Sayfayı Yazdır - PATLAYICI MADDELERİN TAŞINMASI ve DEPO EDİLMESİ H...

Page 1 of 5

Forum Maden

PATLAYICI MADDELERİN TAŞINMASI ve DEPO EDİLMESİ HAKKINDA

YÖNERGE

Patlayıcı maddelerin taşınması ve depo edilmesinde, maden ve taş ocakları

işletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği
Önlemlerine İlişkin Tüzük ile 4/7310 karar sayılı Barut ve Patlayıcı Maddelerle
Silah ve Teferruatının ve Av Malzemesinin Sureti Murakabesine Dair Nizamname
ve Karayolları Trafik Nizamnamesinin öngördüğü hüküm ve ek tedbirlerle birlikte
aşağıda yazılı hükümler uygulanır.

I. BÖLÜM

PATLAYICI MADDELERİN KARAYOLU İLE TAŞINMASI

1.Patlayıcı maddelerin,imal edildiği fabrikasından ve satışta satın alındığı yerden
ve depolardan, kullanım yerinde bulunan depoya nakli için mahalli güvenlik
makamlarından nakliye teskeresi alınması zorunludur.
2.Karayolu ile yapılacak 300 kg’dan fazla miktardaki patlayıcı madde
nakliyatının, bu işin fenni mesuliyetini deruhte edecek, bu işlerde gerekli bilgi,
tecrübe ve tarafına güvenlik makamları tarafından verilmiş bir TAŞIMA
BELGESİ’ne sahip bir şahsın idaresinde yapılması zorunludur.
3. Araç yüklenirken yükün (Sandık ve varillerin) aracın yolda yapacağı her türlü
zorunlu trafik manevralarından etkilenmeyecek ve darbe, kayma ve düşmelere
karşı korunacak şekilde yüklenmesi sağlanacaktır. İçinde patlayıcı madde
bulunan sandıklar, kapakları üste gelecek şekilde yatık olarak konacaktır.
4. Patlayıcı maddelerin nakline tahsis edilecek motorlu nakil vasıtalarının
kasaları ya tamamen kapalı ve arkadan kilitlenen kapılı olacak yada kasaların
yüksekliği taşınacak patlayıcı madde sandık ve varillerinin yükleme
yüksekliğinden fazla olacaktır. Üstü açık olan nakil vasıtalarının üstü branda bezi
ile iyice örtülecektir.
5. Patlayıcı maddelerin nakline tahsis edilen aracın kasası demir ve içi saçla
kaplanmış olmayacaktır. İçi saçla kaplı olan vasıtalarda tabanada branda bezi
serilecektir.
6. Patlayıcı madde nakleden vasıtalar nakliye tezkeresinde belirtilen güzergahı
takip etmek zorundadırlar. Nakil esnasında zorunlu sebeplerle yol güzergahı
güvenlik güçlerince değiştirilirse, bu husus nakliye tezkeresine kaydettirilecek
ve trafik polisine haber verilecektir. Güzergahta bir tehlike sezildiğinde,
güvenlik güçlerinden yardım istenecektir.
7. Patlayıcı madde nakleden vasıtalar şehir içinde 25, şehir dışında 50 km’den
fazla sürat yapamazlar. Bu süratler yol şartlarına göre, gereken yerlerde daha
da düşürülecektir.
8. Patlayıcı madde nakleden nakil vasıtaları konvoy halinde seyrederlerken
aralarında asgari 80 m. mesafe olacak ve bu mesafe devamlı korunacaktır.
9. Nakil vasıtaları mümkün olduğu kadar insan topluluğu olan yerlerden
geçirilmeyecek, eğer zorunlu bir hal mevcut olursa zabıtadan yardım
istenecektir

http://www.forumaden.com/forum/kanun-ve-yonetmelikler/patlayici-maddelerin-tasin... 26.12.2010
Sayfayı Yazdır - PATLAYICI MADDELERİN TAŞINMASI ve DEPO EDİLMESİ H... Page 2 of 5

10. Patlayıcı madde nakledecek nakil aracının, ön ve arkasına görünür şekilde

30 x 30 cm. ölçüsünde kırmızı renkte bir flama konacaktır.Aracın ön ve arka
yanlarında boyu 20 cm. kalınlığı 2,5 cm.den aşağı olmayan beyaz renkli harflerle
kırmızı zemin üzerine "PATLAYICI MADDE" ibaresi yazılı bir levha konacaktır.

11. Gece yapılan nakillerde nakil araçlarının önüne ve yanlarına gözükür bir
yükseklikte beyaz, arkasına kırmızı (Kedigözü
camı veya İşkoçlayt gibi gece ışıldayan) reflektörler konacaktır.
12 .Patlayıcı madde nakledecek nakil araçlarında, kamyonlar için kabul edilmiş
standart tiplerden her an çalışır durumda iki yangın söndürme cihazı
bulunacaktır.
13. Patlayıcı maddenin naklinde konaklama gerektiğinde, konaklama mahalli
olarak, meskun yerler dışında ve etrafı 300 m. kadar boş bir yer
seçilecektir.Konaklamada her araçta bir nöbetçi bulundurulacaktır.
14. Nakil esnasında, yükleme ve boşaltmada, konaklamada vasıtanın etraf ve
civarında ateş yakmak sigara içmek, alev ve kıvılcım çıkaran maddeler
kullanmak yasaktır.
15. Nakil araçlarında, tamiratı yapılırken bir sarsıntı yaratacak ve açık alevi
gerektirecek nitelikte bir arıza meydana geldiğinde üzerindeki yük boşaltılmadan
bu arızanın, giderilmesine çalışılmayacaktır. Arıza giderilmeyecek durumda ise
aracın üzerindeki yük, temin edilecek ikinci bir arabaya aktarılacak ve nak-
ledilecektir.
16. Arıza giderilirken boşaltılacak yük için mümkün olduğu kadar muhafazalı ve
gölgelik bir yer seçilmesine dikkat edilecektir.Ve boşaltılan yükün başına bir
nöbetçi konulacaktır.
17. Her nevi dinamitler, barutlar ve kapsüller aynı nakil vasıtasında, bir yerde ve
bir arada nakledilemez.
18. İşyerlerinde günlük ihtiyaç depoları ve kullanım yerlerine yapılan ve miktarı
300 kg’ı geçmeyen nakillerde 17. madde uygulanmaz. Ancak bu gibi nakillerde
aynı vasıta içinde çeşitli patlayıcı maddeler için ayrı ayrı bölmelerin
bulundurulması zorunludur.
19. Maden İşletmesi dahilindeki depo ile kullanım yeri arasında taşınacak
patlayıcı madde miktarı, insan tarafından taşındığı takdirde 10 kg. dan fazla
olamaz.
20. Maden işletmesi dahilindeki depo ile kullanım yeri arasında taşınacak
patlayıcı madde miktarı insan tarafından taşındığı taktirde 10 kg’ı, vasıta ile ta-
şındığı taktirde 250 kg’ı aşmamak şartıyla| ATEŞLEYİCİ BELGELİ ŞAHIS
(Barutçu) tarafından taşınabilir. Belirtilen miktarları aştığı taktirde taşıma işinin
taşıma belgesine sahip kimse nezaretinde ve ateşleyici belgeli şahıslar
tarafından yapılması zorunludur.
21. Patlayıcı maddelerin nakil vasıtalarına yüklenmeleri ve boşaltılmaları
gündüzleri yapılacaktır.Ancak, 20 m. mesafede bulunmak ve bütün güvenlik
önlemleri alınmak ve elektrikle aydınlatılmak şartıyla geceleri de yükleme ve
boşaltma yapılabilir.
22. Patlayıcı
madde nakledilen motorlu veya motorsuz nakil vasıtalarında yolcu, hayvan ve
her türlü emtia nakli yasaktır.
23. Patlayıcı maddelerin yükleme ve boşaltılmasında çalışan işçiler çivisiz
ayakkabı ile (Lastik çizme ve bot) çalıştırılacaktır. Bu işçilerin çalışma gününde
alkollü içki kullanmaları ve çalışırlarken sigara içmeleri yasaktır.
24. Aşağıdaki maddelerde yazılı patlayıcı maddelerin nakli yasaktır.
Emici maddeye massettirilmemiş Nitro Gliserin,
Nitro Gliserini terleme ile kusan her türlü Nitro Gliserinli dinamitler,
Kapsülü takılmış durumda bulunan her nevi dinamitler,
Kovan vs kapsül içine konmamış her nevi Fülminat ve Fülminat halitalarından
yapılan patlayıcı maddeler,
Potasyum Pikratlar,

II .. BÖLÜM
YERALTI İŞLETMELERİNDE MEKANİK VASITA İLE PATLAYICI MADDE

http://www.forumaden.com/forum/kanun-ve-yonetmelikler/patlayici-maddelerin-tasin... 26.12.2010
Sayfayı Yazdır - PATLAYICI MADDELERİN TAŞINMASI ve DEPO EDİLMESİ H... Page 3 of 5

TAŞINMASI

25. Patlayıcı maddeler, Güvenlik makamlarından belgelendirilmiş ve İşçi Sağlığı

ve İş Güvenliği servisince görevlendirilmiş sorumlu şahsın nezareti altında
taşınır.
26. Patlayıcı maddeler, ancak orjinal fabrika ambalajı ile taşınabilir.
27. Patlayıcı maddeler, bu işe tahsis edilen bir tonluk vagonetlerle taşınır,
vagonetlere “DİKKAT PATLAYICI MADDE” yazılı ikaz levhaları konulur.
28. Patlayıcı maddeler, bir tehlike arz edecek şekilde bozuk ve tahkimatı ezik
yollardan taşınamaz.
29. Patlayıcı maddeler, diğer eşya, takım ve aletlerle beraber taşınamaz.
30. Patlayıcı madde taşınan yol üzerinde başka vasıta çalıştırılmaz.
31. Dinamit ve kapsül aynı vagonette ve aynı katarda nakledilemez.
32. Patlayıcı maddelerin taşınması, yalnız gündüzleri ve işçilerin ocağa giriş ve
çıkış saatlerinden bir saat evvel veya bir saat sonra yapılır.
33. Bir tonluk vagonetlere 10 sandık (200 kg.) dan fazla patlayıcı madde
konulamaz.
34. Bir seferde 1 tonluk vagonetlerden 2 vagonetten fazla patlayıcı madde
taşınamaz.
33. Patlayıcı madde yüklü vagonetler, kör makas, garaj gibi yerlerde veya
yollarda nezaretçisiz olarak kendi başına bırakılamaz.
36. Patlayıcı madde yüklü bir tonluk vagonetler elle taşınırken, 20'şer m. ara ile
taşınır.Öndeki ve arkadaki vagonetlere birer kırmızı lamba takılır.
37. Patlayıcı madde yüklü vagonetler vinçle taşınırken vinç başında ve dibinde
görevli birer şahıs bulundurulur. Bunlardan biri patlayıcı madde taşınmasını yap-
makla görevli sorumlu şahıstır. Diğeri ise yine İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği servi-
sinden 2.nci bir şahıs veya nakliyat nezaretçisi olabilir.

38. Vinç ile patlayıcı madde taşınmasında vinçlerin kapasiteleri göz önünde
tutularak bir kancaya 1 tonluk vagonetlerden en fazla 2 vagonetten fazlası
takılamaz.
39. Patlayıcı madde katarındaki personel nakil vagonetine patlayıcı maddelerin
taşınmasında görevli olanlarla bu işe nezaret eden sorumlulardan başka kimse
binemez.

III. BÖLÜM
PATLAYICI MADDE DEPO EDİLMESİNE İLİŞKİN ESASLAR
40. Nizamnameye uygun olarak inşa edilmiş depoda patlayıcı madde
depolayabilmek için muhafaza ve depolama ruhsatnamesi alınması zorunludur.
41. Patlayıcı madde depolarında, patlayıcı madde giriş çıkışlarının depoda kalan
miktarın ve iadelerin kaydedildiği, Noter tasdikli patlayıcı madde kayıt defterinin
tutulması zorunludur.
42. Depo içindeki hizmetliler, Bölge Müdürlüğünce görevlendirilen kişilere
Emniyet Mühendisliğince kurallar öğretilerek, depo dahilinde hizmet etmeleri,
sağlanır. Görevlendirilenler haricindeki kişilerin depoya girmesi yasaktır.
43. Patlayıcı madde deposu dahilindeki işler depo memurunun sorumluluğu
altında, depo hizmetlerine vakıf güvenli kimselere yaptırılacaktır.
44. Yabancı işçiler patlayıcı madde sandık ve varillerini depo kapısına kadar
getirebilecek ve depolardan çıkarılacak olanları da depo kapısından alacaklardır.
45.Patlayıcı madde depolarına patlayıcı madde konulması veya alınması
gündüzleri yapılacaktır. Zorunlu durumlarda aydınlatma pilli el lambası veya
ocak baş lambası ile yapılacaktır.
46. Depoya lastik çizme veya terlikle girilir, ayakkabı ve özellikle çivili ayakkabı
ile girmek yasaktır.
47. Dinamit ve kapsül bir arada depo edilmeyecektir.
48. Muhafaza ve depolama Ruhsatnamesinde yazılı miktardan fazla patlayıcı
madde ile sandık ve varil açmaya mahsus aletlerden ve ızgara tahtalarından
başka boş varil ve sandıklar ile diğer hiç bir yabancı madde depoda
bulundurulamaz.
49. Patlayıcı madde muhafaza edilecek depolarda gerekli sayıda silah taşıma

http://www.forumaden.com/forum/kanun-ve-yonetmelikler/patlayici-maddelerin-tasin... 26.12.2010
Sayfayı Yazdır - PATLAYICI MADDELERİN TAŞINMASI ve DEPO EDİLMESİ H... Page 4 of 5

ruhsatnamesine sahip silahlı bekçiler bulundurulacaktır.

50. Depo içinde veya depoya 16 m. mesafe dahilinde patlayıcı maddelerin
ambalajları açılıp kapatılamaz.
51. Depoların içi itinalı bir şekilde her zaman temiz bulundurulacaktır.

IV. BÖLÜM
PATLAMA YE YANGINA KARŞI ALINACAK
ÖNLEMLER

52. Dinamit deposu ile Bölge idare binası arasında haberleşmeyi sağlayacak bir
düzen kurulacak ve her an çalışır durumda hazır bulundurulacaktır.
53.Yangın, hırsızlık veya sabotaj maksatları ile patlayıcı madde deposu
hududuna girenler depo bekçileri tarafından derhal güvenlik güçlerine teslim
edilecektir.
54. Patlayıcı madde sandıkları depodan alınıp, konurken; yere atılmayacak,
düşürülmeyecek, yerde sürüklenerek çekilmeyecek, birbirlerine ve etrafa
çarptırılmayacaktır.
55. Patlayıcı madde sandık ve varillerini açmaya yarayan aletler demir ve
çelikten olmayacak, bakır, bronz, alüminyum ve tunç gibi yumuşak malzemeden
olacaktır.

56. Depo girişinde, depoya gireceklerin statik elektrikten arındırılabilmeleri için

uygun bir topraklama düzeni bulundurulacak ve depoya girmeden önce kullanıl-
ması sağlanacaktır.
57. Depoda çalışacak olanlar statik elektrik yükünün oluşumunu hızlandıran
türden giysiler (Orlon ve naylondan yapılmış kazak v.b.) giymeyecekler ve
elektrikli kapsüllerin dağıtımı sırasında ince lastik eldiven kullanacaklardır.
58. Depoların bulunduğu sahanın ana giriş kapısından içeri gireceklerin
üzerinde bulunan kibrit, çakmak gibi ateş verici maddeler ile sigara, pipolar ve
demirden yapılmış çeşitli eşya depoda görevli bekçi tarafından alıkonacaktır.
59. Depo civarında kuru ot, saman, kağıt, benzin, gaz, ispirto, motorin gibi
kendi kendine veya bir tesir ile kolayca tutuşabilecek maddeler
bulundurulmayacak ve bunların temizliğine gereken önem gösterilecektir.
60. Patlayıcı madde deposu dışındaki bir yangın başlangıcını söndürmek
için, uygun bir yerde; köpüklü veya benzeri söndürme cihazları, kum ve su
havuzlarının bulundurulması ve depo görevlilerinin, uygun yerlerde yangın
söndürme talimleri yaptırılmak suretiyle yetiştirilmeleri zorunludur.

V. BÖLÜM
NEM, BOZULMA VE DONMAYA KARŞI KORUMA
61. Depolardaki patlayıcı maddeleri, rutubete maruz bırakmamak için binadaki
yağmur dereleri ve olukları iyi vaziyette tutulmak üzere yağmur mevsimlerinde
sık sık kontrol edilecektir..
62. Depoların havalandırılmasını temin için, pencereler bulundurulacak ve fazla
sıcak yaz aylarında ayrıca sabahları erken ve akşamları geç vakit pencerelerin
açılması sağlanacaktır.
63. Patlayıcı madde sandıkları, depolarda doğrudan doğruya zemine oturtul-
mayıp hava akımını sağlayacak şekilde 10 cm. kadar boşluk kalmak üzere kalın
kalaslar veya bu iş için yapılmış tahta raflara istif edilir. Sandıkların duvara gelen
taraflarında duvarla aralarında boşluk bırakılacak ve istiflerin yüksekliği 160 cm.
yi geçmeyecektir.
64. Farklı özellikteki patlayıcı maddeler ayrı olarak istiflenecek ve depoya önce
gelen patlayıcı madde önce kullanılacaktır.
65. Bozulduğu tespit edilen patlayıcı maddeler depoda ayrılan özel bölmede
muhafaza edilecek ve "Barut ve Patlayıcı Maddelerin Sureti İmhasına Dair
Talimatname”de belirtilen esaslar dahilinde imha edilerek, imha tutanağı
hazırlanacak ve Valiliğe bildirilecektir.
66. İş bu yönerge; 22.10.1984 tarih ve 18553 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan
"Maden ve Taşocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlı ve

http://www.forumaden.com/forum/kanun-ve-yonetmelikler/patlayici-maddelerin-tasin... 26.12.2010
Sayfayı Yazdır - PATLAYICI MADDELERİN TAŞINMASI ve DEPO EDİLMESİ H... Page 5 of 5

İş Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzüğün” 20. maddesine istinaden

hazırlanmıştır.

http://www.forumaden.com/forum/kanun-ve-yonetmelikler/patlayici-maddelerin-tasin... 26.12.2010