You are on page 1of 634

W^«^,wJ

i^;^

"L.
fri

«tefM.WS^
fi^M

^ii
^,^; yu
I
ACCURANTE R. GRAFFIN

PATROLOGIA SYRIACA
PAllS PRIMA
Ali IMTllS USQUE AI) ANNUM 350

TOMUS PRIMUS

PARISIIS
FPTnERUNT FIRMIN-DIDOT ET SOCIf, VIA J \rnjx r,r,

INSTITUTI FIUNCICI TVPOGHAPIII

MDCCG XCIV
A
/ /

( A
Digitized by tiie Internet Arciiive
in 2011 witii funding from
University of Toronto

http://www.arcliive.org/details/patrologiasyriac01graf
^-^^

p y

^fOito |Leo/f |Uics\>o

PATROLOGIA SYRIACA

PARS PRIMA
AB INITIIS USQUE AD ANNUM 350

TOMUS PRIMUS
niPllIMATUR

Parisiis, die 25 julii 1894.

f FRANCISCUS, Cardinalis Richard,

Archiepiscopus Parisiwasis.

EXCUnEIiANT FIBMIN-rUnoT KT SOr.ll. — MliSNII.I AD STIUTAM


^fOXXi li^/9 |U|o\v>

PATROLOGTA SYUIVCV
COJIPLECTEXS OrEEA 0.MN1A

SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE CATHOLICORUM


VriBlS ACCEDU>T
ALIORUM ACATUOLICOKUM ALCTORUM SCR11'TA QUAE AD RES ECCLESIASTICAS I'ERT1NENT
OUOTQUOT SYRIACE SUPEHSU.NT
SECUKDUM COniCES 1'RAESERTIM LO.NDI.XE.NSES , l'ARISIENSES , VATICA.NOS

\ ACCURAME R. GRAFFIN
l'll. AC Til. IIOCTOKE, LINC.LAli S\RIAC\K IN I VCl LT ATE TIIEOLOCICV IMSIITITI lATIIOLICl l-lRISlEiNSIS LECTOHE

PARS PRIMA
AB IXITIIS USQCE A I) AX.NU.M 350

TO.MLIS PR1.MLS

CPirs

TF.XTrM .^Vr.UClM VnCALIlM Sir..Sl> ISSTIUXIT. I-\TIXE VERTIT, XOTIS II.LISTR.4VIT

D. lOANNES PARISOT
PBESBVTEE ET MONACUUS COSGKKGATIOSIS BENEDICTINAK GALLIARrU

PARISIIS
EDIDERUM FIRMIN-DIDOT ET SOCII, via Iacob, .")6

I.NSTITITI FRA.NCICI TYPOGKAPHI

M DCCC XCIV
ELENCHUS
RERUM QUyE IN HOC TOMO CONTINENTUR

Ad lcetorom. |
Priefatio.

Ajihraatis DpiiKiiislrationes 1 — XXll


AD LECTOREM

1 labes prae manibus , optime Lector, primum volumen alicuius collec-


tionis litteris syriacis deditae , non parvae quidem molis quam tamen,
faventeDeo 0. M., absolvere contendemus. Quanam de causa,tale opus
susceperimus quaenam fuerit methodus ac ratio agendi quomodo huic
, ,

collectioni fmem nos imponere posse speremus, his paucis accipe.

Gum pluribus abhinc annis litteras Syriacas docendi in Facultate


Theologica Instituti Gatholici Parisiensis munus susceperimus, nobis vi-
sum est nihil maiorem utilitatem maiusque decus his litteris Syriacis

afferre quam si iuris publici fecissemus typisque mandaremus collectio-


nem aliquam horuni operiim Syriace conscriptorum, quae undequaque
his praesertim temporibus nostris conquisita, nunc iacent in praecipuis

Europae nostrae Bibliothecis, sive nondum edita, sive typis iam man-
data, ita tamen ut non sine nimia difficultate a pluribus adhiberi possint.
Etsi enim inter humanas litteras Syriacae primum locum obtinere

nequeunt, nullo modo tamen negligi possunt ab eis qui litteris christia-

nis studium operamque navaverunt. Plures enim exstant versiones Sa-


crorum Librorum lingua syriaca conscriptae omnes ; enini norunt illam

versionem quam swipliceni ifr-*3 voeant, ut omittamus alias versiones a


Monophysitis conscriptas necnon aliquas alias quae etsi totam Bibliam
non continent, tamen non parvi sunt momenti praesertim ubi agitur de
apparatu critico Novi Testamenti.
Insuper hanc eamdem linguam Syriacam adhibent phires liturgiae

scilicet, — liturgia chaldaica qua utuntur Chaldaei Galholici atque etiam


PATn. sYi:. — I'. I, T. I.
.

II AD l.RCTORF.M.

Nestoriani ([iii aLlhur iu Mesopotamia suporsunt, — lilurgia syriaca,

tpiao duplex est, cimi altera utantur Catholici et altera Monophysitae,


— liturgia apud Maronitas usitata.

Denique a saeculo quarto usque ad saeeuluiu (h^cimum quartum plus


quam ducenti auctores inter quos eminet Sanctus Ephrem, syriace edi-

derunt varia scripta quae ad res christianas spectant ; et cum illae lit-

terae syriacae ad orientales pertineant , et non directe pendeant ab ordine


rerum quae in imperio romano sive apud Graecos sive apud Latinos re-
periebatur, iam sequitur il)i necessario reperiri plura testimonia magni
momenti ad explorandam veritatem lidei ehristianae necnon catholicae.

Ilis positis , tpio faeilius pateat aditus ad opera variorum auctorum

qui lingua syriaca usi sunt, in hac nostra Patrologia Syriaca imprimis
dabimus textum syriaeum operum omiuiiiu iii (piantum exstant quae ab
auctoribus qui catholicam lidem profitentes liis litteris syriacis usi sunt.

Deinde nullo modo negligenda esse contendimus praecipua saltem opera


aliorum acatholicorum auctorum ,
quorum saepius interest nosse testi-

monia ut unusquisque ipse iudicare possit et catholicae fidei veritatem


agnoscere. Insuper plura reperiuntur quae ex graeco in latinum con-
versa magnam utilitatem prae se ferunt, sive quia iani perierunt textus

graeci sive propter ipsam antiquitatem harum translationum ; itaque tales

translationes negligendas nullo modo duximus, easque reperies in hac

voluminum collectione sub nomine scriptoris syriaci qui haec opera e

graeco in svriacum sermonem transtulit. Si vero cognosci nequit quis sit

auctor harum translationum, eas reponimus sub nomine ipsius auctoris

graeci. Xe apocrvpha quidem negleximus, quae obtinebunt locum et

tempus quae requirunt.


At nullomodo necesse est historiam quumdam litteraturae syriacae

aut catalogum auctorum qui hac lingua usi sunt adumbrare cum nuper-
rime clarissimus vir \\ . \\ right opus plenissinuim de his rebus scrip-
serit quibus pauca tantum addere licebat '

Ut autem omnes illi textus ederentur secundum ipsam methodum cri-

ticae hodiernae ,
perlegere voluimus, etlaui ii])i agitur de textibus antea

editis, varios codices qui asservantur in publicis J-^uropae Bibliothecis,

'
W. Wriglit, art. Syriac lilerntiire fEneyclopaedia Brilaiiiiica, Edinliurgh, 18S7,
vol. .\XII, p|). S24-S5()). — Cf. Gust. Biclvell, Conspcctiis rei Sijroriiin lilerariae,

Moiiaslerii. 1871.
AD LECTORKM. ,„

ita omnium codicum


ut alicuius nionienti qui, sive Parisiis in liibliotheca

Nationali sive Romae


, in Vaticano , sive Londini in Musaeo Britannico
adservantur, varias lectiones exhiberemus ne neglectis quidem illis co-
dicibus maioris momenti qui in aliis publicis bibliothecis adsunt, scilicet
Florentiae et Mediolani, Monaci et Berolini, Petroburgi, Oxonii et

Cambrigii atque etiam aliquarum abarum civitatum.


lUas vero omnes varias lectiones quas ex his variis codicibus colligere
poterimus in fine paginarum inqiositas reperies. Referentur tanien hae

omnes quae ad orthographiam spectant in ipsa codicum descriptione,


ut quidem decet, cum revera variae lectiones proprie dici nequeant. In-
ter syriacos codices multi sunt signis vocalium destituti ;
puncta tan-
tummodo praebent diacritica quibus discernantur varia nomina quae
easdeni habent consonantes et vocalibns tantuni difTerunt, At horum
punctorum non semper et ubique est eadem regula, eadeni vis, unde
quod ad varias lectiones pertinet non semper eodem modo legi debent;

ut vero simplicior evadat nostra explicatio et facilius intelligi possit, de


his singularem notitiam dabimus ad singulos codices in uniuscuiusque
descriptione.
Et cum saepius conspectus ipsorum codicum multum iuvet ad has
omnes adnotationes intelligendas, adhibita ipsa Iicliofypia , ut, vocant,

specimina saltem praecipuorum codicum in quibus opera uniuscuiusque


auctoris continentur lectoris oculis subiciemus.
In fine uniuscuiusque paginae sigla codicum posuimus ita ut indi-

cetur quinam sint iili codices qui nobis adfuerunt ut talem textiun exhi-
beremus.
Illis vero syriacis textibus translationem latinam addemus. Ratio
per se patet cur latine hos omnes textus transtulerimus : omnes enim
linguae latinae studuerunt qui scientiis ecclesiasticis operam dant; m-
super cum illi textus ad res ecclesiasticas pertineant, sine ulla difiicul-

tate latine verti possunt cum lingua latina utatur ipsa Romana Ecclesia.

Ut autem ex his syriacis textibus edendis maiorem utilitatcm prae-


beamus his ipsis qui linguae syriacae student, in fine operum cuius-
cumque auctoris lexicon re]ieries, ubi apponuntur omnia nomina cum
omnibus suis formis quae ab lioc auctore adhibita fuerunt, simulque

loca in quibus reperientur. Ne autem nimis crescat moles huius lexici,


significationem latinam omittinuis, cum ipsa reperiatur in translationc
,

IV AD LECTOREM.

Insupor adduliimis indiceni noniinum ac reruni, sinml ar peeidiamii


indicem Sacroruin Biblioruni, ubi quidein o|)us fuerit.

Ut vero ordo reperiatur inter haec varia opera quae in Patrologia Sv-
riaca continebuntur, serieiu chronologicam servabiiuus ; ita tamen ut dis-

ting'uamus plures partes quae potius ad numerum vohiininum quam ad


varias aetates secernendas in litteris syriacis respicient. Ilae autem par-
tes variis numeris distinmmntur et novam seriem voluminum continent
quao ita facillime designantur duobus numeris quoruin priiuus ruma-
iiiis. ut aiunt , seriem significat et alter arabicus numerum ipsius volu-
ininis in quacunique serie indicat.
In priiuo voluinine cuiuscumque partis brevem aliquam notitiam re-
peries, quae tibi indicabit quidquid in ea continetur.
In hac Aero prima parte habebis inprimis Aphraatis Demonstratio-

nes xxiii, quas latine vertit, vocaliuin signis instruxit, notis illustravit
atque etiam praefatus est R. D. Parisot, presbyter et monachus Gongre-
gationis Benedictinae Galliaruin, quem quod elementa linguae Syriacae
docuerimus, nobis decus et honos est. Deinde ea reperies quae supersunt
ex scriptis S. Simeonis Barsabae atque etiam Bardesanis, et tandem
huic primae parti finem imponemus addendo omnia apocrypha Veteris
ac Novi Testamenti necnon translationes e Graeco factas quae ad haec
tempora pertinent.
In edendis his syriacis textibus, ipsam forinam voluminum ac tex-
tuum selegimus et versionis dispositionem in duabus columnis quibus
iam utebatur Abhc Mig-ne in sua Patrolosici GraecaK Omnes enim no-
runt quam facile ab omnibus tractari possint. Neque tempori neque sump-
tibus ullis pepercimus ut nihil desideraretur in liis quae pertinent sive ad
textuum correctionem sive etiain ad pulchritudinem impressionis eorum
et novos typos recudere non recusavimus. Gum omnes qui rebus syria-
cis studuerunt noverint typos quibus usus est Assemani in sua Biblio-
theca Orientali "-, typos eosdem occidentales syriacos seligendos duxi-
mus, quanquam tamen minime contemnendi sunt ip&i typi qui Estraugelo
nuncupantur aut etiam qui ah Orientalibus seu Ghaldaeis adhibentur.
Insuper etsi plerique codices vocalibus suat destituti, tamen hos onmes

'
J. P. Migno, Piinolugiae Citrsiix Compleliis, seiies graeca, Parisiis . 1857-18l)G.
Kil vol. in-4".
- Assemani, Bihliolheca orienlalis, Romae, 171(1-1728.
;

AD LIXTOREM. v

textus cum vocalibus edendos censuiuuis ut uulla dubitatio in nienlo le-

gentis remaneat, cum insuper prae oculis liaberemus exempla iani ab


Assemani edita in sua Bildiotheca Orientali.
Gum vero in liis vocalibus apponendis non semper et ubique ipso
Assemani easdem regulas servaverit, nos aliquando decernere debuinuis
quaenam praecepta a nobis sequenda essent, ut tandem nobiscum con-
sentanei esse videremur. Ila v. g., ubi vocalis « apponenda est litte-

rae Vav aut vocalis ^ litterae lod, aliquando .\ssemani etiam in his casi-
bus regulam generalem sequitur, et lias vocales praecise ponit supra lit-

teram praecedentem , aliquando simplicius supra litteras Vav et lod, ita

ut evadant hae figurae % et ^. nos hunc secundum modum seligimus quia


ipsae leges phoneticae uobis visae sunt id postulare, simul atque exem-
pla scriptionis chaldaicae, et quia insuper secundum hanc methodum
minor ovadebat difTicultas in typis adhibendis, cum minor esset ipsoruni
niuuorus.
Ut enim norunt omnes qui arti typographicae studuorunt, in syriacis

textibus edendis separatim componebantur vocales et consonantes se-


cundum duas lineas superpositas , ita ut saepius vocalis non reperiretur
supra consonantem ad quam pertinebat aut etiam sub praelo evanesceret
nos vero ut minus fieret tale periculum, in eodom typo rocudimus con-
sonantem cum vocali, et quanquam nogleximus eos de quibus diximus
tamen plus quam quadringontos typos diversos cudere debuimus.
In his vero typis delineandis partim secuti sumus ipsos typos iam
ab .Vssemani editos; sed ut vera fateanuir in pluribus ea correximus ni-
tidiorum codicum exempla secuti. Multas gratias debemus A. Tattegrain
qui Parisiis cum in ipsa Typographia Nationali typos orientales doli-

neandi munere iudutus esset , tanta diligontia ipsa consilia nostra ex-
secutus est, atque otiam C. Aubert', et filio qui in iisdem typis rocudendis

per annum integrum cum tanta solertia laboravorunt.


Ut tandem typi ipsi adliiborentur magni consilii atqne auxilii fuorunt

'
Constanlius Aubert Vesuntione natus die 28" Aprilis LSiO, Parisios adiit A. I). IS.iT

Decembris 1892, qui per hos 55 annos maximis typorum fabricis cum
et ibi obiit die 21"
Galliae tum Angliae operam dedit. Inter typos orientales ab ipso confeclos nolandi sunt
illi qui asservantur Parisiis. in Tnpographia Nationali, scilicet in primis typi Aramaei,

quos accurante Marcliione de Voguc A. D. 188:5 descripsit, Coptici Thebani (|uos accu-
rante Eugenio Revillout A. D. 1874, Phoenicii quos accurantc Philippo Berger \. D. ISSl
et 188:{, Turcici quos accurante Barbier de Meynard .\. D. 1887 describcbat . elc.
VI Al) I.KCTOREM.

Theolisliis Lefevro, ipse director Typographiae Firmin-Didot et Socio-


ruin, Mesnili ad Stratani, et Paniphllius Boudet', priinus nepos et se-

eundus yener illius alterius Theotisti Lefevrc qui lionor fuit et decus

artis tvpograplucae Galliaruin, cuius aliunde omnia consilia ac prae-


cepta in liis voluininibus edendis servare contendimus".
Insuper maiores gratias debemus Mauritio Firmin-Didot qui exein-
ploruin ineinor non patris tantum sed etiani avi et proavi nihil pepercit
ut tandein pulchrior evaderet illa editio Gursus Patrologiae Syriacae.
Et tandem oninia iura praetermitteremus si noinen Mauritii d'IIulst
Instituti Catholici Parisiensis rectorls notissimi liic non apponeremus,
eique siinul atque omnibus collegis nostris qui saepius et tam benigne
consiliorum experimenta praebuerunt debitas gratias non persolveremus.

'
Pampliilius I5i)udot praffuit tYpographiae Firniin-Didnl , Parisiis, via lacob, 50, ab
auiiii 1.S6S ad auiunu 1S78, deinde praepositus operariis surdis-uiutis Mesnili ad Slralam
obiit die 19" Martis 18i)2, anuo aetatis suae sepluagesiuio ])i'inio.

- Theotiste Lefevre , Giiide pralique du Compositeur el de Vlmprimeur lijpogra-


/)/ics, Paris. lSS:i.

R. Graffin.
lii^'^ jioliii. ^^0,, ^6<^/f

APHRAATIS SAPIENTIS PERSAE


DEMOXSTPxATIOXES
,

PRAEFATIO
o;*;oo.

CAPUT PRIMUM

DE NOMINE ET PERSONA SAPIENTIS PERSAE

1. Coilii-uin syriaconim inventio. Varia Soriptorum testimonia de auctore. — 2. Auctoris nomen. —


3. De .\pliraatis loco et origine, et de.situ geograpliico monasterii Sancti Malthaei. —De tcm-
4.

pore quo auctor scripserit. Aphraalis coaevi obilus. An murtyribus huius aetatis
: adnumerandus
sity —
5. Aphraatis condicio an vitam nionasticam egerit? an episcopus fuerit?
: De statu reli-
gioso et sede episcopali monaslerii Sancti Matthaei.

1. Inter codices e coenobio Deiparae Virginis, seu monasterio Scetcnsi, in

deserto Nitrije, magnis impensis comparatos, et in Musaeum Britannicum,


ab anno 1838 ad annum 1851, advectos, ^^'illelmus Cureton textum primige-
nium operum Aphraatis, qui et lacobus dicitur, Sapientis Persae (a Rosen et

Forshall in Catalogo', iam nominati) reperit, quem in Spicilegio suo syriaco,


et in praefatione codicis antiquissimi quatuor Evangeliorum significavit ",

atque Universitati Oxoniensi proposuit typis Clarendonianis excudendum. Rc


autem non impetrata, Cureton inceptum non effecit, et aliquot post annos fato

cedens, opus amico, viro clarissimo Willehuo \\'right, perficiendum commisit.


Is suscepto muneri satisfecit, et anno 18G9 Londini textum syriacum edidit
Homiliarum Aphraatis Sapieutis Persae'. Sic igitur Aphraates iuri suo resti-

'
Rosen et Forshall, Catalogus manKsi-rijiloriini orienlaliiini iiiii in Miiseo Brilan-
niro asservantur, Pars I, Londini. iSUS. n" Ivi. ]i. <S().

^
W. Cnrcton. Spieilegiiini si/riaciini, con/aining remains ofliardesan, Melilon, Am-
brose, and Mara Bar, Serapion, Lnmlon. ]). 102; 18.")."). Bemains ofa venj ancient recen-
sion of ihe four Gospels in Si/riac, liilhrrto iinl.noinvn in h.iirope, discovered, edited
and translated, London, 1S.5.S. Vid. Praci'. pj). vii, et [jraesortiin lii et liii, in nola.

MV. ^N'riglit, The Homilies of Aphraates, the Persian Sage, cdited froni sijriae

manuscripls of the fifth and sixth cenlury in the British Museum, London, 1869.
X PHAKIATK) — CAITT 1.

tiitiis t'sl,(|ii() lalsar Cicmiadii rt Ariiiciioruiii adsertiones eiiiii s|ioliaverant,

(•uin ijisius ii|ii'ruiu iioii modicam partem lacdln) Xisibeno tribuerciit , eruditis

viris Assemani et Antonclli fidem facientes, ut deinceps dicendum erit.

At pro Apliraale nobis reclamant aliqua teslimonia scriptorum syrorum


(non (piidem eiusdem aetatis, sed seriorum temporum), (juibus ostendilur vir
iHe non plane apud genlem suam latuisse, et sanctilatis doctrinaeque no-

men certe gessisse.

Ita Georgii, episcopi Arabum (-',- ~l-\), exstat epistola, iuter duodccim
quarta, cuius Iria priora capita scripla suiit de Sapiente Persa. In priiiio (pii-

dem Georgius auctoris nostri condicionem, el tciupus qiio innotuit perquirit;

in duobus vcro quae sequuiitur, varia eius doctrinae puncta (quandoque suis

ponderibus, ut videbitur) examinat. eum tamen (( valde doctum, acrem inge-

nio, scripturarumque sacerdotalium notitia cpiam maxime peritum decla-


rans > : f,' "i-^i ^ u» :
U|-»' fl PovS iS^ oC^ oow ^i»>v9 o ^^oio : looi i.oioC^/ U»s ,3^^' »^' ^ly

.Ua>.M '
At(pic iioc priuuim de Aphraate documentum maioris est momenti
(piam ut ad ipsum saepius non redeamus.

At Sapiens Persa proprio nomine appellatur a lexicograpbo Syro Barbah-


lul (963), cuius baec suiit verba in suo Lexico syro-arabico : w*,;3, ts^aa ^»-M
^~/-\. ~. .,
^l Ux»;3 i
s"-'^- CL.0W " (I Aphraatcs, in libro Paradisi (memoratus), est Sa-
piens Persa, ut tradunt ». Saeculo sequenti, EHas Nisibenus, seu Barsi-
naeus (-j- 10'ii)), aliquando apud Mossulum monachus, postea metropolita Ni-
sibis, composuit opus clironographicum, in ipio Aphraatem commemorat,
eiusque inserit temporum supputationes « ab Adam ad lacobum, et a lacobi

desceusu iii Egyptum usipie ad initium aerae Seleucidarum » , seu <( annos
domus Adam iuxta sententiam Aphraatis Sapientis Persae « u.^i ^; »W ^.s^ Ui»

.U«3 ivi.n.. 4,01^;'. Ilaec tabella nigris rubrisque litteris scripta, in codice

membranaceo iormae niaximae Musaei Britannici (Ms. Ricli. 7,197) syriace et

arabice disposita est. Eamdem edidit AA'. Wright syriace '.

Nono post Aphraatem saeculo, scriplor eruditissiinus Gregorius Barhe-

braeus (-J-
I28Gj duplex de Aphraate protulit testimonium in Chronico eccle-

'
Apiul P. Lag-.irdc, AnalecUi sijriaca . Lipsiae, 1858, p. 110. 11. 2, ;> ; cl'. p. 117,

11.2:5, 24. \V. ^Vi-ight, The Homilics of Aphraates, p. 20. Yid. C. Ryssel , (icorgs dcs
Araberbischofs Gedichte uiid Briefe, Leipzig, 18(11, p. 45; I. Forget. De vita et scriptis
Aphrantis, Sapientis Persae, Dissertatio historico-theologica ,
qnam ad gradum doc-
turis s. theologiae in L'm\'ers<ite Lo^uinicnsi conseqiiendum conscripsit , L(jvaiiii . 1882,

].p. 12-13.
- Rubens Duval, Le.vicon Si/riaciim auctorc llassano Bar Bahlule , 1'ai-isiis, 1888,
c. 208.
' W. Wriglil. The Ilomilics of Aphraatcs , pp. 38, 30.
Dli .XOMINE ET PERSONA APIIHAATIS. xi

siasticO, Sect. 2, C. 10 : 1j>NJ ov^ [K.;o .^Im3 ov-v.», U^-^ U^a^ lo» «.^iS^ Pw, «iajao
•Cwa >9:&>, \l5li \>i. ^; ^tUo ^iaiivo ^.Uiomi Raj.i.;^», '
» Huiiis tGmporc(Papae, scilicet,
episcopi Seleuciae et Gtesiphontis, -',-
:52G vel 33.j) inuotuit Sapiens Persa, no-
mine Farhad, cuius exstat liber exhortationis syriace, cum epistolis vi^inti
duobus iuxta litteras alphabeti. » Ita quidem codices Cantabria;-iensis et Oxo-
niensis (Bodl. 122); at Londinensis (Ricli. 7IV).S) iu pUirali posuit Ko^lv.» liher
exhortatiomm. Et in sectione prima, c. 2(5, postcpiam numeravit Athanasium
Alexandria^, Eusebiuni Ilemcsimim, Ephraemum ceterosque, addit : ,^, -^^li

At^ti^Li \sb^ ,3Jxo oa» ...u i-woc^N Uai;3 Yx.s^ 3il u»^io3 ^.-m.-^.. iS/o 2 <( luclaruit ctiam
sapiens Buzitis, rt pariler sapiens Persa, orthodoxus, (pii librum scripsit De-
monstrationum. n .Vtque haec est codicis Cantabrigiensis lectio. O.xoniensis
ponit >i»<u^ia3 >9;o, sensu non mutato. At in codice Londinensi, ad quem solum
\N'. ^\'right respexerat, aliter legitur, scilicet \^\^ 1.«^ .m-^>ia3 ^.vi^., « Inclaruit

etiam sapiens Buzitis (qui est) Sapiens Persa ». ^Nright in scriptione nominis,
de cetero misquam ibrsan auditl, errorem amanuensis suspicatus, pro .^.^iaa
« Buziti )i .oi4o^3[;] « Aphraatem « legendum coniecerat\ At ex aliorum codi-

eum relatione neminl dubium erit quin Barhebraeus Aphraatem ab illo Buziti

(quisquis est homo ea appellatione memoratus) distinguere voluerit.

Orthodoxorum auteni nomine vocat Barhebraeus Monophysitas, ad quo-


rum sectam Aphraatem quasi in antecessum contendit adscribere.

Paulo post Barhebraeum, Ebediesu Sobensis episcopus nestorianus (1318),


in suo Catalogo oniniuin lihroniiii ecclesiasticoriim iu ipio S^-rorum prinuim, sed

etiam aliquoruni e graecis latinisque recenset opera, cuiusvis sectae, apud


Svros recepta. hoc .Vphraatem tetrasticho laudat ' :

l.m;3 V-vi.^ om
ILo^ ^L^L low »jo°t

.;. ^^ .a^i.; '^i., ir»i-M »»


« Beatissimus Aphraates, ille Sapiens Persa, duos composuit tomos sermo-
num, ordine alphabetico digestorum. »

Ut ostendetur, sermonum viginti duorum iuxta ordinem litterarum tomi


duo, septem annorum interiectu separantur. .Vlitcr ultlmum versum expressit
Assemani (I. c.) : duos tomos, necnon orationes ordinc alphahetico iligestas, i. e.

cum orationihus... .Vlii quoque per eadem vestigia ierunt. Ambigui sane sunt

'
I. B. .Vbbeldos et Tii. I.aiiiy. Crcgorii Barhebrnei Chidnicon ecc/esi/is/iriun ,
Eova-

nii. 1872-1877, t. I, p, 8:3; t. II, \>. :J3.

- Ibid., t. I, c. 85; c-f. t. II. <-c. HIm-.S(K;.


'
W. Wrighl, T/ie homilies of .\^phriicites, p. .i.

*
.Vsscwaiii. Bibliolhecii oriciilnlis . Uniiiac. 171'.I-I72S. I. III, pars 1. |). 85
,

XII PRAKFATIO — CAIMT 1.

sensus |iarliciilai^ «i,, (Juimu clouiinus idco ('lc^iiiius (duos toiuos sermoiunu,
seu complectentes sermones), nc vithMctur cruditus lihroruiu coUector erraro
aul inaccurato loqui, lios duos huuos Demonslrationum a sermonibus aljdia-

beticis disceriiciido.

Tandciu librarius iucerd nominis, qui anno ['MVi variorum opera collegit
(Mnsei l^ritanuici Cod. Oricnt. 1017), Apiiraatis chronicon, seu ultimae De-
monstrationis iiiitium, liliro suo inscruil, lioc praomisso litulo : ^^s loS^
^
^ wta^i., 1.11« >>;.», I
— ooov. om ^^oiiBi ^vs^a-, l^4,<4,, ic^tt-L Aitxiliante Dco scribttnus

Denionstrationcni dc Aciiio, Sapientis Aphraatis, cjui est lacobus, episcopus sancti

Matthaei. Eiiis oratio iiobix ailsit. Xou abs ro erit animadvertere codicem insu-
per comprehendere aliquot opera historica Gregorii Barhebraei, in eodem
nionasterio sancti Matthaei sepulti, et alia lacobi Sevori, Tagritensis epis-

copi, quondam in eodcm coenobio monachi, ct ibidem pariter conditi. Sod


phira (h^ lioc Hbro iu codicuin uostroruin doscriptione diconda erunt.

His septem votorum vorbis accedant amanuensium nostrorum testinionia


quibus auctoris, qui de se ipso expresse siluerat', nomen iterum proditur, et

lama declaratur.
Iii primo codice, folio primo, lector quidam Sapientem Persam doctorcin et

ririun cfjrcgiuni vocavit, eius orationom implorans. (Cod. A, fol. 1 a). Alius,

Zachaeus nomine, clausulae finali viginti dnariiin opistolarum addidit : Hic

Sapicns Persa rir pcrfectus fuit; ciiis rcrba et doctrina dc ipso tcslinioniuin rcddunt.

Huius oratio nobis adsit. (A fol. 154 b).

Alter codox post ultimam Demonstrationem oxhibot lianc librarii notam :

Absoluta cst in hoc libro descriptio onmiuni cpislolarum sancti lacobi, Sapientis

Persae (B fol. 174 a); et, inversa charta, scriba bonam et gloriosam momoriam
apprecatur ei qui praestantissimum thesaurum adquisivit librorum sancti la-

cobi, Sapientis Persae [B fol. 174 //).

Ultimo demum haec adnotatio proferatur anonymi scriptoris tertii codicis

nostri : Sapiens Aphraates est lacobus, episcopus sancti Matthaei (C fol. 159«).

At paucioribus exceptis auctorum locis supra relatis, nihil aliud de ipsius


vita et rebus actis, aetate et loco habitationis, inemoriae mandatum hucus-
que novimus; et quae Aphraates ipse de se silentio praetermisit, nullus,

quod sciam, auctorum conscripsit. Ilacc igitur duntaxat possunt sciri, quae

'
(]f. Demoiistr. xxii. 20.
DE X0:MINF': ET PERSONA APURAATIS. xm

ex ipso opere eruuntur, prout iain eatlem Georgius episcopus in Epistola su-
pra dicta pluribus verbis perquisivit.

2. SlhI ante omnia de proi)rio nomino Sapientis Pcrsae, quod Georgius


iguoravit, quaestio habeatur.
Duplici eum iiomine vidimus appellatum : alternm a Barhebraeo ,\o,-fi {Far-

had, seu Ferhad secundum Rosen et Forshall in Catalogo 1. c.) scriptum, apud

eeteros evasit 4,w3i. ^4,0^-^1. quae tbrmae serioribus temporibus magis usita-

tae, ad graecam scriptiouem 'Acppaar-/); effictae sunt. Porro


nomen ipsum, a
Syrorum lingua alienum, apud Parthos, Persas, Armenos commune olim exs-
titit, etiamque a|md hodiernos Persas sub Ibrma :>'-4/ in usu servatur'.

Alius 'A«pfazTr; marlyr (373) a Theodoreto eommemoratur, natione


pariter

Hnius inemo-
Persa, qui Edessae et Antiochiae vitam anachoreticam egit'.
sanctum Barsi-
riam Graeci die 29 ianuarii, post martyres Edessenos et
maeum, episcopum Edessae, recolunt. In roinano martyrologio pariter, at
die septimo aprilis ,
indicitur.

Sed Aphraatem nostrum alio modo lacobum vidimus appellatum, nomine


adiunxerit baptismate
quippe christiano, quo.l Ibrsan ad alterum gentUicium
provectus est. Notum
recepto,vel magis quando ad ecclesiasticum gradum

similes nominuin mutationes aut adsumptiones ab


antiquo hodieque
est autem
Orientales irequentari '. Utcumque res est, haud
dubium videtur esse
apud
Aphraatis opera pro ge-
quin ex eo cognomine ortus fuerit error quo lacobi
scriptis obtinuerint, cuius scripta nulla
superesse, ad-
nuinis lacobi Nisibeni
ant etiam lacobo Sarugensi
versus Geunadium respondentes, ostendemus;
imputareutur, Assemano auctore. Hunc quippe ua^-
lac.bum Docto- ^^
rem, illum vero bi -^ lacobum Magnum sohMit appellare; lacol.o antem

Aphraati pertinot titulus Sapientis Persae.

lacobus, martyr in Persia snb Sa-


Alius etiam noster habendus est ac
promiscuo sic nuncupati, de quibus
pore II, aliique multi, nomine maxime
non est operae pretium in praesenti inquirere.

«73. c. 2: B. Abbeloos.
Lc.viconpersico-lalinum, Bonuae, 18(34. II, p.
l. ,1.
'
Vulk.rs
IV, 1885, pp. 86, 10:5. lO.".. Cf. Tact. Anna/.
Acta sanCiMaris, Anak-cta bollandiana, t.

2lib VI. .'U, .T^^edit. Lemaire, 1819, t. I.pp. 158. 159. ^./.i.
lib II 1
^ xxn, (xx.v;. Patr. Gr. t. LXXXII. c. 1185; nUilo-
Ifisiona eccles,as,ica, lib. IV. c.

Iheas, c. \ui. Ibid. c. V.i(\i^-I31'.


^. . , ,•

Tb. Lamy, Gregorii Barhebraei Chromcon


eccles,as„cuni,
^
Vitl I B Abbelo„s ot

t. I. p. 191: t. 11, p. 377. - Bibliotheca oiientalis, t.


Assen.ai.i,
II. Dissert. de Mono-

phi/silis, eap. vii , De mtUatione nominis.


XIV IM{AKFAT10 — CAITT 1.

NostaiiKMi rciiKiraliilur Allianasii Idciis, iii ciiisldla ciicvclica, ad episcopos


Aogypti, aniio ;{.")(> siTipla, iii fpia ddcldrcs callMilicds suac actatis ariaiiis op-

poncns, lacobum cum ccleris Mcsopotamiac cpiscopis distincte nominat :

'TaxtoSwj y.at twv tuv auTco tcov i-6 —^: [J.i'^r,; twv -0Ta|7.wv ' . Scd cum lacobus
Aphraatcs noii in .Mcsopolarniae rcgiunc, scd in l^crside, scn in conliniis Pcr-
sarum ct Romanorum, lialiitaverit, ncque ctiam adv(!rsus .\rianos pugnavcrit,
praeterquaiii qudd iKinnullos Athanasins appcllal , (pii intcr scriptores nequa-
qnaiii compntantur, noii necessario appard Apliraalcm ab .Vthanasio dcsi-
gnari, magis vero Jacobum Nisibcnnm, (pii c(iii(ili() Nicacno intcrfuisse, cl

orthodoxae ddclrinac advcrsus Ariniu viiidcx accriimns exstitisse dicitnr.

;}. Scd hacc dc Sapientis Pcrsac homonymis dicta sufiiciant. Nunc d(!

originis loco ct tcmpore nobis agendum ost. Ipsum opus auctorem prodil e

gentilibus parentibus orinndum, ct in ethnicorum moribus primum institu-

tum. Nam liaiid secus ac sanctus Simeon Barsabac-, Dcnm landans a quo
ex crrore idolornm ad scicntiam divinitatis addnctns liiil, ita et Aphraatcs
ethnicam origiiicm ipsc tradit; gaudet enim sc a via gcntinm avcrsum
fuisse (Deiiidiislr. ii, 20); profitctur otiam idoldiuin cultum se abjecisse,

et mendacium nunc illud vocare quod a patribus acceperat (Demonstr. xvi,

7); lesum adorat qui mentcs nostras pcrvicaces ab omnibus superstitio-

nibus vani erroris avertit, et docuit nos Deuin nnniii, Patrcm et Factorom
nostrum, adorare, et colere, et scrvire (Demonstr. wii, 7); ac tandem lu-

daeos fatetnr irasci quod, inquit, nos pro eis facti simus haeredes (De-
monstr. xvi, 7).

Ouod ad Idcnin pcrtinet, Georgins episcopus aliquorum refert sententiam

aientinm Sapientem Persam Nisibi commoratum esse : ^.is .


]ovi ^wocs^l ^^ \:^h

.^ viia* ^ 11 ^ajw Uo^i-ta, |i.;-.; |^3o,= ol ^( ^ ;.»|^.bo, [la..; i^i..,»'' « Ubj liabitavcrit,

Nisibi, ut feruiit aliqui, an in alio regionnm illarnm hico, ipse nobis niinime

declaravit. » Sed ad annum 363 usqne, celcbris illa civitas potestati Romano-
rum subdita inansit. Eum ibi forte poregrinatum fuisse concedetur probanti;
minime vero potuit Nisibi tanquam in patria sede habitare; nam primo c

certis Demonstrationuin locis colligimus cuiii snb ditione regis Persidis


vixisse, cuin neiiipc christianis a Sapore vexatis anininm addit per littcras

saeviente tyrannidc missas, quinto scilicet post exordium persecutionis anno


(Demonstr. xxiii, (il)); cuin iterum aliquas Demonstrationes non solum acra

'
Pa/r. Cr. t. XXV, c. 557.
- Apud .). Ovcrljcck, A". Ephracini Sijri, Ildhiilnc episcopi Edesseni, Balaei alioruDi-
que opera selecla, (Ixiniii, 18(15. ji. 4!i'i. II. '.)-l I.

•'
Apud I>ao-ar(_le. Analccta si/riaca, \\. llo. II. 2S. 2!i.
DE N0:MINE ET PERSOXA APHRAATIS. XV

Seleucidaruin, seu « regni Graecorum », seil « aunis regni Saporis » inscri-

bit (Denionstr. xiv, 50 et xxiii, 1. c); aut cum in Demonstratione v Dc Bellis,


dissimulatis nominibus, Saporem ostendere nititur a Romanis superatum iri.

At neque ex appellatione Sapientis Persae, neque etiam ex nomlne pere-


grino Pharhad eruere licet eum Persam fuisse genere, quippe qui sermone
syriaco, et quidem pure et culte, ac tanquam patrio utatur. Persae enini
dicebantur vel superioris Tigridis accolae, cuin Persarum regnum, per As-
syriam dilatatum, usque ad Mesopotamiae fines iamdiu pervenisset, et anno
338 Persae Aisibin primo oppugnaverint.
Porro his indiciis apte conveniunt quae de situ monastcrii sancti .Matthaei

iiovimus, in quo, iuxta supra productas librarioruin adnotationes, Aphraates


sedem habebat. Locus enim in Persidis et Mesopotamiae confinibus inveni-
tur, siquidem in clivo montis Maklub seu Meklub, iuxta aral)icuin nomen
wi£» « inversus », ita a forma dicti; a christianis vero, iani a saeculo quinto,
Elpheph «aas^ et Chuchta l^aaa appellati, e regione urbis Mossulensis, trans

ulteriorem ripam fluminis, qui quatuor vel quinque horarum ad orientem distat
itinere. Ab liodiernis incolis S j^ Sheikh Matta vocatur; ad iug-um mon-

tium Badhinan Kurdistani pertinet, et subiectam vallem torrentis Giiazir, qui

in Zabum maiorem influit'.

4. Si vero tempus inquiramus (in reliqiuuu dilata probatione quae ex aetate


translationis armeniacae colligi potest), primuni testem habemus sanctum
Isaacum Antiochenum (-J-
circa 460 1, qui magistrum habuit Edessae Zeno-
bium , sancti Ephraemi discipulum. Is Aphraatis loca haud exigua (De-
monstr. i, 14; ui, 1, 3) in carminibus suis viii et xiii, non soluni eadem
sententia, verum iisdem saepe vocabulis exprimit, adeo ut, qui ambo slinul

perlegit, pro manifesto habeat Aphraateni iam ab auctore saecull (|uinti

tritum fuisse ".

Insuper, prlus iam uos monuit Barhebraeus Sapientem Persam tempore


Papae inclaruisse. Hunc autem, Persam et ipsum similiter appellatum, supra

diximus ab anno 266 ad annuin 334 secundum Barhebraeum, iuxta alios vero

ab anno 2.")(i aut 2.57 ad 326, Seleuciae et Ctesiphontis pontificatum gessisse.

'
De situ iiionastcrii samti Mattliaei vide S. Badger. T/ic .Xcx/oritiiis iiiul ilicir

ritiuils, Londini, l.S.j2, t. l. p. 95 seqq., et cf. tabulani clioroiriapliieani alterani ad calceni


voluminis. et I. Ricli. (|ui locuin describit apud C. Rilter, dic Erdhuiide, jiart. L\. AVest-

.Vsien, Berlin. 1840, ii. 4. vol. VI, g 23. pp. 732-740.


- Bickell. .S". Isaiici Antiocheni, doctoris Syrorum, openi oiniiid, |)ars L Gissae, 1873.
Caiin. viii, vv. 1280 seqq.. p. 138; xiii. vv. 14-20, p. 250; vv. 52-102, p. 2,52-254, alia(pie.

Cf. Bickell, Aiisgencihilc Abhiindliiiigen des Bischn/s Itihob .\phratiles von Mar .Mal-

ihuus Thalhdkrs Bibliolheh dcr Kirchencuter, vol. CII . Kiiii|ilcii . 1874. p. 52. iinl.
;

XVI PRAEFATIO — CAI^UT 1.

At Ipse epistolis iinnuin curavil A|iliriud('s iippoiiorc. Ouintani cniiu ads-

cril)it iuiiio (l^i.S Alcxandri, regis Graccorum (Demonstr. v, 5), scu aerae

Seleucidiuinn. (pii csl iinnns post C.hrislnni iiiiluin ;{:5(;-:i;57. Rursus cuin ex-
plctii vigcsinia sccundii. Demonstralionniii iid id|)lialicli ordincm digestarnin
indiccm ipsc componit , d(>ccin priores ail aiiiio (i^uS rcgni Alcxandri Pliilippi

Macedonis conrcctas (;J;U)-;{;{7 post Christnm), duodccim autem posteriores

anno (555 « regni Graecorum et Homanorum , Saporis trigesimo quinto « ,


qui

est post Christum ;{^i;i-344 (Demonstr. xxii, 25). Kt speciatim decima quarta,
ad episcopos et ecclesias Seleuciae et Ctcsiphontis, mense « shebet » anni

(),).), (pii cst Saporis trigesimus quartus ((ebrnario-martio ;344), data fuisse

inscribitur (Demonstr. xiv, ."iO). Tandcm vigcsima tertia mense « ab » (iulio-

augnsto)anni sequentis, seu G36 Alexandri Philippi Macedonis, trigesimi sexti


Saporis, post cdictam persecutioncm qninti, conlecta cst (Demonstr. xxiii,

69), post Christum ;345.

Itaque Sapicns Persa, regnante in Pcrsidc qnidciu Sapore (;309-:379), in


Occidente autem Constantino (.306-337) et Constantio (337-361), priores trac-
tatus conscribebat aut absolvebat, anno post concilium Nicaenum duodeci-
nio, ipso (pio Constantinus obiit'; postcriorcs vero intermissis annis septem,

et dira dintinaque Saporis adversus christianos persecutione iam incepta.


Merito ergo sancto Simeoni aequalis aetate dicetur, qui anno 340 martyrium
subiit, sancto Shadusto, Persae, huius in episcopatu et in confessione succes-

sori, et sancto lacobo Nisibeno, qni anno 338 vitam exegit. Coaevum etiam
clari nominis habuit Aphraates Ephraemuin, licet paulo iuniorem At neuter
alterum magistrum aut discipnlum habuit. Iste namque, Nisibi quidem natus,
apnd lacobum Nisibenum discere occoepit; at ])Ost huins mortem Edessam

migravit, ibique scripta celeberrima composuit, ct usque ad fmem vitae (373,

ut vcrior est sententia) habitavit. Indc claret non posse Aphraatem discipulis

« Prophetae Syrorum » connumcrari , sicut iani Georgius recte animadvertit


« licet aliquantulum conveniant tenqjora qnibns ambo vixerunt et docuerunt,
attamen cum sanctns Ephraem adolescebat, scriptor Persa iam senuerat »

jb ow ,3 : 7=3 |i:ni°lN^n->o 1::-= ol -^JB^S ooi lislSajaii, ^'^l U»>o l-*^ ^^ f^^l U=IJ "^ l^d-iao ^i
.20^ ^ U^ l-«3 ow ^^ lis^aao .p^ lew -woi^; >a.-^i .^;jo Num aliqua etiam societale

iuncti Incrint niillibi apparct , ncqnc Aphraatcs iiitcr plurimos Ephraemo no-
tos ab anctoribns uiiquam est relatus. Aliud demnm est quod, quamvis in

casdem saepe sententias, inlVa proponcndas, ((iiivcuiiinl , tiiiucn, nt rur-

*
Ita Gforgiiis in F.])isto]a (apud LagariJe, Analccta si/riaca), at paulo infra, repu-
"naiitia loipicus, iiiiiucre vidptur dcceni |jriores Denionslrationcs octo annis ante Cons-
tanlini (iliitiiin s(i-i|iliis esse, Ceteriini iu lioc loco uon uiui errore lal)ilur,

- Apud Lagarde. A/ialcrta sijriaca, p, ll''i, 11. 'i-T.


DE XOMINE ET l>ERSO\A APHRAATIS. xvn

sus Georgius notavit, utriusquc irKlolciii , inodum. stiluiu ([uisquc persnioiet


dissimillima esse : .xx.;^; ^-^ u^.a^ U», 0,1.1113::^», uca. u^u 1 cc Xr(|uf (uiim doc-
trina eius doctrinae sancti domini Ephracmi similifudincm exhibet. »

De anno quo vita excesserit, sicut nec de nativitatis eius tempore, niiiil

possumus pro certo affirmare. Verumtamen, si summam sacrarum Littera-


rum scientiam, doctrinae robur et firmitatem, aut gradum ecclesiasticum,
existimationem etiam quam videtur obtinuisse consideremus, prout ex tota
nobis Demonstrationum indole manifestantur, coniectura credi poterit Aphraa-
tem, cum scriberet, virum fuisse firmatae iam aetatis. praesertim si adhuc
vivente Papa, ut censuit Barhebraeus, floruerit, itaque ultima saeculi tcrtii

parte natum esse, et grassante adhuc quadraginta annorum perseculidiic


(340-379), sed non ante aniium 34.5, quo ulliinam Demonstrationem compo-
suit, occubuisse. Eum vero ab ipso persecutore, contra quem scripserat,
vexatum sublatumque fuisse, per iiulla monumenta certa adhuc licuit inferre.
Aphraatis utique nomen in pervetusto martyrologio syriaco, anno aerae nos-
trae 412 antiquiore, deprehendimus, in quo post duodecim mensium nomen-
claturam addita sunt quasi in altera parte \u,ax u>; Ui.^= (l^^U, U^%'ax, ^".-», lo»-ik

^5a_M wUMo >aaD^a2/o jBnrtfn^f ^jooN.-y) U^X^ ^ .jpftN.^^i vf o ^^o^3/o ^U* I.^Nft'^ ^,/., |j..,£oo ^, ^.o :

.laS.D « Nomina confessorum qui in Oriente interfecti sunt : Abba primus confes-
sor, Dali confessor secundus, Bulha, Ilazath, Apliraut, ^lenophilus, (> pri-

mis; Miles episcopus, et Abursam, et Sinai, confessores primi". » Sequuiitur


episcopi Persidis Simeon Barsabae, Barbasliciiiin , Shaddustius, et alii ciiiii

presbyteris et diaconis, qui lidem in liis regionibus confessi sunt. Ipsumnc


Sapientem Persam, qui in postremo Sermonum tam cupide videtur nuu'tvrio
inhiare , an eius homonymum ([uemdam , hisce priscis martyribus perse-
cutionis Saporis adnumeratum habeamus, definiri nequit, licet dici possit
allum, nostro antiquiorem aliquanto, hic significari, utpote Millesio episcopo
praepositum, quem, cum Abrosimo presbytero et Sina diacono, sub initium
ferme, id est anno primo vel secundo persecutionis (340 vel 341), martyrio
novimus esse coronatum. Aphraates vero noster non ante annum 345, ([uo

ultimam Demonstrationem conscribebat, supremum diem obiit.

5. Ut autem ad certiora redeamus, e suis scriptis illum agnoscemus (li-

cet eam auctoris nostri condicionem in dubitationem nuper tentaverint adilii-

'
Lagarde, Antilecta syriaca, p. 111, 11. 1 et 2.
- loh. Bapt. de Rossi et Ludov. Duchesne, Marli/rologium Hieronymiannm Arla
Sanctorum. Novembris t. IIl pp. [i.xiii] et [lxiv] ct W. Writrlil. .1« ancient sijrian Mar-
ti/rology : Journal of sacred literature, 1866, vol. VIII NcwSeries . pp. - et 431. Anli(|num
huius menologii docunientum ultimis foliis comprelienditur codicis svriaci Miisci Bri-
tannici addit. 12,150, omnium qui annum certuni adscriptum fcrunt veluslissimi.
PATR. SYn. — r. L T. I.
xviii PRAEFATIO — CAPUT I.

cere') coeiiobitaiu fuisse, eliamque clero aduunicratuni. Mouaclium quip])e

sese nou scnu'I profitetur, cum vidclicet ad monaclios, « fratres suos » (De-

uumstr. VI, 6, 20. Cf. x, 9.), scribeus, cos mouct lauquam , ipse monastica vita

eruditus, disci]»linacque praeceptis instituil (Demouslr. vi, 8, seqq.), haec iun-


<>-ens : « Conveuiens et acquum et decorum est consilium quod do milti)netipsi ct

vobis, dileciissimi monaelii, qui u.xores non ai(ii)itis » (Demonstr. vi, 4). Pari-

ter, iuitio Demonstratiouis xvni, sermonem inslitnit de re quam fatetur silentio

miiiiuii' ])raeterinittendaui : « de sacro scilicet ])acto seu de virginitate et casti-


tate //) quaperstamns ». « Sortemhauc... libere servamus, nou vi aut alicuius ue-

cessitate praecepti, nec lege aliqua in ea cohibiti » {Iblil. 12). sed proposito vcl
voto voluntario obligati, quod ostendit iu Demoustratioue vi, 4, uisi verbis
exprcsso, saltem facto ipso et tacite, ut hodiernoruiu subdiaconorum ,
pronuu-
tiato. Et alio loco de mouachis loquens, se eoruni numero rursus demonstrat
iusertum : « Haec omnia tibiscripsi, carissime, quia nostra aetate homines inve-
niuntur qui seipsos vitae solitariae castimonia'que devovent religiosae. Porro
praelium contra adversarium committimus, ac ipse uobiscum conteudit, ut ad
statum [saecularem] a quo libere discessimus nos reducat. » (Demoustr. vii, 25.)

Monasticum autem sancti Antonii institutum ipsius disci})uli, magistro

nouduin mortuo, ex Aegypto iu Orientem et in Persidem usque, eo ipso tem-


pore, id est ineunte saeculo quarto, iuvexeruut; cui nomen dedisse iu primis
tradunt sanctum lacobum Nisibeuum, et sanctum Millesium, Susarum deinde
episcopum et martyrem, de quo supra-. Apte profecto iu haec prospera in
Perside militiae monasticae exordia cadit Aphraatis declaratio : sua aetate
inveniri qui solitariam, religiosam coutinentemque vitam amplexabantur.

Haec habui quae de statu monastico Aphraatis scriberem. Nunc relinquitur

\i\ inquiram qualis sit auctoritas iii testimoniis scriptoruiu dicentium Aphraa-
tem in mouasterio illo sancti Matthaei episcopum exstitisse. Res autem e tex-

tuum disquisitione perpendenda est.

Duo quidem loci in Demonstratione xiv ad firmandam praedictam opinio-


nem multum videutur conferre, prior in huius epistolae exordio, quod iani
Georgius in testimonium adduxit cum nempe Aphraates seipsum clero aduu- :

merat, scribens : « Consilium cepimus onines uos, duni eongregati suinus,

'
11. WeingarU'!! , Der Ursprung des Mo/ichtiaiis im nachconslanstinischen Zeitalter
(Zeitschrift fiir Kirchengeschichte , Gotha, 1877. I pp. 1-35: .545-574); art. Monchtuin in

Herzogs Real-Eiicyclopadie, Leipzig, 1882, vol. X, pp. 776, 777. Apliraatis cau.^ani —
defeiidit Ryssel, Notiz iiber die Anfdnge des Mimchtums in Syrien (Theologische Lite-

ratui-zeitung, 1885, nno, cc. o87-39U).


- Vid. Assemani, Bibliotheca Oriciittilis, t. III. part. 2, pp. dccclxii, seqq.. et

decclxxxvi: Sozomeni, Historia ecclesiaslica , II. 14. Patr. Gr. I. LXVII. c. 908, seqq.
DE NOMINE ET PERSONA APHRAATIS. xix

scribcndi i'pistolani liano ad fratres nostros univcrsos, Ecclesiac filios, in va-


riis regiuiiibus dcgentcs; cpiscopi, presbyteri, diaconi, totaque Ecclcsia Dei

cum oninibus liberis eius in diversis locis, qui apud nos sunt : fratribus nos-
tris carissimis et dilectissimis, cpiscopis, presbyteris, diaconis, una cum uni-
versis libcris Ecclesiac qui vobiscum sunt, omnique populo Dci, Scleuciae et
Ctcsipboiitc et per varia loca exsistenti, sit aDominoDeo ct Vivificatorc nostro,

qui per Cbristum vitam no])is dcdil , nosquc ad se accedere fecit, pax multa; »

alter vern cum in cadcm epistohi [Ibid. 25) de sancta manuuni impositione
loquitnr, scu sacra ordinationc, « quara homines, inquit, a nobis accipiunt ».

Scd qiiia utrumquc locum (licct, nostra quidem sententia, optimo iure in
banc partcm interprctatum), dubiae esse significationis , ipsamque orationeni
quasi « ad fallendum compositam » '
debeamus agnoscere propter incertam
,

in priorr vocabulorum flexionem episcopi, presbyteri, diaconi, et ambiguum


pariter scnsum praepositionis ^ [a nobis vel e nobis) iu allcro, alios texlus ad-

vocabimus, in quibus Apliraates, episcopos summa auctorilatr couipeUans ct

admonens, in episcopi modum profecto loquitur.


Praedictae enim epistolae scriptor disscnsiones ob Paslorum vitia, fastum,
ambitioncmque in ecclcsia Selcuciae et Ctesipbontis exortas, palam aspcrcquc
coarguit (Demonstr. xiv, 2, seqq.). Quos ita compellat, pastorum [Ibid. 39j,

sacerdotum (Demonstr. vii, 18), rectorum gregis (Demonstr. vii, 26), dispensa-
torum doiiiiis(Demonstr. xiv, 38), speculatorum, quasi £-w/.fj-tov(Dcmonstr. vii,

26), doctorum (Dcmonstr. xiv, 26; vii, 18), nominibus sunt insigniti; vocantur
electi ct uiicti ut pracsint (Dcmonstr. xiv, 27), gregis congregatores (De-

moustr. XIV, 38), cducatores liberoruin Ecclesiae {ibid.). Ipsi filios ex aqua gi-
guunt Ecclesiae (ifttrf. ), iuvenes imbunnt, ct virgines instituunt (Demonstr. x,

6); Ecclesiam, Apostolorum muncre, Dco dcsponsant (Dcmonstr. xiv, 38, 39).

Medicos cliam alloquitur, quorum cura cst vulneratis medcndi (Dcmonstr. vii,

2, 4); (pii claves caelorum tenent, ut paenitentibus ianuam api'iiant (De-

monstr. xiv, 26; vii, II), non vcro ut Iiac ligandi et solvendi potestate per-

verse abiilaiitur (Demonstr. xiv, 44); tubas inflant et monent populum (Dc-
monstr. vu. 18) et baptismi sacramentum confcrunt (Demonstr. vii. 21).

Hos porro fratres vocat (Demonstr. xiv, 42, 45, 49); peccantibus sc bumiiiter

adnumeral (Ibid. xiv, 2, 21, 26), cosque non ut « subiectos quos edoceat », scd

vcUit « acqualcs gradu » « consiliariosque et adiutores » (cx Col. i v, [ 1) coraputat

{Ibid., xiv. 42, 45). « Fratres nostri, inquit, superbiunt titulis quos suscepc-

runt, ut possint ligare... Et potestatem habco et ego » {Ibid. xiv. 25i. .Miuistc-

rium sairiim extollit , « quod, ait, non debemus spernerc, iic al) ijiso rcpiobc-

'
J. F(pr^r«'t, De vila et scriplis Aphraatis, p. 101.
XX PRAEFATIO — CA1'LT 1.

mur » (Demonstr. xiv, 17). D('iii(|ue se fatetur thesauro reglo a Domiiio doiiRis
praopositum esse(Deiiionstr. x,8j; Ecclesiae nomine(Ioeet(Demonstr. xxii, 2G),

et gravi auctoritate apastoribus retjuirit ut indignos yrogi non praeponant (De-


monstr. x, 6), neve antiquiorem, sed digniorem surficiant (Demonstr. xiv, 25).

Rx talil)us l(M|iicn(li formulis iure inferimus virum in sacra hierarchia cons-


titutuMi ad ae([uos et pares seripsisse, et insuper (pii epistolam huiusmodi,
episcoporum regionis suae et totius cleri maudato. ad inimariam ecclesiam
Seleuciac et Ctesi]>li(Hitis inisit, facere ne^piivissc nisi ('cclesiasticus vir esset,

sive propria existimatioue et cruditione, sive ctiain scdis suae dignitate atque

(>xcellentia conspicuus.

Ilaec vero apte dici possuiit dc anti([no nionastcrio sancti Mattliaci, quod
iiitcr vicinas sedes praestantiam aliquani, forte iam eo tempore, obtinebat.
Ulud ciiiiii, (juod fcrunt , a conditoris nomine, Diocletiani persecutionem fu-
gientis, ita ajjpellatum ', vel (juod in honorem dicatum fuit B. Mattliaei Evan-
gelistae, quem suum etiam Chaldaei in Persidc agnoscunt apostolum, ab ipsis
sancti Aiitiniii discipnlis co ipso tempore couditum est", et sedes revera ex-

stitit (ilim episcopails, quae Chaldaeis iacobitis cessit. Instituto ab liis prlmate
orientalium in urbe Tagrito anno 629, coenobium matthaeanum tamjuam
pristinae sedis Seleuclae loeum excipions, sub auctoritate patriarchae ordi-
nem secundum obtinuit, veluti sedes ipsius metropolitae Ninivos, postca
Mossull, qui etiam (( episcopus sancti Matthaei » dlcebatur*. HIc, ab ijiso ca-
thollco ordlnatus, cetoris episcopis honoro ot dlgnltate antecedebat; statuta

cliain lcx erat iit illc catlioliciis iii inonastcrio deberet incathedrari. Nonnulli
ej)iscojKU-uiii saiicti Matthael, inde a quinto ad duodocinium saeculum, a Bar-
hebraeo et Assemauo nomlnatl, colebros exstiteruiit. lidcin auctores testes
sunt de monachoruin ibl dogentium auctoritate ot magna froquentia '. Haec
fnit matthaoanae sedls condicio, donec anno 1155 principali cathedrae adiecta
est , cum scillcet Tagrltensis et Nlnivensis ecclesiao In sodem unam colloctae

'
Ricli coenobii exstnutioneiii a Malthaeo, Eugenii discipulo. aiino .iS'! , ipsimot
Aphraatis tempori, adscrihit (apud Ritter. Erdkunde 1. c p. 7.37]. Ideni auctor [p. 735),
et Badger. The Neslorians and tlieir rituals, t. I, p. 96, conditoris speluncam , neenon in

ecclesia tumulum oslenJi aiunt.


- Assemani, Bibliotheca Orienlalis, t. II. p. 460; i. III, part. 2, pp. iii seqq., et
dccclxviii. Adseril lesuiab, auctor saeculi XIII, cuncta coenobia orientalia a sancto Euge-
iiio eiusque discipulis fuisse fundata, et sanctorum noniinibus nuncupata, ante exortas
liaereses et concilia congregata (Assemani, Bibliotheca Orientalis, t. III, part. 1, p. 300 .

' Assemani, Bibliolhera Oricntalis, t. II, Disscrt. de Monophi/sitis, ij ix, sub verl).

Monasterium S. Matlhaci.
^ ^ i(l. J. B. Abbeloos et Th. Lamy, Uarheliraci Chronicun ecclesiasticnni , I. I. cc.

28,j, 344; l. II, cc. 104, 342, .364; Assemani. Bibliotheca Oricntalis, t. I, p. 445; t. II,

Dissert. de Monoph., S viii, Sedes Maphriani ; S ix, sub veib. Mosul ct ])p. 419 seqq.
APHRAATIS OPERA. xxi

siint. Mouasterio tunc praefuit archimanclrita. At Tagrito destructo, Primas


in cocnobio sancti Matthaei sedem elcyit. Anno autem 1171, monasterium a
Curdis direptum deseruerunt monachi, Mossulum aliquando habitaturi. Iterum
anno Graecorum 1680, dominica, die 25mensis « ab », seu augusti 1369, Curdi
coenobium vastaverunt i't runditus expilaverunt, suppelk'Ctilique, cibariis el

thesauris ablatis, domum et templum vacua reliquerunt '. Ilodie, ut referunt

ipii lueum lustravere, monasterium, excepta ecclesia, ruinis paene collapsum


iacet; episcopus iacobita cum uno vel paucis monachis coenobiuin iniiabitat,

et pagos aliquos iurisdictioiu' tenet. In ecclesia sunt pkira eiusdem loci epis-

coporum, atque etiam catholicorum sepulcra, estranghelicis et carshunicis


pleraque tltulis insculpta, et in primis lacobi Sarugensis, Gregorii Barhe-

braei, lacobi Severi Tagritensis, de quibus supra sermo factus est (p. xii). At
alia vetustate corrupta sunt. alia a Curdis derasa'".
Ceterum nemo nescit eosdem saepe apud orientales episcopos fuisse quos
monachorum praepositos, ita ut inter lacobitarum sedes episcopales, A^iginti

et ununi monasteria enumerentur^ Ex pluribus ilerum scriptorum locis dis-


cimus monachos ecclesias administrasse, aliquos etiam ad episcopi munus in

propriis monasteriis, « honoris et meriti causa », fuisse provectos et ordina-

tOS : T.<J.r,: svsxgv, avr' iw.^r,: wiTTip -riov aOToi"; — c— i-A-.TEjasvwv ysip'jTovv;Oc'vTc; iv toT;

toioi; liOvaGT-r.piotc \

CAPrr SECUXDIM

APHR.\ATIS OPERA

(',. Demonslralioiies xxiii recensentur. (Juae fuerit eas occasio scribendi. Apliraatis aniicus. 7. i<in- —
gulae Demonstrationes analysi describuntur. —
8. Demonstralionum autlientia probatur adversus

Gennadium. —
9. De translationibus operum .\pliraalis. Versio armeniaca. Eiusdeni iudicium, uli-

litas. Versio latina Antonelli. Versio aethiopica.

6. Merito salutatur Aphraates patrum ccclesiae syriacae antiquissimus,

'
J. B. .\bbeloos et Tli. Lamy. Barhrbraei ehronicon ccclesiasticiim, t. III. |). .")31.

- Monasteriuni sancti Matthaei visitavcrunt Ricli, anno 1820 ^supra p. xvj , et Badger.
annis 1843 et 1850. Is in supradicto opere The Nestorians and their rituals, tradidit

coenobii conspectum (p. 97) et situm ecclesiae designavit (p. 95; ,


cum sacello B. M. ad
orienteni, et coemeterium , seu (»-"to2..^ " Ineum .sanctorum », iii occidentali parte templi.

Ulei-que monet traditiones circa lioc eoenoliium diversissimas. et fjuae a loci ineolis nar-

rantur, parvi facienda esse.


' Assemaiii. Bibliolheca Orientalis, t. II. Disserl. de Monoph. ,
ss w.Monasteriiim S.Abel.
'•

Sozomeni Historiu ecclcsiastica, w, 3'.. l'atr. Gr.. I. I.XVII. <e. 1.303-1.390. Cf. J. B.

Abbeloos et Th. Lamy, Barhebraei Chronicon ecclesiasticiim . t. I. c. 381.


XXII PRAEFATIO — CAIMT II.

(.•iim priinus i|isi' sit ciiius opora, (pijic (piidcni a iiciilis suac scr^iptoiibus oi

adsiii-naiilur, iilipic ab ipso cx ortlino recenscnliu. ad nos iutcgra pcrvcncrinl.

Ilae igitur snul , aucioribus Barhebraeo el Ebediesu. supra (pp. x . xi) evo-
eatis, Dissorlatioues viginti duae, secundum alpliabetum digestae ol bifariam
divisae, addita alia vigesima tertia extra ordiucm litterarum. Titulum singulis
imposuit librarius post auclorem a Dcmonstratiouum « itsa-i. (Demonslr. xxii,

25; XVIII, 12). Ita etiam Barhobraeus, ot Goorgius, et auctor anonvmus in


codice Musaei Britannici Oricnt. 1,017, dc quo supra (p. x). Variis aiilcm ab
ipso auctori» nominibus iusignitae dicuntur ^;;^/ (( Epistolae » (Demonstr. i,

1; XIX cod. B iii tit.), \lx\x « Sermones » vol (c Homiliae » (Demonstr. x, 7,

H; xxii .
2."), 2G), uouimnquam etiam (*"' « Capita » (Demonstr. xxii. 2."), 26),
^••^ « Libri » (Demonstr. xi, 7), ,;-j".;w<to. (( .^b^-iiKiriao » (Demonstr. x. 7; xxii,

25; xxiii. (iO), atquo etiam ^,* quasi (( Res gcstae » sou (( Historiae » (De-
monstr. iv, J ; x, 9), |i.ea^A-bo (Demonstr. xxii , 25 1 ct I»i3 (( Adhortationes » (Ibid.).

^'iginti duae priores ad ordinem viginti duarum litterarum alphaboti sy-


riaci dispositae sunt, ita videlicet, quod Orientalibus iucundum semjier fami-
bareque exstitit, ut singulae per unamquamque litteram incipiant , ci alia alii

ox ordine succedat. Vigesima tertia a prima littera rursum orditur.


Omnium igitur indicem, priusquam propius oxplorentur, lector accipiat.

I De Fido. — ii De Caritate. — iii De Iciunin. — iv De Oratione. — v De


Bellis. — VI De Monachis. — vii De Pacniteutibus. — viii De Resurrectione
mortuoruin. — ix De Humilitato. — x De Pastoribus.
Hic Aphraalcs priorem operum partcm, scu Idinum, claudit i\'id. Dc-
monstr. x,9.). Porro decem has Demonstrationes, littcris ab «/«/"ad iiid praeno
tatas, e Demonstrationo xxii constat, ut dictum ost, anno aerae Graecoruin ()'iS,

post Cliristuin .{.}()-;{:{7, scriptas seu absolutas fuisse, duodecim vero ipiac se-

quuntur, a littera m/' ad tar, post annos septem, scilicct anuo Clirlsti :]'i:i-'.i\^.

De Circuincisione. — xn De Paschato. — xni Do Sabbato. —


XI De xiv
Exhortatione. — xv De Distinctione ciborum. — Electione Gentium xvi l)e

loco ludaeorum. — De Christo Dei — Dexvii — Filio. xviii Virginitate.


XIX Dc ludaeis non congregandis. — xx De Susteutatione paupcrum. —
XXI De Perseculione. — De Morte novissimis. xxii et

Totam nunc Demonstrationum seriem Aphraates ex ordine perceusct, ot

annum nlriijiic tomo adscribit.


xxiii De Acino et de benedictione quae descondil in iustos priscaruin gonc!-
ratioiiuin. inense augusto anni sequentis (656 Graocorum, post Christuiu 345)
data; ipsa est quam Barhebraeus post epistolas alphabeticas sub lituld « libii

paraenetici » |iai.t^jo, Vsm proponebat.


Lniversos autom tractalus iu hunc finom .\phraalos coinposuit (qiiod c
APIIRAATIS OPERA. xxni

nounuUis eommdem locis discere licet), ut amico satisfaceret de fide et opo-


ribus fide requisitis interroganti. Epistolam quam iste Aphraati miserat ama-
nuenses Demonstrationum summae praescripserunt. Ex hac autem sumi-
toti

tur argumentum non praetermittondum de scientiae et doctrinae laude quam

Sapiens Persa iam erat consecutus, ut legenti patebit.


luxta translationem armeniacam operum Aphraatis. sub nomine, ut diximus,
sancti lacobi Nisibeni propositam, Epistola haec interrogatoris ad B. lacobum
a sancto Gregorio Ilkiminatore dirigitur. Possumus quidem dicere cum Anto-
nelli. huius translationis editore, titulos, a librariis vel lectoribus arbitrio
confectos, nuUius esse momenti', nisi tamen coniiciamus, sicut pro lacobo
Aphraate lacobum Xisibenum, ita Gregorium Illuminatorem, quem isto fami-
liarem et propinquum habuit, pro alio Gregorio suppositum fuisse. Quoniam
vero epistolae tituluni codices nostri non exhibent, et Aphraates, qui pro-
priam celavit personam , amicuni nomine non appellavit (vid. Demonstr. x, 9),

nihil licot de hominis nuncupatione nec de habitationis loco definire.


Eius aulem condicionem Aphraatis sermo declarat. ^'irum enim monachum
alloquitur, quem amicum et fratrem saepissime vocat; eumdemque, dignitate
auctum, aliis fuisse praepositum, et munus abbatis, seu archimandritae, ges-
sisse apparet. Confer, post loca superius relata Aphraatis ad mouachos suos
scribentis, sequentia passim excerpta : « Propterea lege, tu et fratres nostri
monachi, qui virginitatem diligunt » (Demonstr. vi, 20); « Lege et disce, tu

cum fratribus monachis, fidei nostrae sectatoribus » (Demonstr. x, 9); « Ut dis-

cas et doceas, et credas et viclssim tibi credatur » (Demonstr. i, 20); « Sic ergo

erudire, et fratres, ecclesiae ?uae filios, vicissim orudi » (Demoustr. xii, 12); « O
dispensator domus Christi » (Demonstr. vii, 2.5); quae ultimae Zachaei in co-

dice A adnotationi ad Demonstrationem xxii conveniunt : » Sapiens Persa...


haiic epistolam a se scriptam ad abbatein quemdam », seu monastorii prae-
fectum |;*j^; « misit », eumdem profecto ad quem praecedentos epistolas scrip-

serat (Cf. Demonstr. xxii, 2,5).

7. Ut orgo satisfaceret interroganli . Apliraates, acceptis litteris lao-

tus, liberaliter respondet, et in Demonstratione iirinia dc Fiile fundaincn-

tum fidei statuit esse Christum, eui totuni aedificiuni fidolis perfocti inuititur;
et postquain, patriaroharum exemplis, fidei exposuit efficaciain, ostondit, con-
tra haereticos et infideles, quae sit vera fidos Ecclosiae , brevi ot adstricta

quadam expositione, iion vero coufossionis s^mboio.


Virtutes auleiii fidoi coniunctae tractatuum sequcntium argumontuiii prao-

'
.Viif(jrielli, Sancti Patiis noslri lacob, cpiscojn Nisibeni, Sermones, Roniaf, 17r>(i. p. iv.
,

XXIV IMUKFATIO — CAnUT II.

bclmiit. l(U'o iiisliluil .Vpliraates Demoiistratidnciii sccimdaim de Caritale, quae


ccteris virtutibus praecellit, totamque legeni el prophetas complectitur; ter-
tiam <le leiunio, ut osteudat ieiunium sine bonis operibus uil prodesse, et
ieiuninm spiritalc, seu cordis mundltiam, merae abstinentiae ciborum longe
praestare; et quartam de Oratione, quae Deo accepta fit , si cum operibus bonis
coniungatur, qnnd multis patrum exemplis et praecepto Domini suadet.
Demonstrationis quintae diversus a ceteris est finis, in quibus fidem,
ct virtutes et opcra bona anetor Iiucusque piTtractavit; haec vero de Bellis

inscripla, non , nl voluil Antonelli, ad beHum spiritale, sive pugnam inler

bonos et malos, refertur, sed ad ipsum bellum Saporis adversus Romanos.


Is enim, audita Constantiui morte (337), et imperio inter huius fdios diviso,
ingentes copias paravit , atque , nt provinciis Mesopotamiae potiretur, Nisibim
aggressus est; sed ne post tertiam quidem oppugnationem (annis 338, 346 et
350) urbem potuit occupare, nec nisi anno 3G3 a loviano deditam obtinuit.
Demonstratio de Bellis, scripta anno 337 ad bellum nondum inceptum spectat,
,

et quem scriptionis tempus postulavit ordinem inter alias consecuta est. Fide-

lium mentes studet Aphraates confirmare , armorum apparatu eommotas. Re-


gem Saporem « per quem malum populo Dei accidit » , Imperatorem autem
« per quem bonum populo Dei factum est », ex destinato praetermittit nomi-
nare; liunc sub specie quartae bestiae in visione Danielis, illum imagine ter-
tiae, seu arietis, dissimulat, ut Pcrsarum regem a Romanis (fdiis Esau, ex
iudaica traditione, nominatis) vincendum secure queat ominari. Sapores enim
dum adversus Romanos bellabat, Christianis in ditione sua degentibus, sibi a

Constantino licet in gratiam commendatis, se exhibebat infensum, veluti Roma-


norum amicis. Re quidem vera, isti sperabant se ab imperio christiano posse
defendi adversus regem, Zoroastri superstitionum nimis studiosum, qui fide-
les Christi abhinc annis decem iam coeperat exagitare, atque ob acceptas cla-

des iratus, eosdem quadraginta annorum (340-379) persecutione dire vexavit.


In Demonstratione sexta monachos speciatim allocjuitur monitis plurimis,

et prohibet quomiuus cum virginibus consecratis convcniant simul Iiabitaturi.

Deinde praecepta eis tradit perfectae disciplinae, (piibus simillima in va-


riornm rcgnlis monasticis cxpressa reperinntnr. Exenqilum tandem sumit a
Domino Christo, « qni lorniam servi accepit », et de resnrrectione corporum
disserit. De ea autem expositioue plura dicentnr cum de Aphraatis doctrina
disputandum eril.

Demonstratio septima de Paeniientibus, \n (pia vnlncratos in spiritali prae-


lio hortatur ut sacerdoti tanquam medico sese ostcndant, sacerdotes autem
monet ut peccantes non respuant, et peccata nullatenus publicent, testimonia
confcret non levis ponderis pro confessione sacramentali.
APHRAATIS Ori:RA. xxv

lii octava de Resurrectione mortuonun, apologetae partes contra discipu-


los Bardesauis suscipit, ut resurrectionis carnis dogma catholicuni exponat,

et adversariorum contradicta dissnlvat.


Demonstrationem nonam dc HaniilUate vel de Mansuctadinc inscrip.sil , ipiani

Scripturae sententiis variis(pie illustrat exemplis.


Postquam vero fidem et opera christianis congruentia praecipue perlracta-
vit, nunc in Demonstratione decima de Pastoribus, rectorum gregis inculcat oili-

cia, sermonemque colligit et al)siilvit, iniplctis iis quae consnltori |iiiiiiiiserat.

Ut legenti videtur, moralis et paraenetici argumenti majore ex parte sunt


hae decem priores epistolae. Aliter de ceteris dicendum erit, quibus contro-
versia adversus ludaeos praesertim est instituta. Eas post septennium scriptas

ad eumdem amicum dirigit, quem doctrinae noverat studiosum, cui etiam

alios docendi cura erat imposita.


Tempore autem Saporis regis, ludaei, qui post Cyri edictum in Assyria et

Perside remanserant, potentia numeroque maxime aucti, ac summam auctorita-


tem adepti, arroganter se efferebant, doctrinam christianam palani oppugnan-
tes. Persecutionem denique concitaverunt , contendentes Christianos, utpote
romani populi amicos, Persis autem alienos, regni securitatem labefactare.
Quamvis alil alio modo Patres ludaeorum et ludaizantium aggressus re-

tuderint, communia apnd omnes inveniuntur controversiae antiiudaicae ca-

pita, eaque necessario simili saepe via expediunt. Porro quaestio omnis haec
est : Novi Testamenti cnm Veteri concordiam demonstrare; lesum ostendere

Dei Filium et Messiam esse, prophetias pro Christo et contra ludaeos adim-

pletas, mosaica instituta, olim a Deo data, hodie abrogata esse. Aphraates
insuper virginitatis observantiam, vitam futuram, paschatis celebrationem
speciali defensione suscepit vindicandas; et insectatur « fallaces disciplinas »

ljl:i.a.. seu haereses, « quae sunt instrumenta diaboli » (Demonstr. iii, 9, 15;

VI, 18). De cavillatoribus etiam saepe qncritur, atque hoc detestabile vitium

irrisionis exagitat (Demonstr. v, 25; vi, 20; xiv, 48; xxii, 26j. Rem autem ge-

rit cum homine doctrinae laude iiiter ludaeos claro (Demonstr. xxi, I), quem
concertando frequenter interpellat, eum « virum sapientem » (Demonstr. x, I ;

XII, 7), « doctorem » (Demonstr. \v, 8; xvii, 9). « sapientem scribam » (De-

monstr. xv, 8), « disputatorem » seu « concionatorem » (Demonstr. xn, 3) no-

minans; et contra praedictos adversarios ostendit in Demonstratione undecima


de Circumcisione veram eam esse quae in corde perficitur; deinde quae luerit

in veteri lege circumcisio carnalis exprimit.

In Demonstratione duodecima de Pascliate, tempus et modus traduntur cele-

brandae sollemnitatis. Legalein observantiam Deus irritavit; unde non debet


cum ludaeis celebrari. Ilis addit auctor
amplius agnus immolari, nec festivitas
XXVI iMi.\i'.i'AT[() - (:.\i'i r II.

noniuilla de sacris PiicliarisLiris ol dc rililms ad nockMn jiaschalem pertinen-


tilius. Eo documenlo illustratur obscrvatio disciplinae paschatis apud Orien-
lales, de qua non exigua fuit, etiam post nicaonum decretum, controversia.
Demonstratio tertia decima docet Sabbatuni, (pio liidaei inauitcr iactan-

tur, ad quietem cum homini tum iumento datum fuissc, et liominem non
mera praecepti observautia, sed opcribus bonis iustificari.

Divcrsi vero argumenti est Demonstratio quartadecima, seu Exhurtatio,

ad clerum et populum Seleuciae et Ctesiphontis necnon vicinarum ecclesia-


rum missa. llanc scripsit, mense februario-martio anni 344, Aphraates, no-
miue episcoporum clcri populique jtrovinciae in qua degebat. Monent nos
scriptores syri insignem ecclesiam Seleuciae et Ctesiphontis, iam antc exor-

tam Saporis persecutionem, teterrimo schismate laborasse, cum Papas, huius


civitatis episcopus, fastu, ambitione, saevitia, diaconis et presbyteris et ipsis
episcopis infensum se effecisset, adeo ut episcopi de primatis sui causa co-

gnituri, Seleuciae, novem post nicaenum concilium annis, in synodum cou-


venerint. Unius hominis insolentiam cOnsecutae sunt, ut ex Aphraate vide-

tur, turbationcs malaque plura, clericorum in his ecclesiis Mesopotamiae


elatio et arrogantia , vitia superbiae et avaritiae , rixae , contentiones officii-

que derelictio. Ouibus malis ut mederentur, episcopi vicinae regionis, syno-


dum, quo loco ncscimus, congregaverunt, ol ojiistolam Aphraates scripsit, eo

iure quo diximus sujira, in qua graviter, summa tamen moderatione, vitia

prodit et arguit, nocentesque blando ad jjaenitentiam invitat, ut pace reddita


omnes unius Domini scrvi sinud gaudeant. Immerito autem exhortatio haec
refertur ad synodum Scleuciae in causa Papae celebratam', cum decem aunis

memoratam s\'nodum (334) epistola (344) secuta sit.

Magis vero culpandus essot qui eamdem Aphraati abiudicaret, Antonelli


auctoritate, conteudentis Gennadium in catalogo oporum sancti lacobi Nisi-
beni eam non memorasse; lilirarium armcmiin scorsum eam ab aliis posuisse;

stilum, modum ac scribendi rationem a sujicrioiiluis cpistolis esse dissimil-

lima; demum cpistolam synodicam esse, ct luullorum noniine scriptain, « non


autem sancti lacobi cpiscopi, cuius nec nomen, neque opiscopalis dignitas ot

auctoritas, nullaquo alia quae aliqua ex parte oum auctorem fuisse obscure sal-

tem iudicont, apparont' ». In his vero quam vehemonter peccct Antonellus fa-
cile est aestimare, primuin ex auctore ipso adserente se post epistolam de

Sahbato lianc Exhortationem dc rivis rl dissensionc scripsisse, et disputatioiii dc

'
Assemani, Bibliothcca Orienlalis, t. ni, ])ai't. 2, p. clxxv. Aliud piitavit W. Wright ciim
scripsit : « He... liad a seal at tlie Council dl' Soleucia and Ctesiphon, lield A. D. 344 ».

[The Homilies of Aphraates, p. 89.)


''
Antonelli. Siiiuli Palris naslri lacubi cpiscopi jSisibeni Scrinoncs, p. 401.
APIIRAATIS OPKRA. xxv.i

Cibis, prout exigit litterarum nrdo, praeposuisse. Haec autem sub fine De-
monstrationis vigesimae secundae, quae in armeniaco deficit exeraplari, lc-
guntur. Ad secundum argumentum quod attinet , Gennadii auctoritatem
aestimatione et momento suo inlVa perpendemus. Causam autem librarius
armenus ipse « prudenti lectori » tradidit, ob quam sermonem illum de Schix-
mate aliis subiunxit : quia nempe ad interrogantem non fuit rescriptus, neque
ad eum missus; « attamen. iinpiil, quia sermo est maf/ni viri. non aestimo
esse inutile si subiungatur... - » De scriptoris etiam charactere et dignitate

indicia haud profecto obscura ex eadem epistola modo excussimus, quae cum
uonnullis ceterarum locis collata, contradicenti facient fidem. Postremo ad
scribendi rationem quod attinet, nullatenus videtur, quantuni in dissimili
niateria et subiecto reperiri posset, inter Demonstrationem decimam quartam
et ceteras stili aut modi interesse discrepantia, ([uae alium quemlibet aucto-
lem detegat, ne in armeniaca quidem editione. Ceteras, praeter ultimam,
superat utique prolixitate; quaedam insuper praebet singularia et privas vo-
ces , seu aiTa; Quod autem superest eamdem prorsus metliodum so-
7,cyo'[A£va. , ,

litum Scripturae proferendae modum, eamdem orationis artem et industriam,


neque alia atque in ceteris exempla adducta prodit; quibus adversus Antonel-
lum statim iudicabit lector Demonstrationis xiv auctoritatem nuUa omniiio
ratione in dubium posse poni '.

Incepta nunc concertationis argumenta repftit Aiiliraates, et in Dcmons-


tratione quinta decima de Cibis iudaicum institutum distinctionis ciborum ir-

ritum esse, ipsosque ludaeos reprobatos et pollutos demonstrat.


Eadem via disputat in Demonstratione sexta decima de Gentium vocatiune,

(|uae per Cliristum loco ludaeorum sufTectae sunt.

In decima septima de Christo Dei Filio, ostendit lesum iure vereque Deum
et Dei Filium appellari debere et ad(irari. in quo prophetiae messianicae coni-
pletae sunt.

ludaeos rursus continentiae obtrectantes in Demonstratione duodevige-


sima de Virginitate arguit , et legis ipsius exemplis ostendit castitatem coniugio
praeeminere, et hominem Deo virginitate placere, (piae donuni inaestimabile
est , et angelorum similitudo.
Docet in Demonstratione undevigesima contra ludaeos dicentes se esse denuo

'
.Vntonelli , Sancti Patris lacohi cpiscopi Nisibeni Serniones, p. 402.
- Confereiida sunt loca Deinoiislrationis xiv, 13 et 14 [c.c. (iOO seqq.) cum i, 18 [cc. 41,

44) et IV. 1 (c. 137) : xiv, IG, et 39 (cc. 600 seqq. et 684) cum vi, 1 [cc. 240 seqq.) xiv ;
(cc. (m7-

cum I, 15 (c. 36), et alia in Demonstrationibus ii et x. ([uae ipse leclor reperit^;


(i()0;,

maxime vero locus xiv, 36 (c. 664) cum xviii, 4 p. 828), quem saltcm diligciis tiiinslalor
deljuerat animadvertere.
xxvii. PRAEFATK) — C.APUT II.

congregauilos, eo.-; r«'[irnl)atos et irrcvocaljiliter csse dispersos, et Danii-lis

prophetiam explical (lc scpluayiiita lirlKluiiiadibus et de excidio lerosolymae.

Sequens Demoiistratio vigesima de Sitstentatione pauprnuii , non conlrover-


sialls, sed iteruni paraenetica est. Egenoruni cura veteris et novae legis prae-
ceptis et cxemplis commendatur.
In vigesima prima de Persecutionr, Indacis iterum, Clirislianorum religio-
iieni ob perpessas vexationes improbantibus, respondct, eos ipsos argumento
ad liominem ostendens castigationi et servituti traditos esse, exempla deindc
afferens iustoruin priscae legis, qni pcrsecutionem subierunt, ac martyrum,
ipii pro Christo testimonium dederunt.
Demonstratio vigesima secunda de Mortc ct tcmporihus novissimis Inscri-

bitur. Mors instis uon est timenda, nlpole a Cbristo devicta; novisslma tamen
debemus iugiter recordari, et mulldiiim exemplis edoceri, ut per mortem non
ad supplicia sed ad praemium adducamiir. ilic Aphraates viginti dnarnm
cpistolarum recensione sermonem claudit.
Omnium postremam, et extra serieni alplialjeti positam, vel melius iila

iterum signatam, de Acino, seu de Benedictione quac in priscas generationes ma-


navit, auctor praecedentibus anno sequenti subiunxit, ut demonstraret bene-
dictionem in populo Israel per Christi progenitores ab Adam ad Christum si-

cut (jranum in botro servatam fulsse, et lustorum orationlbus populum salutem


consecutum fuisse; dein cunctarum generationnm describit seriem, et tem-
poruni computationem, donec benedictio a populo ablata gentibus transfer-
retur. Hoc vero est supra memoratum Opus clironologicum Aphraatis. Post illa

sermonem colllgit, et Del potentiam et maiestatem hymno celebrat, ac denl-


que fratres ut Deum timeant adhortatur.

8. Habes, lector benigne, lacobi A|iliraatis, Sapientls Persae, lucubratlo-

nes, seu tractatus tres supra viginti, cpii scriptorum gentls suae librarlorumque
testimonlo nomini clns addicnntur. Licet iam a nemine apud nos eoruin auc-
toritas in dnbinm vocetur, attamen, nt omnis suspicio aut ambigendl materla
derivetur, controvcrsia Gennadio movenda est et armeno cuidam auctorl, quo-
rum vitio et culpa Aphraatis genuina opera lacobo Nlsibeno addicta fuere, adeo
ut , cum de vcro ('orum auctore nondnm facile constaret , viri docti Auto-
iiclli ct Sim. Assemanl, falsa illa opinioiie decepti. plurcs vicissini auctorltate

sua hucusque deceperiiit '.

Gennadius igitur. in libro de Scriptoribus ecclesiasticis ,


quo Ilieronymi ca-

'
Assemani Jiildiothccd Oricntalis, 1. I. ]). 20 sc(j(i., oj^era a Geiinadid iiuiucrala la-

cobo Sarugensi adscripserat. Sententiam postca niutavit (Addenda et corrigenda, Ihid.


pp. 557-558), ut eadem Nisibeiio concederet, sola codicis armeniaci aucloritalc luolus.
APHRAATIS OPHRA. xxix

talogum ad aununi 495 porsequitur, haec de sancto lacobo ?s'isibeno tratlit :

« lacobus, cognomento Sapiens, Nisibenae, nobilis Persarum modo civita-


tis episcopus, unus ex numero sub Maximino persecutore confessorum, et eo-
rum qui in Xicaena synodo arianam perversitatem daooucwj oppositione dam-
narunt. Hunc virum Beatus Hieronymus in libro 7povi/.tov velul magnarum
virtutum honiiuem nominans, in Catalogo Scriptorum cur non posuerit facile
excusabitur, si consideremus quod ipsos tres aut (piatuor Syros quos posuit',
interpretatos in graecum se legisse testetur. Unde constat euni illo tempore
ignorasse syram linguam vel litteras, et ideo hunc qui necdum in aiiam ver-
sus est linguam nescisse scriptorem.

« Comprehendit autem omne opus suum in viginti sex libris, id est : de fide

contra omnes haereses, de caritate generali, de ieiunio, de oratione, de dilec-

tione in proximum speciali, de resurrectione, de vita post mortem debumili- ,

tate, de patientia, de paenitentia, de satisfactione , de virginitate, de sensu


animae, de circumcisione, de acino benedicto pro quo in Isaia legitur : Xou
est exterminandus botrus, de Christo quod Filius Dei sit et consubstantialis

Patri, de castitate, adversus gentes, dc constructione tabernaculi, de gentium


conversione, de regno Persarum, de persecutione Christianorum. Composuit
ct chronicon minoris quidem Graecorum curiosifatis, sed maioris fuluciae, quia
divinarum Scripturarum tantum auctoritate constructum, comprimit ora eorum
qui praesumptuosa suspectione de adventu Christi inaniter philosophantur.
« Moritur hic vir Constantii temporibus, et iuxta praeceptum patris eius
Constantini, iuxta muros Xisibae sepelitur, ob custodiain videlicet civitatis;
quod secundum fidem Constantini evenit. Xam post multos annos ingressus

lulianus Nisibim, et vel gloriae sepulti invidens, vel fidei Constantini, cuius

ob id donuim persequebatur, iussit efferri de civitate sacri corporis reliquias;


et post paucos menses, consulendae licet causa reipublicae, lovinianus impe-
rator. qui luliano successerat, tradidit barbaris civitatem, quae usque hodie
Persarum ditioni cum suis subiecta servit". »

Haec porro Gennadii adserta in varias reprehensiones incurrunt. Mriiinini

Tatianum De Viris illastr. c. 29), Bardesanem (c. 33), Arclielaum )c. 72^ saiicliiiu
'

Ephraemuni c. 115), Patr. Lat. t. XXIII. ce. 645. 647. 683 et 707.
- C.ennailius, de Srriptorihiis ecclesiast. c. 1. Patr. Lat. t. LVHI, cc. 1060-1062. Acla

Sanctorum. t. IV Iiilii . \i\^. 34 seqq. Notandum in recensendis Hbellis omiies fere {'.«•iinadii

textuscum maiuiscriplds tum oditns inter se disrropare. Ita exliilienl de Adscensu aniiiiae,
de Azi/mi benediclione, de (ie/iliain com-er.falioiies, deAdi-enlii anlicliristi. Incerla eliam
et libera apud editores iiiterpunctio, iiiidc lil iil vii;iiiti (iiialiKir aiil vi-.j-iiiti tres aliiiuando

numerentur; plerique aulem codices exscribuiil vi<,nnti qiiiiiquc. i)ipllaiidianiis ctiaiii vi<rinli

sex, ct santrermanensis vetustissimus vi<,nnli .septcm; at vif^niili tres dunlaxat vidciilur ali

auclore commemorari.
XXX PRAEFATIO - CAPUT II.

(iu'Klein uudc novit iste Hierouvnuuu. Palaeslinae incohua. hebraei sinuil et

ehaldaei peiitum sernionis, linyuani syriaeani, per ea loca in quibus versaba-


tnr eonuuuneni, ignorasse? cuni ipse contrario tesletur eodeni tenipore quo
eataloguui virornni illustrinni eonscribebat (anno videlieet 392, seu Theodosii
deeinio quarto), hcbraico arabieoque sermonc necnon syro se usuiu fnisse, ul
liliium loli iiova lranslatiiuu> iulerpretaretur '.

At uoii nuus llieronymus, sed ncc Phntius, qui graecorum ac latinorum,


immo plurium oricntalium seripta euriose recensnit , nec Theodoretus, aliive
rerum ecclesiastiearum in Oriente eonseriptores, qui lacobi Xisibeni vitam
narrarunt; nec tandem Syrorum, Amienorum, Coptarum, Graecorumve - me-
nologia. neque ullus veterum, dum de saneto lacobo sermonem habuerunt, de
ipsius scriptis quidquam retulerunt. .Xihil pariter apud Syros tradit Ebediesu,

in copiosa sua bibliotheca scriptorum , nec lacobus Edessenus , rKtt luultos et

ille auctores eomiueuKU-et ; uihil etiam lohannes Darensis, Dion^-sius Barsa-

libi, nee Barhebraeus, nec ceteri orientales, qui de ipsius gestis scripserunt.
Opera Xisibeni ignorant Syri euiusvis sectae, neque ulla eorum exemjdaria
eircumleruufur; ignorant et Arabes. apud quos multa Patrum opera translata
reperiuutur; eaque eausa fuit eur nullum Ilieronymus lacobo rsisibeno locuni
inter scriptores ecclesiasticos tribuerit . licet eius vitam in Chronico laudave-

rit, quod iste, ut Syri adseverant, nihil scripsit, exeeptis forsau litteris eou-

solatoriis, dubiae tamen auetoritatis. ad Papam, episcopum Seleuciensem";


seclusa etiam graeci conscriptoris adsertione in Menaeis, de qua supra.
Yidetur autem Geuuadius haec scripta « nceduiu iu aliam linguam versa »

in conspectu nullatenus habuisse, nec volvisse manu; eorum autem notitiam


ex auditu tantuni, internuutio forsan Cassiano, coenobiorum orientalium lus-
tratore, aecepit; non enim se ea vidisse perhibet. Id etiam ex ipsa re mani-
festumfit; nani Sermonum quos recognovit ordinem invertit, plurium titulos
eorrupit, alios bis recitavit, alios vero omisit; quod ex universorum indice
iufra referendo colligetur.
"o^

'
Praefatio in lob. Patr. Lat. t. XXVIII, c. 1081 : De riris illuslr. c. I3'j; Jbid. t. XXIII.
c. 717. Vid. Acta Sanctor/i/n, t. VIII septembris, pp. 508, 517.
^ Gracci iii Menaeis, die 13 ianuarii sancti lacohi Xisibeni nienioriani reeolunt proii.xo

aetoruni compendio, neque ibi de eius scriptis quidquam legitur. In officio tamen diei

;U oetobris peculiaris occurrit mentio « libri valde utilis quem scripserit, ad cuius exem-
plar Tlieodoretus Pliilotbeum. seu Sanctoriim vitas, composuit »: piSXov ravu ci^sXi^jov uuve-

:a;iTO" ili/.o-n^u ci Ttva twv tv;; ^iSXou TauTV,; 0£OO(opiTo;... £v T^ siXoOew a\i-:oZ iGTOpia [Mcnaea
Oclobris, Vfiiflis. 1028 . Quis sit liber ille, nondiim exploratum habemus, neque ex ullo

alio scriploi-c adliiie eonstare crediinus. At salfem vi^inli tres Demonstrationes alplialicti-

eae Iiis indiciis minime designantur.


^ Lequien, Oriens christianus, Parisiis, 17'iO, I. II. c. 1107.
. ,

APHRAATIS OPERA. xk.m

Aphraatos, iit diximus, oxtra finos Im|)(Mii, ot sub Porsarum ilegons do-
minatn, advorsns Gnosticoriun sectas , in his partibus puUulantes, non somcl
invehitnr; Arianorum autem nomen vol doctrinam, cfiam cnm Filii divinitatem
tractat ex proposito (vid. Domonstr. xvii), nc ullo quidoni vorbo ])raoslringit,
quippo quao oxtrcmas Syriao persicao oras, ultra fmes romanae ditionis, non
porvasorat. Ecquis voro sibi porsuadebit sanctum lacobum Nisibonum, quom
Nicaenae fidoi delensorom dicunt studiosissimum exstitisse, dc iidc dispu-
tasso, noquo arianam haerosim nomiiudlm appollasse, ut postcm a suis sor-

mono propulsar(>t ?

Ad summum accedal argumontum ex epislolarum indictione sumptum.


Istas enim iam novit lector annis 336-337, 3'i3-34'i et 345 conscriptas esse;

sanctus autem lacobus Nisibenus anno 338 ,


post primam suae civitatis oppu-
gnationem, vita runclus ost, auctore primnm Assemano (ex Dionysio Telmaha-
rensi, et Chronico Edesseno), deinde spectatissimo viro G. BickoII, qui, sancti

Ephraemi praesertim testimoniis, Theodoretum et Philostorgium confutans,


annum obitus sancti lacobi , ot veram episcoporum Nisibenorum seriem solidis

argumentis defniivit '

l"allit ergo ac iallitur presbyter massiliensis, qui libros alterius lacobi


alteri addixit; et summi iuris est Aphraati « Sapientis » cognomen, a nemine
praeter Gennadium, lacobo Nisibeno, qui « Magnus » appellabatur, iniposi-

tnm, restituere -.

y. Mendacis liuius opinionis aliud tostimonium exstat in inscriptione trans-

lationis armeniacae oporum Aphraatis, ab ipso archetypo brevi intervallo


separatae. Hanc quippe Venetiis, annum 1710, cura Petri Mechitaris, ex
circa

pervetusto , ut aiunt , exemplarl armeniaco a quodam monachorum doscrip-


,

tam, atque, rogalu Assemani, ad ^'aticanam Bibliothecam transmissam^ Ni-

'
Assemani, Bibliotheca Orienlalis, t. I, ii[i. 17, 18; (".. Bic]<ell, Carniiiia Nisiliena

ndditis prolegomenis et supplemento le.vicorum syriacorum, Lipsiae, 18(i(j, p. 20.


- Quis sit ille lacojjus « Sapions « qq»'!' (lucni iiiter ct C.reoorium Illuminalorcm pogna-
lionis vinculuni Armeni dicunt exstitisse inexi.loralum relin^juitur. Vid. /.enoljium Kla-

j^^ensem apud A". Lanf^lois, Collection des hisloriens anciens et niodernes de 1'Armenie,
Paris, 18()7, p. .'>'io.

^ Codicem illum recenset Asseniani, inter codices arajjicos Bibliothecn Orienlalis, t. i,


Index codicum mss. quos aucior e.v Oriente adve.rit, n° xcv, p. 6.'52) liaec iungens « In :

])rostal Veneliis iii


fol. 1:J2. Codex Armenicus exscriptus ex pcrvetusto cxeniplari (|uoii ,

Ilosjjifio Monacliorum Armenorum, et a Petro Meciiitar, corumdom Monaclionini al)ljalc.

(lono oblatus Sanclissinio Domino Nostro Idem vidclur iii Calaiooio


». (Cf. Ibid. p. 557.)

designari >'. lacohi Nisiheni Sermones, ilenit/ue


Bibiiolliecae Vaticanae Iioc litiilo » :

Ejiistola S. Gregorii Illuminaioris ad eumdeni S. laeobum iiftoris cursivis. Codex .

recens ... lCodices armeniaci Biblioliiecae Vaficaiiae, n" ix, apud Mai, Scriplorum fete-
riim iioivi Collectio. Romae. lS:!t. t. V. \t. 2'i2.)
,,

XXXI 1 PRAEFATIO — CAPUT II.

colaus Aiilouflli latiua iiitrrprelationL' doiiavit, et ulnuiique textuui lUiniae


auno 17.")G, (Mlidil '.

Liber aulcnt |irii|H)uil Apliraatis Iractatus nuuiero uudeviginti , ficto la-

cobi Nisibeni nomine, cum Epistola lulerrogatoris, saucto Gregorio lUuuii-


uatori, (pnMu Arnieui suuui lial)eut aposlohun, ailscripta; eamque translatio-

ueni Anlnuelli pro aulheulico Iiabct exeuiplari. I^rroris origo a nobis iaui

'
Anlorielli . Sa/icli Pa/ris nostri lacobi, episcopi Nisibeni, Sermones, cum praefa-
lione, notis et disserlatione de Ascetis, qiiae oniiiia niinc primiim in lucem prodeiint
Komae, 1756, typis S. C. ile Propaganda Fide, iterum Venetiis, 1765, et apud Ciallaii<li.

Billiotheca t'etcriim Pdlriim, \. V pp. i-clxiv). Veiicliis, 1788. Arnieiiiaca lingua laiitimi
priKliit (lonstanliiiDpoli , 18'2'i.

Apliraalis Demonstrationes, ficto sancli lacolii Xisihciii ninuiiic apud Mecliilarislas


Venetos S. Lazari quinque codicibus, prout asseculi sumus, continentur.
Cod. 1357 n° vi,4, cartaceus, caractere autem quem dicunt nodrakir exaratus, conlinct
foll. 415-642) I^pistolam interrogatoris, et Demonstraliones vel Sermones decem etoclo,
eosdem quippe, eodem ordine, iisdemque cuni titnlis ipii in syriacis nostris exemplaribus
inveniunlur. In Jioc codice oniittuntur editioiiis noslrao Demonstrationes xiv Exhortato-
ria, quac iii editionu Anlonelli seorsum al) aliis. ut diximus, ponitur; — xx de Siistcn-
tatione paiijicrii/n ; — xxi de Persecutione; — xxii de Morte et nocissiinis ; — xxiii de
Acino; ipiae neipie iii dicta editione, neque in ullo e ceteris codicibus reperiuntur.

Cod. 360, 11° IX. 3, cartaceus, caractere nodrakir, post titulum ^fol. 1) Sermones exlii-

bet decem et septeni cum f2pistola interrogatoris (foll. 3-342); eosdem quos praecedens,
parique ordine dispositos, praelermisso tamen Sermone xiv editionis nostrae xv) de De-
lectu ciboriim.
Cod. 562, 11" viii, 5, continct foll. 1-192) Epistolam iiilerrogatoris, cum Scrmonibus
decem et seplem, omissa Refntatione (uh>crsiis Iiidiieos dice/ites synagogam insiauraii-
dam esse iii cod. 1357 xviii; in nostra editione xix), ceterls vero ea dispositione collocatis :

X de Pastoribus; — xn (sic) de Circumcisione; — xiii de Sabbnlo; — xi (sic) de Distinc-


tione ciboriim; — xiv de Pascha — xv de Ingressu genlium; —
; - xvi Demonstratio quod
Christus sit Filiiis Dei; — xvii de Virginitate et Sanctitate contra Iiidaeos, incompletam.
Cod. 194, 11° III, 3, saeculi XVI, cartaceus, Epistolam interrogatoris et novem priores De-
monstrationes complectitur 'foll.1-2861, omisso primae (fol. 3( septiniaeque (fol. 201) tilulo,
secunda vero (Universa lex) De Fide
(f. 30 et sexta (Verum est verbum), De Paeniten-
,

lia (fol. 201) falso inscriptis. Nona vero imperfecta ad § 13 noslrae editionis relinquilur.
Nota ad calcem posita monemur amanuensem anno 1060 aerae armeniacae, p. Clir. 1611,
vita excessisse.

Cod. 98; n° II, 5, caractere nodrakir, easdem novem Demonstraliones cum Ejiis-
lola inlerrogatoris exliibet (foll. 217-340 , omissis similitcr primae fol. 217) septimaequc
(fol. 303) titulis, et secunda falsum titulum de Fide (fol. 228i gerit. Nona pariter loco dicfo
deficit. Sexta vero grandem paiiem g 2 quae in aliis codicibiis et in editione Aiitonclli
desiderantur integram Iiabet (foll. 283, I. 17-287, I. 51.

Taiidem cod. 526. n° vi, 3. Sermonem continet iV. lacobi patriarchae Nisibeni De
Resiirrectione mortiioriim (foll. 241-258).
Animadvcrtendum crit ex liis codicibus milliim editioni .Vntonclli ex integrorespondere,
ex quo colligi posset exemplar a Mechitare Clementi XI oblatum ex pluribus sinnil manus-
criptis forsan exaralum fuisse.
APHRAATIS OPERA. xxxm

explicata est, nemiuique dubium erit quin e cognomine utrique communi pro-
fecta fuerit, et pro lacobo Aphraate, ignoto viro et dissitae rcgionis incola,
alius celebrioris famae subditus Hunc commenticium rumorem videmus
fuerit.

iam saeculo qninto invaluisse, cum nempe Gennadius scribebat. Verum anti-
quiores Armenorum auctores, ut Faustus Byzantinus, Moyses Chorenensis,
et Menologium Armenorum, dum sanctum lacobum Nisibenum commemo-
rant, vitam quidem resque praeclare gestas narrant; at de ipsius libris niiiil

legitur, primusquo, ut videtur, e scriptoribus Armenis Gregorius Narekensis


(qui circa annum 1003 obiit) episcopnm Nisibenum scriptoribus insernit,
omissa tamen operum designatione, eum proponens vclut unnm e confes-
soribus, qui fulem nicaenam canonibns mandantes dofinierunt. Ipso, inquit,
arianam haeresim gladio verbi destruxit et dissolvit : '/. iiu/hn'i.,uqf,i,,,% 4.ulu.u,u,.

,l,,.'^,li„'h q.u.Ltul..uLnpui^ Cg...pr^. ^ijtlj^uj : 'j\«i^^^ ^nL^iulioq^ ut^u^u^u,,,, uiuu, luntlui.IW uul-

uLpu.L pu.^i.f, u.pf,unlf,ul, pu.J .uh.r.uVi, luutjfi,. Et infra eum asserit libros scripsisse

salutares mundo, in quibus [fidem] definivit, maledicentium ora repressit, et

indelebiles canones porpetuo stabilivit'.

Error autem oditornm sub lectoris iudicinm cadet dum inspicict indicem :

CODICES SYRIACI. CEXXADIUS. VERSIO ARMEXIACA AXTONELLI.

SANCTI PATRIS NOSTRI lACOUI


NISIDENI SEn.MONES.

Eijistola Inlerrogaloris. S. Gregorii Ilhmiinatoris Epislola.

I. De Fide. De Fide De Fide (i).


contra omiies haere-
II. De Caritate. ses De Dilectione (ii).
(i).

III. De leiunio. De Caritate generali (ii). De leiunio (iii).


IV. De Oratione. De leiunio (iii). De Oratione (iv).
V. De Bellis. De Oratione (iv). De Bello (v).
VI. De Monacliis. De Dilectione in proxiinum De Devotis (vi).
VII. De Paenitentibus. speciali (ii his). De Paenitentibus (vii).
VIII. De Resurrectione mor- De Resurrectione (viii). De Resurrectione nioitiio-
tuoniin. De Vita postmortem (viii his). rum (viii).
IX. De Humilitate. De Humilitate iix). De Humilitate (ix).
X. De Pastoribus. De Patientia (ix his). De Pastoribus (x).
XI. De Circumcisione. De Paenitentia (vii). De Circumcisione contrM lu-
XII. De Paschate. De Satisfactione (vii his). daeos (xi).
XIII. De Sabbato. De Virginitate (xviii). De Sabbato confra ludaeos
XIV. De Exhorlatione. De Sensu animae (vi ?). (xiii).

XV. De Distinctiono cibo- De Circumcisione (xi). De Cibonim deh?ctu (xv).


ruin. De Aciiio benedicto fxxiii). De Paschate (xii).
XVI. De Gentium electione. De Christo iiund FiHus Dei Dc Ingressu genliiim loco

'
Gregorii Narekensis, Oratio pancgi/iicd prima in sancluni Imohum Nisihenum
{Liber precum, Constantinopoli, 1726, armeniace p. 322 Vid. V. Langlois, Collection .

des historiens anciens ct modernes de rArmenie {Agalhange, ch. cxxvii p. 100. ,

r.Ktn. SYn. — p. i. t. i.
'
XXXIV PRAEFATIO — CAPUT II.

XVII. De Christo Dei l^ilio. sif et fonsuljstantialis Pa- popnli ludaeoruni. seu de
XVIII. De Virginitate. tri xvii;. gentiiini vocatione et repro-
XIX. De ludaeis non con- De Castitate f.wiii bis). batione ludaeorum (xvi).

gregandis. .Vdversus Gentes (xvi ? . Denionstratur Christum esse


XX. De Sustentatione pau- De Construclione tabernaculi Filium Dei ixvii).

perum. (xix). De Virginitate et sanctitate


XXI. De Persecutionc. DeGentiumconversione(xvi). adversus ludaeos (xviii).

XXII. DeMorteetnovissiinis. De Regno Persarum fv). Rcfutatio adversus ludaeos


XXIII. De Acino. De Persecutione Christiauo- dicentes propediem syna-
rum (xxi). gogam instaurandani esse
Chronicon xxiii bis). fxix .

Sernio unicus de adversitate


et schismatibus quae fiunt
alicubi in proviiiciis, et de
superbia et arrogantia et
pugna certaminis (xiv).

Verumtamen sententia mendax inter Armenos quondam vulgata, e falsa

nominum accejitione pendens, a nemine poterit ultra defendi, si cum textu


syriaco, nunc publici iuiis facto, armeniaca editio Antonelli componatur. De-
cidit enim iu ista series alphabetica, et praeter id quod traetatus quatuor
omissi sunt, posteriorum ordo, reclamante auctore, pessime commutatus est
(vid. Demonstr. xiii, 1, et xxii, 26).

A syriacis exemplaribus insuper recedit praetermissis interdum pluribus li-

neis; v. gr. in Demonstratione xii, 10 post initium, quae dicuntur de lohannis

baptismate : « Nam quamdiu cum discipulis coiiversatus est, » usque ad locum


Act. I, 5, relicta sunt ; item in Demonstratione xiii, 5, locus Gen. vii , 1 ,
qui in
exemplari syriaco ter citatur, in armeniaco coarctatur; in Demonstratione ii,

20, post memoratam sanandi potestatem Apostolis traditam, translator ne-

glexit incisum : « Nobisque per eorum manus pariter » ; scribit in Demonstra-


tione V, 13 : « Imperium tradidit filiis Esau », ])ro « Imperium tradidit Ro-
manis, qui vocati sunt filii Esau ». Breviat etiam citando locum loh. xiii, 4-13
(Demonstr. xii, 10); item sententias coarctat in Demonstratione x, 5. Sed
eliam paginae totae praeteritae sunt : ita in Demonstratione iv, 6 post haec
verba : « Eum cum duabus turniis iterum adibit : una populi, altera gentium »,

huius editionis cc. 149, 1. 1 5-161 ,1. 12 omissis, transit ad ^ 11 niedium, hoc

modo : « [Sed iterum de oratione dicit Dominus noster :] Ubi sunt duo vel tres

cous-reeati in nominc meo ». Praetermittit in Demonstratione xix, 9 fere inte-

grum locum Dan. ix, 1-19, qui in archetypo bis adducitur; et in Denionstra-

tione VIII, capita duo 21 et 22, consulto, ut videtur, praeterit, eo modo


(jJ 20) : « Fides nostra docet, quandodormiuiit homines, animas iustorumqui-
dem ad Deum ire, peccatorum vero ad gehennam, (§ 23) sicut dicit Apostolus :

Cum peregrinati ftierimus a corpore ». In Demonstratione vi, scripto « Ut ab ira


APHRAATIS OPERA. xxxv

vontura libprcniur » , claudit caput prinium, omiltcns rursus cc. 241, 1. 2,)-

2:)6, 1. 3.

Modo etiam variat vcrhoruni maiore explicatione : Dcmonstr. ii, initio : Lcx
et prophetae pauca sunt ct non sufficiunt ad placemhnn et ad persuadendum eum
"fi^itp I
l^ JuMpf^t^pk^ uutlfujip Lii, /i li^ bii futLui^uib '[i i^i.jl»//^, [i y, ^iuLuAlrijnLifiiihL/ qiiui

(Antonelli, p. 20). Demonstr. xiv, 37 : Inluenlur ad petendum : Du milii 1,uijb-

i/t'il.p luiL
'f,
iiihijpb/, pk innifi [•'hi (p. 4.37), pro syriaco nimis conciso : ooC^- ^u-
.i^ « observantes ad to Da milii ». Ihid. 39 : « Ut perveniamus ad portuin »,

addit tranquillac pacis uilujniip /uun/iuqnLpbiuii (p. 438). Cf. ibid. 35 (p. 432).
Demoustr. iii, 14, post locum II (IV) I\eg. , xix, 3.5, inserit clausulam e De-
monstratioue v, 3 desumptam : Precibus Ezechiae regis, adiuvante eum Isaia,

(fui fuit gloriosus inter prophetas (p. 61). In Demonstrationc xix, 8, pro « Me-
dis » habet Parthos uiuippiLuitj (p. 394); et ibid. 13, pro « Nisan » mensem
Mareri J:upbp[, (p. 398).

Inde provenit aliquando sensus depravatio : Demonstr. xi, 11 « In multis

similitudinibus exstitit regnum Dei » redditur : Primo et ante omnes similitu-


dines lcgis constitutum est Verbuni Dei %ui[u Ljuiuu,9 uiJbi,u,j'b iiJLiiinLp^iLtu op[A,iug

^uLuuiuiinbjjuiL puiVh WnuinLhnj (p. 307); Demoustr. xiii, 5 pro « Voluit mundo fieri

ex eo renovationem » Voluit ut ex eo fierct alterum [uJnp fermeiitum multi-


plicationis procreationis hominum (p. 313); ibid. : « Ilenoch... et omnes genc-
rationes quae eum subsecutae sunt », cuius loco dicitur : Hcnoch... et iusti

omnes qui iis similes sunt b mpqiuppt, uiJLIiuijlipl,, npp unff[ih iiJiui, bi, (p. 312);
Demonstr. xiv, 37 « Ili sunt amor immutatus » vertitur genus transactum

u,i,gbu,i ubp (p. 436); sed praestat legere ukp « amor praeteritus »; Demonstr.

xii, 6 « Qui corpus suum manducavit, et bibit suum sanguinem » ita miti-

gatur : CAiius l/bpu,L manducatum est corpus, et sanguis uippuiL haustus est (p. 342).

Labitur etiani translator claro lectionis mendo, et legit (1/ scd « pu,j,f » pro Ul

« ego » (vide Epistolam Interrogatoris, initio, p. 1, not. 2); 5; 0! pro oJ « vcl »,

et vice versa; ]w vidit \iro ).- « una », et alia, quae, sive ex propria translatoris

culpa, sive codicis syriaci quem adhibuerit vitiositate orta sunt '.

Tandem Scripturae loca ad armeniacam seu graecam Bibliorum versionem


sunt accommodata : Gen. xlix, 3, 4 (Demonstr. viii, 8); Is. xr, 12 (Demonstr.

1, 9); Matth. v, 4 (Demonstr. 11, 17), ubi pro « exorabuntur » (vid. infra

^ II) legitur consolabuntur J/u[.piupbn;/[iii (p. 41); I Cor. xv, .51 : Omnes rcsur-

*
Animadvertendum crit iii liis sohimmodo editiones armeniacas prout typis subiectae

suiit dirccte increpari, cum e codicum inspectione pateat 6x liis quae desunt nonnulla
corrigenda atquo supplenda csse. V. gr. ingons haec rima Demonstrationis vi, ultimo

loco significala (supra pp. xxxiv et xxxv;, e codice S. Lazari 98, n" 11, 5 (foU. 283, 1. 17-

287, 1. 5) suppletur.
,

XXXVI PR.\EFATIO — CAPUT II.

(/ouiis, scd in rcsurrcctioiw non omncs ininnituhinnir luJlXLpLuAi iAif/iifLi/j, . luji '/.

jujpnipLu/b li^ ph lu.fL^iiLpLiui tinpnqliiiiii/p (j). 232). Alitri' Aphraates, ut videre erit

in Demonstratione vi, 18.

Ilis demum accedit, ut iam prius dictum cst, quod libri aanis 337-345 exa-

rati, dici nequeant, uisi absurde, scripti fuisse a lacobo Nisibeno, qui anno
338 obiit, ad Gregoriuin IUuminatorem , (jui circa annum 330 vel saltem ante

annum 337 vitam exeg-erat'.

Quibus argumentis satis revelatur opus translatum, non archetypum, ar-


meniacis litteris nobis exhiberi, licet ipsum Antonelli habeat pro exemplari
authentico, auctorem tamen, natione Syrum, syriaca Scripturarum versione
aliquando usum iuisse agnoscens'.

Verumtamen multum abest ut documentum armeniacum aspernemur, quo


ostenditur primigenium opus in his regionibus tanti fuisse aestimatum, ut
mox e syriaca armeniacae linguae traditum fuerit. Translationis aetas uullo

quidem documento exacte significatur; at ipsius indole antiquitas indubie de-

claratur: prisca verba offert, formasque iamdudum ab usu remotas, prae-


sertim coniunctivum imperfecti :
pk ijiiliifLl,/,'/! opk^p (p. 21) quod lcx ponerctur

(Demonstr. ii, 2), u,uijg/,p (p. 38j ut redderct (ibid. 14), npui^u q/i lupqiupui-
qf,

"Luygilih (p. 312) ut iustificarentur (Demonstr. xiii, 3), quod iam non in clas-

sicis, quos vocant, auctoribus, sed tantummodo in antiquioribus Scriptori-

bus legitur; necnon sermonis perplexitates, ceteris scriptis e graeca et latiua

in armeniacam linguam translatis, quod ipsi fatentur Armeni% coiiiinuiies.

Alio modo interpretationem Bibliorum utriusque Testamenti, circa annum


430 apud Armenos conditam, translator, ut supra notabam, in scribendo in-

sumpsit, vel cum sensus authentici iactura; unde colligimus ad initium aureae
illius aetatis litteraruiu armeniacarum, seu medium saeculi quinti, translatio-
nem adsignandam esse ,
quo quidem tempore universa multitudine a Graecis
,

atque a Syris tandem ad fidem perducta, S. Mesropes, praecipuus armeniacae


scripturae auctor, Isaacus Magnus, eorumque discipuli, cum inclitam illam

sacroruni Bibliorum translationem, iioii ex unica versione septuagintavirali


sed etiam Peshitae Syrorum adhibita ope, egregie confecissent, iidem fidei

apud suos et litterarum conditores, summopere curarunt ut gentis suae iu-

venes delecti peregre mitterentur, qui exterorum littoras addiscerent, eorum-

* Acta Sanctorum, t. YIII Septembris, p. 319.


- Siincti Patris nostri lacobi episcopi Nisibeni Scrmones, p. 7, not. 3 et 4 ; p. 13,

nut. 2. Cf. p. 18, not. 3 in fin.

* y^uihuiLuiiin. np luit. JLqu iip Vi jnjii iLqnL^^, /fuiif jiuunpiiyh puipqiftiibLtuf tfntiij^

lunLiui 4 7' v'7 if"!"'- ' " K;' praccipue apud nos quae ile lingua graeca vel syriaea inter-
prelata fuerunt, obscure versa sunt in linguam armeniacam. » (Gregorius Narekensis,
Explicatio Cantici Canticorum, Venetiis, 1789, armeniace, pp. 27-28.)
APHRAATIS OPERA. xxxvii

que scripta, studiose conquisita, armeniaca civitate donarent'. Eaque ratione


sancti Ephraemi carmina cum nonnullis libris Patrum occidentalium
e Syris ,

e Graecis, in armeniacum sermonem hac tempestate conversa sunt, dum uter-


quo populus frcquentissimo roi religiosae et litterariae commercio inter se
iungebantur.
Haec porro Aphraatis operum translatio, doducta ralionc lapsuum mondo-
rumquo minoris momenti quae superius deprehendimus, auctorem praebet
linguae syriacae pariter et armeniacae peritissimum , sensui magis quam ver-
bis ipsis fideliter reddendis curam adhibentem; quandoque vero verba toti-

dem verbis convertendi adeo sollicitum, ut, quod modo declarabam, mera
sermonis somitici idiomata, quae Armenorum lingua vix rocipit, subtiliter

expresserit. Tales sunt constructiones verbi cum suo ipsius infinitivo, ut


^;c^ ic^rnjo
Y""///'/'»'/ .^"'//4/'*' (p- 6) « evertentes cvertebant » (Demonstr. i, 6j;
duorum verborum copulalio oCi.^^aoso a^- yi«./o./i.ii^4^ wnW qhiu (p. 4'i'i) « rapit

accipit illud n sive « raptim accipit » (Demonstr. xiv, 43), oaMj aa^o Lfiitn-

pl-i/ft'i' ujn/iti (p. 446) « et elegerunt accoperunt » , sive « elegerunt accipere «

{IhiiL, 44), et immissus rcpletns est tliesattro magiio et vehcmeiiti L ,upifl,nn^ ial""L

k '!> Jbd, L. '[, uuju,t,l,/i quiH^ ujljutf, (p. 433), pro syriaco ii^ ^ ILmo ^-i^io « immissus [ei

est thesaurus], et repletus [ipse] est thesauro » (Ibid., 3o); particulae , usus
cuin pleonasmo : aa;»/./ u»-Ci. oo, om Uii « semen illud per quod (quod por illud)

n/, J./7,/.«t (p. "23) gontos benedictae sunt » (Demonstr. ii, 3); -^l loCS^ o^-^i p^xsiU

°^ \S.vi awfUjK, qf,


oit^hLuiij \\u,unLu,i, L ,uuu,g (p. 375) « Adac itaquo qiwd ei bo-
nedixit Deus, et ait » (Domonstr. xviii, 2); aliaeque singulares vocum cons-
tructiones et loquendi formulae, Indoeuropaeis fere alienae, quae in supra-
dicta versione passim reperiuntur.

Quem fructum commoditatemve documentum illud syriaco authentico affo-

rat nemo non videt, cum non solum archetypi authenticitatom in universum
comprobet, sed docta utriusque textus collatione, qualem Sasse instituit'-,

syriacus armeniaco severius emendari, rimac oxpleri, incerta quaedam expli-

cari , erroresque reprehendi queant.

Moyses Chorenensis, Historia Armeniae, 1. III, cc. 53, 54, Venetiis, 1841, pp. 357
*

seqq. Idem scriptor testis est Saporem cum adliuc Persae Arnieniam oblinerent, libros
,

graecos conibussisse, linguae persicae usum imperantein el syriaca (juidem, minime vero ,

graeca, in armeniacum sermonem vertere sivisse 36 et 54, ibid. pp. 324 et 361). \id.
(cc.

F. Neve, VArmenie chretienne et sa litteratiire, Louvain, 188G. pp. 22, 24; Y. Langlois,
Collection des historiens anciens et modernes de 1'Armcnie, pp. xii, xiii, xxii, xxiii.

Asserunt tandem eos qui primuin in Armenia episcopi presbyteriquc ordinati suiit Syros

fuisse [Ibid. p. xiv).


2 F. I. Sasse. Prolegomena in Aphraatis, Sapientis Persae, sermones Iwntileticos,
Lipsiae, 1879, pp. 27-.30.
XXXVIII PRAF.FATIO — CAPUT II.

Sic Epistolao Interrogatoris initium, (luod iu codicibus syriacis dcest,


ex armeniacis rcslituitiu-. lu Demonstrationc xiv, 45, versio comprobat au-
thentici lectionem a^ « prohibete lereiniam » /«/«»/..ui»i/i^/.;p, .../..^ A/^y'/' imppihte,

prohibete (p. 4'i7), contra lectionem Peshitae ols « iucrepate » (Icr. xxix, 27). In
eadem Domonstratione ^ 8, cimi textus svriacus ,- ^a-f ^^asiiii. u^ts^lo ita verta-
tur : /.- lui.q qutiuL uin ilL ij liiipuijp li/. ('/ iiHnc repertus est apud nos frater unus (p. 408),
lectio ^a_; « IVater uoster » (quae iu ^l " Iratrcs nostri » corrigenda visa erat')

sincera ostenditur; nec deterior fit sensus quod ^asLcL^ « apud vos » a secunda
ad primam personam transferatur. Loco Deuteronomii xxii, G, 7, textus hebrai-

cus et omnes versiones referunt « pullos » (Peshita <y>^}, pro quo Aphraates
(Demonstr. xiii, 9)|dLs, ot eiusdem versio armeniaca ^o.^ (p. 315) « ova ». Tan-
dem apud louam iii, H, nostor numeravit ,jas^ ^;m.i,o II-m « oentum viginti mil-

lia » (Demonstr. xiv, 5) ;


pariter Armeuus translator 4uip/,L/, puiu^ii iiuquif, (p. 407);
Pesliita vero ^oa» |;m.vi.u « duodecim myriades ».

Ut demum absolvamus quae de armeniaca trauslatione dicenda erant mo- ,

nemus cum Sasse hunc textum, prout typis subiectum fuit, lum editorum,
tum ipsorum codicum vitio, mendis corruptionibusque scatere; versione vero
latina Antonelli « ei qui linguae syriacae aut armeniacae est imperitus magua
cuin cautione utendum esse, nam paraphrasis in universum magis est quam
fida versio, quae nonnullis in locis ne sensum quidem archetypi armeniaci
reddidit- ».

Haec vero pro exemplis suuto : In Demonstratioue ii, 20, pro puiJf,%u k"'pli

jLiili[i[,, ,lui,i'u iiu„inL,r ^ii^huLpLuAi {•Lpnj « divisioncs misit in terram propter


aedificationem suam multam », Antonelli vertit : Divisiones gratiarum misit in

terram, ad spiritualem muUorum aedificationem ; et confert Kph. iv, 8, 12 (p. 41).

In Demonstratione xiii, 12, pro niLpi; fAi^ Jui^^lLpiiq.iiLa/bu Lq.Lunli « uon


quod inter mortem et vitam positum sit », quod syriaco simile est, exponit :

Non quia ex eo mors et vita sit (p. 309). Sub fine etiam Demonstrationis xiv,
mensem .pwq^n^ qaghots « decembris » ,
quo in exemplari armeniaco indicitur
epistola, Antonelli nullo iure vertit mensem maii (p. 452). Alium locum (De-
monstr. xiv, 37) : « Quaestus cupidi, veracium derisores,... concordiam tur-
bantes,... hic atque illic circumloquentes. .. lli sunt qui pharetram avertunt
(sc. desertores) a bello; [quorum] Deus venter [est], inverecundi » ... oq^,nu,Jn-

rintlp : \^titrtltyp nuutnLILfln ...: yLltuinuiljluiJnnlun, ...: T,rtV Ulnuilln luittii li ujlit, p ...: Ilnp.f. ....

qtuupup^uiiiuip&njn h u^tuuiLpuini/l; , iiiiitnnLur!iuiu,nptnp, II uiliiutlirlJuiifiuiiin : lla VOrtlt :

Con(jre(jatores utile quaerenlium, dcspectores certitudinem quaerentium,... vaga-


bundi, lofjuaces... Hi sunt avcrlentes pharctram a bello, umbilici Dci , el quaercntes

'
Vid. Rei'ue crilicjue, Paris, 6 mai 1889.
^ Sasse, Prolegoniena, p. .'Jl, not.
!

APHRAATIS OPERA. xxxix

(jloriam ab ii/iiohilibiis (p. 435, 436); item aliud pernotum (Demonstr. xv, 2) :

« Ilaec est autem conscientia infirmorum » A. mju (•i/iuuui ^fiLujliq^mJinn,,/ 1 trans-

tulit : Sed ita sapiunt ijiii mente debiles atque inflrmi sunt (p. 322, 323j. Apud
eumdem (p. 8) legitur Spiritum sanctum requiovisse super Cliristum cum sep-
tem donis (Demonstr. i, 9), ubi, pro \ii^aio « factuni, effectus, operatio », etiam

« visitatio », scite reposuerat translator armenus indefmitum nomen /tp, quod


« rem, negotium, opus, factum » significat. Initio Demonstrationis ii, vocem
iiuLiuiinrpLujJp « persuasione », quae syriaco u^s^ convenit, male accipiens An-
tonelli, locum ita vitiavit : lniversa lex et prophetae in diiobiis mandatis mira
quadam conspiratione pcndent (p. 20). Eamdem autem vocem infra (§ 8 init.)

per « explicationem », sive cc probationem » melius vertit (p. 31). In Demons-


tratione xviii, 3, iLaSia». ^ « in ipsa natura coniugii » '/i ijnji pnju pUnLphuih

•uJhiuiut.phjuii perperam exprimit : hi ipsis germinantis naturae initiis (p. 376).

In Demonstratione vi , 5, allegato loco I Cor. ix, 5, Aphraates addit : "'ji^i

•upitju% i, uiul;, L. n^j[uijLik « Non vero dignum est, ait, nec conveniens »; sed
Antonelli de suo reposuit : « Dicit autem et non fecit, qiiia neqiie convenit

neque decet » (p. 210). Tandem in Demonstratione ii, 10, locum Isaiae xxxiii, 1

nou recognovit (p. 34, not. 2), licet eumdem alibi (Domonstr. xix, 2) recte

allegaverit (p. 387); et alios post se decepit, signans in Demonstratione iv, 17

locum Ps. Lvi, 9, 10, 11 (p. 75), pro Ps. cxix (cxvni), 62.
Cetera missa facio. At e locis adductis prudens lector sententiae clarissimi
viri modo prolatae plane subscribet, votoque expetet ut aliquis exoriatur, qui
Aphraatis armenizantis textuin recognoscat et probe vertat.

Necnon Aethiopes eosdem qui dicuntur lacobi Nisibeni Sermones cogno-


verunt. Apud uos enim superest in eorum linguam translata Demonstratio
(juiiita de Bellis, in codice saeculi decimi octavi', hoc praemisso titulo :

abao : ti-n ! «DCDA^ • a>ao'ii,h ! 4»*/» •'


bhf\\l f:Cfil Hhfl •' -

^d^-fl : ft^ft : miC •'


"JJffl.** •'
Uhao ! ao9:h •-
tt-W i-Cft floD^PdA.y*
! '

(D^tft ! Uli ! ^fffl.7 M /" nomine Patris et Filii ct Spiritus sancti unius

Dei. Amen. Homilia Patris lacobi papae urbis Msibis : rjuomodo in diebus eius

ingressus sit rex Persidis urbem Nisibim.


Sequitur textus, quem cum textu syriaco editionis nostrae obsequentis-

sime contulit Franciscus Thureau-Dangin, olim Instituti Cafholici Parisiensis

alumnus, cuius praecipuas adnotationes, prout ad syriacum exeniphir illus-

trandum valeant , hic gratissime refero.

'
Hic codex aelhiopicus in Bihliotheca Nationali Parisiensi adsen-atiir (fonds ethio-
pien, n" 146, fol. 245 b-io\. -IWl a). Vid. II. ZolenLerg, Catalogite des nuinnscrils ethio-
piens de la Bibliotheqne Nationale, Paris, 1877, p. 248, c. 2.
XI. PRAEFATIO — CAPUT II.

Aetliiopicae versionis auctor a textu s\ riaco iii iinniiullis discedit, sive quod
aliquid omittit, sive quod alia aliis verbis explical, q>io sensus interdum le-
i;enti clarior, saepius vero deterior evadit.
Ita oniittit, ad similitudinem versionis armeniacae o. 188, 1. 14 .wta^.
^5», ; c. 207, 1. \) »-* JLs, ; c. 192, 11. lG-25 Csa^wo ta;wN, ita ut iuitium § 5 pror-

sus uequeat inte]lii>i.

Alia vero plnrima inuuutat. videlicet pro « lerusalem » ponit Tih^^^A ilsrael

(c. 197, 1. 22i. Jff.^ : Sion pro « luda » (c. 200. 1. 2), nDAhh ••
"hltUh-dih.C •-

Legatos Domini jiro « Vigilibus » lc. 188, 1. !;}); li. « deutes » reddithV¥ alas :

(c. 213, 1. 5); videtur legisse j)ro uwosai. « folia » (c. 204, 1. 6) -wa3a« hdO^H '

pnes eius; ]iai'iter ji 12. pro u nt perderet regnum » o^a-ia:^ (c. 208, 1. 22), opjjtOv

flJJlUA ' ^^0;** ' Aootl/*''^' * i'f duceret, quo tcxtus ipse posset emendari.
Lucuni Scripturac allcgatum (c. 228, 1. 25) Kzecliieli, uomine citato, restituit.

Alibi persouam grammaticalem mutavit; v. gr. ^ 8 (c. 201, 1. 4) secunda


pluralis loco tertiae siugularis iuvenitur; ^ 4 ic. 189, 1. 115) epiphouema, tex-
tni Isaiae subiectum, iu ore Dei ponitur, ex quo seuteutia leviter immutatur.
Falsa praesumptione ductus ponit ^l»!»» : 4*CA ' regem Persarum pro « Assy-
riis » § 11 (c. 192. 1. 12), alibi pro « Babvloniis » (c. 19G, 1. 24), et ait, Ezechiae
divitias Babyloue eductas, non Balnlonem devectas luisse (c. 196, 1. 25). ^l p
Chrisius quid(>m redditur YlCll^ll s 1^96, 19); superius vero (c. 196, 1. 16) per
popuhis h^l/O : ioji \=i " Princeps Tyri » per A,«I?" ' Hiram traustulit

(c. 201 , II. 19, 20; c. 204, 1. 12); biblicos ibutes aliqnando falso adduxit.
At loca difficiliora magis corrupit, ut c. 201, 1. 20. st-qq.. ubi '^^ i-aoP
« cherub obumbrans » uon iutellexit, verteus liftii* : ^tt*d s (sic) rex unc-
tus, alibi A^'1'l** • 'f»Cft • rex Persidis fc. 197, 1. 10), uude totius loci textus

confuuditur. Item g 4, Isaiae verba adversum Sennacherib; § 13, textus Dauie-

liscum huius exjilanatione de imperio romano (c. 209, II. 1-7. 18-24), taudem
^ 22 cum sequentibus, usque ad § 25 iuceptum, a textu syriaco magis rece-

duut, cum a trauslatore immutata siut, et quidem pessime.


APHRAATIS DOCTRINA. xli

CAPUT TERTIUM

APIIRAATIS DOGTRINA

10. Aphraalis auclorilas et nicriliim. —


11. Doclrina Aphraatis dc sacra Scriptura eius opinio de usu :

Scriplurao. De
divisione et caiionc Scriptnrarnm apiiil Apliraatem V. T. et N. T. Versio qua usus
fneril in V. T., in N. T. Auctoris lapsns in citanda Scriplni-a. Exegesis Aphraatis. 12. Aphraales —
ecelesiasticae fraditionis testis : de opinionilnis indaicis ab Aphraale receptis; de traditione
christiana. —Theologia Apliraalis
13. Doclrina de Deo el Trinitale; b) de peccato; c) de B.
: a)
JI. V.; d) de angelis; e) dc Ecdesia. —
Ti. De Sacramenlis de baptismo, eucliarislia, paenilenlia
:

et confessione, oleo sacro, manunm impositione. —


15. Aphraatis opiiiio de aninia et novissimis :

a) de distinctione aniniao et spiritns; b) de stalu animae post morleni c) de resurrectione; d) de


:

iiidicio nltimo. —
IB. Dc aliis doctrinae capitibus aj dogmalicis, b) disciplinaribns.
: 17. Sen- —
tcnlia de mille annis duralionis mundi. —
18. Ghronologia Aphraatis computus annorum ab :

inilio innndi. De erroribus Aphraatis in chronologia biblica. —


19. De stilo et modo seribendi et
ulililalc lilteiaria openim Aphraatis. —
20. De utilitate historica opcrum Aphraatls hisloria :

Orienlis, romana. ecclesiastica, monastica. —


21. Ilodiernorum de auctore sollieiludo. 22. Codi- —
cnni descriptio, ct praesentis editionis constilulio.

10. Testimonioruia di;' iide et disciplina in priscis Ecclesiae temporibus


diligenti ponquisitori occurrit Aphraates, testis antiquus, qui ceteros omnes
scriptores syriacos ecclesiasticos, excepto sancto Simeone Barsabae, aetate
praecurrit , cuius eo maior auctoritas et pondus ,
quod in remotis regionibus
degens, et ambitu vehementium disputationum quarti saeculi exemptus, anti-
quiorem relert traditionem, adeo ut, quamvis paulo post concilium Nicaenum
opus texuerit, Arianorum sectam non memoraverit, nec nisi paucas haereses
et vetustiores, Gnosticorum, ludaizantium Manichaeorumve , stilo insectatus

fuerit.

Sive igitur adversus eos Ecclesiae fidem propugnat, sive christianorum


mores et disciplinam informat, homo haud dudum ignotus se ostendit ceteris
scriptoribus huius aevi minime imparem, verae doctrinae tenacem, cuius
librorum cognitione et editione catholicae Ecclesiae non parum accedit
emolumenti.

11. Ut vero a sancta Scriptura examinatio doctrinae ordiatur, primo loco


laudandus est Aphraates ob diligentem sacrarum litterarum lectionem et sum-
mam peritiam ,
quarum thesauro invenitur eius opus mire refertum.

Scripturae sacrae discipulum se profitetur (Demonstr. xxii, 26), nec proprio


ingenio loqui vult, sed Scriptura magistra (Demonstr. v, 8; xiv, 47; xxii, 2(>i.

Eam veneratur tanquam divinitus inspiratam, et a Deo scriptam (Demonstr. iv.

10; vm, 3; xv, 8), et per Spiritum sanctum dictatam, qui locutus est per pro-

phetas et scriptores (vii, 10; viii, 25). Ibidem Scripturas docet reverenter au-

diendas, sine iurgio et contentione; monet insuper eas esse legendas « quae in
xLii PRAEFATIO — CAPUT 111.

Ecclesia Dci recitautur » (Demonstr. x. 9), et ostendit (lualis sit iu niedilanda

Scriptura prorectus : « llae Dei divitiae, iuquit, inacstiniabiles sunt », et « inli-

nilc possunius eas nieditari » (Demonstr. v, 25; xxii, 2()); ac tandem doctrinam
Scripturarum aquain essc pronuutiat, a Gentiljus cxpostulatam, quarum lingua
sitiebat laudem (Deiuonstr. xx, 14).

Scriptnras in priores et posteriores tlividit, scilicet utriusque Testamenti li-

bros (Denionstr. xxii, 2(j). Eorum catalogum nullibi rccitat, verum e maxima
locoruiii allegatorum copia, quorum indicem ad calcem operis lector repe-
riet, caiioii fere integer restituitur, in qno nonnisi pauciores brevioresque
praetermissi sunt liliri, quos ut appellaret opportunitas, quod facib? explica-

tur, auctori non incidcrit.

Veteris Testamenti libros liistoricos oinnes, praeter JXehemiam et luditli,


allegat; prophetas pariter quindecim, excepto Abdia; imprimis animadvertet

lector splendidam continuationem quadraginta et amplius textuum prophe-


tarum adversus ludaeos in Demonstratione xix, 3 et 5, ordinatam. Psalmos
advocat saepissime. leremiae Lamentationum le^s; loca profert in Demons-
tratioiie v, 8; Tobiae versus pariter in Demonstratione xx, 4. Vid. et De-
monstr. xxiii, 62. Proverbia adscribit Salomoni (Demonstr. vii, 14 et 16).

Ad Ecclesiasticum non semel respicit (Demonstr. xiii, a; xxiii, 19). Cf. De-
moiistr. XIV, 45, quo loco et Sapientiae libro videtur forsan alludere. Cantici

nullum locum vidctur protulisse, licet versum Mattiiaei xxiv, 32 ad locum


Cant. II, 12, 13 conformaverit (Demonstr. vi, 19). Maccliabaeos quaternis vi-

cibus laudavit (Demonstr. v, 20; xiii, 12; xxi, 22; xxiii, 55). Insuper Antio-
chum, qui in his lijjris unice nuncupatur, nomine pluries appellavit , eiusque
iiKiitriii miserrimam retulit, allegans locum II Macch. ix, 18 (Demonstr. v,

20). Librorum autem Danielis et Esther partes deuterocauonicae , aut prophe-


tia Barucli, apud Aphraatem non repertae sunt. Verumtamen, qnod Suzannae
vel Draconis historias ne uno quidem verbo attigerit , cum in Demonstratio-
nibns vi et xviii plurima castitatis exempla e Scripturis allegaret, ant cum
Danielis verba actaque in toto opere adduceret, haud facile explicarctur, si

Iias Bibliorum partes prae manibus habuisset.


E Novo Testamento frequentissima loca quatuor Evangelioruni depromp-
sit , inter quae significandus Marc. xvi , 17 seqq. (Demonstr. i, 17), cuius au-
thentia aliquorum iudicio improbata est. Ex Epistolis etiam Pauli, « Doctoris
Gentium » (Demonstr. xxiii, 62), cui et Epistolam ad Ilebraeos addicit (De-
monstr. i, 16; ii, 14; xx, 16), exempla profert, exceptis epistolis tribiis, ad
Thessalonicenses aUera, ad Titum, ad Philemonem. Actuum quoqne, quos
« Duodecim Apostolorum praedicationem « ^.::-:i». ;mx;u Hoiop (Demonstr. xx, 10.
Cf. Demonstr. xxiii, 2), alibi vero, secundum solitam appellationem, umas;^
APHRAATIS DOCTRIXA. xiiii

Trpx^ei; nominat (Demonstr. xii, 10), noniuiHa loca subdit.^ Inter epistolas ca-
tholicas primam lohannis citavit (Demonstr. iv, II; xxiii, 62, 63). Ouaedam
etiam refert Salvatoris dicta, quae in Novi Testamenti libris non leguntur,
cum aliis sententiis, quae e scriptis apocryphis aut aliqua traditione ac-
cepta, inter aypaoa computanda sunt. Vid. Demonstr. i, 10 et 17; iv, 18;
v, 1 et xxiii, 8.

NuUum locum Apocalypsis certis verbis retulit, attamen haud scio an libro
illo usus fuerit , nam de « morte secunda « loquilur (Demonstr. vii, 25; viii,

19), forte ex Apocalypsi ii, 11; xx, 6. Fateri autem oportet mortem secundam
'"^Px^f^ '^T''° ^ Targumistis (Vid. Onkehis in Deut. xxxiii, 6 et lonathan Ben
Uziel in Is. xxii, 14 et lxv, 15) commemorari.
Ceterae Epistolae, praeter primam lohannis, apud Aphraatem non inve-
niuntur. Scimiis quidem libros istos contradictionem expertos non ab initio iii

Versione Simplici, seu Peshita, collocatos fuisse; at de iis libris quos non
vacavit allegare, quid Aphraates senserit ignoratur, cum sacraruin Scriptu-
rarum seriem ex proposito nusquam instruxerit.

Quidquid id fuit, haud levi momento aestimanda est haec librorum Scrip-
turae enumeratio fere plena, ex operibus auctoris saeculi quarti collecta, qua
historia textus antiquarum versionum, quibus eo tempore utebatur Ecclesia
syriaca, melius exploratur novisque argumentis illustratur.

Vetus Testamentum citat e ^ersione Peshita ;


plures tamen auctorem
inter et Bibliorum textum deprehenduntur varietates, idque praecipue in

codice B-B vetustiore, ut dicetur, sive quod exempla recitavit Aphraates,


propriisque verbis aliquando non expressit; sive etiam quod versionis anti-
quioris lectiones afTert; quo efficitur ut, instituta utriusque collatione, ho-
diernus Peshitae textus in aliquibus possit emendari, verbi causa in loco Deut.
XIII, 9, ubi Peshita : oi^a.'>^ »*iJb. ova lut f^l Manus tua incipiet primo ad interfi-

ciendum eum , Y>TO \owL a yiaims t\ia erit primo in eum », ut Aphraates cum
ceteris versionibus legit (Demonstr. iii, 'ij. Alibi (Dcmonstr. xxiii, 40) anni

Thare antequam genuit leguntur « septuaginta », pro septuaginta quinque,


quos Peshita refert (Gen. xi, 26). Nahum ii, 14 (13) : « Succendam in fumo
turmas tuas » ,00/ (Demonstr. xix, 5), ubi Peshita ,30/ perdam. Dan. viii, 2,

Aphraates scribit Oi.o; Viv^ « flumen Ulai » (Demonstr. v, 5), pro quo Pesliita

exhibet ^o; ^0^/ et Septuaginta viri Ou^Al. .Malacli. 11, 7 : « Labia sacerdotis

custodient scientiam » ,;^ (Demonstr. xxii. 16); Peshita mendose ^ stilla-

bunt. Item Aphraates habet lud. vii, 33 «^ Ss « (ilii Orientis » (Dciiionstr. xi,

9), pro lectione Peshitae ^; caa fHii Recem ,


quod et in versione arabica eodein

loco invenitur : ^!. _j^ p-Ui Rakem. Loco nominis Horam (los. x, 33), iii lio-

dierna Peshita ^o^iw, praebet w^.. (Demonstr. mv, 13), quod lectioni Septiia-
xLiv PRAEFATIO — CAPUT III.

«iiiita viioruin 'K/.za respondet. Armeims auliMU iiiterpres nomen uou cognovit,
cum leglt u^ ii^nqniiiiLi^fiii populum (Antonelli, p. 412).

Alibi a versione Peshita tlifTert simpliciter, ut in loco Isaiae lvih, 8-11 :

« Erumpit lumen eius tanquam sol , et est velut paradisus exsultans » , ubi
exscripsit Aphraates !_«»». et lo» pro 13, mane et lo' irriginis, quae in Peshita
leguntur (Deiuonstr. iii, 8; xx, I). Gen. xlix, 10 : « Non recedet sceptrum de
luda... douec veuiat is cuius est rcgnum, et in ipsuui gentes sperabunt »

.^o;=flu Lvi_?:v oO^o Raa:^» -01 ovi^,, ^ RVn Vm,i. (Demonstr. xvi, l ; ii, G et xix, 9), pro
lectione Peshitae i^^-^v ^aa^j oOi.o -w m^^^^ ^ Is ciiius est, et in ipsuni exspecta-

bunt f/cntes. Cum autem « reguum » addidit Aphraates, secutus est paraphra-
sim chahlaicam ^'riis^^ 'N^^t ~'^'~" xn'^c nnn ~v donec veniat Christus, cuius est

rcf/num; dum vel in antiquo Pentateuchi codice Amidensi, scripto A. D. 464


(Musaei Britauuici Ms. Addit. 14, 425) verba Peshitae solummodo leguntur.
Ps. cxix (cxviii) 99 : « Ab omnibus praeceptoribus meis edoctus sum « ^ar^»

(Demonstr. xxii, 26); Peshita vero : Prae umnibus praeceptoribus meis fac me
intelligcre i^a«. Is. xxxiii, 1 scribit ^pti. (Demonstr. ii, 10 et xix, 2), pro quo
Peshita ^oipI-I.. IbiiJ. xxiii, 1.5 ^^.1. « erravit » (Demonstr. xxi ,
6) pro Ui,il obli-

vioni ilabitur. Ibid. xxviii, 12, \i^ « semita » (Demonstr. xx, 1) pro lectione

Peshitae l^ requies. ler. xx, 9 v.^aa= « in ore meo » (Demonstr. xiv, 4,)) pro

lectione u=l^^ ('/; corde meo (at cl'. Demonstr. v, 18). Adde loca leremiae xxix,

27; lonae iii, 11, de quibus supra (pp. xxxvii, xxxvni) et Gen. xlix, 4, quod
aliis quam in Peshita punctis distinguitur (Demonstr. vii, 8), et alia minoris
momenti.
Quandoque vero Peshitae lectionem comprobat; cxcmpli gratia in loco

Isaiae xi, 12, ubi textus syriacus, prout apud Aphraatem et in Peshita legi-

tur, ad hebraicum exemplar est accommodatus ; auctor autem versionis arme-


niacae Biblia graeca secutus est (Demonstr. i, 9). Textus Isaiae lxvi, 16 ex
hebraico authentico legendus est : In igne iudicabit Dominus, el in gladio suo
1;nn3 omnem carnem. IIoc quidein a principio ipsa Peshita referre debuit, scili-

cet o»a;-a, quod e caesura evasit oo ni» et in eo explorat omnem carnem, ut iam

Aphraates legebat (Demonstr. i, 12). Cum Peshita pariter legit Ps. xxn,
(xxi), 17 t»NN>/ eiulaverunt omnia ossa niea (Demonstr. xvii, 10), et ponit

pro Syris »;; (I [III] Reg. xx, 11) « Idumaeos » »oW (Demonstr. xiv, 10; xxi;
7), »1. pro hebraico 1:'-/ (Demonstr. iv, 7), wisaj pro nns'' (Demonstr. xxi, 7),

^ai. pro 'i1"2V (Demonstr. xxiii, 45) i^^ pro "irj; et i^a (Demonstr. xxiii, 4), cum
similibus, et Pharaouem Nechao « Pharaonem Ch^udum » appellat (De-
nionstr. xxi, 17; xxiii, 19), ex interpretatione, ut videbimus, iudaica (Vid.
infra p. xlix).

lam vero Novi Testamenti alleorationes ad Evauffelium concordans Tatiani,


APHRAATIS DOCTRIXA. xlv

To ^i-t Tiiix-M-i c-jayysXiov, seu « mixtiim », iit vocant SatI i^v,, soiwo;, refe-
rendae sunt. Tatiani enim Ilarmonia Sieculo quinto Oricntem perao-raverat,
claroque apud Syros rumore erat, qui ipsa utcbantur communiter tanquam
compendiario libro pro quatuor Evangeliis « separatis » 1*3»! v^^or Ab
Aphraate, utab Ephraemo', illam tritam esso, idipsooperenon semelproditur
cum videlicet legimus in Demonstratione i, 10 : « Sicut scriptum est in capite
Evangelii Vivificatoris nostri : In principio erat Vcrbitm » ; his revera Diates-
saron orditur; cum etiam ordinem rerum gestarum in cena Domini tradit (De-
monstr. xx, 5), aut versum Lucae vi, 37 disiungit a versu 35 (Demonstr. ii, 12),
quia reipsa in Diatessaro separantur, loca autem Matth. xviii, 21 et Luc. xvii, 4
continuat (Demonstr. ii, 12, 13), quae et in Diatessaro cohaerent; ibidem cum
adducit Luc. xi, 37, addit : Solvite et solvent vos (Demonstr. ii, 12), quod et in

exemplari arabico Tatiani legitur. Alhulit etiam(Demonstr. ii, 20) ad Matth. x,


3,5 (Luc. xii, 51) : Non veni mittere pacem, sed divisionem ^^i, ubi Peshita
la;- gladium. At maiori argumcnto est series, e pluribus Evangeliorum locis,
sub fine Demonstrationis ii, 19,20, sermonum ac miraculorum Domini, ab
Aphraate disposita, ipso ordine quo in Harmonia Tatiani digcsta sunt, quod
ex indicibus sub textu relatis lectori palam fiet.

Sed et Evangelia distincta videtur Aphraates interdum usurpasse, cum


evangelicos auctores noininatim vocat (Demonstr. vi, I2),aut forsan cum
genealogias Domini, quae a Tatiano praetermissae feruntur, adducit (De-
monstr. xxiii, 21).
Quoquo modo se res habet, in citandis locis Novi Testamenti a Peshita
non semel dissidet, ut textui fragmentorum vetustissimorum saepe conveniat
a W. Cureton editorum, quae ad sextum circiter saeculum referuntur-. Haec
porro syriace veterem Evangeliorum textum praebent , de cuius aetate et con-
dicione docti decertant; id vero maxime speciem veritatis habet in fragmentis

Curetonianis versionem contineri in universum hodierna Peshita antiquio-


rem, quod minus emendata apparet, et a graeca lectione magis discedit.

Versionem autem ipsam, Curetonianae maxime affinem, qua utebatur Aphraa-


tes, W. Wright antiqui textus Evangeliorum saeculi secundi recensionem
probabiliter esse existimat''.

AUegationes evangelicae in Aphraatis libro Curetonianum fextum frcqucii-

'
Vid. Ciasca, Tatiani Evangelioruni harmoniae arabice, nunc primuni e duplici co-
dice edidit ct translatione latina donai^it. Roniae, 1888: Mosintrcr. Evangelii concordnn-
lis e.rpositio facta a sancto Ephraenio, doclore Syro, Venetiis, 1876.
- Cureton, Reniains of a veri/ ancient recension of the four (Jospels, I.ondon. 1858.
'
W. Wriglit, art. .Si/riac literatitre [Encijclopaedia hritannica, vol. XXfl, p. 825).
— Cf. Le Ilir, Elitdcs bibliqttes, Paris, 18U0, t. I, p. 297 seqq. Vid. et Sasse, Prolego-
mena, p. 36.
xLvi PRAEFATIO — CAPUT III.

ter referunt. Sic in genealogia Domini (Matth. i, cum textu


4, 8) Aphraates

praedicto scribit « Sela » U^ pro « Sahnon »; et Ochoziam, loam, Amasiam


expresse nominat (Demonstr. xxiii. 21). Vide pariter Matth. i, '2'.i [Is. vii, 14]

(Domonstr. xvii, 9); ihid. v, 18 (^Demonstr. ii, 7); ibid. v, 39, 41, ubi uter-

que omittunt u^j et addunt ^%l (Denionstr. ix, 6); ibid. xviii, 10, cum in-

terposita clausula Qui iii mc crcdunt, e v. (> sumpta (Demonstr. vi, 15); ibid.

XXI, 44, nisi quod demit Aphraates vocem ow, scilicet ^at^uw]..^ (De-
monstr. i, (j); ibid. xxii, 29 seqq. (Demoiistr. viii, K)); //)/(/. ii, 20, ubi addi-
tum est eL.;oa:i, fl(/ aiiferendam [eam] (Demonstr. xxi, 10); loh. i, 5 (Deinonstr. i,

10; XVI, 7), ubi I*eshita iouje liicet; ibid., iii, 13 (Demonstr. viii, 24); ibid. x, 9
seqq. (Demonstr. x, 4); Luc. viii, 16 (Demonstr. i, 10) (Cf. Cureton, op. cit.,

p. iii); ibid. xix, 44 (Demonstr. xxi, 18); ibid., xxiii, 43 ,^a m^ pro nomine
U»^?^ (Demonstr. xiv, 22; xxii, 24); sed iinprimis loh. i, 14 ^ '^^'o '•ow 'J^ l^ixo
Et Vcrbiim corpiis faftum cst, ct habitavit in nobis (Deraonstr. vi, 10), loco lectionis

Peshitae ^ ^;© low l;^ i^Vmo ad quae animadvertitCuretonveterem illum Evan-


;

geliorum translatorem sibi ipsi excidisse, cum vocem i^i>» iii feminino hoc loco
construxit, quo ne cum primo quidem capitis versiculo convenit (op. cit.,Y>. xlv).

Eo tamen Curetonii textu relicto, vulgatam svriacam Aphraates nonnun-


quam sequitur Luc. xv, 8 (Demonstr. i, 11), ubi cum Peshita scribit ^.«2.,
:

Cureton vero i»i3. A vulffata svriaca etiam differt in locis ubi fraormenta Cu-
retoniana deficiunt : Luc. i, 30 : Invenisti r/ratiam ante »,d Deum, Peshita tra-

dente i.a::i, apud (Demonstr. iii, 14). Ibid. ii, 2 legitur u.:, ."imi « census », pro
quo Peshita iLaia^ai (Demonstr. v, 24). loh. iii, 34, 35 allegatur, inserto «^ai^

« Filio suo », quod in Peshita non legitur (Demonstr. vi, 12).

Alia etiam via ab utroque discedit, inemoria forsan interdum deceptus, sed
aliquando ut lectionem Curetoniana ipsa vetustiorem referat. Sic locum Mat-
thaei v, 4 eo modo exprimit : « Lugentibus promisit ut precibus deprecarentur »

,aa»3isj (Demonstr. ii, 19), quo sollemnior exhibetur significatio verbi graeci

T7apx/.x7.£iv , usu biblico ad « consolandum » ^a^Cvi deflexa. Vid. et Luc. vi, 24;
XVI, 25 (Deraonstr. xx, 17). Pariter ad locum Lucae vi, 37, 38 addit : « Sol-
vite et solvent vos », quod in versione Peshita non exstat (supra p. xlv), sed
tanquam lectio antiquior haberi debet (Demonstr. ii, 11). Vid. et loh. i, 17 (De-
monstr. ii, 5); Matth. ii, 20, ubi legitur \vtto*. « tolle [puerum] » pro ;=, « deduc »

(Demonstr. xxi, 10); ibid. v, 35 |;m pro |eM*;je (Demonstr. xxiii, 63); ihid. v, 44

(Demonstr. ii, 12); ibid. vii, 17, 18, ubi ^aov et "^e^ « dare », pro ;=». et ,aj-so

« facere » Aphraates exscripsit (Demonstr. ix, 11; xiv, 48); ibid. xii, 36
(Demonstr. xxiii , 2); ibid. xv, 19 (Demonstr. xv, 1); ihid. xviii, 21, 22 (De-
monstr. ii, 13); ibid. xxii, 29 (Demonstr. viii, 16); ibid. xxv, 35, 36 (De-
monstr. iv, 15 et xx, 5); Luc. viii, 52 (Demonstr. viii, 18), et alia, quorum
, ,

APHRAATIS DOCTRINA. XLVll

maxima pars cum textibiis ab Ephraemo iu Expositione Evangelii expressis


concordat.
In aliis libris Xovi Testameuti, a Pcshita simiiiler dilTert aliquaudo : Aet.
XIV, 21 (Demonstr. xxni, 2); ibid. xix, 3 seqq. (Demoustr. xii, 10); Rom. vii

5 et VIII, 9 iDemoustr. viii, .)); I Cor. ix, 18 (Demonstr. xxiii, 9); ibid. ix, 27
(Demonstr. vii, II); ibid. xv, 44 (Demoustr. vi, 14), cuius loci discrepantiam
Georgius iaiu uotavit, anquireus auctorue sua spoute an e codicum suo-
rum auctoritate vocabukim mutaverit '
; ibid. xv, 51 (Deinoustr. vi, 18);
Gal. v, 12 (Demonstr. xi, 11); ibid. vi , 1 (Demoustr. vii, 11); Ephes. vi, 1."),

16 (Demonstr. vi , 1); I Thess. iv, 17 (^IG) (Demonstr. xxii, 24); Hebr. iv, 9
(Demonstr. ii, 14); ibid. xii, 13 (Demoustr. vii, 11). An vero iu siugulis hisce
locis antiquiorem textum exprimat nequimus affirmare, cum uullum cui con-

ferantur habeamus. Vide tamen Le Hir, Etudes bibliques, t. I, p. 297, uot. 2.

Singularis etiam est mutatio uominis Matthiae apostoli, pro quo Tholo-
maeum seu Thubuai w-^a^, Aphraates posuit (Demoustr. iv, 6), quod uon ama-
nuensium vitio in codicibus nostris exstare, sed ex ipsis Bibliis legi potuisse
ostendit G. Bert" iu locis Act. i, 23 uevjaii.o u«>Dv«>a. et 26 u^.»^ Cv^» quorum
verborum iuspecta scriptura 1. v. existimat, Htteris male distributis, et i. iii ucs-»

omisso, falso leetum esse u»^'- o>o^t vel uAoJ. (lud. i, 10; II Sam. iii, 3).

Ceterum, idque uotatu dignissimum est, Aphraates in proferendis Scrip-


turarum textibus admodum raro lapsus est. Errata sequentia, ue veritas tega-

tur, lectori prodimus : locus Amos viii , 9 sub nomine Zachariae refertur (De-
monstr. i, 11). et loeus Ezechielis xxii, 30, tribuitur leremiae (Demonstr. xiv.
2 et 15); sub Isaiae auctoritate editur textus Lamentationum iv, 15 (De-

monstr. xv, 7); inter Osee citata verba reperitur locus Malachiae iii, 6, 7

(Demonstr. xix, 3). luda (lud. i, 2) pro viri uoiuine accipit. quem iudicem
cum Othoniel credit existitisse (Demoustr. xxiii, 45); filios Balae posuit pro

filiis Zelpliae, et vice versa (Demonstr. xxiii, 43); dictum Genesis xx, 17,

ut videtur, ad cap. xxvi, de Isaaco loquens, retulit (Demonstr. iv, 4). Ma-
dianitas pro Chananaeis (lud. iv, 2j iuducit (Demonstr. xiv, 11, et xxi, 7);

locum II Sam. vi, 6, 7 male intellexit (Demonstr. xiv, 20), pariter 1 (III) Reg.
II, 10 qui per locum II Sam. v, 9 explicandus est (Demonstr. xviii, 10). Prae-

dictionem de iudicio futuro (Matth. xxv, 35 seqq.) tanquam ])araboIam in


praeterito narravit (Demonstr. iv, 15; xx. 5). Alia paucissima omitto, quae sub

ipso textu adnotata sunt.

*
Apud P. Lagarde, Analecta syriaca, p. 118, 11. 7 scqq.
-
G. Bcrt. Aphrahdfs des Persischen ]Veisen Honiilien, «h.^ de/ii si/rischen iiber-

setzt und erlaiitert (Gebhardl ct Harnaek, Te.ite und Untersuchungen, vol. 111, fasc. 3;

Lipsiae, 1888, p. 57.


,

xLvm PRAEFATIO — CAPUT III.

Qua autem ratione Srripturas inlerpretetur nunc vitleamus.

Primo varios Seripturae sensus agnoscit, et multiplices interprctantli mo-


dos esse declarat, verbum Dei gemmae adsimilans, ex omni parte spectabili
(Demonstr. xxii, 26). Scripturam praedicat thesanrum inaestimabilem et im-
mensum (Demonstr. v, 25); « non potest eas hominis intelligentia penitus

adsequi » , neque ad eas exhauriendas valet (Demonstr. v , 2.5 ; x , 9). Eumdem


locum decem doctores tlecem modis diversis explicabunt, sine ulla veritatis

iniuria (Demonst. xxii, 26). Verumtamen seduU) monet Scripturam non pro
cuiusque libitu exponendam, sed varias ipsius interpretationes e seniorum tra-
ditione inquirendas (Demonstr. v, 25), et instar monetae probandas, quae,
si regis effigiem referat, excipitur, secus pront adulterata repudiatur (De-

monstr. xxii, 26. Cf. Demonstr. xiv, 47).


Nullum apud Aphraatem reperies integrum Scripturae librum enarratio-
nis continua serie explicatum; textus autem, uiide untle coUectos, ex opportu-

nitate commentatur, innumerosque hoc modo profert atque interpretando


explanat, ail maiorum, ut profitetur, traditionem, et universae Ecclesiae men-
tem (Demonstr. x, 9; xxii, 26). NonnuUorum etiam locorum dogmaticam
significationem prodit; quae atl apologiam accommodentur ostendit; alia ad
informandos mores convertit, praestantissimum exhibens de vita et studiis

Christianorum quindecim ante saecula in Oriente documentum. Ex his forte

iam suspicatus est lector Aphraatem, veterum more, certum exegeseos modum
non observasse. Eiusdem revera testimonii diversas, prout expedit, signifi-

cationes praebet. Hoc tamen in suinmum colligi potest : auctorem primo ad


sensum verbalem seu corporalem Scripturarum saepe attendere cum nempe ,

adversus ludaeos disputans, prophctias demonstrat iam completas esse de


Christi ailventu (Demonstr.xvii, 9 seqq.), de gentium vocatione (Demonstr. xvi,

4, 5), de excidio et eiectione ludaeorum (Demonstr. xvi, 3; xix, 2); cum pa-

riter historice Amalecitarum originem vult perquirere (Demonstr. iii, 11, 13),

Mardochaei et Aman gesta prodit (Demonstr. iii, 10), aut Danielis enarrat

visiones (Demonstr. v, 5,6, 11, 25; xix, 8, 9) et vaticinium de LXX hebdo-


madibus (Demonstr. xix, 8,9); cuin etiam Prophetarum ex ordine percur-
rit ora'cula (Demonstr. xix , 3-5) , aut tandem cunctarum generationum seriem
instituit (Demonstr. xxiii, 14 seqq.).

At litteram interdum arctius premens sensum extorquet.


, Ita Christum docet
e monte vere deiectum (ex Luc. iv, 29, 30; Demonst. ii, 20), et ludam prodi-
torem, mola ad collum appensa, in mare submersum fuisse (ex Matth. xviii,

6; Demonstr. xiv, 10); alias etiam refert liuiusmodi sententias ac supputa-


tiones, ipsi cum antiquis Patribus communes, quac infra (pp. xlix, l) profe-

rentur.
APHRAATIS DOCTRLXA. xlix

Vorba sacra paraphrasi aliquando circiimducit et ornat; cuius artis exempla


habeto Isaiao sermonem i, II seqq. (Demonstr. iv, 18), visionom Ezechie-
lis, XXXVII, l seqq. (Demonstr. viii , 12), aut Danielis in Ibvea mansionem
(Demonstr. iv, 9). Vide etiam explicatum locum Apostoli I Cor. xiii, 4-7 (De-
monstr. xiv, 14).

Sed in praedictis licet litteralem sensum pressius sequatur, mA-sticas etiam


in aliis significationes inquirit, praecipue ut Xovum Testamcntum ostendat in
Vetere praefiguratum , et Chrlstum plurimis olim typis expressum fuisse. Talia

sunt quae de scala lacobi disserit (Demonstr. iv, 5), de Moyse crucis figuram
exprimente (Demonstr. iii, 11; xxi, 10), de mysterio festi paschalis (Do-
inonstr. xii, ',)), multis coUationibus inter Christum et prioris Legis homines
institutis (Demonstr. xxi, 9-20). Hae vero exposltiones sensu litterali potissi-

mum iimituntur. At diversi generis sunt interpretationes symbolicae de falsis

prophetis, qui tanquam leprosl repudiantur (Demonstr. xix, 4); de peccato Ozae
arcam plaustro invehentis, non vero eam tangere ausi (Demonstr. xiv, 20); de

homlno qui patrein et matrem relinquit (Demonstr. xviii, 10, II); do morte
animae per peccatum, ex Gen. n, 17 (Demonstr. viii, 17), id quod alias (De-
monstr. xxii, I) de corporis interitu exponit; supputatio tridui mortis Domini
(Demonstr. xii, 7), aut quadringentorum annorum servitutis numeratio (De-
monstr. II, 4); quae mox ostendam Aphraatem cum Ephraemo communicasse.

[2. laiu novit lector e supradictis Aphraatem Ecclesiae maiorumque tradi-

tionis strenuum adsertorem. Ad hanc quippe auctoritatem saopins appellat,


qua Scripturae interpretatio confirmetur, aut variae doctrinae fulciantur. Sa-

plentes vult interrogari (Demonstr. v, 25;xxii, 26); ipse se profitetur a magis-


trls ^» dldicisse (Demonstr. ii, l'!), et amicum erudit, ut Iste vicissim alios

edoceat (Demonstr. i, 20; xii, 12).

Sed quibusnam e fontibus hauserit Apliraates, id ex ipso libro (lepnlnn-


ditur, cuin una ex parte apostolica doctrina se praebeat imbutum, et ex altera

iudaicarum traditionum sequacem, quae ita ob propinquitatem et vulgarem


usum e iudaica institutione ad Christianorum scholas in ea regione transierant.

Ita rabblnicam sententiam profort Romanorum ab Esau, seu Edom, origi-

nem ducentium , eos filios Esau, iudaica appellatione (vid. Targum lonatlian

In Is. xxxiv, 9), nomlnans (Demonstr. xv, 19 seqq.). Pharaonem Aecliao n:;, o si-

gnlficatlone radicls hebralcae n::, appollat Pharaoncm Chiuduin lu^ Demonstr. (

XXI, 17, et xxiii. 19, scilicet,ut oxplicaiit hidael, c'-?;^ n:; « [^ercussum pfdi-

bus '
». ludaeos iteruni soquitur (•uiii ainios compntal mansionis Israeliiarum

'
Kiinclii. Comment. iii II IV) Reg. xxiii. 20 [ISiblia rabbinica, Amslelodami .
I. II,

PAxn. svn. — r. i. t. i.
;

I. PRAEFATIO — CAPUT III.

in Aegypto (Demonstr. ii, 4, 5). Cum iisdem pariter statuit losue viginti quin-
que annos ducem fuisse, Abimelech sexaginta annos iudicasse, Saul annos
quadraginta regnasse (Demonstr. xxiii, 45), Sein maxiinum natu iuisse (De-

monstr. xiii, G). Aliam ludaeorum scntentiam allegat Sapiens Persa dum centum
viginti anuos ante diluviuin conniieinoratos (Gen. vi, 3), non dc vitae bre-
viatiouc, sed de temporis prolatione ad paenitentiam data interpretatur (De-

monstr. ii, 9; vii , 8; xxtii , 18). Hoc olim Georgiussignificabat his verbis ^.-» v^^,

.^aco ^.x,o ^>; ^N 4ii.( X^^^i RaijoiiK» « Novcris igitur, doctrinae amator, scrip-
1

torein istuin omnes coniputationes suas iuxta traditionem librorum ludaeo-


rniu, non vero iuxta interpretationem Septuaginta virorum, ncque iuxta
traditionem Samaritanoruni, ut ipse prior scribebas, instituisse. »

Praeter haec serpentem tradit pedibus suis et cibo ex paena fuisse priva-
tum (Demonstr. ix, 8; xiv, 12); sacrificia in vetere lege igni diviuo explorata

fuisse (Demonstr. iv, '2 seqq.); Cainuni in septem generationes maledictio-


uem excepisse (Demonstr. ix, 8); Abraham circumcisionis ritum, a Deo ac-
ceptum, Aegvptios docuisse (Demonstr. xi , 8); mundum post scx millia an-
norum consummatum iri (Demonstr. ii, 14. Vid. inlra p. lviii). Fabulam
quoque exprimit de regno quadringentorum et quadraginta annorum regis Tvri
(Demonstr. v, 7), et aliam de sacerdotio trecentorum sexaginta quinque an-
norum Phinees, filii Eleazari (Demonstr. xiv, 27), ex falsa loci lud. xx, 27, 28
interpretationc ortam; quae omnia e Talmudc iudaicisque Targumim novimus
perinde adseri.
^'aria etiam loca refert apte ad hebraici textus aut Paraphrasium lectionem :

Gen. xLix . 10; ihuJ. xi, 26 (Cf. supra p. xliii). Sententiam quoque promit lu-
daeos esca qnam gentes conficiunt non uti (Demonstr. xv, 2), quae in Talmude
Aboda :ara'- reperitur. Adde, ne longum sit, horam immolandi agni paschalis
(Demonstr. xii, 1), noctis et diei per v'jy_Or'a£pov computationem (Demonstr. xii,

8j, nec non varias celebrationes legales, ut azymorum esum [ibid.) et abs-

tinentiam ab animalium sanguine (Demonstr. xiii, 2), in his regionibus ajmd


Christianos observatas; ac tandein diversos Hebraeorum lo^juendi modos,
ut ^» lUoc^» ^L^ u».^ (Demonstr. xxiii, 29), aliosque (Cf. Demonstr. xu, I,

col. 507, not. 1).

Ubi vero christiana veritas exponenda vel defendenda A-enit, non iam a lu-
daeis docetur, sed doctrinam tradit veterum Patrum disciplinis consentaneam
maxiine vero, nec miruiu videbitur, cuni Epiiraemo, eiusdem fere aetatis
locique homine, at, sicul dictum est, in disparili dicendi via, congruit, ita ut

'
.\])ud Lagarde. Analecta sijriaca, p. 120, II. 12-15.
- M. Schwab, le Talinud de Jerusalem, Paris, 1871-1889, t. XI, p. 197 seqq.
APHRAATIS DOCTRIXA. li

ambo communom disciplinam in scholis Christianorum huiusce regionis tra-


ditam referre A'idcantur. Sint pro exemplis sententiae supra significatae de

serpente pedibus orbato (Cf. S. Ephr. In Genesim Collectanea'; Evangelii con-


cordantis Expositio, c. xix-); de sacrificiis igni caelesti probatis (Explanatio in

Genesim c. m '), de Caino in septem generationes maledicto '


; de centuni et

viginti annis ante diluvium ad paenitentiam concessis^ de servitute quadrin-

gentorum et triginta annorum in Aegypto", nec non alia sententia de muiido


in sex millia annorum consummando (infra p. lviii. Cf. S. Ephr. Evangelii con-
cordantis Expositio, cc. xiv etxvin'1. Uterque etiam simili computatione tridui

mortis Domini rationem persequuntur (Demonstr. xii, 7. S. Ephr. ibid. c. xix*),

Dominuni existimant e monte revera praecipitatum fuisse (Demonstr. ii, 17.

S. Ephr. ibid. c. xi''), Christum seipsum communicasse et ludam Eucharis-


tiam non accepisse (Demonstr. xii, 6. S. Ephr. ibid. c. xix '"), Noe inducunt
coelibem vitam agentem (Demonstr. xiii, .5. S. Ephr. Explanatio in Genesim

c. V ", et loco Gen. xlix, 10 inseruiit : « cuius est regnum » (Cf. supra, p. xliv,

S. Ephr. ibid. '"). Eadem fere mente Uomanos iii liello persico tandem victo-

res fore praedicant(Demonstr. v,24. S. Ephr. Serm. II de Anticliristo'^). Nec non


doctrinam a Sapiente Persa in Demonstratione xxiii de Acino propositam stric-

tim memorat Ephraemus (ad locuin Isaiae lxv, .V). Alia etiain utrique com-
munia in Aphraatis Demonstratione vi, de Monachis, et in Ephraemi sermone
de Admonitione et Paenitentia invenies, quae quidem e rerum ratione enata
possent contendi, nisi ipse amieum Ephraemus commoneret se cpiod scripsit

ex aliis accepisse ,^00»:;^^^" Uo=i. u ->- :


^ ^=^s V^^^l ^'
Sed auctoris nostri doctrina c variorum capitum rocognitione exploranda est.

'
P. Benedictus, Sancti Palris nostri Ephraemi opera omnia qiiae exstant. Romae,
1737-1743, t. I. syr.. p. 135.
- MOsinger, Evangelii concordanlis e.vpositio, p. 220.
' P. Benedictus, op. cit., p. 40.
>
Ibid. p. 44.
5 Ibid. p. 49.
••
Ibid. p. 1.38.
'
Mcjsinger, op. cit., p. 159 et 215.
« Ibid. p. 221.
•'
Ibid. p. 130.
*» Ibid. p.221.
" Benedictus. op. cil., p. 48.
'- Ibid. p. lOS.
'
" Th. Lamy, Sancti Ephraein Sijri Ili/mni et Serinones , Mnliliiiiae. 1882-1889,

t. III, c. 189.
'•'
Ibid. t. II, c. 197.
*'^
Ibid. t. I. c. 309.
Lii PRAEFATIO — CAPUT 111.

I;{. Aiitc omnia pro])Oiiit Aphraatos fidem in unum Deum (Demonstr. i,

19; xxiii, .)9, ()2j; ^ alentinum increpat, « qui pluros fuisse praedicat auctores

suos » (Demonstr. iii, 9), Marcionem etiam et Manem, qui duo principia, bo-

num ct malum induxerant (ibid.); Deum profitetur increatum , eumque vocat


o^,uc^l. ad vorbum « cssentiam », sive « substantiam sui ipsius » (De-
monstr. xxin, .)2 et .>8), vel « qui semper exsistit, usque in finem exsistet,

p(M|M'luiiiii, aotoriium » 'Jj\ Jjfj J i_^y »i.l -_;^^M .j!-\31, iit Barbahkil vocem
syriacaiii iiitorpretatur ', oiusquo attributa pluribus verbis exponit in Domons-
tratione ultiina (Demonstr. xxiii, .52 seqq.).

Tres personas aperte in Deo confitetur [(Domonstr. xxiii, 60, 61, 63). In
primis notabis locum lohannis iii, ,34, quem ad Trinitatis confessionem vertit

(Demonstr. vi, 12).

Filium insuper agnoscit ut Deum et Dei Filium (Demonstr. vi, 9, 10; xvii,

2 seqq.; xiv, 39); eum tamen ostendit a Patre diversum (Demonstr. iv, 11),
licot Patri aequalem ab initio (Demonstr. i, 8). Ouod ad incarnationis dogma
pertinet, variis facti traditis causis (Demonstr. ix, 5; xxiii, 49, .53), Verbum
aperte docet Aphraates vorum corpus carneum, non fictum accepisse, de
carne Mariae Virginis adsumplum, nedum e caelo delatum sit (Demonstr. xiv,
39; VI, 10; XXIII, .50). Doctrinam autem de unitate personae Christi in dua-
bus naturis videtur implicite profiteri cum divina et humana in eodem sub-
iecto praedicat, pluribus verbis exponens textus Apostoli : Philip. ii,6, 8,

et II Cor. VIII, 9 (Demonstr. vi, 9, 10; xxiii, 49). Cetorum doctrinam Domini
uborius pertractat, eiusque gesta et miracula fuse enarrat.
Aphraates Spiritum sanctum, seu u-^c^i U-oi « Spiritum sanctitatis » in Tri-

nitate confitetur (Demonstr. xxiii, 60 seqq.). Ipsius etiam distinctam perso-


nalitatem et processionem implicite saltem significare videtur cum Patrem his

verbis alloquitur : « De Spiritu tuo in nobis habemus » (Domonstr. xxiii, 53),


aut Filium : « Fili dilecte,... te confitemur,. .. qui Spiritum tuum in nobis con-

didisti )) [ihid. .52). Profitetur eum aeternum (Domonstr.vi, 14 seqq.), variosque ei


effectus attribuit , aiens eum templum esse hominibus vel etiam in iisdem per
gratiam inhabitare (Demoustr. i, 5; vi, 14, 17; xxiii, .59), aquis baptismi
incubare, et ipsum qui baptismo regenerantur induere (Demonstr. vi, 14),
prophetis datum fuisse (ibid. vi, 12, 13), et per hos eloqui (vi, 14; xxi, 21).

Ilomo debot Deum colere tanquam Patrem, et Spiritum saiictum ut Ma-


trem (Domonstr. xviii, 10). Per eum tandem gratia obtinetur (vi, 1 ; xiv, 47).

De gratia alibi loquitur ut Dei optimi dono (Domonstr. xxiii, 48 soqq.); I

'
R. Duval, Le.vicon syriacum, c. 152.
APHRAATIS DOCTRIXA. ,.„,

liberaliter datur, verumtamen precibus exposcenda est (ibid. 52); neque ipsis
peccatoribus denegatur {ibiil. 56).

Simul observabis quae prodit de diaboli luctamine, versutia, modo quo


hominis cogitationem illecebris occupet, eum blanditiis trahat, atque eo lapso

irrideat iDemonstr. vi, 2, 17; vii, 25; xiv, 40, 43), quo etiam in impiis habitet

(Demonstr. ix, 9j, Spiritum autem Dei formidet (Demonstr. vi, 17), ac demum
a Christo et Christianis vincatur (Demonstr. xxi, 10, 19).

Peccatum originale passim memorat (Demonstr. vii. I; ix. I^i; xxii. I)

maledictionemque quae in omnes Adae posteros descendit, quam ut auferret


Christus mortem subiit (Demonstr. xxiii, 3, 50; vi, 6). Propria autem peccata
primo per baptismum (Demonstr. iv, 19; xi, 11), dein paenitentiae sacramento

(vii . 2 scqq.) docet remitti.

Beatae .Mariae virginitatem et divinam maternitatem confitetur Sapiens


Persa (Demonstr. vi, 10; xiv, 39; xxiii, 20). Per eam ait redemptionem factam
esse (Demonstr. vi, 6); tandein ipsius virtutes praeclare extollit (Demonstr. iii,

14; IX, 5). Plura autem ab auctore ne requirat legens; non enim nisi apud
serioris aetatis viros, idque praecipue post eius gloriam Ephesi vindicatam,

effloruit laudum opima messis illa, quae Patrum libros et liturgica scripta

ornavit, dumiisdem temporibus templa et monasteria eius nomini dicabantur.

Angelos ^SIL» (Demoustr. v, 5) saepius biblico morc « Vigiles » i;^ appellat

(Demoustr. vi, 5, 14, et alibi), aliter « Nuntios » i^^.; (Demonstr. ix, 44).

Ipsi preces suscipiunt Deoque ofFerunt; id autem de Gabriele expresse adse-


ritur (Demonstr. iii^ 14); gentibus praesunt, ut olim Michael ludaeis (ibid.).

Animadverte eodem loco sententiam qua Principem Persarum e bonorum


angelorum ordinibus fuisse existimat Aphraates. Maxime vero sunt notatu

digna quae, inter Zoroastri alumnos coustitutus, de angelorum adsistentia


et ministerio coram Maiestate Dei bis enarravit (Demonstr. xiv, 35; xviii, 4).

Ecclesiam, e Gentibus collectam et promissionum haeredem effectam, osten-


dit, adsertor traditionis schismate antiquioris, super Petrum a Christo condi-
tam (Demonstr. i, 17; vii, 15), quem etiain vocat principem Pastorum (De-

monstr. x, 4). Vide et Demonstr. xi. 12. et xxiii, 12.

14. Ouamvis de sacramentis a Christo Ecclesiae mandatis ex proposito uon

fuerit locutus Aphraates, singula tamen, deinpto uno, variis in locis memorata
reperimus.
Et primum, multis testimoniis tuetur dogma baptismi (Dcmonstr. i, 19:
i.iv PRAKFATK) — CAPUT 111.

XX m, (>{)), (juom, ;i Gedeone praefiguratum (Demonstr. vii, 19, 21), existimat


in nocte passionis a Christo primum institutum fuisse , cum ])edes discipulo-

rum lavit (Dcmonstr. xii, 10), ipsisque tandem traditum priusquam in caelum
eveheretur (Demonstr. i, 17). Baptismus est « circumcisio vera » (Demonstr.
XII, 9); item vocatur « signum vitae » (Demonstr. xxin,63), « regeneratio »

(Demonstr. vi, 14), eoque « peccata abluuntur » (Demonstr. iv, 19; xi, 11), et

armaturam Christi ex aquis induunt (pii baptizantur (Demonstr. vi, I). Adulto
confertur, ei nempe qui cor suiini ab operibus niaUs spiritali circumcisione

resecuit (Demonstr. xii, 9), id est viro rationis compoti (Demonstr. vii, 20).

Fit autem baptismus cum expressa trium Personarum invocatione (Demonstr.


xxiii, 63), et in nocte Paschatis celebratur (Demoustr. xii, 12), sacerdotum
ministerio. Vid. Demonstr. vi, 14, ubi insigne habes auctoris nostri testimo-

iiium de aquae elemento, de verbo sacerdotis, et de gratia sacramentali, quae

a baptismi regeneratione initium ducit.

Eucharistiam confitetur esse Corpus et Sanguinem Christi (Demonstr. iii,

2; IV, 19), qui in cena proprium Corpus et Sanguincm dedit Apostolis (De-
monstr. xii, G seqq.). Eodem loco institutionem Sacramenti narrat, et verba
consecratoria refert, in ipsa, ut videtur, formula liturgica. Breve illud docu-
mentum eo carius existimandum est, quod in antiquis codicibus liturgicis
verba consecrationis desiderantur ' , quia forsan a sacerdotibus memoriter
teneri debebant, aut saltem ipsis ali aliis continuo suggeri; ceterum libros
liturgicos syriace scriptos saeculo sexto antiquiores non exstare affirmat
AA . Wriglit -. Porro consimilia Aphraatis verbis in liturgiis orientalibus Seleu-
ciae et Ctesipliontis leguntur; unde firmatur argumentum quo formulae liturgi-

cae Nestorianorum Nestorio in universum antiquiores esse creduntur. Prioris


formulae, brevissime relatae, ordinem invertit Aphraates. Alteri concordat litur-
gia Nestorii^, nisi quod loco vorborum « quando eongregabimini » ,-*isco6, i-Cvjoi

v,o^j(, legit « donec veniam » \Ll, ]x^. Rursus praeter unam additam litteram
U^^.,[,], textui nostro congruit toxtus quem similibus prorsus verbis tradit
Ebediesu, excepta ultima clausula'.
Eucharistiam noster docet esse sacrificium quod Malachias pronuntiaverat
a Gentibus offerendum (Demonstr. xvi, 3); et vocat oam sacramentum panis
vitae (Demonstr. xi, J2), et « panom filiorum » (Demonstr. vii, 21). Com-
'
Cf. G. Bickell, Conspectus rei S;/roriim literariae, Monasterii , 1871, p. ().> seqq.
- W. Wright, arl. Syriac literatiire [Enejiclopaedia britannica, vol. XXll, p. 827).
' Renaudot Liturgiaruni orientaliuni coUectio, Francofurli, 1847, t. 11, p. 623.
,

Cf. Liturgiam Theodori, ibid. p. (il.'?.

'
Assemani, Bibliotheca Orientulis, t. III, part. 2. Liber Margaritae, 4, 5,

pp. ccciv et cccv.


APIIRAATIS DOCTRIXA. lv

miinio post baptismum dabatur : « Eucharistiam sumunt postquam conversi


ail baptismum processerunt » (Demonstr. xii, 9. Cf. iv, 19). Indigni « pascha »

non manducant (Demonstr. xii, 9), sed os in puritate sedulo servandum est,
quo Corj)us et Sanguis Christi suscipitur (Demonstr. iii, 2). Ilitum etiam auc-
tor signilicat quo sacramentum accipiebant stantes pedibus (Demonstr. xii, 9),

et ore sumebant (Demonstr. vii, 21 ; ix, 10; xx, 8). Elementum tandem indicat
sacrilicii, scilicet panem torrelactum qui iu missa offertur (Demonstr. xii, 9).

De azymo autem et fermentato non quidquam videtur definire , nam esus azv-
inoruin, de quo ibidem agit , ad liturgiam forsan non spectat.

Nec minus aperta sunt de Paenitentia et de peccatorum confessione testi-


monia, cuius necessitatem et efficaciam clare exponit. Medici, seu sacerdotes,

munus habent curandi vulneratum in praelio (Demonstr. vii, 2),dummodo


iste vulnus aperiat dicens : « Peccavi » {ibiil. i{), et vuhms detegat. Peccata
confiteri ne dubitet {ibid. 12) et paenitentiam implorare {ibid. I.)). Medici
aegrotos monere debent atque instaurare {ibid. 11), culpam revelatam nullo
modo prodere {ibid. 4) nec lapso remedium pacnitentiae negare (ibid. 11), et

alia huiusmodi. Immerito ergo sacramentum paenitentiae et confessionem


auricularem apud veteres Christianos exstitisse inficiantur.
In Demonstratione xiv, 44, de solvendis aut ligandis excommunicatis
perspicue loquitur, et formulas forsan tradit excommunicationis ferendae et
solvendae, scilicet : « Ligatus es et maledictus de caelo et de terra. Vae et ilU

qui cuin eo collocutus fuerit ». « Deus miscricors est et peccata tua dimittit.

Ingredere, veni ad orationem. »

Gonfirmationem, cuius nullum hodie apud Nestorianos apparet vestigium,


adeo ut ea carere ferme credantur, et nomen etiam ignorent, significare vide-
tur Aphraates, « impositionem signi » nominando, quae cum baptismo daba-
tur (Demonstr. xii , 13). Licet nostra aetate Nestoriani oleum sacrum et

chrisma non conficiant, apud eos tamen exstabant olim Confirmationis et Ex-
tremae Unctionis duo sacramenta; et certissima reperiuntur in Ubris rituali-
bus et apud antiquos Patres ecclesiae syriacae pro infirmorum unctione testi-

monia, quibus accedat Aphraatis declaratio, varios olei usus proponentis his
verbis : Signum continet [oleuni] « sacramenti vitae, quo perficiuntur Cliristiani,
sacerdotes, reges, prophetae; tenebras illuminat, ungit infirmos, et per arca-
num s"uum sacramentuin paenitentes reducit » (Demonstr. xxiii, 3)'.

Ordinem seu « manuum impositionem » commemorat in Demonstratione


XIV, 2."). Solum matriinonii sacramentum nontangil. \l iuceteriscum Ecclesia

'
De hac uiR-tionc paeiiitcritiiim ct fiiiuiu (lui ali liaeresi convertebanlur. cl'. i'ili-a,
,

I.VI PHAKKATK) — CAPUT 111.

catholira appriiuc convenit, iit sic lioilirrnis |i(ipulanbus suis errorcm suni-

nianiqiic ncgligcntiam exprobrct.

1."). Si (If aninia opinioncni primo aspcctu audaciorem (piani par est Sa-

jiicns Pcrsa vidcatur exprimere, si aliquae (iiam auctoris doctrinae notam


crroris non lugiant, nemo tanicn non agnoscet has sententias primorum Ec-
clesiac saeculorum indolem saperc, et .Vpliraatcm cum aliis veterum Patrum
causam communicassc.
Actatis antiquitati iunge loci distantiam; utraquc enim, ut Georgius episco-
pus animadvcrtit. dc aliquarum sentcntiarum singnlaritatc causa abunde red-
ditur : .^ojw>>. ov^..» UjSo 1^*0.- >a»^Jo oi^^ >c.£ai, u^( .ow lit^s ovJop. |ooi t^l ;-,^ 113( n JNon

poluit sua aetate et in illa regione operam dare, ut mentem et sermonem doc-

trinae eorum [doctorum nenipe probatorum] accommodaret. Ideo, inquit, in li-

bro illo niulli crrores sermonesque valdc difficiles reperiuntur. » Cave autem
nc ex Georgii sententia Aphraatem incognita causa damnes, et eius prius ac-
cipe mentem.
Primum igitur docet Christianos. postquam « spiritum animalem », seu
« animam vivcntcm » in prima gencrationc omnibus hominibus communi
, ,

receperunt, in regeneratione baptismi « spiritum caelestem », « spiritum

sanctum » obtinere; deinde post mortem « animam in terram reverti » vcl

« cum corpore sepeliri, sensuque destitui » ; spiritum vero caelestem « adChris-


tum rcdire, et coram Deo resurrectioncni corporis, ut isti dcnuo iungatur,
postulare ». Impios autem spiritus illc « ante Dcum viventes accusat », ideo

in resurrectione non immutabuntur, et in infcrioribus locis constituentur (De-

monstr. vi , 14; xxii, 15-18).

Porro spiritum et animam et corpus in hoinine eadem sententia distin-

guunt Origenes-, Irenaeus^ aliique, e quoruin dictis eruitur spiritum illum


caelestem solis Christianis infundi, quo post baptismum supernaturaliter in-
duuntur; et licet ofTensam aliquam, saltem in vcrbis, habeat expositio senten-
tiae, liquet nil aliud reapse designari nisi Spiritum sanctum, baptismo datum,
et per gratiam in liomine iusto inhabitantcm, a peccatore vero recedentem, ne-
dum animae unitatem auctor abneget, quam alias « a Deo in homine creatam,
et immortalem csse docet » (Demonstr. vi , 14). Iniquiorem ergo se iudicem
praebct Georgius, cum ea de re Aphraatem temeritatis et supinae ignorantiae
acriter postulat. Gennadius vero, si de Aphraate loquitur cum « lacobum ct

luris ecclesiastici Cjraecovum historia et monunicnla , Romae, 18G4-18(i8, f. 1. ])p. 511,


512; t. II, 3G2.
'
Apud Lagarde, Analecta sijriaca, p. 117. II. 2(1-27.

- Patr. Gr., t. XIII, c. 726 scq(|.


="
Patr. Gr., t. YII . cc. 1137 et 1144.
.

APHRAATIS DOCTRIXA. lvii

alios Syrorum » reprehendit, qui duas animas esse dicunt', auctoris nostri
mentem male intellexit.

At magis a veritate dedcxit Aphraates, cum aliam sententiam de hypno-


psychia proposuit, existimans hominis mortui animam, cum corporc sepul-
tam sensibus privari, et eoruni usu, tanquam somno correptam, impediri
(Demonstr. vr, 1'i; viit, 18; xxii, 6). Attamen animarum condicionem post
mortem dlsslmili ratlone exponit ,
prout de iustis aut de implis quaeritur (Dc-
monslr. viii , 19). Eas doctrinas Nestorlani olim tenuerunt atque in svnodispro-
baverunt, et forsan adhuc retinent". Noster vero, licet eos qui sua aetate recte
sentiebant videatur arguere (Demonstr. viii, 3), nullam eo tempore notam
haereseos incurrebat, cum his de rebus defmitlonem Ecclesia non tradidisset.

De resurrectione carnis duobus tractatibus disseruit Aphraates, et dogma


profert solidis argumentis adversus Valentinianos resurrectionis mortuorum.

Vid. Demonstr. viii et xxii.

Praedicto autem errore de hypnopsychia suscepto, alium nequivit Aphraa-


tes vitare, iudicium nempe et retributionem ad fmem usque et post resurrec-
tionem differri (Dcmonstr. vm, 22). Idem sentiunt, tanquam suae de animis
doctrinae ex necessitate coniunctum, hodierni Nestorlani. Sed est sentcntia
iudaicae originls''. Apud nos Irenaeus, responslonem contra Gnosticos nimium
urgens, similiter contendlt animas sanctorum ante resurrectionem beatitudlne
non perfrui '

Dein enuntiat Aphraates postquam Uex accepto regno reversus fuerit,

homines coram tribunali constitutum iri , divcrsa tamen ratione ; unde inac-
curate locutus est, statuens nec lustos ad ludicium, neque impios >< qui iam

iudicati sunt » , sed eos tantum qui peccatores vocantur, adfuturos (De-
monstr. xxii, 15-18). At aUbl rectius docet omnes ante tribunal Christl opor-
tere manlfestari (Demonstr. viii, 20). Praemiorum etlam distlnctionem egregie
signlficat (Demonstr. xxii, 19) aeternaeque onmlum sortis Immutabilitatem

(Demonstr. xx, 12). Locum quidem Ignorare se fatetur (Demonstr. xxii, 2'i);

attamen iustis adscribit tanquam paradisum terrestrem (Demonstr. xxii,

'
Patr. Lat., t. LVIII, c. 984.
- Assemaiii, nihl. orient., t. III, paif. 'l, p. cccxlii. Cf. iln<L t. IIL pail. 1, pp. 101.

281, 322, 32.3, 529, 4.38; Badger, The Neslorians and iheir ritiial.s, t. II. p. 3(>2; O. Uraiiii.

Beitriigc ziir Geschichte der Eschalologie in den si/rischen Kirchen (Zeitschrift fiir ka-

tholis.hc Theoloo-ie. Innsbriick, lSf)2;, j). 273 seqq. Vid. spec. pp. 276 seqq.
3 Vid. Kimchi, Comnicnlarins in Ps. civ, 29 [Rabhi David Kimchi in psalmos Com-
inentarii, e.v hehraeo in latiniun reddili a D. Ainhrosio Janvicr, Parisiis, liiOC, ]). 469j.

Cf. IV Esdr. IV, 35 seqq., et vide Le Ilir, Ktiidcs hil>lifjnes, t. I, p. 223.


'•
Palr. Gr., t. VII, C. 1209.
i.viii PRAEFATIO — CAPUT 111.

12; XIV, 22); impios vero manet « mors sccuiula » plena llctus ct cruciatus
(Demonslr. viii, 10; vi, 18).

l(i. Iii aliis doctrinae capitibus, testimonia suppeditat Aphraates de neces-


sitatc operum bonorum, sine quibus fides irrita est (Demonstr. i, 3), ieiunium
non acccptum (l)cmonstr. iii, 8), oratio inefficax (Demonstr. iv, 14). Aliqua

etiam (loctrinac moralis et disciplinae puncta confirmat, ut excommunicatio-


nem et paenitentiam publicam (Demoustr. xiv, \\), ieiunium paschae prae-
mittendum (Demonstr. xii, 13), paschae sollemne pervigilium {ihid.) et azy-
niorum paschalium esum inter Christianos {ihid. 8, 12), legis observantiam de
non comedendo sanguine animalium (Demonstr. xiii, 2), cum aliis quae prius
iam obiter posui. Plura etiam ropcriet lector in indice rerum.
Testimonia tradit de perseverantia gratiae charismatum (Demonstr. ii, 20.

Cf. VI, 12). Tandem aliqua diiudicat inter auctores controversa, scilicet ludam
Eucharistiam non accepisse (Dcmonstr. xii, 6); id autem ordo rerum in Evan-
gelio Diatessaron suadet' ; deinde cenain dominicam in nocte quae inter deci-
mum tertium et decimum quartum diem intercessit peractam luisse; quod
non tantum in scram noctem, sed ipsis matutinis horis, ante gallicinium,
factum fuisse arbitratur {ibid.); tandem Christum seipsum communicasse
\ihid.). quae Orientalium opinio est'.

Magorum etiam, Manichaeorum, Gnosticorum prohibet artificia occulta


Usc^tL., turpes operationes, divinationes Ua^Z:^, et incantationes \-^m\ (Demonstr.
I, 19. Cf. III, 9), quibus vivos purificari, mortuosque contendebant liberari.

17. Ut tandem absolvatur haec exploratio dc Aphraatis doctrina inslituta,

relinquitur ut eius sententiam proponamus de duratione mundi. In Demons-


tratione ii. I 'i , ox eo loco psalmorum exorsus : Mille aniii antc ocnlos Domini
sicut hesternus dies qui praeteriit (Ps. xc [lxxxix], 4), asseverat se a magistris
accepisse « mundum, sicut intra sex dies a Deo constitutus est, ita in con-
summatione sex millium annorum solutum iri, futurumque Sabbatum Dei in

similitudinem esse sabbati quod sex diebus croationis successit » (Cf De-
monstr. xxi , 11). Sententia autem haec vetus est ludaeorum traditio, in Tal-
mude his verbis consignata : a''i:'^N' "C' . N'rS>' i^n n:c "i-:'")n n-c"w' 'n^hn n"~- .s';'2

: n-ivrn rnc aiESx i^-w'-! nrn di-:'^n i;'C' '~n « Traditio est domus Eliae sex millia
annorum mundum esse duraturum : bis inille inanitatis, bis mille legis, et

bis mille dierum Messiae »'. Similia etiam Aphraatis verbis habes in .Alidrash

'
Tatiaii. c. xlv, p. 80. — Matlh. xxvi, 25. — loli. xiii, 30-32. — Marc. xiv. 22. —
Malth. XXV, 2(i.

- Vid. Renaudot , Liliii^ii/rnm oricntdliiim colleclio, 1. 1, |). 210.


' Gemara Saiilicdriii, apud Fabriciuni, Code.v jjsciidepigriiphii.^i V. /'.. t. I. p. 1079.
APHRAATIS DOCTRINA. lix

Teliillim super psalmum xc : ni:«; ^ha 13 icxjc n:u? ^ha Nin -jTia cJnpn W 'c^i

: Sianx dV3 ;':i:'1 » Dies Dei bencdicti sunt millc anni, sicut dicitur : Ouia
mille anni iu oculis tuis sicut dies hesterna » '. Plaec vero a magistris eo ar-
gumento firmantur, quod mundus tot dies duraturus sit quot diebus creatus

1'uit, et sicut sol quarto die creatus est, ita Messiam adfuturum in quarto mille-

nario'.

Atqui huiusmodi convenientiam inter creationis dies et mundi tempora


plurimi cx antiquis Patribus, textibus pra^sertim Ps. xc (lxxxix), 4 et Dan. ix,
24 fulti, expresserunt. Ita apud Syros, ut Occidentales omittam, Bardesanes, a
Georgio in capite secundo praedictae Epistolae'' descriptus, cum lacobo Doc-
tore, seu, ut dixi (p. xiii), Sarugensi '; pariter sanctus Ephraem, in Expositione

Evangelii, ad II. Matth. xvii, l; xxiv, 20 (supra p. l), aliique^ Georgius vero,
in aliis rigidus Aphraatis censor, eam doctrinam aeque et moderate reprehen-
dit, et Christi verbis Mattli. xxiv, :J(j, et Act. i, 7 allatis, subdit « annos prae-
teritos aut futuros neminein esse inter homines qui cognoverit, aut cognoscat,
aut cogniturus sit ».

Consummatis autem sex diebus mille annorum, Sabbatum, seu- regnum


Christi, erat exspectandum, scilicet cum Rex, accepto regno, reversurus esset
(Demonstr. viii, 21), in quo, sublato cupiditatis imperio, iusti quiescerent
(XIV, 22; XXII, 12). At iudaicam i^EUTspwciv seu traditionem regni terreni mille
annorum, quam ad pessimam voluptatum significationem haeretici detorse-

runt, Sapiens Persa nullibi expressit.

18. Ne quid in doctrinis Sapientis Persae recognoscendis neglexisse vi-


dear, sequentia subnectenda censui de annorum computatione prout ab auc-
tore in pluribus Demonstrationum locis reperitur instituta; nam gentis et

aetatis suae secutus indolem, in exquirendis temporibus frequenter immoratur.


Porro Aphraatis temporum computatio secundum ludaeorum metliodum or-
dinatur, et ab Eusebiana chronographia paulum discedit. A promissione enim
Abrahae facta usque ad ingressum lacob in .'Egvptum numerat annos 205;
inde ad Exodum annos 225 ; lex ergo post promissam servitutem data est annis

430; eoque 430 annorum numero tempus definit commorationis Hcbraeoruiii


in Aegypto (Demonstr. 11, 3 seqq. ; supra p. xlix). Siinili rationc in Demons-

'
Midrash Tehillim, Venetiis, 1546, p. 'C. c. 1.
- cil.. t. I, p. 33; Walton, nihlioruin apparatiix,
Fabriciiis. op. I, p. (IG.

'
ApiKl Lagarde, Analecla sijriaca, p. 114 seqq. Vid. Cnrclnn, Spicilcgium .<i/ria-

ciim, p. 61.
'' Vid. Iacol)i Sarno-cnsis Ilnmiliam scplimam de Consliliiiionc crcnlurae (Mus. britan.
cod. Addit. 12, 162. fnl. 33 i.)
""
Cf. Braun, Beitrage ziir Eschatologie , pp. 275-277.
Lx PRAEFATIO — CAPUT III.

tratiouibiis \xiii, 43, et xi, 4, anuos 225 computat a migratioue lacob ad


Exodum; et ab anuo aetatis Abrahae 99, quo, quindecim post dictam promis-
siouem annis, circumcisus est, usque ad ingressum lacob in ^Egyptum, annos
190; quorxim summa (15 -+- 190) eumdem numerum 205 repraesentat. Dein

Chrislum statuit adveuisse post promissionem Abrahae datani annis 1794,


post legem vero annis 1364, unde iterum subducit 430 aunos servitutis He-
braeorum iu Aegypto (Demonstr. ii, 5).

Alibi vero, in Demonstratione xxi , 4, a se ipso dissentire videtur; locus

autem, quem in utroque codice liquet amanuensis culpa vitiatum esse, ar-
meniaca versioue deficiente, nonnisi coniectura ad rectitudinem adduci potuit.
Numeros non omnino incorruptos partiin castigandos suscepit W. Wright',
cuius rationem G. Bert" sibi adscivit. Aptiores vero emendationes codicum
lectioni accommodavit Sasse'; quae omnia lectori sequens tabella tradit.

Computat igitur auctor in hac Demonstratione xxi , 4 :

A destriictione Sodoniac ad descensum lacob in

Aegyptnni ^ r^l-l- » annos 200


A migrationc lacob ad Kxoduni .»v:-o ^i\-x — 205

quoi-um sunimam statuit esse l;i:tv»io llja.\3;; — 419 (sicj.

Rursus ab Exodo ad aedificationem Templi


computat ^U-bcto IV-»-"W — 480

quorum summnm deducit ^»o ,^.i*l-ol \saixL — 890 (sicl.

Inde ad destructionem lerosolymae numerat et ^xu,© ^;itti.o Ua-v=i; 42.5

sumniam universam erticit l^-o ^i^vo ll-i<:CCi.!.o 3:^ 1.321

Ac demum a subversione Sodomae ad annum 655 Alexandri


(post Cbristnm 34.'5-344i. quo epislolam hanc conti-

ciebat ^»0 ,-^0*0 ,^3^, ^»1. 2.070 (sicj.

AV. Wriolit primo numero inserebat ^^aWo 4 a tertio autem de-


.

mebat 1;«». 10, quarto tandem addebat ''^^o 7, unde legendum


praebebat : A deslructiono Sodomae ad descensum lacol) in
.\egyptum aniios 204
ad Exoduni — 205

Summa — 409
ad aedificationem Templi — 487

Summa — 89()

ad destructionem lerosolymae — 425

Summa universa — 1 . 321

'
W. Wiigbt, The Ilomilies of Aphraates, p. wj». seqq.
- (i. Bert, Aphiahat's Ilomilien, p. 332 seqq.
^ F. I. Sasse, Prolegomena in Aphraatis Sapientis Persae sermones homileticos, p. 39.
APHRAATIS DOCTRIXA. lxi

Sasse vero pro primo numero reponit, e Gen. xv. 24 ct xvi . W,


collatis Demonstr. II, 4; XI, 4, et XXIII, 44. . . . Ij-o ^lo U-» liil

Idem, e Demonstr. xi, 4, et xxni, 43, rescribit a migratione laoob


ad Exodum i».-»-.© ^;i&^o ^1.1-» 22.")

pro quarum sumiiia, una litlera transposita

legit |;i»i.e^o lUvi.-o;; /, k;


Cetera intacta servat, videlicet ab Exodo ad aedificationein
Templi annos 480
Summa vera — 89(1

ad destructionem lerosolymae — 42.'j

Summa universa .
.'.
— 1 . 321

Ilaec vero cum Eusebii computatione conferri possunt , (iiii nuiin'-


rat a dostructione Sodomae ad descensum lacob iii .Vegyii-
tum annos 194
ad I^lxodum — 212

Summa — 40()

ad aediticationem Templi — 480

Summa — 886
ad destructionem lerosolyiuac — 440

Summa universa — 1 . 32()

Ulliinus autem niimerus ab Aphraate eriictus, a subversione Sodomae ad annum (>.5.j

Alexandri, 207G. nimium correptus, in 2270, inserto ^I-Umo, emendandus erat, ut cum
aliis auctoris supputationibus conveniret. .

Aliam etiam instituit Aphraates in Demonstratione ultima computationem,


in qua singnlorum patriarcharum ali .Vdam ad lacob prolixe numeral annos,
sicilicet priusquam unusquisque genuit, dein post creatos liberos, ac tandem
vitae summam in universum conficit, unde tempus eruit quod quivis cum
ultimo suorum pronepotum vixit. (Demonstr. xxin, 22, seqq.) Primam iiuius

supputationis partem saeculo undecimo perscripsit vel breviavit Elias Barsi-


naeus, quod huiusce Praefationis initio significabam (p. x), in sua Chronogra-
phia, hoc titulo : \^-^ |je.a- >iw;3/» U-i-i f^l »W ^*=» P* Arini domus Adae, iuxta
sententiam .\phraatis, Sapientis Persae.

Ab .Vdam igitur summam ducens nd iiigiessnm lacolii in .\e-

gyptum annos nnmerat 2238


ad Exodum 2463
ad exstructionem Templi 2943
ad captivitatem babylonicam 3368
Addit Elias aeram Seleucidarum anno posl captivitatem cente-
simo incepisse, igitur anno mundi .>'i68

'
Cod. Musaei brilannici Hic/i. 7,197, fol. 3 seqq., exhijjet .syriace ct arabic' Ciiionicon

Eliac liarsinaei, mctropolitae Nisibis. Textum syriacum liabes apud AV. Wiiglil. Thc
Iloniilies of Aphraales, pp. 38, 39.
Lxi. PRAEFATIO — CAPUT 111.

^lonetautem Elias, niimerum hunc niilli alii ex praemissis a se supputationi-


bus convenire sed tantummodo ad computum ludaeorum huius aetatis accedere,
,

" quia, inquit. ox oorum codice desumptus fuit. ludaeorum autem exemplar
mendax (>st. ut alibi ostondi : » '
|i.i vi\ o^^o v^ .^max^^. \r.t.^ ^ ,^ >a^ U ji^ijo Ijoio

• ^i^l fOtS ^xO^f f^l Wr^ U U700V> lo^f U^lO ypO<l.l^5 luuM. ^ 0.ml^ uOO -UoK |l3)2 UlOOV ^,^/^
Errat aliquando Aphraatcs in ciironologia, videUcet cum Teglathplialasar
post Salmanasar contra Israel ascendisse ait (Demonstr. ii, 9); et perperam
ab eo respiciuntur loca II (IV) Reg. xviii, 5), 10; xv, 29, et I Chron. v, G, 26,
cum Salmanasar post Teglathplialasar regnaverit, huiusque incursus ad annos
regni Phacee ex ipsa Scriptura referri debeat.
Alia de iudicum imperio, de regno Saulis, de principe Tyri , de sacerdotio
Phinees superius (p. l) satis denuntiata sunt.

19. lamvero Aphraatis stilus et modus scribendi venerabilem etiam pro-


cul dubio antiquitatem resipit. Oratio plerumque candida et dilucida, licet

interdum, sive propria culpa scribontis, sive codicum, ut ostendemus, vitio,

perplexa sit et obcaecata. Aequabili tractu consuevit eloqui , unoque tcnore ac


specie de multis saepe disserere. Verbosus secundum Orientalium modum. a
proposito digreditur, aut in oadom aliquando revolvitur. Nonnunquam etiam
subtilitatos miscet. Verumtamen artificium dicendi, sermonisque ornamenta
non oniMino refugit, et eloquentiam profert quasi sponte ex rebus ipsis ena-
tam, cuni, verbi causa, fidei celebrat virtutes (Demonstr. i, 18), Deique
perfectiones prolixo cantico extoUit (Demonstr. xxiii, 59), cum etiam maris
transitum onarrat (Demonstr. i, 15), Aman increpat (Demonstr. iii, 10), aut

Christum inducit morti in inferis obviantem (Domonstr. xxii, 4). Sed et to-

tam hanc Demonstrationem vigesimam secundam de Morte et Novissitnis splen-

didioro stilo vidotur pinxisse, tanquam rei magnitudine commotus et instinc-

tus. Ornamenta autem et conformationes ,


quibus ita sententias illustravit,
e Scripturarum thosauris, quorum miro modo intelligentiam consecutus est,
plerumque desumpsit.
Si de lingua scriptoris nunc quaeratur, qui primum inter syriacos Patres

locum obtinet , profitemur eum litteris aramaeis plurimum conferre , sermone


a peregrinis vocabulis sincero, ita ut neque extranea origo,nomine signifi-
cata, persicis fere ullis vocibus prodatur, neque odiosam illam exserat vocum
admixtionem arabicarum et graecarum maxime, quibus seriores linguam in-

fercientes, sermonem svriacum a primaeva puritate deiecerunt. Nulla alia


Aphraates usurpavit, nisi biblicis codicibus, aut re militari et morcatura syria-
cis litteris iam invecta, qualia ,ai^^o( s^jaYyiAiov , \d!i^, '5t«6v;'/./; , u^a^ votxo;. u^vas^i.

'
\\ . NVriglit, T/ie Ilomilics of Apliraatcs, p. .'^9.
APIIRAATIS DOCTRINA. lx.,,

lr,<:--7,c, \>^l £/;.Svy., \^Ll ->Mr,-rr,i, 104,3 •iTao5(f)-/;V.r, , 1-^0,3 -iTappyKnV., Uo\^d pi-o x.cvrj-

oLwv. U^M,^^ pni U^iv^o^; « indiilgentia » (amnistia bellica). Notanda etiam vox
^o-W cix.vi (Denionstr. .\iii, 1 1) in cod. B, pro qna alterins codicis scriptor ua.; et

Uu( inscite reposuit'. Animadvertendnm est qnoqne vocabnlnm .~..q, (c. .505,

1. 2(j et c. 677, 1. 3), cnins origo ignota remansit.


Aliqnos insnper dicendi niodos adhibet, antiquiorum peculiares, ut >«^ piae-
ilxi nsns in iiis ibrmulis :
UwJ^ i.a.»L ; item La.-^L ^^^\ (Demonstr. iv, l.")), pro
quo apud seriores reperitnr praeposltio ^-; vel formam : >=.^;« ^^=o ;^U ^=1=

(XIV, 4o) ubi verbum in infinitivo absoluto relinquitur; vel nexnin snllixi obiec-
tivi cum infinitivo ^wp^-^o et ^o,;^ (Demonstr. xv, 8); quibus addi possunt
exempla a grammaticis in obsoletorum nnmero posita, sive e codicum des-
criptione sive ex inspectione lexici deducenda.

At plnris etiam facienda sunt Aphraatis scripta si ad syntaxim rcspiciamus,


cuin eani velnti aureain aetatem aperiant qna litterae svriacae a qnarto ad sex-
tum se|)tiinnmve saeculum, ope Ephraemi ipsiusque discipulorum, et post eos

Maruthae, I\abbulae, Isaaci Antiocheni, lacobi Sarugensis alioruiiique, tanto

increincntoauctae sunt; atque ipse Aphraates, ob certas condiciones qnas pro-


posui , a Graecorum consortio prae ceteris suliductns , in verborum continua-
tione et toto circuitu sermonis, sj^ntaxeos hal)itum et formani vere semiticam

exhibeat'. Tersior (juidem et uberior Ephraemus Aphraate, omnium syriaco-


runi magnificentia et figuris et griitia princeps, quo neminem in lingua sua
disertiorem Syri agnoscunt; sed plurimam inter eos tuin in consilio cuin in elo-
quendo diversitatem exstare superius ostendi, et nuigis Isaaco Antiocheno
similis noster invenitnr, a quo ille non solnimnodo rerniu, ut dictum est,

exempla, sed et ingenium et loipiendi moduin iinitatus est. Aphraates vero


prosa oratione scribens antiquiora stili documenta profert quare non immerito ;

eum iudicamus linguae syriacae tironibus maxime prodesse possc, ex cuius


operibus qui de grammatica syriaca tractant plurima petunt exempia.

20. Necnon historiarura studiosis documenta tribuit Aphraates. His quae


de persecutione persica et de paschatis celebratione superius posni, adde

quod tempus regni Saporis librorum subscriptionibus constituitur. Alteram


enim Demonstrationum seriem « anno sexcentesimo qninqnagesiino quinto

'
Vid. Curcton. Hemains of ihe foiir GospeU, ad loc. Matlli. v, 22.

- Vid. Payne Smitli. Thesaiirn.s syriaciis, col. 2157, sub num. 7.


' « Im Ganzen glaubc icli licliau|i|rii zu kr, n dass man aramaische Synlax ,
am bcs-

teii aus dcn mandiiisclicn Scbriftcii, uiid lcrncr aiis solchen syrisclicii Wcrken lernen kann.

welchc vom Griccliiscbcn so wciiio^ biTiilu-t siiid. wie die dcs Ai^braates » (Tii. Noldekc,

Mandaische Grammalih, Halle, 1871. Praef. p. xxi).


i.xiv PRAKFATIO — CAPUT III.

aerae Seleucidarum » iiiscribit (post Christum 343-344), « Saporis trigesimo


quinto » (Demonstr. xxii, 2."). Cf. Demonstr. xiv, 50). Uitimam autem dedit
« anno sexcentesimo quinquagesimo sexto Graecorum » (post Christum 34.")),

« trigesimosexto Saporis, post edictam persecutionem quinto » (Demonstr. xxiii,

69). Quintam Demonstrationem de bello scribit a Sapore adversus Romanos


illato, anno sexcentesimo quadragesimo octavo aerae Graecorum; ct in deciina

quarta , scripta anno sexcentesimo quinquagesimo quinto , Saporis trigesimo


quarto, eidem iterum Sapori dissimulate videtur alludere, regi adliuc iuveni
(Cf. Demonstr. xiv, 8 et .')0).

Ex his eruitur Saporis regnuin al) anno Graecorum sexcentosimo vigesimo


(post Christum 309) iam computari debere , licet initio anni 310 in lucem
editus fuerit; infantem enim nondum natum magi salutaverant regem. Initium
autem persecutionis quadraginta annorum Sapor decreto adversus Christia-
nos indixit, anno vitae et regni trigesimo, clades a Romanis acceptas indi-

gne ferens, ac magorum ludaeorumque concitamentis impulsus ,


qui reginae

matris aegrotationem veneficiis Christianorum collectam fingebant.


Notandum erit insupcr quoinodo rci publicae romanae institutionem auctor
exponat (Demonstr. v, 13) et successionis inoduin describat (ibid.); rursum
quibus argumentis imperium reputet Romanis a Deo datuni , ut Christo reser-

varetur, ideoque regnum eorum a Persis contendat nullo modo posse devinci
(Demonst. v, 24); quomodo etiam Romanum imperium Graeco iungat (utrum-
que enim eo tempore Constantinus obtinuorat), et una serie reges computet
qui post Alexandrum in Syria regnaverunt (Demonstr. v, 19). Alexandro enim,
postquam duodecim annos regnaverat , successit in Syria Seleucus Nicanor;

anno autem 69 ante Christum, Syria in provinciam romanam redacta est; auno
32 ante Christum, Ptolemaeus et Caesar regnum occupaverunt. Si vero de
summa 293 annorum ab Aphraate supputata demantur hi 32, cum annis tre-
decim regno Alexandri tributis, numerus eflicitur 248, qui primus annus est
regni Philippi imperatoris. Si nunc quaeratur cur Aphraates tertii regni finem
isto imperante determinet, dicendum forsan illum ex ea existimatione locutum
esse (piod Pliilippus christianus fuerit. Annos Severi seorsum dinumerat;
constat enim eos qui de temporibus scripserunt de annis huius iinperatoris
inter se dissentire. Denique cuiii annoruin supputationem a rege Syrio Se-
leuco incipit, atque per regem Aegyptium Ptolemaeum absolvit , Orienta-
lium consuetudinem sequitur, qui, postquam, anno ante Christuni ()9, Syria
in provinciam romanam conversa est, tempora per annos reguin Aegypti di-
numeraverunt, donec Romae imperatores exstitcrunt.
Notatu etiam digna sunt quae de clericorum Seleuciensium condicione ante
exortas persecutiones Aphraates retegit (Demonstr. xiv, passim. Cf. supra
APHRAATIS DOCTRLXA. lxv

p. XXVI), et de statu rerum in ecclesiis a saevo tyranno vexatis (Demonstr. xxi,


2)3 ). Afcedat denique mentio ab eo prolata martyrii apostolorum Petri et

Pauli, lacobi ijuoque et lohannis, ac persecutionis a Diocletiano in Occidentis


partibus illatae (ibid.).

Sed quae de monachorum vivendi genere ex Aphraate libare potui vix


milii pepercerim remittere, cum pauca tantummodo scripta, nec fere nisi

sequioris aevi, de monastico instituto in Oriente ad iios usque pervenerint.


^'ariis porro nominibus ab Aphraate nuncupantur, et primum w^ sive
« sancti » (Demonstr. i, 4; iii, I; vi, 4 et saepius), quod speciali adhiiietur

sensu continentiae ; uy^ (Demonstr. vi, 4 et 8; vii, 25; viii, 23), quod « solita-

rios » seu « anachoretas » proprie designat, verum ad coenobitas appellandos,


ut apud nos « monachus » ,
promiscue usurpatum est. Aphraates enim non
soluminodo solitarios alloquitur, sed monachos sub praelato viventes compellat
(Demonstr. x, 9; i, 20; xii. 12). Dicuntur etiam 113; « lugentes » seu « as-
cetae » (cf. Demonstr.'iii, I, c. 99, not. i, et Demonstr. 11, 19), et ^=^4, (De-
monstr. vi, G), ut a})ud Graecos [/.«/czpio'.. Sed saepius vocantur 1m-x> cia, quod
ad litteram sonat « filii fooderis », eosque significat qui se Deo ad servandam
continentiam pacto devoverunt ; quae aj)peIIatio ab arineno translatore expri-
mitur nifuuiiuLnfip « devoti »'.

Haec vero de monachorum vita ex Aphraatis libris adsequi licet. A variis

cibis abstinebant (Demonstr. vi. 2 et 8); ieiunio et orationi valde erant addicti
[ibid.); vigiliis (Demonstr. vi, 2; vii, 21), lectioni, auditioni (Demonstr. vi, 19;

X, 9; XII, 12) silentioque (Demonstr. vi, 1) intenti. Corporis cultum, vela, or-
namenta saecularia abdicabant {ibid. 8); res suas pauperibus erogabant {ibid.

2 et 8);curam negotiorum civilium prorsus contemnebant {ibid. 1); nuptias


eiurabant {ibid. 4). Sacerdotibus iunguntur (Demonstr. xx, 14). Monasticae
militiae iam ante baj)tismum nomen dabant (Demonstr. vii, 20).

Virgines, Aphraate auctore, lesu Christo sunt desponsatae (Demonstr.vi, 6


et ~j. Episcoporum munus est eas educare et informare (Demonstr. x, 6). De
vetito ab Aphraatc monialibus monachorum contubernio superius iam dixi

(p. xxiv)-.

21. Ex hisce variis doctrinae capitulis raerito iudicatur Aphraates cccle-


siasticis jiotissimum disciplinis instrucndis prodessi'. ct honiinpui oblivionc

diu obscuratum Ecclesiae restitui deberc, cuius vita liccl adiiuc a nobis igno-

'
Antonelli. Sancli Patris nostri hicobi cpincopi Nisibeni Sermonps, p. 203.
- Canones, Monita ad coenobitas, Praecepta et monita ad sarerdotes
Cf. Raljbulao
et regidares, apud I. Overbcck, Ephraemi Syri, Rabbulae episcopi Edesseni, Balaei
.S'.

aliorumqiie opera selecta, Oxonii, 1805, pp. 210-221.


PATIL SYK, — r. I. T. L '
.

Lxvi PRAEFATIO — CAPUT III.

rctur, ipse tanicn, librorum praodicatione, revelatur ut iidei strenuus adser-

lor t't delensor, Scripturae interpres egregius, optiniusque morum magister,


(jui, ad Apostoli praeceptum, non utique potuit aliter docere quam vixit.
Unde iusta exstitit doctorum hodie de Apliraate soUicitudo, postquam eius
libros , nupcr in codicibus Nitrianis Musaei Britannici a W. Cureton repertos ,

ut initio memoravi, syriace edidit \\'. ^\'right, praematura morte in orienta-

liuin litterarum desiderio correptus. Kxemplar a ^\'. Cureton ipso descriptum,


cum ambobus codicibus accurate probeque iste contulerat, ut textum inde effi-

ceret, cui varias lectiones subiecit, ex utroque codice exemptas. Librum auxit
praefatione anglice scripta, Epistola Georgii sj-riaca, cum Chronico Eliae

Barsinaei, necnon indice biblico '. Opus syriacum anglica versio erat subsecu-

lura, at aliis laboribus officiisque impeditus, et tandem fato cedens, consi-

lium non perfecit.


Syriacum auctorem vulgari lingua interpretandum primus sibi sumpsit
aestimatissiraus vir Gustavius Bickell , cuius egregia merita norunt biblicarum
et orientalium rerum studiosi, cum in Thalhoferi collectaneis scriptis Patrum
Ecclesiae, lacobi Aphraatis, episcopi Mar Matthaei, tractatus octo (i, ii, iii,

IV, vii, XII, xviii, XXII ), adiecto prooemio, germanico sermone reddidit'.
Aphraatem post haec ilhistravit libeUo mole quidem exiguo, rerum autem
copia perdenso, Franciscus Sasse, in quo auctoris nostri nomen scriptaque
explorat, et de armeniaca translatione perdocte disserit'.
Aphraatis etiam nomine doctoralem thesim inscripsit lacobus Forget, in

qua auctoris nostri vitam et doctrinam luse pertractat, et plurima excerpta,


immo integram Demonstrationem xxi, latine vertit ''

Tandem in Lipsiana veterum litteraturae christianae monumentorum col-

lectione, D' Georgius Bert totum Aphraatis opus ex editione ^^'rightiana


germanice reddidit, cum praefatione et notis'.

'
W. Wright, T/ie Iloutilies of Ap/uiiatcs, t/ie Persian Sage, edited froin syriac
manuscripts of t/ie fift/i and sijct/i centiiries in t/ie Britis/i Miiseuin , i\it/i an engiis/i

translation , vol. I, the syriac text, London, 1869.


- G. HickeW, Ausgen'd/ille Al)/iandliingen des Bisc/iofs Iii/;oh Ap/iraalcs von Mar
Matthdus, praemissa Introductione, sive Einlcitiing iibcr Lchen iind Sc/iriflen des
Ap/iraates (Thalliofers Bihliot/tek der Kirc/icnvater, voll. CII, CIII), Kemplen, 1874.
•*
C. I. Fr. Sasse, Prolegomena in Ap/iraatis Sapientis Persae serniones /loinileticos,

Lipsiae, 1879.
''

I. Forget, De vita et scriptis Ap/iraalis, Sapientis Persae, Dissertatio /listorico-


t/ieologica , quam ad gradum doctoris s. l/icologiae in i'nii'ersilale Lovanien.ti conse-
(juendum conscripsit, Lovanii, 1882.
' G. Bert, Ap/ira/iat's des Persisc/ien Weisen Ilomilicn . aiis dem Sijrisc/ien iibersetzt
und erlaiitert (Gebhardt et Harnack. Tc.vte iind Untcrsuciiiingen, vol. III, fasc. 3),
Lipsiae, 1888.
CODICUM DESCRIPTIO. lxvii

His accedit novae huius labor editionis, milii a R. D. R. GraCfm, linguae


syriacae in Instituto catholico Parisiensi lectore, commissus, a quo sua Scrip-
torum ecclesiasticornm collectio Syriaca initium sumeret. At priusquam operis
ratio lectori reddatur, codices ipsos ad editionem parandam insunqitos ne-
cesse fuit describere.

22. Aphraatis integrum opus iam novit h'ctor inter codices Nitrianos in
phiteis Musaei Britannici servari, ex qnibus unns, anno 1843, cnm aliis lr(>-

centis decem et tribns, \\*illelmi Cnreton opera comparatus (Ms. Adil. 14,
019) ' hoc titulo in tegumento designatns : Mar lacob Persici tractatus thcnlogici.

Syriace. Eum littera A notavimus. Constat membranis 173, seu (pialcrnioni-


bns 22, in forma (piadrata maiori. Singnhu' paginae 325/250 millimclrornm
mensnra definitae, Ijiuis colnmnis descriptae snnt , iii f^nilnis liiicariiiu iiiiinc-

rus a viginti quatuor saltem, ad quatuor supra triginta, densiori aliqnando


scriptura, perducitur, nt ad codicis finem potissimum videre licet (vid. tamen

foll. 121 et 122). Totus libcr aequabili nitidaqne scriptura, ad iustam incli-
nationem forinata, et intra rectos margines conq)lexa exaratus, charactere
antiqno quem estranghelo vocant, saecnlum sextnm prodit; neque aliter aetas
dedaratur, cum dies codici non fnerit appositus. Cuiusque DeiiKiiislralionis

titulus, ultima epigraphe, littera capitalis , et signa interpniiclionis rnbro


calamo depicta snnt. Complectitur antem Tractatus viginti trcs cdilionis nos-

trae, paucis remanentibus quae desiderentur.

Altera facies folii l infeliciter mutila et deformis apparet, adeo ut nec iani
libri titulus, neque ex Epistola Interrogatoris primae lineae reperiantur; to-
taque pagina est maculis foedata (vid. c. 1). Epistolam hanc Interrogatoris
praeviam, ea ratione mancam, proxime snbsequitur Demonstratio prima sine
titulo.

Folia 2, 3, 4 leviter vitiata sunt et ad extremos angnlos anosa, iiiidc no-

tandum est^ :

Fol. 2 « A mulilus :
^j I «„, — i|l.:ai.ia..o, s,,, _ 19.13 «,„, — ^ «,„ — ;-ss^ »*^ «„ — 1"^ <°- "^-

Fol. 2 6 A mutilus : Uf=C^xi: I '.i,., _ IrUJ^: '-i,., — !><: ',,-, — >"'»-»? '',.•, — 1-^ -wa^». :i,„ — l^i>>^:^

Fol. 3 a A mutilus : [\^<X I W„ — l^/ i-t^a - ll'^^^ '''z,


- l*''^^ '''z,
- ">^ ^:-«-o«, in^, _
l|fi\«ll^» i:(^, — lU-o ov^ i;l^.

Fol. 3 6 A miililus : c^v^oj I n;,,, — .^:oj m„ — [IjwS iii,„ _ \i^ iii,„ _ ^it^ ir.,„ - l^ V\„ — ilo»

"'ai
— '^Uot-aj \\,
Fol. 4 a A mutilus : il ^i » .-' I 21^ — i^U -'i.,

Fol. k b .\. niulilus : -o, I ->! — (Ja

'
W. Wrij?lit, CalalonKC ofl/ie si/rinr Maniiscripts in ihe Ihilish Miisciini, \). xiil.

- In
hac et sequentibus tabeUis litterae aut vcrborum part(,'S (luae in codicibus deficiunt,

uncinis includunlur; quae vero ex loto desideranlur sine uncis posuimus.


LXMii PRAEFATIO — CAPUT III.

l'uli:\ inlegra desiclerantur post fol. 6 (vid. t. 1. ce. •<";,- ''l^Oi Post fol. 21 (vid. t. I, cc. Kr^.-lu^j^), posl
fol. 167 (vid. l. II, cc. '.«2,-'"W-

rol. 41 exleriorem columellam deperdidil (vid. t. 1 , cc. 2"^.^-m^).

Iii luriii I /' iviil. c. .)), liar (luac rniciti' lci^uiitiir, sursiim doorsum iutor
(•(iliiiiiiias iiivciuista luauu apjiositac , Idisau iit aiuissus titulus oxplerolur :

lll^ ,^wi.a»»)< WHiia^t wuo 1~^ fi: ^a-x ".


|
i ^N vi o l^^^i^^j^ I;a^U^;3 1 >n.'\„^ ll.aija.cn» |Cv»aul.» .D HLk^il

wo \L;^, t».i) t=^Ha ,j»-^»» U^ Epistola priiiia DciKdiistrationis dc Fu/c, Sapieiitis Per-

soe. viri pcrfccti et doctoris, ciiius iiobis adsit oratio; cuin ab eo rogavisset discipu-

liis sinis inijsterioruin absconditoriiiii quae in sacris libris Ecclesiae saiictae consi-

ijnantur explanationem.

A(l (aUcm Dciuoustrationis xxii, lol. {."i^ /;, c. 2, purpurco calauio suli-
soripsit amanueusis : \^-fi .i.vwi.., .^lUo ^T^ •I'-"'^' o^ajo:^ -x:^ Absoliita est scrip-

tiira \Mi Epistolaruni Sapientis Persae; cui clausulae lector (piii^lam Zachaous
uomiiic scquoiis addidit do Apliraatis existimatione testimoiiium, iiigris lit-

tcris scriptum : llaX. .uwo^ ^tov» ^w wt-ai 'H Niiio uwq^o Iow |p.»>55^ l>=^ U^i^ I
NA.^.. Jjo,

U^ ^i .^; ..^ Hic Sapiens Persa vir perfectus fuit; eius verba et doctrinae tes-

tiinoniiiin de ipso reddunt. Cuius orutio noliis adsit. Ainen. Zachaeus peccator.
Idom clausulae Demonstratiouis xxiii de Acino (fol. 173 b) haec vorlia suli-

iocit : u^\s u>i lvj»a.x Magni Sapientis Persae. Ac taudoui iii colophone {ibid.),

jiost liualoiu doxologiam, lioc auctdrciu oruat (dogio, de quo supra (pji. xii

ct xxiiii montiouem fcci : -w .-.. ^i-i.; .it^a »» Ik^ 1=^3© l;.»s^o low UoS^ l-vi.'^.. U»3 l'o>

.;. w.tv.; ov^, ^ ^i^^i^ ».*» 11.;^:^/ Hic Supiens Persa divinus et perfectus, libros multos

in Ecclesia coinposuit. Nobis adsit eius oratio. Ipsius est haec Epistola, quam
ad Abbatem quemdam misit. Log-itur otiam iii superiore margine folii 15 a
liaec sciiptura sursum doorsum vorsa : Raj-.L;.«, v=^3 Liber exhortatorius ; de quo
iioiiiiuc (piac supcrius dicta sunt rocolo (p. xxii).

Do scripturae aiitciu iudolo, sou 6p0oyp«(pi!/. iu lioc mauusciiptd iusumpta,


iic iu cadcm rodoamus, simul dicomus post descriptionem codicis B-B. •

Codcx illo B-// ad seriem pertiuot qualuor post anuos Loudinum ox Aegypto
advcclaiii ', ct diios rcapse comploctitur libios, (piorum uterquo partem cou-
tiuot opcriiiii Aphraatis, posterioro priorem explonte. Ambo simul compagi-
iiali riicrc iiuuinque volumen cniciuut uuuioruiu gerens in Museo Britanuico
iuldililiiiiii 17.182.
I'ars piiur liiiius vdluuiiiiis, littora B sigiiala, docom Demonstrationes oxlii-

bct. (piilnis constat « liber primus » opcriiiu .Vpliraatis (iol. 1-99), et deciiiiaiu

Domoiislratiouom oxcipit flnalis opigraphe ciiiii ddXdlogia : la^is .0^1-«.^. .«x»


^-..k; .^vi^v .>a^^ .(AtaX), .V..o;^o .|;^o l^U I^^Oa .;£a.^ .|j..j^a3 ^001, U^;S .1-y^.l.., .|^.ia.c •''''>%>/ '^'^

' \\'. Wright, Catalogue of the sijridc Manuscripts iii the British Miiseum, p. xv.
CODICUM DRSCRII^TIO. [.XIX

Absoluta est scriptum Epistolarinn priontm Sapicntis Pcrsac, cpiac sunt dcccnt
numcro. Gloria Patri, et Filio, ct Spiritui sanctn, in saccala saccalorunt. Anicn.

Nobili vetustatis iure superbit illi' rcHlex, eiim iuiuuni 785 Graee<iruni ,

post Christum 474, iuscriptum praelcrat, atque sic iuter autiquiores coilices
SA-riacos quarto gradu uuuieretur '. Autiquuui iUud insigTieque cxenq)lar nieni-
brauaceuni, nonuihil minore quam superior codex demeusum modulo (2GU/ 210
mm.), 99 folia comprehendit, bifariam divisa, et 23 aut 26 lineis exarata. Liber
iisdem estraugelicis characteribus depictus cst. Litterarum autem mediocris
acclivitas et liber nuinus ductus, linearum intervaUum, inflectio et elevafio
sinistram versus, marginum etiam linies obliquus aliquando, et totius scriptu-

rae conformatio nativam prodit eiegantiam, a nimio aequalitatis studio alie-

nam'. Inde evenit ut, quod in vetustioribus codicibus saepe auimadvertere


licet, elementorum discrimcn inter ? et i nou fuorit semper servatum, sio-na

diacritica omissa'.

Vide omisso pnncto diacritico » :

ItajlS, B I 36^, — j3^t»i B 1202, — '.•** ^ 24:).,— ]iSilj B 2t;i^., _ \^ B 277,,, :!/,r,2„ — .2 B W^ m^ :M,
32O23 :n«2, _ \^l B 2s;i^ :ai. _ ,(»-v B 2;i2^| ;!i2,j, — | (^_,oja_-k.» B _ Ujao B
^«r^^, 2;k;,^
_' »^jo B -An^ m^
Ml,^ _ ^pk B :iu.1^ _ lijis. B :««, _ 1,-^.v B ^lwi,,,_ Uc».i. B _^B
:!uO,,„ :!l2,,j :!2h,_ _ |,w B :r,r)., etc.

et omisso puncto diacritico i :

.-itt^ B I ci,^ — ou>jo B 1.-,:!^ _ ^;j^ f-^l B i7ii,„ _ ;^ B 2i7„ _ l;»-vl.U B a,i„ _ I.;a- B 22n„ _
^iL B 208,3 — '' ^ 27:i„ _ Uoi B 297,,, :i(i8,„ — tti-i. B 2117,^, _ UV^ B ^iiKi,^ _ ovJp^>« B _ :i2(i,., ;a»:
B 324,, — A OU.0» ;i2Sj _ ^aj^; :«$!,,„ _ ;ij» B :«n^^, _ \,;a B :i',i„, _ ^joj B :344,g _ w;jo B :M9, elc.

Nouuulla folia vitiata sunt :

Fol. 1, totius libri veluti integumenlum, rudia quaedam praefert lineamenta, cum uncialilius grae-
cis, et syriacis notis quae ad textum non pertinent.
Fol. 2, incipit cum ultimis verbis Epistolae Interrogatoris (vid. c. 4, I. 15). Primae Demonstrationis
titulus etiam desideratur (vid. c. 5).

Pro fol. 7, iamdiu deperdito, aliud. saeculo nono subiectuni est, ut e litleris ereclls ac rigidioii et
crassiorl calanio delineatis, disparili pergamena, atramentove, maxime in aversa pagina pallescente ,

iudicatur. (Vid. c. 25, 1. 21 —


c. 32, I. 5); praelerea mendis aut omissis nonnullis, insolitaqiic piincto-

rum appositione squalet hoc folium additivum quae omnia recognita ita sub oculis lecloris subiicimus
; :

^Sovi. I 2j.^ vttToio 27,1 —


^ojjo 27,,, _
^*|;«L./, 21!|,j ^joNm 2«,^ _
^p,^53 28^, ,Jo»a 29„ ojioo 20,„ _ _ _ _
-- C00« 20„ _ OUU., 20„ _-,^i^ 20,„ _ ^OOO 20,,, _ 0_.^ 29„ - ^Jo 20,- _ o>C.J £\- _ .,,5o»3 20,,, -
^/ :i-_>, — o;^4 — insuper In-^i^o
:i2, 20,, omissd puiicto dlaciitici) lilterae ,•

'
Primum ordineni lenet codex Musaei BTitaniiici Add. 12,150 (contincns Clenieiilis
Recognitiones, Sermones Titi Bostrensis el llistoriani Kusebii), Edessae serijitus aiino

aerae nostrae 411, emptus anno 18.39 a Liiiiiliiinisiliiis. Proxinuis est alius, forsan et Kdes-
senus, Ilistoriae Eusebii. anno 'i()2 iiiilictiis, Iiiiperatoris Russoriiin bibliotlieca, aiino 1852

gravi aere comparatus. Tertius ponitur I'eiitateuchus syriacus .Vmitlensis, anni 'i()'i, Mu-
saei Britannici Add. 14,425; quartus tandem iste codex Aphraatis, Edessae etiam, decem
post annos, seriptus. Cf. \V. Wriglit, Culiilo^iic of ihe Sijriiic Manuscripts iii llic Ihi-

tish Museum, \). 123G.


* Cf. Land, Anecdota sijriacu, I. p. 05.
!

Lxx PRAEFATIO — CAPUT III.

Fol. H. levilor laicram et foedatum, unde B muliliis : ^^a^I .«_ — ) vi.nn.-i :«. — ,-i=io i ^"iiL a2_
— ^ot~»xt< :r2j — oa^Dii^» :2^ — •=>.> '.(2^ — U-^,/ :C,,

Kol. '10. ad intt>noi'em marginem leviter ivei-um. cl'. cc. I7j.,u-l7(i2u. unde B muliliis : w i •vi • : I 17:1. —
Fol. 41, amissum fvi<l.
\
I. I. cc. nn, -c. 177„ et cc.
26 (i
177,.,-c.
l.j
inn.l
2n/
iiraetiM-
1
iiiisrllum Iraijrmrntiim
.^ . vid.
quae supersunt cc 177„-177,., et cc. im».,,,-!»!^ in lii# aulem B mulilus : l.«^^.5^i. I 177. — ;ts^ ^oov^tS i77. _
IL^. 177j, —
[uoi \~^ iTlg — '
'' • '' • 177j, — U-sajo» 177,, m lofiiv 177,,, — J-^l^ 177,, — [„aj/ •«.10 ( 177,, — i. riN
177,2 — [,*<( Ir^O 177,2 —
iiSCw >oo.>fl>» 177,., — [«-r^il 177,,,

Fol. A'2. ad oi-am exteriorem am]uitalum — I,— /o Uviaxi' ovj ^ . uiide B iiuililus : il,Lai>j.j' I i.su.,,, »s'

ISli.,^, — UXjajo U l»aTM l«i',,, —


— vpOvA i-^lol
Ij/ — ^^» • f^l ll.Ot^ IWl^, — sQ^"-«N l«l'.„, Ml.,, ^•,t^,..»io ,

lHd^-, —
!—s/ — ^aojc-oaj ^(o ^l ia-(|
IK"^.-, — .Jo ,,poou — 000-^ ,.imi,vi«Lo' — ^/o v^sU imi.,. im, iki.,

I8I2— ' 1- — l^iai


-I- — '^\
1H1„, — :ev..a^ _ isi,- _ "Wjk lX*o:o>o —
,j)oi, ..o IKi,. ; isi,^ ILaii.. isi,^ l.sl,,,

wipo I^oC^ — ^^io? _ pZ^Llo


1HI|„ — — H^» _ ^i.-i..N
oi.ai».. _ ;l^..a-l.
isi.„, isi^, llolSaj, IKl^, 181^2 isi,,,,

— l'^ \^i IW, _ ;^


IKlj., _ _ U»«o Wl^ _ ila;-!^ li-3i_ '^.o-.» _
is.',, loov-^tai^ 1h',„ »•!., is',, lisi

)IM,— l=t — v;''"^ ^"^! — N.ow^ 4^s^ _ Hai.o — o.^a _ UN-.i, 1^=4,1; _ i^oMiaa^o
'*'':, 1'^''.-, isi,, 181^ 184. ih',^

1R4„ _ ILIt 1W„ _ loo».»-^


1^3.4, — 184,2 — L-^^Ho:
— uo 1M„^ _ UUhi 4„ —
— "i— "^J i*^a — ^-^' o \"^i
''•'J '*^12
ov-ioC
l_.-^.i.j _ ^^ La^^j
liM,„

— l^° •^'°J '^Si — T^ ''^'


184,3
^ lovSs.;» j 18',,,

1**<H
IH'.,-_ >.oiojiV= _ ^, U _ |i^i
1H4,- _ li^iL:^; W,,. _ ^x>.a.M
184,,. _ |^o — 1^».J5;, is',^_ I
IK'., ISo^
"^^» ^k^JO IX\
Post fol. 42 desunt duo folia. vid. cc. l8,-)2„-nMi, ; et post fol. 43 nova lacuna Irium foliorum succe-
<Iit. vid. cc. 2110,2-21222: folium integrum deest pariter post fol. 51, vid. cc. 24023-232,,; aliud post fol. 73,
vid. cc. 349„-33:)„

Cum litterae tum signa numerica singulis octonis appnsita, partim cons-
picua remanserunt v. gv. : -^^ fol. 16 «, 7 lol. 24, etc. Tituli, initialcs litterae

(praeterquani iu Demonstratione viii) coronides, punota di.stinctionum rubro


stilo consignata sunt. Cuique tandem Demonstrationi nnmerum arabice, an-
titpia scriptura, id est punctis diacriticis expedita, posterior manus adiecit.
lisdem litteris, folio .59 h, in margine superiori inscriptiim reperitur : tiJ! ^c^,

,
'^
^ ijiij leyei j:^j 'i
^ Driis nii.scrcafiir lefjentis, et veniam indulgeat
scriptori; et lol. 2! h ad sinistram oram syriacc : \i» ua^.»., \Lw>^ wLaiS^j Doctoris
huius vera est doctrina.

Folium 99 b sequentem exhibet a tergo coronidem, leviori, seu, ut aiunt,

cursivo charactere effictam, qua codicis aetas, locus scriptionis aliaque de-
clarantur. Ouae W. Wriy-ht ante vimnti hos annos re.stituit, liodie vero oblit-
terata sunt, uncinis inclusi : ... ,«, lCs.-.o l^»-;-, \L;^, \am ^i^ u;.» lo^Ss, u=^Ijo( \st>i>
^,
""Joo l3aiioa»3(i l|t>.».^ u;.io 1« . .« vi\ )ou.,o liCv«5o ;w.ioa*= . ,.o)fiT.i..i ^ooO^, li.;c o |... i\ | *»o,
^^j mC^, v \% o oviiJD '^o w^Joai "^ 1-»— i
I
^ -) .a^ uoiai..^ ^oC^, Ua^^^p Iu^i.m, .1^o,ov.3 l^iiajo
uwioUi >«j>i^o ^lxjoi.o l-io-^3A biA., "^a^^l w;.3 I pot I^Co ^, xiX^f .^ xl , . v^ \\ .|ov^^, IxosaA ov^

.^;ov) ^^, itvL.^^ Hunc lihruni emit electus Dei Mar Menim, presbyter ecclesiae vici
Harishtae (forsan Lx_^, prope Damascum) ex... sancti... (nomiiia rasura e co-

dice exciderunt) ad oblectationern et lectionem omnium carorum suorum, in die-

bus excellentissimi et Christo devoti Mar Timothei, episcopi, et Mar Monimi, perio-
deutac; ut Christus, omnium sanctorum suorum orationibus, misericordem se

exhibeat in habitationem et facultates eius, et in saeculo uenturo peccatorum ei tri-

buat remissionem in perpetuum. Amen. Libcr autem iste absolutus est rnense Elul

anni septingentesimi octogesimi quinti (septembri 474} in urhc Edessa Mesopota-


CODICUM DRSCRIPTIO. lxxi

miac. Ibidem lineae tres iu tranversa dispositae nomen tradebant serioris pos-

sessoris : a* .-wa^ Vj ov= l^o» "^ ....»-;.» ;= M.<i..., «^cno^-; 1=^3 \im + Hic Ubev est lesu filii

Mar... (nonicn consulto rursus erasum). Quicumque tegerit, pro illo orcl. Gloria.
Tandeni post epigraphen et doxologiam modo relatam, in priore cius-

dem Iblii pagina (fol. 99 a), Moyses Nisibenus, Abbas nionasterii sanctae Ma-
riae Deiparae, qui saeculo decimo bibliothecae Scetensi amplissima attulit

incrementa, sequenti nota, minoribus littcris srripta ius dominii testabatur :

iSLot^U ^^^o oC^ [an^ lc^, \;»^ crC^ V&»oao|»lpf>i3i l^^^aoo, \-^^!, l— ^ Ui»-io U,i*^p ^o, JaCv^ j|
|jo,x uoio:^^ loovi Ijo^. V-^» ^3o ^oi Ijioio^'^ 1^1» Uo I;*»» OVl-M uwa^MH ^ vuU >guSA lio 013

.>o^ ySovJo, Moyses peccator, Abbas Syrorum, in deserto Scetcnsi, librum liunc cmit
Resainae in monasterii usum, ut Deus sibi et omnibus qui cum ipso habent socic-

tatem sit propitius. Nec cuiquam liceat librum e monnsterio efferre, vel hoc monilum
delcrc. Quod si quis praesumpserit, anathema crit super eum, doncc rem restituerit.

Posterior pars voluminis (//), trii^inta et octo post annos exarata, priorem
continuat, nisi quod Demonstrationcs undecima et duodecima integrae, cum
tertiae decimae parte deficiunt (vid. c. 4G8, 1. l-c. 552, I. 12.) Septuaginta
sex folia membranea comprehendit (100-175), iisdem ferme mensuris aplata

(245/205 mm.), cum iactura indicii numerici quaternionum. Elcmcnta hui-

diore forsan, non vero adeo eleganti et gracili tractu agnoscuntur dcpicta.
Binae columnae, angustiore marginum spatio definitae , triginta quadragin-

tave lineas complectuntur, vocibiis confertas et in rectum deductas.



Tituli cum initiaUbus litteris, ultimis tractatuum clausulis maioribusquc

di&tinctionibus purpura, interpunctioncs vero nigro calamo sunt exaratae.

Desunt ab initio octo folia , aliudquc post fol. 105 b. Ultima codicis folia

(foll. 173, 174) ad oras h'vitcr attrita fucrc, unde :

Bmutiliis : tUi»-i II Ul^^, — ^dl ''•'i,-, — a^oj.o \''\,. — ot^oi Vi\. — ^»-l'MI IW|j, — oii. l-in,^ —
^acM lW|j, — ^»o Ci-i,,, — ULH i',H^^,

Fol. 116 6 quatuor exhibet voces .j^oj .ito^. .v^j .|ai^ leiunium. Oratio.

Imago, Crux, in crucis figuram dispositas, ita ut uni Httcrac tanquam caidini

singuLic voccs incumbant, videlicct :

A
1
Praetcrca foHum 129 a in camdcm simiiiliKbncm lignratMni Iiahrl nomcn
"^ln Daniel.

Folio 174 a. medio spatio intcr columcllas . nomcn inscripsit Abralmmus


quidam Bar Nonnus ^,a, ;s «w;»;. Ad coloplioncm in cadcm pagina h-gilnr hacc

Subscripitio finalis : .^ow» .U^i^ .|.^a.Ji_ oac.N.. u;jo. o ^o->aD Kr^^ liw lo^aa .o^ajti^ >o\»
Lxxii 1'RAEFATIO — CAPUT III.

t_^/ ,^. viNv >a^v^ lA<ac« l_o;^vo l;a^^o -UU Us&^ .|^^a^ ^* |,wo -^^ i^^V ^ ^Lilo ^;^e^ l'-' ^^
->

Absohila cst iii lioc libro dcscriptio omiiiuni Epistolaritin sancti lacobi. Sapicn-
tis Pcrsac, quue numero sunt viginti duae secundum alphabetum, ct una de
Acino. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui sancto, in saecula saeculoriim. Amcn.
Librarius iiomen sancti lacobi , tM-rato bis Sfriittuiu, rasiira exemit , ita taiiicu

ut saltem ultima littera adbuc appareat.


Insignior autem est fnialis epigraphe eideni rulio \~\ b a tergo apposita,
currente cabuno, et mixto vel cursivo cbaractere depicta, qua amanuensis
annum scriptionis, libri emptorem coenobiique nomen prodiderat, quae qui-

dem nomina ex proposito deleta sunt, ita ut leiifi neqneant amplius. Totius
paginae descriptionem accipe :

•'"^' '^' ^*^ Ijiwaio \^y Ur^O^


\^.x ^o;^ «^ ,n\ vi^io U*auo |:oC^] >a.a 1;*^
^ly ovi»;3 11» ^JeJi r^-;^^ looo |l.a.^.\l.»
«^ |.-'>a»i ll.aiX.so Li» ....... lo»^ >a-»o
>0^ v\ \aM.A o3ay ^!
.,^; ^^xi^ ,-ii,o .....
I|.»j.wl. Cmi.s cs<CvS l^vl.nn oi^ yuao ^^&^Llo
Ual,>p CvXl.o ^ : ivi.No oa£^ ^'r^^ lliC^.» Uoi
i^'r^l ^Ol^ <^U^ >a^|o l<.ao3 \-'>

IC^^D |^3o.\. o<aov.o


i«;jM ^w2 !;««) . . . Aoo ^^
|^;&a ou^^

Ovi2;ao ^^cj ^AA^M Nxa*«

^/ o^itJ y^waic,a ;SAto


^OOC^I ^lo U',0 '^SOM
^»aM,D o3a« Rovaf
.^OOV.5a-i30 i;iS* ^00V«^0i3
l,^ij Poi (.itL^\3o ii;;lvi^
US^^t.3 01 1.10 wl.i^MO
ll.ac..^li l^a-vso ilUl^j
lyi" ' • • •

OVl^'
\Ll-l
\i\ ^.,..\-.

Sit memoria bona et fama iucunda coram Dco laudabili, qui Trinitas est,

nobili et pio et fecit et diligenter congcssit sibi praestantissimum hunc


thesaurum [librorum] Mar lacobi, Sapientis Persae, cumque dedit obtulitque loco

sancto domus S.b.. monasterii sancti quod est in pago


lesu Christo accepta sit cius oblatio et gratum votum, sicut [oblationes] sancti

Abel et omnium patriarcharum, qui moribus suis bonis, perfectisque opcribus illi

placuerunt; et in saeculo hoc eius substantia crescat, et duplicato augeatur, et

abundet, et operibus iustitiae vocantem


CODICUM DESCRIPTIO. I.XXlll

dexleram sudm
venire

prudentes [?]

cum iis qui perecjerunt [?]... utaudiant sermonem Saluatoris dicentis : Vcni, hcnc-
dicte Patris mei; posside regnum caelorum cum iis qui placuerunt mihi, in sae-
cula saeculorum. Amen.
Scriptum annn octingentesimo vigesimo tertio Craecoruin, mcnse Canun pos-'
teriori (ianuario aiini olO post Cliristnm).
Dc nltimo tandem folio 175, in tcgumentum, nt videtur, adhibito, oxi-
gua superest particula (110/55 mm.) scissa, oleoque prius oblita, iii cpia liaec

latina lcgnntnr
r niuialibns scxti saltem saecnli characteribus :

ESCA ET CORPUS
OUAM VESTIME
CONSI

quae ad Evangelium Lucae (xii, 23, 24) pertinent. Et aversa charta, iisdcm,
magis tamen couspicuis aliquanto litteris :

QUIA CONPLACU
IT PATRI VESTRO
DARE

{ibid., XII, 32). Cetcra iii mcmbranae scissura non apparent.

Pro Demonstratione xxiii tertinm adhibnimns codiccm in eodeni Mnsco


Britannico, hac uota : Ms. Orient. 1017 signatnm'. Enm littcra C notavimns-,
Anno Graecornm 1675, post Christum 13G'i, indictns, selecta opera Bar-
hebraei in priori parte complectitur; iii altera vero opus quodquam chrono-
graphicnm, exordinm sumens a Chronico Aphraatis, quod in prima parte De-
monstrationis xxiii contincntnr '. Ilaec vcro qnac ita e Dcnionstratione xxiii

Aphraatis desumpta sunt inclnduntur a tol. 159 n hnius codicis ad fol. 170 a
(Vid. Patr. Sgr. p. I, t. 11, cc. 1-93), praemisso tituio : 1^4,0^1 1^.11^1. ^eo |<»s^ H^

.;. (I^kjea*:^ ^AO "^ U^» :


^ wta:^., w.^-» -Loi U«>- oao^ a «ioi^/ U».a^» .\u.VlliailtC Dco

(
W. Wright, Catalogue of Ihe syriac Manuscripts in the British Museum, p. 890.
- Horum codicum specimina lector infra reperiet, scilicct Cod. A, Ms. Add. 14, 61ft,
fol. 24 b, c. 1, 11. 1-5 vid. t. I, c. I(i8, 11. 10-13, Cod. B, Ms. .\dd. 17, 182, fol. .-)0 b,c.i\
11. 4-9 vid. t. I, c. 284, 1. 2(1; c. 285, 1. 3,, Cod. //, Ms. 17, 182, fol. IKJ *, c. 1 , 11. 8-12

(vid. t. 1, c. 708, 11. 13-17;, Cod. C, Ms. Orient. 1017, fol. 159 a, II. ult. vid. t. 11. c. 1.

11. 1-4 .

^ Cf. Rosen et Forslial, Catalogus nianuscriptorum orienltdium qui in Museo Britan-


nico asservantur, Pars I, Londini, 1838, p. 80.
.

Lxxiv PRAEFATIO — CAPUT III.

scribimus Dcnwnstrationem de Acino, Sapientis Apliraatis, seu lacobi, episcopi

sancti Matthaei. Eiiis oratio nobiscum sit. Cliristus corroboret atque ad perficicn-
dum adiuvet.

Lihci- istc chartiUHnis , iniiioris roniiac (210/155 inni.), oeto sujxm' ducfnlii
Iblia coiitinet, ot litteris iacobitieis scriptus est minutioribus ac stipatis. an-
gusto margine contraetis, et ihiplici cohininii oiihiiiilis. At foha 159-161 in-
tegni, et foiii 1(52 priorem paginulam nnieo hneariim tractii hbrarius exa-
riivit. Titiihiin riiliricii ih' more pinxit , textiun antein, jniiieta diaeritica,

(listinctiones iiigro charactere, ad fohuin 16(i usqiie. Inde ii Ibho 167, iiiter-

pnnctiones, nuniero maiores, colore rubro pinguntiir.


Xotula marginahs titulo apposita, foL 159 a &„^a^„ \s^, w;jo 6^-; Pw (h-ge
o^^l>,,) lacobo Aphraati hbrum adscribit Dialogorum , opus alterius lacobi,
seu Severi Bar Shakho, in coenobio Matthaeano monachi, ac postea ibidem
episcopi '

Etsi riitionein seriiiendi hic codex € nonnunquam mutavit , in h'ctioiiiini

varietatibus propius aecedit ad codicem A, ut cuicumque legenti patebit. In

his vero quae ad osOoypa^piav spectant haec insuper notanda sunt.


Nomina numeraha compendio litterarum saepius exprimit; nomen « Is-

rael » ubiqne scrihit cum recentioribus ^>|;m..;; nosvero, secundum antiquiores


codices A et B-B "^u^l. omisso ;.

Scribit deinde :

^LU-; II :«, .T3,„ S1,3 33,, :«,, 8o„

l)oi^^ II W,„

\jI -^l II 21^,

U •c^.M II 21„.

^ rfr " ^6
-=>"'' II 73, 73„ 7J„ 77,,

r""'' II ''-, '•«,., '•», «0 =«. 57, 69, 77,,, 77„ 77„ 77„, 77,, 80,
\U^-,l II 66, 77„ 77,. 77,„ 77^ 89,,, 92„
V.«r.1« II 25„
^L\^ II 25„ 41„ r.9,„ 72, m^ 80, 80„ 80,„ 80,„ 81, 8:>,

Omissis iuitem piuictls \-^:^ (piibus numerus pluralis indicatur, scribit

^0« II 81,^ 8.'.„ 84,3 8o,„ 85,3 «'0


^_,-io II 2H„

II 28,.
<
^ma.Kj II 28,g

<-^'^ II 28„
^C>*30 II 28„

Haec suiit vero de scripturae indole seu opOoyfa^ia in codicibus A et B-//

notanda sunt :

'
W. Wright, art. S;/riar Lilerature ^ Enci/clopaedia Brilannu-a , Edinburgh, 1887,
vol.XXII, pp. 8.52 seqq.).
CODICUM DESCRIPTIO. lxxv

lu [iriiiiis codices A ct B-// habent , imlla, ut videtur, lege aut ratioue, el

qiiasi auuiuueusiuiu arljitrio :

^aa pro "^ : A I 183, 1«,, ai4. •m.,^ m^^ ooo^ aw., 001,^ Kio. ea-i,, 6»i^, sori^ 976,„ B I 37^3 8l^„ 8fl., 89^ 21.-.'

*1,. :$«.,, MH
B 600. 665,, 701. 7:iL
m., 7:B,„ 7r)6,„ 7.")9, Q2I.„ U57.„ 1000,„ 1040, II 121,.,

oC^OS pro ov^ A I 28,,, :i88„ : 823, 844. B I 8^ 48, 48„ 48,^ Gl^ 7.',, T-',„ 16,,,, 264,,, 288,, 305, 321., »17,, 412,,

B620,., srrundo aS6.,. 941,„ 944,, 937., II 2;),, 29,„

oC!.o3 pro wi^ : A I 244,,, 225,, 223,„ 264,,, :)76, 79:!, B I 9,,, :320„ :OT, 45:1, 401,,. 545, B 8:36,, 864„ 87:i„

^ooOi.oi |oo ^oo»^ : AI B 82'i„, I 20. 10,„ 277,, B 856,, 1024„

^oi>.o3 [iro ^ovis : A I 269, B I 100,, B I 98'',, 99('„

,.al\aJ pru ,,a:i2^ : B I 777,, IViX^

•^c^ pro -^fi^^ : A I 29„ 128, 180, 208,3 225,„ :3l:i„ 316,, 328, :i77„ 417,„ 4:i2„ 472,„ 477,, 596,„ 624„, 817, H',l„ 941«

996, 10:ti„ II :i2,„ 116, B I 3i„ 72„ 96„ 120„ 12l„ 217, 220, 2:i2„ 4E„ B I 84l„ 876,,

oiCv^a^ prii oi^i^ B I 265,^ :

^ariaut siuiilitei* 1»j| ;= et l^; c^ i'Uin \^-^ et v^jTia. ^j; ^ euni *ii.s at(|ne etiain

H ^; euiu u; . 001 s/ euiu 00«;, 11 ^sj cuin 113;. v>w k^» eiiiu »..^0^. ojo^ rnin ooi [•». ^i "^s euin

^ii^ . JonNn euin »0. ^. »,30 ^ eiiiu ^o^iaiis. ^A ^5 euiii v^^. Ijoi ^\g« enin Viov^.gMo . U*;» >omio

cuiu tf..;-i^nm-io. ^i ,i»3o cuiu ^in..vi. Ratioueui scribeudi codieis B-i/ in his oiuui-
bus secuti sunius , unde varietates lectiouum codicis A sufficiet adnotare.

Scribit itaque A :

M ;= uhi nos k;3 A I 9,^ 12, HO,, 104, 161,„ 2:i2„ 2:i(i,3 252„ 261, 27:i,„ 27:i,. 276,, :iOi;. 328,, 421,, 4:e,. 4;i;i„ 4:i(;,„

'«>„ 697,,, 701„ 70',, 71.',,, 721,,, 728^, T.-!»,,, 7.^^^ 7i2, 78-,,, 796,„ 824, 833, 840,„ 1(.49, II .5,,, C II 5,,

^l is X ubi nos ^is A I Kjo,,,

l»i;a ubi nos l»i; ;= A I 84,, 217„ 29;i, -.m^^ :!:i7„ 421„ 4:):i„ 433,3 648„ ''^15 '^'z) ^t ™^io *'''(.-. "'-"1 ^'
'^'r.
^'^'^-

U>l >i3 ubi nii> A I 49,


\Milis 57,,, 176,3 —'7 ^5 ^n ^12 ^a ^22 ^^a ^n '^i? **17 ^'^17 ^' ''r^

|»iri-> ubi nos li,| AI CIo i:i, i:i,„ 24„ 4«,,, 288, 588. RIS,, 792, 8(W„ 833,, 912.^ 1029,, II 117,„ 133,, 144,. .Vild. B II ;i2„,

V»,; ^ ubi nos .»J^3 A I 320,„ .T6(l,„ 1(128„ _ .\dd. B I 721, S181,-

*i^i.3 ulii nii> *-•; ^A I :»;,


l
10x1..
2
litfi.,..
2h
— .\dd. B I 10:i2,..
2ti
10:«),,,
llJ
10;Ji,.,
12
1045„
U
11 ^i ulii nos H; A I 789,

00» s_!
ubi nos oo»i; A I l;t,

001; ubi nos 001 4 '''0,1


'^'i l6"a)
U 3; ubi nos US; A I 2i6,, 401,„ 42C1,„ 424,, 4.56,, 461,, 337„ 69:!,^ 7:32, 7/6„ '.H18,, lOKi,^ liri-,,,

US; ubi nos (1 .S; .\ I 81„ 128„ ;i;i7, 45i„ 461,,, 464,. 708,, 1017,,, II 29„ .\dd. C II 29„
.^oi -w ubi no> ^en A I 172,,,

w*w ul^i nos U01 **« A I 37,

ojo, uiii nos 00, Ijoi .4. I 20,,

^i ^ ubi nos ^»^ A I 192,„ 404,^

^sC^ ubi nos ^i '^O AI 297,, 416,„

xsaiis ubi no- »o. ^ AI moO,.,

)o..x> ^^ ubi UoS )o<io^ A I 4(j3,„

.^A ^ ubi nos v^pAa A I 4:ti. II 96,

\iOi ^«^ ubi nos lioCi^ A I :32„ ,32, 120,(, 224, 2:36g 28O3 292,. 34o„ 837, _ .\dd. U;^-»^^^ ubi nos »00»

U-;3 B I 597,, II 5„
1x3) ,n» VI ubi no- 1x3 1
1 1« V X I 016„
ti3|i*n.vi ubi niis lisi
^ » v; B I 26l„

Pariter eodices A et B-B scribunt Uoiis et Uais. cwls cl ts^, icOi.oaUv, et icJiaav,,

Cs.l>o^ et Cv^.D . lii noiinunquanniro liW, iteiu -oioo;c, -o,oo|ya, -moa» iii lcrtia jiersoiia

pbiralis uiasculiiii cuni suffixo, pro reeeiitiori scriptuia .-o,ol;o. "wola»; nos ubi-

(jiie scrijisimus l^ajia, ^.pls, \il, lii;, |6i..a3i>o, i.wol;o, -o,ol^.

II.013 A I 4„ 671, B 4a,„ 49,3 C4. 241, 268,, 277,, 400„ 400„ 400,, 4I3,„ 132„
PRAEFATIO — CACUT III.

lC^aa^ A 200^, 20r>^ II r>„ B I a«^


I Uy^ B 7.i2„ 7',(),„ II r>„

^^.o A I 79G^„ B I 909,,


Im B I lir>,„ _ Wli B G84|2 _ Im B II 2l,j,

i^cnooW -V 1 -'W, i'l k«o^ooly> A I ")7i!^

i^oiaa» A ft B I «s„ II I 7nci„

Codices A ot B-// repraesciitant etiaiii sivc >-^l; >^ll; v^xl; ^,l; v,.*il; >».,l; ^,l;

;«il; ^cwt; ;=l; xuu; jc^l; ^cl; -^.li ,..li ua-a^L; ;^l; >o^l; s^^l; sive ^^lli ^.iLli etc.,

ciuu (lnplici l. nos vero hanc secundam scriptioneni seligimus :

Ilae sunt vero quae in utroque codice scril)initur cum simplici i. :

^,l; A I IK!;,, .'>77„ r>:w,„ B I iifi^, 420,. _ ^,^i A II ;«,. B II ^f.,., — v?-'-"'^ A I in2.:>,, B nff.,, _ ^,^.» \
I l(«l.,.
2.1
B I 41. 369,>

Um,^
25
— ^»Coo
N .
A I 11124... ai25„ 2.»
11);«!..,
12
B I 1(«!..,
12

.^.^L; A I 192(1

.2w-L; H 1 4K). 4S.-ig

*^l; a _ c^iiL; A 1 2is„


I is.->,„

AI
>*^^^ —BI 717,(, 717,,,

u-^L; A I 541. o6o„ 060,, 565^, B I Dei^, 365^ _ ^^Ll A I 885^ 885,, 944, 976,^ 976,,, II 92, B 1 883, 8R-),„ 944, II
!12j _ v-»iCo A I 544g _ ^a.*J^J A I 62S. 877,, 880,^ 881,^ ^ftl^, H B 1 880,^ 881,^, 884^,, 925, II _ Iw^.» 24,,, 24,,,

A I 892. B I 805., 892. — ^.^Dv.so A I 977., 1021„ B I 977., 102L 1021,. _ >^,^H A 904„ B I 904„
Hii.-)..,

^^jml; a II o^ b II Ojjj

.o^L; A 8„ 49,„ 49,, 50, 52^ 424, 813. II M,,, CA, im.^ B I 8„ 49,, m^ B I 788,, 813, II 3i„ 65,, 133,„ _
I 1:1, 48,,,

^>c..«.l; A I 17„ B I8.,,, 17,3 •'u — '^'^ -^


17,., " "'V. ^ "^ii — 1-«^'^ A I 12„
8,,, 84,, _
I ''',1 ''''20 I :«l,

BI 84,, — ^.o.fnl^^ A I 956, 981,


.3:1,

^U B I :««>,„ _ t;..i.t; A I :393,, _ ;.i.^. B II loo,^ _ ^;.i.Csj A I 304.^ .381^ 996,g B I 990,^ II 104,, :i9:l,, li:t,,

— l;.i.^jo \ IK4|„ _ ^;i.x&w A I 236,g 1037,. — ^^.».6^» B I 401,


I

«a.ait A CLO., I

,».t; B _ ,..(!o A «',


I 117.,,, I

Uit( A :i\^ 800, — ;..C>ao A I 800,3


I

)O.XlCoa A I 72,^ _ IjojlCao A I B I 72,„ _ ^..O^M A I K4„ B I 72,,, 8',,,

)a.U; A 188,„ 189,, 189,3 192,, 193„ 197,„ 217, 221, 237,, 243,, 425,, 440„ 592,(, 592,, 593, 593, 593,^ 593,„ B I 216,,,
I 188j,

217. 221. 421,. 421,. 440... 592.,, 59:1, 59:L 5;0.,„ — Co<L.it; 189.„ — asa^iLl A I 440.,, 59-2.„ — )a.itj A I 185. B I
1 1 A> 21 21 7 20 2i) ZS A 2\ M n I
18.->„

;r29, _ >a.i^»o A I 189,^ 196, 196,, 204,„ 605,„ 637, 1021,„ B I 420,, B I 808„ I02l„, _ ^iCoo A I
8(.I8„ 421,(| 6:i7, 6(>.->,,

S>Cv.iO AI 781^

^ot; A I i)80„ B 1 580,,

l.&.-^50 B1 661,,

Ambo codices exhibent etiam nomen Isracl scriptiim ^^^a».;, ct quidem


perpctuo, nota tamen :

"^..I^OL.;. A I 485, 776,. 805,, 825,^ 84.5. 849,, S64,„ B I 28-).,,. * I 84.5. 849,, m»,„ II l:i7,

j\os ul)i(|uc priorcm scribendi rationem ^.;m.; servavimus. Singularius est


joi»;; locO >o^io; :

A I 76„ 576,, 584,, 609, S61,„ 889, 941,, 941„ 944,^ 965,^ B 7(i„ 221,

Quorumdum vocalia aliquaudo defective, aliquando plene scribuntur, v. g.

^..Sk>{ A I 109,^ B 1 645, 9(»„ 984„ _ ^^..i» B 689„

qnae vcro ciini pjiuca csscnt inter varietates lectionum reposuimus.

Videnda quoque erunt :


CODICUiNI DESCRIPTIO. lxxmi

i;:.; ps A I iwT^ _ )oii*3; a i -j.k. _ v^.^,; piM c^; a i ',7:;^ _ \\.-^[s b 821.,^ _ o,^^n.v, b i sic>.,.,
""
_
«t-^A A I 32l|.

Quaiuloqiie uuo traotu ^;ciiljuutur iirouduiiiia persoualia iuucta particiniis


praeseutibus formae « Kal », (piaudoque e coutrario separantur; cuiu ratioueui
scribeudi codicis BJi etiaui iii his secuti sinius, haec de codice A sufficiet adiio-
tare :

A scribit :

^i-.jo; I 0Si,2 :J2X,, _ \±^ I loO^ fl08„ 012,, _ |_iVi.jo I 89fi„. _ CwlSS I »1. _ \,C!^ I 740. Acld. B \i^^
1 :»!,„,

l>; 21^ _ ^ ^;.»;


-^l I 2411, — ^; UaII _ .^ ^.va _ .^iX^^m I 021^. 944,2 ^''\7 '«^"8 I SU2„ II lii,-,,.

V^ _ ^- .^;-«,^I
I 7ii;i^„ _ .^ ^=, _ ^; ^c=,.M _ ^ ^ii _ .^ ^„ H11,„ _ I 7411, I 712,^

^ II
I 8y7„, ;f_>„,

^ ^l- _ l^ I_^ MH,,^ W.^— ^ ^-^^ Cv,; _ ^;m- 1. ^:^,^.»


I ISI7., II ^G^, 1 wi7„, ,^1. I 7,12,,

^- — ^' ^.-
I
'*^S5 — — r^- " — «^' ,^»a-»o
I
'''zi_ ^,ajo <;^''' re-.** ^ •**"in
^J^.»*
J ^''^'-0 '"•« I 757,,

^ I _ Ul >=0V.
.-,7:i,. II _ .^ ^^
111,-,,^ _ ^/ i=^S
12(i„, _ .^ I 28o,„ 928,^ I 8l:i, I 185, 37:!.," ^.,;.iO Il'l:S7,„

— «e- 'cr'^ — ^ \'^ ^2„ — .-^


I
'"••o _ ^- ^,.^ _ I "'»9 l"' I 805,, I 711.-,,, 741, 741, 8l:i„ II io5,„ 117,,

^; ^,ouo — V^ ,^»*^ 8:»^ _ pxI 741,3 _ ,i- ^,5».:^ _ >a^ev _ ^-hMo I jj; I 228,,, 1 i;;i.L 1^; II 120,„

^ _ ^ ^S I 57(;, _ p; ^;3 _ p; (sj _ |=. _ >i- ^j


II 1:«, _ I 028., I :to:l„ ,5(10,,, t^l II 121,^ II 0:t.„

^ _ ^ ,,;v n»
^jaa-o I _ ,J- ^»
817,^, _ L\oi _ ^;.»^^ _ ^»,i
. II «7,, I hii;, Cv.; II 121,,, ,j-. II I2(i„

^^l —^^ I 7(i8„, — ,io» ^ .>. -, »vi I i(.,5,„ II 120,- [tl I oi;o.,| .
-'^^. I 700,, \il

^- ^w:i&.20 — •^ia^ 719^ I _ ^i- ^va»,


7411.J
_ ^,1 \il I II 21„, I 7i>',,. 7154^,^ ^.%.v^. I s,S8„

Puncta Uar» dicta, quibus phiralia iiidicautur, seuqier oiuittuutur iu tertia

persoua phiralis feiuiniui perfecti verboruui iu Codd. A et B-i/, uecnou httera


characteristica -. v. g. scribuiit \^ pro «i^^; nos vero puucta simul ac htteraui
>* ubique pouiiuus, ut ad comniuniorein reguhim magis accedamus et textus

facihus iutenigatur. Aliunde in his punctis appoueudis non semper sibi cons-
tant ambo codices A et B-B; hae auteni suut varietates quibus a tcxtu nos-
\i\) ihfferuiit :

aS^ A I 77, _ ^-,.^; 1! I 0:!2,, _ ^-,1 A I 50,, R8„ 68„ 2ir,„ 212,, 21:!„ 21:),^ 217,,, 884,„ 808,^ II 44,,, 7!, 7:?„ 7:!„

'«0 ~» ~r, »^,i »-\^ »I «•»8 " "121. -'7 7-3„ ^\ -20 "2» «0 «»24 - U=i; A I 217,,,, 217^ bis »!2,,, 888„„ 928, B I 8)2,3

»8823- •>e='' A I 0.5,,, Go^ m„ m.^ 197„^ 815,„ 845,, 860, 834,,, 8S4,3 8S4,, II 45„ 45,. 49., 49„ 56, 57,, 69, 77,„ 77„ 80.

89, B I 845,„ 845,, 860, 884,,, 884,, 884,, II 45„ 45,, 49, 49„ .5(3, 57^ G9,

10 20 I
. \l-A.-,s;l A I 5.1,,, 53„ 56„ 56,;„ 64,, 64,,„ -6„ 76„

'623 77, 124, 164,, 197,2 "'2,5 »«5„ 845,„ 884,„ 940^ 941, 94i„ 944, II 69„ 77, 77^ 77„ 77,„ 77^^ W^ 92„ B I 845,, 84.5,„ 884,,,

940,. 94L 94L 944. 11 44. 69„ 77, 77„ 77,. 77,,, 77,„ 88„„ 80,,„ 92„ _ ti^^il A _ ^'i,^x A I _ u.waU3
;i8,->„ II 105,

A II 5„„ — ijls A I 200,, _ ^<yv.;<i.ii,3 B I 7:S7- 7:)7, _ .-iL», A I _ ^, B


:107,, _ ^001 A B I (»!,,, I :liil,

I m., — ,r,.,w B I 0(i4g 916,3


^'•'h
— ^*°^ ^ ^
''^^-a
— "^ " ^ — <^'»*- A
'^''''1 _ ^'^Cw B _ II 10,-,, I T.!2,„

^»^ A I 10(18,„ ^, [, B I 42<J„ 42!l, 42!1,| 429,, uoiQi.». B I Olll,, — ^^'^.^ B — ^"r>&* B — ^•IlS I 1(K18„ I 801,

BI G60„ _ ,^-^^n» A _ I ^JO-.l,, uoil^ B I 428^ _ ^tl-x» A II 72, 80,„ 80,„ B I 949,, II 41,, 69,„ 72,^ 80,,
8<i,

8(ig
80,„ 80,„ 81„ 85, _ ^iojo A .^'Jj» A I
I :1I2,, _ _ ^^v^lio B I 748,„ _ ir->o A I 860,, 94,'>jj, II 140,,„ _ ^»ou
A I 26i)„ _ ^sIm _ .\ I 11117,, B 11K% _ \',t^
,;^axftM I 25, 057, _ ^>o.
I -A. .\ I o.l,, 65,„ G.5„, 68, GM„ 107,,

8:i2,3 94!1„ II 4.-,,, 00., 77,^- 89, 89,., _ ^",3 B


140,, _ uwS--j K 202, B _ ,^>0 B I 1012, I I 2,12, I :!9:!,„ _ ^Js^';^»
A I 2:17,, _ ^io» A I 268,, _ ,;ia.A; B _ B
.\ I 2f_'„ _ IjS* A I 8',o„ 1,117,,,, >»aj. I 700, I 22l,„ fi88, _^ ^^
A I 204,, 285,„ 848, 880,3 881,,, 884„ B _ ,f'lf-^ A _
I 84.8, 877,,, 880,, 881,, 88'., SSo, 88.5,, I liil2,„ ^-Jiu. B II 2.-,,,

_ ^^^ A I 75.\, B I 75:!,j, 750^ _ ^>x> .1 Goo,, _ ,^£teoo A _ I A I :lo.5^, oiI.;«ii.»l. I 02,,^

.Vdd. V.io,o |ii'o pM.o A I 1012.,,

>i^; A i'i 11«),^


_' ^s; B 1 221,, _ i--Oi.; b i 217„ _ tj-o; a i 211,,, _ ..fjo; a i 269,„ b i 269,„ _
^ii»; A l 1114.-., _ ^;.»|eoo A I 27.!,, Ilh B I 27:i„ llU — .^\t^ A l 84,„ — \t,l B \ !(»„ _ ^; A I aK,„

B I 101;,,, _ ^t; A I 201,^ B I 682, ^afioo B I 4;i:i,„ _ .^fs» A I 'iiil,^


261,,, _ uoa A I 48«^, 407„ _ —
^i3 A I aso^, _ ,50-0:3 A I 'ki(!,„ _ ^^3;i3 A 8s„ ^jsCm A II .-«„ _
vjjsC^x) B I 68^, ^Ns^" I «n«>, _ —
_ ,;^a.^B l' :iOO,, _ ,?-^B I 4(i9,„ ^^t; A I 33,^ 869^ B I :1C.„ B I soo,,, _ .^^->o A I iiW^ B I 2G8„ _
_
i.xxv.ii PRAEFATIO — CAPUT III.

L-=.ao A I Kii\ — ^.t^ A II 1L>,., 1? II IL',. _ ll^, A I '.ilil,, — l^^c B 2H/,,^ _ I ^, A I m, B I 32',^ _
tuj'A I 2',\^ — ^ijij A I 172,j IW^ 7ie„ 9B, 7'J7^„_'U>»« A I KS,._ vow A I W, 1'.I7„ 200^ 225,„ 2(!l^„ SW, * I

:«,'_ ^oovi A I 2U'J," 9/,S„ H4o,„ B I 08^, 269,, iJ I 9.15„ ^''ir,,^ _ ,^oml. A I BI 9/,/,^, 944^, _ ^ooi AI r,:i, r>:)„

•«\, '«',2 22".7 201,5 269,3 iMO„ 9W„ 'MO^ 941, 941„ A 11 84„ 84^ 85„, 86,3 88,„ 89,,, 145,„ 145^ B I 53, a(„ 220,^, 220,^ 2(11,

209,., :Mi)„ B I 94(1,, ..149^ 941, 941„ II 84,„ 84,, _ .^w A 8r>,„ 85,,, 88,„ 89,,, 145,„ 145„ _ ,^01 A I 2fil,„ B I 2(!1.„

I 4C.9,„ _ ^W^-» A _ ^tJO A 1B 22o„ _ A _ .^il A 24„


IJkl A II 12,„ II 12(l„ 11 _ ^iax|
12li„ I H4r,, II

B II 997„ ,^ A
24„ _ l-a- A B _ ^,^, A
I _ A 2M„ B I 28„(Wl,, I «il,, II 115.^, ,^_.-x. II 28,^ I 229,, II

_ 1;«».,- A 89„ II B 81.,. _ ^Oa/os A 89,„ 92,B _ ^ia- A


1411,, _ ^J-JII 8I3 140,,_ II 28,^ 12il II 12(1, II 24,,^

A B
I 2^2^ — ^.i-e» A
I 2r,2„B _ >-^- A _ A B II _ ,_- A
1:!,,
_ I 13,, I 448,, ^j-fi-- II i(ir,„ II iiir>„ I 9;iii^

|L{u- B _ (jo.a- A _ ^.aa- A B _ im » «- A _ .^ B _ ,=^ A % •


II 81,„ 2I„
I 904.^

^
I ^k;,^ I 69:1,^ I '.K14, I

I B
2(X1„ _ ^Cw B 2r,„ _ ^^-tSJO B
I 2(59,, _ 1=^ A — I A pot^o^, A I 2:10,3 I 390,, 721,,| I T24,„

_ |i<4,
I 39G,'„ _ ,j^ A H4L B 7'.i(!,„ _ A _ ,^V. A B I272„ _ ,^j- A
I B I H',1, ..^;.', I 66(),„ I 272,, I :i4li,, I

_ ^=01- A
:i4o,, B _ ^ou^» A I B
^i-i,, _ u^ioa- AI _ ^o. A H9„ H9„ _
22; i„ I h4^ I 84, I 8(i5,„ II II

^>.* A 269„ B I — ^Vli^» B _ ^Broo^ A


I 269,, B II _ ^ol^bo B _ ^.o- A
I 4:«,g II 28,^ 28,„ I l!H„ I

I77,„_ ^tw A 944„ B 944,,


I 945, _ ^i^JO B _ \S\S X
94r,„ 94.5, l(ill4„ _ ^Coo B I 94.-.,, I H:10,„ I rHll,^ I

4(11 _ .^aas^aS B 228, _ ^^3 A 989, B 989,


I _ ^eA-jo A B _ ^^n^ B I 1044,, I 1044,, I :!:!, I :«!, I 240,,

_"'o,Ni,aN. B _ 1.« A I 736^62(!9„ I 449,, I :«!,„ :i.3,3 :!0„ 44, '.i(i„


101,, 112,,, 112,, ll:i„ li:!,„ ll:!„ 2i(!„ 252,„

204., 277„ 289.,., 2il:!, 29:i,, — h>^ A


2,1C.„ — ^Ua» A
2iK!„ :I40,. :!71i„ 4:17,3 _ 449,,, 449,, 460,., I :l(i4,„ I 209,, 209,„ 2C.9,„

IsU-M A _ ^» AI 912,,, _ |i;jo A ^ ^;-po A


I WO,, _ |-— A
1H0„ 18i,j _ ^tWl I 229,3 ^ 22.-,„ 2*1,3 I J I 304,„

A I B•»-^.„ _,oai A I 22H,„ B — \m


— **^ ^
_ A _
I 224,3 244,,A
— Uai» A
B I 224,^ 244,, 840, ,-*-*i I :!.18,, :i48,
^ II 120, II

12(1,_ ^to— A — w<^ A ^II 14.->,, "~ »?*^-» S I 197,3 ^ '*"s ' ^ *'"'i I '-:«,, I 1005,

_ ^a» X _ ^ A I 212,,_ ^fwlNao A B


.
_ "" A JJ I _ \La^ X
:i41.,, B I 8, I 8, ,jJlod I Hi:i, I Hl:i, I 701,, I

•jt:!,^ pml.aa^ A ,.ax A B _ -o(Oja.i. A


I x*\^. _ A _ ^i. A I (rc,,, I oc,.->„ I '.109,„ |l._^ I 989, I 209,,

B r4.il„ _ U«-^^ A B 21„ 24„ 24„"52„ 52„


I 145„
700,' 7(il,„ 701,, 70.5, 916^, 2i2„ _ I 17„ 125,, 48, 14H,„ 210,, 221,, 2:!2„

^iu.ci.A B _
I 057,, A _ ^oaoi. B
1 (!r>7„ _ ^;iai. B _ ^ji^ A
^;.vi.i. B —
I 2(14, I 1045,„ I 444,, I fiOu,^ I 665,3

^Oi.ISso B — ^U»i.t« A
I 657,, _ ^j-ti. B 989„ _ ^;^ISx> A B _ ^^.Ci^ A
II 28,„ — I I 4n|, I 401, I 924,3

..y..Xt\ B _ ^::^^.»A I 216,„ B _ U»;3 A 205, _ ^3 A B 269„ _ u-^31./ A


II 28,,, II "28,„ I I 209,, I

I B
21, _ -(»,aaa^.j A
21, — .^ A B _ l^^j A 71i„ — ^ioj A
I 977,, * — I 201,,, I 2G1,„ I I 20-9,3 I -'''•,3

^cts-x) B 84„ — ..»-0 A I _ ^U> A II _ ^io» A _ ^iaioi A


I _
fi7:i, A 14.-,,., I l'.l(i,„ II 141,, ^-^j^j^' I 10115,,

_ uma3o,i A _ ^wi A I _ ^-.»0» A


'JHO,., — bo-i A 2o„ _ ,«w; B 209„ _ ;m%-n II 14r,„ I 701,,, I I | ,

A II 45„ H4„ _ ,f^^M A — ^^ X 200„ B — ^,ev»J A 1 B212,,, _ ,^^^»J0 A I I 2CK3„ I 1025.„ I 1025,,, I 1(K15„

B I _ ,j^ A
10(15,', B — ^.^ A I 804,, _ B
I Hi',„ _ ^-.a*. A I 1009,, 11148,,, il 1 1009,, 104H,„ ,j=,.iU. I 997,„

II 117„B M4„ B I _ ^t.^ B 2S„ _ .^j^^i^ A II 117,,


_ A _ A 11 '.I17„ U.i.J. I 529,, II 5^ .^-iaii. I 312, 312,

989, 1045,,B B I _ ^:^».» A


312, :il2, B B _ ,amC.30 A
I 9.19, 1045,, B I 209,, 868,, I 269,, 1 868,, I llil7„ I llil7„

_ A
^jl.. 72„I 880384„ 85„ _ );*> A 988„ _ |^3>. B
II 72„ 84, _ A 85,„ _ ^to^> 88„ I I 2.4o„ l;i>oi.l.t,* I 08,.,

A — ^plSao A
I 117,,, _ ^;al.^-xi X B
I _ i-mo^viXt A
190, 196„ 204,, _ lu^Cvi.1. A B I 19:!,,, I 19:i,„ I 316,, II 72,

II _ llttVj^L A 50„ B II
72, _ ^L A B
II _ ,JO^J A 'J44„ B 944„ _ .^^M A
H5,„ I II1I15, I 1005, I I I 4(il„

B I _ ^LiL B 44, _ U^iL B


4(il„ _ |;jsoxiU A
II B I 228, I 1024,^ I 220,,

Puiicta tliacritica iii utro(jue codice ea ratioiic usurpantur, ut iu verbis

puuctum superue apponatur participio praeseuti vocis « Peal », inferue auteni

praeterito, quae tamen et sine puncto scribuutur. Vox « Pael » aut vox « Ethpael »

puncto superuo pariter secernitur. Nominibus additur alinuando, ut, verbi


gratia, 1^=.». « opus » distinguatur a ip^ « servus ». Puncto superno etiam dis-
tinguuiilur ^m ^w -w ow proiiomiua demonstrativa a personalibus ^» vajo, v..©, ooi

puncto iiircrno vel nuUo subdito uotatis; similitcr distiuguitur suiri.xuin lc-

mininum tertiae personae « a masculiuo o,.

Vcrumtamen liaec puucta diacritica interdum in codicibns A et B-/y dcside-

rantur, uec repcriuutur ubi revera secuudum modum generalem scribendi ea


exspectares. Ouod accidit saepius in cod. A et praesertim, utvidetur, quaudo
nulhim dubium de vcia lcctionc in mente lectoris incsse existimaverit ama-
uucusis. Nos vcro in coUigendis lectionum varictatilnis quae sub linc pagina-
CODICUM DESCRIPTIO. lxxix

rum positae sunt, diligenter notavimus, non tantuni ubi aderant sed etiam
quando deficiebant, puncta quibus revera aliqua lectio indicari vidobatur.

Dum ad duos illos codices N'itrianos A et B-B exemplar clarissimi viri

\V. Wright, recognoscebamus, admirationem movebat prioris oditoris dili-

gentia in constituendo toxtu,sicnt in varietatibns colligendis, adeo ut non


nisi pauca omissa deprehendi potuorint, nec sanc frequentia errata notari.
Ut autoni omnia tuta so haboront , utorque codex perpetua collatione recogni-
tus est, oo modo ut antiquiori B-Z/ fides praecipue adhibita iuorit, cum alto-

rius A diversitates ad calcem adnotarentur, huius tanien usurpato aliquando

textu, ([uando scilicet rimae in altero fuerunt explendae, erroresve eximendi,


vel otiam cum lectio quaedam melior priori suliiciouda iudicata est. Quae
sic imnuitata sunt, in notis sedulo inscripta reperiet lector, cum variis scrip-

tionibus tertii codicis C, ad ultimae Demonstrationis initium.

Signa vero vocalium textui addita sunt ex grammaticis legibus, ita iit

puncta i-^r» nominibus utriusque genoris, participiis feminiuis, tortiis por-

sonis femininis verborum modo constanti imponerentur, vitiosae scriptiones

ad normam adigerentur, et opOoypa-pia.; ratio una observaretur, ita ut formae


quae mutabili ratione in codicibns adhibontur ad rogularem scriptionem ad-
ducerentur.
Quoties verborum aut pronominum diacritica puncta in codicibns expressa
non fuerunt qualia in vocaliuni appositione ipsi observavimus, id variae lec-
tiones monebunt , ut iam suporius diximus.
Intorpunctio oa ratione instituta est , ut seutentiao unico puncto, niinores

distiuctiones duobus punctis clauderentur, periodus vero linalis quadruplici


puncto absolveretur; no(pu^ ipsorum codicum dispositionem variae loctiones
revocabunt, nisi cum sensus acciderit immutatio.

In sectionum iuscriptione, numeros romanae editionis armeniacae, ut fa-

cultas fuit, servavi; verumtamen eosdem haud rite appositos, ita ut senten-

tiam aliquandoque interscinderent, aut protractos nimium, saepe decuit im-


mutare.
Lexicon vocum omnium quae in textu syriaco inveniuntur serlem efficiet,

secundum singulas radicos in suis grammaticalibus formis dispositam.


Postoa index latinns, quantum florl potuit co|)iosus ot accuratus, praoci-

puas res nominaque propria quae in libro continontur oxhii)ol)it.

Insuper, exempla e Scriptura allogata aut significata, ad sacrorum iil)ro-

rum ordinem et numeros utriusquo canouis syriaci et latiiii dis|)osita tradet

syllabus hnalis.
Doniquo no quid doosse viderolur, uuuicri pagiuaruiu cdilinuis \\'.\^ right

cum numeris editionis nostrae in tabula ad operis calcom siniiil c(uiferentur.


Lxxx PRAEFATIO — CAPUT III. CODICUM DESCRIPTIO.

Sii|H'r('sl iil I). I. B. l.,(H'lial('lli('r, Universitatis Galliariuii Aggregatt) , lit-

ttM-arum laliiiaiuii» iu lustituto Catliolico Parisiciisi iirolcssori, gratias refcram

uiaxiiuas, (•uius cura ct (liligciitia, (•uiu oiiiucs ]ilagulas latiiias perlegendas


comitcr susccpissct , iil Iraiislalio iiiagis coiiciiiiia cvailcrct plurimum coutulit.

liacc suul quac tlc lacobi Ajiliraatis, Sa|)iciitis Pcrsac , vita ct opcribus
praelari oportebat. Ad extremum subit timor ue iu iis couscribendis longior
aetpio iueriiii. Ipsuiii iaiu aiictorciii, studiose lector, aiidias necesse e.st. Nos-
tram miuc accipe translatioiiciu. (^^uitbpiid iiiali iiicidcrit iiiilii iiiipula cl liu-

iiiaiiitcr ignosce; d(^ boiiis aulcm grates Illi habeto a tpio proceduut , liis

irucrc, et vale iii jiacc Cliristi.

Dabam Parisiis, ipiarto uouas iulii, aiiiio MDCCCXCn'.

loANNES PaRISOT O. S. i^.

SIGLORUM EXPLICATIO.

A Britisli Museum, Mss. Add. 14, (ill).

B — _ — Add. 17, 182. ff. 1-<H).

fi — — — Add. 17, 182. IT. 100-175.

C — — — Orient. 1,017. IT. 159 n — 170 n.

Insuper /!' fol. 7, Ms. .\dd. 17.182, signavimus, cf. cc. 25-32.
a.ft- Hl^ ^.^' 5^/0

>
t
1 Ht V.
^ii^

to t

llll
«5

2!

fM
Hri
.it^,'*^^

^ .b, /:7(.4-
«

EPISTOLA INTEBROGATOBIS

1. Ad te, carissinir, itilcrrorjationes et

(jaaestiones transnusi, neresse liabens plu-

y ra e.v te requirere; lu rero ine audire ne

reruses. Animus meus incitavit ine ul


wuK\
y
n* L — ,
(/(' niultis
,
sermonibus te adnionerem -, quo
5 wiN.iSo -y-^ niilii aperires sensiis intelligentiae tuae

^tlio ^^o :}-JUMy yJoot «^-V^iv ^*^j spiritales, et omnia quae de Scripturis
• .. I in r. l
Ki»;/ ) * *',' " )_3£o ^»» sacris adsecutus es me edoceres, ut

n Nrt K j ? C .. i
{ mA .. .
'^ \ C penuria mea a te impleretur, meaque
,
w.1q^0|«0
A ^ !>y^ 4

y taXr». ^ >
\\ ^ foj.
^ '',
14
^la±SL30
i' esuries eruditione tua exsaturaretur, et

^'tis n^sa doctrinae tuae fonte' restin-


10
,'i
|1)
j, ,
^
.«.^m
y

,
^r
,
.y^!»! )-i.QjLio
"•
I !>

^
4 y
^ V^*^^
^
-^ y,

gueretur. Plurima quidem in mento mea


• '« \ '^».
» .jK- j^vjK^^ N^' /<»\ •.
„ ?^
11/
-^
I /T
^ ^ seposita sunt de quilms te interrogatum
poj ^oufis->( »1.0-^ JJ.o,_>h.^a-3 ^oi-XO velim; sed univcrsa in custodia apud

"^.3 ^*^»^ > I « m / "tl ^lo^j As_^l/« ine reservantur, ut, postquam te conve-

.>. /.V^'jii nero, de omnibus me erudias.

A] — 3 A iiKipit "^-

1 Titiilum coiiieci. — Iu versione arinenirtca V'"'./H P^'! "l'f^'tl' l"^' ^"'/'.'/ ''/"*"//'/'" ^'""'^

liaec epistola S. Gregorio llluminatori ailscribilur :


M.l.nLi, i[iutAi l/uiiioinniffLuiii [ulnj, n/i t />}/il

((•(lli*! p> \\rr"j^ %rl"t"r/' '"'r"J /"t""""/»- ,„„ /, pin, i^uipguAihi [u^^iiiinLiu^tiuif [iiinij,

^/li», luu unipi>\i ^uilinit ili>i^iuj Lulliulpl- i/ul jlAil,'^ il[) lupqL/nLgniu l l\ luiiii piuqni^il'

uinuh. Epistola .S\ Girgorii Aoslri Jlliimiiintoris aiuulu/ i/fninLiffili q/in /iinpini/ii/p {i,r, q/i

aU Sanclam Jacobum Episcopum Msibcnum. (An- „,un,yl,y q.pLq . Quoil sic al) Antonelli vertitur :

lonelli, S. Patris A'os<n Jacobi Episcopi Msibcni ,^.^. ^^^, ^^^ carissime. quaestiones aliquas. ,lc qui-
Sermones. Romae, 1756, p. 1.) - I>e causa liuins
^^^ ^^ consulcrc mihi ncccssc fuil . lu aulcm au-
erroris cf. Praef. §§ 2 el 9. - 2 Eplstolae inilium ^,.^.^, ^^ ^^, rcituas. Multa cnim sunl quae mecum
e.x armeniaca versione desnmptum praeposui, aillii-
^^^^.^^^^ rcputans. iivlc molus siim ul ad le scribc-
bita tamen oorrectionc; ille enim te.xtus a inentlo
^.^.^^^ (Antonelli, /. cil.) — • Ad verbum : c fonle
manifesto ordilur, cuiii pro \>l ego translalor ar-
iiuminis lui.
menus legerit H/ sprf/unde versio armeniaca refert :

PATH. STIt. — 1'. I. T. L


EPISTOLA INTERROGATORIS.

2. Anteomniaautem.qnmlmiliimagis Jljoij ^i—^io "^^o ^; ^f-° Ly^

ost nocossarium . lupio ut s(i'i[ito nie .^.m;°>l obfcol; ,\Jh \j^j ^ )pX;
docoas : fulos soilicet quomodo so
)^/o :oi-.tO/j \S^li yi.n I >n .01 ^'^s^j

habcat, quodnani sit oius fundamen-


) '
-' ' -^j \-L^l ''%S.o :ottsjn]h^ v..o(

tuni, cninam aodificio superstruatur, ot


)jL3L./o :).v> ^.Irol^ooj ^^)-5o ;)o\Lm '^

suj)or quao oonstituatur; qualis sit eius


){ ^ ^ ^^w/lOj OlJS^OQJlO o<LV>\n >j
[consummatio] atquo perlectio, quae-

nam opera requirat. Firmiter mecum ;a— ..\i) •,.-^ )_i/ .o»_\ ^^*_bLsK-_io

oquidom tantninmodo crodo unum esse ]a^ 001 y-^<t K I v> .01 lQ.j' v> .oi v>

Doum qni fecit caelum ot terram a prin- • ^ -^ «•, ^ . v> )—^Wo )-.Lan-i> , ^ N;

cipio , mnndum ornatibus suis docora-


6oio :.,<oioJLo oK^ ) >fi\.\ K-3< 0010 10

vit, ot focit liominom ad imaginom


'"^wXfi; o^6o(o :ooa^L3 ) i. l) \ «.^
suam; qui ot Abelis oblationem susce-
y«' -->- - « * oo|o :^....^oi; o(JLdfa_o
pit, llonooli Iranstulit eo quod placens y -0

—"
A.

'\ )£sJd 6010 : o<16t-.L2ui> ^'^k.^oo


factus esset, Noe servavit propter ius-

titiam eius, et Abraham propter fidom ^ooi-^jJ )-=K^ 0010 :o(la_i)_» ^'^.^oo

eius elogit; (jui cum Moyse sermonem VI. \ ^'^iNio 0010 :oilri I v> .01 ^^,.^00 ir,

habuit propter oius mansuetudinem, yOoC^JLS «d/o oilc>'^«*'^v> ^^^„^00 )jtabo

locutusque est per singulos prophetas,


<iy-x ool 0010 : >S&«.^ ou^ooi ) V ^) I

ac tandem Christum suum in munduni


f-iK^ L^J^oua .)_^o\x\ o(.......^. >-V>\
misit. Hacc omnia, frater nii, ita esse
.^oUK^/; )—1/ LyV J
'"< ^ )-i-30( v'^/
crodo. Projitoroa, to, frator, oro, nt
o6fcol; ^diO \.S^ yj^l )Jo| "^^S.^ 20
quaenam opera ad hano fidom nostram
necessaria sint scrijjto mihi explices, ^kX.3£O0 ),' ^ ^ ^.^k^/ > . I ^ ."ilo Jb.\

atque socurum me reddas. ..^16 );0( ylo V> .o|\I

. AB] _ tr. B incipiL ^^-6«)- — 1« A •^l- — 18 B om. ^w..Cs*N ^ota- 20 A -po [u-/. —
21 A om. li^ — /0, \ s^ua^L.
|Loisa-oi» \LiaJ. (7-)

DEMONSTRATIO PRIMA

DE FIDE

oiK^V^ t^o JSX ^n y,m.^ /"1 r> >li-^/ / 1. Accepi, carissime, tuas litteras, et

^^>Aou^ ^JS^-^L^ii» ^^Cs^^


K-i "^^^^ iibi eas legi, magnopere gavisus sum,
quocl talibus indagationibus animuni

inieceris. Ilaec enim quae a nie poslu-


^^.^ioo )>.3oi_IKj>o r^p^^ «jJ^^j-j^;
lasti ,
gratis data, gratis etiam accipiun-
jLaLj% l^^iO oiX ^\\ ^o ;) •vmi^oo
tur '
; et qui liabet, si quemcumque ro-

jLs; ^«IM oo( ooi ot^ )-^; ^ Xr^ gantem se velit prohibere, auferetur ab

ipso quidcpiid ipse dare recusat. Nam


ot.^ )lo )in -> . ^ -» kS/ )lo ^ « ^ •> ille qui gratuito sumit, vicissim debet

gratuito dare. Tibi ergo, dilectissime,


y—tl ^^^)— III «...^ /li » Kj/o .^Kj;
de iis quae me rogasti, prout parvilas
10 :^JS. ooto/ ^loio-^.j K_3»;/» yo^-^M
?< 9 9 mea adsecuta est scribam; simulque
|J/ '^)_& wu^ J^-^io )1; ^Otl^ v3/o
alia quae non petisti, Deo invocato, te
^; >«.^AJi .yk )j7 vtm .^°>V>o )o^ ^ edocebo. Audi igitur, carissime, et

y -^N ui-I.JLJ^ JL^ w£00 - ^ -* ^ -"-

aperi mihi oculos cordis tui interiores,

y^f-^ )-I^v ^'o^ wJls^Jo )li^ sensusqne mentis tuae spiritales ad ea

15 )j/ V^/; quae tibi dico.


•^T^
2. Fides pluribus componitur rebus,
)i).*.> tio oo( )la^C;» V^^ )lo.tv>.6i
et multis coloribus decoratur. Struclu-
.)I^1^0L^ ))y^iTt> )jd^^^ )Jl3[K^ rae enim similis est, quae variis niatc-

)IfLvi. ^; ) j-^; v-^ oot ) T.^i^N riis aedificatur, et e.xslruitur ad liisli-

).^^ oti .'i -> .nS fino )jl:»K.^ )i) V ^m gium usque. Scilo anlem, carissime,

AB] _ ABiim. lituluui. — C.\(itu. ooi- — llB-t-^- H A l— oi. I(> A uiu. 001' —
I» A oni. <-ss.

I
MaUli. X, 8. Cf. iiilVa Uciiiuii>tr. x, «5 «•
,

APHRAATIS

iii aciliiicalioiiis ruiKlamonlis lapidrs

collocari, (lciiidc supor lapiiles totuiii ^^o(o : yyx^sollsSe ooi \-^\^ )i .'i->;

acdificiuni clcvari, doncc complcalur. ^^«^


)_^;_^ \1JLiS otiO v£^^J» M)-^
lla ctiam tolius lldci nostrae funda-
^iJLA-S. oiLsj ^i \J^^ .^soLioij
mcntum csl lapis illo firmus, qui cst
^o(oN-i/; )i.V-^V-* «9» \-^\-^ <nh>jo]hJi r.

Dominus noster lesus Christus; et su-

pcr illum lapidem constituta est fides,

ct supcr fidem elevatur totum acdifi-


)J.ox^o( ^^Jlo ;)iri.»v>.oi o.^ \^\^
)-s

cium donec absolvatur. Fundamentuni


autem ipsum tolius cst aedificii princi- oNs; )—^io-n v^oi ^oi ^i )K-£D)K-a!

pium. Ouando cnim quis accodit ad 0-_Si/ \-Jo ^


V*^ JL-J/j .) ? ." I 10

iidcm, constituitur super pctram, quae

est Dominus nostor lesus Christus. Et


)_3)_D ^ o.:L yeuLa>lii )lojLA-oi.^

0|X^J-3O .)— l.d^*..>o >i>.ajLi^ y-2ib o^ooi;


aedificium fluctibus nou concutitur, non

superatur vontis, nec proeellis deiici- i \^-i ^o '.^^lh^ i )bL^ ^


tur; nam aedificium supor lapidem po- "^^oo ^^Jj )l jJojL^ ^oo :)ijK^

trae firmae olcvatum cst. Quod autem )_3)-9; \^Lx "^^L Oi.r«l-> OJS. yti\ten 15

Christum appidlavi petram, non de mea \J,\Ji ) M%>ty\ h^-yt>\ )J^o .)lv^V-i

sontentia dixi,

runt eum
verum pracnuncupave-
proplictac potram, idquc tibi
ooi ).ijj ii ip^i wUL^i ^ )oo. i

'>y^QJLl )j/o :\^\^ w.Oto)VA O^t^


demonstrabo.

3. Modo voro do fide audi, supra pe- )la_l_^a.>oi ^.-^. vs -a g j ^; h-*^^.

tram fundata,

perimposito.
et de aedificio petrae su-

Prinmm enim credit homo


)..f.^i^ ^^ :)_3)_D ^ hJoJLjolli, 20

V-^^ ^i CK\ \ .) 4) ^ ""^wi. >x^Kjpf


et cuni crcdit diligit, et cum diligit spo-

rat , et cum sperat iustificatur, et quando y

:«j099po V-^^^! P^^ ti ^niiv> 0^(9 poo


iustificatus est perficitur, cumque per-
fectus est consummatur; et postquam V-i^l/; )->oo :po-^Jioo ^ffj/j )-:ioo

elevatum ost tolum cius acdificium, per- 0^3 y£^sXD« ) >0O ^''^&ofcoLiO 25

AB] — 1 B ll.ajaa.w — ii A ob.£aM [ot^»!^*- _ !) A u*w- — l'i .\ ovui^o cuiii inniclo sccimila

manu ailililii. — 1.'. A ovi-ia ciini piitioto secunda manu additii. — u\ .\.ai\'\. ueiUlicUfiin<lumcnlum\l^\<^
.|i^, [(3ls. _ I- A aild. Hs:^ foo^. Quod quidem ow apud A piiiis scriplnni fuerul oooi; si;d postua alto-

runi o crasuni esl. — 2;i A |i-i3 ov^s.


DKMONSTRATIO I. — DE FIDE. 10

jK.!^ |oo( . «t* »o< V vill/o''^S^>-3tsa./o fectumquc est atque completum , tuiic

po/; yJi \
.' »% Vf JPCL^^^^ jL^OIO ipse (lomus et tcmplum fit haJjitationis

OiLl^oi jJpo; oCLausi :|-^ j-'^»/


Christi, quemadmodum dixit leremias

prophcta : Tcinplinn Domini. Icin/jlum Do-


yOi^L&i y/ :|ir^; vfNi/ otNT.ot \^'y^\
miiii, temphun vos cstis Domini, si eincn-
5 *f_^/ oolo .yo n .y -^ No yOL-sl^^Vo/
(lavcritis rias vestras ct opera vcstra'. VA
.yoot^ ^woi/o yOO(^ V-^^/; • -" ^ '
^
I
iterum dixit per Prophetam : Habitabo
:-^/ )_Iioi ) I -^ri
^ 1-JL.^ X jl vS/o in eis, ct inambnlabo intcr illos'-. Eodem
) /. «i^t V>f Oi^o^o :joC^; yoKj/ o^Ouot; etiani modo Jjcatus ApostoKis loquitur :

Tcmpliim
V^/ )jboi ooJL v^ vS/o .yox^ )p£^ Dci cstis, ct Spiritiis Christi

)^/o ^Kj/ d^ lutbitut in vobis'. Ita quoque Dominus


10 yoK-j/9 :^oio^£^o^£^
discipulis suis ait : Vos in mc estis, et
•>)i/ yOaLS
eijo iii vobis sum '.

)-»..M.XVi ^x^ )JS> ., a )ooi; )_>co 4. Postquam auteiu facta est domus
locus iuhabitationis, tuiu" iiicipit huiiHi
IJLsKjso )-^! )-ft-ii-^ ^j^ >^ x:f>oi
sollicitus esse de eo quod domus iulia-
oou/; )^p/ .) i.'i -^*) 't^A^; ^^c^ oC^
bitatori necesse est. Oueiuadmodum
15 ))S... ^~> , h r V; ^.ijVs o/ ^-^^^ ^t^;
si rex, aut vir nobilis regio nomine
^^^oo :)t\>o; I^^cla ..«ota^ ^t.£>I/;
insignitus, doiiuiiu inhabitet, exigit

)lt » 1 N _^Ot2^ ) •\\V\\ ^; OtA princeps omiiem (iriiatum rcgiuin , om-


)-^L^^)^; )Kit:>ajti 01:^0 )iQ. I^.V; ncquc miiiisterium cpiud regiae digni-

vg'^rnv>; V^^ )J^ . ^^ .^n^v^; oiila^)J


tati conveuit ; iu domo cnim bonis

20 ^
)4\vi\
oiJ )^ i
oC^ ).^iX..^]^
\a:^ ^^ ^
]1 / oio^ 'pa:^
omniljus vacua

coininoratur, scd
, rex non residct

omnia domus insignia


ncc

a rege requiruntur, ut non dcficiat


^.^jslJ:, i yo^ y^ )i^; ]i^j- o^ domo ubi
quidpiam in ea; ct si in illa

)K « ^-» ^^1 m » ^t^ v/o :ou3


•» .*
rex habitat dcsit aliquid , custos illius

^o^J^sJl^ 001 )loJ!a^ :o(.^ )'^ )i^^; domus morti tradetur. co quod regis
9 ^ ^ i> 9 ^
25 ^J^sJl^oaI ^l/ jJ; ^Vsl )J^-A.^; Ol^a.^ servitium iioii paraverit; ita et bomo.

AB] _ 2 .\ ^/o- — n -\ oCi.. _ III. A iiild. 0*3 V _ l!l 20 A lU


fum punelo seciinda maiiu addiUi. B !;*• — 'Jl B Ustoo. '>a A oifi^,!.. 2-. A iii

margine secunda manu addito Pooi w [l^^i.

1 ler. VII, 4, 5. — = Lovit. xxvi, 12. II Cor. vi, IG. — » I Cor. 111, lii; vi, l',i. II C.or. vi, 10. —
* loh. XIV, 20.
'

n APIIRAATIS 12

(jui (K)iinis (it ol clomiciliiim liabitatio- )Jk_i^ |oO|« J-ii-l'^ yS{ )JL90| •)«*>.- N/^\

nis (lliiisli, vidcal (juid jjrosit ad nii-

' ^ " ' ^


iiisterium Clirisli liabitantis in sc, (jui-
Ol^ ),Ji; ^..l/AVif )KjiV>.>tO^ O^ ^j/
busque ornamontis oi placoat. Primum
y-"-^ ^O^Q^ .O^ \°i% I
v^? ^^^)-30
quidcm aedificium siuini superexstruit

pctrae, quae Christus est, huicque pe-


) ^ / «%IK. C> ). 4). ^ ^^_i. Ot-A.So».(3
trae impouitur fides , et super fidem

elevatur totum aodificium. Roquiritnr ot^ vnN m )i(i,ivi .oi ""^Jwo :)loJL^eu6i

autem . ut doinus habitetur, ieiunium )K^; ^y v^vv^N- )_:»L:»i^Ooo . ) I .' I •>

jniruiii , (juod siijier fidem stabilitur. .yoLjJDisSo \in I v>.<>i^ \-^\ \-^\
Kxposcitur etiam oratio niunda; haec- rvlL^
\i. l > )io-Aj oiJk )^l-\- 10
^ 9 9
que per fidem acccpta Caritas n
fit.
") \ . .. \ Lo .Jl t f>K->o )lo.iv> .0t-50
quoque necessaria est; haec autem
.t\ *t e>nn .O-3)J!O0 )JL(1 I V< .Ol >0 ) •>?> ..

cum fide compouitur'. Desiderantur


•i -^ v^>^ )lfi I VI .ot -wa jJ^Vj '"^Ow
etiam eleemosynae, sed cum fide ero-

gandae sunt. Hequiritur humilitas, fide


:)J^s_^po )Io VI I .oi ->o Jloa^^a^ ^).^
autem condecoratur. Eligitque viroini- \ln I VI .rn ->o )ld.^oK_3 oi \ —^-^p ) I.')

tatom; at j)cr fidom diligitur. Adiungit )lajL^^ oila.^ o^* n v>o ;) vi .pK-^
sibi sanctitatem - ; haoc voro per fidem sd/ \—sio ^t-jK-rio )iri v> .oi ->o
:) i

conseritur. Cogitat iusuper sapientiam,


\S^ : )-.2;jKjlV) \ln i v\ .ot -va )K,>^3L.r.5
sed in iido reperitur. Exposcit quoquo
)lo I VI .oi ->o )lo . I m •>/ ool ot-X
hospitalitatom ; at per fidem eminot.
)la^^tj-a otS ) .'N^)^s-^ :)|j^OAoi 211
Et necessaria oi ost simplicitas; fidoi

autem coniuugitur. I\equirit adhuc pa- sS/ l-jLao : )


^N .".J^Oio )1<^ i vi .ot -o

tientiam ; sed fide consummatur. Men- • ) ^«\- N- » V» )lo.i.vi .oi -X? )lo-jf

tem intendit^ in louganimitatem ; haec o(_2>o )lo m / vi^ -> 00|Jk_^


vi^

AB] _ 3 AB !;»• Kgo ciim \\'. Wiiglit lU» coiiicci. ///. B W3. 1! A piiMiilus l-isttoeo quod po.-iioa

in U^^^o aedificalur coirupliini csl. — Ih. A aild. ow fl^-si- — lo A ) ,. .\->evja. — 10- A add. oot [o>^-

— II Aadd. oo^ fK^^-^ovso- — 12 A \Ln\ vi.ota ovso- fli. B |jttj.«o- 13 A ow |l.oi>a.ov3o


add.
— 13AU=k^o — 1.1 17 IK A add. ow [ItiMao^ooo- — I!) A oiu. ovi>- — 19 21 22 Aadd. ow [|l-ai*i.oi3o-
23 A |1.0Ua'0V3 .3oI.o.

1 '^^i^yLl roniungilur, lonslruitur. CtEp\iCS. IV, polo^^l : silii Irnipcruvil, sripsum ronlinuil , ol « iii

lij. — - \La^^ sonclilas, i. e. rastilas, conlinenliu. lioc sonsii foiio oxponondum » con.sel Payno Siuilli

\'id. l'raof. t? -Jo, cl I)tMiionslr. vi, § 4. — - Mrn- (Tliesaurus si/riurus. O.xonii, 1879, c. KUS) ;
\el pru-

tem inlendit, vOoiW aiiibigua vo.\ est; aliter reddi ilrns rruilil , siipil , ul .joo^1-(-
13 DEMONSTRATIO I. — DE FIDE. 14

)loi>o..<xso )ln\/->/ ^)a^;o : ).^iljuo£oo vero pcr fidem adquiritur. Et luctum

)loiVi .ot^o )la^; sd/ )j)Ldo :)^>^£oo amat; sedperfidemfitconspicuus. Expe-

tit etiam castitatem per fidem autem ea


jl)_A )i.ci_:s; ^^2^ x-^oi :)v^fcoo ;

custoditur. Haecomnia ornamentarequi-


)_l)_3; ) \o > ^^i^ \~>n i m; )Iciiv> .01
rit fides, posita super lapidem petrae
5 )^_Lw ^oio .) /./tV^ 0-00«; )Iv_it_»
firmae, quae est Christus. Haec opera de-
V.^; )
.'.
«'>V) ) ^\v)\ oC^ ^jLsKao
cent Regem Christum ,
qui habitat iu

•:>)t-^ ^^ot-5 o «^i 'tl/; )—it-i/ - ' ^* •^


hominibus, per ista opera exaedificatis.

5. Idque forsan dioes : Si Christus


^cui^U/ )..f...i^.^ y/; :po)i; oop/o
positus est in fundamentuni, quomodo
oud pc^ )."../» ,v> 3/ ^iiL./ )N^)NjL3 manet etiam Christus in aedificio, ubi

10 t-^^ ^«^01 ••.


''^&oKji/; )_io ) I «^t •> *> est consummatum? Sed duo haec ipsa

po^/ .^7^ Po/ )_lia^ pLi^i^ ^«JuiU beatus Apostolus locutus est. Ait enim :

J^ool^ )_A^ jL|;/ ^/ M/, :-^ E(fo lanqMam sapiens arcliitectus funda-
ntciilum posui ' . Et ibidem fundamentum
"'^«On OU.»^^ y-^I O.'^—30 .)K_flD)K_l^
ita determinavit ac manifestavit dicens :

:)_i_3oi V-<^ i—^/ .^^o-^ )£^-fiD)£^


Vinulamcntnm aliud ncnui polest ponere
15 ).V>..ta>; );ot 00 V^^ )1C^/ )t^..^)l^;
pracler iil qiml positum esl; lioe enim est

'^ojL^ Q_.oo(; VimV[\ >..Si[V> |j a_j/


Cliristiislesus^. Et quod Christus habitat

) i.'i-^-> v^ ooi ) .l/.tv>;o .)..^...l».v> etiam in aedificio idipsum est sermo sn- ,

K.5ts_9l/ "^^iL^ ^; )^i^ ^O. «<^ pra consignatus leremiae, vocantis ho-

)&o )li/ .. f A jki^ )^ )-lio;/; mines templa in quibus Deus habitat.

20 ou^); :V-^/ )-^^^^^ ^ o .yoot^ V-^kjs;


Apostolus insuper dicit : Spiritiis Cliristi

habitat in vobis^. Et Dominus ait : E(/o


p/; :v^/ vpoo .yaxs )v^a^ \J.J^2iO\
ct Pater unum sumus '. Sic ergo comple-
^oi ) VI \t ^/ -^ v>o .^jL. ,-J. s^^/o
Christum
tur illud quod dictum est : in
)»•• ^ ->
t-^OO. ) .'. ..Iji-^; )£s^«^
liominibus habitare qui in ipsum cre-

jKj»)K^ 0^.0010 :o(—3 y« ivi .o«v>; ^^w./ dunt, ipsumquo fundamentum esse su-

25 ») I .'1 •> 0(!^ .wN. rr» ..«OIC^^; per quod totum aedificiuin elevatur.

AB] _ I 2 .\ ailil. 00. [II.am.wao- — ^ A aild. ^tu; f^wo- — 12 A ^» [^kss,- — «» A -a-o >soL >»3o

.|&o|&A "^ bt^ _ M^. _ n Ain liominibiisWl


iii .\ •^^[U-^^ — '"' -^ -01 -w cniii piiiirlis iiiaiiu

secunda adililis. — 19 B \^!,i — A lla-m. — 20 A U^ /''• >=>oI..- 22 A [,^i — /''. A ^^-a». _ 10. B

'
I Gor. iir, 10. — -/6.111.11. — '/&. 111,16. — » luli. X. 30.
- ; «

15 APIIRAATIS 16

G. Rcdeiiii(luiii aiitein milii ad ser-

nioaeni iiiruiii pristiimni, riini dixi Cliri- .)jL<UlJ> 4) ^ s^Vfil/ /../JV»; JLt-^/?
) )

sluni in judjiiictislapidoin vocatnni esse.


:wO(a^o> t-^/ t-^f ^''^ ^-^t-o x~^
Ait siijuidtMii Daviil piius de eo : Lapis (
f^ « "^ looi s^oi ) I •> Q^t^ fo/; ) ?>). a»
ijiirm rcprobaveruul acdificanles, liic fadus

esl. iii cupiil aedificii ' . lil ([uoiiiodo re[)ro-

baverunt aediiicantes lapidem liunc , ([ui ) I ^ot jJ/ ••.) /. ,«' »..V> (iL^oi; ) «>) 4

est Cliristus? nisi quod sic euin respue- v£DQ_^^^k->LS; ^0|0_^/ yOf—D f«|<^ -N. ml
rnnt aiite eonsjieetnm Pilati , ([uaiido
.) •>\v> ^^^
^
^ )-ioi
n

)ooi_i
^

jl :^',_^/o
^

dixeinnt A> sil : isle rex super iios ; et rur-


)V-X^j 'VJ-^ i-^/? jJJ^^-^ oo»_3 oolo
sus in parabola Domini dicentis : lloinii
jlo-^Nv^ \,-^mh ^j/ \J>i ).^ooia^ V-^ lu
quidam nobilis abiil iil rcijitiim acciperet,

reverlerclurqiie rei/naluriis super eos ; el illi


o^^ yOJ(3lo . yoot-i^s^ ^s^eu ^OdOtJO

miseriinl posl eum niiiilios dicenles : Ne sil


^Ai. )dou }i :^r^lo )i4^^^l otit^

isle super nos rex'\ In liis reprobaveruut

lapidem, qui est Christus. Et quoinodo OU'^ 1(301 ) I "1 ./o .) .'. / > V) 0^01«
factus est in caput aedificii ? nisi eo quod
^^ 15

elevatus est super aedificium gentium


o^o vn\ tp ot-.^SO.o )j:>a.^OL^f yOogLi^u»
et super eum attoUitur totnm aedificinin
y/ JJ / -•. ) ." 1 ^ yO-J / ^^O . yOOt I
." 1
•>

eorum. i)m siint autein aedificantes? nisi

saeerdotesetpharisaei, ([ui non exstruxe- ^/ :)';ivj^ )1.'jj: oL» ^; ij^iviso )joi3

runt aedificium firmum, verum everten- )_l-a OOI9 Vh-^ OOOI ^yK^ ^K-flQJ^

tes evertebant quidquid ille aedificave- :) £ ^ % ^'^^^^JL^^J^ o^JLs) ^/ jooi 20

rat , sicut scriptum est in Ezechiele


o<90( ^V^ va_i(3|o )J^^^/ \oo\ \-LJ> 6oi;
propheta : Ipse aediftcahal parictem , illi
yooi^ J^...^.Xa; :olIJ^ <ooio. ^'^k^I; oiS^
aulein illinebanl eiim iit corriicrcl '. I-lt

etiam scriptum est : Quaesivt in eis virum


)i^;6Jis^ yo\J>o \^^ v^jj», )';a^

ijui saepem clauderet et staret stiper ruinam


:oi .-N^ -./ i, \-l{U oi 1/ ^^
ad faciem lerrae, pcrdcrem eam, ^^ ). .'\.ii/ ^/ ooio .J^s_J-a>/ ^o 25

^
iil iion ct

noii inveiii'. Isaias quoque prophetavit •^7' .)-J)_3 );^ OU.:Li. Joji/

AB] _ 2 A Uais. _ 1 AB OM.;i.. — 8 A pw ^».. — II A ^». _ 22 A om. w^. — Ib. A oot-

' Ps. c.wiii (cxvii), 22. — - loli. .\i.\, 15. — " Liic. xi.\, 13, 1'4. — ' Ezucli. xiu, 10. — '•/&.

x.xn, 30.
.

17 DEMOXSTRATIO I. DE FIDE. 18

de eo lapide; ait enini : Uicit Donrmu.s :

EvcQ. c(ji) pono iii Siun lapidcm probatum,

in anfjalo iiiclilo, capul niuri fiindaiiiciili'

Iteruin ait ibidem Oinnis qui crcilidcril


^^;
:

. VI «CH V); ;. V>1 ool t—^(O


iii cuin, non nicluct'-. Et qui ceciilerit siipcr
5 moi '"^i» ^^.AJj ^-^o r^^^i^ jj oj^
lapidcni isluin coiifrinrjetur; supcr (picni
"^l sio), "^o :v_iJlKJ )_3)--D
vero ceciderit, conuninuet cuin'\ Cecidit

ot»^b^,N '^a-j ..^gfc-^<% ..> I ..g^ffcVv


enim super eum populus domus Israel,

)<§o,o -«^^^-^xi-i/ N.^, )^uJ> v*^ iuitque contritio eorum in aeternum. Et

^*^^ ool Ji_a_io ;^\\\ yoot,—»! cadens iteruni super simulacrum '
, iilud

comminuit. Gentes autem in euni cre-


10 oi—^ a_i_^CL_>6(o :oi^ ) n ..»o ) v>\'j
diderunt, et non metuunt.
.^^; jJo )jieL^eL:s.

^oi, ) a) 3 ''^^ oi-^^;^-S> s^a_j;o 7. De lapide illo ostendit insuper


3 9 "^
9 "^
^

y/o .)Ktt)Kjio )K^/ o-^i K^A^U/ euni csse positum caput muri et fun-

)J^s^)Kjl
damenti. Sed si in iundamento positus
) I -^ ./ )-a)-3 >^0( i^.a<Uila)U/
est lapis ille , quomodo etiam ca[nit
15 ^;^ )I/ »_D, i/ •a,§o« )jL«>/ jLi; vs/
muri luit? nisi quod veniens Dominus
)J^s.£D)t.^ iQ-^t^ )-^«)^ otln VI I .0) yoL^
posuit fidem suam in tcrra, in simili-

). VI »
V ooCbo _^ ^'^.-^IL^ >n\ fno
tudinem fundamenti , et elcvatus cst

otS^ ot^ ^^^J^/o )J^s^/ o^i ia^^:d super omnes caelos in similitudinem

capitis muri ;
perfectumque est totum

20 oiin I VI .oi yoMii ipo/, )iniv>.oi ^'^Js.o aedificium lapidibus deorsum ac sur-

sum. Quod autem de fide dixi, posuisse


^'is^ oijW yo^ ^f ),:^ :)-I;U
eum fidem suam in terra , id David dc
)j:)i )i^jLA.o,, :v-^^ -^/ .) .':.-»v>
Chrlsto praedixit, liis verbis : Fides de
:V:>o/ ^oJ^/ ooi "^oL^jo .^-^hl
^ tcrra orictur. Et quod deorsum sit etiam,

dixit : lustitia de caclo prospexit'\

25 oul^ V—^/ '^-.»). •i-'i\ >s/ v:^io Nccnon Daniel lapidcm illum

•,_io/ \.\i.%^ ^, )_3)_D ),:^ ^ ait


8.

esse Cliristum. Dixit cnim


et

: La/jis

^y^\^ h. )i^ ^ if>^if l^l^! :V*^ abscissus est dc inonte absqne manibus, el

AB] _ 4 A .^1 f^v — I! B ;sI.N». — 7B'^. — 17 A ii(M. ^ol. I^o^-o- - 27 A Uk^Wy

1
Is. xxviii, 16. - nO. - 3 Maltli. XXI, Vi. - ' Vid. Dan. ii, 3'i. - •• fs. i.xxxv (lx.KXIv), 12.
,

19 AIMIRAATIS 20

percussit simulacrum, eofpic repleta est a i v> KJl2^^1/o :\ v>\lX oiK.JLbo6

itiiivcrsa lcrra '


. Iloi- auliMii pracsioni-

fioabat (lo Clirislo. (jvio torra uiiiv(^rsa


ojLii ) ."N v>^J>b oi r v^; ) /. ..j.^ ^^
repleretur; fulo siquidem Christi eccc

implcti sunt omnes fiues terrac, (juom-


)oi )JL^iLbof V^^^ oiIqx^oi ^ .\-^il

y^\ \^\U, ot « °>ri «> yOO^>-3 a<^2S>^l/ 5


atlmodum ait David : Iii oniiirni Irrnun

exiit soniis evanf/rlii CJirisli'-. Apostolis


iv^ K^^ )^;/ oii^f :^f v^7\
etiam, quando misit eos, dixit : Ite iti>-
Oolo .) » ." » V>f Ollf L-flD; )J o

rete oiniies gentes, iit in iiie credaiil^. V^/ \-lLo\ yoj/ i^Ji ^ s^oia^ilJL^Xji^

Z V 4 ^'
Sed et Zacharias propheta de lapidc jjjcL^CL^ xooi\ni\ Of.^CL^l.
?i

ono.^; : yooj^
illo, qui Cliristus est, prophetavit.
) * ^ I
j-^V^j vd/o •s^^ yO-L-beL^OUIO 10

enim
Dixit : Vidi lapidein priiiripalem
JJO, M)-D ^^ Ol^ J^l/ Oil
acipialitatis et misericordiae \ Ouare
K^>^; :V.^-,_^/ .) .\ ,.tA_>io ouK^/;
autem dixit prinrijjalcin? nisi quod a

principio erat iMe apud Patrem. Misrri-


)lv\\o . ).vL<»;o )la..oi.; )K^i ) q),a

cordiae etiam dixit, nam quando iii


ia_\ )L^; ^; i/ -..^L^; '^l
p,
V y
munduin veuit, haec discipulis suis s:»ol )
^0* i»;o •)ooi ^oioJ^^^/ ^oio.^/ 15

locutus est : Hoc cst pracccptiim meiiin, \±^ )^.XA )i/ ^; ^^5^ po7\
ut dilicjatis invicrm''. Dixit iterum : Yos
» « f
, no ''^ ooi )-Joi; : ><oio^l^^ao\t^ po/
vocavi aniicos''. Boatus quoque Aposto-
lus ait : Misericordiam nobis exhibitit
uk^cutV; V^/ *>^io . , .'.
\ ^ yO •y> »»1;

:po^/ )J^ )Iia^ ) ,U>yxo .^oaAOvo


Dcns iii aniore Fiiii sui'. Et vere dilexil
.oii__s; |_ao )oC^ '"
nos Clirisliis; tradidit cnlni aniinain siiam v'^^ y^-^^i

proptcr iios '. ;>o1a/o )_-L Jl^ V2^5 M


V^
9. De eo lapide haec iusuper defmi-
:) °>) n "'^^ oij2S>^ vloJ^o vJif_3o
vit ac manifestavit : Ecce siiper illnni

lapideni ociilos seplein aperiam ". Quid- \\ ^ t \—j\ wK.3 )o| ) 4) ^ );(9( "^oi;

nam suiit iyitur lii septem oculi qui

AB] _ I A ovJ» - !i A oi;^; [o^xii^l. — 10 A >3(. _ !:t B oiii. \^^^ \>a{ '\i^a- 11 B "«.^
1(1/. — lii B ^»«^,0. — IH A ija*.lj >s; ool-o — 20 A )oiv.

> D.^ii. 11, 3'i, 35. — -i


Ps. XIX, 4 (xvill, 5). = Maltli. xxviii, 19. — 1 Zaeli. iv, 7. — ' luli.

XV, 12. — ' Ib. XV, Ij. — ' Cf. Eph. 11, 4, 5. 8 Ib. v, 2. — •'
Zacli. III, 9.
21 DEMOXSTUATIO I. — DE FIDE. 22

aporti sunt super lapidem ? nisi Spiritus

) < ^ ^ ^ ) .'.:%>^ -^ ii_i,: )^, Dei, qui super Cliristum Iiabitavit sep-

tem operationibus sicut ait Isaias pro-


:) .^ ^ I )^l^i/ i_io'/; _^/ ^?^di» ,

pheta : Reqiiiescet et habitabit super einn


)&; )_-i6; -otoki. )iLkio / lU;
Spiritus Dei, sapientiae et intellectus,
)l6vll4;o ))Lii.a;5 jiiaiX>;o )N V. ->
.^;
consilii el [ortitndinis, scienliae et tiino-

^J/ ^<Xo( .)-it- ^ ; 0|^X.m;;o )K:^;o

:)_3)_D ^ OL-Lsl./; ^,- I f < >^^


ris Doniini'.

super lapidem aperti sunt


Ili sunt septem oculi

; et hi snnt
(jui

)_if_bO; w»oin I « \ ^^S^a. ^J/ ^^0(0 septem oculi Domini, qiii circumspiciunt

'>\^{l o(SJls
universam terram '.
vf—i;
10 .". / » >»fl '"^_X ^OK^^ )joj sS/o 10. Sed et aliud de Cliristo diclum

;oiQ_j ooUi/; ^-^V-io^/ .\^\i\ est. Ait enim [Scriptural datum eum
-^ -> y T\ ^

^L^/ po/; ) :y\. .vi..^ yooiNSN fuisse in lucem omniljus populis, iuxta
^/
sermonem Isaiae prophetae : Dedi tc
^xcyi^ yOOt\n\ );oicu ^^..dotJ^; : ) > ^ I

in luccm omnibus fjenlibns. ut sis .tnlus

mea usque ad lerminos lerrae'. David


IT) ^JS^^ ^oi )^rA; :po/ ool ^; «s/o
etiam ait : Lucerna pedibus meis Verbuni
oilS^^ «s/o . > .\ / S >\ )to(aJo u^>.^v£\ lumen Verbum
tuum, et .^emilis nwis''.

y^ 001 )-.,.:i^_<L»_^ ) l\ V>; OlV-^)-^0 autem sermoquc Domini Christus est,

: . T «' .. >n, oti.; •» flf) .» V. •> o_^Jk-9« uti scriptum est iu capite Evangelii

^'ivificatoris nostri //; principio eral


"<isj:o .)i:^ )<5o, ^o,oLi/ ^.^v-o; ' :

Verbum'^\ Et de luce ibidem etiam te-


20 J)0|a_J oo(; :;0|_flD( ^-^i ooJl J«oto_i
stificatur : Lux in lcnebris lucebat, et
.otii;/ )) )_3QlSuJo )ooi )0(I,>o )iojL~L3
tenebrae eam non comprehcndernnt '

.
(^uid

) 4o t .; -> )io(a_l; :);0( m^ s..o( ) I 'soo


Lux iu tenebris lucebat
ergo est hoc :

)l/ •••otai;/ )_DQJuiio )oot ioi >o


y/ )J ,i,
et tenebrae eam uon comprehende-
JL^; ).^CL ^ ^^^ oiiotoj \qm\\ )-i^-^ runt? nisi Christus. qui lumen suum

^ ^ -t
^ --/ J^, )-^o ^-^ni/ fulo-ere fecit in nu-dio populi domus

AB] 4 A owov — II A looW' lo A 3/- — 2a A „0)010 [U»»-o-

' Is. M, 1, 2. — 2 Zach. IV, 10. — 3 Is. xLix, 6. gelinm eonconians Taliani, scu 5ta «(xoapuv, «luo
— * Ps. cxix (cxviii), lo.i. — ••
/n capite seii ini- ulobaUir Apliraatcs; cf. 1'racf. § II. — «^ loli. 1, 1.

lio Eeangetii, I i-f^ i»*;» : intelligendum esl Evan- _ •/«-.1,5.


a

23 A1>1IRAAT1S 24

Isracl; poiiulus auteiii ilomus Isracl o i vT .01 }iyJ> ). » ..1* -V> ; ot»oia_J o-S»;/

iiou ooniprelioudcruiit hiiucu Cliiisli , o^^jo )1/ oj^^; ro-i^sij y_( o«—

eo qudd lum credi.lmuiil iii cum, si-


j^ «*.qju; ypo 001 >s/o .s-o«aX^ ^
eut seriptum est : Ad suo.s rnul. rt sni
._^^^j^ .^ .^j ,,^4^ ^^^/
niiit lioit rcci-ijrrttiil '
. Seil et ii)se Domi- , , . ^ . >. ^.'

" "
iius lesus voeavit cos tenebras; uixit , ,

cium (lisci|)ulis sius : QikkI tlirii riiliis


vsS. ).ia.iai^ :)i-oii:s
-^
voM
^ -oioVioo/

/„ Iritrbris, cliritr ii, Ittiitinr-' : tit ijritlibtis


«^^ V?J<^? '^i^ .v^'0<=ij '=«-^

profrrti) huv vrslra litcral. Xam istae re- )»o«Q—» «-o)oK_^/j ) ..


'
..J. *. ^ j oiioia_J

eepcruiit iuiiieu'' Cliristi, ijui est lu- •


jnn /r xN >\ ssbi i-^/o ,) ^ ^^ •y^

luen o-.Mitium. Et iterum Apostolis suis .^j ^i^ .).^^j oiioiaj yOj/ ^Kj/j 10

dixit : Vos rslis lii.v iitiiitili\ FA iterum


yol—D yO_3tOid_i ioi_i-jj :y6oiX
ait eis : Ltirrat lii.v crslra roraiit Itoiiii-

itibas. iil viilraitt ojjrra rcslra boita . cl


v^
<•>-••>» "^ )_i^ v^f^ vo>—J! M^l
^%S. s^O-J^ Oolo .) «' V>. > .TtJ yO •>fl -)JJ
(/luri/irciit Patrriit rrslrain ijiii iit carlis

rst\ De seipso etiam ostendit se esse V-^, v^ '^^l •^'«•^ ^-^? «^^'
luccm: dixit enim diseipulis suis : Ite vQala^ Ki/ ^ as^oij : >*OK>pi^ci^ts^ '•-

ilunt lurcnt habrlis, ne vos tenebrae coin- oolo .)_3qjuJ yOS^ >^po jlt-^ jiotoj

prrhritilaitl\ Ait quoque illis : Credite ^^^\ ),'oiaJLi oJLboi-^j :^ooi^ •y^l
iit lacrnt at filii luris sitis'. Dixit ite-
\—il )-j/j :'—io/ oolo .yoootl )jo(Q_ij
rum : Ego sain la.c ntanili''. Kt adliuc :

yji_j/ )Jj •.y—^iol ooio .) vNnj oiio(a_i


.\rnio arccitilit laccrnain cl poiiil ciint stib
)i)_cD J^s^^i oC^ >o)_aDo )-^^A iouL^ 20
iuoilio, atit siib Ircto, rcl locat eaiit iit

loco abscondito; vrruni poitit rain iii


)U)-o oCs. yo\-^ o/ ) «>v \ JL^i o/

sainino raiulrlabri , iit iiaisijtie lainni 1^'r^ ^ Xk.i^ oC^ yo\jo )J/ :).«°*
^

lurrritar riilrat''. Et lucerua sjdcudcus )_^V-*o •)—4vV*? oi'*l5^ )J ? vju/ ""^«Sj

AB] —U A iiilil. Ddininiis no.tlrr s_;-» 'hs.5!^ — 13 A ^oiC^ |\tt2(.a^ — IC. .\ |t.on-

' //). 11. — - Mnllli. X, 27. Quod sc(|iiiliir w- PnilcL^uiiiviKi in Aiiliriiolis .'iupientis Persae serino-
rcrendiim esl ;id aliiiiii Idcuni Malliiaci, v, lf>, i|iiciii ncs lioniilclivos. I.ipsiac, 1879. p. 2"J.) — ^ Mallli.

iiio.x auctor allegabit, uisi CDiiipulcliir inlcr «Yf/acpa, v, 1'«. — ' Ib. v, IG. — " loli. .\n, 35. — "
Ih.

de qniiius vidc I'iaef. § 11. — •' Secuiiduin iiitcr- xii. S(>. — ^ Il>. viii, V2. — ''
Maltli. v, 5; Marc.
prcteni armouuin : lUac cnini rcccperuul A't«;(^r- iv, 21: Luc. viii, 16. (Ciasca, »».». ^iJl ojjl-Lbljj

linm •ui.LmuifiuMVb Cliristi, (|iii ilatus csl in liicciii loj^yi cr_^JI ^ ^yLtk seu Tatiani Ecangelioruin
Gcntium. (.\ntonclli. p. il.j Quapropter !?asse placut llarnioniae araliice. Honiac, 1888, cap. VIII. p. 15.)

pro wioia' liic lcgcrc «t-^a*» iu lcxlii syriaco. (8asse,


. :

25 DEMONSTRATIO I. — DE FIDK. 26

:^of V-^/j yj j .'..\>r, o-ooi )^o|J est Cliristus, quomatlmodum ait Da-
);o(a_Jo >-is^¥^ ^fc^ioo vid Luccrna ppdibus nwis Vcrbuni luum,
»-oi )_^^j :

ct lumcn semitis ntcis '

oiog/ :\^l ) •Lxi >&ji6oi ^/ oolo i l. Etiamque Oseas propheta ait : Ar-

vj_>00 .)_^V-^<li^ ^0|o)-:L30 \-4S^ yO^ ccnJitc i'obis luccrnam, et quaeritc Domi-

-o. V)
num -. Et Domiuus lesus Christus dixit
)^/j •/ \. % >&a-juJ'
Quac cst mulier, quae deccm drachmas Ita-
Jdolo ^joj )( m\ o(-^ ^^h l^^l
)...v> ^.o
Ui^ )lou^ |o :yOO(JL:io ^ licns, si pcrdidcrit

dit lucernam,
ex

et everril
eis unant, non acccn-

demum , cl quacril
) i v>o ••.l;_ao/j ot/oj ) .Licso )K.*^
drachmani quani perdidit'*? ()ua.eusLm au-
10 )^SJtO I •>
v^ jJ/ '•JlK.j/ )jO| w^ ..«Ol tem est iiaec mulier? uisi synagoga do-
ouA oiciui/j ^t "^V j^ . -;j mus Israel, cui data sunt decem praecep-

) i»-oa5\ <^o(6t--3o/o ^^v-oa3 )'^m\ ta, perdidit autem primum praeceptum,


illud uempe quo eos commonuerat his
:V—^(o o(^ yQJ( '°<J! o°l ) « V)^ n
verbis : Eyo sunt Dominus Deus veslcr, qui
yO-sK n fn/j yOdoC^ ) '.'<, V) )-J/ )—i/j
edu.ri vos de lerra Acr/ijpli ' . Cum autem
lo )_j^ad )_io(j )-^o .^ipoj )_^;/
^ prinuim hoc praeceplum amisissent,
jj o()K^j ) \%l vd/o o,—:>o/ )
-"^, ^
novem ea quae illud consequuntur non
^^OO ^yOO^ 000( ^V-^ « / ..•^>\?> potuerunt custodire, quia ab liocce

primo novem [alia] pendent. Ilaud enim

^^^ possibile erat eos, dum Baal colerent,


vfi-^"? Ji
^r^ f^? ^^"^j
^®?*

novem praecepta servare; perdiderunt


20 |j,'f>o°>\ V^^ <.«o(6f.do/ .^'^oad )-^J-
igitur primum mandatum, in similitu-
l;:^o/,"

)Ij^s_i/
~ ^^ 1^^ •
)
.' v>^ •
dinem huius mulioris, quae drachmam
:U^ v«H^ )^o6 .)^ ^ »-;; )/6j
unam ox decem amisit. Et clamavit eis
s.*o(6) ^ii do )—.^ k^ yO^i \ oioii i/j
propheta : Accendite vobis luccrnam, cl

:V^^/ \JJ^ \JSl\ ^/o o61o .)^^i^ (piacritc Dominum'. HursunKpie Isaias

.
^ - '^^- - -^
*/t )-:mo ) '.y vi\ o \'>j prophola ait : Quncritc Dominum. ct iiuan-

ABB"] — 4 A oiov/» 1-=-) >»»ooi U^l ooto- — C B |-/- — lo .\ adil. quap druclimam siiam pcnliilU

wioi I..ao;» [|l.fiM(- — II A e/.',- ^ooviv [oCi.. - 13 A luld. (;/.s ..poii^ [^Jc/o. — 17 A ailil. ooo< [^-a*M-

_ //;. B om. \^^L... -^i^. — 10 A atlil. oow [<».;^- — '*' l^ dosiiiil -w- — //'. B' iMii|iil K^'/-

_ 21 B- vs;.

' Ps. C.Xl.X (cxviii) , 105. -


Ost". X, 12. ^ Liic. xv, — 1 Ex. XX , 2. Ose. X, 12.
27 APIIRAATIS 28

ilo inreiierilis, iiirocalc eiim. etciim appro- ^Q 2u.il I Of_o;


t-

)
I
—^o ^'
:s.*oioJV-
.11»-

pinqiiarcril

saam,
.

ct rir imjjiiis
ilcrcliiKiiiat

cogitalioncm
peccator riiiin

siiaiii'.
.oiK^jl JJqJw Jvj^o oU;6/ ) .,
^
)) yQ_IO|0 ;OU-l \ .-^ OOl ) ^, 1
Ilaec quldem lucerua spleuduit, et ipsi
oitoia—io :>^oioC^ j
l\ vi\ ot^ o \^
per eain nou (juaesiveruut Doniinuni

Deum suum; ct hix eius in tenel)ris


-.OH^iA jj )—90 * »0 'iQH-il —
) 3<

fulsit, et tenebrac eam non comprehcn- 0(0_^;0 )_^^ »fl\«> )!•, i V> "'^J^O

deruut'; lucerna super caudehihrum ele- wO| ) I_^o .ot;oia-J oji w )i )K_A^;

vuta est, et qui iutra domuni erant, hi- •..)-^;jt U^i» )I-»_Li0^^j );<5l

men cius non viderunt. Quid igitur est :). ^ .-\j^^; Ot- -Q "^ •^
V / n
hoc. qnod super candelabrum asccndit

hicerna? nisi asceusio eius super cru-


y i .. •t-«^j^ w.OtQ l^", t-O .yOO(_«.^^
cem. Et in tota ea domo, tenebrae factae
N-i^ OU^ ;0|-j6 yOOl I V) );0|Q_l Oti^
sunt super eos. Quando enini cruci eum
fixerunt, exstincta eis est iucerna, et
K_A; )
J^_i^
V^' ^^'^«^^ '
)
i^t-^?^

inter gentes ilhixit. Nam a tempore sex-

tae horae cpio crucifixerunt eum, usque O) \^ •> ) "^A » .: ot— ^ )6o| .
•-• ^ » 13

ad horam nonam, tenebrae factae sunt ) —> >o t o-,_i^ :Ns. .-, m *./; )_^;/
super nnlversam terram Israel, occidit-
) ^oJl^ )•—^;/ o(-^ KiLiuJo );ot-^<.3
que sol in meridie, et obtcnebrata est
)^\-J>y-J> .^K.J; y^l )v-iot_J
terra in claro die, sicut scriptum est in
^-^/ o6i ) >oo i ^ )ooi—19 :) £ ^ %

.Zacharia propheta : Erit in die illa, ili-

yuL^lo );Ot_^V-3 ) J. V>t O-,!-^/^ l\ V) 20


cit Domiiiiis, occiilcre faciam solem in mc-

riilie, et obtencbrescere faciani lerram iii


>:>)^otJ J^qXs ).^;)J

claro die'\

12. iVunc ero-o redeo ad sermonem


meum pristinum de fide , super quam
-tOi^ Iq_^ "^ . a=Jt J^ )i/

y/n\ro ot.. ^O .; )l6 i vi .6i; )K «v>, n


ascendnnt oinnia opera hona aedificii.

Quac autem de acdiiicio dixi , non in


^o .) 1 .^ I
^; )^^ \i^ ^^oC^ 2.^

novitatibus locutus sum, verum beatus Mi-^OJ )6oi ^ JLilie/; ooi )


? ' « ^

Apostolus scripsit in epistola ad Co- )i-^^),^ ofco \i^ \.A^ ji/ i;^i

AB"] _3 B" um. ow- — I B' uiii. ova- — 10 B" |»ov=. — 17 B' nui. i^. _ 2-2 B 11/.

' Is. LV, tj, 7. — '-'


loh. I, 5. — ' Locus quideni est .\iiios viii, 9, sed cf. Zacliar. .\iv, 6, 7.
2!) DRMONSTRATIO I. — DE FIDE 30

riiithios prima, dicens : E(jo tanquam

^o )jL»)Li K^ ) v> /-> r. jLf;/ sapiens arcltitcclus fundamentum posui :

unusquisque autem siipcr illiiil aedifical'.


) V))(t> )-JL5f i^/ .op^ss:^ \1^ wf vJu/
Est qui aedificat argeutuni et aurum la-
)-^ )jLi; Mo :)Ki4 )J)-3o )Joijo
pidesque pretiosos ; et est qui aedificat
5 ).4-«/ )>>^Q.^^ jL^-;^ )( / V> N<^
aruudinem et faenum stipulamque. Die
*,^^ )—^f .)«OJL3 ) L^JL-^ 00| V^l^J^OO vero ultimo , aedilicium igne probabi-

O^ ^i^i^ )^^ )-3)-30 )j!^)..a)0 tur; aurum quidem et argeutum ac la-

pides pretiosi iu medio iguis servabun-


:)^V-i v^' ) I >' I
^? ^^%>^ )»^
tur, quia aedilicium firmum sunt. At in
^6ou» )-iOi^ )i^-^ )..-lj^o }U^oJ^
faenum, arundinem paleamque pracva-
lu )-:o).^ )-^! ooi )Jl:mo . . 1, n k> );oj
9 p i»
lebit ignis, et comburentur. Et quid

aliud sunt aurum et argentum ac prc-


)i^_jL^^, )_i_i \^^-^ yj M tiosi lapides e quibus exstruitur aedi-

ficium ? nisi fidei bona opera, quae in

:) .^./»v> V^N )p^ oo, ) i.-i^^f igne scrvantur, propterea quod lirnuim

1?^ istud aedificium Christus inliabitat, id-


15 )J....
lO .);Q_J ^^ Q^
Ot.^ V^SJL.^ a.>ooio
(pie ab igue tutatur. Videamus autem
_^ *>30U^; )i<^_^; « V) "'^oK m lo
et intelligamus exemplo (piod Dominns
-««i^-^ )-^-< )_J<^ .3/ )^ ab lioc iam saecuhj nobis exhibnit, ut
.) VI X\ ooi; ) I ^ vn V> ^^ yoV-iLJ; certae nobis evadaut promissiones sae-

)KJ^1 yO lo, . v> ^-; ^^^Kjq_i"o culi illius. Id vero intelligemus ex his

20 )}Q_i <^-^ O l N° I I; ) tLiVj yV ^ ,


-> tribus viris iustis, (pii in medium ignem
cecidcrunt ct non suut deusti, Anania,
^U-^JbOO )_i;p^O )^'JU... 0^_£i^ ^
scilicet, Azaria et Misaele, iu quos uon
Q_JL3; ^^.^OO :)jQ_J yOOt^ JSs^^^^Oi jJ;
praevaluit ignis, eo cpiod aedificium fir-

oiJ^-oLs> Q.-L:bar)/o )C^-^ ) f .^ i ^:

mum cxstruxerunt, et coutempserunt


)_2o^I^ °^<^° i^<=* )
"^Nx^ fp^t^Q^;
decrctum Nabuchodonosoris regis, ne-

V quc adoraverunt statuam quam fecerat.

)»Q_J vOOl_3 K_^<.^ai ^^ ,.^^ )^! Oui autem Dci praeceptum violavcrunt,

AB-] - I B* U^icia,. - Ib. A ;-»/i. _ 3 B- -w^. — B* W-- - B*


;! <i iiua wo;-ak>o. - 1« B

0111. ^. _ 19 A ^^«j. _ Ih. B* um. ^v _ 20 B- |><^- - 22 B* l^. 21 B* - - ..i„. la^ijo. _ 2.i B* Vf^

1 I Cor. III, 10, 12 seqq.


; —

31 APIIRA.VTIS 32

fito iii cos ii;iiis iiivaluit et comhussit

eos, ciMMiiatiiiiie suiit iiiiiiiisericorditer. \j±JDO jfL^l^CL^ 14^^^ ) .'V>OV^ V^^


('oiisuni|ili siiut (Miiiu SodoiiiiUu^ tau- 1 5 '
^
-<
00|-A_3(0 ^Y-i Oy
>
oolo )N- -rs

quaiu raeuuiu, aruudo et stipula. Usti


ool .jo^f "^^ O-, ^Nf
quo(|ue suut Nadab et .Vhiu, qui legeiii
.^cu^ i\-^
Dei teuieravorant. Et adliuc cremati

suiil diicciiti et quiuquagiuta viri (|ui


Oy-oJ, ooi . ) vT m •> oooi

^*^
iucensa ofTerebant. Pariterque combusti ^
yOOi-aa.N; ))—:mo y/ I -^io» ^»1
sunt duo juiiicipes simulque centum Ol—^ )oO| oN_^; )iQ_^<-\
[viri] cum ois, eo quod appropinquavo- );q-j; )1^ ^ % vt-s >f> \ eet\ ) L^\
raut ad moiitciu ubi sedebat Elias, qui
)ji_fl .^^4 OSI 0»_£i-i0 .) ;>0 t\ 10

igneo curru

Etiam cremati sunt calumiiiatores, quia


ad caelum conscendit.
.)_iiyj )^.^^ )^^ ovJu-f ^
elToderaut foveam viris iustis. Itaque,
)_3)-3o ) v>) tpo )—30|f l^^yS YiLl^
carissimo, igno iusti probantur tanquaiu

aurum et argentum et lapides pretiosi lo-io^ );ai^ ^r^ i'^® :)^-^


iniqui vero igue absumuntur velut fae- )_|<_:^; )£. -. .".o ) .' 1 no )(...t>n \ i

mim, aruudo ac stipula, iu qiiae prac-


\ ^l> y—>l ;> 1, n io )iO_l yOO|_S
valet iguis, et comburuntur, quemad-
[.^ J; );4-i.^f :) .^ ^ I ). J.\a\
modum Isaias proplieta
ait : //( ifjnr
:V_io/ oolo .vA^ '^aA oi_3 V .
"

i. ^
iiiilicdbit Duiitintis, in roiiue cxplonibil
)y -11 I ;
yooi '.tN* vO>—-io vQ-Qlj3JLj
(inineiii rarnein '. VA itcriim dieit : Egrr-
oo(-bJ^oi )^-.-V) jl; n ."\ \/;
tlirnliir cl i^iilrbunt railarrra viroruin qui

prarrarirali siint in inr, ijuoruni noii ino- )V_2ioo; yocot—jo ) a-J^; jJ vOOi^o — lo

rirttir rrrniis, nrque ii/nis r.cslinijurtiir,

rt firnt

I."5.
stupor uiiivcrsar rarni'.

Ue illo autem aodilicio, et de illo


p<5, ^ \.',:\* o^ ^ .flj^io

fundameuto, Iiaec quoipic uobis Aposto- V^ V^^[ .)L»)L£ );«5, ^o M-^


p' ? ^

^ V^^
;J

lus declaravit diceiis : Ftiiiiliintcntuin );oi ^it^/ )^^-cd)K.^; :)-L3oi ^,-

ABBJ _ ;! B- aaolo l/>. B- ^.oaa. _ /;;. B* om. |«S^?. _ « B" ^tlioo. _ /''. B* ilesinil

<;
^ "0
>- — //^ B iiicipit ^' — a B 0111. lia)». _ 11 A Va*»i l;=>^. _ UA oni. I^S^- — //'. A
— H! B oni. ^.a>o 18 A ;~»-'N.i. 22 A U^» 11 oia ,^.a»< Uoio fla.v' U .,pwia<o-

' Is. LXVI, IG. — •-'


Ih. L.WI, 2'i.
33 DEMONSTRATIO I. — DE FIDE 34

ulaiil nciuo potcsl poncrc practcr iil (iiind

piisitmn cst; fjuod est Cliristns Icsiis'. Ite-

riim loquitur Apostolus de 11(10 ([uae spei

et oaritati coniuncla est. Sic eniin ait :

tC^I. x:--^/ ^:^®'? •) ' •>o« V*^ t-^/


Tria liacc sunt quuc muncnt : fiilcs, spcs,

curitns'-; fulem autem ostendit primuiu


J>oi v>( r>c>\; \ix\ I v> .3) ^^Jbw do-^o

)Iviv» )i^)i^' ^ )v>/mlto^


lundamento firnu5 superponi.

14. VA (piidem propter Abelis fideni


oila-i.^a_^oi ^^..^>k_io t—fc^ ''^.-fcjiot
accepta est oblatio eius'. Henocli, (piia
i^LAl ^^^OO ^djL.xO .0(.L3^CL0 ^^.2lo1/
Ude sua placuit, translatus est ne more-
III wxO_io .)la-^ ^^ JjK.a/ o<ln v> .ota i
retur. Noe quia credidit servatus est a

. ]la.^bo ^^ UK-od/ . Vl" .Ol; ^'^s.^s^ diluvio. p]t Abrahain iu lide sua benedic-

KSt .'.l/o Nkt.^1/ otlo VI I o>—5 ^OOIfLd/o lus est, et reputata est ei ad iustiliam.

.^OmIU/ ^^ot,.3 >A.'. tn^/o .dj).a^ oC^ Isaac quia credidit dilectus est. Et prop-

ter fidcin suam lacoh servatus lo-


.f-^jl/ oild_L.^CL_.6( "^^^ od^V^o est.

seph ([U0([Uf [iro[iler fidcm proliatus est


lo >> m U/ otld I VI, .oi ^^^ .°> aDQ_«o
in aquis contradictionis, et liberatus est
:)jdA.cQj ^^ .,1^1/0 ) I V, .".; ).,V.:!0.=>
a teutatione, posuitque in eiun Domi-
f_^(; ^— •( )JLo;oi-£D oi^>o o<-3 vi mo nus eius testimoniuin, sicut ait David :

kS/o .oi VI <v) ^flDOALS )l6;ot-^i : «—^Of Tesfimonium in Iusepli posuit '. Moyses

)) «V tm J1Ji'.,m «-^-^ )lo VI .bt^ I )


»" •^ etiam nuiltas virtutes mirabiles lide pa-

.0
\^^ V^^ )kL^Oi^ .)0.£^l0 travit

cem
: fide afflixit

iide quo([ue divisit


Aegyptios plagis de-

mare, traiecit
V^>3 )ld VI .oi.5
I ool .vO.:;::^ •, m \>
;

populum suum, et Aegy|itios in medio


)—^<vu\ "«>iaL^o o(.^q1:LX V"k^/o ), vi .

eius immersit. Fide etiam lignuin misil


)jl:»xs ) cn . n )^ )ld i.vi .oj-so .oia,^
in a([uas amaras, et dulcesefrectae sunt.

h^^l )ld I v> .d(-ao .a.^l\.^o )-,. V,'. vi^


Fide desceudere lecit nianna, et satiavit

:>.-^ )ld I v> .o(-so .o(.aoL:>>^ '>«>>^^o ) 1 j v> [i(i|iuluin suiim. Fide exlendit inaiiiis

y-^l >f> .'\ v>\\ )-i;o W.010V-*/ ^ » °i suas et suiicravil .\malec. sicut scri-

AB] _ 7 B (1111. ^. — l(i \ polmj. _ 17 B 013. — 1« A adil. /iliiis lcsse ^'l P •ov —
II). A wl.oiou»5- — 22 -V .0,=^. — //'. X U^-
'
I Cor. III, 11. -- - //'. XIII, 1.3. — ' .\pliiaali:< Denioii^ilraUones a S. Isaaco .\ntioclieno Irllas

fuisse ex hoc loco possc iJcJiici videliir, cf. l'iaul'. g !i. — ' Ps. i.xxxi (i.xxx), G.

P.\TR. 9YII. — P. L T. r.
35 APHRAATIS 36

plum esl in fidc iikiuiis ciiis pcrscvciYissr }!" I N« -«t ^ ^oiov—•( >:iooi; :o-^Jn-3;
9 ^

usqiie «(/ occasiiiii solis '. Fide etiam as- jlo >o «CH-5 »3/ .)-» v> A tsJ>V^;
I )-2>of^

ciMidit in nnHitiMn Sinai. liis icinnans

quadraginta «lies. Fido etiani Seiuin el


ool .^^^-bocLl ^jLi^»/ ^*-i^»/ ^V i^ j
Hog reges Amorrhaeorum vieil.
u o-iiXo yO ..^m\ \J>f )in 1 v> . cn -.

•:')-.i(aio/; yooi*a^k^

15. Prodigium niagnum. carissinie, ) ^io >... -» .^ i^ );oi ^ot )o|_-l^l


7>

mirandnincinr illnd esl qnod effecit Mov-

S€S in niari lluliro, ([iiando fide divisae id^^iso )lcLtv» .ot.s \.S^ a^^i/ ^J
sunt aquae, ae velut montes excelsi anl
^)Oo avi n ) t y> \ )q V n>o ^.^V )Va^ i><

rupes validae constiteruut. Et cohibitae


y^l . ^-, *r-,^ )-J^.od2L3 ^- V) « no oooi
stabant iuxta praeceptum, velut in ntri-

bns constrictae, et in snmmo conchisae


«^ft^ --" )-V>a....l l\ -» V j) vootldau^io
(piasi in proiundo; earumque molHties

terminnin non est transgressa; mutave- )-jLb^-boN_jL:M 00010 «"


yoottv..i",_s; i *>
: )

ruut uaturaleni eonditionem creationis jJJSc^ ^; °» :.ofo :)iLju^; ^; )iLi-^ "•'

suae; irrationales creaturae obedientes ^^ '^ v..l^s^/; )-L^?n °i\ . « "^ m v>o
)

laclae sunt; suspensi fluctus exspecta-

bant ul, cuiii popnlns transiisset, ultio-


v.iii:^l/o .Jiiwjaa^o )-),' nri <hN ^v—^o
nem exercerent; undae mirabili modo
,_io; )-=4»o :)_ic^ «-M ^io; ).iB)NjJ
sistebant, ultionis inssum specnlan-

tes". Tum revelata sunt fundamenta .)-^::b^ ^ ) » .- ^ ^ o^ )^oj K-^v^ 2(1

ab origine niiiiidi, et pervetus liumor )_S^Vl a.iaim/0 vOOtJLk; [SU aiai;/o

derepente siccatus est. Elevaverunt por- );oid_J; );<^ VI \ ^^s_i^o :^, \\ ^^;
tae capita sua, et elevatae sunt portae )-^Li> •, ^ \o :)K^pL:>o ouS.4\ ;og/o
aeternal(>s '
: processit cohimna ignis,
yd^',iL=i )laj)..3; )il; )(30|i3 : jld I v> .(st-s

iUuminavilipie eastra nniversa, et tran-


•:• 0(lS^iL3p0.30 oC^-o-l-SO 25
sivit popnlns cnm fule. Factumque est

iudicium aeqnitatis in Pharaonem, et exercitnni cins, et (piadrigas eius.

AB] — 2 .\ |Lax:«uooo ilLoija.ov:» >3/. — 1 -^ |l.<ujtt>w= (j\= ooLo- — 7 A add. ;^\.w. — !• H


Liacs. — 10 .\ U-^[|il»^ — II B (iiii. oooi. — 1.; A ICs^p - ao A ^v — 22 A add. ^ooo |^vo.

1
E.x. XVII, 12. — '-
Ad verbuni : iuisiiia ulqiic iillionem. — ^ P:?. -XXiv (xxiiO, ", 9.
37 DEMONSTRATIO I. — DK FIDE. 38

^jto^» V^^ v^i-^ >&aJ)-> -zl )-i33i IG. Il;i 1'liam lesiis liliiis Niin divisit

IdrdiuKMu iii lidc, ot lilii Israel sicut

in dirlnis .Mdysi Iransiornnl . Novcris


auteni, carissinie, linuc lordanis transi-

tuni tcr apcrtuni luissc : |iriiuu, scincl

[icr Icsuni lilinin .\un, sccundo |icr


•^
Eliam, dciudc pcr I']lisacum. I'^x ipsius

1'uim Sciiiilurae verbu ostenditur e rc-

giune liuius transitus lericluinlis i'ap-

»Ju^ ^ V-^^ ^o» P .)..'vi«\ |->1\/ tiun luisse iu caclum l']Iiaiu; cniu cuiiu

ah co discedcrct Elisaeus, lordaucn»


III a.ASLi :
t
•> \o ^Md.. v^s^o otilS..3
^ visit ac trausiit, egressique lilii pro-
di-

'«Jii.A^^; 0(-:k;o|.^ «Lw^V-^/; JjLLi ^JL:>


plietarum Icricliuntis in occursum I']li-

saci diQcbant : Rcqiiicril spiriliis Eliac in

Elisaciuii'. Pupnlus antem tiansiit iu

)
„aQ-a> o\ -^ \; :c:l~^K_3 i—<^^ ) i "iot dicjjus lesu lilii Xun ; ita cnim scriptum

yd-if_S >b.djLj' sd/o .d..i".v *./ ^^JLod\ cst : Traiisicrinil pn/jiiliis c rcijionc lcri-

o .. '^/> oi.^Vd_jk >» v>i/ )id_i_^CL.oi_3


chuntis'-. Fide ctiam lesus lilius Nun
^v
luurus cvertit Icricluiiitis, ct currneiunt
oild I v> .ot.a oolo . Jl VI \ )J; o\qiio
ajjsque labore. Fidc adluic delcvit reges
)-^i/ lio/o ^o ^J^l ) •>\v^ s2,\^
triginta ct uuuiu, et tcrram filios Isracl
0|l.aJL^CL.Oi^ O^ Oolo .^ '^y^*'\ ^i^^ liaereditare lccit. Sirniliter in lide cx-

\L-yi )
." v> > io.\ «.«oioV-.^/ y^^jL_3 tendit ad cacdnm manus suas, solcnupie

)J^\ n'^^ )io) fn\6 ^d^v^i.^^ ).t vi« \ inliibult in Gabaon, ct luuaiu iii valle

Aialon; substiteruuttpic ct steterunt de


.voou^^^^ ^-^ 0^.00 c^od :yd\./i
mansiunibus suis'". Oiiid mulla? Insti
^^3 ^oio/ ).-a-i";j vOoi\a :^; ) •^m
illi onuies, patrcs uostri, iu omnibus
y^\ a^t-jil/ )ldiv> .oua o^ \ \; >Otl^

:vOoiii.D ^ ;OM» )iid^ )-i.:XA vS/;


quae pcr fidcm egcrunt, gluriaui adcpti
sunt, sicut de umuibns illis testatur

V-^/ ooJl . oy % •>!/ JJLci I v> .oi—s; etiam beatus Aposlolus dicciis : Pcr ji-

) > V) .. ypo )?^s^^ ^Ijl.^; : vdiCL.:\jL (lciii Iriiiiiipliaccriiiil '. .Vil (piuipir Salo-

AB] — I .\ ^»;^. |taija.ov3. — :f A ile«irill <i.i.

' II (IV) Rcg. ]|, 8-1.-,. — - lus. III, 17. — /*. X,13. — « Ilclii-. XI, .13.
}

39 AIMIUAATIS 40

111(111 : Midli hdminrs nuscnronlcs ronni- n i Vi }. i vi .oi^ ^j '-^'^ :^V.ciN^

lur : riritni aulrni fulrlrni nnis inrrnirl' .\—^l )—L_33» o<^/ ..s/o ••.->« v^

loli aiili'm (licil : Innnrrulin nira niiti ri'-

cedela ntr, cl in iuslilitt nira firniilrrsliihn-.


•:• 1
"** ^^ - -
(

17. (^)iiiii('tiani X^ivifioalor noster, cui- \:>y^\s,J:>oi ^^ ^^_3 . I »'..>o >s/o .~<

cuiii(|uc ad ciiiii ul sauaretur accedouli :o«,^ )ooi V^/ liaoi J^jKj; ouS> )ooi

itaaicliat Srrtinilnni ftilrni liiani fal lihi '.


yXn
:
)^^&£D yJiO .•^ )<30(J I V> .31 y^\\
Cuiii(|uc caecus ad cuiii a|i|ir(i|iiii([uavit,
K-j/ ^-^cL.ooo :oiJ^ t—^/ ot-^ o'^
.'
dixit illi : ('rnlis ijtiia jjossnnt Ir sanarr
ooi otX V-^/ ••.^£d/; \J\ ... •>« v>
;
llespoiidit ci caccus illc : Ltiqar Dontinr,

egocrnlo ''

. Ht sua ci lides oculosapeniit.


.)_i/ . vi' -r>\ v^ ^v_:!0 ^/ :) .' v> (in lu

aegrotabat dixit ooi.X(3 .K.^K-3 ..«oio \


•«•
\ otln I v> »oio
Ei vero cuius tilius :

Crnle, ct qtiiesrrl fliiis ttuis. X\l ci : Crnlo )...Jo ^^ol.oi :ot.^ V^iio/ )(30i oup oii-^i

Doniinr; ailinra filrni inrain parranf. Et :v-t-^ )-j7 ^iCL-.o«.io :oi_^ V-^/ •'/y-^

cuni credidisset, lilius eius sanatus cst. oilo VI .otJ>o .)l;d-^(.j


1 >^16 1 VI .ot^ ^t-^
Regis servus paiilcr accessit ad euiu.
yJi ).-aIS^ y
-^ N 3/0 .01^ ^ ffl .^ ^ 1/ U>

per eius lldcni pucr ipsius sanatus ^"

o^
"^ "^ "^

et '-'

Ot.^.11^ V^^..wl/ Otlo VI .0(0 0(.\


I

est, ([uaiidd Ddininn dixit : Dir verbo, cl


)ts;^^.iao i-io/j :v| v>\ o(^ ,_bo/ t-S
sanabilnr piirr niciis''. Miraliis est autem

Dominus cius lidcin, ct secuiidum lidcni


yL_io -^—iojl/o ..... ..'. \ ^ )._flo)t^o

eius advenitei. I'^l adliiic, cum eiiiii ai- .01.^ )i30i oiJ.6 1 v> .01 yJio : oilo v> I .o( 1

chisynagogus \>\-n lllia sna rogaret . ita ^^siw 0(i.^ )..^>0 >-3 )tsjL6 I •> 0« >s/o 2(1

locutusest Tanlitninioilofrniilrrrrnlr.
ei :
AiNrt .r.(Nrt id..,.\.0 :oC^ ^/ )i30( 0(J.',0

cl flia tiia vivel' . Et crcdidit illc, lllia


0|i'^ KJLmO ^^0(0 .y\:yJ> )-Ji.o ^aL>o(

autem eius revixit et surrexit. Et quando


ot^ ',_io/ ijulL^ N-L-io ,_3o .K.ia_Do
mortuus est Lazarus, dixit Doniinus ad
w>"i ...N I VI ,<3^i oo(j/ :)lpa^ ypo
Martliam : 5/ rrcdiilrris, restirtjet fralrr

taas. Dixit ci .Maiilia : 1'liiiiir Doniine,


w.'^ ^/ :)li-io o(A )^/ .«-D(i—./ .'.-,

cfjo crnlo'^ . Suscilavil(|iic cniii jKist ([ua- )Jo»/ iK-3 ^ OliCL.lo/0 .)j7 )i.Vl.O(V>

tuor dics. il(/in SiiiKin ([ui Nocalus cst •)'»)'' N.^'t.Ai/; yo Nvit >a/o .^JL

BJ

' Prov. XX, G. — - lob. xxvH, 5, (i. — ' Mallli. ix. iH. 01'. Marc. v, 3'i. Luc. vii, 50. — ' .Mallli.

IX, -28. — ^ Marc. IX, 22, -JG. — >: Mallli. viii,S.l(i. — ^ Murc. v, 23, 36. — * loli. xi , 23, 27.
41 DEMONSTRATIO I. DR FIDR. 42

.jiV^V^ l-^M >^'f£>^/ cxi.oi>n»oi ^^oo Petnis, proptor fiflom snam vooatim est

)J^;a^a-b>^; l)il vt-^ '>^oi ooti f_3o I^etra lirina'. Iiisuper eum Apostolis

suis Iradidit Ddiniiius bapfismi sacra-


^f lyOoCS. f.^/ ) I ooi ^oici .. «N \ ii

mentum, liaec eis dixit : Qui cretlldcvil

cl liapliz.aliis fiirril rivcl; qiii aitlcm iion


.^oiO,.'...l\Ji.\ yooi^ V^/ ool .^;iK.^
cri-iliilcrit coiiilciiniabiliir-. Iterum dixit
^^ K^\ yOl^s^U JJO yO I VI .0)1 . /j
Aposlolis suis : S/ cretiidcrilis et non iln-

i-^ ^OI »_D .


O \Vt\ V^ i-
U' hilarcrilis. tiiliil cril ijiioiJ cjjiccre neqiiea-

yo \ >o » ^s/ )-><>Ji w^bCSL^ '•^«i» yi_^ lis'\ {^)uaiulo enim incessit Dominns su-

v^>.sl/ t-3o : ^^oi ot. :x\.\ oilo vi .o(^ i


per lluclus maris, Simon pariter per

W'!^ V<"\ lldem cum eo ambulavit; cuin anteni in


10 )oO| y^^-XO oiio I vv «oi ^^Jk
fide ambigeret et coepisset mergi, vo-
f-30 .JiO I V> .0| iO-^)
V~^ mOU.'^
cavit eum Dominus modicum fidei '. Et
^ j)opi ^Cj^ ^oia..r^-.t -oia^)„A
rogantes Apostoli Dominum, niiiil ab
A, .slcdo/ :o^ x^'t-^l jl/ ot..^ o NT.
eo jietierunt, iiisi quod ei dixerunt :

vQ-ao looi y/« :yOOi^ 'po/ .)loi.vi^o) Ailaui/e iiohis fiileni. Qui respondit eis :

l'> .yO^^i.Vl,''» ^ )jLJU )^Q.^ ^/


9

)lc>IV><01 Si vohis iiicssct /iilcs, rliinii nions Iraiis-

yO-X^lo vQ..^^ll jJj :yOOiJb. 't-io/o ferrcliir a picic rcslra '. I)ix,it quoque
eis Nolite liaesitare. ne demergamini
yO \vni! In VI, > :) vi\\ Q.^ y4.9^
:

in innndiim, velut Simon, (pii cum du-


.).^oj; A-^ >&..2L^oeLX v^'tJi V^^i-/ P;
liitasset, demergi coepit iu inarc''. I^t
^-^*)J )ooil )1/ );oi; :'^io/ )iaoi oolo
it(M'uiii ait : Hoc sicjniim cril iis ijiii crc-
20 ;yn\\ VII )1^ ) r»\-a; :y.-|Vi .oj^i
tliiiit : liiif/uis hr/uentnr noris, ilacmoiiia

yoootj yoou'^/o :y/nq[Vi yooop |y)-iio eiicient, inuniis siius siipcr ucijros iinjjo-

^.tao^i.JS>:^ )oU^3 ''^^ ^"vi »m nent, cl sanahiintiir' .

cn \ - -^ -^ ^ "-
^'^>_i^oi o^i—oJ^
18. Itaque accedamus ad lldein, ea-
.Oi^S^JCJ^ ^)JL^D ).i-30i; )ln v>I .cj^ rissime, cuius ita pluriiiiac siint vir-

2.-J jJo^o^oo :J^s.o^/ ).....,Vij\ 't...^^ )lo v> I .oi Inlcs. I^idcs eiiliii ad caelum evexit.

AB] _ 4 B pa^o (sic.) — B 23 2;i .\ iiicijiii ^jiflD/.

' MaUli. XVI, 18. — - Marc. xvi, 1(1. — ' Matlli. lac. i, 1'!. Sciili'iiliaiii iiilci' ajincryjilia iiicciia coni-

XXI, 22. — 4/6. XIV, 31. — ••Luc. XVII, .'i. Mallli. pulat Roscli, y)g^rff/;/(«. I.ciiizig, IS.Sil, ii. .380 (Oeb-
XVII, 19; XXI, 21. — 6 l\'oUtc haesitare -.S-^^ Hj liardt ct Ilarnack Textc inid Unlersiirliiiiigen , ziir

legitur in loco citato Malthaei, xxi, 21. Quod sp^piitur Gesrliiclile <tcr nllclirisllichen l.ileroliir. \'. Band,
acccdit ad Maltli. xiv, 27-31, cl confcrri pdlcst iiiiu Ili^fl 'i). — Marc. xvi , 17, 18.
43 APIIRAATIS

(liluxiinii sii|M'ravil . slrrililalriii rcciin- ) Vt .. ^—boo :ii»^o/ |lot n \o :K-9j

ilam i'i'ililiilil a j^ladin criimil ciluxil i''4^ v^ N.^ K kml \^Q^


: .
) : >)00 : ts^
^
fovea, ililavit jiauperos, solvit capti-
:K^joji ),iL*;',l^o -.lix );^^lcDJJo :i^^o>/
vos, vcxalos libci-avit. ioMicin (lcinisil.
\-ji-lo iK^K^ ) v> .0 :11^^^/ )i<i—10
apcruit marc. ru|icm fidil . siliciilcs([uc
)jlsl3o :ts^lsi.kl ^oisip:^. )j;^o :Kiw),^
polavil a(|ua, ('suricnlcs saliavil. mor-

tuos viviilcavit d ali inrcrno icvdcavil :


'^n «. » ^J^ : h^J^l \tsJi:ioo : ^sN-inn

seduvit fluctus, acgros sauavil. dcvicil ^KXod/ )oU^3o ^KaKjl )1J^4° :1^^-ou£d/

exercitus, nuiros cvcrtil. conclusit ora ).-:ioo_3o : K °i .. rn )Vo-ao : K_3j )Ljl-^o

lcouuni . cxsliuxil llanimas iyiiis. su- :K.a^; )'<^; )K,«L3oCboio :lp.cD )la.^V/;
Iinmilcs aiilcm ad "
j)crl)os linniiliaNil .

)( '-) \ )T.^l>n\o :lk2LA^ )j>ot.jLiLl^(-)

gloriani provexit ' . llac omucs jicr fidcm

virtutes efTectae suut.


•>OV^K^/ )lo»vi .Ot-5

lU. ilaccautcm cst lidcs : ul liomocrc- a_i( ^ : )J.ci 1 VI .01 t—1^ >^o( J;oi

dat in Deum, omuium Dominnm. i[ui fc-


\J:^ t^; "^3 \\^ )oi^)..3 ^cL.ou
/ cit caelum, et tcrram. ct marc, ct omnla
ooto :vOOi.s J^/» ^^00 ).:)CL^cu>o )-^«/o 1:.

'Z quac iu cis sunt; qui iccit liomiiicm Rd


)JSy^)o/ oo(JI 0010 :ot,vi\«-5 ^;jJ t-^
3 imagincm suaui: ct dcdit Moysi lcgcm,
• ) - ^ '
-. 0I.A.09 ^Jbo ^Y-*' <3^o :) iiQ.V>>K
V misitquc dc Spiritu suo in |irophctas,

5> dciudciiiisil iii mnnduin (^.lirislumsuum :


)
^\ ^ \ <:)k .1 i \ v>\ f^Jt ool 0010

C itcm nt crcdal lionio in resurrectioiKMii oolo .JJnJL^ J\—^^.s .jl_J( ^a-.o(_i;o

7 mortnoinin; alquc insupercredat in ba])-


)j01 :)J^;C> VlNV); )j»)-3 »3/ . vT .Oi-I

tismisacramenliim. Hacccst fulcs F.cclc-


vO^J^;o :)oC^; o(l^t )lni Vi .01 ^oi

^
siac l)ci. Uiirsuiii ul c[uisquc scinngat se

nc obscrvct horas, ct sabbata, ct ueo-


\^-y.-^ )-iio )-iLi V^^-ioi^i.; ^ ju/

:)ldA'^o )lo»t\'io ) > ;: ?o ).^p3o ).J'^2)^o


nienias, et festa auiiua". Iiariolationes et

iiicantamciita, C.iialdacorumartesacma- \ i°i \q^ ^^00 J'^; ^oo )lr\ . ij ^oo

2 giam ; ct abslincat a ioriiicatione, a car- jl;o-iL ^^^ )-i^; v..oidJ).-:M ) f> *.'»•
«>

minibus, anefariis arlibiis, ([uac siiiil in- :);q^ ^)Oo )-3;Q^ ^o )l^^-i^^ )bo;

AB] _7 A egredi /'ce(7 ^oS/ [c>c«/- — « A UoaSc. — 10 .\ t)';ov=u.i>.o — i!) .\ ^-^la _ 2! .A.

l;aeio Ua^io U*,^ .joo (I^-mI ^o |l.a.Ji ^o. — '.J(i .\ U»^ fl'^-^ .J°o

Cf. HuIji'. XI, 3:5 seqq. — -'


Cf. Coloss. 11, 16
45 DEMONSTRATIO I. — DE FIDE. 46

|K.\, 1 f
|io;0(_cD »o< m I a_j/ jJ;o struiiKMtlamaligni^ctahilleeebrisblandi

. . / I i>\ ^_.VKJ» sjuj/ ^^rxa-j jl;o sernionis ', a blasphemia, ot ah adnlte-

rio. Ne quis falsum testinioniuiii dicat,


Jin VI I .ot; ot~.t-^:s i—*->^ \Q~<( v^ « >ot
ne quis loquatur duplici lingua. Ilaec
au-ooj, jiwit-* ).-3M "^ ) ^ift,,
ct

i'iiiiii sunt opcra lidci positae super pe-


:^ 0(_^<-3 « N. rr. ^T\ \ \; ) m ,/ > V>
trani lirinani. (piae Christus est, super

([ucin totum aedilicium elevatnr.

20. Pluriina adliuc, carissime, in


yOO(—d t^/ vj^./ ^ .". Ool vJ>H^DO
Scripturis sacris dc Ilde dicuntur. Ilaec
)1/ . )ln VI I
.6«; ) .5', II ) t *.y n ^...sKii^
vcni pauca de inultis exscrihens rctiili

l;oi.^/ Kjs^o '^^..^aD ^ ^,.^2^ ^«\o(


caritati tuae, ut discas, et doceas, et cre-

10 vS/ ^_:ba_.3iio ^«.folo ^U, y_sn .. \ das, etvicissim tibi crcdalur. I']t cuin le-

o( .»" ^ \ Ka^is^o J^t-°; )-^o .^CL.oil.1 geris et didiceris opera fidei, similis fies

)K..w^^^2^ )_>.;/ s-oi\ )-io;U )iri I v\ .6(;


terrae illi proscissac, ulji cecidit semen
honuni, et frncliiiii in (•ciitcsiinuiii ct
^ )?)i K^oi,o )J4 y^ oii ^ajf
sexagesimum et trigesimum attulit. Rl
^j)! ^o :^K^Jk.ao ^Kjuso ))-:^
(|iiaiido ad Doiniiiiini tuuiii proficisceris,
l.-i \yJ..%Lo )-2l^ )t ^ \ y .•^'
n I V^-^ lo^
Yocabit tc servum boiiuin, et prudentem,
K « .X iv^; o(J.n I VI .o( '''^s.^vJM, ) i vi .oj^o
et fidelcni, (pii projiter fidem snaiii iiiul-

oiil^i, )ldaL\i«a\ ^^Ov taiii intrat iii regnuni Doinini sui".

•:')1cijl:)cl.oi, ^J^OmI J^o^^oi Explicit Demonstratio de Fide.

ABJ _3 A iim. •^ 18 A iiiii. |C...a-I..

'
Cr. Rom. XVI, 18. — - Maltli. x.w, -21, 23. Liic. xix. 17

^•^Csi-(J^^
^^, ]LaJ.
DKMONSTRATIO SECUNDA

DK CAI51TATE

1. Ccrlmn est '


, carissimc, totam lc-

gcm ct |pi(i|iliclas iii diiolnis pendero ^O


9 ^
mandatis, quemadmodum Salvator no-

stcr dixit : Ei (jui rcfragalur, lc.\ ct


. oilo cr> °> vi\ yOj/ ^Vo^j \
'«'
^ lo jK^^o/
prophetae suadcrc uon valcnl-. Ait ii;i-

tur Salvalor : Iii Iiis diuibus inaiiilatis Ic.r


^__»i. ^ «No)-5; :^_DoV-9 t-^ t—iO(

pendet et prdjjlirtac, ut sciliccl diliyat ^, :)_JJjo ]iJ,i\ ) «-\1 ^iiJQS


9 ^ n

Ikiiiki Ikimiiuiin Dcaiii suuiii c.i- tata aiiiiiia

siia, cx tdtis riribus sais, ct ex tota jiicul- . v>o ot \ « .'. Ol XS . >ftO Oi. » «\ I

tate sua; et insuper ut diligat Iioiiki proxi- Vi-wt.) "^o^ ^( 1 ^° : o) I «' I f> o|I^
mum suum sicut scipsum^.
\
Ot.lLa,l y^l Oft.^n lu

2. Cuiiu|uc processeris ac pervcnies

ad inquisitionem duorum illorum man-

datorum, in ([uilins virtus omuis legis yoot^-.^ oC^ jil vooi.3; > «" ly oo °>

et proplietarum pciidct, [tunc iutelligesl ^_^(9l '^^^ o^o :) ^ i;o '«•


) mo v> i;

si duo iila mandal;!, in ([uihus jicndct yooi^w^ ojSJ jJi vOOi^; ^'fooa ^Vi
vis omnis lcgis et prophetarum, cordi -^\ ^
) 0(i>oi y/ \ «*
•> n )•« ^ifo )rt>ovii)
et menti liominuni csscut iiifixi, nequc
^.^aicu j vs/ :)ij/ wi^f )lL^ii^
legem et prophetas o[ius fuisse cxarari,
)iiu/ ^yOo^oKj; oooi ^aXsK^ ) '« ^ 1(3
sicut scri[)tum cst : lastis iiiin est lcx

posita sed iinpiis'. l*ro[(tcr iiiqiios igi- ^/ ^)a^ j )J>aicu P)_£A,: OLlto,:

liir posita csl lc\. I']t si iuslitia a|iu(l ^ «* tnii/ JJq_^ ^^i^-^o>oo :JJo n \
lioiuiucs [icrmansisset, oj)us lcge uon K^ ijJ^ )ia_i)—3 ol^o .) fr>o v> ?

AB] 1 A afkl. ;.^ II. m.q-i A loC^. !) A 0111. vsol. 1» A ail<l. ow illai..

1 Im .
'^-^
ad vciliiuii iii jirrsuasioiir , iii vcrilalc : liUiTaiii alplialirli iiicijiial. Ua v(!rsiu ariiiciiiaca :

I. c. persuasum, comperlum est, per IXXenj/iv dicUiiu, ^uiLuiiiiiLpLiiiJji inpersuasionc. (Anlonelli, p. 20.)

ila ul ilcnionslralio illa scciinda pcr o sccnndaiii — - Luc. xvi, 31. — ^ Mallli. xxn, 37. — ' 1 Tiiii. i, 9.
49 DEMONSTRATIO II 1)K LARITATK. 30

ocl .).cc>ovti )coi ).jL^1^oo jJ ) 1 1 y Ls luisset. Ex ailverso, si udii i'ssel lex

posita, virtus Dei in miiiiilnis genera-

tionibus, per omuia mirabilia quae pro-


lulil. uiiu liiisset cosiiita. Cnui (l(uiins

Adae transgressa est praeceptuui. UKirs


oCS...^ )j<:^ ^^>i^ )iaio ijk^i/ yo\l
super muntlum decreta est : virtus au-

) » i/ >« T •> voo^o f_3 >^>^1/ )o^; teiii l)i'i iii lidc manifestata, quod om-
ncs liouiines in fme resurgent, tempore

([110 niortis tolletur imperium. Propter

peccatores qui erant in dielms Xoe,


]ci^l oC^w^ ^^)-"^/ wd_l wb.^0 i,'
>;
ostendit se Dci xirtus iii aquis dllmli.
1(1
V^j '"^'iiw^oo ^(ooc^/o .)i3a^; )_.lia_3
Quia vero servavit Abraliam iustiliwiu
VI « mltvJ jj t-^ ) mn v> 1 't; )ia_i)-o
quae in lege est, etsi nondum posita lex

erat , manifestata est in eo virtus Dei

JL^.:;;.s >oo^f )i^ /^* vkSoi/ ,_3 )ldj).s jicr iusfitiam. (juaudo scilicct praedaiu

po/o :o),L^/ .^o/ |J )i>JL^ oto^\/; de Sodoma retulit virlutc Dei sui. ma-

y^/; :) vm ^ oo( »K_3 ^ )oC»s ot\


luimque

ei Deus
in spolia iKin extendit

post diem lianc : Merces tua


: et dixit

/;/«-
jj ) roovii; ooio .^i.d-i).A^ "^"^^^ *^^
n -* "»
(jiio iiiiiii.s iii lua iiistitia erit' ' . VA ille
:)^d^eu; ^oio^-fiL^. woJ^ oC^ vi « tr)J.l/
cui lex non imposita est, professus est
)
' '^ .oild_i).-a^ ) ronvi i .J>.x.sl/ jJo
taincu (ipera legis, neque ad iustitiam
)ooi )] ^..otcLx-s od n \ k> > n .'. m *./ »d/ eius lex necessaria ruit. l']odemque

)
'•~' ^ ' VUlcolKj; ) I n idft) yOoC^ modo, Isaac et lacob, iiliis cius. opus

UdU l'uil ;i(l cdruiii iustitiaiii ul l(.'x p-o-


t_Q_3 yOO(d_3/; ^^'^..^oc :
yOOtld_i)..3u^

iicrclur: uam praecepit eis pater eorum


^—./ )-L_^;o )ln n ^;j yo, i \ i; vd-i/

\K^, :;>oo,V^/ ^ ).iV^ po'/; CiiJ^;


ut aequitatem et iudiciuiu lacerent, si-

culi siiipiuui est Doiiiiuiiiu (lc Abralia


0()l^s.3 , "^ w.oio7->\ , n °i v>; o(_\
dixisse : Scia ([iukI pracccptnnis sit /iln.s

etffrtr>r ^/o . ,. ly ndO) yOOI^'^ yOV-^O;


siiis post se, iit (iiiinia niaiidatd iiica ciis-

<«>..^1^/ jJ ,^ )..jpnv< I
^; )ldj)—3 V-^ tiidiant'-. loscpli cliaiii iiistitiaiii ciisld-

^-iui./ )_LL/ :t-*^ i—»7 .odj-^soLi. divit (piac iii lege est, quando non nb-

AB] — I A .= oI-e _ 8 A Uoi.. _ IG A .a^ .,«. _ 10 A low fi ;iooi U — 21 A 01^-3 ,J^i,.o

1 Gen. XV, 1. — ^ /j. xviir. 19.


j

3i APIIUAAIIS 52

tcniporavil domiiiac suao. Dixil riiim :

Qtioniodi) )ti(ilum llhiil i/i-andc fdria)» , iil )i(i_l)-_3 i— ^^ \ .-^ )_fcQ_bO vS/o

peccem in Dciim '


? Iti-iu .Moyses iustitiaiii
>
)^_3 )^_olSo )J« V-2u3 f.-3 ) COO V> I

quao est iii lege sorvavit, abuucns se


0| i<^\ )
IO{J^..^OO .yO \» °> 1'» -vN
vocari filiiini filiao Pliaraouis -; proiiter
) ff>o V. ^L; oitL_i)_^,
I )_iv-^
(juud (lij^iiuiii liaiiuil euia Doiuimis. jicr

euius niauus legeni jiopulu siio daret.


n » f> . '*
y \ —^ vCoC^« ot .oi:>a^^

JJ yOO(i<a_j)_n^(3 )_cDd_^a_j, -"i'^i ^ ^


Onines istimanifestavciiiiit operalegis.

et tamen ad eoruiu iustitiam lex posita ) tincSV)! 0(30| ydj(3|0 :)~COQ^QJ V),,.',CC»U/

iiou fuorat; ipsi autom sibi lox oraut''. ooi.jlSjl\

'.].
(Juaiido autoiii legis advonit tom-

piis. addita ost proptor praovarieatio-



) apo v> I, ou-sj »— ^ \-S^ t-^
III

iKMu '. Letjom euim additiouom esse .)lo I «' ^m V) ^"^.,.^00 otA sau-CDoli/

[Soriplura" domonstravil. Ouaro autem .ooi )KaiCDoi, ).xDd_^eu, s.*oic^«.:bw v^oJlo

faota est haeo additio? uisi proptergou- ••.)l^CDoi ),(3| ioOt «.5 )-i>0 ''^sJsO
jj/

tium vooatioiioni. ipiao prius iuerat auto


)<jo( vs^iLioii )_i!eL:^, ) i \\ n "^^s^
legem promissa. 1'^t luit illa iox oustos
)(30|0 . ) lYxSVli yo'^ ^^ )(30| y.^^2^00 l^<

et paedagogus', quoadusquo veuirot


.semeu iUud iii (jiio geutes beuedictae
)i/, )^^ )i« v^VK» )ici^ ) tir>(r>v> I 6o(

)l^s^s^ .(X3'^i/ ) Nnv>s (X3, oo( )_^i;


suut. Vorbuiu ouiiii iurisiuraudi Abra-

liaepromissum. jironiissiouis (pioque est ^ooi-^)J )^ •>\vii/, )J^. v»o v>, -t-^

tostameutuni . illud nempo ipiod dixit •f-^/, ^31 ) I •^\q.^, )—oJ^I OP>J^/o

ad ouni Dous : /// scmiitc hio oinurs i/mles


yOoC^ yQ_3*t_3Kj y^Vy^l :)oCS^ Oili». .211

beneilirriihir''. Et hoo vorljiim, (piod


.^oi ^oi, )1^0^^JM ^tyi )\a,o .) V) V) \
testamentum est. quadringentis et tri-
) ^ v^ I
VI .' ff> ^^—O ^—^ )_oJ^f
ginta aniiis aute logom jiositam iinuuis-
KiL>i.^i/, ^-^» ^K\i(3 ))_ia_i^;/
sum ("uit .Vbrahae : ut soibcet gentes
vOd^tJsJ^J oi^,)-a ot^ ).^Q.a a >» , :^oi*^jJ
iu oius benedicerentur somiuo, quod
est Christus. Lox auloiii posl quadriu- ^A^OI ,JS^ ^ ) fnOVMO .)...,.1>V> O^OOI, -2.1

gentos trigintaque annos illos lacta est. pOI ^ .)^0| ^ ^l^io ))^k^-5;/

.\B] 1 A ^cii.;3» wl.;=^- .V vii». — Ki .A. Kai- —


2i .V uiii. ov3 "ii3 .4. pw •^ .2.

'
Gen. xxxi.x, 9. — - Hebr. xi, Vt. — - Rom. II, Ti. — ''
0;il. iii, 1'.) Ib. m, 2'i. — " Gcn.

xviii, 18; XXII, 18; x.xvi, 4.


,

53 DEMONSTRATIO IT. — DR CARITATI':. r,!,

Naniqiiaiidd proiuissioiuMii liaiic accopit

:)co« ^oiots^/ . «^ Y » •JLiai^o . ^i) i vii Aliraliain, filiiis erat octoginia ([uiiKjuc

annoruni al» lioc autcm teiupore donec


oo n \ ' ^*^^; )_:^^^ )—<^i ooi ^^oo ;

in Aegyptum iugressus est lacob, dn-


: . / Y t sJL^«.o »'l.)i^ ^ooi ^i p^*-^
ceuti ct ([uinque numerantnr aniii; ct a
^i r-^^°~^ oo-o-^ ""^^? \-^) \-^°
tempore quo inlroivit in Acgvptum la-
^0( )_Jtd.^ t-*-^ ) VlN soAif )„^^^o
cob,doucccxiitpo[)uhisporinanuni Mov-
y« Y> o-^ol^o ^VfinNo ^i)^ si, ducenti et vigiuti quinque sunt anui.

4. Tciupus autcni quo lilii Israel in


yOOUsi.Qu-io; )KJ^»_io K^» fcU/o
Acgvpto cominorati sunt scriptum est

iuisse quadringeutorum et triginta an-


10
^; )i>c "^^o .^.LA ^^^lo )).:^xi^»/
iioiiiiu. (^)uare ergo, aniice, cniii aiinos
.* ^ mO ^^ fn\o ^.tl)—^ ^; > « 1 .* -> .^
ducentos et viginti qiiiiii[nc ilii liabilavc-

)).^ax^i/ vooi!^ oKsi/ ^i ci^K^ ^^Ha. rint, quadringcnti et triginta cis adscri-

s*o» ^; ^^^ jj/ ••.. / Y t ^K^io buntur amii .'


nisi quod ex hoc tcmpore

'i.U ^&po; :^o«-^)J oiA V-io/; )*o^ ordiantur, ([uo dixit Abrahac Deus :

Scicndo scics (luod pcrcfjrinKiii crit scnicn


ir, :vOO^; jJ; ).^.i)^ y^i) )oop )»aia:^;
liiiini in lcrra non siia . cl siiliiycnl cos
yO—l/ yO, ^ N « lO yOOi_3 yO. ..\p>. lO
et scrrient eis quadrinijcnlis annis'. Eo
)_L») ooj^ v-^ ot-^ .
y Y * ))._>ki^»/
enim ipso tempore ([iio Aluahac lactus

)f^; :);<S, )1^ ;>0(^V^jl oji iv:io)i/;


est sermo ist(> : Prolcs erit tibi"; piM'

lidciu rorinatus est [serino"] iii cordc Ab-


' * r
2(1 ^qJ^ > VI .6i; :o^]^; ^-^/ >ooi'^/; raliac , sicut scri[)luiii csl : (Ircdidit Abrn-
''

cn \ K— Suji—«l/o joiJ^).—^ yooi^^^l liani lh'0, el rcputahnn cslci ad iiisliliaiii ;

y, 9
siiiinl([iic scrino servitutis ([iiaiii iii Ac-
^ipcLs; )^-i^ait; )J^s^^^ >d/o .dj)ji2b^
'
1 -^
j^
^ gypto hlii ipsius crant scrvituri, inliino
Ot^ J^sJL^Soi/ s^OlO Y -> > t, •» \1^ » V)
Abrahae cordc conc(qitus cst , sollici-
)la^/; tdw )ooi s^VJ^ •^o<i-^/; o< ^\ •''

tusquc coepit esse quoinodoscmcn sniiin


0|J\ oi^ )ooio :)," ^vd» > oi_\ij )cotJ
in servitutem vcntnnini csscl , iaiii([iic

va..^. m*./ ss/o \A^o\ .^tooo ^^' '-tVtvi mentc in iVcgv[)to sc!-\icbal. Siniilllcr


Ji
^ ^" * "^ o»-:» oooi ^^^« oo n \ ..o Isaacetlacol) dc scrvitutc cogitavcriint,

AB] — l'.i A oaCs.;. 25 A :iilil. wwp; [3..

1
Gen. XV, 13. — - ViU. il). .w, 4. — ' Ib. xv,
APIIRAATIS 56

fueruiil(nu> eogitalionc iuAogvplo sor-

vientfs. l'r(Huissa ruil initiir sf^rvilus oiSi) "^is-is jJLo, 1 \ oC^ K-a.^K^l/o
Aluaiiac |)()st(^ris, (|uanivis iKiuduiH

natis; uaui (|uiu(l('(iiii aiiiiis Isaaci jumc-

cessit ille seruio ualivilalcin . siMvilulis-


Jlo,-^) }
"^x^^N^ ooi sOo,^ :. « I %
(IU(^ siguiricalid duccutis ct (|iiiii([iic

ante lacta est, (|uain Aeg}'ptiiui ingrede-


sjL^cL^O ^L).^ ^f »yi \ yOOt-i^s^s^ Oo

rentur, annis; proiuissio itaque fore ut oi^))..^; \ i •>\ov> ooi ».A.V>,-oo :..' Y %

iii .Vbraliae semine gentes ouiucs heuc- ^O ). >f>.V>.\ yOO^S ydoV^Kj >0(3|^/;

dicerentur, quadringentis trigintaque jJo .. » 1 » ^t^io J) vi\ 5»/ )xf>avi I

annis aute legeni data est V Nec po- •^\<Svi ^'^k.^.Li; poovi ...> >/ 10
:) I ) I

tuit lc\ proniissionem initaiu facere;


)frs.aLfiDol ) (r>o VI I ou^ )(30i
"^ « i >o
fuit eteuim lex additio, verbo promis-
)!/» \jiiOy^ I.LaAibO; )t^LiO ^(3) ''^^iw
sionis accedens, donec tenipus illius

oiL>j
veniret.

5. Scrvatuiuqueest veibuin illiul iiiillc


•>

))v>\ ^xa .°i\/ )K^^ ...oi Iv^i/o


septingentos nonaginta et qnatuor

aunos, iiule a tcmpore quo Ahraliac pro-


ooj
x^ K i Y t
\-^i i»/c

Uo,o .u/, \.M^ y^^^ ^JL^iooi/,


iiiissum cst, ad advciitum usque ; et luau-

)).^td.io v£ik/ shyj.^ \k^ -<Sl


sit verbuiu illud iii custodia servatum

luille trecentos sexagiiita et quatuor yaJLca \\s^ ^^ ^i Yt ^^i/o ^i^o


aiiuos post legem datam. Praecessit ).«>n VI I
^ )t^Jbo «.«oi )-.^t-oo .)ff>Av>i

autcm vcrbuiu lioc legem quadringentis tOi^ ii/ ps .^ ^kLi^ ))j^i^;/ ->(»

ct triginta aniiis, et cum adveuit, obser-


o^ ^Kro/ : ^..fDdJjQJ, )JL>'d.^u^ ^/
vantias legalcs abolevit. Lcx autem et
^%a^ _Vl ^^oi ^'^s:^ )..Lkjo ),ff>tiv>i
proplictacin duobus illis inandalis coin-
^Jiifco v-^^)l^^s^ .vooi.Ois^ ypo po/j
prebensi suiit de quibus locutus est
y^
"-^ -\ )-MtM^ \JLkio ) fnrtvii o^o«
Dominns; sermo euim conscriptus est :

Oiiinis lc.v el /jro/jlirldc iis^iiic ail Ii>li(iii- ISUl/ jJ; :Vio/ v^o .o-Lajl/ ^J^^bCiX^

iiciii Bd/jlislaiii projjliclarcnuil -


. Dixlt (xi>^v>i ^/ :)._iijo \iJ>6\ )-;jL^

1 -^ i/llingClHlx lljc.ia.. [17. o.-. — S .\ oi.n-xtt.1 [|I.o.2.»-i 21 .i l ADa-aoiai-

_ 21 .\ ^^jbIo.

' Gal. III, 17. Mallh. XI , 13.


57 DEMONSTRATIO II. — DK CARITATE. 58

i'tiain Doniiims : 'Son venisolvere legem el

•>)ooi <«.djL^^ pniplietas, sed eos udimplcre '


. Iternin isrri-

ptum est : Verilas lefjisperlcsiim fadaest'.

G. In qno vero deficieJjant lex et pro-


" ^
~ ' ,

'^^^
^

jj/ •-. ^f^NviKj; ooot y." n ."


I (Y>o [ilietae ul adiuipleri deJjerent .'
nisi (piod

a])scoiKlituni inaneJjat in eis testameii-


1^^«^ vl.^oi; )-o£s-*; vOO(.2 looi |',.«l^eL^«

(uiii. ijuiid ipsiim est promissionis ver-


^oi looi )_^K.w^ ^^^ ^ .) H\c>v>;
Jkiui. Non eiiim obsigiiatum fuit testa-
ll/, \Jo^ \^CL^ h^Oillj, )_SLi|
9 - 4- mentum illud, Moysi datuni, donec
)JS. I.V), n .:^oi vloi« )J^fL./ )_o]kJ| );oi
veuii-et lioc testameiiluiu piist<'rius.i|uiid

et prius est, quodqui', ante promissum,

10 ^ko :)..aK.Im ouJK..jl^ J^s.^il^oo :Ji^.^)JkU/ posterius consignatuiii 1'uil , murluo illo

.:)^ ^lVJ^ wj/ , '>vo :vm.oJ^| ^lVl qui testameiituiii piotulerat ''
; et cou-

."'^k.^^ w.o)ajyf>n°>^ )iLoa3« )_jOod-^cuo firmatasuntduotestamenta, fei-it iitraipie

iniiim, et legem praeceptonim iiiainlatis


a^^_^^l/ ) COO V> I; t-i^ >^OtQ^L>Q^
siiis al)rii(/arit '
. Fiiiis enim legis evacua-
ouL^ o°,loo :yi .^.V), oiJS>Jl).^o-s> yco^
tus est pi'radvi'utuiu Nivilieatorisnostri,
i:>
^/ V-^;J-/o :) (Y)nvi i
-»; )_jl.^Vo.o .qX,.^
qui seipsum oiitulit legalium sacrificio-
:) .'ff>o...; )po/ .'^S.. ^J^m-MN )'^/ ruin loco , ac tanquam agniis ad occisio-

^ );^^ ^, ).ik^, ),'oi ^ ^<!^l/o uem ductus est pro agiiis jiropitiatiouis;

taurus pinguis pro nobis occisus est, ne

sit iiecesse nobis ainplius armeiitorum

annatos offerre , venit atque in cruceiii

i'st subhitus, ue sacrilicia aut olilationes


^i.o Jlc , \~-^\
9
^ )—ik-aJ^ )J,
a iioliis iam ri'([uiraiitur; saiigiiiiiriu

)ooio :)Ji>)-3 y.^^V jJ, l-^^ix^ J^ . ->\


suuiii pro Dmiiiliiis liniiiiiiilnis drdit. iil

t.r^)_JL5J ^ .).A,Q.O, ) 1 t V>« VlO )-iOi3 'auimalium sanguis a iinliis iiiui rxpr-

:) fr>(Sv> 1
-); |1Vq.^u\ ^/ '''^^^«^v.s )1/, latur; iuaTCSSUs est diiiiiuiii saiicliuuii

)^^ )-J^ mauufactam, et poiitifexac iniiiislcr


iio vOoi\ o^^io)!/ v.oi6vao/,
^^ iion

.\B\ 3 \ [^. .; B ^vi I


u»w« (i A «01 loc^.» it \ |t;-;. _ 9 B ^
_ //;. A ^outi^iv. — 12 \ l.^a3y _
la A tiaido. _ lii \ \iJel [l,"-»/- _ /''. B uin. U^o-»- — «« A \»s. II .V Ijj^Jaao. -- "i.i B ^.

— 10. \ -oior«>N- — /'' n i^\i-i- — II' \ I—^A-

' Mallli. V, 17. — - luli. I, 17. Cf. Ilubr. i.\, IG, 17. — ' Epli. II, IV 15.
59 APIIIIAAIIS 60

efrectusestsaiicli '. IikI 'iiiiii a lcmpore


(|U(i advciiil. oliscrvaiitias lc^-ales ali-

rogavit;exquociiniviiixcrunl. Icslivila-
;|lo n\v) yoot I v> o(.^^.Dji oila.aLS^
tes e(uiiiii viuciilis ligatae suiil-; quia

viiluciuiil liisluui iiulicare, auKivil ali



^ .. ^ ' ' '

eis iudices; atcjue eo ([uod rcgiain cius


^^>>^^0 ; y« SlN,^ jK..^ )K.u^f -^nN. e<^

potestatein rcpudiavcruiil, rcguuui ab i-Io


cis avulsit. iiain is adreiiil cuius rst re-
) — »^>
>^ v> JJ90 )
L^\ JI9
^ '( ^^-/

yiium '; et oblatusest liosliaviva propter


•.\. —v> m -> yo\ 000 )fa_3/ • -^^ jJto
uos, pereiuitipic saorificia eoriiiu, ct sc-
^^^.-i» ) « ^ 10 )oj_£ yOOUL^ ^'^S.^k^
dcriinl lllii Isracl absque sacrificiis et

absqucallaii, absquc eo qui epli(iduiii iii-


KlXiol/o .)_^; ).- .Si\ ax^ i-i III

dueret aut iiiceusa appoueret ''


; abstulit
:)K-^» ..) •> )ts . V», n ) dKJ;» oi_^

ab eis videiites et vates , eo cjuod proplie- :) — fioovi I


^; )!, ;•
1 \ o) iso ^K^o
taiii niaguuin iioii

luinpriusuovissiiuocstimpletuiu couse-
audieruiil ; tcstaiiicii-

;
y.^ )__L)} ^ . JK \
.. ^Otl^i. «iotO

.)iLoito. o^S ^ii.^ )If« kioai/j


nueruut et autiquata suut opera legis, ac
yi>oV3; oiKil)_io; )_Lsj . v> )(30i jJo
perdita abicruut; ex (juo eiiiiu tempore
novum datum liiit, jieriit vctiis. Noii
^/ ^/ :) ;; >; Q^\t^/ ;cL-Jb^

autem duntaxat a Salvatoris advciitu rc- oi^-^S. o vtm -> JJ ) L-dji ysy o i
^
probata suiit sacrilicia, v(>riiui ct iam )_l/ "^/ jj; rvJiiJ^O; y^\ yOOp^iL»;

autea sacrificia coruiii

baiit, sicul
Ijtsi uuu plaee- \Ll i )_if,^f \^,^ \^ii\, )^
sciiiitum est Muii roinedo
:

:)K.i;oI )<i_ii ^; ;>aA j/ .)_J/ 20


rarneiii riluluruiii, et liirroruiu .saiii/uiiieiii

iion liaurio; sed uiagis ininiola lk'o laii-


Oolo .^_>,__l ) V).( VI \ ^\ jlo

.)La^ ^ )6^ ) n\-... )_ijk; :-^7'


dein, et redde Mtissinio i-ala tiia\ Dixit

adhuc:Crv/' ronlrituiii Deus non despi-*


^/o ) — r. '.,' •> J^s,^. ]J; :V—io7 oolo

eit^'. lit iteruiu ait : Mon adqiiieri sa- -oto-i^; .K_^U/ )_ic£:Sdi )^".^ali j
crificiis, iieque in li(d<irauslis .)K— a^/
paciftcis «s/o •> v> >-oi ) .^o^ )o^;
AB] -- 2 A jl- ftiNyi^ . — r, A o^^ao. _ 7 A ^. av — -1 .V l)5l- — 11! B oi-vs,. _ \h. A ;»;»
[o.^3,. _ 23 23 A ^l-

1 llebr. IX, 11, 12. — •;


]>s. c.wiii (fixvii), 27, <|iio(l )...3.xi» H.sY/Hc orf cornuu ullaris, lioljraico an dcsi-
iiipsaIleriosynacoilaau(Jitur: icm/o^ ioy/^ov'^ 1..;^ giuuUe fi^stuiii et viilimani sacrUiiii leslivi — ^ [jyn.
|C!^»= ^» \'^^ Doiiiinc Dctis iioslcr liiccm iiohis iii- XLix, 10. \i(l. Demonsl. xvi, § 1, cl Praef. — §11.
fcrcl liga sollemiiilalcs noslras calcnis : vH^W^ \.xf>. > Os. ui, 4 — 5 Ps. l( xlix), 13, l'i. — «Ps. li(l),19.
(U DKMOXSTRATIO II. — DE CARITATK. 62

^...N^K^ j, :V-io/ )— ^ l^lNJ/ VDnipldciii' . Sacriflchtni Dcocsl sijiriliiscon-

A ^ ;; )|-4^c lribi(l(iliis'-. Dirit ctiani Isaias jn-oplicta


/ yo •> :

MiiltilKiliiicni sacri/ici(iruin vcslronini non


- ' '^ 6o(-^
•v^ V—^/ v^olo . ) l\ v>
c.aiiiiri). ilivil l)iiniiniis'\ VA itiTUin di-
o/ iio v^
cit cis : Oili cl proicci fcslivilalcs vcslras,
~ 1.". '

ncc cclcbritalcs vcslras odorabor'.

o|.^; ^-ooV^ po/; j^^v^ ool jfoio 7. Scd cst quoquc vcrliuni Iioc. in quo
Salvator aitlcgcni ct piojiliclas
.pUo )^o 1-;^ jiAio jiLio/ \^i ]icu(l(M'e,

'-
-4
|iulcl:ruin . Iioniiui. (lcconiiiU|ui'. Ita
jioJL/ ;(!.; ry^Jo i-io/ |-I^oi; ''^^'-^^
iiauu|uc l)oiniuns loijuitur Signiini
\do;^ v^i i )-^o llLlo/ ^ Yy^
iinidn iiila a lc(jc cl prophclis noii practer-
:

lu )^avii\ V-<^ sA' / ^^ffl' • )oo|J ^^J>;


ibit. iloncc oninia fiaiil '. .Snin|isi( ctcnim
^»oo3 ^VKjs vQ-j/ jJIo ) V ^ l\o lcgein ac proplietas, et a duobns piae-

ja-«l ^; t.3o .yOOtJLso ^^^.^<-3 jJ


^f^o ccptis pendcr(> fccit (mis, uiliil oinuino

oul^/ )-130( |K2^0o V-.La.J 0(.3 cx ipsis olilitterans. I-^I cuin atlcutc
);0|-3

iuspexeris Iioc vcrliuiu, illud dciu-clicn-


^O,:^ ^^OO ) ffxS VI I •>; )l6v^i^^ J'^^
des esse vcram legis observantiam;
:^oUl^/ )^^^ «^oi ^>^i oi-:» o^to;
ipiodcunKpic ciiiui est in ca conscripluui
^klsj o^o ^-^ ^oC^ l-^ yb"^ y^^\ linic snhcst vcrbo : Dilifjilo Doiniiiinn

.
y -^^ 0(^0 ^200 ^k^i^ OI^D ^^O Dciint liiitnt c.c lnla aniinti tita, cl c.r lotis

)- jon V I ^ )ooi ,
-^ \]^oo; yai-:^ ^oo viribtis luis, ct C.V lolo corile lito ''
; ct omiie

) iy v<\ >o.,.V»an,\ yov, nJ^, ^^^.,.^00 o]ius lcgis iulioc tcudcbal . utad ainorcm

d^m^ '^•N -•, f^N. ^ju/ VI r.', lo :^6oio(^ Doinini Dci sui ^icrduccrciilur. cl dili-

gcret liomo propiiiqunm carnis suae taii-


^"^JL^ ^^V^OO^ ^Vi ^.XoiO .0(JL^ ^/
(piam semetipsum. Duo illa mandata
VL^i ,-30 .)-CDd^ V^-j/ O^J» ^^
snpra totam legem sunt. Et rursus cnm
ot^ >» \\ > ) mo VI 1 -> ^d^io y -^^
posueris cor tunm ad legis considera-

)iV^ )-j/ ).j/; :o.^K3 )—l£oi ) tinowi


lioucui, inprincipiototiuslegisinvenies

|J :^ipo; \j^yl
^
^ ^J^ua.co/;

^oj:^
, ^
scriptum : Ego snm Dominus Dcus titus,

i
.aio; '"^JJo yoL^y ^3 v.-.iai. ^\
'

t-^i ipti ctlit.ri tc ile tcrra Ar(ji/pli. Sait facics

AB] —S .KnM. piophelu U^ [^ooy^- — /'/. .\ ^.ioov - A .aa*..S..-i.. II .\ adcl. ;-,^ [)i.o;-e.>.

16 A )a-U». — 22 A t»a.vu .ail ..paC^- ~ 2(! .\ iiiu. ^-


'ler. vr, 2o. — a Ps. u (l), 1'J. — M<. i, 11. — * Ani. v, 21. Cf. Is. i, 1 - •'
Mallh. V. 18.

'•
Deut. VI, 5. Mallli. xxii, 37.
,
: —

63 AIMIIIAATIS

lihi merinii niiinr sriilplilr <iul outnrni si- )o31 ^t— oC^ / oi.:)a>. ,_2Liw jj ju/; )-ioo

inililiiilinrni '. <hii iii-itiirnon faril ilcuiii )-^a_ia_i o«_i jJl; )^2^o>o K^i ouk
;ilii'imin cuiii rn. xitIxi illi suliililur iii
K^bo« « . 1 «^ 1 r. ;Oi-^ K.>ii>oio .)_jLaJo
(|U(> li'\ |>i'ni|('t i't |)i'()|)li('tae. Uccordare
: VI / nn jj ) ^od^oj )
'') -^ \f y ^
ctiarn, carissinu'. nu' tihi scri|)iss(! iustis

non essc lc^cni [iDsilani : illc i|nippe ([iii

iustitiain cuslodit, sii[)ra [)iaeee[ituni , et


.)—iijO ) —CDd^OJO OOI ) 1," oo °> ^_^

legeni, d |)iii[)hctas eonslilutns esl ; at- )J;


^vj— ^ »—^7? )J^^.^i^ -9« ]\ V, ito
-*

([ni' ita lirniuiii rciiiancl illud l)i)niiiii vei'- ^-^ ) miSvii ^-J^ )l.ol/ ;<iL.> v~^-^
linin : Sii/niini iotn nnn prartrriliil n Irijr
vd-j/ )Jlo ^J^ Jy ^^^_^^_io :)_J__ij
aitt proplirtis ' ; nain eos in diiDhns uian-
^^yon^i ^<iJS«_3 10

datis eonsignavit ati[uc [icndcre lecit.

S. Andi autein, ainiec, serinonis illius \h^^^^ ) (Yl m°t - -N / -> -"-
^; \\.^Li[

iiilcr[)rctatiiiiii'iii. Si lorte dieafnr : )_J^J^ )-l-^! •\-^\-J vJLj'/ y/j .)j<3|

qiiare scri[)lnin cst haljitalioncni liiio-


>« 'i -> o-sJ^s-^j yOO(^ia.^j \\q\ \h^^So
niiii Isracl iii terra Aeiiv[iti ([uailringen-
))^x^;/ ^ij-ii; )^;U ^-;ja_i/
torum et trigiuta annorum luisse ^ , eum
)I^C^>^ );oi fs.h\^il y^ :y Y> ^J^^Io 15
in promissione Ahrahae facta dicliiui
y^»* i' « ))-j4iJ>;/; :^otV.sjJ oCix ^io)i/
luerit eos ([uadriiigculisannis mansuros
'•. )J^S^£DoJ^^_3 ^J^vXl ob^fiO '•.
yOOOM
esse? et ([uare triginta acci|)iuiit addi-

ticios.' — tihi, carissiiuc, ([iioinodo res )..^ y^l > . 't «^ 1 .'.
^; ^J^ )_l/ )<a..lh^

se hahcal ostendam. (^)uaiiilo ([uadriu- uCS.a:»o; )-ij)ji V-^ )-^^ t^ •ouJ^/;


gentoruiii annorum advcnit [ilcnitmh),
^oVSJ; ) %f\ >o mJ^/ y/ 'l't ))-^CL.^^;/ 20

missus est Moyses ([ui illus liheraret.


yO_io|o )_-^i» V\ ^^_^<_o y-^ •vO-j/
Postquam autem oeeidit Aeo-vplium.
)
«'^ ^^ «ov^o yoouooy "^ N s^oto .\ m/
tunc salvatoreiu sunm illi reiecerunt

tugitfpieMoyses iu.Madiau:
yOJia^; )>^no; yOO|-<^s^ )<90|o .^» Vi \
ct ingruente

super e(js ira, trigiiita aiiiiis iii .V(^gv[)to 't-.^ oi^ ^t-^/ '^:;^-^ ^J^l ^;pa-3
remanscrunl . (]uin ciiiiii .Mo\ si diccrcnt ).^o^Xji ^^^^ yJM^l OJL^ :)--iio^ei^ >:,

y
(Juts tr ronstilitit prinriprin rt iinlirrin oij-^s°'^ \oo^'6\A2^ o.^^i<£ol f3o '•.)_il;o

AB] — 2 .\ aild. ^v [tw-L. ^ :! A .©»». !) \ dctciininacif, liiniluvil I! -4. uiu. U-ita

3 E.\. .\ii, io.


tJ5 DEMONSTRATIO II. — DE CARITATE. 66

super nos '


? et salvatorem suum respue-

.-"''> ^IS^I ^t-^cuB )ooi jjia^oo :^ipo reut , ira Dei triginta eos annis in Ac-

gypto conclusit. Remansit igitur Moy-


sesinMadiantrio-intaannis. Cum auteni
o»_-i6; iovX^ jjoi .^iv-io ^io va_i/
uimia eos urgeret tribulatio, de Aegypto

eos eduxit. Hanc ideo longanimitatem


i^ v^\- * '; ^^'ijo : ) jgain^ " -^^ ""/t
Deus mauirestavit, prinium ut illi cas-

)__^ __^ V-^Kji .)_r)'Q_^/; yOOlJLSQ-M tigarentur, eoquodMo^semrespuissent;


IJ ^ f f
n rJ

^l^i )-aQ.x^ v2LfiDo/ ^oiVJajJ ^^^f secundo ut Amorrhaeorum iniquitates

complcrentur. Triginta annos ultrater-

minum Abrahae promissum populo adie-


lU » 1»* N •>»/o ^_.»; . VI •^ IJ^I .^
^J>>.>.^A : JL_1
cit, Amorrhaeisque septuaginta annis
longanimem se praestitit , triginta vide-
>»/o
licet in Aegypto [transactis] , et qua-
^l-^NoV»; ).^9JJ yOj/ ^^0>!/ )_la^/; draginta in deserto. Et absolutis qua-

dringentis triginta annis cum [aliis] quadraginta", impletisque iniquitatibus

Amorrhaeorum, in terram repromissionis eos introduxit.

jj, )&, «OL^-; <.i ^-j Ji.-6oi O.Scireautemdebes, carissime,Deum

10 ) 4^*^^ ^''^ ^^^ :^oK^/ >Jon VI I


nulla leye obliffari. Modo ers-o aua-et

et minuit, modo producit id quod exi-

guum est. In diebus enim Noe, propter


yOoi\Q_^ ^'^..^^ smQ-I sOOQJIs ^"^^
Iiominum peccata pollicitus est futuros
\]^ \JJ'f^l OiJL^qI yoooj, )Jj/ sajLs;
esse dies hominis centum et vio-inti an-
)).^J^ JLliL.^ yoj/ \.^^6 :^^lk ^V^iO^o
norum anno autem sexcentesimo
; vitae
2U \\jiOi :^iK^po/ .wQJ, «.^OIQJL.»!^ ^.'i't
Noe deleti sunt. Ait cnim : Ceiitum ct

J^IlLdO .).^i/ ^^>.iw v6oO(J ^<llA ^t.£QL^O viginti aiiiiis erunt super terram^. Cimi

Qjl^S^i/ wQJ, ..*0(a£j.^ y«''>'> ))jMJSot igitur aauo sexcentesimo vitae Noe

AB] — 3 A ^.«o — /// B >.c«ai>a-- — 12 AB vssWo- Ego ^jjoj/o conicci. — iTBom. <^eut ^-^;»/-

'
Ex. I!, Ti. — - Licet lexliis feiat •^'tl qnu- Lcipzig. 1888, p. 26, nol. 't (Gebhardt et Harnack,

tuor in utroque codice, cuni nuiuerus 43i non vi- Tcxle imd Unlcrsuchnngen zur Gescltidilc der Alt-
deatur hic quadrare, pro 'asW reponendum erat ,^W clirislliclten Literulur. U\. Band, Ueft 3). ^^er-

quadraginta, ut numerarentur 430 + 40 : absolulis sio Armeniaca refert : inpf,pi;u,i./,L(, l,f,l.i,inh

quadringentis Iriginta o inis cuni[tiliis] quadragiulu. quadringenli ct criginta anni, oniisso numero se-

Ila Uiin, Apliraliat s dcs persisclten Wciscn Ilomilien. queiiti. (Anlonclli, p. 3->.) — ' Gcn. vi, 3.

TATR. .SVR. — P 1, T. I.
q
;
,

67 APIIRAATIS 68

deleti siiit, vii;iiiti Ikis .tiiiios sul)-

traxit'. lUirsus, postquani inullijilicata Jln i\v>; oC^a-Sw w^^^o y-Si :o^K^
luit iuiquitas rogui jjcciatoris Kphraiiu,

regnante super eosleroboain, fUioNabat,

qui peccavit peccarcque fccit Israclcm,


:yOOt\ Q-^^ t—30 '^jisCLlji vl^^/o 5
scripluni cst Dcum pcccantibus niiiiatum
esse, per vaticinium Isaiae prophetac,
\^ ).'.N.«/\ ]io.^lJ, sOOtjLb. yLio

dicentis ad eos : Sexaginta et fjuincjue post yJL^ol^o ^Kji 9^^ ^-^; ^vooi^ r-^ll

annos decidet Ephraim apopulo'-. Porro

anno primo Achaz prohitus cst sermo >i.^;/ JUl*J>o |Jot pia^Ka jooi >-i/j

iste , et auno quarto Ezechiae ascendit •^ en \ vi\ I % yoo(,.«\>^ >n\ n> J


- '^j -t lo

contra eos Sahnanasar, rex Assur, et post


:,fn\°>tv^>^l oi»ts«i ^ioo joi/; J-^^V^
hunc Theglathphalasar, qui eos de terra
sua deportavit'. Regnavitenimsupereos
,-^^y\i0/
?K y

.vOO»_i.;/
V

^ y^

yOj/ si2^^jO

Klit-^o :^^ii J^m^i^JLKii yL\ yOOi.^i^^


Aehaz sexdecim annis, et anno quarto
Ezechiae reges Assur obtinuerunt eos, J
•^\v ,^oo».3 o^Lji/ J-lojU; -^(l
nec nisi post viginti annos decidit ;too ;d.J^o ^ooi ^JL* ^'^ffnN .iol/; i:,

Ephraim a populo Israel; quadraginta :N\ .-



, n\ ; /; J
VI N ^ you\-2>\ oOk
ergo et quinque annos decurtavit ab

illis Deus quodque prius dixerat atquc


;

^oi^^ jlo )J-d} ^oiDO po/ ^^! 1;^^


constituerat tempus non completum y
sf>m°>; yOy^M y-,1
est quemadmodum ipse praefinierat.

10. Nec tanquam [futurorum] inscius


yOOi-.\^ y^v.^ J-^Of,! jJ ^/ Jooi jj 2U
pollicitus est eis ita factum iri, cum post-
vd/o yi^J^..^ ^-*t^0|0 ^iooui J.JL.90I;
ea augendi vel breviandi fuerint anni

sed certo sciens [fecit]; noverat enim


^ .Jj^o^ yl\ ii :J^d* ^oIJ^Oo

futuram horum annorum mensuram ooio :^l\ JJ^ ..o > V )fo>^? V-'^ )°?

at propter misericordiam suam tempus oou Jlo-^J^ J-^J ^oia^o.wV ""^«^oo

{' [ ad gratiam largitus est, n^ fierent honii- .n o, ^ jj; J_i-j/ wJL3 yOOOtJ; ^^>^O0 25

AB] - 2 A ailil. ci». [»-,^ _ 8 A £sa»3o- — 12 A ai>sj^o _ lu A IC B oni. 1 I


VI \

21 A ^ooi — III. A 3/ — 23 A )Q£o [oov*-

' De hac IinJaeorum ^^entenlia vid. rraef. § 12. - - Is. VII, 8. Cf. XVII, 3 II (IV) Reg. XVIII,

9, 10; ib. xv, 29, et I Clii-un. v, 6, 20. Vid. Praef. § 18.


;: ,

G9
DEMONSTRATIO II. - DE CARITATE.

iies absque excusatione; ipsi verohonii-

nesDei longanimitatem contempserunt


amlienles niultum Ibre tempusdonec
)j_^oi m ^ f^i lU^ M-^j? ut

promissa veniret, coram Deo peccare

^ ^ o^ ^^V-^a-^ -7-''^ ^?
ira

audebant, dicentes : Quod dicunt prophe-

5 MJJ ^y^h ^Jfi? J-^pof^ -oiaio> tae, in rcnuituin tcinpus vaticinaiitur


'. Ul-

^!5&>^Oo .^-Jlj)^ ) n/..> oot )-I:»p>^ circo, cum liaec in eis orta esset cogitatio

K^l^i^ )L^JL*2,o' )j^ p )i<5. in diebus Ezechielis prophetae et dice-


^^oi-So.
rent : Quod iste prophctat, in reniotuni

tcnipus est, alt ad Ezechielem [Dominus]


\j^i oo, )l^p^ )J<^ )^i^? ;er^?
Vico crjo, dicit Doiniiius doininantiuui :

^io'/ M/ --^i :^j-to>-: oii W»! :)oc5f


10 inora non crit ainplius scrinonHnts ineis;

. Jkii^ \S<^ )<5oM ^ s:.^!; )I<5-^ )V^ ccrbuin cnini qiiod locutus fucro in brevi

oCL )_j7 ,
Z ^ )_j/ pof» t-^ )KS^ coinplcbo -. Itaque, ut praefinierat, tem-

'^^-^*^ pus hominibus ad resipiscentiam dedit,


oot )JLsji .nfn°> ^f-o? )?°«°
nteosfortassispaeniteret;ipsiautemDei
Vlaf \JJl w±=i vooi^ ooii ]io^f^

15 ^ oooi
^ . fT> ^ ^oio :^Q_so^_J
longanimitatem sprevere, nec resipuere

ideo tempus quod eis constltuerat et

^/o .^t^i ^o :)^? oi-^i lovA^ Neque nescius egit.


defniierat mutavit.

.amso ;ja^, )i^P^ o»i>.


"^f^ ^ sed sicut scriptum est : Vae ei qui prac-

Jo .vOoC^ daturlvosnolite praedari, incndax ad-


^/ :»^ )Jlo^ I ^/ )oo« et

vo-
ji ^hJl :jUA -°? :^I^? r^l versus vos non incntiatur. Vbi cniin

,, )^ .^i^ ^p I K?o :v^^>^i:


lucritis

volueritis
pracdari, pracdabimini,

incntiri, incnticntur advcrsuni


et ubi

vos'\ Rursus apud leremiam scriptum


.^^^ ^?»-? ^f^ v°^i est : Si locutus fucro advcrsus {/cntcin
ct

ad cradicanduin ct ilci-
advcr.sus rcnnuni

;
^ V v^ \ )io_JiX^^ ^^o )_^2xJ. truendum et everlcnduin ct disperdenduin,

\^\o itv nnv>^\o recesserit populus illc a nialitia sua


,-, ^,_saJi^o n °. .^ rn et

p'/ »3/0 :o«Njl^ ^ oo) )j»i. ooKjo liinc scrnioncni nicinn falsuin i'lfiriani, ct

ABJ - 1 A woP.- - ! A ^o- - B om. o«-


- A a-oaiOi- — '.i»; -^

— 20 A spl^j? 2:! A .=oi.o 2.;


_ le A .3(. _ 17 B wVoov S--55>^"'

- Ib. XIl, 28. Is. XXXIIl, 1.


1 Kzocli. Xii, 27.
71 APHRAATIS 72

quod adversus eos locutus fuero, abcis revo- ^,1>0 yOO«_L^ ^_30)/o ^..tsXiO ^^^»/
cabo' Iterum ait UM-emias Si super geiUe ool.yooi-^^
y/; :pIio»/ 001 Vio/
. :
i»-2>o/;

et regno locutus fucro ad acdificaiuhiin ct


iv>\ ''^^ -^/
)i jlaaLioo ^'^iJb^o )_iaiw

Itlantunduin. ct fcccrit aiitc inc populus illc


•.s.jJM^ jJo^. 00< ).^CL^<. ^ii^O OpCL^O
7ualuni. tuiic itcruni scrnumcnt incuin ostcn-
OtliO ^Ol/o ^J^s^s.^ ''^^?/ ) '/ '^l '
da m e(jo mendacem, et averta in a b co bon u in

(juod locutus fucro ut bcncfaccrcin ei-.


' ^
>

11. Omiiia autom haec tibi scripsi,

carissimo, quia postquam superius, iu

sermone priori de fule, tibi demon- )in I v> .oi; ) V, j> ^'^^j )
.' V», n ooi

stravi in fule consistere posse funda-


):x u1d1^0o ) /. •! > >o )ln t v> ,o^\ ^K^oj; lu

mentum ibederis illius iu quo sumus


.OU3 ^I^ ^«1:)Q ^> ).^a.iCo )jo(« )J^^)Njk
stabiliti, iu lioc altero sermoue tilji

scribens retuli totam legem et prophe-


^J:^. K—3^s_S ^Vl; )y v>) v^ ) lO) ^
^VK..^ ) « ^ lo ).£Da^aj o(!^; ^l;oi.^/o
tas in duobus mandatis illis pendere,

iu quibus Salvator noster ait omnem yoou^s^ V-^/? nO-ioi :^^J. ^^Lr>43

legem et prophetas comprehendi. In yV Jt^ oa.a ^VJ.


. ^^oua yooi—:»o ^^V-^ 15

lege autem continetur fides, et per fi- 01—:»o .) > > 16 ) mn v> 1 ot^>3 -*-*•>--

dom firmatur caritas vera, quae a duo-


JJLo i,v> .oi ^ jj.n 1 V) .01 \%.£'\ ... )tY>nV)i ^)
:

bus mandatis illis procedit. cum soilicet


s«oioJ^/; 001 :)'^fJik ) ->n ^ ^a^lJ^s^
postquam Dominum Deum suum homo
diloxit , proximuni suum otiani amat
;J^ ^-^o; . ." ly nn °> ^U yO-ioi ^>o

tanquam seipsum. »3/ \-Ll\ v-3 ^o—'t-' ofou^/ )-»V^ci^; 2U

•:>oijl2j y^i o.<»^ 01 -> nnN


-21'^ \^ - ^-*^ "-
v\ V) > ^^s^La_2o
12. Nunc ' ergo, amice, de caritate

(juae a duobus illis mandatis procedit,


^Vl yO-ioi ^^ s«oioJ^/; ) "sn .. ^^.^

SAQ..M » 1 . . I V) ,..<^sN^ /*•( 1—3 . . « iy nn '^


audi sermonem. Quando Vivificator no-

n .''^ ..
ster advenit, ad caritatem hortatus est, V-^ yOoC^ V-io/ .) -^n ..; oiJ.
^ 25

dicens discipulis suis : Hocestpraeceptuni ^0^0^)1; v.<o^.oa3 ojoi; : >..oio'f^^^o ^J^


AB] _2A ^;. — U A Va^i 10 .\ add. 001 [|l.aiii.ov3i. — 1.; A ,ajov3 [^ovs- 17 A adil. o^
[U-=— — 23 A add. pw l^. 2G B eu».

1 ler. xviii, 7, 8. — '-


//(. XVIII , 9, 10. — ' Ilic viJoUir incipcre sermo a Gennudiu diclus : Dc dUec-
tione speciali erga proiimum. \'id. Praef. § 8.
:

73 DEMONSTRATK) II. — DE CARITATE. 74

nicuin, iit ilil.ifjalis invircni'. l^ixlt eis

aclliiic : Miinilatiiin iioruni ilo voliis, iit ili-

• • ^^ * ^^ ~ •

inriccni-. Et iteriiin carilateni do-


hoi) )Jl3oi j^o^ ^^ |a.w^ ,J) ooio
lii/atis

cens, sic eos admonuit : Diliijitc inimicos


odf-do 't^*^ ' '^
^t
^"^ ^^ gvi *.»ii 'v^C
rcstros, bcnedicite ei qui robis maledicit,

orate jjvo iis qui vos vexant etpersequun-


jjOIO .y O l\ ^ »»o yoa^ tur'\ Wof (Hioi[ne dixit eis : Si cuin qiii

> >0\ yO •> ..1 V /« ^ybC vos ainat ililifjitis, quac vobis cst fjratia.'

•v^
a_3.lO-SuA.^ v..O( )—L^ yO l\ ,io, Si cnim cuni amas qui tcanial, liocctiain

ctlinici faciunt : qui cos ainat, cum dili-

fjunt \ lit rursus Vivificatornosterdixit

S/ bene feceritis ci qiii crfja vos recte agit,


• ^."v^ p^/ ool .oi^ ^^^^CL^J vOoj\
qiiac vobis crit fjratia? nam ctiani pccca-

torcs ct puhlicaiii lioc faciiint. Vos vcro ut


'
•• yaDloi ^ « ^ '^o\ ) 1 >o ; ,..1a ji; yO^f)* simi-
vocemini filii Dci qui in caclis cst,

.^,-^ )-jbo( )„JL^^o ) fnniv> «&( |oi;


les ci efpciamini .
qui vcl in iiifjralos mi-

15 )ii^ v°^*^^/? "^^i^ v°^-^ y^ ^^ sericors cst''. Salvator iteruiu ait : Di-

mittite diinittetur vobis, solvife et


^^yJ^oo yoK-tooi oi^ :).^^>ajL^9 jo^jJ ct

.solvcmiiii, datc ct ilabilur vobis'''. Ait


ool .jiojL-^ w-f^ '''Si^ vs/ ^cui-^f
adliuc, tiinoremque nobis immittit : Msi
lyO^ yA-3J\.j>Jo onoiii, .^AOV^ f-^(
hominibus dimiscritis pcccata eoriim qiii-
•*V ooiu^J^o ojaoio tyoiKjilo oVAo
y^
biis iii vos jjcccavcruiit , ncc Patcr ilimittct
20 v°Kj/ vj; :)K^^j ^ ^o^o po/ ooJL
vobis \ Ilanc enim admonitioiiein deilit :

yOOliQ.\jL£D ) t I-. Y ^\ yO n 1 ti jj
S/ pcccavcrit iii lc fratcr tiiiis. diinittc

^d^ajj yoj^ )J «d/ ^yoao y.*\'>mV)f ei ; ctiamqiic si scptics in tc pcccavcrit

'"^jLflQJ y/, :'^io/o ioiji •,^^)i3oi .)-3/ in die uiio dimittc ci^.

•>o^ ^Quak& ^ ).^i ^(o tot^ ^oo^^A >A^( y-^

AB) _ 3 B niii. ooto. _ (! .\ fyui co.s ccciisaiil -aaJi. ,j.^;^n»v — i:t .\ ^aaJ^ [vj^^lj- — " A
add. ow [ti3w- — Ifi A ackl. nui] ((>(• U- [lo^tl. — 20 A ooto- — ///. A iulcl. »o//'.s ^ [;»;. — 21«
oni. II. _ 22 15 oiii. U srciiiida iiiaiiii rasiira ilolcliiiii. — 2:t A ^2»». _ 21 A ,St.

'
loli. XV, 12. — - ///. xni. 3'!. — ? Mallii. Iirrulc) e( solrcnl vos aiilii|iia esl inlerpositio. Vid.

V, Vi. Liic. VI, 27, 28. (TaUan. IX, p. 16.) — ' Luc. Pracf. § II. — ' Matlli. vi, 1.^. In cod. B, onils-

VI, 32. Mallh. v, 46. (Tatian. ib.) — '•>


Liic. iv 35. — sis negalionibiis, niiiUitur lociis, et ad v. l'i reforen-

« Luc. VI, 37, 38. (Tatlan. X,.p. 18.) Solvite (vel li- «lus est. — » Luc. xvii, 3, 'i.
APllRAATIS 76

13. Ouoni sermoneiii cuni anclirct Si-

niiin INMrns', Domino dixil : Qttotics,

si in uw prrravcrit fralcr iiictis, iliinitlttiii

ei? seplics? Dicil illi Domintis : ISoii solttin


jl/ Mo^JS^ ^&wSla jj :vp» oi-^ t—^/
.seplies, scd itsqiie septuaf/ies scplics scp-
^/ .>&w.3>JL >&0>Jl > '«'
J,,t)J y»" \ -^ill ^^.^ 5
ties-. ICtiamsi quadring-entisetnonaginta ^ -, ^ ^

vit'iljus peceaveril in te, tlimilte ei inuno


w>^;l/o .y—K, I
>nn.r.n) oi^ ^a.2LjL '
y-^
die. Similem autem se exhiiiuit Patri suo

liouo, (jui veniam eri;a Irrusalcm multi-


^%^ OMLiLsa-iL vI^^od/; I
> ^ v..oia_3|l

plicavit. Postquam fdios Israel Babylo- >.fcA->\ '^ -^ -^X yoj/ »1. Mi/ y^ :^eL^io/

nem captivos misit, septuaginta annis :^£lil ^^^^ ^^1 yoj/ |;i '"^'^lmi/ 10

eos

cius
ibi castigavit;

commota
quando autem viscera
sunt, eos in terram suam,
^ooi.^fjJ voj/ ojLd ^..oiaJsa-») *^^^ ^
yooil(3^ k\ ^fo/o :|'t
qi «> \\\-^ t « ^
ope l*]sdrae scribae congregavit, et

A'eniam erga eos ampliavit ]ier dimidium


.y*.ix ^^L^jlJLo ))j>a^^9( :>^uLA.; yVNo^t
unius dierum suorum ', scilicet septua-

ginta hebdomadas annorum, seu qua- jj ool \—lJi\ )—io» voo*^ o»-*/ 1-^° 15

dringentos et nonaginta annos. Postea ^/ :ya5^\o\ "^ ot-^-.\ /. rr» r.i/

vero, cum sanguinem innoceutem illi jlo oto'»n\o ot « -v V,^S>^; )^^)-^ o(.^e^s.A/

effudissent, non impune tulitlerusalem, qjxSlJl jJo <3i\^ ^\ sS)-3 OI-3 nn ^»


sed ipsani in niaiuis tradidit hostium
WkL^ yOOi^ '^io/ |lo .|i',JC^ OiXi»)!^
eius, qui subruerunt i>am, nec lapidem
o'^ )J; ^i» I-Xivias yOi.'^!^» ^®?/ 20
super lapidem in ea reliquerunt, neque
)._:>o^ °-^^ *^^^ ' ;>*^'°/ ^^
eius lundamenta Uomino servaverunt.

Nec iiliis Ivlom amplius paenas solven-


ocbool l(i^.<^.-> ^; )oC^ .0(JCeD)JSJL^

das jiromisit, eo (puid adversus leru- ^ixfloo ^iJLjL ^*_>vJl1o ))..v>\ ^»/ v n ^t

salem non clamassent : Rcvelale, revc- ^O^yjL^ojJ vS/o Ol^fi^ ^h'0|0 : yOOi:>'0|.^M

AB] _ 8 B >-,^v 'l'l A cn^.» wxci^ (^i<-')i * '" i';i!*iii'a; liriaiiliis forsan legeliiiliir : oCi^i lioa.-

2i \ &l

1 'rr;iii^iUi> iUc cx or(iinc iJlatessaron inlelligi- qningcntus annos, quia dies Llomini esl iiiillc aiino-

liir. iii ([iio locnni supra cilaliim Lucae subsequitur rnni, ut ipse mox declarabit Aphraales, § \'i liuius

Matlli. XYiii, 15-22. (Tatian. XXVII, p. 'i8.) — Dcmonslrationis ii, de Caritate.


^ Maltli. XVIII. 21, 22. — ' Per (liiniilium diei, seu
:

DEMOXSTRATIO II. — DE CARITATE. 78

vQj/ t-ttS \lsot ppoJ» )t^)-» oiio^Ji/o late usque ad fandamenta eias'. Deus
a-j/ «^ <^ «> « 1
^^ I
v>n r" ••>»
• , V.'--v/? autem per dimidiuin uuius dierum suo-

'>U1:>) ^^io j).i2ii^;/ ^o-.^ "'""^- ^^" quadringentos nonaginta


annos, pepercit, eorum portans iniqui-

tates. Post haec vero lerusalcui sul)vertit, eamque tradidit manibus alienorum.
Hac sententia praecepit eis Vivificator noster ut quadringentis et nonaginta vici-

bus in uno dic IVatri suo quisque dimitteret.

y ~ _- ^ y
14. Noli autom, carissime, diflicilem

te praebere sermoni quem ad te scripsi,

Deum nempe per dimidiam partem diei

suae pepercisse lerusalem ; (piia David

in nonagesimo psalmo scripsit : Mille


sd/o .t-.2L^.; wCS^l/; )->ooI y^l )^t^;
a II II i aiite oculos Dom iii i tanqaam Jieslcrn us

JLd^t-^; ;> yt>o( )—lso( ) vi v^ » y. ^» i


(lics qui praeteriit'- ; et pariter sapientes

10 :)oiXJJ )..:>a^s:^ oi!b. >nJ.eo ^XJboou^ )J^ magistri nostri dicunt mundum, sicut

)tJ^^jL:io ) - '
»; ^_X2l^ )J!)s^ s.<2sd^ci\6 intra sex dies a Deo constitutus fuil.

)o^« 0(J^s_2l& OI^ )~^0|0 . ) >o\n O^ ita in consummatione sex miliium an-
norum solutum iri. luturunique esse
^/ ^L^oi )J^ iJ^; )J^s-3Lk In V), «)

sabbatum Dei ad instar sabbati illius


.)J^-2Lk ^^.is o(->.^s^ ^poV^ ^^o^ ^i^f
quod sex diebus successit quemadmo-
l.i )6oi_l il; oAj; :^-io/ •,— ^ )_Ljot dum de sabbato docuit ac demonstravit
;

sd/o .)J^ ^ 'i> >6 )6J^ fn •> yQ_a_Lo6^


uobis Salvator noster, his verJjis : Orate
viot ).v>^.i ''Wa^; :Vio/ ool. )
.',
,/, Vj ne fiat faf/a rcstra in liicme aul iii sah-

^Q-^; ool. ..^^^J^ :)o^; oiJ^v_aLiL liato'\ lusuper ait Apostolus : Hucusque

maiicl saliliatum Dei'. Studeaiiius etiain

ingredi in requiem eius^.

211 )JLci \i vi—^ .°l \/ t—3 ^O^ 15. Cumautemdoceret discipulossuos


) I '^oi; ^yOOi^ i-^/ s^oio^—^L-^aTSl^X Dominusorationem, ait illis : Sicorabitis

y6j^S_60( Dimillc nohis dehita nostra, cl dimiltemus

AB] _ 1 .\ vi^tl. f^^^ti.. !)i .-V "%kJo> I


=©'•

' Ps. csxxvn (cxxxvi), 7. Cf. Ezecli. xxv. 12-l'i. — - Ps. xc (lxxxix,) 4. Dc doclrina niille aniiuriiiii

ab Apliraaleproposila,cf. Praef. § 17. — ^ Mallli. xxiv, 20. — ' Hcbr. iv, 9. — •'•
/6. iv, II.

79 APHRAATIS 80

cliam nos debitonbus naslris'. Et riirsu^ :po/ oolo r> r> •N > I

(lixit .Quandooblatiiinoui ofjerre volueris, "^J»» loip^lo o-^l» ts^J )-3j |ioi(lD v»;

et recordnlus fueris ijiunl luihcas ailrrrsiis

fralrem liiliin ininiiciliani uliijiiani. re-


)_^U/o ^jo )-JL5,-V> ^t-o yJ-=>i^-o
linque oblationeni tuani untc ullure. el

rade reconeiliari fralri tuo. el tinic rediens

oblationem luum offer'; ne cum quis ^^g... ^ ^ci.2LA; )-»-iV^ jJ


p t—3 jJ;

orando dixerit : Dimitlc noliis dehila no- O^ ^,ltvj I^JLLl^K OO'»» ! ^i- »3/0

stra, et dimittemus eliani nos dehitorihiis

nostris, proprio irrelialur ore, et ab eo

qui preces suscipit'' lioc responsuni


^1(^^ o^ iKslo ••'*^ y n'»» )iiL./ 11

habeat : Tu debitori tuo non dimittis;


)K^o^l ^po . ^ci r. oolo .)—iwi/ ^^siw
tibi ergo quomodo dimittetur? et oratio
Y
tua in terra remaneat. Praeterea nobis ) I ^to.. »-< m vi\ >^V—"^! \\ "^^ oon

exemplum Dominus proposuit hominis 'if •> ^- o'f[ o Y 3° tvotoy: sl^


^
qui rationem sumere coepit a servis > V, •^•> ci^; oi^ )(30i VI *.".; s^o^^
suis ; cumque accederet ad eum servus •^ 01—^ ^t^J; OiV—io oij^ t~3o ir,
)

eiusquidecem millia talenta ei debebat,


w- av^V , ..•>t/ ]1 , 30 Ot.^ VI .".".;

ipsumque urgeret dominus eius ut debi-


v>OW.'^_ll(3 Otfl^ y n°> Ol',^ V)\ 0|K-d(X.^
tum redderet, nec posset iHe doniino
jj^-NN^ ^_<1 00| .OJ^ vA.2Llt ouL^; ^^>JO
pecuniam exsolverc, iussiteum dominus
dimitti, et debitum ei condonavit. At ot^L-^; ) i n -»a-ii ;oi —^ }i otlo * «^ i -»

servus improbus, immemor clementiae oo(o ;) in->aji oiia^ -


"
> ,% fo / )—^&s; 20

quam liberaliter erga ipsum dominus ol^; o(J.qjl3


^ t-~^ '..•>»/ Via^Li p
eius exhibuerat, cfprssiis iiniim inrenit
)ooi v^oJLio oi,L-«/o ))-_io );pL^; oi^ )oo(
de eonservis suis, ijiii denarios cenlum ei

dehebat, et tenens sulfocahal eiim dicens :


«^a-L;!; ^t^ «^ vsoi rot^ V^/o oj^

Quod mihidebes, milii reilde; nequeobse- oiLjjf )icL^ ^^^s^ jo :CLA JS^/

crationem excepit (pia eum conservus N_»J oi.i'i.". '^j/ jj/ oi I V) ) v->; 25

rogabat, verum abiens,incarcerem eum oiK-Lai va-iau^ ^; ^^^4^0 .)^.-^/

AB] 7 B 0111, ^.•T..^>. ,3/0. — 8 A ItoA. "^acM, ow ^. — 12 A aild. |oo» [->v — 17 A


|Co«

' Matlh. VI, 12. — "-


Ib. v, -^.-i, 2'». — = Vid. Demonslr. iii, § Ti el iv, § 13.
1

81 DKMONSTRATK) II. — DE CARITATF. 82

coniecit. Ideo, propter quod paruni con-


servo nou dimisisset is cui niultuni con-

iliiiiatuni l\uM'at, satcllitilius ipsetraditus


•v^ oi N •,—io/< ..^-L-j )_:o ^NJ,
est , (|ui eum verberarent donec debitum
I^OJL^I / yoa^ r-:^^ l"-"^?
rcddciot. Ailque illis : Sic el Pater meiis,

(lui e.st in (aclis. facict coliis, iiisi iiiiiis-

quisque fratri suu remiseritis'.

16. Vide etiam, dilectissimo , quanti


ojo^ ) Lau/ >.,'» /i .".
J.J M ool
caritatem faciat I)eatus quoque Apo-
:'po/ ^ )-L3<i^ ).J>^^Xa s^/ )oa.M\ oC^
stolus, ouni dicit : ^/ acmidamini dona
:)Ko;o'^ )t^-S01Q.aO-5 vO^j/ . / I
l y/» niafjna, etjo roljis ailhuc ostendam quid sit

)LoO,Q_^^ )f-/ ^Q.^^/ OOI M/ ilonuinexcellentius'-. Et addit : S/ Iiabuero

III )lo / 1 <L^ )oo«i y^/; :",-io/o .)jNj_io proplicliam, et novero mysteria omnia, et

ot^Jo )K^i-^ oj!b«Jo yoofio )j>"/ '««j/o oninem scicntiam, ct omnem fidem, eomodo

ut niontem transfcram, caritatem auteni


)1 ) >n..o )-JLi/ )ia^; )-i^/ )In l v> .o<

non habiicro, nihil (piid(piam profecero. Et


^^o/ y/o .li^-J \i )o^-^ -^ )ooi_i
si dcomni quod niilii cst pauperes cibavero,
>oi^«ji/ vS/o ) f^fhviN siX Jio/; ^^^
ct tradidcro corpus mcum ut comburalur,
15 ool :wk^ )oo(j )J )-:»dMO ^a)-J; ^V^^ qind-
caritalcm autem non habiicro. niliil

quam riirsus profccero^. Ita enini aillinc

.yeLmJ, jJo vi «^m So o(.^6i ^oi )'t-'^^ loquitur : Caritas lonijanimis esl et bcni-

)io )Jo :;J^J^ jlo ;o(.3JSsjLio )J »s/o fjna, non acmulaliir, non ijlorialur, non

in/latur, ncc quacrit quod sibimetipsi lan-


ye^ ))/ wrub^ ;o..V.^ 0(»°>ii\f ^o,:^
tummodo sit iucundum, sed quod pluribus
20 ^^3 •, 'ifo ^^^3 )-^a.w .... f>°> ))j^ixi^;
c.rpcdiat. Caritas omnia sperat, oinnia
saol. .''^siLi )J V)oJ^oaJbo \..^q^ :^-\m
suslinet. carilas nunquam c.rcidit\ Kt rur-
.ysiSo ^^3 ^_bo ) ->o .. 6o( o;, 'y^\
oslen-
sus ail : Ma ior oniiiibusest carilas ';

)ldj^eL.O( ;J^; )-<Li^^kj a.'^o «.^a-^o


ditque ac demonstrat Apostolus carita-

)
I -'« -^
VtJloJ^s.^ oi.^ : ;JS.J1^ )—sa^ tem post fidem maxime praecellere, et

2.1 :).^Q^;LoJ^oo ).s<i^.r> )Io« ii; .^a^o .)Pva super eam hrmum ai 'dificiuni exstrui

AB] — 3 .\ ;i(M. ovX i^^v - i A liSm _ 'iii A ^3o i^ sccundo. — 21 .V «oOxi ^ 23 .\

.tt-.o .*;3o. — 2J -V coio [wso- _ 23 A add. oot f-o-o-

i
XIII. i-8. i Ib. XIII, 13.
' Matlli. XVIII, 23-:J5. -'
I Cor. XII. .31. 3 /6. XIII, 2, .3. II).
,

83 APHRAATIS 84

.i

Ostendit praetorca proipliftiam in cavi- )]^^r-io


V*jS^_,Jk_io \. -a )J»/o

tate aedifirari, inysliTia caiitate reve- JIA I VN .^« :) «^Nvitoo oo( )


^A . . ^

lari, scientiam caritate conipleri, fidcm -^


ot—:» 1^/; w-^o :);;1^ \ vi ) -• -«

caritale comprobari; cl si i|nis rKl(Mnlia-


V^^j^ ) -^o .. jj) \. \ ii ^o )ia-^ )lni>n,.oi
bens montem transtulcrit, niliil sinc ca-
K^/, "^ ^o :K-i ) I
.^ i<^ J>epi >

ritatc prodessc; ant si (juidijuid habct

honio dcdcrit pauperibus, clcemosynas


otKjoVjo ) r ^mvTN ooU ) *..i/ \ 'iN

autem in caritate non crogarit. nil ci K^ \j\\a.* yo^ ^OliJ^OO jj )-5CL.,..3

praestare; similitcr licct pro nomine Do- oi^l^ oit-i^» ). vm ^^»^00 ^s/o ^oib.

mini corpus sunin i^ni cremaverit, non do^o .i^K^ JJ ^«L^ ]i<UL=> ^.oo^
proficiet ei (prKhpiain. Adhucfpu' osten-
)I^( 1 . (T> vo )_-io; JLoV--L,^; ool H)

dit lonoauimitatcni, ct patientiam, ct r

•.^Mf^^S^ yaJ&^ «ju/ j];o )ia^eu^£Q.3o


mansuetudinem , ct non invidere Iratii
vS/o : yi; « ^% ).ad^ w.^a^ loJ^ ^^oi
suo qnemquam, hacc iu plenitudine ca-
fy^ \\.6.^'J^:^i>-^ )l.<Sni."t>oo ^Iqj^ ^ . mvi
ritatis inveniri ; et rursns patientiam

humilitatem, affabilitatemque in caritate ^.ik^ )io I v> »oi . > vi / niJ^oo ) BQ....^

stabiliri. Fides etcnim petrae aedificii )..^a^o •.\\iv -^; \.Lxix ^%^ )jM^^lJ^oo 1')

superimponitur; caritas autem compago ).-m/ yJ.CD)J^Oo ^o(^; ) I .^1 •>; »oio ny\

est, qua parietes doinns continuantur. »oto fiy \ ^ jLaJ ww^J^sjlj y/o .)K.*.df
Si defectus aliquis in domus vincturis re- ^^^^
)—Lio» .) I «"i -i oi^ oC^ )]^^-«^»
pertus fuerit, totum ruit aedificium; ita
.)ld^s^ o(_:d wubiJ^l ,-3 ), -^o.. > ^/
et in caritatc si disscutioucm rcpcreris,

cadit omnis lidcs. Nccpotcst fidcs zclnm


^.'.•MiV^ )Jo :)ldivi.oi o»::^ o^ JJ. a„i 20

et contentioucm expcllcrc, donec Christi ).2o^^ ) i^V«o )..Ll^ oy^NvN )ld I VI .01

caritas advcnerit, qucmadmoduni nc- . ..•>li V )J, )jp/ ;)..'. />V; 0(->0.« )l/«

quit aedificium ntpar cst elevari. (piain- ^icD^KjO; )^^ •y.t.q,,* '^<^v^''\- )l «"!•>

diu vincturis parictes non colli^aiitur.


).i-p^ )-»/
17. Nunc til)i ostcndam , amice, ca-

ritatcm cuiniis pracstautiorcin esse, ac


001 iJ^sJL^f - - "^ -''
^ -"-
y »0 ../ ool 25

pcr eain instos aiiti(pios cxstitisse per- oVio^l/ oi_3o :^^-io ^^.J ^io ) -^Om

fcctos. De .Moyse etenim [Scriptnra] ) tdv ^'iio. V-^v )q---^ -^-^t-o )-')^

AB] _ 2 .\ iiiii. 001 (ba.-3- — //' .A. |Lai«^oi ool-o — l! B ^i- 10 B atld. -•^ [t-oi. _
II B «a-ls. _ 21 A iulil. \m-^ |U.;-o- — 2a B oii
;,

85 DEMOXSTRATIO II. — DE CARITATE. 8G

OOU 0< * °> I OOCL^ u>JL3 'S~-Zl ^^9 declarat ouiu pro popularibus suis seip-

sum tradidisse, A'olentem se de libro

o >ft n 3 iB/o ^^-^KJ ^oiw


vitae deleri, dummodo populus non de-
, .) jl )

leretur'. Item cum adversus eum iu-


O'^^! A )K2UL3l ooi ot^c^v; Vl\ ^c^.^
surgerent iit eum lapidarent, ipse sup-
5 kS/o .yO t> yOO< . °>\ )ot)^ yOy-O
plicationem pro eis adhibuit Deo, ut
^-20 f_9 "^ --; 0|K^Q_ul .^O-.^ «—*o;
j
salvarentur . David simile caritatis

oulSJ . ->j\ •^ ->o .)oo« v^j^l^OO ^o)_k praebuit exemplum; duui enini Saul

6oio .>^ota..il\.^<-QJi ^_>/ )oo( «__<'L^ euni insequebatur atque animae eius iu-

j N^Ji ) 5Q....^ ) >n ..; L^ t-^o«


giter insidiabatur ad occidenduni eum,
y

liberalissimam egit David misericor-


10 :oiJiaJ ) iLso o(-=Ls,.2^»^>Ls ^o) i ""^^i.

diam erga Sanlem inimicum suuni,


^—.IVl y—!to\i >.>oiov 1t\ 3 vi_\Ka/o
quaerentem animam eius; nam in ma-
.°\ ... )1^^-=L^ "«^V-^o :oj\.^^ jlo ^aJlsj
nus suas bis dedilum nun interlecit '

)L^ l^ i po. "^4^ .)Kju-L^ liunnnique pro malo rependit. Propter-


-> "^ -^

.ot—\ ^Q :»K.&/ >n ^t;o :oilS^h^ ^ v> ea non recessit bonum de domo eius,

15 i )i^ .aL- )jLu^ n^V-3! "^o^-io et ei qui dimiserat dimissum est. Saul

)v_Qo :oiK_^ , ^" )1^^—> ^ l^ >-^ vero eo quod retriliuit pro liouo malum,

^ ^^.^o non discessit malum ab eius domo; ad


) •^, -" :>.<o< ..i.N JJo )oi_\)l
Deum clamavit neque exaudivit eum,
^
io; .-gi» \v ) 3 so .) ;K,'ilXfl;
et sladio Philistaeorum occubuit; eum
OM^-QQS ^.^of ^e^^ ^t^-oo K^)v-^v^
autem David amare planxit '. Sicque
211 ycn
v^ . ^ *>
I
\\ •> Q^CL^M V^/; ^-ooV-3;
aulicipavit David exsecutionem prae-
)— OOI t" •* \ ^q^Jn. A—io o f>o •> to cepti Salvatoris dicentis : Diligiteinimi-

^o^Kjl/o >n 'ito .>o_Jil/o ^—*o; ^Q-Ji cos restros''; et : Dimittite et (limittctur

•:-oiS.
vohis'''. Sic David dilexit et dilectus est

dimisit et dimissum est ei.

)Ja-. ).J^ ^ «iQ-- VN».-\/ vs/o 18. Elisaeus etiam eamdem carita-

-i.'> Ol»'...) VI \ w.OtO '-^


•^,^ \> ^0^«^ ol/ 1-3 tem exliibnit. quaudo veuerunt adver-

AB] — 2 B oni. Ko. _ (i A |l^a-I.. _ //'. A ^yl ^ \^- — - B ^v^o- _ 20 A a_=a-v _


24 A -s;.

'
Ex. XXXII, 31, 32. — •'
Niim. xvi, 41, 48. — ' I Sam. xxiv, 4 scqq.; xxvi. 7, seqq. — ' H Sam. I,

17. — = Luc. VI, 35. — " Ib. VI, 37.


;

87 .\I>II1{AATIS 88

sum «Mini ininuci imus. ut ouni fdni-

pr('lH'n(l(M'(Mil cl niaIera(^H'r(Mit ci. Ipsc )V-Ao yooi,*^^ yxio yJjiao )..iCL«Xo


autem eis benelaciens panem et aipiaiii

proposuit, eosque a se cum pace ilimi-


)tCS^ yCL^O .),V>\.l.a OjloA ^ yOj/

>,*OU,^sOO( y > -^^X \ T> ^3 . /j :)_aiiK3j


sit ' , sermonem adimplens qui scriptus

cst : S/ fsiirii-ril iiiiniiciis hnis. riha ilhiiii


) —«^ )._^_io»/ vS/o .^ot . n»/ )oi. y/o

et si silivcril, da ci bibcrc'-. Sinilliter et


^•)jN n •>0 I^Qs^ ^0(o).aL>.^ yOJOI ^^J!k.

propheta leremias pro iis qui cuiii iii


v^>^« Oj^pO vS/o ^« 6oi OI.3 O^Ka/
Ibveam captivaverant etconlinuo vexa- )l(a.iO; )jO| sioiO .)(3^ yo^ yOOt-^iv^

bant, ante Deum vehementer precaba- yn. M^ t


; :^_ooV-3 ^Sl-S^ ) . viy o;

tur^. His nos Salvator erudivif prisco-


y^/o .> .) 1 pr> ^^^ )JL|(3 . . S -^^N N ^\ 1(1

rum exemplis ut inimicos diligerenus,

et pro odientibus nos oraremus. Si ig-i-


V .
"°*
V
o^ ^Doaj ) 1 v> :)J>Ji> « .) Yfo ''^^ilc
tur noliis inimicos diligcrc ct proodicn-

tibus nos orarc praeccpit, (pialc nobis ^_-;:-:*JJ )oij :) —L^;j — ) boi

supererit responsiim in die iudicii, qui

fratres nostros propriaque membranunc ^—^ ) — ^;<b(0 —d.ttao;


) . I,.< Oi^ ^ 1.5

odimus ? De corpore enim Christi sumus, ^-^ f»w \ >


^ Lco; ^^
} .«.«oiaL^joi

et membra dc membris eius \ (}ui au-


^_:»o o(A wyJLaJ^ )
.'. £\ V)i ) >o|oi
teni nnnm dc mcmbris Chrisli odit, a
'A.\2ilsSo ..«Old^jJ )jLCD; ^O J^v^ o^3
toto corpore divelletur, ct qui fratrem

odit, a filiis Dci separabitur.


•>)o^; )JjLa ^ oi::^

19. Scd et iis quae nos Salvator ipse


2n

edocuit ad caritatem excilaniur. Prius

namque eani in seipso perfecit, deinde

auditores suos
6oio . ^oto\CiV> t \ ^^^/ ^fL^oio : o(*pcL^
d(jcuit. iiiiiiiicitiam no-

stram cum Patre suo reconciliavit, eo

(juod nos diligeret, suainqne pro reis

tradidit innocentiam ; boiuis pro nocen- )V-iMo :V-i^j/ ) «'-^ ^2^^ )-^o

AB] — fi A l^a.^- — 7 A .S;. __ II B n yii.; viN. _ 12 A aJao- — nA iii ilii' liiiii^iio Uocl^
\sS, \\i^y, \xa^. — 17 .\ uoiojo^w. _ 17 A inUl. (/ ciidel. "^aio [«-»9^». _ 20 .4 ia_S^,. _ 22 A

1 II (IV) Reg. VI , 23. Pi-ov. XXV, 21. — ^ lor. XXXVIII, 20. _ ' I Cor. xii, 27; Roni. xii. :>.
89 DE.MO-XSTRATIO II. DE CARITATE. 90

jKjL^ .,°>>^. \JL::,<:


^nm :^ll
K"
>\ tilius inramatus est, dives propter nos

egenus factus est, vivens pro mortuis

mortuusest, et iu morte sua mortalita-

tem nostram vivificavit. Filius Domiui


, •>%» ,_3Li.J^OLiO oi^ ^^O; 0310 ^^'^.iL»,
omnium formam servi suscepit propter
5 JK^^^^f |^-2^QJ>^ x-^ l^-i^ ^; 0(i3j
nos'; et ipse cui serviunt omnia subie-
)
'•^-^^v<'\ j-^<^ ^'^?^ )) «'^IY^ Oi-S<S .. •>(•)
cit semetipsum, ut nos e servitute pec-
)^/; ).2CL^ w, Hv^S, ^ooo :vOO(.w6v^ rati criperet. Et per maxiniani carita-

:yOi ots i )o^ «. 7 ^ \ yoooi— cj I


tem suani, pauperibus spiritu beatitudi-

:\Jj^i \:^il vol;)j; ) •>


."•< >n\ .^;o)^/o ui in pronuntiavit", pacificis promisit

10 ^k^oo ^ydSLiLsJ^ \^°*^! JJ^^i' ^^>^o iVatres eos silji fore, lilii)S(jui' Dei voca-

tuuT iri'; liumilibus poUicitus est eos.


, - ^ -^iN-^ :o(lda^oCL3 ]ln\ ^ m ) r°>S\
terram vitae hereditaturos^; promisit lu-
y \ w-s :oi 1 "^^0 v> 3 vd—i/ <^'

gentilms fore ut precibus exorarentur ^;

^^^)Jo :voyi,.,.jJ^ v^^! ) I v> .«t v\


spopondit esurientibus satietatem in re-
:)o|J^)J vO>—J; •^.io/ yOOt^S ^ ^;-*-»!! gno suo"; ilentes pollicitationesualaeti-

lo ^^..^s^ ^"-a. :*.;;; ^^«^ji ooJL y^s.^ llcavit"; promisit misericordibus mise-

•) -" >^ > lo i\v>\ yo\\i; )Iaiil;ji ricordiam sc consecuturos*, et mun-

d;o)^/ OCiO^ ^^s^^OO ^^3l^;;;


^ ^ )Jo
dis corde praedixit eos Dcum visuros

esse^; promisit etiam his qui persecu-


.5^..'^o .oilo"\ v> -> )-.f.jili6 )-:»Q^ v6o(\
tionem patiuutur propter iustitiam, eos
^po )»va; ).^^-^v> >^t-aiso )vai.; ^-b
regnum caelorum iutraturos '"; atque iis

20 oiio(d-i vV-oo . ) in .'.; 0()^o TV) ^>o


qui propter nomen suum vexantur, bona
:)Ia^; otJL^O^dji ^o ^>s^; ) vi\N; poUicitus est, et quietem in regno suo ".

.°i\ ., )^^^0 )* V ^ ."N .. \A^ yf^O Katuram nostram pulveream immutavit,


' ' P ^ T ^-

.)l)iflo
, ,
vS^L^ )J^s^^eu..;
^ 00(^^0 .).
"'
! «> nosquc sal veritatis effecit'-, et eripuit

AB] _2 B ml-a^. — 4 A add. ooi [a».£!>.«- — 9 A om. 1:^.». — lo A ,-a.J^» ,^oon. — //'. A
paredicai-1'nP^o [^o secundo. — n; A t^; |l. niNvi\ . — I8 A oiii. ^oo»:^ - ii R in mnmlo \=a^ —
23 A om. \i\iJa OOV.O.

> Philip. II, 7. — - MatUi. V, 3. (Talian. VIII, ficatio graecae vocis itop(ix),ri5T,i7ovTat exprimeliatur,

p. 14.) Quae e.x evangelica liistoria recital Apliraates, scil. advocari, invocuri, rogari. \id. Praef. § II. —
ad ordinem rerura in Evangelio Diatessaron Tatiani " MaUli. v, 6. — ^ Luc. VI, -21. — " Mattli. v, 7.

disposita sunt. Vid. Praef. §11.-3 Mattli. v, 9. (Ta- (Tatian. ib. cum seqq. p. 14.) — •'
Mattli. v, 8. —
tian. ib. cum seqq. p. 14.) — ' Mattli. v, .5. — ' /*. v, 10/6. v, 10. — " Luc. VI, 22; Maltli. v, 11, 12. (Tatian.

'i. In versione qua ulebatur Apliraates, solita signi- ib. pp. 14, 15.) — '- Matlh. V, 13. (Tatian. i7). p. 15.)
91 iVPIlRAATIS 02

nos 110 esscnuis praeila soritcuti; voca-

vit iios luiiK^n inuii(li ', iit iios libcrarct

apotostalo nu^rlis;

bonos, pro
otrccit iios

iuvisis L;ratos, dcditque


pro malis

no-
ot •> \ s^viol ^ )K».v.->

bis pro oilio uiiscricordiam , et virum perfoctum nobis comniunicavit, quidethesau

ris suis profort boua, exuens nos ab illo qui luala profort e superfluitatibuscordis*

20. Et proptcr caritatis suae abun-

dantiani, iiitirindruui plagas sanavit.


y^l \- \i Oj »
^^^^S^
oi^jik «s/ v,.^ vl^/ :)o(_^'^; \iQJi:M 5
Filium oteiiiui curavit centurionis, prop-

ter luiius lidcm '; silere fecit a nobis


«^KikO .otlcilVi >ot ^^^Oo \^o\ ^ I o;

procellam iiiaris pcr virtutem suam^,

daemonesque legiouis a nobis gratia sua .otlojL^ ^^ v^^? ^?)-^ '^;^


protrusit"; miscricordia sua filiam ar-
Oit Ollf L!!^ J>_m/ 'jl" « ^ •[%« i.r.

chis^magogi vitae reddidit'; mulie- y <> ;'

^
<>
^
)Io).^eL^ \\^y^ ool wijfo :)iLitdJL3 lo

rem quoque a sanguinis immunditie


o ^t*»; ^Vl ) «'vi.m; ) iVN <.«.K,a6 :
)-^;f
purgavit", et aperuit oculos caeco-

rum duorum qui ad eum accesseraut ".


Jl « M oil'^ m ^iJ^ <&\ OOI-J.O :oi-^

Duodecim etiam suis virtutcm dcdit ct vS/o yOliaSO o)._3 ^^J '"^J^ )J.^^QAO

potestatem super omnein aegritudinoni ) ^Yr.; )>-^;6/


^ ^oo .voot-|i)-s
^
et languorem"', nobisque per eorum ^^^ i^pa-B jL^ ^ ooilo .) «^yvit
" " JO 15

manus pariter. Cohibuit nos a via gen-

tilium et Samaritanorum "


que nobis dedit per misericordiam suam
, virtutem-
^^ )i;io )Ia^^ j^;/o .)j^

ne formidemus, quaudo nos coram


mundi potcstatibus adduceut'-; divi-
.s^o VI ..V ''^!>..^<_io )K««L.^<_» )il^!Ji
9 ^ J' d ^

sionem in terram immisit propter pa- jlf^^o ) 11?; oilo 1 «


^ ""^.^v.^ ^^«an/o

cem suam magnam ". Multa debita )J^°y Y ^ )-^6V ^-^ y£t-£lo .o|]S. n°>Y^

.48] _8 .\ M*. _ 15 IJ coliilniit mc v-o-iOo. '.il .\ oi^f>°L|-|.

1 MaUh. V, l'i. (Tatian. VIII, p. 15.) Cf. loh. xn, 35. Marc. v, 9 et Luc. viii, 30. — ' Luc. vui, 55. (Ta-
— - Cf. Matlh. V, 20, seqq. (Tatian. ib. p. 15), et lian. XII, p. 22.) — 8 Marc. v, 29. (Tatian. ib. p. 21.)

Matth. V, 43, seqq. (Tatian. I.\, p. IG.) — 3 Luc. vi, — 9 Matth. IX, 30. (Tatian. ib. p. 22.) — i»
Luc.
45. (TaUan. X, p. 19.) — » Luc. vii, 10; Malth. viii, IX, 1; Malth. x, 8. (Talian. ib. pp. 22, 23.) Vid.
13. (Tatian. XI, pp. 19, 20.) — '-
Luc. viil, 24. Marc. eliam Marc. xvi, 17, 18. — " MaUh. x, 5. (Tati-

IV, 39. (Tatian. (6. p. 20.) — •"•


Luc. viii, 32. (Tatian. an. (6. p. 2-2.) — 12 Malth. x, 17-20. (Tatian. XIII,
ib. p. 21.) Lcgitur auteni « Icgionis u nonien apud p. 23.) — 1- Luc. XII, 51. (Talian. ib. p. 24.)
93 DEMONSTRATIO II. — DE CARITATE. 94

mulieri peccatrici propter misericor-

diain suam condonavit '


, dignosque

N^\^ nos habuit per gratiam suam ut turrim


VI i (Y)U/o .^^^^bs_-»o
I
"^W^
impondiis suis aedificaremus -; et spiri-
.jK^V-'^ ^-^^i-co^ jJ^ocLAi» ir> v>, •>

tus immundos a nobis eiecit', nosque


5 |_booj ^ >^;J^/ t-^ o(la.3M jL*..i^ .^OmO
mansionem effecit divinitatis suae, ac
)
' a •« w ^ (Y>o .vJkaijl/ jJo ) n vn \N
l)onum semen in nobis seminavit, quod
• )J1.0
V liuctum daliit unumquodque in centu-

^ v^^ )^^ ^fa:^ V^^^ ^oOJ plum et sexaginta et triginta \ Et in

.ot.;: -vo»; )la_3; .^0.^0 .)_Ljo ).-.L^k^ mundo [»ositus est in similitudineni

10 )IKj)J w V j )) «V «> o< -xS , ^^s.^s:^oo thesauri absconditi in agro^; virtutem-

.ouJO(ia.3 ^ odv^ ^CL^/o )J^.>is>.JL3


que magnitudinis suae patefecit, quando

de excelso in profundum deiectus , non


o< 1 « N «^OlS ot..«o>K «; ) I ^ No » "^o
laesus est*^; esurientes qui deficiebant
o>^ .ot-i«/ looi \\, i n ^; ) n) 4 )i-^=>^;
satiavit quinque panibus ac duobus
.o«,.«aS.».N oi,;:^)^ o .. i»o ot^oioj ) ."Sam
piscibus, hominimi quinque millia, prae-

15 " -*
";;/ jJ>—if )io ^N >nN «> t—3o ter pueros et mulieres '
; et gloriae suae

w;o/o .oi;o|6.i
^ ).,i- V*; >^n n .*Nj magnitudinemostendit. Propter immen-

\1^ )-ioi; )..'N^ o<^ );JkjJ>o o6^ sam caritatem suam, mulierem chana-
naeam exaudivit, ipsiuscjue filiam a
.JjLii oiJS.N.ao-5 )v^/ V-^o :>.*o(aLS.^ looi
morbo suscitavit ". Et huius qui euni
la^t-a )ooiJ; )J.a^;o ) fin°>n^ ^ oo(,Io
misit imperio, linguam solvit liominis
2u po/o .).<^i<LiL In iNvN ^axio )-«L2<;^
muti, cui erat etiam auris obtusa"; et
:yOO(.3 )fn -^? jJ oJ/; :)?a^.j ^'^.i. do^o caeci lumen eius viderunt, ac per eum
)—sjj . .j i. . ^jN S ^ yooi—;lJ>JL.:»o; laudaverunt illum qui misit eum '". lit

)iV..^ag^v o(ln . ff)/ ool >.^a^o . ) .'vi » >; (piando montem ascendit ut oraret, su-

AB] — 2 B ^(S»l3o- - 9 A cius (jiii iiiixit cuin ov— «J^i [ov.^a»i II A Ijoiias- la B \a\Si oaM\
tu» U»13 _ Vi A ,3. _ 21 A ..<; U.-

' Luc. vii, i". (Tatian. XV, p. 211.) — - Luc. il>. p. 30.) — ' Mallli. XIII, 'i4. (Tatian. XVII,
XIV, 28. (Tatian. ib. p. 28.) Insupcr adveilit aiictor p. 31.) — «Luc. IV, 2'J, 30. (Tatian. j6. p. 32.) —
ad nomen Jlariae Magdalenae, a « turri » Mag- f MaUli. XIV, 21. (Tatian. XVIII, p. 33.) — » Mallli.

dttla, sic appellatae, ad quam etiam respiciunt XV, 28. (Tatian. XX, p. 37.) — •'
Marc. vii, 35.

quae in conte.xtu leguntur. — ^ Mattli. xii, 43; (Talian. XXI, p. 37.) — >» Matlli. xv, 31. (Tatian.

Luc. XI, 2i. (Tatian. XVI. p. 28.) Cf. Luc. viii, 2. XXIII, p. 41.)

Tatian. ib. p. 29.] ' Maltli. XIII, 23. (Tatian.


95 APllRAATIS DEMOXSTRATK) II. — DE CARITATE. 96

perali sunt eius lucc radii soli.s '. Kxl-

miain(|n(' vii-tut(Mn suani manii'cstavit in . ot, vil^> ^/o i3(la^ CH-I-L< »,^..,^»/0 )(30|

iiucro (jucni spirilus vo.xabal, cuni


illii
) Sn\\ \£>n ^» I; |-J^.oa3 ^ oou obl
daenion lunaris cius vcrbo discessit '-.

)-2iaL^; ^; A JL^ .oila^ jjLsKjo


Excni|ihini ctiani ib'(lil nobis ac siniili-
jKlo^K^ joC^jJ V^ >«''^»v> jJ yu^> 5
tudinem, ut erficianiur sicut parvuli, ad

intranduni in ic^nuni caclorum '. Dc


o4^o :o._i-Li.o ^ ^U/, I^Klj

parvulis insuper di.xit ct doeuit ncmi- jocxo oiN —fL_^s—s yr\ rn >!/; JW-^x^^

nem eos contemnere debere, quia Angeli

eonnii seinjtcr vidctit Pdlrcui tjiii csl iii cac- l(^f-3 V-'^^^ '^*^ oou ^7 jJo \Ji^
lis '. Sed ct exhibuit artem suam perfc- :)iixi j-^'P (i^boi; oiV<'p'> j).^; jb>:a lu

ctam medendi erga hominem illum qui


ot^d^ ^^00 yi .' .. v> ^01.^0 ^^01
triginta et octo abhinc annis infirmaba-
>«•>/•>.". . i .. ^/o -\*^J\ t-^ ))^v^OD
tur. et amplissimo gratiae suae munere

eum sanavit^. Dedit ctiam nobis prae-


s.r\. .1 1
^ )
.'. .'> v>; ot^d^..^ ^.^ldjk )bop

ceptum ut mundum relinquamus atque ^V-^o^ ','1


^^(91 io^a^o t..^,}^ fJi.

').i-ajb rnA^fsi oiS.3 jJi yb


ad eum convertamur"; et revelavit nobis ) ooi.39 1:

mundi amatorem Deo placere non posse, exemplo divitis qui spem in facultatibus

suis reposuerat ', et hominis qui in divitiis suis delectabatur, fuitque interitus eius

in inferno; in extremo digito suo petiit aquam, nemoque ei dedit*. Et conduxit

nos tanquam operarios ad laborandum in vinea sua, quae est vitis vcra". Haec
omnia Salvator noster, propter eximiam caritatem suam, apud nos praestitit. Nos
igitur, amice, caritatis Christi participes efficiamur, alterutrum diligentes, duo-

quc illa praecepta adimplentes, in quibus universa lex pendet et prophctae.

Explicit Demonstratio de Caritate. )_sq-w.; ^J^a^l J^s,.^c^ok

AB] _8 A uiii. oviv S!vJ«.o. 12 H

1 MatUi. XVII, 2. (Tatian. XXIV, p. 42.) — p. 42.) Cf. MaUh. xix, 21. (Tatian. XXVIII, p. 51.)

= Matth. xvii, 17. (Tatian. ib. p. 44.) — 3 Jlallli. — "


Luc. XII, 16, seqq. (Tatian. XXVIII, p. 50.) —
XVIII, 3. (Tatian. XXV, p. 45.) — < Maltli. xviil, 10. » Luc. XVI, 24. (Tatian. XXIX, p. 51.) — " Malth.

(Tatian. XXVII, p. 48.) — '>


loli. v, 5. (Tatian. XXII, XX, 1, seqq. (Tatian. ib. p. 52.)

p. 39.) — « Marc. viii, 34; Luc. ix, 23. (Talian. XXIII,


q
^0J9 I^OmL
DEMONSTRATIO III

DE lEILNIO

I. Pretiosum est corain Deo ieiu-

|jujio ; ).«"V) » S )K,v> « m ^/ V^il^o iiium purum, ac tanquam tliesaurus in

eaelo adservatur. ArmaUira est eontra

maiignum, scutum inimici excipiens


^^ )oO( jJ );0»0 .) •> -^
t
Ns > ; )V)-^j^
tela. Atque haec non ex propria locutus
sum mente, verum e sacris Scripturis,

quae uos prius iloruerviut ieiiLnium

)_^o< . \ts^n n -) s^o(dJM|« ^^^^jj )ooi omni tenqtore adiumento iis luissc (|\ii

illud in puritate servaverunt. leiunium


) >f> ..\ ^; )joi )ooi jl . . 1 .* 1 . .
t><^
enim, t'arissime, non est tautummodo
^i ^U^ ^/ :?^-:^ UJ^o pauis et aquae abstinentia, sed pluri-
iii
niae sunt eius observantiae '. Est siqui-

K^/o :)oi«Jo ^SLaj f_^ )_L^o ) vi ..\ dem qui a pane et aqiui se abstinet

)oiJo "^/ ^o ^aao ^oK^ )oog; yo] U donec esuriat et sitiat. Ivst etiani qvii

ieiunat ut maneat in virginitate, et esu-


£0/o .|-:mo« )jo( ooi ^KjI^o :j£^ jJo
''
5
'^
^ ^ rlens non comedit, sitiensque non I)i-
KJ./o :v..oiol^/ ^-^Mo^iO )IA«*., A-s ^)',
l»it ; ct lioc ieiunium excellentius est.

I']t est qui ieiunat ex religione-; id

)-^^-^ ^_LiJ, j>o)j, ^_i/o -yo^ cliain ieiunium est. Sed csl (pii a caruc

K.^/o :)KJjlcd jL^ "^^ocu )); opociaN et vino nonnullisque ednlibiis temperat.

ABJ — 1 .V ailil. Icla] ardentia l.o» [l'lv^- - • -^ aiii- liMiinluiiiJ mitniliim l-s» (Imoi — 7 .\ ooi

looi- — lo A >o,ae,. _ 17 A verba] damnuso lewia^Sav) (|^.ii.

' Locum illiini .\pliraatis rursus imilalus osl el iisdem saepe vorbis e.vprcssil Isaacus Anlioclicniis. \'kl.

Praef. § 4. — = |l.ofc.jO vid. Pracf. § 20.


I'ATR. !:VK. — F, I. T. [.
99 AIMIKAATIS 100

Est adlnio (|ui iciiiiial ul ori sud diM :|Jjp jJ; otiw vJLiLSo )K.iet>; ^ ^o) ,';

frueuMui. nc vcilia luipia jiroforat. oi_iL.aj >s>\.au\ )-i.'if> ^^ y\\'i ^l^


Alius iciuual ali ira. cl cupiilitatcs cal-
)^-icLiiJ.
,^ ^)j; K^/o :ot-»»\(fi,°>\
cat, ue iis sujicrctur. Aliiis diviliis sc
K^/o :)la^t..^ \-^ )ooi-); \^} ^)\
prohibel, ul ab eaiuni servitutc sc ex-
^
pcdiat. Alius abstiuet a vaiiis iccliild-

ruin <>-eueribus, ut iii oratioiie vii^ilcl.


lsJ,\o : ) -^ ^^ \\ ->
^ ).^Kj )1j )_J(3|

Alius ab liiiius iiiiiiidi iicii-dliis aiisccdil. o(^ vi\ i_a_iuj ^'^^)lSoo )ooiJ; y!)\\\

nc ab iiiiiiiico viiicatur. Alius iciuiial ^oiX^ ^oilS. ^; Mo :M^6)^


y
ut paenitens ' liat, et Domino siui jicr

alHietionciii jilaccal. .Vlius tandcin liacc


)_boo :^.^l3 f_^ ]l\ "> o nf>
^^ sX^l 1(1

oinnia i^oniniiiiit, et ex iis iiiiuni i'Hicil


\h^.%^\\ ^_^o '^^) i^iolXj ^_io yoU
ieinniuin. Sed siciit (jni aliinciilis aii-
^i^' ^.\n y/o \^\ oji >ivol/
stiuet donec csviriat, (jnanidiu cibo jki-

tuqnc abstinet, ieiunare dicitur, cl si


\.AJ\^ )-L3oi :ouooL^ w.oi^v^ )KjJo

paruni (jnid eomedcrit aut liiberit. iciu- 6om/o y . \6i y^ .r< ^*) ^_io^)J;

nium suuni fregil; ita (jni ab omnibus I'—


U I'
- h — \ h—"^-^ I-" >?
*-•
V*^^-^
*!•'• V
y V.
*!•'•
«'»-^;

illis sc eontinncrit, si nnnm altcrumvc oi-X o iL^K_^ )1 o61 ^—.oui ^


excis intcrdnin vidlavcrit, iciuiiinni

non anij)lius ci rej)utabitiir. Oui ex


ciiis

liis
^oi ^O . .\6) ^^ )^; ^ .0000^«

, ^; Oi^o''. »•> * ..Kao jJ; y^l \y —%


omnibus uiiuin frangit, sie non jiluiis
. ^; ^_boo .Ki) i bJi )Kao ''^/;
ieiunium eins aestimaturquam iHius (jui

guiose coincdil vel jiotat. Cuiaceidcritut JJ oi ^Oi )^ sJo ou^ ^^—^ oil^ 2(1

ieiunium prae fame solvat, liand gravitcr ^^ »)jK_5o; xt-^ ^\ :otoi^^ "^^^^^

quidcm peccabit ; vcriiiii (jiii cx oinnibus )t— ii,v>\ Of oK^o ^-*oiJS3 . . \oc
his voto se abstinens", ad altcruliius cx Oi ^OUL^ )^— )^—
)]o 0(0i^-. 6oi
iilis transgressionemdevenerit, non levc ''.'
lO^j Jooi
sed gravissimuni jicccatum admittet.

2. Accipeigitur, carissime, excnijilnni )_^oo'',; )K.^(a^l « ^^aji

ABJ _ 3 A w>>oi |i-\oai.. _ l/i. A \C^iu.L. _ (s .\. ^oC^s ^oii. ^oi^ 17 IK

A Uooj.

1 ^\3|Cmo |]r(iprie «(«cs/h.s. liigens, uikIc k us- lirln'. "iiTj ttnz,ururtis, i. e. sc\tiiru/tts. uhslincits,

ceta >), iil liobc. "ic;. — - '''' nuzunwttm sf fccil, cotilinctis, el inonuclitis, nscclu.

separavil se, [religionc, volo) ubslinuH; iitKlc Uv. iil


;

101 DEMONSTRATIO III. — DE lEIUMO. 102

)^j \^\ ^qj:.


y^ ^'f^^ • ^-^? ieiuuii puri. Primus quideiii ostendit

)o^ ^^^<Si Abel iu sacrificio suo ieiunium purum;


Va*t^ ^'ojlmO .oH-5>o n ~)

deinde Henoch , in eo quod ante Deum


)lo VI »^ V)l •,
^ I; s-.Q_JO .oto»__^(
suum gratus exstitit; et Noe in gene-
;Lll/^ yo^i^lo .) i\^.^v>
),'f_^
ratione perversa servans innocentiam
5 ot_:aculo "'^y.^s^ .« " ffft t/<^ . oiln » vi .oi ->
Abraham etiam, fide sua magnificatus,
ojfcs_5oa_io ^'^k.^*_io orin\.»o .^ooi^/; et Isaac propter Abrahae foedus , et la-

cob ob iuramentum Isaac, quia Deum


.0|icLX.m_J^f..3u^ Ollo I VI .,\, Vl ^'^.^^ novit'; loseph quoque propter clemen-
tiam remmen suum. Horum omnium
^ \ o<
et
yooi-^ ioo( yOOildA.3; yorn X"! «

munditia fuit in ieiunio perfecto coram


10 JS^ ^/o .)^ yoi-o )U^ )-^j Deo. Si vero cordis puritas abest, ieiu-
joi^o ."«^^Kji ^ )j«o^ )Jui la*a,:
nium non fit acceptum. Recordare igi-

«jLj/; )la^) ^oi ))KJ1^j .«>.'' ^ ." .^j.mO


tur, carissime, et animadverte, prae-

y^oio^^/ jLajo 011* \ r^o o i


•> \ )-9p stantissimam esse rem, si homo cor

suum mundet, lingimm custodiat, ma-


nus suas a malo proliibeat, quemadmo-
ir) )oou; ) i t\ ^\ jlo ^,.*^ )J .^ K-sKi
dum Non
vjJ/ ^ojj t^v^ J^ ^^? v^^^ supra scripsi

hominem mel
tibi.

absinthio commiscere. Si
eniin decet

oOooLa s^c^s.^ |l )_:^o ^ ) VI ..\


quis ergo a pane et aqua ieiunat, ma-
)_:».il -i-v^ ooi t-- JJ^Q^o )K^6j ledictiones et convicia ieiunio suo ne
: )a^; oiS^^.ai o^ooi; ^t> . ^\ oC^ ts^/
misceat. Unicum namque est ostium do-

20 )_J)>;1 obwa; :)-ij/ •,—3 yo/ ^» jJo JJo mus tuae, quae templum Dei est; nec

jJLsJ oiXbo «AO^; :oi-3 ^)-^ j'^^ v^; tibi convenit, o homo, ut sordes cae-

tno
numque ex illo ostio exeaiit, pci' (|iu>(l

^^ ) » 't ^ f~~'^ y^^T^ *~^ .


)
I .

Rex ingreditur. Cum enim a ([uibiisvis


0(_^;6 OI'^.w-3 si m lo )K •.'
I tp ^oi^o
sceleribus abstinens iioiiio, (lorpus et
otJ» ^)— ^; oi-^oda.^ '6i;>j :) — .^.V^ S
;
Sanguinem Christi recepit, os suum
2.5
V?6/ )_Lis^a* yk J^ .) ^\>o •».
caiite servarc debet, per quod iiiliat Fi-

.)J^sJlJl^ jL^ .ii3l y.v>n°i^ OI.3; :)^'^^ iius Regis. Non liabes potcstatem, o

^,1^; :^..\.v> •t-io/; ^,:. ^\ . 'ftJoA lioiiio, iiiimuiida verba ore tuo profe-

AB) G .\ oit>a<>a>o ciiin [luncUs secunJu iiuiiiu adililis. i;; B Uv

' (len. XXXII, 30.


., ——

103 AIMlllAATIS 104

rcudi. Aiidi i|ui(l (lical \ i\ ili(.'atur iio- yo^ jl / : oi\ s-^ ;fn>o jj ) » i y -^N ^)jyj
st(M' : Qi((i(l (iitral ((( hiDidKCKi kiiii ciiiii-
s-^ «^ m V) ooi ooi j^dd ^o ouL^ '"^ >-

qu(Kal cKKi: scd (jkihI iIc hvc jjcoccdil, lioc


o»k
CuillljuiKal CKKI '.

3. Sod etiaiii Moyses ieiuiiavit iciuuio ^ )_-bj )__iooj \1^ 3/ V-^ ^J


nHiiido, (juando montemascoudil, dctu- ;ot,^aa.^ )^d^aj y^K_/o ))d.^s^ ,r>\ «% .-,

litquc populo legem; ct cum iciuuassct ^^ >>-=.;/ ^^1-^-a;/ ot-ioops ^"iiJL^iJ./o

bis quadraginta dics, coulbrtatus est -


t_9 :);JS«J1^ ) .LadA "^ ^no :^:^al
summam laudcm
ac adcptus cst, quaiido
)>—<^; ^oi/o :^o(d3/« ) — ajL^to ^oiijl
resplcnduil ciitis vultuscius, ct, iram dc
Id VI, ^ ^/ .J^^Owl/ )Jo o) v>,\ ,
-^
populo suo avcrtit, (jui uou didclus est '.

)Lj; v4l^ j—^/ yo\ )_fcdioj ooooj Kl


Adexcmplumctiam
vir iortissimus,
iciuuii .Moysi, l^lias,

iciunavit, cum cuin


\-Joi^

:. Vvial
);;d ^)_i/
/\ o(
^v>oLs
ssfa/ ^_D

o^>d^^
lezabcl insequcrctur; ct (|uadraginla . •^'il

dies iciuuaus us(|ue ad Horcb pervcuit ',


:) fcd__io v>_i^ o»_iai^^&>.ioi/j ,
-^N-

ilhic ncmpc ubi cum Movsc coUocutus ',_^/o Q\i n°IO ^.^i, s.*0|CL^ s^Ibs.^J./o

eratDcus, qui ct ibidcm ci sc revclavit,


>^.v>,j \ 3 oot—nl^ wd « •jio ^j :oi_^ I.'

praecepitque diccns Vailc, kkijc IcIik,


^l
:

yj, I S ••)
)J^ , -\\ M ^'^*^)) x^O
filii(n( .VrtH/.s/, elHazael. (pd faciatKllioiicKi

(11 /iliis Isiacl, cl ElisacKKi, jiliuin Sa/j/(((t


)L^,: .^ v-^ NNt.-Njio :^^;^/
oi^" Vj ) I » ^'^-^^ ^t—»o .^i^^odj
(}iii i-iccni tuain expleat '. Lactatusque cst

illa Doinini sui mauifestatione in ieiunio )— iLid^ ^, mj y^\ :)( .'vi,^ ot-^ola

illo perfecto, quemadmoduni laetatus y^ V Val y^ .''


V •>;/ y .^ \-.i/^; y 3 .'1

'. '-
o 1 -* ^'-

fuerat Moyses quando ([iuk laginta et I i te- oioC^/j )J^^o-J ^oi/o : . ." Y •>] y-sVii.

rum (juadraginta dics iciuuavit, et iram


) '^aJ^ >;• r.d\ Jk^/o :oi v> \ . >^
Dei a populo suo avertit,tabulasque detu-
. «\dio .)dt^j ot '^•^>—=> t v> .^ >Vj
lit legis, Dci digito cxaratas. Duo isti
0IJ30 y00|)0(.3dl )oO| yOOI^oLs yOO|..Vl
iu iciunio suo gloriationem suani liabue-

ruiit, ct pcr illud cxstitciunl pcrlccti.


opk^i/ J.-,

'i. Nunc libi iciuniuni ctiam oslcndam jJa__:i^j ) ^oo"* 3)\ -* .d ../ odi

.\B] _ 2 .\ OBottS — A w:q,l/ \^^l\. — 21 B ulii. oroo ^ow;o.= a* looi-

I
MaltJi. XV, II. — E.\. .\.\iv, 18 cl .\x.\iv. :28. — -/fc. xxxii, II; xxxiv, y. 1 (III) Reg. XIX, 8.

— ''
Ib. xix, 15, IG.
— :

105 DRMOXSTRATIO III. — DF, lElUNIO. 106

ll) —^; ^'"^JsLoK—io ])j ) — ioj t—i/;o iiiipiiiiu cl cnioiitum quod gratum esse

oiK .*i\ i^ vio :o^/f oi^.^a\; ^^^>^/ uequit, illuil iicmpe quo<l iudixit leza-

bel iustigatrix Aeliab, et depopulatrix


Q1 V> *^ \i\^i \-^ USh^ ."^'^/, ,

Israel. Lilteras euim scripsit uouiiue


I^-Sl^ ""^wJ^i)!/ . « li S\ lif-Jio :o^/;
Achab, quasmisit ad fdioslezralielviros
:|^^a-:>. ^^kjsju^/, ot^b^^Kjbo jJcL^
perversos, perversae lezabeliobsequen-
: )^oi Ipo/o jJa:^w« jl^l ).^ oi^ tsJ>Kio
tes; at(pii iii pcssimis liisee literis scri-

» -'^ -> lQ.aJL2^ o^lo/o )_boo< oib)_^; pserat dic(Mis : Indiratc irinnium, et sc-

> ty *> I ^,! <m\ ->n n\ o^lo/o : ) vi\ ifcrc faritc yabofli in rajjitcjjnpali. ct consti-

liiitc adrcrsus runiduds viros. filios iniqiii-


:yO*^ v>) lo oi^ y090|.aajo :JJq—x s^ul^
tatis, qiii contra ciun tcstificcntiir ct dirant
1(1
yBL^hJo : )jiris.:^o )oCb.)) lo-aj s^.;
Malcdi.rit Nabotli Dco ct rcf/i; lapidibusquc
K^Ks; V « 1 /> r. );oio .lo^ojo )-s)-a^
/jcrcutiatur ct nwriatur '. .\tque hoc, ea-
yojoimi « «y ^,^ ^»i? ^''^«-^W voo^ rissinie, quod scribebat eis lezabel, ut
y

) » n n )-ttQ.MJ ^o; y^{ : JLo -> I -» oi^ duo scilicet viri adversus Naboth testi-

o_iK_3,: ^^S-J<-^ -vOOi-^ ts »\t monium darent, tampiam de Lege sacra

i:.
jj )iQ_^ v> ." ."., . ^- :). fiDQ_^a_L-d
[e.xpressum] maudabat eis. Scriptum
' ^
t
- ^ , euim in Lege est : Mortis reus in ore testis
|1/ :,—;. );0< tt> >OQ.3 '"'^kJS. ^^^.^sjoKj
unius non occidatur. sed in orc duorinn
)_iaoto .loiaj ^yot.£0 ^Vl ^os "^ji.
tcstiuni moriatur'. Itaetiamscriptumest:
^^q\ ou» )ooi1 );otxD; )^/; :o^K.3
Maniis tcstium sit primuni rontra cum ail

.)lV^ ) v>^ oC^; )p/o :oc>e^jpak lapiilanduni ciini, dcniumquc nianus totiiis

lii :oi.3 yO;OMnj ).l^o(; ^yoo^ K_^Ks ool popiili''. Ouod autem iusuper eis scribe-

);0| »io|o .^^l^ V)\o )oi!kjl lo^' "^l? bat, uempc ul adversus eum testimo-

iiium dareut Xaboth Deo et regi male-


N-bto \-L^yja )_COQ^CLI
^; ^/ ool
dixisse; id ctiam veluti e Lege sacra iii ne-
:6o| saiKsf .JJqI; )ii_^j_i yOOlJi.
laria epistola eis matidabat. Scriptumest
^)a^,Kj )o^; ou^o&k ) Zpe\ ^_io;
ciiim : Qnirinnqiir noiiirn Dri tdasphema-

. sl^^jo )l^t-o )-^ ^t^? "^^ : ) «^)'>')


rcril, lajjidihiis oppnmctiir. cn qiiod teme-

)&; )_^ ^ )<5o« i ^; "^>^)J rarcrit nomcn sanrlum, rt nialcdi.rcrit '.

ABJ - 'i A (Ifcepliij w£S.i.i.^o («^-'-•'a^o- .\ iiiii. ytsLolo t-n i ' N .


2:1 .\ lllll. OOI'

21 A ^ "^. (^,.

'
I (III Rcf<. .\xi.tl, 10. -
Dfiil. XVII, fi; xi.x. l."i II). XVII. 7 f( cf. XIII. ii. — * I.evil. XXIV. IC.

107 APHRAATIS 108

lezabel vero noii iirolecto de Dei no-

mine blaspliemalo soUieita erat; sed :o)_^ ^^^_sl/ o-i/; oiIqinI ""^..^oo
magis de cvipiditate Achab curabat, (jui

vineam Naboth appetebat, immemor


hiiius quod scriptum est : Miltil conru-

pisces onuiiiim i{iiar pro.vimi tui siint '.

5. O lezabel, corruptrix Aehab! Quis-


:sji-i/; oiK-iiXi_^<_io ^^Ssjs>i/ yo/
nam ille Deus est cui maledixit Naboth ?

iHe euius altare subruisti, vel euius


06. -.IL^ v^j, |& \J^ qJl-/

prophetas interemisti ! Sed cui regi ma-


ledixit? Ei qui legem evertit, et Nabotit
oo^ •.v^; I^^Nv^ )X.]1 o/ .s^qJLLi

hereditate sua voluit spoliarc ! Quare 10

ergo, lezahfl. ilhul nou revocasti quod w^OCL^/ ^^^JL^/ V)\ .lo^;
jj
^f ) 1

in prineipio mandatorum legis scriptum


) <y>r>vi ); .,>otaj'^^a3 .«/.^ a o^to; yo^
est. videlicet : A'o/i adorahis Drum alir-
:^\ — «/ oi_^il ;«a-^l h. :^^0;
nuin -; et tu, lezabel, colis Baal. Rursus
x:.h^ o6l.)b^ «fc^.Vi"^ja/o
scriptum est : Xon rfj'un(lrs sanf/uinrm
oojj;; )__:^»)_3 )S) —:^; ;aA)l \
jl; i.>
innocentem in lerra qiiam drdil tihi Domi-
nits Deus tuus '. Te autem, lezabel, huius
,. n^ )<501 jj<5 ._^& \-J.\-Jo yj^
meminisseoportebat quod est scriptum :
:oit^; ,^-p;li; t^^W yo/
^;
^ ^

—^M — n
!>

Trrra in qua effusus furrit sanyuis, non ) cdj;Kj jJ ou> ^-^l ) ) ^;/f

expiahitur, nisi cl sparsus ra furrit


in ^_JbO; )_iO; oU t-*)i^/ v/ JJ/ oUli^
sanguis eius qui prius fudit\ Num haec V) ^_.; ><K \
yol );0| . .".; .01,: fc/; jii

timuisti, o lezabel, cum zelata es ze-


:ilQiw; ) ii^ «^JL^ ^ .»' .010 :^ >) *.\

lum iniqnitatis, quasi Deo maledixerit


Nabolh, cum non maledixit? Iterum
.J„j JJ t-3 \oJ^i Ir. ^ ? J^j;

scriptum est : Si quissanf/uinem hominis ) » 1/; )—^; t—a/; ^; :o^^o ool


fuderit. sanguis rius funilrlur '. Iczabi'! )t^>-^t-^ ^ •>) *'h 'y »)i^ ouio;

elTerata sanguinem innocentem Nabolh )_»Ot2b^^OO :1qjJ; )_L3j )—i«; !»_»/

ABJ —2 .\ wiop t.^M ov.i>. ^^^i;». — « \ oi^.i.\^ VI [c^^ijia^. — !i B e^.^f. — II B uCaaj»

— 13 B >»-/• — 14 AB C^^. Ego «tviiiS ('(inieci. — /'». A 00I.0. — 18 X priniilus \^'i\s niaiiii

secunda in Uils» coiTectnni. — 21 B ^4,.

' Ex. XX, 17. — '-


Ex. XX, 3. — 3 Deiit. xix, 10. ' Num. XXXV, 33. Gen. IX, 6.
109 DKMONSTRATIO III. — DR lEIUNIO. 110

IikIiI.; Klcifco codcm loco ulii niaiiavil

saiiguis iunoxiurt, in ii'iunio ini([uc iiuli-

clo. iiii Ic/abelis sauQiiis clTususest, et

canes cani (ievoravcruiit; quia verocon-


) a2k^ n \N loii^^NnviN >«Lbo)^/;
siliis cius pamit Ai'lial), liuius ctiaiii

sanguineui canes ilii linxcrunt.

. V) K\ rt >o J^^-^a^ ^^^>-^( v^/o G. Sc(^l si iii ipsamet Li>ge desumpsit

etelegit lezabel (piod silii iu iniuria sua


O» N JOOI ,, \ V>» ^O^: ^O }
fiDO^O I

prodesse posset, ca (piae legeui noii


) cDd^oj If.^ )oot jJ f—3 oilaL,vaxQ^
observabat; vos, viri inipii, lilii lezra-
V « '{ -> ) \ .•"
t, )^ su^ vo^;/ :looi
helis, quomodolitterasaccepistis, inqui-
10 )I-^/ ^oJ^^i^ ) lA./ :^^b^i)_i/
busieiuniuni inicpiitatis, et testimoniuni

) SL^too :iJQ-^; ) 200^^ oi_3 o-^J^; nuMidacii cfTuiulendique sanguinis erat

*%j ^; ^..».(90 )*f


DO—&9 JJL090i^ oi^ consignatum? (hia audistisunquam ae-

)_^o^. ^voJ^^^i^ )V; > .\ -»


tate : leiuniuni servate, et sanguinem
.)
^-^t?
innoccntcm ruiulite? Quare magis pes-
i ^; ) iv>\ ••.)—23; )__50; Ot_i/o
!>

!>
^ ^ ^ K simas littcras cum ialso tcstimonio non
I.") )JLo;0|—CDO jJo—^w; )!', ^/ yoJ^-/.\.«>/
' ~ ^ rt
respuistis? Idcirco rcpcnsum cst Acliab
O^/ >&'^-3l/ ) JOI ^^OO x)'^_od_k.;
ct b^zabeli, proptcr sanguiiicin iiino-
id^'; U^i oui^i M)i )-Ii; ^^>i/o ccntcm Nabotli, quem efluderuut, iudi-

\V>J^/; "^s-r^»; ^/ uJLso :oy. k/; cium rcctum; et llliis lezrahel, eo (piod

lozabcli obsecuti suiit, iustum iudi-

^J^oo cium pariter est retriliutuin. ^'aticinatur


li) :'f_:bo/o >&Jiiooi ',
<^ ) .) i),_s

cnim Oseas, et dicit : Adliur inodlcuin,


^^wJs»>i/; oi_bo; )..j7 >«>^J, "^.wtX^ A?
ct rcijuiro ego sanguincm siipcr iloinuin
o| V>; 6ot_^ >«^id .doi_^; )J^^->^ ""^Ok
Icliu\ Sauguinem Naiioth requisivil
oiJ^ . So ^^k_:»j ^/ y—^ . V) in i l;
Icliii <\c nianu lezabcl ct dc doiiio Aclial),
* " '
.. ,f- ...

ydj/ o;i_M ^^^^i)_^/ uUiiL^o .o...^/;


Baalis neca-
ct lilios lezrahcl in doiiio

oi V>; yooi .\^ )i/o :jj ^ J^^ — luiLa vil. Sic vcnit siipcr cos sauguis Nabotli,

001 )
N«f. r ^ ooil \ V)/; ^/ :id.:^; (picniadiiiodiim dixit lciiii iii illa rctri-

AB| — 2 .\ iik^v _ S .\ >-wai.5;o - f .\ iS^ ^l.. _ i(i.\ av;91.;. _ 2:(.\^^iW- 2(i A


adtl. et snngnis /ilionini eius uoiaiai Ijo^o (laai».

I
Os. I, 4.
,. — — —

11 AIMIHAATIS 112

ImtioMis (lir : Vrspere viih s(inf/i(iiirni

i\((/»)//i cl s(ii(iii(incn( filioruni ('i((s'. Ipsi jooi jooi JL_^fQ—3« :^oiajL3) ^«o

^ ^;
} }

rrtriliutio; icimiiuni aulciu s^i,.,


('iiiiii iilitiyil
^^oj ,.«o .«^
{|uo(l praestitcruul tllii lc/ralicl iii(^'oii-

(lciuiiatiomMU vfi-suni i'st.

7. Iciuiiiiiiu luiiuni Xinivitac ([uo(iuc :)-^f \-:xio\ joJL^ sAs> (^,' ooi 5

oliscrvavcrunt , ([uando lonas [laenitcu- |_I3(3| .^.^aaoi ^oJi vOOlJS.^ j'p/ ^


tiaui cis |irac(licavit. Scriptiini cnim cst
o|lojoV--3 o \vi« t—3; :s^K3 \ ^
eos, audieutcs lonae praedioationem,
)KjuL.io .) 1« V)/ )—ioo'; o;)^:^aIj
icinnium adsiduum iudixisse, suppHea-

lioncnique continuam, saccis cinerique


ojljL^o yooi . n lo °> v«>o Sn oN nto m
insidcutes. Ivxucrnnt vcsliiiicuta sua

mollia, ([noiniu loco operti snnt saccis. JyA \ ': r> V^sA :^oi . °i\ .. ) q eo

Iiiraiitcsa matrum suaruni nlieribuspro- ^-^ )^^3l.^c> ) bvo :yOOiioi^/ ^Vl ^-2o

liilpiicrnnt, pecoraque et armenta a pas- K^i :oLi^J> \ ^^ ) looi .) ^i


Hoc cuiin refert Scriptura Pcrrc-
euis. :
v^ \o ft^ :)q-L^; ) '^\ Vi\ )t^^
rcrlxiin uil rcf/eni Sinices, et surrc.ril
iiil
oK^o «1 ^ ou-^^^snAao oi-^?a3 !.'>

(lc llironii suo, coronain a .tc dc/josuit, su-


;V_d/o :oC^^.^ ) v>^s.^o ) —a.£D ^^.^
per sacco .'icdil, cinercijuc se in.yjcrsil. El

pracdicarc jecil in yinirc, ciritatc sua


)_i^a2 ^ :^.^/o oiKi^., v> )o i «^i ->

(liccns : lussu rci/is cl princi/xan eius, lio- )f_.^^^o ) » 1 » 1 •> ^oiaJL3«0);o ) •> N v>;
^ , ^

iniiics cl i((iiiciil(i iion i/ustcnt (juidijuaiii JLS/O yQ-b.V. .1 JJO ya^.^ yOiOi.^ jl

ncc ijuscantur, d nc ui/uani (juidcin hihaiil. ) ^ «^ yO mSts I jj/ :yoKjLj ) 'iJiA 2o

Scil induanlur saccis honiiiics et iunicnla,


)(3ukiJ voi—ajo \\-L^>>^o ) Lj'/

el cuin geniilu iiil Deuni coiicluincnl, ul u


)y^»o ))^OCL-i ^lio ^ouo :)J^v ^T .. ^
niihis irain ct furorcni arertal , nc jjcrca-
)o^ )>.Mf :i^]^ ).Ji>(3io ., -^) t jJo
ntus'-. Et [lerjiit Scri[itura : yidil Dcus

o/jera coruin, (/uiu cnnrersi suiildc viis sids


: )JS. > V > yOOiJ^s^Vo/ ^ a.3lt yOO|,.>"^\

, 3o/ jlo ))^..V> ,.; yOOI I V> ^_30|/o J.)


/jessiniis, el iraui ali eis arcrtil. nce jjcre-

niil e(is'\ Non dicit : \ idit icinniuui [la- ^_ioj )—iooj )>-— :»—^/ » JJo -vo-j/

nis ct aquac, cum saccis cl ciiicrc, scd :


) « "" ^_-^o ) LJic . V)o I
— ac u>o>

AB] — 18 A -waxa^oio — 2j A add. Il^^oii

'
II (IV; Beg. IX, -20. — - luii. III, G-y. — "•
//'. III, 10.
» .

113 DEMOXSTRATIO TII. — DK lEllXIO. 114

9 ^

yooiK^Vo/ ^-M Q-sIf :jJ/ ) VI ^ oo (>((/« conrrrsi .s»»/ r/^' r//s .s-(//.s malis, rt

(Ir iiialiniiildlr iijjrniiii siioruiii. Kn jiro-

pltT, ila proniintiaveral rox Niiiives, et


:i—^/o )o I «^i; ) niN^o j^/ )—Lso(;
(lixerat : Citnvrrtaliir rir a ria siia prara.
n^J^O )Nt .*^ o(.Jio/ ^^ ^7 ^a^otJ;
rl ali iiiiiiuitate quae est iii iiiaiiHnis eiiis '

)-:oo. )ooio .yoot^^)-:» ^\\ )-^^^^


Eoce ieiuiiiiun puiuiii; et ita acceptum
)— .'o i«i a^!; )—Mo;^li>l/o ) .b;
cvasit ieiunium a Xinlvitis celebratuiii,

^^o )KjL^ yOO(K^V6/ ^ orLSot p postquam a viis suis pessimis, et al) iui-

) I .' |lX )oot6 :^6ou^^)-3; ) hZsql^^ ipiitate maiiuuin suarnin se converte-


^
s^U/ ruiit. Bene placuit ieiunium purum quod
jJo )-^^QJL.lj CLbO,';
)-^f )—^O^^
Ki )_^1 )^,; >^;>i/ ^p. ^00003
cxpleverunt iVinivitae, neque adsimila-

tum est ieiunio lezrahelitarum, in quo


Oi-:i ,^)i/
sanguis innoxius efTusus est.

^, )^j "> . ^ I

V-^^J^ 8. Semper enim, carissime, ieiunium


quo quis ah Iniquitatihus alistinet excel-
V^KJi 6o( iKJl^ ^/ ^060 t^ )^> V •>

lens fuit; meliusque est ieiiinio panis et


V^Klo :)_£^o ) VI ..\ ^; \-^^\ ^ aquae, mellus quam si cjiiis .ir steniat.
^/ OliOi kSO^O OtJLSJ vju/ ^.^, ^ aiit rolliiiii (jiiasi uiiriiiii iiiriirret. sarrain-

^/ oC^ yS-^ ) VI^-DO ) iLflDO jJ6f.S


(jiir rt riiierein sihi iiiiiciat' . tpieinaihno-

(hiin Isalas (llclt. C.uni eiilin (pils lelunat

)ly ^i » <if> ^cn \i ^oo ) 'i^o )


v^ -N. a paiie et aqua omnlhusque ahmeutls.

:^^.j»)Kjo ).vi.^»^o n m oiX yoaajo (uiii slerult sihi saecum et ciuerem, el


)

ailligitnr, placens ot bonus et gratus


211 );o|
^; Mt^J^ .V-^o ))1^ ;>a-L«;
ellicitur; multo vero meliiis erit si aiii-
IV^wA ItJUO OMlSJ kJU/ ^.^ yh ] \ .
°> t
iiiaiu siiaiii liiiiiiiliiirrrit. et riiiriila ilissol-

^^01 .jLaj; )ts.^V.<D)_^ .esfke>,tk jjo^,


rerit iiiipieliitis. frauilisiiue fasres ilireme-

\^)\ : ) t. VI i
y ./ oiioio—i wwJ^J^Oo ril : luiie erunipil liimeii eiiis lainpiani .sol,

)_m..;V^ y-./ )66|o :s..oia^^ oiiaxi^;) prarit ante euin iiistitia eiiis. et est relut

2."i « *.) .
^ )J; ) VV); ) NoiV^ ^/o o»,
;6i jiarailisus r.rsiiltaiis. ar siriit fons aijua-

AB] I i \ I
io.N< Uwoj 17 .\ ;i(l(l. prnplirlii t.=u fU»;. _ 2(( .\ UUo — ll>. X ^V^i^ _ 22 A
|e>.>Bjo _ ///. \ Hilcl. ow [^•w — 2:1 .\ wtaa"! ^«wajo^o Ullo

'
lon. III, 8. — - Is. LViii, 5.
llo APHRAATIS IIG

7* .

ntni, ruiiis mnlac non ilrficiuni' ; neqiic

ailsiiiiilaliir liypocritis qui denigraiit la-


v0opL36.i3 y lonvio yooi^/ ^^vin>o;
ciem snani. ili'lnrpaiit vnltnni. sinnu(|ni'

ieiunium palani profitentnr.


vr
001,^00
'J^ «o^o
9. Sed vide [soctatores] falsaniin ili- wO(aj|.^ Jlvii ) I °l \a^ vd/ t-<^ )oi

sciplinarum, quao sunt instrumenta ma- ryooiioi.^— ^VS^o ^—.^icu; ) LLh^


ligni ieinnant. peccata commemorant-, ^Kj
;

v-^ai:» .vpoi^ ^-^ )i^/ )iI:co

mercedis vero datorem non lialient.


)—i_^ )?Q-i>o Ji? vn.n -
, vi\ )v.^/
Quisnam etenim mercedem rependet
0|..^0i »..»0|0«^t°>l OoJ. OJL^O '-.00.21^
Marcioni. qui Anctorem noslinun bonuni

iioii confitetur? Ouis ieiunium remuni'-


yaj/ ^) ^^A; it^^^! ^£oo1j>^^u\cl\

rabitur Valentini. (pii pliires fuisse prae- ) 1 vi-XJu^ |oi^; \ v>(o :>^oio;a^^ n

dicat auctores suos, dicitiiue Deum per- j \L. .i. NiL ;) vr. q ^^^Jbol/ jJ

fectum ore nou appellari, neque meute ) L_i.5a_3 ^fco dxio Jl/o •-.oiK ^nv
investigari. Sed et filiis tenebrarum, im- o> X» •>" « ^>-
.1. I V»; «) t . ) -^ - «

pii Manetis scholae, mercedem quis rc- !•"


J.ov>, >
"1'-'^
30» .:'»
) .
^
V, vi\i
'
:)
i'^r
^>Ja.\
tribuet, qui, serpentium more. in tenc-
\. i-^N^L. ^IA.," \4 . .^.\,°>o )l(jo, M i:
bris manent. et Chaldaeorum artes ac
babylonicas exercent disciplinas? lein-
jlo . ."V^ .
I
^^(31 yOO^s^ \o{ .^%.Az>l

nant quidem hi omnes. sed eorum ieiu-


•'\°^°J
^^K^
nium acceptum non fit.

10. Sed audi, amice, tibiqne ieinniuin )_>0Oi y^a.'</ : > . •) / •> .".
nnSth o61
ostendam acceptabile qnod ieiunaveiuul \6o{6 :v.^K..aD/o wOf^oLbo o^h J*
-^ ^^
Mardochaeus et Esther, qnodque omni- yOOlS'!^ L.oia^; •^m yooi v>o^. ji
\. \\

bus populi eorum clipeus salutis


filiis
0(iQ__JiO| — 2i-Sl O \^V-50 ^yOOi^CL^ uJLs
evasit. ipu) et Aman, contnrbatoris sni,
oi \o N ^oio : yooi I ,',
\f V . v>oi;
retudernut superliiam; huins iniquitas
oiK ^Si ..v> >^oio \\ N^a^oio •'^ *( ">

in caput ipsius versa est, ac prava eius

consilia sunt in ipsum retorta. ludicio


^,U/ ^fioi )^jj )-iit^o :JLJ;

quoiudicare volueratiudicatusest, nien- oi± "^s-iiU/ ^v^i )_I^; jLa^o >:

sura qua metiri intendebat, demensuin oj^ , -^vl/ —aL^oo^ o>


^ .'.1/; ^/o

AB] _a B 0111. ool.- 11 B <nni.{).iNft\ _ lu A "^33 i.iii tiaL\a..

' Is. LVIII, 6, 8, 10, 11. - Cf. Ilebr. X, 3.


;

117 DK.MONSTRATIO ni. — DE IF.IUMO. 118

ioi^J^ji/io :^oioo(^^; Jl i .. ^) \Ji^llo i'st ei , ct sicuti racere meditahatur, ipsi

oit^ ^a_aL_^o :^oi—.o-^ jj oi«id_^^_3 accidit. Peccalorum suorum laqueo con-


strictus est; divitiae in quibus gloriaba-
|J^s_ji -* ^ \ \n s -"l/.-> :otK_o^-d )1

tur uou suut cuMi comitatae, suaque eum


T
^ \ oi," n *i/o :KJlJl^1./ oiIq-..)-^
uon salvavit sapientia. Eo quod sollers
.'>
oiio', "^l^ ^^'^s^Mi/ oifl-9ajLO :ot f V)
luit mali, superbia eius demissa est, rc-
) ..i.Ni^ol^ )—^)! |iQ^.^a-=»o :N"iniV>i/
cessit ab eo gloria eius, splendor eius

subrutus est, et fortitudo eius hiimiliata

^—sa-Ji; ) 3,; "^ ^ >?> ^"^ ^ ni/ |>laga quam volebat infligere percussus

oU^ojLi M? I—ioou- v^oiJ^sa^ est, et interitu quem alTerre cogitaltat

ipse est pereuqttus, eo quod iutendebat


10 voou-^o"; jooio .) T\>n s*\. / » .^/;
ludaeos omues iuterficere, qui regis .\s-
K\ ^no )( nno ',_^K.£d/;o s«_3;io_^;
sucri subcrant imperio. Factumque est
:t-«^ii/ ot^oLs ^ofo .^oi; «.«oio'^)^
ieiunium Mardochaei et Ksther clipeus,
:oi -^N ~> '^^o. I a /ffp>N/< oi—aLrk^o
)
.Vman excipiens tela. Ipse Aman in iiii-

:i';aii/ ^oiX i<5oi ).-^Xioj oiNjl^o (piilate sua comprehensus est, runestus

i:, ^ot-SuLXD; ; ) \/ « f '''^>X «^tof ^_/ glatiius cordi eius se infixit, arcus eius

.^Lsit^ yOOii]^sJi oo yooi ^N. •> ^d^ ad peccatum contensus, ])eri'ractus est,

prout scrihitiir adversus impios Gladiux


f__9j ;« •v>oi; w.oin \^ l^s vi \> )joi
:

roriiin intrrt iii rorda rnnnii. rt arriiseoruni


^oin I ^No ^dOjio VI \ }
Suco; ^—^^
ronfriiujaiUur' . Idautem adversus Amaii
;v.»oio Y ->o . v>oi w.oin \ n. >*. \ii/
impletum est, cum constituto in Mardo-
in ^-^jii/o » ^ N; )J--X>d.s^ ^ii/o chacum et liberos eius palibulo .\nian

wOiaJ^ oii, ^^—^o •, v> li ) iL^i ipsccum filiissuisestsuspensus.In fovea

)ooio jJa^9 ^o(q.2ljul^ '"'^^o K^*^1/ (puiin lecfM-at impeditus est, rete quod

absconderat illaqueatus; pedica eius

adversus eum explicata cst, in laqueos

iniquitatis iucidit, et in aeternum periit.

:>.'> ^^oo| ^)_A >«->/*> .".


^f ) lV[\o II. Quare auteiu, carissime, rogavit

)--l5oM ^6o6^j ) ^\v ^ ^i .Vman et expostulavit a rege ut ludaci

AB] ~ 3 X mSl^LI,. _ s .\ «l.tt..U^o — « .\ COsSe.»; [caaiol./. _ Ki .\ uL.;»»-.(i. — u .\ add.

ot^ [low- _ 22 A ingressus esl '^^o ["^^e.

'
Ps. x.xxvii (xxxvi), 15.

119 Ai>llUAAl"lS 12(1

omncs intoriront .'


nisi (jiiod filios |)ii|nili )-_i, o(.^cl:». s*JL>; )Kv>ni jj/ ^^)_i
sui ultione moliniiir viuclioare, ol Israo-
"^'txai/ wJLs; )_iCL». ).^OJo ^eLOjfcsJj
litaruni noinon ilolore, sicut tlolola osl
^^ >a.^ ^ Q^; otjy-ao; J>^o>l/;
.a
^/
memoria Amalec sub caelo Aman quippo .

superstesremauebat de Ainalocitis. nani


)^^ ^oj )ooi iLllo .) .baji J^s^l

scriptum est Amau filium fuisse Amadati ^o(< tOLiKs i^^^^)i3oj . ) »n\>o\ ^
Agagaoi'. Rl (luni apud Assuoriiin ro-
gem honoribusisto ainplifioabatur, Mar- UkSjlObO .)(30( ^OIoK^/ ),
'•' - N^ .t-^/t, t/
dochaeus ad regis portain tota dio adsi-
\
^(ri«\S-> )ooi oK^ )
"^ N/->T )_::s.;K^
debat, propter pnpillam snam Esther,
IvaAo Iv^jl/; Vit^/ oiK-^U; ^*''^-^^
(juao adducta fuerat, et regi Assuero
prao oujictis virgiuibus, sociis suis, pla-
^ot^
9
^^^
V-^^Ji ^V-^^ju^/
^
)
"^^N^X
9 -^
1(1

cuerat; atque ingressa. loco Vasthi re- .q\-M J^^-^K-; J^^^(3 :otlv.2uw )JS>.>o'..\>>

ginae sedit; Mardochaeus autein portao yan «\ •> •> vA.3;ia^ 6oio )N^*>\ v> .^J^oio

regis priinns quotidie adsidebat. Porro .) •^\vi; )__:».; J^ oJ^ )ooi >•>,' " ^
Aman tertius erat a rea:e, et in nnivorso

eius regno honoratus; ot quicumquo in


ts^li ju'/ ^^o .oiloi«\>o ri<\-^-> )oo(
regis foribus versabautur, ubi Amaii vi-
oC^ )(30t )>-i; )__JO ) t\>0; )_iliJ^
debant, procumbentes eum adorabant.
.<.«Oia^^_o ^^>^ v>oi\
At Mardocliaeus iu oonspoctu oins noii ,
^s*^" ^°^ .

surgebat; voluit orgo illo ob eaiii oausani :^o(o^^ ^ )ooi yo\ o jl >^;;a^o
de fdiis popuH eius ultionem .sumoro, )J^Xiil )?o»—s» Jooi I =>\ j —'ot^*-^^
> *
atque Amalecitamin viiidictam ropotoro. 4 V» ^ -^y P'.. ^" P' 9'»
yooiiv» ^oixjo oi v>\ s> I ^ "t yauxsB^j ll\

Genus naiiKiuc diicobal Ainan ab Ayai''.


^ ^o«; "^»-^^ :) —'n\ v>V; )lv-^
rege Amalec, illo quoin Sanl adduxit.

et Samuel ooram Domino iu iVnsta lania-


) t\v> v^4j '^"---=*? I®? ) —'^^ •^
(3t .rt°>o ^o)_iL >^J^/; ooi >n .^\ v<\;
vit". Mardoohaous voio do slirpe orat

Saulis. do trilju Benjamin, ot dc filiis u^;ia_^o .) ^t— ^ yoy—o '"^^jd^aiA

Cis\ Ououiam ergo Saul Ainalocitas t\r- ^(3)_fc J^s-i^; ).^0|a^ ^ )(50| ..«otoJ^/

AB] _ I A adil. Ic .\ l^io [Igijo. - a .\ «»^1.;, [u^l./,. — i B ;.tv.o 7 \ <a-;^m/.

9 .\ ;.t^«>/i m^^U ^\gio i-uiii punilo siipor oi et littera ' secunda nianu additis. 10 .\ ;.;.»-/ (sic).

II .\ 6o^.o _ I.; .\ ILali^ Ki A iiiii. |i\ ^i

' Estli. III, 1. — -'


I Sam. .w, 33. — s EsHi. n. 5.
1

121 DEMONSTRATIO III. — DE lEIUNIO. 122

leverat, Aiiian poiiulares suos ab Israel


iiptabat vindicare, et a Mardochaeo
Agagi caedem. Nesciebat auteni vesa-
Oi^co^ wJls; jKvini >^^J« ^-^ooi )ooi
nus advorsus Amalec decretum luisse ut

deloretur sub caclo memoria eins. Scri-


)_jooi o.-mi >a.;_^ jlo .v^MObo s..;-f/
|)lum namque estin lege sacra : .4(7 Domi-
\t\ /\ V>\ '"^^-^ ^OtOLb^ ^0(
I', *J ^T IIU.S Moi/si : Dicito ad losiir /iliuin Mum,
.). .. "Vl J K^l ^ 0IJV-30; )_^Ok^o\ iil cliijdl sibi viros, ar praeliiuii i/ical conlra

Amalec'. Et armavit se losue, pugnavit-


'y-^\\
'\—*^yf>
)—fiPOV>l 't
V^^ O^to
([ue adversus Amalec, et superatus est
vj^
dj'^ -^0» »\ 't— ^/ : ) « ay)\ )oi^
Amalec crucis signo, Moyse manus suas
1(1 j)cxiw \-^U> t-^o )pi^ oi:^ \ ^o extendente. Sed occisis illis (jui exierant

ad praelium, alicjui in domibus suis su-

«r> .*\vi \ J^_3;;/o ;sf> «\>n^ y> ^ perstites relicti sunt. Tum dixit Dominus
.).AabO; w»OIOp/ >^>AT» ) •> /\ ^; )> /l •> Movsi : Scribe libruni memorialem, etpoiie

— —d^ n n«M; yO-ioi o illiini in conspcclii losue /ilii iSuni; nam


) 3'f
•>; ..!/ t—^o
ilelcnilo ilclcbo nicnioriam Anialcc sub
yoocpax^ K.<^ )r^t-fiO yooii v oV-.<Kji/
caelir. \'erum longanimem se j)raestitit
)t!sLfiD o6£o :)j^a^a\ )^^'f-^ 'y^\ r^f*^
Deus (M'i>a Amalecitas, ut id iorte audi-
:yQj',J» >«.ajL^ ^^-o ya^-LeoQ \
—1«—som rent (juod scrij)lum est in libris sanctis

opC-D^; )-J/ )_^^ )_io^; ^'^ Dei, videlicet : Delendo dclcbn Anialeci-

jo
'-^' ) -'^« ^..^l ^^ >aj:\.v>\; tas' ; at(jue ad eum redirent, iliequc ad

eos converteretur. Si enim resijjuissent,


)
-->^\v;;v ys^ \^h\
ot voot-^c^
v^
eadem peracta fuisset conversio quae Ni-
)o^; \l^ySi oi^SLm-S) 0.1K.S; va\.vi 1

^6ou^ )_i/ )—^ )


^vv>? :-»-^7!
iiivitis facta est, qui,

Deusminaretur, paenitentiam palam ex-


cum excidium cis

) Lsl^o oila^ ^dLSoNjo ) ."n\ vi\\ liibuerunt, et irani suam ab eis avertit;

)ooi K_i/ a_si 't_-^^ a^/ .yooi.-\^ eo etiam modo (juo roe(his Gabaonitis

p«aj.V i\ )id^l )Ia^l concessum est, (pii cinn ("Jianaiiacis non


^ looi; ^/

.'VBJ _ 2 ^oU .\ ^iia^- — f -V iiiii- -^/ '^-;«-/. iiikIc leclid : Aman popiilnrcs xiiox <i Muidocliaco

opnibal vuiilkan: - Ki .\ Uv^ - \i k -.M- filiiis Sau ^^{•^'^- - iu A '^ly ^ 22 B oiii. W-


21 A ILtta»^^ lU; ,^coi>. low Ih. .\ ailil. -^ 1."^

I
K.\. .\VH, a. - Ib. xvii, l'i. — ' 10. xvii. Ti el cf. Niini. xxiv, 20.
123 AIMlilAATIS 124

perioninl , d sicul iiuliilla esl itacui- Q^O.^ yOJOIO I—«bo30< yOOi^i^»^ ^«^
tentia Ralial) fo <[uo(I (icdidit. ita et y—tlo :vOOt>V> 0(K.^«I y^Oilo jlcLsLil

Amalccitis paeuilculia
credidisstMil duiii
liiliula

aiiiKis
luissel

quailriii-
oXl U pjox^ l-L^ K^oiilf,
si ,

iloL^l tsSo^llli y^lo : ) i J.\.la ^clL


ffentos maffuo animo in eos e!?it. Scd
)
-">^\n^'>-\ ^/o :K 1 V>.Ol; s-x i.\.\
tantuni post lemporis spatium. vum
eos haud resipiscentes videret. incessit

eis ira eius, et omuiuui (piac .Moyses

in sacro liliro suo desimiaverat me- )>^ p )i^j oClS^ )joi iK^ ^o :^J^
moriam revoeavil. Saulc ciiiiu ad rc-
;0|_^o oiK-^Q-^ vOO|_3 K^^>J! Q^i )1;

gnuui proveeto, ait Dcus Samucli :

fO .ySuy^ oiv^LCQ-s \xo:io ^ojlm ^t-^ III

Dic ci (jiiod oniniitnt ci/o iiicniini ijiiac

fevit vohis AiikiIcv. iiiiamlo ilc Acrjijpto ^ -* ^ ^


ya;:x> )J/ V-^; :ot^ V^/ ^''^^aiaji^
exiistis, ct (jkulio ros afjfjressiis cst. Maiic

ergo vailc, ct svclcstnDi Amalev ilcstrac'. ^ yoN.a3J p >n/\v>\ yoa^ i-^!

Ivitque Saul, et pereussit Amalee; oov^ ^j \ko\ i^-dV^i^ voaNi/; ^'p^


quia vero misericordiam cgit in Ama- ov-,o ^o)i ^j/o ..n.Nv^N )-:^^^
lec, a regiu) suo rcpudialus est; luim N^^)_fc , ^ \; "^o .) .n\^N\
e.\

ille
eis

de
superstilcm omisil. Porro

domo exibat Agag illius.


.Viiiau

cui
^ Ji^N^/ >n..^.\v>N ''^o^ )lrnvi ..(v)

J^V^ yooa^ vf> •\%\ ^^..^oo oiloi\ v>


pepercerat Saul ; IMardochaeus vero
>fl ^li; ^^^^ K_rk^; )oO| Yy^yJa ^0| 6o|0
ad Saulis stirpein jicrlincliat, ([ui raiui-

liam Affas; deleveral.


)oO( ) ^OIQ^ ^^ wOmO^O ^'^o) %

•>V^^/ K-i^^ O'^ 00|« ^o)ji K.1^;


12. Sunt autem, carissinic. ([ui Mai-
).<iS>»:» ^K-i^i >. -».*^ .". )mXj/ K^/o
dochaeo reprehensionem iinmitlaut, di-
ya\A jJ )iv>\i :^v^/o wO;io:>o ^^>i^
centes : Ouare non adsnrgebat ante
Aman, qui tolius regni honore coleba-
)ooi ), n lyr> )oi; ^^0| yoy-a ^^ |oo(

tur? Quid dainni accepisset si lionorem

ei e.vliiluiisscL' .Vdduiit insiqtcr : Si aiilc )_i3<310 ••Ji^li/ o6> )oOI ,_ii> q\/ )<30(

AB| _».\£>vaSwo — !tB»o«>.; — lO B l^ama. — II B »^o. /</. A wtoaiai la A ^.s»».

13 .\ om. .oa^- — 21 .\ ^•a^ o;-» om-

I
I Sam. XV, 2. 3.
125 DEMONSTRATIO III. — DE lEIUNIO. 126

Aniaii Mardochaeus surrexisset, nialum


istud contra Mardochaeum ct fdios po-
puli eius non esset iUc machinatus. Lo-
9 9 9 "^
(juens autem talia , quid res sibi velit nou
apprehendit. Mardochaeushaecegittan-
t-^'! M^»} it—x^ y^l K^i w^ojioio
(|uam vir iustus et custodiens Legem.
yoy-o
^ yoLO po :j;oi f^ }
ooa^oJ
In conspectu Amau iiii({ui uou surrexit,
eo quod ad Saulem, generis sui aucto-

\A:^ V^/ ^ ).^f ^; ^^!^j rem, attenderet, (pii cum regis Agag,
impii Aman proavi, misertus esset, de

regno suo deiectus est, eique ira super


III a^/ uOj^o^ <s/ •))-^nO« ..>o)q^o. )ooio
veuit. Similiter et super Mardochaeum
ot^ )ooi vn\«> ^.'^wllJii ^ooC^ \y-^l t-^
ira, si Aman, viro uequam, honorem ex-
^o)Jja; y^\ )>^6;
hibuisset, sicut iu Saulemexortafuisset.

13. Sed qua de causa, carissime, prae


tfs^ \»^m-\X. ^_>; L^O^O
V^ )

ceteris populis Amalec in occursum Is-


ot:lli6jl voij >a./\v<^ )-:^l^l^ vooi^
raelis ad praeiianduni egressus fuerat?
1., )^o, U» V*^U3<^ -Mi^ ^ti^/, Haec profecto excogitavit Amahx; Egre- :

diamur et deleamus fdios lacob ; et bene-

otK-jVo ^\ . > i/ ^^^6 oonv^ dictiones Isaac evertamus; nam a servi-

^-^ 't
«
^ )oo( "^^ ^; .<% '. m t/. tute filiorum lacob metuebat. Dixerat

.oonv euim Isaac ad Esau Iucoh patri tiiu scr-


V-».^ )—Lsoi
:

. w>jL3, ^ooi, •>\n«

ri('s;se(I si cunrcrsiis fneris, iufjuin eius a


10 y.o^l onnv \; . :nfin\\ >n .. m .( V^/
ccrvice lua aufcrclur' Te autriu ojioi-trt

^
.

.^ioi oi'^ V^^ o6ll y/o :w..o^>^l


scire Amalec illitim luisse concubinae
Vi >a..l\.VTb>; ^s>p J^s-6ot M<^ '^ii.joi
l']liphaz, filii I'jSau; iiolebat itaijuc filiis

).j>< jio :<^m\ V^ ja./J\/; )(90( o|K.s6m


dixcrat
lacob scrvirc. I'jt(|iiare, aiiiice,

»vi\6 >->A f\N. 1 V '.N. ^.^^sJlJ; )6oi


) .
Isuac ad l']sau : lucuh fralri luu scrrics'.'

-A m4/ ^/ o>.ol^m Id ipse ostendil sermo uxo-


>r, />ft<\. >f> /. f ^; : (piia scilicct

AB] — 2 Aadd. nialuni] nmnc oO>3 |l^*»3 1! A oliaiii ^^.^001. -el iiiin ? sccimila iiiaiiii ailililo.

10 A 3(o- — !.; A 0111. looi

Gen. x.wii, 'lO.


127 .MMIIU.VTIS 128

res suas acceperal ICsuu (k- lilial)us

(Ilianaau . cui inalrdixcrat Xdc, jtalcr

eius. Ei ciiini dixcrat Xoe : Scrrus scrra-


)ooi >^o^; ^JL9 Jnjl^ ^ ^oiajLj f>fn\

ritm eris fratribus hiis'. Scicntes igiUir


oi!^ t—^/ ^'''^ )—L^oi .^oia^/ wo^
Abrahaui ct Isaae ('iiananacos inalcilic-
^'^s^^OO . y^^ji )oO|l wtJxb^ t-^f ^^ ' '•>

tos l'uiss(\ liiias coruni liliis suis non ac-


>n /.m^/o >ooiV—s/ oooi y.N» i; t-^'^
cepcrunt uxores. Talcin cnini Abrahani

Isaaco uuliatcnus sunipsit, ncijuc Isaac

lacolto. iic nialcdictnin (Miananacoruni

senien cuni prog-enie Scni. lui .\oc ]jc- .r. P. m ^l JJ ^l .t^ .". m tjl y-^ ff) f

nedixerat, coinniisceretur. Idcirco vo-

Amalec, lilius Kliphaz. Esau,


luit iilii
^a_-i*; \^i) ^aiw )_^dLbJb; ) ^ /\
maledictiones Noe et bcncdictiones
)-3< )jO| ^^^S.bO .wOI OO JOOI yTn S Vll
Isaac irritas rodd<M"e, ct lilios lacob
QLjtil \-J> ] °i.^\/ V—^ >jo..^.\,v<\ )ooi
adoriri. Unde inerito adversus .Vma-
o(fis_^Vo—30 wO—if oiK^o^ ''^.^k.^;
lec scripsit Deus imunoriam eoruin per ' ^'
. !'
V

filios Rachel destructum iii". Priimun


3/ .ooo^ oJLd >aS. o',lajo >n .'. fln*i/i i.'>

contra eos (h>pug'iiavit losuc lilius :»n i\>i\\\ ^oiolS.^ o^o K.^)i).s )o^
Nun, de tribu loseph; ac postea Saul, .'^^^^i; oi « Y ^ y-L:^ OlJpo; ),.^s^Kj;

de filiis Bcniamin. Ucsiduos tandein 00 yOJV-^ ^OJL^ OOCL^ ^y^l ^S-^)-^f^


9
eorum Mardochaeus ieiunio suo coii- ^.M ^o) % ^iKoo :3»fiDa^« ) ^»=la
lecit. \ix omnibus siipiidem Esau filiis,
wkSMO^ t-^o/ vOO|^f.£DO ^y/V) «'l,.:> uJlo 2(1

[solus] Ainalec cuin liliis lacob voluil


omN ukjo f— A^ yOOt!>^ ^^ . 0000 Ls
contendere, et memoria eius exstincta ~ ^ -^ i>
.<v'
». « •> ^o—^ O'^ f> I; )
l
3« vA .ooa^
est. ^ ide quoniodo, pcr ieiunium .Mai-
.yl.^0.1/ 01 \*.; 604 opv_36;o :od.a^
dochaei et Esther, Aiiian liicrit a di-

gnitate sua deiectns, .Vmalecitaruni f_^Kj»/to sa^mo^; 01—^o«of ^}—^o

perierint rcliipiiae, .Mardocliacus iiui- ))' *'\ «^ t-^/o O|lo.3i 00 0001 «aLjl^S.£D/ 2.)

nia Amaii susceperit, et in universo oiv—o^/ «.«.SMa^ ^^1^00 :) ."n\ v>\{

Assueri iinp(M-io magiius eirectns fuerit, OiIoSl^^ OI ^n-^ ) M )(3 0|<i> . v^oi;

.4B] — 1 -i .sao^ .o^U^' — S .A. ''^^10» ruiii » seciiiida iiiaiiu adililo. — tl 1j .\ .3/c

' Gen. IX, 25. — - Lucis bii[ira cilalis add. Deul. .\.\v, lu.

129 DEMONSTRATIO III. — DE lEIUNIO. 130

(luiii Esthor regina loco Vastlii coiisti-

tiita est.

14. Daniel etiam iciunium praestitit

J>
-^ "N/' )—^Oj ^"^»-») ^! >0j ool
acceptabile tribus liebdomadilius die-
y 9

rum', propter popuhim suiiin, ne tem-

5 yih^S ^^^^ )lLa»oI voot^ |oo<^ ^? [lus eis uh.ra septuag-inta annos Baby-

^o ^•^m\» o(.^oi—3o .y»M.ji y/v ^«


^ lone prolataretur. Et ieiunio suo dierum

iinius et viginti, corani Deo suo meruit


.otoi.^/ ^^^ )ld:i^.»^aaji oi\ loot ^o^
audiri; in iisdem quoque diebus sur-
r(ixit in auxilium eius Gabriel, ([ui ora-
)Iq_^« '^ -^ n V )ooi ooi; :oi;, 5k_3
tiones semper suscipit; subvenit etiani

cum Gabriele Michael, Princeps eo-


^<%siLi>^ av>^.vOOt^/N* ^)a...^ rum -^ et anibo Principi Persidis viginti

i^[^ : >oa> ,-mO ^*, mN v£DV.ai ).^^.>l^s^ et uno diebus restiterunt; et Danieli in

'«.^ ^j ^-ooi .oiiooLs '^) »lt \ ieiunio suo [Gabriel] auxilium tulit. Scire

'^ >.'>.*'».''.
autem debes, carissime, Gabrielem eum
ooi )i.a^i ^ftV) ^^^).lf-a^I ;

esse qui orationes excipit coram Deo.


-^^ ^'f^
^?l?tvH. ^j e ^^0
10 )if >^Uif
?t Ideo Danieli oranti adfuit Gabriel, et ni-
: o(^ V^ /o o^K^o ^^^.^v^a.^ oo( oilo!^
boravit eum, eique dixit : Exaudita csl
'
\jio
-,
:)^
-T,
^^ A^^^ tsS^L».i ~- y ^ r^
ante Deum oratio tua; et ecjo veni proptcr

:oi.X >-^/o oi -^ '^Xo .


y-^- N v\ >
. Kll/ rcrl)a tua^. Et animavit eum dicens :

)idJi^^ ^i .)L^;, )-^^^^i[ Confortare, vir desiderii \ Sicut autem in

)ia^« 3/ .oiloJ^ )l/ 601 ovioojj ool oratione ieiunii eius ad istum venit, ita
. 20

quoque Zachariae preces ille Gabriel Deo


No^ o^Io '''^).^V^X 601 l—^pj; 06I
repraesentavit, quando lohannis nun-
V^/ ^L;^; oi^:Xl ^^»^ oif.im y£ )o^
tiavit ei nativitatem. Aitenim ei : Exau-
^»_o ^lo-^j K-J^^oKa/ :V—^oi_^
dita est deprecatio tua ante Deum''. Item
\o^ o'^ 601 VL^pb; o(ia.^i 3/ .)oi!^ Mariae preces obtulit Deo, eique
2,-, ot^
-pol' :).-i-:jLio,: oc;^u»o )<^ ^ et

Ghristi nalivitatem evangelizavit, di-

.)^ y^ )id^ -^--i^/ :V-^o(i ceus : Inrcnisli (/ratiani untc Dcnni''. Ne-

AB] — I A ^.;.*-(v _ !>A|ooi. — 10 A nm. '^^pv^»i. — l!)20 2lA^;o. -. 'ic A ^-a*i lo».

1 Dan. X, 2, 3. 2 Sc. ludaeoniiii , ih. x, 21. — ^ Daii. x, 12. 1 /h. .\, II, lU. Luc.

1, 13. — '•
Ib. I, 30.
P.VTn. HYU. — P. I. T. I,
131 AIMIIIAATIS 132

(|uc alilir iiivcuit Maria yraliaiu, uisi y/ jj/ ^PO |lo 1 . ^ N-W.JLA/ ) IVl-^O

iciuiiid ct oratione sua. It>-iliir oraliones 6o|; '^^S-^ .01J.CI \> 30 01 "MQt 3
puras Gahriel suscipiebal et coraiu Deo
exliibeltat. IMichael auteui Priiieeps erat

lUioruiii israi'1; (h' ipso euiiii tlixit [Deus]


V^/; OJOI ^''^«^'^.CQ^/ s^JL»; )(30| )..^oi^Jli 5
Movsi : Ecce niitto Angclum nicitni uiitc

lc, ct contcrcl Ain<n'iiiacos ijiii in tcrra sant,


y^^l^ ^j)-< vaOJJ^ )oi; :).ACL:>ai^ oi^

a facie tua '


. Hic est etiaiu (pii se asinao

Balaam, euulis ut Israeli lualediceret, ^j/ t_3 ^ais.^c3j oyljJ >i>-«l/; qJ(3Io

osteudit ; Iiic iteruiu qui se losuo filio o^i 0010 .^'v^jJ ^ioi ^)ai^
i\uu, destricto gladio, iu cauipo leri-

chuntis uiauiiestavit; queni cuui cerne-


y^ -^^A^o ;o..Vt *./; )J^N n°>^ ^)—oo
ret losue, existimavit aliquem csse ex

hostibus, eique dixit : Noster es, an ad-


\o<a\ ) ^ -^^X \ ^»
^; oi^ V-^^ >^9\J\m

^.^ o/ J^^/ ^.^ :>&ajL^ 01-^ 'po/o


rersariorum? Dixit ei Michael : Princeps

suni eijo exercituuni Doniini, et nunc ve- \A\ ^'^) •>.^vi ot^ v^/ •'.
y« •>•>, N\ ^
nio^; et ante raciem losue filii Nuu mu- .I^i/ )_^^o )^v^, )i/ oiicii^ o; 1.^

ros lerichuntis illc ipse subvertit '


; ille >d.(iiju; ya^yji o^V^/; oufoji <!^\\ ooio
etiam a facie eius reges triginta et uuum
v.>o<ov>, f> ^o ov_w ooi. 0010 :>n i; S
'
percussit ; ille decies centena millia
<* \/ ov^ ooio :f^o ^J^<_^i )tN v>
Aethiopum coram Asa coutrivit ^ ; ille

o'f.M ool 0010 :)j»/ yiYO \^Q>'^a{ ^£9^%^


(pu)que iu Assyriorum castris centum

octogiuta et quinque millia iuterfecit'.


SL^I^ .^)jL>S>lo \\Jc )^^l/, OiJL-^JL^ 2U

Et quando fdii Israel Babylonem abie- ^^oOx <^)\ ^^^\ ^ ^/ .^-^^


ruut, ipse eos comitatus, pro eis cer- vOO|.iai. oo( ^\ oiS. '^j/ ''^%m''./ ^^jLs

tahat. <*)<30( vllK.3J^s.M yOOl « °>\ «.6

I."). Sed ad quid, carissime, tribus his ^j^; ;>0j .•>.^->r. ^; ) IV>\o

XB] — 1 AU»o fKiaao. — 2 A dvMopo «l-ai^ja. — l> A "^i/ 12 A l33,V>3. IG A ;iad.

vsol- |owo — 17 A uiM. ^;= — 21 A 3/o.

'
Ex. x.viii, 20. 23. — '^
Num. xxii, 22 seq(|. — latinilatis lexicon. Lipsiae, 1839, /(. v. pp. 502 et 509.
" los. V, 13, 14. — ! //,. VI, 20. Cf. Ilebr. XI, 30. — Cf. hechi», Nouvcllc Gcographie nnicerselle, la Tcrrc
» los. XII, 7-24. — II Cliron. xiv, 12. Veteribus Indo- et les Ilommes. Paris, 1883, t. VIII, pp. 1 seqq. —
• iim l»»o?w nomen latiori sensu de Arubihiis, Persis '
II (IV) Keg. xix, 35.

.Aelliiopibiisrjiie (liccbaliir. \'iil. Forcelliiii , Tuliits


133 DEMONSTRATIO III. DE lEIUMO. 134

—i^a^ijii )KS,1 yOJoi lioljdomadibus dienun iiMiinavit Oaniel,

Dominum orando ac snpjiiirando, cum


non jiit scriptum euni prins ipiunasse?
:^)io ^—^J—Ldoi ••.;,oj; «^fco j
I^tcnim refert Scriptura, conipletis se-
. .*\ '>» ye^^^ioli ot^id^yi^ wiN,^ «—3;
ptuaginta annis eversionis lerusalem,

quos leremias propheta praedixerat ',

oioi-S/ yof A .°> »Sl/o odoL^i v«^j/; illum preces ad Deum suum admovisse -,
et obsecrasse ne ultra septuaginta hos

annos morarentur, quemadmodum ge-


^^ iL£i y^l y ..J. l % . ."N 1» . «Noi
nerationis quae vixit in diebus Noe tem-
»fl, tt>o/; ^—•/o wO I >. V^O V: ->; |m
]ius minuerat [Deus]'; sicut etiam
lu f«L^; ^/o ^? <ao!,r) ^ ."t
m *./ >. i H\
Israel in Aegj-pto prorogaverat,
fdiis

fdiis
^^)_^; oju-i/o :^eL-.v_3/ >., 1 S\ auteni Epliraim detraxerat. Daniel ita-

;Kaj ).2C^; )-^; ^oiooi^^ ^^..^OO; que secum cogitabat num forte populus,

^^ii . ,.t\ 1 ii . .\oi ^-^ '^bsj; oi^ propter peccata sua, diutius septuaginta

"^J-^V^ )ooi i^ .[-^fl f-^h.


annis illis a leremia pronuntiatis deti-

neretur. Porro ieiunanti subveniebat Ga-


l.i vS/o : yOOi^<-L^Ji 90 Oi^O
briel cum Michaele, Principe eoruni. Ille
yooi—3 o(J^ )ooi— ^'^) j — aLliici ^ cn \
eiiim .Michael requiem liabiturus erat

inter eos in terram suam reversos; pa-

yooila.^, w.«)_3 ya^Qj; oi-^eO>. ^t—^; riterque Gabriel, qui populum suum

) 1 3)Qu-o ^Q^^seuo } in n v> Jn_-3 adiuvabat, ut multiplicarentur fructus


9 9 „.
orationum eorum in sanctuario,
.

et fre-
20 ).^^^^^J>o . )o^ yo^ o',"nVt ^0^.2^;
(pientarentur sacrificia, quae Deo quo-
«," o>N. I. )ooi ) 3^ ji ^vL^; ^lci^i^^o;
At Princeps regni Persa-
)/.a3:^" ^ ^i-aill, )-t.^ \J.^
tidie offerret.

rum nolebat semen sacrum Israelis, sibi

^ looi ) vi\ tvi oC^; v£DV3; )^s-<w^^


a Deo commissum, ex impio Persidis

:va.j/ ^:^i; )_.:iu3; ^^&j^ :)<^ regno discedere, quia quanto diutius ibi

2."^ )^-^ 00| >S/ yOOI—2 oooi K^/ ) Q-^\) inter eos iusti manerent, eo mao-is ille

AS] I A oni. ^oi- — Il>. .4. >^3&jMo l»"^ ^ |iio- — f, .K priniiliis i^ijo sed o secunda manii

eraso. — » .A. ij5i (uMaLa. _ « a icai Uo^* >'Oioov^ ^^^oe Lia^^i. — 13 .4 adil. ^t foCi.. — f I .\

om. looi' — 18 X ^ooil-a^. — 22 \ add. uoi i^ — 2.; .\ ^^o

ler. .\xv, 12; xxix, lu. — - Dan. ix, 2. 5 Vid. .<npra Demonslr. II, § !•.
135 AIMIRAATIS DKMONSTRATIO III. OK IRIUMO. 136

in eis laotarclur. Vide ita([iii' ([iioniodd )-^S^ OPOOJ ibsj,!/; vi)^0 .yOOi^ )oO(

praeccllens Danielis ieiuiiiiiiii invalue-

rit, ct in [ilenitudinc scptuaginta anno-

ruiu, captivitateni populi sni convcitcrit.

16. Nostrorum autem praefectus excr-


O» yKl',..>-V<
cituuiu Gabriele maior est, Michaelc

praestantior, Persidis Principc validior;

ipse enim est Vivificator noster, Domi-


nus nostcr lesus Christus, qui advciiit,

mortalitatem nostram induit, passusque ylo %i\\ .t ->\o .f..,^jL^ >&ajLi'


)!/; )

ct tentatus est in corpore dc nobis ac-


> 1 v> ^kJxa» )\
cepto, ut illos adiuvare posset qui ten-

tantur'. Pro iiobis enim ieiunavit, et


;i2^^Lai^ ) 3JO
adversarium uostrum devicit, nosqu(>

iussit omni tempore ieiunare ac vigi-


V^-i^^xs iot—n—io ^owj; >f n°io

lare, ut, per virtutcm ieiuuii puri, ad ) ^ v»J )—^; )—^oj? o<
\....-5f

rcquicm cius pcrveniamus. oi^s^w^^Li^

Explicit Demonstratio dc leiunio. 1.T

AB] _ 1 B oin. low. — 2.4 lo^» [^..U'»v — 8 B \llo. _ la A oni. |IS.a-l..

' Vid. Helir. iv, 15.

$Sz33

jLa\^ ]Lci^l
DEMONSTRATIO QUARTA

DE ORATIONE

1 . Puritas cordis est oratio praestan-

tior quibusvis oratiouibus alta A'oce pro-

iatis; et sileutiuui. uieutis luuuditiei

coniunctum. homiuis clamosi exsuperat


)_»oi .) \ ni oj/ ^ )_^i jLa ^ 6oi
voris souum. Xuiu' itaque, carissime,
00| v« t «
auiuuuu et cogitalionem mihi praebe,
m/ wo )K->^; )ld-X^; ot \ ,« .. ^&_^aAo
et orationis mundae audi virtutem ; vide
)J^^o \-j\^ ^otAl ot^ o^pl/ )-^/ quomodo iusti prisci, patres nostri, per

yOoi^ loOI )>l^/o )oV^ ^^ yOOtlo^*^ orationem suam ante Deum claruerint,

o\ •< f)l/ )ia^<^ V-<^oi-=^ •)-<^i )-i-^«dA


et quomodo ipsa exstiterit eis sacrifi-

cium purum. Oratioue euim sacrificia


10 ;JJc> >flv> J^ol^oi/ ool v^oio ;) LsVoia
accepta fuerunt. Haec dihiviuiu avertit,
K q .. m vioio :)i6^ a_:»w Nj;^/ ^oio
haec sterilitatem sanavit. Iiaec profii-
ts,.,^»^ ^oio :)j»7 is^i^>ioio :)Mi:jtio
gavit exercitus, liaec luysteria revela-

) »,vi » \ fisS^o Jmo-> K^U vioio :).^ vit, liaec aperuit niare et lordanem
))..2ia^s\ K_3'^ .^oio ;)jotffi^ K^xuLdIo iuterrupit, solem retinuit, lunamque

15 ^oio :) ^:ax tsSji ^oio :)«d-i IK^/o sistere fecit, immundos perdidit, demi-

sit ignem, caelum continuit, eduxit e


K-^sX.SO ^Q-^ ^ K nml
«

cn
V)

VX > -
..o :)
I
—^&_
'
)

-
.
- K
.

v> J^s-3;ajLO ),q_j


- I-'-
fovea, eruit ab iffne, et servavit a marl.

Et plurimum praestat virtus orationis,


Ot \ « .. Jisj. tV)» >-•/ )K « V> s.^^,^00
quemadmodum plurima est virtus ieiu-

V-^ fcs^',—
3; ) —iiL/o .) .^; ) — iOO';, iiii puri; quodque til)! iam in superiore

20 ^*^ )-Jo| ^^_D» )( v) VI ^ v.)l^_iQ-«0 sermone do iciunio puro exposui et de-

AB] i .\ 'Pv it A add. 001 [ovs. It A adU.. ool. [uwo la AliW i;i B ..iv^il..

19 Aom.

139 APIIRAATIS 140

iiionslravi, lioc (liaiu (h; oralioiie itc- jj lii^yj^ ^/o M^o, )_^oj, )_i-^
rum osteiulere iioii me jtigebit.
^Q-:./o )j1/» ».iX Jj)^
Priiimm
2. ([iiidciii Abelis saorili-
oi "^ N lQ.^r —^ —"^ )o^ i OQ_^
eiiiiii . |iro]iler corilis eius purilatem co-

rain Dco susccjituin cst, et sacriiiciuni

Caiui rcpudiatum'. I']x quo vcro coin- ^ j-^w^ltoo ) IT./o .JC^N^/ ^)_0;o '>

perimus Abelis sacriiicium acceptum


^'^^ t — 301» o) I •^»ai> ^ -^01/» )icL_3|

fuisse, Caiiii autem aspernatum'' Ouo- "^ « •>o< ^i—lo :^) o» >*« NA^-flo/o

modo cognovlt Abel oblationem suam «.p ool ^)w^ vs/o ouLi^jaA ^ ^"^/!
acceptam luisse, suamque Cain scivit >..ni>V); ).iCO );01^^Jbw-.0^j viXts-flo/j

reprobatainl' Uoc te pro meis viribus


' - ^ i^ ^j Kj/ >a.|_^ .>^m.^°>/ )_i/ 1(1

edocebo. Noveris enim, carissime, in


OOI y/ )_L^»(Lo )(30| sHV-^l^OO OOI IjOI^J
eo agnitum fuisse an a Deo sacrificium

acceptaretur, quod ignis de caelo de-


)K^ );aj :)o^ yo^ )ooi ^'^s^^tooj

missus ipsum sacrificium consumebat. 0<—3 )oOt ^^sjjNjiOO ) rl.XL> OO l(§OJ

Cum ergo Abel et Cain oblationes suas

una proposuissent, descendit vivus )Ka.^ )»a_i


1 j .,

IK^ yooi . li >Vao )».^^/ ir

ignis, Dei minister,

oblationem lambit; Caini autem, utpote


et Abelis puram JS,;;.. \o j^ ^^ j,^o, J_iiajLiof

lij JJj ^)-oj6 :''^vw.-33ij )-.^j otJL3»ao


impurae, oblationi non propinquavit.

Exinde scivit Abel suam oblationem


-^;^ ^l ^ .ou-S. J^i-i i )oo.
Ooi ^i^ y^l OU^iiLO "^ ^ol/j ^^s^OI
acceptam esse, et vicissim Cain suam

respui. Tunc ex ipsis fructibus cordis


oi_iLi>. -v)-io .ou^j jL^Ki»/j >6.;_i

Cain significatum est, et adversus eum ..«oiaJ^sO. ojoj^o n *.n .^.


yO-Joi ^) oj

testimonium datum est ijisum dolo re- .s^a^)J ^'^«.^^J) 1 3 )(90i Jl v> JJL-SJj

pleri, cum fratrem suum interfecit; nam ^-^o/ otL^il tJi^j V-^ ^,-v>\
cogitationis suae conceptum manus
ioi ^^.^rt^oi» o|-> \ la^ »0 .^^Ot, i/
ipsius pepererunt. Abelis autem cordis
•:• oi1q_^ ,

mundities oratio eius lYiit.

3. Tibi autem ostendere volo, caris- ^^^k^ > . ^ /^ ."^.

^j ^bs )_i/ >m .^°ivi6

sime, omnia sacrificia acccpta, igne tac- ))a-J )J -^nv) ) UiVd-o yOO|.X3j )joi

AB] _ I .\ i3>.. _ //). A .s;. A (iiii. <5oi. — 19 A >Slo- a'i X L 00( ^0> I
^'01-

' (jen. IV, 3-.").


141 DRMONSTRATIO IV. — Dl': ORATIONK. 142

^__^ 0,1d f_3 .yCO^ looi ) "^ ..\ 00( ta luisso. Sic qiiando Maniie, Samsonis
T
t !> . il -i

wO V> pater, sacrificium obtulit, advcnit ignis


»/ I

vivus, circumlambens illud; et angelus


oi 30 :o(K.a^w^o 1K-<»J jK^..^ )fd-j
([ui cum Manue colloquebatnr ad caeluni
^^S&s^i )_3JL-^ >n\«> )J^ i -) Ot Aj ^
in ilamma conscendit ' . Abraliam etiam,
5 •^_|i/ ^ J >OOf^/ vS/o . )-.. V »\ OIJlO^
I

quando firmavit ei Deus de fdio ipsi nasci-


^ioi )^f ) ;->\4^ )^ OuSx turo promissionem, dixit ei : Slatitr libi

)KS>61 Jl^O^ ^ OJO; :o«J^ Vio/ oC^ vaccain Iricnnem, capraiu Iricnncm, liirhi-

)J^6l )>—^o rem quoque, elpullum columbac'-. Ouasut


) <n'r t—30 ) I « >°»d-lLO

immolavit Abraham,etdissecuit,etmem-
^CLfiDO vrfMhJLdO^O(V-d( yQJ( '^'^? t-^^
brum adversus membrum disposuit, ir-
10 w.o)Q^O> ^^.3J :o('f-auM '^•^f)n\ )—^;6i
ruit supercum sopor; factaque est caligo,
)id I 1K_mJo )oo( ), I ^^;aaa>o )— .1 ^
et ignis descendit, transiit inter partes,

N_^^_3/o )_^I^^ ^ 1^ 1( -^ NO et Abrahae sacrificium combussit^ Ita

JL_3)Q-0 O/ . ^oo(',__3(; Ot—l:si Of>N etiam sacrificia, quae in Tabernaculo

)—Lsj 0( ^-^'j.ntoo; foederis offerebantur, ignis vivus des-


fou
v •l,> VI •> 000(

cendens consumebat '. Et paritcr liliis


V? O^^*)) v>^\ loo( )K—..J )K^>J1 00(
Araon, Nadab et Abiu , sacrificii ministe-
00(-^> 3 /o 0,0(/ vs/
V:
rium contemnentibus, desccndit ignis,
J stQ D« o(l^s %.y\» t>>o ooo( o m
more solito, temporc sacrifuii; cumque
»>_3 0(^ )»Q_J l^s- .,..-1
/
eorum sacrificia munda non iuveuiret, ea
y6o(-,. i -^Vd—o K . . 1> / jJo ) iL:»9C non tetigit; videntes auteni sacrificium

20. oLm ti_30 .yOO) \ J^*t —O jJo d « •>," •> non consumi, ignem alienum qui id com-
bureret admoverunt, ne a Moyse oljiur-
)J^>-.'PQJ )iQJ oiJ^/ )JjS)io^^)l/ JJ;

garenturrhisverbis] : Quarenonconibus-
:) iQ—io . v^ vd_«i;J^ )Ji o(-^o)l;
tum est sacrificium? Alienus igitur ignis
);qjo ••.)-L3;d^^^)l/ jJ )J:5o ^'^s.^^;
sacrificium crenuivit at ignis ; ille caeles-
);0( v^O(o :) I Ma—o J^C^/ )J^^d_i
tis eos ipsos combussit, et sanctificatus
j.^j vOO|-\ yQ (/ JisXs/ ) .Ljm^ ^T^- est in eis Dominus, eo quod ministerium
" "•' •>; ''^.^ ) '-i
^" yoot—o a.i—ol/o eius conffnqiscrant'. Sedet quando dis-

XB] — i:i .\ -a/o. — 13 A iiiii. IX- . — 16 A 3/o. ^ 'H X Ixs^ao. — '^i X -wo iljw -wo
•lia>

'
lud. XIII, 20. — -^
Gcii. XV, 9. — 2 /(/. .w, 17. — ' I.ovil. IX, 2'i. — /6. X, 1-'..
; —

1^.3 APHRAATIS 144

secloniiil a Muys(> (Iiiceiili el (jiiiiuiiia-

irinfa viri. ae tliuriljiila al)S([ue iinperio

olitnlerunt. iussus esl iynis a eonsjieelu


l,_a^l/ :)_j^(a3 JJj )_>o-^ QlSV-co
Doniiui descendere, qui eos consumpsit
) ^\-Jio yoi—a ^—^ J^ n°i lo );d_i s^oi
eorunique ilinrihula morle ipsornm ex-

piata sunt '. Sie quoque Salomon, aedi-


ycot-^^ y « °> o li^ f>l/o :vd_)/ tsXs/o J

iicanstemplum, sacrificia obtulit et hos- K-<kj» vo^cui^^ )1^ ^ ool .vootK^vauLs


tias; et deprecatus est, descenditque w>^'< )1<L^^(3 ) 5_3; O^L_DO ) »; "^
ignisde caelo,quiholocaustorum adipem

super altari devoravit^. Ita etiam sacrill-


)__sil KSj/o )._iioJi
^ )i<aj lt^-»Jo

o^lo t^ \-^l ^ol .) »J>,>o ''^oiw )px*;


eium quod fecit Elias, ignis descendens
'"^Jubl/o oiNio/o li^—J )iaj )i^;a.D ii

devoravil\ etacceptnm fnit sient Abelis

oblatio ministrorum
; autem Baalis sacri-
)Ix^ ^«^i>A;6 ^'^-«^Ol; ^/ OiX^iOA

ficium sicut sacrificium Caini reproba- ) fn i<^ oC^ )joi .^)-o; y^\ s^^s^/

tum est. Totumhoc de igne argumontnni )K^>>Jio


^ V*^''? J'QJ ^'^^ V^ JScsKd;

adtescripsi,utperspectumhaberesAbe- ^^wwsoi» oi-Lsid^ ^io/ )iQJ»

lis sacrificium igni consumptum fuisse.


^^J^ ot «\\ > « *> « ^ I .9 "aN^QJl 15
4. Nunc audi, carissime, (juantae in

illa pura oratione vires apparuerint.


.
-''^ •-• -"-
) icuJ; )K^; )ia.^, );<3|

Oravit enim Abraham, et de quinque j>oo,-;_o/ •,_^sjjN.j »_D .ot^ ai>-«l/

regibus praedam retulit'; sterilis per •


y o«i/ . / >> N; N^ ) t >o .;; )J^,.'''>>

oiusorationempeperit'; suae etiam ora- JJ-o..i,->6 :oi1cl!^«o Ij \ ^ ool )li n\(S

tionis virtnte promissionem accepit, fore '^


ot:^)>o; ) 1*^X0 v> -^n oila^i; ool 20
ut in semine ipsius gentes benediceren-
soJLcQ.^/ v£/o .) y< 2o. N vQ
tur". Et Isaac virtutem etiam ostendit
^s y-^ )la^<; rn \ . .". sl 06I
orationis.

illa gonuit '


dum
;
pro Rebecca oravit,

rursum pro Abimelech, ira-


et
^Ji^io^/ ^o :ipi^o ) n °>; ^
(|ue ab 00 eohibita est*. )>^6» O»ii0 siisjl/o

5. Iteiii laeob, pator noster, in Bethol ^^/ Jk*^ ^\ od.aiJ. vojs/ s3/o 25

AB] « A a/o S A (..oSUo. 1(1 .\ oit^»»^o [«^•Vj/o —


11 A ou^ioc^. 17 A <: 1-^ 1!) A !.>-. 22 .\ o^Loi^.,. /^'. .\- .So — 21 .V ou-» |v.^ov

1 Nuni. XVI, 35. — - II Cliron. vii, 1. — ^\ (III) » .\pliraiites ea quae de oraliune Abiahae (Gen. .\x,

Reg. XVIII, 38. — < Gen. XIII, 18; XIV, 1«. — '•' Ib. 17} proprie dicuntur, retulit ad Isaac, de quo simi-
XXI, 2. — " Ib. XXII, 18. — '
Ib. XXV, 21. — lia narranlur (/6. XXVI, 6-11).
.

145 DEMOXSTRATIO IV. — DE ORATIONE. 146

oravit, et portarii cai'li vidit apertaiu,

oi/^/ ^otoN^/ )—Joi .l-^oV^bc^ ) f!(TiV>; scalamque in altuin ducentem'. Atque


lioc quod vidit lacob mvsterium est Sal-
d^oot ) «'viji; ),>>U .oofiNii ))_m; ^oVSi
vatoris uostri. Porta caeli Christus est,
:\^, \l{l \Sl )i/; :po/, ^/ )-i-^
quemadmodum ipse dixit : E<jo siim o-i-

. Vii.^-^ ) Jj ^aXJ J^; ^_io ^ij;


tiinii vitac; qiiicuiiiqm' per iiic inirnieril

)^',jf )-^V^; opsil OJ0(; :V^/ t^o; ^/


iii actcriiuiii vivct'-. David etiam dixit :

))_^; obl )£C^^fiSo .oi 2 Haec est porta Doniini, per quaiii iusti iii-

iX^ s;
OIJ», ^_o6i_3; oiji/ odn^ /ra/i/^ Sedetscalaipsaquamlacobvidit,

.)K-<C^\^ )J^K.m1 ^ )-^;j )«-»«'«a> Salvatoris nostri mysterium est,

sursum
per

quem homines iusti ab iino


III ^_o6'^; 0(—2l-<^i; o6i )j«/ ou>K^/o
ascendunt. Mysterium insuper est eru-
^O^ )i't^O .)^^^flP loio^ Vl^Ul./;
cis Salvatoris nostri , quae ad modum
^ •,
«.^ ^>i.\ : oiiv> ^'^soL^ y>\—o
scalae erecta fuit, et in cuius summo
t_io/; y^l ^O; ooi ) ^V .\o )— .f...^.^
Dominus stabat. ^'ani snpra Christum
)otJS./ ^.''...'t.V); oixii :\-Ls6l^ )^1^^^kj exstat Dominus omniuni, quemadmo-
K_<k^ 00| )jl)l »-*"^r.V 1 ^o(.^-,__oo .ooi duin beatus Apostulus dixit : Capitt

\
i ^rA ^,1 oloij; >euLa}o :^/ ('/"'•''''' De"S cst \ Appellavitque lacob

loeuin illum Bethel, et ibi erexit lacob


.oi^'^ ) .'. » V) yJcuo : )lo;oi rnN )-3).s;
in testimonium slelain lapideam', cuius
yQ_s/ Ol^ 3ui» y^—^ ^^'^^ * ^?®' '^^®
summitati unctionem iniudit. Et mys-
.)lri.. «1i[V> . \ Snv» ) s) 3; 00.0^
terium abud lacob, pater noster, prae-
yojoi '.
i\ VI ^ oi v<\6i; V-i^ j-^o^ai^
)
significavit lapidibus istis unctione do-

y6oi-.^o» i—^/! ^^/ y»"..» vi^oo vOj/ natis : populi euim qui in Christum

)o^ «..Tt>o \-^\^ ^^oi ^; :^Lwd.. crediderunt, en eos qui unguntur, sicut

de ipsis lohannes ait De lapidibus islis


',-1^ o(lo2^i . >o6(V^)J ) ii^ nv< nvi\ :

pofest Deits snscitare /ilios Abrahae'\ Sic


) 'i "; )ji/ oi.:» slo^l/ ^Ot^o oqlO.^;
itaque oratione lacob mysteriuni voca-
•:• ).^ia^L2w;
tionis Geutium praefiguratum est.

^V-iic^ ^J'/ \^ k^ ^, ^i 6. Observa autein, earissiiiie. ipiaiita

.AJJJ i A U'1.. _ I/i.A ^>^3. — 6 \ ilesinil <-3». 10 U liv

' Gen. XXVIII, 12, seqq. — - loli. x, 9. — ^ P=. cxviii (cxvii), 20. « 1 Cor. XI, 3. — ' Geii.

XXVIII, 18, 19. — > MaUli. III, 9.


, — . ^

U7 APIIRAATIS 14.S

sint nn-sleria recondita iu illa visionc f—>^ ]y^ .onnv


,1'' -i
V
.
f^
]) —w;^l''^
Joj—1^ oi^
^

qnani vidit lacoli. \'I(Iit i'niui |i(irlaiii


.) — '
.
"
,. t ^ cL^ooif ) — .'
VI li; ) i.\i

cacli, (pun^ Christus cst; vidit scalaui,


. .. «V> .) L.l\o OtJ;/ )N^^£D )]—»Ji
niyslcriuin crncis; lapitlcs nuxit, tyiuuu

gcntinni; dccimas vovit, quac l^^vi da-


;;_i(D .) — ^^0.^0:^; ) ai^Q^ ) s) sl^

rentnr '
; iu ipso enim absconditi craul
decimarnui datores et susceptores [^ri-
\~ —m \ v> 0: ^oi-^ 0601 > *.\ / VI
^

mitiarnm; in lumbis eius erat calulus ..^oKj./ o\i-Jj. 3o :)]^^ :: li uk_JLmJo

leonis Inda-, in qno latebat rex Cliri-


v-i^ oi^j )j6oi- )_i;/j )-^;qs^ )oo«
stus; in eo autem unctioucui pracligu-
^Q—M oi^o :). .^ ) t\ VI )oot
ravit. Tribus in eius renibns inclusae
oj^; — ( oia^j —^
) S jio :)iQ,
Levitis vovernnt [primitias]; reges qnos
Q_3io/ 01 ^: ;. >; ) -iN; v»o :) ;Q2s2iw
in kimbis habebat cor eius exaltaverunt

et in ipso spiritns propheticns eos pcr- ) i ^ I; ) — ^O) 01 s JL( . j>o :otJLX


^ r
spexit qui de semine eins erant proven- oooi > t, ".to> o(_:si) . V); . «\ ./
tnri. Ciiiii haculo siio tantum lordanciii \ IN Jf>.. N ~> 00( Q{y^f\ ...a .)oo(^o—

ille IransiL-it^, mystcriniu inirabile ma-


Olri)—3 y-^l yo^ )oU^l )/»/ .^V^ 15

nibus snis praeferens, signnm vidclicct

crucis Prophetae magni. Pedem movit


:)_-1j^ s*JL»; )i.»JJ «^oi^^V ^ai»/o
versus terram illiornm Oricntis ', quia
. ) V>V)\\ )iO|QJ wuJj "I I N^. '^ ^ Nrt
ex ipsa lux populis orta est. Et incubuit

puteo cuins ori lapis erat superpositus, 0< VVI°I ^''^Ki.. ) 4) >» )'3 ^'^.is^ y^«>(3

qnem connisi plnrcs lcvare neqnivc- .OMQ.^V-'; 0"'1i«/ jl )) « ^m K^j :2I]

rant'. Multi ciiim paslorcs non valnc-


n ..->>/ ^ I)—^<^ '-^^ }l<LS,i
rant eum tollcrc, ut puteum apcrirent,
)i/j ) v>,'' \ )^ ya.*.K.SJo 01 ,.iQVi:^VJj
donec vcnit lacob, qni virtnte Pastoris
)oo( V^ilaa^j )
Z^ii jJ >k..I_3(9 :oof>\^
illius, in Inmbis eius conditi , lapidem

sustnlit, snumqne gregem adaquavit. t/o ) 4) ^ \ ot-^l^cs OliH^ ou»

Multi quoque vencrunt prophctae, ncc )Jo oi/ )) ^-^^^ ) ^.a-io . fn 1 \ \


baptisina potucrnnt rcvclare, donec ve-

B]

' Gen. xxvui, 22. \'i(_l. II(;lir. vii, 8-10. •-


Gcn. XLix, 9.-3 Ib. XXXII, 10. — ' Ib. xxix, 1.

^ Ib. xsix, 8 seqq.


^3

149 DEMONSTRATIO IV DE ORATIONE. 150

niret Proplieta magnus, qui solus illud

Oi J^ V—^/o ) :Loc _^o—^o aperuit, seque ei inunersit, et chunavit,

s«l<L\ )4_J ^^>^; -o / m > lienignaque voce dixil : Onmis ([iti silil,
)oi,; :)

veniat ad mc, cl hihdt'. Rursus oravit


otaaot^o-a od^ixl ool s^>_^|0 JKjJo

«p/
sl;o/o J>-^'^
^ ^j^ii/o

1—30(o •^o\6-mI q
^ ^\ ioA ^
m \
lacob a Laban revcrtcns, ut de manibus

Esau fratris sui eriperetur; sicque oravit


j.^
et confessus est, dicens : Cum baculo

^—JjfO—. 7i *> N wf—^Q —M^-3; :f_^/o mco tranaivi lordancm istum. ct nunc pcce

. -y * '^ ^_lVN^ K^ooi ) fcoio :) loi nu/ cuni duabus turmis'. O admirabile

V*^)l/ t-3 -^^OVS; )oUiol Oljj/ o/ Salvatoris nostri mysterium ! Quando

'^
enim Dominus noster prinuim venit,
10 1 li ^^ - sixaj >>- r) "^i n vV—
egressus est [ut] stirps de radice lesse^,

in similitudinem virgae lacob. Cumquc!


oi£Ol)»^cLd ^.«otd^/ loJ^ ^ ^oi po
a Patre suo in secundo adventu regres-

V. 'i'
* ^ ^lVKj» oilo\ ^j/ ^_-.lVl;
sus fuerit, eum cum duabus turmis ite-

;) Nnv)\ ^o )lv_^/o ) vis ^:^ )^ rum adibit : una populi, altera Gentium,

vo »m»/ lo^ >^^i *>aof>N. Id^t— (juemadmodum lacob, qui ad Isaac, pa-

V*^ ^oi .^ V,»>n ^lVK^ -okLs/ trem suum, cuui duubus lurniis rediit.

^ ?
„ ^
"^
_^

-" or> n
,
lacob enim cum undecim llliis suis re-
^_«l/o •
-^i" ' "^
i '^f \ii
vertebatur; Salvatorem nostrum comi-
^010^.^1.^0^1 •,
-^^f - ^_oof_3 ^a>.
"''
.
y,
"^ ^ ^ tantur undecim discipuli, (juippe cum
^jK-s .);ooj^ vOO|.ao. \ JSs_«A; ^^^^OO
non sit inter eos ludas. Beniamin postea
^. ^ _ T ' "

t rn \jl oooio ^. ./-,>» •iL-i ^ , \U/ natus est, et duodecim fuerunt lacob
^_3iJS.-3 ^—^o :oQ o--\^.>; >,>oia_i s lilii ;
postea etiam electus est Tholo-

f_m oooio w>__^o_^6l t maeus \ Salvator noster Apostolos


>>il >1.
^/ et

i^ \o gn ioi .^boV^9 ^o^ y>n \X duodecim liabuit. Sed liaec de oratione


) )

lacob dicta sint.


*:*oo.aLX^; o(JLo-^>f

OiIq.^,; )L^ "^jJ^ ^bop ^; )-i:so 7. Quid vero dicemus de virtute ora-

t^k^ oild,^^ -•.)-a.fiD oi^ K^; ).ita^; tionis Moysi, (juae Infinita est? Oratio

B]

' loli. VII, 37. — - Oen. .\.\.\II, 10. Is. XI, 1. '
Pro Tliolomaeo scii Tiilmai inlulligondus

est Matthias. Vid. Pracf. g 11.


151 APllRAATIS 152

(Miiu (lc niaiiilius Pliaiaoiiis liheravit, ct oiNJ>ql^ >ioio :vQ.^V^ .-p/ ^ oiK^jajL

maniroslavil .'i liaiiilalioii.Mii Dci sui'. -^v ^K^jl otioApo .otojjk/, jtLuaji

Per oain (lccein Pliaraoiii nlauas iiitu-


' ^
T^v .1 <
O(lo_^, OoJL viOtO .yCL^V^ ^K^i. yQ-U.iO
'
w = '

lit. Ilcruin oratio ciiis apcruil iiiare,

aquas aniaras dulces reddidit, dcsccn-


Kx)-3o w»o\fn J^ ntv>/o | mv^ i^s^/o
derc iccit iiiaiiiia, cdluriiiceiu suseitavil,

perruiiit jictrain et aquae manarunt.


-lI^Li<a^ Kijo ) «v^ Kjii;;/o )_3)_3

Haec supcravit Amalec, losue corrobo- JS> .. \»0 «vrt» -"\. J^^ *o

ravit, lloi^- et Selion in praelio contui- »>o

bavit, dciiiisit

iraiii
iii iurcriiuiii

Dci a popnlo suo revocavit. Haec


iuipios, et
^ oioiA/; IJ^oclJ J^Ol£o(/o '^a,oi\

IJ^/o \\s.J^s^<)^ ^fS^ J^^-tH^O 01,^0^ 10


coiiiiniiinit vituliiiii pcccati , tabulas de
.oi-So/t—3 J^otjo lioi—^ ^-^ ) dcL^
monte protulit, faciem illius resplen- ^ !>

OQ a>J>) . v> oi1q^< ^oi )) >^^«^aBo
dere fecit; et plura de Moysi ([uani de

lacobi oratione narranda forent. losne


oiia^«^ yOJ^, S >&Qju.^ ks/ .aAjJ^oo^

qnoipic filius ?S'uii oratione sna potens JS^^' oiid^, .oiouk/ ^f-o »Lii/

effectus est apnd Deuin. Ilaec lordanem oi •••td—k. J^°>..flO ooJ. s^^oio :^-JMa_> 15

fidit, lericliuntis niuros evertit, perdidit )»>o»\ tCkao -,0^ J^sJ.AVo o-^-^/j
Achan,soIeincontinuit,lunamqnesistere
) •^\\n\ J^) Jo );oi_ca\ J^OA^/o
fecit. in'oHicavit rea^es, terram subciiit,
•r-^^^^^m.^/ ^IiL\ U;o/o \::s\\ \s\ '>'>o
ac liliis israel iii liereditatem dedit.

8. Pergamus nnnc ad orationem (piaiii


Jisj::^^; ).iJ^o% )Ia^j lo^ ^ )i)j

silentio protulit Aiina, Samnolis ma- l-L^ipb. i<§oio :^/aiciAf ^\ )_L; 20

ter", quaeqne beneplacens corain Deo i-^_3Li./o oii6',_ai. J^Jioo )o»!S>s ya^—a
evasit, sterilitatem oius reclnsit, et ab-
s^/o .) lopo \y-^) I i^-^^'o oi," m ^,

stvdit ignomiiiiam, ut nazaraeum ac sa-


J>aJ< ,—3 Oioi^/ ^O^ y^'', '%>^\Q.:iOLSL
cerdotem parcret. Ipscipie Saiuuel iii

yO—l/ ^fo/ y-Si "''^y CQ^/ ». •v\ )i/


conspectn Doi sui oravit, cpiando si-

.).a2boo vooi\ a^).A; ^'^>iw voot,:>'o(.^^ 25


giiuiii filiis Israid ostendit, eis indicans

peccatum eornni, eo qiiod regem sibi

poliisseiil. lutiilit Saniuol liostiam su- ooi 'l^s^; \\\^ y.oocLL3 )v^oo J^WJO

ABJ — 12 A incipil wI-iiM- — i:i A iS/o- — n A lc»^ 21 B \laV^.

1 E.v. III, 2 seqq. — - I iiuin. r, 13.


—^

153 DEMONSTRATIO lY. — DE ORATIONE. 154

^ «^«^l/o dojA/ y)^ JiX'; f^of sbI per altare, et |iliieie lecit iu tlielnis

^'. \.Jb^
o
jJio ^ ^i .^<5)i «p/ messis tritici'. David etiam oravit co-
ram Deo suo, et de manibus Saulis
«^^^ f.3 lj.^90 |K^^ yOOfJL^ to^0(0
erejitus est^. Rursus cum populum di-
)..£d/ ^/ ool v^^^io . ) I \^ .. VI ycot-:»
uumerasset, oravit, et irani furoremque
5 soij ,_3 ) 3t jl •-» 0(lal^< tOa^o avertit ab eis, quaudo vastator in eos

|La.^ y^°>\/ V^/O pOt.JO| WM5J v.«0|Q^«^ praevalebat'. Oravit et Asa, et eius

);oua :V-2«o7o )—»/ «^'? ^cji^ot :oi.ia>» oratio virtutem maximam ostendit,

quando, ('(jrcssu a(lr(-rsus euiii Zura Ae-


).:ois >CL^1 ,.3 youbv/ ^^^.^ >Q.p^oo
thiope cuin exercitu suo decies cenlenis niil-
)o^ >^:^o .)»ai.j )_Ax ,^ i)-'^^^^
^ ^ r ^ ^ libus ', oravit Asa et ait : In en mnnifesta-
III tyO-i/ wu^fo o(—3JJ ^ i^^ —ko oila.\i
bitur virlus tua, Deus nosler, ({uando

oiiQ^,; jL .M^ ))-^^ i^ ^?i/o populuni niulluni in nianus populi ininoris

Jl - - <y(y 3 v^ 4 *o . ss/o .) cd/; Iradideris''. Exaudivilque Deus oratio-

nem eius, et misit Angelum suum qui

eos conturbavit. Sic ingentes vires ora-


)Xmj;o ^)jl^1o \\^q ^\ \-i^y^ v^/o
tionis Asae virtute superatae sunt. Ita
15 I^Jbo t-Ls oiia^j ^Jlio;/ ^^ ."q \/
etiam losaphat, filius eius, exercitum
yo\—a v^j ool Joio .Jl^; oUf-:»^
hostium oratione sua percussit ct devi-

>4JioKj./o : \^^\ -oiQ^fl^Qi. ^ oioiA/


cit''. Ezechias similiter oravit, ac cen-

V-^)kiv>J .^^^^ h. >^^i/o v:5JLii/o tum octoginta quinque millia per manus

KJim^o JJ-^^ Kijo )_ioooil oilcL^. angeli, ducis exercituum, eius oratio

delevit. lonas quoque e profundo maris


20 ij) 3 KJ^',_3o ) I I\ Kiw>J»0 JlQJi.."Vi
ad Deum oravit, et auscultatus est exau-
)-«.flo;Qa ya^ySi Kj^v^o )_..^:^ KJ.N..30
ditusque, ct servatus incohimis. Oratio
)1q.X, OpliO ^^)_^V^^ y^L^ )1Q0»?
eius abyssum reseravit, fluctus ^upera-
)( 1 <^ ^ )_iOOO|l Q.^^ .)o»!^ yiyJi
vit, praevaluitprocellae, nubes fidit, per

. ) » 1 ^ \ JqJ-\ )jqj oi^C^o ) — aercm illata est, caelum aperuit, thro-

2.J ^^IqAi ''^)i.«vio )-»>i.o \JiilX. ool noque maiestatis, per manum Gabrielis,

AB] _ 2.\ 'Blo- — <! .\ Uopoi (sic). _ 7 A add. o» lUois. — !l A ^^^\s [^- Iii .\ .=ol .ii^.O

.jo. _ l!t A laeowl.- _ 22 oi1.&3m. — 2S A add. >i^ [iseL. //). A l.J»i.o fPi(-».o — /''. .V

^«1.^,0 (iirii o ^^ccunila manu addlto.

I
I Sani. xit, 17, 18. — ^ /ft. xi.x, 18 >ci|.|. — 3 n Sam. x.xiv, 2.". - » II Chron. xiv, 9. — ' 10.

XIV, 11. — '' Ib. XX, 3 scqq.


15,- APIIRAATIS 156

([iii |)fi)()r;itionosonVM-t,apprnj>iii(|uavit ; jjo — ij jjQ — i^o jJS. L — 30|_^>Jii J^s — sj

('voiiiiiciuiihjiii' ahvssi' viruiu jiroplio- )KiCL-io N^QiV -'-


|j^q^ )X>bo lcOd
lani. ct i)iscis louaiii a.l litlus j.rorii^uit.
,.fc^^^ )^%y |^^ fcj^ |.,^>^-,
Oravcruiit (juoquo Ananias, Azarias, et

Misacl, ol oratio coruiu vicit llainuuun, virlulcui iynis inortoni rcddidit, ot naturae

eius vim adurcntcin iiuuuitavit; roy-is inroroin lininiliavit, el viros iustos liboravit.

9. Daniol otiani oravit, oiusfjue ora- l^os oiIqAjo "^Ujj ool si^jo
tio loonum ora praoclusit; obturatum
) ^o^ oC^ ^o1S^£d/o :l\ ^co jioJ^V/;

est os voracissimnm. no carnom aut ossa

ederet viri iusti. Protendorunt b>ones


)-^jl^j )_i2j^^ ^o Yy-ax^ ^ jJ(a3/

)1q_-^V/ yOOI t^ s\ Q CD^i 3(3 .) (L^jJ


pedes suos,

humi laberetnr;
ot Daniek^m oxcoj)orunt, no

iutor armos suos com-


^ "^ jj ^i-^jfA «oiaX^o
plectebantur eum, pedes eius lingebant. s.*oiq;^^^io yOO|,A^t^ >*o<o f>°i\ :)—^>)(

orandum O .OOOI ^ n^i\n


cumque in fovea Daniol ad
V 10

surgeret, lii quoquo, ad Daniolis exoiu- : ) .'VI »\ voot-p/ q^JilS jipj )^a^
j)Inm, artus ad caeluin oxtollebant; et ts,^0 .^"^»») ^\ iQ^t—S vQ_iO| sd/o
susceptor orationnm ad eos descendit,
),>oa2 PlODo )iaL^« ^ ^nV) yooila^
osque leonum concUisit. Daniel quij)pe
:^V^ ^i—^j V-^V^'/ .fc/j
Dario dixit : Dem incus nnsil Angelnm
siitnn. fjiii obluraril oni lconuin, ner niihi V^
oi^as •, •VfPo ouajl v )t—*^ s>oi2SS u

iiofuerunl ' . Foveam enim, quamvis )-i4^..o4X^ jJo)l^V/j

opertam ot obsignatam, lux intus irra- .oiQ.L^ '^^'W )>oi^o vl^J^s^o >. miiV>

diabat; et leones recreabantur, oo quod "%J\jj\ ^%>.^^Sa<t )iaIV/ vQJoi ^j ai^


j^rojjter Danielem lumen videbaut. Kt
^s-.)^J '^-^ ^QJ yS .0>-» J»0|aj yOJOI
quaudo
dormireque
in somnum
vohiit,
lapsus est Daniel,

straverunt so loo-
jic Jj ^ lO 20

•y^oCi .\—^'l\ ^"^sis jJo ^^^J vOOi.<^s^J


nos, ut super eos, non humi, decum-
boret. Clarior erat illa fovea cenaculo
)JSs.-i^Cs
^ V^J^ ooi )^Q^ V-^ jo?

multas habente fenestras, pluresquo il-


^-^1 ^-->sj/ J^^^d/o :y)_JL^iD oi^adj

lic aperuit Danielis oratio [fenestras], J^.\Ij oiJ^oI^^jLsj ^-^ V^J^Ji otloi^.

quam in cenaculo suo, ubi tribus so- >f>\ tt>0 .Ot^ )oOI |J >.^ jQ^x ^
AB] _ ii B .^^. — 12 .\ vs; 22 .\ wCOi^- 23 .\ oiii. wCs^v3« owoSt'

' Dan. VI. 22.


— :

157 DEMONSTRATIO IV. — DK OR.VTIONK. 158

lumiuii(l() tiMiiporihus orahal'. Escen-

yO0|-^O—3 <^h^llo »0)0 °>\^ Q^S^ (lit(jui' Dauiel intoyiM-, et eius adversa-

rli pro eo praecipitati sunt; reclusa sunt


yoo» .^_bo*^_^ v^—i/ Q-^^/o llo-iV/j
ora leonum, qui eos devoraverunt, eo-
KiiSot/ )K .^'»» ooi. oilcL^to .o f> n»
runique ossa coutriverunt. Praeterea

eius oratio, conipletis annis septuagin-

ta, captivitatem Babvlone rodiixit'-. Et


)ia^,j )—L^; voo^ |ooi )oot; )„)i^o/ unusquisque Patrum nostrorum iusto-

^vsN^ ot-:»o lyoow^i^ oooi y.*\ n% ruin, tempore tribulationis adveniente,

<'\jC^oI ^ OOOI arma orationis adsumebat, nt jier eam


de angustia eriperetur.
1» :',_-^/o )lo-^f ^-:OOV—s «Sl^/ ooJ. 10. Scd et Salvator noster orationem

ooi : ) .^imnN ) ."


m •> -^
^^^ yoK_>ooi« (locuit liis verbis : Oratc in orniJto itd eum

^jo Uo*^ "^o^ :V-^V^'/ .^9 V^ mii abxronditus esl ; ille viclet oniniii ''.
Ait

cnim Intra in ruhirulimi, etora ail Patreni


\-2^t \-Mo :)--Im-i^ ^a^ji :

);_-i
tiiuni in ahsrondito; et Pater qui riilet ahs-
^ooV^ >3l^( ^a.^** ^; )Jj>CL>.o .^v^
ronilita reililet tihi ''

. Quare autem, caris-


\T, )ooui ).b>U ^ ) .'m'^-) >a.3JJ jJ^it :V^/o

yjil— J^y
y *
*
)_^D )i^
*
^ -.y-JLA
*
sime, Salvator iiosler praecepit, dicens

Ora Patrem tiiuin in abscondito, clauso os-


:

\- in\^^ ^a-sjj jJj; :v->s^-,.io/ .^a-:./ tio? Hoc prout adsecutus sum tibl tra-

«oi ) — iso) ^_-.» )»ot .) iM y-^l r-O dam. Dixit itt'itur Ora Patrem : tuiuii in abs-
V P "

^ —io—
'
5 -.

^qA jJ;» tvpoj )JiC:i^ ) .ioo ronditn, rla uso ostio. Id autem est, ut nobis
Ora in ahsronilito dcclarat
20 Cl IVK3 .)->wU ;Q_w/o :y ^X -> ) ."mi-i scriiKi Ddiiiiiii

iii corde tuo. Et elaude ostiuni. Ouodnam


a..oo(; ^.^oolS y/ jl/ :«q.m/ V^/; )^U
est ostium quod claudere iubet? nisi os
Y^ll y^l \ './J^ o(.3 V^a:^; jbuoi
tuuin, cuinipsetemplumsisinquoCliris-
"^aiJ; ).^V^; voJ^«/ o»^Ji-6i; : )..l^^^^
tus residet, quemadmodum Apostolus
)J^^^ ) —JOiX —io^ ^JJ/ ) V^A oC^ alt : Templum rosestis Domini '. ipil iiitra-

ih loou ,^ ) VI ^; yo^yri \3 ^ ^o^^o blt Iii hdiiiliicin iutcrlorcm. Iiaiic iicmpc

)l; bo| y/o .^^oa.3 (L.bo|; ) ^il «>^/ ddiiiiiiii. caiiKpic ali (iiiiin iiiiiiuiiiditia

AB] _ 2 .4 add. ^I^m [fwoa^w. _ i! .V «^0(5 — l'i A tw ^^ — A ^<tt.v


/''• — i:i A
9«! tidet in absrondito l^a= Iwy -- 17 » mii. Uxoia. _ 1!» A we>:^. — 2« A o« Wo-

Daii. VI, III. — - ll>. IK, 'SA so(|n. Miillli. Yi, 6.


i II,, _ : I Cor. III, 16.
159 APMRAATIS 160

piirgaliit , (juandd claM-ia rurril |)iiiia. )_^v^K.jl^ I


I T./ :ouN^/ )—ii>oi jooi

^
<> -<

quac os tiuini ost. Siu alilcr. ijuonKtdd yJ^ vAj-^" V-K^ y/ ••.jjOI |J.(Lsj

riMn inlollinfs? Si tilii ronting-al ul iu


:)_^;lo jlL^ KAo yJsJ,\ li^f^f
a<''ro invcniaris. uiii (lcnuus uon sil ncNc
^^o ••
I
.- -^ -: ^ tsj/ jjj_io i )-Ax;
porta. niiuujuiil lorlc in aliscoiidito ikiu
jio—^ y.a^\ —3; ool ^-^ ^*~^! O0(
°' o
orabis.' \ v\ si olnoniat ul sis in suinino

monle ('onslitutus, nuin(|ni(l ctiam iion


^Q->; );(3»o •••Kj/ jij.io i \:^{ :Kj/

orabis? Salvator insujicr signilicavit )K ->> ..v»;o ) :3l^; )


LlstLs^ ^_bo^f3

Deum cordis et cogitationis nosse vo- :^;__^ ^oi oL_Dj y^\ :)& Ns.^
luntatcin. ut ipsc Doiuinus scripsit io\) nl jJ«-^ '^»—' oo<
:
o< v^—3Q-^/!
Scil Pdlcr vcslcr iiiiid npiis sil rnbis aiitc-

([iiaiii pclalis ali co'. Kl ajnid Isaiam pro-


. . -^
^; « .\ ./ vO^t,.^ ilt-^; :olto
phctamscriptum est : Aiitciiiiatii invoccnt
vb U^^ )Ji—^vo ^vQ >/ NNV> »/ »« \
elccli nici, aailiani illos;

mcnt, eis rcsjjonilcho'.


antcqaani concla-

Rnrsum ait Isaias


^ ). ..S.»/ •»_:io/ obl .voj/ )_t^/

de impiis : Etiamsi nialtiplicarcrilis ora-

lioneni. nonexaudiam'. Ait itcniui : Voci- jLcL^ wuV) ^ yoV-^! -V^/ *^^1 •) </ '-'

magna aurihus nicis inclaniahant, neque t—^/ ^» )»ot .vOj/ '«OoJi/ |Jo )—ioi

cxaudiam eos\ Haec autem de oratione

dolosa dicit, quae non fit accepta. Om-


\\>o % J^^oi ) L->?Q.°>,r» Ji >o •)
iK^
nia vero illa verba cum discretione au-
1» 1 _.oCS-fcJ^ vs/ :w.ok^
dire debes, tunc vim eornm intolliges.
'^T

II. Ibidem Vivificator noster aliud )i-;_^/ )i^s^ ^i^.-..v; ^i i_^^/ 20

verbura protulit, considerate etiam ac-

cipiendum. Ait enira : Vbi siint diio rcl


)-f/ ^l w^^ii-a ^tiu^ )J^io ^Vlf
Ires congregati iii nominc meo, ibi sum in
)J^S,.^00 ^^ "Cs,^!^! )_i^/o . yOOlJS.i,r>^
medioeorum'. Ouomodo intelligis, caris-

U/j :yi «'..vt •f.^/ )o(j •-..,. \i-\ 0/ |;oi


sime , sermonem istum ? Ecce Salvator ."i

-"
9

dicit: Vhi suntduo vcltrcscongregali in no- )ooi ^-2ol ..^yi jlj> y.1i[ jy^ )JS^lo ^tl; '^

minc meo, ihi sum in mcdio corunt. Num- ;0 ..\ •>; 601 y/o .vOOlJS..JU^ ) 1/

AB] _ 7 A M-3i»- — « B «1111. lo&v. _ 1) A .»... — IS H Uvjo». _ l!l .\ Sla- — 20 A

1 Mallli. VI, 8. — 2 Is. Lxv, 2'i. — = /6. r, 15. « Ezecli. VIII, 18. — '•
Maltli. xviii, 20.
,

161 DEMONSTRATIO IV. DE OIUTIONE. 162

|o|0 -•.
)
,.,". ..lil.^ yJM :»! JOOI jj y^h^l quid si solus es , Christus tecumnon est ?
De iis ctiam qui in Christum creduut

scriptum cst in eis habitare Christum',


quo ostenditur, ut duo vcl tres simul in-

veniuutur, Christum cum cis esse. Ego


)j/ )<L:;;^ )j/o .)-i-^ v?«^ )o<^
vcro tibi dcmonstrabo non duo vel trcs
V^Kj; )i:kio ^Vi sa:L-.j )!Lao; M? y^ sed amplius mille hominum in nomine
) li^^iLJlO; ) \nt ^ ^-4l3 ) 4\/ ^ Chrisli posse aliquando congregari,
\.I.i\S fyJ>lo :vooiJ)aiw j^s.^ )_m-.^.^ Christum autcm cum cis non manere,

ooi o( ^o ^kO mO|oJn-.<( s^oio;a..._X.3« dum homo qui solus fuerit Christum sc-

cum habebit. Sed gratum iucundumque


III yT ."....>>
V-^/; )£s.X^ );0|0 .) .^. «tV)
est audientibus verbum ^ivificatoris no-
:V-^ V^^/ .oi^nv>»\ )-;^o )^)_i
stri dicentis : Lbi sitnt dun vd tres confjrf-
^I >...vi « -> y.-> .^i"> )K^16 ^)1; U/;
(jati in noiuiiie meo, ibi suiii iii iiiedio eo-

OUlSlJ JU/ vJL1_3; )_^ . yOOllXJUL^ ) l/


Ut homo nomiuc Christi
ruiii-. iu se

:oii V^ )-.'...1>.>? :)-.^..1tV.; ) v> > ^ colligit, Christus habitat in eo; Deus

,5 oii )6<5, ^Woii . )...2^tjLVti> v^ )«^o autem habitat in Christo ; fit igitur homo
oi viQJLO :)K-^1 ^^ ^-^ ) kJV-^ o6i ille unum ex tribus constans : ipso ncmpe

)^A^x^, )^o homine Christo qui habitat in eo et Deo


: : o^i V^; ) ."...ta^
, ,

qui iu Christo est, qucmadmodum ipse


/o w^)_3 )j/; :ypo 6oi V^/; ^/ Dominus dixit Ego iii Patre et Pater iii

^
:

olo .u^
ool ^rf^/o jj/; :*po/o .Ji^
iiie est^ . Dixit ctiam : Ego et Pater uiiuin
20 •M/ v^^-^ M/o v^Kj/ Ji-S yoKj/; i^bo/
suinus'. Et iterum : Vos in ineestis, et ei/o

^%6i/o yooi^ piaJb^/; : ) m^t^ *po/ ool in vobis suin ''.


Dixit quoque per Prophe-

tam : Ilabitabo in eis et iiiambulabo iiitrr


"^
P o

^«"..V^ V^/; );6| )K^OO oi,N.Vi ,* vT.N illos'^. Quo argumento potcs scrmoneni

ilhmi Salvatoris intelligerc.

^^ t^ t**
> . -^ . -^ .
-r- / ^! P/c 12. Ego autem tibi ostendam, caris-

25 yOOl^ )6C^ : q.« ^ — '»; ) cL>';jf simc, in singulis iuslis, Patribus noslris,

AB] — l:l A |o§>-o cra?iiiii i-l \slo siM-iiml.-i maiui supcrscriplum _ IG B iicrsonii r.lirixli ovmous

1—.^«, _ 17 A |o$!-o crasum pt (a/o socunila manu supcrscrifilum. — Ift .\ nm. ow- — //*. A iulil.

K [>^\s. — 19 A adil. ow [>-3- — 2< A adil. jSj [..a»a— _ 2;; .\ ai^.

>
Cf. I loh. III, 2'.; IV, 15. loli. VI, :,-. — - Matlh. XVIII, 20. — ^' loh. XIV, 10, 11. — ' Ib. X, 30. —
••
/6. XIV, 20. — ' Lov. XXVI, 12. II Cor. vi, Ifi. Cf. E/ccli. xi.iii, 9.
163 APIIRAATIS 164

ciiin (irarcnl Dcmn fnissc ]\h)yst>s eiiini Q_iO •,


«^ ^i^j 3 .)oO< ..«OloK^/

ilnin iii nuiiitc orabat solns (|niilcin eral, 01.^0^. jo^o :|ooi v^oio«CL^w^S_S j^ci^^
y ^ ?

^^^
.1

sed Dens erat onin co; iietjue eo (jnod ^,

^oioJ^/ ^oto;a..,.'!^->; jJo Jooi


erat solus non exauditiis cst, sed magis
o,ia:b.j MV-iJ^ JJ/ :^i^/ J joo.
eiusoratio, beuigne execpta, irain divi-
oioiA/i jK^o^o K-:L^Ka/ ).-ao v>;
nani compescuit. Itcin |]lias in moiite

Cannclo solus erat , et oratio eius mira-


jLio-^', ),'q_^ ) .-\/ Ji -.K-^/

biles virtutes patelecit : eaciiim iidiililli jlx^ o|Ia^,(i> :^oio;<Lw^^ )ooi <.*oioK^/

suut eaeli, eadem rursus eoruin Ylneula QuCXdi/ V^^ 0|1q^«.^ .J^Q^ )oii^l
solnla suiit. llaee de mortis maiiibus a_^)Kji/ oiJLa.^%j» ool 0(^o :), i^^inji

praedam abstulit, spolinm inferno eri-


)1q-^ <.«*—*7 ^-^ 0(la\|(9 :voou5Q.X!o/ 10

puit; baee etiam abomiiiationem de Is-


oiIq^^o :J^,_n/ ^o^^ ^o J^^.Sl^^
rael exstirpavit, liaec quoqne ter ignem
: "^kJ;^' k\\\ ^^ ]\a\ ^iCL^ l'f a:s^ ool
demisit, iu altare semel, et bis super

priiicipes; ct vindielam pro eo sumiisit ){— :^/JSj J^l \LJ[ )|aj oi1q^,(3

iguis per eius orationem de eaelo delap- IfiNo : )jL3Vo^ ^'^J^ ^*lVlo ).JL=.f^ ^'^si.

sus. Genua flexit ut oraret, et confestim :oila^«..^ )jQj IJ^^..^ f_3 )J^v> ni o(^ 15

exauditus est; viri autem quadringenti


v^; L^il/o «1. \|0 yy 3 ^asVo-a ''^^o^

et quinquaginta qui sublata voce clama-


cu^jof > /%vt .,o Jl v>\">?/o :^^^
bant, non auditi suut, eo qiiod in Baalis
^^oiLaf ^^>^O)0 ax^J^/ ji )^; jLL»
nomineclamabant; l']lias vero,licet solus

esset, meruit exaudiri. Similiter louas


^o^a^w^^ ^ ) «^\/o :oooi ^flD )1^^

propheta exauditus est, quando de pro- yjJ^ ^aj; ^/ .>*JboJi.^/ M^il^ )ooi

lundis inferni oravit; quamvis solus :N!^'jioL/ )jLiL.i ^o-jl ^ j:^ p


csset, extemplo auditus est et res- "^^^ )ooi ^oK^/ w010;Q-»^,S f—D
ponsum accepit. Item Elisaeus oravit 1 9 "^ 1

.L^\ '«JL^/ vs/o .>1. t\l/o 'i.ioJ^/


et ab inferno [mortuum] retraxit, et de

maniiius iuiqnorum qui illnm circum-


^^7 ^->0 s^«^l/o ^O^Ol ^ ^oi/o
s,»oto;o.i..N ?> Ji.>^ub^ t^o . ^0103*^9 > t y ->
veniebant servatus est. Solns (|ni(lcin

esse videbatur, et tamen exercitus )ooi \ *,y .. ))-^l^^^ Jl—«-. ^ ':


ji/ :)ooi

multus in circuitii eius aderat. .Vit ^)is^, : ottL;:io\1^0s. v-^j^ v^/ .oi\

.-VB] i X 1a(^-»i wl-ii^. ev.Mo^j.J. — (! A >3/o- — 7 A low ^viot^l «^woio-ia. — l! X uiii. a^:>H •,.^

.wl.aiip... _ 17 A aikl. el invocabant OfOo [o^». — 2o A Alo- — 22 B inii. vmcC*;.. ,3.


165 DEMONSTRATIO IV DE ORATIOXE. 166

^o .yoot. Vi, \; . >o . So \; sa_i( euim discipiilo suo : Pliircs Jiobiscuin

. yoou; A-x^i^^ oooi )i oooi yOOi-.;a^*N ^ siiiit rjucun cuin illis'. Solos rclictos di-

ceres, tamen soli non erant. Ex iis

quae tibi significavi, sermoncm intel-


:po/; vNVit vTN vi^; oiN'^.viN Kj/
ligerc potesDomini diccntis : Ubicumque
5 >. v> *-3 ^.^ t /i-> liXlo ^Vlf ;!/;
iliio vcl trcs conr/rec/ati sunl in noniine inco,
yOOjt^Jjk^ )i/ ^l illic in niedio eorum suin-.

13. Sicuttesupramonui, cjuandooras,


"^ioL^ .yJLi O^ k_l/ jjj.i0f •,-_^
cor tuum sursum erigc oculos autem dc- ,

Q--^ T—^ ^Q__5«0 K-«l^ y^JlXNO


tuum interiorcm
mitte, et in liomincm
10 >o-^jJ j— «'mT'^ jJ^^.o ) —^aX y1 1
V >
coUige te, et ora in ahscondito Patrem
'^^^ yk K-sKs; oi!^ )joio . ) ." v> > i>i
tuum qui in caelis est. Omnia ilia de ora-

jJ ^o ).X^Kjoo )^f ^; )^°^?; )-^V^ tione tilii scripsi, eam videlicet si mun-
dafuerit excipi , si vero immunda respui,

^^m>e; quoniam sunt intcr nos qui orationes


)l^ti ..1 ^^90^0 )iaJ^< \1j\
multiplicant,deprecationemprotrahunt,
15 vOO(.<^'/ ^roV^L^o yOOM^ y.^'=v°v>v>6
sc incurvant , manusque extendunt , iicef
.yOOUL^ yoj/ y/n .*..> )l.a^i; oi^)::^o
orationis opera procul sint ab eis ; et ora-
:^/; K^« Otl.Q\)
rrM^ tionempronuntiant a \'ivificatore nostro

traditam : Diniittc nobis debita nostra, si-

)^ j>efo; -pa/ Jj:io; o/ .^.^.-.. cut ct nos (liniiltiinus debitoribus noslris^.

20 o, nv> I01.3J jJ . ) I •^>Q.o J^/ Oflo^ Sed tu qui oras memento , tc coram Deo
sacrificium offerrc ; nonne ille qui prae-
J^i/ --.^.^oa^ OI-3 J^/; )-L^;a.Q_2 ^Iq-Sk.
sentat orationes de sacrificio labem ha-
);oJ^Ol^O ^X ^Q_:»J^oJ; J^i/ jj C^ ^; bente erubescetPTu, iiiquam, quiorasut
^^I —ooi^ ojl^I/ :J^^/ vf> •>«; J^^/
tibi dimittatur, tequo dimittere confite-
. .,' .010 J^i/ >n -^
»; oou/ ^l^<-r^;I^
ris , in mente tua prius cogita an reipsa
25 ''^»"^!^' ^— •! JJ •) — '/ ^^ —^! :)!oJ^i dimittas, et tunc fatebcris te dimittere.

)J t^ ).j7 >ft -^t; :V^)lo )o|jk)..3 Noli autcm Dco mcntiri, dicereque Ego :

AB] — 13 A non excipiclur Uao^ao U [Uset^ B- — «» A |tiiw. _ i« .V ^; a/o- — 21 .V \l^y


23 A ego dimillo H >*^i fM jjsa,. _ 2;; B ,o [1!. _ 20 .V udil. Dcd] ciro I— (ItnSa

II (IV) Rcg. VI, IG. — - Malth. xviii, 20. — ' Ib. vi, 12.
,

1G7 AIMIRAATIS 1G8

diinilto; iliini luiii (liiiiittis. Deus ciiiin

noiiostliomosiniilistihi.iit, (>i mcnliaris'.

Si adversus homiinMn homo peccuverit

Doininiim ron-ahit; vero advorsus


si
Of 1''''
^i^ll
.,„• " ''

y.«°>i va...»i jJ ••) \-M ^.^ ^_^


Deum homo deh(juerit, (juoni dcpreca-

hitur? Noli ergo te ipsuni tua oratione

oondemnaro. InsuperaniH rpiid dicat Do-


'-' 'y V •/

miuus : Quando offcr.s ohhilidnciu luam. sDcLaLii -.yai-:^ IKs/ ^vj/ ^J~^\ >a^/
si reconlalus facris quad siniallalcni ali-
yiL \L\i\ ^JO j->L3^bO ys^ySi yl2,\La
iliiant adrcrsus fralrcni tuiini ri'lincas, rc- ''II 9 t.i. ."''Il ,' ^l
linque oblalioneni tiiani anlc allare, el vaile
t
^-^\ }Ls\ ^f-io, ,oi^io Kj/ jijio 1(1

cunt fratre tuo reconciliari, cl tunc reversus r ^ ^

ohlalionem tuam o/fer- ; ne iorte cum ora-


ylo^^i yh^ih^ 0JL-.I/ \lBoi .Kj/

veris, iram ahquam memineris te cordo |-_a5 ))o :pLs^io ^^ o6> )-Q-sKjLio

servare. Tibi autem animo finge oratio- I '.» ^ V


«N
^ ll'"<
O)' "
£1^
,
f—^^l ^-^ Ot flt I; jl.Q-^1

iiem tuam ante altare relictam esse, et

nolle eum qui repraesentat orationes,


oom/o :|o^ yo^ oi.qjd/ ooj )-_aj ^/ 1.')

lianc de terra efFerre ; inspicit enim sa-


v^\ .nn >>. .lcLA Ot.3 . .THV»
crificium tuum an sit inqninatiim; quod 'J"
jj «.^o; ooi!^ oi^ v^l^.^ \lsoi :\j\ vfi -^to
si mundum fuerit, id anto Deum perfe-

ret; et si invenerit in oratione tua : Di- >.DO iK ^0»" f>o\ :|laL^. .a.fnv> > v>

mitte mihi et ego dimittam ; ita is qui lo^ y^l )-i/ >nfnv> ^^o|o y •> «' .''.\

preces offert respondehit oranti Dimitte .yAaJ^ |po


y^\ ^yJ^i |)-M t^\ ^a.aLJi
:
20

prius dehitorihus tuis, et tunc petitio- ^Tv


o^, yi^ >fi
^

!>

y^Q^
•>
...
I^ !>

)t^o :^i.<iiifnv
t4* ^

nem tuam porrigam tuo creditori. Di-


K'|Lo yJoiL <>-\ % 2, jJo Olla-SJ y^\ ^y^
mittc tu pro modo pauportatis tuao cen-
^,1.(31 Kj/ vajLho Kj/ \Si y/o .|JSs.^io
tnm denarios, et myriadem talentorum
creditor tuus secundum magnificentiam
suam tihi dimittet, neque usuram fae- oouj/o .|1<L^^ of f> v ot i o,-^ 25

AB] _2A adil. ^i [.a. 3 A "^ioiu .*i{. 10 A xs.». — 11 A aild. ailrersiis frfilrcm liiiim

fO^l ^ [£s)(. Ki A |I.^,- 1-5 A priniitus i^£o^ seeunda mauu raulatum in despicit i:^,i. — IG A
ILii^. _ 18 A It^,. _ 23 A om. ISj/ 2! A -oa^ao.

' Cf. Num. x.xiii, 19. 2 Matth. V, 23, 24.


..

169 DEMONSTRATIO IV DE ORATIONE. 170

) »/; r^^ Vio/ )__Ldoi Kil ^OJJL jJj iiusve a te exia^et. Et si diniittere volueris,

sacrificiuni tuum suscipiet ille qui prae-

lU ^l^ l^ iii :|-J/ o,:^ JJ


sentat orationes et secum toUet. Si autem

nou dimiseris. haec dicet tibi : Sacrifi-


:^a-i )'pa^ ^..LsJia— "^Kjsa^ J^i/
cium immundum ante thronum sanctuni
.^.^CL^ o(^ Kj/ )K.^l:)o yJSin n\ kS/
non ofTeram. verum ilhic ipse accedes,
'«OAJi .^j/o y I -^iri fi\ oi-^ >f> •> *o
ut creditori tuo rationem reddas, etobla-

oot «^^^^; :«—^/ )— ^ )


.'
^ iN ^; tionem tuam tecum afferes; iHe autem

)_^ );.„: o,;].^ 06. J^/; ^^ ;ai relinquens eam discedet. Sed prophe-

v>\ . ^fvio tamaudi. Quid dicit?i>/a/erf/f/«.v qui ina-


V—^/ .o< <t r>; ) ', . i^Jo

reit) optimnin habens in f/rerje sno, votum


10 jj«L^; ^i^ /^ > \ )j «ot^^^v^; :V-^
faciens, iminolat Doinino qaod debile est'
'^ -•^^ .^j:^)—^ s-~i mi o/ :^-^ )—^)
Et insuper : O/fer illnd dnd tno, si fortc
. ^^ y > «'
.'i^ \ »r> S t >n"\ ^-^ jJo
placueris ei, aut fariem tuam susceperit-
jjpo; )_ioo .jJ^i ^^o(o :^Iq\, yo'!^
Te ergo debitoribus oportet priusquam

^5bj^ )^ yys, ^ior^j )n\fp J^i/ ores dimittere , deinde orare. Etquando

15 •••)^'/ '"^^ ).^J^>V) jJo sic orabis , sursum asceudet ante Deum
oratlo tua , nedum in terra relinquatur.
:w.J^.-.-:j «« );o> ;) ."^l^ '^-^^ V^'/
14. Dixit enim per prophetam : Haec
"^i^^Ol ,
-^ ^ .)_J3iL^iQA O ... .1 1/
requies mea : reficite lassos^. Fac ergo
jooi jJo \\—Lj\ ^-s 5/ )o^; ot .:—Lj opera quae Deum recreant , o homo, nec
tibi dicendum erit : Dimitte mihi. Refice

20 v£D_t-^_3o )oi ty •> >o \fDo ) °>y ^>.^Q-^ lapsos, infirmos visita, sustentaegenos;

.)id^i 4 m VI \ hoc ipsum oratio est. Teque id monitum


y fn « °»/o ..>oi );o(o ; ) 1

volo, carissime, quotiescumque homo


)—k-lf-a; « -^J
\ •> -^; );oi "^iwX y « "^ .^ 1 ."

opera quae Deum recreant efficit, ilhul


.)k\j sio. «^ ^^ )^; ) .\,.J.^
ipsum orationem esse. Ita enim scriptuni
/«t v>]i w^; t—^! :)—Lsot ^"^^ s^J^ est : Quando scortatus est Zamri cuui
25 't^ >fr> .; I
«* °i v..ot-^) — .*: )J^. . i.^^^o-B Madianita, videns eum Phinees, lilius

"«i^^» )^ .^ n\^o jj < .-\/ Eleazar, cubiculum intravit , et ambos

AB] — 10 A ^o^». _ li lo^ ».0 "^. _ 17 A •<!..•> vi ["^oi. — 21 A oralio liia pcrfecla
^yi\«.i<i 'a^ V — 22 15 Wi^- — 2:i X u^oi («..oi-w-

1 Malacli. I, IV 2 Ib. I, 8. — 3 Is. XXVIII, 12


171 A1'11UAAT1S 172

occidit. Eoruuujue caedes orationis vice )Io\. yOOJ^^-^^jLso :yOO«-.vKS. vQ_j/

ci

vid
habitaest. Sic cuim loquilur

Surrexit Phineesetoravil
decoDa-
cl rrjjiita-
V-io/ i ^— ) «—9ot -o»-^ l^ -> » -•II

: .
*- N.-^r. .m .:i /o. ^^O—O; ^t^-^O; s^O^^
lam cstei iii iusliliaiii in (/cncralioiics usijuc
)_^^o ^V5;f^ )Ia3/ oji KJxJu-1/o
in seinpilcriniiit ' . llorum igilui' iiilcicni-

j)tio, ])roj)tcr Deum lacta, pro (iraliiiiic

ci reputata est. Cave ergo, carissimc, ^f mO .OU^ J^s LlL^l/ )1Q-^i OlOf^/
-^
9 n

cum tibi res obtigerit quae Dei recreel )1q ^^ y \ Ol^L^^ ) VI \^ ^ > ^ / "^ r»

voluntatem, nc dicas : Tcmpus adest o->: :i-io)Io )^, oiLl^j ) .^./iv^f

orationis; orabo, acpostea laciam. Nam y »{ .o<o jlj/ :)laJs>j; )—1^—N Oi_^
priusquam oralioncm compleveris, res A N« \« N/<N. JSsj^ ) ^v^ ^—^.o .ia^>Jol 10

illa t|uae Deum


ipsoquc opcre quod I^co placct defrauda-
alleviarct lilii excidet,
)_J^,: )Ia^j ^ oik ^^li ^Q^j
beris , ac propria oratione reus fies pec-
)o^; ou^o 01.1^;
^ ^ .^L^K^io
cali ; magis autcm Uci beneplacitum
praesta, nam hoc ipsum oratio est. )Ia^jvllofo)&;

15.SedaudisermonemApostolidicen-
15

lis : S/ nosmetipsos iudicarciiius. non iiidica-


^^;1Kjo )) ^oo( ^-^; ^JhSJ oJ^/;
rcmur'' . hulica apud tcmctipsum ea quac

libi dico. Si longincpium iter suscipias,

ac prae aestu confectus siti, ad qucm-


\-L\h\^ V)i? >^ ^W v/ T^
dam devenias IVatrum , eique dicas : Seda ) vvi .. •> )—^« ^-^ "^fW^ )^^ n»"..?
y

^^
-^ 4- -^

mihicruciatuiu silis; ille autemrespon- o(J^ V-^)^''^ v^^ ^ "^ lo-I^o 20

dcat : Tempus adest orationis orabo ; , ct : ^bw V^)jO )-^0|'',; <3SZ\Q^ So y„l » .".mtl

deiu tibi vacabo; et ([uoadusque orave-


)i/ ^^o jjj/ :)l^jf oo, )>J^;
rit, tibiqueadfuerit, sili pereas, quidtibi
lo^l Kj/ V.I0A )l/o )J l^ fiwO .^loA
melius vidcrctur : illum ad orationcm
:);KjLio; yk )_ij-«Jioi )^/ :)-^o«j^
iisse, aut tormeulum tuuni levasse? \'cl

si iter agenti hiemis tempore pluvia ct vjo '.yJilL^ .-..-aj; o/ iljJ "^JI-J;

nix ingruant, algoreque valde vexeris, )oouo )o)LfiD; )-Lsji-d ).Mi6)-3 "^j)! ooi

et amicum tuuiii liora iterum orationis )00li yS-^6 )^io \i^ y^S^
AB] _ U A U.,^£oo — 10 A .So f.vo- — 21 \SieLi,. 22 A Uj; V,;.

' Ps. c\l (cv), 30, 31. — 2 I Cor. XI, 31.


;

173 DEMONSTRATIO IV. DR ORATIONE. 174

adoas, atque eaJem tc ille responsione

excipiat, tu vero iVigore moriaris, (piis-

)_l^L-ioi ^ II
^ :iQ^l ^^t'^^ ^^^/o
nam Iructus erit oratiouis viii qiii al-

ilictuin non suJjlevavit? Seil Domiiuis


v^vi:^ -..^/ ^ jivjs:>cii; o,i^j,:
cum parabolam iudicii protulit, sepa-

ravit et statuit [liomines] a dextris et

a sinistris, et liis qui a dextris erant


y n

yoKjsotlo Kists, lonL^ioJi ^tJ^ V-^/ ait : Esiirivi et iledistis inilu Diaiuliicare;

-»^|»^-'¥;^^^_^ siliri et putiiiii pracliiiislis; acijrotari et

tOooi )^'po—Jo uouojlvxrso ioi^-sl/o visitastis iric ; hnspes eraiu et cnllegistis

P' 7» ?» P'
Talia etiain locutus est
^, \ a
iiie'. iis (jui
10 v^/ y« Noi ^/o .waJoKjuLSo
^ ^ ^ n sinistris erant; et quia liaec non ege-
ifjk « »\oi o» ^\ jii ^^OwO ;o^vi,rn
rant, supplicio eos tradidit; filios au-
5^1-11 )
L^^CL^ uJL^ :) n..".!.»)^ ydj/
tein dexterae iii regnuiii misit.
•:>)i0l\Sr>\ yOLj/

)iQ\,o .^; /^* OMfii.o )i)J )iQ\, 16. Pulclira est oratio, et opera eius

praeclara. Oratioacceptafit, quando ho-


i.^i )la^.o :ot.^ )o3i ) .i^ f_3 JLsloK^
nis operibus coniungitur- ; oratio exau-
:oi^ ww^Jxjl^ ) I n -(QJi p ) vviJ^Aao

^3 ^ )_^f ^ )i^j ) ^.^..»i6


( I i tur quaiido aveii tu r n ea condonatio
,

oralio grata est,


i i i

quando ab omni fraude


o^v».^ p )J^iC^^^ )iQ^,o :,j^^Ju
inunda cst oratio potens est quando
; di-
,

y^ Jis_sK3; );0)0 .OWS jlioJisjLiO )o^; vina virtutc repletur. (^uod autem scri-

psl tibi, carissime, scilicet cum Dci


"J t-

vi^ )i^ voluntatem efficit liomo, hoc ipsuin ora-


).i>-:;J^o2, v-^^ p/ :)i^j ^oi

^ IV-io/; ^«^^ jio .-oi )( ..tai;


tionem esse , rectuin

stimo; noli vero, propter ea fpiac dixi


equidem esse exi-

tibi, orationcm omittcre; inagis veroad


])o )1q-^» Iq-X J^j/ .^^aJ.J^s^ J^ooi
orandum esto sollicitus, nec taedio op-
25 :v>-^ V-io/! vjilJ^;
^/ ^ vj—^^ primaris, sicuti Dominum dixisse scrip-

:yQj;^ vj—ioi JJo ,,_-:s.J__io vo^-ooi; lum cst : Orate et nolile cleficere'' ; vigiliis

ABJ _ i A IS^^^jo^,. _ 18 A l^Cs^. _ 21 A oiii. ^i _ 2S A oni. ^ta.

' MaUli. XXV, 35. 36. De motlo quo locus islo lilleraiii lcgitur : Qtiaiulo (lUvramciihim liubcl, i. e.
Kvangelii liic ct infra (Dcmonstr. xx, § 3) ab Apli- (liiando opera Deo placentia iiiiigiiiilur orationi, —
laate refertur, vid. Praef. § II. _ 2 Textus ad ' Luc. xviii, 1.
.,
. —

175 APIIRAATIS 176

intentus esto, segniliem et desidiam a

te depelle; esto vigilans diii nortiuiiu', )Oi.ii K->oo(o :)16', LaSo |ioivi; y iv?

neque obtorpescas. <' JL >«^i>U jJo )_Z2isS^O ).>i0.iCLi|_3

K^/ .)io-^«f Oi^-lS. y^Q.^1 )—l/o


1 7 . Xunc orationis lempora te docebo r) n ^ '^

Est siquidera deprecatio, confessio et )ici^^ :)JS> «h i>lo )]^ioio )ldxj3 V"^ 5

laus'; deprecatio cum quis misericor- : ^01001.^0; ^^ ) :scL^V sJLj/ ) —:»N^;


diam pro peccatis suis inqilorat ; conlcs- • ) -'^ » ^; >Q-^jJ ^i/ \V^\ )J^;oJ<o

sio quando gratias agis Patri tuo qui iu ^'^^


Kj/ ^>V); )l^a_2k&lo
i^ oi_I^ . ..

caelisest lauscumillumsuper operil)us


:

o'fl.A )lS,..a^ y^ ^/; ^-^/ .^giof ^N


eiuspraedicas. Si in triltulatione es, de-
^-^ Kj/ s£Qj'f_sl^oo; , <) ^'^ :)ld^^ lu
precationem adnu)ve; si beueficiis eius

sustentaris, datori gratias age ; et quan-


^).30 :)_3oow.^ )io^ J^OOI OllSwi^

do mens tua Iiilaris est , olTer laudem. Et ^oiXao .)K-«Q_iLfcl o'^ )1^^^;1 \1^\
cunctas orationes tuas secundum hanc ^(H.^ jJ >^ lS«_>ooi )»jLl;aSL3 ^lcL^t

distinctionem debes coram Deo proferre ^>SAj» t-^O) vS/; wj-^o .)ot!^
^f-°
Videetenim quomodo David omui
pore diceret : Surrexi ut confitercr t
tcui-

ibi su-
^^^O» ^ );o/; K.ialo; :)ooj '^/ )-Oot 15

:-^i )iv-,/ li-r^^^ ^/ .)^;i y^i


periudiciistiiis, iustc-. Et in aliop.salmo
^OIO .. It :) «OCLk. 00 )._.^'t>CL^ Q-.... •> t
dixit : LaudateDoininuin de caelis, laudate
)
'-)-^\
>i-^/ :V-^/ ^ol .)_>oopoJ>
cum in excelsis^. Iterum ait : Benedicarn

Dominuni in omni tcnipore; scmper hius .wOoa£La oits .'. S»l ^jNt^o : y-^jN •> ^)

eius in ore meo * Non ergo uno modo tan-


.
v/ JJ / )ooi ]1 vio VL^aLflo/ »-li )oot JJo 20

tum, sed diversis orabat. •:• )jL>.)aaL3

18. Equidem persuasum habeo , caris-


^; v^ y;i\i )_io^ ...,^.-^.-; )j/o

sime ,
quodcumque homines attente pe-
)lq^iw^^s-au3 ) « ivT-^ yCi^)_JiLi; ^t^
tunt, Iioc eis Deum praestare; ei autcin
»^^"nV) )o;L3; Ooo :)o^ vOoD^ ooti
~ !>
,

qui illudens preces offert non adnuere );0| '^.^•^V) :L2Lito; ^/ 0^3 \-£l jJ 25

sicuti est scriiJtum : Oportet igitur oran- ^io:^, o';^^ lu.\poL )_^JioJ)

AB] _ 10 11 A ^io — 1:1 .\ ^oo _ 10 A 3/0. 22 A (j/. — 21 A itim lacdio l-^,ao3»


loijSv _ 26 B dosiiiil Ui^jiik.

I Tiin. n, 1. — - Ps. c.\i.\ (cxvni), 62. 3 Ps. CXLVUI, 1. < Ps. XXXIV (xxxiii), 2.
— ,.,

177 DEMONSTRATIO IV. — DE ORATIONE. 178

tcm, t[ui preces ofTert, oblatioiiciu suaui

: xo<n »^\ fiJ ^,l«oio |->nQ2o oiJd wm^J^oli sedulo retrahere', ue forte macula ali-

qua iu ea iuveniatur tum demum eam oi- ;

)-jb«o .jj^t/ ^'^^i. ^ijstcLo o(\ ih^ jJ;

leret sin minus sacrificium tuum iu ter-


^j y^l :)1qA, y/ JJ/ ) —Lsiojo 00(
:

ra remanebit. Nihil autem aliud est sacri-


rVio/ t-^j^ ^-io; . v-^ J^J^ ^>L^ licium nisi oratio, ut superius scripsi tibi.

^SJlo :)jL_i,ol )_iV-^ o--^?? Ait namque Davld : linniolatr Doiiiino lau-

V-»^ vOoiXa ^ .
^»V-» )—icut-i*^ dcin; reJdc Altissiino vota tua'- . Omnibus
enim sacrificiis praestat oratio pura. Es-
^^<ii^l/ .s^oi 1-^ )^^^-^; j^^^7 jjLjdVQ-D

'^ -'•^^"
to igitur, carissime , studiosus orationis
jJ^^OCLbO; )J-<3!^^ J-(^ « » ^ «" 1 ^
quae ad Deum pro te loquitur, quemad-
10 o_^J^^; ^^/ )<^ ;a_j; ^.^\..
modum scripsit Isaias proph(.'ta quaudo ,

V00C>'0(.^M yOj/ -^(o/ ^ \J^ )-.Xji)^


liiiis Israel peccata eorum ostendit, eos-
)-^-i:sa ^^/ )-;ij6 ^i^i ^\ que vocavit principes Sodomae, neque

:^fl^io wi-si; ) j^l^ .°i\ » ^oo,_aD; amplius filios quos aluit et educavit; et

^ . JJ \n -» yooi, n t/ oSl^m ycuoio ipsi gloriam suampro igiK iniinia commu-

tavere. Isaias eis superiusdixerat Filios


15 )_-dif :)..\i/ ^oo^-^ V^/ ''^^ :

rnutrivi et exaltavi"; dixit autem postea


^o
:

:*«—bo/ J^J^s-\ .J^oo^5o Ji^.AJ3i


Prinripes Sodomae et populus Gonuwrhar^
jl ^.So .jio^cLs,; )->ai.o ^o^; ).^«^^kji
Sed non audientes vocem prophetae di-
;yOOt-.2 ^ po/? ) ."^1; ^\ " -^ abO<iA
centis ad eos : Trrra coruin desrrta, civita-

y^^LO^ vOOU.Vo-oo ot^ ) 2>'yJ. yOO(-^i/; tcs coruin succensae igni^ ; et vocantis eos

) ^OlJ^ va—i/ )^o :)iaJLd ^ol^ principes Sodoinae, ctpopuluin Goinorrhac

n\ n% ^f*°l )~^a^o >oo^; sacrificia sua sumpseiuiit ofTerenda, ut


:J,Q.^»Q^?

sibi venia daretur. Yeruni nou accepta


yOOl.. ^^ . ) tn .".J^; yOOpJLdVoLO OIJS..../0
sunt sacrificia eorum, eo quod nimia erat
ot \ u;.,^D; yooi . I V,'aa r.\ ^ni ^
jJo
eorum iniquitas, sicut[nec sacrificia] do-
V.io/ .)_Jo«i u.^^ Jis_,cs;
^/ yOOii^Qi;
mus Heli sacerdotis; dicit cuiin iii Scri-

J^s--»; jJoi» ).£n-iJ^ JJ; :).^J^Ols ^-^ ptura Non expialiitur


: iuiijuitus doin us Ilcli

V « 1 ^\ .d/o .) —LaVn n -»o )-jij5»:.a >j^\ victiiiiis iicr sarrificiis'^'. I'orro filiis Israel

AB] —6 B inc-ipit |l>s.»oI-. _ ii B ^.3» •^^Ll- _ i:f B iloiiiil iv^.m-

' Cf. MaUli. V. 2:i, 24. Vi(I. Rescli, Agraplia, p. 'i'il. — -'
I's. l (.\li.\), li. — 3 Is. i, < /4.

10. — '"
Ib. I, 7. — •'
l Saiii. ni, 14.
179 APIIRAAIIS 180

idiMii ri^sponsuiii daluin csl ; ois cnini

Isaias dixil : Qno iiiilii iiiiillilii<li»eni riiii- )iv>N; ^)-*^/ V*^ vooC^ po/ .yooi^
nKiruni vcstranun? dicil Ihniiiinis. I'lfinis
\ ^/ yO'^. » ->f; )) —4.^-^ "^ ^ooi
siiin liolocaustisarictum; ailipcpinguiiini ar
)_^;L )^;, )iiS^ KiLiii -.^-iV-^
saiif/uinctaitroruniclliirri>riiiiiiionohlrrli)r.
.K-Li. jj )-i^>^;o )»oi; )^;o [^ai^K^a^SMi
Quis liacc ile vestris niiiinlnis quaesicit '?

\i illi : (Jnare ii;itnr liaoc pctisti, et quare


•..yO^^.f f/
^ ^A,oi )— ^ yo^ ni\r>

non aecejilanlnr sacrilicia nostra.' Eis jl )iV)\o K-iJi>^ ^ )iv>\(3 :oiS. oV^/o
anlcni proj)hcta rcs|(oiidil : Quia iiianus V*^ vooi^ t^/ ••.^JL^iLd
^ \ .^nh^
vcstrar sanijiiinc jilrnar siiiil'-. Ainnt itc- .yJo, ^Xv. voa-p/; ^^^oi :\^Aj
1'uni : (hialc uoliis snporest consilium ?Et
y.^1 -..^ K^/ )^;as [h>o :o(^ ^V^/ 10

dicit eis : Laraniiiiirt nninilaniiiii ; oprruni


)Kit' £•> o\ 'in/o a3;i/o ol^Ico
vestroriiiii nialiliain ab oriilis iiiris anio-

vctc; a maloquirsritr, etdiscite recteagerc;

quaerile iudiciiini, oppresso bencfacitc , iii-


Q 2l^ :o^\ ^:ici^ o °i\ "./o )K i »•>

dicatepupillos, rt iudicatc viduas^. Dicunt )_ioKi ojo; :) v>.\^ a^\4lo )ii;

autem prophetao : Et cum liaec fecori- ).^o .)« ^>\ ot^ ^r^/ .)^^b^V/ aJo;o lo

mus, ([uid uohis llet? Et ille respondet :

t-io/ •••^ )oog ) — lio ^«^o( >^t—2ki»;


Sic dicit Doniinus : Quando haec fcceritis,
v^a^^f \Jc :\ly:^ -^i \1d^ :v6oi^
vcnitc, ct intcr nos colloqueniur'' . (^uando
) iib>/o .);'r^ ^oi^ ^^^L^oj oi ^Xoi
vero cnm Deo colloquuntur homines?

nisi orationc, dummodo ahsque macula i/ )<^ j>a_i. ) % i-.La ^N>\.v>:>o

sit : nam ea (piae maculam hahet, Deo K^/; )^</o .)j»cL:to ot:» K..CS.
^ )io^>-3 20

uou loquitur, sicuti scriptum est eum )o^ ya.\ [Lli^JieCM )joa^ ous
y^l )1

respondentem dixisse Quanlunivis : niul-


^-s/; : )__iculK3Lj» OW3 i—io/; OLito;
liplicetis oralioncni, noii cxaudiam, quia
'%>.^So \ j7 \n VI» jj )io\. yO^oi
maniis rrslrar saiii/iiine plciiae siinr';
\:iO :yOO^ V^/o .).io; ^i^Oo voau^i/;
cum huiti critis, Inm' sinuil colUxpn'-

mur et si fuerinl percala


yOOOtJ y/ .)t ubd/ ^S^^^^O yoJS. . .',;
t1f>; 25
: vestra velul

coccum, qiiasi nivrm dcalliabo ea ; ct si )


— ^i y^\ )K^;a^j ^/ ya^-oi^^.^

riibra furriiit vermirulus. )K^>Xoi yQ.a^eLcaj y/o ^vOj/ ^a^/


</iiasi qiiasi
^/
AB] _ 21 B in(ii>it lU^vj^aj _ 25 B U» \Uo.

' Is. I, 11, 12. — - Ih. I, Vo. — =/6.1.18. - «/ft. I, 16, n. — •••
Ib. I, 15.
»

181 DEMONSTRATIO IV. — DE ORATIONE. 182

lann ficnt. Et si vohieritis atque audieritis

y/o tyQ^ojl p<.i/; o»-^Q^ .vAJuax^aAlo me, bona terrae romedetis. Quod si nolue-

ritis ct contendcritis, rjiadio corructis. Os


.vO^V'^^^ Mt-^ yOt_Milo yO m .^°> ^U jj

Doinini locutuin cst '.

^^^isjyj j-iv^; oWioaS


19. O laudaiula inystcria quae Isaias
5 .j-^/ )>— ^f^; ) «« H VI )/»/ o/
praevidit! Dixit cis euim Manus: vestrae

plenaesuntsanguine'- Etquisnamestsan- .

il -..u^i \U yo^i j^; M^ oju/


g-uis ille quem praevidit Isaias ? nisi sau-
;< ^ ..'

""^^O yOOi.«2^ oN n»; )_.l^.ao; OpO; guis Christi, quem super se et super filios
)joi 6o( .0^^.^^^; ) ;•
^ I; ).^;6 :yOO(..XjL:> suos adsumpseruut, et sauguis proplie-

lu ^/o )Klid^; ^/ oi.^ >f>vi«) ) ^; taruni, quosocciderunt. Estnamquc ille

sanguis ruber quasi coccinum et vermi-


: ^.3;ioo )Jo vootjs oi^ V)to6 )Ki^oi
culus et commaculavit eos nec possunt
*
4
>o VI w, V
• '
1

L. .« V).S o. ja
v / n
, ,

nuindari .Sed si in a([ua haptismi lavaren-


\-^\ '.\AJa^\ oi^;6 oi;il^ ,-*\ <•» «"
tur, Corpusque et Sanguinem Cluisti ac-
)_3;^O0 )^.^>-3 ^^^° ) (Tl ;.]^O0 \^y^ cipereut, sanguis Sanguine expiaretur,
15 )la_s) ^oi^o ^A^«^K^ )J-^>-5 )ot^<-;:6 ct corpus Corpore muudaretur; peccata

s.. -I / •> r. wj »6 .Jt \ VI VI )lo-\i aquisabluerentur, et oratio Maiestatem

yooi « <\N.m6 )jL:»Va.Ao ) ."..s; o «*.\Kj»/; [Dei] alloqueretur. Videitaque, carissi-

)la^j^;^.-^v> me, reprobatas esse hostias et sacrificia,


.^JLx^l/ )i^j
atque eorum locu praeoptatam oratio-
«tty ->6 : )lo\ k •> ^^sJto^ K^6oi6 )K.^;
nciii. (hiaproptcr orationem puram dili-
•20 K..601 ^t-^; oi1cl\, ^ldA< ^oi^o
gito , ct dcprecalioni opciam dato; sed in
y^ J^Ks; ^t^vi^NS-. ^.Sk.^ilo :)l tio
principio cuiusque orationis, Domiui tui

orationcm adhibeto. Ad oiunia quae tibi

scripsi inteutus esto, ct quoticscumque oraveris, amici tui mcmoriam habeto.

•>)la^«; )J^a.Ml J^s.ic^«A Explicit Demonstratio de Oratione

AB] —3 A tlcioial)imiiH ^\s|LI. [^;..!.!.. 22 A add. t,.o« [t^l-

' Is. I, 18-20. — 2 /6. I, 15.

-H*=<?>=*=*=f
.

Vi»» \L:<J.
DEMONSTRATIO QUINTA

DE BELLIS

1. Df lurljalioiii' (|u;u' Iiisce toiiipori- I^J M<^ ^ ^^ Mj; )i^ 01


bus est l'ului'a, et copiis iu occisioneui j-Lsj )_iO|_3 joOWiCL^ t^J^f )-^OJ ""^^

congregatis, haec uiilii uunc siipervenil


) V^jl .) 5^.. . . N OUlSlI >> I •>; JL^^O
Tempora Deo praefinita
cogitatio : a
)_L»ji :)oC^il ^-^^ac u^ o y^.^v>, f>v>
^;
sunl : in ])onoruni iustorumque diebus
; ^^l^>io\KjLao p')-3o \.Sl^ w^cLLs ) I . «; 5
temporapacificeprocedunt;indiebusau-
«..ioQjLs voot-s y) y,> fo )KjlX3j h-^)o
tem impiorum et peccatorum tempora

[transeunt^ plena niultarum aerumna-

ruiu. Sic eniui scripluin est : Boinnit )<Soi_icL:i. )f-i^-^ }L^, :)-J_D^

opoiiet ficri, rt bcatns illciJi-rquem ailrciiicl; )Kju^o :)i)l oj^)_i; ^io^ v.^ai)a^o

dchet etiam ficri

fiefl Venit populo Dei


malum, scil rae illiperquem

bonum, et pro-
oif^)_s, ^ -^ fl ^«XJicLX )fiKN

)L=4 u/
10

)-^^o )o^, oOclINk jiji


spera manent virum per cuius manus bo-
:)a^ )^^ U/ ot^)_J5; ^_bo lo-^
num illud est factum sed

pter collectos exercitus suscitatum est,


; et malum pro-
^ )i..-,n )L-- ^ )JLil^ Iv-^l/o

^^oi, )^o vd/o ;ou»K.lL^; ).2o;o )* ."^


opeimpiiac superbi sese iactantis ; et ma-
y-0|0;lJ)__3 )Kjl*J5; ^_iO J,qA »KaiO 15
ledictio in posterum ei reservatur, per

(|uem malumestexcitatum. Noli autem, - ^--^^r- ^o»_i.i ^j ^ .)^^L:i.Itoi

carissime, adversus impium conqueri

A] i -V ^K.5j^(^». — lo A w>»^=-

1 Huius Dcnionstralionis quintac exstat ver.sio plia, pp. 279-280, qui sententiam adducit iisdem

Aethiopica in codice quoJam Parisiensi {Bibliolhe- prorsus verbis bis relalam in Clementinis [Epitome,

que Nationale, Fonds Ethiopien n* 146, fol. 245 6-fol. 96, et Homil. xii , 29) : 6 xupio;... I?ii- ti a-]f»6a eXOeiv

252 a. De hac versione vid. Pracf. § 9. Cf. Mattli. — - oEi- |iay.apto; Se, frjst, Si' ou spX'"'- 'Ou.otu; ivayxTi xat

iviii, 7. Locum inter afpasa reccnsel Resch, Agra- xi xaxi e),6eiv ouai 6e oi' ou Ipy.Etat.
— 3; ..

185 DEMONSTRATIO V. — DE BELLIS. 186

^ ^euLooo )—^i^^^i^i^ qiii malum


tempora praefinita sunt, nuncrpie adcst
in plurimos concivit, nam

•v=
.OJl
lOt-^CI^C
^
liora ut consummentur.
OOJ )_Jut3 ^jf ^i^ ^<^«^ 2. Quia ergo tempora infausta sunt,

\ i -^to; yo^L^ )—Jo« s\ M» )i\, — audi quae til^i sub symliolis scribo. Ita

o^Ko .^^ enimest scriptum QiiodcmiKmc iiilerho-


5 ^;» ^,1^; rj-isoi V--,^ :

mines
.^o. »_^»_J j& j>of.fl ) t^tvi^ K-^ ('ffcvtur c.rsecrnbilc est aiitc Detim'

Iterum scriptum est Oiiinis quise exaltat


"^; :o—iio oolo
:

>ai»i^s_J; ^_io
humiliabitur, et qui se liumHiat exaltabi-
. viijlKj y ^N«K-i. ^<^^o :y •iviKj
tur-. leremias quoque ait : Nc glorietiir

jJK-i^ i^Lxj ^; :pof ).-iio;/ vs/


fortis iii fortitudine sua, ncc divcs in divi-

10 .oiilaN. .3 I^Kji^. }i sbI oC^ . wLj» liis suis^. Etiamque beatus Apostolus
^io; :V-io/ ool ) Lsql^ ) —.1-i^^o dicit : Qui gloriatur, in Domino (jlorietur''

:po/ t^;o .tbi^KjJ ).^i-:»a-2 ;oi.^JSs.jOo;


Et David : Vidi impiiim exaltatuiii cl

elcvatuni quasi ecdrum Libani; ct cum


Jl \tooo ^Q-ijiioo; )..-:L^(A Ki>—
Iransissem iam noii erat; qiiaesivi euin ct

,•5
non invcni
15 01^.^-a « / jJo oits-^ao>o

.y nivil/ ;o».iJio/; V-*^ r^ ^^ 3. Quicumque enim superbierunt hu- ,

wOia-w/ ^^.-r^oi ^^^ ^l a iotoJ^/ miliati sunt. Gloriatus est Cain adversus

;) to >«>.)) )ooio s^s-^il/o :o{-^s^^o Abel fratrem suum, eumque necavit;

^'^.i^ )->lM6,_aD o;6(.^J^/ ooJl .)^;)_3 propterea maledictus est, tremensque ac

nutans effectus est super tcrram''. Sodo-


20 , >^ );o I yooi .\ \ J^S.aJo :^a\
f 7* -^
P"-
mitae etiam adversus Lot se exaltave-
yooi^^ J^Ol3o(JL/o yoj/ I^o/o )-.l:^
runt et ignis de caelo super eos delapsus
,

""^Jl Q cai. ;oi-_sJ^/o .vOOiJ^JlJ., io


combussit eos , et civitas eorum super
^^ a D oo QO«.>o :oi3;»o oo^a^ ipsos corruit. Ita quoque se extulit Esau
oibt-dJ^/o .o tT)\; o|J^Vo.3o oiioV-3a.3 adversus lacob, eumquepersecutus est;

25 « \«^ "^ :."> cpo-Si ^^.^ 00.0^ uU primogenita vero et benedictiones Esau

ABJ — -i A oin. (jm- — ;'> A jo^"^, [»v»i- 9 A Stle- — Ib. A adJ. propliclo U^ [^jl- —
10 A iSjo. II A sol. .;»/ l-i3a4,- _ U A ||i(. — 10 B 011 ••^ _ 19 B ;ov=^»(. 20 B
desiiiit lioj.

1 Prov. xvr, 5. — '^ Liic. xiv, 11. 3 ler. IX, 23. — » II Cor. x, 17. — '•
Ps. xxxvii (xxxvi),

35, 36. — « Gen. iv, 1'i.


;

187 APIIHAATIS 188

1 71 y ^ ^ ^ ^

lacob accepit. Itoiu filii lacobcoiilia lo- yOVt °> »o(^Ka/o .^««.^ala oi^
^^''^f^

soph superbiiMiinl seil prostrati euiii


.
vOiwVS >«Jx^o looo^^ ^^iiiO^o jjidio ^'^o.

adoraveruut iu Aegypto. Gloriatus est


yi; ojoi-2)^a./o .oi \ « mO ooi )
-^ -^
etiaHiPharaocontraMoysemetpopuliim

eius, submersusqueestPharaocuiiuwei-

eitu suo. Dathau paritcr et Abirou iu

Movsem superbieruut, et vivi iu infcr- ool kSno ,\ •^UL/o «.«oia^t ° ""^«^jo

uuiu tlescenderunt. Iinpi-lum iVcit ad- .plLilS^f )JV-^ ^^o :^f^ ^^)i
versum David Goliath curauujue eo
.
oi^K-^^-Do :yoL2i>^»S\ ...oio^^ VLiiU/o
cecidit et perfractus est. Saul ctiaiii
'^S. ;;o(V-3 ool ;oi..2Ka/ .\Ay.aS o)a^
Davidem insecutus est, sed Philistaeo-

rum u^ladio occubuit. Uursus coutra


.^t "^»/!
)f^)-^ ^>aAKj/o :^l K.

eum extulit se Absalom , sed a loab occi-


:otoiL/o )-^jU ^^ oV, /..irn vS^o

sus est in praeHo. Glorialns est quoque ^ ^oij yL \ihJi^ \i^^ oCS.^ )ooi6

Renhadad coutra Acliab, sed


Israelis traditus est. Seuuacherib ad-
iu mauus )V (y)\iv)l o(K^V-*J^ ^y~^o \y-^ ^
)->b£)-J; oiio^to :^.a^/ )> VI ..o yo^V
versus Ezechiam et Deum eius blasphe-
.)« ^M ) .'. ^ * v< ) «Si )..«;aJt/; oiLa^^o lo
mavit , et effectae suut vires eius corpora

mortua, cum egressus unus e vigibbus


vf> \ft>6 : ) •> /v> ^^ o-i/ ^;U/o
centum ocloginta (piiuque millia in ca- l»oi_it^-»/o ., \ \^ tooy ^ ^'^Jj^

striseiuspercussit, orautibus Ezechiaet ) S\i oiQ^/o :) ,.d/ ^ "«^jU/


Isaia propheta, iuter prophetas clarissi-
^6i ;6i^Lfc/o .^*i:;>_i/; fiihy.^
mo. Item Achab adversus Michaeam se
.0| \\ > OI^Q-^ Sk^OIO ^WkSMCL^ ^^ -20

extulit, cumque ascendisset, cecidit in

Ramoth GaUiad. l^t lezabel contraEUain

intumuit, cainqm» in praedio lezrahelis


'^-.)-.tj;o :)1q^V/; )^q^^ v.<oiq.>^;/o

canes dcvoraverunt. Pariter contraMai- >jO|CI°|\ .» q\A| yOJOIO V.OJ yh \t\\ ft>

docheum Aman superbivit; eiusqne q^>j>/o )..^\ H -^ 0)6t-2Kji/ ool .)..3a,^

iniquitas iu caput cius recidit. Contia


)j6i.).3 QlS.<?>i6 :^oV.^;6 ),«'tl.".; );t-0 25

Danielem se exaltaverunt Babylonii,


\\s^L^oC^o r^-^^f v9 on\<Y>6 :)idJ;
eumque in foveam Iconum proiecerunt
sed Daniel incobimis escendit, ipsi
•>l^yj> ^i KLs/

A] — i A x^lo- — 9 .\, ijwp- — 27 A \,V>-


) .

189 DEMONSTRATIO V. — DE BELLIS. 190

vero pro oo iii foveam ceciJere. Superbientes iterum Babylonii, Ananiam et

socios eius accusaverunt :


liique iu iornacem ignis coniecti, illaesi prodierunt;
oahimniatores autem fiamma consumpsit.

4. NabuchoJonosordixerat /h caelum :

consrrndaiti , ct super aslra Dei exaltabo so-

»«.\oq[V' jVo.^^ oi/o ^A^ios liiiui inciim ; sedeho super excelsos montes in
*>; j.^ ^'i

penetralibus aquilonis'. Ait autem de eo


^^i>^j :U^i -otoLi. yS^j .\^\^
Isaias : Qiiia errjo sic te cor tiiiini cxliilil. in

infcniiiiii ilcinitteris, et oinncs cpii lc viilc-


.y^ vOOWioKj ^^ \*>-^! ^'^O jK^JUL
rint supcr te obstupeficnt- . Sennacherib
so^/; :)ooi po/ \jJiot oV, /.. irf> vs/o
item (Ucebat : //; sunimos nwntes ascen-
;
y i\
i > >^otc>\riOii>\ y^lo jVcL^j ).j:ooV.^ ilain, in rcinolissiiiia Libuni usqiic; cfjo fo-

)K n:>y °>-a juso/o )_X.io )Kji/o jdSt-*/ ).j7 iliani cl bibuiii aiiiiuin, ct crjuoruin mcoriiin

10 ^^s^ooo . ni.aai> )ioVou vOo6Jj «Jta»; ungulis oiii ncs fluvios profunrlos exsicca bo ^

Et quia se ita efferebat. Je ipso rursus


OOt v^OtOL^ Ool Vio/ ^CLim/ ) noi;

^ ^^ ).^^' ioUsKjLiO ).i0^i.j '\-^i


Isaias Jixit

siis illiini ijiii


: Quarc rjloriatur securis adver-

ca cacilil? aul scrra conlra il-


""^^ ), mV> VL^Utoo o/ 0(.3 .<\/-i^<>.

"
luin rpiica sccatcxaltatur? aut virga adver-
y ' - , ,
'"'^o.. ^'.^^-SLk ^^..oKjLio o/ OI-3 t.mj» ^o sus ioilenlcm ipsain se cffcrel '
?Tu quiJem,
15 \
-^*
,\ .
*
.. I(T> ^a^ tvj/ ••.oi\ VLiViO; ^ Sennacherib, securis es in manibuscae-

Kj/ jijk^o sOfn4; w.p)_s ^j/ )-4^iJ Jentis, serra in manibus secantis, virsra

in manu tolhMitis eam aJ castia^andum;


tu bacuhis ad percutienJum. AJversus
.) lo .... V) ; ^K-i/ )•» ^g.MO )lo;-t__:^
popuhnn impium innnissus es atque aJ- ,

I».a3l/ ooio )iL^ |>CL>^ '^jj. ij;Kji/


versus populum pervicacem iussus es
20 ja^io )lL^ )^i; )jL>/ \^ ^^ spolia aufcrre et praeJam Jiripere, eos-
)-»j/ wJL3 yOOiS^A yOj/ i^JiiwO )i>-3
que cunctis hominibus cunctisque genti-
.)joaii; ) i . ^m ^/ )js o.^ yooiSjAo bus tanquam hitum platearum posuisti'"'.

*oai;ii/ ).bo\ i»^ ^oCSjs ^o» ^o SeJ ul)i haec omnia es exsecutus, quare

A] — 3 .V v..a>»aS. J! A uoMJb,aai.

> Is. XIV, 13. — - Ib. .\IV, 15, 10. — 3 I (IV) Reg. XIX, 23, 2'i. Is. XX.WII, 2'i, 25. — ' Is. X, 15. —
» Ib. X, 6.
,

191 APIIRAATIS 192

advcrsuseum (jui tenet tc oxaltatus es, et

eontra eum gloriatus cs qui iier te secal ••.


) « ',f
n» OlK ~ .» Vl\ l^^XCL^O
I y^ yi-n '«
• ' • • y
etcivilalem Sancticontempsisti, etdixi- >>. "> » .:>o jj^i\f :^CL^Jiio/ y,«.Ijx!^ i-po/o
sti fdiis lerusalem JSumquid poterit Dcus
:

'•.-^y, — 'i\ « V> vQ slo^ « A^O^ ^0.301^/


vcslcr (lc manifnis meis vos crucrc? Ausus
\^s^\ \ ^ -sn (ajLi<5; :iv^/o K-M^io/o
esdicere : Quis est Dominus i^ui roscrijjict

(lc maiiibus meis'? Pro[)l(>rea aiidi rc-

spousum Domini dicentis: Conterain .l.v- )_ilolJJ ,^1/, :'^/; \-l\>o<, ooi^^Ks

sijrium in lcrra mca, et supcr montes meos J


—boo .s..oiq-«1ji6;/ «..fcL^ ^^s:s.o :w..^i|-3

conculcabo cuin'-. Et cum contritus atque )ib.6t^ oii JLi,U/o -t-^U/,


|_J^
conculcatus fuerit,f/<;s/)K'u'/ cum rirgo/iliu
^c^vJijo/ JLv-^ oUi )t /iv>o vO^oi: I*^ II)

Sion, ct capul murcbil filia Icriisalcm , ili-


"^Sa Ks^U^o i» m ;'.
^:!c^ :]{ v^/o
cens : Ciii exprobrasti ct malcili.risti? ct
y-*X^ J^OCL^;/ •.
y\ ft K^)/ , N^
contraqtiemextulistivoccm ? ociilos sursu 111

levastiadSanctum Isracl; pcr maiiiis lcga-


)(i)^0 :^t^/; \k,ySi ^ \^^y^
torum liiiiriini c.rprobrusli Ihiniiiin. Viilc ^j-- )_io« .\^\Jo:^ l^A^ r^f^^^J
nunc quod imposilus sil aiiiiiilus naribiis j-A-N^o y; .-...i^ )fjLo ^^•.aj , 15

luis. ct labiis luis capislrum ; ct corde K..1/; \\Jj^l \K\.-> Kj1SO|(9 •^Me.A^
contritorcccssisli, qiii clato cordc vcncras'.

Carorum suorum manibus uecalus est;


-j_i/ ^ oi.Ss.^0 .)_>2>,' ) ^N^
^oi onNooi K..>^o :)ooi ^oio 'i V •'>

inipsadomocoufidentiae suae perculsus

est, etinconspectudei sui cecidit\ Vere


\1\1 vS/o .OIOlX/ ^^ ''^.^O «Su^Ki»/
etenim decuit, amice, ante Deiim istum, \
L3,a.oo \
M..3; \

loi; > . ^ « ^ m Jooi

^oiQ^^.^, )ooi ^^k.^1; )o^ ooi "^ ^no\


cui se crediderat, atque in eius templo,

in sacrificium et victimam offerri corpus )—it—3o; oiC-^^ )o9« oii^_^^ K^o


ipsius idolosuoiu mcmoriale. •> oipKsL^
5. Ariesquoque se extulit ac superbi-

vit , et cornu petiit ad occidentem aqui- ,


V_^fo >^l/o )v-3; ^JU/ oa
lonem meridiemque, et bestias multas y^^o )
tv'. A\,^ )_^*,..^o )-^'poc^

dciecit, nec quaequam adversum eum \:My^ ^o^t-o OC^igua jJo .)i).y^tr> )ia.«J:.

A]

' II (IV) Rog. xviiii, 35. Is. XXXVI, 20. — 2 Is. xiv, 25. — 3 II (IV) Reg. XIX, 21-23, 28. Is. XXXVII.
22-24, 29. — * II (IV) Reg. XIX. 37. Is. XXXYII, 38.
— — .

193 DEMONSTRATIO V. — DE BELLIS. 194

surrexit, donec advenit ab occidente hir-

« \\ V^ *^^ oi^a^o oiKjv ^ i ^^° cus qui arietem percussit eiusque cor-
, ,

uua confregit, ac valide ipsum conculca-


vit'. Aries autem ille est rex Medorum
f_d vfiOottJLfiQJOk( ) «^ °>1o :«JiQ^i« ooi;
atque Persarum, Darius nempe; et hircus

Alexander Philippi filius, Macedo. Vidit


^{_o )^oi )_-lj^ ^ )-;s; ^j—^5 autem arietemDanielstantem inoriente^,
)K4.^.,-^ ^ol^w^^^i Uv^ ^^! )-^U ante portam castelli Siisaritnt, in Aclani

) a, \Nni\ V—^t—^o :ui^o/ )ioiJ ^:^. regione, siipcr fhtmcn Ulai; et petebat

contra occidentem et aquilonem et meridiem,

omniumqiie bestiarum ntilla adversus eum


10 <a2lj )p&; )^^|0 .<^oio^^ <.V.vi n )J

stetit^. Hircus caprarum de regione


'^^>i> >ai;JJ./o ) LioJ^ KjL^^_^ ^_^
Graecorum egressus est, et contra
^—•oUiVi^^ \
^io ^oi-A-^d^o :\\ si
arictem efferatus percussit cunt, ac dtio

^; I
iV>\o .jl^O^J^o jK^V-^ O|£o*^
cius cornua, maius et minus, comntinuit'
)l/ --.OlKj-f-O , -^ JV^\ ',-^1; t—^/ Ouare autem dicitur duo eius coraua

confregisse? nisi quia duo regua quibus

)J^s_3jo ) ly.^\ )iio>>; :)ooi V


>" V>> imperabat subegit, Medorum_jnaius,)

et tomus Persarum. Quando enim


sfiOO», IffilN/ ^f )I/ ,_3 .) » flny °>;

Alexander Graecus advenit, occidit


^ \ >o awii»|_:i. oiJL^ ) i lal
Darium, regem Medorum atque Persa-
OU^ t-^( t-^>^ )_ldO| .vfiOtiSO y.*^_M
rum. Sic namque dixit ad Danielem
2(1 oi^ >fi »°>v^ ^ )_9JL:»o ^'^) Li'1^
Angelus, cum ei visionem explanavit :

vfiD'^o y^^^ ^S.^ lsjy^\ )Pm :)o>^ Aries quem vidisti rex Medorum cst atquc

v^ )_Uj^ ^ .)-dcL;j )J^^^ ).i^jo Persarum, et hircus rex Graecorum est'\

) v^fNo )'t-d;; )^r^ ^-.oUiVi i-^ii/; Re vera, ex quo duo suut arietis cornua

))_^J^ confracta, usque adhuc, auiii sunt sex-


) 11-111 ^-Jooi ) L^J )_iO|X
centi quadraginta et octo".
25 ^•^J^oio ^^^w3t/o
y ^ -<

yV—siJ^oo oibo^;—O D; '^ /•^vi 6. Arietis igitur cornua conquassata


)\f

A]

1 Dan. VIII, 'i. — 2 cf. Dan. vni, 4. — ' Ib. r,raecorum, seu ab exordio aerae Seleucidarum;
vm, 2, 4. — vm, 6, 7.
' 10. — -^
Ib. viii, 20, 21. unde colligimus hanc Demonstrationem anno posl
^ Signat .\phraales annum 648 ab impeni Chrislum 336-337 scriptam fuisse. \'id. Piaef. § 4.
T— iiiitio

PATR. SYU. — P. I, T. I.
7
195 APIIRAATIS 196

suiit , iisquc elisis, ecce cfTeratusest liir-

cus exaltatusque adversus quartnm hf-

stiam. raliddiii acpraepotentem, ruiusilni-

tes ferrei et unyulaacnea, comedentematque


jiio^; yaiJiOci \ n, v>o jLs/o ) t .".
\\
comminuentem. rt rrliqua peilibus prociil-
oiKJ^» )V-J; v?/ .\—LA o»-:i^?_s
O
cantem'.

bestia recede, nolique


aries abruptis coruibus! a

eam irritare, ne te
jJo )ia^
yal—a .y^tia ^So)!
^ ^ .^ VI \;
r^^JU^oi

oi^ioil
Ibrteexedatetobterat. Ariesanteliircuni )

starenequivit ; aute bestiam illam terri- y>y-s> :^nv>\ —Jla/ jJ )v-3; ^-^lh^»

bilem quomodo stabit? Os eius loquitur Oi:>o<iS; :^)-0 ) l^./ )J^X^; )ic

grandia; cuicumque occurrit superin-


)_:Lat ) ..'.nniV»; ^t^o ^)0? ^oeoo lU

cumbit veluti lco praedae. Qui leonem

lacessit portio eius fit ;


qui bestiam exci-
5b|.ib; ^ .0|»>^'''!^ \1\\ y^l wOIQ^
lia^.:\ v-ii^; ^"o :oiLbo )<S^ )_i;^
tat exeditur ab ea ; et qui vadens sub be-

pedibus corruit, ab ea conculcatur.


Ji^l ^^^' ^j/, )_L/o :oiA jLd/
stiae

Bestia illa non occidetur donec super t-^ jla^— .ot\ )-iLj jla^-.j o^o^i
soliuni Antiquus dieruni sederit", at- jl^OocL^ s^Ki^ oKi^ |-^t^ jL^^Jioc )l

que ad eum accesserit Filius hominum, ^aJlj/ i-3 ^oia^iLo Of.oo j->^,aA ^.^
et potestas ei data fuerit tunc bestia illa
;
. '{ -"l'" :) L^\nt Oi-X ooUJ^ooo
occidetur, etcorpus eiusperibit. Eritque
.oooAO^ y
a/o ^oi \)a.»JL jJ-^woJ^oo
regnum Filii iiominum regnum aeter-
ioa^Oo ^lii.i/ f—b; oil6 "CS v> ) iooio
num, et imperium eius in generationes
^V;}^^^ ou^s^QAo ^)a^
generationum.

7. Amovere ergo tu ([ui te ipsum extol-


\*
^ ; y\ tiiJ^v—y>; ^o/ ^—^ .1;

lis, et ne glorieris amplius. Xam si facul-

tates tuae cor tuum exaltant, non sane


:^->\ yi^\\ yti^ ^^ vi •'0»-»J^J-

superantEzechiaedivitias, quae, cumse


^^; ) ^i—i; ,5^ »f.. ^<v> )ooi )J

de eis ante Baljylonios iactasset, ablatae


'^^.^J^/ )
.'\ S > yo^ oi-s ;o«.sJ^/;

sunt omnes et Babylonemdevectae'. Et y . T H-> y/o .^ 4^ •> '^j/o O^.^ oi^

si filiis tuis ghiriaris, procul abs te ad be- ^lio voo^ ^V-s;J^Oo :J^/ j6ti)IioLio

AB] _ 7 A uoMioit (^^ic). — //). B iiicipit ^|i. 9 A xtoviN t^*n VI [>o^>. B om. ^ -
2a AoUJO [w^-

' Dan. vir, 19. — - Ib. vii, 13 seqq. 3 II (IV) Reg. .\x, 13, seqq.
— ,

197 DEMONSTRATIO Y. — DE BELLIS. 198

w.O(QJL5 o', — 3»i/» 7~*^ ^^^^ —^ ^*^ stiam ducentur, sicutabducti sunt filii re-

"^Nv^ gis Ezechiae, atque in palatio rogis 13a-


J
r >^-:<vNrt ooo)o )

])ylonis eunuchi effecti. Si autom in tua


^o .^^^iL^; I
•<\>o;
sapientia superbis, non uticpic Tyri
K-ooj ^ :hJi jot-aLjLio ^fcoajL^
principi praestas, cui exprobravit Eze-
5 ^^^J^j-^ oirm r>; lO,^ )-:»i ^ itO^
chiel dicendo : Numquidsapientiorrs Da-
Ji>^/ ^ /">» )-, VI N » :oi_^ V—^/o niele, aut sapientia tua intueris abscon-

^_jU- )jL_Ln^ o/ ^j— :j;


^ dita'?

tuorum longitudiuem
Vel si mens tua ob annorum
se exaltat, non
»i ^f y,
. !>-> vjo ••^irt V> . '^ .. ->

superant numerum annorum principis

Tvri, (pii imperium tenuit per dies vi-


10 wiioai ^Io^N.^ •,-»»; io,; )—»»; o^^;
ffinti et duorum regum domus luda,
:)fSoii J^; ^tiNv; ^Vlo ^t-flQ:^
qua-
quorum sunt anni quadringenti et

y/'* ^t.\>;/o )).:o^;/ yOOtiJLii ^ooi;


draginta'. Cumque regis Tyri fuissent

)_Jo( ;6,; ) t\v>; -otCiJLJi '^^^^ t^o anni totum illud tempus multiplicati, ita

;o<^\-> )oo» \-SmI \-JS)ot )_L»ji oiiso iu eorde suo dicebat : Deus cfju suin, ct

15 IS^l!^^ )<^; )-^lcL^o )-.'/ )^; Dei cathedrae in cordc maris inscdi\ Dixit

V_^o»_^ i_^/ .)__>eLiai; )— ^^ autcm ei Ezechiel : Honw es, non Dcus\

Nam donec absque macula inter lapides


.)& Ji^oo, ^o 1^./ \UyS :^j-^^
^ p -^
ignitos Tyri princeps ambulavit, fuit
J^^ ;©,; ).i» ^(Lio jJ; t-^ 7^o«
t^
super eum misericordia; quando autem
^o :\-ieLj ^a^ ooot );aj; )-3)-3
cor eius est exaltatum, perdidit eum
20 ''^^^Oo; )-s6v3 oi^/ .ot-a^ ^Qi;U/
cherub obunibrans^

8. Ouinam autem sunt hi lapides ignis ?


J ^/ )^^; Jl)i >^ ^^/ )Jb2,0
lerusalem. Antiqui-
nisi fdii Sion et fdii

)
I ^j 3 •: y^^ibl « » 7 -)0 ««I ->

tus enim, in diebus scilicet Davidis et


yQ-»0(J

ya^Q.,^Kj6 ^o; «.«. Vo i


« •> )--^t-o r-^ Salomonis, eius fdii, diligeijul lli-

J^_lJ),, \ ) iCL-.» y3\ ^ )00« Oli 3 ram eos qui de domo erant Israelis;

25 . >^ voot^ CLJ^h^xl t—30 .''^•, m*./ quando autem de loco suo suut abducti

v£a3;6 yoo^ ^^— siip(>r eis laetatus est, pedibus(pi(> eos


jlo o^j^v—^ v6oi;J./

AB] — I A PiL; . — II 15 i-iiiiiili (liKiiiiiii n-giuiniiii . ni\^ ^I.»l.o ^;^"»^.- — H -V oiii. low- —
17 A liu;=,. _ 2<.'a -•«/«/'".s.siV <»m W.DO; lw.=o!- - 'l\ \ ^ \><^- - Ib. \ om. 4- - a.: B .i (sic).

'
Ezech. xxviii, 3. - -^
Vid. Prac-f. § 12. - • Ezcch. xxviii, 2. - ' Ib. xxviii, 2. - • Ib. xxviii. 1'., 15.
199 APIIRAATIS 200

protrivit, ct umicitianidomus Daviil ol)-


• • * • • ~

^ ^ '^
f 9
litus est'. (hiod vero til>i dixi lapides

ignis fdios luda vocari, nou de meo inge-


'^i y^j^ \-^fi JJ/ ipo/ s.x.\l
nio protuli , sed de ipsis effatus est lere-
VOOU^ ) '^ "iNT» \ m Z )
3 yOOt,«b^K^
miaspropheta, super eis in threnis suis p- ...
^ "^
4
^jKjlio ya-.oi; wJLs; :pio/o o«N-i^oj_3 ",

lamentans, dicensque FilnSion : lapiili-

bus prctiosis prant pracstanfiores- . Et rur-


ji2L./« :pb/ oolo JK-i^ \^\^ ^ oooi

sus ait : Qnniniidd prdiccti sunt lapidcs voot^ «»,Vt ,5 )-&;a.c; I ^) "> ^VKjl^
saiivtiiarii iti capitc oiiniiiiin jilalcannu \ >,.ooi \^\£i : ) «^ ^ I -^ po/ oolo '•.JJJOA

Iterum pcr prophetam dicit : Lapiilcs y^oi ^oio .ocy^l-a ^ooi ^tJk; ^IsJlI^
crant in tcrrani proiccti '. Ip-
saiicti ciiis
t.^/; y^l ^c^ looi \^ja^ jioj \—^\^ lu

sisque lapidibus inerat ignis ardens, ut


>.-.\a Mv^j opt^Ks l^oif :\J^fl
ait leremias : Factam cst in cordemeo vcr-
oolo .>.a:mV.^3 ) ^ »o )t-Q-^; \ioj y^l
buni Doinini quasi icjnis exaestuans, et

exarsit in ossibus meis'\ Ipse rursus lere-


)_J/ ooU )<5i, :)_-^;)i oui^ y-^l
miae dixit : Ecce ego do verhum meum, in )_ioi ) v>\o :)?o_i yJMO^.^ ^jdei^Jf^

ore tuo ut ir/nem; et populus iste tanquam :\ v>/ oolo .) rn ;•(•>


y—»l voooi < lo

ligna crunt^'. Et iterum ait Yerha mca


:
jijY^ Nb^/o :y« n°>i );aj y^l uOo^Jk^;
veliit ignis cf/rediuntur. et

pctrain' Proptcrea
quasi fcrruni

prophetae
e.r-
JLi )J^ ^^ .\^\£ ;ju^,
cidens .

ai/j »6,; )_3j )oi^ )ooi vi\oOo


inter quos Iliram princeps Tyri ambula-
)i4j, ^\£
bat, lapides igniti vocati sunt.

9. Huic quoque dixit Deus : Cum clic-


)-36v3 ^ei^. Krfooif :oi^ V^/ oolo 20

ruhe uncto et ohumhrante fuisti^. Cherub

vocatur rex, qui, sacra unctione illitus,


.)_^jai>j )->liLy> )ooi wuJl^K^j •^'y^^l
cunctum populum suum obumbrabat,
^/ oi:»!^ o^o ^^^ )ooi ^'^...^^ 6oio
quemadmodum leremias ait : Spiritus

oris nostri uiictus Domini, de qiio di.rimus


oi-L-tjLio ^/; )—^6;, :)_^2io»/ Vio/;

quod in cias umhra vivemus iii gentibus^.

In umbra enim regis sedebant, quando ^jistO ^•^X^nij V^^ ojSS.^<-3 .


)
j»eL^cL ^

AB] - \ A 0111. ••^ 3 A ^^Cs^io^- (! A iJiL.;. 9 A Kib- — 12 B dejinit U»W-


10 A ^5».

iCf. Amosi.9. — 2Thren. IV, 2. — 3/6. iv, 1. — < Zacli. ix, 16. '
ler. XX, 9. c /ft. V, 14.

— 7 Ih. xxiii, 29. — s Ezech. xxviii, l.'i. — » Tlireu. iv, 20.


;

201 DEMONSTRATIO V. — DE BELLIS. 202

^^ ,^o :Joo< ^0|_O ^OOUt-S yH 000( ad capiit eorum stabat ' . Cum autem ceci-
. ji^y^ JJ; yOOt^ OOOI yOOUlM JI-r^! ^ 0(^ (lit corona capitis eorum, absque umbra
>
r-'

lacti suut. Si quis ait verbum illud de


)V-iio/ ooi )»..:>V) ^^«iw; v^)j au/ y/o
Christo dici, iste quod scribo absque iur-
) j/ o)^; ^^-iO '^ -^ni );0| )iSC^LiO
gio accipiat, et persuasum habebit id de
5 H^, v«i-:sL^KJ )ia^o :)liv-: j; oCk
rege praedicari. Aitenim leremiasdepo-

M^} / v-^ -^l .


]Uy>} oo, \S-s^ pnlo : Vae nobis quia ceciditcorona capitis
P 7' 9

JJLt^ ^^kiu; ^J^ »o; :) ^jcii^ .°iS..» nostri'-. Christus utique nou cecidit, nam
"^«^ :^^ j ;^ \JL^x^i> .^i; die tertio surrexit. Rex autem de domo
ludacccidit, nequeamplius firmumstetit
) ^Nv: .pL::^.! \Jo^>j^ oii j>cL^;

regnum eorum. Cumque addit : Perclam


10 jj oolo );6oi.i J^v_^ ^_io ^^»3J i—
«^ cherub ohumbrantem^, Cherub iUe quem
oifldo/; ooi V^/;o . yooilo i\ >» J^olaJL
perdet,NabuchodonosoremesseScriptu-
«^o/; V-^j^ )—50^3 :^^..^Oo; )—^oV^) ra docet : Opus Tyroexsecutusest, nequea
)io\v°>; :s^i^; ^_»/ 6o( j «J^ So -M Tyropro exercitu eius reddita est ei merces;

)V^/ '6» ^ Ol\ OOUil/ jJo i6»0 »-3Li. iilcircoproopere Tijri terra Aegyptidata est

15 J^<_^o(ll/ j6<; )1q^O>3 .°>\.m6 o(\.^. .^ .


ei '. Ouomodo vero merces a Tyro Nabu-

chodonosori non est reddita? nisi quia


ooiii/ JJ
^; ).L>o\6 •^^^'poj \^il 0(^
divitiae eius in mare abierunt'', neque
JJ/ •••>JJ,
^n- , i\ joj ^_Jio )v_^/ o(^
eas Nabuchodonosor recepit. Hoc ergo
jJo o(>ld>. ) VI r-^ ot\ ^j/; ""^^.^oo
tempore perdidit cherub obumbrantem,
ooi ) Ls; 3 o^o .
>p^ •>oit o( ^mi (jui est Nabuchodonosor. Sunt cniia duo

20 wO(oK_^/; ^'^.^OO; ) io*, D 0\y 3o/ cherubim : alter unctus et obumbrans,

^^op alter obumbrans, noii unctus. Superius


t^ :^oo( ',-^ ^fj. .,ijpo-2Lj
namque dixit Cum : cherube uncto et ohum-
jlo ^^.^S-iO; t_^o ^^.^V_iOO ...,...tii.^;

brante fuisti^; ait autem infra : Perdam te


JkrfO0(; :V-io/ V-i^^^^^i^ oo ......Ijl^
cherubobumbrantem ' nec ; dicit : unctum
^-ioo .""^k^s^o « .. /> ^ff )_:s6v_9 ^oi^
;
Nabuchodonosorquippeunctusnonerat,
"^^..^OO; )_s6v3 ^^o/; :V^/ J^J^ sed David et Salomon , ceterique reges

JJ v-^ 'pr^°^ .>.. /.«.^; V—io/ JJo post eos. Qua autem de causa vocatus

A] _8 A ^.
' I. e. ips(5 prneerat; sed cn/jut exprimendum 18, 19. — ' Ib. sxvii, " Ib. xxviii, 14.

fuit, ut sententia auctoiis servareliir. — ^ xfiren. — ^ Ib. XXVIII, 16.


V, 16. — 3 Ezech. xxviii, 16. — * Ib. xxix.
;,

203 APHRAATIS 204

esf Nahucliodonosor obuniln-i uis .'


uisi .10 ^of ^/ jj/ |<§o,

proptervisionemarboris. Arlioioinenini
I
^Jiu/o .yOOjjL^ 0601; \Ji^l j-^^^r.
vidit iu luedio terrae, subter (luain om- i^ , m T «a. k^»' .^' ^^ ,. , J'

nes bestiac agri consistebaut

ramis omues caeli volucres habitabant,


, iu cuius
Uij M^ l_LXi/ 1^ ^ )_rLi/,

ex qua etiaiu omuis caro alcbatur'. Et

somnium cius interpretans ci Danicl


>.<^>oji; |.3a^ oC^s V^^ w^aao^ ^^0
^
:

Tii es, inquit, arbor, arhor ilhi iiunm vi- V*^ t^ -V^ lo? |.^»1^^ o»iioo

ilisti in iiirilio terrac; subter ie consistunt :^Ujf oCk -y-^l otioX-i ^j-^f oii
omnes populi'-. Propterea erat clicrub Ki.^ K->-; |Xii/ o^ |iXi/ ^ Kj/
obumbrans, qui principem Tyri perdi-
.licL:^ yooi^ ^pe^ y^jL^ia '.yL^l 10

dit, eo quod super filiis Israel de terra


'"^«N^.^J ) —^oV» |ooi 6o( |_JO« ''^s.^OO
sua abductis gavisus erat, et cor suum
>« I H\ <^yJlty ^^^ )0;, I V^N 01^0/« *
exaltaverat. Ipsa etiam Tyrus septua- • '
^ o" •

ginta annis vastata est ,


quemadmodum '^o tvooii,;/ ^ q^Ka/; "^Sitall

lerusakMu, quae annis septuaginta iu ;6j vioi vs/ J^s^v-- .ouLS. ^>a__i;U/,

desolatione sedit, ut de ea Isaias pro- JS^KJj j>cCL*l6/ ^/ ^ .-I* ^ J.\.^i 15

pheta dixit : Septuaginta annis Tijrus

errabit, sicut dies

universis regnis super faciem terrae for-


rerjis iinius; et ciim
yJl

^otNS-^
^ ^^ iflo
;6j

Zy—^
\^U
j
-^N. V?
:|_^/
uL^oI
I
7iicabitur'.

10. Tuergoquiteexaltasctinflas, noli otioj-SQ-ii ••. JLjbwJLioo vi^UJ^s.^, o/ 20

cordis tui decipi superbia, nec dicere saJd/ ^|1o ^„»:)L^ -^N,
:
'^^Js. ',— jj y
Ascendam in terram feracem , et adver-
i .\ijJL^ IIq^ "«!%o^ iLiioia |i;/
sus bestiam validam. Non enim est ab

arietenecata quando eiuscornuacontrita


^ 1^,: -p/ ^ ll^ i^tsSo y^
oiJ^'^:^ ^-si 't-^li'^*, .OlJ^'^ y^lJis^
sunt. Sed hircus abrupit arietis cornua

modo factus est hircus bestia robusta;


\iL^ MV-3j «^ )o« M<5« :|V-9!!

nam cum imperium tenerent fdii laphet Oy-L\ hAl uJLd t-9' ^^'^^•^ .IJ^ju^jlJ^

Darium, Persarum regem, occiderunt. j-^N^^ jiai;^ ql^«.^sj3 «^oio |ioii\>o

A] — l(! K ot^v. — 2! A oi^j;jO foi^i^D piiiiin.

' Dan. IV, 7-9. — = Ib. iv, 17-19. — 3 Is. xxiii, 15, 17.
,

205 DEMONSTRATIO V. DE BELLIS. 206

Nunc quarta bestia tertiam devoravit;

tertia illa filii laphet sunt ,


quarta autem

filii Sem, scilioet filii Esau. Ouando enim


yOj/ y^o^ saJls )KA)wh^90 :vQj/ Ksu>
visuni qualuor bestiarum Danieli obla-
f
^^^
'
I' vv i " ^
J) «. t—9;
-^
.o mN •^

V.
••
I ^)
-^

vOJoif
tum est, primo vidit fdios Cliam, qui

iVemrodis semen sunl, scilicet Babylo-


.|«N -^^ v^oi; ;Of.^0J; oi^fj VL^ wiJLs;
nios ; secundo vero Persas atque Medos
wJLs; voow»^^/; ^-^i^jo j^JLfD'^; ^iVi;o qui sunte filiis laphet ; tortio Graecos,

.) ^i:»'; yootJi^/ \sl'<^}^ K^Uo .J^siui Medorum fratres, quarto demum fdios

.omv wJls v^-'^'! ^)''^ wJls; >&^)/;o Sem, fdios scilicet Esau. Etenim fdii

^ 9 ^ ^ 9
S' ^ ,
laphet cum fdiis Sem societatem inie-
10 ^oi. Kiu; uJl»; )ia3iai v-^ oi^ J<oo«

runt, sed dein sublatum est imperium


^ )iQji •^," v> £C^K.&/o •.yoLjjt. wJLs
a filiis laphet minoris', ut Sem maiori
yr\.*,xS, K.30tii/o )9a_^j Ksui - ? ^
daretur, eique ad hanc usque diem supe-
ot>J^/ doi s^o( )lvKi..'-N ).2ops,o : )».">»
rest, usque in saecuhim. Ouando autem
^J )oo(;
^; )_^ .^)a^
s^> A ) V),' \o tempus advenerit quo fdioruni Sem do-
15 VI £% >. T'»; yOO(i4jf—3^^ ^ VTiNoLli minatio consummetur, suscipiet illam

soiu; ).^o^2^ )ioi\ vkN oC^ '^ -;^s« Dux de filiis luda egressus, cuni in

oiJ^i) V)-) )i) j ^ );ooi^ s^JLs ^^ secundo suo adventu aderit.

^iVi;

^;o(; )>- y^ »pv3Q-aJ; t--s5^ )o>-^ 1 1 . In visione enim quam habuit Nabu-

20 )j«^j )>-. ^ >^a--o '^Uj; chodonosor, quamque ei Daniel aperuit


•JV'^"'^
ouio :oC^c> ft\ ^)-o; acpatefecit, statuam vidit contrase stan-
:)-30(;; )..^eiN'i;

tem; huius statuae caput aiireuni erat.pe-


oiffiV—3o ) .vi) co; ^oia^V;o ot^» .'.o

ctus et bracliia arcjentea, venter et fcniora


s«o(aL^^^o >.»oio n »o :)*./. i; o(J^s.^&^Oso
aenea, cruraqueetpedesferreaet testacea-.
^jL^? Oik V-^^/o :)_9j-2;o ^V^; Dixitque Daniel Nabuchonosori : Tu es

25
I9r
.)_S0(;;
\
|_li)
>*. 4
oo(
kl
]^sj(
.y?''^
; Lj, "lo -<
V\
: i
caput aureum^. Quare autem caput au-
OiJ^C^s^ jJ/ )—30(;; )—ki >^V^i/ ) i>n\o reuni dictus est? nisi quia super eum le-

V-^ V-^/ '-.^OlO^s^ J^O^L^J^ )_^;/; remiae verbum expletum est. Ait enim

A] _ 13 A «)v.fis.r — 11 A lowv '


_ 23 A wCsas^o.

' Oen. X, 21. Cf. infia Deiiionslr. xiii, § 6. _ -'


Dan. ii, 31-33. — = Ib. ii, 38.

207 APIIRAATIS 208

leromias : Calixaitirtis Bahylon ln intinit

Diiiiiiiii, ijiii ile merii ciits inehriat oiiiiifin


^^ J ^H otN-^N )_CLjLioj ) ipi,,
Irrraiii '. Caput insupcr omniuni rc<>no-

runi Babylon appellata est, quemadnio-


dum ost scriptum : Capiif rcf/ni Neniniilis
ioo,; :o_iJy^,^ y^] h^hli^^J^
•^^^^-" jopcu; o,i.aj^^ jt*; 5
Bahylon fuif-.

12. Dixit dehule pcctus bracliia sta- j ^<>-^j|? «Oiai^MO Oi-.', i; -y v /q.

^
t'(

titac fuisse argcntca; quo aliud rco-uuni, ).a-^% )laa^^ .iQj; ^ .)^)^,
illo minus, Darium Modum scilicet, siniii- '^is^ .U{-^ Jiai»; «oioLi/; ouii
licavit; regnum cnim in stafera sumpsit
[Deus]; appensum est regnum domus
K-IoKa/o
Nemrodis, et inqiar invcntum cst; illiid-
;oV-Jiaj J^.:^; )lon\,\^ ^^ lo

quo, eo quod impar orat, Dariusaccepit.


.v*^;; oCL=^ yi^j^ ^o :)( .'-mr

Propter hoc igitur


:otl4ais^ ^ )i-iaio; ^io/ )joi ^^>s>..^Oo

gnum eius; quia minus


dixit minus esse re-
erat, non domi- ^ o^cLa JJ i^oi )•; /mr.; N^^^o
nati sunt filii Madai terrae universae. Sta- oitoi^o ou»V-3; .)-i.;/ oCkxs v.*p>o'

tuae porro venteret femora aenea erant;


^iif )i^j:soo% v.i^'/;o .\ij^\ )^^, 15
et dixit Begntitn tertium universae
: illttd
)lo -> \ >n" ou)^/; )-_:^;/ oibjLi v^cLaI
terrae imperahit ' . Regnum autem est filio-
^ .JL^ 4
VO-IO,;
1
^a
5

rum
runt
lavan, seu filiorum laphet. Stete-

filii lavan adversusregnumfratrum


tyO^ ^ q;^ y^O^l, ^ )i^a^^

suorum; Madai enim • vo-i/ ^iLi L*ia va^o -t_io% ^^vjoo


et lavan filii laphet
sunt. Madai autem ineptus orat , regnoque V » « ITI ... O ^..^ iO ^_,; JoO, ^KjLflO 20

gubornando impar, donec advenit lavan vo-i Ji/; )_^^ )ida^" v^,,
^v ^f
frater eius, sapiens et callidus, disturba-
Oj_^<i>^uA ^*-^jO 71 .-^
1 n; -oiQ-«/
turus rognum siquidem Alexander Phi-
;

Va vmoj^ irniSv / v-^ .^ckji :)iaa^"


lippi filius, toti dominatus est orbi.
Ji;/ oCLaL^ smoaLiX-is

13 Crura autem etpedes statuae ferrea


.
riljVS; l-^j; v-oioS^Vo -oiQuQio 25]

erant. Hoc est regnum filiorum Sem, vo-joi; yeUx udaf )i^_aW oujio/;
qui sunt filii Esau ', firmum ut ferrum. :-,-io7o .JJ;vi>^/ ^iimj., ^mi. ^i^
A] _ 16 26 A ovt^/i.

' ler. Li, 7. — -^


Gen. x, 10. — 3
Da„, „_ jg - * Filii Esaii, sou Edom. Vid. Praef. g 12.
209 DEMONSTRATIO V. — DE BELLIS. 210

Et dix!t : Qiiomoclo ferrum comminitit

«jid_2k3lo vxja^w^l )K..Jw^) )lo n \v> cf contcrit omnia, ita regnitm qitartitm

.^'^ omnia comminiiet ct prociilcabit Po-


^ogLbo; )K4a;o JJ^» ^'^J^ >«( °>o
' .

duin etiam et digitorum observat par-


:V*<^V^/ -U^! )^j-^? ^ouioo ^jvi;
tem ferream esse ,
partemque e testa
yooop JJo .)Jj/ ^i)^ yO^^^^KJ )aSoi;
lutea. Ait euiin : Ita quitlem commis-

ccbitntitr hitmano scmini, vcritm iion

atlhaerebunt inter se, siciiti litto fcr-

wULsf )iflil\v>; ^^>.^O0 .wO^ )K.JL^» rum non miscctitr-. Haec de quarto

)ooi ^o) o ^v^ \S ^^bo )ooi j) om\ regno aperuit. Reipsa in regno fdio-

10
rum Esau non stetit rex fdius regis qui

regnum gubernaret; verum congre-


J^^^ O, ^NO )J^ I .**\ )J^,i*.v Vl\ nm\.
gantes se filii Esau in urbem vali-
)— ft.f oooi y VI .*nv> ^—^J^ ^Jboo :|Ja^
dam , domum senatus effecerunt , ex
:)IaaW V-^p! )v>."->» ^V^ \L^^i qua civitati constituerunt ducem, vi-
yOOiJ.o n\ v> V^l^ voj/ ^o^J^ t^ jj; rum prudentem, qui regnum modera-
15 ''^.^JSailo . '^•^ / m .". ^oou\ va.M.3J^OLj retur, ne, dum eos examinaret curator
^ r ^ t^ j? f

Ji^.^J^/; regni eorum, invenirentur deficientes,


^/ )in i\,>o yoot t >?> oCbv

i?oi 3l^ v> ^aJI •^\v> et appensum regnum auferretur ab


) ;ot I
3; )l.ft

eis, sicut reguum examinatum est fi-


ooio .Jt 1 m ^^_^ >.T -^^ J^o(JlJ./o
liorum Nemrodis superbi, fdiisque
) "^^V^ ooi; oi^ij )ooi yo\-o<i ) t\v
Madai insipientis est datum^. Rexautem
20 . /n ^; JJo :oi\ )ooi ^a.^ v^obo^; qui instituebatur, prioris regis semen
)
—XJ[ -^y) ^; ^^ .f-^M-^ , w oooi perimebat, neque adhaerebant inter

:)la-3. ^oi )_J_aoi J__i.vi^^ ^J^i/, se. Comparatio vero humani seminis

jlo^lS Vl\ )-^\v> )oO| J-i^J^s.^; \^i cum caeno sie-nificat reo-em , simul

atque in regnum eligebatur, radici regni


•>JJ;V^; )lni\>o; \\ n\^ oi\ .^CL^l/
ferrei sese commiscuisse'.
) •>>; V> vO-JOI u^O •; •>; ,^0^0
14. Deinde ostendit /» dielnts regitm

\.J:ma oCSts^/ni )Ini\ V).5 ^^^:aeua>; illorum qui imperium obtincbunt. suscita-

io"«^.iu;;U i ^..v^^v-^f )l^.jiXio" turum esse Deum caeli recjnum C[Uod in

A]

1 Dan. II, 40. — = Ib. ii, 43. — 3 /j. y, 2C-28. — ' Ib. II, 41.

i
211 APIIRAATIS 212

sarcitla non <lissij)abitiir uri- transibit'. il-

liul(|UL' regmiiii cst C.hristi Hegis, qui JlA >\\ v^\ y^ >> \\r, ^Qii )
.".
,.1 \ V)

rco-nuiu quiirluin subinovchit. Suporiiis


)^)i J^i^—J :po7 ^^^^ ^«o .)K.-J>^-^i
(lixil Viilisti prtrani r.vrisain absquc
)-^p. o.)L2J«o ^p).^ i, ii^l/,
manibiis, rt prrciissit statiiani in prililnis

eius ferreis et fictilibus, rt valiilc eos coni-


oui ^is oiK-lioj V^/ jJo .v3l^ ^_*j/
niiniiit-.

esse statuac cajmt


Noii tlixit

,
pcrcussuin ab co

aut pectus et bra- jis/o -otai^jo o^y^ ^ io U^^


chia. neque otiam ventrem et fcmora, "^.S. )\ l : oiK \\ ^^o : ot— flDV_a ^^o^

vcrum pedes, quia dc toto simulacro

pedes tantummodo lapis ille veuiens


. ) .laLiL^ )..a)-o s^o{ )_^1/ ;q.,>.N-3 ooi 10

olTendit. Et in sequenti versu dixit :

)^3/ QJXAfl/l :-p<3/ 0|;J^; ).>CL4^JLdO


Tiinr cnmminiita siint pariter ferriim ct
yOO|)KjS .)^3(;0 )_^)_ffiO \JlAjo jJjVd
ars, ari/cntiimquc et aiiriim''. Post eos

enim ut rex Christus regnabit, tunc re- ) UJi^ ) •^Nn^ ^^sJieL>ot )_^ v-^

gnum quartum conculcabit , et totam sta- OIO

tuam obteret. Porro tota statua mundus V-^4^ ) v>\'; . )-;yi\'; oi.2k4A sf> .;tO 15

dicitur esse, caput eius Nabuchodono- ; 5 >-Jt ^o 'i I ot-itio s^t-ol/ ) V>\.N oC^
sor, pectus autem et brachia rex Mediae
:sfiDil3o ^t—^ y \v> ^OIO^.VlO otJ't_^o
et Persidis; venterque et femora rex
:) ZJa^i ) «x^M^ oiK>n-^c>>o oixovoo
Graecorum, ac demum crura et pedes
>«!•>; )U\ 1 N V) v^oiaJ>.^,o .
^rt f> *<^
regnum fdiorum Esau; lapis vero qui
oil^ n .^ %o ).^)\1\ oiK-.L^; \A\li .Lea^ 20
simulacrum percussit et coutrivit, qua
universa terra impleta est, regnum Regis )ln t\vi^ )—^W o(-Si ot I V) J^slk^o
J
Christi, qui mundi huius imperium ever- )jo.j )Ia3:^^"^lio,: ).^./»V^ )i:ioo;

tet et in saecula saeculorum regnabit. <«^^^e^^^akx\ ^^oabo ooio ).:«^Jl

15. Audi nuncdevisione quam Daniel


yO^ ^^'/j joj .^''^O^ ''«J^AA Ool

conspexit quatuor animalium de mari ad- ) ^CL^


^ ^\ ff> ,—3''^) iLi\ Yy^y 25

sccndentiuiii , at^juc aliudabalio diver- OOI ) lOIO


^
.)t
P'
>* ^ .:'
)v—**
?
^ ». «
^* ^0 O
. .

sorum'. Ecce eorum visionem. Primum )VJtJj )-Sl^o ^lhl ^l }K^r^ :^oio>^

AB] _ 1 A owN-;,. _ 22 B incipil Hai^bo.

1 Dan. n, 44. — -'


Ib. u, 34. — 3 10. ii, 35.
; ,

213 DEMONSTRATIO V. — DE BELLIS. 214

.v/V»/ /co p;y(/, el alns hahebol aquilae; et

j^'/, Jji^o :K>^ oUL^f ^ Ui/ ridi qiiod eiiis alae avulsae suiit, et super

pedes quasi homo stetit, et cor hominis


)-d,::2^ 1^^! ^i-Vl; jld^o oi^ ooilL/
dutum rst ei'. Scciindam aninial simile
. liN-N/ £0^1o £ocLo \
^..ffi t
»\6
P Tl
erat ursl; ex una parte stabat, et tres cos-
5 KjkLf jlo^O .Ol—^Jut £^-<^ OPOOlSl^
tas iii ore suo inter dentes suos habebat'-.

s^
^°>
.
^ \-^il o^ Mo Iv-ieu _^/ Tertium animal erat quasi pardus :

(juutuor habebat alas et quatuor capita^.

jljvoi )i*^o MC^l^ M^io ).Lt><o Quartum animal terribile, robustum ac

jjloioj ^,L.ioo )_Dt._ioo jLs/ ot^ isJ.1 ralidum uimis. ilentes habebat magnos,

edens et comminuens, et rcliqua pedi-


10 ))— f )_»; v*^)-^ •)-*-? o^-^Hsr^
bus conculcans\ Mare autem magnum
quod Daniel vidit' secundus iste est
^:L^ ^; yOSLSL^ >^;/ ^^o( yOjL^
et quatuor animalia quatuor regna

sunt prius signata.

16. Animal prinium leoni simile dixit,


ot^wS^ V-^/ )K-Lbo»^ v*^ )lc
alasque liabens aquilae Prinuim illud
15 fla^ .oik M )VJJ; )i^o )^;j )-^^j
animal est regnum Babylonis, quod leoni
.

^^Jls; )1o">\V) ow>K.^/ )K_^t-^ V-^^ simile est. Sic etenim scripsit leremias

)_^;/ oL> V-^ \J^ .\iiii )-^;; ct ait : Oris crrabunda Israel : leones eam

)kiV/ :^t^/ )JL^ )-^' :Vio7o errare fecerunt. Primus dernrarit eam re.v

novissimus hunc superarif,


) •^\>ft o^/ )-^>o»^ .voj/ o.-ii>4/ Assur, et iste

yabuchodonosor rex Babylonis^. Leonem


20 9JjpQ-2Lj oi.i^ ^iu^ Ht-^( poio :9ol(9
ergo eum leremias appellavit. Dicitur
.) J^\l s^ouV^ P^/o .^^c2L:d9 ) "iN^n^
deinde Alas habebat arjuilae'' Ita enini

V^)i3<^ .ovk M lCiJ; )i^, :V^'/o


est scriptum
:

: Quando Nabucliodonosor
.

VL^ JV^apo^ ,Lipd.3Lj sAaj p; :sj^J^o in desertum cum bestiis exiit , crines eius

:V^/o .)tJLJ; y>A \-^^\ o(^^>^ )1oJ:^ in si?nilitudinem aquilae crererunt^. Di-

25 Oi-^^V "'^o oUSl^ o^^ioi/; i^j— citur etlm : Viili quod alue eius evulsae

AB] I A U'/ fl o»^\^ "^i-o — 7 A Its^jv-aW- — n A ow [a»w- — 20 A Ph-I- — Il>. B ^-


_ 22 A ^jeN- — Ib. A ov^-

iDan. VII, 4. — 2 /6. vii, 5. — 3/6. vii,4-C. — ' /6. vii, 7. — • /6. vii, 4. — •• ler. i., 17. —
' Den. vii, 4. — » /fi. iv, 30.
.;

215 APHRAATIS 210

sunf . ct siipcr pnlrs (jiiasi lionin strtit , ft car otillf \JJU, M^o f^^ \JJl_ y^l
hiiiiiiiiis ilatiini cst ci'. Priiis, videlicet iii
\ ^N.i )oj —-Ls V-^ yoy^ oo\ .ou^
visionestatuac, adsimilatus est auro, ex ^^ ^-io iK-i:^; )_30i;_s ^K_ioi/
oninihusquae iii nnuulotraetanturexcel-
)o>_^o : ) v\\ \ > a-^K-»_^t y)y-^
lentissinio. Nune, in visione animalium,
iLjL_io; )--i;j_3 "^L^i/ )io . r.; s
cuin leone eoinponitur, omniuin anima-

linin ibrtitudine sua praestantissimo.

Aquilae tandem aequiparatur, praeci-

puae inter omnes volucres. Quaecumque >CLi»J^/ ^oilS^ OLito; >o^ Ji^V^
autem de eo sunt scripta in eo adimpleta ,

)-j/? '\-^Y^ ^<^^ V--^V-^/ .o»^


sunt. Dixit eiiiin de eo Dominus : E(/o
\W-, ^'^^ iJjt—3? )t -^ ' OtK_iO»_i OOI iU
posiii iiii/iini fcrrciini siiper colliim ciincta-
\ i\vi\ yo ....N.^^ lo :|_:>cl:^l^ ^oot^;
riini (jcntiiini. iit scrriant rccji Babijlonis

)V.3; ^IoaJ^ kS/o .> « Yt , /v •> « '^ -^


-^f
annos septuaginta. Bestias qimiiie agri ct

rolucres caeli ipsi dedi, iit ei .serviant-. .o,..;\.a^a:NK oik ^.^^ \.I^\ \L^
Porro quando rex in similitudine erat )-30j;; \1.\ io^^ |'\\>o V-^ )oo« t^

capitis aurei, homines ei prout regi ser-


:)— "^^ Vl\; y^l \-il\ oJLa y^O ..b»^ 15

viebant; quando vero in desertum exiit, I I .^ „ ^ V ' '^


"
Ji,a-M> w.oto..a.o>^
i' I
)\ •^t
''V
VI \ sA3J ^o
servierunt eibestiaetanquamleoni ; cum-
que facti sunt pili eius tanquam aquilae,
)ijJ; y^l oi^iJo )oo( »_Do :)-i;il; ^/
volucres caeli ei velut aquilae servierunt .\\ %\\\ y^l )_.^>OJt; )K^.^ OlK^o>

Quando enim cor suum extulit, neque )..i^aA; >5.p/ jo oiiL^ yc^Mll ^o
agnovit potestatem sibi de caelo datani Ot\ t-^i.1/ Ot^ OoUi/ OOI \-JjMX ^^ 20

fuisse

confractum
, iugum ferreum
est, et ipse
a collo hominum
eum bestiisabiit,
)._LJ/ ^,: ),'oj
^ ^vi; )U-J

et pro corde regis datum est ei cor leonis


:)_i;/; ) ^\ oik ociii/ )
^'V^^
cumquc superbestias
latuin est ab eo cor leonis, datumque
se extoUerct, sub-

ei
"^Ka/ \i^ . r. ^ ^^)^^/ »_Do

est cor vokicris; et cum alae tanquam OUA OoUl/o )_^;/; ) 4 \ Ol rv> 25

aquilae increvisscnt ci, super volucres se )-JL^ oiS. a>li »_io :)^-4-3? ) •> \

AB] _ 7 A ^N»!./,. IG B \le 20 A oni. ovi. >=ov.l./. _ 22 A udd. e»i>. lai£uo. —


21 A Uol-

' Dan. VII, 'i. ler. .xxviii, 11; xxv, 11.


/

217 DEMONSTRATIO Y. — DE BELLIS. 218

exaltavit : tunc avulsae sunt etiam eius

alae, et datum est oi cor abiectum. Sed


quando cognovit dominationem
^«4-^ ^o :J1-3li> )
-^ \ otX ooUl/o in re-

i;num liominis Altissimum tenere, eam-


jXt/f jloa^ocLj» ) v\ .'t
V) 6o« >j^X^»jt»
que committere cui voluerit, tunc prout
. .. ^ii . .," .oi .ot^Kj 1—:»^ . v>\?
liomo laudem reddidit.
jii/ tjs ^/
)—«^» oi..^^ V^/ ^lVl.; )la.rk^ 17. Do secunda autem bestia ait : S/-

))iilis c)-at iDsi. et ab u)ia parte stahat'.

Quando enim Mediae et Persidis regnum


^fiD^_30 ^i—JM lo «^ \ V> J>s VI fl ,_dj
esurrexit, aboriente stabat. Et t)-es costae
10 :oCoaaL3 ^^^^s^/ J^Io .Kj^ ).JL)po-5
i)i 0)-e eius'-. Aries versus occidentem et
)..4^-X^<vA )v—3j )oo« •,
f>f Vi; ^^>^00
septentrionem et meridiem, tres caeli

^:^'i h^hL ) I v^.K^o )--liV^o spiritus, cornu peleliat; hosce tres spi-

) JoV £s^i ^..h.^01 ^JOi •) -" v^ « ritus continebat et feriebat, qui in simi-

J^s.^! iQ_^, 3 \ Cij VIO .)oO| «^ ../


litudinem sunt trium illarum costarum
t

quas in ore suo ursus habebat, donec ab


15 soij; )—io^ )—^!! oUooSo; . .^ \\
occidente egressus est hircus ,
qui arie-
)is^ ..«ouJL^o ) -^^WT^ ^-^ )—^l
tem percussit, costasque ex eius ore
•:>ot^a2o; ),^:X/ >^,^/o
abstulit.

|_^f; o|-:Li. V^^/ J^silf )l4^o 18. De tertia bestia dixit similem eam

)Ji^-3! [^U )^ Oik J^O/o lUcJ^ esse pardi ;


quatuor alae A'oIucris erant

20 oCk J^O/ ^ifc» ) \^>/o Oiiiu^ ^^!^^ super latera eius, et bestia illa capita

quatuor habebat. Bestia tertia est


^oJ^/ JS^l; i-A^ )lQ-fc^ . wOI )1q-i>....^

Alexander Macedo; fortis namque erat


V^k^)o04 .'=>..tni •) -'^^ '^•^ .ffr.r.;, I (YS«\\./

ut pardus. Alas quatuor et capita qua-


^^ )i^»/o ^^a^^jLsi/o .)viaj_^/
tuor habet bestia; quia regnum quatuor
^lo-^^Vi ootl; ^^>.^L^ : )J.o.« .". \ J^/;
necessariis suis ille dedit, qui post se

25 )1/ ^3 0(«J^ yOV^fJ; s^oia^O^V ).^s.3ijJ gubernarent. Quando advenit, Darium

•:• ><otft°> \ ... ^i^s^/o Jia.^tV^ ot\ ^^0 interfecit, atque eius loco regnavit.

AB] — A super volucres] cor


1 ciits sicul volucfis |^-3 f»l ovaX f|^-3 "^- !l A Uoa^. _ IS A
-o"» — 13 A ov-Moas,. _ 21 \ t^Li Ita-. .-wo .|tci.^. — 22 .A. oiii. ;-^. 24 A aJil. H^^f.=ow,.

Dan. VII, 5. — - Ib. vii, 5.


. .

219 APHRAATIS 220

19. Aniinal quarfiiiu fuisse ait ini- jL^„" -^/ j^. .< :/.:>i )la-^o

maui'. Initc ct robusluui Yaldc, conic- )_D^io'o jb/ Mt-il^ )^lo )..»<o
densctcomminueiis, et rcliqua obtereus
oi-.J^/ .\—L,i oi-^^^ )»la^»
^t^®
peilibus. llhul cst regnumfiliorum Esau.

Nam postquam Alexander Macedo im-


^09f_i m^^X/ )ooi y \ V>/; ^Kj» 5
perium adeptus est, fuudaluni cst

regnum Graecorum, quia Alexander


^ :)^ai9 )Iql2^^ oj^ iooi \JjOyJx^

[natione] Graecus erat; verumtamcn s;^ °<? voouio vjooj, i rniN / oo« «s/

super eum completa est visio tcrtii anl- )J^Kj1X1 )i.Q_. — »; o(o)-J jJ/ . ) » lo »

uuilis; tcrtium cuim et quartum rcgnum \L^ij.\l ,^ )^ p :^)clLji oo» ..^qS^


unum sunt. Uegnavit autem Alexan- «^^tN./ ^^," ^oo/ .)K_»:»w^90
v£Doi, I
10

dcr annos duodecim, et post Alexan-

drum septemdecim fuerunt Graeco-


^ \jS<^i ^tNc^o oooio : ^^m^sJLU y/Y»

\
<r>N.N- ^> ^—.OOI vCD09f—L.mJ^/ iJ^^
rum rcges; annique eorum sunl

ducenti sexaginta novcm, a Selcuco


^J^o ^l).^ yOotJJLJi ^'ooio > .*SS; >o

Nicanorc ad Ptolemaeum; et numc- ^n I n /l ^CLOQ^£D ^^ > ,»*.'u <«Jklo

rantur Caesares ab Augusto usque )


i^ '-,•"" f> OOOIO sJDo)-^Q^^^3^ )_V>fNO 1.5

ad Philippum

scptcm,
Caesarcm,
quorum anni sunt du-
reges vi- ».jDaa-.L^-»''.°>\ )^t^ sCD 0^^.000^/
^
ginti
^ooio y.''.iiS; >o ^vito ^ymN ) i V^ rn n
centi nonaginta trcs, anni autem Severi
:> .^dLJi JS^lo ^^^xtlo ^l)—^ yooi .'it
sunt duodeviginti '

<'v£Do«ajB) jym\ iV)JL ^» iiio

20. Daniel euim ait : Coiisiilcrahaiit '^J^m^?); :^^)_^; 't—«^. 'y-^\ 20

cornita ilecem in capite bestiae. Porro cormia :)la.^; oiA'^_3; fn\ )1SJ^:^^ J^ooi
\

(lccem, dccemregessiint'- , (piiillo tcmpore

surrexerunt, usque ad Antiochum. Di-


'f-^/o .sjDnn»"^)! )_>o»-^ )-L3J ooi.^
cit etiam : Cornu parculam intcr liaec de-

cem ortum est, et tria ante illud ceciderunt '


^Xoi J^s-Ll^ ^ JS> nScD )l)aL^j ^-^t-^;

Antiochus enim ad regnum provectus yxa y^ o\.j^y^ ^ ^'^s.aj J^lo \ m\ 2r>

tres reges humiliavit-, atque adversum )J^1 yj^ )loi\ V)'> scDaaL.1^/ 'f.^^

AB] _ I X 1^-^-=";;. _ III. \ l!»-v — li A 001 flow- — 10 A Ito^Wo- — II A ^o- pa-v


Ii.\ oBac^^^oi^ ^ — li'. .\ oiool-iQ^^tl- — Il>. A p;flttX). — A 17 ^;mi>. — 1!» B oiii. ,^o- —
10. B ^iCLiB^ l;>.,s \ ^-l n — . 21 A fidd. ,^01 lU>u.' — 24 A CM^i»^.

Vid. Praef. § 20. — ^ Dan. vji, 8, 2'i. — 3 /j. vii, 1 Ib. VII, 24.
221 DEMONSTRATIO V. - DE BELLIS. 222

sanctos Altissimi superbivit' et adver-

•|*i '^^ JSs^' j VI ^o :>0^sjLi6jJ ^^0.0 sum lerusalem domum ; Sanctuarii foe-

davit, sacrificia et oblationes hebdoma-


)
N.>^ ->« j__jL_3VajOo jN^uk^; "^s. ^^0
dem et dimidium hebdomadis cessare
;
<•" '^ ) > I» ^001« J
'^" ->* JLCL^^^O
fecit, annos scilicet decem ot dimidium;
5 :)-iV^; o<K.. ^\ )Jj; ^^/o :oi,^^o
scortatores in domum Domini intro-
'^^b.^^o : ) fonvi I
^; )l«a^ ''^s^^^o duxit, observantias legis praepedivit,

)-.^:cijLi )K.^t.a-\ vj^sa/o )-a^VJi ) » 1


;'
I ->
viros iustos interfecit et volucribus caeli

bestiisque terrae tradidit. Sicque in die-


^ ? "^
?

^-jiQ^ oisis )oiS5s; :t^o; po/; )K^ bus cius adimpletum est verbum quod

dixerat David : Bcus, intraverunt Gentes


10 )_ii»_D .^Xa-»^ o)-^o ^la-, ..-.N

in hereditatem tuam, polluerunt templum


)i'^* a.30il :)K.3f^ ^e^s^)6)J o(o,,.aL^
sanctuin tuum, cffecerunt Icrusalcm dcso-
)-.iviif )lLs.Ca^ )i^a3)_ii ^fii^; latam; cadavera scrvorum tuorum in es-

OtJik/ :)-^'/; )io.« »\ y « ^*'\]\ )t ^ '^o cam dcdcrunt volatilibus caeli, carncm

^ei>sAi6/; oi-Vt—w. )_Lbo^_-./ yooiio; sanctorum tuorum hestiis terrae. Effudc-

)—Ldj ^ o; K~<s^o
runt sanguinem eorum velut aquam in cir-
15 OOI.3 *~'^ ^?°* .
t

cuitu Icrusalcm, ncc fuit ijui sepcliret'.

Haec eo tempore completa sunt, quo


slioicul ,. Y ^6 :ij...v ..-^/ )LiclI
virvenerabilisdiebusqueprovectusElea-
);6oi^ ^o :) viii ^ooi; ))^ ..t i.-^o^
zar, et beatae Samunae fdii ,
qui septem
•-•
°>/ ^^sis 0601 > .* tJ^J^s.^ s^ai./o erant numero, occisi sunt'; et quando

20 . )J^JL».g<-s ooo( . .'^ VI \ ^ :yOOi^cLbs ludas etfratres eius pro populo suoluc-

ya-L ) ^ n ) it n i>t— ^ )—l^J °^ tabantur, seque latibulis tegebant. Eo


tempore bellum gessit cornu cum sanctis'',
)-i^o :^o»ii^-i J^j-iol/o )_Lit_o
Tum An-
; -^
^ / ^4^' V^o^y^ ^^ sed eorum virtus praevakiit.

tiochus, vir iniquus, sermones adversus


:) ly \o ) Y •»ji .aN.;^) ^jJo-Jis )t-:!^-^
Altissimum locutus est; tempora et fcsta

25 )JSs.^ii )^_fco :^ootVJs/; )-ao-^lj '"^i^.^^.so


foedus Abrahae corrupit, Sab-

^; )— ;ooi_- ^ -t-^^ y-^ .| .L.I1J


miitavit^,

batum rcquietis abolevit, ludaeis prae-

AB] —2 1? xiiiAitl.

'
Dan. vii, 25. — 2 ps. lx.xi.X (LX.Kvni), 1-3. — " II Macli. vn, 1 soqq. — ' Dan. vii, 21. —
Ib. VII, 25.

223 APIIRAATIS 224

scribonsnecirciimcidcrenlnr. Propteroa

dc eo dixit Danicl : Existinuibit sc miita- \ ly \o ) Y ^j o °> \ . . VI \ V ^ m i;

tiiniDi tcnipora, momcnta et leges; ct tradita


,-J^ o<," -.) ^ Q_30(—^l/o .) mtS v> lo

sinit in nianum ciiis usiiiicad lcnipus, tcni-

pora et ilim iiliiim tcmporis '


.Tempus auteni
oi.^^o ) \o 1111
v^t—^ la,^9o y^py
et dimidium temporis cst nna et dimidia
V-^/ .ok^^^o . »1* t-<^^ ^oi^^.^/i
hebdomas, id est decem anni et dimi-
olS.aji oi-JL^\cLiiO ob^.^ ) » ^;o :ool
dinm. Rursus ait : Iiidicium constitutum

est . ct potestatem ciiis ahsliilcrunt uh co, iil ) v^j \ ouiOf—aajo opo \1 .. I


; ogi^

ciini pcssiinidarcnt ct dispcrdcrcnt iisfjue in

fincm rcgni-. Antiocho nliiiue iudicium oivsi/o .)_.l:cLJi. ^-^ )—L^; voot.'^]! 10

occurrit de caelo\ acri pessimoque mor-


ii ^^o :\-Ll^o )L^Ov )joi;

bo implicitus est, et prae putore quo fe-


;oi1q_\. )ooi \^\—o ji ^A—i/ ^:
tebat , nomo ei propinquabat , dum ver-

mesde eo scaturiebant, eiusque carnem


^ f> °> lo mooi ^ t .^) ) \ NoZ.

exedebant, propterea quod vermiculum


oUsAoK^ Ji)./j ^^!40. o{\ m -i > \a/o

lacob' oppresserat; et pulrnit caro eius . -i^r> •.• ': ^ oiv—CQ^ sif cDo .oa_o_^JI) i

adhucvivi, eo quod hliornni lerusalem VI \ tjo/ >« Y •>; )y \ > <^\ od/i ^'^«^,

cadavera siverat insopulta corrumpi. V. i^ . '<-i )j i>ai.l )ooio .o\ — aLoi./ jJo

Labem habuit in oculis animae suae,


.)o^; oi-A, —a^ ) v> ^; "'^J. ot t °> II

quia sanctuarium Dei inquinaverat. Ora-


\N V » JJ; ^^Ov >a_ioK__«,/ )Jo «^^|0
vit neque exauditus est, eo quod nou
t . ,^ otsj> .^^^x^i»; ) n *.Vj; )Kjij/ 20
audierat gemitum iustorum quos inter-

fecit. Litteras enim scripsit, qnas In- vO—i/ )t—o6 ^-J^looi-^ jt—*o )^i-«L/

daeis misit, eos appellans amicos; ve- 0i-30 JO^ ^Ql^ ^O^; jJo :>» V),./'>

rum cius non misertus est Deus, et in •>J^s.^t^ otn /««J^


cruciatu suo interiit.

21 Ait deinde -.Suscipicnt rcgnum sancti


.
)lcLaX^^ ^\in i; :oa V-^7
[Dei] Altissiyni''. Quid ad haec dicemus? ••.);^N!^ po^li )_b^ .\Jy42X>-i \Jj^"^ 25

Num filii Israel regnum Altissimi ac-

AB] _ 3 B om. j^, _ A ISaai^. _ I(,, A >-oufr». — II A U^o k-= iJwias- _ 13 A add.
-001 lrc3u. — H A w;«»^- _ IC A y^-fO,,. _ //;. B >ii^il- _ 18B 11^1. _ 2(1 B ).a.»|v

1 Dan. VII, 25. — - Ib. VII, 26. 3 11 Maccli. i.v, 18. — 4 Vid. Is. xli, 14. '•
Dan. VII, 27.
,

22S DEMONSTRATIO V. — DE BELLIS. 226

ceperuiit? Absit. Xuni forte populus ille

supra nubes caeli pervenit ? Procul ab eis

:)—lioj/ yoot-. ^ -t—^j^ -,-^0/ .vOOUiO


illud transiit.

Xrijenlum
De
reprobatunt
eis enini lereraias ait

vocate eos, qiiia


:

^^00 yoj/ 0^-0 )


.' \m>o ) 4mn
proiecit eos Dominus'. Et iterum : Non
5 jl; :',_^/ ool .) '.» V) voj/ .^\.«>/i
adiiciet ultra respicere in eos'-. Et Isaias
f_^/ ) .'N in /o .vOo»j» •, .' >o\ „2Lecoj
dicit de eis : Recedite, recedite; poHutis

Jl )) V>^^o o^ 2l^ o\ iN :yOot-> ^\ nolite appropinquare^ . De Sanctis autem

)_L33| ) VI .'^V); )_SlI^ ^'^Ki>.0 .yQJd'ti>U Altissimi sic loquitur [Daniel] In saecula :

o(Joli)j ^fc.aci^o> J)a^.^^i ^yooi^..^^ '^bo/ saeculorum hereditahunt reijniim''. Ipsi

cnini aliquantulum quieveruut ab onere


lU '^...^C) Q—>.^lU/ t^^vQJOI .)lai\ Vl\
rcfjum principum', nempe ab Antiocho
^.^ .) r^^\i>;o )n\v^; )\,nt ^ et

mortuo donec hebdomades sexaginta


duae completae sunt. Et venit Filius ho-
f_s )l/o :^<flo ^Kii ) \o H * Qi\_^;
minum, ut ad eos respiceret, eosque con-
jj yojoto vOj/ .tnio vcu( ?t-~>J; ^«J>J( gregaret; sed ipsi eum non receperunt^.

15 )t)J) vOogL^ vi mi; ',.^^ )1/ . ^oi n\ ^ n Venit ut fructus ab eis demeteret nilque ,

^--oi.^ >iooi; ^'^.—^Oo :oi!!i> o-sou JJo


ei praebuerunt , nam vites eorum de rite

Sodomae erant, et de traduce Gomorrhae'


'sio ^o,_flO; )^<.Sl^ ^20 yo o i
'
« ll ^ Q^
vinea in qua spinae creverunt ,
quae tu-
ou» Qi^ t-'^ \-^\^ .)ja:>ai„; )lS^^ji
lit labruscas*; riniim eorum acetum, et

)oo( yOOi'pcL.:.o :)^o^ oi^ ^4*^ \-^^


1'ructus amaritudo ''.
Nequeunt spinae
20 ^^^..niii v> jJ .j)*^^ yooi^V|-^o jLw. oi^ niolliri , aut acetum in vini naturam mu-
^_3oi jL^ jJ 3/ :aa3)K.aa,^ )--Sa2 tari, neque amara ad dulces proprie-

^LsotKio )?po jl .s/ :)'^io--; ) 1 'i\


. tates convertuntur.

).'\» )i,.^-^s

yOoUiio. oJLo/ )_-2iJi/ 't-^^ ^f-o 22. Sed prius Isaias'" viros ex luda

25 vooi.3 J^ Jl/; );6oU ^ ^'^-^^ \^\ constituit iudices super illos, inter quos

yOouJi^/; :)J^.a.^»o )1^ plantata erat plantatio nova et dilecta;


^; )*^J''

AB] — 2 B ei^- — li A £xooL. III. A \^^ Slo- — IG A ,^oOw. 21 A >Slo. 2a A e.r

ludoeis l*»oOM ^. — 26 B \LL^.

'ler. vi,30. ~ - Thren. IV, 16. — 3 Is. i.ii, 11. - * Dan. vii, 27. — =^ Os. viii, 10. - « loli.

I. 11. — '
Deut. .\.\xii, 32. — * Is. V, 2. — " Deut. .\x.\ii, 32. — '» Is. v, 1, seqq.

PATU. srR. — r. L T. I.
fi
;,

APIIRAATIS 228

hi auti'111 iiKlices suiil qui scdclpuiil sk-

jjcr xcdcs (liindcriiii, iudiraiilrs diiodrriin .yOOtK^^A )v-m^IV^^ .


.'
I '00 yO^Vds
Irihus siius\ VA iudicilius illis ila Idculus
QJO) :) 1 'ij \ yoou^ V—^/ j L^o(o
est : ludiratc iiitcr iiir ct rincain incani.
|Jo ool vi^ ) i V) .wt^» •>\o y^i^
Qiiid cst nuiid dcbiii u'tra, u viri iucliccs,

cincuc nicac fnrcrc, ct iion fcci ci? Ecce


o>^p\ ynN.vi \ )—iL^j ^'"^^^ v?^ ^°^ '

citirulis cuni cunscrui, et vinea aliena ) ooJLt. :)K-3L-i )oi; --.0^ V ^\ )lo

lactae sunl. Cirruniduxi ci sucpcin cus- Ij,— / :)K,*V-3^ ^'^^^^ vfoi..^ oooio

loduiu caelestiuiu; tiirriiii cius acdi/i-


K )_«1^XA
0(^^,^»0 «^l -^O ^v_^^ Ot.^^>LflP

caci, Teni|iliun saiu-tuin; ct fnli torriilar


"l'-| ^ v^ 1^1_3 Jo :) >^, n )1 •> .6|

eius, baptismum sacerdotuni; |iluviain


W.O10I \\ Ih^lo )_J'oi_a; )Iki;ttiCL.i^ 10
super eam deuiisi, prophetaruiii lueo-
r«jK m^^n • . V ^ I - - \ N^ )'f„^00
ruiu verba; putavi eani et sulcavi ab ^ "''
f, r,
^ ,
K..1'MTC> .)—;Va^/; )t-^ ^-^ oilSwwXso
operibus Amorrhaeorum ; ct cxspectaci

ut faccrct urus iustitiae, et fccit lubruscas o(-\ y \\o )1q-o_^;; )


-^ V \ y -^Ni;

iniquitatis et peccati; exspccturi iudi- )-l^^ K .'•^m .)K^;l^.^o ^oL )~3o'^


riiiin, ct farta est iniijuitas; ct iiistitiuin,
Xr> :)
)ooio |>A ft
1..J
^ '^d^^-^ jooio 15

ct fuctus cst ululutiis. Auditc. viri iudi-


\^y^\ y>i^ \^\ )^^<L Qi>^«A )i^0^^ .

ces, quid ecjo cincue nieae faciuni : saepcin


)oo|jo ow^.LflO ) i/ >&)! .^j^'o \ oi^
eius effringam, et crit in conrulrutioneni
:)l.>-ali>. )oowo oi^t^^io \j\ '^-oiwo :)Ai^
turriin cius dcrutiuin, et erit in direptio-

nem; et eani efficiam dcsertani, eo i/uod :)-:»6^ t-^? ^^>^ )ooiJ )-3)d^; o<tl^/o

labruscas fcrit; ncc pastinuhitiir, nec o(-3 ya^)-Jo - «^''N^ I


)Jo ww^^Kj )1o 20

putabitur. Spinac rcprcsiiue iii cu ijcrmi-


y^wCJ )l; ) I i\\ ;o-0.3/o :)t^o )J)0.3

nabunt et nubibus mandabo nc pluunt


,
\J^exx Jy^ '^.^^ajd'^ '\r^^ ^a^«^
super eam imbrcm''. Discesseruut ita-

(jue caelestes custodes a saepto vineae


K.^ ^J*'^*^ V^l/o :)-ioV3; ov^«lflD
^
)l.;pObo Kol^K^/ :) i .*»\ voou^oj.
diruta est turris, domus fiduciae eoruni

liiiuissima; eversum est toicular, ex-

piatio delictorum eoruin. Etiant cuin -.){ ^\ \ i^oi )_:b.// ^ )LiL^ i^o,

ABJ 4 A oiii. A. _ 9 .^ oJia^w — 1 1 .\ 1-Sj. — \i A Iwo [lowo- — /''. A Iwo llowo- —


1!) A la^o- [1=0;::— _ ai u ^a-«>;. _ 'n a icv-a, iicou- _ ib. a p.

1 MaUli. XIX, 28. Is. V, 3-G.


M

229 DEMONSTRATIO V. — DE BELLIS 230

r'.s'.sY'/ ritis. infetjrii, iiil iij)iis iinii priiilcmt.

JSinic niiit iijiiis cam ilcrorarit ct rastata

''.s7, iiuiiinDilo ad apiis proilcrit' .'


VtrnniijHc
t--^^ ^lVl :ovL« oia^ U°-> ^>^/
raniiiin cius conicdit iijnis, ct inctlia pars
:otLu; oio^ :|lcL:k^^ ^lVi ot^oiD
eius rastatu cst'-. Duo rami iluo regna
5 » v-* yOO|lcL\ omKji/ . ^CL^io/ outO/
sunt , L't niediuni eius quod est vastatuni,

Icrusalem est. Illis a Domiuo vineae mis-


.O»^ jJ )—i«V-^ ),' V>N )')—30 yQ_l/ si sunl servi plurimi; at eos interfece-

) •^/i.'. )v-o mKh/ )t^iiL-:^> Kjii ..) •> rimt , rructusque Domino vineae non
pertulerunt^ Post servos autem missus
; ou>,.t v>\ ^^>>.5QJo )V).^ v^ou^ v^m^
est Filius dilectus, qui Iructus ab eis
10 \
-^ \ .^A ft o»/f% ^du—idi >.<oio^_m/o
perciperet, et ei qui miserat deferret;
. >0 )-_X£D Q n fn°>o ) ^\ 3 . v>
ipsi autem eum appreliendentes de vinea
•.y^o^l 3 o\ -^no )_^'p« ^otcL^^oi
extruserunt; paxillos absciderunt de vi-
^O) V) \ yOOl I >ff ) S^ 2>0 . °no neae rliamnis, et numibus eius infixe-

«^oV)-S ^:m )iV^ o(\ 0.30(1 aN rno runt etesurivit rogavitqueabciscibum


,
;

i.) )^s.j[ vTN yooix^ )-b...^ doi,6 :) vy ->;


et adsumentes praebuerunt ei fcl de vi-

neae fructibus; et sitivit, ac potum ab


:)K.» v>"\ ) 3< jJo jJ w o<-\ a_3oUo
eis poposcit, et acetum ei dcdcrunl, bi-
} ^cvJo oi—3 o-^i y.
•sn-^ Q_\
bereque noluit. Spinas (|uac in vinca
^O^P—SO \ 39 Ol—Af 3 Ol—^ Q—^O —QDO creverant plexerunt, etsupcr caput Filii

)ooi; t—^-^ ) —l— =)j ,_20 .) V>-, *>


; Doniini vineac imposucrunt. Clum vcro

20 oii' n N .«io — ;; )V)._3 y «\oi )— i^V-s a tenqiore quo exsistebat vinca talcs fru-

ouo o<_io :|tQ I 3 >^oi ., »o oif— ctus promeret, eradicavit cani Dominus
cius, optimasque vites in ea conseruit,
)V)_3 ,^^^; )^^ )-J^<H, l-^Va-s
([uae fructiis redderent , et agricolam lae-
)^:;-..» >o v-^ )-^t^ • ) ." \ \ °> ^^.-.r^^ci
tilicarcnt. Vitis namque Cliristus est , et

V Qjoi )_JL3ci^o :) —» \°> v^O^/O


/c ooi
Palcr eius agricola '; palmitcs ii sunt (pii

2) )_2cV.3 )ooi^ /Av» .cjvmi _io ^J^; (ie culicc cius bibinil. \ iuea ergopro vi-

o(I^l)_iaJs ooJ. )J.ciaLii^o :)-:iv^ >a^ nca fuit , ct iiiqtcriiuu posliiKidum in ad-

.0.01:^ -'''" Q.^V-^1/; )..I^6o|^ Oi>Q^^/ ventusuo Iradidil itiinianis, qiii iilii ]']sau

AB] _ II B p>o3- — "'• U raiiujs laaa> [(Sod III A Jii..

'
Ezecli. XV, 5. — - Ib. XV, 4. — " Lue. xx, 10 scqq. — » loli. XV, 1, 5,
, »

231 APHRA ATIS 232

r 4 «
voeati siiiil ; ipsi autiMii filii Rsau impo- liia^b^' x^V-^J s^w. .2 yOJOIO

rium ei tjui iliud dedil adservaut. •; ot-Boot-i^


23. Reuuum autem aeteruuui liere-
\-ll^ ). vi\ iv^^ciS^ ici Ti\>0
ditavit populus sauetus ' , qui loco populi

eleetus est. Hos prorocavit prr populum i/ui

iion crat populus, ct pcr tjcntcni stiiltani :vQ-'/ >4»/ jlLaio jjiai^o .yiL jJ, ^io
irritaril cos'-, et populunisauetum libera- oibo v^^ ^ :)_^»^ \JoL ^ iv-io

vil. Eeee euim quod totum Dei foedus ab


r- 9 9
oncrc rcgiini ct prinvipunicxcniptuni cst'\ w»^ )-slL:>^ V-'^ r^/ ) r^y\i>;o
Quamvis enim servierit quis gentilibus

ulii primum loederi Dei appropinquat


^...\4 \^\h^o :o^i ;Ui./ )o^? to<
extemplo fit liber. ludaei autem servitu-
po/ v^^ )i^oi .) V),vi\ K^ )io^^
tem serviuut
sauetis dixit
iu

:
geutibus. Ita

livgnuni licrcdituhunt
namque de
iiiioil
)l4iiJi^ voi-'|j? -S^y^ ^ vooiAis

subtcrcacluin cst '


. Si euim de illis[Iudaeis] po/ yooi...^^ V-^^ y/ .)_^icui K..^l;

dixit, cur servituteni iu a^entibus ser- -•.


)-:^l^l:s, K...C3 )Io,-3Li. ^«tx^.4 I iv\\
viunt ? Respondebunt fortassc hucusque
).io<5| ^/ :l^oi ^ "«^w^fi.; vo-po^j ^/o
non effectum esse at regnum hominibus
promissum caeleste
;

est an terreuum?
)-^f ^\ V^ )Jo»lK^; )laib^^

0(-Jl3 yOj/ ^i^^a^; )oio x).:)^^/; o/ >.*0(


lam filii regni vocati suut, et aceepe-

runt suam ex lioc mundo liberationem.


)-ioi ^o yOoi.<V6f-M o\ ^no :)laa^^;

Regnum autem quod nunc stat nou vult )_^j J \Ak ou)Li/ v-^ p .)-^^
potestati submitti regis, qui veuit ut re- ^XlIo 11/9 J^^N^O; oj^^-i^^wJ^ f.^LbJ^i9 •20

gnum suuui suseiperet, verum pignora


.)v^)-3 «^o'fj^oi )y^ jl/ ; otlo,i\ v>

eius cumhonorecustodit, ut cumveuerit


^; )Iai^^ ^5^4-1^0 )ip tJ;"^^
pessumdaturus regnum, absque ira ad
\^' 't-^5^)i/? \-^ .vOOV*\i. )l)j )^OV-=
eos accedat; cum enim aderit is viiius cst
:^lVl; oil^l).:^!.^ )lo-\VT^ dot oi^;;
regnuni', in secundo suo adveutu, quod
dedit recipiet, eteritipse Rex in saecula )
"^^ v^ 001 )oo|o : ogt.^; y^y-^ "^ n 25

saeeulorum, eiusque regnum nou prae- OiloS^LbO \y—=>L jJo y,.* vi^^C ^eiS>x^ f

ABJ — 7 A \»^a- — 9 A o^oLIi- _ 12 A ILttiijo- — lo B 0111. Uooi- — 17 A um. ».oi- —


!:> A ^ ow l'/i •->^l->«- — 2J Aadd. (Kicriuim »iiiii.i [llniN vi.

1 pau. VII, 27. — - Deut. x.x.kii, 21. — " Os. viii, lo. — * Daii. vii, 27- — ^ Geii. xlix, 10.
3 . ,

233 DEMONSTRATIO Y .
— DE BELLIS. '^^'^

toriliit, qiiia rop-num ?ompiteriuim fsl.

2^. Imperiiim (lodit prius filiis lacob.

eisque submisit iliios Ksau. sieut Isaac

ad F.sau dixit : lucnli fratri tmi srrvics'

Gumque iuimperio liaud prospere succe-


oV-Ils/ ool j t-io .^cL^l. ;pa-|
derent, abstulit ab eis regnum. fdiisque

oQ^iiJ; -i^! vOouLii oiL^ )ia.nN v»->


Esau dedit. doncr vcnirct is cuius csf-.

)i[, |_v«f ^ Q_aiJ. ... T '^X o(-so»-Io ut tunc depositum datori restituercnt,

)_oii_3 /->«\«v^» :-o( oC^M ^^ nedumilludsubriperent, eique custos

reo-ni serviret cui omnia serviunt. Id-


;o>-^ X:» ^ V
> .^ »-S Jo oi-iooi--:^
Esau non tra-
circo illud regnum fdiorum
10 oo.-^ )in -Nv» 1-^ °^ »_l^*.^o
detur copiis congregatis quae adversum

illud iam iam sunt ascensurae, quia re-


^^Kjl» { Q^ ^; )iaii^' )?o«
o-num ei qui illud dedit servatur, idque
^nm M ,^j! )- « y '
^ )i^ r^ autem quae tibi scri-
ipse servat. De bis

psi, carissime, regnum nempe filioruiu

15 ^^ .oii. v-^i^ ^o )i^j^ ^ Esau ei adservari qui illud dedit. unli

<iubitare ; regnum illud non superabitur,

J )v^K.io 6« oU^oU^ Q^ -^! quia vir fortissimus, cui nomen lesus,

in virtute sua venit, et eius arma totam

]ii ^^ ov^? )-3^ )-;-\? ^^ regni virtutem portant.

considera ipsum in censu


Perscrutare

cum
etiam et
20 jL-^ o«SJ> ^— ^
. n» ou-jo jl_*—
eis adscriptum esse = ; et quemadmodum
)1\ o^^^ vS/! .i>-o ^j^ .)iar^? cum eis est in censu adnumeratus,
ita eis

.=>.^^^ oiM )iaL-/o :oito v«h^ auxiliatur ; slgnum eius in loco iUo nml-

<HjL^o :vOoC^ if^ »3/ yow^ )-^' tiplicatum est : armaturam .>ius induunl

v.!^ devincuutui-. Mihi


^o ^- t.-.X ou-jo o6» )il)-3 atque in praelio non

25 )i:^i: .^ V^1i v^° •)^'^ ^- forsandices Ouomodoin


anuis reguuni
:

praeccsserunt besliam
)_^i:S;^' illorum qui bos ,

0K>M>j ^i^^;of_i>?

A l.^ l'— 18 B Wo. —


A nilil. -w [^w- ,:!

Ib.Xom.^i.. - 'iO.^W. ^ "..A3|o. - /".AO..V ^ .3A

.
Gen. xxvii, 10. - '^
/6. xux, 10. - ^ Luc. .., 1, 2.
235 APIIHAATIS 236

[lantiuumoJo viciTiiiit ac subogcnint ?

Ea rausa ost quoil dueos ac rcgcs, (|ui


) Ls; ooi^ oooi ^ «,vi.«o; )
•> X vio
temporc illo liliorum Esan rcg-no praec-

rant, secnm in praelio nolucrunt duccrc


yOoiJ)a.:iw s^l^Kj; j'^^^ )_:»',.a^ yooi.^:»>
viruni qui cum cis in censu adnumora-

lus rucrat; propter lioc bestia aliipia-

tcnus subacta csl , non vcro interrccta.

25. Hacc autom. carissimi'. (piai» libi * '"'^


* '^

scribo, et apud Daniclcm consignata ^'^1^^


) Am\ )ooi jj oJitof ysi^
sunt '
ad fmem ns(jue non perduxi, ma-

gis vero citra finem rrelinquo]. Si (piis


s\o .\Aa> ^ \A^ |J/ ^^/ h^L^
V—^/ )— Lsoi ^_<ou.^>i« )fl-«<N_j jL^/ 10
autem his de rebus litcm movcat , ita ci

dicito : Conclnsa non sunt verba illa,

quia verba Dci inlinita snnt, neque un-

quam consummabuntur. Insipientis ho- :V^/ jLsLflo '^^ \^\\L> .^^io.)Soo


minis est dicerc : Ilucusque verba haec Oolo : jl V^ ^—•..^^ )_3^(3t.2^ ), Vl^ \
procednnt. At nil eis addendum est ne-

que ab eis dctraliendum; scd divitiac


oJlm^ISoc jj )o^; ^4, ^'^^ .^ou^
Dei inaestimabiles sunt et immensae. Si
) 'i-iio o.£d1 f-A^ V / . y—^Km v^ jJo
cnim aquas e mari dempseris, nullum
:ouji—CDQ M >&^l^oo jJ ) v\ ^ ^-^
eiusperspicieturdanmuni; si arenam de
littoreabstnlcris, numcrus eius non mi- \ L-3 jJ OlI^OD ^iO JL« ^Q.XLJlJ. y/o

nnctur; si dinunn^raveris stellas caeli, \—Zjia.y ».A.iici ") )_L^1 y/o :on ..'i>o 20

ad earnni summani non pervcnies; el si oJ^^jl y/o :


voo»-_a_co ''^s-S. ^Q—ol JJ

igneni ab incendio accenderis, niliil


: ; LaJSoo jJ yo;^ ) I» n ",
^20 )ia_i
quidquam extenuabilur. Ita dc Christi
) !. i \ v>; oi—io» ^_io 0_i»i y/o
spiritu si acceperis, Cliristus nequa-

(piam iinminuetur, ct si in tc habitaverit


) .M.\^ ^/o •.•y^:. J ^t^ )->^-^».V>

(liirislus, non in ti' niiicc concludctur,


:oC^ Vl^ bo» ^_3 )ooi jJ yJi '^..^a^ 2.j

domus )J vK-.i»; )(a-aLs \ v> > "^0.^1 y/o


sicnt jicr fcnestras tuac (juaiido )

sol j>i'r\ailil. ai! ti' Inliis non advcnit. ^-..I^oio .)—^v> y^ l-OOA oCio )ooi

AB] — 21 A ailil. csol- iv/o-

' Dan. VII, 1 cl Sfqi].


237 DEMONSTRATIO V. — DE BELLIS. 238

Onmia liaoc qiiae lilii eiuinicravi verbo

'«s^i;] i K-_ooi j loi ^'^._^^^_io .<^\ il/ I)ei creata sunt ; cx lioc ergo disce ne-

niinem verbuni Dci attigissc, neque un-


o/ |_^ JiJ/ JJ joa^; oiKNk^'^;
(luain trrniinuni cius esse adsecuturuni.
|ooi_j |J ) io( ^^.^^v_^ . Oi_3jn\ ) ^^
ri ( "^
^ 9
Propterea noli de iis iurgium habere, el
^^ot; :V^)io ^.<C^O( ^'^&^ )-jJV^ ^^ dicitii : Ucs ila se liabent, ct satis est.

^«..^a.11 vaJl.^ _..«^oi )1/ .Of—3o ^.«^/ A'crunitanu3n haec a me accipc, ct insu-
«^"^ ^>- yi.a-JL^CL>o( ui.^ L^ ^ y «»jJ ^(O pcr fratres noslros, lllios fidei nostrae,

ih' his intcrroga; cum autem qui fratris

sui sermones dcridet etiani si suos pru-


;^i,n.M v^^^i; :V^)-< ^/ ^Q^/
,

jj

dentes esse dicat, noli tamen audire lo-


10

i \-^U^ ^--liL^ioi; JJLj:-, ^\<5t ^ (juentcm.

piis illis (piac


Quae autem tibi scripsi

ad lielium tumultuantur,
de co-

^J^fo/; vlA .i^^l/ yo;^ y^l )001


non tanquam ex data niihi revelatione tibi

:)iV4^/; oUl; )L^ ^^ ^/ :^-i^ ajierui; vcrumadhaecattcndevcrba quac

•y^l^l ._yiooi/ ooj^jii/; ^io^^; in exordio cpisf olae [posui] (3»/rH/»7»c .sc :

cxallal liamiliatus est'. Itaipic si copiae

viilrices ascendcrint, scito id essc a Dco


)__i)__3 )-Jl^^_^ v^ap v/o :)oi:^; .ioi
(orrcptionem, easque, si pracvaluerint,
«.p J^ooi );o<
^; ^r—^ ^ / 1 . .;:.too
iustoiudiciocssecondemnandas.Ncruin-
^; \sjI .jL^.^JSy.^ 604 0(J-d>^ \\aj^i
lamcu rccoi'tlare bcstiam suu tcuqiorc
)__i^^>n\ s^^Si^i/ \~1^] ) loi^ u>^/ occidcndani esse. Tu autem,frater mi, in

10 )oi^; ooo:^ '"'SiO. \1^ )6oiJ; ).^cL,» imploranda miscricordia operam nunc

impendc, ut supcrpopubuu Dei pax fiat.

).^V^; )J^a-,i J^o<x\i! Explicit Dcmonstratio de Bcllis.

X u^. — 1 X /ilios fiilci iiicdc w.loj_iii.oi wa. — i:i .\.

I
Luc. XIV, 11.

)^ ui^9 \LiaJ.
DEMONSTRATIO SEXTA

DE MONACHIS

I . Kloneuni prorecto et ilii^iuini (jui re- poio )jW/? I^^^^ -ot \^S,
cipiaturproferosermoneni : E.rsurf/iiiitus

iiiiii iiiiiic ile siiuuii)', et corda uostra cuni


« «. 'TL.\ ^djOjJo )—IsJ ) lOt^ yK.l_lt
manibus nostris ad Deum in caelum cx-
tollamus, ut cum repente Dominus do-
;) . >;^ .\ )& ^M )^
l«LA

mus aderit, nos vigilantes veniens repe- )jL^j o,pi )i)J \^^ ^ )-^f 5

riat\ Observemus igitur lioram Sponsi •y-^ .)lo-, ^lN.5 T * )i/; )_50,
^ . I

gloriosi, ut cum eo ad eius tlialamum '^o \ i; ;) //>« )—»J^^—-? 01,1-^0

Oleum aptemus lampadi-


introeamus'.
\. .'..>.v> o_: ^ .oMo L,^ oi^ai^
bus nostris, ut in eius occursum cum
. ) J.O; .'. ^) OOwi6)\ a^dSLi, > ,^ °> vi \\
gaudio egrediamur"'. Viaticum in man-

sione nostra ad arctam et angustam


) Ll^v_d; ) — .ijbjl ;^—ibjJ )joj jKij 10

ot^ks >o O ..^NJlJO .).'-^\/o


viam praeparemus". Omnem foedita-
. I
)

tem a nobis repellamus et abiiciamus, )ibK * >oj )J^s :l-j .« ^ \ ij ;)i6)j

ut vestes nuptiales induanuir '. Pecunia )',il-oJ^j ;y\ •>


f>J )_ °> m •! ^ V^^'-^^
quam accepimus lucrum faciamus, ut
;)IoAt-=> 1 « V)/ )boi-j .)^.^^ )ti^
)

servi boni vocemur*. Fideles simus in


y'!^ )-3p •)-^^ J^^_.-3J );i/ V^tiJj 15
oratione, ut locum habitationis timoris

transgrediamur. Corda nostra emunde-


.oi,^ n \\ — :» ) v>(\ )]—^\ :jJa-\. ^-^
VLMfJj :o.^J^j y^\ 1 VI .4'V> )boi_i
mus ab iniquitate , ut Excelsum in gloria
)

sua videauRis. Simus misericordes sic- :yKl.».^ ).. .v> \a )bo(-i .^o^ > .«..Soi.

uti est scriptum " , ut Deus nost ri miserea- )boiJ .) Z i \ vi.\. ) £/ )^1_dI^_jj

AB] — 4A siiper "^[xs^.- — A ^,.q v^\s. _ la A ^ii^aov 15 A U^l 1.^, A IL,, [tg.-us.

' ^»^ «^ ^;» /berfera. Vid. Pi-aefat. § 20. — 2 Roin. xiii, 11. — •' Mallli. xxiv, 42. — */6. xxv, 10.
'•>
10. XXV, 4. — « /6. VII, 14. — 7 Ji,. XXII, 12. — s /6. XXV, 21. — ''
Ib. v, 7. Luc. vi, 36.
.

241 DEMONSTRATIO VI. — DE MOXACHIS. 242

)oKs ^^ y.v ^ ffft I. :|ia_i)jL^ j L-Sls lui". Sit pax inter nos. ut fratres Christi

:}ii—»^\ \
.'.N v» |ooi-j .otl«^ ii \ v> voooniur'. Esuriannis iustitiam, ut de

mensa regni eius satiemur-. Sal efficia-


l-Jfj .po .:\ |L^<Ld|^ \6o^J ^,
mur veritatis', ne in escam

5
^
i^JIqa "^
)?)_i^L?,
y^i .'
:)_J^
> yoJLau
^ ^;j 4\^
damus. Semina nostra purgemus a
serpentis ce-

spi-
I .))
nis, ut fructum in centuplum praebeant '

)ooM .)I^L4p )_-JoV ^^ >a>^jlKj )J,


Aedificium nostrum petrae superstrua-

mus, ne ventis fluctibusque quatiatur'.

^.ajjo :. 1 ."i n o(^3 ^—^J-< . ot-.iLaQ^w^ Simus vasa honoris, ut nos Dominus ad

utilitatem suam requirat". Omnes facul-


^*
tates nostras venumdemus, et margari-
10 ^-^j/? ) —^? — •) «"v'.* J v^
tam nobis comparemus, qua locuplete-
yji ^o^ jQ—^uaoj .ya Qa.atvJo wK-sJ
niur'. Thesaurum nostrum collocemus
'1 ' -^ -
^^ ^OQ-OJo y '\'^ '' :)oi^'pLd in caolo*, ut ourn migraverimus, [Deus]

y^\ )
-" / «v<\ yoj:.\jo ^n.qi.i ) imi nobis aperiat , deliciisque fruamur. Vi-

.. -;'.°>/ "^^S^ ^o-^Ka/o ^^^i «» oot; sitemus Dominum in infirmis suis", ut

nos ad standum a dextris .suis advocet '".


!.'> "^uLqJ; :) ^ ^Jl^; 0(^0^^ \ n Ji

Odio habeamus nosmetipsos " , ot Chris-


) ^O^ ^—^ )oOtJ . )io 1 . ^ Oi.JL^
tum diligamus, sicut ipse diloxit nos ut
.0<JL>3 )oO( jj )^.L-.^JL^; vi_/ )-^-f3QJ
pro nobis traderotur'-. Spirituni Christi
)_^i/ vl^oj, :) rn .^v>Vo ) •igTV> )ooiJ
honoremus, ut ab eo gratiam aooipia-
:oi)S>> vTtK-s ) JULbo/ )ooiJ .)—.^ £, mus. Alieni a nuindo efficiamur, quom-

20 JJw-l ) **-y ^; ) I I1 tV>.3 . t V»» I; acbnodum Cliristus ex 00 non fuit".

lluniih's simus ao pationtes ut dot nobis


)V-io yol—a ^Q^l, : )I.Q_..D;_i odoX, ,

terram vitae in hereditatem"; in eius


)_-JL-30|, ; Ot.». .. , ^ ) Si.QJ. )6otJ .)lQ-2i
servitio fidelos, ut nos in tabornaculo
ov^QAb^ ^q-qjli .) wLi ot^oa_.lQ^ «a/
sanctorum ministros oonstituat. Ipsius
iHsf' v^ \^^\ =V'^-^^^^ orationem cum puritato proferamus, ut

2,j :ou» )i./, )-ioQj; v-»^ 69« ^^^-^? .)!/? ea ad Dominum maiestatis accedat. Pa.s-

sionis oius siinus partioipes, ut vioissim

AB] — fi X U.»a^. I» B lov.p3- 1:) \ ^S^ - 11; I! lowio 2:1 B ^icca.

1 MaUli. V, 9. — "-
Ib. V, 6. — = Ib. \, l.i. — Ih. XXV, 3G. 1" Ib. XXV, 33. — 11 loh.

* Luc. VIII, 7, 8. — '>


Maltli. vii, 27. — '"•
II xii, '- Ephes. V, 2. — 13 loh. XVII, 14. —
Tim. II, 21. Matth. XIII, 16. Ib. VI, 20. ," Mallh. v, 4.
243 APIIRAATIS 244

in cins rosurrfctioiic vivamus. Adsuiua- vOc*i^a._X t—so^o :oi).^i >aAia-.o oo(

iiius sii;iuiin cius sii|)cr CDrjiora noslra, :)-iLO)ii^; JUqljlqd ^-^ yQ...Lau .\S^^
ut ali ira vciilura lilicrcmur; lcrriliilis
<^6)_^ .) 5> n S JLq..^oj(3 'i>\ ^» I JJj

(Miim csl ilics illc (|iio supervcnict, vl


JJ. °\* ^-sK-ilj jJ; :)>; » > > .•; »
c[uis cuni |iotcril sustincrc'? Vcli(micns
: ).^i^iL^<iL ^ w.oi(^v^^(3 ^OQjaj . Jio.,^),^ r>

rcrvi(la(juc cst eius ira, ct eunctos impios


OL_m.J )Jq.J[ bo ^ ' ^^ .nK% il
pcrdcl. (]alcam salutis capiti nostro im- . ;;;

ponamus^, nc in praclio vulncrati oc- 0|1^.3lCD; )_^a^ ) >,.*.3 "^ixoQ^ )'p-fiD

eumbamus. Aceingamus lumbis nostris :)_jL^C^qjl yi-io ^^""^ouQJ .^»d6v.3;


veritatcm^ nc (bdiilcs in an^nic invenia-
^i:>o .^.. ..^jj .) ->y n\6 ]io<L^ ^o^;
niur. Surgentcs Christiim cxsuscilc-
.j!^ ;l_:»o )J^s.:ba.^ oiS^b VL-^i. ))-^^p) lo
mus^ iit pii)ii'llas a iioliis eomprimal.

Scutuin contra malii>iium arripiainus,


^..^poj ^^d^ ^ ^osj jj )J^^,.^6i

praeiiaralionem Evangelii Salvatoris :)— ^ \ •


« )6oiJ jJ .)6t\)J oi.s \!^-^\

nostri\ Poteslatcm a Doinino accipia- )6oiJ .) a3Q.^aj; o<]^a^ ^-^ )f^^!


nius serpentes et scorpioncs conculcan- y^A y^-^ >^Kj% •.\
% J
. .
\'> jlu^
di''. Irani ctomnciu lurorcm et malitiam
: )—2)00-^; oiVLoQ.^ '^n n t i .) i v>y o 15

aiiobisconipcscamus.Convicianeexeant

(lc ore nostro, per ipiod Dcum oramus.


i^ )6oj i .)UKi )^ ).^^,
.ov -iA ^»_^/ ^L-i-o )6(; :)»^k.^
Maledici ne simus, ut malcdiclum legis

cirii^iamus. Solcrles ojicrarii erilciamur,


sa^ y._./ Ov_il^^

ul cum j)ii()iil)iis mcrcedcni noslram rc- )_Jl3q_^ Joou .J,'f—a; >_ioj_s a—.ooi;
n

quirainus jiondus dici jicrrcranuis,


:
iil
.)_io,_3 ^^ owJLio •, n \1^J jjj :)JxJi^ '^^

copiosiorcm nn'rccdem possimus rcjic-


. » VI / m> )-JL<; )6oiJ
^i y.MQ.2jf : )

tcre nec simus operarii otiosi


; , nam eeee
: )_jLaiQ.:io ),_^a\>^ )6o(_) .w—.V»->.t\
Dominus conduxit nos iuvincam suam'.
Tanijuam jialmilcs conseramur in cius

viuca, (juac cst vinea vera, sinuisquc pal-


)_iL» )6o|J; :)_i.;)~s x;^ )\^ il )-»/

inilcs lioiii\ 111' (lc viiica cvcllaiuur. Si- :^ )6otJ )J ^po t^ .)_i::ajLi; )_s|J -25

AB] — i .\ liniihos nnslros nci/iiil/ilc (i rrriliilc iir fiirlr iiirriiiiimiir ^^^ \.-^', \i;^o ]t^aas ^-.
_ S \ iiiriirriiiiis ^o\iui&>3{^v.c^:MO- — llA|IS— 5jO- — r2 \ ^ — I8.\(iiii.^;. ^ //). .\ l»p.

22 A ^i.*^. 21 .V /(0/1 liiibramus \iai H H^oJ H-

1
loel. II, 11. Miil. III, 2. — -.i
Eph. VI, 17. — = /6. vi, 1'». — ' Mallli. vui. '2.-.. Epl). VI, IC,

1.-). — c Luc. .\, lu. — MalUi. XX, 1 seqil. — ,


* loli. xv, 1, soiin.
,

245 DEMONSTRATIO VI. DE MONACIIIS. 246

iiius ellaiu siiavis odor', ut fragrantia

yN o^ ^^^- '^::^ nostra ad circumstantes difTundatur. Si-


h " '
"r:-*)—*-^^^ v^
mus iu uiundo pauperes. ut pluriuios
y» im ^-3 )<">.. J; :vljio«.a^ yVi cn *>

doctrina Domini locupletemus. Patrem

neminem vocemus nobis super terraui,


5 ^_^)^; )_ti; K_^3 ^-Jil-S/ ^-^ji ]!;
ul siiuus lilii Patris qui in caelis est".
olxoj .jK.^'^ . t I .;o )laiDVa.3 ^>^ Ouando niliil liabuerinuis, tunc omnia
o(—il ^Q^ ) koKsN^J^ ) i— «ji ^.^ possidebimus; cum nemo noverit nos,

:) .'vo; )_S)K_2 sJiQ.aj .vQ..£^^o/; luue lamiliares liabebiuius pluriuios. In

spe nostra laetemur omni tempore, ut


^)_JlJ . OU> ^OiJo ^_*.iO^ wb^.3lSsJ;
iu nobis ipse gaudeat spes nostra et Sal-
io ) ::cL3 simi; :Kl) Si^^ ^ ) rio »«
vator no.ster. Nosmetipsos iuste iudice-
oiloni \ >ft )—\ -» I .^-^ ) :>< ^l^:^;
mus et condemnemus, ne vultum deii-
.)bs.aLflDol ]—^i\ 3 ^^^iu; :oiln n t;jo
ciamus aute iudices qui super tlironos
^ou>o )K...ljL..^iajLi> '^\\f > )—JV-» sedentes, tribus iudicabunt^ Arma su-

.vi.\i.l/o;>CLijU/ ).'...t>v>; ji/ :)^o(Kj mamus ad certamen, praeparationem

15 ^xc^; :^^; ji; )-2«l^ ^; u>cL3ljJ


Evangelii'. Ad portam caeli pulsemus,

ut coraui uobis aperiat eam et introea-

uuis''. Misericordiam obnixe efflagite-


.jL^I^; ) .liops. )j—J; :)_:«oV.iaA
mus, ut quantum nol)is opus est con-
«-«O^)—J; )^_»J y^\ ^_.._3l^ ^-^VJ sequamur. Ipsius regnuui et iustitiaiu

)_LsVq.o ;Kiid ..-oioN^/; i_0 )v-^2i.\ eius postulcnnis, ut accipianuis in terra

20 .)1q.^,o ).^oj l-.^,^» )»)-3 )-iX:o.\ incremeutum''. Va\ quae sursum sunt

caeleslia, cui^emus et meditemur, (pio


^ I v>-.oui; :ouQ-AOi) q.^?^ V—^-J
evectus et sublimatus est Cbristus',
•,— >^_^ )
L/ .0»J-^ ts_^S oii>s.3 "^—iL
muudum, (pii uoster nou e.st, relin(|ucii-

Ol.^ ^_-^_Q_aLi |J OUQJSO»».» ^^^_iO; adquem snmus


tes. ut ad locuui invitali

otL^.^L:» »oi?)J . )).X K.fc > \ ^ S Ni. \ perveiiiamus. Oculo9nostrosad'su|ieriia

25 ^ ^V_^3 vQ^Q.^; ;)—L-^jLbO; extollaiuus, iit s^ilendnrciii ipii ap|iarcl)it

AB] — I .\ ^W- — 6 B |^a>- — i:[ .\ :iilil. ^3 (tip. 1.; .V uiii.


<? ICB^»lN 17 .V

(iil e.rcrlsn ciiclnnnn l.iaA» l ioo".^ (1-iooK^^i.. m .\ \>'t fl- 1!) A liaioo. 22 A 0111. ^^ Ll.;. —
2.'. B (lc^inil ^a-

'
II Cor. H, 1.5. — = MiiUli. XXIII, 9. 3 /4. XIX, 28. i

Eph. VI, u;. •MiiUli. VII, — ' Ib.

VI, 33. — ' Cul. IH, 1, 2.


247 APHRAATIS 248

contemplenuir. Alas nostras vchit aqui-

lae sublevennis, ut Tibi] corpus nbi cst ^a^


videamus'. Saerificia regi parenuis. Iru- ot^^k^o)-^ v^da lo :oi^Q^K..>^
ctus desiderabilcs, iciunium ct oratio-
)
«A «> \ ^A ^ \ I

nem. Custodianuis arrhabonem cius in

integrhatc, ut imivcrsac domui thesauri


^; ^ .) «'^^ ^v~3 ) ^/vim 5

sui nos praeficiat; qui cnim in eius ar-


ou^ V .O.Sl^ )lo^ lOO; )
ih -^N

rhabone fraudat non sinitur thesauri ^)Kjl>o; ^_bo .) l{ 3 ) 30 t .7 \


domum ingrcdi. Corpus Christi caute . )K-iiajL--^ oi^ y°^ ^ )l6)SoLio ^_io

custodiamus, ut voce tubae corpora


j^^^s^ )lid^)lo ) i'i<x£> ^a>J»; ^_io

nostra resurffant. Attendamusad vocem


Sponsi, ut cum eo tliahimum intremus.
)J;
^ )
«*-y f^* )J^1 % >0 ^-X> Ol.^ 10

V—jql:»wK_^ ) v>', ^ *^-^—^ JV)—s ooU


Munera convivio eius apparcmus, et in
'^ " *; ^-^ .) " ' i«^\ );K_ft_^o
eius oceursum exeamus laetantes, in-

duti veste sancta, ut primario loco iutcr Oi.36oi.«l^ ) L—SJ Olfl-^ ^_^ ) q «!•>

electos accumbamus. A'am qui nuptiale ^jj \\r4^ )ooM? )—^?! ^^ .oiiUd.^
vestimentum non inducrit, in tenebras yyi .010-^.3; )lS>v> / mo )K^t-o oj^ 15

cxteriores eiicictur".

excusavcrit^ cacnam non gustabit. Oui


Oui se a nuptiis
^ oi:^;/ \-£^ )_Jl^ )_i>;j
'
^^Av^ ;

rura et mercatum amat a . civitate San-


O(i^.ip0 )tjj
?
)pj )00iJj
:^
\Sh ^ .\J>Q^

ctorum prohibebitur. Oui rructus in vi-


,

)i.a,^^-^l)_3 )_s»J^»
y ^

^ .y^^^^OuS
^ ^

nea sua non pracbucrlt, cradicabitnr )_sj; ^_2>o .ouLaj \-^ \ >o\\ ^_io

atque ad cruciatum mittctnr. Oui pccu- 7-/ l-Jas^)—» >^otV-J JJ-LXd OLIILI; 20

niam a Domiuo suo sumpsit datori cum ,


)_J^_|<.a>U ^«!^"; )_3j; ^' •)—
^^
lucro referat'. Qui cupit mercalor fieri
''^«jLa ^^K.:i.Da_^ .°> \ '.
)ooiJ «JitoKj;
villam sibi cum thesauro qui in ea est
^-' "^ ) ^v^i^ ^>2a; )—=>\\ ^-^ •o(';
eraat". Qui scmen bonum susccpit ''
, ter-
oi^ ^po )ooi-io :.ji]^J^; )_Lj oi^
ram suam spinis emun(h't. (hii piscator

vidt fieri, suum retc assiduc iariat. Qui ).J|2k^; )1q^; '^^N.al; ^ .> ,W-S-» 2

ad certamen est educatus , a saceulo se «o.mj; ^ .).^paj JooiJ yxjl V./UL3


^
AJ — 2 4 A loow- F.go i'!!!!! Wiiglil loovio conieci, secus aliqua clausula omissa est.

'
Vid. Matlli. XXIV, 28. — - MaUli. xxii, 13. — = Luc. xiv, 18. — < Maltli. xxv, IG. — •• Ib.

XIII, 44. — •' Ib. xiii, 7.


M ,

24U DEMONSTRATIO VI. — DE MONACIIIS. 250

custoJiat. Qui viilt coronam reportare'

. «'. l.n ) I r> I; )-^.^ oiJL^; ^-^ .ogi^io tanquam viclor in agono currat. Oui
optat in stadium aJ certandum Jescen-

dere, contra aJversarium suum eruJia-


i ^^', )_J_4 ^ .- I ^ ^ )— .-VljJ.;
tur. Oui vult aJ pugnam incurrere,

arma sumat quibus luctetur, ea[que]


.o(^ ,
> %? jJ )l^po )_3(l3V ) iis.-->
constantcr nitiJet. (hii angelorum si-

)—jJ^~^; )i6J^>> VI \ )_n_£a_^; ^:>o milituJinem suscipit, ab liominibus liat

> v> .^0 —><t— J jJ ) t •>j; oiLoJ^s iLiio alienus. Qui aJsumit iugum sanctorum,

)t / ^ )—^J^ > VI 5 ^ ffl -^J^^ )—=*J?


negotiationem a se removeat. Qui ani-

niam suam vult possiJere, munJi po-


10 oMLSa ^^j? ^:^ .JJlo_.o, o(jl^ ua^V-'
sessiones arceat a se. Qui Jonium amaf
)oo.Jo ^)K__j_J ^ )!L-.^ V. i ,.\
quae in caelis est , in liabitatione lutea

^ )_i^ )-^;; ou^^', ^' .)^1 et caJuca ne laboret. Qui exspectat se


Ot ^ >&,J VI \ ) ft__r^^ 2l^ ^Q_2tjLj in nubibus raptum iri, splenJiJos equi-

|Jt— ^^ ) llVlA .^iJi; ,_>0 .)-J>ij tatus sibi ne comparet. Qui sponsi con-
""
^ ^
i>

\ -ii^ vivium praestolatur, convivia buiussae-


15 .oiJ^ n°>i ^-.oi ^-.1 i/ onii .. I

ne Jiligat. Qui caona instructa cupit


»-^^:^^^ ^\. j—3, V^
culi
iJ? :•»

Jelectari, ebrietatem a se repcllat. Qui


<io( w.y 1 \\ ) "^ .. g.^ joou
se convivio parat , ne so excusot , nec
>f> Vl\l ) NOJi '^^ Ol r ." -< V))_CD,
I
mercator Qui bonum semen rece-

^^
fiat'.

.jL^ q \ j, v-0|Q_»)J^vJ pit, maiignum in se ne sinat zizania se-

20 ^^ou )JqjlJ ^ ^d(.xvi].\ )-J{? ^o minare*. Qui turrim incepit aoJificare,

omnes sunqilus computet; debet


j, ^^w.:;, ^^ .)U«J oti K_i/
^ onim qui
illius

aeJificat perficere no viam


.OMLaui ,J^s.^ )-^^^ ^ )oJ^ m -I sAoV^i
transeuntibus sit irrisui".
,

Qui aeJifi-
^^ -'j^- ' ^^!Jo>Cl\ )
•^'VSN/-' ) .\ .'.l\, ^^ cium suum superstruit petrae , funJa-
' '

^^ )J<J? ^-^ .oiJ^, n°ii )Jk ^ii\ oC^ menta eius penitus foJiat , ne procollis

ooi >d/ u3a.=i — —i^-Q—soji —


iLi ) oi^ subruatur^ Qui teucbras vult ciTiigere,

i^Ji, Y^ ^l h. ^ -oi^ .' \ ambulot Jum lucem babol'". Qui liienic

A]

'
I Cor. IX, n. — - Ltic. XIV, 18, VJ. 3 Maltli. XIII, ' Luc. XIV, 29. — •'
MaUh.
VII, 21, 25. — '•
loli. XII, 35.
251 APIIRAATLS 'lh'l

ruaerL- praciiictiiit statim ab aestatese


', J-io»; ^^ .cii-io oCx so -M ^?-i3
expediat. (hii iu recjuiom iugrodi prae-

stolatur, viaticnm iu iilud sabbatuui


)l o->;n V ? ^)a-;,'j ^_io .) > i^ Ji"
^v
praeparet'. (^ui expetit a Ddiuiuo suo
)-^j, ^^^ .)_^, \J>^\^ )i6v_i )o<^
condouationem, del)it()ri suo et ipse di-

mittat''. (^ui ceutuia deuarios nou exi-


^-io .)o^, ).-d^ ^ )oo) ^.iokji f-^?
git, ei nn-riadem talentorum Doiniuus

eius dimittet. (^ui peniiiiani Domiiii ot ^ \ )—a^-io; ^_io ./. ^iT> >a^jaj

sui super mensani rnuiuuiularii] collo-


^>^ oi^Qjt^ ) t\v>.\ JLaJ ^iio
cavit'', nou voeabitur sorvus uequam.
\ . r».>. ?>n , owxoj x\ -^ nv), ^o .s^oiaji.»^
(^)ui iiuiuilitatem diligit, heres erit iu
10
terra vitao'". (^ui pacein optat lacere",

filiis Dei est. (^ui Doiuiui sui volunta-


o»^3 ^_io oi^^ )__Dp )o^; oi^>ja-.oi

tem uovit, adimpleat oam, ut uon va- \ZJ^:io\ o».^o'^ sf),.X^f ^ .)lasuL^

pulet multis". (hii cor suum a dolo ^^,jii, ,_io .ouj^olpo JJ )J^-a^ _io
eniundat , Reyeni iu decore sito vklebuiit otS3 ^^ oiv^ v^ ) .f... t*Jy:) ; oiv^
oculi eiiis^. ()iu Christi Spirituin accipit,
) —^i/ r ^N ,..\,i, __^ .)ld.2LJL_^ 1.^

hdiniueni suiim iuterioreiu exornet. Oui


otl, y 'i \\ ^cLsotJ jJ obl )__Q^J^
teinphim Dei vocatus est , cor[)us suum
ab omiii purget immuiulitie''. (^ui Spi-
)J.^ ) 1 1, 'iN >>->\, _^ .)J^sVv>, n

rituin Christi coarctat , ex angustiis ca- ^iO oC^ ^_iO Ot-jLSLJ t—^"
.Jio)j

put non exahabit'". Qui portat Corpus OIJL.JI wo^^ J-X:^ ^ )_Lj ^iu^L!^; J)

Christi, corpus suum alj omui spurcitia )( •> rn ^ n », ^_^ .oC^ ^sJJj^ JJ, 20

custodiat. (^ui voterem hominem dimi-


)V)_^ ^-io oiASu v-^ )-L^ ^ ^ no\
sit, ad eius operapriora ue revertatur".
)_sj JI o»\ )i.^J^, ,5_io .ou» \iix
(^ui uovuiu homiuem iiuhiit, animaiu
oipo, )-_cpn>ni ^ )_ii, ^.^ .oi^ oiJ»
suain ab omui servet turpitudine. (^ui
.,o;IkJ JI )_Joi ) VI \j»,, )J^ ." ly VI -)
armaluraminduitexaquis'", arinasua uo

proiieiat , ne l'orte superetur. (^uiscntuin oiV_^; ) cpo v\ I -> )_^oiJn_^, . v> 25

gestat adversus malignum, a telis quae .)_ibO ^^Ol 0.i»J; )_iO;Jioo ) l\.l)A,

ABJ —8 B iiicipil w^a»3- 11 A unimum suiim w*aj [wn^- I!) A

1 MuUh. .\xiv, 20. — 2 Hl'1j. IV, U. — sMalth. 17. — '•'


I Cur. iii , 16, 17. — i" Ps. cx (cix), 7.

XVIII, 24 seqq. — * Ib. XXV, 27. — • Ib. v, 4. — " Epli. iv,22. — '- Kx nqua ba|iUsiiii. C:f.

— ''
Ib. v, a. — ' Luc. XII, 47. — ^ Is. xxxiii, Denionslr. vii, g 10, seqq.
DEMO-XSTRATIO VI. — DE MOXACllIS. 254

)-l \ t) \ Ol^iO ^'^^ )opi oUlSooI;


^ illc sihi iimiiitit se custodiat. Qui taedio

. N? .Jl "^ ". "^^ )^_LiOj )—iOj ool iudulget, uon sibi couiplacet iu eo Do-
ininus cius. Qui legi Domiui sui studet,

liuius saeeuli euris ne iaetetur. (Hii iu


,^_:io .)_-l^;/; oiK ^n \2^ ^-oC^
lege Doniini sui nieditatur, arbori coui-
5 .Qt t °l "l ;K_:L-I ) iJS> .; \ ^_^;;/; parabitur sujier aquas plautatae'. Qui
>^o .' n 1 » I jj oi-^^-Jt 'O»—'/; ^-io conlidentiani in Doniinuni suum repo-
v.2t.aaj )Kx.q\ ) Ten^o; ^-^ .
y \» i; snit , arljiiri iteruni siniilis erit super

V-^wJi ^_2>o . oi-J ) VI ^ —


)
"
., * v< ovJ^ llumeu coustitntae". Qui homini conli-

dit, leremiae imprecatioues suscipiet'.


^<u— »; ^_io .oi^ >f>\ ) 1 m I )_iw)l.

Queni Sponsus invitavit, praeparet ani-


10 ^^ .) .^\ji )_ii;K-i )iQL_\iK_^
nuun suani. Qui lucernam suam aceeu-
sDoKjlJO o]^ )
«'.'; n; )t_>Lj ^'^^..^X-l;
dit, eam ne uegligat, ne forte exslin-
otpo\ ) •>fn I )-^il\ji ^o^i; ^-^ .ot^ guatur. Qui clamorem opperitur ', oleum

;i )t 1 ffi\ in suo vase tollat. Qui ianuam custodit,

Dominum snuni exspectet. Qui virgiui-

tatem diligit, Eliae similis liat. Qui iugum portat sauctoruni, sedeat et taceat*.

Qui paeem amat , Duminum suiini in spem vitae praestoletur.

2. Solers euim est inimicns uoster.


:JP^
•V v-^j^ o? vr^/
amice; callidus ille est qui adversum
15
uos luctatur; et adversum streuuos in-

clitos([ue viros se acciugit, ut eirenii-

oNi; V-^^ )L_aLi .va2.;tJ; o.I^too nentiir. Debiles enim illius sunt, nec

)K_XjlJi ^oJl oy' n>o jJo :v00U_Ki/ puguat eum captivis qui praeda sunt
eius. Qui habet alas ab eo evolat , ne-
)_Il^o«-\ K_i/; ^-io .oC^ )
'
« 'ii;
(pK> ci appropinquabuut tela ([uae in
20 )V)_4^ O^ V-»-^^-^ i^° -.OiJJiO ofi>w «— 1^
cuni inunitit. S[iirituales euni videut

incurrenlem, nihih|ue vah.'nt eius arma

ot_i__j v^^^ » —^ JJo :o, ' n v>


in corjiora eoruni. Filiorum hicis nul-

I )|oia_i -^ vbotJi3 .yoo»—V-,^^ lus ab eo mctuil, tcnebrae enim a

lacie Uicis liigantur; iilii pariter [Dei]

A (p-oV
AB] — 13 A iiclil. ow l^ttiiv»- »1 B 10. :iclil.

Ps. I, 1, 3.
- -•
lor. XVII, :, 8. - ^ JO. .vvil, 5. - »
Mallli. .XXV, (3. Tliicn. III, 27, 28.
APIIRAATIS 250

honi ;i nuilo niliil iorniidant , qnia )1 ) i.^1 >^0|(3JL2>0 . )V-^0|Jl ^t^ 1 ^^

|>('(lilius cornui (ledit cnni in con- ousoiJ. j^o; j ^^^^..^Oio : \.xJ^ So y^;l^^|
culcationcm'. Si illi pcr siniilitndi-
i<a^^i voot^ )_io;Kio ^ .yOO|.-^i^^
neni tcnebris comparantur, ecce isti
):boo .)ioiaj ycuoi yoo^ ^ooi :)oaik^
sunt lux'. Si serpentis iustar ad-
yOoi^ w(30( :).Ia^ y^\ yOOi^iCSwb» ^LAM
versus eos irrcptat, ipsi .sal elTecti
^^)-ial^ >.. •>> v> )J; )_Jj^oe yQLjiai
suiit'', de quo edcre nequit. Si etiaai

illos aspidi comparamus, ecce isti


lo-^, i yOO''^ )—^?'^ V^/o .OU-L_iO

similes sunt infantibus. Et si ado- i.a^t-_2 vOJoi ^ooi^ ^-«ooi :^cQ_aLfiD(

ritur cos per cibi concupiscentiam, K^ii^ ^oi^S^ ^oiJ ^/o .)?Q_:^
ieiunio illuni , ad Salvatoris exeni-
10

plum, superant. Si cum cis oculorum y -^

JlKiKj; \^\ \JlSL l><^ y/o .^0^3


concupiscentia vult dccertare , oculos ^ V t, r V 9 4 ^
I
)_2ooV-^ yoot
^ 4
.» i..\ . .
.

\ n» :yOOi.^a^
ad excclsa caelorum attollunt. Si ille-

ccbris cos nititur vincere, auditum ci


i .y^l )jV; )^j i\^ yjo .\^L^\

non pracbcnt. Si autcm palam eis 6o( y^/o .JKX^CLIL^ \OJO| O^ ^^^ /^N/^
teiulit congredi, eccc arma indnunt ct )o| :yOOWiC^ jiKdKj; )_i,' K^)-,^2^^; 15

consurg-unt advcrsus eum. Et si per y/o "|\ -^" "^ ^^aJ»0 . <f> .^^N \jj)
somnum in eos incursat, cxpergiscun-
:^^ou*jLi.^a.>J; )»^j ]LlJ^\ ooi
tur, vigilant, psallunt ct orant. Si

racnltatibus eos perlicit, ipsas pau-


oi\ w^oii :sOj/ KpJK..^ ) I ."i n 'i y^/o
peribus erogant ; si quaecunque res sua-
vis eos lacessit, eam non gustant, ^\:^ ).^^^^ y^\ V /o .^nmv^N yojoi 20

amaram esse scientes. Et si eos Hevae )V^po; \^y^\ oi^ x;^^a ^ )J :vOOt.<C^

libidine inflammat, soli habitant, non ^vQ-j/ ^0|.^<J )o.Jl; )K.,vC3 V /o .001

autem cum filiabns Hevae. JJo yOOU.;aoO^ vQ—101 yooi^ . .,v>\

>:>Jo^ J^jLs yoi^

3. Pcr Hcvam cnim ad Adam introi-


y< -n 71 9

vit , et Adam imperitia sua deceptus ''^N.i.o .oiioy^ii ^ oi^ ^;!^/ ^;/o :)qJ;

est. Ad loseph etiani accessit pcr uxo- :oiv!_^ IJSsj/ ,


-'' -^ >3^aJI ^'^^ oojl

ABJ — 1 A >.wai3> — 3 A .•iiili jicdilnis ((iriiiit ^o\.^^ Cv—I.. — la A |aj»[lap»- — 27 B oiii. ool..

' Ucn. ui, 15. — 2 MaUli. v, l.'i. — - Ib. v, 13. Cf. Demoiislr. ii, § IG.

2o7 DEMONSTRATIO YI. — DE MOXACHIS. 258

\J>, jJo : oilo\ ^-t i\ ow^«o£sji/ .aLODoIo rom domini eius; losepli autem versu-
)iK_j/ , —L^ .)K N>Ot>ff ojA >a-^; tiam eius perspexit, noluitque ei aurem

oC^uOJt; V)f N yo t VI i yaS. o'^/


erigerc. Per muliereni etiam Samsonem
I

impugnavit, donec nazareatum eius ab-


yOOiXo; '"'Ss.,-^» )ooi )V3a^ . otloV^>A
stulit. Omnium fratrum suorum Ruben
oi^ )^ ^o^/ IKj/ , r->o :^ai./
orat primogenitus, et per uxorom pa-
K_i^ yojot/ )-s» t-'^ l®? M®»^ .)jioaio tris iniecit [inimicus] ei labem. Et
Aarou, pontifex magnus erat in Israel,

|.v>.\ vDoVSJ; ) < g^ '!^/ . ) to.vi •> ot propter Mariam sororem suam Moysi
invidit. Ipse Moj-ses, missus ut po-
. •^\v> ot v^ \ V—^;o :^f^-bo ^_M
pulum ox Aegypto educeret, sccum
lu : ) t n v> ^ )—«t-^ oi_:» '^'^^ jK •: t m
duxit scolerum hortatricem, occurrit-
^3ot/; ) v»r \ ot \ ^—a_j; ) \~>o
que Dominus Moysi, volens eum occi-
vOO>\'S-> ^--o? )—3J .« ^< VI \ OtiKj/
dere, donec dimisit uxorem suam in
)a —M —3 JL^ w4 »1 X v>o :^a_>.oK_3i. Madian. ^'ictoriam in omnibus praeliis

)oO| )) ^ .) ^MSO ^ 0| ^ w.^JSw&/ suis obtinuit DaA'id, sed per fdiam He-

15 of^ «>/o :oi6)_^ T^ ^ "r


f. °>-llO
vae inventa ost in oo macula. Decorus

orat Hamnon ot speciosus aspectu, et


^o<S\ * -^/ o< \^s-oo :oiK-^ Jis-^vLs
irrotivit oum [inimicus] concupiscentia
y O VI . .. N t Of— • .'t-^l; oi'^, .°i.>^M
sororis suae et Absalom interfecit eum
^
,

v^ OuLso :)-^i/; ) -^^v^ vooi^ . v>


proptor stuprum Thanuir. Magnificatus
. oi —3i_\ wk-^<_flb / >.>o<o t I oii,a_^_iki0 ost Salomon siqior omnes reges terrae,

J^^^-^ ^^oL^Li/ i'^ ^^>i/ y^ ot uxores eius, cum senuisset, averte-

.o__^ .^) I ^I/o :o i/; "i^ « -* -^ runt cor eius. Por lezabelcni, fdiam

oa_^) \ ooi -1 -" <^ I


Ethbaalis, inlquitas Achab multipli-

cata est, et inquinatus est valde. lob


«^s^J^s-SlJ; ...Sli/ |j ,_3o • "1 r -' I « ^
otiam in liberis ac facultatibus eius ten-
)i/o oi r .j s^oto \ \ —s; ^j ou:» ',
/
lavit; cumque iu oum praevalere non
JS>,\->^; )a^ b, —L\ CH VI. OU^J^/o ..N
posset, progressus est arma forcns ad-
:\^{f )'^jxiv odijJ oi.ioaa_s '^/o^;)] versus eum; ct advenit, secum addu-
Jk-^^ cd/ oq__^/ bo(o .)oi \JJ ) .^'.; ccMis iniiuii llcvae, quac Adam dciece-

ABl _2 A w^^.»- — 10. A wtc^;. nA UU- li A ailil. looi [;.3ao. — 17 .\ o;<(.

20. A "%-iaCv*;. _ 2B X L-^lo-


P.iTK. 5VK. — r. 1. T. I.
,

259 APllRAATIS 260

rul, ac per os eius dixlt ;ul lob viruiii

iusluiu : Cuiwiciare Deo' . Ipse auleni ^oNJ; )-^. oUo/ ^-«-3 fS )jL1 >^^J1^^^
consiliuiu eius repulit. Rex Asa pariter
oiIqlV /"^ i\ oU»t-J V->-<k j—^/ :>.^a^^
vieit nialeilietuui, vitae [exsortem], cuui
>n nn "=^0 otJLo-^) ^-^ ot-^)J oty ^» \/o
ope nuitris eius cum aggredi vellet. Novit

autem Asa eius astutiam, et nuitrem


vOoi!^ ^ ^,^Q-. JOOI Oj . j^llO Ol^,^^;

. jo^ JLv-^; j^^ih^ v£D;050i oC^^Jjo :


•«•
^ I
suam a dignitate sua anaovit , et idolum I

eius eonlregit ac prostravit. Maximus :\-£S^, \^LC^l ^o( j<Sot y^hS

ouuiium pru|du.'larum erat lohannes :


^i^j . )-^;ooi..<C^ ^^^; oili^)/ oiK:^»^o
ipsum tauKui uccidit Ilerodes propter :vQl\ >o»i ^ -H vA^j )oo( v^oioK^/
)

saltationem filiae Hevae. Et Aman dives


:^-I»—^« \—!ii !.•)— 3 UI-3JQL3 oi&s.^Ioi6 10

erat et tertius a rege; eique suasit uxor

ut ludaeosperderet. Zamri princeps erat


^^•^jaai/ ^ Q^\ij )iJ^j/ )^ '^^^ioo
•^).::ooI t-^ ^^l!^/ ):Ldi/o w^f^o:!^
tribus Simeon; el Cozbi, Jilia principum

Madian, eum corrupit, ac pi'optei' mulierem luiam eecideruut ex Israid viginti et

quatuor miilia uiio die.

4. Propterea iratres mei , , si quis voto -^ )v_3lX "^ .-^/ ) )oc ^^'^v.^oo

lia:atus, aut coutinentiamprofessus, so- ti^ o * * .''. ^* ^ "]


\ ' »
'^ '
' '
)lo .» /... ^~»;
i
) » ., n o/ ) >fi »o
litariam vitam amplexus fuerit , mulie-
OlicLj/; ) >n « n JLV_3 )1K_>/; )—3jO 15
remque velit , voto et ipsain obstrictam
)iKj/; ot\ ... n'°> )-ijboi :oi.^a:). *po!xl
secum habitare, illi utique uiagis expe-

diret uxurem palam ducere, ne libidiue


7, n -•:
^ 9 V f>

illiciatur. Similiter et mulieri consultius sU OU^ )Jo ) I TOI Ool )lK-j/ o/o
esset, nisi a solitario discedat, publice N.;)_^ ys-^ jj )if^ )i:^ ^
nubere. Mulierem igitur cum inuliere

virum cum viro habitare


)M )iM y=-^ )ii^./ Jooii )^^ 20
vivere decet ,

convenit. Maritus etiam qui in coutinen-


) I ./ )r-=>-.L vs/o .•^SO^^CL^ 0(2^ y£>\)
tia statuit permanere , coniugem suaui
secuiii ne habeat conimorantem, ne for- o|1Ss-31q_ii :)6ot-J )ln < \y —o—s; —s^ )

te ad statum piiorcm revertatur, et ou^ v.d-3oi— I jJ; \ v> \i )1 ot v\ \

AB] — )) A ^5^. 1(> A wov- A |.a^ (l;a.jj^. — 20 A H-. — 21 A |oo>-=<i>. [pais-Ci.. _


23 A -ttSow Uo^' ow>ax ;.»»./. U o,^31.aA.

'
lob. II, !l.
v .

201 DEMONSTRATIO YI. - DE MONACHIS. 262

ailiiltei- existiiuelur. Couveuieus ergo

i-.^.iio v£>;/o m ) iT\a>>o )joi '^ .^tv> aequumque ac decorum est cousiliuui,

quod do mihimetipsl et vobis, dilectis-


yO "^N v^/o sj> > °l l\ ). >l y \n^;
sinii uiouaclii, qui uxores uou accipitis,
* ' "^ * *^

vobis etiam, virgines, quae viris non tra-


> ^-vC^/o :^.Jooi JJ )y i^v; )I^s^oJS^o
diuiiui, et omnibus qui castitatem dili-
)\-la s^ijo x—'\-^ )lo t % f» n vi r.i;
gunt iustuni eonveniens et decorum est
; ,

^.0)010^.1^-=» )~kJV^ )ooiJ )jL^o)..2 ^/; ununiquem([ue, etiam si aegre patiatur,

y^l V>n.\-vC^ oi^ ))—^ l-jLsoio :)oo(J solitarium permanere. Eo namquemodo

)C^;^ oa^, :)-^ )-iio;U ^to? illum decet habitare, de quo apud lere-

niiaui pn)[ihi_'tam scriptuni est Bratus rir


10 oK_io oi1q-aX^<.3 yr-^ "^n n t i.
:

(jiii jjortarrrit iinjiini tiiuni in ailolrsccntia

sua , ct scdcliit solitarius ct tacebit, (jaia


^ I
)
?
»-30«
S' 5

;^^
v^Q^s^
iuguni tuuni in sc susccpcrit'. Ita namque
) ZJjlm\ oiv^ ^'^vjil, ^-^^ " * '^ * ^ "
convenit ei, carissinie, qui iugum Chri-
:>)io.^t-3 oi^ 'f^! sti suscepit , illud in puritatc servare.

-y 5. Hoc enim, carissime, de Moyse


'o\
scriptum est , ipsum scilicet ,
postquam
>>oto\N Ji^^^/, )—L:>j xr^! : ) « n
se ei Sanctissimus revelavit, continen-
)J_3j ^o :)1q.>^, o ooi vS/ ^o-Jj ),».^, o
tiam amplexum esse, et ex quo sanctili-
)_uoi jl/ . oiJSoLxxjk. ]J oiIKj/ >«f nl/,
catus est, uxorem eius ei nou ministras-
)jia^, oiiii>ot>o vOJV-^ '^qjla, :oj>J>o se; sed, sicuti est scriptum, losuc ftliiis

20 )_iSoi ooi '^cLaJ' ^'^Ovo .oila..r^ ^^ Xun niinistcr fiiit Moijsi a pucritia sua''

,_b. [•Mi V ^JM, :wOiaJ\^ o.^]^ De eodem losue etiam scriptuni est: Dc
JJ )

tahcrnaculo non recedchat^. Porro in ta-


)Ukj/ ^-^ )oO| jl ) Lsj > TitVO .)oO|
bernaculo fuederis mulier nou uiinislra-
)
/^AvrtS vfd^/ jj, ^'^^^S.^ :)00| yX^]^v.jL^
bal; nou enim lex mulieres sinebat ta-
f_3 .s/ )J/ :)-ioj y4> v\ )-Ju ^s:!^;
cum
bernaculuni loederis introire, sed
25 \x=i) ^^JL^; ),iy,l^ >-ooi ^l/ o,..^C:>c^
ad orandum veniebant ad portamtaber- ,

f.o.3 )jotiLbv v£(o .^^oio V..OOI ^« \ v^ uaeuli foederis orabant el recedcbanl.

JlA»t, r> ^ yOOi^OL^OLjil, ) —Ls)-^! vOj/ Saeenlotibus clinni praesrribebal ut

ABJ — I A oiii. l^.o.

' TJiieii. III, 27, •:.;. - - E.\. .\.\.\iii, 11. — ^ 10. .\.\.\iu, 11.
;

263 AI^HRAATIS 264

tempore ministcrii sui iu coutinentia ma- "'^,^ sS/o .yOOiJLkj yOVin .. I JJO yOOOtJ

nerent, ucijue uxores suas cognoscc-

rent. De Elia scriptura est eum modo iu


Jl *. I "> ^>-^o jooi oJS^ ji^V^; jio^^
monte Carmelo consedisse, modo iu

torrente Carith , et famulum suum ei


jJ^. ..( 4 )oo< ) ."vt * ^ ot^\i ^^k^OOO ^>

uiiuislrasse. Eo quod iu caelo cor eius


:oi^ JLooi )_IJ^.«^ ) ^;oi ) .'vtt;
manebat aves caeliafferebant
, ei cibum
) «\,vi» ^^^; )^^^! ^a^«^ ''^s^fo
quia angelorum caeli gerebat similitu-

pauem aquam
)_'L^O ) VI ..N )^-^ ^^^0| yO-i'^
diuem , ipsi augeli et ci

praebueruut, cum a Jezabelis conspectu


^^jU/
Ojis. >f>
)0^
\ Ot
^^"> V|_£D;0
OtA Q_^K-/
:)<90| sO'f^ 10
fugeret; et quia totam cogitationem » r,

suam iu caelo posuerat , ad caelum iu ))0_l; )J^ *> ->•, W •> .°> ^ mI/ )
."., Vl,t 7»

igneo curru raptus est, ibique facta est .^^l ycb>J>J\ otpcLX^ )ooio :)-.^:^\

habitatio eius in sempiternum. Eliseus


ot—^ii )JS> -^ n\ •> ^u^oi wJii—.^/ ^/o
quoque magistri sui tenuit vestigia, et
:)<90i V
VI \ )J^ vinN /t; )J^..^2SJ»->a
cum in Sunamitidis caenaculo commo-
)—Ld(3| .)(3oi .jL:>oJisjL>o o»^L^t:^oM ^2co i5
raretur , a discipulo ei ministrabatur.

Ita enim locuta est illa Sunamitis : Pro-


. w^J > "i "^ ^>-^ S\o oo( A^,.D )oCS^;
pheta Dei saiictiis est, et ecce iuyiter ad iios i

devcrtitiir. lliKitic saiictitati cius coiicenil oii«i > 1, n\ ouk )jLj i_-^ \-^oi
ut ci parcinus caciiaculuin, ct iniiiistcriuni .0|—^9 )^>J>-^lilo )JS> «i^N.N Oi^ y -^XM

[necessarium] iii co\ Nihil autem aliud niN. / \ '^ ^* ) ^ » N^" > I
iooi ) L-^O 2(J

Elisaei caenaculo ministerium,


fuit in

praeter lectulum et mensam sedileque


);6J5^o )-^v-^ Jn ••.NV » .--N/;

et candelabruni. (Juid vero de bjhanne


* " -s IS,.^ jJ-^/; '••^Ls.Q.' ''^Ni^
) '
' 'r^\^
dicemus, qui, etsi inler liomiues habita-

bat, virginitatem iuclite custodivit, at-


)io_0|) 2 )io^6j^^ *, ^O )(90| V v>\

(pie Eliae spirituui accepit? Sed et bea- ) .". ."Na. ^s/o .)—iSv/; OUJoi^^^O 25

tus Apostohis (k' seipso ac de Barnaba :) ^r, TJ^^^siwo otJtaj ^^ssiw '^^/ ^-Lso^

dixil : }\um(jui<l iinii hahcmus potcstatcin ^)j.a:^ ^ >^-.lN.« JJ ;>aL )-:^M

AB] _ lu K «^ — 23 A ;»; -^ A lU BP (Htt.0113- 27 A l-^n^,.

' II .IV) Reg. IV, 9, 10.


265 DEMOXSTRATIO YI. — DE MONACHIS. 266

inandiieandi i't bibenili. et miilierex nobis-

eiini eireiiniiliieenili? reriun nini iitifjue

ileeet nec iiistum est'.

^t ^ju<o ^P; \^/ )—'o^^^-^^ 6. Ex liis, fratres, novimiis ct vide-

\J<^ oii )^o. )IKj/ ^ t^V^ mus a priiicipio per mulierem inimico

datum esse ad homines introitum quem


5 ) >^f ^-^ ) » iVil •> ^'^^ ) •> •>, \ \ ^\ ,

ad fmem usque per eam servabit, ipsa


Ot-.l^/ V-^0»JL.J| .^\i>V) OW3 )ts_*^|J
enim est telum satanae; athlctas pcr
'^ 'loo^ 0'^* nV) oi^)-3o :) l^^;
eam adoritur, per cam ille constanter
^(^:X^ po7 V*^ oo, ouJ .)^1/ canit, nam ci facta est a primo die ci-

)_:oa^ ^ )via o»A ioo« >ioi; ^^».^00


thara. Propter eam maledictio legis con-

10 KieuiflDU/ •,
^ oi^^^^^oi .) ."v^, f> stituta est; propter eam mortis est facta

)oo( otK. \,^ooo :) fncivi i; )t<^a-^ promissio', in doloribus enim fdios par-

:)ia^ i-^^o^ turit et tradit morti; propter eam ma-


)f^ V*^ )_i).i:> )

ledicta est terra, ut spinas et tribulos


OiKL^OO )ln >^\ )„Vli'\ji.^OO \ i\->
efferat. Nunc vero, per bcatae Mariae
.)?,;,> )-i^ l-iloL )J:;/ K^-tXU/
prolis adventum, eradicatae sunt spi-
15 )jLaia^, oif^, oilLiiPbcLs ^ ..•^V)
nae, sudor abstersus, ficus exsecrata';
: Jl «^ n > )K^6,o :
^» »* n \ ).JaQJ Vi i^', v> pulvis effectus est sal ', maledictio cruci

:)'. \v> ,
."^\ )iL^o :)-^^-^ )Iio affixa , et mucro gladii amotus ab arbore

)..3V^, )ii,»ci ;)4 .*n)-a ) \ ." i n )K^QLb.o vitae, quae in escam data est creden-

OL^oi^o )Jj;, ) i\^./ 0:2/ ^ '^/n» til)us;

paradisus
beatis%

promissus
et virginibus, et castis

est, fruetusque
20 I m .;,-3o ;) f vi •.•oiv\ ^K^oo) V)
arI>oris vitae fidelibus et virginibus in
;) it,oo j6KJLi.o )^d^ ^.t\.v
cscain obhiti; iis qui Dci voluntatem
)(sXa:>)j)C) ).^, )t\^/ sM\s> y/^^.ot^o
opcrati sunt reckisa est porta, viaque
«^ -"••'1 v^^lii^^o JJoKii^o iv<'-r«)N/<\
' ) calcata; fons et maua, praestans sitien-

,, ^;6/o ww^Jis^ )_^;i )^, tihus poluui; uicusu iustructa est, et

ABl — 2 A UU- — r, A 0V3 — H A 1^1.; — //'. B oo _ n B mi>. — l!> A .sowo 22 A ^ovo

' I Cor. IX, 4, .'). Ultiiiiiini incir^um .\postolo vide- \Leao, Aliler ,'uitem arnieniacus to\tus : bqli-JnLui
tur Aphraales ascribere, quod iam significavit auctor Jiu^nc Dalus est morli inlroitiis (Anlonelli , p. 210),

armeniacac vcrsinnis : luji n^ uiftJ-iiih I;, luu^, quasi lcgcril ILasoi^ Iji»^». _ 3 Matth. xxi, 19. _
II f»> i/iiij/fi 4 yon rcro (li^nnm cst , ait, nec con- '/i. V, 13; Marc. ix. 49. — ' Usa^, iit apiid Grae-
veniens (.\nlonelli, p. inr. — - Legcndum forsan cos (iaxa5'.o;. nionacliiis designal. \'iil. Praef. § 20.
m 1

2G7 APIIRAATIS 268

caiMia oiiiata; laurus |iiiiii'uis ncfisus jjoto :^oi,;J^ n t v> o jjj )_i,Q^ioo
I

cst calix salularis lciupcratus, appara-


.
|.icL^3; |;oi :)_^^^,^ jioKjuioo wji
lac (>piilac, Spdnsusquc acccssit ut rc-
)-iCLCD(a_3 Wipo )-Lo;(i»ij j-oii^^W^^
cuiiibcrcl ; apdsloli invitavcrunt , cf plu-

riiiii siiiil vdcali. l'ia(>pai'atc vos, clccli.


:oTiV)K VI \ ^^»^-, f^ )_jK^o "^
^* -
^^
Lux iucuiKJa ^) ;-,^nn ci.^ \-^^o oJLioji )-...:iAA
cl splcudida cxorta cst,

vcstcs apposilac siiiil iKin manulaclac. jjoicu ^yOitqii ojJXN. voBsj/ :) >2-2t^

Clamor a]ipidjiiiKjuat , sepulcraapcriun- ^> o^^v jlj )jiaix^o ^yK-^ajio |)->x^o ««>o,
tur, c| (piac in cis reposita sunt reve-

laiitur. Suri;iint iiiortui, et viventes iu


:^JLX^4^^ )lS.vi' i K\a : ^_«L-,K3K.iio
Regis occiirsuiii cvolanl. Convivium cx-
O0.;bjj y-<LuV^ S-JjLq ^-.^.^eu^o )^.i^ 10
slriniiiin est, cornu iucitat, exstimu-
;) •> >\v> )j^ : vlU ^-^vim :)t\^;
laiihpic tuhae; Angeli caeli festinant,
tlirouus ludici collocatur. Oui laboravit ) .."vni ^^J^o :^-.r^o(V— m^ )Vd2utjkO

laetatur; (jui cccidit formidat; qui male ^'^^Sss^o^; . «^U )i^;\ ).«!£D;aoo :^^oi;
egit ad iudicem nou acecdit. Filii dcx- JJ )_ti;^

^;/,o :"^,' "^^io
* • *
)^

terae exsullaiit. (pii autem a sinistris


jJba^ ^!<^ ^J°' «V
) ' » s'»-!-^ •ov^A ir.

sunt ilcnt at(pic ululant. luce

splendcnt, Iii iu lcncbris


Illi

ingcmiscunt,
iii

^)—y^s.20 );oiaJL3; •^^£S^..^o ^^


1^-"^ i> N. / 1 K. >^
)
DOJuuLsjo
etlinguasliabent uvidas. Gratiapertran-

siit, et rcgnat iuslitia; paeuitentia \)aj\. DO )\ l^, )1o-2l_*^ • yCt 'i ^'^ I

ibi

non inveniliir. liicmsadest, abiitaestas. .\\l\ oo^ l^jk )i<i^l :)-jiXiaio'

Sabbatum re^piictis adveiiit, recessit )K-aji :o^ \ "W )-^-*.oo o^lo )oKJo 20

labor. Xox aufugit, lux dominatur. "=55^ )..^ :jL jLoi: '.\1\\ \jJLi\
Mortis stimulus confractus est, absorp-
ouo-ooN )la^o : v^s^^o:» );oiaj :o(^
tusque a vila'. (^)ui iu iufcrnum rever-
tunlur-. ])loraiit atipie iufrenduut denti-
^ «iqoi; •>«^^^oo ) ;./;.s(3 V—^iJ^

bus; (|ui vcro ad regnum pergunt,


; ^-j^ ,->l
'
^ yoo(~i»'iJto . « "^-^ ^o-aJi^

exsultant. ct laetantur, et tripudiant, et ^»-jo ^jo»o ^tLi )i<^i\v>\ ^^j/j(a


laudibuserumiiiinl. lllisenimqui uxores

AB] _ A lio^^o- — 7 A
I
04, [^o- a(l<l. ///, Ua=\,. i I .\ \>-^o. 12 A i;.^.*o-
i\ B (1111. ^, '^aA.c. ih. B Ns^;;,o [>».;/, o- - Sl .\ P^o- '>.;
^ioio ^.*,o-

' I Cor. XV, 54, 55. — 2 pg. IX, 18.


— ;

209 DEMONSTRATIO VI. — DE :*IO\ACHIS. 270

non(luxerint,angelicaeli niinistraliunt

) io»i oMti Q —io — «—= ^^ )l-Q-*-^i o qui castitatem tenuerint. in sanctuario

Altissimi requiescent. Solitarios omnes


Uniffenitus a sinu Patris laeliricabif.

Xon erit illic masculus nec iemina,

nec servus neqne iagenuus; sed omnes

.)_20M «0|cLX_3 yOOI-K^/ vOoCi^ ))/ niii eruut Excelsi'. Omnes viryines

^.^-/ )^-i—sf )K^b^J» ^_-.o»:^o castae, quae Christo sunt desponsatae,

J^ v^ 2l^« lampades suas illic splendentes lialic-


__»ou ^_ioi, ).

liunt. ct Sponsi thalamum cum eo ingre-


«ouy^v» :i^
dientur. Omnes quae Christo desponsa-
V—^? ^r* /
^^^ .OMQ Ik^
taesunt maledictiones legis effugerunt,
^..1..; )^aiaJ5 o,k4cL1 ^ )-f...t »v>\
ac llliarum Hevae damnatione ereptae
)J r^iiiV^ )a-* Cols; )-fc-,_s ^aLio ^o sunt, non enim viris nupserunt; eao

)K^qA ^.3lAJ; )^^»^ ^oot i---<^ autem quae maledictiones adsumpse-


IHae mortem
)iaioi^ > S* .^ )Jo :) —3)_i:5 ^oogo rint in dolorilius cfunt.

uihili rcputant; liberos cnim ci uon


3^^»w><b : o»!^ ^iciI^.jLio JJ }.jhS ; ''^ii.^Oo
tradunt, ac mortalis coniugis loco,
: ).J>^».v\\ ^Joi yj ».-\>n i)-io; )i^^^
Christo sunt desponsatae. Eo ijuod filios

).^CL& ^oi\ ooUI^Oio ) ,''i-> \p^ il;o


non genucrint, dabitur eis nomcn mclius
.=^\ ..o :)Ki.s ^_ioo ) .' Y •> _io sa^; (luam filiietfiliae-. Pro gemitibus fdiarum

oO,^^^) ^JOI vjio/ )Q_i ISjji; )J^s.J\o/ Ilevae. cantica Sponsi proferent. Convi-

211 yOj/ )\ ^t \<L^ J^.3; jiol^Ou^ .)jJ^; via filiarum Hevae septem dierum spatio

'celebrantur] illarum vero Sponsus non


V^ |l; ) jJS^ __otS.^;o :. Jxx^ ;

discedet In acternum, Habent Ilevae


)JJ; li^ \<LZ hdS; )lL,j .J>cik^
ornamenta lanea, marcida et cor-
liliae
)J ^.«oi ;• «fi ^\ ^..0|^s^;o ^'^.^u^J^OOo
ruptibllia; illarum autenivestimiMila nou
o^ ).-ba...y> \q^ KxJij )'^qa\ .^ ^.a veterascent, Vcnustas liliarum Hevac
•>]-> _^oC^; ^oiV-^dAo :)J.d^A£D inunutanlur senecta; illaruin pulrlii-i-

•>1;l;.J^oo )J^s.2cu^ tudo tcuipore resurrcctio.nis innovabitur.

.VB) il X ^ov.;:3-vJi.. — //-. \ ^v — II B wlH<ii- — IG B <iiii. ^w 10 B ^»3» [^iS».

«o .\ Cm3,. _ 22 \ labor arriiinin llvsi, i;vi.i.. _ 23 A ailil. in aclirniiiii »^i>. [^a U

1 Gal. in, 28. — - Is. Lvi, 5.


;

271 APIIRAATIS 272

7. \'()S iniliu-, virLjiiit'^;. qiiao Cliristo

vos ipsas

clioniin alicni c vol)is


(l('S[)OMsastis, si

(lix(M'it
(jnis mona-
Tecnin
)— M ,'r, «L» ^^^ -.) .'..U>n\

U -^ V-^M
:

..« "^ v> N \ v»n/; :« «•^iV)


cominorer, tnqne milii ministres; sic ci
Jt 't^; :oi^ ^P>o)^ )-L3oi : ...uu^JL^ajto
responde : Viro Uegi sum desponsata ei
)-«.wjl^ 6oi o^o )j/ \i »'\>ri )
•n\s/^
illi servio. Si sorvitinni eius ut tibi mi-

uistrem dimisero. Sponsns mens milii


^^o oiK> vi«J. ) i/ ) n ^» y/o .) i/

irascetnr, libclhim (•(inscrilpet rejmdii, al- oKio ..«v^sl^ uJ^ i^; :)j/ )tv>jiiv>

que e doino sna me dimittet. Dnrn ioitur .otL^2, ^^ )vio :jLi6,, )lv^/ ^
qnaeris honorem a iiie consequi, et me vAll/ )j7o .«tV> tJQ^J-J-? \^ ^°
N^/
vicissim a te lionorai'i, vide ne damnnm
CL2i. ) I : -^i \-^ )_^; :y^ 10

mihi et tibi accidat. Ignem noli in sinn

tuo reponere, ue tna vestimenta deurat


jJ,
y snv •> }i Qj ya L-£ol )1 .^^-^o

)\ n\\ •> .^ooi hSl jJ/ : <«-^J^s^ ,_ooi


magis autem tn ipse tno snfficias ho-
..<,ci ..\ •> )—i/o
nori, egoque meo sola suppetam'; atque
de rebus qnae Sponsus ad aeteruitatem ^;^ )—iKd^ ;1^; « «Noi ^A-joio

convivii sui paravit, tnte nuptiale mnnns ;J^O ) I «V)6; y^ f_3.^ J^l/ OiIoJ^Ol^

tibi conficias, et

sum eins expedias.


animam tnam
Ego
in occur-

anteni olenm
) .'.%^ ^ ou^/ )J/o :oii:;6jl yl^
)J-_si/ jJo )J^v^ ;• n .". yoL^ ^a_iw/,
mihi comparabo, ut cuin prudentibus
)J^. NoJ^. 3 VI i^ ) ^U -io .. -^
inffrediar, nedum cnm latnis virjyinibus
<'\h^JL£0
extra portas prohibear.

8. Andi igitur, carissime, qnae tiiii


\j\ oLd, ys^ ....^/.^:; ^; >^i^ 20

scribo, omnia videlicet quae decent mo-


^Lii \Jl-i„i\ ^)i, ^t^ ^S>.oi .^
nachos, foederis fdios, caelibes ac san-
yiy—s» ^^ .)_£i,_oo jJoJLi» ) v> ."n
ctos. Prae omnibus viro illi convenit,
y^co )-;^; )!./ 1-;^^ ^j^T^f^^^
qui iugum adsumpsit , nt fulein firmam
y^/ )( ^'\ * jooil oila-JL^40i9 :^oto^>^
habeat sicuti in prima epistola
, tibi scri-

psi; dciiidc nl sil iciunio ct orationi : )JS«.*.io,.fi )l-,_^)_3 y^ J^l^; ^f-io

intentus; Christi amorc lcrveat; sit hn- )6otJo :)la^«..3o ).^OiO •^ ^'^ ... )6oiJ,

AB] — I A o( M. A ,^a.»(, (sic.-i ^ •! B Moiv — !• B Ao [_.= o- — 18 A ^l f»^- _ 19 A


atkl. .^iSl.;, [16:^5». _ 21 A lUv — 2."! -A^ 1>U-

I
-Vd verlium : sed tu sis in liDunrc liio soliir: , el t'i;o in lionorc inrn sol/i.

/
I
273 DEMOXSTRATIO VI. — DE MONACHIS. 274

y .'^Vl jOOtJO ;|...-Ol2<0; 0t-50 .. -» wJLf milis et constans et sapiens ; eiiis loquela

\.J^ oiJS^Oo |oo(lo :yOO(.^o >m .*v>jo sit placida et lenis; voluntas eius cum
omnibus recta ; sermones loquatur pon-
^oi. o( I > N> ) °i« joowo :) vi.*fn->o
deratos; ponat ori suo sepimentum, ne
>^o \ >o ^^ V) V) |oo|.-Jo ••« ' \"'
verba iniuriosa proferat; risum prope-
5 ^ opocL°i\ J-^.'fY) ^ -^\io :JLdK,v\j>
ratum a se removeat; ornatum vesti-
)•> ..o^oixso «A^fjo ;)J^ .'i^^mvi jL» mentorum ne diligat; neque ei magis
.)K..aj; )l6K.3po VL^t-> j^<3 ;)—30i',.ai^ convenit crines alere et ornare , aut fra-

jlo :)^^po )-3tJ; ot\ jJo of,\ m ool )Jo grantibus odoramentis ungere ; iii coiivi-

^ ....tv»N^\ oi\ )jk )I-1IV ).Lii^ viis ne accumbat, nec pretiosas vestes

induat nec vino temere indulareat. Coffi-


;

10 )JS«..^ jlo :y-^J^>,mv> )oo(J )ioJ^ii vi ->

^^ ;>« ^\v\ ot\ )p )Kiij:.io


tationes superbas a se depellat. Cultio-

res vestes non debet curare, nec velo


odv^ va.«^tJo .v.::i.^>aa\ ) vmi )( vi
.".

contegi. Linguam perfidam a se arceat;

oi\ )t )Lsjio )L:l. )Jo .)ji,' )iii.i zeluni et contentionem amoveat; labia

ouLbo ^^v^o .vt^\i jt^iV JJo :|j^wb^\ (Idlosa longe aserepellat. Sermones ad-

*j^; i»N versus aliquem prolatos, illo queni inse-


15 :|i»t *>* M-i^ oi.i^ V-=^o J

ctantur absente, nolit, priusquam in-


Jl >00 .jl a J9 )lda£D Oi-L>0 l^ kJO
vestigaverit, audire aut admittere, ne
y^)J^OO, OOI ^ )-^V^ ''^O^ y?io)J^OO;
peccet. Irrisio detestabile vitiuni est,
jlo \NVi> I )J :<^;_o )6o( )J s..o(Q_\^
eamque ad cor attollere non convenit.
.s^ £i> jl, >w :) ^^^ jJ; '^ -v ni
I
Xec faeneretur aut accipiat usuram nec ,

20 • ) -' « «^ ..>o( )
boo^ )1qjlo . v>^ lucrum amet. Ipse subigatur, nec subi-

\oo^ ^ .)-:X6 ^ )ji>. ^ ci.aAia\6 gat. Tumultum quoque


Scurrilia verba ne proferat
a se excludat.

neque
VI .V^ I jJo :)J^s i—2i\ '^ '•>«'> .esjov? , irri-

deat paenitentem a peccatis nec fratrem ,

>o .Vt 'o .ool^^^u )Jo ).2l^1^ .)J.ai^


ieiunantem cavilletur; iliiiiii uutem qui
)J )_.^>kdA, )J^o : )io.t .''^ii o(i:io ooJ.
ieiunare nequit ne confundat. Ubi ex-
25 ^^ o)i, ) » i; -^ •> y^j^ )Jo .',_^)J
ceptus fuerit, reprehendat ; uiii vero euin
: >o) |;
>.>o(o...)j3 >o .'VII jJo ;v.*o(oo(^<.^ non receperint dignitatem suani agno-
,

U/ .ioi.^ )1 ^|[:>o^ ...•^tV) )J) ^^o\6 scat. Tempore quo acceptus eius sermo

AB]— nAUU — 1(1 A ll.oSv.-xi3. ^VW — ll.VI.-iW — II! A loot - 2(1 IJ l^joju.iojo.

21 A Ho- — 21 A ool. ouM.


APHR.\.\riS 270

fiiorit, loquatm-; sin luinus siliMiliuni /\ ^ ^ Nrt jj, ;l/o : vxnAJ '^.LDtoi;
"*
, ^

pracstet. Noc so ipsuui proptor vcn-

trem postulationibus suis det conti'in-


jdoiJ )_oIS_JLi ])/o :''^S&Jia_) oi^Jioo
ptui. Tiniculi l)eum secrelum sunni
oifcOik)jLs owlSu •, mS I )i oiaDV^ ^^Sv^ooo
apcriat et a nniicvolo praecaveat. Ser-

monibns
,

ini([ni aul inimici verliis nc


^o :o»j;'/ ]1^^ )4^il '"'5^?! ^-ieii.o r,

sc accommodi'! , (|no in eontenliouiMU


)J vjL-Ls; ju/ ;KJ .ouLaj v^ yiJ^
sjitoKj )l3oto .oi)jLCO »K-3 )l >s/o :V^)j
iuciilat, nl nullinn [irorsus sibi iiiimi-

ciuu halii-al. Si ilc jiouo aemulcntur ei, V-lajii^^ ^ .oCis. )doiJ )J W-isa y^o.^',

honestatem suam iinli' augeat, ucquc -i'"i


-•'=^« ^^J^ ooi 3^cu oi.^
^ « >
^
ali iuviilia lai'ilalur. Si quiil liabet quoil )-Li^ m
Ki/ ,-io ..a^j^jaJ j '^iii.^ooo

pauperibus irrogct Jaetclnr. uc autem


KjCS. ,J>o :),L«J ) nnn>o\ ooiio ojS.

coutristclur si uou liabet. Cum homine


^ \1J.^ ylsy^y^^ .^ )-,bi i oik
perverso ne teneat consortium, et cum
)J )jaP» )'^^^!!i,>'^°
\1J^ o»^ )dog
viro malcflico ue colloquatnr, ne forte

seipsuni in luililirium ponat. Xec cum yoLo :)v-i>L^ ou«l3J ^Kj jJ; ^^&.^

conviciatorc disputet, ne Dominus eius V-^^ \^{ >Ao;^j )i U^t^ Ji-^^^ i"^

^ 9 -,
^

propter cum blasphemetur. A cakuu- joou J


;,i) ''^)^ ^o :oilSCi..^oo oipo
j,

niatore se removcat; ct ne quis alii


)-kj/ -,->•> ).ijv.l^ ',i>£sjJ jlo '.soJlJ)

ob vcrboiiim illecebras placcre slu-


^.). l . - ^'^ .)! bS; )idj-, 3Ql»_S
dcat. llacc mouachos decciit, qui iu-

gum caeleste susceperuut. discipulique


V^ ^\^n>o; ^-.\-/ )-;{ y .. /\
. )-..f-."j,w\ ),LJl^cL\l ,^ddio ) \:<e\% 20
sunt Christi. Ita euim discipulos Chri-

sti oportet Domiiio suo Christo simi- »010V-<il^.\KS. vOoi\ ))i V-"<^ )-£30«

les fieri. •:'yCtiO;tsJ )^J^^ vOOiiy^; .)- f.-^. ^ ;

_:^ w^ 2^ .^ 't .. )ici:»o;


y^ o-mj
9. Exemplnm cigo accipiamus, caris-
:omlSli ^•^""'^ )do4 )^^1^ y^\ '-^
sime, a Vivificatore nostro, qui, cuiii

oi'pa^<:^ ,.30 :oil.d^; -f^l )<^oi ).^9 ,^o 25


dives esset, sc ipsum pauperem effecit;

Altissimus maiestatem suam demisit : in U/ ojA )doi ^ ^JL )doi )—^oy VI -^

excelsis habitans non habuit locum ubi ,_^K.b> )_LJL^ ^^J^ ,-3o :oM.i ^ovimi;

.\B] —3A (I
,Jo. — Ib. A loiu llcow- _ 4 A we^K=- — 7 B wW«>- 9 A »1"^. _mB Uji.. — la K
II» [Vji^»- — 17 B vo....;!. _ 1« .\ ^oo- — 21 A i7n enim disciiitilos saos Doininus iiissil siniilcs sibi fieri

ova ,,ajcitj» ,^U» uo.o''..^^^:^ spoi^. ;-ie/ ;..,^^j3oi. 23 B .—"''-- 2S B oolaa'). — 27 Vui..
2/7 DEMOXSTllA riO VI. — DH MOXACHIS. 278

(-•apiit rcclinarct '


; in nubibns quondam

joC^ —30
i oot )o(J^/ t—30 :^\ tiojl voiiturns, pnllo asinae insedit, nt loro-

Sdlyniani inlraret Deus Dei Filins


jooi l-JL^ ^o ^'^iiA j^--3u>., )ia^9
; et ior-

mam sorvi accepit". (^ui


:)—ijo/j JiiCLX ^ >iJJ ooi jbcb^ yooj^;
boribns roquies erat, ipse itineris labore
ali (iniiillius la-

5 )J.Qu_»0(^ U;. '^'^? J<>9< ) Nfl 1 V> ^O lassus luit\ (Hii fons erat sitim exstiii-
, 90 :)K t vT N )_i_io ^)_Ao doij
guens, sitivit ot aipiam rogavil, ut bi-

y^SJ y^ ^SlO yioJLSLS \\ ^ IY»0 )oOt )iL=kfiO borot. Qui ijise erat aliundaulia, ot sa-

)oo( );^.\ t—so :)_m-jKj; )( ^, ^N tietas famis nostrae, osurivit, (puuido

Q_^ )
<^\ \ -. ^y-i«?o yaJ ;<»)-J JJ, in dosertnm secessit ut iiii tcutarilur.

Custos rpii non dormit', doruuvit ot


lU 0(.l'>« VI ^ )ooi ) «tV^-lL^ ySO :)_^CL^
consopitns ost in navi in mcdio mari.
; ) » I y I -1 M^( ^ «JL^J\ji( ooi w.oiQ-3/;
Cui in tabernaculo Patris sui miuistra-
) iL.j/ V .
7 -> yOoCS3; |ooi ) «m/ t_oo
batnr, ipse hominum ministerium ac-

f.^0 :^oiop)-:5 ).2Lm o^ >«Jxol/ )oU'P


ccpit. (Jmnium erat liouiinnm aegrotan-

o(^ o^oiJ^ )ooi >n °t>ri }h^.s^ ot_Mci-3 tium medicus, ot uuuuis cins clavis

I.-, Jlo vIa/ JJ oJjJS. ^o :^^^)..^&2^ lli^ transfixao snut. Cuius os bona profero-

^ joo )1quU.^ >«^^^ liat, lol oi dodoriuit in oscaui. (^ui


t^o :)^.ca^ •; . ioi/
^ J^ ->

^OL^/ JioXiO vOOjJlb^O; )oO| )-L'^V> uomiuem laesit nemini(pio uocuit, vnl-

nera perpessus est , snstinnitque oppro-


•:• ), -^ .^,\ M )Ia:^^ oi.jlSli

brinm. Cunctorum mortalium \'iviiicator

)lon .*1i>o oilks );o|


seipsnm morti crucis tradidit.

10. Ilanc omuom iu so Udliis cxliibuit


2U ^'-^ «^/ » i>°'' ^^«boi y.:>QJ :0|JlSUL3
Salvator nostor bumilitatoui. Iluuiilio-
0|.Lk3 ^ ^„3^ )l/
9 ^

,_3
_

yjpo . . . -1 /S »
uuu' igituret nos, diloctissinii. Cum Do-
^ooa^II :^JL<^a^ ^Lw )(xoj '^ ^OI
minns nostcr extra uaturaiu suam vonit,

^jbc vjpo v-imi . on « liN ^Iqju )lQj).i


iu nostra natura audjulavit. Manoamns

^ J-td^oi; ^ >n -1110 :^j/o )jq_30|) autoiu uos iu condiciduo uostra naturali,

25 '^^oo :)ooi ^Ji^uo Jlj .J.\i.l./o oCLi» ul iu dio iustitia(>, nalurao suao consor-

AIJ] _ I B uni. low- — 2 .\B ;= ciiiiissa coniiinclidnr, (iiiae cx aniiiMiiiica versionc conieci :
[\ft I;

iiiuuiitiiuA l,fi, fi nfi(i iiiuiiiiiLiiij Oiii Dciis cral ct Dci Filiiis (.\nloneIli, p. iUl Vid. Sasse, op.cit.p. 30).

_ ;t .\ oau ^~^». 1(1 \ |ii.-,n-j l*.^.-» .20- I- li ow |low- — l-'! .V clr-iiiil lov.3',

I
.MaUli. vnr, 20. — ' 1'liiliii. ii, 7. — = loli. iv, G, 7. — ' Ps. C.x.Kl (c.\x), 'i.
— — ^

279 APHRAATIS 280

to>; iios t^rficial . noininns nosti^r pignns

acccpit a nobis,

gnus suo roliquit,


cl ahiit

et
, nol^isijnc

adsumptus est.
|)i-
:^Q_i^ ^ vS/ jooi -otoKi/ oC^; ^ij
(le

Licet nnlla re indigeret, egestatis no-


ooi V^fji '•jooi ooU OJL^ ^ O^i^I; jj/

strae causa ars illa excogitata est. Quoil

noslrnm erat, illins iam erat ab initio;


''^>^j y>y^\ ^^S^ .yOOOtl yoKj/ sS/ .-,

quod anteiu illins erat quis nobis dedis- U^o : 0.10^ v-otoLi/ )\J^\j:> ^^? ^
set? Sed vera est Domini promissio : Ubi ^ jlo
^ n%\ oi^j vd/o .o(A^^ 'y-^-^^

xiiin ego cl ros critis' . Nam ipiod a nobis


jj; oiiaJ^ ooi V n ^vi ^^; -^*" "
't ^'f
adsumpsit, in honore apnd eum serva-
yj .OMl^J; ) \i-\^ oj^; '^Xj -.S^Zil)
tnr, et eapnt eins corona redimitumest;
. T^v^; : oiLoJS. "^j l-J .^ftl, o ri ^; 10
similiter et nos, quod de suo dedit nobis,
\r\K^\ oiJ^ j ff) -ti y/o . ^f>\ «v^ ^'^.Aji
id debemushonorihabere. Quodnostrnni

est, in honore apud illuin habetnr, quan- oiJQ_30i; ^^dk ^aaj y/o :^ *^oi^? ^A^

quam non in nostra [sit] natnra; qnod


eius est, in ipsius natura cohonestemus. : -y^ vi«^! PN^^ 't^ M'^i .^ j^
Nam si illud lionoraverimus , ad eum
.^^ *,.^j ^oio^lI^w l^^oij ^'^k.^oo i:^

perveniemus; ([uod enim a nobis ad-

sumpsit snrsnm ascendit. Si autem


.
I) '«,x<Y> )—Ia; »..'Ti>>0 I -^N >ft ^>?>
illud contempserimus quod nobis dedit ,

auferet; et si pignus eins nobis subri-


)_^Io :oK^ \U^\-^ oiicLJ^j ^^ •j

puerimus, tunc qnod snum est toUet , et yo^ —^ oi sio/o :oi i-'y—^ \ —^—
iis quae promiserat nos privabit. Filinin
^
ergo Regis, qni apud nos est, pulchrc •.yia^j •^Nv) ^\ -^ \l V>
) '^
, ) I

extollamus, qnia pro eo pignus e nobis


^«^^^oi9 )J
/
^lio oi\ ).iLstoo jJ y^i-»
desumptnm ost. Qui iiegis Filiuni cum
^//o U.i;<c^ V^. :o^ Hp
honore servaverit, dona plnrima a Rege
accipiet; quod enim nostrum est, apud
^^.-^^-^ . T >?> oi^ jjOJ >.*0|0-3/ io^
eum [Regem] in iionore sedet , capite )^oi i^ 4^ y^^
r^ .-oi_*Jv » 25

diademate coronato, eumqne sedere fe-


^ )ooi Ki/ ^
Y
ji-s/o .^J
y

^ oiii.
^

B] — 10 B illr enim (/iii ailsiimpsil cl iisfcndil viiia>o ^W»i ^». Ki,'ci cum Sa?so [op. cit. p. 3n}, iuxla
armeniacam versionem ^%.b» ^i conieci. — 20 B 3^ (.sic).

1 loh. XIV, 3.
281 DEMONSTRATIO Yl. DE MONACHIS. 282

oit cum Rege. Nos vero egeni, quid fa-

^^^ V» •^X >(T> t-9 .'-ota^/io ciemus Filio Regis qui apud nos est?
t—<^'^ •<

Nihil requirit a nobis , nisi ut templa no-

stra ei ornenius, ut cum tempus exple-


)K \ v>o :)I/o "^ n * ) —:^i ^_io
tum fuerit, atque ad Patrem suum redi-
5
^jI »_D0 .^ ^_jU^/o loOI )-,-^^
bit, illuni de nobis laudet eo quod eum
honoraverimus. Quando ad nos venit,

:) ': '-N » V-^^/j ;;--/ «i^— / i nihil de nostro habebat, nihil etiam nos

de eo quod eius erat habebamus , licet

penes ipsum et Patrem eius hae duae


naturae essent. Quando enim Gabriel
io ) i/ yCi •> >n >> :^—^ t—^/<^ oi —^'
Beatam Mariam, Genitricem eius, evan-
•^ )_i^ .)_.^ >:Li, \^;^
gelizavit, tunc Verbum ex alto processit

et advenit, et Verbiiin eorpiis faetiimest,

""^J^ .<^ Q r?>


.) t i/ ^ 2i_3 •,-:>cu^
et habitavit iii iiobis'; et quando ad illuni

,
^ ->•'>
i^tOiQ-^l^ oiK yi*) »> tv^t^^c rediit qui miserat eum, aliquid etiam

15 "^Jl^o .«otoK^/
^^ ^ )). mj3 abiit et

rat,
commigravit quod non adduxe-

quemadmodum ait Apostolus Coii-


"^.^. >n )K I >ff )K > v> ) i* VI •.•oi_bo
:

resuseitacit et consiilere feeit iios seeiiin iii


iKsi >f-^l : \ ffi .". )Jo ot-bo vQ—i/
eaelo'-. Et ad Patrem reversus, misit no-
))l^^Qj »_Do .)) •;^fr>^ ^ri..1,^<=>/.
bis Spiritum suum, nobisque dixit : Ecjo

vobiscuin siun iisque ud eonsuniniatioiieni

V J Mwj/O
V 00|0
saecnli^. Christus enim ad dexteram Pu-

v^ P/O yoKil KoJ^j/, tris sui sedens, in hominibus siniul Iia-

>/o M/! :-^l )1-M )^-^3V^ bitat; sursum atque deorsum dominatur

*:«^jlm ,m per sapientiam Patris, et in multis haln-

tat, licet unus sit; cunctos fideles ex se

ipso singulatim obumbrat, nec palilur detrimentum, sicut scriptum est : Disper-

tiom euin in pluriinos '; et quamvis iii plurimos dispertitus, ad dexteram Patris tamen

residct. Ipse in nobis est, nosque in ipso sumus, (piemadmodum dixit : Vos in ine

eslis, et ecjo in vobis sunv' Et in alio loco dixil : E(/o el Paler uiiuni siimus''\

ABJ — C A incipit ta^- _ 7 A CsaI — lli A omirrrir fiicicin •^tno.i^lo- — !!• A ovJ—vi*- — '•io A ^o-

I
loli. I, 14. — - Epli. II, C. — = Mattli. x.\Vili, 20. — ' Is. LIII, 12. — • loli. Xiv, 20. — ' II). X, .TO.

^
;

283 Ai'HRAATlS 284

II. S('(l iili([uis fril , (•()iiS(.'ioiiti;iiii

habeiis impareiu scienliac, dv


([ui liis
oot ^—i^ y-Si :V-^)-Jo );ot ^i» )t— -^
litia:avoritacclixeril : Ciim unussit Cliri-
V>CL^ \-i^l ^L:>1 6oi f-^o ) .\^*^
stus et uiius Pater, quom6d(3 Clirislus

et Pater eius habitaiit iii hominibus ([ui

)l^'oi )>^';ji )-^/ v^Jii» ^oi3( 1^-/-^


cre(-Iunt.' Ouumodo etiam homines iusti
J

teiiqila Deo eniciuntur, in ([uibus resi- 00« )JL3<51 y^/ ^^ ••.vOOt-3 '^.^0:^0 )(36^)l

det? Si i"n[ur ita rcs sil , iil ad sinaulos ^^ ) >>n;oi:>o IXLJL2 ^^ ^..^^^o

lideles singuli Christi adveniant, etDeus


([ui est in Christo; si, iiKjuain, ita res se
))';
^ fn )ouS;/ yoot^ oo«l o? \^o\ y/
habeat, enint ita dii |ilnrlini et Cliri-
10
sti innumerabiles? Audi auteni, ca-
rissime, ([uouidiIo huic senteiitiae re-
oi^ 'S>ijy ) —^o'f—a voqiv^ o^ -^ -" ^ ^
^ ^
^ ^ ^

sjiondere conveiiiat. (hii talialoquitur, e


)>_*.K_io; yo^-jM ,_:» Jjot )K^ ^oN
visibilibus erudiatur. Nemo eniiii iie-

scit solem caelo esse infixum, eiusque : vN / -1 n ) «"v) ,>,.> ) «v>t% s^^ V-*-^ "^7

radios super terrani spargi; lux per


^)-:^o :. /mV^3 )-^')~:» >.>o«i^.<t^jo
portas multas lenestrasque doniorum
po :)NJi; )ai)Ldo ))ju^cd )j)^VK^ ogbo
ingreditur, et quocumque astri fulgor

inciderit, licet volae manus habeat iiieii-


)K.ca3 y^l ^l ),J-VIJ; Oi-llj '"^siu;

suram, sol vocatur; quamvis etiaiii in


^Klso^ yjio .\\-Qh^ \ .«.vi,» :)t-^/;

plurima loca perveiiiat , eodem nomine opoolLoo :)^K.^ )ii)oi ^^siJ jl)..£,^D

dicitur sol; ipse autem in caelo nianet. :ooi yxso\ v/ ^^^ .001 )_.icLiL^ ) «Viii; 20

Num ex liis se(|uitiir multos esse soles? jJ;^ «s/o '••)) '^'^ ) jLvi.j ^ooC^ 0601
Similiter a([uae iiiaris iiigens niodus est
)K ^tn..:].v> ^ao :vQj/ ^)Jis^ )_ial;
si vero ex eacyalhuinhauseris, aquavo-
y^o :^°^N.M )-^^ yOOfJL^ 0.^1 )^
catiir; et si in vasa mille eam diviseris,

aquain iterum uominabis. Ignempariter


^V^tsjio )-£:io yOLi/ v^^i. ^)-^ »^jJ

ex igne in locis [liurimis acceiidis; iie- JtOJ ^ vA.>.;Z. J^OJ ^ >S/o . ^ooj. V> t -^

([ue iii loco uiide eiiiii ad acceudendum Kj/ '"^v^; •p ^ :)1) »^«> )fcs-i36»_a

AB] _2 A lu-^JO 1 .\. 0111. U^t.0VM- U A aiUI. I^r _ 12 A ^v 16 B 'po fsicl. —


18 A adil. 0I1.10 ||;ctM. — 'M A (h («f/o /(jh.s \'.-^o 1^««=. 'i. .V l^..ciJo- _ 2-1 A mlHv modis .Aix «a^H.
— Ih. A udd. ool. [IZjo. _ SU B '.3 (sic^.
!

285 DEMOXSTRATK) V DE MOXACHIS. 286

).^ai f^^l^ jiojo :


jj m .",
jj Kj/ >n\, v>o accipis minuitur, sed eocleui ubi(|ue uo-

jiil^ jlLijJo,^, "5^^ JJo :pV^Kii uiiai' (licitur iguis; nO([ui' (juod eum
in varia loca diviseris, plura uomina
)oi vi» -> oi^ )—^oo( oC^ J^j/ O^.^^^
sortitur. Pulverem quoque si de terra
j-^.»/ ^-io v^Lasi. jv-ai^ ^-3o J) S^m
acceperis atque huc illuc disieceris pul- ,

5 )^-aL^ >^oiQ.<^;l )i)._£-.^a> )NJ^6^o


vis non imminuetur, uec pluribus eum
)oi>n> ^ v^o(a^V-°l; )J ^/o : y cn » )J Vfl^ noniinibus appellare poteris. Eadem
etianirationeDeus et Christus eius, licet

«.II S^ )J/ VOOW.K1/ t»-:* ,_D o«--L-;ijLioo unus siut , in plurilius tamen homiuibus

)-i.'^.t.'> yOJoio :^',-^a^ ))_£^i» )—^/ commorantur, duni ipsi in caelo rema-
nent, nec quidquam minuuatur, quamvis
iu pluribus habiteut sicut nec sol iu
)i^
,

•yjsiJ. )Jj
^/ :,^fiai. )).J:,^os_s
caelo minuitur duni virtulem suaui iu

terram mittit. At quomodo maior uou


P JO^; Ot^w.Jl ''^^^ i^
^^^S-iSO) )jiCL3
esset Dei ^irtus, cum ipse sol Dei po-

.>o).i) )o«^; oj^www.^ ) »>o»^ oo( o/ tentia subsistat

12. Rursus tibi revocare volo, caris-


15 3/0 .,. -\ /^ r. yi^ )_j7 ;o(^.^ ool
sime, quod scriptum est. Sic enini legi-
',.ai ,_3, :o^I^ '^-^4, )—^°i .)—silJ^f
mus Cuni grave
: esset Moysi exercitum
)J^',.jL:bo o', s,'' >n\ )_j^d^Q\ o(^ )oo(
ducere solus, ait ei Dominus : Erre de
)J/ i>o )o( :)..^'^^ o(^ ',.:>o/ >^o(o;Q..w ^ ,:a
apirUntnotiuisuperte cst , erjddctralunn, et

,-^>^ -^
'» ^'^.i. )1j»oUo y.<^\^; ).^0,
^ jxinum super scptua(jintu virus. senes Is-

20 ^^ iC^ ,-3o .^^'v-fi^/! )—Sjd l^P^ ruel'. Cuni autem ch_^ spiritu Mo}'si iUe

^/N.'»* OUL^ Q..''.\.>ol/o aa^; o(.«^6^


detraxit, septuagintaque viri de eo sunt
)

repleti. nuni imniinntus est Moyses, aut


J^Ow,.^!/ o/ •^m.. )J ^o,:^ )jia^
V*^-^^
talisspirituseiusagnoscatur.dc (piopos-
)-JL.LXj> ^/o .ovl:» )L3^,1^, o^oj
sit aliquid detrahi? Beatiis cliani Apos-
)_io» ^ )o^Sx v^ivS, :',_io7 )-lia^
lcilus ait : Divisit Dcus dc Spiritu Cliristi

25 yo^ ).,".,.."« >oo : ) •«'


^ I -^ 9^0 o(.; .*..> V>;
sui, ct misit inproplietas'-.\i[ autem detri-

ooil )iv.--^7^ )^o( )J, ^^^^ J^l/ )J meuti Christusaccepit. .\o/; enint dedit ei

..i»v> ) i,«\, )jo|o .).^6i "-«^t^^/ oi^ PatereiusSpirituni in inensuru\ Ilucergo

AB] u) r> 2) A ov-oi-

' Nuin. XI, IT. - ^id. I Cur. xii, 11, 28, tl Huiii. Xll, -!, G. — = loli. lll, 3i.
.

287 APHRAATIS 288

rationepcrspicuuni lilii crit Christuni in

fidclilins liabitarc, ncc tamen ullum


tlamuum pati iluin in pluribus dividitur.

De Spiritu clcnim Christi acccperunt

prophetae, unusquisque eorum prout


19 y 7.
N«^
1..' ^ 5|,
Jooi - •* » y—^l vOOI <L-^ ^A-i/ >>

ferre potuit. lUirsus de Spiritu Christi

super omnem carncm hodie effunditur,


oi^^i ooi o«-^6j ^^o ^'^ n %>n\

et prophetant liiii ct liliac, senesque et :^Ha^^^ )i>^al


)f^/ ) .'..,U>o\

iuvenes, servi ct ancillac. Aliquid de


9 ^
Christo in nobis cst, ct Christus in caelo
:^ Kl/ ) .'.It^r, ^o .)loiio/o ),:iii.o

ad dextcram Patris. Cliristus Spiri-


cst

tum non acccpit in mensura, verum Pater


.^oto^/ ^^:^ ^ ), J:xiA^ ^-.'.Js^o 10

:)-i6;^^^ )iN>.^ )<§oi ^ y.\JA>f>o


dilexit euni, et tradidit in manus eius
^op)^ "^o ^e^^/o ov^clm) v.^aj3/ )1/
omnia, universoquc tlicsauro suo cum

praeposuit. Dixit cnim lohannes : Non •t-^ -y^l .ow^Va/ oi;^ otLi ^o
dedit Vatcr Filio suo Sjjiritiim in mcii- \—Lo\ ooii )ib> i-^ ^ )ooi j; :^i..a^
T t- ^ ' ^
y
sura, sed dile.vit eiim, et otniiia tradidit yci^Mlo oi >n .„; ]l/ :oi'," ^\ )—^/ i5

in manihus eius'. Dixit etiam Domi- io/ vjr— ^ »3/0 .w.oio|l_i') s ''^^
:\

nus

meo
: Omiiia

Et itcrum
milii

:
tradita suiit a Patre

Non iudieahit Pater


061 .^^/ ^ >^ ^o^Ka/ ^ot^vTN^^;

o^io ^/ :vO»_i ^ sjjp. )_^'/, :po/


quemquam, sed iimiie iudieium dahit Fi-
)-.^-."JSji vs/o .^oio..1\Kj oi-^iS. ).iij
lio^. Et Apostolus ait : Omiiia suhieeta

sunt Christo, prarter Patrem eius, qui


).-.'...t.*,>n\ ,
^vK>i w Nrt^v^. :^^/ id

suhieeit ei nmiiiu. C.tim aiitem suhieeta .^^ ow^ , ^Niii .-oia-i/ ^_io •^-^s^

fuisseiit ei omiiia a Putre siio, tune et ipse :^a^/ ^20 ^^0 o(^ , ^nKa/; ]-:boo

subieetus est l)eo Patri siio, qui subieeil ^cL^/ joi^jl 001 ^/ ^.^KjJ > >»" •Oj

ei omnia; et est Ueus totus in omnibus et


^V_D )o^ )ooio :^^s_s ou^ , > \ ii;

in omni liomine''.
au/ ^^^olso ^^^siLs jr.

13. lohanncmtcstaturDominus c pro- Oi, 'vP^ v^OIO^O» ;0|IY)Vl . I .".o

])hctis maximnm csse". Scd Spiritum :).^6j '^ -^" )J^\ «"•> ^o .)_iij ^ 601

AB] _ li A 0111. ot^i- _ 9 A U.-.-io, ovi-» [1-.K» - //. B (iiii. IS^;. _ I A ^^acio. -^ 2(i A ,o».i«».

' loh. lii, 31, 35. — - Matlli. XI, 27. — = loli. V, 22. — ' 1 Cor. xv, 27, 28. - ^ Matlh. XI, 9; .\ix, 4-9.
a

289 DEMONSTRATIO YL - DE MOXACHIS. 290

accep!! iu lueiisura, eademque mensura

J \
«^
y-^lo .\-^bi . i .%o . '^•> <" qua Eliae datus iucrat, ita ef lolian-
/ ;

^ nes Spiritum accepit. Sicut Elias


«
J'

I Q^ ~. -1

^[
. f I
" -'

>_L3oi :jooi
9 I 9
V^a^ )—a»a..^
^ I " . -i
iii

deserto morabatur, sic et loliannes a


))d^<^ )—5>f> ^ jo^; oi^)
.. o(lf_^;
Spiritu Dei ductus est, et in deserto.
|^^.-;i |_-d./ J^ v-^ )yj:^^
montibus atque speluncis Iiabitavit.
"'^.d/ ^L.*V^; )>^^ ^..^^Q-to :o(Kw^U Eliam volucres pascebant lohannes ala- ;

)ooi V^/ ) '>»>o; )»-:>Q^ \-^\ '\^ tas locustas edebat. Elias erat zona

V'^/ ^*^» vi; )J^V^ . I .W^ »o :^..oio'w^ pellicea accinctus renibus , lohannes pa-

)_Aji .^j-li riter zona ex corio kmibos praecinctus.


:^^jU/ o,iL3;} )<5oi

Eliam lezabel persecuta est, et Herodias


10 vma/ )-^',\/ .).j;;o,'^ otLsfi ^.-^g.^o
lohannem. Elias Aehab reprehendit;
)-»l\/ .sfiD;090k^ sfia^/ ^_Llo.<o .O-i^jJ
cJ
,
-,--
r
lohannes Herodem redarguit. Elias di-

visit lordanem, et lohannes baptismum


:n\»/\/ ^^ ^?i ^ oUoi iVJi )-lS/ aperuit. Eliae spiritus duplex in Eli-

NN 100 : ^o^s ^^ oi^( ysjD ^.,.q..o saeum requievit; lolmnnes nianuin Sal-

15 )-iik» wis )-d./ .)i\.''>; ^; )-i^j vatori iinposuit, qui Spiritum absque

mensura recepit. Elias eaekini aperuit


t—3 )
«^ V>»\ )) w . I .V> .o :yf>\ ftvo

et asceniUt; et Inhaunes vidit eaelos


i^—AO iK^; )o^; ou^io > j .,\%^
apertos et Spiritum Dei descendentem,
'^^-xo v\.i>-/.\ / .^—DOV^ ^^ki^ ^«OtOlS^
ut super Salvatorem requiesceret. Eli-
^-bo'f_3o :) «^\/; o(-A^'f—
saeus spiritum Eliae duplicem accepit;

20 .\—i. Salvator Spiritum a lohanne , et iterum

'.\-JM, o,; Spiritum de eaelis aeeepit. Elisaeus ac-

cepit amietuni Eliae; Salvator uoster


'^i>..t\/ .)-Jou3; Y<f—»\ yaJLta > noyao
impositiouem manuum saeerdotiim. Eli-
^-oov-^ :) « v> ^-^ ) 21.J-y> ,
>^
saeus fecit oleum ex aqua; Salvator
"«i^Jl. J-^\ .) L-^ ^_>0 \\ VI .1 , -^ >^

aquam in vinum convertit. Elisaeus exi-


25 ^pk^ ))— ^ )'^J ) VI ....^ ^c w ^iio guo pane satiavit centum dumtaxat viros;
) 'y)...N ^_^ »-'>"» ^_ooV3o : ;q-w>\ ->
Salvator noster qniiupie millia virorum.

r^ V^^ ^'^-^ ^i^^ ) «VI .. );ai.j jtraeter miilieres el ihutos, naiieis paiii-

AB] — 1 A ILn.... vn. — 3 A ^oio^/ [low ^»».. — J B P^» [lo^v — 7 A i;>io. — I» S. iiiM.

Uoi ['^ao- — lii A loCi^i [PSiv».

rATB. svn. — v, I. T. I.
.

291 APllRAATIS 2!)2

bus siituruvit. Elisaous Naamau lcpro-

suui purgavit ; Salvator decem [leprosos] v>i-;LN/ )(m\\ sa3; ^oov^o


. :)-^t-4.

uuiiiiIavit.Elisaeuspuerismaleclixit.eos-

<|ii(' ursi devoraveruiit ; Salvator uoslcr


^o6^ : )i; ^ d^)l/o )..A.^ ,^
;).;A.^ -oiQ^j >N»/.\J] .)iS^ y:;l
]ni('iis beiiedixit. Elisaeopuericouviciati
. ) r\*o)—5 )—«^ISc^ v.*oto . •)« ^ao^SL^o s
suiit ; Salvatorcm j)ueri laudavcruut ^^1-

centesl : Hosaiii I^lisaeus Giezi disci-


:oitL-:jieL^i -J—-^ ^^^ >\ > ."\/
puld suo maledixit. Salvator cliaiu dis- oir ^ ^ \I );^.^: \ .^-i ^V-3o
cipulo suo ludae maledixit; cetcris vcro \\, i>..t\/ . >.<o<ojLx^o^l yoo^o^ y^^
bcucdixit. Elisaeus mortuuiu uuuui sus- ^—oo^^ )K V) f_Jl Jm/
:....oiojjQ->,^.''> «

citavil ; trcs mortuos Salvalor ad vitam


«OICLiO^^ ''^N^ NN t m\l . )t^l >.*«..../ 10

revocavit. Super ossa Elisaei mortuus


revixit ; cuui Salvator ad mortuos dcs-
K^iA K-JLi ti ^\s>o )K-^ :
^ \^
.yau/ ^>a-lo/o )) .",^m\ .i^/ )K_£^
cendit, multos vivificavit ac suscitavit.

Plura autcm sigua Spiritus Christi opc- o«—io» 1» 1 \; )l6l/ . » i/ y) y^niX)

ratus est, dc (juo prophctae acceperunt. o\ -^ f> OjlV) )


•«• > I; )..'.-<^.^;

14. Idcirco, carissime, dc Spiritu


^-^ ^jL* «s/ «.'>.*'> .".
)_IOt \^O0 lo
Christi nos etiam accepimus , et Christus

uobis habitat, sicuti


) ..'..«".liVto :y\ •> f> )_1^^jl^i ooi 01...^^
iu scriptum est

dixissc Spirituui huuc pcr os prophctac :


\—Loh wOi Iv^/; o^^O; y^l ^ V^
Hahilaho in eis, ct inanihuhiho inter illos- ^.Xoi/o yooi-s \ VI n/; :) — .Laj ^ooSl^

Praepareutus igitur templa uostra Spi- ot-Jo t^


'
> «\ T •.•qi v> ."^ "^ ^•^"^ . vOOI,.^

ritui Christi , neque ipsum contristeums, \jH


otlk iy o(L .a.«:xj io :) .^.
.*tV>f 20
nc Jbrte a nobis recedat. Mementote ser-
vO-a^ )0|>_^; ^t VI \ o;0(_^ .> l V>
mouis Apostoli admouentis vos : ISolite

coiitvistare Spiritum Sanctuiii. in quo si-


)—io-^ yn n .-n1 y^ j, :) .'! .-\ i
V -^
n 9

) V)0 .'^^ Ol.^ yots-^K^l/; )K % ",, f>


f/nati estis in (liein rcdemptioiiis\ A bap-
tismo enim accipimus Spiritum Christi; •t-^s^^^ )J^;n V\ \V> ^_>0 .) L-o;o_d;

ct eadcm hora (pui Spiritum invocaut Ol^ .) .'../.» Vlf 0|.^i ^X^ . -^\ ^«N« 25

sacerd(jtcs, aperit caelum et descendit. l-iKs :)-io^^ )joW5 ^VJJj )KiJ_s •^,^

ABJ _ :i 15 )3v _ 7 A om. w«»\L. — <» A y^oi^l^ [^wo^a^s- _ 12 .\ >:l.( — llKovuO' —


_ r; A .-a^. _ //,. ^; [A/. _ ,e ^ omi. o<>i. — i7 A ^ l;^. — 1» X pcr os Isiniif /ifn/ihrliic
I^ t-^; »aa3 _ ao A oJ^. _ 21 A ,oB.. _ //>. A 1)111. ,^aai..

' Matth. .\.\r, 15. _ •.=


Levil. .\xi ,12. — ^ Epli. iv, 30.
,

293 DEMOXSTRATIO VI. — DE MONACHIS. 294

aquis iiicubat , eumque iaduunt qui bap-

tizantur. Ab omnibus enim de corpore

natis Spiritus abest,donec ad aquae rege-

nerationem accedant tuuc accipiunt


^^o :)^% |f:ka>^ ^i/, )_:«^
;

Spiritum Sanctum. In priore qnidem


5 V^^ )t\nNi •> . )-^;Q~o ^j y/\ ^nv>
generatione, nascuntur spiritu aniniali
)K^ii2j )—^,-3 ^^^oo ) ."v^, f>
praedill, ijui in iiomine creatur, nec mo-
)Ua^V> )lo )-&j/ V^; ^°-W^ )^t-^l^^! rieturuuquam, sicut scriptumest :Factus
.jlJIj^ ^t/ )oo(f :V^/; ^/ ot^K^/ ooJl cst lioiuo iii aniniam civenfcm'. At in al-

)jL;aaa^o^? ^VJl; )fiaiL»^ .)-^ tera, baptismi scilicet, regeneratione

10 )it^ ^-bo )_^;d.A; \—^''> . li' \ 1 h V) Spiritum Sanctum ex ipsa Divinitate

Cum mo-
.oi-M o^i )U4^ )^ ^ :)i6oCk/,
recipiunt immortalem. ergo

riuntur bomines, spiritus animalis abs-


oC^ )^^a^ts^ )»i »7-> v^^ ^K^^ ^
)^-m^;o )^s^ ^ )ts^ I > ^ I )_^6;
conditur

destituitur-;
cum corpore,

Spiritus autem
quod sensu

caelestis
)K^L^^Lk )^6;o :ou^ o(^ jLfiKjLbo
quem acceperunt ad naturam suam ad , ,

15 lo^ cn I ."n^ o^ ).^j/ . .*\ ••» f> v>;


Cbristum, redit. Porro utramqne rem

'«.fo/ ) .'. . \ » ^0« ^ouivio .) '. .^«v docet Apostolus dicens : Sepelitur corpus

animaliter, et resurgit spiritualiter'^. Et

o6i )-i6; .^^)_Li6; j^oUo M \Wx Spiritus ad Christum, ad

Apostolo iterum
naturam suam
aiente
revertitur,
o6i t.io'/o :ou-:ai )^// ).''...-*v ioA :

Quaiido pcregriiiati fiierinius a corpore,


20 io.^ 1'^^ ^ t-'^! ^J^s^/! : )^i^t^oi
apud Dominum criinus\ Nam ad Domi-
)_-i6» V—-«jj^ V-^ ^**^ .)6ot-J vi-2«
num revertitur Spiritus Cbristi, quem
:)ii6V y-\^nv>; -:5, ):^// \j,J.%>r,\
animalis autem
accipiunt splritales;
y r 9

spiritus in natura sua sepelitur, sensus-

(pie ab eo tollitur. Cum quis Spiritum

23 otioA ).^;/! )—^ :)ia^3p» )-l^^; Christi in puritate custodivit, quando

AB] _ 3 A \:p^^ — Ih. A oiii. I-H,^. — r. A U-iOD', l-ov — 8 A looi- — /''. A i-^ai^i.- —
9 A |^.,<ijaM«,. _ 10 A om. K00&., I'>» rj»-
— •' * om. .sol.- — 13 A A^ f>aj.- Lii.le : Spiritus

iinimnlis in corporc ahsconililiir. — 1« A l—oio- 19 B ou-ai»- 23 B l-w;^6o«. — Jb. A


^w^b.jo oii.*i-». — ///. A oiii. o,^-

' Gea. 11,7. I Cor, xv, 'i5. 2 \id. ^raef. «15 3 I Cor. XV, 44. II Cor. V, 8.

295 APllRAAriS 296

[Spiritus] ille Christi ad (iiiii rcdit, ila J^^j/; 1^^; :oiS. )po/ \lsoi [.l^.tyfj

eiiiii all(i(|nitur : Corpus ad ([uod veiii

et i|ui>(l al) acjuis baptismi iiidui, nie iu


[-Zoi \
^«^..vx) .w^i-^ )IajLi,_Q^
sanelitate servavit; et Spiritus Sanctus
)V^; 0|K.M^ ^^ol ),.'...1.*.vi\ )-A;Q^t
Christuni urget ut suscitet corpus illud a
)_i6; sioi \.^:^ :lu)_^f o.-;^, o^ 5
(pio iu j)uritatc conservatus est; Spiri-

tus expostulat ut illi rursus coniungatur,


f 9 t,

et corpus illud euni laude resurgat. Ex '^ -^ r>V); ) V 'i\^ )—L^/o JK .»o iiit>-5
homine autem qui Spiritum ex a(jua re- oi\ ) n°>i :o|\ >ft .1w»3 \Ji^ ^ \jLoi

ceptum coutristavit, egreditur Spiritus


oi I .'iN oi\ )^j/o 1q.mj jj ,— :s. otjbo
priusquam ille moriatur, atque ad natu-
\JJ\J> OOI ^^^ oi\ JLslOO \J^2>0 i(i^ 10
ram suam ad Christum vadens homi-
, , ,

^cl^oa; \-i^) )oo<; )_^oo .oC^ >f>


»\\i
nem accusat a quo contristatus est.

CuuKjue tempus advenerit eonsumma-


\jj>y jKnV) :)lLa^j )Ijsj ss>\jx> )fi

tionis linalis, appropinquaute resurre- ^ \Jiy )L^ )lcLo^ l^^L/;


9
).A;a^;

ctionis hora, Spiritus Sanctus qui iu :) .</» .V); ^a-^^_o )—^l/o :ot i «" ^

puritate fuerit servatus, virtutem ma- »1/ )>0 1 f> K*J>J )_^)1 ''^O. l—iCUuOO 15

gnam ex natura suaaccipieus, Christum


'.\iL^ o^y^, \Ml JL ^v-^?
adihit, stabitqueadostiumsepulcrorum,
^^J |_bOO .)K,a> n\ ) ." -^ (Tl V)(3
ubi conditi fueriut homines qui eum in

puritate servaverint , clamorem exspec-


)_jiX_io yy^ \-^^\ )-^vi )^
taus. Et statim ac caelorum portas an- • *^^ -'^ )VaSu^O \-^ yO )—('t-o '

^-'f'^

geli coram Rege aperueriut, cornu sona- )KjLqA ) ." -> fO >ft; )--i6; )_jLiO_lo 20

bit, mittentque tubae vocem; Spiritus )


N^ / f» v%^ j ^l^s3 )^^3lO K^)_50<t m V)6
exspectatum clangorem audiens sepul-
v6oi_»

, v>
^ l/; ^, ^
v>^ \ 6 )f-^aA
cra festinanter pandet, corpora et quod
:oCiai. )l/j o6i ) .2-3a.ii\ o(!^ ) I ^\o
in eis sepultum est suscitabit, induet-
fN|K. Nrt ." r>N. o I^\ ^_^ )_Jo6( sioio
que ea quam secum adduxerit gloria;

ipse [Spiritus] iutra manct, ut corpus


oiK,^.^^ V ^\ ^^ ) M -5QJiO )r^; 25

suscitetur, extravero[manet]glorla, rjua )i..I«Si \JLh; oi\ ^L:^Ki6o :)-;^;

ABj — 8 A icijc». _ H A ailil. t


v^.D (I-.I./0 — 13 A |»a=io. _ Ul .\ (b.il.. — II) A (ipo ^».
22 A iiirpora ijiiiic in lirra si'jiiillu fnirint \-:^y\^ o;.-^:>^,Ll, ^cuoi IZ^i^ f^owa-- II^— • — 2:! B ov-vsi..

2^ B 0111. 9)... ^MdOAO.


297 DEMOXSTRATIO YI. — DE MONACHIS. 298

0|2^J) ot^ jooio )K.-«. I


«^ Ml » )_^OV_3 corpus ornetur. Spiritus animalis a Spi-

ritu caelesti absorbebitur, eoque corpus

yj:^ possidente, totus homo spiritalis fiet.


.\-^\^ >ai>_3JSoio li-^o )ia_io
Mors absorbebitur a gloria corpus a
oii^liojJ ) i\\-> oo( \—^o'i ^ oiS, ^so
Spiritu: ot ille homo
, et

a Spiritu raptus,
5 )
I i=>, -> oi-^ ^ -^ n Vio ) •> \ >o;
in occursum Regis evolabit, eunique
)^U^; "l''^
•> -
l )
.'. /,tv»^ ^nvio cum gaudio excipiet. Christus autem
•:>K^).^; ot-Jo^ °ii^! corpori qui Spiritum suum in puritate

servaverit benignum se ostendet.


Q^^-^D9 — ^ '^ - )^09 J90( ^0(0 I."). Hic vero Spiritus quem prophetae
^"^NiLd jooi JJo .^Lm s^/ I^oio ;| i ^i acceperunt , nosquo pariter [accepimus"',

10 ^>-^ jl/ .oi . r\ Hn V lo^ )


.' /n » ^j non onini tempore apud eos quibus da-

lo,^ )^1/ ^-^J-^O OPt^JLbO i.<l\ )-^j(


tus est repcritur; sed modo ail illuin va-

dit ([iii misit eum, modo ad euin qui


:ypo V^/; yaj v> \ \\,aAA .oti\ 'in v
ipsuni accepit revertitur. Audi quid Do-
jio^j . « \o< ^-^ < .1 ^ ^nm -»1 jj;
niinus dicat : Xolitr coDtemncrc iinum dc
) «'':<i,ii.,a yOOiJLD^Jboi :d-:» ^..^y>..oi^;
/jiisillis istis ijiii in mc crcilinit, iiiiiu an-
15 );o( ^0( .VA^/; Oi36.V.a ^\-^ ^-bj\^ 'i
conim
f/cli in caclis scmpcr ridcnt facicm

)& ;>ofx> )v>.<^ r^^j^" ).^// )-io; Patris mei'. Hic igitur Spiritus continen-

)1 •> .f>i\ ^oUM; ^^o :oi36.',_3 ) '.) .«o ter vadit et stat ante Deum, faciem eius

intuetur. atque euiii qui teinpld a se inha-


•>)oC^ ^f-^ '...oic^s^ )J.:aL^ oiJs )-^V^;

Jjitato noxam inlert , ante Deum accusat.


:o^J^; ysiSo ^\ p/ -'•» -*ov.. )_j/o 16. Tibi autem e Scripturis ostendere

ioA volo Spirituin iioii (oiifiniio in iis qui


20 ) .'. .*n> ^; ^^!i^ )^ot ^ )-i6;;
91'
>N. -fk r.1^^9 '"V... ^'
euin receperunt inveniri. Sic enim est
^o)^9 :s2i^J^o V->^^)jboi .oi» I X S nv>
scriptum : Recessit a Sanlc Sjjiritns Do-
I—b
"^ ^o; I—^)Q-09 |-^09 ogbo 1; ^\
mini'-. quem cum ungeretur acceperat,
oiS, ;|1ao :o^ vn /\/; ^''iis^oo . .. « vl/
([iiia illuin contristavit : iminisit autem
f^o :)J^ «*i ^.f V )-^6; oi^SLS^ )6^ ci Dciis [)r(> illo s[>irituin cxagitantem;
25 )6oi O^ )J^.»..t,T> \-Jm\ So )6o| ^)J^OO cunu[uc a s[)iritu malo vexal)atur, pulsa-

)_£;ax>; \—Lii'i looi )_^l/o :)» i'^~> y^\ bat citharam David, et Spiritus Sanctus

.\B] 7 B w;^' — ii X Uoi O.J1-- _ s A lisw — l!i bi.iN-ifi vi. 13 .\. ;i(kl. «i^ [Uv

' Mattli. xvm, Ki. — -'


I .Saitl. .\vi, 1'» seqq.
::

299 APMRAATIS 300

redibat, ille quem et David, quando ^ loot J


«-^n-^n • .. «n^I^
^ ^
tni ^ -^ «^

unctus est recepit ; et ante euni fugiebat

spiritus malus. qui Saulem exagitabat.


Seil uecjue apud David eontiniio repe-
riebatur Spiritus Sanctus quem recepe-
• \ . • •

rat. Quando citbaram pulsabat, tunc ille

adveniebat. Si cnini iugiter in eo fuisset, |J looi oWiJ^/ o(i(L^ > ^j\i^ oA/v
non sivisset eum in uxore Uriae peccare. .|ii6/j oiltsj)_s )~^^-wJj oi^ iooi I
n -i>

Cumque pro peccatis suis deprecaretur. s..O(OOl^^_:i ""^ *—"^^!» ^®?* i^ P>o t-3

et iniquitates suas coram Deo confitere-


^^ j^ ^^ ojiaXiiL^ )^oi );a:«^o
tur, sic aieliat Spiritiint Sanctum tttinn
o^i
:

.>« iv> JJ )Kjl^,^ ^^i; :)ooi po/ 10


ne aufcras a ntc'. De Elisaeo quoque ita
:w^a^>:^ o^K.3 ) I •>oi wji .^\/ ^/o
est scriptum : Dunt citliarani pulsabat,
oiia^ ii/ ^f.o(o oi^lin^ sjLaj; j^.^^^';
tunc adrcnit ci spiritiis, ct proplietavit di-

cens : Haec dicit Dominus : Ao/i videhitis :^ -^i \^^ ly^jo ^ljo \jj>i

spiritum neque pluviam, ct in alveo isto \J^ jLjo )v-^^ JJo \^ii v?>-i JJ?

fient fovcuc niultac'-. llursus quando ad ii/ ,_D ^/o . ^i^O^ ^i-SO^ ,_Jii.to 15

eum accessit nmlier Sunamitis propter


J^s,^^; oi',-3 ^^k.^00 )J^^^Q^^^ dia^
fdium suum mortuum , ille ad eam dixit
jJo uUL^ >1. m'> )^V^; :oC^ V^/ )J^oi
Dominus celavit me ct non indicavit ntilii '.

) "^ \>n woia^s^ '>y—^ «—3o .». I \;o/


At quando eum misit rex Israel ut euni
o|J^;o/ wOia.^il2^s.^s^; y^\ ^'^^^-flo^/;
interficeret, indicavit ei Spiritus, ante-

quam perveniret ad eum nuntius, et ait :-po7o ^c^^i. )f^>i/ )i)J i ^ \j'o; 20

Eccefi.lius liic inirpiitatis ntisit ad Ivllendunt .s«Jt? s-i mv>.^ >_Joi jJa^. V-^ '«—>^ Joi;

caput mcunt '. Iterum praemonuit eum de ^•, VI t -» )ooi; ) \ ->«> ^^..^ ooi w;o/o
abundantia quae Samariae postridie con-
)_^6; o;N.^o/ ^; ooi .)_boaI; oitJ^
tigit. Tandem Spiritus indicavit ei Giezi
•:-JkjL^o I^Laai >^>-<^ ''^'''^ ^
argentum furatum esse et abscondisse.

17. Quamobrem, amice mi, cum Spi- \—^'t\ v.*J^Oo/ >«->/->.". )_IO| ''^iN^OO 25

ritus Sanctus ab homine qui recepit eum '^«'^ ^^n/^ \JjI -^ ^ )


." 1 ii V) ).l;afi;

AB] _2 B ooiiiiew»- — 9 10 A om. low — 12 B w»ia (sk). — lil A |C^^.» wii^ l.i.r — 19 .A.

ul eiim inlerficcrcnl uov>.'^^5. — 21 \ oiii. |w»- /fc. A add. ..i v. [>»ii. _ 23 A oiie^- — III. K
ool-o- — Ib. A oni. ^».

' Ps. Ll (l) 13. — - II (IV) Reg. III, 15-17. — 3 Ib. iv, 27. ' Ib. VI, 32.
.

301 DEMONSTRATIO VI. — DE MONACHIS. 302

t
ooi ^»^^ .clcl^ Ml/o )_^// (liscedit, Satanas, quoadusque reverta-

%t\ ^ OOI Vl^ ).UL^^^ O^ ftV) tur [Spirltus], cuni liomine congreditur,
) *^'l }

ul eum deiiciat, et Spiritus Sanctus ab


oil^ •f-acL,^ oi^ vAoV-slo <^n ,Wy 1 1>

eo prorsus discedat; nam quamdiu Spi-


).-i6i, )_^j^^4ci .)-i;Q^j )-io;
ritus cum homine est, formidat Satanas
5 ) JL^^^^^w.:; ) kJV^^O^ ^OI Oi VlN
ei appropinquare. Animadverte autem,
--->*''-''"-
>^j mO .oila^^ X •N-' «K. N/^"\
carissime, Dominum, qui de illo Spiritu

ji ,^1/ )»-i6j ^_io o|_tio; ypo »3/; uatus est, non fuissc tentatum prius-
. ^ ^ >

^'^S^l \ ^^—^^ ) '


j^
^ ^^ *> fnil/ quam Spiritum in l)aptismate recepisset

al) alto; tum demum dimisit eum Spiri-

tiis ut a Satana tcMitarctur. Ita porro se


10 .)_i.^^ ^^ ) miKj; ) ^6; oiKjia/
habet in homine : ipsa hora ipia animo
) «I', ^\ oiS. KJ,1 )—ffi^a^ ^; )_JO|
deprehendet se Spiritu iion llagrare , cor
)._^oV2; OMlSULS O-^t^; )JS.\li.a Ol^;
suum vero ad cogitatioiies iiiuudi liuius

)frs ..*. I^VI -> 0|-^ ^^s3J oi •> \o ^li )1 decidere , uoverit se Spiritnin noii lia-

Ji^ )—^i; >*.fJ :)_J^ )-AN>i; bere. Surgat igitur, oret, vigiietque, ut

Dei Spiritus ad se redeat, ne ab inimico


15 oiLa.X )i.)l; ^oulJo JJ vio ^oo.aj oiLa.^
superetur. Non porlbditdomum
.) ^^\<^ ^ )o;>J j; ^.Sa^; \-ZU
iiiitequaiu
eiiini fur

doniinum eius recessisse ani-


ju» ^^^ )*^-^ v*:^ i
V? ^-^ madverterit. Sic et Satanas ad domum il-
jj )J.^s...fiD «s/ )idoi .ou^ ) r.ii:y:> o|-^;
lain, quae est corpus nostrum, accedere

yV^^ oo(9 )ix-ii»^ )Joi^ o^ nvt \ > .i^^tv* iiequit, donec ab ea Spiritus Christi se

suiiduxerit. Scito autein, carissime, fu-

<^il^ '>&.I— ^ )ooi IJ, M>.i .* 1 » ^^i '^io riMii nullo modo cognoscere posse utrum
. .
' _ *- -^^ . .

(loiiuii iiisit herus annon, nisi prius


)1 o/ ooi oia^ )^-^; oiv.io ^j )-^l^
auiem admoverit, aut intuitiis fuerit.
"«s:»^ y/ : )
jl-o hJ, po )J^ ^o^ ^ jj /

Si vocem domiiii (loiuus intus audierit,


:V^/o 6oi oiQu^; )^v-i^; oi't^; o^^^
utique dicet : \ ia milii patct ad dis-
2.5 vZLiii:; [:^o .V)-^ >^ J^/ )-i»6/;
cedendum. Cuiu autem exfpiisivit jicr-

V\rnv>\ )lSv^.^; oipo o^ wuii; )>_~6 spexihpii' lidiiiiiiiiiu iliiiiuis, rci agriular

o^ j^ .30 s ) •^«^. l^/ ^^-•'^ o|jp>a^ causa, Ibras exiisse, tiiin advcnit, do-

AB] _ :i X i^o^ ooM. 7 H 0U-K1' !t H |&.^^ft -.


^ •W 1- I.T .\ oifr-j;.aaa. — II A >^»*- —
A l.<>e. — 27 B ^i'WO'

303 APHRAATIS 304

7f ^ ^
iimm [KM-lodit, rt ('iirntnr. Si voro aiulio-

rit lifiiiin (loiiiesticos suos inoncnlciu. - ^iX nq>0 (D 5oi)_io; jK^.^;


« , ot^LiOj

iussiiin(|iii' iiuliciuilf^niut cxperyiscantur


OlK^isL^ yO^_^^0 yO*,—<i-i.iKj; 0(K,^,3
ct (loinuiu custodiaut, eisque aientcni :

ilh^-il )j/ oiii^ \jI ^/» :vOoj\ Vio/o


l)(Mni siini ct cgo; pcrtimescit latro ct

aufugit, iic arripiatur ct comprelienda-

tiir. Ita porro Satanas. nau(l(|uaquaui

])raciioscit ucc pracvidct tcmpus quo, >i>p%


*
oik tsj.1 )i/iv>, nv> ))L.pi/ )oo)

• • •

discedente Spiritu. polcrit ipse, ut )i/o ) — .io» ]. — ."


ii>vi s,.^^_io/ )>.^wi—io

spoliet hominem, advcnirc vcrumtamcii ;

lUpo 6oi ^i fl :\JJ-^ oiiyLlioi


attendit et illc, obscrvat, proceditque;

el si ab homiiic in (pm Christus habitat,


)_»j/ ^ ^io >«>>cl1 ^; » / .)t^O \^o 10

vcrba turpia, aut irani, aut rixam iur-

giumvc dcprehcndcrit , compertnin lia-

licbit Satauas Christuiu cum isto uoii otJbcL^ K-S. ) ."...tt.^o; \-ii<a> >6.p ooi

habitarc ingredietur crgo, et


; suam in eo
perficiet voluutatem. Christus namque
apud mansuetos humiles manet ae

commoratiir, in
et

iis qiii trcmunt ad scr-


^-So ^ —.L^J; y^
. N .) —» JiJi vOO»-^

niones cius, iuxta prophetae verbum :


V^CL^; :) — ."
^l > t-^/; ^/ o|l^^_^oo

A(l (jucin rcsjiiiiam, rtapml (jiirin hahitaho. ) — — J i i_s y/ jJ/ :•, — iCL_i./o ;(i_*./

///.v( a/y»(/ (jiuctas ct liumilcs, (jui trcmuiit \^^° ••.s^Cs.iO»©


^ .. >..<) ; )
•> . 'ivi -»

scniioncs mcns'? Et Dominus dicit : Qiii •,_^0 ^^^loci2L3 ^_^0(^; ^^; :po/ -211

-> 7" ?t -^ 9 -*

ohscrvat jjracccjjta nica, ct caritatcm mcam 0|1<L^ \jolo S^l wl/ Otio^ v.«.-^Q....

nistodit, ad euin vciiicmus ct mansioncm


|_iLj/ '»-3 ^iO >«.^JL ^; y/o .. 1^., IN
apud cum facicmus-. Qnod si hominem
) convi i.a )_^oi^ooo jJ w_^o joi;po;
animadverterit vigilanliMii atijuc oraii-

tem, legem Doniini oC^ y^o\ ^,l>oi : )..j^X^o )-:ik:^/ oi;pc;


ct sui mcditantcm
die ac noctc, a tali liominc discedet, ^; y/o .601 ot,^a^ )-^j^^; >d.p; oiX^ 2.'^

sci(MisCliristuiuessecum eo. Sed diccs : ^oi^ )(3i; ••. )l^ (T) v>0(oK.i/ ^.As; : 'y>o\l

1« A om. ^/. _ 21 A ^. _ 22 A ,3.^.. _ 2.T A ;«!-»»•

' Is. L.WI, 2. - loh. .\iv, 23,


305 DEMOXSTRATIO VI. — DE MONACHIS. 30()

Ouotuplex est Satanas? nani ecce cum

pluribus congreditur. Audi et edocere

iisdem verbis quiljus superius Cliristum


ooto )) - -'«'> -^ Os.qy» ) v>a; ) .'. «tvi
-•^,
otlod ^-^; ^''^ )K-k^
'„_•'
m . \ .'. jl ^fl^
, tibi ostendi in phiribus dispertitum,

quamvis nullo modo imminuatur. Do-


iiius enim per cuius fenestram modicus
iiitrat solis radius, tota illustratur; ct

^_bo/; ^t' VT^N >&^J^ .oi!S. yXj^ 0^3 hoiuo pai-iter ad (jueiu alicinid Satanae

)ijLka ).ii;toi )»1^ v/? :)"-^« ingreditur, totus obtenebrescit. Audi

M ^/ )Ii_^j )_^; i^o, i :);o,d_j;


Apostolum dicentem : S/ Srt/(///«.v tran.s-

/ifjurat se iii angrlaiii liicis, iioii ina<jinnn


lU ) t-JLyliL^CUa . .V>;EOO - ^n. 1 > Nrt « NA
cst si iiiinistri ciiis traiisfii/iirciitur rclaf
«.•o(oPlmlS.K^ \^\ ooi ypoo .)la.a^;)i;
iniiiistri iustitiae'. VA rursus apostolis
va-&6;l; )_x^v^Ql1i yO li\ K_30|-i' )o(;
siiis Dominus ait : Ecce ileili vobis po-
) i»K.D a^;o/o .) \ •>, \\ •>; oi\ . .".

tcstatein eonrulcaiuli c.rercituin iiiinuei-.

vs/o .) itv{>v ^/o oi\ £o/ jJ—.^::^; Nam Scripturae istum ostcndunt exer-

15 )o^ ot^: 2l:».; :>>oto \\ V—^/ oo^/ cituiii et ministros Iiabere; et lob de eo

"^ «* '^Ol . »\>0< .0|-3f—O ,


^N-Nrt^N. (lixit : Deus feeit euiii iit i/eri'ret licllinn

suuni^. (hios ig'itur lialict iiiiiiistros iii


).:iaSj^ ou» ^oipo :oi^ i^/; ) itv>iiv<
muuduiii mittit, ut belluin gerant. A'e-
K^)—.1^^^; ^; yi'y-S> . ) 4( f> , ^\ Vl^
rumtamen noveris eum non in apertiim
>jOtn \ \ oo(_^; ^'^..^^-^ o'tl.a_^ jj
pugiiare, quia iacta est [a Deo] potestas
20 :yl«''..v>; oiJ^i.)^; ^Xsji ^ )l^C^ait
siiper eum ab adventu Nivificatoris no-
•:*OJU^OJU^^O v3l^..^ ^; 6o| >3l^ ..\0
stri; tantummodo diripit atque fiiratur.

18. Tibi autem expouere volo, caris-


«^O, ^^^-^ -- •> - •> « ^;^ m. -^/ siine, sermonem iliuiii Apostoli, quo
oU ^-l^Ij^oi; ) .M^% po/; )i.^
scandalizantur discipliiiac , (piac suiit

) —r4\Q-.o ) t..-5; v>o«aj)_^ )


La.\d..
iiisirumcnta maligiii, ct (locfriiiae falla-

ces. Ait eiiim Ajiostolus : Est eor/jus aiii-

^O-^ )—LDO, .w^i; )t-^^ J^^/o vJiij; niale, ef est cor/jus s/jirltalc, sieuf seri/j-

ABJ 1 A |^.M. _ 8 A l3Uj.S3 i:i A li>6v3 vj.,o/o — l(i .V ^api -V vPW^ IW^ 111 A
add. ^» l»;». _ 23 B oo. — 2ti A ^s^ }o\.

' II Cor. XI, l'i. l.i. — - I.uc. X, l!i. - ' loll. XI,, 1'..

307 APHRAATIS 308

tiim cst : FactHs cst primiis Adam in :\^ Jtao^ \.^^ yoH jootf :oLi)^o

anima rircnti, altcr Ailam splritus ririfi-


^V-^/o .jK^LuL^ \^i ^;/ ^»i;o
caiis'. Porro adscrunt [haereticl] (liios
i
y> -^N; y~A^ ^t-^/o :^ooc y>\\ y-»»i;

Adam ruturos esse; sed [Apostolus] ait :


^ 9 9

»> -^Nl \jSiZA \-L\\ ^\yi\\ oot; jijoj


Sinit indiiimiis imafjinem Ailam tcrrcni.

ita ct ima(jincm illiiis Ailae caclcslis in-


V^;ef/ .)_-!il»
9
^; ;>o5/ o.^;
rt ^
fej

iliiemus-. Adaiu ciilm tiMicuus iilo est

(|ui pecoavit; Adaiu voro caelestis, est >«>ciJu; vi-M .11.' ..>o ....oioK^/ j-^l-SO J

\'Ivirioat()r uostor ot Domiuus lesus ^/\ .^^^N^: ^'^_^(Di ^.\ ./ .) ': .^tv)

Cliristus. Qui igitur Siiirituiu Cliristi ro-


yi\\ 1<^V), -> ^i3<9( ) Z—L-x^ia^ \
—la\
ceperiiit. similitudiiiciii liabebunt Adae
'«.ojL^ ^>::o > I . ..>rt s..o(oJ^/; ) i.^vo 10

caelestis, qui est Yivificator Dominus


Oi^k )_<Jv^)^; "^^.jo^ :) .^ i tv>
noster lesus Christus; quod euim aui-

male est absorbetur a spiritali , ut supra


^>^ ^; -pA )K-.J^OtJ3 )JS> . l«°i'i

tibi soripsi. lloiuo autoui qui Christi ), .'../» V>; Ot.^0-^; \1^\ V^O .^ J^Ko
Spiritum contristat, in resurrectione >a -^ oilS. VI .' fi > o(^ )(3<3i :>f> i \V)

animalis crit, i[uouiam Spiritum caele- ouJio/ i \L ... l: v.> )_-i^;; ^«i^joi 1.-)

stem seouui lu^ii habebit , quo absorbea-


)_M jj/ .)J^ . i»qi'i oiJs >&^^JJL; otio^
tur auimale; verum postipiam rosur-
. >^ ^./Cb^^V^ y^ o). !."•>•) o^ v^OA ^a^;
roxorit, iu uatura sua manebit, Spiritu
^''.^tv; oi-Jov^ ^asvi; ^^'ii"^^ )-^»
uon indutus'. iv) quod Spiritum Christi
exiu-rit . ipsc^ iu sunuua iuopia doroliu- VAJLbo; \U.o .\Ji\ ).ZfiD;aa\ ooUJ^OO

quotur. ( hii autom S})irituiii huuoravorit ooi^s :)laA.3;^-3 ou» )>J.J^ mv>o )-^6',\ 20

et cum puritate in se custodierit, euui iu )o(^o \l^La,\jJ^\ o(i );J^s^ )-^aI


-.
9 ^ ^
die illa Spiritus Sanotus proteget
-^
, fiot-

que homo totus s[)iritualis, nec nudus -^ >> V

^; 36J^/; :)-^i^^^sJi OOI t-^/; ^/


inveuietur, quomadiuodum A[)Ostolus
oolo .^'^V^ s--J)K-JlJ ]) . > ^N; )_iO
ait : Atfjue utiiiam cum rcstiti fiicrimiis.

non nuili inreniamur\ ilursus dioit : Oiii- ^Ji ji )J^vi . n-> jJ/ ^>-^t-' ^^; :p°/
ncs ilormicmiis , scd iii rcsiirrcctionc iion )_ioi ooi f_^J^; :V-^/ *>36lo . .°i\ .'.J^

AB] — 10 A oin. ,i-.»- _ llBov^. _ 1 1 A |6o<ua3- — IG .\ oCi [oo- — //). A a(J(l. U-» lUi-

17 A ^;jv. _ 24 B ,*i^» f,*a^»- — 2fi A ool..

'
I Cor. XV, 44, 45. — - Ib. xv, 49. — ' Ad verbiini niidiis. — » II Cor. v, :}.
309 DEMONSTRATIO VI. — DE MONACHIS. 310

^^^tooj |J<^o if^ jJ^ ..^\m 1)^; ontitcs immutabimur' . Et iteriiiu : Fu-

).J^ ^J JL^J \Joo i^^S^h^ ^^ Ittrtnn cst td mortalc Itor induat intntor-

tale, et corruptibilc lioc iniltiat iitcor-

^ ]L^ V^i ^« ^^>^toi niijtibilc.

intntortalc
Cunuiuc

, ct
ntortiilc

corruptibile
Itoc

lioc
iiuhicrit

indticrit
5 ooi ^ .jias/ jloio '«^^l/j tj-iiiJ^j
incorruptibilc, tunc complebitur scrnto ijui

scriptuscst : Absorpta cst niors a victoria'-.

Ait etiam : Derepente, quasi iii ictti oculi,

^^^^J^j ^-<^( ^-«^o(o ..qXr.Nj ntorttti rcsurfjcitt incorrupti, ct nos immu-

>Oj/ OOIJ jljo, > / * 'l N vOJOI vOO^ tabintur^. Quiimmutabuntur, formamiii-

\ -/^ iluent Adae caelestis, et fient spiritales;


10 jlj . - : ) 1 /.6V ^.«ooio ) i«vi«
([ui vero non inimutabuntur, in spiritu
)N .it°>ii-> yooj^ . *.o n v> ^^/^ 2^ .. ;too '

animali perseverabuut , in uatura pulvc-


. »o nvio :)vaL>. ^j ^j/j otJNJ.*^ ^^^ rea in qua Adam creatus est; in natura
^.,l>oio :)]^-^K-^l )_:s;)._:> yoot ."•^ >
l
sua permanebunt, in terra inferioie, dum
)-iVaioo ).-i:^ )..i.'4i,» ^^a^^-^ caclestes in caelum rapientur, a Spi-

15 )inS\v^ ^lVio '^^N! )-io' yoot^ ritu (juem induerint sublati, et regnum
v^.»
sibi ab initio paratum hereditabunt;
:^ v^ yoot^ iooi )f-i*^j
/ «t-a

\—L\\ "^^S. ^i^—a-io —L-iL-3JO


animales autem corporum suorum pon-
)

dere in terra consistent, et //* iiifcriitim


* .^cx^^ yOOt-.'^..,^j )In\ / ^-t-s
rcvcrtentur\ iibi erit /lctus el stridor
) -' "^ -^ )ooi ^-^lo ^n . * \ voot^
deutium'.
20 •>)JLJI ^«O^O

vS/o >«>°>T\ ijO(4 J^J^ » . \o| 19. Haec tibi, carissime, dum scribo,

mihimetipsi etiam in memoriam reduco.


)lQ_^6Ji^ ;>qj:j ^..i^^v^ ...'..^^r.
^ Propterea virgiuitatem dilige, partem
w^^j )iQ.^<-£:s^ )L.Xi^ )jLiio
caelestem, et angelorum consortium.
. o^ ^o—^! ^^-^ V-^v J^^--^ • ) ''v"
Nihil enim est quod ei possit aequipa-
25 T-2ieL^ yooua vQ-'( )-J-3o<! s^ . > 'l O
»i
rari, et iu huiusmodi homiuibus Chris-
)Uo oii oila )-i^j )-I:»j .)...^.^.«v^ tns habitat. Tempus acstatis iiilrcnit,

ooi-ij )iol/ ^o^^S',:^ nn°>i6 J^i-s/ ftciis jjrotulit gemmas, ct folia prodic-

AB] — C B om. \jxl- _ 9 A oni. spw^- — <2A w^. "^. _ 11). A 0V!..S3 Iftfl VQ- _ I3B ^^1 2t .\ 1.100.(-

' I Cor. XV, 51. — - Ib. XV, .Vi, .5'i. — ' /t.xv, 52. — ' Ps. IX, 18. — •• Mallli. \iii, 12.

Jll APllUAATIS DEMONSTUATIO VI. - DK MONACUIS. :U2

nnit ': siixn;» (iu;ie Salvatdr trailidit

ineepcriiiit a(liiii|ilrri. Ait siquidein :


: "-^^N" ^^iJ)» aaJ^oo o jjboi» ^i. \^aLi>

Surgef gens coittra gentem, et regnum


. N^ j^3^;o )_ilcboo ) 1 ^S yooouo
adversus regnum; erunt fames ct pesti-
|(3( ytoocLL^ ^^^oi^3 . «Noto .) tLiaA
lentiae, terroresque de caelir. En haec
^acLXA 5
oniiiia in diebus nostris evtiiiunt.

20. Idcirco, quae tibi scripsi lege. tu

et fratresmonastico iiistituto devoti . (jui , -\ -/ ) VI ."f> uJl3 ) d/o K-j/ :^kS

virsrinitatem diliyuut. Al) irrisoribus


)
i' f> •-• N>^ N« ^-^ .jld^oKo . /Vl ..;;

vero caveto. lii eo cnim (|ui IVatrem illu-

dit aut cavillatur, sermo completur iii


)-^to^ jJSC^»^ w.O(C^>.^ ).^c^i ^o^)^ 10

Evantjelio conscriptus. quando scilicet

voluit Dominus rationem ab avaris et

pharisaeis reposcere. Scriptum est au-


<^Kj> .).».;^ ^^oo ) i\v ^ ) i.n;

tem (Jiinniampecuniam
: diligebant, deri- ) °i m •> oooi . .VI ..M ^^..^oo; ^V-K^

dehant cum^. Ita et nunc quicumque ^^•^l ^^^3 )^0| «d/o .0|_3 0<30| y.^ fl . VI VI
t)

rebus istis non adsentiuntur. similiter


> V
^
derideut. Lege igitur et disce; lectioni
.f_^oool^o |f"^\ ,.^^_SiA.I/o .°r\ ^o

intende atque actioni : sit([ue lex Domi-


) lilji ^^ )ooi_i )oi^; ) CPQ Vii 6oio
ni meditatio tua omiii tcmpore *
. Cumque
:);(D| )it-^/ J^t-^! \-^ -y^ v\Ti->
epistolam hanc legeris . pcr vitam tuam
tOl_^ |J .O >00 O - '^ -^ - y.^..... 1
teobtestor. carissime, surge et ora, et in

precibus tuis, mei peccatoris memento.


•:• ^d^ «o w.lajb^-jJS 20

Explicil Demonstratio de Monachis. •:• ).SQ-lo wJl^; )K^a^l l^oc^.^

AB] 8 A aild. el sancliltitpm ll.a*^,jDo [|l.a^oCvs- — //'. .^ |m.v^ vi. — .\ ^.^ai.»ie.


^
lo A oni. U3o\. — //'. .\ ailil. ^ov= ,\^.fv.v. vj — 10 .-V A^io — l!i -i »..^ //,.A«j.
— 20 A mei sludii -l.ag'..a^ [ul.&.lO^.

' Mallh. XXIV. 32. Cantic. ii. 12, 13. — 2 Liic. xxi. 10.11. ^ Luc. XVI. 14. — 1 Ps. I. 2.
^i, ik^L
DEMONSTRATIO VII

DE PAENITENTIBUS

l. Ex omuibus qui progeuiti suiit,

corpusque induerunt, uiius duntaxat

innocens est, nempc Dominus noster


po/ .^xS\\ "^*^ ;otxo oo(« yj, \ M ./t V)
lesus Christus, prout ipse de se testi-
\^ ^fo .)J!^A oiK-^j )j/j :v*^ luouiuni perhibet. Ait cnim : F^cjo vici

5 jL^ Jis/ jlo^ 1—2l^ jl; :v..oi<::^^ ;0|jCD


)iiuitiluin'. De ipso testatur etiam pro-

-.'y^il ji-aa^ ).JJ^Xjio .oCiooajs s^Kit/ pheta : Iniquitatem noii fecit, neque in-

rentus est in ore eius ilolus' . Et beatus

)K-^^^ Apostolus dicit : Eum qui non nocerot


••.)K-t^-. o<,lii^ )ia-/o .oi^LaLi.

peccatum, pro nobis peccatum fecil''. Quo-


J yj^ )jL^^-i oiLaij ^^^^-l^ j/
rnodo autem fecit eum peccatum? nisi
10 ooj. .oi^ /nj-5 oi.\ •\c\a :oi,l:^ ooi )ooi
quisi peccatum aclsumpsit, quod mou com-
^_^o«;; ^)-i^! :) ^\« V^7
'
miserat, et adfixit cruci'. Iterum dicit

.
JL^a o^ omi 6oi ^ jJ / )-i^^<^)^ Apostolus : Multi in stculio currunt, sed

^oj/ uJLs ool unus accipit coronam'\ Neque ex homi-


''^siLij
^^ )-it-^/ J^^->^

nibus ullus alius est, qui in stadium de-


:^!^o ) .7 v^J^ h. )—'as^)-^
scendat, quin vulneretur aut feriatur;
15 V^? rr^ )J^^--^^^ J^t\v»/j ^^!i.-^<_iO
peccatum enim a tempore quo Adam
))_L^^Jd ^-ioo .)_i^^ —OQ_3^^^;/ praeceptum trangressus est regnavit;
JLooi ) ."...Viv^ )) V^mXo looi )—iLX.3 a multis autem percussum fuerat , mul-

)).i^ ^ JLi/o ^K^is^ )) V^^mN o tosque vulneraverat, multos ctiam oc-

AB] _ A lilulimi liabct ; (lemonstratio dc Paciiilcnlia Uaa-t, l^-tL-L. — I 15 (iii], ^. _ I A «S/.

;; A llS(o- 7 A/);o roliis ,a^^^. « A aild. ul e//iciiiiiiini iustili-i Dei in i/iso oi= ^powl- vp^oN-

.|oC^ll |l.oa^,i — 16 X add. \is\ [^.

1
loli. XVI, :i3. 2 Mal. 11,0. _ -MI Cor. V, 21. '
Col. II, 1'i. — ' I Cor. III, 2'i.
.

315 APHRAATIS 316

*^o*
ciilorftt , secl nemo ex liis interfecit ilhul,

donec advenit Salvator noster, qni illud


) °> » flj-a yS vS(o .oi °> « f>j-s oi.')«^0o

sustulit suaeque adiixit cruci. A'eruni-


]\ •>„^m\6 wtoioK^/ o(.-m.0a_^ ;), \i^£t
iamen licet sit cruci adfixum, stiniulus

eins renianet , qui multos ad fiuem nstine


ouk ',-=,lh^o )I-^ )_io^
^ ^l
punjj-et; lunc stimnlns ille confringetur.

2. Omnibus doloribus sunt medica- )


r N^ ^ ^ h^l )_§)_D ^ 4\
mcnta, (juibus sanentnr, modo prudens .^^^^t I
) V> m^i r, )— ^/ t-D ^*-«)^000
medicns eos noverit. Hi antem qui in
h^l ^^; )ja^)-:» ^«.J^^oo^o .vOj/
certamine nostro vuhierantnr, pro re-
^^Jk . -* N/^ - '?«. )io^l ) v> rc> vOoC^
medio habent paenitentiam quo vnlne- ,

ribus snis imposito, sanantur. O vos,


)1q_Cd/ o/ . . o ><> \ r.K.^ yOOt.'l..O t 10

medici, discipuli sapientis Medici nostri I


'^ '"*' ••
I
v^ -* «^ -1 . - ffft/« ^oio^'^ W>\1
remedium istud adsumite, quo aegro- )l<Lw^ yO^e^w^J. oi^; )joi jjjajp yos^
tantinm plagas curetis. Bellatores enim, \J,U^ ^;^^^^ v^ ]jL=>io .)dUpf
al) eo qni cum eis decertavit in praelio
y^ yOOUoii, sjL.lSoJ^OO; OO o6| y^\ OO
percussos, cum sapiens medicus inve-
smv^K.:^ vOoi\ wtw^Kjl^ )v>,«1ii» \-^\ i^

uit, qua ratione sauciis medeatur iu-

quirit; cumque sanavit medicus virnni


K^S^l ooi^ )^«?-a>/ oC^ ^a^^.yi^9 ).2kOo
in'praelio vuhieratum dona honoresqne
,

a rege accipit. Ita, carissime, et viro, in

certamine nostro laborauti queni adver- "^^^ \; ^^ ^ > ^ /^ r> yj£6i >) '^Nv^

sarius incurrens percusserit, reme- ^c^o. oii^J^cL» )l/o x^^; )—>^<^)-3 ^o


^ ^ ^ ^
dium afTerre convenit paenitentiae
),
fl

v>tt>
r.-

oi-\ ^ftooX jlo OiX \-^2^o


post([uam ingentem animae dolorem
)6od ) .^M.viN^ 06.; )iaj 161 p )la^l
vulneratus seuserit. Nam Deus paeni-
jf m >ji i )&, ^^^-^ -iL^s^
tentes uon respuit; ait enim Ezechiel

propheta : Noii ilelector inorte peccatoris

mortui, seil volo ut revertatur a via sua il U.^ ^L^, oaa>^ \j\ )J;j ^; 25

prava et vivat'. •>)..^o )N» .''->


ou^io/ 00 oo^of

AB] — 1 .\ "^^0 _ G A ^^3- _ 12 A |l.a.A>o- — laB i-a»». /i.B ioe;S^jo dflcluiii. —

' Ez. x.\xiii, 11; xvill, 23, 32.


317 DEMONSTRATIO VII. — DE PAENITEXTIBUS. 318

3. Non enim virnni in praelio vulne-

)_Aw^ )-.'-mf -pjJ ^LJ oUajj ratum sapienli medico se committere

)_^o .>i^^^ ^-o ot r m r.; ^'^«^^ piget, eo rpiod in pugna superatus ceci-
)

derit; idemqne cuni sanatus fuit, a rege


^/ :)_a_:^^ oii )i mv; )J J^)i/,
non reiicitur, sed exercitui eius iterum
).jLdO| .0(^ OLlU^O ) —L_^ oiS_i^ vt^
adnumeratur et adscribitur. Ita euni qui
). A:m ) 1 ^fO; )—AJV^ lot-s^; )Jo jj
a Satana percussus init, non debet pu-
;oi I v> —S
', \io oilo N^^fff J;aj; ot^ dere delictum suuin coniiteri, illudque

. VTi .)loi U ) — 2)0 03 oi— ^ ) :LaJo relinquere et paenitentiam in


, remedium

)—^^-^ o< i..nii )o^; Jloi--3; postulare. Qui vulnus suumprodere eru-

.^ ojS 4 \c bescit , gangTaena corripietur, totumque


10 Otf.

corpus damno inficiet quem autem non


)-£d)J^C)0 J.0(_:» )J, ^_:»oo .)_L^ )-^^ ;

l)udet vuhius manifestare, sanabitur et


VV "^ Vl ^ y "^Ol Ooio 1 « '^*
ad praeliuni itcrum descendet , dum ille

^ o^l )jL^ )_L>f )_L/o .)J^)^ (pii gangraenam concepit , nec sanitati
«.. \*; ) L_.jo o « fojJkvC \ -
--•^«>^
restitui, neque armaturam quam depo-
1.5 )Ja^)_3 ).i;po;
^ )_uoi :>» -^\ jl suit iteruin poterit induere. Jta prorsus

)_i^)tJ, \-^\^ \Ak oti J^O/ ^, i'i (jui in agone nostro superatus est,

iiaec superest via sanitatem recipiendi,


.\\aS»1\, \ \ 1IO ^ * ^ -•
V-^)-J ,—3

) cd)J^^ — f, ... T»v> jl loi 3, ) i_/o


ut scilicet dicat : Peccavi; et paeniten-

tiain postulet. Si quis autem erubuerit,


) Im^ O|i<LsLi0 NS.fQJ, )Jj jiy '^i^^
sanarinon poterit, quoniam plagas suas
20 )_«)_bo^ vO«^? ^t^? v-'^ ''^f noii vult patefacere medico , (pii duos

X- L^J^s^,
'? >oci\4\
V' denarios accepit , ut per hos omnibus
tpii sauciati fuerint mederetur'.
I «o»opLia\i )iia>/ )J^ ^oj:^ o/o
Vos medici,
^ )icL-u»/ voXsi ^, )jLiJ ^^rro/,
4. igitur,

Medici nostri estis discipuli, non debetis


(pii insignis

vO^ )<Ll ^ ; ^ .).£d)J^, vn .*! tr;


^ medicinam iis denegare quibus curatione
:)io 1 U ) v^ m oi.X Q_20( cj T ..o t opus est. Quicunque vobis suum vulnus
voJL_i/ ot •>) 4 )a_iL-i; ioi_:a, ^^o detexerit, ei remedium imponite paeni-

ABJ — 3 A .icJd. ov3 fviiao- — 1(5 A uiii. Uoi — -(> -^ 'jni occiit/iirc ciill ^o [|a»»'» to,3, ^o

' C(. Luc. X, 35.


319 A1MIR.\.VTIS 320

ti'ntuie; ouiu auteui (jui iurnniitatoui

suam manifestarc erulnuTit ne hanc , a oiKi^^^^ )Jj ow(i^V3A )i yOLa^ J'-^?


vobis abseondat adhortamini; cunu^ue

ipsam Yobis revehiverit . nolite eam pu-


)_L/ )»—flo .) •<->,N;\>o )) 1 rr> ^_io
blicare, ne propter ilhnn ab inimicis et
''^ )i(aXaji ov_Lio ,^-^;:Xaj )li^^j
ab iis qui nos odriuiil . iuiKicentes in cul-

Aymeu ; yooi .
'•>
•>t\ \ •> wJ^ ) -^ % .".)^O0 yOOJ^O
pa esse iudicentur. in quo cae-

si occund)Uut, ouMuum dclilllsslmum yo .. •>J\-jlj . . .; VlV>> . «X .( f_30

ab hostibus existimatur. \'ulneratorum (A J. ^^ V>1/ )l; ^ »\ ./ . .\(3< vOOt-3

autem qui inter conuuilitones suos re- vOOt-.^ON ^-A ^.^ jlo vOOiJiLs)^ ^-^).^
periuntur, plagae ab iis curantur qui
i\ -;\
vJ v^ -^ ^,XiL^
incolumes evaserunt , ne([ue hostibus
) v>->. oC^ Jl n » v6oi.<^v^ > .^io^
declarantur. Si eiilm cuilihet eas mani- 9 9 9 ,

) •>\v>^ vs/o .)K^t-jL-^ o(JSo ) */.->


rcstent, totus exei'cllvis

consequetur; rex, militiae imperator,


advcrsam lamam
,^^/ ^(^ ^ >^; jL-:., oii^ifio

oi_L.^ '^^ -^ ofK^V^L^ ."mVqV);


iis irascetur qui exercitum suum prodi- .
-^ .

"
derint, eisque plagas vuhieribus in o_^o^f v^<^! v-^ « « « ^» jl.( a-. . V)

praelio acceptis peiores immittet. ;) ^ f> >

^*js| )l QL*-^i/; . «\./ ^; y/o


5. Quod si noluerint ([ui plagas exce-
}U^i jla^l ;yOO<J.'JU.QJi xo> yO^^;
perunt eas ostendere, medici nuUam in-

currentreprehensionem quod sauciorum


'^ N^\-/ ^; ^^^ ^.^ ^.'r. i yo^
vuhiera non curaverint. FA si morbos ^_^/ ^_-^J
y/o .<n.1..V)l/; )<3U-p^ 20

suos sauciati celaverint, arma nequibuut ool vOJl^; aa^ ;


)_L)i :yOoUL^)-3
^ .... T.

rursus induere, propter gangraenam iu


)l!^^^; "^^OO Ji ^\vi\ y.^...n»V> jj

corpore contractam. Tabe autem labo-


yooC^ JbO./ )^^^S^ »io .vOO«-.v,^LS oId
rantes, si armatura ausi ruerlnt circum-

dari , cum ad committendum praelium


Xi ^ :)-J^j JL1 N VI N y o / V) o . i, l

v>„~Lio yoot I
.j )-J(a.,^/ , 1 \v>\
prosilient , super [membra] eorum con-

cipient arma calorem, ulceraque faete-


. f^NrtN.Nrtr. ^_<^! 030 yOOt « \n
buut et exputrescent , donec ipsi inte- ) :»o . -'^ ^ e^^ ^" sOC

XB] — I .\ 1»4,£m. i B |-'->^-'c lliM- !» A iiriiiiiUis ,2ii. sci-uiida nianu in rj^^s^, ''' rrccUiiii. —
12 \ Sil- 16 A .i^w 1^01»- 20 X tKld.
<? In'=
»:i B |£C>.-..
^

321 DEMONSTRATIO VII. DE PAENITENTIBUS. 322

g .." * ^i ^ .\> ' ./


»( yw» .f.N >
yooi, > .*..nt>?>» reant. Et cum corum cadavcra ab iis
\^
, 2. rcporientur quos vulnera suacelaverint,

lii ludibrio habebuut totam rationem


Cl «" « ^; ^'^O^ yOO< . (Tf))Q-3 oC^s ^^J..
agendi eorum qui vuhierum suorum pla-
yoot .»"\i[ ji ^/o lyooiia.." v>; ) i»)_3
gas occultaverint ; nec corpora coruui

tumulo mandabunt, ameutesque et iiii-

<-)^^o ) > y -^o jlaiD piobi et imprudentes reputabuutur.

)_£d)K^ 0< I .<f>ii )oJI^) ^.^ «d/o G. Sed ille etiam qui ostenso vuhicre

>^\ ">» jJ; Kjl^jl/; jK^9 wOI ^ 90I9JJ


rccreatus est,

ta fuit.
ci parti caveat (piac sana-

ne ibidcm denuo leriatur. Si cnim


^^^^9 ^9 ^*^*.^^ :> Vi ^j ^lVl; oi^
ictum alterum exceperit, sapienti medi-
10 )-.^.o \:x\J^ )-^jJ "d/ » V I ">] ^iVl
co curatio erit operosa, nam plaga cica-
)iQ ..b-bo ^3; "^ ^ VI :oiLo—1^^/
^ trici superveniens non consanescit; li-

^ •
sd/o :).^)J^ j )^ )LboajLj>f• cet autem ad sanum perfecte redierit,

. .. •I > v> jJ ) 1 .j )_£d)U o61 <>2— vii' non jioterit arma resumere; quod si

;>> SNio s^^^^oj )j_) ^ kS/o .«i[ 1 Nv> \ ctiani ea induere ausus fuerit, impar in

praelio fieri consuetum habebit.


15 )lci 1 «'.".» )^..^ oi^ v^mi
7. O qui armaturam Christi inilui.stis!

disciplinam bellicam discite, ne supere-


sO_30_l )J; ) ^t-o miiii atque in praelio cedatis. Callidus

ooi »^^< .) lo ^^) 3 Ji °^ il yOOOlLo cnim sollersque est adversarius noster;


^ ^ V ^
oot^^Ji-a rn I .j JJ/ ;y;f\\-. _j>o6/o at ipsius arma nostris debiliora sunt.

20 onioiJSo&^ ""^.^oi ^ ]J6 .^^; ^^ Nos


arma
igitur oportet

eius ab eo auferre, in
cum eo congredi

somno
, et

vi-
)ln ^ V; Ot r
.J
'^ fl > V \6 Ol VI \
giluiites; ipse ciiini noliis invisibilis est
yJi
^ )>— fcoo J V*^ ooi .)lo-,_-lXi
ipiando adversus nos incurrit. Ad illum
_^ o6| lo-^ ) 1 °>JS^ .> v<\ o',"n V igitur convcrtamur ([ui liuiic vidct , ut

<f^^ wOia^^^s.^^.^f :oi\ \]-L\


eum a nobis tollat.

25 . - N- -Jl )_|/ y \V yn 1 \ sS/ 8. Rursus vos adhortor, (pii vulnerati

;yO-,_io)l v61oi_sl JJ; ^_- —J_ioJis_io; fuistis, ne vos pudeat dicere : In pugna

AB] e A Uiio l*i- 10 .A. V^\ '^ >3i ''11111 ^J>. riH-cntiori inaiiu nil<lilii. — 12 .V |iiiii~ ILtoai^AS»

In Ui».«*» emendaliini. _ 16 A U.|. — 21 K ;uld. ovuo [ovUj- — 22 .\ ^t-^». _ 21 B ^ [ovi>.. _


2,; .\ a;©. _ 20 A ,^o;-Ki|Lo.

i-ATH. STE. — I. I. T. L H
.

323 APHRAATIS 324

lapsi suniiis. Mcdicaiuciituiii iiuUa mer- 1-- - n 1 nf> .\ in ^^) •> > N'^ >/;

cede accipite, convcrtiiniiii et vivile, y^ o ..10 a_^i.o ; . « >o; ]J) } >n jo

nedum morte occumbatis. Vobis au-

tem,medici, id memoriae refero, quod


>,<otoV <=> m -> o^No; ^t^-^ )1o-cd/ )_J/
in Scripluris sapientis nostri Medici
jlo^i jL ^ ooij ;) ^..'.-^:. ^r (t>/;
-'

legitur, paenitentiam scilicet ab eo uon

inhiberi. Cum enim j^eccasset Adam, ji^l oii. }i^


K_j/ \-LJi :o»^
yo\l ^ \-^ ^
paenitentiam ei pronuntiavit , diceus :
6oio ':yo\\ y^l »_3

Adam,
suum
ubi cs'?

a cordis scrutatore dissimulaus,


Iste autem peccatum »_^/o

^^o
; )_Jjk V-li

.oiN rv
^e^ oioi^ ^
)a..-s )L:^
i; II,
Hevam incusavit cpiod eum decepisset.

Et quoniam delictum suum uon pro-


didit, ipsi et omnibus posteris eius
^) £1^ kS/o .^OIOpkJI yOOt.^3 ''^J^O

sententiam mortis [Deus] indixit. Caiui


"^^ ^ )_Ls;q_oo jLaJ )^ jLie;

quoque, dolo pleni, sacrificium non

suscepit; obtulit tamen ei paenitentiaiii,

quam ille respuit. Ait enim ei : Si benc )o\vt OOt ^Oi^M VSlaJL jj/o :^i.^9Q-o '•'

cf/cris, sacrificiuui hnini suscipiani; si


ot -^N; Jl •> f ^ y,.oid_MjJ ^^«.^^.Ao -^-^
V r
autcni nialc, pcccatum tibi adhaerebit'
.)_^;) —3 — ;)
:^

lo ss,)/ )ooio ,^^-^\i/o


i^

Fratrem autem iii dolo cordis sui inter-


^tm\o )),^ smQJ wi^cLLs; ))^^ ^/o
fecit, et maledictiouem subiit, trcmcns-
Jl yO-ioio .)lQ-aLil vooi,^ oo(I . V 1%
(jue et vacillans supcr tcrram cfjcctus cst'.

Generationi etiam in diebus Noe existen-


,' ''*
))— ^ ^^Q-VI No ^Q^Kj; 20

ti ceutum et viainti annos dedit Deus ad ••• QJ


y~

paenitentiam; at iili nolueruiit reverti;

ideoimpletis centuiu aiinis eos delevit'.


^ );oi );^.I:m )-v\.o
9. Vide autem, carissimc, quomodo

praestautius sit Iiomiiiem iuiquitatcm


jj yOiX/o :oj^ax ^^ V-^>Jo ^/ jjQJ

suam coiiliteri et derelinquere. Etenim 1 «^ )q-jl_^ >,«,'«'


•> .)_m^ Jl m>o

Deus nostcr j)aenitentes iion reiicit. o|i6jbf_9 VJ Oi_^'0|,^M QltN -J

Ninivitae, po.>^tquam peccata multipli- IvOOt—k^^ jt-S( ) ^.3Q:30| ^ > lO .;

AB] — 3 A H^. _ i A :ulil. ^-2w uow3i>»a.


[ i8Bn.i>..

' Gen. III, 8. — - Ib. iv, 7. — "•


10. iv, 12. — * Vkl. Demonst. ii, § !).
— ,,

325 DEMONSTRATIO VII. — DE PAEiMTENTIBUS. 326

JoC^ vOO(..*J^s^ vlJ1;1/o o-sl ya_io(o oaveraut , loiiae praedicationem exce-

vOOi-X^a^ o «".x <v> t-9


'^ -'i'
""
"'/
peruut conversionem ipsis adnuutiautis;

paenitentiamque egerunt, et Deus eo-


)V—o o \ -^ n jlo )Xo_3lI1 yoot^ )t—^o

Q_30l If-^lo U^iOil ^ V-^VOOC^


rum misertus
delictorum aucto numero, paeniteutiam
est. Filiis quoque Israel

5 .^M^ u )_4o ) ^ -^
) ; f •>

proclamavit; ipsi vero Jetrectaveruut.


V-^/o ^ \ nio/ « jV) — s jvLd/ ooi Per leremiam eteuim eos vocavit , ct

.)i ^ U )lv-^ ^l^ «^61; :oui ait : Convertimiiii, filii pdriiitciitcs, ct

o^l :^^C^/ ,.iSN ^06. -^io^/ 06I saiiabo conccrsioiiem vcstrain '. Uursus ad

aures lerusalem conclamaus ilixit Re-


)K > ;• -) yo sJ^ ^Vo/ ^-bo Q_jL3l./o
:

ad me,
10 viof )_i£,5,o .v^-;.^ i^juti ^o vertere

Israel adhuc locutus


filia pacnitcns-

est : Revcrtimini
. Et liliis

et

convertimini a viis vcstris pessimis, ct a

—^( —
i ) L-30I ool .>oo-ol w>.^^ 00
malitia operum vestrorum'' . Ita (pioque
v' 1 ?»

populo dixit : S* ad mc convcrtcris, coii-

oi-So ^.^o^^^ ."V^


ci^/; )l'<a ^Q ^ vertam te, et unte fucicm incaiii slal/is''.

15 ^-o—n ool .^h. »1 jlo :v« "^ -^N VA itcrum exprobrans cis, liaec ait :

l>i.ri : A(l me reverterc, haliitutri.r Isracl


yii-::^ vQ-j/ jo»_^/o )JN—io yOOi-A.^sJ>>
c.v toto cordc tuo; ct non cs rcversu '. Dcnuo
^'^.^^; ) ^«o :) '•oA V» I ->
«.^J^of
vero parabolam siqjer eos adsumpsit,
•,_^/ . yooiln ^ U "^ ^ V) )
frtA s.^?
et ipsis retulit ea (pu^e in lege scripta
^odlo )lK-_i/ )r-2>~^ o.mJ ^; *V^^ sunt, voluitque legem meudacem el-

20 y/o : \-i\r-^\ )i-=L^ )ooilo o(l<L^ ^_io ficere propter paeniteutiam corum. Dixit

o/ ot -> m I; ) —— J*^
u/ \\ "^ loicj
:k__4^ cuim : Cuin acccperit vir iiiulicrcm, et illa.

rccedeiis ah co du.vcrit virum alterum; si


lo \ yQ_30|l<O Ot- n it I

ultcr qui cum ucccpit mortuus fucrit, aut


OC^ >^.NJ> |1 06I '.ViS^yl^

jLs ^ oUimj ;^^ j% ) .^v>, ^


flimiscrit euin, et redierit

ruin, non poterit amplius prior nuiritus


ad priorem vi-

25 )oi 0« ^ i-CQJ
^_-J yjo .1) io ^l/j rccipcrc cain postipiaiu pollutu fucrit ; si

)_fcO| «3/0 .s-> )_i.;/ )_5C^11 o).iO^I^ uutcm rcccp)crit cain, cccc pidlula ct coii-

AB] _ (i A )oi>*.i;. _ 7 A asoi^- _ 12 A ooto- la A t>oL. 17 \ yi.o. — 2j A Wiotl'

— 2G A \.-^l.

' ler. iii, 10. _ 2 ler. iii, 2-2. — = 10. iii, 12. _ ' III. \\\, 3. — IIj. iii, 7, lo.
— a ^

327 APIIRAATIS 328

taDtiiiata fiirrit trrra illa. \iiiic aiitcin tc

rccr/ji. Icriisalcin, ct inca facta cs, quac ^KJS,; /o w*la^ ^-^ ^K-o-SlJo
cijrcssa fiicras a nic, et ahicras. ct firiii-
^c^ \-io\ ; ) fn ;• n -)o | «^) > -» v,.K^jo
cata cras in lapidibus ct liijnis. Ninic crijn
;>. tX )_i/ "^ -^ n v>o ^lcLA w^_3ol
rcrcrlcrc ail inc, ct suscipiam t.c, et projj-
•:*)j/ )'^ ),ff)n,v< I uolo-^i^o
ter jjacnitcntiani tiiani lci/eni solrani'.

10. Xolite igitur revoreri, paeniton- ^^ >s)_^l yo/ yON M»l


SA.m3 j)

tes, ne a vobis praccidalur spes quae ^^i_^ :\-J>L^ s^^Ksi )( -ym


in scripturis est consignala; nam eo

modo Spiritum Dei


oui. )i_i ) ? ^ )&j o|_^,_^f
convenit admonere,

terribileque monitum dedit in Ezechiele


)fr^wwM )iO|Oj \ ^ VUD .o?o<)
» v>\

propheta, quando ei dixit : Si eunclis


:oiS. -^j ^ )_^ ^jL-^>
iliebus suis iudiciuni et iustitiani homo ) * It •> 1 S \ I oifiooc v^loC^ V /
V'?

fecerit, et in ftne vitae suae fecerit ini- oiK v>o y JSw^^/o )lo n *,ijo ) *t

quitatcni, morictur in jjcccato suo. Et .I d v> -i oC^oi^ oi-3 :JJq— :bw ,


-^ 'v

cuni iniquitatem hoino fecerit oninibus


yOOI \ > ) « I» ^ t
> \l jlo_X y/o
diebus suis, et convcrsus fuerit, iuili-
) —L^; — —a^o f
ooJS. l6 o|K_20Q_J^
ciuinque vivet aninia

eius'-.
et iustitiajn eyerit,

Hoc uno igitur verbo iustuni


}y-^ );Oi-3 .OUjLSlJ ) ^ -jJA n *.jr>

praoinonuit ne peccaret et cursum l4 h \-^{y^ ^


i^j )Ln^
suuni perderet; et pariter spem attu-
jlo n\ —^-CD ooi_^ \\ :oi.^o(i y
:»ajo

lit impio, ut ab iniquitate sua rece- ool . ) .JLJo ot \n \ ^-bo v_2i_X—ij

dorot ac viverct, cum iterum Ezo- oi^iudD ^/; ;^^)_^j-.w^ ot^ V-^/ 20

chioli dixit : Ouanivis impio spem :wOi_90ij o^oipo fisj/ |la^; )-)( sf>m°)
abstulorini,

ripe; et
tu admonitiono

cum iustum animo


eum
eroxero,
cor-
)_l/ s-1 -^ \ V « -s ^ N- v^ ^ sS/

^o —>L.cD )]S. \. ....; K j/ ) Q ^;>—


tu ci timorem immitte, ut
Si diconte me ad impium :
sibi caveat.

Morte morie-
\^i -^u )-^ i^i)-ii ^^^
ris. iion nionueris euin, pecculor in ini- :s-ot-l;6(y ^o :laiol J^okbof )-2^^-l.^

quitatc sua inorietur, samjuinem autem ^-^ ou^;6 Ln V I c»i\n \-i )


«"
^ .".

eius de manu tua requiram, eo quod onin y/o . s..oi-,l»6tj jj; ^^sJl ^l/ y—r-^l

AB] _ 1 .\ Cv-c 7 .A, laMa. ly A 00I.C 20 A ^;, (^;,.

1 ler. 111, 1; Deut. .\.\iv, 4. -'


Ezoch. XXIII, 18. Cf. .wiii, 21, 24.

329 DEMONSTRATIO YII. — DE PAEMTENTIBUS. 330

non monueris. Si vero inipiitm admonur-

ris. pecrator illc qiirm tu moniicris vivet,

et tii animam tiuim lihcrahis. (Uimquc


:)_-;I ) .^ V); :)_£L_ij>:^ -y-^Sl ,-J>o
iustoilixcris yHavivcs; ci illc in Imr ron-
^^
:

)i<S :);oi ^^i^ oiJk ^^IN-Jo


fisus furrit, eum clrbes ailmonrre, ne c.ral-
5 •) ^ - 1«^ v^ lilN^i )J; v..o(a-^;o(;i; ^^ tctur ct peccet; el sir qiirm tu moiiiirris

^ °> V> ^JlSJ Jnj(o 90(;>-^; )-^>^ 0010


vivet, et tii aniinam tiiam lihi'rahis'. Hur-

)f_i)l :)_S_ii Q-b^v>. . 0^1 .K-jJ sus attendite, paenitentes, ;ul uuuuuu
extensam et vocantem v<is ad paeni-

OOilo ) .^^1 ) ..^ .V^; / y..^ ^i V-^ tentiam; nam per leremiam quoque

^^^ prophetam loquens paenitcntiam con-


10 Vio/ y/; :po/ V-^)-^o< Jia^l ,

cessit. Ait euim S/ loriitiis fiicro ail-


<^ V Nrt J^ )IA >\ ^ '^kS.O ) v< \
:

versus gentem rt ailversus rcijniim, ut

0f_30_^0-^0 -o -
ff>N N« Xt^ ^l\m VI No
eradiccin, ct cvertam , rt drstriiam , cl dis-

P( ^o(( :oi^a.^ ^ oo( ).^a^ oolxjo


pcrdam; et pacnitcntiain ci/rrit fjrns illa

ah iiiiquitate sua tiinrrlri/n avrrlain h

^
, 11 cii

) ? ^s^v jioj:^^ ^o )-Al malinn quod super eam dccrcvi. Et si locu-

f^^LXJo );o( ^'^si» ot^ ''^oIKjo opo^o tiis fuero de fjente ct rcfjno, ut acdificem ct

plantcm, ct supcr hoc confisa, fecerit ina-


rx i* V) )-j/ >£/ y-^<3\\ :w>.^^ a.<^;
-s ^ 9 lum in conspectu meo, ego quoque avertam
Q(\r> \ ^ ^o\n K_^^Oo; )K ^ ^
ah ca honiim quod ci promisi, et iu iniqui-
•:>s..o(aitOo/ ^oo(.^^..:i.3o
tate sua et peccatis suis perdam eani -.

20 m/ yoK_j/ ^\ Ooi. 1 1 . Audite et vos qui claves portarum


>^Y 'i.

caeli tenetis, et fores aperite paeniten-


)_i:vl a-.L9o ) .->o»f ).j:vi; )r.-\ n
tilnis; auscultate tpiid Ijcatus Apos-
V >»o/; ^,' v>"\ om / qi^l/ .)_Li)S^
tnius dicat : S/ quis vrstrum drliclo
yoai—M >ju/ y/; :) I >a^ ) ^ — .L^w».
lah(iriivcrit , vos qui sjjiritales estis,

. -N. .^ voJ^/ • ) ) <> \ •% <« -s ^ NfTv ^^ I

iiislaiiralc cum iii spiritn Iriiltalis, ct

25 : )^> *> .^"^ V> )..i^'t-3 ..^Qj^ol/ yo^/ >-~oV.3; raiiti cstnte, nc et vns Irnlcinini''. l-]le-

yoKj/ vS/ )_i«ei^;; ^V^O(; V^ yoK-.oo(o uim Apostolus formidabat cum eos

AB] _ 3 .\ ,Jo f.So- — 3 B >-owiw|I.>- — 17 .\ K •Bl ou» — 18 .\ ov^a--^- — 1!» A an^oi


2.-5 A UUi It^io;. — Ib. A UU.

' Ezccli. iii, 17-21; .xxxiii. 7-1». — - lor. xviii, 7, 10. (lul. VI, 1.
. — Q ^

331 APIIRAATIS 332

adiUDnoret; naiu do se ipso ait : A>.

fiiiii reteris praedicavrrim, ipse rrprobiis

effiriar'. Ilunc ergo qui inter vos de-

licto laboraverit nolite habere tanquani

iuiniicum, verum adhortamini et com- ^ ^ ^ p

monete vehit IVatrem; nam eum a vo-


si

«^K-.ooi jJ/ :oi—lo, wjl j


— -^ \ \,^
-^,

bis seiunxeritis, a Satana percutietur.

Itenimque ait : Dehrnnis iios finniorrs


.)_i^; y-/ 0»A ^lV-^< V -^v^
iiiihrrillitiitrni iiifiriiionun sitslinere'-. Et V'^•^'^^ w.Ot „., ,l6JS>A'^—
S; )—^? ^^*.— ^^
n 9 -1 V
rursus : Claiiilieaiis iie ileiiciatiir, marjis :po/ Ool .)_I^<JB ^-20 oi^ '^ii^^K^O

aiitem sanctur^ 10

VX^; ^^; 'y^l *^J> .^n n > joUpf i

y ^ 9 7<
^ D

•>).£d)J^ jj/ ^SL^^KStlJ jj


12. Vos etiam adloquor, paenitentes,
ne vobismetipsis artem hanc ad sanita- yO^l jj; )—Ipo/ )-3uil yOS^ vd/o

tem datam denegetis. Dicit enim in wx^ot-^; io( ) 00)02 van_iL3J . v>
)

Scriptura : Qiii peecata siia confrssiis ^^.'^^ V-*-L


)fa^; •) V^/ •)J<n « «>)J 1,')

fuerit, et reliijuerit ea, miseri<'oriliiini a


Vl_M)]^00 yOOULM V-^^^O ^OlOOt.^—.".5
Deo ronsequetur''. Videte lilium qui sub-

quando
^y 3; \\ •> \ o> M .)o^ <.«oiC^> —
stantiam suam dissipaverat ;

vl,_^ ^010.3/ loJ^ ol t—30 v>oia_cbjJ



ad patrem est reversus, gaudens su- . .

per eum iste excepit eum, vituhim ^'^K—^s^ ) v>^»^; )ioio ot \ '>r>o o(^

saginatum occidit ei, et de eius reditu oilo 3 IN d ^..oio—^/ 'Ly w6 :oi— ^ 20

laetatus est. Vocavit etiam amicos ;oivi \ yOf ubj; s^g an. »> vS( j) —00
suos ut simul gauderent; et fdium )6o( >f> > 1 V16 v^O^/ 0|_— °> \0
pater amplexatus est, osculaquc ei
)N- ' -^ ) 161 ....', ^; :^_^/o on \
dabat dicens Hie filius mriis mortiiiis
—^.^6
:

;... "iJ^/o )6oi ), / -^/o ) )6oi


erat et reri.rit; perierat et inventus esf;
" "^ Vv f'
'•II
-i'^
ffft «s I ^'^^
^ ^^Q << 1
3/ wO|_.»~>'' jlo 25
neque illum pater ob dissipatam sub-

stantiam reprehendit. •>wwV^;

13. Ipse vero Dominus paenitentes V-io/o )_iiJi^^ v—^ v^/ ^"^ ^^°

AB] _3 A PVWv 4 A add. >o^ [^io. H A .ai.t"Ai. _ 20 Allazuta. _ 21 A uwa>a-A-

'
I Cor. iii, 27. — Roiii. XV, 1. — : Ilcbr. XII, 13. — ' Prov. XXVIII, 13. _ •' Luc. XIII, 32.
2

333 DEMOXSTRATIO YJI. — DE PAENITEXTIBUS. 334

confortavit, dum ait : Non veni vocare

)i6,-J^ )ooii; :o6i f-^/o Jlo 1 ".K-^ instos, seil peccatores ad paenilentiam'.

o6Kjj ]...'.
^ ^^ ) ; v>»^
Dixit

pcr
adhuc :

uno peccalorc paeiiitenliam


Erit fjaudiuiii in caelo su-

agente,
|)j y^^n^oj )_:L*io ^ .*\ *i ,^ v^Kj;
magis quam super nonacjinta novem iustis
y20 ^/j )-^V^ Jia^i^^^Ow y/ft /»m
(jiii iion indifjeiil paeniteiitia'-. De ove
OtS. ^^^ —i^^ 6o! 00« ^^J^ )'>-^ Ot^ cx universo grege perdita curam habet
.oi^ ^j ^Jk<^ ^ V^l^ )—l^V^ pastor plus quam de iis quae non er-
K^ )_^^^4^ V--^ )— jl^ raverunt'. Christus enim propter pec-

:)--lAjLi V-^^/j ^/ )^Sy^^^ )lo catores mortuus est, non propter iustos,

quemadmodum per prophetam dixit


10 |. .' :.\.to ."^i^ )) y ^ff>j )cH^j :

Ipse peccata multorum lulit^. Apostolus


J^,i/ ^ooi ^--t--^ ^-3 vi? =V^/
autem cum
) ^ :oiV—3j )1.Q :>eL-.2 )oi:S\ . Sn\
reconciliavit
ait :

se
S;' peccatores essemus

Deus nobis per morteni


oiio ^iJ^ £s ^)v ^i^ ) ^oi
Filii sui, quanlo macjis nunc in reconci-

liatione eius vivemus j)er vilam ij)sius\

14. Ei qui delictum suum confitetur

Deus dimittit. Cum enim peccasset Da-


oi^
vimvto
]il ]4^ ^
oiin \ n m op^jo/o
^j .)^
.'^i yKJ
^ )
vid, accessit

indicavit ei scelus eius


ad eum Nathan propheta,

cum paena quam


et

:V^(o >^jo( t^oj ^t-*oi .^ Snvij )-aV-3 erat soluturus. Tum confessus est Da-

Respondit au-
\^^ sbI :) .^ ^i oii V^/ .^--i^j
vid, dixitque : Peccavi.

tem ei propheta : Dominus quoque tran-


slulit ])eccatiim luuin, quoniam confessus
K^^^^ y-^jg-JSca ^^j :V^/ ]lso{ J>\'j
es [illud]''. Et quando oravit, dixit :

^ ooi ]L^ .i,:^ ^k^^^ )Kjl^


Tibi soli peccavi, et mala corain te feci'^.

^{ ^\\ wg<o...:\.\i ij :i-io'/o )<^ Rursusque Deum rogavit et ait : Ne ad-


.u^j ^O ^^> )i/ jj ^^ )-b^^ ilucas in iudicium sei'vuin luum, quia

25 aUiO _^/ ) L30I yCL^O - \* y&\o non iustificabitur in conspectu tuo omnis

AB] — A oUi.
.'t _ o A H-aii ^vj^^la;^. _ 6 A oni. ooi- — 9 A add. |ow [l.'o- _ /''. .-V \^U-
10 .\ Ik^- — II A UfiC- _ 13 .\^ ^. _ 18 .\ ^C^

'
Luc. V. .32. — '-
Ib. XV, '//f. IV, Matlli. 18, 12. - » Is. Liu, 12. Cf. I Cor. 15, 3. — • Rora.

V, 10. — ''•
II Sam. XII, 13.
335 APHRAATIS 336

71
-^ r

civens' . Salomon pariter dixit : Quis K «' '>;i/o v« -iN ^^^l ^^^-^h. •V^)-^
aiet : Miindum es cor nicum; purus sum a h^ \. oprivi I
•» «3/0 .)oi.^sj;; . ^^

peccatis'? Sed iii loge etiam scriptum


/o joa^ )o^ ) *o V> /.
\j;
est orasse Moysem ante Deum et dixis-
a^)-^o )^_>^^^.mO jlaiw K_j/ >n •>!»
se : Qui ilimittis iniriuitatem atque pec-

calum, et itistificando non iustipcas'\ Ite-


) ^ Nl; )_a.j y~S vS/o .^j/ )-3po |l 5

rum cum vellet populum propter ipsius


) 001 yOO|.^Oi^^ ''^k.^OO ot vT n\
peccata delere, haec Moyses locutus V-^/o ^JLtfK.^0 ) Vl ^ ) tov» v^/

est, orans atque supplicans : Dimilte, ^_/ "il"\ ""^ y vi\\ sDo ^»; :oi^
inquit, populo tuo peccatum, sicut cis
) V)f \o ^ipo ^_2o yoou^ J^ n ^»;
veniam contulisti ex Aegijpto usque ail
vA-aLA; :)o^ oi-^ t-^/o .) 1 v>qJ1A. i»

diem lianc. Dixit^iuc illi Dominus : Di-

mitto eis iuxta verhum tuum''.


061 y090()l )laj^l ^"^^! °/ °^?i/
15. Vos igitur qui paenitentiam

imploratis, similes elficiamini Aa- ). >n \\ >.1.. ^. ../ t^; :) — Joi-3; ) — ^)

ron, sacerdotuni principi, qui, cum vA—LlO 0|0(.^k_M ^^. ^. «^;o/ )J ^ \-»

populum ad scelus per vitulum in- )_a2k_^; \—x.\ t-^! >^/° •oi^L^ ot.X 1.5

duxisset, peccatum sunm confessus oti.<a_i. a-ao ^^J. vijo/ ''^»—."» OQ — i/;

est, illudque ei Dominus condonavit. V Nw» ^/o \ n/o


) %.\ i^ .01 ya_3£^
summus
David
Israel,
pariter,

peccatum suum confessus


ex regibus

est,
)i—« ^ ). .^ ."»v>;
*
vaa ^

)r

."v;\L *

:oik p'/ >6.p ^; :).^o ^iL-/o :J^


et veniam impetravit. Et tandem Si-

moni discipulorum principi , cum ne-


.1; .^">/o oiia.\ o^ ) >«^'i iol ,_3o 20

gando dixisset : Nunquam me Christus oit--2L.^o vV-^ 01 N 1 r> :oi]\..aL3 uk.x^i

vidit ; atque anathematizasset et iu- •:*)i,:^; )


I -' -^
\^\^ L^ou^oo )£s^)J^
rasset : Quia nescio hominenr'; subiit

paenitentia, mao-namque vim lacrimarum profudit; et suscepit cum Dominus,


posuit eum in fundamentum, vocavitque eum Petram, Ecclesiae aedificationem.

16. Nolite stulti fieri ut Adam, qui ioi—af >oj/


y ./ Jl ^ nn voooil }i

AB] _ 2 S A a/. _ r>A .^oio»^- — 7 A add. Dmm siiiini mov^ ^ f^toco- — 13 A fi-

— 16 A oni. ^;»*^^. 17 A .3;. — l'j A iicccaUi siiii linrymis flcliis siii dclcril ...Mop v.^/ ...woovfi^o

'
Ps. Li (l). 4. — 2 Prov. XX, 9. — E.\. XXXIV. 7. Cf. Num. xiv, 18. — * Xum. xiv, 19, 20.
— Marc. XIV, 71. Maltli. xxvi, 74.
337 DEMONSTRATIO VII. DE PAENITENTIBUS, 338

yOiofU ^l-aA jJ vS/o ;oilr>\im );QJ; peccatum suum confiteri erubuit. Neque

'.'y^\ -o«a-*jJ ''^s-^^J >-^ii/ t-3j Caino similes efficiamini, qui cum ob
jjj

fratris caedem reprehenderetur respon-


J^Oooi ^j"'^^^^'^^^^ cxi-/ )^P
dit : Vbi sit Abel nescio, nam custos eius
)
a/ <^j ) lA^a yOboa^l jJo :oiia^
non sum '
. Noc tumida cogitatione ex-
5 vo^l U ;) f\ ^.^N^ );fj
)la^»-^
tollamini, instar generationis perver-
yaaL-.o»_^^ yQ.s^io jlai^^^^si^ jJoJs.
sae'; et nollte scelus sceleri addere, et

yOjNJ( ) S > ..
P yO^jLaj ^OIXJ/ ^«JpOj peccata multiplicare, vosmetipsos mun-
)-£L:r9j ^ s^(9 )-^^^ ^OI^jJ aX^QJL dos declarantes, cum sitis nocentes.

.yOOMLSJ OOOI ^irVl n fif> ).ji^Q.^CL^ OOOI


Adtendite ad priores patres, qui etiam

cum iusti essent humilitati se dederunt.


10 )^ «M p/j ^,^ -y^l
:;>oc5,U/
,

Abraham etenimdixit Ego sum pulvis : ct


.\h'^^ K^i. o^^^ ;^o :\J^o
cinis^, seipsum ad infmium usque demit-
\^ yj \JSl vij r^i ^of ^/o tcns. David autem ait : Hominis dies va-

;)Oijo y-^l vCLM-OnJlo .^aJ^a^ v^( poris similes sunt''. Salomon quoque nos
\^4^ )_^ ^m ,
.. v>\ )-^jj v/? erudit his verbis : Si iustus vix salvabi-

15 •:*s^J^sjJ ).^/ ).^w^)0 tur, peccator et impius ubi invenietur''?

17. Te ergo obtestor, carissime, per


>^ov> ..y -) ' ^ •
» 1 r. y I V) ).
misericordiam Dei ; noli cx lioc quod
i )&j :yk J^^J^oj -«^5^^ ij )&j Deum
^
^%S.
yjk )_3lU :)_iLiL^
n .* «> ^iS. )ooilo ^Io
ji iSdO
tibi scripserim

reprobare, aliquid de tua virtute remit-


paenitentes non

) I
tere, ne et tu paenitentia egeas. Pae-
20 ) ^*,ot*, jQ^J^S oo( ) n V t tTn\ Jlojiil liitentia enim iis solis datur qui ea in-

^<^j yS. )oo.l ^J )j^ ;)Ir. ^ U digcnt. Tu vero cura ne tibi paeuitentia

opus sit. Peccatoribusporrigitur manus,


).^^^iX );<5, )fi/ ;>n/irt> )oo«I ^ )I^1
iustis haud necessaria. Pauperibus qui-
i--^ )-o?i -o»^ ^^ JJ l-^*?;o )-^<-^
dem eleemosyna tribuitur; eam autem
jj )^1^0 OOU^J^OO OOI )
r^ ;^> N/^" \
divilcs iion requirunt. Homini quem !a-

25 ).il^rf>\ ^j )V-^>>^ • ^o^^ . /n /ifo


trones exspoliaverunt vestimenta dan-

) tnTij .« ^\ ij ^^oii oi\ ;s..u^J^.jl^ tui', ([uibusturpem nuditatcm cooperiat.

JJ ^^ J^ ^/j yo^ ^ .loi^j otJLtoiaS Noli quod tenes amitterc, ne in recu-

AB] _ 2 A ^jo/o- — 2(1 A U.imN.

' Gen. IV, 9. — ' 10. vi, 5. — • 10. xviii, 27. ' Ps. cxLiii, 4. — '••
Prov. XI, 31.

339 APIIRAATIS 340

pcraiido Ial)orcs, inccrtus iilruiii illud o/ ot ; N ^ V. \ jjJJL o^ JJ; ^oi


reperturus sis aunou. Quod si bona S^ t—3 '^1° •j^ o/ *^^ - "^ »/
^Sf
denuo nactus liieris, rei propriac nii

habent similc; non enim aequalis est

qui peccavit ct paenitentiam agit, ei


ooi \ ojlo '^ -^ m V>; oo( ^ ? «=»

qui a crimine procul abcst. Tu vero


. ot- I. V) '^<yi ) —n / ..; jlo \ •MY>» ^.^

sulilimem partem amplectere, et a qua- :^CL_-i» K-OOI j^ ..V. .^. )K_LiO K_j/

cuinque ignobilitate segregare ; in ar- ^.^^1/ .'^^ill \lo\J.^ oi^o ^^o


mis tuis strenuum valde te exhibe, ne * 7—i-)-
in praelio feriaris, ac remedium te opor-
) \ ii>n \ ) n i\ K\ )ooiL jJ :) -^f
f ^
teat inquirere, et medicum adeundo
10
labores. Sed etiam si perfecte sanatus

fueris, plagae istae non ignotae mane-


)K-^OJl. ^--j^ JOI )._aD)U o ^ ^_3o

bunt. Xoli ergo prae uimia fiducia me-


dicinae attendere , ut tibi ipsi infamiam ^jLaJi ) v>«\ y »^°>i^Uo )lQ-ax>/

afferas ; sed paenitentiam virtute supera. ^^«j ^ .)Ia:ail


^ \\l\sZ, sioo) J/
^'estem laceratam expedit resarcire; at
:jJ —^ts \ <.<oio \ \ '^ ^ \f*^ oiJ^swwJi 15

licet arte nuilta restituatur, ab omnibus


I \ •>
.^^ X—X.\>' ) O ^ , 3 sS>\

noscitatur. Saepes effracta magno la-


Oi_ o fy> -^Uf > ,V)0 .0(-\ sJl^_d
bore instauratur quamvis autem optime
;

sit reaedificata , rimosa dicetur. Homo


o.—^ , — 3 s2i\o :jj —i^axs ot— \ )_L3

cuius perfoderint domum latrones, in- ^^o . ) \\ oKao )J^iol -21" -''
' '^'

tra parietes exspoliabitur, eiusque ia-

ctura omnibus vulgabitur, nec nisi


^ o^Jk s^ ; * \ 4 )-^i^ oifrs.^j 20

) v/.,-i oiJ^^-JuAodo ;>t \°>J^ (x^


multo labore amissa recuperabit. Oui
^t—^ ) — JL.A \\—Lal JJ ^CLXao :s..oi

arborem pomifcram resecavit, diu ex-


:mO|o,)_Si y\ *./ sa_cn.3j ^^o .,__3o/i
spectabit donec recreverit et fructus
.Ji)_3 oouo .°\, .,.,.. V) t_S^ )ooi )t->^
iterum pepercrit. Qui fontcm suum sul-

cis erivavit, ut eum occludat laborabit ^..^a^. ) « nii \ ^v^^^v» >&)ij ^-^o 25

sudabitque; licet autem illum bene >^oia^V>mi oJ po :oi^ *fiLfiD yL ))JS.o

obturaverit, anxius erit ne supercre- ) —i^ ya^mi ) — Sn \j oa^ ^^—ij


AB] — ^ A "^Cvausf. — a \ om. ww- — 7 A roliorare
J^"-
— 16 A Al — iit A «n\ Ua U-' /*. A om. o.^,. _ 19 A adii. ow f|^i.iol.- — 2G A p 3/o- —
a7 A Uai.»,.
341 DEMONSTRATIO VII. — DE PAENITENTIBUS. 342

^^)-S OpOV-3 ^SL^^t ^^O .0|JQ:b>)lNJO scentes aquae rimam aperiant. Si qiiis

)ts^Q3)_io ^_io >2is ^^^^ : o<;, VI (P etiam gemniantem pampinum obtrun-


caverit, uvarum esu defraudabitur.

Furis Aiiltui rubor sufTunditur, et donec


.^^K^I^O ))-^ OU^ ^«1 M ^o t^oi)/
ei paena remittatur, opera laboreque
o.mj • ) ^i '^ ^*
oi^y.\3 ^>_3lA; ^.^o
exercetur. Qui segniter in vinea labo-
<«^Jl ... n>vi JJo oiAt . T^ V)o )t-^(
raverit, accipiet demisso capite merce-
; otla:»a-^i^f )/a^ oj^; ^Jboo .)i^Kj; dem; ampliorem autem nequibit postu-
lare. Qui iuventutis impetum calcaverit,

apud Antiquum dierum laetaJjitur. Et

qui furtivas aquas non biberit, ad fon-


10 ^0.3k^
tem vitae recreabitur.

o^OAA ••.pa^j) oJLiofj/; ^;^^^/ yo/ 18. O vos qui ad pugnam convocati

yOT \ <&\o .01 'i Ni/o ) Cf-Of Jl n \ estis, audite sonitum tubae, et confor-

)^3^o )_Joii :)KjiLo wf ;•


../ ) )•, v^/ tamini. Sed vos eliam adloquor, (jui

tubas gestatis , sacerdotes , doctores ac


:)-V<.\ o«\ •>\ o^po/o oVA :)-^a£aJk)
sapientes ; conclamate , et universo po-
).T :)_ia^/ ^2« oiS. ^a3op^^w2;j ^^ pulo dicite : Qui metuit, a praelio di-
.Oi.aL^ y—Ml ^Q.£/; ) -^N «o^Kj jj;
scedat, ne fratrum suorum animum
:o) I .. \o°>\ ^aSou )-^'P *>^f>;
^o frangat, quemadmodum et ipse deficit.

.) Bj n 'i OQ M^o 01 3 ) \\ — I
JJ; Si quis vineam plantaverit, revertatur
"1 . N. <^ « ?« ) 3|o )1Kj/ t
II V>; ^_^0 ut pastinet eam, ne de ipsa dum cogi-

2u ^-^0 .)i-^ oiLJ^/ vtJwo o^ ^oSog tat, cedat in pugna. Si quis sibi uxo-.

rem desponsaverit eamque ducere vo-


) vi\; :oiLo^ ^a_SoiJ )J^->^ ) iLs;
luerit, abeat ille , et cum uxore laetetur.
.J^)-^i^X:o oiJ^J^' JJo o(J^^^ P;^
()m domum aedificavit ad ipsam redeat,
>^^ )_Jd^/ )U 00, PfJL-^ iie in mentem eiveniat, et non probe de-
jjo yooiJ:d( ^--^0 ;L-flD yoou:^^ 0^9
certet. Solitarios pugna decet, qui quae

25 ^^.^w-io yooiiis —^j ^,L-io ^_ipitoc ante sunt prospicientes, quae retro sunt

>o^_^o ^-*-il vOOiA^^ yOOtJ^.'^n..ta>; non cotiitant ' . Nam thesauri eorum ante

AB] _2 .\ adil. ov\ [tX^t^e- — » .A. Jio f,xo. _ 9 .\ \djlM [I^*. 13 .\ 0111. I^lio- — l(! .\ pto-
//'. .\ t.oia-;,. _ 17 .\ add. oC^ f^aSow.

" Cf. Maltli. .\.\, 9 et seqq.


343 APIIRAATIS 344

*
illos praemissi stint; spolia quae retule- ^^ji^A.&o jooi vOOt.»°>ii\ o(!^ . .J
-^
;

liut ipsisservabuntm' integra, et lucrum

maxinuini (•onsc(pu'ntur. Vos iterum (pii


^ n )J/
yO^>J>Q—S>Jt; )
:)Kjf_o ».V,'

tuba canitis moneo ut cum adbortatio-


,

oidXXDO . «^ T g^OI»— ^ Oji^ 6j(3t) Vl\


nem compleveritis, eos qui recesserint
yOj/ oK_^/o ^-^f ..KjOo; . « \.JJ
observetis, residuosque inspiciatis, et

ad probationis aquas eos ducatis, qui


yOO|.iLaj;
^ ^jl »4 j «.aoL^

)-! .^li^^V ''^ ) V^flS . . •^^V'


animas suas ad praelium obtulerint. J-
.

Strenuus quisque proljabitur aqua; so- >.^^/o :oj^


^ .t.^
cordes autem inde separaliuntur. •:«^V^K^ ^l
19. Audi auteni, carissime, quale
yoija^ )—io\ )j»/ ». 'i »^.. ^j '*>ioji III
mysterium Gedeon iu figura praeiuiu-

tiaverit. Collectis ab eo viris ad puguam.

legisperiti ex verbis legis , sermonibus- )


'^^Nrt I
..A^. v^ )y °>cp o'i<s\\ ) v^ n\
que superius a me recitatis monitionem ^ sKi^^^ bi-Jb> ^-io? \- -^ ^'N.3<;
fecerunt; tum recessit de exercitu po-
sa ) v> N ^oi ^ oi :y^
pulusmultus, his solisremanentibus qui 1 » 1 ?

—..^w/ OV—^Kji/ 1 30 .JL


ad bellum electi erant. Ait autem ad
)._iV-io oC^ V^/ ) ^\ n\ QuL_a_^l/;
Gedeou Dominus : Diic eos a<l aquas, ct

ibi proba illos. Qai liiif/aa laiiibacrit aquas


>0 )-^. VI \ yOj/ ^ i/ :yQ>kt-,^

ille ad ccrtaincn proinptus aniniosusque 011« \1 )_Lbo 'a.)A; ^ .^i ycu/

est; qui autein pronus in centrcin biberit ^j) ^ \ o-^L-sl^o oo|)N m V)

aquam, segnis istc est ac tiniidus, ncquc oi—£0',—3 ^^_i> ^^AJ; ^-io o : ) sy n\ 20

ad pufjnain potcrit accedere'. Magnum N^ .ji L-%Jo )_3» i >n )K.> vi' \
, ) ,

autem mvsterium , carissime, Gedeon


)j'j/ )j'<3|
^; 6oi oj . ) V^ n\ ^j )j^;
praefiguravit, significans baptismum
)
ffrtOiA^ ,laJ^ yOJ^t^ ^^-^! "*> »^'>-^
mysteriumque certaminis, et solitario-

)laio;6 )Ja_^/; oij»/o )K^;a>a-xao ;


rum exemplum. Populum enim admo-
nuit priusquam ad aquae probationem ^ )-J!CCO. ,oijo V-^^fo .)-.f*— ; 2r.

accederet ; illisque per aquas exploratis, \JjiOL:i ^ vS/ . )JLm ;


).t .'no-a-s ^^a^
AB] —2 .\ .^oowjUtt» (?ic). — <>A \^CL^\- - 12 B 13^' — 13 A l-vi.^^3o- — I i A ^•oio- —
la A .3. — I!) X ^oi^aoa- //(. A ^|)-inN la;ii:^- _ 27 \ ^(o-

'
lud. VII, 5.
.

.345 DEMONSTRATIO VII. — DE PAENITENTIBUS. 34G

trecenti viri tantiimnioclo ex clecem mil-

liJnis acl eommittendiim praelium electi

:)uJa^/
snnt. Id autem consentit sermoni Do-
otNJ^^Jaol^ Ijoi ^j \ vi,\.«
mini dicentis Mulii sunt vocati, pauci
^)_J.^,
:

M^a voj/ :-^/, yy^y


vcro elccti'

-^
,1

)Kj'^ v«^yn\ ))I )idoi )jo(.X^oo 20. Propterea, cjuitubas inflant, eccle-

siae scilicet praedicatores, pariter de-


oi^'*^ vO,oj)_jo voVoJ; :)J.»-^; ])°y-^
l)ent universum Deifoedusconvocare, et

ante baptismum commonere; et iis qui


)iQ_^oK_3^ yOOULSJ O-ti^/, . .\ .JJ
seipsos virginitati ac sanctitati sponte
10 ).jl::^o )^SoK.io )jo,,4^ : )lo II *., n \o devovent, iuvenibus et virginibus et pro-

^-^, :yo,,^) —lo Ho,_-S va.J( vO,oipo fitentibus sanctitatem, talem monitio-
r ^ (J j?
: ^

«sIoKjJ jiadloji, j I .'n\ ^eu^ ot.L\, nem dare Qui ad


: connubii opusanimuni

'"^^_StJ ) v>.\f )t^,Q.ao-^>^ ^»-o ^-^ tradidit, ante Jjaptismum coniungatur,

ne in praelio occumbat et occidatur. Qui


^-io ^^^j, ^_:!co :^^^,^flKjo ),Ja^)-d
Iianc praelii sorteni formidat, revertatur,
15 \^o^\ o^ ^osotJ l-loKsl, )KI^ )jO|
... 5» ^ , ne fratrum suorum animum frangat,sicut
^oo :o{JL^ ^/ >.«oia£/, )_Jl\ V-^Kj
et ipse deficit. Qui facultates diligit, ab
j.^a.\; jLi^
^ ^odoiJ vuJj ) i .'in,
acie discedat, ne cum praelium invalue-
^odopo oti . I n p,iNJ )-2t-o otim .. I ,,3 rit, possessionum suarum cogitatione

)ooi ^-3o( )_Jq_^/ ^_io, ^-^o :o»J^ abducatur; discedens autem a pugna,

20 »i.:x^/ jl oujLslj, ^-io .),' m .". o«_\ opprobrium incurret. Qui se nondum ob-
tulit neque induit arma, si refugiat non
^—20( y/ >> > \ jj "^ £ 'Sy \ ) .JO

^n
I,

vituperatur; vir autem qui animam suam


o<_i:2J )-^s^% :)-i^*oi> JJ
devovit et arma circumdedit, si de prae-
)—Ja-^/ x^ ^-3oi vj l-J-*J >» '^^o
lio secedat, irrisioni traditur. Hominem
^lpm.^ ou^, . V)\ .liLA^ ot^ )ooi
omnibus expeditum pugnare oportet , cui

25 vi!*^ Ji! "^4^ )-^oJ^l ouk )M nulla eorum quae post se reliquit cogita-

•:*o(ia^ ^oio oi^J^, yaiSo tio succurrat, necjue ad ea revertatur.

AB] —8A adil. ^iwpo [|t>.»aja.Mo. — 10 B rirgiinljiisi/in' sanr/is moniliunrm iluliiinl U^To |CO^oCoo

.^aj; ^oiwp _ 22 A K^ts^M»- — 23 A ^on l-» |^oi ^J.

' Mallli. xx, 10; xxii, l'i.


.

347 APHRAATIS 348

21. Ciim igitur iiniverso rooderi Dci oC^A^ 0)Oi;o o\ ^ tioo oj^(« j—^o
praedicaverint , aiimiiitiav(>rintque el -• V-» \- yoj/ yO -)^ n I :joC^; ot.^al^lo
)

nionita dederint, ad acjuas haptismi om-


po^jj n/1,^1/; wi^jl jKljo^eooo;
nes ad praeliuui electos iubebunt ac-

cedere, eosque probabunt. Post bap-

tismum autcm, streniios et imbelles


.(O ^ « » > »;
^ X^l
«

dispicient; bonorum auimos augebunt;


molles vero et timidos a bcllo palam ^^ ya^ou ool .*> lo ^A^if.^o . »'i

avertent, ne obruente eos praelio, ariua )_^^^ ^ \J^. J^)-^ \J^l


sua abscondant , aufugiant et vincautur.
yn,f>i,\.IO yOOtX>j yO ^ '"^ ) eO\ n yOj/
Ait enim [Deus] Gedeoni : Deduc ad
ZyO-^,-^ V-^ o^ y-^l .yO -.n.. lo lo
aquas eos qui animas suas ohtulerunl^
O / -.
^i; y^iv-.Ji \-JL yx\ yOj/ K-2/
Cumque descendisset populus ad aquas,

iterum ait Dominus Gedeoni : Quicuni- V^/ )-i.2CL^ ) w\ J^wJ ^o .yooMLSa

que lambuerint aquani sicut solet canis

lincjua lambere, hi tecum ad belhim pro- VQJOI OilA^^^ ) •^\,3 ^)^; y^l ^JJo
cedent. Qui autcni ad bibendam acjuani
'%K^o :) •>( n\ yjiaiL ya^)\J ^,^01 15

accubuerint, non perycnt tecum". Ma-


guum est etiam, carissimc, mysterium
vQ^j)i ji )liO )i.>.^ ^t\A?; ^/
>. -» . -I .. >JO| Jjt/ 001 O) .)^fja^ ^^CL^
cuius signum [Deus] Gedeoni praemon-

stravit dicens : Quicumque lambuerit


oiA -^-bo/ .yai.t_^ oii/ slou^o^tLoj

aquam sicut canis, ad pugnant oporlct oiis. )JlX3 ^/ )i^ >6.)Aj ^j :


v-^
procedere^. Si<[uidem e cunctis animan- yoj:^^^ ^o .) •^(n^'^])-:»^ )Jo 20

tibus quae simul cum homine creata JS^^


oii.io^a-iij ) iir, -i ycL^ «i-»i(?
suut, nullum perinde atque canis ad-
)_ v> v>".) j» oilv^^ v^o ) -^Nsi
^/
iungitur hero, die nocteque excubias
06. )-w:>o ) .".viv. »i »3/0 :) .'>..\-s^
habens, et, licet ab hero saepius ver-
beretur, ipsum tamen uunquam dese-
^o^, ^o : )-i i> vn )J oila.^ ^ 601 01^:0

rens; et si herum venantcm comitetur, oipeL3 oi^ >a..^Jo )tL.>^ osasu oipo 25
9 T jj
;• p'

iihjque robusto oceurrat leoai, ipse pro vsi:^^ ^cSjJiM )la^L^ oiiLaji :.au^lj )^i/

AB] _ 2 A Ym^. — Ib. A 0111. _ 12 li oCw 13 A ^Ui — 17 A 0111. ooi-

20 A c totis ririliiis .^Z. ^ ^.


> lud. IV. 3. - 10. IV. 5. — ^ lud. VII, 5.
\

349 DEMONSTRATIO VII. — DE PAENITENTIBUS. 350

hero mortein oppetit. Atqui tales se

yOOipiO ^JN^; '.yJi^M ^O y^ j', °» J>oo; habent viri strenui qui ad aquas segre-

^^VtSn yOO(JL2Jo S \ S y^\


gati sunt. Dominum suum velut canes
:
I ^;^j/
sequuntur, seipsos pro eo morti olTe-
. *-, ^'^ ojAotoio :^a3/ ^*^ )ia>oX
runt, et pugnam eius alacriter pugnant;
5 ).v>v>-.)^ ofiv^ ^V^Jo :M -^.^^^
excubias eius diu noctuque custodiunt,
f_3 ) ^\ ''
^/ y^/. .. ••>io : )—«!N..\-ao
velut canes allatrant, dum nempe in

;)..^^»^o )_:a>a1/ ) fnnv>i-> ^^a^oiK^ lege die ac nocte meditantur; et Do-

^ oi^ooaji ^•< ..N v>o ypO^ ^^cu<to minum diligunt, eiusque vulnera de-

"'^J^ ou^ . .''


VI « fv>o . / im I oivU^ lingunt,dumipsiusCorpussuscipientes,

10 y^/ i^~^ . I » \ o^ -s y/T ..\o yoot ;• » .


sibi ante oculos propositura lingua lam-

bunt, sicut canis herum delingit. Qui


^...S^/o .oi-;AX ) ^\o >^ .T\:bof
vero legem non meditantur, canes muti,

latrare non valentcs dicuntur; et qui ad

ieiuuium nou sunt intenti, vocantur ca-

) ^\^ ^Vlotoo ^fiO^ ^-.^..l."!.... JJj nes avidissimi nescientes saturari' . Qui
15 .w^mvi^ ^-^^ jJo yOOiJLaj ) .ix^» vero in implorandamisericordiasolliciti

) vT..» ). N-^vi'^ ^-J.^.JP^ Jt_ » .\ ./o sunt, accipiunt panem fdiorum, eisque

proiiciunt".
•:*yooi\ ^.^^50 )
«"
I ^i ).M-..^ y/^xm I

;yO-\t .^ ) ^\ V) ooi o^ T—^/o 22. Dixit rursum ad Gedeonem Do-


jl )-JLan )J^JL^a>>. ^./.^^M; y «\»/; minus : Qui incubuerint ad hauriendam

20 yCl\«^ i jj; ) ^y n\ ^.iCL^. ya_^j)_j afjuam, tccum ad praclium no?iprocedenl'\

c\ Nftf ft. ^^<^_>o .) ^\ t>< yr> -xS ..lo ne occumbentes in praelio superentur.

Hi nempe qui segniter aquam haurie-


JS> ^) 1 I ^ ..; )^>^0 °> Vl^; Ol/i/ O »0«.
bant lapsum mystice praefigurabant.
> « ^ «"^
1i .". ).J0| ^^s.^00 .OOOI ^J^ )jL^
Quamobrem, carissime, eos oportet qui
)-J^)_^ ,.\°>V\ vOoi\ )M )_io^
in pugna succumbunt timidis istis si-
25 voaLSou |J; ) >i'^ .« yOJoi^ ya:M;J^ jj;
milcs non effici, ne a certamine rece-
)^—CQ J yOOOt—io ) —^oJ^l ^.^ yOOi^ dant, universisque sodalibus suis irri-

•'. yOOI . f *> « yOO|\4\ sioui habeantur.

AB] — 9 A ^.-lO.im. - 14 B dosiiiit ^oi^ai-

^ MaUh. .\v, 20. — = Iml.


. ^

351 APIIRAATIS 352

23. Sed audi (iliiuu, amice, sermonem


liunc : Noli, oo quod tibi e Scrlptuiis
r -1 "^

domoustravi Doum paenitentes non res-


1} '^

piiore, libi ipsi niniiiim confidere at- \ -^


A

ijuc audacter peccaro; ncc pariter pro-

pter ea quae tibi dixi, ille qui percussus


Jla^i )\ M jJo >i^^, ooi oi\ )^jKj o

fuorit animo frangatur, et paenitentiam


oifcoooi yooC^, oj\ \\-l 'y-4^ ) i ^oi

non expostulet. Talem decet toto vitae .oik o^kJoj>aiUK; ^, )oog jLU
tempore in luctu permanere non autoni , .'=\\ .. V) oiilic yalsi '^•iim>o, )-L/ )^Lai^

superbire, et reum inde fiori. Servus yaj n Vxa oi^l^ oi\ )_^itsJ, oi to ^\
qui coram domino suo doliquit, in gra-
:^as>).5 v-i.on i ).^o\^ oiIq.^ y.«. »^o lu

tiam cum eo volens redire, mutat vos-


vf> -^t oila^ 6oi ^^/; oi'po )jL^, ).^oo
tinientum , et mane vespereque illum
V-fc^ vj .oi\ J-i^iJiooo 0(1q.\jijOO oi^
com^enit, quaerensutexcipiatur. Et cum
Dominus constantiam hominis perspexe- o6^ vj i :^ JS.\ -^ et*U oiV-Sio\ y-^l

rit, dolictum dimittet et ffratiam suam jj, oipo\ V^|j '"^..afiD/ p ^; y/ .oipo

ei conciliabit. Si horo dixerit : Contra o()_^^j ''^.il. ot.\ .q mo—^ :Jk i ^^ 15

te peccavi ; illuni eius miserebit; si vero


Wf-S,
'"1'
1
V
X v> -» «
X -
l.v.
^^
;0(_^ . 0|',
^'v
VI \
Jy

reus dixerit hero : Non deliqui; gra- V y ^ * 1


'^ i. ^
oi^ VA..2L& «^oia.3JJ
II
^,o( ,_3o :v^amaj
viorem domini furorem sibi concitabit. " r ' ' '

:)-aQj^ 1) «^^K> )JSv-<k^^ >d/o . >^o •>n .".

Memento, carissimo, filii qui cum fa-


^k V p' T-p.^va'^'^^
oi.^oi.^^ oi^ ^.:^ V"^ Jn^^o J.O—>> yjio
cultates dissipasset, stalim ut patri

confessus est dellctum, veniam ab illo ).^iZ^^ ) m-l^O uOj vd/o .oiImO )) '«'.xiT>
-u

accepit. Peccatrix similitor pluribus •vt^ oi^ vAJlAo ...oiooi^^-:^.^ si,o/o :)ooi

obligatasceleribus, ut ad Dominumac- |^[, JN^J,[ ^, ..^^[ j_££^ ^V3 vs/o

ccssit, dimisit ille ei peccata multa, et

misericordiam exhlbuit. Zachaeus quo-


que publicanus peccator erat; dollcta
)^ U \.J^^^^^4^ *^ i-—
)
.". ."\ » vs/o .oiJL;!).^ looi hj,\-A^\jo 25
vero confessus est, ignovltque ei Do-
«30,^0 J^s^ooi ^,.^0; oi.iLSui ^^si. V^/
mlnus. Et Salvator ait : Non veni vocare
:

iustos, sed peccatores ad pdenitentiam' )_00| Ool .)o^ v^>^\^ VL^io y^il^

A] — 11» A ov.ov6^ otii. (sic).

' Luc. V, 32.

i
353 DEMONSTRATIO VH. — DE PAENITENTIBUS. 354

Dominu.s enim pro peccatoribus mor-

tuus est, noque inanis 1'uit advenlus


eius. Apostolus etiam de seipso dixit :

V-^ j .otkai. ^ o)l )-4^ ^3 )-^


lilaspltentus fai, et persecutor,

nuHiosus', sed Deus misertus


rt conlu-

est mci.

Uursumque ait : Christus mortuus est

pro nobis-. Etenim ovem ox toto gregc


\4^ M ]^f^ )^% 4^ )i/ ^ perditam Dominus eius quaesivit, invc-

nitque, et gavisus est super ca. Gau-


"^jLaJSoo; ^^o :oi » » ^^ ^^oajlj dium est Angelis caeli cum peccator ab

Iniquitate sua revertitur\ AV)/i enini est


10

voluntas Patris caelestis ut pereat unus ex

pusillis istis\ qui peccaverunt et paenitentiam inquirunt. Ao/j venit Dorninus

vocare iustos, sed peccatores ad paenitentiam^ . Quicumque inter nos aogrotat,

eum a morbo sublevemus; et pro omni homine qui scandalizatur doleamus.

24. Cum enim aliquod mombrum mor-


bus invaserit, ex eius ulceratione labo-

rabimus donec sanatus fuerit. Et mcm-


]i^ o^ ^^Kju ^x:>o;oi
^ t^ ^s
brum unum laudabile est, totum corpus
si

V^^ r;^*?«« ^ t-^ po :))io V^;0(

15 ^ .)ii/ ojKii^ )-;^ oiLiX \J>\h


nitet

subit
atque splendet. Sivero uni

aegritudo, totum corpus


membro
lebri

^^sij )»Qi.j ^-Ao( ^io ,...A ^^.jLaio; gravatur. Omnis qui scandalizaverit ununi

y^o .oitoLs )'t.^a^; \-L^y y-S ) Vi.La de pusillis istis, mola asinaria collo eius

oC^; "^..^ -0(Q-/; \i.%Jj^ appendetur, ut in marc mittalur''. ()m de


\^,
^ n
malo proximi
o(_x.^V—^ ^'Q —d'! xr^° •°*'f ^i )°°<
sui gavisus liierit, cito

propriam contritionem inveniet. ()u\


20 o(l.o..w \ .) m .'.Kj ]1 v..oio_^/ ^^>_;x
iVatrem pedo percusserit, veniam non
:)Io . m/ oCL ^-i ) f n^ . v. v>f
babebit. Plaiiis irrisoris remedium non
^ .y n->KiLSo
T' 9

jj s..o(cLda^ ) i ,'„} ^ vk>


datur, et sannionis dobita non remittun-

^«^s^fo :o(J ^^' )jl^V-4Va^; tur. (Kii loveam aperit, iu ipsam cadet;

«iJ^sjL^; _^ .^0^0(1 ..«oiaiS^ ) ») ^ et qui saxuin volutat, contra i])sum iliud

ABJ —M B incipit ;.^ot. 13 A oCi^- _ 22 .\ I01O' ~ 2S A '\^;^kjo>o _ 21 A ^'o.

' Tim. I, 13. — 2 I Tliess. v, 10. — » Luc. .\v, 7. — * MalUi. .wiii, l'i. — '•
Luc. v, 3-J. MuUli. XVlii, ()•

PATR. SYI:. — P. I. T. I. 13
355 A1>HRAAT1S 35G

rcvcrtctur. Oiii labitur ct cadit, ne di-

cat : Ouilihct milii similis crit; sicut nec )Ic> I > (Tl V> \ ) ^V); )v-^l^o -*' N.

divcs paupcrtatcm incidit diccrc


(|ui iii
JL^ y^K-1 ^Jbo; :V-io')-J i
potest : Divites omnes milii similcs

fient; si enim liuius votum cxaudirctur,


•:«jl^eJ ox^ o^s^; ot i\ «)o.m :oila^^
ipsius egestati quis subvcniret?

25. Haec omnia tibi scripsi, carissime,


(piia nostra aetate homines inveniuntur

qui sc ipsos vitae solitariae ac reli-


) VI ,'o wi^ p{ .*::*. voooiJ; yooMLaj
giosae, castimoniaeque devovent. Porro
1
praelium contra adversarium comniit-
X '>n fi N yif > \
v *> boio :
vr >
yjf \ -> 1(1
timus, et ipsc adversarius nobiscum
7
y V
0(.00
« r:*t^? )-
^^\
contendit, ut ad statum a quo libcre

discessimus uos reducat. Aliqui autem . «^ ^ « .".K-^; . > V> K-^/o .yl.6>),..1.3

c nobis superantur et percutiuntur, sic- ooi-ilSj va-i(


v«« ) S . .. ^_3o :
^ \N
. . ->o

que fracti seipsos iustificant; et quam- ^jLm ^^».1 vOodo^JLoD ^/o :^^po
quam facinus eoruni novimus, ipsi in
> .VI . n ) I « \> oo(^; . «Not yojoi
OJOI 15

pertinacia se obfirmant, ad pacniten-

tiam accedere nolunt , et prave pudentes


'?
V )lo

)iQ__io ^JS. «_io v6oci.i.ou» '"^w^OOO


intereunt morte secunda, illius uon rc-

cordantes qui conscientias scrutatur. Mo .)li-)I Jij_AX ^;oi4 ^ ]l^i

Aliquibus vcro delictum confitentibus )lr> -> ilo otln \ •> ffi •> );a ^; ool
paeuitcntia non conceditur. O dispen- }i .-ja o; yo/ .oi_S. ^^ .* ->o( '.
i 20

sator domus Christi ! sodali tuo paeni-


; y.hs I 1 \ )ln -> U O0( -•.).

tentiam concede, et memento Doniinum


P>^j .)_aLit^ >J>.Xjp/ jJ
y^\ ;oi.^o
tuum non respuere paenitentes. Zizania

in agro seminata sunt, et Dominus


^si^ ii \Si) y^ :)l n .V^ ^.1\oj

sementis servos non sinit triticum a


\.^^ J^sJ^ ^ vO^tJ \jI^)1 w.0(0f S\\
25
zizaniis ante messem purgare. Rete iu

mare proiicitur; pisccs autem non se- ) n\m; )_:o^.^ . . -\^J^Oo jJ )_JfaJo

liguntur priusquam reductum fuerit. '•'N -^ ^ yooiv ^o ^.^ )," S \o .""^oL^

.A.BJ _ (! \ CotOv _ 12 B om. ^oU-a- — //'. A ^-jo^ao, [^i.. t:y,y. _ II A ^/ ^.> .^aoiU^lnoc
_ to \ |lOV3> [OOVSV _ 20 X |e^j [1^.3 Jli. _ 23 B ^»|. _ 21 \ CSLS [C.X.3.
357 DEMONSTRATIO VII. — DE PAEMTENTIBUS. 358

.oik yj; ot^ jLai ),' ^\\o :\.Am£ Servi a Domino suo pccuniam accepe-

^-^^-^:^ )-i^io )_^-d runt , ignavum autem servum Dominus


lp2,o :)f-o/
iudicabit. Triticum et palea simul com-

mixta sunt; Dominus autem areae dis-

cernet mundabitque. Multi ad caenam


)K- v^ / ^ r. ) 4A > .tN. o(_^ >n q x»
sunt invitati, eum auteni qui vestes non
)^ai^f O(;poo i^r-^^o/ ^ctJLo )^.\Sroo
habuerit Dominus in tenebras eiiciet.

Prudentes et fatuae simul congregan-

tur; at quas introducat Sponsus novit.

''. '^' <"N.III'J'~-J


26. O pastores, discipuli Domini!
o^f w^o,—.^^ fl-N )ia^« o( J.
*''Vt-^!
gregem pascite et deducite probe. Lan-
)<U¥-a^ o^i^^ .•t-La* ov^fo )Jj^
guidos confortate, aegrotantes erigite,

sanate confractos, claudos reficite, et

)K i .^ viin o',^o )f / ^ ..\ a—£d/o pingues Domino gregis adservate. No-

lite pastori stulto ac fatuo adsimilari,

qui prae stultitia gregem pascere ne-


)-S.^,.aa\ od.r>\ "^ m^ ... "wl )1; Jl •^mo
quit, et cuius brachium siccatum est,
«1' - >- i«a^.J.(o ot— ^M .t ^ >i I
I \
oculusque caligavit, eo quod dixerit :

15 ^)i )^/,o iaioi )L^; :-po'/Wi:


Moriendo morietur, et pereundo peribit,
)^_fli_i^a3)i do« )v— Lj^; )f^/o
et quod reliquum fuerit carnem socio-
o^.^^ )Ia-\.« oi )l/; \:mo .oilf-:^^; rum comedet. Cum autem Princeps
sm \\ °» jJ; Jl "^ mo )^o_:> ) i \'^ \ o^ pastoruni venerit, pastorem stultum et

'tJ»^^oo )-i-^ )-^,; )-L./o . \ i^ % oiLaJLS fatuum damnabit, qui conservos suos

non probe sustentaverit. Qui vero gre-


20 O^; )'^^^Sl30 )—Sl^ )^^ )^JS.^ ^.^JL
gem bene paverit ct rexerit, bonus fi-

)-^f 5/ .P^C^Jl:^ ^ )— ^^ )-i^


delisque servus vocabitur', qui gregem
O^O ) ^o X-^ o,ot)o 'y-^ SlA oao;
integrum adpastorem deduxit. O specu-
^oi .\1^ 0.^1.0 )J.)1 ).^a^f YM-'^ ^ latores diligenter observate, et
! populum
oLbo;o ^«mN.vs oi^oi.^^-:l^ JjlSJ 't-^k^
) universum de gladio praemonete, ne in-
•25 \%J, ^; ^/o .^lis^ vaau,-^/ ^_io gruens gladius animani auferat. Haec

AB] — 3 A *3». — II'- A Ik^ — « A ^o( — 9 A languidas conforlate, et aegrotanles erigile


^;^'^ asa-viiiDo U8v."a>v ai>--. _ u A ouv- — 17 A add. paslor U>.i \\Ll>. — 21 A — Ib. A ^/. |..>a^iA.

Mallli. XXV, 21.


^

359 APHRAATIS 360

eiiiin aiiima ob propria quideni peccata ouchA-cls «oc J


«o^ -.^xsj v^u&jUL )»oioi

toUitur, et sanguis eius de nianilnis ves-


^^^j^^j ^;toi jJ ^oKjjo j-J^Kji
tris requiritur.
*
Si vero auleratur anima ,; i, < p : ,',
i»' ? . ^ .. 5 " j»
)io)V,ni\ yi;-fljl jJ ••.JJ^o-.^acLA j-Jb. yo(
postlactammonitionem inpropriispec- , ^" p ^ > -^ n •>

.....
catis interibit, vos autem non
.

corripie-
. )JL/i
*
).io Lii ^i.» wio
>. "v
LjLi»

^i»a-.l
x 11»

inini. O oves pingues! nolite debiles invadere, iie in iudicio a Pastore nostro

inagno, cum advenerit, condemnemini.

27. Hanc exhortationem accipe, ca- o," n v>» » . 1 /1 .".


)jot ) m '*=<
. "^ -^n

rissime, quae paenitentes rcducat et |


n^ \v .)__ai»)_X »oi>_^ j
-^ N-N-

iustos erudiat. In inundo isto gratia ^r, lX ^


vtjLfc» ) ^l :oo> )
-
^
. )_J^
exJiibetur, et donec finem accipiat, lo- . !J>^^ ' " •" "
K*)
) I N. ll'-' 'I

cus in eo invenitur paenitentiae. Tempui-


Jk^o :)1qj)^ ) K \ MVi^o )ia.
autem prope est quo deficiet gratia, et
:)loj) 9 ) .^^>Jo ^—La; ookd )loLaIl 10
iustitia regnabit ; tunc paenitentia non

amplius. modo )_J!oo . )lri^,.^ oi/aX^ J^Tm.".» ''^..^oo


erit lustitla quiescit.

quod gratia robore praevaluit. Cuiu )1" ^»


« ^ ) «'
'' jl
)1^P? )
' "»
; »^ihO»
J
autem advenerit hora iustitiae ,
gratia ) ^a^l» ''^,.^00 : ) -^ "^\ Jl '^ ^^
nolet paenitentes recipere quia termi-
,
^^^ »Li . >^ : )
\Ao.>J^ oik yaJja
nus ei positus est, [vitae huius] exitus,
.. -. ."->.•; >iV-o .)1q^1 06I Jiv-A 15

quo transgresso, nulla iam invenietur


.* i\ ^ )»oi ^^Ow» •L)-^J> '«.fo .qi\ -l/o
paenitentia. Lege igitur, amice, et A

disce; scito, et vide neminem esse qui

paenitentia plusve minusve non indi- '"^^^ 'h-^y^^-J^h^ s;:*^®"? y) '^'•^?

geat; multi enim in stadio curiunt, > «i\">o :J1


^\ i\ oiA
. .
'

^ n« )-^H
victor autem coroiiain accipiet', et «•"^oLo^ '"i^/ oj^oa^ y-./ 20

unusquisque secundum mensuram laboris sui mercedem consequetur".

ExplicitDemonstratiodePaenitentibus. •r-)-!;^» \^*-^ ,' ^ _v(\J


,
'

AB] _ A 1 1*31 -w. _ li A om. ^. — iii A .^»o AX.o. — 10 A lUiS. _ 21 A de Paenitentia \LasuL,.

'
I Cor. IX, 2i. — 2 Ib. III, 8.
^ V
)iSjbo lk^(wl
DEMONSTRATIO VIII

DE RESURRECTIONE MORTUORUM

1. Assiduis controversiis inquirunt

quomodo mortiti resurrecturi sint, (juali-

)-^ «^ que corpore sinl venturi'. Corpus enim


JJ^ )«=«! •••voJ.)-J JC^ \J-A^
istud coufieitur et destruitur, et ossa,

procedente tempore, extenuantur, ita


5 »3o : ^^^^.i jlo ^-tflLOjK:» )_L>j ^ooCb.
ut dignosci nequeant. Et si sepulchrum
^J^^Jbo ))_J», )on \ J>ak ^Q_i.I
ingressus fueris, ubi mortui centum se-
^.yJuii ^ ^VSii^ )Uj jJL^ oiJ ^vL-slo
pulti fuerint pugnum cineribus implere
^
,

^«^o(;
y -^J / ^po/ )-ii>oio .,,_>oi
inde non poteris. Ita porro loquuntur

(pii talia cogitant : scimus mortuos re-


10 ^ -.N \lJ:^ yL \i^ fl :\ij^
« surrecturos esse at corpus induent cae-
;

)Js^;^ i ^/o .\LdL^-i )Ivojo)<5o, leste et spiritales formas. Sin miuus,

t-laf ^Mio \\JoycL ^^ :ouM Iii centum mortui qui in eodem tumulo
conditi sunt, de ([uibus, post longum
>i )o^; iL» ^_^ :^-, /^o );:^
temporis spatium, uil oniuino iilic su-
:j>of^ jLs/ ^i K^ )Us^ \J^f
perest, quando suscitabuntur mortui et
15 ^OL^ * '>\-'
i^o :)KJL^ )—500
V -
^ « ».iM,
corpus indueut ut resurgant , nisi cor-
)JL^ )V^;o^ fl :^-iicu^ )^ pus caeleste accipiant uudeuam corpus ,

oo) )1/;>qA )_a_-/ ^_io :^_-ijLa\ ooi illud procedct? Ecce enim in sepulchro

<'\UJi^ KA^^^ )<5(, ••.)v^ uihil subsistit.

AB] _ 1 A Ik^ I-Lsio li^ttJ ^oC>. loon Uo. — !l B ^;»; i^iCvJo 1(1 A 1;«^ xCi. _ //;. A
|&.'^oi Itio.o ,^»^ik. -_ i:t A looi» «i». - i;; A ^... -i' ^. -^ IG .V ^;..-iN \i^t. oo< 17 A |1 VI. ^ ^.
— 18 B b".a3

' I Cor. XV, 35.


;

363 APHRAATIS 364

2. (hii lalia ropiitat stultus insipiens-

que homo est. Quando mortui [in sepul-


^; oJbJ. »_D .j)Up ^jo «oioL_i/
chrum] fuerunt immissi, aliquid erant; )N—iLbo
) I •>][ oooi ,—30 :ooo( ^t-^
et postquam \ongo spatio [illic] sunt
)oO); )^ .^t^ )1 vO<>^^ °°^
'

)) »
^«>
>

commorati, niliil effecti sunt. Quando


)l o6i oC:^ )ooi )KJL^o ^^L^ou^; )-l^ji
autem mortuorum resurrectionis tempus
advenerit, hoc nihilum fiet aliquid,

iuxta naturani suam pristiiiam, ct natu- o/ )


Ow^ \ -.1 Ot \
,' -i\ s2LfiD0l.K>O0

rae eius superaddetur immutatio. O sto- \\V< » ••.. . \oi ) il»fc^_iO; )1 —^^
lide vir, qui ista cogitas ! audi quid beatus »_D \-U^ ) .'..-\» i-io'/; ;>or-^\
dicat Apostolus, stvdtum tui similom 1(1

erudiens. Ait igitur :

quod seminas, nisiprius moriatur non vivi-


Insipiens, semcn
o^o :).-Li j lU^n M >^;/? J^iJ

^^iXi; 001 y^l )ooi JJ to/ 'a.ij; ya^


ficatur; et quod seminas non speciem habet

huius quod in hcrbatn crcscit, sed nudum \^, )ijLi^ )f-.


)i;^ yi-.o^Aa^

granum est tritici, authordei, autalicuius fJl v.lIb.o .)jO^Vj; )i^Jt; o/ )pLfiO; o/

ceterorum seminum; et unicuique senii- :0^ OoUl^OO OUlSUI; )^^ P^''>) ^


num dalur proprium corpus; Deus autem
0(^^ ^;ju^ ot^ .» >\>n _^; )o^
semen tuum corpore induit sicut vull'.

3. Ex his autem disce, insipiens, ^^ JJL^LfiD ^ vm ." <\^i/ '^/•^v>

unumquodque seminum proprium cor- OMlSlI; )V^ >-'^') ^ t—» ^; )!°l

pus induere : uunquam seminas triti-


^fcoo _io
\-^^ J^.^/ ^*.») Jl ..t[-^\ 20
cum, hordeum autem metis; nunquam
>ooK v> V) JJo :)y N «> K_j/ ;>-^
vineam plantas ,
quae ficus proferat
:)J)i oik )-^Q^o )^>-a^v K-j/ o>Li
cuncta vero secundum propriam nalu-

ram crescunt; ita etiam corpus quod


4 )-i3^ .)! oiL-.'.ai;^f^^ i/

decidit in terram, ideni ipsum resurget. '"^JwO .^)-D Q_*ooi )_bl»)..3 ^^Jj; )^^
De corporis autem corruptione et di- o< —•—^ —^ Jl i*'"^^ ^*^ '^'^ — —-t^_io;
^'
•25

lapsione, ex parabola seminis te opor- axaSL^K-ia^ yl^ Jlo )-i.Jjl; Jltoo ^


AB] 4 A add. ^« (Uxo- _ 7 A U-a^. _ \c A 1;^- _ 17 A add. c) iiiiicnujiic srminiim pro-
priiim rorpus ilulur oi\ ^©w.^v> ov»aM U.j!^ liai.ii
^ _.- ..iio [ls,v — 20 A a^N.. _ Ih. A woCoa»- —
21 B om. \^i\a.

' I Cor. XV, 36-38.


365 DEMONSTRATIO VIII. — DE RESURRECTIONE MORTUORUM. 366

|_j:;j_^ ^55.^% \-Jo \-Lih y^h tet discere hoc porinde esse ac semon

tiuun. ([uod, in terram cadens, putro-

corrumpitur, atque ex ipsa cor-


ooUo ^•^_a—ioo ) —i^o^ otl o . m >o scit et

ruptione crescit, germinat, et frnctuni

praebet. Et sicut terra arata in quani


5 o^ ^'/ Moa i )?M oti^^' i
nullum semen cecidit, fructus non pa-
)C_^ :oji )-^^^ )-^;/ -9« )i-^ rit, quamvis universos imbres haec
oi_^ ^,_AaK^ JJ )^-y- v^; )—L-/ terra bibat, ita e sepulcro cui nulli

niurtui commendati fuerint, nulli ho-


'^ "*
-.

Oia^ )»QA-^ "^^ ofSi CLi>^/ Oi—LiO niines in resurrectione mortuorum pro-
resonaret omnis tu-
10 )J^^-io>; s^Vt v>/; ^/ ^; vjo J^ dibunt, licot ibi

barum clangor. Si auteni, ut aiunt,


)J.^ )^;^ ^jL^ )-iiaA )J)-D;
iustorum spiritus in caelum ascendunt,
VL-ifi^; ooio :vO-J( ) ^^ * "*
y^ ^ ^
ct corpns caeleste induunt, in caelo

orgo consistunt. Sed pariter mortuorum


••.)-_i.»( Nr. v^ ." r. vs ^NnN y^l . .. V>
suscitator in caelo commoratnr cum au- ;

15 )L_xi )i)i; :^ oL> ^; )_L^o


^ '
tem advenorit A'ivilicator nostcr, quem
, ^ ?

ya>--yi>i )NjLio »3/; ou-l^/ )—io« ^\ deterra suscitabit? et quare nobis scrip-

\n sit yeitiet hora el nunr est, quando moiiui


yO n^ i^o^o :
10 yOi :)—*j/; oiifL»; rn

)^;^ )i| •_^i .v^^ou--;-^ ^ audient vocent Filii Iuiminis,

egredicnturde sepulcris suis '?Xon utique


et vivent, el

veniet corpus caeleste, quod in sepul-


20 otiio oj^
crumpenetret,utexillo rursum prodeat.

4. Ita onim stulti loquuntur Ouare


•^
:

)J^,: :)iL^ ^•pof )-i^<5.


dicit Apostolus Aliud est corpus
: caeleste,

^•^ 001 ^•^-/; :)—i-i^ V-^/ 71^


ct aliud corpus terrestre-? At qui hanc
);oi;
^ ^/ .)-:^>)-^; i^^t— /o )
'V' « ^;
sententiam audlt, alium otiam advertat
•,_io/; )^Ji^/ -OtA vS/ NN . y< « I ^*-^^ Apostoli sormonem nompe , : Est corpus

25 Mo JLij; )V^>^ M; :) " ^^« animale, et est corpus spiritale^. Dixit

quoquo Omnes dorniiemus, sed non om-


)I/ yiOvJ ^O; :'^io/ oolo .w-o»; )^^s^ :

AB] i( A Cv..l=- — lli B ,^!^. _ //'. A ailJ. cn ihinx ndlvriis W:> ^cwU
L.S.\. 2» A ^U- 2:1 .\ 001 ,^;-:'o. — Sfi A •soL.

loh. V, 25, 28, 29. — - I Cor. xv, 40. — = 10. xv, 44.
. —

367 APHRAATIS 308

ncs immulabiinur'. VA rursiis : Futuruni ooi ^Ki.f :po/ ooio .va[^Kj Ai jj

cst ut mortalr Ikic indual inimortalc, d )_J;5,o :lUo iiS >«^\.?; it^; P«
vorruptibilc lioc induat incurruptibilc''
ool .^^^^J^Oo jj^ .t ^N.M "^ ^ r.K C,
VA adhiic : Omnes nos starc oportct untc

Iribunal Christi, ut uniciiifjue rependatur

iii corporc suo quidquiil prius ab ipso

f/estum fucrit, sivc bonuni, sive maluni''. Ou^; y/ oi^ |oo( , < f-^N ^v^ ^; ^f^
Ileruniqiie dieil : Quid faciunf illi qui vo» iM \ 1 v>; :V^/ ooJl .Juls; y/o
baptizantur pro mortuis? Si cnim mortui jKjjio J •• jN- •;.v» ^aiL- xf^^? v?J««
/('//; resurijunt' , ad quid illi pro eis bajj-
^^Jbo:^ ). Iv>\ yojoi :^-.^^cu^ jl
^^^
tizantur? Rursus ait : Si resurrectio mor-
^ t-j:, y/; :\-^\ ool ••.yoot « 0|\ » lo
tuorum non est, neque Christus resurrexit:

si autem Christus non rcsurrexit, inanis


:yaJ> )
.".
/»,V) y^ jj .s/ Kjk \\sJjio

cst fidcs vcstra, et pracdicatio nostra. Si


-oi jl ^ ^yo^ i \ .". : t v^ ^'o

autem ita res se habuerit, invenimur ooi \ I •>oi y(o :yiojo^t-So yQ-olrt v> i .oi

falsi tcstes, quoniam tcslimoiiium diximus ^^ V»ouo/; Ji^; IfoM»


^ ^Kji/
dc Deo, quod suscitaveril Cliristum, quciii
.yo^l iyS. \ .', .-«V>\^>CU^/; I& !.->

iKin suscitavit'^. Si ia-itur


o nou resurmml
o
inortui. neque est iudiciuni; si auteui
)_Ii; jL/ ^,.1v.,..n ^ )Lbo 4 y^
non est iudicium, manducciniis crgo ct
,^^ ^daJJ :K^ )J_i; Jo .M
bibamus; cras cnini iiioricinur. yolitr ^)o\ .^T » ^K.^ f'^; :)^^JLjo
Jl

errare, corrumpunt mentcs bonas fabula- ) v>' / m ^ ) f.NV ^^\S..vi :va-^t


tiones malac''. Sermonem autem illuni
*t—m/; ^; );oi )K t / ^ )K '.•
\n > 20

Apostoli Aliud csl corpus cacleste, ct


)^ ^
:

)-^VULi; ^•^/; :), .'.^^


aliud terrcslrc'' , sic debcs interpretari :

^\ >d.^J^l )-i30| :):»>))-3; 001 ^•^«./o


(juando iustorum corpus resurget el

inimulabitur, caeleste dicelur; corpus PM? )^^^^-o? )-^? :)?o< )*^^


aulcmquod non inunutabitur, sccundum J; )I-/o :\Li:kx oCk sl-Hoi/ ^akjiJ^ooo

naturam suam vocabitur terrestre. •>)a^.;/ ouljZao oi^ >^'foI/ .q\ .''.too 2.'>

AB] _ 4 A ^^v _ <i A !> AR e^ sciMiiida iiiaiiu addiluni. — II A 0111. wi^- —


Ij A priniitus parilcr |l>». st'cunda uiaiiu iii H.s uiutahim- _ 17 Loco ^v» A primilu? ilsjs,- •* pariter ul vi-
dotur. _ 18 A ;.^. _ III. A (1111. JoSi.. _ ai A ...^;-.^. _ 22 A ^;-/© _ 23 A a^M- — Il>- A
primitus pariler U»-»/ secunda maiiu in \-i^'tl iuutatum.

' I Cor. XV, 51. - - Ib. XV, 53. s II Cor. V, 10. — M Cor. xv, 29. Ib. XV, 13-15. —
« Ib. XV. 32. 33. — I Cor. XV, 40.
.
,

369 DEMONSTRATIO VIII. — DE RESURRECTIONE MORTUORUM. 370

^ / •« w-Vi. * 5. Audi autem, amice, sermonem

.o|-;io/ )
': /\.» ooi ooi; Ijo^ \^U alium huic similem, ab Apostolo quoque

prolatum. Ait enim Homo spiritalis


:J;^^^ \-ZUr \JJ-^i :-^-^i :

imlira t omn ia, et ipse a nemine iudicatur '

:*po/ oolo .^)iJ^oo |l ^/ ^^ oo(o


Dicit iterum : Qui spiritales siint, quac.
'>
^^kJil^tOO OOI wOH \Oj/ w09M ^i^w*/;
spiritus sunt meditantur ; qui vero car-
.^b^vJNii^ ooi ^fn •>; yQj( tnn*>» ^0^(0 uales sunt, quae carnis sunt cogitant'-. Et

), ->) •> ^-^01 j', m ^; ,_3; :t-^< ooio adhuc : Cum carnales essemus, inprmi-

;^^«-^;QUs oooi . .*
^ °i .".N^ |oi.^^f tates peccatorum operabantur in membris

M J; :Vi^/ o^ .jla^ jooj )¥)i, nostris. ut fructus

etiam : S* Spiritus Christi in


efpcercmur morti^ Ait .

cobis est

spiritales estis\ Universa haec Aposto-


)flmj3 ,.3 )^ld^Xj[ po/ ^olC^ ^^01
his dixit, dum, adhuc carne indutus,
- \ <* ) doi; ),' S \o )ooi .» .^ i\
opera Spiritus agebat. Ita quoque in

)ooi )ts_JL^ K r .7 -> vS/ ) 1 'ioi .)ooi


resurrectione mortuorum immutabun-
oi-S^ ) \\^J>ooo )-^.^y>A ) 4\o.. tur iusti, et, forma terrestri a caelesti

1.^ )',loK_^ )t>..tjj'.>xiLi> )iS. « I \;/ )I;6< absorpta, corpus caeleste praedicabitur;

.°> \ .".too jj;6 :) I,


.' V) » )t-^ o<-^ corpus autem quod non immutatum
fuerit, terrestre nuncupabitur.
•>)...d^.;/ o^ )v^K^
6. De hac igitur mortuorum resur-

>«'>.'''>.'; )K.^ KjUl ^; );0| ^^Ow rectione, carissime, pro nieis viribus te

K^^ 00 y ^ 'ol )j7 wuJljOO; )ocl3 erudiam. Deus ab initio creans homi-

20 )-;_ax ^ :J)of^ )& -ou^ V--^ nem, de pulvere eum


eum. Si ergo hominem, cum non
finxit, et erexit

exsi-
^oK_^ ,-D i->^ V / • oWbcLuo/o 0|\ -t^
steret, e nihilo fecit, quanto nunc ipsi
)J6i )-i«L3 »J: :oi^:ai.^P>o jj
^^ yoil
facilius est eum terrae, seminis instar,
•^iyJM )6(; •--|^|f. -^>/< /fti^ O^ )
^-^«O'
inandatum, excitare! Si Deus res nobis

^ ^jiLdLsf ^^/ V-^j^v/ .)^i)-^ ^M iiaiid arduas efficeret, opera eius mi-
25 ..«OIO^-Jl^ ^., . «J
..Jioo ji )6^ , -^^1 randa noii cxistimaremus. Sed vel inter

)-ij/ \JJl v-.)lSl3 JS^/ l-sVo» liomines inveniuntur artifices, prodi-


v-^^ )oi

AB] iJ A woi» [>-oM»- 12 A |)riii- x^oi^ -cciinihi iiKuiii iii U-oi^ iiiiiliiliiiii i:t A jj»; [31
_ 18 A om. ^». _ 21 A add. low [-woCvi».- — 23 H Jw*3 — 2.; A ov^-

• I Cor. II, 1.-.. - Rom. VI 11, 5. Ib. VII, _ 1 10. VIII, y.


.

371 APHRAATIS 372

giosa quaedani coiificientcs, quae si alii,

qui talia opera artc non finxerint, cer- > «No< Ji,..Vi\; ^oi ;• i V) o/ oooi jl;

nant, attoniti stantes [inquirunt] quo-


c;ooi ya^ \ iTii/; ^^boi^ooo ^J-io ^
modo sint effecta, et sodalinm suorum
: yOOt-.UL;:\.» ^>^^ yo o t. . yi» ; Jt S\o
opus non introspiciunt. Nonne autem

magis opera Dei deljent admirationem


\i^,i^ i j&j ^ofii. J^ ^ :,

movere? Deo autem nullus labor est


l^ i ^j Jo^ji .]^o^^^ ^^ vDj/

mortuossuscitare. Priusquamtcrra con- yi{u> Jii) P Ai^ ^! ]\^ J^»

serta fuisset, quae non receperat pro- -^ i; yo^ yi{i ip^oi j^o. s^\^ i

germinabat; antequam conceptum fe- i;JS^ i^ J


? hJ> i r^ :o»_J
sua pariebat. Quid
eisset, in virginitate
Jf^ jL^ ^j J_La-/ lotk^its^ 10

vero est negotii, nt (piod prins in ipsam


ji^ oti ^^,: yo^ Ji;/ o^l M;
cecidit terra reddat, et quae concepit

pariat. lam imminet partus eius, sicut


^/ ou.S-a..: ^^.^'> *.-y^ Joto -.t-^jij

Isaias ait : Quis riihl luiquam lale, et


^o Jjo« y^l ]l^ ^j :J— ^/ V^/j

(juis auJifit liuir siinile, ut parturiat terra J.^a^ ]lil jk-lio,: :^<5. yJl ^Jkx

die una, etpariatur gcns una liura'? Adam •>>»/


*
-..JL- Jts\>-. \-A:L ^tsJoo f^
• •
15

^

enim inseminatus crevit, et absque


J^ ^^ ^o :JjLio J^ ^i, i
conceptu genitus est. Hodie vero liberi
^^^ij v^o^Xl v-^J_fcoi .t^l/o
Jot

eius seminantur, exspectant imbrem et


Joi J_^;/o :^_oLio y . -^mv^ Jv^oa^o
increscunt; terraque conceptu multa
oi^So^ ^j o,loo JJ-X^^&^ J-A^^
suscepit, et hora partus eius advenit.

7. Universi patres nostri in spem


Jv -^ ft> "^J^ vloi-a/ t—^ v° o t \ > 20

resurrectionis et suscitationis mortuo-


000( . .•N''^N/< J£v.X^ KJLJ^JO JK.^CL«lfiJ

rum confidentes festinabant, sicut bea-


.J_Li^ J
.'. .-N« po^/j y^l ^clo
tus Apostolus dixit : Si quiiJeni eivita-

tem illam equa Abraham egressus est iusti

Jooi Ki/ :
J-aijjl ooo( y.nimv> y>H^l
exspectassent, habebant utique tempus re-

vertendi; meliorem autem se ostendunt .oCk yoNjJj yOaSOP Ooij JJ-SJ yOOti»» 25

appetere, eam srilicet quae in caelis est" w.oi^ : . .•^fnvi o(i^ M^t^! ^Q "^ -
J^ /

AB] — ;; A |l.;a>o,N3. n A iKo.o; [i.>>o;. 17 A pi-iiis Iw ileinili; soouinla iiianii iii Uw c^urrocliiiii.

20 B ^oov^So- _ 2S B aoaj, 2o B ovbk.

' IS. LXVI, 8. - llobr. XI, 1."), U).


— :

373 DEMONSTRATIO VIII. — DE RESURRECTIONE MORTUORUM 374

OOOI , > "^ ffftNrtft . ) I. V> t "^ Oi^J\^(9 Exspectabant se dissolvi. iit illuc cito

^^o .o^ vO^j^ ^^xio yojfcoui; pervenirent. Ex his autem quae ad te

scribo, intellige et animadverte illos in

resurrectionem sperasse. lacob enim pa-


'
' 4>'^'*" "^^ ' '^^? . »'^mv> )]S> V> .'f>\;
ter noster iam moriturus loseph , filium
5 oiv^ .oimol^N d^o/ )oo( l\^ f£ \0^l
suuni iureiurando obligavit, eique dixit

Sepell me in sepulcro patruin meorum,

.) iLaio >fi ". m^./o )^o^oi^/ loA cum Abraham et Sura, Isaac et Rebecca'.

)<5o. )_3j ^ ..^ .- ^M ^f )


iv^No Quare vero, carissimo, noluerat lacob
in Aegvpto, sed cum patribus suis se-
Vuik jj / '^ ^nJ^sj ^; ^ ><>->; ofi n \ li

peiiii.' Id nobis praesignificabat eum


10 t. i .: \; siQ_-i^tLo );oj -..w.oiooj.ja/

resurrectionem mortuorum exspectare,


)£oLo )oo(l ^; :)ooi •iff>V> )t>-J-^ )
ut scilicet, facto clangore et [audita]
) i^VA oil^oo L^ )ooiL )—i^a; jL_oo
voce tubae, patribus suis proximus re-
)£oa^ ^^ s^s^^Kj jJo ^oiootJd)^^
suriieret, non autom in resurrectionis

^A . .\ ^_^i_a.3o,; ) LLs ^eS. liora nialisintermisceretur, (pii in infer-


Y
15 AJ A /i>K.\.;. inim et ad supplicium ituri essent.

7 y y
8. Eodeni modo loseph fratres suos
wOicL;jJ Jl^oo/ c9l£DoI sd/ ) I •i oio
sacramento obstrinxit, et ait illis : Cuni

o.axe/ )o^ yad'p;fco t-S; tvooi^ V^/o Dominus recordatus fuerit vestri, aspor-

...oia..( o, S\f> .yn^^viN ) "SV) uk.^^ tabitis ossa mea vobiscum de luco isto'-.

)Jk_:oa^ oi-^o .^.eDal; oiJ^^^^ y^\ ^'erbum autem loseph fratres eius pere-

ticruut. iuiameiituiiique annis centum


)Xsj^ ou» '^^ aj^a^ ^V^a:>^o W^o
viginti quinque servaverunt; et quando
^)/ ^^ )-^V^; otln \ y .".
nnqi; oo(
exercitus Domini de terra Aegypti
•^ anv ^^s^ y .t^.Ol ^;;^'?^
«.•OtObO )
egressi sunt, tulit Moyses ossa losepli,

,,_^ o^ o^ n^ .>n°>i6 «SLCOaJi;


w.o»aio!
reputans ossa viri
et exiit, pretiosiora

^ioo \Jm(^ ^ oC^ a.=))-^o )_ai;j )^^! iusti, melioraque auro et argento, quae

25 ^i Oo oo ^'^^t.cci^/ wuL» o\ nt; \^\-^ filii Israel ex Aegypto abstulerant,

.Okrnnl. O ^^w ([uaiulo eos spoliaverunt. .Maiiseruut


^^a^'.f-^ OOOtO vOJ . / «.d

AB] _ fi A in scpulcro palriim nosfroriim me sepelies ujpol. tjO»S/j \'i^^- U A om. ooa>..

10 A add. ^» ll?w. _ Ifi B wiaZ)l. — 22 \ oii]. ^•w-

I
Gen. XI.IX, 29, 31. - Ih. L, 24.
375 APHRAATIS 376

autem ossa losepli iu deserto qiiadra-

ginta annos, et Moyses moriens reliquit .yOJVi» <>.c> t > N yOJ( J.)o( )jia^ ojia;
-^
9
ea losue fUio Xun, qui haec ossa lo- t'

seph, patris sui, uuiversis spoliis terrae

illius quam expugnabat potiora duxit.


yCU( )ooi ooii ».a> ..X ^« ) iSrt No
Sed quare losue tradita sunt ossa loseph
a Moyse? Eo quod profecto erat iUi'

de ti-ibu Ephraim , filii loseph; eaque ..^LfiDQ^; oi'^ vu°^/; )ooi )-^s-aLk ^o«
ille in terra promissionis sepeliAit, ut jooiij ) i'^\rivt; |—^i) s yOj/ »-Loo

lerra illa, in qua ossa loseph reconde-


bantur, hoc thesauro ditaretur. Cum )oO( I).^; 00( )-L3JI-3 vS/o .Ol^ y^y « "^ f> '>

autem lacob moriens tribubus suis be-


>^a.^
^>o^..o S» \ )ooi yy^ oao_x_.
nedixit, et manifestavil quae eis iu fuie 9-9
)J^O0<iIj )lt--^ yOO^ y°*^ ^l

dierum essent veulura, ad Huben dixit :


**t^-

Ruben, primogenitus nieus, et fortitudo


:fco/ w.pQo ^ ..-56; i^^s&^o-;^ '^'/o

tnea, et principium roboris mei. Effusus \JiJiO y^l :K.A.^ .y.°>f>6l .JL^JO ><Ibw..^
^ ^
r V
cs; sicut aqua non subsistes, quia ascen- CH -^111 >n\ K f> \ tp; ^^>-:i> :^a3i
4
jj i'^

(listi cubile patris tui, vere maculasti stra-

tum meum et ascendisti Porro a tem-


' .
onn\ii ojxii; ^.Ls) ^o )oo(o . K n\ mo
pore quo lacob defunctus esl, donec
^£s2^l.6 ^l.)jbO ) «OV> OOJlf ) V^f N
Moyses obiit, anni sunt ducenti triginta
)<•»*"; ).j^aM )_3^ ^^«o( .. /Yt K^lo
tres.

sacerdotali
Tum Moyses
Ruben ab
vohiil potestate sua

iniquitate et pec-
y^^ '"^&^/, "«^^oj ^ oiiojoiai 20

cato concubitus sui cum Bala, pellice :^Q.3/; oiK.96m )oC^s.3 vl^ ^^m'"^»:^

patris sui, expiare, ut cum surgerent


fratres eius, ipse ex eorum numero non ^OiKsVq.^ sJLl't.3 ^""^^ y-^\ •yOOII ."IV)

auferretur. Ideo initio benedictionum


)6o( lo : Idvi ,1 jJo ^^i^ L 30) ) Zj
suarum ait : Vicet Ruben el non morietur,

eritquc in numero'-.
9 '
y. Rursus quando tempus advenit \ialA OQAjJ; )i.3ji ) ^-srt p ss/o

AB] _ 10 A &{ — II A i)ii]. low- — HA u*«;o- — i:'. A uixo::^^. 16 k .*C»a^ -^ 17 A


ubi^xaO' — /ft. A iMii. oik» L>o,.i, daa^. _ 23 A ^ovJui». — 2« A adil. o^ \fi- — Ih. A .jva»i».

• Gen. XLix, .3, 'i. Vid. rracf. §11. -'


Deut. xxxiil, 6.
DEMONSTRATIO VIII. — DE RESURRECTIONE MORTUORUM. 378

<n \ ioo( )-^ it. 1 —u w*oiocit—3/ yeuS cum patribus suis obdormiendi, Moy-

oivL^ ^-^ ) N^^o :ot-^ looi ) '.\ 'io ses, maxima molestia atque aegritudinc

-nXA affectus, flagitavit a Domino suo, sup-


) 1 N/^. \^i}i •, ^ \ ?» . I »1/0
plicavitque ut ad terram promissionis
ojS^ loot )^ ,-3
'
> . t / -^ » ^; ) I viNo

5 ^ ^ j, )_^,j )U^ M^-^


transiret. Sed, carissime, quare

vir iustus graviter ferebat


Moyses
quod terram
^j)-!?'^^^^^ ^/ •••) f-^No^! )^;i promissionis non intraret? nisi quia cum
]
-^ ^N- I
jlo ^obu^/ ^)^^ I
^ oKJo patribus suis, non vero in terra hostili,

:o)a^ )-^')-3 ^o ^ "^tX N ->f


)-b>.i)_3 in regione Moab, optabat sepeHri. \am
.Moabitae Balaam , fdium Beor, qui Is-

conduxerant; ideo-
10 ^ >; >»N *.}\ ^jL-^eS, ;o_b^ •,-3
raelitis nialediceret,

que nolebat Moyses in terra illa recondi,


)_i^ )^o, )_^j )-_Ld^ m<x^4-^ ne forte ossa viri iusti ab istis detege-
^IP ^j ;•, ^ ni^^^ J -^ )-^5)-^? rentur et dissiparentur. Gratiam autem

)J^ VI f> I oi_3 yo, -> \ 10 )_L^)a-:M exhibuit Moj^si Dominus cum sustulit

eum in montem Nebo, eique terram

universam in conspectum dedit et ex-


15 ) iOVl ^ OtV^ Ol^ ^ S\0 .vOJ/ yO^JUO
hibuit. Intuitus est igitur Moyses re-
^ ^ '; )?a ^\ o| n flp/o |loi '^ o
^
gionem universam, et consideravit mon-
oi-^ ^ \/ _» )-^»/ ot \ •JN 1. ;o »
tem lebusaeorum, futuram tabernaculi
'^^•^-^ ) to v> •,—^ t—30 :^o v^^ f>
sedem; valde auteni doluit et flevit

iU ) ; r^^ s "., ),'^_^ -^-io )_i;/ sepulcrum respiciens in Hebron , in quo

20 .)( > v>\ )Kjl^ i^o. )f-ito. ^i, patres sui Abraham, Isaac et lacob

^^'^ ))_«. •^•y? OU^ )S. 'V3


conditi erant, quod ipse cum eis non
)( f_3 ) »•,

sepeliretur, et ossa ipsius cum ossibus


vfi-
eorum non essent colligenda, ut in re-
i/o ;jo^-;_^/
surrectione cum eis suscitaretur. Post-
MOto^',;^ yO,KjJo ',-^i/ )1 yooiia^;
quam autem omnom regionem intuitus

>0Q_O_J vOOt V» \0 yOOi—u_bO ¥_^ ""^i^ est, recreavit eum Dominus, et ait ei :

>^f/ oiJSou^ oi).^ t_3o :)J^ VI .' r> > Ego te sopcliani atiiue recondam, et
I

yoft/ )_J/ :o^ 'f^h o(i-^ o(_3ua\ nemo sepulcruni tuuni cognoscet. Mor-

ABj _ 8 .\ ^oow=3>-i3i- — 22 A om. i*w5ooi


,:

J79 APllRAATIS 380

tmmiue est ihi Moyses, iuxta verbuni oris

Domini; et sepelivit eum in valle Moah

contra Bethphegor. ubi Israel peccaverai.

Et nemo cognovit sepulcrum eius usque in

praesentem diem ' . Duplex autem benc-


>6.^ U ;^ .1m"./ )-i^! »1/ »4x3

ficium Moysi Dominus eius contribuil

cuni eius sepulcrum filiis Israel non

manifestavit : prius tpiod nescirent hos-

tes eius sepulcrum, nec possent inde

ossa proiicere; alterum quod illud igno-

rarent etiam populares ipsius, neque


yCtNt I jJt ^l?l;o :o(V-aLA W.2C 10

in domum orationis mutarent; nam fdiis


^w» 3 oro n\ oi—<o, •> \ lo oj >n\
populi sui Moyses pro Deo reputabatur. 9 ^ A 9

VI i * .. )o^ ^/; ^^..^oo :)1,__^


Id vero noveris, amice, ex iis quac

dicebant, quando relinquens eos, mon-


^ ''^oJSs^/o :opas> » « I i> \ *> ^OOI

tem ascendit : Moysi huic qui nos eduxit >aS. «>0 vOj/ >A..aLjl
y^ t > « ^ » > . i) oi

(le terra Aegypti, iynoramus quid acci- ^ \^'^l' )-»aio )-JO(; :^po/ Jia^X 15

derit-. Feceruntque sibi vitulum quem )_bo ^^^-^


...^ouooi jj ^'p^! )-^'/
adoraverunt immemores Dei qui eduxe-
,

jlo :oC^ o,.^^aoo JL^^ voo^ o» i\o


rat eos de Aegypto per Moysem, in
^ipo ^^ vQ-j/ sa.£d/! )oC^ ot-3!l/
manu forti et hrachio excelso^. Propterea
.\:^\ )i,'^o )KA^i )fi)^ \1^ ^
observantiae

sius
causa

sepulcrum Deus non indicavit, ne


in Moysem, ip-

io )iQLiO ^ )oiiji ^ \J^ ^^i^ 20

eo manifestato, filii populi eius erra- ^o^L.^ oi^^^ '«^^Qj t.3 jJ! :oi^.aLO '«.vo(

rent , et efficerent sibi simulacrum quod ) ^ ^l vpOI^ yO, •> \ lO 0|.^CLS> >« I *)

adorarent, sacrificiisque colerent, et yOO|..ot.^s.XL3o ot^ va^x..ajJo yO».^fnio


impietate suaossaviri iustidemoverent.
'>\^{) )Vi.^! v-OIQLi^V^ yOi^p

10. Iterum autem Moyscs resurrec- £o) .1^^ yi-s>l \ »n V ooi 6oio 25

tionem mortuorum aperte praedicavit )_:oad ^! y^l 'y-L po/ •)J^^.^ Ji-JJ^

AB] —9 B maaa"^»- — lii A add. /(/• |;a,5j^|Pwi IG A ^-Ji .-i.K' 18 A dc lcrru Aci;ypfi

1 Deut. XXXIV, 5, 6. — 2 Ex. xxxii, 1. — ^ Deiit. v, 15.


381 DEMONSTRATIO YIII. — DE RESURRECTIOXE MORTUORUM. 382

ait enim tanquam ex Dei ore : Ego mor-

Ipo/ )-Jdoi )_L:. ^/ ool .)—i/ ) .T^o tipco et ego vivere facio ' . Anna etiam in

oratione sua dicebat Dominus mortifi-


) mL^o K-^L:>a-:>o ) V, v>; :o(laL^^ :

cat et vivi/icat, deducit in inferos et redu-


), «'N.t/ «d/o >ft 'y^v^»^ '^A «\ . ^.^jl^o
cit^. Isaias propheta pariter dixit : Vivent
y^tS..^ V^^! ^i—^/ ) l-POt ) «"•> I

mortui tui, Domine, et cadavera eorum


yOV^^KJo ;yOV>an i yOOCf^S^o ).^po
resurgent et expergiscentur, et laudabunt
^o;: vd/o .) -^JUO ([ui dormiunt in pulvere^. David quoque
K-j/ t
•> \ )N-£:)0^ )oi; :V-^/o jv-s/ pronuntiavit et dixit : Ecce mortiiis fa-

yOjQu-io yo V)n n i
|y \\ Xo jj.v-^«l cies mirabilia, et gigantes surgent et con-

fitebuntur tibi, et narrabunt in sepulcris


10 .yln 1 .
^ )y >n ->> ^o_^J^olio :^-^
bonitatem tuam'. Ouomodo vero in se-
odn'> «
l « «\KjLae ^y^tn ^ ) i "i./o

);no. .- » ^ ^tx^xi yL, yi •..)&,


pulcris narrabunt bonitateni Dei

(piando audientes ex alto vocem tubae


? nisi

)_:»>0)0 )—bOO, ^-^ ) flNj, )-JV-oo JVD,


sonoram et cornu clangorem, et eam
> ." v> . no . /..K^sKjio, )V-.^—oo )oo(, quae tuncfietcommotionem, mouunien-

tis apertis gigantes cuni hymno resur-

)_J;, :^ ,-^/o -
, . ;\ ^ )r
^» n .a gent, et in sepulcris inter se narrabunt,

Magna
>f> «"mo»; :^-3 if 1 \l/, )lo *>
«^ ^ dicentes

facta est.
: est gratia

Abscissa erat spes nostra,


quae nobis

. «* « > ..o :
J,
•> fn ^k Jooio yi 'tm joo(
sed alia nobis rursus exstitit. Qui in
:);o(o I \ . n °> lo ) 4n > .T •» ^-«ooi
tenebris eramus conclusi, ad himen
20 ;)K ..n •\»K-5 . VI no Jl -n -• ^ ^_>w;,j/o
progressi sumus. Seminati cum dolore,
:K^)_i-i6; ^-^xxio M i^oii s^l\o surreximus cum hiude; iiihuniati cum
^^0 oo jJLoot V, n 3 «.soi __x;,j/ o corpore animah, surgimus cum spiri-

> > \Kjuao, )lQ.-aL«^^ ^ );oi .Ji


tah; seminati in infirmitate, surgimus

I » ^' cum virtute. Hanc nempe gratiam in

sepulcris narrabunt.

2.1 »a .^ .^ 00( iL ^c 3 )ooi jJo 11. Xon auteni vorbis soluminodo.

) i/ ) -? N/^ « )o^\ y—^l '- ^- -"'' -"-


carissime, pronuntiavit Deussemortuos

AB] _ 2 .\ ool-o. — 6 .\ <^oil [l>;->o. — K \ «Si- — ll> H l^aasv _ 1 1 .V I3tt= ^(Sjx

_ 19 .\ atliJ. ad luiiiiMi] /)o/iiini nostri .^;j>oi [\ia-t^. _ Iti. ^;i\lo 'Mc). _ 24 H |p>a=-

'
Deul. x.\.\ii, 39. — - I .Saiii. ii, G. — ^ I?. xxvi. V.i. — » Ps. Lxxxviii (i.xxxvii), 11. 12.
383 ArilRAATlS 384

viviAcare, idipsuin vero factis declara-

vit; testimoniisque plurimis, ne suspe-

ctam rem haberemus, aperte demon-


^
!* "^
^ ^ I a
-^ -^ ^,L_o :) 1 .' V, ^ ^coo
stravit. Per Kliam

manifestatum cst suscitationis mortuo-


enim prodigiuni
.ftci)-:;!/ v-^ )_A/ ^ Kij-iX^

rum, et resurrectionis eorum qui in

pulvere iacebant; nam fdium viduae \ - ^ J^ L^ yS ]\ «* '- -- ^ •* »

mortuuni Elias resuscitavit, etmatri red- oi.^ot_io )—d./ ot...:.J )i^";/j oi-;^

didit. Similiter Elisaeus, eius discipulns, J^/ oir i >n\l ool ssii. i^\o .oi_boji

Sunamitidis fdium ad vitam revocavit, ',-Jiilo yi l f>iJ.> • IN- .N«A\. <<>.


«t( oN.
? ^
ut sic oonfirmatum comprobatumque i>

.-ojoiov:^^^ »3/0 .^»1; )lo»oiu» ^JS. 11»

nobis haberetur testimonium duorum.


yOO>-^i^>.^. o^_k )J^s..^L^ wt .1\/» ool
Et rursum super ossa Elisaei mortuuni
: )^>.<^ 001 >a_oo )—.L..O "^^m^/ >.aJL3
quemdam Israelitae proiecerunt; mor-
.>)Kkl,: )U;o|^ iv^^o
tuus autem iHe surrexit vivens; et fir-

mum nobis evadit trium testimonium.

12. Sed et per Ezechielem prophetam


Kj.|j;l/ )-^'Jj "^J-ioj-;; t^ ss/o
resurrectionis mortuorum clara facta
i.-i

est manifestatio, quando dimisit eum


Deus in campum, etossa multa ei osten- )) .'.'>^<t> l-^;:^ Qt.^a.'.o )JS>\ n«\\ )o^
dit, et circuniduxit illum per ea in :0|^ 'pO(0 vOOU>9^M yOOt-*J O > 0|f_3Lb>(0

gyrum, et ait illi : Viventne ossa ista, oii 'po'/o ••.)ij'^:s ^oi )-:»'^^ r^JJ.

fili hominis? Respopditque ei Ezechiel :


.)U^ );^ >*.fi 60. J^i/ :^^o>-;.
Dominc dontinonim
ei Dominus : Fili
, tu nosti

liominis,
: Ait autem

vaticinare
^ ).-^'-^ )-Jji/ :Mv^ oik '^^/o 20

)_^-^ po^/o \^l\ :^^ )_^-^


super ossa istu; vaticinare, et dic ad ossa
.)Upo )^; oi:>e^J^^ g-v.^ '.\i.i:-\\
arida : Auditevcrbum Domini dominorum.

Cumque nuntiavisset eis verba illa, /«-


)ooi ^^01 )_^al4J^ yoj/ >«.^aA/ y^
cta est comtnotio et sonitus, et congregata i_* ^ / ^/ )-^'^4. aAlsi/o JL.00 )j>.o)

sitnl iissa, ea ctiam quae minutatius .0001 ^f.^)^ooo 0001 > .*nf>fv) o f> nf >»»

ABJ _ 1 A .,/ [Af. _ /i. B ItSLM.. _ 1 A add. /);'o/)/(e/rtm (.o) [^Kjs^ P..;. _ 7BoiJ./. — 10 Aa/.
_ II A 0111. ool-. _ /fc. A add. ool. [|es.4o- — 19 A l^ (sic). _ 21 A add. U'P [|a»l.i- — 22 A |,jo»
(sic). _ 2< A add. |ai \\^f)\-
385 DEMONSTRATIO VIII. DE RESURRECTIOXE MORTUORUM. 380

divisa aut confracta erant. Videns autem


..3U
V"/ ))

JL_9 ^^^ ea propheta miratus est; undique enim

conveniebant aliud ab alio excipieba-


loJ^ jJ^V-^o |oo( '^ > nV) o(\ 1 »\ ,

tur, iunctura ad iuncturam accedebat,

et iuter se componebantur. Ariditas


;^ 3u^» yOOll' :^-^^ eorum madescebat, et commissurae
)— :«J; wijo )^L_L^ jJ^;^ >
° i '^N i/o
uervis suis iungebantur, efFerbuitque

]
«» -« ^Ow )
•> «^ >o;^l/o : ) L...yji^ sanguis in venis, extensa est cutis su-

ooot . .(T tio .ot I


." •> -I )'^ \m )_Jk^ per carnem, et pili suapte natura cre-

ooi . .," .31 .vCOWS i.oo( K-<^ )_^6>o verunt. lacebant auteni spiritum nou

''^ po/o .SiN oi;^


habentes. Tum prophetae iterum prae-
ui )-=j1/ :oi^ )

cepit dicens Vaticinan' ail spiritani. et

^
:

KsLsj/ )-io» -I .oik po/o )_-io;


ilic ei : Veni, spiritas. a qualuor ventis,
.yO^o jix^wA . .\o^a uwxOdo :)_^oV
et in/la interfectos istos. ut reeiviscant.

K:^:x )Jt— / )^lK3 yoj/ 'i.^Aji/ t^ Prolato autem lioc alio verbo, inrjressus
^'^.—^ 0_^eL_03 Q iL^M .09 yOOt d est in ea spiritus, et vixerunt , steteruntque

15 superpedes suos, exercitus i/ramlis val<le\

,
-- , "^ - -. - ^ - -
^_.; ) 1 VI \o
13. Cur autem, amice, non uno verbo
^j:.-> ^.\oi )Kjb>o oioi ^ )_A^K.3 surrexerunt mortui iUi ab Kzechiele re-

yooiboguolo K i \ v>Nji/o ''^) / oj *. vocati. nec [semel] completa fuit ossium

)_io_^K3 ,—1:3 )otj ••.)>-io;;o )-:>oi^j» et spiritus suscltatio? altero euim verbo

ossa coUecta suut. altero


20 M '\^i ^/ )-«-;-.V^ :)^^^a^;i/ et spiritus

venit. Profecto quia Domino lesu Chri-


^i.:^ ia:^ )ioV-^^ iiiii "^«-j^
sto perfecta virtus illa rcliuquebatur,
^.^uLN^ ,-1j»o jLo ^^f L ^o >&aju>' )... .1ji.

qui una voce unoque verbo omne


.^;/; oi»;^ oi\ 4\ )K^-^)J> ^ fiv .
humanum corpus suscitabit. Xou qui-
^/ :)<5o, ^^ \-^i^ i—^ )^ )J
dem verbum insufficiens fuit, at ipsius

20 "^06^.00/ );<x-3o .)oo( jdiwj oiiiJ^w^Jbo prohitor impar erat. Id autem ex eo

^ ot,'.A'.vi\i \\jl^1\ /o ).<1^/ 3/; v^>^ intelliges atque cognosces. quod Elias

AB] _ 3 A 0111. tii^^- — 4 X L;:i^. _ « A ejrcuUcliriiiliir^ moccbiinliir Si^ti-lo [<^3:^Llo- — 12 A


woSo. _ 18 A -mU. prophcld \^ C^M»-- — Ib. A e,:ix.l./o. _ 2t A lybay — 22 A a.M. owiUa^C^.
_ 23 .V omncs cx liominc niilos -woZ^' ^ooi^aii. (o.;.^ ois^- _ 23 A Uo^s ^lo-

' Ezech. xxxvii, l-lo.


PATR. SYR. — r. I. T. I.

387 APHUAATIS 388

et Elisaeus, discipulus eius, quando


mortuos excitaverunt, non uno verbo o." \'j; ) —^f-i» |J/ ivoj/ aia_^i_i>/
eos revocaverunt , sed post orationem
«o_^j jj ) I » \ Ot-Jlo/o : q—SlJLsI/o
et supplicationem satis diu productam
•; o VI f) ^^oio
isti surrexerunt.

14. Sed et ipse Dominus in primo suo JK-aJM, o ^oi oi1^1|..^oj:> ypo 3/0 5

adventu tres mortuos vitae reddidit, ut :Kkl; jiojon» -ylU )lL£^ )rsLi J^/
nobis testimonium trium confirmaretur;

et geminatis verbis singulos suscitavit.


^ \i:s^{U i-^^o»-; ^\ .^6oa>o
Nam cum viduae filium vivificavit, ver-

bum ingeminans eum vocavit : Adolr-


:o(^ V^/ ^y 1 -^j yA'ii v..ouiA osJi^l

.^ooo Y-L^ .yoos> ) v>..\\ ) v> .\n 10


scens, adolesccns. surfje' . Et surrexit vi-

vus. Iteruin filiam archisvnas'oo-i bis


01', o )l^s fco I *> oi; ooi <^il, ^ \«

vocavit, diccns : Piiella, pitella, surge'. )K-i:^ :ou^ V-^/ y^ y/ . 11 =.


} ^lVl
Et rediit spiritus et surrexit. Mortuo .ISocLOo c^la^ K-slo .v.ooa.0 )ts-^4^>^

autem Lazaro , accessit ad monumen- :)^a.2LO K » -^^ "^ji/o )p>X K^^ y^


tum oravitque et voce magna clamavit
, ,

:po/o \jio'', Jl n -. \\sx> «1^'^ 4.^^ 15

dicens Lazare, veni foras^. Et vivus

prodiit de sepulcro.
:

•>oifl:>J> ^ sAijo \1^ •t-2^ \i ^P>^


^-^VK^; ^K m /°>/; cn ^O ) joio
15. Id autem tibi exposui, iteratis

nempe vocibus mortuos illos suscitatos :^-^oi )l^oL^ Q^euo . />o iKa ^?!
fuisse, quiaduplici resurrectione fruen- :vOOt_a ^-iooi « Sn V o ^liJL; ^«.^^
tur, et post primam illam superest alia ^-ivi;o )K v>
.)f_ito.; s-oi ^x. «01 )^ 20

ventura postquam autem in illa omnes


;
« ." V> -—o; )Kvi «" n S..OI d; ''^^^OO
homines suscitati fuerint, nemo cadet
^jLaJ j oil ) i \ y i^ ^^060 oi.i
amplius, et uno Dei verbo, per Chri-
slum emisso, surgent mortui omnes,
Q|.T.^»-o ^J-sf )oa^; M^K^ ^-l:s5

)K.jLbo yoot \,S . .^ v> . n ••N- » >^


propere, velut in ictu oculi; niinime

enim impar impotensve llle est qui vcr- :l^s ^Jl / \ f> )._! .^ °> ^'-
y -\ 25

bum islud pronuntiabit; vocem hanc :o«iiK-..io t-ij-so jQikj )ooi JJ; ^^k^oo

AB] — 9 B oC-r — 13 A (Piri. ^so/o- — I!) .\ p;iriliT ^ow se<l c-iim jin fiiie sccuiida 11181111 .'uldilo.

— 20 .\ lIs-v5jO >*o^- — 21 \ \>h\\< l^ocuxj scciiiula iijaiiii iiiulaliiiii iii |^..m,o. 23 .\ adil. Icsiim •^oa^ f,.j»
— 26 A 90x10 ;<p.

' Luc. VII, l'i. 2 Marc. V, 'il. 3 loh. XI, 43.


3

389 DEMONSTRATIO VIII. — DE RESURRECTIONE MORTUORUM. 390

' I J
^^ »- >,:^^i_j^ unaiu quarn efTeret , ad ultimos usque

^»" "^ yOOtN-SN NN-^-t V) terminos transmittet, et cuncti [in tu-


)
V-'
^_3oi \i
^ ^. V jLafl— ».c>o
mulis] conditi prosilieut et surgent. Xe-

([ue irrita revertetur vox ad illuni cjui

miserit eam, sed [fiet] sicut scriptum

est apud Isaiam prophetam, verbum


)-;^oc:=, )_^ji^^ otA M^f^f pluviae ac nivi aequiparanteui , liis ver-

bis : Qitomodo descendit imher et nix de

^t^o )-^J ^ )-^^^° )^^ eaelo, et illuc non

(jenninarc et parturire facit, ut det semen


revertitur, sed terram

, Nr> v>o )_i.;jJ ) \n V jJ/ ^-30f )J

seminanti, et panem ad manducandum;


10 ) v> ..\o )_:M>i>^ )—^'J oot-k> oC^
sic erit verbum quod ec/redietur de ore
^^J^ )oou )_i30! : )N-^Q-a). vi" \ inru : non revertetur ad me vacuum, sed

^Q 2oi I )Jo . . va-3 . v> »n °> — i,


faciet quaecumque voluero, et complebit ea

,
^ ^ ^/ jii :J^) n 1-, m -ii^ ad quae illud niiscro' . Porro imber et

V-^)i^ .oiijf», ^o^kio )_L5J, ;)opi) uix ad caelum non revertuntur, quoniam

15 ; v> « \ ^
:)., .- n ^ i )-^^J^o
\oluntatem eius qui ea misit, in terra

perficiunt. Verbum autem emissum a


)_:^;)_3 yOOM?, » v>
^^ «" ->
j;
"'54,.^^^
Deo per Cliristuin. ijui ipsius ^^crbum
»_JL^ ;fi^; ).A^N_3o x^Wio^^
<'t Sermo est . cuni virlute inulta ad
:ot_sal^I^^o otts^wio ooj, o<,. *v ^ .
'

ipbuiu reducelur. Cuni enim advenerit

:)) ^-.^-a> JJ — « " -> o«1q_^ ^_3oi [Christus], illudque \'erbuin' protulerit,

20 J^, .; I Oijk )JSs.*ioo )i/ ^-3, "^=4»^-^^ descendet sicut imber et nix; et per

^ j^SJ^ \-<^hi )\ ^ V In v>, ^ ipsum, quodcunupie seminatum est

V^ ^o
germinabit, et fructus iusfitiae jirofe-
0(_3 \-i. 'J Ot.^_3 Oi_3
V=
ret tunc Verbum ad eum qui inisit
) ^ Vn^
"" ^«—3o«o •) — Q-^yjl )^) —
illud
;

proficiscetur, neque iuanis erit


Ji^ *) « t-, m |oO( )Jo Ot_l,, t V> J.Q_^
reditus eius; sic autem loquetur coram
25 ^f-O "po/ )-l30« M O|)^J|)_b0 )_ioo( illd a (juo missum est : Efce cf/o et pue-

vi^ ooi-i, )_. > -v? )—i/ )oi ;ou,» tvi ri ntei quos dedit milti Dontinus'. Ipsc est

AB] 2 .\ ow.3iao — 3 ,\. dormiciites ^a_>c«i i^»'- (; .\ ooo^^evaik. _ 10 15 ovi.- — II A


^3- IJ 15 U^l-o -ii' • — 17 .\ uiJil. cis .ooC^ (i*«oo - 2S B ot^ lova sccundo.

'
Is. LV, 10, 11. — - Is. VIII, 18. Cf. loli. .wir, 12.
, —

391 APHRAATIS 392

vox illa pcr quam mortui rovivisceut ot—s ^)—i; JL_D )_ioj ooio . ) l\ „.v>

idquc Salvalor tcstatur, duui


,__3 ^Q^^ ;oi.i» ^_oo'^
(lc sci|)Sii
:po/ jKjL^
ait : Vfiiict. hiira quaiiihi iiiiiiiiii quoque

vorcni audicnt Filii lioniiiiis\ ct dc nu)-


^_bo y on ° ii l o :) —L-i/« oi'tl-3; oi.J^
numeiitis suis prodiliuut Ita ctiaui scrip- .

tum cst : //( prinripio crat \\>x, ipiai'

cst Vcrbiiin''. VA rui-sus : Vcrliiiiii corpus >/ ool |K . \ V> 6oi; jooi jl o

fartuin cst , rt habitavit in nobis''; ipsuiu |Joi 6o)o .^ ^^^-^^® ^^^ )^^ )J^^!
autcui cst vox Dei, quae ab alto cla-

nuuis cunctos mortuos excitabit. )KJbo v6o6^


16. Rursus mortuorum rcsurrcctio- ^^vi^ ) « noyj-^
V—^ ^-^/ ooi 10

ucni Douiiuus demonstravit Sadducaeis, i^-bo oik Q-^JSs-,/


^ )Kjbo K. .r-M

cxemplum ei adduccutlhus uiulicris ^V^/o iooj x^i-:^^ ) \ •> «\ ; )^— ]lKiU


unius quae septcm viris nupserat, ct ~LJL^
h^ :y6oCS^; iooi )lto/ )oi; :o(\
interrogantihus : Oniiirs iixorrni hanr
po/ \::^^°^ '-.^ooiJL yoou^ \jL,]^ )K.£^
habucrunt; in rcsurrertione autrin iiuir-
jJo voisj/ ^_„,w.x^ ^^^^^^? 'V!— ^ voo^ 15
taoruin. ruius e.r eis erit^ } Tunc rcspon-
cis Domiuus
.)^, of^^ io ^ijLo voJ^l/ ^..N^i
dit : Erratis vehementer,

et nrsritis Scriptiiras nrqur cirlutrni Dri.


w.oC^6 OQJk )-^qJ\^ OOI^; ^""^ ^^^/
Qiii rniiii inunilo illn rt rcsurrrrtione illa

ex niortuis iliijni habiti fuerint, nrque :)ju ^oi )^-=K^ JLs/o ).Ju yj^n\\
nubenl , ncquc niibriitur, qiiia niori ullra ^^oo ..%.•>>><> jj Ji^_^a:io^; ^^s.^00 20

non poterunt ; rriint rnini sirul Anrjrli Dri,


.jK^^j J..«CJL^o jo^) yoj/ Ji»jL^ ^/9
et filii resurrrctionis. De rcsurrrrtionr

autein in qua resuri/mt inortui, non lc- t ^ ^

(jistis iii Srriptura quoil ili.:cit Drus Moi/si

ilr rubo : Eijo siiin Deiis Abralnnn , Isaar


^oi'^ — i/; oioi_X/ )—j/ ) — i/; :) ^xj»

et laroli; rt non rst Dciis iniirlunniin , oni- )6oi jJ )oi^ )6|o .OQ_a^;6 >n » m^./;o 25

nes enini vinint ci". •:*oC^ yoj/ _«J:^ V-^'^ yooC^ )J^oL:bo;

ABJ _ 1 A ,^v _ it .\ Uo- — la A Uai.. _ 13 A ^ooM^- — i:; .\ ".^- — ^''- .^ Uv _


18 A 0111. lla^. _ 'li A Imv _ 21! A add. scrf rirciiliiim V^-^ U/ [IcCm». — //;. A oiii. oC^... ,^oo»V3-

' loh. V, 23. — •-


Ib. I. 1. — 3 Ih. i^ l'i. Vid. Praef. g 11. — ' .MaUli. xxii. 28. — 10. xxii, 29-32.

393 df:monstratio VIII. — dr resurrfxtione mortuorum. 394

)Klio jotAi :^.t.;.r. p vS/, tu/o 17. Siiiit aiitom qui, licct vivitiit . Deo
taincii nioitui sunt. Imponens iiamque
^jjj )— I,' nci «>
^f o»:^ yoLa> .yo—il
Adac pracceptum [Deus" ait : In <Ur quo

ex arhnrc romodcrls, niorte ni(nieris'\ et


. v^ .lo—iol jlo—io )— 1 \ "./ ^_io
post([uam praeceptum [Adanf trans-
5 : '"^_d/o )—i, no °> "'^ — =>—^? '^^^
gressus est, ac manducavit, vixit aiinis
)o^yo :^JL* ^l^io ))-^iiJil )_.L-
nongentis et triginta; sed propter pec-
. .^X/^ j^ " '^ o;-^ jooi s-^ «"» i, jK if v> cata sua, mmtuus apud Deuiii rcpnta-

jK.^ ^'^^/ OOI I * ^^» ^^ *^l9 liatur. Ut autcm persuasum habeas

)_L»ot . wi (fi ." °>/ )_)/ :—« ^ vS/o peccatorem, licet vivat, mortuum apel-

lari te erudiam id enim apud Ezccliie-


10 «^» ;) «'^1 ^*^)—^)--^ o^^JJ t-^
, ;

lem prophetam scriptum est : Vii-o ego,


oiJLa^ )_Lsj JJ; )iopo )po po/ p/
(lirit Dominiis ilominorum : non delertor
).-:^ )Lj^<,
morte pcccatoris mortui'.

18. Dominus etiam hoiniiii illi (llci^iili


:oii>. V^/; )vj»^ooC^ Vio/ yV>» ^/o
ad cum : Vadam ct sepeliam patrem
V_io/o .^lo^ )l/o u^^JJ JQ-xo/^)/»
nantm, et rerertar ad te; respoiidit : Di-
1.5 . "-, '^ ^ \hyJi-M a>o •>»
^v^-^ °l-^
milte ntnrtuos sepclire ntortuos suos; tu
.^jU-sN. v^ •,_LflO ^j Kj/o ,yoo»:;K-^
autcnt radc, annuntia rcynunt Dci'.

)JS^^ ^ ).^J^sJCo ^; )Jiu>/ .)o^;


9
OuoiiKxhi vcro intclliaris verbuin ilkul,

>ooK_icuio IS. ») ». -. > > "^ /^ >^ o/ Ijoi carissiinc? ^\uiii uiKpiain inortuos vi-

)._iiL,/ o/ •••vOOt.^J^wiio ^V, "lO; ))is-iio disti mortuos suos sepehre? Sed quo-

-..^L^ •^^nv.A )lL^J)oM modo mortuus surget ut mortuos sepe-


20 p<Si 1/

''^
liat? quin contra, argumentum a me
«Ji ,—3 ) ^^^\ rwOLJio^^s^ ) fn .

accipe. Peccator, licet vivens, mortuus


)cHkji )^v-iio ^ ).^,jo :)o»Lj oo, \i^
est Deo; et iustus, licet mortuus, Dco
OOt )ts_i_A )lQ_iO V-*-^ )—'«• 'O?» ^-^
vivit ; talis ciiiiii mors somnus est , sicut

Jis_iiojo J^ -^•^* )—'/? ^^-^? V^/? ^/ David ait : E(jo rccuhui, et dorntiri. el eri-

25 yO^^-^ivlJ^^ :)-<^/ r^/ ^i .J.V-:i.U/o (jilavi\ Et Isaias : E.rperf/isccntur tjtti

^iO>. -^io/ yVioo .J^^SlX ^•>» iacent in pulrcrc\ Doiiiinus (pKxpic, do


oi; OU.^,.,3 >.

ABJ I .\ iiaiiter ,s ^ihI seciiiiila iMaiiii ailililiiiii _ ;; A ailil. (/iinil d impnsnrrnl ov^. »»« lljjOaS. —
//;. A iiiii. "^io- — 8 A oni. o«. — !l A \ilo. — I A \'x. — 11 A wj>;. — 22 .A. ^^ lesoo. —
23 A i.xl U^a/ vsoLo-

'Gcn. 11.17.— 2Ezccli.xvm, 23,32; xx.xiii, II. — = I.iic. IX, 59, CO. — ' Ps. iii, C '
Is. XXVI, m.
.

395 APHRAATIS 396

filia arrhisynagogi ail : Non est mortiin jj/ IK-JUy) jJ \K .\ l\


:)K._ka_j_D

piiella, seddorDtit xomninn'. Et dt' l.azaio

dixit ad disoipulos siuis : Lazants aini-

eiis noster ilormit; seil ihuIo ut evifjilem


^3; :Vio7 ).-l<i2^o .s-oia-v-^/j )jlXj7
euni'-. Apostolus ctiani ait : Omnes ilor-
:V2o/ oolo ..2^^Nj ^3 )1 jl/ y^Y*
miemus.seil non onines intntutabimiir''. VA

\lorum:De dormientibus nolitecontristari'


^oi^ \1,^ )ooil )J y^\, ^l ^;
19. Nos autem oportet timere mortem
secundam, quae plena est fletus et stii-
^m
)
V* ^io^o
J-ii

)
.^•>-> jJL^bof ooi :^

doris dentium, gemitus et cruciatus, et


.\l{^ ).3qjl.....s» pcCk; ooi :)joo;o )Ji^jLilo
in tenehris exterioribus est constituta.

Beati erunt fideles et iusti , in resurrec- )_Xi^VJuXo ) iv>VoU>o^ ^f yOOiJLao^ lo

tione illa, qua se exspectant suscitatum yOV-^J.tsi; . « nmv»; )JS>.a Q ^ >.»0| ^)

iri, et bona promissa recepturos. Vae jJo_b>o •) ^ j> yOO|yT^\nvi yo\ '>ni6
autem impiis non spcrant in resur-

rectionem,
(pii

propter omnia quae eos


^ yooi^ ^o )^ VI « f> ^ ^^JL:>Q.*ot^ jl;

manent. Satlus eis fuerit, iuxta pro-


yOoC^ )ooi ... n°> .vooij^ V-^^! ^f^
v»," N" ^_</ oooi . .^ VI . n )J o-^/ 15
priam eorum fidem, non resurgere.

Servus eniin cui llagella et vincula ab ^; ),' -^


\; ^^ .
^^ . 1 VI .(^ V>;

hero parantur, si dormiat, non optat :oi_X o_-L^>^ )?Q_fiD/o )?-^ oi»Lio

evigiiari, cnn\ noverit se. postquam di-


^f^, y.J. n1J^%
)m ^ ^f; )-:2,

luculo excitatus fuerit, vapulaturum, et Ot_\ t-^^jLio V-^U/o )V3J )ooi; )_:i;

ab hero vinculis traditum iri. At servus


)_L-/ )-J4 )^o .o^A V^/o ^;Jo 20

bonus, cui munera dominus pollicitus r


-> -^
1,

)
-^ '^ N" oiV_io oi_\ yi;ots_»/ ) I
>;;
est, praestolatur donec dihiculum ehi-
)J^oiaio "^ -^nio )v-3'i )ooiJ s..K_io/;
domino
cescat, ut praemia a recipiat.
r:^ yi P'! -^? ^

Sub ipso somno, viihM Iiernm ea sibi

largientem quae promiserat ; et quamvis ooi— . oiV-^; 00| y^l/);


}^-^ 0|. vi^N .;

dormiens, gaudet, exsultat , hilaritate- ),' -> :o»J^ J.;o)^/; ^t^io ooi oi_^ -2]

AB] _ 9 .\ pariler (joo»o scmI cuni punclis secunda nianu addilis. — 12 .V 'a^ ^oua^a»- — >« A
pariter je» sed cuni « socumia nianu addito. _ 17 B scriptum lu»l)et voeeni oi;-» alraiucnto rubro. inter

lineas. quasi voi'i IC;^ prai-ficicndiiio ant sufl'iciendiini. _ fl/. B Ik^ — 21 .\ Uunuoo o(X..

Malth. IX. 2'i. Lnc. viil, 52. — '^


loli. xi, 11. — ^ I Gor. xv, 51. » I Thess. IV, IS (12).
397 DEMONSTRATIO VIII. — DE RESURRECTIOXE MORTUORUM. 398

OiKjLA jJo_JwO .w^<-30 j090 01.M.>S->l5 que porfruitur. Impio .autem somnus

oi^S vl.^^ )oi; )_jm :oj^ )— v>m^ |l iiiiucundus est, cum ea recogitat ad

quae ipse oriente mane reservatur et


j—oIVjo . otVxN. »,3 of>\ v^^o :)^| , , ;

frangitur animus dormientis. lusti vero


yoot^ ) v> m •> yOOiKJLiio .
•" •> ^^;
quiescunt, et gratissimo somno per
)-.N>i otioo :) ..NN^ )_ikiki).^
diem et noctem continuo fruuntur; to-

tam illam prolixam noctem non perci-


« .t «Ol .yOOl .1 . V> VI . > M ) V_>.
piunt, eisque tanquam una liora aesti-

matur, et statim a vigilia matutina

v^oot_ JS^ )> -io> vboi. |Jo_>wO alacres expergiscuntur. Impii sopore

10 \\>^\ )ts-«)-s )_:>o«; )( ->


^ . «.v^jo
gravati, similes sunt liomini aspera ve-

hementique feljri deiecto, seseque in


) i\ oi foi \-> ^oiJ^oco •)N. «^ /n«v<%
cubili liuc et illuc versanti; per totam
•^% oiJLo ) .".NX OL^io )_a^o
noctem terretur, atque haec tardior ei
s-^ « .'.>n; )t-di ^-^ ^J;o >.*0(C^v^ O^ fluit, et diluculum reformidat, quo Do-
•:>o(p>o oi\ mino paenas solvet.

20. Fides autem nostra docet homines


1.5 \^\ \j>f^^ )-i30| ^; ylo VI I .01
in eum somnum semel lapsos sic conso-
» .^tv^; )Jkjj^ )foi \-ij\ s^JLs > .^-^•^»;
piri, ut bonum a inalo non discernant;
Jo ;.» / > ^_io o^ ^»i ^o yoo^ nec iustos promissam retributionem,
yOOt-^Lj l\0 V) > /\ -> f> VI ) » ^t) neque impios debitam paenam excipere,

)j»o^ )».*> )AV-s^fnv> jJd_^ jiJd/o donec ludexadveniat, ethomines a dex-

)-l/ V>-; ^ tris A'el a sinistris constituat. Scito igi-


20 . -: vJli^O )_L-if )If,

tur, exhis quae scripta sunt, cum ludex


«^J^; yaiSo ^So vrr>,.ta.^l/o . Jl N«-i^\.

sederit, apertique fuerint coram eo li-


^_-^J^iJ^v..ioo ) I ^.; oL.i; l-sot-i^;
bri, et facta bona et mala recitata, eos
)J^v
^ . »•," nJ^v^^oo s..ota.^^--jo )y qmo
qui bene egerint bona a [Deo] bono ac-
)J^v 4 ^ o..\°>; ^--Jiw/ :)Jis.L 2>0
cepturos; qui autem mala commiserint,
2 Z
2.5 oiiv£D;o :)—3l^ x^ )^-^ ^/\ -ihv^ a iusto iudice male mulctabuntur. Ete-

)_ii; ^ \iljj:> y.*\->nv> \LLLs> nim erga bonos non inutat indolem, nec

.\B] — S A roniniinationihiis Dnniini .</;/ w;»» t in .. fi N3 [ov.-«ivM3. — <> .\ .Kld. oo f^.^v — 7 A


adii. looi [1-v» — 11). A cmi. ^^vi- _ 8 A H^goaao — IS .A ailil. ^» [^». — 17\ .a^,. _ 18 .\

\^ .jaoinNftv — 19 B 1-M.i.o — 21 A adil. ^» |u«i3^I./o. — 2r. A ilnmnrtlionem U*;= «iiaje [Ifiv.!»

secuiido.
.

399 APHRAATIS 400

iustum se ostendit, quia in iustitia multos oii-Zs ssii.-:^ |J v-^ [Ll l<^ .jiji

condemnat; at erga pcccatores naturam

suani mutat in mundo isto, in quo iustitia


:o<.Lib .°>\ .. vi ]~i^ ioAo ;sa..;..;^
gratiam absumit, et omnibus districtum
|Io i
•> >
^ oC^ \n\ ^^oo» )..:ic^v.^ j-iou:»
se exhibet. lustitia erga eos clementiae
io :M)_a^<%^ otX )^o )l^)_a^ 5
non coniungetur; quemadmodum boai-
yoojlcL^ )iQj)j ^oi^ )iajL-.^ )^loKjLiO
tas olTensam [eorum] non mitigavit, ita

[nec] iustitiam indulgentia [temperabit]. )l.aj)io )iaL,^a£Q^ )io-^-^ i^i^ jJ; y-A
ludex a misericordia procul aberit, sed ^ ) n i ..; v^^ )io ^ « ^ . )ia.:k.^i.^^

magis provocabitur. Cui ergo


iustitia

misericordia prope accedit, ad eam ille


.)^^^^ oo, \Sl\ )idj),^ :)_iif
^
)—Lskj )ioA^.^ oiia^ )—^V^f x;^<=>
'"

se convertat, nec se ipsum iustitiae

permittat, ne eius delicta ab eo requi-


^oto^^cLs Y^ w»ota.<L^ » .'.i )J; )iQj)_^
rens, ipsum condemnet. Eum autem cui
misericordia adempta est, iustitia ad dis- ) n / .i> )io ^ >
^; ^^o .ot»" *.) ^ ^^li

quisitionem adducet; ab ea condeni- oi->3 :)l^Ifld.a^ oj\ )ix^ )iaj).3 oi.x2o

nabitur, atque ad supplicium procedet. ) n /niK\ ^j/o ouL«Aoo 15

V SO- ^ 3 t^ ^—*\ Vs V) »
21. Audi ergo hoc argumentum, ca-

rissime , de retributione in fme facienda. ) i <\ A^ ? -


)iv-*^ )_LJ:;c^,
.' . 1 I
)_?<^
' »

Etenim pastor, diviso grege statutisque


ovibus a dextris et a sinistris, bonos
^ ^)a—^/o «"'i-^ '^t-3 t-3

o^ooxD vr-^ otL^aoI


t—-^
^^^»-3Li)t ) v>f \
benigne excepit, et heredes regni eos *
yO—i/ iio/ « .» .oio :)_.£_^; )id i «^ 20
constituit; malos autem a se correptos
.c>'>.^..i/o ) » i S\ ).1m )^|^o .jioi^^o
atque dr.mnatos ad supplicium misit '

. «\ ./o .) n/i>^^ yoj/ if-i ^t^oi


Et illi qui luintios ad regem miseniiit

dicentes : Ne sit iste rex super nos^;


:o,Jio/o )
t\v ;Li )f-^>-^/ 0'i-*!

cum rex accepto regno reversus fuerit. )_io;^ :) "^^v ^_A^ )Joi )ooiJ jJj

tunc demum coram eo hostes eius iii- _..tl_.oio : ^_30(o )id_aL-^LM s^ co ij 25

AB] — I A la^. — //(. A add. (ji^ [.'\\..m. rndi' sensus : erga bonos iioii miiliil hoiiiix iiiihlcm- _
2 \ iuslilin iiisa lonflfiiinal miillox \^^x WT,;^ \Lai\iy. _ l .\ U^i^^o- — A X ct cis iiisliim sc e.rhi-

hel \>\S ^vi^ looio- _ 6 A HojISo iUoVs >c.i.. _ I2 .\ |1« "^^m il!v _ 17 A |i;-\.- — 23 \ o;>c/».
_ 2! A add. 1 o, [^. _ 2S \ ^^w- ^oSowc-

' Maltli. XXV, 32, seqq. — - loli. xix, 15. Luc. xx, 9 fcqq.
^

401 DEMONSTRATIO YIII. — DE RESURRECTIONE MORTUORUM. 402

7- 9 X.»* ^
3 , tfts-s^K^ terficientur. Operarii qui properave-
9
runt et defatig^ati sunt in vinea, non

prius mercedem toUent quam saeculum


consummetur. Mercatores pecuniam ac-
\y-^ Jl/; ) v>f N :) 4 m •>

ceperunt; nec faenus repetetur, nisi


.)K_^i; il
^r .*oio :)_ °> "" "^

postquam dominus pecuniae redierit.

^irgines Sponsum exspectantes , illo

^v^*.j; ) '^^ \ )1), .v^N V^o/; <AfL^;o morani faciente, somno complexae oh-

dorinierunt; nec nisi post auditum cla-


9

\\sA\i H ^-—oi niorem exspergiscentur, et lampades


;.
^^) v,o •r—sl^cL^
suas aptabunt; et sapientes ingredien-

tur, latuae vero foris relinquentur. Xe-


» \ «1 . »i \,^.a : )lci 1.VI .oi—a o-^oim
ijuc illi ([iii ante nosl infule cucurrerunl

sinc nobis consummabuntur.


22. Ex omnibus his intolligere debes,

carissinie, et persuasum habere nemi-

is ^lciSSv^ oi^/ )_o^yji


neni adliuc retributionem suam acce-
V-^ )J .ou^yjas
pisse. Neque enim iusti regnum here-
)-i^,'o :)_£La»NX d^H ) i.x^ )L3/
ditaverunt, neque impii ad supplicium
)j!c,iL3 )oi jbiio :o«i>>^ JiV^ )i "'^i-^s^i.
abierunt. Nondum separavit Pastor gre-
lojb.^ jj )-;-^/^ .^i— .)^ goni. Adhuc operarii in vinea laborant,

) 4 m •> 'v
^/ T qpii^^-ao )oi )t-^lo nec mercedem hucusque sumpserunt.

Ecce mercatores pecunia negotiantur,

v-i fn.^aeu^ ^jl/ ) tNvio :


iu'cdum venit illorum dominus ad re-

^IvL y^ i "W3p>0 )lo -^ \ \;


petendam rationem. Rex profectus
ut acciperet silji regnum, sed hactenus
est

. «" 'i fh Vi; )]^^o]^ . .\o|0 •, -'i'^]

non reversus est. Dormiunt adhuc vir-


)_^oiA )—icp. ^--j/ y^'v; )-jK-^
gines illae quae Sponsum praestolantur,
2.5 :yL^L\ll^s.^ . ." S m-^bo ooi )J^s.X£i\o
exspectantes clamorem ut cxcitentur.

) >e'i \ )ln VI I .o< -> a.^)_^ii )_^bo^co (Jui prinii hdjoraverunl in lide, donec

^^
V , v> ^^^ JJ )—.V— ./ ^l/j ultimi advcnerint nonconsummabuntur.

8 A ^om3-»'^ ^ L^>cc

i:i X ^o — \'t \ olU- — '-3 \ ^cro [^o\o-


,

403 APHRAATIS 404

23. Alujui aulini. hebetes ingenio.

dicunt : Si uimuo adliuc retributioneni

accepit , (|uarc ilieit Apostolus : Citiii


. ^ t—)^; w.K.^7; •.) — \ '. .^ » ^^/
peregriiiati fueriiinis a corpore, apml Do-
. .,'»/'> r.
^; «oi^ . joop y^o 1<L^ )i^^
minum erimus ' ? Hed recole, carissiuir.
K^ooi ^K m i °>/ ) V, i> )_Jot^'^j
quae hac de re, in demonstratione de
^;_^ lcL\,: :)-.-^t.:;.-,; )lL-ia--L2,
Solitariis", tibi exposui, Spirituni neui-

pe quem iusti receperunt, ad Dominum, ou-^ai )-^// \-^'() ^\^n\o; SjJ>\

ad naturam suam caelestem reverti )_I1/, \i^cJit> ^>k \Jo,^ U-^


usque ad resurrectionis diem ,
qua re- ^j\ 4 -J^ :ou» i-f^o^; )^^ .* ^\ vi^
dibit ut denuo corpus induat in quo N^ )o^ yk^
,

I ^ ft .r ^«oiaS:^. ^joi^b^ 10

prius habitaverit; enmdemque iugiter


: oi_3 ^pai^; ooi )C.^; oifcoa...^ ''^o»
apud Deum meraoriam
atque ad resurrectionem corporis
huius habere,

in
ji^ ^ )-^LAj \-J^\ po^/j •;-/

quo habitavit iucitare, quemadmodum


^^^laeu^ ,JiJ:xs\ yoooij; ^jjicL^eLbi.
^;
Isaias proplieta de Ecclesia Gentium ^_-L^U ^o )-^V^ >*!—° «-3>-^f-3t-^

ait : Fideles el constantes erunt coinmeino- ^ooiij. KA ^; jioiiX .).J.\V v^^Oi^

ratorcs tui corain Dontino, nec dabis re-

quiein ew\ Impii vero non habent qui ^^..^s_>o )-_^;o^; —^j
) yooi I V) wOi

apud Dominum commemoret eos, nam


ts ^) I % a Jo :yO— l/ >> «^ 1 — 3;
semotus ab eis est Spiritus sanctus quod ,

animales suut, et animaliter sepulti.

24. Sed et [sectatores] disciplinarum woiaj)^ )-r4\oL» ^^^l^L.filK.^ ooJLo 20

quae sunt instrumenta maligni, sermone vjLj/ jJ; :yp« 'y-^\\ )^>\-ia-3 ) « i.^\

Domini offenduntur, dicentis Nemo


:

,^ K-.LI; ooi vj ]•/ )


">•> «\ LflLLeo

ascendit in caelum, uisi qui descendit


)ooi w.oioK^/; ooi ) t i/; oi^.:» ) .' Vt n
de caelo, Filius hominis qui erat in cae-
JV^; ;oi.rD ypo joi; :^^bo/o .)... yi .>, 5
W ; et aiuut : Vide, Dominus testifica-
^ ojL.-, );oi .\j^o^ vfli^ i )lil;/
tur nuUum corpus terrenum in caelum

ascendere. Sensum autem prae insci-

tia non adsequuulur. Cum enim Do- :)K\.^; ou^A.^ ^i;/ ]1 >xoav>, n .*i\

AB] k Ifr^U ,
2 .\ "^OOM- _ G .\ aild. \x^ lua (^.;..«»». _ t» B ov3- — 2;; k |Ja.ji.

' 11 Cur. V, 8. — '-'


Vid. Domonstr. vi, § 1'». 5 Is. LXil, 6,7. — « loh. III, 13.
.

405 DEMONSTRATIO VIII. — DE RESURRECTIONE MORTUORUM. 406

miniis Nicodemum edoceret, neqiie iste

V),lio vo-ai^ )_ilNjJ; K-lio )— l:y\ >\ vim s(M'monis intclligoret, tunc ait ei

Dominus : JSemo asrendit in caeluni et

(lescendit '
, ut vobis enarret quaenam illic
:yoKj/ ^«LL:>fl.»o«V) |lo yoa^ ^/
l,J»o/

^/ ^ v?^
inveniantur. Si' terrena di.ri rohis, et non
r.
V^1 J )-^^ creditis, qaomodo si di.rero vobis caelesiia

credetis" ? Nullus alius mecum inde testis


;Oimj; ^^ioi. 1^^^ jJ ^l ^:^ j—'t^/ descendit, qui de caelestibus testetur, ut

AiNrt . ^IA ^*.j/ )


-•^ « -^; w^^/ ^^«^ ea credatis. Elias quidem illuc ascendit,

K-iJ iJo ;)..;\/ ^^\ ^-.^s^fl» non vero descendit ut mecum testimo-

nium afTerret, et verum esset testimo-


10 •:>^fif )lo;Ot^ tJtlo u>.:iCL^ ;Ok£CU;
niuin duorum.
9 P J»

^J^ )ooi-J )1 «. -i/-\ r.


^; J^/ 25. Tu vero, carissime, noli de resur-

^^^^ :)Ki:>o K-Ji-J. ^ )-^«-3 rectione mortuorum controversiam mo-


vere de qua viventi ore Dei hoc testimo-
,

)j/o )j/ JSw^^cLbo )j7; : ;oUd \.iL,^ ).2ca2;


nium perhibetur E(jo mortifico et ego vivi-
^ ^o
:

:^oi^i.Vl voiij \JoaS .)j/ \^l:io


fico^; et de uno eodemque ore utrumque
15 ^jL. ^>^ : Jiv.-:iCLio;
^ )i^iJk; ^/o
prolatum est. Quod si firmum nobis appa-
yo^ ^oo .) ivi.otv>o )i^»Ji )--^? ^/o
reat verbum istud : E(jo mortifico, verum
' ^

pariter et fide dignum erit hoc aliud :

^ioo -^IAvN f -^
>'t-^ ^OQ^ )J^ocuilo Egro uiuj^co.Etexomnibusquaetibiexpo-

: yia_uA-oi; oui-^iQ-3
"
^ -^ " ' -J-Jm ^ui i
accipe et crede in resurrectionis die

lorc ut corpus tuum integrum suscitetur,


•20 •:• VLm^Uo )»L-l Kjj>qL.o); ^tiialao
tuque a Domino tuo fidei praemio done-

ris, atque in his omnibus quae credideris exsultatione et felicitate delecteris.

\ij^i ^ >^\ r Explicit Demonstratio de Resurre-


)*U:>o J^sJ-i;

ctione mortuorum.

AB] e A >Jjaj.j>ii.wl.. — 10 .\ (Pin. .ove«un. _ II \ (Hii. ^ov.I.'»!. . ^o-

1
loli. Hi. 13. — - 10. 111, 12 — ' Ueiit. x.K.Mi, 3SI.

|La*il^9 l^<^L
DEMOiNSTRATIO IX

DE HUMILIT.ME'

1. Bona est omni tempore liumilitas,

et e cunctis tribulationibus eos eripit

qui ad ipsam accedunt; multos etiam

praebet fructus, et bona plurima parit.


\^^ liU:-^ \L-L4 .vo-»/
Ex ea enim oritur integritas, per quani
Xoe placens effectus est et liberatus,
0-^^09 y^l OlK^jQJLO w.*aJ 0|^ V^lI^
sicut scriptum est Dominum ei dixisse :
p "> '^

^a_J>;jl; tsJ,}^ 7"^? :|o^ o<-^ \^h.


Te viili iustam atqite inte(jnim in (jenera-

tione Iiac'^. Sed et multa exstant de liu- yj


— —^ X ttK) .) Joi ji^ —3 yn i v>lo

railitate testimonia. Ait enim [Deus] in 'y-^\ )i.d-a_^Lji—bo; oiioyot m ^*^\


Scriptura : Mansiieli liercdilabiint lcr 10

et inliabilabanl in .sarraliim siiper cam'. Ool .VI \\J^ Ot—o-X^ . ^ tO \-^\\

Iterum Isaias propheta dixit : Ail qiicm


\6-^\ .' ^ «\t/ V-^/
. v>-.f :) I
)

respiciam, et apiiil qacm inhabilahu.^


)
» . «% Nrt -sA ) .'. i I > jj/ •..y VI \/0
nisi apuil liominem placidam, ct liami-

lcm, ct trcmriitcm sermones mcos'. Rur-


vi ^j :»—^/ '»^oi. .s..K.^livio
^ >6. I»

sus ait : Mclior csl liamilis spirilu ct


^). JLJI^ y « •IVIC ^O) y «"^V OOI 15

humilis ociilis, expugnalorc urhis\ Sic


:)_L30| V.^/ ooi JKj.t V y-^\\ ooi
9 r -^

etiam loquitur : lustitia [viri] integri ....oiov^t f> )-^// ) VI .- V)i; oila^fj;

praeit ante eum''. Et de Moyse, Airo ) I -^OI ) I VI 1000 )i-a-.^ ) *oV) '"^.^J.o

AB] _ .K 3»» 7 A \£«^) ^^^ y^ wnj.\ lov^ II A oUi^. — 11). A ;joio loii» U^ Ui*/ ool-o.

II A ocl.o- — IC A .^U III. A .3olo. — I" A la-i.! I


|_ic*ict».

1 |l.ni.T 10 auclor armeniacae versionis transtu- ter, vol. Cli), Iransferre mansueludinem « Sanfl-

lit pariter : ^«oi«i«/i^m^/Hi/ hHmilitas (.\nloneIli, niulh ». Cf. Bcrl, .iphrahats Homilien, p. I'i5, in nol.

p. 270). Licet uliquc ciini G. Bickell, .Ausgcuuelillc — - Gen. VII, 1. — = Matth. v, 5 (4). Ps. xxxvii

Abhandltingcn dcs Uischofs lacob .Aphraates. Kcni- (XXXVI), 11, 29. — Ms. LXVI, 2. — ••
1'10V. XVI,

pten, 1874 (Thallcfer, Bil)liotliek der Kirehenvae- 19, 32. — ' Prov. XI, 5.
;

409 DEMONSTRATIO IX. — DE HUMILITATE. 410

fideli, scriptum est : Mitissimus erat prae

0:3/^, omnibits Iwminibiis suprr faciem tcrrai''.


^^;/ Uj/
2. llumilitas enim, testis est bo-
|K_i^; «oi )lo;oWD t-*^ jloA-ilaio
norniii ([uae pcr timorem Dci [achpii-
> I.
1/ y|.JL ^flo vS/o :)o^ K.^^;;
runtur] ; nuilta etiani doua per humili-
5 ^JLA ^lo'^ .* "^ V> '^^00; )K_SOJcLiO
tatem comparantur ab iis qui diHg-unt

f_3 JJ.OIVI ..'^V) .Oi^ ^.^1-^0^1« w-jO^/ eam. Si misericordiam quaeris, apud

^laau^ioo . )-^—^aii ) -i «^Sv>.5 )J^l humiles reperitur; humilitas iusti-

) i4 \a^ .)1qj)_3; v.*oi ) V^ > vi K^ tiae est domicilium; doctrinam possi-

(hMil luuniles, et labia eorum scientiam


, ^ '^^» )K^^o : .. i^w )—a «^Svi \.

prorernnt; humilitas sapientiam et pru-


10 )," \ '.
jJLJamo ))^oaJi-i r^ooiln ^ ao
dentiam parit; humiles longanimitatem

possident; et si castitatem et castimo-

J
-N /<\ v^ -N )j)L^i ^ )J.QJ', 1 « (T)VlO )la^ij
niam (puieris, in viro humili reperitur.

Religio eis est iucunda et siiavis. Sermo

:s..oicii/ ^,.*. >3o Jt/^ivi bs^^ )vi .^m-> viri humilis lenis est, et hilaris vultus;

humilis ridet atque laetatur. Humilibus


15 )j_i )
-H^ -^^>^\ )_Ja-, .)f-io
^^0
convenit caritas, in qua norunt anibu-
^..t V. ,

.J
.oV-i;ts^\ OtJ ^ l N^;
lare. Ilumilesab onini niala re abstinent
yjojo .JKii /•> ^oi^s ,_io ) •\i'\sn
facies eorum cordis bonitate renidet.

Humiiis egregie kiquitur, rideutibus la-

o^s^ o<la.'=i,co ^^-^^0 :o^ \\^ ^n.^^^v» biis, non autem voce clamosa. Horret

20 )^V^ ^ )
•> .^•)vi^ ^*^^; .^^J^sJl^ JJ huniilis contentionem, quia haec invi-

..^ diam generat. Cuni verba saeva audit


1 »_D .) I
i^f 001 )fXi; ^«^^^
humilis, obturat aures ne ipsa cordi
jJo <^oiaj;7 p^^v^ \L^;^ ^{exl. )l^oa.J
subeant. Mens viri iuiniilis omnia bona
),'>...-^v^; oiL^;i )f^ .oi^\\ ^):^
prolert, et sensus animi eius pniciier-
. / m v>oi oi_iooi saJ^vVo :)^viL^ ^'^»^
rima voivunt. Humiiis doctrinam quasi
25 ^/ ^-laAod. ) ^i-^^ )K^ .)iy- ^» ^ .
aquani l)iiut, et iii eius venas permanat

)- ' *v» ^/ oii^U^o :)_L.io' velut oleuni. Ilumiiis seipsuni demittit,

AVi] t .\ ailil. 0.-,.. l;..^^.


- 1 A C^-,,o- 7 A llnl.i.~":» [h"",^-»- < ;; A |La^ai-^o.

.\ h.ivi, o,c5iM. li A \^U- _ l(i A IITU. 0V3. 17 .V ;iilil. ^"liio IUuajo. — "i:; n ^U II2>V

' Niim. XII, 3.


411 APHRAATIS 412

at for eius ad summa culmiiia cxtolli- ^o^ ot -^No :


y '"^^ \.
•^-•>>-^

tur. Ubi thesaurus eius est, illuc co- ^^I oi)^.M:>,..lflp; U/o :)—1^2^ j
>^r.( -N

gitatiouem inteudit. Oculoruui acies


yV-A.^ oil.>_^ wULJL^. .oiK 'x ..v> \^i
terram contemplatur, mentis autem ob-
•.\-j:^^ l-^t^ oc>lt^ -.jSx^o -.y^i)^
tutus sublimia [considerat]. lugiter for-

midat humilis ne cuni , alio rem habens


^cDnv>l~> .^jJl ya^ o(S> )oo(i jJ )laAV.^«
vituperationem incurrat. Humilis in lege

Domini meditatur, (piaesitamque me- ).Sn co ^>AJi ou^o •} "^ -''^ )_i9 oif^

dicinam inde sumit. Humilis bonis loiila-:;; )^-i^ ) ^ i-^^n ]^ •)-^!


amici sui laetatur ;
proximum suum tan- oV^K^ . oi •> «->..% ojL^ o<»°>i y^lo
quam seipsum reputat. Humilis adit -^ «o :)*^£^^ )-^i loA ^ / t vC lu
) )

potentem et superbum virum, eiusque


^tK-ffi .ot.\,-V> ot\ S\ ot^ '^ n»o
mentem plane abducit et toUit. Flumilis
)-:idoi:»oo •.)^r^ ) i m .". jf^» -* -^^
arces munitissimas diruit, luroremque

et inimicitiam convertit.
)lo -I •^,^ V ^ )£oeL^

3. Vicit lacobi humilitas iram Esau


fratris eius, et quadringentorum viro-
« V»'>I ))v> N -^i/;o -^Qf^^l o m \; 15

rum qui cum eo erant. Humilitas loseph

superavit fratrum suorum iram, qui


. >.»o<6) l mo Qi^ o-^! ^^^/; )^oclJ
invidebant ei et euni oderant. Moyses
quoque humilitate sua omnem Pharaonis oi_a_a_^o otlo "^ .^ n vi ^ ) &o-^ \—^)°

superbiam vicit et humiliavit. Davidis h- S)o .yO ^t—^; oiia_^i ") ^ "^ ^
pariter humilitas vicit superbiam Go- f I^d^; oilo vi^ \ t-^;; oilaa^^n^ 20

liath, adversus eum rabiose irruentis. fc\_Jj6 .)J^-_ia —JL^ >.«oio \ \ ^ju^;
Ezechias etiam omnes comminationes
o(_^>.^ ot.\'ii\ ) ^)_^; oilo'^/ •^V'
Sennacherib lacessentis et blaspheman-
K_Dj6 .vS^o ^)-^; > ^ V , »" - I «> ;
tis humilitate vicit. Mardochaei etiam
OtloJ jot 1 « "t\->\ M.3v^^f OtloT.^TV»
humilitas omnem iactantiam Aman su-
••
;/o JO .« V)0<; 25
peravit. Daniel tandem et fratres eius

viros impios et calumniatores humi- .^_^ v6oiiQ_a_ •^ V)->

litate vicerunt. •yOOuVtLo o^o/;

ABJ 2 .\ oiCoal...as9 o A oo^ ^wii). ovV:. 16 15 l[_icx3^/o* — 1" A .-oiopj»- —


>» 1«>»»V^- 23 .\ ^SIO.
» ,

413 DEMONSTRATIO IX. — DE HUMILITATE. 414

4. Ab invidia autem et zclo ot conten-

yOOi-JLJilxa Yy^yio ) \\ «o )>lI^o vxti « tione liumilesseproliibent. Superbia eis


: )

exsecranda videtur; crudelitatis imniu-


. )lo « » n\ > i qloKjL^ jJo :)l.a.io»
nes sunt; mendacium a se removent; a
"%. "») >ioo :)1q_2^ yOogL^ . ." n ..^vii
calumnia procul abhorrent inimicitiam ,

5 )Io->->,\\.5 .yOoi^ yCu/ ^jJiSXli ) ^^


avertunt respuuntque, cuni siat filii

) I »» wJLsj^ ^^..^oo o(\ ^>t^o y n°>v> pacis. Insolentiam ablegant et asper-

nantur, quoniam de bono suo nomine

.) a^ yOOi^XUt ^"^J^ . » °l'>/» yOOlKX^ sunt soUiciti. Nesciuntrebellionem, cum

)Ia^<-^ y v> ..I; oik ^^ i ^JLio;


simplicitatis et iustitiae sint amatores,

(piioti ac pacifici , Sponsum praesto-


10 '.
^—J—S—LSJO yOj/ . .*." «^IO .)iQj)_30
lantes, et ab universo mundo alieni.
^ ^oj/ ^L>poJo :)-jI\..j.\ -tw^N/v^
Arrogantia ab eis procul abest; cavilla-
yOOt I ^ ) O .^i 0(\^ )
VI \.n
tores arbitrantur odio dignos. Penetra-

yOj/ > <. iflo ) I n yvtv>o rjloj^m -^vt lia cordis eorum optimis thesauris sunt
. > \vi yoot-a^ v.*jrol .yoot « I ;• \-> referta, et conscientia eorum a dolo

munda. Oculis mentis ad sublimia inten-


15
5 yOO(l^)l ^*->/ x-^fo 0^^^-^ )K.acL^^
y y y dunt; contemplantur decorem Domini

sui', et in eo iugiter gaudent. Cor eo-


^Jji : yooipoi o)^3Qji-s ^y-t-La : ).SooV^
rum pulchra quaecumque sunt concipit
''^Ni yooi ^ \ X—^^ •V^^ ^^«a.3 oi_i
et labia fructus optimos pariunt De bouo .

: )—i-^ )«)^ yOOtlaiii.flp y^y\ovi^o : )lp^suii. semine quod a Domino acceperunt spi-

20 ^^o :n\ -^n vOO(*^ ^^; )— ^ )-^'JI nas perniciosas exstirpant ac proiiciunt.

yOOi^)) 00(I . ) \ i. •> )_3a3 0(JL^ X^^AO Semen quod fonte vitae rigaverunt fru-

ctum centuplum adfert. Humilitas eis


'a^n '>V> ^^ w»o(n . n » / ; )) 'vn -a ^ )?).3
in

iusita est, et praebet fructus fidei et


)ln n .^ •>>» yooio^:» ) ^>J •)—^ ^
caritatis. Christum tanquam optimum
) -^ --" )ln >v> >o( ^f)_3 ) i Nnv^o
vostimentum induupt, ijuod ab omni
\a\ )jLj ^/ \.M%^ o^ v^t.^\ iiiimunditia sorvaiit; ct Spiritus (pioiii

: )lo)—>n ^ o( ^S ^_io o(\ ^V—^OLioo acceperuiil iii ois li.tliitat; oum diligunt,

ABJ — i A ^.iu.;^o- — <> A ;i(lil. ^oovuo jw^- _ 7.\ii(l(l. ootllio^.^-. ^ //). H oi^. _ 11 A
U**^ ^.lin»^. 13 A tLoipuue. — 17 A ^U^o- — 20 A ^m>Ji l^ oo-ii — 21 S. ^N n .o i^fi^O'
— 22 A ><oi<^^Af |:^ >:>.a2M ^*. — 2o A ^3^ ICv^Ij iirii |iiiiicUs scciinilii iiiaiiii nddili-i. — 2« A o^.

I
cf. is. xxxiiK n.
N

415 APHRAATIS 416

neque iiiujuam coutristaut. Teuijjla sua |-2l>^:^0 :CLS^iLA) )_^i yOOl^ )f.^eL^

Hegi maguu exoruaut, illeque ad homi- ^KjsL^ .oC^ ^xl..^:)^ )1o yooi,..C^
nes quietos ct humiles iutrat. Aedificiuui
y^o ^l^; : \-^i \ •i\Sni\ yOOt«\nv6)
suum Petrae veritatis sujierimjiouuut,
yooi.1 ft^i •> . /v> o n> .]Aj^L:a^o )
-' -*'' ^
nec fluctibus aut veutis terrentur. Ojiera

eoruni tanquam kicernae splendent, et ^ ^>L:^? io :)!•;_»; )-^a»N^

lux eorum coram eis refulget. Munera )_^^ y^} ^;oJ .)_^6vo jLjSl^^

parant Sponsovenienti, etpraestolantur .vooi.^^^ yooiiotaj ^'^lo : yoo) •»•(•>

donec in thalamum eius introeant. Pe- :)i/, )-J^ .-.\ )_L.^io6; ^,K.Vio
cuniam sumuut, eaque uegotiautur, et

cupiunt decem talenta lucrari. Facui-


fjm.V yo;l)j;6 :o(j» . /ii°>6|J^Ooo )
«"«^'^ 1!)

tates suas resjiuuut, ipsasque profun-

duut, uec concluduut vel defodiunt

jiecuniam. Visibile eorum corjjus super


. i> t ^>^6 ) '^m'^ ^;> jlo ; yoot * ff) •> I

terram ambulat; omnes autem cogitatio- ^->L y\oi v> vooil)—; ^*;-^ .oi_\

nes eorum apud Domiuum sunt reposi- io ^<x\.oo :)_v.;/

tae. Per viam arctam atque angustam jLa_\ot,-^oo «—«vo .^-^A-Lsa yooif^ 15

incedunt et progrediuntur, et per an-


^«^)j^o :)j-^/o )-L^fl; )-i;6).^
gustam regui portam iutrant. Meutem
voo.;^ .)Io-^\v>% )j-^/ \-Aik^
suam coercent iu custodia legis, ut eam
^_*_^6iK.i6; )_£DaiCLj 't^^ocLl^
omni tempore mediteutur. lu nuiudo r:*r^^

tanquam alicni cogitant et conversautur, oi^ ^^.^a^otK^o ^^;o :^-^j ^^Jls oi^

ad civitatem illam caelestem attenden- )Kit» v> ...61^6 :)_^poj y^l )...V1l\.\.5

tes; raj)tus est eorum animus atque in yOO|i^^^;l )iu.^^^ . )_^*-5; ^^mv^
alto collocatus, et in illud sauctuarium "v^ K.> -v^^ :)_^o^^ )_M.^XDo
) >)

se sperant ingressuros. Oculi eoruui


^iw-^Va '^'^ ^^ , - «\fir.Nrt ^^J^?
aperti illic iutrospiciunt, et Sponsum
cernuut
)-iK... N ^>-^o ^>ol « ^»t
« "o yooi ;• I . N
jjarautem se. Anncli coruui
^^6ot:;;__^>-^/ ^-i^)\ : o\.- is\\ ;to^;
illuc quotidie vadunt, paccm et tran-

quillitatem adsumentes et deferentes. __K.w_^o ^ /.\ \o yokSSJi ^-ioJ^


f>

Nomina eoruui scrijjla suut iu libro vi- yooi.i6p<L» ^/ ^^Ka vi\A6 )_i .)

.\BJ _ li A sicul sril l»ic». ^/. _ tt A regi ]s^.-^ [\iCs^. 10 A ^P V," l(i .\ ;id(l ».3 [,^Uo-
'i\i A ^t^jeo- — 2(i .\ 'oa.Xas.
s

417 DEMOXSTRATIO IX. DE HUMILITATE. 418

tae, et cum gemitibus obsecrant ut ex

yocn, >i->Vq^ ^-;1^0>^ .ogbo ya^o.Kj eo iion deleantur. Oblationes suas, mu-
nera , ieiunia et orationes porrigunt illi
«^^.^^^sjLi ooC^ )lo^<o )-^oo'< ),' ...n »
"
^ r
^ -. ^ qui scribendi et delendi potestatem ha-
yOOt-A ^^0.0 ), ^ \ >n\o ob> •^ vi\
bet. Legem Domini cordibus suis ins-

cribunt , ut in libro illo in aeternum


scribantur; peccata sua iugiter ex-
jJ» :>^t—^"^J^ yOOt—iOi-^— y «
^ piuigunt, ne nomina e libro vitae

. )—«" £; )C^flD Xr^ vOOt.:;opoji yd^o>to toUantur. Tribulationes temporales

ut ab aeterno supplicio remo-


yon ..^Kj, :)_L3J« >.*oicLiL^6/
^l o a ->.i
ainant .

veantur. Linoruas
o suas canticis Christi
Ul yOOI—ilL-L^ . Vl\ V \; ) cLLUiI ^-^
erudiunt , ut in illo iucundorum sua-
ya:^axQ.3Kj; : ) .'. /t v>; otLv..^j yT^jX^o
viumque hymnoruni loco recreentur;
/N? r-« > VI / m -^ oiK.'i' ." n; )U)—
et contendunt, donec locum ilhim iii-

:)il/ oo(—3 on^ VI \ >


"^
.
^vAoK-ii-^o turaiitur; iiiopia laborant donec eis

^'yoo^j^i^ )oou ) I n in m; ^* n «M mo quod deest contigerit.

5. Hi sunt humilitatis amatores, qui


1.5 :)J.a • 0|ji.'V>,«*? voj/ ^-^OI
perfectam concordiam ciun omnibus ser-
.oj/ ^'^o ya^ «1i ^iT) yooi:)e^>.&f
^\ . ,./
vaiit. Humiles fiHi sunt Altissimi et fra-
«..010-^/0 )-^i; vQj/ ^oicu..3 )-jLLa..^
tres Christi, qui, postquam adnuntiatus
)-aeCkji t^oLs V^K-Cd/ t.3; 001 :)-JJ^Jl^; est, ad nos, pacis gratia, venit, eumque

vilpo otlaa-La^ ^^>^ooo ^yLoA )1/ Maria propter humilitatem suam sus-

20 "^) *»\ i^ V-^j^ oi'^ -^ «> t-3 : oi^ \ -^n cepit. Cum enim Mariam Beatissimam

Gabriel evangelizavit dixit Pax


:ouk -^l )_ii^ >^' )LiiJ^ , ita :

libi. henedicta inter inulieres' . Pacem


'^ ^» ).aaS.iio )« -^ K V»; ^ <.n\ ^)e^>J^
ergo Gabriel sumpsit , Fructum benedi-
-iJttjlo -.^^y^ \1\S>^ "^U^y-^i^^sLh^lo
ctum detulit, dilectaque Proles in Ma-
ria seminata est. Illa autem Dominuin
25 otlri '^ r ^>e\-> J—^l! ) '»;>n\ JS^;o/o laudavit et magnificavit qnia respexit

hinnHHatem anriUae suac superbi autem ,

ABJ _ 7 A ji^ i\a "^^ — :• A iil recrearenliir ,a-o»Cj» [^ao-i^ij. _ lo B lingiiom rnnim
oou^' — l!i B w^arua». _ //;. .\ oiI-aa.ajo sctlcuiii puiu-lo sccunda tuanu aildito. — 22 A >ai*v —
23 A l^iai».- 2J .A. '/ confrssa csl Cv.»o/o [^a»o(o-

' Luc. I, 28.

1 ATK. SVK. — r. I. T. I.
.

419 APHRAATIS 420

et potentes ei non pliUHierunt ; et Altissi- Mi 't /1 r. ^y^ . ) •^ifSvi ^^o^ ^eu^yao

mus exaltat onines liKiniles' . Vide ergo,

carissime, ad liuniiles pacem accurrere.


6. Rursns quando natus est Doctor

humilitatis, laudem lianc dederunt An- v^f^ ooo( > /.. ^iivi )_L30( ]\ja^J:c^>

geli caeli et dixerunt : Pax in caelo, et


: ) ." V) > > ) v>\> :^V-^/o ) .'.vij

gloria in terra, Ijona spes'.


et linininibits
) ^ l )( -. ^o '.\-L{\^ )K—Q^JLo
Postquam autem advenit, Immilitatem
^ik-K /«w^ •g> N-/ ,_3o .) k_i/ - ' ^\
docens dixit : Qui te percutil in ma.ril-

) J:^; ^-^! '^^ )-l30| Oll^i) V>N


lam, praebe ei et alteram; et ei qui te

angariaverit ut cum eo milliarium eas,


:) 'fy—4 ot \ o'^La y "^ <=^ '"^.^
T~^
vade cum eo el alia duo. Et ei qui vull ot VI \ ^))l; Nk-^ \
— .. > V>; ^-bo O 1(1

tunicam luam tollere , da etiam cipallium ' •y '}' -•/ ^'^ oi v\' \ '^) '^ .* V>

Haec omnia quae Salvator docuit liu-


ooi y ' -''^ "< si n\ I; ) ^h > ^oo

miles possunt efficere. Non decct hn-


^O
y^tCH^'^ y^ «\oi .
y ^t V> sS/ Ot-^
miles elevatio et superbia nec diadema
^
,

.
-^ '>«N/^ ) S .* "^ ^J>o'f-a «3l.^/)
caput egenorum. Humilem qui se exal-
jj )Io .) lo )lo—^; .« . i/ •^Vfnv)^ 15
tat Dominus aversatur, et pauperem qui
suo capiti coronam imponit rex interfi-
)_j';o )_^i jU/o :).^Lii^ ).^)-^

ciet. Speciosus Rex noster corona ma- otS.. ) ,r«> vt^iitoo; ^Ki^v^ . ) 1 4 m V)»
gnificentiae et exaltationis insignitur. )_4i. o»_fc'^ ^)—'^? ) Hmv>o :oiV-52>

Ei soli gloria convenit, quia ipsius est, )I^;o )Id^)-^.) -i^v ouS. ^^^
et signum est regni eins. Naturam eius
P^ ^^5s.^ :)^)4^ ^e^^'? -?• **4 -"

exaltatio decet; iis autem qui ex carne


^•^..^Oo )Iq_)_^ \-^\-^ ^o;a-X^ o»S»
nati sunt, foeda est et exsecrabilis. Si-
^/o :o<lni\v^; «^ ) *./io .^ o<^!!
gna et indicia regiae potestatis regi

conveniunt , non pusillis. Propterea,


)p^o )_.'J.<^ )Iaio} )_i)^ oot ^U^
carissime, quidquid in nobis Deo invi-
)IA.s\ vi^t )l.ol/o ) m^Jo :)'^XQ-3 >.« i
i H\
sum est, et in ipso gratum exsistit, apud '"^i^.^oo .)^»jaS. ))o ^)!i ooi ).ni\,v>\ 2.^)

AB] •S A add. oii loooi- 7 B .3- — 12 A iukl.


^ — 16 A 20 A t.
^-^.^ _
21 A add. ow [oJi- — 23 A mognihido \Lasi [|l.a»v _ 25 A Uijo (sic) cum o siipra liiieam simul ac

punclis seeunda njanu additis.

'
I.uc. I, 48, 51, 52. — - III. u, li. \id. Denionslr. XX, ^ 0. — ' Luc. vi, 29. Mallli. v, 39-41. (Talian.

IX, p. 16).
;

421 DEMOXSTRATIO IX. — DE HUMILITATE. 422

yla^ joiS^ l-LflO; ^^ ' - ^ - ^ .


^ I
!> 7
nos ne inveniatur, sed quod ipsius est in

ipso remaneat, nos vero stenius in nostra

joAJ . T..O ot Nt.; iK '^ I oiLa^ jJ/


condicione. Xos decet liumilitas; illi

06.0 :)iaa-^ ) ^ '.


^ .,_L2ai
gloria et et magnificentia debentur. No-

^ ooU ^jLi; ^o .)la-)^o )IaiO)


bis quod nostrum est tribuit, videlicet

humilitatem quidquid autem nobis


; noii
)1 ^-^ ooU ]1 601; >Otl.^ :
)IA-n/<svC
dedit ne adsumamus. Nam, etiam cum
7- -^
^ 9

o » m 1 V) ^^ ^Kj icl^ ^ vs/o .o.mj illud impertit nobis, tentatione nos ex-
«^ ' ^^ peritur. Si quis enim tollit quod suum

ya;^ non est, tanquam malefactor


y .^ot tv> o(^ y «^
•\*:. oib^; jl; perfidus-

^ que traditur custodiae. Oui autem in sua


10
) ^ .^•^v^ o> r .'•^ )c>f>V); ^^0 :jL^;o
liuniili condicione permanet, ab Altis-
V)I j )i^)^ ;ij :oik j)a-t^ ).^,'
simo exaltabitur; is gloriam ne appetat.

^A»A s^-^a >-»-'t-^ "T v>^ l-^j^ li.^^t jl 7. 'Son enim potest homo duohus dominis

U^ )Ia_ioJ )^IoK V i .^dp;_io « servire'. Exaltatio humilitati noii con-

sociatur, uec superbia castitati. Non


*> y P , V 9 9 componitur audacia patientiae, nec te-
^ : )io m /vyS, )la^^ )dloKjL2o jj «s/o
meritas humilitati. Qui superbiam iam
^-:)o . )ln > .^ ^ ni\ )ldj»oiVxa^ jj >^/o
Hunc amplexatur, saeculo venturo pri-

)!/; ) vi\n :) •> v> )1o_^) '^>nv; vabitur; qui autem diligit humilitatem,
VlJj; ^_io ^^Jo .o<rv» o»^ j^^J^Oo splendidis in sedibus exaltabitur et ma-

);1)_3 jJ_j».i^^ ^o^UK^ )lo •> .•>>io gnificabitur. Dives ille qui purpura in-

20 )^ jut^ pc^V/; \U''^ .li^H.? duebatur, superbia et gloria se efferebat

quando autem illuc descendit, in sup-


y^ jOt-al^/o jJbJ»l/o )oO« VL^m/o
plicium missus est, Lazarus vero qui se
ipjko :) n.^ni^ ^<%^ ^I^^ ^j/
luiiuiliaverat exaltatus cst, atque in
O(odx:3 oJ^^ w>.Xi>l/ oi_*-Slj ^^/; sinu Abrahae consedit. Pharisaeus et
)l '^ »0«.^ ) —fn •> v>o ) —L^v^ -y^y^h, publicanus in templo orabant ;
phari-
25 Oi»!<M 0;j0 Vl^m/ \s^'y^ : OOOI ^Xpo saeus gloriabatur, seipsum iustum pro-

)_a>j&^o :wk_3ji )J ,_^ o(JS> « ^\ Jk.^0 nuntians, non vero descendit hic in

ABJ _iA 0111. |Lni..>vi... ^o- — 10 B ^uas. II .\ Uo» ooi- — 1.1 A aiid. •*-*» [H- 10. A
|l.m.Tia\ [|l.nn.1vi La>^. — 1.; B u.^11 [11 >S/- — 20 A prius |I.a:;(.^i seoiMida maiiu in |l.o),.5^% niulaluii

_ 22 .\B "^ (sic). — lO- A ad.i. oJv l"^- — 23 A «.jtfv _ 20 A iiiu. (1-

I
.Maltii. VI, 24.
423 APHRAATIS 424

domum suain iustifieatus; publicanus

autem scipsum huniiliavit, et desceuilit

iustificatus in domum suam. Malum ^ -v^^X jlo^-^^Ns-^o :)v^ou '^ 'tnnN


bono adversatur, et tenebrae lumini,
• jlA^^ /«xNrt
I
I 1 ^ '^ ^noNo :)1qj)_3
inimicitia iustitiae, invidiae humilitas,

et contentioni silentium. NuUam virtu-

tem habet mahiin ut adversus bonum


:oC^ vcp. )v.^oti\ \—Jo )__3ojlJo
iusurgat; tenebrae, siinul atque luceiii \]j.i

Aident, aufugiunt; amaritudo dulcedine sd/o :)la.«^vJ:. ot^ )ow3lSl^ ^iov^v^^o


>'
9 9 ?
infirmatur; iurgium aequitate destrui- • )lA "x /«w^ oiJ^ ) ^/ ^ln'»^ \\^N
tur, et contentionem silentium restin- |li-^6 :)Iai)i oik ji^^lio )-u^o lo

guit. Nunquam enim aemulantur tene-


yym!. v*^ j JIq^Ka oi\ )-a2..fio
brae caligini neque inimicitia rebellioni
,
ty
9 9
\in ^ -^iN \ ^» ]l ss/o 1-1^.^X3 ) .^n t J
invidet, aut deridetzelus contentionein,

neque odit absinthium amaritudo; sed


)iiv-::^ w]tlio )Ii^ ^ 3/o )i:^ )i]
'

mali bonis aemulantur, obtrectant impii ^^ 6


' )-*-^ -^ i*' •'?f^i^ i-*^ )V^V^ )"(
iustis, superbi adversus humiles glo- l-^to ).^V)-3 . -^v^ «^ ?- )j>L.iji»o )Ji^V-3 15

riaiitur, mendaces illudunt veracibus, JL^fo ) n .* S VI "^O. ^;oi-5K > ,V)

et stulti sapientes contemnunl. (^)ui ve-

ritatem non possidet, nullos vult iustos


JJ oil<i\ Kjk )lv*i ^^o ;),.vxVa,T-N>
inveniri. Qui .superbia circumdatur, hu-

milem tanquam elationis interfecto-


,k.i, ^-» :MM v^i^-, MJ
rem aestimat. Oui manus habet crimine i.^;l^oo oi\a^s.o-:» )-\ /"sNrt o^ » )
-^ -sN. 20

implicatas, odit hominein iustum; et ).3i Jl ^o^l ^iyJ^ Jl^^^; ^^0 :ot\

cuius osmendacioplenuin est, veritatem jL^ )id^f; ^' .\-Al{i \JJl -r^
aboininatur. •:>^^o ^gi ; \.-^ 001 ) I flf> Jf^ oi.>f>a3

8. Nullum aliud exstat invidiae re-


JJl^ A^^epi )_^^£0 9 T-

inedium, praeterquam silentium et hu- 4 JJ/

militas; malam »ftN fr» ) t.«*j5 Ji^^odo : )1ot.^i>oo ).oN^


et inercedem
consequitur. Serpens cum homini in
zelus

).A.;VSl3 ^;)_s J.iQ.-i ^; ^ .)Ji^ 25

paradiso esset aemulatus, triplicis ma-

AB] _ i A iiild. pl nliii/ "^i/o Itsj^- — 2 A xs^oai^ |"\aoai^. _ <; A >o.d l^^yajoois.. _ it !) B o^.
la A >3( _ 1! B N"n^- _ 17 B ];*;»=. _ is A pala-vjik [^»-5*^. _ 20 .\ ov:^ag.o3. _ 22 A ^o-
;

425 DEMONSTRATIO IX. — DE HUMILITATE. 426

:OU£DV-3 ^^>^ ^J^OIO ^o2b^V Ol r V) ledictionis paenam suhiit : suis enini

Ol— ^ oo(-Jb o<K No •>) ^ ^'^. —O—no eum pedibus spoliavit [Deus], et super

pectus ambulavit; cibum etiam sub-


ot -)Ot .o j—S >, N\ •> ot VI mo :|t-2i>>
ei

duxit, pulveremque dedit ei; tandem


'"^k^k.of . .) no .) >, i/ t
iN )—^of
fecit eum inimicum quem pedibus homo
5
?

jt^cL^
? p'

^ -^ ^ ot r I
^ ••> "^ . •>ot.X
conculcaret. Caiu, Ahele invidia intei-
,

.)-^;j—3 ;)-Jo ^)j )oo|o ^V; v^ » N


) fecto, maledictiones in septem genera-
V.OIO w/ oo n \ ^ •> ^-^« o m No tiones excepit, et tremens ac vacillans

^_a_o ) •^ / «^ N« sao ft V . :oi_3mo super terram effectus est'. Esau lacob

IVatri suo invidit,eumque persecutus est


y 1 \ts n/o :oil^s sVo—30 Otlof—30 3
primogenita autem cum benedictionibus
percepit lacoh humilis, dum superbus
ilie liumiH suhiectus est. Pariter lo-
o,-^^£Do o N 4 I »oio) Y mo VL^ill/
seph humilis super eos qui invidehant
)_-??.jjLi.; )_iai^ ^; ya_i>,_3o .o»A ei exaltatus est; et qui oderant enm

J
^ - 3« yOO(—^;o_^^ N^.-^ t_-a_3o coram ipso prociderunt atque adorave-

^ii-i-/ vj; ooi_3 :yQ_aa_cQ_i runt. Pharao qui, populo Ilehraeorum


15 ) I *»\

eorum
w^o-oo . >.«o(oot-^^^; ) l_>.)a_S ^ •>no
invidens, pueros iusserat in mari

perimi , eodem iudicio quo iudicaverat,


.ft \ ffft
: ) fco v> •> o I ^» ^ov ^-^o
ipse iudicatus est, et scelerum suorum
5 ' . 4
"^o « »o :) « .^ -^ ) i.\id-3 yooi-a
paenam solvit. Core et sodalibus eius

)tQ_IO :0|K_\J^«^ Ot VKTl <=> N ^j^<_3 qui .Movsi inviderant, pessima obtigit
V "^ -^

20 y^ M VO yO»0((0 .0(]\-^^(0 JN u,_jO rctrihutlo; aperuit iniernus os suum,

v cumque deglutivit; ignis accensus est,


Jj^l/ ;) -^ .M )_fc^a-ieL^ q_i4?
et eum consumpsit. Aaron quoque cl
^«t-Vi K-^v^ v^/ 1 •><> '; ) » M "
Maria Moysi humili invidcrunt; se au-
»jUjf^ ^; ^o)_«> .^ .Vd: )_LxlL Maria
tem eis Sanctus manifestavit, et
|,.l.
"1
^'*|C'^ ''"I^V
^ i-r-^ ;..o(« i(T>o
.lo) i.TiV
^
) )
septem diehns lepra laboravit. Saul Da-
25 . ))S> .^,1 -^
.f V) ) —^oi o(K..^fo )_&;o_o; vidi huniili invidum infestumc^ue sc o.s-

)lk..30t._:> :oC^..^^^ I n 't 1


->
^:-^; o^/o lendit; discessil aulcm ah eo Spiritus

.\BJA lcikaalao. _ U A /i/(o.s cunim


_ 2 in miiti^ Uioa, .^ov.;^ _ II B aJd. Iianc clausnlam ^a.^o

w^oiao mxoS ^-tS po-t uwooi^-» cl om. infra lin. 111. _ 1« A ^ft^. _ 20 K ct ,lcglii(icil cos

" Gen. IV, 11. Cf. ib. iv, 24.


427 APHRAATIS 428

sanctus, et a spiritu exagitante iactatus vS/o 1q_ J>—Jf 0<—^l )


-^^' "« <•> N- \'
est. Achab etiam per invidiani occitlit ''^kjsju^/o . ) \'S;'i s^oia^ o(^; ooo;
Naboth, et in ipso loco ubi canes san-
^ .: -^
*/ ^ yo^ ).-i:s.JJ J^^,;,
guiticiii Xaboth lamberant, ibidem san-
:) 3l^3 otdXd/ oiAo oiid_SL^^A^o^
guinem Achab canes pariter linxerunt.

Eliam lezabel insequebatur;


>;• \ "^/o . ) « v> ».'\ ''^\ '^ )_^/o
nihil au-

tcm ei nocere potuit, et a canibus v^^oC^ :)_ri_iVj i^^^^e °^? ^J-^


dcvorata est, Elias vero in caelum rap- :),'q_i; )i i.^oC^ JisjLa/ yoo^^?
tus. Accusatores qui viros iustos calum- .o._i_^ Q_Jj^l/ )_J)_j )f-:^o
uiati erant flamma ignis consumpsit,

viri autem iusti ab ca liberali sunt.

Chaklaei qui Danielem accusaverant,

ipsi Ibveam obtinuerunt quam ei ape-


\ «^ if fij; )ia_^o :Va^/ jJ "1 'i'
'•"^g»-^
ruerant. Aman invidit Mardochaeo et
}L-^ CO ) ^CU^O .s^Q-JL^O 00| ^^ ^ ^
populo eius, at in mandato suo nil

profecit, mortemque cum fdiis suis su- ) ..^ ,1 * v> ) ^N v>\ a\ ^ n jj

biit in patibulo. Et popuhim insipien- ^ yOOI,!/ _^ '] "^ •* -* Sn 15

tcm, qui humileni Regem Christum non : ^_S0|0 ^io^^NVTi OuttJ, )_^0O .yO-l/
recepit, e loco suo [Deus] detrusit atque
.. »''->•, «J^sJbO >.<0|0 -> ->) \\ -) ^o_^^ O
dispersit. Quando autem ille accepto
>..-> /-> r. >i;ob» J^J^, ^oi2^ ^^oi
rcgno reversus rucrit, inimici cius co-

ram co delebuntur. Oninia hacc tibi non


)Lii^ yj^ •^i, :JL^ \>Ji\^ ^
me piguit, carissime, referre, ut pro
> / \ '^ n V) ) > / -)
) %\ -» VI ffi v>, 20

ccrto scias improbos a mansuetis iustas )jL^ o;p/ ^ )i-^f

paenas suscepturos esse.

9. Quamobrem, carissime, firmiter


^^ •,JiJ. )l30| >« -> /"l » )_IO| ^'^S^OO
crede in omni liomine invidia circumdato

malignum habilare, et spiritum ilhim


oC^ .^.^-^N ) I I
^; ^3, .\\^ \i^
immundum qni in Saule habitavit, in
wOI )J^s.SUL^ )—^o^o :oi_3 V-^O-^s ) «,/-»

hniusmodi homine pariter commorari. vJLOJ y^%


• *
po

: oi.3 )'peL^ ^o)X3 i'^!^a^,
'
251

Cauw cnini David citharam, Saulis re- :o(-^ >.**o*,j, ^^^o) % '^^.i» )•,>•>-> )ooi

ABJ — 3 IJ CsSjv _ U>. B ^^-a^;. _ 13 B malao 18 X ^I.<oK>.r — II). A 0111. o „ -i ...

21 B niansuetos ab improhis (.^•a^ u^/ «m !'"•'-«


*

429 DEMOXSTRATIO IX. — DE HUMILITATE. 430

creandi caii.sa, pulsarot. iste prae ea

i T »; ^-ioo .otlk_i^ qua contegebatur iiividia. pro beneficiis


) .'.
t—=i-^ )t—

li-.^r. \_ZJj 0(^


eius telo eum petiit. In eo autem apud
) \\1. )lrn /•^v> oi^
(picni liumilitas invenitur, Mansuetus et
)
.i!
/ > N/^ \ ){ V) \ ^ K.>.-> )6o|0
Humilis commoratur, isque domus fit

)_L^
K_ij
i\
w ^ooKjiCLio
:)_L^
)J —a-^^.
)_i4
)
^ . li'
jJ,

I
^
mansionis Christi. Memento vero

tibi scripsisse bonos inalis

videre, sed potius bonis iniprobos; ne-


nunquani in-
me

)_a^Vji jJ vd/o ) r^^mvT^ ^; )v^i^ que ulluin un(juaiu divitem vidi paupe-

ribus aemulantem, nec iustos impiis,


a/o )Jd.i^ y-^ )^)—3 jJo )-^^a
9 aut improbis bonos invidentes; nec
lu ^^V^ jJ ^/o )1qji./.^ii :> ) I,. ii OlLs ]1

pacificos seditioni, nec veraces men-


) r ym^ . )_i_x>I ^_-La4 ^ :jL4^p
dacibus, nec dissolutis probos nec con- ,

)_i<5i^^^^ .)_;ii.j_ia^ )_£iu jU/o tumeliosis pudicos. Propterea humilita-

) I I
^ )_^/, )io 1 .--> V ;ii >^;6, tein, (juae inviiliaiu superat et iurgium

)idj^.aL^km^oo ) oJ^o ) i iy ". I; •>\>oo ainovet, adsequere; siientiumque et pa-

tientiam ei coniunge, ut a frequente


15 ) I
»v .1 ^^ y /m .. )6oiL; :oCAi. u oj
9 ^ 9
rixa semovearis. Humilitatem dilige,
)lQ-saj Z>X£K> )laau^aL^ ^o^i . )) «'.xnn
y y ^ castitatem adquire, et ambabus patien-
. -'^ -*•'*
^<>—^ Vx^^J )ici I, 1 . m v>6
tiam adiunge. Humiles a multis diligun-

tur; superbos autem oderuiit vel iiiiqui

wJlxd .yoo^ . > I tp ^botlas/, jJd^ ^/ ipsoruin similes. Iram aversare, et a

20 'i - ''*'; ) VV> V^ ^J» vA^l/o )J^O0^ labe invidentium procul abscede. ^'oli

'^ O,-^ ^l^^_3l ^J^ VI \ irae tuae os recludere, nec Aidtum ei


y <=*
jj .;

mulliformiter accommodare, nec lin-

^^ |1
? 'r oi_^ ^l JJc
cruaiii ad ii>sum condocefacere, ne ex

ea malos fructus pariat. Haec irae pro-


ji )J^oa^ vJ^i^^ :) .«i.-) )i)—3 o< I v>
genies in te ne iiinascatur, ne forte de

ipsius sobulu piurimae cogitationes exo-

riantur.

)6oil y^ )_L^toi ^ )Kia_^ 10. Oiuiiido ira in te concipitur, ulcus

AB] 3 \ et suavis \ lo . na ao [|i-ajoo — 8 A jaa _ 1(1 A U^v;^ — n A u»;^- — 21 A


add. portam >»U [w^ — 22 A om. w"^ _ 2« B
431 \PHRAATIS 432

contrahis. Ne crgo sinas eam lingua tua f t \\ o< i,^ \oi jjo •) t --'^ «

gigni, et noli eani labiis inducere. Oiii- ot . \U


nes cogitationes cordi tuo subeuntes

occulto peetore contine ; boua quae ani-


).Ja^ yj^h^ y, ^\ ^ ^n\rT>;

mo y ^^ v^- ^*^-^ -^!:^—'^ < " ^ Z


finxeris linguae tuae permitte

tuum verba pulchra condiscat.


, et os

Quem-
Ap ^
)If / °>

^
» )L£o .y l»\\ OOI
^

cuni(|ue sermoueni in lua niente piuribus y -^ \ -^ )^- \ ^


-^ -^

^_SO|U y ^^
9 £
°>

num congruens ^<^ ))_:L,^js )K. wS '.

diebus versa; dein ex- V / ^) ><o

sistat perpende, et tunc linguae eum ^\ o jJ ^/o JL-Jl. 2iw^ Ol. -SOI

committe ; sin aliter, in corde tuo nio-

riatur, et in tua mente eum absconde. 4 ll.i ? '^


P P \^
^-OQ— ft.9 Jio;0|--£D ^JbO y t % \ \^ t
10

Linguam tuam a falso testimonio cus-


—» .^1 ^^ <^^ ^ ^ J'<^—' *^2l—^i jJj
todi, ne toti corpori tuo ignem ipse

accendas. Regis Filium in te inliabi-


« •-• ^ n <in \ ot ^n \ ^^^1 jlo
tantem egregie magnifica, et noli cum ) )

eo malignos adversarios introducere. •, V) \ vT^ \S '—-^ •J


^«oioia. ..^
Solus namque in homine vult habitare, 15

et in viro multis cogitationibus [impe- JU.lL .^

dito] non commoratur. Lingua tua si-


yy—^\ oiK_^a—n; '^ ^ V) )_joJ^^^
lentium amet, qua Domini tui vuUieia

lambis. Caveant a dissensione iabia tua,


^o ) "^Xn» •, S\ ^ots fio/ >n> i,v>»
quibus Regis Filium oscularis ' . De ore

tuo vanitas ne prodeat, ne ipse a te


o(-ilSJ )1« :.i>a2l )J )IA<^t- m y N/<Aa 20

discedat, ct nolit apud te manere. •:•


y^ V^o^ )Jo mO^ ^m
1 1 . Dilige humilitatem , lanquani luu-
\^\, )J..tm..; )|^ )iaa-iaio" ;a-:i;
rum firmissimum ferroque similem ; di-
) vC .-m ; )V)_J )i^aLaLj>u.} :^iva^
lige castitatem, tanquam fructus suavis-

simos, quos si quis comederit, anima J^.^ omlSj ^..N^ttt) yoo).iv> ^.i3(;
^;
eius saturabitur, gaudio et exsultatione yoot-'»)—3 ^-^ > » i \ "./ ^*^)^ . jO)0

Ouemadmoduni arbores N«^ ;^-<^^Q^JL:c


ai'ficietur. oiu- ^^ \—»J\Si «^N- -s « •!

AB] — I A noli eam gignere, lingiiiir liiac Iriiilere. l\'ei]uc omncs ^ Ho ov^l-i ^i .Ns . ofVo^ (lo- —
8 A H/o [H ^/o- — /i. 15 Ho- — 9 B ov.^ojo^o- — i3 A. slimulanlcs, piingcnlcs [coo^- — nAcdonis
Domini nostri .^je^ |Coo!a>o<.

' Vid. Praef. § 1'i.


^

433 DEMONSTRATIO IX. — DE HUMILITATE. 434

nes e suis fructibus cognoscuntur, ita

yeS^ Ot tt\ ^_bO ) VI m-x » o^oN^i et hominis cogitationes ex eius ore

perspiciunfiir. \\t sapiens alterius ad


queni accedit mentem cognoscit ex lin-

5 yf>L^ ^:^.^ }Lil ^ )& ^ gua; nam ex


quiuitur\ Vir timens
abiiuihnitia ninlis hibia lo-

Deum bona omnia


yS kS/o .^'^&.^o^oo )—il oipo; ) ccd^cuo iugiter loquitur; legem Domini sui re-

V> ."f)Vl jJ 00( ) .' NCI > JL^K^ \\V>>i citat, voceque pronuntiat; et si verba

)K.^ jbo ^'^ ooio : oiJSsN vi>v> ^otA nugatoria percipit, non praebet audi-

tum. Optimos quosque profert sermo-


K « \ ) I 4.^i_J0; )L-^o :^^i>w:!cLbo
nes ; maledicta auteni in eius ore nou
10 o<)^ ->« ..v> ) i^ ^ )); ''^k^oo :o(^d3Ld
inveniuntur, quia nihil iinquaiu foedi
)_»j/ V-^ ^a^J^ )-i3o< : )-LflDj ^f-io niente concipit. His porro [n-ohatur ho-

nio qui in lege Domiui sui meditatur;

)i-/ )li/ Vio .)J4 )-LXi/ -f)i ^QJ/ hi sunt fructus arboris Ijonae. Cogitan-

tem niala sapieus pariter ex labiis eius


y^^ odaSLflD ^^ :)J^jL^ olsJ^Aoo;

15 ) ..' \0A; jl V> ^^ v^/ .) VI /•^r. o(^


diiudicabit; ineptias, verba ridicula aut

irrisoria, conviciaque proferentem audi-


^^'^S^^CL^ )_S;d^«o ) n i<S V;0 )_^j.J»;o
tor agnoscet. Talia namque concipi opor-
''^^..^Oo o(-^ \N VI »; ^-^ oi^ ^t— tuit priusquam nascerentur; nihil enim
1 -l"
-^ 1
''
j^ sK^ Q I ^^J^OO; citra conceptum pervenit ad ortuni.

yo^^ ^^; ^^^-ioi ;^( \- ;J^^ Recordare verba Salvatoris : Arbur bona

20 j^ .)fi>a yi.\ )-^Jis-^^ )Iaa-^ fructus bonos favit; niala autrui arbor

Son
)_^ )_l:ki/, :^^ -^Uyo^^^ nialos frurtus facit. potest arbor niala

bonos fructus dare, neque arbor bona fruc-


)V)-3 M-i^ U^-/o ooU \J4, )V)-i
lus nialos facere. A fructibus suis enim
) ' -^^ ) l\*./ ...TtV ^ .OOU ). *'i->
arbor coynoscitur. Ita bonus homo de
\^ Mi^/ ^ :\Jl )?).i ^L^ thesauris bonis cordis sui bona profert et

25 ^j^^^^^C^ :) lis );)_3^!so<L\ loquitur; el malus homo de Ihesauris ma-

)_J_Do( .)_LLi/ >!.;_iJioi ^t ^i)_3 lis cordis sui profert et loquitur mala. Ex

AB] _ 7 B Uxa». _ !) A ;->el U ^Nii,. _ 1 1 .V li3o< .>» — i:t -^ ^ \^l- — " -^ oin. o?i. piimo.

Ib. A ^oC^ [o»i>. secundo. — t8 A ^aC»». _ 19 .\ ^J^Coo. _ 2R A add. 3j [Usw

' Luc. VI, 45.


,
.

435 APHRAATIS 436

5 j) P
(ibundantia cniin conlis labia lorjuuulur' . Ki/» jK- ^/ | N. na v «n C ) 4 )
j^-xl^

12. Scd (luaiuvis habcret arbor iruc-

lus mille, ex uuo eorum potes arboreiu


diiudicare; cumque ex multis optimis
suavissimisque IVuctibus arboris gusta-

veris unum, anima tua laetabitur, quod


y^ ^» y vi;(ih->o ^-^o ^)X^
cunctos arboris illius Iructus solus co- K-j/ 00| ) > \ *./; ^oV)—3 yoot \ ">;

mesturus es. Sic etiam vir sapiens, cum OOI ) T TOt .yO—i/ ^Q-s)! >»-^jiO ..\.a

ad hominem nequam accedit, hunc prius


} i t\ •> J,o_^ ov^Jnj p ) V) mt „ )>!•,•> IC

e suissermonibusexperitur, quos si cor-

ruptos invenerit, ipsum uon vult anqilius

audire. Si autem sapiens sapientem pe- ^». Vi«> ^o\>o; \}J. ^i y/ .ot,^

ritumque virum adierit apud , eum con- o6',jaj y/ :^o(^ vN vil ) ^i ]1 ool,

sidet et permanet donec sermones eius ).^MO ) ,v\ .^T .".


\-Lj'^ lo.^ ) v> .t'^ .«

exploraverit cunnjue eos optimos ac iu-


;
^oiA ^)<^! )-^f^ ^)-oo oild^ oKi 15

cundos, scientiaque et prudentia plenos ' ^ • >- .^.11-0 r ••< -V


> VI ,fn ^o . S^i )}J, y^o : <.,.oio N, vi \
esse perspexit, cunctos deinceps eius

sermones audire et discere iugiter cupit.


\JU OOI ^ ^.^.V^^ jiocUDO )i^
Sapiens pariter e sermonibus eius discer-

nithominemquihumilisnomengerit.Est ^^ ) ^ /nv^ )V-0l^OOf ) > l/ ',0 iB/o

qui perfectus, silens, humilisque vide- K^/ )


N^ -^ •> -"-
ou^ >t',' 4 w.oin\ V» 20

tur, cuius autem mens nefaria meditatur .^.\N/^<^ «A.^N_iio )>_mK_^;


y VI, .». .V^i;

Verumtamen fatuus humilis eiusmodi


oo( ^» ).^; :ojLw>too )J^ .''.^'en oi^^^o
[cum versatur] inter humiles sapientes
qui recta cogitant, similis est hypome-
)-V>:.lS .-. \A^ hd^ jk^ l-i-iaio

lidi amarae malo cydonio commixtae;


)i.',.^',.bo )l;»)_i^ )1^^—
3^ y ."
1 » .".K::^;

aspectu quidem, cydonei similitudinem oio)—:, ) ^ /. \ .. JL ^ t-g> ,. «> / ^a.^; 25

gerit, sapore autem pahitum irritat.

AB] — 8 -A. C»i»- — 13 .\ ^l >xj»«tL^. /i. .\ I


VI .1.. Upp oo;iu v/o- — '^ -^ ^'^^'''- l^w (^r^-
1« B iSC^P». — 19 B slatione^ probaUone sua wtooj^^, ^ [,^oi£^->o ,io. _ 2» B om. Hf.^^-

' Matth. VII, 17, 18. Luc. vi, 44-45. (Tatian. X, p. 19.)
437 DEMOASTRATIO IX. — DE HUMILITATE. 438

^;; - - ^ -^ ^ - )J.o •^.*T>n j)0_^; 13. Ilumilitatem amplectere, carissi-

.o6s 1^^/ )
«' \ r. ) vvN^o ^ .'cn ^ me, quae iragrantia gratissima est, et

gustu suavissima. Vir humilis qui, etiam


^CL^; lyJjliiO Olla^^ •Sll ) •>.*n>0
honore augeatur, humilitatem servat,
vJi;^^' ^/ : ) -^.^Sv^ ''iiJs.o )_io"5* ^^ si

ab humilibus ut a potentibus diligitur.


5 } • ' -^
-: )-i-^l^ i \-LicL^ o^
Quod si accidat ei ut frangatur, vitu-
jii ) ^;o :',_^;1^^-^ 0(—:» )ooi >o) o;
peratiouem non incurrit, cum in eadem
0(-^ >Jlt ^l f
3 0( > °> I
^ "^ VI V) sorte in qua stabat versetur. Si autem

oifis ^Q 3 :^ ^ ) 3) j a 3o ^ viro superbo, qui nunquam se vult de-

'''^^ mittere, obveniat ut liumiUetur, gravi


.o) » °> ">
y •> vi^ jl otlo v>i' ->;

conciditcasu, quia cum elevaretur, seip-


10 >V>,) %o :y*,} 'JAeo ) 1 .^•w»; ^oia^CL^t
sum non submisit. Ilumilem virummulti
: ) a to yooi— ^ i^s .^^ oi vT \ *
diligunt, plurimi ab ipso student salu-
oiiaa.r^a^o . )) '«Vn» w*j1^oo oibs .'. Hnlo
tari , multi etiam laudes eius enarrant,

.> i) \ oi S \ •>; ^oi09ia_3 )>Jn, m V) illiusque delicta humilitate operiuntur,

(pii nihil mali adversus alterum in corde

suo protulit. Sedet humilis et in sa-


15 ^ -^» g» oi-:)!f-^o ;)K->a, ii .;.> )_j;o
,

pientia meditatur; mens eius in excel-


) ^ ---^nX JSi^o .) .". ->?»»? )-^o-px
sum ad caelum usque explicatur. Sermo
«t \ sO—SL-^O ^^^..^4,? ) v.^vno \h^ ,

viri humilis, statera ab eo confictus et


. ., \V^ Ol—3lA w..^iv-aL.^ .JL-dK V> -)
expressus, auscultatur et obauditur. Re-

);)_3 0|.l*,\ ^OIMO :)KJl^ )ts>aQ ^JD cessus cordis eius thesauris optimis sunt

20 ) vrv -s n/^ )J.n "^ / nVl .) VI .^ (T>-> referti et lingua ipsius fructus suaves

^;« ) I « t .« I '^oo :) VI \ >; V..OI


parit. Ilumilitasfonsestfelicitatis, rivuli

pacis ex ea decurrunt. Noe dilexit humi-


J>0|0 ))A-\ / "vv^V ^Qj 01-^0-«.; .0|, IV)
litalrm, per quam ex aquis diluvii ser -
.)—i—2Q—^; )

» v>
v:
oil;^, CD
9 7 'J
^ vatus est. Ad ipsam quoque accessit
)lof—I )ooio ^oiV—i/ oiIq_\ oV—oi/o
Abraham , et heres factus est in tcrra vi-
25 s^yy-a^^J^o :) V, »; )-J:;j-^ tae; coram Deo procidit, et se laiupuiin

j
>^ ^ A^ l^^i^ _./ |..> ... > J y «^VI O pulveremcineremqueliumiliavit.Pcrhii-

militatem pariter Isaac magiiilicatus cst,

AB] _ 1 .\ .^a/o — 8 A ;iilil. ^p (UiSaM. _ li! A o.IX-a^l.o — i:i A ova^3,o I', A


/i. A oiii. —3,. _ 1« A iSiJo. _ /fc. B Ua»a_ IVa-Ji» _ l!i A l-«I«3o la^ l»P-
439 APHRAATIS 440

et leges eum cognoverunt foedusque ,

ipsius consectati sunt. lacob vir integer

fuit. Iiahitavitque in tentorio\ et accepit

a patre benedictiones Esau. Universi pa- t " f .- <f * III '..<•


ioi_»
tres nostri antiqui humiles, et casti, et
y-JS^O OOOI ^_i^
patientes exstiterunt. Altissinuis hunii-
) T / ^ v>\ ya^''»] )_jy)io ;^."ft>/\^Vo
les exaltavit, superbos autem humiiiavit,

et ad pulverem usque demisit. lob humi-

litatem dilexit, et de eius integritate Do- ^^^ iwo \ln 11 / -^ v> od_^/ ya J»

minus dedit testimonium. Satan mali-


^ ffi .. -.oxi-^io ;o|—od/ oiio >n / >oi
gnus odio eum prosecutus est lob autem ;
OQ-^/ otlou^/o jJo-:^ ) I
^ CD ou-:^ lu

inimicum et adversarium iustorum pudo- V ^ _


r
ot.^)/o :)-j)-3; Jl^tonm ) -^4,^^^^
re confudit, et ipse a Domino exaltatus
oiin >o .^v>Ko f?» Nrt r.. 00^)^ oi;^-^
est; quia in integritate sua iortiter se

gesserat, utilleproprio ore testatus est-. •>opoad ;oUd/; y^\

14. Dilige, carissime, partem illam et


) I .M )jLbo );<5| ,. ^.^-...^^Q^;
statum in quo permanere debent fdii car-
)l.a-i)_3 .)•, m ^ >Y I •> ot^ > V» >n \; 15

nis. Aequum est hominem humiliare sei-


psum, naturam [scilicet] Adam illius de
OU-^ :Ot » °> » y.^QJ «JLJ/ t_3 J;0( ^
oi^.ioo :)_Ji»»( ^-io; ooj )—i-,-a-^ y>\\\
terra terreni^, cui praeceptum Dominus
suus imposuerat custodiendum, ut, im- V^; )—^; »-^? )—'»—oas oiA y>JSi

perio perfecte servato , ad statum supe- w*o(q^^^lmj )-ioj ) i «"i^ fja.31/; \o,:^

riorem a Domino eveheretur. Qui vero 20

sublimitatcm a uatura sua alienam siiii


oi aL-Soi/ oi L,..!-a ^—:>o jj; )Io \e?
voluit arripere, Dominus eum abicctioui
.)_aL^Q-^; )
.' V), n ) ,1
.'^
"^^ oiv-So
status sui pristini restituit. Idque testa-
''^wS; :V^/o ^_o6',__3 yoMO );oi ''^^o
tur Salvator noster dicens : Omnis qui se
y_jLioKj; ^^Jo y_a_ioKj v»__i;lKJ;
exaltal huniiliabitur, el omnis qui se iiu-

miliat exaltabitur'. Adam exaltavit se et ^^-a-^l/o ;of/ ^)a-_iiU/ .^jii^^'


huniiliatus est, ac pulveri naturae suae ..^N/^I/» . ).<^^ oi r ."n^ ) (3,
\\ ^^6
AB] — l Act serrientnl c,=-^lst.lo\a^tot~s.lo- — 2 A ^.^ssj, I
;a>^- — •* A add. jhs/j (xuii f^ovs/. — I» A
towe«. — 1/. .i 0»3- — IC \ fi,- _ 17 A 13^.- — I» A Ijoo- — 22 A ou.^ — 2» X xuVy '^<
.^ '^so ^auN o>*^ — 20 A o^3-^'
1
Gen. XXV, 27. — = Vid. lob. xi,, 2, 5 et seqq. — » 1 Cor. xv, 47. — ' Mutth. xxiii, 12. Liic. xiv, 11; xviii, 14.
3

441 DEMONSTRATIO IX. — DE HUMILITATE. 442

^l/o ^oijU/o pj-^o \Jol ^i'y3 pristinae redditus. Salvator noster glo-

oi^ «^laoU/o -^y ^ o6i 0< I if iN riosus atque inclitus se humiliavit; ex-
I

.'"^3
altatus est autem, et ad naturam suam
^-DOV^ oi^ ^ ^ \K>a/o ) ,\ -^QJl

priorem evectus, gloriaque ampliatus,


^"^^^^ oo I
" ^*^ * "^ -^ ^ ^jL^i/9
et cuncta ei subiecta sunt. Salvator, quia
.-)
)
«^.nAn/^ "^ -;^ vl1;U/; ^oj/o rjKsLflOol
seipsum humiliavit ,
gloriam suscepit et

incremento auctus est. Adam, qui se

sAf/o ))-^ )—LSOI > « -^ «^ 'l r. )_JO| "^K^L^ exaltavit, humiliationem accepit, male-

[in-^ .^•wi c^^j joC^jl ^>°-^'? ) » 't ^ N dictionesque humiliationi superadditas

O^tJ 0|'t_<i^« Jlr.-\ /«NV/s. r^ I -'«VN )o.<UO contraxit. Propterea, carissime, viro

diligenti Deum sic convenit et par est


lu :)iaj»» )iJo
^^ ^jj^^ ©-.»)Jo )_ilj)-i
humilitatem amare, et in condicione

perstare humilitatis, cuius radix terrae


)
N^ -^i^^ ) i A10 )ia2L^o )lQ.m.^90
est insita, fructus vero in conspectum
Domini maiestatis ascendunt; humili-
tatis, inquam, cuius fructus suaves sunt,

in qua mansuetudo , et castitas, et iucun-

dae cogitationes inveniuntur. Viri hu-

miles simplices sunt, patientes, dilecti,


^^Kmo ;•«>> . if SUo
integri et iusti, ad bonum callidi, so-
.^^^A^V/o ^')-3o ^^£000 yi.n /N>\o
lertes, tranquilli et sapientes, pacifici,
:w.o(o>)J x^oi; )l\^./ )Joi ^o-ii;» ^ quieti, misericordes ,
paenitentiae ad-
20 V-^^ )
.'. /1 ^ )—^V-i^? "t
* °" ^ o» «.ao^
dicti, clementes, animo alti et maturi,
«
) •! "^ v> ->o ) .7 i\ -> )-2j« oot 01— docorique et desideratissimi. Si quis

arborem illani tales habentem fructus diligit, felix est anima eius, in pace

conquiescit, et in ipsa habitat lUc qui mansuetos humilesque respicit.

..jlA'\/'VN/^. )tOa-*i J^s-^ML^ Explicit Demonstratio de Huinililalc.

AB] _ 1 A Uoio i.^^- — 2 A (1111. ow- — 3 A o^a.Cv»/o- — /''• A ^o3^. — ! A


8 A om. lo^H jo^M- — !) A oitaa^a-io.. — Ih. Botlcvi. — io A ^l^.- _ 11 A ,»^,^'». — 18 A ,j.^^^o-
.

\iei^if ^LicuX
DEMOiSSTRATIO X

DE PASTORIBUS

1. Pastores constituti sunt duces gre- ^^^xjOo


);m oui^ li^i ^ld U
gis, cui pabulum vitae suppedltant. Oui
pro grege suo vigilat atque laborat, de

ovibus sollicitus est, et discipulus fit

Olt'. J. .VuNlo OlK-^V-^ '^^ Oj^X^


Pastoris nostri boni , qui pro grege tra-

didit animam suani. Oui vero s-reseni


-^ ot » °. I ooU; M^ ^ K.» OOI

haud probe duxerit, mercenario similis

erit , ad quem non pertinet de ovibus '


. Vos N^^ i; l^jk^i j^ji V-t^
autem, pastores, priscis illis pastoribus
o/ o_io%:i/ .j-Xj^ ^^ oi,...\.>> oti.
Dum
iustis similes efficiamini.

lacob gregem Laban , custodivit


pascebat

eum
.|_^-^ jJj-3 fi^i ^^ :iU^i
ot I N oa )—^» 10
laboravit, vigilavitque, et mercedem tu-

lit. Ait namque lacob ad Laban : Ecce

viginti annis fui tecum. Oves tuasetpecora « »t mN Joi; :. S X \ on nN .


t-«^
u .^' " ' ' ' "^
^ •' ^ \.
tua non spoliavi, arietes gregis tui non co-

medi, confractum non adduxi

de manibus meis exigebas. Interdiu aestus


tibi, idque
jU^l; J^/ Jj ^; )^;o Ki^^
meexedebat, et glacies noctu, fugiebatquc
N-6oi K>J,l o;pi/ ^; yjL h^hJl i 15

) :dO_jL wi L-^o/ )
Nrt v^ t) 3 roiJk
somnus ab oculis meis". Animadvertite,

pastores ,
quomodo pastor iste de grege
v-tUL-fc i^^ :) .:V.i.^ ][. .£^. ^6
suo sollicitum se exhibuerit. Noctem, ut )_joi l-^Vf-^ |la^) o).^ .uul;:^ ^-bo

eum custodiret, pervigilabat et excubias : oiK.^vpo ^i. oCi. )6oi ''^sji^^ )-aa3

AB] _ I A Wp. _ 13 A Ipio ^kvo ^ ~ 17 A l.i>>^/ l^ao- -^ la A l-xia,.

• loli. X, 13. _ - Gen. xxxi, 38-iO.


445 DEMONSTRATIO X. DE PASTORIBUS. 446

I^ ;4io v-^ic:^ ) .-\\^ joo, u^ agebat, per diem autem laborabat, ut

eum depasceret. Sicut autem lacob pa-

stor fuit, ita quoque loseph et fratres eius

pastores exstiteruut. Pastor erat Mo}'-


:)....^ \i »_^of .3/0 :\—^l )—iL^
ses, pastor etiam erat David , et pastor
5 llaS.'i yOoi^ ^^Oj .) ^i vfSO^CL^
Amos. Omnes isti pastores fuerunt et

rectores, gregem optime ducentes.

^^o< >.->.*'> iSriNo 2. Quarevero, carissime, pastores illi


jlo^) ..
^i )

gregem rexerunt priusquam pascendis


-1 -"f^ 0001 . » \> ) I \ ^0{_-AQ-bk
hominibuseligerentur ?nisi eo consiliout
JJ/ '.)^/ <. I ^ v^V^! 0001 >
«
-^^too
discerent quomodo pastorem oporteret
10 oCk "W.^ )-La-/ va_a:^|j; "«^^
^ ^W^o ;oUo oOi ^i )...-n(Nk
curam ovium habere
grege laborare. Tum
, invigilare et pro

pastorum moribus
instituti , ipsi ad gubernandum electi

oaA^ )^) . )lQj*^fl^a^ 0601 y> -^^£00 sunt. Rexit lacob pecora Laban cum

: t-3«o ?o(JkO xocL^ > "^


>; 0(.i^. labore et A^igiliis, optimeque deduxit;
v«.q>.>

dein filios suos optime rexit et guberna-


15 .a^/o v^o VV : 1 v^^Slii t-^!0 \^i ^«t^i^oio
vit, ipsisque pastionis documentum tra-
)oo( )j)^t .SLaDCL^ .)la^9; ) m°>o^ ycu/
didit. loseph similiter cum fratribus suis
)-iV^^^ Jooi ^i pooo )jb. ^oiaJ^( ^cLb.
gregem paverat; et in Aegypto populi
)-i>.)
^/ yQj/ ^oio ))-A^ )jiai^
inaximi factus est moderator, eosque
yoitsj;» \1L \jLi )->a^o .01;).^ )_ji^ rexit ut pastor bonus gregem suum.
20 ) V^l; )_jb. ^-M .. ^ ^'1/0 :^d^CL.. .Moj-ses oves lethro soceri sui pascebat,

et de grege ad populum regendum elec-


.voj/ V-s? )-=^ )-^» _^/o opffll:^

"^ tus est, et tanquam pastor bonus rexit


^(..aKs ^^J^. or^d^ )-»Q.v> )ooi .'nt
eos. Portans igitur Moyses virgam suam
\jLi6 )oo( V»,!^» )-SftJ^; ouC^ ^j/o
super humerum, populo quem ducebat
''^J^ ^^00:^.0 )0(Jio :x:<^ ^-'^^^'/ v^/ praeivit, eosque pavit annos quadragin-
25 ^ :)-i^o )_^s..:au- )_-:i.»o .oiS^ yXs}
ta, pro grege suo vigilans et laborans,

sedulus optimusque pastor. I']l (piando

^l^'-, : JL. ^\>>> o, .^tP; vOO(_ioi_^—* voluit eos Dominus proptcr corum pec-

AB] _ u A ijaa.-a.v. — 9 A Kp^ — 17 [va».;ji- A l'ppoo U^i looi. !) lio .V oui,- M A


add. et sedulus |;-a3o [\=^- — 22 atld. k>^ (lom- _ .\ 23 A 1-i.v
. \

447 APHRAATIS 448


cata delere, quoil vituluiu adorassent
4
<^a.iiA o(;
%
:V^(0
rt
oiyJM ^ -"l't.-17'J
p..do >Aa^
oravit Moyses et Dominum deprecatus ^yo >«i «^o> jJ/o yooUoi^s^ )-viiJs>

est dicens : Aut dimitte populo peccata eo-

rum. aut si non facis, dele me de libro tuo

quem sc7-ipsisti' . Ecce pastor strenuus


o:i/ ^^^ otiisj ooul; M^ {^ Mt^f^
qui tradidit animam suam pro ovibus;

ecce rector ogregius qui animam pro ^.^ >2lw); ) i\fi .^>n )_3( Qjoio :ou^

ovibus posuit ; ecce clementissimus pa- y^\ )


«'^N/^ >2^/o .yOj/ Ji^)0 >^QJL3

ter liberos suos fovit educavitque. i\\


-«^l \-^J^ »
t{ui
:);).^ osiioi.:^ )

Moyses autem pastormagnus etsapiens.


y—^U ) —^'! —^-^ V». y^ it ^ '^o* «. >
qui noverat ducere gregem, losue filium
ov— .^^"^floi/; oiko )K, «ytvi )>>-^ lu
Nun instituit, virum spiritu [plenum]. Is
vOOi_\ s,30i__k> )—i>»/ o—kao ) t"^ >o
duxit gregem, omnes oves Israel, reges

disperdidit, terram subegit, eamque ip-


)_Ls,J>o v^^o :)K-^v^ K-»^ )—^»/

sis in pascuum tradidit. caulas et ovilia \—LL «—k); ool )—^f . r»| r \ \ )^;o
dividens arreffi. David etiam cum oves ) \', vTN 't—S;!./ ) i N ^-^ ..>0|0-d/«

patrissui pasceret, de grege semotus est |IA v^ / v^N. ^ vQ-j/ \


)—^)0 ; 1- V? 15

ut populum regeret , et pavit eos in in-


V_39 w^o;_^/; )L-3Q—fio—30 ;oi -^ \l
nocentia cordis sui, et in intelligentia ma-
I?' N. < - ' ^
•v^
nuum -suarum deduxiteos'-. Quandoautem
David o
ffresfem
o ovium suarum dinumera- Iw Ot yOOI 3 >fl\ tY>

vit , ascendit super eos ira et destrui ye^l ^^ r


» 'Oi
v^ .;.£s_:>o

coeperunt. Et tunc tradidit David pro )oO| )J>_iO »-3 0| 1 N viS/ ^^ O l . « .


°> l 20

o o animam suani, orans


arresfe et dicens :

)^s_.L_^ )_i/ )& )-^V-^ :-,-^^/o

Domine Deus, erjo sum qui peccavi dinume-


^^/ )ooii :^^{ m ;) \ l^s .^ I v>;
rando Israel. Vertatur manus tua contra
)
N-
. - '^^ •^*-^\ ^>^-* ^O s^>—=>
me et contra domum patris mei; isti autem
O/O ••.JL_^— V9 )J^
^'-^V>1
,^Ooi:^ ) I

qui oves mundae sunt, quid peccaverunt^l


•'^

Similiter omnes pastores seduli iradunt ooo, ^,.:^ )_Li<5, )y. / * ^ )L b>» 2.5

pro grege animas suas. .OOa>.


v^ JLS/ ^'^O^ yOO|JL3J

AB] _ 2 .\ o/ lH/o- — 7 A atld. ool [ASivo- 10 A "^;»./ ov^ _ 11 A oiii. |i\ ;^

.
i*a3o 13 B IJ.». — lo A ovL^ [ot v \N
i .

1 Ex. xx.Kii, 31, 32. — 2 Ps. Lxxviii (Lxxvii), 72. — 3 II Sam. xsiv, 17.
^
»

449 DEMONSTRATIO X. — DE PASTORIBUS. 450

i. Sed pastorcs qui cui^aiu uou liabeut


oviuiu, hi suut merceuarii qui semetipsos

solummodo pascebaut. Eos ideo compel-


lal propheta et dicit eis : pastorcs qiii
jlo-:^.^ o/ lyooi^ V^lo )
«^ ^l yOOlJ^
pcrditis ct disperditis oces pascui ntei! Au-
5 ••. w.K-^po ; )—Ls ^;,Jl:>oo ^^cl^; dite sermoncm Domini. Haec dirit Domi-
V-^/ )—idoi .) V, V); ot.^eL4K3 QX:»A nus : Ecce visitabo fjrc<jcm mcam, sicut ci-

V>^; ^/ >.«JL>Js. )-j/ ',i.^ |oi : )-^t.v sitat pastor f/ivf/em suiun iii dic turbinis, ct

>«»^lo :)_.£L^j; ) >on m > oi;>>^ ) —^' rci/uiram oi-es meas dc nianibus rcstris.

)l<LI-i o/ .voaif-i/ ^ wuJA )-J/


jjastores stulti ! lanain oviuni iniluimiiii

carnem pinijuium comeditis, gregem au-


et

10 vol^/ . i% iN ) I
\; )v.>nii> ••.)! Sit>
tcni iwn pascitis. Quod acfjrotum crat non
).J^ vfJ^/ ^•^t^o/ jK-L^^oJil; )'^m •va
sanastis, ijuod coiifractinn crat non alli-

sh\i^] i )_I-,^% :voK-i/ ,^; i (jastis, ijuod iiijirniiini cral iion conforta-

stis, et quod pericrat et dispcrsiim crat non

)^.i./,*No ^voKjtij jJ |»^i^;o l^-ta/jo reduxistis; robusta et pinguia non custo-

distis, sed cum austeritate subegistis eas.


15 |-^ «*
^n •» jl/ :voiV-^ )i |J^ I «^vi »0
Pascua bona depascitis, ct reliquias pedi-
^-*i^» ) •> ^ ) «' N»0 ^^-*j/ yoi., •< V«
biis conculcatis ; aquas dulces bibitis, cl

voJ^vi/ ^^.^ « .; j^^? J>°f^° v°*^/


rcliquain vestris pedibus turbatis. Et oves

nicac liis quae conculcata pedibus vestris

yoJ^/ > .* .. \; jJ^; ^«^0 vfi^/ fucruiit jjascuntur, et ai/uani /jcdibiis ix-

20 vJi;; )—>.o; w>_X) >« 1 No ^^o") .> ^»— stris tiirbatam bibiiiit'. En pastores cu-

\. i- t .". " ^K •• i -i
s. ." pidos et imbecillos, et merceuarios qui
>
>;; )- . V> >J>Jn-a.(o yO •> ' '^*

i ^ f li ' ''H ^ i V' •* V .^


ovcs uou paveruut, ucc probc rcxeruut,
j ISlJ JIQ-N) yOj/ > « NOI . ytT^^N .^>
neque a lupis Uberaveruut. Cum autem
o',__s;o ) i N ai>; jJ; )V--^/o )J-_ajio
advencrit Pastor maguus, priiiccps pa-
)_2o .)-B); ^-^ ^-aj/ a^>i )Jo •,-.tf>.iii
oves suas,
storum, vocabit et visitabit et
'
^' !> 1
1'
" .'. r I ' !>
I ' r I 0. J ' I r
25 't:^>Ao |JLa^t 01 y^ }^y h-^^ ^; J^-t! gregem recognoscet; pastores etiam il-

yOJoi )lai>» JJN-»^o o«»>-^ ,_aao oULi> h)s adducct, ct , ciini cis ralioiirm po-

AB] — 13 A lov.Pio- — //' A 0111. «... ^Si.^. _ 10 A ^eu;. — 17 B ^»? U^y- — '!> B U^'<-

20 B ^11 [>»?i. — 11/- A oiu^ >».»i^ — 21 A^oaX^'»»- -_ //). A Jo.jo [p>o. — 24 A .^i _ 20 A ^\w Iv? m

I
Ezech. XXXIV, 2-'j, 9, 10-12, 18, 1».

J'ATB. SYn. — r. I. T. I.
U

451 APHRAATIS 452

nens, eos e propriis operibus damnabit.

Illos vero qui gregem bene rexerint, 'yjj^ )


— ii^. a^if y >>> .(o : yoouf "^N-)

princeps pastorum laetificabit , vitaeque


yOOI.^ liO^O )lo_S>.) O) yOOt^ ),' .^V)

ac requi'etis heredes eos instituet.


jL—ojo iIql^ y .:..\l o/ .)_jl-:jo ) i:.
pastor stolide et stulte, cuins mainti de.r-

trae et oculo ile.riro gregeni ineuni dereli-


^^o l-L^; /^l ^^ wui Kn-.»%
.1 «..\
querainl quoniain dc grege dixisti : Quod
nioritur moriatiir, et qiiod perit pereal, et f-^l^ jf-^»/?® ^<^i )^^-*^? :)—b- ^^
-^ c^ f

reliquae devorent carneni sociaruni sua- ); fn •> "^o—sjl sio) |t-^)^..J. V ; )^—«/o

runi; propterea oculuin tuum dextrum ex- io \ >o )o» ) — JO( ^^^_so :oilv ^—•'i
caccaho et bracliiiini de.vtruni tuuni arescere
) l( .> >ov>o j 1—.L-ao^; y t > N )
l( l(j

faciani. Oculus iinis dexter, qui uuiiuis

respexit, excaecabitur, et nianus tiia, quae


)Ia_i)-^ ii^\ h. ^p/o ) .V cti
non rexit in iustitia, corrumpeiur' . Vos

autem oces nieae, oves pascui mci, lio-

mines, esiis, et ego Dotninus Deus vester''. j_J/o :^Kj/ ) t, i/ .V i^ v.*K^L^V^;

Ecce iani in (qttiinos pinguesque pasciios )_koi ^_io )oi .^_-_3o^ \-^r-^ )—«/ 15

conducam vos^. )i.-v>to \J4 U^l K^ ^^J.V,l


4. Bonus pastor animam suam dat pro
ovibus suis^. Iteruiu ait : Alias oces ha-
^] -^ ovxaj sDoU \^ )^,'o

beo, et illas oportet me huc adducere, et \jiJl )-3p^ vi^ K-/? :po/ ooJLo .otis.
^ 9 T

fici unum ovile et unus pastor. Propterea •j-^N. ,Aj^ Q^)S.->>0^ w>^ jJo yOO^ ^/o
me diligit Patcr, quia cgo trado aniniani v./^/o .)-.^i t^o )^ oiSwa )-L^ )ooilo 20

meam pro ovibus''. \il rursus : Ego sum


\j[ ooU w^; vi^i. ^; p^ ^^^
ostium ociuni. Pcr me quicumque introie- -"^
)J/ )j/; :-po^/ o^o .p^; OIJ13/
rit vivet,

pascua inveniet^
et ingredietur

.
et egredietur,

pastores! Pastori
et

illi
)_-.J Nj^U; ^ v^o :M_^; oiilU

o/ a^;l/ --•'» )-.^io ^oajo ^oxio


industrio, totius gregis Principi, simi-

les efficiamini , qui tantam de grege suo «^»? V»' )-^^-^^ )-^' P©»^ )la^»

AB] _ 3 B vivificabil U.» [I.-jo. -^ 9 AB »<».. Ego ioMo conioei. _ 12 A in iicquilutc |6*ao3 [|i.o<la3-

_ 13 A add. in aridilale |l.o»..a.3 lwit>«>l.. _ lO. B vj^^^/o. _ U B curue mcac -^-j;xiv _ Uk B


^o^ii- . _ laAom. Iw- _ //J. A udd. mUoi- _ 1'J A af. _ /6. B om. .i..

-'
Ezech. xxxiv, ' Ib. XXXIV, 14. '•
loh. X. 11. • Ib. X, 16, 17.
' Zach. XI, 9, 17. 31.

« /&. X , 9.
453 DEMONSTRATIO X. — DE PASTORIBUS. 454

curam habuit. Amotos reduxit, coegit


errautes, visitavit infirmos, d.ebiles con-

lortavit, confractos sanavit, et pingues


oSi^ )K^i^.".v> '•^^-Li-o )lo»ip -^-i^o
servavit; animam suam pro ovibus tra-
^iiai/ oMLSiJ :)Ki..i.iai V^o )ii^i

5 jli^i. ^/o )_is^o .\Ji, ousi ^ didit

stituit,
, et praelatos inclitos elegit et in-

quibus oves commisit, eosque


.^CL*/o ve«*i*P^^ )-^ J)a^/o )-^jJ universo gregipraefecit. Ait enim Simo-

oCk V-^/ .otK-LiwV^ oiSi '''ssiO. yoj/ ni Petro Pasce miliioves meas,
: et agnos, et

»-a:^ Jw^ vli.» •\-^\^ v nN >o , > \ v*>^ agnas'. Et Simon gregem depavit, do-

nec, impleto tempore suo , vobis illum

traderet et discederet. Pascite igitur et


10 )fcs-^po yoj^ yo^x\o oi-Lsj yci^o
vos gregem, et deducite recte. Pastor
.
•,-.'-°>Ji oi_s;o voKj/ ^/o ai»» •'^j/o
enim cui est cura de ovibus, nullum
oUL^ -^ ouk "'Si-^; V-^ )—^'
aliud opus exsequitur : nec vineam in-
J :o^AJ: -Jks i )-Jv-/ ^-T.^.N^ slituit , neque hortos conserit, nec mun-
«.flictio ^/o oJ ^jL^JJLs/ yo\^ \^'y^ di huius negotiis se immittit. Nusquam
15 ^)-« ^tooio \i :%J)^ |l )joi )j)eC^ enim pastorem vidimus qui oves in agro

:)^i oOi: vi».^; )-L>.; dereliquerit ut mercator fieret; aut gre-


)<5o,^
)Uf^
gempalantemdimiserit, utfieretarator.
:)VJ/ )<^ oiN_^V-^' .1^^/; i ^/o
Aut si relicto grege talia ageret, hipis
> » Xof ^,»» xg>o 019)-^ n ^ ^ t ^-»9 yj
traderet oves.

5. Recordare, amice, eorum quae tibi

scripsi de priscis patribus nostris qui


4
aXl )
-v sXJj; )—iv),..f> vl.O(3/
prius pastorale munus didicerunf, unde
OOOI
^ _aLfiQJ oi I V)o >o,'^


no\ oooi

m
soUicitudinis experientiam sumebant,
-)' '^ :)Iri\ i ^ >; ) lo « <
deindeque ad rerum gubernaculum eli-

yOS^)-); )lQ-i»^^-aab > > oooj ^_*.^^K>o gebantur, ut scirent ac viderent quomo-

). .^\(\ ot-\ ^W^^ ) . v> 9 yOj-Jo do pastorem de ovibus curam oporteret

|_tiL^; ^/o . oiK-:i>V^ ^^5^ habere, et sicut et ipsi gregem sollicite

AB] _2B .oSo 1 A ovAa,o _ 8Aui.W- — 'J\ '^P^oi^^^lo- — ///. Bdiii. osii- _ H .4

,3;. _ 12 .\ oiii. o^- . 14 A <Slo- — III. A US; [Ala.


II
_ la A om. U primo Ib. .V woCv» ^so.

2:t A puau. _ 21 .V .^aaiui.

'
loli. .X.XI, 15-17.
455 APHRAATIS 450

rexerant, ila iii rebus administraiulis

perfecti e\isterent. loseph de grege elec-

tus est ut Aegyptios tempore angustiae

gubernaret. Moyses similiter de grege


/. -» ,vJ./ )—id-^oo :)_J^6/; J
-^j -^

est electus ad regendum depascendum-

ijue pn|iidum. David de grege abductus


:ycu/ )->^t-Jo o(.beL>kX t—^p; )-bv ^^
est ut rex super Israel constitueretur; et
)oo(J« ) I \ iN..mjd ^-^ \-^*M y—^^i^

Amos a Domino de gregibus raptus, et v£Da_>a_:yo -^ -( -^ ^-/ ^'^Ow )


-^ \n/?

propheta super pdpuhim suum consti- oi, SLbkO ) I N ;J\m ->


^^ oi^^ oit-^;

tutus ; l']lisaeus etiam a iugo aratorio •^jl/ vN»..:\/ <s>io lo^id^ )_^
electus, ut propheta esset in Israel. Nec
10

reversus est Moyses ad oves suas, nec


<,ci^% |lo ;o) I N lo.^ )—IC.^ y^Ol jl

sibi commissum gregem dereliquit; ne-


ySOl jlo .OiA. t>OCL\^Jl/; )fc^-^k_i»V-io
que ad oves patris sui rediit David, sed

populuin parit V—3; )1/ :^o_:3/; )


L.^. io-X ^-J^of
in innocenlia cordis sni' .

Neque Amos iterum gregem pascendum y^soi jJo .oi -^\; )io:>cu^l^ oi.^eLL^

aut ligna suscepit caedenda , verum mu- 15

nus suum prophcticum gessit atque per- jJo .>e^.-iio V-^; 0(if> t 1 I JJ/ :)_ffiJlo

lecit. Neque Elisaeus ad iuguni suum


vJL^gji JJ/ :oi_it-^ io.^ N\» .."J\/ ^.^oi
reversus est, sed Eliae ministravit eius-
) iN-:;>o :o.jL-sbj >.. \. v^o ) .-.Xji
que locum obtinuit. Procurator auteni
jliQ^jIo )-iVdD ^O—iij ""^^ Oi^ jooi;
illius, cum agros et negotiationem, vi-
) 3« Jl ) 1 »\ri °>o )lS>-:;jo ) ^'^-3o 20
neasque oliveta et culturam diligeret,

discipulus eius noluit elfici ; ideo grc- )aS^i jio ){


.^ >n,\i otjk )ooi_?j

gem ei non tradidit. )Jio:i.V^ oi^\^


6. A vobisexposco, pastores, ne prae-
ycbeuloi JJ, }l<xL'i yOAX^ )J/ )j)L:»
latos insipientes, aut stultos, cupidos,

autdivitiarumamatoresimponatisgregi.
jLs/o )Va^ jLiiJo ) i\\ )K-^V^
Qui pascit oves, de lacte earum nutria- J_^M ^—^ ^o .
J
1 .1 r> y...Vl ...»o J
i,\-.

tur; et qui aratrum inducit, labore suo V.SJJ > >oo : o<-^\^ ^—io ^daJJ )_b»

\B\ —a A ;=jji ^^- _ !) A add. >*is l-^^. ll> .\ ^C^cas [)^. HJ A si/coiuurus | inr?. (liioij.

— 22 A ovS^;-» — 23 .K |i.m.

' Ps. LX.\VU1 (l.XXVIl), 72.


.

457 DEMONSTRATIO X. — DE PASTORIBUS. 458

)_('o(-3o ;.,..«.mKj o^ocln. ^->o ) 1» <»>


1 ruatur sacerdotes convenit in sacrificio
;

rOyot^oN vOo«A jJo ) » -^, >ri ^_io pa rtem habere , et levitas decimas tollere
Ouiautemde lacte vult comedere, gregi
^-^ . yOO(_>^-CQ.^OO -^ >'•>* '
) .O-^O
debet animum attendere; qni cupit la-

t^ ^ - ^ '
l)orc aratri potiri, arationi sedulo incum-

bat; sacerdotes qui sacrificium partici-


^^« )-j'o(io :o(iL.'.Nn°v.=i y^..^^ ) oog
pant, sacrificio honorabiliter inserviant;
yOt v< » I > ..l,^."!
et levitae qui decimaspercipiunt, partem
)yfn\vt . «\ n»; ) ^d-No :)ld_oij|-.3 iu Israel ue habeaut. O pastores, pasto-
r 9

sol .yOoiA ^s-^N^^^sJym*.) ^» )ia,^^ ris nostri magui discipuli , uolite mer-

10 )j •.) :») y..N» ^o, ^vuNl )lo—^« cenariis similes effici ! mercenarius enini

de ovibus non curat; sed similes estote


ji )-u^ii,^^ :)^^ii ^o^iii
Pastori uostro dulcissimo, qui auimam
aio%l/ vfM .)-^^ oii.'^^-!^
suam prae grege non dilexit. luvenes
oi.^ oC^ KLiI )1; ) w.*m^ ^«.\v..\
iustituite, educate virgines, aguos dili-

)J^NoK.3 a^poio );6v^ 0.3^ .oub.


^ gite, et iu vestro alautur gremio, ut quan-
lo :yQ_3,J\^ T^ •> -• - - ^ )V-^( '•' "^ ^ -"'
do coramPrincipepastorumadveneritis,

yO^V^l )la:x''> ot loN yoK\j/, \-^i universum gregem vestrum ei reprae-

^Kjo )ln v\ » 't oi.N3 vO_a_L^ o«.\


sentetis integrum. illeque vobis quod
pollicitus est tribuat : Vhi suut et/n ef vos
vS/o )_l/; »1/; :si;oKA/; ^L-io yOaN
erilis'. Haec vero pauca pastoribus et
^/\,n ^; > « \o< : yoooil voK-j/
rectoribus bouis sufficieut.
20 <*)-^ ) i^s^o )l<>\y\ -nqitr>

K_dK_3 ' -

;)K^V:»e oi\aA ^)-^; )^6; ^l;oi4


^ - ^
V-J;^<!ioLN ^ 7. Supra, carissime, mores universo

gregi convenientes tlbi descripsi et re-


)lai.1^ ^ K^tsJ M^U^ \Jk^ tuli; iu hoc autem sermone, de pastori-
K_3^o > .\6l );3|d^ '^'^^? s-oiajy.si^
lius et rectoribus gregis tibi scripsi. Has
25 )£ocuLwi ^lt..^)-^; ^Ot^ ; > « i .* -> .".
^\ commentationes tibi tradidi, prout a nw
•:>^K\)jk carissiuiis tuis iitcris e.xpostulasti.

AB] _ 6 A add. ^,i^ '.fr..a_. _ 1 1 A ii.ia U= fir^^U _ I» A ndil. oCi^ foO^. _ //;. A ;i(M. ^>
fsJ>^J. t'< B ^».1-1"-. iit .V ixU (>^»o^*/». — /''• A «9/. — l!tB(im. ^ooil-. _ 22 A ^i,©»».;
— 23 A oiii. ^ _ '21 .-V liioiai.

' IdIi. XII, 2G.


459 APHRAATIS 460

8. Doininus donius tliesauro rogio me


praeposuit, et aniplas mihi facultates ibi ;))v,^ro )J»a^
V^^ > « i ^ »o ) •^\>io;
-1 1 T
ostendit, quas eumvidissem, mente eap-

tus sum prae tliesauri illius nuignilu-


J-^ v^vj^ «*^ i-v^ t^ '4-=» )>^
dine; et cum intuitus essem, oeulos ^ , 17

meos hebetaverunt, rapuerunt sensum,


)-io.^ yiJ!\'i )ciia.>oo ;)K -^ii .. V \SJlo

et cogitationes multis modis abstraxe- :)J\.^»^o )]n.^ ogL^ v-^mi; ^ .))iJ:,^D

runt. Qui ex eo sumit, ditescit ipse

et alios locupletat;

interrogatur pervium
ad omnia de quibus

iacilemque se
)) ' i <
^ 0«-^ ^ ^ ^ mi ,—3o :okX

^^ yO-XJ^s 1 ,—so :; JO-


praebet. Etiam si plures inde sumant,
.).^^D ).^fnv> yooj!^; o -1 m I; ysySo IC

[thesaurus] non minuitur, et si dederint

omnia quae aceeperunt, magis augebitur


quod habent. Ouod gratis receperunt,

gratis etiam dare oportet,quemadmodum JJ .o)A ^o—LS; yo^L^ h^-^i ^^«^oi

illud acceperunt non autem pretio ven-


, «oia_^(L_o_fc jJo •, m "
)>_^ V-^
dere ;nihil enim est quod illi possit aequi- ^-.^Xs/o . / ntr>^^ ^tsJi. : > .'^ \ -^ ff> 15

parari. Thesaurus nunquam deficit, nec 9


- •> > ^" |J )oi.' jJ; ^^ . > / l °> "W
satiantur qui hauriunt ex eo; bibentes
•* * ^
's"
jj . «^ 4 jl; ^_^o :)]^ * I;
adhuc sitiunt, edentes adhuc esuriunt.
non non potest bibere nec )) " ;, "» )
'^ •>'^v^ OlidjLSO ."^"i) vTN
Si quis sitiat ,

qui non esurit manducare. Multi eius }—^l .) No^v> oi I v> ^;' oiia^oi|0

esurie satiantur, et siti eius fontes ema- )o^; od^N .,; \ O-^; ) % \\ ^ ^*"^ ~^

nant. Similis enim est qui ad Dei


ille
\\i^Jx> ) \o ^ vi\ o^aJ^ooo )oi.; )'0^
cultum accedit, homini sitienti qui fonti
)_^i/o ,
<*» -'-
jJ ysi:x) \^n»r>o ;\\ ^fpo
appropinquans, bibit sitimque compe-

scit, nec fons decrescit. Terra indigens


J_^J^ ^jLkiiX \-L^ ^ )-^JLuo\

aquatione de fonte haurit, sed nil mi-


)_n;/o :..>o(cLbo ^>..u^ jJo ^JSOLaLbo
^
nuuntur aquae;
;)JS.J V>"\ ^oi )
f^ -' «^ ool )J^JL t_9 25
et terram, postquambi-
bit, iterum oportcl irrigari; fons vero .0|J^;V-^ . ^^ ;«-dJ^OO jJ ) Vo^tV^O

aquae lapsu non imminuitur. Ita se habet vOoiS^ ^; :)o^; ojJ^s^iwti .-oi \—iLot

AB] _ I A l^^i (1^.3 ^v B l^a.*oc- — Ib. A parilor \X^y tunj ininctis secunila manu addilis. —
Ib. A Vua,^- _ 9 A ».ie ow- Ih. A a(](l. ow [^K- — 14 A ^o^o -^^»0 ,^u .^^.m (^oi^ac Uo
— 21 A o;o^io- — 2« \ aiUI. ».» (l^oibco
*3

461 DEMONSTRATIO X. - DE PASTORIBUS. 462

scientia Dei. Etiam si omncs homines ex


nuUam patitur iniminutio-
•V~. ^ pLK-rcUio jJ *3/o oi^ )oo« JJ
ea capiant,

nem, nec carnis eam unquani ex-


•)—^o—
filii

j
Q/^ V? ''i
I v< ^^. '^— ? i^

haurient. Qui ex ea sumit, [totum] non


y.,' N^ ^JisJ ^ )Jo :^.n,* VI N
poterit absumere, et cum [aliis] dederit,

nihil deficiet. Si ignem ex incendio lu-

J ouio Kj/ >^;^ ))-^^" )—«5,^ cerna comprendis, unde plures lucernas

^^A jJo :ogLio «.ajDJ. ,-3 Jft— Mt-(^ inflammes, non deminuitur incendium

eum sumis, nec lucerna


, n *>?) j .vflixfio )Us5^ii^! »j-^ ex quo deficit

ex qua plures alias accendis. Non potest


oijl^ ot^ ^n > vi\ M-j/ V-^ --
universum regis thesaunuu uuus homo
,0 )L_Jui t_D )_^o,j j ^/o )
-^N v^ ;
tollere, nec sitiens, dum laticem haurit,
:^a^' voou^ V>-^ \-^*^^ V^ summo
)_^,^ )ia^ ^ ^7 ;o^ ^ jU/o
fontem extenuare; nec

vertice constitutus
vir

proxima
in

et remota

^ ^/o :)_a—oio )_-s»ao ot i' « n ^»;! ocuhi pariter attingere; nec si steUas

)_J_iCLJO V5Q,.fl_l ) .' V> t ' '''^ t— caeli stans diuumeret virtutes caehiruru

15 vS/o •
)
-" N« > n ^ '-' -"-
y iT (D I
;
T V) poterit adsequi : ita neque ille qui ad

cultum Dei accedit, [thesaurum] univer-


oCLd )^; 0,^:W^ ^i-y^ t-D ^
sum potest tollere; et licA multa valde
oJ t—3 »s/o :^ n » v>N -. "^ » v»
abstulerit, non videtur fuisse rem im-
l;^j )-It_J:^^ i ^^_d-.lJ j^ minutam, nec, si oninia quae accepit

'««^s^i ys^ ^ "^}^ yS jis/o :oC^ dederit, uUo modo absumptam aut pe-

20 .ot-^mN )-^^o ot-Lso Oi^ J-i^^!^ nitus confectam. Et recordare, caris-

sime, eorum quae in primo sermone de


)•;* Nrt) -U^l ^t^ •< / ^» jo»—^o
Fidetibi conscripsi, eum nempe qui gra-
;-. \ fcvi)^ )ln \ V> .ot; )..." V> , f>

tuito accepit vicissim debere gratuito


OtjL jio ,_s^' ,^s^ "^5Uj_*i
v^! quemadmodum accepit, ut Domi-
dare,

nus dicit : Quod fjralis accepistis (jralis

2h ^io .a_^oi ^:^^^' v0^.a.m_i ^^s^! ilatc^ ; nam si quis volueritea quae sunip-
sS>l ^ n »; >»f-^ V^ i^? -*^ sit retinere, eaetiam quae accepit ab ipso ,

o,__i__iio '^ \ "^ "^ ii_io ^^>—a-o» auferentur. Propterca, carissinu', cpiae-

AB] I A — ~" - — rt .•V iiiiK ovue- — '^ B 1*^---* [


IjOmO^O la A u»aMO U. — l!> .\ nril. ^.

' Malth. X, 8.
463 APHRAATIS 464

cumque iiunc dc tliesauro illo indeiicieuii ts .7 "^»/; y^l >.^ .^->r. P<S| "^5^^
iollere poiui. ad te niisi, caque, licet ad ^_io )—L=.j >_Jou» ^ntV)
1)^ 001 >.

te diniiseriui. apud lue iameu cuucta re-


,_3o :ot I V? ^_^ i<'r-^ V m .'. j)t

maneut; tliesaurus euim uunquam de-


minultur, cuni sit Dei sapientia; dispen-
y-'-^ -ot oiK_ia_a_*; : V-ai-i ^ '^-"-^
sator autem est Dominus uoster lesus
\ZJ.%:iA -<tJxy2 yV^ )K-.c^ oio :)o^;
Christus, quemadmodum ipse testatus

est dicens : Omnia inihi tradila sunt a yaj v> ^^^j t—^/o o»—flo oo); y— •/

Patre meo'. Dum vero sapientiae est di-

spensator, ipse etiam Sapientia est si-


,
V—2>o/; ^— ./ ooi )K VI 1 .".; )J^ « >;

cuti ait Apostolus : Cliristuin Dei virtiitem


.^\
oo« Ot-^w..^ |_ jL-bo; ;) .". Ji 1(1

et Sapienliain ipsias'. Ilaec est Sapientia


)K v> -^ .1 );oi «loio . oiK VI •< .>> )o^;
iuter plurimos dispertita, nec tamen
illa

ullo modo imminuta, sicut supra tibi


\U^ i ;e»^o )U^ M^l/
ostendi de Cliristi spiritu prophetas ac-
^•bO; :^N fn «^ a/ ^^S \ » '^T y '/

cepisse, quamvis nullo modo Christus )..2-.^,».V>0 \sJiJ CL^^A ),..2-.^.V); oiJ^)

attenuetur.

9. Decem tractatus ad te scripsi , ca-

rissime, quoii a me petisti gralis tibi

exposui, et quae me non rogasti tibi tra- T "^ ***' >r-'^ "? s^'^)-*; ^t-^
'

didi. Nomeu tuum percontatus sum, et . ^^ K-30tJ ^l-^ N^.ao jl


;
^tLbOO

scripsi tibi; interrogationem tuam iuilii

proposui et respoudi, prout deniou- yo^L^M y^l ^^X).a/o :^^^)_& >«.<°>.»

strationem tibi exhibere potui. l"]a quae


>o^l-^ ^-i^oi . yloffn °> v\ i^s^JLaji/;

ad te scripsi iugiter meditare, et operam


y^^^*!!&jL» ^oi..^ K.:»Kj;
impeuih^ iu lectiouc Scrijiiurarum quae
Msjf'^/ T^
^-j^s^/ )-3t)o |( nvi^ ^^,.:>a:». K..0010
iu Ivclfsia Dei recitantur. Ili decem exi-

gui libelli quos ad te maudavi alius alium


]ijxi:^ ^^01 .joC^; oil,-^^ ^v^K;^;

continuat, et alius alii innititur. Noli ^ ^ ^ ^ Kobo; j^^A; ^V^^


ergo alios ab aliis disiuuffcre. Ab olaf jj );*^ ^ 'r^^ y/imi tJ^'^^^ fJlo

AB] — G A l^^io \\Cs^ oio — ll> A ovv.*>:v _ 12 B Ita^- — 17 .\ U I!l X -^'^ &3^3c

fh. B ^d^U-lo ft:^U- -^'Su ^ It^U-o- — 22 .\ ^5. — 26 X ^.-i.mi.

1 MatUi. XI, 27. — .


•:
I Cor. I. 24.
,.,

465 DEMONSTRATIO X. DE PASTORIBUS. 466

ad iud tlbi scripsi, littera litteram subse-


fy
^ f f} n

w^-o .oi1v-2l-* »)^-3 )ioi/ :^ K-sfco quente. Lege et disce cum Iratribus mo-

>« I ^ \ \n «^n > '.'


I •> )-^/o ^l «°iiN.«o
nachis, et fidei nostrae sectatoribus,

qni derisionem procul a se removerunt


V^
oo) I..V) )_d. A_M«« ^^2^/ yla_i_^eL>oi
V quemadmodum superius ad te scripsi '

5 K^)^^ ^^OL^ ^, y^l jl^


Et recordarc me tibi significavisse
^ ^ » "1 -^
"^
n

^^01; : ^w K.^clam >of vT.N ;bi^o : ^I^


verba illa ad finem me non perduxisse

sed citra finem [reliquisse]. Non autem


jl/ :opo ^j/ ^I^oi jlo :).^^ ^ ) 4\ illa dumtaxat sufficient, verum etiam
postquam haec a me sine iurgio accepe-

ris, iratrcs nostros, suasioni pervios, de


1
^t^ ^jso ^o(aX^ 0.0^ }.ca^^ Cii^:

iisdcm interroga; cumque ea quae aedi-


; xs.Sn }
1—3 )
i x^; iN—£( "«^-^CLk.;
audieris, haec
)—Li ) i'f.«/ ) i°k \a;'\f w vi^^^o
ficent

({uibus aliae
recipe; ea vero

doctrinae super.struuntur
:..>0<-»>.30 .. ff> -a «iNN/v^ ^^0(-->,oJ\^
confuta ot penitus destrue; nequit enim
^ -1"

.^.A%^ jj ) i '.; » ) I -wr^; ''^k^oo iurgium aedificare quidquam. Ego vero,


,5 )_|)i i^jai ^/ v^:»-^.^ ^j )_J/ carissime, tanquam la])idarius lapides

) v>^ .^ ^ .-.
jLolV/o :h^ )
''^^ in aedificium aihuovi, quos architecti

sapientes exsculpent atque in aedificium


yooi^oo :) I ."1 > •> yO^CLi^ffiJo yaa^k^
collocabunt; et omnes operarii qui iiuic

aedificio laborem impenderint, merce-


•:• y.*\ •>nv )£^-i._^ )po
^ dem a Domino domus accipient.
9 „ 9 l^

20 <'\la^'il )Kla^l J^.2c^ut Explicit Demonstratio de Pastoribus.

AB] — I B *;3l.. _ :t X &>i^lo. _ 3 A adil. »,v, f^.;. _ 7 A aiM. |ow |«. — 8 A aild. ^l
[la^. — Ilj. A afUl. looi [Ho- — la A 0111. |j^J. _ 13 B om. i.-i.-i.. ^f — i!) A ^-101 1»;^ |;jo. —
20 B add. eonclusioneiii r^eqiienlcni atramenlo rubro scriplam : Conipletac sunt Sapicntis 1'crsiic Dcmonslra-

tiones priores , decem numero. Gloria Patri, et Filio, et Spiriliii siinr/o. in saccnla succiiloniin. Aiiicn. x»^
.^as{ . o vi^v .xiNnN 1^100« .U.o^^vo .j^a^o .V-^U .U^a^ .;^v
. luj.ios .^00.. l-^:- .a-. .jNooTo .'t^;
— II). B de.<init et sequitur // qui incipit col. 332 liii. 12 \ . C^

1 Cf. Demonslr. vi, § 20.


lU^i^^ l^-cwL
DEMONSTRATIO XI

DE CIRCUMCISIONE

1. Ouando bonodixit Abraham Deus,


etomniuni iideliuni, iustorum atquoree-

toruni caput eum nou


eonstituit, tan-
)& O^^- \.Jol y .;Nk M/ )<5o. i
tummodo gentis unius patrem posuit

eum Deus verum populorum multorum,


;
il; :oi^ Vio/ ti» W^"^ ) vi-^ A jJ/

y V>* )oOi_J jj/ yO\—^l yJ&X )^-flKj 5


dicens ei : Non vocahitiir nomen Unun

Abram, scd erit nomen tiium Abraham, )^:^, ))^^.a^ \Ju ^^^ yo^UA
quia multitudinis r/cntiuni tc patrcm ron- )_^Q £—>^\ ^A_3 r^^^ "^ '"^^ .^K.30il
"^
9 P 9
stitui'. Audi ergo, amiee earissime, lo-
\lWi )K.aD)kjko ).^»^L:>eL^i \1jj ssSiOLX

quentis propositum ac fundamentum '^ \


,
ooi ) VI \ -^ no\ i^) '^
^fj!
disputationis quam institiiere decet ad-
0|^,j, yOOULSJ ^<^. . *.-, ^ ff>; . »V>, O; 10
versus gentem illam quae nobis praeivit.

Etenim apud semetipsos existimant esse


. «^ \ ilS. —m v> Jlo :^oo('^—s/; vO—i/

se Abrahae semen nec recogitant vo- ,


).2oiu3 ^oo,^; ^.^o^^kjL yooi^ O^V^l/;
^ r I •> • -i
f s' -'
j I ? ^ ^'

catos se fuisse principes Sodomae et po- yOOi—^/o )—^«o^/ >ooia:d(o :J,o_M.^;

pulum Gomorrhae-; ifuorum pater Ainor- )


.' I ^o ) .'\m>o )_SLm3o :)JS^K-^

rhaeus, et mater Hcthaea^; argentum ^oojJ^-s^


v00i.»>0> ya^so ).Aa.bo •);opo 15

reprobatuin\ ct filios rebelles'. Moyses,


dux eorum adversum ipsos testificatus
^^ vot^-oo( )_JV^pcLbo; :yOoi^ V^/o
,

]\\J-^\J:> PJ. O^lo •^J^J; \Joc^


•est, et dixit eis : Rehelles fuistis a die qua

novi vos^' : lioc etiam in testimonii car-


^OOt-flDl JJ^^-Sl^ ^ vODKi^v 1 |io90U»9

mine iteravit : Vinca vcstra dc vinea So- y/^tiN yoi. ii\ :),a:>eL^; )coJ^.a ^^^
domae cst ct de traduce Gomorrhae : uvae pO,0 •vO'^\ ),P0 yO^L^a^DO v>^pO 20

A]

' Gen. xvii, 5. — ^ is. i^ lo. — 3 Ezech. xvi, 45. — > Icr. vi, 30. — ;>
Is. xxx, 1. — ' Deiit. ix, 2't.
469 DEMONSTRATIO XI. DE CIRCUMCISIONE. 470

restrae uvae amarae, et hotri vcstri ahsin-

Ihiinn'. Sed et in liyinno illo testimonii

populum gentium designavit, cum eis


.yoa^j/ jLa^ )_:^xx:»o ^ai. )1; ^ai^
dixit : Provocabo vos inpopulo qiii non est

• • ' •
popiilus. ct in (jcnlc stulta irritaho vos'.
"s
) ^iN .qi\.M6 :otK...\36 )—^*p J^)-i;
Per Isaiam etiam Sanctissimus testatus
U^fl ^/ ool po7o .)^^ oik vii^j' est dicens : Vineani plantnri. et sulcavi

y^\s^li )J/; ).^saiw; )N.AaJL3 ""^jk )-^i cuiii, ct tnlit loru iivaruni lnbruscas'. Ait

K.j/o :)J^4£; )—^fj oi \ S; ) oo-aLji quoque leremias propheta contra svna-

)K.aL^ \\ wl;v-^ gogam populi : Ego tc plantari siirriilis


y^l >« ^Kjl^oiJL/
oninis sennnis veritatis; tii vcro aversa es,

et rontra nic rebellasli, sicut vitis alicna \


:oo^ —w oi^^ JfQJ J>0>^/ o( « •>o«>;
Item Ezechiel adversus vineam testifica-
) ^ ^j-i .)( ^n\ ):\//;a^ i o61o
tur : Ranios cius conieilit irjnis. ct meilidla

yOOi_^'o(_3/ )Ka.a£; )—^L^j ) oa.3Lit. looi cius a refacta est, neque amplius ad opuspro-

yoot \ o-a..3oti/ )
.' t .S6 :) ^ '^^; ^ fuit''. Surculisfueratplantata, ex semine

15 '^ ^-io .)—r»<a_io/; )) >o'


^ \; ^ \\ veritatis, qui sunt patres eorum prio-

res; filii vero ad opera impudica Amor-

rhaeorum se converterunt. Cum quidem


inter omnes populos iustitiam facerent,

V a-:^ 3lI t_3 ^oc, —s/ JLjoo :yOO«ai/


vocati sunt fdii et heredes Abrahae;
^j-.OOl :)— pOJ ) VlV)N; W ^l \y-^ quando turpe opus egerunt gentium
•20 );» VI \; ) V> \0 ) «LSCoV—flO vOOi_^ alienarum , Sodomitae ac populus Go-

V^ aX^inji; yOO»jI^O> ;oluflD ).^Za>Ji/; y^l morrhae effecti sunt, sicut Isaias de ipsls

Audite vcrbum Domini,


yoo^^\ ijs . \ t )-ii-2«? cn. v\.^K3 testificatur : crrjo

prinripes Sodomae el populus Gomorrhae'^.


} VI .^^*)
.. > ..10-... jJ(o J.«
v^V; ) VI \0
Sed ostende mihi, sapiens, quinam fue-
\0O^£D^ o6oi ) V1\0 )»^w;l2kjl ^.j.\«/
rint Sodomae etGomorrhae principes et
25 ^; ••. ) .S I )-.^sJii/ uOooJLa );a:bax.36
populus in dicbus Isaiae prophetae, cuni
) V),'' \6 )j.^fO ^^xi^oi v^oX >..-V)aI a diebus Lot, [Dei] furorc sint eversae,

''^) J.r>) ..o > ^^wJrtoo )J vi\\ \ ei usque in saecuium aedificari non dc-

' Deul. x.\.\ii, .-52. — -•


///. XXXII, 21. — 5 Is. V, 2. — ' ler. II, 21. — '•
Ezecli. xv, 4. — « Is. i, 10.
;
.

471 APHRAATIS 472

li(>ant. Demoiisli-at autemEzechiel Sodo-

iiiae peccatum, eamque sororeni leroso- yooy-^to^ :oi^ V^/ f—s v^s^io/; 0{\isj.

Ivmae appellal, cnni luiicdicit Sdildiiid,


:

]i ^ \ >:;,•>% ]1 o(K_lJ»o v^o( ooK^


sorortud .ipsii ruin liliitbussiiis diii) freitopr-

rii priirii siriit fcrisli lu rl filiar linir. Hiirr


o|In J_3;o ^oo, m; jlo X oo( )
loio .>

fiiil iiiiiiiiiliis Sdildiiiiir rl filiariim rius : ac-

rp-dloscliiiiscios iiiaiiii iiiiii siililrrariiiil ; Ui-


:cv-./ j ) nm^;o ) > V ^; )f-i)_a;

lia aiilriii iii ris iiprrii riilrns. siihvrrli eas '


ISv^OI ^OUS K^>-M \i-^ ^—•^«31 y^
Cum autem Sodoina Cioinorrliaqueetvici- ^--.ou.y •\ J«o_M^o yyny—Oi yS .> > i/

nae earum iamprideni rucrint eversae, V-^/ ) I VI N VI *., r> ^_M > S V °>o<

cur dicit \sa\3iS:Auilite prinripes Sodoniae


\s^o yex>^i ),^^^^^kJ> o>oaa; ;),.^/ iii

etpopulus (loiiiorrliae- ^nWi ut ipsi repre-


}y—D voo^; yO-iasKJ ]l/ ••.)>o w \;
hemlantur quoscompellat, quodSodomi-

tarum opera egerlnt et frequentaverint.

Circumcisi sunt, tanquam incircumcisi



y N V<ibM3
» •^,-.^ ^*,^)^ . —
) ilioo'^-»;

:yOO(-^ <•> -^ N.K. fn^n OOOI ^— ^~^^


electi fuerunt, et [postmodum] reproba- j^

li, licet glorientur se esse circumcisos, et ^^^>i^o ^V^j-^^oi^ ^z^i ^iotiKjLio 15

electos, et prae omnilnis popnlis notos. •:>).2ia:^v. yoojS^ ^ ^w^xl^J^o

2. Compertuin eniiii cuicumque sa-


pienti est circumcisionem sine fide
'^ 4 \ );0| ^^^ -? —^ ) •»» "»

1^^.^ r>IVI.3l )J; )i;o>.^; :^^>-3KmV);


nihil prodesse ni'c (prKhpiam profi-

cer."'. Antecessit naiiKpie circumcisio- "^^^-io ^o,Lio )-J»iQ_. . g-.. > r. Ot_3

nem iidcs, et signacuium^ circumcisio; )1»6>_^ )in > N> ,ot ^ ) VI t, n; 20

data est enim in foedus Abrahae, sicut VI ."0(3 v> to',.^ )lt6)..^
lS.-^oi.J^l/ ) :)

ait ad illum Deus : llor csl paetiiin meum


quod observabilis, dninem maseiilum rir-

cumridenlcs' . VA. (piamdiu iUi placuit qui


i'th^i/ otJ»6ot..«llN •, °>
>; ^-.s>.30 .)i-3;
eani dederat. oliscrvata cum praecep-
tis legis ])ro(lcral et vivificabat. Quan- K_iLlO|/ ) POO V> I; ^O-J^—OOu^ ^Q-^iw 2.5

do autem lcx non iuit iam custodita, •,_^^i/ )J ) CDQ-^OJ; ^_^)_:»o :KJ-m/o

circuincisio niliil valiiit. leroboam ^Lsio.. .Kjjoj/ jJ ys;.jM )i>6>^ ot»

A] _ (! .\ j-/.

' Ezecli. XVI, 'i8-50. — = Is. i, 10. ' Baptismus, scilicet, signniuliini lidei. '•
(lcn. xvn, 10.
473 DEMONSTRATIO XI. — DE CIRCUMCISIONE. 474

7*

JU. fillus Nabat, de filiis losepli, e trilju

)00( t—i>-S^ y^ °'


1-^-^ Ephraim, circumcisionem acceperat,
/ '\ /?

lirout Abraliae iusserat Sanctlsimus,


) tiO V> »0)jO ^00<'^jJ

"^
et .Moyses in lege niouurrat. Omnes
-"f
-^ *-/ .. •>\'>ft '"^o
pariter reges Israel qui iuxta legem le-
5 » V, *.>^ ^OJioiaL.; o) tifxivi i -> o •^Not;
roboam ambulaverunt, circumcisi erant
090|^ jj o-^ v-^;o : * > t »V3o oooi
et segregati; A'erumtamen, propter eo-
\ I V> . yOOt—.Oi_^^-2. ''^^-^^-iO yOOt.«^Ol> runi peccata, bona fama de ipsis non est

''^wSo otLjo} ^^ yn \ -i^Q . Ji^otl/ servata. ()uid prorecit leroboam cnm

••.oilS. ^ns-) o •vNot» ^^>^vm^/ . . "^Nv» circumcisione sua, et cuncti reges qui

praecepta eius secuti sunt? Sed cuius


10 JOOI ) I .Z_IO«0 Q M._li i^
)
L_M )J/o
fuit profectus utiiitatisve .Manasse, iilio
'"«iJs^ob; )—Lo>—i V^ ) « I VI \ oi-S.
Ezechiae, propter cuius iniquitates in-
)o£^ ' ..•!»/ )1 ooi ft '*^t^f ..«oiooi^c:.
numeras non potuorit Deus amplius
•:• v^sjiiojl oi!^ >f> -»> VI \ lerosolymae parcere?

ooiJi )o^ y Vy .iio ^V; ^^ ^)ai. 3. Omnlbus generationibus et tribu-

bus praecepta sua dedit Dous in gene-


15 oV^oi/o oi\ V^! 7-*/ il 't-^ wO|ci^o-.Lo
ratione et progenie, sicut ei placult;
oi^jslB v-'^ ^o;jI .oqi\ .".I/o yooi '.'
i ->)-5

9 9 sed aliquando observata postea ,


immu-
j) )^sJi-.:j.;o )K.:a^; )io4i; )l\;/ ^; tata fuere. Adae enim odi.xit no co-
)-^k.:Loo p';i>d3 vjsj ^; ^^iJ^ :^d3)j
medorot de arbore scientiao boni et
jl )oi!^ ^^-A V
°>
>; yCI 1 ..o .o_i-^l/ mali; et quod praeceptum statutum-
20 06. )ooi V-^^ )i\^./ ^; )j^i>a3 )ooi que iion servavit, condemnatus est. He-

jlo .^^oi; ^^...^00 jj/ :ot..^ ) V '.


\; noch autem qui ante Deum placuit, iion

quidoiii ([uud praecoptum de arboio


I ) i\-./ ^; )Jf^>aa^ Mv^ )^,:
iila

servaverit, ad vitam meruit transferri,


)Ia.a^;j|o )ld^Q_^i V^? w.*QJo .^a3)j
sed propter fidem suaiu; plaouit igitur,
o^ youLa\a tjJoiCLio; )>^i ^ oi^joji
minime vero ob praoceptum servatuin
-25 yOf-3Laj; oiiJ^ ^^ w.oio«^^o ) >n «" n
de arbore non ooiiifdoiidi. Noo, iiuia iu-

JSs-i^ ) i">\--> )J^vjlo; )-^ a-.loo :ya,^xuo nocentlam el lustitiam custodivit, ab ira

00 ^ VLikO .V^Ql:» ^•v^o )^jjJ )oiL^ diiuvii ireptus est, et foedus statuit

Aj _ 22 .\ VifCkSCi (sic).
475 AiniRAATIS 470

^ 9

^
<}

[Domiruis^ euinipso el progonieoius posl .K_^ot—^l/ jJ jljb)^ j » n yOJoi

euui, ul ei'eseei'eiil et iiiulti|)licarenlur,

poneus iii luiliiliiis areuiii, IoimIiis iiiler


\-^l |ooi->; otoocLJio »ot » "^
^ ^ouVo
Deuni et leriain ouincnique (^arneiu. lu
^^o :)lnivi .ouB )1/ :^^<^:mj^l:s. ^'^«x^
nullo auteiu ex liis foedoribus eireuiu-
.50>^; oi» n°> ^ .» .oi oiZ.n,iV\ .oi fl\.,3
cisio data csl. Abraham deinde, cuiu

riim Domiuus, ^i-oci^ :\J^ oooi )1;6>^ V-^ Q-^/


elci^it uoii propter cir-

cumcisionem voeatus et electus est, ct ^^oi:»o ^>-.oio yoot\^l )ooi »)^ '^^
nomon accepit ut pater esset omuiuni V) XxJ^i ) .!_£ yiia^ qA/o .)ooi

gentium, sed propter lidem; nec nisi :\Jih^ jooi ^^90^ jUo)^ looi ) -^^CH»
-> T -1
P'
postquam crcdidit iussus est cireumeidi.
oiiio>_^ ot\ K ^ » » l/o ^otV-s/ iju^» 10

Si enim por circumcisioncm vita dare-


. vT.oi; :o-lK^ )-J—30| jJ/ .a.o^;>^
tur, prius Abraham eireumcidendo cir-
oiA K^ « r.i/o )oi \) ^ yo^^l
cumcisus fuisset, deindeque credisset.

Et si in plcnitudinem vitac mundi data V-^,^ ^—«^/ .)lQ-aljjL^ oiln I v> .01

fuisset circumcisio , declararet utique )Jo 0)jk^;o :q^Lw. ^V^i-^x JJt^ nivi.311

Scriptura : Circumcisusest Abraham., et .yOOil»6>^ yoj/ lilo/ yo^ jJ ni.vCoi 15

sua ei reputata est circumcisio ad iusti- jj J^^^O yaJ^O wO-IO ^CULmO '^ -^oi

tiam. Verum ita est scriptum Credidil

Ahraham Deo, et reputata cst ci


:

sua fides
^ il :)& yol^ ovi» )lio>^ )^
>6oiK.ba_<L_D oV—^0« y6o(_i—^ y

in iustitiaiii' . Illi enim qui crediderunt,


ooui 001
- t—^« n I VI .010 vo
^
quamvis circumcisi non fuerint, vitam . •

•O)!^J:^:^ .J-^j, yj ;\ ifi )_ii 20


obtinuerunt; eis autem qui circumcisi

sunt noc crediderunt, sua eis circumci- ^oiVJsjJ y\Ji :)j!CL<po )o^; )6oi jpooa
sio nil profuit. Abcl, Ilenoch, Noe, Sem,
p-

laphct coram Deo placuerunt, non qui-


dem ob circumcisionem, sed quod unus
•>y^J^oo oil^o fl^^^^f
^
quisquc eorum praecepta sibi secundum tcmpus iniuncla servaverunt, et credi-

derunt eumdem illum esse qui in generationibus singulis proul lubet mandata

edicit. Melchiscdech, saccrdos Doi summi, Abraiiae benedixit, quanquam incir-

cumcisus. Notum est autom minorem a maiore bencdici.

A]

' Gcn. -w, 6.


— ^

477 DEMONSTRATIO XI. DE CIRCUMCISIONE. 478

4. Audi ergo, carissime, ct tibi osten-

tlam qiio consilio circumcisio data fuerit.

Cum credidit Abraham, et de Ur Chal-


»o/ ^_io >n°> lo jjoo«V—s/ t-->-<^ ^_iaL.oi
deorum egressus est, advenitque ut in

I larran habitaret, circumcisionem ei Do-


5 t
V> N —30 :?>_^ictA )oC*v oi^__o_3
niinus non praecepit nec magis per
; vi-

^ „Jlx si^ilo y^.\m\ ^^^Jl3; )-^i)-^ giiiti quatuor annos quos in terra Gha-

i^ oiS )<5o, J^ )U? ^^^ 5)^ naan exegit circumcisus est; nondum

}
•* >- N»-^ ) " *;j ot I >o; ) I "S NoV> enim ei natus erat fdius promissionis,

v^o )-ioi_3o
e quo iusti, et reges, et sacerdotes, et
i/ r^^itJ^^^Jbo ) .T li^ *

uncti erant orituri. Sed cum natus esset


10 « «* Y > '«Jii.lo « / \ »1 V—^ l°°i t—
anuos nonaginta novem , praenuntiavit
. .*'i'« ))--2o vaI^o^o^; ) t^i, n oi.:»^;o/
ei Sanctissimus impleto anno centesimo
»—^? «•K^ yf 'Ot :oCiK tJis^Kjio y^ iilium ei nasciturum esse; et tunc cir-

ot-jk ^_iil/ ^ : i- » ))_:o ,_^ )<5o, cumcidit eum [Deus] ; et postquam factus

)( m -^ fO>_^; ot»" n °io .%a Z —cq_^/ fuit filius centum annorum, Isaac ei na-

15 :)—^o L-Oi )l/o v> Koi oilo_^)Q_^«;


lus est. lussit autem [Deus] eum circum-
)

cidere carnem praeputii sui , in signum


^^ Jll,_3 )ooi_i oi_s>»j )_^ JXU
notam foederis, ut cum multiplicaretur
et
1~^^- ' - ^Xot^; ^ semen eius, ab omnibus populis inter
^ooi-fJ.^ vO-^-^ii—^J^^ JJ? "^^ quos ambularet segregaretur ne impuris ,

eorum operibus commisceretur. Circum-


20 «)-^^ : « « I t "«^1.0 . . \ *l t—:> cidit igitur Abraham carnem praeputii

)f mv^ll ,-^ o.-^ ^^N v>» .\^ sui, cum natus esset nonaginla et no-

vem annos; circumcidit quoque Ismae-


>V I .* '>)o oiK_^ >^,'— .t^jJo • , * ''
>

lcmfilium suum, tredecim annos natuni,


.ooi ) v>o ; •>
^ooi^l iy-^ oi °i m •>

et domus suae vernaculos atque empti-


?fcs 30 .)otS^ "t vC -C '^'S- N/^T y__/
tios circumcidit Abraliam ilUi die sicut
25 t
"^ »l/o ^ f> » m ^
./
y^ •^ll iy—^n^. dixerat ei Deus. Et postquani ipse cir-

.) .^ I ." vi ) v>o .''


-. »Jk-,^l/o cumcisus fuit, conceptus natusque est
p'
i> ^

^oti—s/; oi_i>;)_-3 )i.»o).^ IV-^l/o Isaac, qui die octava circumcisus est.

A) _ 10 A ,»,
f.5. •i2 A >..%'i>,llc
479 APHRAATIS 480

Et obscrvata esl circiuucisio in Abra- ^ - ^^" IL. ''\- JdO sO. .^Q- ^j-

hae semine, Isaac et Ismael, lacob et

liberis eius, Esau et filio eius, centuni


)-::o^ . . i'» ^-.^^lo }\.^ oi,::^^j-5(-)

nonagintaque aunis, donec lacob in Ae-


^\ VI ^o ^i p^*-^ on
< : n N ^ ^^^-^!
gyptumingressusest. Eam quoque in Ae-
^^m\o ^J.)-^ on n\ » OLUd doV^u o
gvpto filii lacob tlucentis vigiuti et quin-

(pie servaveruut auuis,quoa(l iudesertuin

egressi sunt. Sed et Lot videns Abrahaui

patruum suum seipsum circumcidisse,


filiumsuum etipse circumcidit postquam N
jjj ),'
.^ -^ )li6).^^ 01V—/0 :oila^
ab illo recessit ; et circumcisionem in- 10
•:>ajLM.»oi

fideles in consuetudiuem retinueruut.


JU» ^tiio :)JL-, yoj/ )l»o>s^ ^j y/
5. Porro si per eirciuncisionem vita

daretur, ergo filii Ismael filiique Ceturae,

filii Lot el filii Esau pariter vitam ha- :^f^>^)^? \»~»-*' vOJOI ^l O (TflN >. I •w

buerunt; circumcisi euim erant, verum- )pKs:k x^T-s^


.))-jis^
v^H. r^
tamen idola cok^bant plurima. Sed le-

remias propheta aperte milii osteudit

omnes circumcisos esse, et iram virtule

-KT}^^ ^ veo«i'°>^ ))-^0'

^
'y-^l
circumcisionis suae

enim
uon efTuQ-ere. Ait

ij-^f ^^ )_J/ )^, :i_^


cumcisum
: Ecce

in
vi.sitabo siiper

pracpiitio; saper Aegyptios


omiicm cir-
pfSoi- ^o \^i.^ ^ :)lQL^;ai^

et sapcr ladacos, super Moab super Edom, , OdLs '"^^O yoo^l '%>S.O ojoiO ^^^0 20

super filins Ammoii , el sapcr (imncs ijtii

harbam attoiisam liabenl, omnis uutem


) v> VI \ vooi^j ^^S.^ '.\\ •>, v> ^
domus Israel incircumcisi sunt corde'. Si

sua ludaeis circuincisio profuit , (juare


^ iy m *./ K . •>; yooiJ^o y.^t^Va;^.

oi-j» a^oii/ y/ .yoot iN •> . /.NVa^.


ergo repulaiilur cuiii Aegvptiis et Idu-

maeis, Moabitis et .Viiuiiouitis, et iis


viiw \^vo<^ s^L^h^ ) i>o\ )i,6>^^ 25

qui barljani alloiidiiiit , ([ui oiiiues sunt \


:;_d)a^o ) ^L.^oj( VLXo )__,po
iifii Ibigai- et C.eturae? Sed notnm est

A] _ 2:i .K ,^oti3o

' ler. IX, 25, 26.


481 DEMOXSTRATIO XI. - DE CIRCUMCISIONE. 482

^ \ \ % 1, jj/ ''.jin ^ I n >V T '>6 circumcisionem illorum praoputium fac-

«s/ jo»j zjlo^^o^ oi^ looi yOOlljoj^» tam esse', nam furorem super hulam

etiam mandavit [Deusl , sicut super om-


nes qui circumcisi erant in praeputio.
V-^)>— r3 .)la2i.i(XSo> ^^V^^s^f v°«^
Yidens enim Sanctissimus eos dicere
^
:

olsf ^jL^ )jou>f :^V^/; )i^


Ideovivinuis quia fdii sumus Abrahae et

:^JL-J/ ^-^.^^-^o ^_JL_J/ j)ooi^/


'''
circumcisi sumus ;eosque cervicem suam
i>

• ^- •
duram legis servitio non flectere, dlxit

ot6>^ :\-ZLi yJ^ yoo^ V^/ ) fmvii; eis per prophetam : CircumcitUtp praepu-

]i 06I yoa^^—oo yOT i\; )la-^)a_^ tiiiin cordis vestri, ct ccrcicciii cestrant ne

induretis amplius'-. Perspectum enim est


10

iucircumcisum in praeputio cordis sui e


JJ ^po Yysa-^i )^'0>-^ ^/° '>-^ ^
carnis etiam circumcisione nullum fruc-
^io ^"^^i^ KJjoi/ jJj ^/ oi^ Jiiaio
tum percipere, sicuti nihil profuit onnii-
*>)lQ^9a^^ ij^vj
Ijus qui circumcisi erant Iii praeputio.

^ ) Nn »09; * > "^ i ^U y^ V-^Io


G. Sed ut persuasum habeas, caris-

sime, circumcisionem signum fuisse quo


) V>V>\ ^-^ yOty *=^K,J; ^/ Jlioj^
a gentibus contaminatis [ludaei] discer-
^jjio
j)
^ yoj/ voi/
f
^fl; vi>-, :)|^
^ nerentur. vide quomodo ex Aegypto edu-
oj>.^ JJ ^jfcJLA ^jlxjs;/ )v^t-iA^ oaJ^oto
cti, quadraginta annos in deserto iter fe-

^j-^^o^X-* jJo Yjj&L 0601 t—:.; ''^s^oo


(erint.necfuerint circuniclsi.^iuippecum

vuiij jJ ^-^1 :) if »/ ) viv>\-^ 0601 unus essent populus, nec geutibus alie-

20 « . N> vOO|--.;Q —..>. ^; ^v^Oo vO—1/ nis commisceri possent. .\iui Igitur eos

^of^—»/; ot_^»>^ ,)°-*'; );0'— ^ .o6o( Ilii "circumcisionel signavit. qula seor-

sum pascebant. Semen autom Abraliae


ooo( jj |-:>a:^ yoojlsi^ ^^^.^oo jooi jJ

I slgnavit, non quod gentes omnes non es-


)»>-^;>ootV—:>/; «H-^'J oi^ «AVS oC^;
sont ditionis suae; sed Abrahae semen
)
N?> s^ C ^ot \ ^ ||/ :oi » °> i \ circumcisione sibi segregavit, dum ceto-

vA-SlA
11'-'
|J.a.q.i...;
1 '
>
.:
. "^
i^ "
S \ .
^ K
....n°i;
'
) )t
ras ffentes nefanda idololatrlae facinora

yO-l/ ^oilMO .yO OI Vr -^ \ ^^00 yOj/ exsequentes dereliquit propter opera eo-

"^fa— I >^ » a 1
\f )6o( jJ 01 V)" \ \ rum; et populum siguavit. nou (pikleiu

AJ

'
liom. II, 25. — 2 Dfut. X, Ifi.

PATR. 8YB. — P. L T. I,
483 APIIRAATIS

iil silii Ipsi iiiiluiii raciTti oos semen esse

Aliiiiliae, iiain i[isos etiainsi non siii'nas-


:yOoi!^ joot ^y^ ooi yoj/ ^oqaVJ jJt-9

si't . nlhiloiniuus dispexisset ; veruin ut


yoUK.mj jj; ,..'.^ yJ^ yOJoi vQ^t-J; il/
unusquisqne aliuinagnoseeret, nec inen-

titis causis se obtegerent. Etei^im fieri


n VI »>i./ jJ aX/ )oot.iaX )i^» J-ooi
potuisset aliquando, nisi uotati essent,

ut aliquiexeisdepreliensi luissent idolis


)pK.S^ ^-^Lm^s^; yOOtJL^ yO-Ot^ ^J
servientes, aut scortantes, moecliantes ^j-^o y ^M^o . ^V*4j^o x^S^ °/
et

in
lurantes, et trausgredientes

talibusque sceleribus deprehensi in-


Legem ; oooi ^^^ ;) tirvSvii
^ V S N; ^po

^T .. "^toL^ ^..^0(.^j yOOU^ ^-«^S^/


litiati fuissent et negassent esse se filios
•.yaz^yjs,\ oJLs ^ooi jj; :ooo( . "., °i 4o lu
Abrahae, ut mortem possent vitare, et

paenam nou solvere; indicium namque


yiffi v> yo \ -^ n lo yO^^^^^J^ jjj ^/
nun-tis indixerat, in lege conscriptum, ^i^; )J.o-^; )- • »

adversus eos qni talia commisissent. Si


^ ^OI—dJ ^-^T^/ ''^^ ) CDa2iO_L_3

quis igitur transgressor legis repertus


V-^j w^J^jl^j ^-^ jJ/ .. /..,t .'I.J^oo

fuisset, in uno ex his sceleribus delin-


rr^nsnt
^.«Noi ^JbO )l-*^ >.«J>I.J^OOO ) 15

quens, nou se potuisset amplius mendaci P' V !>

jJJ^ m I >.. ^ > V) jJ ooJL J^ -'


'«'
^
excusatione tueri quod uon esset fdius

Abrahae nec de eius semine; nam eum


<^\] ^ J^ooi h. :)J^L^f JJ^i^i^

s-oJ^sjLio y/j ^^^.^s^ :^oi-^/j oi,:iNj;o


qui contradicens esset inventus, e cir-

cuincisione sua aa-novissent, et secun- oil;oj_^ ^_io oi \ yi \\ "^ o^_floj

(biin dclicti eius mensuram paenam de y^\ ) V y ^ y^ mv) 0|_^ ^,- 't \o 20

eo sumpsissent. Nisi autem eo consilio oil6\


)ooi jJ y/j ^^.^s-io . -^ (ir>j
)-^jj
data fuit, necesse erat eos in desertocir-
).iLsISoo )l;o|_^ JL.soiii/ |_L^» )J<xa
cumcidi; sed cum a ceteris gentibus es-
i/ :vo;>-4J^^ )-;-:^t-:^ vs/j )^oi
sent segregati ac seorsum iu deserto
V.3J
"^^4^
pascerent, iion luerunt siguati. At quaii-

(h) loidancm transierunt, praecepit Do- 001 .«a


>Q...>. \ - .^ 25

iiiinns lusuc filio .Niin, cique dixit :


20 :a:baAU/ JJ

\itnr iteium circumcide . "T ^ . ^ ^ ^N. I ». .' '^ -


filios hracl sc- ..

A] _ A 1 |6S^,.
.

485 DEMONSTRATIO XI. — DE CIRCUMCISIONE. 48G

cundo '
. Quare autem mandavit losue eos
secunclo circumcidere? nisi quod iam
essent in corde suo circumcisi, quem-
^^w^^^_io JJ/ ••.vO-j/ »oj_^' io I
." il;

admodum per prophetam dixit : Cir-


V-io/; ^/ vOO»_ji2^ oooi ^V-^)-^»
cumcidite praeputium cordis vcstri, el cer-
5 voa-^i Ji,o_^«o-^ o«o>.^i ;) . S I -)

vicem vestram ne induretis amplius-. Eos


ool ^-Soi .yOJLoi jJ ool yoniN» no igitur denuo circumcidit losue ac secun-
do signavit, nempe in carne eorum. Sin

^ j_:LboKjOO ) i •>./ ]l/o .Iri 1 ." ll minus quomodo verbum illud intelliges :

Populum losue secundo circumcidit qui


••.loi-lil J_:i>iJi>. >^a-iu; »jk^f :)tCioo ,

nondum circumcisi fuerant in carne ?


10 ""^.^oo : yooty cn ^ ^ oooi ^V^>-n^ JJ )<^?

Postquam enim eos losue circumcidit,


:}^h<:> 90I.AD ^OJU» yQJ( 9)-^9 9iN-3 ^^9
« -^h "^
f>
testatur Scriptura circumcidisse losue

omnes in deserto natos, ([uia nullus cir-


>^ )^o, i-i)^ ^, ^i^ :)U^ cumcisus fuerat ex eis qui nati sunt in

o^i/ )-;^^:^; )pi^ dcserto^

7. Vide autem, carissime , ct admlrare


15 );Ot_3 f_^;i/o > . •^ /1 .".
^_*; w).^
quomodo circumcisi, ex Aegypto egres-
oK-.^-^ ^;^_^ ^-^ r> n°>i; )v-^>_^f
si , in deserto mortui sint propter peccata
^^>.-iw yOOi-iOl_^— ^^iiSl..^^ )( '» ) V> - »

sua , quia Spiritum Sanctissimi exacer-


. won I VI .oi jJo \.Jl1^-oi owJo) oV.^po; baverunt, neque ei crediderunt. Manifes-

^\ok_bi ^ QJL^^ a.X/, )-i-i^_io tum est eos si credidissent ab ingressu

21) .) H\oV), )_:s,j)l '^N^^^f ^_io oooi terrae promissionis non fuisse prohibi-

L-3a_. f—3 S20»_30 yOJf 3 ^O_lL_0 tos. Nam losue filius Nun, et Caleb fi-
}

liiis lephone longiorem vitam duxerunt


N,^ «ftftif ^tq.\/ ))_:o]^ ^>o aJi»*
quam sexcenta millia hominum qui ex
),
'^ ^ .o(oi',-j;o )—>^i)J ol^o ^;po
Aegypto sunt educti terram introierunt ;

^V-^)^ P t—3 f> « V '0<; J^


-)
>
v> -> ,
et iiereditaverunt. Qui autem in deserto
25 )>-^nO :)—^W ip VI \ o \ \o n ." ..
nati sunt et credidcrunt, quamvis incir-

;) .' » \- ii'^; \—^iji ^ ^^ \-^ t_3 vQ-i/ cumcisi , vixerunt ct ingressi sunt ter-

ySo^,v ^iVi vOo«\ o.i-«i/o raiii, ut eam hereditarent ; cumque Cha-

AJ

1
los. V, 2. — •-
Dcut. X, 1«. — 3 los. V, 5, 0.
487 APHRAATIS 488

nanaooniin ici^ioncni ossent intraturi circumcidit oos. Ita clnao circumcisionos

eis adscribuntur.

8. Quare autem cum irani adducit sn-

per omnes circumcisos cum praeputio,

AoErvptios etiam connumerat? nani do


''
j? r , „ , ^

seminc non oranl Abrahae , sicuti Moa-


y^ota^l V-3 yoj/ "^c^^ >« 1.5; }JJo^o^o
bitae et Ammonitae, filii Lot. qui fdius

erat fratris Abrahae, Idumaei quoque,


uLjl3 yQ-ioi; ) ^.V)oV/ y-^lo zyooii^li °^

fdii Esau, simulque hi qui barbam at-

tondunt. incolae deserti, (jui filii sunt '^«VV>Ji.4/ >;• 1 ^ yOOt-.JiO/; JV-St-i^

Ismaelis et filii Ceturae; et luda, la-


;on n\ .; oi^?j| J;oouo ;J>n^ in >. l ^
cobi propago, qui omnos semen sunt
^oi^/ is_^; yOj/ ).i^;j| voo*^ ^-^oi
domus Abrahae. Aegyptii, quamvis in-
^; Yy :s^ |i»o>^ oioXj.^ )_ipoo 10
fideles, circumcisionis adsciverunt con-

suetudinom a fdiis Israel, dum isti inter


. VtV>.N ^ ^^kJ^^xcl^/ odLs ^^ n v>I .o<

eos commorabantnr; iterumque eam a .°i tPQ-^ .


'^ ooi n\ -^no ;yOO|tuu^

loseph receperunt, qui cum sibi nati jji^o ^vs/o )_jaio oi\ o^X-1/ »_3;

essent Manasse et Ephraim, eos circum-


.°>tpa^ ^—^ n «\\^ va_i(3| .^/ v^ •/

cidit; ([uod cuni a loseph didicissent,


.a^ol; oiJ^.oa3; ^'^«.^oo ^;j_^ o^V^o 15
coeperunt circumcidere, nam imperium
.^^po Q^^ jooi vi>J^ fnv> ^o,:^ ^^^siL^
loseph in ro quacumque exsequebantur

in Aegypto. Sunt vero, carissime, qui ^V^io/; >«>." 1 r. ^_-du7 K-i/; ^^».^^000

dicunt iiliam Pharaonis cum Moysem re- ^-^ ) »nv\\ J^ .


.
•>
« / ^ v^V^ ii-^;

porit oum o roodore carnis suao ut unnm


V^- ^^!<^^/ V)
,
s^Ljl:) oiiTin "^ ">; «.fl
)

e filiis Israel agnovisse. Aliter autem ros


10
y^l Oi-.JS^/ )-isO) )oO| jl : OO) '^^^flQ.i/
se habet, ut sensu scrmonis apparet;
''^-^^-io ;)J^sX^; oMi-i><axo )>_-*J^s_io;
foedus enim circumcisionis Moysi ab

Aogyptiorum circumcisione nihilo diffe-

rebat; et si quis ncsciat Aegyptios cir- jj; ^_ioo -^'po oJls; )I;o>^
^ )oo(

cumcisos fuisse, id ab leremia discat.

Pharaonis autom fdia, cum Movsem in-

AJ 10 A Ui
^ ,

489 DEMONSTRATIO XI. - DE CIRCUMCISIOXE. 490

venit, videns eiim flumini innatantem,

"^s^^yi :ooi ) •?'.< vxLs ^_io; Ki.^_; novit eum de filiis essc Hebraeorum
quod non Aegyptii iussi fuerant in am-
)iotJL3f )—.ij-ii"^ )ooi , : n o> jJ;

nem proiici ,
quemadmodum de fdiis
s*JLs ^'^Jw yO-b>V^ t
n °>; ^/ yOjtvJJ
Isracl edixerat Pharao, dicens : Omnis
^J^oi, )^; )W^ ^; '.-^io ^-^M^l flumpn
filius masculus qui natiis fuerit, in

)K:i^; ,_^; KJlt—^o :);N-»J \l<aU^ proiiciatur'; illaporrointcllexit idtimore

l{^fo :)l4^j );oi


)f-^^ Mf-OQ_3; edicti factum fuisse puerumque cernens
;

''^..^oo, to.»-^ lyxJLep ) rn . o; )ln ^ n ^; in arca lignea positum, suspicata est


^ '
-', ^ ^ omo^Kjxu; v^ojlj/ o .A^l
t--

jJ;
suos eum occultare nequivisse, atque

idcirco lianc ei arcam parasse, et flu-


hi ^^k^v^ JioiJ—3 ^o)^o )1q.^ ot-^
mini tradidisse. Si vero fdii Israel cir-
•-•
' -^ OOOI <L'* "•'} "^ )^'^>-^^-^ <^/?
cumcisione fuissent ab Aegyptiis iiu-ir-

i :^V-ii-^ j )—'•'J-^ t-^ ^'^'


cumcisis separati, nonpotuisset Moyses
JLa^ g^jsjJ^^N ) *n >o )oo( ... •>>><>
apud Pharaonem educari, quod loedus
^ -^J
\4 -. 0)lQ..rbs.^<-3; ^^v^^ yQ_i.V-3 carnis liuius pueri semper fuisset agni-

15 1*^3 t_30 .0)i-flQ-3; )_io_.^ Jooi >^^BO0 tum. lam quod filia Pharaonis h^gem et

)j^.oa3o )jf)n,>ni ''^^iw iooi ]i.^^ vQ^V^ edictum patris sui violabat, [dicendum]

non in universa Aegypto legem et edic-


ooi ^;» >o o<\ •> 'i jL-S/ :oiQ_3/;
tum Pharaonis fuisse promulgata.
•:•
vQ^^V^! oi^Q.iaJo ou^oos ^l^J^s^io

•"^.iv ^/ ..« -> / 1 .". ooJ. ym .^°>/o 9. Nunc tibi ostendere a'o1o, amice,

20 . ..tvi .<JSoo vQ_ioi ^/; \ir\ ^ l O filios etiam Ceturae fdiis Ismael conter-

^oiw yQ_l/ minos exstitisse. Cum enim congregati


V^\ 1—3 .'^^^s^.StfUL^/ >V I ->

sunt Madianitae, qui fdii sunt CeturaeT


j.n^tn ^,^JL3 VOJOI; )
« I «; V ajLL3l.(
cum fdiis orientis, fdiis scilicet Ismael,
ol/o '^^JX.VI.t *./ vXJLd sQJOI; ^0,JD OJLsO
et venerunt ut armis adversus Israel con-
^n r -s ^^'vxal/ No-i^ a->.J^J^vi\
tenderent, sub diebus Gedeonis fdii loas,
' ^ ' - ' ...

a^i );t^; ^iaslQjL^ :a.)o^ V^ ya^.,.^ Israelem sic coniuncti voluerunt una

ap)js q.vi\JS>a/o :^vaiijJ yo, -.\ % I; subiiccre; a Gedeone autem cum treccn-

)-»oi .
^ *—t^} \ )) >oJ^S-\JS. 3 v^— ^ tis ducibus cladem acceperunt. IIoc libi

Al

> Ex. t, 2-2.


;

401 Aniii \.\TIS 492

volui tli' liliis Ceturae ostenderc, ipsos

scilicet cuiu liliis Isuiacl sedem liabuisse )ooi ) •,


-)| VI ^) '^ . N vi» ^i/ \'i 1 ,ao vO.J<3l;

in deserto. A tempore enini (pu) diuiisit

Abraliam Hagar ct Ismacl, ipse et fdii


)ooi )( ->, v< -> ^-^\.V>jL^Jlo -^-^^oiA
eius incolac dcsiTli ruciuul. Ila cuim

scriptum cst : Haliihiril iii ili:\crlii, iliili-


l—Lsoi . <ni \ '',^6 ^ .\,VlJ.*./; Otpo^^

ritiiiic arciim temlrrr'; iit rsscl niaiiii.s ciiis )(30i .«^Nio }\ > v> •> oK^; :s2_;^s_3

cuntra onincs, ct niaiiiis ninniiiin cnntra ^9; )f_i/o ^^^ ot^l iiotU :]LiJ>

ci(in;ct siipcr fincs oniniiiin fratriini siio- ^a-^l yOoC^; ) v>n „1 ^^o>o :oi_3

riiin liabitarit'. E\ niio latcrc, ab oriente

scilicct [Israelis] habitavcrunt fdii Esan,


: ) . V>0; yCi_JO(; <> w^ N^ - « •>
Ot-& 1"
(
qui suut Idnmaei ; nam qnando Israel de
^_io '^ i\ en *./ >f> °> I »_a; ''^>^_^s_io
Aegypto (igressus est, regioncm Edom,
montem Esau, circumiernnt. E rcgione fio-lyoo^l^ )^»/ a-s^-ji./
v^^j-^
autcm, Annnonita(> ct Moabitae fmes )
:L_3ja.^o )_w^a-M_^ «d(o :a_ca_>w;

coruin al) aqniloiic

fdiique Ccturae terminos occupabant


circumscribcbant
'
V
\vSo
.(
iii
1 >. :\—iL '^ 1:

oriente cuni Idumacis, fdiis Esau. Cnm ^ .'


uJ^ )
I .:
V v>o;
-t

/ yeiL ) »1, vnN );a^uLo


cnim dimisit Abraham fdios Ceturae pri-
>. I -^N )oot\Jil 9f._A, yJii ^)>.^oo :(&m^
ninm ad orientem compulit eos. Filii

Ilagar autcm universam plagam austra-


:yaj/ ;;_ii )-^li,.><<^ K^)-^,^ );q,^olo

I(Mu obtinuernnt. Idnmaci fdii Esan, ad :) ivi .i; yAil oSJ> Oy-J^l -^oi >.f-xa

oricutcm hornni oniuium liabitavcruul, ) —J-j,_io ^_bo n m \ >aJL3 )_i_ico;/o -0

ns(pic ad Bosram. Pracccperat siquidem ^^.^00 iL^


: i
)-^f^
o-sts-i vooi^!
DominusMoysi : Tcrrac plioriiin E.^iiiu non
odLS; \~^i)ii . ) >o>o\ ).iv>o ^Aa ^/;
appropinquabitis; neque cnini ilabo robis
oo»_i jl; ^^..^^ :yO V, oJJL }i n m -t

ex omniterra eorum quantum calcat pcdis


y^f-:» ts.^.3 ^oouN»/ ^_io ^oa^ )_j/
vestigium, quia Esaii ilcili niontem Seir.

SeJ pecunia emetis ab eis panem qitcm co-


i^oiJ imi>:^f ^^5.^ :JJU^;; )lmi ^5

medetis, et aquam comparabitis ab eis pe- vOouc>o QjLsj ).vi.^ ^/ :',.^fO; );a^

cunia, et bibetis^. Et fecit Moyses sicnt ei

A] _ 20 A UcoWo.

' Gen. XXI, 20. — 2 10. xvi, 12. — ' Deut. 11, 5, G.
493 DEMONSTRATIO XI. — DE CIRCUMCISIOXE. 494

r .
o
Dominiis pracceperat. Fillos Esaii nou

am^ >vl^\ <^( |lo :)»^V^ oi^ f^! coegit ; cuni antem in Rccem snperbani
aclvcnit, nnntios misit cnm verbis paci-
ifi j^, yc^-^ j-^f^ \i^ ^il
ficis ad regem Edom, et ait illi : Sic

(Ucif frater tuus lacub : Nosii onuiern lubo-


5 ^Q—/ po/ )_L30fj :otX V^/o ^ooj/»
rem qui apprehenilit nos in itinere, et quod
]i4 oCLa K-Jxpi ^-i/, :oo n V ^
oppresserunt nos Aefjijptii. Eece in urbe

:)_r;^ yo, -^Niijo ) ijo)__3 yfco;,/, Recem snmus, quac cst in extremis finibus

o.n ffP, -s.


Jj>Of-^ VLDf_3 > I .. I( HOIO tiiis; transeumus niinc pcr tcrram tiiuin;
)

rJ I
' . i r- ?i
I ? ? P .f 1 cia regia grailicmur; punem vcnilitc nobis

quem manducemtis; etiam aquarum qiias


10 _^ o I -^) ) VI ..N :^j)_i ) t\v>
nos et pecora nostrabibemus, solvemus pre-
> T ... *>/ )K_iLj, ) « >ft o/o "^aa^-J,
tium. Et respondit ad Isracl : Per terminos
i-^/o ^, ^Lj V .:>^^
meos non transibis, ulioquin cum ijladioin

occursum tuum egrcdiar'. Divertit igitur

Ol^ )_^^.AO .^_^ioJJ yOQ-Bl J


V^ .". *> Israel ab eis, videns cos non adquies-

ccrc. Veruni cura fines eorum praeteriis-


15 .f>tn.*°l^l/ ^ yOOU^ ^^'V^/
J), )>^

^ooooo_^l W
f ^ J ^ ^ P 7- sent, ceperuntab iis fdii Israel Bosram,
n itni ^o» ^ n ^—so
1
> v^

quae est in deserto, eamque occupave-


]\ '^ "^ ^! ' )Q—^ ^krf^-m^/ OLl:s yoou^
runt et civitatem refugii constituerunt'.
.)_£00^ K...3, )K.^V-^ OIO, -VNO OlolV^
Qui vnlt sibi exploratum esse Bosram
;ja^, \-aLJLz ^ ^ ^
'f
^"o filiorum Esau, qui sunt Idumaei, prius
)_^J,
20 ) y v^o; (
yO-Joii JLooi g m N vV i '^; fnlsse, ab Isaia discat, cum Sanctissi-

) *Si j-^xjfc/ ^^ \\.^j yoil^ ^jbo mum vidit vcnicntem de Edom, rubeis ve-

_^
^
)i/ ^ •
) «
"
.,
.
n \ )<5o« );_i ^•
stibus de Bosra, eos proterentem

culeantem'', ut de fdiis
et

Esau ultionem
eon-

: , «Q.3 _^ ^oiX-^U . - n vv^ mn NOO, (

- ^ -^ repeteret, eo quod fratrem suum non ex-


} I \^Q,a ^ ^ \0 ^aj( 9p.X> yO-l/ ^M
ccpit, iram suam usquc in finem servans'.
25 '^ "^ n JJ, "'^—^^ n m N, -
" « ^ . >^
Si quis adliuc non vult admittere Bos-
. ojj_^j
y n \ \ .. \ •,

—^_io ^..oiQ ..JJ ram Iilumaeis olim serviisse, hoc aliud

j!a_s^^^ vtr> » <^ ^i^oo ooi j), __ioo e Genesi audiat, de regibus qui rcgna-

A]

1 Num. xx, I'i-18. — ! lus. XXI, 27. — 3 is. lxiii, 1, 3, '». — * .\nios i, II.
495 APllRAATIS 490

voruiit iii l-Moiii : Hegnavit lohub, filius \J&xj :;>a:»^ ^ iooc M-^ \j^oi^i

Z(tnt. tlcBosru'. Ail Isaias itcnini : Ecce )


«CNrs/; aaL^«^/ ^ j^i-s ^-^ ">soi.

ixtiwr Ithtinaeos descendet [ghtiliiis nteus],

VA
. ; Jo_3 ^ ^if \Ji vj^^d^ ^^«^ /; :^oo;|^
super pnpulum iutlicio-.
(lamniitiint iii

\-^^l ^^ )^j ;)-^Ni/ o^ v^l'o


SiipcrEtloni solvam calceamen-
Davidait

tu mca'\ co
:

ijiioil corrupit Esnit niiscrivor-


.)_Li^^ o.^U/; )-^^ la-.i .-,

tOClA^ )VJi/ ^oo;/ ^i.; r-^l --O;©


tlium suttm iii succuliint, ct iruiit siiiiin

ustjuc in fincm rcicrvuvit'', iu'c IVatreni VL^i>^ ^otaio-w^ a.miw ^^^^-^; ''^»^^^

suiuii pcr tiTuiiiiDS suos sivil tiausire. ^oid^jj ^^ )lo o(>^' V^ ^olSjs^o

Propterea iu iudicio damnatus est, quia s2twiL-U/ );0| ^'^s.^OO .o> V>a^K.ja t"=>^!

inimicitiam suani iu aeternum servavit. po


\-^>JSi .^ci^.i-^ oifco/ V^? \^r=> 1(1

Cuni(]ue (lcelinavit Israel ab Ksau fratre


),:^)^7 t^i ^oio^/ o-cq:^ ^^ ^'^>J'^^Q.^/
suo, uuutios misit ad Moabitas, fdios

I.ot, ut i>er iines edruni trausgrederon-


• r. nft .'o> ^) /
jJo aX>QjL jio : yOO|^aM^s-3
tur. >«'ou autem obaudiverunt neque ad-

sensi sunt, verum Balaam, filium Beor, ?a.>w.3 V-^ ^aJsJS.JJ^ yooiA oV^/ jl/

oonduxerunt ut cis nialedieoret; quia- yO-j/ »jn S> )l; ^^o»o .vO—j/ «^v^oo^ ij

que eos per fiues suos cum pace transire ,


'^ «» yOOt-^a^JN-3 •, ^NVI N )
— lj..>.3

non pcrmisit. praecepit Sanctissimiis )-^)dioo ^iiJ


)_-:jaia^ j; )_i^^.o
ne intrarot Amiuonita et Moabita in
^^.^(."fnv )lp. jL/o )-it^; ot^jLOJLak
ccclesiain Domini, ne post docimam
)_i_^o ) ::o ..^J^ o V,'' n jJ; ^^.J^
quidein generationem , quod paiiom et
ya_i/ a-isi/o )_-i;6)-^ ^'!4v_-^V-«5~iJJ 2'
a(juam Isracll pervlani ndnpracljulsseut,

eosquc vexatos ac dofcssos aggrossi es- ^^^-^o .)]J6 vS*,-^_^ 6oio :) ^) M_s

sent. Do Aegypliis autem et Idumaels |J; , n°» ) . VK?;/o )_9po


praecepit ne oos Israel repollorot, Ao-

gyptios quia advena 1'uerat in lcrra eo-


^o(d^/9
<«oo( l-iC^oo^/o :yOOi^9|-d

rum, Idurnaoos quia fratres corum crant.


yt> ^O ^O KaV-S; OtJS.—3 ) lOIO
10. Cuncta iUa tibi exposui et edis-

sorui . ut scires Ismaelem in omnium ) Viiri ..1 ^^Ow ^ . \ V> > *./; >6.;1;

fratrum suoruni linibus babitasse, ac ;V->> Joo(o J, %. ..^oia ..( yooi— > *>;

A] _ 2 A li'^». 'i.1 S. s^tfiO^X-

' Gen. .v.\xvi, 33. 2 Is. .\xxiv, 5. 3 Ps. cvin (cvii), 9 (10), cl LX (lix), 8. ' .\lIIOS. I, 11.
— — .

497 DEMONSTRATIO XF. - DE CIRCUMCISIONE. 498

}fn ^ I n •-• I ^ X^ :)_Jl_I( w. I •>; tanquam onagriim Iionihnim' oxstitisse.

Filiis Ceturae largitus est Abraham mu-


nera, misitque eos ad Ismaelem fratrem
:vOOta-«/ ^_^JsLio_iL_i/ lo^ ^0.1/
eorum, ne fierent heredes cum Isaac,
^o.
filio promissionis. Si igitur per circum-
5
^/ )J.;o>_^ V-*4 v^ .) I -^N a-^
cisionem vita daretur, filii quoque Is-

jlJLso '^j^N.ao » :^/ >v 1 -^ vs/ :)_^ C


mael, et filii Ceturae, et filii Lot, Moa-
\...JLJi\Q—^ ^Q^ »V II ^o )iQ-^ I n bitae et Ammonitae, et Idumaei, fdii

)J^f poo ).^;i^o;/ cxttN wU-so )-^a^a^o Ksau, et Aegyptii, magis etiam ghiriati

)oi; : yoio»_3K_»uJ 'y-^ts. — 3 yO^ioi vs/o luissent. Sed licet circumcisi sint, idola

plurima cokint. Manifestum ergo


10 )pK5i^ ^^_^o ^V-i^ yajoi >s/
est

nuUum esse absque fide in circumcisione


«oi ) \ ;, ; '^ . T v> .)) L-^Jd
profectum; sed quicumque in praeputio
.]icuA^ ^, )i;6>s^ )._Uj<^ t^-j:^.;
cordis sui circumcisus fuerit credens,
o» ^N; )iaJ^;a_i. ^ju-s^j ^'i^ jJ/
ille vivet, fdiusque erit Abrahae, etcom-
:^otV_siJ )t-3 )ooio ), .\'..o _.ia_.oiio plebitur verbum quod dixit ad Abraliani

I.-, :j)o^-;ijJ )^ ^^'/; )1^ ).-^iXio Deus : Patrem multilinllnis grntium te

^K-soil |.2£L^L^; )|.^cLfia!^ j-^/; constitui-

II. Lex autem atque foedus omnino


fuere mutata. Primumenim pactum Adae
)o^ ^a^>wJ< \.,^yo^y-£> n^ .\-i£uLo6
mutavit, et aliud imposuit Noe; aliud

;>..oi \ ) it ../ oo(J>o yolji ) VI «'n etiam Abrahae quod mutavil ut novimi

oij O' \ ^ :^o(i ^jJ >^/ ool 001 — *o Moysi daret. Cumque mosaicum foedus

:) \
fcciv> ) IV w/ ooi_*o ^oot) —3/; non observaretur, aliud drdil iu genera-

tione ultima pactum, deinceps non im-


);f^ PU/ ooi^ M^? vi^i/ i»-^
mutandum. Adae enim legem statuerat
yoii .saL-.)^ j; ) v^ .-n :)_iC-/
ut de arbore vitae non comederet, Noe
:^Q_Dp ^ ) ? \ -./
^; )_v>-..-. n
arcum in nubiluis , Abrahae iam propter
>-, _^ >ooiV-3jJ :) I I H--^ )^.jlo wO i\ fulem electo dedit postea circumcisio-
^boo : otln 1 v> .01 ^^.^«s^ w.01 « "^
^ y°^^ nem, notam ac signaculum posteris.

) >n toio ) ioJ^^—« )l;oj


—^ _-3;l^ Moyses agnum [paschac] habuit, pro[)i-

A] —3X ^UaoA. _ 5 A R>. _ c .\ I.X3


(

' Gen. .\vi, 12. — '-


Ih. xvii, ."i.
a

499 APIlllAATlS JOO

tiationempro poinilo. Oiimiaautcmhaec

fooclora oraiit allud ab alio iliversa. Porro


\ ^ ^o y >\o) yOoCi^DO .), V>\ "'i&i.

circumcisio quam probal [illorumjfoedc-


rum dator, eaost de quadixit leremias :

Ciiriinicidite praeputiiun cordis vestri'.

.vQ_a_a^i jio^jQiS» oi6)_^f :)_-Lioi/ ''

Ouod silii iiiiiiu luit pacluni quodconsti-

tuit AbrahaeDeus,firuiuiu oliauiot fidclc )& ooi^, )>?>.- o ^\k i—^v/


istud est, nec potcrit legem ultra ponerc, . Sn .o) v>o \ »\ % )_ioi »S( :^oiV_3JJ

sivc ab iis ijui oxtra lcgom suut, sivc a


)iKjLi; ) OKtJMj yo\—io . .. n * V) ]lo
subicctis Legis initium ducentem-. Nani
yaj( )_cDa^aJ ^^ \ Sn; ^ «>>,.( ^M
legem Moysi dedit ciun obscrvantiis ct

praeccptis suis, et cum eam non serva-


OOU^ .) QOO V> I; ^oIq-mI; ^^ o/ 10

ojlla^ ysiL \ >o vi\ ) ff>ri VII ^j^


rent, Legom of praecepta oius irrita fe-

cit ; promisit so tcstamentum novum da- ]


'^"•'N^ 1 \ ^Of.^ jJf^ : w.oia^Q-fc.00

liiriiiu, ijuod dixit a priori diversum "^N-^ol^ y^s.^ :^^k_^^ >^ovi ." no

unus dator amborum. At-


l'orc',licet sit
^ )jL^,^ j^/ h '
pofo )i^ •
)-^^^'
quo lioc est testamcntum quod se polli-
V->^^ );o|o .^oi.jlVi; )_36o|i ooi y^ 15

citus est daturum : Oniiies cognoscent nie


^^oiXj; :^i.iaA sl,oi-*/; )_DKJil
minimo ex eis usque ad niuximum eoruin \
\ v>, \o yooi .,a^«j ^-bo . « t io\, I

Lt in hoc testamcnto uou ost ultra cir-

cumcisio carnis ct sigimm populi. Pro ) ots ;;; );0|_:>6 .yOOI •»•11 .* > fl \
ccrto scimus, carissime, Deum in variis .) Vl\, )-V>-»o?o )^CQ-^, )i'0|^ J^.^

gcuorationibus constituissc loges, quae ^


,4—3, ),, » . . ^ . 1 .. . I ,j . » N^ » 20

doucc ei phicuit iu usu fucrunt, et post- " * I


" -. .» !>
I 9 ^f " .9
n * VI >o :) coo vi i Joi^ vi od ,,
modum anti(|uatac suut, que^madmodum
^-^/ o °> \—^l/o Oi-\ V °>*f ) I -iji

Apostolus ait quod in niultis similiiudi-

nibus olim substitit rcijnuin Lki in slni/ulis


yOio; ^^o^ vi^oA, :)_dji2Sji V^li

/c'm/wri/;w.s''. Sapiontihus autriii cf iutcl- . . .* Y -^ji ^^.^ jo^; oiloi\v? 1^-A

ligriitilnis apcrtum pcrspicuumque est

AJ — 1 A oo 1:3,,. _ .; A iok^v
' ler. IV, k. — - Sensiis csl posl datum N. T., in Marc. i, 15 (Moesinger, Erangelii concorUaiilis
noii posse Dcum legem quaiiidam novam sive inter ca-posilio facla a Sancto Epbraemo, doclore Syro,
«enles, sive rursus in populc iudaico insliluere, sed Vonutiis, 1876, cap. v, p. 57). — ^ lor. xxxi, 31,
N. T. nrmum esse mansurum, « qula nemo amptius — ' Ib. x.\.\i, 3'j. — :• Ilcbr. i, 1.

esl i|ui mutare possil et amptilicare ». S. Eplirem


— 3

501 DEMONSTRATIO XI. DE CIRCUMCISIONE. 502

omncm qiii de foedere est , si post cir-

cumclsionem lihidine ac jirotervifate

Jlo »>-^ otio)_*»So otio—l «". ^^_^<^ deiiciatur, circumcisum quidem esse,
non autem Apostoli verba intelligere :

Utinam genitalibus exscindantiir illi qui


5 > « N »/ va_io< ^o^K^ Q-_ia4j^oo
vos contiirbant' . Porro verax est Deus nos-

ter, ct praecepta eius fidelissima; et foe-


yaLla "^^o :. />>n'.'ot^ ol^ ^otcL^eu^o dus quodcumque in tempore suo firmum
vOO< ^X •>
^^>^^ :^^oiJL/o VA ou-s}^ et verum comprobatum est , et qui circum-

J;i<L> ^^JX lo > .'il ^;)^(0)0o ^-.tX^ cisi sunt corde vivunt atque iterum cir-

10 <-)o^^sJ:.; I n -)nii; )K.^;a:so.^>^ )i'^;


cumciduntur super lordanem verum, qui
)

est baptismus remissionis peccatorum.

12. lesus filius Nun populum secundo


00( ^;,a.. V S ,\ ^-D loi . ij.
} 1^^; circumcidit cultro lapideo ,
quando lor-

), V)>oN,\ ^f^ ^^ov^ '&ajL..^o :oi:»a^o danem transiit ipse cum populo suo ; le-

,oj ^-^ JLo 1 . lix—s oi 3 a_L.^a_.o{) sus Salvator noster secundo circumcidit

circumcisione cordis gentes quae in eum


15 )K^;o v> s Sn •> o,-_ba ^o ) -^ ^t
crediderunt etbaptismo ablutae sunt, et
K_i/; )( m °> m •> ^;j_^K_boo
'
circumcisae sunt glailio (juod est verbum
I
- '"''
^_^ ^oi ) °> .: oik:^
cius, penetrabilius omni gladio ancipiti'.
^'

yQ It—3 -^0 n .^ . >^n V>Q— ••I

lesus filius Nun populumadterram pro-


:) I 4\o V); )_:s,;JJ ) >o \\ , ^ >^/
missionis transmisit lesus Salvator no-
;

) « ?.; >—>>)( y N V> ^_00',_3 N-vr. > .r> ster terram vitae promisit omnibus qui

> V) .oiJ>oo )y\Ai ^iiaj^ V-^! ^*^ ^ verum lordanemtransierint, et credide-

rint, et praeputio cordis sui fuerint cir-


vO^V-s •<«.(
.o) -^\ ia2^;a^ ;
>4?
cumcisi. lesus filius Nun lapides erexit
^^-ilaii)..^ )U;oi m\ )_i)_3 j>a-^/
in testimonium in Israel ; lesus Salvator
V" nostcr Simonem vocavit Petram firmam,
25 )lV> .OUbO );o<.£D oiJxL^/o )l't^Vl^ ) 4) ^
cunKjuetestemfidelemintergentescons-

t
-> \ ya-i'f_S ^o t. i . )— v> ^ni>, Kaj» titiiit. lesus filius Nun Paschacelebravit
|_I;j_^ ^ *.\^l, )Knoc^ ; ^j-i incampesti'ibus lerichuiitis, intcrrama-

AJ — !!2 A v:.a...o — 21! A P^s xjtto/.

' Galiit. V, 12. — -'


IK'br. iv, 12.
503 AIMlllAATLS DliMOXSTUATK) \1. DK CIRCUMCISIOXE. oO'j

lodicta.otmanJucavitpopulus paiiom do

terra ; lesus Salvator noster pascha fecit ja i. __a6V—3 '>«.Ql. \-^yU


cum discipiilis suis in civitato lorusalem

^
cui maledixit Ldicens] : Non relinquetur in ^

ea iapis sitper lapidem

ihi dedit in jtano vilao. losus fdius


'; et saciain(>nlum

Xun
)->o ..N ^ )/l/ ^I ooilo :^)_D ^ >

\
"^^- \ ^^ ' - yO it ^ >>.n » » . ) «. ..;
Achancupidunicondemnavit, (jui ruilum

lesus Salvator ^-ooV^ ^aJu>o :.. \ ^o oJL^f ) l\ »


fecerat et recondidoiat ;

nostor iudicavil ludain avarum , quifura- /. t ^'o ol^; ) I n; )fooi_-i^ O^


tus ost ot abstrusit pecuniam de marsu- .)oo( y-LJ{\ ) vv n «>iri \ ^ ^^ ) ^m*^
pio quod habebat. lesus filius Nun gentes '}}
II
^••11"
l ).VI VI
^
N O^-M yO
^ ^
t\
"^

-> -^OJu.
-^
r.
K^

contaminatasdelevit ;Iesus Salvator nos-


} *
C "^^ 'S> " <y> ^-oo^-^ ^a_iL_»o
ter destruxit Satanam ct exercitum eius.
VL-r^Lo/ yO IV—3
V' >&o-sl^ . oi \ . .". \o
lesus fdius Nun solom in caolo detinuit.
r .i ?

losus Salvator nostor soloiu occidoro fe-


ov-:k( ^oV^ >^ajL^o : )—«iJxxiLJs ) i >n%

cil iii nioridio, (juando cruoi fixoruiil


"«.qjl^ .^«o(o_au^'^ f^ l'Oi-^^ ) « VI*

oum. losus fdius Nun salvator populi, '-*\-oll ^ojl..o :) vi\; |_ooV-S vO-ifO i.'>

losusSalvatorgentiumvocatusost. Boati v.^)-.^ yoopL^so^o .)-:! o.xd^i )_o6va


igilur qui in cordis praoputio sunt cir-

cumcisi , ot ox aquis ronati sunt circum-


)-i^ ^ w.;iX^iUo )Ia^;o^ ^ ) -^^

ycLiK \lo'i^
xr^°*^.
'\^ ' ' '^ ^^'°^-^
cisionis secundae; isti horeditatem ac-
^o; )-^/o ) I VI .ojj:» )_iL» yooffsl
cipient cum Abraham, duce fideli-, ac
Ollo > VI .131 0».X K_2lJl^I./« :. .* Vi VI N 20
patrooiniiium gontium, quoniain oi fidos

sua ad iustitiam ropulata •:>aj).i.^


ost.

KxplicitDomnnstratiodoCiroumcisione. )l;6>^f )lLia-«i to^'


A] :: k

' Mallli. x.\iv, 2. — '.^


Uja^ov-M u; r/Hrc /?f/e/i. legi pofe>l c(im verslone armeniaca |j.iarov.io» Ui
rapite credenlium qi[„,ni, ^„„„„„,„^1./^,/ (Anlomlli, p. 308).
3

DEMONSTRATIO XII

DE PASCILVTE

1. Sanctissimus Moysi praecepit ut

pascha decimo quarto die mensis primi

celebraret. Ita namque ei dixit : Manda


coctui plioruut Isracl, ul sibi tollant aynuui
•^ ^
r.
)i-^/ v?o^ yo "^ ftt lo ^^^^t ^ */
ununt anniculuni, ufjnuni absquc inacula;

5 ^_iO ;) V>0 MB Oi^ K^; )po/ )J^^ cx agnis ccl liaedis accipient [eum], et fa-

yO,„^^o ; yO 'i mJ )—^V-^ ^_ioo )po/ cient pasclia Domino universi filii Isracl'.

^ -j^^ OLJLS vOO^O ) l\ V>\ )-^>^ Moysi quocpie edixit ut aguuiii illum

toUereut statim a decimo die meusis,


)Vio/ yri-imM :).Jiaio^ V-^ o»^ V^/
cjuem apud se usquc ad quartum deci-
yOoi:^ V-^J )oOK«> U^V^ )i-V^ X;;fX»
mum adservarent, et ad solis occasum
10 opamjjo :\j.\Ji^ oi^ )(m\->;jl )^«^
immolarent, ac portas domorum saugui-
^^Jik opo; ^ yO^V^o ).».vi t ^p
v./ >. V< .a
ue eius aspergerent contra percusso-

^aiJ )1; )\ ^
I ^. . . VI yooti^^; ):^;l rem, ne ad eos ingrederetur, cum popu-

)^;/ ^^*^ ) ' \ ^ " >» V'^ ^ \OO^.^S^ laliundus per terram Aegypti transiret;

dcinde ut universa congregatio agnum


K l) -Inf^ rn \n )pojJ owo \ "^^Jo ; ^) Oo;
comederent festinanter, eoque ritu eum
\o : «I ?« N. ») ; ^CL^ )—Iboio .)KjLax3 oiSo
manducarent : succinctis lumbis, pedi-
yooi—ilJ^a^o > \\ it enl yOo\-^i~-L «._
husque calceatis, et baculos in manibus
ioijo .yOOi:>'p).j> yOOi-.*^d-.o vC)0»-.^^V^
habentes; monuitque eos ut comedereut
vi^ JJo :oiJaXo)j ^.J)j5o<t.m v>; yOj/ festinanter, nec manducarent ex eo cru-
9

y-Ji jj .S/O s*-^ t—^ Ot » V> vp^'^) I dum (piid, neve elixatum aqua, sed tan-

AJ

1 K.\. XII, 3, 5, 6.
.

507 APIIHAATIS 508

^ ' ^
Imii ;iss;iluiu igni;ileruui ul uil ile co cx-

lr;i (idinuiu l'ITlmtciiI, ac tandcni l^s iu co

nou ctiiuiuiuucrcnl. Sicquc egoruut fllii


\—Lsot o, -^v^a .ot-s yoV-^t^J jl )_iov,io
Isracl, i'l iiiaiiLluc;ivcruut piisciia tiiiarto

tlcciuio ilic inciisis priiiii, (jui cst JNisaii,


) Z\S:^ :„-mJj ooj; )_^t-i
luciisis lloriiin', uicusis primus anni.

2. ^iilc autcin, carissime, mvsteria


,.£13; ^.«^OI );>7 > « ^ « 1 .. ^; «^J-M
(jiiac iii jiaschatis celobrationc Sanctis-
^^^ >Qj/ )0|jO .)^>3 , ^\>o\ )>^t^
simus instituit, cum omiiia jiraccejita
)K.» ^ >; :yOoi^ 'r^l° >^f> tt>c> v> i ''^o
sua docuit eos dicens : Iti iina domo maii-

(htcabitur, necquidquam de coextra domum V.^ o<jbo yQ-asi ^a^ )lo ^^^^fco fJl lu

cfferetis-. Hocquoqueeis Moyscs manda- :) >qLV) yOj/ , n°> ^—Laoio .)K.<k^ ^Jbo

vit : Qaando ingressi fueritis terram quam yO •> \ ooi_«; ) — ^i)! yO \ \1 ,— 3;

dedit vobis Dominus, pascha celebrabitis in


Oi 3 ^«-S yO, =1—^oio ) ly V>
1
->J )

temporesuo. Non potcris immolarc pasclia

in qualibet urbium luarum ; srd in loco taii-


^ U s )_-S.ji >m^v>A .^siAi ^

tummodo quem elegerit sibi Dominus Deus


«-^ )-^X^% )»i)—:>
v/ N :^>Q-o 15

luus, lu ct domus tua laetaberis insollemni-


v^^.^0 : y,ts.-^-2>o ^^/ voC^ ) ^, v>

/«^e/Hfl\nocetiamj)raecepiteis •.Advena :ya-j/ , a-2 ooJL ) i •>oio .


^, \, \^
/> r" 9 ?

et mcrcenarius de pascha nim comedent; ^^ «.120 ^a3)_J )J )^A^/o )—slol;

cl servus emplus pecunia quem possederis, )(30|J; ) ^m'^ . /•>; )," ^vo :) ^«-d

quando circumcisa fueril caro praeputii 0|iQ_^?Q_5.; )V_CC1_3 »j-^; )—50 ^-^ 20

eius , comedct de pascha

3..Mamiactmirandasuntillamvsteria,
'

•>)-^^ ^ ^a2)j ^tL*ot

^_«S).<3t )J»/ ^0Ui0i(3 vOj/ ^^Vo[


carissimc. Si duiu in tcrra sua degebat

Israel ,
pascha non poterat celebrare nisi

Icrosolymae duntaxat, hodie in omnibus J ^/ )-i^' ^% ovk )<5oi «^^ i


gcntibus ct linguis dispersi, inter con-

tiiiuinatos ot incircumcisos panem suum ))-:>n^ K».:» ) it'\o )..:c.:^L>. yOoi\'^'>

AJ _ 1 A "^(o _ 7 A liW-

' Ad VLTbiini : ilensis florum, mensts primus uinuifliit uiilunjli uii/^i (.\iitonelli p. 336). — - Ex.
mrnsis unni. Ila versio armeniaca : mensis florum, xn ,
'16. — = Deiit. xvi, 5 ^e in. — * Ex. xu, 4'i, 45.

nicnsis prinius nicnsis anni uiilfni buinliutij. uiJfiu


— ::

509 DEMONSTRATIO XII. — DE PASCHATE. 510

r r 7 ^
9
comeduut in inimunditia iiiter gentes,

sieut de eis dixit Ezecliiel quando osten-


dit ei [Dominus] signum ut manducaret
^a_3)_j; )JL/ otJQ^ t_3 ""^) L^y-^
panem suum in immunditia, ille autem
)f]:o o/ :po/o |^^ )16).^^^ o<.:»e u
> A
rogavit et dixit : Doniine dioninoniml
5 ''^o. )Jo :)3JL^Oo iooi )J ^^-°>.i ••Jlopo
(ininia nira non cst polluta ; neqiie ingressa

oi-^ t-i>o/o •)—SlJL^ )( ffl •> w^ioda;;^ c.s-f In QS nieiim caro Intniiinda'. Et dixit

)_Ld<S« :)6oiI )i/ ),6,; :^[ ..-oj ..N ad Ezechiel : Hoc erit ^^'1] signuni : sic

V. ..\ .ClX3)_l comcdcnt filll Isracl paneni siiiini in con-


-1 -* "
?>
^ ''
.

tnniiiiationc intergenles in (juas dispergam


vQ-i/ j^—i/; ) v>v>>> JSsj^i )lo°> I ^^^
eos'-. Si ergo, ut superius dicebam, dum
10 ^«^oL^ ^ J-n^/! ^/ V*^>s/ .^J^
iu terra sua erat Israel, non licebat eis
)6oi >^^j; ^ ^t^/ )6o. Oi^iU ^;
uiiilihet immolare pasclia, sed solummo-
^^ il jJ.f£ saiiicL^ U/^ia oCk
do ante altare unum in lerusalem ; hodie
''

) «">-/ )_l:cal :^)CL^^6)-:» ).-. . -i , V7 t-^ quomodo possunt mysterium paschatis

JL*J )6(; )—^^3 )U »- 3l


. x:>o1N .^^ a j v» celebrare , cum siut inter gentes alienas

15 K^ '^ /n^o ••. ;;_=Lio )—.poj )-:!a.aQ.:>>


dlsiecti? Non habent igitur facultatem;

et quidem ita de eis testificatur [Deus]


;6iID )_L36t )
«^ ^ I >o .)_L^vXaJi yOOt^
perprophetam : Dics miiltos sedebunt filii
'•-•« ^ yO^J^ )) V.^m )J^^CL^; :yOOi.iC^
Israel absque sacrificiis et abscjue altari,

i;6 )—2^t-iO j;6 )-i^; ^; ^^^ini/ ahsque eo quiepliodum induat atque inccnsa

V^o/ oolo .)>nm "> yo^^ );^/ ^<^ ^\ apponat'\ Iterum dixit ad lerusalem : Ces-

20 oi-^p>o oU.o^^^s.^v_s/; :^o^«j.i6)J oCS. sare faciam rjaudia eius, ct sollemnitates

cias, et ncomenias, et sabbalum eius''. Et

de arcatestimonii ait : 'Son dicentamplius


ool yO-,_io)_J ^clS. )I; :V-io/ )-_flJ^;;
Arca tcstlmonii Domini; nec reconliiliuntiir
om6'P;J^ )Io : ) V, v>; ) oJ^;; )lo.2u£i
llllus, nec fiet ultra \ Quoniam ergo dixit
v>C/. >^ / ^ v^ .ool ^ \U JJo
i; •,
,
Non recordabimtur illius, nec fiet, neque
25 "'^ki» >JiJs)L jJo , a^U )Jo o»_i6'»_D;J^
ascendet ad cor; quare eam audeul res-

'•.
'^i^^^v' \ ^«L>.',v\v> ooi ) ivnX : ) -^N tituere ? .Moyses quoque de eis praedixit

po/ ^^i» )jL'dioo Provocal)o cos in populo qui non csl popu-
yoj/ ^/; :^6o»-.'^

A] _ 20 A (>fH^AO-

1 Ezech. IV, 11. — - Ib. !\\ Vi. — '0^.111,4. — 4 n>. II, 11. — ^ ler. Iil, 16.
.
. —

511 APHRAATIS 512

,.111 r-.iJy^ «'li ^


lus. et in (jcntc stulta irritabo cos*. Nunc
abs tc requiro, sapicns Jisputator popu-

li (|ui vcrba legis non intelligis, ostendc


,
v,«. NV> ', K. 3 jJ; ) VI \; }—>a
-'' -> -"-

mibi f|uando illud compbMuin rnerit,


);oi JSsSn \> w»J^oo/ w^<L;< •-.) ft>riv>i
cum scilioet provocavit popnlnni Deus
•-yaS. )J; )aS-S, o»_ialii«2b. )oiS^ ^/;
per populum qui non erat populus, et
••.yO—'/ >-^'/ «J^^/ Jl "^i W> ) V>\>0
quando per gentem insipientem irrita-

verit eos? Sed si zelo concitaris per po- :)_ia-Jia^ ^? l^^:^ ^l ^f y^/

pnbun gentium, verbum Scripturae ipse ^^:_0; J^/ ^\JlV> ) -^ ^.J^; )J^^s^

comples (puKl olini tibi Moyses in libro .^_0Q 3 ^_\ yo^-xko o V)


V/o .)•;
V V V
) iy

suo consignavit. Et si pascha ubilibet,


t^loiilol J^^ ;I/ ;i)^ yj^^ ,-^ 10

advena factus ipse, peragis, illud (.ele-


"«5^^ :s-oiai,_^JL )_?;_DQ_3 \ ^N^
bras contra praeceptum; etenim cons-
) I n ^t; )^J^ yoa^ tJ^JSo;
criptus est adversum vos libellus reimdii
4. Et si non credis, audi leremiam pro- )_.1^;JJ ^«JlCLll J^/ .<^ *o,^K-sn JJ/o

phetam dicentem : Reliqui doinum uicani, JS» r> -^t s..JSs_.^ JLiLsla :V-^/; ) - ^ '

dimisi hereditatcm mcam; dcdi dilcrlum


]i—i\ 3 >..^.a.'i J^ 'i / •> r. J^oiJ' ^lolv^
animac mcae in manu inimiconim eius, et
v^^ l(90i )l^^po )'y4)° : o<
«
"^ "^y \V -»;

avis jjirlu fuvta cst milii iu hereditatem-

Quae est avis iUa picta? te interrogo.


yS. '-.^i^^wbo \\f.*.l ^ ) iv< ....161'^

Avis picla est ecclesia gentium. Et vide oi-M )i'^^ '^^ \Ui .P/ ^U^
quomodo vocet eam pictam : videlicet o{A ^'^o ) I ">./ s^>^ .) yy-yv; )1,—:^

propterea quod de linguis multisestcon- ))L^s55^ )-J^ ^^! "M^ •^^'^J^


20
-

gregata, etde popuHslonginquiscoacta. . )_B', n v> <^ *--f v>v>\ ^^o «NN«
) ) )

Si adbuc non probas gcntes heredita-


) Snjyp> oooi; J^/ >nr> .^g>^J^Oo
^; JJ/o
tem Diii laclas luisse, audi iterum ([uid
V^/ )—iiL./ ooi ^«ooji :)o^; oiloi'^
loquatur leremias vocans gentes, Israe-

lem autem reprobans. Ait enim


Jl mVT^o ) v> vok^s \\-o y^ \
.' V»; /
: Stalc
^•^^ n N/^A <% :j_._^^_io/ .''^"^m^JJ 25
supcr vias, inspicile, et inlcrnxjutc dc sc-

mitis mundi, el videte quac sit via optiuui, >.\.-H« ^^ Q^)_JlO OJUO )jL-iV6/

cl amljulatc in ca. El dixislis : !\'on iimhu- QLisj )';.:^ )—i»o/ )»— / ojU*o :)-io\:^

A) — is .\ oni. \il. Ego cuni Wriglil conicci. — la A ^*20M-

'
Deul. xxxii. 21. — -•
ler. xii, 7. '.).
— :

513 DEMOXSTRATIO XII. — DE PASCHATE. 514

9 9 T^

ooio .^^ > .*


\j/ jl; :yolv^/o .OU3 labimus'. Iterum ait : Constitui super vos
^ V P'
-^

speculatores , ut vocern tubae audiatis. Et

(lixcrunt : Non audienius-. Cuni ergo filii

Israel nou audirent eum, ad ecclesiam


Ci>. i.a s^otaxvtji jj f^ , -, '^ , ' -

gentium se convertit. Dixit enim Audi-


jl^ ^^
:

5 ^; otS Jasi/ ^^^/ te, gentes, et cognosce, congregatio quae

in eis est^. David quoque dixit : Memor


^L^ *P?i/? :'po/ i-^o?o -vooi^? ji-A esto congregationis tuae quam possedisti ab
oX^AJt :V^/ )-.^/o .VL^fO ^ K.ji.iLo; initio''. Et Isaias : Audite, populi, quaefe-

cerim, et cognoscite, qui longe estis, poten-

tiam meam^. Idem iterum loquitur de


10 jU^ U^l Vio/ o6io .s-i6v4>4
clesia quae in gentibus est futura, et ait
ec-

:i-*^V-^"/ .jooji; It^Ki. ) V<.> Aao;


Erit in novissimis diebus praeparalus mons
ia_^ ^-o£oo ) ^f i^/ jtoocLLs )oo<_i;
domus Domini in vertice montium, altior

^-^ ^io )fa.^ >* 1» ^) ) \\ >o; odSw^ collibus, eumque spectabunt omnes gentes^.

.)-viv>\ yooi^o o(.X ,Aa^jo :)K^9 Quare dixit Isaias : Audite, populi, quae

15 ) viviN axaoA; ) A t / v^/ )_jcia^o fecerim, et cognoscite, quilonge estis, po-

tentiam meam; conterriti sunt in Sion


:y..i6viLl^ ) f>..t«f ab.;o i,!^!!^; ^t^
peccatores, et tremor super impios cecidit'?
'^^ )jLii;/o va-o«p> )—:^ oooiU/
Quid hoc rei est, quod opera sua audien-
^t^ \\VlJiJV>; :);oi ^ )—1-^ .)ai...B
da praebeat , et potentiam suam iis qui
otioi-xL^ \ r\ i ..y\ >^;a.:>oo «—:^; loage sunt manifestet, peccatores in Sion

20 ''^.iLboo ya-.o>2_s ) £-^>^>K ssoti_ioo conterreat, et impiis immittat timorem?

) vi^.:^ v^ )-;.D ••) qi.;^ I^^ii/ Gentes advocat, ut per eas irritet popu-
lum; iis qui longe sunt potentiam suam
'ik;a_ioo :) VI —x.^ voot-o ^_^v_ioo
manifestat, cum adducit iram illius qui
)>^6; )bs*io ^ otioviLi^ w.oytn.*..y\
iudicabit populum suum; et conterret
Oi ... Jl^ . i^
. ooiv-ioo :ot vT .^,.^ .
);; peccatores Sion, quae vocabatur civitas
25 :)—^;a.o £sj;;aA iooi )oi v>jiv>; vO^oit; Sancti"; formidinem incutit impiis. qui

\5Sj ^6oi-N^/; )<^i..^ )Kii; ^«^iLioo sunt proplietae meiidaces, queinadmo-

A]

' ler. VI, 16. — 2 /6. vi, 17. — 3 /i. yi, 18. — * Ps. LXXIV (lxxiii), 2. Is. XXXIII, 13. —
«/6.11,2. — ' /6. XXXIII, 13, 14. — 8/ft. Lii,l.
P.\TB. STU. — V. I. T. L 17
.

515 APIIRAATIS 516

cliim (lc |irophetis lerosolymae dicll : .1/*

eisprodivit impietas in universam terram '


•:')_^,j/ otSjLS jlaSiJL^ J^ ng|i yoouL^;
5. Audisti, carissimo, quae tibi dc iilo
\jo\ \J. ^ ^^>J^ . . *> /.1 :',
^i K^CAA
paschateexposui,cuiusmysteriumpriori

populo datum est, veritas autem hodie


|_^^ )-:^>i^ otjj/ o<^I/; ^ Ipo/j

Jh^» .).2>a.^L^o ) ivio^ >«^Kjl>o oii^Jio 5


inter gentes praedicatur. \'ulde uamque
)^ )JJ/ ^f )L^Vi ^Jofio -^
simpliciiuu ct imperitorum mentes exa-

gitantur de celebratioue et observatione :)^, )J; )^al )J<^ ^ )j4i>^o

magni illius diei sollemnitatis. Porro ve- )y^l .^Ol^V^<> w.OtQ.^^J y^ \ H»/,
rus agnus Salvator noster cst, [aguus] an- )fcoJ^ V^ :^oV_3 ^oK_i/ ),"^; V-"-^
niculus, abscpu^ macula, ut de ipso dicit
««o(a^>.^ V^/; j^l K^; ) v>oV» oi_3 10

propheta : //; eo non est iniquitas, nec ilolus


^h<xl jbJ i ^i ioi. oiii KA; i\^
inventusest in ore illius;attatnen voluiteum

Dominus coulcrere et passioni tradere'-. Et


^ .M-^vti; )Jj )^v^ j/ :oWiida^
"'^k^Oo :)i^4Ji \-^ ^..Oi..^;o .^tOiaJitL^o
eum anniculuni iiominat, quia [velut] in-

fans eratapeccatis [immunis], sicut ipse

discipulis suis dixit Nisi conversi fueritis : yoooilo vQ_a_3oiU il/; : >^o(-.^\]^ 15

et efficiamini sicut parvuli illi, non intra-

bitis in regnum
de iusto Infans qui peccaverit
:
caeloruni^. Et Isaias dicit

, filius cen-
)^; :\jL,j ^ •y^i \J^io .)-^

tum annorum, morietur ut maledicatur\


.^^-^Kj; ioicu ^^ \\:m \J, )^;
6. Manducavit igitur Salvator noster ^ \-z.^ ^wi -t-^ ^/
cum discipulis suis pascha in nocte sa- .)(mv^;/; \U^ ^L-i^i^ ^of.^^1 21)

crata diei quarli decimi et cum discipulis ;


yoou^ , —L^ )iV—k—3 )—^^; 0|l/o

suis signum paschatis in veritate com-


);^oi_i .n «^
if ;Lj .^or /.v^Nk^
plevit. Postquam enim abiit ludas ab eis,
^*i^_30 ) VI ..N -^^ <*•> ' yooila.^ ^JM
accepit panem, et benedixit, deditque

discipulis suis, et dixit eis


:yOO|^ i-^/o w.o<of J. vi Nt^X oo» ^
: Hoc est Cor-

pus meum ; accipite et comediteex eo omnes. 0| I V> O \n •>/ r> ^ nr> :^'^ O)
CL-IOl; 25

Ktiam supervinum ita bencdixit et dixit ) 1 ^ )i—io ^ ""^»^ «s/o .>n 1


V* \
eis : Hic est Sanguis meus, novum testa- oi =

oi_\ —
\
io/c

' ler. XXIII, 15. - Ms. uii,9, 10. — 3 Matlli. xviii, 3. ' Is. LXV, 20.

517 DEMONSTRATIO XII. — DE PASCHATE. 518

mentunt, qiti pro multis cffundetur in rc-

niissionem peccatorum. Similiter facite in

wi_Jt_30f_^ ^_., Su-^ yOj\ .001 VI N meam commemorationem, quando congre-

(jabimini '
. Porro nondum comprehensus
fuerat Dominus. Hisque dictis, surrexit
5 ^O—00 V_bo/
y^
.. \ o| .yj—i^ ^—JIKJ
e loco ubi pascha fecerat et Corpus suum
in escam dederat, Sanguinemque in po-

tum, et ivit cum discipulis suis ad locum


jK-SO; S..01A y^O," ."VV^J. >Q_N '^j/o ubi comprehensus est. Qui autemcorpus

«•i^ ^/; V-^ ^' .01.^ t—2U/j suum manducavit, et bibit suum sangui-

10 . )Kj:.bo ^)o_^ 01.X ojL.1/ o(-^; )J^s_ao nem-, cum mortuis reputatur. Dominus

autem suismet manibus Corpus suum


OOt_J. Olil^^^ OU»-3lJ .-^f tj ^ yV-^
-y
p praebuit nianducaiulum et priusquam
OOt_I VI \ ^ «_J jJ t_i^ '^ ^J vt' \
.

crucifigeretur Sanguinem suuni potan-


J_.i'-^.\.5 t—iU/o ji » V) \ 0«-JiO;
dum dedit. Captus est nocte decima quar-
tv .\ J_:«>f^ ^jU/o J( m V 4;/>
ta , et usque ad horam sextam iudicatus
15 « / V * ^^^—*'! ) — 't >> -^ ;. .* V « est, et tempore sextae horae condemna-

. / 1 .» f_9 sjon^^l onrn/o s<o<n ^ » » verunt illum et in cruceni erexerunt.

^ ye^ yo^4^o ^^500 JJ ^-^ o(jk Cumvero eumiudicarent, nillocutusest,

neque uUum verbum iudicantibus


-^ Jooi . .. •> t v> .^c OOii
tulit. Loqui utique poteratet responsum
se pro-

J-iajL>i jl JJ / : Jj^i^' ^J^Jo "^&siAj;


dare ; at impossibile erat eum qui cum
20 V^ «.« M JJis_£iO VL.N; ^-iO; Jio J.OO(
mortuis reputabatur loqui. A sexta hora
)oO( ^^J^ . / \-% KS _-^ ."^^OtfU
ad nonam usque , tenebrae factae sunt,
«rfOto-sjJ ot ^\ yeSj^lo ;J aojuJ ot-^ et spiritum suum Patri hora nona com-

JJ^^-X- ^ J^ . •> Jooio ;. .^ s- » >i^J^ mendavit, et cum mortuis fuit ea nocte

A] — 8 A '^ [xiLi. Ego JOLv conieci.

> Mattli. XXVI, 26, 28. Luc. xxil, 19, 20. Tatian. Cod. syr. Paris. 71, fol. 133 b) : sed in priniis textus
XLV, p. 80- Formulam liturgicam in Praefatione Evangelii Taliani arabici XLV. Mallli. xxvi,
§ 14 dixi hic ab Aphraate referri. W. Wright iu- 28. Tatian. pp. 180-181 et 80^ , ac tantlcm vorsio
dicaverat supplendum » ante ^ot^», ut communior armeniaca :
W^" utpfiA [iii, "unp l^mujlfiupuiitp.
leclio restilueretur : llic esl Sanguis meus novi tes- Ilic San^nis meas novum testamentum (Antonelli,
tamenti. .\l codicis nostri scripturae favent nonnul- p. 342). — - Vid. Praef. § 12.
lae lilurgiae {\iil.Anaphoram duoilecim aposlolorum.
; «

519 APHRAATIS 520

qua dies decimus quintus illuxit, noctL" ) ^W


« ); en \iiv>.% o(—^f )— ^^-a
ueinpe sabbali, et toto illo die. cum tri- * v. i Kklo oi^Lo )_jia_k> )^ - ^ y
bushorisparasccves. Et nocte quaiiiuxit )_ -^ > ^, ." oi.»^; )--.^^>^ ^o :)K.d6v^
prima sabbati, eadem hora qua Corpus
v.»OK>p^aa^N^ o(^;o oi;^!^ ^^9*^! )-^>-^
et Sanguinem suum dedcrat discipulis, a

mortuis surrexit.

7.

qui sint
lam vcro nobis ostcnde. sapiens,
trcs dics trcsquc noctes qui-
^_,Swi -.) v>..i'»r.
^/ ^ ^^v>
lii
vais..;-\ )Kkli ^^..v^dl )iAi vQj/
bus Salvator nostcr apud niortuos ver-
> J .". )oi« .)K—iL^ K_^ ^^V^ )ooif
satus est? Vidcnins (|uideni tres horas in

parasceve noctem qua , illuxit sabbatum.


) .\\o :\L^\^i ^.^« Kki; ^i
).<^2S2^^ :o^J) ).^Q^ :)Kjxjt )oi-,^; 10
totumquc diem illuni sabbati; et nocte

primac sabbati snrrcxit. Mihi ergo cons- v^u\ yOJ / yjJo . Oi^ >AO ) •> II ^ y—^i

tituc hicetres dies ettresnoctes ubinam vo\y\ )^^J.o y /-v> dl


. )is^i ^^oi
sint. Nam per diem et noctcni integros »__D ) -Wo )_ioaI )^; .^^/ \^l
[tantummodo] videtur , ibi mansisse; re

autem vera, sicut Salvator dixit : Sicut

fuit lonas filius Amathi in ventre ceti tribus


)iilo ^jL_^ lii.1 )jaj, o^_i»V^
diebus et tribus noctibus, ita eritFilius ho-

minis in cordc tcrrac'. Slquidcm a tem-


o|-^\ ^ )Xl/; oivls )oo|J [l^si ; yO \ \ ;•

pore quo dedit Corpus suum inescamet OiiLs^ ooui;


^ 5 9I'5 IK
V-*^ )-«f^
^v " r
^ ^1
vj. "v
.)-^'/?

Sanguinem suum in potum, tres dies et wooi


I
)-ii>oi )l^jLyv_2». oi^;o ^o) _>i:>,A

tres noctes veniunt. Noctis enim erattem- ;>aL )j^ .^^XA )i\ii ^oi }iil 20

pus quando exivit ludas

dccim discipuli Corpus Salvatoris man-


ab eis, ct nn-
^ jfooU ^^ )ooi )-A\ v*^
>^oi £ V>' \i \Tt\ \f .. yO-IOIO yOOlio^
ducaverunt Sanguinemque biberunt
)oi :oWbo; oIKjl/o ^oV^; 01^!^^ c^^/
cn igitur noctem unam, eam in quapara-
sceve illuxit. lilt usque ad horam sextam
.)K^-^ )<x^% )_^ ^ ^..-i^
eum iudicaverunt ; en ergo diem ununi "WaLii )<^ :-oiaj;; ^Jifei Kj^:^ )^^ 25

ct noctem unam. Jit tres horae quibus


V£^ J^io .^ ) ..-\\c \Jo^
tcnebrac factae sunt, nempc a sexta hora :>i>JtJ^ y^^L^ Kjt y^; ) ni >,.: )ooi;

AJ _ 17 A \uU sccunda manu addilum.

1 MaUli. \ii, »>0. -^^ -^ fdius MaKhaci dicilur, loco i.oiuinis licljiaici IJICN ]Z filius Amalhi.
— ,

521 DEMONSTRATIO XII. — DE PASCHATE. 522

usque ad nonam , et tres horae post tene-

\.yy\* p^o .voS^ ^Vio ^cii bras, erficiunt duos dies et duas noctes.

Tandem post noctem integram qua sab-


.)£^^; o(JS^ |_2^aIo jKjJi )oi_^%
batum illuxit, totamque diem sabbati,

f 1J' 9 completi sunt Domino inter mortuos tres


5 ;va-^>-.-\ kJixlo ^.1 ^o-. )1^1.
dies et tres noctes; nocte enini primae
K.1^ ^ ot^ ^o-o \ ^* ^j «'"»; )..i^2SX^
sabljati a mortuis surrexit.
•>)K.£^
ludaeorum pascha hoc die decimo
oot )_ioa- ),_;;co|>.j V-^ ) —- ?-^ 8.

^S^jo ;oi VT^vvt/o o< « W )(m\4;/i


quarto [agitur], nocte videlicet et die

iunctis; nostrum vero in die sollemni


10 )K^oi_i.; ooj )-ioaI 1—3» )-^! M^x^ passionis, qui est parasceve, decimus
.ot-^^eLao^/o ot.>l^J^ )(iT)Vtvi »; ) vm ^
quintus scilicet, nox et dies. Israel post

^«^t^/ ^^/ )_-ij_3 ifc.J ^»^<^ pascha azymuni manducat per dies sep-
.' I i^ tein, usque ad viges.imam primam men-

« «^imNo sis '


; nos etiam azymos observamus

sollemnitatem Salvatoris nostri. Illi azy-


15 y.t\3/ vOJoi .^oV3; «Hf^»^ Vy-^^
mum in amaritudine comedunt; calicem
\^^^ JCS.£d/ ^Of.ao ;)j (.vi T> It-'^^^
autem hunc amaritudinis Salvator res-
)iof-^'po 01 N^^N oi\nito \\\-^\ o6i
puit, et omnem gentium acerbitatem sus-
.)KjLaa.\ )_i, jlo ys'-^ t-3 )-iio^^^? tulit quando gustavit et noluit bibere.
,

yOoU'o|.^<..»< vOO(.^^>.^> ^'p^ ^; ^-^«oou ludaeipeccatorumsuorumannuisvicibus

20 ^;o(-^_:»o . I ..6 ;y^? v\ ypsl ^_io recordationem faciunt-; nos vero Salva-

\ toris nostri crucifixionem et opprobria


yOIOI .^0'f.^; OtV^^^tO otlo -^ . . . I .j

commemoramus. Illi in paschate servi-


ot, S \r>» ^JM o n°> I
) ^«-Sl:» V-'»-^
tutem effugerunt Pharaonis nos ; in die
)in^ .-\, . I .. i/o ^ynNy °i;
crucifixionis a Satanae captivitate re-
vOJOl .)—I^^; oif •^No» ^-^ ^_£>^i/
agnumdeovibusmac-
dempti sumus. Illi

25 0(-^f 30 ) » \ ^.^ )t—^/ <•> ty T '


taverunt, eiusque sanguine a vastatore

oi^iOv^ > I ..o ;) i\ 1 .Vv> ^^ o^^i/ servati sunt; nos Filii electi sanguine

)f_L^ ^ ^il^i/ )-;-i--^ )'^! exempti sumus ab operibus corruptionis

A]

1 Ex. xii, 18. — - llebr. x, 3. Levit. xvr, 21.


523 APHRAATIS 524

quae agebamus. Moysen obtinuerunt joo» vo®»-^ .^--oo<


rectorem; nos ducem et Salvatorcin lia-

bemus lesuiii. illis Moyses divisit niare,


|j[a^ '^^ yOoi^ .1^6^30 j^;0| '«ikQjL^
eosque transire fecit; Salvator nostcr

aperuit infernuin, portas eius confregit.

quando ad interiora eius penetrans illas

aperuit, et viaiu ante omnes qui in euni


"^3 yo^ \—^i°l «Jl^MO vO-l/ wmK-SO

essent credituri calcavit. Illis iii escain oot^l/ voot^ .ow:» » «^


I V\ .ot^ ; ^^>^^/
data est inamia; nobis dedit Dominns oi;^^ vC^ ootl ^o ;"^D).acL^ |u>o
Corpus snuni quod niandneenuis.
eduxit aijnain de petra nobis aquas vivas;
Illis
:)_3|_3 ^ \-Lm -jx£l yooi^ .^a3)j;

^-:bo ) i. « ) « v> ^-Aov-3 ^\\\ ^^o 10


Salvator de ventre suo fluere fecit ' . IUis
) « i \- i'^; \-^\\ y^^OO vOOt^ .0|,£DtO
piomisit tiMTain Chananaeornm in he-

reditatem; terrain vitae nobis pollicitus ) ; f,; yM\ ^Soo ^o :)Iav_i

est sc daturum. Illis Moyses serpentem ) >o >o 3_-bj yoou^ .) I •> \a.
aeneum suspendit, quem qui aspexis- Oik )i-i; ^' ^D; ) \ ." l; ) >> » I
sent a plaga serpentium sanarentur no-
;
vSi-Aj ^^o :)-^aM; )1quw^ ^^ ) ^ 15

bis seipsum lesus adfixit [cruci], ut in


OlLo—^ JCL .. .1
f—3; "1 * " ' >->-'^ » -

ipsum intuentes effugeremus plagas ser-


w*oiolS«^/; \.J>^^i oild..»^ ^-:^ )w3Kj
pentis, qni est Satanas. Illis constituit

Moyses tabernaculum foederis quo sa- )Jlsj I •> » >o ) tov) f^k^.. yOoi\ .)-i^^
,

crificia etoblationes admoverent quibus ,


yOm ..JNJ; )_1_350.00 ) ..".5; 01.3 T^ -»1 <•";

apeccatis suis expiarentur; lesus resti- otiauLbo yeLjjo\ ^&djuTo ^yooi^oi^o:. ^ 20

tuittabernaculum Davidis, quodcecide-


y—^\ 601 oolo .ya Do "^-3. i; — io;;

rat et suscitatum est. Ipse eniin Indaeis


^s \o^)/ ^i^; )ioi jJ^^oi; :p;ooi.A^
dixit : Teiiqjliim istnd ijiioil viiletis, euin
)_J/ ^..-.v^cLJ: )ilKk :«oi-*J6-^i
solveritis, tribus diebits reaeJificabo illitd'-.

Et intellexerunt discipuli eius de suo


^o{Oy ,.tvi \1 Q^^ts.flp/0 .^a^L.M-rto/

corpore eum loqui, quod cniii solvissent


^oi6)fJt; )—^; V-^/ 001 oi',l_^ ""^^! "^

post tres dies erat suscitaturus. In taber- oiJ .


^--L-boai )^\1^ oik ^ .* nv>

naculo isto vitam nobis pollicitus est , in Ot^O ) .l£ ^. yT^OO ) 1"^%^ ) 101 t

A]

' loli. VII, 38. — Ib. II, 19.


.

525 DEMONSTRATIO XII. — DE PASCHATE. 526

coqiie peccata iiostra expiantur. Eorum

jjo-^j MLdji ^..^^ ) I -^j I -S > v> tabernaculum appellavit habitationem

temporalem, quoniam per breve tempus

usum praebuit nostrum autem [vocavit]


;

templum Spiritus sancti', in aeternum.

5 P^ ^i /•^:
'
V t ^"^ -^l/ 9. Nunc autem audi carissime de , , illo

^okiw , f> °> ) I ^ ./ j


—«»3; ji-io/
agno paschatis, quomodo praecoperit
Sanctissimus ut in una domo non in do-
,

.)^; -O, fiy^ ^ iL.Z> JUs^


mibus phirimis manducaretur. Domus
illa unica Ecclesia Dei est. Rursus ait :

)y-4^/ OlJLio yo\ •>)-J )J; :ool V-^/°


Mercenarii et advenae ex eo non comedent-
10 ii -.\Sl6lo )^/ vf»/ x^o .)-^l5JLo
Qui sunt hi mercernarii et advenae? nisi

,^^-^ ^; ) »..t^; voj/ ^cLlaAcL- J diabolicorum dogmatum [sectatores] qui-

V_io/; :)_-ij_3 ^-2^ '^^) v>\ vOO)\ bus non licet pascha manducare. De ipsis

ait Salvator Mercenariiis ille, cuius non


iooi |1; )_L/ )^A^/; :\fovi yooU:^ :

sunt oves propriae, iit videt lupum venien-


o|\ sflJui )i/; )J); );-i; )^ )J^ oCLi;
iem, dimittit oves et fugit'. Dixit deinde :

15 Oli^ yCI^'^)! j), t-^/o .vApi>0 ) IV\


Non comedetis ex eo crudum quid neve de-

^
,

-^jLliO ^Xi.^ )L3/ w^ t_D


coctum aqua\ Notum manifestumque est

ooi; ) nii°>V)o y^oi )-:x^t^ J;oi .) - «, v>^ sacrificium illud quod in ecclesia Dei ad-

ooi );oJL2 )o^; o(1a-^ vA^cd; )_i.3)0.a hibctur, igni assari, non vero elixari

aqua nec crudum


, offerri. Iterum dixit :

)—uoi; V^/o .0^0^^ v«Jl y^ )Jo oi^ Ita comedetis eum : lumhos vestros succin-
20

gelis, calceamenta habebitis in pedibus, et


^•, ."
ce>i vaaip; »-3 «-ot_*jQ^)i
baculos in manibus^. Mysteria haec valde
yO*^ .y ^o .^ yOJXAib^^^iL^ yf>T.' I mv>o
sublimia sunt. Enimvero qui vult de agno
^ :^Vo» o.^ )j»/ ^^oi .vaai;:!)^
veritatis Christo manducare, himbos
'^i )_-i^ );i:»,: \Uoi ^ ^; ^/; suos succingat fide, pedes suos calciet

25 Ool Vl) CDO )iQ IV> .bl —^ V..OIO v_^ praeparatione Evangelii, manuque ap-

,—i/o yg^ ^ ^o/; o»_=LiQ^ «oio^^^-3 prehendat gladium Spiritus, quod cst

A] — 10 A l3l.oto-

'
Cf. I Cor. III, IG; VI, ly. — 2 E.\. xii, 45. — sioli. x,l-2. — «E.x. xii,9. — '-
Ilt. xu, U.
;

527 A1'IIRAATIS 528

Verbum Dei'. Dixlt adliuc : Os non com- oits2^ ot-N-/; 1-^»! )-9uJd ojf^)^

ininuetiir in co'-. Hoc ciunploUuu est die

illo orucifixiouis, ([uauilo eoruiu crura '


.
^A -nX \ j.^ooJ^ obi^ J^oo^^ );oio .oijs

Iregeruut (lui cruci fixi craut cuui eo,


ooo( y. •> « N <; \Q-<oi; yoo» « n « oV^i. p
ipsius autem ;^crura] non coulregerunt
J^.M.\ * 1 t-^/o .Of_3l jl oi^;o o(.^CL^ 5
et addit : L't verbiim Scriptiirae implerc-

tiir Os non comminuetur in co^. Dixit


.O.J v^LU ji )-^V^; :)^to; ))^:^
:

quoque : Servus emptus pecunia, quanclo 'HJ ^^ \-LoS ^) l^i V^'/o

circumcisa fuerit caro praeputii eius, tunc , N" ^os)—! . -)" ^'^ otLoJ^to^; ]\ m ••>

de paschate comedet*. Servus emptus ho- .-ototo/ x^^po; t—*^)t-^ -^J^


mopeccator est, (jui resipuit, ac sangui-
01>0, •> ^_3;pOO o)l; ) «"^^^ \—XJ\L 10

redemptus ubi cor


ne Cliristi

suum ab operibus malis circumcidit, tuuc


est; et
)»iL. ^ ot^\ ;>s^? )^o :\...'..:.%^\

procedit ad baptismum, consummatio-

nem circumcisionis verae; populo Dei


.^cLiKii^ );•;_»,: )i;o>_^; )_Aio^
coniungitur, Corpusque et Sanguinem oivl-^o .3ioK.iC>oo )o^; ) v>\ yOiS.

Christi participat. Quod etiam dixit Co- : ^>0(<x^0o/; 'f_^/;o ) LJs^i 0|_^;6 15

mediteeum festinanter^ hoc quoque , in Ec- )o^; oi.y-L:i •^.*^ );0( : tO)_30«VJttio

clesia Dei observatur. Manducant enim


\\^i oCk ^-^-o/; ;) i >nL^
agnum festinanter, in timore et tremore, 9 P
y-a )K^1;)—30 )fio^>-3 tU)—SOtt ffl >0
pedibus insistentes ,
quoniam properaut
'"^is.^oo yoot « \ .^ '"^»^ > .* v> . n
vitam manducare e dono Spiritus quem

acceperunt.
^^ \-JiL ^^ vr\ yoj/ ^^otymvi; 20

.% rN. i ft| )^o;; )J^(3(a^


10. Baptizatus est autem Israel in
)_yij; a^ ^t^/ v-^ »_^
medio mari hac paschatis nocte, in die
:)Jj3ta2; ).>oaijs )-^p; ^-'^^»^ ooid
salvationis ; et Salvator noster etiam pe-

des lavit discipulorum suorum nocte


>^ r .'t-V>' -\ i; i-sj v-«oV-3 V"^^®
paschatis quod est sacramentum baptis-
,
>a.;l;6.)JlLi;aiCLXiO; )/j/ )-i>3; )-^Xkj 25

mi. Noveris etenim, carissime, Salva- )-iXL o6«A )_^^; ...-..;';'.»


^; _^
torem nocte illa dedissc baptismum ve- Jt«Ji; jJN^;a^a>.^ ^^t^ s^OU . .f .0|

.\] — 3 A IjBPkS. Ego cunri Wriglil |,mo conieci.

' Eph. VI, 15-17. — •'


Kx. xii, 'iG. — 3 loi, XIX, 36. » Ex. XII, /6. XII, 11.
3 :

529 DEMOXSTRATIO XII. — DE PASCHATE. 530

ritatis. Nani quamdiu eum tliscipulis

).XDaLMJ; jjL^ta^oX^ ^oi )ooi ^oil^oo conversatus est, baptismus legis quo

sacerdotes baptizabant erat baptismus


y^{ |£CtaL:>a^oo :ooo( ^pa>>^ }-"^\
ille de quo dicebat lohannes : Paeniten-
^QAlto) ^ . ^^ o.3oi.; ; ^i .. o . t-^(;
At in ea no-
tiam agite a peccatis vestris'.
5 )K.^)q:mOv:io j;/ yoj/ .^o^ ).^^^sX oou»o
cte manifestavit eis sacramentum bap-
;)-j;—^ii t-^/? 7—/ oila^; )-^»-<>^!
tismi passionis mortis suae, sicuti

)Iq.^\ )t>I;av>Nvi ••>


ot-M^ yolv^l/; dixil Apostolus : Consepulti estis ei per

baptisiititin iii inortem, et cum eosiirrexistis


per virltttem Dei^. Scito igitur, amice,

^Y ^9"^^9 baptismum lohannis nihil valuisse ad


10 sfnmo^ .)ia2LlJ^X jJ/ )oi.^s-^ yn-»n«N
remissionem peccatorum, sed [tantum]
• ^ ad paenitentiam. Id autem Acta duode-
^ aiVol/; ^-S-ji )fiia^I r^)ji^>» cim aposlolorum proclamant. Cum in-

:yOO(^ ^po/ v3 ^^s-iiini/ ^o )-:o.^ terrogarent discipuli eos qui vocati fue-

rant de gentibus et de Israel, eisque

dicerent : Num baptizati estis? et res-

pondcrent : Baptizati sumus lohaunis


01. * »; )/»/ )lt-»; )J^; a >nNv>-> vQ-«/
baptismate tunc baptizaverunt eos bap-
;

^ );0( ^.^ \Q\SO w^V^ ^(O .^Of3;


tismate veritatis, sacramento passionis
,-^/ yJjA.i :^o,;...1\S\K^ V»/
Salvatoris nostri'. De hoc etiam dedit
?* r r
.Iaioa; I^oV^ yOf^a^l yoKj/o :) *>n > Salvator testimonium, cum dixit disci-

20 >l^)(o ) V v> ^-DoV-3 V^>^ o-aoj t— pulis suis : lohannes baptizavit aqua; vos

n\ autem baptizabimini Spiritu saitcto\ Et


|.^.^. Nn I^Of^ s^mio jK^^i^f ) I
-^

quando sumpsit Salvator aquam et in


.».^o,1/.>o',\l; )J^ Vw.ttj ; s^o «..oio wJLs
pelvim lavationis infudit, acceptamque
.o(!^ po/ \A\^ vQuXibOjt la^ »l^v> t^o
sindonem lumbis circumdedit, et coepit

lavare pedes discipulorum suorum cum ,

25 .w.^^!^» »-2^^ ^l V-^JtiO )) ^OLbJ-^ venisset ad Simonem Petrum , is ei dixit


9 i>
"^ -s 9

y\ )-J/ v^.tii-V> )I/ :^a*-; o(.X po/ Tu, Domine, mihi lavas pedes ? Non lavabis

«( \ 'yJi0\ .)J^ I V> «.^-Vl.N ^.^ J^S.^ mihi pedes in aeternum. Respondit autem

A]

'
MatUi. 111, 2. — - Hom. vi, 3, '1. Col. Ii, 12. - 5 Vid. Act. xi.x, 3, seqq. — » Act. i , 5.
. :

531 APHRAATIS 532

ei lesua : Nisi lavero te, non hahebis par- 1Q....N ^ «-^^» P -V^ ^f^ tvoioiaji

tem mecnni. Di.rit ei Sinion : Kri/o. Donii-

ne. non tantiim pedes mihi liirabis, scil

etiani nianiis et caput : Dixit ei Icsiis : Qiii

lautus est non iniliget nisi iit peilcs tan-

iummodo lavet. Cum autcm lavis.sct peilcs

yoJ^j/ ^v^ )oi r^ooi^ po/o ^^Kjo/o


(liscipulonini siioriiin, acccpit vcstimenta

sua et rccubuit, et ait cis : Eccevocatis me


Magister et Domine. Stnn ctcnim. Si e(jo )_i/ v ^t* v> vaaL.ri^^ yOJV^ voa^j
Magister vester et Dominiis lavi vobispedes, ^^Kj/, ^aa^ jl^ v?J^!/ M^» =V^
quanto magis debetis vos alter alterius la-

vare pedes! Hoc exemplum dedi vobis ul


)_J.3oi i)—si:^; ^/; yOdK^a^ )-A9a^
quemadmodum feci, ita faciatis'. Et post-
s^oJS^ *^^^ '^ ^-ioo .yo, — aLiJ.
quam lavit pedes eorum et recubuit, do-
oivis^ vOOtA oo»_i y .»' »oi ^^^«jo/o
dit eis Corpus et Sanguineui suuiii. Se-

cus autem [populus] Israel qui postquam


'',% i ^So^ '^ i\ m\l yJl |lo .o»_iO;o
;

paschamanducaverunt, baptizati sunt in ) IW^ oy vi\ . »i »oi c^si/; \—^^ 15

nube et in niari , ut dixit Apostolus :

Patres nostri omnes siib niibc fucrunt, ct


yOO|.^>^0 000( ). I I ,\ K_>wJi yOOI.^^
omnes per mare transierunt-
•:>o'f.2L^ j.vijLs

11. Pauca illa adhortationis verba ad i^)^o ).A^f ^«^^.iX^ jLo ^\<S.
te scripsi , tanquam defensionem adver- "^ ^/N(^V>
\^0'f^ vffcoJNni'^; j^l y^ 20

suin ludaeos, quod solitum paschatis \J.^, y^ ^j ^^:^;^ :p,:Soi-


lestum praeter legem et absque licentia
> *., i\o :^;^^^..£^ )l^3 \jySiaS \^\^
cclebrent, cistamque et arcam foederis
io .^yJLs^ i^ )^KI|, )iaAfio \ji>\i
absque poteslate restituant, non intelli-

gentes verba prophetae


vopoP i, :Vio/, ).Si\ ^^L«i:i
: Non dicent atn-

plius : Arca lestamenti Domini, neque as- ^i )Jo \-l'yJoy )_oLi;, )Iajxo o^l 25

cendet ad cor, nec recordabuntur illius, ncc otJo, n^vl jio oijoV9;Kj jJo ) -^^ ''^Ow

visitabunt eam nec


, fiet ultra^. Quia ergo ,-^U |J; -po/, "^^^^i^aLbo .ool ,Jl:^U jJo

A] _ 2« A ouojoauj ini.er lineas scriptum.

' loli. XIII, 4-15. — 2 I Cor. X, 1. — 3 ler. iii, 16.


533 DEMOXSTRATIO XII. — DE PASCHATE. 534

'>&; : ^.iLaU JJo ) -^N ^^i^ y.a^l jJo ool dicit : yon fiet ultra, iieque asccndet ad

cor. nec visitabitur; noveris. amice, eum


"\ j^ qiii reficit illam praeceptum transgredi.
>V I •> -^; : ) .' >n} / ooi ',— ^ /o
Uursus ait leremias Lv(7»//j fecerunt
: filii
.s>c!^; )—ol^i );oot^ wLjLso ^'^"^m^/
Israel et luda testamentum meum'.
5 [J£6i )_^iiA )Jo»itoij ).iisj:f ^o filii

Et testamentum populo tlatum elorjuens,


K_<^ 3j ^^k_i> >o VI ^/j :t_io/o jtLa/
sic ait : Complebo cum [viris' domus Israel

)_dK_i; )56oU K->.^j ^o ^'-^aii/ et domus luda testameutum novum, non


i^oi-.'j \-oL^i, -^ ^/ ^ :)If- sicut testamentum quod dedi patribus eo-

VOO|^)-_S JLfl^/j ) v>o >•> yOOU>0(~SJJ rum, dic quo apprehendi manus eorum et

10 ^^*^oo :^;poj )^;/ ^ vQj/ Jis-as/o


cduxi eos dc tcrra Aec/ypti; nam

ntcum irritum fecerunt, et


ipsi foedus

ego pariter as-


^- -* «^ ^ )_j/ kS/o :wk-oJ^^j Q^^^^j
pcrnatus sum eos". Erunt qui dicant Is-
"^ ^t m \ ".)
)0(J :yO't^) J y/o .yOO|_3
rael et ludae promisisse Deum se novnm
^ :)!»- )_oi-; ^fcJj -^/ \ii(n .l\o
testamentum daturum; sed qui Israel

;)ootJ» w._^'^ ^^^aiiJJ j-;^; v*^ vocavit principes Sodomae et populum Go-
15 ^^^o ^ODtf^jJ jf^ oot :)9a^Q^9 ) \n\o morrhae^, idemelegit Abraliam, promis-
-. -* -,
jj

ooJ. )^oJ^ jJj :o^ P^/o otiv^ f^ oC^ sionemque ei dedit, cum benedixit ei di-

cens : Xon vocabitur amplius nomcn tuum


^oiV-s/ ^-icuJi )ooi_i jJ / yo\-s,l y. >e\A
Abram, scd eritAbraham, quiapatrem mul-
.^J^s-30U )jia.^j ))^om\ )j»/j ^^^..^oi
titudinis gentium dcdi te\ Deinde dixit
yO % 4iJ^ ^-Ok^jusj :cn \ V-^/ oolo
ei : In semine tuo omnes populi terrae bene-
20 {'^iNv/j ).:^>.^ii^ vooC^ dicentur'.

12. Sic ergo erudire, et fratres, ec-


)_£jj vm^J.o vfQ^^lj ''^..^oo
clesiae tuae filios , vicissim erudi . qui ob
.).^«^j ).i.dji )Joi^^»^ y.^nmNj ^l^
illud paschatis tempus solliciti sunt hi
^^ ^A^ j )^;
;

...v,.;t\.::.i
vero qui sanae sunt mentis ista scire mi-
^ ^.LoIivJQj
).^oo.^ '^.-s^ y/ .>a.fvi'\ nime curaiit. Si dies paschatis in quo
25 yJ^\ ) V>0.''^ 0(J» ^-OOV^J 0(.JU^J )-^>Sj Salvator passus est°, in priina sabbati

W.010 ., iMj jio )


QOQJXU ^-^ •
J
-^» -> nobis obveniat, festum debemus iuxta

A]

' ler. XI, 10. — - Ib. .\xxi, 31, 32. — 3 is, [^ lo. — * Gen. xvii, 5. — ' Ib. XXII, 18. — '• Ad
verbum : dies pascliatis passionis Salvaloris noslri, r.ii/^i (jTa'jpu>-i|x6v.
535 APHRAATIS 536

legem secuuilo die celebrare, lolani illaiu

hebdomadem iu passioue Domiui ct iu

azymoobservautes,quoniamsei»tt'msuul

post pascha dies azyuiorum, ad vigesi-


) v>n ; •> y/o .. Vt m\o «-^il^ ) v>,-\
mam primam usquc. Scd si quolibet alio
)J^ > » >V >no ^-2o , » "» ) i( .sl
hebdomadis die passio occurrat, de iis

curandum'; nobis au-

^j .^-^« ^
[diebusj uihil est

tem dies solienuus esl dics ille parasce- )._i; \^^ ^j


ves. Et sccuuilum mensis computationem ) ' -' ^^ ^ y/o .)K^',-^; ooi )_:MaI

dies crucifixiouis iu quo Salvator passus 3 «Ju^jo \\a^—L^)\ )_^al ,L\ .ti
oi )

est, et noctem diemque apud mortuos


0(—«L^i^ )J^^-JL^ K . •> )oO|0 ^-OOf_3 10

transegit ab hora sexta scilicet parasce-


^
,

^Sfcjt ixji^ .ooi )•, m\*vi .. ot.^Q.aeu(o


ves ad diluculum primae sabbati , dies

decimus quintus fuit; et surrexit prima

sabbati, die decimo sexto; etenim dilu- '""''^^^ :oC^ )o^ lU^^h> ^^ t--o

culo diei decimi quarti uiandueavit pas-

cha cum discipulis suis secundum legem


Israel , et in hoc die parasceves , die de-
^jU/ )(m\->;/; )K^v^f ).^oaX5 0U30
cimo quarto, iudicatus est usque ad ho-

ram sextam, et cruci adfixus est per horas

tres ; descenditque ad mortuos nocte qua


)-^!:sS-s ))LLo ^,-; \ K-iio ,-iiti

dies decimus quintus illuxit; sabbatuui, )JN_:xiij ) VK> i ^ ), m \tv> .. oi-^j


qui dies est decimus quintus apud , mor- ^- - -^ )oo( )( «^ C « NA ;; ,.^o^s_^/j -0

tuos transegit; et nocte qua exorta est


) ^ « -> ,—* «-^? )—^^^o :)N-iio
prima sabbati quae , est dies decimasex-
ta, surrexit, et apparuit Mariae Magda- ^ V 9 7

^^ _->VJ^o )K «\, ^v> VI. ',\ VI \


lenae et duobus ex discipulis viam agen-

tibus. Hinc igitur intelligat, qui circa hos


^:t\> : )^;o)^ ^^j ^ w.oK>;..^>KAi
/

dies controversiam movet, Dorainum )fcoocii > AoU '^'^. .Ij ^_iO ^'^^.JQJ 25

paschacelebrasse, etcumdiscipulissuis )•' k^ C i^l •'^""^^"^


v-^ .y/^ -;v^'^I

AJ _ 12 A «-ov^»^. H 2G \ •ov^v

' De iis nenipe diebus septem azymonim; at passio eril in pai-asceve sabbali celebranda, nec diei xiv
atlendcnt, sed sabbato et dominicae.
.

537 DEMONSTRATIO XII. — DE PASCHATE. 538

yeuA ^K-xU ^-s/o M.j-3 .JS„\ comeclisse et bibisse diluculo diei decimi

quarti. Verumtamen ab hora qua , gallus

cantavit uon comedit amplius nec bibit,

quoniam eum comprehenderunt et iudi-

care coeperunt; et sicut superius tibi

ostendi, diem decimum quintum, totam


)ooi oi->n..v> t/o ot_.L^.\ )( m\jii ^.^\ scilicet noctem et diem, apud mortuos
•:>)KJLm l^s..^ oi^ exegit.

^ )-_^.^fc^ ^ n ),:^
13. Ut vero festum singulis annis sta-

^^ ^
tuto tempore observetur, haec a nobis
v4-:^ om1^]U )fJ.^
requiruntur ieiuniumcumpuritate,ora-
:

10 )lo_^jO \-Joo\ : _ib.


U -vr tio cum fide, laudatio cum sedulitate, et
)ts^ri ^ *io :M I /v>/
cantus psalmorum quemadmodum opor-
)-^L->6; :)M; ^/ )iy -1 v>j ^<^>-^
tet; et traditio signi, cum baptismo iuxta
:oi_D;j_3 )N- 't.A v^ V N/Cr. "^N.vil^ ritum; benedictiones consecrationis in

^ot-^o :^qpL3)-3 )—ii;ao; JJ^O^o^ temporibus suis, et omnia quaecumque

ex consuetudine perficiuntur. Dominus


15 y*t— ^ .o . X Sr> v> \ )t « \; otLo—3
^

eiiiin passus est et resurrexit; idcirco iain


i)-iO )l Ooi "^/^V^O ^CLfiO JU- V-^
I' y T ' '
y
non moritur, mors illi ultra non domina-
K-.^; .Oi_3 .^^_^K_lL_iO )J )lQ_iOO

K^ )L^L.^ ^ Quod eniin morluus est.peccato


bititr. inor-

:^j )f-« tuus est semel ; quod autein vivit, vivit Deo '

^lSw^; ^ vd/o .)oi!S,|l ooi w>Jl u>J^;o Nos etiam qui mortui eramus, secum ipse
20 >nm\to t-^<L >s^/
.ot^yn-N ^^X^/ ^ooi vivificavit. Si enim de his solliciti esse-

.A ..N. 4 )( m N-^i/ "^^wo . - ^-^ ^» mus, ac de decimo quarto die solummodo

^; ){
.N^ U ^^%^4^^ curaremus, non autem de consuetudine

quotannis [celobrandi] nobis pla-


)( m < ^;/; ^ >•:> ..T..! :^fiL^ ^f^
[festi]

ceret cuiuscumque mensis


,

decimum
)t^oV-^6 ^M ^^ ^-^0| M.V-^/ ^^K-3;
quarturii diem observare, et uniuscuius-
25 ^t—3 .^-/^^i>-b)^OC ^OOI > / H * ^^O; fpie hebdomadis parasceve lugere. Ve-
)K V>n t yoou^^; ^. |Jo )-L30i ^; rumtamon nos [magis] oportet singulos

V-
.* °>
> ; , S\Vi\ ^-\ yoooi— I ) ^-A.; dies hebdomadis insumere ad haec exse-

A]
539 APIIRAATIS DI-MONSTRATIO XII. - DE PASCHATE. 540
4
i[uciiil;i ([iiao aiite Dominum Deum nos- j-Joi-^
'
^ -^ v> •
v°«^? Mv^ ;o^
triiiii lecta sunl. iiis initiir ([uae breviter

ad te conscripsi erudiaris; nec te opor-


)—n .. * ^ «nmNVi.^K y x , j r^ e,
JJq
tet vcrltorum molimine turbari; nulhim

iMiiiii illa [irofectum afferunt, contraau-


jJ / : ^<iji K^ y|l(l. ;>o^l_ioj jLio;

tcm cor nnindum, quo praeceiitum, et

sollemnitatem illius diei stato tempore j^, oiila^f «oiciiajo

observandi custodiamus.

Explicit Demonstratio de Pascliale.

A] \ ^AO-
I
;

\L^i \Lci^l
DEMONSTRATIO XIII

DE SABBATO

1. Do die sabbati praecepit Dominus


• *

Moysi servo suo, ut filii Israel ilkul


.^imll ClS^ v°V^^ I^? \-^^
custodirent. Sic enim eis dixit : Sex dic-
^^J^ioixl )Ka; :vOO^ t-^/ V*^ M^oi

5
y^ uLl^ )j«qj;o y.^
jjLJi

)KA; ^«SJ^oi y.& P-^AX )_fc,aiJ


^ biisfacies opus tuum, diesque septimus

sabbatum, requies sancta Domino Deo


crit

tuo.

Sexenim diebus fecit Dominus caelum, et

{^cj^ilo ):^;/o )^^Z^ )Jpo ,^ ^^^ocL^ terram, et mare, et omnia quae in eis sunt,

. .. / lU/o vjJ^O vOOt^ K^/j ^o et cessavit requievitque dieseptimo; idcirco

benedixit Deus diei septimo et sanctificavit


)&^Vl^ )Jc5,^^b4oi :)-£LL:^ )^2oqJ:^
eum' quia in eo requievit ab omnibus ope-
oi^, "*^^^ .oU^o \.<:^% \:MQjiX ,

ribus suis quae patraverat". Ita porro eos


10 , ^^; ^o^-i^ yOOt Xo ^-^ v^M^U/
monuit : Requiesces tu, et servus tuus, et

yi-^o Kj/ w«^U, ^vOj/ joiji )lsoio


ancilla tua, boves tui et asina tua\ Insu-
s2l£0o/ v^tOo ,
^i v> ..o ^,olo ^K^/o per autem et hoc praecepit : Requicscet_

)^Iolo )-UsJ — iji^-?!


:v^/ i^jo mercenarius etadvena, et omne iumentum
operatur in servitio''. De
JfliAjo jLoilo ),ij,
)f-/ \U^ oi^o quod laborat et

isto igitur sabbati die, carissime, in quo


15 - ^-^^-"- )K^, )-2oa^ v-iw^ )_joi ^^>Jx
superbiunt glorianturque populus lu-
) VlN 0(Jd ^;0(^Kjl200 0|J3 KmI^
dacoruin, dicentes : In eo vivimus quia
^-.L-fc^"^ vi^ l?^!-^! :y^^» v/o )_o6o(.*,
custodimus et sabbatum et traditioneni

\Jos> :)f-::i^ )^-xii ,^/ ^y^\ ^ pro facultate mea paucis verbis te do-

)lOVO-b>J Jl V>-> y^OLj^l )-j/ .«,ni[V>, cebo, sicut de circumcisione et de pas-

20 )-i>30 ^^^©^^'''iSsi^ yh^JO^U \^ y^\ chate te erudivi.

A] _ 12 A ^ioLo-

'
Ex. XX, 9-U; XXIII, 1-2. Deul. v, 12-li. — - Gen. ii, 2. 3 Ex. et Deut. 11. cc. — ' Ib.
543 APHRAATIS 544

2. Sabbatum utique non cst int(M- mor- jioio K.»J> ioo» jl jN-aL-n; ^^<^
tcm ot vitam constitutum, uimiuc intor

iustiliam et peccatum, sed ad quietem da-

tum ost, sicut praecepta cetcra per quac

vivuiit homines', si autom oa noii obser-


.^K,.^ vooi^ « »> •>>» jJ vjo :)-»j7 5
vaiit inoriuntur. Tomporo oiiinnpio sab-

batuiii obsorvandnm fnit , in roqnioni


pL^, y^l jK^ iv^l/, v-^ ^>^
datum est populo, non solis hominibus, M-j/ >. T ^N U i^o^li )-^i^!

verum etiam iumentis, nt qniescerent. .)(, .^V.N ^i M joJi^ yrx.. i iKj;

Siquidem ait Requiescet bos tuus, etasina ^(-^>.o ^joi iJKJ;


:
..M. .1 'f~^ ^~^^
tua, et omnc iumcntum tuum". Si enim
)iaio )^.^ V—^v^ -^t-^-^ ouLso 10

sabbatum inter mortem et vitam, vol


).^^ )oi.^^^:;^ )ia^,ji JSw^o )Jl£!^
inter iustitiam et peccata positum fuis-

set, qnid inmonto prodessot illud obser-


)•; /N.^i M ) f .-
M )_L:o )L»Ji

vare ? aut quid damni fuisset ei si illnd )ooiJ ^Ji^^aA )_!:« o/ ••.^J^-aJt )i^;
non custodiisset ? Imo vero nobis viden- ^jL*. y^y-L -t-^ )oi ••••t.^i )J t_3 oi^
fnr iumenta ceteris diebus quibus labo- I-' *>y ^ I ." Va ^ I
^ . >
)K.^c ^r 15

remopusqueservitutisagunt, magis ius- . ^»^ || ^ ,^ 1 ? .^. \A e» |'_4

tificari quam in die sabbati ; nam diebus . ' ^ . , , . , „

'
operis iumenta laborant, sarcinaque et *
,
'\
., ,
onenbus exercentur, boves arant quia-
, ,
;
. ) .'.\i ) f .'.N^, )JiooQj:^? •

^^^
^
quesiclassantur,locusnondaturdelicta )'°^ )tC^n n > ^ )Ii-^.s )t-ii^ )^JJo

committendi. Dieverosabbati,cumotio- )U/ K^ % >)


N ; "^^.^oo |-J^^ ^t-^? 20

si smt asinae et boves omneque iumen- \


K ^« ^ ) -^rx ^.^y jj / : )oiAj:. , n r'^'»' ;

tum, quisquis in suo genere matribus


)^-i^^w3 oiSoo )Voio )^^ y^N./.^s-s;
suis, sororibus, et omni propinquo carnis
yooiJ.aJ;(o yOoii.oi.::>o( ^.^ ^^*^^ ^*-*'!
suae non prohibentur copulari, nec pec-
^j^boJ^s.:^ )) yoof^m -^ o^^f^ '^o ^^^
catum est. Non reprehenduntur qui talia

peccataadmittuntdie sabbati; ea autem .)ot ^ .. JSwwI^O Q-Sio)^ t vTNf ^_iO 25

omnium iumentorum lex est. Scito imtur . .^..\4 )<x^o:. « »\ot, ^_.ul;J^ jJo

iumentum ut haec agens peccatum nul-


, )-£Da^eu aJ3i, ^^^.^0« :)J^s-^, )-V>aXj<

A] —S A II secunda maim intor lincas scripliim. 2:1 A ^>. ^>.v 26 A 11111. Ho- F.go conioci.

' Lovil. XVIII, 5.-2 E.x. XX, 10; xxni, 12-


;

DEMOXSTIIATIO XU 1)H SABBATO. 546

3 -y Y .

)o|.^^ JS...^; y^\^ ^fo


'
.) ,.^ \ ^ 0(Si;
. lum liabet ita , nullam iust itiam cousequi

JJ <&\ ;)..'.a„MK.^ 6o( ^^o(^; )t-<


^ 'tN iustitiae euim retributio fiet iu saeculo

)U venturo, in resurrectione morluoruni , ei


ft :.j. ) I Ntda; ^'^i^K^oo )i.<S n ^.;j

qui opera iustitiae fecerit iumentis au-


)^s— i^ K_^1-^>Lb )ooi )I, — >:. ) vi^Sw^
;

tem non erit resurrectio, ut remuneratio-


)V»N^\o .)i(La^;ji; )tlii:x .,..\4; yJ!o\
nem accipiant eo quod sabbatum obser-
•^y-S>iU Ot_i )^<^ )L^CL^1^ )^ jj
vaverint neque ad iudicium accedent. Et
;

)_i_i^2^ JL-s/o :)K-3.A \r^\ )_ii.ia3 quemadmodum olim iumento non est im-
)_£Dd^eu )-JVm/ )—i^aS; :)—^i-o posita cuiusquam praecepti custodiendi
f-*\'^

<S>\o 'y-^U Ot_\ j)0 .' ft> JJ ), .' \ 1 \ necessitas, sic nec sabbatum proficit

ei quidquam. Praeceptum siquidem


10 t n °> .ou^ )—^o)-^ yoy^ )K_aji JJ

dedit in Lege sua Sanctissimus non moe-


.»Q-^1 Jl» :ou£DQ_iaJL3 ) » "., o V*^
(•liaiidi '; iumenta autem moecbantur in
)_^>_io6 )v-^^ )
." ff>oiV-iL-s )v
-^ >^o >.

aperto, palamque scortantur. Lex in-


:) cpr> VI I joijo y
q_36 .J^) —»^^\-^ dixit et sanxit insuper : Maledictus (iinnis

vu-i.. oiIk_M o_m_if ^^3 6o» ..^^_.i\.; qui accepcrit sororem suain , uut <iueiiuiuain

15 . «\oto .o(^ m •> o \\ o ^^3; )


•>•, t uliunt propinquoruin carnis suae'--. haec

:o6l o.:^]^ ^oiu^ autem omnia agunt iumeuta. Scriplum


jl; J'^^ )(..t\.^

q;ii)(|ui' est ^on occitles^: iumeutum


o.U-,_^ "^^-Joi )-^.t\ ^o .^a_^i :

aliud i^-uoranter occidit. ciusque eai^nem


ooi. .oivxa^ ^ JJj/o ot^oj ivo Jl.^^
comedit. Iterum scriptum est : QimUibet
:^a_3/o ^coda yoi—^ ^^»_a; :o_itv-a
occidc et niantluca; verunttamen san(jui-

20 Oi-Aa,i; l-^c; )t„.^\.->6 .^0.3)1 JJ )-^;o iumentum autem pro-


nein ne comedas'';

Vil^ )Lic4 l^^o :) ^\ ;^.. \v> prium sanguinem delambit, et carnem

ya^ V-^^ vj ,^)_ial\ oi\ yxJjaji immundam maiori ei voluptati est man-

•y^i
^ )•; .- \ ^\ otA K^\ \ \ : \^ ducare. Si igitur iumento alicuius esset

profectussabbati observantia, priusfuis-


)l)_io_^ ^^ot ^-ic ys [ 00 \ )K_a.i
set ab omnibus his immuuditiis Lege
25 o;ji»^ ^,L-.3to ) (Y>nvii o^ )6oi JJ^-3
inhibitum, acproindeper sabbati obser-
•:-)JSy_aLA 'y^i ^ o^ )ooi
vantiam iustificaretur.

.'. .'i\ ))Ss.aI; K^ISo; Jja^ )Joto .3. Haec ideo scripsi ut salil>alum de-
I

A]

'
E.\. .\.\, l'i. — - Lev. XX, 1: 3 E.\. XX, 13. i
Deut. xu, 1.5, IG, 23,

r.vTB. svn, — r. L T. i.
18
;

547 AIMI15 AATIS 5/18

monstraroin onmi creaturao laborcin .pjj jj-:^; jiLv^ "«^^ K^oijsii

(oronti ad requiotem datum iuisse. Nisi K^l/ \.^ ^''^^ )ooi JJ V-^o^/
corpori la-
cniiii proptcr (piiclcin (iiiini
VLj, )^o, jJo
^^ :)JA, VV^<!^
boranti luisset datum, croaturas quao

iion laborant oportobat primis tempo-


JJ/ .^Vjpj ^l )K-3Jii
vf^^ ^^oi x^/?
ribns sabbatuin, nt iustificarentur, ct

ipsas sorvarc. (lontra anlcm videmus


: ^^01.^ )io«ja>o :]ii ) .» , v> j; ^^ ^l^
solcm proyrcdi, kinain itcr lcnere, stcl- ) IIN.O ;
^S.t.l —Jo,o
) :^^oi, ) -y-^n-n

las decnrrorc, vcntos spirare, et nebulas ^).^K^ )j>loJ»^o :)-^;i )J^^.^^^o :^V^
altc fiM-ri, voUicrcs properare, latices e )_c,L3o : ^-^q-loj ji^^U^ :vOo».>NHr->

fontibnsscalurircundasiactari, fnlgura >n\'^o :)Kl',SN ^joi vio *


>
^o<;
I .. III
)

decidcrc ct iUnminare creaturam, toni-


)_iLXi/o :,5--:iai.i' K.i)_jLiDl vOOU^jU
trua tcinporibus suis vebementer concre-
"^lwS, )JS>.^', .^OO ^yOOU^V)-^ . .* V, °>

parc, arborcs frnctus proferre, et rei


^2^ )>-«Kio j) yaiSixi :) UnJ^ o^.
(•ninscnmqno incromentum corroborari.
^_^ 'tN )1^^-.:ia; ).-:^oft » ^ wwL^JJL/,
'Scc quidquam conspicimus quod die •,

sabbati requioscat, praeterquam bo-


)f_;/
\s^^V, \\..i N..T.O )_LJ/ >v T ^ I.-

mines atque iumcnta, qni bU^oris sor- ^oi-M jLco:; )fiLi.aA;

vituti subduntur.

4. Sivero sabbatum ad iustitiam datum

fuisset, utiqno prinsquam Israeli praeci-


:\L^ Jis^l/ ^;^ i--^v?
peretur, Adac
custodia iustificaretur
tradi dcbuisset, ut iUins

; noque imposuis-
j>o; j

va;;>J^o
V— ^
oi-^v^!
^^-;_«_i/
^°9I ooi-^Ji;
;>ef-fl

)ooi
^ jJ<3

set ei Dous legem ex arbore scientiae bo- \ I, f>n <=> )o^ oj^ ^a^ _^; )lo :o(.3 Jii

ni ot maU non comedendi, ne moreretur


)JL4;o )JLil^; Si^l ) l\"./
^;
verum quia non erat Adam addictus la-
"^_^ j/ .lo-^c^ ^; ^a_3)_J ^
bori donec praeceptum transgressus es-

set, sabbatum oi non iuinnxit; postquam ^^ JJ-^...-<^ ;o5/ )^ s^oul h


: ]ts. 1 % oj!^ ootJ; |l ) I,' f>o °i ^ \t
autem praecoptum transgressus est, tunc V

operis laborisque sententiain accepit; ut 601 . .,' .01 ) I, f>a-3 V~=^! 'l^ Jl/ ->

terram tanquam nocens reusque opera- ''^KJcLiJ; )loJJ;(3 JJ^icti^; )ii; i>,v "^«jiD

AJ _ a A Mi>- 10 .V l^tvio
;

549 DEMONSTRATIO XIII. — DE SABBATO. 550

retur; et mortem super eum [Deus]


sanxlt.

5. Si per sabbatum facta fuisset iusti-

ficatio, Henoch per illud placuisset, et

^^9 ;«; ^oot^o |ooi V-S^ ot-3 ^oj-w


omnes generationes quae eum subsecu-
5 Oi^« )^..aJl t-^^ v-Md-i )l v3/o .oi;K_3 tae sunt . Sed neque ob sabbati custodiam
Noe vocatus est perfectus et purus a

^'«MaJ^ |ot)^ o<-^ t-^/ scelere, verura haec ei Deus locutus est :
t.-^j. .M ^-^;

V^^ )oot ^ .)jO( );fi^)euiboio sai;j;


\idi te iustuin et intefjruni in generatione

liac'. Noa iijitur sabbati observantia


)l;js

lloicu^i J^,'
V 1/ :^Mj/ • • •
)L^
iustificatus est, sed quod innocen-

tiam in generatione perversa servavit,


»sloKa/; O^to )l vS/; ^^^^OO :)^XiO; sicut ipsa res ostendit ; uon enim scrip-

f_3 wwQ_l y>-^ )oO| .) VI \ \-> 0;~3 tuni est Xoe saeculo se unquam immi-
)oC^ oi.^aS. ^^^^^ ^ 'K"^ |)jbajL^a^ scuisse. Xoe filius erat quingentorum

K_i/ sA-^;j|; K-*J-M 7~^! :o|.^ annorum quando locutus est ad eum Do-
V-^/<>
minus et dixit ei : Vidi te iustuni et intc-
15 odla:^o-.^io .)Joi YtyS» > . >o t f> ^cu^io
(jnnn corcun nic in gcncratione Iiac; eius-
:ioo| );oi )iaj>,
^ )^>-.ioo; ).io
^/ que perfectio, qualis nobis significatur,
^ai^ A^; );; O»^ ..^^^^l/; )j— ,_»;
huiuscemodi fuit : cum vidisset gene-
^0_fiD :o6oi . .^
^ .*\; . .) n t^_<wJ»;
rationem Seth cum fdiis domus Cain
^QJ j )-iiO omi ^ )iNj/; 0|1.\-,S maledictis se commiscuisse, in aiiimum

20 VLSw ^ooC^ ,^a^o^iKjo vQ.^si^fco )l imUixit uxorem non accipere, fdiosque

)^ )>-. ^o .\i^ )j^;y ,^M l^; nou procreare, ne cum familia Cain,
semine maledicto, commiscerentur et
o< r v>; ) :»< Vla^Io )ooi )—^;; Of>\
maledicerentur. VidensqueDeuscoreius
).^oJ; VI > ;.i/; ).:>o^oJ^ )K°>\ .. )oo(i
purum et inuocens, voluit ex eo fieri
^^S^..^ . ,y .o( . yoo^a:^. ^^.^^^ yo-j /
muudo renovationem-, cum eos propter
25 . ..IJL* )) >ntiv\\'. V-^ s.«o(oK^/ f_3 o(.:ba^ iiiiquitatem eorum delere cogitasset.

v^^ Kj/ ^CL^i; J^>^ yS.; :po/o I",t tunc cum eo locutus est, fdio iam

:oik )^ i^\ ^^s-bp. \U P :)J« )'f^


i|uiiigentorum aiinorum, et dixit : Vidi

A]

' Gen. VII, 1. — - Eccli. xliv. 17.


551 AI'lll!A.\riS r.r.5

/(' intcijnnii ntnuii iiu' in i/riii-rdlioiic

proies iiala eral, Ji^j/ s-»aJ; toaji;


/((!.'• '; iioikIuiii riiiiii ci JJ
^^i5s.,5L^
^; ^/
(luia, ut e raclo ipso doceiiiiif, 4iic!iiaii- '•^&^'; 1-^«-^ \~^i OvXa OOU> OJDJ
"
nioihun otiam sii[iia iiolavi, Xoe iivoreiii lJ
"*
9

K_i>_-» ^-^; :o^\ V-io/o JoiS^ oi.^a!:>w

uou adsuiiipsii lolo illo Irinjiorc. ilonrc


vCli^ J-ioi .Jjoi Ji^ ^^^ Nj/ ^)aj^l;
cuiii eo locutus fsl Deus et dixil ei :

i/rnrriitiunr
.d,^ UKrol; I m «.^; Jinin ^^ ^-ii^
Vitli tc iiiti'1/riiiii voriuii iiic iii

lutr. Miinc iijitiir. fnr tilii iirnuii liijnciiiii

qna pri)lcijaris'- (^)uae (•uiu audisset J.^0^; :o|.X y-^h ji-o^^ ^SiNJx^X

^
iii .

Noe a Deo areaiii silii iiiheute laliriean', \iil wLs/ ^ U^l:^ JJ/ \^i
et diceiile : Dclciiiln ilrlrlin luiinincs ii faric
Is il * s . .» .. »oi .yooi —M^o/ c>\ -^^; i.i

terrae. co quoil corrii/jcriint ciani suain'':


Ki^ ^J»o \ltsjl wQJ si mi JJ
.v>,> v>\'»

luni. auiio (iiiiim^eutesimo duxit Xoe uxo-


yriJ.%\ ^o/o :)-a^;j; Mv-2^ \^ij J^^-^
remeliiiaiius Setli, e benedicto iustoruiii

semine, genuitque Sem, Cham et laphet,


yoj/ »(aiji JKbsJ. yQJoi .KaJ_^<3
^euL^<j
et hosce tres fdios suos Noe adraonuit ue jj > .J O J^sXs ^O J.^; ...OIOJL^ wdj

miilicres e iiliahiis Cain acciperent; de- JailVji ; Jj^i ji


^ vOoi\ <>so|I j) / :
yO^m j I.'

dilque eis e seiiiiue iiisloruiu iixores, ut ^^ \-LS) yoouio V^J^; yl -l-J^

semen ex eis sup(>r iaeiemierrae servare- >o\\ yoouio ^o-LdKj; :).-is»/ 0:i/
.J
tur, atque ah eis mundus restitueretur.
^0.«./ )J/ ^oi..J^/ )^oi y^oi; "^iJ-jo
Ut autem noveris haec ita se habere an- ,

norum com[iulalione te edocebo.

(). Sem, [irimogenitus Noe, duobus


post diliiviuiu aiiuis filium genuit Ar- ouk )ooi ) L «Vt ^ jN_i ^_io y^ «^ 1 %

phaxad. Sciii autein ceiituin annos natus


)ooi ))^ V-^ .)°-^ ^°*° •V-^'-^'/ )i-^
erat cum geuiiit .Vr^diaxad , duobus post
yj 1« ^lVl ^Jl3i^)JJ t-^o/ ,_3
^ .*'l'»

diluvium aiiiiis. I']xiiide uobis apparet

Noe {[uingentos et diios aiiuos natuiu


).js.^too ,^oi ^ .)-iici^ ;J^ ^
genuisse Sem. Disce igilur ex hac su[)-
^ » ^
putatione Xoe uxorcin uou acce[)isse )-j(3i ^^o .Nn^ii\ t-^o/ y.l '»> ^lVlo
priusquani cum eo Deus colloi[uerelur; JJ JlK-j/ v-(i_i, ^Lflj/ )..

ABJ _ 12 II iii<'l|iil ts.». _ i:i A ^cn IxaJw-

' Oun. VII, 1. _ -: Ib. vu, 1; vi, l'x. — Ib. VI, 7, 12, l^.
553 DEMONSTRATIO XIII. DE SABBATO. 554

neque etiam filiis suis uxores elegisse

) v>,' \ ) » Y s-^ m I w.oto 1 ^\ jJ «d/o aiite diem quo arcam ingressus est. Si

enim uxorem in iuventute sua duxisset,


v-^^ d:^/ .)io^n\ ^)jL )o,, )i^>:^
fdios etiam .genuisset. sieut Adam, qui
,\abo ) « > ^ 3/ oild..\>.^^ )1^/ »-i(T>i
cumcentumettrigintaessetannosnatus,
. «*Y> ^ts^io ))_io i_s» ^;/ ^/ )o5»
geuult Setli ; et Seth , qui natus annos
>x2iaL«o ))— ^ V-^ \sJm •.h^J.\\ t~^o/ centum et quinque genuit Enos; Enos
. .'Y.t ^i^Xkl V-^ ^^/o :^djJJ ,Xo/ yi\% autem nonaginta annos natus, genuit
. « Y> . /\ •1 \ V-3 ^aOo ; . I . n \ i\o/ Cainan. Et Cainan filius septuaginta

Vi ^txkoooo :^iSioWia\ t^i^o/ annorum gcnuit Malaleel. Malaleel au-

tem fdius annorum septuaginta quinque


10 jV-'^ ^-^o/ « i Y \ »> v> .'.0 ^K-ji
genuit lared. Et lared, natus centum
(^o/ ^^>^ ^lVlo ^Kao \\:io v^ ;V-*o
sexaginta duos annos genuit Henocli.
o-^qLmO ^-^Kji V—3 ^n I .,0 : yti i ..\
Henocli autem sexaginta quinque annos
>...\iio^ooo : ww^^^oJSsJia^ t>^o/ « « Yt
natus genuit Matliusalam. Et Mathusala
^o/ . i'\\ v»JiAo ^)_lm1.o ))—^ V-^ natus annos centum octoginta septem

I.") ))„^ V-^ wOJ, s>0(Q.3/ y^g^O : y.:iO^>^ genuit Laniech. Et Lamech, pater Xoe,

^/Y* ^JlVlo cum natus esset annos centum octoginta


•:*oi,l\o/ ^) iv>lo

^ !> y .^ , ^ ,
' duo, genuit cum.
^OtLo ^^ )1J^>/ O.CQJ d^b^/ oo< «d/
7. Sed iste paritcr, si antequam cum
<.>o(oo^/ ^_/ :)oi^ ot vi^ \ '"^Nn-i;
eo collocutus esset Deus uxorem duxis- ,

)loV n \ loot )J;^^^_io :)ooi ,^au^ set, liheros , sicut et patres eius ,
genuis-

20 coi_3^ ^^..^^^^ : «...otc^»^ looi ) T."\^ set ; non enim luerat super eum sterilitas

yoy '\'\\y ys\l >;• ^ oooi /•^V» -> indicta; quia tunc temporis benedictio-
1 . ) 1 ^)
y r
7>
nem acceperant fdii Adam, qua cresce-
JJL^Kj; ^^/ yOOtl^-^oJ^^-^ yQ-^(T> 10

rent ac multiplicarentur in generationi-


y-^^l "'^ ^-.O-JO .) Vl\\ yOOt I, V)
bussuis. ut nmuiliis eis repleretur. Noe
)ooi >^uus ofjiiaj ^_M )ooi )J )ld>o-.^l
enim custodiens innocentiam non sibi-
)_iliji ^)o_i. ot\ v^Ci^ —>.l^ ). >o\f; metipsi verebatur ne maledicto semini
vlfni ,_3; )J/ :^)._D J^y^; ) ^ ."^ domus Caiu se unquani conunisceret, sed

yo, ^\ I ^cLuso )-^Ji.3 ,-^aJo )1J^/ ne cum uxorem duxissetliberosque pro-

Xh] — 17 /( >a..O — I!) A low- — 2n A kSsi ilS-ji 27 n .cs^Ji


— —

555 .VIMIRA.VTIS 556

creasset, isti legem temerarent, ac mu- .)-^9J ooi ^^ )-jLj yO "*m>o l—CDa^QJ

liores ox illo semine acciperent. Yidens

autom Doum seouin coUocutum esse,


P/ )_^< )_Li/ OL-L^; :o6. ,-^^/o
sibique dixisse : Deleho homines a farie
ojqJL^ ;a->.N ^ y^o \^^l OL^/ ^^
lerrae, teque solum servabo'; tuni uxoioin
)ooiJ; y^l )lK-i/ OlXXU ^ .»• .ot ; )—»/
suinpsit, ut prolem acciperet, qua niiin-

)
>^\^ ot-Lio yo^-L.otsS^ \—^^i o»-^
dus repararotur, ipsequo fierct patcr

rootoruni ot iustornin. Elegitquo ouin .) ii_iV)_^o ) — 3lA ^ )oot—


') ) lO

Spiritus sanctus, ut Christus, mundi vS/« ) ^;Q—o; —^o' —3 i-r— —3o


) oi «<

Vivificator, inalodiotiones Adao subla- ^^Sb^^^J^ \JoSl, od^^ \. .^s^


turus, ex eius semine nascerotur. Tuni -1 ^ -> ^ 7> y
Oi_i.»J ^-iO ^;/; Ot^-^CL^ 10

crgo, cito accepit de semine benediolo

uxorom. otgonuitSom,patremiustoruin,
)_a/ y\ i \\ ^Ao/o o_
aiiiKi ([iiingentesimo secundo vitae suae,

duobus annis postquam eum Dous allo- _^dLA ^lVlo )) v>tv>\;^ Mt > )_a^;j;

cutus fuerat. Cumque tres filios genuis- OWaftN. ^^^&^; _^iVl. ^..llL^O v^OIqX.1^

scl aroain oxstruere coepit suosque \i^l t^o/ yJ^ :)^


, ,
^V-* ^i Y ^ 15

filios moiinit ne uxores ducerent prius-


^3<0 I ^N yO-l/ 90|jO :)la.2LO ,
sN.N«'\
quam aroam ingrederentnr, ne sibi li-
^\\f; )i^>.X )-^p>. )ju yCi^mi )l;
boros procrearent , qui viam suain cor-

ruinporoiit , et propter sua peccata non


) i 1 •> vOoC^ vooou ) v<N;; : ) lo i n \
sorvarontur ab ira vcntura. Sic igitur yOOU'Ot^^-w ^^^OOO yOOUoio/ yO\ -> »10

filios snos nonaginta septem annos ^tOvf \\-^\ ^Joi vf^Joi_»J i 20

custodivit, deinde uxores eis elegit e . -* '^ *> w.O|cLjL-2l^ V-^^O JoOt VI \
bonedicto patrum suoruin semine ; et an-
) Lj yOO(^ o-m_io : . i Y \ \\ ^ >o
no sexcentesimo vitae Noe, locutus est
y.f .o< ..-otocii/; )-a^i-=> )—5>»J ^;-io
ad oum Doininus ot ait oi : Ingredere in
w.OtC> i »\ ^ « l % ))_mK-1 KJLa_3
arcam, iuctuxortua, etjiliitui, et uxorcs

filiorum tuorum tecum'. Ingressus ester- V_^/o )o^ «1 N^" \ ^^$&. ^ s.*.a I; 25

go Noe in arcam cum esset sexcentos ^lK-j/o ts^/ )ln -I n \ ^Q_^ :oi-^

aniios natus; Sem autem fdius eius an- V.WOJ Xs^vO . ^.^^ y ; I
^; jJLlO y . I ^
AB] — i) II •^^. — 10 A we4,<i^.

' Gen. VI, 7. — - Ib. vii, 1; vi, 18.


557 DEMONSTRATIO XIII. — DE SABBATO. 5.58

norum erat nonaginta septem qnando

joot . i Y » '««^.k.iio 1 -* V I ^ oi^3 arcam introivit. Tunc factum est dilu-

)-Isa^ "x^N. ""^o^ ^o vium, et generatio corrupta periit. Man-


: )ooi ^t^oio : jlft

seruutque Noe et fdii eius in arca donec


wmQ_J JoOIO J
I \ »> -- v« |,, ^2l_£DO

^Tl ^||.5 ^ »,^^ elapsi sunt menses duodecim diesque


.. ^ ^'

5 t.CD.>.«l . . f> qi I
f_^ |lf> -s r> -N
,^0JL30
decem ; et in ipso mundus secundus exsti-
tit, eo quod integritatem in generatione
V-^J;^«^.4^ )_L^1 )_^i:^ )oo. perversa custodivit , non vero quia sab-
)oot jJo ) I \ •> .1 V» )i^--3 )lo VI « v>l batumservaverit, necmagispercircum-

cisionem iustificatus est sed propter hoc ,

10
quodtibi exposui.

8. Ex Noe deinde natus est vir fidelis,

l^» )ivi.oi^ J'^-^^ ^^^ \^ i^^/o caput iustorum, Abraham, qui Legem
jj t—3 ) foovi \-^^\ yoyi\js,l )_xiiVjj oljservavit, etsi nondum posita fuerat;

>n/. m^.JJ ^o/o .)^cbaj oi^ ^cl^U/ et genuit Isaae, fdium promissionis, et

.) SfiN» )_Sk« or> f>\ . \o ) i^S^ovi v^ lacob, auctorem populi. Hi patriarchae,

[viri] iusti sabbatum non servavcre sed


JJ/ :)Ji^^ ov^ jJ )-ci-yj )oiiJ/ ^\oio , ,

per fidem iustificati sunt, sicut scriptum


:s2L.it^_3; y^l o_om;/ ooi )1o I VI .Q).a
est : CreduHt Abraham Deo, et reputatum
oCS. J^ ^ t .".l/o )oU^).3 ^Ott-s/ . Vl.Ol;
est ei [ad] iustitiam '
. Isaac auteni et la-
v^oicLjLa oa.0^0 v.a_JLm^/o )IA « t.J
cob, mandato
fdii eius, in et lege patris

: 02^61 v^ooiaa
xs/i ) foovii-^o )_j^_oa3o sui ambulaverunt, ac per fidem, non per

20 3xDaIo .)J^ 111 •> jJo )ln I VI .ojo o^mj/o sabbatum, iustificati sunt. loseph quoque

^LsJi v^Jfa )<5o, i ^;^, )i;/ a^ in terra Aegypti , non ob sabbati custo-

diam in aequitate sua iustificatus est,


J^^Jl^i/ oipo JLJ^i/ po .oiIqj).^ ^??i/
sed cum uxor domini oculos in eum
0». VI \ JO \m I; y^\ ..«OIC^^ 0{_La^
coniecisset, ut abominationem cum ea
: otl't -v^ \ V-io/o ^^S&wio ooco )lo) .vi
^ patraret ille, dominae suae locutus est
25 \i^\ W^ \Li^ r^^/>^ ) 1^./; dicens : Quomodo miilum istml cjrande fa-

^??W l?o»-=> •••)oi^|J )-^/o riam, et peccabo in Deum'-? In lioc loseph

•:>)J^L3 jJo iustificatus est, non per sabbatum.

AftJ — 2 B (.111. low — 22 .\ j3v

' Cjen, XV, 6 — -'


Ib. x.xxi.k, 9.
yj AnillAAIlS 560

9. Si autiMii iiili'1' iiiorlcm d viiam . iii- ; ).i-r..^ loot jla^ K^ V-^<^ ^^/o
tor iiiiquifatoin et iusfitiani saiiliatiim

esset constitutum, iusiis illis quoruni no-


yooi^ y6oi-^oi-Vi..j i;o(-2>. ^^Js.2S,
y^;
mina supra retuli dafnm luissiM . iit illiul
.yOUwJo yOV-^! )1^^-^ ioOI )—30|J>^00
observarent et viverenf. Seil iileo edicta

est sabbati custodia ul (•oniiuiescercnf


•_^ia:2^ \L^ )_±ioii ):<Si^^^ V\ 5

servi, aneillae, inercenarii el ailvenae, et )iL-l^/o )loiio/o )^:J^ yO-w^l)^» y^\

iunienfa mulla. ut iiui lassanlur. a labore nf^U^y v^*^! :)^V^ )t-«^^^^-^ )^iolo

recreareiilur. Ciiram enim lial)ef Deus


universae suae creafurao, bestiarum
^iv 3/ loiLiv^ oCLb^ )<^ii oik
otiam ar iumontoruni, avium quoque et 9 9 ^
ia.<^o ^K.^''^^: sbI :)v^;:xj»o )la^ lO
rorarum agri. Ait namquo Moyses cum
).i]Dd^Qj )jfroo fS ).Jta^ '^K^po/ .)'^
legeni populo revocavit : Sex aiinis se-

miiuibis lcrrum liKim rl riiiujrri/uliis frur-


^_:>.)/ ^6i)l \—^ >t J^^! :) vi \\
liis rius: iiiiiiii uiilrm srpliinu sulnihis rl )JS>^\..ta.t ^KaLao oi^,.^CS;j>w ^dia-*lo
relinques eam . (// niinnlunl paiiprrrs popiili ) i-^mv^ ya2^)_), oi-.^.n lilo ou>^pl
tui; et qiiocl rrliqiium fiierit eilent bestiae
vS/o .)t-3 lcL^ ^os)! )_3tJ^° •7-^^! ^^

u</ri'. Do volucribusotiam haec Sanctis-


^
L:» ) iiv n ,-03 )Jboi )K^v^ ^o.
simus per Moyson sorvum suum praece-
YyZXi \La . .."tiil vi^ ,.3; :oi,L^ )jta:>o
])if : S/ inrenrris niiliim avis anlr cons-

prctuiii liiiiin iii ijuaris urbure, vrl iii terru,


\do\ :)!;/ ^ o/ ^/ ^^^^ ^^>
mutrrm iiniijur iiut piillos hubrnlrm, ct )_io/o :)_^oV-3 o/ o*-^ J^/ )^^-i->3

imitrrm uris pullisce inrubuntrm , nmi ca- jj :)^^oi:3 ^'^ o/ )JiJLa '''i^ ) °i.;.°\,o 20

pies niutrem ciim /iliis, snl uvolarr facics ^ V»


a^V°>v> JJ/ • «^) •-•
>-
)_^/ «^.£d1

matrem, et cupics ova, ul iiroiitrr ni briir-


^^^^v^« :
^\ v.2l^ )JisjL»o )_MJJ vaV^/
(licat tibi Dominus Deus luus - . I )aviil di.vit
,^0«0 . VtO^ ) ^V) y T, 'l I >0^ . i>\oi
•pioque : Pullos rorri invocanlcs euin ipse
001 o(-^ . ., n; ) 3l.^ »« I SN; :i-^/
nutrit\ -Vit David itorum : Homines et

iuinenla salvas, Dominc' lob ofianulixit


. :
)Jj/ >.A.iJi\) :»-*oV V^/ oolo .)^i)^O0 25

(Juis diinisil onaf/rum Uberum, ct solvit eum :pio/ oo^/ vs/o .).iV^ J^[/ ^^^ j^^^^^o

iugo, quistatuit in solituilinc ilomuin suam, otjbo «^^^«.So )?)^ V:^ )!P> vn '»« djL^;

\H] —9 W oiii. |^^;S...^ 31 _ n II |>.,.

' E.KDll. XXIII, 10, 11. = Ps. CXI.VI, 9. — 1 /fc. XXXVI (xxxv), 6 (7).

561 DEMOXSTRATIO XIII. DE SABBATO. 562

f/ luiliildcuhini siiiim in loco salsiif/inis'?

ItiTuni ait lob : Piillis aqiiUai' pavat es-


-'
? ^ , ^
'"
,
cani'-. Dictuni est quoque de ovilni? et
ooJLo .jJ^dd)^ s-i .'^s..^ \\jJ w>.> S\i
iumeutis : Omnia a te exspectant, iit ilcs
vOO(S3; :)^.<^:^<.3o jJ^V^ o.iL^ ^ po/
illisescain in temporc suo. Das cis et ciban-
jl^cio)..^ yOOt^ ^U; y.T(TlVl 00« y\
tiir; apcris tii inanuni tiiani ct saturantiir:
vu^ yorn \ K-i/ oot-i :yoot i •>) a
avertente autem te faciem turbantur^.
: . « \ *> coo yl^l J^j/ wmJ^Oo :^*^UJ^.>oo ScJ i't Isaias dixit : Ilhic congregati suiit
} - - -.

vS/o .^..\;J^s^ Wi^/ J^f/ ^OiiO y/o niilrialtcruilaltcruni;ipseaiitein manilavit

)^ )Kii ^i/ ^i, :po/ ).^/ ore suo, et spiritus ciiis conijregavit eos,

et maniis cius ilivisit eis mensiiras hereili-


1' : o< >on °> -s , a-3 vi^ ooio .\l w Xo^
tulis '. l-lx liis igitur vide universae crea-
^oj.^ J^^^^s^ oi^/o ^iu/ J^sJuLS oi»Jb«o
furac suai' Douni curani «erere. nec
^.•^oi ^^ ^; -L)^ .)l6l'f.l; )J^»djkd^
cuiusquani oblivisci. Propterea manda-
o^-^ oiLo^ )<^ii oik^w^; tuni dcilit ct jiraeceptuni ut die sabbati

joiji 6oi OOI ^'^o^ oi_^ l~^ )^ )o^—^o rcquiescerent.

IS ':')J^..3Lk; ).^Q^ )^^ )ooiJ; ^.a^


10. Xunc audi quid dicat : Se.r tliebiis
)J^s_t\« '•'t-^l ) I >o ool \\ .V>, ilO
fecit Deiis caelinn ct tcrrani, et cessavit
0.^6 )-^)/o )...^:aji )o^ t
'''^ ^^cL.
quievitque ab omnibus operibus siils; idcir-

''^.^oo :...oio|l.^ vooi^ ^ wML^JLL/o co beneili,iit Deus diei septimo et sauctifi-

) «N .-
^ % ).::ca^i .^ )o^ y^ ^)c^ )_ioi cavit illunr\ Ouid dicenuis ad lioc,quod

20 «^w^U/; ^^joi^^^iiOw -^^j ).J>0 .OiA^JjO ri'quii'vit Dcus dic scptimo? Audi. ct tilii

Deuni osteudam liorum sex dierum opere


^; <Otf>A •. ) .Ln .''
^ t )_:ooJ;o )o^
)i^^ )<5o| j )^, ),\5| ^ ^USL-is/
nequaquam fatigatum esse ncc tanquam
lassiuu die scptimo rccpiicvisse. Absit a
,

"^^.^ooo .^^cL. IKx ^^oi, ),' -^N •> vijJ


nobis dicere Deum lassatuni luisse ! Sen-
^ sai^ .).<."'.« ).:^<iXi ww^U/ «ijJf
sus autem est Deum sex tlicbus comple-
25 )^^, oiL.^ jii .:,}i )^, V-ioV? visse opera sua , dicquc septimo ab

>cLi ))^jiX )oi^ ^)«^»-*! ^o? )—'o< omuibus operibus quae patraverat ces-

A«] A ICojiS. _ o A oiii. o»- — /'/. II U, jSi.1.1.,. _ - A Cw^ao. _ 2« A cu».

' lob. x.wix, 5, 6. — •; Cf. lob. XXXIX, 30; vel eUani ib. xxxviii, 'il. — 3 Ps. civ (ciii), 27-29.
' Is. XXXIV, 15, 17. — ^ Gcn. II, 1-3.
» t

563 APHRAATIS oCA

sasse. Et arguineiituin acci])e Deum iiou


lassari. David ait : Ecrc iion ihinnitat iic- ji^ '<> ^«.^ojio .^.^; ^oio^.^ yooC^ ^
fiui' ilormit nistos

non dormitat nec


Isnvl ' .

dorinit, pariter iiec la-


Iljr criio ([ui
^ JJ, :^o; -^ -r^i J^ jjjk ^,

^^o .^-^^tti/, oi^a^ ^^; )lo yo\-i


tiffatur. \'A liliis Israel ila Iixiitus est

Isaias : Hacr ilirit Ddiiiinns. e(i (|ii()(l as-


s^JjLko .)ti. ^ o/ yJ^\ U )oU ^;

cenderunl in cor vestrum cogitationes


)_L^«5,; :)-..Lvi/ vooi^ V^7" ^t^/
islae : Non potest omuiiio Dcus iiosser- )K •>'» ..^ ^fl^flO; ^^^ •)-it-^ V^/
A'are, dicit eis per Isaiam : yunujuiil mc- )o^ wM^n/ jJ Q^ojLbo; ^yo'^ ^\ ^:^^

tcnilo mrxsiiit nioinis ini-a i-t ilircpta cst? l^^nS ^ • ) nX ^i^ v®®^ V^/ ' y'*'; "* '
/

(lut non cst iii inc rirtiis ail llhcraniliun?


jL«j; ^2, K^ o/ l^ w.^</ 1;«.J );vM ii^

Ecce in increpatione mea exsicco marc, ct 9 r-

)_i/ \s-^„^ >*1) '\ ^ )oi; '.. a_> L.aL^eC^


flumina utdesertum reddo, etrompiitrcsrcnt
)v^,_bo y^l ^iofoM )_i/ t -^No )—ioJ.
pisces aquae penuria moricntur. Caclos
, ct
liJ^V
)
•-•
^.1 *
^^ ^X^ ^^ ^oou^o-i « »)
^ !>

eno
tenebris induo, et sacrum pono operimen-

tuin corum. quemadmodum siccavi mare \sk%.^ \.j SoLji\ )j7 .> -^N^o ^K^Ooo :

rubrum in diebus patruiu vestrorum, et JSoLso/; ^/ : yooi)^ « m •>! )j«-^ ) ntoo 15

apcrui lordanem et transire feci eos, ita J^Uo ^yO^oi.^/ sX^oX^ ^cuaD; ^^ol^
7* y
et hodie manibus meis possem vos ser-
) n°>ty> )-AO( ks/o ^yoj/ l;^^/o ^;iQ->
vare; sed propter iniqiiitates vestras venditi
ya^'o(.^<.^wb^ jj/ ^yoaLfio^f.^/; vlip)>3 loo(
estis, et proptcr srclcra rcstra niatcr restra
.yoo^/ \s,aj:>^SA.\ ^oaL^oik^ y0^a.2;j/
rcpuiliata est', et quamvis ue^picam l'a-

tigari, ipsi me lassaverunt, iuxta verbum y^\ w^'6KiiJ/ )_i/ ))A ;>aSs ^^ 20

Malachiae prophetae : Fatigarerunt Do- )_ip^ votOJJ/; :)-^ viDjLo •»J«/;

minum sermonibus suis^. ^«•^•«•viiK.f^.s

11. Sed ausculta et tibi persuasum


habe Deuin nec lassatum luisse nec la-
)fX j )&; vxn.^l/o ^; >.0^

borasse duin omnia opera siui creavil.


'y.-X)\ .,.*0(0;_2l^ vOoC^ ^iL» ^iOi» jJo

Ait enim [Scriptura] : Vcrbo Domini racli \-Ji^oA Ot-^l/ )^'^v>; 0(^C^«^a2 :W^ ^5

firmatisunt, ct spiritu oris cins omnes excr- .vOO(la^i-i ^.0 o(._ioa_3; \—Lo\ —»6
AB] _ :t A oiii. >^. _ i; /; jo). — III. A fX^Q — 7 A |t.3l«..1C CSci^ttll Ili li ^jio [U->a. —

' Ps. cs.\, 4. — 2 Is. L, 1-3. — 3 Mal. II, 17.


..

565 DEMOXSTRATIO Xlll. DE SABBATO. 566

(•//Hs eorum\ Hominem soluin iiiaii!l)us

siiis fiuxit, neque est scriptnm illuin la-

l^ vils Jjorasse cum euin creavit ; cunctas vero


:«:;ooio V^/ oi,^aS ^-«j/ ^.^
creaturas cum fecit , verbo oris sni
\j^k \\k n .jlojj ^,o jL^clj: ^,
cli.vit, et faclar sunl-. absque labore aut
5 yOoC^ ^-^ joC^ Jj^^ :)—x^!^-tv>
lassitudine; eoque modo intelligenduni
) v>n r ^ joC^ w^^U/o ^^oto," \ \ cst illud : Cessarit Deas ab unifersis ope-

jJi.» ))^ ^, )<^ i^ ^^ .\jL^ ribus suis, el reiiuicrit Deus die seplimo^

K.^)^Nj; )_>cl3 w.o(o,:_^\ ^^ s^«LiU/o Si enim Deus qui non laborat, cessavit
quievitqne ab operilnis suis. quaiito ina-

gis labori et servitio subiectum oportet


10 \-L^> V-^-^l vs/o •..Q-wJKi<£X JJ^
requiescere! Isaias etiam haec de Deo
:^^f ^ )j»i i, :),^^«!^ -^l'
loquitur : .\'/;( fatigatur ncquelaborat, ne-

)K-30f_-3o .ot»^Ja.aQL^ ) o^d.3 J^sw^o ijue est investif/atio sapientiae eius '. Et in

)_:!0—:»., >.*oiooi_^_-« ^_^v_io )1'^—«/ alio loco de peccatis populi dicit : Sub-

^.XLSO y\o N^ uuI^—^lXJi ei/isti me iniquitatibus tuis, et peccatis tuis


y »0) :V^/
me fatigasti" . Yide qualiter prius scrip-
15 o.^Jk.a ^-^>-^ )—LsL./ vS>-M .v.._iJ^|J/
tum sit eum non fatigari neque laborare,
^Soi:^ci.i: ^-^..iio :^,: ^ )j^ j,
et dein, propter peccata eoruin, dicat ad
^Jl^-L:^ -^^^^, m .JJ oiJk i-Jb^/
Israel : Subegisti me et fatigasti me. Om-
« S»JSo '^,<;^ )J^ ^oC^s .woJ^)J/o
nia verba haec scite scripta sunt , eaque
^i.^ ;. \v^JSvJl>o ) n\ i^i^ )-aA^ .r>-\6 sapientes probe iiitelliguiit , sicuf ait

20 oo( •, ..''
°i II
) mn v<j, :) .l^L^ V^/; Apostolus : Bona cst lc.r, si quis eam legat

ool cum animi confiJcntia ''.


Propheta insuper
) «''iio . ^gin V, n i ) '^ -"g^ -^
ou/ y/
dicit : Viae Domini reclae, et jjraerarica-
^^\ ^Vl )-^i-^, oiL-iVo/, :^/
tores corruent in eis: iusti autem recto iti-
J^) .'°ii> )-A^Vjo ^oi^ ^^^bs^lJ^oo jJoiwo
ncre in eis ambulabunt atijue procedent^
:J,ot ^, )—<oo, . . . "^ \oi.^o ^,, ^ot^ Simile autem illud est : Requicvit Deus ab

25 JI S ff) \6 :^o<o;-3L\ ^o )oi^ ww^U/, operibus suis (quod ab insipientibus eo-

^o^ :))^ ))-^^; y-A^ ).:ooJ^V> )J.03i dem sensu iiitelli<i-itur ac si fatiii-atus

Aft] :i 11 looio i A uiM. lo^ — n II i»iI..ai.»o

1 Ps. xxxiii (xxxn;, 6. — = Ps. cxLviii, 5. — ^ Gon. ii, 2. — * Is. xl, 28. '.>
Jl>. XLIII , 24.

'
1 Tim., 1,8. — ^ Os. XIV, 10.
N

5G7 ArilllAATlS 5G8

fuissct"). Imic (|miil tlixil riiin vt>liiil \\o- / " 1


'^^ )-^^->—«? Mj »-3?

iiiiiios pro|>li'i- |iluiiina i'()rniii ]iiH'catii

Pacnilct ntr frrissc ms'. \'crniii


(lclcrc :
>a>-vi % jJ/o .y^—'/ U "^ ^; K^oU/;
aiuli .Vpostoliim tlicentem : Alioquin,
)_JJL/ M^^ iU •••y^U )
.'• ..tN.»

(luomodii iudicahit Deus mundum-?


)_icC^jL^ )o^ yO^
\i. Andi iyitiir, carissime, ea([uac tiiii

(lc sabhato tradere voio : (juemadmoduni )t^Ju_lL^ ) \\ Vlli


V-
cniin lilii c(niiiii(inslravi pdpuluin Isracl
)l»o)_^ "^.Jiw ^Km-^/j yJ( vm «^°>^l/o
dc circumcisiouc iiiauitcr iactari, ita de
:^^^^tLcQ-^/; )..ba:s. oua ^tsiusKju^ j-^/;
observautia osteudaiu eos frus-
salibati

tra glorlari. lesus eiiiiu. lilins Xiin, re-


)_iL_i/, vai_^l/ )K.^ ^^ ^U
quiem eis uon dedit in sabbato quando
^L»^ .oC^ _^V^i-~^ o(-^ _.^)K.^toio 10

jiuyiiain advcrsus h'ricliiiutciu iustruxit, )KjlL3 vO-j/ w-^_^/ jJ vQJt-S V-*^


ut gloriosus Apostolus dicit : Si ris losue, ^_iV-i)_^ )._i^ )<5o, »_^ ^
lilius .V(/H, rrquirni cis prurslilisscl . nun- i:^./, :M^jJ l-^->t ^ ..« V-^7^ y^\
quani liiqiicniiir poslca ilc die sabbali. Ila-
)J Ool yO—l/ )oOI . .. «^l/ yOJV-^ -'^ajLi
que rclinquitur sabbaluin Dei^. Sed et
:)lS>_3Lij ) v>o . ''^>wS> )ooi ^^&«_ioK_io 1.5

Maccliabaei, cuui iu eos irruerent hostes


)^; oii^ L-oi \Jbu^ ^.tl^ JJ/
eorum, ut adversus eos dic sabbati pu-
yOOt—(i^L^ oi/ f_3 Ool )
r .s X N/? ^/o
guareiit . prius volucruut secuudniu le-

gem sabbatuiii custodire; cumquc illud yoot-aa-^ yo V» ft I, yocn ;• \ -), \\ ->

observarent, iuipctuiu Ceccruut hostes )—asd,:>aj ^—^; ^—•/ jJ^^-^; )—^o—^_3


in eos sabbato, et occidcrunt (>x cis j)lu-
oi6v_^ ^ :)K_aLji v^s.ial^ o(3oi ^*^» -O

rimos;post(piaiuaiit('inauimadvcrlerunt
)K ->> -) yOOt •»•
't •>, \\ -) yC)0|..l2^ Ol/
illos advcrsus se dolose agere, et sal)-
0)_^ t— ^ •))—^v^^ yOOt 1 V) " -•) -
-^

baliiin obscrvautibusbcllnin Inferre,sab-


)K_3Li y^'y^ r-3; voot-^i. n\ i ^i/;
batiiiii solvcriiut.eoque die coucilaverunt
)JS>, -> i>\ oiQ^bL^/o :yooi,^oii, 1^-^, «' ooi
puguaiii, el liostes suos debellaveruut;

miuiiiicque increjiati siint quasi sabba- vOOi.^L.2LJA,3.^..^ OSjO J-^t^ OU> O^^L^ 2.5

^ ^ ^ ^
.. ., ?
Sabbalum aiitcm
^ \
tiim jiolluissent. uoii » ot JJo .)K.3Lfc O^^f O / tU/ )Jo

!) .\ la..;, 11«..;,.

10 .\ iini. crta- _ 23 // ,S. _ 2» .\ oii--/.

' Oen. Yi, 7. - Huin. m, (1. — " Ilubi-. iv, 8, 9.


.

5(!0 DEMONSTRATIO XIll Dl<: SABBATO. 570

)_jou_3 ^/ jj/ :|l^ ^» > oV-n ;a- ...., N .'^ ii soli violaverunt, sed sacerdotes etiam

I^ ^ * ^ o»A
^ i:^^ jl—a—o«_s lllud in tcmplo temerabant, ct a pcccato

erant inununes; nam die sabbati admo-


j—^o-^—s; ^^..^^.^ oooi ^oi-^^ jJ;6
vebant sacerdotes sacrificium , victimas
: ) 1 '^jQ-o |-Vo(i oooi > i:->\ fiv> JK.XI1.;
immolabant deglubebantcjue, caedebant
5 .
.*..\fto6 > .' ^^-«^0 0601 . .* m "^i
ligna et igneni accendebant, neque
^A&iJ^oo JJo :|;aj ^»—^0^0 ) cn V n
obiurgabantur tanquam sabbati violato-
^ ^ ^ -

)_L_33|J ^^^_^*_iO )K_3b-& . .;' t; 0601 res, qui iussi erant talia exsecpii. At

•,_fc^ y/ ,
, •nn-v^X yoot^ )6oi ^ .^n°i saoerdotes quoriim erat poiiulum a pec-

)—^ojLX ^—^ioij—^ 0601 vQ-i6i; )—J'<9<-3 catis mundare, sabbatum si transgre-

diebantur, utinam saltem in abdito fecis-


10 '\^ ^ * ooot ^-^;^ .M. >o Joi ^ ;;
^^
sent ! cpiin imo in ipso loco ubi peccata
U/ jj/ :)Jlt^>.3 )J^s_36^.s ^; >36J^/o
expiantur consistebant , et neutiquam
jJo :. «m^J^Oo ^-^1 ]q^-^^ vOOiS.3;
delinquebant ,
peccatumve contrahe-
ycuoi . x6o^ 0601 )oi.^sJ:.6 OL^^jLffi ^!^ bant. Quare igitur illi nimium iactantur

in eo ([uod sabbatum observent, quod ad

15 •> y\i^jaJ^\\ \:io y^l \Jj,o^l ) .'. «'i\; requiem datum est, ut til)i denionstravi ?

13. Sed audi quale sit sabbatnm in quo


oijs \-^h. )J^^-ajii ^^>i» 'aooji
^j yoi^ sil)i complacet Deus. Ait illis Isaias :

:)^/ v*^ ^6oj\ -^i -01 \U )6^ Haec requies mea : reficite lassos'. Iterum
.)—3V^O>°^ Q^w^^/ : •^h^.-^J-l s.*01 );6|; dicit : Qiti custodienint sabbatuin nec pol-

)Ii )J^ ^ ii
V—^** — '? \-^! •i—^/ 06I0 luerunt illiul, lii siint qiii foeilus mcuni fir-

20 ^^^^iw>-^J^s.^; vdj/ ^-.^oi ou^t^^s^ m iter tenuerunt ,etelegerunt quae ego volui^
His qui non polluerunt sabbatum quae
^i^oC^ -l-i-^?? y^*^ V^4P "^ »'
" ^»
,

est requies Dei, nuntiat promittitque mu-


)6i:^; o\..i^ sioi« )J^s-3Lk.
^ .i^-....v jJ;
nera. Ait siquidem : Dal)o cis in donw nica
• yOO^ "^liool^ y\ VO yOO^ t-^/
ct intru inuros incos noincn mcliits a jHiis

«J^w- L_3 v6oC^ ^J-/? :t ' <^ V-^/ et a /iliabus'\ Xiliil enim proficit salilja-

tum inqiiis neque homicidis aut furibus;

jJ_3/o jJoiA )J^Jl )-.^OlbO


^^ V-^v sed iis qui elegerint quae Deus volucrit,

Xll\ — A I 3(0. — .\ 0001 ^ioiMJ. _ 11; X |eo» ^ il^=^ "^ vi^». — I!) A ^i •12 A

' Is. XXVUI. 12. II). I.VI. 4. II). LVI, 5.


571 APIIHAA HS DEMOXSTRATIO XIII. — DE SABBATO. 572

otcustodierint manussuas ah iuiquitate.

Iii liis ]ial)itat Deus, iii liis couiiiioraliir,


^ vfoiifi/ ^V^o |o«S\ |_3j; yi^
sioiiti ilixil lldhilaho iu ris ct iixnnhiila-
:

V v> N voof.^ joi^ fyji vOO(_d :>,JuLa;

ho liiliT illiis' . Iii (liclius ouiiii Isaiae,


.yOOii y^Otlo vOOWS V^Ai>/; tVbo/; V-/
sabliatuiii (juideiu observabaut, sed iii

:)£s_aji oooi x^V^ f""^ )-i^^Jt/ u>.^cLL3 5


operibus geiitiiiin coulaminatarum aiu-
:))^a^ )->\yi^i )^-3>^ oooi yTiNotvio
bulaliant, et eadem quae Sodoma et Go-

morrha agebant opera, gentibus auteiii oooi ^VNJP J«a^eL^.;o >oo^; j^-i^ y>^l°

dicebant Prociil : rcccilc, qiiia sanctificatus ^chA ji6V3f : )-\i..vo»..^ 0(30i ^v^/o
siini'. Propterealsaias (lixit : llaee fiuiius V-io/ 6oi . . \oi ''^o^ .)_j7 n v>;
.>f

fucruiit in iru iiica, ct ignis ardens tota die^.


)jaJo >,<>^v.3 )iJl .:;6oi ^^oi; :).<XJ>/ lo

Et eos abstulit ct depulit de terra sua, et


^^ yOj/ ){Lfco ^^^xuio .>oa.«2b^A^ \i-^l
in omnes gentes dispersit ,
quod requie-
JJ;'^^^ )j>a:^yOo6^ voj/ Vy^ oi:^?/
tcm Dei iioii custodierunt, sabbatum cor-

poraliterobservantes.Nosveroservemus
)K 1 t oV_^^(i> )oC^; oi_-i_.lJ oV-^
sabbatum Dei, videlicet quidquid eius :)o^; oits_3Li V^ v;? ^^ •^)-''»^

recrcat voluntatem , ut sabbatum requie- 0|K 1>\ ^(ixj; ^OuLiLs; . .. /iVi; ^O,:^ 15

tis ingrediamur% in quocaelum et terra )_^.;/o )-.«!>OJi ^K itv> ou»; ) L^\


sabbatizant, quiescunt et recreantur uiii-
)oo|J JJo :)Ki'^ ^oi^^ ^2^o ^^kio
versae creaturae; neque erit ibi luga,
)ootJ )l; :^oV^ V^/; y^l ^«loov^ ^l
ut ait Salvaldr : .Voh fict fuya vcstra in
).JL.^^sAo .)]S. 'tiii ^(i> )(3j^fn •> yOJLrlooV^
hiciiic ni-(juc in sahliato'' . Kt Apostolus di-
.)o^; oiJis.^ v^ ).^cu^ ^^^;i»; : Vio/ 20
cit : llucusnuc stat sahhatuni

illam de sabbato demonstrationem


Dei'^ . Brevcm
scrip-
^ yk J^s^l^ ) m .-°. "WX^ )_J(^

si libi adversus eos (jui hoc gloriantur. •:.oi^^ioi..3J^sjLbo; y»\ -/^ ^«A\)N- ^f

Explicit Demoiistratio de Sabbato. •:«)Jis_aA, )K.ia-«l J^viVjt

Afi] _ y A ow ow "^v. II A uiii. ^,. — 13 A subOalum Dci qiiiclvm prucsluns \vi^i |^a^

' II Cor. VI, KJ. — 2 Is. LXV, 5. — 3 /i. LXV - > Ilebr. IV, 11. — ; Muttli. xxiv. 20. — '''
Hobr. iv, 9.
^ .

^^1^9 ]tiU<u.l

DEMONSTRATIO XIV

EXHORTATURIA

Consillum cepimus omnes nos dum


V :% .*n
t^v^^- JLik^) » '^'^ '

<
1

congregati sumus, scribendi epistolam

lianc ad fratres nostros universos, ec-


J 3 yOOt \ *>

clcsiae filios in variis regionibus degen-


,

.vL.«.^ ) t i 'i oo ) °>o fim^/


tes, [nos] episcopi, presbyteri, diaconi,
5 «1 \ 3 >a Sw joi^; )1«~-^ o»-^S bo
cum omnibus
totaque ecclesia Dei, li-

beris cius in diversis locis , qui apud nos

)
aA ^«so»| ) V> .*
.,Vo ) -^^m .", . •«• .~.jj sunt : fratribus nostris carissimis ac di-

ot^^^^cu^ n >n-iL-^o * n » no lectissimis, episcopis, et presbyteris et


) I ).

diaconis,unacumuniversisliberiseccle-
)-^<0 vO-3i.«^ J^/? li^-:^? Ipi-^
«iae qui apud vos sunt, omnique populo
10 .<% / \ oft ^ JS i/, )o^j
Dei, Seleuciae et Ctesiphonte et per
»1/ U) 30 vQ—9 fiO ^— A ^o
Domino Deo
varia loca existenti, sit in

^ _^0 yCj
vl^
\/o V ( V>
et \'ivificatore nostro, qui per Christum

-
^l ^^ 1 * '-
{ ^ vitam nobis dedit, nosque ad se acce-

dere fecit, pax multa.


V 2. Notum vobis facimus, fratres et
15
amici, et dum vobis nuntiamus, apud
, « " '^ 3/0 . 1 ."Njg^ yoa^ t—30
nosmetipsos recordamur ea quae nos-
yfcOO' v*t-^?^e*i^ ^ «owoo
tris diebus eveneruut propter peccata

ilo a-L^f ^«Su^^^.-^ nostra, quae multiplicata sunt et acer-

bc pracvaluiTunt. Nobis acies mentis

A«] A in lilulo ; Hcinon.il ritlio <le cxliorlationc cl ronlcnlionc U«u.'0 W-S' |lS^a>.l.. Ih. H

add. XIV [C».a^L. _ 2 .\ .xmj/- — 6 A in omni loco il/ "^ia» [Ul U|=v — "J A w^- Ih. A
l.viv ov^o- — 10 .\ .fi\m-i 12 H .;jea. 13 A om. secunda maiiu dcletuiii ^....«0 .^». — 19 A
add. sccuiida maiiii ^•fo [ H
. 3

AIMIKAATIS r)7(i

lii'lii'liita ost, iieque aiiimas luislrascx-

rilamus. ul Dcusad uns rcsjiicial. (|ui'iu- w.l(aJ^ (a_iL^l/; :| — «,,, 7» i



V-io/; y^l
admoihiMi dixil [ut |ir(i|ilK'laui : C.onvcr-

tliiiini (ul nie. ct conrcrtiir ail co.s^.Osoe ^ ?> T f


loA ta-Lai/o jJ-JM yo "^ «\>> a «3l-£D9
quoqu(? ait : Tollite vohisruin rerlni . el

cvnvertimini ad Doiiiiiiitnt' . VA Isaias :

QiiaeriteDoiniititin;et cani invencritisetint. :>^oi6)f a ^oi—«—loK .. "^ t/; ) ^o


inroeate illiint ; ctnnijne prope fuctus fiierit ot-^io/ ) ^^^ ».Dn 1» I ovLo; )_Mo

(lerelintjaal iiitjjiiis viaiii siiain, et vir ini- :o^Kj oolo .oiJ^swi^jl )J(iJs. )v-a_^o
iiuascoijitalioiieinsmint '. Itcrum scri[)luui
....uo1^s.IlJ ) \'y Nf> \ ^ot « lo \ ^l y/;
est : 5/ tjtiacsicritis Doiitittain . reperictar
/o :»Q_a^ 10
V'° =v^
a vohis; si autent ilcrclitiaeritis etiiit. tlere-

^-^ sA..!;/ )—^V-:^; :o_*]^ .^0^_30


liitiitiet vos^. Aiiud Davidcui ctiaui est

scrijiluui : Dontinus jtrospexil dc cuelo, tit ^ \A % «^. JSs_^/


/ )j,.^ 1, ) Ij^d^

videat si est intellif/ens el requirens Deuni; \y^^.^n\ Q-^^ vOoi\so :)oi.^)i ) n^^o

onines aherravcruitl sintal. et reprohali )J^s-3_^ y -v N; J^_^o :q., «t \J^^-^/o


siint; noii cst ijtti ficiat hontint. iion est
Ii^_-L>>^; :i—io/ )_-Lioi/o .^—:. %2>\ 15

asiitie ad anuin'. Jereuiias autem ait :

y>\jK> \-4^Js> ^^-^? )^-=»-4 v^ioJo


Qaacsivi in popalo nteo viriiin qtii saepein

ohdacerel et starel in ruina atl faciein ter-


)J; \—i.\\l, 0»__S._3/ "^ )lL_i.;^Jis_i

rae, til noit perderent eaiii; ct non inveni^'.


'y^\ oolo .J^_J:aii/ jJo :ot_fc^ -^ :,\

l'A rursus di.\it ad lcrcuiiaui DdUiiuus :


o/o ^j; :) .jL-^)jJ <yt!y v> oi_\
Yailc et dic viris ludu el hahilatorihus lc- ,V(^ VI ^\(3 );6oj_-i; Iv -. ^\ 20

rusulem rsquequo non reeipietis discipli-


:
i^ inV) )J wJis^)J l-io^i. : v^ijo/;
num' } Dixit adliuc pcr proplictaui : Vo-
:) ^_k.i^ t-^/ oblo ••.)J,6;V-io yoJ^/
ruvivos, et non respoiidistis'*: clainuhitis ail ,
^ -
... ^ .

v.A_jy) 3 vft.Di :yoJ^-»JL\ )Jo yd9J^..^V^;


aur-cs meas t:oce magnu. li iton c.vauiliant

vos^. Ilerumque scriplum


oblo .yn •> \ VI t/ jlo )—^i )J o—
cst : yullas esl

qui uijul puenitentiam super peccato suo, ^^^ jolJ^; t-^^s, i^--^? : o-il^ 25

et dical : Quid feci'"'} •:*J.tL:x:>^ )i^; V^Ijo ofl^sjL^

\H] — .; .\ a>.3,. _ (i .V >-wool» — l.i .V tS/o- — i;» .V •f^l- — 20 k >a^;;, |^a-3aii.o — 2(1 .V U»
iZacli. 1,3. — 2 0s. XIV, 3. — sis. LV, G,7. XXXV, 13. — 8 Ib. vu, 13. — ' Ezocli. viii, 18.

— * 11 Cliron. XV, 2. — • Ps. liii (lii), 3,4. — — '" ler. viii, G.


" Noii k-rcmias, sed Ez(icliiel xxu, 30. — " ler.
l —

DEMOASTRATIO XIV. — EXHORTATORIA. 578

9
OVIO .3. Surrrexerunt eniui in populo nostro

^' II '^ :|lo_S>_3 n .. ^K-n/o ) rf>n vi i


duces qui legem dereliquerunt , et glo-

riati sunt in iniquitate. Possessiones sibi


Q^jo/ ; jlo i\» vQ-j/ KJjo I
I «? I n
comparaverunt, et avaritia devicit eos.

Mutuo dederunt sub usuris, foenusque


5 :)^wL^?o Jj>-o s-i (y>i. jl; :o^K_3j
acceperunt ; et nemo est qui recordetur

) ', ^; oi 1 -^ t VI ^ P^^! ^~^i- rr^° eorum quae scripta >uiit : iVe accipias

:-,_^/ ooio .ooU ji )K.^t-d ) '^m') usuras aut focnus' . Et : Qui vult habitare

);|_a_30 o m J JJ )K / i;; ^^» in tabernaculo Domini, pecuniam sua)ii non

10
i
^'^)
\i^ °l

..1 nj
?
l
:.
^ o_iL-^;
)f—O
. «\oi
sSjQ-^' j

-^ \
dabit ad usurant'-.

foenus non acceperit, atcjue ad usuram non


Rursumque ait : Qni

t
commodaverit^ nequeullum exhis , flagi-
)_J4-^ o.^ ^_i/ J^ )_^,' oi^
tiis exsecrandis admiserit quae Ezechiel
)V_-L^v_a_3 ov—a;
^T^ jk I
/ \-^) recenset, in illo complacebit sibi Deus.

\-^\ 3 n 1 m lo Exstant hoc tcmpore homines qui reui

Liji oi^.V) ) ^ iU o^jo violentiagerunt pervertuntiudicium, et ;

personas suscipiunt; noxios absolvunt,


15 .6oi-1l3j ai.9 :)
V:
r nmV) oXodo )^K^,
et innocentes condemnant ; amant divi-
V
.yo-i/ ;o—^ ) viN No :) 1 N 0){-.:»o
tes. et pauperes oderunt pascunt semet- ;

)K >n n o;V-^ )<* ..n > o vi .'.i


ipsos, et disperdunt gregem*. Mundus
: ) \, %i\\ 0-^0-^90 )ln I m "^ v^
eos obcaecavit; munera requirunt, ae-
)_J)_^o )_io» f> VI .;>o ) -^ .* ^ >n quitatem proiiciunt; a correptione ab-
^ - ^"
20
iJ
:)totaJ
.'

y » ..
•>•

vOOtJiaoo..k.Bo .)
.. ^' «^
I
dou^jio
^'
horrent, et amant iniquitatem. Humiles

^\-^ ':\v> ioua^' aversantur; superbos et arrogantes et


•) ? - >^^J:o_i. :)

iactatores diligunt. In diebus eorum hi-


o_^o ) v»i *>
ov-^ :) nrtn VI I
v^3
men exstinctum est, infatuatum est sal,

J
t . 'I '<&.VjO ) ». I( O •^ V>> :) 3Q_3
doctrina obscurata est, lexque defecit;
«^ « ^"^ ) > j» L o—Sljoj :w.o(Q-jj ,]
^•inea vastata est, et spinae creverunt.

25 ajoU/o ) •vn, y loi n\ q i :)Jq i> ..>o Dormierunt homines , et malignus ziza-

VN. ^ ; ^ ) -? \ N/-»'
Q_icLJ • ) ^ i -^^ \X niasuaseminavit^Fluetusintumuerunt,

XB] —oA iDwaio- 7 A oAa^. 8 A jMo- li _ 12 i( oni. |;-^M _ 18 A H nnwvi .

Lev. sxv, 3G. — - Ps. XV (xiv) 1, 5. — 3 Ezech. xviii, 8, seqq. — * /i. xxxiv, 2; ler. xxiii, 1.

Matth. XIII, 25.

PATB. SYB. — P. L T. 1.

579 APIIRAATIS 580

invalueruiitque procellat'. Aurigae cor-

luerunt et currus pcrturbati sunt.


, Som- .) Vi\ y^l j lo^ ot^ )ooio :)l6;ouo
no capti sunt navarchae, etnaves eoruiii
'^i )_L^fo o^j ^j_i )-4 »^ N -St

submersae fuerunt. Lex religata est, et


.ot > => 1
V .' ^; ^^i^Lio \-J>i
testimonium obsignatum, factusque est
^—«l^K^ < V)6 ) ' •* "^ '^ \
sacerdos sicut populusV .Magistratus

aurum postulat, iudex repetit munera; yooi y 1 » -> ^_^N^ :)-^;/f ot « > ;• 4 \
princeps quidquid bonuni sil)i vidctur jjj ^__ioo :) v^ \ %. ^_^j',__a ioo

loquitur. Egenos contcmnuiit, pauperes ^o<c^>^ ^)\ "^ V yOOt-^O-SL^ )—^'


tcrrae exterminant. Mordent dentibus

suis, et praedicant pacem; ct si quis non


.)U-jvi ^6i:\3 10
iniecerit ori eoruin quidpiani, praedicant
cn y %i tJJo \-> ^c^w^ioj^o ) ^, £
super eum ijraelium''. Abominantur iudi-

cium, et oninia rectapcrvertunt ; acdificant )^-^)—:» oU-JouDo y^


.^ I
.; )t_«Q_*_s

Sion insan(/uine,etlerusalem in iniquitatc. . .",


.y>i,^ I
o> ffft .% ^ ) ^^ • , - °^ N"
Principes eius in muneribus iudicant, ct :^\..y>lo ^-t.\.r>i^^ )-^ "^o
sacerdotes cius in mercede docent; prophe-
)-J6,
^^.-i^ .^Lj^^ )-^ )<^ 15

tae in pecunia divinant; et super Dominum


yooi-^ _y_Ji So v6ot_\ ) ^-^iwS.
confidunt, dicentes : Ecce Dominus in mc-
1 - V '^^ \h. M J .) ^«—o > \n
dio nostrum est^. Propterea ecce eriteis nox
et tenebrae prodivinatione\ Ira pleni sunt,
^^|o \J.y^ ^^:xL^'t .yL.^i<M \ls^[^

irarundiaquo tumeiil. Gaudent cavillari. ))^ « \o > yooi.^ ) >LJ6| :)K \y % ^

iii delinquendo delectantur, iucundum ^a-D)_Jj JL—i/ y_./ : , Z. ^%^ y-JH, 20

eis est inter se deridere, quasi mel co- ^^^U/ .>.. ^^-r^L^ )tOv-^a_Do »
) ^;
medere et favos avide lambere. Aequitas
Q^j •)IA I (V% «s V^ K h\ \0 )K_lLO_fi
corruit, correptio fugata est. Viri hones-
.) I 4 \ v^ g^ i tU/o .);• i n ^
tissimi viluerunt , doctores in contemp-

liim venerunt; vocaverunl bonos malos et


.) S ^ ) t/S^^ ) *..t.-> )_L^^ OV.O

malos bonos; lucem pro tenebris reputanl, ) no » .^ ) «v^ > .. \ j^__^ot-J '•' '^ «« 23

et pro luce tenebras; amarumque dulce di- )-^l^^o )-^^^^,^ \y^'y^ '^^y^ :)*^o{Jl2^

cunt, et dulce amarum; sapientes stint in yOOt li °> I >« i;'\-> > . Vi .^n .. .)f-^t

A«] _ 3 B oni. |i 1mv^ :y. _ 12 A Ik^b _ 17 A Isejb. _ «2 A a^io. _ 23 A a.^t^U-

1 Is. XXIV, 2. Os. IV, 9. — i Mkh. III, 5. — 3 /ft. ,„_ g-n. _ i


/ft. ni, G.
. ;,

581 DEMONSTRATIO XIV. EXHORTATORIA. 582

,^_ilj^s\n T m yooi ;•
4/ "^ ^ r>o\o oculis suis, et roram seinelipsis prudentes

:oir »o. » "^^^ ) A .\:\ y . -^j >o iustificant impiumpro munere, et iustitiam

iusti a uferun tabeo'. Visiones defecerunt


.yoot I v> > V^ 1 \ >o ) iLsJ; odo-Sjo
et proplietia destructa cst.
>:• JiN-^^N/^ ) J.O /1 lo ^>^.L )o>-^
4. Quae egimus, ipsa evenerunt no-
5 ^JU* .^ ^^^ ^A^OIO V p^A ^^0|
bis. Exspoliati sumus vexati atque
, dis-

^ «\./ .^«t-L^ y /,°>*.;;o ^>^J-3 persi. Oui propensi non erant ad dan-
^^.-\) « ^i_iaL\ oooi ^.^ I :.
A? dum , a nobis exposcunt ut ipsis praeter

mensuram demus. Quoniam inter nos

«^ - - '^^ ^ »\ , ^ > . T tlT); ^'^.—^w oderamus , multiplicati sunt qui oderunt

nos (jratis". Quia cavillati sumus, ipsi

deridemur quoniam sprevimus, contem-


;

nimur; quoniam mentiti sumus,menda-

ciis decipimur; quoniam voluimus effer-


;. vi\ ^l/ yVi\^f ^^^ :^\°>K->l/
ri, iiumiliati sumus; quia oppressimus,
^.\«>| ^ .^^\ \ll ^^\ Nf "«^ ipsi opprimimur; quoniam laesimus,
_^*^^—Sl.
15
V ..L^l -^oi
^r^ male mulcamur. In liis, dilectissimi,

^.Ljl_? quidam ex nobis ambulaverunt non iudi-


)Iq_.)-_9o
^ j_bo
,
jJ
5

cantes iuste aequitatem non perqui-


) ..'JlaL V»?*^? J^o :^--^^i^ j , et

rentes; et nemo est qui prophetam


Q_-s)-4/o :)—L^? o ^. n < ; :V-io/?
commeminerit dicentem : Quaerite iudi-
.>)^oLi^ '
cium, oppressis benefacite

5. Etenim Deus noster in multitudine


20 ^OtOJC-M) 16) .*" ^ffl •>
t-'»-^ yOt-^/
misericordiarum suarum exhortatione
.ifi^
homines interdum compellavit, cum ini-
>a^ )— I ., ^ :ooo< > .''\ •^mvt «—3
iudicium
que agerent convenit etiam ; in

25
)_^/ ^
^ojLjo )-^vi v^f-iii J)oj_i;
'^i .) ( -^
. s n ^

:)
a?
.^ ^l
cum

propheta
ipsis, at

vim non adhibuit. Ait namque


: Stat ad
quamvis id possit facere,

iudicandum Dominus.
Isaias

et stat ad iudicandum populum suum. Do-

A«]*— liJ II
—"-- _ 17 A ,^'"'»'^ _ 22 A secunda maiiu adilituiii ^^aaaMv — /''. A li-po

.\ul «Ji "^^ >oi. — 23 .\ secunda manu add. oot [v^*-

1 Is. V, 20, 21, 23. 2 Ps. LX1.\ (LXVIII), 5. — • Is. I, 17.


\

583 APHRAATIS 584

miiiiis iul iudiciuin vciiiet cum senibus po- Ni \o cn v>^ n; ) ^ «> ^CL^ "^o N i

puli sui et cuin principibus eius. quoniam

rapinain pauperuin
incenilerunt cineam . et
olot-s/o osjo ) r 4 mSft; )— « °>o ^.
coUegcrunt; superaverunt et rubore affece-
y0.3^eL^ yoi/t :'yiio\ \-^hlo .\. S\,.'.
runt imbecillos*. leremias vero dixit :

.yOAious/ yoL Kj;; y^l :\-^\^ V^l 5


Intrabo vobiscum in iudicium,ait Dominus,

sicutiudicio contendi cum patribiis vestris^.


rotiai^ai. )-^po yj;; :Vio/ ) ^ /vk?

Michaeas etiain ait : ludicahil Dominus

cum populo suo, ct rcdarfjuct IsraeP. Riir- Qjs,\jao :)->P>o y-^l yO'^ « i »; n v, r>;

sus dixit Isaias : Adducite iudicia vestra,


.00.0X1; oua.^^-^ t-^/ yO_3J^s_iL^Vi
dicit Dominus ; afferte cogitationes vestras,
)^axDo )ii;; ^'^tm*.)^ po/ )jia^o 10
dicit re.r lacob '
. Moyses quoque ad Israel
dixit : Iitdiccs et scribas fac tibi per singu-
yOJOt—lo :
y . ^ -^» ^.^^ y^ , ^ \

las trihus tuas, ut iudicentpopulum iudiciis


^oA |lo .]in n *.;j; ) ? \ f; ) v> \

iustitiae. Neque acceptabis munera, neque jl/ :)-i)-^ s^ulol jJo yy-^^%^i
accipies personam; ita parvum audietis et ,^^^ « yoK_00| ) 3) yu../ )ia^>^
magnum, ut henedicat tibi Dominus'' Sed jL^; -«^
.
)_Li; vS/o .pV^ yJ>\li\ 15

et in terribili iudicio Sodomae exhibuit


Dominus noster benignitatem et mise-
^
,

:o<^ po/ ow^o^) ^oi^jJ »m /°>/o


ricordiam suam ostendit Abrahae, cum
vr> 4 lo .))-^o',_3 ) I *.; -^ \j^oo )l;
illi iudicium promisit non cum iracundia t

ferendum. Seipsum rursus coram Eze- ^^^ "^^) .L nj. ,.. \ \-^\-^ oa
chiele defendit propter iudicium du- ^ -^ -'^ <
t ) \ -v -^: v^ .t\on ^ ))ipk \j1^ 20

rissimum exterminatoris, qui egressus iNs^p^JJoi J' t. .>i^»oJJ


) )<5oi siv*©
fuerat ad vastandam lerusalem. Cum w^v\-
^•^ )
i
I
<>

°>ajo £sj/
^'»1
,
7.
-^ ^-
> \

)
;>

I
'>^ v
•vt\;
'
coepisset propheta conqueri

summationem efficis ex omnibus


: Quare con-

reliquiis
\
'^-"ft ooiio
~ '-."^V^/
,
^ ^
V-^Ka/«
?,

Israel ? rationem ei aperuit , ostendens * V~^^ V '"^- ' » oi-a-» ^J

ei abominationcm viginti virorum; et K »)-.i) r>


; ooi ) »' ^ 1
> m / ° ^ l/o > 25

exploratum habuit propheta impios ius- sflo-^Ljs/o .^-Lrsjo^ ) « «'^ . .*\ tnvi

AB] — 3 A i-»^ o^iio fttaio- — 12 A Ix.,. _ lo A oni. II.-,- _ 21 A >aiij.jll.

> Is. III, 13-15. — - Noii leremias, sed Ezecliiel xx, 36. — 3 Micli. vi, 2; Is. xli, 21. — » Deut.
XVI, 18, 19. Ib. I, 17. — '
Ezecli. IX, 8; xi, 13.
^d

585 DEMONSTRATIO XIV. — EXHORTATORIA. 586

tani recipere mercedem. lonam pariter


r suasit cucurbitae germinatione; iste

^«^^ enim misericordia motus fuerat quod


> j»o; K- .£0-

exaruisset; et dixit Tu misericordia


p/ .jLi;i ouxk -^ )_Li o< .w ei :

?iioveris propter cucurbitae plantam ,


quae
)K 1 *., v> )oi / I ''^o.. v^o-du/ }i ^i
una nocte nata una nocte aruil;
))_^ ^ -^K-i ou^ ^-^/j )lL^i
ego
est, et

nonparcam Ninive civitati magnae,


et

in

4« )_^7 OLl^ ^^/ ^V-^o qua sunt plus quam centum viginti millia

Iwminum ,
praeter infantes etparvulos, qui

))-^0_fiDO •t^'^ -^ '^\ yOOt I / VI ^ nesciunt [discernere] inter dexteram et si-

»vN/^\ ool )—3. ,_SO nistram suam, et iumenla multa '


Iterum
10 •, ••)•, ."^
\ ^;
!

quando vineam suam voluit eradicare,


.Sl^^ )-:»oV-.;: >^o/; ^^-^ o« V>; 4\
quod fecisset loco uvarum labruscas,
)f^, )y^^^ )-Li^ oio/ ;) ^Yv
considere fecit in iudicium viros luda
O—lo;; .;_^(o y>i > Ho(; )if> Vi \ No
ethabitatores lerusalem, et ait : ludicate

inler me et vineam meam'-.

6. Considerate, dilectissimi , benigni


15 \ 0|lo IVI.mPO > V ^ «^ ^ «: 0)._mO
^l^,
Creatoris nostri misericordiam, qui cum
iu ira malos vult perdere, innocentes
.q ." tm/ .)»«=> >oo ojfi > V ) V 4>..^
tamen eripit et servat. Nam generatio-

"^wi. wQ_i .. \on r ^f );fX r-— nem in diebus Noe consumpsit, quoniam

• - ' ^\(^ --" ' \ o)a_SLO ;o Ntj/, inique se gesserat; Noe vero et filios

20 ^_-3o|o .>»oin VI ..> ^-^( 0(1n_<^ — domuseius,proptermisericordiamsuam

\ tuitus est. Sodomam et urbes vicinas


>^ \ '=^0 ; oiif J^c
^°r ^
subvertit . Lot vero ab excidio liberavit.
»S/ .)ts -^ ^ o><H <»._^ ,5_iO >^Q.\.\
In Aegypto rursus quaudo primogenitos
Aegj^ptiorum interfecit ,
primogenitos

filiorum Israel vivos servavit. Tandem


25 ^ S .. t_3 x>>«) . e>f .. >. vn . -lo in diebus Ezechiel, cum civitatem vas-

yOO^xLJ^ K^ ].^AXoi yali )tsj4,.ao\ taret , signum frontlbus honiinum ius-

AB] — 2 B lau ^ ^- _ 7 A om. ^ [v»i.'. i^«o- II A oim;s. 12 B oLoIo lau>. _ 13 AB


o;^Io' — B .aoT
Ifi — 17 » '^ -aiao/o- |i»

lon. IV, 10, 11. _ - Is. V, 3.


587 APHRAATIS

lorum imposuit , eosquc liberavit. Nou jio .yO-ll vij_3o \-^iJ j^^j
ergo Deus absque iuJicio damnat.

7. Hoclie vero in populo nostro reperti


.^CL^s^ Q^^lKa./ ^f \ I vml
sunt iudices sapientes, singulari scicntia
jjLi^ yooti K-i/j ) vr ;S r. ) f U
praedili ,
qui iiomines in iudicium nou

vocatos iudicant atque condemnant. Id

autemduriusvidctur: eosscilicet, quani-

vis singulari .scientia ornatos, non so- )tooi_a_io )I^i:^ ^'/» ;) ."tn )^

lummodo tales in suo iudicio mulctarc, ;q—>A-a jJ yorn i ^», > )1/ yooi—a K^/
qui inter dexteram et sinistram suam V»m\
jl ) l/V>. J^s-^
^^; )_^')-:b.

sciant distinguere verum etiam pueros


,
)la^;L\o );ci\ ^\ ^/ )J/ : > / •> . .; v> 10

et infantes plurimos in materno adhuc


yootloijicli yO-sl )N rr>y •!
^f )) V ^tio
utcro [latentes] ac ndudum natos. pan-
) i
;• -^o ) r-^rhvo :^».-t:^ ^ '^5s-iDp>.o
pcrumque, et egenorum, et \irorum]
)1) ''Vff> )ia^V )*.»t.f> ).2ct-i^6
loederis sancti ' multas myriades.

8. Repertusest apud vos quidam fra-

ter noster", corona insignitus, quemre-


i oi;l/ »_ao .oi_:i Ji^; i oiU/o )_4j 15
gio sua nulla observantia colebat. Cum
ergo a sua provincia non exciperetur,

reges alios procul distantes adiit, ca- ^in /..»: ^.^-i^/ ).J^/ ) ^^>^
tenas vinculaque ab eis expostulans,

quae in regionem et civitatem suam dis- .0|ts l^ "., V>\o 0|U)J V^\ °> V s^fJlO
5 7 y
tribuit. Nos vero existimamus pro ca- )J^s_\ JLk .«^^, ..; . "-y ^ f^ > ii .M 20

tenis quas ille rex diademate cinctus

reges amicos suos rogavit, magis ex-


^ )_4j •,-_^; ) -^^V 061 )J-^,^

pediisse poscere munera, quae prin-


oCk )^o. U \J^\ -oK>i^ ) "iNv:

^.^ai_:»Vo^,.^ '^^-^ vOO(_l-^ ) V •> i;


cipibus, popularibns civibusque suis -^ ' ^
p -^

catenarum et vinculorum loco dispen-


-g' \ r 0|bs i_^v._^o6 0|U/ >V I ^^o
saret. Audiat sapiens et intelligat; \\ VI > I )_M .* "^ .". .);axD/o )J^s!^JLii 25

propterea enim haec scripsimus, dilec- ^.<^01 ^J^ ^ ^^».^^0 .^^.JJ^^JQJO

A*] — 3 .\ hn^ i'^?- — Ib. B >^:>s. — 9 A .^ov^.>:m\ ^wi.»*. — lo B »^'- — 16 A


o^ socundo.

Vid. Praef. §20.-2 vid. Praef. g§ 9 el 20.


.

589 DEMONSTRATIO XIV. — EXHORTATORIA. 590

tissimi. Nam ciim rox coronam cingit

in civitate sua, et in medio principum


suorum regnum suscipit, cumque omnes
.o«Js > « -^ ^po yOo63 ,_3o ;)i r>i\v i

bono erga eum animo facti sunt; tum


o_mJo )>_4^ JS. . -^N ^J— Sw > «r .01
arcani ingreclilur, donaria muneraque
5 v^S^_si_:^ ))_£s^D )-^;o )^^oia_^
plurima sumit , et cunctis principibus suis

dispertitur; oblivionis legem per totum


|K. \ » > >_2ljo .otlf» •^\v> oiN.S ^ regnum decernit, viucula carccrum om-
Oi .^ -a-a» uiuni in universa ditione sua confringit,

^£k_SL-boo .^ ff>/ )tl-^o :ot-L^\o * captivos solvit, educit inclusos, miseros


)y

v\ relaxat , quod regnum suuni nuper re-


10 ''^s.^oo J
f^/--- wov-^o ;)» ..t S..
cepit. Et sic confidunt ipsum in regno
^»L-^ Jlo ">\>o^ ^^vJl^ l^]i^l
suo corroboratum iri, et in populum
)oo(o '«(lA^X v^^ A:^K^; ^^^^Xaltoo
universum dominationem obtinet. Ve-
^j yo-^ .
)_2CLi^ ot.\_3 ^^J^ ) •^\>n
rumtamen peior est iniquitas illa pecca-
:yn\-i ..»; ^_^ )i.o Nm m |«oi )««*•> to Roboam , et iudices illi tenuioris

^ 9

^
-^ ^*
rt

15 ) I ;•; ,5--i>.0| )Ki^P r^*^® scientiae sunt quam iuvenes quos adhi-

buit Roboam in consilium '

9. Audite iterum, carissimi. Sicontin-

gat ut aliquis rex magnus super posses-


)^s.^^; VI .* f> lo )--3) ) •^\v )oot_i siones suas universas et omnem regiam,

; oiK-ik^ 0(^ ^'^.iwo ou—k_Lo o^^ ^^..^ constituat procuratorem ; ille vero ini-

20 ""^».^.0 '^j)— 1 K^jLa-do )K « -^? ooio que se gerat, adversus conservos suos se

extollat, ac contra regis ministros effe-


^'i V « Nrt » Nft ^^.^o VL.^;lK.j oiIq—jLs
ratur, eosque slne iudicio aut excusatione
OAV^ jJ«o )J.^; )l;o ''^^^KjJ ) •^\vi
apprehendat, in vincula coniiciat verbe- ,

yO_l/ ) .I^a—»0 yQ_l/ fO^) JO JOm) I

ribus probrisque oneret, et sic iudex


^^ '•' V ]i O0( ) L_I;0 tyQu-)/ ^—^t-IO
constitutus non inquirat nec cognoscat

utruni nocentes an innoxii sint, servi

autem illi de carcere et de custodia con-

5 A wi^ _ 6 A 1^1^^, is A <»v:v. — i;j A ,^^0' — 17 A (itidi ilvnim . rorissimi'.

18 A 1^-3 oi llCv^i. — 2:1 A iCLCB\j. — 25 A ^ui owo- — 2o A ^|.

I
I (III) Reg. .\ii, 8.
. .

591 APHRAATIS 592

querautur. et doniiuo suo denuntient :

Praelectus ille tuus , conservnis noster, \^^—' — ' ^'N « ^ oj ) — loi; ; yOOi> VI \
vinculis nos alligavit scelere insontes,
> N) % jJo
^; jJo :d2^£0 |J; yj—^/
non autem iudicavit, neque interrogavit

uec reos citavit quid vobis esset diccMi-


;

0(V- ^ Ot-^ . 't > V> 01 .. •>« V) ) <« >-T


dum, fratres? Numquid praepositus ille

JJ^<_^»j y^ T / N, '.
);oi ••.)Ji^_^» ooiA
domini sui laude probabitur? Scinuis

lalemprocuratorem, qui conservos suos ^-io •t-Ji.jo •,_flo/ )—L-j JJ; odLc

indemnatos vinxit , iniuriaque affecit , e ) "^ \ >0 OU^ >f> °i VII cn 1 ^ \q


potestate sua a rege eiectum iri, ut quem- ^
•^v K.v^ oilQ-LaLS J_:o >f^l
admodum sodalibus suis fecit, ita et ei
oJk.3 J—Lsoi •^\vi; '''^.-^>_>o :oi^ 10
J

fiat. Sic enim Rex nobis scripsit //( quo


:

voJSwj/ > m I
.;; J
—1-^; OOI-.3; :^^
iudicio iudicaveritis, iudicabimini\ IUos-
:^,-^/o yO—l/ JOIJO ^^s-l-OO .yOLJL^;!!
que accusans et admonens dixit : Videte
\ I ., >; tyoiSs \ v> > ) I V) oj w;
(luid audieritis : In quo iudicio iudicave-

rilis , iudicahim in i'-

10. Elatio vero aut arrogantia multos


^-•^m.^ j90(-2Qjio T— "-^ ^^ Jia^) 15
deiecit. Adam superbia sua e paradiso
, N" -'^ «^ ' ya\\ f«|IA vrt- ^ K- <» - wft

detrusus est, et pulvis cessit in escam


)K \A .n) >J<
y^ q \ jooio :) m..;*,_3
serpentis. Fratrem Cain occidit insolen-

tia sua, tremensque et vagus fuit super "'"ii^^^ oilo v>'^ •> > .) no .) io .: \
o ^ "^ r y
^cmjw^Cham, quodanimum extulit pa- VL.io )_^))_3 ;)_io >a.)j )ooio :^Qm|I
tremque derisit, maledictus fuit, et ser- ^OIQ. >) j> wj 3o >Q ijJLL/; ^^^ >. 20

^nis servorum fratribus suis effectus est '

,..010^)1 . ^», S\ t-3>^ )ooio ,^^_ ^ U/


Propter superbiam suam Esau primo-
16^,-3Q_3 ,_3o/ otla.^; '^ ^v> om\o
geniti iura perdidit. Quia se obduravit
U.-JL.0I/; '''^,^ yO\', °>0 .0(IQ-
uimiumque extulit Pharao, in mare ru-

brum demersus est ipse cum exercitu


6o( «dQ-flO; ) ^ ^ ^ "«> 2^ >Q_iiJLL/o

suo. Et filiillcli, quiacontrapopulumsu- ""^s^OO J_IO|-3 y^J^\ >V T -X3 .oi^wb^ 25

perbierunt a sacerdotio Sancti reproba-


, r> /X^ «^/ ;
) -^ < "^^i. .;u/.

A«] _ 2 A ^twj; f^^^ ov _ 12 .\ om. ^aj(. _ \\ B ^illi- — 21 K uwiv-U- — 23 A '^i. ['^fia*.

> MatUi. vn, 2. — = M.irc. iv, 24; Mattli. vii, 2. — 3 Gen. iv, 14. — » Ib. ix, 25.
,,,

593 DEMONSTRATIO XIV. EXHORTATORIA. 594

ti sunt. Goliath Philistaeus propter suam

»_io» ^^» oi;«_=)Q_j^ L-ii » \°> adversus David insolentiam deiectus , et

.O(io_bo*^—d ^ , a. , .lo i<H_3o y "I >oi/


confusus est, atque in superbia sua ce-

cidit. Abimelech, filiusGedeonis, adver-

sus fratres suos gloriatus est, ct inter-


5 U/ ^/ ^-j.„ao «0.0—;:/ ^^5^
fecit eos ; incidit autem ei maledictio
.«oia_-«/ ^lo— .; oi)^ ^n \ >.>o<f> \ \ loatham fratris sui. Ab.salom, qui se ex-

jloaW v2l.|^ J>aim/; j)oa\.>/'./o tulerat et regiam dignitatem subripuerat

.^o;; w^of H \ )Oy-a ^iiioi/o ^^.JuJ corruit et coram servis David deiectus
est. Adonias, filiusHaggith qui regnum
)Iaa.^ ouL^f K-i^ y-=> Mjo;/o ,

sibi arrogaverat, ipsum nequivit obti-

nere neque in arrogantia sua


, ei suc-
m » °> '^
-f-i)_3 li." Y m ^jL-y»
cessit. Achitophel, hortator sceler«m
V_3 Vl_S^-S«Cl_0 .Ollo-^) ]X_3_3_^1/ superbiam suamipsedemisit. leroboam,
p' ^ ^
d-io»/; yO VI «3^; oif -^ \ .^^ —a_J ^

fdii Nabat, servi Salomonis, qui seditio-

) i^ •'^1 \ jooi ) VI \ ^ lla.,^^^ nem in populo concitavit, memoria pes-

-^ simainlsraelremansit. AchabfdiusAmri
15 ^•,_io_i; o.i./o .^^^l-a I
»/->
avaritia deiectus est ob hereditatem lez-
:^«^^;>^/; )l61v-^ )ln I \ ^ oiLij
rahel,[et] retributionem accepit. Et regi
>oo;/; •^\- ^-^ \»Q_3 ^ S n

^
. I
I I
Edom, qui adversum Achab se extulerat
OlS ^h^j i OL-i/ j>a^;U/;
non inventus est accinctus nec discinc-

^-^oio .|i_k; ^-io y^l •,_co/; ^_io tus Et Aman qui contra Mardochaeum

^
' .
,

20 )Jj:;43 ^^^Ju^ ^;;aio ;Ai;U/; efferatus est, mercedem suam in patibulo

)
r \ > ».^ .^o I -sr. OOI ) °> . f>) ^ ipse cum fdiis suis est consecutus. Baby-

loniorum, qui Danielem accusaverant


QAflf )I«Lj;V/ "^L^;; )ji:o o:^/;
ossaaleonibuscomminutafuere.Etludas
_.AoVSl.X ^C^Ul/; );oot.^O .yOO|.OoV;^
qui Salvatorem tradidit, niola coUo ap-
^Skoi .oi;op» S-lJ, ^ \Jo.Lji, ^^^
pensa in niare demersus est^. Omnes isti

25 y_/ yO-j/ J^"''^V' yOOliQ-^; yOOl.^^


superbia sua humiliati sunt , sicut scrip-

• .^<% /•s'\v?) I
t r, -^; oilo^;; :s.=iI^O; tum est Superbia hominis humiliahit eum,
:

|-;i£l/ o6>. Is^mj ot-:6; H.1-^M;o et humilis spiritu adaugebit sibi gloriam^.

AB] _ 10 // Ho fll. //;. A ^o^— (o — H! II »LoLu^- — 22 A "^-l-J» >-jTo-


1 I (III) Reg. XX, 11.
-•
Vid. Matth. xvin, 6. Cf. Praef. §12.-3 Prov. xxix, 23.
503 APIIRAATIS 596

II. \iJete autem. (ratres mci, DiHim -3) Wk. ^ ^

jHT singula tempora et diversas aetates

maijnas victorias praestitisse ope viro- \-LJl


iiiiu sapientium, ut inter dissidentes pa-
:) ,^.*N;°>\ )..v>\a yo, ^Nio vQJ..JiiJ;
cem et concordiam restituerent; nec pcr
^l i\ ;;o .. \ ^ )^-^ ,. /- ja JJo 5
viros duulaxat, sed etiani pcr liMiiiiias.

Mulicr Thecuitis Absalom cum Davide,


]i . <o ]h^l oi .] l I , i ->

liortantc loab, recoiiciiiavit. Pcr niulie- ^_lo; yo^ yon \ > ^_sJJ K I .. j>

rem rursus pax Israeli reddita luit , post- )lK_j/ y


—I_AO .o)o-_>f "t «•^N.A \/< ~.

(puuii Sflia, lilius Bocliri , adversuiu jt-io t_s ;^ ."•, m *.) ^ ) 1 .. > )ooi

David rebellavcrat. Et locuta est mulier

.sapicns de muro ad loab, ctait : Aiidi loah, f.


''
9

ojcL. y>L ))aii


^^ N^^..^ ]%, VI .*i .1
audi. Qui rcspondit : Audio. Rursuiiuiac
:V-^/o .vN v> » o)o_. \\ v> t ;i*,_^/o
illa ad loab : Diclo fcrcbatur antiiiuitus :

po)_^ ;o)a.<iX oi^ i-i^/o .^-j/ ^&^^oa


Sedulo interrogabant prophetas, ac tuni
V '

rastabant. Mih incsolvcndac suntpaenacpro ^*^|i^)jOo;


^
:^ai^^ ^ T
oooi ^^Vio/

Israel, ut quacras intcrficere puerum cum p( .ooo( ^» ^av> ^^oio ) ' ^ '
"^ oooi 15

matre in Isracl? Respondensque loah ait ci:


JjLs; --.^^"Vxq^/; )j/ J1.5Q... J^V^ yS.
Ahsit a mc! ^on suhvcrtam nec vastabo,
.^^•HSii).^ oWbi/o ].J^ ^i; Kj/
(juouiam non ita se habet res; sed homo
^'^^m/ jl '-.«l^ vCQ^ ;o)a^ oi^ V-^/o
quidam, Seba filius Rochri, extcndit ma-
nuin suam contra regem David ; tradite no-
n .)_ii^ )^ i; ^^4^ ••r-^/
JJo

his cuin, ct recedemus. Et ait ei : Ecce OLAO/ ^-^ -^-^ >^Q_ial ^ )iL^ 20

caput cius proiicietur ad te pcr inurum. Et ^J^ s..o(Q_30i ; ,_^oii ) "^ \ v> ") oitL^/

abiit et locuta est ad omneni populum, ea- )ootJ )—^o( :oC^ it-^/o -^^ ^j)— '^^

putque Seba filii

proiecerunt ad loab per muruni


Rochri abscidit,

' .
quod

Sic pax
J^^^i^y^O JS^j/o .)iQJl ^ C^XI -^ ]^
>&a^ajL; oiA) J\uQ.aQSo ) v>\ oi^>.d ^oii» I
in Israel per mulierem effecta est. Ex-
stitit quoque Debbora [tanquam] mater, .oJq^ |«a^ y_^ ^oJt—Ao ^^p^ t-^ -^

et iudicium dcdit in Israel". Et Iahcl,uxor .)IJ^./ »^L^^^i_tt_i)_^ )_i-Jt ]6ot6

llaber Cinaei, praecidit deiecitque glo- .""^S^jXiJt^jii )Jl^; J^;o )j^/ Iooi );qo;o

Afij — II A {ia& ^ 0I&. lov 1« A "^^M.,ta. 20 A aild. owxi* f-pa. _ ST A piTv

-
' II .Sam. X.X, lG-22. lud. V, 7; ;v, 4.
597 DEMONSTRATIO XIV. EXHORTATORIA. 598

riam Sisarae, principis exercitus labin,

regis Asor, quando clavura in eius tem-

)k.aL-i» KJli^ ^ ^'^?-^! ) "^


"^ >» pora defixit.

sunt soceri Moysis


Cinaei autem

;
Illi

de ipsis etiam dixit


de domo

^o^OLu Jn_^; y-JjJiio ^^oi .oU>;>-3


Balaam filius Beor in vaticinio : Robiista
5 t_s ^)Q-i^Xj» v00t-.^^ > p>o(; ;).J OV> ;
est sedes fua, et nidus linis in petra posi-

tus'. Rebeccaetiam, iustorummater, pa-


^Xo a / r. -s V| /mp
) «^ ^T vS/o . ) >
cem inter lacob et Esau reparavit, cum
K^ )_L^Jt K.JL:»;/ )-^y;j )-^/ illum ad Laban dimisit. Et Salvatornos-

p o(^n\ r\ omN tcr, R(>x magnus, mundum rebellem in


.y^\ Idu^ otLitJt

gratiam cum Patre suo reduxit, cum pcc-


10 ) Sn\\ ^—<^! >—^' ) •S\v> ^oV^o
catores essemus peccatum omnium nos-
,

t' 9 9 trum ipse portavit, factusque est nuntius


, ^•^* jlAV^Nrn ^'^..oA ooi :) r\nim>o
reconciliationis inter Deum etcreaturam
)^ K_^^ )ia_^U; )^>-^/ )ooio
eius; cum impii et rebelles essemus, pe-

)^^poo ^-^ ) i^-^mv» ^ .o(KlV-=^ tilt a nobis ut nosmet ei reconciliaremus,

15 V^/j ^/ oiii. )-^jJ^% yJLiO )_XJ> ooj sicut Apostolus ait : Factus est legatus re-

,\\AJiu )<5o« ooij :) ..^...'-\» conciliation is, et reconcilia vit nos cum Patre
)f^)-^/
Decebat quidem nos, qui pecca-
)ooi )Joj .^o-s/ y^ S^ '^-^' ooio
suo'-.

vcramus et Inique egeramus, quaerere


^J^Kio ) \^f ^^^mO y^^^fo/j ^JU.J
et Implorare, ut cum Factore nostro in
.IV) ) \ ^ oo( :y^ja.aL^ ^-^ )_^.«J\Jo
gratiam rediremus; et ipse a nobis re-
20 ) I
M* V' )oo»j
^ v--^ oot •o'^ )-^'^! conciliatlonem postulavit. Cum enini

) «( ** VL-Ol-^ ^^w3lA ooi :)K » .* -^j


mali destructor exsisteret, paenam ipse

)»^1^ )jL^.taSj reddendam sibi suscepit.

12. Propter consilium quod Hevae

serpens attulit, Adam de paradiso exiit.

. -* » "^; ) ^_jf_3 _^ ^oj( >r> q I


Gravi autem asperaque ille paena mulc-

25 •'^
v#i'*
>- ^j ) ii^ 3 VI . '.1"^
ax^ ) iL oo tatus est. Probibuit eum [Deus] clbo,

ooi_^o oilS. \ri ">) v^ oi I V) ^^. —o- subdens ei pulverem ;


proiectus est iu

\B] — I A miota^o o^— ^ai,io ^i«a3- — 11 A uoiow=;- — 10. A ^i — 17 A »i» ^v _


21 B t^;-» vinn vi.

' Num. XXIV, 21. — •- II Cor. v, 18.


.

509 APIIRAATIS 600

terrain, ut super ventrem graderetur, et ^_^oto )—i.»j —s ""^.iujo ;)» °> \ oCik

peilibus eum destituit , quibus iniquita- ...^ <r^ f


J| f jj, c)t,L_ii.o :oi.^V-3 '"^^

tem eommiserat at^iuo in Adam incurro- j


^ ^ <; n^Jq .^5 J \^ ^<^;5 ^_^^
rat '. Duni vivet igitur, |iu1vim(mii 111 jkm--

Iioluuin eomedet, quoniam Hevani ribu 7 y

scduxit posuit ouiu ut iuiinicuin, oa-


;)J^,\n
.

'>) —^a_3 )q .l_^s> ^i ^^


^/; 5
;

) » ^.,\ <ooil Q^xio : ^ ^,\ \ -> oivi frto


. )
putque eius dcdit in conculcationem '

Serpentis porro qui seduxit Hevam con-

similes surrexerunt liomines in medio ^ o^oo


nostrum. seductores, conturbatores, :jlci:^o JLSjo )-^f,\io ^JjLbo )Jia,^o
9
prrv(Msi. insoientos. laliaccs et malefici,
:)1q_i) 3 ^-J^J^^ cDo jJoi. ^—^. L-3; 10

(jui aediticaiit ini(iuital(Mu, iuslitiam au-


; )io 't . ^ >''.•, n \o ) \ ii6> . .''
> «Jo
lciu dciuoliuntur; inaiitiam conserunl,

bonumque eradicant; nutriunt zizania,


;) ^^ ^— ^, 30:^0 ) J)—^J ^-j>.5t,^

triticum autom corruinpunt; derident


:jj4x:^ ^v^^ )-i) ^\ v^j^
iustos et iiupiis benedicunt, diligunt su- ;), 1i «M V> \ ^LfiDO )—bo
perbos , oderuntque bumiles mendaces ; ^•, m Sv>o ; . V, t v>o
^ 15

laudant approbantque , viros autem


veraces contemnunt ac mendacii ar-

guunt; iniquitatem vovent, fraudemque s' ' V


,1

001
..
. I » X ^-^
perficiunt; conoipiunt ot pariunt verba

exitial)ilia ; linguas suas pervertunt, et


^ > .*n /°>«> .)lnf>V, m y-^^v>v>o
~ J )lo ^^ •> ^O )io •> « ^ 20
loquunlur vanitatem; bono vacui, men-

dacio autem tumidi, nullos babent fruc- ^ ^.N.-\j,: ^)-^ )V)-3 v°Ot^
tus qui comedi possint; serpentis enim •>)^a^; Oll^,.^

veneno perfusi sunt^.


)J^o •..)-L^-,.-2 v^oi/ v-4, )-^
i'-i. Quid eniin iuvat contentio? Quid
iis invidia prodest qui eam exerccnt? ^_.) oJ^ •• -'>\!i^n. «> s. \ j I I
^ )J.o/

Haec Cain a dilecto suo Abel separavit. 'i-^-: '^l


^-"^"- ^^iS^O) ^ 0|-£^^_3 25

Acmulatio Cain exsecrationi devovit, ^jo :^)-JA ^ v.^^

A«] Ki A ,X.5^,iOO i^AJOO 10 .\ i&sa^TM.

' Vid. Praef. § 12. — -


,^^1, niii sit sensus infectus, immixtus ; sed , iit pioponit fayiie Sniitli

tiiiius vocis Nv^i non liquet. Apud loli. 11, 8, sonal col. 1029, idem rurte eril (|iiod v-i^l, ot roddendiini

exhauslus; interpres armenus reddit quAq-Liui conspersus.


\

601 DEMOXSTRATIO XIV. — EXHORTATORIA. 602

loseph vcndidit, pcrdidit Pharaoneni,

: ^oy -> .« \ t—^/o : wio fi\ s\\ •>o lacobum expulit , Core absumpsit, et so-

cios eius praecipitavit; occidit Zamri,


t
•! \ \ ^o-^io ;>.Vt v>ji \ ^^«_^^_o6
lapidavit Achan, Elem' confeclt, Sisa-
)( m .* m\ ^o-Lo(o : )..v<.^.\.\ t-^^^
ram subvertit, destruxit labin, Saulem
5 :^^) t\ vjL^ :> . -. I \
agitavit, Goliath delevit, conculcavit
;>ft /\v>\\ a.;o
Amalec, Absalonem obruit, Adoniam
«.. \;o :>oo_> t ^l— vT
.:m- ^" concitavit, leroboam seduxit et scidit po-

> \ ^>a- pulum; evertit Gabaa, eiusque incolas

Of-MO NN ^.^^ t—so/o ;) v>\\ v^.^ exterminavit , conturbavit Sennacherib,

10 s^V, .^"
.. I fn\ wwJkfo ;ot-*fa vi \\ et exercitum eius pessumdedit; Aman
interemit, calumniatores contumelia af-
:« v>oi\ '^ n\ no ; oii^i > v<\ oV-mO
fecit , Israelemque eradicavit ac per om-
^t^)-\ i-^o :)jt^ ..vJS 9 j ^^o
nes gentes dispersit. Omnes istos zelus
) li^ yooi^ ^«^^oi .^eLil^^jLS ottfso
iurgiumque perdid(.'ruHt.
•:->aj/ ,_3o/ ) >
^V .^
14. Nos vero ad Salvatorem nostrum
15 :^S.V-^/) ^-ooV-9 io^ l—LaKJ
convertamur, qui nobis ait : B.OC est
. ,. ...j. ,_M yri VI .;J.» V. I, f)o°i Q_Joi)
praeceptum meum, ut (liligatis invicem'-.

^ JuJp. ;>ofJ«, :v-^^/ )...^._.t\_»o


Nemini quidquam
Et Apostolus dixit :

oio/o .01.". v\ ,-.r..^ yJt ]1/ vd^d^l


^ ilebeatis, iii.si ut invicem diligatis^ Ma-
^
.
• •

J, ;V_-io^/o Mi-i*^ ) ^ \ gis autem caritatem extollit dicens :

20 )oou )1 ) ^o^uo :, -^^/ y^yd>t,°i.iio .4^ Si omnia hona et pulchra effecero, cari-

tas autem noii fuerit in me, nihil sum^.


) fn ^ v> ) 4o .. .ya^So K^ooi jj : ^l^
Caritas scelera tegit, caritas peccata
)_3a.w : )oi_^c:. )-^o- ) •^n .« ; )^> .'Yiti
delet, caritas a superbia secedit, cari-
"^ /m .. )—:»o.w :)iok.3aji ^^ '•> * -t
tas ab exaltatione est seiuncta; caritas
;) i^.y .".
^^ sO^V^ ) 4c>.. :)J.a^; ^_:so
est a contentione remota; caritas zelo
25 ) 4n ;) I I
^ ^-^ v« \\v> ) dO...<
excelsior est ; caritas dissensioni super-

Mc eminet; caritas ab avaritia aliena est;

^.M >. I m •>/ ) som ;)1oi \ ^ ^-J^ caritas a derisione est extranea ; caritas

AB] _ 6 A .^Ov^ >»»o ..n^w^N 1^0- — T h »ii 5(!. _ 10 A ov.ia-«i.- 22 .\ \L\ix».

' los. X, 33. — - loli. XV, 12. — 3 Rom. xui, 8. - * I Cor. XIII, 2.
003 APHRAATIS 004

uialuiu lugit. Carilatis cuiui IVurtus :) <•> -^ ^


sunt suavissiuii, ol iucundi, et honora- _^ 3Q_
)

biles, cl dccori. Caritas Noe a diluvio


. ^_>)_«0 > «^ »50|0 > «
^ » ^^O » » VI « «i>

eripuit, Rahab a gladio losue liberavit,


• j\n NftNn ^^0 --" ' \ OjQ_lk } 3Q_a>
Davidcui exaltavit, et peccata cius abs-

fcrsit; Ezechiam dc mauibus iuimico-


:^n * »'; o»^V-:» ^ 9
>-. .'.( \ dj_3 O
y
5

ruui cius scrvavit, iustificavit Asani, ys/ySa : ^OOi^^ )-^^^ flOflX yiy^o

losiani luuudavil ; caritas

ab Anania
ignem forna-
ct sociis eius,
:^ry\ 4, \\^ Oi^/ ^ ) .'nj.A

cis con\pcscuit

in terra Babvlonis; Danielem eduxit e s^oia^/o ) »> 1 1 *>


^^ MoJl(9 J^oJ y^9
Mardochaeum mani- ^ ^ ^
fovea; Esther et

bus Anian vindicavit. Caritas odium


e
^ ^^^yjjl^JK ySLColo ^''^^JLs; )-Ni)-3
n

10

OjQJt o^;>o VI No f-^K.co)lo ) ^Q^


vincit, pcccata obliterat, iniquitatcm

amovct, zelum superat, rixas exstinguit,

inimicitias dissolvit , mansuefacit iratos, V-.^^«^o jJoi^ vA.»^V-^° )<^^^ )-^^<3

et pedicas malitiae disrumpit. Carltas l-;-Lo \-S^ -^iis^-^c-^-x» ) I I


^
uuiltiis habct amatores, et benignitas )io^ •>(\'V'>
V-^lo )j-^^^^ y.«..1l,->0O 15

eius amplissima est. Caritas derisionem

patitur; caritas suffert opprobrium; ca-


oilo l )_^iwLSlJl6 «.«oiqj^AmJ
-y
) .4o,.. ; »
ritas se continet; caritas placat inimi-
) ^Qm :) .2
Ir-^ ) ^o-*' :< mJ^i^oo
cos, ct dissidentes componit; caritas
)-^io )) 'i',«> . ..^tV) ) ^n.. ( ^ . «^ Nrt
iniuriam accipit; caritas silentium dili- ,

git , aniat humiles, amat pietatis cultores, :oii.K^ IJ>L. :\-^j:<;i2J> )_L-.Ji 20

amat sapientes; amat ioiunium, diligit


) •> .1 "^ V) yoL^i : )_o£sii ^eu^) ), •^n.,.

orationem, amat eleemosynas; amat


^d :\ >n it^y ^. yo,4 :\-iQJLL ^4
simplices, amat perfectos, amat hones-
:)^wo'jj ^)a—i» :)1qA, vi » >o ^^^J^o",
tos, amat paenitentes, fdios pacis dili-
^.2» : )_iCL£ioi. ^-;» : )-^ / '%.<='>
yeu^l
git, miseretur, fovet, congregat et colli-

git, accendit ct laetificat. Caritas, si


v^LJLJi^-i,' :)_iji^-:| :p'lLa£»/ 25

contumeliis vexata fuerit, fraenat ani- oi nv> >>! •> V .°i.«i.^ VL^po ) .Li^

nuim; toleranter sustinet, et quiete )—:»Q^ .\^L.Ljm -^Nvff


t->^>-^ t-9 s-^

AB] _ II B om. laa^ — 13 A p< inifjuilalcm delcl cl amovet peccata lov^ >ii-;joo Hoi. |^o. _ 17 A
0111. ^ta.j»c... laa- po-twtaa^ pt add, hano clausulam lin. 19 post ^i^Cvjo Isa— _ 21 II ilcsinil »-; piiino.
605 DEMONSTRATIO XIV. — EXIIORTATORIA. 606

" - «^ w» oi« taciteque perfert iniuriam. Caritas iram


'J-
:)j_^V—» )-_3j JJ ) -v^ .. .sa^J^J^Ooo uon amat, iurgio non gaudet, nec ze-

;)Io-^-a^ )f-i j lo delectatur. De [futuris] diebus non


cu^ yy .^m ^ JJ

inquirit, nec quid de annis [ven-


)_j1 ^ ;^. wi r\ vsp j ;) ff^
sit

turis" animo volvit. Caritas enim est


5 w^ l"^-^ i-^j^ )
-^ "
V. ' '
*f
^
hiiujaniinis et benifjna', cautum am-
-
^-'^'j'^ ^^K_^o :ya «^ m -^o oi Jo^
jilumque est eius ingenium, cogitatio
Jo :o<K.Ai> VI )_^b^^ :o<r..N»
V*- sublimis, sensusque requietus. Cari-

:) t^v jJ :>^) 'iv> JJ )-3a^ .>.*oiaj^x? tas non irridet , nec vituperat aut cavil-

: >ot-5K * >o jJ :i^^lSoc JJ :>f> «v\v> JJ latur; nan infJatur, ncc superbit, nec

10 )^-i )_-3Q- .jLiltoi i :j>ai;iJ^ j se exaltat . neque effertur. Caritas seip-

vA_iJ^wAo JL-io :ooaa^/ "^^—^ oMLSa sam considerat proprium habitum no-
,

vit quieta silensque est ac temperata;


vl_-^»o vJlj/ '^•>\ VL-Jio ;
^I^s.iOO
,

o:unes amat, et al) omnibus amatur.


: ) i « * ^-^^ ) ^Q— . JLj/ ^^o ^'^Ow
Caritas pacem coucipit , et sabitem
;)^s 4
^ y °>oi v> :) vi\-iL , \d >n
parturit: reducit felicitatem, bona co-
15 )-J;|.ii i V-^ )-^a- .^if-^aius )-Ji
gitat. Caritas enim a malo non supe-
) S(S ., :J)0(Q_i ) 3c ..» . •>;
ratur. Caritas lumen est , caritas est sal,

.)K-i4! ) I -^NV )-Ja_-, :)—i:^ caritas est fons bonorum, caritas est si-

|i;L;:^ lLu4^^ :\j4 \L4 ).ia- giUum optimum. margarita pretiosa et

)-J« .) -v^ .. "^^; \.i l .JJ^Oa^£DO


thesaurus ; signaculum omnium est ca-
)

ritas ; sapientiam meditatur, et viae eius


20 ) .aa..^ . >.«o(aikioo< ^X^-^?o )J^oaa-i^
optabiles sunt. Caritas est mens sana,
:)l;J^sj:io )J^s_aJL.^ ^yJxj^i^ )-i^»^
cogitatio praestantissima , consideratio
'\ ; ;)-^^;
:) (-^t .v>-
^ ) I .
) ;i
spei, meditatio perfectissima, cons-
o<..Sn.^ ) ^n.. )-Io; .)J^i>fi «oi.^ )1;)1
cientia fidelis. Beatus ille qui tenet ca-

)?)_3 . V» V> ^J^^-^ C)l--3; ;o< t °>ii \ ritatem , per quam fructus suaves feli-

23 ^-^ '^ - --•


t-<^ ) ;»Q—X : ) vi" £ ..V citer proveniunt. Caritas enim a conten-
.. ) N«\ »1 ) I
o> ^f"V a_oo(; ''•^°'- tionc' recedit, quae paci exitiosa est.

A] 8 .-V i-pCvM. E|^u w(a» conieci secundum ver^iononi anueniacam .J.uijj^i/ViWc/ (Antonelli, p. 270).

'
I Cor. XIII, 4, seqq. — - «aaiSu : eadem vo.\ in- niaca legiUii- jiujiMfiuJiuit ct jtuuiiuJuiu Vertenda.

ccrla ilerum infia § 38 reperitur : in versione arme- videtur per to;i(t'/i(io«('m, irrisioncm, iiirgium.

007 APIIRAATIS 608

I,"). O rex sacculorum! ecce coram te ^I^-,^-^ •••! vix\ > ) "SX >n yo(

procumbimus, qui erga creaturam tuam youS. y -"-"'


^ )^_^L^f yJk . ^ -;

Om- >^
omnem magnanimum te exl.ibes.
^^^ ^.:....\,, :
y.L^-^ (SJ>
nia opera tenebrarum ante te clares- ,»,..;»» ^ , i
». , ^ ,

cunt, homiiiumque cunctorum cogita- ^ , " / ^ . . , , „


*
^ .

tionesnosti. Multi quulemmgratoanmio ^ *,

escam a te pc.ci..iuut . et te in tuis ope- ^-'^^^° :y.^i6^ ^ \yn>no . yJ>

ribus agnoscere rciiuunl. Tu secuu- )t-^! >— ^ y^l Ni'® •y^ \ "''^'^
7^
(luiii beuignitateni tiiain Idii^animeni tc yo^—o y-^Mo ) « '/ " ' ^ JLo^ -y^JJi^

praestas erga iilios hominum, iiosque C ^ ^o ^lLji» jo yL»; |


. f .- r.
^^j
aiite iudicium tuuiu ikui iuilicas, nec re-
.) i V ^» ^_bo ) «' \ "> jj yin -» . ^o 10

clarguis, nec condemnas, et gratia tua


K_l/ K-..^.>0O ty » VI » K-i/ ---'', ^
impiis non subtrahitur. Solem tuum

oriri facis. pluviam tuam demittis, et

spiritumtuumiubesadflare;pascis, sus- ^ov^o ^J-sV^ -N!/ V-^'*^^ ^/


tentas, alis, recreas, impiique iuxtabo- ) —a_^ ^a^ ) i i •> > / n <f i >o :Kj/

nos in niundo relinquuntur, zizania cum j


:k ••^^
| K .^.
vji^ \-^l^}o ) v^V-^^ 15

tritico,peccatorescumiustis, reiqueiux- i_2''' ^ .^ | ^ .^ ^ | ^ ^ ..^ vi__v

ta innocentes. Propter triticum zizania


^v-^ )_^^^^
^,
^ , , . . . .^ , . f -

.... )^;^ *
)-J>ij
usquead messemservantur; iniqui, ms- ^ .< ^
..... ,. y." n
^ /-.t |_i_i" ^«!i.-A_iio
:)?f-«-^
torum causa, usque lu ludicium reliii- ^'
'J

(piuntur; peccatores ad finem usque ' 'r—^ ^ ^^*® '•''•y-^ t—^ ) * • "*

propter bonos manebunt, et infideles ""^N^s-ioo :)—^aco ,__iw JJdik ^^iKiuio 20

ante iudicium ob pios homines non lu- ^


<[ A o> 4 / t t ^l N. yi jj 1 n *.
'fi
Jj

dicabuntur. Si enim decem iusti reper- ^ c a_-^is-*/


j^ v.^ o^/ .)_Li;
ti essent, urbes quinque propter ipsos
) t VI « oooi . .* ijoK-H-V) . .''
n ^;ji

fuissent servatae; Segor etiam propter


v^oA ^^k^ooo : yOOt^S-^Oo > / '^y ^
Lot non subversa est. Pariter in diebus
•^--^»( v^^a-fc.so .JX-a-Soi ;i
^j 2.1
leremiae, si inventus fuisset qui stetis- ' (

set in ruina et saepem circumduxisset', )K-i,»oCs_3 ^)_d; ^_io ^..^.jK-a./ o^/


lerusalemfortenon fuissetsubv6rsa;ita j^v^ jj
^; V-^_3 •) 1-''^ v^)--fleo

.VB] _I6 K >aA-o- — 20 K JSSai.

' Ezech. XXII, 30. Vid. supra col. 575, not. 6.


009 DEMONSTRATIO XIV. EXHORTATORIA. 610

namque Moyses stetit in ruina populi

;),. 4.* f" '^^ yO \\ -) >&oJu>o :oi-^CL^; sui , et losue filius Nun saepem circum-
9 9 V
posuit Ezechias orationem fudit, et Asa
OtLo )—flo/o :)iQ^« wi-^?/ )
«' f>) »o ,

dcprecationem admovit, losias terram


^U«,> :)i;jj vlaf )^^ ^^jLsLj^oi
mundavit, Daniel captivitatem reduxit,
5 . ) I oJ s^oJl ^MO^ :)J^ /iit >^o</
et Mardochaeus propalam triumphavit.
^eufi oi I ^>,a ) o-';) ^-^ t—~ i
»°
Omnium iustorum unusquisque, dum
)JS>-gLjLai yl^;/o :oi \> .\; )J^;6J^ vixit , in ruina populi sui stetit , suppli-

)>^^ S^ 1 s^0|0.2«U.f wy^/o cationesque profudit, et misericordiam

Altissimi placavit.
)-A^ )_^/ 4ji^" \J^] )J4^
16. Quis autem hoc tempore sapiens
10 •'.
) 4. '^ "^ V^axojo )J^i6J^ >oa_a_i;
est medicus, qui stet in ruina et saepem
) )^^ ^.\\ J(yLA ij
S K if obducatPne et super nos perficiatur ser-

ou^; )MJ ^ Y\ m^v »_D ) .-


, mo prophetae, falsos prophetas qui cum
)jLj-iL-l^ ^JS^l ^/; :^60i^ -y^lo co erant increpantis, eisque dicentis :

Quasi vulpes in desertis prophetae tui, Is-


yOjN n\ fr> jj; , N\ .', (T) .( y •«'
» 1 I OOOI

15 "^ )-^-^ v°^^^-^ ^ )jU;61!^


rael, erant. Non ascendistis in ruina, nec

saepem circumduxistis pro IsraeP.


\-J-CDi -o«Q-^^ ^
fi.liis
^( -- ^/ >V T ^
Felix medicus ille sapiens ,
qui medica-
^o>a^.jo ) I \S y fio o_ca_i« ) Sn /•^ ..
menta adhibens, operam in aegrotos
)_^xi^ ;^P )-iijJ )_Jo,: .)«iipLi
impendit. Speculator bonus populum

20
)_^i/o
)oOl-J jJo )
.)-^-L^,:
lO ^*.)
)-^v-i

3 v.u«-jJ^ )(_^|[3
^ praemoneat. Egregius athleta

vincat, neque in certamine humilietur.


in agone

v> .Mr. )LD;;io .)_Ja^)_^ jLaJt Sapiens architectus fundamentum alte


)

9 0'^ defodiat, ne aedificium eius fluctibus


oi f / ,1 > ^^sJlj jj, )J^\^)J^..i! ^^ '^

.» I ^ I Yy-JL^ )^/o .jL^


N
^
\
sternatur. Agricola solers fruges suas

inde ab aestate colligat, ne hiemis tem-


|ooi—I jJ, ) ^ « f> ^-io oil\. \
pore destituatur. Ad ianuam custos in-
25 Yy-^ )-^;i i-^-Jo .)^J^.^ n.-|ff>
)
vigilet, ne somno obruatur, ut, cum
.liO f> I ,—9, :)J^v_J_^ ^-^ )_3,)-J jJ, pulsaverit dominus eius, confestim ape-

)t-^io .Oi-is. w«)Sw3lJ "^K-^^ 01-^-iO riat ei. Prudens mercator facultates

AJ — i .\ >o^i|- — <il A U3..

• Ezcch. XIII, 4, 5.

PAia srn. — p. l t. :
30
'

611 APHRAATIS 612

suas vondat, ct margaritam sibi com-


parct qua locupletetur. Guberuator ex-

somnis naviu^ium custodiat, ne submer-


oU^/ ^^i i; :ou.;_^/ v-^i
gatur navicula, ct mcrcaluram cins
) V> ^'^ r. ) 'VI . lOlO .Oll^OL^jl ,-_30_IO
pessumdet. 1^'rilus auriga currum con-
. w>^Kjo '^^-i jj t : otK-SLspo '^/ " ' 5
stringat, ne cadens irrideatur. Alhleta

strenuus in agone contendat, ne coro-

nam amittat, sodalibusque suis in lu- ) ii ..n ,v )oo(-Jo oiN,-iL.Nj t '^c f jJ;

dibrium vcrlalur. Probus dispensator vjQ-<» "v I


) —^-^ )K-<L.b;o . ,^oioy 1 .". \
conservos suos administrct, nec dicat
v.*V—^; :ot ^ N > ',_^)__i )io :oila-i-3
in cordc suo : Moram facit dojninits meus

venire*. Operarii mercede conducti in


Jt-^KJ> yO \ ->KJ; I
V>', 1 -» yo\\>>iJ
vinea laborent, ut amplius possint con-

fidenter requirere". luvenes, [amici]

Sponsi , vestes suas parent , ut , ve- .


J; :vOOi . tn -. \ vO.;^-^ \^K-:.

nicnte eorum Domino, thalamum eius .Ot IQ I


^\ yO \ \ 1 y60|°,_^ )J-)—

introeant. Pauperum sustentatores bona


vOOfJ^JO^ yCUwf.2J i-kms^ .. m lyoLN^X 15
I

sua largius efTundant, et thesauros suos


. yoot « yi^ o; ))i)J yO)f-Li yOOiK \> y coo
ad locum qui ante eos est praemittant'.
) I
'.'t
" yO "^
^r ' )—^^^* ,..01(S l -)6
Filii pacis contentionem restinguant, ut

digni iudicentur esse filii Patris qui in


. ) «" V> > •>; )-JsjJ yOOOM —
) «-L»; yOOjJ;

caelis est. Qui tubas inflant, populum jJ; ) >o \.\ yOJoiji-J )j^v n > o^°,:.DO

moneant, ne anima quae deprehensafue- yOOt Vf *.) > ) ^ miJ^; ) « °l .1


^; -20

rit in ipsis vindicetur. Captivi Eccle- yO-sJ^^


,
)JLilOJL3 --f -'' '^/^ . ) \>JA.ao
siae* in castello commorentur, atque
yo\ o; ) oJ^-iLs yO-a_m-Jo : ) fff ? -s

silentio opperiantur, donec exsurgat re-


vO^J^s^^ \y »\.al "f -/.^ . ) hsios
demptio ; et qui claves tenent intrantibus
^ltsJ \k i^ y: >^U JJ; JJo^ljL^
aperiant, ue et coram ipsis ianua regni

occludatur. Qui mundo morlui yo\ «^m ..o |.aa^<,s»^ ,:;J^.^^>3o .y6o(Jls)-3 20
sunt et a

voluptatibus separali , mundo atqueom- ^_io ) V\\\\ ^..ou^JaLioo vj )Jk.^,i^»

nibus comniotionibus eius abstineant. o » ..v> yboi^s.3

A«] _ 12 .\ ,^:>£iS.o- — 21! /; inoipil ,^oovi3 ^-


' Mallli. XXIV, 'i8. — - Cf. Matlli. xx, lo^ — 3 Cf. Matlli. vi, 20. Vid. Demonstr. vn, § 18. Cf. infra§38.
613 DEMONSTRATIO XIV — EXHORTATORIA. G14

Qui ex aquis renati suiit pretiosoque san-

> . « « S No .} .1 S J
«v^ « -f^ J,aj , N« guine redempti, ab igne et tenebris ex-

terioribus caveant. Qui loricam inJue-

ruiit, strenue se accingant, ne cunctis


. yOO t «t 'i " yOCH >T N ) T ..O ,v ^000|_)
sodalibus suis in derisum veniant. Qui
:^oo«-fc^VA yO ^"^ JK\r>\ y» '^ m v>{o
praestolantur claniorem, iucernas suas
jt^^oJ^^.^ ^^/ j
^ -"^ V ^ yOOOM jJf
ornent, ne sicut virgiues fatuae penu-
yO •> » .! JI» ^V « . I 'ttO ./I^oJlcD riam patiantur. (^)ui turrim aedificant,
w»f -^s . N ), •^..o^ yoooi-i jJ; :oiK.iLaJ sumptus eius computent, ne viam

vpi N m I
) .: IvJ )la_i^fo .)_-ij6/ transeuntibus vertantur in illusionem.

10 o» ^-bo )_ii.»a3 yON -ini;


Pastores strenui gregibus suis curam
tvOOi-Vj^
impendant, ut a Principe pastorum prae-
) °> m •> X :; ^ s^^ Jl«^ Vf
mium obtineant. Qui pecuniam accepe-

ruiit lucrum proferant, ne cum servis

'^
nequam in tenebras eiiciantur. Quibus
9
JJl^s^o )JIoj ^ yOLi^^j jlo :)l6otiV3 sana meus est, moibo se exuant, neque
15 yo;Kij )16Kjl^ ..•lU^-yLflDo . / °'-''"jT a procellis aut consurgentibus fluctibus

yoo « I; :)N_-:lji yn t ^Nio ) i .' ,v>6; reformident. Qui convivio accumbunt,

»* >. N .^ n «o '" '^ "1 \ munera praeparent vestibusque ornen-


)V I .) ' -

tur, ut thalarao digni habeantur. Qui iu-


)JS> V .*S .". )^,^oJ^^-30 )i'
'^ " y6f-2L^>.CQJ
gum patiuntur, opprobriuni sustineant.

Prudentes virgines lucernas suas aptent.


20 Jl V \ .a ^. 1 .'^
1 i. y^n °ij \.)^ 17. Nosmetipsoshumiliemus, dilectis-

l—i^oJLio )ln \ -^ -x? )joi_L.s6 )i.ojJ_j»6 simi, labore, fatigatione, vigiliis, suppli-

catione, ieiunio, oratione atque obse-


:)JL^." I .. \L ^ t -^J^^ao )iQ_\j_^
crationecum gemitibus, ne cx Iioc mundo
) >fl\.N ^_iO V-S^J^ ^^'ix^i^ i-^f?
derepente abducti, iustoDei iudicio con-
.)6^; )—»)—3 oui^_s o—L-iJ^o )_J6i
demnemur. Non enim debemus ministe-
-^ -^J
25 \ i **y n; oiI^JL^iajJSs-s ) V^^ i^
rium Sancti spernere , ne et nos ab ipso
t-^/; ^-»/ CK I v> jJJ^ m i , V -,
jj; reprobemur, quemadmodum per pro-
ot.a6n V I J^.«t^-flc>/, ^^Js-iw; •) -' ^ < ^ phetam dixit : Quia tn lcrjem Dei rrpiilisti.

A«] — o \ |a*-o- — 3 A .^a-.iCg r^oji-,^<. _ 12 A |3,^f H A U\^o Uoi — 211 H


Sl B om. |-MO'3o-
. d
o

015 APIIRAATIS
9

rcpcllam te a sacerdotio ' . Iterum sciiptum OOIO .JJ.CLJOl-3 ^-^


fst : Glorificantes mc giori/icabo; qui au- ow-^o •«•
to •.\ n ^l >.

tcm contcminint mc, i;/noniini(i afficicntur-

18. Considerate autcm qualem r(>-

tributionem acceperint sacerdotes ([ui qN ^n \ I N>a-3 )-JL

miuisterium eius sprevcre. Nadab et ;o)K.j vnK-5 Q_cD_3t ^-«N.j/ ) Ycn •> 5

Abiu, sacerdotes sancti, induti ephod .


>,«> > S\ )—ilI'^ )—Ji'ois 001.^/0 Ot-J
rationali cooperti, accincti bysso, pur- >•«•
n) .. vxa m =» J:.3-^^0>o )lt—
) ^«i

pura oniati, portantes coronas et mi-


Jl.V) . fo ) 10 ,vV) 3 .:;t^«.^oo )iO_3
tras et tiaras, sacrificia ofTerentes, Is-
:)jLajJ_ioo )i:kDo )l ..tX-f)
rael expiantes, populum docentes, et
-
''iLsi 10
coetum sanctificantes, brevi caecitatc

correpli, miaisterium Sancti contemi>-


^^^NJ> »_Do :)lLi4jLa vJf;_a.io )-^
serunt, el ignem alienum intempestive o_m_so vC>ot..«.N..\ K^^^ )lo'<, *.o \

admoverunt ideo ignis ex eorum thuri-


;

bulis erumpens devoravit eos; et abstu-


^Jio )iaj Kj^, a :oM-3)-3 )li )K..'paj
Y -^ '
ieruut eos, et proiecerunt extra castra.
Ot-A. and/o :v^/ i.^-00/0 yOot-AJbOfL^ 15

Nou autem Nadab et Abiu duntaxat,


;Q.,..iN.5 JJO .)K^',JL^ ^-^ •t
^\ yOj/
verum et Ophui ac Phiuees, filii Heli

sacerdotis, cum magis seipsos honora-


vfn..:i..t'^s sIjlSl^ vd/ J/ :cKH^/o o^'

reut quam commissum eis ministerium, vOoULdJ o^t-aL^; ^o^ :)—lop 0.JO. OLls

nuiuus(pie a populo cupide subripereut,

et mulieres quae in tabernaculo orabaut


voot-^

: JL^) I
i^
\ ^
){

), v>,\
i n °^>: )i

^-^ )—o;J o\n>o


» >o' »1
^ 2u

dedecore afficerent, ipsos tamen Heli, ^



J ^j "^
» -^ c;oo( ^,«.\ po> )jLi o*,,:»^'^^

pater eorum, acriter vehementerquenon

corripuit, sed ignave ac seguiter obiur-


J^CL) ,^:.1\j ^ou» ]U i ^^\ ^"^o
hJ\.-LjLAJo h^^-Js^t JJ/ :M^^i— 1
gavit, universum audieus poiiulum re-

clamantem quod sacerdotes doctores ) v>\ oi^ ^-^ ^^..^aji f-b :vQj/ y-x^

pessime sc gererent; iisque advocatis ) i'4\\i^ )J'oii JS.^)_L^; ooo( ^.^1.» 25

dixit : Filii, ([uis est rumor islc quem ego 't-^/c v^ 1/ y^ v^f^®*
»i^J^oo

\H] 7 A >^)IiM. 8 A (ja^Vs- — H Ui>.5. _ 10 A >..nn..vi. 22 A add. low [llS- —


23 A ^.|--o. — 2.; A ^wiv — //'. \ 0111. llaiao.

' Os. IV, 6. — 2 I Sani. 11, 30.


A

617 DEMONSTRATIO XIV. EXHORTATORIA. 618

)_Jot )., \ VI » ooi ) T v> >•«•


T ^) tvOOt^ aii(Iio de vobis ab universopopiilo. qnod pro-

hris vexatispopiilum D('i??\cqiin<iaani. filii


j
>^-^ oi^3 ^_iO vO^^.Nn )_j/ >4JiCLA;

nici ; hauil (lccorum est rumor istc qucm aii-


JJ ••Jo^j oocLiJiw soKj/ ^Vt Nj-i>o;

P/ N^j M^ ^^ -^-iai i :^ dioegode

Dominum
vobis. Si peccaverit vir in

deprecabitur ; si autem in Do-


virum,

5 )_^-j vM^ )^4^ i-;^>^ V? niinum peccaverit vir, quem deprecabitur ?

\^ \^^ J :\^ \^ ^
'

Haec fuit castigatio segnis qua IIi4i in fi-

)I)-a «o« );oi ..^-iLjJ ^' ^ )-^jl^ lios suos usus est, posteaque siluit; ipsi

aut em eius reprehensione emendationem

^o/ .qN>^ ^ )Io!-t-io' oii) -^ ^ ouk uou exceperuut. O Heli, summe sacer-

10 JJ ^ ••.) ^c-:^; \—xi )_»oi_a » f. N \


tlos populi ! cum te
non obaudirent, sacerdotio quo funge-
filii tui , viri uequain,

)i0( i^ j )J-i»f )^ yjdj, ^^i^ baris indecorum prorsus erat scelerum


vSioJ^l; )^^-«oo( i •^r V! )-ln irn l\
quae filii tui patrabant participem te fieri!
jil .ooo» ^t-^ ^ •.•
T •>;
^
joj
-
. . N Perspicuum vero est ipsum eos respectu
^6o».i )U )-^ >.i^X.-<.N,: «^ \J^^ populi, non autem ex animo corripuisse.

15 •:• ot -^ \ oiS3 ^ jlo


19. klcirco monuit nos Salvator nos-
yi»\ y(; :^t-3 vjoij j;oi ^^».^^^
ter : S( oculus tuus scandalizat te. erue

o/ ;y 1 \n Ol *.; * s^twM y^ )1 » •^v>


cum, ct proiice abs tc:ct simililcr nianus

)_^;0| yOj/ ^-*-\o|; :^^-s55» °'


/f^' lua aut pes tuus, quae niembra praestan-

)f_i/o ).^>-i; )_LJ: );^ ^i-^J tissima sunt in corpore ,


.oculus nempe

20 ^o^ ^-s/o :) tNoQo; JL^io Jl Vi\; qui videt , manus quae laborat, et pes qui

ambulat si haec ipsa membra tc scan-


.nAfnCK J^ *\ f^V^ )—^;0| ^-o^OI ;

dalizant, abscide ea, et proiice abs te", ut


^-2o Kj/ ;o.>>v '>o :y I V) vQ-l/ >^t—
tantummodo avitanonarcearis. Moyses
iSij )_i^ s3/ .)ooiI ^ )-;jj^
etiam idem quod Salvator praeceptum
o/ ^li-s o/ ^V-s y^/; :,^_D6^t-3 _y-./ dedit : Si filius tuus aut plia tiia. aut uxor

25 :
y.i.°>'i sk../; y.aa^? o/ ^ v< .'o ll^/ fdcdcris liii. aut amicus qui tibi est ut ani-

^Vo :)r4.v^ «^^ «e* r-^ v'


nia tua, si, inquam, unus ex istis tc invi-

XB] — l A oiso- _ A l_^>aA 1 \iv- — S B oni. ^niN^ _ G .\Ui^ ^ U^ — l<> A u.M. l;»,;^^

[.i».. _ 12 « p.»,. _ 14 A 0111. uoi- — Ib. \£ 1jj.^v _ 21 A Uo,w _ 2fi II i^lo-

' I Sam. II, 23-25. Matth. V, 29, 30.


619 APIIRAATIS f)20

tacerit dlccnx tibi : Derelinqite Dominum;


veni, eamus et serviamits tiiis alienis; nc jJo >&,^CLiil jJ :)-J'^/ jot^jJ wn\°>i
audias eos, netjtte adtiitiescas, nec parcas,
vOOW.^N^ j..mj)l jJo ^a^l jlo vm /°> ^U
neiiueoccultcseos; veriim liipidibusohniait- V ^ ^ ^
.yolr> VI lO yO ,V> ^»J^ ) ^l ^ ^ ]l/
tur, etpereant'. Porro filius et filia, ot

uxor iuveutulis sunt membra pretiosa,


)ia-:^" jlLjJo )i-^ \i^ y^L^i,
oeulus scilicet , iuanus anl pcs, in toto
jL^;o )f_i/o ) f .< ) ^ .-l;; )_^;^

corpore praestantissima atque carissi-

nia. Rursus nosedocuit Salvator noster ; ya^\ JJj ^-^; :n*^ N/ ool ^_^*,*-3o

Qiii non ililif/il mrplusiiiiam patrrm siiiim


CH v>JJo ^oia_3JJ; ^:o v-^j^ v^_J^
aiit matrcm siiam, aiit plns ijiiam animam
w..T»v> jJ )^_^4xL^l :o(jLaj ^^ v^J^^ 10

siiiim, non potest esse mciis discipiilus'.


^etJii; :V-^/ ) %T\ v>o .J.^ )ooi vT N
Iterum Moysesait Diligc Dominiim Dcum :

tuum ex tota anima tiia. et e.v totis viribus


^ * °> "i o< N..^
^^ ^o^ ) Vt "^^
V> < - < - V
N -< -

tuis, et ex omni facultate tita". Haec nos Ol "^ ^.^OO y \ . w 0< •> ^^OO

Scripturae sacrae docent, ut a Deo dili- :) » V» f> )-3J^ v^^/ ^A^oi .


y i»'!»
gi et in praestantissimnm eius regnum )o^ ^-^o "V—^; » »"< ^ >^ q ^J^; 15
'^
r
introduci eorum ope contendamus. .%|l-, A rv^ oila2^:^ ^^o
20. Etenim, propter sua peccata, filii

Aaron, sacris [vestimentis] indnti, extra


yo;oi/ si_L>; v^ ^ooC^oi^ ^^^ii^^
^-^ V--^-^ O.J;i^/ )_^;a_0 u>.iii J H\
castra in locum pollntnni immisericor-

diter proiecti sunt. Ob peccata fdiorum .)\^ J;J^U v^^ ij jLi-^^


Heli populus Israel Philistaeorum gladio ) V> .\ ''^^ u.X.\ oJls; JJoil ^^ooo
occubuit, arca foederis abducta est, et l-^ijlfo :pii:L3; ). ^^ .. ^ ^-^ai^/;
Azotum, in Dagonis templum, sedeni
K o -^N 90^jJ 0|Q-^L^/o \\s>\sS\\ )Io ^O
immundam, Rursus Ozam sacer-
illata.

dotem, cum niinisterium arcae Domini


lU 4 o^o .))_^^ )L^ ^OL^^
o(la.2uO; )J^> vTiiJ^ )_m-d; ^'^^ )-JotiS
sprevlsset, Domiuus plaga percussit,

et mortuus est. Qualis autem fuit caris-


.Ji.-:ioo )jU;^1 J^:^ oiJ n8.;1 .)o^; 25
,

simi haec Ozae contemptio quod --.


|>_\; OUJL.lfiQ-3 .•.•>.* 1 ^ loo* ) OOO
, ? nisi

arcam plaustro invexit', legem trans- v^o lir^s.^ |i^_=^^W^ ^/

ABJ — 2C A
' Deut. XIII. 6, 8, 10. •-
Luc. XIV, 26. Cr. M;iltli. X, 37 Deut. VI. 5. — ^ Vid. I'rauf. § 11.
621 DEMONSTRATIO XIV. — EXHORTATORIA. 622

grediens, et contra Moysi praeceptum

j LsVo) n >\ f> ,_3; ^^«.^^-^ : \ in v> agens. Nani cum principes Israel in de-

^•^ >Vi; |i.i<XM; ^>Q-0 ^>^t m dicalione tabernaculi munera obtulis-


) « .(;

sent, boves scilicet atque plaustra, prae-

cepit Dominus Moysi servo suo dicens :

5 «.a_fiD) :oi-^ \-^l° '^r ** ^ ) > n VI \


. -'^^ ya...i^aj; ) ^o W 00(0 yOotJL^
Sume ex
iii
eis, et traile levitis,

servitium tahernaculi adhibeant'


ut plaustra

, nt
,KJ>
in ipsls omne ministerium tabernaculi
)K-ii-2)a->i. oiS^ ^^^^^^Oi:^ yO \ n % lo
convectent. Ait auteni ei : Trade filiis

ooi« :
^^ oCi. po/ .)_Lsj •^ * N^'
Gerson iuxta necessitatem ministerii eo-

10 :vO<H- \" '=>


N fn v> yoji^^ >« 1 S\ runt; non vcro dabis ea filiis Caath,

'Vjc^i ^ll JJ ydL iofc-i >. T ^\o ifui minislerium sanctuarii, ipsis iniunc-

^^J^ vooj^ ^oSjLio )_fc;aaj l..". \a3; tum, lionoris et dignitati.s et gloriae
)

CRUsa, propriis humeris portabunt'^. Nos-


)la.^ot>^ )V-a^)—3 yo\ n»J ^ooiK^^o
tis, iVatres, arcam foederis plaustro
)io.2uO; ^'m/ vO^/ \^^^ .) » ->Ql» •>6
nondum subvectam fuisso , quando sa-
15 "'^^ JiOs^N-»/ >o6toCLiO |l )__oJi^;;
trapae Philistaeorum eam remittentes
0,6;^ »J> )J^J 6oi^ )_:if.i. )K^ imposuerunt plaustro, cui vaccas duas
"^yS. oin VI mo ) ;i^.,ii.\.°i; ) i ^Vo;
iunxerunt, quas vituli ablactati seque-

yVol ^iVJ. 0*A V^f^' t-3 i*^-^^ liantur. Cuintjue filii Israel arcam re-
y
copcrunt, levitae deposuerunt eam de

20 : )lo "I n \ ''^sJ^^a^/ /; i > oi\ ^o t—oo plaustro in quo ipsam Philistaei remi-

domum Abinadab
oiotfJk ^ :)J^s^.^^
^ pcL^ oioJ^/ sorant , atque in in

Gabaa collocaverunt. Eodem autem mo-


"-S *
'"^
^/ ISw^ oto VI fif)o :)— >^lS.ifc \3
do et illi voluerunt eam vehere, non
oooi
xr^t ly—^ o^ o(-:» J^^^-^^-^^-^»!
quemadmodum
vero propriis humeris,
yOOiJ^J^o ^^^ jlo oCb. . /\ n % oooi;
Sanctissimus Moysi praeceperat, et Moy-
25 ) tinvo I
to>nX ) » M n ^ —0^9 ^/ ses sacerdotibus tradiderat. Illud otiam

^/j ^^otv-flo/ jJ )>->wO .)-Jot-X^ t


o<^ non animadvertit Oza, qnod losue fdio

) Lboi ^;)a_> V-^ t—3 v^t-^ >$i.ajL.> Nun, quando lordanem transivit, Deus

Kh\ — :t A Uaioo. _ 1.-! .\ |I.o;-oiPc- — 11 .\ ^». K! X 1^^-

> NiiiM. \ii, .). — - Ib. vi[, 7, y.


,; —

623 APHRAATIS 624

mandavcrat : Sacerdotes portabunt ;ir- )lo i n \ poio vf>\ "» '


? :)oi^ oi^ad

cam, antecedentque populum, et lor- :^;ia^ V^S^too )-aai> ^»j ya^j)jo


danis dividetur; et omnis populus pcr-

rexit'. Ex hoc saltem eruditus est Oza,


^'^oK^/ );oi ^ .)-V>N oiS^ o\n>o I

)J^^ )-ii, tO)J)i P<^^^^ '.ll^


ideoque iudicium irae iure nierito
t
)
f>

'-\ ^ "
-^^U
ri!'i'
)) w t—3 f-^o;o
''
* f vv
.^ "
S n
^

sustulit. David autem videns Dominum


co ictu Ozam percussisse, veritus cst
0.10^ o^iJ^^^^^, Yyl^ )J^;a

arcani Oci ad so inlroducerc; prop- oto \ \/ > .f iOi :)o^, oilo 1 n\


teroa iiilulerunt eaiii iii (loniuni Obe- '^^.^ :)^L^yo^{l ^.^ ^,^\
dedom Gethaei, quod csset Obededom
)_jljLi^f )^ )^^^j>o6,i »Jai.?
e Geth Pliilistaeorum, e populo coin-
.'^ i\,rf\\l ^_io jJo )) v<^ ) v>\ ^_^ 10

quinato, nou vero ex Israel; proinde-


oiln 't n \ \ n rv> jJ, ^-^, );oi '<&t^o
que novit honiinem qui arcam Dei non

honoraret, doloribus aegcrrimis pessi-


)l<L:ii^ [;^'y^ M)-^ ^^^ )^!
misque plagis multatum iri, sicut Phi- \—ii »\ «^ Q_bS^; y^l )L-LjL^
listaei mariscis perculsi sunt, et Acca- ^opo/o )
rir.yr.v qlS^^/o i,~^ -
t*^ - -
^ ^

ronitae uhilaverunt dicentes

redeat arca-. Exinde uovit


:

Obededom
In Geth \-L^\ oo. ^ .)Io - n V)i J^f 15
1
Philistaeos arcam educentes munus
P^jL\3 oV^, P^,/ V^ )<^ ^fi
\\i *V i!'!'.-^ 5'^!'|!'>'
.)lo >n \ ) I •>,a.o o» S\, )—Lsj oot.d
f'

dedisse. Filii Heli, Ophni et Phinees

sacerdotes, ministerii contemptores

interfecti suiit; Philistaei autem timue- o\ »,o ;)J^«-»-2o! jil ^f_b.L.^ ) ioi,4

runt, et arcain Dei honore coluerunt :)o^, oilo -^ n\ o^ n ^ ) ^JS> i>.\.a 20

etiamque cuni illam remitterent mu- :oio,f_k ) I a,o n ^ oio,, *. ^—s v3(o
neribus eam prosecuti sunt; et veluti
.yoo»;' i.«..N,a iooi ) •> /.ii M )j3; )o^ fA^
quoddam numon magnum eorum
reputabatur. Antea enim videntes
oculis

eam
ii/, oio)ji-dw ^ VI »» n ^_io, '^^..^v-io

in castra advenire, dicebant : Fae nohh,


"^5s^^ -.^ sJ> :^yM )i^V*^
nam ecce venit Deus in castra Hebraeonim. .)-?|_^, )i^ . VI \ )^ )i/ )^, 25

Roboramini Pliilistaei, quia liic est Dciis ooi )_iot, ^^^^k_io : ) ;)S.,ii\£> QL^kJL^i/

y vV ^
(]ui pereniit Acrjijptnm omnibus plagis".

.\/(J — II « M.j>o- — 17 A lia^tto. _ 2« .\ ailil. |;ivj^ oowo [<^t;

' los. ni, 13, 14. — 2 1 Sam. v, C, scqq. — 3 Ib. iv, :-'j.
d 5 .

625 DEMONSTRATIO XIV. — EXHORTATORIA. 626

Vicleto etiam, dilectissimi , Obededom


Gethaeum, quia iu domum eius intravit

arca Dei, benedictionem consecutum


. •^ ^o; Ot-O-CD/ ,_3o Vt^i/ jo^!
esse. Et quando eam David e domo
Obededom in civitatem Sion adduxit,
. yOOfKjKi ^^o.. otoS njio pof^N yAz
sacerdotibus praescripsit ut eam hu-
jfL^ y..O«lX^^ ^^ou^ t_3j jooio
meris gestarent. Cumque pedibus ipse
^- ^ -^ ,_D )Iq-=lO >0^.fi I-IS^KjOOO )o01 pergens iubilaret et ante arcam sal-

^o)^ l*,-3 '^•>\>0 OW3 taret, despexit eum Michol filia Saul.

^ /
V -^^ 21. Haec, dilectissimi, necesse nobis

fuit exscribere ut ad nostram vestram-


^
,
10 vS/
que pariter memoriam revocaremus illa
OtK J. VljK—
V _3» ^^v-i^» yO "^N
omnia nobis hoc tempore ideo accidisse

quod ministerium Sancti contempsimus.


Quia ipsum non honoravimus, in deri-

sionem inimicis nostris nos tradidit , et

15 ^i adduxit in contemptum, sicuti dixit : Qni

rontemnunt me fient ignobiles'

22. Etenim mentes nostras superbia


:)Ia-boV— obtenebravit , cupiditas profligavit nos,

.y vA ^nX t>-^.V> ^o :)1<S I \^ v!^-3J o et sapientiae fontes contaminavit. Radi-

,J-3 aaj!^l/ ) i4\a^ ^'^o ;)K.v>i.; ces doctrinae avaritia et elatione exstinc-

20 ^ )K-L^ K^ :)iaio;o )ia juij; tae sunt. Cupiditatis blandimonto pec-

catum in mundum intravit, cum, nempe,


)ts^^)^ ^ )i.^JliJij jJf^ )-^C^
9 de arbore manducans Adam deliquit et
.ycaJ^ryS) ^ ^oijo ^f/ ).^^ ) I
\ *./,
,

de paradiso egressus est. Omnos quidem


yooiSi ^j/ ;>o^ )-*^,- f> V-^^ s^»^
arbores paradisi coram Adam Sanctis-

yj>\ ^i xi^i ^ Mi-jvi ••\i/ simus reliquerat, benedictos fructus pro-


25 r^os)! vooC^ ^j :oi^ 't^/o ).-aiV:i ferentes, eique dixerat : Ex omnibus co-

)L^j )jLf^ ^/ ^ ^j ;e-_^ medes; de ligno autem scienticu' boni et

AB] — 1 A vo-wj —0 11 _ //;. A L>^\Ll,. — III. A 0111. ^. — 10 A ^Jo- — 12 A


.K^. _ 21 A |t^a.ajc3o-

1
I Sam. II, 30.
.

627 APIIRAATIS 628

mali non coiiwdcs , ne inoriaris' . Nec satis

fuitipsiuscupiditatiparadisiisuuivi rsus,

totaterraspatiosioratquepraecelliMilior,
)_&oi; )-^;/ o(.Sj^ ^^ iKX>oo WM^OM
in qua hodie fdii Adam sunt dispersi;
^^J^O. jliJlAo :yoii Jdi oti ,^if
in fine autem, quando sublatum fuerit

cupiililatis imperium, iusti (jui iu ea


) I
^J "> vft,.i .tllKj oi—s; \-^V ^^^ ^

suntquietemol)tiuebunt,quemadmodum

Salvator ail iili qui a dextris erat : Amen ^- ^ /; touL^^ > V), \ ^ooVa 'y-^\\

dico tihi : lloflie mecuin cris iii paradiso' >« >o \ J


I V>n i; : v-^ ) >7 V—^/
Iteruin a[niil prophetam sri'ipluni est :
wa_^K_D ooio .v^il^ K ii
^ ->
J<30|1

lusti hcrcditabunt terrain, ct habitabunt


\-U\ ^l-,-^ ) n \'()\ :J ' ^ ^ '0

in aeternuin super cain^. i\ou vero here-

eam generationes perpetuas;


^l-^ ^ .j)a:LiJ^ o) .\n ^ilio
dital)unt

(piiiiiiaMi Iransiliit
in

aliqiiando, sicuti est


j ^^ ^Vfipx oj\

scri[)tum : Cacli cclut funiiis cvancsccnt, ct / J-^L:^f :ou^)^,: ^/


tcrrii sicul ccstiincntuin niarccscel'' . Rursus ^l J_i>»/o :vOt.2Liu

Doininns iiosli'rait : Caeluin et lcrra tran- VI >; :'i— ^/ v-^ ^/o i^

sihunt, vcrba autcni niea non transihuni\ >v\v>o


yY •^v I )J ;yOi '^\ I

Caelum hoc quod sujira nos est , firma-

meiitumque vocatur, praeteribit, et terra


;).;.\..4 )Kjut^ >ioi, )^;/ J;<5(o ;^v^
ista,quaevocaturarida,transibit;sedter-
^^iL:^; J..-V,.,S J-^; J^;/ ^/
ra vitne, et caeli qui supra firmamentuni

suiit , non marcescent nec praeteribuut. •:.^',-3l^. JJo ^;*:^ jj ^^<3( \i)JL£>'^ 20

'lli. 'ferraergohaecuniversa,totusque
\JaJi\^ o^o ooto )-^;/ ojS^ y.^o(o

ille paradisus, cn|iiilitatl quae Adae su-


;;)o;/ ^b. tvS^; jlo I N .'^^ snqm j
pervenit non su[)peditavil

tra praeceptum concupiverit sumere ac


, adeo ut con-
»_a_3l/; ^ .s/; v^V-^;i/; J-iof-i.

manducare. Similiter cupiditatis causa Jlo I \ ^ ^^>_^ .^a_3)-Jo »^1 fn I

vendidit Esau primogtjiiita, sed a bene- ^ kS/ v^^s^/o :oiloV.3o.d ^j omx 25

(liiliimi' ctiaiu reprobatus est. Propter yQ.V,__3» otio ^^^Jboo .JJ^JSr

KB\ — 2 .\ H<iij>X. _ :( \ v-*oiN- — 4 A |Lu>30. — 6 .\ ovigv^^a... — H .\ ^ja-i.» U-xo.»


— 9 A ;jo; fci>^i. _ 12 n ^»iai. [^:;,;.^.. _ 21 A oitaJ-^.

' Gen. II, 17. — -'


Luc. xxiii, 4.3. — 3 Ps. xxxvii (xxxvi), 2',i. — > Is. i,i, fi. — '>
Maltli. xxiv, 35.
.

(529 DEMONSTRATIO XIV. — EXHORT\TORIA. 630

Pharaonis cupiditatem terra Aegvpti

jii :)<§oi -^;^; \Je^ <SJ> odoaxx:^ vastata est; non enim sat fuit eius cupi-

populus quem regebat universus,


* ^ •> v> ^ Mj (litati

verum et Israelera voluit servitute oppri-


o I \^1/; vfioi/ >•«• !*> >s/o .|16» ^ \->
mere. quoque Aaron concupiscen-
^ ^i'
^*^ -/ OULdo .jiojoti ^^ aJ^Ksol
Filii

tiam conceperunt; a sacerdotio autem

repudiati sunt. Israelitas, qui cupide ci-

)locLwO ) —lio-^ )>-^^' vfO(—3 >n\«> bum frequentius appetiverunt , adorta est

.vm_L^ vm_L^i )fr^««l-i-f-^/ \ln ;;>oo ira mortifera, cum serpentibus, aliisque

^CL^U/ )iQJLij;; )Ji^» "^^^ t-^ >s/o varii generis plagis. Achan etiani ob

)_IOpO .Oi^O-^ O^ ^JbO avaritiae libidinera lapidibus obrutus


10 t—3(0 )_S)_±S

VQJ/ Ij.^/ )IqJL>J; J^ sXJL^ )JL^f


est, et de medio populi sui interiit. Et

filios Heli, sacerdotes impios, cupidi-


) « l^ ) •^NV) '^o)_AO .yOOlJLl^
^ tas vita privavit. Saul pariter, electus
>f> /\ Vl\; ).V>-,-..la ^^l/« ^\. ) V>\;
rex populi, quia Amalecitarum anathe-
. o)lo n\ Vi Kj;v-4«/o oiia-^i ^^ ^'^.JlJ
mati inhiavit, e superiore loco cecidit,
1- Ns^^-^jtt^/, ) ^\y^ ,iv_ial ^ va.i/o eiusque regnum abscissum est. Item

NN.3_<0 •'"•>; 0| V>t *> O.A lO y. , Achab, fdius Amri, rex Israel, vineam

ooi ^ Naboth appetiit et rapuit ; occubuit


«^)^.^^^ .
t-\.\^ K.:^f_d ) -^i
'^

autem in praelio in Ramoth Galaad.


) ^t->L oiin I \ '.
\\ii_.t\/; ot»' / v\i
Elisaei quoque discipulum, Giezi, sua
)) ,y .^m J^Cb>.^v.o )io I \ '; .oiK.» -^^/
cupiditas lepra obtexit. Gupiditas mul-
20 );6oW^ . vootJl.i!-^ ^-^ \Q-'/ J^i loo
tos occidit vitaque fraudavit. ludae
hS^ i )iv-^a ^ )-Ja^-, ^ n>/
Iscariotis [unius"' e duodecim aviditas
Vi^i m II )—^^_^ )6oi o.L^; o<io I \^ non est furtis expleta, donec et Pretio-

.jLVlsi/ )in I \ . •> oiJo ;)( /f>; OL.^; sissimi pretium surripuit, et sua cupi-

,.'ii»\ vs/o ^o'^>>^ ),'_.tv{Ai ditate a discipulis, sociis suis, semotus


)
^^
2.-, )iia^;i oi-d h^\-^llo :)idj_xl oilSoj
est. Ananiam quoque avaritia devicit,
?-
et prodigium in eo anto pedes aposto-
)-.;.^^'.»
;
yoow»^^^ yo^
lorum raanifeslatuni est.

) V>\.\ ]]J\ I \ I.^ ou^ voiLcD jl 24. Avaritiai' uonsuflicit niundusuni-

AB] _ a A 31. — \ II a—jI;, [oj-^I.;,. _ (i \ IfsC^aa.». _ II «, .,;[^. 21 .\. 1


1. a> »J»>

23 A «lujt^.
631 AlMlll.V.VTlS 032

versus. Singulis enim regibus qui oiniii '-^


genti et linrfuae imperant propriaeterrae ,
yOOl I V) ^-^ V .iiX^^^li^
non sufficiunt. Congregant copias prae- ,
^,_^o JLl:; yJJiJ^ .oC^ yn^m JJ oi;l/
lia committunt, populanlur civitates,
^>Jo jii^po ^ /v,.....v: :\^BhJl
regionesque praedantui': rapiunt et col- V
JJ yo^J^o yooi^ > « ino . « -^t :|ioflf 5
ligunt , nec satis habent unquam. Opera

laboreque vexantur, discunt belluin, ^si^»^ yf n .toL^oo ^..i^s.aa^ :^aiLCD

evertunt oppida, venationem instituuul. :


[Ij.% ...i . '"., i\o )-3'^ ^ V, n\ :)—^V^
Asceuduiit, in sublimc perveniunt, dciu
9
ad ima descendunt ut forsan eorum cu- ,
T' !>

jJo )lo I N^ vN^ mi y^t ) n v>o \>s


piditas exsaturetur; nusquam autem im-
)—^V-^ )Ua;b. )-^^Q-> t-3 :) ..l^ooJ^ lo
pletur. Increscente abundantiacupiditas

augescit, ampliatisque divitiis superbus


\LJ>. J^sn.;..< )1^ ;LiJL? ^ .)Iaiij;

vu.L^ oi^ >n<^ff) )


4,Y^v/^'\ .).li[,nJ^sj>o I
oculus maeret. Pauperi pauis quotidia-

nus sufficit; dives annos cogitat quos .^ ^; ^.-xiii );^j^o: )j,'o '.)Jo^

non adimplebit. Yestis lacera pauperi- ).la.a^6 : ) r^ m V) J^mV) )iLooV; ).ia.^


bus sufficit ; in indumentis autem delica-

tissiniis ex omnibus locis [allatis] nuda


) i ni ffi >o; oiJ^s.lajii . )IajL^ vooi^ ) ..vi.«,.n

remanet avaritia. Egeno terracubile est,


o< ^» *! > v>o :oi > ^o^lcdo J,
°'^ ^..^
eoque fit contentus stratum vero divitis
;

^cLilL ^)^^ "<^; )Lai^ )v^^i:?


sunt cubilia mollissima omuigenique lec-

tuli; et haec cupiditati {)arum videutur. .)ini\ .'^N \^)h :^.^Y^ 1


^^;
Bibit egenus aquam, sitimque sedat; • vv * -^ef^
) x_^ ) I '^mV); Ot^J^sjL^ 20

dives "vinum] vetustum potat, et siti ad- )^o,; .^oj\6 )_^J^ )^Iio: )Kio
(lcitur. Aurum et argentum divcs colli-
yooii^ )6oio )^J^O. > «" I n )—^) ooa
git, fiunt ei in offendiculum ipsumque
,

)f_ii_3 .^.\. ^J^O^ Oi_io ^^J^


conficiunt. Eos omnes qui avaritiam se-
^^.^o JIao :)laiN» wOOm) ""^3; )JSula
(puiutur somnus refugit; pauperum au-
) niT)V> scul«.jn.^ .JlojLam^; o(.aL^t..^ 25
tem quies lenis est et placatissima. Pau-
peri in animo est panem suum indigenti ) i jo : ) n .'"imN o< Vi,.,.N ^—^ ) «laj;

frangere; cogitat vero dives humiliorem v..oiQ-2cL^ .o{X^ V-*?-^»-^ 'qC^^.sj; )v^1^

A»] _ 3 .\ 11—. _ 1 .\ UoC>3!.. — 7 \ Vs». — 11 .\ V.^aj [iX.to. — U .\ Uioa». _ 13 A


vjk^ — 21 A vOcn^o. _ 2a A pAm-xi o>*> vi,>e.
;

633 DEMONSTRATIO XIV. — EXIIORTATORIA. 634

se absumcre. Felix ille est qui ventris

imperio uon servivit aut , qucm cupiditas


^ '^' non superavit. Beatus ille qui meditatur
V-
scientiam ,
qua radices avaritiae exstir-
:'Ji.oi\ . MiA^
pantur.

5 yo..ni\ ^-sK-sf > ,.\oi ^^ol vs/o 25. Insuper, quod pertinet adea quae
vobis scripsimus, dilectissimi, scitis eos

quilegemobtinentetpotestatem[gerunt]
ysofy VI I
"f - --( ftv^ffft -.^^
Of—ci^
in populo nostro, invidia atque odio,
. i.°> \CL> ^o^.->. t-3 :^-^o^^ j_l^v\qjio
propter avaritiam, captos esse. Doctrina

nostra moribus nostris concordat : ma-


10 i_^^ j^/ ^ ." m vs/o .J^) ."V, n
nifeste ambulavimus, et manifeste cas-
:^_Iii ^..tjj/ ^.^-.nv^f )jL*_i»_^ tigati sumus. Nam et cum sanctam ma-
> .t.tJ^J^oo ;Q-.,X^ ) VT .'<r> ^ ^N^^N- nuum impositionem homines a nobis
accipiunt, soli impositioni intendunt
« T'^) ^ >.^M^JS«_t.V) ^^..3 jJo Oi^^S^
nec nostro tempore cito reperitur vir qui
•M •Joii.i ^-i;% ^' :vJu/^ti:bof
roget : Quis timet Deum? sed magis
15 )_^oo '•.
)t-^/ ^ «' m^ .« ,.* t n o-LJbo;
Quis est in ordinatione antiquior
:

? Sta-
jJo :oi^ ^i-^/ :'*/-». o ^^.3 ^ov^yj/;
timque ut auditum fuit : Iste senior
;Oi-^; J^^k^o . ) »( ^ A «\ >^N. ffnsrt^V
est ; dicunt ei : Primario loco [te] opor-
>_^ OOi-^ t_3; ) Oo^3; - ^r. \ n^ \ tet adsidere. Et nemo est qui verba

v<0;
>> -rfV
^yOOt^ t-^(0
^II^^-aV
* «y °>\o )
i^
JiL-auOQ^
/>v
recogitet Salvatoris, scribis pharisaeis-

20 )jLi^iiLa ).ilci:«: ^J^./ ^^icL-.,'; ^^ que maledicentis : Vae vobis qui dilicjitis

primas cathedras in synagogis, et recu-


yOj^/ > .* V> .QO )JSs«V>> .. > ) •NN^'/y.r«

bitus in caenis ; el amatis vocari ab


..^^) ul-O) :>—1^/ vaai\ ^t-o oooi;
hominibus Rabbi , Rabbi' . Fratres, no-
io ^.-\nv; ^ ) ^:.^.\ \^^Ax y^l mina neque ad vitam perducunt, neque
0-^«-3 jJ; y^\ •.y-^lA^Hi \\SX^ ^OO a morte liberant, quemadmodum Na-
dab et Abiu non servaverunt, neque

)tli)L.^ )oi-:>Q-ii
^^ )J / • >.m .; I / °>\o Ophni et Pliinees eripuerunt ; sed prae-

- G « 0111. vp£>j/- — /''. A Ci^,. _ 7 A u^a^ ^,.^1- 8 A Po- _


!t 10 .\ (s.^;c. _ 13 A ^Aa. — n A lo&v ^. _ 10 A ^». _ la A ^o^Si- 1 A )ON.^aAil/o-
_ 22 « ^'^ piiiiic). _ 23 A ^l- — //;. It t>.-i\ [U^- _ 2;j A oows/o-
' Liic. XI, 43; XX, 'iG. Marc. xii, 39. Multli. xxiii, 5, G. (Talian. XL, p. 71.)
635 APHRAATIS 636

ter nomina roquiruntur etiani opera

bona nam opcra absque nominibus


;
illos

qui iis incumbuntliberant nomina vero ;

sine operibus bonis uihil iuvant uiliil-

que proficiunt , sicuti vobis supra scrip-


^jlJ:./ vOoi^ . t^ •'.ts^o .yaa^ ^.sKo 5
simus. Fratres nostri supcrhiunt titulis

pcr cos possint


^oo^ VJp)-V>-N . . N 1 rtV), )oi.viii-3
quos susceperunt , ut

aut bUuuIiri, aut honorari: et >^^-.L2v-«o :ot fi .Jn.viAo o, v< > viNo
liiXare,

potestatcm habeo et ego. Sed hodie po/; ^oi ^; J^Oa^s^ li^olo «^^c^ Ul
prophetaeverbum impU-luincst Magnus :

loquitur desiderium aniuuie suae'. Dixit

etiam : Oves meae dispersae sunl , eo quod


.)_-^i wii»^ ^ »f-^i-/ «JLi.; ly^lo 10

:y001 * °> I )lo-^9 Q-^.); :V—^( <s3oi.o

non esset pastor'. Rursus ait : Pascebant


Jl.o-^9 o/ :V-^i ooJlo .oX) )1 V. I \o
pastores semetipsos, etgrei/cs meos non pas-

ccbant^. Et iterum : pastorcs qui penlitis


.^N.^-po, j-'^ ^M ^>^ . ^., •^o>o;

et dissipatis gregem pascui mci\ Pastori- )^;>Qi \^h :\U^i:^ '^i o^o
bus ctiain dixit : Pascua bona pnscitis, et voJ^/ ^Uoioj ^^lioo ^vol^/
quidquid relinquitis conculcatis pcdibus

aquam suavissimam bibitis, ct re-


^l^
vestris;
^jio^; ^^^ v°N</ )
^^ *^ ^
liquam pedibus vestris turhatis. Et oces

meae conculcatum pedibus vestris dcpave-

runt, ct aquam turbidam <juaut rcliquistis

biberunt^. Iterum pastoribus ait : Pinguia


po/ oolo .vol)io/; )— iw^; )—L-^ 20

gregis comeditis, et lanis opcrimini; gre- y^^M )_LI, )ij...tv;;; :\iL£.i^

gem autem non pascitis, scd violcntcr su- jj ).Lso ^yoKj/ . -*« ^\ )'pai.o v°N!/
eum^.
begistis
^/ yoJL, -^V » \ij.^^JiJ» il^l
yoJ^l/ ^siij

26. O pastor propriae dignitatis nes-

cic Tu quises,qui iudicasalienum servum? K-j/ -.oi^LrLi/ Ni.^ i, ),


.' \\ o/
!

Si slat , domino suo stabit; si autem cadit, -.yLi, i, )fj.iA Jkj/


Jj, hJl ^ 25

Jomino suo cadet; verumtamen stabit'. ^ai y/o ^yo^jo oot 0(^.^3^ ^)-o y/;

A/i] _8 A £Kj>ai,* ^, ljiox.o- — l!t A y^'',- — III. A V.Cs»o.

' Micli. vii,3. — - Ezcch. XXXIV, 5. — = /6. xxxiv, 8. — * ler. xxxiri, 2. — " Ezech. xxxiv, 18, l'J.

' Il>. xxxiv, 3, '». — ' Rom. XIV, 4.


— ^

637 DEMONSTRATIO XIV. — EXIIORTATORIA. 638

vuo-^ ^; ^i—3 :^-3-' oo» ot^ V\\ Quod si iustificari nequeas quare mul- ,

tiplicas peccata ? Et si teipsum in corde

tuo super me extoUis et dicis Ego : , doc-

tor ct princeps, tibi praesum; non te

excipio tuque vinculis


, me oneras. Quo-
5 :
^.«]^ \jI jooi j-^Nv^o \.IA \ >o; Kj/ :
modo enim humilitatem mihi praecipies,
[JjLi .^ M V.a>/ :^K^^ ^ qui elatum , superbum et arrogantem te

;o,' ^jj ^ jla-^.Mv^^ ^JJd <^ ostendis ? Quomodo me docebis : Diligite

°>\1. n ./o ••. ji^Kioo invicem '


,
qui odio et ira plenus es ? Quo-
:».«. I j I
)j—

)i) 1 m K-j/ ^ : ,-::.-\ ^ Q^^i; modo mihi trades


sunt, ne repetas', qui
: Si quis aiifcrt quae tua

quod tuum est re-


10 vj? :>*i2L\l ) I ^ ./o ••.jL_io )>-^o;o
petis, et usuram tollis? Quomodo me
J^^/ ^ :Ni^ji )J .^j olJ/ ^^s.^^
iubebis castum permanere qui libidino- ,

••
)^ -*
S J^/ o m lo ^.Swi; >6^i sum et garrulum et ferocemtepraestas?

f_3 :.°i "^ I J^s.^oi; :>.. I q\l \-\ "^ ./o Quomodo etiam mihi praecipiesmundum
••. ;ciu-5J^...>..V)o »n n °K3 '"^i. —^j J^_i/ istum relinquere ,
qui in ipsum cecidisti

V^\v ^nn et sufFocatus es? Quomodo dices mihi :

15 )
-s»! i^ I "^^l ) Lsl^/o
Egenos recrea', qui sodales tuos pauperes
••.>rt,.*i mO oio..^ ^^k...^ J^i/ t-9 :)-JO|
insequeris?Quomododices etiam : Quae
•| r^/vsv^^V v.m6)/; :»« I <^\J. ) la^/o
in corde reservas dimitte'; cum vetus fer-
) i^-f'^ ••. ^i,ajL3 ) tSmv) vSm Jnj( t^ mentum in te absconditum teneas ? Quo-
h^l •
y -N N. ^I ..v> ^«^ ;.,.. I °>\i modo mihi praecipies Cum fratre tuo in
f_9 :

20 ) n./o ••.)_a^J^Jl )vwt^eLM ^^ "

...^^a a^ gratiam revertere^ , cum ipse mundum


^ ,
J'
I ' V "^ J'

JL2k ^l universum conturbes ? Si enim indecoros

in te fructus deprehendero, milii dices,


••.))-A^^«> )-^C^ hsjj y^-^^ ^i/ t^
cum ipse peccator sis et impius : luxta
•t^^/ ^U i; )V)^ ;^ J^>-. V-^ V?
sermones meos ambula. Qui docuerit ct

;v> /ti y/o J^i/ "^Q-i^ y/; vi^ hSl magnus vocabitur; qai autcm
fccerit, hic

^5 )
-^i ,
-N ^» .q\ >o; :)I ol!!^oo ;J^ solverit [mandatum], et sic docuerit, mini-

.)^JSoo )v^«-3 .°i\>oo )tl^;o ;)v-aJ^oo mus rocahitur'^. Pecuniamacccpisti, eam-

AB] 1 A 0111.
f^i- a A ..i.'^M.. — 'ia X ^*s^-

1 loh. XV, 12. - Luc. VI, 30. 3 Is. xxviii, 1-2. — 1 Maltli. VI, l'j. Ib. V, 2'i. —
« Ib. V, 19.
;

639 APHRAATIS 640

que recoiuliLlisti. Clavis tibi tradita est,

ianuam autcm clausisti: nec tu introisti,

Oculus
ncqne accedcntes sinis introire.
vAii JJ ^^.^N ^i)Ao :KJ^ ^
es corporis, sed caecus eflectus es et cor- ;

yk ^s-ooi :)t-^» ^l oi ' « v .J^i/


pus,deficienteoculo, esttenebricosum'.

Caecus effectus es, et corpus caligat.


.-.N-» ^ ou^ ^jL- l'^^® : )^.ly> m

caecum ducendi )V,,^o : )..lv> m y^ K^oi Nj/ .) i .\


Curam caecus suscepit

ft totuni corpus tnnm in foveam vis prae- j


'v^>?.\r )..,i:acLflO; jlo^i o^ )oo( .)'^a^

cipitare-.Sal.si inraluatuin ruerit, proii- yI-^ ot-S-3; is_j/ )_iL_io

cietnrforas^ Servus ([ui pecuniam abs- oiiisl t-3 )— m\.v> .)>,^a^^ v>oiQ-.Ji oU
condit, mitteturin tcnobras Servuscpii 1
'.

)j| ) 4m-^ ;)j, ]^o .)-i,Loi v^


percusserit conservos suos paenas donii-
o|-^ odoJLD t-^^L^; )t-^o :)-soii.».>» i
no suo dabit". Pastoris stulti oculus ex-
Ol 1 . N )io_3 ). i. NJO .01»" *.) ~) -^i
caecabitKr. ct bnichiuni arescet'^. Sacerdo-
^\\i\~o ^, "i f \i ''%. ^
tcs non dixerunt : Ubi est Doniinus? Et
!> ^ ^
tenentes legem nescierunt cuni; etpastores :..Mia:i,^ jj ),pr)a>^j j;{-.Lw./o '•)^V^ aL>/
mentiti sunt advcrsus eum'; ct a prophetis
2—1 ^-boo :oi d nX )l.a-N.,o 15
) :;
.^,
lerusalem egressa est pollutio in oinncm
.\-:Lil ojSJls ^io-^ti» ts f>°i I ^e^^sjijo/,

terram". Principes populi sui racemantur

niulicrcs Jominati sunt eis'\


:oj^ . V^ \ ^vi v,_^a^, >^o ^ .*\ %o
illum. ct

Quoniam Dominum nontimuimus, quid \^y^ ^ ^wa^ .oiJ s^L^Lk/ )i;o


I

faciet nobis Rex? Vae nobis! Quid acci- W.O --.^ ^^^^ )-L^ ) •^\>o ^^'^; jl

dit nobis, eo quod lex derelicta est, et ) ton VI I


'<> - -^ >• yooi ) » V) '••^^ 20

a! iqui nostrum iniquitate gloriantur ? Nos jJo .jJa:L) > T V) > .^ i> i/ . .^,.,. ^tsjLboo

oportet sedere in silentio et stupore. Mi-


h^l f^^l .Oi^J^O ^J^sjJo ol^, ^^
bi dicis Veni ut sis nobis socius in
:

omnibus quae gessero. Super te igitur,


^4 ^ )-jIai ^_iLJ: «iooi )ij :JJ^

y^^Sos :) |4\VI "^ .^ •>>?> .)-J/ y-^i


o doctor! completus est sermo Doniini :

Circuitis mare ct aridam ut , faciatis unum r^iy^y '-4^ •<^h. )^^^ )-AXl
Ijroselytum ; et cuni fartus ficrit. facifis y—^ yOf ^-^? ) » 'l »0 ) Vl^ VOJ^/

A«] — I .\|,:^o- — sA^UM- 1 H ijiii. CjJ ?ecundo. — 3 B sine oculis \i^ v^ ^. — 7 AB


8 A 1;^. _ 9 B o»aSI.. _ 22 /J otM^io-

' Luc. .\i, 31. — 2 Mallli. .w, 14. — ' Ib. v, 13. — * Ih. xxv, 30 '^
Ib. x.viv, 51. 6 Zach.
XI, 17. — f ler. n, 8. — " /*. xxiii, 15. — '>
Is. iii, 12.
641 DEMONSTRATIO XIV. EXHORTATORIA. 642

eum fiUuiii (jchennae'. Proplieta socium

:oit S»-^ o,io ^l^l j-,^ -Mc*^? oii^ suum fefellit, etmentitus est; illeautem,

quia verbis eius adquieverat, traditus est

leoni, quieumcomminuit. (^Juandd ctiani


\ « ^ io |-JO(i oiL^ ,_3o .oi^lo )-^i/
sacerdotes et prophetae plurimi in die-
5 joC^I^ Q.aJKji/ :o^/ -X^oJi^ ))
•^- -^
busAchaberraverunt.derelictasuntDeo
^^ oiii jj ^^/ ^.-^;\/ ]J^ septeni miliia, qui geniia non (un-aveniiit,

«s/; :Jt \ ^N Ot-^^D jJo vOOt,.-.^VQ^ et Baal non ailoraverunt- (iis autem non
jK-io :^6ou:» )<5o, JL-^; ) /\/ j adnumeraudus est Elias), et impios cae-

cosque sacerdotes, qui in perniciem in-

10 )lo -i\ v: v^^ci^; .o^j/ ^


ducunt, non sunt secuti. Si Roboam re-
^/
gnum divisit, numquid ego sequar cum?
v/ .jj^ vflj-i -.oiiKj -^"^y/ )-«/
Absit Si leroboam
! Deum suum reliquit,
»1^ )jj/ )_J/ o,oiX/ yr\ \ \ yr^ \a>a^
num eius vestigia tenebo? Ab iis serva

me, Deus meus!


27. Dices autem mihi Decorus sum
)_J/ )U )-J/j :v^ M/ V-^^/
:

ac speciosus, mcque Di'us elea^it et uiixit


15 ... >V) v^Ao )oC^ wwIjL^O ••, -^ a ^-^

ut filiis pnpuli mi'i imperarem. Ast eru-


>tn .^ °i ^l/ .wk_iai> >•«•
1 -. "^ 7^^/? dire, o homo ! ^et scitojDeum iureiurando
^.i^ ).^ )..-^j ) i ?•, ^ ^6/
promisisse Phinees filio Eleazari pactum
o^ )oowj ?>- X^/ •^ vm .T t
.* °i \ sacerdotii ab ipso et filiis eius servatum

:^o^>^^ w.o<c>i^\o oj^ )i.Qjoiaj ).A^ iri in sempiternuni; niinistravitque Phi-

-20 o^o^ ^'^ )laJOii .<y^ .: / o.


a_^cLJk.o nees' in sacerdotio cunctis ludicum die-

bu?* videlicet trecentis sexaginta et


JLio-^^o ^tsjio ))__:» t^i y_/ )—LJj
,

quinque annis; tunc surrexit post eum


.oiiKJ vi:^ ysJ> ^jKJ ^iio .^.tla
Heli; cumque ipse et iilii legem trans-
''^^j ) mov> i ^ciJLso v>^s^ •,
^-^
y^
gressi essent, dixit illi per prophctam
wC^k:»^ o^ i-^/o :ot-La.^a^ ) «*-, ^
^Deus] : Loquens locutus \um, ut tu ct ilo-

25 K-i^-SO Kj/j ipo/ po).iOj •) -"^1 ,JLs mus patris tui ministraret in consjjectii meo

.J)oJLI_X ^f_0 ^A» >0 a yLj\ inaeternum. Munc autem , aljsit lioc a mc,

AB] _n A ^io- ^ 12 A um. ^. _ 13 B

' MaUh. xxiii, 15. — -•


I (III) Heg. XIX, 18. ^ Num. XXV, 13. De liac .\phraatis scnlcnlia vid.
Pracf. § 12.
I'ATR. SFR, — P, L T. I.
^

()43 APIIR A.VTIS 644

ilicit Doininiis; xcd i/lnrifirantcs me glori-

Jicabo; niii aiitcni contcnincnt nie fient .a..". m;/ 3>\o .yop^H '^ '
<^ - '- « o \-^\
f
ignobilcs'. Isaao fiuoquc patcr norftor
loiV-DQ.^ om\>. y^^^\ Jooi }~^\ \^^{
voluorat Ksau, primogenito suo, bene-
o»_io/ ^t_D ^_bo s« -v ,^1/ on n \ ^
difore; sod laoob, dovonlro matris suae

oloctus, bonodiotiiHKMn suscopit, prout


Ol^ 'y-^\\ Y—•/ oi^^—dVo 3 ^"^^—ii OO 5

ad lloboccani locntus ost Deus : Maior . )>n \) \ ^.L^fcsjuJ \—=>\\ : ) n °>


» \
scrrict niiiiori'. Saul otiain a Sancto eloc- )oo(—); ^o) —»_\ — ) L.i,__o — ii—,^0
)

tus ost ut rox liorot

voluntatem non exsequoretnr, Davi(bMn


; cuni antoni Doi )_J^ ot

^Kjspoo ;^o) »\ oU:^»/©


I i ->j ^ ^,5 '.\J,^
^'^
elogit [Deus], et Saulem reprobavit. Al-
j io-,_3 .f>°>>0 ^-2_-:i/ y2ii ^fcs.*.iOO 10

tamen , fratres , iucatum , stultuni inep-


)_i_3ji; ^a\ ocio-a/j :»nJj JJ; )oi /•>">
IniiKiue responsum nobis adducunt [di-

nos temporibus adversis )o^; opa-:L.\ \-X\ ^vi ici\ ) »/->


centes] : Ita

praefecit Dous populo suo, sicut et lehu, y7 .)—tot^-3 . .. \ v>i./; ooi^ lo-^, —
"^
9 '5

(|iii nnctionem in cnbiculo recepit. Si ;) v< .^•^r. )( °>(r> o/ :y^ '^)Jii. v> ^;
quis autom abs te inqnirat, o scriba sa- n\ov> y^w:>ol/ ^£s_^/t 15
..«.li.VffKj; ) I

pioiis! (piaiido nnctio lehu fueritpromis-


:)la.M^^£jL^ oiloA i^^<^ s^^^/o ooii
sa, ot (piaiidd unctioue donatus fuerit,
\-d\\ , n °.l/ -..o.jk -^ll ) 1 v>
quid huic dicos ? Eliao precepit [Deus] in

nionto Horeb diccns : Vailc et iingelehu,


^j* ;oi-^ r—^/(^ s,au-^io_^; )iou-^^

II t rcf/nct sii/)cr Isracl, iit perdat iloniinn


'^ -('^*-/ ""^«.i» ^i^^^eu; oot.«i^ wQJl^
Aclial)'. Iloc igitnr mandatum accepit , " »'/ .v\ ."./; 0|N— 1^ slA , -^O to 20

Elias, ol luiuislravit aiinis multis,

adsumptus est. Post eum autem [surrexit]


donec
^ )IU^ ^-^ jL^o )--d./

,
vv « / N. / oi;K_:d ^_2oo .sa^J^ m v>
Elisaeus. Cumque tempus advenisset
K-xa.jo 6o(—^; oi,_L-3j ) ^ v> t-^o
[quo rcgnaret] lehu et mensura iniqui- ,

:o_-i/j oilS_^j )o< ^ r,\ )K.^.__^


tatum domus.^ehabsuperefllueret, misit
"^

Klisaeus unum de fdiis prophetarum , (pii > >n , », \ ^«wJii ^-^/ itlJii' t itf »01 25

2 *
vadcns iiiixit lcliu, i[ueraadmodum ipsi 01—^wL-ii__^o ^j /o ;). JL-3

AB] _ 2 A 3/. _ a A la,. /i. A oiij. lo». r. A l^a^aa. _ 10 B loUafl l-o>. — M A


^f. — 23 A lx3|.

' I Sam. II, 30. — 2 Gen. xxv, 23. — 3 I (III) Reg. xix, !(!; II (IV) Reg. IX, 7.
— ;

645 DEMOXSTRATIO XIY EXHORTATORIA. 646

praeceptum fuerat. Si vero res [nostras"'

_^i/ Mao, ^^ :IL^S. oii cum [rebus] lelui ita aequipararemus,

|__io; ;)>»>.•» yon n i> loi-o ''^»^ sacerdoti igitur eodem modo praescrip-
|

tum esset populo praeesse ut praefectu-


s^o .m( >ori X "^ \ ,_30 I ^Q—o;
,

ram adeptus, fratres suos universos


sdV-A<; 7~~*' v^-*/ t
^^ 1 <o fO-fis) lo
' ^
perderet et vinciret et seduceret , sicut
" -
I^OI .SA-^/j OlK « S \ t—3o/o 6oi-I leiiu domum Achab vastavit delevitque?
t_il; :|_iO; ^^^jjpi. )—ioi^ vf>4\T Responsio huiusniodi similis est buic

quam attulit lezabel, quae cum vidisset

It-^/o |lo_3 _^ >^otn\ \ K n ^;/o lebu regno potitum accedentem orna-


, . ,

10 ^^^-^ ^V-ioj J)a\ « ^ )I; :ouL vitse, et respiciens eum per fenestram,

ait ei Veni ckhi pace, Zamri interfector


:ot ->..".
I—^i —3 ^o Si ^o .a(^ VI
: ,

domiiii siii'. Sua autem eam responsio


Ol —' t °K3 6o(-^ Ot \^^-fl 0(-^ «S/o
damnavit; interfecit enim et eam lebu,
et discerpsit, canibusqueproiecit.

^ .^1/ ou-io/ v£DvL_D ,_y> ^/c 28. Et si de ventre matris suae , sicut
» y ?
lacob, [aliquisj electus dicent nobis
15 y/o ;. \ yOV—^) J OO '' ^- -
y—^l
fuit ?

aut si ab utero sanctificatus est , ut lere-


'•.)_^t/ ^/ ^t-ol/ ooi )-:L;>v::o ^_^
miasPaut etiamvelutSalomonadregnum
)•,_» «ij—ol/o )ln n\ VI \ ^^Q_jt>l/ yjo
praedestinatus est, iiliusque Dei appel-

^
;>ef_o

•..)_^^
^/o -.^^g^a-.^^ \^i T- / latus?aut tandeni priusquamconcipere-

^/ J^.^i/ oilii^
^
tur, velut losias, electus est? aut tem-
^ ;. y ^

20 vi m .*°> ^/o '•. 0.900 ^/ ji^uoi )_L.3 y/o pkim, sicut Cyrus, est exaedificaturus ?

>«. ^ II JJ vOtOl/; '•.) k j/ ',__^ o/ Scito autem o bomo Aaron non seme-
, !

tipsum clarificavisse ut pontifex


sd/o .)v —^oo 3 oi )6o(_Jt 01 1 ai_^
fieret^,

Moyses etiam, quando voKiit eum Do-


minus suus deum Pbaraoni principem- ,

que filiis populi sui constituere , semel et


25 ^)K-ii/ )1) » ^nr» )K_i_sji :o(-acLi^
saepius recusavit, donec de angustia ma-
.

o,}t_I )-^; )-JjiA6/ ^; )_^t_i> gna [Dominus] eum iu Aegyptum mi-


•:')J.ol/o ) (ih I o(Vl^).d , ^\o ^;.vn.\ sit, ac per eum signa et prodigia efFecit.

XB] —3 B \i6tS. — 7 A"\3k.|.i»-- — 10 A MivBo- _ ilAc»-Or3. _ 24 *< 23ANb.|Jev»;.

' II (IV) Reg. IX, 30 seqq. — - Hebr. v, 5.


647 AlMUiAATIS (i4.S

2i). Vel slatiirac oininentiam, ut Sau- / T" - otlSs_^aA; )—^oof—3 o/

lis, respioiomns; ant jnaoolaram spo- /


•,-.' o.«; oySj .? ^ o/ :N4s^)-_i^f

c-iem. sicnt Klial); vel |.uUliritndinem


y^l oifLsQJi 16, /vi ^^ o/ :s^ «^/;
exiniiam. iit Al)sai(mis. Seil nee specie
vs/o )o)-ii )^V^ i :j)oaXjL^/;
)-^J
Dominns tlelectatur, nee snperbos aut
\1-^ :\^i ^ldio» :)^)k-«o )^ia i 5

iactantes diligit. Samnol nannpn' ait :

.w.010l«V> ])Ji, )-ILl( V^ :) •> X y^*^


Duiuinus inliietiir cur, liumu aiitein uculi.s

viilet'. Et Apostolus dicit : Stultus mundi v^oioN^imN )o^ )-^^! '''y^\ )-^^^^^ ^o
elegit Deus, iit per eos confundat sapien- )_3l^ : \.:^JTi .'. \ yooi^ lou^; ).ao L^;
tcs; infinnos elegit, iit per eos confiindal )jaL^ :)jts.'S-y....\ yooi.^ lou^; \^'\^

forles; ignobiles, et niininios, et caii- .''\<¥sv;<^ )_:ooicL^ J; itnU 10


) )v-^^
temptos, et eos ijiii iiiliil siiiit elcijit. ut
,_^jj "^!^^^; voj/ K-i? y.N../o
eos ipii aliijuid sunl perdat, iion fjlu-
iil
1
'^ '- ^3 ;o|,^£^-JlJ jJ; ^yOO^J^/t
rielur omnis caro iii conspectu Dei, ex quo
)_-iiO»/ ^/o voKj/ OiiiO; .)o^^^
ros estis". leremias qnoque : Non glo-
o^wu^ )_l£^w^ ioi-sKjLJ ji; :V-^/
rietiir fortis in furlitudine sua, nec divcs

in divitiis suis, nec vir roljustus iii robore :oJ!^v4^ )( ^i^o oiaQi^ )v_iJ^o 15

suo ; sed (/'" glurialtir iii Doiiiino glurie- .ioUiJ^oJ ) V, VI ^ ioi-dJkjL^; ^o )l/

tur^. Omnes enim homines creaturae Dei yO-l/ oiJS^V^ ) « I ;• » ^ '^•^^ vooj^
sunt, neque est coram eo servus neque )—so ),' •> \ s.<oiov^^ o J^—.L^o :)o^;
liber',

qui ei
nec dives aut egenus, sedomnes

servinnt aequales sunt coram eo.


oii; ^ i/ :) i^mv>o ^•^iJ^si^o \%^
s\o •vO-l/ « »o » v.*0|a.^^ . -"' -
N. a 20
Et si ubertate sermonis aut sublimitate
)Iv^)^^ )jLs.-L^ JI,\.v^-v>% )i^4ixi^
scientiae glorientnr homines, in hoc
^.SJ y« ..•>>>?) jj : )_kj/ 0LJL3 yOJO|.^J^OLj
etiam non vincunt. Sic enim est scrip-

tum:Co/;('a/n verhoriim iion exaudiet,nec vir \\s^ m ^; :^Jio )l30|; ""^.^OO .);0|.3

verbosus sermonibiis siiis iustifirahilur'\

Rursus scriptnm cst : Sermonem auferta :v2L:iJto ooio .ssrrty^ -


-^i^ ^ ^^- ^ ^ 25

veracihus, el scnsum seniorum tollit''. )-^tx^o )i:>Qj.'oi.^


^ JJ.\.v\.vi v ^VV^;

AB] _ 4 /J waiv».^;,. _ Ib. A »oi>A.jl3,. _ s A |;:^-3o- — 24 B H; [II a|.

' I Sam. XVI, 7. - 2 1 Cor. i, 27-30. - 3 ler. i.x, 23. I Cor. i, 31. - * Gal. ni. 28. - -
lob.
XI, 2. — « Ib. .\ii, 20.
649 DEMONSTRATIO XIV. — EXHORTATORIA. 650

Sed et miilta [huiusmodi] scripta sunt.

30. Verumtamen, fratres, insequimini


Q_4ot» vo*^/ ^^^ " / ^? ^'i^
pacem, quieti laborem impendite; exs-
jKju^ aa:)l«o J-^ixS.* •> o^o^o ) i <.* ->

tinguite malitiam, simultates removete,


:)^'f:bo ojL^o )ln 1 4, \ \^ o^ 'in /o
exacerbatos mitigate non enim aequita- ;

5 jjoi. . ^^ )Kjia_i> )_D;)_iO jj; ^^^^OO


tem iniquitas superabit, aut iustitiam
^o )_^^; ^ \iLi\J>

>^\
) 4 r.K^ Jo
.

V)
malitiavincet, nec pax a seditione cohi-

Jo ) ' -- ,_iO ) > y£>ih.. %


mendacium veritatem ar-
^--t
bebitur, nec

guetfalsi;necpotestiustuscumperverso

)-.N....i. v;:^ \.jLi{) io io^ )-J|_D consentire nec vir probus, cum maligno,

10 )iLiv.:-i^ ) .-\.» ^o )_Li^ )^ Jo nec bonus cum iniquo , nec dulce cum

)|^VI\\ )iO|jl jlo )^^0|.iL^ )-30JuJ jlo amaro, tenebrae cum lumine, cum cali-

gine claritas, nec salsum cum insipido,


)•;. ..iv. » ^ .) ': .^\^ )ou-La3 Jo
nec cum nova conspersione fermentum
),'^ ^ :)if- )]^\.- ^^ )__aito;
vetus, neque ignis cum aqua, nec fdii

)_il<Xx* \ ) I »* uLL^ jJo ) «V» ^CL^


pacis cum seditiosis, aut cum irrisoribus
15 -^iJ.^ jJo ) T .^«)^v>\ ) Fvi.o<v> jlo
fideles, nec qui diademate cincti sunt

eum iis qui vinculis tenentur, nec filii


y !> 9 9

- II
^ '^ )lo_n.^Oo v^lLs JJo Jl v> ao dexter%e cum iis qui a sinistris sunt, nec

^.i>^ji )<^j j;o.<^,: jLs/o p<^^ filii regni cum filiis gehennae, nec ti-

oiJL^ JJ «a/o ;oi]^-.LV,, V> ^.*. t ^> V>; mentes Deum cum iis qui pascuum eius

neque
20 ^ 'S-LjL^i ^o i4\o.\ ).-i-i^; seditione perturbant , ecclesia

Sancti cum doctrinis maligni. Iniquitas


:)ia:i4j )-Li4i^ ^ ^a^ UL«i>o
non abscondetur, nec mendacium occul-
"^w^AX-Jo ^o«»—i; \—^\i. \
—^-^ r^T^
tabitur ; et qui voluerit currere , ac paci
) -^ j>
'^ -^ ^ ^ ) Vl\ » -V? ) L..-».5
et quieti incumbere beatitudinem acci-
,

>j, S V N yOCH « ^ ^; :^0^3 OOi_>;


piet quam Salvator noster praestitit :

25 ,yOf.AJ^ )o^? >.*oiajL3


vf^°<?
:)-^oJ^ Bcuti pacifiri qitoniam filii Dei voca-
y 9

)_iJJ )v_3 )ooi_i; V^^^» JJ? aJ-io hiintiir'. Ouis Patris qui in caelis est

J
.'. .-«V. )
-^V^X )_^/o ) .-V)»^; filius nolit fieri et frater regis Christi?

A*] _2 A o^iw — i A 1^*13. _ ir, II i;.jioUo- _ 19 X .;*s^v

'
Matlli. V, 9.
651 APHRAATIS 652

31. Videte autem, fratres, qiiomodo j^'p6^ ^OA \-2iOlS ^L^l ^i ojU<

iucuiula digni siiit mciuoria, i\\t\ pro po-

puli (juiete ct pace laborant. Quid debc-

bat Salvator inorti?;uit (prid crat qnod


^_bo oiSw )oo( >^}J> ) t \r>o '-JIcl:^
ab inlcrno iiuilnatns erat? (pii (.-nm vi-

veret, pro rebellibus inortuus est, eos-

que cnin Patre suo reconciliavit. lii


''^k^.o :^Q^l yaL yoj/ > «"'iio )^po
infenium pcnetravit, captivosquc cius

cduxit; cum maliijnolnctatus est.eteum oiK_3V6; ^&;io o(_i^;o v,<oi-fc-ajo oiK-sl/


dcvicit atque proculcavit, cius vestigia
>o,:.^o w*oio_^Vl t-^1 ; o| i «' I n ^^^Jlo
disturl)avit,possessionesdiripuit,portas
10

revellit, vectesque confregit; et spinas


)
N^, ^ yP>-ii.'^ I ^oJxm : o(_fcf—3 va_i (
eius tollens suo imposuit capiti; animas

nostras jnnpiio saiigniiu' sigiiavit; vinc- :) * «"•> .. )Ja^^ )^^/ )i* rogLaj;

tos e foveaocclusa liberavit saepem[per- ;


"^^ )_Jv-i; ) I f »o )-^.^Lm sj>i

rupit], mucronem gladii praefregit, ma- )') ^N" vJlls ;oi°i ic^yis, o<\ •^no )£s^ai^

ledictionem sustulit et suae adfixit cruci.


j_ajt/o ) \'<k^ N\
'''•\

(Tf> ;)tUpo > .'iiio 15

Dispersos collegit, et inobedientes pa-


:)oUti3 yi^w></o )^a;^ y^Ks :^oi.t~^
cavit. Satiavit esurientes, sitientesque
"^ n t ; )v«1^^ ^^oio ) °y i^k-^ s^oud
potavit; caecorum oculos aperuit, lan-
;yl,6ot^'p sIxd/o yia..'.;.\o Vi^^/o ^^)^
guentes sanavit, incurvos erexit, clau-

dosque ambidare fecit; morbos nostros Vc°'! —^"^ v^'


,Q O. t 0't—jOO

sustulit, curavit plagas nostras, et ae- oiici I -^ m v?' > yiK^/ :oi|^; 20

gritudinem nostram sanavit discessum ;


otlfia-.tf>>J» . « fp/ ;^2S-m/ oil6oiVp->o
nostrum reduxit, et dispersionem nos-
y « \o<; .°i\..<(3 : . .".o; y«oiaj |L^6)—30
train congregavit, nosque mansionis
ou^ 00(_.
v:
» °i N.« V
•> jJO
suae filios efTecit. Egestate sna nos lo-
^^i_9 ^-^ fK_JL.^; ) VI » ^O—s/
cupletavit, proprioque languore refocil-
sSa_3l ''«.QJL.?; ) Snii ^) 0(.3; : . .<^ vi > 25
lavit, crucifixioiic sna sanavit, ac suis

tormentis recreavit. Et quia baec omnia ^/ )-^;)_^; ;.S ..N ^ i ^6',.^^^


pro nobis perpessus est, accepit a Patre > .| ^"X> « o <^'> t—30 : ) «VI > -^; 3(

KB] t £ — 6 £ lUUs' — 8 A 0111.0»*« . — 9 A >.ot&.XM luwaxtL. — iU A >a^Io [>a^/o'


18 A uttj.
653 DEMONSTRATIO XIY. - EXIIORTATORIA. 654

]
" /> Nrt ^o > ; oo( ) ^v V); yoy V)| t nomen quod cst super omne nomcn, ttt in

|_JL^; jooio ^Q^/ Jot^; ot — ,.-SQ »\ ,


nomine lestt ontnc genii fJectatur, non ter-

restriitnt tantumniodo sed ct caelesliitnt,


V^/f y^l \ i .; \o )K,..taft2S )..VtV>0
et procumbentes atque adorantes dicant
)l/ yo^ JJ .»-.i) \ )—s/; : oiJLt-^L-flQ-s
rjtiod Domtntis sit lestis Christus ad glo-

riam Dei Patris cius' . VA constitutus est

ludex et Dominus mortuorum et viven-


^^/o y^-y^ \lil ^; vsilL-, \\Kl:^ tium , ([uemadmodum in Evangelio suo

).bcSjio )i^^ ^^j:l^ ow^cl:^. ^dloKjL^; dicit : Non iudicabit Pater quenuiuam scd ,

^lVio :)&, )-^ oi\ ^6<^ )-d/ omne iudicitim ilaliit Filiostio'. Hoc enim

^Jiio ^jl^Kjl^ y.*t v> »,>r)o :)lni\>n est praemium quod pro labore suo Sal-
10

vator sumpsit; nomen magnum etexcel-


jJo
^ .^CLfiQ- )J,
v?-»^ )—^* -M^
lentius, quia regionem rebellione agita-
^-»Lio :,^-^; )Jo ^)Ji. )Jo
^^ tam sedavit. Et ii qui ad societatem

laboris eius venerint, et quicti pacique

operam dederint, fratres eius fient et filii Dei; regnum hereditabunt, et ministra-

bunt, et ministrabitur eis ab Angelis caeli, qui non aemulantur, neque invident, nec

lassantur, nec dormiunt, et de peccatoribus laetantur cum a peccatis resipiscunt.

)^ot )J )^! cto.QjsJio ^y ^ ,^^r. 32. Carissimi, scripturas Dei discere

15 «d/ jJ/ ^yO—1/ )C r> I; va^)_J; i^ rfl Vi ac legere non sufficit , sed ipsas oportet

efficere. Et ita nobis videtur, si quis in


:)1q^. ^J^ )_^>J1K^ )_L30|o . , -^Ni;

conviciis et in contentione versetur, ne-


)_£ivi )oop )-iiv^ )IU^, )_^,^
que eius orationem accipi , nec suppli-

cationem exaudiri, nec munus de terra


od^VjO )JivJ^O0 jj ),^.;/ ^_>0 OUL^^QJOO
tolli', et eleemosynas peccatorum re-
20 ^^^^ :.^ j l«iui^ ^n ^.^ >\
missioni nil prodesse ; nam quotiescun-
)jC;i ^J^ :J^ )-vCL»o )i^i, \^\ que tranquillitas et pax non inveniuntur,
)_Li, JS^o '.\ii><y^o )i)_a :) i:^ porta maligno pervia est; [ubi desuntjcor-

^^^-. ^ -M :).^^ ^^^^V^^ :) -^nnvo reptio et disciplina, nuUum est iudicium

:)»iQs^ ^^ :)-iQ3 ,_*:^ :)-J>-i; nec disquisitio. Triticum confusum est

kS\ —2A l*»3a»i.. _ S B oin. U;joc. — ;'.


.\l;ai>. _ 17.\ l^sla,. — 11 U |-"^\- _ 21 B ,*^ l*'^-

' Philip. ir, 9-11. - 2 luh. V, 22. — ^ Vij. Demonslr. lii, § 14.
055 APHRAATIS 656

zizaniis ailmixlis; sj)iuae incresount,

conturbatoresmulti|)licantur,subsanna- Is-i )_j<Jq_d J^ \k I m -^-^ K-i


tores praevalent deficit reprehensio ct
, ,

)_i^_ju-: ;)-i\-V> )o».-La_3 :)_Aj4


emendalio. (>f prudentia. Inratuatum est
iliia^fl Jl ' n* :)^3 ^aiol :)_L^
sal, oculus obscuratus, corpus tenebris

obductum. Negotiatioablataest; intran-


^S>oi .saiiJo "^^—^f^ ) viSmi K^o
ti et exriinli nulia est pax. Tulcs parit ^^1)^00 -^^ \lo\ . )liv-i iS.a:>o )»)i

((inlcMtio rinclns. .\nnc vt'i-o innotes- )|L.^^k^'^o \iJ.%r> ^v-sK^ioo )J^o

cunl iuclili, solcrtcs disccrnunlui', cl ) l »%•> . .* ^oi»; ^ »\ ./ : . « n ^K^


probanturomnes strenui ;[his]quipacem ya-LjCi v> N. » Ti > >^\ >ft No
)'y-iiA )

ins(^quuntur el tranquillitati operam im-


10

])cn(luut , mercesest firma anqiiaipie re-


y^..t-v9iio :)-^."(Y> ^,.",^. rr>o )K^j6K^
muncralio. Hi sunt (pii stant in ruina, et
: yOO|.^a^ JL3( ^i. JJl ^>0)> vOOU*-2u
saepcm obducunt'; (jui seipsos pro po-

pulo traduntlabori, et memoriabona cum >o, N \ ^ l ). ,i(. ao,—5 . / V) i[>K-^

praeclaris ac sedulis servis signantur. <>)v^^ Jb^iso )J>i>J

33. In cuuctis geuerationibus, caris- '' '' . ^' ..'^* ,'.9.1) ,.

simi,et in singulis temporibus, creator


y^l
t

^J ^-d)-^ * y ^ .^ -1 ..); ft—^ 15

)'^-^; oio/ yjn •> \ ) ^ ^»J^ \ °> %


\
noster bonus, prout ei placuit, pusillos

magnificavit elatosque despexit; exalta- ^-a_^o \ '\ m n\> Vt^j/o :)-J^'i y^^
vil Immiles et superbos humiliavit divi- , viJ^o )^Ki^ ^'i m v^o :)-i)--^

tcs ad inopiam redegit pauperes autem , ^^>^o )-JK^>JL^ ^•^siLiio : ) nmviN


extulit, potentes depressit et roboravit
.)^jjs ^_JO.o )^i4^;ja^oi6 ;JLj1.-; ^ 20

infirmos, fortes deiecit et tenulores cou-


^i-o ,°)\ .. )fQ_b.j J^....-^*\ ^»/
firmavit. Sclli aetateminoremlocoCaiui
) s/ ^o;/ <» \ - wo I \6 ;)( •>o -)
maioris exaltavit, similiter Noe loco

Adam, anctorem mundi secundi", et


.aL- ,r> .'. m *.)-^o :) i ."li )-^^;
Isaac loco Ismael et lacob pro Esau , , lo- :a_cQ^ .°>\ .. onnN r\6 :^..>^.v> > »/

seph pro Ruben Ephraim loco Manasse, v» •'^ ^ <k'j .oi\ ., >3L-apaI..^6 25
,
-f °>JI-^

A-B] — 1 .V
^.
1 ..N . _ .; A ^t-s.0 uaajV- — U) B lii siinl ijui sliiiil. cl Iriiiliinl sc ipsos lahori. ct slant

in riiina cl sacjicm iihiliiciinl popiilo suo Js/ \.i. U^ ,^.^ino .|C^io^3 ,jsa-Do U.vi.s>» ^oo»*3j ^ot^o ^»o»
IC A -r^^ Ib. A \iax\.

' Ezecli. XXII, 30. -'


Cf. Denionstr. xni , § 7.
657 DEMONSTRATIO \IV. — EXHORTATORIA. 658

Eleazar et Itliamar pro Nadab et Abiu,

«"^ - o^.^^o "^ojuil^o :oo(^/o o^ losue et Caleb pro decem aliis explora-

toribus sociis eorum, Samuel loco Heli,


''^>-.)a.'iifl,t\o :yoou'f.^ ^^dJL^ Jt-flQ^

David pro Saule, Salomonem pro Adonia,


:^o)_fc .P>\ .. »^of\o :JJio. .aL-
leroboam pro Roboani, lelui loco Achab,
5 VLLsjg^o :|^o;/ .'^\ » ya.yt .\ *\o
Mardochaeum loco Aman Danielem
, et

:o_^/ .<^\ .. oot^-i^o : VI S. -> .% j .^\,««


fratres eius loco sapientium Babylonis,

"^) ,t i,'\o :^-:moi .gi\ .. vA^iio^a^o ac tandem gentes loco populi. Similiter

auteni et mulieres exaltavit : Saram prae

:)i>\. vS/ \1m{ .l^cLb. .°\ ..


Hagar, matre primogeniti, Rachel pro

Lia . Annam pro Phenenna , Esther loco

Vasthi. ^lulieribus etiam prophetia et


.a^ ) f.^\o :\^ .2;L-.^W-4^6
iudicium interdum tradita sunt ut . ei li-

vS/o ..^1^6 q\ - *^K_flDJJo :) I I °>


buit qui levat humiles. Exstiterunt enim
^>_i ) i.\ ;>q\Kj./ )-i-i;o )i^-:^
Maria prophetissa , et Anna prophetissa,
et Ilokla prophetissa, et Elizabeth pro-
9 !> ^

13 )^ -* -N .^^.Xou» )Jk..^ )-JJ:o )J^s^^ phetissa, et Maria prophetissa, Geni-

i,^;X^ )J^s.^L:xJ ^euv^o )J^s,^t:3j N\->> /\/ trix Prophetae magni. Debbora etiam

prophetissa iudicavit Israel, in diebus


lk_J; )^- -* -^ I
)id_3;o :) dt ) — .'
^ I

Barac filii Abinoam, regis. Nec quis-


^clLl^/ V-^ a>-3 -^^<:^^ ""^^ fr\*,\\
(piaiu Dei nostri boni voluntatem in-
:^oCk/ )^, oO-^^j \ll aJ/ ^ .)^i^^ crepabit, nuUus enim iudicia eius un-
2u oi£^Vo/o :s..o(cLiL^; ^jl^ oj/ )1; ^'^^^sjao
quam scrutabitur, viae eius nonpossunt
:..otdi|-.i .."'•>. J^ mv> jlo :^Jai^J^oo jJ
in(|uiri. iudicia eius infinita sunt, et

•>o(Jk^U )^2ji.>oJ^ jJo cogitatio eius immensa.

34. Magna enini suut opera Dei, pro-

fundae et absconditae cogitationes eius.


|J1 :o<K •^»..v yOt_S-ioJ.o ^n / v< \o
Caelum suspendit sine columnis , et ter-

25 jJj )_5.;/ 'iwDJo :); Q-V> \ jJ; )—^Oft-» ram sine fulcris extendit. CoIIegit aquas

• )K ." :; ft ^ ) ^ Vi .t 1 -i ,\JiL.^'Jo\ iu receptaculis; ventos et procellas iu

AB] _ I A ;joC-;o — II B li-M »-;^ V=jv — /''• A li.n <>>>. — 13 A U— — 16 A lc^ secunda

maim in 6^3 niulaluni. _ 17 A Isi Usi srcuMda manu in \S>i \\^ rautatum. — 19 A crcatoris nostri

[^^^- — 21 A ^ta.t^x 2.; A hi\i-


*

659 APlllUATIS 660

siiis thesauris luitu suo conclusil . Fiiuia- .ou^j -VjoU jLi^o |_J6V vJlI--

nicutum cxpauilit luoiliuiu. ut acjuas ah

a(|uis(livi(lcrcl; aridani a inaii s(>|)ai'avit, :)_Lio\ |_iio


^_io jtv ->/. 't '.
sAV-3

luniiiiaria rirmauuMito adlixit, montcs


.°i f>j :) \.f>v^ Jr-^OM ^N ^ f> :) v>-»
supcr tcrram erexit

tinxit
, dicin a noctc dis-

luccm a tenebris aestatem ab hie-


^ )-^-V>-./ ^ :).^W^ )V^ ',

^
, ,

uu'. Arcuam densavit ut ficrct mari ter-


\4^^ •\-^^ IvioMo :)-^
minus.ct maria oceano circuuudusit; ct :y<ri\ ).^«4-l JU -H»/ :|o)^ r^

fluctus terminum non transgrcdiuntiir. jLx^ : sjoo » . fK>) 3 ) V) v\ . .» -^ ..o

Sol absqucpcdibus procedit , hina muta- ^oi^ :)_^oa^i yt, 'tN jJ ) ^ } r>)

Iiili cursu cietur, nubes sinc pcnnis su-


:\j^\n.,^ )90U3» );)0 :)UJ) jJ; ) .». v> lo

pcrvolant, vcutus ahsquc alis spirat, et


\^i \^o :)-i^i; \Jh. ^oti
undae carentes anima decurrunt. Terra
.yJLsj )1; )
•. v> y-^MO ;) °> > •> jJ;
aquis suspenditur, ct aquae in funda-

menta congrcgantur. Spiritus non cons-


^tt.-n )-iio^o :)_i:io^ \lil \^l
picitur, nec palpatur aer; caeli formam KA :)_-^-^ )I>— J^ .)_<£)LiL3

non praebeut, ncc nubes cognoscun- ;) . >o*\ )I^; JS^^ :i\ji )Lil^ 15

tur. Validac sunt bclluae maris, et )IcLx-i ^u:i< .^J^hJi» ) yk io


mirabilia cetc quae continct. Et mens .oii^; I y li ^oi .^V>lo )_M_i;
)

pennas suas explicat, cogitatio alas


y*mV»3o )J^^.^U . . ^ Y ->
^^ .*i>'^

expandit, sensus animi scrutantur, oculi

conscientiae intendunt , et aures adver- 9 4^ ^

tunt , ut investigando dispiciant et vf-*-^«> ll^O^ V.. II y V ^fviOO )_' .5 -20

edoceantur; extremos autem fnies ad- >6.f vi^N^i) ))-M.Vr>i. )J^OLiCLlL^; oiJ^s-Ls

sequi nequeunt. •••) •N'^'^ yOo{^ ^SmJ^Oo ))o :) -^00%

35 Quis scientiac sedem deprehendit ?


.

quis radices attigit sapientiae, aut locum


axioo ••.)JL^P Ui J^;/ o 1 v^

prudcntiae adeptus est' ?Haec a cunctis


. I ^JSoio ojL^o '..)J^o&a.J uJiy-ji' ^t;/

viventibus est abdita et a cogitationibus ^Ls.£ ^^ oo w.o( ) ."m^ •. Jlonttt il/ 25

universaecarnis. Neque homines hebetis )-l-d;pO JJo VySQ^ XO; ^ti ..V) x^M

8 A — i;; Altc li) .\ l^r^^.i.xi. 22 A ^iiM' //<. «

Cf. Eccli. I, 3-
s

661 DEMONSTRATIO X[V. — RXHORTATORIA. 662

inycnii auro comparabunt eam sed the- ,

^_io oijota_j ;^-i_io .JJo), > \ o«|-^ saurus eius petentibus aperitur permit-

titurque totus. Lux eius solem superat,


.jtoiJD ^^ t^;o(o \\-B o(«oijo ;) * vit
et splendor eius luna iucundius clarius-
. - '^ :)K^L^;1 >^a,a oC^ y -.^JuL
y>o
que relucet. Intima' mentis eam attrec-
5 ojk ^l-,_k> ;)J^^ % ..>n ^*S-^ 06^
tant, obtinentque eanVsensus cogltatio-

oi ^\ s^h ^K-3f .) I
.' \l -^ioi nis , et thesaurus" animi Ipsa potitur. Qui

oiK-<L\U >.». °> 1 ^ v£DflS)o ;o(^ «...•>>V) cordis ianuam aperit eam inveniet, qul

;)•;,.--«.D )_Li/ -^ \^-^ .0^ i-;^


mentls pennas extendlt ea fruetur In viro .

prudenti habltat et cordl saplentls Inse-


,

. ) VI m t .".; o< -^N o-^ )—s^JSooo


y ritur. Radlces hulus [vlrl] fontlbus Ullus
10 ) ,1 00 ;oi «NoHvi^ ^mKjco o^',LiL^
firmantur, et thesaurnm abscondltum in
) .'s\ °> v> .[ly-LJio-l )^ VI / ff> 01— illa possldet. Cogltatio elus ad sublimio-

)^K-«lJ^ooo :^-iioof ""«iSjoA oiK.ai....v^ ra fertur, elusque anlmus in altissima

\y-,l / X v^Av '^ 4\ o(J^s .* r, v^ descendlt. Intlmo corde effinglt mlrabl-

lia, et acle mentls vldet fines marls.


u>-Lv..\ ^>.^o :)lo(-iL- ^l oc\\ o.^
Cuncta creata cogitatlone comprehendlt,
15 - '< -• .) VI v> ^ N »-0(Q_»_^V

^
t
V*^ et ingenium eius ad acclplendum dllata-
0(Ji^ 2LJL.
tur. Templum magnum fit Conditorls

)—3) 00( .0( .'^ -^ C> 0(9 00(


Jl •> <;
'J- sui ; Rex supernorum ad Ipsum intrat et

\ ,^ o(_^ \y—ix> ^)-Jsx) :o(;Q ^^-^; commoratur, mentem eius ad excelsa

provehit , et cogltationem ad sanctltatls

suae sedem sublevat , omnigenosque ei


20 Ot-lttO—O ^- - ^'^ 0(JS. 1 1 .. VI >.., <^v>o
thesaurosaperlt.Anlmuseluscontempla-

tioneabstrahltur, cor elus omnibus quae


o(A )_:5J^OLbo ;)lj ....s o( f .' \; )o(-3o
Quae non noveratel
perclplt captlvatur.

)a .1 Vio :
^o i> .^-i
"^ 4\ o( L\, manlfestantur. Lociim illum introsplcit

)U/ oo(_3 jj-j: .>a.f_i i, yo^ o(A et contemplatur mens elus quaecumque
;

12 B ei&c».'M. _ IS B oi^.>;jo. — II « Itouaet. ovi>.. _ lU B px. _ 16 .\ oi^a».2«j3. — 17 A.U

"r
_ 19 B l^Mo. Ib. II |^^»6iv. _ 22 .\ U^v

>)iSLti fhcsaurux, reccssus {loh. 11,6). krm. funfjf videtiir armenus Iranslator voce i^A/ip, galliee
abyssns, aUiludo (Antonelli, p. 431). — - ViioL « anias, provision » (Antonelli, p. 432, //orrco), quod
reliqua, superflua, seu copiae, opcs, quod e.xprimerc et mox repetit, sed male, pro >».U idnna.
(i63 APHRAATIS 664

oornit iliMuiialiir : uiigelos omnos ud 11- ^•> ^ oi 1 .' \» ot /N^lo :) o—sK^^


liiisministi'iiiim i)roporantcs, Sorapliiiu

gloriam oius sanclam proclamantes, ce-

loribus ponuis volautos, albis ot praocla-


. Vt ^.;Oto ^^(LJo JJL^;1^Lo yOOt-^CS^^
ris vostibus indulos, iacies suas prao
^^ yOOi_X_3/ mi^n :yo<
rulgore eius velantes, citiusquo vonto ^ »

currentes. lllio constilutus o^t tliniiius P«»


^ ..t\-.N>- Ao :oio-^j

rogni, iuilcxquo in Iribunali paralus; so- |ln l\>o; smioU w^i ^ts.^ .)-^o;

des positae sunt iustis, (pii impios iudi- ^f-^il :)-J-i? *^— :i ) I '.\ jLs^o
cabunt in die iudicii. Cum igitur sapiens
jJo N \ « i I yOXDVas nViju^
.f; )

locum ubi tlicsauroruiii iiiiiltiludo j^ropo-


\ yr^ i "x :, )j_^; \-Jo .)—L^; yao.^ 10
sitaestjmente contemplalur, tunc auimo

so extollit , et oiniiia boua corde coucipit


et parit. Universa quae sibi praecepta ^_^S->3 OtK'l>..>0 )_^^X^.K^ . .f .o<

sunt moditatur. Figura et aspectus eius ^^ol3 )_i»o : _i^ ^'^ oi->\ , \o>oo
in terra[exsistunt], sensusautem mentis ^^^ oiij-«o oiia-^« .^—cLsi/» . ^"^ ,
/

sursum ac deorsum [versantur]. Cogita-


'''ii.—iL^ otK .* Nji .»o \^\ 15

tio eius solo volocior est, et radii ipsius

citiores vento , instar pennae levissimae


_^ oiJ^ •>>...af> ^ Ji„ ..^^ .tv...^^o

)_^09 ^^ oi«f>,«l;\) _<L>.V3o ;) tvm


quoquovorsus [feruntur]. Sapieus in co-

gitationibus suis stabilis est, oculissuis

vilis abiectusque, et nimiothesauro sibi oii) .. -) jo_^/ ; oiJ^ ^ j> .,..v> ^ ) ^ -*•* -

infuso repletur. Noctis tenebrae illumi- . )i .*>\ )>.^ ^ ji^o yJjCLio : i ll^o 20

uantur sensus suos quocumque circum-


;

;r » v»o ;;oiJK.:so ) ^o t r. ) .1^>\..5


fort; mens eius omuia fundamenta ex-
oiL^ji )i^ ^_.i^^5!i>a^ ; ..ojaLS^f
plorat, et scientiae divitias oi praebet-
.)Ki^, )>^oii )JJ^io^o )j£)JLa^
Quod auribus uoii deprehendit videt,
quodque oculis nou cernit ^>_M> jJ;o :\f-J. 6o| y^CLJ;/ VN VI % )I;
percipit. Co-
gitatio oius maria omniatransmeat, pro . «nS.V>.. ^>3 IV-^ *^''-<^' °^ v«0|QJl.ikV, 25

nihilo duc(!ns fluctus vehementes; sine ^o


)JJS^^ oiS. ^. »>.> .. :oii.^.l.r, ^n

— »1 « oiboa^v _ l;; X -h^o [i.^^o- — 18 A i,.v>. _ 19 Aom. w^a.»^^"- ^ 20 A \xuj^. _ »1


JB i;ueo. _ 23 AB C^o- Ego U&-.kio coniecl. 2;; A dw- — //*. /* 1.=»..

665 DEMONSTRATIO XIV. — EXHORTATORIA. 666

), ,\ \ V^o wo, ) 4\/ )), ;) ^ V ol navi et sine nauta mens eius [subvehiturl.

.oi1;q_^j1; ;t^.jj>oo o; .oiK^;! Magnus praestantissimusque est nego-


))_^
tiationis eius thesaurus. Cuni de suo
^;K^o :',A^ )J oi^; ^-:»o ooii
^ largitur, nil deficit, etthesauro eius pau-
)
-^ '•?«
oC^ K^ .)— «•^iihv) oij^ ^-^
peres ditantur. Nullis terminis contine-
.oi—sau^ ^^^ )i—^° ^t" «*°>
"f o i II .'n ^ ^N
tur cogitatio apud eum conclusa et in

o_L^ >ii-aoJ^. % V)o )v-^ ) nXvii );i/


sinu eius considens. Quis poterit loci In

V .jLiLbO quo rex commoratur eique ministratur


divitias aestimare? Hominis illius red-

ditus et sumptus amplissimi sunt, non


secus ac regis qui nulla re indiget.
10 , ^t»^ ^ •^f > « •> / H r. ^_.'4 a.\, vit
36. Auscultate autem, dilectissimi, id

fpiod nobis vobisque pariter referimus :

m 1 i -.j ^{ ^ < )^; oiL^-^ quomodo nempe cunctae Dei creaturae


voluntatem eius sequantur, neque eius
)^ )f^ .oUf-oQ-s x:^j-^ ^o
imperium detrectent. Singulae earum,
"t \ ,
.* n °»; )—20 ^-^/ y^ .CH I v>
prout ipsis edictum est voluntatem eius ,

15 oUL^o :)-U« <*-J^^j i^J^^- "


propere perficiunt; homines vero ali-

)Jo i^J N v> ^_s^ ^^


"; -» >—*-'/
quando non obtemperant, Deique volun-
)io ^f L )Jo oi — L :—:>'{ y-^^ .^-^ tatem exsequi renuunt, non videntcs,

JBO- /\ «sK >rs v^ jJo . «^ \ VI » neque audientes, neque intelligentes *.

oljLA )_^;/ ^.j,^ )_^»_^ v-4^ Sanctissimus enim fdios Israel per lere-

20 ^^oA >. I >?» :vOOi^ ,_:>o/o^ ;( n\\\ miam reprehendit aiens : Me ergo non ti-

inebitis, dicit Dominus, et a facie mea non


w>.>ft»-o ^oo :)_^p« 't_^/ yoN ..;! JJ

contremiscetis, qui posui arenam termininn


)
"^ --> %-L JS> vi' tr>; -•-
vO^ojl )J

mari, praeceptum scmpiternum; et nnn


i
^ >-
JJo v\\. \.N )
'•ft'^v> 1
) vi ;\
praelergreditur eum; reluctatur, at non
•-- ^ » >^ )Io a.I^s sJ^s :co :oi \ potest, et intumescunt /luctus eius, et non

25 . *-, -^ ^ )Jo >^o\\^ ^_.Lio^;iJisJ5oo transihuntillum. Populoautem huicfactum

)_^ ock )^ M^ ).^v-j:_\o .oiS. est cor rebelle et exasperans' , et nolue-

KS\ — 2 A cursus eius w^-»;-» [«^^U. — 3 A w^aai. o»3 |;»o. — 8 A \isaSuo \&^S. _ II A ^>l.
14 A o^ rfiSv — 20 .\. om. »:\-

ler. V, 21. — 2 Jh. V, 22, 23.


007 APIIRAATIS 668

luiit audiropraocopla moa. Slupoiulaau- jJo :j- >o .v>o y,i

toui miracula vidctc : uiaro obstrictum

aroua, fluctusquc praecepto coercitos; )l^,i


JL-l^ j_Ai V_^/j :)l4iboi
procollas omuos verbo cohibitas ad cae- ,

)_j;_i>Q_9L^
luiu

doiii
usque surgentes

depressas et subsidentes usque in


et conscendcutes,
)ts.\. >o' ^ jJo-i io^ ^^
prorundum, torminum autom sibi cons-

titutum noii praetereunles. Si quis au- \-^^ ^^.iilsSoo ^;^Ajl^OLboo ) «"vi nN

tom dixoritipsas naturali sua oondicionc jJ vooi^ t ; n °>f ) vvL..,.Ji :)_^oooiK^


cohibori. intoIlii>at cx iioc (pu)daociditin
vOO< I ^t^i \-^\—^ «A-i/ y/o «. V, 1 \
diebus Noe. Cum por aquas dihivii iram
JL^oJ-df ^oi ^—^ ^^oK.fiQj ;>V,, /«>/ 10
suam [Deus] immisit , abyssum a prae-
)_iia^; )-.^:>o-s )>.,^i ^J^/ ,_3 .woj
cepto exsolvit, arenaeque ligatae sustn-

lit edictum, ot cruporunt aquae, termi-


)_^i ^i ^ )L:^^ ^ ^ »

imnujue sunt transgressae , et cataractae ilU^l ji—2. x:-^ )-J,' on o, vi.^^


caeli apertae sunt ; firmamentum, termi- ) ^OQ W.1 O^ 'l No ) 'i yo O >vUl/o

nus iutor aquas et aquas, disruptum est, «.ji—sl/o :) •L^oji >•«• •> «11 Q_«.K_dl/o 15

lactumque est adversus impios iudicium.


:) i\^\ \-h)0 K^i^ ) VVI....1 ^jLjjii
Firmamentum enim utterminus positnm
-^^4^ .^q-jL^ ) I t? , ^ n1/o
liierat inter aquas quae erant super fir-

) •»•
•sft frs-.^ ya-J-eo ) •snn ..1 ) v/n;»
mamcntuin ot aquas inferiores, sicut

scriptum ost : Fecit Deus firmamentum in \—L:m ^ - -^^ )-jL.i_D; ^io^^oL^j


medio wiuarum, ut divideret aquas ab ^ \,^ :o__iI^s-_3; >t^} \.^i al 20

aquis', adfixitque ei luminaria, et voca- )ooM; •«V> J^^pcLs \ mCii )o^


) )

vit ilhid Caolum. Congrcgavit autem


:) •> Sfi V )—^•_:»o iS. . ••»
.»t
°>

aquas a superficie aridae in locum unum,


.) .—vv_> w.g) ., no J^^OM oi.3
congregationes aquarum appollavit ma-

ria, vocavitquo aridam Terram. Facto


),'lii )J^ » .- -I ; 0L_9/ ^ )- _io

igituradversusimpios iudicio, consump- :)_>Lia_2; );^ )-L^% ) ii^\ :^ 25

taque generatione perversa el praevari- j-Ai» t^ 1-30 .)_i.j/ )^^> )!

IG A U-oW- — //'• II \^o\L. 17 «


Hais. _ 18 \ U^iU- — 10 21 A \:>^ii

' Oen. I, C, 7.
l
609 DEMONSTRATIO XIV EXHORTATORIA. G70

catrice, reversae sunt aquae inferiores in

abyssum, et emersit ad observandum

iussum arena; cataraotae autem caeli


:)Jfi>^ t^^ jUj>aio :j^oo.J^d
prohibitae sunt, et aquae superiores iux-
^V-^^O • ) -" V-' > - -^ -^ Q-<^^ol/o
ta praeceptum firmamento se continue-
:pf.o^ ) ;x- N \-J^ )-0..o;
runt , reseditque mundus inter aquas
^^.^sAj )
{• >o K..« •>
) v\\\ oKio quae supra firmamentum sunt et aquas

» '^ K_-M^^; ) » NTio ) \ / f>i ^-^ quae sunt infra terram. Et aquae multae

[-L^o nubibus comprehensae omnes cohi-


y/ > «^ 1 ..; )) S^rn :)-^>;/ iii

bentur, et fundamento voluntatis eius


. .*vi »ee>o . .No yooiS3o ) T i n )
innituntur. Sed non aquae tantummodo
10 ) y v: |o .oU—2_=»j; )L«>))Lfc^
eius adimplent voluntatem , verum et
kS/ jl/ ;rn r «' •>; o, ^ \ ;n .. \ >
creaturae universae placitum eius omni
K-lJI .t\ n ^ ^j V ^ ^ otLijLji ^ tempore exsequuntur : acpiae videlicet

:w»a_i .JLaooJla )_^ «^^^-^ oti, 00°^ in diebus Noe, aquae iterum cum igne,

>__30f_^0 }
3a_li —wO J^O—JO ) . v>o caligine, cyniphe, locusta, grandine,

—«>«.,v>a; yo^u^ ^.^ JLao jo universisque plagis per Moysem in Ae-


15 );i—>3 )

gyptum [adductis]. Sol etiam, hina ct


) « "«^ * N\ >oits_t./o ;) to v> , » -t

lapides grandinis paruerunt imperio lo-


' ''..''1*1?
^
^'
'0 19
I

) ( «^A a ^ );«—^ "^) )*°< °^


sue filii Nun, cum ait : Sol, sla in Gahaon,
yO\ ''.x'^ ) >V>»; :V^( p vOJV-^ ^oJl*;
et tu, lana, in valle Aialnn '. Ouare A'ero

) IV\6 .yO^^/; )^s^..aSL3 )iO(XDO 9^0 stetit sol in Gabaon? nisi quod cum Ga-

20 ''V^OO jl/ ••. yO \ -1


4^^ ) « V> > jK_3 baonitae ad Deum confugissent , contra

\ )-s ipsosascenderuntregesAmorrhaeorum,
)oi )_»Q_^ ) ^ 1 \^ ^ 0»—^/;
donec eos losue delevit quando ,
sol co-
yO0ty^\v^ yoov.'^^ oo\«)6 ^^^^Lco^/;
hibitus est, et luna constitit. Stellae quo-
».«*» v^/ t-^/; ) v>r-\ )-^''^-^/;
que caeli voluntati eius obsecutae sunt,
Ot_3L^kO .))0(-tt )J^.bo ) % ,vu ^Q-o 1-3
et tlimicaverant de nuuisionibus sais, et

^^ ojiKiJ./o ;)_.i2>oji >« ^•>o'> oiJ^Load pufjnam fecerunl adversus Sizaram et Ma-

\Q_^ )——^t o Ot S \o :^oo|Jn ^^—SO; ilian-, in diebus Debborae et Barac filii

. 10 X ^|CJk. 10. X Um «Oj^a : ^(.(1 5&A^a secuiiJu

nianu erasum. — 21 X [Sa^oL^U^a^

los. X, 12. — - lud. V, 20.


671 API1RA.\TIS 672

Abinoam. (Hiin et tcrac i-dacissimae vo- liO-s; « . V>Q ^_3 « »t V>o )\

luntattMii eius impleverunt ; ursus cnini oijLlsJ I;_aLilo ^oJL.i.

pueros, sobolem impiorum, exenteravit; jli^


)_A^ l^£ M; :M-^% ^i
leones Danielem iuxta praeceptum ser-
^\-^ jIcL_iV/o :).N ..tjV; IP^
vaverunl; piscis etiain pelagi obtempe-
oiLLs,; ool ^1x6 . jj^aSLja "^Ui;:^ :.

ravil niandato imprranlis, ut lonam de- J • •

oi^«-^«.^ oi^ » 0*=^


t—3 ) VI . •> ) ia_i
irlutiret; iteruni. ul tlixit Dominus ei,

rcstituil illum in ant/a»/ '. Vohintati ip- • lijJC:^ ot^ oik po/ ^ t^oJL^
sius paruit et verinicnlns iii plaiila eu- );6f-X^ )-X^oi 0|-La_3« S^i If •^ \0

curbitac tugurii lonae, (juando ul ipsi t


n ">
t—^ y'« »; oiK^^k-^^-bo; Dv^;

iniunctuin est eam secuit; ventus autem \


) 3CL-Jt; ) ^6)0 :oil^s vi ^ o6 ot 10

torridus, seeundum praeceptum, arefe-


Ooi Of—Sl-^O •)—>t oo-Sus Oll^s lL_3o/
cit eani. Eliaiii voliicria animalia eius f)

:) 4 ^; )^ww,V-3 )—^Vo-is ot r «' ^»?


imperio obsecuta sunt corvi Ellam alue- ;

torrente Carith. Rursum pisces


o, ^vn .Kip; JJLJLa )-A^ a-ifloilo
riinl iii

plurimi voluntatem cius adimpleverunt, ^ f'


I
.A >-JO—J ou
2i
_3t OO;
61

quando mirabiliter ah Apostolis Salva- ^n .1 .^" \ \ » Ot—Itl/ )i^Q_M;K-3 15

loriscaptatisunt. Iterumque piscisalius o r I '. 11'«' ^ v^


-^ •*
s30(_. ) 'V-m( ) '^o '^-^t-^!
pecuniam census pro Salvatore et dis-
. oi,l.^vCS>i yO^^JiQJio ^^V3 .°i\ M \-ii
eipulo eius Simone praebuit. Igitur cae-

lum et terra et universae creaturae voluii-


tati eius oinni tcmpore obsequuntur,
« .0« !>?> )^— ^ : ^s^t-^ ^^00 01.

LLsj iji. jl 20
et nuUa unquain coniin inbenti obstitit.

37. Verum apud hominem inventa est


sJ^oi/ ^j/ i<L^ )_j^^' v^ jil
violatio praecepti; a primo die usque in

saeculum legem transgreditur. Hoc quid-


^cik^ )^fi. vS/o \-^^ )^ ^
)ioj^pcL^ v^ l^/ .) fpQ.vn.1 v^\ 601
quam potest esse acerbius dilectissimi , ?

K_^w_bLs; :);ot ^_>o )—3»; ^* -^ -'--

Ad excitandum tumultum et contentio-


.
•-•

nem prodierunt in populo nostrohomines Q_o_a_l )ii-^;6 )„.lMa^K;f ^ioJLi^^^ 25

insolentes, perversi, aemulatores et con- \-ll-^6 ^^ \^i^ \JJl_


^^
ABJ _ 2 B oi^^o. — 3 A 13,. _ t2 B ICw3j- — //'. A owyoaa [ou-a,. _ 21 A lj.oa3 [L«>a^..
— 23 II ;a^. _ Ib. A ^rf)ft3 [l*o<Liai. _ 28 II \^aS,o-

' lon. II, 11.


,

673 DEMOXSTRATIO XIV EXUORTATORIA. 674

jJuL^ : jjL^^^il^CJtoo ^L^i^ ;Jjy(Tr>-^V)o temptores contumeliosi


, et maledici, ze-

oJiy M : jIajL2^< uk^eutVo )^a.\; : ) v> m .%o lotvpi et inviili, perturbatores, avaritiae

dediti, qui contritione gaudent, et rui-


:|i^a^ ^.~'i'tY> :|JS.^^jl^ ^^<;o .J^l^s.^
nam diligunt; oderunt aequitatem, ius-
I^Jo j.ia:ii:io )ia^o :)iij)a «i^^o
titiain proturbant rapaces fraudatores
; ,

•) «"Jj
•> V... VI y f> : yoot .y ^ . uk^^JkJio
mendaces , in socios fastidiosi ; in dolo

•) ^j^- ^ - fN •-• v^ w^ :).bsJt6f-3 w.»l)S> m vio consistunt , el malitiadelitescunt, bonos

) ) ^ ^ •-•
-] -^^ :)—i^iQ-. .... % I •>V)o cavillantur, lucra conQ-rearant , iustos ir-

:) L ;.•-» .V) >,V.i^> v> :) L/.y,.* ^*^a^>o rident, iurgium amaut paeificos contur- ,

bant, suscitant lites, concipiunt iniquita-

if^ 7- y it ** r V t? 4 tem , et gignunt mendacium ; sermones


10 :)i.o;^t^ > « f> y.;o jL-^ /.•^«ViiV :)'t-ooji
pervertunt, correptionem repellunt , fu-
• ) -' vt «Jk-^o )N.vi_.; ..^"-'S; v>
rore pleni sunt et hebetes sensu propriis ;

l->#.. ^ -^.. ? ^ 9--..-'' ^»



j
^ffrtvs
I - - i I ffftr. ^ocn I . *> » .. VI « nv>
voluntatibus se obfirmant, pauperes
-p-^ :)_ioa:S;4o )j5>Jo )_io1o )^K— aversantur; superbi, elati, direptores,

:)_auL^o Jjbsil :Ji^ ^^ nXv^ \^r^^ exactores, blanditias admoventes, dic-

teria colligentes, cupidi. impiiuati, ad


15

perditionem illicientes, ebriosi, helluo-

nes, fallaces, dolosi, invidiam celantes,


:) iV, .".
s./^ S\v> :)i)jLO ^'^ : ) * V ^
malum rependere amantes, odium re-

: )Io 1 « ^ ,_io y»n*.\-co6 JL_aJ w>Jl2k ^ pensantes, et litem commoventes; dolo

Jb;:i :)K.^Vl3 >•.•! ^jvio )4m^ ociijo.^ referti , bono autem vacui ; pccuuiam

20 JjeuLs ^^-^f :) ii^" )f-^/« )-«^ mutuam dautes, et faeuore vendentes;

^'^JllK^OO vpio operariimali , mercenarii pigri. Innomi-


^OOOLlU.^ ^floo OtliflJ.2>

ne Doniini nuinducant , ntimine eius lio-


Lil ^-.^oi .^.^fiV,
voj <v> w.ot<S \v> ^oo
iiorantur, nomen eius iuvocant , ab eius
^606. l^-^iso ) ^m-; ^ij, )L-:ij Jbt3
autcm sermonibus sunt vacui. Hi sunt
Jldla )-i-.t-^ \^jLL yoj/ ^«^0« .)J;1q-.
operarii dolosi qui pecuniam coUigunt,
^\oi .)"^vJ JSsL^ )-Ji)^Jo :) 001'.'.
nihil autemsuperlucrantur. Ili sunt servi

)L4^f )_iAj :)-;.ioa= )-J^ v^f nequam qui conservos suos suffocant'.

AH] — i A ISo^. - 7 A ^jto.- I! X |x.;-. 9 A \U II A


i^^io — II! A vj,".>=i-

'
Mallli. XVIII, 28.

rATU. SYB. — V. I. T. 1.
; ,

675 APIIRAATIS 07(3

lli suiit zi/.aiiia iii iuedio tritici, caligd iii

luiniiu'; jn-oplictao iueiulaces, et lalsi .)-Ji')-3 ^-^o j.:;^ s,;^)^o :).3qju^ ^i:^

olirisli; iii iiiii siiiistrac manus, herccles


^o», ....!-» :)\D'p-> y^as yoj/ ^-o>ot
tencbiaruin , a(|iiain a iustis expostulaii-

tes'. Ili s])inae snnl in vinea, hi super-


yOoiK «OMilo yOO(jaoV3 yOO|oi\/; :)^^o 5
slruuut arenae aediliciiini ([uoil ('orrucl.

II 1 a praelio cedunt euriini (lciis venlerest,


:|Ki\t>o )h^l vOj/ ^^01 .yOOiUotJ»

cl f/loria eorum confusio ipsorum-. Ili sunt ^-«^01 .)Jl^^« ottil^sJio \.LLs>i O^w^
paricsdealbatus^^ exercitus maligni et sa-
jj; \^\^ \J,^-i -.^Ji^-^ )ioCL^ yOj/
tanae progcuies. Mi sunt iinmanos ser-
OLOjpO yOj/ ^OsOI .... IVI.^ yf„.,..1 », VI
|HMiles, canes iniiti non valentes lalrarc\
K—.-^; )K. > «>i\ sVvi .^^^,".
: yooi * .°\. s 10
Ili scipsos iustilicant; sapientcs sunt ad

malum, iicque eis inest intellectus. 1 1 i inr-


:\ll\,Z w^X ^ 'j yOj/ ^<X(3( .jLsQLfD vOOWd

gium suscitant, discidio gaudent , ct pec-

catis exliilaiaiiliir. lii hono torpidi sniit ^V-^O )K^ ^ yliV;; v«»-'/ \;;^31

iiialiiaulcine.\pcrrecti,etgenerantrixas. \f>VO ')^ /-sX


^^(3( .)-lt0^ol . ^, «

Hi seipsos aiiiant Iii suiil hostes crassis-


;

)
-I V» \\> ;yOOi t ?>. I >.«-vlm> \0-i/ i<^

simi^, et inimici Christi. Ili sunt fer-


^^o( . ).^d-.^iLbo; ^o)-JLfiD : )-:>Q^.?>.^
nientum vetns, utres detriti, vestesque
)K-i:SL^ )-J; :)_iLiM )-;-iia-- ^,0-1/
conscissae hi granuin inter spinas, petra
;

J^s_h^; )l;hS v^/ ^;*^oi «•" ^^ )K...:Lio


seminis, arena aedificii. De regno expel- ) "V

Innlur; pulvissunt serpenti, lucernasul) .) \.'\^\ jLio )_^;>:^ )^^ :)-iaa

modio,saIinratuatum,.ni(.dforasproii- j(
c^ < ',]in<\>r, ^-f-iKj; vQ-j/ ^-^ot 20

citur, nccpie ad usuin ulliiiii proficit. Ili


^-j\ot .\l\-a> i^-il \-4^° :)_ia--L\
suut a honis seiuncli, art)ciiluin falsuiii.
)_J;tsjLio v^! )loUai )-^'.J\:»o yoj/
vasa confracta. Ili suiit viuea fcrens si-

rnpias, uva fcllis, plantatio


Suri^ ^OJ [ ^^ . \^.i^.\ ):^// JJo
Gomorrhae.
I li sunt arfjenlum rcprobum quod Dominus .\i^l p")j»o :).4)J; ^liaa :)^J4 r^
,

rcpulil'', quos eliaiii iiniiiuudos vocavit. )j-fio; )ts.2L^:)-36V--; ^-i^Jp yOj/ ^-\oi 2j

Ilisuntamor iiiiiiiiilalns,virginesfatuac. )
" i mo yoj/ ^_^o( .);Q.iai.; )N^Kao
\ll — «J H 0111. ^i _ 11 A 11 \ 1^.»^. _ ///. A l»o^3l.. _ 18 /; |i.".3. — 21 A

' Vid. Luc. .\vi, 2'i. — -^


1'liilip. 111, 18. — 3 Acl. .\xill, a. — i Is. LVI, 10. — i Vid. luU. Ill, 17
^^cqq. — •'•
ler. vi, 30.
;

677 DKMOXSTRATIO XFV KXHORTATOllIA. 678

j^ Ij-A^o :pV^ ^:^^/, ) ."Nmv^ iaiiitoros dormientes. Hi reosiustificant;

innocentesquo daninant; hi lilii sunt

contontionis', disciplinam repelliint. di-

ra verLa prorerunt; panem manducant


in confabulationibus. Hi sernionom ox-
5 :ji|-:3 V. ,.'>«> yO-j/ ^-.^oi .smJL^LJ;
colunt , in abscondito murmurant, atque
»)K.VNat t) ).>o.^ «.«^S:.^/ :)bo o.;y rr> v>o
in aversum feriunt. Hi stolide loquuntur

observant ut dicant] : Ua milii; et "dis-

ydj/ ^i^oi )i^ m -^ ^jjjji^srt •) '^^^ ^ cordiam] seniinant inter fratres. Hi sunt

wtJlao, :>^ ooi^ w.v^ :jbc^ >.\S(Y> ling-uae fallaces, cor iuiquitatem et do-

10 :)L4j ) iK ^/ ^o, .)-d/ t^ hun cogitans: verba oorurn blanda sunt,

ot absiuthio aoorbiora; ipsa sunt sao-it-


yOj/ ^^oi .)K^o \i<^ vi 'i> .".J^oo; ) -^N
tae. Hi sunt athlotao devicti, nautae
:
);i^ ^ yii*poo vOOU-\-^ 'x,
navem mergentes, venatores [propel-
).^^iAi/ yOj/ ^^0( .)^JJ^Q^ ^OtO lentes] in perditionem. Hi sunt specu-

.)jf^j
apj :)I^o4oo ).:.\v :).^ latores dolosi, qui bipsum observant,
15 L, ji S )-_iof ^0-«/ et suscitant praolia-; logati turbuleuti,
•, . .^ I
v*^^
. .»\ot .) -^Y o . *.i
/\ v>o )tC^o.g>v>,\ excientes scandala ot regna concitan-

tes. Hi sunt letale vonenum, sorpontis

virus ot dons aspidis. Hi sunt advorsarii


. -^"1 .)lo i\v u>_4j^^° :jJdJLa.^
crucis, scandakim crucis.iuiuiioi Christi,
;) \f\ .".; o(i'f_^ :)j.a-^; ) vi m yQ_j/
fdii [et] generatio coutontionis. Ecce
-20
) -^ ->,\ \ -I yoj/ y«^oi .pp/; )i.ia^iO
discordiae fructus.
^o) \-^ :) •^.^\.; 0|\.liJ •) "> -^«j;

•:• ) 1ql.^>3; oi_V)-S yOj/ >.i>\oio .) jJ't.^ -f^"'^ ) ." 1 ->


vOj/ « »\o| . ) ..i^tt^O;

^Oe^:>o^l. :) 1 «> ^XJL3 :. . ^ .''H


.".

38. Carissimi , fdii pacis, ot Christi

:) vi\n; oi^otaj yOj/ yo^j/ : ) .\ i \ V; discipuli, vos estis hix mundi . sal ter-

25 vo^-j/ :)C^! ou-^o •.\-L\\\ )-J\jao rao, oculus corporis, amici Spousi',

).L''j,.:^o : )_i^ ).iw» j : ^JQJkj^J >:;oiqjls yOJ / semen bonum, aodificium petrao impo-

A/fJ — o A up!^. — A u^.£(U6o- 7 A '... X j i^jo. — 9 .\ ILSo. — Ifi A lapa — 18 A


ILoalibo. _ 21 A Ui-.»oi (l=^!v — 2.; A ovwNio.

1 vBtua*, armen. yiuMj</i//u>ii/i Antonulli. p. l:iil;. Cf. snpra § li. — - Cf. Ezecli. xxxiii, 6. — 3

^aii^ •/.'/! ToO vjiifiivo; MalUi. I.\ , 1j).


«79 APHRAATIS ()80

situin. \'(is arcliitocti sapientes, oHo- l^ioLiiL;; JisfV/ vOj/ yoKj/ .j--i»aA ^^si^j
p y ""•
^ ^ ^ "^

dientes rundaniontuin ct putrcdin(>ni .Jlnm>rl ^-iX^o jJ^jNjL^ ^;^^^!


rcvcliiiitcs. \'os solcitcs

plentcs luirrca ct rructus colligentcs.


agricolac, ini-
jvjo/ rx-^ j^ j^/ v,^/ vo^jj

j^i vfj/ vfM Ji^:^ wJuuLio


\'os negotiatores prudentes, pecuniam
.)jV1o^ wJ>cL1^oo ) °ifn'> - ^«^' J
Nrt' /^ -1 5
acccptaui cuni Incro relerentes. ^'os

operarii conducti ,
qui accepta mercede )Q ^5^% j^/ jL^ ^i ^}^i
amplius (^xposcnnt '. Vos clavcs tene- ^f^/ vfj/ v°^i -'^*^ x^)-^
tis; vos cstis Icgati fideles, vos estis .J^J^ y.^;:^o : Jivl^ooo jt^>i/ :Jtl.^2&-o

(pii tulia canilis. \'os procuratores do-


Jjbjo :J im iy°>V> ]hJi, uk^? yOj/ yoJ^/
nuis et dispensatores, utres novi, vcs-
yQ_l/ voKj/ .JK »0 1»1; J£s..^O JUt-^ 10
linicnta gloriosa. Vos estis apostoli,

sponsae comptae desponsores, et In-


||o,aJo :jI)^po ]k^ :JVaa^ J.?/\»

) vJS.Il; ^oicixd yOj/ yoKj/ Tnt .T.5


uicn in tenebris. Vos estis fdii pacis, .J

fratres Christi ct templa Spiritus. ^'os vo^j/ .J-io»; jLl-ojo \-.'.J.%^\ wOtcU/

in agone curritis, in stadio contcndi- \ly^.^\^ JSjMi:^. :)jas^)_s «^oi» yoj/


tis, et coronas reportatis. Vos vites
)—JL^d^ v^/ v»^/ «JL^^>^ M.OLiQJo 15

in vinea, semen tritici boni, quod fruc-


J?)_3 v.S^o|i jLiJ J.^; )j^;j :\.Jo-^
tiiiu praebet in centuplum. Vos lucer-

nas accenditis, et pcr angustam regni \-^f^ «louio v^/ voN?/ •))"^*^ y~^

portuni intratis. Vos fdii dexterae es- voto/ .)I^a^% )j.^/ \L'-,L^ ^J^;
tis, pcr exiguam arctamque viam am- )X.l^s^; )JL;o)»3 ^;»; ) i .*V> » jJLd yOj/

bulantes. Vos cruce salvati, Sanguinc- ^ .'-N^ v-^-p Jj-^?o 20


) vf»/ veN</
que ct Corpore Christi redempti. Vos ^
yoKj/ .) .'. .*tV); oi^^o oiV), >;«'.iL«tr>j

iiunlii Christi, praedicatores veri, qui

[liberos] ex aqua generatis. Vos suavis


:]-;iil Jj^;^ :) .
^ -'
.. tv^ ; -oiof^>i/ ^/
(idor, et fragrantia vcstra per omnia
).-iii ^oj/ voKjJ .)-i^^ ^ s-pi.ciiO

loca dilfunditur. A'os estis nova cons-


.yoVl/ ^i^ ya.i^> ^.«.^; ) VI .'"im ••)

persio, nequc vobis incst fermentuni vOO|_S 1^..^; )1^ )K\ /l>^yQj/ yoJ^l/ 25

vetus. ^'os convivae Sponsi estis, ves- wJL^Jf..^ yOj/ voKj/ .)_.Q^J^J»w ]yJjXu^

.V/(i '.;
.\ |i»|isi. _ « A |.^£;. _ u .\ ^ois-; ^o^./ l(i A
oiii. \t^. _ 20 .\ tajjp fla^.3. _ 21 A ovjo,o 0)k^= 25 .\ 1^,. _ 2G « oni. ^;.

' Vid. MaUli. xx, 11, 12.


681 DEMONSTRATIO XIV. — EXHORTATORIA. 682

tibusque convlvio aptis induti. ^'os iu-

gum fertis, in silentio sedetis, et cap-

.|Kjio ^
tivi estis Ecclesiae ' . Vos estis Eccle-
yoK_i/ I *>
-f
-* /^/'- )__oJS> >

siae fdii, ipsius educantes liberos, et

gregem congregantes.

39. Vos estis pastores incliti, qui gre-


^«lasoiio; )— ^p jiaiw'» yOj/ soJisj/

^ -^ . Z 1 ' I I 5 » .' -1
S' ges vestros in pascua bona inducitis ; et

lesus, Salvator noster, princeps pasto-

rum ost , et lux in tenebris , lucerna super


)-Axi ;^/, )I-^ ^; )_4p.6 candelabrum, quae mundum illuminavit,
10 •,
^ - o—>ooi .yOOi-_>o|—^«_M >« m .rf)
eiusque peccata purgavit. Ipse est etiam

^J; )^I ^Jl--o :)L4 I^-^^^ bona margarita, nos vero mercatores

] \ vs / <<- o_,oo<o .o«_i ^jo ^J . I n qui, uteain compararemus, possessiones

.1 ..T>/
nostras vendidimus. Ipse est thesaurus
. jf .. >..oi t-^ . T ..o :)J^'f-o;
inagro, quem cum invenimus, gavsi
) \r>i>o V-^v Q^ooio .>.«oi «I «Tno o(_:»
sumus, et emimus eum. Ipse est lons
15 .OU^ ^J^/ ^^ ^*^?^ « 1 ..O
vitae; et nos qui sitiebamus ex eo bibi-
•)iA V ^ wsr. )_|0(0, jJu^^ )i6J^ o^ooto
nms. Ipse est mensa referta pinguedine

•^.^CLXO.^ ^/ _«ooi _« -Sl3«


et saturitate ; nos autem qui fame labo-

yol-o wJ^-Sl/; )In ni\>f>; )_i.»i <L.ooio rabamus, manducavimus et delectati

) -, "^^ IV^a^ a..6oio .


jJriNSN yoot^b suiiius. Ipse est porta regni coram omni-

20 .,^00|JL3)_S ^^o Jl-^/ o».JLio ^J^; bus introeuntibus reserata. Ipse est vi-

num laotificans, quod cum lugentos


|K. j^ «. »1. )JS^.>^io )
nn '^N o.-.oo(o
liauriuiit, cuncti eorum dolores exstin-
d..6o(o .)_ijJ yooC^i) o(\ . «' °i «^^>>;
guuiitur.Ipseestvestiraentumetpallium
^ I ..o :)-.'. \ °i s..oio-3/o :)^'^-Jt; )-^'t-3
gloriae, quo triumpliatores induuntur.
jlt^^O d-6o(0 .OIQ.^ ^-iilo; )-JL30^ Ipse est vitis vera, et Pater eius agricola
^ ^ -,

25 oiCs-dSu og.» .. I
:J|—;L.^i3D o(.^ .«>•>; est, nos vero palmites in ca complantati.

).>iL.t2!k,ii6 )jJS..^ Ql..6o(o .vl\ju6 )_L2kJ; Ipse est turris, super quam aedificant

.\BJ — i It oi^- — 13 X ,i^lo- — Ih. A ^-. _ lo A ,^N»,'o- — 17 A ,v=moo [ c^^i o- —


18 .\ pi'ius ^^owo siMiinila manu niiilaUiin in v*omo [o^owo- — 21 .\ |^^o- — 23 .\ .x— >(o — 2(! A

'
Cf. supra Jj
Ifi.
;

cm .\I'I1KAAT1S 684

]>lurimi; eomputoiiuis sii!ii|(lus cius, ul

iUHlilicomus
I
cl iMMficiaiiius. Ipsc est :)_^o'^ ».f> m v>; )K.\ -v flp a_ooto
Sponsus, .Vpostoli de.sponsorcssuiit, nos
la^ o»_s >fi m I; jiK^KJ'© "^v^ >J
vcro spoiisa: parciims igilur iioliis iiiii-
:)j-^/o ^LL^, )-i;o/ a-ioi .v-oiQ^/
iiiTa. Ipse est scala iii alliiiii crccla; la-
.)-J) .VX^SJ^ \\ T Vl ); OlKJuaiLs )j,_J
li(in'iiiiis ct coiilriKlaniiis ad Patrcni jicr

caiii scamlcrc. Ijisc est arcta ct ani^usla •} » 't " y i % ^ % -y>


. )i-ioa_3 ci_.ooto

via: insislamus vcstigiis ciiis, ul ad jior- .o«t— ; >« I


^)
jooiJ; ^^_ia_i_j . -./^

linii piTViMiianins. l|)sc cst sacerdos, mi-


'^j/; )-a; )-:»o|(a^ V-^ )_a:^ o-oojo
iiislrr sanctns; concinnr nos fdios ovilis
o(l6;Q.^j V ft i.. \ .)ljaj\\.\^ v-s ^ s/C\
ciusli.Mi. Ijisci^sl Uc.\,Filiusclarastirj»c
))Oy-D Q_-.00|0 .Otlo ^ > ^lo »,,_l;
oriundus. (jni jirolcctns cst ut rcgnuin
«oicLia^Ks >6„>clilj .).-2S^; <:h .-n /J\jl6
accijicrct; parvitatcin ciiis rcvcrcamur,
ut magnitudinis suae nos consortes red- Kj;K.*^ )i;V3 Q-.OOIO .oij;/ od^ )ooiJo

ilal. I|)sc cst jiracco ct lcgatus .\,ltissimi tsli^/l \-^'^^) ^-i? :\l±^ )M
vcilia ciiis anscullcinus, nt nivslcriornm )PQ^ )^ Q-i0,0 .^LLjI ) 1 V./ 1,§0|0

ciiis cllicianinr participes. Ipse cst gra-


0)1o;q_\j '^•> n
iiiiiii IVncluni niiikum aHcrens, quod
I :^Q_j;V-io ^; jr^ 15

) ' -'O v^—; Q_ooto . oilo V^ , 5 )t ...1»


(•niii minutissimum esset, seminatum
cst, raclninijuc est arbor valida. Ipso est
Ol_3
y- ^OU :)._^Of-\ .<^\ «v^

Filius primogcnitns dc .Maria natus;


)L£io; \L; clJxho .o\i^l[^ ^ ^ X . r

abiectionem eius suscipiamus, ut inagni- yjfo ^m-Jo;l ^^, i^ ol^ i; )_ -X.)0

liidinc eiuslaetcinur. Ipsc cst qui jiassus


;fiioo )Ida^' i;Qio% ^^0,0 .)KJvi 20
est ot revixit, ct ad cxcclsa asccndit in
;

Jo )_ijL^ ^^.^' JJo ;) n^ / \ t^A


ijisimi linnilcr crcdainns, ut advcntum
);qJ otJ \s . -> v> .)f-.Q_jL ^^^jiAio
c:us rccijiiainiis. Ijisc cst iudcx mortuo-
'>' vlvcntiuin,
• °»
"
' ' <^ \ *\ ,
;q^£Q_j oi_so :^Q_3)J
I
ijni tlirono insidcns

liilnis indicaliit. Ijise est qui regnum in


^;;^a^O
^ r-^lt 0<J'»-*.ia\ «Jl^AJ Oi^O

licrcdilatcm tradct, aut ad sup|)liciuin vlo;Qi.J vi^;© :OU» yp>3 OI-3 ^}~^0 Ot-S

iniltct; jicrsonas

mct inuncra. Pcr iiisum


non discernct, ncc su-

igilnr "-ratias
^Jf^
)^.i;oi jij )_ioL-V
^ ^-^^^ r-^.^ ,,i\ .oil<Ls;

^io,\ <<^v{.\
^
An\ _ 7 .\ ^i/c lii /' oiii- 17 .4. l-Mo;»^- _ ///. /; ^.. ly .\ .^cuiL. 2(! ,\
685 DEMOXSTRATIO XIV. — EXIIORTATORIA. 686

^.<^.j^wi.j .
V— ...^ y—^ yau^\Ji6 ]}.f ^aoo Patri eius reddamus: per ipsiim ado-

;)aLiL^; p-L^ ^;;*^! "^54..»^^ JVJJ remus illum (pii misit eum; per ipsum
sanctificemus illum qui eum delegavit,

qui in uobis complacuit, et per ipsum nos elegit, per ipsum etiam nos laetificavit,

per ipsum nos vocavit, atque iguobilitatem nostram maiestati suae reconciliavit.

Niliil enim omniuo habemus bisce misericordiis rependendum, nisi gratiarum

actionem, et adorationem, et mutuam caritatem. His ergo fruytibus operam de-


mus, qui ad vitam aeternam perducunt.
40. Nos decet, dilectissimi, ad Deum
nos convertere, et paenitentiam cordis

antc eum ofTerre , non autem Pliarao-


5 yQ_^V-^! ftjlA > r. \ v3j.o)S> > , I jJo
nis duritiam aut stultitiam Roboami par-
iA_i^_io :yn \ -> r.?i o(ld_^^_aL.£a^o
ticipare, et a iurgiis discidiisque nos

amovere, quae satanae explent volun-

tatem. Yersute enim intrat in homines,

»_^o :) i ;/ ,. T ^-^^^j-^ eosque supra vitam eorum nimium ex-

teillit, et innumeris desideriis suis sol-


10 K-jJk-lioo : yOOt.*JLiL.\ )y_iJ^ vOO«-!ib.
licitat; per cuiuscumque rei cupidita-
voot^
tem ad liomines insiTeditur, et eos
^^^ i» '^) i. yo;—^ ^^— i«o
tanquam inaniavasa exhaurit. l-lo modo
) —j)—^ ^— ./ yOOiJ^ ^\ m v>o :yoil
apud priuium parentem eorum incepit,

vOO|o_3)_3 >^v^; )_:m ^_./ :) n^q.m priusquam ex eius concupisceutiisunam

15 o<l^^» ^ )t-— )o$i JJ t—3 :)— ." v>» n nosset, eamquc refugerepotuisset. Mul-

^>-^<-^ .Ol I V> vDOt \ lo oi_.L^»_>; tiplices enim sunt fallacis artes. Cil)i

jJL-L3Ljf oiJLo Y v>o/


concupiscentia Adam e paradiso inimi-
. « » i/
>J_£s^;
cusj eiecit. Concupiscentia homiciilii

Abel a Caino fratre suo seiunxit. Propter


Jl ^ r; K_^V-so : ) m .;^ ^_ii
concupiscentiam irrisionis, Cham ser-
20
V -)-
v^ ^ vus servorum factus est duobus fratribus

suis. Concupiscentia gulae Esau a bc-

"/ ^»Jis.2i. ^o_-i )oo( , ^-, =^ -^


nedictionibus et iuribus primogeniti di-

— tn 7f v&.£a.^o* lo K Loa
IG A ovJso lOo^iJ o<^.^». — 20 A "^oi ^ ^l^. — 22 A »_•
——

087 AIMIRAATIS 688 \1

movit. Concupiscentia libidiuis Sichein, fl fO iJi. /. \ «/ jlo I N ; J^t1-»o


filius llcinor, cuin tolo populo suo gladio J^^_^jLj>o .|loV_3Q—so |K_sVa_3 ^_io
occubuit. Concupiscentia invidiae et li-
)d—^o_-M V—^ y* -^ ^ >^ o<^^ I «.'<

lacob rratrcm suuin loscph


voris. filii
. oi_^a_:»« ot^K-so 6oi ) — :»« mwS ^, °> i

Arabibus vcudiderunt. Concupiscentia


a_ji 3»J| I
N« <^ --/^ \i\ 1_£0 JSs_^^0
libidinis illexit loseph uxor doniini sui,

00|0_^ /
ct illc ex huiusservitio etlugit. liu|m(li- M^

citiae iterum concupiscentia Sodomitae «lio — —-j —"^*"^


' *> *' ' ->y V \
pericrunl, iu igiiiMU sepraecipitaverunt, -flPO «. _\ oiv ,i 1)^. j/ t^ \, j>

et inccndio consumpti sunt atque exusti.

Pharao rex Acgypli rurciris coiuupis-


o_k-aDt ) i^L:m6V-co o ^ m yOO|l6j .. °> lu

centia submersus est in mare cura exer-


concupiscentiam [cs-
.J«0_)i\_3 O, Q «O oy V> ^ J«0-l ^^^
citu suo. Propter

carum] olentium terrae Aegypti, lilii


y \ ^ yO Vt °i; oilo', n °> K-^tLso

lacob iu deserto arido perierunt et prop- ;


. OI^^mO 6oi I
VI .''
-^ ^^.3^ xr-*' X^
ter sordidam cupldinem possidendi, filii o °i (T> ^) «_^ ^W; )lo\^) J\_^,_2o
Ruben, et Gad, et Manasse prohibiti .) 3t_M /i
-»1 ^ -> oo «•> '>- - >:> t ">

sunt quominus terram promissionis cum


Q-t^b^Jl/ I
f .^ I n in I v^ J^^^
tratribus suis ingredereutur. Avaritiae
Ql^Oi. jJo I
% I V^o «—4° "^^wL^ot . V ii
•>

[)ariter et ebrietatis concupiscentia, Na-

dab et Abiu in tabernaculo cremati sunt.


.yoot. .•.•-..;/ y:^ \ I -^ \o v>; \-L'->)!^

Hursum propter concupiscentiam avari- o^ o, n \ J1q-^090 jJLd-i.^ K^fldo

tiae ct furti, exturbavit Domiuus Achau J^^-^^-^o ») \ ">) > •> t VI > 6o(_<^/o

pcr manus losue. Propter concupiscen- •, n<\ \^yJo sA; jld^I^O jloJlij;

tiam luxuriae Zamri Salu, cecide-


lllii
s^V^J; 0|l6)^>^ Jk^^O .>&.QJl^ ^ \\ •>

ruul cx lsi'acl vigiuli (|Uiituor millia


^/ ^-^ '^ \ °> ' " \^ "" V—3
uua hora. Proptcr provocationem et iui-

quitatem Abimelech , iilius Gedeonis,


• M^) V* Sl\/ j—Ls^/o ^V, m\
septuaginta fratres suos occidit. Concu- ''^>*_^_D jJo-isO )iQ-l-«',-l V) J^sJSJsLso

piscentia Dalilae, mulieris meretricis,

dciectus est Samson de roljore suo, et ^^^^J^/ S^^) )1J^/ )ll y^\j J^IjIixS

A//] _ 2 A |^s»ttao UoPaa. _ \A It -^ y^z>^. _ 17 A ^ [.lo. _ 22 A« k.;^|. _ 23*^^.


- 2.J A lloi,
689 DEMOXSTR.VTIO XIV. — EXHORTATORIA. 690

consecrationem suani amisit. Propter

j?_^^, lk\-^ ^^^o .o.U-^M concupisccntiam turpitudinis viroruni

Gabaa, sexaginta quinque millia ex Is-

racl et Benjamin gladio occubuerunt. Et


filii lleli, propteravaritiae concupiscen-

tiam reprobati sunt, et e sacerdotio Sanc-


,^_^ ci n °> lo ci » \h—cd/ o^_^^^_:^ ti detrusi. Ob indulgentiae desiderium

jln I v> ..y v^ I^Xv-3o .J_Ai»joj oiiojoii et clementiam erga Amalec, regnum

otlflL-a-^oo^ )«, >n .^\ VI \; V)' ..V;


Saulis [Deus] exscidit. Propter concupis-
)

centiam TJiamar sororis Absalon, Ham-


non, Davidis primogenitus , interfectus
10 .^o;j oi°,I_3a_:» ya_JL_io_-;i ^*^w_^s_dI/
est. Concupiscentia exaltationis Adonias
J^^^ V-^ \-^o,l oiiaio; i^^iLso
fdius Haggith regnum domus David non
,,-^o? K_ adeptus est. Concupiscentia mulierum

o(.^l:^ )-^^-^ 14-^^^ \-*-> ^^^^ multarum cor Salomonis a Deo suo de-
t. ^ » ^ "^vl "^4 Vp' l^ropter concupiscentiani stultitiae
J\_^,_30 .0|0»_i.( ^_iO y n VI .^>A> flexit.

lloboami ,Dominus, regnuni


15 )-^V^ oi_.^:i^ ^iw^if oiln \ 1 no
illius divisit

atque exscidit. Propter concupiscentiam


|Ia-i_IV-^o K..^,L3o .oiln t\vi\ o<i.o
provocationis leroboam, fdii Nabat, ce-
^^ a.>_Si I v^-^^ '
V—^ ^a^i^-^tQ .1
ciderunt ex Israel sub , manu Abiae , filii

M..\,, 'i .^'t V—^ )—.i^/ t—-L-S "^iV^Q^/ Roboam, quingenta millia uno die. Prop-

) ^ -
t " •> ^-^-^/ )) Vl t Vl' ^ ter concupiscentiam vineae Naboth , cui

20 o_^/ Vx 1, JLn 1 I; o»_ioV_D Jis_r v~io inhiaverat Achab, ascendit et cecidit in

JS^_iov_s ).- .O—^ ^ g» lO %A_bw£DO praelio in Ramoth Galaad. Propter con-


cupiscentiam argenti Naaman, quod ac-
V^o-X-i, ot °i nn *>
^^
OOJ Mv ^' ji ^
^ ^i O 00 I,
cepit Giezi

induit in
, ipse et

perpetuum.
semen eius lepram

Concupiscentia
o)j_^ Ji^
— ^«—*° .^)a_2^^_iJ^ oi—ilijo
tiiesauri sui Ezechias exaltatus est; et

OI.LLlO J._2j^/o ^«^''.D^.^ ^Oi-sJSs-n/


possessiones eius cum fdiis eius Babylo-
OU3;a_^ Ji^^l^o .'^ -^ -^^ V..010X2 vs/ nem abductac sunt. Propter concupis-

ot V, .. -s ou\^ '^ °i I centiam blasphemiae, periit exercitus

_ 21 // ISiop. _ 2» U OV»;,^- — 2G K ^«^•v^ ['\^'^. _ 27 U o;.^1do.


Ib. A ,-'-;-•-'
11
C91 APHRAATIS ()92

SonnaolitM-ili •iladin Altissiini. Pmptor

conoupisoonliam oonlis sui, Xalinolio- In..« ^^)Q—X ), II i/ >•«•


I i> ^-io »3;»J./

(lonosorox lioniinilius intor l>i'stias ayri ^^3»^^wJ; K-^^:»o .]i-^


o) I
." 1 o
Aman. oonoupisccns ut
eieotus ost. I'l
h^^S^ .) — ."jooti"; )_-i.»)A. t—aaj; )_3.
divitias suas traderont, ludaeorum so-

mon voluit perdere. Concupiscentia foe-


otln 1 1 I^ JS«.,^V^6 .^^s-.)_^;; y-oio^i^LjO
doris impiornni, Clialdaoi Danielem oa-

lumnialisunl.(]oncupiscentiarurti,Iudas I
A \ v^X ) I vt\ > >o )ooi );6oi-i

factus esl Regis Christi traditor et oon- ; 0,tQ_.V_iOV-^iO N-^tl^^ .) .'. .-* v>

oupiscentia n'liollionis, Israol Cliristuni ) " .^ i vi\ '^ -* \ ^/ '^v :( ^ tf.

n'|pulit cl roc^nuni oius abnegavit.


Ollct l\ V> .5 OvilSO H

41. .Multaquo liis similia consoripta

sunt. \ ariis niodis pedicae dolosi sunt


)^_i/ V
k:
. \6» y.w.1; k\—^ ^ JOQ

positae rete ; suum callidi venatoris more ^cLls . /(in 1 1 . « m i ^-^

tetendit. Captat, tollit. ad ]iornioii'ni du- oil|


^f-^
vrf>', °i6 :J -a-j»'
K
cit. pniut silii luliol. Suaves sunt illius ^5 9 97^
-i»o ) ak_l :)—:^a ^-3 ^ )

voluptates. Non abduoit violenter, sed


yVi ^^^-SOiOO
. (in 'K? :oi.i-<-3>; y^l )j^.3jJ 15

blanditiis et, licet absinthio sit amarior,

dulcem se
;

exliibot. Cum vir exasperalus


M )
•; -
. ^ n ; U? io
:o«^-VH?
•^•^^" »-i )^1\-^ fy^hs^ :i?ajL^
socio suo reconoiliatur, [inimicus] eiulat

ot lamentatur quod a sua servitute ille

desciverit ;
pax ri gravis videtnr, Inniul- ^_io ou^ «^^^? j—i-so ji/ :o<'r 1 "'

tum diligit, et in qnacumquc occasione Vi-ijo :),,v\.*.i> oj\ ) l\ *> :oi," ^ \f>« 20
~ 9
escani praodao obiioit. Laqueos suos, )^.l ^tl^ )oiL:x) K^JLs6 : )iajL.jL^
"" '^
^ ^ ^
tanquamvenator[et]artifexsapiens,abs-
y-,1 ^aJ^ \. vi -^ .)^L\ ot-^ n\
oondit ot proiioit, ot oongregat ad se

omnes domus suae viros. Spatiosae sunt

i-ius viae, somitae eius patent, et ad i[i-


oil^^io/ ^Ka .0(^1-.; uLJLs ^3 oiLo.^

sum conourrnnt ouncli niii soditionis.


oticL^
V «io :s^oic i^Ji 1 - -- '^^'^ 25

Sapientcsautcincum vidont et ofFugiunt )—io-^-l o^ \^y^ . )l a > t ^> . , 0Li_3 ^^^

ab eo . ncquo ipsiiis volnntatom cxse- ^V^» oi.il..1sJ ^. , •>>>-


jJo :oi.iL^ ^)_»^

\ri] — I \ ij^azj,. _ .;\ Uoi.,. !) \ "^lc^l. — 12 \ll uoiOuS .,j.i£l.- ,^.c2i.^ ^^3«. —
l<; .\ w^,,»,^^';! — 21! .\ niU. -^ [oC^. _ 27 II ^vSo
093 DEMOXSTRATIO XIV. — RXIIORTATORIA. 604

^j..^ yj-L^ia
-l v«o(cL^o .001 Jl ^ -\ I; (|uuntiir, cuiu euni pcrfidum noverint;
casses eius occultatos ct retia coranx
)K.cQ-^V-^ oil^^_^o : ) vr / S » x,ooi\
se iacentia sapientes deprehendunt;
yOoi^ ^^JL^O^Oi^ jJ .vOOt..^t^ j-"^!
Manditiis eius mininie credunt, cunc-
r^ii; s« A V ^ / ^^>-3o : s>oicL^9a-a^
^
tasque ipsius escas, utpote amaris-

simas, declinant.

42. Dum haec scribimus vobis, dilec-

tissimi, eisdem nos ipsos commonefaci-


jjo :. .oi'» ^-JL^;ot-^po > > «> i \ 3(o
mus; non cnimnecessehabctisut anobis
^ i—^t V"
K_j/
^ _a_^L-i_fiDt ) 001
edoceamini, sed estis tanquam consiHarii
l-jVt-X^ ). nQ^SCNt y^l jJ/ :vO °i\)l
et adiutores, sicuti est scriptum Frater :

10 ^-io ;^N—ioj )__^/; :o_iK_3; ^i—./


(jiii (uliuvatur a fratrc, sicut rivitas arce

sua [miinita] '


. Ait etiam Apostolus Adiu- :

)-JV,_i^; :V^^/ )
..'. /\. »0 torcs sunius (/audii vcstri'. Et iteruni : ///

0001 vO-JOi; :t—^( ^^i*o .v^^JLOf.^; lujbis fucrunt adiutorcs in rcc/noDci^. Rur-

susque in alia epistola scriptum esl Sic


JoC^; oiln ni \ Vi •> )-J», \ V> ^J^
:

ne sapiens c/uidcm cst intcr vos, c/ui possit


lo ) Lsoi; :s^-l^s-D )1'^/ )J-V^) ^ oolo
componere [litem] intcr fratrcni ct fratrcm
) ^ -* -^ -"-
^ JLa/ yQjijs ]^^^ ^o\
suuni '. ^'^iri enim sapientcs ct timentes
w*oia-MJJ ) ^/ J^ « ••! )a-iL-j ... •! > I;
Deum , vcrlium, ctsi a rudi hominc pro-
)oCSi^; ..«oiQ-^. —«jo V—•—>^ ) v> / •> .".
dcat, sapientes, inquam, adiutores ilhul

:) viiJ^ sjQtaj )__^Q-.joi ^_io ^_3 vs/o accipiunt, neque eos pudet. Moyses,vir

20 o(\ > /\ 'inv» )__i9,_-X^oo ) VI .'^


11 ..
prophcta, totiusquc populi Israel prin-

«" ^i )i-2^^ in V» .> *., ..^J^s^ JJo


ccps sinnmus, bonum consilium excej>it
) )

alelhro, sacerdote Madian;et ideo no-


^ .^ m *./j ) VI N ou^j \—2,i ]—Xi
mcn lethro libro sancto illius inscriptum
yOih^ y-JM ) L-l )
I «^XA N^ ^ -^^
est ; consilium autem huius in Israel per-
ci vT « oJ^s__3l/o *'^--^) ^; )^—^o.
petuo confirmatum. Si autem aliquis ad-

versus hoc [nostrum] consillum lltcm

y/o . VX^J1_\ movcrit, pacem vcro non inquisierit, ani-

AK] —2 // |l...,5oo — llt- II 1^0*3 — /'' A iiarild' priin.T nKuiii Uicu'fi ilcindr in |^M..3niiil,'ilnin — S .\ ^..j^-

— 1 A i.oitt-'Si^. _ A ^il- — 18 A ^ic.i— _ 21 A ^-^flf^.^- — 2i! .\. \*.t^,. — 20 // '\<{;ak<^ WJOiaS.

' l'rov. xvLii, 1'.). — - II Gor. i, 2'i {23). Col. IV, 11. — i
l Cor. VI, 5.
. — 3

695 AIMlllAATIS 690

raadvertat lalia nlim liis similia evcnisse, }


10« ^ 1 f)Q—^ )\ «JSwl JL_l/
V-;
stultosscilicetliomincsincunctisgenera- Iv^OI^J jj \—L^ »K_30 ^l •>\o V>
tionilius repertos esse consiliuin hdiniin

non admittentes, quibus postremo male .?


't •!>
Jt^/,
cessit. CumpeccassetAdam,vocaviteum •V -J^^
\ ^ l \ I "^Nt^ V» Q-S>^LA jj, jL Jl^
Dominus ut rcsipisceret; ille auteni noii

adsensus est ea se excusatione tegens


, :
yoil .jl\ -_^ J^ ^) » .*•» o6o| yQ_IOtO

Hcva mc decepit'; ncc tunc resipuit aul :ooK_i; oivLio oiJ^ j^—o |— ^— . ,—
paenitentiam egit. Ad Cain etiam, occiso )q_^j :)lL^iL^ ;Ik«>/o^_L^ JJo 1
rratre, locutus est ut paenitentiam age-
.ol )Jo ioU/ U :^i i \ yL ll
retet converteretur. lUe

ratione se defcndens ait :


autem mendaci
Non vidi eum -
^^ ^Q— I '^^iw^ t-J ^LoO III

Sodomitas etiam tentavit per angelos


UK^/o :ooKj(3 )(3l)i^j y_/ fttvT -C

suos, ut cito paenitentiam agerent. Ipsi

autem in sua audacia perseveraverunt et vQ_i/ v» m I


) Ljmo; aQ_\o - \
pericrunt; (onsuinpti suiit oniin, igne-
:vQ—.sofrwj ^-^; «-oiQ—ajJ io , I_3
que et siil[iliur(; deusti. Pharaoni reii^i
:Q_a_fiDo Q ',n n yooilQ_*.^:cL_3 yQ_i6|o 15
priiiiipes sui consilium dedcruut dieoii-
"
.)K .\ -1 «^ O )jQ_l_a O, Q_Jio 0»_^l_^
d(> : Aegyptus cuntoutiouibus tuis pe-

riit'. At sapicntum suorum :^oiQj.3,o, w.o|(r> •iN^ )..a_S«.io yQ_i.^3o


consiliis

iion (>lit(>inporavif . Roboamo etiam con- JJo :;y . ;y .


7 ^ v-lr^ **»^ J^i-^??

siliuin dodoruiit rognum


souiorcs qui -"1" v^ *> «.» VOOi.- •> N VI \\ VI .A

cumpatre eius gubcruaverant; sapiou-


^^» J
— i» OD v<0|Q_3l-^^ Vn v •V .
.-
\ ,-.

tum vero iilorum 'consilium]aspernatus


V» \ fV> /o :)lQ_aJ\_io oV—i; «oia—i/
est, otcum iuuioribus deliberavit; et re-

gnum cius divisum est et


J^^s^l/o :)-:.iL^ yL^lU ).^^-.;
inopprobrium
cecidit. \os vcro, Iratres, sapientes ^f ^^-^ •
)1 \ " •>
)6oi6 oilo •> \,>>6

estis. a Deo edocti. Ne igitur reve-


:yoJS.-_i/ ) V)' .^ ^ .X. yoJ^/ . •-• -;/

reamur neque erubescamus tranquilli- s^y io ^hj i .)6^; ).^L:sii6

talom erflagitare et pacem consectari. <• ) « .«« —i ^6ii_Jo ) >o\_ii )_sLja_i;

A«J _ 3 A ^.^v — H /i ^vt- — IJ 1!

' Gen. III, 12. — 2 Ib. IV, 9. — 3 Ex. x, 7.


;

698
DEMONSTRATIO XIV. - EXHORTATORIA.
697

43. luviaiii enim et iurgium regna

conturbavit, vastavit urbes,


gentes pes-

sumdedit,subvertitcivitates,caedesplu-
))
v^ jL^-So :^2L-1» )ipo :.a-Lflo|
rimas profudit, et destructio
per eam

multiplicata est. luvidia et iurgium


fra-

eorum dlvisit; de civi-


tres a carissimis
eflecitque
tate in civitatem eos cxpulit ,

^ )_9_i,Vo )- r
^
? m
S
'
<>
! vCLjf

t-3o .yOOtloH/
t-^ peregrinos, et de sedibus suisdetrusos.

Viventes et super terram ambulantes


a ,

^_^i_a:b.o._:ioo
^ -'

cognatis suis reputati sunt tanquam


mor-

fdu
tui. Invidia uxores a viris separavit ;

.0001 ^ yo oi m I
^ patres insurrexerunt
10 .»•, °>
^ *
per eam adversus
).^d:^:^o^f:H,^ )-i^^ M-U amicos ab amicis seiunxit , et dilectos ca-

)_^-J^o :^^oUi ^^ o^i a^ rissimis suis inimicos effecit.


Homines

conturbavit, et adversus fratres


suos im-

Duos divisitadversus tres, ettres


^ou>i-i_ixJ; ^«^ misit.
)_i^VJ^^ occidit
contra duos. Alius alium lingua
:o.w.^ .^^ -^^'io ^o :v^^|
suo perdit iiumisericorditer. In-
et ore

vidia gemitus inter homines quotidie gi-


*N ^ ^ contentionem amant
:3t.-i. -> oitl-a—l^ *t-^-^^ nuit. In iis qui

Jo ou^ia^ t_^-^ otJ^


^ ^ >o o
malae cogitationes infixae sunt;
vetus

fermentum in eis fervet et inveteratur.

Talis homo turpia mente concipit, fruc-

tusque amarissimos profert. Somnus


^Q^ ^Ki.o >!Ja-:.o : )IiV-^ ^ia-.-fi>
per longas noctes aufugit,
et amicus

)
jC ^ ty «^ ^ ^N^ :)_aito. ) V-
^>" "
adeo commutatur, ut dilectum
suum pro-
)Lu: ;-;i^ :)V-ii-^' )')-^ tJ^o-^o super-
adficiat. Si cogitatio bona
In-is

)
^--^r. A-.!^ :)U^ )—^^^^ veniat et incidat cordi eius,
hanc detur-
malignus.
bat expellitque ex eius mente

)1^ O^ vili.iO »4 =)'^ ^^ °^ lu eordis eius recessibus


radices suas

animi eius
inserit, et inter cogitationes
; — ^

G!>',t AIMIRAATIS 700

«k-llirit clavos suos. Multas collij^it ad- ))^oljL-^^>_s w.oi(a-aL.£D .» n lo o(K.^;l

lerliiuo oi coyitationos. quae in mcnleni .n^n \ V )N_«_:>oo >Ji I "^ V :o< —^-^;
hiae pepe-
cius iutrant ct ibi considcnt. (
/ I r. NrtfN ^ .*\) Xo :)) —^^^D ) ^?
rit nialiijiHis, in euni illa|isa seniinan-
>&;;)_^ tJS —^ .oi^..-/. \ U; 0)0 !•>
tur.

Ikuuiiu
sapienlunicolloquia iusolitaeiliunt;

scmeu iu co oppriMiitur, sicut


o«A ^¥-3Q_io :) i : ^, o.f^ ^
oia-s^-2 >n 11 .".K-^ : ) vi' /n ^; )Kj^oji
spinis Irillcuia sniriicalur; IVuelus l)oni

nicnti eius dcficiuut; et de corde eius )-_^-d ^_o_JL-.toi; y^l )_i_^ )_:>.;j

malignus] bouum semen e.xstirpat atquc )»)_3 ou-^» xi^ V^'J^ .)-^a3 ^_:io

eiicit. Cuslodes suos maligMuis ad aui-


) ^ l )—i^M )f-«to i " ^o ')y °> «

mac ianuas collocat. (pii nuMileni cius


s^oVO-^sJ ) » -*•* \n ^ n\n . Q) -^ \ ^_^ lu

plurimis illccebris conturinul. Sensim


o(^ ^^;o^-^(3 : oiK -^t ..>o> \-:^'ii ^%S>
ad cuni penctraiit, ct instar aquac irii-

isj.\ A i *>? :))_iL^3D jJ'fQ->-d otr.\;"\


irant
o iliuin. (]or eius saxo lirmo siiuilc

est, cui ut iucidit bonum semen, raptiin ^^JL^O )_i^ y^\


n .
^oia^
"^
^- ^
'^
)-S>
^

ilUul accipit ; at radices eius exsiccantur,

nulluiui|ui' icrl rructuiu. Ilomo iste stat


toC^^^^nv ^a^^-i •> )_i.;j oi_s 15
) l
et orat pro quolidiaua consuetudine
., ^v i )?)_3o ^," * .'^^; «-oto^-^L^o
orationeni suaiii iiicipit, absolvit, com-
)\. % v> -.yxJS^i )^L-X^ jJp«o ^)—
plct : cor autciu i'ius iis ([uae labia prolV'-

ruiit noii all('ii(iil. Os suuiii ad soliluiu JJ oi 3u^o :otl(a_^, yoh^-Lo VL^^jtio^a

studium exercet, sed cor habet omnibus .oila_SL.co - " '=^/; ^o»' VI ^ sju^po

bonisvacuum. Doctriiiain Spiritusamo- ot -\\o :oi^a3 v^^ ), .\ « °i\(

vet ab aiiiiua sua, et coijfitatio eius obli-


oO^ ^JM •, ^NV) .)N.^ ^-bo >fi /°>

viscitur eaipiac lK'ii ilidicit ;^aut quando


o|k_^;i \—L^o :)—io'? ) i ^ \a—
lucus eius [rci alicuiusl recordatur, iu
^oi-^; _-3>-^ .Oi^ . °i /\ ^ >.< 2\^1/;
siufnilis infjemiscit, el nuiliynus incitat

eum. et cor eius opplel. lufixa ei est co- :)f-- Q_^ )f— w-ji^_ii oi 1
.' n;

gilatio fraudis, et cor ipsius fluctuat ve- "t -^\ -^ jL-Mo ) « -^. oi\ V) -^^^0
lut iii aquis lacus profundi.Obscuruui ha- :jL-aJ; ))S. -I 11 .. VI oia-^-3 ) \ .^ ^o

Ml] — I .V k.oiaStt«>, — /'. B l^r»..vio. — 3 A ,^0.0. II ^"pojo- — 8 .\ ^^t^i^


11 .\ W&2.I..X ,^^1.. 13 A n A wiOii,. _ 10. A '.s» .'~ic 23 U ,^9^... _ 20 A
< ,

701 DEMONSTRATIO XIV. - K XHORTATORIA. 702

V v^ « )fcs_ia_I^; ^l o< -vN ^)—6° bci iiigenium , mentem caligine opertam


)

cogitationem caecam palpat et oirendit.


)_aaj^o o< ^\ ^^«i-ia-^ • ) n .' vi ;

Tunc apprehendit manum eius malignus,


ji) ioo :o»—i.,—io ; .o \o — o(JN »_s>»i
et proripit cum in semitas suas, in invia
^<5,po'o )-»/•> oi^V=> y^l :^i^o Attenuat proiicitque ab eo quas-
erroris.

5 )_fcoL3 -o«aL-liL*^ oti"<^aio'o 06. cumque rectas cogitationes, et suas ei

^ ^«LiofiJ ^ }^ "Wio' .)-i;o/ jJj turpitudines suggerit. Incitat euni : Noli,

oi^^ ojii. ppoo :vj-^ v^*">^ quaeso, suasionem audire, et tibi humi-

^\ >» .)L-2^-^ liationem imponere faciendae reconci-


•^ ^, :oi^ v^
liationis. Ei autem dum blanditur mali-
.\^ v^ .^ <r. L jio :)_ai_L2>>5^-io_Ai
gnus irri(h't, (piod servum adquisierit

voluntatibus suis parentem. Ipse vero


•.tov:
non animadvertit se luisse minimo emp-
ooio :ot, 1 . ->
< —^?
t ;t-
^0(_*..JLOl
tum nec mentis suae deprehendit cae-
,

eum aduUitur, omni-


jjo :x^;-^ h K:^n <*^r^ i cltatem. Callide

N ; ov-S. )>—K_^ modisquc artificiis allicit; escam ei


.oi£ L^{l \\
^.n

laaquam avi obiicit; avicuhi auteni im-


^ Y >^ ^^4^ f
oi^^^^ljLiOO vIOV3^.iO
^ ?
perita, siraul atque cil)um in ore laquei
.\i^\^\ y^l oO- M2>' )-4^^«
abscondilumcernit, corde laelatur, pro-
]^ oi^jk )f-i )I-,.^ ).i-^
-7 ->
V-3j
pius accedit incallida, ut prehendat es-
^ ^
o^jbocLa^^^ ,
.
^
VI
^ ; )—
^^-o^ i)-*'?
cam, et irretitur plaga; elTugere tentat,

odoViJLs «ioi ot^ nNv> \ )Jvi :)-i3; sed capta est et solers venator sua sorte
;

gaudet, cpiod non irrilum luerit otium


20 )»:-£, :jLtn>; \-^^^^ )— ^ o«^ —^J®
suum. homo qui iurgium et invi-
oui^ )^ ^? oiLiiai )__b^/ )Pj
Ita et

diam diligit; iailat et replet eum mali-


)_!./ ). t'?-,^\ vs/ )_J^ .Ki)_ai-,^
gnus iructibus suis amaris. Avis instar
ou^ |l_io w-^ :^a-i» )— ^o J^JLiv-*?
eiescam,
eum allrahit ailicitque, pruiicit

^»l_lo :)i:— V-^ s-otoV)_3 ^^ )—«-» ->

ct incidit ei la^pieus; cumque blandi-


25 )_iO^O )K-«VSt^? ^/ oiii. K-jK_liOO liarum dulcediae euai aucapatus est,

01; |j )j«o :)-i3 oj\ w-^Jo ).^vJi^ ot:^ suasioaes eaai docct quas aoa audicrat

)
^ .'o>
o^ qN-n" :^o\.;aji la-. \ ..
'

.^
•> unquaai; discit iudiciuia, verbis oppri-

XII] — 'l it -^
; i

703 APIIRAATIS 704

iiiilur, rolligitcjuc auiino suasioncs pes- )_Lij va^K^ :«.X ^^/\ .tvu> j,

sinias. Quae forsitan didicerat bona olili-

viscitur, cx eius memoria praetcrcunl


)_^ o.^ lUl ^, :|_jLi^
sua apud ipsuin velul thesaurus abscon-
,

ditus, servanlnr, radices malae in cius


^i\ t v>o :)l;)S>ff>v> )IL:)eL^£D y^l oio..^ 5
mentc invalescnnl. et vix labore maxinio
> rn .. VI No :ov-i-^^-^^ ) IJ^ it^-*^
iMuciilii]' illius nngues, leonis similes

in ])racdam [irruentis; vix] remediis

plurimis ungucs illos ex eius corde sa-

piens medicus eradicablt. Dum vero dics .^oioy qi


^ t n \ J|— . .^(v> )
n« v^ >*^ ^

procid.mt, (piaiido cogitationes malae


)K>ccLi xr',"'^? V*-^ )-.iAa .ot-x^ ^^ lo

insunl iii lioinine, cor eius nialos iVuctns


,.^s^ ) > r, ^ -^ j^/ . » •>• > ^iiJuCL^ ,_3
profert, et lingua eius seditiosam nutrit
o»r t\ ) •^•^ v>o :)_Ala.j» )V)_3 ot—aLS
persuasioncm. Suavisestconcupiscentia

maligni , mcns antcm illicitur, et finis


:)-Ll=>
j^J \-j:^ -Mas^ M^
eius veneno serpentis fit amarior. Et om- _:>o )'^po oi^,.^o -.ouJ^y )J^Jk..l^

ni Iiomini simultatem retinenti nullnm y-^l )K3(, ^^ '^ao .) '.f>..:, OfiViO 15

exstat remedium sanationis , nisi nt pa- jl/ )S._«b.\ otlo « (if>)J ) ^ "^ ") -^^ -^

ccm ["scctetnr^ fratri sno se subiiciat, et


^k—j^ o-j/ ) ^;J^^_Jo :) VI \ *.

ali aiiiico suo siislincat iniuriam, et donec


^..^^•,.0 t—:s.o . ou •> / -^ .'^ \ ^-\'^^- '-^

propc iacti fucrint pacis fructus, tran-


.) u^; oiJ^^po v|.2lXj :)-:ioSji ^^\h
scanl coiiilalioiics invidiae, nec memo-
ria volvantnr, nec luciiti snbeant.
) \ \ ''^N^ ^LcQJO ypjfco jJo 20

'i'i. Carissimi sufficinnt nobis propria


,
;> t^l; joi^»^:: ^-^ o^ > "^ 0.^ i»

peccata, nec multiamplius iunostris of-


J)_i^^ ^-^.«Ji^' ytOk_DoJ^v^ j)

fendiculis labefactcntur. Nam frater oc-


^3-^.iOO Ot ^ t> ,. .. ^ )_i/ •^-^ ^a^^
currit amico, sed vultum demittens, sa-

lutem ci denegat; si vero ethnico impio


v*f-^ v/o : ) VI \ . j ^qJ^o -ojq-s/

forte (iliviam venerit , prior hnic dat sa-


;>o^_o )Ja_i. )_a_JL_* >^4^ 2

liitciii. Ilrii caccilalciii ipiac incntcm J^>^» ...v^ )lo^,.^o-b> o/ .otv<'Xii.i.^)—

licbetat ! heusomnumetsoporemmortis!
'

••.)lQ_iO,
.^

OlJ^OLl
'^
?
)lA -^ W 5/
9
-.
)
t '>>;
-1

.4«] _ 7 // ^».->=. _ ///. /< uwcr»4, i-wo"a^- — lli A ,5o |ao.


705 DEMO.NSTRATIO XIV. — EXHORTATORIA. 706

•.^S. jocH—J ) —^t—d vn °i Ni ) I ./ Quid nobis supererit respondendum ? Si


enim vir impius et sceleratus sed opu-

lentus nobis occurrerit, veneramur eum,


salutem dantes fratres autem et amicos
;

malignus sua nos invidia prohibet salu-


>^l- » - •> otvi m .. ^»
V . "^ . '^ ..o
tare. Dcdit Dominus praeceptuni : Diligite

n v> »?? alterutrum '; beatusApostolusdecaritate

monitum dedit"; Movses quoque, pro-

Lj; |K..m)t^ ^^ "^^ -^ phetarum fundamentum, ait Non oderis


\^ ) ) -
:

<> :^ ^ ^ ? ^
-^

fratrem tiium in cordetuo, ne fortepecces^.

At quidam e nobis corde oderunt et la-


10 ) -^N 'i . . iff» . ii>o ^-JjJlo .)-^*.l
biis garriunt. Doniinus ante nos ingen-
^^y^ wJ^^ ypO J'«°"^ ^ ^A.C12l^0O

.^ ^
tem suum thesaurum reseravit,' bonis

O^ jL^J )_^[ o,jL^ omnibus refertum : ibi caritas,ibi pax,

: )K,.aa_M> o(_3 :) vi\> ous :) 3a_>. ibidilectio, ibi sanatio. ibi puritas. ibi

'"^.-o O{_3o :)la^« ot.3 :)in« m/ ot_3


quaecumque bona suut. iutunda, prae-

15
^ *'{ - » IU3
^ ^^
'^
JO-
^
claraque. Universo autem thesauro suo

praeposuit dispensatores ,
quibus etiam
k^oioK-a >. Sf\ .^^.^«ji/o . ^.^VK_^-bao
vincula carceresque et captivos tradit,
ool odl--io :oij_i ts fc_3 ^'^^ ''^>_\.
ligandi atque solvendi committens po-

Ki^o )K\ii.» <3>\ )K-i> »» )^)-^ testatem. Dispensatores autem dereli-

V m) vi^ yoj/ '^^^^/o :)t^-^/<3 )^^/ quorunt caritatem, et pacem, et di-

« n )iN-3 v^ No lectionem, et omnem thesaurum cum


20 ) "xS fi •» i ^^._3»o .Jv t

reliquis, et malueruut vineula catenas-


Vu^ ))-^ oi^^o )K. v> ...jo ) >o\.«o
que accipere, et carcerum praepositi,
|J\ X » n «^ •> "" ' <> -> ^ :o(--a CD
conquisitores\ aut carnifices fieri, non
)f
.^ fr>/ ».. »; yco(-^ o6oio :)Vo od/o
auteni amplius dispensatores thesauri

.q\ .. :)y itS ^ m no ) ^_q ."^


Y *.;jo omnium bonorum. Qui intrat alligatus

25 ^Ui .^ ^! )K! )^i -^? est; qui autom egreditur, in carcere est

AB] — a B Ws^ — 16 B i{,Uo [.^;© — 21 .\ ILo-vs-io 24 A Voi..ric.

' loh. XV, 12. — =1 Cor. xiii, 1 seqq. — ^ Lcvil. (liiac qiKLtuor voees pro tribus hoc loco posuit . sci-

XIX, 17. — * l-oii»»l vel U^'J'1 singulare verbum licct puMbtnuiuiLinp corcerarii , ^ujJuiiu/u^fipp
est, cuius signiflcatio erit congregatores, vel conqui- congregatores , i'u^l>£^ carnifices, q^uipsnAui-
sitores, si Armcniacae translationi fldes adhibeatur. ^uiif sicarii 'Antonelli. p. 446).

PATB. STB. — r. I. T. L 93
;,

707 APHRAATIS 708

iiKlusus. Si quis peccaverit, Dcunuiuc |_^^; ts^l ..t .' -^ .1 >n A t<o /

ofTeiulerit, praepositis aulciu carrcris

fecerit oratiam viuculis euni solveul


, liis
,—:» oC^ . ,\ %o '.^yJjol K^j» > «. >y2^
verbis : Deus misericors est et peccata
) "i^y .«t v> )o^ :ot^ y^ m Ni /o otK\i>.ii,
tua dimittit; ingredere, veni ad ora-
.)ioL^i^ )1 ^Q_i> :)oi-^^ >^ vto oo»
tionem. Ki vero qui ipsos vel leviter

laeserit. dicuul : Ligatus cs et male- )la_ij^ ^-s/ '^•imv> vOOi_3j . v<\


^ V s

diolus de eaeio et de terra; vae et illi rJaJJL^ Kj/ yJLeol :oi^ ^V^/ )lot/'^°i

qui cuui eo collocutus fuerit. Conlidimus ^/ «-o :)-i>i/ ,^o )-..1j^ ^^ K_j/

auteui, fratres, Regcm, ubi dispensato- *• > wft \ x»,_v\. j; Nft\


1
•..rn v< ,

res suos viilerif

et
legem esse trangressos,

praecepta quae eis dederat immutasse,


^ )K-i, \^ \.A^ :m^ ^ .^/ 10

) cpr> V>l ^.^ yOOt.^ o\ > N; >.<0|o£s_3


voluntates suas obfirmantes, ipsis vin-

culis quae dilexerunt eos ligaturum esse yoot \ oo( ^; —j^__oa_3


) n °> \ ^
sanguinem servorum suorum requiret de a^ZV\
- I
JlO
^ .i
I
ft>) "^ 'i -'^ * n.\n ,^00| I ,
r,

«^To
I
manibus eorum , et eos qui illum non di-
^.^ >&^_3i ^o^ S\ yoio : yoot-^ t-^(
4
liiTunt thesauro suo fraudabit. Dominus
15

docuit : Si peccaverit in tc frater litus , ror-


y_a ^•^m/ y/, 'V~^ ^^' .>^a.^o-wi
ripe eum inter te et ipsuni; et si reversus
ol y/o :o^o y-«.i-«.a >>o) ««!•>/ ^k^l
fuerit, dimilteei; si autcm te non audierit,

adliibc unum vcl duos, ut in conspcctu dun-


o/ f^ ^s; y.\.vi,> I jJ y^/o :o^ ^oo^t
runi aut trium testium stct omne vcrbuni. j^ooLoI ^Vou» )J^lo ^U ^^^1 ^Vl
Quod si et eos non audicrit, dic ecclesiae; PO/ \\.V<.iLl |l ^^«^o^ y/o ^jL^^^s 20

et si ecclesiam non audierit, iunc reputc-


^^ii >sokjJ i )i,_^ Jo :)1,J^
tiir tibi sicut et/inicus et sicut publicanus '

^-m^^V) ^/o ),.°>.Im ^/ y^ o.iuwKj


quippe qui suasionem nou recipiat. Nos

vero alter alterum uon reprehendiums,

nec coram duobus aut Iribus, et ne iu


jis/o )j^io ^vi ^-^^:^ jj vs/o ^\
ecclesia quidem; uou esl iudicium nec yJLa>l jii :)14aPo^ ^ ).L; ^ :)lp^ 25

correptio, sed tantum « ligatus et male-

A.B] _2 .\ PilSa*. 1 .\ )i in..; V» A ^«v^~ — 6 \ \Le.\^ [ILaap. 10 \ add.


^ot^ [|>ij. _ 11 B 0111. ^. _ 18 A U/o- — 2ii « Hoi^^jo.

I
MalUi. XVMI, 15-17.
709 DEMONSTRATIO XIV. — EXHORTATORIA. 710

dictus. » Rursus ait Dominus : Si usque

septuagies septies in te peccaverit malefac-

\ 9 y >>
i !> ^ r ^ ^ t ^ f^ - V tor, dimitte ei in uno dic '
. Quisnam ille

est qui delicta sua adeo multiplicet, ut


), vy> ",
f
.I-d; oiln\n trt
yj V ^m
quadringentis et septuaginta vicibus
5 "^-^ ffi 1 . / I Hj ^^L^^io j), vi\ ^i/
fratrem suum laedat uno die ? Sed licet
^'^m ^oj^o I
^l>^oi fj ^/o ••.on"^ » T>
quis haec omnia commiserit, praecepit

^ V tamen Dominus ut ei dimitteretur. Nos


lo J)„y>-N^?JI )J ^/ vero nec post quadringentos et sep-

^jL^J^.^:^o ;)1,ci\'>it> )^^ . i / n -> t tuaginta dies olTensam unam dimit-

"
^ ; ^Ot-^-^"-3
timus. Dum iram retinemus, mortui
10 V-^^-» )^l 1 . .) >n
sumus in peccatis uostris, praeter alia

nostra delicta.

45. Fratres, pauca haec verba pacis

et tranquillitatis, propter turbationem

iHam quae his temporibus inter nos


yOn.^ ^^J^_9 ) I •>) )-JO(_d ylN I .
. ^
accidit, vobis scripsimus, ut pacis ves-
15 ) v> \ > \ —3ia_i
) ) ./

trae participes efficeremur, nobiscum


•^ U/ U)_^,
^ .)J vd/o . yO «^ \ tl autem et fratres nostri in diversis
>« ^ Vi^ )lo ^\ 4o ) i it .". )-Joi;
locis [constituti], ad quos iurgium Iioc

> JlS. ..V) '^ > n V> jJ vJLj/ y/o .vO—i/ et dissentio pervenit. Si quis tamen
s^\ ^J^
>3/c
^ jJ
V -^^ verba ista non receperit, neque inde

20 «s/, ^ ^ v> ;^^ I ",} \ ^— io )J


fraudamur nec detrimento adficimur.

Nam et inter illos quibus dignus non fuit


^) ^>-^ vOOfS, JoA jJ ),,V>\.N; ^ci^
mundus'- inveuti sunt quandoque honii-
) * .*-> ) i i/ >V I -> yootlri I q \ VI ^
nes in doctrinis suis pessimi, qui illis
"' - -->> 1^^^"^ ^ .^\ Q.aaJS; Q^yjtJ^/
restiterunt , deridentes eos et sermoni-
.yoot-j:JS.y '^ ^ftoJ:^ " -->/'^
*i vf-*/ bns eorum adversantes. S}Tiagoga
25 «i\ ->A '^^ f) v>no ) itn vi\ o / ..'<o impiorum irrisit Moysem eique obstitit.

0(_lLsuJ, ^cL^/ vd/o .)-sLill[?; ) « I


•> leremiae etiam fratres sui inviderunt,

XB] _3 A ,- |jo<i-3. _ i A wl. aNl«» lU^- _ » .B ^i I.- [ILo^ia^ ]„.. i:i A '^?
_ 17 AlowJ» [pwv — Il>. B Ito^o- — 21 A ^i ^13 .^ooitoiai^aa ..^ooCi.

MaUh. XVIII, 22. Luc. xvii, 3. (Tatian. XXVII, p. 48.) _ ^ Hebr. xi, 38.
711 APIIUAATIS 712

eiiintiuo in roveani proiecerunl; cuin ,^A . ^rln ) «' V)}jl ool y^ov>\ n to

oliain popnlares suos ob corum poccata OCM^ «. iS> Joo( vffi^^v» t-3 :)— ^o^
obiurgarct. liacc advorsus oiiin lo-
yV
;oi.N.>ofi\ oooi » V> / yooi •.•Qt ^ ...s
cuti sunt \huno iste non quacril pavcm
)^j M^ l^,
:

ou^i...^ ^
)-:^J
populi Itiiius, ct dissolvit manus i-ivdrum
.)^^;o -fii^ )p^, pfi/ )-3-;^ M^
pugnantium'. Babylone etiam prophetas

lalsos misorunt ad sacorJotes lerusaloiu


)jk^f )
•; ^ a.,.N» ^^^^
I
^ ^/o

[dicentes] : Prohibete lercmiam a prophetia


-^
9 9

sua '-.
Cum autcm videret qua contumacia y \ if>V> jJ; \-^<*.^ y^ yS>o . Oilo / •> I

rcprehensionem, aiebat
respuerent :
^\ ^^/t :)ooi y-^\ oti.n i m •> Vi oooi

Dixi equidem : Non loquar ultra in nomine


S-l-^y oi. vi^ * ^ ^^Si^'/ ix j>qA 10

Domini, nec recordabor verbi eius; sed


>. v>ri °> •> )ooi6 : o»-yLltv-3 •f-s,i/ )lo
factum est in ore meo ir/nis exaestuans,

el accensus in ossibus meis; et quaesivi ^^ )_i-io )^^J \\Lj yJ\

eum fcrre et non valui\ Ezechieli otiain •^ •^ » / i^o 6i ^.


« m v>\ N—Liwso
Dominus suns praecepit et dixit : Ecce oi,L.Q_3 "^-..^-^nj nL^ vS/ ^_:3j —so
iniicicnt super te vincula, et liyabunt te
..Sn ^^.^i :o(A V-^/o
y. )6i, oiih-^ i^

in eis; ipsisquc sic tecum agentibus,


y-£o :^-^oi~^ y^^ y^*,\ m\o )K,\. a..*
silebis, neque eris eis vir obiurgans, nam
linguam tuam adhaerere faciam palato
)6o(i jlo .jf. ...1 )—Lsoi ^^ yO, ^ \ t

y *\; '^ ^ V) : ) I tf> "^ >0 yOOi.^


tuo\ Et alio tempore dixit : Apertum

esl os mrum, ncque amplius occludetur'.


.-;•'>" .
y "^ - > « V\ > N )
< ft -s, V^

Ad .Vmos otiam diount : i\'on propheta- ooio >... vir> q ^K-Sl/, :'t-^/ « »•» ../ 20

bis in nomine Domini, nec docebis viros


^ V, v/ va>.S v> \ \ 3/0 .^ i)X\ i
domus Ipse autem non praepe-
Isaac'''.
)Jo :\-ly^i o^^^ )_iJIU ^ :ouk
quominus prophetaret. Cuui-
ditus est

que scripsisset Baruch, iilius Neriac,


odauw^ ^ 6010 '^ " "^*/ K « •>, \ «3^1

oLs yj» \^\JJ V^ _y6^^o .si^l/ i


verba sacra de ore lcremiae, eaqne
)_^i>o;/; oj-ioas ^-io ) tV» n )_ia^K3 25
Sedecias rox audiisset, ipsa igne com-

bussit. quod reprehensionem complec- 6,jDQ.^ :)jiX^ \-^\\ v°j/ "^oojt ^


teienlur; leremias auloin [iterum] scri- y6o(_3 l6o(J ""^^ )>0 I
•>
sQ-l/ —00/
AB] _9 A 0111. oooi- _ 12 A >-3.^- H B iSlo- — 2> A Up. _ 27 A o^oo;.

'
ler. xxxviii, '1. — "-
Ib. xxix, 27. — ^ /6. xx, 9. — '
Ezeeli. iii, 25, 2G. — '>
Ib. xxxiii, 22. — " Am. vu, 16.
713 DEMONSTRATIO XIV. — EXHORTATORIA. 714

psit, aliaque etiam adiecit; at illi Jis-

'^'^ -^ ^ jJ )lo;f_bo yQ_lO]o .vOOt-rf^Ok ciplinam non receperimt, et a peccatis

suis non sunt conversi, paenamque


>a-^—^o o-si jl yoo(_:;oi_^^
V^^^
transgressoribus legis condignam a rege

Bal>ylonis receperunt. Rursum super


5 )& o61 po^/o .^^^^Li, ) -iNv:
^ cunctosprophetasDominus ait : Dissecui
• ^ -''
^ JS.-QXCL3J ;) y ^ I yooi^ ^^.i^
prophetas meos, etoccidieos verbooris niei;

0LJL3O ;>.>^0O°> po) V> > yOj/ ^^^^«.oo filii autem Israel a peccatis siiis non re-

'^'
.CL^i \i voo(_j;ot_^^— i^ i
m* »/
versi sunt'. Sed et Salvatorem nostrum

fdii sui Samaritanum nuncupavere Beel-


J
^-( N^» 3/ Ot >0 N >.V.. I -» ^-OOt °> No ;

zebub etiam eum vocabant, et daemo-


10 ot.^ ooo( . » ["yX) OQ^j^^iLao :wO(6)vo
nium habentem-. Paulum quoque cum
^ v£Do\aao ...^c^.^ J^/ )o->f; >-«/o
doceret dixerunt vaniloquum'. Nec so-

^^-^ ]LJ>-^ "4_:o_io )^ .aL^Lio^


lummodo verba eorum non recipiebant,

JJ yOot_V-N,v> ;n .«X -> jJo .oi^ oooi sed plagis et verberibus adusque mor-

)lQi ." v> •> vs/ ]J/ :ooo( . /\ -1 f> >o tem eos afflixerunt. Surrexit contra Moy-

jN-Il^ sem populus suus ad hipidandum eum;


15 ,»s/o yOOi^ 000( )^ -^ 1.30

^ )-^aJbo ^ )l.<i-:^.\ )_J»f-i.


Michaeam Achab
leremiam in foveam
in

luti
carcerem misit;

proiecerunt;
«f-Jk. )_n_<L_boi!^o ;ooqL;-v<\ o(-:>eL:)w
Ezechielemvinculisoneraverunt, et Sal-

a^;/ )-2io;JJo :)^/ J^^-^iA o-i/

^i-^>-- ^ ;) I ^ fpf )-ia-s^


vatorem nostrum comprehenderunt lu-
dibriis vexaverunt, peccati reum
,

fece-

20 oV^^jo Of^/ ^i^oViSj^o :)K\.t.ii 0.1^9/ runt, lignoque suspenderunt. Paulum

: ) '^ ' ^ '''^^ o^lo JJn \ ^ o 'i «T * >o


modo vinxerunt, modo lapidaverunt, ac

tandem per murum in sporta demise-


^_3|_3o '^ (in) v> ^_^)_3 vjDn\Q °>\o
runt. Has omnes a popularibus suis
)pV-2Lj»)_3 ^>_io ^)a^»_io
ignominias perpessi sunt non vero tri-
^M );;:j^'«

o
yoo(-^^ ^-< ^ o( .),a.A ^_:o
bulationes suas aegre tulerunt
,

, nam ae-
25 R^yS jJo ;o ^a.«. jo yOO(.:>a^ OLl^ ^t-^( dificium eorum fundamento firmo impo-
yOQ(l «'1 •>; ^'^s.^^ vOO(-iJ l)^b)_J» yOO(\ situm erat. Pauci eos reprobaverunt,

:)^ ;^ ; (Y> )i-^,J^ )^-a>)K-fc^ "^ multi autem eos receperunt'; sermo-

ABJ — l* B om. Ij^o ILo-oos 31 _ 25 A l;^..-

' Os. VI, 5.-2 loh. VIII, 48. Mattli. X, 25. — 3 Act. xvii, 18.— ' Cf. 8ap. iii,5; Eccli. xliv, 7, 14; xlvi, 15.
715 APHRAATIS 710

nihus siiis vilam aJopti suiit, cl noincu

corum bonum permanct in gcnorationes y00l.,vi %o :vOOt. ;LSi>j>eC d '^ - -r'^


•v^
saeculorum.

46. Domiuus sominator est, nos vcro


NN *> nvi 1-^9 ( . I 'M l-^o?; yjpo
terra semen suscipiens. Seminator ini-
:oii;Jb |f*o o,f^/ \J^if jL^ .Ui^f
plevit manum suam [seminibus], quac in

torram suam proiioit. .Miud iuter .spinas

cecidit, aliud supcr petram, aliuil volu- o«_ooo .|K-,V-3 *^^^-a^ ou^ :\JAx

cres sustuloruut ; quod autcm in terram I


•' t\ '^! 1*^^ UiU '"'^^!
bonam proscissam cocidit, quando cre- y^ ]y}-Z ooi-^ >f> N—oDo I :»i ,_3t

verit et ascenderit, tructum pracbcbit in


\y-J{ o]-^ .^CsS.lo ^K^O II V\ •> 10

centuphnn, ot sexagesimum, ol trigesi-


r l'.'' "iL • '" ''.I "
oo(J>o |-^)j ojoJX^/ >niV) '«b^)/ ^2o
muni. Porro videte e.\ quatuor partibus
^-.^ J^N °> I \i \ v>
|f_« :|V|_3
unam iu semen servatam esse, fructum-

que fecisse; aliam partem inter spinas, KS^^j \\s. I v> It-^ ;| no Y .'.
| ^ "^

quaeeamsufTocaverunt, cecidisse;aliam "* " ^.f"^ '


— * ^ * ? I
—^o—* '"^^-^
1
9 P*

super petram, ubi sol radiis suis eam ex- ^K K A\. |K_Lio \l «o :oi_*_3o/ i^

siccavit ; aliam quoquc ab avibus subla-


I-.». .:.n l^ —w^—3 ou-«l^/; l^ ..( °>

tam esse qnac sunt aves maleficae et


,
J^ \ o> ; \i t ^ If—o :|_3Q_^
rapaces; tandem aliam in terram exara-
\. X>n ts\ 1 n V>o |K-..M>-^£S.3 |_^«;|-d
tam, suscipicntem aquas, cecidisse, et
<,'\i[£ hsJtcnJo
Iructum reddidisse'.

47. ^'os vero, carissimi, licetpeccato- 1 ' - 1-«.^^^ _3( . « '>«'>. 1 ' --^ 20

res simus atque infimi [homines], atta-

men fundamento superacdificamus;


\La>\iSi Ij^ ^ oi-li. M :|?^j^
:^ ^f) Iv^^^a^ ^ ou^oo :yi
illi
.. i/ ^.ls
de illo quoque fermento accepimus; se-
^j^ioo ;oi-a^.°> I yi-2io; o)-^.»j ^»(o
men Uomini
et a
in

mercatore ditissimo sumpsimus pe-


terram nostram cecidit,
^ ^o :,^^ \-lm£ I^Ki. \i4^

cuniam. Spiritus eius super omnem car- x^^ oiJ. r> ^ .


^ o If^tj/ oi—So» \ m •> 25

nem effusus est, et gratiaillius anemine wJ-Lj oj/o <Ji^-^ v/ .|-'i^^ \i «*j/

AM] — I B 0111. ^oj/ (ibao )JI^o. — 3 A ) 10 Nv. 8 A "^. _ Ih. A |6.-:^o — 1» A ^C!.»3o

.^eC\6ao — u // gnttsol c»—-aop. — 20 A ,i.«jio- It>. A ^-i(.

MaUli. .\m, 3-23.


717 DEMOXSTRATIO XIV EXHORTATORIA. 71.S

jj ^-3&s_3; yoj V>0 proliiljetui'. Si evenerit ut aliquis nos ca-

io jj ooto .°i ^m v> jJ ^-2^ villetur, etea quae scripsimus non reci-

piat. nilul noljis nocebit, nec quidquam


• .^ -" N^ ) \o v>' « \ l-iilo^ . ;• \ vio ei

proderit. Verba autem nostra audienti-


^_io •, 'i \ ye^-^ joo» ]1; '"^s__^<_io
bus utilitatem proferent, quia nihil con-
5 )>-^ ji ^l ^yo-a^ ^—^K-o I
cnh vi i

trarium legi vobis scripsimus, nec fur-


)_i;j

»'•"•*
^ ^l :^Q_aA yj^ ^-^-^ ti^iim thesaurum ad vos misimus, sed de
.)__li;a-fi y:L_^K-3; )1^\ «"l^ semine et conspersione Scripturarum

r^^^loi ^ -^j)-!, u/ ^^^ )_i); sanctarum. Argentum adulteratum quo-

^ . .
'
v^ n ^ )_ii_iJ^ )•; .-V» ..o
cumque circumfertur non recipitur; ve-
) )
l
tus fcrmentum (niin farina bona non
10 )J^_;.\ ^ ^,.^ )__S; :.* ..l^lJ^s,^ ^
sui)i>>'itur: utres detriti vim vini iioii fe-

)J^o^io/o ;^ Hnvi jj )i-:)eL^; jJ—«_ «

) .-\ ; \i J ^ ^^JL yJ^ )If^


runt

to
, et pannus novus
imponatur, illud scindit. Vinea quae
si veteri vestimen-

).l./..\o«^ )1 -invi; ^J^s^L^ .0(^ ) n, cnvi pastinationem sustinet, fructus faciet,

)_jLo; )^o :)-J6-^ ^o )?)-3 )_Joii nou labruscas cor autem durum ad ; ins-

-^ •)—^M tar petrae semen desiccabit. Aedificium


15 ) < -' I
'« •>ov^ ) Ng* ^/
arenae superaedificatum imber auferet et
o»jk »s-;_^ i—L "^ >»-^! )-^/
ventus deiiciet sal infatuatum a serpente
;

:)_JL^ooo :)_-ioj ,_io ^^^.iuo )w-^oo


comedetur pisces debiles foras
;
proiiciet
jL^j> )JiaJo ^otA"^/ )_iQ-; ioiJLS;
piscator, zizania tempestive eradicabun-

tur, et paleae in finem discernentur a

20 ^-^ ^—Lslo :> V» n nJ^..^ yooi i •>ji-^ tritico. Operarii pigri erubescent hora

\ retributionis virgines fatuae quae ca-


^j-3 )JJl1i jJbibio : vJiV^J^Oo )!•, .. )_^^ ;

ruerint oleo veniente , Sponso emere non


)JS>\ S «> )JiOi>oJ^s_3o :^lo»_3 )i-^/
poterunt Qui dispensator conservos suos
.

^''. H > V) ]J )JJS^ )1/ ^ ) .".tV) 'tfn ..;


verberaverit, Dominus suus cum ade-
)1/ odols ,_^l V> )J^s..L^3io .. ^J VI \
rit faciet ex eo iudicium. Oui ser^^us ne-
li, ) « -*'^
)r-^<3 :)-^! ou^ ,_a^ ocpo
quam domini sui pecuniam abscondit,
sSOi_i; ^_iO )1/ ) > ^V> Oivlio .auSLS; adveniens ille qui ipsi eam commisit,

V_JS-J0 .)J^s.A^i 0< V> \ O-Ji ^O 0(-^ supputabit cum eo faenus. lanitor qui

A£] —2A 001- — II B l&ax>oi;o- — 23 A add. oC^ [;m_v — 21 A 27 B 1^.31.


719 APIIRAATIS 720

somnuin aniat . cuin cxpcrgefactus fuc- lio \ ^ \ \^^) " > )i. o "^ v> ; ^Q-i»; |—:^U

rlt. a vila prohibcbitur. Rcx sapicns. j-aa-^a » ) •^\>o .)_«l£ ^jjo pi^K^
(Iiiin adliuc rcinotuni est lK'lIiiin, iiiillit

legatos ,
pacem postulans.

48. Breves hasce conimcntationes ad ^—:its,s )yoia_^ "^ «"N n . « Noi


y 5)
vos scripsimus, dilectissimi. Si vcro a- I
>«•>
Vo / ^ .. yCLa^
liquis cxploserit, ct nos cavillari voluc-

rit. luinimc cuin culiiabiinus, utpotcqiii


'
" '
j^
"^ vn^^v^ o< -^N ^vloi; ^^„^^
cordis sui cxpromal abuiidautiam, ct
jlJ/ "^a .^.^^^.^ '^ •> .". v> oiK t .^
pariat prolcratquo lucntis snac lctuiii.

I
Unusquisquc dc proprio thesauro cxlii-
<^ q VlO w( lYI >0 Oll^Oei L-CD , -^ 10

bct. ct effert, et proloquitur. SI quls au- )._bo \.-^i o(^ K^) ^-^ ;^^Steoa^

nim non possldet,


suo donablt? llomo
(pild libi de aerario

dlvcs, thesauros
v-iM •, ^ ^ .oi>:^
^ yL ^Lj
omnis gcnerls possldens, ex ils promlt

quae petentibus largiatur; pauper au- 1


tem stannum vel plumbum de suo edu-
,.^^.S-*»K_ioo )^_3/o )_aj/ ot.Xl;
^^
cit, adulterinls veuls adnilxlum. Omnls I
f.a^J^oo ).^o'^ )>^o^; i-^t^tNTi ).^^.<^
arbor aestlvo tempore Iruclum suum
edit. Oiiac spinasprofcrt, e vlnea eradi- )
—lf_CL«0 — )
.. to ... Jooio ) v>', ,•>
^_^
calur, nihllquc valot nisl ut igne com- \-^^ )»)-3 KJiO»-;; )K_aU^o .)»Q_L^
biiratnr. \'Item bonos fructus faclentcin
:OW^ wuXa .^.CDCl^O oi^ oCk )-3Jl.^
•20

dominus suus mundabit et adhuc pasti-


)K_2«_i
^^ )_:»6';.J^ Jkjj^o^ )KiL^^
nablt vilis autem quae gignit labruscas,
;

dc plantatione Sodomae est, et uvae eius


^-^
* \.
f>
N.II
> >J .
^ <
vt-*t-^ o|
. ^
»
-,.."*
'^IN; ^o^; .f f
^ 9

amarac Non :)?;»; ^^ )Jf)i jJo ) ^i\ )_3ad ^Jio


'. colligunt de spinis uvas nec

de tribulis firus. Ontnis enim arhor bona :o.JU \J4 )V)i )_li )_LX1/; ^^^
fructus fitinos faril, niala aulcni arbor nia- J .o;il )_L^ )'J)_3 )_L^ ) f\l/o 25

los fructus farit. Non potest arbor bona )v).J ^Lbc::^. )_^ ) s\ ;/ ...n* <n

AB] _ 3 A V»». _ r. A Ij,wq.v- _ 7 A ^;. _ Ih. B om. w^ _ ii A ^o — 13 A ,^\.»,.


— 18 A liajf Ij^jA.

'
Deul. XXXII, 32.
721 DEMOXSTRATIO XIV. EXHORTATORIA. 722

^L^ \-Ll^ ) ;\ -./ iio ;) i i -> malos fructus dare, neque arbor mala dare

\LL^ ^ \j4^ IU4 .\.kX ivM fructus bonos. Vir bo7ius de thesauris bo-

nis cordis sui bona profert et loquitur;


"^ VI v>6 »n "^ V» oi -^N >; jK—SL^
vir autem nequam ex abundantia cordis
<»^ Jhk ^ )_L^ l-;^o :)Ly
sui profert et loquitur mala, ex abundan-
5 "*^^_^^_io : )K jL_.L^ ^^&_:^L.io6 >rt «^ >o
tia enim cordis labia loquuntur' , sicut
)laSLCD ^«^L^CL^ ooi ) ^S yJila), _^; Salvator noster docuit et dixit. Unus-
sjLj/ ^'^»^ ._.o6v-s V-^/o >^^/; Y-^/ quisque de suo producit, et de iis

.r> ql VI oOx 1^^/; )—i^ ^-^o t-^^^ quae possidet aperit. Existimat homo

oC^ \ 'i rr> . )n » VI ) I f); ya^^ ^200 commotione plenus nullum thesaurum
suo esse praestantiorem pax vero ut
10 iLciof ))_^, liojL^ )Lof )_LjU ;

advenit, seditionem arcet, tumultum


)_^ukA )l/; \JoQ :K_-^ ouL^;
^ restinguit, et improbus thesauro suo
)16_...^ )L^ )_I^-^ V^.^^ destituitur.

49. Fratres, nil deest mundo huic, et


oi_3 *, «* iY> .".
jj ) >o\ \ __;: ;./
omnibus [hominum] generibus repletur,
15 ^_i4 y . Y m 1^^ )jLio6 ;>o»l:i6
bonis et malis, divitibus et egenis', dul-
) ."'S; ..6 : )_Laia^o );^Kiwo : ) \ ,.tao
cibus atque acerbis, lucidis et obscuris,

) n ^y jo :)-3o ii .".o )^oiJo : )y^V-^o iustis et improbis, rectis et iniquis. Alia

>o^L^ ^so . jJa_i.o )-j)-3o : \—L.^^<i aliis obsistunt, neque est in hoc mundo
J^_i>^o : . V» ;• n \y—^ '^ ^ noJS. )^_m perfectio. Veniet autem qui segreget et

^«^^ disiungatpaleas, zizaniaque evellat. Ho-


20 )i/, :)i6v-LiCL^ po, )_^^
die quidem zizania inter triticum confusa
.\-H-»j \ rwo y I -iJL sjiv-^o ) 1 «y °i vi
sunt, Jjoni malis immixti nec recti a pec-
;

)^;>Qi: U>ij ^f^^V-, ^; )i^oI


catoribus separati sunt, nec iusti ab ini-
^j^V^ ^o : \Ll=, yaL ^A^ y£^ :\ ..6
(|iiis, neque a stultis sapientes. Tempore
)Io jJd^ ^ p)3 )Jo ).«:^v^
^ )-<^;j autem illo praecipiet dominus messis, et

25 ^.03 )JL3) ^; OOI^ . ) Vl . "^ .. ^ ]\-\ m congregabunt triticum, zizaniaque era-

\B] — 2 — 11 A
B scrius <0^* \LU l^a. _ 13 B om.
Ipus. [I;=i^- _ Ib. A ^j^^W — oiii. |. xs,»-

16 B — Ib. AB l3a*-o
lv.;joo l«X-o- — 17 B Uo^o -l-^o l^i.o [HSi.o IjI^o U^o ituiio- lt.ovio- l-i,.»'»o

— 18 A 03. [»,jo. _ 19 B add. ;^^, [eoxo- — 20 A 1-»^ ["^^- _ 2|A12.m(^;3o _ 22 A iiiter

lineas sci-ipluni ,ja*;i .^^... _ B iicccotorcs llgvM [1=^.


[ ^^
2.1

Malth. VII, 18. Luc. vi, 44, 45. (Tatian. X, p. 19.;


.

;23 APHRAATIS 724

ilioabimt. Iiistos scparabuiit ad vitaiii;

impii autcru in leuobras abibuut. Cuiu


^^,i jiilo I
;.^.\ piij) ^vso
Sponso [virgines] prudentos intrabunt,

tatuae vero prohibebuntur. I^oouuia a 5 9

servis improbis auforetur, scrvi autoni

boui talonta istoruin obtinebuut. Oinuos


/ «N >VS . . V>J ^^J)0 .yOOU^tinO
([ui oravorint, quod petiorint iuvonionl.

Ouiiiis (jui soiniiiavoril colligot laborom oi.^..^eL^ ^')! >« iNAo ; o \) > j )_^
suuin. \'oruintamf'n, fratres, ooufidimus yn •> . \ \ -! X'~ » L_a :»

vos pacem esso insocuturos, tumiiltum ot ^Kj/ ^/ loiU s^v ."./ ^T .^\ ."'>l

iurgium, invidiam etzeUim, livorom ot


yot^/ ^-1] -^ N Vio ) v> \ > ihy 3 III

discordiam ropolloiitos. Nomo enim sei-


)-i I ^o ) v> fn ..(s ) I ',',
mO )lajus^
psuin continuo, dum inale se gerit, iutue-
tur, (]uomadmodum nec propriam faciem
)^i vJlL^ -^^ jj ^^s.^ :)la^Jo
[nemo] cernere potest. Sic itaqiio visum
jl sS/j y^l K^) % >'> ^)—O t—3 OUl°>J

est nobis nunc, pro facultate nostra,

antiquorum rationem agendi vobis revo- )_L3J| )_ioi-s ^ij/j [^ yU ^ >i>— i/

care, quomodo scilicet viri prudentes et ,^-Lx^ ).ia3j :)-::ioVjOj );:ioj vasjoiXJj
perfecti excellentes sint, quantum autem
)LiLa} ^..^«./-5 ) V)')^ )y.j^;ac^vo \^JaL
infelicGs sint stulti qui tumultum spar-
uLLs V^/ yoK-j/ .)lo * .*,^t > ,»V)>j
guiit . Vos estis fdii pacis. Pacem diligite,
morcedem
)i>.;Qd yo \ -v nij ^.^^L^ji avx.'^; : ^.^clLa
iit recipiatis a Domino pacis,
).j^a^vX yO^loK^lj .).^L^j oipo
ot participes efficiamini beatitudinis ^^ 2n

quam Salvator impertivit, pluribus bona )) /,^m\ \Jia^ ooil ,.3 ^-ooV3 ootij

praedicans; aitenim : Beatipacifici, quo- )


-vi\j v^f Sv\ yooijs.aa^j :
v..^ v^/ I
niam filii Dei vocahiintur' •:>yoVjoJ^J )oi^« s^ojLs v^oi^
50. Scripta est epistola haoc incnsc

februario. aiiuo regni Alexandri Plii- U^ );^ |1-^/ )^)^


vT ))_^Kji
lippi Macedonis sexcentesimo quinqua- . % .''.o
^ ...t VI. t^JLfcj

gesimo quinto, el anno Saporis regis .(yy.:, 1 «o-\\./. o<lri*>\ VH

AB] —2A l.x...'»o [Uaxo- — !» /; iJiw ;s^ loSo. ;.K^ ('ic). — 2a A |)riii> ||-vis-i. sed sccunihi iiianii

in ll-wCv.. mutaluni.

1 Mallli. Y, 9.
725 DEMONSTRATIO XIV. -- EXHORTATORIA. 726

;ajJk.; .ji.vrr.o ^tsS.1 KjLiL^ .\jdo^.^^ Persidistrigesimoquiiito. Memoriabona

otk Ci^ vp6» joou .). »' m v-s ) 4\>n sit ei qui scribendi sustulit laborem,

et ei pariter qui audierit , bonis hor-

tationibus fuerit obsecutus, pacem am-


bierit. rixam autem non suscitaverit.
5 0dLaf^«%^^ :)IiV-i V-ii^ ^o JUl^
Nam filii dissensionis filii Cain vocan-
).vi\ii odLso :^jj3 odL^ ^C<:>Kj>o \1^ tur; fdii vero pacis fratres sunt Christi

)_i/ jis )-.U»v>; -oto-;/ vOOuM ^et^ filii Patris qui in caelis est, et re-

gnum hereditabunt.

Explicit Demonstratio Exhortatoria.


<>).m^f jK^o^i. J^oc^^Ji

AS] _2 A om.oi^- _ 4 A Va^ )


...\<s^\ . _ D B om. ;-s-io. _ 9 AB om. IC^a-l.. /?). A add.
. ^

ItskElib u..^^ ^, \Lxa^l


DEMONSTRATIO XV

Dl-: DISTINCTIONE CIDOHLM

1. Imperitonim ot, riKliiim liomimim


cogitationes turbaiitur vehementer cirea

eaquae peros ingrediunlur, necpossunt


; ) » I', ^N o^ «'fnVTS ...•iiiiV) jl; '^j—
honiinem eoinquinare. Ita euim ii lo-
i^oivstoo ^^ot-3; y<rb^/ ^V^/ j-isoio
(|unulur. ([ui (lc iiis lahoraul : Distinxit

Deusosteudihjuc .Moysiservo suo, cibos


^^J^ 01,-aL:^ )->a^o^ do^o >XyS) )o^f 5

immundos et mundos; indicavit ei alia oi_ii;o/o


J' 9 -

:)K__X_3;o )i)—
59

^ y
)k2SLj)_io

(jui(h'm idonea esse quae comedantur, ^^^/o '^3).>ol^ ^*J^<3 ^<^/; )^a^0[^
alia anlem contaminare; etiam ani- )laJLi^ ^^^ :o)_^a_^oci^
oiioi)o ^-<^?J
malia et volucres et pisces maris secun-
'"^Oi, .yOO(.£Q.JL^^ ).:mJL3; pOJO )l^'3o
dum eorum species ei notavif.De istis
)_i/ . ..THV); ),,via . . ^ «^ ^ . .
_*; ^^01 10
autem, carissime, pro meis viribus, pau-

cis verbis te edocebo, cibos nempe his


)i^)_^, ^^I/ ) m .o>^<!i^.^
9

(|ui cos observant nihil prodesse, et pa- jJ 3/0 ^oUfo-^i^ ^ljoi-^ jJ y^i^
riter liis qui ipsis utuntur uihil obesse.
9 A
Osenimsanctumtestatur:JVon^MO(/mirai
)1; :;(oj.rD )^t^ ),-Via3; ^'^s^OO .^oi^
in homineni coinquinat euni ; sed qnod ex
o .^mv) % ^\ ) \\ ojS. ^)-:^; yo^ )o2« i»
Itomine egreditur, hoc coiuquinat cum-
)i _^ oixbe
I, •> vnaj; >o^.^ )J( :op«
Haec vero Salvator noster dixit, ut Pha-
risaeorum ac Sadducaeorum causationes ^AoV^ V^(; J;oio .01^ L«> . ffnN/^ 001 ooi

retunderet, cum de baptismo gloriaren- \jiCK>'(\lo )jl^^S; )^^oi ^(Xfia2j; ^^s^oo

lur, (le munditie ac lotione manuum, et ^Klxa.vOv.yi-a 0001 --^toi-si^JOo, ^^k-^.

h.li\ — II lii Utulo om. |&<a..I.. _ i A .^»opo. _ 8 A Ha.-. _ 9 A Ua^i //^ A .0 ow»ii^.
12.\ »^jo )|. _ lA tt (1111. ovi».. _ 17 £ oi» OW- — 19 A |Cs*<ltoaJi*l=.

'
Lev. XI, 2 seq(i. — - MaUh. .w, 11.
i

729 DEMONSTRATIO XV. — DE DISTINCTIONE CIBORUM. 730

ji)Q-Sl3o yoot^'1-^/ K^»'» -v> yin .,. '\ f -^o de ciborum delectu. Hos igitur redarguit

Pharisaei caeci, quare mun-


:^oo^ po/o ^Qj/ s£Qi/ ^^«J« JK^J^ et dixit eis :

clatis quod deforis est calicis et paropsidis,


\Ax^t6 \.aa£i oi^ ) >vi\ |^Q>. J-JlI^S

^ w- ^ intus autem plenum est iniquitate et rapi-


IJQiw jbo Qu^ ,_y>o tyoKj/ ^^^. tV)
'
i

na? Similes estis sepulcris, quae a foris


.', );q.xq K « -^N voKj/ ^^;o ••.) .'"lo^^o
dealbata sunt et parent speciosa, intus au-
.*-•)• -^a > ^jLul^Oioo ^^qJIm •f.a^ ^; teni plena sant ossibus mortuoruni et omni

o6»io )Ki.io; l^i^r-^ ^;A^ Q^ ^ioo spurcitia ' . Aperuitque et declaravit nihil

y*; -^ )i; yQ-j/ >^Q.^ sA\-^ .)ir>°>l^ eos proficere baptismis et lustrationibus

suis, et ait : In corde sunt cogitationes


yoott^VQ-VT \v>-> y.cit ^ ^;t-^fcoo
malac; et hae cogitationes malae, quae in
10 ooi )-a^<~3f :vOOt^ V^/o vOO«K_ioVfcs-so
cordesunt, coinquinant hominem non , vero
- "1'^ 'JIV > f ^ JJ>s 1 > ..>0 ^-^OOI
cibi. Vadit enim esca in ventrem, unde

^« :^oi ).i:L^f )lLL^ )KJJL-^' purgatione in secessum emittitur, neque ea


.^^.N;-^) >o )lo ) > ly -^N oi^ ^ -^ '.•
ffi V) homo coinquinalur' . Si ex cibis quibus-

^ :^// ).^-»^
^vLjLsi )jLi3;i^
)ii^)jiij ^^^
^I
cumque, qui palatum, olfactum, aspec-
tum gustumve delectant aut mulcent,
15 ^? ^o :V^
homo coniederit , his palatum tantum-
'''^0
't,^,^ v/ . ), * I', ^ «—<o(^ oJiK m>?>
modo blando sapore afficitur, uude eos
\A^ .^v^ *rft ^^ ^4, nl; ^-£ ^ Q^
stomachus recipit, qui virtutes eorum in
^it ^ yl ).^^xi^o )l)-Ao )-l^^;i.o
omnes corporis arterias ac membra par-

o^V^ ;a^A.-> o^a.*. ) » i, > ^oa)— titur. Sed ut deorsum alimenta devene-
rint, immutantur, et fit pro grato odore
s -^
^
o^w^ v^N Ibetor; pro gustu suavi et laeta specie in
"^•iiN gyj oi -^ V>ri ^ <y>/

hirpem figuram vertuntur, quae proki-


Its.^; ).^oo Jv*^; >..>o|Q^;oto ^otoll'^
vie foras excernitur. Et vilem panem si
jv^ .^«^-^ )^; .°i\ .. :]^1^ )i-, ^ . <Y>

9
.=>\ ..o :)iQ^'^
9^ ) —^ooio
9

oC^ )_aL3o(^oo
manducaverit homo, cui nec species

iionesta, nec sapor dulcis, nec gustus


2.5 ^_3oiK.io \i-L3l )o>-:o )_-i^ ) V>\^ iucundus inerit, recta omnino in homi-

)K, « «^iK-a ', >\o : ) > ,./_5 )oj_^jA nem subit, ct virtutem omnibus meatibus

^Q^V? ^A^ )_^jk Jo .).i;L».ii et artubus infert , unde eiectione foras

AB] _ 7.\ l-5o;s^ — 10 A;»;. — 11 Aoiii. l^.:o. - IG A ^i ^r — 20 A l^^ma ^ov^a^,. — 24 B ,.gCi-o.

' Mattli. sxin, 25, 27. — - 10. .xv, 17-20.


731 APHRAATIS 732

deiicitur. Evenit autem ut escaelautiores

in putrcdinein plenius convertantur .o»jk M )s^^» M^> U yr\ £n\>


quam illao quae ncc delicatae sunt nec jL^ .\m -y^ );\ \\ / -. « ^ OU^
iucundae. In omnibus autem his neque
: ^0^10(0 «.«oiojuVJ^ yOOi_^ oot_;
peccatum est nec iustificatio.

)-yi.».m ->o )t-oJ jl; ^^ )l.a^f.m\ ).^^£oo -^Kl )ts >in /im > ^J^os):^;
"'^f^P

•:-)Jlaui^;j jJLa/ )o(.^^ jj ^^otjso

2. Gloriosus etiam Apostolus redar-


JJiCioI >nm°> \.^j \
.'. :\ % 3/0
guit eos qui iu escis gloriantur. Ait si-

V^/ .)J^^)-^ ^;oiJ»J^sjLbo; ^<^/;


quidem eis qui tali efTeruntur cogita-

tione : Reiicicndae et amovendae sunt


)-J«su^ ^t^^— ?
^^-^ji V-^ yooCis 10

escae, quia ipsae nos ante Deum non sta- i, :\iksi\:^ ^?3o ^Xmv;; :)i^}

tuunt. ]Srque enim si manducaverimus .)&J)ofr) \i3^\^ ^ .^JLa^y^


abundabimus, neque si non manducaveri-
i 4 jL/o :^;Ki^^)J v/ V-^^ i
mus enim quaecumque
deficiemus* . Si
^^'Vos^ V--^v/ .^\m.\^in\j
alimenta cibariaque homo manducat , at-
)—0;>Jdo \—Ll\ V^s "^od).-! . VVioV^o 15
que ex iusta regula et remota ingluvie
)&; OjtOv^ ^.^lsJ Li^ i; \U^
creaturis Dei utitur, et eius donum cum
yo^-^ : oiJSN^oia^ "^-^01 )Ioivi .ot^^o
fide suscipit, nullumpeccatumautdelic-

tuni habet. Si autem, serpentis more, \y^ ^; v/o -o^ Jk.<^ nVimo )o^^^
pulverem comedat, serpentis etiam ve- |_^a^; oilpo ^_>oo ^asj-j \JL»^ y^l
neno perfusuni", nullus profectus ne- h^J^ y^io^ ^^01 ^h-^ '•
oi-:> )-^^^^i -0

que ullum emolumentum erit ei; omnes


)<^; oifc^^ ^«^? "^^^i^ Oi^
enim crealurae Dei bonae sunt; niliil in eis
Jkrfl^ -N. /v>N/^. ya^^j^ > « 1/ yf,..t °>t
est reiiciendum ; et sanctificantur per ver-
)&; )jL^.^cL^ ^V-^Jis^ ,_-<i^
bum Dei et orationem" . Hoc autem quod
ait Apostolus, carissime, adversus filios
.. ^,"'... )
' . \ > po/? )?o««> jio^^ao

populi sui dixit, cum eos vidisset gen- \\—^ 1—3 01^-^/ 0| V> \ •-•
^ ^ •>f)0\ 25

tium escas ut poUutas reiicere. Etenim "^.^^ .)-ieL^; )J^s^)-:m ^o^s.^;

AB] — I » >«.i4,. _ 7 « lcn^. — 8 A (iac^, fl^jj. _ 11 A ^3»0' _ 13 A li .S; UA


P ["^3- — 18 li lovgi- — 21 A ..i.n^. _ 2G A Ijlajas. 6,.3v

' I Cor. VIII, 8. — 2 "^i Vid. supra Demonstr. xiv, § 12. — 3 i Tini. iv, 4, 5.
.

733 DEMONSTRATIO XY. — DE DISTIXCTIONE CIBORUM. 734

filii Israel promiscue uon utuntur omni

esca quam gentes conficiunt, neque

omne vinum bibunt quod gentes cal-

cant, quia ethnicae gentes in quovis


^^.i^ y^p^ "^9 ^^si. )-3UL^ )-A^dl;
torculari, in quacumque area immo-
5 )obi» ^-y^^o . J..., -.1 ^V,/^ lant, invocantes nomina idolorum suo-
^t.. t :.\s^ \i oot oot^''!^ .vOOW.^K3j
rum ;
propterea cibis eorum filii Israel

«Ol )f0»0 .^t«i/ vilb vOOtfcOL»).^»^^ non utuntur. Haec autem est conscientia

)i:^ >n m c^ )-.-'..-\«o .)loiip )i;)i infirma', et Apostolus redarguit eos

:po/o qui in tali cogitatione consistunt, et


y-^iii\^o ) »«\; )-Joi-.3;
^f^h
ait Omnes escae sanctificantur per ver-
)&; )iC^^ ^).>5>^; :

10 ^V^fcoi
bum Dei et orationem'- . Cum igitur homo
.,..11 .^K-ao t—<^^ J>->/ t~3 • )i<aA^
creaturis Dei uti voluerit, priusquam
•,_L.ts.flQJ; yo^-a ^_io : )o^; oifc^JLL»
eis reficiatur, meminerit et laudet, be-
y,y-LjMO -- ^ «^ '^;K_^ ^OUJL.^
nedicat et sanctificet nomen Factoris

:)i>:ioo )J^V-3; ^;a^L^; ).>a.ji . nrnwa creaturarum harum; oret deinde, et

15 JLam « .oti>o v£p..o ^ty n J^.^ ^l^oio sanctificabuntur, et aufugiet ab eis vir-

oi/ ;) .'..-N» o6i V^^/o .)_Lla; tus maligni. Dicit iterum Apostolus :

J;
^«_3|0 )N.^VI i ...Jl yO^ )^ ).«^ l .".
^ Si quis vocat vos infidelium ad convivium,

et vultis ire, omne quod vobis apposuerit


>o)__fiD; yo^^ ^^J> :'^J)._:»A vf'^/
manducale, propter conscientiam'

me
^\
20 --'»^; )><>•> « . -1 /1 ^ . oi ""^«^ 3. De his, carissime, quantum in

!> K
:^a^/ erit, tibi ostendam Sanctissimum, Deum
yoi^/ )_i^f—o o^S; );oi )_i/

nostrum, cibos quidem filiis Israel


^/ )^ ^ )tcL»)_x> ^'Cmi/ >vT^\

^ ^/ :^ooC^ )«j,i )I^_o_i;j>»l^

\
discrevisse,

eis inesset iustitia;


non vero eo quod aliqua
sed propter edaci-
yOOi^ ...•>*/ yooilo t .i'jO yOOll r i l »
modum illum
tatem ac libidinem eorum,
25 )I» ^tP ,_io vQ-^to; )._ioi )_£c;a-3
eis reperit, quo a religione et scele-

Oo .^«po >&.t)_d oooi ^t»> ..<^


;
|oi.^o:;o ribus, quae in terra Aegypti exercue-

rant, prohiberentur. Prius enim, quando

AB] _7 * .-w. _ 12« oilS*;a3. _ IS A ofe—. _ 18 A add. »i>. (»|ji,

'
I Cor. VIII, 7 _ M Tim. iv, 5. — 3 i Cor. x, 27.
735 VIMIRAATIS 736

roiit liominoin, liaec praecepit Deus >.Ai\o oil*f^ol^o yolji jok^ ot^L-a^
Adae et eins posteris, Noe quoque et

^ ' ^
progeniei eius : Ecce dedi vohis bestias y ^ 9

et volucres et omnem carnem. Sanguinem


in tcrram funde, et comede, et quasi olus

virens tibi reputetur'. Tantummodo san-


Ui}^ M Kp^fi i )^! ?^-:^ 5

guinem non comedetis, sed iii Irrrain


\lSlJ \:My,^%.i^^ :).£iO yJi wO»-.fQtfc/

efjundetis illum sirut a([uam; sanguis )Vj


y^
» \ oi N )oiS^ , n °> . «\ot .ooi
!>

enim anima est". Ilaec Dcus priscis il- .yOOtA Jl-^ j) ^KNO) V>0 •) "-
^y "

lis generationibus imperavit; cihos ta-

men eis non distiuxit. Si igitur aliquod


^ijJ yoily-a ^-^ ^I^')):)^-^ ^otjs )ooi 10
esset iu cibis peecatuni aut legis

^
illis

)&sJ.3f )i)-^ )o9t Jt^aio ..^i\6


trausgressio , Adae profecto et Noe im-
munda a nmndis prius discrevisset, si-
j) )—iOj} ^yOOi^ Po/o yOj/ ioijl} y^l

cut eos monuerat diceus : Sanguinem '^q-d/o ^a_3 '^ fn -> "^o jl/ ^yoJ^)!
non comedetis, sed oinnem carnem occide o "^^ ».'> % ..bo ) iJtot ) o )Q_^ /c

et comede^, et sicut olus virens vobis aes-


)oo. t-ciiLio ooi «oiopkJl^^ ^oiCijlo
timelur*; Abrahae quoque et filiis eius

praecepisset immuuda in usum non in-


).^^'^ )V^.S OOOl} )-CLiyJo P)j ''^O} ^Lw
sumere. \'erum scimus omnes rectos ac

iustos qui in priscis aetatibus vixerunt,


)^i;3)-Jbi JL-;^ 6oi} )-l<L^ )-^f^
usque ad Moysem, qui cibos Israeli ^ao )V} ^o, ^6oi^ :"^t«^)A
definivit, omnes [iuquamj generationes ^otJLio ) fi^ JJ )-a2l(} ^-!L./ ^:^)^ 20
i

illas quoscumque cibos usurpasse quos .^Ot.^ o6o| ^^.^.tnK^


)}0| il/ Jj;
auiuia uou fastidit, nequn iu jioc pec-

casse. Filiis autcin Israel liaec praece-


yoo^ 0.^.30 ^ i\ tn 1i/
-
" '
-^*^
yOJ / I "«»T

OiJO yOO^X O^^J "'^i^.^S-iO ^KN-)) >o


pit cibosqne distiuxil, eo quod ad Ae-

gyptioriini snpcrstilionem deflecterent,


o n-o o )—i wio; )i, ^ f» \ '^-f'^*/
Deuni auleni patruni suorum dereliu- )—i^j^«^4^ :v00uioU/j )<^ji 25

querent. Aegyptii eteniiii bovcs vitu- ^J )-j'/o .OOOI ^^<^» jLs^*L^6 )»ot^

AB] _ i A .aS. _ :) « va» (\»a».. 13 A d^as/o sumos. _ ij A low .oS;. _ 17 A ^l —


20 A Ij-j»^. _ 2(i U lcw.

' Gen. I, 29, 30; ix, 3, 4. - Lev. xvn, 13, 14. Deut. xn, 16. — = Deut. xn, 15, 16. — « Gen.
IX. 3,4.
,.

DEMOXSTRATIO X\ . — DE DISTIXCTIONE CIBORUM. 738

losque adorabant. Hoc vero tibi osteu-

,
^^'^ rtjK. . ->^"\ ^.a^ oila^ 3.fiDoI; (lain. Cuin oniin venissent fratres lo-

sepli ad enm, et dispensatorem domiis


:|-A. J^ yOO»_^
suae panein apparare iussisset, faeto
K_3 Q_a-^K (TIV>\
tempore recumbendi, scriptum est eos
yOOi_«;o_^ \ jlo ^^oio .\ ->
apposuisse ei seorsum, fralribus eius seor-

o< v> \ oooi ^ /\ *>/;


'sT
:ia \o sum, et Aegijptiis (jui vescebantur cum co

seorsum. (juoniam non pcjssunt Aerjyptii

panem cuniHebraeis manducare ; hoc enint

'"^..^s-io .yoo^ ^ Jio) VI ^; ""^^^^Jio


piaculum

quousque
eis est

in
'

Aegyptum
. Antea autem fdii
ingressi snnt
Israel,

in
quamcumque carnem manducabant Ae- ;

)_opoo :^fiQ.^ ^^3 oooi ^^Nj>/ ^i »v> \


gvptii vero ovium ac bonm quippe qui ,

^^^9/ jJ 0001 yOOi:>'o^/; jVolo )a>. ^ty) ->


dii essent eorum, carnem non comede-

^—»i <,^.\ 00 n\» J^wJ t—s 3/0 .0601 liant. Insuper cum descendisset lacob

> *.y 1X )a.^a^ ^o^/ ^ «2l£DqJ> '^; iu Aegyptum, de fratribns suis adduxit

losepb quinque viros, constituit eos co-


5 tyOj/ t-0t30 ^Q.VY.3^t_D yOj/ ^..Id/o
ram Pharaone, mandavitque eis : Cum
interrogaverit vos Pharao et ilixerit vobis :

».>..«' \» :oi^ O',^/ ••.yO'>, ^ \ oJLbO;


Quod est opus vestrum ? dicite ei : Pas-
^ I ' 1 ' !" ' „ .. ^' ' »' ' '
. I .. ) I . I f> v..'poo y .y S\ vOJ( )_L^
I

tores ovium sunt scrvi tui; pecorum mu-


\-J£cn oi^ yoi'»:»/; )_io; .^•.'oi,-^/ >s/o i/istri sumus, nos et patres 7iostri; ul cum

20 )l^.^flD; yoj/ )i«iiv»; ^yoa^ \ n T v > ita ei loculi fucritis. in honore vos habeat

)
-"
^T K*j» ^ijL^ ooi_io :) —.l>-io; (pascebant enim ipsa numina Aegvp-

J; ^^ )L«LyJo ^; \-Li^ \-J4


tinrnm); vobis optimum ijuscuunt dabit

tcrrani Ges.se/i, vosque contemnet, ita


<^Y . ^^k_b. VI .^ n 10 yO^a-JLbo '^

ut nulkim e vobis abdiicat et praeficiat


)-dpQl\ vQj/ y.\ mv^; :s^K3; y->l
operibus suis, sicnti est scriptum :

25 V^/ p; o^Kj ooio .\J^ <.j>JS.'i "^i^


Quia contemnunt Aegyptii ontnes pastores

WM-Op ^j)-^! ty^ \V °l


^f-O ) «f> V^ oviunr. Iteruin scriptum est ciiin Moy-

oiJk '^-bo/ :)^a,..:!0 . -^


vot-^/ )-^V- ^^ .
si's aiilc l'iiaraonein diceret : Eantus et

\H] _ 7 A a.lil. oow f,--A.jo. — 18 H <^'^e _ K» .\ 3;. _ 22 .\ UW _ 2» A .So-

' Gen. XLiii, 32. — - Ib. .XLVi, :ii.

r.lTR. SYR. — I'. I. T. I.


'

739 .\I'I1R.\ATIS 740

sacri/iccmus Domino Deo nostro in deserUi,

l^liiuaonem oi respondisse : Sacrificate

DominoDeo vestro in tcrra Aegypti; Moy-


:)_ioi )_^>a^K^ ^ iNVL^ V * ..^«n;»

seni aulem dixisse : Non possunnts i\lant


)_--i^, )1<Ljlj; ^i : =>\ ^\ ^^ijv^
rem facere, quia si mactaverimus aninialia
:oLiKjj oolo .^ ^^'^' \OC<.VJui>2^ 5
Aeyypliorum sub ocuiis eorum, lapidabunt

nos . Seriptum est quoque Etiam : in diis

Aef/ypliorum exercuit iudicium Dominus-, )-i.-jL^ \Jiy ) I.-J.O A-^/ »_D yii,

i|iiando greges ovium et armenta Itouni •,^)_L:jl^ .pia^ );-^ )vol,

grandine ac lue consumpsit. Greges


^_-( )_,j.iO OOOt y « I f> ),oJ.,0 )_iL^,

enim ovium ac boum possidebant Aegyp-


ooo, ^/.V ->/ JJ ^)_^ :) .': JA „\f 10

lii , utilitatis causa de eis vero haudqua-


;

)o\-:i .voo»-^ oooi ^,_,^.CD, ^^>>^oo


(luam comedebant , quia ipsa adorabant.

Xiclus aulem Aegypliorum, hodierno


]^^ ^i )-.ij^? vO««*^^)-^ ^?

etiam die, cain suilla cst, cum piscibus,


poj ^oiw )^>— f oot li-aiS ) iV)n ."A

in

aiebant
eorum regione creberrimis, prout
fdii Israel quando cibum concu-
opo/, )_iO ^l vOOti.;)_3 ^) .t_
^ ,

picrunl : Recordati sumus piscium quos


^J\f^ ^jooi ^^^/, p'aj ^oS. y^dli
comedebamus in Aegijplo yratis, cum odore

ceparum, etalliorum, etporrorum,


)I-^ )_^i.o ijL^, jk'^'fya^ ,-^
et cucu-

morum, et pepoiiinn'. Ergo fdii Israel se-

cundum Aegyptiorum consuetudinem se


ooo. ^-^j^.^ )—
'tr^? ){ ."...N.^

gerebant; eorum comedebant cibaria, voo^io^jjo ooo, ^^o/ yOOitC^as)-^ 20

eorum etiam deos adorabant. •:*oooi ^t^^D


4. Noveris autem eos in terra Aegypti

idola cohiisse, eorumque deos adorasse.


^i)_3 OOOI _.iLJ ^ )1o<=\l.1, >6.U,0

^aju. :ooo( ^^^^D yOOi:>'oo>jJo


^' po
Etenim losue, lilius Nun, appropin-
quante mortis suae tempore fdios Israel ,
)^> J.U; )-L»i \4^ ^ -^4 v?^-,.^

vocavit eisque di.\it Eiigite vobis hodie


o-l^ : voo6. r-^lo '^"^mi/ >y T i\ 25

^
:

cui velilis servirc : utrum diis quos trans v/ :voM v...\i )_L^ v.^
flumen colucrunt patres vestri, Tliare, pa- o ..N^f )^jJ
l

A»J —iB |la-.. _ ;; A « ^o»:!^... _ o A ^v III A U»*a^. _ I3A|h|-v


' Ex. VIII, 20. 25, 26. — 2 Nuiii. xxxiii, ',. -
741 DEMONSTRATIO XV. — DE DISTINXTIONE CIBORUM. 742

s^oiolsI ter Ahraham, et Nachor; an diis (juibus

yoK.^ ^-<l^<X-a; joi^jj o/ . ? d ..,. I;


in terra Aegijpti serviebatis? Ego auteni

rt filii domus meae Domino Deo servie-

iniis'. Sed et pluribiis mouuit eos : Eli-


fjite vobis hodie cui relitis servire; et res-
^icuK )uLSoa^ yo^ ^-^^! *v^i '^JI^
ponderunt ei : Dominum colemus; eique
a " ^ _

serviemus, quia ipse esi Deus noster. Dixit-

o^; ^^>^oo yl.%.\4 oiS.o ^t-.^ que eis : Videte ne forte non possitis ser-

jl j-^CL^; ojLw tyOOi^ V-^/° -vft^/ vire Domino; responderunt autem : Pote-

rimiis. Et ait cis : Testes ipsi vos estis,

quia elegistis vobis Domino servire; res-


10 tvooi^ t-^/o .. ii .^ .. •^»v> :ot-:M/o
ponderuntque : Testes sumus'. Ut autem
oK-j/« yo 1 t °> i •> vpi^/
V?' »»ot «>
iterum tibi constet eos in Aegypto vi-
J^ ....Nqi vTN yoaL^ yoK «
^».^ tulos bovesque adorasse, animadverte

ooi ^JS. V-J^l;o .. I Uoi—io :Of—^/o ipsos , cum immoraretur in monte Moy-

r^ipcLs oooi ^^^^D )?ol^«^o ) i\\j ses, a Domino recessisse et idola co-

Q-^^^cDo ))d.^s^ insn fJ^/ luisse ; nullam autem sibi similitudinem


15 ) t-o .^>-.m

fmxisse quam adorarent, praeterquam

vituli quem consueverant in terra Ae-


gypti adorare. Et tumultuaverunt , et

^V \ V)f ;?o»' w\ jL^; )i-a.^! |J /


festum celebraverunt coram vitulo quem
.^«•-M "«..«]— 3 0(^ OOOI ^,-.^0 0001 feciTant. Similiter leroboam, filius Xa-
20 .Ot ^ \; J1..0^ yo^ Q-^^lo ojitol/o bat, cum eos seduxit, vitulum eis fecit,

>1> ^ fo/ f_3 >^ -^ I


f_3 >C0>^;Q^ sS/o
quem adorarent sicuti eum in Aeg^^pto

^
^^ieuii. )i»..,5CO^ yooii»»
•'
r "
^ ^
Jl^
:^

v«"/
J

'
^ adoraverant. Videns autem Sanctissi-

mus eos a fermento Aegyptiorum non-



f> »- <!

jy^ fSo . % VI -> oooi


y^
., . X ft>
;
duui esse purgatos, et in eodem ido-
l-ri po; )tL<^^a-M ^-^ ^^o^S^; ) tl, f>
lolatriae consilio perstare, Moysem
25 )1o-Sl-J-J1; ) I
." \> ob|-J»6 O-r^fl/ jj
hosque
iussit cibos eis distinguere; eis

aoVSLi; )-«avi\ oi,la3 ^^^^ : ^tyi ,. n poUutos declaravit, quos velut mundos

^.i.^ ve«^^ P^° :)KL>)-ii> vOoC^ iii terra Aegypti manducaverant ; hos.

Xtt] _ 8 A oj-»- — 11 A ^l ^^ou». — II

' los. .X.xiv, 15. — - Ib. .\.\IV, 15-22.


743 APHRAATIS

Hil.Mii oclorc pLTinisit, quos iii terra ^iL» '^l-^ ^oojA ciooi v ^ ;,

\egyi.li adoranles nou manducave- >^j..^aL^ ^ot^ ^^j^ .


:^^
ranf. Insuper, proplor ooruni porvi

oaoiam praecepif in sacrillciis anti' so


^ij:^ >i.i|^ ^ol^ oooi
^^^^j ^^
olTerondis eadeni quao
"^^.^^^ .^ci_jubi o^ ^.t:^/ ^o
olini adoravo-
rant admoveri debere, ideo ut, etianisi

eis vesci renuissent, ovium tanion lau- vr r^-^J >*f-^ ^ : -otQ_io;_o ooo)

roruinque, sacrificioruin suorum ergo, iJ o ^f n >a^> ,_A_3


V:*-^j rr*/?
: .
ooo)
oomedoront carnom. Considera otiaiu. vdXalJ voouj:-!^» KLiL^ ^j_io:^
licot ])lnia ois animalia tanquani iniiii-
Ji o
••
. _« ^j w>_-«o .jVoJLo j_i:x. ^ «^ ^
da designaverit, nnlluni famen ooriim

in sacrificiis sibi iussissc offorri, prao-


torquam oves ot tanros duntaxat. Poi-

suasum ergo teneto, carissime, Isiae-


^^^-iiaii
..J,

oiiokiQjt ooi uai-»j»;


..\^ jvbL [Al
-•^-^^"
^ ^i
lis do ciborum delectu inanem esse ^au^l/
iactantiam.

5. .Milii igitur dioes, o scriba, sapieiis

disputator populi 15
: si confaminantur Is-

raelitae cum ea contingunt aut tractant.

quae lege declarantur immunda, qiiare ^f-^^ V?-**


Sanison, nazaraeus, ibrtissimus Israolis,

de animali immundo, de sceleto loonis.

mel collegit ac manducavit, quod

manus suas stillavit.^ Nullam voro oul-


iu
)._^f
J>o^
viu^ J_i;/,

^^
JjLio6^»^I ^ 20

pam
jjo •-.«oioi__i/
Jf}o ^^/o
incurrit,
aut reprehensionom ob actuiii

nec scriptum ost euni confa-


ilkini
jl^ Jj,^
X^ J
? .'
,-o a\->,^
minatum fuisse. Pariter quando asiiii
vS/o .j_^i/j ^Kj U OtS. l6ot

maxilla tiilil vicforiam, atque Philistaeo- M^ JV-^f J_ia^ \JU,y ^^


ruiii corpora in acervos congessit, sitivit

ef oravit ante Deum suum


mine, tudedistiin manu servitui victoriam
dicens : Du- :Jo6^ \-ly-Jo :-,_io'/o oio^/
y^
^J^ M« ^f^j oij:iJu_3 1,^ Kil

A//] _ ;; A U=-,a^. _ to A ^^)^ |Ua^^. __ u;,!^^. <il A L^y Iff^i-


.

745 DEMOXSTRATIO XV. - DE DISTINCTIONE CIBORUM. 746

nunc en morior'
-M^p^ i^/ M^° =M' maximam;
/(«Hf et siti
,,.j^5
Et auJivit orationem Samsouis, et sca-

turire fecitaquas e maxilla asiui, quibus

haustis sitis eius exstincta est. Si quae-

])iam iuesset impui'itas aut uoxa maudi-

)^^ ),^, )-;^i \^^ i^ ^:^^ l.ulae asiui, qui iu lege dicebatur im-

^_io otv^ipi^ ) I v>\ .) rooviN )oo«


iiumdus, cur nazaraeo suo eduxit[Deus]

'..]i^\ \J^ oik )ooi ^^' \^ de ipsa maxilla aquas iu potum? Si iu

:-o( )io)-V> );ot V—^ v^ eo subesset immuudities, magis opor-


\6ai ^;/ ^

vaij, ^i )-iM ^ oik )oo« >J^Ji, tebat aquani e petra elicere, quemad-

>^ rf ^ t/ ^"y SN )_3)_i ^ )_iio'


modum fdiis Israel aquam de petra

^i, y^l )-^;/ ^ oi :)v_^^.^


produxit iu eremo, vel e terra, sicut

propter Hagar mauare fecit , et bibit Is-

^5 Jo .^-. N v>»4/ sil^/o -^^oi^


mael. lusuper autem si in cibis reperitur

)jL-i_aL^ :)K:^dj)_icLi -oi )l6)_ba-i immundities, inter onuies volucres uul-

lae prolecto magis sunt inq.urae ac foe-

15 )
."V )] )v_£tt^ )_v> ..\ o^ ^,^. \ m -^ ,
dae quam corvi ,
qui pancm et carnem

)l „ ^ )^ ofcU ^ )_^^ )-^ Eliae, prophetae sancto, affcrebant ;


cum

ooot ^.^N -.fo ^ ).^i^/ ^ •^V-3? sederetin torrcuteCarith.Uudenam vero

Eliae cibum afferebant corvi,nisi Hie-


)_^/, otLXa3)_ic )_iV<i^ otli.
J/
congruentem seor-
^ ^ ^ -^ - oi^,), )Mio ••.^e^io/
^ rosolyma? Partem

sum reponebant
ei

sacerdotes, et corvis
)ioA^oi-so -^^^-^ r—^ Mot^ 009«
cum fule committebant, qui eam Eliae,
^ \ ^ »^ :o^ „_-L^»oa )_iVa_i^
secundummandatum Altissimi,Dei eius,
)
\ ^;
r ogfoaSL^ )_AjJ ^^l^^-io^o deferebant et asportabant. Idque mun-
^ licet illud ore
).^\/. ^l-, - -^ loO» ).-:3io .0.0^^^/ dum erat Eliae alimentum ,

^ )^o)^ -;n ^o )_^Va_i. ;oa.9

.>).c^^' ^, )i--3
^, corvorum acciperet, ab avibus quas im-

mundas lex declaravit.

6. Scire autem debcs, carissimo,

_ A _ „ A \L\^. - 11'. I> -i'- - « -^ ""' = ? - '= " '^^""^ - *" "
A*] 6 V,'^^-
'

• lud. XV, 18.


. . : —

APHRAATIS 748
l
74:

relolleret praelextus, jU^*:^ v°tV^' ^' v?<«*^ .Daraaj,


[Deuni] ut eorum
quominusvitulostaurosque,miminaAe- )toka)_io yOoiA j4^ )^'^^!
^-^J^?
irvptiorum, adorarent, cibos eis dis- . Nrt ) I -^fa^ yO V, n I; vQlJ( t
n o
°>

tiiixisse, sacriliciaque sibi ab eis ofTerri


.^ipo >&i|—3 OiS. 0001 ^-< ^-«M )°^
iussisse de iisdem

rcvoriti fnorant.
quae in terra

Minime quidem
Aegypti

sacri-
^ joiiiJ ioo, )kr...tirT> V-S. )*^ ^

yO^shJ^ ^'^"^-^^ |l/ :)-LiV(iao )-i^;


ficiis et oblationibus Deus indigebat, sed
praepedicndi orant ne
)c)i2S:)l vO,-^fn I JJ; )-jL3Vo-o K^oLs
ipsis sacrificiis

deos gentium adorarent,quando inter eas

ingrederentur, eisque immiscerentur, joiJS')! o,_^-fiDf ^— ./ :vOO)ts I . ^

quemadmodum deos Aegypti adorave- :yOO»_3 Q_^C^^l/o oJb^ t-3 *"


V"'?"^'
cum ad eos ingressi sunt eisque im-
rant,
),<^ v?-«/ i^ t^/ P« '^i^
mixti. Idcirco eos obligavit et coercuit
T~^ . I ^.r> <% yov, n I ot.. > V» y^^\
[praecipiens] ut ante altare suum oblatio-
,0(J ^.^0 t-30 .yOOl ; ..
•>l v Q....» ^0
nes porrigerent et victimas immolarent.

Postquam autemeos copiose condocuit,


OJl^OAO Ot^^DO 0|;1^ ^O a^s^ ^V^/

al) illo recesserunt, gentilium deos yOO|.^^b/ OL^^^O ) V>V>\, yOOU^Ot^j) 15

coluerunt eisque servierunt, et corrupo- \J\ ^t^; :) *n V> yoot^ ^-^/» ^—»/
runt viam suam, sicut dixit ad eos Moy- >..0s. 1 '^ ^ olN ^ .". V> v^lo^ ^K^ ^^;
ses : Novi quod post mortem meam corrupte
)_i»b/ ^_io vb)^/ > . ^ foo vbK_i/
agetis, et ileclinahitis de via quam praecepi
l^-
» ' •> yO T \ ^-^MO :yCiu-aJL, n °>,

vobis, et occurrent vobis mala phtrinia in


•>)k.^qj;, )i'f.i^ liu<wflD 20
extremo dierum'
9 9 ^
7. PorropersuasumhabeDeumnecsa- yo^-J^ )ooi )l )o3^, >m ." °> ^i,b

crificiis nequeoblationibus, nidoreve aut


»Vc>-oo )
' •>' ^^.-:s, )bo( >n .'"
t m
fumo unquam indiguisse, nisi ut illos co- A 9 7* 9
yo-jbi; ^^.-^s^ JJ/ :)( ^ \o )lo__flob
hiberet. Ideo quando declinaverunt, at-
K!^ ^ VboC^ n^ ft> ,-3o .yOX OKJ
que ipsa quae eis dederat sacrificia idolis

coeperunt immolare, tunc dixit eis per vr ^; Voot^ *>^9*-'! ) ^*-^? ^''>

prophctam Nil mihiprodesl multitudo vic-


: :vbo6. V^/ V^ y^ ^f-oi :)pKa^
timarum vestrarum,aitDominus'.Eidi\\l yO-aL L^;; )j-^^ .^L^ ^j/ i;

ABJ _ 2 A jfiO^M — //1. B om. >»3 3 7 A U^iao.

' Deul. XXXI, 2!). - 2 Is. I, 11.


;
. :

749 DEMOXSTRATIO XV. DE DISTINCTIOXE CIBORUM. 750-

)ia_»f :vOOt-^ -r-^U .Mi-^ r-^l Odorilleabominatioest milii; calendas ves-

trasetsolemnitatesvestrasoditanima mea'

Et David rursus ait : Non manduco carnem

iuvencorum, necsanguinem hircorum hau-

rio; sed eorum loco immola Deo laudem,


-,
.aX-. M .p/ )N.^ i )^i^! )-^5o
el redde Altissimo rola tua; cuiuque haec

^jaSjLo )L^;ol )<xi.ii w^! ^^^^o. feceris, invoca me in die tribulationis

yoL I, ^ \; )-:oo :^»»-J )- ^( >"^ cruam te et laudabi.s me-. Iterum scriptum

^^JLxx/o \JpyoU ).^oa^ —i^t^ J!^


est per prophetam : Odi et proieci festivi-

tates vestras, ct sacrificia vestra non odora-



)
-^ 4 . X OL^K_3 Ooio ... I .'^'.lilo

l>or Wiursus scriptum est Quamvis mihi :

1(1 jo :yO -y •:; \, \ ^./\ m/o J^ .


^ t «> ;
attuleritis sacrificia. multitudinem pin-
<S/. to oolo .vaal»?-^-^
:sa_ito .vaal>'< v -> «-*^»/
(/uium vcstrorum non respiciam\ Dixit

)Uf XQ 3 M ^ot^l quoque : Numquid hostiasetoblationesob-

••, N^/ Oolo .io-*/ )J yvi tulistis mihi in deserlo quadraginta annis,

filii IsraeP ^Etquando comeditisetbibitis,

noniw vos ipsi comeditis et bihitis? ait Do-


15
minus''. Isaias etiani dicit : Qui immolat
)o« |l ot^/
^IS_JW3 sOl ^' ^1\
^ *>/ V /o
(ignum, quasi qui mactet canem;et qui sa-
•..).^ •^^/ ^N.io ^.iN^/ voM crifcat taurum, quasi ((ui immolet virum;

o^ ^/ \i^i vm^'; :i-^l^ )-^/o e' (p(i offert incensum quasi qui sanguinem

yj( );ol o^JJ^; ,^o :)- ^\r) vmaj; suiUum [offerat]; et qui ante me orat, sicut

"^ ^®* qui bcnedicat idolo' Et . Samuel dixit Sauli


20 )Kjr>-\ o^ljttiofo :)t-^45, "
"^ '•

^^ )Jp»!0 :)V-i>— ! )-^! 7-/


cum vocem audivit

qui ab Amalecitis adveuerant


ovium et tauroruiu

: 0»«^ ^«'
'"^jaiiQAo .)pKat^ y^^! ooi ^/ quam ego audio? Dixit ei Saul
haec vox :

)_ij: Nj^ >...:^ y^ ^<s)_i:s v-^/


Pepercitpopulus melioribus ovium, ut sacri-

qJL:^» •) - /^N? ^ V ^_>i ol/» )Voto


ficarent Domino Deo tuo. Et ait ei Samuel

25 :^<S)-i oik -y^l •..)_L^! M^ jLi Eccc melior estobedientia (juam victimac, et

^U\ U^! IV^ ^^ )-^^ auscuUarc magis quam adcps pinguium".

AB] — I A oni. ^ovi». V^lo- — 3 A ^a*-i._Ao- ;!Bom. Hi- — 10 .\^ ^i.pkjs.. — llB^Lij-o.

i
I=. I, 13, r.. — 2 Ps. L (XLIX), 13-15. — = Am. V, 21. — * 10. V, 22. Ib. V, 25. — '' Ziicli.

v„ 6. — Is. Lxvi, 3. — » I Sam. xv, 14, 15, 22.


751 APllRAATIS

l-l rui>iu.s ail : .Vo/i pluccnl Diimliin sacii/i- ^''^wJQ.iiaji oj^ V-^/o .^ioiS^ )JiV» A
cid inipioruiii '. Scriplum (luixjuuosl Non :
l2LbaIb.o :«>a^ ) —d-s; ^-io ) \,>oa )<5|

^ _a^ —sU
rxpiahitur iniiiuitas (Iuiiiks Ileli rictiinis
:V-io/ oblo .) \i ; ) ^_io
rt munerilius iisijue in sempilrriiuni'. VA

iltTum : Son ilrleclalur Doniinus in arirli-

lius, ncijue in inijriutlihiis urmcnti iuvenca-


K.^; )la-^ ) m ..Kj jJ; o-*^0 oolo "^

>ei^JL2b^ )-^t^ )jL3Via.Q-3(3 )-~li»^ «iX^.


riiiii. Scd ('(iruiu Idco. iiuUciihn lihi. o lio- .

mo! i[uid prosil . quid Domiiiiis rcqiilnilii )_J,_^ ) -;


l^ ^j
^ ^
:ou^K_D oolo
t>

lc : facere lihi iudiciuni, et requirerefideni, :)-r.idv>; jL^; )Iq ^y -^ jl-^/o jpt^


rt csse paraliiin nd iimhulandum post Deum
yaiSo \..L\\ S ^Q^/ > .\oi >°i\ M jl/

liiinn'. I-lliaui (juaudo .sacrificia cl obla-

liouesrespuitiudiebu.s Isaiae, dixit ()s- :

lcndam vobis (jiiid rc(|iiir;iiu : Quiescilea


^J^ )ooilo )lo I v> .ot )-^-3lo )-L^;

malis el dl.scilc hcnefuccrc, quaerilc iiidi-


J^X^/ ^ »3/0 .^o^ ;K_3 '^jl^ysA

rium, henefacite oppres.^is, iudicate pupil- :po/ )JbJ>/ w^cL-^ )-il:»Vq^ \--^\
los et iudiculc clduas; ct ubi fcceritis ea, ,_io ol^ :)—i/ )-b^; y^y-^ yO •^*.o »/
rcnile, et slmiil coUoqnemur, dicit Domi- '^^ " ^ : ojs^-^sjyx^ a?i\,^o )J^ li j •> 15

II us. Et sl fiicrlnt peccata veslru velul coc-


)-i5Jysj; Qj^; :)jxUN-^ o^U/o )Ji;
rtim. ijuusi nix dealhuhuntur; et si riilini
. .\(31 yol» ^N; )—:>oo :)JS^OoV/ QJb;o
fiicrinl sicut vermicul iis, qiiasi lunu criiiit^

.Malachias quoque ail : Nc admovealls ul-


;) '.y v^ •» v>/ );y » vi \ ^^ vi 1 ol

lun inco (jnituituni '


. iium nnii cst mllil )J^,^9Q.wj y—./ va:i-^of.^s-w vOooM y^/o

roluntas in rohls, dicil Dominiis''. Eliaiu nvimi y/o :yO)Qj.JSJ' )-^^\l


yTi y^l '^»

Dauiel Naduchodoiiosori dixil Prc-


y—A
:

• vOOOi-J ]\ V> \ ^L—/ )Ji^_X^ol


nilii liia rlcrmosijnls rrdlmr, rl Iniqiilliitrs
^ju^,.^ ^^^ yonml jl; :V^/ sl3Jl.^o
liiiis misrrlnirdlis siiper puupcrcs', uoii

aiilciu sacrificiis cl muucribus. Kcpro-


vaa^ P/ l-^J^ ^? ^M^ =V^?
bavil cuiiu Israclcm, ct rcpudiavit sa- ot_\ -y-^l ^^)-^;o .)-iV-^ V-^'/

crilicia cius, ul Icremias dixit : Arjcii- vOOf^ JJn,.a;>^ ySot^g^^i : y Lj^ •vi M\ 2.5

liim reprohatum rocatceos, quia Domluus :]lb^L:;L^ ^^'^! )loivi m(vi -^ ^lo\o \o

XH] - 8 A U:i.,. - 10 .4 oiii. ^ 'fcundo. — II .\ .^a-/ /''. II oMi. »,so- — lli. .\ ackl. »^
la^* 26 A fl^o- - Ib. A )Lmmi.

' Prov. XV, 8. — 21gam.n1, 14. — SMich. VI, ",8. — Ms. i, 16-18. — ,5^1 ilumiiii iiialuitiiiii

sine iiiipcndio paiabile, vile et sordidum. — « Mal. i, 10. — '


Dan. iv, 27 (2'i).
^s . :

DEMONSTRATIO XV. — DF-: DISTINCTIOXE CIBORUM.

O) .' > ff)( . } I ~>>n n ^H?


'Vd-Q-so \~
} .. 1>—
^» ilo pniicrit illos'. Ilursiiniiiiie dicit : Eiire

^0(00—2Vo-o - \ ""/'^ '^ 'i


"" •) ^ ^""^^
illiis (i fdcir nted . cf cfjrcdidiiiur. Qiiod si

(li.rerlnt Qtm cgrediemur? dir ad cos


) .",\ m v> ) ^mo; :)_iZ^i/ po/; y-^l
: :

Qiii (id gladiinii ad rjladiinii . rt qiii ad fii-


. ) .Vt >« vQj/ v1«\ «>/; ^^s_^sio yOj/ OV.O
iiiciii ad faiiicm, ct qai ad captivitatem ad
v»,' <• ^_M yo i/ v.a_3/; :'t— ^/ oolo
raptiritatem- . Scriptum est etiani : yan
)
> -Jl; :yOt V)) 1 y/o :vQ-aajo vJ:^/
adilct iit respiciateo.s^. Isaiasiterum dixit
)-a^ ."i. \ ) V; . .
\ ; vOoi\ V^/ '-.^daLi Recedite ah cis, ct jtidlutns rurate cos''.

.);^>\ ).^^«\;0 ) l°^->\ ) i°>^\;o leremias quoque alt : Reliijui dnntuin

• ' Nrt N. ,3 osa_j jJf :o—^K_3 s2bi.o meani, relii[iii liercditatem nieam; dedi

dilertant aniinac meae in ntanu inimico-


lu a_si6f_3t :V— ^/ ) » \ tl vS/o .yoot—^
rinn cius'\ Adliuc scriptum est : Dedi
)-^.!^»/ vs/o .vQj/ oi-o ))-^a4° vfouio
filiac piipuli mci libcllinit rrpiiilii''. Et ite-
:s.l6lv-^ Kn 1 r s.K..s^ K n 1 1 1 ^V-^/
ruui : Delevit Doininus dr Sinn festivitates

Jfi)_^ >. » °>'i N ^ .- ^ .-.


J^._Jou-.'
rt saliliiitunr . lusupcr autcui per I^lze-

(s-30(_^i :o.^Nj ooIo .o\ . -> V,' \ \ ^; cliielem proplietam distiucte deuioustra-

1.') oolo .)-Lo-30Jt; J_:»(o uOa^ l\ a.\ oi\ vit eis, propter coutumaciam eorum, et

yO^oi^ ^-^ ) l\ V» ..1^-^/; :o.^K_3 dedit eis sacrificia et oblatioues, quibus

fortassis a peccatis suis continerentur.


"^i_^L_D>_-Lo «s/o .JiLoJiio Jf^V-^
Prius euim dixit Dedi eis praecepta, et
^^^k-^^-iO vQ—j/ v.iQ ».0 >*V °>
J
K' a^ :

i.idiria ostendi eis, qiiae si fccerit liomo


)- Of yoci \ oo( .o yboiic
rirrt in ris^: posteavero : Drdi cis prae-
20 yOX-SKJ y60ll^^-\^>»O y^l ) —LoVoJSO repta nnn liona, et iudiria in quilnis nnn
^^'^jL^ ^ yOO^ 'PO / . vC>Ot_^Oi^^ ^-^
rivent; et polliii cos in niinicriliiis siiis rtnii

J^io/ )-i^Vo )-iy f>n°) yOotJ^ J^^oot^; affcrrcnt iddationes "

jJl JJv-flOS yCoCi». J^O«_' -.f^iol Oolo .yOOtO J_-li )_»J't-3 yOO^ t-^ v/? V^ /

•:«)jL.3VQ-0 ^^'t.IX^V ).iO vOOtJ^O»QiA.S yQj/ J^ajL^O :vC0»O yQ-J Jij )-L^Vo ^'^.j^aA

.-,
),-flC)n V)i
. \.SLd> JJs-^o^ vo/ v m .^<=>
/ 8. Fidem igitur liabeas, o pcrvicacis-

J
^ e. ^ Ntv / .> s^ '.
J
-^ ^
i J
; a\v; simelegis scriba, doctor populi, cuui iam

A»] _ B .\. U-U in .\ U&.J {


,..°Li. 17 X i;is.,x.

'
ler. VI, 30. — - Ib. w, 1, 2. — 3 Thren. iv, 16. — » Xon Isaias scd leremias. Tliren. iv, 15. Al
cf. Is. Lll, 11. — ••
ler. .xil, 7. — ''lb.m,i. — '
Tlirt-n. ii, G. — * E/.ech. xx, 11. — •'
/6. xx, 25, 26.
,

/3D APIIRAATIS 750

os sanctissimum LDei] lestetur, maudata

et iudieia

non hona esse. Quid


quae tibi data sunt, irrita ct

iste est procax


^a^vi^ oJbo .
^v ."o^ t jJo ^o^^ JJ
^
vullus? quid in disputatione blateras?

Ku proptcr tua peccata dedit tibi cibos.

Dc quibusnam porro praeceptis et iu-

diciis Ezechiel dixil : Qtii ea fecerit in eis \.^ voo^ t-^^? ^? :^<MAf^ y^l
firel? et de quibus dixit : Dedi eis prae- yos^ ^«.:»o|J« : po / ^^«^^/ ^^>Jiwo : vooud

repta iion bona, ct iudicia in quibiis non ri- yd^i jJ; )—Ll;o > V».^°>.> jj; \ ly f>n°>

renl? At praecepta ot iudicia vivifica ea

sunt quae superius sunt conscripta; iu-


)_j)j )jL^yo : ^^jLiKs ""^oL^ ^j yoj / 10
dicia iusta et recta quae coram eis posuit
^'^,003 )'^ mN yOO|..^v-0 yt-fio; \.^C)o
sunt (leccMi niandata sancta, quae manu
sua exaravit, Moysique tradidit ut doce- )_>nvv\ oo(J>o s..oio^).3 y^*-'>\ )
* '^y f>

retillos. Cum autem sibi finxissentvilu- ]J— ^ vOOJ^ O, -1 N ,_SO .vQj/ .2^;
luin, et a Deo recessissent, tunc illis 6o(^ ooU ^,L.oi :oi9]^ ^^ ^.^..000
V'
dcdit praecepta et iudicia non bona, sa-
)»-L3idA L^Vo no?i
: > \\ i^y \ JJ; ) ) i'^ 15

crificium ac purgationem leprae, et pro-


)-a»-3^?o )-^??o )—:»V-^? Il^-^^io
fhivii,et menstruae,et partus; et ne quis
mortuo, aut sepulcro, autossibus aut oc-
INwL^CL^ oo', f> \ sjLj/ ]I;6 ;)t \ m6

cisis appropinquaret ut pro omnibus de- ;


^^>.is;6 -.^JiJ^aS^ci \So-;^^h \\ -^ n \6
lictis et pro quavis hominis immunditie ^^3 ^^OsO )_L:»)QjO o',laj ^of.^-^ ^b
sacrificium ofTerret [homo]; et de singuhs ^ouLM )^ ^^'^S.o :^;/; o(i6).ict^

dicitur : Immundus erit usque ad vespe-


ti vs/
'''•9
)IioV^
9^
\:io'^ ).ia^ )6op :po/
^

rum ', Hcetaqua lotus fuerit. Sinedubio,


^J^; ^oi.i J^)-^VA .Vi^ ).:m»
secundum ea quae scripta sunt ne , ulluni
\J001 y^ JjL3/^t^)A Oii J^^
quidem dieni habet Israel quo mundus
sit a peccatis; sed cunctos dies suos ab- yooil^oodj; vOoCS.b )J/ :)o^X. ^ ).3;;

sumunt in peccatis et in immunditie; ct ,_:io :^-,-^ )i6)_iCL^ )oiJ^ 25

lege nequeunt iustificari quemadmoduni mn>nt


,
y^l ao;;).^cOK > . ..iiiVi jJ )

AB] _ 1 « Ua»ao — 6 A p-. _ A ,^<x - 12 A ^.o. -^ l!t A U.^oNo |»;v^o _ 22 A


om. ^^3» _ 20 A ^.^sau U tto,,uvi"\.

' Lev. XV, 5 seqq. ,


— '

757 DEMONSTRATIO XV. — DE DISTIXCTIONE CIBORUM. 758

Apostolus ait : Nemo lege iustificatiir; sed

(liii fecerit quae in ea scripta sunt viret

Notum est autem homineui ea


a_j/j ^ ) \'., *.o .^oi_3 ) JJ o»J
in illis

facere
.

non posse ; neque ea custodire

valere. Locutus est etiam Dominus, vi-

5 y^-iai; )i-i ^3 vfi2> »3/ po/o .v-wJULio


dens ea gravia csse, et advocavit nos
jk^«o )ij) -I^L^i. ol; :^ po^/o ^^ dicens nobis : Venite ad me qui laboratis

)V-ti oiikQ-aAo .vOini..«^i/ )_i/o Jl-5o>0 et onerati eslis, et ego reficiam vos; et tollite

^«^...^^ v*-^; ^«i^oi :^..\n .^; iiiguni meuni super ros, quia iuguni nieuni

^;a>o .^a^^m^ leve et siiave est-. Confitemur nos miseri-


o\ ^«« )-aoL^y.\ ooi

10 4 ^° )^^ )'^° J-^ ^^ ^ cordiam quae abstulit a nobis iugum as-

peruni et iugum grave, suumque nobis

dedit quod lene est atque iucundum.

9. Hasce breves recordationes tibi

^l .A\ mO
^ scripsi, carissime, eo quia se efferunt,

^).^o.^^; P;oou; ).i<»i. ^;ou>KA>io et superbiunt, et gloriantur ludaeorum

15 tsli v-^^^4^ .)ii;i>).ii ^va^o populus , cibos pollutos dicendo et deli-

)L^ \4<->^ )^'oi-^ :^Wi'^ gendo. In tribus enim iactantur : Cir-

cumcisione, observantia sabbati, cibo-

riimque distinctione, sed etiam in aliis.

L)e tribus illis, quantum consecutus


^•^^ -yK «^ -^ o»/« ^ —st^ k_3j;/;
sum, pauca tibi scripsi, teque edocui.
20 )^ viJ^ 00»_i; ;of^ y^l \L^^l De ceteris, prout mihi tribuit Deus,

<'yJ^Jslo OoJNO/ ^j ^>.3 identidem tibi scribam, teque edocebo.

^;a_3^^^0.; )N—lct ..1 J^-afl.\ % Explicit Demonstratio de Distinc-

)ii:.a)ji tione ciborum.

AB] — 1 A odi^ i»a..jo — 11. 3 A U-- — . II I-: [l^:.- ///. B oin. .T-*^?- — ' A ^'fJ n s ao>.

9 A A.»i| e"»-« — 22 All ciiii. |^«a-L.

1 Gal. III, 11, 12. MaUh. XI, 28-3U.


«

oooi^ bo^
~
^9 ji^a^L

DEMONSTRATIO XVI

DE GENTIBUS QUAE LOCO POPULI SUFFECTAE SUNT

f . Gentes quidom e\ uiniiilius liuifuis


^ <^i.*,\ ^9 v_io»
^;
,(

v.^
»-^ |-:<L^d> AX
;i(l liereditateiu Allissiini aiile Israeieiii

ailvocatae

Deus
sunt, sicut

Patirm mnUititdini gentinni


Abrahae dixit

iledi
j<^ y^U y^l '^^i^l yy-a ^
:

)--y\..v>.\; ))-^r> m\ )—s/; :yo6(y^}i


le'. Moyses quucjuc |n-((uuiitiavit dicens :

) Niivi.N; :V^/o jp/ )jLa^oo . v.K.30tI


Populos ad nuintem rocdlinnt, et ilii iinnto-
) ." 'ty yO •>f I ^-^lo yOV-^ 1'^-^^
Idliititt snerifieia institiae'. VA \n eantico -«(
9 Q ^

V^ )lo;o(-A; )
N. .rt ^ » K. -w^ . )i,o.aI; ji
testimonii |)ti|iiil(i l(ii[uitur : Provoeahonis /

in popnlo qtti iion est popnlns, et in genle

stiilla irritalio ro.s'. laeoi) etiaiu.pater yOLd/ onoN^o .yOLS)^)/ jL^Jo )^cOk^
iiuster, dc y^cntibus testimonium prae-
);ooi.<^ y^^>f> f^ ) v>vi\ ''^ol ;o|xD 10

liuit, (11111 liidaebenedixit, aitqueei : Non


);ooii ^io )_^<JlJi »JLiJ JJj :oj\ i-io/o
recedet sceptrnm de Inila , ef legislator de
) v>f ^ :>.«oic^^<i K.^^ ^^ ) in, ^V)o
jiedibns eitts. donec veniat is enius est re-
oi^o \ln t\v> sioi o^li; > >o l^^—J^l
t/tiitm ;et iii i[isit in gentcs sperabnnt'' Isaias .

(piuqiic ait )(3otJ; :\^l )-^C>ut/o .yoV-^Lmj )j>eL^L:>w


: Erit praeparalns mons doniits

Ihniini in vcrticemontitiin, altior collibits. )ia^ ^V-^ Mt-^! oiJ^'^ 'O-^ ^^oo 15

eumque spectabunt omnes gentes ; et venieitt vOoC^ oi^ yO-^mKj : \h<:M'i ^_io yoio

AH] — « in lilulo adil |;i«ii.Cvi, [|C^a-L. 2 A ,j;co II I) IMIl. ^M».^... ^as/. 1(1 A ^o-

' Gun. xvii, o. - Dcul. xxxiii, 19. 3 Ib. xxxir. 21. ' Gen. XLIX, 10.

761 DEMONSTRATIO XVI. — DE GENTIBUS LOCO POPULI SUFFECTIS. 762

piipiili iniilti ile liingiiuiHO, cl ilicent : Ve-

ad
oito-^^ >n ff) I ol ryoV ^ ), l o ) a^i nite, ascendannis ail nuinlein Dninini et

doniuin Dei lacob: et dorebit nos vias suas,


^L^Jo 00.0X1; : oiotX/ ts . -tX o )-m-^;
et ambulabimus in semitis eius, quia dr
: v^ota^^^ULius y\cn lo ot^^Vo/ ^-:m
Sion exibit le.v, et revbum Domini de leru-
j
^ v^ ? «n 4 I \a-»«i? ^^? ^^^^^-^
salem;et iiidicaliit intrv (/entes, ei argiirt

^^o :^)a^io/ ^ MV^! owiCL^^^^o omnes populos veiiwtos; et sinuil atqiie eos

[_v^v«>^ yOofV^N ^ccl3lio )jiaj y ^. ts_,^ iudicaverit et redarguerit, tunc susci-

:yO-i/ sccio/o yoj/ vj; )—ioo .) n/ ..> pient correptionem, et conquiescent, et

liuiuiliabuiil se a pervicacia sua, et cnii-


yQ.jL->KjLJO )i6;V-^ yoN 1 n I
y^
'
.» .oi

cident rjladios suos in vomeves aratri, rt

10 vQ-^f-Jo : vootia « » f> . V' v^ •WNrtN. tn


Innceas suas in falces; nec levabit gens con-
ooi.k.wb.^0090 )_i^ .V^mN yoow.yfr>q<y>
vi" tra geiitrm gladiiim, iier discrnt aniplius

^^J, )
>^>l^ftn*i jj ooio :]L^ioLi».
bclliini'. Antea enim, gentes illae quae

.)_3^ ^oX) ^ 06I0 :)_aL*i» )_icti Deum non noverant, contra praedatores

)otkij; ^-S«/ )-^^.v>N V-K^^t^ ^ atque oppressores gladiis, lanceis has-

dimicabant. Cum autem venit


15 ^^0 )_iQ_^^ 0601 ^^»-i i
tisque

Christus Salvator, arcum belli confregit,


)_3)JJL36 )-^l^».a6 ) «^ y ff> 't ) -yt^N
et cum grntibus paceni locutus est'; conci-
\J.:%-sn )-D6ii )i/ yS)o .0601 ^KiKii
dit eis gladios eorum in vomeres aratri,

vii., )
^V» ^^&K^o )—3»lo; )toLO V-sl
et lanceas suas in falces converterunt ut ,

•r.s:^\ ^^oot^ymqiflo
vQj/ "^'/o :).:> M^ g manducarent de labore manuum sua-

2u ynN •>)
';
)^' -
"S" OfJi^ yOOt-rwliooVo p^ rum, neque amplius latrocinio [viverentj.

o6io .)i>^ ^^
c; N^
io vooij;^/;
< ^-3oi/; :o_lJSo
jl vi\ Adhuc scriptum
biiiin elrctuin, ut
est : Reddam populis la-

invocent omnes in nomine


)Ka£D )
N-

Domiiii'. Xon enim habebant olim populi


.)Jpo; oWiCLJLa yoot^ vO«-0-i? 1^^^^^^=^
labia eleota, neque invocabant in nomi-
)iaajD )j»nJi i^. o \ v:;6oi jJ v-^^o-^t-^ ^ ne Domini ; nam idola quae propriis ma-
25 :)-^t^; o<v>"« ^ o6o( ^-vi jJo )ts.-lisL^
nibus finxerant laudabant labiis suis, et

,__3l5»; )y-sJ^_a\ yootin «\ m •>; ^^»..^00 in nomine deorum suorum invocabant,

yOOUOi^/ ^OjLsO 0001 y/..., -M V> l yOOt.i'ti/ non vero in nomine Domini. Rursus ait

1
Is. II. 2-i. Micli. IV, 1-3. — -' Zacli. IX, 10. — ' Sopli. III. 9.
703 APHRAATIS 764

Zaoliarias prophcta : Applicabiintiir ail o/ oolo . )


1'
, v y>-*-^
> jJo OOOI ^flo
Uomininn gentex multae et validae'. Taii-

dom leremias propheta rle gentibus aper-


\^ \^ijo .jjLdiLb^o lUs^ ).4^
te dihicideque loquilur, iiun ait : l)<-
\A^\ ^%^ M""'*'^ i^)-^^^jp/
relim|ueut gentes sculptiiia sua, el

vociferabuntur, et conelamabuut, ct ili-

)^K-3; lyo; >n\ lo yOjf_a_io yO \ rtio


cent : Idola mendacii, (/iiae patres nostri in

hercditatem nobis tradiderunt, niliil sunt'-. .^/ ye^ jl ^c*i/ vf^jo/j )laX^;;

2. Populum suumcompellans leremias r^oo»^ po/o )—^'/ oooi^o


Jip/
dixit eis : State super rias, ct interroyalc
""^si. q\)J|0 )J^Vo/ "^«i^ ^ci\ Q^Q^;
de semitis aetcrnis, ct ridcle (fuae sit ria
:\U^ \j.iil
)f-/
ojUo ).v»^ ...N, .-•;* 10
hona, et ambulatc in ca. Ipsi autcm in pei-

vicacia sua responderunt ei, dicentes :

Non ambulabimus. Iterum ait eis : Cons- po/ ooio .^1m ^^ ^ fl jl; :oi^ o*po/o

titui super vos speculatores, iit audiatis vo- )_DO; yQ_^ ..^^ K vT » n/> :y00t^
ccm tubae. Et dixerunt ei denuo : Non oi.^ Of_^/o .)jn°> .^* ^ n\ ya^k^ajil.;

aiidicmus. Idque manifesteetaperteege- K n


t\ * » e, )^o|0 .. II .*\VI> jj :Ool 15

runt in diebus leremiae, cui, verbum eis


p )_^>/ «•.•-y^aI-> oiotJii K.i)-,^X^o
Domini praedicanti, illi respondentes
oJb.. yOJOIO \^V»y Ot.^CL^&0 yOoi^ J^/
dixerunt : Sermonem quem locutus es ad

nos in nomine Domini non audiemus ex te,


^euLi ^ ipo/? )-^»^J^? :oi^ o*^/o

sed faciemus voluntatem nostram

verbum quod egressum est de ore nostro, ul


et omne ^ ^^^
^
^^OS
jii

^jOSJ;
:yL ^uNn>»^ ^ ^-^
).^CI^Jn.3 ^^O ^« ->i 20

incensa apponamus diis alienis^. Cum igi- t—30 . ), iVm/ )ot2kjJ ) >ri fci •> yri m>n\
lur videret eos non oboedire, ad gentes
ia^ oii J^J-^l/ >^>^-^ i; )f—
se convertit eisque dixit : Audite, gentes,
) Sh v>\ ox^cLii tvooi^ po/o ) Sf> V>\
etcognosce, congregatio quae in cis est; au-
\—^il VN V» tlo :y00i-3; )!.«—^> >« N;o
diat terra cum plenitudine sua^; cumque
eosvideretpraefracte adversus se insur-
a^CLO J^.^) ^'^; )>-M t— ^ . oi) \ v> ^ 25

gere, et sermoni insolenter respondere, : )jbCL^l^^ ^o)jLN tsS\Al ^o of\ -yn n\


tunc dereliquit eos, sicut vaticinatus est :*po/o wLajl/; ^/ yOj/ >n ^* «r-.t^oi

AB] 11 /; l»aa-A (sic)- _ 18 A ^->; ,;^.x^&. _ 17 B oiP^ _ 18 iJ )obk [^. _ 2G A ^.| .^o [^.|a^o.

' Zach. II, 11. — -' ler. xvi, 19. 10. XLiv, IG, 17. _ ' 10. VI, 18, 19.
' .

765 DEMONSTRATIO XVI. - DE GENTIBUS LOCO POPULI SUFFECTIS. 700

KJoi-^ :s-Ulv^ K^i^ -^^ K-xLa^; dicens : Reliqui domum iiicant, rellqni he-

reditatem meam; dedi dilectam animac

meae in manu inimicorum eius, et pro ea

avis picta facta est mihi in hereditatem '

>^ ^, )-Jv.V»N ^? )it-^ ^O»?


Atque haec est ecclesia gentium, ex oni-
).,>nV9 ^ »^ '

nibus linguis congregata.

3. Ut autem noveris eum illos vere


)^/ :^f oa^ MCiV*? '«-'V
dereliquisse , Isaias iterum de ipsis ait :

Reiecisti populum tuum domus lacob-; et

p::»©^.» yOOiiCLA )vco :oaAXi K*J»,


Yocavit nomcn eorum Sodomitas et po-

4 N^ ^l^^CJo ;); o v> -v


;
)-^-<o pulum Gomorrhae , et gentes pro eis in-
)

10 .oQJixI K-^j yaj/ ^liso vOo<.


° > N .. oredi fecit, ipsasque appellavit domum
lacob.AitnamqueIsaias,vocanspopulos
>^ )^v>n\ )-;^ [^l V-^ Po/
nomine domus lacob, et alloquens eos :

t^, :^ov^ V^/o oQ.aXJ; K^i ^JA


Domuslacob, venlte, et ambulemus in lu-
)_',-, v^. oi;otQ_i_3 '^J^-J ol OQ n V *
.

mine Domini; proiectus est enim populus


ts.^, )-^< oiS. ^^-*/ j ^^^-i^ domus Iacob\ et facti sunt principes So-

domae et populus Gomorrhae'. Pater eo-

M'^io/ ^^^/o :)f^_ieLj:, M^o rumAmorrhaeus, et matereorum Hethaea'.

sunt vinea alie-


^oiis ooojo Qaio(l[o :)K-.K^ vOO(^/o Immutati sunt, et facti

^Ljl^ vOO»--^? =)^'^ )^ /)rt'';

rum
uvae eorum uvae acerbae,

amaritudo'' filii rebelles^;


et botrieo-

argentum
;

)ijL-> :vOo6^ )^^ ,^i>oiJL^Q.^o vV^po


reprobatum'-'; vinea Sodomorum, et tradu.v
20 W»? )NiL^:)-- Nf">^ [Ajxi^ );opo
Gomorrhae^^^vinea quae loco uvarum fecit

)J6-^ sii*/? )-^Va :)»aiai., )t^KAo


labruscas
'
; vitis cuius ramos comedit irjnis,

jsio/ oiJ:3QiD, )^iL^o :) -^ iN vai^ est utilitatis, nec quidquam


quae nullius

Jo \i-»-^ iio \:^fi i ;of^6 ),'i-.


prodest, neque ad usum requiritur *'-.Bnos

)i_o v-^ ^Vl .) ^«o-\ ).-^K^ enim appellavit lacob; alterum qui am-

25 ^ PV^? otJoiQJ^ "^j /; ^ :oanV » bulat in lumine Domlni''; alterum 7»/

suscMo mU.i gcntiOus saccrMcs H lcrUns <,ul mild mi-


_ S \add. in margine secunda manu c
AB1
nislrent rciut cnCi nori ct sicut terra nora ,
et

dicit Doininus ^l ^ ^, V^^VS^ V-^


-
<= >^ «- »

.w^ -^l \i^ u^; r'» '^- u- [W^- - « « 1^^?- - •* * "- o^- - '« * ''^- "-» ^ 'J'.-"
'^^''^-

- ^ Is. n, 6. - = /,. „, 5, 6. - ^ /*. ., 10. - ^^ E.ech. xv., 3, 45. - e ler. u 21. - ' Deut.
.
ler. X.,, r-0.

- XXX, - ••
ler. v., 30. - - Deut. xxxn, 32. - " Is. v, 2. - '^ Ezech. xv, 4. - Is. n, 5.

sxxn ,
32. ^ Is. 1.
^

Aii APIIRAATIS 7(18

proiicitur'; n('(|UL' isli ullra vocrtli sunt

liiool), scd principes SoiioiiKic; nonnu


iiut(Mn liicol) iliiluui (^st populo Gen-
•^l oolo .l-JeL^i,. ^^t )_vi\ ^V^i/
tiuui. I-ltiain propheta ile Gontibus |Uiii'-
yOooM vQ-io«j ). Nn v>-^ ^^o. ) .l.^_j
ilixil, ipsas loco Populi oblationes iiila-

:Va,^Po/ :j,^o^ .°i\ .. jjLsVaA - •^)' '^ n/'» 5


tni'ascsse;dixit eniui •.Miujnum cst innncii

inriiin in f/eiitibus, ct in oinni loco offeren-


/ '•, n Nrt ;!/ ^^X^ ).V>,^oi>.5 >.fc^aj> OM
tiir in noininc ineo oblationes inundne'- I)e .
"^ .'( m ^./ ^^o>o . )—X^; )_ij»Vdis >,«.^n «..a I

Isriiel anleui propheta dixit : //( nhliitio- .)—3l^J jj vanAJLdVQLO-3; '\-'^ r^l
nlbiis vestris iion inilii ronijiliinii ' VA rur-
JiX o>orn :V^/ oolo
.

. yO ^ ;'
^> *>; *> jJ)

sus : Sacrificin rcstni noii iilarucruiit nii-


^''^NJt-fl^/ ^^*^ V-^/ ^^»-^oo( ^s/o ooio io

lii\ Osee (jU()(]Ui' ilc Israel dixil : ///

ntcnilacio ijiiacrunt l)iiiniiiiiin\ Et Isaias

dicit cor cius procul a I)co abcsse ; ait

-"-^ ooi o(lo°>fn ^ vi\;


enini : Pojiulus iste labiis suis me glorifi- wCb^ \
'•'
) loi )

cal : cor autein eiiis liinge est a me^. Osee :V-^/ ^«k_£6oio .>. I v> vf) i ..? oi-L\o
iteruni ait : Cirriinideiiit nic in nicndacio

Ejjhraiin, ctdomuslsraelct Iinla indolo,do-


\>^\ S^,^ jLjljL» )?^ ^'vixii/
nec descenderet populus Dci' . Ouis est au-
) v>\ jl/ -•.)_>a\ )_L/o .)o^; 01.^0^
teni populus illc? nisi piipulus iustus ct

ftdclis". Si enini dc Israel dixisset : Cir-


^^ »— i Q-^/ .)— i.,V>.Ot,^ ) — £Li;J

cumdedit me mendacio ct dolo; et dc

Ephraiiu : Ecce rcijniiin iniriiium c.r )la2^O0 )oi; :^_V-3/ '^i.o :jL_a_JLso -i^

>
9 9
Epliraini stetit in Israel; et si nonicn lud;i •y^ m \\ >
.'( K.v>o ^euv^/ ^-^ )^s->l^^
in hac sententia nou coniuiemoratuui
o<i^ VJ?!./ i );^ J)*-»^
i--^ ^/
fnisset , responderent Indam esse Sanc-
oo( );ooi^; :).^6v-d oiooi yfn")» :).^CL^^..,a
t uni illum et fidelem, qui descendit et Do-
.),iV^^ s^QLki/o K-ili; )
na./^na;: [aI^
niino adhaesit. Veiuui [iropheta clare et

expresseproclamavit : Circiimdedit me in :;V3/ M^-^J-gQ M- -'^M^ )-^J i/ ^^

nicndacio Ephraim et Israel ; quia nempe

ABJ _ 10 .\ vs;. 12 11 ov^ao- 22 .\ p, U.

' Is. n, (i. — - Malacli. 1,11. — » ler. vi, •20. * Ib. vi. 20. — '•
Os. V. — < U. XXIX. 13.

"
Os. XII 1 \i 12). — - lli. Mi. 1 xi.l^).
,.

769 DEMONSTRATIO XVI. DE GENTIBUS LOCO POPULI SUFFECTIS. 770

leroboaiu filiiis Nabat eos aperte per vi-

s^ rjLaoj» jjooao .Jl-^^^ -^^ \-=>


tulum scduxit'. E/ hnla i» dolo; illi enim

dolose ac furtim adorabant idola, quando


IpKak o<5oi ^t^ U^o-^ JJ^?
idololatriam eorum Ezechieli revelavit-.
."^jjji) .. \ Ooi ^OtloSLJL^ -a-- t-3
Adversus eos iterum clamavit Osee, vo-

cans eos mulierem fornicariam et adul-

tcram. Ait namque de synagoga domus


Israel : Aufrrat fornicationein suam a fa-

^^o .oUs/ sua; et de synagoga domus luda


: V^o^^ );ooiI K^; )lLfcai3
cie

dixit : Auferat adulterium suum dc medio


^;i;o .0|_i*;l Ki-^ ,_iO Ol»»-^ t-^?
ubcrumsuorum''. Etcognosceprophetam
10 )-lij po'/ )iUalD ^<i-Ivi "^; y^
de utraque congregatione locutum esse

eos fornicariam et adulteram appellans.

^ ojlo-j/ V^i |l/?


:^><^s^^?
®<'^ Ait enim post verba haec : Nisi abstule-

;i ts. I « -> ^_io otio^^o /•(7 fornicationem sua m a facie sua , ct adul-

lerium suum de medio uberum suoram,


)
vv^: y^l oi.^n '.»/0 ^''^r^ o^J.JS .
%l

15 oi^ N- ^\<A. )j«oj; y^lo o(^ \r*^ ^ i


exspoliabo

secundum diem
eam tiudam, ct relinquam eam

nativitatis suae, et iuxta

)^ :^KiaJb ^JLVio .^i^? \^i} ^^ diem ascensionis suae de terra Aegypti^


^^t^/; :);^; )f_-6 "^^;^/; Duae sunt igitur ecclesiae, Israelis una,

^; \-Jol1o :)iv-q^ )?^?° l^f ludae altera; Israelis fornicaria, ludae

K-J; )
1Vl.(^>no \J^^ )J^ )-^V>V autem adultera; et populus gentium est

populus sanctus et fidelis, qui descendit


•20 -..1^,: y^i )-i^O .MV^ -«^i-/o
Domino adhaesit. Et quare dicitur
^oCi». .yooiiaioi
!>'. ^
T
ots-JJ; ''*!*>.^O0

t'
jJ/
et

descendisse? nisi quod de superbia sua


)Jo«)_j5 saoi "^)-^)-;; V.LJUD v--^
descenderunt. Illos rursus appellavit
)ia vO«»^^ ^ivi:^o :)Arb.o.)_30
Ezechiel Oolla et Ooliba% et duas con-
.)ia_i Kka/; )J^^.2^^ oi -V oo na
.
^iVi aregationes vocavit duos ramos vitis

2.-, •) >:^v;.K N^>^ t-io/o jV-3( •'^i ^O? quos comedit Ignis". David iterum de

.)^..v.<\ )_^)La^ )-jLbaJ )-^-^; gentibus loquitur et ait : Dominus nume-

AB] — i \ ^wLaSui,. Ib. .K om. vaol.. _ 23 A Va^w/o-

1
I (III) Reg. XII, 28. -
•J
Ezecli. VIII, 10, scqq. — ^ Os. ii, 2. 4 Ib. II, 2, 3, 15. ! Ezcch.

XXIII, 4. — " Ib. XV, 4.

1'Arn. gVK. — !. I. T. I.
771 M'11H.\.VTIS

mbil in libro populos'; at de filiis Isracl

vatioinalus esl clioens : Deleantui dc lihni )a^° \-

luo vilae, el ciim iuslis nan scribantiir-.

4. Scito autem, carissinie, filios Israel

in libro Sanctissimi descriptos quoii-


' •^» > « "^ L^ •^^ ^-ti K^oi
dani luisse, sicut Moyses anto Diuin oi', °> m -> 0001 ^ .^Kj '^t m \l 5

suuni liixit : Aul dimitle hanc noxani po- •.ovai^l yoi^ jjto^ \^h. y^l \ * *> ^?

pulo isli, aut ilele me ilc libro tuo iiucni


o/ )-Joi )
N^^vN. jioNmft) >^o *n o/«
scripsisli. Et dixit [Dominus] : Qui peccii-

veril mihi, dclcbo eum dc libro mco^. Cuni

igitur peccassent, dixit adversus eos Da-


.^•y^to ^^
y
^Ota.rk^^/ Ji^
^
)-^^!
-y
^
vid : Dclcaiitur dc libni liio vitac, et cum :f_^o; yooi-*^».^ t-^/ yooi^ A^^ «-3o 10

iustis non scribantur\ At de gentibus y " ^ --) ya^O }Ji^\ yy^SD ^O yO^OsfsJ

dixil : Domiiius iiumerabit in libro popu- )lV^ :Vio/ ).ia:^ ''^^i^o .vOJsKilSJ JJ

/o,v'. quia nondum in libro aut Scriptura ^^^s.^00 : ) ^ ^:;;''^^ ) :>J^s.^ ) I ,vi I

fuerant relatae. Vide autem, carissime,


)•, <^ m •> 0001 ^J..^>&.JLxi jJ ) \i VI N;
vocationem gentium ante vocationem
yaJs\ yo^ n vi; > . *> .^"
-i .".
J>>^ )j»tooo . 15

populi significatam fuisse. Nam isti se-

mel et itcrum peccaverunt in deserto.


• ) v^N; )-i^i-o yoi^ ^ \:xt.^^i )-L^t-^

Dixit cnim Dcus"^ Moysi : Dimitte me;


:)-^^>Ai oooi y-*^ r*^ ^; ^>-s
dclcbo populum isttim, faciamque te iii
>«,! » f>o'ii»; : ) >n vi\ i—>^ o<^ t-^ /

yentein maijiiam ct clariorcm i's/«''. Sed ).2AX^ y^.^\o )jO| ).^k:L^ ^Q^ib^O./

cum nondum advenisset tempus gen-


).Jv^ J, ^'^^^000 .yOogL^ iKJlioo of; 20

tium, aliusque ruturus esset eorum Sal-


:vOOU>oV3 )oo( )-J'^/6 .) viy^vi )-^j
vator, noluit se Moyses salvatorem ac
\—ao'y-2 )6o(—I; ) in V) sm » «> ^l/ ))
doctorem fieri populi gentium, populo
oit ) v>.v>i^ ^>0) ) N«<-\- ) i4\v^o
Israel maioris ac praestantioris. Hanc
enim laudem maximam et praestan-
^''^s^^ ^^'^s^^^^aJ./; ) v^ \ ^io j)k-ilio6

tissimam Filium Dei decebat nomine )'» -^S . )i;J^sJ:!^6 )J^; )J^n') «1 );6|;

suo illnstrare, quemadmodnm dixit •y^l', yJl OUiotiaiL»,: i6o. U^J, )6^,

A/(J — 1 .V ;.»( ^.;*o/. — Ib. U 0111. ;-x(o u.ajl.j. .luoil juiil. liii. 2 posl Ul,. 2 /; w3i»- li .\ piius
Wf>^ deinde iii l»._.i> mulatiim. —9 .\ l^,. _ I7 A ^-i- _ 21 A Ij;_o- — 22 .\ \ovt> oo^v — 2« .\ ou»-x»n-
I
Ps. I.XXXV11 (LXXXVl), 6. — 2 ps. Lxix, 28 (lXVIII, 29). — 3 Ex. XXXII, 31-33. — 1 P;?. LXIX, 28
(LXVIII, 29). — •
Ps. LXX.\VII (lXXXVI), 6. — " E.\. XXXII, 10.
:

DEMONSTRATIO XVI. - DE GEATIBUS LOCO POPULI SUFFECTIS. 774

fn\ jooii; );oi -oi ).j;aJsj; :)—LiJi/ Isaias : Paniin rst ul .sis mihi servus, ut

vj-Lulo 00.0^; )_iiaJ )jL3lo ]^ /tv/M«,,v ,9(>,-H,e/i /«(vj/,, ei s».sr,7(>.. virgam

.9
);o|Q_J
j »
^KjsoiI
^ nr
JJ/
w
:^"»^/;
^' .<» I K
)_^^Ju»
" Israel; svd driH te iii luccin qentibus, ut

manifestes salutem meam us(iue ad fines

)_^f^ u^i;Q_3 )«Lj;If )-Juy <\


terrae' . Denuo proclamat Isaias de gen-
)_^L5Jt/ jp/ oolo .)_^;/; oi^scLas^
tibus : Audite nie, cjentes, et auscultate

nie, populi ; quia lcx e conspectu nico pro-

>i ).^dv>i; ^^..^^ :)iaio/ wuJoio,o dibit, et iudicium meum est fjcntihus'-.

.).;aeL^a^>^ ooi )90|<iJ wUl.;o va.SL> ^..^^a David etiam ait : //, auditu auris oboe-

dient inihi filii alieni ; hiquc filii alieni


>^ia\ v> * I )_!;/ \\ v>t>o ; .
:V^( mO?°
intercepti sunt, et rlaudicaverunt a semi-
10 pf 3^ J-^J^ ^-\o« vOJOIo : ppoJ )-^
Gentes enim oboedierunt, et

•V ^ vf t-^
.ftsJO va^^J^
V
tis suis^ .

claudicaverunt a semitis religionis si-


v>v>\
^^ oV-^l/o a.iO«Ji V--^ )
mulacrorum et idolorum.

5. Dicent autem fortasse eum nos ap-

pellasse fdios alienos; ipsos vero non


15 )-da i/ oiVfil/ pfSQJ )oo« i v^OI fdios alienos, sed fdios et heredes voca-

)
' f ^; :)-L^/ t-^^'! j;-/ (^^ tos esse, secundum verbum Isaiae : Fi-

. •*r ^ a-^^>^/ yojoio Jioo-,_io;o K^Ljsi lios rnutrivi rt c.rallavi; ipsiautem prrjidr

egcrunt inccum''. Et propheta dixit : Ex

)_iaiOLi.o Aegypto vocavieum filiuni meum\ Moysi


;ya:>.VaLN Vio/; :) -^».f> V^/
etiam Sanctissimus ait l)ic Pharaoni
^^
:

20 ^f-3 :po( ooio .»,. t .. \<=>io ^y-x.

Dimitte filiuin meuni , ut sacrificet mihi^ .Et


^/ )-:>a-y>-\ JJ/ ."^Ji^^i-fla-i/ «v»"
iterum dixit : Filius meus primogenitus
Q_^^. ol/o oV-^l/o )oj!b.j) ».*oiQi.J>aji;
Verumtamen gentes eae sunt
Israer .

•,-io/ ooJja yOo»-i'oi_^— ; ^ '^*


. J» « ^;^ quaeDeumaudierunt,et claudicaverunt,

yQ-i.t_i JJ; )
^ '^ •^ ^^-oJi-! ''\ —»-^^\ et cohibitae sunt a seniitis peccatorum

\ocahis
25 yoip ^IoA yk y-^^, ^-
^; ).JLiai.o suoruni. Et insuper Isaias dixit :

AAJ _ I -\ l>;a^|. - '• A lowl., [I<i-l.v — 7 /; >^l.ojO. - 1» A |I^Z,,. _ //'. H 15>^3v —


18 A i-ocavi ftliiim mcum ^v^ t^;o. - 20 A -;=:^. _ 2:i A IL^. _ 2i A rocahis gmlcsyas non
^l-aN. ^_.-, ^-iJi^o .^^.- H, 1^^^.^^ VMi-
nosti; et populi qiii te non norcrinf ud tc conrcrtcntnr ^<u3^< ^
>IS. XLIX,6. — -Ib.U,'t. — 3 Ps. XVIII (XVII), 45, 46. — Ms. 1,2. ^ Os. XI, 1. «; Ex.

IV, 23. _ " Ib. IV, 22.


APHRAATIS

(/entes quae te nesciitnl; el populiqui te non

cognoscunt ad te venient, et convertentur'. j^a^

IttM-uin ail Isaias : Audite populi qiiae fe-

cerim, et cognoscite qui longinqui estis for-


ylt-J^ 1—sU/* :t—^« \-^l ) V> VI N^
y . . ' ' ' '
liludinem meam-. Kt de ecclesia et con-

sjregationc gentium David dixit : Memor


:^-^\ r-^/ ^ijo » V1 1; n ^^ K «in? 5

esto ecclesiae tuae, quam possedisti ab ini-

tio^. David idnuu ait : Laudate Dominum )


".',
v>ii :po/ oolo .)ia_^/ .
-'- ^*

omnes gentes. et nonwn eius laudent popu-

li'. Rt nirsuui : Domini est regnum. et


)K.^cLL=>ji .Si V-^/ oolo V)Vi\
:) .)

ipse dominatur gentium'\Dix\i

phota : //( diebus norissimis


eUam
effiindam
pro-
•, m-. ^ ^ ^i; ja_»/ )-??—/ 10

spiritiim meum super omnem carncni , et


0(^4^,.^ V^ ^/ sS^ jio :vO-3jKjo

:yi Vv\ "«.;; V_^)_JO y..0«0 wjJ )L.s/o


proplietabunt'^; et non docebit ullra vir po-

pularem suum. neiiiie fratrcm suuni. nec yOO|9a^,j ^^ Si>JLjd^»J yOO^^T ^^..^^^

dicel : Cognosce Dominum nostruiu: qiiia OLJ 3 ^^^Js^o . yooi % » % n\ ) v>f \f>

onines cognoscent me, a minimo eoriini us-


UiU=> ) 1^^ it-i/; :i_ib~/ ^-;jal/ i:

que ad seniorem eorum'. De filiis aiitem

Israeldixit : Mittam famem in terrani, non


fl ;) .'-?^\
)«jf U ) v^ ..^^ ^j i

yoi)-io . )-^',-V>; ot-:>euy^ wviji. .vr^


esurientis panem, nec sitientis aquam. .f«/

audiendi verbum Domini. Et venient ah oc- y^ )-^iljt-sc\ )-:ct-^o ) V,\V^ ^JbO

cidente usquead orientem, a meridie usque )


^^VH^V )
.'
"^V-^ ) v^," .vo ) i v< .1

ad aqiiilonem, ulqiiuerant verbum Domini; ^^w^s^ ogo ..•>> I jJo : ).Ipo; oi^o-y^ 2u

non autem invenient^. quia avulsit illud oJSo ^t^ ).,»n.V^ .yOOl I V> O^X >.0'y2)\

ab eis. Moyses contra eos ante scripse-


)1) V^xfo )Ki.<la ^ii.»)-! tij :vOO«-Xi.
rat : Quando occurrent tibi mala plurima
J^s^j ^^..^oo :Vio)l )J^VK> o )lv--^
in fine dierum, dices : Quia noii est Deus

me haec mala^; eo

JK. « / ^ y^o) >« i\;/ ...g 1 •> )ot^
in nie, invenerunt et

niodo in diebus Ezechielis dixerunt : De- :^^) ,.^..r>j .". .;• v^o .'^
•> oV—^/j ^—•/ 25

irliquit Dominus terram, ncque ullra videt ))—^ )J oolo )—^tjj ) V, v> ot n -> tj

ABJ — 2 A i/ui pro/>c es/is (=^55 (lo— » 7 A U;-»v — 12 A U;-«^- — I" -V ^ilio [xp^l'0-
_ 21 A uxif- — 26 B U»ll.

1 Is. LV, 5. — - Is. X.\.\IIi, 13. — ^ Ps. I.XSIV (LXSIII), 2. — 1 Ps. CXVII (CXVl), 1. — ^ Ps. XXII

(X.xi), 29. — ; loel. II, 28. — Mer. XXXI, 34. — s Ain. viii, 11 , 12. — '•' Deul. xxxi, 17.
777 DEMONSTRATIO XVI. — DE GENTIBUS LOCO POPULI SUFFECTIS. 778

Dominus nos'. Isaias qnoque de eis ail :

:yQ_3oC^)l yO_3uULk^ nt\ o> yf> "^


•«•
-tO ..1 Iniquitales restrae (Jiviserunt inter vos rt

Deum vestrum, et percata restra continue-


,a_a_L^ )K 4 ^ f>\ •> yo •> •;ot^>^o
•v"^
runt a VDhls boua'' Uursiimque dixit
L^
. :

^^^V) d yOV—ol; ^r—^/ <ooio


Clamabitis in auribus vestris voce ma-
5 )_iO_^.^^0 .yO -^ \ V> »/ )Jo )_iO»
gna. iieque exaudiam vos^. De populo
yQ_aX_3; :t-^j 't-io/ ) V» v> N ,;^j
autem gentium dixitDavid : Ontnes fjen-

n .. -^ tn : o> '^ <^ >r« r. j VI V) \ tes plaudite manibus; Deum


J f/lorifirate

Oolo .) Z ^Q ILJ )J Q 3 )o(_^)J in voee laudis\ Et iterum : Audite lior

o \ omnes gentes, auribus percipite, omnes


') "T^ va.aL^ Jjo( VI >> :t-^(
rjul habilatis orbem^.
10 )^.i / JLsK^ ^^o oio ,o

6. Sed iam antea, quicumque Deo e

gentibus placuerunt , magis iustificati

0(^))0 00| ) V> V>N ^^? li-^^ yO^iN» sunt quam IsraeL lethro sacerdos gen-

a /<^ » -N vlcdo ot^lo^ ^-IL^ '•fy=M tlLis, ipse benedictus est et semen eius;
)

roborata est habitatio eius, et posult in pe-


:, ))-icL^ )-:o^i. ^Jio ) .iriN--».^ .ouLd
tra nidumsuum''. Gabaonitisetiam,egen-
oUK..aD/o ol^o '.\-LjL^ Si.L^ ooi-^
tibus contaminatis , dedit losue dexte-
)
'^" ^ w^ n\ oooio :).^'t.^; oilol'^^
ram, et ingressi sunt et confugerunt in

.>CI^O OlJ^O 1\ \-LiO wwL^k^OO


1
liereditatem Domini, factique sunt cae-

^Qj/ ^^^^; ^o)! \jL:> ^ .p-r^? sores lignorum et haustores aquae con-

20 )-i2>»Ji. )-t ^ v» ,;-io )-.L.:i cu Q i ^ •>


!/ gregationi et altari Domini. Et quia vo-

-"1'^ :^o)_ii; ..^o I •> Q_m-XJi.(; luit Saul eos necare, prohibiti sunt caeli
-i

.OtUlV-^ ^il^ )ii/ ^ \^y:^ V.L131/


a pluvia, donec fdil

tunc respexit Dominus terram,


Saul occisi fuere. Et

et here-
^-ioJL^:^ ^\ ^ o; )L-Lj/ v::^;o
ditati suae benedixit. Rahab meretrix,
K. \ ^^ S/^ 0|Q_3/ J^> >^J30 s^OI ioOI
quae exploratores excepit, ipsa et domus
•2', > v> yooij j -^oNo .'
^ ;•» m ^
.)—5 )lbl",-^
patris eius hereditalem habuit in IsraeL

j^vjL-i: oii . ^\ )-;Lii_3f fc^ ObededomdeGethPhilisthaiMiriiiii, (Uin

•-iJ^ 0(i<L\ l( o g/o l^tJj; oiio iii ciiis (Iduuun ingressa esset arca Do-

A«] 11 A ^Uo- III A (iiii. ov"3.«^o-

>
Ezech. vin, 12. — " Is. Lix, 2. — ^ Ezecli. viii, 18. — M's. XLVii (xLVi), 1.

Ib. XLIX (XLVIIl), 1.

— ' Nuni. XXIV, 21-


,

APHRAATIS 780

mini. e1 apinl ouni glorificata fuisset

plusquana [apiur omueni Israel.

benedictus cst, ipse et domus eius. E tiam


aDomino ^o»A ^a>-d \-^L^ sll/o .)_iv^
^
oC^; oi»5a» t " '^/o ou-JSo;» . ^j ^
Ethai Gothaeus cibavit David tompore
|*^-a^«^ l—Liojj ^ \v>; -^No .oO^ijo
persocutionis oius, nomenque et pro-

genies eius glorificata est. Similitor Ah-


)_3d^ ^^ )_..^;jj ^od/ |-Ly>..ci«,-^

demelech Aethiops,vireuuui lius ,eduxit


:ot-^a.^ ^*^ m *./ >v i ^ w.o(o)..=l_& ^
e fovea leremiam, quem ipsi fdii Israel, )5q^,v1 :)ji^Q.io yooi-i^^i. V^/; -o( );oi

populareseius, compreheuderant. Idque . K*.liCb^ 10,^1 Kj/o ^vJ^ )oO(.J y_3;

ipsuin esl quod de eis dixerat Moyses :


) « ^ I \.-jLiaili oK.^/o a_ixji vO^oi
Advena in medio tui superior fiet; tu auliin
);q_^^ y^io^_a.v.o :)_i)L**l )_ia.,^ 10

inferius dcscoules' . Illi Irrcmiain pro-


.)_^^ ^^ ).-k.^;jl o|.a.cD/ ^oA ^^
phetam comprehenderunt , ot in lacum
)_i)_^vio )_io.^ ^io )fr^....^)a^ la.i»;o
inferiorom demisorunt ; Abdomelech au-
tom. ailvoua ex Aothiopia, leremiam de ^*VjQa_i/; )_ia^>^ K.^sJ^.-;l./o K^il

fovea extraxit. Pariter Ruth Moabitis, e ) •>N;>fi; )laj'^p^ K^CLo oi-^^j ^^


populo abominato , intravit ot immixta [liolo .) viviS; \joo\.i ^^1/ vOoiJL2)0; i'<

est populo Israol; ot de

rexit imperium regum,


semine oius sur-

e quibus natus
-o.oi-/ )^i ]Uo4 )-^ ^ UJ^
o|.^«.^fi; ^'^«S.o :t-^o;; ^oio^^s )ooi
ost Salvator gentium. Lrias etiam He-
u fo yO^a^w JLL3; ) V, n -I )l lii-> ^o;
thaeus, de populo contaminato, magnus
)_il; ij.^ y-^o\ "^.Jl^ :oi^mio oiIKj/
fuit iutor fortes Davidis ; et quod oum
maUi fraude David interfecit iu praelio
>aS:L\ oit^..^ ^ \-^\-^ y^^ iJ? 20

fdiorum Ammou, eiusque uxorem concupivit ot rapuit. hanc sententiam subiit:

ut gladius iion recederet a doiiio cius ustpie in sempiternuin-.

7. Haoc autom Isaias do Salvatoro nos


:^ooV-3^^^ ) «^ \ 11
/ V-io/ oolo
tro dicit : Dedi tc in foedus populo, et lu-

cem f/rnlibus". Quomodo igitur factus esl


))Oia_io ) VI \^ ) v> «' f> yK ^ ^;

populo foedus? haud aliter nisi quod ut ••.)-s<>.v^ \Jx2s )oot y^O \1L,1 .)ia^\X
advonit^Cfontium lux et Salvator, exiudc )-_OOV_3o )»0|Q_J )l/; ) I
^J ^-^J jJ/ 25

AB) r> .\/< .'.oia !> A Usj ^M^U ^=«k^. _ 10 K oni- V.1S-L. _ 11 .4 U^os

Deut. xxviii. 43. - H .Sain. XII, 10, — 3 is_ XLII, G.


.

781 DEMONSTRATIO XVI. - DE C.ENTIBUS LOCO POPULI SUFFECTIS. 782

"^^^ini/ vi^i/ |.isji oo( ^ :|j:oj^f coliibitus est Israel ab idolorum reliijio-

I^^CU^ VOOC^ )00(0 jpfcO; )i.»^flO ^-iO ne, factusque eis est foedus firmuni.

vo^/; :)_iLaio V-^'/ ),<5» ^ J-^i^i


Proptereadixit Moyses Provocabo vos

populo qui non estpopulus,


:

cl in gentestulta
in

.vOD)^;/ Jbt^ ^.iaLso :^Qi. JJ, ^-Li


irrifabo vos'. A nobis provocantur, et

propter nos idola non adorant ne a nobis ,

irrideantur. ([ui idolaabiecimus, etmen-

dacium vocamus id quod nobis relique-


runt palres nostri. Irascuntur, et cor
^^j yoot-a^ i-sltoioo x^>^»o :^*o».^/

eorum frangitur, quod simus ingressi


et heredes pro eis facti. Eornni quidem
10 )ouS:jJ v°^^=QJ JJ; yooj^ )ooi; J_:iCL.^
hoc fuit foedus . ut deos alienos non co-
•K^l r;^/ ^ .^n\->r> jj ^7 Pi-/ lerent . quamquam illud uon receperuut.
Po/o jp/; ^/ \.JiZo );OJQJ )001 ^O Ipsos per nos provocavit : nobis autem

oolo .J^^cC^; Jj/ oi^oiaj )j/; :v2^^ ^ factus est lux et vita, ut ipse pronunfia-

)ioiaj yO^ J^/ ^ n i vi,.6i; :V^/


vit ct dixit docendo Egosum : lu.cnnuuli'-.

Et iterum : Crcilite dum luccm habctis.


15 oolo .)•>:>» k^ yCi •>% ^i)_bo Jl, >-

priusquam tenehrac vos comprehendant^


)ioia_i; ^o(a_JL_3; J>oio i ^ o^oi; :po/
Et adhuc : Ambulate in luce, ul fllii lucis

)ioia-i; :>.»oir>\ s> t-^/ «>3oio .yoV-oU


v^i voccmini''. Ait etiam [Scriptural de eo :

J
V> . f> 03( QJOI .JCOI ,0|JL^ )_32 Lux in tenebris lucebal''. Eu foedus illud

v00t-\ "^^ iow/; )ioiajo )_:>a:^^ )ooi; quod factum est populo, et luxquae cune-

20 Jl
»'-\* _^ ^oj/ JJ-30 V^»o )-:>n.:!fl>K
tis gentibus illuxit , easque a semitis per-

versis impedivit atque conclusit, sicut


0|lS>^l)-:>Q-5; 0-:^^_3; y^l [^xJx)lJM
scriptum est : In eius adventu erunt a(j-
) n m\ )il/o ) «" °i > \ )—2o-^ )oou
(jcrcs in campum, et loca aspcra iu pluni-
:) '.'t ^? oiil_a_i/ Jl_^K_Jo ;)K,\n°>\
ticm ;ct revclabiturgloria Dontini, et videbit

omnis caro vitu)n Dei'''.

25 ^^>i^ y\ ISsJ>to '"^sji^b^ )j;oidv )j'oi S. Hancce brevem de gentibus coni-

.\7Ji — i A «.«j. 11« u.iav3. _ (i A ^-j/v _ 8 .\ ^»- _ 9 .\ ^» f;,,^. _ II .\ ^;o _ i:t A

iiiii. fWvj fi- — Ih. X \i^\j flooisi.?. — li; A iii.yi.on [ai^on. — t7 .\ vpooit [,^o»l.l-- — /''. A OM»
|»oiaJ- — li? .\ 11111. ow — !'> [> mniiilti l->a:^ii>.. — ///. /; lioiai^. _ '2.; II (j^oiax.

1 Deut. xxxH, 21. — - loli. VIII, 12. — Ih. XII, 35. — » Ib. xil, 36. ll>. I, :,. < Is. XL,
'i, o. Luc. iir, 5, 6.
783 APIIRAATIS DEM. XVI. — DE GENTIBUS I.OCO POPUM SUFFECTIS 784

montationem tibi conscripsi, eo (]U()(1

glorienlur luiJaei ct dicanl : Nos su- .yooe^l 00.30 |o(2>^; ow^cL^ yoj/ ^ju.«

mus populus Dei et iilii .Viirahac. Au-


V^(; ^l .<•> «N Nvvi» I > I .. ^^t y^*^
diamus autem lohanneni Idiiucntcni ad
. 1 » ^ I ..; :^iot^KjL^ t—^ yOOtA
eos, cum se esse filios Abraiiae su-
yooiJi. V-^( ^ «t .oi :^eot\—s>[ .v i ^ 5
perbe profiterentur; fiuic ciiini dixit

eis lohannes : Noiite gloriari (licci)-


:> Vt^/o ^V^J^ voooil JJ; :^.:;a^

tes : Patrem habemus Abrahain; qiioniam

poteiis est Dciis de lapiilibiis istis siisci- /^vs f^srtN. )o^^ -•^«>^ ) 9)_3 . -V'^

tare filiosAbrahae' . Et Salvatoreis dixit :


:vOOiA V^/ ^—oovio .^oiV-sjJ ). «' iS
Tos ^/a C«//( estis, non filii Miralinr'-.
.^ooi^/ >;'.i ^ jlo ^)—o; vf^/ ^cLLs; 10

Et Apostolus ait : Rainl ijiii peccaverunl


>V ..1>°>1/ vA^kJ:.; l^cLcDi :V^/ ^^f.-i^^^^Jo
fracti sunt; nos iiiitem eoruin loco inserli
. VIV^l/ ^_(3|K_.!36fL3 ^ t.«o :^-.CH.X
sumus, et pinguedinis olivac participcs
"^ /iv> .)l^jl; onNya.*\ ).^ldji ^^.ooio
facti. Ne ergo gloricinur nec peccemus,

nc et nos confringnmur, i/ui iani olicae wuJlS^sJ ^.m v^/ ji; ).^<.^o toi^KjJ jj

inserti su7?!»s\ Haec est responsio ad- .)ls...*)_s oi-s ^L^^ei^K^ a^o:L^too )oi; 15

versus ludaeos qui gloriantur dicen- .)_.;6o|... '^ ^/vi.\.


)^6v.3
-"g*"^ )_IO|

les Filii nos sumus Abraliae, et nos


^)Oi.3KlL^; ^'^^
:

>V T ^ vO-l / . T..; :

sumus populus Dei.


•>)ot^; oi .,vi -N vQlj/ > 1 ..o ^ooi; —3/
ExplicitDemonstratio de Populo et de

Cicntibns. ):iia.^>iio 20

AB] —3 .\ ^j^r — 12 .\ ,J^(o- — i;'. .\ ,i~ ^«.^^ o^.v^. 19 B 0111. lt.^a-1..


^,
DEMOXSTRATIO XVII

DE CHRISTO DEI FILIO

) ^oou '^ •'if>o\ jL-^; |.ak^ ^3 1. Sermonem pariter adversus hi-

;) .aa.^^:!» ^_2o; |_iai ''^Ji. ^^,_^>o; daeos [instituimus] qui coutra populum ,

gentium blasphemant. Dicunt enim :

Virum Q-euitum adoratis et colitis,


j_Ll/ V^o If-i:^ )i^»-^ ^ ..^> ao .

hominem qui crucifixus est; homincm


^ :)o^ \-1jI y^i^ v°^/ ^ft^ ;)q /nj
appellatis Deum; et quamjuani fdium
v6M ^,.io/ )cJiSJi lU l^ t-^ Deus non habet, huuc lesum cruci-
No^ )-^ ) 0| /nj >$>.qjl^ ) 101; ^0^«^ fixum dicitis esse Filium Dei. In ar-

^'/; :po/ )&, ^ ) ;.^ ^-^^sotio J^; gumentum etiam aHVrunt iUud Dei

oolo . >. IV) V-2^ ^t-^/ ^>-^o )oC^ )j/


verbum : Ego sum Deus, et non est

alius praeter ine'; ot hoc aliud Xon


10 ^Wa>o .^^/ oii.il ;«a,^i ^; :V^/
:

Ergo,
^i.^.J, )& ^^^^1.00:^ v»M >^
adorabis Deuni alienum''. [in-

quiuntl , Deo adversamini , cum homi-


•:>)oC^ ) t it 'i \ vo^o/ ^V^ vf^/ nem Deura vocatis.

2. Contra haec, carissime, prout po-


) 20_3 V . ^ /•>.". ^->; ^_.r^O| ^"^.-^^
tuero, et quantum parvitas mea conse-
yJaJ^l v*ioV^«.^ )J)^0 )—1/ . ..ttV);
cuta est, fidem tibi faciam nos, licet eis

i__3; v0ot\^Kj ^ .3/; :^oi_.?S.^ concedamus [lesum] hominem esse , et il-

>.»ot « I .', fio w.gi « i^ n . . I ..o :oo( )—lu/ him colamus, Deumque ac Dominum

AB] — lii liliilci II IovSm ow w;=i U.*«m'^ |a-j» '^V ICv^a-l.. _ ///. A lov^i 001 wpi |a—'» (*.-»-» \^.
B 0111. loC^. — !• 10 A ^l. — 12 \ ^^0». — l(i H .*ovi.;i> (.^o(..j;o...

' Deut. XXXII, 39. — - Ex. xxxiv, l'i.


787 APHRAATIS

appelleinus,nontameninsolitaeuninuii- >^ou.Lvo tO)v3aJ |oo« jJ :).Iv^o joj».

cupallouevooare, neque aliquod iniuuli- o,_\^ n/-. <^ )


"-
{ 'J^ ) nq > )oo» jJo
:- ^ ^ :

tum nomcn ei imponere ([iinil ipsi ultrd


N3V-3 .OW3 a-A-ioK^/ JJ yQ_»dtJ )— !-•/
noM usuipavcriiil. Atlameu pro certo te-
ooi )ou^( vV^ >«kajL^; ^-^ V-^V-*' ^-•!
nemus lesum, Dominum iKislrum. csse
)ioiQJ )_a2S.^ \-£ ) ^Nv^o )o^ V-^
DiMini l''iliuni Dri, i\cgciii liliiim Regis,
) iioio )_3Q._^^_ioo )v—3 )»oia_J ^_io
J^uiueu de Lumine, Grealorciu. Cnnsi-
liariuiii. Diicciii. \'iaiu, Salvalorem, )._i » 1 •> v>o )_.l^io )„AoV3o \—Ziolo

Past o icui (".ongregatorem Portam, Mar-


. , )oi.iCLJLio :)_^V-*o ^J^^Jpoo )—i«Uo

garitaiii cl Lucernam. l'-l ita plurimis ^OU^ ^;' vjQT -It I .slJL^l/ )) —^-^3
iioiiiiiiiliiis (lcsigiiatur. Cctcris autem
)oC^O )o^) O0( )y-^\ ^OIQ^^^ vm .-'MO 10

omissis, (Icmoiist rciuus ilUiiu esse Filium


<'\il )& ^; «oioM
Dei, ipsuiiKpieDeum qiii a Dco prodivit.

3.\ ('iiciaiuluiii (liviuilatisiiomcu ipsis ^s/o )loo(^; )v_Q..iLio V--^ )-^!'0-*

liiiiuiiiiliiis iiislis Iriliulum cst, iique di- yo-J^lll |_ii_iVj )_iJ/ JLJl^ ^i.
gni haliili suiil qui eo appellarentur;
) * '/ OlJl_3o :o(.—3 yOV-^K.J; ooAo
et homines iu quibus Deus sibi compla-
- ^^ --" OC L_3 )OI->^ yOO|._.3 ^'^7?
cuit ipse lilios uominavit et amicos. Ita
o^-LJjixLo o^^h )_jkQ_:>a'^ -v^/ )V-o
cum Moysem. amicum et dilectum sibi

) iq N >00 )_I19 01,1.3^.^0 ^..OU.*.-aKv t-3


elegil, cuiiKpic populi sui principem,
N"/ .^o|.^',_o oCSs ou^aa-^JS )_io(~3o
doctorem atipic saccrdotem coustituit, i

vocavit illum Dcum. Dixit euim ei : .ya.v, <^\ oC^ ^I^o(_^j t-*-^ o(.^
Constilui ie Dciun Pharaoni'; deinde de- ya^Hs. v6»oi/o :\-JAj o(JO(i o(J^ oo(Io 20

dit ei sacerdotem suuiu ut prophetam :


^<Si_:^
Vo Ny "^ y^'—^ "t-^ /

Aaron fratrr tuus loquftur pro ad Pliu-


te
)oo( i ooio o(_S.|J o(_^ )ooil J^— j/o
raonnn-.tu rris ipsi in Deum, ille autem
»Q ... \ •> )oO| jJ .) 1 V> ^U yJ^
tibi erit inlerpres'. Non io-itur soli

Oli- S. )ooi \.^L-;L ^^ vr .'si_al_\.


Pharaoui . qiii iiiiipius erat, praeposuit

DeusMoysciiiul l)eum,scdctiamAaroni, )_io(.^ ^6;oi|J sS/ jJ/ :)^ )_j:<Li<i^

sacerdoti saucto,Dcuscuiuitacoustituit. •>) «'^ ^" \ oi," 1 \ )o(^

.\/yJ _2 .\ ailil. \j;^l 11.«». _ ^ .-i. adcl. ^ f^,. _ 13 11 .aso. 1R /; c»:^. — iti .\ fLf^
[^toowv — 22 /( wi.U _ 23 2S /; lom.

' Ex. VI, 1. — ' Ib. VII, I.


789 DEMONSTRATIO XVtl. — DI*: CHRISTO DEI FILIO 790

j^, )^,: ^^^ N^_:^ o^ k. Nunc aiuli de nomiue Filii Dei quo

illumappellavimus. Aiuutludaei] : Cum


Deus filium non habeat, vos lesum liunc

ciucifixum elficitis Filium primogenitum


oC^ .)o|.^]J )C-3ci^ )t-3 )_Sulo; >^djL*'
Dei. Sed Israelem vocavit Filium suum
primogenitum cum misil ad Pliarao-
i-io/o ) in V» v-Xj» yo Ny ql N wrMJSwJk
nem, eique per Moysem dixit : FlUm
^^ ^h^i ."^^i n\ ^./ ^v^xs v^f_3 :oi^ mcus primogenilus Israel. Di,(i libi : Di-

h^,-».^l jj/o ;u>. I .'.N.q.io «.«'f-LN ii—Xi milte filium nwum, ul servial milii; tjuod

eum;
y^-^S. )-J/^_^_<5 )<5i ;o;{ » n. i si nolis dimittere ecce ego interficiam

primogenitum tuum'. Sed et per proplie-


10 '^^ ,0(.A )
-^' y—Ls «^/o . s-{ '»" ->

tam testatus est, exprobrans eis et di-


:)—^CL.:)^ O^ po/o nO-I/ , £Q.mO ),oi
cens populo : E.c Aegypto vocari eum fi-

lium meum. Ut vocavi eos, ita abicruut , el

Ji V ^\ o^.^^o a^;/ \-J~sot vO-i/ adoraveruut Baal, et simulacris thura ap-

|_rfL^/o .) >n (in •> a:ia.co ) «^«Nc^o posuerunl- Isaias etiam de eis dixit
. : Fi-

15 / .' V lios enutrivi et exaltavi; ipsi autem prave


J^ -^; ) ^T
egerunt in me^ Iterum scriptum est . : Filii
oolo .w>-3 o .*\\/ yO-ioio :K_^f..^;o
estis Do?nini Dei vestri ' . Et de Salomone
.yoaoi^ \-^\y)i v°^i/ )—<^? :v^J^
dixit : //j.se erit mihi in filium, el cgo cro

>1i \ )oo(_i 6o<, ;


V-^ / T^ '^ -\ * '^^.o
ei in patrem '
. Nos igitur pariter Christum
^JL. >3/o .)_ijJ oi^ )oot/ )-J/o )vja;^ illum vocamus Filium Dei, per (piem

20 oi^, )o^, oi^ ) .'.


jL* Nff ).JO|.\ >.<OiALvo Deum cognovinuis, quemadmodum ipse

"^^ifn^jl ^oi^'^; y^l :)oi!!^|J >..oi...b>p


vocavit Israelem filium suum primoge-
nitum, et de Salomone dixit : Eril mihi
: yQ.^a-.^i»ji ^^.^ r^h. y-»l° ^^V^a^ «^V^
fi.lius; Deum autem appellamus eum, si-
) ini./ )oi^ >.*0|_rJ^*^lDO .>^ )00|J
)^f
cut Moysem suo ipsius nomine nuncu-
^o; ^/o .oulSli, ) vi>S |jka^cu^ >.Ll3,
pavit. Sed insuper David de eis dixerat :

25 soJ^/ )oi3:/, Ivio/ )j/, :vOOi-iris.i> po/ Ego dixi : Dii estis et filii Excelsi omncs^'.

OfJLs/ iJ«-30 >a.3L2^ )-:iCL.'f^; V..0IQ.JL30 Cum aulem se non emendarent, contra

AB] — ;; it oni. >.ow.;o. — 8 A M ^/o. — u \ aiOiao. — 21 A lya^. -^ 21 .\ iST _ 'ir, A


oni. o;»s/ 11.20.

1 E.\. IV, 22, 23. — - Os. XI, 1, 2. — = Is. I, 2. — ' Dcnt. XIV, 1. — ^ II Sain, vii, 14. I Cliron.

.\xil, 10. — '• Ps. i.x.wil (lxxxi). G.


791 APHRAATIS 792

oos ait : Tanquojn homines moriemlni, ct

sinil uniis ilc principihiis cddelis*. •:» yO \ °ll |jL3V05 ^ t-- 7-»/o voioioi
5. Porro illvinilalis hoiikmi ad inaxi-
|_i» )i-tt-ijJ jlooik/; V---<^ ) v\ -»
imim honorem (Jatum est in iiinndo, et

cui lihiiil Dens illiid imposuit. Nomina


autem l)ei iiinlta suni et veueranda,
Jotl^; s..oiooi..^aA.
^; ^\^ . oi^ otv> m :i

si-

cut ipsc, tradeus nomina sna Moysi, OOtl; y^l y ., n rV>0 yOj/ ^)_i^
dixit : K(/o sum Dciis [jdtnim rcstroruui. )_j/; :oi^ V^/o ) «Qjyj^ o.otoot..vi-j

Deus Abruham, Deus Isaac, et Deiis lacob'-. ^0),-s/; oioiX/ yO 1 Vows/; )oCS5s )_i/

Hoc nomen uclcrnuni, Imc


niilii i'st in ct
.on n \ i; oichA/ >n /. m *./; oiou^/
mcnioridlc nicuni in i/cncrulioncni ct (jcnc-
Q—loio ; VI \ \ \ s» v> t yr\ \ oJtoi lo
raliones^. Et nomeii suniii vocavit : E(jo
o«^/ :oc>a_ii jv-oo ^VMpb. ^ -i.
siini ijui suin\ OiniiijjDtcns. Doininus Sa-

baoth\ llis (|nij)pe iiomiiiiljns Deus nnii-


.lo)-Si u^o;/o ^^ iii \ t/ OlJfoi/ \-kl

cnpatur; quainvis autem excellens ac y—sa : )o^ ^t—oi/ )nt vi « ^»«..XoiJ»

venerabile sit nomen divinitatis, illud ^-^ y&\ )t n ." vo \^\ )iooiJ^/ yLJt

iustis non denegavit ; et cum sit ipse Rex o_.ooi t—30 .oi_ai m .. JJ v^oio o—^;) iri

magnus,
regni hominibus,
summum gloriosumque nonien

qui plasmatio sunt


);^i-^^ j-J; P^ )-^i )
"^V v^^^

eins, liberaliter communicavit.


\ * I . I -> -)
^ m .. jj; )ln T N V);

•:>o».^olcD ydj/ oi)^ « -v


^;
6. Ita enim Nabuchodonosorem, re-
gein iiiipiuiu, ore piophetae sui Deus ) V.1» » ) -^'Nv^ v-^ ;jJ, ^n mN
regem regnin nominavit. Ait siquidem ) '^N;v^ y\ v> )o^ oi .' ^ I >0O-Sud JU

leremias : Quaecumiiue cjcns aut rccjnuni )_icLi.'^!>; :j_-^»/ v-^,^ po/ .«ot--^
non curvarcrit collum sub iugo Xabu-
oi,^ .* I ^ oi>0| ^-:)L-j jJ; )J.n 1 \ ^o
chodonosoris, rcfjum, serri mei
rcijis . in
:v*, ^-N.
^ I

)
^
"^
V.
X v>
''V
^I^^ •?
. ..

"^ ^
^i
';
'i

famc, cl in f/luilio, ct in peste visitabosuj)er


"^,:^ «Afto./ )_jia>tf>oo )-st..>i^ la^-^
J
(jcnlcm illiini''. Licet igitnr ipse sit Rex
magnns. iioiiumi rcgium hominibus non
:^oK^/ )-3; )t\>o 6oi po .ooi ).^ail 25

deuegavil ; licel sit Deus niagnus, a di- jj ) » i/ •-•


'*-
^ ^-^ Jln «^^v^ ^o-it

viiiitatis noiniiie carnales homiiies non )l6oC^/ VLft! :)_3; ooi Jci^/ t-^o .
ym ..

II .V <iji.^ — 12 B OMwi- 17 .\ UW >-l2 ^*^

' PS. LXX.XIl (lXXXI), :


" Ex. iii, 6.-2 /i. III , 15. — ' Ih. iii, l'i. — •
ler. xxxii, is. — • ler. xxvii, 8
793 DEMONSTRATIO XVH. — DE CHRISTO DEI FILIO. 94

t—so .y m w JJ Yy—ca 3 •-•


' -^
^_^ prohibiiit ; et quanquana omnem possidet
)ot—S/ ^/ :|l.ooi—a/ o(.^s-3 ^o( oi^^; j)aternitatem', mortales ipsos patris

nuncupavit synagogae enim


•»— ^ «-^ ^io/ .)—iJ/ >. II SN )v-o
iiomine ;

T' .9 !>
-^
ilixlt Pro patribus tuis eruiit filii tui'-.
\
:

voooui >«. •> •.•ot-s/ .q .<» :)KAn i "^N


I'>tsi principatum tenet, unicuicpie lio-
.->
: )i<> ^ .*\ 11 .^oi ot.^; ,—3o ; > . •> ;• I -^
ininum potestatem in alterum dedit; li-

cet ad eius honorem adoratio debeatur,


:)-,^jJ )lt-^^ s^ot oiXl; ,_3o .oi^l:^ oam tamen ut unusquisque proximum

)..^a^Ocs of," 1 . . \ a_j7 ou» ^n ii\ y^l suum honoraret in hoc mundo commu-
nieavit. Et licet qnis peccatores atque

impios, eosve qui eius gratiam abne-

gant adoret , hic a I)eo non reprehendi-


^^ )_&)£oo jJ :. V, °i -^ otio > . ^<-sf
tur. De adoratione namque haec populum
ot-aftJ ^ , n °> )J.,_^^ ^^s_i[.o .)o^ suum facere vetuit : Non adorabis soleni,

)«o(-m-^ )Jo ) » VI > \ id_,^_CDl jJf nec lanain, neque oninesexercituscaelorum ;

JJ <2>\o :\-Ji^i^\ )lQ-i^_y-.^^ -»^0 etiainque onines creaturas quae sunt super

)-j^;/^^j ^^^^5^0.^ terrain colere non desiderabis '


\'ide autem
15 v^v-Ju .

quanta sit boni Creatoris nostri gratia

et misericordia, qui nomen divinitatis,


>. I -> ^-^ y K\ A, jJ; ^;0 IN )
—Sl^;
nomen adorationis, nomen regni, aut no-
^)a*o )lt-^^ ^o-ko )looi^/ ^OA )—»lj/
men potestatis hominibus non denega-
"«^.j^ :)1q-^ J^s.xy^o Si^^ vit ; ipse enim pater est creaturarum om-

20 :) vv\\ vis/ ^^Ki^; )Ki'^; )-»/ Q-.001; nluni quae sunt super faciem mundi, ac

- ^»'^
^ "-/'>
t n ^ oiJ^^ ^^0 ^.^ prae ceteris creaturis honoravit, extulit

et glorificavit homines, ipiia manibus


^o^)-5; ^-js_y> :\-L\ ». t S\
suis sanctissimis eos plasmavit, de spi-
ioj ^-^ va-i/ '^ ^ ^ )J^ » M f>

ritu suo in eos insuftlavit, ipseque eis


yooi^ )ooi )*pa^^ J^s»^:»o voou» wwsij
olim factus est habitatio; sed in eis quo-
25 .y^OtaO vOOUiO )^ yOOt^O :^a-t.£ ^ que habitat et ambulat Ait enim per pro-
.

^ooi^ t-:^/; : )
'
» ^ '
^ i—^ V-^'/ phetam : Habitabo in eis, ct inuinbulabo

\-LLi \lien\ ss/ oolo .vooi.3 ^^oi/o iiiler illos''. Rursus leremias propheta

'
Eph. ui, li. — - I's. .\LV (xLiv), 17. — 3 i)e„t. ]v_ 17. * Lev. .\.\vi, 12. II Cor. vi, 10.

795 AIMIIUATIS 79«

dixil : Templum Domini vos eslis, si emen-

(lavcritis vias veslras el opera vestra '


. Sid ^_>oo .yn «>
Vf •^So yOdK^Vo/ yo^ SljiI

priiis (!ixit Daviil Damine, liabitactdiim


^\
:

IS. , :» \ '.^ v>; :«—^of V >" m '''

;
favtus es nobis in (jenerationes i/rneratio- 9

num. priusquam coneiperentur montes, et

priusijuam parturiret terra, et priusquam


)_^;/ "«%^ij;l j^o )Va^ ^ojL^JiJ -,

conderelur iirhis; et a saecalo usque in sae-


yJoi^-^y y^liJ» ,_ioo ^'''ii^-i^l ^U jlp^

culum tu es Deus'. ->\^ ^oi KjJ^oILxX


7. (Hionujilo auk'in istiul iiitelli<>'is?
1 »; ••.\\o{ y^ >&^£sjll ) I ^ ,i/o
Xain unus proplieta Ihiminc, iiabi-
dicit

titculum factus es nobis; alter auteni ait


:

:
);^CL^^ K^ )_iV-^ -.•yj^l \ £ ^i

Ilabitabo in eis et innmbulabo inlcr illns.

Sed prinio faclus ipse nobis est habita- ^^ )oo( oo| yo^ f>o\ .yOOU^ ^^oi/o

culuiii. postea vero in uohis habitavit et ^—3 _J)K_:» _.^oo :)v->fi.N-V> J^. *..>

inanibuiavit. Itrunupic profecto sapien- ^—•OMi-Vl ) VI / ^ .. \o : y^0(0 VI >»


V

tibus veruni apertunique videtur. David

igitur ait : Dominc, liabitaculum factus es


^2^ K_oo( \\ VI \ v^ K . •> ) V, V>> 15
nobis in generationes generationum, prius-

quam concipei'entur montcs, priusquam


^o )vq^ v5^-jl^KJ ^»j: ^Vjipiw

parturiret tcrra, ct piiusquani conderetiir

orbis. ['orro nosti, carissime, cunctas )jLi-;J ''«is.ij , . 1 .* ^ '; Kj} >6.pio

creaturas cum superiores tum inferiores .i",L-sl/ . - "^ N. ..K. XI^ '^ C \.^

priusrouditasfuisse;postomneseasvero

honiineni. Ouando enim cogitavit Deus


|-AX.\ )vl_aLJj jo^ si * .".i/ t--^^
muuduni cum omnibus ornatibus suis

creare. in mente suaconcepiteffinxitque


ijo ^-^<-3 ^ *.t
n ^^ ..-otoJisj; '"^kA^

honiiuem. Posteaquam vero in Dei cogi-


^_^l/j ;J^ ^o .^jji oiJis.^u o^
-^ -^

^^^ •> n 'OI JotJ^^ •> t .. VI ->


yo\l
tatione formatus fuit liomo, tunc conce- y^

pit [Deus] creaturas, sicuti dixit : Prius- yCI I


^ ^J^ Jll—>>! ^V^/? >-•/ )^^-^ 25

iliiam conciperentur montcs, aut gicjneret ^«b^ :\hy ^V/. |I;/ ^^iJL;l5 )vi4

A//| _ A I (i-;-vJv _ A Uo-i-o.


lot^i^» IG A ^iji>.. — 20 .\ ^oo^ fCw.;«l3o- — Il>. .\ 0111.

^(«i.3. — 22 A fccuiida pmicUini liabcnl posl )a.,D ^.


iiianii, li .\ \\ liiiia ni.Tnii [innchini liabcbat posl t.moCo.-
— 23 A om. ft,^. — Ib. A wO.-i,ieo.

5. — -.i
Ps. XC (LX.\xix), I, 2. Cf. Kph. I, 4.
797 DEMONSTRATIO XVII. — DE CHRISTO DEI FILIO. 798

tevra partum suum; creatiiris namquo


prior et aiitiquior lioino est in conceptu.

^l/
9 „
.yo\l
^
^^^
]i^-^
_^
^pjo
^ 9
In nativitate autein creaturac sunt lio-

minc antiquiores et vetustiores. Homo


:)o^; oiK -I % .. Sn -> ', v> ^o >>;/
conceptus est; in Dei autem cogitatione
0|K.<1^)K.S >1l / 1 .. )16 1 / ^ ^ •> ,_3o
commorabatur, et dum in niente sua

[Deus] eum conclusum tenebat in con-

) V<\ V ts—S^O i-iO_^ »_30 .)K_i\:_2 ceptione , universas creaturas condidit

.,^ - nf :oi_3 •, / m r.
jj N/^ ,' Ch ^__3 verbo oris sui. Completoque et ornato
"^ "^
' ^
o«^w-3l^ :otK
-^

^jii ,.,v»
y
^>o
-s

>ojjJ oftL^o/
mundo ita ut nihil ei deesset, tum de co-

gitatione sua genuit hominem plasma- ;

10 I
v>\ \ j>^o :>^o^|—^ ) t i/

vit euin manibus suis, et intuitus est ho-


^^ ^^^ ou^C^/o :^-oioo »—D ^;/
mo mundum conditum. Et praeposuit
)U ouS )ooM, )U-^ y^} ^! eum [Deus] universis operibus suis, taii-

0(A •, T V )1oKjl^ Oi^ , >% ?; \—^h quam vir qui filium habens volensque , el

;K_jL_ioo \\s^* 3 oiiSs ) I -^o )l.ts_-»/ fieri nuptias , mercatur ei sponsam do- ,

15 :o<,' i\ oi^ ^-Js^J^oo, '"^i^ l^i_ioo mum aedificat, omniaque instruit et or-

dinat quae filio suo sunt necessaria; ac


>^\ t V>0 )lol^, »...V> , 2u^ _ *0(0
5

demum nuptias celebrat , et filium domui


oil.a I /^^^ 9^.3 ^o . oiK.^ ^^^k^ oi'^^:3\
suae praeponit. Ita postquam conceptus
oi \ "> ""^wiw o«_^^Ji^/o ot,:^o/ yi\[\
est homo, genuit eum [Deus], atqueuni-
- '^
^

l
- ''
'

t
^ ? :)_.Laj ^,^/ );oi "xo. .o(Cs.^',_3 versae creaturae suae praeposuit. Ideo

20 ^'•f^t-^ ^ £^...001 )'^-:yv.X-^ K « > propheta dixit : Domine, habitaculiim fac-

tus es nobis in rjenerationes generationuin,

priusquam conciperentur niontes, prius-


^oio» ^ioo :''^is-.il ^ll II^J^o )_i>;/

J, .)^V-^ 60, M jjoisJA ).^f^


quam partiiriret
retur orbis; et
terra, et priusquam

a saeculo iisque in saeeulum


conile-

\JU^l )^ K_;/; ouk ^Kau vaJ/


tu es Deus*. Ne quis autem existimaret

25 :V^/ ^jl^ ^^j o/ ^a^t-a s^j o/ alium esse Deum , seu prius seu poste-

•».io/; y^l :^o^siX )-:«^ ^)*^^ rr*®?


rius, dixit : .1 saeculo et usque in saecu-

.V — i:t .\ Vsjo. —
22 A Ujcao «ii-i. ^. — 2:f \ lov^ [U\^- — 21 A ;a£«u 11). 0111. wi.. — //'. A 1)11.; IwS^.

' Ps. Xfi (LXXXIX), I, 2.


. «

799 AIMIRAATIS 800

lum Similitcr Isaias ait Ego sitm prim us,


. : M/o M/ P/! :)- ^l
elegosiim novissimus'. Poslquam igitur

decogitationesuagenuithominemDeus, 0|.I^^-3l^ OlK -^» ..,Vi K I « > ^_>C V);)J

plasmaviteum, etinsufflavitcide spiritu


jK^^—^ ootJks oi_^; ^^ Ot^ y.,'^ JO
suo; dedit ei scientiam discriniinis, qua

bonum a malo distingucret, et Deum,


ot;o-»\ > '«^,-•».30 oit-aL^ Jot-S^; ^t-i;o
factorem smini, agnosccrct. Dnmautcm :

cosrnovit homo creatorem suum, iiilor- otfcv-aJL^io Q^i jo^ ^^^s-sl/o V^,U/

matus ct conceptus est Dcns in menti' jot^j) jLa—OI OtA joOtO .) t l/ y-^i

hominis qui tcmplum Deo, creatori sno


, ot N*^ .oi; :o_J^l^^_3; ^-~>/ : o<;f> -i N
effectus cst, sicut scriptum est : Tem-
\
— ^o >./; :*, ^/ ooio .jo^; yoJ^^/ m
plum Dei vosestis-; sicut etiam ipse dixit :

.yOOt 3 y Noi/o yOOt ->

Habitabo in eis et inambulabo intcr illos''.

:^- —i jj v6ot»o
V"
-> \ JL-3
At in fdiis Adam qui faclorcm sunm non
yOO|_3 VI \ |lo yooia.^ '^«IK^ jl
agnoscunt, ille non informatur, neque in t

eis habitat, neque eorum uiente concipi- |l/ :yC>o<K--> \ ^....vi •> ^_^L_2K-2o jlo

tur ; sed tanquam iumentum coram eo re- «oiQ_^^f_D ^: -. i% ,, \U^ 7-/ 1.-.

putantur '
, et tanquam reliquae creaturac )tU^^; )ivA _^/o
8. Haec enim vcro contumacibus fa-

cient fidera, nos nihil novi dicere, quando

Christum nuncupamus Filium Dei, qui ^JL. ^V-o; );o« l-^-so-J JJ! )-^^J-^

homines universos conccpit , et de cogi- yoot^^ )oi; : )ot^; ot^-s )-^w^^iLjJ)ftN

tatione suagenuit. Iterum redarguentur


^.^ V^-)/ t-^o/o ^-^^ OOI \ % I. y 1 -> 20

nomen etiam divinitatis illi competere,


),.Vl.Ji v^/; yQ_IQ_3^.—lO .OlK 1 i> .. >0
cum ipse iustos suos deorum nominc ap-
-^" ^ '^ ...oia^L^ Kl/ )JL6o^;
"-; j .£/;
pellaverit. Si autem lesum adoramus, per
. » ^,..^D;o .)oi^ y\ % •> oi VI tp
quem Dcum agnovimus,
I
illi crubescant

qui vel coram impiis , inter gentes con- yoioi > I :)o|.2^)J ^r-^ OI.J»; '«i.Q. i i \
taminatas priacipatum habentibus, pro- ^; )J_^^ -f^/ )-^f^ 3/; 25

A//J —H A lov:^,, oC^-w. _ 9 « 0111. loC^v • m^aai- 12 A H H. 22 A lovS^,. 23 B 0111.

1 Is. XLIV, 6; XLVUI, 12. - Gor. iii, 10. 3 Lev. XXVI, 12. 11 Cor. vi, IG. * Ps. LXXIII

(Lsxii), 22 (23).
— ^

801 DEMONSTRATIO XVII. — DE CHRISTO DEI FILIO. 802

cumbunt, adorant, eis reddunt honorem,

:yo^ ) I ; »; K_Ao ^^ n r No^ neque in ullam vituperationem incur-

runt honor quippe ille adorationis a Deo


)o^ oo«__i \lf, —^-co; )( n './ )-_«oij
;

d.itus est hominibus, ut unusquisque


t—^ 0(__3 yO', n . I;
^;( w».^ I—b—
alios revererctur', eos maxime qui aliis
5 ^V— iJ^-j;; ^^.N .j ^fo : , .. \ superiores et digniores Ibrent. Si autem
•, .
^ vjo .yoot I ,
v> ^ .y n « >oo venerantur atque adorationis culUi hono-

), ,v> >> ^t n rv>o ^t->^ )JL^f^ rantimpios, qui iu malitia sua ipsum

sS>lo ^oila-i^^V^f ,5_.Ji^/o )1.^.^; Dei nomen abnegant , eos non tanquam

suum adorant, neque ullum


y^l yoo«-^ ^*, —a_3 )oiS^ ^a_jiL_s
lactorem

peccatum contrahunt; nos vero quanto


10 yOOI.^; ^—>/ yO,-^^DJ ji yOO<;n^\\;
magis decet lesum adorare et colere,
^2^ :^o»_^_« tv-^ v^
ooi-.ia- Jb^
(pii mentes nostras pervicaces ab omni-
_IO «O- m n
i;
^ jl^ )-^^ lius superstitionibus vani erroris avertit,

) \^^ - . Ny >o >1. I °>/; ^n » .."X et docuit nos Deum unum, Patrem et
^ o ?^ -1 ^
)K n % x> )ia^^X^; ^^V-<^o ^'^-s ^_io Factorem nostrum, adorareet colere etei

servire. Scientes autem reges huius mun-


di qui nomine magni Dei seipsos deos
yO, N^ lo . .,« vi> lo wn X <=>
lo ;a^(T>i
,

vocant, apostatas esse et ad apostasiam


yOO|_»_aui y.-, n ) SnN \; ) ^N V>;
cogere, coram eis tamen procumbunt et
)f^_a_^ )„_ir )^^ « •> )oi.Jc/
ci adorant, servitiumque eis ethonorem,

^^-^^»o > * X g|iio :) lyo^^^v^o vQ-J( veluti simulacris et idolis, exhibent, ne-

20 w^t-Ou^O y,«1 <>\,<^ yOoi^O yOO!..!^^ .


que a lege in hoc culpantur unquam, ne-

que ullo modo peccant. Ita ipse Daniel

Nabuchodonosorem apostatam et apos- ,

K—o^^o yao\i- v> V) ) oon, vi i y^—i/


tasiae suasorem, adoravit, nec repre-

hensus fuit; loseph Pharaonem adora-


jjo ) iv_2l.3-^o );n °i •> > Ij, on *> I N vit, nec scriptum est eum peccatum
25 jJo yn V, q\ t-^^D ..2l.£0<xJo :s^ji/ admisisse. Nos vero firmiter credimus

^? ^ .)«5l-i^ oiS )<5oi; ^h^


— A ^.j-
lesum


Deum

B rcgcm
esse et Dei Filium, per

Nv ^ —
ASJ 2 /y Ijw.a';. 11! B u.^^o. Ih. \1 s(wviiloi'ii!a v
l- ^ |
i\-m <.

18 A _ 20 A piius ,^
\sl [lai- sccunda manu in ^i^i niulatum. _ 21 A Ho. — 22 A »0^^ ^.
_ 23 A Iw^. _ 2« A ,J-i;.
1 Rom. XII, 10.
I-ATR. SVB. — P. I. T. 1. 26
803 APIIRAATIS 804

(jiiom aiiiiovimus Patrem oiiis, per

(|U('ni 1'liam ab omnibus religioniltus


0U20
cohiliili suinus. Niliil (juidem possumus
U ^K K—iJ^ ''^
>s.oV f?> L:)l:m
vf-^
ei repen(Jere, qui tanta pro nobis sus-

tinuit; attamen adoratione nostra bo- 9 -(


i>

norcni ei retribuemus, pro angustia

(|uaiu propler nos [passus est]. v^i^j ojp.6/

.\unc (liMnonstrandum nobisest le-


i).
^i n v»; om °iVi \ ^^ jJo ooJ.
sum ilhun a prophetis olim promissum
^-ty-O ^^ >&.OJl^ )_joi y . N..\:> jooi
iiiisse et Filium Dei vocatum fuisse. Da-
»-^o,: .)&, )-;_s siv-oi/o ) ; ^ I ^
vid si(piidem ait : Filius nieus es iu, ct 5 ^ - '^
^ 71

.^i,^ )l:>oaI )_j/o :tsj/ «...V-ij : V^o/ 10


efjo hoilic fjenui te'. Et rursum : In S])len-

(loribus sanctilatis ex utero, ab antiquo, te p^po ^ Mjo-o <.«>;oi.^j :V^/ <^o^

jjueruni (jciiui'-. Isaias autem dixit : Pur-

viilus natus cst nobis, et Filius datus est


li^ 4 f^ii \p^, .-^i \.^L^io
nobis; factus est jjrincipatus eius super
et
^^^ Ot-l-^\<S t )(30|I3 :^^ OOi-il/
Immeruni eius; et vocabitur nomen eius Ad-
)-so\>oo )v^6j oiM^* );^£oo :oi.sK.9 15
jnirabilis, Consiliarius , Deus fortis saecu-

loriim,Princcj)spacis;eta)nplitudi7iisijrin-
)_^.^o )_^<£:5l^, )iA^ )&o
cijyatus cius et jjacis eius non erit finis^.
o» I
^ \(aji o » 4^nn v> \ :) v>\.t;

Dicitoergomihi, o sapiens doctorlsrael, V-^/ '^/ii>o .) T fo K^ otaaSa^o


quis sit ille qui natus est, et cnius nomen ••.^"^/; oiiiXio )A-iaL-i vo/ s^:^

vocatur Parvulus, et Filius, et Admira- )ti^JI Ot-^jCLll )v1d£O00 t.^»..^]^sj!0, O 1 >0 2(J

bilis, Consiliarius, Deus fortis saecu-


)U±^ )^ ^i:^ )^6;o )Uo
lorum, et Princeps pacis, cuius princi-
a^,^mv.\ ).^; )js./.^j;o )j^Q^;
patus amplitudini et paci nullum ait ^ -(
p n.-
9

t^^JS,; V-^/ o>-:>o.2^^-*-^o ot-L^C^aA


ruturum esse fincm? Christum enim Fi-

lium Dei vocare David nos etlocuit, eum- \i^ ) . .


"
/iv ^ i
^v^ »-^^V^ ••.)_ia)

que Denm nominare ex Isaia didicimus. )op^ v^ . 1 .( f>;o .« °>\/ f-io; )o^; 2r>

Datus super humerumeius. 0(3Ui/; r^sAsi )-^^/


est princijjatiis oi.i^sX(iii r^
AB] _ 10 .\ K- //> ..\ ,!>.(. 12 .\ ;!->*;. — H .\ oowtoo. /^'. .\ loowo. 21 A o»;»-

20 .\ oowL;©.

' l'i. II, 7. — - Ps. cx (cix), 3.


.

805 DEMONSTRATIO XVII. — DE CHRISTO DEI FILIO. 80G

>Aa_i6 o»,9l.^_oj *^a^; :o»_3K_3 "^il. quando crucem suam portavit et leru-

)-Xi/ »:iLiKii lpiJ.,o .ya^t^l ^ salem egressus

parvulum natum
est. Eum autem esse

\—^—^i —s Isaias alio loco dixit ;


)^_^6ts )6(; :", io/ o61
Ecce Virrjo concipiet et pariet; et vocabitur
'''^>-.)n I vi^ ou^-n )v-o^^o :,J^)io
7' y nomen illius Emmanuel quod ,
est : Deus
5 •t»^;^ vOtA/ «oiofcs^/;
noster nohisrum '.

:)_-^iLio )i/ i ^-^o^i.; v^')I ^/o 10. Quod si dixeris Christum hucus-

»_D .);6| >3/ ^S. N^i/ ^lo-^v-^ que non advenisse , contumaciae tuae

haeciterumsuppeditabo. Gumvenerit,ut
yOt -> m I
) v> v>-^^; :o..iKD V-*-.^ )i/
scriptum est, gentes eum exspectabunt-
KiL^aji ) v> VI \ ^_:^ )_j7 )6i .oi-:»
Et ecce ego ex gentibus audivi Christum
10 fcs-i6»_i )lp i^ia :\-JL^j» )i/,•

y

venturum esse ; et priusquam veniret in

)ou^iJ )-i^,^ oi»li)_so :o».3 Kiia-,6)


euni iam credidi per ipsum adoro
, et

v^ \-£.l )ll ^D )_A\; .^-titt^/; Deum Israel. Numquid ut advenerit me


'•.o«-3 ^«.oeuoi K^t-^ )-<7 )1)-^ JJ«-^! reprehendet eo quod antequam veniret

/ ^Ji )-i-Aj *-.JLd^ in euni iam erediderim ? At, insulse non


> f> ]J
^; ^Ot-.^
!

Christum
lo ).-i^io oik
V
)I/ j ^Wdp.; y^\U
71
^ te

nondum
sinunt proplietae

adA^enisse. Arguit te Daniel his


dicere

\hS ^^; : V^/o ^IS, -'^•^^ ^'^»^).^;


verbis : Post hebdomadas sexaginta duas
)_-l-iiLio )iM ^Vlo ^ts.* )-J^6j3Jt
veniet Christus , et occidetur; et in adventu
)K Vy f> o<K-^l) vT ->6 :^^^-^s oJ^s-Jo
eius, civitas Sanctitatis destruetur, et finis

:)_h36v,^ oiK«'^)6 ^^^SlmU )_i;a..o; rius in vastatione; et usque ad consumma-

20 ... .*ili ))Lq-^; )_i;aias^ )-22>ps6 tionem eorum quae praefinita sunt, in dc-

solatione perseverabit'\ Tu autem exspec-

tas sperasque in adventu Christi fore ut


oJLsK^O Ot_3 ) .i.<LSL^; OtJ^l) .V)'-^;

;<lLa|6/o :voHi "^ ^ ^^V-ai^/


Israel

rum
undique in ea

aedificetur et habitetur lerusalem.


congregetur, et ite-

;6i_a) ^)-iJ?o .)_3Ji^ )


." I ^J^^
Sed Daniel testatur lerusalem, cum
25 ^O^io/ ^^..^^J^O ) ..'. />V) )!)_! »_D;
Christus venerit et occisus fuerit, vas-

)-Jjf^ )Lj;-.^ ) .uuirsSoo )Jv^ tatum iri et in desolatione perseverare

^^)^J^ .^e^^.:L^ \h, n.*m4; )_ijaL:>a^ debere usque ad consummationem eorum

A*] _ 10 A U .So [ll.^o- ^ II /( ov=. — J3 A )---^N.^\ 20 A aild. >aii. [l-»,vo. — 22 A 11111.0(3.

' Is. vu, 14. Malth. 1, 2.3. — - Gen. XLix, 10.


»

807 APIIRAATIS 808

quae praefinita sunt, in perpetuum. De * '


• • *

passione autem Cliristi David ait : Fode- .w^-y'^-^ voot.^ 1^ Q.^.^^/0 :o«.^^^Vo
nint maniis meas etpedes meos ; eiulai-enint
^K-." I 0_^s^0 :«^ 0>^ 0\Jt yOJOI
omniii ossa inea. Ipsi consideraverunt et

inspexerunt mc, diviserunt vestimenta mea


intcr sc, ct super cestem meam miscruiit

sortein '
. Isaias etiam dixit : Ecce innotescet

sercus meus; exaltabitur et elevabitur, ita j 101 .]\—'i ,N lif) woioN \ yoo) viK_i;

ul obstupescant super cum multi. III ius as- o^^^Q.00 Ji-X^; ^-^ oio>.J '^ •> . . >o

pectus corruptiis erit nuii/is quam [specie.^i

riri. ct fiirma ciusplus quam [forma'] homi-


.v^Q^b.^ y00i.:^Kj ) nN;>no :)) y^xiY* "^*

num'-. Subiicitque : E.vpiabit gentes miil-

tas, et super cum nbstupcsccnt reges^ . Et


y_^l .n\ K>\ :) Ni U^^-^ ^^ t-^/o

eodem loco ait : Ascendit iif parviilus co- ^j^hl ^ \i^ y^l° '-^^^^ );ci\

ram eo, et siciit radix de tcrra sitienti\ Et ;) \\ lts-3; otJ-, .1 3 't-.io/o .)^_ioi,

taudem sub fme sententiae : Ipse occidetur

propter peccala nostra humiliabitur prop-


:
)i6;V-» : . \o \ ''^^.-^oo y ni N>K->o 15

ter iniquitatem nostram. Disciplina pacis


.)_£d)Kj o)NviCL»_a6 ....oiql^ . vi\«;
nostraesupereum, et vulneribus eius sana-
••. ) t ,1 ;• 1 1 Ci.»ee>]ll )Kj»odji > .\..)-5
bimur' . Quibusnam autem vulneribus
horaines sanati sunt? David enim non
ts^L^; ^'^s-j^ t^M^^/ ^ r^f
fuit occisus utpote qui in senectute bona
,
K-n.-:» ^_L.ol/o )J^ 1 ^ )lo -> . iD -»

obicrit , et in Bethleemsepultussit^.For- :vOi-^)_J ^^^-i^*^ Jo .^ .: \ 20

te autem de Saulc dici contendent; Saul


>6.QjJi^
JS>_,^V> y..>Q-^<.S V^^^6)_»
namque in montibus Gelboe interiit. in
y6f_^)_j v/o .) .^KJl\ ^; ) —s{ n -^

pugna Philistaeorum'. Sed si dixerint

transfossas essc manus et pedes eius


o \ -•in ^ >..o)q\ .^o ^o^/ o\) •>»

quando corpus eius suspenderunt in mu- »— ^ )l :r^-*-i K—w:i; )»Q-iL-i «•^


ro Bcthsan', verbimi illud in Saule non Q.^)-^i/ ^ .^6)_j: ^^ )-.v>.\ « 2.5

complctur. Cum ciiim Saulis membra 0|-»..1 > v-OtQ-iOV-^ ^o)_».J ..-OIQiOjOI

AB] _3 A ^ojwo. — C A ^iW.j<)o-[U.,^-v>o- — 23 A .5» "^^vgvjo [.3.

' Ps. XXII (xxi), 17-19. — 2 Is. LII, 13, 11. — = Ib. LII, 15. — 4 Ib. LIII, 2. Ib. Liii, 5. —
« I (III) Reg. II, 10; sed vifl. Praef. § 11. — " I Sam. xxxi, 4. — « /6. xxxi, 10.
809 DEMONSTRATIO XVII. — DE CHRISTO DEI FILIO. 810

,_ioo :jooj ^--Lio; ^'ii.joo o-iu^j^;/ j tiausfixa sunt, ossa eius cruciatum uon
senseruut, quod mortuus erat, nec

nisi post eius mortem, ipsius et filiorum


^-3o .«II . J\.,ji-ai Jioii ^>.^ ^..oioJLajo
eius cadavera in muro Bethsan suspen-
>» \ ^?o ^t—^i Q—^) —3; —'O : 1
j V >» /
derunt. Postquam autem dixit David :

5 ^—bo/ : > « V)'^L^ yooi \ •> f> \ \ ./o


Foderunt manus meas etpedes meos, et eiu-
u^;;a \.\ ^^/; : )—5cuLK_9; oi;K_a laverunt omnia ossa mea, huic sententiae

.V. t °> ]|\ j 3f.Jl ^.^ )>—^o :;K_3 addit : Deus, ad defensionem meam atten-

)-JV_- ^ .ij_3l/ -^^-^ j


" " « N^ de; erue a framea

Christus a gladio liberatus


animam meani ' . Etenim
de
^CLOO )_i>LMO ^d.kll O^ ^^ ^jQl^^^O
est, et in-

ferno ascendit, et revixit, surrexitque


10 .c*j1;ai:^ )o6^ ;iio :,^al )iS.KL
posttres dies, atque sic ad auxilium eius

Deus attendit. At Saul Dominum invo-


ooUi/ i \Jo4^o ) ; ^ Y > ^)_fco
cavit, neque exaudivit eum; prophetas
:3:L^o )Va3JU> "^^^fco .1, °i .'.i/o :oCk interrogavit , nec redditum est ei respon-

"^i^^l^ : pi •t\jS
^f^ o_I-il/o sum-. Et occultans se, hariolos consu-

15 CH 1 m .'.; ))_M y^ "1 =» - <•" •> O) t q I


kiit, et edoctus est. Coram Philistaeis

igitur Auctus se ipsum occidit gladio , vi-


:,_^o; ) ,v\4Kii-3 ot-:» po/o .) >( r»

dens se praelio superari. Dixit insuper


)i^; 0(0.^00 :OL^jl ^.^oji t ^ m/;
David eodemloco Nuntiabo nomen tuum :

fratribus meis, et in medio Ecclesiae lau-

:f.^; v^/ oolo ••.vi\« vt\ ^...'.1>>0 dabo te^. Quomodo vero ista in Saule

20 .jLL- )j ..vi\ >^..'m..\ J^oU; ^; queunt adimpleri ? Insuper dixit Non : de-

disti sanclum tuum videre corruptioneni\


'^^N^ ^)°^^ V '"<\ ">
« »\o< ^; ^i-^
Haec autem cuncta in Christo completa
. .o<f> \ ^ n jJo yooiia.X )i/ ^-3 : ) ..". ».* v>
sunt, quando ad eos venit, et ipsieum non
:Jf_oa_&; Jl.o;oi 0Q_o jlo_X-3 s^o(a_i;o
receperunt'% et falso testimonio eum ne-

farie iudicaverunt , manibusque suspen-


25 ) ^ <«> -^ w.01o\ >v?0 y^OIO^/ O NJ ^O sus est in ligno et foderunt manus eius
, et

. y..o(aboV;^ ^ooC^ a^^y^./o :oi-3 ov 'lO; pedes eius clavis quibus eum transverbe-

A^] — r, \ Dctis, Dcus ^; ^;. _ 12 II ^ol*o ["^U^o — ll>- A l-3d=. 13 A cl profuntis fitc.

Iits est <Su^Llo (ua-LJo. — II'. \ l^aSp- — //'. A el cecidit "^o t«SLii.o.

1 PS. XXII (xxi), 17 18. - I Sam. xxviii, 6, seqq. — ^ Ps. xxii (xxi), 23. — « PS. XVI (.w) , 10.

— <>
loh. I, 11.
.

811 APHRAATIS 812

ravorunt, ot eiulaverunt ossa eius. I^loquc jK^t )l)0^;i looi )i-^aJi oo(_3 ou:»o

die prodigium niagnum factum est )_^oo._^; oiK-\< v> )iO(0_l i


: -*)
y .,;

obscurata est lux in medio die, ut vati-


[.JocJ,. :-^/o \^^, J^l/, yj
cinatus ost Zacharias dicons : Dirs ille
iio )_^u^^/ i :\-^\-^^ >^^h^
notus est Domino : noii erit dies neque no.v,
.),'oiaj }6oiJ \J^i vf^o :)-.lN>i
et in tempore vesperi eril lu.r'. Quisnam
igitur est dies ille, tali signatus prodigio, )lia:M;K_:» viif °>1/, ) >of> m w^ o t ./

ut nec fuerit dies neque nox, et in tem- ^fJL^o )-...N>-\


U \.^^CLJeuJ.l ^;
pore vesperi lux claruorit ? Ille profecto OOI jj/ ••.)»0|Q_l )oOI ) L_i0}

in quo eum crucifixerunt tunc enim fac- ;

Oi- J^ M--:) 00|, 9 •/

tae sunt tenebrac in medio die, et in

terapore vesperi lux claruit. Ait etiam :


.);oi^ )^ ) i >o;
vt-^° \-^^\ II)

\ %\ )oo|-J ) ''^ - ooi; :V—^/ oolo


Ecce erit in die illo frigus et gelu-. Nosti

enim eo die quo crucifixerunt eum fri-


OOt^f ^-j/ N^f-i; y^\ .){../.\ s^^

gus fuisse ; ignem ideo sibi admoverant


ut calefacerent se ,
quando venit Simon yO \ v> > )1/ f-3 yni .. > I; )iaj ^ooi^

et apud eos stetit. Rursusque dixit :

) .f...>o6» :V-^/ «>3olo .vooilo.^ VL.OO 15

Framea
ores
surget contra pastorem

meas meas dilectas, et percutiet


et contra

pas-
w^^' \^iJ. ^o )-^| ^ ybii>i

torem, et dispergentur oves gregis eius. Et


\i^l vo;»-^KJo \-^-^\^ \ .T Wo
convertam manum meam ad praepositos^ . \ i\ \ ^%^ ^t—^/ ^-3oi/o : 01?%;
De passione autem eius haec ait David :
n ->oi ii; :o|-iLJ^ ^^^ ool V-^/ ,-^o;o
Dederunt in escam meam fel, et ia sili mea jL- u_ioip.o JVV-io wKAq-d).^«L^ 20

potaverunt me aceto''. Et in eodem loco :)-M.^KiLj» \-^l ool


:
oiJ» ..« lo » n>/
Quem tu percussisti persecuti sunt , etsuper
o°i mo/o :a3;; K—i^JL^ ^/; » NiiNo
dolorem occisi addiderunt'". Multa ei si-
oi^ o °i mo/ .JJ .^_^k_o; oi •>) ^ ^^.-^
quidem addiderunt quae de ipso scripta
^to
,

fuisse non videntur, exsecrationes nem- JJ; ;^pi ^/ )IM-^ V-^


pe atque convicia, qualia nec scriptura )^^ L-^OiO )J^^ ^^^-^ :w.oio \ \ vl^ooi 25

potest revelarc, adeo fuerunt convi- JJLon\ ...•>JLy) j—sJ^ Jl vd/; wi^/
AB] — 3 A 001 l-»ca*». — 12 A l;X^/o. — IC A el ronlra tinim (imiciiiii mcuiii w«^; |;a.^^vo-
20 II -ojji.o. — 22 X ^^. _ 23 X ^«^ov _ 21 A om. ^l
' Zacli. XIV, 7. — -^
II). XIV, 6. — 3 Zatii. xiii, 7. MaUli. xxvi, 31. Maix. xiv, 27. — * Ps. LXIX
(lxviii), 22. — '-
10. LXIS (LXVIII), 27.
81c DEMONSTRATIO XVII. DE CHRISTO DEI FILIO. 81A

cia eoruiii iielauda. Vcrunitainen roliiil

euni Domiinis huniiliare et torntentis ira-

ikre'; et ipse occisus est propter iniquila-


''^..^s.^io ""^^.^^.Ai./ ooio ;^o../-ji.„... jo
tein nostram, et humiliatus est propter

peccata nostra", et factus est in seniet-


o< > °i 1 -> )ot.^w VI /mil/o
ipso poccatum''.

11. Nos itaque misericorJias illas

adoramus, genuque flectimus ante Ma-


««oiaL3(; otLQLS) yoi—o |_3«a.d . i /^t^^o
iestatem Patris eius, qui adorationes nos-
.»o< « I .^ f> .0(la_^ tI) - -^ '"- ' °>/;
tras ad illum convertit. Vocavimus eum
)'^_-^ )t —30—do :j iid_^ ^^/ )o^ Deum, sicut Moysem; Primogenitum et

10 "«1.0 i j^l >6>o * ;o ^''^.^^^.m^/ ^_/ Filium sicut Israel lesum, ut lesum
. ; fi-

) n\ V>0 : yO)0|/ y-tl ) IOt-30 : yQ_f^ lium Xun; Sacerdotem tanijuam Aaron;

y^l Hegem, sicut David Prophetam nia-


\Ah iwaJO t-^f ^—•/
:

V00(.^.3 ) :

gnum, ut omnes prophetas; Pastorem,


OuJ.;J )l<Li.? y^] \^L^\o :) ; ^ I

sicut pastores qui duxerunt et paverunt


) «* ? -> )'t-o ^^o .'^ m .''t
*.)] o',—3to
Israel . Xos vicissim vocavit filios quem- ,

15 ;.,. iioNvit? )—^poj ) .'1f->; :po/; y-^l


admodum ait : Filii alieni auiHcnt me^;
•/' i )_-d/ oujk
\r -a ^ et effecit nos sibi fratres, sicuti di.\it :

o^ ^^.OOIO
. ^' ^'
>

yuntiabo nomen tuum fratribus meis'\ ei-

: V..OIO;- ..L.aA-\ k\ 't-^o/; ^/ ) v> ..I que amici facti sumus, sicut discipulis

)'f_Oj f—A 'sj^ sJ^^ 'i o \ . VI i.t'iy


ait : Vos vocavi amicos^; quemadmoduni
Pater eius Abraham amicum vocavit".
20 ^!!^ V-^/o VI «o >ooi',—aJJ ....oio s/
Nobis adhuc dixit : Ego sum pastor bo-
)_-i;^/o )-^iL )-J4 )_-^; p/ P7!
nus*, ostium^, via'", vitis", semina-
)K / I It-^o )-JKJk> )—:v.9jio ) yi; v)
tor'-, sponsus", margarita'\ lucerna''',

)^ ) -^ \ v^o );o,4_io \-^-xo lumen'", Rex'', Deus'*, Vivificator'",

Joi—^o— Ji 30 :
1
oo^—So }
t -" - Nw'^
et Salvator^". Hisce enim multis nomi-

25 1/ ))X^ nibus nuncupatur.

XB] _« A ^i <.N^ ^i- 8 A wo^^i^^Ao.

' Is. i.ili, 10. — - Ib. Lili, 5. — 'II Cor. V, XV, 1. — 1- Matlh. XIII, 37. — '•> Ih. ix, 15. —
21. — * Ps. xviii (xvii), 45. — ' Ps. XXII (xxi), '» Ib. XIII, 46. — 1- loh. V, 35. — "^ Ib. I, 9;

23. — " loh. XV, 13. — ^ Is. XLi, 8. — « loli. VIII, 12. — " Mallh. II, 2; xxi, 5; XSVII, 11. —
X, 11. — " Ih. X, 7. — '» Ib. XIV, G. — 1' Ib. 18 loh. I, 1. — !''
Ib. V, 21. _ •'" Liic. II, II.
;

815 APnUAATIS DEMONSTRATIO XVI DE CIIRISTO DEI FliJO. 810

12. Hrevomhanc arpfumcMilatioiiem ad

tescripsi, carissimo. ut liulaeos refellas,


"^a. noN )_io-^ a>Q_3lj ^- ^ -^ •> -"-

quoniam aiunt Deum ni)n liabere Filium


et quia Deum, Filium Dei Regem , et Pri-
jo^ V—= Jo^^ oi_^ ^_jL_-,l_oj ^^oi.o
mogenitum omnium creaturarum eum 9

appellamus.
ojKiV-s ^oiJSjj jpo^ Jt\.^o
Explicit Demonslralio de Christo Dei "^j ii^fJl K:^
Filio.
.>)^j )C^

AH] - 2 \ U-oi C. ABloS^, 1;= ^, >ii«..


DEMONSTRATIO XVIII

ADVERSUS lUDAEOS DE VIRGINITATE ET SANCTITATE

1 . Volo etiam, carissime, de re qua val-

de sollicitor te edocere; de sacro scilicet

pacto, seu de virginitate et castitate in


> T .*v> . o; jIojlI,^ )la^6J^^-3o ) %% r>

qua perstamus. Hac enim, ob suam pro-


)in I ./,0 yooil6j-i«- Si "^s—^»—^; ;oi 4
terviam et libidinem corporum suorum,
5 ),><>.•% OI-3 > .tN. nlJSs-^ yoo^^^^^^;
gens ludaeorum offenditur, mentesque
)ts^Vi. . « °tt>oo ^-^JjL^o :)—rf6ou;
conturbant atque decipiunt hominum
^d^Jtoo; ^^/ )^oj;;0|o )^:xiii. )ju/;
simplicium ac rudiuni, qui turbulentis
. yOOtlo-iL. A^; ) ty> ." °i\ . . ->Kjl^oo eorum argumentis illiciuntur et capiun-

yaV^ "•a^J^ t—3 )o^; xya^ . V,v>|o tur. Dicunt autem : Cum creavit Adam
Deus, hoc modo ei benedixit, dicens
10 0.^00 Of.:^; :oi^ V^P oio^^ >_i_30| ;

Crescite et multiplicamini , procreate libe-


oiJd wOJ^ ^/o .)-^i/ o\v)o o^.Xo/0
ros, et implete terram ' . Eodem quoque mo-
0^0/0 ):)'9)^ °-^^! '^^ *t-^/ )loLbo^
do ad Noe locutus est : Multipliramini
ja-^; :oi^ 'y»\o o(^f-3 ^ooiV^jlo .01.^
super tcrram, et progenerate in ea'-. Abra-
- ^ » ^^ V / )_^_3a£ .1. iv>6 ) .'vi.t >
ham pariter benedixit dicens : Suspice

15 :oi-^ t—^/° •vf-'/ ) I VI vi'^ ts_j/ caelum, et numera stellas , sipotes eas com-

•^ ?( /vs 1) \^ •^—^'J )6o»_l )_L_33t; putare. Et dixit ei : Sic crit senicn luum''.

AB] — B in titulo ^^aoaX^ um I^-o-I. 2 A om. ^. — :; B ^ooT^^v _ 6 A ,j»iioo. — /''• A


)Cw^U. — 7 A ^(o- — 9 A acUl. x»:^.

1 Gen. I, 28. — - 10. I.\, 3 Ib. XV, 5.


819 APHRAATIS S20

Israeli donique in boncdictionihus ait :


y—^ jooi— i jJj ; cn \ V—^/ IJ^^-sVQ—a-s

Nonerit in le infecundiisaitl infccKnila* .\'A |,Jo^ jj, :-,_io/ oolo .)fLa_^«o v_o_i.»

Son neque infecumla


iterum : crit sterilis
^ ^ ^ .j| ^ )-;_ii_x;o )_^>_4^;o
Abrahae iu beuedictione
^c4—
/rv/fl restra'-.
i/i
oi— ^ ooi—^l/ )K—ajo -> > :>jj

datus est Isaac; Isaac pro Rebecca i\c-

precatus est ut pareret; ot beuedixil

[Deus] lacob, ut senien eius multiplica-

rotnr:AnnacumgomitibuspetiitSaMuio- ^- ^ )
* ^)—^ « ' " ) '
• ^ :ov_i.i)

lem, et sterilis [mulieris] proles genora- )lt n \; \ ^


o<» >« ^<if>o ''^»^)^ ^otN

tione niulti])licata ost. Omnos tandom )^^a_io . / « t .j ^^_3o .oi^jko-:»—»

iustiacceperuntcumbenedictionegene- . ^l y,\ voKj/o ^\^?> ))Lsiaio lo

rationem. Vos vero contra Dei praecep- ,: ' ,,Zy^v ^ - 4%


^_ , n
,

o,il JJ )oiS^ ^; ^f^ yo^/ %

tum agitis, maledictionem suscipientes "


^ , ^ '

yol^s__L^^^/o ]h- ^Q-^ yoK \ -^ n;


el sterilitatem augentes prohibentesque ,

^LaVo-^ )fAa.io ^]i^S>j :\b>\ n <


generationem, benedictionem iustorum.

Uxoresnon ducitis,etmulieresvirisnon vf^W/ ^^ *


^ ^* "^ — ' P ) —'-^ —°—•?)? '•)

traduntur. Abhorretis a generatione, yo)S> » ii mo :^iooi jJ ) « i


)y *> ^\o i^

quae benedictio est a Deo tributa. Ad- ^oti )o^ Oi f )K_d?q_3 ,' \.^n/C
^J )

versus autem haec dicta, te, carissime,


^^ j ..^/^r. J)
yl ^_A^ >^
quantum
^ in me erit, edocebo. , "% ,0 v -^

'>y.mJ&l ) I, ^ * v>;
2. Adae enim Dous benedicens ait :

Procreate filios el multiplicamini siiper ter- t—^/ )ov^ o< ^i ^? — —^ ^?)^


i •

rani\ Ims namque benedixit, ut ex ois ^^iJoo .)_^ij-s a-L^o 0^0/; :oijk 20

mundusimpleretur; etsane, defiliiseius ^


' ' '
vooi
4
I— M
^^ m
JJ
^ k
^Jn — :
I;
^
vO—1( Vt—3
,? .' i'
)°<?

orta est propaffo;


^ ^ "
tiplicati,
sed

corrupte et inique
cum essent nuil-

egerunt,
^Vj-S
, ^

V^ ^opk^ ..
^ ^ ,

.)-y>- .N
^
\
;>

;/o n \ -^ » n / ^ft) y-Lo :oooi


adeo ut suis sceleribus spiritum Creato-
"^'° ^t-^C vooi-.oi.^^-*.s; ^i
ris sui contristarent atque offenderent. )

Ideo dixit : Paent7e/me/ccjsse eos'; et, in i^oU/; :*,_io/o .yooi—^V—^? ^—-o»


ira ofTusa et iudicioduro, aquis diluvii ) «*, ^ J,
-^»/ )^.^",>3o .yOj/ 1»' *>N;

AB] — I /t ILpaaa. — 9 A li-^^ft vi-< [w>a-«3. III. A lal?!. 10 A l^aiaas. — 1 1 .\ oiii. »,xi-

_ 12 A |C>4,q:^. _ 19 A -^xla. — 2a A ^;S.

' Deut. VII, 14. — 2 E.\. :ixin, 2G. — 3 Oen. i, 28. — * Ib. vi, 7.
,

821 DEMONSTRATIO XVIII. — DE VIRGINITATE ET SANCTITATE 822

eos delevit Dicito ergo mihi, o doctor


. Is-

Oi-fcOM vo/ >- rael, ad quid profuerit beuedictio Adae?

Viam suam enim corruperunt , et aquis

diluvii deleti sunt; In ipso coniugio per-


)—i^ia-a o « ^ \l/o yOOt-Mio/ o\ •> .".»

9 9 ^ peram agentes rei facti suut ; et impio-


o\ -^ .".
jia^ioji . .>'•>> o(^ .) L^o^;
9 9 ->
rum peccatis benedictio restincta est.
saa^Q^^^^ )Kj)Cl^ ^siL^.;o o i.*.«U/o Noe autem,licet parvo [fdiorum] numero
non amplificaretur, aedificavit altare, et

.. £ i/o ). _io ^^ jj
placavit misericordiam Sancti ; melior

enim habitus est Noe in exiguitate sua,


o) —^o :) » *., o;
quam tota generatio illa perversa et ex
\1
;

10 ) I .; v> )m o(^ ^-^ oii6»oNj •>

ipso mundus secundusexstitit.Etpariter


.) I
.' li ) VI \ N VI ."*
f>i/ O) \ V>0
Noe benedictionem accepit ut generatio-
)t \ovi ).^fn ooio
•> ••>l/*
11 y, ^^k.d_i
ne multiplicaretur.et mundus repleretur,
>V T~» ya.^ajo ) vi\\ )L^K-j; ^-.t/ et multiplicarentur fdii Adae. Cum autem

oiN ^i/o o I t \o 0^^..^.^ ,_3o :yi\{ aucti ac roborati ,


generatione ampliatl

13 o^ ">o )oi-^)J o N ^ \o v> 'l


sunt, populi et linguae omnes, ex eius
.x^ \\

semine prognati, Dei obliti sunt, et si-


o&jf ) 7t\o ) v..vi<^ ) «^/^4^
mulacra colucrunt et coram Deo tan-
)J ^_>/ )o(.^)J o ^ >..i/o :o(_:^i; _-M
quam uihilum', quasi stilla silulae, vel

y^lo ) <", '^


^^ )JSv^oj y^l :yo^-:>o
quasi monienlum staterae-, reputati sunt.

) n*:{)i )_i;j ;o ..\ ^ .)i)_(ttio% ^>J Semen tantummodo lustorum ante Deum
20 ) I V> .)o^ ^t^ O_3joj^s_k./o O » .. vixlt et servatum est. Quld enim profult

^V; (10 \\ )K-3»o_i ij^ '-'^^ benedlctio decem generationlbus quae


)(

ante diluvium exstiteruntPaut quidpro-


i»io/ ) I \no -».^0 VI V) ^^_0 ^-bo;
fuit Sodomitis, qui vivi luteremptl sunt
)id_i ^.20 o\ ^>_oi/; ) .L.^00, cd2^
igni ac sulphure,benedIctIopeccantium
)J^^-3ia_3 Kii^fo :vOO(JLL.^ ))S. V, 1 'Vs
scelerlbus exstincta? Quem profectum
25 ) I.^IOl ) I V> o/ .)Jd-^; yOO( •.•o(
^ > S
utilitatemve attullt benedlctio sexcentis

mlllibus qul de Aegypto egressl sunt

aSJOi
V'^ ^ 00°>l; . .'^°l :^/ et in deserto arido perlerunt, et Sanc-

23 A priu^ |i.i ae ?ccunda iiiiimi in W-s Miutalum fUrJW-

' Dan. IV, 35 (32). — - Is. .\L, 15.


;

823 APIIRAATIS 824

tum irritaverunt? QiialiMH (•tiaiii ulilila-

tcni et commoilitatem liabuerunt in l)c- )Kj3id.^.3 )oO| ) L^OIO j l9lo_> ) L^O


nctliclione generationis liberorum gen-

tes immundae quas losue delevit? Aut


. )Kj;q-3 ''^"^ m ;) \ oi^Jjoi/ ^hx) jJ/o
quid Israeli profuit benedictio quavelut y

stellac semen cius amplificaretur, cum


eos bellum et gladius consumpserint? ••Vj"( »^!»^ )^V-'0

3. De cetero autem, unus Lomo vohni- ^ ^ V ^ II


^ ^J \k^\i

tatem Dei efficiens multo magis praes- 0(i< ysl-a Ni^j^ \ls l V. \. L <L^,

tans ac familiaris ante Maicstatem eius


.^^;; ^..\./ )_a2k/o )i;L»v
^
iMvriiiliif, i[iiaiii iiiyriades et millia illa

peccantium. Noe coram Deo praestan-


^ )o6^J>of-0 >i.pi/o ;jLii/ S-.QJ iij

.v..oiql^^; ) t > S .. VI ^-^'! Jt tmv


tior et clarior evasit quam decem genera-
tiones perversae quae ei anteierant. Ma-
gis etiam reputatus est Abraham ante
sS/o r^'^.—iL\o oi \ v>; ^V; )( m N

Deum quam decem retro generationes .n .". m \\ .;L_2;i/ ooi oi;^_i ^;


iisque pariter praestitit quae eum con- . * ^
j^
)
I •< xr. Nrt ,v I -> or> n \ .o

secutaesunt. Isaacet lacob, filii promis- A«, \ 4 C< )oijkjJ ^Vt^—L-ioo oooi

sionis,meIiores ac praestantiores fuerunt


>a-.CPQjlo .yO0|I^.JL<^ Oy Sft \; )__itO_^(
anteDeum cunctis Amorrhaeis inter quos
)
^ '^
ot^3 ^^ )oC^ y>Y-^ V->. > ..i/
habitabant. loseph magis apud Deum
)
-^ ^ ' )_«Q.^0 .vQ-V,..3 K-....:» jJo-X.
reputatus est quam universus populus
impius Piiaraonis. Et Moyses, propheta
;Lj;i/o o)_4 ^^l m \\ ^; )_i; 20

magnus in Israel, melior et excellentior ^.-.

4 .
^>

i
\/ ))-^l!^
9 ^ V
^ )^
T'" "
J>of_o
^l
coram Deo evasit sexcentis millibus quos yOOlIo r, V<, V> VI >; ^t«-^ ^20 vAd(;

de Aegypto eduxit, quique rebellione '^:Licl\ n .. ^t/ )lo )o|AjJ s^oion .*\/

sua Deum molestaverunt, et ideo ter- a)i.^\Av>. \i.\\i

ram promissionis nequiverunt ingredi. I


4. Sed virginitatem et sanctitatem tibi
\J\ )in t ;^ )iQj^oK.o^*^
ostendam in populo illo coram Deo pla- iitui/ M v> .-...; )^ ooi^,: y^^\
cuisse, et magis excelluisse in populo illo \ ViN ooi-a oi.3 : )o^ ^t-O

AB] _ IG A um. lovikH. _ 11) .\ Cw3«. _ 20 S. ^i 22 .\ oo^, /(*. // ^oil.aJf-M.Jasi'

23 A -wa
i

825 DEMONSTRATIO XVIII. — DK VIRGIXITATE ET SANCTITATE. 826

priori qiiam multorum liberorum gene-


ratio, quaeniliil profuit. Moyses, virpro-

•'^ plieta, rector magnus totius Israel, a tem-


owiCLi. ^^&..io ot»^; )-i-3Jl ^^ :f
-^ t/

pore quo Dominus eius cum eo locutus


^)Ka/o )t i, nN >JL:>ajto )JLqjl^,^ vlJ;
est continentiam dilexit, Sanctissimoque
..^O—OO Oltl-N.0.^ ^_^o ) Vl\ \ ^^ servivit ; saeculum et [filiorum] genera-
|l/o .ot;" VI \ •, °>« M oi_»Lsl_j io^ tinncm silii abiudicavit , et habitavit se-

) v> «*ni » )-16;; Kj/ v^/ \JiJxi ^.jg^ cum, ut Domino suo placeret. Alioquin,

''^iwio )o^; ) I -^ji ^_iO; -.) Vt \; aperi milii quid contendas, o sapiens

doctor populi, scilicet ex tempore quo


)— ^_3 •« ^^ * )_fca_^ VL^ o(—:>a_bw
Deus cum eo locutus Moysem
10 ) cn «""^
^ )1^1 ^; y/o Jld^lcLA
gio operam dedisse. Si autem falsa noliis
est coniu-

^I^ju^jJL oik )j/ )ji;toi ^ ^jl^i


attuleris argumenta, sententiae tuae se-
^5^^^ )_Li^ )_^1; ditiosae nou atlquiescam, qui Sanctum
'^
9 9 X 9

)lQ_3iQ_it o \/; ''^^^ >n . v»ia protervitate tua pulluci-e moliris. Xain si

y% >o-.t.j; jooi ...•^*v> jj : jooi «jl^clii.:^ eoniugio Moyses operam dedisset, non

"^"v^ctti/ <..„Axl
potuisset Domini sui maiestati servire,
15 )J; y^l .oc,I:xJ; )i(a_3»

quemadmodumnequivit Israel sacraver-


)jLL- )L5o \-L^ [Jol^^ ^^bJ.Ajf
ba vivosque sermones accipere, quos
)>o ^ •>
) *n v> vi_i^ \ i *,, r> ^^&^;
Moysi in monte Sanctissimus elocutus
:_^^qI \hSsl \ v>\\ oUt_o; )_2c^
donec popuhun tribus diebus sanc-
est,

po/ .) >*., f> vooCicl:». "'^^^.^ . .>" .0(0 tificavit ; tum demum allocutus est eos

20 ) V>^ lo^ io^; : ) nVi v»\ ^-^ oCi^ Deus. Dixit enim Moysi : Descende ad po-

piiliini, et saiictifica illos tribus diebits'.


)_L30(o .^wL^oqJ; )J^i vQ-l/ >»»' oo
9 -^

Idque eis Moyses declaravit aperte : Xe


j); :J^) n .^ii°> ) >"n Vi yOO(A ',_^/
appropinquelis mulieri'-. Cum autem sanc-
. - \"( r>»f ni/ ^so .)iJ^o)J ,^Q^V^ii
tificati fuissent his tribus diebus, tunc
).ijL^i ) vv>r^ ^-t:-o( ^qi )is:ki
die tertio manifestavit se Sanctus in ful-

)
°>
« "^ J*
^ 'J
^ J
» ' " " ^ Vt gore ardcnti, ct gloria magna, ingenti

\
i -* m .'.
jj a_30 ) 3? ) .' ^ > ->o voce, concitis tonitruis, tuba sonora, can-

Xli] 2 A um. Vsi. .; // uao. 10 .\. .ix. — 10 B cjiii. ^»tt* l£s;\I. .. ^..o.o- — 2i; II ^»aaj=.

' Ex. xi.\, 10. — 2 /6. XIX, 19.


827 APHRAATIS 828

(lentibus tacdis, raicantibusque fulguii- )|_i>-i )IA c^ .- * ^ )_l^o,; )-^-;^


bus. Montes contremuerunt, et coiiuaoti :);^04-J ) ny -^ -o ) L-^l )y
o> v>\ >o
sunt coUes. Sol et luna a suo cursu deduc- Jw-i ito )K_Mf >•«•
\;o )?a—^ a_^jo
ti suul. Ascendit autem Moyses in mon-
>fl\cOO :0|l^lV^ ^-^ )iO(.£DO ) * N««
tem Sinai,nubemingressusest,ctlegiiu
N^s_S.o .. 'i » mi )td_^^_\ ) *n V) 5
aecepiL Vidensque Moyses splendorein
)
««^Nrt )>-mO . ) »t nn^ ^^^bo ) iiN-*)
gloriosum, perturbatus est, i't inlreiiuiit,

)Kil;o ^jo odiil/o )— .'. .''^11 )Q_ij


et terror eum appn^luMHlit tuiu viderel

habitationem Excelsi imiixaiu luoiiti. ct ISJt^cD; )—:mm oiK I / •>»


))-^i <^r-^l

virtuliMU niaguaiu Tlirdiii Dci . riii iuinis- oi .: m;a-9, lJ>i Jl . .; ]lL4 ''^
trant myriades et millia, velantes facics
^lo-sV o{2^ ^^-J.-V»,. * ,
^; )—^! )o^! l^

suas prae fulgore eius glorioso, propc-


oio-l) ^-^ yoot-^l > «mS>o ) 4\/o
rantes. pennis suis velocibus volantes;
> » ^V-ao ^—.^ ^oiio ; ) .". .'' 3l-a
acclamantes, sanctificantes et extollen-

»»%f n>no ^floo :


Jl—.l\.D y00t;'°>^^
tes maiestatem eius; vigilantes, parati.

cursu celeres deeori, formosi splendidi


; ,
_^t^l^o ^V^ :oil<L:»*3« ^^^V^opoo

ac suaves; festinantes ad sanctificandum ^U^ ^^-;oi :yOO|.*^oi^ ^^t^^^-^ ^oo I5

et eomplendum praeceptum eius ; ascen-

dentes et descendentes per aerem tan-


^K^o ^^
«* fi\ cp ;otJt no°> > ^*, >n
^
quam fulmina velocissima.
ji.".\-n )^V^ yj ;jjLs
5. Movses igitur loquebatur, et Deus
ei verbis respondebat. Israel autem ilio \h>. )o^o )ooi ^^&ocLbo v-^ )-fcaio

die iu tremore, perturbatione metuque ) v>o , oot-d )ooi ^)—o . Jl n -> oi.^ 20

permansit. et ceciderunt super facies


)t^iV-so )ii.-f-^o J-iojU"^'^/
suas, necpotueruntsustinere. Moysi ita-
'•' - ^ */ JJo yoot ;• ,°>/ '''^i^-:^ o\ °> lo
que dixerunt: Non lo(iuatitriwbisDomi)ius.
^^$&ocu JJ; ;)j^a:M^ oV^/o 6; -^ « rn >n\
ne moriamur'. O Lhomoj indocilis, ipii

contra ista contendis, et scandalizaris !


)_L/ jL^ v?/ -i^ ^? i^ K?=^

si populus Israel, quem una duntaxat, VLi» v7 ••.^^^iK-ioo ^_>\ou3 >nfnv 25

nec amplius, hora Deus allocutus est, ^^' ,d...\J. )_L1 )^f^^t-^/

A«] _ 1 A |-sai.;a. _ 2 A l..^-«\o. _ \L~, [l—3a. _ 8 B ^i.-^o. _


7 .\ i> /( lia^,. _ Ji A
0il.<i3v _ II). H ^"r,Cx>.o.— l!li("*yi.oo. _ 21 » ll^. _ B t^ji.. — 26 A »a.Xs2.; |oi>.; 0(-^c^^^^ |.v»l— »•

1 E.X. XX, 19.


,

829 DEMONSTRATIO XVIII. — DE VIRGINITATE ET SANCTITATE. 830

vocem Dei non sustinuit audire donec per

OJ^^ N\Vl-|[—V\>s ... ^-^ t res dies sanctificatus esset, licet neque in
"I */ JJ

\\L^ montem ascenderit, neque densissimam


\\\\^ jLs/o .o^i^ JJp l^,
nubeni quoinodo Movses, vir
I
.- ^ I
1^.^ l-fco-io :^ IjLau^I
inli'oiei'it ;

propheta, lucidus oculus totius populi,


5 |oot^}_J; I
V>\ OtisJ; UV-ioW | l«N
qui in conspectu Dei iugiter consistebat
^ooa^ ^oaa ^.^ |o^ ^t-o ^i^^^^ et ore ad os ei loquebatur', potuisset in
'•)>>(< I—Lx./ ot-riajs, |ooi ^^$&c^l:m
I
:
eoniugio permanere? Si Israel, qui tri-

/o '-.loot J |1q slfiLii-a; |lo d. iooi bus solummodo diebns sanctificatus est,

\iSx\^%^i.^l Deumcumeocolloquentemhabuit,quan-
to praestantiores et cariores Deo sunt
-^ .\& oi^-'^ .x^ll ii

qui perpetuo sanctitatem servantes , vi-

gilantes atque parati, stant coram Deo!


Nonne eos singulariter diliget Deus, et
K_i|v-iK-l i .|&;>of_D ^..t.v.. . oo
Spiritus eius in eis habitabit, sicut ait

yoot^ \ VI nJL ot^O)0 joCS^ yoj/ yo^r' ipse : Habitabo >n eis, et inambulabo inter

15 ^^oi/o yooi—^ V v> \/; :V—^/; ^—•/ illos-. Et Isaias : Ad quem respiciam et

}0_A./ VI .Lxii/o .yoou^ apud quem habitabo, nisi apud Itominem


« ->; :t-^/ j

placidum, et humilem, et trementem ser-


I ^ .^-y^n -^o I
.'. / t ^ ^/ •..•^J»_i./o

monem meum^?
«K^s^ ^ >^|j;
6. Nunc ostendam tibi virginitatem

valde excellentem et amabilem esse co-

ram Deo. Enimvero praescripsit


^f-^ I—v<—^ ^;6
20 V--^^ » n °> .|o6^ Sanctis-

yO,0|/ .;• I > ) IO<—3 ^s—X ) .» II f>


simus sacerdotibus , fdiis Aaron, qui in

conspectu eius ministrabant, ne quis eo-


yoot t \n t—^! >.*oio_:^^-^ / >N««N«r
rum mulierem viduam , aut repudiatam,
l^/o |i n .--
^ *6 |K^^;/ |I^_j/
aut scortatione pollutam duceret, sed so-

lummodo virgineni de populo suo acci-


25 It-^/ ^i fn I ot v? \ ^-^ IKAoK-:» peret, quae ab alio viro non coinquinata
i)^ .ruc^i/ jj Mv-/ iM-^e? fuisset Wide itaque viduam prae virgine
.|jb.6l!^ ^ llL:^^;/ -o, 11-:^.. I; esse poUutam. Si autem coniugium vir-

A«J — <i A woC^. — 11 .V ,j>^,^'/o. — 12 /( 0111. ^oovil»a-. — /''. H ^f^o. — 18 A .i»».


Ex. XXXIII, 11. — •-
Lev. xxYi, 12. II Cui. VI, 111. — s is. iavi. 2. — * Lcv. xxi, 13, Ti.
831 APIIRAATIS 832

iTiuitati et castimoniae praestarel . (|ui(l

9
opus [Deo] fuisset Israel admonere et tri-

Ims liisce diebus sanctificare, antequam "^ m


cum eis loqueretur? Qua necessitate sa-
JKAl V -^0( >o -'(
.J
N.

J..i^oo •: ^ooCbaiw ^^$&,^ ^^o(o . ..^al


cerdos cogebatur Airginem ducere, ad
\'\n)f JJ^oK^ J—'oii< looi J_^l^J^oo r>

viduani aiitom et repudiatam non appro-

pinquare ? Quare etiam Moyses se con-

tinuit, et ab uxore sua per quadraginta . /\^;/o Oi *.,°>J jL^ J


> O V> J
fvK)

annos purum so servavit . (pii miiltos ^; V-^/; o(1Kj( ^-bo y%y nl/ . /'i'>

alios, praotor Gerson et Eliezer, fdios vOtfcV^ ^_io v^v^ JJt— J-ili / t-Swo/

pntnisset gignere Hoc modo equidem


?
li^^ J_Ljc5, J-J/
J_?/ •.;!< /\/o 10

milii icm in animum induco. Utinam na-


^i/ ^; -oAf Jl

lus udu fuissct Zamri propter fornica-


,

J \* J^ .. -^l Ollo « l/ ''^(^-^^-^ ^t-^J


tionem suam, qua ceciderunt una liora

viginti (M cpiatuor millia! Utinam ot J \->?/o . ^»', m N ^^"Vinl/ ^_2o oi^sij

Achan in utoro matris suae fictus nou •^yi/ V^ ^; i ^/o -.^-^/


fuisset, qui anathema fecit in castris Is- JI^',-JL-:^L^ oit 1 \; :o(-^/ v£D^-a_3 15

rael ! Utinam etiam Heli in castitate vixis- s^oJ> ^; ^Ka/o ••.J


V, .m ^^>^'^jQqI/;

Ophni
set, neque ei et Phinees nati es-
otjk yS^lj U Jlo **., n ^ ..; \ N
sent, qui sacerdotium in contemptionem
Ji(L-IO(—3 O'^ ,, v(y> .. I . «^o JL^
adduxerunt, sordidissimeagentes! Ouid
a.^1/ J
I V)\o -..iOj o'f^;l/o
Samucli opus erat liberis, qui legem non

custodierunt et in viis eius non ambu- J


mn v>i o',_^^ jJ; ""^i^Ja^aj^ J
xXs 20

laverunt ? Et plurimi sunt huiusmodi. ^J ^-^^0 '•. o|bs^','oJ :» n n\i3i JJo

qnibusmelius erat si non genuissent aut o^/ yooi.^ Joo( . .. n°^; . . \o( ^k-»/;

nuti uon fuissent'. •:.o;Lii/ i ^/ o;ko/ i


7. Moyscs sanctimoniam diiexit, et a

Sanctissimo dilectus fuit, qui ei gloriam yj^ VL^;l/o Jln %\y f> vu^; J
>nv

suammanifestavit. lesus, fdius Nun, vir- yOJ^^ "^QlJl^O .0(f^( o(.>a^^ )— —O lu», 25

ginitatem amavit. et habitavit in Taber- U/ J


I «N « vs -s -^>o^6 JIol^oK^ O-J/

_ 11 .\ ,u^'3. l(i X um.


2:( .V 0^0; W oSx !>>. lis; [o^^W U 3;. — 2fi .\ |x3|l1f»n-i.

1 Cf. MaUh. .\xvi , 2't.


833 DEMOXSTRATIO XVIII. — DE YIRGINITATE ET SAXCTITATE. 83

iL.ll ). .lifo .)(5ot JLiO^LjLii )_Li^, naculo, ubi Sanctissiiuu miiiistrabant.

FJias etiam virainitate eminuit , in soli-

tudine in raontibus et in speluncis habi-


,

tans; eumque Sanctissimus in mansio-


)_L^^ j^^, a/ )_iLs-^, )Uii
nemsanctorumsustulit,ubiquosdelectat

spurcitia non habent potestatem. Kli-


)o< V v>l Jl y ..o :..2LiLji/o 1^)," i.,\
saeus itidem solitarius et castus perman-

o61 )....: >o;/o J^ Oi^U^ i-J-i» sit , mirabilesque virtutes Deus per ma-

»a/o .i^^-^» jl )—A-»V^; ot-iooJ,; :V-io/ nus eius effecit. leremias quoque dixit :

Bieni hominis non desideravi'. Et praece-


jl, :o(_^ V-^/o 01«: a_Si s2ol oi'^^
pit ei Dominus eius dicens : Non accipies
10 ) «'l ^ ^^ yOOOU jlo )ll^l/ ^^ O^l
uxorein, et non entnt tibi /iliiet filiae'-. His
) ^o^ >n °i I
_->f ^jot^^^H-i^ JK-iiio
autem opponet ludaous responsionem :

o),1_q_3^)qA _a^^^-^O>0; :)_i;ooi_


Ea causa est propter quam precepit Deus
^6oog ^ )1Kj/ yk sSL^l i; :)-:io,^ji leremiae : Xon accipics u.vorem et non

^^4^ :M<^ )'iU )^i^ )-.:jl3 yk erunt tibi filii et fHiac in loco isto. Quia

15 ^^ ). .'TS ^ )-^V^ -po/ |_Ld^;


haec dicit Dominus super

fjenerantur in locoisto
filios et filias

Morte languentium
qui

)aU ^^^toi;
:
)la_io^ :)_J<5, ))Li^
fanie niorientur^; idcirco ei dixit : Non
ooi ooi '''^K^ : voio^QJ \ I *=>^ s^fL^s^f
accipies uxorem. O stultos! Cui tale uu-
JlKj/ ^-^ o_a>l jJ; :o»A po/^ais.
quam succurrit cogitatum? [Deus] qui

;ej_i; )_L-/ ••) i .-N? >.f


'* rn » o/ leremiam in magna gratia posuit in ocu-

20 )->a^y^ ^^^9»-? ^;^ ooi ••)-i-^' )-Jous lis regis Babylonis, sl tilios ille geiiuis-

^Nv^ wJl^ ) set, hos utique a gladio et fame liberas-


3/ ^^'^sJ^; ) .-:y>;j

set. Ezechieli adhuc misericordiam fecit


^_io )ooi \>^^ )o?< f^o/ o-^/ ) «'i^
Dominus suus, cuin tulit ab eo desidera-
ot:» ^--^ "^^)..^).^ >s/ . ) iqSo )
•>•» .".

bile oculorum eius''. subito interitu, au-


K_y OML-iO 0_£Q_j6 )ln 1 «
^ 0(Vl-iO
ferens proiiciensque ab eo exitiabile iu-

23 ; ) .' N » ^_io; )lo .. VI ^ >^n i ; •


\ gum. Sin aliter, ostende mihi, o doctor,

.
) ' » - «•> '^ ]i—>L-i oi I v^ ]y—^^ ^^.QJkO lesum, filiuni Xun, uxorem sumpsisse,
-.k X » : ^ N. • ) I a \ Nrt o/ wkJQ-1 )J/o lilios^pu' procreasse. De Elia similiter et

AB] — 1 // 1*^.0'. — /1 ^-1.— /. — 7 A »oU\s. — 12 A 1,OOV.. — //'. /' ^. — 11' A

1
ler. XVII, 10. — - Ib. xvi, 2. — ^ Ib. xvi, 3 « I:;zucli. XXIV, IG. Cf. V. 18.

lATE. SVB. — I'. I. T. I.


— « »

835 APHRAATIS 836

de Elisaeo, discipulo cius, uiihi com- .) Lj3 t-^o/o U^^/


monstra quaninani sibi propriam in sae- \\> .^\/o ""^Ow v^/o fO /<a/r>
) »\l , . I .

culo isto domuni possedcrinl In deserto


?
jooi o« VM I n ]K^ )—i—/ ot* .'.VK^l

namque, et iu moutibus, el in speluncis


1—s> a ...a )oi; .). oJS^b. )_Jou3 yooi^
^i

habitabant', augustiati et vexati; nul-


:oooi > .; v> N Jy \ VI -^o )fa_^^_3o ^
lusque eorum secum lialiuit uxorem; dis-

cipuli auteni roruin niinistrabant eis.


yooiiio ^ yaLo :)iaaiijV^o )_)L\6)^

^ide siquidiMU i|uoniiiiI(i, ubi Giezi, Eli- yOOt .f ." >o' \1 ^_>oo )lJ^-_j/ loof jj

saei discipulus, ad saeculum istum <^>^M^ t—^! >^>-A.6 .oooi . .* t Vitsj.2o

cogitatum suum deflexit . ct possessio- o< f .' \i »i-^j/ >»» «»'N/; otr-^t-M^l
nes,

Elisaeus
uxorem fdiosquc
:
appetiit, dixeritei

Estnc tempus possessiones et


)iKj/o \JJJJ> ^io )-J6i )_i^ ^ 10

)-l3j ojoi :>&Jiu^/ oC:^ v^/ :\.JlJio


vineas et oliveta comparamU tibi? Quia
^^k-iaio ••.)tOjo )-2>o'^ ) I .'in ) inl;
igitur fecisti hoc, lepra ?iaaman ohcolvet
><Oin « t 1 XJ > Vl\ I; 0|..3V^ J;0| 1, S\;
Giezi et omncm progeniem eius in sempi-
^ ^ ^ ^ ^

tcrnum'-. Si de singulis istis fidem y/ .yri.\ \


j,

A oiK. Vf .% oi^io >ij_»_^


.

mihi leceris e Scripturis, tibi assen- ^-io ^_^oi ^_i6 ,— :; y


«''^.i. ».*^ 15

71

tiar. nuaecumque autem fmxeris et


;y I >o ) i\ -^n^o : > I m i.'^l )_3£^
protuleris de mente tua, ex minime
te
K .f ^ ^N—.L^U \r^? ^t"
VI \ •V3

audiani, qui Sanctissimum tuis falsis


K « -^i; ^-^ )—i/ \\ V\ i j) '^^o..^
argumentis quaeris polluere.
<.)i4^,: ^^.^-^ yk^ \^i\
8. Coniugium antem a Deo in nuuRki ).^>:^ )6^ ooil; ^lasloi ^ 20

constilnlnm, absit nobis vitio quodam \ ."


\, N ;>o,:_io )6oi )l ^J^ sm /^

modo vertere. Scriptnui enini est : Vidit <«


:ol1£o ) I ,001; ^^s^oo • . ' -'' \^ -

Deus cuncta quae fccerat ct crant valdc

bona^. Nihilominusalia inveniuntur aliis


,

.-^-ia» o^ )6io ^; ^D )6^ )|-.f

)(— >j^ r v>; )Iq_^j K_i/ ^; j>o-;.^


meliora. Creavit enim Deus caelum et
25
terram utraque valde bona melius ta-
, ;
).^i/o ) ,.iv)..« )6i:^ )-U Jr- v^
men est caehim quam tcrra. Creavit x^ —"^^^ ) ^.ijKjlioo : y\\ .*q 0.^0

etiam tenebrasetlucem; multovero me- «^-^0 )^_^oi-jio ) ^" > -^:


\y-^o ) \t/

A/(] _ ^ A >s;. _ - .\ lom U \\.t^\. _ 10 12 A U-iS. — IG A vjum-3t. _ 17 A »po ^c


? I (J.I) Reg. XIX, 'i, 9. llfljr. XI, 38. — - II (IV) Reg. v, 26, 27. — = Gen. i, 31.
. .

837 DEMONSTRATIO XVIH. — DE VIRGINITATE ET SANCTITATE. 838

.M^_k-j ^ i-;^oM iLx^o '^ .2A lior

brae.
praestantiorque lux est quani tene-

Creavit noctem et diem; longe

)v-^o .)--^ ^ )-^^-^/ '^.^:^


autem praecellit ac superat noctem
Solem etiam etlunam creavit; sed multo
dies.

iNJL.^ t-.^i ol^o :)«oi_a>o )-». v> « .

melior et praestantior sol invenitur quam


5 - ^ •<« "^
)^0 .)90i-£D ^-bO ) » VI >
luua.Creavitetstellascaeli;multumvero
).JoaS ik^Ji^ •, / «^ > ^o :)-i:^
!^uperat et vincit stella stellam claritate '

^0;)J )V—30 .Ot»010l I •>


)
— •> 'K> •> ^-M Crcavit Adam et Hevam; multo autem
>o;/ ;K-i-^o V-^LaJi o_^o :)<L-l2b.6 melior et praestantior est Adam quam

)fi.Q_^^ )i^ia-£ )^ .)^ ^ii Heva. Tandem creavit coniugium, ad

generationem temporalem, et bonum est


10 )|K—^.V^6 :)( .* '^ % o_4o ) v> \ \;
valde praestabiliorautemestvirginitas.
;

)la^^oK_s ouLio
9. Terra siquidem, dum adhuc virgo

liU^il i i^ ]k^i>h^ p )J.{l erat, non fuit polluta; postquam autem


cecidit super eam imber, spinas protu-

Adam virginitate sua dilectus erat


)ooi^)a.^; otla^oJi^-3-3 ^; /o ^ .) •>
lit.

et placens; postquam vero produxit He-


15 )^ " \ —^o/i its —30 :', —^_3—ko vam, deliquit, praeceptumque transgres-
j. 3o .y. l^ 00-3 '^ 3i_^0 ) bw^
sus est. Item filii Seth virginitate sua
:7i

:o6o( . -| '-
yooiia-\6ts —ai_3 erant speciosi ; cum autem fdiabus Cain

se immiscuissent, aquis diluvii deleti

)6oi , / '^ «o .) —L_3o_^; — )


" >r\ . •> sunt. Decorus erat Samson in nazareatu

So S vi t et Aarginitate sua;verum scortatu suo


20 :otlaL-^6K -^ oil6\-^j i yft »

"^ consecrationem corrupit. Gratus etiam


v^.L.^56 .oil6v-^j.j ••> .. oilo « I)—s6
crat David in adolescentia sua at sua in

;

t^-yi_36 :oiioi « N_^—3 , io; )6o»


Bethsabee cupiditate legem violavit, et

exdecem pracceptis irrita fccit Non

^
tria :

:)( ^-^( m N nn °> )lLil concupisces; non occides; non moecha-

25 .;^i ^ :^^-.^i flo :^fi i; bcris'-. Venustus quoque erat Ammon in

:oiia^6ts •> ^ yo I VI » )6oi ^--LaJlio virginitate sua, sed propter impudicum

AH] _ I 2 A 4Noeo -^^^a*.. 4 A itsooa 6 A i^^ ^aS ^ ^aSo '^;..^. 8 A

1 I Cor. XV, 41. — •*


E.v. XX, 17, 13, 1'».

839 AIMIUAATIS 840

eius dosiderium sororis suae, occidit ot-^i^-^^ b o(t. !. K—^i la_ji mv_3o

cum Absalom. Etpulchcr erat Salomon

ac decorus iii virginitate sua; al luulii'-


£>._^tL2 oii.d—3i.^iwCQ—3o : oila^oK. i2l_3
rum amor cor eius in senectute a Deo

eius avertit'.

10. \']s. lege audivimus : Relinquct Ito-

:oiJ.^jjJ .suijo oi-^)lo s..oia.3JJ )C-^-L^


mo patrem sutim ct mutfcm stitnii, ct ud-

curo )lo. .* 1 1 h^}\ M *° .yfn •>


v-~ vpooiio
haerebit uxori siiuc, ct criiitt tiiia'-.

Atque haec vere magna et sublimis )_^/o M/ 'UA )'^-^o )K^; -oi

prophetia est. Ecquis vero patrem et ooi )—ioi **.)1Kj/ VI mif ^:^ >fi -^t
^
matrem relinquit cum uxorem accipit?
^^d;^ )lK.i/ [-ij\S ,_Dj :) 1 .'\i 10

Sensus hic est : Homo, donec uxorem


v^oia^/ joi^jJ t n I ^o yoL^i s^imi j)

non duxit, diligit et colit Deum, patreni


ot-^ K \o « :oi-^/ ) itjQ o woV^o
suum, et Spiritum Sanctum, matrem
)lN-j/ ) i ly ^ ^—ao .\ly-^l )^-. vi-...>
suam; neque uUum alium habet amo-

rem. Ut autem homo uxorem accepit, x^^- \"i ou^jJo '.'Oid^jJ >fi -^ > v> m I

patrem et matrem reliuquit, eos scili- »_-ill^s_ioo : ^,^v>, J-x \ "^ \ \ ^-ioj 1.5

cet quos superius signavi ; mens eius «dJ^l^^o :)-Joi ) v>N.V.'> ot > i \?

saeculo isto decipitur; eius animus, cor


joC^ ^^ 0|)S> 1> ..>0O 0| -^^O 0|.jLi^i

et cogitatio a Deo [seducta] pertrahun-


o(.\ ol-.wL^o ya^\o : ) ,v>\ N o-.^
tur in mundum quem amat , diligitque
:oild-L.^^ lts_j)J )t-;»-,^ ,)*—''? 7—/
sicut dilicjit vir uxorein adolescentiae

suae^; diversusque est huius [uxoris]


^Q s/j . >o oilSs_^a M^ ) k ^V-So 20

amor a patris et matris amore. •>oi_io/; ^iOO

11. Dicit insupcr : Erunt nmbo caro


_CQ_3 v6ou.Vl yoooi-i; :',_io/o
uita'. \'erum est euiin, quemadiuochiui

vir cum muliere lit una caro atque ani-


^601 )li^l/o )v_a_^^/; ^ )( Vt »°

mus unus, et a patre et matre mens et


m ->
vooi.^

cogitatio eius distrahuntur, ita rursus et oilS. ^ ^M )_iv-3 01 ^/o v^OIO s/ 2o

hominem qui uxorem ududiiin aceepit )1Kj/» | », -^


»3/ )_i_soi : oits_ijL-^»ioo

A/i] —2 /< wtt:^.»»;. _ 11 i; v^V,. _ <i li ow- _ 12 li i_oio- — 13 B ^i isii) [^xj^. _ 18 A


a<l(l. Ijw [ I
VI N\ . — 11) A 'ii. io< |>cu.ii. — 20 /( ^boi oit^^a—? ,^;So' — /''. A o«o/ ^o vjwi^/ ^-
20 /< »0 U '^A U^j/o-

' I (III) Reg. .\i, '1. — 2 Gen. 11, 24. — 3 Piov. v, 18. ' Gcn. u, 2i.
:

841 DEMOXSTRATIO XVIII. — DE VIRGINITATE ET SANCTITATE. 842

solusque manet spiritum , unum ac men-


•:*^a^( ^o Jooi ^aI^' » .. •>o wO) tem unam habere cum patre suo.
J

12. Haec tibi, carissime, de virgini-

tate et sanctitate scripsi, quod virum lu-

^ ^ ^,
daeum audivi alicui e fratribus nostris,
5 )-i;^ )U^ ^ filiis ecclesiae nostrae, contumeliam ia-
yo^j/, :oi:i. t-^/o vf^-^ ^^'-J^
^:^/ ferentem dicentemque
, ei : Vos immundi
:y0^i/ y/->mi ]1 )-iLj, voKj/ ^) vv^ estis qui uxores non ducitis; nos vero

^Ao^! ^j^^iio^
v-^r^ yi ..o sancti sumus et praestabiles, quia [libe-

rosl procreamus, ac nostram progeniem


00( XO^ .) VI X \ ^ )_^,J V ;^'^^'''
in mundo amplificamus. Propterea hoc
10 y>'y-^ .)-Joi ) m «' °>
y^ K_3JS«_3 6oi
argumentum libi conscripsi. De virgini-
^^ )J.o t ^.^ fio )lo \6K--5 ^^^-^.
^; tate quidem et castitate iam ad te scripsi

.m. antea, et comprobavi in demonstratione

)_l)_d )_ak3; )-:<u«lo OLJLd; )JL^o..<K.:» de monachis quam decora et optabilis

virginitas, licet quis eam ex necessita-


)Jp.6)_^ ^/j )ia^6K.^ ^-k-H»'° sit

tecustodiat, secundum verbumDomini


15 :yp» '^U 7-/ )-»-«/ V^ o«^ t-^
l^on omnes capiunt istiid, sedqiiibus dalunt
^-^ j)/ :oiX >n q ff> >J, iN.'^ )6oi )1,
rst'. Et rursus Apostolus ait : Propter
^«i^^^^oo; :vio/ )
': ."\»6 .oCk OL^oa;
necessitateni mundi bonum est Iwntini sic

>ju).^ Oi^ ... ngj ) VI \ \ ^; ) n 1 1/


esse-. Atque hanc sortem manet pretium
)-i.:)>;a^ £s..l/ )1^<J^ );o^ .)6oiJ )-Ld6i, maximum, quia eam libere servamus,

20 ^V^ 60, 4°i)-^! '^^^ )u^ non vi aut alicuius necessitate praecepti,

)^^.Da^9 )^L^6/o )t -^xoii ^ jJo o^ nec lege aliqua in ea cohibiti. Formam


autem eiusetsimilitudinem in Scriptura
. )
^AvM K.^1 OiJ» ^^ y^% /^ i> )lo
reperimus, videmusque apud eos qui
^)-dMO :)—:d£oL^ > «'^t/ oila^90 oiJLio^
vicerunt, illam Augelorum caeli imagi-

^^ )la-^; ]^,..; aK-it/ ) .;.^.'^ ioA; quam


nem reperiri^, vel in terris ex gra-

25 )ts-56ta^QJ5 )—>>i) —30 ) « 'VM i


•>
; V^J-^X tia adquisierunt. Ilaec vcro possessio

jl , ^)-J ,_3, ) LLLjO ajoi . KjjL-61/ semel amissa non rccuperatur, nulloque

!> li 00. OW-


_ iO K oin. ^. — 14 A ^/o- — 17 A oow,. _ 20 .\ ^>o;. 2:1 .\ oil-a »io oiUoi — //'. A
^CsHs r-niii punctis secunda nianu addifis.

' Mallh. xi.\, 11. — - I Cor. vii, 2G. — = Mallli. xxii, 30.
843 APllRAATIS DRMOXSTRATIO XVIII. — DR VIRGINITATE. 844

pretio eam potcrit homo rodiinoro; nec ot . I nv> \ a_i( I 00,1—30 ..^w^jS>_iu

qui [bona] possidet, hanc si pcrdiderit


t—^O-^O OU^ ^^{9 jl -- ^ ^ ^ jj

reoipiet; noc qui nihil habet, ourrens


t^oiio oi^ K-kJS,) jlo : oi^ . .. \ t_y>
eam consequetur. Dilige, carissimo , do-

nuni illud in universo


, mundo singulare.
.oi^3 ).bo^>>^ oilaa/ K-.J^; |K.so;Q:bo 5
Et per haec omnia quao tibi scripsi, ad-

versus ludaeos rcsponde, ([ui, proplor l^^ov^ vx>o.3 ^S. K-^Kof Vt^ M^l-^

lasciviam suam , virginitatis et castimo- jj yooilo I "»>—^; j^joou^ '^ > ftf^V
9 9
niae virtutem non valent assequi.

Explicit Demonstratio de Virginitate

et Sanctitato. <f\iaXLyJiQ 10

A_«] _ 1 A .»J^*-». — Ib. A >»>/ cn-in vN- — Uk B wi. inN .


_ 2 B m. f>
i . //). A ;uUI. oO>.
. — ^

^ U^6^ ^^, ]L<u.l


9^ ^ 7>

^o^ 001 >aijo^ U*»ioA

DEMONSTRATIO XIX

ADVERSUS ILDAEOS QUI DICUNT SE DENUO CONGREGATUM IRI

1 . Aiulivit Moyses vocem Sancti mit-

^_f«^ ^^ Ol VI \ \ ^A_S[ I; 0(«,>_liO tentis enm ut populum suum educeret ex


Aegypto , e domo Pharaonis , e servitute

"
"^ "^
.\egyptiornm aientisque , ei : Dicito Pha-

meus
li—JDoi ^ :( w> i/ . - >v4 -s . .• ^
raoiii : Filius priiiiofjcnitus Isracl.

Di.ri tihi : Dimittc filium meiim , ut scrviat


\ °> i <^

milii' . Cnmqne eos per signa atquc por-


jloiJLa ^;w>0 ^_bO yCUj/ ^O-d/ V-30
tciita, et robustain manum, excelsumque
oi-^it-^ jKa-^fii oi^)_3o )J.-^-^fK-^ Imichium, etvisiones marjnas-ex .\egypto

y0u_i/ •, •> \(o )-_3io; )o\ —-L_so )_io» eduxisset, ac transmisisset in desertum,

10 y_^>i^;/ v> \ ibiqne rexisset per annos qnadraginta,


V^^ V°—'/ »-^?0 )'»-5,

introduxit eos in terram promissionis,


) H\a:bo; )^;ii vf'/'^/ :v^V»
qnam, lordane traiecto, dedit eis in
yOOi_^ ojl»o/o ^?;o— vQ—i/ • \
•*» n /o
hereditatem, delens a facie eornm habi-
-' "l ^ ^•i''' J'

tatores eins ; et habitavernnt in ea qna-


_^^i/o ))
-^ ^ •''/ o<—^ o—:»N— dringentos et qnadraginta annos ante-
^

15 ^ v/' - \ « ) I .t.; ) V^»'^ \ ^--L. J__> qnam Sak)mon templnm aedificaret, et

. «^ 1 » )) >n \ -^ilo :) », n >ft K_^ itorum quadringentos annos antequam

AB] — In tilulo « Itkcs;^/ [|N>a-t. — /ft. A ^ f ooOi.- — 3 .\ ^o ;^ «erundo. _ ll B Is^lo \-^l

1 Ex. IV, 22, 2.3- — -^


Deut. IV, .31.

847 APHRAATIS 848

ois potinini' rcx Ra!)ylonis, li |irn]ilt>r

iiimimera eoriun peccata subverteret eos

[Deusl, et in omnes gentes dispergeni,


jjj ^^5^ ^o-j: ^
([uotl prophelas suos, quos ris niise-

rat, nou audiissent. (".uiu autcin Haliy


Ooi. . « > » . «\ -^t N\ S > ^ OOOI f_DO
loue mansissent septuaginla aiinos, ibe-

dus ]iatriini (>oriun su|)(>r oos revooavit, :yOoi__i'<3)_3/; j__i«a Z—a vOOiA V—=»;i/

oisquc j)cr ])ro])hetas suos aiiiiuiiliavil yOLamjj >,«oicLlAj ^ _s yOOi,-^is^ ji3/o

cos post annos septuaginta Babylone

regrossuros. Expletis igitur scptuagiuta

auuis, ut leremias praedixerat, oravit


^OM; jloi^ J^;/o ^M-Jj vll^j If)

|)auieletsupplicationemadmovit,utca])-
V..l.>./o .yOOt—.^^Ok >0_^J^(3 yOOlK ».^%
tivitatem convorteret, et eoruiii iniserc-
9 „ " ^ . I)

o(\.a-3 jL_o 't-si^/o vJifds; o(..Jo9 ) Jty >»


niur. Suscit<ii-it crfjo Di)Hiiiuis spiritKiii

Ci/ri: et traduxil vocciii in oiniic rcijnnni o ivij :V-^/o yoo(.\ f'i-^l° oiXn t\ v>
sHiiin. pronuntiavitque eis dicens : Quis rc- ooio ) '.'t
v>; oi-iboliw ^^^ ^^ f_^N_»./
lictus est de universo populo Domini, est-
ou^ ^j)-^ ^a_Soi— I •• ot. 2ioLn oiou^/ 15

(jue Deus illius cum ipso? Discedat et ubeat


''^^-^^io yO-JOio . ;6oi .L.3; Vi \ > ^oji
in lerusalem, rjuae est in ludaea '
. Ipsi au-

tom, quia se gentibus coniunxerant, at-

que iu loco captivitatis suae aedificave-


^^/^N/N^V o-^. || : ^^ootK i^\ m^ QJu>o

rant, et plantaverant, possessionosquo

comparaverant , non omnos oinuino vo- )(301 >6.^; '^^^-^K-iOO .o;K.3 vOO|.X.iOO 20

luorunt ascondore, vcrum alii asconde-

runt , alii remanserunt. Scicns enim


^l^o/ JJ; jj/ ;^ -^ -> ^io yO n m »;

Dous porvicaciam eorum, non coegit oos ^ •


^
.MT)'," ^; )
"^ \ V «Jl^O-S yOfH \ )'y—S\
ut Babvlone ogrederontur ;sed absque ul-

la coorcitiono Cyrus, rox Persidis.[edic-


sa.£D/ ^;«_^ ^.^ ,—3 sS/; ^'^^^^-^

tum" ois proinulgavit. IUi onim, (]uan- oitL^o-A jJ oA/ :LjiQ^ t-^ V^/ '^'^

do cos voluil (lc Aegyptii ]jer Mo\scin OOOI jj yOOW>2^ . * N yONi °);

AWJ — 7 A ^acauo ^QiSow^. — .\ 0111.


c^ ^e li A u.^»;, IJ .\ (1111. oi^. — 20 *

1 Esdr. I, 1, •!.
.

849 DEMONSTRATIO XIX. — ADVKRSUS lUDAliOS. 850

educere, inde egredi recusassent, nisi

ot_^ oooi . /\, \K:ao ,__3 \ noi v>\ Pharaonis servitus eos gravasset, sicut

Moysi dixerunt, adversus eum conque-


rentes in deserto : hte est sermo quem lo-

7f ^ y 9 4 quehamur ad te in Aegypto : Dimitte nos,


>^J-mO »
^j . vi -I
^^ jooi o.^; ^'^«^^
ut Aegyptiis serviamus; multo enim melius
jJ ),' -^ \n > •> oooi ^>-.i\/ ,_3 «s/j
erat nohis in Aegypto' .\]i\Ae cognosces
? ^ "
^-•9 »— ^ V^ ^
^^ (V>
''V
VI > oooi eos, quamquam servitute oppressos, de

vOf>°> I; vo-i/ oj^/ j>J')»_io; )-ic;ii» Aegypto exire noluisse, nisi eis Aegyptii

xOOU*pO-d olN^iL^; 0)-M Y^ yOOi^9( ^ institissent ut eos de terra sua eiicerent,

:o^£oo ^K^^ cum viderunt primogenitos suos mor-


10 .^.«. ^^^? : ^V^/o
tuos. Dicebant enim : Omnes moriemur-
yOn°> M ).v> ^.^ |_.)po vo-i/ op«/;
Scriptum quoque est : Uvgehant Aegyptii
a.X/ "^ -^ •> ^_io kS/o .yOOi-i>;/ ^io
^ ^'
populum, ut eos de terra sua eiicerent^.
4
'
-
yOOI—^. 3 )iO \/ yOOiJ^ O—JL—L-Si/
Similiter si oppressores eos congregas-
•:>oooi « / f>\ (Y>
sciit, Babylone omnes fuissent egressi.
2. Haec tibi scripsi, quod inanem
lo . ^*, > <r>; "^.w^v-bo ^kX t^Ko; );o;

liodie spem fovent , dicentes fore ut


^"^^^l :^V^/o ) n V, rf> Y^iJO \A::iOf^
Israel adhuc congregetur, iuxta ver-
Ls^^\ ^^-Lgi.:;jJ oii^;>a.-^
bum prophetae Non derelinquam ullnm
^^
:

Uo/ JJ; :i-io^/ )-Lo^ )


.' ^ I?
ex eis inter gentes''; si igitur gens nos-
Vlb. O^/ .) VI VI \ J^-« S yOOI I v> tra universa fiiit congregata ,
quare ho-

io )_boaI )
>^\ :> v>\ ou^s ojulsI/ die in omnibus populis dispersi sumus?
Propterea, tibi , carissime, pro viribus

ostendam Israelem omnino nunquam


yja^l ]
I -•>*N^. ) v> *> V 1
> y congregatum iri in aeternum. Hanc qui-
Q.>,I^J^.^\ '^^flCl.ijJ Ooi 0|\ J^s^;
dem confidentiam obtendunt, omnes
IjcSi ^^; ^-i^ .;aS^ j_^^ scilicet prophetas spem illam Israeli fe-
2o )-V ^i vOoCi^i ^)oA )oi; :
^ ."^ i -\i
cisse. Sed audi, concionator Israel!

««L^ .^ ;( m ^JJ oi.^ n -vy i^


)( *>«> Nulla Deo lex est inipositii, neminem-

j^oi ^ )o^ -."^^^ia.i/; oU6;,: v?/ que supra sc liabet, ([iii inmu iii iillo

AB] _ 1 A >^ai.3jv - II A niii. ^;. _ i:!

1
Ex, XIV, 1-J. — -lh.\n,Z3. — 3 /6. XII, 33. — * Kzcch. xxxi.^, 28.
851 AIMIRAATIS 852

opcriim siioiuni ri'[iii'liiiiilal. Dixit

enim : S/ locittus fiirro ilc i/cnle ct ilc


^O-S '^0(Q^'^« K^/ Ol I >0
y>r
regno ut acilificcni ct pluntcm, ct postea
^o ).J5aI ^^ po/ ^/j :v*.^ Vio/
fecerit mahun in cnnspcctti nteo, eijo qtto-
^^o o| yi\o ) i ^ vTN JIA <\\. N/^

fltie sernioncni nictini filstiin ostcnilani, cl


^f :s-^'f_o j^, , ^N ? ^';Li n
avertam ab ea hnniim qitoil ci promisi'.
Ot 1 V> ^i_30t/o s*^..i»_iO ""^.^-^j/ \-j\
et iu iniqiiitate sua et sceleribus suis
" '
- . , , '

eam perdam. Et rursus si locutits fuero

atlvcrsus i/ciitcm et adversus regiiitm tit obl y/o .^oia_^« ^/ ^ooi ^ „ ^


eradicem, ct cvcrlam. et destruam, et \nw\\ )J.n?>\:»o ^^0.0 ).:^ ""^o^ v^/
disperdam, cl fecerit honuni in conspectu

mco, titnc ct cgo avertam ah ca malum


y^oil )_i/ «3/ :^.,J^i-a V-i^^? , -^Nio
quoil ci promisi-. Isaias eliaui ait : Vae
v^/ -^'^\ ^ Knjs^, )Kji-^ 01 r V)
qui praedaris! vos ne praedemini, et

mendax ailvcrsum vos non nientiutur. i y^hJl :,ij,^ ^, :v^^/ ) .-V »/

Quod si voliicritis pracdari, spoliahimini. )-^o ^da^ ^fj i i-^o :yh}^i


et uhi volueritis mcntiri, menticntur utl- )_^co :yOj sll j "^ "^ \ \r^ '
"ll '^

versuni vos^. Va in iis uefas est volunta-

tem Dei arauere. •:• )o^; oi 1'«"^^ )-am K^ ^«\ot-56

'.). Imo scribam etostendam tibi Deum yooK. v>, V) jj« ^^Q ^/o ooN-a/o

erga eos bono animo nunquam fuisse, ) fco^ jl :


i~^l'^ "^ '
l loi^ ^^s—sl-a
nec Moysem neque uUum e propbetis. Vio/ V-^j^ )_»aio .\JJu vOOiSi | vs/ 20

Moyses eiiim ait eis : Rehelles fuistis


^- :yOoi^
^o^—o yO^^_>6oi )
i( N/^y v/<

ante Dominiim a ilic qiia novi vns\ Et


O0J.0
olc
•Va-dK_^,-^> ) v>al ^_^ ) '.\\rt

iterum : Gens ahsqiie cnnsilin ct sinc


:oiN-*_i.U ]i—L^h oo( ) VI \; :r-io7
prudentia^ . Rursusque : Ipsi mc irrita-

verunt in simulacris suis, ct in idolis


yQjoi9 :po/ oolo .
Jt 4riff> oi^ K.^o
suis me prnvocaverunt; et cgo provocahn yOOlKN 7,^" ^ vOOt,»>ad^^r» w^o>-^;/ 25

eos in eo qui non est populus, ct in gente

AB] — 1 II .^wa^UJi- — !) 7* :iilil. ^iCva ^^o o »1X0 U-i.v^':^ (ILaaNjo. _ 15 A l-»i- — 1« A ^a^/.
/ft. A >ooI^-»o 2i A owl^-.= 2(i V v-ja^(. — /''. A 3,'o.

' ler. XVIII, 9, 10. — - Ib. xviii, — 3 is. xxxiit, 1. — ' Dcut. IX, 24. Ib. XXXII, 28.
853 DKMONSTRATIO XIX. — ADVERSUS lUDAEOS.

.vQ-»/ >-^'/ jLa-flo )_icLL>S 'yo-L ]j; stidta irniabo eos'. Insuper dixit eis

Mo3'ses : Novi quod post niortcm mcani


V
inique agetis, ct declinabitis de ria quam
v^ K-jJ ^ :^ praecepi vobis; et occurrent vobis mala
multa in pnc dierum; iam adhur vivenle
)1)j:,^ )KjL^ yc>n\ ^V/o zvCi^l,:^^;
me vobiscirm, contentiose ccjistis contra
w^ \JI yS. )ko :\LJo<LS, )I-,-^ Dominum-. Oseas quoquo dixit : Dila-
''? ^'.i 1?)'^ Ji -^ ' i ^
:po( >«kjkooio .)^pa\ voj.p0f.^ yO^^^oN niavi prophetas; occidi cos in verbo oiis

ntei^. Et vos, filii Israel, non recessistis

ab iniquitate vestra a diebus patrum vcs-

trorum\ Dixit eis iterum : Bonitas ves-


10 >V violJ[ ^^ yd.a.2^a^ ^^ yoK_a-3o(
tra quasi nubes malutina, et quasi ros
yttalo -I . ^ : yooi^ po / <ooio . ya2L^'otd/
mane pertransiens' . Et adhuc : Yae eis,

;)OtLa_bo; jL^ y^\o )V3J;


)-LjL_i.
^/ quoniam recesserunt a me; malum ad-

o^; yOOi->s ^o; :V-^( ooJLo .\ S\o ducam super eos'^. Rursum ait : Intrave-

oolo .yoot-.*.^^ ^K.'/ )^s >,.'"•> :>. I VI runt ad Bcelphegor, et nazaraeos se fe-

cerunt ignominiae'' Et insupor dixit


15 oijujl/o jo \ g>\ V 't ioA a\i^ :t-^/
. :

Quasi avis avolavit gloria eorum ab eis.


)K ..y °> :'y-^\ ooJLo .)Uot -v^
>f^\
Etiani si nutrierint filios, exstinguam eos
^oJ^ ^^/ .yOO< I V) yooty o "./ mV_3
ab hominibus, et interficiam desiderium

wUUS ^_iO vQj/ >_A^/ ) ' I ^ VQ^V-J viscerum eorum^. leremias quoque ait :

oolo .yOOtJili^; )J^^^» K-Lio/o ) %1\ Argcntum reprobatum vocate eos, quia

20 oVA «'^mv» 4m-^; proiecit illos Dominus^. Et Osee denuo :


) ) :)._.!^i^/ V-^/
E domo mca ciiciam eos, et non addam
.)_^»_^ vf-»/ ^^-^/? "^^-i^ :v^/
ullra misereri eorum'". Ouoniaiu era-o
:yQj/ vA^/ >.>K_.-^ ^^ :i—^/ '^ooio
Ao« addam ntiscrcri eorum, quid
ait :

. yOOt_.<i\-^ O V> V> \ Ooi .aLflDo/ jJo


.^.'t
eis superest dicendum? Uursum autem
^ ''9 1

o VI .'.y vi\ sSlcdo/ jJ; :t-:)o/;


'^ ^•^•^
Dominus, quia non
dixit : Abiecit eos

25 ••.Vio).jiJ^ voo»^ ^/ ) ' v* : vOOt..\.^ audierunt euni". Et iterum : Erunt ragi

\x\ — 24 A (im. ^oo»i^'- '^»3-»o.

1
Deut. xxxii, 21. — " Ib. XXXI, 29, 27. - Ib. IX, 10. — « Ib. IX, 11, 12. — !> ler. vi, 30.

3 Os. VI, 5. — * Xon Osee, sed Malachias, iir, fi, 7 - i" Os. IX, 15. — II
Ib. IX, 17.

Cf. infia S 5. — • Os. VI, 'i. — •' Ih. vii. 13. -


. .,

855 APHRAATIS 856

//( iiatioiiihas' . V.[ ainpllus ('oatra eos ^ \^ ^l Jjb^/j '.-y.-^l O^O


(Ilxil : Iiixta iiberlateiu tcrrac saac iiiulli-

plicaveraiU allaria el c.rstra.rcrnnt aras -

f-^/ oolo . > Nn y \ K..^ > » \ ^


Praeter(\i Confusioiieiii capiet Ephraiin.
\
:

vbot—i.;/; ) -^o
l y—l\ ^yoot « V
el Isracl erabcscet iii consilio sao^ . Va
ooio .)l<i^b> aL^ ) » i!>,.,v> qX^»/
in.super : Circamdcdit iiie Epliraiin iii

mendacio, el lada el doinas Isracl in


^^•>i/o yo^\M ^^ni )Uoi^ :^J»/
i.-
^ ->
f

dolo\ Et Ilcriuii : Penlidi lc, Israel. ^.Ajf^J^; :'y^l oolo .oilSs.^jJ^ ioi^^

Qais auxiliahilar //6r' ? Taiidem aildil : h^*-^o );oot_io :^CL-.V-3/ )iaJi^^t_3


Dcdi lihi rcfjein in fiirore nico, el ahstuli y KS. •< » :t_io/ ooio .jJbOjL» "^ '\ f^ *-\

eani in inilignatione mea^'. Ait iiuiic MI-


:
f..:» / oolo '•. yiyS^ o-Lbo :^ ;( k\\\ 10

chaeas : Non elevabitis colla veslra, el

noii ainbulabitis rccta statara' . VA aLl-


yOLiai;! jj; :V-io/ )-a-^ioo .v..Kj<l-wLs
hiic : Surfjitc ct ile, (jitia non est liacc

requies mea*. VA Iterum


)1S. ^a_a_2 yQ__n_^oil j]o .yO ^W^
: Confundentur

(]ui vident visiones, el eruhescent divini :a^j a^a_o; :V^/ oolo . )K^ /. t °>

el opcrienl oinnes lahia sua, quia Deus ooio .>.«

non respondet eis " )o>_-d y.j », ^-*2^ -./ voio»_aiJ :V-io/

':')o^ voo^ )j!ik jJ, ^^s.^^ :yooiiaSL£D ^'^o» yOoCbo yOSL^O^J^o ).ioo».c yoiowsLJo

-'i. Quare autem ile harlolls et de >^o)-^^>^V-^1 )_i^o


eis qui somnia vident dixit : Erubescent yo '=v^>^J^o yoio) ^ I, :)o>-^ « .j .'.,

et operient labia saa? Haec nempe est s^ yooiia^i» ''^N^


)ia^w>^ t— «^ ^\^ '•.
20

plaga insanabllls. Im lege enim est


:)_£Dd-^QJL3 't-h^ 0_lJ^<_3 .O « <Y>/ jJ,

scrlpluni : Leprosus qai fucrit in Israel


^i^ N^-,_ai^)_^ joouJ t-s )-^V-4?
conteget lahia saa ,-
liabebit vestinieiila

lacera et corpus nudum; e.vtra castra


yOooi.J %..o(cLj)--^o .<=>
^ \JkJ oiiaa.£D

W.o ^
cril liahilatio

clamabil omni lcmpore quo leprain habc-


eias, ct containinalain se
\

))
:>(ki'^

v\ ^o :o»J»ia.io
)ooM oi_»;o

)oouJ )Ji<.iv*^
. £ v>v qi

rr^ 2.J
A
bit'". Idcirco propheta ([ui lablls suis oi..:» J^.^/, )jLv»a* yooj^s ot.iL^ ]y n i

AW — S A UiA^. — 9A oni. fJo/ .. ^CN-i.. — 11 A wCO^jaAo (mtoiaio. 13 A ^aiu»©,. —


H A tt'i..|0- — 17 A ^wLoa». _ 19 B loM-- 20 li L.m. 2(! A ^
' Os. IX, 17. — 2 II). \, 1. — 3 Ib. X, fi. — '
11). XI, 21 (XII, 1). — 10. XIII, 9. — ' llj. XIII, 11.

^Mich. 11,3. — 8/6.11,10. — i'


/6. 111,7. — '» Lev. XIII, 45, 46.
857 DEMOXSTRATIO XIX. — ADVERSUS lUDAEOS. 858

pronuntiat mendacium, suscipiet pla-

gam leprae , et labia sua iugiter obvol-


-> -^

vet; liabitabit in confusione, velut Ozias


jtoocLI yooi^ ojiaSLflD ^^>i» ^SL^o^tooo
rex luda, qui cum voluisset sacerdo-
)_aXio MJo^ 7-/ jliou^ oLio
tium usurpare, egressa est lepra a cons-
5 >3u^..Vl\ )-^>; ^^J |j6ci-l JSw.^;
pectu .Maiestatis Dei, et percussit eum
otN. I .*•>
> ^fo x^ )-^i^ ^^-^ ' )i^<3(i
in fronte eius. Habitavit igitur iu

:^cLl.o> K„i^ ^^>>_^ w.ot,.«_l^o )X^^i34 domo, occultus et confusus cunctis

K_^o(j2 t^ K^) .."» ^oo )^^ - ^^ oK^ diebus'. Factusque est terrae motus

0^0.3 )o^ .)£O0cL; yOOtS^ in nniverso populo, sicut dixit Zacha-


).>>OJ )00|0

rias : Fiirjietis siciit fugistis iii terrae

motii. ijiii factiis est in dicbiis Oziae


JL-bo aJ-3 )ootf )—:«>)_3 yoK_av-^; y^\
regis luila'-.

^-^ )i6;V-^ « .^\ 1 nvi )1« >l)^wo 5. Vide autem eos disciplinam nun-

^asK^-oof :v-^v-^'/ ^oo(_;LJ»o'cij;


quam recepisse : Dictum est enim :

Percussi vos iii cento urcnti el in gran-


15 yff^ . m .1^3; )).^o_aoo );V.300 ) ^%^
iline: niultituilliicni liiirtuniiii vestroruni
-icL^ shh^L^il io :)-_jr. , v. -^/
comedit cruca, et iion rciliistis ad me,
K_a_3oij :V—io/ sioio . ) \\ V) t-Oo/
dicit Dominus\ Et rursuni : Subvcrti
>o6, fn\ )oi^ 7—^°<! 7 •/ vQ—3lo vos sicut subverlit Deus Sodomam et Go-

ooi voot^ K—«X» >&jo/o . )iri vi \\6 morrliam^. Docet etiam nuUam eis spem

20 v> nv>\ .°i moi |lo J^\ 3-i; :\\-2>-so superesse : Cecidit ct non adiiciet ut

rcsurgat virgo Lsrael\ Deinde ait Re-


'.'y-^\ ooio .^ ;'^ m \\y )K^6Ns_S :

licta est in tcrra, et non est qui suscitet


^cuuoioj JS_^o )_:^»/ ^^0. ^ k^K%\.
eani'^'. Et addit : /// oinnibus vicis plaii-
no » v6ot\ ^f :tOo/ ooio .ou^
•>
)
ctus, et in cunctis plateis dicent : Vae,
:v6vio)_j )Ki¥-^ ^oi\ao6 : )i,' nyv^
vae'\ Eosque reprobat ac repellit a
25 ^-^ v^—'( }y—^ ». N (T>(o .«^001 ..^oi facie sua dicens : Odi et proieci festivi-

K.«-\.fo/o J^/i mf :V-^/ . ^*oio_:m^L.a tates vestras, nec celebritates vestras odo-

AB] —i S |l.o»M oioo. _ 20 .A, add. ;.»; [I;aa>. _ 2o ZJ -coi -ow

' II Clir. XXVI, 19-21. II (IV; Rog. xv, 5. — -' Zach. xiv, 5. — ^ .\m. iv, "J. Cf. Agg. ii, IS.

* .\m. IV, 11. — = Ib. V, 1,2. — ' Ib. v, 2. — ' Ib. v, IG.
859 APHRAATIS 860

4 ^ * ^
rabor'. Rnr^sus ait : //) munrrlbus vpstris l )ic

t r ^ -1'
'^ ".. * ^ ^l
non mihi coniplacebo , cl jjuli-hritudinrm !> .i
I I I II

pinguium vestrorum non rcspiciam'- . Itc-


y-^l oolo .io-^l jj yct "^ ;• VI ^^^L^;
niiiiquo (lixit eis : Nunuiuid quadraginta
)vo,_ioo x-^ ^--ii^i/ f-^o^; tvoo^
annos in deserto hostias et sacripciu niihi
« V » > JiX yoNoflD 1-JLoVa.o o/ )..;1;.a;
obtulistis. filii IsraePl Dc ooruni au-

tem repudiatioue leremias dixit : Rc-

liijui domum mea)n, rcliqui hcrcditalcnt . ..«loiv^ K n i> : ^..K-i^ Jk n •>>; : \.j^i /

meam''. VA atUuu- : Dcdi filiae populi ntci w«.2ifl,->> l\ -^ \ oi^ KooiJf 'f^l ooio
IHwlluni repudii'\ Quiaque se efferc-
:^;o(.^Kjoo; ^^..^ooo n
. ) i •^qjl; )_^K-S
liaut [dicentes] Nos sumus populus
:

) — .l_i_j )\s> :)o^; oi..:>a!^, yOj/ ^-I—j 10


Dei; proclamavit propheta, ct ait eis :

) LJL^ oLJL2 y^\ \o{\ ^vooi^ t-^/o


Ecce ut flii Aethiopum vos eslis mihi, flii

Israel. Ecce filios Isracl ascendere feci dc >«T^N )o| -^ -y rft ^./ > V t ^ J^ yo^/
tcrra Aegypti, et Palestinos dc Cappadn- :^»oo; ),i.j/
^ yoj/ K-o.,»/ "^J^^Lctti/

cia, et Arunt dc Cijm. Et oculi Ikintini


^ ^oiJJo :)_J-oo^o ^ )—^KJL^S^o
Dominorum supcr regnum peccans, ut
)lo iN V> ^ jioV^ )pO; s.*0|CUL>.^0 .'yJio 15

perdam illud a facie tcrrae^' . Discc quo-


.)_i.;/; ous/ ,^ oUi,-io/o :))^^
modo eos ut Philistaeos rcputet, cthui-

camque appellet sj-nagogam Israel. Ego


.yO l/ O..*—«< ) .'l^, it \ g^ >—*/? ^f^

te plantavi surculis omnis seminis verita- :^V-^/; )Li^^ po^/ )_^;/o


tis;tu vero avcrsa es, ct conlra me rel)cl- )_:^)j 01.^)0; ) nn 111 u^l^jLi )—)/;
5^ -^
y
lasti, sicut vitis alioia'. Moyses quoque J^^s^ ^iVt-^oo ^K.^oiI/ ^£sj/o :)Kjba£9 20
dixit Vinea vest)'a de vi)iea Sodo))iae est,
^/
:

r^l )_»a^oo .)K_^_3aj )KiL


et de traduce Go))iorrhae ; uvae vestrae ;> ^
^OO ^,_J»; )K_aL^ ^_50 yOOjKsL ;
ucae amarae, et butri vestri absi)tthiunt'^.
. « SiN yooi ; ,1 i\o :)9a^a^; )&o.Jnji
Sed et David ait : yi)tea)n de Aegypto

eduxisti; intuitus cs illunt, et planlasti .yO o»A );v-io vOOi_;L\a,^oo :yV^po


radicem eius'\ Et item : Disperdidisti ^;po ^ ts^a£l )J^vsL ; :Vio/ t^o;o 25

XH] — A ^OLi.V.j>i.
1 - 7 ft oin. ;jo;... UsoW- — 9 7; ^^. _ 12 A "^^ai^U loi- _ 13 A
oiii. ,^{. — 14 A ^^Ok^O' - M .\. (-c3i>. _ I/i. \ »oi'!o- — .\ lijo». _ 23 .\ ^oov^iu.. _
21 U \il.v- _ 23 * ^aS;,
' Am. V, 21. — 2 Ib. V. 22. _ 3 /6. v, 25. — » ler. xii, 7. '
Ib. III, 8. Am. IX ,

— ' ler. II, 21. — 8 Dcut. .\x.\ii, 32. — i>


Ps. LX.\x (lxxix), 9.

861 DEMOXSTRATIO XIX. ADVERSUS lUDAEOS. 862

JL^^/j :t^/o .oi-^^ K^po <nJ> hfj. Gentes et plantasti cam\ Cum autem
yOOt^^ Q-^^ peccassent dixit Devoravit eani apei
t—30 .0|^^_3U6 -^o_:iQ-x
\-jiis. :

de silva, et ferae agri depaslae sunt


o^/» :t-io/
eani'-. Loqnitur etiam de vinea Eze-

chiel : Utrumqae ranunn eius consunt-


5 |»a_j i^o/ ot . ^o iT> ^lVl; :))^.iL^
psit iijnis, et inedia pars eius vastata

est\ Subiicitque : Eliam cum esset vi-

\l^o :)fi^ i^ )4.// )J )£^ l^ lis integra, ad opus non proderat; nunc

\^)l )!•>./ K^t^O )^a_J OjK.^/; cum ignis eam devoravit. et vastata est,

J^i./ )_^^ odi ^^o •..){ ^ n\ (juomodo ad opus proderit'? De uni-


versa vinea Isaias quoque vaticinatus
10 .. 1 .^.^ ..N» )6oi )_ioii; :po/o )—^/
est, dicens : Vinea facta est dilecto meo
oii,^/o ot. J.^^ 3o : ) I /.Vl t, )U/; )
t-, ^ ^
y
in cornu loci ulierrinii; pastinavit eam.
%ii.o/ ,_Jo :) {>T\'V% otJs oCjo )-^^<^
circiimdu.rit ei saepe, et planlavit in ea
»°i -l rt>o ou^.-LoD >6.[l )__»6'^ )—^V-S surculos; cum autem labruscas vinea pro-

Jl-36 :) i/.\a3 )l; oitL-aLi.o oi^^-^^ diLvissct, dirait saepem eius. turrim ever-

15 .)',_^^_M ^O^O» yl!s._^ )J; w.Otfi » 1 N til, posuit eam ahsque aralione, et niihes

saas prokibuit quominus phterent super


^ii^ -6; :po/
)-^^^J
)JJj ^^o
eam imbrcm'. Nunc de falsis prophetis
. jl o \ -s ^eLbai?6)-!^o :) v>, ^ ya*o)»L^
loquitur : Vae qui aedificatis Sion in san-
) —^!— =t I
^-^? 'VOOt >.\-.N Ool t-^/o
guinihus, et lerusalem in iniquitate^.

.).^9/ Ol^wXd jJld£LU« ^.Jl^ ^c^^^o/i De eis iteruin ait : A prophelis lerusa-

20 )6oiJ; :)-.^/ po/ )jia^Li«; )iiV-o ^^^o lem egressaestpollutio in omnem terram'.

ott..^ ja_^ ^^K.^ Et de gentium vocatione Isaias dixit


^l )K.^cLLs
:
) ;-t'

Erit in novissimis diebus praeparatus


: )K:io» ^_io ^jo )?ci_^ >«Vt -»
) m v*;
mons domus Domini in vertice montium,
j.2>CL^L^ ya^j)jo :)-:)COg>i> ot^ yOJULsKjo
altior collibus, et congregabunliir ad cum
oi^Q_^vX >f> m I ol :yOt-^)^o I)
" ^^*^
gentes, et ibunt populi niulli. ct dicent :

25 ^\ lo : oo fi \ '.; otolC^/ Ka.^^6 ).ipo; Venite, ascendamiis ad niontem Doniini,

• -^ \ -" ^ > -s ^^oi_i6 :o(K_^V6/ ^_^ li ad damum Dei lacoh; et docebit nos

AB] _6 A (Iv _ 7 A U». — 13 A x>i^;l!o.

1 Ps. Lxxx (lxxix). 10. — - Ib. Lxxx (lxxix), l'i. — 3 Ezecli. xv, 'i. — * Ib. xv, 5. — ^ Is. v,

1-G. — '^ Ilab. II, 12. Mkli. iii, 10. — ler. xxiii, 1.").
863 APHFLVATIS 864

r/fl.v siias, el (imbulabinnis in scinitis

eius, qiiia dc Sion cxiit lex, et verbum

Domini ile lerusalem'. Ouando vero

lex ile Sion exiit, quorsuni abiit ? Res-


vfriTio ) VI v>\ JSv^ vfr-J; ''^^^^^^
pondet : ludicabil inter gcntes, et argiiel

y0opi^0.o .) n *iOt^; j) "^*^ ), 'say,S^


populos multos in lonijiniiuo'-. De illis

auteni (lixit Isaias : Rcccdite ab cis, pol- I) vi ^o yoo» i>o Qjio^; ;) *\j/ po/

lutos vocate eos, quia Dominus proiccit .|-lpo vQj/ «^^/f ^"^^.^oo rvOj/ oVjd

illos'. Ait iteruni proplieta : Abomi- yooiKJL^ o » \ flo/; : ) i\\ V-^/ v^i<o
nati sunt bencfacta sua iiuasi pannuni
-.'^l oolo .) fnrn ^^j/; )K^..oo« y^\
(jucm tlnca romcdit'. lA iusuper : Iras-
^-^0 ;yOo< ;'\ / 1 ^-^
centur e semitis suis, ct a Domino Deo
» yoj
—^~~^! lu

oolo .y^\ m to yO^ojj vO|.i^/ ) ^'^V)


noslro contremiscent ct fiirmidabunt\ Di-

ctuni est etiani : Succendam in funio saA^V).^ :...,'^y» i'^ )-uK.:d ^Ao/ :'f^/

tiirmas luas, ct calulos tuos comcdet )Ki^;, v>\ y.*o; :po/ ooJLo .)-3V^ "^qj))!
gladius^'. \-A rursum : Vac civitali san-
U :)I^f-3 )-^i:S. ^ oCLdj )_ji,,:

guinunt iniiversac plenac mendaciil .Vo« N^,:, :'po^/ \^^ .)^1 o^i^^ 15
cessabit in ea contritio'. Michaeas quo-

que dixit : Mentitus esl luda. et abomi-


^^t^)-^ If-^/ )IaaL4° )?oo»i

natio facta est in Israel el in lerusalcm,


oiJijd^ );ooi.l *^^? ^^«^^-^ v^sJi5o)j5o

(juia contaminant ludas sanctificatio- )_^jo/ ^-^ yoK.A.^<^; ^t-^/o .


)-M V>,

nem Domini*. Iterumque ait : Recessistis ) ^ ^^ ' ^_^ )) i ,^K\ yoISs \ tr>/o
^ ^ " T ^ -

de via; offcndere fecistis plurimos a lege, 1/ «3/ .s^^O.!^, iO »_0 yOis^^.^^0


) ) ::o

et irritiim fecistis ijactum Levi. Et ego


"'^kA.a > .*'\.*SV>0 > '^^-^ yOdKoOlI
dedi vos contemptibilcs et Itiimilcs in ont-

nibus populis, quia iion servastis vias


'^!!5s_i.O ..-K-iVo/ vfi,-^ ^,^^^
)KaLfiD yooul^ y^otl -V-^l ) v\v»N
meas^. De gentibus vero dixit : Red-

dam illis labium clectum'". Contra illos :.S^3jLio -^-io/ yoot-*::^o .)i,..t,'>^

etiam Malaehias ait : Fatigastis Donii- :vO -i y v^^kao )-.Ii_^ v?^-)^/?

AB] —9 A |^i.aov — II A ^ai.oPo s!^-.i 12 A >.Ji»J3. U // (>i^a3 A ow-ioT —


23 A ^w(v — 2G A ,.oI>i^;v

'Is. 11,2, 3. — - Ib. u, k. — 3 Vid. Is. Lll, 11,14 (13). - II). III, 1. — 5 Locus est Mala-

11. Texlus aulem est Thren. iv, 15 et ler. vi, 30. chiac, II, 11. - •'
10. II, 8, 9. — '" Soph. III, U.

— * Mitl). VII, 4 (syr.). — ^ Ib. vn, 14. — '•


Nali.
— .

865 DEMONSTRATIO XIX. - ADVERSUS lUDAEOS. 866

^ :oQJi>^i yXS^ ycKj} rV-io/ oolo nuni in sermoinhus vestris'. Et rursus :

Vos, fiJii lacob, non recessistis ab iniqui-

..,''•> ^^ «'1. K II ^ ..
^'
' I late vestra, et a diebus patrunt vestroruni

legitima mea non custodistis'-


*lVi» ' ^ - ^ . . s^
6. Nunc vero disce, carissime, clua-

bus dumtaxat vicibus Deum Israelem

liberasse : primum ex Aegypto, se-

cundo Babylone ex Aegypto per Moy- ;

sem, Babylone per Ezram, Aggaeo


ot Zacharla prophetantibus. Aggaeus
poi jK^ Q-JL^; :,>io/ V^^s^^
nempe dixit : Aedificate domuni illam,
10 -^-.iK^/ 0|_^ wM^^Jl/o Ot_3 ) -; j,j/o
et acceptabilis erit milii, et (jlorificahor
^^>..^^ ot -^ \ :V-^/ oolo .\ ',\
-^
in ea, dicit Dominus'\ Et iteruni : Fa-
.ya3J\J^n^ J-2CLA.O SM«0,0 vOTVlV p/; cite, quoniam ecjo vobiscum sum, et Spiri-

i_io/ j Ido); '^ ^ V^ yO-^^ «;1 ^ tus meus stat in medio vestrum. Nolite

>^>_io ^; Jf- o^l :\jk^^ \.^ timere, quia liaec dicit Dominus omni-
potens : Adliuc semel commovebo caelum, et
13 :J_&_3lIo J
v\ k> )-:s;/o ) > VI t l_j/
terram, et mare, et aridam, et movebo
y0K_^0 :) VIVI \ yOOl-
omnes gentes, et afferent pretiosissima
sjO<0 «\v>/o .J \iviN y00(.^0; )1^^-^^
omnium gcntiam, et replebo domum istam
o, )oot_io :
J
-'- -^ * J_ioi l^, . S\ gloria, et maior erit gloria novissima

\.^y^ ^ \jQ\ )Ka^; y^i^l oWwLsojL domus istius quam prima'. Haec omnia
20 "^ •> -^joj >.v., yio r -> ^-.»oi.^s2 . «\oi dicta sunt sub diebus Zorobabelis, et

:)_i^jo w^^ J^-^o r ^^4^1/ tempore Aggaei et Zachariae, qui ad

domum aedificandam hortabantur. Za-


ot I
«' I -< '''^..^ oooi ^/ ^ °i » v> ydjoio
charias etiani ait : Reversus sum ad
^<!SO. KjlJLSi/ :V-io/ )_iV-3;o .)J^^-*-3»
lerusalem in misericordiis, et domum
) 1 V»f ^ y^l^S_i>_30
^ .^CL. ^)0^«Jii6/
meam ponam in medio eius''. Deinde :

IJ^iV^V) ^^VK^mj; :V^/ ooJLo .oia^^ Civitates bonis evacuabuntur , acdificabit-

)J^'o
^^J^ \^ )jbJo :\Lil
^ que Dominus Sion, et eliget adhuc Icru-

vQ-.0(j-3 J^^-i^» •y^l oolo .^CL^ioJi ool salcm''. Et rursum : Zelalus sum Sion

ABJ —S \ «m. ,a.ia. _ 23 \ b^Ll,- _ 2G \ lCot- — 27 .V ^o^,

' Malacli. II, 17. — Ib. iii, G, - ^Agg. I, 8. < Ib. II, 5-8, 10. — ' Zach. I, 10. — '•
/6. I, 17.

PATE, SVB. — 1'. L T. I. 38


;

867 AlMlllAATlS 868

ct lerusalem zelo magno, et ira magua


ego irascor nupcr gentes tHmultuantes*.

In agris habitabit lerusa-


Dixit ailliuc

lem, praemullitudine
:

hominum etiumento-
s^a^j : jl^o^ ^ ^OL^jo/ oU j^Vd^/
y^l oio )ooj/ jJ/o oiQ-^; )i-ixso \JJl
rum in mcdioeius. Etegoeroineatanquam
:oia^:> jooi/ |K .,nMiK\o '.yLAji jtdjt 5
murus acreus, et in gloriam ero in medio
Q^\s. o/ o/ :t-^/ oolo .).-Ipo y.^o/
ciiis, ait Dominus'-. Et insuper : 0! o!
fugitc de terra aquilonis, dicit Dominus;

qnoniam in quatuor ventos caeli dispersi yO->oit o/ ^yosl)^ |.j^aaji ^A^oV "^iji;

ros. Sion! aiifiige, qiiae habitas apud oolo ."^ -V 4 i.V-^; )l>o VI N w^JoKit/
filiam Babijlonis^. Ait diMinle

Dominus ludam, partcm


: Possidcbit

suam, super
^ otU^ )?^oUX \J.-^ 1,% :Vio/ 10

.^o^Jtio)-s ooi )jl^Jo :oiA;Q-o; \-^il


terram sanctificationis suae, ct eliget adhur
>ViVi.m ^^s-:L:»96j ; s^o^/; :V-^/ oolo
lerusalem^. Iteruinque : Manus Zoroba-
bel posucrunt fundamcnta domus istiiis,
^o|-^/o :) 101 )K ».—3; <.*oicL.cd)N %.

et manus cius pcrfiricnt cam'\ Cuncta >1. lU/ ^oi.^3 ^^oi .oiX ^vi^lS;* V)

haec vaticinatus ej;t Zacharias, et com- ^j:>o; '^ ;( m "./; fn > lo «^ ^o :)-^t-3J lo

pleta consummataque sunt quando Is-


^/ ^o :^Vy>L*/o j:^i/ ^ ^^
rael Babylone [rediens] congregatus est
0(-^ VI .'n ''^' .^"^t \; . V VI / vCUOi;
nec futurum est, quemadmodum aiunt
> n > iSK.^01^ ""^^^m^ jl
illi, ut Israel denuo congregetur.
7. Adverte autem, carissime : tibi >/ M/ ' * ^ . ^
7> ^
exponam Israelem bis fuisse servatum.
\^ :^t^/ ^t^l./ ^.^ I
<) ^ iVi» 20

prima vice ex Aegypto, Babylone al-


^'po ^^
V-^/ .'^ -^ •>
^^ ^iVi;o
tera. Ait namque Isaias : Adiicict Do-
\-^i l-^V.:^ vaujoaj; :)_.L^i/ ^-^^
minus secundo maniini suani ad possiden-
f-^K.»/; OtJ»li!; ) -^^ ,11 ) ini; 0(^1^/;
diim rcsidiiuni populi sui, qiiod 7'eJictum

cst, dc terra Assur, et de Aegypto, et


voi ^oo ^'po ^l^oo )oi(; )—^9( ^20

dc Tyro, ct de Sidon, ct dc Eniath, ct dc )i»>4j^ ^_iOO JiOA-, ^_iOO y^j ,5_iOO 25

insulis hnginquis". Si rursum debent

AB] I \ ,tt.wpo Jo^iola- — 3 .\ V«>»ft^;,. _ 4 AH wa.^0 Ego cuni Wriglil «°^; conieci.

' Zacli. 1, 14, 15. - Ib.u. 4, 5. = 11/. 11,6,7. 1 Jb. II, 12. 10. IV, 9. « Is. XI, 11.
809 DEMONSTRATIO XIX. - ADVERSUS lUDAEOS. 870

V-io/ ) I v>\ yaaV-sKjc v^ Kj» congregari et liberari, ciir dicit Isaias :

oi»l_i/, \.JLjI [^y^ .2L»aj, ;). ,^lxi/ Adnciet Domitnis sccuiido maiiuui siiam

ad possideiiduni residuum poptili sui qiiod

|<5o, JJO ^^ M )_l^;i3 ^^»_b. relictum est? Si eos

iieret, debuisset Isaias dicere


adhuc salvatio ma-

: Adiiciet
5 )-^t->9 .°i maj; :V^)J; )—L^JJl oC:^
Ihmiiius tertio mainim suani aJ possi-
.ot-icLiwj ) % ii ) » fih oj,!^/; )J^6i
dendum residuum populi sui ; non autem
)-^i :po/ ^; ^ dixisset secundo.

8. Iterum attende, teque instruam de

oratione quam habuitDaniel in conspec-


)_:L^ oiciij./ ;>of^ ^(-^; ^j; tu Dei sui , oravitque et supplicavit pro
10 yOlsKj; OtJtoliw '" ^ -^ ^'^^ .°>..J>-3l/o
fdiispopuli sui, ut Babylone reverteren-

V^.^^. «) -^Li; .^>^.ij> ^_io yCUl^oMO tur et remigrarent. Daniel enini, vir de-

)jLLi3a_D OlS. vl^SCs^i/; )L,J; )-;^^ siderii , cui mysteria revelata sunt , (jui

^^ joo. ) ,' ^ i; ^^ )Iv-i ^;o/o novissima manifestavit ;


quoniam ipse

propheta erat, super verba prophetarum


vi^K*/ v-^ ^ .j^ )^ )i^ vAii
aedificabat. Nam quaudo populus Baby-
lonem abductus est, surrexerant inter
)^nrt,>..5 oooi . « ^iK^o ).^4j ) *~^
eos prophetae falsi ,
qui in mendacio et
9 r t 1-

"31, :oooi
fraude prophetabant dicentes , : Haec di-

V^ ^ IVK^ )—^-^; :)—^'^-^ V-^l cit Dominus Post duos annos confrinijam
:

) niXv^ ;Lj, ^o-< I; oivl^ )-J/ -,—31 iugum Naljuchodonosoris , regis Babylonis,

20 \
"^ ^ ^ yOOtXj; ^io^ > V> '^ •> -^; decolloomnium gentium '. Cumvero lere-

yOOti<^.«''>i ) «' v>?/ -a o ^ ,—3 . .," .oi


mias vaticinium audisset prophetarum
mendacium, scripsit epistolam et Baby-
.-i^ ji^/ oL^ )iqj I-jL^;
lonem misit Nol ite audire proplietas men-
:

daces ijui suiit in iiiedio restruni, qui spem


:^po/o yo^^ ^^^X^toe; yOdKLcd;
vobis afferunt et dicunt : Post duos aniios

vo^/
25 v«.
^
__-La3oi
^
. «^Y* ^iVfc^ ) n>o;
revertemini Babylone; quia hacc dicit Do-

minus : Aedificate domos, et hahitate, et

Q^as/o )-A-^ QL^tO o^io )l^ Q_X^ lilaiitatchortos, etcoinedite fructiiin corum ;

AB] — I B ,a»isCs<- — 1 .\ 1)6 H- — n B \^ [lii. _ !G » om. oooi.

' lei'. xxviii, 11.


,

871 APIIRAATIS 872

accipite uxores filiis vestris, et date filias }-xj yo •> ;• I i\, f^ -N «^ :^o)_»)__3
vestras viris;ii<un iiisi impJeti furrint Ba- ^^^-^^_io :) y ^N
-^ 0L_:>o( vQ_3K 1.30
bylonc septuaf/iiita aiiiii, iioii reverteiiiiiii
^ . N > i "^^^\ ^^-i^k^O;
j_^f^f
de locoisto'. Daniel igitur, Spiritu indu-

tus, leremiae vaticinium verum esse no-


verat; quare impletis septuaginta annis ^f^ j—iov.^ joot t .-
^\f ^jL^lo
oravit. et deprecatus est, et supplicavit :\-^\U oii^-^ ioo, |-;jvJi, j^oi

ante Deum suum aiiiin priiitn Durii , filii d^^s ^-.t^oi > «^'iii 1 -*^ •>* •-•
\ ^^ ,_3o

Assueri, de seiniue Meddruiii. (pii impera-

batsuper regnum Chaldaeorum. Anno pri-

mo regni eius, ecjo Daniel iiitellexi iii lihni


)^;j ^^ l % ,i 'yj, ..'^--:r. I'

ppko, ll^,±y^ )^ y^/j )_'.^ie% ,0


numerum ainiorum, et viili tjuod factusfuc-
^i-Jjl )_i/ Oiiai^% )LxJl )^
rat sermo Domini quem dixit ad leremiam

prophetam. Impletis desolationis lerusalent )



« II > y «' I v> :» )t qim^ ^- ' ' ^t/

scptuacfinta aiinis. levavi faciem meam an- VJio/j )-^^^; o»_iaL4j^ )ooi; Ki>-«o

teDomiiium Deiim, supplieare in oratii)nert oiJ;o-w^ JLaeSsJL ,_i -' ^


) ). J^jOil
deprecatione, in ieiunio, etsacco, eicinere;

et oravi ante Domiiiuin Deum meum, et

confcssus suni, et di.vi in supplicatione :


flL\^ \<.^-^\ )^ pv^ yo^
Domine Deus inarjne etterribilis, custodiens
) —n rn ^ )_^L_36 }K o. ^ 'kK •^X.

pacium et heniijnitaiem diligentibus te ei ^/ ^-^ )o^ *^^j° :) v>^.tLso

custodieniibus mandaia tua; peccavimus )o^ ]^-^ 'A\ ^ ^ IV-io/o Ki;o/o


iniquiiaiem fecimus, impie ejimus, rehel- )Iqju*4o V> -^Lo
) i_|j JLl--;o \-=>i 20

tavimiis ei declinavimus a mandatis ac iu-

diciis iuis; et non audivimus .servos iuos r-'


^ _^
r ^ ' t^

proplicias ijui locuii suiii iii noinine iuo de


^>.: »A jlo ;y ;•!*.; ^-^ ^JJ^Aod ^^
regibus ei principibus nostris, de pairibus

nostris et de omni populo terrac. Tibi Ihi- y V> * •> aWV); J


- ^ y -, -> N.X

mine iustilia, nobis autcm confusio faciei,


^^.^0 ^aJLsVo» ^^>i^O , - •n\'v^ ^^O^ 25

sicut hodic, viris luda, et habitatoribus le- .)_iw;/; )_j!o.jb. o« \ O


^ ^'^^J^o V—.c
,
•-•'•^
^/

10 A 1.111. low- — II A Im. 1ima3- 13 A ^-w- j A )-=>(iJi,.

16 B om. uov^ "' I^TwX.

' Icr. XXIX. 8. .1. G, 10.


,

873 DEMONSTRATIO XIX. ADVERSUS lUDAEOS. 874

M/ Uo.J ^jo rjloa/ Mpo yLi, rusalcm ct (iiiiiii Israel , his quiprope sunt

ow>,a^a^^o |;oou «.> i) N ) iv>o ., y^{


ct liisquiprocul, iii iinivcrsis tcrris ad qiias

eiecisti eos, proptcr iniijuitatem eorum in


^..t^V^; ^'V-^/ oiidL^o j)^:^.^!^/,
qiia pcccavcrunt in tc, Dominc. Nobis con-
VQJ/ Ijf^; )t^V/ ^OL^i. ^/ n .- ..,^o
fiisiit faciei, rcfjihus nostris, principihus
5 ^_^ o / \ n/, y00t\n \ T> . ^^- \
nostris etpatrihus nostris, quia peccavimus

^^:s;Ax \Ii iio»^ ^, .M-^ tihi; Domino autem Deo misericordia et

« « ^^; ^'^.^ ^ot—sjlo ^-jw.i_dVov^o vciiia pcccatorum, quia rehellavimus in

^.iL^iito ).^mV )^ )-^v^, :^ ciiin, et non audivimus voccm Domini Dei

nostri, ut amhularemus in lege eius quam


Ql\ n -^ . NVi» jJo oi_3 V !t^; )o^^^
proposuit nohis pcr scrvos suos prophetas.
lu ouflonv» t -> aLaLS.ouc^ vQi^/ )—*t—^!
Et omnis Israel praevaricati sunt legem
.) . ^i ^oio^-aL^. , Ls « .V), n ooil,
tuain, et declinaverunt , et non audierunt
^ tpovi I ^^^ o',-^><. ''^>J'( m^l ok^s^o vocetn tuam ; et induxisti supcr eos male-

K_^K_/o :
y \ •> -> gN.vx» |Jo o^^^o dictiones et plagas quae scriptae sunt in

^J^^j; )io •; vi^o ^ijcd. voouAi. lege Moysi servi Dei : Quiapeccavimus an-

tceum, statuit scrmoncs suos, quos locutus


15 ^^o« :)o<-^; oi,:.aL^ ) »n.v>; ot.flpnvii ^)

cst super nos ct super principes nostros qui


^n\v> VI £ n/o y<o<nv>t n > » ^ ..;
iudicaverunt nos, ut superinduceret in nos
vCLJ;; ^y Tq "*^ ^^.\ \ ^^% malum magnuin, qualc nunquam factum
^; )K^,^ )Kj^ ^.\n Q^L^^ik^ est suh caelo secundum quod factum est in

yj\ )-.lj^ J K-^1 0.i(ij>/ 1{ -. n1/ lerusalem, sicut scriptuin cst in lcgc Moij-

20 OL^Kjf _y^/ .^)aX_lLi6)_^ 1( -. \i/; si' . Omnc maluin hoc adduxisti super nos

non rogavimus Dominuni Dcum


)^- * -* •* oC^ :) >n v>; ) pon vi i ^ et aiitc

nostriim, ut rcvertcrcmur ali iniquitatibus


j)of^ ^/Aj io .^Ss\ hs^hJl, );oi
nostris ct confitcremur fidcm tiiam. Et sus-
^'ou^Ok. ^-^ ool^; vOt^/ ) l\ V>
citavit Deus malum, ct adduxit illudsuper
)-^'t-V> ^—.Ln/o . ^ln I v\ .01 >&;oKjljo
Dominus Deus
nos, quoniam iustus est

25 "^.-^^-io :^_*JS^ oi_ii^/o ))S> t .^ ^ nostcr in omnihus opcribus suis quac fecit;

yocn \ •> yOiJS,/ ) '.', v> ooi ^A-^;j, et non audiviinus voccin cius. i\'unc ergo,

\B] .! // (iiii. ^;i»:.; ov^a^o- — //>. A ^n.;oio ^— »<• — a A ^L _ nilSx^o- — 17 A ^n-


_ 22 A 1.1.;» [t^t^i^.

'
Cf. Deiit. x.Wlli, 15; XX.XI, 17, 29.
. :

875 APIIRAATIS 876

Dontine Deii.s iiosler, qiil cihi.iisli iinjtiilain . ot\ f) •> . \v>> ]lo :
f
—L\^ w.oiof •>%

luiiiii iJe terrii Aeijijpli . iii iiiiiiiii fnrli li in ^.sclL^ ^-q3/; vO^ Mv^ ^.^Laio
lirneliiii exeel.sn. et feeisli libi noiiien se-

cundiun ilieni Isrnel

quitatem feeimus. Doinine, inxUi iiinneni


: Peeeiiriinns, ini-
y^l )— ^^ I^_=iii.o )._:«; )_:^;^_so

y^l •\^\^ .^>/o x;---^ :)_Ly5<iij


iusliiiam tuani ijiuiin iii nos exereuisti

avertatur ira lua el furnr liiiis a civilate


^OLaotl :. viN I» ^ \; ^la^ij ojSt^

tua lerusaleni. el inunle saneln hiu. Propler

peccataenim iioslra el iniquitatem iialrinn '"^s.^oo .) i*»y n ^»'^ ^^^ ^OLi^io/


nostroruin populiis liins disjicrsiis est in
,

y V>\ ^Ot..^/; jJCLX.30 ^O»,^ •; ^;


omnes regiones; lerusalem in opprobrium
yj^\h\ i^o. :U(f ^ 4 ^ ;^l/ 10

versaest cnnclis i/entibus. Xunc ergoexau-


cli iiralionein serri tui, et preces nostras, et
)«9 oiln \ j.^ >&^ ^O It
iUustra faeieni liiani siiper sanctuarium

tuuni quod deserliini est. Propler noinen


yjl» f> VI
V)^qi>aK-3o
liinin. Doniine, inelina, Deus nieus, aurem ^j/ ) '.y v> ^ v> > "^-^^^.io . ovL—j
tuam el aiidi; aperi oculos tuos, et vidc y » I
•«'
\ wK.3o :>d«^ojio vUf/ >.*oi^/ 15

desolationem nostram, et ruinas nostras, et


)^ 1 1, v>o v*^Vjo v^ •>,• r.

civitatem super quam invocatuni est nomen "'^^ )oO| jJ .0<-*.\^ y VI > •^•y—Dl\l
iuuin. Xeque in iustitia noslra confidimus

oremus corani
ut

luis muliis. Domine,


le, sed in miserationibus

aiidi; Domine, ro-


\^ .))Li-^xo y...jo.ji N^ n
borare; Doinine, attende etfac, nec inore-
:lo< ) '.', v> :> m .. ) ^•f-^ :\\ vi >

ris, propler noinen tniiin, Deus ineus, quia :moC^ y V) » ''^..^s.^ •f_^l jlo t -^^o

nomen tnnin invoeatuin est siiper eivita- y\s. I 1»-^ ''^wi» ^V-oi/ >^*^! '"^'^^
tem luam et super populum tuuni'.

9. Tum completa oratione, ait Daniel

Cum adluic orarem et confiterer delicta

mea ei delicia populi mei Israel , et effun-


);a_ioo JJ>_io y^^ )-j/ t—^o •t-^/ 25

derem preces meas in conspectu Dei mei,


"^ ."•,
m »/ >« V) \ >'.'
^o .'^o >'»'
v> .%

pro moiite saneto Dei mei; adliiiv lnquente v.oC^ ) '., V) ^o^ ^KsjLsi )_j/ \So\o

AB] _ 10 A tewo- II A {.<B.^. IG A ^».o- — 18 A ,^:^o<io — 20 .\

' Dan. IX, 1-19.


S// DEMONSTRATIO XIX. — ADVERSUS lUDAEOS 878

me in orationc, eccc vir Gabricl. qucm


antca vidcram, celcrrimo rolatu adcnlarit

ct vcnit de caelo, ct accessit ad me tempore

j —L^>^ ^.«la^ o;|1do ) ."vi» ^_>o )l/o sacrificii vespertini. Cumqiie venisset, lo-

cutus esf mihi dixitquc : Danicl. nunc


5 w^^a-N ^^iwio )l/o :)_i_io»j )_L»»aa»
egressus sum ut docercm te, ct intelligeres.
n °i I )_iioi ^«) ^j :yj^ \ V)/o
Ab exordio orationis tuac egressus e.st .scr-

UX2J ^IoA. y%*.\ •> .^foKjil; yaJ^/;


mo; cgo autcm veni ut indirurcm tihi, <juiu

^l^<L-^ K_ii/ )_j'/o :)-A^Ik_3 rir desiderabilis es. Intelligc crgo sermo-
)j»^K^ ^l/ .Kj/ v^^;? ^^^^oi nem, ct animadccrte visionem : Septuagin-

10
^r
\^ t .)( '«.joJS«a/o ta hebdomades immorabuntur super po-

)K^'^ ^^^o ^.^ii. ^^^ yd /ilKj jjuluni tuum et supcr urbcm suiictam luam,

t ^ ,^v<\o ) •>o r. vNtvrx y^ 5 4


ut consummentiir praevaricationes. ct fi-

iiein accipiant pcccata, ut remittatur ini-

quitas, et adducatur iustitia quae cst ab


) « ^io )o)-J ^CLS-iiJ>al\o ) vi\\ ^-^;
iictcrno, ct compleantur visin et pnipJirtac,
15 ^\)jO .^-^JlVo^O OlO^ ) .i_iLjLj)CL\o
^ ^ ''
^
ct iisque ad Christum, Sanctum Saiicto-
^
)i^s.^Ooj cj I n °i v^ ^-^ :^joK_iilo
rum. Scito ergo ct intcllige. Ab exilu scr-

)i).^CLXo V^yJtiojJ O . I -IV^O yL301Vl.\ monis usque ad reacdificatiuncm Icrusalcm

\^f\. S ito )\it ):^aiLii ^ni^^o )..i^.y> et adventum Christi Regis, hebdomadcs scp-

^CL^iojJ ).L^o ^aSouo :_-.Uo ^J^ tem et hebdomades sexaginta duae; et rur-

20 VTi\n»\ 0(l.d_^v^«.^ siim aedi/icabit lerusalcm, et vicos et pla-


.) I
^J
teascius, usqiic ad fiiicm tcmporis. Et post
^?id ^-^J^
^«!&,.^JU _^?io
^ ) \r> S II )J^^.30

hcbdomades sexaginta duas occidetuiChris-


)K \\ nd : o»_X J^_*^o : ) .'., ./ n v
tus, ct non erit ci; et civitas sanctitatis dis-
:)i/; ) ^\ v: y^ ^ ^ ..ii )_fcjlo;
sipabitur rum rcge vcnturo. ct usquc ad fi-
)i-,-.^.\
)-^f^ )-^2.3d-^ )ii-i^d
ncm in vastationc, et usque ad fiiiciu brlli

25 « i Mo .;! suw; Jl\ n .* m°>; ) :^-0; sententiae desolationis. Et grave reddct foc-

^ )--^n ^ t )) y ^m\ )--DK_2:f dus multis hebdomada una et dimidio hcb-

)]^s...u^; ^'^s.^^o : ) \d 1 t id ^\ °io domadae, et abolebit kostiam ct sacrificia,

AJB] — 17 \ll .oq-o\. Kgd ,um Wrighl ^ot-iii. conieci e c. 880 . I. »;. _ 20 A wlo^So. — 22 .\ oji..

2G B iSCw
.

879 APHRAATIS 880

ct super e.rfrrnin aboniindtionis vastatio'

10. Consiilora aulem, carissiiuc. io^


et ^'^_3K_£d/o >« -^ £ -^ ^.
^;
iutcllige oratioucm quam protulit Da-
)oj .7 ^o ^)— L.ij v^j, )io^j^
nici . ct visioucm quae ci aperta cst.
. -^ ^- -> » wJS,a-^eL^ :ou^ vn t «^l/;
('.(iniplclis septuaginta annis desola-
d;o/o vl^''. ^a^io/, ot-a>a^w^ > « >> ^
tiouis lerusalem, oravil et conlcssus

est ainio ])rimo Darii; cumque dclicta


9 71

sua ct dclicta populi sui Israel confes- )I/ ^-»,"-^01 ^«^' m*./ ot->n .N >. ^ci .".o

sus esset. ad cuni accessit Gabricl,

orationum susceplor, ct ait ei : //( exor- n °> I >1qlX, 'J^\ 3« :oi-^ t—^/o
dio orationis tuac ecjressus est sermo'-.
10

Sermo autom ille qui in exordio oratio-


^-^ )K / 1 II ^Ck-^od; :o_Joi otio^,
nis eius egressus est, significabat cap-

tivitatem Babylone reversuram. Sed


\AJo, ^U-<! o.L;;i/ o^io .^«i^^

etiam cogitabat Daniel quid populo post


.ouliaLS )K_3 ^^ ) SfivV ^A^-^ uhJ

cius reditum eveniret. Idcirco dixit ei

Gabricl : Qiiia desiderabilis es, indicabo Jlf^, yo^ y^^i \Jl •Kj/ V^^;f 15
!7

tiiii quid populo fiet in fine dierum. //)-

tellif/e erf/o si-rninneni. ct aniinadcerte ri-


:)oj..:„B >«^;o^Ji/o j^A^KiLs ^
sioiieni. Septaaginta licbdomades iiiiino-
\ 1 >
rabuntur super /iopulum tuuni el siijjer

y-fc;Q-D; )JS.»i*,_D '^^o y >n \ ^%^


urbem sanctain tiiain. iit consummentiir

praevaricationes , ct finein hubcant pecca- )oi-^<^ ^v>.^>fr\o 1-30-^ vC\iiJ>a^ 20

ta, iit remittutur iniijuitas, et adducatur ) o;j Q-.K... VI \o jJo.^ . n ->n < \
iustitia quae est ab aeterno, et com- )-i-Ajo \oy^ ^\>v<"\o )-:m^J1 ^^;
pleantur visio et prophetae, et usiiiie ad
>^Uo •^—LaVo.d .Ji6,_o )
.' ,.* t v>\o
Christum Sunctum Sanctoruin. Scito errjo
)KJ^^..^o; ot-J-o-Subo ^-^ : "^^oK-JiJLo
et intellif/e : ab exitu sermonis usque ad

reaedificationem lerusalem et adventum

Christi Regis, hebdomades septcin ct hcl)- ^^j^olJLI ) -^^v^^ )


.'. / t v> )I)-^o
domudes se.cui/inta duac; et rursum ucdi- .flo ^JX-ii ) \o ^ >o ) N>>

ABJ — 1 //ll.aa4,, [liaai^v _ 17 .\ adcl. w= [^l-l- 26 A \la^^ |iNvi. _ 27 A (1111. ^Ho ^^..

I
Dan. IX. 20-27. — = Ib. ix, 23.
^» .

881 DEMONSTRATIO XIX. — ADVERSUS lUDAEOS 882

!> y
o<l<i-^.^ao ot^Looji v^^iojJ ) r -I lo prabit h-nisalfni , vicos et platcas eius,

usqae ad fiiiem temporis. Et post hchdo-

madcs duas occidetur Chris-


K-^o ,lo
scxafjiiifa

ti(s. et noii erit ci; ct civitas sanctitatis


^^^ a mJJL fcfo a\ )K *,\ no :oi—
)
dissijialiitiir riini rcfjc venturo, et finis

eius in vastatioiie, et usque ad finem belli


)JN,_a_^^iQ_3j ) •s f>? jIV-^wu^ )_^^_^ sententiae desolationis . Et grave reddet
))
•«•
«xff^ ) oJ^^f . .» \ lo . Jl •> ..;
foedus multis hebdomada una ct dimidio

: ) No •> » J.CT .>\ 3o t_^ ) NO 'l t hehdomadae , et aholebit hostiam et sa-

^^J>.o : )—JL_3VcL.0o )J^ .i -^; ''^w^_ix_i6 crificia, et siipcr e.rtrema aboniinationis

vastatio'
10 <.jii^ )ida4? )-aiD
11. Dixit igitur ei : Septuaginta hcb-

domades immorahuntur super populum

tuum et super urbem sanctam tuam. Sep-

x^^/ /\o S It OA, tuaginta hebdomades quadringentos et


«
V .,\
'T^\
nonaginta efficiunt annos, inde a tem-
^'^)^^; "^?! \^) \^ ^...11» ^aXIlIo
pore quo Daniel oravit, donec excidio
15 ^.^t-»/ oi^«d^ VL^io/ J^^f...^; ) v>f \6
suo ultimo lerusalem desolata est , ut
) \ -I >; :'i-^/o •) aJ^Jk-^ jJ oolo
non restituatur unquam. Dixit quoque :

.^e^OL^o)-^ ) 1 •> I; vkO^otJ > / \oi S


Post hehdomades septem, rursum aedifi-

)ip^ t^^ )J^^..^& JS>,n\{P ,_3; ^'^^^OO


cabit lerusalem. Postquam enim capti-

Jt«a3 - '>^''> -
^^ |J\-i^ . - '
•>
o.i »o vitas per Esdram reducta est, coeperunt-
20 •j^- - »' «..oicLffi)J^s-jL o v> m sjia-^MO que templum aedificare ; a diebus Cvri

OOl
v^ « 't >, \ C
v^ / o \ ^ -^ o et Darii posuerunt templi fundamenta,

et sub diebus Darii et Artaxerxis cete-


^ * * }/\'^ ^^ ''! -^ ^o .^ ^
rorumque regum Persidis, alj hosti-
-* -^ ^» ))o :)-^;Lcc;;.3 S-^y^l ) Ti\vio
bus prohibiti sunt, qui eos non sinebant
y_>Qj!./o .yOV\ » lo ^oi •M; yOoC^ OOOI
aedificare et complere. Sensum autem
2o OL^J^ "-^^ ) I ^ .)JiO^>^iO; Ol)_ioi
sermonis tibi detegam. Ita enim apud
)i-,_L^ j)ak J^>-«f : )—Uj V^y-^ Zachariani prdphetam scriptum est :

) '^ ^ «" oi . \\ . « ^v-ii ) \->i>o Vidi candelabruni, et septeni lurcrnas su-

AB] i A ov^ _ 13 A ailil. ^ow [^"o

' Dan. IX. 23-27.


883 APHRAATIS 884

per illud, ct ora scptena luccrnis\ vide-

licet quadraginta iiovem, quac sunt 'po/o y.^,\c> S » )\-viii vOOi^lSU/; \^%.io
.

liehdomades septem. Addilque in ea-

deni |irophetia : IIoc est rrrhiiin Ihnnini


;) i,i[n\.^ ))o Jl,.. .. 5 jJ
•'^ -^
-^T^j ^^o^
de Zorobabel : !\'on in excrcitii, ncifuc in

robore, sed in spiritu'-. Supra auteiu


w^op/j :\^l '^S^S. ^o .woVi y/ JJ/

:)jo( )K.»_3) <.«o(cLiD)KA V N« «^ .


"^ -^ -^ji^j
dixerat : Manus Zorobabel posiicnint fun- T

damenta domus istius, ct nuinus cius yooi^ '^.*iiv> . oiS, . vi\» v> V..010P/0

perficient eam^. Igitur dies universi, a »;• VI i mU/; ) wi '.


^.^ )K.^o_JI
tempore quo templi fundamenta posita
VtJ^^.ji/; ) \n^ \o )K..Jdi ^^.oicLcdJKa
sunt , donec perfectum est aedificium
. . ,.* Y t '««aIo . ."N-^»/ ji^^-<^; oti «'1 •> 10
templi, quadraginta novem anni sunt.
;> . \ •>> ^-^ ) \o in ) \ ^» ^^«^01
Habes septem hebdomades ex septua-
. .
.xJM^ ) \ 1»; ]l\ I v>» )o>_. ojoto
ginta; atque haec est visio candelabri

habentis lucernas septem, et ora qua- o(o tyOoiJiL^ad )-:)^Z,o ^ .\ -»/0

draginta novem ; et ecce verbum Domi- .^^^i^J ^ )^; )_i-^,


^
)-^J^^
^- -,

ni quod de Zorobabele factum est. Qua-


V" V^ 1,^

draginta ergo et novem anni sunt; et


)J\.<.-3, Oi » » t >; ^*\0 ^ > ) \ ^t ^^01
post septem illas hebdomades aedifica-

tionis templi sub diebus Zorobabel, ha-


)_3lN-.« > «t .ot ^ •>
"^f^f M_^0—iLd;
'^
-1 ^

bitabitur lerusalem hebdomades duas


: > / \Q slJl. ^_.Uo ^-^J^s-n VI \ t ^o/

et sexaginta, seu quadringentos triginta .^.*Y > ^ilo ^tsjLlo ]].^L>>J>il

et quatuor annos. Quare vero dixit su- > / \1 >; :po/ ""^oL^ ^oo ) i >n\<O 20

pra : Septuaginta hebdomades immorabun- ,f .. j'

tur supcr populuni liium ct super urbem


oooi J^s-^l^^ ^_2oo ; ^_Ji;a_o; )JS. *,\ n
sanctam tuam\ cum infra ponantur sep- -1 5 ^"

«001,
••I
iK_i.o )_!. ,^Jl v^ Oi^
tem et sexaginta duo ,
quorum summa
est sexaginta novem? At infra dixit :
J^J^^ ^^ )J/ ^J^ vOOt^ ••.).^.Jilo

^...'v^l'^
Post hebdomadem et dimidiuin hebdoma- )
|J>^
\o 1 > '^o
Jln \o ^ >; ^ )
^^

:t-^(
''1'
25

dis, abolcbit hostiam et sacrificia^. Ecce f—^ )oi .) iLj»Va_oo )J^ wk^; ^^iw^s.auJ

Ay<J
2« A
— I

"^.»o[
/< )ia»o [t-^a»-

^^- —

10. A
:i A oil.n.->i-i.

Uaiooo-
— 13 A ow«^,,t>3 a^oio- — 13 W oiii. ^^^iaiol ,ji>3'?/ ^c i
' Zach. IV, 2. - Ib. IV, 6. — ^ Ib. IV, ii. — * Dan. ix, 2i. ^ /&. IX,
885 DEMONSTRATIO XIX. ADVERSUS lUDAEOS. 886

hebdomadem unam de septuaginta, eani


"^ "^
,, ^ ^

y^\ voopi^o^ si * .".1/ l—Laoi .)£s.M^1 in qua cessavit liostia. Has autem re-

puta velut septuaginta annos illos per


000( L=>Ki; . « Y » > « \ -\ II . .\oi
quos Babvlone remanserunt, quiescentc

terra in captivitate sua omnibus diebus


5 ^-^; sm.^qi^I/ ^^.^TV) .OlL(Li;| OL^al
desolationis suae; et inde persuasum
)
.^. .- * >o )i/ )_i:^^JiJt ^^ }K^ habe Christum post hebdomades illas

sSl .) ; ^ lo )o>-^ ^\aji\ ^^^>.^<^J./o


venisse et occisum fuisse, ut impleantur

^t 1 v> t—3 «—^/ v^—3( oo_a-xJ> visio et prophetae '


. Illud etiam lacob pa-

)f6oa ^ )_i^ U^^ ^? :)?^oUX ter noster praedixit,

yon recedet sceptriim


ludae benedicens

luda
:

10 ) 'sof \ ..«otc^^f JS..<bja ^^ )_Lo^_kMo ile rt legi.sla-

tor ile pedibus eius, donec reniat cuius


.)J.n "i \ >o .^ oi \ 1m ^-^ )i)—<;
is

est regnum-. Itaque persuasum habe,

carissime, et intellige hebdomades fi-

) . ^ lo jo).^ a.N^s.Do ).-^dJLii vooi^


nem habuisse, visiones et prophetas
)oi; :)t6oi^ ^—^ )lo T\>ff K-jQ_fiQ-So defecisse, et regnum a luda avulsum

15 ^^k-a-s ot-ba-^ iPsi/o ^)0Li^>6/ J^^.2 fuisse. Ecce namque desolata est leru-

'^ .j' nrt ^./ >•«•


I ^. ^ootA ojiJ^o i^joi^ salem, dispersus est inter omnes gentes

V^ ^,6 : populus eius, et sedent filii Israel abs-


)_^fJb.6 :) .\ ^, ) ^; jj;

que sacrificio et absque altari et donec


\sJLij)X\o J^'^ )JS> n .''nr>4; l^jg^a..^
;

sententia compleatur, lerusalem depo-


OVi—M ) >0t ^ . jJ 2^ u ^^w^ VL\_lli6/
pulata iacet in vastitate. Vinea direpta
20 o) ;• 'VI tin ^_lVio ) :»6'^_;^ oi\, JL^o/o
cst et protulit spinas''; utrumque vitis

oi-^^-Lflo >&.^;i :)|a_i ^So/ ^jLa.^; rainuni consumpsit ignis'; diruta est

saepes vineae, turris complanata, et tor-

ou» JkJ^o J>.^Axd/ )


g"^'^ :o(ii«i^^ cular eversum. Argentum reprobatum

^)e;L»|6)A ock o^J^ .) .\ «g ,..\


est% nullumque usum habebit. Conscri-

ptus est ad lerusalem libellus repudii*.


25
•:• ) 1 n -^n t ;
)-:d^..3

) ^ . cN^ .\ ^ )-j6, ^ .M >;>


12. Porro brevem hanc institutionem
f_3 ) ^'^ ^oa.3i; ^_>/ ^^ J^J^; ad te scripsi, carissime, ut defensio-

AB] — \ B w.3»3. — -. II \^o- — III. .\ iS/o _ II .\ Iwo _ 17 « Ua,.

' Dan. IX, 2'j. — - Gen. xlix, 10. — 3 is. y^ o, 5. — « Ezecli. XV, i. — "•
Icr. vi, 30. — « Ib. iii, 8.
887 APHRAATIS 888

nem possis exhibere quando respondere


oportcbit, et aiuliontium mentes coii-

firmes, nc scditiosis illoniin argumiMi-


yO-IOI .) L,*^li.V> yOOt m »"'=V\ )__^)j^
tis obscquantur. Illi vcro suasionem
^^i_^^ :^/\ -^nv^ ^ )
m.'o> v-v^
non recipient, nam couvincit eos Scri-
yO N VI * t jJ; )--:^K_3 vO—i/ >> ^ >.;
^
ptura ncque audirc nec probare Deum
omnium misereri. Adversus eos enim JoC^^CL^tJ .>l\i ^^; yom /°i^too
di.\it : Popuhis i.stc labiis nie honorat, )_JO| )-^i^; ;vOOi. ..-^-N V^^i^/
corde autetn suo longe est a nie' . lcre- o< ^\ ->o :uk^ y n i. v> 6o( odo-SLm^
miac autem dicebant : Scrmonem qucm loi^ « «t v> / ) —^jjlo ..,.. I v> >f>.«1.o

locutus es ail )>i)s in nomine Domini non ,

audiemus ex te'.
•>y^ . I /\vMi )j
i'-i. l)e liis Danielis visionibus, ca-

rissime, quantum adsecutus sum tibi sm^»>^, ^^1^)^99 |o>£ ^^0( ^*^.^

scripsi. Verumtamen noveris, post-


^V-=> -^-^ J^J^ ^»;/; yiy-^ y-A
quam aperuit Gabriel Danieli quae cs-
oi_^ >n \ oi» \\is^<t >^I-^ J^^_*ooi -_.^
sent populo ventura, tunc, anno tertio
^^oi ouxixX <A»-^^; )_:« ^^)!i,-a^ i5
Cyri, verbum revelatum esse Danieli, et
vjC^i^l/ )_iC^J^ «AJQ-D; J^^ J^JlJl^
verbum verum dicit; et tnagno conatu

intelligebat visionem''. Dicit adhuc : //(


)_^^J^^ Wiv*; po/o^) ."ifA, oik

luctu comedi tribus hebdomadibus die- ,\^yj:^ )ooi ^_J_:iJ^oi \J:\ ji . .'I^

rum. Panem desiderabilem non comedi, )JLAi jI -.) •> o^-I J^^ooi; :V-io7o

et caro et vinum non introierunt in os


JI )J^^^t; ) v> ..\o : . .*v>al; )
vA:;> 20

ineum\ Auimadverte anno tertio Ci/ri


''^k—iiw J) )'^—2c .,^0 )t—CQ :3o :J^v_^ws/
vidisse Danielcm visioucm illam , dic
vJ).;a_3; JS«\i J^ I \ •>; v^>_^0 .wb^MoS^
vif/esima et quurta mensis primi'. qui
)--:Lij/ ^^oa*^ )-JO| ^o^-J"^)^; ))-«
est nisan, anno secundo postquam vo-
cem ille transmiserat in regnum suum ,
m-.u OOI9; ) « v>, n )_^v»»-d . V^ m\o

ut in lerusalem captivitas revertere- jLs v-i-^/


V Jl_A ^lVi. )J^^ 25

tur*''; anno autem primo Darii, illii \^ / «s > ^o_3oil; >—•/ oila_aL^^_^eL-3

A«] _2 A u^LL, (^Wl.,. _ « laiCM


:i [)_se;iS.. _ //;. B ,j5oi«».°i-<. _ Ib. A ti»^» ^wrn.^W _6 .\ Wc
M.at6o _ tlA^;,j:oaA _ U ^ [ov /* . _ /&. A aJd. ^U-^-^ofc.,. — 20 B peo.,.

' Is. xxi.\ , 13. MatUi. XV, 8. ler. XLiv, lu. — 3 Daii. x, 1. — » Ib. x, 2, 3. Ib. X, 1,4. — "Esdr. i, 1.
«

889 DEMONSTRATIO XIX. ADVERSUS lUDAEOS. 890

Assueri , oravit in conspectu Dei ,


pe-

ractis septuaginta annis, ut comple-

rentur sermones leremiae. Et sicut res


^cLscL^to vCNq.»'^ , -^
''
« . / \1
declarat, unus fuit annus regni Darii
:)lai, )_:^;aio; ^,lio ^/o .)-.-Lio»/;
Medi; nam cum occidisset Baltassar
>lin t;;; Otlo •l\ V>; )K_l_it ^ )^_m et pro eo regnasset, non diu regnum

suum administravlt, sed accepit eum


»> v> » '^ / \ n ;^o °>\ y\ v>/
.. Cyrus Persa. Quare autem primo Da-

.) » m\ °> vJiiauS ot\. *> no otio \ vi •> •> rius reguum suscepit? Profecto, sicut

nobis videtur, ut adimpleretur visio


"^^f) vJia-^); ) ."V), f> )-i-3j ) ivi\o
quam Daniel
10
^ )_ij-:.K^; y^l jJ/ ••.)lo'>\v>^
cst, dicens ei
Baltassaro interpretatus

: Haec est interpretatio

sermonis lectioqiie scripturae : Mane,


:oiS. V^^/ »_D ;j .'
^\ ^\ ^i-^f Tliecel , Phares. Mane : numeravit Dcus

:)-3£o; o< y '•y no )^^^00; oi^.i.3 ojoi; regnum tuum, et tradidit illud. Tltccel :

oM-bo : ) 1 VI . . / foyao ^'^>uol ) T v> appensus es in statera, et inuentus es

minus habcns. Phares divisum est


15 ^"^^! .0>-2k 2^ /o ^io •>\V|\ )o^ :

recjnum tuuni, et datum est Medo et Per-


Jk. ,.,.. oK-»i/o ))S> fn V) •> K-j/ ^wLol
'

sae'. Ideo obtinuit primo Darius re-

gnum, ut visio compleretur; post


^'^w^OO . ySDy°\ \6 ^f V)\ ^ )-jL^Oi^O
eum autem accepit illud Cyrus Persa,
|lft>Ovv^ ^ yoi^y^ ^-^ ^o^v; ^euA )_ioi in plenitudine septuaginta annorum,

20 oi;N_3 ^_^o : )o; .2 VL^K_iuJ; y—»l quando oravit Daniel, ut captivitas per

^ v\ot\ istum reduceretur. Sic enim de eo


.
-^>- « )_.la>V3 oi^aD oi\ -yo
Isaias prophetaverat : Iste aedificahit
^oaoil; '^)—^; v^j; )—L^ji^ ^ £'i%
civitatem meam, et captivitatem meam
^oL^ ^^i./? ^/ :otf^)-=> )K-LiA
">
dimittet'. Et ipse Cyrus ait : Reijnum
r^- -^^«-^ ...Kl'^ ) r •> I OOI; :) il^Jk/
terrae dedit nobis Deus, et praecepit mihi

25 JJla-a-^s^; :t-^/ ^fO—D ooio . >, > i


ut aedificarcm ei domum in Icrusalem

)JL»/; v^ ^O )& ^ ssoil )i;/; quae est in ludaea". Vide itaque Da-

AB] — 1 A >5i*.;M- — S B uw. _ 9 /i um. Ii;. . \xst. _ U II bULJo [li-so. _ IG A Ittauaa. _


/ft. B |^Sa-v33. _ 18 A om. uoi, — 2« A >i>. [^-

I);in. V, 25-28. — ^ Is. xi.v, 1.3. 3 Esdr. I, 2.


891 AIMIUAATIS DEMONSTRATIO XIX. — ADVKRSUS lUDAKOS. 892

niolem postquani oi-avit iciuniuin ideo

servassc, ut lorusalem septuaginla oiLa^j jfcs-^ . n^

hebdomadibus habitaretur; postea au-


^_-Li.a^ ^ \->*;^^^J );oi^^
.

tem, vastata est. et iu desolatione per-

manebit in aeternum, donec sententia

compleatnr.
.)K n /<Tn4; )i;a^eL,^

Kxplicit Doiuonstratio adversus lu- •:• p;ooU' "^ ^^\. )K^a^l K^i^y^

daeos.

AK] — 7 .\/* mii. |^>a-l.- — Ib. A adil. ajos^.vsi^ ^ ow >a^<. ^V-»N ^ [UVoow-

I
.

^Liim^f Ukiifod "^^ IkicwL


DEMOXSTRATIO XX

DE SUSTENTATIONE EGENORUM

1. Magnum et laudabile est donum


illud, si inveniatur in homine prudenti,

^ 9

jjj .-oio^^/;
5
Jbai^ ^ ) n /Ym\
r-

ut indigentibus de labore

rum largiatur, non vero de rapina


manuum sua-

alie-
:
I « ^ 1 ^ jo^ V^/; y^l :|Jt— /; )i>-i
norum, sicuti dixit Deus per prophe-
5 • ) ^V j^ ^^ o .. «i/ ^^N^^di^ y^ );0(;
tam : Haec requies mea : reficite lassos;

V-^/ ooio .'>«>^al; ^^; Jl /^» ojoio


atque haec est semita cius qui ohriedit^

jj a ql^ )—^o^ o—ioi; :) «' ^ i 6oi Iterum dicit propheta : Hoc est ieiunium

y ^ .. \ )j-^i »_o :)&;>a_-i;f acceptum quod diligit Deus : si frer/eris

-y ^ -^\ ^i ) .-im->jo :)-{ °> t\ panem tuum esurienti, et peregrinos in-

10 Jjo m '>lo \
duxeris in dumum tuam ; cum videris
: w.oto . )-.l^-.^'t Jj-^i- t-^
nudum operueris eum, et (ilium carnis

tuac non despexeris- . Et qui haec egerit


^-_/o jo«; ) m .;'^ ^_./ )oo( . « \oi
erit velut paradisus exsultans, et sicut
:..^a^ ^)-«. .v^ jJ; )-L ^;:
) \o •> v>
fons aquarum cuius iindac non deficient^;

vJlXjsJ^Ooo 0(Iq_o^;ji wO(oV>t n )-^j/o ct praeibit ante eum iustitia eius, et in

15 '^^.^po; oi,'n*.) ^)
f/loria Domini coUifjetur''

^-;^/; )_J; ) .-^ I )_l'6^o 2. Moyses etiam, propheta magnus

) « •-• ->^
)— I n m V) ^s_i. , f> °»o ?o(; Israel, monet atque praecipit de paupe-

.KB] — 10 A .So-

<
Is. XXVIII, 12. — 2 /6. LViii, 6, 7. — « /6. Lviii, 11. — ' /6. i.vm, 8.
?

895 APHRAATIS 896

ril)us, o<iTnis. liospitlbiis, ndvcnis, pe-

regrinis, pupillis viduabusque : Quando

messueris segetem tuam, non absolvetis


V«^
-^ .iiJ l.
r-r* N^J ?j— )-^?
agros vestros ; nec si oblitus fuevis manipu-
)_auD \S^l »_D jl_3/o :^a-DK\ n U
lum, reverteris ut tollas illiim ; sed paupe-
)
f 4 .v> N^ \ jil ;rn / ^ (t>l ^a.aoiL
nini. adrcndnini, piipiUonini et viduaruni

erit. Menicntii qiiod ct tii itn fiicris in Ae- )lL:L^viio )_^K_£Ao )Va_-L^o
gypto'. Et addit : Cum rindemiabis vi- K-^o( ) Looi JLj/ ^/9 V-^U/o .joouJ

ncani tuani, non colliges racemos post tc;

nec cum excuties olivas tuas, investiga-


^/o ;^>ts m •> \S.Si jJ y v>^ ^ K_j/
a tergo scd crit advcnis
bcris tiio,

qui siint in niedio tui'. Cuni auteni haec


ct egenis
^i yLj) ^_./ >^ ^ .-,; \-Jo i 10

) «'^iih vrV.o )VaX^ )ooiJ jJ/ ;^iK m •>

feceris , benedicet tibi Dominus Deus tuus,

quociinique nianiis tiias extenderis^; et


^A,2^oi ^^ —3^; iy )—ioo . vto ^ ^?
comedes vetustissirna vetcruni, et vetera «^Oia^; ^3l_3 ^O^ ) iy >0 y^^V ^ I

prae noris proiicietis\ Et iterum

Ecce introducam vos in terram bonam


ait eis

et
:
uaKij )_aiM ^^)lo t^-i-p/ M
. vO-a^i )l,_Ji ^f-o 1^^ ) n *,lSo 15

pinguem, fluentem lac et nicl, tcrram


)_j/ '^. \ >o )o); ;v00t-^ i—^/ ooio
ciiiiis lapides fcrnini sunl, cl de cuius

montiljus acs exscindes'; tcrrani in qua


)^;v^% )i.i^v.j;o )L^ )^;j ^^
oculi Domini sunt a principio anni usqiie
^V-S oU13)-i; )-^»/ :)-^!0 ) ^Nr.

ad finem eius^; terrani ubi absque ulla )_^;/ :)_LJLj ^o^i oi-Vo^ ^o
penuria comcdcs panem''. Et quamvis OUJl> ^O OI_3 JOI^ ) 'V-V*; ^OJL.^^.; 20

bona et pinguis terra illa luerit , non ;)K 1 M •


oii", M-A ) ^^0 •
)K I »>•

deerit egenus e medio eius". Rursus etiam "•9 !? n y


c^-Ji ^a-3)i )io I T m vT •>
jj; )_^)/
monuit eos et dixit : Se.r annis seminabis
) I ..IVlllO ) 2l^ )—LsoI f_3 . ) VT .,.\
terrani tiiani, et colligcs fructus cius. An-
no auleiii .scpliino arabis cani cl dcseres
.oio^ ^ ) i-SmV) t-ict^ JJ :>-oi )_i.»/

illani, ut comedant ex ea pauperes qui 1^^; ;yOO|.^ V-^/o vO_i/ ,


«^g» ooiO 25

sunt in nicdio tui; cf qiiod rcliqiniin fiie- :o|liC^^Li^ ^oio—io yJ^hl >&>oiji . /tJi

A«J 2 A a<ki. 0»:^. 1;^»;. — 1 A VSil A om. n<u,^o- II) A f^a^s- 13 A lotSs.

14 A ^j*/. _ 16 II 0111. ,,poJ^ \-xl ool-o- — 23 A atlcl. xCi [^*i-

' Deut. XXIV, 19-22. Luv. xix, 11; xxiii, 22. — - Deut. xxiv, 21, 20. — ^ Ih. xxiv, 19. — 1 Lev.
XXVI, 10. — •>
Deut. VIII, 7-9. — li
Ib. xi, 12. — ? Ib. viii, 9. — s /j. xv, 11.
897 DEMONSTRATIO XX. - DE SUSTENTATIOXE EGEXORUM. 898

rit edant bestiae agri'. Haec etiam di.xit

:^a-^3; ) i •> m vi o» i v> yO N •>) lo eis : Anno septimo non putabitis palmites

eiiis, et qiiod sponte nascitur non


)_i-33lo J*^; |la-.. ^ ^Q-jJl J St\.lo
colli-

1
' ' ' r y
^
rjetis; sed pauperum crit-. Quoniam au-
JK^N / '>» JKxJLs oi_3; :vOO^ V-^/
tem eorum noverat pertinaciam, ait
5 )K-3 JJo Ot—•N-Jk Su-t. yQ_Su.^^_ol )l
illis : Quod si dixeritis : Quid comedemus
.Joot-J \ i ^ n\ >n\ Jl/ ;yO ^ n \1 anno septimo, si non severimus, nec fru-
•^^/ \ i » •> yOO«i»_i Vk^; ^^s_|opOo yes collecjerimus? Yobis, inquity bene-

'^Q-sJ_j J
I >o; :yoV_ioJi y/o .yooi^ dictiones mittam anno sexto, et faciet

yi .^n;/ ^; )K . < / -. > \L li ^ fructuiH trium annorum, videlicet sexti,

septimi et octavi
10 / -..^jLjL^ ^i .\ V. ..
^ ; et comedetis de frugi-

,i !^ ^ ) .4 4 ^ ^yi ./ . bus [anm] sexti usQue ad annum nonu)ii^.

:\Laa^i;o \i^\ .-
-.ifo \L.L,h^; :^.ii* tsii; )nx^ ^-^do ))LjLk_»
)J^ . \ .
^ »1 )^ 1 t \ ). V>^-^, )J^J^v_^J^^; OcJ^sJ^Jw!^^ ^_iO yO \ "^^io

)i_^/; :vQ-i/ ioij ^ JI t


.. j^o 3. At accuratius eos mouuit : Merces

15 mercenarii apud te non pernoctahit^ Sed .

)4^ii ^.Ai. y;^ ^; oi^J o«L 03I eadem die da illi mercedem suam, ne
A 9 >

,_3; ""^.-^OO .)ot_^^ y «\\ )oO(Jo clamet contra te ad Deum, et sit super te

0«D(_S _yl<L\ )v_-L^/; In


peccatum'. Nam si merces mercenarii
\\^^ •, I

pernoctet apud te , eademque nocte ani-


:^ f V> ^ > °. I oti. "^J^sjlI ). ..N^A
ma tua abs te auferatur, pauper mer-
20 /i-o-^? ^li^-^)—=» ,>°^^^ ) I T m vo
cede sua fraudabitur quae apud te est,

6oi o/ ;o).iL°>J ^S. ^c^vJi/ >..*oici^/ ^'^J»;


pro qua seipsum tibi tradidit; vel si mo-
^JJ^-IlJ ^ oi^jj J_J^L l.Q_ia_i riatur iste, mercedis eius exactorem hic

^JUL; ^i yk non invenies cui retriljuas.

^«!S^ OCL '^^I/ y^o\ J( O^io 4. Sed David etiam de pauperibus et

25 :JJ^So)oV/o J_ioJisj;o ).»_•.•. -^o J


r ^rhV) egenis, pupillisque et viduabus curam

^/ o<\4 ^)
J
vo. ;• n ya-J-a\o suscepit, et praefectos super omnem Is-

AB] —2 II oio^i 10 U lCCJi^ — 12 A ICs^S^l 13 A leciiii 19 A 0»^. ^C^t ^ _


23 B "^u

1
Ex. XXIII, 10, 11. — - Lev. XXV, 4-6. - 3 /&. xxv, 20-22. '/6. XIX, 13. — 6 Deut. XXIV, 15.

r.KTR. sYll. — r. I. T. L
, —

899 APHRAATIS 900

rael constitiiit. (lui paiiperes alereut tit- .y I •^m VI >, y. im iv3l:>oo ^Li^; vooou)

que sustentartMit. Psallens auteni ct oo(I oiot^/ yoy-a ...->* >fto V^po f^O
lautlans coram Deo suo beatos praedi- ,

cavit cos qui nutriuut pauperes. Ait


m v{') ?) L^ « vi\ ^0.30.-^«
cnini : Beatus (fui prospicit super ege-
j^V^ ^Q-.i:^CSJlJ l^-iu^; )^oJ:.3; .^

num: quia in ilie calamitatis liberabit


oi^ o|..^o v..o(o_..^o ^a^V^^-* Mv^oo
euni Dominus. Dominus servabit cum ct

vicificabit eum, et beatum faciet eum in : >^oio 'i -^iX \ ^\ ,...010 /v>\ % I )lo )^i)^

terra, cl non tradet illum inimicis eius, ) lo'^ ""^Cs. ^o « ^-Vi rn i )_io(ia.a.3o

et in morbo fulciet cuni super lectum


7 9

po/ ooio
^
:)if^/ \i'y-i^y^ .^oicLa^-Sf

doloris eius'. VA rnrsus in alio psalnio


\it>-^ oil.aL<i^;)o : ) > « ^ N 001..0 tv^» 10

dixit Dispersit, dedit pauperibus, et ius-


:

ooi ^M :o ^K_3 oolo .ya. \ v \


titia eius manet in saeculum'-. Scriptum
oolo .3ja—^ jou^jJ ) ' ^ ^ ^^^ N.
est ctiam : Qui dat paupcri, Deo focne-

ratur\ Dixit adhuc : Fac eleemosynam


; ))^ N.^ yn.i eoo :)J^;j »o,; :V-^/

et repone the.wurum; melior enim erit tibi oolo .^.•.•.00 ^^^3 ^^ ^^ )—^^ "^^

cunctis tliesauris\ Et iterum scriptum oou^; )_:m ^_^ jou^jJ 001 :o_^J^s_3 i,'>

est : Da Deo ex his quae dederit tibi' . Et ^ n t ) o / I fp ^-^; «^>_mo .^-^

animadverte quomodo ille qui iusti-

ficat, ab egeuo dignetur accipere, ut

egestas sua ab egentibus expleatur,


) n »ien v^o^; ..«oio^)_3 V^-^ iooi
dum vivunt. Poterat ipse prorsus pau-

per non csse; vcrum ita egit, ut ab co


)ooi , — 3L_:i. );oi; )_io JJ/ :)ooi_J jJ 20

merces pauperum, quae per hos de- t.J-3; otloA ^-20 ) n.*'i'ff>; vOO(l;a^)i

fraudata fuerat, a divite erogaretur OOU^ IC-^J^^ ioOI )>.^^^1^S-^ ww^OI


inopi, qui ubi acceperit, Domino utrius- |;o_^ o_m_i; )_^o :) 1 •> m vi \
que gratias aget.
•:• voot.^'U; )po-^ )nfnv>

5. Et Dominus lesus, manifestatio- )^. ^n ..i ^;o/ f_3 -^n > l yt—^OO 2.1

nem exhibens iudicii diei novissimi, se-

AB] _ I B iiulicante.i ^, f^|. _ //). A ^.nn>rq vp. _ 2 K iliirens p,se f;..»!.». — li B .^w-v

' Ps. -XLl (.tL), 2-4. — 2 Ps. CXII (CXI), 9. — 3 pi-ov. XXVIII, 27, et XIX, 17. 1 Tob. XII, 8. —
^ 10. IV, 7. Cf. Prov. iii, 9.
;

001 DEMONSTRATIO XX DE SUSTENTATIONE EGENORUM. 902

jl^^:)ClI
^ paratis et statutis [hominibus] a dextra

et a sinistra sua, benignitatem iustis

exhibuit, eosque vocavit benedictos Pa-

tris sui, qui regnum cius possidebunt,

quia pauperes sustentaverunt. Ait enim


5 )lo Ti\ >o oiv^ :v*_3|; ^o T ty > oi
his qui a dextris eius erant : Venite, he-

r^^j-bol^ ^ V oJ^oi^o K jua.3i


nedicti Patris mei; possidete paratuni vobis

regnum al) initio. Esurivi enim, et dedis-


s^iC^^o ;>. I loJ^ .* nt/o J^oot )oi,'o
tis mihi manducare; sitivi, etpotastis me,

K^ooi «'irTo/o •-- iAN.« -^N.^/^ J^^ooi nudus eram,


) 1
et vestiistis me; hospes eram;
10 J^s.<k^ :s^uj6lp.JBo loipl/o :y^oh.jd£o et collegistis me; infirmus fui, et visi-

^..»^^01 .^io^ yoJ^l/o J^ooi Y^.Jsa\ tastis me; in carcere eram, et venistis ad
me. Tunc iusti illi, significationem verbi
oiJ^v..!^^.:»o; jJL^ (^-a'!/ jJ ) " ^-';'jl vOJoi
Domini non intelligentes, responderunt

et dixerunt ei : Quando te vidimus, Do-


*-.)_L3oi ^^ yfJ^L^ ji.on . im J;oi.3
Vp^ mine, in hac inopia, et ita egimus tecum?
lo ^.iw^ voJLfJ:!^;
^f^! -v^*^ 'r^( ^f*<^
Et dixit illis : Quidquid fecistis uni ex
wJb^, OOI v^ \-Ciyf>\ vX^/ ,^OI x^ liis fratril)us meis pusillis, mihimet fecis-

^^; va_ioi ia-^ v^> i_3i/o .yoi, ^ N tis. Conversus autem ad eos qui a si-

.«j,V) >cLa^ o^j :yooC^ 't^/o oi^«.^cLfiD nistris erant, ait eis : Discedite a me,

) » .->\ )f-ito.f -<^ )laj\ )-^JA maledicti, in ignem ilhun, qui paratus

est maligno et angelis eius; talia enim


20 yoit^ jl ^^oi; ^'^«^^ : ..«oidajl:»^©

milii non fecistis. Tunc ei responderunt

^T- 7 9 ft^l V ^t ^ ct ipsi qui a sinistris erant, diccntes :

y t .j « vV^ mJn.^/; :ops oV^(o oi^


^''11 »"1')
Quandonam te, Domine, vidimus in uno
',_bo(
!>•
)
••.
y
9
1 t VI > )Jo y^\0|
N. '
^O ),_,.,...s
s'

ex illis, et tihi non ministravimus? Ait


) f> i\ta y^oC^ yoit^^ )i; ooi :vOO^ Quod non
25 ) n *:()o .yol, \ \ ..i^\. «; ^ Jl_3/
eis :

nec mihi fecistis'


fecistis illis

. Fa iusti
pauperibus,

qui Christo

q\j/ )
t^ / Y <r< -^ ),..'. .t »Vl\ aA.^OJ in egenis servierunt, introierunt in vi-

);i_j\ Q^j/ )]iIo :j>QL^f )J ..\ tam aeternam; impii autem in ignem et

AB] —uA ol.;^o- — 13 A |»ov3 ^^- -^-«i .,^;.y>. Ki .\ no.i.l |lo".oi. — l8.\oni. 19 A ^.iiii..

'
.Mullli. .v.w, 3i-'i5. Cf. I'riiof. § 11.
.

903 APllRAATIS 904

tenebras abieruiit, quoiiiam Christum in

pauperibus nou aluerunt

G. Iterum in alia demonstrationc lo- "^^ )J^^— 1^


)i.r— / t-io/ oolo
cutus est de divite qui spem reposue-

rat in possessionibus suis, et fruges -^


!> 9 9 9 P'

t_bo/o )1) V.^m )JSJb>J^Li> Oi_i>/ ^i 5


multas de terra sua collcgerat , et dixit
)l)_i^^ )K_L^;)ojk )ojj ;oi i °>ii\
animae suae : Ecce inulta hona tihi rc-

condita in anno.s plurinws. Aninia mea,


w>.>q>i :)i)'«.x«> )-« 1* \ wk3L^ ^\,^^^cL>.

reqttiesce, comede et perfruere. Dixit au- O^ t-^/ .^« V> «1 '>l/o ^^Od/o \j>,M^lll

tcm illi 1)l'Us : Stulte, ecce hac nocte yj^ )-..\\ )J4^ \it -.^jLL ij :)&
p- 9 9
aninunn tiiani rcpctcnt a tc, qiiae aiitcni
K«a-:^j )o^ )Joj :^1^ o6> ^.i^>^i 10

parasti crinit? Et post haec dixit


ciiiiis

^
:

)JL33|; :po/ ^?J^-3 ^OO --.JOOP ^^iQ3>


Sic cst qui tliesaurus sihi recundit, et non 9 9 9 -n -^

•^V^JSOw )l )o|S.).30 )]^Oa.<ilfiD OiS, ^)^;


est in Deo dices'.

7. Aliud etiam nobis ostendit exem- )U)^ )i»—/ )J^Ci--i .ia^ o^lo
plum qui bonis suis
in divite illo,
^ "^" j^ )oO|<3 0|K_^^^_3 VI (f> >!/»
oblectabatur, et fuit finis eius in inferno.
^o> )ooi )-.Mm )!•><« >oo : x>.a^Ji.a 15

Pauper autem iacehat ad ianuam eius,


jl N« '; v^ T r.K-aoo )ooi o)_k> 0|-:yU
appetens et desiderans implere ventrem
, N" )oot ^_a-J; ^l.io _.io oi—flOV-3
siiiini dc his qiiae cadchant ile mensa di-

jlJ/ )I; :t-io/o .)'^KJ^ ooi; Oijo^-S


vitis illius'-.

Et ibideni ait
Dicitque

:
:

Canes veniehant
yemo

Porro dives qui bonis


illi

et
dahat.

linge- ) ^\d; :^I V^7'o -oi:^ I^ ^


hant iilcera eius^. )'^J^ ....oiqJLAii . ,/•> ..\o OOOI ^—>i.\ 20

delectabatur est populus qui man-


ille
ooi .^oJ^/ )J^>-aL^<-5 ^ ff) ->!/; t-^i^
ducavit, et impimjuatus est, et recalcitra-
) ^ \p >^<JK_io ^-Jai-ao ^^«^/; )- v> N
vil, etohlitus estDominum'', ot maledixit ^ 9 ^
:o.^Ji^; y^\ )o^\)J vi-*jo ) V, v>\
Deo, sicut scriptum est : Lociiti sunt

filii Israel contra Deum et Moijsem'' ser-


^^o )<^ ^i. ^t^/ uO^ opo/;

mones indecoros. Et vocavit eos Moyses ^^/ J^-j-so -vUai i; jLiS )-_^4io «
divites, diccns contra eos : Quis est pn- /; :yOO|J^ po/ )_Aaio )v-JS>.s^

AB] — 1 A l3o».^0' — 16 A 0.^.0- — «8 A v.wo»o^3. _ 2j A uj3,o- 27 U 1^^0=1

1 Liic. XII, 1G-2I. — - /6. XVI, 19, 21, el XV, IG. — :'/ft. xvi, 21. — ! Deiit. xxxii, 15. — -'•
Num.
XXI, 5.
005 DEMOXSTRATIO XX. — DE SUSTEXTATIONE EGENORUM. 906

pulux ad qucm Deus suus (ippropinquat

) n Vf) ) tpo v<' I oi^ i^/;o vfi^/ sicut Donriuus Deus noster, et hahent

leges iustas et iudicia rccta'? Et rursus


|oj; tyoo^ V-^/ ooio ••.jjL^Vl I I V;o
dixit eis : Ecce iiigrediemini in terram

5 ^ v-^ ^)^,/ ^..AJ^ :oik ^KjJ


Cliananaeorum,

Iniiliilis domos
et hereditabitis

(juus non uedificastis,


cam. hi-

ct

vineas et oleas quas non plantastis, et

I; )^^^ ).Ji.^'^o vo)^p a. cisternas excavatas quas non fodistis,

. / \ •> fno v°^^/ t /N^^/o tvolv-si-M et comedetis, ct saturaliimini, et deliciis

») t; >n\ voKj/ . .\^o •. /«^ la^ v^ aliundaliitis, et Dominum olilivisceinini'-.

10 yoot-^ *>^9i—^! )^)


— '«'
.X "> )K S ^<-5o
Bonis enim plurimis quae clcdit eis

locupletati sunt.
•:'Ooo( o)fio>

oiJ:a ^^ )^ )_^;f 1 ?^ mv>o 8. Pauper autem qui ad ianuam eius


)ooi o)_Io .^^*f>_3;' )lr> Vi; ^oio)^^/ iacebat figura est Salvatoris nostri. Cu-
'"^^JSOJo li\A yonn^ft ojaj; V^Li;.K.^ piebat siquidem et desiderabat fructus

^J^/ Vi\ ex eis percipere, quos illi qui miserat


15 V^/;o .oj^ *^^?>-' ilo ; otJ j, i>

eum referret cf ncmo dcdit ei. Cumque


• -^ i - -<^ » . .*n ..\o ooo( _*i/ )
•^N;>\.
;

ait : Cancs veniebant et lincjebant rulncra


voj/ ) v>vi\ oooi ^I/; V^^ ) -^N^
cius; canes qui veniebant, gentes sunt
Of»-^a :^_OOVd; 0(JiOOO_li . / "^ ..\V>;
quae lambunt ulcera Salvatoris nostri,
.yOO) ,'.•
J «\ '''^0> / vs . tr\n *\ r. «.
quando Corpus eius tollunt ponuntque
20 yoo»JL3Lj lliJi; vQJ / ) -^N^i V-^ vajoi coram oculis suis. Hi sunt canes avidi

. .. ^>n\ jJ vB/o w ^/v^n/^^N.


^^^ )Jo appetitus, nescientes saturari. ncc vulcntes

^\; ^ .^.^'^>^ ltilrare'\ At enim vide canes illos qui


) . \o»; ^^^ iij
ulcera pauperis istius lingebant, avidos
jj j
i4.v%>^ ooi; w.o(oi ..ot\ > ."•^ ..\vi;
non fuisse, nam si tales exstitissent,
:oooi )
j*
V» ix^/; ^^s^s.bo :) T \-^ oooi
divitis mensam, non autem lambenda
25 jlo oooi ,^^A^^^(J^ )^iJ^; oiJoJ^^ilA
vulnera concupiissent. De illis autem
V-^/ vooi-r.^00 .) I r.o » fi m .'. \vi\ propheta dixit : Canes sunt qwirum avi-

^ ve«*^ i^? V^/ ^^! =^^ tlu csl aninia, ct ncsciunt salurari\ Et

H\^^L }uto l^^i t^aj^j- 17 A oiM. oow t^l.N- — 2:i .i woioiilo»- — 2.'> .\ ,<o\oio&&^-

1 Deilt. !V, 7. — •-'


II). VI, 10-13. — ' Is. LVI, 11, 10. * /ft.
. ;

!)07 APHRAATIS 908

Daviil ait : ljitva})\int siciil cancs, et cir-

cuibiint civilatcni'

9. Sub fiiii' aulcm historiae dixit :

K^iioo jooi; :).A^fcs3j otiv-JLs V^/o


FacUim cst ul moreretur illc (livcs; scpiil-

:\ n /i»ts,s jooi |^90 V-^^/o |*^£o^ oot


tiisqiie cst, cl in cniclatuin conieclus. Mor-

tuiis est aulcin et pauper, et portaverunt s^otd^^^-^/o K_iL^ )


I -^ ffftN^ o5i «s/o 5

cum ancjcli in sinuin Abrahae. Elevans

(iHtcm divcs oculos suos ilc mcdio infcrno : ) n « »»i ^^ ^d.0.11 o^ ^ l^^l^ ooi

ct dc liirnwnto, vidit Abraham, et Laza-


)t—oo : oi-so \-» ^pJS^o >ooi'^jJ \\—Ji
riim in sinii cius. ct chnndcil vocc maf/na
^-55 ^oi^i/ ww^/ :Vio/o )—2oJ JI—iLa
diccns : Palcr Abrnham, miscrcrc mei, ct

Lazarum ut rcnicns auxilietur mi-


^ • • •
mitte ,

hi. ct rcfriijcrct linijuam mcam ab ardorc .olJ )j/ ^/, )j'fiil ^ ..i^N vi^

(juo crucior raldc. Dicit ei Abraham : Fili, K^^a; ;0U^ v^V-^ :>0O|'^/ 0(Jb> y-^l

rcciirdarc qiiin 7'ccepisli bona liia in vitu ^ -^ f> ,) \ \o y " - -^


y^ ^
l
tua, et Lnzarus maln sun. Hodic rogas )_bcal :oiN->JLa
JJo oijbo K_».:L^
^;
cum, illc autem lc non adiuvabit, (juia

abyssus inacjna est inter nos et vos, neque


^-^Lw^ajL^ yo "^ iv> jJo yovso .
- ' - ^
ex vobis possunt ad

iiobis ad vos. Et ait :


ikjs vcnirc, aut de

Alioquin, rocjo lc,


.voaicL^i^

^iio )j/
^
\^ «_2>/
jLs/o

JJ;
4<L^ )I)-^
\:x)Q :oiii. po/
pnlcr, iit miltas ad domum patris nici

habco cnini quinqiic fralrcs. Eat , el lcs- ^*S.\ y-L )-«.Vi*l : s^iw^/ J^ . -^N ;^U
tctiir illis. nc pccccnl, nc cl ipsi veninnt Jlo yoot^ ;0( ffi I ^j)-J .v^>-^ Ji^/ 20

ad crucialum hiinc. El ail illi Abraham :


.) n i\\l )joC^ yOJ^ ^/ yoljjO yO^^
Habcnl Moijscm el prophelas ; audianl il-
\-xLjx> yOoC^ hS\ :yo^^\ oiS. \-^\o
los. At illc dixit : Non, pater Abrahnm;
jj :o^ t-^/ •yooiJL>o yo wiiii j » ^io
sed eal aliquis cx morluis ad cos, el pne-

nitentiam agent. Ait illi Abrnhnm : Si


JJ^s-X^ ^ vjLj/ ^j)j Jl/ :;>ooiV^/ «^/

Moijsem et prophctas non audiunt, ncqiie y^ :^ooi'^/ o^ 'po/ .y/^.lo yooila^ 25

si qiiis C.1- morluis icrit nd cos credcnl ci-. jj / J jL/ :


^^xioi i );^Y\o )iaic;^

Ut superius dixi. divos ille ost jxipulus; y^.^lVl .Ol,^ yOOlld^ ^j)-> ))^^-^ ^^
9 A >o-il.(. — 12 .i ;3»t; l'0»i.- — 20 A (Iv

' Ps. Li.K (lviii), 7.-2 Luc. XVI, 22-31.


.

909 DEMONSTRATIO XX. — DE SUSTENTATIOXE EGENORUM. 910

OOI jy^hS Ipo/ ^-sA ^>0» y^l . OiJ pauper autem est Salvator noster, sicut

scriptum est : Dominus i'oluit euni hu-

.mO|i
niiliare et tormcntis trndere'; et Aposto-
lus (lixit : Dives propter vos egenus factus
^m>ol/ yoofc^iw^^j :Vio/ |—l-i^«Ao
est, ut illius inopia vos divites essetis'.
.yO»KoJ. oilr> 1 nimvi'^ vf'^/? It^^^
Et iterum : Humiliavit semetipsum, et

factus est oboediens usque ad mortem,

mortem autem crucis^.

:)v_its — i» oo« J^ it v>» :V—io/jo 10. Dixit igitur : Mortuus est ille dives.

Ivoot^-S^ ,_^'/ )_-LAj ^-_i)^^-^ Vere enim ait adversus eos propheta :

\\o :)o^ Interficiet te Dominus Deus, et servos suos


10 w»gof ^ ) ',; v> y^_,t.aa.j;
vocabit nominc alio\ Sorvi eius sunt
>^OK>t H\ yOOt...^>-^/; .)_if.M/ )->oJi )tlaj
populus gentium. Et vocavit eos no-
yOOl-^ ..oi »1 f>;o .)-ao.yo». ^^t ) v<\
mine alio; appellavit nompe eos Chris-
) i '^
. U> vaj/ Ji-«? ^Mt— 1 )-2a-»
tianos, quod est Messiae discipulos,
>0Ot.XD Uk^^^^^SCJl j]o ;)-.' ."...dL^O yCUOIt non autem principes Sodomae ot po-
15 )toixQ^t y^l :^oo0.asl )td^oi«t )..^o^o pulus Gomorrhae, ut illos [vocaverat];

/ NtU )lojo'^ ita namque nobis testatur praedicatio


;. .. .'N; > '^ fh
^^
duodecim apostolorum Antiochiae
) .r.n."^)^ t^)_^»_fi Q^V^l/ ^i; : Ibi,

scilicet, cognominati sunt primum dis-


•>)jL^^^P )»^do^i
cipuli Christiani'.

K_^C-^ ) i "^ m v> ^Q-^ ooi vs/ 11. Mortuus est autem ct pauper, ct de-

duxerunt eum Angcli in sinum Abrahae.


20 y^l .>00('^/t 0(.3d^.\ ^^Ji^ w.O|Q^K-S>o/o

Ita enim dixit Maria Tulerunt Dominum


jlo ^{_^o^ .^A \ fN « . :VL^-^ IV-^/;
:

nostrum, et nescio quo portavcrunt eum'^.


)iijLbo vQJOio ...>oin\ -)o/ ).^]J )j/ )^^
Ipsi autem angeli responderunt Mariae :

^J/o ot^ )^] :^oJ , vu^S oi^ o'po/


i' .

Surrexit et ahiit ad illuin qui misit eum'


oooi y.1> v>i> v> )i>)L:^o .oii^t ^ icL^
Angeli enim ministrabant ei, ut supe-

25 ^otlt-^ffl^^^^^-:»-^
^ t-^/? >-/ ot-^ rius in Evangelio eius scriptum est : Des-

.^n,i[..".\ oooi ^ltv^jtv^o [£\Li>o oKJLif cendcrunt anyeli, et ministrabant lesu*.

AB] —117/ y,- — l- tt bM,a- — Ih. .\ <^eu^U>. — 21 .\ .>wa->a« l^; \i^^ Uo _ 23 A


oni. e»^- 26 B ,^t VI. V.- — //'. B om. oooi.

• Is. LIII, 10. — 2 II Cor. VIII, 9. — 3 philip. n, 8. — « Is. L.KV, 15. — ••.\cl. .\i,2G. — >"Ioli.

XX. 13. — ' Matth. XXVIII, 6. loli. XVI, 5. — «Matlh. iv, 11.
911 APHRAATIS 912

Sed otiam (lUitndo naius est, angeli LitJblO OOOI ..^,.. ^tV» «^^1/ t-3 vd/o
. ^ !J ^ ''

laudabanl . (liccntes : Ghiria in raelis

Den, et Imninihus hona spes' Nativi-


.
"^^-i^Ji^o .\-iJl vVi -^N )_aL^ )"^-a-CDo

tatem eius Gabriel angelus evange-


V-io/ ooio . oi,^ \ ^ ''^iJS, \ ^ co )wDjLbO
lizavit". Ipse autem Simoni discipulo
\ 'yco \-yx\iy :cn^iJL.^e^l yo \ ,vi t \
suo ili.xit : .1« [ndas qida , si rogavero

Paircni nieiun, exercitum angelorum

caeli nnn dahii niihi^? Dixit quoque o61o -..jCbv o^ I U^LJ&x JL_DjLiO%

discipulis suis : Viilehitis raelos apertos, yo^-^U ; »^oio," i>*vi NK.^ voot^ t-^/
et Dei anc/elos descendentes et ascenden- )o^; wOiadJLtoo ^-^Lu^Ks ^ )-..>^
tes ad Filiiini linniinis*.
^ts^
<>)aj7; oi^ Xo.^ yf n\ foo ^ 10

12. Haec scripsi tibi propter quod ; o^Ks; '^^w^v.io ^ K-3K.D; ^^oi
scriptum est : 17 niortiiiis est niendiriis, )-iiJL^ L>0|CL^C»o/ )
i4«^>^ K^^ ^;
ancjeli portaverunt eiini in siniim Ahra- oi -^ci \ \ 1 t-^l?° •y°°ii—^h. oi_^o_N^
hae. Cum autom dicitur : Portavenint
^^Vi
)In v^oi v^oi ;v>oir>\ ^/ ^ooif—^/;
eitm in siniim Ahrahar, regnum caelorum
;)^K-:L^ ^oiV-s/ t-^7fo .) .' v> »;
significalur. Et cum dixit Abraham di-
Jio vO-aJ^o ^_<JL^ K^/ J-:»i )K.«^;
viti : Ahijssus magna est inter nos et vos;

^yODlo.^ .IV) Jlo ylo.^ yAl yO^^IV)


neque ex vnhis ad nos venient, aut de no-

his ad vos; ostendit post mortem ot re- )K-xi-.loo )i(&-^ ^Kjs ^-^; v.lo-^ );oi

surrectionem nullam fore paenitentiam. ^-l::^o y^i ]S^i jj ;)I^i KJk


Neque impii resipiscent regnumque in- ^_.^^ ool J—o^yJ JJo -^lA ^\^\ 20

gredientur; neque peccabunt am-


iusti
,\J>^ )K^ Qjoi .) n«^i»^^ ^ :\.) /o
plius, ut ad cruciatum abeant. Haec est
JJo •-gi<^ -Tt
'^
'; y~-tl 01 I V) ) V ^,0
abyssus magna. Rogavitque eiim iit se
ooi-s; Z,<i-^ );oi-3 .oi-i,;o N \ ,;Jn-&(
adiuvaret, rt non missus est ad au.viliiini

eu(.s;quo ostendit in die illa neminem V^/;o .i^—X^ J) Oif-SuiL^ vJL-l/ ) W>»

alii auxiliari posse. Et dixit : Eat iii do- J; vOOt^ yi-^O ^j K.^\^jp 25

riiiim palris mri, eosiiue moneat ut iioii ^ooi.^ 001 J^v-^/; ;oi.^ 'r-^lo .yO.^^^

AB] _ 4 .V ow- 10 A ^^AAJO ^^£ _ n H ]La:C^ i>w oiiiisso altero uw- — 19 .\ ^t-xo-
26 A om. ow-

' Luc. II, 14. — 2 /i. I, 2G, seqq. — 3 MaUIl. XXVI ,


53. — Moli. 1,51.

913 DEMONSTRATIO XX. — DE SUSTENTATIOXE EGENORUM. 914

OOIO ofj iv> vQXV>ii.i ; ) V -^ lo )_*a:M peccent. Respondit aufrm ei : Habent Moy-

:po/ srm rt prnphetas nii<lianf ilhis. At ille


.. .^i.lo^j)-j jJ^oL^ ^^ ju/j : :

)—iLa.^ak^ ) VI \ oo<; ^ ) \ l^ 4 )«o(


Eat aliquis ex

afjenf. Notum est


mortiiis, et

populum illum Moy-


papnitentiam

VLO; ^QJi-.'-No O \ VI * jJ ) .'^ 'l'\o


sem et proplietas non audivisse, nec
5 o I Vi" .o< jj )CoLbo K_^ ^ lesu, qui e mortuis surrexit, credidisse.

w.o<o Vi r. )—^w; ^:^! ol^Ka oolo 13. Scriptum est quoque peccatoris

"«ii^Uj; -^ii y^l :^;-^^-io IKjjVJLs delicta eleemosynis deleri, ut dixit Da-

vAo^^ )Jn^;>^ ^oi.^^; : i Lj, •vi i i N iiiel ad Nabuchodonosor : Peccata taa

rleemosynis rrdime, rt Iniiiuitatrm tuani


)
.' ^ l6 . Jl-it.".^; )lriivi ..'^vi ^ ylA\«-v<%
misericordia pauprrum' . Et fdiis Israel
10 yo)^-w>a.O; .°i\ ..; ^^'^''^.fiQLi/ >Vl -^N V^/
ait propheta : Pro ro quud percussistis
yofrsjxcoj ) .'^.v ) ^^''io.oo ) i-^mvi".^
jtauperem, et munera selecta tulisfi.s ali

jj yoJ^« I •>; )J^\ /m°i; \]isS :oi t v>


eo, domos quas aedificastis quadro lapide

voJ^jJ; |J^^->^'; I v>y •>o :vOO|_3 yQ_slL nnn liubitaliitis ; vinearum exquisifurinn

yoofpo.^ voJk*! jj ijuas planfastis vinum nun bilirfis'.

14. Nuiic vide Deum ipsum pauperum


15 JouXjJ Oi_^ 6o( '^.^ ^ ^; >i>_-.c
curam gerere. Dicit namque Isaias :

:^_-LiJt/ '^-t-io/ .).-Li_flQ_ii^^


Er/eni et pauperes quaerunt aqiias, rt non
:J^s..^o \.s:io ^^JLs i •»•
ao r^^ftd.
) )
sunt ; et linijua roriini sifi aruit. Er/o Do-

) ^.y v^ ).-j/ .a..a^ )-^o|l:> yooi I > \o minus exaudiam ros, Drus Israrl. rt nnn

jJo''^^ ,\ m ^./; oio»_N/ yQ_»/ ) r \/ ilerelinqiiam ros ; pro eo quod aruit liu-

20 yOOt I t \ vJ-ail; .°i\ m6 .yQ-l/ '^•>>/ Lfua eorum ob penuriaiu aquae. aperiam
in monfibus flumina, rf in nirdio canipu-
)l6?oi—J wJ^s_3/ :) X_^ -
"^ " ^_2o
riim fiintrs, rf dabn in drsrrfo cedrns. rt

spinas, rt niijrfum, rf arborrs oleosas, et


) royno )_fiD/o ) \y^«/o )j'»'/ )va)- V>j »

ponam in jilanitie ciipressos decoras pari-


)__L_.6yjL )N-^^o» ~. V^ *M-,]^r. ) .'. .t >0;
: .
ter^. Egeni et pauperes qui petunt aquas

25 ) » .
'-^
i— ^ ) i^rnV) .)^_-«J>/ )^;oi et non habent, sunt populus gentium;

^-^; ) VI \ Jk...Jb.O )-_L


V -i._3» aqua autem est doctrina Scripturarum

AB] _ 8 A |e>Oi»3. _ II A IjIi^xi^. — 12 A ,^oouio. _ Ilt. A le>i>::a>a». _ HB om. ooi.

21 H •^s- — 2S .\ ^i.;ik;o- 10. -V lfl»...oo. — 21 A om. l^.je» M^iojo-

1 Dan. IV, 27 (24). 2 Am. V, 11. 3 Is. .\LI, 17-19.


915 APIIRAATIS 916

Sanctaruin. IJncfua eorum sitiens erat

a laude. Et cum dicit : Aperiam in mon- IOO( » *> -'

tibus flumina, et in medio camporum fon-

tes; montes et campestria hoinines sunt


jVoy^ :)_^Q.ii^ )KbJx3 ^-^^ )'^^^
magni atque pusilli: et ex eis flumina
)_^V v^-*/ I *-^l ^^^-^ JK\n°io V^^
laticesque manarunt. Cumque addit :

Dabn in deserto cedros, et spinas, et mijr-


. \^r\ ^ VII o )Io«0(.J yocmv» o;io ; ) n /•> ^o
tos, et arbores oleosas, et cupressos decoras \S:^ixlo );v/ )-^»-^i>-s ^l/; :V-io/o

in planitie; desertum gentes figurat, )p90i ).L»opiko ) ». % V)^ ) m V f>o )-xd/o

quae velut desertum aridum quondam

fuerant. Cedri autem, spinae, myrtus,


10

ct arbores oleosae sunt sacerdotes po-


bo ) fio/o :) Ny •^t/o IJV/o .oooi
puli, cum foedere sancto, decori in ra-

mis suis instar arborura earum, quae


)-^^ \^, )io»i ve«-^/ )-^?
aestate et hieme. speciosae frondibus-
« «Noi ^/ yootJia aS.^ ^'^?o<? ) *»» f>

que densae permanent. Et ponam iit ^•^;0| |<5)^a>o )-jv. ..-.i.; )_L:Li/

planitie cupressos decoras pariter. De in- vi_,l.«/;o v~^ -


°'i' ^ ' .O 15

finiis hominibus egressum est verbum ^:» .)» ..•>/ );^;oi )_iL>o',Ji )J^n°>-^

et doctrina Spiritus, cuius fragrantia ut


)
'°' N.'^-'^ )'^)^ ^CSlJ ) n .*'^ V> ) * " ^
cupressi pulcherrimi suavis est, quem-
) 1 «o't-J>.; y-*l OU" o ^o^oi^; ) —^oi;
admodum Apostolus ait : In umni loco

bonus odor sumus Deo\


^l^; :)....l..t.\.^ \-^i, y^l \U\o^
•>\oSi jv^.^m-^ ^ \^h ;I/ 20

15. Adversus lob autem loquebantur ot—X oooi . V, V)/ ori \\ \ vS/o

amici eius, cum ei conviciarentur iu


oi»^ oooi ^*,y m » Vi ,—3 w^r> VI .«V

tentatione eius : Quare hoc accidit tibi?


-•. ^-Ji, X ) I Sot )
I Sn N; : o(if> . (ni ^
fortasse viduam dimisisti vacuam, et bra-
]^^)_^-^ J.;^ jLv^;/ )_V>-^;
chium pupilli cnmminuisti; aqiiam lussis

) « vi^ jJ ;)S> •> •> VI )_:cJ^s_j;; oi_:»^m6 2o


non praebuisti, et esurienti substraxisti

panem; pignus pupilli aber/isti, et bovem J^s-^i^o ) i"!-^


vr^ )—^V-^^^^o^ J^ «^fi*/

viduae oppignerasti. Adest vir qui seminat l't.-3; )—^KJi; ) I "^ > V>o :) V> .. \
//(. A Im^O' — Ki .\ l^»o^ li-O^U' — 20 .\ ,!—>;. —
27 A r{ asiniis \'r^a~o [U^x^mO'

' II Cor. II, 14, 15.


917 DEMONSTRATIO XX. — DE SUSTEXTATIONE EGENORUM. 918

sihi tcrram, ct dominits violentiac auferet

o_xnJ |v_-L^s^ Ivlico \^il o^ >*>;/; eam ab illo. Propter quod haec egisti, cir-

^o^t^ ^^oi V^^; ^^^ .oi.iL^ o(\


cumdederu?it te laquei, et commovit te

pirmido subito'. Ouae cum ab au-


r^o .Jl^I^^ ^ jl^^^^; ^ls^flo \^
disset, pro seipso causam dicens, res-
eis

pondit eis : Oculus fui caecis et pes clau-


) » .V; :V^^ vooi^ \Jiel .oui^ o:^/
dis-. Et ii qui absque vestimento crant,

de velleribus ovium mearum calefacti

.ojJ.h^l >. i \ ; j)-^ ^_io -^>^^^


y X j; sunt; nec levavi super pupillum manum
jl/ )_^i^^«^ K_^;/ jJo
:-^/ meam, sed cum vidercm eum in porta,

adiuvi eum^. Viduam


10
i jK:^;ii .oiijfj: ^Ahi^ o^y^\ non dimisi va-
cuam; et panem meum non comedi solus,

sed comedit ex eo pupillus\ Contrivi


^A .^/ otiii \:x>\sJ^ il :-,d-^
molas iniqui, et e dentibus eius abstuli
J^^-i^ ^^ )
." °io^^ jJo.^; ^.MffL^^
praedam. Et dixi : Populum pauperem
VI N \; :lv-^/o ;J^ n °>/ -^" li^ »
) salvabo^. Rursusque ait : Ostium meum
15 \J.'<>)^ u^U, :po/ ooio .^V^/ ^'^^ ) aperui viatori, et oculos viduae non obs-

) r ;• N J^ T > ../ ^oJ^ jJo Ji^JS>_3 curavi'^. Quae si non fcci. humerus meus

If^ J ^^ •»—^v^ :)J^^;/,


e radicc sua cadat, et brachium mcum

o) ."i f>
^ sjk^;,6 vJ^l oi'p ^ sM.sJ^
a lacerto confringatur''

miseremini mei, vos


. Miseremini mei,

amici mei ,
quia
yoJ^/ >.«-JCI ICS .. V. lO IQ^ .-, 2>lh^
manus Domini appropinquavit ad me*\
20 rviX KJv^ )o^, oi»:i/, ^^ wL^I non autem propter mea peccata haec
•:• ^^oi sdkUi^.^ o;oi^s^ ^'^..^oo )oo( jJo evenerunt niilii.

16. Imprimis vero Dominus de pau-


) 1 T lih >ft ^'^si^ ;6ij J^)v^J^ Vj-i^
peribus monitum dedit, quando dixit
s«J^^_^/, :)J^ .* VI » ../ )-,' v>\ ^Jio/o
arcbitriclino : Cum facis praiidium aut
)';A i \Li^i4 o\ )Uvi hJi caenam, noli vocarc amicos tuos, neque

25 jj sS/o y . i .' 7.) \ o/ " -**> ^ -


fratres tuos, ncque vicinos tuos divitcs, ne te

yj6v.oj yQ_)6i ss/ jJ, )v-^J^ y ;• ^ >» ct ipsi reinvitent, et fiat tibi rctribufio haec;

AB] 2 .V oC^ P» [o»>^ -a^- 23 A ;jo/ fi. — I(>. A |^.ia.-.- _ 21 A |Cv.aaj.<.. isA ('
o/ ^jo^V

1 lob. XXII, 9, 7, G; XXIV, 3; xxii, 8-10. — - Ib. xxix, 15. — 3 /j. xxxi, 20, 21. — « Ib. xxxi,
16,17. — ^ /6. XXIX, IG, 17. — « /6. XXXI, 32, 16. — '/ft. xxxi,22. — 8//>. xix,21.
919 APHRAATIS 920

srd ciim facis [convivium], voca pauperes, s>Kio/ ]j/ :)_ioi ) I N>Q^ ^JS. )oo(JO

rndes, caecos et claudos, et eos qui niliil


)-^a:;«o(Ao iTiihx^N s^V^ .Kj/ ^-3^«
)

habent et beatus eris quia iion lialwnt


;

K-^; ^..^jlo ) m /^..\o y.»>nm\o


retrihuerc tibi; erit eiiim retrlbiitio iiiii

iii resurrectione cum iustis'. IterunKpic


o .)-CL^>jl yt^ ) v> .'^
r> -» ^jb>?as Joopo
dixit : Facitc cobis aniicos de niammoiia

illo iniquitatis, ut, cuiii dcfccerit, reci-


)ja:>eLbo ^ ).:»a^» yaai^ o,..^^.; :V^(

piant vos in aeterna taberiiacula''. (hii-

nam autem sunt amioi qui aeterna teneut a_j /


^'< sOOi-iX^OO^
tabernaoula, et per mammonam ini-

quitatis sibi adquirunt homines? Anii-


••)» I y I -> vooi^ y. in jla^.; )ja^a^ ^^ II)

ci illi sunt Deus et Christus eius, ha-


£0/f oi .^.^,>V>o ooi )oi.^/ V-^"^ ) aa.«.>
bentes aeterna tabernacula; et quando

pauperibus tribuit homo de facultati-


ooi_i; )_iO; :^e)^0^; ^-^k^^Oo vooi.^

bus suis, Dei et Christi eius recreat vo- ) r-^m^oN ot^ K.^/; Y^ y^ )-^v^
luntatem, sicuti dixit : Haec est requies
yj\ O). .T ^»>o;o )o^; ««-i-^j —^/
mea : reficite lassos^ . Et Dominus ait :
n .. i \\ ;>..K->.->'l w.o( );oi; :V-^/; <^

Quod his fecistis, miliiniet fecislis''. Dixit


^_«XoiA; ooi; :p)o7 vpoo .)-SV^oa^
autem : Facite vobis amicos, secundum
verbum Isaiae : Noli timere, serve meus

lacob, semen Abrahac amici mei'. Et j); :)-*^/ V-^/; Y-/ : )-^eL.« > yaa^

Dominus discipulis suis dicebat : Vos ^3lV-d(; ot_^)j »>5n n \.» ^^-^ ^^;!
vocavi amicos, quia quaecumque audivi a : s..oiot;...^:^£^ )ooi v^/ ypoo .u^:>a^; 20

Patre meo nota feci vobis'^. Illi ergo sunt ''^;


KioiCLfc; '^^.^OpO yOsKivo >.«.v> .*>';

amicl quos obtinebunt homines, cum


pauperibus dederint, et in aeternis eo-
).^eLM« yOj/ ^^o( .vadK.^;o/ wt..^/
^
.j-i^^tttv^ \ ^^Lsoii^ )JU( OLi-3 y« in;
rum tabernaculis [erunt], in loco ubi

requiescunt iusti, tabernaculo non ma-


OI..3
y^.<J; )1/ ^CL^ oJ^; vOOlJL^s.^0000

nufacto, neque huius crealionis, quem- ^ )^ io ).ivi/


e^ ^; )iai^' :)-^;j 2.5

admodum Apostolus dixit". Amplius o^o .^.''/.Na v^^/; .^/ \i^';^ ^^


AB] _ !!» A w.vu,v _ 2.i II IJa. (sio).

' Luc. XIV, 12-14. — - Ib. XVI, 9. — 3 is. xxviii, 12. — ' MaUli. xxv, 'lO. — ' Is. XLt, 10, 8;
XLiv, 2. — ' luli. XV, 15. — ' Hebr. ix, 11.
3

921 DEMONSTRATIO XX. — DE SUSTEXTATIONE EGENORUM. 922

autem incitat Dominus pauperum et

egenorum sustentatores. Ait enim : No-

lite thesaurizare vobis thesauros in tcrra ,

ubi fures effodiunt et furantur, et quo


r>v> i ns jij :^ -;...^ \.Ajo "^';
tinea incidit et corrutnpit. Thesaurizate

autem vobis thesaurum in caelo, thesau-


jo-^ ^ .V v> J
^ rf) ^; ;I/ iPn^ rum non deficientem , ubi neque tinea de-
:)oo(i ,^^,A-^; ji/o
:vf^«4^ )^i^ molitur, nec fures furantur; ubi cnim
OoJL ) ..f...* ^ sS/ .yOn V\ ^/ )oo|J ^l erit thcsaurus vester, ibi et cor vestrum

'.^*0fgi^'y—O ^^; )_1^^^^^^ po/ crit'. IXursus autom Apostolus dixit de

antecessoribus suis Apostolis^ : Hoe


10 ^-<oo|; yO, n °> ;Q^w>2k^»
vr?;Ot-2^ ;
'V!" j;oi

tantummodo praeceperunt : ut pauperum


memores essemus; et sollicitus fui hoc
Ot^.QN/ );0)
ipsum facere^.

17. Dominus etiam ait Beati paupe-


\ i-MinviN yooiAJsd^; :V^/ yV^ :

)Io -^N V ^ yoaC^ii :vOOi—oi—


res spiritu, quoniam ipsorum

caelorum\ De divitibus autem dixit


est regnum

15 wo; :-,-io/ )?^K_i. ^^sJ^ .)_'_>•>_»;:


4'
Vae vobis divitibus, quia recepistis peti-
I
4
.vO-3io v^ J^C^ ^-ay tioneni vestram^. Quinara sunt autem di-

'•.y6oiidX.3 oi\ •\f>; )^K>w vcu/ _^o vites qui receperunt petitionem suam?

\^{U ^; )-l^t-o )-^N o5, il nisi populus ille prior, qui cuncta ter-

)i^t^ o5, ^/ :) .'v>...,: ^ ojLo rena, minime vero caelestia appetebat,

* ^^*^/" velut hic dives qui collegit et ampliavit


20 )oi.\) „->o o(K2^JSlJ., .« ».3;

fructus suos, neque erat in Deo dives";


v> tf) Sl/; ooi ^—«/o :)oo( f_^J^^_2.. )1

vel alius ille qui bonis omnibus oblecta-


)
-^ ^ o(JLa-^^ ^'^..^^ )^ ^ l "^^ "^

batur, et hinc iam recepit petitionem


.N^)_A; )-^ OWA 0<iUi/ )J "^Ot^O
suam, ultra autem non ei datum est

.:^ yOOtJS^;; :t-^/ ) I "^ m >o ^^0.0


quod quaesivit". De pauperibus insuper
20 ^v-^/ M^? .) '-v'«? )io ->\>o' ait : Ipsorum est recjnum caelorum. Num-
0( I « I n
K^K * -^ rf^ \rs.
'
^ ^O, quid dicemus eum locutum esse dc quo-

XB\ B Itoi.jo. _ 8 A loov .^1. v n r^-'^


. 3;. _ 16 A ^owi.a^

1 MaUh. VI, 19-21. — 2 Gal. I, 17. — ^ /6.11,10. — » Mallh. v, 3. — •'•


Luc. VI, 2'.. Vid. Praef.

g 11. — « Luc. XII, 21. — ' Ib. .\vi, 25.


^

923 VPHRAATIS 924

vis homine rerum saeculi istius iuope?

Sunt enim pauperes quibus omnia oni- ) . I Ii •.yo^-^ v°<'«^ KJ^j ) I '^mv)
** "^ '^
? f
nino desunt, qui fures sunt, et liomi-
^ i?

)N ..' Yff) ^;_3Li^ i'^?® jJo.^^ voj/


cidae, mendaces, patratores sceleruni
^^^ot; ) v>\f .) mo v>i ^^ \ ^\;
conlra legoni. Numquid talium erit re-
1/ .vm_-i •:\.^L<k^i )Io 1 \ >o' sioi
gnum caelorum? Absit! ^iTuin paupcri-

bus in spiritu suo, et limentibus Deuni,


»oio\ ..» \ yOOUwoV^ )nm VI \ ) -^^

beatitudo data est, eis qui cum timore s^ i^!


^ ^^
Dei sui facultates suas non componunt, : yooioC^; o(bC^wM9 Vl^ yOoguIJLo yoo^
sed ipsis utuntur [tanquam] superfluo :

Abraham diviti, qui spiritum suum pau-


: oiotAjl ou:6; ^jLfloio» )iito^ yoH-=>l 10

perem efl^ecit Deo; Isaac et lacob, fdiis


r^ i 'i \A NA •-• I -» oo-a^s^ > f> .'. m *./o
promissionis, qui in semitis eius ambu- 7 ^'
^ "•
-,
"^

vOO|0(!^)J o'f-2Liio '^K- -s X \. -^ o •^\o<»


laverunt , et ,
quamvis divites , Deo suo
placuerunt; lob, viro ditissimo inter

Orientales', (pii cuni in liberis suis et W.010 T •> ^ v«m'iii/ t-3o ) .". i^ VTi wLo-a
in possessionibus suis tentatus esset, > vi\ VI, .Vy oioiJ^]l >^j i' -^ « «^ ->> 15

Deum suum haec

nec contra Deum


dilexit qui

blasphemavit.
ei dederat,

En eos
J^ ^^^ «S»L-^ |o :oujk oouJ;,

de quibus Apostolus ait : Per dilectio-


r^ t ..
)
."
I m'^/; )J^oaM'tof ;yOOi^^>:b.
neni paupenim vixerunt, illi (jui recepe-

runt angelos'-. Quinam enim suut pe- wo yoj/ ^^ .)_3JL:^ o\ \n; ^-j^<^/

regrinorum amatores? nisi Abraham, v^o^o ^ooi^/ jJ/ ••.) Z im'^/ >.«-.Sa«.i? 20

Lot, et lob, et iusti alii his similes. Vide .yooila—s/; i\ u/ f> .Vjo od_^/o
) )

namque, carissime, quomodo peregrinos


OOOI > if Vl *^» ) vio — -^ '^-^ " J»).^^
diligerent illi patriarchae. Prospiciens

enim angelos illos Abraham, existima-


)>_M yJi\ .|loi_i>/ y «\oi — )
."
I fh '^JJ

) .'imoJJ )i»JJ.io ^«2^oi^ ^otV^/ yOj/


vit eos peregrinos esse, et cucurrit in

occursum eorum, adoravitcjue coram eis^, ,-^^ yOO0>)6)l )6o( v^Olio ^vOj/ vl^; 25

ut iii tabernacuhini cius intrarent, se- oi I •> t V> \ T.'^\


vi'
^
v°'

r.> /; wCSziC-i3- _ 13 Ap. — 22 /< \.i£c£i\ ocw v^-m.-V 2i A \jjt^\s-


23 S. om. ,^ou.9o)l ,

' lob. 1,3. — "-


Ilebr. xiii, 2 Geii. XVIII, 2, seqq.
— ^

925 DEMOxXSTRATIO XX. - DE SUSTEXTATIONE EGENORUM. 926

y^ —sK_J; V—•/ •«9to?)


'J v^
l^Jc que apud eum reficerent, et sic liospcs

jfouxa .| ;? (¥<•> / Kv>..-; •> )


s ',
^ ^j hospitalitate benediceretur. In hoc au-

^y-^ U^i JU^; V^iJ./ J^ tem virum illum magnum admirarc


prostratum et adorantem, supplicantem
yO \ N i
; ) N -^O «SLjLd^OOO ^ ^ <v» r>

ac petentem ut ad se hospites intrarent


5 |oo« oi^l-Ub. .I..".^ )—iLaia/ oiia^».
ad quiescendum. Quotidianus enim erat
'
^'^nV) )oO|; ^^ ^^; ^OOIV^/; ,—
mos Abrahae peregrinos apud se sus-
"* '^ '"^
rt - r*

%;^CH^ yaj/ )>-. ^o :o(ia2iK )_dflCL3/ cipere; cumque vidit angelos illos, pro

JOo; I iTm^o ) .'i^v^-nJ > ) •^)N?j>^ perogrinis egenis illos habuit, cucur-

yOU-l/ "^ > oo yooi^iojj ^oiJo ritque in occursum eorum, ac tanquam


v^-j/
peregrinos eos recepit; enim
10 yOoU.<^' ) — «^
m^ t—3 )
-" ? A?>.sJIt
y_\
latebat

maiestas eorum oculos eius. Et surrextt,


^^>^JsA, ooi o(^ ^o_flo : -^^ «^
- "^ » N^
et athtitit eis, ipsiscjue ministrarit. Saram
)t fn\ o :y00i^ )oo( .»..viji.^ vooa^ autcm iussit tria sata simikie manibus de-

£^-^i ^CxJ^l Ot •.y ^.) 3 ..^OI; , Q_d psere; evidenter satum unicuique unum,

)L^:b^ ) ; . < ^ :) ^ .- . I
^)_^ mensura autem supereffluenti'; ut cum
9 9 9

15 ))^N.°i.i>.-!0
^; )^C^w<^ :
)o ^ ]^\-a>
retributionem reciperet,

rentur. Ouia igitur peregrinos


ita ei remeti-

dilexit,
> .* \ .M V» ) r \Va-3 "^ -^ ^ ^;
remunerationem accepit et promissio-
"^olo ) ; im*)/ ^eL*;>;i.3o .)-L3oi o»^
nem, fore scilicet ut in semine eius
yOdV^fsj oi.^«j-3; ) I •>\nvx> )JLb.ta3
omnes 'gentes benedicerentur-. Pari-
)—Lsoi >^a-^ vs/o . ) v> v> -\ yooi.^^ ter etiam Lot peregrinos suscepit, et

20 ^eo,—OD ^^ oi-^^^«^ )
." imn/ ^'^^^ eripuit eum Deus Sodoma, peregrinis

:^Mo>-; Kjju» inimica, quemadmodum Ezechiel ait


V:»/; ^/ ) .irn'^/ :

Haec fuit iniquifas Sodomae et sociarum


: ojl'^ H r»;o ^oo^—ODf jJo—^ jooi j-JOf;
eius : pauperes et miseros manu non
^ )_«L^;o ) r 4 m N^ ;
)f_^)_^; tenuerunt; haec vero in eis videns, sub-
^oi ^o ;>•;», ../
verti eas^. Similiter Zachaeus, publi-

25 ) m 1 v^ .«-JJi ^/o .. . i/ K_a_9oi canus et peccator, ingredienti Domino


•^.io/o oits . -^^ vpio "^SiO. ) l-^^ domum eius dixit : Ecce, Dominc. dimi-

AB] li A I—j:d ||q.»i- — lo A |l!.i3 cMirj 1 iii line crapo- — IC A (j^iaS. — Ib. II y^i^vii.

'
Luc. vi, 38. — - Gcn. xvili, 18. — ' Ezecli. xvi, '»9, 50.
. ,

927 APHRAATIS 928

(liiDii bdtionnn nieunim do pauperihus, et M m "^ I lo ^N ^ ^v—^ )<3i :oi-^


(luidquid tfefraudavi reddo in quadra- 1>^^4 ^^9o : ) -^ -^ ^ "^
plum. Et ait ei Dominus Hodie salus in
:

ou^ V-^/o .)_L^i)--3 ^—L ) I \( 4


liac diimo facta est '

•>)Joi ))^.Ls )_ij; oooi )_boaI -si^

18. Et diviti illi qui accossit ad Domi- oildLJ^ jl/; li—^ts. — :b. ooi_^ ss/o

num et ait ei : Quid faciam uf ritam ae-


ii/j > \ / )-i-^; :oi^ t-^7o
,
vp»;
ternam possideam? Dominus respondit
JA;
:

jJ :v^-i<> o»^ t_bo/ ••^clX )_ij;


Non moechaberis; non furtum facies. Ho-
^Q—sjJ •; n ^o :oo i
^ )lo »Q—,^1
rona patrem tuum ct ntatrcm tuam; dilige
.y> * .'=>J y^l ^y *»\ n\ yBL-^\o :^_bojJo
proximum tuum sicut te ipsum. Ait autem

ei liomo ille : Haec feci a iuventute mea. K^-^ ^^ :)U-^ o^ oiS '^l 10

Quid adliuc inihi dcest? lesus autem be-

nigne inluitus est cuin, el di.cit ei : Unum


vade,
tibi dccst : si vis perfectus esse,
y/ :_yA )•, / m r. |^_-« :oi.X t—^o/o
vende omnia quac

ct tolle crucem tuain,


liabes, et

ct sequere
da pauperibus

nie. Cum-
^j ^J )ooi_ic:^ )
•;. Jl M ^ *^^J
) 1 -im^oN ooio yk J^/; yoyL^ "^^ 15
que haec audisset homo ille , contrista-
ooio .^jJ^^_s )lo y ^ / \< ^a_a_-ii6
tus est valde, et abiit in domum suam
moerens; erat enim facultatibus admo-
«« ^<y> Ol^ J^-^t-S \N V> > f-3 )i-3>^

dum dives. Et dixit lesus : Quam diffi-


^^^_^<_io ^a_ij_o »_D oiJS> » ^\ '*^J/o

cile est confidentes in pecunia in regnum \—^\o .o—^ ) rn S i' ^ )ooi •,-^J^s-^.;
' ^' ' V
caelorum intrare! Et rursus ait : Faci- > .\ iJJ jJ—^^-^ ) VI *> 0)^u ^^^&c 20

lius est cainelum pcr foramen acus in-


yn\ \ T; yOOU-ilAaj ^^ki. ^-^^X-iLsl;
trare, quam dicitein in rcgnum Dei-.
vr>,.^ii°> :V-^/ oolo .)-aI:^ J.oi\v>\
Apostolus quoque ait : Semen illud qui
)-^^-^! )5oV- .iCL^^Q-i^%
parce seminat, parce et metet, et qui se-

minat iii bcncdictionc, dc bcnedictione me-


^/o .)<^; oiin-^^ v>\ )-UJ^ o/

tet'; ct cumbonum lacimus, taedio nun- 'i.;/;


^ j_i.jj| )_loi; :*^-io/ )^-,L\ji 25

quam laborabimus. ^^o :;ot.^ ) 1 «>n .. •> ^( ) i«>o...a

•:*^ )-<)-^ iooi JJ *>^^; ^^ ^t~^^ t^*^


:;owmJ ^JSo^o^ ^ )1^;q-2u3 ^; '>«.)/;

AB] — 23 A ^oj^l., "^^. _ »C A tj^. _ »7 A l^siaa.

' Luc. xi.x, 8, 9. — 2 MalUi. xix, 16, scqq. Marc. x, 17, l'J-2o. Lue. xvui, 18, scqii. — = II Cor. ix, G, seqq.
929 DEMONSTRATIO XX. — DE SUSTENTATIONE EGENORUM. 930

y\ K—sKs )-J;0(ai. '^-t^K^ jjoi 19. Brevem hanc de eleemosyna

l^O0< )
i-^m^ £^_30(Q^ ^'^h^ ....^ /1 .". pauperum commentationem tibi, ca-

rissime, conscripsi. Datores exhortare


yQ-^^>_i; )—Boow»^ ^m /g>V)o v^ -^Xv»
et suade, ut ante se seminent semen
fcO' / )-i^; [-^if ^ooi . >o t f>\
vitae, sicut scriptum est : Doce iiistum,
. ot r^ \a> ''^.^ .^LCDOJo \^iy\ "^i^h.
iit augeat doctrinam suain'\ ot omnem
K_.ooi ) i" > m>n\ y>-i»j ^.io ''^.Jo
pauperum amatorem liis argumentis

»3/; :).J;oia^ ^_^ou> OU^ .^- °>


'

. . v >
impelle, ut in eius labore tu quoque

'
^b« )ooiL ot^s-^ai^ )Ki^ y^ partem habeas.

)_aLJjQ_3 '"''5>>-i^; )^-ia-«l K^l2^ Explicit Demonstratio de Sustenta-

10 .)jjjtja^» tione egenorum.

XB] — 3 B om troAieo 6 B U^tt v,\ _ n A >o^». — //'. AB om. |(X-a-I.. _ III. X "^^

' Prov. IX, 9.

rATIt. STR. — I'. I. T. I.


DEMONSTRATIO XXI

DE PERSECUTIONE

1. Contumeliani audivi, quam aeger- :s^ Klp o^o ),' m M KaL^


rinie tuli. Asserunt enim immundi' [ho- )_^^ j^ J^Ji., jjLic^ ^pof ^
mines] nuUum esse Deum populo qui ex
I^CXO .vJlLSl^ ^-^l^la^k^. ^.^ ^^9 )jO|
omnibus gentibus congregatus
que ita loquuntur impii : Si Deum
est ; at-

ha-
)& ^ooj!^ M v-^ ^\ rjiii ^pof

bent, quare ille populi sui ultionem non V^K^ so»^a:>.9 j£o^l >^I jj ) iv>\
y
exsequitur. At densiori [tristitiae] op- )—.loou
n

«a/o ,—3 Jl =>•, \ J^ ^-^


pressus sum uebula.quod ludaeiquoqui-
nobis conviciarentur, et super filios po-

puli nostri sese extollereut. Accidit enim


^^'"joou; ) vv / •> .'.
)v-oK-^; ^'^-^^'^
quodam die, ut vir, qui nomen sapientis
yO*^ °>\v> )floK^; >fikd-iLJ', :\-^lo 10
apud ludaeos me interrogaret
I
gerit , di-

cens : lesus, qui vocatur Magister ves- ) lo VI


I «Ol vOa^ )oO|i y/« tyOlN oKs
ter, scripsit vobis : Si hahueritis fidcin ^^\l J,V_^, )^ )I,^.^ y^\
sicut yranum unum sinapis, dicetis monti
^_io % .lo t, :)-Jo( )jo ^N
) I :) >

huic : Transi; rt transibit a consijectu

vestro; vel eliant ut tollatur et cadat in


)_L30|0 .vOJ^ ^,' '«.^Kji/o :)-MX-I.5 15
mare, et obediet vobis'-. Itaque ne ullus

quideni in uuiverso populo vestro exsis-


)..»i', -^ y-X» yo "^viv oiSjLs K^ yi^
tit homo sapiens, cuius exaudiatur ora- )-jLJo oiIoA, \J..l^\ ) vi..':nr.

tio, et qui Deum deprecetur ut perse- vO-auL-^ vClJ^wIl. / )^ ^


.Kli\ _ Iii tilulii A ile vc.rnlia 13..,';,. _ 2 A priuj \\x^ secuiula iiuiiiu iii (Ji^, iiiulaliiiu. 3 A
^wo- _ 6 .\ a/. _ 7 /y ^ (^. — 8 .\. ijjksL. _ 13 A \>b*.U [U»i- — !.• -^ w^ttoo.

11-W> et i^ immundum, de infiJelibus et genlibus intcllige. Cf. .\ct. .x, 1'» 2 Maltli. .wii, 19;
XXI, 21.
933 DEMONSTRATIO XXI. DE PERSECUTIONE. 934

-3o»» cutiones vestrae cessent a vobis? Ita

Kj namque scriptum vobis est in eodem


loco 'Slhil crit qiiiid facere nequeatis'.
> t^Nvi^N vi"
X jl; yo^ :

2. Quem cum blasphemantem vide-

rem, multaque adversus viam [religionis

5 >.>..^\; sjLji/ ^^&s-iAio »1., ^iY> )_^»o/ Christi]- loquentem, animo commotus

^-•oi Q £a_d '^ •> n v> )1; K_^,__^o sum, eumque comperi verborum quae
mihi recitaverat interpretationem non

recipere. Tum et ego eum interrogavi


) V ^ I ^oo j
^VM _^ jJL^ od^N^^l.
de sententiis legis et prophetarum, dixi-
> ty ^ fo )-i-30( voK-j/9 :oi^ Ifl^/o
que ei : Arbitraminine Deum esse vo-
10 )oiS^ yoKj/ ^;,-_2l_^ ,_9 »3/; voK_)/
biscum licet dispersis? Et mihi confes-
, >^ '^T tw^ «.^;o^^_ii/o .00« yO •> v> \ sus est : Nobiscum est Deus; de Israel

)^ -y^l, yeS. -^.^^ =)^ °9« namque Deus dixit : Etiant in terris hos-

yOOt;'^>N\->; )J^V)^ »s/; :^^"-^mJ.jJ tiiini suiirum non dereliqui eos, neque

irrilunt feci pactunt ntcuni cunt eis^. Rur-


^>N ^ •> )Jo ^vOL-i/ frs n 1 > ^—>; )1

susque ei dixi : Optimum sane a te au-


15 :o(^ ^y-^l oolo .yOOU^CLJ^; ««-Vi..''.a
divi , Deum A-obiscum esse ; at ipsa ver-
yOa^ail; y I V> K.\.Vl.jr; ^-«-<^-li O-^
ba tua nunc impugnabo. Isaias propheta
^/ y •-• \ ^ ""^^ 3u-00_N .)oi^ 001
Israeli quasi ex ore Dei loquens, ait :

)_^ -^ \-j^\ ;'


.yk -^i
-s
).J/
T
Cunt transieris per ntarc, tccuni cro, et

)_>oa3 ^-io; y-»\ "^ »^'(r)-.JJ oi^ ^jso/ jluntina non operient tc; si ambulai:eris

in ifjne, non contbureris, et flamnta non

ardebit in te, quia tecunt esl Dominus


^.^otl y/o :^a3^t_s^^ )J )loVowo )_i/

^ )K_^oiX-io )^ji )J );d-j "^ Deus tuus'. Nullus igitur ex oniui po-

pulo vestro reperitur vir iustus et re-


) Vt ^ o? y >o N; '''^»_^^_io ^^L_ool
ctus et sapiens, qui per mare incolumis
)_J)-_3 ^ )"^-^^ ^^^-^ )—iaoi .^o^ incedat, nec submergatur; aut per am-
25 yO^^VlV oC^>-3 ^-^ ) V> .* •> .^.O ) •>
^O uem, neque obruatur; vel per ignem
:^al^£oo )Jf )_^o )_:i a_Jls y-^ n i'c ambulans videal an non concremetur,

XB] 9 B iiiii. lisw-.. Luxlo. — 10 li I m. vp^J^ secunclo- — IG .V >aj,v — l/i. II ..oaoo-i.-

24 A \\>l V*.cn [C^ l^oi- — 10. A p|3o \^. — 2» A dxu.Coo |i{ l^^o.

'
Matlh. XVII, 19. — - \^iel via, instilulum, cliscipliiia, religio cliiisliana. Cf. Act. i.\, 2; .wiii, 25;

six, 9, 23; XXIV, 22. — = Lev. xxvi, 4i. — * Is. XLlll, 2, 3.


»

935 APHRAATIS 936

vel flanima aduratur. Quod si expli-

cationem milii volueris adducere, fi-


^ jL^ot^ ^o \6Jih^ j/ )i_^o
dem mihi non facies, quemadmodum
jl J:^ )K,1 )jia^;dl y/o .ovk )^i>ai<J
nec tu interpretationem verborum dc
kJ JLs/; y^} yjL )_i/ vm./°i^to^
quibus me percontatus es recipis.
wulio^i; Jiio; ) n »o.°> uULio ^^oLoio
3. Iterunique cum interrogavi dc alio

sermone apud Ezechielem conscripto, otA '^)


:^,\ >;oJJ 't-io/; <t. oj-^l^
qui ad lerusalem ait : Sodoma et filiac ^ 9 o '-

^j^; y^l ,^l2>hJ OiKjLsO ^O^ >OO^i»;


eius aedificahuntur ul olini, et tu et filiae
^_*/ ^oo(l ^j^hJs^Q y^h^la •
y* *) "*

tuae eritis sicut prius' . Hanc ergo sen-

tentiam mihi interpretare. Tum ille de-


)^i^ ^ /•^v> %1^ ^XS .^M> ^J 10

fensionem suam exorsus est, mihique :v^ -po/o )-io-^ vfi.9Lj «iV-*o J?^
dixit : Cum Deus per prophetam ad le- )^2^ _^ )& ouk »-io^/; \J^,
rusalem locutus est Sodoma 2 !> ^ (
: et filiae
y^l ^JLsKj OiKLsO^O^; : VlLi>Jl.i6jl

eius aedificabuntur ut olim, et tu et filiae


i
tuae eritis sicut prius; sensus sermonis y
: )£v^oo; oi^K ^^ ojoi :yBu,y^ So^ j^l 15
est Sodomam et fdias eius in sede sua
^^Ot-aPs « ^ ^OOI 0|iN—JL_30 ^0O,__C0;
esse restituendas ut olim, et Israeli in

servitutem subigendas; lerusalem au-


K, .«—.Ql y^^LiL^J^OLJo VL^»-fl ^^; -j^l

tem et fdiae eius in decore regni sicut oiLl^ j>aS^t6/o -y^U^k Jp/
r i)

prius existent. Quam responsionem ab \^\ y—A, )io •tN:^?; )1q.^)-^3 ^iooi
eo cum audissem, valde contemptibilem vf>°i>n )_ioi o{_oo J>o«:>aji. f_3o . vt^^ 20

existimavi; ei igitur dixi : Cum pro-


». I ;• \ ->
^^^^fj / v:2^s^-«> • J—iov—
phetarum verba ex ira proferuntur, tota
l^fV-s t-3 M-3J? Ji-io; :o»i l^^-io/o
sententia iram ostendit ; num forte pars
:ooi Jj^oj; )_ic^K^ oiSj> v|_^)K>o
altera iram exprimit, et altera benigni-

tatem? Et ille respondit sermonem ira-


ou^V^o )>.^6j; oi^V^' )-^? o/

tum totum esse plenum irae, nec pa- oilL^ Xy^\, M^H? :V^^/o •..JIL-^

cem ei prorsus inessc. Ad quae ego : Ipo/o .).^K\^lw-l> OIJ» K-iXo Jbio )>^»

K]i\ — ii II <^ (uuo _ Ib. B Itvisl.,. 6 A oi^^V». — 8 A ^^i [,jj3iS). _ A oni. uISj/o

->a>.o... — 11 A om. u;-&o. — 13 A ^o^j I^^^j- ll A oni. xi»4»... v^ttolo- — I" A ^,:ij.^ii^o.

' Ezech. XVI, 55.


DEMONSTRATIO XXI. — DE PERSECUTIONE. 938

^ : OI..V Quoniam milii concessisti niliil subesse

\\ VI .> :)>^M j-^e^K.a oou» vi\> pacifici illi vaticinio irae, audi sine
)

contentione, et noli conviciari, tibique


y.Ji^l p/o :^»L^1 U )-^t-i ii
verbum illud explicabo. Ab exordio us-

que ad calcem, tota sententia ex ira


5 )^o',_s )_:^l4jK3 ojSo K->ts^ )~^t^
pronuntiatur. Ait enim ad lerusalem :

:j>aX_itUjJ i-*^ o«A v-^^/ .4i^l/ Yivo ecjn, (lirit Dominus Deus, qiiia iion

If^ ^, )& [^-^ '^i p/ ^, fecit Sodoma ruin filiabus eiiis siciit fe-

cisti tii ct filiae tiiae' . Et addit : Enibes-

ce, et porta ignominiam tuam, quae vi-

risti sororcs tuas peccatis tuis, ct ipsae

iustiores te siint-. Quoniam igitur ait


^^K-^ JL.O;f;/ ^^^o|o > . n Vot-^ .. ^
Sodomam et filias eius iustiores faotas

oiKjl^ >oo,-£D; :poi/; '^ -^'^'^ . >


«
•> T v»
fuisse lerusalem et filiabus eius , et le-

rusalem Sodomam vicisse peccatis suis,

: oj-^oi ^ ." ^ >o6, fr>\ vlN »,6/ lS.^j6 Israelem oportebit, fjuando congrega-

15 "^ ."( m ^./ OLjLaK^ ,_£, ^ )K.^^o bitur,

sedem.
Sodomae
Nam
et Gomorrhae ponere
rinea eorum de vinea Sodo-
^'^s^^ :ovJ»l.o^ )ooiJ )ia^ei^w36 >o6, m>
niae est, et de tradiicc Gomorrhae ; uvae
yooy.^\ «oi )K_a_^ ^_bo vOO)K_a_^;
eorum aniarac, ct Ijotri coruni fcP. Et
yooi ;• ^ I \o :),n v> n, )K^K_ft! ^^o isaias principes Sodomae et popiihim Go-

.yOOI-^ j't-^ yOOt « ><1 «X tyo V ^ », V) morrhae^ vocavit eos. Si ergo Israel

20 \JoLo y^iy^ ^^-i )-?-^/ ^fo congrcgetur, Sodomae et Gomorrhae


debet habitare, cum principibus Sodo-
oJLsJ^oo i-^^ v/ •vO-i/ )^ );cba^,
mae et populo Gomorrhae, et super vi-
)_-^6 )ia->o.<.s6 J)e6,_a»^ :^t^/
neam Sodomae et plantaria Gomorrhae
No_b.o >oo^_aD . . ^ .* N> y>-^ oN-i,
uvas amaras comedere, botrosque fellis

^o6,_flDj ))^.iL '"^J^o );n v> \, )_2o_b.


raccmare, de ovis reguli manducare,
25 ^o_d)-Jj :)|q-^, )jL\L_£^^o et tclis aranearum operiri'', vincac la-

j1q_^ ^s^^J» )6ouJo SVyJ^yJi^ ) ^ Y \ bruscas assumere et in aro-cntum re- ,

AB] _ G A iim. 6Ci«.- — 8 A ^j/ t^ajx,. — );; Ji .^w ^-iio -w |Cv-^o- —


i
//'. A£ liSCae. Eico ciimi

Wright i*is^o« conicci. - 17 II vm- — 18 B ov-iu-^o- — 2:i \ Ijavoll-»^ >a.i.o- _ 2C A I^.^JO 112

Ezech. XVI , 48. Ib. XVI, 52. 3 Dcilt. XXXII, 32. ' IS. I, 10. Ib. LiX, 5, 6.
, — 3

939 APHRAATIS 940

' 9

probum converti'. Ita Sodoma et filiae > i i ^\jo :)-boV-? |^<i-s ^aajio :)»^io;

eius quae iustiores quam lerusalem )_»6',L-l_a ... > :.KJ; :s-^_^a_^; jloJi

efTectae sunt, prout olim fnorant aedi-

iicalmntur; lerusalem autem , quae So-


, N^ '^K_^ OLo;;j/; 0|£s_Xdo ^oo, CDo
domam vicit peccatis suis, in peccatis

suis permanebit, ct \n vastilate relin-

quetiir, donec quae praepnita suiit cani-


c/^oiii^-SiS ^o, mN l^s_3j
; ^.\ »jo/o

aeterniim-. Jl k .. ^^^ wuL-^Uo ot_<oL^oU.^ )Q_fil


pleantur in

JjdLv:^. )in.1rn3; )_i;aiQs^ V^y^


4. Ait etiam Ezechiel : Haec fiiit ini-
oi-\q_^ ojoi; :^^>^) i-a)-Is f_^/o
quitas Sixhiniae et filinruni eiiis : Vaupcres
) >. •.^; )fJi)_i; :o|Li_i;o^6t_i»; 10
et egenos manu non siiblevurunt; talia

autcm in eis ludens siihrerti eas^ . Com- ^w.!^oi ^o :^'^m/ jl ) I T (T> So;o

puta autem , et animadverte ex quo sub- on> ...6 1 - '/ K-^-dJ| __>oi_3 K^>-M

versa est Sodoma donec lerusalem ae- yaoy.JSi KJusSil/; )—L-3JI ^^; sij—*6

dificata est, annos esse octingentos ^_Io6( ya2^»-x\o\ K-JL-lL-il/; ). sn; \6


nonaginta sex; nempe a tempore quo
: y./'it K&o _^LxiiJ.o WJo^l ) » .1 % 15

Deus Abrahae per angelum nuntiavit


Hoc eodcm tcmpore, proximo anno, rever-
:

^
)_J6,
^oit-^/ t—^^—»/; )-L-»J

)-i.^jU; :)-JjL_io X a )6k


^
,
tar ad te, et hahchit Sara, uxor tua

filium'; ab eo, inquam, tempore, do-


joouio :^ia-^ NkOdoi/ )iv-^/ ji^» j % \
nec ingressus est lacob in Aegyptum, )-_L-sj o6i ,^_i6 :^lK-j/ )'» fn\ )(—
anni sunt centum nonaginta unus ; dein ))_:« :^Jpol\ oons^ ^^J.; ) ,.v>f..\ 20

manserunt filii lacob in Aegypto du- ^^ipola 06016 Ntlo


. . «^ Y > )t-^ . .*

centos et viginti quinque annos eo-


;

Aaa«o . t', ffftvr. _,i)_^ onnV^ >V,i,^

rumque omniuni snmma, ab Isaaci


,_3 ^^; >-..ajL ^oi->.J ^ooi; : ^«.H
conceptione et Sodomae destructione,

quadringenti et sexdecim sunt anni.


yoo^-co hsA °>6il/o >n /. m*./ > ^ ^i/

^JbOO .. >* 1 * ) 6 )) V> N. ^?/ 25


Post haec , ab egressione Israel de Ae-
]K n. o, -^
gypto donec magna aedificatio leru- ^/;

XIS] — I — 2 A|^-3[|l(u- _ o.\ ^e.j[^£!.). — B lowt [laoL /i. * om. ovov^=- _ 10 A


.^^^ttSlJv •}

|iirn-M^ |>.V3i- — 14 A xii^ii. — 20 AB aiml iliiccnti ,.1. ^tl-bo. Ego cum Sasse Ik-o ^-»1.0 11-m conieci.
'

22 XB om. ^;att.o. Kgo eum Sasseconieci- — 23 A om. ^.oC^. _ 23 AB Kgo cum Sasse conieci. 1;xio.\a1.o-

I
ler. VI, 30. — Dan. i.x, 27. 3 Ezecli. XVI, 49. — 1 Gun. .xviii, 14.
941 DEMONSTRATIO XXI. DE PERSECUTIONE. 942

salem per Salomonem exstructa est,


P ^ -, r,

conditumque templum ,
quadringenti

^i -\>r> .y^i'\% y*,\ »v>lo j)_:^xi^;/


octoginta anni sunt. Itaque summa an-

norum est, a conceptione Isaaci et


vQu»m*./; ot-i.^s-3 ^; |
«" Y» ^oi.1^3
eversione Sodomae usque ad magnara
5 Ot I .' I -^N j V),'' N ^OOt-CD Kai-30|l/;0
aedificationem lerusalem, octingenti
^NjJo j)-yii>ol ^_looi yiS^\h\\ )_3»
nonaginta sex anni; et ab aedificatione
VL^io/i j-si oj.» .'i •> ^o : y.1.i'.> Kjlo magna lerusalom usque ad eius vasta-

^_it.mi^o j)_ictxai/ ^)CL^U/ )—it-i ^i» tionem quadringenti viginti quinque;

> .O) N'^; I •> »fs ^ / 1 t .i[..>o .^ denique, a tempore CA^ersionis Sodo-
f .

mae usque ad destructionem lerusalem


10 ^,_£of )_^^^>a20(f )—Lsj ^^; ) i\\
summa universa annorum est mille tre-
))_:cts^io .aii./ ^£^;o/ K.sV-2;
)-^f^ centorum viginti et unius. Hi sunt anni
),-V u ^oi^b ^-.Noi .)^-^ . I^ fifiNo
universi quibus desolata fuit ante leru-
yOy—D ^-^ 0|Cs_l_30 ^OO, CD J\ V» ..; salem Sodoma cum filiabus suis ; et quae
> ^ <

sloi; K—sK^ jj
'^ .1 *>(" \6 :^^b^;6/
I
iustiorfuit quam lerusalem, usque ad-

15 N>v..t'»?> .^^aLiU/ ^ iooi \J^{) »^J^ luic non est habitata. Si igitur univer-

sum numerum annorum computes ab


ot-Zjgaoi ^^; )
.' '»>; ) Hto .. oC^S
eversione Sodomae ad annum sexcen-
y/> v> r.o ))^^^ KIa\ )-:^t^ ^Ofj»;
tesimum quinquagesimum quintum re-
sCD09,_i_m_3^/; otln "^N Vi; .jl-Vi. .\.o
gni Alexandri Philippi Macedonis, ha-
^fl )-^'6. n v; vg>n k .-\ .- c.
v_^ bes bis mille ducentos septuaginta et
20 K-»o . -^ ^ •> «" ^l)—:ioo . .^" '^ \ / sex annos. A tempore autem quo leru-

VI \ *U/ K_3', i^ y-Ii ^-:>oo . . / Y > salem a Babyloniis vastata fuit , usque

in hunc diem, nongenti quinquaginta et


) I •>) \ o^ ) v<," \ ) .\ ^ ->
t-^
quinque anni sunt. Postquam autem a
.-"'''» .j.vi' .".o ^,/.» v> ..o ))j:ieL^i )_i6i
Babvloniis fuit destructa, iterum habi-
o(Q_dt-J^; )1^ ^^ K-SJSs_^ vt\ .iii6/o
tata est septuaginta illas hebdomades
25 90MD9 y^NO ^ t ^«S ^ li ^^Of ) « N -^ ^
de quibus Daniel testificatus est. Deinde

ultimum excidium a Romanis accepit,

WSol» ) .LJiOOOH —.wJS ) —.t— ( Oi_35a-. iiequp unquam restaurabitur, quoniam

6 .\ add. UiVl,jooi. — •} S.>^'i\ I I .\ U.W?

_ 20 A« om. ^L)..». Ego cum Wriglit conieci. 21 A was;-^- _ 2;; A iovmN-


943 APIIRAATIS 944

in vastitate manct donec consummen-

tiir ea qiiae praepnita siint'. Omnes


porro anui vastationis lerusalem prio-
\ » 'l % ^0<.^0 ^; y^'^ jK. n /^ OLf

ris et posterioris, sunt quadringenti

sexaginta et quinque; e quibus si sep-


,-bo :. «^ Y» >Ju^cL«o ^Kao )|_^ax^;/ 5
tuaginta annos deducas [captivitatis]
^OOI '^ -^ 4l y»l% y» \ 1 Ji ^OU^ vCOdl
Babylonis, manent trecenti nonaginta

et quinque anni. y.*.it yJLbaLcO ^^«^Io ))^KSyl ^91-^

5. Hanc omneni demonstrationem ti-


^.^ KjsK-d ) m «' "> oi^^^ )_Joi
bi scripsi. quod se efferant ludaei [di-
^Q-^j : )__?;6oi-. ^joi^isjLio; '"^.^oc
centes] : Futurum nobis est ut denuo
yxiy ^K-acL\ 10
congregemur. Si autem Sodoma, cuius oD t—'^-<^ y/ .n « I ^!!^
''
-^
^ .. ^ ">
^^

malitia iniquitatem lerusalem non exae- yoS^holl y^l )oO| .*. ^(T> )J Ot\o..\;

quavit, hucusque non est restituta, ne- ^V-^/ ).J_30|0 K-sKJ i ^^.^p.
que, ut dicimus, in perpetuum restitue- ,^w^, ^iS^;
J^clXaU/ :)_iK_i i
tur, quomodo lerusalem instaurabitur,
)!•>./ oiiisaA;o ^oo,_as; ^_M oiJ^ai^
cuius maior iuit iniquitas quam Sodo-
^l\^0 y^i'^\l ^VKk^t^ ••.)JM 15

mae et filiarum eius ? Sodomae per an-

nos mille ducentos


ot-^i^ o > ^o-Ji )) . £i'i Kao , / V ^ -^
septuaginta sex

Deum non miseruit ; num dicendum no-


>iAi6/^^; ^JJ^I )-^f :)&
bis est lerusalem eum debere misereri,

a cuius desolatione trecenti nonaginta ) Sf>n l ^-^M . « I t yjc>o-wO ,-*>-«'•>

et quinque anni liucusque colliguntur, ^^jL:^. ^; )JJ^Qu« )_JoC^ .KJv-2; 20

secundum computationem supra insti-


^oo,_£D; :t-^/; |;oi
^; ^t-s .o^£o
tutam ? Insuper autem cum dixit : Sodo-
: VI 4, n ^-^; ^—./ . Y oK— oiKJLao
i

ma et filiae eius instaurabuntur ui olini;


w>jK i So ^h^li :\-^l ^.Niijo^-^o
ad lerusalem vero : Tu et filiae tuae eritis

sicutprius-; significatio sermonis esteas oi^>^^ a_Joi : VL^fjo ^-^; y-^l ^—^ood

nunquam in perpetuum esse habitan- ^«^^-J^ :^j^ ^>i^; :)i-^; 25

das; terrae enim cui iratus est Domi- )iS^ )iV^ Oi^ >^;; )i;/ ^ .3/;

Afi] _ 4 A xi^ily — Ib. A U;-)ao. _ s B om. >»ja«o _ 8 A ^a^s,. _ II B xC^ior _


lo A£ om. ^LUaoo- Ego cuni Wright conieci ut supra. _ 18 K '^.i.. _ 20 A oin. "^i^. _ 21 A ;3e|l..
_ 23 A )oii*.;|lo.

' Dan. IX, 27. - Ezech. XVI , 55.


/ ;,

945 DEMONSTRATIO XXI. — DE PERSECUTIONE. 946

-^
9 t^

nus maledixit : lYon conserclur, ucc c/cr-

^obt tY) jooti :0 CQ_\ ^'^^-D mcii proferet, ncquc ascendet in ea qiiid-
./ JJ/
y
piain virens;sed crit sicut Sodoma etGoinor-
Dominus
o/ vm-^l/ ^ .f n V) .^otX .^»i/
rlia, qiiiliiis

cst ' .
iralus est

Persuasum ergoliabeas, auditor, So-


necplacatiis

5 jJ ^\v.\ oiK-a_so ^oot-flO; ) \a VI»


domam et fdias eius nunquam habitatum
^».-0 ^; y^l ^ooM )J/ :^1^ iri , verum quales olim fuerint mansu-
^OOI ^_i>J^ }i ''^^^; I-JL3J 001 y^l ras ,
proutnimirum eo tempore erantquo

|Jo )-^po ^otA^ J-^5; j-i-3Ji ^/o nondum incolas tenebant, et sicut in dic
p 7t ^ r ^
quo adversus eas iratus Dominus,
>o^ \ tjo/o
^
illo est
o\ts. I .rn\ «—N»i/ .^^

necpotuiteis placari. lerusalem etiam et


10 M-iJ ^/ ;A^t-o ^^; y^l ^oou
fdiae eius quales prius fuerint manebunt
)io_^ )oo( oJ^s^ \—^in .. ->; )
." v»; n
sicut pristinis temporibus, cum deser-
) /.=. ,, >o ;>oo»p>/ )_L3 oi_s; )_1aLio/;
tus existebat mons Amorrhaeorum , ubi

:o(fL-3 >ft .". m \ *.) W.010 \ \ \ ^ °>


t-^ erexit Abraliam altare, super quod alli-

)»;/ t-^o; ^J t-3 )oot M V -» ..; ^/o gavitfilium suum Isaac; sicut etiam ari-

15 .)-^po ^l )_L»o \.Z^L:il y^^ ^ dus erat quando emit David aream ab Or-

nan lebusaeo altareque ibi aedificavit.


0(_^ o^; ))a-^ 001; J.>-mO ^^oJ^^/o
,

Intellio-e enim et animadverte montem


vJOO 1 .; J^O-^ o^^oi of, -» \ yo<3{y-^{
illum in quo Abraham filium suum obtu-
)?;/; )J^^_96; v«oto :y>-\ ^'o/ s^oi v^;
lit, ipsum esse montem lebus, quae est

oi^ «« I ^J./; <tOi s^oi yf( ^ t->o; ^-3j; lerusalem; locumque illum areae quam
20 )-.^ia^»^ ^eisjijo/ )_iooi \-1m{ .JLauoi David ab Ornan coemit, eum esse in quo

Templum aedificatum est. Itaigitur leru-


t_3; ^^^JS^_flo/o .yn *,^ f>
x-^; y—
salem in vastitate sicut prius, permane-
I
'
,]^s_J p^ 1/
,

bit. Nota insuper tempore quo Ezechiel


:oiio^V^ i^ )^J^s^ yoS^iol ^Wofi.
effatum illud vaticinabatur , lerusalem
)
-s >- ^^ ^^_^ oio ^d; 0001 ^^.^V^o
adhuc in magnificentia sua constitisse
)
-' ^ V^^/; ^-JiL^J^^o :^ ^ 4;
at incolae eius adversus rogem Babylo-

j)ciS^U/ ^ V^'/ ){ m.?^ )>^6v_» nis rcbellaverant, et sententiam quam


propheta enuiitiavit, cx ira ct in vituperationem adversus lerusalem protidit.

AB] —e, A ^Cm. _ 8 A k^i/?- — lU A ^» [om»- — III A 0111. uoj.

' Deut. x,xi.x, 23.


947 APHRAATIS 948

^
6. Hoc ctiam attende, auditor et con- ^/, U' vij—«O "*^*jK_flD/

sidera : Si speni Deus roliquisset Sodo- :oil y » \ o ^oo, m\ )t-=^ joCS^ ssoij;

mae et [urbibus] sociis eius, non igne


JOOI ^i_S0( jK V» 'i -^ -V3 Jio I ^ jooi ji

eas et sulphure, quae signum sunt diei

novissimae mundi, subvertisset, verum


:)-^i; ]-^l )-^oa_i, 0^/ ^o^
tradidisset uni cuilibet regnorum, a quo )f-.
^_x_5 ^6o^A )^j>o\ t v; M 5

castigarentur. Scriptum est enim lere- OL^ts_3« ^_/ yO;;KJ, Jl»i;\ V? > V)

miam quando calicem furoris propinavit )^_ba_^, \ n\ ^ ), .1^;/ y\ r\ %\ ^;


gentibus et regnis ' , de singulis civita- )oo( t-^/ )I.n t\ v<\o ) v> \n \ \
tibus dixisse

rint ,
: Postquam calicem bibe-
convertam captivitatem Aelam , et
;Lij :)LLiv-^ ^ )f_-, )^^
))^ / -> >. )—i/ y °iot >o ) m 4 ^l^; 10
Tyri, et Sidonis, et fdiorum Animon, et
yO, v> \ »V f->?o yfLtl^o ;6i;o ^o^^xL^j
Moab, et Edom et de unoquoque regno-

^
;

rum horum dicit : //; noiHssimis diebiis, Jf—, Jf— ^^o :yo^^}\o oJa^,6
reducam captivitatem illiits'. Videmus K, ^(, m\ 3, :V—^/ Jlo. ^ \ v^ . »\o<

itaque Tyrum inhabitatam fuisse opi- ;6., . T ^.j .'.o .oiK„.L2la ^oi/ JK.:o<iI

busque abundasse postquam septua-


K V ^f ;t^ ^->o ) i *.o( >:> )_3K^ 15

ginta annos erraverat, et postquam


^-\ " *; ;K.3 ^_2«0 . i Y * > «* \ -> li

praemium quaestuum suorum


atque cum universis regnis fuerat for-
tulerat,
N_i_jj, ;KJ ^_ioo oili^^/ ^ )^J
JV I,
•> J\_a^.£Q_IO -Jlt^ "vXNrt __.0| X-^^
nicata; tunc citharam siimpsit, heneqite

pulsavit, et canticum frequentavit^ . Re- .\y-^] K_I.,^^/o ^ ."" °> j> J^^JL-oJo

gio Aelam quoque incolis copiisque .^Oi_30 OL-i^ i^2S.^t_N, — J;l/ »s/o 20

abundavit. At de Babylone dixit lere-


'^i, :J—l_iof/ V-^'/ ^J;.a ^i^o
raias : Cadet Bahylon et non consurcjet\
)_I:mo..^J^ )-^t^ )3io .>oa.ol JJo ""^«iLs
Et ecce, usque ad hanc diem et in per-
) •^T'^ - -^ VI \ \ \ ) ^O^i. »3/0
petuura, in vastitate manebit. De leru-

salem pariter ait : Cadet et non adiicief


:V^'/;^Ss.jt;6/^^ .3/0 .\-LJ.\^

ut resurgat vircjo Israel; dereUcta est hu- )J^6t«_s y^ " ^^\ »3l.odoI )Jo ''^_3l, 25

mi, et non est qui suscitet crtm^ Quod )_j:;/ ^ j: N_a_»Lk/ :^

A.B] — (i li ^M^)f (sic). II .\ 030- 12 /< om. »oil»o — Ki B ^o- — /''. .\ ^^\-U-
18 B 15l3 — 24 A lai,-.

1 ler. XXV, 15, 17, 21, 22. — -'


Ib. xlviii, 47; xlix, G, 39. 3 Is. XXIII, 15, 16. — *Ier. Li,64.
'•
Am. V, 1, 2.
d

949 DEMONSTRATIO XXI. — DE PERSECUTIOXE. 950

\ ^^ y/ .OU^ VI / f> V>; J^^ »_^o si vera est prophetia quam adversus Ba-
byloncm leremias protulit, vera ctiam

ac fidelis est adversus lerusalem. Isaias

qiiidem ad lerusalem ait : Non irascar


OU^ t—^( ) « \ «(O .|_l VI .Cj VIO
tihi neque increpabo te'. Vere enim
o jJo »«1>\\ j-Xi/ jJ ooij :^)o^oi»o).^
adversus eam ullra non irascetur, ne-
f^J jj o^i i^)Uv-i .>. •> -:
)U/ que eam increpabit in aeternum ; nam
r^IboJ^ o«-s 11—D JJ sS/o :ot > \-^ eam quae iam vastata est neque ille re-
P 7, ^ 4 ^

JJo Oi.^ ))~3 O0| Q^ 0(.^)O^w^f ^^S^ prehendet, neque ipsa eum amplius

O^ ^i-^t^ '^ exacerbabit.

7. Porro qui nobis conviciantur [dl-

centes] : Vos persecutionem sustinetis

yolo»_3J :yoK_»/ > ^ fiysK^ jJo voKj/ nec liberamini erubescant ; ipsi eo quod

)
." I « x^ o_a;)i./ . -^j N S -^» vO-ioi vexationibus iugiter subiecti fuerint,

o,_cl^]^/ . . m fi^-aJ^ ,__i^ )l)-_i^B idque plurimis annis antequam libera-

rentur. Servierunt namque in Aegvpto


yt V> ^O . V, flf> \0 ^l)_iO ^» j.iCL3
ducentos viginti et quinque annos. Ser-
15 "^ ^l'*^*] ^ )-^ilV-^ O,—3l^O .. »'i*
vitio Israelitas iterum Madianitae, sub
" ^^^ */" .)»Q-3;o vfi^ OL^ioQ-i-i
diebus Barac etDebborae, subiecerunt".
: iooil y'i vn «"^
-» )—^—3)0—^ vooi— Ipsis etiam dominati sunt Moabitae in
p]^i.N°io :wJ^s^ JL^oJ;.^ )_:ija:yaiwo diebus Aod; Ammonitae in diebus le-

vji^o. OL^oJLa vS/o yf> >v» v;c_^o^^ phte, Philistaei in diebus Samsonis et

20 .,;'v^o,r^ )_^^L2ooV/o :) ^ij ^'^)a^eL&o rursus tempore Heli et Samuelis prophe-

tae; Idumaei in diebus Achab', Assyrii


:)_-L_oj_-: v:L^'ci.i_^ )-.ioi/o :s^/
quoque tempore Ezechiae, et tandem

eos rex Babylonis de terra eorum exter-


:yOj/ )j50 )-o.3 '*-^ t^ -vfJ/ '^^
minavit atque dispersit. Sed quamvis
J^) n^.vxof :yoofc\ V-^/j _^/ ojjlo/ jJ
plurimum probati et castigati fuerint,

25 .<^^0 jJ )lo;V-^0 yO -X •.T^N hs.J..jSM non sc emendaverunt, quemadmodum


filios, etdiscipli-
Ji^is.^^0 ) ^ ^ ' )^ fim°>j :V^/ oblo ait eis : Frustra percussi

ABJ 2 A Uoa^i t^oi- !l A M [o:^. 10 A ^; <t-jo, (slCy. _ 1 J A aild. ^ (^ll-Jo. — l!l A >S/.

1
Is. Liv, 9. — - NoD Madianitae sed Clianaiiaei. lud. IV, 2.-3 Non Idiimaei sed Syri, »»(• I (III)

Reg. XX, II. Vid. siipra Demonstr. xiv, § 10. Cf. Praef. §11.
951 APHR.VATIS 952

iiam iioi) rcccppriiiit' . Et iterum : Disse-

ctii propheias ct occidi eos in ccrbo oris sImI/ )lQ-.'.:.Viao )—s) "i >; :o(^ r-^l
nici'-. Et ad lerusalem ait : Infirniitati-
..11 IV) >....A.-°ii.ji ^l ) vi\; :^eL^^o/
Inis ci plagis erudirc, lerusalcni, nc fortc
)^^>-g>\ o» .^too >^o n "ti yO-Joio
reccdat anima mca a tc^. Ipsi vero derc-

liquerunt eum et idola coluerunt, sicut


oAj; :)—.1 ^ ;/ vC>oi,.... NN .
V-^/j ^/
adversus eos leremias dixit : Transitc
:o;^ ;, n \o ]ls —n .''
..» )Iv>_^\

ad insiilas longinquas, et in Cedar mit- ^_-./ loo( yj oju^wo o\ '\ls,-ebl o_^o

titc, ct attente considerate, et videte si fac- yOoiJ.oi-S./ )-:ia:^ y..3\.;.^ y/ :);o»

tum est huiuscemodi ; si mutant gentes deos w> ^_:i.o Joii \ / oooi jJ; ^ >kJ^> •/

suos; et certe non sunt dii ; pdpiilus rcrn


00|_^1 .yilo-^ ;Jt-3 Oi; h *,l
.Oj >> .". 10

meus mntavit gloriam suani in rcni iiniti-


«^ o^^^jo a^.ojo :);oi^^Ow ) .^.Nn-ji

lcm. Obstupcscitc cacli siipcrhoc; inovranii-


y^» i-> ^lVl; '"^is.-^VJio :)—ii-io ,-bo/
ni ct c.rtimcscitc iThementcr, dicit Donii-
) \n 1 >o nn ^ * va^ ^u^^aj^ ,
-^ \
niis. Duo cnim inala fccit populus ineus :

mc dcrcliqucritnt, fontcin aquac vivae, ct


yoou^ o\ °v .« Q-^ji/o ; ) « f. j—2^—^;
abcuntes fodcriint sibi cistcrnas cffractas, V'--"^ h
'
)->-^*'/ ).i^ :).Jd^ 15

qiiae contincrc non valcnt aquas* . Cister- -^^^•^^ ^ vOO(-3


v^ l -2>.C1 .vi^A

nae illae disruptae, sunt simulacrorum :)?_Dk_3o ^ )—^j *^^? \-^'^l


et idolorum cultus. Hoc vero caelos obs-
o^.^D; ^^..^s.20 yooi^ ot.^£oo; )-.!^aj>o

tupefacit; quod adoraverint [ludaei] mi-

litias caelorum condemnati sunt autem


;
U^ ^\-.nv^o :U^\ )laS.JL>L^

)J^X.L^ y^l ^<t3p£oo; ) >(^ ynm\n 20


i

volumen complicarentur,
caeli ut sicut
^
omnisque militia eorum deflucret^.

8. Totum hunc sermonem praeceden-


^ sK—S; )t—^) ^ "1 \ S ) JO|
tem tibi, carissime, conscripsi, propter
:''^. "^ \ , ^ •- -^ * a u y \
convicia quibus ludaeus quidam filios

>v I -.\ )-^f6oi- )C^ m .-;, ^«^


populi nostri increpavit. Nunc vero pro ,

facultate mea tibi ostendam vexatos


mercedem magnam esse consecutos. vQ_i«; )--iu_;,v ^^ ^ ^ .-
^/ M/
A//] — 12A o.a_v. — lo A paritcr prinia manii laa^ Isa^-^ed sccunda manu allerum laa^erasum
— 13 * l^^^ _ Ib. A |i-i.W- — 17 /< Usa^,- — 18 WJeCv^». _ 2G A Ja.i'?!.

1 ler. II, 30. — 2 Os. VI, 5. — s ler. vi, 7, 8. — * Ib. u, 10-13. — Is. SXXiv, 4.
^

953 DEMONSTRATIO XXI. DE PERSECUTIONE. 954

ooot )—^oiVo .) -^ L^;a-3 '•>\ ^»^ persecutores autem in ignominiam et


^ )

contemptionem venisse.
9. lacob vexatus fuit, Esau autem
^M o m \o J
«^ *-; s.3Q_a-^
persecutor; lacob benedictionem ct pri-
: )16'» •>n ^o )frv-3Vo—2 "^ -^ ^ oa-a.vJi
mogenita suscepit, Esau ab utrisque
5 vSLfioal .^oL>iVi ^» vl^K.^/ am:s,o
reprobatus est. loseph persecutionem
^jU/ vSLflOQj; :)-36jv <.*oicL;;/o )-aJ,;;
sustinuit, et fratres eius persecutores

n vi\K->,/o :o(^ o, ,^(Y> <^a_36;Vo fuerunt. loseph exaltatus est; persecu-

) °>.
\\\ 3.£DaJb .>^oioo).,Jo . -r^r, Nrt N. .: tores autem eius coram eo sunt pros-
trati, et comprobata sunt eius somnia
>a_CDa ~»
) g» "-;? -^0 * ^; ooi )la_^;
et visiones. loseph autem vexatus si-
10 :)K-;,_S; ) I ^.la-a ^^oia^s/ ot-> •>
\/
militudinem praebet lesu vexati. loseph
^-^ Ir-^^ woia.3/ ot> 't^/ -^n > ^o
namque a Patre suo vestitus est tunica
ot-^ )6oi ^Q Z\ .°i {Pa-I .)K_\6]^s 3 funbriata; lesum autem Pater eius cor-
^djL->o :.^o(cLJ^/ ^^ ^i^_I ^«ofo—a/ pore induit de Virgine [adsumpto]. lo-

»<\ mo . .s^ota_3(; "1 ^ - ^ --'•


ot .v>.M> seph a patre super fratres suos dilige-

batur; et lesus amatus et dilectus Patris


15 "«.d-iL-^o : ) >n "S; r. v)\ ..6 )6>-i; ))-m

) .'\; ^i^ .) V ^ i6 )6)-a JJ^'


est. loseph visiones vidit et somnia
somniavit; lesus visiones et prophetas
.)JLa_^9 o« >d.a_j[ .o :^a »( yi—
adimplevit. loseph pastor fuit cum fra-
>. <v\ Nrt \ ^«oia-3( oi9^ ^ .^ {po.
Iribus suis ; lesus princeps pastorum

a. X/o )i/; -0,6))—. s>o,a_-:.ii est. loseph cum misisset eum pater suus
20 OHt_Jl , «.a-s io :oi^ ^ n v>\ ut fratres inviseret, venientem pros-

pexerunt, et cogitaverunt eum occi-


:ot-^/
dere ; lesum cum misisset Pater fratres

suos visitatum, dixerunt : Hic cst heres;


•) -^ ;, ^ .^okL^/ ^q,» v>j/ .°> ma-^
venite, occidatnus eiun '
. loseph a fratri-
^- - -^ ^ .^d m/ .^6£s w/ >a.a t »o
bus in cisternam proiectus est; lesum

25 :)_3a^ ^-:bo >f>\«> .q noo "i .)l^^-iL^ ad mortuos demiserunt. loseph de cis-

.)K_£_^ iS. > 3 ^-^ Vl-o '^ci % io terna escendit; lesus e mortuis sur-

AB] l B iSoiio- 3 A ia»ii/- — /''• A priu? rcrdlns \2^^y. secunda ni.inu in 13o»i mutatuni

[Po»v Ib. B ]^ti .Sitt&.o [ISoii ooovo- — 4 A 1^3»a3o |I.oPtt=- — 8 A uwoV^o^ — l'i B som-
niiiiii somniavit ac visionem riilit low Iwo l^ais^ )o^.^ — i(! It low^ — 2:i B ^acci^a.

1 Maltli. XXI, 38.


\

955 APIIRAATIS 956

rexit. loseph de cisternaubi emersit, in

fratres suos dominatus est. lesu post-

quam e sepulcro surrexit, dedit Pator


»1 \ oot_i )N_jLio ts..*j» ^_io^Q_0;
nomen magnum et exccllcntius, ut IVa-

tres eius ei servirent, et inimici eius


,^^ -> -^^V C ^ ^^^xuiLeoltsjMo y^oJ^l o^
sub pedibus ipsius ponerenlur. Post-

quani loseph fratres suos agnovit, eru-

bucrunt ot pcrtimuerunt, magnitudinom oV.^;l/o o\ .00 olo(—3 v.*oicL;ijJ yOi/

eius admirantes ; lesus cum in fine teiu- )_I_3J|—3 )1/ t_3 ^o—iuJo :oilo~3^-d
porum adveniot ot in maiestate sua re-
^*loi_3 ;oilo V» -» jL-^K_>o; V, ../
)

velabitur, erubcscent, formidabunt ct


l V
* •'"IT^- ^" ^ «^ N .OO 10

exterrebuntur coram eo fratres eius, cpii

^^; >o> „coo-Ji .^.«otn v>t o ^0(0—2i—x«;


eum cruci fixerunt. loseph suadente luda
ma-
;_»>v^\ xr^;;/ );ooi^; ot n\ov>->
venditus est in Aegyptum; lesus

nibus ludae Iscariotae ludaeis proditus l^n Vt •>«>/ );ooi-l o;^/ ^ ^o-JL^o

est. loscph dum eum vondebant nuUum ^ .a-flDQ-J.


^
.)_;;og ;• \ ^q-\K-a/
' ?
^ ^
Yorbum fratribus suis respondit; neque ;.-o«cL--jJ ^Q_U^ ootJ; jJ ^a_L_sj i.-,

lesus quidquam locutus est aut respon-


)_:ii_4K-3 ooi-j;o ''^S&^io jl '^o * ;o
sum dedit iudicibus qui ipsum iudica-
ot:>a!^isJi/ jJoiLd y3L£DaI ...^oiaj;; ) Tvf
bant. loseph ab horo iniuste traditus
jJo N-> >6.o ii ;o ; )y > «>/ J^ « -^^ oipo
est in carcerem; lesum fdii populi sui
^ V

inique damnarunt. loseph duas vestcs yc^^l .°i mo-» .oi.^N oLLS >^r> ^ . i,

suas, fratribus unam, alteram uxori do- :>^Q>n ^\ xr*'^

mini sui dimisit; lesus vestimenta sua v>.\>/ >6.c> * ;o :oi^L^ IJ^^/
roliquit, et diviserunt sibi ea mihtcs. ^ yO-l/ Q..^>>30
yOOlJ^ I,.

loseph triginta annos natus in cons-


^t^l \J> saL.aociJ, .)_^Q_-L^-f-^s_i»/
poctu Pharaonis stetit , et dominus Ae-
)i__io )ooio va-i.V.9 yo^—a yo-o y^ i i «
gypli constitutus ost; et lesus, cum
annorum v:
«" I * / >6>o > ^o : ^xL^ 25
esset quasi Iriginta '
, ad lorda- v-'.r

nem veuit ul baptizaretur, et Spiritum ^5^oo ^-^% ^';}«^ i^/ ^i^i


accepit, cxiitque ad praedicandum. lo- \Sa-i'y-2> 3..i»Q.> . Oj'pVl\ >0°>I0 )—^OV

A/*J _ i:i A |I.a.;i^. 17 h Vu^. _ 22 A ^ow^L.3 lia^V^;.

1 Luf. iir, 23.


957 DEMONSTRATIO XXI. — DE PERSECUTIONE. 958

JV-3 ^Q_iL_o :\ vi^yX^ )_"»poL^ sepli Aegyptios pane sustenta\it; lesus

pauem vitae muudo uuiverso dispeu-

savit. loseph filiam sacerdotis inipii et


^ o jla^ I^^Q^ Iv^
: ) °> I -->'*>' .«^.mal
immundi accepit; lesus Ecclesiam o
) vi ,-yi ,x ^>o )J.^:^ oila^ Oflb ^ojl^^o
gentibus contaminatis sibi adiunxit. lo-
5 i^ipcu» V-3lo1./o K.^^ «a^ol Jl-^o^
seph obiit et sepultus est in Aegypto;
.
^\ >>o)-s i
-» ,tai./o K.^^.^ -«.a_j[-^o
lesus mortuus est et sepultus est iu
^^ woia^'^:^ s>oia_M/ n n m^ .a.ma.^ lerusalem. Ossa loseph ex Aegypto
^^ s^Qus/ o) vi' /.n/ >«>.ojl<^o :^it,^ detulerunt fratres eius; lesuni auteiu

o> ^ fl!..^
i , oivL,^3 >n co/o :)K_£^ K_^ Pater a mortuis suscitavit, et corpus

eius incorruptum secum iu caelum ad-


sumpsit.

.\-^ii ^ojlJo \-SJ^ii \ %n>n «a/o 10. Moyses etiam vexatus est, et le-

sus persecutionem sustiuuit. .Alovsein


VN ^ I
ti.(
r r
^^o
i ,
k—to :.^a-SoM
"j jj
V)
^
ualuni occultaveruut, ne a persecutori-
t f_-3 .

xO<ajil^S..^^-Qj Jil; ^—.j« .vilX -^ ", 'v/ ]jus suis interficeretur; lesum natum

V^n
fugientes in Aeg^ptum adduxerunt ne ,
15 f-J3 ) ><•> V> V. i •> .0|_S0;9 v£D;0)0|
eum Herodes persecutor eius occideret.
:);ouI^ )
;N;^ ^ .-
n i .-^K^ ^-i-i/
Tempore quo Moyses natus est, infan-
. .^\ ^s—ofrs^-^ '^n t ."; otlo» « \ .*^o tes in llumiue suffocabantur ; et in na-
.o< ;• .^xi^Kio j)n. .7-\ K_^ ) ,.:\^
tivitate lesu infantes in Bethleem eius-
o)^-.^; :)otS^ o«_^ V—io/ ) lo Vi\ (pie confmiis occisi sunt. Movsi dixit

i;o :
y * °> I ooo( . « \ ->; l"r vOOtA Deus : Mortiti .siint viri (iid iinacrcbant

aninutni tiiam'; et dixit angelus ad lo-

seph in Aegypto Siirge, ct tollc pacruni,


)_i;iJ ^jo ) .^>^ ^n n t ;>oq_d;
:

ct cadc in tcrrani Isracl ; ilcfiinrti siint


yOOi_\ ot^_X^; ^'^k_^^_io ^"^ ."•,
m ^./>

enim ii qui quaercbant unimam pucri ul


) «^^«-^; ov-jLslj oooi . . \-^; ^..^^/
aufcrrent eam''. Moyses populum suuui
^_^ ot-:)aS>^ vA^/ ) .in:xi .a^, \vi\
e servitute Pharaonis eduxit; lesus om-
^^o «A*f]s ^ajL^t^o : yO \t °>; oit^ -^ \n « nes gentes a servitio Satanae eripuit.

)..tOV^ .)_L^<J»; Ol, SNQ*


^ yi^yi.N Moyses apud Pharaouem educatus est;

KS\ _ 2 A U— _ 7 fi oiii. -«i-;. -- 2j « IU>,.S1^. 2li .V I^VOA.

' Ex. IV, 19. — 2 Matlli. II, 20.


959 APHRAATIS 960

et lesus adolovit iu Aegypto, cuin eum iill >^a-jL-^o :yQ_^f_^ Ka.3 v^ii/

illuc losejili profugum abduxissel. Ma-

ria stabat super ri]iani lluminis, Moysc K_^Lo yo-,y^


»_3 j»oM K_a_oo ^^!iK_i»

aquis iiuialaute; Maria iicpcrit lcsum,

Gabriele angelo ei anuuntiante. Quau-


do Moyses agnum immolavit, interrecti

sunt Aeg^'pti()rum piimogeuiti ; et quan-

dolesuni, aguum verum, cruci fixeruut, )\-^( "^o » »o :)—.9*-^« vOO(_.V-3a_3

propter eius occisionem populus intcr- K^-L^ Oi^^^^A-:» ;>..oio ^\'. f_3 )«^;
fector eius periit. Moyses populo suo ) I 1 >0 K^/ ,tn>0 .O^Q.^S^ )
•^^
)

manna descendere fecit ; lesus Corpus


oi^!_^-3 oo( t ^Q_«_^o :ot—^oLx-^ 10

suum gentibus dedit. Moyses aquas


y^\.:M )_i.^ v^2S^/ ),-»<i^ .
) v>v>\.N
amaras per lignum dulces reddidit; le-

sus cruce sua, liguo patibuli sui, ama-


ritudinem nostram mitigavit. Moyses > »o V .ot^LXoj; ) m . n ~> oi i .* \ ^s
legem populo suo detulit lesus mandata
; oo<_^ >&ojl^o :oi.^:»J^ | cDd^eu J^w/

sua gentibus dedit. Moyses manuum )_3j ) tO V .) V> VI ,S.\ «..0|Q_0^wI| 15

suarum extensione superavit Amalec; .^XNrtvN.


»a.o * io ^aoio^/ vm( «^ •> .r>

lesus signo crucis suae satanam de-


) ao^v^ .ot ^«'^»; ) % »{•> ) '
j^
"^^ \^)
vicit. Moyses populo suo eduxit aquam
v&OjLio ^Oi^CLiLN ) 4) -^ ^O )_£^ sO^/
de petra; lesus misit Simonem Petrum,
ut doctrinam suam inter gentes defer-
Ka.:» "^n n » I; ot^t-i^ )-s)-3 vQX^CLiilN

ret. Moyses velamen auferebat a facie


'^ ^ > ) fcO_^ .0(-1-Sl\q_. ) ^ '^^ 20

sua, et Deus cum eo loquebatur; lesus ouicL^ ^^i.^o ^^


-
\ . ^^ )N . i a ,1

velamen removit a facie gentium, ut


^-^ )K_jLa^i '^ n > «.Q-k_>o : )oC^
audirent et reciperent doctrinam suam.

Moyses legatis suis manum imposuit,


""^Ow oi^/ yL^ \ %c\ v> . oi I 4 Nci *
et sacerdotium susceperunt ; lesus ma-
num imposuit Apostolis suis, et acce-
^a-iL_.o :|1q-io(_d n>» >oo >.«oin . . . X>
peruut Spiritum Sanctum. Moyses mon- a\ -^ no ^cLl^^^\jL ^ J.. oi,l^/ yeua
tem conscendit, ibique mortuus est; et )?q.^sN .'^^ «^ )._i^q^ .) k»Q.£; \—Lo\

17 * t*-a [1*^. _ 10 * hO [^.3. Si /< uwOh,/ ^ofoo [oifl >o^ \^aM


^
. .

noi DEMONSTRATIO XXI. DE PERSECUTIOXE. 962

) »"v>>N o.\ m ^qjl^^o :^-bol Ki^o lesus ascendit in caelum, et ad dexte-

ram Patris sui sedit.

^O 11. Etiam lesus filius Xun persecu-


% »0 ) *^ »M vCUt-3 ^OJU» ^(O
tionem subiit, et lesus Salvator noster

persecutionem passus est. lesus fdius

Nun a gentibus immundis vexatus est;


>^Q_ji ; .jJ a_fiD ) v>...>. ^-^ >3;'^/ lesum Salvatorem nostrum persecutus
^^a_3oM ^—^ )'-oi.V-* ^»-a_i vO—if—s est populus insipiens. lesus filius Xun
^-boV-S >&Q %—io ; ot v> s \ oi sou^ hereditatem a persecutoribus suis abs-

'^ tulit; lesus Salvator noster hereditatem


c< •vrj lo ...oia—So;) ^-^o )ioI;_^ c\%

a persecutoribus suis ablatam, gentibus


10 yQ-JV.S >ii.o \ , .)—^f-sd-J ) v< y \\
alienis tribuit. lesus filius Nun solem
,-^u^o ]
." ^ * -^ ), «„vi > ^ ,/, n/
in caelo iidiibuit, et de populis qui eum
:w.o(a-^M ) VI V) \ ^^ )lx_^o o i
insequebantur retulit vindictain. lesus
y
J\-^><>a-B ) > vm oV-^( ^JsoV^ ^ojl^o Salvator noster solem occidere fecit in

viN iouaJ* )_:oo.I meridie, ut erubesceret populus insec-


.o>
^^i» )—^;' )

1.^ :oUal^^ )ioiV-' Vx "\ °^ yO it •> ^OA— tator qui eum cruci fixerat. lesus filius

Nun populo suo divisit hereditatem ; le-

sus Salvator noster promisit se datu-


«_-«/ yQ_JV-.3 ^d-jL—^ .)—L^.; )-:si/
rum gentibus terram vitae. lesus fdius
sJLJL^ ^^^*,^ >^n \ >o :)i^^j o »^| N
Nun Rahab meretricem servavit ; lesus
yO-j*^ '^n t » .)K.iLjj )If—^^ w^ —»/o Salvator noster Ecclesiam pollutam con-

1(1 vL->b;/o '* -• "ft


)
.'..\ / -v « ) w>r\ o"reo-avit et vivificavit. lesus iilius Nun

^_ooV-3 '^Q %—»o :o .. \\ ^/; 0U-.V0—fc muros lerichuntis die septimo conquas-

savit subvertitque ; et die septimo lesu


ou-L-Li; )K-ajiLJ5 ) .</-.« oi_io<i--_=.
Salvatoris nostri in sabbato requietis
^^^0
,

.)_i<^ )^u^>. < );KjLii )^,


Dei . mundus iste solvetur et corruet '

^_io ouuv VJiJs^^a^, vOJV^ >^aju.


j
lesus filius Nun lajiidavit Aclian, qui de
''

);ooi^^ «j4^ ^_ooV-^ ^^a-JuTo ) V) V .


2.5 :
anathemate furatus erat lesus Salvator ;

oJL^f'^ .-.otoi:!-:. )r ^t vi\i ^_io noslcr ludani a discipulis, sociis eius,

yO-iV-^ ^ivajL^ .) I •Sm>o; ) ^xn^^ ^_^ separavil, quia de pecunia pauperum

kh\ — 3 Jt i.iii. ^a...o- — 1 « ^o3o- — n H 0111. ouo-i^. — 14.V o»flM» l3<^j. _ 21; /f 3o;3 (sic).

• Vid. Praef. § 17. Cf. Hebr. iv, 8.

PATR. avn. — r. i. t. i.
963 .MMIUA.KIIS 964

subripucrat. Moriens lesus filius Nuu,

obtestationem fccit populo suo'; lesus

Salvator noster, (piando cst adsumptus, •••


-2<" • •
''^^ * ** )16)0(XD

apostolos suos obtestatus est".

12. Icplile ipioque persecutioucui su- jwSu^M '<vn» «O ) °> O? «..mI^v^ ^/o
biit, et lesus persecutionem passus est. K-i^ ^^ ^0|6;V—^ ^oicLJI/ wK_SlJ
lephte a IVatribus c ilonio patris sui
>,*0|b«>_-^ ^OIQ <^/ '«^Q %—tO :<^Q s/
^
eiectus cst; lcsus a fratribus suis cx- \
)
9
°> '^;^ wK.q.
-

I
^n •> 'i a_a_io/o
pulsus est ct iu crucem sublatus. lephte
)
«^ *;t ^ci > .o :ot v> \A )_>.« v» «
vexatus dux populi sui exortus cst; le-

Rex
wKaj : )-^a..:fflJ<Js. ) •>\v> )6o«6 vlo
sus vexatus surrexit factusque est
^OtO VI lS^~i^^s_2l sO-iolo liy—i ii^ lu
gentium. Icphle votum dcvovit et pri- .,'i

mosrcnitaui suaui in sacrificiuui obtulit; )_jL^;cLo >r> \ ffft N-vA > :n :) i 4;A n

Icsus Patri suo pro omnibus in sacrifi- •:>).2>a^L^. yooi^j) >si^->« w.oia.3Jl

cium oblatus est.

13. Uavid quoque persecutionem su- .)_aLJ;) -^O % »o \-3L^ii v-^f ^/o
biit, ct Icsus pcrsecutionem passus cst.
)6ou>; ''^s-»)o VI t ^^ ..«^-^1/ ^o;
David a Samucle unctus est, ut loco
>a>a>-^o :)-^^f ^6)-a .«iS»..». ) •>\^ l.!i

Saulis, qui peccaverat, rcx fieret. lesus


) IOI.S Jooui; ^JL.^a_> ^.^ . .. t,.'y>J./
unctus est a lohannc, ut esset pontifex
.) ODO^CLJ >>y •> \ ) lOI-S .°>,\..^ )_3t
magnus, loco sacerdotum praevaricalo-
7> ^ 7t
^

rum k^gis. David post unctionem suam :oiio .. .* » V) ;K_3 ^->o >d;U/ t_^f

vcxatus est ; et lesus post unctioncm Otiri...** V jLi ^ *3;;l/

suam vexatus cst. David super uuaui •20

tribum tantummodo rcguavit prius, ac

dcinceps super Israel universum; lesus


i/ oi_:^"«^
primum in paucos illos qui in ipsum
)M \J
^'^^ iw ^ *.» f> ^_JiO ^ \ Vl/
crediderant reguavit; in fine autem in

mundum univcrsuui domiuabitur. Da- y ^ ^ ">" )J.^ .. -^O :0|—3 O I VI — .Olt

vid triginta aunos natus a Samuele \-Ji , ioj .) 2ClJS L 0| \ S ^''^^^ii.

unctioncm acccpit; lesus cum esset ^^^^^-.jo V tl

Aif] — a U pcrscciili siint ^ottiS,'y [u.wo^;i,- - y .\ niii. Mo. — ///. \ lo« — li .-i lomo [loowi.

' los. XXIV, 2'2, seqq. - Cf. Marc. xvi, 11. Maltli. xxviii. 18, soqq. (Talian. LV, p. 98.)

965 DEMONSTRATIO \XI. - DE PERSECUTIOXE. 966

quasi annoruin triginta nianuuni imposi-

^- '" f_*o; .. I »o . ^-^ j^/ VI «^ ft> tionem a lohanne suscepit. Davicl duas

regis filias duxit uxores; lesus duas

pariter regis filias adsumpsit, synago-


)-
gam nempe populi et synagogam gen-
)K_2l_^ ^&V-^ 1—^; .) v> v\ N J^QJiao
tium. David Sauli, iiiimico suo, bonum
:vSu\/ ^djL..^o : ot > •>; \ \ •> ^o) » \ retribuit; et lesus docuit : Omtr pr<i

o{-a.\ t~^; .yfi^t « 1 ^»\s ^) ^^o> oi^i; ininticis vcstris' . David Deo carissimus
^ -^ " f.^; .)oi!^; oif-3 ^OJu^o :)o^^; iuit'; et lesus Filius Dei est. David re-

^a_SL_.o :oi_3oM ^o) &i Jln "^ N vt gnum Saulis, persecutoris sui, susce-

10 .oi_36m "^ i\ m ^./; ) lo •> \V ^ -^ n


pit; lesus accepit regnum Israel, perse-

cutoris sui. DaA'id in lamentis suis flevit


^o)_fc ''^s-i. Olts_£^KC>)—5 ) 4-> ,-Joj
super Saul inimicum suum mortuum; et
)
"^ •> "«.dj-^o :1^-^ t—s ot S ^>\\ •>

lesus super lerusalem, quae eum per-


.OV—1; )t—iJ^! oiK.36;» ^Q^i6/ ^*^ sequebatur, tlevit quia prope erat ut
,

vQ.^iC^.-S^ )in -^^M J>ci:L-»/ ^f desolarelur. David Salomoni rcgimm

v^.a/ ^ojl^o . oi VI \ io-X a-LsL/o tradidit, et congregatus est ad patrcs

^j/o •'^N- f^i^ ^ ^sn %\ ]^ .^\ f>/


suos; lesus Simoni claves commisit, et

adsumptus, ad eum a (pio missus erat


/rt ^N. «Nrt ^^ ^^&^ioo .oiJitjLM la^
reversus est. Propter David dimissa
>6.d t ; ^*^_^^.ioo : .^oL^L^ )o»-^^
sunt fdiis eius peccata; propter lesuni
•:• )-:>cl^lS^ )oi^-^ y»» -»Ka^
peccata gentibus condonata sunt.

.)_SLij; >a.aju;o )-aL^j» .^\/ vs/o 14. Elias etiam vexationi subiectus
)

est, et lesus persecutionem passus est.


:)jL^d_^^-^)/ odLsji )-_A/
Eliam lezabel homieida insecuta est;
)K-26jf )l^s IQ L.3 OlJ^s 3j» '^d k—.O
lesum persecuta homi-
^ )-_--v>j jL-D )_A/ .)K^d^
est vexatrix et

cida. Elias propter peccata Israel cae-


:^-;jQ_;/, ^o)oo(_^ ^^^-^^ \'y-^ lum a pluvia cohibuit; et lesus in ad-

^_io j io» o<K—^l) vr-> jL_D >^ d » ..o ventu suo Spiritum a prophetis, propter

.)—^^lJvj ^..otoot-^L.^ ^^s-^s_^ )—^ Lj populi peccata, continuit. Elias cultores

\ii] _ ,j .\ \is^,. a .\ oil.a^^^. II X oiCv^ob- i:i .\ Ja\»»(- — 21 -^ "^t*/-

1
Luc. VI, 28. — - loOv/» oo^. r^o^ ail veibuiu Pavid cor l)ei. Vide Assemani, liiOliolhecae apos-

tolicae Vaticanae coilicum manuscriptorum cutulogus, Romae, 17.")8, l. 11, pp. 20, 24. Cf. I Saiii. xiii, I'i.
.: > \

967 APHRAATIS 968

Baalis iuterfecit ; lesus Satanam et exer- :J1 \ ^; ^oiof ^ \ \ oi « I


-^ \ /

citus eius conculcavit. Elias viduae fi- .oilo\ ;• .. \6 )—L^ m\ «A; x>,ojl^o

liuni vitae reddidit; lesus fdium viduac

resuscitavit, itcm Lazarum et filiam ar-

ciiisvuagogi. Elias modico pane

duaui sustentavit; lesus [plura]


\'i-

niillia
yj ) —«L^/ .|K %n » »> o»; oilv—30

[homiuum] paucis panibus satiavit. Elias


>^d.ju;o :)iQ-^j ) ,vi .,.\
y^ )^^«^)jl

curru in caelum couscendit; et Salvator .))0-^j ) >fl ,...\ ^_^ ) qi\/ \N ^ (Y)

nostcr adsumptus est, et ad dexteram :) .^vn\ )^ -^n-, \T> asi.Kj»/ ) .^Xf


Patris sui sedit. Eliae spiritum Eli- olS^o >n\
oi I «" \> ^
^^ <T) ^^f_3o
sacus accepit; lesus iu facies aposto- «^\/ ^^s.:Lo )-«lX/;
:\\ii o(.«Io) .^...oiQjd/;

lorum siuiruiu iuspiravit.


y^ojo. . . -.t^j ; ^botJ:^)—^ wMt^j "^ajL^o

I.). Elisaeus quoque vexatus est, et '>&d— ^o ) °i ^ij ^b^ > / \/ >s/o
' > ^ "
f -f
lesus persecutionem sustinuit. Elisaeus VI .'./
V-^ ^^ "^!'^/ wi >t\l .)-auM
a filio Achab, fdio homicidae, vexatus
).,.Sf>_\
^^ «d;'i>/ wojl^o :JJa^.i.o V-a
est; populus homicida lesum persecu-
) \-lt1f> )ooi6 >". -^U/ \\*-.^\/ .jJd.^s.A !.'>

tus est. Elisaeus prophetavit, factaque


"^^li \-^; •r-^l wn % io : y*,\ \o « ^
est Samariae abuudantia; et lesus dixit

Qid inandni-urcril de nteo Corpore et bi-


) i—J. >« V); ^-^ )K ko ^'r-^^ ^-^
berit de nieo Sanguine vivet in aeterniiin' . ^y 1 ^ ))_:« \\ ^(T> wji «^\/ .\a^«.i^

Elisaeus parvo paue ceutum viros sa- w 1 <ir> wo % »o :j)a.^j ) v> .. \ ^-^
turavit; lesus qualuor millia Virorum\
^•^.
^
« \>' "
. .

^ y \^ .
*
^ / )-jL_i;/ •2IJ

exceptis mulieribus et parvulis, quin-

que panibus aluit. Elisaeus fecit oleum


wiiu^/ .)-:i;.^o ^ 'y^jo

..2l^ W< •o :) i-^ ^-^ )- >,.\0


ex aqua; lesus ex aqua vinum fecit.

Elisaeus viduani ab eius creditore libe-


sAV—3 w-ii ^/ . ) •«•
\0 ^—^ )'^ -^

ravit; lesus genles dcbitrices exsolvit.


wci..t ..'o ;ot -^n .. )v-^ ^^ )J^.^^-^>/

Elisaeus ferrum iuuatare fecit, lignum- >Su^/ wju^/ .\ALi* )-:>eL^LL^ sov^

que submersit ; b_'sus dcraissiouem nos- wo > ^o :) ai..*.-a^ w ^ ^o )JjV °>\

A/yJ — 1 A t.oio.TiN [^oiOiT^N- — 2 A uo^a^I^O' A U.>ajo [ |


^ -^^ — 11 A uoio^^..^«^'.»

[».eii f» .. "N .<- — A


l(i ^ — 17 A u.-ta..^ {
u;^. — Ib. A oiii. u^i ^ I^ao - 2i K 1;L». _ 2G A
|Ii;S. _ Ib. A \a^

' loll. VI, 5i, 511.


s

069 DEMONSTRATIO XXI. DE PERSECUTIOXE. 970

tram rediixit et levitatem nostram sub-

mersit. Siiper ossa Elisaei mortuus

revixit; super ossa lesu proiectae sunt


^n * o wOtQ-io^L^ ""^^o :^oia::)0',l-X

et revixerunt omnes gentes, quae in


) ^ '^ >- yOO|_^k-3 »K-»/
peccatis suis mortuae erant.
5 •:• yOOi^'b^^.^w^ ooo( ^h<.^i
16. Ezechias pariter persecutionem
.\AUi >&aju>o |-3L^;i l-^j-^ ^/o
v->1,/..irn ^ , cn r,l/o ^;»!/ ^--ilai-J
subiit, et lesus

est.
persecutionem passus

Ezechias vexatione contumeliaque


^-2o t m .".1/ >^Q_iL^"o ;o< -^ > \ v •>

a Sennacherib inimico suo afToctus est;


j_ijo ^j )—^jU .jLa_i l-AI
lesus a populo insipienti convicia ac-
10 ^ojlJ'; oila_2L_>l\ %^o ; ot -^ •>, \\ •Os.
cepit. Ezechias oravit et devicit inimi-

)
•^\v? ) iLo}^ > S >\\-> w^jj/ cum ; inimicus noster per crucifixionem
I ^ V>- "^ <(
^
.^
>J». ^'
m <• V "^

lesu superatus Ezechias totius


)
•* '^" ^oi II .o .',
^l oO>^i est. liiit

oi^l/; ^ ^ v> .) VI v> \ yooub^-i; rex Israelis; lesus rex est omnium

-^V gentium. Quia Ezechias aegrotavit, sol


«rnlV ffft
) » VI » ^_SO( ) >L^j—.J
reversus est retrorsum ; et ideo quod
15 ) > VI t y « -- -^0 » » vJlJ^; ^'^s^OOO
lesus passus est, lux solis obscurata est.
..«oio -V
-^t^ 'v ^ ooo( )_iilo)-J; .otioiaj ^ Ezechiae hostes facti sunt corpora mor-

tua; inimici lesu sub pedibus eius pros-

trati sunt. Ezechias ex progenie erat

^n t go :^o; K. .« . •>; )K ^t t ^-^ domus David; lesus est fdius David se-

" rn 1 > ,-^o;; oif— cundum carnom. Ezechias ait : Sit pax
20 :V-^/ )
«" fijl .
t

el irritas iii tlicbu.s meis '


; et lesus dis-
• .V \Xn 1- -N )oot-J )K. tn no ) >n\ »;
cipulis suis dixit : Paeein nieaiii rejinquo
)
v^\«« ; ^oj—.;l^Q-^t^ V-^/ >«^oJlJo
viihis- . Ezechias oravit et a morbo sa-
vi^", ) .' n>-^ .yoaS. )-i-XLii «^; natus est; lesus oravit et de sepulcro
.^.Jvj >b.ojL-;o :oMot;a-3 ^^ ^o^— l/o surrexit. Ezechias postquam ab infirmi-

•25 ji^ ^ )--^ji-^ • )^-^ J^^-*-=


^ ^)aj3o tate convaluit multos annos vixit ; lesus

;^.oiaji-iL ^^ki. vaLfloo/ owoijaa


^ )°-^^. post resurrectionem suam gloriam ma-

AB] 2 A Itwaa ,- (»-• i J) o.oCv*/ [i.v^»/. — 3 .4 0111. oow- — 11> -V ,^-^^» |


^^a-evai-»-

2G A wio>iaS '>ii'>

II (IV) Reg. XX, 19. — " loh. XIV, 27.


. "

971 APHRAATIS 972

onani adeptus est. l>.oohias post vitae

provootioiuMn subactus est niorti, lesus

postquani surrexit mor.s ultra ri nini

(Idniiiiahitiir' in aeternum.
'^ya^^SJ^ oi_3 .^C^l^OLio jj jla^ ool

17. losias quoque persecutionom su- .)_Sl^m -«vdjLio )-3l^;9 )


«" »Q-. v^/o

l)iit, ot losus porsecutiouem jjassus yo \i °> o> \ ^^-oo '^yill ) — »' *f> »

losiam persecutus ost ot occidit


est. oi-^^-^^o ySiHl "^^ * '° 'h ' ^
Pharao Claudus-; lesum vcxavit el in-
)
>" >o . . ^oot-^ .. > f_^wl/; )oa^
populus qui iu peccatis suis
terfecit

ah
:)I^4 ^^^-^/, [^iji ^;
claudioavit. losias torram Israol
10
imnmuditia purgavit; lesus mundavit

ot ahstulit contaminationem universae )


^^ » . .. ^iio 'yjol )_^a.. .)-^i/ oC^
torrao. losias nomen Dei sui lionori- ^- - •> «t :t—^/ ^f> » »o :oioi-^/f

licavit ot celehravit; et lesus dixit :


Oi^OL^. ^^».^.^0 )._-.1jl(L. . ) I .. ^ 11 v>o

Glorificavi rt ijloripvaho^. losias proptor wA » r,^ ; ^o((S »f> ^ \ v^^i


"^ l'y m \\^

peccatum Israel scidit vestimenta sua;


oiJlil OL^/ )L ) vv N; o(^ai> ^'^«^Oc 1.5

et lesus propter scelus populi velum


ooi O); :V^/ )—liLa^ .),-Il^,~o jL^oi;
templi sancti conscidit. losias ait
)_^ ^^
:

s^^^o :)-J<^ )i/; ))_^6;


Maijiiu est ira illa qiuu' veiiivt vontra po-

piilinii ixtiiin^; et lesus dixit : Yenivl


:o^ )-^^^ )>_^6; )l)-J; '.'y^l

ira mafjna vontra popuhnn liunc, et cadent ) Lko^ .) 3f-^; ) v>ri °i •>
v d2S-a- i o

orv fjladii''. lesus amovit immunditiam :) %% r» JLjl_.oi ,5_io )lo °> i


^ ^/ •20

de templo sancto; lesus mercatores im- oit<_«-i ^-bo ))-^a-^ )y^l vn3/ ^ojl^o
puros domo Patris sui expulit. Supcr ^'^^
s:l!^/o v.*^-oV/ )
.' ,iio . .^o—s/;
losiam fdiae Israel planxerunt et eiula-
:)_-l:io;/ v-io'/; _^/ ^^^v^/ Kla
verunt, sicut

Israel, flete siiper losiam'^;


leremias dixit:

super lesum
Fiiiae
:^r iA^ S^k. ^ ^^v-a^/ ^iif

ileverunt et lamentatae sunt filiae Is-


^- ' '^
-t
"'(" Jk_a 3 'ii.n t . xO>o

rael, quemadmodum ait Zacharias :


^;i; :)_iV-Dj i-^7; y^\ ^^V-cal/

IHanijvt tvrra, fainiliav super familias' ^V* ^'^ ^tJ^ )^n

> Rom. VI, 9.-2 Vid. Praef. g 12. — 3 loli. xii, 28. — * II (IV) Beg. xxil, 13. — ''
Lnc. xxi,
23, 24. — « Vid. II Clir. xxxv, 25. — ' Zacli. xii, 12.

i
— ' o :

y"3 DEMONSTRATIO \XI. - DE PERSECUTIONE. 974

J8. Daniol quoque vexatus est, et

lesus persecutionem sustiiiuit. Danie-

lem persecuti sunt Chaklaei, coctus im-


-ota_3;; -«s^n t ;o :[ \ /..jf jf ^ r .

pioruni hominum; et lesuni pcrsecuti


^jL^? Jdi. )^^, )_Lld )_^i6oi-
sunt ludaei, synagoga honiinuni ini-
5 Q^/ '^Q_iu;o :)_^^^JS;i s-oto^v:^ a^/
quorum. Chaldaei Danielem accusave-
.) t r> vt
.^ ^^—o )—.;oo»_. ^oV^L- runt; ludaei lesum accusaverunt coram
)laJ.V/; )^a^ -oia-.io;/ ^)..../-i{.A pracside. Danielem in hicum leonum
miserunt, sed ereptus est, et incolumis

inde ascendit. lesuni in foveam sepulcri

demiserunt, surrexitque et mors in euin


10 oi_3 »^^_^K_fc/ )Jo >ft\ ff>o :)K_x_io
non dominata est. Danielem existima-
\-:^\ o-, ^ ff> ^_.)_jL_i; ^'^>^ Jlo—io
bant, cum in foveam cecidisset, inde
^^^o vn\ fo : jJ ool )^q-^^ "^^sij;
non emersurum amplius ; et de lesu
|l ^^>-3lJ; '^ / «^ >o; :o-,__io/ v^" > -
dicebant : QuiDiiaiu cecidif, noii adiiciet

ut resiirgat ' . Prae Daniele obturatum est

os leonum inhiantium et saevissimo-

runi et a lesu occlusum est os mortis


V-sK-os/ >&a_iLJ' _^o .) "N. u ': N/i^s;
;

avidae, quae [humanas] formas conficit.


.)l';6.^^KiLwLbo6 ) I v^ )i<3^; cH-^oo^
'^ '"
Danielis foveam obsignaverunt, solli-
^
^f-^^o o^^ww ^^w) tLj;; 0|-:»d,^
citeque custodierunt; sepulcrum lesu
'^o-iuJ'; 'if ^» r>\r^ :)l6v-lo(j_^ oi!^ OOOI
custodierunt diligenter, sicut dixerunt
r\ 'y p
20 ;QLa3; :o',-:m/; ^/ )l6v^oi)-3 ^oi6v^J Iiibe caute ciistndiri sepiilcriim- . Ouando

"'^S^l >n\ft> ^ . )( 't n -> ^;oi;po exiit Daniel, calumniatores eius pudo-

quando lesus surrexit,


re sunt confusi;
•^qJl^ ycLa t_so ^«.«oio^^V-o ''«'N*^/ olous
omnes qui cruci eum fixerant erubue-
)
'^N ^ .w.Ot<S -^O N^ yOOl \ •> ol6i_2

^ si^ oji J^V3 ^)—^{A om;;


rnnt.

tristatus
Rex qui Danielem
est valde,
iudicavit con-

quod inique eum


25 :)-_t—S:_-3 ^oV^-o o N •>/ JJf> N ^; Chaldaei calumniarentur; Pihatus, qui

oi^ J^^V-3 '^QLft-;; o(-Ll; vjoa^^^ ^^o iudicabat lesum, multum dolebat, scieus

a ludaeis falso eum accusari. Danielis

— 20 A oJi. ooo^ ^;g^ fi»wo;^

1
Ps. XLi (xl), 9. — - Maltli. XXVII, «4.
975 APHRAATIS 976

orationocaptivitaspopiili ('iiis Babylone o)lo \i 3 .) — •;oo| . ^oioV;: o


"^
ooot
^ -V

ascendit: oravil lesiis, et (ininiuin gen-

tiuni eaplivilalcni converlil. Danicl vi-


^_3oi/o -^(^ » i >> \'.o :^ ^ ^)
^-^
siones et soninia ?sabuclHHlonosoris
'^-.)—.^-l; .) V> V> \ yOO»!^i )N- -^^*
interpretatus esl; et lesus visioneslegis
; >« i^ "Kt M; w.oia^Q^.Jo ^oo)-^ V-*^ ^
et prophetaruin apcruit ct explicavit.
A

Daniel, jioshpiani visionein Baltassar

interpretatus est, dominationem acce- oi(5)_-; >n > q »—3 '^,-.)-^; .) •;


^ lo

pit in tcrtiain partcin rcgni; lcsns post-

quam visiones ac prophetas complcvit,


)(3j^ >a2^«A t_3 vv« « -<-»
:
)lft 'sN.Nrt -N

adeptus est a Patrc omnem potestatein


^'^s-3 ^.Old-s/ Ot^ Vl\-s/ .) 'i 2L-JO 10

in caelo et in terra. Daniel mirabilia

vidit et arcana prolocutus est ; lesus oc-


>&>(^ t ;o :)K «"m 3 "^^^»^0 )lo|JL^i )^
culta patefecit et ea quac scripta sunt

implevit. Daniel inler obsides pro po- '^jl^; .^Ksj ^joSJilo )N- -"'^•^ )i^

pulo suo abductus est; et corpus lesu oi^l,^o :oi-^a_x >3l^^ )iL.:boo(-^ t-^;l/

pignus est pro cnnctis gentibus. Propter .) :>a.^x\ yOoC^ .qi\ .« )^a^oi '^ojl^; i5

Danielem iracundia regis a Chaldaeis


oiL^a^ h...r,..J. jU/ ^^\-JLj\ ^^^^
consedit, qni non sunt interfecti; pro-

pter lesum ira Patris eius in omnes gen-


^q:^.^!/ ^o )—^pki ^ ) ^\vi%

oiK-><\-^ K-JL-LjU/ -^0 « i '"^v.^JV-iOO


tes sedata est, et non sunt interemptae,
neque ob sua poccata perierunt. Daniel jJo :) v> Nn \ yOoCb^ ^-^ ....oia-^/;

regem postulavit ,
qui fratres eius prae- . yoo(-:>'oi_^^^ ^-^ oK_iL^oo ol^^^l/ 20

fecit rebus urbis Babylonis lesus ; Deum .^C^/o ) •>\\i^ ^-:»o )--a^^...) .JLj\

rogavit qui eius fratribus, seu disci-


i • '
j - '^

pulis, potestatem snper satanam ot vir-

tutem cius contuiil. Daniel praedixit


^cL;.]! >^s^oi/o )oi!:^ ^ )ii-3 ^&djL^^o

.oi^w..^o ) i ^»-cp ''^o. w.oioj' .* >o\l


lerusalein nsque ad praefinila [tempora]

in vastitale mansuram; et lesus de )_>cp.f;>Q^U/^ i_i0/^j_^f 25

lerusalem ait : yon rcVnumetur in ea '^«QaJo : )J.


^» .». '^^s^ ...^U )K n . *m°\\
^ ^ ^ > t'
^
lapis siiper la/jl(lem, co iiiiod iliein niar/ni- oi-s '> -^^ »1 JJ, v>\ ^ fr./ ^^..^ \—^l

_ 12 A 0111.
— —

977 DEMONSTRATIO XXI. DE PERSECUTIOXE. 978

tiidini.'i siiac iicscivit'. Daniel vidit heb-

domades super populum suum perman-


suras; lesus advenit easque complevit.

19. Ananias etiam et fratres eius vexa-


) ^ Wi «oicJ_^/o ) .^ 1 T r. ^sfo
tionem passi sunt, et lesus persecutio-

"/o ) «' I I
.".
.) qi ^M -^o t ;o nem subiit. Ananias et fratres eius a

o«-S;i ^&oJL^^o :9Lj^.3d.2J ^_^ o_S;U/ iXabuchodonosore vexati sunt; lesum

^OIQ m(0 ) . I « .. .) .;oO|_:;; ) VI \ populus ludaeorum insecutus est. Ana-

\ iiias et fratres eius in fornacem ignis


^—•/ lf_oo .))0—I; ) lol) 3 ci °> I

missi sunt, et eaiustis illis sicutros facta


^n » .o :)_ii.i;;; y^ot >n_\ )L4
est frigida ; lesus ad locum tenebrarum
10
s' ^?'
descendit, portas eius confregit et cap-
^ .,

s..o(o_m/o )
.' I I
.".
. >.>o<o * ». ^ .. >.a_3/o
tivos eduxit. Ananias et fratres eius e

)K.,^:ao<.^siio )io-i; )-Joi/ ^_bo n n\ m fornace ignis escenderunt, eorumque

^o_sl •o :vOOi_-j'^ ^sj i^_^/ calumniatores flamma combussit; lesus

o-^ ^-^ >n\ eoo ) >^_M vivens de tenebris sursum ascendit ; iili

autem qui eum accusaverunt et cruci


^Q_3o2^<0 s^O^j'^ >».\ •>/

fixerunt , in flamma usque ad finem ar-


)•- )iv-L\ )K-^o;.^5.J.^
debunt. Ouando de fornace Ananias et
'<«>j ).^
loi/ . V> Q Q-^^ CD ..«OIO ."./o
fratres eius egressi sunt , contremuit ac
f_30 :) TN, V) ;« I, 'VI -^ I ooi^i/o
turbatus est Nabuchodonosor rex ; et

)N L-^ frs_. ^ . v> >^o_i[ i v» «^


cum lesus a mortuis surrexit, pertur-

20 )
«" I l.". .0(—2l2s..; ) VI N >&/o ooi;i/ batus commotusque est populus qui

)
^\ •^; oi.:»eL^^ °*^^^ ^ >.*o<a^/o eum cruci fixit. Ananias et fratres eius

simuiacrum regis Babylonis non ado-


) V\ V> \ jJ 3 >6.Q % ^o :^^^ ^—^!
raverunt ; lesus ab idolorum mortuorum
^^.^«OO .)^jbo )_iQ\,; )i,_^aD ^_iO
cultu gentes continuit. Propter Ana-
J
^ '^^ ^»- '"''•» wO(Q_m(0 J
«II..
niam et fratres eius, populi et linguae
^_^ yQ l/ v^i 3; )oi-S.jJ ) I » \o Deuni qui eos ab igne servavit lauda-
/ -N « N/> -^0 t ; ''^^.^i^.ioo : )»o_i verunt propter lesum gentes ct linguae
;

of," ^\ -j-3; y .^ Y t \ ^^o \-:x:l>a^ omnes illum laudabunt qui Filium suum

•!•> Jl Uijo^ ^ ''•-^- — -' * USua^ "^. _ fh. II oMl. ^x^ "^So.

1 Liic. XIX, 44.


079 APHRAATIS 980

lihiTavit. no viderct corruptionciii. Iu

vostos Ananiao ot IVatrum eius niliil yooi-.^s^Lio :);aJ ^..^0^^ jJ ^ojcLii/fo

potestatis habuit ignis; et in corpora


)j -^o « ." •> o t v> »oi; \ c\ *,'i) "^K^i
iustorum omnium qui in losum crediilo-
ji y . r.- \ )«QJ yOO(.3 ) ^^^
rint, ignis in aoternum uou praevalcbit.

20. ]\lardochacus (h>nique persecu- >&Q iL_>0 } aL_>M >« ')MQ— ^ vd(0

tionom suhiit.ot losus persocutionom ^-^tfot ^-:»o sSiilt y«»-3;ia_^ :) 4 Wj

passus Mardochaous ah Aman I


^ ^ "•
^•ll' •:
T 11!'^
est. ost
)
:>a N v^ '^V'-l "^" * 'O :jJo_bw

voxatus: et lesum populus rebollis iu-


s^i 9 oii.a_^«_3 s^> —3;)Q ^ .J;0( :m
socutus est. Mardochaeus orans popu-
>a>n * ;o :^-y>oi :ir-^l ^^ ot v>' \N
Inm suum o manibus Aman eripuit;
c;^/ ^-^ ot vi' n\ «^«_3 oila^«_^ 10
losus oratione sua populum saum e ma-

nibus satanae liberavit. Mardochaeus


persecutoris sui manus efTugit; lesus e •^if-^l ^-2o o;o]\_Ji( ^o—si «o :ot-3oM

porsecutorum suorum manibus scrvatus uw-aijn VI oK.^; "'^s-^.-^M .^o_3o;>'


ost. Mardochaeus, eo quod sedit et sac- Ol v{ SJS.O V''^'>~<3d)J sOy^ \ cLcD g ^ \o
co indutus est, Esther et populum suuni
'-^" » - .Jl-2l\; ^^.-^^-^ :).^f-il _.^ 15

a gladio liberavit; ot lesus quia corpus

induit et humiliatus est, Ecclesiam eius-


^^ OIJlLso \ly—^ ^y^ ynV^i/o )^.^
i( °> % «_3;;Q_io ^^s_^L_ioo .)io_io
que filios a morte oxemit. Propter Mar-
dochaoum plaruil Ksther regi, et in-
J^J^^ Jki^o ;) -^^ >o\ V-iJ^/

gressa sedit loco Vastlii. quae regis ;ot r : >j if -. \ ii .lJi<_jio .°>\ ..

voluntatem non adimpleverat ; et prop- :)oiJbi.jJ )i^-^ i(-a. ,t >6.Q_JL-? '"^s-^^^-ioo 20

ter lesum placuit Ecclesia Deo, ot in- )J^^-A.QJLS .''V^ « "^^ V)\ ioOI J^^^J^O
)

gressa est eamque rex habuit pro Svna-


, ^;.-'» .'''' ?!> 7>ir ^''11
<j^SilQ—^ fOl) .0(-J <^—=>\ if ^* N JJ;
goga, quae eius voluntati non paruerat.
:o<l^ VI ;• \ \o ^o{ \
Its. cd/ ^c>)i;
Monuit Mardochaeus Esther ut cum

puellis suis ieiunarot, ut ipsa et populus


;ouakJ.o v^oi _:c3i o;^/ ^-^ )>-3ii;

oius e manibus Amau servarentur; et


Ol .»"\ LAo Oli, \ \ ^&Q-J^ ;0|J0 25

lesus Ecclesiam suam liuiusque filios .oi ;• I -^o .ioi \l—^i ^-2>o )f—sii;
horlatus est, ut ipsa et liberi eius iram :oi-So;) ^^oi; "li "-( ^«^o «^^^o:^

A.B] — 3 X la<«|v _ Ib. A om. ^. _ 9 * oni. .j. d.«o : «Mo.- 12 B ISo»';-


9.81 DEMONSTRATIO XXI. — DE PERSECUTIOXE. 982

eiTugerent. Mardochaeus persecutoris


sui Aman excepit raunera; et lesus pro

persecutione populi insipientis maxi-

mam gloriam tulit a Patre suo. Mardo-


. >vi » mlfrs^ >d.QjL^^o :ou3oM ^-^oi;
chaeus cerviceni Aman persecutoris sui

couculcavit, et inimici lesu sub pedi-

bus ipsius suppositi sunt. Ante Mardo-

chaeum Aman clamavit : Ita flft viro

'•>'•' °' ' ^OIO jb^ wr» > TfN :0('^A_«) 3 qurm voluerit rex Iwnnrctre'; et praeco-

aL_jo(; :Of_^/o o<_3oM > ^o-^ ^^ nes lesu e populo qui ipsum perseque-

batur exierunt, et dixerunt : Hic est le-

sus Filius Dei-. Sanguis Mardochaei de

manu Aman et filiorum eius requisitus


yOOU» \^ ^<o(a-3o)V a-2
est; sanguinem lesu persecutores eius
•:• yoot •«•
I ^) '"^..Swo
super se et super filios suos susceperunt.
^ ^ ^^
-.
21. Hasce tibi commentationes , ca-
y_^ t^ sJ^^-S; )
i';0(d_^ . ,« \o<
rissime , conscripsi , de lesu persecutio-

nem passo, et de iustis qui vexationes


)— aL.^;V yo)_-_sKJ; '"^^-^OO :)_aLi;V
pariter pertuhirunt, ut solatio recrea-
^^^_^^_iO ^_^;iKiO; ^ «\./ ) IVxai;;
rentur hodierni vexati qui propter lesum

. ^-^^O ^2^ oKs 6oi; ) 4 t;? >b.OJLJ' vexatum persecutioni subiacent, quo-

«s/ Q_3;» vlX vj; : •,.-L^ 't.ic / :oiJLauLa niam nobis scripsit atque ipsemet nos

confortavlt, his verbis : Si ine persecuti

sunt. et Dos persequentur; idecj vos perse-


yO n .fe^/ ) v>\\ ^-^ )ooi jJ; yoai^S.
-^ "y
cuti sunt quia non estis dc mundo, sicut
•y^-^yo^ .Oi.JLiO KioO( jj )_j/; ^/ et ecjo non suni e.c eo^. Sed etiam ante
i^ •* '•'1 "^/ yO "i inv>\ 1 1; :^-^ oJ^s.3o
scripsit uobis : Tradent vos patres, ct

)oou-io :yn "^vioiQ ^o yO "^ •« ."./o


cognati vestri, et critis odio
fratres, et

2r,
'^ ^ V> JlJ/ ''^^_3
v^Q_a. .^ ) L a> omnihus propter nnmen mcum'. Et ite-

..«J^Oo/; :^aL^/ oolo . >..„\..t; >... V) t rum nos adraonuit : Cum du.cerint vos

\B] — I 11 iim. \i.a«^o ovSoii .."^ac. IG A om. ^^^.so. 22 A tow

i
Eslli. vi.ll. — 2 Mallh. XXVII, 54. — 3 loh. XV, 20, 19; xvii, li. (Talian. XLVI. XLVI! ,
pp. 82,

8'*.; — « Luc. sxi, 16, 17. (Tatian. XLI, p. 74.)


^

983 AIMIKAAIIS 984

fintc praesides, et magistratus, et reyes,

N;
dominos miindi. nolite ante tempits iiidi- . -
r
/ -••-

/ ) nN;v^^j)of-oo ) r ^ . «

care qiiid lofiuamini aiit qiiomodo respon-


) 1 yslsi ^ vQ^Ul i ;)-J^N^
W
-^ji

deatis; et ego dabo vobis os et sapientiam.


y0.a_3l )-i-iL./o yo >ol ) I v>
ita ut vos siiperarc non possint adrcr-
)
v>A q v5-^ "^^^f \-^U :)—^i
sarii restri. Non enim vos estis qiii loqiii-

mini, .scd Spiritus Saiictiis Patris vcstri,


^»\ •.• ^ -s, \C-s ^ ..*>» I )J) . )J^ VI "^ »0
?"
9 A

ille loquetur in vobis' . Ille est Siiiiitus yoK__j/ )ooi |l; ^'^sw.^ioio ;yO T -^j vi^X

qui locutus est per os lacob ad Esau, )-_1,q_d; )_^bi ^/ ^..-N \. .^..^
persecutoremeius; Spiritus sapientiae, ^ X^ ^ ]\ ^ ^^
•y
^oi :yQ_3a_3/;
locutus est coram Pharaone per os
ipii
OO—O-^ >od-2L—3 K N\ >0; ) ^; 10

loseph, vexationes perpessi; Spiritus


) ^ Nrt "s .".y
) ^oio :oi-So;^ o m \ ^Q—
(pii 1'liam per os Moysi locutus est, in y

onuiilnis portcntis quae in terra .\e-

j^3'pti patravit; Spirilus srientiac qui ^Q_3t_s K2sJb^; )__i6;o :)-a. Wi

lesu filio Nun datus est, quando super >&;)-3 y ^ N; )l^V-^;l ^oiXiLS ) *o>n

eum Movses manum imposuit , et con- K-^o»_il/; )jLi4-Ji/; )_-io;o :^'j-^ 15

sumptae sunt atque ab eius conspectu


)
*" ^^ Vt— » ,—3 yO—If 3 •^n t « \
penitus exstinctae gentes quae eum in-

sectabantur; Spiritus qui per os David


^O 0°) fOO <S>\ VI ^ v>0<0 \ V 0(tl_^/

\—Lh\Q :s,*o(d-3;;; ) Vi v> \ >,<o|OVi^ n


vexati psallebat, per quem cecinit, Sau-

lemque persecutorem suum a spiritu poj OUJ»; ]-^\i ^-2o; ^OQ-Sl^ '•'t-^j?

nequam refocillavit; Spiritus (pii Eliam 1 ^^ o|—So;« x^o) ii-A. Jooi y^o; Vw 20

operuit, per quem ille lezabelem et ^ » 1 \, )_-i6;o :)ls. % : •> )_^6;


.\chab persecutorem suum reprehendit;
ijJo ^^!^-^jjJ ot-^ h^ais>lo )-.l\JJ
Spiritus qui locutus est per Elisaeum,
^)-a J^Ci>..\-io; )—i6;o :ot.36;;
et prophetavit, regique persecutori eius
01—36;; ) T \ VI \ ->«.;o/o /. 1 li/o
nuntiavit quaecumque poslridie erant

futura; Spiritus qui per os Michaeae


:)_>oaJ>; o<;J^ -^\ J^tU^; ^i^ ^^>^ 25

efFerbuit, quando redarguit Achab op- ) •* ' ^\ oi—^o-^i 3 J^^-^i;; \—Loio

pressorem sunm, et ait illi : Si rever- :0(.\ y-^lo 0(—SOM O L]l <XD^l y—S

AB] _2 .\ U^S*. _ II,. A u;:-,'o- _ A oni. -w. _ 13 .\. |^^.-v 32 .^^3^-U 00.

' Luc. XII, 11; XXI, 14, 15. MaUh. v, 19, 20.

985 DEMONSTRATIO XXI. DR iM-:RSECUTIOXE. 98G

^ 4
/r»(/(/ rcLvrsiis fiieris, nun est lociitus in

mc
Ji^_^ iO)0
.

Mv-^ Douiiiiiis'; Spiritus qui lercniiam

confortavit, ut staret audacter, et Sede-


^ox-o/o i^) 4 4, ^ VI oo I
-"
^tJ'
ciam per cum corriperet; Spiritus qui
It^
— — ^^ J; j — ^oto :) — —of>^-^..C oi 3
Danlelem et fratres eius in terra Baby-
z"^ ^ *»> )_>>i)_3 >^o(cL^/o
louis custodivit; Spiritus qui Mardo-
- "i.T'^ NA \. JS^ ^jC .o»o
chaeum et Esther iu loco captivitatis

eorum servavit.

22. Audi, carissime, nomina haec


lot-^cun . » Not ' ' "^ - ^ W-Vl-li
martyrum, coufessorum, et eorum qui
"^ . -^oi :)_sL^;Vo ) r ^.;Q-bo;o )yoi-fiD;
persecutiones perpessi sunt. Abel occi-
10 .\-iKil ^_io )_L.^ ot-^io ^ ^ nl/
sus est, et sans-uis eius de terra cla-

.\-JLltn3l )oo(o ^V-^o ^mI/ ocinvi^o mavit. lacob vexatus aufugit ,


peregri-

)
'^^ - "^ ^oi.^ ^;j/o vS;U/ .°inPo^ nusque factus est. loseph vexatus est

^qjLo .
"^i
N«\ ^pvo vdni/ ) «gvio et venditus, atque in foveam demissus.

Moyses persecutionem sustinuit, et fu-


wlSv °l 10 .) V» f> f—SuJ^O vSmI/ vOJ V-S
"it iu Madian. lesus fiHus Nuu vexa-

tioues toh_^ravit, beibimque gessit. Et


yOCK . \ \ i-_^/v ^ No» » :q_3;U/
lephte, et Samson, et Gedeon, et Barac
p^y viX 60, ;div;j :\±^ Y-zj:::^ persecutionem subierunt et ipsi , de
v3;;l/ t-iof vS/o .^§0._X_L^j_J )_j1/; quibus ait beatus Apostobis : Deficiet

)t" ^ -^ Ni-^OJO ^o) % vii__i/ ^_io me tcmijiis ciiarraiitcm victorias corum-.

20 "^ .Jf^ N^ » ^\q .\h>-\r\°v^ )r \ VI -.0 David etiam a Saule vexatus est, et

aml)ulavit /// montihiis, et in speluncis,


)^)_-;o .^o)_i ^<!^ '^^Ji/o v3;U/
et iii campis^. Samuel persecutionem
.).Jj.J^o)_-i .< ^ ..1/0 v3;;l/ o6l
sustinuit et bixit Sauhuu. Ezechias pa-
.j ^9Q ** ^ ^^OtO 399I/ j *L^/o
riter persecutionem subiit aerumnisque ,

) ^ '^^ )-
."
I m •^/ jooio v3;U/ vnjl/J^ /o
angustiatus est. Elias persecutionem

25 )_-^;/o .)?-^/ K-^^^^-a^o vSjU/ sustinuit et abiit in dcsertuni. Elisaeus

)
-"
«^; ) -^n ^-^ s«Oiri « V>?/o v3;U/ persecutionem sustiuuit, et faetus est })e-

AB] 3 .A. uwS-Ho. >i H Coioli- /''. A toia». Kgo toitt», conii^oi. — 7 W^owa»i- — 10 A
3,U; ["«.^l-r — 1" 11 ia^io- — 18 \ ;-»/, [Ul-l'<- — 25 II ,1(1(1. Uu<iS( lomo >9,U; ln»-y^o \\..ia^l.

26 .\|i.m-^ >^»CL.Milo-

I (III) Reg. x.Kii, 28. — -•


Hebr. XI, 32, seqq. = /i. XI, 38.
y87 Al-llHAATIS 988

regriims. Michaeas persecutionem sus-

limiil. i'l iii carcerem coniectus est. oSjU/ ^o4cL^/o )


." I I r. ts/o .jioIV/;

leremias persecutionem suslinuit, et in wk-3; 50-^0 .jio—I; ) — loJ.)—3 n \ °> lo

lacum caenosum submissus est. Daniel


^-^ Q^iill yOOU^cx-N >•«• I ->o V-''^'-^/^
persecutionem sustinuit , ct proicctus

est in foveam leonum. Ananias ctiam


.)^_^v'^ o\ aL_i>_£0o vO—loi s&\o O-SfU/
et fratres eius persecutioncm sustinue-

runt, et in rornacem ignis coacli suiil.


)K / I -^o ^; o< ;• » ^ ) \ > Sii
) d/ o

Mardochaeum et Esther et filius po- 000(0 ) n int oy ^ « m Yy V^'Vi )tL,^ JL-3

puli ooniin Aiiian insecutus cst. ludas i>_i-£^/o. )v-i-;Jt )yoMco )_Liya^^
Macchabaeus ct fratres eius ipsi quo- )iaLJbo; )oo( )i^s_^cLl kA_^K-^o ) L
9 9
10

que persecutionem sustinuerunt, oppro-


)^ia^ )?ot-» )ooto vl;o/o )K-a^
briumque toleraveruut; et septem fra-

tres, sanctae mulieris filii, dirorum verberum subierunt tormenta, fueruntque

confessores et martyres vcri ; et Eleazarus senex diebusque provectus, prae-

clarnm efTectus est exemplum, et confessus est, pcilectusque luartyr evasit.

23. Maximum autem et praestantis-


:^0 t »; Oll6;Ot ff> );K .r. >f»o ) 3J
siiuum est testimoiiium lesu, qui iii tri-
)lf> 1 i;0 VI 30 )-J|LX6) 3 ^K-Jil/o
bulationibus ct iu confessione omnes
antecessores etpostfuturos exsuperavit.
_^o .)_^'f-w/o )-.«L^^ yoot-^S^a _^
Post eum exstitit Stephanus, martyr vjooi'^ ^<£al )
1 v> .o« v^ );OM» oiii^ 15

fidelis, qiiciu luilaci lapidaverunt; simi- yO V vi « v3/o :)—."^boi—• V..01 vi ^;


lilcr Siiiiou et Paulus perfccti martyres 00 n\ k) : )f:.<il^a^ );ot^ 0601 vjonLSaao
fuerunt; lacobus quoijue et lohannes,
) .'. «* > V> yOO|_2i ^- -^ "•>- •" . « -"-'•' -'^

Christi, magistri sui, tenueruiit ves-


) 1; \6 ) .: .* N; t ,-^ vs/ .o-a^6i
tigia; atque etiam inde ab Apostolis et
.)\ *>'; * )yoMfi on°)(6 o_^;o/ U/ U)_3 20
deinceps, in diversis locis, [alii] confessi
sSJ^mqJLs ) -jy \->flj);' . •«•
.1/ ^^Ov vS/o
sunt et veri lestes exorti sunt. Prae-

terea vero fratribus nostris qui suiit >, )--i|_\o/ )oo( >jno. t i ^>.>>^o)
iii

Occideiitc supervenit temporc Diocle- o«i.Xs; )^; )I^ oiLi^ )^Ls^,i^


tiaiii jircsi^ura luagua et persecutio ^r —Q— ivl/o v..'<;i^v. —00/0 .vOO( i^ «6/

A.B] - 2X Si _ a \ oni. ..fi — 8 A Uuot.. _ ;> .\ i^^. _ i;, a vS/o ^ Iti. X \^,.x
— 21 H x^s, sic). Scriptor vocem imperfectam rcliquil. _ •li II ic^Llo [Jlc\Llo-
989 DEMONSTRATIO XXI. -
DE PERSECUTIONE. 990

)90t cDo ) jLIVq :^ Q ^;o/o :)lv_^ uuiversae Ecclesiae Dei in onini eorum

)
"^^
-f
"^ yooi—1^^^ oio :)) V ^ fio imperio. Dirutae sunt ecclesiae ac fun-
^ "^
^ /
rt
ditus eversae, et confessores martyres-

que plurimi [fidem] confessi sunt. Post-

quam vero castigati sunt, [Dominus] in


5 -^U r-A ^^-^ v^M ^/ i/
misericordia sua ad illos reversus est.
.joot^cL^ . >\ot ^^/ vi^l^; -^p^^V^ Nostris adhuc temporibus propter pec-

cata nostra pariter talia evenerunt,

0|_3f \^^\\ |i^;oi.; ) I t N |;0( doi verum etiam ut ea quae scripta sunt

compleantur, quemadmodum ait Salva-

tor noster : Oportet liaec fieri'; et Apos-

tolus dixit mibis rliain iinpositam csse hanc nubem confessionis- gloriae nos-

trao, iii qiia nuilti debent confiteri atque interfici.

10 ^^o;; ^i.; ))LiCL-«l to^^^ii Explicit Demonstratio de Persecutione.

AB] _2 /( ool-o I
ol-o- — /''. B \-ba_«;3. _ 3 .\ Si 7 A >s;o- it B UIM. uW. II). A
ov3,. 10 A ya.,"», ICS.a-l. N.ia^j. — //). B om. lev«tt-l..

MaUli. XXIV, G. Luc. xxi, 9. - Ilebr. xu, 1.


UU/ "
U^iio iLaio, \Lic^l
DEMONSTRATIO .WII

DE MORTE ET NOVISSIMIS TEMPOI^IBUS

1. llnininrs rccti v\ iusli, prol)i ac ) v /S» o


i
'
).—a_^o |_j)__3o Ij^Vl . L
sapientes, mortem nou meluuut nec "'iii.Joo jiaio ^ . rfs r/o . r^X.n
jf jl

reformidaiil prtij)!!'!- luaunaui spem


.

^V-3?i^o lyooi . >o,' r>; \-s,i )

quae cis proposita est; et omui lem-


)_:«a-k> ) 1 n °> >o )la><i\ ,
Cj N. 4 ^
pore, mortis recordautur, veluti egres-
.>0;/ >.V..i •> Oi_3 . .t I^mIK:^; ) '4-^1
sus, aut diei novissimi (juo iilii Adain

iudieabuntur. Norunt mortem ex decre- )Iaio y^/ )-L^; ;>-^; ^_w^»_io

to regnasse, rpiia trausgressus est ho-

mo praeceptum, sicut Aposlolus ait :

Regnavit niors ah

scm, etiam in eos qui non peccaverunt,


Adam usiiuc ad Moy-
^ ^U )-»Q^a\ )-JSof.i^ yo',}
^
"^y^i. »3/; )__L301 rci ^ .. jl; ^_J^/ 10
adeo ut in omnes etiam honiines pertran-

siret', quemadmodum iii Adam [ipsum].


)iQ_^, 3 t
^ \ ^O;/ >V i •> yOOi^^

Quo autem pacto rcgnavit mors ab y\ >o/ ) I •> ./o .^;/ ^^s_i. V 'i \;

Adam usque ad Mo)'sem ? Profecto quan- jj/


-.
|
»A \n\ )_^^o yoij . >^ O^
jj.)

do iudidit Deus Adae praeceptum, mo- )o^


^;jl ) I, nn «^ oi_\ y\ Kt y^
neus eum his verl)is : In dic ifiio di'
)-_^a__L-3; '.ou^ t-^/° o(ioi; ) i_30| 15
liijno seientiae

niorte morieris'.
Ijoni

Cum
et

ergo
niali

Adam
rnmi-drris,

prae-
)L^; )Ki.p; ) l\ t/ ^ ^QJ>)i;

ceplum transgressus csset, et de liguo


•^ S \ ^o .\k v>i )la-^ )fts t / ^;o

uiauducasset, mors super eum et super yLbo/ ) .\ \\ ^ ^/o )_jf_Da3

omues eius fdios regnavit. Sed iu eos '.^iO\6'C^>Z, yoou^s^ ^^s^o )la^ ^oia^k^

ABJ — I A (5^0 t-vi-. i ..o. — o B ^^.^sov _ 10 A &[ — 13 A 1-boA- — 10 li oiu. I^s.,-

' Rom. V, 14, 12. — 2 Gen. ii, 17.


993 DEMONSTRATIO XXll. — DE MORTE ET XOVISSIMIS TEMPORIBUS. 994

t ^ V -» Q-^— ]) . A ../ ^^^ »3/0 etiam qiii nou peccaverunt mors domi-
nata estpropter praevaricationem Adae.

2. Quare autem ait : Ab Adam itsqiie

\ v>[ No yi%\ ^_io; r^io/ I


ivi\o
cid iloysem rer/navit mors? llle qui tc-
t^wdf |-L-»/o -*.)ia^ 7^^/ ) >o>n\ luiis est scientiae arbitrabitur mortem
^;/ ^j :-,_^»_flO )_jL3ot )K.i.t_- ^ ab Adam usque ad Moysem solummodo
. »0..^ -a jio^ «^^^ ), »o.vi\ ) VifNo regnasse. Intelligat autem ex his quae

^^i^; :t-ib/; ^ ^_io ''^«jK-flQj^ jj/


dicuntur : In omnes homines pertransiit.

In omnes homines utique pertransiit a

Moyse usque ad mundi fmeni verum- ;

^JM V ^N ) » 1/ >;• I -» yoov.^^ ^'^o!


tamen praenuntiavit Moyses regnum
10 o(la2^^ jl/ :),v>\\ y^^ A ) >ov>
eius sublatum iri. Quando enim vio-

Adam praeceptum, mors


^ )la:bo ijU^l/; P{_oa3 ^?/ ^li.
lavit

super fllios eius decreta est


et

,
sic

mors exis-

)J.O V) )00( , 2^-fiD )-JL-30( : >..o<o, X . timabat se omnes homines comprehen-

Lj/ •-• * yOO)\ ni\ yO-l/ %1 .$


suram et in eos dominaturam in ae-
) '
v^ ''1

ternum. Cum autem advenit Moyses,


15 .^C^«^>.^ yOOI-fc^.N ) -^^V) oi\ )oo(o
resurrectionem annuntiavit, morsque
'«.^^ :)£oeuLo )y-i\ ) »o v> )1/ t_bo
novit regnum suum esse desiturum. Ait

enim Moyses : Vicet Ruben et non mo-


laseu ^o ^Wsoi )—2j; : )_Adio •,.*^
rietur, eritque in numero'. Et quando

)_iLlf—o )t-o t—30 .) I . I VI -. )oot-Jo Sanctissimus Movsem vocavit de medio

20 :oi^ 'po/ )_L30| )«"!«> ^^ )_»Q.Vl\ rubi, ait illi : Ego sum Deus Abraham,

«A-2-ctt-l/;o ^otV-s/; ototS./ )_j/ )_]/


Isaac et lacoh- . Illum autem sermonem
audiens mors, commota est, tinuiit.
)-JO| )Zq.^ ^; >%^.^CLJt t-3 .oon\ »;o
contremuit trepidavitque, et scivit sc
o^Ka/o oo«U/o "^;© >».; )_^i^i^
super liomines non dominaturam in
vlNv,\ ) '>\ v> a-.ooi )ooi jJ; ^&^o
perpetuum. Inde ab hora qua Deum
>\:<v-*; )K-^^ ^_io .yo\\ »'.'
II 'i '"^sol
audivit dicentem Moysi : E(j<) sum Deus
)_J/ )_J/; :M^-^ l^ t-^^/? Abraham, Isaac et lacob, dubitatio ob-

:oo ft \>;o vfi .'. m*./;o ^oo<-^/; ow.^/ venit morti, ediscenti] Deum regem

Afi] —6B l&a...;. _8 B om. •^... ^, >op, _ 21 \ p/v _ 21 A >^ »,/ >Ji ^ JiN^. _ »7 B ^o^aj,.

1 Deut. XXXIII, 6. — - Ex. iii, 6.

PATR. SVB. — r. I. T. I. 33
995 APIIRAATIS 906

csse mortuorum ci vivoutiuin, homini-

Inisque foir ut ex eius tenebris egre- f_^£o.o ) » »;o )K-£- ^ ; ) n\>ft oo(
^ ^ ? ^
derentur, et in corporibus suis re- ^•^» -"-
^_::>o yf> ng|i; yo\l >Vi i\ yooC^
surirerent. Animadverte etiam lesum J i t^

>&ajL^ ^/t <^)^0 yOOM».^..S yWO^QLfiJO


.

Salvatorem nostrum serraonem hunc

iterasse Sadducaeis, de resurrectione


j-^ilOOyju^ ).iCL^K3 )j01 ^-Oi*jl p ^vs 5

mortuoruni cum eo litigantibus; sic


:)L£io Kjl:;^ o^ oooi ^;f ^
enim dixit : Vciis non est mortuorum; \i Y V>; )^ i )^; :V-^'/ )_Lj«^

onuws enim virunt ei'. oii voj/ y ;• r, vOoC^; ^^4^^


3. Atque ut morti ostenderet Deus
s..oioK.^/ ]1; )la V>\ )o^ >b.;Q_J;o
ipsius potestatem

huiusnon
super fdios

fore perpetuam, transtulit


mumii
He- ^ofXl ^^ ^ak:^^ oii-JC^ojL 10

iiocli ad se, quia placuerat , et exemit Ol^OlL^ oilo^ v>OI ..\ vJJuii )..V>2^.\;

eurii morti. Eiiam pariter in caelum ) .".Xji ool >^\.\o :oi,:_Xil )Iai<J ^;o

sustulit, raorsque in eura non praeva- ) I .V. .ouji .^vSsJi i )ia^o ) ..^vi.»\

luit. Et AniKi aiebat : Ihminus mortificat


K^wL^o :)-.J:^o K^^^CLJbo )-^p«; :ipo/
et vivificat; dcducit ad inferos et reducit-.
y-^l Ooi )_lia_^0O .sA-m^O^OAj^ 15
Moyses etiara dixit tanquara ex ore Dei
K^^^CL^ )j/; :oiOU^/; yiioLz ^; y^\
sui : Ego occido ct ego vivere facio' . Deni-

que Isaias propheta dixit : Vivent mortui


\.J:^l ^/o^o .)J/ )->:l^^ P/o P/
tui, et cadavera corum rcsurgcnt; expcr- yoou^i^^o ^K.^ v^^! •P^/ )-'^
giscentur qui iaecnt inpulvere, et lauda-

hunt tc\ Quae omnia ut audivit raors, > o \0t JJLa-^ 'ft^-^CLH ^ .
y lO »« "^t lO 20

obtinuit eara stupor, et in luctu consedit.


{•jLa).^ oC^ oKlo oi^/ )oi^i ^Oi^
4. Quando autera advenit lesus, in-
)lo-bO; Ot\n ^^ ^O-lL-»' )l/ f—3o
terfector raortis, corpusque induit de

semine Adam, et in suo corpore cruci


o^is^j/o J)of/; Qdi") ^ )Vs^ v*Ju^o

affixus est, ac mortem gustavit, haec


f_so ;Jlo So\ oi VI N ^o o(',
^ "> ^

vero intellexit illum ad se descendere; _^ >&j :o(la.^ ^—.2-J; o(_3 ^J'-^'/ ^^

tum de loco suo pcrculsa est, ct lesum t-Jl/o ;'a.aj-^ s^oi-.^^; ;o;l/o oijl/

ABJ — I i/ £!va»So- 2 A uiii. hNv<. — & li ^_. _ II .\ ou;9ok3. _ 12 B l^ vsol. ^o.


18 B .^OM^o- - 20 .\ ^w ^ov^.

' Luc. XX, 38. 2 I Sam. II, 6. — 3 Deut. xxxii, 39. — ^ Is. xxvi, 19.
3

997 DEMONSTRATIO XXII. — DE MORTE ET NOYISSIMIS TEMPORIBUS. 998

vldens conturbata est; portas suas oc-

ii^ Ol clusit, renuens illum recipere. Sed ipse

.ot— I ." I. n ot\ -i\ ^.2^ -bO ^\ lO


portas eius confregit, ad eam ingres-

sus est, coepitque omnes eius posses-


) •! > . 1 > )joia-i )K_L^ ^; ojU> t—
siones diripere. Cernentes autem mor-
5 otin > / 't .M ^_^ yoot . iiV o VI *.;/
lui iu tenebris lumen, extulerunt e
otn ^j \ ^oio)ji —wo o n Ujo :)la_^; carcere mortis capita sua, foras pros-

JS,Ji ^ . .," .01 ;) .'^ .'^iiV> )


•^N. N«^ pexerunt, et splendorem Regis Christi
:^ i*
">
1
viderunt. Tum iu luctu sederunt virtu-

^-i^o tes tenebrarum mortis, quod ipsa e


:oi-L.^^aujL ^_io )iQ_io otA
potestate sua deturbata esset; gustavit
10 ui..^^ —kVo Ol \o ^ O )_^Q 00 )lo_^
mors medicinam letalem sibi, manus
eius remissae sunt, cognovitque mor-
)lo V»^ OliL^/ t—^ .OItL.^-^Q-11 ^-^ tuos resurrecturos esse, et de ipsius
^
^ ^ -J

Njo ^^$&. ot »' n ^-^ •>


»f> ./ I I t -
servitute [quondam] ereptum iri. Et dum
:t—^/o V-^t—^^^^— ^ f—^ ot-^^ o— ille mortem bonorum suorum direptione

.oiJ^^a^ lacessebat, ululavit, tristissimaque voce


15 QjL^ Jlo v«U/ ^-^ kAO-a

•...-^; )UJ \^L^ <\A, p«S| ^ clamans

nequc ultra eam


ait : Egredere de mea domo,

introito. Quis est iste


)\-^\ JS> 1) -^ *.oi; )la_bo '^ ^j ^ ,_3o
qui domum meam vivus ingreditur?
CH X XS ^ •>JN V» \^y > 0| ^ > «»1
Cum autem mors vociferaret vehemen-
ct v> o > / 1 / n *; ) n *.;j ^_^o ter, perspiciens iam dissolvi tenebras,

20 f — Dj oi —^;o/o :oi —^o—^ so—m v> \ et ex iustis qui illic iacebant aliquos

yooi \ 4 \ ) —L-aJ Vu.^a_iu-3 )1/


surrexisse, ut cum eo escenderent, ipse

ei significavit se in plenitudine tempo-


01 I
^ \o II ^_^ >n °i v> \—x -* ^ -
ris advenientem captivos omnes ab eius
.)V-^Ot-J )j .....aolN OtloA / r^ o.\r.

imperio liberaturum, ut ad se adduce-


OtK-tV>l[l >lJ^^ y^ >&Q-JUJ' , '^ -<^
rentur, lumenque viderent. Itaque emi-
25 ^-2o )la-^ ot ^\ «^ )i^^-iL^ ^- - ^
sit mors lesum e sedibus suis, peracto

)lo :^-Jm1 )ooi — 1; •, ^ . iT> jJo oiU/ ipsius inter mortuos ministerio , eum
>/ oiK \o *>) i^o ot-N K_^o--aQ ^ illic manere non sustinens; nequc ita

AB] — 3 A add. o^ (jw«. _ 1 1 A ^— v _ IG A "^;».


. ;

999 APIIRAATIS 1000

iucuiulum ei fuit cum devorare uti cetc-

ros mortuos ; in Sanctum non praevaluit, jU...\ ooUl/ jio

et iste non traditus est corruptioni '

5. Cum vero emisit eum liberum, ipse ^O >f> °> lO Ot^J^ >^X°I V) f_30

de scdibus eius egrediens reliquit apud ) I ni\o v> I


v> flo oila^ '^ ^» oiil/

eam, tanquam venenum, promissioneni "^^j^JU ^.-N.O ^ /\ n ^; ) ,;£, 5

vitac, qua potestas eius paulatim exstin-


s-1 m h If—su^ lo-^y—£ ; ot I
^ No t

gueretur, quemadmodum fit homiiii qui


)f_-/
)lL:^Qu^3)-^a-^ )iQ_io% ) V» m
venenum morliferum in cibo ad vitaiii
oUaJL^ viL^VJ t-so :)-J^oii \^h^i
[fulciendam] subministrato exhausit

ubi iulra se scntit b'tale se sumpsissc


: )i^o •>) vt' •> ^^^ii^ Jio-^J ) v< «>;

in alimcnto venenum, statim egerit sto- )1^ 'i . (in oi so\ "> ^2o o^^£oo . .^' .oi lo

macho cibuni cui lctifcruui venenuni ooio :)l.o-^t )_^o OD oi 3 >^ . N .«»

admixtum est. Al in membris eius re-


^OICL^JOI 3 Ol \ . M yC\ ^ % ) \ft m
linquit venenum istud virtutem suam,
oiv-^j )-V> .lx> ^jC^I ^ ..IN n ^f
qua corporis structnra sensim pro-
)K^Lio >a>o > ; .'^ ^ .".K-Jo )>K t .1

ruet ac corrumpetur. Sic lesus mortuus

mortis interfector [exstitit]; per eum


vita regnat, pcr eum mors periit, cui
t-bo)J^^^j )ia^^ oi-id vA^K^o )-li;

dictum est : Ubicst, mors, victoria tua-? •:*)ia^ yX.^) v^ 1^/; :oi^

6. Itaque, o filii Adam, super quos


omnes mors accepit imperium; recor- )lQ_bO%^^f/ •-• ^ O/'^^^
damini mortem, mementote vitae, et )U >^\. OV-^ji/ ••. yOOi-<J^V-b> y\ •^/

praeceptum nolite violare , sicut primus


)_J^L_OQ_3 vOV^SLiJ. jJo )-i-.>>2^ o;«3|_^ 20
ille pater vester. reges, corona re-
) tNv^ yo/ .\-J^ySi yOSQo/ 00| yj{
dimiti! recordamini mortem, quae co- !> t>

^^s^^ )iQ^a\ o;«d|-^ ***i—^J- ^^-^-^^


rouas vestris capitibus impositas aufe-

ret, et ipsa in vos exercebit imperium,


)ooio :yn «^ . >y ^ . .* VI ^ fT>;
)_^
donec ad iudicium resurgatis. superbi, ) i^j|\ ) V>f \ ) •n\v^ OOI yO^^.SsN

magnifici sublimesque [viri]! recorda- )_^Vo )-J)_^ 5/ .^aio^i )-Xi^f 25

A*J — i U \i.i^aso- — 16 A "^^^Mo [ai^,^jeo- — Ib. A ;w|&wo« — 21 A o/. — 22 £ "Wk.


— 2» A ^aaia. ooi- — 2S A ^i.^.,.

' Ps. XVI (XV), 10. — = I Cor. XV, 55.


1001 DEMONSTRATIO XXII. DE MORTE ET NOYISSIMIS TEMPORIBUS. 1002

miui mortem, quae lautitias corrumpit,

I-^LdoV j^liuioo j—iSjo( lilio jlo)-^ membra separat, structurasque dissol-

vit, qua corpus atque eius formae corru-


.Jt k ..\ o(lV6iO \\ ^°> ooi_^£s :»o
ptioni traduntur. Potentes morte humi-
;)lo Sn ^ \-^"t oi-^ . / \ °>K i>_V)o
liantur, feroces et immites caligine eius
5 . 1 V ii oo l^po OtijL^ . \\ VI ^)^o»oo
obruuntur, omnem tollit superbiam , ac

computrescunt et in pulverem abeunt


•'.]^\sL o/ .)—L-^J 1-^ It ^ N ^OOIO usque ad iudicium. O divites ! recorda-

) —— t 3) )oo(; ) Soj : )io V< \ o;0|_^ mini mortem, namubi tempus advenerit

quo ad eam accedatis, tunc divitiis et


))JLq_X_3 ^-^1 oilaJ^ \^^ - ^ ^'^
facultatibus [vestris] non utemini. Ci-
10 :yo)^/ > <r .. > .".toio )J ) I
.' I n -xa
bum exquisitum vobis non apponot ne- ,

yO'^ .v^»-o v)-£D ) VI .^ m -^


) VI \^ )J
que opipare instruet vobis conviviuni.
.^ni\ ;to^ )._^ i
^ ^-iJ^oLbo ^o Ibi voluptariorum, qui se in luxum dc-
derunt, corpus corrumpitur; a deliciis

)lri fi I q VI ^^ ^-«^Kjo : . *.) 4/^oo; suis cessant, earumque non meminerunt


amplius. Ibi vermis consumit corpora
15 )t V> ^ V> |1^_^) .0(-^ ^;Ot^ jJo

eorum , et super splendidas vestes in-


)
-^
» " ^^.LSl^OwI^s^^oo :yOOU>^^ V^^ duuntur caligine. Saeculi istius omnino
_^;0(-4 )J .)^-^LSl-» yOO(-^^-a^ ^'^wi^
non reniiniscuntur; conturbat enim eos
jO^OO; :) lOI ) VI \ N i
VI ^^\ mors cum prinuim ad eam descendunt.
:otla_^ ^J^s —w^ t—3 )la-io voou^ Sedent iu luctu et in umbra mortis, nec

20 :|laio; oi^2i>^^j»o )J^6)-s ^.-taJ^o mundi huius recordantur, donec veniat

P^ )-:^-<\ oi-S. ^V^fJ^ ^ finis, et ad iudicium resurgant. O rapa-

ces et exactores, sociorumque vestro-


.)_-i_iA ^v> ^ \^:y-^ )-^^ t^
rum spollatores! mementote mortis, et
^pi^-4^o I
501 \- <o I—ao ^ .^. o/
peccata vestra nolite multiplicare , quo-
^-^-ity^^J, llo^kN oVS;l/ •% yoo( .y 1 .'.

niam illic peccatores paenitentia non


25 ^i ^ )»i/ o«H^;^^^ :v^i ^ convertuntur. Qui socii sui [bona] diri-

JJ ou^; :oii-3u-«; . °i
^ '
. .; . )- X-^. J^ puit propria non tenet , et in locum de-

^ o-J/ )9lo_x_3; iljJ '^J/o ),: —Q_io vonit ubi deliciis nemo utitur; gloriani

XB] 2 B ailil. fl coronos praecidil. Memento morlis f/iKie liiiililids corrumiiil ^w^- Y^ i^o [\Coy^
.irok;^'%.a—» ILcLioii. _ Ih. X >a-xio- _ ;. B M>o \Wf->o- — 12 A U^jss,*/- _ 13 \ IT^. _ 27 A |La^, [Utavav
1003 APHRAATIS 1004

siiam aniittit. ab ipsa desliluilur, ct

peccata eius reservantur in iliem iudicii. <*)Jl1m ). V)qJ1 ^ ^oioot.^^ ^fJ^o


7. qui in hoc saeculo confiditis!
•..)_io, ).^^i^ ^.-N.^-^U 5/
veniat mundus iste in contemptionein
ZyO^^Vii.N^ |_Joi ) >n[\\ .^^..^ )ooiJ
oculis vestris, quia advenae et peregri-

ni estis in eo , et diem nescitis quo hinc )_L_L-flQ_a/o v©)^/ ) sloi» ^^^i>_^f^_io

educemini. Derepente enim mors adest ) vvi l voK-i/ . / \t '. )lo :o,a-L^

et dividit seducitque dilcctos liberos a )i/ v*^ )—^^ rr^ •vOt-»?ii oUio;
n
parentibus eorum; patresque separat a
) ^ - -' )
•»•
I ^ *f_a;o a.^ "^ vio |l.o-^
fdiis amantissimis. [Filios] unicos caris-

simos secum abducit. quibus orbati


:oiiaA )y..tn^ )_( j t',\ 'yL\ .)^.*Sr. 10
parentes eorum in contemptionem vc-
^00(0 yOOU'0(J^/ yOOU^ « ^.jN ^tOOO
niuut. Familiares dilectissimos segre-

gat, et aniici eorum ingementes flent :o«la^ )y ' " -


) vi'..'j s\y °> . o-^ .^.»N

super eos. Egregios forma tollit et apud - "^ -^

se concludit; speciem eorum deturpat, oiloJ^ V^? -v^ot ^,::^


eosque corrumpit ; abducit decoros vul-
15

tu, et in pulverem mutantur usque ad


yyS^ ^_00|0 0(1Q-^ f^l )°}-^ »'f_;0(0
iudicium. Sponsas a sponsis removet,

easque in suo condit thalamo, in cali- ^ )!•? .- -. v> '^\ .) i-.,\


)_^f_^

ginoso loco ; vel sponsos divellit et ab-

ducit a virginibus, quae eis fuerant )y « •> v> ^^_3o V-^?o :) ^ov>s> oiii)-^

designatae et uoniinatim promissae, 20

•v A^
ipsaeque propter illos in luctu sedent yooi.^ a.jo
Vf v^
acerbissimo. Abducit et aufert secum ^'^.^ oil<i^ a.^1^ •^fo .)'^'t.^ )l •>) -^

omnes iuvenes formosos, qui mortem


)lo^; oooi > -.'t
-^ tr>;
)y .«"tii )—:>eUL^O>
usque in senium speraverant se non
a.ia^o 't_3; •yO)^'^ JJ o 1 . tT>> ) SnfN
visuros. Abducit et colligit ad se tener-

rimos infantes [unice] dilectos, quibus ^/ ) ^:.ji )iJo!^ cii:Li oiio^ 25

non potuerunt parentes eorum satiari. oiio.^ 'f^^; .yoot-^oi.^/ yOj/ nv^m )1;

Abducit secum divites deliciis affluen- " :)l6)--^ 0;-jL.3 )^K-Jw


^ -" «^ «'^

AB] — 7 B aUd. _p [5^5,5;


— a A ^fio. _ 18 A ttaja-v piii<^- — 'ii A .Aia^ p.c^ — 2.J B p».»-";/.
&

1005 DEMONSTRATIO XXII. DE MORTE ET NOVISSIMIS TEMPORIBUS. 1006

tes, et fortunas suas, instar nucluuni

maris [incertas], relinquunt. Abducit

ad se et solertes artifices, qui operibus

suis mirandis mundum excitabant. Ab-


jj, Jl S nr> ^6o(o :) vT /S T.o
ducit ad se callidos sapientesque ho-

mines, et fmnt stupidi, bonum a malo


^-^ mK V >fto :|iot J
vhNn non discernentes. Abducit secum opu-
oeioA V^; .^c^Jk-^ ^loi Jlo vOOli.«i-3» lentos huius mundi, et facultates eorum
disperduntur, neque in perpetuum con-

Potentes et fortissimos aufert


0001 . / \ » •>!; .'t
V' 4° )—^'^^^-^O sistent.

viros , et virtus eorum deiicitur, et exte-

nuatur, et contabescit. Eorum qui vir-


00(JL20« vOOU'
V^ •^ V^ *_i_3
tutem suam confidebant nunquam im-
yO',-^i^ )*^^)-3 yooilavij»; y.t^-.tDl;o
minutum iri, cadavera ab infimis viris,

,-:L-/o .ycu/ vaX3)j ) ^\ ^; )-fc^4j^


mortis eorum die, sepeliuntur; et eis

^^.-\.; )U)^ yOV^Kj; ^ .--\...l9lf qui sperabant se in morte sua cum ho-

nore sepeliendos esse, accidit ut canes


15 v6o....-^«; )UU xe/ v-^r^ ^ °*^
eos devorarent; hi autem qui in iiatali
^j:\ ^-^i; ^--:L/o .^.-tnts^ )-p.Ji
suo loco se existimabant humandos,
: yOOt y , I 1 > v0i.)0_l; yOOt . (Y> 1 I ^..^
nesciunt an in terra captivitatis suae
yOOt > 't .5, \\ ^ ^-^! voo» ' ^ —°°-3 )
cum dedecore tumulentur. Qui divi-

tias fdiis suis hereditate se relicturos

20 o',_^w>^ffl.\ oooi > .', 1 m; )—iJ\. Vf r>o sil)i poUicentur, eos latet an eos hostes

non exspoliaturi sint. Viros strenuos

et bellatores mors secum abducit, qui


;,,o_a_oo
V^ ^ ^N-i-a yooi > q i I

immensum orbem sperabant se popu-


V _a^cK_>09 yOO|-\ )— r^'-^ laturos. Tollit mors eos qui omnimodis
J» JI; ^^4s-i^ )io-iO y\ V>ft
se exornant deliciis, ipsisque obtingit
i^ V ^K. I
||f^ otLoJ^ \Ooi\ sJusl^o
asini sepultura donari'. In hos etiam

)f
>N r N/^ \ otJlo— \ )lo -M V-_a; qui nondum nati sunt mors regnat, et

\^ )^^J_^
^o :)1S)-^
^ nondum editos apud se concludit. Ab-

AB] _ II B ,jfc.3 [,^- — " A ^>'C«». _


I
ler. XXII, 19.
3

loo: APMR.VATIS 1008

diicit mors secum viros magnificentia K_Ao y.A % .1; oi;lJi oiIa.\ ot^-ljf

insignes, veniiintque in contemplum si-


)
•< \' v> ^_^ J.OI—:» \i .jf_-.o(— I ou-
mul atque
locum
atl oam descenderunt
caliginis oius, ubi lux nulla res-
, in
^ ,

9'
:. ^h^ U :)-^I -'M-^
.jioVi/ >. >-,• .. V» j °t .;• .NJO j_iO>
plendel. Prae regibus diademato rodi-
jjo " - •^ JL^I^ )lo_^ -^^ «•" ' jl
'Iv
non neque ante potentes
mitis

et feroces
erubescit,

terrarum vastatores pudore


^o M-^rs^ ^^ ^ n V. )f—a_iL
percellitur. Mors non spectat personam iJo :)_iL_n_-m_^ ''^«w^ )Io v> )
•^ ^

nobilium, nec munus a divitibus accipit. o(-^ J^ « \» ^-^ ^^ ot t °> II


\y-j

Pauperes mors non aspernatur, neque , - \ -Jl )la_:io •, n r V) |J .ye^iJM


eos qui respuit. Mors eos
uiiiil iiaboiit

splendidam vitam
0(i<L\ ,^V3 U :o;J>\li )Ia-)_^,: 10
non reverotur

egebant. Boni a malis apud ipsam non


qui
^ )^^\ oJLi ^ .|_iL£i ^ \Al

discernuntur, nec seniores pluris aes-


t-^ 1-^^ -poi^o .|-^)^ ^^-^f
timat quam pueros. Ingenio praeditos \.J^ '«r^r^ •) '
'"^^ ^? v°°i^
-^
^ T^
^ jj

efficit insanos et qui comparabant opes,


;
oilo^ ^--^i :> <f n .,Kjl^o > <f ^oi?o

et currebant, et labore exercebantur, *,_s; . yooi ;• (T) "^ I ^_bo vO-l/ . .*. N^p> 15

illic apud eam divitiis suis nudantur. S<\ J^)-Jaii o.i<L^


:vOO.-^f:^o )r
Tollit

illic
simul servos et heros,

domiui magis coluntur quam


neque
servi.
.vOoUfaLi. ^ )-if^ ^l ^-^-^ iio

jLo ^^fc^>^ jJo :oo« ^^1 ).^)0 )iaL^j


Parvus ct magnus ibi sitnt, neque au-

diunt vocem exactoris. Servus, a domino

suo liber\ illius ibi non recordatur qui )oo| , -^ \i>V>; . V>\ VI > .'. JJ ^-^1 20

oum in servitute tenebat. Vincit mors >. ^y'\ oiio^ )la^ . t •> .'.o •,—od/ .oi^

ct in custodiam tradit apud se custodes \loJ^ JiCksL» ;) Y.*^ )^|o \iJjx>l

carcerum, et simul eos qui in vinculis


> ./\ ..; jJ ooio :)y .* tt>/ ^;^>. » ,V)

languebant.Captivimorte liberantur, ne-

que ab oppressoribus amplius metuunt.

8. Mortem ii reformidant qui super-


. . \ ./ )iQu-:»o ^_:>o . .^ \ w; 25

bos se praebent; Aexati autem oppe-

riuntur dum cito tollat eos. Divites yOOi^ )io^ ^-2)0 . .'^
\ ij .vO^,_.3;J^

j B llait^ flJo-M. — 23 B oui. ,i^i U ool.o-

1 lob. III, 18, 10.


1009 DEMOXSTRATIO XXII. DE MORTE ET XOVISSIMIS TEMPORIBUS. 1010

i) —io :)^K_N omnes a raorte contremiscunt ; ipsam


' ~- , y ^ ~- -.

cupiunt pauperes, ut a labore quiescant.

Robustos mors perturbat, ubi eam re-


« «'^nnvto :oi^ ^«o(^ ^ \-ih^i<^l^
cogitant; ipsi autem praestolantur lan-
.yOOiJLs)^ o»Js yo N^<-J; )o< -.y "> oi^
morbi eorum fmem
OL-r\
« » n •>
l jlo-io

« vOO<-.^N.^
^ ^."\
)—^;
..\

:)K.:ociI
ool
guidi

accipiant.
, ut

Mortem parvuli quoque


ab ea

me-
)!./;
tuunt, nam simul atque eis ingruerit,
) —^-CD ok^ . .\«-^ :
V?
oot y n lo °>
sua relinquent oblectamenta. Et ipsam
n
V . . I
senes aetate provecti deprecantur, qui

quotidiano cibo indigent.

9. At filii pacis mortis meminerunt,


10 :) 1 . « 0UL3 )la^^ oiJS. ^;ot-4
iramque et inimicitiam dimittunt ac re-

)ln •>»\ \ •^o )>->^p) ^r iV^o -* n ^in


-> .
movent. In hoc mundo commorantur

:)^oi ) vi\,\.a oiJ» . '^•^vi^


Jolol. y^l tanquam advenae '
, et viaticum sibi

yorn . V>, n\ Jto; yooi-^ ^;£s:i«^oo comparant in futurum. Quae sursum

sunt cogitant, quae sursum sunt inqui-

runt; ea autem quae inlra iacent, oculi


oo(.^ ^-^-y-« yoot ;• 1 . J> K_». »l;o
vr
n eorumdespiciunt". Thesauros suos illuc
jj; );lj) vOO«N-JsL:a> ^», « V) .)I(Laj
praemittunt, ubi nullus est timor, nec
.)_^i.^ ^ )-^k^ JJ, il/
:)_i^ tinea aut fures. Manent in Ik^c mundo
) ." I (ih ">/ y^l ) v\\'» oto > V, .; velut hospites, dissitae regionis inco-

V^
O»» Kju,
V «% WSN^ m lae, exspectantes dum ex hoc saeculo

20 ]h^.i% W\ vQl^J^Jo )-JO( )-:a^sJX ^^ dimittantur, et in civitatem, mansionem


iustorum, perveniant. Se ipsos in loco
;j.)^ yOO( % °i 'i
x;;-^/ •) n Vfjii );1/
peregrinationis aflligunt, neque in ista
. . r \K-^ > .^ vi \ts^ jJo ^lcLslol
peregrini condicione se sinunt retineri,
>on » ^» yiL-t "^y^ .)ln « i m •>/ K^ aut curis anxiari. Vultus suos quotidie

habent crectos, ut ad requiem patrum

25 )f-.1 fn/ lo-bo^ .vOOi_SoU/» )-.'!..''A suorum perveniant. Tanquam vincti iii

)^d^oi lo-^t-^ :)—Joi ), w\\^ yoj/ hoc mundo sunt , velut rcijis obsides

A£] — 1 * ^V.o- — io.\H»f|i-A 19 AB |-ia^t. Et;i) cuni \\'iiglil \i:u^'i conieci- 22 .\ ila

secunda manu ILaatol.- — /''. li |i.ai.I.. Ib. .\ ^^CkMO |,^&.xo.

' Hebr. xi. 13. Col. iir, 1, 2.


— —— ;

1011 APHRAATIS 1012

adsoivali. Nulla prorsus gaudent quiote KJ^ t- Vi ^\


> . y^t , » ../ | n\>n ^;
in hoc mundo, noque iste speni habet KjLo :)_jo« )—y)X\.5 )—JL^ vOoi\
iuaeternumconsistendi. Quipossessio- .-
^. . )<L^_io vCkx^; ( ^ <^ ow»
)

nes adquirunt, ipsis non IVnuntur; qui


morte contristan-
^j^ ^^,^
'
:^^ jj ^^ ).xifu
liberos progenerant, ^, i,' v i, - .<

)]n r.y v> . » I ^» :)i.a^ vOO|.\ )o,_^


tur; qui urbes acdificant, in istis nou • ^ '
„ ,,
'

* /'^•" :« n >ts iL_^ -»

relinquuntur; currunt,
, ,
laboreque sc x
V
" x »
x
> .ot

conterunt, haud (luidquam ab insanis ^7^ V" * '^ jJ


; ^, vt ^
V -'5^-»-^

O vecordem hominem! cuius "^^ oi^ ^*.-^; °l .)!—a-flo


dissimiles. )
^^l "»-*

spes in mundum istum firmatur. )_joi 001 )


vXn- ^v ogLS^l; ) -/

10. Memento, carissime, et sedulo

meute tua considera


^) ^ ^)a Bo - -s -* ^ r. )6|_N 10
perpende, et ni

) V >0» f> )); ^-M O I V> '.y I « V, -»


quisnam e priscis generationibus iu

mundo isto relictus sit, ita ut iu ae- )a-^? )—"o» )


vi \\^ oi_3 .a-sK-»/

ternum maneret? Abstulit mors gene- :)


.''
v>y n )V^-^ )iaio y_a; •».^clNv\

rationesantiquas, robustos, et potentes, A n/? I v. / 1 <^ ) i K\ -r'


r, ^ )
y -^ 1 r

et callidos viros. Ouis bona multa col-


^_3j 30 )) . ^ fn )
m Ti I ) I o; 15

legit, eaque, exitus sui tempore, secum


^-^; ••. Oi-^o-^ yO_i ( ^^ a_ik >rt °>
1

asportavit? Quod de terra congregatum


: ^_soi oio ^\ o L dI^s ^ )
b>j/
est, in ipsam redit, et homo de posses-

sionibus suis nudus egrcditur; sapieu-


.oui « I t>
xr^ sJL_i( >n °> I ^ ^*, \o

tes autom qui divitias ad([uiruut aliquid V*'t"*^ ' "^ "^
'
\^ * ' "? ) ^ *
"^

ex eis ante se praomittunt, ([aemadmo- t—io/»

dum ait lob : Testes mei in raelo siiiit'.


:*_io/o .1
Et rursus Fratres inei et ainiri inri ,-
xni^ ' v " .^ ^t
^o
: 1 ..
y« .jo(^ J.a_^ w> ^o W.90 0: «.(
suni apiid Drnni' . Et Dominus iis qui i ^ Z
„ y
"'N.>-
^ ' ^
" ^^ l
" °'
<>
f^ -
T^, 'T } ' ' * - '
y

possessionos comparavorunt praecepit


sS/ •) -" sn Ji ^ ), ^CL Ji yOO(_N
ut sibi facerent aniicos in caelis, sibique

thesauros iilic reponeront'.


9 9
'"'^^ v T^ '

^
'"^' )^- ^ '-^? 25

11. Mortis tu quoque memento, o sa- \r-^>-^ °l ^i-o-^^ ^/ ss/o ;oi_^

piens scrilja! ne cor tutuu exaltetur, et y -^N. y. iflK ? ) ^\ t


• ) ^ -^ «s r.

A/y] _8B laa-i (115«. — 12 A oni. \io\- — IS II 0111. ll^^^^- — 22 B ui/o- — 2'i A «S/o- — 20 A 3^.

' lob. XVI, 19 (20). — 2 /fr. XVI, 20 (21). — 3 Luc. XVI, 9; XII, 33.
s

1013 DEMOXSTRATIO XXII DE MORTE ET XOVISSIMIS TEMPORIBUS. 1014

sententiae obliviscaris. Mors sapientes

t^; .| \.«J. JL.Sj-2 o.mj )Jo J


v> /% non deserit, nec solertium suscipit fa-

ciem. Abducit mors secum scribas sa-


y . N^o ) •^fAX^ )y °> «> o(J.(l\ )i<i^
^
'
pientes, et quae didicerant delet oblivio
-yv .«.o; )—t-sj t—:^ o°>\^> )_>o
y ..'
)oot
usque ad tenipus illud (pio omnes iusti
5 •:• )-ttiy J "^^ oijS
resurgent.

.p'ot ).^CLSi-^ oCi. ^-^ )»1/ OOU> 12. In loco illo mundi istius oblivis-

yi>t\ .,^\o ;)lon .'ifr> vcoi^ K^ ^-^^


centur; nullius rei illic indigebunt; am-
plissima caritate alter alterum diliget.

Corporum suorum non gravabuntur


;)lo \ .^
^^ yoot .y ^ °i •> yoot—
pondere, celerrimeque volabunt , (/«(/«/
10 )_IQ-^ ^/ yo ..-, °> ? J^^jl /\ m columbae ad fenestras suas '
. Xil prorsus

mali in mentibus suis illic recogitabunt,

^%^ ) n \ ff> jJo :^-:^l ^iou^ jJ nec quidquam coinquinatum corda

obt_a J^^^> A . )i6)_-ia_^ y>i-^ yoot ^\ eorum subibit. Xulla illic invenietur

^l ^ .''\ /m ..o :)_i-i>,: )l^i )ili


naturalis cupiditas; ab omnibus volup-
tatibus procul habebuntur. Ira nec pro-
15
cacitas in corda eorum ascendent, et
>s/ :)lo I
..^ )K, >ic>.,-il yoot 1 \ ^ .N
quaecumque peccatum pariunt ab eis

^t -ivv )oi^v-:i *^^^^? )!«>==? ^joiXo


toUentur. Fervescet in cordibus eorum
:)i^-j;; ) •><> .. vOOt^\ > ^li .yOOirv> mutuus amur, neque ullum omnino inter

.f-MH^ )1) > CP y00(0^3 ) \ ." ••>


o jJo eos odium se intromittet. Non eis opus

:) i-t>n"\ )J^sJ "^i^ ^l - .^n.*i(t> ^


erit domos exstruere; in lumine enim

habitabunt, in mansionibus sanctorum.


^ .)_Li¥_^; )^_-f^ ),'o,6^
Textilis non indigebunt, nam
;)V-^i )-fco ^\^^ ^ -L-OD
vestis

aeterno lumine vestientur. Neque ite-


^ .^.N^ \ \f ),'oiQ_i ^.* °> .*
^ N;
rum egebunt cibo ; mensae enim Eius
^^, :)^:^aj)_^^^ ^ JL^ accumbent, et in perpetuum pascentur.
25 .vi^iA ^^^jUSooo y "> .^vi (r> oiioJtv^ lllic amoenus et serenus aer, luxque

ojo :)v-iio,5 )-^^-^' ^^? 'i/ eius lulgida, et .splendens, et iucunda.

AB] — A om. Itojo-


1 4 X ,^-J)» U-=Po- \i^i low A- — 13 H |1.o1-m4)'- — ta A 11- — 16 A
om. >SJ. — n B ^;a^. 20 X om. ^l. — 23 A add. Uaa^ (Uwai.

i
Is. LX, 8.
m

1015 A1'HRAAT1S 1016

Ai-bores illii' i)ulcherrimae plantatae

siiiit. (luaruin IVuolus non deficiunt nec ^•_^ JJ voo»-V)-3; \U^ ).^\
Frondes earum
l ^^'ih-— JJo
decidunt folia. lai'lar.
yoot ;• °>C^ N ;y001 « °>;' I

odorque suavissimus, et gustus earum


yooUM^^o ya.ien •> yooi^io .."'...*'>>

nemini unquam in faslidium veniet.


w^; .^)ais.iL^ ouLio )JX^ ji )-*-aj 5
Spatiosus est locus, neque ullis couti-
y^l oilon ."..^o ;y-Il^ ty>V) jJo )U/ ooi
netur finibus , eiusque incolae remotis-

siraa eius sicut et ea quae vieina sunt

cernent. Illuc non dispertielur lieredi- •y^l vjlJ/ jjo ;)_^^:^i^ i ]h\:y^
tas, nec dicot altor alteri : lluo inouiii, jj .^^^; )—Joio w2b>^; )—'<3i; ^ot^^^.^i^N

hoc tuum est. Non illio avaritiao cupi-


Jo .\b\ 1 \; K..^V^ v^A ^i-roJKji 10

dine constringentur, nec recordatione

in errorem inducentur. Nemo illic alte-

rum amabit maiore quam ceteros re-


;)i-^l^ )^X--j:i otil^iL-:^^ ju| ^I
verentia, vorum omnes se aequaliter et
L vooi^o
vr ^ i ^^S K^
«

)_Lj . / •^ .) v^nifln/
simili ratione diligent inter se. Uxorcs I |l

illio iioii aooipient, nec generabuiit li- ^l ^-y^ JJO .\.A^ ^A^ JJO ^i 15

9 "^
9
beros, no(pie ibi distinguetur mas et mOicLjLs yooi.^3 jJ/ ;)K -I n lo )t—3;
femina, sed onines fdii erunt Patris

caelestis, siout ait propheta : Xumquid


^ o/ ^l^». )J/ »_^ )<5oi ^ )-A^f
non Pater anns cst omniuni nostrum?
yV-s» )o^^ 1-^ )o9«
Numquid non Dcus unus crearit nos'?

13. Quod vero dixi eos illic uxores ^-^ ^ )_ii ^I, I^iof, -"^O 20
f} ff

non sumpturos, neque masculum et fe- 0|.^wLi^^sAO Vt-^ )K»2LilJO |*P9 ^V^ jJo

minam distinctum iri, Dominus ipse et


^-J^/, =V-^ V-^^-^^V-^/ -va-aA/
Apostoli cius nos dbcuerunt. Ait nam-
)toa.i^^ ^oiJl^o ocLjl ) vi2^o> ooi^f
que Dominus : Hi i/ui dii/ni hitbili fur-

x,^
-* •> -^ ' \—LJ jJ )1^X^ Ka.3 ^~^!
rint saeculo illo ct resurrectione illa

mortuis, neque ducent uxores, nec mulie-


ex
^^ ;)-J_J ^Si )^-:^ jLs/ 25

res viris tradentur, quia ultra mori non / jii :^: ..>»>;> ^ ^_:^ioi;
poterunt; rerum ucqualcs anijclis sunt in )_.:jl^6 )_^jl^, ^/ )-^)-^
AB] — 1.; A H [tlo secundo- 'il A ^;3. _ 2.J .\. lia^ ^ow li- — '27 A |wS!-j fU.bajoj.

' Mal. II, 10.


1017 DEMONSTRATIO XXII. - DE MORTE ET NOVISSIMIS TEMPORIBUS. 1018

fflc/o, e/ ^/('/ stutt Dei' . Apostolus autem

M :|»)-^ V^ U ){ ^ < JJo )lC^ ^ ? dicit : Ndii est inasciilus ne^iiie femina,

non est servus neque liber, sed omnes ros


)a^ .) .^ .t».^ s^a,t...s y^tsj/
^ ^aa^ ununi estis in C/iri.^^to lesu'. Dcus quideni
Hevam ab Adam discrimiuavit proj.ter
5
^? )OyJS> :s»_-;; "^; )_io/ )<io(i;
^;| generationem, ut mater esset omnium
jJ sS/;
^/ )K_:xjQJ K^ )..:c^^ ooii
viventium; at in saeculo illo non erit

)-lia-. o/ )fiaio^o )Lxnj Kj/ ),-v.«; femina, sicut in caelo quoque femina

)Iot ' ^ -^
- . 1^^ )iJ./ oou^ jL^i; non invenitur, nec generatio, nec vo-

. ) lo I v^ \ 11 vto )16i_-Lia_^ jj/ :>o,L^ luptatis usus. Non est illic egestas ulla,

verum integritas et plenitudo. Senes non


10 ;).:^ ol;>o> y ^) ff> JJo ) ^fo ^i^-oc JJ

moriuntur, nec senescunt iuvenes. Quo-


«K i^.boo . .* .s) CD; )t—su^ ^^s_<.«
niam existimant iuvenes aetate confec-
yOt \o lo ) » I ) >n v\.\ T^ •> "" '

tum iri et morituros esse, uxores ducunt


vOV>nni )o(J»/ oJS.—.L^; )_:o; -' ^
) procreantque liberos, ut cum obierint
o

...<x!^o ^-^ ^ot :^,ooi- IX... J


- ' ^ patres sui, illi eoru-m loco surgant.

v\\ Haec autem omnia in isto [tantum] sae-


15 i—«K^ ooi_3 .. » viJ^sJl^ ) )_Joi^

lio; i m :. j)o \ii^ n .u m K^ Ih}


culo frequentantur ;

nulla inopia est, neque ulla deficientia,


in illo enim loco

)_AAa_fc JJo )fAa^" ^ )L^; ^ nec voluptas aut generatio, nec finis,
)_i;^Jba^ U )ia^ io ) n\L4 U neque interitus, neque mors, exitusve,
)L^a-J ^ )i) I m U )ia^^i^ |o nec scnium; neque odium, neque ira,

20 )J^ ^o jLoi. |o )iojJ JJo Jil^ JJo nec zelus, nec lassitudo, nec labor, nec

o6i^ J^\o :)i4X4j U ). ..l^.i jo tenebrae, neque nox, nec mendacium.

)a/ 06, i/ v^^ )i ^ n -


. . m )a/
Nullus omnino illic est defectus, verum
plenus est locus ille luminis, et vitae,
)ia«^V>o ) f 1..6 )—Ljk> )ioia_i Jl_^
et gratiae,et abundantiae, et satietatis,
yOoC^o ]in v> ..jo )J.6l )io \ 1 <r>o
et renovationis , et misericordiae , cunc-
25 ^; .3/ ^ .- -.
^.K-3f ) ^ l ) in\a^ tarum optimarum promissionum, quae
yoy-ys ^l v--^ J^/ .
^^
.^ VI .1 -»; scriptae sunt, nondum autem obsigna-

'"^J.o JisJoiaA jJ )-i;/o i>_-* JJ ) i,«\; tae. Illic cnim invenitur quud oculus

XB] _ 12 A ^ 23 .V ^_Jo (Ui-o- _ 21AII.O.-0.

' Luc. XX, 35, 30. — 2 Gal. ni, 28.


1019 APHRAATIS 1020

non riiUt, tmjuc auris audivit, ncquc in

cor hominis asccndit', res inclTabiles

qiias liomo neqiiit enarrare. Et tlicit

Aposlolus : Quac pracparavit Dcus iis


oC^ > «^, V>«j; . «\ .JJ joi^ ^'i iT
li
qui diliijunl illum', homines mnltis
l >V » -^ yoWvi I /« ^rr> y—S
etiam sermonibus non possunl expri-
>OyLJ:i>o : . «^ .. T > >o jj oiil-ao) v>N
mere. Quod ocuhis non viJit non po-

test referri; et quod auris non audivit, :^j:io }i oja-wji^ )_L-o: 1>- ij

nemo dicere debet cum iis ([uae auris o)lQ-.-V)f_vi.\ ^^CMLA jj )>J;/; ^«^-^
audit aut videt oculus acquiparari pos- ) I «\ i)_^ )—'?/ J^-N-V-J; yoy ^^
se; et quod in cor nequit ascendere,
^^J^; ^tlJiiOo ;VJbo) ,vi\ yOoC^ )Jo jj 10

huic quod in cor ascendit simile esse


\-ie[^i w(..v> V) o iv^ vn\ ff> jJ ) -^N
quis audeat affirmare? Loquentem ma-
gis oportet locum illum ea similitudine
'^^ >n\ ff>; yi^-S^ ^^^! • ^f \ N

vocare Dei habitationem, sedem vitae,


)l^^ );<5i )_^;/ V\ '.\^\ ) ^\
locum perfectum, locum luminis, locum )*pax^ )U/ o6(J^ yjQio ^y nio )-:o^;

splendoris, sabbatum Dei, diem requiei, :)i-^vu^ );!/ :)_Lj:; )U/o :)^; 15

quietem iustorum, felicitatem bonorum, oiL-^ :)i^M^? )U/ :),'oi^; )U/


rectorum sanctorumque sedem et ha-
:)^Vj; )-l^ :)L^; \Ja^ :)&,
bitationem, locum spei nostrae, domum
)^ .»o Iv- V>..X->f> :)J)_S; ) v> <T>

fiduciae nostrae firmissimae, locum the-


JL^ :yV_3LflD; );i/ ;) iity oo ) n 1';j;
sauri nostri, locum in quo labor noster
:yKvi / flf>; )U/ :) I .* > \ _jl\_3oI 20
tollitur, et tribulationes praetereunt, ct

suspiria nostra exstinguuntur. His quip- ^p.6/ v-i^^o ,,S^ )_^ )U/

pe nobis convenit locum illum corapa- ^Jb^ jJ^ ^^« \ot—5 .yly^_i_jl ) t VX)

rare et appellare. •>))!/ 001 \ >^n ty n 10 -^'^ -


*^f 'f

14. Abducit etiam mors ad se reges,

urbium conditorcs qui se in magnifi- ) "^N -^ oii^ )lQ_io v-^; oa


centia roboraverunt ; ncc relinquit ter- .)ia.)..^ uJLjLi^J^oco )JSj^yL^ OLsiobo 25

rarum dominatores. Aufert quoque ct ) ^ »'0 V-:s,: .)ki/ «iA^ >n ^ t^


^
AB] — 20 A 22 A ^fc.^11.. _ 23 .\ 1-io»£m». _ 24 A add. l^^t u;:g>i5 [llNxt. _ 26 A

' I Cor. ii, 9. — 2 Ib.


1021 DEMONSTRATIO XXII. — DR MORTE ET NOVISSIMIS TEMPORIBUS. 1022

9 9 ^
apiul se mors includit avaros qiii nun-

quam exsaturantur, nec dicunt : Suffi-

0(1q^ )1o-^ \—s,\ .n I \ U/ yO-JOi;


cit; et maiore eis inhiat cupiditate quam
aliquando concupierunt.
yOOt \ ^; Q — •> . ^^—5 JJio \)6) Sl^
ipsi [divitias]

Abducit mors secum direptores, cuni iis

quos nulla uuquam humanitas ne socios


KN -\_5o ;) vx\N; ^\ otlo\ jla-^ suos praedarentur continuit. Ahducit
jiobO *f_3; .jJo^ ^^ ^^.iNaI^OO )1q^ mors secum exactores, et morte prae-

\l^\ ^i ...-lito^o :)jS:^j o,JL<L^ pediuntur ah iniquitate. Secum etiam

odoA )la^ -^j aufert mors persecutores vexati autem


.oiIqA ^\j/ Y"^
;

interquiescunt donec et ipsi eam adeant.


.0)- ::iL^6 =\° j.:i^.\
Eos secum mors ahducit qui fratres
^^ ,.1\,n ^.1../.ilto^ )_ia^^6
suos devorant; oppressi vero et vexati
.^^K\ ^-. ^ j/o ^t-afK:^ vQJoi y£>\
pauhihim recreantur, quoad rapiantur
:)K -^ iii .. >n ^\ X-^m \ )lo-^ t-^;o et ipsi, atque ilhic convcniant. Ahducit

.a-£s»l/; ).io "^ ^^.^^iooo );K»>oo quoque mors viros qui muUa meditan-
tur, et quaecumque cogitaverunt desi-

nunt et finiuntur. Phirimas cogitationes


) .'^. » ^-^ )la-:)0 yoo<. » \.,\ )l/o
secum revolvunt homines suhito autem ;

^o^lio ^v^ffis^ ]1 oolo :. V, -.;toeo


irruens super eos mors, ahripit eos, nec
O-L^l^; )_LiV^ JSO/ .g-^a/; recordantur amplius quod cogitaverunt.
1 » So )>-.£bs ^6 :)1) . V ^m ^ £ Y >\ Hic namque multos annos considerat;

20 ;6|.3^jL:ioo ^a^;lJ^ .^otoJ^/ Jl t-<l^; eum vero latet se crastino die non fore

v-OKiX.i. )i/o :oi-; -. :. ^%S. yoV( i_5 superstitem. Alius prae alio se extollit

"^ atque ostentat; supervenit autem mors,


)(l^Jk-:)^ . o<>oi -K^ t ^ ^ v>6 )la-^
et gloriam eius evertit. Dives de am-
: -^-^ <^ "^ T ^^^ .o> tOQ-ji; o_JuJlJ^s_^
pliandis possessionibus cogitat; ignorat
.ouS. ).; n VI i )-J-o,: .3/; '«.(-^ ^ autem se idipsum quod habet non serva-
25 )-kJ/ wLjls yOOi\n\ o(l<l\ )la^ V-^; turum. Aufert mors secum omnes homi-
.]_L^t-\ )-^f^ oit' .{ -» vooi\ o-JL^ nes, eosque in sedibus suis usque ad

\^\ ^\ ^ iudiciumcontinct. Inillos ctiam (jui uon

ABJ — I A Vu.iv. — 3 II ^^C«o. _ 12 .\.o|l-a^[^fiOv. _ 21 tf »,•; ps [Mc), — 22 II "^ugcuio.

10. X ^30 — 2J A ovi. ,;A-a-o.


»

1023 APIIRAATIS 1024

peccavcrunt regiiat proplersenteutiam ,

(piam Adam ob peccata sua recepit.

15. Veniet autem Vivificator, inter-


|lo^; ot \o ^^ ) I
«^ .. V^ )l/o
fector mortis, eiusque impcriuni a iustis
^^o )-Ji')-3 ^-^ oi-L^C^ajL ''^^ ^-^o
ut ab iuiquis tollet. Morlui resurgent

in clamore, et mors onuiibus captivis

suis destituelur ct exspoliabitur. Uni-


» v' )laL^ » \ .".t^—aoo \o'<)h. cQ_^o

versi filii .Vdam ad iudicium congrega- ^ JL^^OO ) t \ \o JK.^IIl oiJks

bunlur, ct unusquisque perget ad lo- \\ JL_i/ ^J/o yy)), sV I ^ yoou^^


cum sibi paratum. Resurrcctio iustorum
) " ^-;J
\SJXL-L^ .OI.S. ;K-i^J>o; oiUJJ
ad vitam procedet, resurrectio vero im-
JJd^f yOO|l^s_^a L-ao :) » , . . \ )—^;i m
pioruni tra(b'tur niorli. liisti ipii prae-
o-,_^; ) n V;j .) v\\Kjl^ )1o vi.^
ceptum observaverint vadent neque ad ,

iudicium accedent in dic resurrectionis


)_UA xr^vi ^ ^)\ Uu^^
suae, sicut David rogabat : !Soi) adduces :^o;^)_&; y^l y-L:^i^i )_V>aJla

in iudicium scrvum tuum'. Neque eos j vsfo .\.J^y-^ y{ -y <\ "^i io


in illo die Dominus eorum conterrebit. »:), VO 1 OOi_3 yOOIf-^ yOOI^ W 1j V> 15

16. Recordare enim Apostolum etiam


)i)±>c:b.f :po^/ )..-.^\.» vsf; ;(^0
dixisse : Angelos iudicabitnus'- . Et Do-
; >..oioh^>J^^^ V^/ vpoo -^^ ^f^\
minus discipulis suis ait : Sedehiiis
sQ_lo;lo ya-flO^oJ •, ffiN>l. ^k.^. yO^ii,;
super sedes duodecim, et iudicabitis duo-

decim trihus domus IsraeP. Et Ezechiel i/ K_^; ^•;_i )r m slU

Y de vi|is iustis dixit ipsos OoUam et .\-aJ^C) )^_aL^^'^><.i< 'y-^\ '^^»-)—«Lo)Jio 20

Oolibam esse iudicaturos'. Cum igitur


)_^;j .) ^/\oij)o JJoii ^\ vOJOi;

de iustis futurum esse ut impios


ait
^&fo/ Jio •\\ yOJo^; ^^J^; V^^^
iudicent, satis ostendit eos ad iudicium
^^0 .[±lr^ ^-^)J. JJ; v^OI .\\
non accessuros. De ApostolL autem
^ .M .; )-5jL>kN.; :) A .\t -po/j
sententia : Angclos iudicabimus, expli-

cationem meam audi. Augeli ab Apos- •t,^^ )—i)JL-^ .y, m » °)\ w:^ :> T

tolis iudicandi, sacerdotes sunt qui )JoiJ ) .? .^\ > ^^ : J,-.;1J^; 25

adversus legem praevaricati sunt, ut f_^/; ^/ ) «H1 V>l -» n\o \/; yCLj/

XII] _ i \ "^.^a- — a B om. seeunJo «*>(• - 11 A U*.^ i|l.aw>v. 17 A ^i


Ps. CXLII, 2. - I Cor. VI, 3.-3 Matth. xix, 28. Luc. xxii, 30. — " Ezcch. xxin, Vi, 45.
:,

1025 DEMONSTRATIO XXII. — DE MORTE ET NOVISSIMIS TEMPORIBUS. 1026

jKji^p proplieta Lahia sacerdotis custu-


vf-^' I—'o»^? oilaiLflDj :)_ ^>_3lJ di.xit :

^^v:io :ot:ica3
^ ^-^M |-a>a:>aJo ilicnt scientiani. ct ler/eni requivent e.r

.) —iK \ « .^ ) i\ vi; ooi ou-3JL-:m>«


(ire eius, quia an(/elus est Dumini poten-

Angeli, qui sunt sacerdotes,


'^jN—ji —ioo )—Joui sQ—loi; )—dJLj»
tissinii*.

ct de quorum ore lex requiritur, cuni


5
^ ^ ax^
«..
^ yOOi.^a-3 ^ ) CDO^J
adversus legem praevaricati fuerint, ab
^—^ )!', —.1^ . / I ^;i^O0 ) «>a.aQ.L5
apostolis et sacerdotibus qui legern
•>).xoobaj ^^^' poiio )..:.i.rS;.ii
observaverint in fnie iudicabuntur.

17. Sed ner/ue impii resurgent in iu-


I .3/0 :)_ii^ ^..vi^ ^ )JUii^o
^ !? dicio, neque peccatores in concilio iusto-
) I ^ ./o .) f> Viji )£sjiaJL3L3 \—L.^<x.
rum'- . Sicut enim iusti in bonis ope-

ribus consummati, ad iudicium non


jLs/ )-jj<^ ly^dh.j, ^^)-^ i convenient iudicandi, ita neque impii
yoou:;oi_^^ y^.\ v^<y>; ^-^'/ )..\.^» quorum multiplicata sunt peccata et

. «\oi :yOOi ;•
-*>o .". ^s\^ ) \ /.°>.>6 supereffluens mensura debitorum, ad iu-

) I *., \ yO V, fl I; yOOlA ) \ .5)^00 jj


dicium procedere compellentur; verum

ut surrexerint revertentur in infernum


15 ^a..jL^ yOO^ . /•^°>oi a^OA; l-bo jj/
quemadmodum ait David : Revertentur
)-jL^V yO-a-aoiJ; :^o; V-^7? 7-^/
peccatores in infernum, et omnes r/entes
^ « \^; ) v> v> \ yOOt^OO "^o o *\
quae obliviscuntur Deum^ Et Isaias dixit .

)-M^:y yOoCbwb; :po/ )—^/o .)«»t\]l


Omnes gentes quasi stilla situlae. et quasi

jJ>J ^/o ) fO i
r >
^ )^A^aj ^-./ momentum staterae; et insulae quasi pul-

20 r^V^jJ )
.".
.^4 ^/ )i»^o ;)I).m.\^; ris proiicientur. et onmes f/entes (juasi

nihilum reputatae sunt ei; in exitium


yo^.^ )l ^— ./ ) V> V> \ xOOlJ^wOO et

gladium aestimanturabeo''. Propter quod


)-i-,--:\6 )-Jf^jJ :ouJ. ^.- ^ .-»-.
erudire -et persuasum habe gentes om-
»fn.^°>^i/o .aLi^WaLio .oi^ ^.-^.^11.
nes quae Deum factorem suum non
)oi.^jJ; ^»\ »/ ) v> v> N vOoO>^
cognoverint, tanquam nihilum a Deo
25 yo^—^M jj ^— ./ . / \, i jJ vOOi;d_a-2 reputari, et ad iudicium eius non adfu-

:^vi j oai^6 )oiij oji


^^^
'

. .
turas; ut autem resurrexeriut, in infer-

^a.ijibs voo»^ 00301 oieua; \^ jlf uum revertcntur.

AB] — I .4 wtaaiBv _ 12 .\ om. ^T — 10 B oili. ^l- — 20 B \L\^lm. _ 23 .\ .a^^;. _ 27 .\ oni. \H.

iMal. 11,7. — - Ps. I, 5. — 3 ps. ,x, 17 (18). » Is. XL, 15 17.

rATll. 3VB. — I'. I. T. 1. 33


1027 APHRAATIS 1028

18. Uesidui vero totius nuindi, hi qui .•'ftK. Oi. 0).^.3 ) >f>\\i ) % 1IO

voeantur peecatores , in iudicium resur-

«rent et increpabuntur. Eos qui in pau-

cis defecerint iudex redarguet, suaque


J^/|v ^ .\ n, «— ^ V- -^/
>&9O__b0O \-
V:'
OOI-^ \—X\ vOOlJ^
eis peccata manifestabit , et post iudi-
j-Jiio.^ vooi^ ooiu^ :o\'^«)/» vooi^
cium vitam dabit eis in hereditatem.

quod Dominus ^^k_3^.-£D/o .) \


^i iK_3 ^-^ ) ,L X,
Id autem intellige, in

Evaiigelio suo nobis ostendit : quem- ^ I N *>; : 0(1^—21—00 —3 V—^ ^:^!°(!

cumque scilicet pro ratione operis sui y.-i. ff) t; ."^iiiiio oi^l^/ oi\.^^ ^—./
mercedem recipereV Qui pecuniam ac-

ccperat lucrum exhibuit. llle cuius mna


OO 10
aut talentum decemplicatasunt, accepit f ^
I
) v. .^^^^^
vitae consummationem, nulla re plane
01'," n "io CH « >0 y ^ \{o ly £ tft .".
JJ
deficiente ; cuius autem mna et talentum
I

fuerunt quinqueplicata, dimidium ex . N^


) 4.^*^ '^ •> n vOu-jL^ «>, .vv
>>, »t

decem recepit. Unus partes decem ob- :|^_XQ_^

tinuit, alter autem quinque. Adverte


^J ^ ^^^ Ohs Cd/o .^S ^CL i^ ^ r»0 15

eliam et vide minus esse lucrum e

(juinque

qui mercedem
quam ex decem, et operarios

requirunt, iis antecellere


^ \Q ^)-ij i^ ^;K-L^
Q^^^g^f . > ." n *,tsJko o •irni» . «\ ./
qui eam silentio tollunt. Qui per totum

(lieni laboraverunt , stipendium suum yOO|_JLi/ )_^C ot.^»^

cum fiducia percipiuut atque audacter A \ / ^V 4 > /\) >o )t-^v/ . «' -> m I 20

efflagitant-, ut illudmagisamplietur; at Q i^;o :\i-^h^ vooi-^ .a^^soJij


qui una liora laboraverunt [mercedem]
^-J-a-lJ^ »-D ^.-^ m? \-jLI )f-.
tacite sunuint, scientes se misericor-

diam et vitam gratuito adipisci. Peccato-

resdenique, quorum iniquitatesmultipli-

catae sunt, in iudicio damnabuntur et


^_-^j/o ^/ ^. .'^KnJ^ \J^y K-,J ^ 25

ibunt ad supplicium, atque inde et in '^oi.^o 1 -f -"1 ^_^o :) " / i»K. \


iKistcruin iiidiciiiin in ons doniinabitur.

AJJ] — 2 A ^t^Mo [^iS^aeo _ 7 A ^ioli- — 10 }i Uise _ II .\U ^^on-io. _ !i:t A

'
Luc. XIX, 16 seqq. Matth. xxv, 20 seqq. — - Mattli. xx, U, scqq.
— »

1029 DEMONSTRATIO XXll. — DE MORTE ET XOYISSIMIS TEMPORIBUS. 1030

:»—^/; )
'
- ' ^ «N \N VI > ool 19. Audi iiiiuc- Apostolum diccnteiu :

^ -^ ftv^ 0)v!,v/ o<N><^> y_/ oj/ "'^j; riiusfiiiisiiiir incrcrdoH uccipivt scciniihim

:ijJ; .^/ ^_£i_J ^ \ n '^


-
^ \f
/"'w/r/« .s,n//„'. Oui parum laboraverit,
jirout defatigatus luerit recipiet. Qui
>&V^£oo ^..oto^otpo y^ /. ^<T> ^oii;o
multum cucurrerit, pro modo cursus
^ M; joi^jl vccL^; :t-^/ oo^/ .s/o
sui praemium tollet. lob etiam dixit :

'.
l^wiL^^ t
•> \ I; oi^ vcn mO ^jJaJb^
Alisil II ])ri! iit fdcidt iiiiqiiitalciii ! Absit

ah ipsii ut facidt pcccutiini .'


Qiiia seciiii-

iliiiii iipiis linniiiiis rrddct ci, rt rir iii.rtu


-. ^ ?

^-^ )—aLJo_3; :V-^/ ) -^^-^^^^ vd/o rids siids iiirriiict-. Et rursum Aposto-

lu I "ioi ;oi»oto I -> oo( )KjL^ j sl. 20_3 lus ait : Stcllu stcllam uiiteccllit cluritutc,-
I

ss>ii >»>; '^ .*n >?> .jlSwLio Kjlj; »s/


sic et rcsiirrectiii niiirliiiirunr' . Noveris

itaque, etiam cum ad vitam iugre-

dientur homiues, mercedem pariter fore


)_JLdOJio :;KJ1^ |_i:y.;d3
^ ) in;o3
mercede ampliorem, gloriam gloria
.is^
N\ v
JV-^/o lih^J^ )—L_so_*
^io )-^i;o
^ signiorem, et praemium amplius altero.
in-

15 v* . i of,l3L-i .|i-s^/ ^^ Quivis gradus alii supereminet, et lux


)> v> > .oio).J.d ))-3 ))Oioj
^^ )50|djo
lucem specie superat. Sol praestantior
^-^ Jiot__cD oio ;J>oi m ^^ jJ^ I ^ est quam hina, et maior est luna stellis

)_^doso jtoi-cD; ^yMO .ot-^&^; ) ^vt^ quae cum ea Tadiant]. Et vide quoniodo

yOOI^K^/ ) > Vl»; CH 1 ^ \d \ -> s2)\ luna et stellae sub potestate sint sohs,

» N^ * • o(a^)_2 yOOi^oto_J >$iN^tooo


eorumque hmien splendore sohs absu-
jo )

matur. Sol vero nuUum domininm iia-


VLi>. )_L^sNo_fc O^ K-N ) \ Vl>\o
bet simul cum luna et steUis,ut noc-
"^ ^ ^ ' jJ; ^^>w^^_io j_ii_3d3o )iowa>
tem, quae a die separata non toUat.
^o .\J>^\ ^ JLiV^ )oo.; )_^ Quando sol creatus fuit,
est,

appeUatus est
^mY^o :-V_i>i/ )^otJ ) t v> » -i-J»I/
luminare'. Vide autem solem et hinam

25 yOO|.N^ ) a_Do_bo )>ot mo ) \ v> »;


et steUas pariter luminaria vocata fuis-

^ )V-ioM jN-Lio jj/ :oiLoi/ )^ou se; attamen ahud ahi antecedit. Claritas

;)90|_fiD; oiioioj ,^kJ)a!x^ ) « v> :)i^oiJ luuae sole obscuratur, et vicissim huia

AB] _ 9 A 3/. _ II .\ lS»-3 — 12 A ^. _ IK B Usoa

1 I Cor. III, 8. — - lob. XXXIV, 10, 11. — ^ I Cor. xv, il, K. » Gcn. I, U.
.

1031 APHRAATIS 1032

stcllarum lulgorom exstinguit ; slella

otiam stellam elaritatc viiieit.


•:>oi;otajL3 ;KX^ )-ld<a^ ^-:>o )_iu3Q.3o

•20. Scd eruJirc etiam ex lioe luuiulo,


)Joi )_^2S^; ^_io ^/o '*5&oIS.i»/o
ex operariis qui laborem feruiit. el mer-

cenariis qui eum sodalibus suis operau-


^J-J^^ Vi-^-^o jLio^ «^icLS.
^
tur. -Vlii quippe diurna mercede eondu-
^ ~ 9 ^" -^ t) -• ?
cunlur, et pro labore suo stipendium : ot^^-boJik; )''-^^ ojbu o t v>n ^ *-^'-^

ipso die percipiunt; alii vero ad menscm s^ « -> ^-^cil w-^l^ V^^)K^; l^/o
locantur. pretiumque statuto tempore «JL^j_3o .y^^JjLs vfJ; °'^^^ o_mJo
computant et toUunt. Dissimilis autein
jK_^..ioo :)—it-^; ^^ ) v>o »; \\-^
merces unius merces mensis;
esl

et
diei

maior pro anno quam pro mense


et

est.
)-i-^j ^ )1jI; 10

)_^l!^; ool )J-^C^aji ^-20 >3/o


21. Rtiam ex potestato quae in lioc

mundo exercetur erudire. Sunt qui stu- )


-^V >^\ rrt-aJ; J^/; .^^Li»/
diis suis placent regi; et ab iis qui ^^ )VJI/ . /\ ^f>>00 yOOt.,» ^ otp<LS ,

auctoritatera tenent. honorem conse- ^^nv> )_4j; M :)J^4jt .-f^j


quuntur. recipit a rege coronam ^ f^il^ )J^f^ )ooP;
Ille
, .) •^\>0i ^^ 15

ut in aliqua provincia praefectus insti-


\
^^ ^ ot_i o<iU; K-i/o :)i^fi/
tuatur. Alii tradit rex praedia in po-
«s/ ;KJ>K^o .oi r ^ \rt * -^ )--^Va_A
testatem, et cultiore etiam veste ornatur

quam alius niiuoiis ordinis. Alii donaria


j^/o :o(-iJo f^«_3; ^^ ^a.Jia.3^^

aut praemia percipiunt, et maior uni


> -•, °"> )Es_30ia^o ) I n; . ."^^ ^nVt;

quam alteri tribuitur honos. Huic etiam o^ S\J^\\ Mo :oipSL- ^ \\J^\ 20

eonfert rex dignitatem magistri domus, ''^J. )^._>-J o» )ootJ; ) 4\ v^ ojA


universis thesauris praepositi. Alius
otl6t_^j.o ^/; N-^/o :)>-^ otjL_3
denique pro modulo tenuitatis suae ser-
;Q.^.^.i> o< r ^s^aAo ) •^\vi\ AX\ > J>. ^
vit regi; iiihil autem aliud providet nisi
•:*)^aJ.t ).a<t.>A
victum (pu)ti(liammi.
i; )-J/ v-:»'/ ) » .- ^ )_i^;a3 .3/o 25
22. \'oruin paenas etiam dieam non
tore singulis ae([uales. Qui multum pec- '"' - -^ "^^^^^ "^;/; Jo^, oj/ "^.^ )ooi

cavit multum castigabitur; qui autem *' - '•^ y.v> )


•'\ ^a_i./;o :vaJK.jJo

A//J — I B ^aaaa, mio^oj. — :i A &[ — Iti. U oiii. ^- — \ X |_->a^va [tl.ia.v3. — 6 A loeo. po Ueo^ [ovjoo..
7 .\ w;<|l. _ II /y oni. IviNs^. _ 18 A
^ ^. _ 21 A |C>-3v — 22 A wk^ _ 23 * _ 26 uiia».
«ajojj. .4
1033 DEMOXSTRATIO XXII. — DE MORTE ET XOVISSIMIS TEMPORIBUS. 1034

minus deliquit parcius castigabitur. Hi

vadeiit ad leiichros c.riciiores, iibi eril

/liiiis et slridiir denliiini* . lUi iu igneni,

[>rout meruerint, labentur, nec scrip-

tum est eorum dentes collisum iri , aut

tenebras illic inveniri. Alii iu alterum


:)-^; jJ yootiojo Its^^JiO jj yooi^^ol;
loeuui decident, iibi verini.s eoruin non

)_:»>Uj Jkl/o .
i
'^ •" ^^x^ jp^; ^ooio iiiorietiir. et irjiiis eoriiin non e.rsliiifjue-

'\-l^\ VOO^ po/o yOOiJ:^).^ ,_^i.J^OO tiir. et fieiit sliipor iiniversae earni'-. Aliis

"*-^ ianua occludetur, iudexque dicet Nes-


y^-^U. ^^^-sJi^-Jo/o .voaL^ \—il
:
JJ;

10 :yju7 ^^ io^ joi |l jJ^s-ix^; )i:^iaa;


eio vos^. Animadverte igitur sicut prae-

mia, ita et paenas non fore singulis


)\« /^«%/ ^,.^ )oo( jj .)JS> i;..1.a» y&l )jL30|
aequales; neque eodem modo iudica-

P ou/^ i/ :) «iVi^ ^-^,lJio2>


liuntur homines, sed unusquisque se-
)ii; j '"^-^s^ : )i:^»a3 '«.vaJioo ^o^Jl^ euuduui opera sua retributionem acci-
'''^•^rkt j) oj/ w^)-3o :..qi.«;l^^ )loj)-3 piet, nam ludex iustitia indutus est.

nec personas discernet.


15 )!•>./ )->0,^.N; ^J^<Y>/g>/; ^/o
23. Et sicut de mundo hoctibi ostendi
).£:kio ^j^^oOo oiiliu;.
^ ^Ui/ »^Jki
honores esse alios aliis maiores, quos
:vooap/ J^^J^ )-^^ «_^S-::sao
suliditis suis reges et principes mundi
Jki/, ) f ^ ./ ^^/ \iit ^^ ^/ triliuuut ; tibi pariter ostendere volo si

^4A^J, ) -^X^oN )jLi4 )jL»oiaio^ ampla munera reges illis conferunt qui

20 ^ - -^ «d/o )-JU3oi : yooi . ly n . v> N eos reverentur, ita et carceres et ipsos

-^ ' - VI In ct)o \hC\Jiio )y / mj habere, et catenas, et compedes, quae


).
;

^ •i ro \A. h^l .)?a_flo/, v m 1 ^


varia sunt viuculorum genera. Est qui rc-

geni magna iniuria alficit, atque hic sine


Nij,)^ jJ,o :)_s; n\ -.m ) tN v^\
inquisitione traditur morti. Abus de-
""^^jLai-io, J^N^/o . )la.^o,\ ^OL^J^s-iLio
iin([uit, nec dignus iudicatur supplicio,
25 ^,U^oo ^i. ,i9)J^ :JJL^s-aA )aji )Jo
catenis autem datur, quoad iudicatus
<<|iA\. 't m ) n\>o •, ^ \v^o :);iJ^s_:^ castigatusque fuerit; et tunc rex delic-

•^o :\A:^ o^ ^i \L^i JSO/o tum eius ei remittil. .Vlius tauileni quem

A*] — «1 «|fi»-3v — {0. A 1 v^lnr»;. _ 17 « lja^[U»i^. _ 18 II f^^Si _ 21 .\ |^ii»c Ih. .V v^tt^O

'
Mallli. VM, 12. — 2 Is. LXVI, ii. Marc. i.K, Vt (M). — 3 MaUb. xxv, 12.
«

1035 APHRAATIS 1036

rt"X stmlio proscquitur. extra carcereni

catcuis ;uil vinculis cxpcditus, libera

custodia

niors a carcere, et
scrvatur. Diversa auteni

durinrcm unus quani


est
;K_I_io ^ ^_bo ^—io :) ( t (p /
- ^J»
r^UV ^m. \^ij y^l oi t( ^ yr\cct>e>

alter solvit paenam, pro delicti sui men-


^,\ »^jt>^ :v^/! ^ov^ ^<^ y^ )^°
sura. Sed vcni ad Salvatorem qui ait : In
u^/ K.-^ )lo?l/ yOj/
(lomo Pairis iin-i mnnsiones miiltae siint' .

aliqui, liebctes ingcuio, con-


24. Sed MJ/ ^ Mt "^ ^^ '^*» ^ »f^M KSo
troversiam movcbunt super iis quae lilii

scribo, carissime, et dicent : Qualis est


o^_3; )U/ qJL-/! :^V-^/o yjL )_j/
Idcus iu quo iusti mcrcedcm obtine-
:)_J4 )-i-^'^ \-^V V .^N -> "V> '0
buMtMhialis cst ctiam locus ille tor-

meutorum, ubi dperum suorum paenam ) " - V «) yOOi—N^/ ot_3; )»1/ qJl./o
" ^ -^ ^ -,

dabuiit impii? iuimo (jui talia moHris!

tc interrogarc vok). Dic mihi igitur )_i^»K_io; \—LjI i-js o/ .yo o ) 'ij ^ N;

quare mors vocetur mors, et infernus


)Ia_io :J^ i_io^)i ;;A)_il/ -.^--Jk^
cur appeUctur infernus? Scriptum est
'^^
) ? >^ - »-^ :)la-M slv-isl/; o I v> lo

enim cum a Moyse dissedissent Core


Si socii eius, aperuisse terram os siiuin ct
•, -
^ o_iK_3 ••.i^-^',-f>l/ '^rt, > »; «oi

ilcvorasse eos, ilescenderuntrjue vivi in in-


""^O^ ^O^^^ wiQ_0 V;. \ «>1/ t_3;

frrnuin-. Erul igitur illud os iuferni. 1S>J^^^ og^>ad )_:)l;/ Kj:.^s3 :). .*oV)

quod in deserto se aperuerat. David ait ."^n . > \ ^.-Lj;-« ^ o^_.Ljo yoj/

quoque : Revcrtentur impii in infernum^. wN-Sl/; ooi ooi ^o^; O^^MOS ^^^t-^ 20

I u infernum quo absorptus est Core cum


QjiSow, :V-^/ — ©'O .J; ^ , So 'i |oo(

impios dicimus reversuros


^
-,
7 "^
sociis suis
'^a^>\; ^Wio/ .^o-.j\ )_i-i*>
esse. Potest utiquc Deus, si velit, vitae
NrtN^\ >>oioy -^ r.o wMto^ ot-J "«^^1/;
hereditatem in caclis dare. aut, si ci

pUiceat, in terra. Domiuus lesus dicit :


s^^^:^ •^-.^ )& .)_iwi»? ^--i3L3<5.

licuti pnupcrcs spiritii, quoniam ipsorum :)^Li. lio-bo )^Lv<..»^ )-Jj ^\ oiS. 25

est rcijnum raclnnnn*. Altcrique ex iis yp:o >a.o * ; ,)_il;)_3 o^\ \ °> y/o

A«J — I B |I^»». _ 2 lioa»;. _ 7 B


15 i.->.T... _ 11 .\ U-fo- //). A 0111. owsv — 12 A
^l, [oov _ i;; /( uw ^ _ 22 ^u»i/. _ .V 2:i .\ a:C^t;v

1
loh. XIV, 2. — 2 Num. XVI, 32, 33. — ' Ps. ix, 17 (IS). — * Mattli. v, 3.
,

1037 DEMONSTRATIO XXll. DE MORTE ET NOVISSIMIS TEMPORIBUS. 1038

ZyOOi^oV^ } «nmvi \ yooi» So^» :V^( qui crucifixi erant eum eo, et qui in

ipsuni credidit, haec iureiurando pro-

misit : Mrrum rris iii Paradiso'. Apos-


Of V) \ OOOI 1 '^ ^
l! v^-'^ v~^
^ -^
"^
tolus etiam dixit : Quaiido iusti rcsur-
jooiL ok^cc^; :oC^ ) v> ^ oi-d . vi" . ot,

(/cnt, sursuin evolabuiil, ohviaiu Salvatori


h :t_io/ ) :. /\ «6 .V ,i.\ K~i
iiostro-. Verumtamen ita loquimur : Ve-
^^ioL^ ^~VS )-aiVj ^.iou^J ^J; rum est quod nobis Salvator noster
x^i »>
^! ^i—^ •X^^V-S? oi.-i^io>--^ dixit : Caelum et terra traiisihunt^. Apos-

V.io/; ;iopo v^,-*; ; y^i V, v/ )-i_3oi tolus etiam ait : Spes quae videtur iion

^ '^1^,1 Ifl^ "^ P^-i^X. est spes\ Et rursum propheta Caeli


^
:

.yo^ ^ \ I >~^)(o >-«L^cl-1l; :^oV-3


sicut fiunus evanescent, et terra sicut ves-
10 jl Ii-mK.^; |*^.JX-C0; '.'y^\ \-^.£^*a
tiinentum marcescet, et habitatoribus eius
yJl ).^^m: :V^'/ )_^jo .|U«) )^
idein fiet'. Pariter autem lob de iis qui

) >a '>rs. ^-./ )-^;/o ryoy ->\ i )-Lj1


dormiunt dixit : Uonec atteratur caelum

oo^/o .yooog otloD/ oi^9Ql^q^o :jL^l iioii cvigilabunt, nec consurgent de soinno
^ " '^ » w ^
^^«Tb^ t-^; :y.*i'^»; ^^«I^/ "^^. po/ s»'/'. Ex his igitur edocere fore ut

15
^ ^^J io .^•../NlJ^ i )-LiaA
terra ista, super

homines, et
quam
firmamentum quod su-
disseminati sunt

);0|; ^-.1 a, ,^1/ ^-^31 ^2C .yOOll^L*!


per eosdem [extensum] est, quodque
)_Lio;o y,} oljL» oii ^^ij; )-^i/
caelos superiores separat a terra vitae
)_J<^ )_Jj/ o:_I_sr ^oi-j^ ^ JL^f praesentis, transeant quondam, mar-

\-1jma KsS \AlhaS yxJL:oi \--iJLa\ cescant, deleanturque ; et faciet Deus

20
v: * j», .\<^ )_-:£; )_j:;jl )_J.^ rem novam hominibus, et hereditates

regno caelorum obtinebunt. Quod


)^ in si

iu terra tradat eis hereditatem, haec


pivo V .^ )l?a-«
?
regnum caelorum vocabitur; si vero
1,W )_J^;U v/ -)—-^ * in-^X:^
[eam] in caelo [velit constituere], id ipse

./o .)__iv«J^ ."vi* iiaioo :yOoC^


)
facile praestabit. Nam reges mundi,
25 - -^ ^'
^ .^^=^? oC!^ )
n:%o> : )-,.. V) > 5 quamvis sedem unam singuli tcneant,

'%.i> oK_i oiU)-s v-3 ^/ V-^4 )_^>^ attamen omnia loca ad (juae dominatio

A*) — 1 II ^wo. — 7A ^-j/. — » A ,3^5, l;j»N. _ 10 A t-Xj. >s;. _ II A ^3.a»v _ l!> A


add. |S\.a-l.o [|jk.;aa _ 21» A P^. _ 22 A HLa» ^i^«o- _ 23 11 I.aa>,vi3 _ 23 .\ »o.»9 _ 2(! .V oiii. "^.

>
Luc. xxiii, 43. — 2 I Thess. IV, 1" (IC). — s Mallli. xxiv, 35. _ « Kuiu. viii , 24. — 'Is. li,6.
_ 6 iQb. XIV, 12.
^

1039 APHRAATIS 1040

oorum ('\lcii(II(ur rog-uum ipsorum vo-

cautur. llidcui sol refulgous, finiia- .\-lyJoh^-i>o oC^i oiio t\^ \—^^-^
mouto defixu^, radios suos quocuuujuo
tlilTundit, uiaroque ot aridam in sua
>n °; rn ;^.- m Vt-3 -oicLfl_^j ;i/
polestato continet. Kt animadverte priu-
kS/; ^>^6 .|„,> •> « >6 ) v> « ,^ oti^\ns 5
oipcs muudi (]ui conviviis opulisque

rruunlur, in (luemcunujue locum aut ci-


) sv>m ^6oi:^ h^i )^^ -4^-^
) i ^^ V) ''^kjl36 ;1/ '"^^o^ •) v^^y»
vitiitcin itor liabeaut, couviviis suis co-

mitari ; ubilibol etiam ipsisplacuerit car-

ceres exaedificant. Sol autem ab oriente


ad occidcntom usquo horis duodecim

lustrat orbem; cuniquo gyrum perfecit,

lux cius nocte oxstinguitur; nox vero


;)-3V^.J>a^
)-^f^6 \^Y^ ^ v^V^J^

oius jjotostato iion turbatur. Et per


oi;oiQ_i ) .'W.a oiK^jf-^ ^^^ *~^

lioras noctis, sol cursu rapido circum-


:ou,^sX(3Jl^ )..^^C^ «ofJ^oo JJo ) °i «K^
volvitur, ut consuetum itor rursus ag- Oi^oi^ ) tv>» 't'!^ )-^^X^; w^cbXs6
grediatur. Sol auteui ille qui te, sa- .oir.Va )»V^a^
• •
\^^ Jl—^o •
\Al'r^
*
15
9 y
piens, ab iulantia ad exactam senectu- •'. ) v> .^•> .» o/ ^«oioJ^/ ^-2«iw; lvi.«o
,
)

toni comitatur, nescis ubinam cursum


: vtin 1 « «> Vj^oA f_^w ^io . \ ^ ^:o
nocturnum compleat, ut ad locum lus-
)jl )_1^/ )-^-<^ J^^J <_i i
trationis suae circumvolvatur. Numquid
de istis quae a tc abdita sunt necesse

habes perquirere? o n\if y^ )f^/ y 1V> 20

25. Hasce commentationes conscripsi ^S^^ K^J^^^ )-j1oi^ ^-A^


Iratribus nostris et diloctis nobis,

Kcclesiae Doi, ut qui eas, quocumque


filiis
;i/ ;i).i, )«, )i^ ™^
luerint perlatao, legerint, in orationibus y 9

suis parvitatis meae recordentur, me-


:voV-3;J^ vOO|ia^«..3 wi6;o \j \ sS/,

que peccatorom et vilem Iiominem esse ;«M )-^j-^ M-i^ ^/! vQui.^Jo 25

noverint, verumtamen hanc fidem te- vr f woi )foi ^io I v> .6| JJ/

nere quam in snpra scriptis capitulis


^ J^v V{ ^ )_^J^^D )-a1
^«5;

A«] _ !» Koni. ^j=u,.. _ n .\ Ua-M-.;,^!^^,. _ 21 A wiu=».o w::H. _ 23 A ^ii..;,. _ 24 A vS^o-


27 A ]iiiiis lal^s seeunda mami in li.^3 iiiutalum.
3

1041 DEMONSTRATIO XXII. — DE MORTE ET XOVISSIMIS TEMPORIBUS. 1042

'"^^o :)ia_L-iCL-.oj )J^s_flo)J^ .Jis_iJ^o praeposui et comraendavi . Fides est

fundamentiim ; fidei autem superimpo-


nuntur opera quae eamdem decent.
•) -^ -- ^uJ-^Aa-S ^?i; )ln v> i .oi «K-:»
Post fidem vero de duobus praeceptis
)_^l J^^ st^^ ) An ..» )J^^ ^_boo
caritatis [scripsi]; et post caritatem,

scripsi demonstrationem de ieiunio, et

Ot-«9)-iL3 )ioJ^< K-sK-O )—^'^ 9^s—


de eiusdem operibus. Post ieiunium,

J^s_^K_3 )ia-^t )K_3o .01 tj 4 V So orationem in fructibus et actibus suis

^<!s^^JLlj; oLai^»lJiio descripsi. Post orationem, disserui de


).iv-of
omnibus quae scripsit Daniel super re-

gnis. Post bellum exhortationem scripsi


10 ;K_ao :) v> ." f> odL»; )lo 1 ^,'\ .'Iv^

:)la^i ^ ts_:i)i^^ ) v>...^.n >V 1 ^;


de monachis; et post [exhortationem]

de monachis, de paenitentia scripsi;

:)J^sJbe J^sJl^; J^s^J^ )la^U tJ^-ao


post paenitentiam de resurrectione mor-
^^ J^s^Ji^ \Ll^ hs^L^, ;LJo tuorum; et post resurrectionem mor-

J^J^ )la.a.-i_aioj jJLio :)laa-^jLJio tuorum de humilitate. Post humilitatem


scripsi de pastoribus [et] doctoribus.
15 IILS^ ;L^o .) r ^\- >^ )i<Li.f;
Postquam de pastoribus scripsi, de cir-
oU ^ioiiLjLyj, )i;6>.^^ J^^Jio
cumcisione disputavi, in qua ludaeo-
J^^J^ )i;^>^; iU,o .pf^j )-^ rum populus gloriatur. Post circum-
J^m^;/; )_2«a^^o )_-i^^ ^i. cisionem scripsi de paschate, et de die

quartodecimo; post pascha autem, de

)J^^-^! ;J^s.^ .)—.^oou oiA ',h>^^ sabbato quo se efferunt ludaei. Post
20 ^
sabbatum adliortationem scripsi prop-
jL^f )_L^^ '"'iis^ )_«^ K^J^
ter dissensionem quae in diebus nostris
^^J. J^J^ \—aa^i ;J^s.3o .yK- ^tLLa
Post adhortationom, de
^ot^ ^)_i<x^f ^^
(venit. ciliis
)Kij)_2i
disputavi quos ludaei poUutos dicunt.
^%L h^Sh^ }h3>is\^i ihsj^ .)—.'loou
Post cibos scripsi de gentibus quae in-

25 )
•^^ aN- - )1^ OOOJO C^J^J ) V> V>\
gressae sunt et hico populi prioris he-

J^s^J^ ) VI VI \J ;Jiv-30 redes institutae sunt. Post [demonstra-

;Lio .\oiLj^ \i^ ^h. J^?o/o tionem] de gentibus, scripsi et probavi


)ij»»

AB] _ 3 A Jaa-^o- i A oiia.Co l-Mo.^' .; .\ iJiri. >S/- — //'. k.oio.=iao- 7 A ovij^^O'

10. A \L^,^- — f> B Itoa:^' _ //'. A laSBv _ /'' -4 )^'^y — i^ B \iaS;:i- [Ita».;, piimO' _ iii A l^a
— 3

APIIH .V.VTIS 1044


1043

Doum haberc Filhim. Post hanc [dc- ) o6oi_ ''^_a_DQ_^ ts sK_3 )o3^;

monstrationem] dc Dei. soripsi <^c>N^ ;1S_30 )la.X61^ ""^.^


Filio . ^^,.^0)
ludaeos virginitatem blas-
adversus o61 K^t^' )ia:i.6K^ ^«!^; )_^6v^
phemantes;

viririnitatis,
et post defcnsionem hanc

iterum advcrsus ludaeos


^ VI .'r>; :^po/; )-rj6ow» '^ i no \

)_.^6ViS ^oiLbo )_JO( i&_3o . ojLiilJ^oal^ 5

scripsi quod contcndant futurum esse


cis ut denuo congregentur. Post illam

apologiam alteram, scripsi de largitio- )


«^
^-«'f
)ts_^aL^i K^Ks )— f ^ m >o;

nibus egenis [faciendis]; et post dc-

monstrationem de egenis, aliam scripsi )^)_bo ^\oi .)-??—/ )->-Sj;o )l«a^!

dc vexatis, ct post eam quae de vexa- .x -^ KJ^_i ^Vl6 10

tis est, ultimam scripsi de mortc et


)
" N^y ?^
)t mN Kjsj^o .yol/ ^lVlo
novissimis temporibus. Scrmones illos
^—LJela -*^ ^t/'-' ))—:ioJSut NJLa_3
viginti duo ad ordinem viginti duaruni

Decem
^__3 vXDoit_JL_m_:L..^/; o|1q a-^^ —^;
litterarum composui. priores

exaravi anno sexcentesimo quadrage- ,\ )_. lot n >o sjoo °> J^


simo octavo regni Alexandri filii Phi- >_Xoio :v6o)
•V? VI \o »— ^K-S; 15

lippi Macedonis, prout in ipsorum fine JS> T t > N 3j^s_3 ) 1\-^\ \ m \>1

subscriptum est; duodecim autem illas )lA«N.v?. .ji, v>^ X^ . / > >ft .".o ))_^J^
posteriores anno sexcentesimo quinqua-
o<lo'»\>o oul^/; ) —iL^oootV^o —^ol; )

gesimo quinto regni Graecorum et Ro-



f
^" -> ^-^J^I^ J^X>-50 ^cpoj, lff>l\/;
nianorum, seu regni Alexandri, et anno
•:«).^-,3 ^-^^V^; 20
trigesimo quinto regis Persae.

26. Ilacc socundum facultatem meani \sS\sJ» J^»;/; yo^JiA y-,1 ^-.-^Ol
conscripsi. Si quis autem sermones hos
v^ ' \o i
^*
i r " ' ^*—j/ "i
— —^ ' \/
legerit, rt aliqua verba invenerit ipsius
. N^ N: « j), )JL_^ . .. ^ * lo )y. >n) >n
sensui non convenientia, ea nolit irri-
:wji! 3 I; o< \ jJo jJ : oi i i N^* \
dere; quae enim his capitibus sunt

consignata, non secundum unius honii-


,_.J^O|_3 0_^J^-_3; y>i^\ ^^^-^^ 25

nis sententiam nequo ad unius logen- vjuj/ »_j;; m r ! nc\ joo, ^ )-_i:v

tis suasionem, sed iuxta mentem totius )_i6v-0 ,_^; ) (fi ."q^ jLs/o —i.iJ^

A»] —2 » |^i^,oBo _ 7 8 .\ ia^»;v — 13 A ^o^S». — 18 B paow^io- 23 B Oiii. »,»?


^

1045 DEMONSTRATIO XXII. — DE MORTE ET NOVISSIMIS TEMPORIBUS. 104G

Ecclesiae, atque atl suasionem fidei

(T) ."oi •o n ? y^/o |lo I VI iO) o^O; universae scripta sunt. Si legerit et
) [y «

cnni suasione audierit, beue est; sin


t« ^/ :jl ^^/o .i / "^ « :>& i^o a i

autem minus, necesse habco dicerc mo


)-A^ uJLiLk p/j :,J>o)-^o:^ vl^
ad viros suasioni pervios, non vero ad
i Ool y/o .) 1 Z.) ^ Vi\ jlo K__3K-9
irrisores scripsisse. Dein si legenti vi-

suni fuerit sententias quasdam certo

)
>^ /'Nwr./ modo a nobis relatas alitcr ab alio sa-
/

V^ / «^ piente exponi, ne ideo turbetur. Qui-


I
ffft/
^
vis enim ad auditores pro viribus lo-
j/ ^^^; "«^^S_ii
qnitur. Et ego qui scripsi haec, si aliqua

ex meis cuni alterius oratoris verbis


. -^ ' ^" ^-a/ _^^0( K_3K_3; )_l/o
non consenserint, dicam tamen sapien-
)Iqu^)^ ^>^\
-^7'
i i \-^ ^ tes istos recte locutos esse, mihi autem

^^^, :M/ U-^^ JJ/ )-iU/ sic loqui visum fuisse. Et si quis rcm

)_Li^ P/o :o-^/ V-^ )-^i -t^ » quamlibet mihi vult edisserere , ac fi-

dem
15 ^k^ jLj/ ^/o .^4^'/; vi^ ^j—1/ facere, sine contentione illum

audiam. Quicumque Scripturas sacras


"^^nv) ^5^
jili, ^^ ^ .)-i-2^ i, oO^ p/
cum
Testamento
priores tum posteriores in utroque

legit, erudiri cupicns , hic

)_;-^/o )—:j^v-^ )-«Li-^ )_J)LiL^ discit et docere potest. Si vero de iis

:|^ )_ai_L2L3o v£D<Lol^; _.dU>iVK-3 quae non valet intelligere iurgium com-

20 ^^^ \i-^^ v/o .°» N >^0 v2l:^ mittat, ipsius animus disciplinam non

oa.." n; ) ! 4\^ :^;^^ ^; J)epi


recipit. Si igitur quaestiones repererit

suis viribus sublimiores, quorum signi-


.^^..^^
^;^, )i:ji .-JLiJ J i/ jJ

ficationes non perceperit, ita dicat :

)_JLioi :^;,_io jl ^ou^-^ mo oi I v>


Quaecumque scripta sunt optime scrip-
--^ o ' o_^K_9; ;>of-^; : »—^)—
•i
ta sunt; at eorum intelligentiam adsequi
25
.^f
v>\ ^-ii;/ i )-i/ ^/ :v:x_:K-D nequeo. Si igitur de rcbus istis dif-

Oj. \ v>
^nmN, ficilioribus sapientes sagacitate praes-

. 1 ?a\A.-s -^5;, \-xoiS> )


. y^" r''^ \ tantissimos et scientiae investigaudae

A«] _ 2 A ^auSv - :i A lli'o — III II "^ _ 13 A ^01« (va"»» _ !G A ^o-io- — 10 A


_ 27 /; ^^f^.
m APHRAATIS 1048

diligentissimos interrogaverit, et vei-

Itr.m ununi tlecem sapicntes deceni di-

versis modis proposuerint, quod sibi

placuerit eligat; quao autoin nou


si
^^k^^ ) ^ * K :: ^ >f> ; v< I jj oi,^
arriserint ei , sapientes nc cavilletur.
J^lJbef )jL^».:^ )^, oiL^^j
Similc est onim vcrbum Dei margari-
inspectatione eam / q > )o>^ ot^Ji^lf o(_X^/ ^^^OiXf
tae; sub qualibot )i

convertas, iuoundam praebet speciem. y-:»li ;) oin\ '» o/ «ot-^o .ou^ KJ,l

Uocordare, o disoipulo, quid dicat Da- i O' "^ V yOOj \ S . V>; ^J


vid : Ali oiniiihiis praeceptoribiis nwis

cdoctus siim '. Et rursum Apostolus ait :

^^^^o .ly-o h^oi )o^; ooi )-«^V-3f 10


Oniiicin Scri]ihinini ijiiac iii Spiritii Dci

est lege. Proba (inniin : ijiiml hoiiinn est


^o ^^^oo 9a-M( V-.LSiLjjo -.'^^ yai-:M

tene, ct iiniiie (jihkI nialuni est effiifjc'. Si

enim vita hominis per spatium omniuni O(tooal yooj^ ^_^/ )_&Jv-3; oil^ooal

dioruni mundi, ab Adam usque ad cou- :)_jl3j ^aS^aA ySa y)\{ y^\ )-.:xt ^>^;
summationem temporum prolataretur,
o^oo
oi,.^o ; ), .t *.y n )_^£ol3 )-Ji-Jo 15

ot sedens Scripturas sanctas raedita-


^'^jko '.^if^io JJ Jl V>; ) nV^N; jL^
rotur, totam inteliigentiam altitudinis
>ooj3J; «..•>*v> ]1 «ju/ )o(:^; oiK.via.^
verborum non contingeret. Ut in decimo
sermone scripsi, Dei sapientiam nemo .)( mN; )( V>) V> ~) K^j^; ^t^ ^/
potest assequi. Ceterum omnium gar- ^-io; ^ «N ./ )Va.io/ ^^»3
^; yo\s
rulorum istorum verba quae de magno ,

thesauro non proforunt, vilissima sunt


)_a^oo; ) v^N;; ''^s^-loo :^oo»-sJL^
atque contemnenda. Sub oriigie enim re-
)J_/o ;^ ^hto^ ^jP; U/ ^ n\
gis, quocumque perfertur, pecunia exci-
.^^^-SLotoo jJo Jl^ «^N^ )_3)J o(J» t<^/;
pitur; quae vero adulterata fuerit, repel-

litur ot ropudiatur. Alius etiam dicet :


)f v> ) v^ ^ \ . o(; :V-^)-i JtJ/ y/o

Sormones istos noscio quis edidit. llle :Ai.p ^)_io 6o( ;^t-^/ ^lsk 25

iiutom studio hiborcm impondat; de por- ,


-^ " °'
JJ )ia_bo/ '^ \ -^ «^ ^ Nrt^XA

_ 17 A
U ..i; woiuv — 19/1 om. I^ooe/ "^3 ^, »;3. _ 20 A ^^
—> _ 21 A Ui II^LsoU»-

' Ps. cxix {CXVIII), 99. — - II Tim. 111, 16. I Tliess. v, 21, 22.
— :.

1049 DEMONSTRATIO XXII. — DE MORTE ET NOVISSIMIS TEMPORIBUS. 1050


"1
^Z ^ y "^

sona vero loquentis curarc nullatenus

ab eo requiritur. Haec pro parvitate mea


scripsi ego homo natus ex
, Adam ma- ,

nibusque Dei plasmatus, et discipukis

Scripturarum sanctarum. Dominus enim


)_bc3;o tojaoj ^Mi; ^^ ^«J« :i-^i
ait : Omnis qui petit accipit, et qui quaerit

)
-" ^i^ .oi^ > mKs ^&.aJ;o • --^»N^
.^
iiivenit, ct pulsanli apericfiir' . Et pro-

V-xa_=) ^'S*^ ^^^^ w^o» ;a_ii/; r^-^/ pheta dixit Effundam Spiritum mei(m
: sii-

^^>wrLa_bo .yojrul^o •) rf-./ jJ^OocLLd ^>('/- omHem cflrHP»/ in dlebus novissimis,

"'^
—:>L^ ^^-2o ^—*/ et prophetabunt^ Igitur qui legerit, cum
^-^o; Iv^; ^-^
.
»

docilitate, ut superius scribebam, legat,


10 jij_io K n I
) f^ ." c> ; J^^^-i
et pro auctore, tanquam eiusdem socie-
)io N 4 ^f :)<L^; )-i/ ),'^/^^
tatis fratre, precetur, ut totius Eclesiae
s^ooi.^^^ yQL£LaKjLJ joC^; )i^ Ot^9
Dei oratione, eius peccata condonentur.
^loK-lJ; :o_^£o; )v-A; ^^ 't-3;&sJO
Meminerit etiam qui haec legerit scrip-
ooi N )J>s N V) ^a^ — ^o a; « V> ooi tum essc : Communicet is qui audit ver-

15 . -") N-^ -« oi_^ ^«^ v> * Vi; . >n bum, illi qui ei praebet audiendum, in om-

o^o .)LL4 nihus bonis^. Et adhuc scriptum est Qui


\1^\\, :s=l^Kj
:

)f^^o
seminat et qui metit simul gaudebunt'' Et
oC^.J^ y^\ ju/^^o :vO, —-J )
[
.. f>
/
.

Uniisquisque mercedem secundum smiin la-


jj; )-xa3; ^tiio JS^^o .^ -^nV) oi^^/
borem accipiet\ Et rursus : Niliil est oper-

jl^Bo v*J/ t-s XN-^ N ^^^^^ ^^^^^j^ i^j^^j^j homini non revelabitur''

20 )Ia_io ^*^^; )J^Q_— 1 JSw-io_^^ Explicit Demonstratio de Morte et

^-^'fdu/ )XSj|o novissimis temporibus.

•20 A U"e.( Hsno lU», \ts^i^L. _ 21 Aadd. Ua>3 -l-»-!-» -^L-tLo -^^o^ (sii) ll-vj- oCvaj>aij. .x.^^» [U7-;.

1 MuUli. vii, 8. — - loel. II, 28. •'


Gal. VI, 6. » loli. IV, 36. : I Goi'. III, 8. — '' Mallli.

X, 26.
ERRATA

Legendum col. 38, lin. •> A desinit uciio; — c. 44, 1. 10 ^lvovaiii; — c. 50, 1. 20 ^is^o,

ib. jio; — c. 72, — 74 in nota* vi, 35; — 80, 10


1. 20 .31 ; c. cc. 89 in variis c. 1. ,i^; —
lect.,1. 10 praedicai'it; — 91, 1.4 ^Li^;; — 124,
c. 9 .(^; — 214, lA mundus pro c. 1. c. 1.

secundus. 29 etiam: —
1. 228, 2 20 ^i^H; —
c. 229, 23 iLA^; —
1. 232,
i;mii-,Ri,, 1. c. 1. c.

1. 25 ^; — 230, c. 3 oi,;; — 1.237, Jixiui,; — 260, 16c. — 261,


1. 20
7 c. 1. ;ii»i ; c. 1.

^o; — 265,
c. 5 UiiL.; —
1. 266, 27 emanat et mana: —
c. 309, 1.25 v^Uo; — jD/-o c. 1.

c. 312. var. 8 — 328. .^to,; — 332 in nota' i\ pro — 348, 5


110^.0^^: c. 1. 7 c. iii; c. 1. vi>-J;

— 348, 11 ^p: —
c. 1. 6 ^f"; — 400, 25
c. .396, 1. — 441, 6 — c. 1. itiaiJi.; c. 1. i^iii;

c. 464, ^^i.; —
1. 1 465, 9 — 505, 2 el 10 et 508,1. 4
c. 1. ^iifo; — 529,c. 11. c. i-^aiivp; c.

1.20p:ii; — 565, c. 22^^; — 784,


I. Uiiil; — 880, 18,^; — 1024, 19
c. 1. c. 1. c. 1.

|;"m\ivl.

Insuper in longioribus litteris ( , m etc. accentus aliquando sub prelo evanuerunt, de his

autem facile providebit diligentissimus lector.

•J
INDEX

<>®®®=—

Pas-
Ad Lectorem l-XVI

PRAEFATIO

Camt primvm. — DE NOMINE ET PERSONA SAPIENTIS PEBSAE. — 1. Coilkum


syriaconim invonlio. Varia Scriplorum teslimonia de auclore. — 2. Auctoris nduion.
— 3. De Apliraalis loco et origine. et de situ geograpliico monasterii Sancti Jlallliaei.
— 4. De tempore quo auctor seripserit. Aphraatis coaevi obitus. An martyribus huius :

aelalis adnunierandus sit ? — 5. Aphraatis condicio : an vitara monasticam egerit ? an


episcopus fuerit ? De statu religioso et sede episcopaU monasterii Sancli Matthaei ix-xxi

Caput secundvm. — APHBAATIS OPEBA. — 6. Demonstraliones xxiii recensenlur. Quae


fuerit eas occasio scribendi. Apliraalis amicus. — 7. Singulae Demonstrationes analysi
describuntur. —
Demonstrationum authentia probatur adversus Gennadium.
8. — 9. De
translationibus operuni Aphraalis. Versio armeniaca. Eiusdem iudiciuni,— ulililas.

Versio latina Anlonelli. Verslo aetUiopica xxi-xi.

Capvt tehtium. — APHBAATIS DOCTRINA. — 10. Aphraatis auctoritas et raeritum. —


11. Doctrina Aphraalis de Sacra Scriptura : eius opinio de usu Scripturae. De divi-

sione et cauune Scripluranira apud Aphraalem V. T. et N. T. Versio qua usus fuerit in

V. T., in N. T. Aucloris lapsus in cilanda Scriplura. Exegesis Aphraatis. — 12. Aphraa-


les ecclesiasticae Iraditionis testis : de opinionibus iudaicis ab Aphraale receplis; de
Iraditione christiana. — 13. Theologia Aphraatis : a) doclrina de Deo et Trinitate;
b) de peccato; c) de B. M. V.; d) de angelis; e) de Ecclesia. — 14. De Sacramentis de :

baptismo, eucharistia, paenitentia et confessione, oleo sacro, roanuum imposilione. —


15. Aphraalis opinio de anima et novissimis : a) de distinclione animae et spirilus;

b) de slatu aniinae post mortem; c) de resurrectione; d) de iudicio ultimo. — 16. De aliis

doclrinae capililius : a) dogmalicis; b) disciplinaribus. — 17. Sententia de niille annis


durationis mundi. — 18. Chronologia Aphraatis : coraputus annorum ab initio mundi.
De erroribus Aphraalis in chronologia biblica. — 19. De stilo et modo scribendi et
utilitate lilteraria operura Aphraatis. — 20. De utilitate historica operum Aphraatis :

historia Orienlis, romana, ecdesiastica, monastica. 21. — Hodicrnorum de auctore


soUicitiido. — 22. Codicum dcscri[ilio. el praesentis edilionis constilulio Xi.-Lxxxviii

APHRAATIS DEMONSTRATIONES

Epistol.\ interrogatoris . .

Demonsthatio I. — De Fide.
1053 iM3i:x.
Pag.

Demo>str.vtio II. — De Caritatc 47-96

Demo>str.vtio III. — De Iciunio 97-136

I)emonstk.\.tio I\'. — De Orationc 137-182

Demo.nstiutio V. — De Bellis 183-238

VI. — De Monachis
1)emoxstii.vtio 239-312

Demoxsth.vtio — De Paenitentibus
VII. 313-360

DEM0XSTR.VT10 — Do Resurrectionc mortuorum


VIII. 361-406

Demonstrvtio IX. — De Humilitate 407-442

Demo>str.vtio X. — De Pastoribus 443-466

Demoxstratio XI. — De Circumcisione 467-504

Demonstr-vtio XII. — De Paschate 505-540

Demonstr-vtio XIII. — De Sabbato 541-572

Demonstr.vtio XIV. — Exhortatoria 573-726

Demonstratio XV. — De Distinctione ciborum 727-758

Demoxstr.vtio XVI. — De Gentibus quae loco populi suffectae sunt . 759-784

Demoxstratio XVII. — De Christo Dei Filio 785-816

DEM0SSTR.VT10 XVIII. — .\dversus ludaeos de Virginitate et Sanc-

titate 817-844

Demoxstr-vtio XIX. — .\dversus ludaeos qui dicunt se denuo con-

ffresratum iri 845-892

Demoxstratio XX. — De Sustentatione egenorum 893-930

Demoxstrjvtio XXI. — De Persecutione 931-990


Demonstr.vtio XXII. — De Morte novissimis temporibus
et .... 991-1050
^^ r^neu

)l^faa> is^/* i^^i^

r
k.^^ jfivlM; U^^ JAikot

|/Sj^>3o VA&I3:» ^!*^

o>i» ^.\i)i°> bk*:^

\v

fK^MiT 'n
J
Wik

\\

4^^H9^BL^te^

Ife

Wi^i^i

You might also like