T.C.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP
(MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN
GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

GEMİ YAPIMI

TEKNE DIŞ KAPLAMASI–1

ANKARA, 2009
 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 05.09.2008 tarih ve 186 sayılı sayılı
Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında
kademeli olarak yaygınlaştırılan çerçeve öğretim programlarında amaçlanan
mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir
(Ders Notlarıdır).
• Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye
rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve
geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında
uygulanmaya başlanmıştır.
• Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği
kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması
önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.
• Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik
kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.
• Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.
• Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında
satılamaz.
 İÇİNDEKİLER

AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1
ÖĞRENME FAALİYETİ–1 .................................................................................................... 3
1. TEKNE DIŞ KAPLAMALARI ........................................................................................... 3
1.1.Tanıtılması ..................................................................................................................... 3
1.2. Çeşitleri ve Özellikleri .................................................................................................. 9
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 18
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 21
ÖĞRENME FAALİYETİ–2 .................................................................................................. 24
2. TEKNE DIŞ KAPLAMADA KULLANILAN MALZEMELER...................................... 24
2.1. Tanıtılması .................................................................................................................. 24
2.2. Çeşitleri ve Özellikleri ................................................................................................ 24
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 32
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 35
MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 38
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 39
KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 40

i
 AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
MODÜLÜN KODU 543MOO166
ALAN Gemi Yapımı
DAL / MESLEK Ahşap Tekne İmalatı
MODÜLÜN ADI Tekne Dış Kaplaması 1
MODÜLÜN TANIMI Ahşap teknolojisi alanında, Ahşap tekne imalatı
dalında, tekne dış kaplamasının yapılışı ve bu işlem sırasında
izlenecek tekniklerin uygulamayla anlatıldığı öğrenme
materyalidir.
SÜRE 40/32(+40/32 tekrar yapmak)
ÖN KOŞUL
YETERLİK Tekne dış kaplaması yapmak 1
Genel Amaç
Uygun ortam sağlandığında bu modülle düzgün,
ölçüsünde, tekniğine uygun olarak istenilen standartlarda
tekne dış kaplaması yapabileceksiniz.
MODÜLÜN AMACI
Amaçlar
1. Düzgün, ölçüsünde, kurallara uygun bir şekilde tekne dış
kaplaması işlemi yapabileceksiniz.
2. Düzgün, ölçüsünde, kurallara uygun bir şekilde tekne dış
kaplaması malzemelerini kullanabileceksiniz.
Şerit testere, kalınlık, planya, daire testere makinesi, el
EĞİTİM dekupaj, ölçme ve markalama aletleri, iş parçası, sağlıklı
ÖĞRETİM çalışma ortamı, bakır çiviler, çekiç, bız, zımba teli, zımba
ORTAMLARI tabancası, ağaç vidası, tutkal, cıvata, somun, tornavida,
VE DONANIMLARI anahtar takımı, macun, bız

Modülün içinde yer alan, her faaliyetten sonra verilen

ölçme araçları ile kazandığınız bilgileri ölçerek kendi
kendinizi değerlendireceksiniz.
ÖLÇMEVE
Öğretmen, modülün sonunda, ölçme aracı (test, çoktan
DEĞERLENDİRME
seçmeli, doğru-yanlış, vb.) kullanarak modül uygulamaları ile
kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek sizi
değerlendirecektir.

ii
 GİRİŞ
GİRİŞ
Sevgili Öğrenci,

Ahşap teknolojisi alanı işlevsel değerleri ile mekânların kullanışlığını, estetik

değeriyle de yaşadığımız ve çalıştığımız mekânların sıcak, sevimli ve renkli bir ortam hâline
gelmesini sağlar. Bu alan sanatı ve tekniği birleştirerek ürünü ortaya çıkarır. Alanda ahşap ve
ahşap ürünleriyle birlikte boya, vernik, renk, cam, plastik, çelik ve metal gibi gereçler de
kullanılmaktadır.

Bu alanın sağladığı istihdam olanakları, mevcut ve potansiyel olarak sahip olduğu

katma değer yaratma gücüyle ülkemizin önemli faaliyet sektörlerinden birisidir.

Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizin turizm, balıkçılık ve taşımacılık alanlarında

giderek artan ihtiyaçları karşılamada ahşap tekne imalatı önemli katkılar sağlamaktadır.

Teknenin dışının tekniğine uygun olarak kaplanması çok önemlidir. Teknenin

korunmasını ve çok uzun süreler ayakta durabilmesini sağlar.

Tekne dış kaplamasının yapımı esnasında kaplama çeşitlerini, hangi ağaçlardan

yapıldığını, üretim basamaklarını ve birleştirme tekniklerini öğrenerek uygulamasını
yapabileceksiniz.

1
2
 ÖĞRENME FAALİYETİ–1
ÖĞRENME FAALİYETİ–1
AMAÇ

Bu faaliyette verilen bilgiler doğrultusunda düzgün, ölçüsünde, kurallara uygun bir

şekilde tekne dış kaplaması işlemi yapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA
Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır:

¾ Ahşap tekne imalatı yapan tersanelerde tekne dış kaplaması inceleyiniz.

¾ Internet ortamında tekne dış kaplaması hakkında bilgi edininiz.

1. TEKNE DIŞ KAPLAMALARI

1.1.Tanıtılması
Ahşap tekne dış kaplaması, tekne gövdesinin formunu, omurgadan, gövdenin en üst
ucuna kadar sıralanmış şekilde kaplanmasından oluşur.

Kaplama çıtaları hazırlanır. Kaplama çıtalarını postalara ve baş bodoslamaya, tam

oturabilmesi için pah kırılır. Pah kırma işlemi teknenin formuna göre farklı olacağından 20–
25 cm aralıklarla ve su hattına paralel olacak şekilde kılavuz çıtalar çekilerek yapılır.
Kaplama için 20–32 mm kesitinde mümkün olduğunca uzun boylarda hazırlanan çıtaların bir
kenarına içbükey diğer kenarlarına dışbükey dış profil açılır.

Dış kaplamanın güverte hattında aynı anda bitmesini sağlamak için çıta başlangıç
hattının çok iyi belirlenmesi gerekir. Başlangıç hattını belirlerken, ahşap teknenin
ortasındaki posta esas alınmalı ve omurgadaki aşozdan itibaren 30 cm’lik mesafe alınarak
posta üzerinde işaretlenmelidir. Daha sonra güverte hattından işaretlenen noktaya kadar olan
mesafe ölçülür. Bu uzunluk diğer postalar üzerinde güverte hattından başlayarak işaretlenir.

Postaya işaretlenen noktalar başlangıç noktasını verecektir. Başlangıç noktası

belirlendikten sonra çıta kaplama işine geçilir. Çıtalar kaplanırken ek yerleri posta genişliği
kadar açılı kesilerek bindirme yapılır. Ek yerlerinin bir önceki çıta ile aynı postaya
gelmemesine dikkat edilmeli ve mümkün olduğunca birbirinden kaçırtmalı yapılmalıdır.

Kaplama çıtaları deniz tutkalı veya epoxy tutkalı sürüldükten sonra postalara ve
birbirlerine galvaniz kaplamalı çivi ile çakılırlar. İki posta arasında kalan çıtaları birbirine
çivilerken, dıştan çıtaların yüzeylerinde fark olmamalıdır. İki çıta arasındaki yüzey farkını
gidermek için işkence ya da kontrplaktan yapılmış “U” formlu kalıp kullanılmalıdır.

3
 Resim 1.1:Ahşap teknelerde dış kaplamalar

Ahşap teknenin dış kaplamasında en alttaki kat 20–30 cm arasında olur ve çiviyle
postalara bağlanır. Strip denilen 4–10 mm’lik ağaç levhalar posta üzerine 3–6 kat arası bir
birine çapraz gelecek biçimde tutkallanarak krom veya plastik zımbayla sabitleştirilir. Yüzey
perdahlanıp zımpara yapılır. Dış kaplamanın üzerine 1–2 mm’lik cam elyaf levha denilen
bez malzeme epoksi yardımıyla kaplanır. Sonrasında 3 kat kadar macun çekilir ve epoksi
boyasıyla boyanır.

Ahşap tekne imalatı yapan tersanelerde genellikle 4 kat kaplama tercih ediliyor. Bu
katlardan 1. ve 4. katlar düz döşenirken, 2. ve 3. katlar 45° çapraz olarak döşenmektedir.
Ahşap teknelerin dış kaplamalarında, kaplama gereci olarak tik, maun, sapeli, sipa gibi ağaç
türleri tercih edilmektedir. Ayrıca lamine kaplama, masif kaplamaya göre tercih
edilmektedir.

¾ Dış Kaplamada Masif Tercih Edilmemesinin Nedenleri;

• Kaplama araları açıktır.

• Form verilmesi zordur.
• Maliyeti fazladır.
• İşcilik fazladır.
• Dolgu ( kalafatlama ) gerektirir.

4
 Resim 1.2:Ahşap teknelerde masif dış kaplamalar

¾ Dış Kaplama Kalınlığı

Dış kaplamanın esas kalınlığı, Tablo 1.3 ve Tablo 1.4’te verilmiştir. Eğer posta arası,
Tablo 1.1 ve Tablo 1.2’de verilenden farklı ise kaplama kalınlığı 100 mm farklılık için % 10
arttırılır ve yaazaltılabilir.

Tip II Sadece kesme veya tabakalı veya çelik köşebent postalar

Sadece basma
postalar
Derinlik H1[m] (1)

Kesme postalar Tabakalı Çelik köşebent

postalar postalar
Posta arası [mm]

Posta arası mm

Derinlik
Derinlik [mm]
Derinlik [mm]

Boyutlar[m](2
Kalınlık [mm]

Kalınlık [mm]
Kalınlık [mm]

Kesit modülü
Alt uçta

Üst uçta
[mm]

[Cm3]
[mm]

1,60 145 19 15 185 16 23 18 20 20 0,7 30x30x3

1,80 155 24 19 200 24 30 24 24 24 0,7 30x30x3
2,00 165 30 23 220 30 37 28 28 28 0,8 30x30x4
2,20 175 35 27 237 36 44 33 31 31 1 35x35x4
2,40 185 41 30 255 43 50 37 35 37 1,2 35x35x4
2,60 195 48 34 270 40 57 42 36 40 1,7 40x30x4
2,80 205 51 37 288 55 66 47 42 46 2,3 45x45x5
3,00 215 57 40 305 61 74 53 47 52 3,1 50x50x5
3,20 225 62 43 322 68 83 58 50 59 4,4 60x30x6
3,40 335 67 46 340 75 91 68 54 66 6 65x50x5
3,60 245 72 49 355 81 100 80 59 74 7,9 75x50x6
3,68 255 77 52 375 87 112 92 63 84 10,2 80x60x7
4,00 265 82 55 390 94 124 100 67 94 12,5 90x60x7
4,20 408 100 140 117 73 102 14,5 90x60x8
Tablo 1.1:Posta araları

5
Derinlik Tip III
H1 Aralarında basma postaların yer aldığı, ana postalar
[m] (kesme veya tabakalı veya çelik köşebentli postalar)
(1) Ana ve ara postalar arası mesafe Basma postalar
1 basma postalı 2 basma postalı 3 basma Kalınlık Derinlik
[mm] [mm] postalı [mm] [mm] [mm]
1,60 330 440 520 20 18
1,80 365 470 545 25 20
2,00 390 500 570 29 22
2,20 410 520 590 33 24
2,40 446 540 620 37 28
2,60 460 570 640 39 29
2,80 490 590 670 41 31
3,00 515 620 695 43 33
3,20 560 650 730 45 36
3,40 590 690 770 48 39
3,60 620 725 800 50 43
3,80 650 765 840 53 47
4,00 680 800 870 56 51
4,20 - - - - -
Notlar:
(1) Dış safra omurgalı teknelerde eğer safra/boş deplasman oranı yaklaşık olarak
0,25’den az ise H1 yerine 0,75 H1 değeri uygulanabilir. Salma omurgalı
teknelerde ise, H1 yerine 1,15 H1 değeri alınabilir.
(2) Köşebent boyutları bilgi için verilmiştir.
Tip I posta sistemi, H1 değeri 3,0 m.yi geçmiyorsa, uygulanabilir.
Tip II posta sistemi, H1 değeri 3,66 m.yi geçmiyorsa, uygulanabilir.
Posta aralığı, ilgili postaların kalınlıklarını orta noktalarından ölçülecektir.

Tablo 1.2:Posta ara mesafeleri

¾ Posta arası için yapılan düzeltmeden sonra, kaplama kalınlığı aşağıdaki şekilde
azaltılabilir;
• Eğer diyagonal veya boyuna çift sıra kaplama kullanılırsa % 10,
• Eğer iç kontrplak kaplama bir veya sıralı boyuna çapraz kaplamadan
oluşan kompozit kaplama kullanılırsa % 15,
• Eğer tabakalı kaplama (örneğin, soğuk şekillendirilmiş en az üç katlı)
veya kontrplak kullanılırsa % 25,
• Hızı > 25 km olan teknelerde, bu kısım kapsamında atalet momentleri
arttırılarak daha az esnek hale getirilmiş dip postaları (döşekler ve
tulaniler) bulunacak ve Tablo 1.2’de istenilen kaplama kalınlığı (sintine
kalkımı < 250 için) aşağıdaki oranlarda arttırılmalıdır.

6
 Hız aralığı;
26’dan 30 km.’ye kadar % 5
31’den 35 km.’ye kadar % 10
36’dan 40 km’ye kadar % 15
41’den 50 km’ye kadar % 30
Sintine kalkımı 250 ile 300 arasında olursa ve dip kaplamaya ek boyuna kaplama
sıraları konulmuşsa kaplama kalınlığının yukarıdan belirtilen yarı değerinin altına
düşmeyecek şekilde arttırılması yeterlidir.

Güverte evleri ve kamara Kamara trankı

Boy Borda ve güverte
tranklarının güverte mezaması
L[m] kaplaması [mm]
kaplaması [mm] [mm]
14 29 20 26
16 32 22 28
18 35 23 30
20 39 24 32
22 43,5 25 34
24 45,5 26 36
26 47,5 27 36
28 50 28 36
30 52 29 36
Tablo 1.3: Kaplamalar ve ana kalınlıklar

Dış kaplama Üst yapı güverteleri (set

Havaya açık güverte
Boy güverte, güverte evleri,
Enine posta Boyuna posta kaplaması
L[m] kamara trankları,
sistemi sistemi [mm]
[mm] [mm] tranklar) [mm]
14 21,5 17,5 21,5 17,5
16 25,0 21,0 25,0 19,0
18 27,0 24,0 27,0 21,0
20 29,0 25,0 29,0 21,0
22 31,0 27,0 31,0 21,0
24 32,0 28,5 32,0 21,0
26 34,0 30,0 34,0 21,0
28 36,0 32,0 36,0 21,0
30 37,5 33,5 37,5 21,0
Tablo 1.4: Dış kaplama ve güverte kaplaması

7
 Güverte Her bir kaplama tahtası için gerekli
Dış kaplama
kaplaması bağlantı elemanı sayısı
Kesme, tabaklı
Basma
Kaplama kalınlığı

Somunlu cıvata çapı

veya çelik Kaplama tahtası genişliği “a” [mm]

Ağaç vidası çapı

postalar
postalar
[mm]

[mm]

[mm]
Ağaç vidası

150<a<180

180<a<205

205<a<225
100<a<15
Bakır çivi

Bakır çivi
Somunlu

a<100
cıvata

[mm]

[mm]

[mm]
[mm]

18 4,5 5,0 4,5 2,5 4,5 4,5 2 2 3 3 3

20 4,5 5,0 5,0 3,0 5,0 4,5 2 2 3 3 3
22 6,0 5,0 6,5 3,5 5,0 6,0 2 2 3 3 3
24 6,0 5,0 6,5 3,5 5,5 6,0 2 2 3 3 3
26 7,0 5,5 6,5 3,5 5,5 6,0 1 2 2 3 3
28 7,0 5,5 6,5 4,5 5,5 6,0 1 2 2 3 3
30 7,0 5,5 6,5 4,5 5,5, 6,0 1 2 2 3 3
32 8,0 6,5 7,5 5,0 6,5 8,0 1 2 2 3 3
34 8,0 6,5 7,5 5,5 6,5 8,0 1 2 2 2 3
36 8,0 7,0 7,5 5,5 6,5 8,0 1 2 2 2 3
38 8,0 7,0 7,5 5,5 7,0 8,0 1 2 2 2 3
40 9,0 8,0 9,5 6,0 7,0 8,0 1 2 2 2 3
42 9,0 8,0 9,5 6,0 7,0 9,0 1 2 2 2 3
44 10,0 8,0 9,5 - 8,0 9,0 1 2 2 2 3
46 12,0 8,5 11,0 - 8,0 10,0 1 2 2 2 3
48 12,0 8,5 11,0 - 8,0 10,0 1 2 2 2 3
50 14,0 10,0 12,5 - 8,5 12,0 1 2 2 2 3
52 14,0 10,0 12,5 - 8,5 12,0 1 2 2 2 3
Tablo 1.5: Dış ve güverte kaplamasındaki bağlantı elemanları ve boyutları

8
 Bağlantı
Armuz bindirme miktarı
elemanlarının çapı
Kontrplak Sokra ekleme
Dış ve güverte kaplamasının,
kalınlığı parçası genişliği Ağaç Bakır
omurgada, stringerde, kamara
[mm] [mm] vidası çivi
atkısında veya boyuna görderde
[mm] [mm]
[mm]
8 25 150 4,5 3,5
8 28 175 5,0 3,5
10 32 200 Tek sıra 5,0 4,5
Tek sıra bağlantı
12 35 225 bağlantı 5,5 4,5
14 35 250 5,5 5,0
16 45 280 5,5 5,0
18 45 350 6,5 5,0
20 50 350 6,5 5,5
Çift sıra
22 50 Çift sıra bağlantı 350 6,5 6,0
bağlantı
24 60 380 7,0 6,5
26 60 380 7,0 6,5
Tablo 1.6: Kontrplak dış ve güverte kaplamasındaki birleştirmeler

1.2. Çeşitleri ve Özellikleri

¾ Basit Kaplama

Kaplamalar, herhangi bir sıranın sokrasıyla, komşu sıranın sokrası arasında en az 1,2
m uzaklık olacak ve en az üç devamlı sıra, aynı postaya rastlayan iki sokrayı ayıracak şekilde
düzenlenir.
Dip kaplama ilk sırasının sokrası omurga ek yerinden, şiyer sırasının sokrası da, yalı
kütüğünün sokrasından uzakta olacak şekilde düzenlenmelidir
Sokralar, ekleme parçalı veya geçmeli olabilir. Ahşap ek parçalı, kaplamayla eşit
kalınlıkta, komşu sıralara en az 12 mm binecek genişlikte veya bağlantı için gerekli
uzunlukta olur. Ancak posta ile ek parçası ucu arasında suyun dreyni için yeterli açıklık
bulunacaktır.
Geçme boyu, kaplama kalınlığının en az 5 katlı olmalıdır, postalar üzerinde
merkezlenecek ve yapıştırma ile birleştirilecek, aynı zamanda postalara da bağlanacaktır.
¾ Çiftli Çapraz Kaplama

Bu tip kaplamanın iç sırası, toplam kalınlığın 0,4’ünü geçmeyen kalınlıkta ve dış sırası
ile boyuna tertiplenmiş sıralardan oluşurlar.

İç sıra, postalara vida veya çivi ile bağlanacak ve dış sırada, postalara cıvata veya vida
ile bağlanmalıdır. Dış sıra ile iç sıranın bağlantısı, dövme başlı cıvata ile sağlanmalıdır. İki
sıra arasına yağlı bez veya diğer uygun plastik bir malzeme konulur.
9
 ¾ Çiftli Boyuna Kaplama

Bu tip kaplama dış sıranın armuzunu iç sıra kaplamanın ortasına gelecek şekilde
düzenlenmiş olduğu iç ve dış sıralı kaplamadır.

İç sıra kalınlığı, toplam kalınlığın 0,4’ünden fazla olamaz ve postalara vida veya çivi
ile, dış sıraya ise vida gergi cıvataları ile bağlanacaktır. Dış sırada postalara gergi cıvataları
ile bağlanmalıdır. Tabakalı postalar haricinde posta kullanıldığında vida kullanımına izin
verilebilir. İki sıra arasına uygun bir elastik karışım tabakası konulmalıdır.

¾ Soğuk Yapıştırılmış Tabakalı Kaplama

Soğuk şekillendirilmiş tabakalı kaplamalar, sabit sıcaklıklı ortamda yapılmalıdır. Bu

nedenle yapımcının bu tip konstrüksiyon için yeterli olanaklara sahip olması önemlidir.

Tabakaları oluşturan levhalar, tekne formuna uygun genişlik ve kalınlıkta olmalıdır.

Genişliğin, genelde 125 mm’den fazla olmasına gerek yoktur.

Tabakaların sayısı gerekli kalınlığa ulaşacak yeterlilikte olmalıdır. Tüm bu kaplama

şekillerinde mutlaka ahşap yapıştırıcı kullanılır.

¾ Kontrplak Kaplama

Kontrplak kaplama, geminin formuna göre mümkün olduğunca geniş panellerden

oluşur. Sokralar birbirlerinden ve makine temellerinden yeteri kadar şaşırtmalı yapılırlar.

Armuz bağlantılı yapıştırma ve cıvata ile sokralar ise geçmeli veya ek parçalı
yapılmalıdırlar. Geçme boyu, kalınlığın en az 8 katı olacak ve yerinde yapılıyorsa kalınlığın
en az 10 katına eşit genişlikli ek parçası ile desteklenmeli, yapıştırılacak ve bağlanacaktır.

Ek parçalı birleştirmedeki ek parçası, aynı cins kontrplaktan yapılırlar. Köşeli

teknelerin inşasında kullanılır.

¾ İç Sırası Kontrplak Dış Sırası Boyuna Çiftli Kaplama

Bu tip kaplama iki sıradan oluşur. Birinci kontrplak iç sıra, diğeri boyuna sıralı
kaplamadan oluşan dış sıra. Kontrplak kalınlığı, toplam kalınlığın 0,4’ünden az olamaz.

¾ Armuz Kaplama

Kaplama tahtaları, birbirleri ile alıştırılarak ve yan yana gelecek biçimde

yerleştirilmiştir. Tahtalar uç ucuna sırasıyla ve baş-kıç yönünde dizilirler. Uç uca ve alt alta
konduklarında kenarları bitişik şekilde çivi veya vida ile postalara tutturulur. Yapılan bu
işlem düzgün bir yüzey elde edilmesine olanak sağlar. Teknenin çeşitli hava koşullarına
dayanıklı bir yapı olması için postaların içlerine de kaplama yapılır. Bu işe uygun yüksek

10
kalitede ahşap malzeme gereklidir. Eğer malzeme iyi seçilmezse ve kurutulmazsa ahşabın en
büyük dezavantajından biri olan çalışması nedeniyle yapının aralıklardan su sızması
meydana gelecektir.

Armuzlar ağaçtan bir şerit ya da pamuk ve kalafat üstüpüsü ile kapatılırlar. Yüzeye
çekilen macun ve boyada su geçirmezliğini sağlar. Kalafat, pamuk ya da kalafat
üstüpüsünün armuzlara çakılarak sızdırmazlığının temini için yapılan işlemdir. Bu tip
tekneler kuvvetli oldukları onanmanda kolaydır. Fakat devamlı olarak askıda ya da karada
kaldıkları takdirde armuzlar güneş ve rüzgâr etkisiyle açar, bunun için de tekneye karina
seviyesine kadar su doldurmak faydalıdır.

Tekne suya girince kaplamalar şişer, enden sıkar, boydan kısalır. Aralarından su
sızmasını önlemek için kalafat edilir. Armuzlar kalafat demiri ile genişletilir. Conta görevi
görecek olan kalafat malzemesi olarak pamuk kullanılır. Armuzlara tahta tokmakla vurularak
yerleştirilir.

Dikkat ve yetenek istemesine rağmen ahşabın tamir edilmesinde uygulanacak en kolay

yöntemdir. Hasar görmüş ahşabın yerinden sökülüp yerine yenisini monte etmek de zorlama
gerektirmez.

Karadeniz’e özgü aralama kaplama yönteminde gövde bir bölgeden başlayarak sıra
sıra kaplanarak bitirilmez. Üç sıra kaplama yapılır, bir sıra boş bırakılır sonra tekrar üç sıra
kaplanır ve bir sıra boş bırakılır ve bu tekrarlanarak bütün gövde aralıklarla kaplanır. Bir süre
bekletilir. Boş bırakılan dördüncü sıralar yamuk birer takoz şeklinde araya sıkıştırılır. Amaç,
sıkı armuzlar elde etmek, ahşabın iyi korumasını sağlamak, işlem sırasında ahşapta gerilim
bırakmadan tekne formunu vermek, sağlam ve uzun ömürlü bir gövde elde etmektir.

Bu yöntemde üçlü sıraların orta sıraları, postalara ikişer çivi ile sabitlenir. Alt ye üst
sıralar ise çapraz birer çivi ile tutturulur. Aralama yöntemi ile bütün gövde kaplanınca
ahşabın son nemini atması, teknenin formuna alışması, gerilmeler nedeniyle çatlamaların
oluşmasına izin verecek kadar bir süre bekletilir. Bu süre sıcaklığa da bağlı olarak 20–25 m
boyundaki teknelerde, ortalama 4–5 cm kalınlığındaki kaplamalarda 20–30 gün kadardır. Bu
süre sonunda ahşap kaplama, gövdeye alışmıştır. Çatlama ve bozulmalar varsa bu kısımlar
değiştirilir. Kuruma sırasında iki çivi ile çakılmış orta sıra kaplama yerinde dururken alt ve
üst sıralar orta sıradan hafifçe açılmıştır. Bu açıklığı kapatmak için çapraz tek sıra çivi ile
tutturulmuş üst ve alt sıralar, dördüncü boş sıraya kaplama aralarına dik şekilde konacak çok
sayıda ve sık ahşap takozlarla sıkıştırılır.

Ağır çekiçlerle takozlar boşluğa çakılırken alt ye üst sıralar tek çivili olmanın
sağladığı olanakla orta kaplamaya yaklaşır. Böylece sıkı armuzlar elde edilir. İkinci çiviler
daha önce boş bırakılan yerlere çapraz çakılır, takozlar alınır; dördüncü boş sıralar için
hazırlanmış kaplamalar bu boşluğa gene ağır çekiçlerle sıkıştırılarak yerleştirilir ve ikişer
çivi ile çakılır. Bu dördüncü sıranın iyi oturması için alt ve üst sıranın armuzları dördüncü
sıraya yamuk takoz şeklini verecek şekilde bırakılır ki iyi bir sıkışma ve sıkı armuzlar
sağlansın.

11
 Kaplama sıralarının hepsi bodoslamalardaki aşoz da kaplama tahtalarının saplandığı
boyuna kertilmiş olup bitirilir. Teknenin su kesimi civarında kaplamaların genişliği
bodoslamalara yaklaştıkça daraltılır. Böylece hem düz armuz görünüşü hem de sıraların baş
ve kıç bodoslamalarda bitirilmesi sağlanmış olur.

Karadeniz’de vazgeçilmeyen yöntemlerden biri eğri ağaç kullanmaktır. Tekneye

profilden bakıldığında düz görünen armuzları oluşturan kaplamalar, uygun eğimli
kalaslardan yapılmıştır. Düz bir kalasın teknenin şiyer ve su hattı eğimlerine uygun olarak
gerdirilmesi, zorlanması, ahşaptaki iç gerilmeler dolayısıyla armuzlarda bozulmalar ve
çatlaklar oluşturacaktır. Oysa uygun eğimde yatırılmış bir kaplama, bu aralama yöntemiyle
yerinde kuruyacak şekilde bekletilerek sabitlendiğinde sıkı, sağlam armuzlar ve düzgün bir
görüntü elde edilir.

Bu eğri kaplamayı hazırlama işlemine saçula denir. Saçula tirizi denen düz, uzun, ince
ve esnek bir ahşap tiriz, kargaburnu denen iki geçme ahşaptan yapılmış bir açıölçer ve armuz
açılarının işaretleneceği kısa küçük bir tiriz ile tekne formuna, eğimine uygun kaplamalar
hazırlanır. Saçula tirizi yeni bir sıra yapılacak kaplamanın yerine geçici olarak çivilenir. Tiriz
düz olduğu için bir üst kaplamanın armuzu ile arasında açıklık kalacaktır. İşte bu bölüm için
gerekli olan eğimi verecek açıklık mesafeleri kısa aralıklarla tirize yazılır. Sonra bu tiriz
uygun eğimde bir kaplama kalasının üzerine yatırılır ve mesafeler kalasa noktalanır. Bu
noktalar boyalı ip yardımıyla düzgün bir hat verecek şekilde yerleştirilir, kaplamanın bir
armuzu çizilir ve kalas biçilerek hazırlanır.

Kaplama tahtasının genişliği 20–25 metre boyundaki teknelerde genellikle 16 cm’yi

geçmez. Ustalık gerektiren başka bir konu da kaplamanın alt ve üst armuzlarının her zaman
paralel olmayacağı, pruva ve pupaya doğru daralacağıdır.

Şimdi sıra armuzların posta ile yaptığı açının bulunup bunu kaplama kalasında
hazırlamaya gelmiştir. Bunun için kargaburnu ve kargaburnu tahtası kullanılır. İki ağacın
birbirine geçirilmesi ile yapılmış basit bir açıölçer bu işi yapacaktır. Kargaburnunun bir
ayağı yumruya, ikinci ayağı postaya yaslanarak armuzun açısı her postada ölçülür ve
kargaburnu tahtasına işaretlenir. Sonra bu ölçüler, armuzları biçilmiş kalaslara aktarılacak,
keser ve planya ile armuz hazırlanacaktır. Karadeniz’e özgü bir özellik kaplama ağacı olarak
kestane kullanılır. Kaplama bittikten sonra kalafata geçilir.

Karadeniz teknelerinde omurgada aşoz açılmaması ve kaplamanın omurgaya

çivilenmemesidir. Aralama yöntemi ile yapılan kaplama yeterli sıkı armuzlar sağlamış ve
Karadenizli son sıra kaplamayı omurgaya çakmamıştır. Bunun nedeni omurgayı değiştirme
ihtiyacıdır. Çok sık karaya çekilen Karadeniz teknesi omurgasını aşındırır ve bir süre sonra
omurgayı değiştirmek gerekebilir. Bu durumda iç konstrüksiyon cıvatalarla bağlı olan
omurga kolayca sökülebilir ve değiştirilebilir.

Aralama kaplama yönteminde, temel mantığın, ahşaba zorlama yapılmaması, uygun

zemin hazırlanarak uygun ahşap seçimine özen gösterilmesi olduğu anlaşılmaktadır.

12
 ¾ Bindirme Kaplama

Postalar üzerine boyuna olarak bağlanan her kaplamanın alt kenarı, altındaki kaplama
tahtasının üst kenarı üstüne bindirilmek suretiyle yapılan kaplama şeklidir. Bu tarzda
kaplama teknenin suya olan gücünü artırır.

Fakat armuz kaplama tekneler kadar dayanıklı değillerdir. Bindirme kaplamalarda,

kaplamalar birçok yerden perçinle bağlandığından güneş ve hava etkisi ile açmazlar.

Her bir tahtanın kenarlarından birbirlerinin üstüne bindirilmesidir. Diğer yöntemlere

nazaran daha az posta kullanımına izin verir. Böylece tekneyi hafif, ancak sağlam yapar, ona
esneklik kazandırır. Bu nedenle teknenin gövde yapısına uyumlu hale getirilmesi kolaydır.
Tahtaların su sızdırma eğilimi armuz kaplamadan daha azdır. Yine de armuz kaplamadan,
özellikle kaplamaların baş bodoslama ve ayna kıçla olan bağlantılarında daha fazla deneyim
ve yetenek gerektirmektedir.

Şekil 1.1: Bindirme kaplama detayı

Bindirme kaplamanın dezavantajı gövdede kaplamalar için yapıştırıcı

kullanılmamasıdır. Kenarları çivilerle tutturulur. Bu yüzden su sızdırmazlığı, sadece bu
kenarların sıkıca birbirine bağlanmasıyla sağlanır. Ayrıca, büyük gövdeli tekneler için geniş
bir kaplama stokuna ihtiyaç duyulmasıdır. Bu sebeple, kontrplak bindirme kaplama yöntemi
tercih edilir. Ancak bu yöntem de boyuna mukavemet daha az sağlanır.

¾ Borda Kaplaması
İki tür kaplama şekli vardır: Güverteden başlayarak aşağı doğru ya da tam tersi
omurgadan başlayarak yukarı doğru. Her iki şeklin de uygulaması tekne boyuna bağlı olarak
farklı yöntemlerle yapılır. Ancak genel olarak yan yana bitişik ya da üst üste binecek şekilde
ahşapları dizmek bu yöntemlerin temelini oluşturur. Kaplamaların monte edilmesi ise hem
yapıştırma hem de çivi ya da vida ile bağlantılarını gerektirmektedir.

13
 Şekil 1.2: Ahşap tekne dış kaplaması birleştirme detayı

¾ Şerit Kaplama

Diğerlerine göre daha yeni bir yöntemdir. Yaklaşık olarak 50 yıllık geçmişe sahiptir.
Dar parçalarla kolay imalatı sebebiyle maliyeti düşüktür, bu yüzden hem profesyoneller hem
de amatörler tarafından sıkça uygulanır. Armuz kaplamanın başka bir formudur ancak ona
nazaran postalar arası mesafe daha fazla bırakılabilir.

İlk başta yaklaşık kare kesit olarak kesilen tahtalar boyuna olarak üstten dışa doğru
alttan içe doğru bombe verilerek her biri üst üste yapıştırılır, postalara ve perdelere çakılır.
Alt kısmının içe doğru dönük olmasının nedeni, sintine dönümündeki postaya uygunluk
sağlamasıdır. Üst kısmına ise güvertede boyuna düz yüzeye sahip elemanlardan kaçınmak
için bombe verilir.

Şerit kaplama yapılmış bir tekne sağlam ve sıkı yapılı bir gövdeye sahip olur. Açıklık
oluşmasına ve su sızdırmaya eğilimi neredeyse yoktur. Diğer yöntemlere göre ustalık
gerektirmemesine rağmen zahmetli ve emek isteyen bir yöntemdir. Kolaylaştırmanın yolu ise
bu iş için gerekli mümkün olduğunca uzun kesilmiş ahşap parçalarının montaja hazır hale
getirilmesi ve düzen içinde bir yerde toplanmasıdır. Örneğin 7 kişilik bir ekip (teknenin her
bir tarafına 3, bir de denetleyici) 12 metre boyundaki bir tekneyi birkaç günde kaplamasını
bitirebilir. Şerit kaplama ile yapılmış bir teknenin tamiri armuz kaplamaya göre zordur,

14
ancak bindirme kaplamaya göre daha kolaydır ve iç yerleşime dokunmadan onarım
yapılabilir.

Resim 1.3: Şerit kaplama uygulaması

Temel olarak geleneksel yöntemden tek farkı ahşap tekne yapısındaki her bir elemanın
epoksi reçine sistemleri ile yapıştırılmasıdır. Avantajları şöyledir:

¾ Kaplamalardan sıkı bağlantılar elde etmek için onları eğri şekle sokmaya ve
uçlarını bükmeye gerek yoktur. Kaplamalar kesildikten sonra kaplama
kenarlarında oluşacak boşluklara izin verecek şekilde gövdeye monte edilir. Bu
boşluklar her bir kaplama yerleştirilirken epoksi reçine ile doldurulur.
¾ Kaplamaların çok uzun olmasına gerek yoktur. Tek bir kaplamanın 3 postaya
bağlı olması yeterlidir. Ancak, iki kaplamanın ucu alt alta gelmeyecek şekilde
yerleştirilir. İki uç sınırları arasında en az 6 adet kaplama bulunur. Bu çivi ile
bağlamada hem kolaylık hem de yapıya sağlamlık sağlar.
¾ Standart postalar yerine yapısal eleman olarak tekne boyuna göre perde
kullanılabilir. Bu da malzemeden tasarruf edilmesini sağlar.
¾ Kemerelerin bağlanacağı posta uçlarına gövde içinden kemere astarı yerine
siyer iç kuşağı yerleştirilmesi montajda büyük kolaylık sağlar.
¾ İç yerleşimin montajı da kolaydır.
Tekne şeklini verecek dizayn postalarla kalıp oluşturulur. Geçici olarak bu kalıplar
kurulduktan sonra boyuna tirizler postalara çakılır ve şerit kaplama yapılır. Kalıplar
çıkarılarak cam elyafla kılıf oluşturulur ve epoksi ile yapıştırılması sağlanır.

Resim1.4: Şerit kaplama yapılmış tekne gövdesinin dışarıdan ve içeriden cam elyafla
kaplanması
15
 Cam elyaf-epoksi kılıfı, yapının aşınmaya karşı direncini yükseltir ve dışında kılıf
oluşturarak çürümeden korur, herhangi bir çarpma sırasında ahşap ve elyaf esneme yaparak
gücü absorbe eder, dalgalardan dolayı oluşacak gövdedeki ve direğin yarattığı titreşimleri
nötralize eder. Hem gövdede hem de kamara içlerinde kullanılacak cam elyaf miktarı tekne
boyuna göre minimum 270 – 339 g/mz dir. Aşınmaya ve bükülmeye karşı daha yüksek
direnç ile uzun ömürlü bir tekneye sahip olmak istendiğinde yapısı itibariyle daha ağır cam
elyaf kullanılmalıdır. Aynı zamanda şerit kaplamaların kalınlıkları azaltılabilir.

¾ Çok Katlı Diyagonal Kaplama

Geleneksel yöntemdeki diyagonal kaplamalardan farkı, altında başka bir tabaka

olmadan diyagonallerin kabuk halinde gövdeyi oluşturmasıdır. Gövde, su hattına 45° açıyla
gövdenin ortasından başlayarak üç kat kaplanır. Diğerleri ise uygun halde biçimlendirilerek
yapıştırılır ve zımba ile sağlamlaştırılır. Oda sıcaklığında epoksi reçinenin kullanılmasıyla
gövde lamine olarak elde edilir.

Cam elyafın getirdiği avantajlar bu yöntem için de geçerlidir. Tekne gövdesinin iç

kısmı ise boyuna mukavemeti sağlayan stringerlerle kuvvetlendirilir. Enine mukavemeti
sağlayan geniş aralıklara sahip postalar ve perdeler stringerlere içerden bağlanırlar yani
gövdeyle temas etmezler.

Genel olarak çok katlı diyagonal kaplamaya sahip tekne hafif bir yapıya sahiptir.
Ancak, işçilik ve zaman isteyen bir yöntemdir. Bununla birlikte 15 metreden büyük
teknelerde daha fazla kat kaplama kullanılır. Ayrıca bu büyük teknelerde zemin yapısı metal
şerit ya da plakalarla desteklenir. Tekne enine kesitine yerleştirilen bu metaller stringerlerden
bağlanarak enine mukavemete de katkı sağlarlar. Bronz, monel ya da paslanmaz çelikten
yapılan metal parçalarının montajı kolaydır.

Bu iki kaplama yöntemine alternatif olarak şerit kaplamaların üzerine çift diyagonal
ince ahşap kaplama da uygulanabilir. Bu tip konstrüksiyonda tabakalar cam elyafın sağladığı
bükülmeye karşı gösterdiği esnekliğin aynısını sağlayabilir. Gövdeye belli bir kalınlık
eklemesi nedeniyle şerit kaplamaların da kalınlığı uygun oranda azaltılır. Armuz kaplamanın
dezavantajlarını kapatarak sağlam yapılı gövde elde etmek için ideal bir yöntemdir. Ustalık
gerektiren bir yöntemdir ve çok sayıdaki kaplamalar için büyük alanlara ihtiyaç duyulur.

Bu yöntemin dezavantajı diyagonal kaplamalarda daha fazla işçilik gerektirmesi ve

yüksek maliyettir.

Buna rağmen şerit kaplama üzerine çift diyagonal ahşap kaplama en iyi konstrüksiyon
yöntemlerinden biridir.

16
 Resim 1.5: Epoksiyle yapıştırılan diyagonal kaplamalar

¾ Çift diyagonal kaplama

Armuz kaplama yöntemindeki kalafat işlemi yerine ahşap tahtalar üzerine iki kat 2
mm kalınlığındaki ince kaplamalar yapıştırılıp zımbayla tutturulur. Bu diyagonal kaplamalar
teknenin baş-kıç yönüne 35° ile 45° arasında açılarla gövdeye yapıştırılırlar. Şerit kaplama
kadar olmasa da zahmetli bir yöntemdir ve işçiliği zordur.

Resim 1.6: Diyagonal kaplamalar

17
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ

Ahşap tekne dış kaplama uygulaması yapınız.

İşlem Basamakları Öneriler

¾ Dış kaplama yapımı için uygun ağacı
seçiniz.

¾ Dış kaplama yapımı için uygun ağacın

seçimine özen gösteriniz.

¾ Dış kaplamanın formunu belirleyiniz.

¾ Dış kaplamanın formunu belirlerken

1/1 ölçeğinde bir şablon hazırlayınız.

¾ Dış kaplama çıtasını hazırlayınız.

¾ Dış kaplama çıtasını istenilen ölçüde

hazırlamaya özen gösteriniz.

18
¾ Dış kaplama çıtasını bağlamak için kalıp
hazırlayınız.

¾ Dış kaplama çıtasını bağlamak için U

formlu kalıp hazırlayınız.

¾ 1.kat dış kaplama çıtasını postalara

bağlayınız.

¾ Dış kaplama çıtasını omurgadan en uç

kısma kadar postalara bağlamaya özen
gösteriniz.

¾ Dış kaplama çıtalarını yapıştırınız.

¾ Dış kaplama çıtalarını yapıştırırken

1.ve 4. katların düz, 2.ve 3. katların
çapraz olarak kaplanmasına özen
gösteriniz.

19
¾ Dış kaplanması işlemini yukarıda
küpeştelerle tamamlayınız.

¾ Dış kaplanması işlemini omurgadan,

yukarıda küpeştelere kadar özenle
tamamlayınız.

¾ Dış kaplanmanın sonunda perdah işlemini

yapınız.

¾ Dış kaplanmanın sonunda perdah

işlemi yapımına özen gösteriniz.

20
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bu faaliyet kapsamında kazandığınız bilgileri, aşağıdaki soruları cevaplandırarak
değerlendiriniz.

ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR

1. Dış kaplama teknenin hangi elemanı üzerine yapılır?

A) Döşek
B) Kemere
C) Posta
D) Paraçol

2. Dış kaplamada masif tercih edilmemesinin nedenleri aşağıdakilerden hangisi değildir?

A) Kaplama araları açıktır.
B) Form verilmesi zordur.
C) Maliyeti fazladır.
D) İşcilik azdır.

3. Aşağıdakilerden hangisi Karadeniz’e özgü bir kaplama türüdür?

A) Basit kaplama
B) Aralama kaplama
C) Bindirme kaplama
D) Çiftli çapraz kaplama

4. Dış kaplamanın üzerine aşağıdaki hangi malzeme epoksi yardımıyla kaplanır?

A) Cam elyaf
B) Branda
C) Storafor
D) Kontraplak

5. Aşağıdakilerden hangi kaplama katları çapraz olarak kaplanırlar?

A) 1–2
B) 2–3
C) 3–4
D) 1–4

21
DOĞRU-YANLIŞ TEST SORULARI

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı belirleyebilmeniz için bir kısmı

doğru, bir kısmı yanlış cümleler verilmiştir. Cümle doğru ise başındaki parantezin içerisine
D, yanlış ise Y harfini koyunuz.

1. ( ) Dış kaplamanın güverte hattında aynı anda bitmesini sağlamak için çıta başlangıç
hattının çok iyi belirlenmesi gerekir.

2. ( ) Çıta aralarındaki yüzey farkını gidermek için işkence ya da kontrplaktan yapılmış

“U” formlu kalıp kullanılmalıdır.

3. ( ) Kalafat, pamuk ya da kalafat üstüpüsünün armuzlara çakılarak sızdırmazlığın

temini için yapılan işlemdir.

4. ( ) Genel olarak çok katlı diyagonal kaplamaya sahip tekne ağır bir yapıya sahiptir.

5. ( ) Diyagonal kaplamalar teknenin baş-kıç yönüne 35° ile 45° arasında açılarla
gövdeye yapıştırılırlar.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek

kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili konuyu tekrarlayınız.
Başarılıysanız bir sonraki bölüme geçiniz.

22
UYGULAMA TESTİ

AÇIKLAMA

Aşağıda listelenen davranışları, davranışlarınızın her birinde gözleyemediyseniz

“Hayır”, gözlediyseniz “Evet” şeklinde karşısındaki kutucuğa (X) le işaretleyiniz.

DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Evet Hayır

1. Ağaç seçerken dış kaplama yapımına uygun olduğuna dikkat
ettiniz mi?
2. Dış kaplama formunun nasıl olacağını tespit ettiniz mi?
3. Dış kaplama formunu şablona çizdiniz mi?
4. İstenilen formda dış kaplama kalıbını yaptınız mı?
5. Dış kaplama çıtasını hazırladınız mı?
6. Dış kaplama yaparken kalıp kullandınız mı?
7. 1.kat dış kaplama çıtasını postalara bağladınız mı?
8. Dış kaplama çıtalarını yapıştırdınız mı?
Dış kaplanması işlemini yukarıda küpeştelerle tamamladınız
9.
mı?
10. Dış kaplanmanın sonunda perdah işlemini yaptınız mı?

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı kontrol ederek kendinizi değerlendiriniz. “Hayır” cevaplarınız var ise

bu cevaplarınızla ilgili konuyu tekrarlayınız. Tamamı “Evet” ise diğer öğrenme faaliyetine
geçiniz.

23
 ÖĞRENME FAALİYETİ–2
ÖĞRENME FAALİYETİ–2
AMAÇ
Bu faaliyette verilen bilgiler doğrultusunda düzgün, ölçüsünde, kurallara uygun bir
şekilde tekne dış kaplaması malzemeleri kullanabileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır:

¾ Ahşap tekne imalatı yapan tersanelerde tekne dış kaplamada kullanılan
malzemeleri inceleyiniz.
¾ Internet ortamında tekne dış kaplamada kullanılan malzemeler hakkında bilgi
edininiz.

2. TEKNE DIŞ KAPLAMADA KULLANILAN

MALZEMELER
2.1. Tanıtılması
Ahşap teknelerin dışı kaplanırken değişik birçok yöntem kullanıldığı için çeşitli
malzemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Bunlar;

¾ Dış kaplamada kullanılan ahşap malzemeler,

¾ Yapıştırıcı malzemeler,
¾ Zımba telleri,
¾ Zımparalama gereçleri
¾ Cam elyafları, macun ve diğer destek malzemeleri,
¾ Kalafatlama işlemi ve kullanılan malzemeler,
¾ Boya ve vernikleme malzemeleridir.

Ahşap tekne dış kaplamasında kullanılan ahşaplara (Tekne dış kaplaması–2

modülünden), yapıştırıcı malzemelere (Güverte kaplaması modülünden), epoksi
yapıştırıcısına (Ahşap posta modülünden) bakabilirsiniz.

2.2. Çeşitleri ve Özellikleri

¾ Zımba Telleri

Bilinen normal tel zımbadır. Papel kaplamayı yapıştırmada kullanılır. Zımbaların

çakılmasında havalı zımba tabancası kullanılır. Epoxy’nin sertleşmesinden sonra kolonlarla

24
birlikte çekilerek gövdeden uzaklaştırılır. Zımba tellerinin, tekne imalatı yapan tersanelerde
krom ve plastikten yapılmış olanları tercih edilmektedir. Plastik zımba tellerinin kullanımı,
perdah esnasında sökülmemesi nedeniyle ve işçiliği azatlığı için yaygınlaşmıştır.

Resim 2.1: Plastik ve krom zımba telleri

¾ Zımparalama

Boyama işinden önce ve sonra ahşap yüzeylerde herhangi bir pürüzlülüğe izin
vermemek ve güzel bir görünüm elde etmek için ahşabın düzeltilmesi ve temizlenmesi
zımpara ile yapılır. Zımpara gereçlerinin kalitesi, dayanıklılığı ve kullanış biçimi, bu işleri
önemli boyutlarda etkiler.

¾ Zımparalama Gereçleri

Zımparalama taneciklerinin türleri ikiye ayrılır:

Doğal zımpara gereçleri şunlardır:
• Cam, çakmaktaşı, kuvars (SİO2)
• Köseletaşı, doğal korund (AI2O3)
• Elmas (C)
En sert zımparalama gereci elmastır. Elmas, kimyasal yapı yönünden saf karbondur.
Diğer zımparalama gereçleri karışık yapısal özellik gösterirler. Bunun nedeni oluşumlarını
etkileyen basınç ve sıcaklığın zaman zaman değişmesidir.

Yapay zımpara gereçleri şunlardır:

• Elektro korund (Alüminyum Oksit, AI2O3)
• Silisyum karpit (Karborandum, SiC)
Yapay yollarla üretilen elektro korund ve silisyum karpit dengeli bir yapısal özellik
gösterirler. Aynı sertlikte tane üretimine olanak veren yapay gereçlerle üstün nitelikli
zımpara kâğıdı ve taşı hazırlanabilir.

25
 Elektro korund zımpara tanecikleri içlerindeki alüminyum oksit oranına göre
değerlendirilir. Normal elektro korund kahve renklidir ve içindeki alüminyum oksit oranı %
94 – 97 arasında değişir. Alüminyum oksit oranındaki yükselme zımpara taneciğinin
kalitesini yükseltir.

Silisyum karpit % 60 kuvars kumu ile % 40 petrol koku ( Benzinin damıtımı sırasında
yan ürün olarak ortaya çıkar. Karbon oranı çok yüksek bir kok türü.) 2000°C nın üzerinde
ısınabilen elektrik fırınlarında eritilerek hazırlanır. Sert, kırılgan, keskin kenarlı iri parçalar
elde edilir. Kırılan bu parçalardan çok sert ve keskin kenarlı bir zımpara gereci olan silisyum
karpit üretilir.

¾ Zımpara Kâğıdında Kullanılan Gereçler

Zımpara kâğıdının özelliği ve kullanılacağı yer aşağıdaki noktalara göre saptanır:

• Zımpara taneciğinin türü ve özelliği: Silisyum karpit ve elektro korund
vs.
• Taneciği taşıyan gerecin türü ve özelliği: Kâğıt, bez, kâğıt-bez karışımı,
Sentetik iplikli (Naylon) taşıyıcı.
• Yapıştırıcının türü ve özelliği: Doğal reçineli, kauçuklu, yapay reçineli,
seramik yapıştırıcılar.

¾ Zımpara Kâğıdının Hazırlanması

Tanecikleri kâğıda yapıştırmak için elektrostatik serpme yöntemi kullanılır. Bu

yöntemde zımpara tanecikleri ve taneciğin yapıştırılacağı kâğıt 50000 voltluk bir
elektrostatik alandan geçirilir. Alt yüzüne astar yapıştırıcı sürülmüş kâğıt veya bez,
elektrostatik alanın üst tarafında, zımpara taneciklerini taşıyan iletim bandı ise elektrostatik
alanın alt tarafında ilerler. Elektrostatik alana giren zımpara tanecikleri elektrikle yüklenir ve
otomatik olarak karşıt kutupla yüklü, yapıştırıcı sürülmüş kâğıda ulaşırlar. Zımpara
tanecikleri elektrostatik alanda uçuşurken elektrik kanunları gereğince yönlenirler. Geniş
tabanları üste yani kâğıda, sivri uçları alta gelir ve bu konumda yapışırlar.

¾ Cam Elyafları, Macun ve Diğer Destek Malzemeleri

Cam elyafı, silika, kolemanit, alüminyum oksit, soda, magnezyum oksit vb. geleneksel
cam üretim ham maddelerinden üretilmektedir. Ham madde bileşimi, çok ince öğütülerek
homojen bir karışım elde etmek üzere karıştırılır ve yaklaşık 1600 C° sıcaklıkta çalışan bir
ergitme fırınına beslenir. Fırın içinde karışım yavaşça sıvı hale geçer.

26
 Resim 2.2: Cam elyafın eritilmesi

Prosese uygun olarak yerleştirilmiş bir sarma sistemi ile 50–70 m/sn gibi yüksek bir
hız ile daha sonraki uygulama türüne bağlı olarak 5 ile 20 mikron çapında çekilen cam lifleri
bir mandıral üzerine sarılarak “kek” adı verilen bir bobin üzerinde toplanır.

Cam lifleri, demet haline getirilmeden önce bağlayıcı adı verilen bir kimyasal bileşim
ile kaplanır. Bağlayıcı cinsi, kompozit malzeme içinde cam elyafının performansını etkileyen
en önemli faktörlerden birisidir.

Kompozitin mukavemeti, reçine-cam bağının kuvveti ile orantılıdır. Bu bağın kuvveti,

kullanılan bağlayıcı içindeki bağlama gruplarının cinsine bağlıdır.
Bağlayıcı, “film oluşturucu”, “bağlama grupları”, “antistatik katkı”, “plastifiyan” “lübrikant”
adı verilen malzemelerin karışımından oluşmaktadır.

Resim 2.3: Cam elyafın oluşum evreleri

Kek adı verilen bir bobin üzerine sarılan cam lifleri kurutulduktan sonra, kırpılmış
demetten keçe, çok uçlu fitil, kırpılmış demetler gibi cam elyafı ürünlerinin elde edilmesi
amacıyla sürece tabi tutulur.

Elyaflar ayrıca örgü halinde örneğin, işlem sırasında daha sağlam ara katlar
oluşturmak maksadıyla imal edilir ve kullanılırlar. Dış yüzeyde kullanıldıklarında örgü
yapıları gözle görüleceğinden en dış yüzeylerde uygulanmazlar.

Rowingler belli noktalarda özel destek ve kuvvetlendirici elemanlar olarak

kullanılmak üzere ip formunda örülmüş elyaf malzemesidir.

27
 Gelcoat gövdenin en dışını oluşturan ve tekneye rengini ve düzgün parlak yüzeyini,
ayrıca su geçirmezliğini sağlayan özel polyester reçinedir. Gelcoatla içeriye doğru onu takip
eden cam elyafı katları birbirlerine ne kadar iyi nüfuz etmiş ve kaynamışlarsa netice o kadar
iyi olacaktır.

Yarış tekneleri ve yüksek evsaflı gövde imali gereken durumlarda yüksek

mukavemetli elyaflar kullanılır. Bunlar aramid elyaflar veya karbon elyaf malzemelerdir.

Macun ve dolgu malzemeleri: Reçinelerin içine kullanım alanına göre çeşitli malzeme
tozları (talk, silisyum, grafit, alüminyum veya demir, çeşitli taş tozları) karıştırılarak macun
veya dolgu malzemeleri üretilebilir.

Şekil 2.1: Sırasıyla elyaf, örgü elyaf ve rowing örgü

Epoksi reçinesi yapıştırıcı olarak elde edildikten sonra küçük parçaların

birleştirilmesinde parçalara fırça veya küçük bir çubuk ile sürülerek onların yapıştırılmaları
sağlanır.

Cam elyafın büyük yüzeylere yapıştırılması için ise "Vakum torbalama metodu"
kullanılır. Ancak bundan önce cam elyaf, rulo kullanılarak epoksi ile yüzeye sarılır. Daha
sonra vakumlama yapılır. Bu metot, hem karmaşık şekildeki yüzeyleri kolayca presleme hem
de birden fazla yöne sıkıştırma sağlar.

Ayrıca kolay kontrol edilebilen, her noktaya eşit basan dolayısı ile homojen bir
yapıştırma sağlayan ekonomik bir yöntemdir. Basit bir atölye kompresörüne adapte
edilebilen bir vakum jeneratörü, bronzdan bir susturucu, vakum çanağı, hortumu ve
göstergesi, vakum torbası sızdırmazlık izolatörü, ayırıcı kumaş, hava geçirici kumaş ve torba
filmi bu metot için gerekli malzemelerdir.

Resim 2.4: Epoksiye bulanmış cam elyafın vakumlama ile yüzeye yapıştırılması

28
 Yapıştırma için dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
• Epoksi ve eklentileri, homojen bir karışım elde etmek için matkaba
takılan karıştırıcı uç ile bir kapta karıştırılır.
• Hazırlanan malzemenin heba olmaması için karışım mümkün olduğu
kadar az miktarda hazırlanır.
• Havanın yağmurlu ve sıcaklığın 15°C altında olduğu zamanlarda
kullanılmamalıdır.
• Yapıştırma yapıldıktan sonra yüzey 7 gün yağmurla temas etmemelidir.
• Malzemeleri saklamak için hava ile temas etmeyecek şekilde kapakları
çok iyi kapatılmalı, kuru ve 15–30° derece arasında muhafaza
edilmelidir.
• Elyaf depolama işlemlerinde dikkat edilecek en önemli husus depodaki
nem oranıdır.
• Tekneye elyaf sarılırken yan yana koyulacak katlar birbiri üzerine en az 5
cm binecek şekilde kullanılmalıdır.

¾ Kalafatlama İşlemi ve Kullanılan Malzemeler

Kalafatlama, katranla yuvarlatılmış pamuk veya kendirin armuzlara sıkıştırılması

işlemidir. Armuzlar önce ucu üçgen şeklindeki kalafat demiri ile ağır ahşap çekiçlerle
vurularak genişletilir. Bu sırada asla armuzun iç kısmı patlatılmaz. İyi bir ustalık isteyen bu
işlemden sonra gene aynı demir ve ahşap çekiç ile katranlı kalafat pamuğu armuza
sıkıştırılır. Büyük teknelerde üç sıra kalafat yapılır. Orta sıraya kırcala ismi verilen hazır
satılan bükülmüş kendir ip sıkıştırılır. Kalafatlama sadece sızdırmazlık için uygulanan bir
yöntem değildir, aynı zamanda kaplama tahtalarının arasını sıkılaştırır ve tekne kaplamasının
bir kabuk halinde birbirine tutunmasını sağlar. Sökülen eski teknelerde kalafatın, kaplamanın
armuzunda derin izler bıraktığı görülmüştür.

Kaplamanın iç kısmı, özellikle de teknenin dibi, ağır bir yağ olan bezir veya grazot
ismi verilen siyah zehirli boya ile boyanır. Daha yakın zamanlarda bu işlem kırmızı kurşunlu
sülyen ile yapılmaktaydı. Nedenini bilemediğimiz bir başka özel durum ise kaplamanın bir
sırasının sakız ağacı ile kaplandığıdır. Bu uygulamaya bölgede muhafaza edilmiş yüzyıllık
eski teknelerde rastlanmıştır.

¾ Ahşap Teknelerde Dış Kaplamanın Boya ve Verniklenmesi

Ahşap doğası gereği atmosferde bulunan nemi içine çekerek şişer ve çeşitli oran ve
açılarda hareket eder. Ahşap üzerine atılacak boya veya verniğin bu hareketleri
karşılayabilecek kadar esnek yapıda olması gerekir. Ayrıca mantar, deniz kurtları gibi
böcekler ahşabı çürütür. Bu yüzden çeşitli koruyucu ve boyalarla korunması çok önemlidir.

• Boya

Kapladığı yüzeyi yıpratıcı maddelerden korumak, renklendirerek ondan güzel bir

görünüm elde etmek için kullanılır. Boyanın iyi tutması için ise, boyanacak olan yüzeyin iyi
temizlenmesi ve hazırlanması gerekir. Zımparalama yapılan yüzey üzerinde budak veya çivi
yerleri varsa bu kısımlar epoksi reçine esaslı dolgu macunu ile kapatılır. Macun kuruduktan
29
sonra zımpara ile pürüzleri giderilir. Bunun üzerine yoklama macun sürülür. Bunun amacı
zımpara izlerini kapatmaktır. Yeterli derecede pürüzsüz bir yüzey elde edilene kadar
yoklama macun uygulanmaya devam edilir.

Yüzey düzeltilip temizlendikten sonra boyanacak alanın sınırları yapışan ancak iz

bırakmayan kâğıt bir bant ile maskelenmelidir. Birinci kat mat boya olursa üst kat boya daha
iyi tutar. Bu bakımdan astar çekilip iyice kuruduktan sonra üst kat parlak boya çekilir. Astar
boya hem ahşaba iyi nüfuz eder, hem de kalın olduğu için pürüzleri önler.

Eğer ahşap üzerinde cam elyaf varsa zımparalanıp yüzeyi düzeltildikten soma
yoklama macunundan başlayarak aynı işlemler uygulanır. Uygulama aşamasında boya için
uygun bir zeminin oluşması büyük önem taşır. Atölye koşullarına bağlı olarak havanın sıcak,
nem oranının az olduğu ilkbahar ayları (nisan, mayıs) bu iş için en uygun zamandır.

Boyaların sürülmesi fırçayla, ruloyla ya da sprey tabancasıyla mümkündür. Ancak

sprey tabancası pahalı bir donanım gerektirir. Macunlar ise ıspatulayla sürülür. Boyaların ve
macunların karışım oranları ve kuruma süreleri fabrikasına göre değişiklik gösterir. Ancak
genel olarak 8 ile 24 saat arasındaki sürelerden sonra bir sonraki kat uygulamasına geçilir.
Tam olarak kurumaları ya da sertleşmeleri için ise 7 gün gereklidir.

• Vernik

Vernik uygulamaları, hem ahşabın kendine has güzelliği arttırır hem de onu korumaya
yöneliktir. Teknenin kullanımı sırasında deniz suyunun ve güneşten gelen ultra viole (UV)
ışımasının yarattığı etkileri azaltmalıdır. Birçok boya işinde olduğu gibi vernik
uygulamasında da en kritik nokta yüzeyin koruyucular, astar ve son katlar için hazır hale
getirilmesidir. Kötü yüzey hazırlığı son kat verniğin altından fark edilir, vernik sisteminin
koruma kabiliyetini azaltır, verniğin zamanından önce solmasına ve yüzeyden ayrılmasına
sebep olur.

Lamine ve bindirme kaplamalar, diğer yöntemlere göre kullanılan ahşabın daha esnek
olmasını gerektirir. Ahşabın değişen nem oranlarından dolayı iki bileşenli poliüretan gibi
sert boya sistemleri yeterince esnek olmadığı için bu harekete uyum sağlayamaz ve
genellikle çatlama yapar. Bu yüzden mümkün olduğu kadar tek bileşenli vernikler
kullanılmalıdır. Bunların kuruma süresi 24 saat, tam sertleşmesi ise 3 gün civarındadır.

Verniğin uygulanmasında dikkat edilecek hususlar:

o Verniğin ilk katı, tiner ile inceltilerek uygulanmalıdır. Bu, verniğin
ahşaba daha iyi işlemesini sağlar, üstüne atılacak katlar için taban
oluşturur.
o İki kat uygulandıktan sonra yüzey oldukça pürüzlü görünecektir.
Bunun sebebi yüzeydeki ahşabın liflerinin vernik ile şişmesi ve
yüzeyinin kabarmasıdır. Bunu gidermek için kalın zımpara kâğıdı
ile yüzeyi zımparalamak gerekir.
o Verniği fırça ile uygulamak en iyi yoldur, ancak geniş yüzeylerde
rulo kullanılabilir.

30
 o Uzun süreli dayanım istendiğinde ahşaba sürülecek vernik sayısı
arttırılmalıdır ve her bir kat arasında yüzey zımparalanmalıdır.
Zımpara kağıdı kullanımında kat sayısı arttıkça kalından inceye
doğru geçiş yapılmalıdır.
o Vernik uygulamasından en iyi sonuç ılık ve kuru sabah vaktinde
alınır. Soğuk hava kurumayı geciktirir, nem ise parlaklığı öldürür.
o Kullanılacak fırça ya temiz ya da daha önce aynı tür vernik için
kullanılmış olmalıdır. Eğer daha önce kullanılmışsa tinerle
temizlenmelidir.

• Zehirli boyalar

Teknenin sürekli olarak deniz suyu ile temasta olan dip yüzeye zamanla yosun ya da
kabuklu deniz canlıları yapışarak o bölgede birikmesine, dolayısı ile yüzey pürüzlülüğünü
arttırarak teknenin hız kaybetmesine, yani daha fazla yakıt harcanmasına neden olur. Ayrıca
teknenin manevra kabiliyetini azaltır, dönüşleri güçleştirirler; bazılarının tutunmak için
kullandığı reçineden dolayı ahşaba zarar verirler. Bunu engellemek için bakır oksit içeren
sert zehirli boyalar kullanılır. 8 saat arayla uygulanan katlardan sonra minimum 12,
maksimum 24 saat sonra tekne denize indirilebilir.

Genel olarak uygulama yöntemleri rulo veya fırça kullanmaktır. Fazla kat boya
sürmek yerine doğru kalınlıkta uygulama yapmak daha avantajlıdır. Su hattı, pruva, salma ve
dümende türbülans ve suyun aşındırma kuvveti daha fazla olduğundan buralara daha fazla
kat boya sürülmelidir. Deniz ortamı boya için oldukça saldırgan bir ortam olduğundan
teknenin denize indirilmesi için zehirli boyanın iyice kuruması beklenmelidir.

Resim 2.5: Ahşap tekne dış kaplamasının boya, cila ve verniklenmesi

31
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ

Tekne dış kaplanma malzemelerin kullanım uygulamalarını yapınız.

İşlem Basamakları Öneriler

¾ Tekne dış kaplaması için gerekli olan ahşap
malzemeleri hazırlayınız.

¾ Tekne dış kaplaması için

gerekli olan ahşap
malzemeleri formuna uygun
bir şekilde hazırlamaya
özen gösteriniz.

¾ Tekne dış kaplaması için gerekli olan ahşap

malzemeleri tutkal kullanarak yapıştırınız.

¾ Tekne dış kaplaması için

gerekli olan ahşap
malzemeleri formuna uygun
bir şekilde tutkal kullanarak
yapıştırınız.

32
¾ Tekne dış kaplamasının yapıştırılmasında, işkence
kullanılmayan yerlerde zımba teli kullanınız.

¾ Tekne dış kaplamasının

yapıştırılmasında, hava
tabancası yardımıyla krom
ya da plastik zımba
kullanabilirsiniz.

¾ Tekne dış kaplamasının

yapıştırılması sırasında su
¾ Tekne dış kaplamasının yapıştırılması sırasında su sızdırmazlığını ve kaplama
sızdırmazlığını ve kaplama aralarının aralarının sıkılaştırılmasını
sıkılaştırılmasını sağlamak amacıyla kalafatlama sağlamak amacıyla
işlemi yapınız. kalafatlama işlemini
kurallara uygun olarak
yapınız.

¾ Zımba telleriyle yapıştırılan dış kaplamayı spiral

zımpara makinesi yardımıyla perdah ediniz.

¾ Zımba telleri kromsa

temizleyiniz, plastikse direk
olarak spiral zımpara
makinesi yardımıyla perdah
ediniz.

33
¾ Tekne dış kaplamasını cam elyaf, macun ve diğer
destek malzemeleri kullanarak kaplayınız.

¾ Tekne dış kaplamasını cam

elyaf, macun ve diğer
destek malzemeleriyle
özenli bir şekilde
kaplayınız.

¾ Tekne dış kaplamasının boya,cila ve verniklenmesi

işlemlerini, bu işler için uygun malzemeleri
kullanarak tamamlayınız.

¾ Tekne dış kaplamasının

boya,cila ve verniklenmesi
işlemlerini kurallara uygun
olarak özenli bir şekilde
yapınız.

34
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Bu faaliyet kapsamında kazandığınız bilgileri aşağıdaki soruları cevaplandırarak

değerlendiriniz.

ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR

1. Ahşap teknelerin dış kaplaması yapılırken aşağıdaki hangi ağaç türü kullanılmaz?
A) Tik
B) Kavak
C) Kestane
D) Maun

2. Ahşap tekne dış kaplamasının perdahlanması yapılırken hangi malzemeyle yapıştırılan

kaplamaya direk olarak perdah yapılabilir?
A) Çivi
B) Krom zımba teli
C) Vida
D) Plastik zımba teli

3. Ahşap tekne dış kaplamasının yapıştırılmasında hangi yapıştırıcı kullanılır?

A) Epoksi tutkalı
B) Kaurit tutkalı
C) Plastik tutkalı
D) Kazein tutkalı

4. Aşağıdakilerden hangisi kalafatlama işleminin faydalarından değildir?

A) Su sızdırmazlığını sağlamak
B) Kaplama aralarını sıklaştırmak
C) Postalara destek vermek
D) Tekne kaplamasının bir kabuk halinde birbirine tutunmasını sağlamak

5. Ahşap tekne dış kaplamasının boyanması esnasında, ilk katla sonraki katın atılması
için hangi zaman aralığında beklemek doğrudur?
A) 1–2 saat
B) 2–4 saat
C) 4–6 saat
D) 8–24 saat

35
 DOĞRU-YANLIŞ TEST SORULARI

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı belirleyebilmeniz için bir kısmı

doğru, bir kısmı yanlış cümleler verilmiştir. Cümle doğru ise başındaki parantezin içerisine
D, yanlış ise Y harfini koyunuz.

1. ( ) Ahşap teknelerin dış kaplaması yapılırken epoksi tutkalı kullanırız.

2. ( ) Kalafatlama işlemi katranla yuvarlatılmış pamuk veya kendirin armuzlara

sıkıştırılması işlemi değildir.

3. ( ) Boyaların sürülmesi fırçayla, ruloyla ya da sprey tabancasıyla mümkündür.

4. ( ) Zımbaların çakılmasında havalı zımba tabancası kullanılmamalıdır.

5. ( ) Cam elyafı, silika, kolemanit, alüminyum oksit, soda, magnezyum oksit gibi
geleneksel cam üretim hammaddelerinden üretilmektedir.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek

kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili konuyu tekrarlayınız.
Başarılıysanız bir sonraki bölüme geçiniz.

36
UYGULAMA TESTİ

AÇIKLAMA

Aşağıda listelenen davranışları, davranışlarınızın her birinde gözleyemediyseniz

Hayır, gözlediyseniz Evet şeklinde karşısındaki kutucuğa (X) le işaretleyiniz.

DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Evet Hayır

Tekne dış kaplaması için gerekli olan ahşap malzemeleri
1
hazırladınız mı?
Tekne dış kaplaması için gerekli olan ahşap malzemeleri
2
tutkalla yapıştırdınız mı?
Tekne dış kaplamasının yapıştırılmasında işkence
3
kullanılmayan yerlerde zımba teli kullandınız mı?
Tekne dış kaplamasının yapıştırılması sırasında su
4 sızdırmazlığını ve kaplama aralarının sıkılaştırılmasını
sağlamak amacıyla kalafatlama işlemi yapınız mı?
Zımba telleriyle yapıştırılan dış kaplamayı spiral zımpara
5
makinesi yardımıyla perdah ettiniz mi?
Tekne dış kaplamasını cam elyaf, macun ve diğer destek
6 malzemeleri kullanarak kapladınız
mı?
Tekne dış kaplamasının boya,cila ve verniklenmesi
işlemlerini, bu işler için uygun malzemeleri kullanarak
7
tamamladınız
mı?

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı kontrol ederek kendinizi değerlendiriniz, `Hayır` yanıtlarınız var ise bu

yanıtlarınızla ilgili konuyu tekrarlayınız. Tamamı ‘Evet’ ise diğer öğrenme faaliyetine
geçiniz.

37
 MODÜL DEĞERLENDİRME
MODÜL DEĞERLENDİRME
MODÜL DEĞERLENDİRME (YETERLİK ÖLÇME)

Tekne dış kaplaması–1 modülü, faaliyetleri ve çalışmaları sonunda kazandığınız

davranışları aşağıdaki ölçütlere göre değerlendiriniz. Bu değerlendirme sonucuna göre bir
sonraki modüle geçebilirsiniz.
DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Evet Hayır
1-Faaliyet Ön Hazırlığı
Çalışma ortamını faaliyete hazır duruma getirdiniz mi?
Kullanılacak araç-gereci uygun olarak seçtiniz mi?
Kullanacak malzemelerin sağlamlığını kontrol ettiniz mi?
2-İş Güvenliği
Çalışma ortamında yeterli güvenlik tedbiri aldınız mı?
Tekne dış kaplaması yapımı esnasında olabilecek yaralanmalara tedbir
aldınız mı?
Çalışırken uygun kalıbı kullandınız mı?
Kullanılan araç, gereçleri işlem sonunda kaldırdınız mı?
İş önlüğü giydiniz mi?
3. Tekne dış kaplaması işleminin yapılması
Uygun ağacı tespit ettiniz mi?
Projeye uygun şablon hazırladınız mı?
Şablona göre kalıp formunu ayarladınız mı?
Epoksi tutkalı hazırladınız mı?
İstenilen form ve şekilde hazırlanmış dış kaplamayı postalara 1.kat
kaplama olarak bağladınız mı?
2.ve 3.kat kaplamayı çapraz,1.ve 4.kat kaplamayı düz olarak kapladınız
mı?
Kaplamayı yapıştırırken kaplama altlarına epoksi tutkal sürdünüz mü?
Kaplamayı yapıştırırken kaplama üzerinden hava tabancasıyla zımba teli
kullandınız mı?
Tekne dış kaplamasının perdah işlemi yaptınız mı?
Tekne dış kaplamasının üzerine kurallarına uygun olarak kalafatlama
işlemi yaptınız mı?
Tekne dış kaplamasının üzerini kurallarına uygun olarak cam elyafla
kapladınız mı?
Tekne dış kaplamasının üzerine kurallarına uygun olarak boya, cila ve
vernikleme işlemi yaptınız mı?

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı kontrol ederek kendinizi değerlendiriniz. ‘Hayır’ cevaplarınız var ise bu

cevaplarınızla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. Tamamı ‘Evet’ ise bir sonraki
modüle geçiniz.
38
 CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ–1’İN CEVAP ANAHTARI
ÇOKTAN SEÇMELİ TEST

1 C
2 D
3 B
4 A
5 B

DOĞRU YANLIŞ TESTİ

1 D
2 D
3 D
4 Y
5 D

ÖĞRENME FAALİYETİ–2’NİN CEVAP ANAHTARI

ÇOKTAN SEÇMELİ TEST

1 B
2 D
3 A
4 C
5 D

DOĞRU YANLIŞ TESTİ

1 D
2 Y
3 D
4 Y
5 D

39
 KAYNAKÇA
KAYNAKÇA
¾ ALTIPARMAK Murat Ders Notları, Ankara, 2006.

¾ DEAR Jan. KEMP Peter. Denizcilik Terimleri Sözlüğü, Oxford, 1976.

40