1

Mitoz vücut büyümesi, farklılaşması ve

doku rejenerasyonu sırasında gördüğümüz
somatik hücre bölünmesidir.

Mitotik bölünme normalde her biri atasal

hücreye özdeş kromozom ve genlere sahip
olan iki yavru hücre verir.

2
Mitoz esnasında,
kromozomlar yoğunlaşır,
nükleer zar yıkılır,
mitotik iğleri oluşturmak üzere hücre iskeleti
yeniden düzenlenir
kromozomlar zıt kutuplara doğru hareket eder.
kromozomların ayrılması genellikle hücre
bölünmesi izler.

3
 M İT O Z B Ö L Ü N M E

P R O F A Z

M E T A F A Z

A N A F A Z

T E L O F A Z

4
Demet URHAN-000517091
5
6
 Profaz
 Mitoz başlayınca çekirdeğin içerisinde kromatin
materyali katlanmaya başlar. Bunu özel
proteinlerin yardımıyla gerçekleştirir. Giderek
daha fazla katlanıp (yaklaşık 1000 kez) boyunu
kısaltır.

 Enini kalınlaştırır sonunda en kısa en kalın halini

alır (kromozom biçimini).

7
Bu sırada çekirdek zarı erir çekirdekçik
kaybolur.

Çekirdeğin içinde bu olaylar gelişirken

sitoplazmada sentrozomların arasında iğ iplikleri
organize olmaya başlar (iğ iplikleri proteinlerin
kaynağı bölünme için hazırlık evresinde dağılan
mikrotübüllerdir).

8
Profaz
İlk evre

9
 Metafaz
 Profaz sonunda kromozomlar sitoplazmaya
dökülünce iğ ipliklerinin sentromere tutunmasıyla
(kinetokor bölgesinden tutunur) kromozomlar
hücrenin ekvator tablasına dizilirler.

 Bu sırada kutuptan kutuba uzanan iğ ipliklerinin

yanında kutuptaki sentrozomdan kromozomun
sentromerine kadar uzanan iğ iplikleri oluşur.

10
11
 Metafaz
 Profaz 30-60 dakika sürmesine karşılık,
metefaz ancak 2-6 dakika sürer

 Bölünen insan hücresinin kromozomları en

kolay mitozun metafazında analiz edilir.

12
Metafaz
Kromozomlar
metafaz plağında

13
 Anafaz
 Kromatidler birbirlerinden ayrılarak zıt kutuplara
doğru çekilirler. Bunlar iğ ipliklerinin hareketini
sağlar.

 Yavru kromozom adını verdiğimiz bu kromatidler

kutuplara vardığında artık anafaz biter.

 Sitokinezle ilgili aktiviteler de bu aşamada başlar.

 Bu evre de yaklaşık olarak 3-15 dakika sürer.

14
Anafaz
Kardeş kromatidler
ayrılır ve kutuplara
gider

15
 Telofaz
 Çekirdek zarı yavaş yavaş oluşur.
Kromozomlar uzayıp incelmeye başlar.

 Bu evrenin oluşumu sürerken bir yandan da

sitoplazma boğum yapmaya başlar.

16
 Sitoplazmanın boğumlanarak ayrılması
sürecine sitokinez denir.

 Telofazın başlangıcından iki yeni hücrenin

oluştuğu ana kadar geçen süre 30-60
dakikadır.

17
Telofaz
Nukleus zarı oluşur
iğ iplikleri yok olur
ve sitokinez

18
Sitokinez

Sitoplazma bölünmesi
ve iki yavru hücre

19
Figure 2.15

20
22
Bu bölünme germ hücrelerinde (üreme ana
hücrelerinde) meydana gelir.

Erkeklerde primer spermatositlerde

Dişilerde primer oositlerde olur.

Mayoz peş peşe iki bölünmeden meydana

gelir. Mayoz I kromozom sayısını yarıya
indiren bölünmedir. Mayoz II ise aynen bir
mitoz bölünmedir.

23
 Mayoz eşemin temelidir.

İki haploid gamet bir araya zigotu oluşturur.

46
23

46
23

Egg Sperm

92
46

Zygote

24
Mayoz
Gametleri oluşturan bir bölünmedir.

Anne Baba Çocuk

Çok fazla

Mayozda genetik bilgi

yarıya iner.

25
Tetrat: mayoz bölünmenin profaz I evresinde
homolog kromozomların kromatidlerin karşılıklı gelip
eşleşerek oluşturdukları gruplar.
 1 tetrat = 2 kromozom = 4 kromatid

26
Mayoz iki bölümlüdür.
Kardeş
kromatidler
ayrılır
Homologlar
ayrılır

Meiosis I Meiosis II
(reduction (equational
division) division)

Diploid

Haploid
Haploid
Her bir gamette bir kromozomdan bir kopya kalır..
27
Mayoz I : Redüksiyon Bölünmesi

İğ iplikleri
Nukleus
Nukleus
zarı

Profaz I Profaz I Metafaz I Anafaz I Telofaz I

(erken) (geç) (diploid) (diploid) (diploid)
(diploid) (diploid)

28
 Bölünmeye hazırlık evresidir.
 Mitozdaki interfaza benzemekle birlikte
hücrelerin mitozdaki gibi büyüklüklerinin ve
hacimlerinin artması gerçekleşmez.

29
 Kromozomlar kısalıp kalınlaşmaya başlarken,
anadan ve babadan gelen homolog kromozomlar
sinaps halinde ya yan yana parelel uzanırlar ya da
birbirinin üzerine kıvrılırlar.
 Kısalma sonucunda kromozomlar mitozdaki gibi
görülmeye başlar.
 Her kromozom iki kromatitten yapıldığından,
homolog kromozomlar dörtlü demetler halinde
görülür, bu görünüşe tetrat denir.

30
 Kromozomların sentromerleri ayrılmamıştır. 4
kromatid için iki sentromer vardır.

 Ayrıca mitozdan farklı olarak bu evrede tetratlar

arasında parça değişimi gerçekleşir. Crossing-over
denilen bu parça değişimi tür içinde çeşitliliği sağlar.

 Bu evrenin sonunda çekirdek zarı parçalanarak

kaybolur.

31
Profaz I

Erken profase Geç profaz

Homologlar eşleşir. Kromozomlar kondense olur.

Krossing over olur. İğ oluşur.
Nucleus zarı parçalanır.

32
 Çekirdek zarının parçalanması sona ermiştir.

 Sentrozomlar kutuplara çekilmiş ve iğ iplikleri

ortaya çıkmıştır.

 Sentromerleri çift olan tetratlar ekvatoral düzlem

üzerine dizilir.

33
Homolog kromozomlar
ekvator
plağında yerleşirler.

34
 Bu evrede tetratlar ikiye ayrılarak kutuplara
giderler.

 Ana ve babadan gelen kromozomlar rasgele

olarak birbirlerinden ayrılırlar

 Bu evrede kromozom sayısı indirgendiğinden

kutuplara taşınan yani oğul hücrelere geçecek olan
kromozom sayısı vücut hücrelerinin kromozom
sayısının yarısı kadardır.
35
Homologlar ayrılır ve
Kutuplara hareket
ederler.

Kardeş kromatidler
Sentromerle bağlı olarak
kalır.

36
 Hücrenin iki kutbunda bulunan kromozomlar
uzayıp incelmeye başlar.

 Etraflarında çekirdek zarı oluşur.

Sitoplazmanın boğumlanmasıyla da haploid
sayıda kromozoma sahip iki yavru hücre
oluşur.

37
Nucleus zarı oluşur.

İğ yok olur.

Sitokinez hücreyi ikiye böler.

38
Mayoz II : Ekvasyon bölünmesi

Profaz II Metafaz II Anafaz II Telofaz II İdentik

(haploid) (haploid) (haploid) (haploid) olmayan
4 yavru hücre

39
Nucleus zarı parçalanır
İğ oluşur.

40
Kromozomlar ekvator
plağında dizilirler.

41
Kardeş
kromatidler
ayrılırlar ve
zıt kutuplara
giderler.

42
Nukleus zarı oluşur.

Kromozomlar dekondanse
olurlar.

İğ kaybolur.

Sitokinezle iki hücre oluşur.

43
Gametes

4 haploid hücre

Her kromozomdan bir

kopya

Her genin tek alleli

Farklı allellerin kromozom

boyunca değişik
yerleşimleri

44
 Mitoz Mayoz
2
Bölünme sayısı 1

Yavru hücrelerin
2 4
sayısı
Genetik olarak
Evet Hayır
identik?
Kromozom Ana hücre gibi Ana hücrenin yarısı
Eşem hücrelerini verecek
Nerede Somatik hücreler
hücreler
Seksüel olgunlukla
Ne zaman Hayat boyu
ilişkili
Görevi Büyüme ve tamir Eşemli üreme
45