Seria fachowa

Energetyka s³oneczna

Energia promieniowania s³onecznego

oszczêdza koszty ogrzewania
Energia promieniowania s³onecznego
(EPS) jest przyjazna œrodowisku, bez-
p³atna i efektywna. Oczywiœcie pod
warunkiem, ¿e w posiadaniu znajduje
siê instalacja z wysokowydajnymi ko-
lektorami s³onecznymi i zharmonizo-
wanymi z nimi komponentami syste-
mowymi firmy Viessmann.

2
Spis treœci

1. Informacje podstawowe strona 4

1.1. Energia u¿yteczna

1.2. Ciep³o ze S³oñca
1.3. Natê¿enie promieniowania
s³onecznego
1.4. Wp³yw orientacji i nachylenia
na uzysk energii
1.5. Optymalizacja ca³oœci systemu

2. Wymiarowanie instalacji kolek-

torów s³onecznych strona 8

2.1. SprawnoϾ kolektora

2.2. Stopieñ pokrycia potrzeb
2.3. Wp³yw ró¿nych parametrów
na stopieñ pokrycia potrzeb

3. Przyk³ad obliczeniowy dla pod-

grzewu c.w.u. w domu jednoro-
dzinnym strona 10

4. Budowa i dzia³anie kolektorów

s³onecznych Viessmann strona 12

5. Dobór i mo¿liwoœci monta¿u

ró¿nych typów kolektorów strona 13

6. Technika systemowa
Viessmann oszczêdza koszty
i czas monta¿u strona 14

6.1. Kolektory
6.2. Pojemnoœciowe podgrzewacze
c.w.u.
6.3. Komponenty systemu

7. Instalacje do podgrzewu c.w.u. strona 20

8. Integracja instalacji kolektorów

s³onecznych z instalacj¹
grzewcz¹ strona 21

9. Energetyka s³oneczna w nowym

œwietle: kolektory jako element
aran¿acji architektonicznej strona 22

3
 1. Informacje podstawowe

Ciep³o ze S³oñca wykorzystujemy od

zawsze. Latem ogrzewa ono nasze
domy bezpoœrednio, a w zimie wyko-
rzystywane jest do ogrzewania do-
mów i podgrzewu ciep³ej wody u¿yt-
kowej.

Dla oszczêdnego gospodarowania za-

sobami paliw, które natura nagroma-
dzi³a w trakcie milionów lat, bran¿a
techniki grzewczej posz³a konsekwen-
tnie nowymi drogami, które umo¿liwi-
³y odpowiedzialne obchodzenie siê
z tymi zasobami.

Racjonalnym uzupe³nieniem tych d¹-

¿eñ jest bezpoœrednie wykorzystywa-
nie energii s³onecznej przy pomocy
kolektorów. Wysokosprawne technicz-
nie kolektory i dostosowany do nich
ca³y system sprawiaj¹, ¿e ekonomicz-
ne wykorzystywanie energii s³onecz-
nej nie jest ju¿ dzisiaj ¿adn¹ wizj¹
przysz³oœciow¹, lecz stosowan¹ na co
dzieñ rzeczywistoœci¹. Jeœli uwzglêdni
siê nieuniknione przysz³e podwy¿ki
cen paliw, to inwestycja w instalacjê
kolektorów s³onecznych bêdzie
z pewnoœci¹ udan¹ inwestycj¹
w przysz³oœæ.

1.1. Energia u¿yteczna

W przekroju rocznym napromienio-

wanie w Polsce odpowiada mniej
wiêcej 1000 kWh/m2, co jest jedno-
znaczne z energi¹ zawart¹ w ok. 100
litrach oleju opa³owego lub 100 m3
gazu ziemnego.
Energia u¿yteczna, uzyskiwana przez
kolektor s³oneczny, zale¿y od wielu
czynników. Najistotniejszy wp³yw ma
prawid³owe oszacowanie zapotrzebo-
wania ciep³a, jakie maj¹ pokryæ kolek-
tory i odpowiadaj¹cej mu wielkoœci
instalacji. Znaczenie ma równie¿ iloœæ
bêd¹cej ogólnie do dyspozycji energii
promieniowania s³onecznego: dyspo-
nowane napromieniowanie roczne
w Polsce odpowiada, zale¿nie o miej-
sca, od 975 do 1025 kWh/(m2rok)
(rys. 1).
Ponadto istotn¹ rolê odgrywa typ ko-
lektora oraz jego pochylenie i orienta-
cja. Dla ekonomicznej pracy ca³ego
uk³adu jest ponadto konieczne staran-
Rys. 1. Globalne napromieniowanie roczne
(kWh/m2rok).
ne zwymiarowanie wszystkich kom-
ponentów instalacji. Prawid³owo za-
projektowane instalacje kolektorów
s³onecznych z wzajemnie dopasowa-
nymi komponentami systemowymi
mog¹ pokryæ ok. 50 do 60% ca³orocz-
nego zapotrzebowania ciep³a dla pod-
grzewu c.w.u. w domach jedno- lub
dwurodzinnych. W lecie mo¿na czê-
sto zrezygnowaæ ca³kowicie z ciep³a
dodatkowego. W pozosta³ych miesi¹-
cach podgrzew c.w.u. uzupe³niany
jest drugim, niezale¿nym Ÿród³em cie-
p³a, z regu³y olejowym lub gazowym
kot³em niskotemperaturowym, lub –
jeszcze lepiej – kondensacyjnym. Ko-
lektory s³oneczne s¹ mo¿liwe do za-
stosowania nie tylko do podgrzewa-
nia c.w.u. ale równie¿ do wspomaga-
nia ogrzewania pomieszczeñ.

4
 Informacje podstawowe

1.2. Ciep³o ze S³oñca

C
Oko³o 1/3 ca³kowitego zapotrzebowa-
nia energii u¿ytecznej w Polsce zu¿y-
wa siê na ogrzewanie budynków.
D
Energooszczêdne technologie budow-
lane, a przede wszystkim oszczêdne
systemy grzewcze mog¹ wydatnie
B VL
zmniejszyæ to zu¿ycie i w ten sposób
K
przyczyniæ siê do poszanowania zaso-
bów naturalnych i ochrony czystoœci H
atmosfery.
A
Znaczny potencja³ oszczêdnoœci tkwi
w podgrzewaniu c.w.u. Tutaj kolektory E
s³oneczne we wspó³pracy z central-
nym pojemnoœciowym podgrzewa- G
czem c.w.u., w naszych szerokoœciach
geograficznych zw³aszcza w miesi¹- F
cach letnich s¹ interesuj¹c¹ alternaty-
w¹ wobec kot³a grzewczego.
RL

1.3. Natê¿enie promieniowania

H
s³onecznego

Promieniowanie s³oneczne jest stru- A Promieniowanie rozproszone F Promieniowanie cieplne

mieniem energii, emitowanym przez B Promieniowanie bezpoœrednie absorbera
S³oñce równomiernie we wszystkich C Wiatr, deszcz, œnieg, konwekcja G Promieniowanie cieplne
kierunkach. Do zewnêtrznych warstw
D Straty wskutek konwekcji pokrywy szklanej
atmosfery Ziemi dociera stale promie-
niowanie o mocy 1,36 kW/m2. War- E Straty wskutek przenikania ciep³a H Moc u¿yteczna kolektora
toœæ tê okreœla siê mianem sta³ej K Odbicie promieni s³onecznych
s³onecznej. Przy przechodzeniu przez
atmosferê ziemsk¹ promieniowanie
s³oneczne ulega os³abieniu wskutek Rys. 2. Wykorzystanie promieniowania s³onecznego w kolektorze.
odbicia, rozproszenia i absorpcji przez
cz¹steczki py³ów i moleku³y gazów
(rys. 2).
Czêœæ promieniowania po pokonaniu
tych przeszkód dociera do powierzch- 6000
ni Ziemi: jest to tzw. promieniowanie
Napromieniowanie dzienne [Wh/(m2•d)]

promieniowanie ca³kowite
bezpoœrednie. Czêœæ promieniowania
5000 promieniowanie bezpoœrednie
s³onecznego, odbitego lub zaabsorbo-
wanego i znowu wypromieniowanego promieniowanie rozproszone

przez cz¹steczki py³ów i moleku³y ga- 4000

zów, dociera do powierzchni Ziemi ja-
ko tzw. promieniowanie rozproszone.
Sumê promieniowania bezpoœrednie- 3000
go i rozproszonego (rys. 3) nazywa
siê promieniowaniem ca³kowitym Eg. 2000
W optymalnych warunkach (bezch-
murne niebo, przejrzyste powietrze,
1000
pora po³udniowa) wynosi ono maksy-
malnie do ok. 1000 W/m2.
0
Kolektory s³oneczne, zale¿nie od ich Sty. Luty Marz. Kwie Maj Czerw. Lip. Sierp. Wrz. PaŸ. List. Gru.
typu oraz zwymiarowania instalacji,
mog¹ wykorzystaæ nawet 75% pro-
mieniowania ca³kowitego. Rys. 3. Dzienne wartoœci napromieniowania w przedziale ca³ego roku.

5
 Informacje podstawowe

1.4. Wp³yw orientacji i nachylenia

na uzysk energii

+ 1 7 0°

-170°
Pó³n.

+ 16
Napromieniowanie

0°
-16
+1

0°
Instalacja kolektorów s³onecznych roczne w %

0°

-15
50
+

0°
w Polsce, zorientowana w kierunku

14

4
+ 10°

-1
°

0°
13
po³udniowym, z nachyleniem ok. 0° 30 30
+1 -1
30-40° do poziomu, zapewnia w prze- 20 0° 40 20°
° -12
kroju rocznym najwy¿sze uzyski ener- +11 50
°
gii. Ale nawet przy wyraŸnych odstêp- 0° -110 60 30°
stwach od takiego ustawienia (po³u- +100° -100° 70 40°
dniowy wschód do po³udniowego za- 80
chodu, nachylenie 25-70°) zmniejsze- Zach. 10° 20° 30° 40° 50° 60° 70° 80° 90° Wsch. 50°
90
nie napromienienia jest nieznaczne +80° -80° 95
60°
dla mo¿liwoœci zastosowania kolekto- -70 100
°
rów s³onecznych (rys. 4). +70 °
70°
-60
0° °
+6 -5
Bardziej p³askie po³o¿enie jest korzy- ° 0° 80°
50
stne, jeœli powierzchni kolektora nie +

-4
°
40

90°

0°
mo¿na zorientowaæ na po³udnie. Tak

-30
+

0°

-20°
+3

k¹t nachylenia
°

°
-10°
+20

wiêc instalacja kolektorów s³onecz-

+10°

nych z nachyleniem kolektorów 30° Po³ud.

nawet przy orientacji 45° na wschód
lub zachód od po³udnia, zapewnia je-
szcze uzysk równy prawie 95% uzy-
sku optymalnego. Nawet przy orienta-
cji wschodniej lub zachodniej uzysk
siêga do 85%, jeœli nachylenie dachu
mieœci siê w granicach 25-40°.
Korzyœci¹ z bardziej stromego usta-
wienia powierzchni kolektora jest bar-
dziej równomierne zaopatrzenie
w energiê w skali roku. Nale¿y jednak
unikaæ k¹tów nachylenia mniejszych
od 20°, gdy¿ wtedy nasila siê zanie-
czyszczenie pokrycia kolektora.
: przyk³ad: 30°; 45°p³d.-zach.; 95%
Rys. 4. Wp³yw orientacji i nachylenia na napromienienie.
K¹t nachylenia α
K¹t nachylenia α jest k¹tem miêdzy
poziomem a powierzchni¹ kolektora
s³onecznego (rys. 5). α
Przy monta¿u na dachu spadzistym α
k¹t nachylenia narzucony jest przez
nachylenie po³aci dachu. Najwiêksz¹
iloœæ energii absorber mo¿e wch³on¹æ α
wtedy, gdy p³aszczyzna kolektora jest
prostopad³a do kierunku promienio-
wania s³onecznego. Rys. 5. Zorientowanie kolektorów z k¹tem
nachylenia α .

Azymut

Azymut (rys. 6) okreœla odchylenie N

p³aszczyzny kolektora od kierunku po-
³udniowego; przy p³aszczyŸnie kolek-
tora zorientowanej na po³udnie azy- ra
lekto
mut = 0°. Poniewa¿ napromieniowa- a ko
W 90° szczyzn 90° O
p³a
nie jest najintensywniejsze w porze
po³udniowej, kolektor winien byæ zo- 75° 75°
rientowany mo¿liwie na po³udnie. ° 60
60 °
Dobre wyniki uzyskuje siê jednak tak-
°

45
45

¿e przy odchy³kach azymutu do 45°

°
30
30

15°
15°

0°
°

na wschód lub zachód. Koniecznoœæ S

wiêkszych odchyleñ mo¿na skompen-
sowaæ niewielkim zwiêkszeniem po- Azymut
wierzchni kolektorów.

Rys. 6. Przyk³ad – Azymut 15° na wschód.

6
1.5. Optymalizacja ca³oœci systemu

Sam wysokowartoœciowy kolektor

s³oneczny nie zagwarantuje jeszcze
optymalnej eksploatacji ca³ej instala-
cji. Istotne jest tu raczej kompletne
rozwi¹zanie systemowe (rys. 7).
Viessmann dostarcza wszystkie kom-
ponenty potrzebne dla instalacji ko-
lektorów s³onecznych:
– dostosowany do instalacji elektro-
niczny regulator,
– pojemnoœciowy podgrzewacz c.w.u.
z nisko umieszczon¹ wê¿ownic¹
grzewcz¹,
– kompletny zestaw pompowy,
wyposa¿ony dodatkowo we wska-
Ÿnik oraz regulator natê¿enia prze-
p³ywu czynnika grzewczego.

Prawid³owo zaprojektowane instalacje

kolektorów s³onecznych z wzajemnie
zharmonizowanymi komponentami
systemowymi (rys. 8) powinny pokryæ
ok. 50 do 60% ca³orocznego zapo-
trzebowania energii na podgrzew
c.w.u. w domu jedno- lub dwurodzin-
nym.

Rys. 7. Instalacja kolektorów s³onecznych z wzajemnie zharmonizowanymi komponentami.

czujnik
temperatury
elastyczny kolektora
przewód
przy³¹czeniowy

odpowietrznik
kolektor
separator s³oneczny
powietrza regulator
solarny

Solar-
Divicon

zbiornik œciekowy
czujnik temperatury naczynie wzbiorcze
podgrzewacza c.w.u.

biwalentny pojemnoœciowy
podgrzewacz c.w.u.

armatura nape³niaj¹ca rêczna pompa

nape³niaj¹ca

Rys. 8. Komponenty instalacji kolektorów s³onecznych.

7
 2. Wymiarowanie instalacji kolektorów
s³onecznych

2.1. SprawnoϾ kolektora

Typ Sprawnoœæ Wspó³czynniki strat ciep³a Pow. brutto
Czêœæ docieraj¹cego do kolektorów kolektora optyczna k1 [W/(m2 · K)] k2 [W/(m2 · K2)] [m2]
promieniowania s³onecznego zostaje η0 [%]*
„stracona“ wskutek odbicia od szyby Vitosol 100
i absorpcji w szkle (rys. 2). Straty te, – typ s/w 2,5 84,0 3,360 0,0130 2,71
jak i straty w procesie przekazywania – typ 5 DI 84,0 4,160 0,0073 5,25
ciep³a czynnikowi grzewczemu, Vitosol 200 84,0 1,750 0,0080 1,50 / 2,94 / 4,38
uwzglêdnia sprawnoœæ optyczna η0. Vitosol 250 77,5 1,476 0,0075 1,67
SprawnoϾ optyczna odpowiada ma- Vitosol 300 82,5 1,190 0,0090 2,94 / 4,38
ksimum charakterystyki, przy zerowej ∗η odniesiona do:
0
ró¿nicy temperatur pomiêdzy kolekto- – powierzchni apertury w Vitosol 100 i 250
rem a otoczeniem i przy braku strat – powierzchni absorbera w Vitosol 200 i 300
ciep³a, oddawanego przez kolektor
otoczeniu. Tab. 1. Wartoœci porównawcze sprawnoœci optycznej i wspó³czynników strat ciep³a.

Kolektory przy nagrzewaniu siê odda-

j¹ ciep³o otoczeniu przez przenikanie
cieplne, promieniowanie i konwekcjê Powierzchnia kolektora
(ruch powietrza). Straty te uwzglê-
dniaj¹ wspó³czynniki strat k1 i k2 Powierzchnia absorbera
(tab. 1). Zale¿ne s¹ one od ró¿nicy Powierzchnia apertury
temperatur pomiêdzy absorberem (czynna – napromieniona)
a otoczeniem.

Wspó³czynniki strat ciep³a i spraw-

noœæ optyczna wyznaczaj¹ charaktery- Rys. 9. Wielkoœci powierzchni kolektorów.
stykê sprawnoœci kolektora, któr¹
mo¿na obliczyæ z równania:
0,9
Vitosol 200
η = η0 – k1 · (∆T / Eg) – k2 · (∆T2 / Eg)
(rys. 10). 0,8

0,7
Powierzchnia kolektora I
Vitosol 300
W danych technicznych kolektorów 0,6
II
podaje siê trzy wielkoœci dotycz¹ce
powierzchni kolektora (rys. 9). 0,5
III IV Vitosol 250
Powierzchnia brutto (d³ugoœæ x szero-
0,4
koœæ zewnêtrzna) jest miarodajna przy
sk³adaniu wniosków o dofinansowa-
nie w ramach ró¿nych programów 0,3
pomocowych.
SprawnoϾ

Vitosol 100
0,2
Powierzchnia apertury (czynna) poda-
je powierzchniê kolektora na któr¹
0,1
mo¿e aktywnie dzia³aæ promieniowa-
nie i jest miarodajna dla projektowa-
nia instalacji. 0
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Powierzchnia absorbera okreœla po- Ró¿nica pomiêdzy temperatur¹ otoczenia a œredni¹
kryt¹ selektywnie powierzchniê, która temperatur¹ kolektora [K]
jest wystawiona na promieniowanie, I Instalacja dla podgrzewu c.w.u. przy niskim stopniu pokrycia potrzeb
zale¿nie od po³o¿enia monta¿owego II Instalacja dla podgrzewu c.w.u. przy wysokim stopniu pokrycia potrzeb
i konstrukcji kolektora. Jest ona ma³o III Instalacja dla podgrzewu c.w.u. i wspomagania ogrzewania
przydatna dla porównañ kolektorów IV Instalacja dla ciep³a procesowego / klimatyzacji
s³onecznych.
Rys. 10. Sprawnoœci kolektorów.

8
 Wymiarowanie instalacji kolektorów
s³onecznych

Dobór odpowiedniego typu kolektora 10

Vitosol 100
60%
Obok istniej¹cego do dyspozycji miej-

Powierzchnia apertury [m 2]
8
sca i warunków zabudowy, oraz in-
50%
nych uwarunkowañ (np. d³ugie okresy
stagnacji dla budynków szkolnych), 6
40%
czynnikiem decyduj¹cym o wyborze
typu kolektora jest zak³adana w pro- 4
jekcie ró¿nica temperatur pomiêdzy
œredni¹ temperatur¹ kolektora a tem- 2
peratur¹ otoczenia. Wp³ywa ona bo-
wiem na sprawnoϾ kolektora. 0
Im wy¿sza jest temperatura robocza 0 50 100 150 200 250 300 350 400
kolektora, tym wy¿sza jest osi¹gana Zu¿ycie c.w.u. [l/d]
moc i tym samym uzysk energii
z pró¿niowych kolektorów rurowych 10
Vitosol 200, 250 i 300
w stosunku do kolektorów p³askich
Powierzchnia apertury [m 2 ]

(rys. 10). 8

60%
6
2.2. Stopieñ pokrycia potrzeb
50%
4
Stopieñ pokrycia potrzeb energii
wskazuje, ile procent rocznego jej 40%
2
zapotrzebowania mo¿e pokryæ instala-
cja kolektorów s³onecznych. Im wiêk-
szy jest stopieñ pokrycia potrzeb, tym 0
0 50 100 150 200 250 300 350 400
wiêcej oszczêdza siê energii konwen-
cjonalnej. Zu¿ycie c.w.u. [l/d]

Zwi¹zane s¹ z tym jednak nadwy¿ki Rys. 11. Roczny stopieñ pokrycia energii dla kolektorów Vitosol.
ciep³a w lecie i ogólnie ni¿sza prze-
ciêtna sprawnoœæ kolektora.

Rys. 11 przedstawia mo¿liwe do osi¹-

gniêcia stopnie pokrycia potrzeb, przy Instalacja referencyjna 61
za³o¿eniu: 100 litrów/dzieñ 74
– dachu zorientowanego na po³udnie, 300 litrów/dzieñ 51
– nachylenia dachu 45°,
400 litrów/dzieñ 43
– temperatury c.w.u. w czêœci dy¿ur-
Nach. kolektora 30° 60
nej podgrzewacza 45°C.
Nach. kolektora 60° 59
Orientacja zachodnia 50
2.3. Wp³yw ró¿nych parametrów na Orientacja zach.-po³. 59
stopieñ pokrycia potrzeb Pró¿n. kolektory rurowe* 71
960 kWh/m2 rok 53
S³upki na rys. 12 podaj¹ oczekiwane
stopnie pokrycia potrzeb przy odchy³- 1200 kWh/m2 rok 68
kach od warunków instalacji referen-
cyjnej. Odnoœnie wp³ywu orientacji 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
kolektorów patrz te¿ rys. 4. Stopieñ pokrycia potrzeb dla c.w.u. [%]
* przy porównywalnej powierzchni apertury

Rys. 12. Wp³yw ró¿nych parametrów na stopieñ pokrycia potrzeb (obliczono najnowszym programem
ESOP, wersja 2.0).

Instalacja referencyjna:
– dane meteorologiczne dla napromieniowania 1100 kWh/m2rok
– 4-osobowe gospodarstwo domowe, zu¿ywaj¹ce 200 litrów c.w.u o temperaturze 45°C dziennie
– 2 kolektory Vitosol 100, typu s/w 2,5
– nachylenie dachu 45°, orientacja na po³udnie
– biwalentny pojemnoœciowy podgrzewacz c.w.u. o pojemnoœci 300 litrów

9
 3. Przyk³ad obliczeniowy
dla podgrzewu c.w.u. w domu
jednorodzinnym

Dane instalacji
Zastosowanie Wymagana pow. apertury A
Vitosol Vitosol Vitosol
– dom jednorodzinny 100 200/250*1 300
– korzystne warunki napromieniowa-
nia = 1100 kWh/m2rok Podgrzew c.w.u.
– nachylenie dachu 45° (stopieñ pokrycia 60%)
– orientacja po³udniowa Dom jedno- i dwurodzinny m2/osobê 1,2 – 1,5 0,8 – 1,0 0,8 – 1,0
– liczba mieszkañców P = 4, œrednie Dom wielorodzinny m2/osobê 0,8 – 1,1 0,6 – 0,8 0,6 – 0,8
wymagania odnoœnie zaopatrzenia
Ogrzewanie domu m2/m2 pow. Okreœliæ wart.orientacyjne pro-
w c.w.u.
mieszk. gramem symulacyjnym „ESOP“
– temperatura c.w.u.: tW = 45°C
temperatura wody zimnej:
P³ywalnia kryta*2
tZ = 10°C
(w okresie od kwietnia do wrzeœnia)
– w okresach z³ej pogody i poza sezo- z przykryciem, m2/m2 powierzchni niecki 0,40 0,30 0,30
nem projektowanym uzupe³niaj¹ce- bez przykrycia, m2/m2 powierzchni niecki 0,50 0,40 0,40
go ciep³a do podgrzewu c.w.u. do-
starcza olejowo-gazowy kocio³ P³ywalnie otwarte*3
Viessmann (w okresie od kwietnia do wrzeœnia)
– typ kolektorów: 2 kolektory Vitosol z przykryciem, m2/m2 powierzchni niecki 0,70 0,50 0,50
100 o ³¹cznej powierzchni apertury bez przykrycia, m2/m2 powierzchni niecki 0,90 0,70 0,70
5,0 m2 *1 Przy monta¿u na elewacji przyj¹æ powierzchniê apertury o 20% wiêksz¹
*2 Temperatura odniesienia basenu 24°C, przyjête wych³adzanie 0,5 K/dziennie
*3 Temperatura odniesienia basenu 22°C, przyjête wych³adzanie 1 K/dzienne
Zapotrzebowanie na c.w.u.

Wybrane zapotrzebowanie wg VDI Tab. 3. Wymagane powierzchnie apertury (wartoœci odnosz¹ siê do danych meteorologicznych dla
2067, temperatura c.w.u. 45°C: napromienienia 1100 kWh/m2rok).

VPDG = 50 litrów/(dzieñ · osobê) Pojemnoœæ podgrzewacza c.w.u. Powierzchnia apertury

Wynika st¹d zapotrzebowanie dla 4 £¹czna pojemnoœæ podgrzewacza po- Przy przyjêtych warunkach meteoro-
osób wynosz¹ce 200 litrów dziennie. winna odpowiadaæ 1,5-2-krotnemu logicznych szacunki wg tabeli 3 s¹ dla
zapotrzebowaniu dziennemu c.w.u. praktyki wystarczaj¹co dok³adne. Aby
Zapotrzebowanie c.w.u. Vp Przyjmuj¹c dwukrotn¹ wartoœæ zapo- uzyskaæ informacjê odnoœnie stopnia
[litrów/(dzieñ · osoba)] trzebowania dziennego przy wybranej pokrycia potrzeb, zaleca siê przepro-
Temperatura c.w.u. 45°C temperaturze c.w.u. w podgrzewaczu wadzenie obliczeñ programem ESOP
tPDG = 60°C otrzymujemy: z uwzglêdnieniem dodatkowych
W budownictwie szczegó³ów (np. czasu poboru c.w.u.).
2 · VP · P · (tW – tZ) Wyznaczony stopieñ pokrycia solar-
mieszkaniowym
VPDG min = –––––––––––––––––– nego winien wynosiæ 50-60%.
wysokie wymagania 60 do 100 tPDG – tZ
œrednie wymagania 30 do 60
zwyk³e wymagania 15 do 30 Solar-Software ESOP
2 · 50 · 4 · (45 – 10)
W hotelach, = ––––––––––––––––––
Rysunki 13 i 14 pokazuj¹ wyniki obli-
pensjonatach, 60 – 10
czeñ dla wspomnianego wy¿ej domu
domach studenckich* jednorodzinnego – otrzymano je przy
Pokój z ³azienk¹ pomocy programu ESOP, oprogramo-
i natryskiem 170 do 260 = 280 litrów
wania do projektowania instalacji
Pokój z ³azienk¹ 135 do 200 kolektorów solarnych.
Pokój z natryskiem 75 do 135 W tym celu zaleca siê pojemnoœciowy
ESOP pomaga dobraæ wymagan¹ po-
Domy studenckie, podgrzewacz c.w.u. Vitocell-B 100 lub
wierzchniê kolektorów, a nastêpnie na
pensjonaty 40 do 75 Vitocell-B 300 o pojemnoœci 300 lub
podstawie dowolnie przyjmowanych
odpowiednio 350 litrów.
za³o¿eñ symuluje zachowanie siê in-
* w przypadku wiêkszych instalacji zaleca siê
stalacji i dostarcza informacji o stop-
uprzedni pomiar rzeczywistego zu¿ycia c.w.u.
niu pokrycia potrzeb, oszczêdnoœci
paliwa oraz redukcji emisji substancji
Tab. 2. Zapotrzebowanie c.w.u wg VDI 2067.
szkodliwych.

10
 Przyk³ad obliczeniowy dla podgrzewu
c.w.u. w domu jednorodzinnym

W wy¿ej wymienionych warunkach

pracy instalacji otrzymujemy przeciêt- 100
ny stopieñ pokrycia potrzeb ok. 60%. 89
W miesi¹cach letnich mo¿e byæ 86 86 86
83
w pewnych okolicznoœciach koniecz- 80
ne jedynie nieznaczne dogrzanie
75

Stopieñ pokrycia potrzeb [%]

c.w.u. 62
60 59

Oszczêdzanie energii elektrycznej

dziêki instalacji kolektorów 41
40
s³onecznych
29
24 24
Jeszcze wiêcej energii mo¿na oszczê-
dziæ zasilaj¹c pralkê i zmywarkê pod- 20
grzan¹ wod¹. Jak wiadomo, pralka
czy zmywarka wiêkszoœæ energii elek-
trycznej zu¿ywa na podgrzanie wody. 0
Jeœli podgrzewanie to przejmie Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz PaŸ Lis Gru
w znacznym stopniu instalacja kolek-
torów s³onecznych, to czteroosobowa
Rys. 13. Stopieñ pokrycia potrzeb dla podgrzewu c.w.u. w domu jednorodzinnym.
rodzina bêdzie mog³a dodatkowo
zaoszczêdziæ rocznie na kosztach
energii elektrycznej równowartoœæ
oko³o 300 z³.

1000
Emisje substancji szkodliwych [kg/rok]

bez instalacji kolektorów s³onecznych

z instalacj¹ kolektorów s³onecznych
800

600

400

200

0
CO2 SO2 NOx CO Py³

Rys. 14. Emisje substancji szkodliwych.

11
 4. Budowa i dzia³anie kolektorów
s³onecznych Viessmann

Kolektory s³oneczne Viessmann –

ka¿demu wed³ug potrzeb

Oferta kolektorów s³onecznych Vito-

sol (rys. 15) pozwala ka¿demu znaleŸæ
potrzebne mu rozwi¹zanie:

– Vitosol 100 – kolektory p³askie,

przekonuj¹ce atrakcyjnym stosun-
kiem ceny do osi¹gów. Kolektory
Vitosol 100 produkowane s¹
w dwóch wielkoœciach: 2,5 i 4,76
m2. WielkoϾ 2,5 m2 znajduje naj-
bardziej uniwersalne zastosowanie
i jest wykonywana w uk³adzie pio-
nowym lub poziomym.
Kolektor Vitosol 100, typ 5DI
(4,76 m2) jest specjalnym kolekto-
rem p³askim do wbudowywania
w dachy spadziste;

– Vitosol 200 i Vitosol 250 s¹ wyso-

kowydajnymi pró¿niowymi kolekto-
rami rurowymi z bezpoœrednim
przep³ywem czynnika grzewczego,
idealnymi do montowania w dowol-
nym po³o¿eniu; Rys. 15. Rodzaje kolektorów s³onecznych Viessmann Vitosol.

– Vitosol 300 jest wysokowydajnym

pró¿niowym kolektorem rurowym,
dzia³aj¹cym na zasadzie „heatpipe“
z „suchym“ po³¹czeniem z instalacj¹
i zintegrowan¹ ochron¹ przed prze-
grzaniem.
Zalety kolektorów s³onecznych
Viessmann
Mimo ró¿nej budowy, wszystkie czte-
ry typy kolektorów cechuj¹ siê wspól-
nymi zaletami.
Wysok¹ sprawnoœæ kolektorów osi¹-
gniêto dziêki absorberom z pokryciem
Sol-Titan zintegrowanemu orurowaniu
i wysokoskutecznej izolacji termicznej.
Pró¿niowe rury szklane kolektorów
Vitosol 200, 250 i 300 dodatkowo re-
dukuj¹ straty ciep³a. Dla uproszczenia
po³¹czeñ rurowych, opracowano dla
wszystkich kolektorów s³onecznych
Viessmann specjalny system po³¹-
czeñ wtykowych.

Wykonane s¹ z wysokowartoœcio- Pozwala to na rezygnacjê z dodatko-

wych materia³ów, jak stal szlachetna,
aluminium, miedŸ i odporne specjalne
szk³o solarne. Zwiêksza to znacznie
bezpieczeñstwo eksploatacji i trwa-
³oœæ u¿ytkow¹ – w testach jakoœcio-
wych wielu instytutów, m.in. Instytutu
SPF w Raperswilu, kolektory te udo-
wodni³y swoj¹ trwa³oœæ i odpornoœæ.
Potwierdzeniem jest tu spe³nienie wy-
magañ europejskich i zarazem pol-
skich (PN-EN 12975).
wego orurowania i pracoch³onnego
izolowania termicznego. Dziêki temu
czas monta¿u mo¿e zostaæ znacznie
skrócony. Przy³¹cza zasilania i powro- Rys. 16. Kolektor p³aski Vitosol 100, typ 2,5 m2.
tu kolektora s³onecznego usytuowane
s¹ dogodnie po jednej stronie, co eli-
minuje koniecznoϾ prowadzenia
przewodu nad lub pod pokryciem da-
chu.
Dziêki doborowi materia³ów i kon-
strukcji uwzglêdniaj¹cych wymogi re-
cyklingu surowcowego kolektory s³o-
neczne Viessmann spe³niaj¹ wymaga-
nia znaku ekologicznego „B³êkitny
Anio³“ (RAL-UZ 73).

12
 5. Dobór i mo¿liwoœci monta¿u
ró¿nych typów kolektorów

Vitosol 100, typ 2,5 „s“ i „w“

Kolektory p³askie Vitosol 100 o po-

wierzchni apertury 2,5 m2 produko-
wane s¹ w uk³adzie pionowym i po-
ziomym – oba wykonania nadaj¹ siê B
do stosowania na dachach spadzi-
stych. Przy wyborze sposobu monta-
¿u – nad pokryciem dachu lub wbu- A
dowanie w pokrycie dachu – pewn¹
rolê odgrywaj¹ wzglêdy wykonaw-
stwa budowlanego (rys. 17). Tak wiêc
przy realizacji nowych budynków za-
leca siê wbudowanie kolektorów
w pokrycie dachu.
F
Vitosol 100, Typ 5DI
C
Wielkopowierzchniowe kolektory p³a-
skie Vitosol 100, typ 5DI z powierzch- D
ni¹ apertury 4,92 m2 przeznaczone s¹
do wbudowania w dachy spadziste
kryte dachówk¹ zak³adkow¹.

Vitosol 200
E
Pró¿niowe kolektory rurowe Vitosol
200 dziêki swojej zasadzie dzia³ania Miejsce monta¿u Typ kolektora
z bezpoœrednim przep³ywem czynnika
grzewczego mog¹ byæ montowane Dachy spadziste A Vitosol 100, typ s
w dowolnym po³o¿eniu i zapewniaj¹ Vitosol 100, typ 5DI (tylko do wbud. w dach)
wysoki uzysk energii. Dlatego nadaj¹ Vitosol 200
siê szczególnie dla dachów p³askich, Vitosol 250
monta¿u na elewacji a tak¿e do mon- Vitosol 300
ta¿u na pokryciu dachów spadzistych. B Vitosol 100, typ w
Vitosol 200
Vitosol 250
Vitosol 250
Dachy p³askie C Vitosol 200
Pró¿niowe kolektory rurowe Vitosol Vitosol 250
250 s¹ wysokowydajnymi kolektorami Vitosol 100, typ w
D
z bezpoœrednim przep³ywem czynnika Vitosol 300
grzewczego, nadaj¹cymi siê doskona-
le do dowolnego monta¿u na budyn- Monta¿ wolnostoj¹cy Vitosol 100, typ w*1
E
ku. Mo¿na je montowaæ na dachach Vitosol 200
p³askich i spadzistych oraz na elewa- Vitosol 250
cjach. Vitosol 300

Elewacje/Balustrady F Vitosol 200

Vitosol 300
Pró¿niowe kolektory rurowe Vitosol
300 dzia³aj¹ na zasadzie „heatpipe“.
Dlatego musz¹ byæ montowane z mi-
nimalnym nachyleniem 25°. Wyró¿-
niaj¹ siê zintegrowanym zabezpiecze-
niem przed przegrzaniem czynnika
grzewczego.
balkonów i tarasów/*2 Vitosol 250
(Przy tym wariancie monta¿u za-
lecamy wybranie powierzchni
absorberów/apertury powiêk-
szonej o 20%)
*1) nie zaleca siê na terenach zapylonych
*2)
powiêkszyæ o 20% w stosunku do innych wariantów monta¿u
Rys. 17. Mo¿liwoœci usytuowania ró¿nych typów kolektorów.

13
 6. Technika systemowa Viessmann
oszczêdza koszty i czas monta¿u

6.1. Kolektory

Vitosol 100
Kolektor p³aski

Kolektory p³askie s¹ preferowane

w zastosowaniach do podgrzewu
c.w.u. lub wody basenowej.

Kolektory p³askie Vitosol 100 (rys. 18)

sk³adaj¹ siê z absorbera z pokryciem
Sol-Titan, zapewniaj¹cym wysok¹
sprawnoœæ tych kolektorów. Przez po-
³¹czon¹ z absorberem, biegn¹c¹ me-
androwo rurkê miedzian¹ przep³ywa
czynnik grzewczy. Czynnik grzewczy,
poprzez rurkê miedzian¹ odbiera cie-
p³o z absorbera. Absorber jest oto-
czony skutecznie izolowan¹ obudow¹,
minimalizuj¹c¹ straty cieplne kolekto-
ra. Kolektory przykryte s¹ szyb¹ ze
szk³a solarnego, które dziêki nieznacz-
nej zawartoœci tlenków ¿elaza wyró¿-
nia siê zmniejszonymi stratami odbi-
cia. Szyba ma gruboϾ 4 mm i jest
dziêki temu szczególnie odporna na Rys. 18. Kolektor p³aski Vitosol 100.
wp³ywy atmosferyczne. Szyba ze
szk³a solarnego i rama kolektora po³¹-
czone s¹ ze sob¹ trwale obszern¹ jed-
nolit¹ uszczelk¹ – do dolnej czêœci ko-
lektora. W ten sposób do wnêtrza nie
mo¿e siê przedostaæ ¿adna woda
z deszczu lub topniej¹cego œniegu.

Indywidualnie dobierana kolorystyka

i atrakcyjna forma wzornicza stwarza-
j¹ zupe³nie nowe mo¿liwoœci kolory-
stycznego zharmonizowania pokrycia
dachu i kolektora. Zw³aszcza nowe
maskownice zapewniaj¹ p³ynne przej-
œcie miêdzy powierzchni¹ kolektora
a dachem. Maskownica jest dostêpna
jako osprzêt do wbudowania kolekto-
rów w pokrycie dachu i monta¿u na
pokryciu dachu. Standardowo ramy
kolektorów i maskownice dostarczane Rys. 19. Vitosol 100 z powierzchni¹ apertury Rys. 20. System po³¹czeñ wtykowych
s¹ w kolorze br¹zowym (rys. 19). 2,5 m2. Viessmann.

Na ¿yczenie i za dop³at¹ mo¿liwe jest

dostarczenie ram i maskownic we
wszystkich innych kolorach RAL, co
pozwala na dopasowanie ich do ka¿-
dego koloru dachu. W ten sposób ko-
lektor s³oneczny staje siê integralnym
elementem architektonicznej aran¿acji
dachu (patrz rys. na stronie tytu³o-
wej).

14
 Technika systemowa Viessmann
oszczêdza koszty i czas monta¿u

Vitosol 200
Pró¿niowy kolektor rurowy

Pró¿niowe kolektory rurowe stosowa-

ne s¹ do podgrzewania c.w.u. i wody
basenowej, a tak¿e do wspomagania
ogrzewania pomieszczeñ.

Kolektory Vitosol 200 (rys. 21 i 22)

posiadaj¹ wysokopró¿niowe rury wy-
konane ze szk³a solarnego. Straty cie-
p³a s¹ tak niskie, ¿e kolektory Vitosol
200 dostarczaj¹ ciep³a do podgrzewu
c.w.u. lub ogrzewania pomieszczeñ
tak¿e przy niskich temperaturach ze-
wnêtrznych. W ka¿dej rurze pró¿nio-
wej umieszczone s¹ absorbery z po-
kryciem Sol-Titan. Z blach¹ absorbera
po³¹czona jest koncentryczna rura
wymiennika ciep³a, przez któr¹ bezpo-
œrednio przep³ywa czynnik grzewczy.

Obie z³¹czki rury koncentrycznej ³¹cz¹

siê z rurami kolektora i rozdzielacza
w izolowanej termicznie g³owicy ko-
lektora (rys. 23). Rys. 21. Pró¿niowy kolektor rurowy Vitosol 200.

Pró¿niowe kolektory rurowe Vitosol

200 nadaj¹ siê szczególnie do monta-
¿u na dachach p³askich lub elewa-
cjach. Mo¿na je równie¿ montowaæ
na dachach spadzistych poziomo, tzn.
z rurami pró¿niowym po³o¿onymi
równolegle do krawêdzi dachu.

Optymalne ustawienie absorberów

mo¿na uzyskaæ przez obracanie rur
pró¿niowych wokó³ ich osi. Równie¿
przez obrót rur mo¿na czêœciowo
skompensowaæ odchylenie od orien-
tacji po³udniowej. K¹t jest ograniczo-
ny do 25° aby unikn¹æ wzajemnego
zacieniania siê powierzchni absorbe-
rów.

Rys. 22. Vitosol 200, typ D 10 i D20. Rys. 23. Vitosol 200, z bezpoœrednim przep³y-
wem czynnika grzewczego.

15
 Technika systemowa Viessmann
oszczêdza koszty i czas monta¿u

Vitosol 250
Pró¿niowy kolektor rurowy

Pró¿niowe kolektory rurowe stosowa-

ne s¹ do podgrzewania c.w.u. i wody
basenowej, a tak¿e do wspomagania
ogrzewania pomieszczeñ.

Nowy kolektor Vitosol 250 (rys. 24)

jest wysokowydajnym kolektorem
o przep³ywie bezpoœrednim, nadaj¹-
cym siê idealnie do montowania
w dowolnym po³o¿eniu.

Szczególn¹ cech¹ nowego kolektora

Vitosol 250 s¹ jego rury pró¿niowe.
Wykonane s¹ one ca³kowicie ze szk³a
i dziêki temu utrzymuj¹ pró¿niê
w swoim wnêtrzu szczególnie d³ugo
i niezawodnie. Podobnie jak w kolek-
torach Vitosol 200 i Vitosol 300 po-
szczególne rury mo¿na wymieniaæ in-
dywidualnie (rys. 26).

Kolektor Vitosol 250 dostarczany jest

w ujednoliconej wielkoœci 20 wstêp- Rys. 24. Pró¿niowy kolektor rurowy Vitosol 250.
nie zmontowanych rur (rys. 25).
Orurowanie zasilania i powrotu jest
ca³kowicie zintegrowane z g³owic¹ ko-
lektora, co w po³¹czeniu ze znanym
systemem monta¿owym Viessmann
znakomicie u³atwia monta¿ kolektora.

Rys. 25. Vitosol 250. Rys. 26. Vitosol 250 – rury mo¿na wymieniaæ
pojedynczo.

16
 Technika systemowa Viessmann
oszczêdza koszty i czas monta¿u

Vitosol 300
Pró¿niowy kolektor rurowy
„heatpipe“

Pró¿niowe kolektory rurowe stosowa-

ne s¹ do podgrzewania c.w.u. i wody
basenowej, a tak¿e do wspomagania
ogrzewania pomieszczeñ.

Kolektor Vitosol 300 (rys. 27 i 28) jest

tzw. kolektorem „heatpipe“. W rurze
pró¿niowej umieszczony jest absorber
z pokryciem Sol-Titan, na którym znaj-
duje siê rura cieplna (heatpipe). W ru-
rze tej cyrkuluje ciecz robocza, paruj¹-
ca przy nagrzaniu i skraplaj¹ca siê
znowu w g³owicy rury, skraplaczu,
po oddaniu ciep³a w³aœciwemu czyn-
nikowi roboczemu poprzez wymien-
nik ciep³a.

Wymiana ciep³a miêdzy skraplaczem

a w³aœciwym czynnikiem roboczym
odbywa siê „na sucho“, tzn. bez bez-
poœredniego kontaktu cieczy robo-
czych. Opatentowany, wysokosku- Rys. 27. Pró¿niowy kolektor rurowy „heatpipe“ Vitosol 300.
teczny dwururowy wymiennik ciep³a
„Duotec“ obejmuje prawie ca³¹ po-
wierzchniê skraplacza (rys. 29).

Dla umo¿liwienia optymalnego wyko-

rzystania energii s³onecznej ka¿da
z rur kolektora u³o¿yskowana jest
obrotowo, co pozwala najkorzystniej
ustawiæ absorbery wzglêdem s³oñca.
Równie¿ przez obrót rur (maks. 25°)
mo¿na czêœciowo skompensowaæ od-
chylenie od orientacji po³udniowej.

Pró¿niowe kolektory rurowe Vitosol

300 nadaj¹ siê zarówno do monta¿u
na dachach spadzistych, jak i monta-
¿u na stela¿ach na dachach p³askich.
K¹t nachylenia kolektorów musi wy-
nosiæ przynajmniej 25°, by zapewniæ
cyrkulacjê cieczy roboczej w rurze Rys. 28. Vitosol 300. Rys. 29. Wysokosprawny dwururowy wymiennik
cieplnej. „Duotec“.

17

6.2. Pojemnoœciowe podgrzewacze
c.w.u.
Instalacje kolektorów s³onecznych
Viessmann – kompletne
i dopasowane
Viessmann oferuje kompletne i wzaje-
mnie dopasowane instalacje kolekto-
rów s³onecznych, sk³adaj¹ce siê z ko-
lektorów p³askich lub pró¿niowych
kolektorów rurowych, pojemnoœcio-
wych podgrzewaczy c.w.u., stacji
pompowej Solar-Divicon, regulatorów
Vitosolic i wymienników ciep³a.
Biwalentny pojemnoœciowy
podgrzewacz c.w.u.
Vitocell-B 100
W biwalentnym podgrzewaczu Vito-
cell-B 100 o pojemnoœci 300 lub 500
litrów (rys. 30) ciep³o z kolektorów
s³onecznych przekazywane jest wo-
dzie przez doln¹ wê¿ownicê. Przez
drug¹, usytuowan¹ wy¿ej wê¿ownicê
mo¿na w razie potrzeby dogrzaæ wo-
dê poprzez pracê kot³a grzewczego.
Na ¿yczenie mo¿na ponadto wyposa-
¿yæ podgrzewacz w elektryczny wk³ad
grzejny. Zbiornik podgrzewacza chro-
niony jest przed korozj¹ przez pokry-
cie emali¹ Ceraprotect – i dodatkow¹
ochronê katodow¹ anod¹ magnezow¹
lub anod¹ aktywn¹.
Rys. 30. Vitocell-B 100 – biwalentny pojemnoœ-
ciowy podgrzewacz c.w.u. z emali¹ Ceraprotect.
18
Technika systemowa Viessmann
oszczêdza koszty i czas monta¿u
Vitocell-B 300
Wysokowydajny biwalentny pojemno-
œciowy podgrzewacz c.w.u. ze stali
szlachetnej Vitocell-B 300 o pojemno-
œci 300 lub 500 litrów (rys. 31) s³u¿y
do podgrzewania wody w trybie bi-
walentnym. Ciep³o z kolektorów s³o-
necznych przekazywane jest wodzie
przez doln¹ wê¿ownicê, a przez dru-
g¹, górn¹ wê¿ownicê mo¿na w razie
potrzeby dogrzaæ wodê poprzez pracê
kot³a grzewczego.
Vitocell-B 300 wykonany jest z wyso-
kostopowej stali szlachetnej. Jego po-
wierzchnia jest i pozostaje jednorodna
i przez to higieniczna. Dla u³atwienia
transportu i zabudowy podgrzewacze
o pojemnoœci 500 litrów wyposa¿ane
s¹ w demontowaln¹ izolacjê ciepln¹
z miêkkiej pianki poliuretanowej.
Vitocell 333 – multiwaletny zasobnik
do podgrzewu c.w.u. i wspomagania
ogrzewania
Vitocell 333 (rys. 32) – multiwalentny
zasobnik ³¹czy kilka funkcji w jednym
urz¹dzeniu. Przystosowany jest on do
przy³¹czenia wielu Ÿróde³ ciep³a: obok
olejowego lub gazowego kot³a grzew-
czego, tak¿e kot³a na paliwo sta³e,
pompy ciep³a i instalacji kolektorów
s³onecznych. Zasobnik kombinowany
o ca³kowitej pojemnoœci 750 litrów
s³u¿y do wspomagania ogrzewania.
Rys. 31. Vitocell-B 300 – biwalentny pojemno-
œciowy podgrzewacz c.w.u. z nierdzewnej stali
szlachetnej.
W zbiorniku, mieszcz¹cym 690 litrów
wody grzewczej zabudowana jest wê-
¿ownica u¿ebrowana z nierdzewnej
stali szlachetnej o pojemnoœci 60 li-
trów, w której nastêpuje podgrzewa-
nie c.w.u. Ciep³o z kolektorów s³o-
necznych oddawane jest przez drug¹
wê¿ownicê, wbudowan¹ w dolnej
czêœci zasobnika.
Vitocell 333 posiada kilka króæców
przy³¹czeniowych, usytuowanych na
ró¿nych wysokoœciach. Dziêki temu
mo¿liwe jest doprowadzanie i odpro-
wadzanie ciep³a ze Ÿróde³ ciep³a
o ró¿nych temperaturach zasilania
wzglêdem powrotu.
Vitocell 050
Zasobnik buforowy wody grzewczej
Do akumulowania wody grzewczej
przy wspó³pracy z instalacjami kolek-
torów s³onecznych Viessmann oferuje
zasobnik buforowy wody grzewczej
Vitocell 050 o pojemnoœciach 200,
600 i 900 litrów. Zw³aszcza w wiêk-
szych instalacjach pozwala on na
ograniczenie wielkoœci pojemnoœcio-
wych podgrzewaczy c.w.u. (higiena).
Rys. 32. Vitocell 333 – multiwalentny zasobnik
dla podgrzewu c.w.u. i wspomagania ogrzewa-
nia.

6.3. Komponenty systemu (rys. 33)
Stacja pompowa Solar-Divicon –
dla funkcji hydraulicznych i zabez-
pieczenia termicznego
Wszystkie niezbêdne elementy zabez-
pieczaj¹ce i funkcjonalne, jak termo-
metry, kurki kulowe z klapami zwrot-
nymi, pompa obiegowa, miernik i re-
gulator przep³ywu, manometry, zawór
bezpieczeñstwa i izolacja cieplna, sku-
pione zosta³y w jednej zwartej jedno-
stce (rys. 34).
Regulatory
Regulator Vitosolic we wspó³pracy
z kolektorami s³onecznymi z progra-
mu produkcyjnego Vitosol umo¿liwia
szczególnie efektywne wykorzystanie
energii s³onecznej.
Regulatory kolektorów s³onecznych
Vitosolic 100 i 200 przeznaczone s¹
dla jedno- i wieloobiegowych instala-
cji kolektorów s³onecznych i pokrywa-
j¹ wszystkie spotykane potrzeby za-
stosowañ. Wymiana danych ze stero-
wanym pogodowo regulatorem kot³a
grzewczego Vitotronic odbywa siê
poprzez magistralê KM-BUS.
Vitosolic troszczy siê przy tym, by po-
zyskane na dachu ciep³o wykorzystaæ
najbardziej efektywnie do podgrzewu
c.w.u. lub wspomagania ogrzewania.
Vitosolic 100/200 komunikuje siê z re-
gulatorem kot³a grzewczego i przy
wystarczaj¹cej iloœci ciep³a z kolekto-
rów s³onecznych wy³¹cza kocio³, ob-
ni¿aj¹c w ten sposób koszty ogrzewa-
nia.
Vitosolic 100
(rys. 35 z lewej)
Atrakcyjny cenowo regulator solarny
dla instalacji jednoobiegowych:
– Prosta obs³uga, zgodnie z filozofi¹
obs³ugi regulatorów Vitotronic.
– Dwuwierszowy wyœwietlacz z infor-
macjami o aktualnych temperatu-
rach i stanach roboczych pomp.
– Ma³e gabaryty obudowy.
Technika systemowa Viessmann
oszczêdza koszty i czas monta¿u
kolektor s³oneczny
Rys. 34. Stacja pompowa Solar-Divicon.
Vitosolic
Solar-
Divicon
wisz¹cy gazowy
kocio³ kondensacyjny
biwalentny pojemn.
podgrzewacz c.w.u.
Rys. 33. Instalacja kolektorów s³onecznych Rys. 35. Regulatory Vitosolic 100 i Vitosolic 200.
Viessmann z kot³em kondensacyjnym i biwalent-
nym pojemnoœciowym podgrzewaczem c.w.u.
Vitosolic 200 Podgrzewanie wody basenowej
(rys. 35 z prawej)
Do podgrzewania wody basenowej
Regulator dla instalacji wieloobiego- Viessmann oferuje wymienniki ciep³a
wych z w³asnym pulpitem obs³ugo- Vitotrans 200 (rys. 36) w ró¿nych
wym, dla maksymalnie czterech nie- stopniach mocy.
zale¿nych obiegów hydraulicznych: Powierzchnie wymiany ciep³a i przy³¹-
cza wykonane s¹ z wysokowartoœcio-
– Prosta obs³uga, zgodnie z filozofi¹ wej, odpornej na korozjê stali szla-
obs³ugi regulatorów Vitotronic. chetnej.
– Wysoki komfort obs³ugi, dziêki czte-
rowierszowemu wyœwietlaczowi
z menu funkcji.
– Dla wszystkich spotykanych zasto-
sowañ:
– praca wielozasobnikowa,
– podgrzewanie wody basenowej,
– wspomaganie ogrzewania,
– dogodna dla instalowania przewo-
dów elektrycznych, du¿a komora
przy³¹czeniowa.
Rys. 36. Wymiennik ciep³a Vitotrans 200.
19
 7. Instalacje do podgrzewu c.w.u.

Instalacja z biwalentnym pojemno-

œciowym podgrzewaczem c.w.u.
(rys. 37) 2

Instalacja dwuobiegowa, sk³adaj¹ca

siê z:
– instalacji kolektorów s³onecznych
– olejowo-gazowego kot³a grzewcze-
go
– biwalentnego pojemnoœciowego 1

podgrzewacza c.w.u.

Podgrzewanie ciep³ej wody u¿ytkowej

T T
energi¹ promieniowania s³onecznego 5
4

Jeœli pomiêdzy czujnikiem temperatu-

ry kolektora 2 a czujnikiem tempera-
tury podgrzewacza c.w.u. 3 zmierzona 6
zostanie ró¿nica temperatur, wiêksza
od wartoœci zaprogramowanej w re-
3
gulatorze Vitosolic 1 , to zostaje w³¹-
czona pompa obiegowa 4 i rozpoczy-
na siê nagrzewanie wody w podgrze-
waczu. Temperaturê wody w pod-
grzewaczu mo¿na przy tym ograni-
czyæ przez elektroniczny uk³ad regula- Rys. 37. Podgrzewanie c.w.u. przy u¿yciu kolektorów s³onecznych i biwalentnego pojemnoœciowego
podgrzewacza c.w.u.
cji temperatury w Vitosolic 100 1 .

Podgrzewanie c.w.u. przez kocio³

grzewczy

Górna czêœæ pojemnoœciowego pod-

grzewacza c.w.u. ogrzewana jest 2
przez kocio³ grzewczy. Pompa obiego-
wa 6 ogrzewania podgrzewacza
c.w.u. sterowana jest przez regulator
temperatury podgrzewacza c.w.u.
z przy³¹czonym czujnikiem temperatu-
ry podgrzewacza 5 .
1

Instalacja z dwoma pojemnoœciowy- 7

mi podgrzewaczami c.w.u.
(rys. 38) T T
4
5
Instalacja dwuobiegowa, sk³adaj¹ca
B A
siê z:
– instalacji kolektorów s³onecznych,
– olejowo-gazowego kot³a grzewcze-
go, 6
– dwóch pojemnoœciowych podgrze-
waczy c.w.u. (stosowane w przy-
padku, jeœli np. istniej¹cy pojemno-
œciowy podgrzewacz c.w.u ma byæ
dalej wykorzystywany).
Rys. 38. Podgrzewanie c.w.u. przy u¿yciu kolektorów s³onecznych i dwóch pojemnoœciowych podgrze-
waczy c.w.u.

20

Podgrzewanie ciep³ej wody u¿ytkowej
energi¹ promieniowania s³onecznego
Jeœli pomiêdzy czujnikiem temperatu-
ry kolektora 2 a czujnikiem tempera-
tury podgrzewacza A zmierzona zosta-
nie ró¿nica temperatur (rys. 38), wiêk-
sza od wartoœci zaprogramowanej
w regulatorze Vitosolic, to pojemno-
œciowy podgrzewacz c.w.u. A ogrze-
wany jest przez instalacjê kolektorów
s³onecznych. Temperaturê wody
w podgrzewaczu mo¿na przy tym
ograniczyæ przez elektroniczny uk³ad
regulacji temperatury w Vitosolic 200
1 . Gdy pojemnoœciowy podgrzewacz
c.w.u. A osi¹gnie wy¿szy poziom tem-
peratury ni¿ podgrzewacz B , to drugi
uk³ad regulacji ró¿nicy temperatur re-
gulatora Vitosolic 200 w³¹cza pompê
cyrkulacyjn¹ 7 . Dziêki temu równie¿
pojemnoœciowy podgrzewacz c.w.u.
B korzysta z energii promieniowania
s³onecznego.
Podgrzewanie ciep³ej wody u¿ytkowej
kot³em grzewczym
Pojemnoœciowy podgrzewacz c.w.u.
jest ogrzewany – jak na rys. 38 –
przez kocio³ grzewczy, gdy temperatu-
ra na czujniku temperatury podgrze-
wacza 5 spadnie poni¿ej nastawionej
temperatury zadanej c.w.u.
8. Integracja instalacji kolektorów
s³onecznych z instalacj¹ grzewcz¹
M
Rys. 39. Biwalentny podgrzew c.w.u. i wspomaganie ogrzewania.
Instalacja do podgrzewu c.w.u.
i wspomagania ogrzewania
(rys. 39)
Instalacja dwuobiegowa, sk³adaj¹ca
siê z:
– instalacji kolektorów s³onecznych,
– olejowo-gazowego kot³a grzewcze-
go,
– multiwalentnego zasobnika.
Nagrzewanie zasobnika multiwalent-
nego przez instalacjê kolektorów s³o-
necznych
Jeœli pomiêdzy czujnikiem temperatu-
ry kolektora 2 a dolnym czujnikiem
temperatury zasobnika 3 zmierzona
zostanie ró¿nica temperatur, wiêksza
od wartoœci zaprogramowanej w re-
gulatorze Vitosolic 1 , to zostaje w³¹-
czona pompa obiegowa 4 , powodu-
j¹c nagrzewanie zasobnika multiwa-
lentnego. Temperaturê wody w za-
sobniku mo¿na przy tym ograniczyæ
przez elektroniczny uk³ad regulacji
temperatury w Vitosolic 200 1 . Usytu-
owanie „solarnej“ wê¿ownicy grzew-
czej 7 w zasobniku zapewnia wyko-
2
1
T T
5
6 4
7
3
rzystanie ciep³a, powstaj¹cego nawet
przy nieznacznym nas³onecznieniu.
Nagrzewanie zasobnika multiwalent-
nego przez kocio³ grzewczy
Zasobnik multiwalentny analogicznie
jak na rys. 37 i 38 – nagrzewany jest
przez kocio³ grzewczy, jeœli tempera-
tura na górnym czujniku temperatury
zasobnika spadnie poni¿ej wartoœci
zadanej 5 temperatury wody grzew-
czej.
Przep³ywowe podgrzewanie c.w.u.
Przy rozpoczêciu poboru c.w.u. do
dyspozycji jest natychmiast woda cie-
p³a, podgrzana w wê¿ownicy 6 u¿e-
browanej ze stali szlachetnej. Dop³y-
waj¹ca woda zimna jest podgrzewana
przep³ywowo przez wodê grzewcz¹,
otaczaj¹c¹ wê¿ownicê. Przy du¿ym
zu¿yciu c.w.u. woda grzewcza w za-
sobniku ulega sch³odzeniu i czujnik
temperatury 5 powoduje za³¹czenie
kot³a grzewczego, aby zapewniæ sta³e,
komfortowe zaopatrzenie w ciep³¹
wodê.
21
 9. Energetyka s³oneczna w nowym
œwietle: kolektory jako element
aran¿acji architektonicznej

Technika jako czêœæ sk³adowa

architektury

Kolektory s³oneczne Viessmann

otwieraj¹ now¹ epokê w wykorzysta-
niu energii promieniowania s³onecz-
nego. Atrakcyjny wygl¹d zewnêtrzny
kolektorów p³askich i rurowych – za-
równo zamontowanych na dachu, za-
mocowanych na elewacji, czy wbudo-
wanych w pokrycie dachu – stwarza
nowe mo¿liwoœci estetyczne kszta³-
towania form budynków. W po³¹cze-
niu ze swoj¹ wysok¹ funkcjonalno-
œci¹, systemy te oferuj¹ nowoczesnej
architekturze bardzo interesuj¹ce
mo¿liwoœci (rys. 40).

Inteligentne alternatywy zwyk³ych

koncepcji budowlanych

Kolektory rurowe Viessmann otwiera-

j¹ w budownictwie du¿¹ przestrzeñ
dla nowych koncepcji. Kolektory te
bowiem nie s¹ po prostu dopasowy-
wane do budynku, lecz stosowane ja-
ko strukturalny element budynku.
Obok mo¿liwoœci innowacyjnego
Rys. 40. Bank Nord LB w Hanowerze.
kszta³towania bry³y budynku, wysoko-
wydajne kolektory rurowe przekonuj¹
równie¿ interesuj¹cymi efektami wizu-
alnymi. Zabarwione szk³o rur pró¿nio-
wych nadaje ka¿demu budynkowi wy-
ró¿niaj¹cy od innych wygl¹d.

„Miasto jutra“ w szwedzkim Malmö

jest efektown¹ realizacj¹ wyobra¿eñ
o mieœcie ekologicznym (rys. 41). 500
mieszkañ pokrywa swoje ca³e zapo-
trzebowanie na energiê wy³¹cznie ze
Ÿróde³ odnawialnych. Istotnym ele-
mentem zaopatrzenia w ciep³o s¹ ko-
lektory s³oneczne Vitosol 250/300
Nadaj¹ one elewacjom osiedla awan-
gardowy wygl¹d i na powierzchni
oko³o 300 m2 demonstruj¹ we wzor-
cowy sposób mo¿liwoœci integracji
techniki i architektury.
Innym kamieniem milowym estetyki
funkcjonalnej jest elewacyjna instala- Rys. 41. „Miasto jutra“ Malmö, Szwecja. Rys. 42. Dom studencki w Lipsku wyró¿niony
cja z kolektorów s³onecznych nagrod¹ ekologiczn¹ Saksonii.
Viessmann na budynku domu stu-
denckiego w Lipsku, wyró¿niona
w roku 2001 nagrod¹ ekologiczn¹
Saksonii (rys. 42).

22
 Energetyka s³oneczna w nowym
œwietle: kolektory jako element
aran¿acji architektonicznej

Synteza budownictwa funkcjonalne-

go i estetycznego

Kolektory rurowe wykorzystuj¹ bez-

p³atn¹ energiê promieniowania s³o-
necznego a zarazem otwieraj¹ nieo-
graniczone mo¿liwoœci aran¿acji.
Ich zastosowanie nie musi siê bo-
wiem ograniczaæ do instalowania na
dachach lub œcianach. Równie¿ jako
obszerne przybudówki lub konstruk-
cje wolnostoj¹ce instalacje tego typu
zapewniaj¹ szczególne efekty: pod-
czas gdy kolektory absorbuj¹ energiê
promieniowania s³onecznego, struktu-
ry lamelowe s³u¿¹ równoczeœnie jako
elementy cieniuj¹ce (rys. 43).

Ró¿norodnoœæ wariantów kolektorów

s³onecznych Viessmann pozwala na
prawie ka¿d¹ formê ich monta¿u. Ja-
ko lider prezentuje siê kolektor p³aski
Vitosol 100, który przy u¿yciu specjal-
nego zestawu monta¿owego pozwala
na idealn¹ integracjê z konstrukcj¹ da-
chu. Kolektor rurowy Vitosol 200 i 250
mo¿na natomiast montowaæ w do-
wolnym po³o¿eniu, np. na elewacji
lub dachu p³askim, bez stojaków.
Rys. 43. „Dom Discha“, Freiburg, z pró¿niowymi kolektorami rurowymi.
Mo¿liwy jest tak¿e monta¿ na balu-
stradach balkonów, a tak¿e instalowa-
nie poziome lub pionowe na dachach
spadzistych.

Indywidualny kolor i atrakcyjne

wzornictwo

Vitosol 100 oferuje zupe³nie nowe

perspektywy zharmonizowania kolo-
rystycznego dachu i kolektorów s³o-
necznych. Nowe maskownice zapew-
niaj¹ p³ynne przejœcie pokrycia dachu
w powierzchniê kolektora. Ramy i ma-
skownice kolektorów dostêpne s¹ na
¿yczenie we wszystkich kolorach RAL,
umo¿liwiaj¹c dopasowanie do koloru
dachu (rys. 44).

W ten sposób wysokosprawny kolek-

tor s³oneczny z pokryciem Sol-Titan
staje siê integralnym elementem
aran¿acji dachu. W po³¹czeniu z wy-
sok¹ funkcjonalnoœci¹ instalacji kolek-
torów s³onecznych systemów solar-
nych Viessmann powstaj¹ tak intere-
suj¹ce mo¿liwoœci stworzenia udanej
architektury.

Rys. 44. Vitosol 100 – indywidualny kolor i atrakcyjne wzornictwo.

23
 Zak³ady Viessmann

Viessmann, zatrudniaj¹cy prawie 6800 pra-

cowników jest jednym z najbardziej zna-
cz¹cych w skali œwiatowej producentów
wyrobów techniki grzewczej. Produkowa-
ne przez firmê kot³y stoj¹ce s¹ najczêœciej
kupowan¹ mark¹ w Europie. Marka
Viessmann jest synonimem kompetencji
i innowacyjnoœci. Grupa Viessmann oferu-
je wiêc kompletny program wyrobów na
najwy¿szym poziomie technologicznym
i dok³adnie do nich dopasowan¹ technikê
systemow¹. Przy ca³ej swej ró¿norodnoœci
nasze produkty maj¹ jednak coœ wspólne-
go: zawsze wysoki standard jakoœciowy,
wyra¿aj¹cy siê niezawodnoœci¹ eksploata-
cyjn¹, oszczêdnoœci¹ energii, poszanowa-
niem œrodowiska naturalnego i komfortem
obs³ugi.
Wiele z opracowanych przez nas rozwi¹-
zañ sta³o siê drogowskazem dla bran¿y,
tak w konwencjonalnej technice grzewczej,
jak i w dziedzinie energii odnawialnych
Viessmann oferuje – na przyk³ad technika solarna i pompy
wielostronny, ciep³a. We wszystkich naszych rozwi¹za-
a mimo to jednoli- niach pozostajemy wierni naszej filozofii
ty program pro- osi¹gania najwiêkszego po¿ytku: dla na-
duktów dla ka¿- szych klientów, dla naszego œrodowiska
dych potrzeb i ka¿- naturalnego i dla naszych partnerów
dych wymagañ − zak³adów instalatorskich.

Centra Nowoczesnej Techniki Grzewczej

firmy Viessmann:

Polska Po³udniowo-Zachodnia
ul. Karkonoska 65, 53-015 Wroc³aw,
tel. 071/36 07 100, fax 071/36 07 101

Polska Pó³nocno-Zachodnia
ul. Poznañska 181, 62-052 Komorniki k/Poznania
tel. 061/89 96 200, fax 061/89 96 201

Polska Po³udniowo-Wschodnia
ul. Gen. Ziêtka 126, 41-400 Mys³owice,
tel. 032/22 20 300, fax 032/22 20 301

Polska Pó³nocno-Wschodnia
ul. Pu³awska 41, 05-500 Piaseczno,
tel. 022/71 14 400, fax 022/71 14 401

Polska Pó³nocna
al. Niepodleg³oœci 660, 81-855 Sopot
Wisz¹ce kot³y kon- tel. 058 /55 57 500, fax 058 / 55 57 501
densacyjne na gaz
i olej Zak³ad Produkcyjny w Legnicy
ul. Jaworzyñska 289, 59-220 Legnica,
tel. 076/87 68 000, fax 076/87 68 001

Policealne Studium Nowoczesnych

Technik Grzewczych
akademia@viessmann.pl

Internet: www.viessmann.pl
e-mail: info@viessmann.pl

Adresy oraz telefony Partnerów i Doradców

Handlowych na terenie ca³ego kraju otrzymaj¹
Pañstwo w powy¿szych Centrach Nowoczesnej
Techniki Grzewczej lub na stronie internetowej.

Zmiany techniczne zastrze¿one P200 01 PL 09/2004

Wygl¹d i wyposa¿enie produktów przedstawionych w niniejszym prospekcie nie s¹ wi¹¿¹ce dla firmy Viessmann
i nie stanowi¹ oferty w rozumieniu przepisów Kodeksu Cywilnego. Szczegó³owe elementy wyposa¿enia mog¹ mieæ wp³yw
na cenê i wymagaj¹ uzgodnienia, przed z³o¿eniem zamówienia, z autoryzowanym przedstawicielem Viessmann Sp. z o.o.