PENGHARGAAN

Saya ingin mengucapkan ucapan ribuan terima kasih kepada Pengetua SMK Jalan Empat,

Pn Noorizan Mohamed kerana telah memberikan kebenaran kepada saya untuk menjalankan

kerja kursus ini. Tidak lupa juga kepada guru Geografi saya iaitu Pn. Jahani bt. Kafi yang telah

banyak memberikan tunjuk ajar dan nasihat sepanjang kajian ini dijalankan.

Ucapan terima kasih juga kepada kedua-dua ibu bapa saya kerana memberikan sokongan

dan dorongan kepada saya untuk menyiapkan kerja kursus ini. Banyak wang ringgit yang telah

mereka habiskan demi memastikan kajian ini dapat dilaksanakan dengan jayanya.

Akhir sekali, saya mengucapkan terima kasih kepada penduduk Bandar Baru Bangi yang

telah sudi memberikan kerjasama yang baik kepada saya semasa kajian ini dijalankan. Hanya

Allah sahaja yang dapat membalas jasa dan budi baik kalian semua.
 PENDAHULUAN

Saya, Ibrahim b. Abd Razak murid Tingkatan 3 Inovatif telah membuat kajian tentang

pencemaran alam sekitar di Bandar Baru Bangi, Hulu Langat, Selangor. Saya memilih kawasan

kajian ini kerana saya tinggal berdekatan dengan kawasan ini dan sekolah saya juga berada di

Bandar Baru Bangi. Selain itu, Bandar Baru Bangi merupakan sebuah Bandar yang sedang

meningkat maju dari segi pendidikan dan kegiatan ekonomi. Tempoh kajian ini dijalankan

adalah selama 2 minggu pada bulan Mei. Saya bersyukur kerana dapat membuat kajian ini

dengan masa yang tidak begitu lama.

 OBJEKTIF KAJIAN

Kajian ini dijalankan untuk memenuhi objektif-objektif yang berikut:

1) Mengkaji dan menghuraikan konsep pencemaran alam sekitar di Bandar Baru Bangi,

Hulu Langat, Selangor.

2) Mengkaji dan menghuraikan jenis pencemaran alam sekitar di Bandar Baru Bangi, Hulu

Langat, Selangor.

3) Mengkaji dan menghuraikan punca pencemaran alam sekitar di Bandar Baru Bangi, Hulu

Langat, Selangor.

4) Mengkaji dan menghuraikan kesan pencemaran alam sekitar di Bandar Baru Bangi, Hulu

Langat, Selangor.

5) Mengkaji dan menghuraikan cadangan untuk mengurangkan kesan pencemaran alam

sekitar di Bandar Baru Bangi, Hulu Langat, Selangor.

6) Menghuraikan penerapan nilai atau unsur patriotism dalam dapatan kajian.

7) Memenuhi keperluan mata pelajaran Geografi PMR sebagai sebahagian daripada

komponen wajib.
 KAWASAN KAJIAN

Bandar Baru Bangi adalah sebuah bandar terancang yang telah dimajukan oleh

Perbadanan Kemajuan Negeri Selangor (PKNS) dan terletak di bawah pentadbiran Majlis

Perbandaran Kajang (MPKJ). Matlamat penubuhannya adalah untuk mewujudkan sebuah pusat

pertumbuhan di wilayah selatan Lembah Klang supaya dapat mengatasi masalah kesesakan di

bandar Kuala Lumpur. Bandar Baru Bangi dibuka pada 1974 dan telah dijangka siap pada tahun

lepas, iaitu 2010. Bandar ini terletak di negeri Selangor iaitu di Mukim Kajang dalam daerah

Hulu Langat. Pembinaannya melibatkan tanah seluas 2926 hektar. Jarak dari Bandar Baru Bangi

ke Kuala Lumpur adalah sejauh 30 km dan memakan masa perjalanan kira0kira 45 minit.

Salah satu keistimewaan Bandar Baru Bangi ialah kedudukannya yang diapit oleh

beberapa buah universiti seperti Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) dan Universiti Putra

Malaysia (UPM). Beberapa buah institusi pengajian tinggi dan agensi kerajaan juga terletak

berhampiran antaranya ialah Institut Perguruan Islam, Maktab Yayasan Pelajaran, Institut

Percukaian Malaysia Bangi, Institut Penyelidikan Pertanian Malaysia (MARDI), Pusat

Penyelidikan Atom Malaysia (MINT), Institut Latihan Kehakiman dan Perundangan (ILKAP),

Kuala Lumpur Industry University College (KLIUC), Universiti Tenaga Nasional (UNITEN)

dan lain-lain.

Bandar Baru Bangi terletak di laluan lebuhraya Utara-Selatan dan di lokasi strategic

antara KL-Seremban yang telah menggalakkan perkembangannya.

 Bentuk muka buminya beralun dan berbukit rendah dengan ketinggian lebih kurang 30m-

60m. Terdapat 4 batang sungai menyaliri kawasan ini iaitu Sungai Merah, Sungai Langat, Sungai

Ramal dan Sungai Semenyih. Sebelum dibuka tapak Bandar Baru Bangi merupakan kawasan

penanaman getah, kelapa sawit dan hutan simpan.

PETA KAJIAN
 KAEDAH KAJIAN

Sebelum memulakan kajian, saya telah mengenal pasti beberapa kaedah yang akan digunakan

untuk memudahkan saya mencatat maklumat secara terperinci dan bersistematik. Oleh itu, saya

telah menggunakan 4 kaedah untuk menjalankan kerja kursus ini. Berikut merupakan kaedah

yang telah digunakan :-

1) Pemerhatian

2) Temubual

3) Soal Selidik

4) Rujukan

Pemerhatian

Saya telah membuat lawatan di sekitar kawasan kajian bertujuan membuat pemerhatian tentang

bangunan-bangunan dan petempatan di Bandar Baru Bangi. Jalan raya di bandar ini juga turut

dikenal pasti. Segala maklumat direkod di dalam buku catatan. Perbincangan bersama rakan

diadakan untuk membantu saya menghuraikan data yang diperoleh.

Soal Selidik

Saya telah membuat soal selidik terhadap 20 orang responden yang terdiri daripada kalangan

penduduk Bandar Baru Bangi. Soal selidik tersebut adalah tentang punca-punca pencemaran dan

kesan buruk pencemaran tersebut. Langkah-langkah mengatasinya juga ada.

Rujukan

Maklumat turut diperoleh menerusi sumber rujukan buku teks, orang sumber dan internet yang

berkaitan dengan pencemaran di Bandar Baru Bangi. Saya telah membuat rujukan dan

memperoleh data pencemaran di beberapa perpustakaan awam.

 DAPATAN KAJIAN

Konsep pencemaran alam sekitar

Pencemaran merupakan kemasukan bahan pencemar seperti bahan kimia, hingar, haba, cahaya

dan tenaga ke dalam alam sekitar yang mengakibatkan kesan yang memusnahkan sehingga

membahayakan kesihatan manusia, mengancam sumber alam dan ekosistem, serta mengganggu

ameniti dan kenggunaan halal alam sekitar.

Takrifan pencemaran yang lebih bermaklumat adalah menurut Akta Kualiti Alam Sekitar 1974

yang menyatakan bahawa pencemaran adalah sebarang perubahan sama ada secara langsung atau

tidak langsung kepada sifat-sifat fizik, kimia, biologi atau aras sinaran mana-mana bahagian

alam sekeliling dengan melepaskan, mengeluarkan atau meletakkan buangan hingga menjejaskan

keguanaan-kegunaan berfaedah, yang menimbulkan sesuatu keadaan berbahaya atau mungkin

berbahaya kepada kesihatan, keselamatan atau kebajikan awam atau organisma-organisma lain,

tumbuhan dan haiwan.

Jenis pencemaran alam sekitar di Bandar Baru Bangi

Jenis-jenis pencemaran alam sekitar di kawasan kajian saya ialah pencemaran udara dan

pencemaran bunyi.

1) Pencemaran udara

Pencemaran udara berlaku apabila adanya perubahan iklim dan cuaca di sesuatu tempat.

Contohnya ialah jerebu. Jerebu berlaku kerana udara tidak bersih akibat pembakaran terbuka dan

sebab-sebab lain. Keadaan ini sering berlaku di kawasan Bandar Baru Bangi.

2)Pencemaran bunyi

Pencemaran bunyi ialah satu keadaan berlakunya kebisingan yang berterusan dan melampau.

Bunyi bising yang berterusan boleh mengganggu ketenteraman awam dan masalah kesihatan.

Pencemaran ini biasanya berlaku pada siang hari kerana terdapat banyak jentera berat yang

melalui kawasan tersebut pada masa itu.

Daripada kajian ini, saya mendapati bahawa jenis pencemaran yang banyak terdapat di sini ialah

pencemaran udara dan pencemaran bunyi.

Lihat jadual 1 di bawah. Jadual menunjukkan adanya pencemaran udara dan bunyi di Bandar

Baru Bangi.

Bil Jenis Pencemaran Jumlah

1 Pencemaran Udara 7
2 Pencemaran Air 2

3 Pencemaran Bunyi 6
4 Pencemaran Tanih 2

5 Pencemaran Bau 3
  Jumlah 20

Berdasarkan jadual seramai 20 orang menyatakan adanya pencemaran alam sekitar. Jenis

pencemaran yang ada di Bandar Baru Bangi ialah pencemaran udara dan bunyi.

Carta pie 1: Jenis-jenis pencemaran di Bandar Baru Bangi

JENIS-JENIS PENCEMARAN
3
7
2
Pencemaran Udara
Pencemaran Air
Pencemaran Bunyi
Pencemaran Tanih
Pencemaran Bau

6 2

Punca pencemaran alam sekitar

Antara punca-punca berlakunya pencemaran udara dan bunyi di kawasan ini ialah banyak

kenderaan, pembakaran terbuka, pembinaan, penebangan hutan dan perniagaan. Lihat jadual 2.

Bil Punca Pencemaran Jumlah

1 Kenderaan Bermotor 5

2 Pembakaran Terbuka 3

3 Pembinaan 4

4 Penebangan Hutan 2

5 Perindustrian 6

  Jumlah 20

Berdasarkan jadual seramai 6 orang(30%) kata punca utama pencemaran ialah perindustrian,

diikuti kenderaan bermotor sebanyak 5 orang(25%), pembinaan sebanyak 4 orang(20%),

pembakaran terbuka sebanyak 3 orang(15%) dan penebangan hutan sebanyak 2 orang(10%).

Lihat graf 1: Punca-punca pencemaran alam sekitar Bandar Baru Bangi.

6
5
4
3
2
1
0
or uk
a an ta
n an
ot b na Hu tri
rm Te
r bi n du
s
Be an Pe
m ga rin
n ar n e
aa k ba P
er ba ne
end m P e
K Pe
1) Banyak kenderaan bermotor

Setiap hari terdapat banyak kenderaan di jalan raya yang terdiri daripada pelbagai jenis

kenderaan seperti lori, kereta dan bas. Semua kenderaan ini mengeluarkan asap yang

mengandungi bahan pencemaran seperti karbon dioksida dan karbon monoksida. Semua ini

menyumbang kepada pencemaran udara dan bunyi bising yang dikeluarkan menyumbang kepada

pencemaran bunyi.

2) Pembakaran terbuka

Sikap penduduk yang tidak bertanggungjawab yang suka melakukan pembakaran terbuka amat

menyumbang kepada pencemaran udara. Pembakaran yang dilakukan pula bukanlah secara

kecil-kecilan, malah secara besar-besaran. Sesetengah bahan yang dibakar pula merupakan bahan

yang mudah meletup seperti bateri dan tin aerosol yang tidak digunakan. Keadaan ini juga

menyumbang kepada pencemaran bunyi.

3) Pembinaan

Kerja-kerja pembinaan yang dilakukan hamper setiap hari menyebabkan pencemaran udara dan

bunyi yang serius. Debu dan asap yang dihasilkan mencemarkan alam sekitar dengan mudah

sekali. Bunyi bising yang dilepaskan pula menyebabkan pencemaran bunyi.

4) Penebangan hutan

Pembinaan petempatan menyebabkan banyak pokok ditebang, manakala kawasan bukit-bukit

diratakan dan gondola. Hal ini juga boleh menyebabkan debu berterbangan di udara dan
seterusnya menyumbang kepada pencemaran udara. Aktiviti menebang pokok dan menorah

bukit juga menyumbang kepada pencemaran bunyi.

5) Perindustrian

Kegiatan perindustrian di Bandar Baru Bangi menyebabkan pembakaran bahan api fosil dalam

kilang-kilang yang akan membebaskan karbon dioksida dan karbon monoksida yang

memberikan kesan kepada kualiti udara.

Kesan pencemaran udara dan pencemaran bunyi di Bandar Baru Bangi

Antara kesan pencemaran udara dan bunyi di Bandar Baru Bangi adalah jerebu, hujan asid,

penyakit, bau busuk, udara tercemar dan suhu meningkat. Lihat jadual 3.

Jadual 3 menunjukkan kesan pencemaran menurut penduduk di Bandar Baru Bangi.

Bil Kesan Pencemaran Jumlah

1 Jerebu 4

2 Hujan Asid 2

3 Penyakit 4

4 Bau Busuk 3

5 Udara Tercemar 3

6 Suhu Meningkat 4

  Jumlah 20

Berdasarkan jadual ramai menyatakan wujudnya kesan pencemaran. Seramai 20 orang

menyatakan demikian.

Lihat graf 2. Tentang kesan pencemaran.

Graf 2 menunjukkan kesan pencemaran oleh penduduk.

4.5
4
3.5
3
2.5
2
1.5
1
0.5
0
Jerebu Hujan Asid Penyakit Bau Busuk Udara Tercemar Suhu Meningkat

Terbukti kesan daripada pencemaran ialah:

1) Jerebu

Pembakaran terbuka dan penebangan hutan secara berlebihan melepaskan asap yang banyak

yang kemudiannya menyebabkan berlakunya jerebu. Perkara ini akan menyebabkan gangguan

penglihatan manusia. Jarak penglihatan menjadi dekat dan ini boleh membahayakan kendaraan

yang sedang bergerak di jalan raya.

2) Hujan asid
Hujan asid secara semulajadi adalah berasid. Ini disebabkan air hujan yang turun akan bergabung

dengan karbon dioksida dan gas-gas berasid yang terdapat di atmosfera. Bagaimanapun,

disebabkan pada masa kini, penggunaan tenaga elektrik dan kereta telah menyebabkan bahan api

fossil di bakar dalam jumlah yang banyak. Pembakaran bahan api fossil seperti minyak dan

arang batu oleh dan dari ekzos kenderaan membebaskan berjuta-juta ton sulfur dioksida dan

nitrogen oksida ke udara. Bahan pencemar ini disebarkan oleh angin dan akan bergabung dengan

titisan air yang turun sebagai air hujan lalu membentuk asid sulfuric dan asid nitrik.

3) Penyakit

Jerebu boleh mendatangkan pelbagai penyakit kepada manusia iaitu sesak nafas. Sampah sarap

yang tidak diurus dengan baik pula boleh menjadi tempat pembiakan bagi haiwan-haiwan

perosak yang boleh mendatangkan pelbagai penyakit.

4) Bau busuk

Sampah sarap terbiar yang berpunca daripada kawasan perumahan, kilang dan tapak pembinaan

menyebabkan bau yang teramat busuk yang boleh menyebabkan pelbagai keburukan.

5) Udara tercemar

Udara tercemar kerana terlalu banyak bahan-bahan pencemar seperti debu dan asap yang tidak

diperlukan di udara wujud di udara.

6) Suhu meningkat

Pembakaran terbuka dan bahan api fosil oleh kenderaan dan kilang-kilang industry telah

mengeluarkan karbon dioksida dan gas-gas lain serta debu yng boleh memerangkap haba

matahari di permukaan bumi yang akhirnya menyebabkan suhu di muka bumi meningkat.

Keadaan ini juga dipanggil kesan rumah hijau. Hal ini menjadikan keadaan tidak selesa bagi

manusia.

Cadangan untuk mengurangkan kesan pencemaran alam sekitar di sekitar kawasan kajian

Peta minda menunjukkan cadangan mengurangkan pencemaran alam sekitar di bandar Baru

Bangi.

1) Kempen cintai alam sekitar

Penduduk perlu dididik dengan budaya menghayati dan mencintai alam sekitar seterusnya

dijadikan amalan dalam kehidupan seharian.

2) Kuat kuasa undang-undang

Kerajaan perlu mengetatkan undang-undang untuk memelihara kebersihan alam sekitar.

Contohnya denda membuang sampah di tempat awam ditingkatkan dan mewujudkan denda

kepada sesiapa yang membawa kenderaan yang mengeluarkan asap hitam yang berlebihan.

3) Penggunaan petrol tanpa plumbum

Penggunaan petrol tanpa plumbum tidak mengeluarkan karbon monoksida, yang dahulu

dilepaskan oleh petrol berplumbum. Walaupun penggunaan petrol berplumbum lagi efisyen,

tetapi keburukan yang diberikan mengalahkan sebab tersebut.

4) Pendidikan alam sekitar

Di sekolah dan tapak-tapak perumahan perlu ada kursus pendidikan alam sekitar dari semasa ke

semasa untuk menyedarkan penduduk tentang kepentingan memelihara kebersihan alam sekitar.

5) Penggunaan alat Catalytic Converter

Alat ini harus digunakan oleh semua kenderaan kerana dapat mengurangkan pelepasan asap-asap

kenderaan melalui penggunaan teknologi moden.

 UNSUR PATRIOTISME

Daripada huraian-huraian tersebut, nyatalah bahawa pencemaran adalah disebabkan oleh aktiviti-

aktiviti perindustrian yang pesat. Sebagai warganegara yang bertanggungjawab kita hendaklah

sama-sama menjaga alam sekitar seperti:

a) Menyayangi alam sekitar iaitu dengan memberi latihan pengurusan alam sekitar yang

berkualiti kepada semua rakyat Malaysia agar alam sekitar dapat dipelihara.

b) Membanggai alam sekitar yang sentiasa hijau kerana kurangnya pencemaran.

c) Menjaga dan prihatin kepada alam sekitar dengan memelihara alam sekitar secara fizikal

untuk meningkatkan kebersihan tapak-tapak perumahan dan bandar seperti

mengurangkan bunyi bising dan mengurangkan pembakaran terbuka.

d) Membantu pihak kerajaan membanteras pihak yang tidak bertanggungjawab yang sering

mencemari alam sekitar untuk kebaikan mereka diri sendiri agar kebersihan alam sekitar

dapat dipelihara.
 RUMUSAN

Hasil daripada kajian yang saya jalankan, saya mendapati bahawa Bandar Baru Bangi sedang

mengalami pencemaran alam sekitar. Pencemaran yang sering berlaku ialah pencemaran udara

dan bunyi. Kedua-dua pencemaran tersebut berlaku akibat daripada bilangan kenderaan bermotor

yang berlebihan, pembakaran terbuka, kegiatan pembinaan dan perindustrian dan penebangan

hutan. Punca-punca tersebut telah memberi pelbagai kesan buruk seperti jerebu dan hujan asid.

Pelbagai usaha boleh dilakukan untuk mengawal pencemaran alam sekitar ini sebelum menjadi

lebih teruk, antaranya ialah menguatkuasakan undang-undang, mengadakan kempen mencintai

alam sekitar dan menggunakan alat Catalytic converter. Saya berharap bahawa penduduk

tempatan dapat menjadi lebih bertanggungjawab dan bekerjasama memelihara alam sekitar agar

generasi akan datang dapat menikmatinya. Jika rakyat sihat setiap hari, maka tidak mustahillah

Negara kita akan mencapai Wawasan 2020.

LAMPIRAN
 RUJUKAN

1) Orang sumber

 Pn Jahani bt Kafi, seorang guru di SMK Jalan Empat, Bandar Baru Bangi

2) Buku teks

 Buku teks Geografi Tingkatan 3 – Abd Rahim Md Nor

3) Internet

 www.wikipedia.org

 www.google.com

 maps.google.com.my

 www.scribd.com