Professional Documents
Culture Documents
Μιχάλης Τρεμόπουλος,
Ευρωβουλευτής Οικολόγων Πράσινων
Στις ευρωεκλογές του 2009 οι Πράσινοι είχαμε παρουσιάσει την πρόταση του
Green New Deal: - 500 δις ευρώ
- σε μια πενταετία
- για 5 εκ. πράσινες θέσεις εργασίας
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, παραμονή της Διεθνούς Μέρας Δράσης των
συνδικάτων, οι Πράσινοι παρουσίασαν μελέτη τους για τον Ευρωπαϊκό Φόρο
Χρηματοπιστωτικών Συναλλαγών. Η μελέτη τεκμηρίωνε ότι σε ετήσια βάση τα έσοδα
από ένα τέτοιο φόρο θα ήταν 190 δις ευρώ αν εφαρμοζόταν σε όλη την ΕΕ των 27
και 98 δις αν εφαρμοζόταν στην ευρωζώνη.
Αν εφαρμοζόταν αύριο, τα έσοδα μιας πενταετίας θα ήταν όσο το άθροισμα:
• Του Green New Deal όλης της 5ετίας
• Όλου των σημερινών διαθέσιμων κεφαλαίων του Μηχανισμού
Στήριξης
Μια ακόμη σύγκριση που θα άξιζε να γίνει, θα ήταν με το δημόσιο χρήμα που
διατέθηκε τα τελευταία χρόνια για διασώσεις τραπεζών και επιχειρείται τώρα να
ανακτηθεί με προγράμματα περικοπών.
Είναι μια εικόνα του ότι, σε ευρωπαϊκό τουλάχιστον επίπεδο, υπάρχουν
επαρκείς προϋποθέσεις για λύσεις. Η πολιτική βούληση μόνο είναι σε ανεπάρκεια.
Πρώτα, όμως, πρέπει να ορίσουμε το πρόβλημα.
Για τις κυρίαρχες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, η κρίση στην οικονομία
επισκιάζει κάθε τι άλλο.
Η αριστερά, πάλι, προβάλλει ως κεντρική την κρίση στην κατανομή πλούτου
και εισοδημάτων.
Για μας, τους Πράσινους, υπάρχει μια συνολικότερη κρίση, τριπλή ή και
πολλαπλή:
• Κρίση οικονομική, με ένα οικονομικό μοντέλο που δε μπορεί να
δουλέψει πια όπως πρώτα. Στην Ελλάδα μάλιστα είχε από την αρχή ημερομηνία
λήξης, εν γνώσει μάλιστα εκείνων που αποφάσισαν τις βασικές επιλογές.
• Κρίση κοινωνική, όχι μόνο όπως τη γνωρίζουμε συνήθως, αλλά και
ως υποβάθμιση των συλλογικών αγαθών, ως έλλειμμα εμπιστοσύνης και
συνεργασίας ανάμεσα σε μας τους πολίτες.
• Κρίση περιβαλλοντική, που δε χρειάζεται να την αναλύσουμε
περισσότερο εδώ.
Προφανής απάντηση για μας, είναι ότι πρέπει να αντιμετωπίζουμε και τις
τρεις, ταυτόχρονα:
Επενδύοντας σε μεγάλη έκταση στη δημιουργία αυτού που λέμε «υποδομές
βιωσιμότητας»: - δημιουργούμε μαζικά πράσινες θέσεις εργασίας,
- τονώνουμε την οικονομία και
- παράλληλα την οδηγούμε σε κατευθύνσεις φιλικότερες προς το
περιβάλλον.
Η επένδυση αυτή δεν είναι απαραίτητο να είναι μόνο δημόσια. Στην Ελλάδα,
οι Οικολόγοι Πράσινοι είχαμε προτείνει μια «εκτροπή του Πακέτου Αλογοσκούφη»
που θα δέσμευε τις τράπεζες να χρηματοδοτήσουν με πολύ χαμηλά επιτόκια
επενδύσεις των νοικοκυριών ή πρωτοβουλίες της κοινωνικής οικονομίας. Αν υπάρχει
ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο, ο ιδιωτικός τομέας μπορεί επίσης να έχει σημαντικό
ρόλο.
Οι υποδομές βιωσιμότητας μπορούν να αφορούν την ενέργεια (εξοικονόμηση,
ανανεώσιμες, μονώσεις κτιρίων), τις μεταφορές (σιδηρόδρομος, συγκοινωνίες,
συνδυασμένες μεταφορές, περιφερειακά πάρκινγκ στις εισόδους των πόλεων), το
νερό (εξοικονόμηση, τριτοβάθμιος βιολογικός και δίκτυα επαναχρησιμοποίησης για
μη πόσιμες χρήσεις), τη γεωργία, τον τουρισμό αλλά και το αστικό περιβάλλον, την
εφαρμοσμένη έρευνα, τη βιώσιμη διαχείριση σκουπιδιών και αποβλήτων με τελικό
στόχο το μηδενισμό τους και πολλά άλλα.
Κάτι τέτοιο δεν είναι μόνο ελκυστικό, αλλά και απαραίτητο.
Το σημερινό μοντέλο οικονομίας, σε όλες τις εκδοχές του, δεν πάσχει μόνο
στην κατανομή εισοδημάτων και πλούτου. Πάσχει και στις απαιτήσεις για φυσικούς
πόρους. Όταν η παγκόσμια οικονομία επεκτείνεται, όπως σήμερα με τις νέες
αναπτυσσόμενες οικονομίες, η πίεση στους φυσικούς πόρους πολλαπλασιάζεται, οι
τιμές ανεβαίνουν και η οικονομική κρίση δεν αργεί να κάνει την εμφάνισή της.
Αν θέλουμε, λοιπόν, μια σχετική έστω ισότητα σε παγκόσμιο επίπεδο, θα
χρειαστεί οπωσδήποτε να μειώσουμε την άμεση και έμμεση κατανάλωση φυσικών
πόρων: από το νερό, μέχρι την ενέργεια και μέχρι τις εκπομπές αερίων του
θερμοκηπίου.
Αυτή είναι και η έννοια της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης. Στο θέμα αυτό η
κατάσταση μοιάζει σήμερα περισσότερο με το πρόβλημα της γης στις
προβιομηχανικές κοινωνίες, όπου δε μπορούσαν να έχουν όλοι δική τους γη αν
κάποιοι είχαν μεγάλες αγροτικές ιδιοκτησίες, παρά με τους τελευταίους αιώνες, όπου
πάντα υπήρχε η προσδοκία ότι μπορούμε να μεγαλώνουμε διαρκώς την πίτα ώστε
να φθάνει για όλους.
Επενδύοντας στη διέξοδο από την κρίση, χρειαζόμαστε και ένα νέο
πλαίσιο:
• Με ταχεία ολοκλήρωση των περιβαλλοντικών εργαλείων όπως το
δασολόγιο ή τα Χωροταξικά Σχέδια, ώστε οι επιχειρήσεις να προσαρμόζονται στα
δεδομένα και τις αντοχές του περιβάλλοντος, οι διαδικασίες να απλοποιηθούν και οι
επενδύσεις που θα προσελκύονται να μην είναι βιώσιμες μόνο για τα συμφέροντα
του επενδυτή.
• Με ισχυρή κοινωνική οικονομία, απευθείας δικτύωση των αγροτών με
τους καταναλωτές των γειτονικών πόλεων, που θα επιτρέψει καλύτερες τιμές για
τους παραγωγούς, χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές και μεγαλύτερη
δυνατότητα να ξέρουμε τι τρώμε, με τοπικά δίκτυα αλληλεγγύης και ανταλλαγής
υπηρεσιών χωρίς χρήματα που θα λειτουργούν ως δίχτυ ασφαλείας για τους
ανέργους και ως συμπληρωματικό τοπικό νόμισμα.