ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ

ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ ΤΩΝ

ΔΗΜΩΝ
 Στόχος του Προγράμματος

Στόχος του Προγράμματος Εξυγίανσης είναι

η αντιμετώπιση του προβλήματος των
υπερχρεωμένων ΟΤΑ και η διασφάλιση της
οικονομικής βιωσιμότητάς τους.
 Το Πρόγραμμα Εξυγίανσης εντάσσεται σε μια συνολική
πολιτική εξορθολογισμού των οικονομικών των ΟΤΑ που
συμπεριλαμβάνει :
 Κανόνες και περιορισμούς του δανεισμού

 Κανόνες για αξιόπιστους και ισοσκελισμένους

προϋπολογισμούς

 Μέτρα ελέγχου εσόδων – δαπανών

 Μέτρα διαφάνειας – δι@ύγειας

 Την εξάλειψη, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα,

του προβλήματος των υπερχρεωμένων ΟΤΑ
Διαδικασία ένταξης στο Πρόγραμμα Εξυγίανσης

 Διαπίστωση ανάγκης οικονομικής αξιολόγησης, βάσει

αντικειμενικών κριτηρίων

 Εκτίμηση της οικονομικής κατάστασης του υπό

αξιολόγηση ΟΤΑ από ορκωτούς ελεγκτές

 Εκπόνηση ειδικού επιχειρησιακού προγράμματος

εξυγίανσης

 Έγκριση του προγράμματος από ανεξάρτητη Ελεγκτική

Επιτροπή με επικεφαλής από το Ελεγκτικό Συνέδριο
Οδικός Χάρτης για την ένταξη δήμων στο Ειδικό
Πρόγραμμα Εξυγίανσης
 Αντικειμενικότητα – Διαφάνεια στην
διαδικασία

Συνίσταται στο Υπουργείο Εσωτερικών Ελεγκτική

Επιτροπή, αποτελούμενη από ένα σύμβουλο του
Ελεγκτικού Συνεδρίου, τον Γενικό Διευθυντή
Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Υπουργείου και
εκπρόσωπο της ΚΕΔΕ
 Υποχρεώσεις ενταγμένων στο Πρόγραμμα
 Υποχρέωση διάθεσης μέρους ή του συνόλου των εσόδων,
συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από ΣΑΤΑ, προς
επίτευξη των στόχων του εν λόγω Προγράμματος. Η ΣΑΤΑ
θα χρηματοδοτεί, κατά περίπτωση, μόνο έργα για
συντήρηση – επισκευή των υποδομών

 Πάγωμα ή περιορισμό χρηματοδότησης ορισμένων

κωδικών (δημόσιες σχέσεις, εκδηλώσεις κλπ.)

 Πάγωμα ή περιορισμό των προσλήψεων και συμβάσεων

 Υποχρέωση υλοποίησης του Προγράμματος με βάση

συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, που δεν θα υπερβαίνει τη
δημοτική περίοδο

 Οι ανωτέρω υποχρεώσεις, συνολικά ή εν μέρει, μπορεί να

αφορούν μόνο σε μια δημοτική ενότητα του Δήμου, εφόσον
μόνο εκεί διαπιστώνεται το πρόβλημα
 Δικαιώματα ενταγμένων στο Πρόγραμμα

Το Πρόγραμμα μπορεί να περιλαμβάνει:

- Επιμήκυνση περιόδου για την αποπληρωμή των δανείων

- Κάλυψη του κόστους επιτοκίου των δανείων και λοιπών

πιστωτικών διευκολύνσεων από πιστωτικά ιδρύματα για
συγκεκριμένο χρονικό διάστημα

- Κάλυψη των χρεολυσίων, μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις για

συγκεκριμένο χρονικό διάστημα

- Η χρηματοδότηση του Προγράμματος θα πραγματοποιηθεί

από το «Λογαριασμό Εξυγίανσης και Αλληλεγγύης της
Αυτοδιοίκησης», που συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών
και Δανείων
ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΗΜΩΝ
(Απογραφή έναρξης 1/1/2011)

ΔΑΝΕΙΑ ΔΗΜΩΝ 31/12/2010

1 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις σε τράπεζες εσωτερικού 1.574.866.789
2 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις σε τράπεζες εξωτερικού 217.343.268
3 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις σε Τράπεζες 98.888.547
ΣΥΝΟΛΟ 1.891.098.604

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΗΜΩΝ
1 Προμηθευτές 1.269.756.697
ΣΥΝΟΛΟ 1.269.756.697

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΔΗΜΩΝ
1 Από φόρους τέλη κλπ 1.633.665.689
2 Λοιπές απαιτήσεις 244.720.481
ΣΥΝΟΛΟ 1.878.386.170

ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ
1 Ταμείο 34.909.358
2 Καταθέσεις όψεως και προθεσμίας 700.791.078
ΣΥΝΟΛΟ 735.700.436
ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΗΜΩΝ
(Απογραφή έναρξης 1/1/2011)

1 ΔΑΝΕΙΑ ΔΗΜΩΝ 1.891.098.604

2 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΗΜΩΝ ΠΡΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ 1.269.756.697

3 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΔΗΜΩΝ 1.878.386.170

4 ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ 735.700.436
 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΗΜΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΔΕΙΚΤΗ
"Συνολικό χρέος/Τακτικά έσοδα (και ΣΑΤΑ)"

1 Δήμοι με συνολικό χρέος άνω του 150% των τακτικών εσόδων και ΣΑΤΑ 24

2 Δήμοι με συνολικό χρέος από 120% - 150% των τακτικών εσόδων και ΣΑΤΑ 12

3 Δήμοι με συνολικό χρέος από 100% - 120% των τακτικών εσόδων και ΣΑΤΑ 22

4 Δήμοι με συνολικό χρέος από 80% - 100% των τακτικών εσόδων και ΣΑΤΑ 45

5 Δήμοι με συνολικό χρέος από 50%- 80% των τακτικών εσόδων και ΣΑΤΑ 82

6 Δήμοι με συνολικό χρέος μέχρι 50% των τακτικών εσόδων και ΣΑΤΑ 140

    325
Δήμοι με συνολικό χρέος άνω του 150% των
τακτικών εσόδων και ΣΑΤΑ
1 ΔΗΜΟΣ ΤΗΛΟΥ
2 ΔΗΜΟΣ ΦΥΛΗΣ
3 ΔΗΜΟΣ ΑΜ ΑΡΟΥΣΙΟΥ
4 ΔΗΜΟΣ ΠΕΡΑΜ ΑΤΟΣ
5 ΔΗΜΟΣ ΑΧΑΡΝΩΝ
6 ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
7 ΔΗΜΟΣ ΣΠΑΤΩΝ-ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ
8 ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΑΣ
9 ΔΗΜΟΣ ΔΙΟΥ-ΟΛΥΜΠΟΥ
10 ΔΗΜΟΣ ΡΟΔΟΥ
11 ΔΗΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
12 ΔΗΜΟΣ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ
13 ΔΗΜΟΣ ΠΥΛΗΣ
14 ΔΗΜΟΣ ΛΥΚΟΒΡΥΣΗΣ-ΠΕΥΚΗΣ
15 ΔΗΜΟΣ Μ ΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ
16 ΔΗΜΟΣ ΒΙΑΝΝΟΥ
17 ΔΗΜΟΣ ΒΥΡΩΝΟΣ
18 ΔΗΜΟΣ ΤΡΟΙΖΗΝΙΑΣ
19 ΔΗΜΟΣ ΣΑΛΑΜ ΙΝΑΣ
20 ΔΗΜΟΣ ΠΑΞΩΝ
21 ΔΗΜΟΣ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ
22 ΔΗΜΟΣ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ
23 ΔΗΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ
24 ΔΗΜΟΣ ΣΙΘΩΝΙΑΣ
Δήμοι με συνολικά χρέος από 120% - 150%
των τακτικών εσόδων και ΣΑΤΑ

1 ΔΗΜΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΥ
2 ΔΗΜΟΣ ΣΥΜΗΣ
3 ΔΗΜΟΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ
4 ΔΗΜΟΣ ΝΙΚΑΙΑΣ-ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΡΕΝΤΗ
5 ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ
6 ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
7 ΔΗΜΟΣ ΙΣΤΙΑΙΑΣ-ΑΙΔΗΨΟΥ
8 ΔΗΜΟΣ ΜΑΝΤΟΥΔΙΟΥ-ΛΙΜΝΗΣ-ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΑΣ
9 ΔΗΜΟΣ ΑΛΙΜΟΥ
10 ΔΗΜΟΣ ΒΕΛΟΥ-ΒΟΧΑΣ
11 ΔΗΜΟΣ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑΣ
12 ΔΗΜΟΣ ΣΕΡΒΙΩΝ-ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ
Δήμοι με συνολικά χρέος από 100% - 120%
των τακτικών εσόδων και ΣΑΤΑ

1 ΔΗΜΟΣ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ-ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ
2 ΔΗΜΟΣ ΚΥΜΗΣ-ΑΛΙΒΕΡΙΟΥ
3 ΔΗΜΟΣ ΜΕΓΑΡΕΩΝ
4 ΔΗΜΟΣ ΚΙΣΣΑΜΟΥ
5 ΔΗΜΟΣ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ
6 ΔΗΜΟΣ ΗΛΙΔΑΣ
7 ΔΗΜΟΣ ΩΡΩΠΟΥ
8 ΔΗΜΟΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ
9 ΔΗΜΟΣ ΝΕΑΣ ΠΡΟΠΟΝΤΙΔΑΣ
10 ΔΗΜΟΣ ΣΚΙΑΘΟΥ
11 ΔΗΜΟΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ
12 ΔΗΜΟΣ ΥΔΡΑΣ
13 ΔΗΜΟΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ
14 ΔΗΜΟΣ ΟΡΧΟΜ ΕΝΟΥ
15 ΔΗΜΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ
16 ΔΗΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ
17 ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ
18 ΔΗΜΟΣ ΘΕΡΜΑΙΚΟΥ
19 ΔΗΜΟΣ ΑΙΓΙΝΑΣ
20 ΔΗΜΟΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ
21 ΔΗΜΟΣ ΚΡΩΠΙΑΣ
22 ΔΗΜΟΣ ΔΙΡΦΥΩΝ-ΜΕΣΣΑΠΙΩΝ
Συνολικές δαπάνες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση
  % ΑΕΠ % δημόσιων δαπανών
Δανία 37,4 63,9

Σουηδία 26,3 47,9

Ισπανία 24,5 53,4

Φιλανδία 22,7 40,6

Βέλγιο 22,6 41,7

Γερμανία 20,7 43,5

Ολλανδία 17,6 34,2

Ιταλία 16,6 32,1

Πολωνία 14,7 33

Η.Β. 14,4 27,9

Λετονία 12,8 29,1

Δημοκρατία της Τσεχίας 12,4 27,1

Γαλλία 12 21,4

Ουγγαρία 12 23,7

Εσθονία 11,4 25,2

Λιθουανία 10,6 24,3

Ρουμανία 10,1 24,5

Σλοβενία 10,1 20,6

Αυστρία 8,2 34,5

Βουλγαρία 8,2 20,3

Ιρλανδία 7,8 16

Σλοβακία 7,2 17,2

Πορτογαλία 7,1 14,7

Λουξεμβούργο 5,3 12,5

Ελλάδα 3,1 5,8

Κύπρος 2,2 4,7

Μάλτα 0,6 1,5

ΣΥΝΟΛΟ ΕΕ - 27 17,2 33,8

 Ο Δανεισμός της Τ.Α. στην Ευρωπαϊκή Ένωση
δις € % ΑΕΠ % δημοσίου χρέους
Εσθονία 0,6 4 56
Γερμανία 697,1 29,1 39,6
Ισπανία 121,7 11,5 21,7
Δανία 15,9 7,1 17,2
Λετονία 1,1 5,8 15,8
Λουξεμβούργο 0,9 2,3 15,7
Φ ιλανδία 11,3 6,6 15
Σουηδία 17,3 5,7 13,7
Ολλανδία 45,6 8 13,1
Βέλγιο 37,1 11 11,4
Γαλλία 157,3 8,2 10,6
Ρουμανία 2,8 2,4 10
Αυστρία 17,3 6,3 9,3
Δημοκρατία της Τσεχίας 3,7 2,7 7,7
Ιταλία 130,1 8,6 7,4
Η.Β. 75,5 4,8 7,1
Σλοβακία 1,6 2,5 7
Πορτογαλία 8,4 5 6,6
Βουλγαρία 0,3 0,9 6,5
Πολωνία 9,9 3 5,9
Λιθουανία 0,4 1,6 5,4
Ιρλανδία 5,6 3,5 5,3
Ουγγαρία 4 4,1 5,3
Σλοβενία 0,5 1,5 4,2
Κύπρος 0,3 2 3,5
Ελλάδα 2 0,9 0,7
Μάλτα 0 0 0 Πηγή:
ΣΥΝΟΛΟ ΕΕ - 27 1368,2 11,6 15,7 DEXIA CMR
Οι δυνατότητες επηρεασμού της δημοσιονομικής
κατάσταση της χώρας από τους ΟΤΑ είναι πολύ
περιορισμένη λόγω

• του μικρού μεγέθους των εσόδων και δαπανών της

Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε σχέση με το ΑΕΠ και το
δημοσιονομικό χρέος, αλλά

• και του ότι η ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει το

μικρότερο δανειακό βάρος στην ΕΕ (εκτός της Μάλτας)