ANATOMI DAN

FISIOLOGI
Definisi Anatomi
 Anatomi berasal daripada perkataan Greek yang
bermaksud “memotong atau membelah anggota
badan”.
 Anatomi ialah bidang sains yang berkaitan dengan
struktur tubuh manusia. Anatomi juga dikenali
sebagai morfologi atau sains bentuk.
 Anatomi kasar terbahagi kepada beberapa
bahagian.
 Anatomi kasar terbahagi kepada:
1) Anatomi kawasan (regional)
Semua struktur badan dalam bahagian atau kawasan tubuh
yang dikaji secara berkumpulan. Sebagai contoh, anatomi
bahagian abdomen atau kepala.
2) Anatomi bersistem (systemic)
Semua organ yang mempunyai fungsi yang ada kaitan antara
satu sama lain akan dikaji secara bersama. Pendekatan
anatomi bersistem ini sesuai bagi melihat hubungkait antara
struktur dan fungsinya.
3) Anatomi permukaan (surface)
Kajian ini melibatkan struktur – struktur tubuh yang dapat
dilihat dan dirasa pada permukaan tubuh.
Definisi Fisiologi
Definisi Fisiologi
Anatomi berkait rapat dengan fisiologi iaitu
mengkaji fungsi struktur tubuh badan. Sebagai
contoh, tulang-tulang kaki yang panjang dan tebal
seperti femur, tibia dan fibula dapat menyokong berat
badan kita.
Struktur dan Fungsi
Sistem integumentari
 Komponen utama – kulit, rambut dan kuku
 Fungsi utama
1) Pembalut luar tubuh
2) Melindungi dan mengelak kecederaan pada tisu –tisu
dalaman.
3)Sintesis vitamin D.
4)Lokasi pengesan rasa. (sakit,tekanan,sejuk,panas dan
sentuhan).
5)Lokasi kelenjar peluh dan kelenjar minyak.
6)Mengkumuhkan air, asid urik dan lebihan garam mineral
Sistem rangka
 Komponen Utama - Tulang rangka,Kartile,Ligamen,Sendi
 Fungsi Utama
1) Pembalut luar tubuh
2)Melindungi dan mengelak kecederaan pada tisu –tisu
dalaman.
3)Sintesis vitamin D.
4)Lokasi pengesan rasa. (sakit,tekanan,sejuk,panas dan
sentuhan).
5)Lokasi kelenjar peluh dan kelenjar minyak.
6)Mengkumuhkan air, asid urik dan lebihan garam mineral
Sistem otot
 Komponen utama – otot rangka
 Fungsi utama
1)Menghasilkan lokomotor
2)Mempamerkan ekspresi muka.
3)Mengekalkan postur badan.
4)Menghasilkan haba melalui aktiviti sel (tindak
balas metabolisme) didalam otot.
Sistem saraf
 Komponen utama – Otak,saraf tunjang,saraf
periferi,reseptor .
 Fungsi utama
1)Sistem kawalan tindak balas pantas badan.
2)Bertindak balas terhadap perubahan (rangsangan)
dalaman dan luaran badan dengan mengaktifkan
yang berkaitan.
Sistem endokrima

 Komponen utama - Kelenjar –

kelenjar,tiroid,Pituitari,Adrenal,Pineal,Pankress,Timus,Ovari,T
estis.
 Fungsi utama

1)Kelenjar merembeskan hormone untuk menyelaraskan dan

mengawal atur proses fungsi tubuh seperti
pertumbuhan,reproduktif dan kegunaan nutrient oleh sel-sel
badan.
2)Mengubahsuai aktiviti sistem organ yang lain dengan
bertindak balas secara perlahan.
Sistem Kardiovaskular

 komponen utama – Jantung,Darah,Salur darah

 Fungsi utama
1)Jantung mengepam darah
2)Darah adalah pengangkutan utama badan dengan membawa
hormone, nutrient dan oksigen keseluruh badan serta bahan
kumuh seperti karbon dioksida ke sistem respiratori.
3)Salur darah menyerap oksigen dari paru –paru ke jantung
secara resapan.
4)Salur darah adalah medium aliran darah ke seluruh badan.
Sistem Limfatik

 Komponen utama - Nodus limfa,Pembuluh limfatik,

Duktus torasik
 Fungsi utama

1)Rumah kepada sel darah putih yang menjadi sistem

pertahanan badan (imunisasi) dari jangkitan dan
penyakit.
2)Memungut cecair yang bocor dari pembuluh darah
(sama ada melalui resapan atau penyejatan dan
mengembalikannya.
3)Mengkumuhkan puing ke dalam aliran limfatik.
Sistem respiratori

 Kompenen utama – Rongga

hidung,Farinks,Larinks,Bronkiol ,Paru – paru
 Fungsi utama

1)Membekalkan oksigen ke dalam darah dan

mengkumuhkan karbon dioksida.
2)Paru –paru sebagai lokasi pertukaran gas (resapan
melalui dinding pundi –pundi udara) antara oksigen
dengan karbon dioksida.
Sistem Pencernaan

 Komponen utama - Rongga

mulut,Esofagus,Perut,Usus besar,Usus
kecil,Rektrum,Anus
 Fungsi utama

1)Memecahkan makanan kepada unit-unit yang boleh

diserap oleh darah (dalam bentuk nutrient) untuk
diagihkan ke seluruh sel badan.
2)Makanan yang tidak dicernakan dikumuhkan dalam
bentuk najis.
Sistem urinari

 Komponen utama – Ginjal,Pundi kencing

 Fungsi utama

1)Menyingkirkan bahan – bahan kumuh nitrogen dari

badan.
2)Mengawal air dan eletroit.
3)Mengawal keseimbangan asid-bes dalam darah.
Sistem reproduktif

 Komponen utama
 Perempuan- Ovari, salur uterin (fallopio), uterus,vagina

 Lelaki - Testis,penis,pundi prostat,skrotum.

 Fungsi utama - perempuan

1)Ovari menghasilkan telur dan hormon wanita.

2)Uterus adalah lokasi persenyawaan.
 Fungsi utama – lelaki

1)Menghasilkan generasi akan datang.

2)Testis menghasilkan sperma dan hormone seks lelaki
3)Duktus dan kelenjar membantu menyalurkan sperma ke
trek reproduktif wanita.
 Anatomi
&
fisiologi

cahaya * yana* irma * *umai * t-rah

 Regulasi
Homeostatik Oleh
sistem organ
 Definisi
homeostatik
Homeostasis dirujuk sebagai pengekalan
atau mekanisma kawal atur persekitaran
dinamik dalaman (badan organisma) yang
malar.

Homeostasis merupakan salah satu

konsep yang paling penting dalam biologi.
2 jenis pemalar dlm
homeostatik:
Sistem tertutup
Keseimbangan statik. Dimana keadaan
dalam yang tidak berubah seperti botol tertutup.

Sistem terbuka
Keseimbangan dinamik dimana keadaan
dalam yang malar walaupun sistem ini terus
berubah contohnya seperti sebuah kolam di
dasar air terjun
 Kepentingan
homestatik
Memboleh organisma mengadaptasi kepada
persekitaran luar yang mempunyai julat dan habitat
yang lebih luas.

Menyediakan keadaan dalaman (persekitaran dinamik

dalam badan organisma) yang stabil supaya sel-sel
dapat menjalankan hidup dengan cekap.

Membolehkan kadar metabolisma dikawal dengan

cekap pada bila-bila masa.
Boleh enzim-enzim menjalan fungsinya dengan
optimum.
 Proses yg terlibat
.

Suap balik positif

Contoh deman, badan akan
bertambah panas untuk membunuh
bakteria dan virus.

Suap balik negatif

Contoh keadaan panas, badan akan
dikawalatur untuk mengurangkan
haba daripada badan
Perubahan persekitaran
Perubahan kecil dalam persekitaran
dinamik dalam badan boleh menyebabkan
sel-sel mati. Contoh-contoh yang akan
menyebabkan sel-sel mati walaupun
dalam julat kecil ialah seperti:

•Dehidrasi - Kurang air

•Zat makanan yang kurang
•Sisa toksik dikumpul dalam badan
•Suhu berubah dengan mendadak
Contoh homeostatik:
Apabila cuaca panas, sistem kulit akan bertindak balas
dengan mengeluarkan peluh melalui kelenjar peluh pada
epidermis kulit untuk mencegah suhu darah daripada
meningkat.Salur darah pula akan mengembang untuk
mengeluarkan haba ke persekitaran dan hal ini kadang
kala menyebabkan kulit berwarna merah.

Apabila aras glukosa dalam darah telah habis atau

berkurangan daripada julat tertentu, hati akan dirangsang
oleh insulin untuk menukarkan glikogen kepada glukosa
supaya dapat digunakan sebagai tenaga untuk tindakan
otot.
 Organ yg terlibat
dlm kawalatur homeostatik:

Hati Ginja Kulit

l
Pengenalan kepada bahan
kimia utama badan
 Koordinasi kimia

Bergandingan dengan koordinasi saraf, koordinasi kimia

dikawal oleh hormon dan kelenjar endokrin.

Hormon adalah bahan kimia dalam badan yang mengawal

aktiviti badan.

Hormon dihasilkan oleh bahagian badan yang disebut

sebagai kelenjar endokrin.

Kelenjar endokrin juga digelar "kelenjar tanpa duktus"

kerana ia membebaskan hormon terus ke dalam aliran
darah kita.
 Pituitari

Ovari Tiroid

Manusia mempunyai 6
jenis kelenjar endokrin
utama iaitu :-

Pankreas Adrenal
 1. Pituitari

Terletak dalam otak ia mengawal kelenjar lain serta

berfungsi dalam pertumbuhan
 2. Tiroid

Terletak di tepi leher ia mengawal metabolisme,

perkembangan otak
 3. Adrenal

Terletak di atas ginjal ia menolong seseorang menghadapi

kecemasan.
 4. Pankreas

Terletak di pankreas ia mengawal aras gula dalam darah

 5. Ovari

Terletak dalam ovari ia mengawal perkembangan seks.

 6. Testis

Terletak dalam testis ia mengawal perkembangan seks

 Jika kuantiti hormon ini tidak seimbang ia akan
mencacatkan aktiviti badan. contohnya jika hormon yang
dikeluarkan dari pankreas tidak mencukupi, seseorang
akan menghidap penyakit kencing manis.

Koordinasi saraf Koordinasi kimia

Dikawal oleh sistem saraf Dikawal oleh sistem endokrin

Maklumat dihantar dalam bentuk IMPULS Maklumat dihantar dalam bentuk

HORMON
Gerak balasnya boleh dipercepat atau Gerak balas adalah lambat
diperlambatkan
Pusat kawalan adalah otak dan saraf tunjang Pusat kawalan adalah kelenjar-
kelenjar
MEKANISMA ASAS
PENGELUARAN, PENYIMPANAN
DAN PENGGUNAAN TENAGA
Respirasi dalaman
 Berlaku apabila badan mengeluarkan tenaga
daripada makanan
 melibatkan pertukaran gas-gas 
respiratori antara darah dan sel2 tisu
 melibatkan pemindahan oksigen dr darah ke
sel-sel tisu
 melibatkan pemindahan karbon dioksida
daripada sel-sel tisu ke darah
Respirasi aerobik

Glukos Oksige
a n

Karbon
Tenaga Air
diokside
Kadar metabolik

Kadar metabolik Kadar metabolik

rendah tinggi

Tenaga
Tenaga
Lemak
 TISU
EPITHELIU
M

JENIS-
TISU JENIS TISU
OTOT SARAF
TISU
UTAMA
TISU
PENGHUBU
NG
FUNGSI-FUNGSI TISU
TISU EPITHELIUM
 Menutupi tubuh, iaitu kulit dan yang melapisi

rongga sebagai perlindungan.

 Mencegah kerosakan tisu dibawahnya, mencegah

kehilangan cecair dan juga mencegah kemasukan

cecair kedalam struktur yang ditutupi kulit.
 Mikroorganisma tidak dapat menembusi kulit yang

sihat, tetapi hanya dapat melalui kulit yang luka.

TISU OTOT
 Otot rangka : berfungsi menggerakkan tulang dan

anggota badan.
 Otot licin : berperanan mengerakkan bahan dalam

salur pencernaan dan usus.

 Otot jantung : menyebabkan jantung berdenyut

untuk mengepam darah.

TISU SARAF
 Mekoordinasi kesemua kegiatan badan, khususnya

yang berkaitan dengan fungsi-fungsi endokrin,

motor dan mental.
 Memproses maklumat rangsangan supaya gerak

balasdapat dilaksanakan.
 Mengutus maklumat (impuls saraf) dari satu tempat

ke tempat lain.
 Bergerak balas terhadap rangsangan kimia dan

fizikal.
TISU PENGHUBUNG/PENGANTARA
 Untuk menyokong dan mempertahankan kedudukan

organ dalam tubuh.

 Membentuk rangka badan dan melindungi organ

badan.
 Sebagai tempat tempat menyimpan air dan lemak

yang apabila diperlukan dapat diserap kembali.

STRUKTUR MEMBRAN
DAN FUNGSI

Anatomi dan Fisiologi

 Membran
-Kulit sel bukanlah selaput yang statik
-Lapisan sel yang khusus menyelaputi rongga-rongga
badan
-Semua membran ini mengeluarkan cecair rembesan
untuk melicinkan atau membahasi rongga yang
diselaputnya
 Fungsi Membran
-Mengawal beberapa bahan tertentu untuk masuk ke
sel atau menghindarkan bahan lain masuk ke sel
-Media komunikasi sel dengan lingkungan
-Membatasi sel dengan lingkungan
 Tiga Membran penting:-
-Membran mukosa
-Membran sinovial
-Membran serosa
Struktur
 Membran sel eukariot terdiri dari 2 lapisan
fosfolipid
 Fosfolipid dan kolestrol merupakan asas struktur
membran
 sementara protein mempunyai tugas-tugas khusus
 bahagian-bahagian dalaman sel sebenarnya
mempunyai sistem perhubungan antara satu sama
lain