You are on page 1of 10

Republika e Kosovs

Republika Kosovo - Republic of Kosovo


Kuvendi - Skuptina Assembly

LIGJI Nr. 03/L-95

PR T DREJTAT E ISH T DENUARVE DHE T PRNDJEKURVE POLITIK

Kuvendi i Republiks s Kosovs; N mbshtetje t nenit 65 (1) t Kushtetuts s Republiks s Kosovs, Miraton

LIGJ PR T DREJTAT E ISH T DENUARVE DHE T PRNDJEKURVE POLITIK

KREU I
DISPOZITAT E PRGJITHSHME

Neni 1 1. Me kt ligj rregullohet statusi i ish t dnuarit politik, i ish t burgosurit politik dhe i ish t prndjekurit politik. 2. T drejtat e tyre t veanta nga sigurimi pensional dhe invalidor, t drejtat n kompensim pr dmtimin e shkaktuar si pasoj e burgimit, e dnimit ose e persekutimit dhe t drejtat e antarve t familjes s ngusht t tyre. 3. Themelimi i organit kompetent pr njohjen e statusit.

4. Procedura pr realizimin e t drejtave, q prcaktohen me kt ligj.

Neni 2 Prkufizimet 1. Shprehjet e prdorura n kt ligj kan kt kuptim: 1.1. Ish i dnuar politik - personi, qytetari i Kosovs, q me akt gjyqsor sht dnuar pr vepra t inkriminuara politike ideologjike t regjimit totalitar n ish Jugosllavi. 1.2. Ish i burgosur politik - personi i arrestuar, i mbajtur n vend t caktuar n izolim, n arrest shtpiak dhe i burgosur pr motive, pr qllime t pushtetit dhe pr interesa politike, m tepr se shtatdhjetedy (72) or n objektet e veanta t pushtetit. 1.3. Ish i prndjekur politik - personi, qytetari i Kosovs, i cili me akt juridik t organit kompetent, pr motive politike sht prndjekur nga organet e pushtetit. 1.4. Statusi i ish t dnuarve, t burgosurve dhe t prndjekurve politik pozita juridike e tyre sipas kushteve, kritereve dhe proceduarave t prcaktuara me kt ligj. 1.5. Antar t familjes s personave t dnuar, t burgosur e t prndjekur politik - jan personat q prcaktohen me dispozitat e Ligjit pr familjen. 1.6. Komisioni Qeveritar pr t drejtat e ish t burgosurve, t ish t dnuarve e t ish t prndjekurve Politik - komision i themeluar me akt te posam n pajtim me dispozitat e ktij ligji. 1.7. Instituti pr Integrimin e ish t burgosurve politik - institut i themeluar me akt te posam n pajtim me dispozitat e ktij ligji. 1.8. Komisioni i Ankesave komision qeveritar i themeluar me dispozitat e ktij ligji.

KREU II
DISPOZITAT THEMELORE

SHTRIRJA KOHORE DHE HAPSINORE E ZBATIMIT T LIGJIT

Neni 3 Statusi dhe kategorit e ish t dnuarve dhe ish t prndjekurve politik 1. Statusin e personave t prcaktuar me kt nen e gzojn kto kategori: 1.1. ish i dnuari politik; 1.2. ish i burgosuri politik; dhe 1.3. ish i prndjekuri politik. 2. Ish i dnuari politik, sipas ktij ligji konsiderohet qytetari i Kosovs, i cili me akt gjyqsor sht dnuar me procedur gjyqsore n gjykat civile ose n gjykat ushtarake pr vepra t inkriminuara politike ideologjike, atdhetare, gjat regjimeve totalitare n ish Jugosllavi. 3. Ish i burgosur politik, sipas ktij ligji konsiderohet personi i arrestuar, i mbajtur n vend t caktuar n izolim dhe i burgosur pr motive, pr qllime dhe pr interesa politike, m tepr se shtatdhjetedy (72) or n lokalet e organeve t ndjekjes, prkatsisht n kampet e ndryshme t institucioneve zyrtare t siguris (t policis, t ushtris, t shrbimit sekret). 4. Ish i prndjekur politik, sipas ktij ligji konsiderohet personi-qytetari i Kosovs, kundr t cilit me akt juridik t organit kompetent jan marr masa ose veprime politike juridike, q kan ndikuar n mnyr t drejtprdrejt ose t trthort, n masn e suspendimit ose t ndrprerjes s marrdhnies s puns, t shkollimit, marrjen e lejes, respektivisht ndalesn pr ushtrimin e veprimtaris me mjete n pronsi personale, pr shkak t bindjeve dhe t prcaktimit t tyre ose t lidhjeve t drejtprdrejta ose t trthorta me persona, t cilt jan dnuar dhe jan prndjekur n baz t dyshimit t supozuar politik ose t inkriminimit politik. 5. Personat nga ky nen jan t dnuar dhe t prndjekur padrejtsisht dhe mbi kt baz jan t pafajshm pr efekte morale, politike, sociale dhe ekonomike.

Neni 4 Statusi dhe t drejtat e personave nga neni 3 i ktij ligji u njihen pr periudhn e sundimit t regjimeve totalitare, q nga vendosja e tyre, prkatsisht nga data 1 mars 1913 deri m 12 qershor 1999, prkatsisht pr t dnuarit, q kan mbetur n burg deri n lirimin e tyre. 3

Neni 5 1. Qytetart e Kosovs, q, pr shkak t burgosjeve politike, t presioneve edhe pas daljes nga burgu, t friksimeve, t kanosjes, t prndjekjes, t keqtrajtimit, t diskualifikimeve shoqrore ose t formave t tjera t veprimeve t rrezikshme pr ta jan detyruar ta lshojn Kosovn a ndonj vend tjetr t ish Jugosllavis, madje nse edhe n pjest e tjera t ish Jugosllavis ose n mrgim, jasht ish Jugosllavis, jan burgosur dhe persekutuar pr motive politike, i gzojn t drejtat e parapara me kt ligj. 2. Personat nga paragrafi 1. i ktij neni, t cilt jan privuar nga jeta n burg ose kan vdekur si pasoj e burgosjes dhe e pasojave te konstatuara t burgosjes n Kosov, n territorin e ish Jugosllavis, ose n mrgim, i njihet statusi i dshmorit dhe antart trashgues t familjes i gzojn t gjitha t drejtat e prcaktuara me ligj.

Neni 6 T drejtat dhe mnyra e realizimit 1. Personat nga neni 3 i ktij ligji kan t drejt n rehabilitim juridik, moral, shoqror e politik pr pasojat e burgosjes, t dnimit, dhe t trajtimit t padrejt. 2. T drejtat pasurore q lidhen me pronn e patundshme t konfiskuar dhe beneficionet q rrjedhin nga ky status, mund t bartn tek pasardhsit n prputhje me dispozitat e Ligjit mbi t drejtat pronsore dhe Ligjit mbi trashgimin t Kosovs.

Neni 7 E drejta e kompensimit 1. Personat nga paragrafi 2. i nenit 3 t ktij ligji dhe n raste t veanta edhe ata nga paragrafi 3. i nenit 3 t ktij ligji, kan t drejt n kompensim adekuat gradual dhe material. 2. Rast i veant, sipas ktij ligji prfshihet personi nga paragrafi 3. i nenit 3 t ktij ligji q e ka vuajtur dnimin me burgim m shum se gjashtdhjet (60) dit. 3. Kompensimi pr nj dit t kaluar n burg bhet sipas dispozitave n fuqi pr kompensimin e personave t dnuar pa faj. 4. Kriteret, forma, afatet dhe modalitetet e tjera t kompensimit rregullohen me akt t veant.

Neni 8 Personat nga neni 3 i ktij ligji q kan mbetur me pasoja te faktuara psikike, fizike ose psiko-fizike, si rezultat i veprimeve t dhunshme, friksuese, t torturs, t traumave, t keqtrajtimeve dhe t keqprdorimeve t tjera, gjat dhe pas procedurs hetimore, kan t 4

drejt pr rehabilitim, pr mbrojtje dhe pr sigurim shndetsor n prputhje me ligjin, duke prjashtuar ata q jan prfshir n ndonj kategori prfituese mbi kt baz.

Neni 9 E drejta pr sigurim pensional e invalidor 1. Personat nga neni 3 i ktij ligji, kan t drejt pr sigurim pensional, respektivisht sigurim invalidor , n proporcion me kohen e kaluar ne burg, respektivisht me shkallen e inavliditetit te shkaktuar ne burg. 2. E drejta pr sigurimin pensional, invalidor dhe pr stazh, rregullohen me akt t veant. 3. Personat nga paragraft 1. dhe 2. t nenit 3 t ktij ligji, t cilve u sht shkaktuar invaliditet i prhershm, marrin pension t veant nga buxheti Kosovs.

Neni 10 Njohja e stazhit te puns Koha e kaluar n burg njihet si stazh i dyfisht i puns pr t burgosurit dhe t dnuarit politik.

Neni 11 Personat q n baz t ktij ligji, pas prfundimit t procedurs gjegjse, e fitojn statusin benficues, do t marrin certifikat pr beneficionet q i gzojn.

Neni 12 1. Personat nga neni 3 i ktij ligji me gjendje t rnd ekonomike dhe shndetsore n kushte t njjta kan t drejt edhe n kto forma prkatse beneficimi: 1.1. prparsi n punsim; 1.2. prparsi pr bursa dhe pr vendosje t fmijve t tyre n konvikte; 1.3. prparsi n shfrytzimin e teksteve shkollore pa pages; 1.4. lehtsi tatimore dhe doganore pr mjetet dhe pajisjet e domosdoshme pr rehabilitimin e tyre shndetsor; 1.5. lehtsi pr shpenzimet e transportit me mjetet e transportit publik; 1.6. prparsi pr ndihm sociale e ekonomike; 5

1.7. pr strehim; 1.8. kompensimin e shpenzimeve t varrimit. 2. Kushtet, kriteret dhe procedurat pr realizimin e lehtsirave t lartprmendura, rregullohen me akt t veant.

KREU III
PROCEDURA E REALIZIMIT T S DREJTS

Neni 13 1. T drejtat e parapara me kt ligj, krkohen, prfitohen dhe realizohen me procedur prkatse administrative, me krkes me shkrim dhe me dokumentacion t kompletuar. 2. Personat nga neni 3 i ktij ligji, krkesn pr njohjen e t drejtave, sipas ktij ligji, mund ta parashtrojn pasi tu njihet statusi i prcaktuar me ligj. 3. Pr njohjen dhe realizimin e t drejtave sipas ktij ligji, personat duhet ti parashtrojn me shkrim krkesn dhe provat e tjera t nevojshme. 4. Prov e nevojshme me shkrim sht vrtetimi pr vuajtjen e dnimit, aktgjykimi, prkatsisht aktvendimi gjyqsor nga institucioni kompetent, me t cilin vrtetohen: veprimi, pasoja, koha e qndrimit n burg, dshmia me shkrim e Shoqats s t Burgosurve Politik dhe e dshmitarve etj.

Neni 14 Institucionet dhe organet, q e kan dokumentacionin e nevojshm pr dshmimin e statusit t personave nga neni 3 i ktij ligji, q e mbikqyrin dhe e ruajn at dokumentacion, jan t obliguar, q me krkes t pals s interesuar ta japin at dokumentacion n afat m s largu prej gjashtdhjet (60) ditsh nga dita e pranimit t krkess.

Neni 15 N qoft se personi nga neni 3 i ktij ligji ka vdekur para dats s paraqitjes s krkess pr njohje t s drejts, krkesn mund ta parashtroj antari i familjes s tij.

Neni 16 Personit t cilit i sht refuzuar krkesa pr njohjen e statusit t ish t burgosurit politik, ngase nuk ka mundur ti sjell dokumentet e krkuara, sipas ktij ligji, mund t parashtroj krkes t re duke bashkangjitur fakte e arsye t reja.

Neni 17 Lidhur me kushtet pr prfitimin e s drejts pr pension, pr lartsin e pensionit, t procedurs s sendrtimit t s drejts, t pagess dhe t harmonizimit t pensionit, si dhe t shtjeve t tjera, q nuk jan rregulluar me kt ligj, n mnyr t prshtatshme zbatohen dispozitat ligjore mbi sigurimin pensional dhe invalidor t puntorve.

Neni 18 Personat nga neni 3 i ktij ligji, q e prfitojn statusin, respektivisht t drejtn prkatse, t parapar me kt ligj, pa baz ligjore, detyrohen, ti kthejn shumat q i kan marr padrejtsisht.

KREU IV
KOMISIONI QEVERITAR PR NJOHJEN E STATUSIT T ISH T DNUARVE DHE T ISH T PRNDJEKURVE POLITIK

Neni 19 1. Pr njohjen e t drejtave t personave nga neni 3 i ktij ligji formohet nj komision i posam qeveritar. 2. Komisioni Qeveritar, emrohet nga Qeveria dhe prbhet nga: 2.1. nj (1) prfaqsues i Ministris s Drejtsis;

2.2. nj (1) prfaqsues i Ministris s Puns dhe Mirqenies Sociale; 2.3. nj (1) prfaqsues i Ministris s Shndetsis; 2.4. nj (1) deputet i Kuvendit t Kosovs nga komisioni prkats; 2.5. nj (1) prfaqsues i Shoqats s t Burgosurve Politik t Kosovs dhe 2.6. nj (1) prfaqsues nga shoqria civile - prkatsisht nga Shoqata e Juristve t Kosovs.

3. Kryetari i Komisionit zgjidhet me mandat nj (1) vjear nga radht e antarve t Komisionit. 4. Komisioni Qeveritar pr realizimin e t drejtave t ish t burgosurve politik i prcakton kushtet, kriteret, llojin dhe mnyrn e zhdmtimit (kompensimit) t personave n prputhje me nenin 3 t ktij ligji, me procedur t caktuar me kt ligj dhe me akte t tjera gjegjse nnligjore. 5. Pr ankesat lidhur me vendimet e Komisionit, sipas paragrafit 1. t ktij neni, vendos Komisioni i veant i shkalls s dyt i Qeveris (Komisioni i Ankesave). Pr punn, pr organizimin dhe pr funksionin e tij, Komisioni e nxjerr Rregulloren e puns, q e miraton Qeveria.

KREU V
INSTITUTI PR ISH T DENUARIT DHE PR ISH T PRNDJEKURIT POLITIK

Neni 20 1. Instituti themelohet pr shqyrtimin, pr hulumtimin dhe pr publikimin e s vrtets pr ish t dnuarit, pr ish t burgosurit dhe pr ish t prndjekurit politik, si dhe pr integrimin e tyre n shoqri. 2. Instituti nga paragrafi 1. t ktij neni, sht institucion i posam dhe i prhershm shtetror q veprimtarin e vet e shtrin n tr territorin e Kosovs. 3. Puna, fushveprimi dhe aktivitetet e Institutit rregullohen me akt t veant.

KREU VI
AFATET PR INICIMIN E PROCEDURS DHE PR REALIZIMIN E S DREJTS

Neni 21 Krkesa pr realizimin e s drejts nga neni 3 i ktij ligji i paraqitet komisionit qeveritar t themeluar sipas ktij ligji n periudhn katr (4) vjeare duke filluar gjasht (6) muaj pas hyrjes n fuqi.

Neni 22 1. Mjetet financiare pr prmbushjen e obligimeve, q krijohen me njohjen e t drejtave sipas ktij ligji, i siguron Qeveria nga Buxheti i Kosovs, pasuria e patundshme shoqrore, fondi i privatizimit, aksionet e privatizimit etj. 2. Mbarvajtjen e puns, zbatimin e ligjit dhe transparencn e Komisionit Qeveritar, n prputhje me nenin 19 t ktij ligji, e prcjell dhe e mbikqyr Kuvendi i Republiks s Kosovs. 3. Komisioni, nga neni 19 i ktij ligji, nprmjet Qeveris, obligohet q rregullisht, t paktn nj (1) here n vit, ti raportoj me shkrim Kuvendit pr ecurin dhe efikasitetin e realizimit t t drejtave t rregulluara me kt ligj.

KREU VII
DISPOZITAT NDSHKIMORE

Neni 23 1. Moszbatimi i dispozitave t ktij ligji dnohet sipas ligjeve n fuqi. 2. Personat nga neni 3 i ktij ligji, q e kan fituar statusin me dokumente t falsifikuara, kur kjo gj vrtetohet ligjrisht, prve kthimit t shums s prfituar, ndiqen edhe penalisht n prputhje me ligjin n fuqi. 3. N rastin kur personi nga neni 3 i ktij ligji, q sht burgosur ose sht dnuar rrejshm nga shteti nuk i gzon t drejtat n baz t ktij ligji.

KREU VIII
DISPOZITAT KALIMTARE DHE PRFUNDIMTARE Neni 24 1. Ky ligj nuk e prjashton t drejtn e antarve t familjes s personave t cilve i sht njohur e drejta personale, q t prfitojn nga Skema e Ndihms Sociale. 2. Prfitimet familjare t prcaktuara me kt ligj, e prjashtojn t drejtn e prfitimit t po ksaj familjeje nga Skema e Ndihms Sociale.

3. Prfituesit nga ligji pr pensionet e personave me aftsi t kufizuara dhe/ose prfituesit e pensioneve t pleqris mbi moshn gjashtdhjetepes (65) vjeare, mund t jen shfrytzues t t drejtave n pajtim me kt ligj.

Neni 25 Qeveria, prkatsisht ministrit prkatse, obligohen n afat m s largu gjasht (6) muaj nga dita e hyrjes n fuqi e ktij ligji, ta formojn komisionin nga nenit 19 si dhe Institutin nga neni 20 i ktij ligji dhe t nxjerrin akte t parapara nnligjore dhe akte t tjera administrative q e rregullojn fushn e t drejtave t parapara me kt ligj.

Neni 26 Hyrja n fuqi Ky ligj hyn n fuqi pesmbdhjet (15) dit nga dita e publikimit n Gazetn Zyrtare t Republiks s Kosovs.

Ligji Nr. 03/ L-95 29 tetor 2010

Antari i Kryesis s Kuvendit Ibrahim GASHI

10

You might also like