jynfy rD'D,meJ@ twdkuftcHrsm;&Jh tD;ar;vfrsm; twdkufcdkufcHae&

ျမင့္လွိဳင္၊ ေမ ၁၉ ရက္၊ ၂၀၁၁ 

လြန္ခ့တ
ဲ ဲ့ တလအတြင္းက စတင္ၿပီး ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာစစ္အရာရွိေဟာင္းမ်ား၊ ျပည္ပ သတင္းမီဒီယာအခ်ိဳ႕က ၀န္ထမ္းမ်ားရဲ့ 
အီးေမးလ္လိပ္စာမ်ား ေဖာက္ထြင္းခံထားရေၾကာင္း၊ အဲဒီ ျဖစ္ရပ္နဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး အနည္းဆံုး ျပည္တြင္းမွာ လူတဦး အဖမ္းခံထားရကာ တခ်ိဳ႕ရဲ့ 
ကုိယ္ေရးကိုယ္တာကိစၥမ်ားကို အမ်ားသိေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ 
ကိုယ္ေရးကိစၥမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခ်ိမ္းေျခာက္ခံရျခင္း၊ ေဖာက္ထြင္းခံထားရတဲ့ 
ဂ်ီေမးလ္မ်ားမွတဆင့္ ဆက္စပ္ ဂ်ီေမးလ္လိပ္စာမ်ားကို ဆက္သြယ္ျခင္း၊ 
အခ်က္အလက္မ်ား ထပ္ဆင့္ ရရွိေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း 
သိရွိရပါတယ္။ 

အဲဒီ ျဖစ္ရပ္မ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာစစ္အရာရွိေဟာင္းမ်ား၊ 
မ်ိဳးခ်စ္ရဲေဘာ္မ်ား အသိုင္းအ၀ိုင္းကို ေမးျမန္းၾကည့္ရာ အဲဒီျဖစ္စဥ္ မွန္ကန္ေၾကာင္း 
အတည္ျပဳ ေျပာဆိုပါတယ္။ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူက 
“ဗိုလ္မွဴးစိုင္းသိန္း၀င္းထံကို ေဖာက္ထြင္းခံရတဲ့ သူ႔မိတ္ေဆြတဦးဆီက 
အီးေမးလ္ေရာက္လာေၾကာင္း၊ အဲဒီ အီးေမးလ္မွာ ပူးတြဲပါ ဖိုင္တခု ပါ၀င္ေၾကာင္း၊ 
အဲဒီဖိုင္ကို ဖြင့္လိုက္ရာက စတင္ကာ ဗုိလ္မွဴးစိုင္းသိန္း၀င္းရဲ့ အီးေမးလ္ထဲက 
အခ်က္အလက္မ်ားအားလံုးကို ရရွိသြားေၾကာင္း၊ ဆက္သြယ္ထားသူမ်ားရဲ့ လိပ္စာမ်ား၊ ဂ်ီေတာ့နဲ႔ ေျပာဆိုထားတဲ့ အခ်က္အလက္မ်ား 
ယူသြားေၾကာင္း၊“ ေျပာျပပါတယ္။ အဲဒီ ျဖစ္စဥ္နဲ႔တဆက္ထဲ ျပည္တြင္းကတဦးကို အာဏာပိုင္မ်ား ဖမ္းဆီးထားေၾကာင္း၊ အဖမ္းခံရသူရဲ့ 
ဂ်ီေတာ့ကို အသံုးျပဳကာ ျပည္ပက မိတ္ေဆြမ်ားကို ဆက္သြယ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ 

အျခားတဦးကလည္း “အခုလို အီးေမးလ္မ်ား အေဖာက္ခံရသူမ်ားအထဲမွာ ျပည္ပ သတင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ား 
ပါ၀င္ေၾကာင္း၊ တဦးဆိုလွ်င္ လိုခ်င္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား မေပးပါက ဂ်ီေတာ့၊ ဂ်ီေမးလ္တြင္ ဆက္သြယ္ ေျပာဆိုထားတဲ့ 
ကိုယ္ေရးဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကို အမ်ားသိေအာင္ ဖြင့္ခ်မယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရေၾကာင္း။“ ေျပာျပပါတယ္။ ထိုသို႔ ျဖစ္ပ်က္ေနစဥ္ 
ေမလ ၁၈ ရက္ေန႔ နယူးေယာက္စံေတာ္ခ်ိန္ မနက္ပိုင္းက ဗိုလ္မွဴးစိုင္းသိန္း၀င္းနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးတဦးတို႔ ဂ်ီေတာ့တြင္ ေျပာဆိုထားတဲ့ 
စကားမ်ားအား ယေန႔ျမန္မာ ေဖ့စ္ဘြတ္ စာမ်က္ႏွာကေန အမ်ားသိေအာင္ ျဖန္႔ခ်ိမွဳတခု ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ 

အခု ျဖစ္စဥ္မွာ လူ ဘယ္ႏွစ္ဦးရဲ့ အီးေမးလ္ (မ်ားေသာအားျဖင့္ ဂ်ီေမးလ္) လိပ္စာ ေဖာက္ထြင္းခံထားရလည္း မသိရေသးပါဘူး။ သို႔ေသာ္ 
အနည္းဆံုး လူေပါင္း ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ေဖာက္ထြင္းခံထားရတဲ့ သေဘာမွာ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခါ ျပႆနာဟာ တေျဖးေျဖး ႀကီးထြားလာေနတဲ့ 
သေဘာကိုလည္း ေတြ႕ေနရပါတယ္။ ဘယ္သူေတြရဲ့ အီးေမးလ္လိပ္စာေတြ ပါ၀င္ေနသလဲဆိုတာကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း အတိအက် 
မသိေသးပါဘူး။ ဒီေတာ့ မိတ္ေဆြတို႔ရ့ဲ အီးေမးလ္ကို သံသယ ရွိတယ္ဆိုရင္ အမ်ားသိေအာင္ ေျပာဖို႔ လိုအပ္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို 
အသိေပးေစလိုပါတယ္။ (မိတ္ေဆြတို႔ရဲ့ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြကို မိတ္ေဆြတို႔ကို အသိမေပးဘဲ ဘယ္သူ႔ကိုမွ မေပးပါဘူး။) 

ေနာက္တခ်က္က ကိုယ့္အီးေမးလ္မွာ အဲဒီ ျပႆနာ ရွိေနတယ္ဆုိရင္ ကိုယ့္မိတ္ေဆြေတြကို အသိေပးေစလိုပါတယ္။ စိတ္မခ်ရင္ ဂ်ီေတာ့နဲ႔ 
စကားေျပာတဲ့အခါ "Go off the record" ဆိုတဲ့ setting ကို သံုးၿပီး စကားေျပာလို႔ရွိရင္ ကိုယ္ေျပာတဲ့ စကားေတြကို ကိုယ့္ကြန္ျပဴတာထဲမွာ 
မသိမ္းထားသလို ကိုယ္နဲ႔ ေျပာေနသူရဲ့ ကြန္ျပဴတာထဲမွာလည္း သိမ္းထားမွာ မဟုတ္ပါဘူုး။ အခု ျဖစ္ေနတာက အီးေမးလ္ 
ေဖာက္ထြင္းခံထားရသူရဲ့ ကြန္ျပဴတာမွာ တဖက္က ထည့္ထားတဲ့ ေဆာ့ဖ္၀ဲလ္က အလုပ္လုပ္ေနတာပါ။ အဲဒါကိုေတာ့ ဗိုင္းရပ္စ္ ကာကြယ္တဲ့ 
ေဆာ့ဖ္၀ဲလ္၊ အင္တာနက္လံုၿခံဳေရး ေဆာ့ဖ္၀ဲလ္နဲ႔ ဖ်က္ၾကည့္ေစလိုပါတယ္။ အင္တာနက္လံုၿခံဳေရး ေဆာ့ဖ္၀ဲလ္ရဲ့ လံုၿခံဳမွဳအဆင့္ကိုလည္း

pmrsufESm - 1 rlydkif - ,ae@jrefrm

တတ္ႏိုင္သေလာက္ ျမွင့္ထားေစလိုပါတယ္။ ေနာက္တခုက ဂ်ီေမးလ္မွာ၊ ဂ်ီေတာ့မွာ၊ ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ အဆင့္ေတြ ရွိပါတယ္။ 
အဲဒါေတြကိုလည္း တတ္ႏိုင္သေလာက္ အဆင့္ျမွင့္ထားေစလိုပါတယ္။ 

အင္တာနက္ အိပ္စ္ပလိုရာ (Internet Explorer) သံုးသူမ်ားအေနနဲ႔ အထက္ပါ ပံုကို ၾကည့္ၿပီး အဲဒီမွာ ျပထားတဲ့ ေနရာေတြကို 
ေဖာ္ျပထားတာနဲ႔ တူေအာင္ set လုပ္ထားဖို႔ အႀကံျပဳလုိပါတယ္။ က်န္တဲ့ ဖိုင္းယားေဖာက္စ္ (firefox) နဲ႔ အျခား အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာ 
ဖတ္တဲ့ ေဆာ့ဖ္၀ဲလ္ေတြမွာလည္း အလားတူ လံုၿခံဳေရး အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ေျပာင္းလဲလို႔ရတဲ့ ေနရာေတြ ရွိပါတယ္။ ေလ့လာၿပီး 
ဉာဏ္ရွိသလို သံုးေစလိုပါတယ္။ ေသာ့ခေလာက္ပံုမွာကေတာ့ ကုိယ္ၾကည့္ေနတဲ့ စာမ်က္ႏွာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာကိစၥေတြကို 
ေလ့လာၾကည့္ႏိုင္၊ သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ 

ေနာက္တခ်က္က ေဘးက ပံုကို ၾကည့္ရင္ InPrivate Browsing ဆိုတာ 
ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါကို set လုပ္ၿပီး အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြဆီ 
သြားရင္ သြားၾကည့္တဲ့သမိုင္းေၾကာင္းကို ကြန္ျပဴတာက မွတ္ထားမွာ 
မဟုတ္ပါဘူး။ ေနာက္တခုက အစိမ္းေလးနဲ႔ ျပထားတဲ့ McAfee 
ဆိုတာကိုလည္း ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒါက ကၽြန္ေတာ့္ကြန္ျပဴတာမွာ 
အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ေဆာ့ဖ္၀ဲလ္က သြားၾကည့္ေနတဲ့ 
အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာက စိတ္ခ်ရေၾကာင္း ေျပာေနတာပါ။ တခုရွိတာက 
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာဘေလာ့ဂ္ေတြမွာ ဟိုက ဒီက ဟိုဟာ ဒီဟာ 
လုပ္လို႔ရတာေတြ ထည့္ထားေတာ့ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ေဆာ့ဖ္၀ဲလ္ေတြက 
စိတ္မခ်ရဘူးဆိုၿပီး ေျပာတတ္ပါတယ္။ ဘာလို႔ ေျပာတာလဲဆိုေတာ့ 
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မိတ္ေဆြေတြ ထည့္ထားတဲ့ အခမဲ့သံုးလို႔ရတဲ့အရာေတြက

pmrsufESm - 2 rlydkif - ,ae@jrefrm

အဲဒီ ဘေလာ့ဂ္၊ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာ ဖြင့္ၾကည့္သူေတြရဲ့ ကြန္ျပဴတာထဲက အခ်က္အလက္ေတြကို တနည္းမဟုတ္တနည္း ယူေနတတ္လို႔ 
ျဖစ္ပါတယ္။ (ဒါကေတာ့ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ကႀကီးကေခြးအဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္ ဗ်ာ။) 

အတိုက္ခံထားရတဲ့ မိတ္ေဆြတဦးရဲ့ အေျပာအရ သူ႔ကြန္ျပဴတာတခုလံုးက windows ကို ဖ်က္ပစ္ၿပီး အသစ္ ျပန္သြင္းရမယ့္ အေျခအေနမွာ 
ရွိေနပါတယ္။ သူ႔ရဲ့ ဖိုင္ေတြကို တေနရာမွာ သိမ္းထား၊ ေနာက္တခါ သူ႔ရဲ့ windows တခုလံုးကို ဖ်က္ပစ္ၿပီး အသစ္ ျပန္သြင္းကာ 
အဲဒီဖိုင္ေတြကို ျပန္ထည့္ရင္ေတာင္ စိတ္ခ်ရမယ္၊ စိတ္မခ်ရဘူးဆိုတာ အတိအက် ေျပာလို႔ မရေသးပါဘူး။ ေနာက္တခုက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရတဲ့ 
အခ်က္အလက္ေတြအရ တဖက္က ဘယ္ ေဆာ့ဖ္၀ဲလ္ သံုးထားသလဲဆိုတာ မသိေသးပါဘူး။ မၾကာမီေတာ့ သိလာရႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ 
ကိုယ့္ ဂ်ီေမးလ္ အတိုက္ခံရမွန္းသိရင္ေတာ့ ကိုယ့္ကြန္ျပဴတာကို လံုၿခံဳေရး ေဆာ့ဖ္၀ဲလ္ေတြနဲ႔ စစ္၊ ဖ်က္ပစ္၊ ဒါမွမရရင္ windows တခုလံုးကို 
အသစ္ျပန္သြင္း၊ ၿပီးတဲ့အခါ ကိုယ့္ဖိုင္ေတြ အခ်က္အလက္ေတြ ျပန္သြင္းတဲ့အခါ ေသေသခ်ာခ်ာ စစ္ၿပီး ျပန္သြင္းေစလိုပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ 
ပတ္သက္လို႔ အေမရိကားမွာ ေနသူေတြအတြက္ေတာ့ ကိုယ္သံုးတဲ့ အင္တာနက္ဆက္သြယ္မွဳ ေရာင္းတဲ့ ကုမၸဏီမွာ အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီ 
အကာအကြယ္ေပးတဲ့ စနစ္ကိုပါ ေရာင္းတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ ­ Verizon မွာဆို Internet Security Suite ရွိပါတယ္။ အဲဒီစနစ္ 
ကုိယ့္ကြန္ျပဴတာမွာ တပ္ထားရင္ အင္တာနက္လံုၿခံဳေရးေရာ၊ ဗိုင္းရပ္စ္လံုၿခံဳေရးေရာ အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီ စိတ္ခ်ရပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးစနစ္ကို 
အင္တာနက္အသံုးျပဳမွဳ၊ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ အီးေမးလ္ေတြကို ဖတ္တဲ့ေနရာ ေနရာတိုင္းမွာ သံုးေစလိုပါတယ္။ ကိုယ္ မသိတဲ့သူဆီက လာတဲ့ 
အီးေမးလ္ကို ဖြင့္ မဖတ္တာက အေကာင္းဆံုး ပါ။ ကိုယ္သိတဲ့ လူဆီက အီးေမးလ္နဲ႔ တြဲလာတဲ့ စာျဖစ္ပါေစဦး ၊ ဥပမာ ­  exe တို႔၊ 
ကိုယ္မသိတဲ့ ဖိုင္ပံုစံမ်ိဳးျဖစ္ရင္ လြယ္လင့္တကူ မဖြင့္ေစခ်င္ပါဘူး။ လံုၿခံဳေရးေဆာ့ဖ္၀ဲလ္က ဟန္႔တားႏိုင္တယ္ဆိုရင္ေတာင္ အခန္႔မသင့္ရင္ 
မကာကြယ္ႏိုင္တာေတြ ႀကံဳရတတ္ပါတယ္။ zip, rar ဖိုင္ဆိုရင္ အထဲမွာ ဘာ ပါမွန္းမသိဘဲ ဖြင့္ခ်လိုက္ၿပီးမွ ကိုယ့္ကြန္ျပဴတာတခုလံုး 
အတိုက္ခံရတာလည္း ႀကံဳရႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ နည္းေတြဟာ နည္းလမ္းေဟာင္းေတြ ဆိုေပမယ့္ မရိုးႏိုင္ဘဲ သံုးႏိုင္တဲ့ တိုက္ခိုက္မွဳေတြ 
ျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းသမားေတြကို အႀကံျပဳလိုတာက အီးေမးလ္ေတြကို လံုၿခံဳေရးစနစ္နဲ႔ စစ္ၿပီးမွ ဖြင့္ေစလိုပါတယ္။ Browser ရဲ့ 
လံုၿခံဳေရးစနစ္ကို စိတ္ခ်ေအာင္ လုပ္ထားေစလိုပါတယ္။ Firewall, Anti­Virus, Anti­Spam ေတြ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေစလိုပါတယ္။ သတင္းဌာန 
အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမ်ားအေနနဲ႔ကေတာ့ ကိုယ့္ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္ရဲ့ လံုၿခံဳေရး၊ ကိုယ့္အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြ စိတ္ခ်ရေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ 
အစီအမံေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြနဲ႔ ကာကြယ္လို႔ရပါတယ္။ ဘေလာ့ဂ္ဂါေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ အခမဲ့ရတဲ့အရာတိုင္းကို မသံုးေစလိုပါဘူး။ 
ကိုယ္သံုးထားတဲ့ အခမဲ့ Add On ေတြမွာ ပါတဲ့ ကိုယ္မသိတဲ့ ဒုကၡေပးတတ္တဲ့အရာေတြက အျခားသူေတြကို ဒုကၡေပးေစႏိုင္ပါတယ္။ 

အခ်ဳပ္ဆိုရရင္ေတာ့ ျပည္ပေရာက္ မီဒီယာတခ်ိဳ႕၊ တပ္မေတာ္ထဲက အမွဳထမ္း အရာထမ္းေဟာင္းမ်ားနဲ႔ အခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္မ်ားရဲ့ အီးေမးလ္မ်ား 
တိုက္ခိုက္ခံထားရၿပီး အခ်က္အလက္မ်ားစြာ ခိုးယူခံရၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကေနတဆင့္ အျခား ပုဂၢိဳလ္မ်ားရဲ့ အီးေမးလ္လိပ္စာေတြ 
ပါ၀င္ေနႏိုင္ပါတယ္။ တိုက္ခိုက္ ခံထားရသူေတြကို သူတို႔ ေျပာဆိုထားတဲ့ ဂ်ီေတာ့က အခ်က္အလက္ေတြ ျပန္ပို႔တာ၊ 
ကိုယ္ေရးအေၾကာင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခ်ိမ္းေျခာက္တာေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီ ျပႆနာဟာ ဘယ္ေလာက္ က်ယ္ျပန္႔ၿပီး 
ဘယ္လို အတိမ္အနက္ ရွိသလဲ မသိေသးပါဘူး။ ျဖစ္တာကေတာ့ ဆိုးဆိုးရြားရြား ျဖစ္ေနေၾကာင္း အသိေပးလိုက္ပါတယ္။ မိတ္ေဆြမ်ားရဲ့ 
အီးေမးလ္မ်ား အလားတူအျဖစ္အပ်က္မ်ား ႀကံဳပါက info@burmatoday.net, burmatoday2002@yahoo.com စတဲ့ အီးေမးလ္မ်ားကို စာ 
ေပးပို႔ၿပီး ျဖစ္ေစ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ မိတ္ေဆြမ်ားကုိ အေၾကာင္းၾကားလို႔ျဖစ္ေစ အသိေပးေစလိုပါတယ္။ ကိုယ့္မိတ္ေဆြမ်ားကိုလည္း 
အသိေပးေစလိုပါတယ္။ ဒီ ျပႆနာဟာ နက္ရွိဳင္းေနတဲ့အတြက္ အားလံုး ၀ိုင္း၀န္း ေျဖရွင္းၾကရမယ့္ အေျခအေနမွာ ရွိေနေၾကာင္း ပါ။

pmrsufESm - 3 rlydkif - ,ae@jrefrm