Bingazi syan-Devrim Gncesi / 17.02.2011 23.02.

2011
Bingazi ilgin ehir, gzel ehir. spanyay andran, kilometrelerce uzanan sahil eridinden gleryzl halkna, talyan mahallesine, Kuzey Afrikann en byk Roman katedralinden, Yunan deniz fenerine kadar grdm en renkli mimari mirasa sahip Arap ehirlerinden. Sokaklarndaki 2Pac yazlamalarndan araba tamircilerinde kulaa alnan Bob Marleye, siyah kltr de etkisini younlukla hissettiriyor. sebebiyle Ocak 2011 ortalarndan beridir Bingazide bulunan biri olarak, ehri 23 ubatta feribotla terkedene dek grdm ve yaadm eylerin zerimde inanlmaz bir etki yarattn syleyebilirim. Devrimin ve devrimciliin iinde mayalanabilecei bir tinsel aurann, gnmzde veya gemite, batda ya da douda, ou toplumda messes nizamn unutulmas ynnde aba sarfedecei, birbirine ilmeklendii zaman korkun -ve gzel!- patlayc bir g oluturan devrimci insan faaliyetine dair bana, lmn korkun yzyle harmanlanm dersler sunan bu ehre mteekkirim. Bu bir devrim midir diye tartp duran solcularn unuttuu bir ey ok ak, bunlarn hepsi birer devrimdir, nk klasik devrimci triad canlandrmaktadr: eitlik, zgrlk, dayanma. Batda da bu deerler iin kan dklm, can verilmi, bedel denmitir. Ancak bunu bu yaz dahilinde tartmaktan ziyade, grdklerimi aktarmay yeleyeceim. nceleri, ou insan gibi, altmz talyan firmann Libyal sekreterinin de dedii gibi, Kaddafinin yenilmek iin ok gl olduu ynndeki belli nyarglara ben de sahiptim, ki bunun da bir tr suni denge olduunu sonradan anladm. te yandan, adnn da ima ettii zere, lke baz sosyalist niteliklere hizdi - ki bu yanlsama halen solda birok insanda mevcuttur. Kaddafinin bu szde solcu niteliine dair belli dnce krntlar , ilk gn, 17 ubatta tank olduklarmla yklmaya yetti. lke hasta ruhlu bir katilin penesindeydi ve blgede karlar olan, baz ynetimler, bu insanlk suuna ortak oluyordu, dnyann dier yerlerinde de olduklar gibi. 17 ubat aslnda 2006da bar bir ekilde balayan ve ardndan kanla bastrlan bir gnn anmas olarak biliniyor. ncesinde haftalardr belirli hazrlklar mevcut, ynetime her zaman muhalif kalm, Kaddafinin darbeyle tahttan ettii Kral drisin memleketi olmas hasebiyle Bingazi, zaten her zaman isyan ateinin merkezlerinden. syanda ilk den ehir olmas da bunu doruluyor, bir dier bilgi de, ehrin blgeye has kabile gerekliini farkl bir ekilde yanstmas, ehrin Msrla olan kabile akrabalklar Msr devriminin arkasndan blgenin ate iine dmesini kolaylatryor.

Ancak bu kabile gerekliinin isyann snfsal niteliini bastrmadn grmeli - ki zaman zaman etnik ve snfsal ayrmlar stste biner - ABDli bir hiphopunun da dedii gibi, renk izgileri iktidar snrlarn izer. Burada da bir benzerinin olmadn iddia etmek g. Bingazinin, iktidara geldiinden beri akiri1 desteklememi bir ehir olarak, belediye hizmetlerinden bile mahrum brakld biliniyor, hatta Tripoliye rakip muhalif bakent olarak adlandrld da oluyor. syan ncesi haftalarda sokaklarda artan polislerin kayna olarak Tripolinin gsterilmesi bile ynetimin ehre olan gvensizliini anlatmaya yeter. Kaddafigil ile ehir arasnda sregiden husumet ak ve seik. Ancak ben gnceye ilk baladm zamanlarda, olaylar sadece Bingaziyle snrl deil gibi gzkyordu. Ki imdi bahsettiim tarihsel husumet her ne kadar balang fitilini atelese de, u anda isyann dier ehirlere yayld ve lkenin, blnmeyle sonulanmas son derece muhtemel bir i savaa gittii grlebiliyor. Olaylarn balangcnda BBC vs haber kanallarnda haberlerin verili biiminin bazen bilinli olarak abartl olmas, Batnn genel olarak burada ynetim deiikliinden yana olduunu gsterebilir. Bu olgunun blgedeki petrol gelirleriyle ilgili olarak henz production share agreement 2 imzalanmamas ile ilgili olduu da sylenebilir. Bu satrlar kaleme alnd esnada gndeme gelen muhtemel bir NATO mdahalesi de byle bir petrol retim altyaps deiikliine dair bir giriim olarak da okunabilir. Kaddafinin bugne kadar, 70lerin kalknmac retoriinden faydalanarak, yine ayn dnemin propaganda tekniklerine dayal yntemlerle siyasal otoritesini srdrdn sylemek mmkn. lkenin tam olarak kapitalist dnyaya eklemlenmemi olmas, kendine has bir sosyalist sylemi hala barndrmas, kullanlan iktidar tekniklerinin eskilii (ve vaheti) oradaki srete akla, iktidarn pozitif vehelerine vurgu yapan Foucaultyu getiriyor; kendisi bir syleisinde iktidarn sadece negatif ilemeyeceini, yle olsa ok krlgan olacan syler. Ki ne kastettiini gryoruz. Getiimiz haftalarda Msr devrimine dair evirdiim bir yazdaki, Msrl air Ahmet evkinin (1869-1932) giri satrlar burada uygun olabilir: zgrlk bir kapnn ardnda, skca kapal, Ancak kanayan bir yumrukla alnabilir o kap Ben oradayken bu kapnn alnabileceini,
1

Kaddafiadnortadaakaazaalmakgolduuiinkullanlanbirtrtakmaisim.

retimpaylamanlamas.Azerbaycan,Kazakistan,Irakvslkelerdeuygulanan,petrolgelirlerininbyk ounluununokulusluirketleregittii,kalannndayerelyneticieliteaktarldbirbiim.Libyadabumodel yokancakKaddafiveevresiyinedegelirlerihalklapaylamayapekyanamyordu,sondnemdekiyatrm hamlelelerideyaklaansonugrmesindenkaynaklolarakbubirikimleriharcamayabalamasolarakdaokunabilir.

ngilizce deyimle en vahi hayallerimde3 bile gremezdim. Petrol paras, yatrmlarn zgrle susam, yeni znellikler deneyimlemek isteyen bireyleri satn alamayacan, ve rgtlendii & harekete getii zaman halkn gcnn nnde hibir silahl otoritenin duramayacan yaayarak deneyimledim. Birinci gn: fke gn - 17.02.2011 / Perembe Bingazi merkezdeyiz, Cemal Nasr caddesi civar bir Hatay lokantasnda len yemei yiyoruz, bir arkadan doum gnn kebap partisiyle kutluyoruz. Mekana yaklarken polis saysnn fazlal, jammer vs spesifik amal aralar dikkatimizden kamyor, bu polislerin ounun Tripoli4den getirildiini reniyoruz. Restorann dnda ilk nce slogan sesleri yanklanyor, ardndan ksa bir sre iinde atma patlak veriyor. Restorana talar isabet ediyor, duyduumuz baz canhra haykrlar olayn sradan protestonun tesine getiini bildiriyor. Baklanan, demir ubuklarla dvlenlerin olduunu duyuyoruz. 1 saat sonra sesler azalyor, restorann kapsndan sokaa bakyorum, sol tarafta kafasnda sar baret, ellerinde sopa, yeil fular sarnm, bir rnek giyinmeye alm Kaddafi yanls paramiliter bir grup gryorum, sokan giriini tutuyorlar. Geldiimiz aracn camlar tuzla buz. Restoran sahibi paramiliterlere su vs ikram ediyor, bir tanesi elindeki Kaddafi posterini saygyla kenara brakyor, bir minibs geliyor, doluuyoruz. Bu paramiliterleri daha nce gnlerdir Kaddafi yanls mitingler dzenleyen TVde grdm hatrlyorum. Olaylar balamadan nce Kaddafi devlet Tvlerinde 70lerin estetiinde ekilmi, man made river gibi yatrmlar ve sonularn anlatan, yandalarnn sokaklara dolutuu ya da tamamen elenceye ynelik baz propaganda filmlerini yaynlatmaya balamt bile. Bunlar bile korkusunu gstermeye yetiyordu aslnda. Ana caddeye ktmzda grdme inanamyorum, iki gn nce alveri yaptmz bu ilek cadde imdi tamamen bombo, yerlerde sopalar, talar, cam krklar, bir paramiliter yalanc bir glmsemeyle bizi durduruyor, sola dnn diyor. Denize inen sokaklardan birisine ynleniyoruz, gn nce buradaydk, kandil sebebiyle ilahiler yanklanyordu, imdi yzleri maskeli, pou sarnm isyanc genler sokan giriinde lastik yakyor, ielere benzin dolduruyor. in byyeceini hissediyorum.

Inmywildestdreams

Trabluskullanmbanabirazsorunlugeliyor,oyzdenorijinalismikullanmaysetim.TripoliYunanca3ehir demek,Tireboludaaynkktengeliyor(imi).

Msr ve Tunusta olaylar ara kmken sokaklarda hissedilen tekinsiz sessizliin patlamasna tank olduumu anlyorum. Dnerken adliye nndeki gstericilere denk geliyoruz, bu insanlar, 2 gn sonra ortalk alevlenince salverilecek cezaevindeki insan haklar savunucular iin eylem yapyor. Eve giderken trafii dzenleyen grevlilerden biri dikkatimi ekiyor, hava durumu gerektirmemesine ramen gne gzl takm, karanlk suratl, elbisesinden ne olduu anlalmayan. Bu surat biliyorum, bir benzerini Tvde hayata dn operasyonlarnda terristlerin silahlarn sergilerken grmtm. Bu lanet faist surat her yerde. Akam yemekleri zerine rutin olduu zere sahilde gece yryne & kousuna kyoruz, baz genler nmzden geiyor, tekinsiz bir hava ehre hakim. Ev arkadam gelen arabalara bak diye beni drtyor. Sayyoruz, ii trnaklarna kadar silahlanm zel tim benzeri milislerle dolu tam 20 ara ardarda, Sabri mahallesinin arkasna doru yol alyor. Ardndan eve varyoruz, ve silah sesleri balyor. Silah sesleri tam 3 saat boyunca durmuyor. O anda insann hissettii duygunun tarifi yok. Bir komu mahallede, birilerinin ldrlmekte olduunu bilmek.. Sen ben u anda nefes alyoruz, o, onlar, u anda, gerekten lyor. Vahi katliam devam ediyor, en sonunda silah sesleri, geceyi delip geen kurun sesleri azalyor, el bombalarnn, gecenin iine, yats eznlar gibi dalan sesleriyle sona eriyor. imi tarifsiz bir keder ve nefret kaplyor, gzlerim doluyor, ite o zaman bu halkn 42 yldr ne ektiini anlyorum. Dier ev arkadamz, ki kendisi daha sonra personeli brakp sama bir hareketle Tripoliye kaacak antiye efi, bunlara havai fiek sesleri diyor. Ne kadar aptalca bir yorum diye dnyorum. Ama sonradan aptalln tanmlarndan birinin seici alglamama5 olduunu hatrlyorum, hani Trk ortasnfnda yaygn olan. Ses etmiyorum. Gece snyor.

Selectivenonapprehension

kinci gn: nfil - 18.02.2011 / Cuma Ertesi gn efimizi yine gereklikten tamamen kopuk bir halde genel mdre rapor verirken gryorum. herhangi bir sorun yok, antiye devam edebilir. Glyorum, bir yandan BBC izliyoruz, yzbin kii gsteri yapyor diyor. Verilen rapora bak! Eski ar komunist, proje mdr bir gn nceden vize deiimi sebebiyle ortadan kaybolmu durumda. Personel efi de bir mddet sonra yokolacak. Herkesin kendi bann aresine bakmasnn atma artlarnda bir halta yaramayacan anlamyorlar. Ki bugn Cuma. Daha nceki Cumalarda, Msr olaylarnn ykseldii zamanlarda, imamlarn inanlmaz sert tonlamalarla vaazlar verdiine tank olmutum. Kapnn nnden bir gsterici grubu geiyor, apartmanlardaki insanlara el sallyor, kendilerine katlmaya aryorlar. Dar kyoruz, cipimiz ar ar merkeze doru yol alrken limana doru kalabaln arttn, sonra bu rakamn binlere vardn gryoruz. leride adliyenin oralardaki resmi binalardan birinden duman ykseliyor, muhtemelen emniyet amirliini ya da adliyenin kendisini yakyorlar. Ev arkadam iaret ediyor, uzun yllardr bitirilemi bir otel inaatnn nndeki Kaddafi posterini yrtan iki isyanc gryoruz. Geri dnyoruz. Devrim balam, cin ieden km durumda. Gece uzun sre elektrikler kesiliyor. Trkiyedekiler meraklanm durumda, arayan soranlar balyor, imdilik bir ey yok diyorum. Geceyars gibi irket fr geliyor, evde gvende olmadmz sylyor, antiye kampna yollanyoruz. Kampn giriinde konulanm dozeri grnce bet-beniz atyor. Kime kar bu nlem, bilmiyorum. antiyedeki formenlerden birinin odasnda yatyorum, ryamda, artk nasl bir psikolojiyse, bir havuz partisinde gryorum kendimi, etrafmda bikinili kzlar, elimde kokteyl, uyandmda yanmdaki yatakta horlayan formen Yaar abiyi grnce iim bir tuhaf oluyor! nc gn: Bekleyi - 19.02.2011 / Cumartesi yeri kampndan facebooka attm mesaj yle: Buradaki havaalan ilemedigi iin sakin durumda ve hava yolculuunun kesintisiz devam ettigi Tripoli'ye karayoluyla erisme fikri var ama pek mantkl gelmiyor, 1000 km yol, ller icinden byle bir ortamda yolculuk biraz fantastik geliyor. Cep yok, net yok. Roaming iptal. tcell numarasindan ulasilamiyorum/z. 3 thy ucagi yollandigi haberini aldik, neyse ki.. Yalniz havaalanina nasil inecekler ve bagajlari nasil halledecez, onlar gncel meseleler.. Hava sahasinin kapanmas tehlikesine kar F16larn elik etmesini ise dedikodu olarak kulakard ettim.. Ha Kadkye F16dan paratle atlamak da bir seenek olabilr, Son Gemi'nin oralara dtm srece problem olmaz.. Bu satrlar yazarken

birka gn sonra SAT komandolar barndran feribotlarla ve eliki sava gemileriyle ortamdan ancak svabileceimizi tabii ki tahmin bile edemiyorum. Havaalanna gideceimiz syleniyor, darda personel mdryle kavga eden Ganal iileri gryoruz, paralarn almak iin hakl bir mcadele iindeler. Daha sonra, yzlerce Trk iinin de kaak olarak altrldn reneceiz. Eski psk, azna kadar bavul, insan dolu arabaya biniyoruz. Bkn, yakkl gen frn eli n panele kablolarla tutturulmu CD alara gidiyor ve kapy kapatr kapatmaz hem gaz, hem sesi kklyor. Ne alyor dersiniz? Ilahi? Libyann geleneksel mzii maluf? Hibiri, son derece cool bir hiphop arks ieriyi dolduruyor, tylerim diken diken, ardndan gelenler de ilgin mzikal biimler, reggae ile kark Arapa melodiler, houma gidiyor. Ibn Thabit diye bilinen gneyli bir muhalif hiphopudan haberdarm ama u anda kimlerin aldn soracak halde deilim. fr bulutlu bir yz ifadesiyle ileriyi iaret ediyor, kebir mklat, ne olduunu anlayamyoruz ilk bata, sonra bir cenaze kalabalnn iinden getiimizi anlyoruz, fr konuuyor, thamaniyyah ve cenaze szcklerini seebiliyorum, 8 l ardarda dizili, arabada baz iilerin dudaklarnn kprdadn gryorum, dars son derece kalabalk, insanlar llerini gmmeye gelmi, muhtemelen geen gn atmalarda ldrlenler, genlerin ounlukta olmas lenlerin de gen olduunu dndryor. Havaalan giriinde ar silahlarla donatlm askerler gryoruz, yola evrili bir makinal tfek bir kamyonetin stne konulanm, bekliyor. Gece havaalanndayz, binlerce insan, ierisi maher yeri. Ortalk le gibi, amurlu ayakkablar, sigara duman, stste uyuyanlar, birileri kede dua ediyor, biri balama alyor Pir Sultan! Birileri karton koliler zerinde kat oynuyor. Bir trl bitmeyen dedikodular, -uaklar inemiyormu, Kaddafinin askerleri baskn yapacakm- darda gezen silahl birlikler, kamyonet arkasna kurulu otomatik silahlar. Ve geceyi blen atma sesleri. Kapnn nne yanaan bir minibse gidip gecelik konaklama teklif etmek istiyoruz, karanlk suratl biri gecenin iinden beliriyor, askeriyye diyor, iinden u mehur adl kiralk askerlerden iniyor, izin yok. Geri dnyoruz. Bavulun stnde szyorum.

Drdnc gn: Free Libya - 20.02.2011 / Pazar Gndz paral asker sevkiyt aralksz devam ediyor. lk uaa binemiyoruz, daha sonra kalkacak olanlar da bu askeri faaliyet yznden iptal, moraller bozulmaya balyor. Kamyonetlerin arkasna yerlemi iri yar Afrikal askerler, uzun namlulu silahlarn havaya kaldrarak, havaalan kapsnda, bir ksm Kzlay kuyruunda bekleen insanlar selamlyor, Afrikann u mehur katliamc etelerinden biri, nmzde resm-i geit yapyor, uursuz bir lm makinas gibi ehre doru szlyorlar. Bir mddet sonra korkun bir ses ortal kaplyor, yaknda bir yerde yzlerce kalanikofun ayn anda atelendiini duyuyoruz, birisi, birilerini kuruna dizdiler diyor, herkes susuyor. Daha sonra bunun bir tr savaa hazrlk eylemi olduunu reneceiz, ses zihnime aklyor. Uaklar ortada yok, dedikodunun binibir para, telefon hatlar bir kesiliyor bir alyor, Trkiyede baz gazetecileri aramaya karar veriyoruz. stanbulda aldm grubun bass ayn zamanda uu kontrolr, bana srekli hangi uan Bingaziye geleceini sylyor, verdii bilgilerin konsolosun ya da irketlerin verdii bilgilerle alakas yok, bir gece daha bu ortamda kalmann ypranan sinirlere hi de iyi gelmeyecei kesin, ancak hava kararyor, bu da hava sahasnn kapanmas demek. Yapacak bir ey yok. Gece bir ara atma sesleri inanlmaz bir momentum kazanyor, bir kalanikof binaya doru ateleniyor, ieride byk bir panik oluuyor, insanlar teskin ediyoruz, kurun isabet eder diye (ki d duvara ediyor) iinde kitaplar olan kk antam siper ediyorum, iinde Foucaultnun Dostoyevskinin vs tula gibi kitaplar var, kurunlar bu kitaplarla durdurmak fikri ho, ama lmle yzyze kalmann dehetini hafifletmiyor. Havaalan gvenliinden bir siyah kadn, arkasnda kalanikoflu bir grevliyle son derece stresli bir halde etraf kontrol ediyor, ertesi gn kendisinin ldrldn reneceiz. Elektrik mhendisimiz Libyal Enes kapda, kn diye baryor herkese, meer istihbaratym! - Devrimciler havaalann ele geirince tekrar mhendis olarak aramza karacak ve insanlar ses etmeyecek. eriye gememiz syleniyor, havada bir gergin sessizlik, bir irket grevlisi ieri dalyor, isyanclar kontrol ele ald, korkmayn, birazdan buraya gelip konuma yapacaklar. Biz iindeyken havaalan devrimcilerin eline gemi durumda! Hayatmda ilk kez devlet otoritesinin yok olduu ve bir baka otoriteye getii ana tank oluyorum. Ieriye dalan devrimci doru kantine kouyor, buzdolabndaki alkolsz biralar Free Libya diye insanlara datyor, burada bu biralardan biriyle fotoraf ekiliyorum, devrim biras! Havaalannda bir tane resmi grevli kalmam durumda.

Aramzda kiralk asker olup olmadn kontrol ediyor ve dar salyorlar, havaalan alevler iinde, yanyor, otoparktaki arabalardan da yananlar var, solda bir gen bir hummer jipi paralyor, sada bir bakasnn elinde kanl bir bak dikkatimi ekiyor. Ellerinde baktan baka hibir ey yok bu insanlarn. Sndrmeye gelen itfaiye arabalarndan birini ele geirmiler, mikrofondan sloganlar atyorlar, ilgin ve komik geliyor: karanln iinde, mikrofonundan devrimci nidlar ykselen, yanan bir arabann etrafnda amasz daireler izen comu bir itfaiye arabas. Bizi bir otoparktan geirip havaalan ambarlarna sokuyorlar, binlerce kiiyiz, byk bir nezket gsteriyorlar, 1 saat iinde bu kadar ilgiye ve gdaya boulmamz artc, insanlar korku iinde, ya bizi kuruna dizerlerse? gen bir Arap, ngilizce olarak bir Trke Kaddafinin bir katil olduunu ve bunu lkemize dndmzde herkese anlatmamz istiyor. Bizden size zarar gelmez, sizi ldrmeye alan o Bir siyah gen, yerde yatan elektrik teknisyeni arkadamzn zerine ikinci battaniyeyi rtyor. Ambarda i salonlardan birinde bir tanesi ajitasyon konumas yapyor, sonunda Trkiyeli iiler de gaza geliyor ve Allahuekber diyerek sloganlara katlyorlar. Ekmek datan bir grevli bize Osmanl! Osmanl! diyor, oha diyorum iimden. Yanmdan geen, kyafeti hiphopulara benzeyen bir sava, meyve suyu datyor, gzlerinde ilk defa onda grdm, daha sonra baka rneklerine de rastlayacam bir baka denk geliyorum. Ulysessin bak aklma geliyor, zgrln bak adn takyorum buna. Beinci gn: Chavez Stadyumu - 21.02.2011 / Pazartesi Sabah herkes bir umut iinde, hala uak bekliyoruz. Trkiyedeki kontrolr arkadatan iki uan da havada olduunu reniyorum ancak inemeyecekler. THY grevlisi aklama yapyor, havaalanna bir saldr olabilir, sizi gvenli bir yere nakledeceiz. Dayanma snrmn zorlandn hissediyorum, belim artk tutmuyor, kitle yola koyuluyor, exodus tekrar balyor. Bir baka dikkat ekici olgu, kitlenin saysnn gittike artmas, iki- binden, alt-yedibine ulam durumdayz. Aralarnda yabanclar; Vietnaml, ngiliz, Almanlar da var. Uaklar inemedii iin moraller kk. Kaddafinin geri vurmas ihtimali kafalar srekli kurcalyor. Hatlar geici bir sre iin alyor, feribot yolland mesaj geliyor, Trkiyeye bir mesaj atyorum, telefon listemdeki herkese gidiyor. Eer bu gece buradan gidemezsek, BMye gidin, bir ey yapn! Almanlarla konuuyorum, yalca bir tanesi kibre balyor, ne BMsi diyor, Alman devleti arkamzda! Daha sonra kendisini ksks feribot kuyruunda beklerken greceiz. Darda ara kuyruunda beklerken, cool grnml bir Arap yaklayor, Tripolide Meammar zorluk karyor bize diyor, teyyare, mklat, bombing kelimeleri bana anlatyor ne olduunu.

evirmen araclyla biraz daha muhabbet ediyoruz, silah verelim bize katln diyor, aman abi diyoruz! evirmen diyor ki, bunlar mhendis, anlamazlar bu ilerden. Yerde bir kalanikof kapsl buluyorum, hatra olarak yanma alyorum. Arkada oynayan ocuklar gryoruz, silah sesi taklidi yapyor, kouuyorlar. Sava artlarnda da hayatn nasl devam ettiine dair salam bir kavray sunuyorlar. Aklma o sralar elimdeki diottan satrlar geliyor, Mukin soruyor, idam edileceini bilsen, son anlarn nasl geerdi: Savata bile bir umut vardr, ama idamda umut yoktur. Umut, hayatn olduu her yerde var, belirsizlik bakla kesilecek kadar youn olsa bile. Battaniye kuyruundan nce bir grup yeniyetmenin arkasnda sloganlar att bir kamyonet kapdan ieri dalyor, slogann ne olduu konusunda en ufak bir fikrim yok ama mzikalitesi yine beni etkiliyor, hiphop her yerde. Bir baka son derece cool grnl bir gen sraya yanayor, bana krmz desenli bir kefiye sarl, zerinde deri ceket, ayaklarnda izmeler sevgilisini adamn elinden alr bu yakkl herif, zerindeki bu inanlmaz sokak modas rneini neye yormal? ngilizce bilen var m diye soruyor, birisi frlyor kuyruktan ben Arapa biliyorum diyor, gen ksa ve net konuuyor, endielenmeyin, sonuna kadar sizin yannzdayz, V yapp uzaklayor, iimiz yine kranla doluyor. Bazlar kuyrukta halkn fedakarln tartyor, o gn yeni evlenmi bir kadn eyizini kapp getirmi. Bunlar mlteci olsa Trkiyede kimse yzlerine bakmazd. Bir bakas ekliyor, bize hep Araplarn bizi arkadan vurduunu sylerler.. imden hadi bakalm diyorum. Tripolide bu kadar misafirperverlik olmadn duyacaz sonradan. ehirden gelen kamyonetlerle biz mltecilere yardm yayor, bolu bulan saldryor, milletin agzllne sinirlenip barp armaya balyorum, 4 battaniyeyle yatanlar, yemei ziyan edenler. Bazlar bu battaniyelerden ksa gnn krdr diye Trkiyeye gtrecek! Bir mimar arkadala bir snger yatak kapp stada dnyoruz, ieride Libyallar-Trkiyeliler moral ma yapyor! Yorgunluktan deliksiz uyumuum.

Altnc gn: Limana yolculuk / Devrim grntleri - 22.02.2011 / Sal Sabah erken saatlerde uzaktan, ehrin uzam iinde yanklanan silah ve tekil tank at sesleriyle uyanyorum, bomba sesleri espas iinde rktc bir ekilde dalyor. Bu seslere stadn iinde uyanmaya balayan, boktan Afrika sigaralar imekten cierleri patlam, souktan tmlerin ksrkleri karyor.

Bu uyan mddetince, ikinci defa, hayatmda, gerekten lmle yzletiimi farkediyorum. Can skc tamam ama sanld kadar korkutucu bir duygu deil! Sakat kalsam ne olur diye dnyorum - ama mzisyen adamm, kaldramam. Zaman gemek bilmiyor. Aklm fikrim muhtemel bir hava bombardmannda, keklik gibi aktayz. Chavez stadnda Kaddafi kuvvetleri tarafndan bombalanmak fikri ok sama geliyor, - mezarma da Castro gelip iese tam olur! Sonradan o gece Kaddafinin Tripoliden Bingaziyi bombalamas iin yollad iki uan, pilotlarn vicdannn elvermemesi sonucu Maltaya indiini reneceim. Neyse ki atlar uzun srmyor, hava aydnlanyor, insanlar aa hcum ediyor. Bu arada, otomatik silah sesleri, tm bu sre boyunca, arkaplann alldk bir paras, hatta bir mddet sonra iyice alacam, hatta zmire dndm 1-2 gece silah seslerinin yokluu bana garip gelecek. nanlmaz gzel bir gkyz, pembemsi, hafiften kzarm bulutlar, ekerrenk bir mavilikte salnyor. Gzlerimi u Afrika sabahndan alamyorum, bizi daha sonra limanda feribot beklerken harikulade bir gkkuayla selamlayacak u gkyznn altnda bu kan ve lm niye? stmzden hzla bir ku geiyor, iilerden biri ahin yavrusu bu diyor, heyecanl bir dalgalanma oluyor, kuuk kanatlarn ap kapayp zarif hareketlerle yitip gidiyor. Stadyumdan kta bir minibs tutmann doru olacana karar veriyoruz, biriyle anlayoruz, fr bizi limana 20 dinara gtrebileceini sylyor, eski psk dolmua syor ve ehir merkezindeki limana doru yola kyoruz. Buras benim 1 hafta nce sokaklarnda dolanp alveri yaptm caddeler... Yollarda el konmu tanklar gryoruz, puslu, nemli hava, dardaki ate gcnn scayla karyor. Bir klann tamamen yazlamalarla kaplandn gryorum, bir grup sivil insan ieriden ellerinde silahlarla kyor, halk klalara tamamen el koymu durumda. Daha sonradan direniilerden olduunu anlayacamz ve bize birok yardmda bulunacak olan frmz Yunus, kalanikoflar zerine yrrken len bir sra insana ve daha sonra arkalarndan gelenlere, taarruza devam edenlere dair bir hikaye anlatyor. Gzlerine yine ayn bak yerleiyor bunu anlatrken. Ellerindeki ne peki, bak! Halk plak el ve baklarla kla basyor, cesaretlerine hayran kalmamak elde deil. Yolda el konmu bir tank ekmeye alyoruz. zerinde Kaddafinin oyunca yazdn sylyor Suriyeli toporaf. Solumuzda yaklm bir polis arabas, zerinde p arabas yazyor. Bir gen arabalara kalanikof mermisi datyor! Bir adam elinde eski kraln resmiyle yryor ve eliyle zafer iareti yapyor. Gzlerinde yine o tarifsiz bak var.. Bir arabann arkasnda mer Muhtarn torunlar yazsn gryoruz. Yanmzdan iki gen sandklardan km eski Libya

bayran rzgara yelken am yryorlar. - Devrimcilerin monari bayran sahiplenmelerini, Marleyin rastafaryan cemaatinin Tanr diye gklere kard Hali Selasienin ktasna has bir gariplik olarak alglyorum. Limana doru iyice afallyorum, Kendimi bir anda Matrix filminde, yannda Morpheusla beraber tekrardan ehre yollanan Neo gibi hissediyorum. Gnlk hayatmz ren ilikiler ann arkasndaki ar ve brutal plak gereklie, sivil toplumun knn bir baka momentine, depremde tank olmutum. ehrin sreti tamamen deimi durumda. Adliye binasndan denizcilik idaresine olan blge tannmaz halde, btn duvarlar yazlama iinde, Emniyet Amirlii alevler iinde, daha telerden de dumanlar ykseliyor, tenteler altnda yzlerce insan, kadnl-erkekli toplanm, Arapa sloganlar havada uuuyor, devlet grnrden tamamen silinmi, yerine Bingazi komn gemi durumda! nsanlar bir yandan llerine dualar ediyorlar, birileri skm trafii amaya alyor. Grdklerime inanamyorum, havadaki maher duygusunu anlatmak imkansz, ilk defa orada devrimin ne manaya geldiini idrak ediyorum. Korkun! Gzel! Devrim bir arzu nesnesinden te, eer kyam yani ayaa kalkma manasndaki kkenlerini hatrlarsak, kesinlikle kyamet. Hayatmn byk ksmn dnsel olarak megul etmi bir olguyu canl olarak deneyimliyorum. Devrim = insanln baskya ve zulme kar ayaa kalk! Ama bizim devrimimiz olmamas, psikolojimizi pek hazrlksz yakalyor dorusu. Limann yanndaki bir inaat firmasna ait kampa giriyoruz, organizasyona dair hibir eye gvenmiyoruz, bizi getiren minibse bizi akama kadar beklemesi iin 100 dinar neriyoruz. Kabul ediyor. Olmazsa cebimizdeki tm paray basp Msra gideceiz, bir akam daha orada kalmaya tahammlmz yok. Kampta bir ileri geri dolanrken, iki eliyle zafer iareti yapan, gzlerinde yine o bak olan bir kadn ieriye giriyor: Marur, bulutlu, byl, skin, delici.. Ancak byk mcadelelerin ortasndaki insanlarn tayabilecei trden tanmsz bir bak. Biz zgrlk insanlaryz, bizden zarar gelmez diyor. ite ezik Arap kadn, yzlerce inaat iisinin ortasnda dimdik bir konuma yapyor. Gece bir baka devrimci, ambulans megafonundan, bilgileri dnda gelien yamalar iin insanlardan defalarca zr dileyecei, duygusal bir konuma yapyor. bizim iin dua edin diyor. Yedinci gn: Feribot / Marmarise dn- 23.02.2011 / aramba Feribot szlerek limana giriyor, insanlar sevin lklar atyor, ancak Libyallarn zlmemesi adna susuyorlar. - Hayatmda bir feribota bu kadar sevindiimi hatrlamyorum. Bir arkada

espri yapyor, i bilgisayar oyununa dnd, level atlayp duruyoruz, her levelde baka zorluk! Yolda yakalanacamz frtna onu hakl karacak. Limandan kldnda dzenli gruplar halinde yola koyuluyoruz, militarist kltrn avantaj, birisi bir gruhun bana geip 5li sra ol! dedi mi kimse tereddt bile etmiyor. Aydnlatma lambalarnn ardnda bekleen bavullu kalabaln grntsne uyacak tek ark, yine, Bob Marley & the Wailersdan, Exodus, zihnimde nlyor. Byk bir stste-altalta iti, kak iinde feribota biniyoruz. nsanlarn sinirleri tamamen iflas etmi durumda, kendilerini ekmeye alan kameraya baryorlar, bize kamera deil doktor lazm! eride gen Almanlardan biri beni bulup kartvizitini uzatyor, burada anlatacam diyor. Koltua oturuyorum, daha nce benimle sohbet kuran iki Alevi iinin yanndaym, annda szyorum. Ertesi gn yolda frtnaya yakalanyoruz. nsanlar kusuyor. Bir de, 2000e yakn, 1 haftadr yerlerde srnen iisiyle, mhendisiyle inaat alannn ayakkablarn kardnda oluan bir kesif koku var ki, tarifi mmkn deil. Bakla kesilebilir, o derece! Marmariste duty freeden bir ie votka alyorum, beni almaya gelen ailemle zmirdeki evimize varyoruz, mutfaa geiyorum, nme Kalanikof kapsln koyuyorum, ona bakarak votkay iiyorum, mutfak masasnda szacam birazdan, sabah dilerimi fralarken azm kan iinde kalacak, artk nasl skmsam dileri. Darda silah seslerinin olmamas ilgin geliyor. Huzurlu karanlk zerime sessizce kyor. ne olup bittiini

Gkhan Birdal / 06.03.2011 / Kadky