You are on page 1of 11

Luyện Thi & Bồi Dưỡng Kiến Thức: 18A/88 – Đinh Văn Tả - TP.

Hải Dương

DANH PHÁP HỢP CHẤT HỮU CƠ


I) Các loại danh pháp:
– Danh pháp thế.
– Danh pháp trao đổi VD: 1,4–Đioxaxiclohexan; Hexan-1-thiol
– Danh pháp gốc chức: Đimetyl xeton
– Danh pháp dung hợp: dùng cho vòng ngưng tụ:
benzo[b]furan benzo[a]tetracene

– Danh pháp kết hợp: Dùng cho chất hữu cơ tạo ra từ một bộ phận mạch hở kết hợp với bộ
phận mạch vòng:
COOH

axit xiclohexanpropanoic
– Danh pháp cộng: do cọng các hợp phần mà không bớt đi phần tử nào:
VD:
etilen + oxi → etilenoxit
phenyl +phenyl → biphenyl
metyl +oxi → metoxy
Tetrahidrofuran....
– Danh pháp trừ:
+ Tiền tố trừ: đe; an(tách hẳn) nor( thay CH3 bằng H)...

bornan norbornan
VD:
+ Hậu tố trừ: en, in, yl,ylen...
– Tên nhân: Các cấu trúc tương tự nối nhau bằng nhóm đa hóa trị đối xứng: –CH2 –, –N –,–O–
|
CHO

COOH
O CHO
COOH Axit nitrilotriaxetic
N
VD: 2,4'-Oxidibenzandehit COOH

– Tên dị vòng.

II) Các tiền tố.


– Tiền tố độ bội: đi, tri, tetra... (số lượng nhóm thế đơn giản),bis, tris, tetrakis, pentakis (số
lượng nhóm thế phức tạp) ...(không được kể vào khi vào trình tự nhóm thế, nếu trong nhóm thế
phức tạp thì có tính)

2,12-dimethyl-6,10-bis(3-methylbutan-2-yl)tetradecane

HOOC COOH

4-(difluoromethyl)-3-ethylheptanedioic acid
F F
– Tiền tố cấu tạo: chỉ nhóm thế (metyl, hiđroxi..), gắn với phần nền: Xiclo, bixiclo, tìên tố trừ
(nor, đe, an...)
WWW.HOAHOC.ORG © NGÔ XUÂN QUỲNH
℡ 09798.17.8.85 –℡ 09367.17.8.85 – Website: http://hoahoc.org – E_mail: admin@hoahoc.org – Ym: netthubuon
TT LUYỆN THI & BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC NGÀY MỚI

III) Những quy tắc chung:


– Mạch chính: Chứa nhóm chức ưu tiên nhất, chứa nhiều liên kết bội (ưu tiên nối đôi), dài nhất,
nhiều nhánh nhất, để đánh số nhỏ nhất...
Axit > anhiđrit > este > halogenua axit > amit > anđehit > xeton > ancol > amin > ete
– Các nhánh gọi theo thứ tự A,B,C của chữ cái đầu tiên của tên nhánh
– Đánh số: Từ đầu mạch, gần nhóm ưu tiên, số nhỏ nhất, ưu tiên nhóm gọi trước.

Câu 1:

5-ethyl-4,7-diisopropyl-6
-(3-methylbutan-2-yl)decane
4-ethyl-5-methyloctane 4-ethyl-3-methylheptane
Câu 2:

(E)-4-methylpent-2-ene 3,3-dimethylbut-1-ene 2-ethylbuta-1,3-diene

(3E,5E)-4-isopropyl 5-ethyl-4-methylene
hepta-1,3,5-triene (Z)-2,4-diethylhexa-1,4-diene -2-propylocta-1,7-diene
Câu 3: Có cả liên kết 2 và liên kết 3: mạch nhiều liên kết bội nhất, dài nhất, nhiều liên kết đôi
nhất, đánh số để locant của liên kết bội nhỏ nhất, để locant của liên kết đôi nhỏ nhất.

pent-1-en-4-yne (E)-hex-4-en-1-yne

(E)-dodeca-7-en-1,9-diyne (E)-4-(pentan-3-yl)oct-5-en-2-yne

(2E,5E,10E)-8-(pent-4-ynyl)trideca-2,5,10-triene (8E)-6-((E)-but-2-enyl)undec-8-en-1-yne

(2Z,6E)-4-(prop-2-ynyl)nona-2,6-diene (3Z,7E)-5-(pent-4-ynyl)undeca-1,3,7,10-tetraene

(7E)-6-((Z)-pent-1-enyl)undeca-7-en-1,4-diyne (7Z)-6-((E)-hex-1-enyl)dodeca-7-en-1,4-diyne

CHEMISTRY CLUB - HOAHOC.ORG ® NGÔ XUÂN QUỲNH


Mr Xuân Quỳnh ℡ 09798.17.8.85 –℡ 09367.17.8.85 – Website: http://hoahoc.org – E_mail: admin@hoahoc.org -2-
Luyện Thi & Bồi Dưỡng Kiến Thức: 18A/88 – Đinh Văn Tả - TP.Hải Dương

Câu 4: Các xicloankan

1,4-diethyl-2,5- ((E)-pent-1-enyl) cyclopropyl (2-cyclobutylcyclopropyl)


dimethylcyclohexane cyclopropane cyclopentane cyclopentane
Câu 5: Các vòng không no

1-ethyl-2-methyl (cyclopent-2-enyl) 3-(cyclobuta-1,3-dienyl) 2-(cyclohexa-2,5-dienyl)


cyclopenta-1,3-diene cyclohexane cyclopent-1-ene cyclohexa-1,3-diene

cyclodeca-1,6-diyne cyclodecyne 4-((3E,6Z)-cyclonona-3,6-dienyl)cyclodec-1-yne


Câu 6: Các vòng thơm:
– Dùng nền là các tên thông thường
– Đánh số: Đặt phân tử sao cho tối đa số vòng nằm trên trục ngang, nằm bên phải trục đứng.
Bắt đầu từ nguyên tử C riêng đầu tiên của góc phải phía trên gần trục đứng nhất

benzene naphthalene
anthracene phenanthrene

acenaphthylene aceanthrylene
acephenanthrylene

5-cyclopropyl-1,2,9,10-tetramethylacephenanthrylene

1,2-dimethyl-4,7-divinyl
acenaphthylene 3,6,10-trimethylaceanthrylene
Câu 7: Vòng chung đỉnh và vòng cầu nối
– Spiro[các số C riêng] tên hiđrocacbon
– Đánh số: từ nguyên tử C riêng đầu tiên của vòng nhỏ, theo chiều mạch C, để locant nhỏ nhất.

7,9-Dietyl-1,4-
dimetyl-8-
isopropyl
Spiro[2.3]hexan Spiro[4.5]decan
Spiro[4.5]decan Spiro[4.5]deca-1,6,8-trien

WWW.HOAHOC.ORG © NGÔ XUÂN QUỲNH


℡ 09798.17.8.85 –℡ 09367.17.8.85 – Website: http://hoahoc.org – E_mail: admin@hoahoc.org – Ym: netthubuon
TT LUYỆN THI & BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC NGÀY MỚI

Câu 8: Gọi tên các dẫn xuất sau (các nhóm thế chỉ có tên ở dạng tiền tố)
Br Cl Cl Cl I Br
I Br
Cl
I Br I Br
2-bromo-4-chloro 4-bromo-1-chloro-3- 3-(bromomethyl)-1- 3,3-dibromo-7-chloro-
-3-iodopentane (iodomethyl)pentane chloro-4-iodopentane 5-iodohept-1-ene

NO2
NO
Cl
Cl 5-nitrosocyclo
1-methyl-3-nitro 2-chloro-1-isopropyl
cyclopentane -4-methylbenzene penta-1,3-diene cloro(xiclopropyl)metan

Cl Cl Br
I Cl
Cl
I
Cl Cl Br
4,7-dicloro-5,6-dietenyl-1,2- 1,2-dichloro-4,7,7-trimethyl
diiodospiro[2.4]hept-1-en bicyclo[2.2.1]hept-2-ene 2,6-dibromo-2',6'-dicloroBiphenyl

Bài 9: Gọi tên các ancol và phenol:


OH
OH HO HO HO
HO OH OH 2-pentyl
propane-1,2-diol 2-methylenebutane-1,4-diol hex-5-ene-1,2,4-triol HO propane-1,3-diol

OH OH OH
HO OH
HO
cyclohex-3-enol Xiclopentan HO
-1,2-dietanol 2-phenylethanol 2-(4-hydroxycycloheptyl)cyclohexane-1,4-diol

OH OH OH OH

OH OH OH
m-cresol resorcinol 2,5-dimethylphenol naphthalene-1,3-diol antraxen-9-ol

OH Biphenyl-2,3',4',6-tetraol HO Biphenyl-2,4,4',6-tetraol HO
HO HO OH

2,5-diphenylphenol HO HO HO
p-terphenyl-2'-ol 4-(2,6-dihidroxiphenyl)benzen-1,2-diol (4-droxiphenyl)benzen-2,4,6-triol

HO OH OH HO
2-(naphthalen-6-yl)phenol 2-phenylnaphthalen-1-ol 2-(2-hydroxyphenyl)naphthalen-1-ol

CHEMISTRY CLUB - HOAHOC.ORG ® NGÔ XUÂN QUỲNH


Mr Xuân Quỳnh ℡ 09798.17.8.85 –℡ 09367.17.8.85 – Website: http://hoahoc.org – E_mail: admin@hoahoc.org -4-
Luyện Thi & Bồi Dưỡng Kiến Thức: 18A/88 – Đinh Văn Tả - TP.Hải Dương

Câu 10: Các ete: Danh pháp thế, danh pháp gốc chức, danh pháp trao đổi
Bis(1-metyl-etyl)ete O propilen oxit 1,4-dioxane
O
methoxyethane O O
O 2-methyloxirane
Etyl metyl ete 2-isopropoxypropane 1,4-dioxaxiclohexan
anisole O bis(methoxymethoxy)methane
O O O
O
Metyl phenyl ete 2,4,6,8-tetraoxanonan
Câu 11: Các anđehit: danh pháp thế, kết hợp. Xeton: danh pháp thế, danh pháp gốc chức.
CHO CHO CHO
OHC OHC
CHO
OHC
2-vinylhept-6-ynal
CHO CHO
3-((E)-buta-1,3-dienyl) butane-1,2,4-tricarbaldehyde 3-(formylmethyl)
hexanedial hexanedial
OHC
CHO
CHO CHO

cyclohexanecarbaldehyde CHO
naphthalene-1,2-dicarbaldehyde 6,7,9,10-tetraetylspiro[4.5]
deca-6,9-dien-2,3-dietanal

3a,4,5,6,7,7a-hexaethyl-
O O hexahydro-2-methyl
O O O -2H-indene-1,3-dione
butan-2-one butane-2,3-dione
indene

O O O 1,2,3,4,5,6-hexaetyl
bixiclo[4.3.0]nonan-7,9-dion
cyclopentanone cyclohexa-2,5-diene-1,4-dione
Câu 12: Các axit gọi tên tương tự các andehit.
HOOC COOH
HOOC COOH COOH
COOH COOH
propane-1,2,3-tricarboxylic acid 3-(carboxymethyl)pentanedioic acid cyclohexanecarboxylic acid
Câu 13: Các amin gọi tên tương tự các ancol
NH2
NH2 NH2
NH2 H2N
hex-5-en-2-amine p-toluidine ethane-1,2-diamine cyclopentanamine

N
N
NH NH N,N-dimethyl N N
diethylamine N-methylethanamine ethanamine H
pyrrolidine H
1H-pyrrole 1-methylpiperidine
Câu 14: Các muối: Kim loại + gốc axit
COO Kali hidroglutaric
COONa Ca
HOOC COOK
COO HOOC COOK
sodium propionate Canxi diaxetat potassium 4-carboxybutanoate potassium 4-carboxypentanoate
Câu 15: Este được gọi theo danh pháp gốc chức. Este nội = tên axit –ic + lacton
COOCH3 HOOC COOCH3 C2H5OOC COOCH3
Metyl hidroglutaric
methyl cyclohexanecarboxylate 4-(methoxycarbonyl)butanoic acid ethyl methyl succinate

WWW.HOAHOC.ORG © NGÔ XUÂN QUỲNH


℡ 09798.17.8.85 –℡ 09367.17.8.85 – Website: http://hoahoc.org – E_mail: admin@hoahoc.org – Ym: netthubuon
TT LUYỆN THI & BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC NGÀY MỚI

O O
γ-butyrolacton H3CCOO COOC2H5 COO
dihydrofuran-2(3H)-one ethyl 4-acetoxybutanoate 4-Metylphenyl 4-isopropylbenzoat
Câu 16: Các hợp chất tạp chức: Chọn một nhóm ưu tiên dạng hậu tố, các nhóm khác dạng tiền
tố.
COOH COOH CHO

OH O HOOC COOH O COOH


2-hydroxybutanoic acid 2-oxobutanoic acid 2-formylpentanedioic acid tetrahydrofuran-2-carboxylic acid
O CN COOH
OH HO
H 2N Cl
CN COOH
Cl HOOC
1-amino-2-chloro-4-ethyl-6- 4-(chloromethyl)cyclopentane 2-hydroxypropane-1,2,3-
hydroxyhexan-3-one -1,2-dicarbonitrile tricarboxylic acid
H2N 5-aminohexanamide OHC COCH3
O CHO
CONH2
4-oxocyclohexanecarbaldehyde 3-acetylbenzaldehyde
Câu 15: Các chất dị vòng: cơ sở là ir, et, ol, in, ep, oc, on, ec

N NH
N N
H N N N HN
H azain azepin azonin azecine
azirine azete Azole azocin

N NH NH
NH NH
H NH HN HN
aziridine azetidine pyrrolidine piperidine azepane azocane azonane azecane

NH
NH HN HN
1,2-dihydroazete 2,3-dihydro-1H-pyrrole 1,2-dihydropyridine (Z)-2,3,6,7-tetrahydro-1H-azepine

CHEMISTRY CLUB - HOAHOC.ORG ® NGÔ XUÂN QUỲNH


Mr Xuân Quỳnh ℡ 09798.17.8.85 –℡ 09367.17.8.85 – Website: http://hoahoc.org – E_mail: admin@hoahoc.org -6-
Luyện Thi & Bồi Dưỡng Kiến Thức: 18A/88 – Đinh Văn Tả - TP.Hải Dương

BÀI TẬP ÔN LUYỆN

.............................
O .............................
............................. ............................. ............................
............................ ............................
............................ ............................. .............................
CHO ............................ ............................
COOH
COOH
O CHO
COOH
N
.................................................. .................................................. COOH
..................................................
................................................... ................................................... ...................................................

HOOC COOH

.................................................. F F
............................................................................................ ...................................................

.................................................. ..................................................
............................................................................. ................................................... ...................................................

............................................................................. ............................................................................. .............................................................................

............................................................................. ............................................................................. .............................................................................

...................................................... ...................................................

.............................................................................

.............................................................................
..............................................................................................................

WWW.HOAHOC.ORG © NGÔ XUÂN QUỲNH


℡ 09798.17.8.85 –℡ 09367.17.8.85 – Website: http://hoahoc.org – E_mail: admin@hoahoc.org – Ym: netthubuon
TT LUYỆN THI & BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC NGÀY MỚI

........................................................................................................ ........................................................................................................

........................................................................................................ ........................................................................................................

........................................................................................................ ........................................................................................................

.............................................................. .............................................................. ................................................... ..............................................................

...................................................... .................................................... .............................................................. ......................................................

...................................................... .................................................... ........................................................................................................

............................ .................................................... .................................................... ....................................................

.................................................... .................................................... ........................................................................

.............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .................. .. ... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .................. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .................. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .................. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .


......... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .................... .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .................... .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .................. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .................... .. .. .. .. .. .. .. .. ......

CHEMISTRY CLUB - HOAHOC.ORG ® NGÔ XUÂN QUỲNH


Mr Xuân Quỳnh ℡ 09798.17.8.85 –℡ 09367.17.8.85 – Website: http://hoahoc.org – E_mail: admin@hoahoc.org -8-
Luyện Thi & Bồi Dưỡng Kiến Thức: 18A/88 – Đinh Văn Tả - TP.Hải Dương

....................................................
....................................................
.................................................... ...............................................................
....................................................
................................................................

Br Cl Cl Cl I Br
I Br
Cl
I Br I Br
.................................................... .................................................... ...............................................................

.................................................... .................................................... ................................................................

NO 2
NO Cl

Cl
.................................................... .................................................... ....................................................
....................................................
.................................................... .................................................... ....................................................
....................................................

Cl Cl Br
I Cl
Cl Cl
Cl
I
Cl Cl Br
.................................................... .................................................... .................................................... ....................................................

.................................................... .................................................... .................................................... ....................................................

OH
OH HO HO HO
HO OH OH
HO
.................................................... .................................................... .................................................... ....................................................

.................................................... .................................................... .................................................... ....................................................

OH OH OH
HO OH
HO
HO
.................................................... .................................................... .................................................... ....................................................

.................................................... .................................................... .................................................... ....................................................

OH OH OH OH

OH OH OH

................................. ................................. ................................. .................................................... ....................................................

WWW.HOAHOC.ORG © NGÔ XUÂN QUỲNH


℡ 09798.17.8.85 –℡ 09367.17.8.85 – Website: http://hoahoc.org – E_mail: admin@hoahoc.org – Ym: netthubuon
TT LUYỆN THI & BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC NGÀY MỚI

HO HO
OH

HO HO OH

HO HO HO
...................................................................... ...................................................................... ......................................................................

HO OH OH HO

...................................................................... ...................................................................... ......................................................................

O O O
O
O
............................................. ............................................. ............................................. .............................................

O O O O
O
...................................................................... ......................................................................

CHO CHO CHO


OHC OHC
CHO
OHC

CHO CHO

...................................................................... ......................................................................

...................................................................... ......................................................................

OHC
CHO CHO
CHO

CHO

......................................................................

...................................................................... ......................................................................

O O
O O O indene
.................................................... ....................................................

......................................................................

O O O ......................................................................

......................................................................
.................................................... ....................................................

HOOC COOH
HOOC COOH COOH
COOH COOH

...................................................................... ...................................................................... ......................................................................

CHEMISTRY CLUB - HOAHOC.ORG ® NGÔ XUÂN QUỲNH


Mr Xuân Quỳnh ℡ 09798.17.8.85 –℡ 09367.17.8.85 – Website: http://hoahoc.org – E_mail: admin@hoahoc.org -
10-
Luyện Thi & Bồi Dưỡng Kiến Thức: 18A/88 – Đinh Văn Tả - TP.Hải Dương

NH2 NH2
NH2
NH2 H 2N

............................................................. ............................................................. ............................................................. .............................................................

N
N
NH NH N N
H H
............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ...............................

COO
COONa Ca
HOOC COOK
COO HOOC COOK
............................... ...............................
............................... ............................... ................................................................ ................................................................

COOCH3 HOOC COOCH3 C 2H 5O O C COOCH3

................................................................ ................................................................ ................................................................

O O
H 3C C O O C O O C 2H 5 COO

..................................................... .................................................................................. ..................................................................................

COOH COOH CHO

OH O HOOC COOH O COOH

..................................................... ..................................................... ..................................................... .....................................................

O CN COOH
OH HO
H 2N Cl
CN COOH
Cl HOOC

.................................................................................. .................................................................................. ..................................................................................

H 2N OHC COCH3
O CHO
CO NH2

.................................................................................. .................................................................................. ..................................................................................

N NH
N N
H N N N HN
H
................... ................... ................... ................... ........................ ........................ ........................ ........................

WWW.HOAHOC.ORG © NGÔ XUÂN QUỲNH


℡ 09798.17.8.85 –℡ 09367.17.8.85 – Website: http://hoahoc.org – E_mail: admin@hoahoc.org – Ym: netthubuon

You might also like