You are on page 1of 8

TUGAS TERSTRUKTUR / MANDIRI

STATISTIKA
Nama : Agus Nurhadi Dosen : H.S Sianipar, SE MM
NIM : B31108079 NIP : 130703051

1.Hasil Survey terhadap Pedagang Kecil tentang omzet penjualan per hari dalam ribuan rupiah sbb :
Omzet fi xi/mi TK Fk< Fk> xi.fi (xi-x)2.fi
39.95 0 149
40.0 - 44.9 12 42.45 509.40 2,174.06
44.95 12 134
45.0 - 49.9 18 47.45 854.10 1,288.29
49.95 30 114
50.0 - 54.9 24 52.45 1,258.80 287.32
54.95 54 54
55.0 - 59.9 60 57.45 3,447.00 142.30
59.95 114 30
60.0 - 64.9 20 62.45 1,249.00 855.43
64.95 134 12
65.0 - 69.9 15 67.45 1,011.75 1,997.57
69.95 149 0
Σ 149 330 8,330.05 6,744.97

xrata-rata = Σxi.fi/n
(omzet rata2) = 55.91 atau Rp 55,906

Modus = x0 + (i/2).(F1-F-1)/(2F0-F1-F-1)
= 57.45 + -0.155263158
= 57.29 atau Rp 57,295

2
Varians (S2) = Σ(xi-x) .fi/n Standard Deviasi (S) = √(S2)
= 45.27 = 6.73

V = S/x = 6,73 / 55,91


= 0.12 atau 12.03%

Hasil Penelitian / Survey terhadap 100 buruh bangunan, diperoleh data sebagai berikut :

Pendapatan rata-rata (x) = Rp 40,000


Standar Deviasi (S) = Rp 15,000
Modus = Rp 45,000

maka,
V = S/x = Rp 15.000 / Rp 40.000
= 0.38 atau 37.50%

Kesimpulan :
1. Omzet rata-rata pedagang kecil lebih tinggi atau lebih besar dari pada pendapatan rata-rata
buruh bangunan.
2. Tingkat penyimpangan (V) yang terjadi pada survey pedagang kecil lebih rendah dari pada hasil
penelitian terhadap buruh bangunan.
2. Diketahui : Y = Hasil produksi (hasil panen dlm ton)
X1 = Luas lahan yang digarap (ha)
X2 = Jumlah pupuk (Kw)

Hasil survey terhadap 10 rumah tangga petani sebagai berikut :


Y 8.0 10.0 12.0 9.0 14.0 7.0 9.0 6.0 5.0 8.0
X1 3.0 3.5 4.0 4.0 4.5 3.0 4.5 2.5 2.0 4.0
X2 4.0 5.0 6.0 3.0 7.0 2.0 5.0 4.0 2.0 3.0

Ditanya : 1. Jika antara Y dan X1 berhubungan secara linier, tentukan pers. Regresi Liniernya!
Buat batasan produksinya, jika petani menggarap lahan sebanyak 10 ha (α = 0,01).
2. Tentukan dan jelaskan pers. Regresi Multipel-nya!
3. Tentukan dan jelaskan Korelasi Parsial-nya!

Jawab :
1.
No. X1 Y X 12 Y2 X1.Y
1 3.0 8.0 9.0 64.0 24.0
2 3.5 10.0 12.3 100.0 35.0
3 4.0 12.0 16.0 144.0 48.0
4 4.0 9.0 16.0 81.0 36.0
5 4.5 14.0 20.3 196.0 63.0
6 3.0 7.0 9.0 49.0 21.0
7 4.5 9.0 20.3 81.0 40.5
8 2.5 6.0 6.3 36.0 15.0
9 2.0 5.0 4.0 25.0 10.0
10 4.0 8.0 16.0 64.0 32.0
n = 10 35.0 88.0 129.0 840.0 324.5

n.Σxy-Σx.Σy 10.324,5 - (35,0 . 88,0)


b = 2 2
= = 2.538
n.Σx -(Σx) 10 . 129,0 - (35)2

Σy - b.Σx 88,0 - 2,538 . 35


a = = = -0.085
n 10

maka, persamaan regresi linier-nya adalah :


ŷ = a + b.x ↔ ŷ = -0,085 + 2,538.x

Batasan produksi jika x = 10 ha (α = 0,01) :


ŷ - tp.Syx √1/n + ((x-xrata-rata)2/(Σx12 - n.(xrata-rata)2)) < ζx < ŷ + tp.Syx √1/n + ((x-xrata-rata)2/(Σx12 - n.(xrata-rata)2))

dimana : ŷ = -0,085 + 2,538.(10) √ ((Σy2 - a.Σy - b.Σxy)


Syx = = 2.18
= 25.30 n-2

Dari tabel " Distribusi t" diperoleh nilai tp untuk: α = 0,01 ; α/2 = 0,005 ↔ tp = 3.355
df = 8
maka,
25,30 - 3,355 . 2,18 . √((1/10)+((10-3,50)2/(129-10 . 3,502))) < ζx < 25,30 + 3,355 . 2,18 . √((1/10)+((10-3,50)2/(129-10 . 3,502)))

6.53 ton < ζx < 44.07 ton


2.
No. Y X1 X2 Y2 X 12 X 22 X1 .X2 X1.Y X2.Y
1 8.0 3.0 4.0 64.0 9.0 16.0 12.0 24.0 32.0
2 10.0 3.5 5.0 100.0 12.3 25.0 17.5 35.0 50.0
3 12.0 4.0 6.0 144.0 16.0 36.0 24.0 48.0 72.0
4 9.0 4.0 3.0 81.0 16.0 9.0 12.0 36.0 27.0
5 14.0 4.5 7.0 196.0 20.3 49.0 31.5 63.0 98.0
6 7.0 3.0 2.0 49.0 9.0 4.0 6.0 21.0 14.0
7 9.0 4.5 5.0 81.0 20.3 25.0 22.5 40.5 45.0
8 6.0 2.5 4.0 36.0 6.3 16.0 10.0 15.0 24.0
9 5.0 2.0 2.0 25.0 4.0 4.0 4.0 10.0 10.0
10 8.0 4.0 3.0 64.0 16.0 9.0 12.0 32.0 24.0
n = 10 88.0 35.0 41.0 840.0 129.0 193.0 151.5 324.5 396.0

ŷ = b0 + b1.x1 + b2.x2

Σy = b0 . n + b1 . Σx1 + b2 . Σx2
88.0 = 10.0 b0 + 35.0 b1 + 41.0 b2 ..........Pers. I )

2
Σx1y = b0 . Σx1 + b1 . Σx1 + b2 . Σ(x1.x2)
324.5 = 35.0 b0 + 129.0 b1 + 151.5 b2 ..........Pers. II )

2
Σx2y = b0 . Σx2 + b1 . Σ(x1.x2) + b2 . Σx2
396.0 41.0 b0 + 151.5 b1 + 193.0 b2 ..........Pers. III )

Eliminasi :
Pers. II & I
324,5 = 35,0 b0 + 129,0 b1 + 151,5 b2 / x 10 ↔ 3,245.0 = 350.0 1,290.0 1,515.0
88,0 = 10,0 b0 + 35,0 b1 + 41,0 b2 / x 35 ↔ 3,080.0 = 350.0 1,225.0 1,435.0
165.0 = 65.0 80.0 Pers. IV )

Pers. III & I


396,0 = 41,0 b0 + 151,5 b1 + 193,0 b2 / x 10 ↔ 3,960.0 = 410.0 1,515.0 1,930.0
88,0 = 10,0 b0 + 35,0 b1 + 41,0 b2 / x 41 ↔ 3,608.0 = 410.0 1,435.0 1,681.0
352.0 = 80.0 249.0 Pers. V )

Pers.V & IV
352,0 = 80,0 b1 + 249,0 b2 / x 65 ↔ 22,880.0 = 5,200.0 16,185.0
165,0 = 65,0 b1 + 80,0 b2 / x 80 ↔ 13,200.0 = 5,200.0 6,400.0
9,680.0 = 9,785.0
b2 = 0.989

165,0 = 65,0 b1 + 80,0 b2 ↔ 165,0 = 65,0 b1 + 80,0 . (0,989)


b1 = 1.321
88,0 = 10,0 b0 + 35,0 b1 + 41,0 b2 ↔ 88,0 = 10,0 b0 + 35,0 (1,321) + 41,0 (0,989)
b0 = 0.121

maka, pers. Regresi Multipel-nya adalah :


ŷ= 0.121 + 1.321 x1 + 0.989 x2
3. Korelasi Parsial

ryx1 - ryx2 . r12 0.17


ry1 . 2 = = = 0.18
√ (1 - ryx22).(1 - r122) 0.94

ryx2 - ryx1 . r12 0.19


ry2 . 1 = = = 0.20
√ (1 - ryx12).(1 - r122) 0.95

dimana :
n.Σx1y - Σx1.Σy 165.00
ryx1 = = = 0.22
√ ((n.Σx1 - (Σx1)2) . (n.Σy2 - (Σy)2))
2
733.66

n.Σx2y - Σx2.Σy 352.00


ryx2 = = = 0.24
2 2 2 2
√ ((n.Σx2 - (Σx2) ) . (n.Σy - (Σy) )) 1,443.56

n.Σx1.x2 - Σx1.Σx2 80.00


r12 = = = 0.23
2 2 2 2
√ ((n.Σx1 - (Σx1) ) . (n.Σx2 - (Σx2) )) 351.81
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL
UNIVERSITAS TANJUNGPURA
Jl.A.Yani Telp.(0561) 743465 - 766840
Pontianak 78124

UJIAN TENGAH SEMESTER GAZAL T.A 2008/2009


PROGRAM EKSTENSI FAKULTAS EKONOMI
Nama : Agus Nurhadi Dosen : H.S Sianipar, SE MM
NIM : B31108079 NIP : 130703051
Jurusan / Kelas : Manajemen / K-II Mata Kuliah : Statistika
Hari / Tanggal : Rabu/19 November 2008 Waktu : 19.00 - 21.00 WIB

11 Tahun terakhir laporan perkembangan penjualan (ribuan lusin) dan biaya promosi (jutaan rupiah) tergambar seperti
tabel berikut :
Biaya Promosi
Semester Penjualan
Sales Promotion Iklan
1 15 20 15
2 18 22 15
3 25 27 15
4 32 28 22
5 33 30 25
6 37 30 20
7 42 35 25
8 45 35 20
9 50 40 20
10 65 42 28

Pertanyaan : 1.a. Jika antara penjualan dengan promosi terdapat hubungan yang bersifat linier, tentukan pers. Regresi
Liniernya!
b. buat batas-batas ramalan penjualan, jika biaya promosi direncanakan pada semester 11 sebesar
Rp. 80 juta yang terdiri dari sales promotion Rp. 50 juta dan biaya iklan Rp. 30 juta (gunakan α = 5 %).
2.a. Jika antara penjualan dengan biaya sales promotion dan biaya iklan terdapat hubungan yang bersifat
ganda (multiple), tentukan Persamaan Regresi Multiple dan jelaskan !
b. Jelaskan : Ý = 0,58 + 0,07X1 + 0,75X2 - 0,05X2 - 0,04X3

Jawab :
1. a. Penjualan & Sales Promotion
No. Y X Y2 X2 X.Y
1 15 20 225 400 300
2 18 22 324 484 396
3 25 27 625 729 675
4 32 28 1024 784 896
5 33 30 1089 900 990
6 37 30 1369 900 1110
7 42 35 1764 1225 1470
8 45 35 2025 1225 1575
9 50 40 2500 1600 2000
10 65 42 4225 1764 2730
n = 10 362 309 15170 10011 12142

n.Σxy-Σx.Σy 10.12142 - (309 . 362)


b = = = 2.066
n.Σx2-(Σx)2 10 . 10011 - (309)2

Σy - b.Σx 362 - 2,066 . 309


a = = = -27.629
n 10

maka, persamaan regresi linier-nya adalah :


ŷ = a + b.x ↔ ŷ= -27.629 + 2.066 x

1. b. Batas - batas ramalan penjualan jika : x= 50 juta (α = 5 %) :


ŷ - tp.Syx √1/n + ((x-xrata-rata)2/(Σx2 - n.(xrata-rata)2)) < ζx < ŷ + tp.Syx √1/n + ((x-xrata-rata)2/(Σx2 - n.(xrata-rata)2))

dimana : ŷ = -27,629 + 2,066.(50) √ ((Σy2 - a.Σy - b.Σxy)


Syx = = 4.25
= 75.65 n-2
xrata-rata = 30.9
Dari tabel " Distribusi t" diperoleh nilai tp untuk: α = 0,05 ; α/2 = 0,025 ↔ tp = 2.306
df = 8
maka,
75,65 - 2,306 . 4,25 . √((1/10)+((50-30,9)2/(10011-10 . 30,92))) < ζx < 75,65 + 2,306 . 4,25 . √((1/10)+((50-30,9)2/(10011-10 . 30,92)))
66.41 juta < ζx < 84.89 juta
2. a.
No. Y X1 X2 Y2 X12 X22 X1 .X2 X1.Y X2.Y
1 15 20 15 225 400 225 300 300 225
2 18 22 15 324 484 225 330 396 270
3 25 27 15 625 729 225 405 675 375
4 32 28 22 1,024 784 484 616 896 704
5 33 30 25 1,089 900 625 750 990 825
6 37 30 20 1,369 900 400 600 1,110 740
7 42 35 25 1,764 1,225 625 875 1,470 1,050
8 45 35 20 2,025 1,225 400 700 1,575 900
9 50 40 20 2,500 1,600 400 800 2,000 1,000
10 65 42 28 4,225 1,764 784 1,176 2,730 1,820
n = 10 362 309 205 15,170 10,011 4,393 6,552 12,142 7,909

ŷ = b0 + b1.x1 + b2.x2

Σy = b0 . n + b1 . Σx1 + b2 . Σx2
362 = 10 b0 + 309 b1 + 205 b2 ..........Pers. I )

2
Σx1y = b0 . Σx1 + b1 . Σx1 + b2 . Σ(x1.x2)
12,142 = 309 b0 + 10,011 b1 + 6,552 b2 ..........Pers. II )

2
Σx2y = b0 . Σx2 + b1 . Σ(x1.x2) + b2 . Σx2
7,909 205 b0 + 6,552 b1 + 4,393 b2 ..........Pers. III )

Eliminasi :
Pers. II & I
12.142 = 309 b0 + 10.011 b1 + 6.552 b2 / x 10 ↔ 121,420 = 3,090 100,110 65,520
362 = 10 b0 + 309 b1 + 205 b2 / x 309 ↔ 111,858 = 3,090 95,481 63,345
9,562 = 4,629 2,175 Pers. IV )

Pers. III & I


7.909 = 205 b0 + 6.552 b1 + 4.393 b2 / x 10 ↔ 79,090 = 2,050 65,520 43,930
362 = 10 b0 + 309 b1 + 205 b2 / x 205 ↔ 74,210 = 2,050 63,345 42,025
4,880 = 2,175 1,905 Pers. V )

Pers.V & IV
4.880 = 2.175 b1 + 1.905 b2 / x 4.629 ↔ 22,589,520 = 10,068,075 8,818,245
9.562 = 4.629 b1 + 2.175 b2 / x 2.175 ↔ 20,797,350 = 10,068,075 4,730,625
1,792,170 = 4,087,620
b2 = 0.438

9.562 = 4.629 b1 + 2.175 b2 ↔ 9.562 = 4.629 b1 + 2.175 . (0,438)


b1 = 1.860
362 = 10 b0 + 309 b1 + 205 b2 ↔ 362 = 10 b0 + 309 . (1,860) + 205 . (0,438)
b0 = -30.252

maka, pers. Regresi Multipel-nya adalah :


ŷ= -30.252 + 1.860 x1 + 0.438 x2

2. b. Ŷ = 0,58 + 0,07X1 + 0,75X2 - 0,05X2 - 0,04X3

Penjelasan :
Tahun 2006 Tahun 2007
Bulan Penjualan Bulan Penjualan
X Y X.Y X2 Y2 X Y
1 12 12 1 144 13 55
2 15 30 4 225 14 59
3 19 57 9 361 15 63
4 21 84 16 441 16 66
5 24 120 25 576 17 70
6 28 168 36 784 18 74
7 30 210 49 900 19 78
8 34 272 64 1,156 20 81
9 37 333 81 1,369 21 85
10 45 450 100 2,025 22 89
11 49 539 121 2,401 23 93
12 55 660 144 3,025 24 96
78 369 2,935 650 13,407

x rata-rata = Σx / n
= 6.5

y rata-rata = Σy / n
= 30.75

b = 537
143
= 3.751748

a = y - b.x
= 6.363636

Pers. Trend : Y = 6,364 + 3,752 x

You might also like