vd k yk w f v d k u f v k y f a &m aemuf e m;rS m waxmifh xd;k aqmifh xGuo f mG ;ovdrk sK;d wl&, d m*Dwrqefaom
cyf u k w f u k w f v d k u f y gvmaom owif ; axmuf toH=o=o }uD;jzifh tm;yg;w&oDqdkvdkuf/ ol.vuf0Jbuf&Sd
tbd k ; }uD ; OD ; yk u av;yif +yH K ;pd p d E S i f h ol . ZeD;onf . aygiu f kd vuf0g;jzifh pnf;csuv f u kd o
f vdk ykwv
f ukd f
aumf u d k i f ; rsuf r S e f } uD ; xJ u wtH h w =o vkyaf e&m aemufem;rSm cyfuw k uf w k v
f u
kd yf gvmaom owif;
ai;a=umif = unf h a erd o nf axmuftbdk;}uD; OD;ykuav;yif +yHK;pdpdESifh ol. aumfudkif;
rsurf eS }f u;D xJu wtHw h =o ai;a=umif=h unfh aerdonf? +y;D awmh
xdktcg olu tHk@qdkif;r_dif;!SdK@jcif;r&SdbJ yuwdt¶dk;cH
AdkvfxGef;vSodk@ rsufpdwzufrSdwfjy vdkufonf?
jzifh “aÏ;+rdKifuawmh ighudkt¶dkif;wJhuGm/ 'guawmh =urf;
vGef;w,fxifwmyJ/ ig[m ¶dkif;oavmufawmh ¶dkif;ygw,f/
43 10ESpjf ynfh trSww f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
“wuUov kd f tif;0aqmifrmS wke;f u usKyftoHu oDcsi;f
qdkvdk@ vHk;0 rjzpfvdk@yg”[k 0efcHcJhzl;aomolu “'dk&moef; “a¶$ o m;¶k k y f o G i f ² ²cif r if p &m0,f ² ²rsuf E S m awmf
at; toHuav;u aumif;awmhtawmf aumif;w,fuG/ 0g0g0if ; ²²a¶$ v rif ; }uD ; yH k E S , f ² ²ywW j rm;taoG ; eJ @
igawmh ol@toH&,f/ ar&Sit hf oH&,f t}uKd ufq;kH yJ”[k uavm wl n D y gw,f ² ²yg;uav;u jrif & ol v nf ; toJ p G J w,f ”
+rdK@t0ifwGif &ifzGifhvdkufygao; onf? 'DvdkygyJ? olc&D;xGuf ajcmufaygufoHvnf;rus/ ckESpfoHvnf;rusbJ b,f
wdkif;vdkvdkyif =unf=unfvif vifESifh pdwfvdkvuf&&Sdonfh vd k r S * D w rqef a om ol @ toH = o=o}uD ; jzif h qd k c svd k u f & m
tcgwdkif; pdwfxJa&mufvmonfh umvay:oDcsif;awGudk awmfawmf}uD; yGJusoGm;avonf? oHpOfawG z&dkz&J jzpfaeI
ol@toH=o=o}u;D jzifh ol&oavmuf wydik ;f wpjzpfjzpf [pfvu kd /f AdkvfaZ,s/ ocifcspf/ udkxGef;tHk/ e,l;bm;rm; udkwifarmif
nnf;vdkuf vkyfavh&dSwm olESifhtwlygvmolrsm; todygyJ? wd@k vpl u k oDcsi;f udk oH+ydKifvu kd u f m ulqkd ay;vdu k rf S tayguf
+yD;awmh ² ² ²? vrf; wnfhrwfoGm;cJhzl;onf? wu,f awmh ol@oli,fcsif;
udkvSarmif zsmyHkol tysKdacsm roef;&if ESifh cspfyGJ0ifawmhrnfh
“opP m r¾d K if +rJ c d k i f c J h a y²²²arwW m rd k ; awG oG e f ; +zd K ; nwGif ol@pdwfxJ tm;usovdkvdk/ 0rf;enf;ovdkovdkESifh
¶GmapG” qdkaom jynfvSazESifh ar&Sifwdk@. oufa0 oDcsif; bmvdkvdkjzpfum ol@0goem/ ol@t&mr[kwfaomoDcsif;udk
um; ol oabmtusqHk; oDcsif;wyk'fjzpfonf? oltdrf rSm&Sd aumufumiifum qdkvdkuf jcif;jzpfayonf?
aepOf tJ'DoDcsif; a&'D,dkuvmvdk@uawmh tdyf,may: rSdef;I
Zdrjf zifeh m;axmifavh&pdS +rJ? oufa0oDcsi;f udk ol b,favmuf +y;D awmh q&m}u;D ocifu, kd af wmfrid_ ;f tm; “zd;k vSarmifw
txdatmif pGJygovJqdkvsif 1947-ckESpf/ ESpfqef; ol bdvyf a,muf raumif;bl;q&m}uD;&J?h usaemf wd@k vyk if ef;awGr+yD;cif
a&mufoGm;onfhtxdyifjzpfonf? tJ'DrSm ol@tonf;pGJ rdef;r,lw,f”[k &,fovdkarm ovdk wdkifawmcJhao;onf?
tqdkawmf 'dk&moef;at;ESifh oGm;wdk; onf? olwdk@udk,fpm; xdk@aemuf ocifcspf/ Adkvf aZ,s/ ocifvlat;wdk@ a&S@qifh
vS,t f zG@J jynfawmfrjyefrn D u refcsupf wm[dw k ,fY npmpm; aemufqifh tdr&f mxl axmifomG ;=uonf? trSet f wdik ;f qdv
k sif
yGu
J si;f y&m bdvyfjyef oef;vnf; wufa&mufonf? xrif;pm;yGJ olvnf; a¶$vnfwcJG siv f +S y?D urf;&SmiSuw f aumifvkd arwWmat;
t+yD;rSm xH;k pH twdik ;f tqdak wmfukd aw;oHomjzifh ajzazsm&f ef &dyfwGif arS;rSdwfcsifvS+yD? odk@jzifh “igwdk@wawG vGwfvyfa&;
0dkif;yGJ awmif;=u.? xdktcg olu atmifyef;udk qGwfvSrf;+yD;rS tdrfaxmifjyK=ur,f”[laom
t,ltqudk rSefygavp/ obm0usygavp[k qq0g;0g;
“'dk&m/ [dkoD;csif;[mav/ "l0H=u,f ajrrSmcaºuG/ tJ²²tJ/ tawG;yGm;vmrdavonf? tb,fa=umifhqdkaomf
ouf a 0oD c sif ; qd k p rf ; yg” [k rS w f r S w f & &awmif ; qd k +yD ;
oH+yKd iqf &kd rnfh “"l0=H u,f²²²ajrrSmcaºu²G ²²”tyd'k o f @kd ta&mufwiG f “aiG a omf w ma&mif j cnf ² ²xd e f v if ; awmh o nf ² ²
oludk,fwdkifyg0ifI oH+ydKifoDqdkum *Dw a&vsOfa=umwGif bH k } ud K ;jywf w J h rd k ; ewf r 'D ² ²o'< g uyd k o nf ² ²q&mr ud k y J
arsmygcJhzl;onfr[kwfygvm;? toJ p G J a tmif cspf r d + yD ” rd k @ jzpf . ?

“a[h²²zdk;wm&m/ uÌe oDcsif;wD;prf;yg” v[m n eJ@ +idaeovdkrsKd;[kvnf; qdkEdkifonf? jzpfyHku


wGe@f cgnq H al ewJh toHxx l =l um;u uaomuarsm ajym Todk@ ² ² ²?
vdu
k o
f ul m; xdpk Ofu jrefrmhvw G vf yfa&;wyfrawmf ppfaoem
ywd AdkvfawZyif jzpfonf? ol ae@rod/ nrod/ rem;rae tvkyv f yk vf eG ;f ojzifh yifyef;
EGrf;e,fum tjyif;txef yef;zsm;zsm;&m twefwef jiif;qef
tcsdefum; 1942-ck/ {+yDv 5-&ufae@n? rdwˆDvm aeonfh=um;rS aq;¶Hk}uD;odk@ wufa&mufuko&if; tem;,lzdk@
udkvSarmif ta&;w}uD; rdef;r,lvdkufojzifh bDtdkifat acwf ta=umif;u zefvmonf? tJ'rD mS pdw&f n S &f nS f ESihf onf;cHjyKpk
yxrOD;qH;k yGOJ ;D xGurf *Fvmaqmif tcrf;tem;rSm ygy?J pEN&m; ay;&Smonfh Áa¹E&N iS f vH;k }u;D ayguv
f S olemjyKq&mrESihf awG@q+kH y;D
wD;aeaom '*kew f m&mwd@k vpl vk nf; csucf si;f yif ajcmufayguf =uifemaEG;axG;aom jyKp,k ,
k r_atmufwiG f ol. rmawmihaf t;
oHajymif;I toHcif;ay;vdkuf&onf? cJaeaom pdwf"gwfonf t&nfaysmf aysmhajymif;vm&Hkru
tJ'DrSmyJ² ² ²?
10ESpjf ynfh trSww
f & 44
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
aq;qdkvnf; q&mr rcif=unfwdkufrS/ tpmqdkvnf; q&mr ESif;qDaoG;jzef;aeonfhrsufESmudk atmuf odk@csvsuf acgif;r
rcif=unfau|;rS txd jzpfvmavawmhonf? azmfbJ &Suf+yHK; +yHK;ae&&Smavonf?

va&mifoGef;zGJaom nwnrSmygyJ? olonf Adkvfp=um “tdk² ²b,fvdkvl}uD;vJ”


ESithf wl a&mufvm+y;D a'guw f mjrifah qGukd ac:onf? “wa,m ol aq;¶Hkuqif;oGm;+yD; wae@aomnaecif;wGif olu
,l+yD;vdkufcJhprf;ygAsm/ [dkq&mr rcif=unfwdk@qD tvnfoGm; q&mrtm; npmxrif;pm;&ef zdwfygonf? xdk'ifem wGif
&atmif”[kqu kd m bDtikd af t aq;¶H}k u;D tay:qH;k xyf taemuf q&mrudk ol. b0c&D;azmftjzpf vufw&JG ef cGiyhf ef&m q&mr
awmif axmift h cef;od@k csw D ufomG ;avonf? tcef;0a&muf vnf; rjiif;omawmhbJ acgif;ndwfcJh&avonf?
onfh tcg olu “q&mr {nfo h nfvmw,f”[k toHjyKonf?
q&mru tH=h o+yHK;¶$ipf mG “Adv k cf sKyfw@kd tvnfvm=u ovm;/ odk@jzifh 1942-ck/ pufwifbm 6-&ufae@/ ae@vnf 2-
xdik =f uyg/ {nfch ef;xJu tdu k yf gw,f/ 0&efwm xGu&f atmif”[k em&DwiG f *syefacwf aq;¶H}k uD;ay:rSmyif r*FvmyGJ qif,ifusi;f
yÉdoE<m&jyK zdwfac:onf? yjzpfomG ;avonf? owd@k om;u ppf0wfpkH ud0k wfvsuf *syefppf
OD;xkyu
f kd aqmif;+yD; owd@k orD;ESihf ,SOw
f u
JG m tysK&d /H vlysK&d rH sm;
“q&mr usaemfwdk@wawG[m vGwfvyfa&;&zdk@ }udK; jzifh +cH&Hum a&muf&Sdvmonf?
yrf;wJch &D;wav#mufrmS q&mrwd@k vkd =uif=uifemem ,k,, k ,
jyKpkwmudk wcgrS rcHpm;cJ&h ygb;l ? 'Daq;¶Hak &muf rS tckvjkd yKpk tjzpf t ysuf u v#yf j yuf o vd k jref q ef v G e f ; &m
,k,wJh q&mrwdk@eJ@awG@awmh pdwfxJrSm csrf;ajrh=unfEl; o l h t jyKtrl u d k tm;vH k ; u rS i f w uf r d u m
rdw,fAsm”[k yDwdaESmajym+yD' qdkif;rqifh AHkrqifhyif “udkif; tH h t m;oif h o G m ;=uaomf v nf ; ol u awmh
²²q&mr oDcsif;wyk'favmufqdkprf;Asm/ a'gufwmjrifhaqGu bmrS r jzpf o vd k y if
wa,mudkifAsm ”[k ZGwf}uD; yGJawmif; awmhonf?
tJ'DrSm ² ² ²?
“td²k ²Adv
k cf sKyu
f vnf; &Supf &m}u;D b,fqw kd wfygh rvJ”[k
“ opP m r¾d K if ² ²+rJ c d k i f c J h a y²²arwW m rd k ; awG oG e f ; +zd K ;
rlEGJ@ae&m “qdkomqdkyg/ &Sufp&mr&Sdygbl;/ usaemf wdk@csnf;yJ
¶G m ap²²tonf ; rS m pG J r uf touf u d k y H k w ,f a v ”[lI
&Sw
d myg”ajymojzifh q&mrcrsm tqdak wmf ar&Si. f r,fcak r#mf
upfwDboef;ESifh orD;wdk@u ol@tonf;pGJ oufa0 oDcsif;
udk qdjk y&onf? oDcsi;f qH;k oGm;onfEiS hf “odyaf umif;wmyJAsm/
jzifh r*FvmvufzGJ@oDcsif; azsmfajzay;cJh=uonf?
wacgux f yfqjkd yygO;D ”[k ylqmjyef ojzifh 'kw,
d r`d qdjk y&jyefonf?
jyefajymvsif oHa,mZOf &,faygh?
xdyk wJG iG f trSwrf xif jzpf&yfwck ay:aygucf yhJ gao; onf?
r*Fvmtcrf;tem;od@k a&muf&v dS maom owd@k om; ESihf owd@k
wae@² ² ²?
orD;wdk@tm; cef;rxJr0ifrD aq;¶Hk}uD;rS udkausmh armifESifh
tjcm;wOD;u taygu0f rS qD;I a¶$}uKd ;jzifh wm;onf? wdik ;f jynf
nae ig;em&Dcef@wGif olonf a¶$aygufyif OD;bodef;ESifh
vGwfvyfa&;rSvGJI tjcm;bmudkr# pdwfr0ifpm;/ avmu0wf
twl a'gufwmjrifhaqGtcef;odk@ a&mufvm+yD; “vmAsm/
"avhxHk;wrf;rsm;udkvnf; em;rvnf/ *¶kpdkufavhr&Sdaom
rdef;roGm;awmif;rvdk@ vdkufcJhprf;yg”[k aumufumiifum
owdk@om;onf ol@a&S@ wGifwm;vmaom a¶$}udK;udk ol@nm
ac:ojzifh a'gufwmjrifhaqG vdkufoGm;cJh&onf? rcif=unf
vufjzifh jzwfueJ aqmifq h u JG m ab;od@k vi$ yhf pfvu
kd +f y;D owd@k orD;
wdk@tcef;0a&mufonfhtcg olu “rdef;rawmif;&atmif vm
vufudk pGJvsuf wnf=unfaomrsufESmav;ESifh Áa¹EN&&
w,f”[k ay:wif}uD; atmfajymvdu k o
f jzifh rcif=unf &Suu f ;kd
ajcvSr;f rSerf eS jf zifh r*Fvmpifjrifqh o D @kd qufvufav#mufomG ;av
&Sufuef;jzifh tcef;xJajy;0ifoGm;&onf? 'gvnf; r&ygbl;?
onf?
twif;atmfac:aeojzifh tcef;xJu xGufvm& jyefonf?
tjzpftysuu f v#yjf yufovdk jrefqefveG ;f &m ol@ tjyKtrl
xdtk cg olu “usaemfvmwm tjcm;r[kwb f ;l / rde;f rawmif;&
udk tm;vHk;u rSifwufrdum tHhtm;oifhoGm;=u aomfvnf;
atmifvmwm”[k twnfayguaf jymvdu k f &m Áa¹EN&iS cf rsm
oluawmh bmrSrjzpfovdkyif?

45 10ESpjf ynfh trSww


f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
olum; tJovdk vlpm;rsKd;?


pmrsufESm-42 rS
ocifhtyg;wGif aexdkifcGifhudk
wcPrQ ay;oem;&ef tpma&pmiwfrGwfacgif;yg;r_rsm; tEdkifusifh+cdrf; ajcmuf
ig awmif;yefyg\/ r_rsm;tm;vHk;udk 'l;axmuft¶_H;ray;bJ =uHh=uhHcdkifcdkif &ifqdkif
vuf0,f&Sdonfh jzwfausmfcJh.? wpfcsdefwnf;rSmyif oltouf&Sif&yfwnf
jyKzG,fudpö [lorQudk
aemifusrSom >yD;pD;apygawmhtHh/ aeaom vl@abmif vl@avmu}uD; todOm%f tvif;a&mif&
w*dk;/ *DwOöv D ap&ef EdkifpGrf;or# }udK; yrf;tm;xkwfch. J ? orkdif;ay;wm0ef
wu,fqdk ol@ESvHk;om;onf emaejcif;udkvnf;rod? }uD;w&yfudk aemufqHk;xGufoufxdwdkif av;vHn$wfudkif;pGm
ajzodrfhjcif;udkvnf; rod&SmyJ emusifvGrf;vsvsuf&SdcJhwm xrf;yd;k o,faqmifomG ;.? taoG;xJ tom;xJu pdrx hf u G f
vmaom yifu, kd &f ;kd om;ajzmifrh wfjcif;ESihf xd¶k ;kd om;jcif;udyk if
umv=umcJ+h y?D ycH;k ay:u ol@tvkyw f m0efawGuvnf; wdrw f
}uD;jrwfjcif;*k%t f iftjzpf oufq;kH wdik f ,H=k unfu;kd uG,cf . hJ ?
qkyv f kd aygah ygyh g;yg;r[kw?f ¶GmrnfwuJujJ zifh xm0pOf tH@k cq
J ikd ;f
xdkyk*~dKvf twGuf u|efawmfwdk@. cHpm;csufrsm;udk 0rf;enf;
!SK@d vsu?f aomifurf;r&Sad om tcuf tcJyifv,frS tqH;k r&Sd
rSwfwrf;wdk@u ro,faqmifonfuawmh taotcsmyif?
aom v_dif;wHydk;wdk@ ol@b0avSu av;udk w0kef;0kef; ¶dkufykwf
a0g[m& &if;jrpfwdk@uvnf; ro,faqmifEdkifonfrSm tao
csKd;zJhvsuf&Sdonf?
tcsmyif?
=unfhvdkufawmhvnf; ol@wGif odrfarG@jcif;r&Sd? tvS
tyudk rrufarm? olonf =urf;wrf;onf? ¶dkif;onf?
rdom;pkwpfpkwGif wpfpHkwpfa,mufaom rdom;pk
qufqHaygif;oif; a&;wGif&Sdaom {nfh0wfxHk;pH/ ,Ofaus;
0ifwpfOD; aoqHk;cJhaomf vpf[moGm;aom uGufvyfwpf ae
jcif; ponfwdk@udk olonf vHk;0 *¶krpdkuf? *Dw/ obif/ &mjzifh aoqHk;ol. wefzdk;udk twdkif;wmwcktxd em;vnf
yef;csD paom tEkynm&yf rsm;udk rvdkufpm;[laom q&m cHpm;Edik af yonf? od@k aomf vlom; tusK;d jyK yk*Kd~ vfwpfO;D qH;k &_;H r_
'*k e f w m&m pum;twd k i f ; ol @ ud k , f o l twif ; od@k r[kwf vl@avmu wpfcv k ;kH ESio
hf ufqikd f aom qH;k ¶_;H r_twGuf
,Ofaus;atmifrvkyf/ olaewwfovdk ol. e*dktwdkif; vpf[moGm;aom xdu k yG v f yfukd rnfo@kd jznf;qnf; =urnfenf;?
cyf¶dkif;¶dkif; cyf=urf;=urf;yif rjyKrjyifbJ aewwfol? aoqH;k ol vly*k Kd~ vf. wefz;kd udk rnfuo hJ @kd wikd ;f wm=urnfenf;?
tJ'v D kd rmrmxefxef xm0& r_eq f efaeaomvlw a,muf rnfo@kd aom 0rf;enf;rSww f rf;rsm;/ pm uAsmrsm;/ bmoma0g
onf tckawmh tcspf.a&S@awmfarSmufodk@ a&muf&Sdum [m&rsm;ESihf rSww f rf; wifa&;zG@J =urnfenf;? xdo k @kd azmfjyjcif;jzifh
tcspfESifh wdk@xdjcif;udk cH&av+yD? uG,fvGefol vlyk*~dKvf. 0dnmOf/ vdyfjym/ aus;Zl;w&m;wdk@udk
*&dawG;ac:&Sif}uD; ‘yavwd yavwdk ’uawmh ² ² ²? cs;D ajrm‡ uf&m a&mufEikd yf grh m;? ylaZmf &ma&mufEikd yf gv h m;? orm;
“tcspfeJ@wdk@vdkuf&if vlwdkif;[m uAsmq&mjzpfvdk@ ¶d;k uscpH m;csurf sm; pum;vH;k aygi;f rsm;pGmwd@k jzifh q&mjroef;wifh
vmw,f”[k tcdkiftrm qdkcJhzl;ygonf? tckvnf; bmxl; udk vufjyE_wf qufae =uawmhrSmvm;æ? armifcdkifvwf&@J
vJ? ol@&ifxJ trSwfrxif yef;uav;wyGifh yGifhvmawmh pmom;wpfpu u|efawmfhESvHk;om;udk Edk;=um;ay;cJhwm t
vnf; aEGOD;udk a&mufvmwmyJr[kwfvm;? rSeyf æJ ?
rif ; csrf ; rG e f æææ tqH;k rJh

(a'guw
f mjrifah qG/ *syefacwf aq;¶H}k u;D ay:0,fEiS hf '*kew
f m&m.
us,0f ef;euf¶i–d ;f 'ke;f pdik ;f aeyHk
atmifqef;(odk@)t¶dkif;wdk@udk zwf¶_cHpm; a&;zGJ@ygonf?)
ESv;kH om;uae
vufacsmif;rsm;wpfav#muf
AdkvfcsKyfatmifqef; touf(96)ESpfjynfhtm; *k%fjyK aom
pD;qif;oGm;wJv h id_ ;f u
tm;jzifh Taqmif;yg;tm; jyefvnfaz: jyygonf?
ordik ;f &J@ "m;tdrx
f t J xdayg?h

a±$tjrLaw trSwf 240 Edk0ifbm 2009rS uda


k t;csrf;
10ESpjf ynfh trSww
f & 46
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

Ekid if jH cm;rSm}uD;wJh jrefrmuav;trsm;pku


jrefrmvdrk ajym jrefrmvdrk jyKrl-uvJ
om;om; tdrfpmrvkyf&ao;bl; r[kwfvm; æ² vl}uD;udk jyefrajymeJ@ eifqufajym&if eifem+yDomrSwfawmh
igtusôcsdwfeJ@udkvmr,f²
“No I haven't”

'gqd k om;av;upm;wm awmf a wmh td r f p m


vkyfvdk@&+yD uGefjyLwmay:u tckxawmh +yD;&if xrif;pm; 'I can't shut up May May. I don't care your
vdk@&atmif om;om;pm;zkd@ arar pm;p&m oGm;vkyfvdkuf tuôscsdwf. I need to say what I have to. You Bur-
mese adults have no idea with problem solving
awmhr,f² and the only way what you do is screaming shout-
ing and hurting children. I hate aggressive
'Yes I will. Don't worry May May I don't behabiour I wonder why our Burmese adults are
that aggressive. You shold go to the training to
have much homework because our class teacher
did not come to work today. I can finish my home- learn how to bring up children.
work in a short time' xdkif&mu rxao;bJ aemufxyf
*drf;wckudk xyfpzkd@ vkyf&if; ajymvkdufw,f? om;u tJvdk ajymvdkufwJhtcsdefrSmawmh usGefr[m
om;om; ararhudk qifajcray;eJ@ eif*drf;upm;ae qwfqwfwkefatmif em+yD; bmajymvkd@ ajym&rSef;rodeJ@
wm b,favmuf=umae+yDvJ tck x&ifx rx&if eifhudkig ²eifajymavuJavygvm;² vdk@ ajym+yD; usGefr tdrfcef;xJu
¶dkufawmhr,f æ tusôcsdwfoGm;,lvm+yD; ol@udk&dkufzdk@ csdef&if; ²qufajym
ckeu ajymaewmawG eifqufajymprf; 'Davmufajymcsif
'May May don't threat me. I'm not paying wJu h av;² eifu h 0kd atmif ay;ajymr,f² vd@k ajym+yD; &du k zf @kd &,
G f
qifajc Just one more game please' xm;awmh 'That's all' wJ h bmrS quf r ajymawmh b l ;
a=umufwJhyHkvnf; vHk;0rjybl;?
armifwdk; eiftwGef@rwufvmeJ@aemfh eifhudkig +cdrf;
acsmufaewm r[kwfbl; wu,f&dkufzkd@ ajymaewm eifhudkyg; usGefr awmfawmfudk a'goxGufaeayrJh olquf
pyfeJ@ ajymvdk@r&&if tuôscsdwfeJ@ vmr,f eifb,fvdkuav; rajymawmh &dkufzdk@&G,fxm;wJh vufudkcsvdkuf+yD; r&dkuf
vJ tckxqdkx² vdk@ usGefra'goxGuf+yD; toHus,fus,feJ@ jzpf c J h b l ; ? ‘'D E d k i f i H u d k a&muf v mwm eif h t wG u f a &muf
ajymvkdufawmh olxvmw,f? +yD;awmh tdrfpmrvkyfao;bJ vmwm 'Dvdk tcsdK;rsdK;vkyfae&if eifighom; r[kwfawmhbl;/
pmtkyfudk udkif+yD;olajymcsifwm qufajymaew,f? eifhudkig rcspfawmhbl; rcspfawmh eifhudkig &dkufp&mvnf;
rvdkbl; eifhudk'DrSm rdbrJha*[mrSm xm;cJh+yD; eifhtazeJ@ig
'May May it it nothing to be angry about. I don't
like shouting and screaming don't treat me like
e,fpyfudkjyefr,f eif'DEdkifiHrSm wa,mufwnf; aecJh’ vdk@
that I am not that stupid' usGefr pdwfwdk+yD;ajymvdkufawmh om;u usGefr rsufESmudk
pl;pdkuf=unhf+yD; rsufESm enf;enf;ndK@vmwm
²atmf æ eifu atmfwmawmh r}udKufb;l at;at;aq;aq; 'Don't leave me alone May May² ²Don't
ajymwmvnf; em;raxmifbl; eif tckyg;pyfydwfxm;prf; leave me alone May May'vdk@ ajym+yD; usGefr&ifcGifxJudk
47 10ESpjf ynfh trSww
f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
wdk;0ifvmwmeJ@ usGefrvnf; ratmifhEdkifawmhbJ om;ukd [drk mS vnf; jrefrmuav;awGtcsi;f csi;f Armvdk rajymbJ t*F
&ifcGifxJrSm ayG@zufrdwJhtcsdefrSm om;u &d_uf}uD;wiif vdyfvdkyJ ajym=uwm awG@&w,f?
idkcsvdkufw,f? 'May May, please don't say me that
again, never ever say me that again. If you want 'gu usGefrom; wa,mufwnf; r[kwfygbl;/
me to do somethings, don't yell at me, tell me
'g[m Edik if jH cm;a&muf jrefrmuav;wdik ;f eD;yg; jzpfaewJh tajc
nicely, I'll listen to you' vdk@ ajym+yD; qufidkaevdk@ usGefr
tae jzpfw,f? 'Da'o 'Dywf0ef;usifrSm }uD;jyif;wJh uav;
uyJ &ifcGifxJrSm ayG@csDxm;+yD; arar om;udk aumif;apcsifvkd@
awGtm;vHk;twGuf t*Fvdyfvdkudk ydkoefoGm;wm[m w
ajymwm a'goenf;en;f ygoGm;w,f aemuftJvdk a'goeJ@
u,f awmh bmrS rxl;qef;ygbl;/ obm0twdkif; yHkrSefom
rqlawmhbl;vdk@ ajym+yD;jyefacsmhvdkuf&w,f?
jzpfygw,f? Armvdkaumif;aumif; usGrf;usifzdk@qdk&if 'DEdkifiHrSm
uav;pdwfrygbJeJ@ twif;wGef;vdk@ r&wJhtwGuf uav;u
'DtjzpftysufawGu vGefcJhwJh oHk;ESpf om;om;
vnf; pdwfyg0ifpm;rS rdbuvnf; tcsdefay;um txl;=uyf
av;wef;ESpfwkef;u jzpfcJhwJh tjypftysufav; wckjzpfw,f?
=uyfrwfrwf aqmif&GufedkifrSom uav;awGu Armvdkudk
usG e f r vnf ; tJ ' D t csd e f u p+yD ; usG e f r om;ud k usG e f r
aumif;aumif; ajymEdkif=uwm jzpfygw,f?
b,fawmhrS r&dkufawmhbl; olrvkyfcsifwmudkvnf; twif;
b,f a wmh r S rvk y f c d k i f ; awmh b l ; vd k @ pd w f x J r S m qH k ; jzwf
txufyg az: jywJh tjzpftysuf jzpf+yD;aemufydkif;
vdkufw,f? 'Dtjzpftysufudk avhvm=unhf&if usGefrwdk@
om;eJ@ usGefr[m ydk+yD; &if;ESD;yGifhvif;oGm;awmh uav;awG&Jh
om;trd&Jh ajymqdkqufqH&mrSm uav;awG&Jh oabmxm;eJ@
cHpm;csufudk usGefrt&ifuxuf ydkem;vnfvmw,f? udk,f
bmompum; oHk;pGJxm;yHkudk owdxm;rdygvdrfhr,f? Edkif
jzpfcsifwmudkyJ twif;wGef;+yD; OD;pm;ray;awmhbl;? 'DESpf
iHjcm;rSm }uD;wJhjrefrmuav;awG jrefrmvdk tajymenf;+yD;
aEG&moDrSm usGefr tvkyfyg;awmh om;eJ@ at;at;aq;aq;
rdcif,Ofaus;r_ tavhtxawGudk usifhoHk;r_ enf;wm eJ@
r=umc% pum;ajymjzpfygw,f? Armuav;awG[m olrsm;
ywfoufwJh tGefvdkif;ay:rSm ydk@pfwcsdK@udk zwfzl;ygw,f?
xifovdkyJ rdrdvlrsdK;udk txifao;vdk@ EdkifiHjcm;bm omp
zwf&oavmufawmh taumif;bufu jrifjcif; (od@k ) yuwd
um;udk ajymwmwu,frsm; jzpfae+yDvm;awG;+yD; uav;
twdkif; jrifjcif;xuf tqdk;bufu jrifwmu ydkrsm;wmudk
pd w f x J r S m b,f v d k & S d v J q d k w m od c sif v d k @ usG e f r om;ud k
vnf ; awG @ &ygw,f ? tJ ' D t csuf a wG u vnf ; wcsd e f u
ar;=unhw f ,f? om;qDu od&or# Armvdk rajymwmuawmh
usGefrudk,fwdkif&Jh xifjrifcsufawGeJ@ xyfwlxyfr# wlwJh
wcsdK@xifaeovdk vHk;0r[kwfbl;? 'gayrJh jrefrmvlrsdK; vl}uD;
tjrifawGyJ jzpfygw,f? 'gayrJh bma=umifh 'Dvdkjzpfw,f
awG&Jh trltusifhrSm uav;awG r}udKufwm txifao;ae
qdkwm ta=umif;&if;udkawmh usGefrwdk@ qef;ppfoifhygw,f?
wmawG trsm;}uD; &Sw d mudk om;qDu useG rf odvu dk &f w,f?
²Armvdk rajymcsifwJh t"duta=umif;t&if;u Armvdk[m
uav;awG Armvdk rajymwm Armvdkajym&rSm
t*FvdyfvdkeJ@ pm&if odyfudkcufcJw,f 'gu yxrtcsuf jzpf
&Sufvdk@/ rdrdvlrsdK;udk txifao;vdk@ rdbawGudk,fwdkifu Adkvf
w,f² vdk@ qdkw,f? aemufwcsufu ²Armvdkudk Armvdkw
&l;&l;ae+yD; om;orD;udk Armvdk roifay;vdk@ ponfjzifh trsdK;
u,fwwfwJh ArmawGeJ@ ajymrSjzpfw,f 'gayrJh Armvl}uD;
rsdK; tjypfwifa0zef=uwm zwfzl;ygw,f? wu,fawmh avh
awG[m odyfudk&dkif;w,f/ uav;awG pum;ajymvdk@ ryD&if
vm=unhf&if tJ'gwckrS r[kwfbl;/ rdrdudk,fwdkif 'Dywf0ef;
(odk@ ) rSm;ae&if rjyifay;wJhtjyif olwdk@ ajymwJhtwdkif; yHkpHwl
usifrSm 'Dvdkb0udk jzwfoef;zl;rS 'Dtajctaeudk cHpm;em;
vdkufajym+yD; w[D;[D; w[m;[m;eJ@ &,f=uw,f? 'g[m
1vnfEdkifrSm trSefyJjzpfw,f? om;ukd cyfi,fi,fu ArmeJ@
odyf&dkif;wJh tjyKtrljzpf+yD; om;wdk@udk aemufxyf Armvdk
awG@&ifjzpfap/ rdbeJ@ tdrfrSm pum;ajym&ifjzpfap ArmvdkyJ
xyfrajymcsifavmufatmif t&Suf&apw,f² vdk@ ajymjy
ajym&r,fvkd@ ajymxm;w,f? om;u vnf; oli,fwef; yx
w,f? 'g[m olwa,mufwnf;&Jh oabmxm; r[kwfbl;
rESpf0uftxd Armvdkudk aumif;aumif; ajymygw,f? 'kwd,
uav;tawmfrsm;rsm;&Jh oabmxm; jzpfw,fv@kd olu ajym
ESpf0ufup+yD; t*Fvdyfvdk nSyfnSyf+yD; ajymvm&muae
ygw,f?
aemufawmh t*Fvdyfvdk ajym+yD;qufqH&wJh tcsdefu ydkrsm;
aevdk@ t*FvdyfvdkudkyJ vHk;0 tm;oefoGm;w,f? jrefrm
jzpfEdkifygw,f/ wjcm;uav;awGu olwdk@rdbeJ@
ausmif;awG bke;f }uD;ausmif;awGvnf; wywfwcg oGm;yd@k ayrJh
olwdk@=um;rSm om;eJ@ usGefravmuf &if;ESD;yGifhvif;r_ r&SdwJh
10ESpjf ynfh trSww f & 48
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
twGuf olwdk@pdwfxJrSm 'Dvdk&Sdaew,fqdkwm rdbudk b,f udk Bully vkyfwmwifrubl; olrsm;vlrsdK;awGjzpfwJh ukvm;
awmhrS ajymr,f rxifbl;? jrefrmvl}uD;awGu &dkif;w,fvdk@ awG/ uy`vaD wGuykd g oGm;+yD; xdcu kd af pw,fv@kd om;u raus
ajymwmeJ@ ywfouf+yD; olwdk@xifwJh tcsuft vufawGu reyfeJ@ ajymaew,f? +yD;awmh ArmvlrsdK;awGavmuf vlom;
usGefrwdk@ vl}uD;awGtwGuf bmrSr[kwf aysmfonfysuf tcsif;csif;cGJjcm;wwfwm urBmrSm jrefrmvlrsdK;yJ &Sdr,f xif
onfajymwm jzpfayrJh 'DEdkifiHrSm }uD;wJholwdk@ uav;awG vdk@ ajym+yD; jrefrmvl}uD;awG[m vl}uD;tcsif;csif; awG@&if
twGuf wu,fudk qifjcifoifhwmudk usGefrowd xm;rd vnf; wa,mufudkwa,muf tm;enf;csufudk &Sm+yD; Bully
ygw,f? vkyf=uw,f? uav;awG Armvdk ajymwm pum;ajymryD
&ifvnf; &Dp&mr[kwfwmudk &,fp&mvkyfw,f/ uav; awG
olwdk@ &dkif;w,fxifwJh tcsuftJawGuawmh usGefr udk idkatmif vdkufp+yD; uav;awGidk&ifvnf; [m;wdkuf+yD;
wdk@tcsif;csif; awG@=u&if tjzLawGvdk zufvJwuif; E_wf &,fp&m vkyf=uw,f/ wjcm;vlrsdK;awGudkvnf; vlom;t
quf+yD; aumif;wJhtcsufawGudk &Sm+yD; csD;usL;wmrsdK; r[kwf csif ; csif ; vnf ; xd c d k u f a pmf u m;+yD ; od y f c G J j cm;wwf w ,f
bJ 0rf;omtm;&eJ@ a[; æ aeaumif;vm; rif;ydef+yD; rJoGm; b,fvdkrS em;vnfvdk@udk r&bl;vdk@ ajymw,f? jrefrmvlrsdK;
vdkufwm ukvm;§ukvm;ryHkaygufaewmyJ/ 0aewJholqdk&if awGrSm aumif;wJhtwk,lp&mqdkvdk@ bkef;}uD;ausmif; oGm;
vnf; Adkuf}uD;u wGJaewmyJ bD,mvm; uav;vm; b,f wmeJ@ tvSLtwef; &ufa&mwmyJ awG@w,f usefwJhtwl
ESpfv &Sd+yDvJ b,fawmharG;rvJ/ qHyifawGjzLvm vdkufwm ,lp&m aumif;wJhtcsufqdkvdk@ jrefrmvlrsdK;awGrSm olbmrS
awmfawmf t&G,fusoGm;w,faemhf tdk+yD;udk; ponfjzifh rawG@a=umif;vnf; ajymvkdufw,f? 'g[m ol@wa,muf
vl}uD;awGu wa,mufeJ@wa,muf &if;&if;ESD; ESD;paESmuf+yD; wnf;&Jh oabmxm;r[kwf uav;awmfawmfrsm;rsm;u 'Dvkd
E_wfquf=uwmudk olwdk@rsufpdeJ@ em;rSm tm; enf;csuf yJcHpm;&+yD; olwdk@rdbawGudk rajymjy&Jvdk@ (odk@ ) ajymvkd@
awGudkrS &Sm+yD; &Dpvkyf&w,fqdk+yD; odyfudk&dkif;w,f qdkwm tusdK;r&Sdbl; xifvdk@om rajyma=umif; om;u usGefrudk
om;ajymrS usGefrowdxm;rdw,f? usGefrwdk@twGuf awmh ajymjyygw,f?
wa,mufe@J wa,muf &if;ES;D vd@k ajymwm bmrSrcHpm; &ayrJh
ol w d k @ pd w f x J r S m awmh vl w a,muf & J h tm;enf ; csuf u d k usGefrvnf; uav;awGudk vkyfwJhtjyKtrlawG
=unhf+yD; taysmfvkyf=uwm[m tJ'DtvkyfcH&wJholudk pdwf jzpfwhJ pum;ryD&if &,fwm/ vdkufp+yD; &,fwmeJ@ ukvm;vdkyJ
"gwfa&;&mt& odrfi,fapvk@d Bully vkyfjcif;jzpfw,f/ tJvdk uy`vDvdkyJvdk@ uav;awGudk ajymwmawGeJ@ ywfouf+yD;
Bully vkyf+yD; aysmf=uwmudk b,fvdkrS cHpm;em;vnfvkd@ &rSm tJ'gudkawmh &dkif;w,fqdkwm usGefrvufcHay;vdkufw,f?
r [kwfbl;? uav;pum;ryDvdk@ &Dwm[m usGefrwdk@twGuf &nf&G,fcsuf
rygayrJh wbufom;udk cHpm;r_ jzpfapwm trSefyJ? 'gayrJh
tawG@t=uHKwckudk Oyrmay;&&if c&pfprwfwkef; vl}uD;tcsif;csif; wa,mufeJ@wa,muf cifrif&if;ESD;vdk@
u urf;ajcrSm a&oGm;ul;=uawmh usGefrwdk@rdwfaqGxJu ydefwm/ 0wm t&G,fusvmwmudk ajym=uwmuawmh
tom;cyfndKndK om;oli,fcsif; uav;wa,mufu a&ul; wpdrf;awGudk b,fawmhrS rajymbJ wa,mufeJ@wa,muf
wm Sun cream vHkavmufatmif vdrf;cJhyHkr&bl; a&xJrSm tifrwefudk cifrif&if;ESD;rSom ajym=uwm jzpfwJhtwGuf
t=um}uD ; ae+yD ; tay:wuf v mawmh rJ w l ; aewmud k 'gudk &dkif;w,fvdk@ ajymvdk@r&a=umif; om;udka&m om;ol
vl}uD;awGu 0dkif;&,f+yD;awmh rif;uukvm;vm;/ uy`vD i,fcsif;wGudkyg usGefr &Sif;jyvdkufygw,f? um&uH&Sif auseyf
vm;eJ@ vdkufp=uw,f? +yD;awmh rdwfaqGwa,mufuvnf; onfjzpfap rauseyfonfjzpfap 'g[m tm;enf;csufudk
ol@tarudk eifaq;&HkSrSm 'DaumifudkarG;wkef;u uy`vDu tcGifhaumif;,lwm jzpfwJhtwGuf ,Ofaus;wJhtjyK trlwck
av;eJ@ rSm;+yD;ygvmvm;rS rodwmvdk@ pvdkufawmh ol@tar r[kwfbl;vdk@yJ olwdk@oabmxm;=uw,f?
tygt0if vl}uD;awGu 'gudk oabmus+yD; w0g;0g; w[m;
[m;eJ@ [m;wdkuf+yD; tukef&,f=uw,f? uav;awGuawmh jrefrmvlrsdK;awG[m bmoma&;udkif;&_dif;wmeJ@
wa,mufrS r&Dwm usGefrowdxm;rdvdkufw,f? tay;turf ; vS L 'gef ; &uf a &mwJ h t ajyif }uD ; ol & d k a o/
i,foloem; &G,folav;pm;w,f? t=uifemw&m; &Sdw,f
tdrfjyefa&muf+yD; aemufydkif; om;om;eJ@ usGefreJ@ ponfjzifh twk,lp&mtjzpf aumif;wJhtcsufav; awG
'Dta=umif; pum;pyfrdawmh urf;ajcrSmwkef;u tJ'Duav; ajymjyawmh }uD;ol&dkaowmyJ olwdk@vufcHayrJh usefwm
49 10ESpjf ynfh trSww f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
udkawmh olwdk@vufrcHbl;? }uD;oludk&kdaowm wckawmh 'ga=umifhrdk@ usGefrom;av;udk usGefr 'Dvdkvkyfygvdk@
ouf}uD;ylaZmfyG Jwdk@ ESpfpOfvkyf+yD; touf}uD;olawGudk vrf;yJvrf;nGefygw,f twif;b,fawmhrS rvkyfcdkif;bl;? tck
wav;wpm; qufqHwm oltjrJawG@ae&vdk@ oludkouf txufwef;pwufwJhtcsdefrSm wjcm;uav;awG olwdk@bm
aojyvdk@&oGm;w,f? t=uifemw&m; &Sdw,fqdkwmvnf; ompum;udk aumif;pGmajymwwfwmudk =unhf+yD; om;u
jrefrm&ky&f iS af wGxrJ mS tjrJwrf; a'goxGu=f u/ &efjzpf=uwm Armvdk jyefajymvmwmudk awG@&ygw,f? olw@kd rlvwef;wke;f
r=umc%awG@&vdk@ t=uifemw&m;rSm wjcm;vlrsdK;awG ua&m tcktxufwef;pwufcsdefrSmyg Culture Diversity
xufawmif enf;ao;w,fvdk@ xifae=uw,f? qdkwmudk oif&+yD; Culture wckrSm bmompum;eJ@ tavh
tx xHk;wrf;tpOftvmawG aysmuf&if Natural Selec-
EdkifiHjcm;rSm }uD;jyif;wJh usGefrwdk@om;orD;awG udk,fh tion &J @ Convergent Evolution Process twk d i f ;
,Ofaus;r_udkudk,f em;vnfzdk@qdkwm rdbawGrSmyJ trsm;qHk; vlrsdK;qdkwmvnf; wjcm;vlrsdK;awG=um;rSm wdrfaum aysmuf
wm0ef&ydS gw,f? 'gayrJh usio hf ;kH zk@d uu
kd sawmh twif;vkyvf @kd & ysufoGm;Edkif w,fqdkwm oabmaygufoGm;vdk@ jzpfEkdifyg
wJht&m r[kwfwJhtwGuf olpdwf0ifpm;+yD; vufcHoabmus w,f? 'ga=umifh om;pum;ajym&if yHkwlvdkufwk+yD; ol@udktjrJ
qEN&SdrSom jzpfygw,f? 'DEdkifiHrSm uav;awGudk jyKpkysdK; wrf; &DwwfwJh ol@tazudk om;Armvdkajymvdk@ toH0J&if
axmifyHk[m usGefrwdk@EdkifiHrSm uav;awGudk jyKpkysdK;axmif ArmyDyD r&De@J aemhfvdk@ owday;xm;&w,f? olArmvdk jyefajym
wmeJ@ rwlovdk 'Duuav;awG&hJ tcGit hf a&;uvnf; jrefrm atmif usGefrtwif;wdkufwGef;wm r[kwfbl;? Multi-cul-
EdkifiHu uav;awG&Jh tcGifhta&;eJ@ rwlygbl;? 'ga=umifh tural ywf0ef;usifrSm rdrd Culture udk rsdK;qufwdkif;u xdef;
rdbajymwmudk olwdk@vufcHzdk@qdkwmuvnf; vl}uD;awG odrf;&r,fqdkwJh todeJ@ ol@zgomol Armvdk jyefajymwm jzpf
udk,fwdkifu olwdk@&JhcHpm;r_udk em;vnfzkd@ vdktyfygw,f? ZD0 w,f?
ody`Ht& ouf&Sdowœ0gwdkif;u obm0 (Natural Selec-
tion) t& ol&i So
f efwyhJ wf0ef;usirf mS ole@J Adaptation wu,fawmh bmompum;/ 0wfpm;qif,ifr/_ ,Of
(vdkufavsmnDaxGr_) tH0ifcGifus &Sd+yD;om; jzpfaeygw,f? aus;r_ xH;k wrf;tpOftvmawGqw kd m tajctae/ tcsed t
f cg
ol&SifoefwJh ywf0ef;usifu r[kwfwJh tavhtxwckudk umvHa'oH t&om jzpf+yD; 'gudk usGefrwdk@ vGefqefvdk@r&/
rdwfqufcsif&if ol@obm0eJ@ qef@usifaewm jzpfwJhtwGuf rsufuG,fjyKvdk@ r&ygbl;? 'ga=umifhvnf;yJ wHigem;eD;wHig
txl; jyKjyifpDrH+yD; vkyf,lrS&ygw,f? 'gudk Artificial Se- rkqdk;em;eD; rkqdk; qdkwJh jrefrmpum;yHkeJ@ a&mra&mufa&mr
lection vdk@ac:ygw,f? qkdwJh EdkifiHjcm; pum;yHkawG ay:vmw,f r[kwfvm;? EdkifiH
jcm;rSm }uD;jyif;wJh jrefrmuav;awG jrefrmvdk tm;roefwm
usGefrwdk@om;orD;awGtwGuf usGefrwdk@&Jh ,Ofaus; jrefrmtr_trl enf;wm[m olwdk@bmrS rrSm;ygbl; rdcifbm
r_ tavhtxu 'Dtwdkif; obm0tav#muf tvdkav#muf ompum;ud k txif a o;vd k @ vnf ; r[k w f b l ; 'D y wf 0 ef ;
rjzpfEdkifawmhbl;? obm0udk vGefqef+yD; vkyf,l oGwfoGif; usifrSm}uD;wJh uav;awGtwGuf 'g[m yHkrSefomjzpf a=umif;
,lrS&wJh Artificial Selection jzpfoGm;+yD? 'Dvdk vkyf&m udk wifjyvkduf&ygw,f?
rSmvnf; obm0avsmuf ylwJh&moDOwkudk Artificial Se-
lection jzpfwJh Aircon eJ@ at;atmif vkyf&if wcsdK@u ESm &$ifvef;csrf;ajrh=uygap?
ap;tat;rdoGm;wwfol &SdovdkrsdK;yJ Artificial Selection
udk vufcHEdkifpGrf;r&SdwJh uav;awGvnf; trsm;}uD; &SdEdkifyg Nge Naing
w,f? 'ga=umifhrdk@ usGefrwdk@&hJ ,Ofaus;r_ tarGtepfudk usGefr
wd@k oGwo f iG ;f Edik rf e_ @J olw@kd vufcEH ikd rf _ ESpcf pk vH;k tay: rlwnf
+yD;yJ usGefrwdk@&Jh tarGtepf olwdk@qDrSm vufqufurf; usef
rSmjzpfw,f? vufrcHEikd &f ifvnf; 'g[m tjypfwifp&m vnf;
r[kwfbl; 0rf;enf;p&mvnf; r[kwfbl; 'g[m obm0udk
Ref: http://nge-naing.blogspot.com/2011/02/
vGefqefoGm;wmr[kwf ol}uD;jyif;wJhywf0ef;usif&Jh obm0 blog-post_08.html)
wdkif;om jzpfwJhtwGuf usGefrwdk@u vufcHay;&rSm jzpfw,f?

10ESpjf ynfh trSww


f & 50
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

apmifah rSsmaf ewJh tem*wfrsm;


usG e f a wmf 'D w d k i f ; jynf p a&muf w J h t csd e f u pvd k @ udk,fvkyfcsifwmu wpfck/ ay;vmwJh b0tajc
ae@pOf oGm;&if;vm&if; owdjyKrdcJhwm wpfck&SdcJhygw,f? tJ'g taet&yf&yfa=umifh vkyfcsifwmudk vkyfcGifhr&bJ vkyfoifh
uawmh 'DjrdK @u vli,fav;awGygbJ? usGefawmf udk,fwdkif wmudkvkyf&if; pdwf0ifpm;&m/ 0goemyg&m awGudk &ifxJrSm
q,fausmfouft&G,fudk jzwfoef;vmcJhzl;wma&m/ tJ'Du usdwfrSdwfrsdKodyfvdkuf&wJh vli,fxkta&twGufu &mcdkif
aewqifh touf(20) t&G,fuae tck (30) ausmf jzpfvm E_ef;ESifha&wGuf=unfhr,fqdk 90rsm;ausmfrvm;rod? wuU
cJhwJhtxd jzwfoef;cJh&wJh b0tpdwftydkif;rsm;u 'Duvli,f odkvfu bGJ@wpfck&jyD;csdefrSm tvkyf&zdk@tcGifhtvrf;omr,fh
awGtay: ydkjyD; pdwf0ifpm;r_udk jzpfapygw,f? 'DrSm usGef tay:rlwnfjyD; t"dupOf;pm;=u&awmh udk,f0go emyg
awmfjrifae&wJh vli,fawGukd =unf=h unfyh gt;kH ? olw@kd &J @ rsuf wmudk b0awG/ pdwfawGESpfjyD; vkyfzdk@qdkwm a0;vma0;a&m?
ESmawGrSm txif&Sm;qHk;awG@&wmuawmh vli,fobm0 ausmif;jyD;vdk@ tvkyfxJ0ifjyD; 0ifaiGtjrefqHk;&zdk@twGuf
vGwf vyfr_ESifh wuf=uGvef;qef;aer_yJjzpfygw,f? olwdk@ udk,fhudk ar#mfvifhapmifhpm;ae=uwJh rdom;pkawG &SdaewJh vl
awGrSm rdrdb0tay: ,Hk=unfpdwfcsaer_u olwdk@v_yf&Sm; i,fawGrSmqdk ausmif;om;b0jzwfoef;ae&wmu olwdk@
oGm;vmaeyHkudk=unfh&if txif;om;awG@jrifEdkifygw,f? twGufawmh 0efxkyf0efydk;=uD;wpfckygyJ?
olwdk@pdwf0ifpm;wJh 0goemygwJh ynm&yfqdkif&maomf vnf; EdkifiHjcm;wdkif;jynfawGrSmvdk ausmif;wuf&if; tcsdef
aumif;/ 'grSr[kwf pmay/ *Dw/ tEkynm/ tm;upm; wpfck yd k i f ; tvk y f v k y f w ,f q d k w J h a0g[m&u jref r mvl i ,f a wG
ckudk Ed_ufEd_ufcsGwfcsGwf xJx0J if0ifavhvmzdk@ pdkif;jyif;aewmudk =um;rSmawmh wpdrf;qefqefygbJ? ('DbufESpfawGrSmawmh
olwdk@&J @ v_yf&Sm;r_awGu oufaocHae=uygw,f? pm; ta0;oifwuUodkvfawGzGifhvdkufjyD; tvkyform;awGtwGuf
aomufqdkifawGrSm oli,fcsif;awG pkjyD; pm;=u aomuf=u pDpOfay;xm;awmh &SdaeygjyD? 'gayr,fh a';ausmif;om; awG
wJhtcsdefrSmqdk&ifvnf; pdwfvGwfvyfr_udk tjynfht0cH twG u f ausmif ; wuf & if ; tcsd e f y d k i f ; vk y f v k d @ &wJ h ae&m
pm;&if; aysmf&$if=unfEl;aeEdkif=uwmudk owdxm;rdygw,f? Xmeqdkwm tawmfav;udk &Sm;aeygao;w,f?) wcsdK@u
olwdk@b0av;awG bma=umifh tckvdk vGwfvyfat;csrf; awmh ausmif;wuf&if;wbufESifh usL&Sifq&mawG/ Study
ae=uwmygvdrfh? Guide vdk@ac:wJh ausmif;om;awGudk pmuljyay;wmrsdK;awG
usGefawmfwdk@ jzwfoef;cJh&wJh vli,fausmif;om; vkyf&if; 0ifaiG&Sm=uwmawmh &Sdygw,f? trsm;pkuawmh
b0ud k jyef p Of ; pm;=unf h r d y gw,f ? q,f w ef ; atmif w J h ausmif;wpfckwnf;udkom wpfpdkufrwfrwfwuf=u awmh
tcsdefrSm wufp&m wuUodkvfu tqifoifh&SdraecJhygbl;? wmygbJ? ausmif;csnf;yHkrSef wufaevdk@ ynma&;bufrSm
wuUodkvfwufzdk@twGuf oHk;ESpfavmufapmifh&ygr,fwJh? xl ; csG e f x uf j ruf o l a wG jzpf v m=uvd r f h r ,f v d k @ vnf ;
tJ'DrSmwif vli,fxkb0[m uarmufur pjzpf=u&awmh ar#mfvifhcsufu xm;vdk@ r&Edkifygbl;? bmvdk@vJqdkawmh wuU
wmygbJ ? 'D a pmif h & r,f h o H k ; ES p f u d k b,f v d k j zwf o ef ; odkvfrSm oif=um;ay;aewJh ynma&;pepfu EdkifiHwum
ausmv f eG =f urvJ? wcsKd @uawmh b0wd;k wufa=umif;twGuf tqifhrDatmif t&nftcsif;rjynfhrDSbJ pmar;yGJrSm ajzEdkif&Hk
taxmuftuljzpfapr,fh oifwef;awGav#mufwuf&if; oufoufr#avmufom toHk;wnfhwmrdk@ b0twGuf &nf
tcsdefudk toHk;csvdkuf=uw,f? wcsdK @uawmh EdkifiHjcm;udk &G,favhvmcsifolawGtaeESifhuawmh jy'g;wpfvrf; oHwpf
xGufoGm;=uw,f? wcsdK @vnf; tvkyf vkyfawmhr,fqdkjyD; vrf; ygbJ? 'Dawmh tajzu &Sif;ygw,f? ausmif;jyD;&if bm
eD;pyf&m vkyfief;cGif wpfckckxJ 0ifvdkuf=u&w,f? wcsdK@ jzpfvmrvJqdkawmh bGJ@wpfck&wmuvGJ bmrsm; xyfjzpfp&m
vnf; tyso H ifpt&G,f tvnfveG &f if; tdraf xmifonf b0 &SdEdkifrSmvJ?
ajymif;cJh=u&w,f? wcsdK@vnf; a,mifvnf a,mifvnf 'DvdkESifh ausmif;jyD;oGm;awmh bGJ@qdkwm=uD;udk ayG@
tajcpdkufoGm;=uw,f? rdbaqGrsdK;ausmaxmuf aemuf zuf&if; udk,foif,lcJhwJh ynm&yfESifh b,fvdkrS rywfoufwJh
cHaumif;wJholawGuawmh odyftxdrem=uayr,fhvdk@ vuf vkyfief;cGifawGxJ 0ifa&mufvkyfudkif=u&awmhwmygbJ?
vkyfvufpm;rdbawG&J@ om;orD;awGtwGufuawmh tem ausmif;rjyD;cif ausmif;wufaewJh tcsdefawmufav#muf
*wf[m tJ'DtcsdefrSm pjyD; r_ef0g;oGm;&awmhwmygbJ? rSmvnf; ausmif;pmudk ajzmifhajzmifhwef;wef;oifzdk@t a&;
51 10ESpjf ynfh trSww
f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
xuf ausmif;jyD;&if igbmvkyf&ygh qdkwJhtawG;u 'Dausmif; om;udk tjrJESdyfpufaewmyg? vli,fwdk@obm0 vGwfvyf
wuf=uG vef;qef;zdk@qdkwm a0;pG? 'gayr,fh bmyJjzpfjzpf udk,f &wJh twdkif;twmtwGif;rSmawmh wwfEdkifoavmuf aysmfp
&mawGzefwD;jyD; tqifajyatmif ae=u&wmygbJav? wjcm;EdkifiHu ausmif;om;vli,fawGESifhawmh ycHk;csif; vmr
wdkif;ESifhaygh?
tck usGefawmfa&mufaewJhEdkifiHrSmvnf; ausmif; om;awGausmif;jyD;&if tvkyfr&=uvdk@ tvkyfvufrJhjy\
emqdkwm=uD;u 'DEdkifiHutpdk;&udk acgif;=uD;aeapwm ESpf awmfawmf=um &SdaeygjyD? 'gayr,fh udk,fhwdkif; jynfESifh
,SOfvdkuf&ifawmh olaX;oabmFysufwmESifh ol awmif;pm; cGufaysmufwmESifh vdkygbJ? 'DEdkifiHujzpf aewmavmufawmh
udk,fhwdkif;jynftajctaeu ysif;awmif ysif;ao;w,fvdk@ ajymvdk@&ygw,f?
'Du vli,fawGb0udk wpfbufuae oabmus auseyfrdovdk tjcm;wpfbufuvnf; tm;r&jzpfrd wm&Sd
ygw,f? olwdk@awGrSm 'Davmuf a&cH ajrcH ausmaxmuf aemufcHaumif;wJh EdkifiHa&;pepf/ ynma&;pepf/ pD;yGm;a&;pepf
pwmawG&SdaeygvsufESifh =udK;pm;tm;xkwfr_tydkif;rSm odyf awmh tm;&p&m r&Sdygbl;? b0udk olaX;om; olaX;orD; awGvdk
a=umifh=urJh ayghayghav; jzwfoef;ae=uwJhyHk ay:aeyg w,f? udk,fawG&J @EdkifiHrSm 'DvdkrsdK; tcGifhta&;aumif; awGom
&=unf h v d k u f p rf ; yg? usG e f a wmf w d k @ wd k i f ; jynf u vl i,f a wG 'D u vl i ,f a wG x uf tqaygif ; rsm;pG m omatmif
=udK;pm;jyEdkifygw,f?
tckawmif jrefrmjynfuvli,fawG[m &o avmuf tcGifhta&;tvif;a&mif r_efr_efr$m;r$m;av;ESifh tem *wfudk
r&&atmif c&D;qufae=uao;wmyJ? udk,fawGu olaX;om;orD;awGrS r[kwfwmudk;? b0u emxm;=uwm? wcsdefcsdef
tcG i f h t a&;awG o m ay:vmprf ; ygap? &vmwJ h ay;vmwJ h t cG i f h t a&;ud k vuf r v$ w f w rf ; qk y f u d k i f & if ;
ukef;&kef;=udK;pm;=ur,fqdkwmudk &J&J=uD;ajymEdkifygw,f?
ra0;awmh w J h wcsd e f c sd e f r S m awmh usG e f a wmf w d k @ wd k i f ; jynf tem*wf t wG u f awmuf a jymif v if ; vuf w J h
wuf=uGvef;qef;wJh nDi,fnDri,f vli,frsdK;qufopfawG wa=umhjyefvnfjrifawG@&vdrfhtHk;r,fvdk@awmh &ifxJu ,Hk
=unfar#mifvifhaerdygw,f?
av;pm;pGmjzifh
Bliss


10ESpjf ynfh trSww


f & 52
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

‘'Dt&uf[m raumif;ygbl;
uGm’ [k olu a&&Gwfvkdufonf? xkdt
cg qkdif&Sif=um;oGm;jyD; ‘'Dt &uf[m
qkdifu xkwfay;wJh twkdif;ygyJAsm/ u|ef taysmfvGefjyD; oDcsif;[pfwwfol/ ikd ravmufom &SnfwJhv#mu ajcmufay
awmfu b,fawmf@rS t=uHtzef rvkyf wwfol/ pum;a=um &Snfwwfol? avmuf j rif h w J h a,musmf ; =uD ; wpf
wwfbl;qdkwm tpfudk=uD; odygw,f? 'Dyk*d~Kvfvkd ol@qkdifrSm ESpfaygif; a,mufukd Akef;Akef;vJusoGm; apEkdif
tjrJaomufaeusyJ r[kwfvm;’ rsm;pG m aomuf o k H ; vmol q k d v #if w,f qk d w J h p um;uk d cif A sm;=um;zl ;
ol u [m æ [mæ qk d ykdawmif odao;onf? taomufenf; ovm;’
vkyfI vufumjyonf? enf ; rsm;oG m ;onf h a e@rsd K ;qk d v #if ‘=um;zl ; wmaygh / cif A sm;yJ
‘cifAsm;qkdift&ufukd tckvkdyif pum;pwwfonf? 'gqkdv#if ajymajymaewm t=udrfwpf&mavmuf
raumif;bl;vkd@ ajymwm r[kwf ygbl;? ol.tonf;uGJ Zmwfvrf;=uD;ukd &Snf &SdaejyD’ [k pdwfxJu jyefajymrdonf?
t&uf[m usKyfukd aumif;usdK; ray; vsm;axGjym;pGm ajymjyay awmhrnf? ESKwfuawmh æ
bl;vkd@ ajymwmyg’ 'Dta=umif;uvnf; t=udrfaygif; b,f ‘ tif ; æ qk d p rf ; ygOD ; ’ [k
‘aumif ; usd K ;ray;&if r avmufawmif ajymcJhjyD;jyDvJrod? =um; pum;axmuf ay;vkduf&. ?
aomuf eJ@ayghAsm’ [lIawmh ykdif&Sif u &zefrsm;I &kd;tDaejyDjzpfaom Zmwf ‘rdef;rwpfa,muf&Jh yg;pyfu
jzifh ajymvk@d rjzpfacs? t&ufa&mif;aeol vrf;=uD;jzpfaomfvnf; =udwfrSdwf jyD; xGuw f hJ pum;wpfceG ;f [m odyaf =umuf
wpf a ,muf u t&uf q ef @ usif a &; em;axmifay;& ayvdrfh rnf? ae@ pOf zk@d aumif;w,faemf? tJ'pD um; wpfceG ;f
pum;ukd ajymae v#if ‘rdrda&mif; ukef vmaeus azmufonfwpf a,mufukd a=umifhyJ usKyfrSm tckvkd t&ufukd t
ypPnf;. *k%foduQmukd xdckdufapaom auseyfatmif 0efaqmifrSKay;zkd@ wm azmf j yKae&wJ h taomuf o rm;=uD ;
pum;rsdK; rajymrdygapESifh’ qkdaom 0efu &Sdonf? vkH;vkH; jzpfcJh&wmyJ’
acwfopfa&mif;0,fa&;AsL[m oabm 0,folbufu tjrJrSef onf pum;ukd c%&yfvkdufjyD; ab;
w&m;ukd azmufzsuf&m usrnfr[kwf [laompum;rSm t&ufqkdifrsm; t ywf0ef; usifukd rsufvkH;upm; =unhf
vm;? xkd@a=umifh bmrS xyfrajymbJ wGuf ykdjyD;oifh avsmfonf? tenf;qkH; vkdufonf? olŒpum;ukd pdwf0ifpm;ol
cyfrqdwfaevkduf.? wpfpdwf wpfykdif; avmuf aomuf=u wjcm; &Sdr&Sd tuJcwfjcif;jzpf.? xkdifckH
aomufokH;olyk*d~Kvfuawmh wmyJ[m rrSefbJ b,faeyghrvJ/ wcsdK@ . a&S@zufjcrf;rSm wef;vsufxkdifae
qufI æ ‘usKyf bma=umifh t&ufukd qkd rSef&kHru arSmufawmf arSmufoGm; aom vltkyfpku olwkd@bmom jiif;ckef
pGJpGJjrJjrJ aomufjzpfaeovJ odvm;’ [k =uao;onf? ajymqkd ae=uonf? olŒukd &Sdw,fvkd@
ar;onf? t=urf ; yef ; uef a v;xuf awmifrxif? vuf0JbufaxmifhpGef;rSm
qkdif&Sif. pdwfxJwGif ‘oGm;jyD/ a,mif a,mifav;r#=uD;aom zefcGuf wpfa,mufwnf; xkdifaeoluawmh
'Dnawmh igcH&jyD’ [kawG;jyD; pdwfnpf xJrS wpf0ufomom&Sdaeaom t&uf em;pGifhae[efwlonf? ol tm;wuf
oGm;.? vkyfouf&ifhaeaom qkdif&Sif ukd a&ra&m bJ wpfcsufwnf;armh cs oGm;[efjzifh qufajymonf?
wpf a ,muf taejzif h t&uf o rm; vkdufonfukd jrifojzifh Zmwfvrf;p ‘tpuawmh usKyf u vG J & if
trsdK;rsdK;ta=umif;ukd aumif;aumif; awmhrnfjzpfa=umif; odvkduf.? wjcm;b,f olukdrS pdwful;xJawmif
odjyD;om;jzpf.? rl;vmv#if &pfwwfol/ ‘rdef;rwpfa,muf&Jh okH;vuf rxnfhygbl; wJhav? oleJ@ pawG@ wJh t
53 10ESpjf ynfh trSww f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
csdefrSm usKyf[m ynmwpfykdif;wpfpeJ@ u xkdtkyfpkqD a&mufoGm;onf? xkd usr@kd wpfyidk ;f xufyo dk mG ;jcif; avsmo
h mG ;
ausmif;u xGufxm;wJhtcsdef? tvkyf yk*d~Kvfu xkdtkyfpkukd rausreyf =unfh jcif;r&Sd? ykvif;ukd vSrf;ay;jyD; aemuf
tukdifuvJ rnfrnf&& r&Sdao;bl;? vk d u f o nf ? wpf c k c k vS r f ; ajymrvd k buf 0k d i f ; wpf 0 k d i f ; rS rS m aom yk Z G e f
'gayrJ@ olu ynmawG/ &mxl;awG/ *k%f vkyfjyD;rS rajymjzpf? zefcGufxJrS vuf ajcmufokyftwGuf =uufoGefvSD;&if;
awG aiGawGqdkwm yumoeawGygwJh? useft&ufukdom armhaomufvkduf quf a jymonf h Zmwf v rf ; uk d =um;
cspfwmom y"meygwJh? tcspfppf tcspf onf? t&ufxyfiSJ@jyD;aemuf wpfikHikH ae&.?
rS e f e J @ wnf a qmuf w J h b 0omv#if jyefonf? a&ra&mawmh? jiif;oHckefoH ‘[kdaumifruvJ ol@rdb awG
ausmufom;ausmufaqmifvkd ckdifjrJ yg awG avsmhyg;oGm;awmhrS Zmwfvrf;ukd &J h oH a ,mif u k d v k d u f a jymvmjyD a v/
w,fwJh/ aumif;vkdufwJh pum;av; qufEkdifonf? ausmif;jyefwufygvm;wJh/ ynmwwf
awG’ ‘ol@rdbawGu ol@ukd usKyfeJ@ xm;awmh bmyJjzpfjzpf atmufrusbl;
qkdif&Sif. pdwfxJu ‘tif; æ oabmrwlbl;av/ ynmvJ wpfykdif; ayghwJh? usKyfuvJ ynmqkdwm ausmif;
'Dae&mrSm r&,fcsifbJeJ@ zspfnSpfjyD; wpfp/ tvkyftukdifvJ twnfwus rSm oif&wm r[kwfbl;/ vufawG@ b0
&,fawmhr,f’ [kawG;onf? =udrfzef r&Sd/ aiGvJr&Sd/ bGJ@xl;*k%fxl;vJr&Sd/ rdb rSm vlawG=um;xJrSm oif,l&ifvJ &yg
rsm;pG m em;axmif c J h & jyD ; jzpf o jzif h ausmaxmufaemufcHuvJ rawmifh w,fvkd@ / tJ'Dawmh wpfrsdK; xyfajym
b,fae&mrSm bmpum;ajymjyD; b,f wif;wJholeJ@ olwkd@orD;ukd b,fenf;eJ@rS vmjyefa&m’
trlt&m vkyfawmhr,f qkdwmutp oabmrwlEkdifbl;wJh? olwkd@uvnf; qkdifa&S@jcrf;rSm xkdifae aom
rSwfrd aejyD? [kwfvnf; [kwfonf? xkd 'Davmuf csrf;csrf;omom=uD; r[kwfyg tkyfpku aiG&Sif;jyD; xxGufoGm; =u
yk*d~Kvfu ‘ [m; æ [m; æ [m; æ ’ bl;Asm? pm;EkdifaomufEkdif avmufom onf? olwdk@u t&ufwpfvkH; avmuf
qkdjyD; toH ukd wpfqifhjrSifhI &,fonf? yg/ 'gayrJ@ tjidrf;pm;t&m&Sd=uD;qkdwJh ukd vlav; ig;a,mufaomufjyD; rl;
jyD;awmh æ *k % f u av;awmh armuf E k d i f a o; wwf = uol a wG j zpf . ? tjrnf ; awG
‘[m; æ [m; æ wnif;oD; oayghav? aemufjyD; olwkd@orD; u wpf r sd K ;jyD ; wpf r sd K ;rS m pm&if ; pum;
wpfvkH;avmuf ay;prf;yg’ vnf; vSoukd;/ ol@ukdvkdcsif wJholawG ajym=u/ jiif;ckH=u olawG jzpf.? olwkd@
‘Asm’ uvJ ol a X;om;awG / t&m&S d a yguf r&Sdawmh taESmifht,Suf uif;oGm;
qkdif&Sifonf &kwfw&ufrkd@ a=umifoGm; pawG / usKyf u vG J & if tvm;tvm onf?
.? jyD;rS ‘ a=omf æ[kwfuJh’ qkdjyD; aumif;wJh olawGcsnf;yJ/ olwkd@rdbawG ‘tJ'Dawmh’
wnif;oD;jyKwfwpfvkH;ukd owœLyef; uvJ orD;acsm&SdwJh rdbawG&Jh xkH;pHt pum;jyefqufrnfjyKpOf aemuf buf
uefjym; tao;pm;av;xJ xnfhjyD; wkdif; olwkd@orD;ukd tedrfhqkH; a&SŒwuf ykdif;u =uufoGefjzLawmif;ojzifh qkdif
ay;vkduf.? xkdyk*d~Kvfu wnif;oD;ukd vrf;&SdwJh t&m&Sduawmfjzpfzkd@ rSef;wm &Sifu vSrf;ay;&aoma=umifh c%apmifh
wpfukduf ukdufonf? zefcGufxJ t&uf aygh? usKyfukdawmh uavuacs tqifh &ao;onf?
xnfhonf? yvwfp wpfcGufxJ ua& twef; r&SdwJhaumif/ wpfoufvkH; vl ‘bmajymvmovJ q k d a wmh
ukd a&monfqkd&kHr# xnfhonf? wpf ar$;vlawmif ajymifhr,fhaumif r[kwf bmvJAsm’
0ufavmuf armhcs vkdufonf? jyD;rS æ bl;qkdwJh pGyfpGJcsufawGeJ@ trsdK;rsdK;&SKwf ajymvufpukd arhoGm;[ef wl
‘rd e f ; rawG & J h pd w f o abm cscJhwmaygh’ onf? pum;axmufay;rvm;[k qkdif
xm;[m a[m'D wnif;oD;vkdyJ pm;cgp ykvif;xJrSm t&ufukefoGm; &Sifudk =unhfonf? wu,fawmh qkdif
rSmawmh csdKovkdvkd qdrfhovkdvkdeJ@/ qD; jyD? t&uform;wkd@xkH;pHtwkdif; ukef &Sifonf vnf; em;omaxmif ae&
oGm;awmhrS eHrSef;od&w,f’ aejyDrSef;odod}uD;ESifh ykvif;t0ukd zef onf? ol@tvkyfeSifhol &SKyfaeojzifh vkH;
vuf0b J ufaxmifhpGef;rSm xkdif cGurf mS awhjyD; arSmufcs vkud af o; onf? aphywfaph tm&kHrpkdufEkdif? e*kduwnf;
aeolu xkdpum;ukd oabmusjyD; jyHK; vufusefav;ig;puf usvm.? uvnf ; pd w f 0 if p m;rS K enf ; aom
vku d f onf? tm;ay;axmufco H vkd jzpf ‘wpfykdif;avmuf vkyfprf;ygOD;’ a=umifh=um;wpfcsuf r=um;wpf csuf
oGm;ojzifh auseyfjyD;quf ajymrnf t qkdkif&Sifu ykvif;ukd,lonf? jzpfaecJh.? csufjcif; pum;raxmif Ekdif
jyK qkdifa&SŒzufjcrf;tkyfpk. toHu uawmh wyfjyD; yvwfpwpfykH;xJu t aoma=umifh olajymwm *&kwpkduf em;
us,favmifvmonf? vlrsm;. tm&kH &ufukd avmif;xnfhvkdufonf? vkyfae raxmif&aumif;ovm;qkdaom rsuf
10ESpjf ynfh trSww f & 54
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
ES m xm;jzif h xk d y k * d ~ K vf u pk d u f = unh f buf axmifhpGef;rSm xkdifaeolyif x av#mufvm onfv h rf;onf vltawmf
onf? jyD;awmh t&ufcGufukd,lI wpf oGm;cJhjyD? qkdif&Sifvnf; ypPnf;awGukd &Sif;ae.? xkd@a=umifh ol@&,foHukd b,f
&Sdefxkd; armhcsvkdufonf? qkdif&Sif vnf; awmif;awG xJukd rodrom uJhxnhfjyD; olrS *&kpdkuf em;axmifaejcif;r&Sd? vrf;
em;pGefem;zsm; =um;ae&aom pum; odrf;qnf;p jyKaejyD? Zmwfa=umif; ab;&Sd tdrfawGxJu tdyfraysmfao;ol
vkH;rsm;ukd tavmokH;q,f jyefpOf;pm; ajymol.a&S@u ykvif;xJrSmvnf; t wpfa,mufwavuawmh =um;aumif;
&vkduf&.? wu,fawmh 'DZmwfvrf; &ufukefaejyD? =um;Ekdifonf?
ukd t=udrfaygif;rsm;pGm =um;emcJh&jyD; ‘ig;usyfzkd;avmuf vkyfprf; xkdokd@awG;vkdufrdawmhrS ol
jzpfojzifh pum;vkH; wpfvkH;csif;utp ygOD;/ vyfpfuyfaygh’ qkdif&Sifu awmif; av#mufvm onfhvrf;ukd owdjyKrd
rSwfrdaejyD? Zmwf vrf;. b,ftykdif; xJ a&mufaeaom ykvif;wpf vkH;ukd onf? ol@tdrfokd@ jyefaomvrf;r[kwf?
em; a&mufaejyD qkdwm rsufajcjywf jyef x k w f I zef c G u f x J y k d y k d o mom iS J @ tvdk æ
oGm;vkd@om pum; axmuf& cufae xnfh ay;onf? xkyd *k K~d vfu x&yfjyD; zef 'Dukef;wufuav;[m æ
jcif; jzpf.? xkd@a=umifh pdwfrSef;ESifh æ cGuf ukd,lonf? wpfcsufwnf; armhcs
onf? usoifhaiG&Sif;jyD; ESKwfqufxGuf &kwwf &uf&yfvu dk o f nf? nm
‘[k d a v aiG q k d w m wef z k d ; cGmoGm;.? qkdif&Sifvnf; oufjyif; wpf buf u k d = unh f o nf ? yk ¾ &d w f y if / jcH
owfrSwf xm;wJh puULwpfrsdK;yJ qkdwm csufcsvkdufjyD; ypPnf;awG qufodrf; ae pnf;&kd; yef;jcH uGufvyfi,f/ jyD;awmh chH
ayg’h [k ajymvdu k .
f ? xkyd *k K~d vfu ‘tJ'D onf? nm; xnf0gaom eSpx f yfwu dk =f uD;onf
ae&m ra&mufao;ygbl;’ qkdjyD;rS ol 'Dae@ cgwkdif;xuf ykdaomuf rkd;ESif;awG=um;rSm wdwfqdwfpGm &yf
ajymrnfh pum;ukd qkdif&Sifu }udKjyD; rdonf? wpfcgwpfcgawmhvJ 'DvdkygyJ/ wnfaeonf?
ajymvkduf ojzifh rsufarSmifwpfcsuf xrif;pm; wJh vlawGawmifrS pm;vkd@ =unhfprf;/ ajcvSrf;awGu 'Dae
ukwfvkduf onf? qkdif&Sifuvnf; jy jrd e f o G m ; wJ h t cg Ak d u f j ynf h t if h o G m ; &m a&muf a tmif tvd k t avsmuf
\emawmh wufjyDxifw,f[k awG; atmif pm;wwf=uao;wmyJ r[kwf o,f a qmif c J h w myguvm;? ol o nf
vk d u f r d . ? ok d @ &mwG i f xk d y k * d ~ K vf u vm;? xm;ygawmh 'Dae@aomufvkd@ jrdef wkduf=uD;ukd ai;pkduf=unhfkvdkufonf?
Zmwf v rf ; quf z k d @ om y"mejzpf a e oGm;w,fvkd@yJ? 'DvkdtcgrsdK;wkdif;rSm o tif;ayghav ESpfxyfwkduf ay:u vlqkd
aoma=umifh æ wd& onfhpdwfu jyefvnf Ekd;=um;vm awmh ajr=uD;ay:ukd ckefcszkd@ ykdjyD;cuf
‘'Dvkdr[kwfvm; ol@aiGpkpm wwfonf? uyfvsuf vkdufygvmwm wmaygh?
tkyfxu J aiGe@J t&if;tESD;vkyfjyD; pD;yGm; uawmh em=unf;jcif;? ‘wkdufay:uae ajr=uD;ay:ukd
&Smygvm; vkd@ wkdufwGef;w,fav/ usKyf =umawmhvnf; =umcJhygjyD? rqif;&Jwmu qif;&JrSma=umufvkd@/
u jiif; vkdufw,f/ cg;cg;oD;oD;ukd jiif; okd@&mwGif vkH;vkH;vsm;vsm; arhypfzkd@ [kww f ,f/ qif;&JrmS a=umufv@dk rqif;
vkdufw,f? usKyfuaiGrrufbl;/ aiGqkd awmh rjzpfEkdif ao;? owd&p&m t &Jwm’ ‘olawG;aeonf [kxifonf?
wm tJ æ ckeu ajymovkdyJ wefzkd; a=umif; tcsuf awGu ol@tvkdvdk ay: wu,fu ajymaejcif;jzpf.? tawG;
owf r S w f x m;wJ h puU L wpf r sd K ;yJ / aiG aygufvm wwf.? txl;ojzifh tckvdk awGu pum;vkH;rsm;tjzpf toHxGuf
xuf w ef z k d ; &S d w mu opP m w&m;/ rkd;ESif; awGusaeonfh tcgrsdK;? vmjcif; jzpf.?
aumif;jyD? rif; ukd,feJ@vkdufcJh b0xJukd aemufqkH;t=udrf awG@qkHjyD; ‘[m; æ [m;’
qif;cJh/ b0ukd tajccHupjyD; wnf wpfouf wmtzkd@ ES_wfqufvrf;cGJcJh ol wpfcsuf&,fvkdufonf?
aqmufr,f/ [m;æ 'DvkdvJ ajym vkduf wkef;uvnf; 'Dvkdyif rkd;ESif;awG rSdKif; &,foHu tawmfus,favmifoGm;.?
a&m ig;yd&nfeHŒ&wJh t,fvf aZ;&Sif; rSKefaecJhonf? ausmckdif;vrf; av#muf okd@&mwGif olu *&krpkdufawmh? &ifxJ
acG;vkd wGef@ceJ jzpfoGm;wmyJ/ tJ'DrSm vm&if; [m;wkduf &,farmypfvkduf rSm jynhfusyfrGef;odyfaeonfh cHpm;csuf
yÉdyuQ jzpf=uwmaygh? vkduf&J vm; / aomtcg ESif;rSKefawG upOfhuvsm; awG u yG i f h t ef x G u f v mjyD ? ol o nf
vk d u f c J h ? rvk d u f & J b l ; vm;/ wG J x m; vGifhxGuf oGm;onfukd owdw&&Sd.? wkduftdrf=uD;ukd pkduf=unhf&if; atmf
wJhvufukd jzKwfvkduf 'gyJ 'gyJ’ ckvnf; [kdwkef;uvkd &,fypf ajymvkdufonf?
qkdifrSmvl&Sif;oGm;jyD? tcsdef vk d u f c sif p d w f ayguf v monf ? xk d @ ‘uGsef,kHawmh wpfzufuef;
t=umqkH; xkdifem;axmifchJonfh vuf0J a=umifh [m;wkduf&,fypfvkduf.? ol om;orD;,kaH wmh pkv H ;Hk uef;wJ/h cspo f ul dk
55 10ESpjf ynfh trSww f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011
,kHawmh b0yg uef;awmhwmaygh/ csnf;aeaom ae&m? 'DxJrSm tdrfu awmh?
[kwfp ? cifAsm;a=umifh usKyf vlawG u ykdrkdjrifhrm;aom *k%fj'yfukd ‘olrsm;tdrfa&S@rSm bmjzpfvkd@
b0 urf;rjrif vrf;rjrifjzpfaejyDAs od&@J ykdifqkdifxm;ol? tdrfu av;av;pm; oGm;jyD; taESmift h ,Suaf y;csi&f wmvJ/
vm;/ AsdKŒ æ rcifrSD’ pm;&Sd=uonf? ckvkd rdrd emrnfwyf wyf t&ufvJ t&rf;rl;aeao;w,f’
naeu vufzufuav; ESpf +yD; atmfaewmukd ab;tdrfu vlawG wm0ef r S L ;u ajymvk d u f o nf ? ol u
&kd;okH;&kd;pm;rdvkdufojzifh rsufpd a=umif =um;v#if æ bmrSjyefrajymbJaeonf? wm0efrLS ;u
jyD; tdyfvkd@r&bJ jzpfaeonf? tdyf&m ‘qif;cJhygAs/ rqif;&Jbl;vm;/ qufajymonf?
ay:vSJjyD; rsufpdrSdwfxm;vkdufonf? at;ayghav æ wkduf=uD;ay:rSm aeae& ‘tif;av æ 'Dnawmh pcef;
ywf0ef;usifwpfckvkH; wdwf awmh b,fqif;&JyghrvJ/ AsdK@ æ rcifrSD/ rSmyJ ae&vdrhfr,f/ reufusawmh tmr
qdwfae.? qdwfjidrf&yfuGuf jzpfaom 'DrSmav rcifrSD&Jh ’ cHay;r,fhvlukd ta=umif;=um; aygh?
a=umifh twefi,f nOfheufonfESifh vl w&m;vGefvmjyD? 'Davmuf uJ æ ol@ukd,fa&;&mZ0if rSwfwrf;,l
oHum;oH r=um;&awmh? ab;rSm tdyf apmfum; vmwmukdawmh onf;rcHEkdif xm;vkduf’
armusaeaom tdrfuvlxHrS touf awmh b l ; ? ck w if a y:rS tomqif ; &J w yf z G J @ 0if w pf a ,muf u
&SKoHjyif;jyif;ukdom rSefrSef=um;ae& vk d u f o nf ? {nf h c ef ; buf xG u f v m ol@ukdpm;yGJ wpfvkH;qD ac:oGm;jyD; xkdif
onf? onf? w,fvD zkef;ukd aumufukdifI eH ckdif;onf?
c%=umawmh tjyifbufu ygwfeSdyf vkdufonf? ‘uJ ajym/ emrnf b,folvJ’ olu
pum;ajymoHoJhoJh=um;&onf? aemuf ‘&Jpcef;uygvm;&Sif/ [kwfuJh rajymbJaeojzifh æ
awmh toHu ykdus,fvmonf? pum; æ tul t nD w pf c k a wmif ; csif v k d @ yg? ‘ajymavAsm’
vkH;u roJuGJ? 'DtoHukd =um;zl; o uGsefrtdrfa&S@rSm t&ufrl;orm; wpf ‘a=umh a rmif ’ tazemrnf ? rS w f y k H
vkdvkdawmh&Sdonf? &yfuGufxJu wpf a,mufvmjyD; &rf;um;aevkd@yg/ &Sif æ wiftrSwf? olu wpfckpDukd cyfav;
a,mufrsm;vm;? uGsefrvm; æa':cifrSDyg/ vdyfpmu æ’ av; ajzaeonf?
‘ AdsK@ æ rcifrSD ’ w,f v D z k e f ; csjyD ; em;jyef p G i f ‘touf’ ol wpfcsufarmh=unhfjyD; æ
qkdaomtoHukd =um;aomtcg qwfc hvkdufonf? tjyifrSm ol&Sdaewkef; [kd ‘'gu ta&;=uD;vkd@vm;’
eJ acgif;axmifxrd.? emrnfwyf jyD; wpfcsdefuajymcJhzl;onfhpum;awGukd ‘ ta&;=uD;wmaygh/ ukd,fa&;&mZ0if
ac:vkdufwmygvm;? em;pGifhvkduf aom atmf[pf a&&Gwfaeonf? c%r# toH qk d w m tuk e f t jynf h t pk H , l & wmyJ /
tcg æ wdwfqdwfoGm;jyD;aemuf um;wpfpD;. uJ æ ajymAsm/ touf b ,f avmuf
‘'DrSm [kdt&ifwkef;u ajymcJh pufoHukd =um;&onf? jcH0if;a&S@rSm &yf &SdjyDvJ ’
zl;wJh opPmpum;av;awG jyef=um;csif onf? tjyeftvSef pum;ajymoHawG olu eH&Hukdai;=unhfaejyD;rS cyfqkdif;
vkd@ qif;cJhygOD;As’ =um;&onf ? jywif ; ayguf e m;ok d @ qkdif;ajzvkdufonf?
‘tvkd æbk&m;/ bk&m;? olyg av#mufoGm;jyD; vkdufumukd tom ‘ajcmufq,fhig;ESpf’
vm;? ol ckxd bmrS rajymif;vJao; z,fI =unhfkvdkufaomtcg æ
yguvm;? tdrfuvlawG ttdyfqwfol tjyif r S m rk d ; ES i f ; awG usae
r[kwfvkd@ awmfygao;&Jh? onf? rSKef0g;0g;rD;a&mif atmufwGif
‘wkduf=uD;ay:u qif;cJhygAs/ &JESpfa,mufu vlwpfa,muf. vuf
rcifrSD&J@ ? pum;av;wpfcGef;avmuf armif; wpfzufwpfcsuu f idk I f vif;&kAd m
ajymcsifvkd@yg’ um;ay: wGef;wifvkduf onfukd awG@&
.? ESpfawG=um anmif; vmaomfvnf;
pk d ; &d r f p &mtajctaejzpf v mjyD ? rSwfrdaeao;onf? olrS oltppf? ouf rif;vl
=umv#if tdrfuvl Ekd;aumif;Ekd;vm jyif;wpfcsuf csvu dk rf .d ? tdy&f may: jyef
Ekdifonf? ykdqkd;wmu rdrd.emrnfukd wufjyD; rsufpdrSdwf xm;vkdufonf?
atmf}uD; [pfus,f ac:ac:aejcif;yif tdrfuvlu tdyfarm usaeqJ? olu
jzpf.? &yfuGufu vl}uD;vlaumif;awG awmh 'Dntdyfvkd@ aysmfvdrfhrnf rxif
10ESpjf ynfh trSww f & 56
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

57 10ESpjf ynfh trSww


f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

10ESpjf ynfh trSww


f & 58
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

59 10ESpjf ynfh trSww


f &
trSwfpOf-120 azaz:0g&D -2011

10ESpjf ynfh trSww


f & 60

You might also like