Digitized by the Internet Archive

in 2011 with funding from

University of Toronto

http://www.archive.org/details/patrologiaecur102mign
 CURSUS COMPLETUS,
SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRa, UNIFORMIS, COMMODA. OECONOMICA,

OINILV SS. PATRli, D0CT0RL1I SCRIPTORIIQll ECCLESUSTIC0R13.

SIVE LATINOROM, SIVE GRSCOHUM,
QIU AB MVO APOSTOLICO AD MTATEM INNOCENTU III [ANN. 1216) PRO LATINIS,
ET APCONCILII FLORENTINI TEiliPORA iANN. 1439) PRO GRMCIS FLORUERUNT :

RECUSIO CHRONOLOGICA
OMNIUM QU/K EXSTITERE MONLMENTORPM CATIIOLIC/E TRADITIONIS PEU QULNDECIM PHiljRA
ECCLESL£ S.ECULA,
lUXTA EDITIONES ACCUR ATISSIM AS, INTER SE CUMQUE NONNULLIS CORICIBUS MANUSCRIPTIS COLLATAS, PERQUAM DIUIGEN-
TER CASTIGATA WSSERTATIONIRUS, COMMF.NTARHS VARIISQUE LECTIONIBUS CONTINtNTEU ILLUSTRATA OHNUUIS
\ ;

01'ERlBIIS TOST AMPI.ISSIMAS EDITIONES QU^ TRIBUS NOVISSIMIS S.ECULIS DEHENTUR ARSOHITAS, DETECTIS
AUCTA*. INDICIBUS ORDINARIIS VEL ETIAM ANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS, SIVE AUCTORES ALICUJUS
MoMENTI SUBSEQUENTIBUS, DONATA CAPITULIS INTRA 1PSUM TI.XTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULIS
;

SINGUIaRUM PAGINARUM MARGINEM SUPKRIOREM DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE M ATERI aM SlGNIFI-

cantibus, adornata; operibus qum DUBIIS, TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VEBO AUCTORITATE in
ORDINE AD TRADITIONEM ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATa ;

DUCENTIS ET QUADRAGINTA INDlClBUS SIB OM.NI RESPECTU, SCILICET, ALPIIABETICO CIIRONOLOGICO, ANALYTICO,
,

ANAI.OKICO, STATISTICO, SYNTIIETICO ,

ETC, RES ET AUCTORES EXHICENTIUUS, ITA UT NON SOI.l 18 STU-
DIOSO , SF.D NECOTIIS IMPLICATO , ET Sl FORTE SINT , PIGRIS ETIAM ET IMPERITIS PATEANT OMNES
SS. PATRES, LOCUPLETATAJ SED PR£SERTIM DUOBUS IMMENSIS ET GENERALIBUS INDICIBUS, ALTERO
SCILICET KERUM, QUO CONSULTO, QUIDQUID NON SOI.UM TAI.IS TALISVE PATER, VEBUM ETIAM
IINUSQUISQUE PATKUM, ABSQUE ULLA F.XCEPTIONE, 1N QUODLIBET TIIEMA SCRIPSERIT, UNO
intuitu conspiciatur; altero SCUIPTUIL4E SACR.-E ex quo lectori com-
,

PERIRE SIT 0BVIUM QUINAM PATRES ET IN QIIIBUS 0PERUM SUOIIUM LOCIS

SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM SCRIPTUR.E VERSUS, A PRIMO GENESEOS
USQUE AD NOVISSIMUM APOCALYPSIS, COMMENTATI SINT :

EDITIO ACCURATISSIMA, CJJTERISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONEND» SI PERPENDANTUR CIIAR ACTERIM NlTlDITAS,
,

CHART.E QUAI.ITAS, INTEGRITaS TEXTUS, CORRECTIONIS PERFECTIO, OPERUM RECUSORUM TUM VAIUETAS
TUM NUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTO PATROLOGI/E DECDilSU CONSTANTER
8IM1LIS, PRETII EXIGU1TAS,PR,ESERTIMQUE ISTA COLLECTIO UNA, MF.TIIODICA ET CIIRONOLOGIC.A ,

Sf XCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS IIIC II.LIC SPaRSORUM, VEL ETIAM

INEDITORUM, PRIMUM AUTEM 1N NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPEUIBUS ET MSS. AD OMNES
iETATES, LOCOS. LINGUAS FORMASQIIE PF.RTINKNTIBUS COADUNATORUM,
.

ET EX INNUMERIS OPERIBLS TRADITIONEM CATHOLICAM CONFLANT .UCVil MIRABILITER EFFICIENTlUM,

SEIUES LATINA,
IN QUA PRODEUNT PATRES, DUCTORES Sf.RIPTORESOUE ECCLESI^ LATIMS
A TERTLLLIANO AD INNOCE^TILM III.
ACCURANTE J.-P. MIGNE,
Blbliothccae clcrl nuivcrsse,
SiVE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTLE ECCLESUSTICjE RAMOS EDITORE.

PATROLOGIA, AD 1NSTAR IPSIUS ECCLESI^, IN DUAS PARTES DIVIDITUR, ALIAM NEMPE I.ATINAM, ALIAM GR.ECO-LATINAM.'
AMU.E PARTES TENE JAM INTEGRE EXARAT^ SUNT. LATINA, DLCENTIS ET VIGINTl Dl ,'liBUS YOLUMINIUUS M0LE SUA
STANS, decem et centum SUPRA MILl e francis venit GR.ECA DUPLICI EDITI0NE TYPIS mandata est. prior
:

GR.ECUM TEXTUM una cum versione LATINA LATERALI COMILECTITUR, novemque ETCENTU.M VOI.IMINA, PR0 PlilMA
SERIE GR.IXA, NON EXCEDIT. POSTERIOR AUTEM VEHSIONEH LATINAM TANTUM EXIIIRET, IDEOQUK INTRA QUINQUE ET
QUINQUAGINTA VOLUMINA RETINETUR. SECUNDA SERIES GRiECO-LAI IN.Y SEXAGINTA VOLUMINA FROBABll.l ER I

NON SUPERABIT DUM HUJUS VERSIO MERE LATINA TIUGINTA VOLLMINIBUS ABSOLVETUU. UNUMQUODQUE VOLUMLM
\

GUjECO-LATINUM OCTO, UNUMQUODQUE MERE LATINUM QUINQUE FP.ANCIS SOLUMMODO EMITUR UTROUIQUE VERO, I

UT PRETII HUJUS BENEFICIO FRUaTUR EMPTOR, COLLKCTIONKH INTEGRAM, SIVE LATINaM, SlVE GR.ECAM CoV-
paret necesse erit; secus ENIM CUJUSQUE VOI.UMINIS \MPLI TUDINKM necnon et DIFFICULTATI.S varia prltiv
£)QUaBUNT. ATTAMEN , Sl QUIS EMAT INTEGRE ET SE0KSIM COLLECTIONEM GR/ECO-l.ATINAM, VEL LAMDEM EX
GR/ECO LATINE VERSAM, TUM QUODQUE VOLUMEN PRO NOVI.M VI L PRO SEX FRANCIS SOLUM OBTINEBIT. IST.E CON-
DITIONES FUTURIS PATROLOGI^ SERIEUUS APPLICANTUR, Sl TEMPUS EAS TYPIS MA.NDANDI NOUIS NON DEEST.

PATROLOGIM LATIJSM TOMUS Cll.

SMARAGDUS ABBAS; S. LEO III, STEPIIANUS IV, PASCIIALIS I, P0N1IFICES ROMANT ;

MAGNUS SENONENSIS, REMIGIUS CURIENSIS.

EXCODEBATUR ET VENIT APUI) J.-P. MIC.NE, EDITOREM,
DICTA THIBAVD, OLIM l>\AM HOISE, PHOPE POKTAM LUTETIifi PAIilSiUIUlM VULGO
LN VI A
ITbNFtih NOMINATAM, SEU VEJIT-M OXTHOVGE, NUNC VEKO INTRA MUENIA PAUISLNA.

18(33
 AVIS IMPOUTAINT. * f0:l
D'3pros uiip dpslois pro\identiolles qr.i regisseni le monde, rarement les oeuvres au-iJessus dfi 1'ordiuaire sefont
sans conlradictions plu^ ou moins forles el nombreuses. Les Ateliers Calholiques ne pouvaienlguere echapper a ce
cachet divin de leur utilile. Tantot on a nie leur exislence ou leur importance; lanloton a dit qu'ils elaienl fermes
011 qifils allaienl 1'elre. fependanl ils poursuivent leur carriere depuis 2i ans, et
les produclions qui en sortent
deviennent de plus en plus graves etsoignees : aussi parail-il cerlain qu'a moins d'evenements qifauoune prudence
humaine ne saurail prevoir ni empecher, ces Aleliers ne se fermeront que quand la Bibliothequ.edu Clerqe sera
Lerminee en ses 2,000 volumes in-i°. Le passe parail un stir garant de 1'avenir, pour ce qifil y aa espererou a
craindre. Cependant, p;irmi les calomnies aiixquelles ils se sont trouves en butte, il en est deux qui ont ete conti-
nuellement repelees, parce qtf etanl plus capilales, leur effet entrainait plus de consequences. De pelits et ignares
eoneurrents se sont donc acbarnes. par leur rorrespondance ou leurs voyageurs, a repeter partout que nos Editions
etaient iual corrigoes el mal imprimees. Ne pouvaiit attaquer le fond des Ouvrages, qui, pour la plupart, ne sonl
que les chefs-d'a>uvre du Catbolicisme reconnus pour lels dans lous les lemps et dans tous les pays, il fallaitbien
se rejeier Mir la forme dansce qu'elle a de plus serieux , la correclion et rimpres si on
; en effet, ies cbefs-d'ceuvre
meme nauraient qu'une demi-valeur, si le texte en etait inexactou illisible.
II est tres-vraj que, dans le primipe, un sueces inoui dans les fasles de la Typographie ayanl force 1'Edileur de
recourir aux mecaniqnes, alin de raarcber plus rapidement et de donner les ouvrages a moindre prix, qualre volumes
dti double Cours a"Ecrilure sahite el de Theologie furenl tires avec la correclion insufDsante donnee dans les impri-
meries a presque tout ce qui s'edite; il est vrai aussi qu'un ceriain nombre d'aul.res volumes, appartenant a diverses
Publicaiions, furent imprimes ou trop noir ou trop blanc. Mais , depuis ces temps eToignes, les mecaniques ont
cede le travail aux presses a bras, el Pimpression qui en sort, sans etre du luxe, atlendu que le luxe jurerail dans
des ouvrages d*une telle naiure, est parfailement convenable sous lous les rapports. Quanl a la correction, il est
de fait qifelle n'a jamais elii portee si loin dans aucune edition ancienne ou contemporaine. Et commenl en sera;l-il
autremenl aprps tonles les peines et toutes les depenses que nous subissons pour arriver a purger nos epreuvos de
,

loules faulcs? Lhabilude, en lypograpbie, meme dans les mpilleures maisons, esl de ne corriger que deux epreuves
et d'en conferer une troisiemeavec la seconde, sans avoir prepare en rien le manuscritde l'auleur.
iJans les Meliers Calholiques ia difference est presque ineommensurable. Au moyen de correcteurs blanchis sous
1" barnais et dont le coup d'<xil typograpbique esl sans pilie pour les fautes, on commence par preparer la copie d'un
bout a 1'aulre sans en excepter un seul mot. On lit ensuile en premiere epreuve avec la copie ainsi preparee. On lit
tii seconde de la meme maniere, rnais en col!ationnant avec la premiere. On fait la meme chose en tierce, en colla-
tionnant avec la seconde. On agit de merae en quarie, en collationnant avec la lierce. On renouvelle la meme ope-
ration en quinte, eu collalionnant avec la quarle. Ces coUalionnemenls ont pour but de voir si aucune des fauies
signalees au bureau par MM. les correcteurs, sur la marge des epreuves, n'a ecbappe a MM. les corrigeurs sur le
marbre elle meial. Apres ces cinq leclures enlierss controlees 1'une par 1'autre, ei en dehors de la preparalioa
ci-dessus menlionnee.vient une revision, et souventil en vient deux ou trois; puis l'on clicbe. Le clichage opere, pa
consequent la pureie du lexte se trouvant immohilisee, on fait, avec la copie, une nouvelle iecture d'un bout de l*e-
preuve ii 1'autre, on se livre a une nonvelle revision, et le lirage n'afri\e qu'apres ces innombrables precautions.
Aussi y a t ilii Montrouge des correcleurs de loules les nations et en plus grand nombre que dans vingl-cicq
imprimeries de Paris reunies Aussi encore, la correclion y coule-l-elle autant que la composiiion, landis qu'ailleuis
!

elle ne coule que le dixieme !Aus^i eulin, bicn que i'assertion puisse paraitre temeraire, 1'exactilude obienue par
tanl de frais el de soins, fait-elle que la plupart des Editions des Aleliers Catholiqites laissent bien loin derriere elics
celles meme des ceiebres Bencdiclins Mabillon et Moutlaucon et d s celebres Jesuiles Petau et Sirmond. (jue l'on
Eompare, en effet, n'irapi rte quelles feuilles de leurs editions avec celles oes noircs qui leur correspondent, en grec
coiume en lalin, on se convaincra que 1'invraisemblable est une realite. ^
D ail eurs, ces savants 6minenls, plus preoccupes du sens des texles que de la parlie typographique et n'etant
point correcleurs de profession, lisaienl, non ce que porluienl les epreuves, mais ce qui devait s'y tronver, leur
haule intelligence suppleantaux fautes de 1'edition. De plus les Renedictins, comme les J6s'iites, op6raient presque
loujourssur des manuscrils, cause perpetuelle de la mulliplicite des fautes, pendant que les Ateliers Callioliques,
doat le propre est surlout de ressusiiter la Tradilion, n'opcrent le plus souvent que sur des imprimes.
Le R. P. I)e Bucb, Jesuile Eollandiste de Pruxelles, nous ecrivait, il y a quelque tcmps, lfavoir pu trouver en
dix-buit mois d'elude, une seule faute dans noire Palrologie laline. M. Denzinger, professeur de Th6ologie a rUni-
versilii de Wurzbourg, et M. Reissmann, Vicaire General de la meme vijle, nous mandaient, a la date du I9juillet,
navoir pu egalemeni surprendre une scule jaute, soii dans le latin soil dans le grec de nolre donble Patroloqie. Enfin,
!e savant P. Pitra, BL-nc-dictin de Solesme, et M. Bonetly, directeur des Annales de phitosophie chretieuue, mis au
deli de nous convaincre d'une seule erreur lypographique, ont et6 forces d'avouer que nous n'avions pas Irop
piesume de nolre parfaite correction. Dans le Clerge se irouvent de bons latinistes el de bons bellenisies. et, ce qui
est plus rare, des bommes tres-posilifs et ties-pratiques, eh bien ! nous leur promellons une prime de 25 centimes
par chaqne faute qu'ils decouvriroot dans n'importe lequel de os volumes, surtout d.ms les grecs.
i

Malgre ce qui precede, 1'Edileur des Cours complels, sentani de plus en plus rimporlance et meme la necessilft"
dune correctinn parfaite pourqu'un ouvrage soit verilablemeni utile et eslimable, se livre depuis plus d'un an, et
est resoln de se livrer jusqu'a la fin a une operation longue, ponible et couteusc, savoir, la revision eniiereet
universelle de ses innombrables cliches. Ainsi cbacun de ses volumes, au fur et a mesurr, qu'il les remet sous presse,
esl corrige mol pour mol dun boul a i'autre. Quaraute bommes y sont ou y seront occupes pendant 10 ans, el une
somme qui ne saurait elre moindre d'un deini million de francs esl consacree a cei important conlrdle. De celle
maniere, les Publicalions des Aleliers Catholiques, qui deja se dislingoaienl enlre toules par la superiorite, de leur
correction, tfauront de rjvales, sous ce rapport, dans aucun temps ni dans aucun pays; car quel est 1'edileur qui
ponrrait et voudrait se livrer APRES C.OLP a dee travaui si giganlesques et d'un prix si exorbitant? II laut
certes elre bien penelre d'une vocation divine a cel effet, puur ne reculer ni devant la peine ni devant la depense,
Burloul lorsque PEurope savante prodame que jamais volumes n'ont eie. ediles avec lant d'exactitude que ceux de
la Bibliollieque universelle du Clerge. Le present volurae est du uombre de ceux revises, et tous ceux qui le seront
a 1'aveuir porteront cette nole. En consequence, pour juger les produclions des Aleliers Callioliques sous le rappoit
de la correclion, il ne laudra prendre que ceux qui porleroiit en lele 1'avis ici trace. Nous ne reconnaissons que celle
ediUon et cellcs qni suivront sur nos planches de metal ainsi corn^ees. On croyait autrefois que la stereotypie
immoliilisait les faules, altendu qifun c.liche de melal ifest point ^lasliqne; pas du lout, il inlroduit la perfection,
car on a trouve le moyen de le corriger jasqu'1 exliuction de fautes. L'Hebreu a ete revu par M. Dracb, le Grec
par des C.recs, le Latln et le 1'rancais par les premiers correclenrs de la capilale en ces langues.
Nous avons la consolalion de pouvoir linir cet uxh \\.\r les rellexions suivanles Enfin, nolre exemple a fini par
:

ebranler les gran.les pnblications <n Italie, en Allemagoe, en Belgique et en Francp, par les Canons grecs de Rome,
le Gerdil de Naplcs, le Suint Tliomas de Parme, V Ln< gclopedie reliyieme de Municli, le recueil des declarations dcs
rites de Bruxelles, les Bullandisles, le Sunrez et le Spicilege de Paris. Jusqu'iii, on ifavait su reimpnnier que dcs
ou\rages de courie haleine. Les in-i°, ofl s'engloulissent les in-folio, faisaient peur, et on ifosait y loucber, par
crainle de se noyer clans ces abirnes sans fond et sans rives; inais on a fini par se risquer a nous imiter. Bien plus,
sous n"ire irapulsion, d'aulres Editeurs se preparent au Builaire universel, aux Decisions de loules les Congregalions,
a une Btographie et a une hisloire generale, elc, etc Malheureusement, la pluparl des 6ditions dejii failes ou qui se
font, sont sans autorite, parce qifelies sont sans exactitude; la correction semble en avoir eie faife par des aveqgles,
soit qu'on ifen ait pas senli la gravile, soit qifon ait renile devanl les frjis; mais patiencel une reproductiou
-correete surglr;; bientot, ne ful-cc qifa la lumiere iles ecolrs qul se sont faiiesou qui se feront eucore.
 ,

TRADITIO CATHOLICA.
SMCULUM IX. ANNUS 820.

SMARAGDI
ABBATIS MONASTERII SANCTI MICHAELIS VIRDUNENSIS

OPERA OMNIA
EX VARIIS EDITIONIBUS NUNC PRIMUM 1N UNUM GOLLECTA.

ACCEDUNT

SANCTI LEONIS III ? STEPHANI IV, PASCHALIS I,

PONTJFICUM ROMANORUM

. MAGNI SENONENSIS, REMIGII CURIENSIS

SCRIPTA Q\]JE SUPERSUNT UNIVERSA,
JUXTA D. MANSI ET ARTZHEIMII CONCILIORUM COLLECTIONES.

ACCURANTE J.-P. MIGNE,

BIBLIOTHEC.E CLERI UNIVERS.E,
SIVE

CCRSUUM COMFLETORUM IN SINGULOS SCIENTIJE ECCLESIASTIC.E RAMOS EDITOBE.

TOMUS UNICUS.
'
1
s-

VK.NIT G FRANCIS GALLICIS.

excudkratur et venit apud j.-p. migne kditorbm,

IX VI A IMCTA THIBAVD, 01. IM WAMBOISE, PROPE PORTAM LUTETIjE PARISIORUM VULGO
WkNFER NOMINATAM, SliU PETJT-MONTItOUGE, NUNC YERO INTRA MUENIA PARISINA.

1865
 TRADITIO CATIIOLICA.
SMCULUM IX, ANNUS 820.

ELENCHUS
AUCTORUM ET OPERUM QUI IM HOC TOMO CII CONTINENTUR.

SMARAGDUS ABBAS S. MICHAELIS IN DKECESI VIRDUNENSI.

Collectiones * in Epistolas et Evangelia quae per circuitum anni leguntur col. 9
Summarium in Epislolas et Evangelia Smaragdo additum. 553
Diadema monachorum. 593
Commentarius in Regu'am 3. Bencdicti. > 689
Via Regia ad Ludovicum Pium. 931
Acta Collationis Romanaa inter Leonem III Papam et legatos Caroli imp. de symbolo
fidei. 971

Appendix ax> Smar^gdi Opera.

Privilegia Ludovici Pii et Lotharii filii ejus pro monasterio S. Michaclis. 975
Epistola Caroli Magniad Leonem Papam de processione Spiritus sancli, quam edidil

Smaragdus abbas. 979

MAGNUS SENONENSIS ARCBIEPISCOPUS.

Libellus de mystcrio baptismatis, jussu Caroli Magni editus. 981
Explicatio nolarum apud jureconsultos obviarum. 983

S. LEO III, PONTIFEX ROMANUS.

Epistolee S. Leonis el variorum ad ipsun;. 1023
S. Leonis privilegia. 1067

STEPHANUS IV, POXTIFEX ROMANUS.

Notitia ex Libro Pontificali. 1071

PASCHALIS I, PONTIFEX ROMANUS.

Epistolae. 1085
REMIGIUS CURIEXSIS 1N RHETIA EPISCOPUS.
Canones pro sua dicecesi. 1093

Notce in Commenlarium Smaragdi, auctore R. P. D. PITRA, O. S. R., sancta

Ecclesice Romance Cardinali. 1111

Solam qu.im noverimiis hujusee expo.-itionis editionem Argentinensem denuo in lucem proluKmus,
*

cui tucuuque emeudandie suppeiias dabit codex Bon»niensis descriptus a Rmo Cardinali Pitba, qui et
noias in Commcnlaiium Sinaragdi ad calccm voluminis subjeclas beoigne nobis sunpedilavil.

Parisiis. — Ex Typis J.-P. MIGME.

 ANNO DOMIM DCCCXX

SMARAGDUS ABBAS.
NOTITIA HISTORICA.
(Ex Fabric. Bibl. med. et inf. Lat.)

Smaragdus abbas S. Micbaelis ad Mosam in dioe- A beum,tom. VII, p. 1194; Harduinum, V, pag. 969. In
cesi Virdunensi, ord. S. Benedicli, et anlea quoque Bibl. Heilsbrunner.si Codex est membranaceus, in li-
praceptor, qui fratres monaslerii grammalicam do- lu\o exhlhens Collationum librumu,capitulaxxi com-
cuit. Rorase fuit in collalione inler papam
Anno 810 plexum; quod an buc refcrendum sit, an vero opus
et lcgatos Caroli Magni de processione Spiritus san- singulare sit, non dixerim. Vide Calalogum Hockeri,
cli anno 824 una cum Frothario episcopo Tullensi
; pa». H.
judex datus est a Ludovico Pio imp. in controversia 6.Epistola Caroli Magni ad Lconem ponliftcem de
inler Ismundum abbalem Mediolanensem el mona- processione Spirilus sancti eliam noslro tribuilur,
chos ejus. Reliquit haec ingenii sui monumenta : ibitl., p. 1199, Ilarduimis, pag. 975.
i.Commentarius in Evangelia et Epislolas in divinis 7. Epistola ad Ludovicum Angustum communi no-
officiis per anni circulum leyenda. Argent. 1556 fol. mine Frotarii episcopi Tullensis et Smaragdi abbatis
Trithcmius Postillam vocat. Hos sermones a Casp. scripta habelur inter epislolas Frotarii loco lertio;
Hedione Germ. versos esse ait Possevinus tom. II apud Andr. Duchesue Script. Rerum Franc. tom.
Apparalus, p. 418, et Wion in Ligno vitse, II, 77. H, p. 71.
2. Diadema monacliorum vel de ecclesiasticorum Grammatica major seu Commenlarius in Do~
8.
et menachorum maxime virtutibus, ex sententiis Pa- natum. Mabillonius exemplar ras. in monasterio
truin, conlextum. Paris., 155-2, in-8° ; 1640, in-1-2; Corbeiensi vidit ex quo prtefationem et qucedara libri
Antuerp., 1540, in-8°, et in Bibl. PP. maxima, tom. specimina protulil in Analectis, p. 558. Opus divi-
XVI, p. 1505. sum est in libros xiv, quibus in alio codice decimus
5. Commenturius in regulam S. Benedicti. Colon. -g quintus de Orthographia subjicitur. In illo exempla
1575, fol. Editus est post synodum Aquisgranen- potius ex sacris quam profanis scriptoribus prolulit,
sem anno 817 habilam, quia quoedara ejus slatuta re- et nonnunquam etymologias verborum Golbicorura
pelit. Male vero edilus est inler Opera Rhabani et Francicorum immiscuit.
Mauri, quia in hoc commentario varia occurrunt 9.Commentarius in prophetas et
qme ex Diademate monacliorum et Via Regia re- 10. Hisloria monasterii S. Michaelis sunt inedita.
petiit. Versus huic commentario prsefixos edidit Varia de boc Smaragdo legas in Chronico monaslerii
Joan. a Bosco in Bibl. Floriacensi, torao I, pag. 290. S. Michaelis, quod exhibent Analecla Mabillonii, p.
4. Via Regia, ejusdera indolis ac Diadema mona- 550 seqq., et in adnotatione Mabillonii, p.
557; His-
cliorum, exstat apud Dacherium, Spicil. tom. V, p. toire litttraire Erance, tom. IV, p. 459; Buhri
de la
1, ed. prior., et tom. I, p. 258, edit. post. * Hist. Univers. Paris., lom. I, past. 641 Leyseri Hi- ;

5. Acta Collalionis Romana;, an. 810, apud Sir- storia poetarum medii cevi, p. 284.
mundum Concil. Galliae lom. II, p. 256, et Lab- C

*
SMARA&DI ASBATIS
VIRI SANCTIMOMA ET DOCTRINA CLARISSIMI ( Ql I VIXTT ANNO DOMINI DCCCCLXX)

IN EVANGELIA ET EPISTOLAS QU^ PER CIRCUITUM ANNI IN TEMPLIS LEGUNTUR CUM

PRIMIS DOCTA ET PIA EXPLICATIO ,

Ex principibus Ecclesioe doctoribus, Origene, Hieronymo, Chrysostomo, Ambrosio, Augn-

stino, Cypriano, Cyrillo, Gregorio, Victore, Fulgenlio Cassiodoro, Eucherio Tychonio , ,
,

Figulo, Jieda, Primasio, etc, mira, sed clara brevitate congesta omnibus Ecclesia? mini-
stris, quibus ad singulos emendo tenuitas obstat, utilissima juxla ac ncccssaria. Jam rc-
cens inventa, revisa et in Ecclesice Christiance profcctum edita.

TYPOGRAPHUS PIO LECTORI SALUTEM.

Quod Plinius in Naturali Historia de gommis scri- D possim, qui quidquid liabent calbolici Patres, Orige-
bit, natura majeslatem in iis in arctara coactam, nes, Hilarius, Hieronymus, Augusliniis, Cvprianus,
nec ulla sui parte mirabiliorem esse, hoc equidem Cyrillus, Gregorius, Victor Fulgeniius, Joanncs ,

de Smaragdo libri istius auctore diccre non injuria Ciirysostonius^ Cassiodorus, Eucherius, Tychonius,

a Recudimus juxta editionem rarissimam Georgii monumentis conslat. Fabricius in Bibliotheca, Da-
Ulricb, Andlani (Andlaw) impressoris, datam Argen- cberius in Spicilegio , auctores Hist. lill. Galliaj
lorati anno 1556, mense Marlio, quam nobis bene- Smaragdum nostruin annis 150 juniorem el ad tem-
volc suppeditavit vir crudilissimus D. Jung, biblio- pora Ludovici Pii revocandum ccnsent ; quos sequi-
Ibecx Argenloralensis pr;eposilus. Notam chronolo- mur. Edit.
gicam quam exhibet titulus falsam essc ex multis
Patrol. CII. 1

II SMARAGDUS ABBAS.
Isklorus , Figulus, Beda, lioc ille instar gemma\
mira, sed clara breviiale in his Colleclionibus com-
plexus esi. Et qnoniam ejusdem ariis est, ut aucto-
res dicendi liahent, rem posse fusissime dicere et
paucis referre, satis declaravit hoc suo labore Sma-
ragdus, quanliim etiam dicendi facultate valeat,
quanquam sit appositus ahbrevialor et derivalor, sic
enim seipsum vocat in prcefatione sua Colleclionum
derivalor, qui ceu ex magnis fluminibus pelagiquc
gurgitibus modicos rivos derivavit ; breviator, qui
quod alii multis scripserunt, ipse in arctum coegit et
epitomen. Non autem me fugit prodigiosam quam-
dam librorum depravationem Latinorum pariter et
Gr.ccorum contigisse ex epitomis. Hinc enim interi-
iinn Livii, Floro, Theopompi Trogo, juris Cxsarei
Jusliniano, theologke magislro senlemiarum ascri-
bunt. Ut inlerim sileam quot oplimorum auctorum
apud Gra'Cos jacluram dcbeamus islis abbreviatori-
bus. Quid enim aliud habemus vel Stephani de Ur-
bibus, vel Hesicbii, praHer utriusque mulilam epi-
tomcn? Alqui cum ea celatc non dabatur cuilibet cli-
ves librorum supellex (nec vero excellens illud Dei
benelk •ium, multiplicandi arte lypographica libros
orbi Christiano innotuerat, quod inenarrabili Dei
heneficentia Germanise annis ab hinc lxxx contigil),
voluerunl plerique boni et Chrisiiani viri, qu;e sunt
aliorum per Spirilum sanctum cum charitate fraterna
curantes, bac compendiaria via et epitomis publicse
uiilitati Lcclesiaruro consulere. Intcr bos itaque emi-
net Smaragdus noster, ut non dubitarim si ipsi sancti
Patres viverent, Origenes, Chrysostomus, Augustinus
et alii, haudquaquam improbaluros, suos sanctissi-
mos labores, hac illius Collectione, vel per partes in
Ecclesiamm ulililalem dispensari. Alexander Magnus
in Sinaragdo scalpi voluil, sed non ab alio quamPyr-
gotcle, sine duhio in ea arle clarissimo, niinirum ab
boc noslro Smaragdo insculpi cl ceu in arclum cogi,
patribus molestum minime fuerit. Quod enim apis
in modum sedukc ex his oplimis auctoribus undique
decerpsit, quod lucem affcrret lectionibus Epistolarum
rl Evan?elioruin, quo niinirum ille majorem Eccle-
siis sedilicalionem adferret, haudquaquam eo fecit,
ut quisquam hac opera sua contentus, divina illa Pa-
trum monimenta,ex quibus sua desumpsit, evolveret
negligenlius, ncdum rejiceret penitus. Verum id ista
sua derivatione qmesivit, et indubie assecutus est,
atquam plurirai, his rivulis deguslatis ad hauriendos
Contes rcddcrciitiir avidiores, et ul proveibium ha-
bet, hos amnes ducea admare si'quercntur. Namejus-
modi sunt qu:e c\ sanctis Palribus noster hic deri-
•vator dcgustanda exhihet, ut non possint non exci-
lare sui sitim ampliorem. Qui autem ad marc istud
tam vastum sanclissimarum lucubrationum ,
quas
<liviPatres Ecclesiis reliquerunt pervenire non va-
lerent, ii vel ex iis rivulis aqua ilfa ccclosti frueren-
lur, quam Dominus seu per canales opera divinorum
Palrum nobis impertiil, ne imperiliores, quibus ipsis
depromcre ex Scripluris meliora non cst datum, de
suis vel aliorum laeunis, ovibus Chrisli offundcrent,
qvrod si non lotum noxiiim esset, conlaminaret la-
nien niinusque et jucundas et salutares redderet
aquas salutis manantes fonte Seripuirarum. Esl qui-
«iein ipse sermo Dei luceina pedious et lumen semi-
lis noslris. Et sermo (>hrjsli veritas et veritatis sim-
plex oralio, alque oplimiis enarrator oiniiium Chri-
Llus unigenitus ille, qui esl in siuu Patiis, qui et
khnrHTCtro, hoc cst, nobis cnarravil placita Patiis
o:nuia,4oan. cap primo. Veiiiiiilanien cum sancliPa-
ires Christi spiritus participes, dc ciijus plenitudinc
ncceperunt, reliquennt nobis suas sanctas cogitatio-
iiesei Scripturarum interprelaliones, easipie non ve-
Jintaliter legi, quam utsini ceu pedisequ33CoIlat33 ad
reginam Scripluram sanctam, qu.e Dei dona aspei-
Jiari,profeclo fuerit ingrali pecloris, sicuti nulla
regina lain eximia, qure pediseqiiaruni recuset ofli
cium. Habebat olim unum ccftnobium forte unuin
J&nun, et omnes legebant. Hic xslus crat, el ardor
,
12
A legendi sacra, el versandi nocturna diurnaque mauu.
Posthac succedente hieme et refrigescente lectione,
accidit ut 1 bros multos habeant, et nemo legit, ct
gravatim admilluntur alii, ut legant, perinde faeien-
tes, ut quod dici solel canis in prsesepi eubans. Mo-
nasteria et collegia seholas fuisse apertius est, quam
ut quis negare possil, non solum Smaragdi aut su-
periori sseculo, verunietiam ipsis apostolorum et
apostolicorum virorum lemporibus, ul cx Plrilone
videre licet in libro, vtpi fih-j BivpriTiM-j iv.fc<L>-j. Ipse
Graeca voce nominat cnu-vtix, hoc est loca honesto-
rum, in quse secedentes, honesta? et cast;c vita? my-
steria celebrabant, legis libros el volumina Prophe-
tarum , hymnos quoque in Deum et c;clera liis
similia evolveliant , in quorum disciplinis atque
exereitiis insliluli ad perfectam bealamque vitam
sludiisjugibus coalescebant. Ab orlu diei usque ad
vesperam , omne eis spatium sludiorum exercitiis
ducebalur, quibus ad divinam philosophiain per sa-
j{
crasliltcrasimbuerentur, Patrum legesin allegoricam
intelligentiam deducentes, etc. Et Joannes evange-
lista (ipiem tamelsi Amelicus Plalonicus barbarum
vocat, tamen ea loquitur quas doctus Plalo nescivit,
et Demoslhencs eloquens ignoravit), qoando occiso
Domitiano et permiltente Nerva de exsilio rediit
Ephesum, tanquam ad scholam ptepriam clicitur
rediisse. Prseficiebantur istis scholis optimi et eru-
ditissimi quique, quales fuere, Panlenus, Origencs,
Clemcns, Demetrius, Dionysius, Heraclas, et alii.
Ex his scholis assumebantur in prcsbyteros ct epi-
scopos, qui eo usque profecissent. Et quid erant
Hieronymi tempore ccenobia nisi schokc in quibus
essent cultores et cultrices Dei, qui omne vit;e lem-
pus, diseendis et edisserendis divinis volunijnibus
aut sanctis psalmis et precibus dabanl. Successu
temporis, ut nihil est iu rebus humanis lirmum, ct
suum cuique rci senium, res collegiorum et coeno-
biorum in dies pejores factse, et laus priscorum tem-
porum prolligala, ut scite Canticum hoc apud veteres
L iisurpatum ( liepublica ct li' ertate populi Romani
pereuntibus) in ca lempora dici posset :
yEtas parentum, pejor avis,
Tulil nos nequiores, mox daturos
Pro^eniem viiiosiorein.
Sed deplorandi ea locus in pnescntiarum non est.
Utinam pleraque coenobia essent hodie quod fuerunt
anle annos sexcentos, si non da^elur ire ullra (quan-
quam ad Cynosurain aposlolicam directa ac refor-
niala, oplinius quisque desideral) ul si non Scriptu-
ram sanctain divinilus i spiratam, qu;c utilis est ad
dociriiiam, elc, et auctores ipsos sincerioris theo-
logi;e interprelcs vcllent legere , sallem collectio-
nibus istis ntcrentur, et spartam hanc suam or-
narent. Et quoniain hoc s;cculo refloiescuiit oinnia,
pietas , eruclilio , disciplinae honesla; , sludia lin-
guarum, multi cx proventibus ccenobiorum eduea-
rentur in hoc, ul aliquando salutares essent et frugi
reipublicae Christianie. Non minori curoe eral Cice-
•»-'
roni liomiui profano, qualis respublica post mortem
snain fulura esset, quain qualis tum eral. Longe ma-
jor sollicitudo incumbil spiritalibus, et quibus in
boc tam liberaliter provisum est, ut se irapendani,
nl inulli habeantur olim aplissimi ad docendum.
Equidem, ut lestimonium superioris diligcnti;e ct
viuc xotvofitojv fcrrem, cum hic Smaragdtis antehac
quod ego vidcrini non cxcusus ad nie perferretur in
esemplari quidem nec intcgro nec probc scripto,
ct tamcn arrideret abbas in divinis lilleris eruditiis,
saxularium litterarum non iguarus, ingenio aculus,
sermone compositus, vitae sanctimonia conspicuus,
sic enim de eo Joannes Spanheiniensis scribit, ccepi
cogitare apud me, si fortassis alicubi interfrugi li-
bios iioslraruin bi!/liolhecarum aliquii Sinaragdi in-
venirem, uncle sordes hujus exemplaris, quod alla-
tuin fucrat, abstergi, hianlia commitli, confusa digeri
el laciiiui! resarciri possent. Ul eniin natura gcm-
in: s allissime recondidit, vilia passim obvia sunt,
13 COLLECTIONES IN EPIST. ET EYANG. — TYPOCRAPIIUS LECTORI. li

Ita et hic Smaragdus paucissimis haelenus notus
fuit, ul nec de noniine constilerit quidquam. Et ecce
quod dicitnr, incidi in duo Smaragdina
«716 u.r; x«voj,-
volumina anliquis oharacteribus affabre in mem-
brana descripta, quihus adjutiis, maxime vero «vro-
et ut sic dicam originalibus calholicorum
7f«-r or?,
Palrum sane non mediocri cura, labore et diligenlia,
hunc prsesentem auctorem, ut restilueretur, et ceu
A le. Certe hic auclor qualis qualis judicelur ea dexteri-
tate islum commentarium ex probatissimis Eccleske
Palribus, Origene, Augustino, Cbrysostomo el aliis
concinnavit, ut qui cuiii sitienle veri animo legerit,
on.nino id experturus sit, quod tribuunt gemmis,
quod non oblectent modo, sed cerlis etiam remediis
juvenl, non solum eruditione piieque leclionis oble-
ctatione, verum eflicacia remedia contra cunclos
,

?emma diu abscondita e tenebris erueretur curavi. animorum morbos, non ipsi percipient tantum, sed
Graeca et Hebraa, qiue aliquoties citat vir erudilus et aliis subministrare valebunt, et ad id instruentur,
(unde conjecturamnobisprajbetlinguarum cognitione ut Eeelesue Christi nunc nunc proh dolor! dissi-
,

minime caruisse) sic erant niulila et depravala, ut
vix cineres et umbras litlerarum videre quis potue-
ril ulut lynceus. Ad haee carmina qiue ex Chrislianis
.
poetis, Sedulio, Prudentio et aliis cilat, quibus ora-
lionem suam interdum ceu stellulis lueere, et sen-
tenliarum gemmulis nitere facit, hsec, dedi operam
ul inoffensius legi possint et planius. Hanc ergo qua-
lemcunqueoperam meamhuic Srnaragdorestiluendo,
exspoliendoque collocatam, optime lector, boni consu-
patse, et cum doctriiue tum viue periculis non paucis
graviler afflicta!, h lelem operam impendant, qua
electi Christi ubique in tide pura Christi, in agnilionc
veritatis, qus: est ad pielalem, in spem vitae aMeriue,
in dies magis ac magis jungamur, proliciamus et
grandescamus, ut per multos gloria Dei, pul lica uli-
htas et publica honestas promoveatur, quod faxit
Christus. Amen.
B

VITA SMARAGDI
AUCTOUE TRITHEMIO ABBATE SPANIIEMENSI.

Smaragdus abbas monasterii sancli Michaelis in lib. unum.In psallerium totum lib. unum. In episto-
Saxonia, ordinis divi Patris Benedicti, vir in divinis las et Evangelia per circuluni anni libros undecim.
Scripturis valde eruditus, et ssecularium litleravurn Sermones ad fratres et alios librum unum. Opus
non ignarus, ingenio acutus, sermone compositus, quoque insigne de virtutibus, quod pramotavit Dia-
vita et conversatione dcvotu>, et regularis disciplitue dema monachorum. Alia quoque inulta lam in divi-
nioderator celeberrimus, in exponendis Seripluris nis quam in ssecularibus Scripturis volumina scri-
sanctis nomcn suum longe lateque innotuit, et
, psisse dicitur, quae ad manus nostras non venerunt.
magnam eruditionis famam oblinuil.' Scripsit enim Claruit temporibus Otthonum primi el secundi claris-
mulla prajclara volumiiia, de quibus exstant sub- simorum imperatorum a .

jeela. In regulam sanclissimi Palris noslri Benedieli

a Anachronismum certe, ut jam superius diximus. Edit.

D. SMARAGDI
IN COLLECTIONES EPISTOLARUM ET EVANGELIORUM DE TEMPORE ET DE
SANCTIS, PR.EFATIO.

Cernens in Ecclesia plurimos divinarum Scriptu- C veluti ferculum variis deliciis plenum, hunc nos dili-
rarum mysticos sagaciter perquirere sensus, earum- genti lectori modicum apponimus librum, ut cum
que ivpicos mavelle decerpcre fructus, hunc ex mul- hoc ambrosium palato mentis proi.averit gustum, in
lis unum, allegoriarum floribus plenum curavi colli- divinarum Scripturarum se exercens latissimo campo,
gere librum, et de magnorum tractatibus prolalisque sagaciter plurimum Domini perquirat eloqnium, et
sermonibus Palrum, id est Hilarii, Hieronymi, Am- velut deifieum vivilicuinque ampleetatur aninue ci-
brosii, Auguslini, Cypriani, Cyrilli, Gregorii, Victo- bum. Cujus confortatu sedulo, et instanti prudentior,
ris, Fulgentii, Joannis Cbrysostomi, Cassiodori, Eu- et in futuro sreculo vival felicior. El hoc animadver-
cherii, Tychonii, Isidori, Figuli, Beda^, Primasii et tendum, quia sicut ternporibus et diebus convenien-
de caute legendis, Pelagii et Origenis, quasi de ma- les, ita verbis vel actionibus, in hoc Comitis libro a
,

gnis fluminibus pelagique gurgitibus in modicos ri- apostolorum vel prophetarum cum Evangeliorum
vulos, pariter derivator, pariterque exstiti breviator. concordanles uliliier posita? sunt lecliones. Quarum
Utsiquis nativa ita vivil pressus ignavia, ut in sa- concordias, opitulante divina gralia, in exposilionis
cris litteris proprio nequeat sudore qiurrcre multa, evangelicai calce, uhi opportnne videro neclere, ne-
h:ec a nobis excerpta, unaque compacla sallim ru- clam. Ul quomo.lo sibi invicem concordi voce leclio-
minare non desinet modica. Quia lcctionis sacrse D nes respondeant, leniporilms, diebus, actionibusque
cognilio, imbecillis baculum, nervosis arma mini- conveniant, diligenler atlendens, sine mora solers
slrat. Hostium subdolas fortiter premit insidias, el lector inveniat.
vicloribus reternas feliciter promillit coronas. Ideo
a
Observa hunc libruni Smaragdi, Comitis librum mili mscripsissc has suas Colleclioncs. Aut fortassis,
dici, sed qua decausa facile pronuutiari non potesl. quia ceu enchiridion esl baec rarrago catholicorum
Sunt qui piitent, cum ordo divi Benedicti muUos il- doctorum, ut instar hadlvulsi comitis, semoer adsil
bistri prosapia oatos habueril, ul l Iriehuni, Conia- a.i inuium. Atqui prcesente urso non est oous
qu.e-
diini, etc, aut Smaragdiiui, comitem fuisse, aut co- rere vestigia. Vide Sigebertumin Chronicis.
 :

SMARAGDI ABBATIS 1G

YEUSUS SMAIUGDI
ABBATIS MONASTERII S. MICHAELIS ARCIIANGELI.

Ouisquis amas typicos legis cognoscere sensus A Sum proprio nisus modtilo componere libros.
Yilalesque cupis doctorum carpere fructus, Ex quibusbunc rnodicumsacro cbarisrnateplcnum,
Islius egregii calamum pcrquire libelli, Inspiranle Deo, volui conjungere librum.

Discute paginulas solers et mente sagaci Qui mihi perspicue difilorans Dindyma legis

Ouid teneat typicum sublalo legmine disee. Qnae lenel in sacris monslrel nudata ftguris,
Pabula fert animrc verbo condita salutis, AbJila qui reserct, nec non qui mystica pandal.
Pollet el in sacris nimium lypicisquc figuris, Profert in medium sacro cum dogmate cuncla
Sensilms elucet, Uelo sermone nilcscit Qiue latuere diu c3eco sub tegmine clausa.
Argenti nitidos dislincto limile campos, Qui rulilus nocuas pellat de mente latebras,
Et nimium gravidos divino munere cunclos Yineula disrumpat, cordis eliminet umbras
Ordine mullidico conspcrso seminc vatum Inradielquc sacro menlis spiramine fibras,

Conlinet in gremio digestos iste libellus. Ut valeat vobis divino semine jaclo
Aurea de quorum proprio sudore recisa Rore poli madidus, doeloium vomere cultus,

Rure, favenle Deo, Palres traxere metalla, Cordis opimus ager, centenos reddere fruclus.

A quibus eximios, niti !o sermone repletos,

IINCIPIUNT COLLECTIONES.
1N YICILIA NATALIS DOMINI. est el Levi , el quem Mauhoeus Lebbeurr:, Marcus
F.riSTOLA EEATI FAILI APOSTOLI AD ROMANOS, CAP. I. Tatllieum scribil. Secundum hanc ergo coasueludi-
< Paulus servus Jesu Christi , vocatus aposlolus, nem videtur nobis et Pauhis duplici usus esse voca-
« segregatus in Evangelium Dei ,
quod ante promi- quidem genti proprUc ministrabat,
bulo, et donec

« serat per prophctas suos , in ~ Saulus esse vocitalus, quod et magis appellationi
Scripturis sanctis,
« de Filio suo, qui factus est ci ex semine David, patria2 vernaculum videbatur. Paulus autem appella-

« secundttm carncm. Qui praedeslinatus est Filius tus est, cum Graeeis ct gentibus Ieges ac praecepta

« Dei, in virlute, seeiinJum spiritumsancliftcaLionis, conscribit. Nam et hoc ipsum quod Scriptura dicit

« ex resurreclione mortuorum Jesu Christi Domini Suulus autem qui et Paulus (Act. xm), evidenter non
« nostri, per quem accepimus gratiam et apostola- ci tanc primum Pauli nomenoslendit imposilum, sed

« tum , ad obediendum fidei in omnibus gentibus, veteiis appcllationis id fuisse designat.

« pro nomine ejus, in quibus estis el vos vocati Jesu Servus JesuChristi. (Ex Origene.) Requiramus cur
« Chrisli Domini noslri. i is qui alibi scribit : -Yon enim aecepistis spiritum

Epislola Grxcum vocabulum est, diciturque ino servilulis iterum in timore, sed accepistis spiritum

T&O Imrziftu», quod esl mittere, quia ad absentes adoptionis fitiorum , in quo clamamus : Abba pater
miitiiur. Ueo enim inventa; sunt epistoUe, ut absen- (Rom. vm), ipse se hic servum profileatur. Sed sive

les cerliores facere possimus, si quid sit quod eos id secundum illam humilitaleni dictum putemus,
scire oporteat, etiam un& ro-i kmaze&soi, quod, ut quam Dominus docuit, dicens: Discite a mc, quia
dixi, significat mittere, dicuntur apostoli. mitis sum et humiiis corde (Mattli. xi), sive quasi

Paulus. Yictor episcopus Capuae ait : « Qui ante iniitator cjus, qui semclipsum exinanivit formam ,
jj
pcrsccutor dicebatur Saulus, audila voce dc coclo, servi accipiens (Pliilip. n), non erravimus. Omni
a persecutionis iutenlione ccssavit, et ab hoc voci- cnim liberlate nobilior est servitus Christi. Quid cst

taius est Paulus, «ro zrn xavlne, quod est a cessa- autcm scrvum esse Chiisti , nisi servura esse verbi

lione.>(Ex Origene.) Prima nobis quxslio de no- Dei, sapicntiae, justiliae, verilatis et omnium virlu-

mine ipsius Pauli videlur exsurgere, cur is qui Sau- lum, qua? est Christus.

his dictus est in Actibus apostolorum, nunc Paulus Vocalus apostolus, segrcfjatus. Nomen hoc, idest,

dicalur. Invenimus in Scripturis divinis quibusdam vocalus, quia ad omnes pertinet, qui in Christo crc-

commulata vocabula, ut ex Abram Abraham, cx Sa- dunt, generale polest viJeri, quia unusquisquc se-
rai Sara, ex Jacob Israel, ex Siinone Pelrus, ali- cundum id quod in eo prcevklct et c: "it Dcus, aut ;

quos vero binis usos esse nomitiibus, ut Salomonem apostolus vocatur, aut propheta, aut magisler (Ephes.

eumdemque I lida, Sedechiam euinacmque Joachim, iv). In Paulo aulem non sola generalis vocalio ad

(kiana eumJemoue Azariam. Nam Malthceus idem apostoialum dcsignatur, sed elcJcclio, secundurn
 ,

17 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 18

Dei prascienliam, subsecuta (liom. xi ) ,

per hoc A q»od prcebet omnibus sanclilatem, s
!

eut et alibi dc

quod segregatus dicilur in Evangelium Dei, sicut et eo scriptum est : Qui fuctus est nvbis sapientia a

alibi ipse de se dicil : Cum autem placitit Deo, qui Deo et sanctificatio (I Cor. i).

me segregavit de utero matris meiv, utrevelaret filium Ex resurrcclione morluorum Jcsu Christi Domini
suutn in me (Gal. i). Et in Actibus apostolorum Spi- nostri. Non omnium resurgentium. sed ad Chrisluni
ritus sanctus dicit : Segregate milii Saulum et Bama- pertinentium. In ipso Christo resurrcctionis forma
bum in opus ad quod elegi eos (Act. xin). Pravidit pratendilur, ul prior omnibus viam resurrectior.is,
ille, quem non latet mens, quod abundantius, quam Dei Filius , filiis aperiret. De quibus ipse dixit :

caeleri omnes, laboraturus esset in Evangelio, quod Quia filii Dei sunt, cum sint filii resurrectionis (Luc.

in fame et sili, et in frigore et nuditate et in cceteris xx).

periculis pradicaturiis esset Evangelium Clirisli, et Per quem accepimus gratiam et apostolutum. Per
ideo de ventre matris segregavit eum. Christum accepisse se dicitgraliam et apostolatum,

In Evangelium Dei. Evangelium , E\>x r/~/0.iov u t pote mediatorem Dei et hominum. Gratia ad la-
bon?. annuntiatio dicitur, nativitalis scilicet Christi, borum patientiam referenda est, ut ipse ait Plus :

passionis et resurrectionis et in ccclum ascensionis. omnibus laboravi, non ego, sed gratia Dei mecum
In aliis locis Evangelium ChrLti Marcus B (/ Cor. xt) aposlolatus ad pradicaiionis auctori-
dicilur. ;

enim ail : Inilium Evangeiri Jesu Verum,

Cliristi. lalem. Sive, gratiam, in baptismo, apostolaium,
quia Chrisius Verbum est, et in principio erat apud quando a Spiritu sancto directus est, accepit.
Deum, ct Deus erat Verbum (Joan. l), unum atque Ad obediendum fidei in omnibus genlibus, pro no-
idem dicilur Evangelium Dei, et Evangelium Chr- mine ejns, in quibus estis et vos, vocali Jesu Chrisii
sli. Ipse enim Dominus dicit : Ego et Pater unum Domini nostri. OstenditEvangelii graliam obedien-
sumus (Joan. x), et Pater loquiiur dicrviis : Omnia lilms prcedicandam : in omnibus gentibus osiend t
niea lua sunl, et tua mea (
Joan. xvn ), et ideo se apnslfilatum accepisse, ut jam non legi, sed fidei
Evangelium Palris, Evangelium Filii cst. obedirenl. Pro nomine ejus, id est, vieera nomin s ;

Quod ante promisit per Prophetas suos, in Scriptu- ejus fungimur, ul ipse ait Sicut misit me Paler, et :

ris sanclis. Quce de Chrislo pradicta sunt per pro- ego milto vos (Joan. xx), et qui vos recipit, tne reci-
pheias, haec etiam dc Evangelio pradicla esse, sen- pit (Mallh. x).
liendum est, ut lllud: Dominus dabit verbum Evange- In quibus estis et vos. Hoc est, et in vobis Roma-
liiantibus, virtute multa (Psal. lxvii), et : Quam nis apostolatum prcedicationis accepi.
speciosi pcdes evangelizantium bona (Isa. lii), et alia LECTIO ISAI.E PROPHET.€, CAP. LXII.
plurima simul et ostendit se non alium pradicare
,
C « Haec dicit Dominus : Propter Sion non tacebo,
Christum, quam cujus Evangelium prophetcc promi < et propter Hierusalem non quiescam, donec egre-
serant esse venturum. Ipsos asserit Dei prophetas i diatur, ut splendor, justus ejus, et salvator ejus,
esse, ut illasScripturassanclas, quce de Chrisio
ante « ut lampas accendalur. Et videbunt gentes juslum
cecinerunt.
< tuum, et cuncti reges inclytum tuum. Et vocabitur
De
filio suo. Multa Filii gralia hic notatur,
cujus « tibinomen novum, quod os Domini nominavit. Et
eiiam in carne nativitas dissimilis caeleris
invenitur, « eris corona glorice in manu Domini et diadema ,

eo quod ex virgine nalus est.

« regni in manu Dei tui. Non vocaberis ultra dereli-
Qui factus est ei ex semine David secundum car- cta, et terra tua
« non vocabitur amplius desolala,
ncm. Faclus per Spiritum. Si enim secundum
car- « sed vocaberis voluntas mea in ea, et terra tua in-
ncm faclus cst, secundum Verbi ulique substantiam habilabitur, quia complacuit Domino in te. i
factus non est. Propter Sion non tacebo propter
, et Hicrusaletn
Qui prwdestinatus est Filius Dei in virtute. Ipsa non quiescam, donec egrediatur, ut splcndor, justus
cst igilur prcedestinatio sanctorum , quse in Sancto ejus. (Ex Hieron.) Hic prophetce introducitur per-
sanclorum maiimc claruit, quam negare quis non sona dicentis Propter Sion non tacebo, sed tam diu
:

potest ,
rcctc inteliigentium cloquia Veritatis. Nam ** clamabo, et precibus jungam preces, donec veniat qui
ct ipsum glorice Dominum, in quantum homo factus promissus est, et egrcdiatur, ut splendor, juslus
est, Dei Filius, prcedestinatum esse dicimus. Cla- ejus, et cunctum orbem suo ilhuninet splendorc.
mat doctor geiitiimi
in capile Epislolarum suarum, Et salvalor ejus, ut lampas acccndatur. Ipse qui
dc Filio Dei Qui factus esteiex semineDavid sccun- dicebat in Evangelio
:
Ego sum lux tnundi (Joan. :

dum camcm. Qui pnvdestinatus est , Filius Dei in viii), quo Joamies dicebat Erat litx vera, quaj
et de :

vfrinte,secundum Spiritum sanctijicationis, ex rcsur- illuminat omncm hominem, etc. (Joan. i).
rcctione morluorum. Sicut crgo pradestinalus
est Et videbunt genics jitstum tiium, et rel. Hoc est,
ille unus, ut caput nostrum esset, ita multi prade- videbunt justiiiam, qua cunctorum creator miserius
sumus, ut membra ejus essemus. Vocat enim
stinaii
est gcntibus.
Deus pradestinatos multos filios suos, ut eos faciat
El vocubitur lilri nomen novum, elc. Id est, nequa-
inembia pradestinati unici Filii sui.
quam vocabitur Hierusalem ct Sion, sed nomen no-
Secundum spiritum sanctificationis. (Ex Origene.) vum accipiet, id est, Christianum.
Sanctiiicalionis vero spirilus «licitur, sccundum hoo, Et eris corona gloria' in mar.it Domini, etc. Erit
 »

SMARAGDI ABBATIS 20
19

Ecclesia quasi corona decoris in manu Doraini, et a quidem memoraloordineposlea eonveneiunl, quando
quasi diadema regni in manu Dei sui, quando eara Joseph adpraeccptum angeli accepit conjugera suam,

coronaverit turba credentium, et diadema imperii, sed non concumbebant, quia sequitur : Et non co-

quando eam martyres gemmarum suarum varielate gnoscebat eam.

distinxerint, et Ecclesia, qu» prius ab idolis fuerat Inventa est aulem in utero habcns. A nullo alio

possessa, et a Deo fuerat deseria, habitabit gaudens quam a Joseph, qui licenlia maritali fuluroe uxoris

et gaudebit Christus cum ipsa, sicut pene omnia noverat. Ideoque tumcntem ejus uterum
cum Chrislo ,

raox curioso deprchendil intuitu. Et alibi inveniraus

sponsus gaudet in sponsa.
EVANGELILM MATTH.EI , CAP. I. scriplura : In utero, inquit, habens, non, in uterum

autem generatio sic erat. Cum esset de- accipiens quia non aliunde acceptum fuisse , sed
< Christi ,

interius, superveniente Spiritu sancto, in utero vir-

« sponsata mater Jesu Maria Joseph antequam con- ,

ginali integritale circumseplo, habilum declarat con-

« venirent, inventa est in utero habens de Spiritu
cum esset justus, et ceptum. Sequilur.
« sancto. Joseph autera vir ejus
voluit occulte dimittcre Joseph autem vir ejus. Consuetudo Scripturarura
« nollet eam traducere ,

Do- est, ut sponsas uxores et sponsos viros earum ap-

. eam. Itac autem eo cogilante, ecce angelus
Da- B pellent.
« miui in soranis apparuil ei dicens Joseph, fili :

luam. Cum esset justus. Juslus enim justitiaj templura

« vid, noli timere accipere Mariam conjugem
nequaquam corrumpcret quod couceptum habuit,
« Quod enim in ea nalum est, de Spiritu sancto est. ,

anleqiiam convenirent merito autem evangelisla

Pariet autem fllium, ct vocabis nomen ejus Jesum.
;
.

Joseph appellat justum, ut idoneum ejus commendet

Ipse enim salvum faciel populum suum a
«
peccatis
fuissc testiinonium. (Vulg.) Justus dicitur Joseph,
« eorum.
ut ex praerogaliva, collata justitiae, doccatur eum
Chrisli avtemgeneratio sic erat. (ExHieron.) Quare
meruisse cognosceregratiam, quae fuerat beatre Ma-
non Jesu Christi, sed solummodo Christi, hoc est,
utrumque nomen, sed alterum posuit hoc, ut riaB collata, ct ideo ncc accusare eam poterat. Ncc
iion :

futuroc rcservavit historia.', derelinquere praesumebal , sed novo miraculi slu-

a majoribus traditur ,

pore suspensus, non temerilate conceptus, sed novie

qua mox angelo dicente subinfertur Et vocabis no- :

reverentia fecundilatis sponsatam dcrelinqucre cogi-

tnen Jesum (Malth. i), et rel. Quod ergo qualiter ,

voealum sit, mox scribendum evangelista proevidit, tabat, unde et ab angelo, ut dubilans , commone-
lur.
anlieipando praeripere non dcbuit. Generatio aulein,
Et nollet cam traducere. Hoc est, infamare. Tra-
aut ipse Christus dicitur in carne generatus, ut
idem sit Chrisli gencratio, ac si diceretur : Genera- ^ duclionis enim verbum sa?pe in malam partem repe-

tio quse est Chrislus, aut, sicut a quibusdam legi- ritur, quod etiam Graecus sermo non absurde signi-
lur, ut sit iste ordo verborum : Sic autem erat Chri- ficat, 7r«f «Scr/fAausrca, id est propalare quod est,
, ,

sti generalio, hoc est, sic ad Christum pertinet haec palam lacere. Omnibus enim iiotum sponsae conce-

gencalogia. Sequitur. ptura ostendere noluit.

Voluit occulle dimittere eam. Dimillere, ut mulli
Cum csset desponsata mater ejusMaria Joseph. (Ex
Hicron.) Qua?rilur quare non de simplici virgine,
volunt, positum est pro eo quod est uxorem non
sed dc desponsata Dominus natus sit ? Primo ut per ducere. Vel certe dimittere eara voluit, hoc est a
generationem Joseph , origo Maike monstraretur, poena adultcrii ,
quasi innocentcm , liberare. Ne
quia consuetudo divinarum Scripturarum est , non quasi adulteram traderet ad pcenam, quam sciebat

per feminas, sed per viros genealogiam texere. Se- ab omni contagionis rcalu securara : occulte aulem,

cundo, ne lapidaretur a Judieis ut adultera. Tertio, ait, ne aut dimissa uxorc sua, coilus realum supcr

ut in ^Egyplo fugiens, haberet maritale solalium. eam inducercl, aut liberata, seipsum quasi adulterii

Quartam causam addi.lit Ignatius, ut partus celare- reuni constitueret.

lur diabolo, dum eum putat non de virgine, sed de Hwc autem eo cogilante, ecce angelus Domini in

uxore gcneratum.
D somnis, etc. Hunc angelum Domini mulli Gabrielem
Antequam convcnircnl. Non ab alio invcnta esl, esse conscntiunl. Bono et justo viro, bona ctjusta

nisi a Joscpb, qui pcne licenlia maritali futune uxo- cogitante, congrue bonus et juslus apparuil nuntins.

ris omnia noverat. Quod autem dicilur : Anlequam Sa;pe elcnim in Scripturis sanclis talia inveniuntur,

convenircnt, non scquitur, ut poslca convenerinl, ut ut de Deo solcrtcr cogitanlibus, opportuna adhibea-

falsiloquus vult Helvidius, sed Scriplura, quid fa- lur consolatio, ut duobus in via ambuhmtibus, dum
ctum non sit, ostendil. Nolandum quod ail : Anle- dc se sermocinarcntur, ostcnsus esl Doininus (Luc.
quam convenircnl , verbo conveiiiondi non ipsum xxiv). Et rursus: Uiidccim aposlolis de eo colloqucn-
concubilum, sed nuptiarum, quae praecedere solent, tiljus, clausis licet januis, adfuil (Joan. xx). (Ex

lempus insinuatum, quando ea, qua; prius despon- Joan. Chrys.) Cur in somnis et non potius aperte?
sala fuerat, esse conjux incipit. (Ex Bcda.) Ergo an- quia scilicet erat vir prorsus fidelis et manifeslioro
tcquam convenirent dicit, id est , anlequam nuplia- revelatione non indigens. Paslorcs quoquc lanto

rum solerania rite cclebrarent. raanifeslius, quanto niagis ab hujusmodi erudilionc

Inventa est in utcro habens tle Spirilu sando. Si- pcr agrcstem cranl vilam rcmoti. Scquilur.
 : ,,
,,

24 COLLECTIONES 1N EPiSTOLAS ET EYANGELIA. 22

Joseph fili David. Dicens : Joscph fili David, blan- A mortuis ad inferos perrexerunt. Anima enim quae
non quasi lgnolum ex- peccaverit ipsa morietur. Umbra autem morlis co-
dientis aflectu alloquitur, ut
genere nolus exi- rum, qui cum pecccnt, necdum de vita egrcssi
terrerel enm, cum et nomine et
sunt, possunt enim sivolunt, pcenileuliam agere.
6leret. Familiaritatis enim indicium est, proprio ali-
,

Parvulus enim natus nobis et filius datus est

quem vocare nomine simulque notandum quod ,
est ,

nobis. Isle igitur puer qui natus est de virgine ap-

Joseph (ilius esse dicatur David, ut Maria de David ,

Sic enim Dominus Mosi dicit pellatur Emmanuel , id est , nobiscum Deus , et ha-
stirpe monstraretur.
de tribu sua conjugio copuletur (.Viim. bet principatum super humerum, vel quia crucem
Ncmo nisi
suam ipse portavit vel quia de ipso scriplum est
xxxvi). (Vulg.) Curnon Jacob potius filius nomina-
, :

tur, sed David refertur esse filius, multis procreato-

Revelavit Dominus Deus brachium sanctum suum
ribus in medio derelictis, nisi ut origo regia decla- omnibus gentibus. Et illud Et brachium Domini cui :

rcvclatum est ( Isa. liii) ? Vocabilur ergo post duo

raretur , de qua ventura praedicebalur CLristi nali-
nomina sex aliis nominibus, admirabilis, consiliu-
,
vilas.
rius Deus forlis Pater futuri sa'culi princeps pa-
Noli timere accipcre Mariam conjugem tuam. Ti- , , , ,

conjugium, cis. Non cnim , ut plerique putant, una' jungenda

mebat namque sponsae illius profiteri

eujus spiritalcm deprehendtrat esse conceplum. B sunl nomina , ut legamus , admirabilis consiliarius ,

et rursum , Deus fortis sed admirabilis legendum

(Ex Beda.) Accipere autem dixit, non ad conjugii ,

consortii inseparabilem est separalim quod Hebraice dicilur nSd, et con-

copulam, sed ad spirilalis ,

Mariam quoque et ipsam angelus pro- siliarius seorsum eorum appellatur qui lingua
societalem. ,

et Deus separatim, qui Hebraice bn dicitur,

prio nuncupat nomine, ut amborum nomina dcsi- ttJTl*,

angelus nominavit fortis Hebraice 1133 appellalur palrero autem fu- :

gnetin ccelis esse descripta, quoe

turi soeculi, quod in nostra vocaiione completur : et
in terra. Sequilur :

principem pacis, qui locutus est ad apostolos : Pa-

Quod enim in ea natum est, de Spirilu sanclo est.
cem meam do vobis, pacem meam relinquo vobis
1 ii ea, inquit, natum, non extrinsecus seminatum.
(Joan. xiv). Non dubitabit qui pacem nostram
Pariet autem filium et vocabisnomcn ejus Jcsv.m. ,

Jpse enim salvum faciet populum suum a peccatis juxta Apostolum, esse legerit Dominum salvatorem.
Multiplicabuur ejus imperium et pacis non erit
eorum. Sequitur etymologia nominis Jesu , cum di-
,

populum suum. Vere suus popu- finis. Ncc dubitare poterit de multiplici salvatoris
cil : Salvum faciet
lus est, qui per ipsum salvus fit a peccatis. imperio et pace ejus ,
quae non habeat finem, qui

LECTIO ISAI.E PROPHET.E , CAP. IX. in Psalmis legerit : Poslula a me et dabo libi gentcs

Populus gentium qui ambulabat in tenebris ,

C hwreditatem tuam et possessionem tua m terminos

< vidit lucein magnam, habilanlibus in regione um- terree (Psal.u). Et rursum : Et multitudo pacis
donec auferatur luna Psal. lxxi ) ,
id est usque
t brae mortis lux orta est eis. Parvulus enim nalus ( ,

« est nobis , et filius datus esl nobis. Et factus est ad consummalionem sseculi.

« principatus ejus super humerum ejus. Et voca- Super solium David et super regnum ejus, ul con-

« bitur nomen ejus admiraljilis, consiliarius, Deus, firmet illud et corroboret , etc. Principatus autem

« fortis, Paler futuri saeculi princeps pacis. Multi- illius et imperium erit super solium et regnuin Da-
,

« plicabitur ejus imperium , et pacis ejus non erit

vid , quod post captivitatem Babylonicam fuerat dis-

« finis. Super solium David et super regnum ejus sipatum , ut confirmet illud et roboret et doceat esse

« sedebit, ut confirmrt illud et corroboret in judi- perpetuum. Ne cassa rcpromissio Dei judicetur ab
cio et juslilia, amodo usque incarnationis tempore usque in seinpilerniim.
« et in sempilernum.
« Zelus domini faciet hoc. »
Zelus Domini excrcituum faciet lioc. Zelus, id est

Populus gentium qui ambulabat in tenebris

amiulatio Domini fecit hoc, quia ipsi eum ad aciuu-
vidit
lalionem provocaverunt in Iiis qui non erant dii, et
lucem magnam. ( Ex Hieron. ) Hic locus ila ex-
planatus, adveniente Christo et praedicatione illius
ille eos provocavit ad icroulandum in gentem qiue

«oruscante, primo terra Zabulon et Nephthalim "°" erat §ens (

^ om - x )•

Scribarum el Pbarisa;orum erroribus est liberata, et EVANGEI.1LM LUC.E, C.AP. II.

gravissimum traditionum Judaicarum jugum excus- « Factum esl autem in diebus illis. Exiit ediclum
sit de ccrvicibus suis, postea per Evangelium Pauli « a Ciesare Augusto, ut describerelur universus
apostoli ,
qui novissiinus apostolorum omniuni fuit, « orbis. Hacc descriplio prima facta est a pi\csidc
ingravata est, id est, multiplicata praedicatio et in i Syriae Cyrino. Et ibant omnes ut profilerentur,
terminos gentium viam universi maris Christi, et « singuli in civitalem suam. Ascendit autcm et Jo-
Evangelium splenduit. Deniquc omnis orbis qui ,
« scph a Galilaea de civitate Nazareib in Jiukcam
ante ambulabat, vcl sedebat in tenebris, et idolola- « in civitatem David, qua: vocatur Bethleem , co
triae ac mortis vinculis tenebatur, clarum lumen « quod esset de domo et familia David, ut prolite-
Evangelii aspexil. « retur cum Maria desponsata sibi uxore pnvgnante.
Habitantibus in rcgione umbra' mortis, tux orta « Factum est autcm cum cssent ibi impleli sunt ,

est eis. lnter morloin ct umbram mortis hoc esse « dies ul parcret. Et peperit filium suuin primoge-
pulo , uuod mors eorum cst ,
qui cum opcribus « niluin, ct pannis cum involvit, ct reclinavit in
 , ,,

SMARAGDI ABBATIS 24
< prsesepio, quia non erat ei locus in diversorio. Et A prospera munJi simul et adversa contemncrc, et
« pastores erant in regione cadcm vigilanles et cu- his acquisitis, mundatos nos ab omni inquinamento
t stodientes vigilias noctis supra gregem suum. El carnis, et spiritus , pretiosius auro Deo munus
« ecce angelus Domini stetit juxta illos et claritas offcrre. Sequitur.

< Dei circumfulsit illos. Et timuerunt limore ma- Ascendit autem et Joseph a Galilaia de civitate

« gno, et dixit illis angelus : Noliie timere. Ecce Nazarelh , in Judicam civitatem David ,
quce vocatur
< enim evangelizo vobis gaudium magnum quod , Betlrfeem, et reliqua. ( Ex BeJa. ) Joseph , auctus
« erit omni populo quia nalus est vobis hodie sal-
, vel augmentum interpretalur. Galikea , transmi-
« vator, qui est Christus Dominus, in civitate Da- gralio, volubilitas, rola, vel confessio ; Nazareth,
< vid. Et hoc vobis signum : Invenietis infantem flos, virgultum, vel munditia ; Judaca confessio,
< pannis involutum et positum in prxsepio. El su- sive glorificans Bethleem domus panis ; David , ; ,

« bito facta est cum angelo multitudo militise coele- fortismanu, vel desiderabilis interprclatur. Nomen
« stis, laudantium Deum et dicentium Gloria in :
quidem inde mutuans, quod gigantem fortiter stra-
« altissimis Deo. Et in terra pax hominibus bonse vent et pulcher aspectu decoraque facie fuerit. II-
,

« voluntalis. > lum scilicet de sua dorao ac familia nascilurum

E.xiit edictum a C&sare Augusto , ut describeretur B pra;figurans qui singulariter mundi principcm de-
,

universus orbis. ( Ex Beda. ) Non solum autem hsec bellaret speciosus forma prat frfiis hominum ( Psal.
,

nova mundi descriptio illius summi regis adventui xliv): et ipse in Bethleem natus est, ut intellectua-
testimonium perhibebat, qui congregatos a mundi , Hura paslor esset ovium, hoc est, simplicium rector
plagis omnibus, electos suos, ajternae beatitudinis animarum.
albo conscriberet verumeliam ejusdem regni du-
, Factum est autem cum esset ibi , impleti sunt dies,

ces, quiela sui moderaminis pace juvabat. Quia ni- ut pareret , et peperit frfium suum primogenitum. Bc-
mirum conipressis a pradiorum turbine gentibus ne, non solum propter indicium regii stenimatis,
universis, praedicaturos orbi Chrisli discipulos, quo sed propter nominis sacramentum, Dominus in Be-
libet propter verbum ire vellent, ab ingruentium thleem nascitur. (Ex Gregor.) Bethleem namque
fervore scdilionum, tremenda id temporis, ut ita domus panis inlerprelatur, ipse namque cst, qui
dixerim , Romani nominis umbra protegebat. Exiit ait Ego sum panis vivus
: ,
qui de ccclo descendi

ergo edictum a Ccesare Augusto , ut censum profi- (Joan.vi). Locus ergo, in quo Dominus nasce-
teretur universus orbis, quia imminebat ediclum retur, domus panis ante vocatus est , quia fuui-
regis Christi, quo salutem consequeretur universus rum erat ut ille per materiam. camis apparcret, qui
orbis, qui vocabulum Augusti perfectissime com- ^ electorum mentes interr.a satietate reficeret. ( Ex
plens , ut pole suos et augescere desiderans et ipse Beda. ) Sed et usque hodie et usque ad consum-
,

augere sufiiciens, censoribus suse professionis non mationem sajculi Dominus in INazareth concipi et
ablatione pecuniaj subjcclos , sed fidei oblatione si- in Betbleem nasci non desinit , cum quilibet audicn-
gnare prajcepit : Eunles, inquiens, in mundum uni- tium , verbi flore suscepto, domum se aeterni panis
versum , prvdicate Evangelium omni crealurce : qui efiicit. Quotidie hoc est, inin utero virginali,
crediderit et baptizatus fuerit salvus erit (Marc. xvi). animo credentium per fidem concipilur, per Ba-
II wc descriptio prima facta est. Significat hanc ptisma gignitur. Quotidie genilrix Dei Ecclesia
descriptionem vel primam essc caruin quce totum suum comitata auctorem, de rota mundana; conver-
orbem concluserint, quia pleraque jam parles ter- salionis, quod Galilaea sonat, in civitatem Juda,
rarum saepe leguntur fuisse descriptce, vel certe confessionis videlicet et laudis , ascendens, ccn-
primo tunc ccepisse, quando Cyrenius, vir unus ex sum suse devotionis sclerno Regi persolvit. Qu;ie

consensu curke Romamc, a Ca^sare, jus dare genti- in cxemplum beatae semper virginis Mariae nupta
bus, Syriam missus est. Quomodo lunc, imperante simul et immaculata concipit nos virgo de spiritu ,

Augusto et Cyrenio prsesidenle, ibant omnes ut cen- parit nos virgo sine gemitu, ct quasi alii quidem
sum profiterentur, singuli in suam civilatem ila et , desponsata , sed ab alio fecundata ,
per singulas sui
nunc imperante per Ecclesia; prassides id est do- , , partes, quae unam Calholicam faciunt, pneposilo
ctores, imo suadente et praemia polliccute Cbrislo, sibi ponlifici visibililer jungitur, sed invisibili Spi-
camus omnes, nullus excipiatur a ccnsu juslilia; ritus sancti virtute cumulalur. Unde el bene Joseph
-eniamus ad eum qui laboranms ot onerati sumus, auclus interpretalur, indicans nimirum hoc voca-
et ipse rcficiet nos. Tollamus jugum ejus super nos, bvilo, quod instantia magistri loquenlis nil valcl, si

et discamus ab eo quia milis est et humilis corde, non augmentum supcrni juvaminis, ut audiatur, ac-
ct invcniemus requiem animabus nostris. Ha c i
est ceperit. Quod autem filium suum primogcnitum Ma-
-iiim nostra civilas et patria , requies videlicet ria peperisse describilur, non juxta Helvidianos ac-
beata et coelestis animarum , ad quam niiiiiruin f i- cipiendum est, alios quoque filios eam procicasse,
vitatem pacis et quietis ire et devote rcgi noslro quasi nequeat primogenilus dici, nisi qui habeat
thesaurum referre, est cresceulibus quotidie virto- fraires, sicut non unigcnitus nisi qui carcl fratri-
lis ac fidei profeclibus supernse lucis, quse sunt bus, solet appellari. Quia ct testimonium Iegis, et
g.uiJia aeterna spcculaii,et pro his acquircndis ,
maiiifesta ratio decbiat , onmos unigenitos , etiaca
 )
, : ,

COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 20

23
A magnum quod omni populo. Ex Beda. Non
primogenilos, non aiHem oranes primogenitos eliam ,
erit ( )

unigenilos posse vocari, hoc esl, non soluin esse omni populo Judacorum quorum plurimi rebelles ,

primogenitum post quem alii sed omnem ante ,

exstitere, sed omni fidelium populo, de cunctis tri-
,

quem nullus e vulva processcril. Est ergo Christtis bubus, gentibus, el linguis, in unam Christi Eccle-

Jesus unigenilus in substantia Deitatis, primogeni- siam congregato , seternum gaudium evangelizatur

tus in susceptione humanitatis; piimogenitus io et magnum.

Quia natus est nobis liodie Salvator, qui est Chri-
gratia , unigenitus in natura.
cum reclinavit in prccsepio stus Dominus, in civitate David. Ubi notandum quod
El pannis involvit et

(Ex Beda. angelus qui in noclis utique vigiliis pastores affatur,

quia non erat ei locus in diversorio.

Quid retribuam Domino pro omnibus qure retribuil non ait Hac nocle, sed Iwdie natus est vobis Sal-
: ,

milri. Qui totuin munilum veslit ornalu ,

pannis vator. Non aliam scilicet ob causam nisi quia gau- ,

vilibus involvitur, ut nos slolam primam recipere ciium magnum evangelizare veniebat. Nam ubi Iri-
stitia significatur, ibi soepe nox aujungiliir, vcl no-
valeamus. Per quem omnia facta sunt, manus pe-
desque cunis astringitur, ut nostroe manus ad opus
minatur, ut illud : Omnes vos scandalum palicmini in

bonum exertie, noslri sint pedes in viam pacis di me in ista nocte ( Matih. xxvi). Neque enim fruslra

rccli. Cujus coelum sedes est, duri prasepis angu-

B angelus tanto lumine cinctus apparuit, ut clarilas

continet , ut nos per coeleslis regni gaudia

Dei pastores circumfulsisse, hoc est , ex onmi parte
stia

Qui panis est angelorum in praisepio recli- illorum radios luminis aspersisse dicalur, quod nun-
dilatet. ,

natur, ut nos quasi sancta animalia carnis suse fru-

quam in tota Testamenti Veteris serie, toties ange-

Qui ad dextram patris sedet in di- lis apparentibus, adjungitur. Sed mystice praemo-
menlo reficiat. ,

versorio Ioco eget, ot nobis in dorao Patris sui nuit, quod aperle poslea monuit Apostolus, dicens:
T

multas mansioncs pnepararet. Quamvis hoc, quod JS ox pr&cessil', dics autem appropinquavit. Abjicia-

non in parentum domo, sed in diversorio et in via mus ergo opera lenebrarum et induamur arma lucis ,

nascitur, per significationem intelligi altius poiest.

sicut in die honeste ambulemus.

Ipse namque ait : Ego sum via,vcrilas et vita (Joan. Et hoc vobis signum : Invenictis infantem pannis

xiv ), qui crgo per divinilatis essentiam veritas et involutum, etc. ( Ex Beda. ) Noiandum solertius

vita permanet, per incarnalionis mysterium via quod signum nati Salvatoris dalur, infanlem non
factus est, qua nos ad patriam, ubi veritate et vita Tyrio exceptum ostro , sed pannis squalenlibus
fiueremur, adducerct. involutum : non in ornatis auro slratoriis, sed in

Et pastores erant in regione eadem vigilantes , et prsesepibus invcniendum , hoc est , non tantura hu-
eustodientes vigilias noctis super gregcm suum. Quod militatis eum et mortalitatis, sed et paupertalis ha-
vigilant ilaque nato Domino pastores supra gregeni bitum suscepisse pro nobis, quia cum dives esset
ovium suarum , significant eos, cura dispensalione pauper factus est pro nobis , ut nos illius inopia di-
raanifesta , vigilaturos in Ecclesia pastores aninia- laremur ( II Cor. vin ). Cum esset Dominus coelo-

rura castarum ,
quibus dicatur : Pascile ,
qui in vo- rum, pauper factus est in lerris, ut terrigenas do-
bis est, gregem Dei (
I Petr. v ). ceret paupertate spiritus regnum acquirerc posse
Et ecce angelus Domini stetit juxta illos, el cla- coelorum.
ritas Dei circumfulsit illos.
(
Ex Greg. ) Bene aulem Et subito facta est cutn ange'o multitudo mililitc
vigilantibus pastoribus, angelus apparet, eosque Dei ccclestis laudanlium Deum et dicentium : Gloria in ex-
clarilos circumfulget ,
quia illi proe caeteris videre celsis Deo et in terra pax hominibus boine voluntalis.

sublimia merenlur, qui fidelibus gregibus praeesse Uiio evangelizante nuntio, nalum in came Deum ,

sollicite sciunt. Dunique ipsi pie super gregem vi- mox multitudo mililiae coelestis advolans consono in
gilant , divina super eos gratia largius coruscat. laude creatoris ore prorumpit, ut et sui, sicut sem-
( Ambr. ) Videte Ecclesi» surgentis exordium , Chri- per, obsequii devolionem Cbristo impendat , et nos
stus nascitur, et pastores vigilare cceperunt, et bene y. suo pariler instruat excmplo, quolies vcl aliquis
pastores vigilant quos bonus pastor informat. Grex fratrum sacra; eruditionis verbis insonuerit , vel ipsi
igilur, populus. Nox , s;eculu;n. Pastores sunt sa- lecta sive audita , qua; pielatis sunl , ad menlem
ccrdoles, aul fort.isse ille sit pastor, cui dicitur : reduxeiimus, Deo statim laudes, ore, corde et
Esto vigilans ct confirma cx'leros, quia non solum opere reddendas. Et bene cborus ajveniens augc-
cp'scopos, sed etiam angelos destinavit. Angelus lorum, niilitke ca^lestis vocabulum accipit, qui et
Maiiarn, angelus Joseph , angelus pastores inslruit, duci illo potcnli in prcelio, qui ad debellandas aereas
et concipiendum , et conccptum, et natum , coeli potestates apnaruit, buinililer obsecundat, et ipse
cives Deum testantur, ut et morlales sufiicienter potestates easdem contrarias, nc mortales tantum
imbuant , et suum auctori servitium incessauter tentare valeant, quanlum volunt, forliter armis cce-
impendant. Nam et in sequentibus lentato, p^ssu- leslibus pcrturbat. Quia verus Deus est el homo
ro, surgenli, atque ad CXfilos asccndenti , scinper nascitur, jurc bominilius pax et Domino gloria cani-
adesse perhibenlur. lur. Glorilicant angeli Deum pro nostra redemplione
Et timuerunt tlmore magno, ct dixit illis angelus incamalum ,
quia duin nos conspiciunt recipi , suiim
Nolite timere, ecce enim evangelizo vobis gaudium gaudenl numcrum rcpleri : optant pacem homini-
 , :

27 SMARAGDI ABBATIS ±S
bus, quia quos iofirmos prius abjectosque dispexe- A sio. Cuiu ergo ilicil : Quem conslituit haredcm uni-
rant , nascente in carne Domino, jam socios vene- versorum, subinlelligilur, lolius mundi.
rantur. Qui , cum pacem hominibus poscunt, expo- Per quem fecit, inquit, et swcula. Ubi sunt qui di-
nunt et quibus, videlicet bonaj voluntalis, hoc est, cunt : Erat, quando non erat ? Sicut enim neminem
eis qui suscipiunt natum Chrislum, non aulem He- judicat Pater, sed dicilur judicare per Filium, quo-
rodi, pontificibus ct Pharisans, caeterisque Anti- niam judicem genuit, sic etiam dicitur operari per
chrislis, qui ejus nativilale audila, turbati suni Filium, quia eum conslat opificem genuisse (Joan. v).
eumque quantum valuere, gladiis inseculi
, Non : Qui estsplendor glorice et character substanliaj ejus.

cst enim pax impiis

dicit Dominus ( Isa. xlvui ),
, Non enim ex inlellectu proprio hscc loquebalur Apo-
Pax aulem multa diligcnlibus nomen tuum Domine, , stolus , nec humano hanc dispensationem reperiebat
ct non cst illis scandalum ( Psal. cxvm ). ingenio, sed Spiritus sancti hsec illi suggerebat ad -

ETISTOLA PALLI AD UEBR.tOS, CAP. I. ministratio. Hoc cum debemus accipere,

religiositate
« Multifariam mullisque modis olim Deus loquens quia ex ipso impassibiliter natus, neque dimiuutus,
« Patribus in prophelis. Novissime diebus istis locu- neque in aliquo minoratus, sed Deus verus, de Deo
« lus esl nobis in Filio, quem constiluit ha:redem vero, omnipolens de omnipotente, lumen dc lumine,
universorum, pcr qucm fecit et ssecula. Qui cum ^ cx quo omnia, per quem omnia, in quo omnia.
« sitsplendor glorue et figura substanliai ejus, por- Portans omnia verbo virtutis suoc. Solent Ariani
« tansque omnia verbo virtutis suae , purgalionem proponere : Quia cum dixissct Deus : Fiat lux (Gen.
« peccaiorum facicns. Sedet ad dexteram majeslalis 1), Paler prseceperit, Filius obedierit. Sed ecceoslcn-

« in excelsis. Tanto melior angelis effectus, quanto dimus quia suo verbo cuncta perfecit Fercns om- :

« differentius prie illis nomen luereditavil. Cui enim nia, inquil, hoc est, gubernans siquidem cadentia ,

« dixil aliquando angelorum: Filius meus es lu, ego et ad nihilum tendenlia conlinet. Non enim minus
« hodie genui le;et rursum : Ego ero illi in patrcm, est, conlinere mundum quam fecisse. Sed si oportet -

« el ipse crit mihi in filium? Et cum iterum intro- aliquid audacius dicere, adhuc amplius est. Nam in
« ducit primogenitum in orbem lerrce, dicit : Et faciendo quidem ex nullis exislenlibus rerum esseir
« adorent eum omnes angeli ejus. Ad angclos qui- tire produclae sunt ; in contiuendo vero ,
qua? facla
« dem dicit : Qui facit angelos suos spiritus , el mi- sunt, ne ad nihilum redeant, continenlur. Hic ergo
i nistros suos flaramam ignis. Ad Filium autem : dum regunlur , et ad invicem sibi repugnanlia
« Thronus luus Deus in saeculum saeculi, virga aequi- coaptanlur, magnum et valde mirabile plurimaeque
« tatis, virga regni tui. Dilexisli justitiam etodisli ini- virtulis indicium declaralur.
« quitatem, propterea unxit te Deus, Deus luus, oleo Purgativncm peccatorum facicns. Postquam cnim
« cxsultationis prae participibus tuis. Et tu in princi- dixit superius illa magna valdeque miranda, clicit

< pio Domine lcrram fundasti, el opera manuum nunc et de cura ejus et purgalione peccaionun,
« luarum sunt coeli. Ipsi peribunt, tu aulem per- quam erga nos egit, sic ct Petrus de illo ait : Qui
« manebis. Et omncs ut veslimenlum veterascent, peccata nostra perlulit in corpore suo super lignum,
« et velut amictum mutabis eos, ct mutabuntur. Tu ut peccatis liberati, cum juslilia vivamus (/ Pelr.
« autem idem ipse es, el anni tui non deficient. » n). Et Joannes ait : Qui dilexit nos, el lavil nos a
Multilarie et muilis inodis olim Deus loquens palri- peccatis noslris, in sanguinesuo, et fecit nos regnom,
bus in prophetis. (Ex Joan. Chrys.) Dicendo cnim : sacerdotes Deo et Palri suo.
Multifarie el mullis tnodis oiim Deus loculus cslpa- Scdct ad dexleram inajcstalis in cxcelsis. ln excelsis
tribus noslris in prophetis , significat quod alibi di- ergo dicens, non eum in loco concludit, sed ostendit
ctum Ego cnim visiones muUiplicavi, el in ma-
esl :
omnibus alliorem ,
quoniam osqoe ad ipsum solium
nibusprophelaium assimilatus sum (Osee xu). Quod palerna; clarilatis. Sicut ergo Patcr in excelsis csl,
aulem sequilur In novissimis diebus locutus cst
: sic ct Filius. Consessus enim nihil demonslrat aliud,
nobis in Filio suo, veluti si diccrel : Quid magnum, i) »isi honoris aequalilatem
si prophetas misit palribus noslris ? nobis euim Tunto enim melior angclis effeclus, quanlo differen-
ipsum proprium Filium nnigenitura mistt. tius pnv illis nomen hancditavit. In hoc quod oix.it,

Quem constituit hwredem universorum. Cum dicit: factus, pro susceplus, inlellige, tanquani si diccret,
Quem constiluit lueredem huinanitaiein signilicat, inelius est susceptus ab angelis.
cui dictum est : Pete a me et dabo tibi genles lia-re- Cui enim angelorum dixit aliquaudo : Filius meus
ditatem tuam (Psal. n). Ergo non jam portio Doinini cs tu ? (Ex Cassiod.) Intendamus ergo quod posuit
tanium Jacob, el sors ejus Israel, sed omnes natio- Dixit ad me, Filius vieus es tu, quod cliam ei diclu-
nes etgentes tolo orbe divisas, in hseredilatem dis- rus erat posl baplisinum : Hic est fitius meus dilc-
tiiKtim sanguis ampleclitur Chrisli. (Ex Cassiod.) clus, in quo mihi bene complucui. El ut Chrislum
Ha3reditas ab hero dicta est, domino, quod
id esl, unam personani, id cst , Yerbuin carncm faclum
inea potestate libera dominetur. (Ex Joan. Chrgs.) esse sentires, adjecit : Ego hodie genui te. Dicendo
rixredis hic ulilur nominc, ut duo quaedam per hoc cnim, hodie, coaiternitatem suoc niajeslatis ostendit,
astruat et ostendal hoc quod ))ioprius sit Fi-
, cst, hodie enim, apud Deum nullo inilio incipit, nullo
lius, el quod dominatiouia i!li nulla contingat amis- fiiic concluditur. ISon est cnim ibt, fuit, ueque, erit,
29 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 3«)

sed scmper permanet , et seinper est, et quidquid A nulla pravitate curvatur , virga ista juslos rcgil, ini-

dixeris illi, hodic est. Quod ail : Gcnui te, nativila- pios perculil, conlinet veracitcr supplicanles , sed
tem illam signiflcat, de qua Isaias dicit : Generalio- haee virga non de cespile arhoris egrcdilur, sed ah
nem ejus quis enarrabit (Isa. liii) ! ipsius divinilatis justitia procedit , fortiludo invicta,
Et rursum : Ego ero illi in patrem et ipse erit milii aeqoltas reclissima, inflexibilis disciplina.
in filium. In his duohus versihus, ahsolute dcbcllalur Dilcxisti justiiiam et odisti iniquitatem. Ipsa est
iniquitas Judsiorum ;
quid enim evidentius ,
quid virga recla , amare acquilalem et odisse nequiliam.
planius ,
quam ut esse credatur filius, qui invocat Ncmo enim perfccle diligit justitiam , nisi qui et
patrcm : el rursum credatur esse pater, qui appel- actus pessimos exsecratur, quoniam diversis quali-
lat lilium. talibus, eodcm tempore non cst in uno loco. Nec po-
El cum iterum iniroducit primogenitum in orbem test ipso momenlo ibi nigrum videri, ubi candor in-
tcrra',d.cit. (Ex Joan. Chrys.) Introitum crgo assum- sederit quia et praesentia lucis , noclis absenlia
,

ptionem carnis appcllat, fons enim eramus a Deo, est.

sicul qui sunt exlra regales aulas in vinculis colli- Propterea unxit te Deus, Deus tuus, oleo exsultatio-
gati. Sic etiam Christus cffecit, egrcssus quippe ad nis pra 1 participibus tuis. (Ex Hieron.) Alii rcgcs, qui
nos, hoc est, carncm sumens nobiscum, B m pra tulerunt
et collocatus t
yp um \\\\ , et regnando consorlcs di-
praecepta Rcgis innotuil, et sic nos a peccalis cmun- cli sunt, oleo corruplibili sunt inuncli. Hic vcro Ei-
dans, et ad Deum convertcns, in aulam regale.n, vel- lius Dei a Deo Patrc, oleo exsullalionis , hoc est,

ut mediator opiimus , inlroduxit. Propterea ergo resurrectionis, ascensionis dominalionisque est dcli-
exitum vocat suae incarnationis adventum. Tunc hutus ,
quia Christus natura unclus, nos per gra-
cnim totum orbem possedit , cum ab univcrsis est tiam.
agnitus, quomodo si quis in quamdam domum in- Et tu in principio,Domine, terram fundasti et opcra
troducat aliquem, et confeslim omnes illius domus munuum tuarum sunt cceli, ipsi peribunt , tu autem
pri.icipes jubeat , ut illum proni simul onmes ado- pennanebis. (Ex Cassiod.) Cum dicit Initio terram :

renl. Ila et Christum secundum carnem jussit a cun- lu fundasti, Domine, ostendit quod a sanis menlibus
clis angelis adorari, diccns : Et adorent eum omncs lion potest abnegari, quia creator ante creatiuas
angcli Dei. suas, sine aliquo initio cognoscilur exslitisse. Et in-
Et ad angelos quidem dicit : Qui facil angclos suos tende, quia hic opiniones philosophorum mirabili
spirilus. (Ex Cassiod.) Qui facit angelos suos spiritus. brevitale dcstruxit, quarum prima est : Mundum a

Spiritus generale nomen est, incorporalis polentis nullo esse crealum. Secuada : Sine fine mansurum.
que substantia?, visibiliter, sive invisibiliter, operans ^ Sed cum dicitur : Initio terram tu fundasti, Domine,
quod ei divinilus inspiratur. Angelorum enim nomen el opera manutn tuarum sunt cccli, prima illa persua-
non significat naturam, sed obedientiam, ayyeXog sio nefanda convincitur. Cum vero pronunlialur :

cnim Graeca lingua dicilur, qui Latine nuntius in- Ipsi peribunt, finem eos habere declaravit, ul nullus
terprelatur. Nani quando miltunlur, angeli fiunt, in stellis, gentili errore, confideret, cum eas immu-
cum tamen nalura spiritus esse noscantur. Addidit, landas esse senliret. Quod autein ait : Tu autem per-
suos , ut illos oslenderet, qui recta mcnte Domini vo- manes, sicut aelernitatem Domini oslendit, dum crea-
luntatibus obsecundant. rct omnia, sic, post coelos mulalos, ipsum dicit iii

Et ministros suos flammam icjnis. (Ex Hieronym.) majcstatis sua3 gloria permanere.
lgnem urenlem dicit, utin aliis lumen veritatis infun- Et omnia , ut vcstimcntum veterascent. Dicendo
danl, in aliis peccata consumant. Ignis isle sanctos
enim, omnia, ut arbilror, non angelos, non spirilales
purgat, peccatores consumit. Ignem islum, qui san- creaturas designat qua3 in sua dignitate mansurae,

ctus est, non timeat qui peccalor est, timeat. Ego quae commutatione probantur obnoxia.
;
sunt, sed illa,
puto istos esse ignes angelos cjus. Isli ergo angeli, Quod autem dicit : Sicut vestimcntum vctcrascent,
quos consumunl ? quiscunque est hgnum, fenum, ad carn fra gilitatem videlur aplandum ipsum
D j s ,

stipula, qui autem aurum et argentum csl, et lapi- enim veterascit, quod more vestis morlc consumi-
des pretiosi, mittelur quidem in ignem, scd mun- tur. .
dior invenictur. mutabuntur.
Et velut amictum immutabis eos, et
Ad filium autcm : Tlironus tnus Deus in saruium Amictum, idest opertorium, ccelos forsitan debemus
sceculi. (Ex Joan. Chrys.) Ecce magna diflerentia, advertere, qui ad viccni velaminis terras operiunt,
quia illi quidem creati sunt, hic aulem increatus. ut alia
qui similiter, commutabunlur. Et ut facta ,

lntueris quomodo dividit, el cum quanta clarilate Domini ostenderet, jam sub oeternilate mansura di-
crcaturas a creatore discernit, minislros vocans, ct cit Mutabis ea
: et mutabuntur quia nunquam
, ,

Dominum : scrvos ellueredem. Ad proprium Filium erunt ad hoc corruplibile reditura. Nam si corru-
dicit: Sedes tua Deus in saeculum saeculi. Ecce ha- ptioni ulterius subjacereut, non dicerentur esse mu-
hes regni signaculum : Et virga aequitatis, inquit, tata. Sicut Daniel propheta testatur, dicens Quo- :

virga regni tui. Ecce hahcs et aliud sigiiaculuin. niam sapientia cl virtus ct inlelleclus ipsius sunt, ct

(Ex Cassiod.) Virga vero isia regulam divinae signi- ipse niiit.it teoipora et saecula (Dan. u), subjecit.
ficat aequitatis ,
quae veraciler rccta dicilur, quia Tu autcm idcm ipsc cs, ct anni ttii nvu deficient.
31
SMARAGDI ABBATIS 32

quoniam A lom et invisibilem per ipsum Detim Pater fecerit,

Ulem posiltim est conlra illa qme dicta sunt, ,

illa sint commutabilia, Dominus semper lmmu-

docet, dicens Omnia per ipsum facta smit, cl sine
dnm :

tabilis perseverat : ipse omnipotentiam ejtis designat, ipso factam est nihil. Fucrunt hscreliei ,
qui dice-

quia revera ipse est, cum se digna semper operaiur, rent : Si crgo natus esl, Christus eral quando non

esse naturam ejus subsequenter declarat, quia ipse erat ; hos in primo sermone redarguit evangelista,
solus per se novit esse, qui, ut sit, alio non cget ad- cum dicil : In principio crat Verbum. Fuerunt alii

jutore sic islis tribus versibus, et mulatio creatu-

:
qui Christum homincm tanttim , non ct Deum cre-

rarum, et seternitas Domini mirabili brevitate de- derent , quos consequenter opprimit , cum ait : Et

scripta sunt.
Deus erat Verbum.
(
EVANGELHJM JOAN.NIS, CAP. I. Omnia per ipsum facta sunt. (Ex Aug.) Universa
< Ycrbum, et Verbum erat apud
In principio eral enim creatura per ipsum facta est, major, minor,

« Deum, et Deus erat Verbum. Hoc erat in principio superna, infenia, spiritalis, corporalis, nulla enim
i apud Deum. Omnia per ipsum facta sunt, et sine forma , nulla conipages , nulla concordia partium,

< ipso factum esl nihil, quod factum est. In ipso vita nulla qualiscunque substantia , quse polest habere

« erat, et vita erat lux bominum. Et lux in tenebris pondus, numerum, mcnsuram, csse polcst, nisi pcr

lucct, et tenebrce eam non comprehenderunt. B illud Verbum, et ab illo Verbo creatore, cui diclum
« Fuit homo missus a Deo, cui nomen eral Joannes. est : Omnia in mensura, in numero et pondere dispo-
suisli.
« Ilic vcnit in testimonium, ut testimonium perhibe-
omnes crederent per illum. Non Et sine ipso faclum est niliil. Peccalum non pcr
« ret de lumine, ut
ipsum faclum est, et idolum non est per Vcrbum fa-
« erat ille lux, sed ut testimonium perhiberet de lu-
ctum.
« inine. Erat lux vera, quce illuminat omnem homi-
hunc mundum. In mundo erat, (Ex Hieron.) Per hanc enim senlcnliam cxclu-
« nem vcnicntem in
mundus eum duntur idola. Propler quod ait Apostolus : Scimus
« ct mtindus per ipsum factus est , et

cognovit. In propria venit, et sui eum non re- quia nihil est idolum (I Cor. vm).
« non
« ceperunt. Quotqnot autem receperunt eum dedit ,
(Vulg.) Omnia creala vel facta pcr .Verbum
potestalem filios Dei fieri his qui credunt in bona sunt, et modo suo subsislunt. Omnia igitur
« eis ,

« noininc ejus, qui non cx sanguinibus, nequc ex vo- creata modo suo subsislunt onme quod subsislit, ,

« luiitatc carnis, neque ex voltinlate viri , sed ex naturam habet, nihilnon habet naturam, nihil igi-
Deo nati sunt. Et Verbum caro factum est, et ha- lur non subsistit, maltim sine Verbo faclum cst, sinc
« bitavitin nobis. Et vidimus gloriamejus, gloriam „ Verbo factum est nihil, malum igitur nihil est. Nihil

« quasi Unigeniti a Palre, plenum gratia et veri- vero non subsistit, malum igilur nou subsistit ; nul-

« late. i lum malum subsistit, omnis creatura subsistit. Nul-

In principio erat Verbum , et Verbum erat apud lum igitur malum crealura est, quare nihil neque
Deum, et Deus (Ex August.) In
erat Verbum, etc. bonum aliquod est neque ullo modo subsislil, ne-,

principio cral verbum. In quo principio? Et verbum que ulla creaiura est, cl omne quod modo aliquo cst,
erat apud Deum. Et Deus eral Verbum. Assidtie enim et bonum est, et non nisi pcr Verbum est.

diccmla noinina verborum ,

quasi viluerunt verba. Quod factum est : In ipso vita est. (Ex Aug.) Sic

Ecce verbum dico, cum dico Dcus, quain breve est distingucndum est, quod faclum esl, hic subdistin"

quoddixi, qualiior lilteras et syllabas duas. Nun- gue, et deinde infer : In ipso vita cst. Facla csl tcrra,

quidnam hoc tolum est, Dcus, quatuor litterce et sed in ipsa non est vila. Esl autem in ipsa sapientia,
syllabse ducc? an qiianlum hoc vilc est, tanlum ca- specialitcr ralio qiucdam, qua tcrra facla cst, luec

rum est quod in eis intclligitur quid factum est. vita cst, lcrram vidcs, cst in arte tcrra. Cueliun vi-
,

In corde tuo, cum dicerem, Deus, magna et sumnia des, est in arte ccelum, solem et lunani vidcs, stint

quaedam substantia cogitata cst, viva, perpclna, om- ista in arte, sed foris corpora sunt, in arle vila

nipotcns . infinila, ubique prscsens , ubique lota, y sunt.

nusqiiam cxcbisa, quando isla cogitas, hoc est, ver- Et vita erat lux liominum. Ergo illa vita, per quam
bum de Dco in corde luo. (Ex licda.) Alii evange- facta sunt omnia, ipsa vita, lux est, et non quoruin.
list;e Cbristuni ex lempore itatum dcscribunt, Joan- cunque animalium , seJ ltix hominum, quia ex ipsa
nes euniilcm in principio fuisse testatur, diccns : homincs illuminantur ,
pccora non illuniinantur,
In principio erat Vcrbum. Alii intcr homines euiw honio enim factus cst ad imagincin Dci , et habct

subilo apparuisse commemorant , ille ipsum apud rationalem mcnlem, pcr quam possit pcrcipere sa-

Deum scmper fuissc dcclarat, dicens : Et Vcrbum picnliam.

erat apud Dcum. Alii eum verum homincm , ille Et lux in tenebris lucet, et tencbrcc eam non com-
ipsuin veriim confirmat essc Deum, dicens : Et Deus prehenderunt. Homines infideles , injusti, iniqui, ra-

cral Verbum. Alii boniinem eum apud homincs tcm- paccs, avari, amatores socculi, hi sunl lenebne, quae
poraliler convcrsatum, ille Deum, apud Dcum in Dominum non comprehendunt, id est, non intelli-

'rincipio mancntem ostenJit, dicens IIoc crat ln : gunt. Purga dc oculo tuo quidquid mali est, cl vi-

p-incipio apud Dcum. Alii magnalia quoe in homine debis sapicnliam, qn;e Deus cst : Bcati mundo cordc,

gessil perhibent ille quod omncin crealuiain visibi- quoniatn ipsi Dcum ridebunt (Matth. v).
 : ;
:

33 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 54

Fvil Iwmo missus a Deo , cui twmcn crat Joannes. A fc'l sui eum non receperunt. Homines sciliccl, quos
Qnia ergo Dominus Jesus Chrislus sic crat liomo, ut ipse creavit, Judaei quos peculiarem sihi elegerat in

laleret in illo Deus, missus ante illum magnus homo, plebem, quihus sua? cognilionis revelaverat arca-
per eujus lestimonium invenirctur plusquam homo. num, quos mirilicis patrum glorificaverat aclis, qui-
Et quis est hic ? fuil homo : et quomodo possit iste bus siktc legis doclrinam contulerat. Ex qnibus se
verbum de Deo dicerc ? Missus a Dco : quid vocaha- incarnandum promiserat, ct in quihus se incarna-

tur ? cui nomen erat Joannes : quarc vcnit ? audi. tum, ut promiserat, ostendit, ipsi eum recipere
Ilic venit in testimonium, ut tcstimonium perliibe- magna ex parle recusarunl ; multi cnim eum ex
rci dc tuminc, ut omnes credercnt pcr illum. Non crat ulroque populo respuerunt, multi recepcrunt, de
illc hi.r, etc. Qualis iste, qui testimoniuni perhiheret quibus Evaugelista consequenler insinuat, dicens :
delumine? Magnum aliquid iste Joannes ingens , Quotquot autcm reccpcrunt eum, dedit eis potesta-
incritum, magna gratia, et magna celsiliulo. Qnare tcm filios Dei fteri, etc. (Ex August.) Magna hene-
igilur vcnit? Vt testimomum perliibcret dc lumiue.Ht volentia, magna misericordia, unicus nalus est, et

qnid hoc? Ul omnes crederent per illuni. Et de quo noluil manere unus, sed Dcus unicum eumdem ip-

lumine testimonium perhiheret. Erat lux veru, quare sum quem genuerat, ct per quem cuncta creaveral,
additum cst, vera? Quia el homo iiluminatus dicitur B misit in liunc mundum, ut non esset unus, sed fra-

lux, sicut Dominus Jesus discipulis ait : Vos estis tres haberet adoptatos. Non enim nos nati sumus

lu.r minidi, et Apostolus inquit : Fuistis aliquando de Deo quomodo ille unigenitus, sed adoptati per
tencbrw, nunc autem lux in Domino. Nameloculi no- graliam ipsius. Ergo potestas, ut filii Dei fianl, qiri

slri dicunlur lumina, sed nisi aut per noclemlucerna credunt in eum, cum hoc ipsum datur eis,ulcreJaiit
accendatur, aut per diem sol exeat, liimina illa sine in eum. Dominus noster, matrem tantummodo hahet
causa patent, sic et Joannes erat lux, sed non vera, super terram, et nos patrem tantummodo habemus
quia illuminatione factus est lux. in ceelo. Cum enim aecepisset mortalem hominem
Erat lux vera quai illuniinat omncm liominem ve- Adam, dedit hominibus immortalem suum Palrem
,

nicntem in hunc mundum. (Ex Beda.) Omnem videli- Deum.

cct, qui illuminatur sive naturali ingenio, seu sa- (Ex Vulg.) Ex munere divino ,
prius potestatc

picnlia divina. Sicut enim nemo a semetipso esse, adoplionis acccpla, postea consecuti sunl, ul esse

ila etiam nemo a semetipso sapiens esse potest, sed fdii Dei mererentur.

illo illustrante, de quo scriptum esl : Omnis sapien- Qui non cx sanguinibus, ncqtte exvoluntatcviri, nc-

tia u Domino Deo est , cujus utramque naturam, et que ex voluntate carnis, sed ex Deo nali sunt. (Ex
U August.) Quod dicit Ex sanguinibus non est La
divinam videlicet, qua semper ubique totus manet, : ,

et humanam, ex qua in tempore nalus, loeo inclu- tinum, sed Groece positum est pluraliter arpcT&jv

sus, apparuit ; consequenter Evangelista describit, apud Latinos cnim scmper sanguis dicitur singula-

riter, sed maluit ille qui interpretabatur quasi

dicens ,

In mundo erat. (Ex August.) Non pules quia sic minus Latine loqui, secundum grammalicos, et la-

erat, quomodo in mundo est terra, ccelum, luna, men explicare veritalem sccundum auditores infir-

stelhfi, arbores, pecora, et homines; non sic Deus mos. Si enim diceret, cx sanguine, singulariter, non

in nmndo erat, sed sicut artifex regens quod fecit. explicaret quod volebat. Ex sanguinibus enim maris
Deus autem infusus mundo ubique positus, prae- etfemime nascuntur homincs. Quid aulem subdil
sentia majestatis facit et gubemat quod fecit.
Neque ex volunlate camis ? Carnem pro femina po-
mundus eum suit, quia de cosla cum facta esset, dixit Adam •

Et mundus per ipsum factus cst, cl

Hoc tiunc os ex ossibus meis, et caro dc carne mea.
non cognovit. Quid est, Mundus per ipsum factus est?
ccelum, terra, mare, et omnia qua3 in eis sunl, mun- Et Apostolus : A <?mo carnem suam
r
odio liabet, id est,

dus dicitur. Nunquid cceli non cognoverunt, qui uxorem. Carnalis quippe nostra generatio ex san-
S ui » ibus kl est ex
nalura maris et femince ducil
s.clhun miserunt (Matth. ,.)? Aut angeli non cogno- _ ' '

vcrunt, qui accesserunt et ministrabant ei (Matllu

D originem. Ac vcro sp.rituahs Sp.ntus sancti gral.a

iv)? Aut sidcra non cognoverunt Salvatorem siuim ?

ministralur, quam a carnali distinguens Dominus,
omnia undique tcslinioniiim perhihiicrunt. Qui ergo ait :Nisi quis n-natus fuerit ex aqua ct spiritu, non

non cognoverunl ? amalores mundi qui, amando potcst inlroire in regnum Dei. Quod nalum est ex
,

mundiun, dieli sunt nnmdus, hoc enim merucrunt carne, caro est, et quod nalum est ex spiritu., spiri-

appellari, quod ille, ubi hahitant. Nam ipii non dili- tus est.

gunt niundum, carne versantur in mundo, sed cordc Et vcrbum caro factum cst et kabilavil in nobis.
iiiliahilant ca'lum. (ExHieron.)Verbum caro factum est, ut nos de canie
In propria venit. (Ex Bcda.) In propria, quia in transiremus in Ycrbmn, ncc Yerbum desiit esse,

mundo, quem per divinitalem fecil, per hunuuiita- quod fuerat. Nec honio perdidit esse, quod nalus
tem nalus apparuit. In mundo crgo crat, per divi- est, gloria esl aucta, non natura mutatH.

nilatem; in iimnduni venil, per incarnalionem. Ve- (Ex Angust.) Mcdicus ergo iste sic vcnit, ut de
nire quippe vel abire hunianitatis est, manere tt cainc vilia carnis exstingueret, ct de morle occide-
esse, divinitatis. ret mortem. Ideo Yerbum caro factum est, ut po5-
 , ,

55 SMARACDI ABBATIS 30

sirans dicere : Vidiraus gloriam ejus. Qualem glo- A « coelos apertos, et Filium hoiniiiis stantcm a dex-

riam? qualis factus est Filius hominis. < tris virlulis Dei. Exchunantes aulem voce magna,
(Ex Beda.) Et Verbum caro factum esl. Nihil aliud c continuerunt aures suas, et impetura feccrunt

debet intelligi, quam si diceretur et Deus homo :

« unaniiniter in eum. Et ejicientcs eum exlra civita-

factus est,carnem videlicet induendo et animam, ut « lem, lapidabant, et testes deposucrunl vestiraenla

sicut quisque nostrum unus homo ex carne con-

i sua secus pedes adolescenlis, qui vocabatur Sau-

stat et anima, ita unus ab incarnationis tempore t lus. Et lapidabant Stephanum, iiwocantcm et di-

Christus, ex divinitate, carne et anima constat. « centein , Domine Jesu, suscipe spiritum mcuin.

Et vidimus gloriam ejus, gloriam quasi unigeniti a « Posilis aiitem genibus, clamavil voce magna, di-

Palre. Gloria Christi, quam ante incarnationem vi- « cens : Doinine , ne statuas illis hoc peccatum.
dere non poterant horaines, posl incarnationem vi- < Et cuin hoc dixisset, obdormivit in Domino. »

derunt, aspicienles huraanitalem miraculis reful- Stcplianus plenus gralia et fortitudine (Ex Hieron).

gentem, el intelligentes divinitatem inlus lalitanlem,

Slephanus, Sxesavof Graece, Laline coronatus dici-

illi maxime, qui ejus clarilatem ante passionem tur, qui pulcherrima ralione quod percepturus erat

transfigurali, in monte sancto contemplari merue- in re, qiiodam praesagio pneoccuparet in nomine :

nint, voce delapsa ad eum hujiiscemodi a magnilica B lapidatus humihter, sed subliiniter coronalus ,
He-

gloria : Hie est Filius tneus dileclus, in quo mihi braice autem interpretatur norma vestra ,
quorum
complacui (II Petr. i), et post passionem, resurre- videlicel? nisi martyrura sequentium, quibus primo
ctionis, ascensionisque ipsius gloria conspecta, spi- patiendo, forma factus cst, moriendo pro Christo.

ritus ejns sunt dono miiifiee refecli, quibus omnibus Facicbat signa et prodigia. ProJigia dicuntur

manifesle cognoverunt ,
quod hujusmodi gloria porro dicentia, id esl, novum aliquid longe futurum

non cuilibet sanctorum , sed illi soli honiini, qui prcedicentia. Signa dicuntur indicia aliqua, ab eo

esset in divinilate unigenitus a Patre conveniret. quod aliquid significenl.

Plenum gratia et veritate. (Ex Fulgentio.) Quia et Surrexerunt aulem quidam de Sijnagoga, (jucp appel-

in divina natura, quia Deus veritas est, plcnus est, lalur Liberlinorum et Cyrenensium,et Alexandrinorum,

et in humana, in qua hoino verus, gratia factus est, el eorum qui erant a Cilicia et Asia , disputantes cum
plenus est : in illa plenitudine Deus est in forma Dei, Stephano. Synagoga Gmece, Laline congregatio di-

aequalis Deo ; in isla pleniludine, servus in forma citur. Liberlini, qui de servilute maniiraissi et libor-

quia in simililudine hominum factus, et ha- tate donati sunt. Conslat autem, de stirpe servili
senri,
fuisse, qui primo fidei Christi resliterunt, qui elsi
bitu est invenlus ul homo (Pliilip. n)
(Ex Beda.) Gratia plenus erat, ct est homo Chri- C ab hon.inibus emaneipati, tamen servi erant peccali
Cilicia, caMus, luctus vel vorailus intcrprctatur.
stus Jesus, cui singulari munere, prae c.eleris mor- ,

talibus datum est, ut stalim ex quo in utero virginis Alexander, auferens anguslias tenebrarum. Asia ,

concipi et homo ficri inciperet. verus cssct et elevata vel elalio inierpretattir.
El non poterant rcsistere sapientia? el spirilui qui
Deus. ,

CONCORDIA. loquebalur. Hoc csl quod Dominus ipse suis inarly-

Istarum duarum in plurimis fit concordia leclio- ribus ait : Ego enim dabo vobis os et sapientiam,

niira. Evangeliura dicit : In principio crat Yerbum. cui non poterunt rcsislere el conlradicere omnes ad-

Et Aposlolus : Tu in principio, Dominc, lerram fun- versarii vestri (Luc. xxi).

dasii. Evangeliuin dicit : Omnia pcr ipsum facta Audientes aulem lioc, dissecabantur cordibus suis, et

mundus per ipsum factus est. Aposlolus di-

sunl, et slridebanl denlibus. Gonscienlia cum arguitur, impa-
oit Per quem fecit et scccula. Nolandum qnod Do-
:
liens est, et non poterantChristi veritaterasustinere.
minura Jesum Chrislum, utrique Deum appellave- Aures eorum furorem mentis in vultu demonstra-
runt : Evangelium ubi ait : Et Dcus erat Verbum. hanl. Slridebant dentibus in eum , carnes lacerare
Apostolus ubi dicit : Tlironus, tuns Deus, in swculum cupienles, ostendenles se esse belluas. Inde enim
l)
sccculi ( Uebr. 1 ). ininabantur , unde lantummoJo ostendebanlur et

LN NATALI SANCTI STEPHANT belluee, etimpletum est in illis : Homo cum in honore
LFXTIO ACTLLM APOSTOLOIiLM, CAP. V. esset, non intellexit, comparatus est jumenlis insi-

« Stephanus plenus gratia et foi titiidine, f.iciebat pientibus, ct similis factus est illis (Pso/.xlviii).

« prodigia et signa magna in populo. Sunexerunt Cum autem esscl Slephanus plenus Spirilu sanclo ,

« aulein quidam de Synagoga, qme appcllabatur Li- inlendens in ccelum, vidit gloriam Dei. Quia plenus
« birtinorum et Cyrenensiiim et Alexandrinorum, erat Spirilu sancto, proplerea intendebat in coelum.
« et eorum qui erant a Cilicia et Asia, dispulanles Pleniludo enini Spirilus sancli, non eum permitlebat
« cum Stephano, et non poterant resistere sapienliae lerrena aspicere. Nam
Moyses vidisse dicitur glo-
ct
« et spirilui, qui loquebalur. Audienles ha-c, disse- riam Dei et populus in consecratione domus Do-
,

« cabantur cordibus suis, et slridebant dentibus in mini, vidisse dicitur gloriam Dei Israel (Exod. xxxn).
« eum. Cum autem esset Stephanus plenus Spiritu Et apostolus Joannes dicit in Evangelio : Et vidimus
« sancto, inlendens in coelum vidit gloriam Dei, et gloriam ejus, gloriam quasiunigeniti a Patre(Joan. i).

« Jesura stanlem a dexlris Dei. El ait : Ecce video Et Jesum stuntem a dextris Dei. Stantem dixit,
 ;

COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 38

non sedenlem, stabat cum martyrc suo, ct pugnabat A surrexisti ut me venientem susciperes et amplexa-
quasi in prx-lio consiitutus. llle lapidabatur, et Jesus reris, filius invocat palrem , marlyr invocat agoni-
suscipiebat plagas. theten. Domine Jesu , suscipe spiritum meum, qui
Eccc video coslos apertos. Jam mihi aperta esl via; expellitur decarne mea, propter confessionem tuam,
adhuc in terra sum , eliam ad ccelorum regna aspi- fas est enim ut spiritus, qui pro te funditur, a te

cio ; coeios istos aperuerunt mihi lapides vestri, per- suscipiatur.

secutione vestra aperuistis mihi ccelos, usque adhuc Positis autem genibus clamavil voce magna dicens :
coelos apertos non videram, sanguis meus clavis coe- Domine, ne slatuas illis hoc peccatum el cum hoc ,

lorum est. Ac si diceret : Deponite lapides, confite- dixisset, obdormivit. (Ex Beda.) Pro se quidem stans
mini Jesum, el vos videbitis coelos apertos, etFilium oravit, pro inimicis genu flexit, quia ipsorum ma-
lioininis slantem a dextris Dei, sed illi lapides te- jor iniquitas, majus supplicandi remedium flagita-

nentes, persecutionis verilatem audire non po:erant. bat. Et mira beati martyris virtus, qui sic zelo fer-

Et Filium hominis stantetn a dextris virlutis Dei. vebat, ut eis a quibus tenebatur palam suae perli-

Cutu Doniinus Jesus Christus Dei et hominis por- dise culpas exprobr.iret , sic dilectione ardebat, ut
fcctus sit lilius, quid est, quod hunc bealus marlyr, in morte quoque pro eis a quibus occidcbalur,
hoininis polius quam Dei Filium appellare maluit , B orarel
cui plus utrique gloriye videretur allaturus, si eum EVA^GELILM MATTII EI, CAP. XXIII.

Dei potius quam hominis Filium appellare voluisset, < Diccbat Jesus turbis Judaiorum et principilus
nisi ut hoc testimonio Judreorum confunderetur in- « sacerdotum : Ecce ego mitto ad vos proplietas et
fidelitas, qui se hominem crucifixisse, et hunc Deum « sapientes et scribas, et ex illis occidetis ct cruci-
credcre noluisse meminerunt? Ad confortandum er- « figelis, el ex eis flagellabitis in synagogis vestris
go beati marlyris sapienliam , coelestis regni janua « et persequimini de civitate in oivitateni, ut veniat
panditur, et ne innoxius homo Iapidatus lilubet in « super vos omnis sanguis juslus, qui effusus super
terra, Deus homo crucifixus apparet coronalus in « terram a sanguine Abel justi usque ad sanguinein
coelo. Unde? Quia, slare, pugnantis vel adjuvantis « Zacharise, filii Barachiie, quem oocidislis inter tem-
cst, recte a dexlris Dei stantem vidit, quem inter « plum el altarc. Amen dico vobis, venient hcec omnia
liomines persequentes adjutorem habuit. « super generationcm istara. Hierusalem , Hieru-
Exclamantes autcm voce magna, continuerunt aures « salem ,
qua? occidis prophelas, el lapidas eos qui
suas. (Ex Ilieron.) pravosanimos, claudunt aures, « ad te missi sunl, quoties volui congregare lilios

ne apertis illis ingrediatur verilas. Clau.Iunt aures, « tuos ,

quemadmodum gallina congregat pullos
quia clausos habebant et oculos, et coelos apertos C « suos sub alas, et noluisli ! Ecce reiinquetur vobis
non viderant. « domus vestra deserta. Dico enim vobis, non me
Et impetum fccerunt unanimiter ineum. Una impic- « videbitis amodo, donecdicalis : Benedictus qui vc-
tas, unus impetus, major conscnsus in scelere quam « nitinnomine Domini. »

in rcligione. Dicebat Jesus turbis JiuLvorum : Ecceego milto ad

Et ejicientcs eum exlra civitutem tapidabanl. (Ex vos prophetas et sapientes et scribas, et ex illis occi-
Beda.) Et Dominus extra portam passus est, qui nos detis ct crucifigetis el flagellabilis in syntigogis vcstr's,

elegit de mundo in supernum suum regnum et glo- et persequimini de civitate in civitatem , nt impleatis
riam, et Stephanus, quasi advena mundi , extra ci- mensuram patrum vestrorum. (Ex Hieron.) Id est,
vitatem lapidatur. Non enim habuit hic manentcm quod illis defuit, vos adimplete. Illi enim interfece-
civilatem , sed futuram tota mente qiucrebat. Et runt servos, vos Dominum cruciligiie; illi prophelas,
juxta rerum iminutationem martyr mundi cordis, vos eum qui per prophetas praedicaius est. Potest
ad coelos intuilum dirigit, perseculor duraecervicis hoc et ad discipulos ejus referri de quibus nunc ,

manus ad lapides mittit. dicit : Ecce ego mitlo ad vos prophetas, elc. Simul-
Et testes deposuerunt veslimenta secus pedcs ado que observa juxta Apostolum scribentem ad Corin-
lescenlis qui vocabatur Saulus. Quare testes falsi pri-
" thios, varia dona esse discipulorum Chrisli (/ Cor,
niuin lapidaverunt? Quia lex pru'ceperat ut quicun- xii) : alios prophetas, qui ventura proedicant; alios
quc leslimoniuin diceret contra aliqucm causa mor- sapientes, qui noverunt quando debeant proferre
tis, ipse primurn lapidem mitteret in eum ,
quem scrmonem ; alios scribas in lege doclissimos , qui
prinuim ore occideral suo (Dcut. xvn). describunt in tabulis cordis sui, ex quibus lapidalus
ExIIieron.) Deponunt vestimenla, quijam Dei auxi- est Slephanus, Paulus occisus, crucifixus 1'etrus,

liura projecerant. Saulus auteiu tenlatio, sive infcr- flagellati in Actibus Apostolorum discipuli, cl per-
nus interprelatur. Recle igitur qui lapidabant mar- sccuti eos sunt de civilate in civitatem, expellentcs
lyrem , veslimcnta sua juxta infernum reliquerant. de Judcca, ut ad gentium populum transmigrarent.
El lapidabant Stephanum invocantem et dicentem: Vt veniat super vos omnis saiiguis justus,qui effn-
DomineJesu, suscipe spiritum meum. Videle con- sus est snper terram. (Ex Beda.) Quaorilur, quomodo
fcssionern hominem videl stantem, et tamcn Do-
: sanguis omniiim prophetarum atque juslorum ab
mhnim confitetnr. Ac si diccret Dominc Jesu, stas : una Jiuhcorum gcncrationc rcquiratur, cum el niiilfi

quidem qnasi horoo , sed adjutas quasi Dens. Slas, sanctorum, sive antc incarnationem, seu post inor
 ,, :

59 SMAIUGDl ABBATIS 19

tem, resurreciionemque Salvatoris ab aliis sunt na- A nobis tribueretur erroris facultas,manifestcostcii(iit,

lionibus tnterempli, et ipsc Dominus, Judseis licet de quo dicit hoc, quod additum est : Quem occidistis

ncclamantibus, a fiomaiio tamen pneside, Bomanis- inter templum et altarc, illum significare Zachariam

que sit militibus crucifixus. Sed moris est Scriplu- volcns, qui occisus est a Joas rege Judai , sicul Be-
rarum, duas s?ope generationes hominum, bonorum gum narrat historia. Sed observandum quod ille

scilicet et malorum, computarc, hoc est, eorum qui Zacbarias non sit filius Baraehia; , sed filius Joadic

non ex sanguinibus, neque ex voluntate carnis, neque sacerdotrs, unde Scriptura refert : Non fuit rccorda-

ex volnntate viri, scd ex Deo nati sunt, et eorum tus Joas palris ejus Joada; ,
quw sibi fecissel bona
,

quibus dicitur : Yos ex palre diabolo estis, el alibi :

(II Par. xxiv). Cum ergo Zachariam teneamus et

Serpentcs, gcneralio viperarum. occisioni consentiat locus, quserimus quareBarachiae

(Hicron.) Dicamus breviier dicitur filius et non Joadie. Barachias in lingua no-
,
quare sanguis Abel
justi usque ad Zacbariam Glium Barachiae, ab illa
stra benedictus Domini dicitur, el Joada justilia in-

generatione quicratur, cum neulrum eorum occi- terpretatur, et ideo vir justilia plcnus, benediclus

derit? Begula Scripturarum est, duas gcnerationes, Domini recte appellalur.

bonorum vel malonim nosse. Bonorum, dequa scri- Hierusalem, Hierusalem, quce occidis prophctas cl

plum est : Hwc est generatio qua>rentium Dominum ,

B lapidas eos qui ad te missi sunt. (Ex Hier.) Hierusa-
quxrcntium faciem Dei Jacob (Psal. xxm), el in alio lem, non saxa et scdiflcia civitatis, sed habitatores
loco de omnibus sanclis Generatio rectorum bene- : vocat, quam palris plangit aflectu , sicut et in alio
dicetur (Psal. cxi ).De malis vero : Getieratio vipera- locolegimus, quod videns eam, fleverit (Luc. xix).
rum, el : Requirenlur omnia a gcncratione ista. Et Quoties volui congregare (ilios tuos,quemadmodum
illud : Generatio prava atque perversa , hceccine red- gallina congregal pullos siios sub alas suas, el nolui-
dis Domino, pof,ule stulte et insipiens (Z)<?tif. xxxu,5,6)? sti. In eo autem quod dicit : Quoties volui congre-
et:Gens sine consilioet sinc prudentia? Ergo isti,qui gare filios omnes retro prophetas a se missos
tuos,
similia Cain et Joas contra Apostolos gesserunt , de esse teslatur. Avis quoque similitudinem congregan-
una generatione esse referuntur : et omnes sancti tis sub pennis nidum suum, in Cantico Deutcrono-
qui similes in virtutibus sunt, una gencralio esse vi- mii legimus Sicut aquila protegit nidum suum
: cl ,

delur. super pullos suos desideravit , expandens alas suas ,

A sanguine Abel justi usque ad sanguinem Zacha- suscepit eos et tulit super pennas suas(Deul. xxxn).
riw filii Barachix. (Ex Beda.) Qu;erilur cur duos bos Et pulchre, qui Herodem de sua nece tractantem ,

specialiter posuit Ahcl et Zachariam, quia neuter vulpem vocarat (Luc. xm), seipsum avi comparal.
lunc prasens fuit, et poslea multi ab eis sancti oc- Fraudulenta enim vulpes semper insidias avibus len
cisi sunt, nimirum pro aequalitate piaculi.Cainenim dere non cessat. Quod dicit Qui ad te missi sunt, :

occidit Abel fratrem suum , nulla causa justa exi- hoc est,qui adprofectum tuum missi fuerant. Quoties
stente. Joas quoque rex filium sacerdotis nutrienlis volui, ac si diceret, Indebita reddis mihi, congregare
se et eripientis de morle, et in templo septem annis de iEgypto et Babylone pullos suh alas. Duae ake
abscondentis se, cum omne se-
Athalia, avia ejus, Domini, Moses et Aaron, qui eduxerunt populum de
men regium, desidcrio regni, inlcrfecisset, maxime- ^gyplo, sive Zorobahel et EsJrasetNehemias,et Je-
que collaclaneum suum horum inquam, omnium ; , sus filius Josedec duces ,
qui eduxerunt populum
ohlitus, inlerfecil. Ilem qucerilur : Si sanguis ho- Israel de Babylone. Qujeritur quomodo dicil Quo- :

rum, qui post hunc occisi sunt, venil super eos, ni- lics volui, cum Propheta dixerit Omnia qua> voluit
:

mirum Zacharias sanctos in finc mundi passuros, Dominus fecit, id est, volui ex me, sed noluislis ex
significat, quorum omnium sanguis veniet super ge- vestra parte.
nerationem malam, cujus malitia unila est, quare a Ecce rclinquclur domusvestra deserta. (ExIIieron.)
sanguine Ahel, qui primus marlyrium passus est Hoc ipsum cx persona Hieremice jam anle dixeral
rum non esl. Scd quare usque ad sanguinem Za- y. Picliqui domum meam, dimisi h(vreditutem meam
Chariae qurerenduiu est, cum et multi post eum us facta est tnihi haredilas mea quasi spelunca huanai
que ad nalivitatem Christi, et ipso mox nalo inno- (Hier. xn). Desertam Judajorum domum idem tem-
centes in Belhlecm pucri sint ab hac generatione plum quod ante fulgebat augustius oculis com-
illud,
perempti (Matih. n)? xNisi forle , quia Abel paslor probamus, qui hahilatorem Christum perdidit et ,

ovium, Zacharias saccrdos fuit, et hic in campo, ille lr.ercdilalem pra?ripere geslicns , occidit hoeredeni.
in alrio lempli necalus est. Utriusque gradus mar- Alitcr: Eccc relinquetur vobis domus vestra dcserta,
iyres, et laici scilicet et altaris officio mancipati, sub hoc nunc veslra est, non mea, quae dudum do-
cst,

corum voluit intimare vocabula. rnus mca vocabatur. Deserla in vindicta crucis, sive
Quetn occidislis inter templum teinplum Judasorum a Domino habitalore relinque-
el altare. (Ex Hic-
ron.) lnter pariclem (empliel altare incensi inlerius, tur, ibitque ad genlium Ecclesiam.
sive, utalii dicunt, inter ruinas templi et altare ho- (ExBeda.) Ipsam civitatem ,
quam nidum suum
stiarum exterius. Qureritur qui sit iste Zacharias ,
vocaverat, nunc domum Judaiorum appellat, quae
filius Barachite, qui occisus cst inler lemplum et al- non imnierito Domini auxilio nudata, suoe ditioni re-
tare, quia multos legimus Zacharias. SeJ, ne libera linquitur, quia non solum avis illius omnipolcntis,
 , ,

41 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 42

quam Malth:cus gallinam nuncupat, alis protegi de- A *" coelcslibus in Clirislo. (Ex Hieron.) QuomoJo so-

spexil, sed eamdem avem, se protegere volentem, vul- cundum subslanliam Deus bonus, nos communione
pibus devorandam, idem HcroJi et Pilato crucifigen- sui, efficit bonos, ita ipse benedictus , nos praestat
dum tradidil Christum. Nec mora vulpium earum- esse benedictos. Benedixil autem nos, non ia una
dem, hocest, regum terne, etipsx rapime donatur; LcneJiclione tantum,sedet in cunclis; nonquodom-
occiso enim Domino vcncrunt Romaui, et quasi ni- nes omnia consequamur, sed dum singuli, vel singu-
dum vacuum diripientes. tulerunt eorum locum, gen- las, vi 1 plures habemus, ex omnibus omnes singulas
tem et regnum. possidcamus, et non ia terrcnis benedictionibus, sed
(Ex Hieron.) Sciendum quia hyena, unde superius spiritalibus. Quoeritur, quomodo adhuc in terra nos
in testimonio Hieremiye mentio faeta est, bestia est positos coelesti ber.edictione benedixerit. Sive igitur
quoe noctu cadaveribus morluorum vivil, et de se- quod conversalio noslra in coelis est, et non sumus
pulcris solet effoJere corpora, nihilque est immun- demundoisto, sed deposita imagine toG ^oixoO
quo non vescatur; talis est Israel
ditise, offendcns ,
porlamus imaginem superccelestis, et in carne non
Doiniuum suum, et omnium besliarum morsibus vivimus, sed in spirilu; sive quod omnis benedictio
traditus, nempe quia a Domino est derclictus. spiritalis in Christo, licet in terra sit, tamcn de cce-
Dico enim vobis : Non me videbitis amodo donec jj leslibus computctur : Benedixit nos, inquit, in omni
dicalis : Denedictus qui venit in nomine Domini. (Ex benedictione spiritalt, id est, in sermone Dei, et sa-
Aug.) Haec quidem turbae dixerunt Domino , ve- pientia, el virtute, cseterisque virtutibus. Dupliciler
nienti ad Hierusalem, sed quiaLucas non dicit, quo aulem legendum : Benedictus Deus, et Pater Domini
Dominus
hinc abscesseril ut non veniret nisi co
, , noslri Jesu Christi, ut sit benedictus Deus, :jui uni-
tempore quo jam illud diceretur, perseverat quippe versorum conditor est, el hic dislinctio, deinceps in-
in itinere suo, donec vcuiat Hierusalem, cogit pro- feratur, qui est, etPater Domini nostri Jesu Christi.
fecto hoc myslice intelligi, de illo ejus adventu, quo Vel ita, ut Deus el Pater, ad Dominum noslrum, in
in claritate venturus est, maxime cum Mattha>us cammune referatur , benedictus Deus ejus qui as-
,

Dominum predecantatas ei a turba laudcs dixisse sumptus est hominis, et Pater ejus, qui in principio
testatur. apud Deum, erat Deus Verbum. Non quo alius as-
(Ex Hieron.) Idem quod dicit : Donec dicatis : Be- sumptus homo, et alius sit sermo, qui assumpscrit,
nedictus qui venit ia nomine Domini, hoc vult intel- sed quo unus, atque idem, pro varietate causarum
,
ligi, nisi poenitentiam egerilis, et confessi fueritis nunc sublimis, nunc humilis praedieetur.
ipsum me esse, de quo propheUececinerunt, filium Sicut etegit nos in ipso, ante mundi constilulionem.
omnipotenlis Patris, meam faciem non videbilis. Ha- C Volens itaque Paulus ostendere quod Deus nos elegit
bent Judaei, datum sibi tempus poenitentia; conli ict essemus sancti et immaculati coram
,
ipso, hoc est,
teantur Benedictus quivenit in nomine Domini, et
:
Damino, ante fabricam mundi, in praesentia Dei, cui
Christi ora conspicient. omnia futura jam facta sunt, et antequam fiant uni-
CONCORDIA. versa, siint nota, hoc usus est sermone dicens Ante :

Istarum duarum in hoc sit concordia Ieciionum conslitutionem mundi. Quod autem ait Ut essemus :
,

quia utraqne de lapidatione justorum, unam faciunt sancti etimmaculati, inter sar.ctum el immaculatum,
menlionem. Hax estlectio Actuum Apostolorum, de hoc interest, quod sanctus et immaculatus intelligi
neati Stephani, perspicue, etpropriejam patrata.
potest. Immaculalus vero, non siatim et sanctus.
Evangelii vero lectio, de cujuslibet prophetae lapida- Parvuli vero immaculati sunt , qui integro corpore
lione absolute facit, non proprie, mentionem. non fecere peccatum, et tamen non sancli quia
,

sanctitas voluntale et studio comparatur.

1N NATALI SANCTI JOANNIS EVANGELIST.E Jn cliaritate prardestinans nos in adoptionem ftlio-
l.iXTIO EPISTOL.E BEATI PAULI APOSTOLI AD EPUESIOS, rum, per Jesum Christum, etc. Dupliciter legendum,
CAPITE PRIMO. ut charitas, vel snperioribus, vel inferioribus
copu-
« Benedictus Deus et Pater Domini nostri Jesu D leiur. Cum superioribus ita , ut essemus sancti ct
« Christi, qui benedixit nos in omni benedictione immaculati coram ipso in charitale. Cum inferion-
« spiriluali.in coelestibus in Christo : Sicut elegitnos bus ita, in charitate pr;edestinans nos, etc. Nec
non
in ipso anlemundiconslitulionem,ut essemus san- etiam hoc inferendum, quod
«
cum proedcstinet nos in
ctiet immaculatiinconspectuejus incharilate. adoptionem filiorum
«
Qui per Jesum Chrislum
, tamen ,

« praedestinavit nos in adoptionem filiorum per Je- non ante filii esse possumus nisi filii ejus Jesu ,

« sum Christum, in ipsum , sccundum propositum Christi fidem et intelligentiam recipiamus , ct illa
« voluntalis suae, in laudem gloriye gralia) suse, in quidem natura filius est , nos vero adopttoae. Ille
« qua gratificavit nos in dilecloEilio suo, in quo ha- nmnquam filius non fuit, nos anlequam essemus pr;n-
i bemus redemptionem, per sanguinem ejus in re- deslinali suiims, elc. Spirilimi adoplionis accepimus
« missionem peccatorum, secundum divilias gratiae quando credimus in Filiiim Dei.
« ejus, qu* superabundavit in nobis. > Secundum placitum votuntatis su<r. (Ex Hieron.)
Benedictus Deus et Pater Domini nostri Jesu ^erbum
Clr.i- eOooxiav, quod Lalinus interpietaius est
sti ,' qui bencdixit nos in omni benedictione spirituali placituoi, apud Gr.cccs compositum »st cx duobus
Patrol. CII.
 , :,,:

43 SMARAGDI ABBATIS 44
integris, «^o vw rj xai toj Zv/.iv>, id est , abene et A F.VANC.F.i.lUM JOAXXIS, CAP. L'I.T.

placito, quod nos possumus dicere , beneplacitum, < Dixit Jesus Petro : Sequere me. Conversus Pe-
rpiia non stalim omne quod placet, et beneplacere < trus, vidit illum discipulum, quem diligebat Jesus,
potesl, sed boc beneplacitum dicitur, ubi quod pla- < sequentem ,
qui et recubuit in coena supra pectus
cnit , recie placitum comprobalur. i Domine quis esl qui
ejus, et dixit :
, te tradet?
Jn laudem gloriw graliiv sua', in qua gratifieavk € Hunc ergo cum vidissel Petrus dixit , Jesus : Do-
nos in dilecto. Omnis ergo gratia quam consequimur, i mine, bic aulem quid? Dicit ei Jesus : Si eum volo
in gloriam et laudem ejus, qui nos graiifieavit in dilc- < manere donec veniam, quid ad te? tu me sequere.
cto, boc est, in Domino Jcsu Christo Salvatore com- i Exiit ergo sermo iste inter fralrcs, quia discipulus-
pletur, quia absque sapienlia, verilale, juslilia, pace, < ille non motilur. Et non dixit ei Jesus, quia non mo-

redemplione, quibus omnibus Cbristus inlelligitur, < ritur, sed,Si eum volo manere donec veniam, quid
nullum bonum esse potcsl. Nec putandum quod in < ad te? Hic est discipulus iste, qui testimonium
Laliniscodicibus.babet scriplum,indilecfoFilio suo T < perbibel de his, et scripsit haec, et scimus quia
sed simpliciter ct absolute, in dilecio. Quod ilannhi < verum est teslimonium ejus. »

intelligcndum videiur, ut subaudiatur , ab omnibus. Dixit Jesns Petro : Sequere me. (Ex Be.ia.) Post
Si cnim Chrislus, ul srcpe jam diximus, sapientia B quam enim Dominus Jesus significavit Petro qua
cst, jusiitia, pax, gaudium, elc., lucc virlutum voca- morte clarificaturus esset Deum, protinus adjungit
bula, eliam bi,qui sequi nequeunt,diligunt,et nullus Sequere me, ac si aperte dicat : Quia ipse pFius pro
lar.i confessi sceleris est, ut no:i sapientiam et ju- tua redemptione, crucis supp'icium subire non tJmui,

stitiam amare se dicat.isle est dilectus, quera sostimo qisd tu pro mei confessione nominis crucem pati

in Isaia significari : Canlabo dilccto , et Vinea fucta formidas? qui eo gloriosiore iuartyrii palma glorifi-

est dilecto (Jsai. v), et m Psalmo : Eldilectus quemad- caberis, quo in hac promerenda magistri iter sc-

inodum filius unicornium (Psal. xxvm). queris.

Jn quo habemus redemptionem. Ille redimitur, qui Conversvs vidit illum discipulum, qnem dilige-

caplivns cst, cl in hostiuin veuiens pole&talem, IiLer bat Jesus, sequentem. Hinc elenim patet ,
quia cum
csse desivit, ita et nos quidara dicunl in hoc mundo dixisset Josus Petro : Sequere me, surrexit de loco
esse caplivos, et sub principibus , et potestalibus convivii,ciccepitaI)ire. Secutusestautemeum Petrus,
jugo servilutis tcneri, nec anle vinclas catenis ex- secutus est et ille discipulus, quem diligebat Jesns,

plicare manus , ct oculos sursum altollcre, nisi Re- Joannes videlicet, ipse qui hoc scripsit Evangelium.
demplor advenerit Jesus Christus Filius Dei ,
qui Diligebat aulem eum Josus, non exceptis caileris sin-

proprium sanguinem dedit,et nos de servitute eri- ^ gulariter solum, sed prse caetens familiarius uiiimi

piens, li! erlale donavit. quem spccialis prrcrogaliva caslitatis ampliori dile-

Per sansjuincm ipsius. Dupliciler vero sangnis ctione feceratdigmim. Omnes quippe diligit, qui om-
Cbrisli, et caro inlclligilur : vcl spirilalis illa atquc nibus dicit Sicut dilexil me Pater el ego dilexi vos ;
:

divina, de qua ipsc dicit : Caro mea vere est cibus, et manete in dilectione mea (Joan. xv). Sed hunc prte
sanguis metts vere est po:us (Joan. vi). Et: Nisi man- omnibus diligit, qui virgo electus ab ipso , virgo iu
ducaverilis camem mcam , et sanguinem meum bi- aivum permansit. Tradunt namque historise, quod
beritis,non hubebitisvitam wternam (Jbid. 54). Vel : eum de nuptiis, volcntem nubere, vocaverit, et pio-
Caro et sanguis quae crucifi.xa est, et qui militis ef- ptcrca, quem a carnali voluptate retraxer3l, poticie

fususest lancea. sui amoris dulcedine donavit.

Jiemissionem peccaloram. Consequenter autem post Qui recubuit in coena super peclm ejus. Quod au-
redemptionem sanguinis Christi, remissionem acce- tem diseipulus ille super pectus magistri recubuit
pissc seribuntur peccalorum,quia nisi redempti fue- non praesentis solummodo dileclionis, sed et fuluri
rimus, frustra nobis peccala donanlur, nec ante vc- signum myslerii figurabatur etcnim tunc j im Evan- :

niam accipere possumus nisi prelium pro nobis gelium, quod idem discipulus erat scripturus, ube-
cruentus quondam viclor accoperit. rius atque altius caiteris sacroe Scriptury. paginis
Secunduui divitias gralia; ejus ,
qua? abundavit in arcana divina? majestatisessecomprehensurum.Quia
nobis. Qui intelligil boc quod diclum est : Gralia enim in pectore Jesu sunt omnes thcsauri sapienlLe
eslis salvati et non ex operibus (Ephes. n), iste scit, et scienlia? absconditi, merito super pectus ejus re-
quod secundum divilias suas, Dei gratia abundet in cubat , quem majore caeteris sapientiae et scienli.e

nobis, maxime in Ecclesia de gentibus congregata. singularis munere donat. Cieteros quippe Evangeli-
Annon est magniludo graliarum in Paulo et in ca> stas novimus, plura de miraculis nostri Salvaloris,
teris sanctis? de quibus dicitur : Nescilis quoniam pauciora de divinifcate locutos. Joannes autem , per-
angelos judicabimus (1 Cor. vi)? Has divitias gra- pauca de humanis scribens actibus, potius se expo-
tiarum, ille in sc non facil vacuas, qui,quantum va- ncndis divinae naturaj indidit arcanis, palenter insi-
lot bumana fragililas, laborat , contendit , et cum nnans quanta de pectore Jesu fluenta doctrinae cce*-

Paulo dicit : Gratia ejus in me vacua non fuit (J Cor. lestis ,

qua; nobis eructaret , hauserit. Scquitur
xv) : qui vero ad deieriora delabitur, in isto, dives Hunc ergo cum vidisset Petrus, dicit Jcsus :

gralia Dei, paupertate tenuabilur. Domine, hic autem quid? Quia beatus Petrus au-
 ,; — :

COLLECTIONES 1N EPiSTCLAS ET E^ \NGELIA 4G

dierat per passionem crucis se clarilicaturum esse A dere non poterat. Sed tamen supcrioribus verltis

Deum, voluit etiam de fratre et condiscipulo cogno- dicendo : Etiam Domine, iu scis, salis et ipse dccla-

scere,qua esset ipse morle perpeluam transiturus ad ravit, scientem Dominum

interrogasse, quod inter-
vilam. Dominus non solum quod dili-
rogavit. Sciebat igilur

Dicit ei Jesus : Si eum voio manere donec veniam, geret, verum etiam quod plus illis eum diligeret Pe-

quid ad le? Tu me sequere. Non, inquit, eum per trus. Et lamen si proponamus quoercntes, quis duo-

passionem martyrii volo consummari, sed absque vio- rum sit mclior utrum, qui plus, aut qui minus diligit

lentia persecutoris , diem exspectare novissimum, Cbrislum, quis dubitabit respondere cum qui plus
quando ipse veniens , eum in _etern_e beatiludinis diligit, esse meliorem? ltem si proponamus quis
mansioncm recipiam, et quid boc ad te? Tu tantum duorum sit melior utrum quem minus, an quem plus

crucis patibulum subeundo, mca vesligia sequi de- diligit Christus, eum, qui plus diligitur a Christo,

bcre memento. Non quia, non ct ipse multos anlea meliorem procul dubio rcspondebimus. Aggrediar
laborcs pro Domino, pressurasque malorum tolera- igitur in ejus manifesta misericordia , cujus est oc-

verit, qui et in Actibus Aposlolorum , cum cseteris culta juslitia , de solvenda queestione lam ingcnti ,

apostolis flagellalus invenilur, quando ibant gauden- pro viribus quas ipse donaverit disputare : Si eum,

tes a conspectu concilii, quoniam digni habiti sunt pro B inquit, volo manere, id est, sic eum exspectare finem
'lomine Jesu contumeliam pati (Act. v), et a Domi- conditionis, proprise, non finem mundi. Quod autem
tiano C_csare, in fervenlis olei dolium missus, in ec- subdil : Donec veniam, non solum de generali illo,
clesiasticanarratur bistoria, ex quo lamen divina se quo resolvendus est mundus, sed eliam dc hoc, quo
protegente gratia, tam intactus exierit, quam fuerat quotidie sanctos suos visitare dignatur adventu , ac-
a corruptione concupiscentise carnalis extraneus. cipi potest. Quodvero ait : Diligis meplus hi$, poiest

Nec multo post, ab eodem principe ,

propter insu- ita plus intelligi, ut Joannes hoc loco, qui specialius

perabilem evangelizandi constantiam, in Paimos iu- dileclus est, a caeteris excipiet. At vero, juxta mysti-

sulam exsilio relegatur. Ubi humano licet destitutus cum scnsum, in Petro actualis vita, in Joaune con-
solatio, divina. tamen visionis et alloculionis meruit templativa significatur. In utroque praesens pariter
crebra consolatione relevari. Denique ibidem Apo- et futura. Ecclesia autem, cujus Pclrus, proptcr
calypsim, quam ei Dominus de stalu Ecclesioe pra> primatum aposlolatus gerebat figuram, claves rcgni
senti, vel futuro revelavit , manu sua conscripsit. cvlorum a Ghristo accepit. In pctra, hoc est, pote-
Unde conslat, promissionem stalcm solvendi ligandique pcccala quod est enim
sic manendi, donec vc-
niret Dominus, non __ pertinere,
__ eo r _
,
-.____
quod —
sine labore p per proprietatem in Christo Ecclesia, hoc est, pcr
; *
u significaiionem Pelrus in petra, qua significalione
— — —— ,

certaminis victurus in mundo, sed illo potius quod

!

s ne dolore passionis, transilurus esset e mundo. Sic intelligitur Cbristus pelra, Petrus Ecclesia. Haec igi-

enim in Patrum litteris invenimus , cum Iongo con- lur Ecclesia , quam significabat Pelrus, quam diu
fectus senio, sciret imminere diem recessus sui,con- degel in malis, amando ct sequendo Christum, libc-
vocalis discipulis suis, post monita exhortationum ralur a malis. Magis autem sequitur Christum in
ac missarum celebrationem , ultimum eis vale fecit eis ,
qui cerlant pro veriiale usque ad mortcm ,

deinde descendens in defossum sepulturge su_e lo- quibus idem Petrus ait : Clvistus pro nobis passus
cum, facta oratione positus est ad patres suos, jam est, relinqucns nobis exemplum, ut scquamur vcsligia
liber a dolore mortis, quam a corruptione carnis in- cjus (I Petr.n). Ecce propler quod ei dictum csl
venitur alienus. Sequere me. Est alia vita immortalis, qu_e non esl in
(Ex August.) Illud etiam in his duobus apostolis ,
malis, ubi facie ad faciem videbimus, quod hic per
Petro et Joanne, quem non moveat ad quaerendum ? speculum et in rcnigmate videlur (/ Cor. xm). Duas
Cur Joannem plus dilexeril Dominus cum ipsum , itaque vilas, sibi divinitus pr_edicatas et commenda-
Dominumplus dilexerat Petrus? Ubicunque enim se tas i.ovit Ecclesia. Quarum est una in fide, allera in

commemorat Joannes, ut nomine suo lacito ipse specie. Una in peregrinatione, altera in seternilalc;
possit intelligi, hoc addit quod eum diligebat Jesus.
D una in labore, altera in requie; una in via, altcra in
Porro quod apostolus Petrus plus aliis dilexerit Chri- patria una cum hoste pugnat, altera sine hostc ro-
;

stum ,
possunt quidcm documenta multa proferri gnat. Ergo una bona est, scd adhuc rhisera alteva :

sed ut longe in alia non eamus, in ipsius terlia. ma melior et beata. Ista significala est per aposlolum
nifcslalionis Domini ,
paulo superiore leclione, quae Petrum, illa per Joanncm. Idco dicitur huic : Se-
istam pnccedit, satis evidenler apparel, ubi inlerro- quere me. De illo autem : Si eum volo manere donec
gaus eum dixit : Diligis me plus his ? quod ulique veniam. Ac si dicat : Tu me sequere, per imitationcin
6ciebat, et tamen interrogabat ,»
ut etiam nos ,
qui perferendi lemporalia mala. Ule maneat, donec sem-
legimus Evangelium, amorem Petri erga Dominum, piterna venio reddilurus bona. Sic eum volo manere,
et in illo interroganle, et in illo respondente, nosce- id esl, exspeclare, quoniam quod per eum signifi-
remus. Quod aulem in eo ,
quod respondit Pelrus : catur , non utique nunc, sed cum venerit Christus,
Amo te, non addidit, plus his, hoc respondit quod implebitur.
de se ipso sciebat. Non enim quanlum ab alio quo- Ilic est discipulus, qui teslimonium perliibcl de his,
libet diligerelur scire poterat, qui cor alterius vi- et scripsit luvc. Hic manifeste beatus Joanncs suaia
.17 SMARAGDI ABBATIS 48

personam designat ex oflicio quod designare vitat , A apostolica aptc oonvenit, vel maxime ubi ait : Bene-
ex vocabulo. Perhibuit namque testimonium Verbo dictus Deus qui elegit nos, etc.

Dei praedicando, perhibuit scribendo, perbibuit de- 1N NATALI INNOCENTLM.

nuo docendo, perhibet etiam nunc pandendo. Siqui-
LECTIO LIBRl APOCALYPSIS JOANNIS APOSTOLI , CAP. XIV.
dem a tempore Dominicoe passionis, resurrectionis

et ascensionis in coelum , et usque ad ullima Domi- < Vidi supra inontem Sion agnum slanlem, el

tiani principis tempora, per annos circiter sexaginla « cum eo ccnlum quadraginla quatuor niillia , ha-

quinque absque ullo scribendi adminiculo verbum < bentes nomcn eius, et nomen palris ejus scriptum
praedicabat. At ubi a Domitiano, qui secundus post < in frontibus suis, et audivi vocem de coulo, lan-
Neronem Chrislianorum persecutor exslilit, exsilio < quam vocem aquarum multarum, et tanquam vo-
inissus est, irrumpenles in Ecclesiam hacretici, quasi < cem tonilrui magni et vocem quam audivi, sicut
,

in destilula a pastore ovilia lupi Marcion, Cerinthus < citharoedorum cilharizantium in citharis suis.

et Ebion, caeterique Antichristi, qui Christum fuisse « Et canlabant quasi canticum novum ante sedem
ante Mariam negabant, simplicitalem fidei cvange- < Dei, etante quatuor animalia et seniores; et nemo
licae perversa maculavere doclrina. Sed cum ipie < poteral dicere canticum , msi illa centum quadra-
post occisionem Domiliani, permittente pio principe B < ginta quatuor rnillia, qui empti sunt de terra.

Nerva, rediretEphesum, compulsis ab oinnibus pene < Ili sunt qui cum mulieribus non sunt coinquinali,
tunc Asice episcopis, et multarum Ecclesiarum lega- < virgines enim sunt. Hi sequunlur agnum quo-
tionibus, de coaelerna Patris divinitate et Christi al- < cunque ierit. lli empti sunt ex hominibus piimi-
lius facere sermonem, eo quod in trium aliorum < Deo et agno, et in ore ipsorum non est inven-
tice

cvangelistarum scripiis, de hiimanilate ejus suffi- < tum mendacium. Sine macula sunt ante thvonum
cienler sibi vi.Ierentur habere leslimonia. Quod ille « Dei. »

se non alitei faclurum respondit, nisi indicto jejunio, Vidi supra montem Sion agnum stantem. Agnus
omnes in commune Dominum precarentur, ut illa Christus, de quo Joannes ait : Ecce agnus Dei qui
digna scribere posset. El hoc ita patrato, instruclus tollil peccata mundi. Mons Sion, qui speculalio in-
revelatione, a sancti Spiritus gratia inebriatus, om- terpretatur , hoc loco Ecclesia intelligitur, supcr
nes lKcreticorum lenebras patefccit, et subita veri- quem Dominus Jesus Christus slare perhibetur, vir-
talis luce dispulitIn principio, iuquiens, erat Ver-
: tutis et proteclionis ei praestans adjulorium et mu-
bum, Yerbum eral apud Deum, el Dcus erat Ver-
et nimen. Nota quae bestia superius in arena maris,
buai. Similemque initiis lolum sui sennonis eursum agnus in monte Sion stare perhibetur, et cum illo
faciens Dominum noslrum Jesum Christum, sicut ^ centum quadraginta quatuor millia. Ilic est numerus
verum hominem, vere ex homine temporaliter factuin, populi Dei, hic finilus numerus ponitur pro iniinito,
ila ctiam verum Dcum, vere ex Deo Palre, et seter- et sacratus secreti significaliene mysterii. Nam ter-
naliler natum, vere cum Palre el Spirilu sancto itario numero triplicatofit novenarius, etquaternario
somper exislentem clarissima assertione perdocuit. qualer ducto sedecim faciunt. Novies aulem decies
I;iio omnia divinse veritatis et verae divinitatis, quan- sexies cenlum, quadraginta quatuor implentur, quo
tum alteri mortalium nulli licuil arcana reseravit. numero virgiuei examinis mystice insinuata est ple-
E hoc
1
. virgini privilegium recte servabatnr , ut ad nitudo, ut cum de istis tam copiosa dicitur mullilu-
scrulanda Verbi incorruptibilis sacramenta, incor- membris non dubilctur.
do, de cieteris Ecclesioe
rupto ipse non solum corde , sed et corpore proce- Habentcs nomen ejus,et nomen patris, etc. Superius
deret. De cujus dictorum veritale, quod sit nemini enim dixerat de bestia ascendente de terra, quod
ainbigendum , ipse quoque curavit oslendere, qui faceret omnes pusiUos, ct magnos divites, et paupe-
cum dixisset : Ilic est discipulus qui lcstimonium rcs liberos, et servos babere characterem in dextera
perhibel de his , et scripsit hwc, continuo subjecil et manu, et in frontibus suis. Hic aulem e conlrario
ait : Et scimus quia verum est lestimoniumejus. Quia de servis Dei, ne jam vehemenli persecutionis im-
ergo cum caeleris fidelibus scimus, verum esse testi- petu, vel succubuisse aliquem, vel periisse, infirmus
monium ejus, curemus per omnia, ut recta fide in- animus aestimaret, subdit Habenles nomcn ejus, et:

telligendo recta operatione exercendo qu* dbcuil,

, nomen patris ejus scriptum in frontibus suis. Quod
aJ dona perveniamus sempiterna, quae promisitper dicit, nomen, intelligilur agni, et nomen palris ejus,
Dominum noslrum Jesum Christum, qui vivit et re- intelligitur Dei Patris.
gnat cum Patre in unitate Spiritus sancti, Deus per Et audivi vocem de ccelo. Id est, Ecclesiam, quae
oinnia siccula saeculorum. Ame-n. coelum sa;pius in divinis nominalur Scripturis. De
Ecclesia enim scriptum esl : Ccelum mihi sedes est.
CO.NCORDIA
Et de ejusdem Ecelesiae proedicatoribus scviptum :

In hoc islarum duarum fit concordia leclionum, Cceli enarrant gloriain Dei. Magna vox sanclorum,
quia humano de Joannis actu etnomine, etalia tan- magna est devotio charitalis, quam se de coelo au-
tum de ejus actu faciunt rationabiliter mentionem, disse refert, cum eos qui vocem ediderunt, in Sion
qui ab omni contagione immaculatum, cum Domi- monte stare praediceret, ut oslendat se montem
nus ab infantia custodivit eum el sanclum, ideo illi Sion non aliud quam Ecclesiam dixisse, qua? ad
 : —

49 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 50

devincenda gravamina pressurarum , sublimi con- A ginta quinque millia, qui empti sunt de terra. Sin-

templatione erccta gaudio , regis sui cerlamina gulariter canlicum agno canlaie, est cum eo m pcr-

laudc simul et imitatione concelebrat. Hoc est enim

petuum proe cunctis fidelibus etiam de carnis incor-

veraciter agno stanti psallere.

rupiione gaudere. Quod tamcn electi cocleri canti-

Tanquam vocem aquarum mullarum, et tanquam cum audire possunt, licet dicere nequeunt, qui per
charitatem quidem ex illorum celsiludine
vocem tonitrui magni. Quid per vocem aquarum laeti sunt,

multarum, nisi vox inlelligitur proedicatorum? Quid ^uamvis ad eorum praemia non assurgunt.

per vocem tonitrui magni, nisi vox Evangelii desi- Virgines enim sunt,hi qui sequuntur agnum quocun-
gnaliir? Unde et quidam apostoli filii lonitrui que ieril. ILec pulchre beatus Augustinus, virgines

nominantur . Tonitiua enim sunt Evangeha , ubr adcnonendo, exposuit «Pergite, inquiens, sancti Dei,
:

comminando aiunt : Omrris arbor, qu(C non facit frn- pueri et puellae, mares ac feminoe, cselibes et in-

ctuin bonum, excidititr et in ignem mitlilur. miptoe, pergite perseverando in finem. Laudale Do-

Et vocem quam audivi, sicut citharcedorum chha- nunum dulcius, quem cogitatis uherius. Sperale

riz-intiumin citharis suis. Quid per vocem cilharizan- fehcius, cui servilis instantius. Aniate ardenlius, cui

tium, nisi vox consona omnium designalur praedi- placelis attentius. Lumbis accinctis el lucernis ar-

calorum, et una concordia eormn, quoe in mundis B dentibus exspeclate Dominum ,

quando venial a
coniibus, camicum personat charilalis. Concitha- nuptiis (Luc. xn ). Vos affertis ad nuptias agni can-
risloe Dei omnes sancti sunt, qui carnem suam cruci- ticum novum, quod cantabitis in citharis vcstris,
{igentes cum vitiis et conc pisccnliis (Gal. v), laudant utique tale, qualenemo poterit dicere, nisi vos. Sic

cum in psaltcrio el cilhara quantum amplius illi, :

enim vos vidit in Apocalypsi quidam, proc caeteris,

qui Angelicoe piivilegio castitatis, totos se faciunt dilectus agno ,

qui discumbere super pectus ejus
Domino holocaustum singulariter, abneganles se- solitus erat. Ipse vos vidit duodecies duodena millia

meiipsos, tollentes crucem suam, sequuntur agnum sanctorum citharoedorum , illibaloe virginitatis in

quocunque ievit. corpore , inviolatoe veritatis in corde. Sequimini

Et cantabant quasi canticum tiovum. Quid per agnum, quia et agni caro utique virgo. Sequimini
canticum novmn, nisi Novum Testamentum, et con- eum virginitate cordis et carnis, qtiocunque ierit.

fessio designauir (idelinm, id est, credo Deum Pa- Quid est enim sequi, nisi imitari, quia Chrislus pro
trem omnipotentcm, et in Jesuni Chrislum Domi- nobis passus est, relinquens nobis exemplum, ut sc-

num nostrum Filium ejus, et in Spiritum sanctum. queremini vestigia ejust (I Pctr. n).

Hoc enini canticum novum cantat, qui, veteri ho- Hi sunt, qui cum mulieribus non sunt coinquinaii.

miue deposito, per graliam baptismalis innovalur fe- C virgines enim sunt. Virgines enim dicit inlegrilate

liciler. Iste canlus qui mentem purissimam consola- fidei. Sic de universali Ecclesia loquitur Apostolus,

tur, qui medullitus delectatur, hoc novus homo can- dicens : Despondi vos uni viro, virginem castam ex-

lare debet canticum novum non vetus, qui necdum hibere Christo, nam et hanc visionem Thichonius,
Adae peccala deposuit. Novus uiique cantus est, quia non de virginibus- specialiler tantum, sed de lola

nunquam talem antea mundus audivit. generabter interpretatur Ecclesia. Hi empti sunt
Novum. Quod nuila velustale sordescat, sed sem- ex hominibus primiiias Deo et agno, redempti pre-
per in sui dignitatisgralia perseveret. tioso sangiiine Cbrisli, ut Apostolus ait : Empli enim
Ante sedem. Sedes Ecclesia est perfecta, qua? me- estis prelio magno, glorificate et portate Dominum m
ruit coelum esse, eo quod sit halntaculum Dei. Sedes corpore vestro (I Cor. vi). ILe primitiLC de illo san-
sunt Salvatoris Domini, quas ille sua majestale jam cto et immaculato Ecclcsiai giege^ quasi sancliores,

possidet, sicut legitur : Sedes sapientue anima justi prioresque hostia}, pro voluntatis suae meriiis, a Spi-

est (Sap. vn). rilu sancto eliguntur.

Et ante quatuor animalia. Quatuor enim anima- Et in ore ipsorum non est inventum mendacium.
iia quatuor
_, _
designant Evangelia — ,
, ., —
quae alio — loco
"
iSon dixit
n»" est inventum.
: Non fuit in ore eorum mendacium, sed
Sicut Aposlolus dicit El hax
plena oculis ante et retro describuntur. Anle, quia :

de futuro judicio praedicant. quidem fuistis, sed abluli eslis (1 Cor. vi). El : /«;'-

Retro. Quia de Veteri Testamenlo testimonium quitas injusti non nocebit ei, qua d.e conversus fuc-
don_i)t. Quod autem sequitur :
rit ab iniquilate stia, et poleril esse virgo, el dolus

Et seniores. Illos significat, dc quibus superius in ore cjus non invcniri. Virgines enim caslos dicil

dixerat et pudicos. Sine macula sunt anie tlironum Dei.

Et in circuitu sedis sedilia viginti quatuor millia, et Sine macula, hoc est, sine peccalo Tunc cnim
super thronos viginti quatuor seniores, sedentes ami- justi immaculali sunt, quando indulpenti* miincru
cti vestimentis albis. Qui siveDecalogum duplicalum conscquunlur, sicul Propbela dicit : Luvahis me, rt.

ctqualuor significant Evangelia, sive duodecim apo- snper nivem dealbabor (Psat. l ). Bcali. crgo inir

stolos, et duodecim palriarchas, id est, Noe, Abra- maculali ,

qui in vitam aeiernam. merentur in-
ham, Isaac, Jacob, Moysen, Aaron, Josue, Isniam, trare.

llicremiam , Ezechielem, Danielcm et David. Et FV.VNGEI.ILM MATTII/-1, CAC. 11.

iicmo polerat diccrc canticum nisi ccnluin quadra- < Eccc angclus Domini apparuil in somnis Josepli.
 :

5J SMARAGDl AR3ATIS 5i

« diccns : Surge et accipe pucrum ct malrem ej-.is, A minicce incarnalionis, et Ecclesiie soeietalem, pcr
« et fuge in .Egyptum, ct eslo ibi usque dum dicam doctorcs sanctos gcnlibus commilti.
< tibi ; fulurum est enim, ut Herodes quacrat pue- Qui consurgens accepil puerum et matrem nocte, el

< rum ad perdendum eum. Qui consurgens accepit recessit in JEgyptum. ^Egyptus tenebrce et mceror
< puemm et matrem ejus nocle et secessit in , inlcrpretatur. Ergo fugil Joseph cum Maria el puero
< .Egyplum ct eral ibi usque ad obitum Herodis,
,
in iEgyplum, significat doclores cum lege et nomi-
< ul adimpleretur quod dictum est a Domino pcr nis Cbrisii pradicatione, ad genles, quse in tenebris

< prophetam, dicenlem Ex ^Egyplo voeavi filium :

etin nocte infidclilalis erant, transituros.

< meum. Tunc Herodcs videns quod illusus esset a Et erat ibi usque ad obitum Uerodis. Quod dicit

<, magis, iratus esl valde. Et mittens occidil omnes Et eral usque ad obitum Herodis, quadriennio,
ibi

< pueros, qui erant in Bethleem, et in omnihus fini - ut quidam putant, tempore supputalo, sive, ut alii

< bus eis, a bimaiu ct infra, secundum tempus, volunt, duobus tantum annis, indicat figurate fulem

< quod exquisierat a magis. Tunc adimpletum est Ch: isti in gentihus mansuram, donec plenitudo ea-
< quod dictum est per Hieremiam prophetam dicen- rum introeat, et sic omnis Israel salvus fiat. Obitus
< lem : Vox in Rama audita est, ploratus et ulula- quippe Herodis terminum intentionis malitiosae,
< lus mullus, Rachel plorans fdios suos, et noluit B qua nunc contra Ecclesiam Judaea saevit, insinuat.

< consolari, quia non sunt. Defunclo aulem Herode: Ut adimpleretur quod dictum cst a Domino, per
< ecce angelus Domini apparuit in somnis Joseph Prophetam dicentem Hoc dicimus in Osea prophcla
:

i in jEgyplo, dicens : Surge el accipe puerum et esse scriptum (Ose. xi). Possumus autem loco isto

< matrcm cjus, et vade in terram Israel. Defuncli tesfimonium proferre exNumeris, dicente Balaam :

< sunt enim qui quaerebant animam pueri. Qui

,
Deus ex ^Egypto vocavit eum. Gloria ejussicut uni-
< consurgens, accepit puerum et matrem ejus, et cornis (Num. xxni).
< venit in tcrram Israel. Audiens aulcm, quod Ar- Ex jEgypto vocavi filium meum. Quod iterum Je-
< chelaus regnaret in Judaea pro Herode patre. suo, sus vocatur ex yEgypto, significat Judaeos in fine
< timuit illo ire. Et admonilus in somnis, secessit mundi credituros, juxta illud : Cum intraverit pleni-
< in partes Galiheaj. Et veniens habitavit in civilate tudo gentium, tum omnis Israel salvusfiet (Rom. xi).
< quae vocatur Nazarelh, ut adimpleretur quod di- Potest tamen et secundum allegoriam intelligi. Qui
< clum esl per Prophetas : quoniara Nazaraeus voca- postea quam venit ad ^Egyptura mundi hujus, dedu-
* bilur. » xit eum Pater et adsumpsit ad semetipsum, ut viam
Ecce angelus Domini apparuit in somnis Josepk ~ faceret his qui de /Egyplo mundi hujus ascensuii
dicens : Surge et accipe puerum et matrem ejus. erant ad Dominum.

Non dicit tuum puerum, neque mulieris, sed spe- Tunc Herodes videns quod illusus esset a Magis ,

ciali privilegio solius pueri nomen ponilur. Se- iratus valde est. Quod dicit Tunc Herodes, eon-
:

quilur :
jungitur, ubi dicit quod Magi per aliam viam sunl

Et matremejus. Non enim dicit, accipe uxorem, reversi. Iratus est, manente scilicel pmedicta turba-

siveconjugem luam, sed matrem ejus, verus enim tione. Additur valde, eo quod a Magis illusus sit.

Pater ejus in coelis est. Quia Bahylon alque ^Egy- Et miltens occidit omnes pueros. In morte iunoccn-

ptus pnfi omnibus terris principiis ostemlit, quia tum, pretiosa omnium Christi marlyrum est mors
utramque emendaturus esset, <H igne potius lidei designala. Quod enim parvuli occisi sunt, significat

succensurus , addiscitur quoque quotl ab ipsis per humililatis meritum, ad martyrii perveniendum
,

initiis, ad lenlaliones debeas atque insidias gloriam. Et quia nisi conversus fuerit quis, elcffectus
vitac

praeparari. Nam statim ut ortus est contra eum ty- sit ut parvulus, non potest animam dare pro Chri-
rannus et in .Egyptum
furit, fngit, et mater in sto. Qui erant in Belhleem, el in omnibus finibus

noxiam barbarorum regionem fugatur, nam non ejus. Quod autem in Belhleem et omnibus finibus

«licilur Accipe conjugem tuam, sed matrem ejns,

:
ejus occisi sunt, ostendit non solum in Judaea, unde
jy
quia absoluto per signum partu,pmnis explosa su- Ecclesiae coepit origo, sed et in omnibus ejusdem
spicio est. Ecclesice, quacunque per orbem diffusa est, persc-

Et fuge in JEgyptum, et esto ibi usque dum dicam culionem sccvituram perfidorum, et piorum patien-
libt; futurumest enim ut Herodes qumrat puerum ad tiara coronandani.
perdendum eum. Possumus quoque odium Herodis, A bimatu et infra secundum tcmpus quod exquisic-

quo perdere voluit Jesum, superpeiseculionibus quae rat a Magis. Id est, a puero duorum annorum usque
apostolorum sunt temporibus factae in Judcea, spe- ad puerum unius noctis. Secundum anagogen, qui

cialiter accipere quando invalescenle invidia,prsedi- occisi sunt, doctrina et operatione peffectos indical.
;

catoressunt verbi peneoinnesexpulsideprovincia.et Qui vero infra siraplices vel idiolas, fidei tamen non
in gentibuspraedicaturi, sunt longe lateque dispersi. fictae constantia fortes aeque denuntiat. Quod illi

Sicque factum est, ut gentilitas, quae per jEgyptum quidera occisi sunt, sed Christus, qui quaerebatur,

figurabatur, peccatis anle tenebrosa, lumen verbi vivens evasit, insinuat corpora quidem martyrum
acciperet. Hoc est enim pucrum Jcsura et matrem ab impiis posse perimi, sed Christum, pro quo per
c jus pcr Joseph in .Egyptum transferri, fidcra Do- sccutio lolasaevit, nullatenus eis vel vivenlibus, vcl
 :

S3 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 54

occisis posse auferri, sed eos veraeiter conteslari : A Defuncto aulem Ilerode. Obilus quippe Herodis,
Domino vivbnus,
Q".h sive vivinms, sive morimur, terininum intenlionis malitiosce, qua nunc contra
Domino morimur (Rom. xiv). Ecclesiam Jud&a sievit, insinuat.

func adimpletum est quod dictum est pcr Hiere- Ecce apparuit angelus Domini in somnis Josph, m
ntiam propketam , dlcentem. Ilic Hicremias veteris JEggpto dicens : Surge el accipe puerum matremet

recordatus historise, cum propter uxorem Levitis ejus, et vade in tcrram Israel. In somnis, hoc semper

fornicalioni coactam, ac per hoc mortuam, et a ma- signific.it, quia mortuis mundo angeli sunt pncsen-

duodecim parles, duodecim tribus divisam,

rito in lcs. Quod autem defuncto Herode, redil in terram
omnis Israel consurgens, totam trihum delcverit, Israel Jesus, finem soeculi denuntiat, quando Enoch
trecentum tantum viris remanenlibtis, ploralus et et Helia pncdicanlibus, Judaji sopila modernae invi-

ululatus, remaneniium scilicet el interfectorum. dke flamma, lidem veritatis accipient. Et bene, ciun
Vox in Rama audita est, elc. Quod autem dicitur ludseam descrit, fugere et hoc in nocte dicitur :

m Rama, non putemus nomen loci esse, qui est cum vero reverlilur, nulla non solum fugte, sed nec

juxta Gahaa, sed Rama excelsum interpretatur, ut noctis fit menlio, quia niminim, quos aut peccato-

sit sensus, "Vox in excelso audita est, id est, longe rum tenebris olim perseculores reiiquit, ipsos ob
lateque dispersa. Quid enim Rama pertinet ad B hicem fidei tandem se qtuerentes revisit.

Rachel? Rachel mater fuit Benjamin, quam defun- Defuncti enim sunt, qui qua'rebant animam pueri.

ctam sepeliere in hippodromo, qui est juxta Bethel. (Ex Hieron.) Ex hoc loco mlelligimus, non solum He-
Quia igitur et sepukrum vieinum erat , et campus roiiem, sed et sacerdotes, et scribas, eo tempore
ipsi Benjamin sorte conlingerat, Ram 1 qtioque ad nccem Domini fuisse mediiatos.

eamdem pertinebat tribum, el a principibus, et ab Qui surgcns, accepit puerum el matrem ejus, etc.
ipso inlerfectionis loco, consequenter eos, qui occisi Non dixit ; Accepit filium suum et uxorem suani,

sunt, filios ejus vocavit. Spirilaliter vox in Rama, sed puerum et mntrem ejus, quasi nutritius, non

id est in excelso, et ploratus et ululatus multus, mavitus.

manifeste denuniiat luctum sancta? Ecclesiae, quod Audiens aulem, qaod Archetaus rcgnaret in Jud.ca ,

de injusta membrorum suorum nece gemit, non, ut pro Herode patre suo, limuit illuc ire. Arcbclaus,
hosles garriunt, in vacuum cedere, sed usque ad agnoscens leo interpictatur, Herodes pellicius sive

solium superni ascendere judicis, etsicut protomar- pellis gloria (Joseph. lib. Antiquit. xvn, cap. 10),

tyris Abel, ila eiiam sanguinem creteroruni marty- Herodes ille, qui cum Pilalo postea amicitiam fecit,

rum clamare ad Dominum. hujus Herodis filius , esl frater Archelai, qucm et

Racliel plorans fdios suos. De Rachel natus ^ ipsum Tiberius Caesar Lugdunum, qtue Galliarum est
est 1

Benjamin, in cujus tribu nunc esl Belhleem. Quoeri- cjvitas, relegavit, fralreraque ejus Herodem, succes-

lur ergo quomodo Rachel filios Judae, id est,Betldeem sorem regni fecit.

quasi suos ploret. Respondebimus breviler, quia (Ex Reda.) Quod dum na!o Herode, Joseph timore
sepulla sit juxta Betbleem in Ephrata, et ex seterno Archelai in Judseam ire formidans, angelo moncnle,
corpusculi hospitio matris nomen acceperit. Sive in Nazareth GaMheae secessit, ultima prscsentis Ec-
quoniam Judse et Benjamin dure tribus junctx erant, clesis tempora designat, quando pro ea, quae nunc
ct Herodes prseceperat, non solum in Betbleem in- est mentis illius csecitate, Christianos in quantum
terfici pueros, sed et in omnibus circa finibus ejus, valet persequi non desistit, sed acrior in eis Anli-
per occasionem Bethleem intelligimus raultos etiam christi persecutio consurgit. Pars igilur Juda?oe in
de Benjamin fuisse coesos. Figuraliter autem Rachel qua regnabat Archelaus, qui interprelatur agno-
qiue ovis, aut videns Domini dicitur, Ecclesiam de- scens leo, de quo Apostolus ait : Advcrsarius vester
monstrat, cujus lola intentio, ut videre Dominum circuit quwrens quem devoret, perfiJos Anlichrisli
mercatur, invigilat, et ipsa est ovis centesima, quam sequaces oslendit.
pastor bonus, relictis in coelo nonaginta novem ovi- Et admonitus in somnis secessit in parles Galilira',

bus, angelicarum virtutum, abiil quacrere in terra,

D ct veniens liabitavit in civilale qux vocalur Nazareth.
invLiitamque suis imposuit humeris, et sic repor- Nazarelh Galihea?, quo Dominus transferlur, pai lem
tavit ad gregem. genlis ejusdem, quse tunc teraporis fidem Cbrisli est
Et noluit consolari, quia non sunt. Plorat autem susceptura designat. Unde bene Galikea transmi-
filios suos, et non recepit consolationem. Secundum gratio facta. Nazareth vero, flos aut virgullum ejes
intelligentiam duplicem, sive quod eos in selernum interpretatur. Quia nimiruin sancta Ecclesia, quo
mortuos sestimaret, sive quod consolari se nollet de ardentiore desiderio, ab his qui in terris vidit ad
liis, quos sciret esse victuros. Spiritaliter Rachel ccelestia promerenda transmigrat, eo majore spirl-

significat Ecelesiam qua? plorat sanclorum de hoc tualium abundat flore ac germine virtulum.
s:ecuIo ablalionem, sed non ita velle consolari, ut Ut adimplcrctur quod diclum est per propheta»
qui soeculum morte vicerunt, rursus ad sreculi cer- Quoniam ISazttmnsvocabilur. (Ex Hieron.) Si fixum
tamina secura toleranda redeant. Quia nirairura non de Scripturis posuisset exemphim, nunquam diceret
sunt ulira revocandi in mundum, de cujus aerumnis, per prophetas, sed simpliciter, per prophetam. Nunc
8emel evaserunt coronandi ad Christura. autem pluraliler prophetas vocans, ostendit se non
 ,

bb SMARAGDI ABBATIS ;<i

verba de scripturis sumpsisse, sed sensum. Naza- A Kt scrcularia dcsideria. Sacculare esl, oninc desi-

rseus enim sanctus iulerprelatur. Sanctum antem derium carnale, el omnis ambitio saecnlaris. Dcsi-

Dominum fulurum omnis Scriplura commcmorat. dcria turpia, voluntas vel cupidilas corporis, omnia
Possuraus et aliter dicere, quod eliam eisdem ver- desideria sunt carnalia, a quibus nos omnibus abs-

bis, juxta Hebraicam veritatem, et juxta lingiuc il- tincrc Pctrus obsccral, diccns : Obsecro vos lan-
lius ftutfuc, inlsaia scriptum est : *BP STBO ~i*^n WPl quam advenas et peregrinos. abstinere vos a carna-

HTQi VWW 1E2 "tf". Exiet virga de radice Jesse, et libus desidcriis ,
quw miliiant adversus animam
Nazaraeus de radice ejus conscendel sive cresccl. (I Petr. n). Acsi diceret : Carnalia desideria nolite

CONCORDIA desiderare, sed coeleslia, ct selerna concupiscile,

in hoc gralissima leclionum,

quia carnis desideria adversus convcrsalionem san-
Istarum diiarum fit

primitias terrae cum clam, et contra suammelipsam militant animam

quia Joannes vidit in ccelo

De quibus Quod sine mendacio, et sine Sobrie. Sobric dicit, hoc est, caule, sapienler,
agno. ait :

macula ct virgines sunt. Nam et parvuli qui pro considerale, ct temperate, ponens ante oculos illud

Domino occisi sunt, et primitiec terrse sunt, quia pro quod Dominus ail : Attendite ne graventur corda

meruerunl palmas martyrii, et vir- vestra in crapula, et ebrielate, et curis hujus sa?cu-
Domino prirai

gines, et sine mendacio et sine macula sunt.

BU (Luca? xxi).
Et juste. Jusle, id est, reete et scqnanimiler, hirtc
IN OCTAVA NATIYITATIS DOMINI. enim Joannes ait : Scitis, quia Deus juslus esl, et

LECTIO EPISTOL,E BEATI PALLI APOSTOLI, AD TITUSI, omnis qui facit juslitiam, ex ipso natus cst (I Joan.
CAP. II. iii). Dicta autem justitia, quasi juris status, cujua

<Apparuit gratia Dei et Salvatoris noslri omni- partes sunt, timere Deum, venerare religionem, ha-
« bus bominibus, crudicns nos, ut abnegantes impie- bere humanilatem et piclatem, unde sequitur :

c latem el srccularia desideria, sobrie, juste et pie Et pie vivamus in hoc sweulo. Juslilia enim ne in-

« vivamus in hoc sseculo, exspectantes beatam spem temperala sit, pielas adjungenda est. Pietas cnim
magni Dei el Salvatoris nosiri pars esl justitiae, qua? proprie, ut ait Angusiinus,
i el adventum gloriae

« Jesu Christi, qui dedit semctipsum pro nobis, ut Dei cultus intclligitur. Justitia enim est, a'.quitas vcl

« nos redimeret ab omni iniquilate, et mundarct rectiludo, qua; unicuique sua iribuil.

« sibi populum acceptabilem, sectatorem honorum Exspeclantibus bealam spem. (Ex Cass.) Spes est

< operum. Etec loquere el exhortare.» bonorum exspectatio fulurorum, quse exprimil hu-

Ayparuil gratia Dei Salvatoris noslri omnibus ho- militalis affectum, et sed.'ila3 senilulis obsequinm.

•fttmfrs*. Hic gratiam Evangelii dicit, de qua in Za- Spes autem Graece dicitur eknic, et esl opinio fulu-

«-haria legimus : Exwquavit gratiam qralne (Zacli. iv): rorum. Et contrarium desperalio, quando extra
Et Joannes ail : Nos omnes de pleniludine ejus ac- omnem spem homo est, cui nulla est progredieodi

cepimus, gratiam pro gralia (Joan. i), id esl, pro gra- facultas, quia dum quisque peccatum amat, futu-
tia legis, gratiam Evangelii : omnibus hominibus, id ram gloriam non spcrat. Ille enim fiducialiler cx-

est, quibus apparuit. Ipse enim est lux vera, quaj spectat, qui ejus mand^ta fideliter servat. Beata
illuminat omnem hominem venienlem in hunc niun- enim recle dicitur spes, ubi fdii Dei merebimur
dum, hoc est, qui illuminatur. Ipse est, qui omnes essc, ei hicredes, hrcredes quidem Dci, cohceredes
homines vult salvos fieri, et ad agnitioncm veriiatis auiem cum apparueril, similcs eierimus,
Christi. Ubi

pervenire. Ipse est, qui Apostolis suis ait : Ite, docetc quoniam videbimus eum sicuti est. Ubi peccata no-
omnes gentes, baptizantes eos : qui crediderit el ba- bis donantur, et vita octcrna praeslabitur. Ubi splcn-

pliiatus fuerit, salvus erit. Ecce quomodo gratia dorem solis et consortium obtinebimus angelorum.
salvatoris Deiomnibus apparuit hominibus. Et adventum gloriiv mngni Dei. Notandum quod
Erudiens nos. (Ex Cass.) Erudire enim docere in hacbrevi Epislola Dominum Jesum bis Dominuin

est, nam et ipsum nomen significat apprehensam ^ appcllet. Nam ct in Epistola ad Hebraios idem Apo-

scienliam. Rudis enirn dicitur novus. Eruditus ,

slolus ait : Ad filium autem : Thronus tuus Deus in

quasi a rure sublalus, hoc est, ab ignorantia divi- saculum saruli. Et, unxit le Deus Deus tuus oleo
sus, et in doctriRse finibus cnllocalus. exsultationis (Hebr. i). Et Joannes ail : In principio
(Ex Hieron.) Nam et ad Hierusalem, per Hiere- erat Yerbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus
miam Dominus sic dicil Erudire Hierusalem, ne : eral Verbum (Joan. i), ct alia plurima de hoc san-
forte recedat anima mea a te (Hier. vi). Eruditur ctissimo nomine invcnies testimonia. Cujus el ad-

Hierusalem, ut corrigatur, et non recedat anima Dei ventum gloria; exspectamus, secundum promissio-
ab ea, et redigatur in solitudinem, sed potius eru- nem angelicam, dicentis ad discipulos : Viri Galilai,

dita habeat seinper Dominum habitatorem. quid Itic stalis aspicientes in cozlum, &ic enim veniet,

Vt abnegantes impietalem. Hic impielalem illam quemadmodum vidisiis eum eunlem in coclum (Act. i).

dicit,quam Zacharias super amphoram vel massam (Ex Orig.) Sed in illa gloria exspectatur, de qua
sedere vidit plurabeam, quam alio nomine idolola- ipse Salvator ait : Cum vcnerit Filius hominis in

triam possumus appellare et nogalioncm Chrisii, gloria Palrh et sanctorum angelorum (Matlh xxv).
Graeci vocant rr,v k<t£C?i«v. Non quod Dci cl angclorum unam gloriam csse dicat
 ,

57 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 58

seJ quia lanta er.t illic gloria Palris, in qiia Filius A « nomen Simeon. Et homo isle justus et limoratus,

hominis ad judicium venturus cst, qiue a solis an- « exspeclans consolationem Israel, et Spiritus san-

gelis capi possit, vel ah illis sanctis, de quibus dici- « ctus erat in eo. Et responsum accepcrat a Spiritu

tur : Quia erunt sicut angeli Dei. De hoc adventu < sancto, non visurum se mortem, nisi prius videret

glorioc I>ei et Petrus aposlolus ait : Invcniatur in tau- < Chrislum Domini, et venit in spiritu in lemplum.
dem etgloriamet rcvelalionem Jesn Clirisli (I Petr. i). i Et cum inducerenl puerum Jesum parentes ejus,

In laode, quando dicturus est : Yenite, beneciicti Pa- i ut facerent secundum consuetudinem legis pro eo :

tris mei, percipite regnum. In gloria, quia^ tunc justi t Et ipse accepit eum in ulnas suas, et benedixit

fulgehunt ut sol in revelatione Jesu Christi, hoc est, < eum, ei dixit : Nunc dimitlis servum tuum, Do-
in futuro judicio. < mine, secundum verbum luum in pace. Quia vi-
Et Salvatoris nostri Jesu Chrhti. Jesus nomen « derunt oculi mei salulare tuum. Quod parasli
proprium est Filii Dei, secundum carnem, ut Ga- « anle faciem omnium populorum. Lumen ad
briel angelus beatoe Mariae ait Et vocabis nomen
:
< revelationem gentium , et gloriam plebis hse Is-

ejns Jesum (Luc. i), quod Latine Salvator dicilur, < rael.i

eo quod salvum facit populum suum a peccalis Postquam consummati sunt dies octo, ut circumci-
eorum. Cbrislusabunclione nomen accepit, chrisma K deretur puer. (Ex Ambros.) Circumciditur itaque

cniin unctio, Christus unctus dicilur. Sed spiri- puer. Quis est ille puer, nisi ille de quo dictum est:
tualiter, cui Psalmista : Propterea unxit te Deus, Puer natus est nobis, fihus datus est nobis (Isaioj ix)?

Deus luns, oleo exsultationis (Psal. xliv). Factus est cnim sub lege, ut eos, qui sub lege erant,

Qui dedit semetipsum pro nobis. Sicut et alibi lucrifaceret (Gal. iv). Yides omnem legis vetcris se-

idem Apostolus dicit : Ambulate in dilectione, sicut riem fnisse typum futurse. Non utique fruslra oclava

et Christus dilexit nos, et Iradidit semetipsum pro die jussus est infans circumcidi, nisi quia petra,
nobis (Ephes. v). qua circumcidimur, Christus erat. Cultellis enim
Vi nos redimeret ab omni iniquitate, et mundaret, pelrinis circumcisus est populus, petra autem erat
eic. (Ex Cass.) Redemit nos et liberavit ab omni Christus. Quare autem oclavodie? quia in hebdoma-
vinculo iniquitatis, quo captivi lenebamur, el infi- dibus idem primus, qui et octavus. Complclis enim
delilatis, et mundavil per baplismum, ubi sic omnia seplem diebus reditur ad primum, finitus seplimus,
originalia delicla, et perpctrata commissa mundan- Dominus sepullus. Reditus ad primum Dominus re-
tur, quaienus in nobis nihil remanere possit im- suscitatus, Domini resurreclio promisit nobis ;eler-

mundum. num diem, et consecravil nobis Dominicum diem,

Sectatorem bonorum operum. Ad quam sectatio- qui vocatur Dominicus, ipse videlur proprie ad
nem bonorum operum, idem nos Apostohis admo- Dominum pertinere, quia eo die. Dominus resur-
nel, dicens :Exhortamur, ne in vacuum gratiam Dei rexit.
recipiatis, ut non viluperelur ministerium nostrum, (Ex Bcda.) Suscepit igitur circumcisionem legc
sed in omnibus exhibeamus nos sicut Dei ministros, decrelam in carne, qui absque omni prorsus labe
in multa patienlia, in tribulationibus, in necessitati- pollulionis apparuit in carne, et qui m similitudine

bus, in angustiis, in plagis, in carceribus, in seditio- carnis peccati, non aulem in carne peccati advenit,
nibus, in laboribus, in vigiliis, in jejuniis, in casti- remedium quo caro peccati consueverat mundari
tute, in scientia, in longanimitate, in suavitate, inSpi- non respuit, sicut etiam unda baptismalis, qua nov;e
ritu sando, in charitate non ficta, in verbo veritatis, graihe populos a peccatorum sorde lavari voluit.
scire
in virtute Dei, per arma justiliw, a dextris et a sini- Ipse non necessitatis, sed exempli causa subiil;
stris (II Cor. vi), et caHera similia unde et apte etenim debet vestra fraternitas, quia idem sahili-
sequitur : fer» curationis auxilium circumcisis io lege, contra
IIo?c loquere et exhortare. Ac si diceret : Omnis originalis peccati vulnus agebat, quod nunc baptis-
tuus sermo, in hac exhortatione consistat alque mus agere revelalce gratise tempore consucvit. Ex-
j)
perseveret. ceplo quod regni coelestis januam necdum inlrare
poterant, donec adveniens henediclionem daret qui
EVANGELICM LUC.E, CAP. II
legem dedit, ut videri posset Dcus deorum in Sion.
t Poslquam consummati sunt dies oclo ut cir- Tantum in sinu Abralne, post morlem, beata requie
« cumcideretur puer, vocatum est nomen ejus Jesus, consolati, superna? pacis ingressum, spe felices, ex-
« quod vocatuin est ab angelo priusquam in utero speclabant. Qui cnim nunc per Evangelium suum
« conciperetur. Et postquam impleti sunt dies pur- lerribiliter ac salubriter clamat : Msi quis renatus

• secundum legem Moysi, tulerunt Je-

gationis Mariae fuerit ex aqua el Spirilu sancto, non potest inlroire

« sum in Hierusalem, ut sisterent eum Domino, sicut in regnum Dei (Joan. m), ipse lum per legem suain
< scriptum esl in lcge Domini Quia oinne masculum : clamabal : Masculus cujus prcrputii caro circumcisa
« adaperiens vulvam sanclum Domino vocabilur
, : non fuerit, peribit anima itla de populo suo, quia pa-
« Et ut darent hostiam seciinduin quod dictum cst ctum mcum irritum fccit (Exod. xm; Levit. xu) , id

« in Iege Domini, par turlurum, aul duos pullos co- esl, quia pactum viUe, in paradiso hominibus a me
« iiimbarum. El ccce homo crat in Ilierusalem, cui dalum, Adam pr£varicanic,lransgressumest, in quo
 ,

S9 SMARAGDl AOBATIS 60

omnes peccavenu.t, peribit de coetu sanclorum , si A tur. Quod dicit, Otnne masculum aduperiens vulvam,

non ei fuerit reinedio salutari subvcntum. et hominis primogenitum significat, quod

et pecoris

Vocatum est nomen ejus, Jesus, etc. (Ex Beda.) utrumque sanctum Domiuo voeari, atque ideo sa-
cerdotis esse, praeceplum esl. Ita duntaxat ut pro
In hoc, quod in die circumcisionis suae nomen ut
,

Jesus vocareiur, accepit, ad imitationem priscorum hominis primogenito prelium acciperet, et omne

fecit, sicut Abraham palriarcha, qui primus circum- animal immundum redimi faceret, cujus, inquit,

cisionis sacramentum et promissionis testimonium redemplio eril post unum mensem, siclis argenli

accepit, et eodem die amplificationem nominis simul quinque; ubi salvo subtiliore tractatu breviter inli-

cum sua conjuge promeruit, ut qui ealenus Abram, mandum, quod illa omnia primogenita, vel figura

id est, pater cxcelsus, deinde Abraham, id est, paler fuerint ejus, qui cum unigenitus esset Dei Filius

mr.Uarum genlium vocar. tur. primogenitus fieri clignatus est omnis crealuroe, el

(Es llieron.) Sed et Sarai uxor lua inquit Do- ,

vere et singulariter sanctus Domino, quia peccalum

minus ad Abraliam, non vocabitur Sarai, sed Sara. non fecit, nec invenlus est aoh:s in ore ejus, vel

Errant qui pulant priinum Saram per unum R scri- certe noslroe ftierit devo ionis indicium, qui "unnia
ptum fuisse, et postea allerum R addilum, Sarai boiue actionis initia, qiue quasi corde gignimus, Do-

primum vocala est pcr » 1 ttf. Sublato ergo \ id est

B mini grathe depulare, male autem gesta redimere

i elcmenlo, addita est n liltera, quae per A legilur.et debeamus, dignos videlicet pcenitenlia} fruclus, pro
Saraa. Causa autem ita nominis singulis quinque corporis vel animae scnsibus offe-
vocata est OT5B ,

quod antea dicebatur princeps renies. Itaque quod ait : Adaperiens vulvam, con-
immutati , haec est,
mea, unius scilicet lanlummodo domus materfami- suelaj nativilatis more loquitur, non quod Dominus
uoster sicri ventris hospitium, quod ingressus san-
lias, postea vero dicilur absolule princeps, id est, up-
ctificarit, egressus devirginasse credendus sit, juxia
•/J)V7<A.

Et postquam impleti snnt dies purgatiouis ejus, se- h.Teivticos, qui dicunt beatam Mariam virginem us-

cundum legem Hoysi tulerunt illum in Hierusalem, que ad partum, non viiginem esse post partum, sed
ut sisterent illum Domino. (Ex Beda.) Decrctum qui- juxta fidem calholicam, clauso virginis utero, quasi

dem parvulum post tricesimum tertium

legis erat sponsus suo processit de thalamo, de quo pulchre

circumcisionis dicm ad templum Domini deferri, da- Prophela : Et convertit me, inquit, ad viam portoi

rique hostiam pro eo primogeuilum aulem mascu-

:
sanctuarii exterioris, quw respiciebat ad orientem et ,

lum sanctum Domino fieri , mystice, sicut diximus, erat clausa , et dixit Dominus ad me : Porta hwc

insinuans, neminem nisi circumcisum viliis, Domi- ~ clausa erit, non aperietur, et vir non transeat per
nicis dignum esse conspectibus neminem , nisi eam. Quoniam Dominus Deus Israel ingressus esl per
;

mortalitalis nexibus absolutum, supernae civifcalis eam eritque clausa ; principum princeps in ea se- ,

gaudia perfecte posse subire. Yerum si legis ipsius debit ut comedat panem coram Domino (Ezech. ,

verba diligenlius inspexeris, profecto repcries, quia xliv). Quamvis possit eliara myslice designari

non solum Dominus incarnatus, quanlum a peccali nullum prseler Dominum Ecclesise virginis uterum
conlagione, tantum a conditione legis fuerit liber, per aquam et Spiritum sanclum ad regenerandos
quam ob hoc magis suscipere dignalus est, ut eam Deo filios posse reserare , ideoque hunc mascu-
sanclam, justam, ac ) onam esse probaret, et nos lum , incomparabili dignitate Domino sanctum vo-
ab ejus servitute ac timore fidei gralia liberaret, cari.

sed etiam ipsa Dei genitrix, sicut ab admixlione vi- Et ut darent hostiam, secundum quod dictnm est

rili, sic et a legali sit jure immunis. Dicit enim Moy- Domini, par turturum, aut duos pullos colum-
in lege
ses : Mulier si suscepto semine pepererit masculum, barum. (Ex Beda.) Dictum est in lcge, ut pro in-
immunda erit septem diebus, juxtu dies separationis fante,si masculus sit, ut prsedixi, quadragesimo, si

menstruw, et die octavo circumcidetur infantulus. Ipsa femina octogesimo die nativitatis, agnus agniculus
vero triginta tribus diebus manebit in sanguine pu- ]) immaculatus in holocaustum, et turlur, sivc pullus
rificationis suoe (Levit. xn). Nota ergo, quod non columbinus oflerrctur pro peccato : Si autem non
omnis niulier pariens, sed ea quoe suscepto semina invenerit , inquit, manus ejus, nec potuerit o/ferre
pepererit , designalur immunda , riluque legis do- agnum,sumet duos turtures,vel duos pullos columba',
cetur esse mundanda , ad dislinclionem videlicet unum in holocaustum, et alterum pro peccalo. Domi-
illius, quae virgo concepit, ct peperit filium. Et vo- nus ergo Jesus Christus cum dives esset, pauper fa-
cavit nomen ejus bNi:i2V> q»od est interprelatum clus pro nobis, pauperem pro se hostiam voluit
nobiscum Deus. Non ergo filius qui cum homine dari, ut videlicet, una sua paupertate nos divites in

Deus est, non mater, qua? Spiritu sancto operante fide et illic faceret hoeredes regni, quod repromisit
peperit, victimis hostiarum, quibus purgaretur, in- Deus diligentibus se. Moraliter autem, sive fortia
digebat, sed ut nos a legis vinculo solveremur, sicut quis opera, seu creaverit infirma, quae masculi ac
Dominus Christus, ita et beata semper virgo Maria feminae vocabulo distinguuntur, ut haec legitime Do-
legi est sponte subjecta. mino valeant consecrari, overa necesse est inno-
Sicul scriplum est in lege Domini : Quia omne ma- cenlia^, et turturem pariler, sive columbam compun-

sculum adaperiens vulvam, sanctum Domino vocabi- ctionis offerat, quia enim volucres hue pro caniu
 » ,

01 COLLECTIOXES IX EPISTOLAS ET EVAXCELIA. 02

gemilus habcnt, non immerito lacryinas humilium A eum in nlnas snas. Tropicc accipil Simeon Christiim,
designant. Et benc ducs, unum pro peccato, et al- veleranus infaniem, ut doceat nos exuere veterein
terum in holocaustum. Holocaustum namque totum hominem, qui corrumpitur cum actibus ejus, et re-
incensurn dicilur. Quia nimirum duo sunt gcnera novatos spirilu mentis nostrse, induere eum qui se-
compunctionis, Deum namque sitiens aniina, prius cundum Dominum creatus est in justitia et sancti-
timore compungitur, post amore. Qui ergo prius tate et veritate. Accipit senior infantem Christum,
flendo, ne duceretur ad supplicium, turturem pro ut insinuet, hoc saeculum, quasi senio jara et lon-
peccato offerebat, de altero facit holocaustum, cum goeva aetate defessum, ad innocentiam, et, ut ita

postmodum fiere amarissime incipit, quia differtur dixerim, infantiam Christiana? conversationis reditu-
a regno. Hoc sane inter turtures et columbas distat, rum , et sicut aquike juvenlutem illius esse rcno-
quod columba qu?e gregatim conversari , volare et vandam.
gemere consueverit, activa? vitse frequentiam de- Et benedixit Dominum, et dixit : Nunc dimittis ser-
monstrat, de qua dicitur : Multitudinis autem cre- vum tuum, Domine, secundum verbum tunm in pace.
dentium erat cor unum et anima una (Act. iv) ; tur- Impletum est desideriura senis, mundi ipsius sene-
tur vejro, qui singularitate gaudet adeo, ut si conju- clute vergente, ipse ad senem hominem venit, qui
gera casu perdiderit, solus exinde permaneat, spe- B mundum veterem invcnit. Audiat mundus Cantate :

culativse vitse culmina denuntiat ,

quia et paucorum Domino canlicum novum , cantate Domino omnis
est ista virlus, et his singulariter atlributa. Item cum terra. Deslituatur vetus, novitas surgal.

inlrans cubiculum, clauso ostio, oro Patrem in abs- Quia viderunt oculi mei salutare tuum, quod pa-
condito, turturem offero. At cum ejusdem operis rasti ante faciem omnium populorum. Beati oculi qui
corapares quoero, canendo cum Propheta : Venite, vident quae Simeon vidit; beati qui non viderunt ct
adoremus et procidamus ante Deum, ploremus co- crediderunt. llhul ipsum, inquit, quod omnibus pro-
ram Domino, qui fecit nos, columbas ad altare de- pemodum genlibus populis et linguis mente ac fide
porto. conspiciendum parasti, spe ac dilectione quceren-
Et ecce homo in Hierusalem, cui nomen Simeon. dum praBvidisti, ipse diu desideratura, nunc et carnis
Non solum ab angelis et prophetis, sed etiam a se- et cordis oculis tuura salutare conlemplor.
nioribus, et reliquis juslis, generatio Domini accepit Lumen ad revelalionem gentium et gloriam plebis tute
testimonium. Omnis setas et uterque sexus evento- lsrael. Lumen quidem utrique populo salutare di-
rum miracula fidem astruunt, virgo generat, sterilis cit, id est, Christus a Deo Patre paratur, qui tamen
parit, mutus loquitur, Eiizabetb prophetat, magus gbriam magis Israel, cui diu speratur, et ex quo
adorat, utero clauso exsultat, vidua confiletur, justus G pramuntiatur, advenil. Gentiura vero dicitur esse
exspeclat. revelatio, quarum mentis oculos profunda jam cae-

Et liomo iste justus et timoratus exspectans conso- citate dknersos, neque ulla spe adventus Dominici
lationcm Israel, et Spiritus sanctus erat in eo. (Ex erectos, ipse visitare pariter, revelare atque illu-

Beda.) Bene justus et timoratus dicitur, quia difficile strare dignatus est. Et bene revelalio gentium Israe-
justitia sine limore custoditur. Bene juslus, quia non lis glorire proefertur, quia cum plenitudo gentium
suam, sed populi gratiam requirebat, cupiens ipse iutroierit, nunc omnis Israel salvus fiet.

corpore vinculis fragilitatis absolvi , sed exspe- CO^CORDU.

clans videre proraissum. Sciebat enim ,
quia beati In hoc istarum duarum fit concordia lectionura,
oculi, qui viderent, sed donec veniret ille nole- quia anibae de apparitione Domini, qua? primum facla
bst ire. est loquilur in templo.
Et responsum acceperat a Spiritu sancto non visu-
rum se mortem nisi prius videret Christum Domini.
DOMLNICA POST NATALEM DOMINI.
Yide Ioculiones Scripturarum. Mortem videre dixit; EPISTOLA PAULI AD GALATAS, CAP. IV.

quomodo vident, quibusve oculis, quce veniendo ip- t Quanto lempore hseres parvulus est, nihil differt
sos oculos claudit? sed videre mortem, experiri si- u t a servo suo, cuin sit dominus omnium, sed sub

gnilicat. Xam et nos conversationem habendo in cce- t tuloribus et actoribus est, usque ad prrcfiniliira
lesti Hierusalem lempli Domini limina frequen-
, t tempus a patre. Ita et nos cum esseraus parvuli,
tando, hoc est, pia sanclorum, in quibus inhabilat, t sub elementis mundi eramus servientes. At ubi
exempla sectando , merebimur verbum Domini in t venit plenitudo temporis, misit Deus Filium suum
inanibus accipere, et fidei charilatisque brachiis ara- t natum ex muliere, factum sub lege, ut eos qui sub
plecti. t lege erant redimeret, ut adoptionem filiorum

Et venil in spiritu in templum. Quod autem ait : t Dei reciperemus. Quoniam autem estis filii Dei
Yenit in spiritu, significat eum, eadem gratia Spiri- « misit Deus Spiritum Filii sui in corda vestra cla-
lus qua olim venturum praecognoverat, et jam nunc t mantem : Abba, paler. Itaque jam non est servus,
venientem ,
jamque a se videndum cognovisse Sal- « scd quod si filius ct luxres per Deum.
filius,

vatorem. Quanto tempore hwres parvulus est, nihit differt a

Et cum inducerent puerum Jesum parentes ejus, ut servo, cum sit dominus omnium, sed sub tutoribus et
facercnt secundum consueludinem legis,et ipseaccepit actoribus est, usque ad prwftnitum tempus a patrc.
r;r,
SMARAGDI ABBATIS 64

Secimduin acceptam comparalionera disputationis A nalus, sed faclus. Sccunda, de latere viri. Tertia,

proJucit eloquium. Hic servum vocat Judaicum po- ex viro et femina. Quarta, Dei et hominis sine viio

pulum, qui legis litterae sul) carnali obscrvanlia ser- de femina. Jam erat una, sine viro et femina. AI-
viebat, in fide parvulus, et a sensu doctrime spiri- lera de viro sine femina. Terlia, de viro el femina.

lualis alienus, cum Dominus divime agnitionis thc- Reslabat quarta sine viro de femina. Sed ista quarla
sauros atque divilias gentibus, servituli daemonum liberavil tres, faclum sub lege, ut eos qui sub lege

subjacentibus, conlulisset. Gcnliles enim, qui na- erant, redimeret. Ipse enim sub lege tam diu fuit,

lura substantiam infidelitatis consumpserant, egeni donec baptizatus Novi Testamenti inciperet Evan-
et pauperes erant. Hic autem principes et sacer- gelium pradicare : Qui si sub lege factus non esset,
dotes, tutores et actores appellat ,
qui super plebem non facile Judseos ad obedienliam provocare potuis-
exercere videbantur dominatum. Quod autem dicit : seu Promptius autem suoe lcgis et sui generis viJe-

Usque ad prcefinitum tempus a patre. Illud tempus bantur auJire posse doctorcm, sicul de se Aposto-

intellige, quo pater vita excedens, filium tutoribus lus dicit : Factus sum Judwis tanquam Judaius, ut
et actoribus provida ordinatione com\nittit. Juxta Jndccos lucrarer. II is qui sub lege erani, tanqnam es-

qaam comparationem unigeniti Pater legi tempus us- sem sub lege, wt eos qui sub lege crant lucrifacerem.

que ad adventum Filii pnefinivit. B Gentes autem polerat alienas a lege salvare, etiam
Ita et nos cum essemus parvuli, sub elementis mun- si sub lcge non fuissct positus.
di eramus servientes. ld est, observationes dierum Ut adoptionem fHiorum reciperemus. Id est, non

ct temporum, quas sub hac causa, ne per otium ad facile nos natura Judcei voealionem ilKus recepis-
idola cvagaremur, accepimus. Si enim et JuJcei erant semus, si factus sub lege non csset. Promptius fuit,

clementis servientes, quid differebant apaganis?Pa- ut aJ vitani legis filios invitaret legis assertor.

ganos elemenla colere, oranibus notura est, Judoeos Quoniam autem estis filii Dei, misit Deus Filium
autem non elementis, sed sub elementis Domino suum in corda veslra. Probal nos Pater adoptionis
scrvisse, propter neomrenias, et sabbata, et circum- suse filios, quando super nos spiritum Filii sui raise-

cisiones, et csetera talia. Hacc enim carnalia sunt. ricorditer infundil, el dignanter, ul ipsa communi-
Quidquid enim visibile est, carnale est, et de ele- catio Paraclili, qui ex ulroque procedit, haeredes
mentis est. Ex ea igitur parle, quam supra diximus, nos Patris elFilii assereret cohferedes. 1« qua sen-
subeleraentis serviebant JuJici. Ex alia parte lcgem temia irinilalem evidenter explicuit.

habebant spirilalem, quse et peccare prohibet, el Clamanlem Abba, paler. Id est, qni cordibus no-
exhortatur ad dilectionem Domini Dei, qui venturus slris Deum, patrem esse nostrum, occulta inspira-

eis fuerat promissus, ad remittenda peccala. C tione clamaret.

At ubi venit pleniludo temporis, misit DominusFi- Itaque jam non est servus, sed filius. Id est, cur

ttum suum. Id est, quando jam pcr consuetudinem vis servus fieri, qui accipicns spiritumFilii, filius el

transgrcssionum, legem vix pauci poterant cuslo- k;ercs effeetus es. Ex hoc enim nos probat omnes in

dire. Vel certe plenitudo temporum intelligenda est, uno spiritu unum esse DeiFHium, totus cnim Ghri-
quando florente populis munJo, opporlunum ac sa- slianus populus, in uno Dei Filio creJens, et unum
lubre Domino visum est, remedia salutis gentibus Chrisli corpus effectus, unus rile vocalur et filius.

exhibere, qune jam competenler possit sexti sxculi Quod si filius, et hceres per Denm. Non per meri-
cetas natura susciperc. Plenitudo ergo lemporis, sctas tum nec naturam, sed per gratise spirituni, dc quo»
mundi senesccntis ex venia inlelligi potest, in qua in Epislola aJ Romanos ait Ipse enim Spiritus tesli-
:

ei ita commissa et creJita est veritatis agnitio,

sicut monium reddit spiritui nostro, quod sumus filii Dei,
profecto annis filio, recte profundarum rerum cre- si avlem filii et hcrredes, Imredes quidem Dei, coha'-
diiur instilutio, et sane praelerita saecula, quae in redes autem Christi (Rom. vm).
primo parente nostro rea sub infernali ergastulo te- EVANGELIUM LUCB, CVP. II.

nebantur, longa indigebant dilatione, ut jam multis i Erat Joseph et Maria mater Jesu mirantes super
temporibus expiatione Christi liberarentur aJventu.
v « his, quae dicebantur de illo. Et benedixit illis Si-

Factum ex muliere. Mulier, non corruplionem, < meon, et dixit ad Mariam malrem ejus : Ecce po-
scd sexum significat. Denique Eva stalim ut facta < situs esl hic in ruinam et in resurrectionem mul-
est, mulier appellalur (Gen. n ). Et ipse Dominus ad < torum in Israel. Et in signum cui conlradicetur,
matrem :Quid mihi et libi, inquil, est mulier (Joan. < et luam ipsius animam pertransibit gladius, ut

u). In eo autem quod dicit Ex muliere, monstrat,

: < revelentur ex raullis cordibus cogitationes. Et erat

non more solito ex conventu viri et feminae, sed < Anna prophelissa filia Phanuel, de tribu Aser,

per Spiritum sanctum ex raalre tantum, Christum < haec processerat in diebus mulns, et vixerat enin

incarnationem hominis suscepisse. Nam iJem Apo- < viro suo annis seplem a virginitate sua. Et haec
stolus ad Corinlhios ait : Sicut mulier ex viro, ila et < vidua erat usque ad annos ocloginta quatuor, quse

rir per mulierem (I Cor. xi). Unde sicut in princi- < non discedebat de lemplo, jejuniis et obsccratio-

pio generationis, mulier ex viro sumpta est, ila et < nibus serviens die ac nocte. Et hrec ipsa hora su-
Christus secundum carnem ex matre lantum est. < perveniens confitebatur Domino, et loquebatur de
Prinia hominis conditio, quia primus homo non cst < illo omnibus qui cxspectabant rcdemptionem IsracL
 :

R COLLECTIOXES IX EPISTOLAS ET EVAXGELIA.

Et iit perfecerunt omnia sccundum legem Domini, A niaru n » > sed corporum est, qucc per ultimum judi-

< reversi sunl in Galilceam in civitalem suam Na- cium, alios mitli in secundam mortem, alios in eam
< zareth. Puer autem crescebat, et confortabatur vitam, quce non habet morlem.

< plenus sapienlia, et gralia Dei erat cum illo.

El in signurn, cui contradicetur. (Es Hieron.) Scri-

Erat Josepli et Maria maler Jesu mirantes super bis videlicel et Pharisceis, hcereticis et paganis.

his qua' dicebantur de illo. (Ex BeJa.) Ilic Mariam Signuin autem, cui conlradicetur , fidem Dominicce
figuram synagogce tenet, Joseph autem figuram legis. crucis accipe, de qua apostolo Paulo dicunt Judcei :

Patrem Salvatoris appellat Joseph, non quod vere, Nam de secta hac notnm esl nobis quod ubique el

juxta Folinianos, pater fuerit ejus, sed quod ad fa- contradiciiur (Act. xxvin). Xos quippe omnes scimus,
mam Marice conservandam, pater sit abomnibuscesli- vera esse quce de Salvatore scripta sunt, sed apud

matus. Quamvis el eo modo paler illius valeat dici, incredulos et hcereticos universa, quce de eo scripta

quo et vir Marice recte intelligilur, sine comniixtioiie sunt, signum sunt, cui contradicilur. Yirgo mater,
carnis, ipsa copulalione conjungit, multo videlicel signum est, cui contradicunt Marcionitce. Habuit
conjunctius, quam si esset aliunde adoplalus. corpus humanum, et hoc signum est, cuicontradi-
Et dixit ad Mariam matrem ejus Ecce positus citur. Resurrexit a mortuis, et hoc signum est, cui
: cst

hic in ruinam. Quomodo autem in ruinam, nisi quia B coutraJicitur. Et quid necesse est multa persequi.
el lapis oflensionis est, et petra scandali, id est,
Omnia quce de co scripla sunt, signum est, cui con-

ruina his, qui offendunt verbo, nec credunt, de qui- tradicitur ab incredulis et hcereticis.

bus ipse dicit : Si non venissem el locutus eis Jiiis-

Et tuam ipsius animam pertransiet gladius. (Ex
sem, peccalum non haberent. Nunc autem excusatio- Ambr.) Xec littera, nec hisloria docet ex hac vita
nem non habent de peccalo suo. Aliler. Mariam corporalis necis passione migrasse. Xon
(Ex Ilieron.) Aliquid in me quod male stabat, cadat, enim auima, sed corpus matenali gladio transver-
palialur ruinam, ul surgat in melius, peccati super- beratur. Et ideo prudenliam haud ignara mysterii
bia se erexerat, cadat. Antequam crederem, bonuia Vivum est enim verbum Dei et
ccelestis ostendit.

in me jacebat, malum stabat. Postquam ille venit, validumet acutum et omni gladio aculissimo, pene-
quod in me malum fuit corruit : fornicalionis, trans usque ad divisionem animce et spiritus, ar-
,

immundiiice, luxurice , idololatrice, cceterarumque luumque et medullarum , cogitationes cordis et se-

pestium utilis ruina facta est. Hcec est ruina aJ creta scrutatur auimorum.
quam primum venit Jesus destruere, ut illa deslru- Aliter. (Ex August. )T\W)\x\^Wo\\Gm igitur et dolo-

cta et mortificala consur»ant et cediflcentur in me rem Dominicce passionis, gladii nomine signalum
omnia bona. Videndum est ilaque, ne forte Salvator C esse, credibile est, quo materna anima vulnerala
noster aliis atque aliis in ruinam venerit, et in rc- est doloris affectu, et usque hodie, et usque ad con-
surrectionem, sed iisdem et in ruinam et in resur- summationem sceculi, prcesentis Eeclesice animam
rectionem venerit. Me oportel primum cadere, et gladius durissiine Iribulalionis pertransire non ces-
cum cecidero, postea bene resurgere, ne SalvaUr sat, cum signo fidei, ab improbis contradici, cum
causa mihi fuerit malce rainae, sed propterea cadere audilo Dei verbo multos cum Christo resurgere, sed

me fecit, ut consurgam. Et multo mihi ruina utilior plures a credulilate ruere, gemebunda pertraclat.

fucrit, quam illud tempus, quo videbar stare, sta- Et revelentur ex multis cordibus cogitationes. (Ex
bam enim peccato, et quia peccalo slabam, prima August.) Quod dicit : Ut denudentur mullorum
niihi ulilitas fuit, ut caderem et peccato morerer. cordium jogitaliones, hoc intelligendum pulo, quia
Iniquus eras, cadat in le iniquus. Diligebas scorta per Domini passionem et insidice Judceorum et disci-

primum, in te scortator intereat. Peccator eras, ca- pulorum infirmitas patuit.

dal in te peccator, ut possis dehinc resurgere el (Ex Beda.) Incertum erat quondam, qui Judceo-
dicere : Si commortui sumus, et convivemus ; et si rum graliam Chiisti, quam venluram utique nove-

conformes faui sumus mortis, conformes el resurre- rant, recipere mallent. Hac enim nativhale audila,
I)
ctionis erimus (II Tim. n ; Rom. vi). revelatis mox cordium cogilationibus, Herodes rcx
Et in resurrectionem multorum in Israel. (Ex turbatus est, et oninis Hierosolyma cum illo, pasto-
Beda.) Bene in resurreclionem, quia lumen est, quia res cum timore et gaudio Deo Iaudem resonanl, ho-
gloria plebis Israel, quia dicit : Ego sum resurrectio minibus pacis nuntium pandunt, (jus doclrina et

et vita, qui credit in me, etiamsi mortuus fuerit,vi- virtute diflamata, alii ad eum quasi magislrum veri-
vel (Joan. n). tatis confluunl, alii ab eo quasi seductore refugiunt.
(Ex Ambros.) Duce resurrectiones, una prima, Ejus signo crucis erecto, hi quasi juste morti datuni
quce nunc esl et animarum est, quce venire non per- blaspbemantes irrident : illi quasi vitce auctorem mo-
mittit in mortem. Secunda, de qua Dominus ait ri acriter dolent.
Venit hora et nunc est, quando mortui audient vo~ Et erat Anna prophetissa, filia Phanucl, de tribu
cem Filii Dei, et qui audierint, vivent (Joan. v). Qui Aser. (Ex Beda.) Arridel autem Ecclesice mysteriis,
audierint, dixit, qui obedierint, qui crediderint, et quod Anna el graiia ejus interpretatur, et filia esi

usque in finem perseveraverint. Alia secunda, quce Phanuel, qui facies Dei dicitur. Cum Psalmographo
no:i nunc c*t, sed in sceculi fine fulura est, ncc ani- decantans : Signuium est super nos lumcn vuttus tui,
 :

SMARAGDI ABBATIS 63

Dominc (Psai. rv). Et dc iribu Aser, hoc est, beali, A Puer autem crescebat, et confortabatur plenus »a-

descenJit, qui inter patriarchas duodecim, ordine pientia, et gratia Dei erat cum i/.o. Nolanda dislinctio

nascendi, est octavus, de quo numcro, quia Novo verborum, quia Dominus Jesus Christus in eo, quod
Teslamento sit saccr, crebrius est inculcatum.
puer erat, id est, habitum humana. fragilitatis indue-

(Ex Ambros.) Nam Anna gratia ejus interpretatur, ral, crescere et confortari habebat. In eo vero, quod
tenens figuram Prophetarum. Sed et Phanucl pater etiam verbum Dei, et Deus seternus erat, nec con-

ejus, facies Dei interpretatur. Aser beatus. Aser fortari indigebat, nec habebat augeri. Unde rectissi-

bcalus erit figuram populi credentium tenens, sed me, plenus sapientia perhibetur et gratia : Sapientia

vel pinguedinem panis interpretalur, qui de coelo quidem, quia in ipso habitat omnis plenitudo divi-

desccndit. nitatis corporaliter. Gratia autem, quia eidem me-

Hwc proccsserat in diebus multis, et vixerat cum diatori Dei ethominum, homini Jesu Christomagna
viro suo annis seplem a virginilale sua. Annis septem, gratia donatum est, ut ex quo homo fieri ccepisset,
id est, synagoga cum heptatieo vel postea per seplem perfectus esset et Deus. Hoc hominum natura non

dona Spiritus sancti, a virginitate sua, quia cum viro recipit, ut ante duodecim annos sapienlia com-

sno septem annis fuit pleatur, quomodo omnia in illo mirabilia fuerunt,

Et hcec vidua, usque ad annos oclogmta quatuor. B ita pueritia mirabilis fuit, ut Dei sapienlia compie-

(Ex BeJa.) Juxla intellectum vero mysticum, quia retur.

COXCORDIA.
Ecclesiam significat, quce in praesenli quasi sponsi
Harum duarum, et in matre, et in lege fit concor-
Dominique sui est morte viduata. Numerus etiam
dia leclionum.ln matre, quia Apostolus dicit: Natum
annorum viduitatis ejus, tempus Ecclesiie designat,
ex muliere. Evangelium dicit : Dixit ad Mariam ma-
septies quippe duodeni octoginta quatuor faciunt,
trem ejus. In lege, quia Apostolus dicit : Factum sub
el septem quidem ad hujus saeculi cursum, qui die-
lege. Evangeliuin dicit : Et ut perfecerunt omnia se-
bus septem volvitur, duodecim vero ad pcrfectio-
cundum legem Domini. Legales enim legaliter pro
nem doctrinse apostolicae pertinent, ideo;|iie, sive
illo oblatifi sunt caeremoniae.
univcrsalis Ecclesia, seu qucelibetanima fidelis, qiue
lolum vitae suse tempus, apostolicis mancipare curat IN DIE THEOPHANLE.
institulis, quasi septem per 12 multiplicare, et lypi- LECTIO ISAI.E PROPHET.E, CAP. LX.

cis octoginla quatuor annis Domino servire lau- < Surge, illuminare Hierusalem, quiavenit lumen
datur. Sicut etiam tempus septem annorum, quo < luum, et gloria Domini super te orta est. Quia eccc
c.im viro suo manserat, Dominicoe incamationis tenebne operient
_-._ terram,
-_ , et caligo
_- populos,
r -r ,
super
x

tempori decentissime congruit. Septenario namque, **

< te aulem orietur Dominus, et gloria ejus in te
ut dixi, numero perfectio solet temporis iudicari, seJ < videbitur. Et ambulabunt gentes in lumine tuo,
ibi propter Dominicce privilegium majestalis, quo in < et reges in splendore ortus tui, leva in circuitu
carne .ersalus, docui simplex. Septem annorum esl < oculos tuos et vide, omnes isti congregati sunt,
numerus expressus, hic ob Apostolica. culmen digni- < venerunt tibi. Filii tui de longe venient, et filiae

tatis septein anni per duodecim multiplicanlur. i tuae dc latere surgent. Tunc videbis ct afflues et

Qux non discedebat de templo jejuniis et obsecra- < mirabitur ct dilatabitur cor tuum, quando con-
lionibus serviens nocte ac die (Ex Amb.). Mullorum < versa fuerit ad te multitudo maris, fortitudo gen-
cnim annorum vidua fuit, et talis vidua, qualem de- < tium venerit tibi. InundatioCamelorum operiette,
scribit Apostolus : Non in deliciis vivens,ne viva < Dromedarii Madian et Epha. Omnes de Saba ve-
moriatur, sed persistens iu orationibus nocteet die. < nient, aurum et thus deferentes, et laudem Domi-
Orando ergo et multos annos supplicando humililer, < ao annunliante: Omne pecus Cedar congrcga-
viJere meruit humilem, quem adorabat excelsui». < bitur tibi, arietes Nabajoth ministrabunl tibi. .

Et liiec ipsahora superveniew ,con(itebatur Domino, Surge , itluminare Hierusalem, quia venit lumcn
el loquebatur de illo omnibus qui exspectabant redem- luum. (Ex Hieron.) Ecclesia. dicitur, qua. primum
plionem Israel. Prophetavit Simeon, prophetaverat D de Judaico populo congregata esl, et lumen, quod
copulala conjugio, prophelaverat virgo, debuil ctiam super eam ortum fuerat, per apostolos transmisit
vidua, nequa aut professio deesset, aut sexus, et ad genles, cui dicilur : Surge, illuminare, ut qmc
ideo Anna, et stipendiis viduitatis, et rnoribus talis eecidit in incredulis, surgat in fidelibus : quae ceci-
inducitur, ul digna plane fuisse credatur, qua. re- dit in synagogis, surgat in Ecclesiis. Venit enim lu-
demptorem omnium venisse nuntiarel. men tuum, quod tibi omnes prophet_e pollicebanlur,
Et ut perfecerunt omnia secundum legem Domini, quodjugiter exspectabas.
revcrsi sunt in Galilatam civitalem suam Nazarelh. Et gloria Domini super te orla esl. Ideo gloria
(Ex Beda.) Pra.termisit hoc loco Lucas, quce a Mat- Domini, quse quondam fuit super tabernaculum ct
ihcco satis exposita noverat, Dominum videlicet post templum cjus, super te orta est. De qua dictum est
h_ec, ne ab Herode necandus inveniretur, ./Egyptum Gloriosa dicta sunt de tecivitas Dei (Psal. lxxxvi).
a parentibus esse delatum, defunctoque Herode sic Quia ecce tenebra; operienl terram. Id est, qui ler-
demuinGalila_amreversumNazarelh, civitatem suam rena sapiunt.
inhabitare coepisse. Et caligo populos. Sive ul in nebraico lcgitur,
 :

(J9 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANCELL4. 70

CftXfl tribus qnod proprie referlur ad Judxos. A Epha regiones sunt trans Arabiam, fertiles camelo-

Snper te aulem orietur Dominus. Id est, sol ,,u- rum, omnisque provincia appcllatur Saba. Unde
stitise Cliristus. fuit et Saba regina, quoe venit sapientiam audire
Et glorin ejus in le videbitur. De qua scriptum est Salomonis, et ipsa deferens aurum et thus.
Et vidimus gloriam ejus, quasi gloriam Unigenili a Omne pecus Cedar congregabit tibi , arietes Na-
Patre plenum gra:ia? etveritatis (Joan. i). bajoth ministrabunt tibi. Cedar autem regio Sarace-
Et ambnlabunt gentes in lumine tuo. Nos omnes norum est, Nabajoth , unus est filiorum Ismahel ex ,

ambulamus in apostolorum lucc,qurc lucetinmundo, quorum nominibiis soliludo appcllatur, quse frugum
et tenebrse eam non comprehenJerunt. inops, pecorum plena est.Perfamiliariaergo nomina
Et reges in splendore ortus tui. Quando primum gentium barbararum quce vicinae sunt Israeli, totius

in Christo nata es, quod et spirilaliler implelur, et mundi conversio proedicatur. Madian quippe in hoc
carnaliler, ul reges quorum cor in manu Domini loco inlerpretatur iniqnitas. Epha resolutus sive
est, et quibus non regnat peccatum in morlali cor- effundens. Saba conversio vel captivitas. Cedar tene-
pore, ambulent in splendore nascentis Ecclesi», sive broe vel mceror. Nabajoth prophelix. Greges igilur
in eo qui ortus est in Ecclesia, et veri Regis Christi camclorum iniquitatis vinculis resoluli, et aninias
fidei col!asubmitlanl,quod quotidievidemusimpleri, *> suas effundenles Deo , operienl Hierusalem muneri-
qnando idololalria? errore sublato, ad fidem Chrisli bus, etomnes decaptivitatevenient, et conversiones
Romani principes transeunt. viarum lidei deferentes, etthus sacrificii, et per lucc
Leva in circuito oculos tuos et vide, omnes isti munera nequaquam propria salute conlenti, profi-
congregati sunt, venerunt tibi. Hoc dicitur ad Eccle- cient, ut etiam cseteris prsedieent salulare Dei , ha-
siam, qiuc primum ad aposlolos congregata est in bentesin muneribus principalia, aurum sensum (sic)

Sion, dequibus et in aposlolorum Actibus legimus, et thus odoris oplimi atque dicenlis : Dirigatur oratio
quod de universo orbe lerrarum viri religiosi fuerint mea sicut incensum in conspectu tuo (Psal. cxl),
in Hierusalem, qui susciperent sermonem Dei, et et Chrisli bonus odor sumus (77 Cor. n), in omni
linguis suarum alienarumque gentium , vel audi- loco, arielesque prophelarum. De quibus in vicesi-
rent loquentes alios , vel ipsi loquerenlur ad cae- mo octavo psalmo canitur : Afferte Domino, filii Dei,
teros. a/ferte Domino (ilios arietum, venient et offerent se
Filii tui de longe venient. Nos autem simus filii, sacrificium Domino, et placabiles hostiic fiant, ut
qui de longe venimus ad Dominum, peregrini quon- Chrisli glorificetur Ecclesia. De hujuscemodi ovibug
dam a Teslamento Dei, et repromissionibus ejus, Salvator discipulis loquebalur : Ite ad oves perdi-
sed quid dicit Apostolus : "Vos qui eratis aliquando C tas domus Israel (Mattk. x). Proprie super his in-
longe, facti estisprope (Epltes. n). telligltur, qui de genlibus electi in saeerdotium mi-
Et filia? tiuv lac sugent. Quod dicit, filia' tuw lac nistri sunt Salvatoris.

sugent, significat, quod animae in Christo lactantes, EVANGELIUM SECU.NDUM MATTH.€UM, CAP. II.

et in baptisraale parvulorum (de quibus et Petrus « Cum natus esset Jesus Belhleem Judae in
in
loquitur : Quasi modo parvuli, ralionales, et abs- < diebus Herodis regis. Ecce Magi ab Oriente ve-
qne dolo, lac desiderate [I Petr.u]) sugunt lac < nerunt Hierosolymam, dicentes : Ubi est qui na-
apostolorum, quibus parvulis atque laclantibus, lo- « tus est rex Judceorum Vidimus stellam ejus in
?

quebatur et Paulus : Eilioli, quos iterum partu- < oriente, et venimus adorare eum. Audiens autem
rio, donec Cliristus formetur in vobis (Gal. iv). < Herodes rex turbafus est, et omnis Hierosolyma
Tunc videbis et afflues, et mirabitur, et dilalabitur < cum illo. Et congregans omnes prineipes sacer-
cor tunm, quando conversa fuerit ad te multitudo < dolum et scribas populi sciscitabatur ab eis, ubi
maris, fortitudo gentium venerit libi. Cum elevaveris < Christus nascerclur. At illi dixerunt ei : In Bcth-
oculos luos, filiosque prospexeris venire, tunc gau- < leem Judae. Sic enim scriptum cst per prophe-
debis et in modum fluviorum aquis subitis inunda- < tam Et lu Bethleem terra Juda, nequaquam mt-
:

beris, el mirabilur ac stupebit, imo dilatabitur cor < nima es in principibus Juda. Ex te cnim cxieS
tuum. Audientes Aposlolum : Dilatamini et vos (II < dux qui regat populum meum Israel. Tunc Hero-
Cor. vi), ne angustia pectoris, non possitis habere < des clam vocatis Magis diligenter didicil ab eis

habitatorem Christum, qui dicil in Evangelio : Ego < tempus stellae quae apparuit eis. Et mittens illos

el Paler veniemus, et mansionem apud eum facic- < in Bethleem, dixit : Ite et interrogate de pucro
mus (Joan. xiv). < diligenter, et cum inveneritis, renuntiate mihi,
Inundatio camelorum operiette, dromedarii Madian < ut et ego veniens adorem eum. Qui cum audis-
et Eplia. Omnes de Saba venient, aurum et tlius de- < sent regem, abierunt. Et ecce stella quam vidc-
ferentes, et laudem Domino annuntiantes. Post divi- < rant in oriente, antecedebat eos, usque dum ve-

tias maris et fortitudinem gentium, gregesque ca- < niens staret supra ubi crat puer. Videnles autem
melorum et dromedarii Madian et Epha, promittun- < stellam, gavisi sunt gaudio magno valde. Et in-
tur Hierusalem, qui omnes vcniunt de Saba, por- < tranles domum, invenerunt puerum cum Maria
lantes aurum et thus, ct quod his majus est, an- < matre ejus. Et procidentes. adoraverunt eum. Et
uuntiantes Domini salutare (Matth. n). Madian et < apertis thesaiiris suis, oblulerunt ei munera, au-
 : : , :

71 SMARAGDl ABBATIS
« rum, thus etmvrrham. El responso accepio in A non nostram non cceli sed Regis qui natus est
, ,

somnis ne redirent ai Herodein, per aliam viam

(Ex August.) Nos quidem sub falo slellarum nul-
lius bomiois genesim ponimus quanto minus illius
« reversi sunt in regionem suam. i ,

Pulchre
lemporalem generationem sub astrorum conditione,
Cum nalus esset Jesus in Belhleem Jud;v.
credamus factam, qui est aeternus universorum crea-
autem dicitur Bethlcem Judae ad dislinctionem ejus
tor et Dominus. Itaque illa stella quam viderant Magi
Bethleem quae in Galilaca sila est, sicut in Jesu volu-
Christo in carne nato, non ad decretum dominaba-
mine reperiri potest (Josue xix). Est enim Bethleem
tur, sed ad testimonium famulabatur. Nec ejus sub-
civilas David, quae mundi genuit salvaloreru, quae
jacebat imperio, sed indicabatobsequio.Proinde non
prius Ephrata vocata est, cui Jacoh poslea, quando
ex illis erat haec stellis quae ab initio creaturae iler
ibi pecora sua pavit , Belhleem nomen, quodam va-
quod domus panis inter-
suum ordinemque sub creatoris lege custodiunl, sed
liciuio futuri imposuit ,

novo virginis partu novum sidus apparuit, quod my-

pretatur propter eum panem qui ibi de coelo de-
steriuni officii sui , etiam ipsis Magis qiuerentibus
scendit.
Christum, cum anle faciem praeiret, exhibuit, do-
In diebns Herodis regis. Hic Hcrodes Antipatris
nec eos usque ad ipsum locum ubi Dei Verbum
Ascalonitidis,
fuit, qui morbo
matris
intercutis
vero Cypridis Arabicx
aquae, scatenlibus toto
filius
fi fang ^
(Vulg.)
prajeundo perducere t.
Magos qui ad adorandum Dominum per-
in-

corpore vermibus tricesimo septimo regni sui anno

rexerunl, quidam ex progenie fuisse Balaam exi-
mortuus esl. Sub hujus filio Herode, Christus pas-
stimant, eruditos in astronomica disciplina, et stel-
sus est. Nmn et ideo reges et duces Judae istius tem-
lam illam non ex notis fuisse sideribus, quippe quia
poris alienigenae referuntur, quia praedictum fuerat movebatur ut eaclerae.
nec eodem coelesti ordine
Non deGciet princeps de Juda, nec dux de femore
Haecenim ad locum in quo nalus erat Dominus, de-
ejus donec veoial, cui repromissum est, et ipse erit monstrando nutu proprio ferebalur.
exspectatio genlium (Gen. xlix). Alii dicunt nepotes Balaam esse filii Beor, quia

Ecce Magi ab Orienle venerunt. Igitur dum oriens seclam ejus seculi sunt. Alii dicunt Persas fuisse,
esl, qui quaeritur, ideo enim ab oriente indicatur, ut melro Canorius dicit
quia ipse ad semetipsum nos ducit. Tum jubet et Perses celerem pert nderegressum.

Ilierosolymam dicenles. Ideo Hierosolymam ve- Hieronymus dicit Chaldaei stellas deos esse con-
:

nerunt, quia de Sion exibit lex et verbum Domini de fnmabant, unde eorum dcus nuncupativus verum
Ilierusalem (lsa. 11). Sive ut Jud.ei ignorantes Chri indicat Dominum, unde Chaldaei esse exislimanlur,
sti nativitatem sibi proximam a Magis de longe ve- <-"
q UO d dicit . Vidimus stellam ejus in oriente, id est,
nientibus, culparentur. Nam et proplerea, ut sacer nos in orienle positi, sive de oriente in occidentem,
dotes a Magis interrogati, ubi Chrislus nasceretur, stellam ortam vidimus. Fixis historiae radicibus,
inexcusabiles lierent, de adventu ejus. Judaei enim spiritualia intueamur. Bethleem quae interpreiatur
asserunl Sem hTiuin Noe quem dicunt Mekhisedecb, domus panis, signilicat Ecclesiam, sive cor hominis,
piimum post diluvium in Syria condidisse urbem in quo Christus, qui dixit : Ego sum punis vivus
Salem, in qua regnum fuit ejusdem Melchisedech, (Joan. vi), nascitur. Herodes qui interpretatur pelli-
hanc postea continuerunt Hiebusaci, e quibus sorlita ceus sive pellis gloria, significat diaboluin regnan-
est vocabulum Hiebus, sicque duobus nominibus tem in mundo.
copulatis, Hicbus et Salem, vocata est Hierusalem, Trcs Magi genus humanum cum physica, ethica,
quae postea a Saloinone Hierosolyma, quasi Hiero- logica, signiiicant. Physica. Hoc est, naturalis.
salomonia dicta est. ILec et corrupte a poetis olim Etbica. Id est, moralis, mores enim apud Graecos
nuncupata, et postmodum ab Helio Adriano vocata rfcx appellantur. Logica. Hoc est, rationalis, philo-
est Helia; in ipsa est et Sion, quae Hebraice inler- sopbiae enim species est, ratio enim Graece, /6yo?
prelatur speculatio, eo quod in sublime constructa _. dicitur. Magi qui sacerdotes inlerrogant, signilicant
esl, et de longe venientia contemplelur. Ecclesiam genlium, sacerdotes legem vel Syna-
Lbi est, qui natus est rex Judevorum. ld est, rex gogam.
confessionum, rex qui natus omnes genles illumi- (Ex Greg.) Quaerendum quid sit, quod Redem-
nare venil. De quo lsaias ait : Puer natus est nobis plore nato pastoribus angelus apparuit, atque ad
(Isa. ix). Reddunt causam inquirentibus Quis dixit adorandum hunc Magos non angelus, sed stella per-
vobis ? Respondent duxit, videlicet Judaeis ratione utentibus ralionale
Yidimus stetlam ejus tn ortenie , et vcnimus ado- animal, id est, angelus praedicare debuit. Genliles,
rare eum. Domini stellam se dicunt vidisse, vel ex quia uti ralione nesciebant, ad cognoscendum Do-
artis scientia, vel ex vaticinio Balaam , dicentis : minum, non per vocem, sed per signa perducuntur,
Grietur stella ex Jacob, et consurget virga de Israel, illis prophetia tanquam fidelibus, istis signa tan-

et percutiet duces Moab (Sum. xxiv). Hanc slellam qiiam infidelibus data sunt.
tradunt, ut columbarn, nec antea , nec postca, esse (Ex Beda.) Constal quippe Magos Christuin ho-
visam, quia nec antea , nec postea, similis illi quem minein intellexisse, propter quod dicunl : Ubi esi

demonstravit esl natus. Stellam cjus vidimus qui natus est ? et regem, quia dicunt : Rex Juda'o-
 .

73 COLLECTIONES IN EPIST OLAS ET EVANGELIA. 74

rum, ct Dominum, quia dicunl : Venimus adorare \ bunc, si invc-niie possil, exsliuguat, sed quia ficte

eum. Qui etiam hoc sublimissime deiilo senserunl, qusesivit, invenirenon mcruit.
quia cum esset Rex Jmkeorum, ad salvandas etiam Et ccce stella, quain viderant in Orienle t anlccc-
gentes, quoe in ipsiim credere alque ad illura venire drbat eos, usque dum veniens siarct ubi erat pue.
vcllerit, esset idoneus, quod suo maxime adveutu Ubi est Ilerodes, stelia nonvidetur; ubi estCbrislus
probaverunt et aclu. Sed et de stella quae eis appa- videtur, etviam pergenlibus ad Cbristum ostendil,
ruil, quidam dicunt ab oriente usquc ad vicinia quia ipsesecundum incarnalionis mysterium, et sle!-
Bclbleem, ducem eis itineris exstilisse, quod nequa- la et via cst, et nos per sc ducit ad se.
quam ita csse, ipsa Evangelii verilas inquisita de-
Yidentes autem stellam, gavisi sunt gaudio magv.o
monslrat, sed potius in oriente tanlum eos slellam
vaide, et intrantes domnm invenerunl pueruin cum
vidisse, slatimque ratellexfsse quia hacc ortum
,
Uaria malre ejus. Gavisi sunL gaudio magno vabic,
nali in Judaea Regis signarel, ideo vcnerunt Ju-
quia majus gaudhim fil de inventis quam de posses-
doeam. Cumque leslimoniis propbelicis, in Retb-
sis. Puer ille invenitur cum malre, de quo Isaia*
leem uTum uatum cognovissent, mox illuc iter
ail : Puer natus est nobis, filius dalv.s est nbfhs
agentes, stellam quam in oriente vidcrant, ducem
(Isa. ix).
habere meruerunt. Quac non in summa cceli altilu- B
dine inter caeleras steOas, sed in vicinia terrae
Et procidenles adoraverunt eum, et aperlis thcsav-

visa est illis.

ris suis, obtulerunl ei munera, aurum, thus ct mvv-
Audiens autem Herodes rex, turbalus est, ei omnis
rham. Veterum traditio fuit, ul nullus ad regem,

llierosolyma cum illo. iExGreg.) Cceli Rege nato

sive ad Dominum rogandum vacuus intraret. [Ex
rcx tferrac lurbatus est, quia nimirum terrena alli-
Greg.) Magi vero eum quem adorant, niysticis mu-
neribus pivedicant. Auro Regem, Tbure Deum, Myr-
tudo confunditur, cum celsiludo ccelesiis aperitur ;

el ul alii volunl, ideoHerodes regis nomcn in Chri-

rba mortalem. Sicut lneretici qui bunc Dcum cre-
dunt, sed ubique regnare non credunt, bi ei Ihris
sto indignatur, quia Augustus decreverat ne quis
offerunt non aurum. Sunt qui bunc regem existi-
rex, vel Deus, sine suo consilio diceretur. Omnem
rnant, sed Deum negant ; hi ei aurum offerunl, non
enim Hierosolymam cum illo dicit esse turbatam,
tbus. Sunt qui bunc et Deum fatentur et Regeni.
qnia lurbalio rcgis turbalio populi est.
sed assumpsisse carnem morlalem negant. Ili ei aii-
Et congrcgans omnes principes sacerdotum, et scri-
rum et tbus offerunt, non myrrham. Nos offoramr.s
bas populi, sciscitabalur ab cis, ubi Christus nascere-
aurum ci, ut ub qne
!

eum regnare cre lamus. Offc-

tur. Magi lanlummo.io Regem nuntiant, Herodes
Rcgem de quo ^ ramus thus, ut credamus, quod is qui ra tempore
Chrislum requirit. lpsum
1

igitur in-
apparuit Deus ante tempora exslitit. Offetamus
terrogat, confitetur. Deinde ubi nascerelur, inqui-
myrrbam, ut eum quem credimus in sua divinitale
ritur, utique praenuntiatus, ostendilur. Neque enim
impassibilem, credamus eliam in nostra fuisse car::e
quaeri poterat, qui non erat nuntialus. Quare tamen
mortalem. Quamvis in auro, thure et myrrha inlel-
voluit Deus boc a Judaeis inquiri, ut dum oslendunt,
ligi et aliud potest. Aurum namque sapientiam dc-
iu quem non crednnt, ipsi sua demoustratione dam-
signat, Salomone atteslante, qui ail : Thesaurus de-
ncntur. Nam perrexerunl Magi ct adoraverunt,
siderabilis requiescit in ore sapientis (Prov.xx\-.
remanserunt Judaei, qui demonstraverunl.
Tbus autein, quod Deo iricenditur, virtus oralionis
At illi dixerun! : In Beihleem Judiv, sic cnim scri- Psalmista attestanle Dirigdtur oratia
exprimitur. :

plum est per prophelam : Et luBethleem terra Juda ntea, sicut incensum in coitspeclu tuo (Psal. cxi .

nequaquam minima es in principibus Juda, cx te

Pef myrrham vero carnis nostrae mortificatio des!-
enim exiel Dux qui regat popuhun meum Israe! gnatur. Unde et sancta Ecclesia dicit : Manus mv,
(Mich. v ). Ac si dicecet, una es in principibos ur- dislillaverunt myrrham (Cant. v). Nalo ergo Rc, i

binm principatum tenenlibus, quia a le duo na- in coiispeciu ejus

auruni offcrimus, si clarilate sit-
seentur principes, id est Davi.l el Christus. T) x sapiertliac rcsplendemus. Tbus offerimus, si

Titm Berodes clam vocatis Magis, diligenter didi- cogitaiioues carnis per sancla orationum stuuia iu

cit tempus stelim qmv apparuit eis. Timebat enim ara cordis incendimus. Myrrham offerimus, si car-
Magos, ad se aliqua cansa non reversuros, ut eve- nis vitia per abslinentiam morlificanius.
I i leo tempus stellae clam vocatis Magis didicit. !'t responso accepto in somnis, ne redirent ad I!c-
i :i le ct bic deficil bistoria, cam secvete indicnul rodem, etc. Magnum vero nobis aliquid Magi in-
tempus stelkc.
ituunt, quod in regionem suam per viam aiiam re-

Et mittens illos in Belhlecm, dixit : Iltel intcrro- verluntur. Regio quippe nostra paradisus cst. A re-
gate diligenter depucro,et cum inveneritis, renuntiate gione elcnim uoslra superbiondo, inobedicudp, visi-
niilti, ut et ego veniens, adorem eum; qui cum audis- biliasequendo, cibum velilum gustando, disccssiinus,
scnt regem. abierunt. Nativiiale Regis noslri cognita, sed a.l eam necesse est, ut flcndo, obediendo, visi-
les ad callida argumenta conveititur, ne terrc- conlemnendo, atque appetUuun carnis rcft*e-
bilia

nn rcgno privaretur. Renuntiari sibi ubi puer inve- nando redeamus. Per aliam viam ad regiqneni no-
ir poslulat. Adorarc velle se situulat, ul uuasi stram regredimur, quoniani qui a paradisi gaudio,

Patsol. CII. 3
75 SMARAGDl ABRATIS 70

per dilectamenta discessimus, ad hoc per lamenta A culi, et si amant prresens sccculum Pt
qui sunt qui

revocamur. ea qurc saeculi sunt, secundum iormam saeculi pne-

CONXORIUA. senlis aptanlur, qui vero non respiciunt ea qure
Istarum duarum perspicua estet gralissima con- videntur, sed quce non videntur, aeterna sunt, et
cordia lectionum, ambae enim de vocatione gentium transformantur, et renovantur ad futuri saeculi for-

misericordiier, et ainbae de oblalis Domino mystico rnam. Yidc ergo ne forte cum venerit ira in cor

concorditer loquunlur muneribus. tuiiii!, ct concupiscenlia mala et avaritia, caeleraque

DOMIMCA PRIMA POST THEOPHANIA. quibus sceculum praesens delectatur, formam ti

!

sa?culi prcesentis imponant. Si vero econtrario, man-

LFXTIO KPISTOL^ BEATI PAELI APOSTOLI AD ROMANOS,
CAPITE XII. suetudo, palienlia, lenitas, continentia, (ides, veri-

« Obsecro per misericordiam Dei, ut exhibeatis tas, cceterceque virtules habitent in corde tuo, con-

< corpora vestra hostiam viventem, sanctam, Deo

formem le futuri saeculi faciunt, et ita pulchram
i placentem, ralionabile obsequium vestrum. Et no-
animam tnam, ut dicalur illi a verbo Dei : Tota pui-

i lite conformari buic sreculo, sed reformamini in chra es, amica mea, et macula non est in te {Cant.w).

« novilate scnsus vestri, ut probetis quce sit volun- Sed reformamini in novilate sensus vestri. Reno-
« tasDeibona, e.t beneplacens et perfecta. Dico enim B vatur auiem sensus nosler per exercitia sapientiae

« per gratiam, qu;e data cst mihi, omnibus qni sunt et meditationem verbi Dei , et legis ejus intelligen-

< inter vos. Non plus sapere qviam oportet sapere, tiam, et quanto quis quotidie ex Scriplurarum pro-

« sed sapere ad sobrietatem. El unicuique Deus di-

ficit lectione, qnanto altius inlelleclus ejus ascendil,

< visit mensuram fidei. Sicut cnim in uno corpore

tanto semper novus et quotidie novus efficitur. Potest

« multa membra habcmus, omuia auiem membra etiam et sensusrenovari aJ justitiam elconlinenliam,

< non eumdem actum habent : ila roulli unum cor- et a:l fidem et patienliam, etc.
Lt probetis qiue vohintas Dei bona et benr.pla-
< pus sumus in Christo, singuli aulem aller allerius sit

< membra. » ccns cl perfecta. In multis cnim putalur esse volunlas

(Ex Origene.) Cum superius docuisset Apostoius Dei, et non est, in quo is ulique qui sensnm habel

quomodo a Judaeis ad gentes, ab observantia carnali renovatum errat et falliiur. Est autem non cujusquc

ad observanliam spiritalem, religionis summa trans- sensus, sed valde renovali, probare in singulis qnilms

sit, aggreditur spiritalis bujus observanliae agimus, quae loquimur, quae cogitamus, si sit volun-
lata

et instituta sanctificare, et ait.

tas Dei , et nihil omnino vel agere, vel dicere, vel
mores
cogilare, quod voluntati Dei non senserit convenire,
Obsecro itaque vos, fratres, per misericordiam Dci.
ia omnes conclusi erant sub peccalo, nunc jam C q«ia voluntas Dei est, quidquid bonum et beneplaci
non in meritis, sed in misericordia Dei salus humana low et perfectum est.
consistit. ldeo quasi qui officium suscepenl reconci- Dico enim pcr gratiam quw data est miki. Paulus,

non per potentiam scd sicut et in aliis dicit,non in suasoriis sapientia-

liandi vos Deo, obsecro vos ,

carnaiis verbis, sed per gratiam qna3 sibi data est

per miscricordiam Dei. Qnid vos obsecro ?
hostiam vivcntem. (/. Cor. n)loquitur. Est enim multa difTerentia, per
Ut exhibeatis corpora vestra ,

Viventcm dicit hostiam qure vitam, hoc est Christum, gratiam loquentis , et per bumanam sapientiam.

in sc gerit, et dicit, mortem Jesu in corpore circum- Denique nonnulli eloquentes et eruditi viri cum miilla

ferimus, ut et vita Jcsu Cbristi in corpore noslro dixerint composite et erudite , tamcn quia non per
manifeslelur. graliam, neminem auditorum, aut ad fidem , aul ad

Sanctam. Sanclam dicit in qua sanclus Spirilus timorem Dei, aut ad compunctionem cordis potuerunt
habitat, ut illud : Nescitis quia lemplum Dei eslis cl incitare. Alii non magna eloquentia, sed simpliciter
spiritus Dei habitat in vobis (I Cur. m). loquentes, multos infidelium convertunt, et hoc est

Deo placentem. Placentem Deo dicit , ut pote a per graliam loqui qure data est Paulo.
peccatis et vitiis separalam, hi enim qui membra -. Omnibus qui sunt inter vos, non plus sapere qvam
sua mortificant, ab inccntivo libidinis et furoris, oportet sapere. Quod dicit omnibus qui sunt inlcr vos

;icius Domino placitos babent hostiam

corporis sui ,
siinile est ac si diceret : Omni qui iu Deo est, cujus

vivcnlem, sanctam, Domino placentem. rationabilitcr semper Quod dicit, Non plus iapere, vide-
esse est.

offerunt. lur ad superbicntes ramos oleastri et insultantes ,

Iiationabile obsequium. Obsequium hic cultum di- ramis qui de bona oliva fracli sunt, hunc aptarc
cit ,
qui dudum in pecudum mutorum corporibus sermonem, el dicere eis, non debere plus sapcre
consistebat. Nunc, inquit, in corpore rationabilis quam oportet , hoc est, plus sapcre quam oportet
jiominis offeratnr, et corpora magis vestra quam sapere : Ego autem dico quod haeretici plus sapiunt

pecudum fiant sacrificium Deo, quia dignum est Do- de Chrislo quam oporlel sapere, qui negant eum Dei
mino, tales hoslias immolare, arieles autem el bircos creatoris esse Filium, et alia multa plus de quam
illo

el vitulos, immortali et incorporeo Domino offerre, oportet fingentes.

nulla ratio recta et honestasuscipit. Sed sapere ad sobrietatem. (E.\ Greg.) Dum cnim

Et noiite conformari huic sccculo. Ostendit esse per supernam gratiam, ad altiora intelligenda dedu-

quamdaui formam hnjus sseculi, et aliam futuri sa> cinnr, q-ianlo subtilius levamur, tanto scmper in
 ,

; 7 COLLECTIONES IH EPISTOLAS ET EVANGELIA. TS

A fiesteiebalis quia in his, qme Patris mei sur.t,

humililatem nosmelipsos in intellectu noslro pre-
plus sapere quam opor « oporlet me esse. Et ipsi non inlellexerunt verbum
mere debemus. Ne conemur
quod loculus esl ad illos. Et desccndit cum eis, et
let sapcre, sed sapere ad sobrietalem. Ne dum nimis
<

t venit Nazarelh et eral subdilus illis. Et mater

invisibilia discutimus, aberremus. Quod in Graeca
,

dicilur .Gvypoavvii in noslris codicibus, boc est in < ejus conservabat omnia verba base, conferens in
,

Scripturis divinis, sobrietas a majoribus interpreta- « corde suo. Et Jesus proficiebat sapienlia, aetate et

tum esl , ab aliis tamen eruditis viris tcmperanlia « gralia apud Deum et homines. >

ponitur, quae temperantia, una ex qualuor generali- Et cum factus esselJesus annorum duodecim,ascen-

bus virtutibus babetur. Ergo sapere ad sobrielalem, dcntibus illis Hicrosolymam secundum consuetndinem

temperanter sapere est, hoc est, ut in omnibus quce diei fesii, consummatisqne diebus , cum redirenl, re-

agimos vel quoc loquimur aut sentimus tcmperantiam munsit puer Jesus in Ilierusalem. (Ex Beda.) Qui a

teneamus. nalivitale, imo a conceplione humana, manifeslis

Et unicuique sicut Deus divisit meiVAtram fidei. miraculorum, quia Deus sit, esl approbatus indiciis,

IIoc esl, ut sciat unusquisque et inlelligal quaB in eo ipse etiam mox ubi tempus aualis congruebat
sit mensura gralke Dei quam consequi meruit per uiramque suam reverenter pandere ccepit , aique

lidem, interdum enim accipit, quis a Deo, ut sapiat

B aporire subsiantiam, et quid videlicet Patri, ju\ta

in opere charilalis, aut erga misericordias paupe- veritatem divinae majestalis, el quid juxla assuni-

ru:n , aul circa debilium curam , aut erga vkluarum ptionis humame fragilitatem debeat matri , noe

et pnpillorum defensionem, aut erga hospitalitatis absquc providentia, duodenis prima suac fidei rudi-

solliciladinem, haec ergo singula divisit Deus unicui-

menla revelabal, quae duodecim apostolorum niini-
sterio,per cunctum erant revelanda et chicidanda
que sccundum mensuram fidei, seJ si is qui accepit
graliam, ut de uno aliquo horum saperel, non inlel-
orbem. Possumus et hoe dicere, quia sicut septc-

ligat mensuram graUae sibi dat;c, sed velit sapere in nario, sic et duodenaiio numero, qui mulliplicalis

non discere inler se invicem septenario partibus conslal vel

quo graliam non accepit, el velit, sed ,

docere quae nescit, iste cum minus sapiat plus vult rerum vel tempoium universitas ac perfectio desi-

verum adhuc de gnatur atque ideo quo omnia loca vel lempora decct
sapere quam oporLet, ut evidenlius
:

liisApostoIusassignaret.iiitroiliK itexeinplumctdicit:
occupari , recte a duodecimo numero jubar sunnt

membra exordium.
Sicut ehim in uno corpore multa liabemus,
Et non cognoverunt parentes ejus , et eecisiimenie*
omnia autem membra non eumdcm actum habent, ita
aulem illum esse in comitatu, venerunt iter diei ct
mulii unum corpus sumus in Clirisio,singuli aatem ,

membra. Ordinatissime per haec com- C requirebant

alter alterius
cum inier cognatos el notos, et non iim
membra nienics, rcversi sunt in Uierusalem rcquircntes eum.
ponens omne corpus Ecclesia?, ot sicut cor-
poris singula quajque proprios habent aclus, et ta- Qu;crit aliquis quomodo Dei Filius lanla parentuni

men uno consensu mutuo sibi invicem cedunl, ita, cura mttritus, his aheuntibus poluerit obliviscen, <>

inquit, et in Ecclesia, quac est corpus Chrisii, di- relinqui. Cui lespondendum quia filiis Israel moi is
versos singuli habemus actus, verbi gratia alius per fueril, ut lemporibis feslis vel Hierosolymam cor-
sapientiam est oculus , alius per opera est manus, fluenles, vel ad propria redeuntes, seorsum viri ,

alius audiendo est auris, unum tamen esl ex omnibtts seoisum aulem feminse, ihoros ducentes ineedereni.
Infanlesque vel pueri, cum quolibet parentc -
niembris corpus in Chrislo Jesu Domino nostro. indiii.

Quomodo autem corpus islud in Chrislo sil, idem est renter ire poluerunt. Ideoque beatam Maiiam v<i

in veritale, et sapientia et justitia cl sanctificalione, Joseph , vicissiin putasse puerum Jesum ,

qtiem s»e

quae omnia Chrislus est, jam saepe dixinms. comitari non cernebant, cum altero parenle r< -

EVANGELILM LUC.E, CAP. II. versum.

< Et cum factus esset Jesus annorum duoiecim, Et facluui cst post triduum , inveucrunt itluii: i i

« ascendentibus illis Hierosolymam secundum con- templo sedentem in medio doclorum , audicntem illos

« sueiudinem diei festi. Consummatisque dicbus " et interrogtntem. Quasi fons sapienti;e docloriiiu

« cum redirent, remansil puer Jesus in Hierosolyma medilis sedel, sed quasi exemplar huniililalis, audiie

« et non cognoverunt parcntes ejus. Exislimanles prius, et inlerrogare doelorfeS, quam instiucre qu ,,•

« autem ilhim essc in comilatu, venerunl iler diei rit indoctos. Ne eleniin parvuli a senioribus en:-

« el requirebant eum inler cognalos el notos, et non bcscanl discere, et ipse ob atalis humamv congruen-
« invenientes regressi sunt in Ilierusalem requiren- tiam bomines auscultare non erubescit Deus. Ke
* ii!S enm. Fl factum est post triduuin, invenerunt iniirmus docerc quis audeat, et ille puer docen in-
- i hm in iemplo sedentem in medio doctorum, au- lcrrogando voluit, qui per diviuilatis poleiiliam vt t-

i dientem illos , et inlerrogantem eos. Stupebant biim scienliiC ipsis suis doctoribus minislravil.
• atiGem omnes qui eum audicbanl super prudenlia Siupebanl autcm oinncs qui eum audiebant , s,<;.,r

i el responsis i -,i us . Et videntes admirati sunt. Et doctrina et rcsponsis ejus, et vidcntcs admirati sunf.

« dixit mater ejus ad ilhnn : Fili, quid fecisti nobis Slupebant qui eum audiebant ct videnies admiraii
« sic? Ecce pater tuus et egO dolentes qiuvrebanins sunt. Et eo ampliiis stupebant soper prudentu
« te. Et ait ad illos : Quid est quo.i me quaeiebalis? responsionun , quo pa;iciiatem videnles coiilcmnc-
 :

7D SMAUAGDI ABB.tTB RO

J>ant annorum. Nos auiem seienles luinc esse de quo A mine Salvalons morlalilms pnvslet, el x quomodo
olim prophela gralulabundus exsullabat. Parvtthis Decalogus legis debeal impleri siuc nos resurrectio-

natm est nobis, ftliv; datus cst nobis, ct vocabitur nisDominus figuris instituerit pariter et juveril, ul

nomen ejusAdmirabilis,Consiliarhts, Dcus fortis {Isa. quomodo ipse resurrexil a mortuis, ita el nos illo

ix), nequaquam miremur eum, qui sic

parvulus fa- adjuvante resurgere valeamus, et in c qua3 nos in

clus est homo, ut nihilominus, quod erat semper, fuluro sequatur gloria demonstral. Centenarius nam-

Deus ac fortis, permaneret. que numerus qui de hova transit in dextcram, illius

Fili,quid no- temporisfelicitatem praefigural, de quo Dominns ait

El dixit mater ejus ad illum fecisti :
:

Ecce pater tuus et eqo, dolentcs, qiKirebamus Itcrum vidcbo vos ct qaudebil cor vestrum{Joan. x\\).
bis sic?

ait ad iltos : Quid csl quod me quicrebatis

? CONCORDIA.
te, et
Istarum duarum quamvis non in verbis, in acln
nesciebatis quia in his qua Patris mei sunt, oportet
lamen fit concordia lcctionum. Ascendentes enim in
vie esse. Non quod eum quasi filium qmerunt vitu-
Hierusalem cum liostia parentes, Domini ingrCssi
est Filius,
porat, sed quid ei polius cui selernus
sunt lemplum quod nos spiritaliler agere, nortainr
debeal, cogit oeulos menlis attollere, quia enim
Deus
Apostolus dicens : Obsecro vos per miserieordiam
et homo est. Nunc excelsa deitatis, nunc infinita
B Dei ut exhibeaiis corpora vestra hostiam viventem
pnescfert humanoe fragilitatis, quasi homo seniores
,

sanctam, Domino placenlem, el reliqua.

interrogat, quasi Deus quse seniores et edoeti mi-
DOMiMCA II POST THEOPIIAMA.
rentur respondet. Quasi Dei Filius templo Dei com- LECTIO EP1STOI..E BEATI PAULI APOSTOLI Al> ROMAXOS,
nioratur, el quasi filius hominis cum parentibus quo CAPITE XII.
« Habentes donationes secundum gratiam qnrc
nibent regreditur.
Et ipsi non intellexerunt verbum quod locutus est « data est nobis differenles, sive prophetiam secun-

ad illos, et desccndit cum illis, et venil Nazaretlt, et i dum rationem fidei, sive ministerlum in ministran-

erat subditus illis. Quid enim magister virtulis nisi d do,sive qui docet in doctrina. Qui exhorlatur in ex-

ollicium pietatis implerel? qnid inter nos aliud, quam i horiando, qui tribiiit ii: siniplicitale. Qui praeest in

a nobis agi vellel ageret?defcrehat palri, defe-

c solliciuiuine, qui miseretur in hilarilate. Dilectio
quod
rebal ancilke. Ipsa cnim dicit Ecce ancilla Domini. :
< sine simulatione : Odienles malum, adhserentes

Deferebat simulalo patri deferebat Domino vero,

c hono. Charitatem fraternitatis invicem diligentes,

palri, et utique matre natus, virginem eonservaral, « honore invicem praevenientes. SoIIicitiuline non
eft castam. Utiquc a patre, non volunlale,
non opere, « pigri , spiritu ferventcs, Domino servientes, spc

non lempore distabat,iit ejus videlicct exemplis am-' « gaudenies, in tribulatione patientes. Orationi in-

moniii, quid parentibus debeamus, qui tanta pro no- « stantes, necessitatibus sanctorum communicantes,
bis patiunlur,agnoscamus. « hospitalitatem seclantes. Benedicile persequcnti-

Et mater ejtts conservabal omnia verba Itax in corde « bus vos, benedicitc et iiolite maledicere. Gaudele

suo. Sive qure intellexit, seu qu» necdum intclligere « cum gaudenlibus, flcte cum flenlibus. Idipsum in-

verba Evangelii potuit, omnia suo pariter in corde, « vicem senticntes, non alla sapientes, sed humili-

quasi ruminanda , et diligentius scrutanda reconde- « Ims consenlientes. >

hat. Discamus ergo in omnibus castitatem, quse non Habentes donationcs sccundttm qratiam, qutv datn

minus orc pndico, quam corpore argumenta fidei esl nobis, differenlrs. (Ex Primas.) Donuui non es no-
cnnservabat in corde. El si illa ante pnecepta apo- slro, sed ex donanlis pendet arbitrio. Omnibus qui-

stolica lacet, cur lu post apostolica prccepta magis dcui credentibus gloria promittitur in futuro, sed qui

cupis docere, quam discere. tam miindum cor habuerit, ut virtutum gratiam ac-
Et Jesus proftciebat sapientia et a?tate, elc. Ilic lo- cipere mereattir eliam in pr.esenti.

cus Manich.eos pariter ct Apollinaristas expugnal. Sivc propltetia' sccundum rationcm ftdci. Fidei di-
Ostendens Dominum veram carnem veram habere xil, non lcgis, sive quia fides illa meruit, unusquis-
ct animam. Nam sicut carnis esl aetate, sic est animre -., quc cnim lantum accipit quanlum credit.

sapientia proficere, et giatia, quce tamen in sapien- Sive minislerium in minislrando. (ExOrig.) Ihre
tia nullatenus proficerel,si naturalem inlelligeniiam omnia possumus ad illam regulam revocare, qusc
quae hominibus rationis causa concessa est, non ha- superius dicta est, hoc est, non plus sapere quam
beret. De cujus nomine hic pauca dicenda sunt oporlct sapere. Verbi causa, non debere euin qr,i

J -sus enim salvator interpretatur. Cujus sacri no- ministral, in ministrando plus sapere quam oporiei
minis non solum elymologia , sed et ipse numcrus sapere, et qui docet in doctrina, et qui exbortatur
litlerarum perpetu;e nostraB salulis mysteria redolet. in exhortalione, non plus sapere. Mulli accopo
Sex quippe lilteris apud Gr;ecos scribitur 'I/jtoGc, ministerio, vcl acccpla doctrina, plus sapuerunl
videlicet i et -n et a el o et v et o-, quorum numcri quam oporluit sapcre, et elali in arrogantia, vel in

sunt, x etvm el cc et lxx et cccc et cc qui fiunt deliciis resoluli, prxcipites corruerunt.

imui dccclxxxviii, qui numerus figuram resn (Ex Primas.) I)e ininislerio sacerdotali vel diaco-
lionis adauget. Nam quod vm simpliciter hoc el x natus dicit.

i c muUiplicata significant. Possimus el ita dicere, Sive qui docct in doclrina. Qni docet major cst
quod vni absoiute resurrectionis exemplum in no- eo qui exhortatur.
Si C0LLECT10NE5 IN EPiSTOEAS ET EVANGELIA. 8-2

exhortando. (Ex Orig.J Exhor- \ ret Domino unusspiritus esl, iia et hie dicil Adhce-
Qai exhorlatnr in :

quo affiictae ani- eainus hono, sinc duhio, ut contingat noljis uuuni
iatio species doctrince est et yerbi,

mce, Seripiurarum divinaruin prudenter aptatis et esse cum bono.

ii«. unum collectis sermonibus relevanlur, si vero Charitalem fralcrnitalis invicem diligentcs. Ac si

serroo babens virtutem gratiae Dei, fuerit adhibitus

dical, ut fratres, et quasi ex una malre gcneraii,
animae desperatce, tunc cor ejus penelrat, et conso- ita vos diligite, hoc mandalum accepimus, ut diii-

lationem prcebet, ac spem revoeat, desperatione gannis nos invicem, sicutet Deus dilexit nos.

submota. (Ex Origene.) Fratres ergo jubenuir diligere, nou

Qui tribuil in simplicitate. Oportet, inquit, in judieare, si enim putas aliquem impiuin esse, el

simplicitate cordis, hoc faciat, hoc est, ne videatur ideo eum non judicas diligendum? Audi, quia Chri-
sius pro impiis morluus est, aut si quia peccaloi
quidem hene facere indigenlihus. Corde vero lau-

dem quaerat ab hominihus. Non est simplicitas, si csl fraler luus, ideo eum non pulcs diligendum ?

aliud agi videatur in manibus, et ahud quaerat Audi, quia Christus Jesus in hunc inundum venit

in eorde. peccatores salvos facere, si vero justus est, dilcclio-

Qui prwest in soUicitudine. Qui vero praeest fra- ne mullo magis dignus est. Dominus cnim diligit

iribus, vel qui praeest Ecclesice, in sollicitudine esse B justos.

debet, non humanarum causarum, nec scecularium Honore invicem prwvenientes. (Ex Prinias.) Hoc
rcrum, haec enim sollicitudo aliena dehet essc ab his si seniper servaremus, et charitatem, ct patientiam

qui Ecclcsice prsesunt, sed talem recipiant sollieilu- tenerenius, si nos enim omnibus minores judicare-
ilincm, qualem Apostolus dieit. Concursus in me mus, nec uliro alicui injuriani facerenms, nec illa-

qiiotidianus, sollicitudo omnium Eccle&iarum. Quis lain nobis graviter doleremus.

infirmatur, etego non infirmor ? Quis scandalizalur, (Ex Origcne.) Hoc est, quod ct Dominus docuit
ei C(jo non uror(II Cor. xi) ? cum notarct scribas et pharisrcos, prima sibi taca
Oui miscrctur in hilarilate. (Ex Pritnas.) Maxime in conviviis vindicanles, et docet ut cum vocatus
eirca aegrotos misericordia exhibenda est, miseri- fueiis tu ad coenam, in novissimo loco rccum-
cordiae titulus generalis est, qui circa onines placido bas (Luc. xiv).
exhibendus est aniino, hilarem dalorem diligilDeus, SoUiciiudine non pigri. (Ex Primas.) Ne per soi-

et trislem sine duhio odit (// Cor. ix). liciludiuem sceeuli pigri in Dei opere efficiamiiii

(ExOrig.) Qui enim erogat pecuniam suam, si iu- inerles. Supcrius eum qui preest, in sollicitudinc
fidelis sit, et recepturum se desperet, necessario nunc vcro oinnibus dat dehere esse commonuit,
lanquam qui eam pcrdiderit, contristatur, qui vero C hociucommune mandatuin, ne quis noslrum audiat
cumfideet spe hoc agit, in hilaritate ct ketitia a Domino serve male etpiger.
a.vrit, ccrlus quoi parva hcec quai pro niandalo Dei Spirilu ferventes. Quia frigidos Doiuinus non
expen.iit, ingenles sibi opes coeleslium diviliarum, amal, et in tepiuis nauseatur, lune plane spirim
ii.super autem et aeternam confcrant vitam. fervemus, si sacculo frigidi sumus.
Dilectio sine simulatione. Tota puritas deiet esse (Ex Grifjene.) Vult enim ut nos qui suh lege spi-

in Chrisliano, sic Deus pura lux cst, fingere enim riius vivimus, nihil remissum, nihil tepidum babea-
servoruin est. Diligamus non lingua lanlum, sed nuis iu nobis, sed cum fervore spiritus, el calove
opere et veritalc. Ita etiam si necesse fucrit pro in- fidei cuncta peragamus.
vicem moriamur Domino servienles. Ule Domino scrvit qui polest
(Ex Orig.) Ego puto quod omnis dileelio qu;e non dieere nubis, unus Dominus Jesns Chrislus, pcr
est sceunduin Deum sinmiata sit, el vera non sit, quein oinnia, el nos per ipsum, nec ullra ci, aul
elcnim creator animae Deus, idcirco ei, cum cocteris libiiio, aut avaritia, aut inanis gloria dominahilur.
virtutibus, eliam affeetuin dilectionis inservit, ut Spe gaudenies. Spe gaudet, qui non respieit ea
diligat Deum ct ea quce vult Deus. Ergo quicuu- quae videutur, sed ea quae non videntur exspcctai,
que aliud diiexerit quain Deum, ct qiue Deo plaeent, quoniam non sunt condignw passiom s
ct qui scit,

dileclio in eo ficta et siiuulata dicenda est, sed et hujus temporis ad fuluram gloriam, quw revelabilur
i quis proxiinuin suuin erranlem viderit, ct non iu nobis (Ilom. vm).
correxerit, simulala dilcetio dicenda est. Nihil enim ln tribulalione palientes. (Ex Priinas.) Propter

bahere adulalorium, nihil fueatum dilectio debet. gaudium spei futurae omnia sustineic, sicut seriptum
Odientes malum. Miruni forlasse sit quod inlcr est : Omne gaudium cxistimatc, fratres, cum in va-

ra bona virtutam, assumitur etiam odium, et rias tenlationes incidcritis (Jacob. i), ct quia tribn-
lanquam necessariom ab Apostolo ponitur. Unde lalio paticnliam operalur, patientia probationem,pro-
ccrUun est inesse animce ctiam odii afiectum. Est balio spcm (liom. v).
»'iiim laudabile odisse vitia, odisse peccata, nisi Oiatwni instuntes. Inslanlia enim orationis no-
euiin quis odio habeat vitia, non potest aniare, ncc bis prsestat auxilium in adversis, in quo enim non
conscrvare virtutes. sufficit humana fragililas, auxiliuin Dei orationi! us

Adhtrrentes bono. Adbaereamas bono, ol servan- unplorandum cst.

dum ctiam boc, quod sicul in aliis 'li<ii, qui adhac- yccc:sitatibus sunctorv.m communicanlcs. Ac si di-
 :

81 SMARAGDI ABBATIS 81

cat ininislrale eis. qui propler Cbnslum sua oinni.t A cuin tali! us. Sed cuni iliis flendum cst, de quil cs

mnlemnentcs, alicnis ad lcmpus indigcnl minislra- dieit Doininus : Beati qui flent, quoniain ipsi conso-
tionibus. labuntur. Si quis flet pro peccatis suis, si quis posl

(Ex Origene.) Honcsle et decentcr, nnn quasi delicta convertitur ad pccnitenliam, et errorem
siipem indigentibus sanclis prcehere, sedcensum suum lacrymis lavat. Si quis etiam ingemiscit in

nostrum quodammodo cum ipsis babere commune, babitaculo isto posilus, el ad Cbristum redire desi-
ct meminisse sanctorum sive in collectis solemni- derat, et per sanclum desiderium lacrymarum pro-
bus, sive pro eo, ut ex recordaiione conim profl- fusionc lavalur. Jungamus cum lalibus, lacrymas
eiamus. nosiras et gemitus sociemus. Tristitia enim qiuc
Ilospitalitalem scctantes. Quam digne bospitalita- secundum Deum est, salutem stabilem per peeni-
tis magnificenliam, uno scrmone conipreheiiilil! Di- lcntiam operatur.
ccns enim scctandam csse hospilalitalcm, non so- Id ipsnm invicem sentientes. Sermo iste non na-
luni ostcmiit, ut venienlem ad nos bospitem susci- tura sui, sed interpretatione obscurior factus est,
piamus, sed el rcquiramus, et solliciii simus, et hoc est enim quod dicit : ut ita de fratre senliamus

soctemur ac perquiranms ubique bcspites, nec ubi ut el de oobis ipsis. Et ita velimus proximo, sictit

fortc in plateis sedeanl, ncc cxlra tectum jaceant. B et nobis volumus, ut et Dominus in Evangelio dixit
i.ecor darc Lolb, ct invenies quod illum non bospi- Qtue vullis ut faciant vobis homines, eadem et vos
tes, sed ipse qua_sicrit hospites (Ccti. xix), et hoc facite illis.

crat hospitalitatcm seclari. Non alta sapienles, sed humilibus consentientes.

Bencduile perscqucntibus vos. Moralem locuin Ia- Superbiam per omnia fugiendam docet, hoc enim
tius Aposlohis exscqucns aclus, mentem, proposi- dicit alta senlire : et merito superbia fugienda

Jun), os quoque ipsum, discipulorum linguamque est, cum Scriplura dicit : Quia initium discedendi
enmponit. Non vult credenles Chrislo de ore suo a Domino, supcrbia est. Benc aulem uno sermone
proferre malcdicium, sed bene loqui, benediccre, institulionem humililalis exposuit, consenlire enim

bene prxdicare, ut ex boc, et boni Domini servi, humilibus, et amare humiles, atquc inclinare se ad

et boni magislri crcdanjur esse discipuli. Sciendum cos, hoc est, consuescere imitari eum qui cum in

tamen quod scrmo Lenediclionis in Scripturis

es.t,
forma Dei formam servi suscepit,
esset, et humilia-

divcrsc posilus invenilur, nam et Deus hcnedicere vit se usque ad mortem (Pliilip. u).
dicilur, et homines, vcl ccetene crealura. Deum be (Ex Primas.) Superbia sapil iste, qui suani per

— —
nedicere jjubentur, scd Dci
-~-?- ,
benediclio aliquid ,
mu- _
u
sc ulcisci cupit injuriam, ct
est, humilitati consentit.
#
non humilibns rcbus, id

neris semper his qui ab co bcnedicuntur imperlit,

homines vcro Deum bcncdicerc pro hoc quod est BYANGELHJM SEXUNDUM JOANNF.M, CAP. II.

iaudare ct gralias referrc dicunlur.

< Nuptia. factce sunt in Cana Galikea., etcral ma-
Bcnedicite el nolite malcdiccre. Hortalur nos Apo- tcr Jesu ibi. Vocatus est autem Jesus et disci-

stolus ut eum provocamur ab inimicis, non pro ma- puli ejus ad nuptias. Et deficiente vino, dixit ma-

i -dietis maledicla rcddamus, scd faciamus quod ipse ler Jesu ad eum : Vinum non habent. Et dicit ei

de semctipso scribit, ubi dicit, malcdicimur ct bene- Jesus : Quid milii el tibi est, mulier? Nondum vc-

dicimus (I Cor. n). nil hora mea. Dicil mater ejus ministris : Quod-
Caudele cum gandcnlibus. Habcn 'a cst cliam in < unqtie dixerit vobis facite. Erant autem ibi la-

boc compctens et apta dislinctio, non enim quibus- pideae bydriae se\ posita;, secundum purificationem
Judreorum, capienles singuke mctreias binas vel
cunquc gaudiis, Cbristianorum gaudia socianda
fernas; dicit eis Jesus Implete hydrias aqua. Et
sant, nequc enim si videam gauderc aliqucm super
:

qiuestu pecunia., aut soecularis honoris eminen- impleverunt eas usque ad summuin. Et dicit eis
Jesus Hauritc nunc, et ferte architriclino. El
tice, congratulari debeo lalibus qui sciam, quod hu- :

jusmodi gaudia Itietus sequatur ct laciyime, sed « mlerunt. Ut autcm gustavit architriclinus aquam
T
quia Dominus apostolis ait : Gaudelc quia nomina inum faclam, et non sciebat unde esset, mini-
vcstra scripta sunt in ccelo. El nos, si videamus ab i siriautcm sciebant, qui bauserant aquam. Vo-
aliquo lale opus geri quod in ccelo scribi dignuni i eat sponsum arcbitrielinus, et dicit ei Omnis :

sit, sive juslit'ue opus, sive eharitatis, sive pacis, * homo primum bonum viniim ponit, et cum inc-
geslum, ut in libro vil;c rc- i riati fuerint, lunc id quod dclerius est. Tu au-
vel misericordiic, et ila i

lerri mcrcatur, debemus gauderc cum talibus. Sed i lem servasli bonum vinum usque adhuc. Hoc fe
cit initium signorum Jesus in Cana Galibea., el
et si quidem videamus ab crrore conversum, el rc- i

lietis ignorantia. tenebris, ad lucem vcritatis venisse, « manifestavit ^loriam suam. Et crediJerunl in cum
diseipuli ejus.
rcmissionem pcccatorum et gratiam sancti Spiiitus « »

Nuptiw factw sunt Cana Calilara;, el eral mntcr

meruisse, debemus gauderc eum talibus. in

Flele cum flentibus. Non cum illis qui flcnt mor- Jesu ibi. (Ex Beda.) Nec vacat mysterio, quod dic

tuos suos, jubemur flere, aut qui flent damna sa> lertio post illa, quic snperiori Evangelii scrmonc
facUc referiuilur, sed tcrlio
culana. Scientcs quod bujus s__culi trislitia mor- dcscripscrat. Nuplia.
jungenda; tcmpore Dominum ad aptandam sibi Eccle-
tem operalur. Noa sunt ergo l.tcryince scceuli
 ; a

85 COLLECTIONES 1N EPISTOLAS ET EVANGELIA. 83

siaiu veoissc, desiguat. Primum quippe soeculi iciu- A Quid mihi et libi est, mulicr, significal se divinitate,

pus, antelegem, palriarcharum exemplis. Secun- qua miraculum erat patrandum, non principium se
ilum sub lege, prophetarum scriplis. Tertium sub lemporaliter accepisse de malre, sed xlernilatem
gralia prajconiis Evangelislarum quasi lerlia tlici seniper habuisse de Palre.
luce, inundo refulsit. ln quo Dominus et Salvator Nondum venit hora tnea. Nondum vcnit hora, ut
uosler pro redcmptione gencris humani incarnatus fragililatem huinanitatis ex te sumpUe, moriendo-
apparuit, sed et hoc quod in Cana Galikeae, itl cst in dcmonstrem. Hora ergo nondum venerat, idc^t
zelo transmigraiionis perpelraUc eadem nuplkc fa- passionis, quia facientke crant virtutes, commcn-
clae pcrliibcnlur, typice denuntial cos maxime gra- danda erat divinilas Domini, commendanda erat liu-
lia Chrisli dignos existcrc, qui zelo ac fervorc pkc manitas Domini, in ipsa compassione mortalii.alis.
dcvotionis, el remulari charismala meliora, ac de Yonil antcm hora, ut quid sibi et malri piwiunr
viliis ad virtules bona operando, de terrenis ad cssct oslcndcrct, cum eam moriturus in crucc, di-

aeterna noruni, sperando ct amando transmigrare. scipula virgini virgincm commendavit. Hujus vero
Nuptiw factee sunt in Cana CaHlivcc. (Ex Ilieron.) horaj Dominus in cruce pendens commemorans,
Domhius ad nuptias in hunc niundum venit, quia dixit malri : Mulier, ecce filius luus; quasi dixissei.
sanclam Ecclesiam sibi copulavit. De qua Aposto- B eccc, hoc quod de te sumpsi modo ostenditur
mo-
I is ait : Aptavi vos uni viro virgincm castam exhi- riendo, quid est, qu» tamen natura postmodun»
bere Chrislo (// Cor. xi), babet crgo sponsam Ec- elarificanda erit in resurreclionis gloria.
tiesiam, quam redemit sanguine suo, el cui piguus Dicit tnaler ejus ministris, quodcunque dixeril vo-
(itnlit Spiritum sanctum, quam sibi conjunxil iu bis facite. Sciebat maler humanhatem filii sui, licct
ulero virginis. Yerbum cnim sponsus sponsa caro , hoc modo videretur negando, quod poscebat, mater
bumana, et utrumque unus Filius Dci, et idcin filius tamen sciebat pietalem filii quod negare noluil, quo
liuniinis, factus est caput Ecclesia?, et processit de petebatur, Aducialiter mandavit ministris, ul man-
Lhalamo, quasi sponsus. Thalamus enim ejus ulerus dala filii jubentis implerent.
yirgints fuil : Yenil ad nuplias in Cana Galil^LC, cer- Erant autem ibi lapidew kydrice sex posita?. Hy-
ti Sacramenti, Cana namque zelus interpretalur, drire vocantur vasa aquarum, Gnece S3«p aqua di-
Galikea transmigralio facla. citur. Aqua vero Scriplunc sacne scienliam desi-

Et eral mater Jcsuibi. Mater Jcsu in nuptiis § nat ' <l

uai suos auditores ct a peccatorum sorde
ostendilur synagoga, eo quod Christum ad miracu- abluere, el d i vinoe CO gnitionis solet fonte potare.

lum provocet.
'
^ asa sex > *I
luuus conlinebatur, corda sunl devota

Vocatus esl autem Jcsus, et discipuli cjus ad nu- C sanclorum, quorum perfectio viUc ad exemplum re-
ptias. Quod Dominus venit ad nuplias, excepta my- cle credentibus posita est, per sex saeculi seiates.

slica signiticatione confirmare voluit, quod ipsc fe- usque ad adventum Doniini, et bene lapidea sunt
cit. Sic cnim ipse alio loco ait : quod Domittus con- vasa, quia fortia sunt corda justorum, ut pole illius

junxit, liomo non s.paret (Maltli. xix). l.pidis dilectionc solidata. De quo Petrus Aposlolus
(Ex Beda.) Primus nupliarum locus Judaea exsli- dicebat : Ad quem accedentes lapidem vivum, el ipsi

lil, in qua Filius Dei homo fieri, et Ecclesiam sui tanquam lapides vivi superwdificamini (I Pctr. n).

corporis ac sanguinis parlicipalione consecrare, sui Secundum puriftcationem Judceorum. Bene autem
Spiritus pignore iii fide conlirmare dignatusesl, sed hydrke secunduin purificationem Judreorum posil;c
vocalis ad fidem gcntibus, usque ad fines orbis ter- erant,quia Jiukeorum tantum populo,lex perMoystii
rje, earumdem nupiiarum voliva gaudia pervene- dala cst, gratia autem et veritasEvangelii, tamCcn-
runt. tibus,quam etiam Judans credenlibus per Jesum.
Et deficientt vino. Discumbente autem ad nuptias Chnsium facta est (Joan. i).
Doniho vinum defecit, ul vino nieliore per ipsum Capienles sinyuLv metretas binas vel lernas. (Ex
mirabili ordine facto nianifeslarflUF gloria latentis August.) Quid est ergo : Capiebant mctretas biuas
iu honiine Dei, et credcniium in eum aucla fidcs vcl ternas ? Mysterium nobis inaxirae ista loculio
proficeret. Quod si niysicriuin quaerimus, apparente commendat. Melrcta eniin a mensura acccpit noinen.
Doniino in carne, mcraca illa lcgalis scnsus suavi- sicut urna velamphora seuetalke mensura;. Mtr/>ov
tas, paulatim coepcral, o'i carualem Pharisoeorum cnim incnsuranidicunt Gnecn Non enim dictum est,

iiiiciprelalionem a prisca sua virtntc deficere, qui capieutes metretas, alkebinas, alke Lernas, sed iasse
niox ca quie carnalia viilcllanlur mandata ad spiri- sex hydrke capiebant melretas binas vel lernas. Si

lualem converlit doclrinam. Cunetamque lilterae lc- ternas lantum dicerct, non currerct animusnosler,
galis superficiem in Evangefieara eeclcstis gratiye nisi ad niysleriuin trinitatis. Ciun autem noininalur
viriuiem mulavit, quod est. viimni fccisse de aqua. Palor et Filius, tanquam duae metreUe. Ctim.autcm
Dicit mater Jesuad eum, vinumnon habent, ct di- ibi intelligilur Spiritus sauGlus, tres metreUc.
cit ci Jcsus, quid milii ct libi est, mulier MEx Aug.) Alitcr. Binae metretne, circumcisio et pnepuliinv,
Neque cnim nialrcm suain inhonorarct, qui nosju- In duobus islis nominibus, habcs omnos Genlos, i.i-

bel honorarc parentes, aul sibi essc matrcni ncga- iuc metrot.c sunt. His duobus parietibus, lapis an-
rct, qui deca carncm suscepit, sed iu eo quod dicil gularis factus cst Chiistus, ostendanius ct Leruas
 !

87 SMARAGDI ABBATIS «S3

TiHircias in ipsis gentibus. Trcs erant filii Noe, A iilio immolatur arios, ipsc tamen pro obedieniia he-
per quos reparatum est genus boiiiinum. Quibus nedicitur. Tu andicns Irnec, ct ipsc obediens essa
stolas ai; : Accepimr.s mensuram periingendi us- satagis, hydriam aquae invenisti qua mnnderis.
que ad vos. Ecce habes el tres metretas in Gentibus. Qnod si immolatione filii unici, passionem mtelligis
(Ex Beda.) Capienles singulce metretas binas vei Cbristi, qui humanitate passus, in divinitate impas-
iernas, quia Scripluroc Sanctae auctores, inodo de Pa sibilis mansit, quia filiusoffcrtur, sed aries maetalur,
tre lantum loquunlur et Filio, modo etiam Spiritus sed si intelligisbenedictionem Abralue in te, qui de
sancti faciunt menlioncm. In binis vel ternis, totam, Gentibus crcdis, esse completam, nimirum de aqua
«;ii:e unus est Deus, iniell ge trinilalem. Sed quan- vinum tibi fecit, qui spiritalem sensum tibi dedil. In
i;;m inler aquam et vinum dislat, tanlum distatin- quarla setate , David liumilis, innocens el milis,
i r sensum illum, quo Scriplune anle adventum Saule superbo abjeclo, regnum sortilur. Si hseo
S ilvatoris intelligebantur,et eum qucm veniens ipse audicns, humilitali et innocentioe studcrc, et super-
revelavit. biam coeperis dc tuo corde repellere, haustum aquas
Dicit eisJesus : Implete lujdrias aqua. Quid per limpitiissim«quoreficiarisinvenisti,inhydriaqiiarla,
minislros qui bcec fecerunt, nisi Chrisli significan- fonte salutari repleta. Nam si in Saule Jtnkeos, iu
tur diseipnli, qui impleverunt hydrias aqua, non B David Christum regnum carnaliier
, et Judoeorum
fi'iidcm ipsi legalibus ac prophelicis scripturis, iin- destructum, Christi autem regnum intellexcris seir;-
plendo, sed ipsi inielligcndo prndenter, el aperiendo per mansurum, \inum deaqua factum sentis, q;io
ndeliter. potato in seternum lseieris. In quinta setale, populus
Impleverunt autem usque ad summum. Quia recte peccans Babyloniam transmigratur, scd post scplua-
iuiellcxerunt nuihim fuisse tempus sieculi a sanctis ginta annos poenitens, et correptus, patriam per
alicnum doctoribus, qui sive vcrbis, sive exemplis, Jesum sacerdotem magnum reducitur. II;ec si au-
sive eliam scriptis, viam vitae morlalibus aperirent. diens, peccati metu ad pcenitentirc remedium confu-
Et quidcmpotuit Deus vacuas implere hydriasvino, geris, aqua hydriae quintse ablulns es, ^i adlem in-
qui in exordio mnndi cuncla creavit ex niiiilo, sed tellexerisBabylonem esse confusionem peccalorum,
mahlit dc aqua facerc vinum, quo lypice doceret, Nabuchodonozor diabolum, Jesum sacerdotem pon-
hoo se ad solvendam impvobandamque, sed ad im- tificem essc, Jesum Christum, septuaginta annos,
plcndam potius legem Propbetasque venissc. Videa- bonorum plcniludinem operum qnea per Spirilus ,

• iius ergo scx hydrias Scripturarum aqua salutari sancli dona largiuntur, vinum de aqua facUiin ba-
repletas. Videamtis et eamdem aquam in suavissi- bes, quia ad te perlinerc quse scripta sunt inlelligis.
inum vini odorem gustnmqne conversam. In prima G ln sexta Ktate Domsiius apparens in carne, oclava
netate sseculi, Abel justum frater occidit, et ob hoc die Naiivitatis, circimicisus, et in tricesima tertia a I

martjrio cOronatns, in Evangeliis cl in Epistolis ju- lemplum est delatus, et in eo muncra sunt ollata
stus scribitur, fralricida impius nominatur. Q'iis- pro illo. ELbc intuenles ad littcram, aperle disci-
q:;is his auditis, metuit cum impiis damnari, cupit mus quanta nobis diligentia sunt fidei Evangt lic;e

! enedici cum piis. Et ideo omnem odiorum et invi- subeunda mystcria, quando ipse, qui benedictioneni

diae fomiteiu abjicit, et Deo placere per sacrificium adfcrens gratkc, veterum primo c;ercmonias imple-
juslitiie contendit, vasque in Scriptura invenit,unde vit, et sic nova sacramenta suscipere, simul et tra-

sulubrilcr ablutus polatusque gauderet. Sed si in- dere curavit. Eccehabeshydriam sextamad abluenda
ullcxerit, perCain hoinicidum, Judxorum signiii- peccata, ad potanda vitce gaudia, mundiorcm c<ele-
« ari perfidiam, occisionein Abel, passionem signifi- terisaffcrentem undam. Verum et si in circumci-
eari Domini salvatoris, terram qme suscepil ejus *
sione octavi diei baplisma intelligis, etin indiiclione
s mguinem, Ecclesiam esse, quse Christi sanguinem in templnm, ct in oblatione hostise cognoscis figu-
m mysterium suse renovalionis accepil, nimirum rari fideles, debaptislerio ad altaresanctum ingredi,
aquam in vinum mulatam reperit, quia dicla legis et Dominici corporis cl sanguinis communionc de-
sacralius intellcxit. ln secunda aolatc saiculi pro D jj ere consecrari, \ino quidem de aqua facto mera-
peccatis hominum niundus deletusesl, aquis diluvii, cissimo donalus es. Verum si adhuc quod majus est,

a quo solus Noe propter justitiam cumpaucis mcruit circumcisionisdiem adgcneralem resurrectionein m-
liberari. Quisquis ergo hac audila vastalione emcn- terpreteris,elcircumcisos induci in templum cuin ho-
thitius vivcre coeperit, liberari desiderans cum pau- stiis, quando sancti jam incorruplibilcs ad oiiiem-
eis, timensexterminari cum plurimis, hydriam aqme, plandani spcciem diviniu majestalis, cuiii honorui»
qua mundarelur invenit; sed si in arca Ecclcsiam, opcrum miinerihiis, iulrabiint, iulellexei is, lniliuii

in Noe Christum, in aqua baplismum, in columba profecio viniiin de aqua fieri v.debis, ut adinirai.s,

tmctionem Spiritus sancti, quo baptizati imbtiuntur, condilori dicas : El poculum tuum inebrians qtiam
intellexerit, vinum profecto de aq;:a factum miraiur, pr.eclatnm esl

quia in veteri historia suam aljlulioneni prophetari Et dicit eis Jcsus : Haurite nunc, et fcrte archilri-

cognescit. In tertia ;etalc lcutavii Dens Ahraham, clino, ci tulerunt ; ut autem gusiuvit atxhitriclinus,

ciiim fil.uni cjus in holocausium offcrri prajcepit. aquam vinum factam, ct non scicbat unde cnscl, v.n-

Kon diffcr! Ahraham facere quod jubetur, scd pro nhtriautcmscicbr.nl, qui kauseratU aqusm. Yumu
B9 COLLECTIONES 1N EPISTOLAS ET EVAZsGELJA. 90
uliquc archilriclino de aquafactuni propinator, iu A ingratiam, fudilsanguinispoculum, etfecilmorieiido
domo nuptiarum, quod est Ecclesia Cbrisli. Tricli- convivium. Sex illoe hydriae, quarum aqua in vinum
ntim ibi esse describitur, quia nimirum tres sunl in mutata Cbt, sex aetates mundi figurabant. In istis scx
Ecclesia ordines fldelium, conjugatorum , continen- aeiatiLus, quasi in sex hydriis prophetia non defuit.
tium et doctorum. Sed quamlo Christus in illisnonintelligebatur, non
Yocal sponsum arckitriclinus, et dicit ei : Omms ex illis vinum, sed aqua bibebatur. Prima ergo hy-
homo primv.m bonum vinum ponit, et cum inebriali dria impicfa est in Adam, quando de lalere ejus,
fncrint, tunc id quod deterius est, tu autem servasti ilio dormiente, fabricata est Eva. Dormivit in crucc
bonum vinum usque adliuc. Doctorum est cnim co- Cbristus, et de latere ejus formalur Ecclesia. Scd
gnoscere distantiam legis et Evangelii, veriialis et quia lnec in Christo Judaeorum populus implere non
umbrae, et novam evangelicse fidei gratiam, et per- intelligebat, nonvinumsedaquamsapiebat. Secunda
petuce coelestis patriae dona proferre. hydria impleta est in Noe, sic per mysterium arcae,
Hoc fccit initium signorum Jesus in Cana Gati- aut diluvii, gcnus humanum salvatur, quomodo per
lu'(V, ct manifestavit gloriam suam, el crediderunt in crucis vcl Baptismi sacramentum a morte totus
cum discipuii ejus. Manifestavit hoc signo, quod ipse inundiis eripitur. Tertia bydria impleta est in Abra-
esset rcx gloriae, et ideo sponsus Ecclesiae, qui ut B uam N am quomodo Isaac ad locum bolocausti li-
.

homo communis veniret ad nuplias, scd quasi Deus gnum ipse portavit, itaet Cliristus ad locum passio-
eceli et leme elementa prout voluisset converteret. nis ipse sibi crucispatibulum bajulavit. Quaria hy-
ErgoDominusvinum in gaudia nuptiarum non de ni- dria impleta cst in David, qui et in humililate et in
hilo facere voluit, sed hydrias sex impleri aqua prae- multis tribulationibus Christum Dominum figuravit.
cipiens, hane mirabiliter convertit in vinum. Quia Quinta hydria inipleta est tempore Danielis, vidit
sex mundi oetates sapientiaj salutaris largitale do- enim praecisum lapidem, id est natuin Christum de
navft, quam tamen ipse veniens sublimioris sensus monte, id est, de regno Judaeorum, sincmanibusprse-
virlule fecundavit. Namque carnales carnaliter tan- cisum,quia sine operanuptiali, qui gratiasuauniver-
tum sapiebant, ipse spiritalibus spiriialiler senlienda sum mundum implevit. SeXla hydria inipleta est hi
rcservavit. Joanne Baptista, qui Judaeis pnedicans ait : Facitc
Dehinc Augustinus. Etdie tertio nuptia; factcr- sunt fructus dignos poenitentiae, polens cst enim Deus de
in Cana Galilacc. Splendescente igilur super obscu- lapidibus islis suscilare filios Abrahae. Istoe ergo sex
rum delictis obfuscanlibus mundum trinitatis die, setates mondi, velut sex hydrisc impletae sunt a niini-
Cbrislus venit ad nuplias. Qui verus botrus con- slris, id esta patriarchis et prophetis.
tinebat intra se vitse vinum, sed necdum crucis ac- C Capientes metrctas binas vel temas. Quare tcruas?
cesserat praebum. propter niysterium trinitatis. Quare binas? propter
Dicil ei mater ejus : Vinum non liabent. Paulisper, duo praecepta, dilectionis Dei etproximi. EtinEvan-
Virgo florentissima, paulisper praeparet Judaius li- gelio Ego et Pater unum sumus. Ecce binas. Ile,
:

gnum, et tunc exire poierit vinum. Quid anle tem- baplizatc omncs gentes, in nomine Patris, el Filii,
pus curris ad lacum,cum necdum imprcsseiit Judas et Spirilus sancti. Ecce habes ternas. Gustavitar-
superuvam calcaneum Modo meruisti gemmatam
!
chitriclinus, id est, mundi Dominus, aquam vinum
sobolem procreare, jam botrum tuum conaris ex- factam, et dicil : Omnis homo printum bonum vinuni
primcre? sed qui de ligno carpsil supplicium, in ponit, et cum inebriati fuerinthomines, tunc id quod
ligno debet exspectare remedium. Et qui ex ar- deteriusesl. Tu autem servasti bonum vinum usque
bore inclyta demessuit, frugem exspcctaredebet ad adhuc, enim sancta,
et Iex etmandatum sanctum ct
cruccm. juslum bonum. Sed lex etProphetic usque ad Joan-
ct
Dicil ei Jesus : Quid mihi et tibi cst, mulier? Extu- nem propbetaverunt, ct ideo adveniente Domino,
lil Matrem divinilatemsuam, non
hic Cbrislus supcr vina Mosaica defecerunt, etvina sanguinis profluxc-
«egavit matrem suam. Ncque se natum negavil ex runt. Ula acceperunt terminum, ista sumpserunt ini-
L>
carne, sed majeslati su;e suam subdidit genitri- lium. Denique hoc cst inilium signorum, quod fecit
cem. Jcsus, quando pavit gentcs occisus, et de vino sui
Nondum venit liora mca. Hora ulique non facli, sanguinis fecit convivium, vulneratus.
sed voti, Bonneeessilatis, sed voluntalis, non qua co-
geretur mori, scd qua pro muinlo dignarclur occidi.
CONCORDIA.

I iterira Christus ktsipidos haustus mirificat, fatuus In differentia, secundum Aposloluin, donationum
latcx fundebatur in hydnanielhauricbanturinebrian- eldifferenlia bydriarum istarum fit concordia Icclio-
lia Quraina, nulla exprimebalur uva, cl fervescebanl num, corda cnim sanclorum bydriae sunt, fontc re-
sine pabnite vina. Hoc fecil Christus in lalice, quod pletae donorum. Ministri qui hauserunt aquam, ct

eertotempore facit invite. Transeunt ad Cbristum quibus niater dixil : Qiiodcuuquc dixerit vobis fa-
nupiiae, el Ecclesia mutavit sponsum. Aliquando ct citc, ministri sunl Clnisli, quibus secunduni Apo-
Jn.L.-a vinum non habuit, quia munus sacrati san- stolura ( Rom. xn) daiiu ministerium iu niini-

fuinis non accepit, el dum Legi nuberet, non inve- slrando.

i:it quo ! hiberct. Vcnil Chi isl
 91
SMARAGDl ABBATIS 92

DOMlNiCA ill POST THEOPHANIA. A impedire viderelur, moderantissimum dedit praeee-

EPIST. BEATl PAULl APOST. AD ROMANOS, C\V. XII. ptum, ut mteriru noster animus, semper sit para-

t Nolitc esse prudenies apud vosmetipsos ,

nulli tus ad paccm, et discordix: culpa non penes nos, scd

< malum pro malo reddentes. Providentes bona, non penes alterum constet. Ideo ergo bene addil : Qtiod

i lantum coram Deo, sed etiam coram omnibus bo- ex vobis est, boc est, quod proposito vestro, el iidei

« mimbus. Si fieri potest, quod ex vobis esl, cum vestne convenil.

(Ex Primas.) Quod vcstrum esl, vos cura omnilms
« omnibus bominibns pacem babentes. Non vosmet-
pacem babetote, et dicite Cum his qui oderunt pa-
ipsos defendentes, eharissimi, sed dale locum iraa.
:
«

t Scriptum est enim Mibi vindictam et ego relri-

:
cem eram pacilicus.
< buara, dicit Dominus. Sed si esurierit inimicus
Non vosmctipsos defcndenles, cliarissimi, sed date
locum irce. (Ex Orig.) Hi qui scipsos non vindicant.
i tuus, ciba illum. Si silit, potum da illi. Hoc
carbones congercs super quomodo irse locum dent, dupliciler mibi videtur in-
« enim faciens , ignis

« caput ejus. Noli vinci a malo, sed vince in bono lelligi. Nam el boc ipso, quod (verbi causa) manum
« malum. >
manu non referunt, aut convicio convicium non rcd-

Qai dunt, irae illius qui fccit injuriam, pertranseundi et

Nolite esse prudentes apud vosmctipsos. sibi

ipsi prudens esse videlur, bic cirai arrogantia stultr.s

evanescendi locum dederunt. Nemo enim ita rabi-
dus invenitur, ut si viccm non recipiat iterum s;e-
est. Nec potest veram sapienliam Dei scire, qui
sapientiam, Denique viat, scJ quasi cffuso ac digesto furore mitescit. Est
suam slulliliani, quasi colit.

in superioribus luinc fuisse incredulilatis causam autem et hoc modolocum darc. Qui enim pec-
irse

dicens de eis Quia cant, thcsaurizant sibi iram in die irse, quando red-
Judaus, ipse Paulus edocuit, :

suam qmercntesstaluere, del Deus unicuique secundum opcra sua; si crgonos-

ignorautes Dei justiliam et
jusiitiie Dci non stint snbjecli. Sic ergo, qui apud metipsos vindicemus, non est magnum, verbi causa,
semeiipsumsapiensest, non potest esse sapiens apud si aut palmam pro palma, aut saxum pro saxo red-
Deum. damus. Si vero rcservemus ea vindictse Dei, locum
•
(Ex Primas.) Nolile in humana sapienlia gloriari, damus irse, quia Deus in judicio multo graviores
sed slulti estole Domino sapienles,
sreculo, nt sitis quam nos inferre possumus exiget pcenas.

sicut scriptum est Beatus liotno quem tu erudieris,

:
(Ex Primas.) Aut fugiendo damus locum irae, aut

Domine, et de legc lua docucris eum (Psal. xcm). permittendo nocere.

Nutti malum pro malo reddcnles. Si maium in- Scriptum est enim : Miki vindictatn. Ego quasi
ferre peccare est, reddere malum jnsluin non est, meam, dicit Dominus, non quasi vestram injuriam
sed simile peccalmn est, aut, ut ego arbilror, etiam G vindicabo, dicit enim propheta : Qui vos langit, lan-
gravius. Nam ille qui maliim prior intulit, forsitan
quam qui tangit pupillam oculi mei (Zacli. n).

iion sensit maltun essequod faceret. Qui aulemred- Ego relribuam, dicit Dominus. Facienlibus bona
dit malum, eo ipso quo ad ulciscendum motus est, se retribucre promillit.
,

confessus est scnsisse uialum esse quod reddit, ct Sed si csurieril inimicus tuus, ciba illum, si sitit,

ideo respiciendum semper est ad eum qui dixit :

potum da iiii,lioc enim faciens,curbones igniscongercs
Mihi vindicta el ego rclribuam (Deut. xxxn). supcr caputejus. Etcuin sibi intellexerit carbones per

(Ex Primas.) Humana sapienlia cst, si qiueianius tuara indebitam misericordiam congregari, exculiat

vicem reddere inimicis, slullitia est in hoc sa?culo, eos, id esl, convertatur et diligatte, quem habucrat
si pefcutienti el aliam maxillam praebeamus. Quod aliqoando perosum. Crelerum non esl misericordiu
si tanlae palientiae et humilitatis fuerinms, non solum sed crudclitas, si ideo hoc facis utilli aliquid pcjus

;'pud Deum, sed ctiam apud homines, poterimus pro- eveniat ,

pro quo te Dominus orare prsecepit di-

babiies apjiarere. cens: Orale pro persequentibus et calumnianlibus

Providentes bona, non tanlumcorum Deo, sedetiam vos. Cibando enim inimicum ct polando eum, ad
coram hominibus. (Ex Orig.) Coram omnibus bomi- pacem icconciliamus nobiscum. Quod si ille in ma-
nibus providel quis bona, non ut placeat singulorum D ^ pcrstilerit, ipse ignem congerit capili suo

vel vitiis,vei nioribiis, alioquiu contiaiiiim eiil <piod (ExOrigenc.) Videamus ne forte dignius aliquit!

idem dixit Aposlohis : Ego s\ honanibus placere rcl- mandati bujus conlincat inlellcctus. Dicit cnim Ilie-

tcm, Christi servus non cssem (Gal. i), scd qui vila: reinias ad peccatricem filiam Babylonis : Habes car-
sua- iiioruni el actuiim ita tenet libram, ut non pos- 1 oncs iguis, sedc super eos, hi erunt tibi in atljuto-

sii ab ullo bominc reprebendi, iste bona coram om- riiim. Forlassis ergo, et isli carboncs ignisqui con-
nibus bominibus providet. Nequc eiiini dixil Aposlo- gregantur super capul inimici, ad adjutorium ipsius
lus, ul omiiibt;splaceaiiiiis,sed ul provideamus bona cougreganlur. Polest enim fieri, ut amens, ferus, cl
coram omnibus, hoc es!, againus nos bona coram barbariis inimicus, si senliat bcncficium noslrum,

omnibus, sive illis placeanl qu;e bona sunt, sive non si bumanitalcm, si affeclum, si pietatem videal,
piaceant. compunctionemcordis capiat, commissi poeniludinem
Si fieripotest, quod ex vobis esl, cum omnibus ho- gerat. Et ex hoc, ignis in co quidam succcndalur,
minibus pacem habentes. Aposlolus, ne nos allerius qui etimprocommissi conscienlia torqueat cl adu
ftiiiuius, siforte impacatus cvcncril, a booo pacis rat. Et isli erunt carboncs ignis, qui super caput
 «3 COLLECTIONES IJN EPISTQLAS ET EVANGELIA. 9»

ejus e.\ noslro misericordiic et pietatis opere eon- A Et confestim mundata esl tepra ejus. (Ex Beda.)
gregantur. Caput vero, pi incipale conlis appellalur, Nihil meJium est, inler opus Dei alque praeceptum,
etmerito caput dicitur. Cujus inlellectu et pruden- qnia in praeccpto est opus. Denique dixit, et facta
tia membra rcguntur universa. sunt, quia voluntas Dei polestas est, et Lex quidem
JSoli vinci a malo, sed vince in bono malutn. Vin- tangi leprosos prohibet, sed qui Doniinus legis est.
citur a malo, qui malis provocatus reddit malum. non obsequitur legi, sed legcm facil. Non ergn id :o

In bono autem vincit malum, qui acceptis malis, re- letigit, quia sine taclu mundare non poterat,' seii ul

slituit bona. Ille dicitur vicisse alterum, qui eum probaret, quia legi subjectus non erat, nec conta-
a 1 suam adduxerit partem, sicul lnereticum vel pa- giuin timebat, ut homines, sed quia contaminari non
gmum. Si ergo te fecerit sibi vicem reddere, ille poterat qui alios liberabat.
le vicit sibi similem faciendo. Si autem per patien- F.t ait illi Jesus, Vide, nentini dixcris. Quare prae-
liam tuam feceris eum cessare ab injuria, tu vici- cipitur nemini dixeris, nisi ut doceret non vulganda
sti eum. nostrabeneflcia, sed premenda, ut non solum a mer-
EVANGEUUM MATTH.EI, CAP. VIII.
cede abstineamus pecuniaj, sed eliam gratiae.
< Cum descendisset Jesus de monte, secutse sunt Sed vade, ostende te sacerduti. Oslendere se sacer-
« eum turbaj multae. Et ecce leprosus veniens, B doli j
u betur, ut intelligeret eum sacerdos, non legis
adorabat eum dicens : Domine, si vis potes me ordine, sed gralia Dei supra legem esse curatum.
< mundare. Et extendens Jesus manum, leligit eum
(Ex Hicron.) Varias ob causas mittit eum ad sa-
< dicens : Volo, mundare. Et confestim mundata est
cerdotes, priinum propter hnmilitatem, ut sacerdo-
i lepra ejus. Et ait illi Jesus : Vide, nemini dixeris,
tibus deferre videatur. Erat eniin in lege praeceptum,
« sed vade, ostende te sacerdotiet ofler monus quod
ut qni mundati fuissent a lepra, oflerrent munera
< pnccepit Moyses in testimonium iilis. Cuin autem
sacerdotibus, Deinde ut mundalum videntes lepro •

< introisset Capharnaum, accessit ad eum centurio

sum , aut crederent , et salvarentur, aut non si
< rogans eum et dicens : Domine, puer meus jacet in
crederent, inexcusabiles fierent, et sinud ne quod
< doino paralyticus et male torquelur. Et ait illi Je-
in eo ssepisshue criminabantur, legem videretur in-
« sus : Ego veniam, et curabo eum. Et rcspondens
fringere.
< centurio ait : Domine, non sum dignus ut intres
< sub tectum mcum, sed tanlum dic verbo et sana-
(Ex Beda.) Et offer munus quod pwccpit Motjscs

< i itur puer meus. Nam et ego homo sum sub pote- in tcsliinonium illis. Oflerre autem sacrificium jubet,
ut ostenderet eis quia non solverct legem, sed im-
< slate constitutus, habens sub me milites, et dico
< l.uic vade et vadit, et alii veni et venit, et servo C Pleret, qoi secundum legem gradiens supra legem,
sanarel eos, quos remedia legis non sanaverant, et
< meo fac hoc, et facit. Audiens autem Jesus mira-
bei.eadditur :In testimoniumillis, hocest, si Domiuo
< l;is est, et sequentibus se dixit : Amen dico vobis,
credant, si abimpietalis lepra discedaut. Quia vero
< non inveni tantam fidem in Israel, dico auteni vo-
typice vir iste, peccalis languidum genus designat
« bis, quod mulli ab oriente el occidcnte venient,
bumanum, non soluni leprosus, sed et pleuus
recte
« et recumbent cum Abraham et Isaac et Jacob iq
lepra describilur. Omnes enim peccaveruiit, et
« regno cceloruin. Filii autein regni ejicienlur in le-
< nebras exteriores, ibi erit fletus et stridor denlium.
egent gloria Dei. Illa scilicet, ut extenla manu Sal-
vatoris, lioc est, incarnato D<-i Verbo humauam-
< Et dixit Jesus centurioni : Vaile, et sicut credidisti
qiie contingente naliiram, aberroris prisci varietale
< liat libi, et sanatus est puer in illa hora. >

Cum mundenlur, possiutque cum aposiolis audire : Jaui

descendisset Jesits de monte,secut<v sunt eum
turbce multcc. De monte Domino descendents, id est,
vos inundi estis propter sermonem qiieni locutus

su;n vobis (Joan. xx), et qui diulius abomiuabiles a

de eoelis in mundum, secuke sunl euni turboe mulia?
generis bumani per fidem, |i(t|)ulu Dei eranlcaslris secreli, jamaliquandu leni-
nisi enim ille descendis-
sel, nemo hominum ad ccelos asccndisset. ,
plo reddi, el sacerdoti queant olferri, illi utique

El ecce lcprosus veniens adorabat eum dicens :

cui dicitur: Tu essacerdos in wiernum (Psal. ci.\). An-
Domine, si vis polcs me mundare. Iu vohintalcin Do- dientes ab Apostolo :TempIum enim sanclum esi, Dei
quod estis vos, offerantque pro emundatione sua,
mini tribnit poteslatem, de voluntate autem Domini
sicut proecepit Moyses. Id est, exhibeant corpora sua
non dubilavit, sed quasi sibi conscius non pra-snm-
populum genliuin significavit, qui
psil.Li-prosus isle
Itostiam viventem, sanctam, Deo placentem (Rum.xu).
conipunctus ad misericordiain Domini pervenit. Cum introisscnt Capltarnaum, accessit ad etim ccn-
Et exlendit Jesus manum suam, teligit eum, di- turio, rugans ettm et dicens. Quyerilur quomodo con-
r.ens : Volo, mundare. (Ex Hieron.) Considera quam veniat, quod Lucas centurionem nunlios misissc,
bumilis responsio. Ille dixerat si vis. Doininus re- Malthams aulein ipsum accessisse narrat ad Doini-
spondit : Volo. llle, potes me mundare. Dominus di- nuin. Facile patet, quod Mallhaeus brevilatis causa
mundare. Non ergo sicut plerique
cit, Y.v.OapivQaTi, dixerit ipsum accessisse, cujus desiderium et volun-

Lalinorum putant jtingenduiu cst, cllegendum volo tas ad Doniinum veraciter est praclala. Myslice
mumlare, sed separatim, ut primum dicat, volo, eiiam nobis commendans, boc quod scriplum cs'.

deinde impcret, mundare. Acccdite ad eum, et illuminamini. (/'.•>;/. wmii )

05 SMARAGDl ABBATIS 96

Porro Lucas totum qucmadmoJum gestum sit ape- A tno sm > fociem elcenwsynas multas piebi et deprecans
r-iit. Deum semper (Act. x).

Domine, pucr mcus jacct in domo paralyticus, el Audiens autem Jesus mirutus est. Miralus cst,
niale torquetur, ct ait illi Jesus : Ecjo vcniam et cu- quod vidit centurionem suam intelligere inajeslateni.
rabo cum. Yidens centurionis fidem, humililatem et Sed quis in illo fcceral ipsam fulem vel intelligen-
pradentiam, statim se iturum et sanalurum essepro- tiain, nisi ipse qui eam mirabatur? Quod si et alius

mittit. Fidem in eo, quodexgenlibuscrcdiditpuerum eam fecisset, quid mirarelur, qui prascius eral. No-
a Salvatore posse salvari. Ilnmilitalem, quodsejudi- taudum ergo quia quod miralur Dominus noliis nii-

cavil indignum, cujus tectum intrarel Dominus.Pru- randum esse signiiical, quibus adhue opus cst sic

(ientiani, quod ullra corporis tegumen, divinitalcm nieneri, omnes enim tales niotus cum dc Dco diciui-
latentem viderit, sciensnon idsibi profuturum, quod lur non perturbati animi sigua sunt, sed docenlis
ctiam ab incredulis videbator, scd id quod latebat magfetri.

iiitiinsecus. Allegorice aulem Capharnaum, qu?c in- Et conversus sequentibus se turbis dixit : Amcn
terpretatur ager consolalionis, vel villa pulcherri- dico vobis, non inveni lantam fulem in Isracl. Non
ma, Ecclesiam significat. Genlurio propter perfectio- de omnibus relro patriarcbis et propbelis, sed i!c

new numeri nominis, primitias significal genlium, B prasftntis sevi loquilur hominibus, quibus uleo iceii

ut Cornclius vel eunuchus a Pliitippo baolizatus lurionis fi;ics antefertur. Quia illi leges Propbeta-

(Act. fiu, x).Puerquiin domo j :cet paralyticus et rumque monitis edocti, bie autem, nemine docenlc,
uiale torquctur a dsemonio, populum significabat sponte eredidit.

gentinm, qui in domo, ii esl, in boc mundo idola Dico autem vobis, quod multi ab orienle el occi-

coiens dsemonibusque serviens infidetis jacebat. denle venient, ct recumbent cum Abraliam ct Isaac
et Jacob in reyno ccelorum. Quia Deus Abraham,
(Ex Beda.) Et respondens ait : Domine, non sum
coeli condilor pater Christi est. Idcirco in regno
dgnus ut intres sub teclum meum. Proplervitae gen-
cceloruin est, et Abiabam, cum quo accubitime
tiiis conscientiam, gravari se magis dignatione pu-
sunt nationes, quae crediderint in Christum filiuin
lavit quam juvari. Nec posse habere hospitem
creatoris, et ille pariler sensus implelur, de quo
Cbristum, cujus et si fide praedilus, nondum lamcn
supra diximus in cenlurionis fide, gentium lieii
erat sacramcntis imbulus. Sed quia quae nostra in-
praerogativam, dum ad illius cicdulitatem, deorienle
lirmitas non prsesumit, divina gralia dare novit, et
et occidenle credituri populi commemorantur.
; iitis centurio, qui sicut ct isle, credentem ex gen-
Filii autem rcani ejicientur in lcnebras exteriorcs,
libus populum prsefieurat, magnse fidei et mstitice n ... ., „ . . ., , . „.., . . .

L ibi enl
,
flctus et strulor dcniium. tihos regm Judaios
mcriloSpirilus sancii donum priusquam haptizaretur
siguificat, in quos ante regnavit Deus, cjieientur in
accepit, ct iste necdum eatechizatus, ct fidem suani
lenebras semper interiores
exteriores. Tenebnc
laudari a Domino et famjlum salvari promeruil.
sunt, non exleriores, sed quoniain qui Domiiuim l'o-
Scd tanlum dic verbo, et sanabilur pucr mcus. ras a se expcllit himen relinquit, idcirco cxleriores
Magna Qdes cenlurionis, quia verbi opus in Ghristo tenebrse nominalce sunt : ibi crit fietes et slridor
eonfiietur, et nostrse sanationis, ac commoda myste- deiilinm, si fletus oculorum esl, el stridor dcnliuin
riis, qui ctsi noveramus secundum carnem Chri- ossa demonstrat. Vera est ergo corporum cl eoriuii-
sllim, sedjam non novimus (// Cor. v). dem membroram qiue ceciderant resurrectio.
m ct cgo Iwmo snm sub potestate conslilutus ha- Concordal enim bumilitas ecnturionis, qnia dixil :

benssubme militcs. Horainem se el potestali, vel tii- Domine, non sum dignus ul inlres sub teclum mcum,
l:-iini vel prxsidis suhditum dicit, imperare tamen cuin verbo Apostoli ubi ;iit : Nolite prudenlcs csse
posse minoribus, ut subaudialur eum multo magis ttpud vosmetipsos. Sed opera misericordise, quae erga
qni Deus sit, et super omnia potens innumeram vir- leprosum ct puernm centurionis exhibuit Salvator;
< itis angelicac, quae ad imperata obtemperet, habere cum Apostoli exhorlalione qui ait : Providenles
niililiam. D bona ncn tantum coram Deo, sed omnibus homi-
Et dico liuic vadc, et vadit, ct alio veni, ct venit, cl nibus.

servo mco fac hoc et facit. Vult ostcndere Dominum

DOMINTCA QUARTA POST THEOPHANIA.
quoque non per adventum lanlum corporis, sed per
angelorum ministeria posse implcre quod vellct, re- LECTIO EIISTOL.E liF.ATI I>AULI APOSTOLI AD ROMA-
NOS, CAPITE XIII.
p<:llendae enim erant, vel infirmitates corporum vcl
f utitu lines eontrariae, quibus homoad debilitatem * Nemini quidquam dcbeatis, nisi ut invicem di-
ssepe conceditur, ct verbo Doiniui, el ministeriis an- << liLjatis. Qui eiiim proximum, tegem imple-
diligil
gelorum. t vit. Nam non adtillerabis, non occidcs, non fura-
Aliter. Milites el servi, qui centurioni obediunt, « bcris, non falsum tcslimoniuin dices, nonconcupi-
virlutes sunt naturales, quarnm non minimam co- « sccs rem proximi lui. Et si quod cst aliuJ manda-
piam mulii ad Dominum venientes secum deferunt. « luni, in hoc verho instauratur : Diliges proxinium
De quibus in Cornelii ct cenluiionis laude dicitur, t luum sicut teipsiini. Dilectio proximi malum non
<|uia eral vir justus, e/ timcns Deum, cum omni do- i itur. Plenitudo ei"ffo !<^i^ esl dileclio.
 :

97 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 98

[ExOrigen.) Qued dicit nemini quidquam debeu- A sum testimonium dicit? cum sciat ipsum, quem dili-
tis, cerlum est ad peccaium referre. Dehilum onim git, falso testimonio proditum. Necessario autem,
peccatum esse, in muitis, ct frequenter ostendimus. qui dihgit Chmlum, diligit et proxinmm siuim. Hoc
Yult ergoPaulus peccali quidem omne debitum sol- enim solo inlicio Christi esse discipulus designa-
vi nec remanere omnino apud nos dcbitum peccati. tur, si charitatem cum proximis habeat, certum est
Permanere tamen et nunquam cessare a nobis debi- enim quod qui non uiligit proximum, nesciat Chri-
tum charitalis, hoc enim, el quolidie solvere, et sem- stum.
per debere expedit nobis. Denique quanlse virtutis
! V.NGELllM M.VTTII.EI , CAP. VIII.
sit cbaritas, in consequenlibus exponit.
Qui enim, inquit, diligit proximum lcgem implevit. Ascenrtenle Jesu in naviculam, secuti sunt
* eum
Nam nonadulterabis. Non occides. Non furtum facies. « discipuli ejus. Et ecce motus magnus factus est in
Non falsum testimonium dices. Non concupisces, et si « mari, ila ut navicula operirelur fluclibus. [pse
quod est mandatum in lioc verbo restauralnr: Di-
aliud vero dormiebat, et accesserunt et
« suscitavenmt
ligcs proximum iuum lanquam tcipsum. Et ad ullimam « illum dicentes : Domine, salva nos, perimus. Ei di-
rationem tanti hujus boni, breviter colligens ait
Quid limidi
« cil cis : estis, modicae fulei ? Tunc sur-
Dilectio proximi malum non operatur. Plenitudo j) « gens imperavit ventis el mari, et facta est tran-
ergo lcgis est dilectio. Supra dixerat ,
quia qui dili- « quillitas magna. Porro homines mirali sunt dicen-
git proximum legem implevil, et quia diffieilevide- « tes : Qualis csl hic, quia venti et mare obediunt
batur, quomodo possit quis oranem legern in uno « ei. t

complere sermone plenissimam reddit rationem Aseendenle Jcsu in naviculam, secnti sunt
,
eum di-
dicens : Dilectio proximi malum non operatur, et scipuli ejus. (Ex Beda.) In hac navigatione Dominus
ideo plenitudo legis est dilectio. Pone enim per utramque unius ejusdemque snrc personse naturam
singula mandata legis dilectionem, et vide quam fa- dignatur ostendere, dum is qui ul homo dorniit in
cile cuucta complentur. Nunquid qui diiigit proxi- navi, furorem maris, ut Deus, verbo coercet. Porro
mum occidere eum potest? Ccrtum est quod nemo juxta aliegoriam, mare sive stagnum, qnod cum sui-;
qucm diiigit interficiat. Est ergo dileclio, per quam transire desiderat, tenebrosus ainarusque saeculi
impleatur mandatum quod prsecipitur pmesentis accipitur a^sius. Navicula autem qoam
Non occides. Et ilerum. Nunquid qui proximum ascendunt, nuIJa melius quam Dominicoe passionis
suum diligit in uxorem ejus adullerium commitlit ? inlelligilur arbor, ciijns beneficio quique fideles ad-
Nunquam profecto. Si ergo diligis proximum, nec juti, emensis mundi fluctibus, habitationem pairi e
adulterium committis, similiter, et qui diligit proxi- C ccele- tis, quasi stabilitatem securi liltoris obtinenl
mum, quaj ejus sunt non furatur. Et qui diligit pro- Quo ? autem ipse in unam naviculam cum disctpulis
ximum, falsum adversus eum testimonium non di- Salvator aseen iit, alibi quid significet aperit, cum
cit, similiter et csetera mandata legis, si sit erga prscnunciato su;c passionis resurrectionisque myste-
proximum dilectio, absquc aliquo labore servantur. rio, mox dicebat ad omr.es : Si quis vult post me
Piilo tamen, quod in hoc voluit Apostolus aliquid venire, abneget semetipsum et lollat crucem sua:n
compendiosius dicere. Nam si diligentius requiras, ct sequatur n:c.
qui sit proximtts nosler, disces iu Evangelio illum Et ecce tnotus magnus factus est in mari, ita ?/*

csse proximum nostrum, qui venit et jacentes nos navicula operirctur fluctibus. Neque enim quisquam
vuineratos a latronibus, et nudalos a dsemonibus, poterat hunc mundum enavigare sineChristo, quanro
jmnento corporis sui superposuit, et ad stabulum eos quoque, quibus Dominus aiesi, tentationum s;e-

Kcclesia3 delulit, et stabulario pro cura nostra, et cularium saepe procella perturhat, et ohovo-Av. ser-
diligcntia, vel ipsi Paulo, vel omni qui Ecclesise valur in apostolis, ut advertas sinc lentatione ncmi-
pncest, (luos denarios, Novi ac Yeteris Testamenti, nem posse ex hocvitse curriculo demigrare, quia
a.l Hunc ergo proxi-
noslrse cura? concessit expensas. exercitium fidei tentatio est, scd quasi pervigiles
niiiin si diligamus, omnem legem et universa man-
**
nocte gubernatorem excitemus verum Deum.
daia in ipsius amore complemus. Finis cnim legis Erat (tutem illis ventus contrarius. Venlus COn-
Chrislus, ad justitiam omni credenti, nec fieri ullo trarius diabolum significat, motus et fluctus blasphe-
pacio potesi, ut qui ex toto corde el cx loiis viribus mi;e persequentium, daemoniacis excitati procellis,
suis diiigit Chrislum, faciat aliquid quod non pla- quibus non ipse turbatur, se.i discipulorum imbecil-
ce;ii Christo. Illiun eniin qui diligit, non solum non litas concutilur.
dtci iii, quod probibet lex, scd nec irascitur fratri ipse vero dormiebat. Discipulis naviganlibus, Chri-
suu, qnia ila deleclalur in illo quem diligit, el non stus obdormivit, quia calcantibus saeculum fidelil

non facit adulterium, sed nec mulierem res] i- fiitiiiique regni quietem animo meditantibus, et vel
<it ;nl conciipiscentiam, scd dicit ad ipsum m lo Spiritus sancti flatu, vel proprii remigi >

C incupiscit anima mea in Deum vivum (Psal. \<\ ). mundi fasl i post lerga ja-
Qoi diligit Christum, quando de fur ? qui bus, tempus subito Domimcse passionis adve-
sua omnia quoecunquc habet reliquit, nl nii. Unde bene Marcus hoc imminente noclis lein-
Chrislum. Qui fa I- pnre gestuin fui t, Ut \eri iam
99 SMABAGDI AIJBATIS 100

Hon so!a Domini dormitio, sed ei ipsa decedeatis tecis A fcrarius, id est, diahelns. Time Dominus oormiebai,
hora signiiieet. quando perseculioncs lieri sinebat, qui suscilalur

Et accesserunt el suscitaverunt cum,diccntes : Do- illo clamore Ecelesiae, de q;io Psalmista ait: A lini-
mine, salva nos, perimus. Suseitant Dominum disci- fcus terrae ad lc clamavi, dnm anxiarctur cor meum.
poJi, ne eo dormiente (luctuum feritate dispereant, Imperavit ventiset mari, quando pcrsecutiones lio-

quia eujus mortem viderant, maximis volis resurre- minum a diaboin concitatas misericordiler jus it sc-

clionem quaerebant. ISe si diutius ipse morte car- dari. Et facla esl tranquillitas magna, quando pax
nis sopiretur, eorum mens spiritali in perpeluum csluniversali Ecclesiae reddita.

niorte periret.
COXCORDIA

Et dicit eis : Quid timidicstis,modic(C fidci. (Exilier.) Horlaturnos Aposlolus, ut nemimquiuquam debea-
Bene arguuntur qui pr;esenle Chrislo timebant, cum mus, sed ut invicem diligamus, et quia limor non est
ulique qui ei adtuereal perire non possel. Ergo con- in charilate, est lamen in debilo, increpat Domimts

firmavil fidem, refudil tranquillitatem, venlum ccs- limenles Aposlolos dicens : Quid timidi estis modi-
sare praecepit, non Aquilonem, non Africum , sed cse fidei, ac si dicat : Illi limeant, qui dcbitote dia-

illum utique ventum , cui dictum est ab angelo bolo leneiilur obnoxii, vos qui cum liberalore esiis,

Michael ia epistola Judae : Increpet te Dominus B no«i est ullra quod limealis.

(Judce 1). DOMIMCA m SEPTUAGESIMA.

Tunc surgcns, imperavitventiset mari. Ex hoc Ioco LECTJO EPISTOL.E BEATI PAHLI APOSTOLl , I C.O-

inlelligimus, quod omnes crealurac sentiant crealo- RINTH. IX.

rem, quibus enim increpatur el imperatur , sen- « Nescitis quod ii qui in stadio currunt, onines

liunt imperanlem non errore haereticorum, qui om- i quidem currunt, sed unus accipit bravium. Sic

nia putanl animar.tia insensibilia csse, sed majcstate t currite ut eompreheiidalis. Omnis euim qni in

condiloris, quce apud nos insensibdia, ilii se;:sibilia i agone contcndil, afc omnihus sc abstinet,clilli qui-

smit. « dem, ut corruptibilem coronam accipianl, nos an-j

Tunc surgens, tmperavit ventk ct mari, ct facia csl < lem incorruplam. Ego igitur sic curro, rion quasi in

tranquillitus magna in mari. Yenlumquippe surgens, < meertum. Sicpugno, non quasi aerem verberansj
iscrepavit, qnia resurrectione celebraia, diaboli su- c sed castigo corpus mcum, et in servituleni redigo,

perbiam stravit, mortem dcstruxit eum qui

dam pcr « ne forlecum aliis pncdicaverim, ipse roprobus efii-j

haoebat mortis impcrium. Tempestatem aquae, sur- < ciar. InoIo enim vos ignorare, fialrcs, quoniam
gens cessare fecit, quia vesanam Judaeorum rabiem, « patres noslri omnes sub nube fuerunt, el omnea
quae capulquatiens clamaverat: SfFilius Dei est, de- C « mare transierunt, etomncs inMoso baptizati suiil,
scendat nunc de cruce, et credemus ei, de sepnlcro « M nube et in mari. Et omnes eamdem escam sjii-
resurgendo labefecit. « rilalem man lucaverunt, et omnes eumilem potum
Porro liomines mirati sunt, dicentes : Qualis est « spiritalem fciheriint. I5i!u'! anl autem de spiriiali,

hic, quia venti ct mare obcdiunt ei. Non discipuli, scd < conse;jue!;te eos pelra. Petra aulem eratChrisHisn
nautae, etcaeteri quiin navicula erant, mirafcanlur, Nesciiis quod ii qui in siadio currunt, omnesqup-
sin auicm qnis contenliose volueril eos qui mira- dem currnnl, scd unm accipit brmnum. llic stadii

banlur fuisse discipulos, respondebimus recte boiui- eursumjustitiaevel (i !ei eouor.-avii, quia quomodo
nes appellalos, qui necdum polenliatu noveranl Sal- illic cum omnes inlra stadium cnrraul, non nisi qui
Vatoris. benecucurreril/Iignus proemio judicalur, ila el bic,

Moralitcr. (ExBcda.) El nos quoque singulicum quamvis intra iidei mciascunclicredentes continea;:
sigao Domtnicas crucis imbuli saeculuiu relinquere lur, soli tamen qui juste vixerint pnemium ccelesM
disponimus, navem profccto cum Jesu conscendimus, qoo i Graece dicilur t-.u.ta^, pereipiunt, et quia in
stagnum iransfretare conamur, sed qui non dormita- (''i' eos, qui in sladio curriint, unum accipientem
vit neque dormiel cuslodiens scmper lsrac!, nobis polmam siguiiicat, id esl, illc qui fidcm rectam te-
itmen s.epe navigantibus, quasi inter aequoris fre- ^ nuerit, et praecepta servaveril, Iiortaiur nos boc

mitiis obdormivit, quando grebresceote inter medios uwdo currere, ut ccelestia praciaia mereamur coa
virlulum nisus, vel iinmundoruin spiriluum vel ho- prehendere.
minum pravorum, velipse noslrarum c «gitaiionum Omins autem qui in agone contendit, ab omiiibw.
impelu, fidei splendor obtenebrcscil, spei celsitudo se abslinet. 'Ay&v Gncce, Latine certamen dicitur.
contabescit, amoris fiamma refrigescit, veium inlcr Ergo omnis &.fur»urrie, id est, cerlator, qui a;i ca-
hiijusmodi procellas ad illum necesse est guberna- piendum contenditbravium, ab omnibus se abstinet
lorem curramus, illum seduli exciienms, qtiinon ser- i.i est, ao omnihus escis, quae cursum ejus impedin
viat, sed imperet ventis, mox lempeslales compe- i< verunt.
scet, el refundel tranquiliitatem, porluin satutisiu- El i!!i qnidem v.t corruptilnlem coronam accipiant
dulgehit. nos autem incorruptam. lllam de qua Psalmisla ait
Allegorice. (Ex- Ilieron.) Navicula Ecclesia cailio- Scuto bomv voluntatis tucc coronusli nos (Pso.l. \)

lica cst, motus in mari pcrsecutio Christianorurn, eorona enim vittoria intcrprelaiur. Gralias aga
quae primum facta est inmundo, cui ventus erat con- mus Deo, et deprecemur illuni, ut in hona v l.;uL\t«
 .

101 COLLECTIONES IN EPISTuLAS ET EVANGELIA. 109

sua, ipsesit sculum, et corona, et bravium vicloribe A proesenti affliclione perpessi sunt, illc gravius in

nostrae. futuro, qui majora beneficia neglexerit, sustinebit.

EgoigUursie eurronon quasi lnincertum,sic pugno, Quare dixit, (ie consequenti cos pelra bibere aquara,
non quasi acrem verberans, sed castigo corpus meum quia Cbristus quem Iiooc figurabant, postea venlu-

el in servitulem redigo,ne forte cum aliis prwdicaverim

rus erat.

ipse reprobus cfficiar, etc. Non in vacuum cicrro, aut EVANGELIUM SKCUNDOM MATTHjEUM, CAP. XX.

in incerlum aerem verhero, vel fingo certamcn, sed « Simile est rcgnum coelorum homini patrifami-
qui exiit primo mane conducere operarios in
lias,
castigo corpus meum, et in serviiuiem redigo per
«

abstinenliara et affliciionem atque labores , sicut i viueam suam. Convcntione autem facla cum opera-
alibi ait : In jejuniis multis, in vigiliis, in fame el « riis ex denario diurno, misil eos in vineam suam.
si'i, in frigore et nuditate, in laboribus, in carce- « Et egressus circa horam terliam vidit aliosstan-
nbus, ctc. (7/ 6'or.vi, xi). Ne forte cumaliis praedica- « tes in foro oiiosos, et dixil illis : Ite et vos in vi-

veriiu ipse reprobus efliciar, non faeiendo quod dico. « neam meam, el quod justum fuerit dabo vobis. Illi

Aliter. Ego sic curro, non quasi iu incertum. ln « aulem abierunt. Ilerum aulem exiii circa sexlam
muniiiali cursu si unus prior accesserit , incassum « etnonamhoram, etfecilsimiliter. Circa undecimam
veniunt qui sequuntur. Caeterum in-spiritali cursn, I> « vero exiit, clinvcnit alios stantos, cldixil iilis : Qui=I

cerli sumus ,
quod omnes accipiunt qni usque in « hic stalis lota die otiosi ? Dicunt ei : Quia nemo
fi.iem, collala a Deodona custodiunt, etquipropter « nos conduxit. Dicit illis : Ite et vos in vineam
linmanum favorem praedicat, certus esse de mercede « meam. Cum scro autem faclum esset, dicit Dominus
non potest. « vineaeprocuralori suo: Voca opcraiios,et redde il-

Non quasi aerem verberans, elc. Llest, non sludio « lis mercedem , incipiens a novissimis usque ad
vanitalis aliquid ago, sed Christo, cordis inientione i primos. Cum venissent ergo qui circa undecimam
ctcorporis mortificalioncdeservio. « horam venerant, acceperunt singulos denarios.
Ne ipse reprobus efficiar. Reprobus efficitur, qui « Venienlesautem et primi, arbitrati sunl quod plus
lanium verbo docet, non exemplo, qui suam repro- < essent accepturi. Acceperunt aulemet ipsi singu-

bam facit esse doctrinam. •i los denarios. Et accipientes murmurabanl adver-

Nolo enim vos ignorarc, fratres, quod palres noslri t sus palrcmfamilias dicentes : Hi novissimi una
omnes sub nube fuerunl. Subnube dicil, illa quae eos « hora fccerunt, et pares illos nobis fecisli, q ii

praecedebat coIumna,quae figuraliler Cbristum signi- « portavimus pondus diei et aestus. At illerespon-
licabat. Nobis enim Christus coiumna est, quia re- « dens uni eoiuin dixit : Amice, non facio libi inju-

ctus et firmus, et fulciens infirniitalem nostram, per ^ « riam. Nonne ex denario convenisti mecum? Tolle
noctem lucens, pei diem non lticens, utquinon videnl < quod tuum est et vade. Volo auiem etbuic
,

ridcant, et qni vident eceei fiant (Joan. ix). « novissimo darc sicut et tibi. Aut non licet mihi
F.t omnes in mare transierunt, et omnes in Mogsen « quod volo facere, an oculus tuus nequara est, quia

baptizati sunt, in nube et in mari. Nubes in mari Ru- « ego bonus sum ? Sic erunt novissimi primi, et
iiio. Baplismus utique Christi sanguinc consecra- « primi novissimi. Multi enim Sunt vocati, pauci
liis; liostes, qui sequenlur a lergo, moriuntur, pec- « vero electi. i

cata praeterita signantur. Hoses qui de ^Egypto po- Simile cst regnum cxlorum liomini patrifamilias

ptilum Dei liberavit, Christi figuram gerebat. qui exiit primo mane conducere operarios in vhieam
Et omncs eamdemescam spiritalem manducaverunt. suam. (Ex Greg.) Quis vero patris familias simili-

Escam dicit mannam, quam populus in

spiritalem ludinem reelius lenet, quam conditor noster, qui re-

deserto manducavit. Manna autem lypus esl escae git quos condidit et clectos suos sic in boc mundo
spirilalis, quae in resurreclione Domini veritas facla possidet, quasi subjectos dominus in doino, qui ba-

esi, in Eucbaristia3 myslerium. Iste estct panis ange- bel vineam universalem, scilicct Ecclesiara, qiuv ab
lorum, id est, Chrislus quem manducavil bomo, quia Abel juslo, usque ad ullimura eleclum, qui iu fuie

per eum et angeli vivunt et homines. ^ mundi nascilurus est, sanclos protulit, quasi tolpal-
Kl omnes eumdcm potum spiritualcm biberunt, bi- mitesmisit. Hic ilaque paterfamilias, adexcolendum
bebanl autcm de spiriiali, consequente co: pclra, petra vineam suani, niane hora tertia, sexta, nona el im-
aulem erat Cliristus. Ostendit Apostolus, quoniam deciraa, cpcrarios conducit, quia a mundi hujus ini-

populum Israel, quandiu in deserto fucrunt, seque- tio usque in flnera, ad erudiendam plebem Gdelium,
baiur cos petra, per oinne iler eorum, unde populo proedicatores congregare non desistit. Mane elen iu

et onmi subslanlise ejus fluenta sufficerent, donec ve- raundi fuit abAdam usque ad Noe, hora vero tcrii.i

nieriles in lerram Moab, puteum silii fodercnl aqua- a Noe usque ad Abraham, sexla quoque ab Abra-
rnm. Quod autem in sequenti dicil, sed non in pl.i- ham usque ad Moysen, nona autema Moyse usque
ribus eorum beneplacitum est Deo, hunc habel sen- ad adventum Domini, undecima vero, ab advenlu
sum, ne quis sibi aut in baptismo confidat, aul in Domini usque ad finem inundi, iu qua pradicatorcs
csca spirilali vel polu spiritali. Sed si quis aul ba- sancti apostoli raissi sunt, qui mercedem plenam,
plismum violaverit , aut post perceptionem cibi ct larde venientes accepcrunt. A.l erudiendaraei ;o

cudeslis male vixerit, contriliones quas II 11 j Israel Dominus plebem suam,nuI!o lemporc deslilH miltere
103 SMARAGDJ ABRATTS 104

operarios, quia et prius per patres, et poslmodum \ « et ego : Semen Ahrahae sunt, et cgo : Ministn
per legis doctores el prophetas. Ad exlremum vero « Christi sunt, clego, ut minus sapiens dico, pius
per apostolos, dum plebi suce mores excoluit, quasi « ego. In laboribus plurimis, in carceribus abun-
per operarios invineaeculturae opera laboravit, quam- « dantius, in plagis supra modum, in mortibiis fre-

vis in quolibel modulo, vcl mensura, quisquis cum -. quenler. A Jmheis quinquies qmdragenas, mia
fiderecta bonae actionis exstiiit, hujus vineae opera- « minus accepi. Ter virgis cdpsus sum, semel lapi-

rius fuit. Operator ergo mane hora lertia, sexta et i datus sum, ter naufragium feci, noci n ac die
. in

nona, antiquus ille el Hebraicus populus designatur, « profuudo maris fui, in itineribus srepe. Pericuiis

qui in eleclis suis ab ipso mundi exordio, dum recle « fluminum, periculis latronuro, pericutis ex genere,
Deum studuit colere, quasi non destitit in vineae cul- « periculis ex genlibus, periculis in civitate, peri-

tura laborare. Ad undecimam vero genliles vocan- < culis in soliludine, periculis in mari, periculis in

tur, quibus et dicilur: Quidbic statis tota dieoliosi, « falsis fratribus. In labore et aerumna, in vigiliis

qui enim transacto tam longo mundi lempore, pro « multis. In fame et sili, in jejuniis multis, m fri-

vita sua laborare neglexerant, quasi lota die oliosi « gore et nudilale. Prater illa <ju:c exlrinsecus sunt,
stabant. Pensatc, fratres, quid inquisiti respondeant, « inslantia mea quotidiana sollicitudo ommum Ec-
Dicunt enim, quia ncmo nos conduxit, nullus quippe B < clesiarum. Quis infirmatur, et ego non infirmor?
ad eos patriarcha, nullus prophela venerat. Et quid « Qnis scandalizatur, etegonon uror? Sigloriaii
cst diceread laborem nemo nos conduxit, nisi Vitae « oportet, quae infirmitatis meae sunt ,
gloriabor.
nobis vias nemo prsedicavit. Quid crgo nos a bono « Diuiset pater Domini noslri Jesu Christi scit, qni
opere cessantes,in excusationc noslradicturisumus, i estbenedictus in saecula, quod nonmentior. Da-
(jtii pene a matris ulero ad fidcm venimus, qui verba s !i;asci praepositus gentis Arekt regis custodi;': at

vitae ab ipsis cunabulis audivimus, qui ab uberibns « civitatem Damascenorum, ut me coinprehenderet,

sanctae Ecclesiae, polum supernce praedicalionis sum- « et per feneslram in sporta dimissus sum per m i-

psimus cum lacte carnis. Possumus vero et easdem i rum,et siccffugi manus cjus. Et si gloriari opor-

diversilates horarum ctiam ad unumquemque homi- t let, non expedil quidem. Veniam autem ad visio-

nem, per aetalum momenta distinguere. Mane quippe « nes et revelaliones Domini. Scio hominem in

inlellectus nostri pueritia cst, hora aulem tertia > Christo ante annos qualuordecim , sive in cor-
eutia inlelligi polest. Quia quasi jam sol in « pore, sivecxlra corpus ncscio, Dcus scit, rapliirn

allum proOcit dum calor cctaiis crescit. Sextavero « hujusmodi usque ad lerlium ccelum. Et scio hu-
juventus cst, quia velul in centro sol figitur, dum in « jusmodi hominem, sive in corpore, sive extracor-
co pleniludoroboris soli datur. Nona autem senectus C « pus, nescio, Dcus scit, raptum hujusmodi in para-
inteHigilur, in qua velul sol ab alto axe descendil, « disum, et audivit arcana verba, quoe nou licet ho-
(juia a^tas a calore juvenlulis dcficit. Undecima i mini loqui. Pro hujusmodi glo; iabor, pro me au-
vero hora, aetas est quce decrepita vel velerana di- « lem nihil gloiiabor, nisi in infirmitalibus mcis.

citur ; unde et Gracci valde seniores, non yspiivrae, i Nam ct si voluero gloriari, non ero ius:pie::s. Ve-
sed TTpiiSvzipo-jg appellant, ul plusquam ser.es es:>e < ritatem enim dicam : parco aulem nc qui

insinoarent, quos profecliores vocant. Quia ergo ad i existimet, supra id quod videt in me, aul audit
vitam bonam alius in pueritia, alius in adolescentla, t aliquid ex me. Et ne magnitudo revelalionum e\-
alius in juvenlulo, alius in sencctule, alius in decre- « tollat me, datus est mihi stimulus carnis mcae,
piia aetate perduciiur, quasi diversis horis operarii lus Sat; n-' qui me colaphizet. Propter quod
aJ vineam vocantur. • terDominum rogavi, ut discedef el a me. Et dixil

CONCORDIA. < mihi : Sufik-it tibi gratia mea. IS'am virlus in

In hoc istarum duarum fit concordia leclionum, « kifirmilale perficitur. Libenter igilur gloriabor in

quia sicul Aposlolus currenli bravimn, ila Evan- « infirmitalibus meis , ut inhabitel in nie virtus

gelium tribuit perseveranlibus in labore denarium, « Chrisli. »

ct quod Evangelium dicit, mulli vocali. I!oc Apo- D Libenter enim suffertis insipientes, cum sitis ipsi sa-

stolus ait : Omnes qnidcm currunt , el quod in pientes. IIoc est dicere, miror cinn sapientes sitis,

Evangelio pauci electi , hos AposloJus dicit, ;.; tarn facile insipientibus consensisse, et si illos prava
unilatem corporis Clnisii unus accipit bravi im. pra dicanles li' enler audistis, meutilia vobis loquen-

DOMINICA IN SEXAGESIMA. tem multo magis audire debetis, brevi reprehensio-

quomodo imperilis doctoribus ac-
I.ECTIO EPISTOL^: BEATl PALI.I APOSTOLl AD CCiii.N-
THIOS II, CAP. XI. quiescant dicendo.
< Libenter sufiertis insipienles, cum sitis ipsi sa- Sustinenles enim, si quis vos in servuutem tedigit.

< pientes. Sustinetis enim si quis vos in servitulem !.l e i , illos euditis et illis praibelis ohedicnliam,

t redigit, si quis devorat, siquis accipil, si qn <;ui vos legis volunl subdere servituli, vel sup

i loliitur, si quis in faciem vos ccedil. Sccundum s.icerdotum, qui in populo Judaeorum videbanlur

< ignobilitatem dico, quasi nos inGrmi fuerimus in tatum.

< hac partc, in quo quis audet. In insipienlia dico, Si quis devorat. Id est, si qui vel conviviis vcl

« audeo et ego : Hebraei sunt, et ego : Israclilie sunl, muneri [riunl

 ior» COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. m
Si quis accipit. Id est, si quis dixerit verbis ailu- A dequadragenarum plagarum numerum couipUaret;
lalionis. Accipere enim gralum habere est. Accepta si enim quaternis fitiibus perculerct, decies percu-

eniin illa dicimus, quaenobisgrala esse monstrantur. liens, quadragenas plagas fuieret, si vero lernis ter
Aut cerie a vobis accipil, quod cupiditas ejus popo- decies feriens, undequadraginla plagas implcu-l.

scit, sicut superius dictum esl : Devorat vos in con- Ter virgis cccsus sum, semel lapidatus sum. clc.

viviis, accipit in muneribus, vel accipit, dicit rapif, Polisl fieri quod a gentibus ista perluleril, se.i hacc

unde el illae aves, qure rapiunt, accipitres vocantur. i:i Aetibus aposloiorum non omnia reperuiiilur,

Si quis extollitur. !d est, superbia Judaicasustinc- quia nec io Epistolis onmia conlinentur, qtye iw

lis, quis vel de scientia vel de generis praesumptione ea ieiu liisloria scripla inveniuniur.

infiatur. Quod aulem dicil : Semel lapiualus sum, sic h.ibes

Si qus in faciem vos cwdil. Hoc est, si quis vos in Actibus Aposiolorum, supervencrunt quid.i-n ab
etiam praesentes objnrgat. Aruiochia, et lconio Judcei, el persuasis turbi.<. iapi-

Secundum ignobiliiatem dico. \c si diceret, ignobi- dantesque Paulum, traxerunt extra civitaten- ivsli-

lem rem facio, ut aliquid de ge;.eris nobililate milii mantes eum mortuum esse(Act.xw).

vindicem. Magna est ignobililas, si qui fiiius Dei Q.iod auiem dicitse esse virgis cacsum, hahes ibi

per regeneralionem factus est, de terrena ei carnali

B » n Aciibus Apostolorum, quia cum essent i» parte
nobilitate se jaclet. Macedoniaj, i.i civilate Colonia, pro puella q.-radam

Quisi nos infirmi fuerimus in hac parte. Id est, habente spirilum Pyihonis, quam Puulus saiiavit,

quasi nos in hac parte ab illis minus aliquid habea- concurril plebs adversus eos, et magistratus.- r! scis-
mus, et non magis vobis vera et forlia praedicemus. sis lunicis eorum, jusserunt virgis eaedi (/i-;. xvi).

In quo quis audet, in insipientia dico, audeo et ego. Et cum multas plagas ei imposuissent, misiiuiit
Hoc possum audere, si volo. Hic se aposlolis comoa- eum ad carcerem, et alibi, jussit euin trthunus ii>«

ral Ia' oruin suonim conlemplalione. troduci in castra, et ilageliis cai.li, el lorqucri, el
Hebrcci sunt el ego : Israeliloe sunt ct ego : Semen loris adslringi. Pro bis el siinilibus dicit : Ir, r.arcc-

Abraha? sunt et ego. Hoc est, si in hoc gloriantur, quod ribus abun:iantius,in plagis supramodum (ZJCyr.xi).
Hebrcei sunt, aul Israelitie, aul seaien Abrahae, el ego Ter naufragium feci, nocteetdiein profundc ma-
gloriari possum, quiahujussum generis. ris fui, in itineribus swpe, vericulis fluminum, vencu-
Ministri Christi sunt, etcgo. Notandura, quia si lislatronum,periculis ex genere, periculis ex gehiibus.
quis saltem de Chrisli ministerio glorietur , non &»- DegenereetgenteJudaeorum dicil, quando faaa est
pienler gloriatur. concursio populi Judaeorum, et apprehendentei: Pau-
r
Ut minus sapicns dico, plus ego, in laboribus piuri- Ium,trahebanl eumexlra templum, velquando prin-
mis, in carceribus abundanlius, in plagis supra mo- ceps sacerdotum Ananias praecepit aslantibus sim per-
dum, etc. (ExJoan.Chrys.^Nondixittantisprsedicavi, cutere os ejus (
Act. xxin). Nam et gens ejus iuda;i qu ae-
se.l dimitlens o.nnia praeclara facinora, suamala quae rehanteum occidere.
loleravit, euumerat, velut seriem passionum et glo- Periculis in mari. Quando navignutes periclil:ih;;ii-
ria: occasiones. lur et impegerunt navcm ad lillr.r qua-. prora (i>.,i ,

A Judwis quinquies quadragenas una minus accepi. manejat immobilis, puppis vero -a.lvebalur a vi ma-
Quinque vicibus tricenas el novenas.quasi transgres- ris, et alii natando, ahi vero in iabulis ferebanlur
sorlegis accepit. ad litlus (Act. xxvii).

(Ex Beda.) Quod dicil : AJuda?is quinquies qua- Periculis in falsis fratribus. llli vero de quibus alii.i

dragenas una minus accepi, signilicat, se a Judaeisquin- dicit, quia subintroierunt explorare iiberlatctn noslram
quies flagellatum, ita tamen, ut nunquam quadragin- (Galat. n).

Ca, sed una minusferiretur. Praeceptum namque erat In labore et cerumna , in vigiliis mullis, in fante et

legis (Ue.itt. xxv), ul qui dclinqucnlein verheraient, sili, injejuniis mttltis,c:l reliqua. De quibus unum de
itamodum vindictae temperarent,ut plagarum modus ])
Actibus aposiolorum teslimonhun demus, et eipfii

quadrigenarium numerum minime transcenderet. multa jejunatio fuissct, inquit,lux ituiperet feri, et

Quod ita flh aritiquis intefleclurn testatur eliam pfclu- rogabat Puulus omncs sumere cibum, diccut : Quuria

ra ejiisdc:n lihri, queni reverendissinius ac doctissi- decima Itudie dieexspectanles, jejuui permunelis, nihil

mus vir Cu.luinus, Orientaliuin Aiiglorum anlisles, accipienies, propter quod rogo vosassumoo cibutu pto
veniens a Uoina, secum Britaimiam detulit. ln quo salule vesira, quia nullius veslri capillus de Cttfifle

videlicet libro, omues pene ipsius apostoli passiones peribit, el cum hac dixissct , suntens prnum , grutius
sive labores, per loca opportuna, eranl depicta, ubi egii Deo , ct cum fregissel , ccepit manducate iAci,
hic Iocus ita depictus est, quasi denudatus jacerct xxvn ).

Apostolus, laceratus flagris, lacrymisque perfusus, su- Prwter illa qux extrinsecus sunl , bislvMlia nieu
perastaret aulem ei tortor, quadrifidum babens quoiidianu, sollicitudo omnium Ecclesiaaini. Acsi di-
Bagelluil] iu uianu, scd unam e fidibus iu rnanu sua ccrct, pr&tcr illa qiue jam usitata siml, ri ij^a con-

retcntam, litis vero relitpias solara ad ferieiuhnm ha- suetudfae l/viora puUntur; qua; sii iila sollicitudo in

beus cxserlas. Lbi piclons scnsus facillime patet, conscqiicntihus ostendit, dicons : Quis infumatur. ct

quod idco teniis fidibns eum fecil verbcrari, ut un- ego non ina mor (II Cor.w)'!

'
Patrol. Cll.
 ,

107 SMAKAGDI ABBATIS 103

(ExJoan. Chrys.) Deinde infert aliud facinus prae- A confusos , .

sed ratione quadam ordinc suo dis-

cJarum, et in hoc rursus plus passionis aliquid inve- tinelos.

nimus, quoniam ipsius fali magnificum dicens : Ante annos qualnordecim. Intuere quanla neces-
Concursus mei quotidiani , easque*superveniret fre- sitas ei incumbal loquendi , ut quod quatuordecim
quentes videlicet conturbationes. Sollicitudo om- annos celave;at ,
postmodum prodere cogeretur.
nium Ecclesiarum. Non dixit, correctio ,
quia plus Quod iterum repelit : El scio ejusmodi hominem ,

habet de passione quam devirtule. Quis infirmatur, sive extra corpus, nescio, Deus scit, quoniam raptus
etnonego? Non dixit corrigo , sed infirmor. Quis est in paradisnm, ostendit alleram fuisse visionem,

scandalizatur , et ego non uror? id est ,

parliceps quae cliara cviJenter apparuil , et cura corpore se
suiii moeroris effectus. Si itaque passiones ma- crederet fuisse lianslalura.

gnas habent mercedes , omnibus in passionibus Et audivit arcana verba, quw non licel homini lo-

pejus et perniciosius est animi defeclus atque qui. Areana, id eslabscondila, qu;c nuli fas est dice-

trislitia. re, sive qtue impossibile esl, humanam enarrarc i.a-

Sigloriari oportet. Si voluntgloriari, inhisglorien- turara

tur, in quibus ego, licet coactus; sed quia haec non Pro cjusmodi gloriabor, pro me autem nihil gloria-

habent, ideo in carnalibus gloriantur.

" bor , nisi in infirmitatibus meis. Sive pro ejusmodi

Qua? infirmitatis meee sunt gloriabor. Haec quae visione, pro me autem nihil, sive pro mea virtute ,

superius dixit , infirmitalis nomine dcsignavit ,

quia non esl mea, sed Domini revelalio, et ideo non
quoJ humanae infirmitati ista praevaleant. mihi, sed Deo gloriam dabo , in infirmitalibus meis,
Deus , et pater Domini nostri Jesu Christi scil ,
id est, in tribulationibus quas pro Christo sustineo,
qni est benedictus in swcula , quod non mentior. el idco labor ,
qui afllictionibus plenus est, ha-
Rem quasi ditlicilem dicturus, quod Judaci contra bcre potesl consolationera , habere non potest va-
eum etiam gentium principes concitassent, ante Dei nilalera.

testimonium implorat, ne verae hoc jactantiae puta- Nam et si volucro gloriari , non cro insipiens.

retur, quod adversuseum regna surrexerint, et nihil Insipiens repcritur, qui remota cordis humilitatc,
potuerint praevalere. Ideo autem numerat haec vel de falsa , vel etiara de vera sibi laude blan-

ut oslendat quid intersit inter veros et falsos apo- ditur.

stolos. Veritatem enim dicam ,

parcam autcm , ne quis me
Damasci prwposi us gentis Aretw regis custodie- exislimet supra id quod videt me. Sunt el occulla,
but civitatem Damascenorum, ut me comprehenderet, quae possim in vcritate proferre , sed pareo , id est,

et y.cr feneslram in sporta demissus sum per murum, non facio, sufficiunt raanifesta, ctiara si celcnlur
el sic effugi manus ejus. Praeposilus gentis illius abscondila. De his rae tantum lesliraet unusquisque
erat , cui regnabat Areta. Nunquid jam dicemus quae videt in me, aut audivil ex me.
Paulum mortem se pro Jcsu amore
timuisse, quam El ne magntudo revelationum extoilat me , datus
testatur appetere 9 sr d cum
eodem loco minorem in est milii sliinu!us carnis mea?, angelus Salana?. Celo
sibi fruclum adesse conspiceret, et gravem laborem, quidem revelaiiones, sed ne me vel in secrelo
ad laborem se alibi cum fruclu servavit, forlis et- cordis exlollanl, necessariae sunt mihi contriliones,
enim praeliatorDei teneri intra clauslrum noluit,cer- quae me hominem esse coramemorent.
taminis camnum quaesivit. Ut me colaphizaret. Colaphizabal cum Salanas,
Et si gloriari oporlet , non expedit quidem. ISec tiibulationes et pericula suscitando, aul incommoda
mihi quidem expedit secundum humilitatem, sed ut corporis inferendo. Quidam enim dicur.t eura dolore

aliqua de me proferam, supradicta neeessilale cora- capitis laboras.«e.

pellor. Propter quod ler Dominum rogavi , ut discedere! a

Veniam autem ad visiones et revelationes Domiiti. me, el dixil mihi : Suj]icii libi gratia mea. Adverlinms
Ac si diceret, infirmitates meae sunt, visiones aulem eliam sanclos interdum conlrarium aliquid postu-
non sunt
D Simul disciraus, quia importuna vel
raeae, sed Domini. lasse. petilio,

Scio hominem in Chrislo , anle annos qualuordecim, responsum mereatur, si non sortitur effectum , et

she in corpore, nescio, Deus scil , raplum hujusmodi Domini dispensalio hoc ipsum ,
quod aliquando non
usqne ad tcrlium ccelum. Sive de se dicat, et causa praeslal, intelligitur praeslilisse. Sufiicit tibi gralia
humilitaiis, quasi de alio loquatur, sive de alio, mea, idest, si quam habes, sive quara quolidiana
Vitrumque stare potest. largitate tibi suggero ac submtnislro.
Sanclus Ambrosius in libro Exameron sic dieil : Nam virlus in infirmilale perficilur. Sicut in sancto

Uliuni iimun sit ccelum an plures, conlentio est. Job, vel Eleazaro. In suslinenda infirraitate corporca,
Dum alii uiiihos esse asserant, alii autem praeler virlus animi demonstratur, quae tentatum probat , et
unum, aiiosesse negent, sed in Ecclesiasticis libris, commendat probatum.
cueli calorum leguniur, et Apostolus usque ad ler- Libentcr gloriabor in infirmitatibus meis. Libcnler
tium ccelum fuisse se iiilelligil raptum, sed de nu- utique postquam prodesse cognovit, quod nocere
mero eorum nihil sibi praesumat humana teme- credebal.
ritas , fecit autem eos Deus non informes vel Vt inhabitel in me virtus Christi. Quando de al'li-
 ,
, ,,

109 COLLECTIONES 1N EPISTOLAS ET EVANGELIA. 110

etionibus sanclorum laborum crescit cordis huniili- A arefaclum, ne verbi semen excip. ret ac geflninarc
tas, et spes fuluroeretributioniseonforlalanimum, el sufficiat. Atque ideo quidquidboni seminis vicinatalis
animam Christi virtus inbabital. viae contingit, pessime cogiiationis mealu conculca-
EVANGELICM LUC.E, CAP. VIII. tum a doemonibus eripitur, qui volucres coeli, sive
i Cum turba plurima conveniret, et tte civilatibus quia ccclestis spiritalisque sunt naluroe, seu quia per
< properarent ad Jesum, dixit per similitudincm : acra volitant appellantur. ,

< Exiit qui seminat seminare semen suum. Et dum Et aliud cecidit supra petram el nalum aruit ,
qui:t

< seminat , aliud cecidil secus viam , et conculca- nonkabebat humorem. Petram dicit durum elindomi-
« tum est, et volucres cceli comederunt illud. Et tum cor, ac nullo verse fidei vomere penelratum
< aliud cecidit supra petram , et natum aruit, quia hocest, humor adradicem seminis,quodjuxta aliam
< non habebat humorem. Et aliud cecidit inlerspi- parabolam oleum ad lampades virginum nutriendas,
< nas, et simul exortse spinre suffocaverunt illud. Et id est, amor ct perseverantia virlutis.
< aliud cecidit in terram bonam, et ortum fecit Et aliud cecidit in terram bonam, et ortum, fect
< fructum centuplum. Hoec dicens clamabat : Qui fructum centuplum. Fructum cenluplum dicit fru-

habet aures audiendi audiat. Int rrosabanl autem ctum perfectum, nam denarius numerus pro per-
eum discipuli ejus ,
qu?e esset haec parabola ? " fectione scmper accipilur, quia in decem proeceptis
< Quibus ipse dixit : Yobis datum est nosse myste- legis cuslodia conlinetur. Acliva enim et contem-
< rium regni Dei , cseleris autem in parabolis, ut plaliva vila simul in decalogi mandaiis conjuneta
< videntes non videant, et audienles non intelligani. est, quia in eo et amor Dei, et amor servari proximi
< Est autem hsec parabola : Semen est verbum Dei. jubetur. Amor quippe Dei ad conlemplativam vitam,
< Qui autem secus viam , hi sunt qui audiunt amor vero proximi pertinet ad activam. Dcnarius
< deinde venit diabolus , et tollit verbum de corde enim numcrus per semetipsum multiplicatus, incen-
< eorum, ne credentes salvi fiant. Nam qui supra tenarium surgit. Unde recte per centenarium magna
< petram, qui cum audierint, cum gaudio susci- perfeclio designaiur, sicut de illo qui suapro Domino
< piunt verbum, et hi radices non habent , quia ad terrena reliquit, dicitur : Centuplum accipiet etvilam
< tempus credunt, et in tempore tentationis rece- a^tcrnam possidebit (Matth. xix). Quia quisquis pro
< dunt. Quod autem in spinis cecidit, bi sunt qui Dci noinine temporalia atque terrena contemnit, et
< audierunt, et a sollicitudinibus et divitiis et volu- hic perfectionem men:is recipit, ut jam ea non ap-
< platibus viUe eunles suffocantur , et non refe- pelat quse contemnit , el in sequenti saeculo ad
< runt fructum. Quod autem in bonam terram a-lernam vita? gloriam pervenit. Terra ergo bor.a
< hi sunt qui in corde bono et optimo audien- fructu ccniuplo fecundalur , quando cor docilii
< tes verbum retinent , et fructum afferunt rn pa- virtutum spiritalium perfectionedonatur.
< tientia. i
Hwc dicens, clamabal : Qui habet aures audiendi
Cum turbap'.urima convemret, et de civitalibus pro- audiat. Quoties hsec admonitiuncula vel in Evange~
perarent ad eum , dixit similitudinem : Exiit qui se- lio vel in Apocalypsi Joannis interponitur , mysli-
minat seminare semen suum. Et dum seminat , aliud cum esse quoddieitur, quaerendumque anobis inlen-
cecidit secus viam , et conculcatum est , et volucres tius ostendilur.
caeli comederunt illud. Hanc parabolam Dominus ideo Interrogabant autem eum discipuli ejus, quo? esset
per seipsum exponere dignatus est, ut figurate se lo- hcec parabola. Nemo putet finita moxparalioladisci-
qui mnotesceret , rerumque significaliones in his pulos haec inlerrogasse Salvatorem, sed ut Marcus
etiam, quae per semetipsum noluit explanare, doce- ait : Cum esset singuluris, interrogaverunt eum , lu
ret esse quserendas. Sed quia semen , quod verbum qui cum eo erant duodecim, parabolam, et dicebat
Dei sit , terramque variam, quod diversum cor audi- eis : Xobis datum est nosse mijsterium regni Dei, vl
torum significet, ipse Dominus aperuit, Salvalorem, c;etera (Marc. iv).
quem nobis quaerendum reliquit , mdlum melius j) Cateris autcm in parabolis, ut videntes non lidcant.
quam Filium Dei intelligere possumus, qui exiit se- et audicntes non intelligant. Marcus ita dicit : W*
minare semen suum , qtiia de sinu Patris quo crea- aulem qui foris sunl in parabolis omnia fiunt. Idco-
lurse non erat accessus, egrediens , ad hoc venit in que et nos cum discipulis Cbristi intremus in sa:i-
mundum , ut testiraonium perhiberel veritati. Unde ctuariumDei, ut inlelligamus in novissima mysie-
benejuxta Evangelistas alios, hanc parabolam di- riorum regni Dei. Nam qui appropinquant pedibtis
cturus, de domo exiisse , mare adiisse, navem cjus , accipient de doeirina illius , dicenles cum
conscendisse perhibetur, ipsum nimirum situ corpo- PsalmisLa : Revela oculos nostros, et considerabimua
ris, quo I processu sermonis insiiuians. Quoe Domi- mirabilia de lege tua. Recle quippe in parabolis au-
nus exposuil, pia fide suscipicnda sunt, qiuc autein diunt , et in amigmate, qui clausis sensibus cordis ,

lacitie noslixe iiitelligentiae dereliquil, perslringenda neque intrare neque curant cognoscere veritalcm,
sunl breviter. Semen quod secus viam cecidil, du- ohliti dominiea? pneceptionis : Qui habet aures au-
plici laBSiira disperiit, et a viantibus scilicet concul- diendi audiat.
catura et a volucribus raplum. Via est ergo cor se- Qui autem secus viam , hi sunt ,
qui audiunt
dulo malarum cogitationum transitu attritum atque deindc venil diabuhts el tollit verbum de corde eo-
 ;

ftM SMABAGM ABBATIS 112

rum , ne credentes salm fiunt. De hoc semine Mar- A scilieet, nulla sunt bona qiue agimus, si non aequa-
cus ila scribil : Ili autem sunt qui circa viam , nimiter etiam proximorum mala toleremus. Quanto
ubi seminnlur verbum, et cum audierint confestim Sa- enim quisque altius profecerit, tanto in hoc inundo
tanas aufert (Mare. iv). Matlkaeus ita ait : Omnis qui invenit, quocl durius portet, quia dum a prxsenli
audit verbum regni , el twn intelligil , venit malus, el soeculo mentis nostroe dileclio deficit , ejusdem sx-
quomanifesledocetureos circa
rapit (Matth. xin), ex culi adversitas crescit, hinc esl enim, quod pleros-
viam seminatos, qui verbum, quod audiunt, nulla que cernimus, etbona agere, et lamen sub gravitri-
fide,nullo intellectu, nulla saltem tenlante ulilila- bulalionum fascedesudare. Sed juxla vocem Domini,
tisoccasione perciperc dignantur. Porro super pelro- fructum perpalientiam re.klunt, quia eum humiliter
sa et in spinis, ut Dominus exponit, seminantur, hi flagella suscipiunt, posl fiagella aJ requiem sublhni-
qui audilum quidein verbi-el utililatem probant, el ter suscipiunlur. Quod vero secumlum Malthocum
dcsiderium gustanl , sed ne adid quod probant per- dicitur, el fruclum affert, et facit aliud quidein
veniant, hujus vilae eos vel adversa terrendo, vel centum, aliud autem sexaginta, porro aliud triginta,
prospera blandiendo retardant , conlraque utraque triginta referunt ad nuptias. Nam el ipsa digilorum
damna semen quod acceperat lulari curabat, qui ait conjunclio, et quasi molli osculo se compleclens et
Per artua justitiie a dextris et a sinistris, per gloriam B foederans marilum pingil et conjugem ; sexagintaad
et ignobilitatem ,
per infamiam , el bonam famam , vkluas , eo quoJ in anguslia et tribulalione sint

ut seductores et vcraces (II Cor. vi). His ergo tribus posilae. Unde el in supcriori digito deprimuntur,
terrae generibus scito omnes qui verbum auditum quantoque major est diflicultas , ex parte quadam
non faciunt, esse designatos, a quibus omnibus, voluplalis illecebris abslinere, lanto majus et pra>
qui semen acceptum servat terra bona est. Exci- mium. Porro centesimum numerum quoeso diligenler,
piunlur sane Jud?ei el Gentiles, qui ncc audire quidem lector, attende. A sinisira transferunlur in dcxtram,
merentur. et iisdem quidem digitis, sed non eadem manu, qui-
Quod autem inspinis cecidit , lii sunl qui audicrunt bus in loeva manu nuptoe significantur et viduoe,rir-
ct a solliciludinibus, et divitiis et voluptatibus vita> culum faciens, expriniitvirginitatiscoronam. Aliter,
euntessuffocantur el non referuntfructum.yiirumquo- fructum tricesimum verbum profert, quodfidcm san-
inodo Dominus spinas divitias inlerpretatus sit, cum ctae trinilatis oedificat. Sexagesimum, quodoperisper-
ilke pungant, isUe deleclant. fectionemdocet, quia sex dies sunt in quibus oporlet
(ExGreg.) El tamen spinoe sunt, quia cogilalio- operark Centesimum, quod ad dexteram regni \iiain
num suarom punctionibus meniem lacerant, et cum prsedicat ceternam.
usque ad peccatum pertrahunt, quasi inflicto vulnere C CONCORDU
cruentanl ,
quas bene in hoc loco, alio Evangelista Verbum veritalis Corinthii ab apostolis accepe-
teslantc, nequoquam Dominus divitias , sed fallaces ranl, sed hoc falsariis consentiendo perdiderant,
divitias appellat. Fallaces enim sunt, quoe nobiscum quos Apostolus increpans ail : Ifiror cum sapi ntes
diu permanere non possunt : fallaces sunt ,
quoe sitis, cur libenter insipientibus consenlitis. Quilius
mentis nostroe inopiam non cxpellunt. Soloe autem cvangelica bcne concordat senlenlia, ubi ait : Yenit
divitioe verae sunt, quoc nos divites virtutibusfaciunt. diabolus et totlit verbum de corde eorum (Luc. vin).
Notanduin vero est, quod exponens Dominus dkit :

IN QUIXQUAGESIMA.
Quia sollicitudines elvohiptates el divitioe suffocant.
I.PISTOI.A BKATI PAl'1.1 APOSTOI.I Al) CORINTHIOS,
Suffocant enim. quia importunis cogitationibus suis CAPITE XIII.

gliltur mentls slrangulant, et dum bonum desiderium j Si linguis hominum loquar et angelorum, chari-
inlrare ad cor non siniml, quasi aditum flalus vitalis < tatem autem non haheam , factus sum velut ;ts
necant. Nolandum eii:im quod duo sunt, quoe divitiis i sonans, aut cymbalum linniens. Et si babuero
jungil, solliciludines videlicet el voluptates, quia < prcpbeliam , et nnverim omnia mysteria, ct om-
profecto et per curam mentem opprimunt et pcr , « nem scienliam, et si kabueio omncm fiJcm , iia

aflluentiam resolvunt, Bes enim contrariae posses- « ut monlcs transferam , charitatem autem non
sores suos, et auliclos et lubricos faciunt. Sed < hahuero , nihil sum. Et si distribuero in cibos
quia voluplas convcnire cum allliclione non po- < pauperum omnes facukates meas, et si tradidero
test , alio quidcm tcmpore per custodkc siuc solli- « corpus meum ita ut ardeam charitalem aulem
, ,

citudincm affligunt, aiquc alio per abundantiam ad « non habuero, nibil mihi proJest. Charilas patiens
voluplales emollitmt. « est, benigna est. Charitas non oemulalur, non
Quod autem in bonam terram , lii sunl qui, in « agil perperam , non inflatur , non est ambiliosa,
corde bono et oplimo audienles verbum , relincnl, « non quaaiit quoesua sunl, non irritatur, non cogi-
el frucltim nffcrunt in patientia. Bona leria, ul proe- « tat malum , non gaudel super iniquitate , con-
diximus, omnibus tribus terrce nequaquam varicta- < gaudet autem veritali. Omnia suffcrt, omnia cre-
tibus contraiia facit, el libenter vkkdicelsemen verbi < dit, omnia sperat , omnia susline!, charitas nun-
suscipiendo, ct quod suscipit inter adversa et pro- < quam excidet. Sive prophelijc evacuabunlur, sive
spera patienter atl fruclus usque tempora servando, < lingua^ cessabunt , sive scientia liestruetur. Kx
aliier bona terra fructumperp >lkntiam reildit, qr.ia « parte cnim cognoscimus, et ex parte propheta-
 :

liS COLLECTIONES 1N EPiSTOLAS ET EVANGELLA IM

< mus. Cum aulem vcnerit quod perfectum est , A niembra, et species charitalis. Sicut qui diligunt fi-

« evacuabiuir quod ex parte est. Cum essem par- lios, omneseoruin patienter portant injurias, ita qui
< vulus, loquebar ut parvulus , sapiebam ut par- vel proximum vel Deum diligit, nullius supcralur
« vulus, cogitabam ut parvulus. Quando autem injuriis.

« faclus sum vir, evacuavi quac crant parvuli. Yidc- Charitas non wmulalur. .'Emulalio et iinilatio et
i mus nunc per speculum in senigmate, tunc autem invidentia intelligitur. Imilatio ubi ait : iEmuIamini
« facie ad facicm. Nunc cognosco ex parle tunc , charismata meliora. Hic autcm pro iuvidentia dicit
« autem jognoscam sicut etcognitus sum. Nunc au- Cbaritas non oemulatur, id est, nuili invidct. Neino
« lem manent, fides. spes, charitas, tria luec, major enim illi, quem vere diligit, invidit, cujuscunque eum
« autem bis est charilas. > gloriae videat vel honoris , sed omnem ejus felicila-
Si linguis hominttm loquar et angelorum. In his tem ,
quasi suam libcnler aniplectitur.
locishoc studet Apostolus, ut quia nonnulli magno Non agit perperam. Perperam dicuntur non recta,
desiderio requirebant dona linguarum, illis beni- sed perversa, quod charilas non agit, quia onmia se-
gnitatem pneferat charitatis, qua in proximi chari- cundum ordincm facit, et omnc vitium foras pcnitus
late proficerent, quia signa propter infiJeles dantur, excludit.
charitas vero angelos imilatur. Non inflatur. Id est in superbiam, qiuc mater esl
Facttts sum velut a's sonans. II est, quod non per- vitiorum, non exlollilur , qtiia pleniludincm studet
tinet ad aliquid animae commodum, sed solum reddit possidere virtutum.
sine utilitatc tinnitura. (Vulg.) Modus iste locutionis considerandus est
Et si habuero prophetiam , et noverim mysteria diligenter. Non enim per se ipsa charitas, aul non
omnia et omnem scientiam. Prophetia quae futura aemulari polerit, aut non inflari sed omnis homo , ,

pronuntiat, scientia mysteriorum, quae occulta ape- qui ejusdem lit parliceps charitalis , non inflatur
rit Scripturarum , hax magna per se sunl , sed neque oemulatur, revera, ut ipsius charitatis dono
charilali comparala , ita et meritis post ponuntur, ditatus. Eo modo locutionis alibi utitur Aposlolus
u( sine ea diu nequeant possideri, ita ergo sine cha- dicens : Eum, qui non noverat peccatum ,
pro no-
ritate parum ulilia inveniunlur. Charitas vero intra bis peccalum fecit, ut nos efficeremur justilia Dei
se etiam ista complectiiur , non mirum est , si in ipso, dum non juslilia credentes efficiainur, sed
diarismatum parlibus praeferatur ,
quae virtutum participes juslitiae, hoc est, justi per fidem invenia-
perfeclio et legis est plenitudo , sicut legimus : nmr in Christo. Peccatum vero dicit, sacrificium pro
Plenitudo legis est dileclio , el iterum : Dileclio peccato, ut Isaias ait : Peccata populi mei comedent,
pro.rimi malum non operatur, sinehacquoelibet fides *-
id est, oblala in sacrificium pro peccato.
habere perseverantiam non potest, et quia finem bo- Non est ambiliosa. Ambitiosus dicitur superbus, co
norum in se non habet, in fine deficiet. quod honoresambiat,quodcharitasnonest, quiama-
Et si habuero omnem fidem, ila ut montes transfe- jor aliisesse non ambit, quoe summum gradum in bu-
ram , charitatem non habuero , nihil sum. Hic in- militale constituit.
lelligitur magna fides esse, quaj in Evangelio grano Non qucerit qux sua sunt. Id esl, non cogitat
sinapis comparatur ,
quod non proptcr modicila- lanluni, quod sibi utile est, sed quod aliis utilitcr

tem , sed propter inlegritalem , vel vigorem ap- serviendo ministret.

posilum est. Notandum quod inter ccetera etiam Nonirrilatur. Idest,alienisinjuriisprovocata,<juia
omnis fides ,
quae monles transferat, sine charitate ab ec quem diligit provocari non potest, ncc ad ali-
non prosit. quam passionem moveri
Et si distribuero in cibos pauperum omnes fucnl- Non cogitat malum. Non solum non facit, sed ne co-
tales meas , et si tradidero curpus meum , ila ul gilat quidem. Magna virtus est charitas, quie malum
ardeam , charitatem autcm non habuero , nihil milti ctiam a sensu cogitationis excludit. -

prodest. Distributio facultatum , et contemptio fa- Non gaudet super iniquitatc. Id est, contrista-

cullalum , cl conlemptus pracsenlium etiam penes tur si aliquem vel fccisse iniquitatem vel perlulissc
gentilium Philosophos invenilur , et nonnulli paga- conspcxerit.
norum corpus ignibus propler humanam gloriam Congaudet autem veritati. Idest, veldebonisopcri-
tradidcrunt. Si ergo ira contra proximum vel nia- bus, vel de fideet veritatccongaudet cujus bonum vi-

lilia in cordc teneatur, marlyrii gloria adiri potest, del a proximo possideri.
consummari non potest. Sicutin Evangelio Icgimus: Omnia suffcrt, etc. Levem enim ducit proximi sui
Muili diccnt mihi in illa die , Domiite , Dontiite. culpam dum aut cmendationem ejus cxspcclat aut
Nonne in nomine ttto prophetavimus , el in luo no- mcrcedem sibi de longauimitate promitlit.
mine virltttes mttltas fecimus, ct tunc dicnin iliis : Charitas nunquam cxcidii. Non excidit dicit, id

Discedile a me, omncs qtti operamini iniquilatem cst, elapsa nou cst, vel non cxccssit, ipsa enim sola
(Mattlt. vn). Isli ergo la!:orcs suos, vcldilectionc nc- permanet in futuium, vcl ccrle, quia vera est, non
glecta, vel vanilatc suscepla, vclsubscqucnicopcrum mutabilur vel finitur.

iniquitate, pcidideianl. Sirfc propltetiir cvaiuahunlur, ct rcl. Ista qu;c ad

Charilas paticns ml. Modo singUIalifB describit ipsa homincs pcrlincnl consuinmabunlur , illa quoe ad
 IlS SMAKAGDl AKBATIS III
aflectum proximi et ad charitatem Dci proficit, per- A EVANGELIUM LUCE CAI\ XVItl. ,

rnanebit. f Assumpsit Jesus duodecim discipulos suos, ct

Ex parte enim cognoscimus etex parteprophclamus. < ait illis Ecce ascendimus Hierosolymam, el con-
:

Nunc non omnia scimus, nec orania prophelamus, et t summabunlur omnia quce scripta sunt per prophc-
sic ista destruuntur, ut proficiant, per ista enim ad illa < tas de filio hominis : tradelur enim genlibus et il-

veniemus, ac sic evacuahuntur, dum umbramverias < ludetur , et flagcllabilur, et conspuetur. Et posl-
et spera res ipsa submoverit. i quam flagellaverint, occident eum, et terlia die
Cum autem venerit quod perfectum est, evacuabitur « resurget. Et ipsi nihil horum inlellexerunt, eterat
auod ex parle est. Ex parte est, quod in speculo et in i verbum istud ahsconditum ab eis , et non inlel-
rcnigmate aflectu desideranlis inquiritur. Perfcctum « lexerunl quce dicebantur. Factum est autem cum
est, quando id quodinexspectationeproniittiti!r,san- i appropinquaret Jericho, ccccus quidam sedehat
clis in possessione donatur. r secus viam mendicans. Et cum audiret lurbam
(Ex Joan. Chrys.) Quod certe vetus a nova lege i prcetereuntem, interrogabat quid hoc esset. Dixe-
pf rpessa est nec tamen conlinuo adversus nov;e
, i runt autem ei, quod Jcsus Nazarcenus transiret.
legis loquitur dignilatem, cum tamen nobis ccelo- i Et clamavitdicens : Jesu fili David, miserere mei.
rum regno quoque cessaturam
polientihus, illam B « Et qui prccibant, increpahant eum ut taceret. Ipse
esse dicamus, sed quamvis majora succedant hanc , « vero multo magis clamabat : Fili David, miserere
lamen nihilominus confitemur, ubi quia ampliora « mei. Stans autem Jesus, jussit illum adduci ad se.
sunt prcemia et eminentior sancti Spirilus gra- « Et cum appropinquasset interrogaviteum, dicens :

tia , consequenter requirentur etiam majora cer- « Quid tibi vis faciam? At ille dixit : Doraine, ut
tamina. « vide m. Et Jesus dixit illi : Respice, fides tua te
Cum essem parvulus , loquebar ul parvulus. (Ex « salvum lecit. Et confeslim vidit, et sequebatur il-

Primas.) Exemplo carnalis incremenli, spiritalis vult « lum, magnificans Deum. Et omnis plebs, ut vidil.

monstrare profectum. « dedit laudem Deo. »

(Ex Ambrosio.) Sic ergo hominum mirabilium in Assumpsit autem Jesus duodecim et ait illis : Ecce
hac viia prophetia ila comparanda est illi vitce ,
ascendimus Hierosolymam, et consummabunlur omnia
quasi parvuli ad juvenem. Yidit lamen Eliseus acci- quw scripta sunt per prophetas de filio hominis. Tra-
j)ientem munera servum suum ubi ipse non erat. ,
detur enim gentibus , el illudetur et flagellabilur, et

Ita cum venerit quod perfeclum est, nec jam conspuetur, et postquam (lagellaverint occidenl eum ,

c >rpus corruptibile aggravaverit animam nihil ,

et die tertia resurget.

impedient, illis sanclis ad ea qu?e vidcnda sunt, oculi G (Ex Greg.) Prcevidens Salvator ex passione sua
corporei. discipulorum animos perturbandos, eis longe ante,
Quando faclus sum vir , evacuavi ea quce erant et ejusJem passionis poenam , et resurrectionis
pnrvuli. (ExPrimas.) Oslendit quomodo evacuaniur suce gloriam prsedieit, ut cum morientem , sicut

i!!a quse superius memoravit, quasi parvuli qui non prcedictum eral cernerent, etiam resurrecturum non
possimus serenissimacordis acie perfectcc lumenper- duhitarent.
tpicere veritalis. (Ex Beda.) Prcevidens etiam quosdam hcerelicos
Videmus nunc per speculum. Id est, in figura et in Ecclesia futuros qui Christum dicerent ,
legi

per speculum fidei et per inlcllectum lcgis quasi prophetisque docuisse contraria, aliumque Veleris
imaginem rerum videmus. Teslamenti atque alium Novi Deum csse credendum,
In cenigmate. (Ex Amb.) ^Enigma est obscura pa- ostendit prophelarum prsesagia non alio magis quam
rabola ,
qu;ie difllcile intelligitur, sicut nomine spe- ad succ dispensationis, quam pro nobis temporarie
culi imaginem voluit intelligi , ita nomine aenigma- suscepit , intendisse mysterium , adeo ut consum-
tis,quamvis simililudinem , tamen obscuram et , matio sit prophetice suse passionis, et poslerioris
ad pcrspiciendum difllcilem voluit intelligi. No- , glorice celebrata perfeclio. Nec non et paganorum
men quippe non sonaret cenigmatis, si essel facilitas dementiam, quce ejus crucem derident, apertissimc
visionis. confutat, quando proximce suse passionis et tempus,
Tunc uutem facle ad faciem. Id est, cum ante ocu- quasi futurorum prcescius ostendit, et locum quasi
los prcesenlata fuerint quce sperantur. mortis intrepidus adiit.

Tunc aulem cognoscam sicul cognilus sum. Sicut El ipsi nihil horum intellexerunt , et erat verbum
me perfecle novit Deus, ita tunc ego ,
quce sunt Dei, islud absconditum ab eis , et non inlelligebanl qu&
nientis capacitate cognoscam. dicebanlur. Legimus in Evangelio secundum Joan-
Nunc aulem manent , spes , fides , charitas , tria ncm , dicente Domino ; Si exallatus fuero a terra,
hcec. Fides in spem proficit. Spcs vero ad charita- omnia traham ad me ipsum , respondisse turbam al-
tem. In praesenti vero tria sunt, in futuro, sola chari- que dixisse : A'os audivimus ex lege quia Chridus
t:;s sanctorum et angelorum et Dei, quidquid fides manel in crternum , et quomodo tu dicis : Oportet
< t spes promiserat , consummabit. Majus ergo est, exallari filium hominis (Joan. xn)? Quid est ergo
quod semper erit ,
quam quod aliquanclo cessa- quod discipuli loties sibi replicatum Dominiccc pas-
vii, sionis arcanum intvliigcrc ncqucunt , ct Judcci ad
 : :

117 COLLEtTIONES LN EHSTOLAS ET EVANGELIA. r:i

uiiuiu verbum, et taiu obscure positum ul hoc ex- , A graviori tuiuultu cogilalionum earnalium pieiniiuur,

positione dignum evangelista ducat, hoc autem di- tanto orationi insistere ardentius debemus.
cebat, inquit , significans qua morle essel moriturus, Stans autem Jesus, jussit illum adduci ad se. Eccc
mox quia crucis exaltatio significetur intelligunt ? slat qui ante transibat, quia cum adhuc turbaspban-
nisi maxime videre desi
quia discipuli, cujus vitam lasmatum in oratione patimur, Jesum aliquatenus
derabant morlem audire non poterant , quem
, ejus transeuntem sentimus. Cumveroorationi vebementer
non solum hominem innocenlem sed et Deum ve- , insislimus, stat Jesus, et lucem restituit, quia Deus
rura sciebant, hunc nullatenus mori vel posse puta- in corde figilur, et lux amissa reparalur.
bant, et quia per parabolas eum scepe loquentem Et cum appropinquasset, interrogavit illum dicens:
amlire consueverant ,
quolies aliquid de sua pas- Quid tibi vis faciam ?At'ille dixit : Domine, ut videam.

sione dicebat hocnonita, ut sonabat

, inielligen- Nunquid qui lumen reddere poterat, quid vellet caecus
dura, sed amore dictante ad aliud quid , allegorice ignorabat? sed peli vult hoc, quod et not petere et se
referendum esse credebant. Jud?ei vero, quia in concedere praenoseit. Importune namque adorationem
ejusnecem conspiraverant, quidquid de sua passione nos admonetettamen dicit Scit namquepater vestcr :

vel cruce loquebatur intelligebant. Hoc eiiim lo-

, quid opus sit vobis antequam petatis eum. Adhocergo
quebatur, quod ipsi summopere, et fieri optabant, B requirit,ul petatur. Adhoc requiril ut nos ad oralio-
et perficere satagcbant , sicque miro et inusi- nemexcitet.undeetcsecusprotinusadjungit : Domine,
taio modo idem subeundse crucis saciv.menlum , ut videam. Ecce cacus a Domino non aurum, sed lucem
quod fidelibus amor abscondit, infidelibus iiividia qurerit, parvipendit extra lucem aliquidquoerere, quia
pandit. et si habere ca.>cus quodlibet potest, sine Iuce non po-
Fuctum est autem , cum appropinquaret Je- test videre quod habet. Imitemur ergo eum quem ct
richo , cwcus quidam sedebat secus viam mendi- eorpore audivimus el mente salvalum, non falsas di-
cans , et cum audiret turbam prcetereuntem , etc. vilias, non lerrena dona, non fugitivos bonores a Do-
(Ex Greg.) Caecus iste per allegoriam genus hu- u>ii(0, sed lucem quieramus. Nec lucem quce loco con-
nianum significat, quod in parenle primo a para- duditur, qua? tempore finilur, quse noclimninterrup-
disi gaudiis expulsum , claritalem supernae lucis tione variatur, qua?anobiscommunitercun. pecoribus
ignorans , damnationis suae lenebras patitur, sed cen.itur, sed lucem quoeramus, quam videre cum so-
cum Jericho appropinquare Jesus dicitur, caecus illu- lis angelis possumus, quia nec initium inchoat, nec
minalur. Jericho quippe interpretatur Luna. Luna fcnis angustat. Ad quam profecto lucem via fides est.
autem in sacro eloquio pro defectu ponitur carnis, Unde recte etilluminandocajcoprotinusrespondetur
quia dum menstruis momentis decrescit, defectum C R esp , ce) Qj es lua te salvumfecit. Si ergo,fratrescha
nostrse mortaliialis designat. Dum igitur conditor rissimi, caecitatcm jam nostra? peregrinationis agno-
noster appropinquat Jericho, ca?cus ad lumen redit, scimus , si credendo inRedemptoris noslri mysterio,
quia dum divinilas defectum nostrae carnis susce- juKta viara sedemus, si exorando quotidie ab auclore
pit, humanum genus lumen quod amiserat recepit, nostrolucem petimus, sieamdem lucem, jamperinlel-
qui videlicet c*cus recle et juxta viam sedere, et lectum videndo, illuminali post ccecitatem sumus, Je-
mendicans esse describitur. Ipsaenim Yeritas dixit sum quern raente cernimus, opcre sequaraur, et ejus
Ego sumvia. Ergo, qui seternae lucis clarilatem ne- vestigia iinilando teneamus. Jesum enim seauitur,
scit, caacus est. Sed si jam in Redemptorem credit, qui imilatur. Ilic namque dicit : Sequere me, etdinrit-
juxta viam sedet si autera jam credit
, sed ut , temortuossepoliremortuossuos. Sequereenimdicitu!',
acternam lucem recipiat, rogare dissimulat, atque a imitare. Hic rursus admonel,dicens : Si quis milii mini-
precibus cessat, ca?cus quidem juxta viam sedet, sed stratmesequatur( Joan. xii).Siergorelribulionisgau-
minime mendicat. Si vere credit, et exorat, et juxla diumin perventionequacriinus, poenitentia?amariludi-
viam, sedet caecus, et mendicat. neminviateneamus. Sicque fit.utnon solum nostra i.i
Elclamavit dicens : Jesu,(ili David, miserere mei. _ Deum vita proGciat, sed ha?c ipsa noslra convei sa-
Et qui prwibant , increpabant eum , ut taceret, ipse lio ad laudem Dei et alios accendat. Unde illic sub-
vero mullo magis clamubat , fili David, miserere mei. ditur : et omnis plebs, ut vidit, dedit laudem Deo.
Quid isti designant, qui Jesum venientem proeeedunt? CONCORDIA.
nisi desideriorum carnalium turbas, tum ulcusque
In lioc istanim dnarum fil concordia lcctionum,
viliorum, qui priusquam Jesus ad cor nostrum ve-
quia ambte dc illuminationcfaciunt nunlionem, nna
niat, tentationibus suis , cogilationcm noslram
de carnis oculis caxi, al avero despiritalibus oculis
dissipant, et voccs cordis in oralione perturbant.
mentis, dicens : Sunc vidcmus per speculum in am-
S.cpe namque dum converti ad Deum post perpe-
gmute, tunc aulem facie ad faciem.
trata vitia volumus, dum contra haec eadem exorare
vitia, quoe perpetravimus, conamur, occurrunt cordi in JNiTio quadragesim.t:.
fanlasuiala peceatoruin quaB fecimus, ramtis nos!r:c
ETISTOLA BEATI PACLI ArOSTOLI AD C0R1>TH. II, CAr. VI.
aciem reverberant, confundunt animum et vocem
nostnc deprccationis preinuiit.sed qiiunilurkc incre- i Horlanuir vos ne in vacuum gratiam Dei reci-

paut ut taceat, magis ac magisclamat. Quia, qnanto « pialis. Ait cnim ; Temjtorc acccpto exaudivi to, cl
Ilft SMARAGDI A55BATIS 120

t Eece nunc lempus aceep-

in die salnlis adjuvi te. A wefieia, ita nos non \incamur maii sed vincamus

< tabile, ecce nunc dies salutis. Nemini dantesullam in bono malos. .

< ofiensionem, ul non vituperelur ministenum no- ln mu-.ta palientia. (Ex Hieron.) Non in parva nec
< strum.Sed in omnibusexhibeamus nosmctipsos si- in modica, sed in mulla.

< cuf Dei minislros. In multa patientia, in tribulr- Jn tribulationibus. Omnis besio tribulatio dicitur.

< lionibus, in necessitatibus, in angustiis, in plagis, Jn 7iecessitatibus. ld est, omne quod neccsse est

< in carccribus, iit seditionibus, in laboribus, in vigi- sic feramus, ut nccesse est.

< liis, injejuniis, in caslitate,in scientia, in longa- In angustiis. Angustia est omnis egentia
< nirailate, in suavitaie, in Spiritu sancto, in chari- Jn plagis, in carceribus. Hoc nos hortalnr pali, si

< tatenon ficla.in verbo ventatis,in virtute Dei. Per necesse fuer* pro Christo, quod et ille passus cst,

< arma jusliliae a dextris et a sinistris. Per gloriam quando concurrilplebs.et magistratus adversus eum,
Per infamiam et bonam famam, et multis virgarum plagis imposilis miserunl in car-
< el ignobilitatcm.
< ut seductores et veraces. Sicut qui ignoti et cogni- cerem.

< ti, quasi morientes, et ecce vivimus. Ut castigaii Jn seditionibus, in laboribus, in vigiliis. Non mo-
< el non morliiicati. Quasi tristes, semper aulem dica hoc loco palienliae membra describit, in excrci-

gaudentes, sicut egent.es, multos autem locnple- B tiis enim laborum non minus mentis vigiliae debent

< tantes.Tanquam nihil habentes, etomnia possiden- csse, quam corporiS:

< les. »
Jn jejuniis. (Ex Arabros. ) Necessaria animae no-

Hortamur vos ne in vacuum graliam Dei recipialis. slrae sunt jejunia, sicut vulneribus meiMcina. Mede-
ExPrimas. ) In vacuum Dci gratiam reeipit, qui vo- lam enim conferunt vitae perpelnae, ita lamen, ut
(

calus in Christo, vetera adhuc legis instituta secta- duarum rerum testimonio commendentur, id est,

oratione et misericordia.
lur.
Jn castitate, in scientia.(Ex Hieron. Sicut enim ne-
Ail enim, tempore accepto exaudivi te, et in die sa-
)

in cessaria nobis est caslitas corporis, ita et menlis.

luiis adjuvi le. Tempus acceptum, et dies salulis

sicul Salvator Ambulate durn lucem Illa enim est vera castitas, qune nec mente polluitur,
hac vila est, ail :

habetis, ne tenebm vos comprcliendant, quia in illo nec opere, quaj etiam nobis scientiam praestat pro

sxculo nulla emendatio esse potest, sicul legimus : merito puritatis. Et notandum quod scientia species

Quoniam non est in morte quimemorsi tui (Psal.\i). virtutis sit, si cx ea quisque erudiatur, non infletur.

(ExJJieron.) Modo solum possumus invenire sa- In longanimitate. Id est, in sustinenlia longa, lon-

lutem, quia juxta Prophetae leslimonium : in inferno ganiniitas autem dicitur, in sustinendisadversilalibus

animi fortitudo.
nemo conlitebitur.
Ecce nunctempus acceptabile,eccenuncdiessalutis. Jn suavitale. Suavitas autem est, si nulli ex verbis
nostris ainariludinem generemus, el illud ejusdem
(Ex Primas. ) Sicut alibi: Ergo dum tempus habe-
mus operemurquod bonum est. Dies autem dicitur Apostoli compleamus : Omnis amaritudo, cl clamor,

ad operandum,et concluditur et blasphemia tollatur a vobis cum omni m.tlilia ; et

hacc vila, quia apta esl
qua nemo polerit dicamus illud Sapientire tesiimonium : Fauces cjus
in nocte judicii, quae est tenebrae in
oporari. H;cc vita et aestas dicitur, in cujus compa- dulcedines, el totius desiderii.

prccsens laborare dicuntur, ct In Spirilu sancto. Id estut, hoec habentes, dignos

rationc, formicae ad
hieinem sperare venluram. nos habitaiionecjus cordis sinceritate faciamus.

Nemini danles ullam offensionem. (Ex Hieron.) In charitate non ficta. Tunc non ficta csl charilas,

omnia qiire nobisfieri volumus,aliis faciamus. Sic-

Nemo noslro ofiendalur exemplo, ne non tam no- si

slram viiiuiu putelur esse quam legis. ut ait aposlolus Joannes : Non diligamus verbo, nec
lingua, scd opere et veritate. h\ boc quoque non ficta
( Ex Primas. ) Id est, ne forte infideles per nos-
est charitas, si delicta et culpas benigno affeclu in
Iram negligentiam deslruamus, ct in quo displicueri-
fratribus casligemus.
rnus, religionis magis ac legis noslrae vitium esse di- jj
(Ex Ambr.) Totam magnitudinem et allitudinem
j-idicent, et bi qpii aemuli sunt per hominisdeliclum,
divinorum eloquiorum secura possidet charitas, qua
regulae nostrae sanclum vituperenl instilutum.
Deum proximumque diligimus, hacc in adversitatibus
Ut non vituperctur ministerium Hosfrwm. Idest,non tolerat, in prosperitatibus temperat, in duris passio-
displiccat in aliqiiantis, el paucorum culpa ctiam operibus hilaris, in tentatione
nibus fortis, in bonis
bonl incurrere videanlur offensam. intissima, inter veros fralres latissima. inter falsos
Sed in omnibus exhibeamus nosmetipsos. Qui ad vir-
patientissima.
tulem provocal appelilum virtutis, ipse noliis miseri- Verbum el veritas Chrislus esl,
In verbo veritatis.
«•.ordiier ministrat, quam si concupisciinus ab ipso,
qnem aple el competenter ex lege, in cuius mysteriis
qui eam excoli praecipit adjuvamur. absconditus est, proferre debemus.
Sicut Dei ministros. Dei ministri Deo debenl in In virtute Dei. ld est, in virtute Chrisli, adversus
omnibus ministrarc, et operc cognosci veri Dei esse diabolum dimicemus, qui pcr arma justitiae et legis
cullores, et sicut illc a rftalis patitur blasphcmari, et diabolum superavit.
iu pnesenli vita, etiam ingratis sua non dcncgat be- Per arma justitia' a dextris cl a sinistris. Omncs
 : ::

121 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELLA. 12ri

cnim(ExGri'(7.)quiad vitccaditunitentlimus,etexdex- A non est quasi. Non enim dixil Apostolus : Quasi
arma debemus. A dexlro
tro et sinistro latere habere gaudentes.
igilur arma habet, quem prospera non extollunl. Ad Sicul egentes, multos autcm locupletantes. Iri hoc
sinistram, quem adversa non dejiciunt. Ex utraque ipso quod egemus nos, in aliis abundamus, dum per
enim parte portabat Paulus arma, cum dicerel Per : nos eleemosincc fiunt. Sive terrenis egentes, alios
artna justilice a dextris et a sinistris, per gloriam et cceleslibus facimus locupleles : quasi tristes dicit
ignobilitatem. Non hunc adversa frangebant , non et sicut egentes , ut ostenderet, isla vera mala non
prospera in mentis tumore sublevabaut. A dexlris et esse, sed quasi umbras et imagines passionum ad
a sinislris gestabat arma, qui et in adversitate fortis, comparalionem pramiii sempiterni.
et in prosperitate humilis permanebat. Ut ergo a Tanquam nihil liabentes. Sicut dieit Salomon : Ejus
dextris et a sinislris arma gestentur, semper aicsse qui est fidelis, totus mundus diviiiarum est. Nemo plus
nosiris mentibus debel, et in adversis fiducia, et in babet, quam qui nullo indiget. Ule nullo indiget, qui
prosperis timor. Ne aut adversa in desperalionem pra:tcr necessaria nihil requirit.
perlrahant, aut prospera animum in sui fi iuciam
EVANGELIUM MATTH.CI, CAP. IV.
extollant.

Per gloriam et ignobilitatem. (Ex Primas.) Id est, B « Ductus est Jcsus in desertum a Spirilu, ut len-
per gloriam virtulum, et ignobililatem flagellorura, « laretur a diabolo. Et cum jejunasset quadraginta
despectionum et carcerum. « diebus, et quadraginta noctibus, poslea esuriit, Et
Per infamiam et bonam famam. Omnia faaec per « accedens tentator, dixit ci : Si Filius Dei es, dic

patientiam aequaliter suseipiamus, ncc extollantnos « ut bipides isli panes liant. Qui respondcns, dixit
laudantes, nec dejicianl detrahenles. Quia necesse < Scriplum est : Non in solo pane vivit homo, sed in

est non nunquam utrosque menliri. Nos vero ad « omni verl o quod procedit de ore Dei. Tunc as-
conscientiam respicientes , non debemus plus aliis < sumpsit eum diabolus in sanclam civitatcm, et sta-

de bonis nostris quam nobis ipsis credere. « luit eum supra pinnaculum templi, et dixit ei : Si

Ul seductores et veraces. Quare seductorcs? Quia < Filius Dei es, mitte te deorsum. Scriptum est
docent hominem despicere quod habet, et sperare « enim : Quia angelis suis mandavit de te, et in ma-
quod non habet : quse oculis exposita sunt, aversis « nibus lollent te , ne forte offendas ad lapidem pe-
et exclausis sensibus, pneterire : et quse ab oeulis « dem tuum. Ait illi Jesus Rursiim scriptum est :

remola sunt, inexplebilibus desideriis explicare. Di- « Non lentabis Dominum Deum luum. Iterum assum-
cendo : seductores et veraces exposuit infaiuiam « psit eum diabolus in monlem excelsum valde, et
et bonam famam, quia ab aliis scductores, ab aliis C < ostendit ei omnia regna mundi, et gloriam eorum,
vero, non solum veraces, sed et propter virliitirm « et dixit illi : Haec omnia tibi dabo, si procidens
opcra, dii Non ergo mirum, si
vocabarilur. apostoli « adoraveris me. Tunc dixit ei Jesus : Yade, Sata-
seJuctores dicebantur, cum de ipso Domino alii df- « nas. Scriptum cst enim : Dominum Deum tuum
ccbant, quia bonus est, alii ISon, sed seducit lurbas « alorabis, et illi soli servics. Tunc reliquit eum
(Joan. vn). « dialolus, et ecce angeli accessenint ct ministra-
Sicut qui ignoti ci cognili. Ignoti quidem perfidis « banl ei. >

el ingralis. Cognili autem fidelibus atque juslis. Ductus est Jcsus in desertutn a Sjiritu, ut tenta-
Quasi morientes, et ecce vivimus. Hoc est, usque relur a diabolo. (Ex Gregor.) Dubilari a quibusdam
ad despcralionem vitae pervenienlcs, sicutquando solel a quo spiritu sit Jesus ciuclus in desertiim, pro-
lapidalus putaliatur niortuus, ille vero surrexUel pler hoc quod subditur : Assumpsit eum diabolus in

docebat iu Lystris (Act. xi\). sanctam civitatem, et rursum : Assumpsit eum in mou-
Ut casiigutiei nun mortificati. Sicul legiimis: C«- tem exceUum. Sed verc et absque ulla qusestione
sligans casliuavil me. Dominus, et thofti non traJidil convenienler accipilur, ut a sanclo Spiritu in deser-
me (Psul. c\m .). Caslgare enim, el verbis et ver- t:ini diictus credatur, ut illic eum suus Spirilus du-
beribus, diciinus, sicul IMlalus de Domino ait : Casii- ceret, ubi hunc ad tentandum spiritus malignus in-

yalum eum dimiitam, id esl, verberibus flagcllatum. venirel, sed ecce cum dicilur : Deus homo vel in ex-

Quabi trislcs, semper auiem gaudentes. Trisles se- celsum monlem, vel in sar.clam civilatem a diabolo

veriiate vullus corde vero eiiain in tribulalionibus assumptus, mens refugil humana , hoc audire aurcs
pro munerationis exspeclalione gaudentes, scriplum c.xpavoscimt. Qui lamen non esse incredibilia isla

ost enim : Tris itia vestra converlctur in gaudium agiioscimus, si in illo ct alia facla pensamus. Certe
(Joan. xvi). iniquorum omnium diabolus est caput, el hujus ca-

( Ex Ambr.) Q;iisquis somnium indicat , addit pilis membra siinl omnes An non diaboli
iniqui.

Qnasi. Quasi loquebar ,

quasi equilabam , toliim liienibrum Pilatus? an non diaboli membra Jiuhri
quasi, qui cum vigilaveril non invenit quod videbat. persequentPS, ct milites crucifigentcs fuerunt? Quid
Itaqne modo qui ad Uetilias saeculares oculos ape- crgo miriim, si se ab illo permisil in monlcm duci,

riunt, transit Quasi ipsorum, et vcnil veruin Ipso- qni se pertulit cliam a membris illius crucifigi? Non
rum. Quasi ipsorum est felicitas s:ccul', verum ipso- csl ergo iudigniim Redemplori nostro, quod teniari
rum poenac.il. Nostrum Quasi Iristitia est, gaudium voluit, qui venerat occtdi. Juslum quippe erat, m
!23 SMARAGDl ABBATiS «I
sic tenlationes nostras suis tentationibus vinceret , A subditur : Quia recedenle dmbolo angeli minislrabant
sicutetmortemnostram veneral sua mortesuperare. ei. Ex qua re quid aliud, quam unius personae utra-
quc natura ostenditur. Quia et homo est quem dia-
Sed sciendum nobis est, quia tribus modis tentatio ,

.ngitur, suggesiione, delectaiione, consensu, et nos bolus tentat, et idem

Dominus est, cui ab an-
ipse

aut etiam in gelis ministratur. Cognoscamus igilur in co naturam

cum tentamur, plerumque in dilectione,

consensu labimur, quia de carnis peccato propagati noslram, quia nisi hunc diabolus hominem cerneret,
non tenlaret. "Veneremur in illo divinitatem suam,
m nobis ipsis eliam gerimus, unde certamina tolera-
raus. Deus vero, qui in utero virginis incarnatus, in
quia nisi super omnia Deus existeret, ei nullo modo
angeli ministrarent.
mundum sine peccato venerat, nihil contradictionis
in semetipso tolerabat,tenlariergo per suggestionem Et cum jejunasset quadraginta diebus et quadra-

potuit, sed ejus mentem peccati deleciatio non mo- ginta noctibus. Sed quia his diebus quadragesimaa
mordit. Atque ideo omnis diabolica illa tentatio foris lectio congruit, nam quadraginta dierum abstinen-

non intus fuit; sed si ipsum ordinem tentationis ejus liam nostri Redemptoris audivimus, qui quadrage-

aspicimus, pensemus, quanta magnitudine nos a ten- simse lempus incboamus , discutiendum nobis est,

tatione liberamur. Antiquus hoslis contra primum cur hsec ipsa abstinentia per quadraginta dierum
hominem, parentem noslrum, in tiibus se tentatio- B numerumcustoditur. Moyses enim,utlegemacciperet
nibus ercxit. Quia hunc videlicet gula vana gloria secundo, diebus quadraginla jejunavit. Helias in de-
, ,

et avaritia lentavit, sed lentando superavit, quia sibi serto quadraginla diebusabstinuit. Ipse auctorhomi-

eum per consensum subdidit. Ex gula quippe tenta- num, ad homines veniens quadraginla diebus nul-
,

vit, cum cibum ligni vetitum ostendit, alque ad co- lum omni modo cibum sumpsit. Nos quoque in quan-
medendum suasit. Ex vana autem gloria tentavii, tum possumus, annuo quadragesimce tempore carnem
cum diceret: Erilis sicut Dii. Et ex profectu avaritice noslram per abstinenliam affligereconamur. Curergo
lentavit, cum diceret Scientes bonum et malum.
: in abstinenlia quadragenarius numerus custoditur?
Avaritia enim non solum pecunise est, sed etiam alti- Nisi quia virtus decalogi per libros quatuor sancti

ludinis. Recteenim avaritia dicitur, cum supra mo- Evangelii implelur. Denarius etenim quater duclus
dum sublimitas ambilur. Si enim non ad avariiiam in quadragenarium surgit, quia tunc decalogi man-
honoris rapina perlineret, nequaquam Paulus de uni- dala perficimus, cum profecto quatuor libros sancti
genitoFilio diceret, non rapinam arbitratus est esse Evaugelii custodimus. Ex qua re sentiri el aliud po-
se o^qualem Deo. In hoc ergo diabolus parenlem no- lest. In hoc enim mortali corpore ex quatuor ele-

strum ad superbiam traxit, quod eura ad avariliam mentis subsistimus, et per vobiptates ejusdem cor-
snbiimilalis excitavit. Sed quibus modis primum ho- ^ poris praceptis Dominicis contraimus. Proecepla au
minem stravit, eisdem modis, secundo homini ten- tem Dominica per decalogum sunt accepta. Qui ergo
tato, succuLuit. Per gulam quippe lentaviteum, qui per carnis desideria , decalogi mandata contempsi-
dicit : Dic ut lapides isti panes fiant. Per vanam glo- mus, dignum est ut eamdera carnem quaterdecies
riam tentavit, cum dicit: Si pZlius Dei es, mitte te affligamus. Quamvis de hoc quadragesimse tempore,
deorsum. Per sublimitatis avaritiam lentavit, cum estadhuc aliud quod possit intelligi. A praesenti et-
regna omnia mundi ostendit, dicens : Ho?c omnia libi enim die, usque ad Paschalis solemnitatis gaudia,sex
dabo, si procidens adoraveris me. Se;I eisdem modis hibdomadoe veniunt. Quarura videlicet dies quadra-
a secundo homine vincitur,quibus primum hcminera ginta et duo fiunt. Ex quibus, dum sex dies Domi-
se vicisse gloriatur, ut a nostris cordibus ipso aditu nici abstinentia abstrahuntur, non plus in abstinen-

onplits exeat, quo nos adilu inlromissos tenebat. tia, quam triginta el sex dies remanent. Dum vero
Sed est aliud, fratres cbarissimi, quod in hac tenta- per trecentos et sexaginta dies annus ducitur, nos
lione Dominica considerare debeamus. Quia tentatus autem per triginta et scx adligimur, quasi anni no-
a diabolo Dominus, sacri eloquii pnccepta respondit. stridecimas Dco damus. Ul qui nobismetipsis per
Et qui eo ver! o quod crat, tentatorem suum mergere y. acceptum annum viximus, auctori nostro nos in ejtis
in abyssum polerat, virtulem suoe potenlise non os- decimis per abstinentiam mortificemur. Unde, fra-
lendit. Sola divinre Scriplurce prsccepta dedil, quate- tres chanssimi, sicut offerre in lege jubemini deci-
nus suac nobis patientiaj proeberet exemplum. Ut mas rcrum, ita ei offerre contendite et decimis die-
quolies a pravis hominibns aliquid patimur, ad do- rum. Unusquisque in quantum virlus suppetit, car-
ctrinam exciteinur, polius quain ad vindictam. Pen- nem maceret, ejusque desideria affligat, concupi-
sate quanta est palientia Dei , quanta impalicntia scentias turpes interficiat, ut, juxta Pauli vocem,
noslra. Nos si injuriis, aut aliqua besone provoca- hostia viva fiat. Hoslia quippe et immolatur et viva
mur, furore permoti, aut quantum possumus nos- cst, quando et ab hac vita homo non deficit, et ta-

melipsos ulciscimur, aut quod non possumus facere, men se a carnalibus desideriis occidil. Caro nos lacla
minamur. Ecce adversitatem diaboli Dominus per- traxit ad culpam, afflicta reducat ad veniam. Auctor
tulit, el nihil ei nisi mansuetudinis verbum respon- etenim mortis noslrse, per fruclum ligni vetili vitre

dil. Portatquem puniri polerat, ut hoc in laude ejus pnecepta transgressus cst. Qui ergo a paradisi gau-
altius cresceret, si hostem suum non extinguendo, diis per cibura cccidimus, ad haec, in quantum pos-
sed interim patiendo superarct. Nolandum vero quod sumus, per abstinentiam resurgamus.
 COLLECTIONES 1N EriSTOLAS ET EVANGELIA. L28

(Ex Beda.) Qua.'r, inta avitem dies et noctes, qui- A promissione reficimur, liic non apponentcs cor, lllic

bus eum lentat, totuni hujus sseculi tempus insinuant, pascentes rursum cor. ltem Augustinus. Sicul unum
quibus membra ejus videlieet sanctam Ecclesiam
,
et duo et tres et quatuor, simul decem fiunt, sic

tenlare nunquam desislit. Quia nimirum quadripar- unum et duo et tres et quatuor, quater ducta qua-

titus est mundus, in quo Domino famulamur. Decem draginta faciunt. Sic autem quaternarius numerus,

\ero sunt pra?cepta, per quorum observantiam in recte significat corpus ,

propter quatuor nolissinias

iomino famulantes, conlrti hostis indefessi militiam naturas, quibus conslat, siecam, biimidam, frigidam,

oerlamus. Decein aulem quaterducla quadraginla ,

callidam. Et quia progrcssio fit a puncto usque ad
faciunt, ideoque totum militice noslrse tempus, apte longitudinem, et a longitudine usque ad latitudinem,

quadragenario dierum ac noclium numero compre- etaballitiidiiieadsoliditatenicorporis,qu3erursusqua-

Iiendilur. Baptizalus ergo Doimnus expellitnr a spi- ternario numero conlinentur, non absurde intelligitur

ritu in desertum et tentatur a Satana, ut exemplum quadragenarius numerus temporalem dispensationem

vitae suis fidelibus prrebeat, qui posl acecptam in significare, quae pro salute nostra gesta est, cum Do-
baptismo rcraissionem pcccalorura nou solum ad , minus corpus assumpsit, el visibililer hominibus ap-
cxercenda opera virtulum, verura eliam ad toleran- parere dignatus est. Unum erc;o et duo el tres et

('am propter justiliam perseculionem sunt aecin- B quatuor, quse significant Creatorem per tria, el crea-

gendi. Secedit enim in desertum, ut nos doceat, re- luram per seplem, numerum hebdomadis, per quam
lictismundi illecebris et socielate pravorum, divinis raolus mundi revolvilur, qualer ducta , id est, per
per omnia servirc mandatis. Tentalur solitarius a corpus temporaliler demonstrata, fiunt quadraginla.
diabolo, ut nobis insinuet, quia omnes, qui voh ini Nam inter qnatuor et quater hoc interest, quod qua-
pie vivere in ipso, persecutionem paliuntur, et quia tuor in statu sunt, qualer in molu. Ergo sicut qua-

per multas tribulaliones oportet nos inlrare in re- luor referunlur ad corpus, ila quater referuntur ad
gnum Dei. Tenlalur quadraginta diebus et quadra- tempus , sacramentum corporaliter
insinuaturque
ginta noctibus, ut indicet quia, quandiu hic viventes gestum, propter eos qui corporum amore implicali
Domino servimus, sive prospera blandiantur ,
qnod erant, el temporibus subdili. Quadragenarius ergo
ad dies pertinct, seu nos adversa feriant, quod noetis numerus, ut dictum est, temporalem ipsam dispen-
figurae congruit, semper ambulantibus in lege Do- salionem, non incongrue significare creditur. Et for-
mini adsit toto orhe adversarius, qui iter nostrum tas^c hoc est, quia quadraginla dies Dominus jeju-

tentando impedire non cessat. navit, saeculi hujus, quod molu corporum et tempo-
(Ex Ambros.) Jejunavit Dominus, cum tentareiur ribus agitur, ostendens inopiam.
ante morlem, cibo adhuc indigens. Manducavit au- ^ Poslca esurii!. (Ex Beda.) Quod autem Dominus
lem et bibit, cum glorificaretur post resurreclionem, consr.mmafis jejunii diebus, esnriit, cum de Moyse
jam cibo non indigens. Hic enim oslendebat in se vel Helia jejunantibus nihil tale sit scriptnm, ideo
nostrum laborem, illic autem
suam consola-
in nol.is factura est, ne ab eo tentando pavens hostis aufuge-
tionem, quadragenis diebus utrumque definiens. Quo ret, quem cum tot signis ccelestibus prreconatum, tum
numero quadragesimrc hujus sseculi signiticari vide- etiara viris excellentissimis, in abstinendo videret
lur excursus : in his qui vocanlur per gratiam ad aequatum. Esurit enim humilis Deus homo, ne ini-
eum, qui non venit legem solvere, sed adimplere. niico innolescat, sublimis homo Deus. Sicul enim in
Decem namque prcecepla sunt legis. Jam gratiaChri- quadragmta dierum jtjunio verus esse Deus appa-
Sli diflusa per raundum, et quadripartitus est mun- ruit, sic in esurie verus esse credendus esl homo.
dus, etdecem quadruplicata quadraginla faciunt. Et accedens tentator, dixit ei : Si Filius Dei es.
Quoniam qui redempti sunt a Domino, de regionibus Quoerilur qua causa sestimaverat e::m Filium Dei
,

congregavit eos, ab Oriente et Occidente, ab Aqui- esse. Nimirum perinittente Deo, aadieral Palrem di-
lone et mari. Jejunans itaque quadraginta diebus centem : Ilic est Filius mcus dilectus, sive ideo quia
ante morlem carnis, velutclamat: Abstinete vosa de- [n prophelis eum prophetatum noverat. (Ex Vtdf.)
aideriis hujus sarculi. Manducans aulem et bibens Qiiaii it tentalor quod non merehatur agnosecre. E';us
quadraginta diebus post resurrectionem carnis, velut namipie veneranda nativitas, vix lunc paucis inno-
clama!iat : Ecce ego vobiscum sum usque ad consum- tuit, quibus lamcn ipse revelare dignalus est. Prin-
mationem swculi (Matth. ullimo). Jejunium quippe cipcm vcro hujus sx-culi latuerunt isla tria mystei ia,

est in tribulalione cerlaminis. Quoniam qui in agone id esl virginitas, parlus el passio. (Ex Beda.) Anli-
est, ab omnibus abstinens est. Cibus autem in spe pa- quus hostis Redemptorem humani gcneris debellato-
cis, quae perfecla non erit, nisi cum corpus nostrum, rem suuni in mundiim venissc cognovit, unde et pcr
cujus exspectamus redcmptioneni induerit immorta- ohsessum hominem dixit : Quid nobis el tibi, Fiii Dci,
lilatem, quod nondum adipiscendo gloriamur, sed venisti huc , ante lcmpus lorqucre nos. Q;ii tamen
sperando jam pascimur, utrumque Aposlob.is simul prius, cum hunc passibilem ccrncrel, cum posse mor.-
nos agere os«endit, dicens : Spe naudentes , in tribu- talia perpcti humanitas viderclur, omne quod de ejus
lalione patientes. Tanquam aliud essel in cibo, hoc (iivinitate suspiealus est , ei faslu sua; superbkc in
in jejunio. Simul enim cum viam Domini earpimns, diihium venit. Nihil quippc nisi superbum sapiens,
ct a vanitate pr.escntis saocnli j<junamus, el fetui i dum esse htinc bumilem conspicit, Dcum cssc du-
 ,

127 SMARAGDl ABBATIS 1:18

bilavit, undc ct al lcntationum se argumenla con- A Dominum Dcumtuum. (Ex Hier.) Falsas deScriptu-
ris diaboli sagitlas, veris Scripturarum frangit cly-
vertit.

Dic ut lapides- (Ex Hieron.) Esurienli congrue ui- peis. Et r.olandum qnod necessaria teslimonia Deu-
citur Dic ut lapides isti panes ftant. Sed duobus con-
:
tcronomii tantum protulerit, ut secundae legis sacra-
Irariis tcneris,diabole. Si ad imperium ejus possunt menta monstraret.
lapides panes fieri , ergo fruslra tentas eum ,
qui (Ex Aug.) Non tentabis, inquit, Dominum Deum
tantre polenliae est. Sin aulem non polest facere. fru- tuum. Suggerebatur enim*tanquam homini, ut signo
slra Dei filitim suspicaris. aliquo exploraret, ipse quanlus esset, id est, quam
Scriptnm Non in pane multum apud Deum posset, quod viliose fit cum fit,
Qui respondcns ait : cst :

perlinet namque ad sanam doctrinam, quando babet

solo vivit homo , sed in omni verbo quod procedit de
quod facialhomo, non lentare Dominum Deum suuir..
ore Dei. Testimonium de Deuteronomio sumptum est.
Iterum assumpsit eum diabolus in montem excet-
I 'eo aulern s!c respondit Dominus, quia pncposiuim
non potentia sum valde. Excelsus mons dieitur, quia in eo diabo-
ci erat humilitate diabohim vincere
lus vincitur, et ejus ibi calcata et subjecla superbia
simulqne animadveTlendo, quod nisi jejunare coepis-
tentamii occasio non fuisset diabolo,
stratur. Aliter , excelsus mons superbiam diaboli
set Dominus ,

s-cundum illud FUi accedens ad scrvitutem

: , Dei,
R si g» ificat - Diabolus ducere eum festinat ad montes,
ut per quos ipse corruerat, eliam caeieri corruant.
prccpara animam lucnn ad lentationcm. Sed et ipsa
Dominus ad humiiia descendit, ut diabolum humili-
responsio Sahatoris hominem fuisse indicat, qui
tale superaret.
ti-ntalus esl. Si quis ergo non vescilur verbo Dei, is:e
El ostendit ei omnia regna mundi, etc. Oninia vi-
non vivit
delicet desiderabilia, qiu« in auro et argento lapidi-
(Ex Amb.) Ita enim domilam docuit csse opoile-
bus electis, et vestibus preliosis continenlur, sive
re cupiditatem voluplatis, ut nec fame cedendum
simpliciter accipiendum, quod totus mundus ab eo
sil, quamobrem quisquis intus Dei verbo pascitur,
in momento visus sit.
non quacrit iu ista eremo voluptatcm.
Et gloriam eorum. Gloria mundi, qure cum mun-
Tunc assumpsit eum diabolus in sanctam civitatem, do prseteritura est, in monte et in supercilio demon-
et statuit eum super pinnaculum tcmpli, et dixit ei :
stratur.
Si Filius Dei es milte te deorsum. Yox diaboli sem- Et dixit illi : Hccc omnia tibi dabo, si cadens ado-
per omnes deorsum cadere vult.
raveris me. (Ex Hier.) Arrogans et superbus eliam
(Ex Fulg.) In sanctam civitatem Hierusalem di- hoc de jaclantia loquitur, non quod in toto mundo
r.it. Pinnaculum ergo templi sedes erat doctorum in C habeat poteslalem, aut ul possit omnia regna dare,
inedio templi lalmlata, ac per hoc apparet, quod sed suadcndo et arroganter hsec loquilur. Et hic
cliam in locis sanclis diabolus insidielur. Sed quae- oslenditur quod omnis ambitiosus cadens diabo-
slio oritur, quomodo in deserlo tcnlaliones factoe lum adorat. Quaeritur cur in ordine tentationum
dicuntur, cum ista et in sancla civilale et supra pin- Matlhaeus Lucasque discordant? Sine dubio Mat-
nacuium lempli facla lcsletur. Alii enim dicunt, thceus ordinem tentationis Adaj , Lucas vero histo-

quod ca-lerae in eremo, ista in Ilierusalcm sit facta, riae ordinem secutus est.

a.ii dicunt quod el ista in eremo fuerit animo Um Tunc dicit ei Jesus : Vade, Satanas. Non, ut pleri-
ttim ostensa. que putant, eadem Satanas et apostolus Petrus sen-

Scriptum est enhn, quia angelis suis mandavil de teutia condcmnantur. Petro enim dicitur : Vade re-

te, et in manibus lollant le. (Ex Ilier.) Ihcc non dc tro, Satana, id est, sequere me, qui contrarius es

Christo, sed de alio viro suncto, prophelia c t. Male volunlati mea;, hic vero audit, vade, Salana, et non

ergo interprelatur diabolusScripturas, cerle de an- ei dicilur retro, ut subaudiattir in ignem aetemiim.
gelorum auxilio, quasi ad infirmum loquitur, de sui adorabis, Scriplum est enim, Dominum Deum tuum
conculcalione, quasi tergiversalor tacet, quia de se j) el iUi soli servies. Dicens diabolus Salvatori, si pro
scriptum esse cognoscit Super aspidem et basitiscum :
cidens adoraveris me, e contrario audit, quod ipse

ambulabis, et conculcabis leonem et draconem. magis adorare eum debeat Dominum et Deum suum.
Quaerit forle aliquis quomodo conveniat, quod hic
(Ex Cass.) Omnia ista nomina diabolo congrucn-
pracipitur Domino soli serviendum, Apostoli vcrbo,
tcr aptanlur. Aspis est, dum occulla percutit. Basi-
qiti dicit, Sed per chariiatem servile invieem. Sed
liscus, cum palam venena disseminat. Leo dum per-
huic facile Grsecae linguac, ex qua seripturoe translata
sequitur innocentes. Draco cum negligentes impia
est origo salisfacit, in qua servitus duobus modis
ferocilale deglutit. Yerum hacc oninia glorioso ad-
ac diversa significatione solet appellari. Dicilur enim
ventu Domini pedibus ipsius proslrata jacuerunt.
).«Tf i«, dicitur et 5ov).cia, sed 3ov).et« intelligilur scr-
Ne forte offendas ad lapidem pedcm luum. Id est vitus commiinis, hoc Deo sive homini
cst, sive sive
ne in legem, quae in lapiileis tabulis scripla videba- cuilibel rerum nalune exhibila, a qua etiam el si r-
lur^tncurreret, cujus venerat pleniludinem salutari vus, id est, So-j),o? Givcce nomen accepit : laTpia. au-
integritHe firmari. lem vocatur servitus illa, quoe soli divinitatis cuilui
Ait ilti Jcsus : Bursus scriptum cst : Non tentabis debita, ncquc est ulli participanda ereaturae. Undc
420 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. L">0

ct iJololalne nuneupaniur, Iii qui vitam, prcccs et A namque, ct turpiloquia cl scurrililas et ludicra ct

sacrificia, qme uni Dco debuerant idolis inipendunt. niulta stulliloquia nascuntur.

Jubemur ergo per cbaritatera servire invicem, quod (F.x Cassiod.) Esl el alia fornicatio pessima, de
est Graece ocvltvzt-j. Jubemur uni Deo servire, quod qua nos omni modo convenil abslinere. llla scilicet,
est Grsece lu-pzvu-j, unde dicitur et illi soli servies, de qua Psalmisla ait Perdidisti omnes qui formcan-
:

quod est Graece ).«t ozxktzi;. Et iterum : Nos etiim su- tur abs te (Psal. lxvii ). Fornicari a Domino est,
mns circumcisio spiritu Deoservientes (Phil. ni),quod quando adullerinis cigitalionibus ab cjus amore ca-
est in Graeco lurpevovrsf. sto deviamus, et luxuriam sa^culi proeponentes, pra>

Tunc reliquit eum diabolus, et ecce Angeli accesse- ceptorum calestium non recipimus disciplinam, ct
runt et ministrabant ei. (Ex Hier.) Prceeedit tentatio, quidquid poslremo contra catbolicam fidem creditur
ut sequatur victoria. Angeli ministrant, ut victoris pollutlssensibus fornicatur.
dignitas comprobetur. Ut sciat unusquisque suum vas possidcre in sancli-
ficalione et honore. Yas, id est, corpussuum unus-
CONCORDIA.
qnisqne caslum servando Deo sanctificet et honorct.
Istarum duarum et in actu jejiudorum, et in tcm Q lia sine castimonia nemo videl it Dcum.
pore quadragcshnae congrua
>re quadragesiuiae conj et perspicua, manifesla B Non :
in passione dcs dcrii, sicut et gcates qua igno-
fit concordia leclionum. rabanl Deum. Ac si diceret : "Videle ne et vos nimiie
et immoderatoe libidini scrvienles, similes gcntibus
DOMINTCA PRIMA MENSE PRIMO skis, quae Deum amatorem castitatis ignorant.
ETISTOLA BEATI PALLI APOSTOLI PRIMA AD Et ne quis supergrediatur, neque circumveniat in
THESSALONICENSES, CAP. IV. ncgotio fratrem stium. Ac si dicat, ne quis veslrum
« Rogamus vos ct obsecramus in Domino Jesu ,
post devotam ex consensu continenLiam pari suo,
< ut quemadmodum a-cepistis a nobis quomodo vos aliqua circumventione vim inferre nitatur, sive quo-
< oporteat ambulare et placere Deo, sic et nnibu- libet negotio, quis altenim fraudet.
< lelis ut abundetis magis. Scitis enim qu;ie pra> Quoniam vindex est Dominus de his omnibus, sicitl

« cepta dederim vobis per Dominum Jesuni. Hacc est prccdiximus et testificati sumus. Non solum de forni-
« enim voluulas Dei sanctificatio vestra, ul abstinealis catione et publica turpitudine, sed eliam de trans-
« vos a fornicatione, ut sciat unusquisque vcslrum gressione omnis boni praepositi vindex e.t Deus. Quia
t suum vas possidere in sanctificatione et quam post votum promissa
bonore, melius est non vovere,
« iion in non reddere.
passione desiderii, sicut et gentes qua3 igno-
« rant Deum. El ne quis supergrediatur neque cir- ^ Ncn enim vocavit nos Deus in immunditia, sed in
« cumveniat in negolio fralrem suuin, quoniam vin- sanctifcatione. Etiam nimia iiiconlinenlia potest im •

« dex est Dominus de bis omnibus, sicut proedixiinus mundiliie imputari, qu?e corpus Christi audenter ac-
« vobis, et leslificati sumus. Kon cnim vocavitnos cipi non permittit. Quod autem dicit, sed in sancli-
«Deus in immunditiam, sed in sanclificationem. » ficatione in Cbristo Jesu , ac si dicat : Sic vocati
riogamus vos et obsecramus in Domino Jesu, ut eslis, ut exemplo Cbristi vivatis, qui enim babel hanc
quemadmodum accepistis a nobis, quomodo vos opor- spem sanctificat se, sicut et ille sanctus est. Estote
teat ambulare, zic et ambuletis. (Ex Primas.) Post ergo sancti, quia et ego sanctus sum, dicil Dominus.
laudem et consolationcm incipit exhortatio, ac si di-
EVANGELILM MATTH.EI, CAP. XV.
ceret , vos quibus Cbrislus via esl, dignis eum am-
bulantes sequimini gressibus, id est, mansuetudinis, « Egressus Jesus secessit in partes Tyri et Sido-
charitatis, humilitalis, obedienlbe et pacis omnium- t nis. El ecce mulier Chananita a finibus ilfis egressa,
que virtutum. «clamavit, dicens ei : Misercre mei, Domine, fili Da-
Ul abundetis magis. Quia cum aUale fidci delet « vid, filia mea male a damionio vexalur. Oui non re-
augeri profectus virtutum, sicut cum aetale carnis < sponilit ei verbum , et accedentes discipuli ejus, ro-
cibus crescit et sludium. < gabanl eum, dicentes : Dimitte eam, qnia clamat
Scilis enim quce pnvccpta dederim vobis pcr Domi- < post nos. Ipse autem respondens ait. Non sum mis-

ttum Jesum. Id est, cxliortatus sum vos, servire Deo < sus nisi ad ovcs quceperierunt domus Israel. Al ilia
vivo el vero, et exspectare filium ejus dc coelis, < venit ct adoravit eum dicens : Domine, adjuva me.
quem suscitavit ex mortuis Jesuin, qui eripuil nos < Qui respondens ait : Non cst bonum sumere panem
ab ira venlura, etc. < filiorum et millere canibus. Al illa dixit : Etiam,
llac esl voluiitas Dei sanclificatio vcstra, ut absti- < Domine, nam et catclli edunl de micis qu^e cadunt
neaiis vos a fornicatione. Sanctiiicalio enim ab om- « de mensa dominorum suorum. Tunc respondens
ni inconlinenlia revocal Cbristianum. Inconlinentia < Jesus ait illi mulier magna cst fidcs lua, fiat tiLi
: !

aulem non expedit sanctumCbristi corpus adlingere, < sicut vis, et sanata cst filia cjus ex illa bora. i

luaxime cum et Moyses Judoeos sanclificarc volens, Egressus inde Jesus, secessit in parles Ttjri et Si-

populum lotum ab onmi femina praeceperil conti- donis. (Ex Hier.) Scriliis ct Pharis;ris ealtimniatori-
nere. Qui enim a fornicatione se abslinet, a multis bus dercliclis transgreditur in partesTyri ct Sidonis.
se Deo adjuvante vitiis relrabit. De fornicatione ut Tyrios Skloniosque curaret.
 :

151 SMARAGDl ABBATIS \7,l

Mulier aulem Chananwa egreditur de finibus pristi- \ rorum edunt catelli, quia conversi ad fiJem gentiles,

HM clamans, ut filia- tmpetret sanitatem. Observa non litterse superficiem in Scripturis, sed spintalium

quod in quinto decimo loco, filia Chananoea sanatur. medullam sensuum, quam bonis actibus proficere vi-

David, mea male deant inquirunt. Et hoc sub mensa dominorum, dum
Misetere mei, Domine, fili filia
verbis sacri eloquii humiliter subditi ad implenda
a da'monio vexatur. Inde vero novil vocare filium
quae proecepta sunt, cuncta sui cordis et corporis
David, quae egressa jam fuerat de finibus suis, et er-
officia subponunt, quatenus ad speranda quse a Do-
rjrem Tyrorum ac Sidoniorum loci ac fidei commu-
mea male daemonio vexatur.
lalione dimiserat. Filia
mino promissa sunt praemia in ccelis , merito se de-
bit;e humilitatis erigant.
Ego filiam Ecclesise puto animas essc credentium,
Tunc respondens Jesus ait illi:0 mulier! mr.gna esl
quoe male a daemonio vexabantur, ignorantes crea-
fides lua, ftat libi sicut vis, et sanata csl filia ilLus cx
torem, et adorantes lapidem.
illa hora. Propter magnam matris fidem filiam dc-
Qui non respondit ei verbum. Non de snperbia
seruit dsmonium. Ubi dalur exemplum calecbizan-
Pbarisaica, nec de Scribarum supercilio, sed ne ipse
di infantes, quia videlicet per fidem et confessioneni
sententiae suse videretur contrarius, per quam jusse-
parentum in
rat : In
._
viam genlium, ne abienlis,
.
'
._.
et in
/ir...,,. _\
civilates
tvt„!„j,„, B
r
qui
.

necdum per
baptismo,
r
se sapere, vel
,,....
hljerantur a diabolo oarvuli,
abquid agere boni
Samaritanorum ne intraveritis (Matlh. x). Nolebat
possunt aut mali.
eniiu occasionem calumniatoribus dare ,
perfectam-
tem-
(Ex Deda.) Typice autem mulier haec gentilis, sed
que salulem gentium passionis et resurrectionis
cum fide ad Dominum veniens Ecclesiam designat
pore reservabat.
degenlibuscollectam; quae etChanansea vocatur,quia
Et accedentes discipuli ejus, rognbant eum, dicen-
zelo fidei commota ad Dominuin veniens, idola dere-
tes: Dimitte eam, quia clamat post nos. Diseipuli illo
liquit. Chanaan autem zelus interpretatur, quae pro
adhuc tempore mysleria Domini neseientes, vel mi-
sericordia commoti, rogabant proChanansea muliere,
filia dsemoniaca Dominum rogat, cum pro populis
suis, necilum credenlibus, ut et ipsi a diabolo frau-
quam alter Evangelista Syropboenissam appellal, vel
dibus absolvantur, supcrnse pietali supplicat. Quod
imporlunilate ejus carere cupientes, quia non ut cle-
vero prius non respondii ei Dominus, significat quod
mentem, sed ut durum medicum crebrius incla-
maret.
illo m carne procsenle, gentes non audierunl verbum
ex ore ejus quod aulem apostoli dicunt Doniino
Ipse autem respondens ait : Non sum missus nisi ; :

Dimitle eam, id est, suscipe preces ejus, quia clamat

ad oves qtiai perierunt domus Israel. Non quod et ad
gentes non missus sil, sed primum ad Israel missus P ost nos '
si
S mfiCal >
crood posl resurrectionem ascen-
C sioncmque
Doniini audiens proedicaiionem aposlolo-
sit, ut illis non recipientibus Evangelium, jusle fie-

ret ad gentes transmigratio.

rum ut exaudiretur, clamabat. Quod vero de fini-
,

bus suis egressam eam dicit Matthseus, hoc siguat,

At illa venit et adoravit eum diccns : Domine, adju-
quod illi solum fideliter ac recte properanlibus orant,
va me. Mira sub persona mulieris Cbananitidis,
qui priscas suac perfuliae mansiones relihquunt, alque
Ecclesiae fides, patientia, humilitas, proedicalur. Fi-
in domum Doinini, videlicet Ecclesiani, pia sc devo-
des, qua creliderit sanari posse filiain suam patien- :

tione transferunt.
tia, qua toties contempta in precibus perseverat
humililas, qua se calulis comparat. mira rcrum DOMLMCA TRICESIMA
conversio, Israel quondam filius, nos canes, pro di-
versilate fidei ordo nominum commutatur. De illis LECTIO EPIST. BEATI PAULI APOSTOLI Al) EPHESIOS,

postea dicitur : Circumdederunt mecanes multi (Psal. CAPITE V.

xxi), el videte canes, videte malos operarios (Philip. Estotc imitalores Dei, sicut
« filii charissimi. Et
m). De nobis autem, ad pielatis gratiam conversis, i ambulate in dilectione, sicul et Christus dilexit nos,
dicil : Et alias oves habeo, quce non sunt ex hoc ovili, el tradidit seinelipsum pro nobis, oblalionem
" < etho-
el illas oportel me adducere, et vocem meam audient i siiain Deo in odorem suavitatis. Fornicatio autem et
(Joan. x). Et filiaj : Fides lua te salvam fecit. i oninis immundilia, aul avaritia, nec nominelur in
Qui respondens ait : Non est bonum sumere panem « vobis, sicut decet sanctos Dei, aut turpiludo, a:i»

filiorum et miltere cunibus, al illa dixit : Etiam, Do- i stuUiloquiiim, aul scurrilitas qua^, ad rem non per-
mine, nam et catelli cdanl de micis quce cadunt de « tiuet, Hoc au:cm scilote,
sed magis gratiarumaclio.
mcnsa dominorum suorum. Nolandum sane quod « quod omnis fornicator, aul iinmundus,
iiildligentes
niystice loquilur credens ex genlibus mulier. Qui « aut avarus, quod est idolorum servitus, non ha-
catclli sub mensa comedunt de niieis pucrorum ? « bet hoereditalem in regno Chrisli ct Dei. Ncmo
Meusa quippe esl Scriplura sancta, qua; nobis pa- « vos seducat inanibus vcrbis, propter hacc enim ve-
neni viue minislrat, hinc etcuim dicil Ecclesia Pa- : « nit ira Dei in filios diffidenliae. Nolite ergo elfici
rasti in meo mcnsam adversus eos qui tri-
conspectu « participes eorum. Eralis aliquando lenchrac, nunc
buiant me (Psal. xxn). Micae puerorum interna sunt « autem lux in Domino, ut filii lucis amhilate. Fru-
mysteriaS iiiplurarum, quibus humilium solent cor- «ctusenim lucis est, in omni bonitate etju-iitin et
da refici. Non ergo crustas, sed rnicas de pane pue- « veritate. >
 .

rSJ COLLECTIOXES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA 181

Fstole imitatores Dei, iicu! filii charissimi. {ExVAe- A $z\i\ apud homines appellamur. Decot enim Chri-
ron.) Non erin puto quorl in «eterl fl quoqne . qmv- slbni sermonem sale esse condilum, ut gratiam apud
cunque Deus feceril homo eum posset imitari, sed
, audientes habeat.
verbi causa, ut quo modo ille est clemens et pluit ,
Hoc uutern scitote inteUigemtes, quod omnis forni-
super bonos et malos, sic eliam nos bonitatem no- cator, aut immundus, aut avarus, quid est idotorum
stratn super omnes homines effundamus. Quod cum servitus, non habet hwreditatem in regno Christi et
fecerimus, erimus filii dileeti, sive ipsius Paili . sive,
Dci. iNatandum quod se\ vitiis supra prohibitis, for-
quod melius puto, Dei. nicatione, immunditia, avarilia, turpiludine, stulti-
(Ex Primas.) Imitalione cnim non natufa filii Dei loquio, scurrilitate , nunc tantum tria posuerit, for-
sumus, sicut ait Salvator: Ut sitis fiiii Puris vestri, nicationem , immunditiam, avariliam ,
quibus qui
qui in coelis est (Matth. v ). fuerit obnoxius, bcereditatem in regno Christi et Dei
Et ambulate in dilectione, sicut et Chris us dilexit habere r.on possit. Si emm stultiloqvms el scurra

nos, et tradidit semetipsum pro nobis, oblationem et

r-lieni esscnt a regno Dei, quomodo Ires quos specia-

hostiam Deo, in odorem suavitatis. Ex Ilieron.) Qui litr separamus, videretur sentenlia esse crudelis,
pro aliorum salute usque ad sanguinem contra pec- non ignoscere irabecilliiati fragilitatis humanae, cum
j>

catum dimicat, ita ut et animam suam tradat pro eis, etiau per jocum nos dicta damnarent. Qui enim in

iste ambulal in charitate, imitans Christum, qui nos sermone non labitur, perfectbs est vir, quamvis enim
aliquis a fornicatione immunditia
in lantum dilesit. nt crucem pro salute hominnm , alque lascivia
sustineret quomodo enim ille tradidit semeiipsum alienus sit .
lamen si stultiloquus et scurra fuerit,
,

pro quibus potest Iibenter oc- non tenebit eum locum quem possessurus erat,
pro nobis, sic et ipse ,
si

cumbens, imilabitur eum, qui oblalionem et hosliam hrec vitia non haberet. Respondeat quis, esto , stul-
tiloquiuin scurrilitas non eumdera habent reatum,
in odorem suavitalis se Patri tra lidit. fiet eliam ipse ,

hostia Deoin odorem saavitatis.

quem fornicalio, immunditia et avarilia, nunquid
o! lalio et
non et turpitudinem cum tribus debuit nominarc ?
Fornicatio autem,el omnis immundilia aut avarilia,
Ad quo! dicendum, turpitudinem hie significare abs-
nec nominetur in vobis, sicut decet sanctos. Nisi phi-
rondka cogitationum. cum inflammantur sensus no-
losophorum quidam cynicus exstilissel , qui doceret
stri ad lil.idinem. el carnis titillatione anima ignita
omneui titillationem carnis et flnxum seminis apn
succenditur, et luliilominus Dei limore et mentis ju-
vitandum, nunquam sanclus Apostolas, scribens aJ
dieio refrcnatur. Denfque etiam supra aLsque turpi-
Ephesios, ad fornicationem etiam omneni immun li-
tudine tria pariter appellavit , dicens: Fomicalio
tiam copulasset, et ad immunditiam junxisset avari- C
autem et omnis immunditia et avaritia,
nec nominetur
tiam. Non hanc, quod pecunias eapimns eongregare,
in vobis, et deineeps : Turpilude cum ttutiUoquw ct
sed illam, de qua supra dixunns Se supergredialur :

scirriiitate numerata est , et quomodo stultiloquiura

aiarus in negotio fratrem suum (I Thes. iv), id est, in
el scurrilitas, sic el ista turpitudo
non perdit, nec in
adulterii negotium, quod est insatiabilis p:r om-
perpetuura excludit a regno. Invenimus in locis plu-
nia lurpitudinum laseiviaeque discursus, quod con-
rimis prophetarum idolol alriam fornicationem appel-
gruenter et turpitudinis generaliler accipit nomen.
latam : Fornicabantur. inquit, post idola sua, et spi-
Stultiloquium aut scurritilas ,
qua ad rem non per- ritu fornicationis seducti sunt (Osece iv). Potest itaque
tinent. Slultiloquium esse u.stimo, non solum eorum fornicatioet super idololatria intelligi. Si vero avarus
qui aliqua narrant luipia. ut risnfli moveaut , et fa- accipitur, qui
ille peCuniam ulcunque conquirens,
luitate simulata, magis illudant eis, quibus placere mimmos per fas et nefas habere desiderat , isle ido-
desiderant, sed etiam eorum qui sapientes s;eculi lolalra in eo est quia sculpturam
, ipsius nummi
pulanlur, et de rebus pbysicis disputantes, dicunt se colit, el idola in ea caefata veneratur. Ut voracium
arenas Iillorum, gullas oceani, coelomm spalia, ter- deus venter est , ita cnpidorum quoque juslissime
rceque punclum liquido comprehendisse. Inler stulti- pecuuia deus diei potest. Maxime cum in alio loco
loquium
likilll ni OllfAm ul O/.nl-tiilllalnm
autera el '-
krt/t m .» 1 M *-* ...
1 II
seurrilitatem , hoc inlerest, quod i

Apo-tolus cupidilalem idclolatriara vocet. Ad

hxc
stultiloquium nihil in se sapiens habel, scurriliias videndum quid sentire voluerit dicens In regno :

vero de prudenli ranite desoendil, el consulto ap- Chrisli ct Dei,ulruirmam aliud regnum Chrisli sif,
pelit qux'dam, vel urhana verba, vcl ruslica , vel fa- aliud Dei, an idem regnum sit Pairis et Filii.
Et si-
teta, quse nos jocularilalem alio verbo possumus ap- qui lem dixisset : in regno Fiiii el Patris, per Filium
pellare, ut risura moveat audientil.us. Verum tON a feniremus ad Patrera, et licet esset diversitas per-
sanctis viiis peailas propellenJa. quibus magis con-
soaarum, tamen esset regnantium u^ a majestas.
venit lugere Beati enim qvi hujenl, quoniim
:
ipri Nune vero cum dixerit: u regno Christi et Dei,
comolabuntur. ipsum Domintun Christum intelligamus, quia clet
Sed magis gratiarum actio. Qurerat aliquis et dicat: cum tra iideiit regnum Deo elPatri, non erit Pater
quid bibi vult post fornicationem proliibitara el im- o.mnia in omnibus, sed Deus omnia in omnibus. U i

luun litiam, caHeraque graliarum actio? In hoc

vitia,
antem Deus c^t, lam Pater quam Filius inteliigi po-
loco no:i ista cst nominata, juxta quam gratias a^i-
test, Porro quod de Patre et Filio dicimus, hoc idem
uius Deo, sed juxta quam gratiara, sive gratiosi et et de sancto Spiritu sentiamus.
 ;

43! >
J
SMARAGDI ABBATIS 136

Nemo vos decipiat inanibus veibis. Ycrba quse de- A « cio daemonia, profecto pervemtad vos regnum Dei.

tipiunt alque supplanlant, inania sunt ct vacua, quae

f Cum foitis armalus custoJil atrium suum, in pace

vero aedificant audienles ,

plena , cumulata , con- t sunl omnia quae possidct. Si autem fortior eo su-

fertaque. f perveniens vicerit eum , universa arma ejus aufe-

Propter h<vc enitn venit ira Dei in filios diffidenticr. f ret, in quibus confidebat, el spolia ejus distribuel.

Dithdentiae filii sic dicuntur, quomodo filii perdilionis f Qui non est mecum, adversum me esl, et qui non
et fornicationis, ct filii mortis et filii gehennae, et cx- f coiligit mccr.m, dispergil. Cum immundus spiritus
lera his similia, quoc in variis Scripturarum locis in- f exierit ab homine, ambulal per loca inaquosa ,

venire perfacile est. f qucerens requiem, et non inveniens , dicit : Rever

Nolite ergo effici participes eorum. Particeps sive f tar in domum meam unde exivi. Et cum vencrit,

comparliceps fit diffiJentue filiorum, qui in fornica- f inveniet eam scopis mundatam. Et tunc vadil et
lione et immunditia et in avaritia, propter quae venit f assumit septem alios spiritus secum nequiores sc.

ira Dei super filios diffidenlioe, reperilur,et parliceps f Et ingressi habitanl ibi. Et fiunt novissima homhiis
quidem eorum est , ab eo quod participalur et com- f illius pejora prioribus. Factum est aulera cum hacc

muiiionem habet malorum operum, ccmparliceps f diceret, extollens vocem quaedam mulier de turba,

vero is appellatur, qui cum aliis est parliceps. " f dixit illi : Beatus venter qui le porlavil, et ubera
Eratis enim aliquando tenebrce, nunc autem lux in f quae suxisti. At ille dixit. Quinimo , beati qui au-

Domino. Cum propler malitiam lenebrae vocarenlur, t diunt verbum Dei et cuslo liunt illud. i

ad meliora conversi, nunc lux appellantur in Domiuo. Erat Jesus ejiciens dozmonium, et illud erul mulum,
Omnis enim qui operatur malum, odit lucem, de ju- et cum ejecisset damonium , locutus est mutus , et

slis dicilur: Nunc autem lux in Domino. Tenebrosus admiratcn sunt turba7 . (Ex Beda.) Docmoniacus iste

est et Clius noctis atque tenebrarum ,

qui operatur apud Matthaeum, non solum mutus, sed et caccus
malum, qui vero operatur veritatem et in lucera ve- fuisse narratur. Curatusque dicitur a Domino, ila ut

nit lux esl el filius lucis el diei. loqueretur et videret. Tria ergo signa simul in uno
VI filii lucis ambulale. Si Deus lux est et tencbrac homine perpetrata sunt. Caecus videt, mutus loquilur,

non sunt in eo, filii lucis sunt, necnon, si Christus possessus a dacmonio liberatur. Quod ct tunc quidem
lux vera est, filii quoque ejus, ad quos loquitur, di- carnaliter factum est, sed et quolidie completur in
cens : Filioli me», adhuc modicum vobiscum sum convcrsione credentium, ut expulso primum dacmonc,
(Joan. y;i), filii vero lucis sunt, ex quo colligitur 6dei lumen aspiciant, deir.de ad laudcs Dei tacentia
eosdem lilios esse Dei patris , qui sunt filii Christi prius ora laxentur.
G
Jesu. Quidam autem ex his dixcrunt : In Bcelzebub prin-
Fructus enim est )wcis,et caetera. Siquidem fructus cipe dccmoniorum ejicit dwmonia. (Ex Hieron.) Non
lucis non solum est in bonilale , scd in justitia et in hocc aliqui de lurba, sed pharis^i cabimniabanlur et
veritate, ubi itaque bonilas est, ibi etjustilia: ubi scribae , sicut alii Evangelisle testantur. Turbis
juslitia, ibi consequenter et veritas. Apud bonum quippe, qu:e minus erudilae videbanlur, Dei sempcr
crgo Christi Palrem, ut ipsi quoque falentur.et boni- facta mirantibus, illi contra, vel ncgare hacc, vel qu;c
tas esl et veritas : ubi autem bonilas et veritas, apud negare nequiverant, sinistra intcrpretalione perver-
'
ipsum, et non apud alium, ut nunc Aposlolus docet, lere laborabant, quasi non haec divinitatis, sed im-
justitia est. Iutelligat quoque Marcion ipsum Chri- mundi spiritus opera fuissenl. ldco in Beelzebub, qui
slum bonitatem, vcritaieni et juslitiam nuncupari. dejs erat Accaron. Nam Bcel quidem ipsc est Baal.
Bouitatem in eo, quod non secundum opera, sed se- Zebub auiem, imisca vocalur. Nec juxta quavlaiii
cundum misericordiam del gratiam credentibus in se mendosa exemplaria, / litlcra vel d in fine est no-
justilia in eo, dum uuicuique retribuit quod merclur; minis legenda, sed b. Beclzebub ergo Baal muscarum,
porro veritas, dura ipse sulus causas crealuia- id est, vir muscarum, sive habens niuscas, interpre-
rum omnium rcrumque cognoscil. tatur. Ob sordes videlicet immolalitii cruoris, ex
F.VA.NGELIUM **
LVCM, C.VP. XI. cujus spurcis^imo rilu vel noraine principem daemo-
Erat Jes-iS ejicieos daemonium, el illud eratmu-
t iiiorum cognominabant.
t tum. Et c;im ejecissel damionium, locutus esl mu- El aiii tentanlcs, signum de ccelo quwrebant ak es.
« tus, et aimiratae sunt ttirbae. QuiJam autem ex eis (Ex Beda.) Vel in morem Hcliae, ignem de sublimi
c dixerunt : Li Beelzebub principe doemonioruin cji- venirc cupiebant, vei in siniililudincm Samuelis lem-
« cil daemonia. Et alii lentaiites , signum de cculo pore a;slivo nmgiie tonilrua, coruscare fulgiira, im-
< quoereba.nl ab eo. Ipse auleiu ul vidit cogilaliones bres ruere, quasi non possint el alia cahunniari ct
< corum, dixil eis : Onuie regnum in se ipsum uivi- dicere, cx occullis et variis aeris pa.^sionibus acci-
< sum desolabilur, et domus supra domum eaJet. disse. Al lu qui calumniaris ea qu;e oculis vides,
< Si autem et Salanas in seipsum divisus cst, quo- manu tcnes, utilitate sentis, quiJ f.icis de his quac
t modo slabit regnum cjus? quia dicitis : In Beelze- de coelo venerinl ? ulique rcspondebis, et magos tn
< bub ejicere me daemonia. Si autem e;o in Beelzebub yEgypto mulla signa fecisse de coclo(/T.:of/. vn, vm).
t cjicio diemonia, filii veslri in quo ejiciuiit ? 1 ico Ipse av.tcm ut vidit cogitationes eorum , dixit eis :

f ipsi jndices veslr! erunt. Porro si in digilo Dci eji- Omne rcgnum in seipsum divisum dcsolabiinr, et do-
 ,

,-)7 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET E\ANGELIA. 138

cadel. Non ad dicta, sed ad cogi- A veniet vobis regnum Dci, ilhul suhlime solium unde
mas supra domum ,

compellerentur credere po- Joanncs aiebat Poenitcnliam agite, appropinquabtt

lata rcspondit, ut vel sic
:

lentiae ejus, qui cordis videbat occulta. Si autem enim rcgnum coclorum.

onine regnum m seipso divisum desolabitur , ergo Cum fortis armatus cuslodit atrium suum in pacc ,

Patris et Filii et Spiritus sancti regnum non est di- sunt omnia qua possidet. Forlem diabolum, atrium
visum, quod sine ulla contradictione , mm aliquo vero illius mundum, qui in maligno posilus est, ap-
impulsu desolandum, sed oelerna cst slabilitate man-
pcllat , in quo usque ad Salvatoris adventum male
pacato poliebalur imperio, quia in cordibus infide-
surum
Si aulcm et Satanas in semetipso divisus es', quo- lium , sine ulla conlradiclione quiescebat , unde el

modo stabit regnum ipsius ? quia dicitis in Bcelzebub alibi princcps mundi vocalur, dicenle Domino : Ycnit

ejiccre me damwnia. Hoc dicens, cx eorum confes- cnim princeps mundi, et in me nihil invcniel (Joan.

sione volebat intelligi; quod in eum non credendo, in xiv), et iterum: JSunc princcps mundi ejiciclur foras,

regno diaboli essc elegissent, quod utiquc advcrsum de qua bic ejeclione suljiingilur.

se divisum slarc non posset. Eliganl ergo Pharisoei Si autem fortior illo superveniens viceril eum, uni-
qu >d voluerinl, si Satanas Satanan non potest eji- versa arma ejus auferet, in quibus confidcbat et spoiia

ccre, nihil contra Dominum qnod ,

diccrenl invcnire B cjus distribuet. De seipso quippe loquitur, quoJ non
potuerunl, si aiiteni polest, mullo magis sibi prospi- concordi fallax operadone, quemadmodum calum-
quod adversum niabantur, seJ fortiori potenlia victorj homines a
ciant, cl recedant de regno ejus, se

divisum stare non potest. In quo autem Doniinus da?monio liberarel. Arma in quibus male fortis iile

Christus ejiciat doemones,ne dacmoniorum principcm confidebat, qure sunl? nequitiae spirilales. Spolia

existiment, altendant quod sequitur :

vero ejus ipsi homines sunt ab eo decepti, quae vi-

Si autem ego in Bcclzebub cjicio da^monia

clor Christus dislribuit, quod esl insigne triumphan-
, filii vc-
tis, quia caplivam ducens caplivitatem, dedil dona
siri in quo ejiciunt ? Idco ipsi judices vcstri crunl.
hominibus, quosdam quidem apostolos, alios evan-
Dixit hoc ulique de discipulis suis, illitis poprdi filiis,
gelistas , hos prophetas illos pastores ordinans el
qui certe discipuli Domini Jesu Christi bene sibi
,

doctores.
conscii fuerant, nihil se malorum artium a bono Ma-
gistro didicisse, ut in principe doemoniorum ejicerent (Ex Beda.) Intrat ergo in domum foiiis, id est, in

erunt vestri. Ideo,

hoc SGDCulum mortalium , sub potestate diaboli
ckemones. Ideo, inquil, ipsi judices

inquit, ipsi ignobilia et contemptibilia hujus mundi,

quantum ad ipsam mortem pertinet, conslilulum.

quibus non artiliciosa malignitas, scd sancla sim

De ipso quippe scriptum est : quod potestatem ha-
in
C '^at mortis. Inlrat crgo domuin fortis, id cst, in suo
plicitas mea apparel , ipsi lestes mei, judiccs vcstri
erunt. Aliter, filios Jucteorum, exorcislas genlis illius
domiuatu habenlis genus humanum , et prius alli-

ex more significat, qui ad invocalionem cjiciebant gat cum, id est, ejus coercel et cohibet potestatem.

diemones, et coarctat cos intenogalione prudenti, ut Polestalis surc foriioribus vinculis, sic cripit vasa

c Quod si ex-
oniileanlur Spirilus sancli esset opus ? ejus, qiuecunquc pnedestinavit eripere, ab ejus li-

pulsio, inquil, dxmonum in filiis vcslris, Deo non berans poteslale, ut illo non impedienle, credanl in

ckernonibus dcputatur, quare in mc idem opus non islum libera voluntale.

ramdem habeat causam? Ergo ipsi judices vestri Qui tson est mecuin, advcrsum me est, et qui non

erunt, non poteslale, sed comparatione, dum illi cx- coiligit viecum, dispergit. (E\ Hieron.) INon pulet
pulsioncm dLcmonum Dco assignant, vos Bcelzebuh quisquam dc hoerelicis et schismalicis, quanquam
principi docmoniorum. et ita ex superfluo possit intelligi, sed ex conse-
Porro si in digito Dei ejicio docmonia, profecto pcr- qiienlibus texluquc sermonis, ad diabolum refertur.

venit in vos regnum Dei. Iste est digilus, quem con- Et quod non possint opera Salvaloris Belzebub ope-
litentur et magi, qui contra Moysem et Aaron signa riljus comparari ille cupit auimas hominum tenere
:

faeiebant, dicenles : Digitus Dei est isle (Kxod. vm), caplivas, Dominus liberare : ille pra;dicat idola,

quo ct labuhc lapiclcic script;e sunt in mcnte Sina.

^ hic unius Dei notitiam : ille trahit ad vitia, hic ad

Igtlor manus el brachiiim, Dei Filius est, et digilus virtutes revocat.

cjus, esl Spirilus sanclus, Palris et Filii et Spiritus Cum immundus spiritus exiret de homine, ambula-

sancli una substantia est. Non te scandalizet mem- bat per loca inaquosa. Quamvis simpliciler intelligi

brorum imequalitas, cum redificct unitas corporis. possil, Dominum haec ad distinctionem suorum et
Aliter, digitus Dci vocatur Spirilus sanctus, propler Satanne opmim, adjunxisse. Qnod scilicct ipse sem-
partitionem donoruin, qu;c in eo dantur unicuiqi:c per polluta mundare, Salanas vcro murulata gravio-
propria, sive hominum, sive angelorum, in nullis ribus festinet contaminare sordibus, tamcn ct de
enim membris noslris magis apparel parlitio quam haTCtico quolibcl , vcl schismatico , vel etiam malo

in digitis. Quod aulem dixit, pervenit in vos rcgnum calholico polest non inconvenicnter accipi. De quo,
Dei, regnum Dei nunc dicil, quo damnantiir impii ,
tempore baptismatis, spiritus immundus, qui prius
el a lidelibus, de peccalis suis poenitentiam nur.c in eo haliitaverat, ad confessionem catholicae fidei,

agenlibus, secernunlur. Aliler, rcgnum Dci Chrisliis abrenuntiLitioiiem convcrsalionis, ejiciatur; locaque
cst , de quo alibi Begnum Dci
: intra vos cst , sive inaquosa pcragret, id cst, corda fldelium, quae a

Patrol. CII.
139 SMABAGDI ABBATIS UO
ntolittie (Inxrt» rogiiationis cxpurgata sint, callidus A illins populi pejora prioribus. Mulio enim
nunc ma-
insiJiator exploret. si quos ibi forte suos ncquitfce jore da?monum numero possidentur, blasphemantcs
gressus figere possit, sed bcne dicilur :
in synagogis suis Christum Jesum, quam in ^Egypto
Qiuvrens requicm, ct non inveniens. Quia eastas posscssi fueranl anle legis hotitiam. Quia ahud est

mentcs effugiens, in solo diabolus corde pravorum -veniurum non credcre, aliud eum non suscepisse
gratiam sibi potest invenire quielem. Unde de illo qui venerit. Septenarium enim numerum adjunetum
Dominus : Sub umbra, inquit, dormit in secreto ca- diabolo, vel propler sabbatum intellige, vel propter
lami, et in locis liumentibus (Job. xl); in umbra, vi- numerum Spirilus sancti, ut quomodo in Isaia su-
delicct tenebrosas conscientias : in calamo, qui foris per virgam dc radicc Jesse, et florein qui de radice
nitidus, inlus est vacuus, simulatrices : in locis hu- ejus conscendit, septcm spiritus virtulum descen-
menlibus, lascivas mollesque mentes insinuans. disse narrantur, ita et e contrario vitiorum numc-
Dicit : Revertar in domum meam ttnde exivi. Ti- nis iu diabolo consecratus sit.

mendus cst iste versiculus, non exponendus, ne Factum est autem cum hwc diceret, exlollens vocem
culpa quam in nobis exstinctam credebamus, per qucedam mulier de turba dixil illi : Deatus venter qui
incuriam nos vacantes opprimat, te portavit, et ubera quce suxisti. Magnse devotionis
Et cum venerit, invenit scopis mundatam. Hoc est, B et fidei hxc mulier ostenditur, qu?e Scribis ct Pha-
gratia baptismatis a peccatorum labe castigatam, risaeis Domiuum tentanlibus simul et blasphemanti-
scd nulla boni oparis industria cumulatam. Unde bus, tanta ejus inearnationem prse omnibus sin-
bcne Matlhams hanc domum vacanlem, scopis mun- ceritate cognoscit, tanla fiducia confitetur, ut et
datam atque ornalam dicit inventam : mundalam praesentium procerum calumniam, et fuiurorum
videlicet a vitiis pristinis per baptismum, vacanlem confundat hiereticorum perfidiam. Nam sicut tunc

a bonis aclibus per negligentiam, ornatam simulatis Judaei sancti Spiritus opera blasphemando, verum
virtutibus pcr hypocrisim. consubslanlialemque Palris Dei Filium negabant, sic ct

Et tunc vadit et assumil septem alios spiritus ne- lueretici postea negando, Mariam semper virgineiii,

quiores se, et ingressi habitant ibi. Per septem malos sancti Spiritus operanle virtute, nascituro ex hunia-

spiritus univcrsa vitia Quemcunque cnim

designat. nis mcmbris unigenilo Deo, carnis suae matcriam.
post baptisma sivc pravitas hseretica, seu mundana rainistrasse verum
, consubstanlialemque mairis
,

eupidilas arripuit, mox omnium prosternet in ima fiiium hominis, fateri non debere dixerunt. Sed si

viiiorum. Undc recle, nequiores tuijc eo spiritus caro verbi Dci secundum carnem nascentis a carne
dicuntur ingrcssi, quia non sclum habebit illa se- virginis matris pronuntialur extranca, sine causa
picm vitia, quoe seplcm spiritalibus sunt contraria C venter qui eam portasset, ubera quse laclasscn!,
viiluiibus, sed et per hypocrisim ipsas se virtutcs beatificantur. Qua enim consequenlia ejus lacle

hahere simulabit. credatur nulritus, cujus seminc negatur esse con-

Et sunt novissima hominis illius pejora prioribus. ceptus, cum ex unius ejusdemque fonlis oiigine,
Mtlius quippe erat ei, viam verilalis non cogno- sccundum physicos, ulerque liquor cmanarc probe-
scere, quam post agnilionem retrorsum converti. tur. Kisi for;c pulanda est virgo semcutivam suae
QnoJ in Juda tradilore, vel Sirnone Mago, caeteris- carnis materiam, nulriendo in carne Dei Filio sug-
(jiic talibus specialiter legimus implelum. Quo au- gerere potuisse, incarnando aulem, quasi majoii
teai generaHter hcec parabola lendat, ipsc secundum et inusitato miraculo minime potuisse. Scd huic
Matiha-um Salvator exposuit, ubi ea terminala, mox opinioni obslat Apostolus, dicens : Quia misit Dev.s
subdit, dicens : Sic erit et generalioni huic pessiituv, Filium suum, factum ex muliere, faclum sub leije

id est, quod dc uno quolibet specialiler geri solet (Calat. iv). INeque enim audiendi sunt, qui legendum
onarravi, hoc in tota generalite v hujus populi gentc putant : Natuffl ex muliere, factum sub lege, sed
geri non desinit. faclum ex muliere, quia conceplus in ulcro virginali,
Immundus quippe spiritus exivit a Judaeis, quando carncm non <!e nihilo, non aliunde, sed materna
acccperunt lcgem , et ambulavit per loca arida, D traxit ex carr.e. Alioquin, nec vere filius hcminis
quccrens sibi requiem. Expulsus videlicct a Jwheis, dicerelur, qui oviginem non haberet ex homhve.
ambulavit per gentium solituuines; qucc cum poslca Et nos igilur his conlra Euthioen dictis, txtollamus
Domiuo cicdidisseiit, ille non invenlo lcco in natio- vocem cam Ecclesia catholica, cujus Irnec mulier
nibus, dixit, reverlar in domum meam prislinain unde typjin gessit. Exiollamus et mcntcni de medio tur-
exivi. Habco Judaeos, quos 3nlc dimiseram. Et ve- barum, clicanmsque Salvalori : Deatus venter qui te

nicns invenit vacanlem scopis mundalam. Yacabat portavit, el ubcra qmv suxisii. Verc cnim beala pa-
enim lemplum Judicorum , ct Chrisium hosp.lem rens, qnx, sicut quidam ait (Sedulius),

non habebat dicentem : Dimillelur vobis domus ve-

Cnixa csl pnerprra regem.
stra deserla (Maith. xxui).Quia igiltir Dci et angelo- Numen el nrtrrno complectens omnia g.vro.
Gaudia matris babcns, cum virginilatis bonore.
vum pracsidia non habebant, et ornali erant super-
cu luin u-rranique lenel per sscula, cujus
(Jui
luia cbservationibus Pharisieorum, reverlilur ad lmperium sine line manet, quae veulre bealo,
Nec primam similem visa est, nec babere sequenlem.
eos diabolus, ct scptcnario sibi numero dxmonum
aJdilo, habiiat prislinam domum, et fiunt posterioia At ille dixit : Quinimo , beali qui audium verbum
 ,

lil COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. !«

Dei, cl cuslodiunt illud. Pulclire Salvator allestalioni A < Ego sum qui loquor tecum. El contiuuo vencrunt
mulieris annuit. Non eam lantummodo, qua-VerLum « discipuli cum muliere
ejus ct mirabantur, quia
Dei corporaliter generare mcruerat, sed et omnes, < loquebatur nemo tamen dixit Quid qmieris?
, :

quidem verbum spiritualiter audilu fidei concipere, « aul quid loqueris cum ea? Reliquit ergo hydriam

ct boni operis custodia, vel in suo, vel in proximo- < suam mulier ct abiit in civilatem, et dixit illis
rum corde parere, et quasi alere studucrint, asse- < hominibus : Venite et videte hominem qui dixrt
verans csse beatos. Quia et eadem Dei genitrix, < mihi omnia quaccunque feci. Nunquid ipse cst
et inde quidem beata, quia Vcrbi incarnandi mini- < Christus? Exierunt ergo de civitaie, ct vcnicbant
stra esl facta temporalis, sed inde multo beatior, < ad eum. Interea rogabant eum discipuli, diccnles :

quia ejusdem semper amandi custos manebat < Rabbi, manduca. Ille autem dixit eis : Ego cibum
auerna. Qua sentenlia, sapienlcs Judceorum clam < habeo manducare, quem vos nescitis. Dixerunl
percutit, qui verbum Dei non audire et custodire, < ergo discipuli ad invicem : Nunquid aliquis aitulil
sed negare et blasphemare quserebant. < ei manducare? Dicit eis Jesus Meus cibus csi,
:

< ut faciam voluntatem ejus qui misit me, ut pcr-

FERJA SEXTA HEBDOMADiE SECUND.E IN
< ficiam opus ejus. Nonne vos dicitis, quod adhuc
QUADRAGESIMA.
« quatuor mcnses sunt, et messis venit ? Ecce dico
EVANGELIUM JOANMS, CAP. IV.
< vobis : Levatc oculos vestros et videtc regiones,
• Jesus aulem fatigalus ex itinere, sedebal sic < quia albae sunt jam ad messem. Et qui raclit,
i supra fontem , hora autem crat quasi sexta. < mercedem accipit, et congregat fructum in vitam
« Vcnit mulier de Samaria haurire aquam. Dicit < seternam. Ut et qui seminat simul gauclcat, ct
• ei Jesus : Da mihi bibere. Discipuli enim ejus < qui mctit. In hoc enim est verhum verum, quia
i abierant in civitatem, ul cibos emerent. Dicit < alius seminat, ct alius est qui mciil.
est qui
< ergo ei mulier iila Samaritana : Quomodo tu < Ego misi vos metere, quod non laborastis, alii
« Judaeus cum sis, biberc a me poscis, quoe sum < laboraverunt, et vos in labores eorum introisiis.
i mulier Samaritana ? Non enim coutuntur Judcei < Ex civitate autem illa, mulli crcdiderunt in cum
< Samariianis. Respondit Jesus ct dixit ei : Si < Samaritanorum, propter verbum mulieris, tcsti-
< scires donum Dei, ct quis est qui dicit libi, da < monium pcrhibentis, quia dixit mihi omnia qua>
< mihi bibere, tu forsitan pelisses ab co, ct dedisset < cunque feci. Cum venissent ergo ad ilium Sama-
« tibi aquam vivam. Dicit ei mulier : Domine, « ritani rogavcrunt cum, ut ibi mancret, et mansit
« neque in quo haurias habes, et puteus altus cst. « ibi duos dics. Et multo plures crcdilcrunt proptcr
i Undc ergo habes aquam vivam? Nunquid tu « sermones cjus. Et mulieri diccbant : Quia nop.
< major es patrc nostro Jacob ,
qui dedit nobis < propter tuam loquelam crcdimus. Ipsi enim au-
t puteum, ct ipse ex co bibit ct filii ejus, et pecora t divimus et scimus quia hic cst vere Salvator
i ejus? Respondit Jesus et dixit Omnis qui bibit
ei :
< mundi. i

< ex aqua hac, sitiet iterum. Qui aulem biberit ex Jesus fatigalus ex itincre, seclcbat sic sirper fontenr,
« aqua quam ego dabo ei, non sitict in oeternum. hora erat quasi scxta. Jcsus ergo fatigaltis ex itinerc,
« Sed aqua quam cgo dabo ei, fiet in eo fons aquoe quid est aliud, quam faligatus in carne, infirmus in
< salientis in vitam a?ternam. Dicit ad eum mulier: carnc Jcsus? Iter ipsius cst caro assumpia pro no-
< Domine, da mlhi hanc aquam, ut non siiiam, non ad nosvenirct,
bis, quia nisi formam visibilis
« ncquc veniam huc haurire. Dicit ei Jesus Vade, :
carnis assumeret. Quia eTgo venire ad nos eo modo
< voca virum luuni, et veni huc. Respondil mulier dignatus e-t, ul in forma servi, assumpla carnc.
« et dixit : Non habeo virum. Dixit ei Jesus : Bcnc appareret , ipsa carnis nssumplio cst iter ipsius.
« dixisti, quia non babeo virum, quinque eniin Quare crgo hora sexta, quia netate sceculi se.vla.
i viros habuisli, ct nunc quem habcs, non est luus Ad putcum fatigatus venit, quia inlirmam carncm
vir, hoc vere dixisli. Dicit ci mulier : Domine, poriavit. Ad puteum, quia ad profunditatem bujus
jy
< video qu-ia prophela cs tu, palres noslri in monle habitationis nostra?, nnde dicitur : De profundis cla-
< hoc adoraverunt, cl vos dicilis: quia Hierosolymis w.avi ad t&, Domine (Psat. c.xxix).Scdit, quia humilia-
< esl locus ubi adorare oportet. Dicit ei Jesus: tus cst.
< Mulier, crede mihi, quia venilhora,qu:indo neque Et fcnit muHcr de Samaria liaurire aquam. Isla
< in monte hoc, neque in Ilierosolymis adorabilis mulier typuin gerebat Ecclesiic. Venlnra enim crat
< Palrem. Vos adoratis quod nescilis, nos adoramus Ecclesia de genlibus alienigena a genere Judrcoruni.
i quod scimus. Quia saius ex Judreis cst. Sed venit Audiamus ergo illam nos, ct in ilia ngnoscamus

< hora ct nunc cst, quando vcri adoralores adora- nos, ct in illa gralias againus Dco pro nobis. llla
t bunt Palrem in spiritu et vcritalc. Nam ct Paler cienim aqua, quamdcputeo haniire venerat, volu-
< tales quicrit, qui adorent eum. Spiritus est Dens, ptas srecitli est ,
profundilale tenebrosa, bic eara
< et cos qui adorant cum, "m spiriiu ct veritate hauriunl homincs liydria cupidiialis, nam cl hydria
< oporlcl eum adorarc. Dicit ci mulier : Scio quia cupiditatcm significat.
< Wessias venit, qui dicilur Christus; cum ergo ille Dicit eiJesus : Da milii bibcrc. Ille antem qui bi-
< venerit, nobis annunik-.bit omuia. Dicit ci Jesus: Wvr qnxrcbat, fidem ipsius mulieris sitiebat. Pciit
 : ,

Vi43 SMARAGDI ABBATIS \U

bibere et pvomiltit bibere. Eget quasi accepiurus, A Palrcs noslri in monte hoc adoraveruni. Dicit ei

et affluil Lanquam satialurus. Jesus : Mulicr, crede mihi. Jam enim est in te, qui
Si scires, inquit ei Jesus, donum Dei, et quis est credat, quia prccsens est vir tuus, ccepisli adesse
qui dicit tibi : Da mihi bibere, tu forsitan petisses ab intelleclu, quando me prophetam appellasti. Ergo
co, et dedisset libi aquam vivam. Donum Dei est Spi- mulicr, crcde mihi, quia venit hora, et nunc est. Quce
nlus sanclus. Aqua vero quam Dominus ei promit- ergohora? quando veri adoralores adorabunl Pa-
lebat dari, ul non siliret in aeternum, illa est, de trem in spiritu et veritate. Quia spiritus est Deus,
qua dictum csl : Apud te est, Domine, fons vita;. El et eos, qui adorant eum, in spiritu et vcriiale opor-
'
itcrum : Satiabimur in bonis domus tuai. Nam quo- tel adorave.
modo sitient, qui inebriabuntur ab uberlale domus Nos adoramus quod scimus, vos adoratis quod ne-
tuce? Promittebant ergo saginam quamdam et satie- scitis, quia salus ex Judwis est. Multum dedit ex
talem, et illa nondum inlelligens, dicit ad eum: Judaus, sed noli istos reprobos accipere. Ex persona
Domine, da mihi hanc aquam, ut non sitiam, neque quidem Judrcorum dictum est, sed non omniuin Ju-
veniam huc haurire. Dicit eiJesus : Vade,voca virum doeorum, non reproborum, sed de qualibus fucront
tuum, et veni huc. Quid est? Yoca virum tuum, id aposloli, quales fuerunt prophetce, qualcs fuerunt
est, adhibe inlellectum. Videns ergo Jesus, quia B illiomnes sancti, qui omnia sua vendkierunt, et
niulier non intelligebat, et volens eam inlelligere: pvetia rerum suarum ad pedes apostolorum posue-

Yoca, inquit, virum tuum, ideo enim nescis quod runt. Non repulil enirn Deus plebem suam, quar.i

dico, quia inlellectus tuus non adest, voca virum prcescivit. Audivit hoc mulier ista, et addiJit
Luum, prcesenta inlellectum tuum, per quem docea- Scio quia Messias venit, qui dicilur Christus. Ctim

ris, corrigaris. Intellectum auleni atlhi! e, lanquam ergo venerit ille, nobis annuntiabit omnia. Jam eiiim

virum, et inlellige quce loquor, quia nec ad volmiia- digna erat, cui manifestaretur. Messias autcm tinclus

lem auiium pertinet, nec ad oculos, nec ad olfa- est.Unctus Grcece x/^o-ro?, Hebraice rwa.
cluni, nec ad gustum, nec ad laclum, sed menle Dicit ei Chrislus : Ego sum, qui loquor tecum, el
sola capiunUir, intelleclu solo bauriuntur : illa vero rcl. Reliquit ergo mulier hydriam suam audito Ego :

notulum advocalo viro. id est, no;i adhibilo intel- sum qui loquor tecum, et recepto in corde Cbiisto
leclu, Domino, quid faceret, nisi jam bydriam dimittevet
Respondit et dixit : Non habeo virum. Dicit ciJc- et evangelizare currerel? HyJria Graeco nomine ap-
sus : Dene dixisti, quia non habeo virum, quinque pellatur. Grccce enim vSnp aqua dicitur, quasi dica-
enim viros habuisti, et nunc qucm habes, non est tuus luraquarium. Significat enim in hoc loco cupidita-
xir, hoc vere dixisli. Multi quippe inlellexerunl ^ tem, projccit cupidilatem, et properavit annunliare
quinquc viros mulieris bujus, quinque libros Moysi. veritatem. Discant qui nolunt evangelizare, proji-
Utebanlur eis Samavitani, et sub eadem lcge erant. ciant hydriam ad puteum, et sic currant annuntiarc
Nam inde illis et civcumcisio ineral. Aliler videtur Christum, sicut illa ouere abjecto, currit ad civita-
lnihi, quinque vivos animce, quinque sensus corpovis tem-, et dicit illis hominibus : Venite ei videte homi-
esse. Quave autem vivi dicii sunt ,
quia legilimi a nem, qui mihi dixil omnia quacunque feci, nunquid
Deo quippe facli, et a Deo donati animce. Infirma non ipse est Christus ? etc.
ost adhuc, quce islis quinque sensibus vegituv, et Nonne vos dicitis, quod adhuc qualuor menscs mnt,
sub istis quinque viris agit, ubi vcro intcllectus, et messis venit, etc. Jam ista mulier fruetus maturus
sapienlia imbutus, rcgere cccperit animam, et di- erat, et evant albce
messes, et falccm qurcrebanl.
screlus ccepcril secernerc justa et injusta, bona et Quia quod antea per prophetas scminaturn fuerat,
mala, ulilia el inulilia, caslilalem ci iniptuiiciliam, maiurum factum crat, ialcem et tvituram desidera-
banc ut amet, et illa ut vilct, charilatem el odium l>ul. Mcssores lantummodo mittendi crant, undc ct
in bac ut sit, in illo ut non sil, hic vir quinque illis Doininus inquil illis :

viris in ista muliere non successerat. Ubi ergo non jl/jsi vos quoque melere qnod non seminastis, alii
succedit intellecius, cnor dominalur. De isto illi
^ scminaverunt eorum labores introislis. Qui
et vos in

Dominus dixil Ilunc quem habes non esl luus vir.

: laboraveruni? Ipsc Abraham, Isaac, Jacob, Moyses
Ervor aulem iste, non evat Iegilimus vir, sed adul- el cccleri palriarchcc et omnes proplictce. Legite la-
ter. Yoca itaque, non adullcvum, inquil Domimis, borcs eoriim, in omnibtis cortun laboribus, propbelia
sed virum luum inielleclum, me capias, non errore esi Chrisli, etideo scminatorcs. Ergo jam in Judcca
dc me aliquid sentias falsum. mcssisparata erat. Quid inde factum est? De ipsa
Dicit muiier : Domine, video quia prophctaes lu. messe ejecta sunt pauca grana , ct scminaverunt
Tunc ccepit veni ve viv, nondum plene veni t. Pvoplictam ovbcm terrarum, et surgit alia mcssis, qucc in fme
Dominum putabat, erat quidem et propbeta, nam sccculi mctenda cst. Ita ergo messis crescit interzi-
de seipso ait : Non est propbeta sine honore, msi zanicim, cnjus mcssores non apostoli, sed angeli
in paivia sua (Marc. vi) ; ilem de illo dictum est ad sunt. Viciete quid dictum sit : simul gaudeat qui se-
Moysen : Prophetam eis suscitabo de fvatribus co- ininat, el qui metet. Disparis tempovis labovcs ba-
vum similem tui [Deut. xviu). Similem scilicet buerunt ap^stoli ct pvophela^, scd gaudio pariter
ad formam carnis non ad eminenliam majestatis. , perfruentur, merce 'em simul acceptuvi sunt vitam
iti COLLECTIONES IN EPIST OLAS ET EVANGELIA. i ;5

ccternam. Rogaverunt eum, ulibi maneret, ct man- A carnis proximus hominum factus cst, Iibentius est
sit ibi duos dies et reliqua. Christus nuntiatur per a multis ejus sermo receptus, namque a phuibus
Cbrislianos amicos, lanquam muliere, hoc est, Ec- est superba impietate contemptus, audicrunt eiiim
clesia annunliante, ad Cbristum veniunt, qni foris mansueti etlcetali sunt.
sunt, et nondum sunt Chrisliani. Credunl per istam Adducunt autem Scribce et PJiariscci mulierem in
famam. Manet apud eosbiduo, hoc est, dat illis duo adulterio dcprehensam, et statuerunt eam in medio,
prcecepta charitatis, id est, dilectionem Dei et pro- et dixerunt ei : Magister, hcec mulier modo depre-
ximi, et multo plures et firmius credunt, quoniam liensa cst in adulterio, in lege autem Moyses manda-
ipse est vere Salvatormundi. vil nobis liujusmodi lapidare, elc. Ut,
si ipse hanc

SABBATO HEBDOMAD.E SECUND.E Iapidandam decerneret, deriderenleum, quasimise-

IN QUA-
DRAGESIMA. ricordice, quam semper docebat, oblitum. Si lapidare

EVANGELIUM JOANNIS, CAP. VIII. vetaret, striderent in eum denlibus suis, cl quasi
« Perrexit Jesus in montem Oliveti, el diluculo fautorem scelerum legisqueconlrarium, velut merilo,
« iterum venit in templum, et omnis populus venit damnarent.
< ad eum, et sedens docebat eos. Adducunt autem Jesus autem inclinans se deorsum, digito scribcbat
« Scribce et Phariscri mulierem in adulterio depre- " in terra. Per inclinationem Jesu, humiiitas, per di-
« bensam, et slaluerunt eam in medio, et dixerunt gitum, qui articulorum computatione fiexibilis csl,

« ei : Magister, hcecmulier modo in adulterio depre- subtililas discretionis exprimitur. Porro perterram,
« bensa est. In lege aulem Moyses mandavit nobis cor humanum, quod vel bonarum aclionum vel ma-
« hujusmodi lapidare. Tu ergo quid dicis? ILec au- larum solet reddere fructus, ostenditur. Postulatus
< tem dicebant tentantes eum, ut possent accusare ergo Dominus judicare de peccalrice, non slalim
i. eum. Jesus autem inclinans se deorsum, digilo dat judicium, sed prius se inclinans deorsum, digil >

< scribebat in lerram. Cum autem perseverarent in- scribit in terra, ac tum demum cum olnixe rogalur
« terroganles eum, erexitse et dixit eis : Qui sine Nos videlicet typice instiluens, ut quaodo-
judicat.

« peccaloesl vestrum, primusin illamlapidem mittat. cunque proximorum errata conspicimus, non hcec
« El iterum seinclinans scribebat in terram. Audientes antea reprehendendojudicemus, quam ad conscien-
« autem hcec, unus post unum exibant, incipientes a tiam nostram humiliter reversi, digito cam discrc-
< senioribus.EtremansitJesussolus,et mulierinme- lionis solerler exculpemus. Et quid in ea Condilori
« dio stans. Erigens aulem se Jesus dixj t ei Mulier, ubi : placeat, quidve displiceat, sedula examinatione di-
« sunt qui teaccusabant? Nemo te condemnavit? Quce _ rimamus, juxta illud Aposloli : Fratres, et si prwoc-
« dixit : Nemo, Domine. autem ei Jesus Nec
Dixit : cupatus fueril Iwmo in aliquo deiicto, vos, qui spiri-
« ego le condemnabo. Vade, etjam amplius noli pec- tales estis, instruile liujusmodi in spiriiu mansuctu-
« care. » dinis,considcrans tcipsum, neet lu lenteris (Gul. vi).

Perrexit Jesus in montem Oiveti. Mons quippe Cum autem perscverarenl interroganies cv.m, erexil
Oliveti sublimitatem dominicce pietatis et miseri- se, et dixit eis : Qui sinc peccato est vestrum, primus
cordice designat, quia et Grcece tlio; y.ai Hlzo;, mise- in illam lapidem miltat. Q-.u hinc et inde Domino
ricordia dicilur, Olivetum vocalur oleum, et ipsa un- Scribce et Pbariscei tendebant laqueos insidiarum,
clio olei fessis solet afferre levamen. Sed et hoc putantcs cum vel immisericordem futurum in judi-

quoque oleum ei virtute ac puritate prceeminet, et cando, vel injuslum; prcevidens ille dolos, quasi
quemcunque ei liquorem superfundere volueris, coufe- fila transit aranece, judicium justitice per omnia et
sliinhunc transcendere, eique superferri consuevit, mansuetuJinem pielalis oslendens. Ecce temperan-
graliam misericordice coeleslis non inconvenienter tia miscrandi Qui sine peccw.o cst vestrum. Ecce ite-
:

insinuat de qua scriptum est : Suavis Dominus rum juslitia judicandi Primus in iUam lapidem :

nniversis, et miserationes ejus super omnia opera mittat. Ac si dixisset Si Moyses mandavit vobis :

ejus (Psal. cxliv). _ mulierem hujusmodi lapidare , videte quia non hoc
Et diluculo venit tterum tn templum. Tempus quo- pcccalores, seJ justos facere prjecepit, primo vcs
que diluculi, exortum ejusdem gralice, qua remota ipsi justiliam legis implete, et sic innocentes mani-
legisumbra, Iux evangelicce veritatis erat revelanda, bus,el mundo corde ad lapidandamream concurrile.
demonstrat. Pergit ergo Jesus in monlem Oliveti, Primo spiritalia legis cdicta, fidem, misericordiam,
ut arcem misericordice in se conslare denuntiet. et cbarilatem perficite, et sic ad carnalia judicahda
Yenil iterum diluculo in templum, ut eamdem mise- divcrlite.
ricordiam, cum incipiente Novi Testamenli lumine, El iterum se inclinans, scribebat in terra. Et qui-
fidelibus, templo viJelicet suo, pandendam prceben- dem juxta morem consuetudinis humance polest in-
damque signiflcet. telligi quod ideo Dominus coram lcnlatoribus im-
Et omnis populus ad eum,et sedcns doccbat
venit probis, inclinari et in tcrra scribere voluerit, ut alio
eos. Sessio Domini humilitatem incarnalionis ejus vultum inlendens, Iiberum eis daret, exire, quos sua
,

per quam nobis misereridignatus est, insinuat. Bene responsione perculsos', citius exituros ,
quam plura
autem dicilur : quiacum sedens doccrelJesns, onmis interrogaturos essc praeviderat,
populus venit ad eum, qnia postquam humilit >.lc suce I i Uentes autem, unns post v.num cxibant, inci-
 : ;,

ti? SMARAGDI ABBATIS 148

pientesaseaioribus, etremansilsotus,et mulier in me- A si cxcum iliuminavit , scribehat in lerra. Talia

dio stans. Sed figurate nos admonet in eo, quod et anie omnia signa sunt rerum expressa in corpore, signi-
datam et post datam sententiam, incjinans scripsit ficala in animo. Quod enim facere volebat in animo,

in terra,ut etpriusquampeccantemproximum corri- hoc prrefigurabat in corpore. Neque enim Lazarus

piamus, et postquam debitae castigationis Uli mini- sic revixit, ut non moreretur, aut quando sanavit

sterium reddiderimus, nos ipsos digna humilitatis oculos creci, non eos moriens clausit, quid ergo pro^

investigatione perpendamus, ne forte aut iisdem qux fuit, quia signa faciehat, hoc est, digito scribehat in

in ipsis reprehendimus, aut aliis quibuslihet simus lerra? ut corporalia facta dirigerent admiralionem,

facinoribus irreliti. Sicut forle fieri poterit, ut ipse, admiratio suspenderet judicium, nt qusererent ho-
qui homieidam reum morlis esse juJicaverit , ipse mines vim rernm visibilium, et sanarenlur invisi-
in seipso ,
per oihim fraterncc mortis reus esse biliterad invisibilia contuenda.

aute oculos Condiloris invenialnr. Simililer ,

qui CONCORDIA.
fornicalionis crimen in fratre accusat, in seipso sa- Quamvis figuraliter plurimum sibi hx duee convc-
perbix faciims non viueat. lueo jubetur judex alieni niant lectior.es, lamen hislorialiter in ipso monlis
eihninis digito discretionis in eonle suo de-cribere, nomine istarum duaruin fit concordia leclionum.

ne forle in seipso reus inveniatur. Quid igilur nobis

"
DOMIMCA IN VICESIMA
in hujusmodi periculis remedii, quid restat salutis?
KPISTOLA BEATI PAULI APOSTOLI AD CaLATAS,
cum peccantem conspicimus alium, mox in-
nisi ut
CAP. 1T.
dinemur deorsum hoc est, quam rjejecli ex nostrx
,

condiiione fragililalis sumus , si non nos divina c Scriptum est : quoniam Abraham duos filios

pictas sustinet, et himiiliter inspicial. Digilo scriha-

c babuit, unum de ancilla et unum de lihera. SeJ

mus in terra, id est, discrirnine solerti pensemus, an c qui de ancilla, secundum carnem natus est. Qui au-

eum healo Job dicere possiinus, neque enim repre- c tem de libera, per rcpromissionem, qua) sunt per

hendil nos cor noslrum in omni vita nostra. Bene « allegoriam dicta. Haec enim sunt duo Testamenta.

qui inclinatus scripsil in lerra, ereclus misericordke c Unum quidcm in monte Sina, in servitulem ge-

verha deprirail. Qoia quod pcr bmnanaj infinnitalis c nerans, qiife est Agar : Sina enim mons est in

societalem promisit, per divin.u virtutem potemi.e c Arabia, qui coi janclus csl ei, quoe nunc est Iiic-

Gmnibus donum pietalis impendit. c rusalem, et servit cum liberis suis. Ula aulem qtioe

Erigens autem se Jesns,dixit ci : Mulier, ubi snnl c sursum est Hierusalem, libera est, quae est matei'

quiteaccusabant, nemo le condcmnavit? qnce dixit « nostra, scriptum est enim : Loetare, sterilis, quoe

Semo, Domine : dixit aulemei Jesus : Nec ego te con- c non paris, erumpeet claraa quoe non parturis, quia
demnabo ; vade et ampiius noli peccare. Nemo con- c muiti filii dcsertoe magis quam ejus quae hahet vi-

demnare ausus est peccatricem quia in se singuli wr- ,

c iani. Nos autem, secundum
fratres, Isaac promis-

nere coeperant quod magis damnandum cognosce- c sionis filii suinus. Sed quomodo tunc is, qui secun-

rent. Sed qui accusantium turbas prolato justitioe c du«n carnem natus fuerat, persequebattir etim qui
ponderc fugavit, videamus accusalam qtianto mise- i secundum spirituni, ita etnunc. SedquiddicitScri-
licordia? munere sublevel. Sequitur. c ptura? Ejice ancillam et filium ejus. Non eniin.

Dixit av.tem Jesus, nec ego te condemnabo, vade, i erit hoeres filius ancillaj cum filio liberaj. Itaque,

jam amplius noli peccare.Quoniam misericors ct c fralres, non sumus ancillce filii, sed liberoe, qua
jiius pncterila relaxat. Quoniam justus est, et jusii- c libertate Christus nos liberavit. t

tiam diligit, ne amplius jam peccet inlerdicit. (Ex Scriptum est, qjuoniam Abraham duos fitios habuit,
Augnst.) Dicebant apud scmetipsos Aut jubehit : umtm de ancilla etunumde libera. (Ex Aug.)Uterque
eam lapidare, et amittet mansuetudinem, unde placet g[ii/.dem de seniiue Abrahoe. Sed illtim genusdemonstrat
hominibus : aut jubebit eam dimitti, et tenehimus consuetudo naturoe, istum verodeditpromissio,signi-
Brsevaricatorem legis. Qjid crgo respondit Dominus? ^. licans gratiam , ibi humanus usus ostenditur, hic
jussit lapidare dicens : Quisine peccato est vestrum, divinum beneficium commendatur.
primus in itlam lapidem mitlut. Taies enim ministros Sedquide ancitla, secundum carnem natuscst,qui au-
lex habere voluit, qui priores vitarent quol in aliis tem delibera, per repromissioncm. (ExPrimas.)Ismael
culpabcnt. Quid esl : Inclinavit se et scribebut ia carnis filius, Isaacfitlei fuit. Ulumenim Ahrabamex an-

t>;tru? Descendit ad nos majestas aiterna, et indutus cilla , secundum carnalcm constieiiidincm genuit
carne niortali descemiit ad islam habitalionem 110- istum contra naturam, repromissioni credendo, su-
slram, ubi morlaliler vivimus, et digilo scribebat in scepit.

tcrra. Scribere enim signum facereest, lilierae autem Qua? sun'. pcr atleguriam dicta. Hoc cst, aliud ex
signa sunt vocum, quando enim dico, Deus, ist;e alio figuralum. Dedit regulam Apostolus, quomodo
duai syllabae et quaiuor litierae signa sunt niagnce allegorizare debeamus, scilicet, ut manente historioe

rei, qute dicitur Deus, quam audiens omnis hur.iana veritale, figuras intelligamus. Nam cum dixisset

conscientia, conlremiscit. Ergo scribebat in lerra, Abraham vcre duas uxores babuisse, poslea <juiJ

qjid est aliud, nisi signa faciehat ia tcrra. ToUihi be ipsae praefigurarent mystica rationc significavit

o.ai Jquid hic fecit Doniinns :

si moiltuim suscitavit, b -c conlra illos facit, qui totmn secunduin littcram
 m COLLECTIONES IN EHSTOLAS ET EVANGELIA. 150
intelligi volunt, et sensum allegoricura non reci- A Judseis. Unde duo Aposlolorum principes agmina
piunt. sibicredentium inChristo circumcisionis et genlium
Ihvc enim sunt duo Testamenta, unum quidem in diviserunt, utex ulroque populo desertam prius,
monte Sina. Yeteris et Novi Testamenti doctrina, atque pauperculam oedificarent Hierusalem.
quasi dua? matres sunt, scd Vctus in montc Sina per Maqis quam ci qui liabet virum. Hic Synagogam
Moysen datum est. intellige, quae velut jugo viri,
onere prc- ita legis

(Ex Ambr.) Nihil enira prodest Testamentum mebatur, aut ccrte referendum est, quaj antequam
Yetus de monte Sina in servitutem generans, nisi ejiceretur, virum se habere credebat,
quia teslimonium perhibet Teslamento Novo. Alio- :Yos autem, fralrcs, secundum Isaac, promissionis
quin, quamdiu legilur Moyses, velamen super corda filii sumus. Id est, non secundum Ismael, quomodo
eorum posilum est. Cum autem inde quisquam trans- de Isaacpromissum estAbrahavta de nobis,quod iu
ierit ad Christum, auferetur velamen transeunlium, eo benedicerentur omnes gentes.
quippe intcntio ipsa mutalur, de Yetere ad Novum, Sed quomodo tunc, qui secundum carncm natui
ut Novum quisque induat. fuerat. Semper hi qui carnales sunt, eos qui spiri-
In servilutem generans, quai est Agar. In servitu- luales sunt, persequuntur. Quare admirarc non de-
tem aulem gencrans dixit, quia Jud«i metu etiam B bemus, seJ ex hoc nos spirituales inlclligamus •, si

praesenli ac periculo, ad mandatorum observanliam talcs nos inseclentur, quod sub mysterio alio loco
cogebanlur ut servi. Nara Chrisliani ad ju^um Apostolus indicavit Caro resislit adversus spirilum,
:

snave et onus leve prasmiis invilantur, ut li! cri, el spiritus adversus carnem.

illi quasi servi ,

propter moralia proecepta , cliam Qui possunt intelligant magis Ecclesiam catholi-
diversis operibus occupantur. Nobis tanquam liliis, cam pcrseculionem pali superbia et impietatc car-

omnia servilia onera, adimplelis moralibus, aufe- r.alium. Nam quidquid facit vera et legilima mater
runtur, et illi sacerdoiibus ex debito scrvientes, Ecclesia, etiam
si aspcrum amarumque sentiatur,

tiibuta reddere eliam cogebantur. Nos vero praeter non malum pro malo reddit, sed bonum disciplinaj
eharitatem nihil debentes, voluularie antisliles no- expellendo malo iniquitalis opponit.
stros honoramus. Persequebatur cum qui secundum spirilum. In Ge-
Sina nions est in Arabia, qui conjunclus ezt ei, nesi scriptum est. Quia ludebat Ismael cuui issae
qui nunc est Hierusalem , et servit cum filiis ejus. (Gen. xxi). Sed hic oslenditur, r.on simpiicem lu-

De qualitalibus locorum oslendit diversitatem te- sum fuisse, quem persecutionem appeliat. Unde in-
stamentorum. Agar itaque synagogam vull intelligi, telligilur quia scurrilem et levem , sicut ipse erat,
et terrenam Hierusalem, cui mons Sina , in quo esl ^ facere cupiebat, ne illi posset in hcereditate prsfcrri,
lex conscripta, conjunctus est. Hujus ergo filii ser- ideo Abraham dejiciendo eum vocem Sarae jubeUir
viunt oneribus legaliura mandatorum. audire.
Illa aulem qiue sursum esl Hierusalem, libera est. Ita et nunc. Id est, ita vos isti sirailes sludeut
Li Sarse persona , vel Ecclesiam demonstrat, vel servos legis efficere.
ccelestem Hierusalem, ideo de ccelo advenit media- Sed quid dicit Scripiura : Ejice ancitlam ct filium
tor, et Ponlifex novi Testamenli, et Evangeliura cjus. Quantumvis se iniquitas extollat ancilla est,
non in uno Judoeae loco, sed in loto mundo est pne- et subjicienda csl sanctis. Sicut et Judaei, quamvis
dicatura. Abraha» filios esse se jactent, quandiu filii aneiihe
Qiuv est mater nostra. De Ecclesiae ergo filiis, quae fuerint, et sub jugo legis carnaliter vixerint, nobis-

libera est, superna conslruitur Hierusalem, ct ideo cum luereditatem habere non poterunt.
Galatie libera; lilii servi esse non debent. Non enim luvres erit filius ancilla.' cum filio libera\
Scriplum est enim : Lcvtare steritis, qucv non paris, Nunc igitur quxrendum est cur anlea Sara voluit
erumpe el clama qiuv non parturis. Probat aliam i:os maritum de ancilla suscipere fdium, aut cur nur.c
matrem habere, meliorem quam Judaji Hierusalem cum matre jubet expelli domo, quod non zelo fecit
Deserta autem diu fuit a sanclo Spiritu, geniiura accensa, sed myslerio prophetiaj compulsa. Aga
raater Ecclesia. Nec habuit duos lilios ante graliam quippe, secundura quod ait Apostolus, in servituiciu
regeneralionis, qus: postea gentcs ct populos, Deo in genuil carnalein populuin. Sara vero liLerum popu-
s$e operanle, generavit. lum genuit, qui nou secuudum carnem, sed in li-

Quam muhi ftlii desertK. Id est Ecclesitf, quam bertale vocaius est ,
qua libertate liberavil cum
pra-figurabal Anna, vocc prophelica, diccns : Quia Chrislus. Hoc igilur myslerio figurabalur, priorera
slerilis peperil septein, ct fecunda in liliis iniirmala populum iu servilutera peccalorum generalum iu
est, id est Synagoga per pratvaricationcm infidelium domo Uachel, id est Eeciesia\non nianere in & ter-
>

filiorura. In seplera vero, sepliforinis gralia Spiritus mim, neque csse lueredem vel consorlem cultoribus
indicatur. Hoc notanduin, quod quando dicit : Plures Chrisli, nec cum filio nobili, id est, fideli populo,
filii desertai, magis quani ojus qua: habebat virum, rcgnum coelestis glorise possessurura. Quod vcro
non penitus Synagoga excludatur a partu, sed mul- exjens Agar infanlem in huraeros suos imposuit,
titudo ei gentium praeferalur. Et ipsa enim iu apo- significat quod peccator populus ei insipiens Juttoeo-

stolis, et per aposlolos piimum populum gcnuit de rura ccrviccm matris su.e Synagog.e grav.ivil, dttm
 151 SMARAGDI ABDATIS 152
dicit :
Sanguis ejus supcr nos et super fdios nostros A mitti., qiue ad perennis vilce desideria non permiltit
(Malth. xxvn). Quod vero errat Agar in solitudine erigi, de qualibus Psalmisla : In circuitu, inquit,
cum filio suo, significat Synagogam curu populo suo impii ambulant (Psal. xi ). Sed abeuntem trans mare
expulsam de terra sua, sine sacerdotio el sacrificio Galilrccc Jesum, multitudo maxima sequebatur, qua;
in toto orbe terrarum , et viam , qu_e est Christus, doctrince, sanaiionis et refectionis ab eo coelestis
peniius ignorare. muncra summa perciperet, quia priusquam Dominus
Itaque, fratres, non sumiis ancilla: filii, sed liberoc, in carne appareret, sola illum gens Judaea seque-
qua liberlate Christus nos tiberavit. ISon ergo debc- batur credendo. Postquam vero per incarnalio-
mus dcrelicta matre noslra ancillam sequi. Quia li- nis sute dispensalionem fluclus vitce corruptibilis
cet ejusdem viri fuerit uxor, tamen ad lempus, quia adiit, calcavit, transiit , maxima mox cum multi-
nondum poterat Sara generare, id est, noudum tudo credentium secuta est nationum, spiritualiler
fuerat Ecclesia marilante Spiritu fecundata. instrui, sanari ac satiari desiderans.
EVANd-LlLM JOANMS, CAP. VI. Subiit crgo in montem Jesus, el ibi sedebat cum
i Abiit Jesus trans mare Galiheye, quod est Tibe- disciptilis suis. Quod autcm subiens in montem Jc-
< riadis. El sequebaiur eum multiludo magna, quia sus, ibi sedebat cum discipulis suis, sed venienle
< videbant signa quee faciebat snper bis qui infir-
B ad eum muliitudine descendit, atque banc in supc-
< mabantur. Subiit ergo in nion.em Jesus, el ibi rioribus reficit, quam in inferioribus paulo ante cu-
< sedebat cum discipulis suis : Erat aulcm proxi- raverat. Nequaquam frustra faclum credamus, scd
< mum Pascha, dies festus Jud;:eorum. Cum suble- ad significandum mystice, quia doctrinam et cha-
»-
vasset ergo oculos Jesus, et vidisset quia multi- rismata sua, Dominus juxta percipientium capnci-
i tudomaxima venit ad eum, dicil ad Philippurn: latem distribuit. Infirmis adhuc quidera menlibus
Uude ememus panes, o( nundocent hi? IIoc au- ac parvulis spiritu, siinpliciora monita commiltens,
« tem diccbat lenians eum, ipse enim scicbat quid ct apertiora credens sacramenla, celsioribus autcin,
< esset-faclurus. Respondit ei Philippus : Ducento- quibusque et pcrfeclioribus sensu, secrctiora suai
<t rum denariorum panes non sulficiunt eis, ut uuus- majestalis arcana reserans, altiora devota. convcr-
- quisque moJicum quid accipiat. Dicit ei unus cx sationis itinera suggerens, et alliora pracmiorum
< discipulis ejus Andi eas, frater Sin.onis Pctri : Est coelestium dona promillens.
< puerunus hie,qiiihaLetquinq',_e pancs hordeaceos Erat autetn proximum Pascka, dies festus Judao-
< et duos pisces. Sed ha.c quid sunt inter tantos? rum. Quod vero propinquanle Pascha, Dominus tur-
Dixit ergo Jtsus Facile homines discumbere.
:
bas docel, sanat et reficit, possumus ila myslice in
ontftin tt\ •»
I*¥«<ll _-_** — L An T\T -._._.
r
^*^ • J .«!«..._
Erat autem fenum •multum _-_ ».-_
in loco. Discubuerunt
( i > «-_-_ » . _ .

tcrprelari.
____ _ . i"__ _ _ _Tk 1
Quia Pascha transilus dicitur, et quos-
. -___-_ I • * __-- »» _-.

ergo viri numero quasi quinque millia. Accepit cunque Dominus inlerna munerum suorum suavilale
ergo Jesus panes, et cum gratias egisset, distri- rectiperat, ad salubrem profecto transitum pr_epa-
buit discumbentibus. Similiier et ex piscibus rai , ut carnalcs videlicet concupiscenlias mentis
qiiantum volebant. Ut aulem impleti sunt, dixit sublimitate transcendant : infirnia mundi tlesideria,
discipulis suis : Colligite quce superaverunt frag- pariler et advcrsa ccelesli spe et amore conculcent.
menla, ne pcreant. Collegerunt ergo et impleve- Cum sublevasset ergo oculos Jesus, et vidisset quia
runt duodeciin cophinos fragmentorum, ex quin- multiludo maxima venit ad eum, dicit ad Pliitippum:
que panibus hordeaceis duobus piscibus, qua. et Unde ememuspanes, ut manducent hi? Quod suble-
supeifucrunl his qui mauducaveiant. lili ergo vasse. oculos Jesus, et venientcm ad se mullitudi-
homincs cum vidissent qtiod feceral signum dicc- ncm vidisse perhiLetur, divina: pietatis indicium
banl : Quia hic est vere prophela qui venturus csl, quia videlicel cunctis ad se venire qu_crenlibus,
est in mundum. .
gratia misericordia. coeleslis occurrere consuevit.
Abiit Jesus truns mare GaliUew ,
quod est Tiberia- Et ne tpucrendo errare possint, lucem sui spirilus
jy aperire currentibus non desinil. Nam quod ocuh
dis, et scquebutur cuni multitudo magna, et rcliqua.
f,Ex tteda.) Prinio dicendum, juxta hisloriam, quia Jesu dona spiritus cjus mystice designent, tcslalur
niare Galilaja., quod inultis, pro diversitale circum- in Apocalypsi Joannes, qxi figurale loquens de illo:

jacenlium regionum , vocabuhs distinguitur , illis Etvidi, inquit, ngnum siantetn tanquam occisum, ha-
lantum in locis mare Tiberiadis vocalur, ubi Tibc- bentem cornua septem, cl oculos septcm, qui sunt sc-
riadein civitalem, aquis , ut aiunt, calidis salubrcm plcm spiritus Dei, tnissi in omiiem terram (Apoc. v).

liabitationem pra-monstrat. Siquidem interfluenle Iloc autem dicebat tcntans eum, ipse enim sciebat
Jordane, d.iodeviginli passuum milHbus in kjiigum, quid esset facturus. Respondit ei Pltilippus : Duceii-
et quinque extenditur in latum. Myslice aulem, torum dcnariorum panes non sufficiunl eis, ut unus-
mare turbida ac tumenlia s_eculi hujus voluniina quisquemodicum quid accipiat. Quod autem tentans
signi-icat, in quibus pravi quilibet, injuste deleclali, Philippum Dominus dixit Unde, inquit, emetnus :

quasi profundi dedili pisces, mentem ad supcrna panes ut tnanducent hi? Provida utique dispensaliono
gaudia non intendunt. Unde bene idem mare Ga- facit. Non ut ipse qua; non noverat, discat, sed ul
hl_c_e. id est , lola cognominatur. Quia nimiruni Philippus tarditatcm sure fidei quam magistro
,

ur.nr labcniis sxculi, quasi in vciti^inein eorda seiente, ipse nesciebat, tcntatus agnoscat et mivar
 ,

155 COLLECTIONES 1N EPISTOLAS ET EVANGELIA. 151

etilo faclo Neque enim dubitare debuerat, A operanle,ctsermonemconfirmanleseqiicntibussignis.

castiget.

praesenle rerum creatore, qui educit panem de lerra, Dixit ergo Jesus, facite homines discumbere, eral

et vino Uelifical cor hominis, paucorum denariomm aulem fenum, etc. Fenum in quo discumbens turba
panes sufficere turbarum millibus, non paucis, ut reficilur, concupiscentia carnalis intelligilur, quam

unusquisque sufficienter acciperet eliam saturatus , calcare ac premerc debet omnis qui spirilalibus
abiret. alimenlissaliari desiderat. Omnis enim caro fenum, el

Dicit ei unus ex discipulis cjus Andreas, frater Si- omnisgloria ejus tanquam flos feni (1 sa xl). Discumbat .

monis Petri : Est puer unus hic qui habet quinque ergo supev fenum, florem feni conterat, hoc est,
panes hordeaceos et duos pisces. Sed hcec quid sunt castigct corpus suum, et servituti subjiciat, volit-

inter tanlos? Quinquc autem panes, quibus multitu- plates carnis edomet, luxuriae fluxa reslriugat, quis-

dinem populi saturavit, quinquc sunt libri Moysi. quis panis vivi cupit suavilate refici.

Quibus spirilali intelleclu palefaclis et abundantiore Discubuerunt ergo viri numero quasi quinque mil-
jam sensu mulliplicalis, audilorum fidelium quolidie lia. Quinque millia virorum qui manducaverunt,
corda rcficit, qui benc hordeacei fuisse referunlur, perfectione.n vitae corum qui verbo reficiuntur in-

propter nimirum austeriora legis edicla et tegu- sinuant, qnibus A. ostolus ail : Virililer agite et con-

menla littercc grossiora, quai interiorem spirilalis B fortamini (I Cor. xyi). Mifienarius aulein numerus,
sensus quasi medulam celabant. Duo autem pisces ultra quem nulla nostra computatio succrescit

quos addidit, psalmistarum non inconvenienler et pleuiludinem rerum, de quibus agitur, indicare

prophetarum scripta significat, quorum uni canendo, consuevit. Quinario vero, quinque notissimi corpo-

alteri colloquendo, suis auditoribus futura Christi ris nostri sensus exprimuntur, visus videlicel, au-
et Eecleske sacramenla narrabant. Et bene per ditus, gustus, olfaclus et actus. In quibus singulis
aqualilia animantia figurantur illius sevi proecones, quicunque virilifer agere et conforlari satagunt,
in quo populus lidelium sine- aquis baplismi vivere sobrie et jusle et pie vivendo et ccelestis sapientise

nullatenus posset. Sunt qui pulant duos pisces qui dulcedine recreari , hi nimirum quinque millibus
snporem suavem pani dabant, duas illas personas virorum, quos Dominus niyslicis dapibus saliavit,

significare, quibus populus ille regebatur, ut per figuranlur.

eas consiliorum moderamen acciperet, regiam scili- (Ex Origene.) Qui bene secundum Marcum quin-
cet et sacerdolalem. Ad quas eliam sacrosancta il-Ia quageni et centeni discubuerunt. Quinquagesimus
uoctio pertinebal, quarum officium erat procellis et enim poenitenlite psalmus est, significat eos qui ad
fluclibus popularibus nunquam frangi atque cor- convivium Dei, adhuc in poenitenlia commissorum
rumpi, el violentes turbarum contradictiones, tan- C posili, venientes verbi auditum percipiunt. Cenleni
quam adversantes undas saepe disrumpere, inler- autem hi sunt, qui jam prcesumpla veniae spe, de

dum eiscustodita sua integritate cedere, prorsus solo vilae aeterna? desiderio suspirant. Aliler, quin-
more piscium, tanquam in proccllosa maris, sic in quageni illossignificant, qui a malo quiescunt opere.
turbulenta populi adminislratione versari; qine ta- Centeni, qui etiam a mala quiescunt cogitatione.
men duoe person-c pradigurabant, ambas enim solus Accepit ergo panes Jesus, et cum gratias egisset

ille suslinuit, el non figurate, sed proprie solus im- distribuit discumbeniibus , similiter et ex piscibus
plevit. juantum volebant. Non enim Salvalor nova'creat
Est puer unus hic, ct reliqua. Puer, qui quinque cibaria, seJ acceptis his quce habuerunt discipuli
panes et duos pisces habuit, nec lamen hos csu- benedicit, qui veniens in carne, non alia quam qiue

rienlibus turbis distribuit, sed Domino distribuen- dicta sunl prrcdicabat. Sed legis et prophelaium
dos obtulit, populus est Judxorum lilterali sensu scripta, quam sinl mysteriis gratisi gravida demon-
puerilis, sive qui Scripturarum dicta clausa sec.im slrat. Gralias egit, ut et nos de perccplis ccelitus
lenuit, quoe tamen Dominus muneribus, gratias semper agere doceret ut et ipse
in carne apparcns acce-
pit, et quid intus haberent ulilitatis ac dulcedinis quantum de noslris profeclibus gratuletur intimarel
,„
ostendit, quam muliiplici spirilus gratia, quse pauca Fregit el per aposlolos, distribuit discumbenlibus,
ac despecla vidcbanlur exubcrarcnt, patefecit, et quia sacramenta prophelicc per sanclos doclores,
h;ec pcr aposlolos suos aposlolorumque succcssores qui lucc tolo orbc prcedicarent, distribuil.
cunclis nationibus ministranda porrcxit. Unde bene Ut aulem impleti sunt, dixit discipulis suis, coltigile
alii rcferunt evangeliste, quia pancs ct pisces Do- fragmenta,qua? superaverunt ne pereant. Quod lurbis
minus discipulis, discipuli autem ministraverunt supcrest a discipulis sustollitur.quia sacraliora etar-
turbis. Cuin enim mysterium humanx salulis inilio cana divinorum eloquiorum mysteria quae a nub- ,

roepisset enarrari per Dominum, ab eis qui audie- bus capi ncqueuni non negligenter omillenda scd
, ,

runt, in nos conlinnalum cs!. Quinque siquidem pa- sunt inquircnda pcrfectis.
nes el duos pisccs fregit ct dislribuit discipulis, Collegerunt ergo , et impleverunt duodecim co-
(|iiando aperuit illis SCnsum, ut iiilclligerent omnia phinos fragmentorum , cx quinque panibus qua: su-

i|u:c scripla esscnt in lege Moysi et prophetis et pcrfucrunl. Quia diiodenario numcro solet perfeclio

psalmis dc ipso. Dlscipuli apposuerunt lurbis, dcsignari. Hccte per duodecim cophinos duoJecim
quando profccti pra*dicavcrunt ubique, Doniino co- apKbioli ,
et per apostolos , omnis doctorum spirila-
 :

ios SMAKAGDI ARBATlS 156

liuni chorus cxpiiinitur, foris quidem hominibus dis- A quid ibi gercnles invenerit, quid ibidem ipsc gesse-
peclus, sed intus salulari cibo repletus. Conslat rit, videamus
enim cophinis opera servilia geri solere. Sed ipse Et invenit in templo , vendentes boves et oves et
cophmos pauum fragmentis implevit ,
qui infirma columbas et nummularios sedentes. Nummularii ad
nuindi, ut fortia confunderel, elegit. boc sedebant ad mensas , ut inter emptores vendi-
llli ergo homines, cum vidissent quod fecerat si- toresque bosliarum prompta esset pecuniae taxalio.
gnum, dicebant : Quia hic est vere prophela, quiventu- Yidebanlur ergo licile vendi in lemplo, quoead hoc
mundum. Recte quidem dicebant Dominum
ruscst in emebantur, ul in eodcm templo offerrentur Domino.
prophctam magmiru magnoe salutis praeeonem, jam ,
Sed nolcns ipse Doniinus aliquid in domo sua terrenoe

iimiido futurum. Nam

prophetam se vocare et ipse negoliationis , ne ejus quidem, quae honesta puta-
[diguatur, ubi ait Quia non capil prophetam perire
: retur, exbiberi, dispulitnegotiatoresinjuslos, et foras

extra Hierusalem. Sed necJum plena fide profi- omnes simul cum bis quae negotiabanlur ejecit. Quid
( ieliant ,
quia hunc etiam Deum dicere nesciebant. crgo, fratres mei ,
quid putamus faceret Dominus, si

Nos ceriiore agnilione veritatis et fidei , videntes rixis dissidentes , si fabulis vacantes, vel alio quo-
niundum, quem fecit Jesus, et signa quibus illum re- libet scclerc reperiret irretilos ? qui hostias, quoe

plevit. Dicamus : Quia hic est vere mediator Dei et R sibi immolarentur, ementes in lemplo vidit, et eli-

bominum, qui impleret mundiim divinitate, et mun- minare c.uravit?

dus per ipsum factus est. Quia in propria venit hu- El cum fecisset quasi flagellum de funiculis, omnes

manitate, quoerere et salvare quod perierat, ac re- ejecit de templo , oves quoque et boves,et nummula-
creare mundum quem fecerat. riorum effudit ws, et inensas subvertit, et his qui co-

lumbas vendebant dixil : Auferte ista hinc et nolite

FERIA SECUNDA POST YICESLMAM. , ,

EVANGELIUJl JOAN.MS, CAP. II.

domum
facere Palris mei domum negoiiationis. Ti-

« Prope erat Pascba Judoeorum et ascendit Jesus ,

mendum salis est , ne nos in templo nummularios,
ne venditores bovum ovium columbarumve re-
« Hierosolymam. Et invenit in lemplovendentes oves , ,

< et Loves et columbas et nummularios sedentes.

periens damnet. Roves, quippe doctrinam vitae cce-

lestis. Oves opera munditiae el pietatis. Columboe

« Etcumfecissetquasi flagellum de funiculis, omnes
sancti Spiritus dona designant. Yenduntaulem boves,
« ejecit de tcmplo oves quoque et boves,einummu-
,

qui verbum Evangelii , non divino amore sed ter-

lariorum effudit ces, et mensas subverlit. Et his
,
t

rcni quseslus intuitu audienlibus impendunt, quales

« quicolumbas vendebant dixit Auferte ista hinc, :

reprehendit Aposlolus, quia Chrislum annuntiarent

< ctnolile facere domum patris mei domum nego-
G nonsincere.Yendunt oves, qui bumanae gratialaudis,
« lialionis. Recordali vero sunl discipuli ejus, quia
opera pietatis exercenl, de quibus Dominusait : Quia
« scriptum cst : Zclus domus tnce comedit me. Res-
Quod receperunt mercedem suam. Vendunt colurabas , qui
< ponderunt ergo Judaei, et dixerunt ei : si-
acceptam Spiritus gratiam non gratis ut pra> , ,
< gntnn oslendis nobis, quia hsec facis ? Respondil
Solvilc lcmplum boc et in tri-
ceplum est, sed ad praemium dant, qui impositioncni
< Jesus, et dixit eis :

« bus dicbus excilabo illud. Dixerunt ergo Judaai manus quaSpiritus accipilur, elsi non ad qiues-
,

« Quadraginta et scx annis ccdificatum est templum tum pecunioe, ad vulgi tamen favorem tribuunt qui :

sacros ordines non ad vitoe meritum, scdad graliam

t boc , et tu in tribus diebus excitabis illud ? Ille

. aiitcm dicebat de (emplo corporis sui. Cum crgo largiuntur. Nummos danl mutuo in templo, qui non

« rcsurrexissct a mortuis, recordati sunt discipuli simulale cadestibus, sed aperlc terrenis rcbus in Eccle-

« ejus, quia hccc dicebat. Et crcdiderunt Scriplurce 6ia deserviunt, sua qucerentes, non quae JcsuChristi.
Recordali vero sunl discipuli ejus <7Hi'a scriptum
« ct scrmoni quem dixit Jesus. Cum aulem esset ,

est : Zelus domus luce comedit me. (Ex Augusl.)

< llierosolymis in Pascba, in die feslo, multi credi-
Lnuniqui.inquc Cbrislianum zelus domus Dei co-
< derunt nomine ejus, videntes signa qine facie-
in

• aulem Jesus non credebat seipsum eis,

bat. Ipse medat. ln qua domo Dei membrum cs , si quid forte

< eo quod ipse nosset omnes. Et quia opus ei non v perversum videris , satage corrigi , emcndare non
quiescas. Yerbi gralia vides fralrem currere ad
< crat, ut quis tcstimonium pcrbibcretdc bomine. ,

« Ipse enim scieljat quidcsset in homine. i

tbeatrum, probibe, mone, conteslare, sizelus domus

Prope erat Pascha Juddorum, et ascendit Ilicro- Dci comedil te. Videsalios currere, el inebriarevelle,

sohjmam Jcsus. Quod aulcm appropiiiquaiile Pascha probibe quos potes,tene quos poles, terreto quos
potei s, qnihus potes blandirc noli lamcn quiescere.
Jesus ascendit Hicrosolymam
,
, nobis profecto dat
exemplum, quaula animi vigilanlia Dominicis sub- Amicusest, admoneatur leniler Uxor est, severis- :

debeamus imperiis, cum ipse in hominis infir-' sime refrenetur Ancilla est, eliam verberibus com-
:

jici
pcscalur. Fac quidquid poles pro persona quam por-
iiiitaleapparcns,eadem quae ex Divinitalis auctorila-
tas, noli quiescere lucrari Christum quia lucralus
te slatuit decreta custodiat. Ne enim putarent scrvi, ,

es a Chrislo, et perficis in te : Zelus domus tuce co-

.ibsque crebris
jnis, vel flagclla cvadere, vel
rc, ct ipse inter servientes,
orationum bonorumque actuum vicli-
praemia sc possc percipe- medii me. Si autem fueris frigjdus, marcidus, ad te
solum exspectans et quasi tibi suflicicns et diccns
adorandum immolandum- ,

in corde luo Quid mibi curare est aliena peccata s

fjuc Dei Filius ascendit. Qui veniens Hicrosolymam,
:
 157 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 138

suflicit mihi anima mea,ipsam integram servemDeo, A ficalionem significant. Primus enim Salomon lcm-
etiam non tibi vcnit in mentem servus ille, qui abs- plum, maxima regni sui pace, decenlissimo se-
in

condit lalenlumel nohiil erogare ?Notandiim aulem, ptem annorum opere perfecit, quod deslructum a
quia non solum venditores sunt columbarum, et do- Cbaldais, post septuaginta annos ad jussionem Cyri
nuim Dei faciunt domum negotiationis qui sacros ,
Persse, laxata captivitale , recedificari cceptum est.
ordines, largiendo prelium pecuniaevel laudis, vel et Sed (ilii Iransmigralionis, opus, quod Zorobabel et
jam bonoris, inquirunt. Yerum bi quoque qm gradum Jesu faciebant propter impugnationem gentium vi-
vel graliam in Ecclesia spiriialem ,
quam Domino cinarum, ante quadraginta et sex annos implere ne-
Iargienle pcrcepere , non simplici inlenlione , sed quiverunt, qui etiam numerus annoruin perfectioni

cujuslibel bumanac causa relributionis exercent, con- Domini corporis aptissime congrr.it. Tiadunt etenim
ira illud aposloli Petri Qui loquitur, quasi sermoues
: naturalium scriptores rerum, formam corporis hii-
Dei ,
qui ministrat tanuuam ex virlute quam ctdmi- , mani lot dierum spatio perfici. Quia videlicet pri-
uislrat Deus , ut in omnibus honorificctur Dcus per mis sex a conceplione diebus laclis babeat simili-
Jesum Ciiristum (1 Petr. iv). Futvculi qtiibus flagel- novem convertatur ad sangui-
liiJinem. Seqtientibus

lando impios de templo expulit , cremcnta sunl ac- nem. Deinde duodccim solidetur. Reiiquis decem et
lionum malarum , de quibus materia damnandi re- B oclo firmetur usquc ad perfecta liniamenta omnium
probos districlo judici dalur. Ilinc etcnim dicit membrorum, ct binc jam reliquo tempore usque ad

Isaias: Vee qui trahitisiniquitatem infuniculis vanitalis lempus partus, magniiudine augeatur. Sex autem
(Isa.\). Et inProverbiisSalomon://uYyi(i7rt<es,inquit, et novem , et duodecim, ct dccem et octo, qnadra-
sua' capiunl impium, el funibus pcccatorum suorum con- ginta quinque faciunt. Cuibus unum adjecerimus,
si

strtHjtf* r{Pff0t>.v).Qni enUn peccala peccatis,proqui- id est, ipsum diem, quo discrela per membra corpus
bus acrius damnetur accumulal, quasi funiculos, qui- cremenlum suinere incipit, tct nimirum dies in rcdi-

busligeturacflagelletur, paulatim augendoprolongat. ficalione corporis Doinini ,

quot in fabrica templi
Nummularioriim quoque tjuos expulerat eJTutlil ais, annos invenimus. El quia teinplum illud raanu fa-
el mensas subverlil, quia damnalis in line rcprobis, ctum, sacrosanctain Domini carnem, quam cx vir-

cliam ipsarum quas dilexere renim tollet figuram, gine sumpsit, ut ex boc loco uiscimus, figurabat,
juxta boc quod sciiptum est : Ei mundus transibit et qiuc quia ea quod corpus ejus, quod est Ecclesia,

concupiscenlia ejus. Et cis qui columbas vendebant, quia unusquisque li leiiuin corpus aniniamqtic desi-
dixit : Auferte ista hinc, et nolite facere domum Pa- gnabal. Ut in plerisque Seriplurarum locis inveni-
tris mei domum negolialionis (Joan. n). Yenditio mus. Adam vero primus post pcccatum audivit
nem columbaruni de templo auferri pryecepit, quia ^ Terraes etin tcrram ibis (Cen. 111). Secundus vero
qui gratiam Spiritus gralis accepil, gratis debetdare. Adam de seipso ail Solvile lemplum lioc, ct in tri-
:

Unde Simon ille magus qui banc emere pecunia bus diebus excitabo illud (Joan. n). Sparsus vero
voluit, ut majoreprelio venderet, audivit : Pecuma fuit primus Adam per universum mundum, qui in
tua tecum sit in perdHione, non esl libi vars neque secundo collectus est, quod significat nomen Adam,
sors in sermone lioc (Acl. viii). quod quatuor lilteris scribitur, « 8» ilerum a et u,
liesponderunl ergo JiuUvt et dixerunt ci : Quod si- qucequaluor litteroe quatuor partes orbis designant,
gnum ostendis nobis quia lia:c facis? fiespondens Je- in quas sparsus est Adam in fdiis suis. Ideo in prin-

suset dixit cis : Sotvilc tcmplum hoc, et in tribus dic- cipiis nominum parlium mundi, hse quatuor littenc
busexcitaboillud. De quo templo dicerct, evangelisla leguntur. Nam cipy.-o;, quod est seplenlrio, ab u in-
post aperuit, videlicct de lemplo corporis sui, quod cipit. Et 5u«« quod esl occidens, a 8 incipit. Et Scm-
ab illis passionc solulum , ipse post triduum excila- 70 )./i, quod est oriens, ab a incipit, itinr.at.pia, quod
vit dc morle. Quia ergo signum quxrebant a Doini- esl mendies, ab y. incipit, quce sunt quaiuor parles
no, quarc solita commercia projicere debuerinl dc orbis. Ab bis quatuor litleris incipiens, quse Htteroe,
templo? P»espondit, ideo se rectissime impios exter- si in compu'o Grreco consiJerenlur, quadraginla sex
niinare delemplo, quia ipsuin templum significave- liuiunl, nam v. imuni, Z quatuor.et ilenim u unum,
rit lempbim corporis sui, in quo nulla prorsus esse p. qmidragnta, quod sunt siinul ducti quadragir.ta
poluit alicujus inacula peccali. Ncque immerito ty- sex, mysliee designans quadraginla sex annos qui-r

picum purgaverit a sceleribus lemplum qui veruna , bus (emplum corporis Chrisli in utcro virgiuali a_V:i-

Dei templum, ab bominibus inorle solutum, diviiue ficalum csl, sicut suprrius diximus. Caro autem.
potcntia majesiatis exeilare posseta mortuis. Chrisli, qucc de Adain sunipla esl, deslrueta est a.

Dixcrunt ergo Judwi : Quadragi.ita et scx annis Judxis, et a seipso ilerum iedilieata, seeuinlum Scri-
wdiftcalum est lcmplum hoc, ct lu in Iribus diebus cx- pluras prophetarum. Et ideo dicil evangclista : IIoc
citabis illud ? Qtiomodo inlellexerunt, ila responde- cuim dicebat de templo corporis sui.

1'iini. Sed nc nos quoquc spirttualem Domini ser- Cum ergo rcsurrexisset a mortuis, rccordali sutit
monem carnaliler ser.liremus , evangelista subsc- discipuli ejus, qma lioc diccbat , ct crcdidcrunt Scri-
quenter , de quo templo subsequerettir exposuil. p:ur,r,\<\ cst Prophetarum, qui pradixerun! Ghri-
Quod ittitem aiunt de templo,qua;!raginla ct scx an- stum tcrtia die resurgere, et sermoni qiiem dixit
b:s xdincato, non primam, seJ secundam iilius sedi- Jesus,id est, quoJ ail : Solvilc tcmplum hoc, ct in
 ;

159 . SMARACDI ABBATIS \W

tribus diebus excitabo illud, hoc est, terlia die rcsu- A « autem nunc videal nescimus,aut quis aperuil ocu-
scitabo quod vos solvetis in cruce. i los ejus nos nescimus, ipsum interrogatc, aelatcm

Cum aiitem esset Ilierosoltjmis in Pascha in die fe- < hahet, ipse de se loquatur. Iisec diccbant parentes

sto, miiitt crediclerunt in nomine ejus , videntes signa < ejus, quia timebanl Judceos. Jam enim conspiravG-

ejus (jucc faciebat, ipse aulem Jesus non credebat se- <i rant Judaei, ut si quis eum confileretur Cbristum,

metipsum eis, eo quod ipse nossel omnes, et quia opus « extra synagogam fieret. Proplerea parenles eji;s

ei non erat,ul quis leslimonium pcrhiberet de homine, « dixerunt : quia celalem habet, ipsum inlerrogale.

ipse enim scicbat quid essct in hominc. Non enim sic c Yocaverunt ergo rursum hominem qui fuerat ca>
credehaut in eum ut cligni essent Christum hahitare « cus, et dixerunl ei Da gloriam Deo, nos scimus
:

in eis, quorum fidcs calechumenis comparari potest, « quia hic homo pcccator est. Dixit crgo illc : Si

ut credanl in Christum, sed Christus non credit se- « peccalor esl nescio; umim scio, quia crccus cum
ipsum eis, quia nisi quis renatus fuerit ex aqua cl « esscm, modo video. Dixcrunt ergo illi Quid fecit :

spiritu, noii potest introire in regnum Dei. NemTni « libi? quomodo aperuit tibi oculos? Respondit eis :

vero se credit Christus, nisi qui dignns esl introire « Dixi vobis jam et aiidistis, quid itcrum vullis au-

inregnum Dei, nullus cnim dignus est introire in « dire? Nunquid ct vos vultis discipuli ejus fieri?

regnum Dei, nisi qui renatus est cx aqua el spiritu. " « maledixerunt ei et dixerunl : Tu discipulus illiiis

« sis, nos autem Moysi discipuli sumus. Nos scimus

FERIA QUARTA POST VICESIMAM. « quia Moysi loculus estDeus,hunc aulem ncscimus
EYANGELICM JOANNIS, CAP. IX. i unde sit. Respondit ille homo, et dixil cis : In hoc

• Praeteriens Jesus viJit hominem caccum a nati- « cnim mirabile est, quia vos nescitis unde sit, et

vilalc, et interrogaverunl eum discipuli ejus : « aperuit oculos meos. Scimus aulem quia pecca-
Rahfci, quis peccavil, hic aut parentes ejus, ut ca> « tores Deus non attdif , scd si quis Dei cultor cst
cus naseerclur? Respondit Jesus : Neque hic pec- « cl voluntatem cjus facit, hunc exaudit. A socculo

cavit neque parentes ejus, sed ut manifestentur « non cst auditum, quia aperuit quis oculos coeoi
opera Dei in illo. Me oportet operari opera ejus « nali? nisi essel liic a Dco, non potcrat faccre qnid-
qui misit me, doncc dies est. Yenil nox quando « quam. Rfsponderunt cl dixerunt ci : In pcccalis
neino polest operari, quandiu in mundo sum, « natus cs lotus, ct lu doces nos? Et ejecerunt eum
lux sum mundi. Ihec cum dixissct, expuit in ter- « foras. Audivit Jesus quia ejccerunt eum foras, et
ram, et fecitlutum ex sputo, et linivit lutum super « cum invenissct cum, dixit ei : Tu credis in filiuni
oculosejus, et dixit ei : Yade et lavare in natato- « Dei? Respondii ille ct dixit : Quis est, Domine, ut
ria Siloe, quod interpretatur missus. Abiit ergo C « creJam in eum? Et dixit ei Jesus : El vidisti eum,
et Iavit, et venit vidcns. Itaque vicini et qui vide- « et qui loquilur tecuin ipseest. At ille ail : Gredo,
rant eum prius, quia mendicus erat, dicchant : « Domine, et procidens adoravit cum. »
Nonne hic est qui sedcbal ct mendicahat? Alii Pmteriens Jesus vidit hominem cazcum a nativi-

dicebant, quia hic csl. Alii autcm, ncquaquam, Genus bumanum signilicat istecaicus. Ihcc
tate, etc.

sed similis est ei. lile vero dicebat, quia ego sum. enim ca?cilasconligit in primo homine pcr peccatum,
Dicebanl crgo ei :Quomodo apcrti sunt lihi oculi? de qtio omnes originem duximus, non solum mor-
Respondit : Ille homo qui dicitur Jesus,lulum fecit lis, sed etiam iniquitalis. Yenil Domintis, spuit in
ct unxit oculos meos, ct dixit mihi : Vade ad na- lcrram, dc saliva sua lutum fecit, quia vcrbiim caro
tatoriam Siloe, et lava. Et ahii et lavi el video. factum csl, et unxit ocubs,etmisitillumad piscinam
Et dixcrunlei : Ubi csl ille? ait : nescio. Addu- Siloem qui interprctatur missus. Missus vcro cst
,

cunt cuni ad Pharisrcos, qui ccecus fuerat. Erat Dominus JesusChrislus; nisi enim ille fuissel missus,
atitem Sahhatum quando lutum fecit Jesus,et ape- nemo noslrum esset ab iniquitate dimissus. Lavit
ruit oculos ejus. Ilcrum ergo inlerrogahanl eum ergo oculos in ca piscina, baptizalus est in Chrislo,
Pharisa?i, quomodo vidisset. Ille aulem dixit eis : ct illuminalus est. Cyecitas enim inliuclitas cst, el illu-
J)
I.utum milii posuit super oculos, et lavi et video. minatio fides. Quieslioncm (piippcDomino proposue-
Dicebant ergo ex Pharisa ,-is quidam Non est hic : runt : Quis peccavit, hic aut parentcs ejus, ul civcus
homo a Deo qui Sabbatum non custodil. Alii dice- nascerelur PRespondit Jcsus : Neqnehic peccavit, neque
bant : Quomodo potcst homo peccalor hrec signa parentcs ejus, ut cwcus nasccrelur. Habcbant cnim
facere? Et scbisma erat inler eos. Dicunt ergo cojco pcccatum parcntes ejus, scd non ipso pcccalo faclUm
ilerum : Tu quid dicis de eo, qui apcruit lihi ocu- est, ut ca;cus nascerctur, scd ut mdriifeslarentur
los luos? Ille aulcm dixit : fjtiia propbeta cst. opcra Dei in illo. Quod autcm dicit : Me opcrlel ope-
Non crediderunt ergo Judaii de illo, quia eoccus rari opcra ejus qui misit me, donec dies est, seniel-

fuisset et vidisset, donec vocaverunt parenles ejus ipstimutique diem in hoc loco voluit intclligi ; ipse
qui viJeret, et interrogaverunt eos dicentes : Hic enim ait : Quandiu sum in hoc mundolux sum mundi.
cst filius vesler,quem vos dicitis, quia c?ecus natus Qtiod vero ait : Vcnit nox, in qua ncmo potcst opc-
est. Quomodo ergo nunc viJcl? Respondcrunt eis rari, dc nocte illa ailerna lenebrosaquc dicil, u!i
s parentes cjus el dixcrunt : Scimus quia hic esl reprobi cruciandi sunt sine fino, quibus dicctui
: filius nostcr, et quia cxcus natus est, quomoclo ](c in igncm aternum, qui pardtus cst diabolo ct an~
 IGI COLLECTIOXES IX EPISTOLAS ET EVANGELIA. IC2
gelis ejus. Tenebras scilicet exteriores in quas ser- A « vissiino die. Dicit ei Jesus : Ego sum resurrectio
viis nequam ligatis manibus et pedibus projieietur. < cl vila : qui credit in me, eliamsi moi tuus fueriL
Ergo dum dies nobis esl, ille qui dixit : Ecce ego « vivet. Et omnis qui vivit et credit in me, non mo-
vobiscum sum omnibus dicbus usquc ad consumma- t rietur in octernum. Credis hoc? ait illi : Ulique,
tioncm stcculi. Operemur bonum ad omnes, ut nos « Domine, ego credidi, quia tn cs CbrislusFilius Dei
illa nox non comprehendal, ubi nemo possit operari, « vivi, qui in hunc mundum vcnisti. Ei cum haec
sed quod operaius est recipere. « dixisset, abiit et vocavil Mariam sororem suam
(Ex Eieron.) Siloa fons esl ad ra.lices montis « silentio, dicens : Magister adest, et vocat tc. Illa

Sion, qui non jugibus aquis, sed incerlis horis ebul- « ut audivit, surrexil cilo, cl venit ad eum. Xondum
litper concava terrarum, ubi csecus hitolavato,ca> « enim vencrat Jesus in castellum, sed erat adliuc

citate detersa, clarum oculorum lumen accepit, quo « in illo loco ubi occurrcrat ei Martba. Judoci crgo
indicatur, non aliter csecilatem Judaiorum vel omnes « qui erant cum ea in domo, et consolabanlur eam,
incredulos posse sanari, nisi doctrina aquarum Chri- « cum vidisscnl Mariam, quia cito surrexit et cxiit,

sti, quae absque strepilu et clamore verborum levi- « seculi sunt eam dicentes : Quia vadit ad monu-
ter fluit, in Isaia enim legimus, aquas Siloe, qure « mentum, nt plorct ibi. Maria crgo cuin venisset
vadunt cum silentio. « ubi erat Jesus, videns eum cecidit ad pedcs cjus,
< el dixit ei : Domine, si fuisfes bic, non csset mor-
FERIA SEXTA POST YICESIMAM.
< tuus frater meus. Jesus ergo ut vidit cam ploran-
EVVXGF.LIUM JO.VNNIS, CAP. XI. i tem et Jiidaeos, qui venerant cum ea plorantes,
< Erat quidam languens Lazarus a Belhania, de < frcmuit spiritu, et turbavit seipsum, et dixit : Ubi
« castello Marise et Marlhnc sororis ejus. Maria au- « posuistiseum? Dicunt ei : Domine, veni et vido.

c tem erat qmc unxil Dominum unguento ct extersit < Et lacrymatus est Jesus. Dixerunt ergo Juthei :

< pedes ejus capillis suis, cujus frater Lazarus in- < Ecce quomodo amabat eum. Quidam aulem dixe-
< firmabalur. Miserunt ergo sorores ejus ad eum, < runt ex ipsis : Xon poteral hic, qui aperuil oculos
< dicentes : Domine, ecce quem amas infirmattir. < ca?ci nali, facere, ut et hic non moreretur? Jesus
< Audiens aulem Jesus dixit eis : Infirmitas ha?c non r ergo rursum frcmens in semetipso venit ad monu-
< est ad mortem, scd pro gloria Dei, ut glorificetur t menlum. Erat autem spelunca et lapis superposi-
< Filius Dei per eam. Diligebat autem Jesus Martbam i tus erat ei. Ait Jesus : Tollite lapidem. Dicit ci

< et sororem ejus Mariam et Lazarum. Ut crgo audi- i Marlha soror ejus, qui mortuus fuerat : Domine,
« vit quia infirmabattir, tunc quidcm mansit thiobus ~ < jam foetet, qnatriduanus cnim est. Dicitei Jesus :

« diebus in eodem loco. Deindc post haec dicit dis- '

< Xonne dixi libi, quoniam si credideris videbis glo-
cipulis suis : Eamus in Judseara iierum. Dicunl ci < riam Dei? Tulerunt ergo lapidem. Jesus antcnt
discipuli : Rahbi.nuncquserebanttc Judaei lapidare < elevalis sursum oculis dixit : Pater, gratias ago
et iterum vadis illuc? Respondit Jesus : Xonne < tibi, quoniam audisti ine, egoautem sciebam, quia
duodecim horse sunt diei? Si quis ambulaveril in « semper me atulis. Sed propler populum qui cir-
die non offendit, quia lucem hiijus mundi vidct. « cumstat dixi, ut credat quia tu me misisti. FLec
Si autem ambnlaverit in nocte, offendit, quia lux < cum dixisset, voce magna clamavit : Lazare, vcni
non cst in eo. Ihec ait. Et post hsec dicit eis : La- < foras. Et statim prodiit, qui fuerat mortuus,!iga-
zarus amicus nosler dorroit, sed vado ut a somno < lus manus et pedes instilis. Et facies illius suilario

excitem eum. Dixcrunt ergo discipnli cjus : Do- « erat ligala. D!xit eisJosns : Solvitoeum, el sinile

mine, si dormit, salvus erit. Dixerat autem Jesus « abire. Mulli ergo ex ladseis, qui vcnerani ad
de morte cjus, illi autem putaverurit, quia de dor- < Mariam et viuerant qu?c fecit, crediderunt in

mitione somni dicerel. Tunc ergo dixit eis Jesus « eum. i

manifeste : Lazarus mortuus est, et gaudeo pro- Erat aulerH qitidam tannncns Lazarus a Betliania
« pter vos, ut credatis, quia non cram ibi, scd ea- j\ de caslello ffiarim et ItdrthcB sororis ejus, etc. Inlcr
< musadeum. Dixitergo Thomas qui dicitur Dy- omnia miracula qu?c fecit Dominus noster Jesus Cbri-
« dimus, ad condiscipulos: Eamus et nos et moria- sttis, Lazari resurreclio pra^cipue prsedicator. Tres
« mur cum eo. Venit ilaque Jesus ct invenit e;im tamen mortuos a Domino resuscitatos in Evangclio
« qnatuor dies jam in monumenlo liabentem. Erat legimus. Rcsuscitavit filiam archisynagogi adhuc in
« autem Bethania juxta Hierosolymam,quasi sladiis domo jacenlem : resuscilavit juvenem, filium viduae
< quindecim. Multi autem ex Judceis venerant ad extra portam civitatis elatum : resuscitavit Lazarum
« Martham et ad Mariam , ut consolarenlur eas de scpullum qualriduanum. Tres isli morlui trcs signi-
« fratre suo. Martha ergo ut audivil quia Jesus venil, ficant resurrectiones animarum. Inluealiir quisque
« occurrit illi. Maria autem domi sedebal. Dixit ergo animam suam, si peccat, moritur, peccatum mors
« Marlha ad Jesum : Domine, si fuisses hic, frater anim?e est. Prima mors, consensio cst peccatijianc

« metis non fuisset mortuus. Sed nunc scio, quia morlcm significabat puella illa , quoc nondum erat
« qnaicunque poposccris a Deo dabit libi Deus. Di- foras elata, sed in domo mortua jacebal, et quasi
« cit illi Jesus : Resurget fraler tuus. Dicil ci Mar- peccatum intcrius lalebal. Secnnda mors cst, non
' Iba : Scio, quia resnrgel in resurrectionc in no- solum conscntire peccato, sed eliam facere. IIoc si-
 :

m SMARAGDI ABBATIS 104

gnificabatjuvenis, quemDominus poenifcn!em malri A lales Dominus excitandos non dedignalur accedere.
suae, id est, Ecclesioe resuscitalum reddit. Terlium Dixit ergo Martha ad Jesum, Domine si fuisses hic,

genus morlis immanc est, consuetudo mala, quo 1 fratcr meus non fuissct morluus. Dixil illi Jesus : Re-
significatur per Lazarum, unde et bene de illo dici- surgct frater tuus. Quia ego sum resurrcclio et vila,
lur, foetet. Incipit enim habere pessimam famam, qui credit inme, et jam si morluus fuerit in carne,
ne desperet peccator, quia Donrinus omnes miseri- vivct in anima donec resurgat, ct caro nunquam
corditer resuscitavit. Quod aulem subditur : Infir- postea moritura. Et omnis qui vivit in carne, cl crc-
mitas hcvc non est ad mortem, consequenlcr adjun- dit in me, ct si morielur ad tcmpus, propter mor-
xit : sed pro gloria Dei, ut gloriftcetur Filius Dei per tem carnis,non morielar in oelernum, proptcr vilam
cam. Sunt hseretici, qui hoc negant quod Filius Dei spirilus, et immorlalitatem rcsurrectionis. Credis
sit Deus. Eece audiant : Infirmitas hcuc non esl ad hoc? Ail illi : Utiquc, Domine,ego crcdidi,quia tu cs
mortein, sed pro gloria Dci, id est, Filii Dei. Chrisus Filins Dci, qtti in hunc mundum venisti.
Rcspondit autem Jcsus, nonne duodecim horcv sunt Quando hoc crc.lidi. credidi quia lu es resurreclio et
diei? etc. Quid sibi vult ista responsio? Sed quantum vita , ct qui in le credit, et si mortuus fuerit, vivct.
niihi videtur rcdarguere voluit illorum dubilationem
n Jcsus ergo, ut vidit eam ploranlem, fremuil spiritu,
ct infidelitatem. Voluerunt enim consilium dare Do- "
etc. Quid cst,quol turbat semelipsum Christu^?
mino, ne moreretur, qui vcneralmori; corripuit eos
nisi ut significct tihi, quomoJo turbari tu dcbeas
et ait : Nonne duodecim horcv sunl diei ? si cjuis
cum lanta mole pcccati gravaris et premeris. Atten-
ambulavcrit in die non o/Jendit. Dicm autem seipsum
disli cnim te, vidisti te reum, computas tihUillud
oslen !it esse, quia ipse spiritaliter est verus dies,
feci, el pepercit Deus, illud commisi, ct distulit me,
duodecim vero horoe, duodecim Apostoli sunt : Ut
Evangelium audivi, <
i
t contcinpsi, baptizatus sum, et
autem diem se ostenderet, duodecim discipulos ele-
iterum ad cadcm revolulus sum. Quid facio? unde
git : Si ego sum, inquit, dies, el vos horcc , me seqai-
evado? quando ista dicis, jam fremel Christus in
mini, quia horo? diemseauunlur, non dies horas. Se-
corde tao, quia fides fremit. Si files in nohis, Chri-
quanlur ergo horse diem ,
pncdicent horoc diem.
stus in nobis, ergo iides Xua dc Chrislo Christus est
Ilonc illustrentur a die, horoe illumincnlur a die, et
in corde tuo, in voce frementis apparct spcs resur-
per horarum proedicalionem crcdat mundus in diem.
gentis. Fremal Christus, increpet se homo. Flevit
IIoc ergo ait de compendio, me sequimini , si non
Christus, fleat homo. Quare railm flcvit Chrislns?
vullis offendere. Quod autem dixit Lazarus amictts
:

nisi quia flere hominem docuit. Frcmerc quodam-

noster dormit, verum dixit. Sororibus mortuus erat,
modo debet homo in accusationc malorum opcrum,
quem susrilare non poteraut, Domino dormicbai.qui
lif violenti» pcenilendi cedat consuetudo peccandi.
tanla facilitate cum suscitavit de sepulcro, quanla
Dixit : Ubi posuistis eum? Scis quia morluus sit, ct
tu nunc excitas dormientcm de lecto. Dc qualuor
nescis ubi sit sepullus? Et isla significatio est, quia
diebus mulla quidem dici possunt, sic nt se habent
sic perdilum hominem, quasi nescit Deus. Talis est
obscura Scripturarum, quoe pro diversilate inlelli-
vox Dei in Paradiso ,
posteaquam homo peccavit
genlium multos sensus pariunt. Dicamus et nos, quid
Adam, ubi es ? Dictint ci : Domine, vcni et vide. Quid
nobis videalur significare morluus qualriduanus,
est, vide? miscrere, vidct enim Dominus quando
quomodo in illo coeco intelligimus quodammodo hu-
miserelur.
manum gcnus, sic forte, et in isto mortuo mulios
lntcllecturi sumus. Diversis enim modis una res si- Dixerunl crgo Judcci : Ecce quomodo amctbat eum,
gnificari Homo quando nascitur jam cum
potest. ,
ct rel. Quid est, amabat eum? Non veni vocare juslos,
morie nascitur, quia de Adam peccalum trahit, ecce scd peccalorcs. Mortuus sub lapide , rcus sub Icge.

habcs unum dicm mortis, quod homo trahit de mor- Lex quae data cst Judoeis, in lapide scripla cst. Om-
tis propagine. Deinde crescit, incipit acccdere ad ra- nes autcm rei sub lcge sunf, bene vivenles cumlege.
lionales annos, ut lcgem sapiat naturalcm, quam Quid cst crgolapidcm removere? Graliam praedicarc.
T»
omncs habent in corde fixam : Quod tibi non vis, alii
Qiii I quodvoce magna clamavit Lazare, veni foras? :

ne feccris, et hanc legem transgrediuntur homines, Quam diflicile surgit, quem moles mala? consuetudinis

ccce altera dies mortis data cst, et etiam Icx divina prcmill Sed lamen surgit, occulta gralia intus vivi-
per famulum Dei Mcysen dicit illi : Non occides, ficatur : surgil post voccm magnam,sedadhuc liga-

v.on mccchaberis, non falsum tcslimottium cliccs. IIo- lis manibus el pedihus : Et facics illius sudario erat

nora patrem tuum et malrcm tuctm , ele. Ecce lex tamcn foras jarh processit, quid significal?
ligata,

scripla est, et ipsa contcmnilur, ccce lcriius dies quando contcmnis/norl-ius jaccs, cl si tanta conlcm-
rnorlis; quid restal? Venil Evangeliiun, i.!co \,iu r« nas, quanta ('.ixi, sepulius jaces; quando conlllcris

sine gratia reos faciebat, quos canfilcnies gratia procedis, sed utconfitcaris Deus facit, humana voce
liherahat. Proedicatur ubique Chri.slus, minalur gc- clamando, id est, magna gratia vocan lo; scd ul sol-

liennam, vitam promittit oelernam, ct ipsa conlem- verenlnr peccata ejus, minislris hoc dixit Doniinus :

iirtor, transgreJiuntur homincs Evangelium, ccce Solvite illum el sinile abirc, hoc csl , quaecunque sol-
quarUis dicsmorlis, mcritojam foetct. Numquid verilis in tcrra, soluia erunt et in coclo.
et
lalibus neganda est miscricorlia? absit, e: jam ad
 ,

165 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 13G

DOMINICA QUINTA IN QUADRAGESIMA. A aspersus inqumatos sanciificat ad emundationem
car-
epistola beati fauli apostoli ad hebr.eos, cap. ix. wis, quanto magis sanguis Christi. (ExOrie.)
Si enim
< Chrislus assistens Pontifex futurorum bonorum, carnem, inquit, potest mundare san^uis taurorum
< per amplius et perfectius lahernaculum non ma- multo amplius animue sordem delevit sanguis Christi
< nufactum, id est, non hujus crcalionis, neque pcr et in hac ipsa hostiarum diversitate, iilis
umbra data
< sanguinem hircorum aut vitulorum, sed per pro- est. Nobis vero per Jesum Christum veritas reser-
< prium sanguinem inlroivit semel insancta selerna, vata esl, pro illis autem boves el hirci
jugulabantnr,
< redemptione invenla. Si enim sanguis hircorum, el aves, et simila conspergebatur, pro nobis aulem
< aut laurorum, et cinis vilulae aspersus inquinalos Nam et hosliarum diversi-
Dei Filius est immolatus.
< sanclificat ad emundationem carnis, quanlo magis tatum typus imaginem passionis Christi proeferebat.
< sanguis Christi ,
qui per Spiritum sanclum oblulit Nam postquam ipse oblatus est, omnes ilhe hostiae
< semetipsum immaculalum Deo, emuivlabit con- cessaverunt,quce in typo vel umbra ejusdem prteces-
< scientiam noslram ab operibus mortuis ad ser- serant, praefigurantes illud sacrificium, quod unus et
< viendum Dco viventi, et ideo Novi Testamenti verus sacerdos obtulil, mediator Dei et hominum
< mediaior est, ul morte intercedente, in redem- cujus sacrificii promissivas fimras in viclimis ani-
< ptionem earum praevaricalionum , quue erant sub
B malium eelebrare ante oportebat, propler munda-
i priori Testamento repromissionem accipiant, qui tionem fuluram carniset sanguinis, per quarn unam
i vocati sunt aelerme hserediiatis in Christo Jesu victimam fieret remissio peccalorum de carne et
« Domino nostro. » sanguine conlractorum, quoe regnum Dei non possi-
Cliristus assistens Pontifex. (Ex Orig.) Est quidem debunt, quae eadem substantia corporalis in coele-
unuspontifex magnusDominusnosterJestis Christus, slem commulabilur qualifatem. Ipse enim in vitulo,
qui non solum sacerdolum estpontifex, sed et pon- propter virtulem crueis offerebatur. Ipse in agno
lificumpontifex, ncc sacerdolum princeps lantum- propler innocentiam. Inariete, propter principatum,
modo, sed et princeps principum sacerdotum sicut jn hirco proptcr simililudinem carnis peccati, ut
de
et Rex regum,et dominus Dominorum.qui velamen peccato damnaret peccatum. In turture et cohunba,
(qnod Apostolus interprelalus est coclunV penetrans, propter Deum ct hominem, quia medialor Dei et
assislit nunc vultui Dei pro nobis, semper vivens ad hominis , in duarum substantiarum conjunctione
interpellandum. ostendebatur. Porro in similaginis conspersione ,

Futurorum bonorum. Sive eorum diversorum cha- credentium per aquam baptismatis collcclam Ec-
rismalum, qui in primo advcntu credentibus, per clesiam.quae corpus Christi perspicue demonslrabat.
Spii ilum sanclum data sunl hominibus, sive omnium C N os aulem moraliler munus Deo vitulum oiferinius,
futurorum bonorum, de quibus Psalmista confidens cum camis superbiam vincimus : agnum cum irra-
aiebat : Credo videre bona Domini in terra vivcntium tionabiles molus, ct insipienles corrigimus : hscdum,
(Psal. xxvi ). dum lasciviam superamus : columbam, dum simpli-
Per amplius et perfeclius tabemaculum. (Ex Joan. cilatem proferimus mentis : turturem , dum carnis
Clirys.) Hic carnem Christi appellal Aposlolus taber- servamus castitatem : panes azymos, si in via sin-
naculum. Tabernaculum enim caro dicitur Chrisli ceritatis et verilatis ambulemus.
habcns in se divinilatem, in illo enim,ait Apostolus,
Qui per Spiritum sanctum semetipsum obtulit im-
habitat omnis pleniludo divinitatis corporaliter. Et macidatum Deo. Hoc est sacrificium immaculatum.
,

bcne amplius et perfeclius tabcrnaculum Christi car- Erat mundum enim estj per Spirilum
a peccatis,hoc
nem dixit, siquidem et Deus verbum, et cuncla Spi- sanclum non per ignem, non per aliena quoedam.
ritus operatio habitat in eo.
Et mundavil conscicnliam noslram ab operibus
Non manu factum. Iloc est, non virili scmine con-
mortuis, ad serviendum Deo viventi. Hic manifestal,
crelum, sed de Spiritu sancto ex Maria virgine na-
quia opera niorlua habentes , id cst pcccata,non
tum. Ipsum cnim lapidem, id Christum, Daniel
, „ 4/v . , , •„ T ,
vn possunt
est,
servire vero et vivo Deo. Sicut cnim qu
dc monte, ,
id est, de regno Judaeorum sme manibus i

mortuuin tangebat poHuebalur, sic et qui peccattim

vidit praecisum (Dan. 11), quia sine opere nuptiali,
operalur magis polluitur. Mortuum quippe langere
qui gratia sua univcrsum mundum implevit.
cst, 111 peccalis mortuum qucmpiam vel sequi vel
Nun hujus creationis. IIoc est, non sine Spirilu
imitari.
eam construxit, ncque cx hac crealura est, hoc est,
non est ex his creaturis, sed spiritalis ex Spiritu Et ideo Novi Teslatncnti mcdialor cst, itt mortc in-

sancto. lerceaente, \n rcdemptione carum prarvaricalionum,

Neque per sangumem hircorum cut v>tulorum,sca qux eranl sub priore Testamento, repromissionem acci-

proprio sanguinc inlrotvit semel in sancla wterna, elc. piant,qui vocali sunt,wternce hcereditatis. Ilic media-

Omnia permutavit Christus, qui non alieno, sed tor filius faclus cslPalris ct nosler : sermones dc-
proprio sanguine semel introivit in sancta , hoc cst, lulit, cl allulit noliis a Patre per transvectores : mor-
in coeluin, et per unum ingrcssum, aiternam redem- tuus est pro nobis, et fecil nos dignos lostamcni:,

plionem invenit. hoc modo finnum faetum est leslamentum.

Sienimsanguisliircorumaut tav.rorum ei cinisviluUe

iG7 SMARAGDI ABBATIS 168

EYANGF.LIUM J0ANNIS, CAPLT VIII. A Ego dwmonium non habeo, sed honorifico patrcm
meum, ct vos inhonorastis me. Quia enim Sama-
< DiceDat Jesus turbis Judceorum et prineipibus
ritanus inlerpretalur cuslos, ct ipse veraciler cuslos
sacerdotum : Quis ex vobis arguet me de peccato?
cst, de quo Psalmista ait : Nisi Dominns cuslodierit
Si veritalcm quare vos non credilis mihi?
dico,
civitatem, in vanum vigilant, qui custodiunt eam, ct
Qui esl ex Deo, verba Dei audit, propterea vos non
cui per Isaiam, Cuslosquid de nocte, custos quid de
auditis, quia ex Deo non estis. Responderunt ergo
nocte (Isaiw xxi) : rcspondere noluit Dominus, Sa-
Judcei el Nonne.bene dicimus nos,
dixerunt ei :

maritanus non sum, sed ego dcemonium non habeo.

quia Samaritanus cs tu, et dccmonium babes? Re-
Duo quippe ei inlata fuerant, unumnegavit, et alte-
spondit Jesus £go dcemonium non habeo, sed
:

rum lacendo consensit. Custos namque humani ge-

bonorifico patrem meum, et vos inbonorastis me,
neris venerat, et si Samariianum se non esse dice-
ego autem gloriam meam non qurero,esl qui quce-
rel, esse cuslodem negaret, sed lacuit quod rccogno-
rat et judicct. Amen amen dico vobis, si quis ser-
vit, et patienter repulit quod diclum fallacilcr au-
monem meum servaverit, morlem non videbit in
Nunccoguovimus,
divil dicens Ego dwmonium non habco. Hic vero
:

celernum. Dixerunl crgo Judcei :

in semetipso nobis Dominus palientice prccbuit excm-

quia drcmonium habes. Abraham mortuus est et
Si quis sermonem meum
B plum. Qui si respondcre voluissct Judrcis, vos dce-
prophctcc, et tu dicis :

monium habetis, verum ulique dixisset quia nisi

servavcrit non gastabit mortem in aeternum.
,
,

impleti dcemonio, lam perverse do Dco loqui non

Nunquid tu major es patre nostro Abraham qui ,

possent. Sed acccpta injuria, et jam quod verum erat

mcrtuus est? sunt, Ouem te-
ct prophetre mortui
dicere veritas noluit, ne non dixisse verilatem, sed
ipsum facis? Respondit Jcsus : Si ego glorifico
provocatus contumeliam reddidisse videretur. Ex. qua
meipsum, gloria mea nihil e-st. Estpalcr meusqui
quia Deus vesler
re quid nohis innuitur, nisi ut eo tempore quo a
glorificat me, quem vos dicilis,
proximis ex falsitale contumelias accipimus, eorum
non cognovislis eum. Ego aulem cognovi
est, et
etiam vera mala taccamus, nc ministerium juslce
eum. Et si dixero, quia non novi eum, ero similis
correplionis in arma vertamus furoris ?
vobis mcndax. Sed scio eum, et sermoncm ejus
Ego autem non quwro gloriam meam, est qui quw-
servo. Abraham pater veslcr exsullavit ut videret
rat et judicet. Scriplum est : Quia pater omne judi-
diem meum, el vidit, et gavisusesl. Dixerunt ergo
cium dedil filio (Joan. v), et ecce idem filius injurias
Judcei ad eum Quinquaginta annos nondum ha-
:

«ccipiens, illalas contumclias palris judicio rcservat,

bes et Abraham vidisli? Dicit eis Jesus Amcn :

._. ut nobis *profeclo insinuet, quantum nos esse palien-

amen dico vobis, antcquam Abraham heret, ego , ,. . , .

-, „„„„,, '-< tes debeamus, dum adhuc se ulclsci non vult, et ipse
sum.
,
Tulerunt ergo lapides, ut jacerent
i •
i , ,
•

m
•
, „.,„,
eum. .... A • „• •
v •
V
t;ui judicat. Quem vult intelligi cuin dicit: Esl qui
< Jesus autem abscondit se, et exivit de lcmplo. i

qucerat et judicel? nisi patrem; quid est judicat? di-

Dicebat Jesus turbis Judworum et principibus sa- scernit. Quomodo est qui quocrat ct judicet , est pa-
cerdotum : Quis cx vobis arguet me de pcccato? Mx (
tcr qui gloriam meam a vestra gloria discernat el
Grcg.) Pensate mansuetudincm Dei,relaxare pcccata
separel, nam secundum formam servi,multum inler-
venerat et dicebat : Quis ex vobis arguet me de pec-
csl, inter gloriam Chrisli et ccelerorum hominuin.
cato ? Non dedignatur ex ralione oslendere se pecca- Amen amen dico vobis, si quis sermonem meum
torem non esse, qui ex virlulc divinilatis poterat scrvaverit, ete. De morle sccunda dicit, de morte
peccalores juslificare. seterna, de morle damnationis, cum diabolo ct an-
Si veritatcm dico, quare vos non creditis milii? gclis cjus, ipsa est vera mors. Nam ista mors cor-
Quarc, nisi quia filii diaboli cslis.non vcrilatis? Filii poris, migratioquscdam est sanclis ad mcliorem vi-
non nalura, seJ imitatione. Crcalura nanique Dei lam. Impiis vero ad pcenas perpeluas. Quam niorleni
crant, ipse cnim cst crealor carnis ct animcc, vitio hic veritas designare voluit, cum dicit : Morlcm non
imitatorcs erant diaboli. videbit in celernum.
D Dixerunt ergo Judai Nunc cognovimus quin
Qui est ex Deo, verba Dei audit. Propterea vosnon :

auditis, quia ex Deo non estis. Si enim ipse verba dismonium hzbes, Abraham morluus est et pro- ,

Dei audit, qui cx Deo est, et audire verba ejus non phetw. Ei tu dicis si quis sermonem meum
, clc. ,

potest quisquis ex illo non est, interroget se unus- Irascebantur quia jam mortui erant illa moric qu;e
qnisque, si verba Dei in aurc cordis percipil, ct in- vilanda erat. Nani illain mortcm vitare non pote-
telligil uiule sil. Coeleslcm patriam dcsiderarc veri- rant qua mortnus cst Abraham ct prophclcc
, ,

lasjubel, carnis desideria conlerere, inundi gloriam hoc est, morlem carnis. Nam Abraham et prophelre
deelinare, aliena non rapere, propria iargii i. Penset in spiritu vivebant, de quibus ipsa Veritas ail Xon :

crgo apud se unusquisque veslrum, si lucc vox Dei est Deus mortuorum sed vivorum (Matlh.xxn).
,

in cordis ejus aure convaluit, et quia jam cx Deo Ilespondit Jesus : Si ego glorifico meipsum ,
gloria

sit agnoscit. mea nihil est , est pater meus qui glortficat me qucm ,

Dixerunt ergoJuda?i:Nonne bene dicimus nos,quia vos dicitis : Quia Deus vesler est , ct non cognovi-
Samaritanus estu,et dwmonium habes ? Accepla aulcm stis eum, ego autem novi eum. Et si dixsro, quia non

tanta contumelia, quid Dominus respondeat audiam. novi eum,ero similis vobis mendax ; scd scic eum, :'.' ivr-
 t :

IG9 COLLECTIOXES IN EPISTOI 4S ET EVANCELIA. pfl

monemejus servo. Refert ergogloriam siiain adPatrem A phas. Et consiiiiim feceruul ut Jesum dolo len^-

Dominus Jesus Chrislus, de quo esl quod Deus est. Diei rent et occiderenl. Dicebant autem : Non in dte

Patrem suum, quem illi dicebant Deum suum, quem festo , ne forte lumultus fieret in populo. Cunt
non cognoverunt. Si enimPatrem cognovissent, ejtis aulem essel Jesus in Be;hania, in domo Simonis
filium recepissent. Sermonem Palris tanquam frlius leprosi , accessit ad eum mulicr habens alabas-
servans loquebatur , et ipse erat sermo, et verbum truin unguenti pretiosi , et effudit super caput ip-
Palris qui bominibus loquebatur. El nolandum ,
sius recumbentis. Videntes aulem discipuli , iii-
,

quod vidil eos Dominus aperta sibi impugnalione dignati sunl, diccntes : Ut quid perditio hiec ? po-
resislere, et tamen eis se iterata boh desinit voce tuit enim istud venundari mullo, et dari pauperi-

prcedicare, dicens :
Lus. Sciens autem Jesus , ait illis : Quid molesti
Abraham pater vesler exsultavit ul vidcrel diem , estis huic mulieri? opus enim bonum operata est
meum, vidit et gavisus est. Tunc quippe diem Dornini iu me, nam semper patiperes habetis vobiscum,

Abrabam vidit, cum in figura sumuueTrinitatis tres me autein non semper habebitis. Millcns enim h;cc
angelos hospitio recepit. Qnibus profecto susceptis, unguenlum hoc in corpus meum , ad sepeliendum
sic tribus quasi uno locutus esl. Quia et si in per- me fecit. Amcn dico vobis, ubicuuque prcedicalum
sonis numerus trinitatis esl in nalura unitas divi- , J$
fuerit hoc evangcHum in tolo inundo, dicetur quod
nitatis. Sed carnales mentes audientium oculos a ,
hiec fecit in memoriam
Tunc abiit unus de ejus.

earne non sublevant, ineo solam carnis oetatem pen- duodecim, qui dicebalur Judaslscarioth, atlprinci-
sanl, dicenles : pes saeerdolum,elaitiIlis : Quid vultismihidare, et

Quinquaginta annos nondum habes,

Abraham el egovobiseum tradam? Al illiconstituernnt ei trigin-
vidisti ? Quos benigne redemptor nosler acamis suoe ta argenteos. Et exinde quaerebat opportunitatem, ul
intuitu submovit , et ad divinita-lis conlemplalionein eum traderet. Prima autem die azymorum, accesse-
trah l dicens : runt discipuli ad Jesuin dicentesUbi visparemus :

Amen, amen dico vobis, antequam Abraham fierel trbi comedere Paseha?At Jesusdixit:llein civila-
ego sum. Ante cniin pneterili lemporis est, sum tem ad quemdam , et dicite ei : Magister dicit, tempus
praesenlis. Et quiapi-cteritum lempus el futurum divi- meum prope est, apud te facioPascha cuin discipu-
iiitas non habet , sed semper esse habet non ait :
lis meis. Et fccerunt discipuli sicut conslituit iilis

Ante Abraham ego Abraham ego sum.fui, sed anle Jesus,et paraverunt Pascha. Vespere autem facto,
Unde et ad Mosen dicitur Ego sum qui sum (Exod. :
discumbebat cum duodecim dlscipnlis suis. Et
m). El dices filiis Israel Qui est misit me ad vos. : ,
edentibus illis tlixil : Amen dico vobis, quia unus
Anle ergovel post Abraham habuit, qui el accedere ^ vestrum me traditurus est. Et couirisiati valdo,
•potuit per cxhibitioncm pnesenthe , el recedere pcr cocperunt singulidicere : Nunquidego sum, Do:;u-
cursum \\ix. Veritas vero semper esse habet, quia ne? Atipse rcspondens ait : Qui inlingit mecum
ei quidquam nec priori tempore incipitur , nec sub manum in paropsidc, hic metradel. Filius quideni

sequenti terminatur. Sed sustinere is-a teiernila- hominis vaiil siculscriptum estdeillo. Vie autem
ih verba mentes inlidelium non valentes, ad lapides homini illi per quem filius hominis tradetur. Bo-
currunt. Etquem intelligere non poteranl, lapi.iibus num erirt ci si natus non fuisset homo ille. Bes-
obruere quairebant. Quid autem conlra furorem la- pondens autemJudas quilradidit eum dixit Nun- :

pidanlium Dominus fccit , oslenditur cum prolinus qtiid ego snm, Rabbi? Ail illi Tu dixisti. Ccenanli- :

siibinferlur. bus autem illis , accepit Jesus panem , et benc-

Jesus autem abscondit se dixit ac Fregil deditque discipulis suis elait
et exivit de templo. Mirum , , ,

valde est, fralres charissimi, cur pcrseculores suos Accipite et comedite , hoc est corpus meiim. Et
Dominus sese abscondendo declinaveril , qui si di-
aeeipiens calicemgratias egit,et dedit illisdicens :

vinitatis suae potentiam exercere voluisset Bibite cx hoc omnes, Ilic est enim sanguis mcus
, tacito
nutu mentis in suis eos ictibus ligaret aul inpoe- Novi Teslamenti, qui pro muitis eflundetur in re-
,

nam mortis subiiae obrueret. Sed quia pati venerat, ^ missionem peccalorum. Dico aulem vobis uon :

exercere judicium nolebat. Cur abscondit se, nisi bibam a;no :o de hoc genimine vilis usque in
quod homo inter homines factus redemptor nostcr, diem illum , cum illud bibam vobiscum novian in
alia nobis verbo Iouuitur, alia exemplo? Quid autem reguo Palris mei. Et hymno dicto , exierunl in
ttobis Iioc cxemplo loquitur, nisi ut eliam cun re- montem Oliveti. Tunc dixit illis Jesus : Omnes
sistere possumus, iram superbientium humiliter de- vos scandalum patiemini in nie iu isla noctc.
elinemus? Scriptum est enim : Percu;iam pastorem , et di->-
pergentur oves gregis. PoslqtKtinauicm surrexero,
LNCJPIT PASSIO DOMIXI NOSTRI JESU CHRISTI.
pr.Tcedam vos in Gidihcam. Bespondens aulem
(Mattha-icap. xxvi Marci xiv; Luccc xxn.) Pelius
;
ail illi : Et si omnes scandalizali fuciinl
« Scitis quia post biduum Pascha fiet , et filius
in te, ego nur.quam scandalizabor. Ait illi Jesus :

< hominis tradetur ut crucifigatur. Tunc congregali Amen dicotibi, quia in hac nocteanteqiiam^allus
« sunt principes sacerdolum et scniores populi in c.tnlet, ter me negabis. Ait illi Petrus : Eliam m
< atrium principis saccrdoltim qui dicebalur Cai- ,
oportuorit nic mori iccum , non ic negabo. .Si-

Patroi.. CII,
 SMARAGDl ABBATIS \n
rn
i miliier ci omnes discipuli dixerunl. Tunc venit A « et P°sl tridmim re;cdificare illud. Et surgens prin*

in villam qiue dicilur Gethsemani, < ceps sacerdolum ait illi Nihil respondes ad ea
i Jesus cum illis
, :

Sedete hic, donec vadam < qu« isti teslificantur? Jesus aulem laceba!. Fl
e et dixit discipulis suis :

< illuc el orem. Et assumpto Petro et duobus filiis < princeps sacerdotum ail illi : Adjuro te per Deum
ZeLedaei, coepil conlristaii et moestus esse. Tunc < vivum, ut dicas nobis, si lu es Chrislus filius Dei.
i

Tristis est anima mea usque ad mor- < Dixit illi Jesus : Tu dixisti. Verumtamen dico vo-
« ait ilfis :

< tem. Sustinete hic et vigilate mecum. Et pro-

< bis : Amodo videbilis filium hominis sedenlcm
a dextris virtutis Dei et venientem in nubibus
gressus pusiUum procidit in faciem suam orans et
< ,
<

Mi Pater si possibile esl, transeat a me < coeli. Tunc princeps sacerdotum scidit vestimenta
< dicens : ,

Verumtamen non sicut ego voto sed < sua dicens : Blasphemavit ,
quid adhuc egemus
< calix iste. ,

lestibus? Ecce nunc audistis blasphemiam. Quid

Et venit ad discipulos suos et invenit eos
<
< sicut tu.
Sic non potuistis una < vobis videtur? At illi respondentes, dixerunt? Beus
< dormienles. Et dicit Petro :

mecum ? Vigilate et orate ut non < est mortis. Tunc expuerunt in faciem ejus, et cola-
< hora vigilare ,

phis eum ceciderunt, alii oulem palmas in faciem

intrelis in lentationem. SpiritusqnidCm promptus
<
<
< ejus dederunt, dieentes Prophetiza nobis, Chri-
aulem infirma. Ilerum secundo abiit
:
< est , caro ,

si non polesl hic B ste uis est ui te pereussit? Petrtis vero sfidebat
< et orav it dicens Paler mi : ,
• < <I <I

bibam illum fiat voluntas tua. < foris in atrio. Et accessit ad eum una ancilla, di-
< calix transire nisi ,

ccns Et tu cum GaliUeo eras? At ille negavit co-

El venil iterum, et invenit eos dormienles. Erant
< :

<

< ram omnibus dicens Nescio quid dicis. Exeunte

autem oculi eorum gravati. Etrelictis illis.iterum
:

<

eumdem sermonem dicens < autem illo januam, vhiil eum alia ancilla et ait ,
< abiit et oravit lertio :

Dor- < his qui erant ibi : Et hic erat cum Jesu Nazareno.
< Tunc venit ad discipulos suos, et dixit illis :

Ecce appropinquavit hora,

requiescite.
< Et iterum negavit cum juramenlo, quia non uovi
< mite et
< hominem. Et post pusillum, accesserunt qui ad-
< et fdius hominis tradetur in manus peccatorum.
stabanl, et dixerunl Petro. Vere, et tu ex es,
Surgite eamus, ecce appropinquavit qui me tra-
< illis
<
< nam et loquela tua manifeslum te facil. Tunc cce
< det. Adhuc eo loquente, eccc Judas, unus de duo-
cum eo turba multa cum gladiis < pit deteslari eljurare quia non novisset hominem.
< decim, venit, el ,

< Et continuo canlavit gallus. Et recordatus cst Pe •

< et fustibus, missi a principibus sacerdotum et se-

trus verbi Jesu quod dixerat Priusqnam gallus
nioribus populi. Qui autem tralidit eum, dedit
< :
<

signum, dicens : Quemcunque osculatus fuero, < cantel, ter me negabis. Et egressus foras flcvit
< illis
< amare. Mane autem facto, consilium inierunl om-
< ipse est, lenele eum. El confestim accedeas ad
C n es principes sacerdotum, et seniores adversi.s
Jesum, dixit Ave, Rabbi, et osculaius est eum,
'
< :

Jesus Amice, ad quid venisli? < Jesiun, ut eum morti traderent. Et vinctum a-d-
< dixilque ilfi :

Jesum < duxerunt enm , et tradideruiU Pontio Pilalo pr;v-

< Tunc accesscrunt, et manus injecerunt in
eum. El ecce unus ex his qui erant < sidi. Tunc videns Judas, qui eum tradidil, quod
< et tenuerunt
extendens manum exemit gladium et < damnatus essel, poenitenlia ductus, retulit triginla
< cum Jesu , ,

amputa- < argenloos principibus sacerdotum et senioribas,

< percutiens servum principls sacerdoium ,

Converte < dicens : Peccavi, tradens sanguinem justum. Al

< vlt auriculam cjus. Tunc ait illi Jesus :

< illi dixcrunt Quid ad nos? Tu videris. Et pro-

locum suum, omnes enim qui
:

< gladium tuum in

< jectis argenteis in lemplo, recessit, et abiens la-
• acceperinl gladium gladio peribunt. An pulas quia
< queo se suspendit.Principes autem sacerdolum, ac-
< non possum rogare Patrem meum, et exhi!:ebit
< ceplis argenleis, dixerunt : Non licet mitlere eos in
< mihi moJo plus quarn duodecim legiones angelo-
quia < corbonam, quia prctium sanguinis est. Consilio au-
<. nmi? Quomodo ergo implebunturScripturae?
< tera inilo, emerunt ex illis agrum figuli, in sepul-
< sic oportet fieri. Io illa hora dixit Jesus turbis :

< turam peregrinorum. Propter hoc vocatus est ager

< Tanquam ad latronem existis cum gladiis et fusti-
< ille Acheldemaeh, hoc est, ager sanguinis usque in
bus comprehendere me, quolidie apud vos sede-
et ™„
,i„ '„. non ma
me tenuistis. Hnp D < hodiernum diem. Tunc impletum
^ est quod dictum
bam docens m templo, n.,ici; c
• . »
«
, tioc i

< est, per Hieremiam prophetam, dicentem Et ac- :

< autero totum factum est, ut implerenlur Scripturae

eo < ceperunt triginta argenteos, pretium appretiaii,
« prophetarum. Tunc discipuli omnes, relicto

tenentes Jesum duxermit eum < quem appreliaverunt a fifiis Israel, et dederunt eos
< fugerunt. At illi ,

< in agrum figuli-, sicut constituit inihi Dominus. Je-

« ad Caipham ,
principem sacerdotum, ubi scribae et
< sus autem stelit ante prsesidem. Et interrogavit
< seniores convenerant. Pelrus autem sequebalur
< cum procscs dicens : Tu es rcx Judxoruni? Dicit
< eum a longe, usque in atrium principis sacerdo-
cum minislris ut * ei Jcsus : Tu ditk>. Et cum accusarelur a principi-
t tum.. El ingressus inlro, sedebat
< bus sacerdotum et senioiibus , nihil respondit.
< videret finem. Principes aulem sacerdotum et

qu?erebant falsum testimonium

< Tunc dicit illi Pitatus Non audis quanta adver- :

< omne concilinm

« contra Jesum, ut eura morti tradereut. Et non in-
« sum te dicunt lestimonia? El non respondil ei ad
accessissent. No-
< ullum verbum, ita ul mirarelur praeses vehcmen-
< venerunl, cum multi falsi testcs
< ler. Per diem autem solemnem consucveral prae-
< vissime atitcm venerunt duo falsi tesles, ct dixc-
< ses dimivlerc pnpulo imum vinclu n, qucm vohiL.-
runt : Uic dixit : Possnn deslrucrc lemr.dum Dei,
 ,

\--
} COLLECTIONES IN EPISTOLAS KT EYANGEUA. W4
senl. Habebant aiiteni lunc unum vinclum jnsir A « properabant ei. A sexta autem hora, tenebra.' facte

gueiu, qui dicebatur Barabbas, qui propler sedilio- i sunt super universain lerram usque ad horam no-
nem missus fuerat in carcerem. Congregalis aulem < nam. El circa horam nonam, clamavit Jesus voce
illis, dixit Pilalus : Quem vullis dimiltam vobis, i magna dicens Heli, Heli, lama sabaththani, hoe
:

Baiiibbam an Jesum qui dicilur Christus? Sciebal « est, Deus meus, Deus meus, ul quid dereliquisii
cn«m quod per invidiam tradidissent eum. Sedenle < me? Quidam autem illic siantes et audicntes dice-
aulem illo pro tribunali, misit ad illum uxor ejtis, < banl: Heliam vocat iste. Et continuo currens unqs

dicens : nihil tibi et juslo illi, mulla enim passa < ex eis, acceptam spongiam implevit aceto, et im-
sum hodie per visum propler eum. Prineipes au- < posuit arundini, etdabat ei bibere. CaUeri vero di-

tem sacerdotum et seniores persuaserunt populo, < cebant Sine, videamus an veniat Helias liberans
:

ul pcterent Barabbam, Jesum vero perderent. Re- < eum. Jesus aulem iterum clamans voce magna
spondens autem pneses, ait illis : Quem vultis vo- « emisit spirilum. Et ecce velum lenmli scissum esl
bis de duol.us dimitli? At illi dixerunt : Barabbam. « in duas parles, a summo usque deorsum. Et terra
Dicit iliis Pilatus : Quid igilur faciam de Jesu, qui « mota est, et peiraB scissa? sunt, el monumenta
dicilur Chrislus? Dicunt omnes : Crucifigalur. Ait « aperta sunt, el mulla corpora sanctorum, qui dor-
illis prsses : Quid enim mali fecit? At illi magis R « mierant resurrcxerunt. Et exeunles de monumen-
clamabant, diccntcs : Crucifigatur. Videns autem « lis post resurrectionem ejus, venerunt in sanctam
Pilatus, quia nihil proficeret, sed magis titmul us « civitatem, et apparueruntmultis. CeiUurio aulem,

fieret, accepta aqua, lavit maiius coram populo, < et qui cum eo erant, cuslodieutes Jesum, viso
dicens : Innocens ego sum a sanguine jusli hujus, « ierra3 motu ct his quye fiebant, timuerunt valde
vos viderilis. Et respondens universus populus < dicentes : Vere filius Dei crat isle. Erant autem
dixit : Sangaisejus super nos et super filios nostros. « ibi mulieres mul!;c a longe ,
qu;e sccutre erant Je-
Tunc dimisit illis Barabbam, Jesum aulein flagel- « sam a Galiijna, ministranler ei , inter quas erat
latum tradidit eis, ut crucifigeretur. Tunc mililes « Maria Magdalene ct Maria Jacobi, et Joseph ma-
praesidis suscipientes Jesum in pnetorio , congre- « ter, et maler fihorum Zebeda^i. CHm aulem scro
gaverunt ad eum universam cohortem. Et exuentes « faclum esset, venit quitlam homo dives ab Arima-
eum, chlamidem coccineam circumdederunl ei. Et « thia,nomine Joseph, qui etipsediscipulus erat Jesu.
coronam de spinisposuerunt super caput
plcclenles < Hicaccessit ad Pilatuui,etpetiit corpus Jesu. Tunc
ejns, et arundinem in dextera ejus, et genu flexo i Pilalus jussit reddi cer.pus, el accepto corpore Jo-
anteetim illudebant ei dicentes : Ave , rex Judaro- scph involvit illud in sindone munda et posuit ,

rum.Elexspuenles in eum, acceperunt arunJinem, C « illud in monumento suonovo, quod cxciderat in

cl percutiebant caput ejus. Et postquam illusc- < pelra. El advolvit saxum magnuin a osiium mo- I

runt ei, exuerunt eum chlamide, et induerunt eum t numenti, etabiit. Eranlautem ibiMaria Magdalene,
vestimentis ejus et duxerunteum ut crucifigerent. « et allera Maria, sedentes contra scpulcrum. Al-
Exeuntes aulem invenerunt hominem CyrciicCum « tera aulem die qu;c esl Parasceven, conveneruiu
venientem obviam sibi, nomine Simonem , huuc « principes sacerdotum ct Pharisaei ad Pilatum, di-
angariaverunt, ut tolleret crucem ejtis. Et vene- « centes : Domine, rccordati sumus , quia seduclor
runl in locum qui dic.tur Golgotha ,
quod est Cal- « ille dixit adhuc vivens: Post tres dies resurgant.
vari;fe locus. El dederunt ei vinum bibere cum felle « Jube ergo ctistodiri sepulcrum usque in diem ter-
mistum. El cum gusLisset noluit bibere. Postquam < tium, ne forle veniant discipuli ejus, et furentiH-
aulcm crucilixerunl eum , diviscrunt vestimenla < eum, et dicant plebi : Surrexit a morluis, et erii
ejus, soriem mitteiUes, ul impleretur quod dictum < novissimus error pejor pnore : Ait illis Pilalus;
estper Prophetam dicenlem : Diviserunt sibi ve- < Habetis cusloJiam, ite et cuslodite sictil scitis. Lti

stimenta mea , et super veslem meam miserunl < autem abeunles, munierunt sepulerum , signatu s

sortem. Et sedentcs servabant eum, et imposue- < lapidem cum cuslodibus. »

"
ruat super caputejus causam ipsius scriptam : Hic Scilis, quia post biduum Pascha ficl, et filius homi-
esl Jesus Na*arenus rex Jud;eorum. Tunc cruci- nis tradetur ut crucifigatur, etc. Post duos dies cla-
fixi sunt cum eo duo latrones. unus a dcxlris, el rissimi luminis, Veleris ac Novi Teslamenii, vertim
unus a sinistris. Prcetercunics autein blasp-iema- pro mnndo Pascha celebralur. Pascha , quod Hc-
baut eum, moventes capita sua et dicenles •
Vah braice dicitnr HD2, non a passione, sed a trans-
(|iii destruis lempluin Dei,elin triduo illu.I medi- ilu nominalur, eo quod exlerminalor videns san-
ficas, salva temelipsum. Si ulius Dci es, descende guinem in foribus Israelitaruin pcrtransierit , nec
tje iruce. Similiter ei princi.es saeer;'otum illu- percusserit eos. Moraliler autem transitus noster, id
dentes cum scribis et senioribus dicebant: Alios est Phase,ita celebialur, si leircna et yEgypium di-
salvos fccit , seipsum non jiolesl salvum facere? mittentes, ad coeleslia festincmus. Hoc sane juxla
Si rcx Israel est, descendat nunc de crucc, elcr- veicris in>trunienti Scriptaram, inlcr Pascha ct azy ma
dinuis ei. Confidit in Deo, liberet ergo eum nunc dislat, qnod Pascha ipse solus dies appellabatur , in
si vull. Dixit cnim ,
quia filius Dei sum. I.iipsum quo agnus occidebalur ad vesperam, hoc est, qtiar-
aiiltin el lalroacs, q ii crucilixi err.nl cum et>, ini- laderima luna primi imMisis , quinla lecima autcm
 SMAKAGDl ABBATIS fi«
i75
succedebat A Domino minisiraulis f.dem ac pielatem dcsignat Ec-
luna, quando egressus est de -Egypto ,

septem diebus, id est, us clesue sanct;e,qux> laquitur in amoriscanlicodicens :

festivitas azymorum, qoae

que ad vicesimum primum diem ejusdem mensis ad

Dum esset rex in accubitu suo, nardus mea dedit odo-

est slatula solemnilas. Verum evangelisue rem suum, quae cum polcntiam divinse virtulis Chri-
vesperam
et pro sti, quie illi una estcum Patre,digna reverentia con-
indifferenter, et diem azymorum pro Pascha,
fitetur, capul profecto illius unguento pretioso per-
diebus azymorum Pascha ponere solent.
•
Tunc congregati sunt principes sucerdotum el se- fundit. Cum vero assumptae humanitatis mysteiia

principis sacerdotum,qui di- digna reverentia suscipit , in pedes utique Domini

niores populi in alrium
unguentum nardi pislicum id est, fidele ac verum
cebatur Caiplias, et consilium fecerunt, ut Jesum dolo ,

occidercnt. Dicebant autem Non in die pro undit.

tenerent et :

tumultus in populo. Congregan- Yidentes autem discipuli indignati sunt, dicenles,

festo, ne forte fieret

quomodo occidant Domi- ut quid perditio hmc ? poluit enim istud venundari
tur, ineuntes consilium ,

num, non timenies seditionem , ut simplex serrao multo, et duri pauperibus. Hoc Marcus quomodo et

demonstrat, sed caventes ne auxilio populi de suis Matthseus synecdochicos loquitur, pluralem videlic( t

manibus tolleretur. numerum pro singulari ponens. Nam Joannes distin-

Cum autem essel Jesus in Belhania, in domo Simo- R clius loquens, Judam hcec locutum fuisse testatur,
nis leprosi. Non quo leprosus eo tempore
perma- et hoc gratia cupiditalis, eo quod fur fuisset, et lo-

nerei, scd quia ante leprosus ,

postea a Salvatore culos habens, ea quse mitlebantur portaret (Joan.

niundatus est, nomine piislino permanente. Simon xii ). Potest etiam intelligi quod et alii di^cipiiii aut

quoque ipse olediens dicitur, qui juxta aliam intel- senserint hoc,aut dixerint, aut eis Juda dicente
ligentiam, mundus inlerpretari potest, in cujus domo persuasum sit, atque omnium voluntatem Matthaeu*
curata esl Ecclesia. et Marcus etiam verbis expresserint. Sed Judas pro-
Accessit ad eum mulier habens alabasirum unguenti pter ea dixit, quia fur erat, caeteri vero propter pau-

preliosi, et effudit super caput ipsius recumbenlis. perum curam.

Mulier Maria erat Magdalena, soror Lazari, quem
isla Sciens autem Jesus, ait illis: Quid molcsti estis huic

suscitavit Jesus a mortuis, utJoannes aperlecomme- mulieri ? Opus bonum operata esl in me, nam semper
morat (Joan. xi). Qui etiam hoc faclum ante sex dies pauperes habebilis vobiscum, me aulem non scmper
Pascke teslalur,priusquamasino sedens cum palmis habebitis. (Ex Hieron.) Mihi videtur in hoc loco de
et laude turbarum Hierosolyma.n veniret. lpsa est prtesenlia dicere eorporali, quod nequaquam cuni
aulein non alia, qaa; quondam , ut Lucas scribit, eis ita fulurus sit post resurrectionem, quomoda
peccatrix adhuc veniens pedes Domini lacrymis pce- C nunc in omni convictu et familiaritate, cujus ref

nitenliae rigavil, et unguenlopiai confessionis linivit. memor Aposlolus ait Et : si noveramus Jesum Chri-
Et quia multum dilexit mullorum veniam peccalorum stum sccundum carnem, nunc jam non novimus eum
a pio judice promeruii (Luc. vu). Nunc vero justi- (II Cor. v).

ficata et familiaris effecla Domino non tantum pedcs Mitlens enim luvc ungucnlum hoc in corpns meum
ejus, ut idem Joannes narrat (Joan. xn) , verum ad sepeliendum mc fecit. Quod vos putalis perditio-

etiam caput , ut Matlhams Marcusque perhibent, nem esse iingucnli, oflicium sepulturae est, nec mi-

oleo sancto perfudit. Esl autem alabastrum geuus ruin, si mihi bonum oJorem fidei suse dedcrit, cum
marmoris candidi variis coloribus inlcrtincti ,
qnod ego pro ea fusurus sim sanguinem meum.
ad vasa- unguenlaria cavari solet, eo quod optime ser- Amen dico vobis, ubicnnque prccdicalum fueril hoc
vare ea incorrupta dicatur. Naseiiur circa Tliebas Evangclium in toto mundo, dicclur et quod Iwc fecit

.Egyptiaset Damascum Syrke c:cteris candiJius, in mcmoriam ejus. In lolo mundo non lam mulier
probatissimum vero in India. Nardus vero esl frulcx ista, quam Ecclcsia pnedieatur, quod sepelierit Sal-

aromatica, gravi, ut aiunt, el crassa radiee , sed vatorem, quod unxerit capul ejus.

brevi ac nigra fragilique, quamvis pingui situ redo- Tunc abiil unus de dnodecim, qui dicitur Judas
k-nte cipressuin,asperosapore, folicparvo densoque,
" Ischarioth ad principes s:\cerdotum, el ait illis : Quid
cujus cacumina in arislas se spargunt. Ideoque ge- vultis ntiki dare, et ego vobis eum tradam ? elc.

mina docti pigmenlarii nardi spicas ac folia ceie- Multi hodie scelus Jud;c, quia Dominum ac Magi-
brant. Et hoc est, quod ait Marcus : Engv.enti nardi strum Dcumque suum pccunia vendiderit, vel ut im-

spicati (Marc. xiv) ,

prelioM videlicet, quia unguen- mane, et nefarium exborrent, nec tamen cavcn: :

t.im illud quod attulil Maria Domino, non solum de nam cum pro muneribus falsum contra qucffllibet
radice confecuim nardi, verum etiam, quod pretio- lestimonium dicunt, profecto, quia veritatem pecunia
sius essel, spicarum quoque et foliorum ejus adje- n?gant,Deum pecunia vcndunt. Ipse enim dixit Ego :

clione, odoris ac virtulis illius erat accumulala sum veritas(Jo:;.n. xiv). Cum sock-latem fratcrnitalis
gratia. Ferunt autcm dc nardo phy^iologi, quo<! aliqna discordis peste commaculant, Dominum pro-
principalis sit in unguentis, uiulc merito unctioni ca- dant, qnia Deus charitas est. Q:ii ergo cbaritatis cfe

pitis et pedum Domini oblata est. Ssinl mulla quidem verilatis jussa spernunt, Deum utique, qui est cha-
ujus genera, sed omnia hcrke, prreter Indicum quod rilas et veritas, proJurst. Scribit in Evangelio s»o
pretiosi:is &&i Mystice anlem devotio hooc Maria 1
Jbanncs : Quia cutn mtinxistet Dominus panem, dedU
177 COLLECTIONES LN EPIS TOLAS ET EYANGEIJA. J7 \

Judii' Simonis hcariotis; el post buccellam tunc in- \ sleria deelurare,

. quatenus ct anliqui legalisque Pa-
iroivit in illum Satanas (Joan. xm), scd non est con- sebae probatcr existal, et boc ad suie dispensalionls

trarium Luea?, qui eum et ante bucccllam a Satana figuram peninuissc doecmlo, carnabier ullra vetet
invasum jam esse commemorat (Luc. xxn), quia cxhiberi, imo umbra transeunte, veri jam Pasch;c
quem nunc intravit, ut deciperet, postmodum inlra- lumen advenisse dcmonstret.
vit,ul sibi jam traditum plenus possideret. Eilius quidem hominis vadit, sicut scriptum est de

Prima autem azijmorum, accesserunl discipuli ad illo. Va? autem homini il'.l, per quem filius Iwminis
Jesum, dicentes : Ubi vis paremus libi comedere Pu~ tradetur. (Ex Hieron.) Pcenam praedicit, ut quem
scha ? Primum diem azymorum, quarlumdecimuni pudor non vicerat corrigant denunliata supplicia.
primi mensis appellat, quando fermenlo abjeclo im- Sed et hodie quoque et in sempilernum va; homini
molare, id est, agnum occidere solebant ad vespe- illi, qui ad mcnsam Domini malignus accedit, qi;i

rani. Quod exponens Aposlolus ait : Etenim Pascha insidiis mente inquinatus, qui in prcecordiis aliquo

nostrum immolatus est Christus (I Cor. v), qui licet scelere pollutus, mysleriorum Christi oblaiionibus
(iie sequenti, boc est, quintadecima luna sit cruci- sacrosanclis participare non meruit.
iixus, hac tamen noote, qua agnus immolabalur, et Bonum erat ei, si natus non fuissel homo ille.
carnis sanguinisque suis discipulis tradidit mysteria B (Ex Hieron.) Non ideo putandus est, ante fuisse
eelebranda, et a Judaeis tentus et Iigatus, ipsius ira- quam nasceretur, cum nulli possit esse bene, nisi ei

molationis, hoc est, passionis sme sacravit exor- qui fueril, sed simpliciter diclum est, multo melius
dium. esse non subsistere, quam male subsisiere.
At Jesus dixit eis : Ite in civitalem ad quemdam, et Bespondens autem Judas dixit : Nunquid ego suin
dicile ei : Magister dicit : Temptts meum prope est, Rabbi ? Ait illi Jesus : Tu dixisti. Blandientis junxil
apud te facio Pascha cum discipulis tneis, etc. Marcus aflecium, sive incredulitalis sigmim. Caeleri enim
dicit : Ite in civ tatem, et occv.rret vobis homo lage- qui non erant prodiluri dicunt Nunquid ego sum,
:

aam aquce bajulans (Marc. xiv). Lagena fragilita- Domine ? Isle quippe qui proditurus erat non Domi-
tem designat apostolorum, per quos eadem erat num, sed magislrum vocat, quasi excusationem lut-
graiia mundo ministranda. Undc aiunt : Ilabemus beat, si Domino denegalo, saltem magistrum pro-
autcm thcs::urum istum tn vasis fictilibus. Lueas vero diderit.

ait : Introeunlibus vobis in civitatem, ocairret vobis Ccenantibus aulem ets, accepit J esus panctn et be-
homo amphoram aquce porlans, etc. Pulchre aulem ncdixit, ac fregit deditque discipulis suis ct ait Ac-
:

yaraluris Pascha discipulis homo amphoram aqtue cipite ct comedite, lioc est corpus tneum. Postquam
portans currit, ut oslendatur hujus Paschae mysle- ^ lypicum Pascha fuerat implelum, et agni carnes
rium, pro ablulione perfecla mundi. lotius esse cele- cum aposlolis comeuerat assumpsit panem, qui ,

brandum. Aqna quippe lavacrum gratioe, ampbora confortat cor hominis, et ad verum Pascluc trans-
mensuram perfectam signilicat. Paranl ergo Pascha, greiKtur sacramcnlum. Ut quomodo in praefigura-
sbi aquce inferlur amphora, quia lempus videlicet tione ejus Melcbi-eJech summi Dei sacerdos panem
.'.dest quo veri Pasclue culloribus typicus de limine el vinum offerens fecerat, ipse quoque in verilate
cruor auferatur, et ad tolleuda erimina vivifici f.mlis sui corporis et sanguiuis repraesenlarel. El in Luca
baptisma consecrelur. In a!io evangelista scriptum legimus duos calices, quibus discipulis propinarii.
sst, quod invenerunt ccenaculum magmim slralnin Unum primi mensis et alterum secundi, ulqui inler
aique mundatum, et ibi paraverunl ei. Ccenaculmn sancios primo mcnse agnum comedere non poluei it,
tnagnum lex spiritalis est, quae de angustiis litieire secundo mense iuter pcenitentes hacdum comedat.
cgrediens, in sublimi loco recipit Salvatorem. Nam Frangit autcm ipse panem, quem discipulis porrigil,
qui adhuc occidentem iitteram servaverit, qui nou nt osiendal corporis sui fraclioneni non abstfue sua
niiud in agno quam pecus mtelleierit, iste nimirum sponte ac procuratione venturam, sed, sicut alibi
i:i imis Pascha facit, quia spiritus majestalem com- gole&ialem se habcre ponendi animam suam,
dicit,

prehendere necdum didicit. At qui aqiue bajubi:n, " el poiesUilem se babere iterum sumendi eam. Queni

boc est gratice proeconem in domum E'clcsi;c fuerit videlicet panem certi quoque gratia sacramenti
feculus, bic pcr spiritiim vivificanleni lectum lilterse priusquara frangeret, benedixit, quia naturam hu-
transcendendo, in allo mcnlis diversorio Chrislo manam, quam passurus assumpsit, ipse una ciini

mausioncui pra'paral, quia cuncla, v. I Pasclue sa- Palre ct Spiritu sancto gratia divince virtutis im-
cramenlum, vel caetera legis decreta de hoc scripta plevit . Benedixit panem et fregit, quia hominem as-
mtelligit. sumplum, ila morli subdore dignatus est, ut ei divi-

Vespere autem facto discumbcbal cum duodecim di- n;e immortalilatis veraciier inesse poteniiam de-
scipulis. Et edcntibus illis, dixit : Amen dico vobis, nionstrarel. Ideoquc velocius eiim a mortc resusci-
(jiiia unus vestrum tne traditttrus est, clc. Lucas in tan !um esse docerel.
hoc loco, Dominum introducit dicentem : Dcsiderio Et accipiens caliccm gralias egit, ct dedit illis di-
desideravi hoc Pascha manducare vobiscum antequam ccns : Bibite ex hoc omncs, hic esi enim sanguis meus
patiar. Dcsiderat primo typicum pascba cum disci- Novi Testamenti, eic. Quia panis corpus confirmat,
pulis manducare, e* gic passionis sox mundo my- vinum vero sanguincm opcralur in carnc, bic aJ
 179 SMAHAGDl ABBATIS, \m
corpus Chrisli mystice, illud referlur ad s.anguincm. \ tem, sed agentes pGenilenliaiii li!;erentur, et signanter
Verum quia et nos in Christo, et in vobis Christum addidit in ista nocte, quia quomoJo qui inebriantur,
manerc oportct, viuum Dominici calicis aqua misce- nocte inebrianliir, sic et qui scandalum paliuntur,
lur. Ailestanle enim Joanne, aquaj populi sunt in noc:e el in tenebris susiinent. Lucas ait, quod
{Apoc. xvn), et ncque aquam solain neque solum vi- Siinoni Dominus dixil : Ecce Satanas expetivil vos,
niijn, sicut ncc granum frunienti solum sine aqu;e ul cribraret sicut triticum, eyo aulem rogavi pro le,

admistione el confeclione in pane cuiquam licel of- ut non deficiat (ides tua (Luc. xxn).
fcrrc, ne lalis vilelicel oblatio, quasi capul a mcin- Cum vero Satanas expetil eos tentare, ei veluli,
bris secernendum esse significet, cl vel Chrislum qui triticum purgal, ventilando eoncutere, docet nul-
sine nostrce redemplionis ainore pati poluisse, vel lius fidem a diabolo, nisi D.eo permillente, lentari
nos sine illius passione sahari, ac Palri offerri posse, posse. Sataiwe quippe ad cribrandum bonos expetere
ronfingat. Quod autcm dicit : llic est sangtris meus est,ad alilictionem eorum malitia?a;stibus anhelare.
ITovi Testumenti, ad dislinclionem respicit Veteris Quo enim eorum tcntationem invidens appetit, eo
Tcstamenti, quod hircorum et vitulorum est san- illorum, quasi probationem deprecans pelit : El tu
guine dedicatum (Exod. xxiv). aliquando conversus , confirma fratres luos. Sicut
Dico autem vobis : Non bibam amodo de lioc geni- B ipse tuam, inquit, fidem, ne Salana tentanle deficc-
minc vilis usque in diem illum, cum illud bibam vo- ret, orando protexi, ita et tu infirmiores quosque fra-
biscum novum in regno Patris mei. Pptest quidem tres exemplo tuoe pceniteniia3, ne de venia forte
hic versiculus, et simpliciter accipi, quod ab hac desperent, erigcre et confortare memenlo.
hora coenie usque ad temp.us resurreclionis, quo in Scriptum est enim: Vercutiam pastorem el dlsper-
regno Dei erat venturus, vinum bibiturus non esset, genlur oves grecjis (Zach, xui), (Ex llieron ) Percu-
postea namque illum cibum potumque sumpsisse liiur aulein paslor bonus, ul pouat animam pro
teslaltir aposlolus Petrus ciui ail Qui manducavi-
:
ovihus suis, et ut muliis gregibus erroruin Gat
mus et bibimus cum illo, posteaquam resurrexit a unus grex, et uniis paslor (Joan. x).
morluis. Sed mullo conscquentius, ut s.icut supra Amen dico tibi, quia in hac nocle anlequam gatlus
typicum agni esum, sic eliam polum Paschse lypi- cantel, ter me neqabis. (Ex Hieron.) Et Petrus de
cum ncget se ultra gustaluruin, donec ostensa et ardore fidei promiUebat, et Salvator quasi Deus fu-
manifeslata resurrectionis suoe gloria, rcgni Dei fides lura noverat. Et nota quod Petrus in nocle neget
inttnJo adveniat. terlio. Postquam autcm gallus cecinit, ct decrescen-
Et hymno dicto exierunl in montem Oliveli. Hoc tibus tenebris vicina lux nuntiala est , conversus
est, quod in Psalmo leginuis : Edenl pauperes et C flevit amare , terna? negationis sor.les lacrymis
saturabuntur, et laudabunt Dominum, qui requirunt lavans.
eum (Psal. xxi). Polest aulcm hymnus cliam ille Tunc venit Jcsus cum illis in villam, qua; dicitur
iritdligi, quem Dominus secundum Joannem Palri Gclhsemani, elc. Monstratur usqtie hodic locus Gelh-
gratias agens dccanlabat, iu quo et pro seipso, etpio semani, in quo Dominus oravit, ad radices monlis
dlscipulis, cl pro eis, qui per verbum eorum credi Olivcli. Nunc destiper ecclesia a;cificata; inlcrpre-
turi eranl, elevatis sursii:ii oculis, prccabalur. Et taturaulem Gethsemani vallis pinguiiim, sive pin-
pulchrc discipulos sacramenlo sui corporis ac san- gucdinum. Quod vero iiqii soltun liicla, vel opera
guinis iinbutQS, ct hymiio piie inlcrcessionis palri nostri Salvaloris, veruin etiain loca el tempora, in
coramendatqs, ip inonlem cducit Olivaruin, ut typice quibtis operatur el loquitur, inysticis, ut sa pe i
di-
designet, nos per acceptionem sacraiiienloriini suo- ctuin est, sunl plena figuris, cuin in monle oiat Dq-
runi, per qnie opem stuu inlercessionis, ad alliora ininus, quasi tacite nos adnionel sublimia lanlum
virtuttiin dona et charismala sancti Spirittis, (|tiihtis orando inquiri, et pro cceleslibus bojiis stipplicari
in corde pcrungamur, conscendere dcbere. Quod si deberc At cum in valle orat, et hoc in valle pin-
qucm movel, cur camalis Salvalor apostolis sttiini giiium sivc pinguedinis, ipsitis a;que insinuat nobis
corpus ac sanguinein tradiderit, qiiare nos univer- " bumilitatem semper orationibus, et Lttlernae pingtte-
snlis Ecdesiie consuetudine jejuni doceamur eadeni dincm dileclionis esse servaiiLlain.
s.ncramcnla pcrcipere , breviier audiat, ideo tunc Tunc u\t illis Jesiis : Tristis est anima mea usque
ccenalos cominunicasse apostolos, quia necesse erat ad mortem, elc. ISon propter mortem trislis est Do-
Pascha illud lypicum antea consuininari, el sic ad n inus, quia cum conditio corporalis alfectus, non
veri Paschce sacranicnta transire. Nunc 111 boiiorc. formido mortis olfendit. Nain qui corpus suscepit,
lanti tamque terribilis sacrainenti placuisse nugi- omnia debuit subire qtice coiporis sunt, ut esuriret
stris Ecclesice, primo nos Dominic;e passionis par- et sitirct, tangeretur, contrislarelur, divinitas autem
licipatione muniri, primo spirilualibus epulis inlciitis commutari pcr hos nescit aiTectus.
exleritisque sacrari, ac deinde lerrenis dapibus, cor- Et progressus pusillum procidit in faciem suam orans.
pus et vilibus escis refici. Lucas aulem dicit: Avuisus esl ab eis, quanlum ja-
Tune dicil eis Jesus : Omnes vos scandalum patie- clus est lapidis, tanquam boc eos typice admonueril,
mini in me in ista nocie. (Ex Hieron.) Praidicil quod ut in cum dirigcrent lapidem, id est, usque aJ ipsiim
passuri sint, ut cum passi fncrint, non dcspcrcnt salu- perducerent intcntionem legis quae scrmta crat in
 :

1)1 COLLECTIONES LN EITSTOLAS ET EVANGELIA. 182

bpide, usque ad illum enim potesl pervenire ille A Surgiie, eamus, ecce appropinquat qui me trudcl ,

lapis,quoniam finis legis est Christus ad justitiam elc. Ac si diceret : Non nos inveniant , quasi ti-

omni credenti {Rom. x). mentes et relractantes, ultro pergamus ad moricm,

Et dicens : Mi Pater, si possibile est, transeat a ut confidentiam et gaudium passuri videant.

me calixiste, etc. Quod aulem, Patrem invocans, du- Accessil Judas ad Jesum, et dixit : Ave, Rabbi, et

plici secundum Marcum nomine dicit Abba pater, : osculatus est eum. Iinpudens quidem et scelcral;.

utrkrsque populi illum, et Judaeis, scilicct, et gen- confidentia, magislrum eum vocare , et osculum ei

libus Deum esse, ac Salvatoreni ostendit. Idem nam- ingerere quem tradebat.

que Abba quod et pater significat. Sed NIN He- Dicit illi Jesus: Amice, ad quod venisli? Duobus
braum, ttkt^o Gra?cum est et Lalinum. Ut ergo modis hoc intelligendum est. Ad quod venisti, id est,

«trumque populum in eum crediturum, et ab utroque ad quod scelus delapsus es , ut discipulus traderes

eum invocandum esse doceret, utraque lingua eum magistrum, et dum esses apostolus, effectus es tra-
primus ipse invocat. ditor? Sive ad quod venisli? subaudiatur, hoc age ,

Spiritus quidcm promptus est, caro autem infirma, relinque osculum et imple traditovis oflicium.
etc. Hoc adversus lemerarios, qui. quod crediderint, Et ecce unus ex his qui erant cum Jesu, extendens
putant se posse consequi. Itaque quantum de ardore B manum exemit gladium suum , ei percnssil servum
mentis confidiinus, lanlum de carnis fragilitate li- principis sacerdotum , et amputavit auriculam ejus.
nieamus. In alio Evangelio scriptum legimus, quod Petrus lioc

Pater mi, si non potest hic calix transhe, nist bi- feceril eodem menlis ardore, quo et cselera. Servus
bam illum, fuit voluitlas tua, elc. Non inquit, fiat hoc quoque principis sacerdotum, qui Malchus , id est

quod hiunano afleclu loquor, sed propter quod ad rex,appellatur, populus Ju.Iaeorum est, qui per in-
tenas lua volunlate descendi Si eigo, inquit, fieri: credulitatem servus factus est impietatis. Qui per-
noiesl, ut sine interitu Judasorum credat gentium didit auriculam dextram, ut tolam Iilteroe utililateni

muliitudo, passionem recuso. Si autem illi excic- audiat in sinislra. Sed Doniinus Jesus in his qui ex
candi sunt,ut omnes gentes videanl, non mea, Paler, Judceis credcre voluerunt, reddit aurem dextram, et
voluntas, sed lua fiat. fecit servum genus regale et sacerdolale. Aliler au-

Iterum abiit et oravit, tertio eumdcm sermonem, rispro Domino ampulata et a Domino sanata, signi-
rtc. Lucas autem ait : Apparuil illi angelus de ccelo, ficat auditum, ablala vetustate renovatum, ul sit in

confortans eiun. AHfci legimus : Quia angeli acees- novitate spiritus, et non in vetustate Hllerae ,
quod
serunt, etministrabant ei(}ta'.tlt. iv) : In documento cui prseslitum fuerit a Chiisto ,
prasstahitur et re-
ergo ulriusque naturse et eiaugelosministrasse, et C gnare cum Christo.
eum angclosconfortasse describitur, quoniain qui Tunc ttttilliJesus : Converle giadium tuum inlocum
Deus ante saecula exstitit, homo factus est in line suum, elc. Quia per gladium vindicla intelligilur,
meeulorum. Et addidit Lucas dicens : Factus in ago- sicut Apostolus de judice ait : Non enhn sine causa
uia prolixius orabat. Agonia, alacritas vel confidentia gladium portat (Rom. xm) , rccle hic per gladium
inlelligilur. Quod autem sequilur secundiun eumdem viudicta intelligitur. Reconde gladium, ac si dicerel,
evai gelistam: quiescat vindicta. Aliter. Converte gladium in locuni

Et factus esl sudor epis sicul gultu sanguinis.%m smim, id est , verjtram piaulicalionjs converle ad
sudorem infirmilalis depulans, quia elcoivra nalu- gentes, uhi secundiim Paulum, ostium apertum et
ram est sudare sanguinem, sed polius intelligi vult, ingens inyeniat, Aliter. Postquam plenihulo gentium
irrigatam, sacratamque ejus sanguine terram , non huraverit, dicii Petro, per quem toius prxvlicatonim
sibi, qui noveiat, sed nobis aperte declaralum, signalur ordo : Cooverte gladium verbi praedicaiw-
<[iio.l effectum jain suaj precis obtinciet, ul fidein vi- nis ad Isiael. Omnes eniin qui gladium acceperint,
delicet discipulorum ,
quani terrena adbuc fragili- gladio peribunt (Gen. iu). Quo giadio? illo nempe ,

las argiiebal, suo sanguinc purgarel, etquidquid il!a qui igneus verlitur anle paradisum, et gladio spiii-
1)
scandali de cjus morte peiliilisset , hoc ipse toiuin tus, qui in Dei describitur armalura (Ephcs. vi).

nioriendo deleret. Iino univeisiini lale terrarum or- An putatis qitia non possum rogarc patrem mciun,
bem peccalis morluum,sua morte innoxia, coelestem el exhibebit mihi modo plusquam duodecim legiones
resuscilaret ad vitam. angetorum? Quomodo ergo impIeLuntur scriplurac,
Tunc venit ad discipulos suos, et dicit illis : Dor- quia sic oporlet fieri? Non indigeo duodecim aposto-
mile jam et requiescile , etc. Cuni dixisset dormite lorum aiixilio, omnes me defenderint, qni
etiam si

jam et requiescite, et adjungeret, suflicit, ac deinde [jossim habere duodecim legiones angelorum. Una
inferret : Venit liora , ecce tradetur (ilius hominis, legio apud veteres sex millibus complebalur homi-
ulique inlelligitur post illud ,
quod eis dictum est num. Pro breviiate temporis numer.um non oecur-
Dormite el requiescile, siluisse Dominum aliquantum, rinius explicare, typos tantum dixisse sufficiat: se-

ut hoc fierel quod promiserat, et tunc intulisse : ptuagiuladuomillia angelorum, in quot gentes homi-
Ecee appropinquavit hora, sive veuit hora. Ideo post Dumque Iingua divisa cst, duodccim legionibus fieri.

illa vcrba positum est, suflicit, id est, quod requie- lloc autem lolum factum est , ut implerenlur Siri-
vislis jam suflicit. pturir prophclarum, ctc. Qu;e sunt scriptiirye pro-
 183 SJURAGDI ABBATiS i: i

plietarum? Foderunl mamts meas ,

ei pedes meos \ Deum vivum, ul dicas nobis,silu es Christus iHius
\Psal. xxi) : et alibi : Sicut ovis ad victimam duclus Dei. Dicil illi Jesus : Tu dixhti. Tunc princeps sac«r-
tst (Isa. liii). Et in a!io loco : Ab iniquitatibus po- dotum scidit vestimenta sua. (Ex Hieron.) Quem de
vuli mei ductus sum ad mortem. solio sacerdotali furor excusserat, eumdem rabies ad
Tunc discipuUomnes relicloeo fugerunt. Interquos, scindendas vestesprovocat. Scidit autem vestimenla
jit Marcus ait, Adolescens quidam sequebatur Domi sua , ut oslendat Juda?os sacerdotii gloriam perdi-
Hum amictus smdone super nudo, id est, corpore. disse, et vacuam sedem habere Sed et
ponlificis.

Qua rcjecla nudus profugit. Joannem hunc ftiisse eonsueiudinis Judaica? est, cum ahquid blasphemum,
alolescenlem intelligimus, quod vero nudus proftigit et quasi contra Deum audierint, scindere vestimenta
ab impiis, illorum et opus designat et animam, qui sua,quod Paulum quoque et Barnabam ,
quando in

ut securiores ab incursibus hoslium fiant, quidquid Lycaonia deorum cullu honorabantur , fecisse legi-

iu hoc uuindo possidere videnlur abjiciunt, ac midi raus {Act. xiv). Herodes autein, quia non riedit hono-

(: Domino famulari
itius quam adha?rendo raundi ,
rcra Dco, sed ut quievii iinmoderato favori populi,
ivbus maleriam tentandi, atque a Deo revocandi slathn ab angclo percussus autem my-
est. Altiori

.ulversariis dare didicerunt, juxla exemphim beali slerio factum est, ut in passione Domini pontifex
.! iseph, qui reliclo in manibus adultera?. pallio, foras B Judceorum sua ipse vestimenta discinderel, cum lu-
( Ksilivil, malens Deo nudus quam indutus cupiditati- nica Domini nec ab ipsis, qui eum crucifixere railili-

b.is mimdi meretrici servire (Gen. xxxix). bus scindi potuerit. Figurabatur enira, quod sacer-
At Hli tenentes Jesum, duxerunt ad Caipham prin- dotium Judrcorum pro sceleribus ipsorura pontificura
cipem saccrdotum , elc. Refert Josephus (Ant. Jud. esset scindendum. SoliJitas vero sancta? imiveisa-

\.h. istum Caipham unius tanlum anni

xviii, cap. 8) lis Ecclesia?, qua? veslis sui rederaploris solet appel-

ji .uiificatura ab Herode pretio redemisse. Non ergo lari, nunquam valeat disrumpi, quin polius el si Ju-
i iiiru/n est si iniquus ponlifex inique judicet. dau si gentiles, si hserelici, si m.<li calholici, hiimili-

PeLrus autem sequebatur Jesum a longe, etc. Me- tatem Domini salvaloris contemnant, ejus lamen us-
rilo a longe scquebatur, quia proximo negalurus qufi ad consummalionem srcculi , in illis quos sors
erat, ncque enim negare possel, si Chrislo proximus eleclionis inyeneril inviolata sitpermansura castitas.
a ihccsisset. Marcus autem dicit Sedcbat cnm mini- : Yerumtamen dico vobis, amodo vidcbitis filium

v.ris, el calefaciebat se ad ignem. Est enim dilectionis hopiinh sedentem a dextris virtulis Dei, et venientem
i:iii>. est et cupiditatis, de hoc dicitur lgnemveni : iu nubibus. Si ergo tibi in Christo, o Judsee, pagane

niillcre in tcrram, et quid volo, nisi ul ardeal (Luc et lucretice, contemptus, infirmitas, et crux contu-
V.cce vos omnes accenden'es ignem, fl(-C rnelia est, vide quod per luecFilius hominis ad dex
xi i), tle illo :

flammis ambulate in lumineignis vcstri, ct flam

c ncli liam Dei Fatris sessurus, ex partu virginis homo
marum quas succendistis; isle super credcnfes in natus,in sua, in cceli nuhibus, est niajeslateventurus.

icenaculo Sion de ccelo descendcns variis linguis Tunc expuerunt in faciem ejus, et secundum Mar-
Deura lau.lare docuii, ille terrena? materise Caipha ciun : Velavcrunt faciem ejus. Ut compleretur quod

I )lus in alrio fianimis ncgandi Deum turbas accen- scriptuin est : Dedi maxillas mcas alapis, et faciem

(iil, nam ab hoium aposlolus Pctrus persecutorum meam tion averii a confusione sputorum (Thren. m).
p.unis calefieri cupiebat, quia temporalis commodi Velaverunl autein faciem ejus, non ut eorum ille

bulaliura perfiJorura societate quaerebat , sed nou sceleia non vi !eat, sed ut a seipsis, sicut quondam
mora, respeclus a Domino, cum ignem eorum cor- Mosi fecerunl, graliam cognilionis ejus ahscondanl.
pue, lunc e.l iulideiilatem corde reliquit. Si enim crederent Mosi, crederent forsitan et Do-
Xovissime c.utem, venerunl duo falsi lestes el di- raino (Joun. v).Quod velamentum usque hodie ma-
xevunt: llic dixil.-\Possum destruere templum Dci, el net super cor eorum non revelatum. INobis autem in

triduum rewdificare illud. Quomodo falsi tesles Christura cmlentibus ablatuin est. Ncque enini fru-
fiost

bunt, si ea dicunt quae Doraiiv.r.n siipra dixisse le- j. s tra, eo moriente, velum templiscissum esl mediuin,
gimus? Sed falsustesiis cs! qui no.i eodcm dicta ,
sed et ea quie loto legis tempore latuei ant, et abs-

sensu intelligit, quo dicunt.ir.Doininus luitemdixeral condita carnali Israel fuerant, Novi Testamenti cul-
de teraplo coiporis sui, sed ct iu ipsis vcrhis caluin- lorihus sunt palefacta saucta sanctorum arcana.
nianlur, cl paucis addilis vcl inulatis , quasi jiislam Et accessil ad eum una ancilla dicens : Et tu cum

ealiimniam faciunt. Salvalor dixerat : Solvitc lem- Jesu Galitwo eras. Quid sibi vult, quod primo eum
vlum hoc isli ,
commutant ct aiunl Possum de- : pro.lil ancilla, cum viri utique raagis cum poUierunt
struere templum Dei. Vos , inquil, solvile, non ego , rccognosccre? nisi ut iste sexus peccasse in nece

quia illicilura est ut ipsi nobis inferamus manus. Domini videretur, et iste sexus redimcretur per Do-
Deinde illi verlunt, et post triduum aedificare illud, niini passionem? et ideo mulier resurrectionis piima

iil proprie de leniplo Judaico dixisse vidcatur. Do- accepit mysteria, et mandala custodit, ut vetercm

ir.inus aiilem ut Gslendeict aniraale el spirans tenv- prarraric ationis aholcrel terrorem.
El posl pusillum accesserunl qui stabanl et dixc-
p!u:n, dixeral, cl ego in triduo suscitakv Ulud. Alhld ,

ruut Pctro Yerc et tu ex illis es, nam et loquela tua

&i x iilicare, aliud suscilare.
:

Adjuro '< manifestum te facil. Non quod alteriu* sennonis essej

Princeps autem saccrdotum ail illi :
 IKS COLLECTIQNES LN EPISTOLAS ET EVANGELIA. r«o
1'etrus, a;it gentis exlraneus, omnes quippe Hebraii, A causae quam damnarct iuvenit. QuoJ vero prindpi-
al erant qui arguebant, et qni arguebantur, sed quod bus non respondit, data est de agno similitudo, ut
unaqu.neque provincia et regio habeat proprietates in suo silentio non reus, sed innocens baberetur. Bbi

suus, et vernaeulum loquend! sonum vitare non pos- enim tacebat, quasi agnus toio pro grege immolan-
s'l, unde et Ephratad in Judicum iibro non possunt dus patientiam praeslabat ; ubi vero respondcbat,
G-jvOrtfiq dicere (Jud. xn ).
quasi pastor bonus, pro credilis sibi ovibus, contra
Et continuo gallus cantavit, et recordatus est Petrus luporum latroDumque insidias pugnabat.

verbi Domini, velsecundum Lucam Respexit Domi- : Congregaiis ergo illis, dixit Pilatus, quem vullis (M-

nus Petrum. Respicienle Domino, Petrus ad cor re- mitlsm vobis, Barh h am an Jesum, qui dicitur Chri-
versus, maculam negationis poenitenliic lacrymis stus? Lalro sediliosus et bomicidiorum auctor di-
tergit. Quia non solum cum agitur poenitenlia, ve- missus cst populo Judceorum id est diabolus, qu* ,

nini etiam ut agaturDei misericordia necessaria est. jam olim culpam superbke depulsus,
patria luce ob
Respicere namque ejns misereri est. et in teuebrai um fuerat carcerem missus. Alque icleo

jlane aulem facto, consilium fecerunt principes sa- Jud.ei pacem babere non possunt, quia seditionuni

cerdotnm , et vinctum Jesum tradiderunt Pontio Pi prineipem quam Dominum eligere maluerunt. Quia
solum a Pilatum sed etiam ad
R
Herodem D vero Barabbas filius patris,
lato. INon 1 , vel filius magistri eorum
ductus est, ut uterque Domino illuderet. Et cerne interprelatur, potest Anlichrisli typum gerere, qiiPin
solliciludinem sacerdotum. In malo tota nocte vigi- illi quibus dicit : vos ex palre diabolo estis, vero Dei
laverunt, ul homicidium facerent, et vinctum trade- filio sunt
pr;ielaliiri. Filius autem diaboli Antichri-

renl Pilato. H-»uebant enim hunc morem, ut quem stus, non ab ipso nascendo, se imitando vocatur. 1

adjudicassen'. -.ootii, ligatum judici traderent. Sedente autem illo pro tribunali misit ad illum ,

Tunc videns juaas, qui eum tradidit, quod damna- ttxor cjus dicens : Niliil tibi et justo illi. Multa enim
tus esset, piojcctis argenteis in templo, recessit el la- passa sum hodie pcr visunt propter illum. ^ota, quol
q<teo se suspendtt. Avarilke magnitudinem impietalis gentilibus srepe a Deo somnia revelentur, ef quod in

pondus exclnsit. Videns Judas Dominum adjudica- Piiato ei uxore ejns, justum Dominum confitcntibus,
tnm morti, pretium reluiit sacerdotibus, q:;asi in po- gcnlilis p; puli lestimonium sit.

festate sua esset persecutorum mutare sententiam. Dicit. iterum iXis Pilatus, quid faciam de Jesu, qui
Ilaque licet mutaverit vohmtateni suam, tamen vo- diciiur Christus? Dicunt omnes, cruci[ig<:tur. Ut im-
IuntaUs primne exitum non mutavil. NihU profuil pleretur quod diclum est in Psalmo : Circumdede-
cgisse poeiricutiam, per quam scelus comgere non r »'«"* »»e canec mulii (Psal. xxi), et illud Hieremke .

pOtlllt. Facta est inihi luvreditas mea, sicut leo in silva, de-

Priucipes aulem sacerdoium acceptis argenteis, di- derunt super me vocem suam (Hier. xn).

irerunt : Non licet miltere eos in corbonam, quia pre- Yidens aulem Pilalus, quia nihil proficeret, acceptn
titun sanguinis est. (Ex Hieron.) Vere culicem li- aqna lavit manus coram populo, dicens : lnnocens

rpanles, et camelum glulientes. Si enim, ideo non ego sum a sangnine hujus justi etc. Pilatus anlem ,

initliint pecuniam in corbonam, hoc est in gazophy- accepit aquam juxta illud propheticum Lavabo inter :

laciumet dona Dei quia prelium sanguinis est, cur innocentes inanus meas (Psal. x\v), ut in lavacro
,

ipse sanguis eflundutir? manumn ojus, gentilium opera purgarentur, et ab

Consilio autem inito, emerunt ex illis agrum fignli impielate Juda'orum, quiclamaveriint, crucifige eiini,

iu sepulturam peregiinorum. 1 1 1I q;:idem fecenmt alia nos alienos faceret, quodam modo hoc contestans et
voluntale, ut xternum impietatis siue relinqtierent dicens : Ego quidem innocentem volui liberare, sed

cx agri emptione monimentum. Caetefum nos qui quoniam seditio oritur, et per id rebellionis milii

eramus contra C;esarem criniep iinpingitur (Joan. xix),

peregrini a lege et prophetis, prava eorum
siudia suscepimus in salutem, et in pretio sangninis innocens sum a santjuine lutjusjusli.

pjus requiescimus. Fignli autem ager appellatur, Respondit uuiversus populus dicens : Sanguis ejus
** super nos super nostros. Perseverat usque iu
quia figulus noster est Cbristus. Tunc impletum est et filios

rpiod diclum est per Hieremiam » prophetam dicen- praesentem diem h;ec imprecalio supcr Juda?os , et

tem : Et acceperunt triginla argenteos, prelium ap- sanguis Domini non aufertur ab eis, unde per Isaiam
pnMiaii, quod appreliaverunt a filiis Israel , el dc- loquitur : Si levaveritis ad me manus, non exaudiam
derunt eos in agruiu flguli , sicut constiluit mihi Do- vos, manus vestrw sanguine plenw sunt.

iniiuis. Tunc milites exucntes Jesum, chlamidcm coccincam

Et cum accusarclnr a principibus sacerdolum nihil circumdederunt ei. Yel secundtim Marcum , induunt

rcspondit. Hine Lucas ait : Pilatum ad principcs sa- cum purpura. Pro rcgia enim purpura clilamis illa

rerdotum dixisse, nihil invcnio in Iwc homine. IIoc coccinea ab Qludenlibus adhibita erat, el est nibra
esl quod ipse pridie quam paleietur inler alia disci- qurcdam purpura corco simillima. Potesteliam ficri,
Venit cnim princevs muudi hujus, el in me ut purpuram etiam Marcus commemoraveril quain ,
pulis ait :

non habei quidquam (Joan. xiv), se 1 quia princcps chlamis babebat, quamvis essel coccinea. Myslio

mtindi, boc est, Pilatus eum absolvit, in ijrw nihil ergo in purpnra qna indutus ost Dominus, ipsa ejus

Ihcc ip Hicrcmia non inveniunlui'i tcstc Hicroiivmo.

 , ,

m SMARAGDl ABBATIS IS8

eara quam passionibus objecil insinuatur, de qua A hceres interprelatur. INec prcetereundum quod idcin
prcemissa dixerat Propheta : Quare ergo rubrum est Simon de villa venisse fertur ; villa enim pagus dicitur,
indumenlum tuum, et vestimentu tua, quasi calcan- avoceGrceca xvyri, quce fontem significat,unde plu-
lium in torculari. In corona vero quam portabat, spi- ressimul domus ruslicaa, hoc est, plures villae, pagus
nea nostrorum susceplio peccalorum ,
pro qua mor- vocatur, quod circa fonles condi hujusmodi villce

talis fieri dignatus est ostenditur, juxta quod prae- consueverunt. Hinc pagani dicti quasi villani. Unde
cursor ipsius testimonium ei pcrhibens ait : Ecce paganos appellamus eos ,
quos a civitate Dei alie-

agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi (Joan. i). nos, et quasi urbanae conversalionis esse videmus
Namque spinas in significalione peccalormn poni so- expertes. Sed de pago Simon egrediens, crucem por-
lere testatur ipse Dominus, qui protoplaslo in pec- talpost Jesum,cumpopuius nationum paganis ritibns
catum prolapso dicebat : Terra tua spinas et tribulos dereliclis , vestigia Dominicae passionis obedienter
germinabit ttbi (Gen. m), quod est aperte dicere : complectitur. Quod autem secundum Lucam in hoc
Conscientia tua punctiones tibi, et aculeos vitiorum loco sequentibus se Dominus mulieribus dixit Filiw :

Quod vero juxla Evangelium

procreare non desistet. Hierusalem, nolite flere super me, sed super vos et su-

Lucce Dominus apud Herodem alba veste induiiur, per filios vestros, el addit : Quia siin viridi ligno Ihvc

in cceleris vero Evangelistis a mililibus Pilali, sub B faciunt, in arido quid fiet ( Luc. xxni)? (Ex Bedc:)
coccineo sive purpureo habitu illusus esse perhibe- Viride enimlignum seipsum suosque eleotos,aridum
tur, collala utraque narratione, in uno innocenlia, et vero impios et peccatores significal. Si ego ipse

caslitas assumptce humanilatis, in altero autem ve- inquit, qui peccatum non feci,qiiilignum vitce merito
ritas passionis, per quam ad gloriam regni immor- appellor, fructus gratice duo denos per singulos raen-
lalis esset perventurus exprimitur. Sicut enim pur- ses affeio, sine igne passionis a mundo non exeo^
pura colorem sanguinis, qui pro nobis elfusus est, quid putas eos manere tormenli, qui fructibus va-
invtatur, ita et habitus regnum, quod post passio cui, insuper vitie lignum flammis dare non li-

nem inlravit , nobisque inlrandum patefecit insi- , ment?

nuavit. Yerum quia dixil Apostolus Quotquol enim : El venerunt in locum qui dicitur Golgotha, quod est

in Christo buptizali estis , Christum induislis, et Calvarice locus. Extra urbem Hierusalem el foris por-

Isaias Domino de electis omnibus : Ilis velut orna- tamloca erant in quibus truncabantur capila darana-
mento vestieris (Isa. xlix). Potesl in hoc ulroque torum,etcalvarice, idest decollalorum sumpsere no-
Domini habilu , omnis electorum ejus mullitudo, men. Propterea autem ibi crucifixus estDominus, ut
quae in marlyres venerandos, et cceteram fidelium ubi prius erat area damnatorum, ibi erigerentur vexilla
^ 1

plebem distinguiiar, aplissime designari. Alba enim martyrii. Et quomodo pro nobis maledictum crucis fa-

veste induitur, cum munda justorum confessione ctus et flagellalus, et crucifixus, sic pro omnium sa-
circumdalur. Purpura sive cocco vestilur, cum in lutequasi noxiusinlernoxios crucifigilur, ulubiabun-
triumpho victoriosorum martyrum gloriatur. davit peccutum, supernbundel gratia (Rom. \). Qua-
Et plectentes coronam de spinis ,
posuerunt super liler sane Dominus in cruce positus, quidve eadem
caput ejus,et arundinem in dexteraejus, el reliqua. In sacralissimi corporis positio regalis in se lypo con-
chlamide coccinea opera Gentium cruenla sustenlal : tineat, Sedulius in Paschali carmine pulchre versi-
iri corona spinea maledictum solvit anliquuin : in bus dixil (Lib. v).

culamo venenata occidit animalia, sive calanium lc-

Protinus in paiuli susppnsus cnlmine Iign , :

nebat in manu , ut sacrilegium scriberet Judccorum. Helligione pia mutans discriminis iram,
Pax crucis ipse fuit, violentaque rohora membris
Exeunles autem, invenerunl hominem Ctjrenceum, Illustr;ins propriis, pcenam vestivii Uooore,
venientem obviam sibi, sive secundura Marcuin : Ve- Soppliciumqiie dedit si^num magis esse saluliS,
Ip.^aque s;mclilicansin se tormenta beavil.
nientem de villa, nomine Simonem, Itunc angariave-
Neve quis ignorct speciem crucis e.^se colendam,
runt, ut tolleret crucem ejus. (Ex Hieron.) Cavendum Qune Dominum ortavilovans, ralione potenii
|

(Jratiuor inde pla^as quadrati colligit otbis.

ne videatur contrarium quod Joannes scribit, ipsum p. S|ileudiJus auctoris de vertice ful^et Kou-;.
Dominum sibi crucein porlasse. Sed hoc inlelligen- Oi'iduo sacrct lambunlur sidere plantas.
Arctnn dexlra tcnet, meiiium lceva erigit a\em,
dum, quod egrediens de prxtorio Jestis, ipse sibi
CuncU(|ue de membris vivil natura c -reanlis,
secundum Joannem portavil crucera, posiea Simoni Et cruce coiuplexum Clirisius regil undique imcui-
[dniii.
portandara imposuernnt, et hoc congruo satis ordi-
ne ,
quia ipse passus est pro nobis, retinqucns nobis Moralera quoque sacrosanclae crucis liguram
excmplum, ut sequumur vesligia ejus (
I Pelr. n). describit Apostolus, ubi ail : /« charitale radicali
Et quia Simon iste, non Hierosolyraita, sed Cyre- el fundati, ut possilis comprehendere cum omnibus
n.eus esse perhibelur. Cyrene enim LibyaB civitas sunctis, quo3 sit latitudo et longitudo , altitudo et pro^

esi , ut in Aclibus aposlolorura legimus (Act. u) fuitdum (Ephes. m). Cognoscere etiara superenii-

recte per eum populi genlium designanlur, qui quon- ncntem scientice charitatem Chrisli. In latiludine

dam peregrini et hospites testamentorum , nunc quippe bona opera cbarilatis signi/icat.In longitudine
obediendo cives sunt et domeslici Dei. Et sicut aliiii perseverantiam sanctce conversationis usijue iu

'j
:
i iiur : Haredesquidem Dei, cohceredes aulem Chri- linem. ln allitudine spem cceleslium pramiiorum. In
*>
' (iloin. vi 11 ) . Unde ei aplcSimonobcdiens, Cyrene, profundo inscrutabilia judich Dei , undc ista gra-
 I8'J COLLECTIONES LN EPISTOLAS ET EYANGELIA. I9C

tia in homiiies venit. Et tuec ita coaplantur sacra- A quippe in uno ad omnes pervenit, cuin sors omni-
mento crucis.utin latiludine accipialur transversum bus placuit, quia et Dei gralia in unitate ad otunes

lignum, quo extenduntur manus, propter operum pervenit, et cum sors mittitur, non persomc cu-
significationem. In longiludine ab ipso usque in ter- jusque, vel merilis, sed occulto Dei judicio cedilur.
ram, ubi totum corpus crucifixum stare videtur, Et posuerunl super caput ejus causam ipsius scri-
quoJ significat persistere, hoc est, longanimiter per- ptam ttic esl Jesus rex Judajorum. Pulcbre titulus,
.'

manere. In lalitudine ab ipsotransversolignosursum qtii Cbristum Regem teslalur, non infra, sed supra

versus, quod ad caput eminet, propter exspeclalio- crucem ponilur, quia licet in cruce pro nobis bomi-
nem supernorum, ne illa opera bona atque in eis nis infirmitate dolebat, super crucein tamen regis
perseverantia, propler beneficia Dei, lerrena ac tem- majestale fulgebat, quia apte etiam,quia rex simulet
poralia facienJa credantur, sed potius propter illud sacerdos est cum eximiam Palri suae carnis ho-
qnod desuper sempiternum sperat fides, quae per sliam in allari crucis offerret, regis quoque, qua
dileclionem operatur. In profundo autem, pars illa praedilus erat tilulo, dignilalem piu-tendit, ut cun-
ligni, quae in terra abJita defixa lat.-t, sed inde con- ctis legere , hoc est, audire et credere volentibus
surgit illud omne quod eminet, sicut ex occulta Dei innotescat, quia suum per crucem non pcrdiderit,
"'
obmtale vocatur bomo ad participalionem taotae sed conftrmarit polius et corroborarit imperium.
gratiae, alius sic, alius autem sic, supereminentem Nam quod hoc nomeo, Hebraice, Gnece et Latine

vero scienliae charilatem Christi, eam profecto, ubi scriptum erai, E^TlTPn "fto-TBn XBTWi 'lv~ovs o
pax illa est, qtue priecellil omnem intellectum (Phi- Bapikeus twv 'iooSaiwv, Jesus Nazarenus rex Judaeo

tip. iv). rum, hoc est, quod idem Apostolus subsecutus ai>

Et dabant ei bibere, mijrrhatum vinum, et non ac- neclit. Et omnis lingua confiteatur, quia Domiuus
cepit. (Ex Hieron.) Deus loquilur ad Hierusalem :
Jesus Christus in gloria esl Dei Patris (Philipp. n).

Eijo te plantavi vineam meam veram, quomodo facta Quanlum vero ad litleram, hae tres linguaj ibi pne
esin amaritudinem vitis alietue (Jer. n)? Amara vilis caeleris eminebant, Hebraea ,
propter Judasos in lege

amarum vimim facit, quod propinat Doniino .L'su gloriantes, Graeca, propter genlium sapientes, Lati-
Christo, ut impleatur quod scriptum esl : Et dede- ra , propter Romanos, multis ac pene omnibus jain

runl in cibnm meum fel, etmca potaverunl

in siti tunc gentibus imperantes. Yelint nolint, ergo Ju-

meaceio (Psal. lxviii). Quod autem dicitur El :

diei, omne mundi regnum , omnis inundana sapien-
non accepit, vel secundum Mattlucum Cum gustas- :
lia, omnia divime legis sacramenla teslantur, quia
set, noluit bibere, hoc indicat, quod gustaverit qui- Jesus rex Judieorum est, hoc est, imperator creden
L tium et confitenlium Dominum.
dem pro nobis mortis amaritudinem, se.I tertia *e
resurrexit. Quod autem ail Marcus : Non aceepit, Tunc crucifixi sunt cum eo et duo latrones, a dex-

intelligitur, non accepit ut biberet. Gustavit auiem, tris, etc. Latrones qui cum Domino sunt hinc inde

sicut Mallhyeus testis ost, ut quod idem Mattlueus crucifixi, significant eos qui sub fide et confes-

ait : Noluit bibere, boc Marcus dixit : Non acce- sione Christi, vel agonem martyiii, vel continen-

pit, tacuerit autem quod gustaverit. Sed hoc quod tiae arctioris iastituta subeunt. Sed quotquot h;cc

ait Marcus, myrrhatum vinum intelligendum est, pro aiterna solum coelestique gloria gerunt, hi

Malthseum dixisse : Cum felle mistum. Fel quippe profecto dextri latronis merito et fide designanlur.
pro amaritudine posuit, myrrhatum enim vi- et At qui, vel humanae laudis intuita, vel qualibet mi-

num amarissimum est, quanquam fieri possit, ut nus digna intenlione, sceculo abrenunliant, non im-
ct felle et myrrha tum vinum amarissimum retl- nierito blasphemaloris et sinistri latronis menlem
derent. et actus imitantur. De qualibus dicit Apostolus :

Postquam autem crucifixerunt eum , diviserunt Si tradidero corpus meum ut ardeam, si dedero onuws

vestimenta ejus, sorlem mittentes. Haec evangelista facultates meas in cibos pauperum, si alia multa fe-

Joannes plenius exposuit quia scilicet milites, sx . ^cero, charitatem autem non
habeam, nihil mihi pro-
,

dest i 1 Cor X111 )- At vero beati qui perseculionem

tera in quatuor parles, jt.xta suum numerum divi- -

dentes, de tunica, quae inconsutilis erat, desuper patiuntur propter justittam, quomam ipsorum est

contexla per totum, sortcin miserunt. (Ex Augusl.) regnum coelorum (Matth. v).
Quadripartita aulem veslis Domini quadripartitam Prwtereuntes autem blasphemabant eum, movenles
ejus ftguravit Ecclesiam, tolo scilicet qni quatuor capita sua, etc. Blasphemabant, quia praelergre-

partibus constat lerraium orbe diffusam, et omnibus diebantur viam, et in vero ilinereScripluneambu-

ejusdem eisdem partibtis OMpialiter, id est, concor- lare nolebanl, movebant capita, quiajam ante move-
diter distributam. Tunica vero illa sortita omnium rant pedes el non stabant snpra petram.

partium significat nnitalem, qu?e cbaritalis vinculo Simililer et principes saccrdotum cum scrtbis dicc-

continctur. Si enim charitas, juxta Aposlolum, et bant, etc. Lliam nolenles conlilentur scriha» ct pha-
supereminentiorem babet viam, el supereminet scien- ris.ei, quod alios s;dvos fecerit; itaque y-js vestra

liae, et super omnia prircepla est, merito vesiis qua coademnat ser.-tenlia. Qui rvArn alios salvos fecit, s'.

signilicatur desuper conte\ta, perbibetur. In sorle vellei, et seipsum salvare polerat.

aiitein quid, nisi Dci gratia commendata esl? Sic Dcsccnd.it nunc dccrucc, el credimns ci. (Ex Hic
 ,

ISl SMARAGDl ABBATIS m

oH.) Frauduleuta promissio, quid est phis, i!e cru- A In resurrectione vero Domini, nulla (idelibus teno-

ce descendere, an de sepulcro mortuum surgere? runi signa, sed indicia cuncta Uelitice visuntur. An-
Resurrexit et non credilis ei, etiam si de crucc de- geli albis vestibus coruscantes, currilur cum gaudio
scenderct, similiter non crevleretis. Sed mihi vide- ad sepulcrum, ubi non mortuus fnvenirclur, sed

lur hoc dajmones immillere, statim enim ut cruci- ubi mors agnoseeretur evicta, appeliantur mulieres
(ixus est Dominus, senserunt virtulem crucis, et voce pacifica, et quid amplius dicam, oirinia salutis

intellexerunt fractas esse vires suas, et boc agunt, setemae mysteria revelantur. Et holandum quod
nt de cruce desccndat, se ! Dominus sciens adver- Dominns hora sexta sit crucifixus, hoc cst, recessuro
sariorum insidias, permanet in patibulo, ut diabo- a. cenlro mundi sole, quando et Iatroni a\t II odie :

lum destruat. merum eris in paradiso. Nam de Adam peccante

Et tatrones qui crucifixi erant cum eo, et impro- scriplum est, quod audierit vocem Doniini Dei post
pirabant ei. Flic per tropum qui appellatur avfi.ir&ts mcridiem (Gen.iu). Rationis igitur, imo divinse pie-

uno latrone uterque dicitur blasphemasse. tatis ordo poscebat, ut eodem temporis artidilo, quo
pro
tunc Adac praevaricanti obcluserat, nunc latroni Do-
Lucas vero asserit quod allero blasphemante, alter
increpavit blaspbemantem, etconfessusest, dicens : nriims poenilenti januatn paradisi reseraret. Et

Domine, memento mei eum veneris in regnum tuum.

B qvia hora primus Adam, peccando htiic mundo mor-
1n corde autem fidelium summopcre manere
tres lem invexerat, eadem hora secundus Adam mortcm
virtules testatur Apostolus dicens JSunc autem ma- :
moriendo deslrueret.
net, Fides, Spes, Charitas [I Cor. xm), quas cun- Et circa horam nonam, clamavil Jesus voce magna,
etas subita repletus gratia et accepit Iatro,etservavit dicens : Heli, Heli, lama sabatlitliani, hoc es', Deus
In Fidem namque habuit qui regnaturum
cruce. mcus, Dcus meus, ut quid me dereliquisti? (Ex Au-
Dominum credidit, quem secum pariter morientem gust.) Sicut enim esurire el sitire etfaligari nonerat
viJit. Spem habiitqui regni ejus aditum postnlavit. proprium divinilatis sed corporis, ita et quod dicit :

Charitatem quoque in morte sua vivaciter tenuit, Ut anid me deretiquisti ? corporis vox e.4. Ut homo
qui fratrem et colalronem pro simili scclerc mo- crgo loquitur, ut homo turbatur, ut homo flet, ut
rientem, et de iniquitate sua arguit, et ei vitam homo crucifigitur. (Ex Ambros.) Quod clamattuum
quam cognoverat prccdicavit. est, a le hoc accepit, pro te liberandum carne in-
Et dixit illi Jesus : Amen dico tibi, Iwdie mecum dutus est.
^ris, etc. (Ex Beda). Semper eriira plus Dominus
Quiclam autem illic stantcs et audientes dicebant :

tribuit quam rogatur. Ille enim rogabat ut memor

£ Heliam vocat isle. (Ex Hieron.) Non omnes, sed
sui fuisset Dominus cum venissel in regnum suum.
quidam quos arbitror milites fuisse Romanos, non
Dominus antein ait : Amen dico libi, hodie mecum
inteUigentes sermonis llebraici proprietatem , sed
cris in paradiso. Vila est euim, esse cum Christo,
ex eo quod dixit : lleli, Heli, putantes Heliam ab
q iia libi Christus, ibi regnum. Quidam duos latroncs
eo invocalum. Sin autein Judseos qui hoc dixerint
<:un Doroino crucifixos, duobus baptizatorum gene-
intcliigere volucris, et hoc more sihi solilo faciunt,
ribns eoapant. Quicunque enim baplizatisumus in
ut Dominum imbecillitate infament, quia auxilium
Cliristo Jesu, in morte ipsius baptizali sumus. Ambo
Ileliae deprecetur.
namque similes cmcifixi, sed unus in cruce blas-
phcmus pejor, alter est confessione martyr effeclus, Et continuo currens unus ex cis acceptam spougiam
(j-iia per baptismum, quo cum peccatores essemus implevit aceto, elc. El hsec facla sunt ut imple-
abluimur. Alii dum Deum in carne passum, fide, retur prophelia : In sili mea potaverunt me aceto

spe el charitate laudant, coronantur. Alii dum aut (Psal. lxviii). Judad quippe ipsi erant acetum,

li.Iem aut opera baplismi habere renuunt, dono degenerantes a vino patriarcharum et prophetarum,
#
io3 accepere privantur. (Ex Uieron.) In duobus la- tanquam de plcno vase, de iniquitale mundi hiijus
q
t'.'nui!>!is uterque populns, et genlilium et Judceomm, impleti, cor habcntes velut spongiam cavernosis
pHmum Dominum blasphemavil, poslca signorum quolammodo, atque tortnosis latibulis fraudiden-
magniludine alter exterritus egit poenitenliam, ct tum. Hyssopum cui circumposucruntspongiamaceto
nsque hodie Julaeos increpat blasphcmantes. plenam, quoniam herba cst, humilis, et pcctus pui-
.1 sexla autem hora tcnebra- factce sunt, elc. (Ex gat, ipsius Clnisii humilitalem congmcBier accipi-

Jlieron.) El hoc factMm reor, ut complcretur prophe- mus, quam circumdcdcrniit ct se circumvenissc pu-
lla dicens : Occumbet sol meridic (Amos vm). Et lavemnt. Unde illurl in Psalmo Asperges mchyssopo :

alio loco : Occubuit sol cum adhuc media essel dies el mundabor. Chiisti namquc humilitate mundamm ,

(Jerem. xv), velut impium scelus sol videre non quia nisi huniiliasset scinelipsum factus obediens
putiiur, et suam in subtraclis radiis prx-sentiam, patri usque ad mortcm crucis, non uliquc sanguis
iu qua lacinus generabatur, ipsa lerra contremuit. ejus in peccatorum remissionem, hoc cst, in no-
[ICx Vuigat.) Velum templi scinditur, ut qmc liono- slram mundationcm fuisset effusns. Per arundinem
r ibililer latebant, pro tali commisso vulgata vilesce- vcro, cui imposita cst spongia, Scriptura significa-
rent, ct ut Josephus referl, voocs virtulum cudes- tur, quyc implebatur boc facto. Sicul enim Iingua
|ium, migrare dc tcmplo volcutium, feruntur audidc. dicilur, vel Gfscca vol Eatina, vel alia qua-IL' cf
 ,

J95 COLLECTiONES IK EPH5TOLAS ET EYANGELIA. 194

.oiuim si»nilicans, qui lingua proniitur, sic arundo \ vaticinia prophetarum, qui et ipsi a petra Chrislo

dici potest littera, quod arunuine scribilur. cum Apostolis petrse vocabulum susceperant, ut quid-
Jesus autem iterum clamans voce magna, emisit quid in eis duro legis velamine claudebatur, scissum
spiritum. (Ex Deda.) Divinie potestalis indicium est patet et gentibus.

emittere spiritum, ut ipse quoque dixerat : Nemo Et monumenta aperta sunt. Dc quibus scripum
animam meam a me, sed ego pono eam
potest tollere est : Yos eslis sepulcra extrinsccus dealbaa (Matili.

a mcipso, ut rursumaccipiam eam (Joan. x). Lignunl xxm), quaj intus plena sunt ossibus mortuorum, idco
adversus lignum, et manus patenter exlendunlur sunt aperla, ut egrederenlur de his qui prius in ift-

adversus manus continenter extensas, pro solutis et fidelitate mortui erant, et cum resurgenle Christo

ranissis prsebentur, clavis eonfixre, pro his quce eje- atque vivente viverent, et ingrederentur cceleslcm
cerunt Adam, praebenlur manus, quae orbem ternc Jerusalem. Porro secundum litteram, nulli violen-
complecterentur et revoecnt, pro humililate exalta- tum esse videatur , morluo Salvatore, appcllare
tio, pro suavi et pernicioso guslu, suscipitur fellis Jerusalem sanciam civitatem, cum usque ad destru-
gusius, et mors pro morle mulatur, tenebrae pro clionem ejus semper Aposlolitemplum ingressi sunl,
tenebris, sepultura pro sepultura, resurreclio pro et ob scandalum eorum, qui de Judaeis credideranl.
resurrectione, luec omnia, cura quoedam erga nos g legis exercuerunt eaeremonias, cujusque quadragesi-
est Dei, et mediciua inlirmitalis nostrae. mum secundum annum passionis Domini datum o~l
Et ecce velum templi scissum est in duas parles a tempus poenitenliae. Illi vero in blasphemia perseve-
summo usque deorsum. (Ex Beda.) Scinditur vclum rantes , egressi stint duo ursi de silvis genlium
templi, ut arca lestamenti et omnia legis sacramen- Romanarum, et laceraverunt interficientes cam , ct
la, quae tegebanlur appareant, atque ad populum ex eo lempore, non Jerusalem sancta , sed spiritua-
transeant nationum. Ante elenim dictum fuerat :
liler ^gyptus vocatur et Sodoma.
Notus Judwa Deus, in Israel magnum notnen
in Et multa corpora sanctorum, qui dormierant sur-
ejus (Psa/.lxxv). Nunc autem exallare super ccelos rexerunt, etc. (Ex Beda.) Qui enim resurgente Do-
Deus, et super omnem, inquit, terram gloria lua. mino resurrexerunt a mortuis, ctiam ad coelos
Et in Evangelio prius dixit : In viam genlium r.e ascendente simul asceiuiisse credendi sunt. Neque
abieritis (Matllt., x). Post passionem vero suam :
ulla ralione illi temerilati fi;!es accommodanda, qui
Ettntes, inquit, docete omnes gentes (Mattli. ultimo). eos poslea roversos in cinerem, ac denuo in monu-
Velum lempli scissum est, et omnia legis sacra- menlis, qu?e pridem patefacla sunt ab eis, quihus
menta, qu;e prius tegebantur prodita sunt, atque ad paulo anteviviapparueitint, moremortuorum pulant
gentilium populum transierunt. (Ex Hieron.) ln C quidam es.-ie reclusos. (Ex Hieron.) Quomodo Laza-
Evangelio, cujus s»pe facimtis mentionein, super- rus mortuus rcsnrrexit, sic et mulla corpora sau-
liminare templi infinitiy magnitudinis, fractum esse ctorum resurrexerunt, Dominum oslenderent re- ut
atque divisum leginius. Joseplius quoque refert surgenteni, et tamen cum monumenta aperta sint r
(Lib. vii Belli Judaici, cap. 12) virtutes angclicas non ante surrcxerimt, quam Dominus resurgcrct
praesides quondam templi lunc pariler conclamasse, ut esset primogenilus resurreclionis ex morluis.
transeamus ex his sedibus. Quoerendum esl utrum Quando verodicitur : Apparuerunt multis , ostendi-
velum templi scissum est, exterius an inlerius. tur non generalis fuisse resurrectio, quae omnibus
Sed mihi videtur in passione Domini, illud velum spparcrel, sed specialis ad plurimos, uthi viderent,
esse conscissum, quod in lemplo foris posilum fuit, «jui cernere merebantur. Qiucriiur autem cur Marru*
et appellabatur exterius, ut significarel quia nunc dicat : Erat aulem liora terlia ct cruciftxcrunl ettm v
ex parte videmus, et ex partc cognoscimus. Cum au- et Joannes dicit : Erat autetn paraseeve Paschte Itorct

tem venerit quod perfectum esl, tunc ctiam vclum quasi sexta. (Ex Yu!g.) Qtiidam Iiog seriptorum con-
interius disrumpenduin, ut omnia quoe nunc nobis tigisse dicit errore. Sed non mihi videlur ullam in-
abscondita sunt, domus Dei sacramenta videanuis. lerpolationem suscipiend;ini Scriptunc diviiuv, qti;r.

Quid significent duo chermdm, quid oraciilum, quid D ab Ecclesia toto orbe diflusa, inviolabili Iraditionfir

vas auretim, in quo manna reconditum fnit. Nunc suscipilur. Et ne per hoc occasio dctur lucreticis r

cnim per speculum videmus in imagine, ct cum hi- non accipicndi in quiluis violaverint divina docrcta,
siorue nobis velum scissum sit, et ingrediamur Nunquid per tot sa^cula latere potuit lam summa
atrium Dei, tamen secreta cjus etuniversa myste- lcciio? aut non emendari falsilas irrogala? Quid
ria, qnae ccelesti Hierusalem clausa retinentur, scirc ergo dicimus, nisi aut juxta Marcum, Jiiikvorum vo-
non possunuis. ci'uis, qua clamarunt Crucifige, hora terlia cruci-
Et lcrra mota est. Juxla iilud quod scriptum cst fixum, aut cadem hora judicio morti addictum cx
in Aggeo : Adltuc ego semel movebo coelum et terram, sententia, velut jam crucifixum voluit dcsignare? Et
<.'.'
veniet desideralus cunctis gentibus, ut ab orienie et quomo;!o sccundum Joaimem in crucc hora sexta
occidente veniant, et recumbant cum Abraltametlsaac suspensus, quo.l ex mirabililsus, qu;c accidciunt
tt Jacob (Agg. n). magis oxislimo, dum ab ipsius momento temporis,
El pelrw scksa sunt. In signum futunu resurrectio- sol radios s:i;c lucis absooinlil , ne croaloris sui vi-
nis, vel (lura cor.la genliliuin, sive petroe nniversa dorot injuriam. A.11I si bora esl tertia cntcifitns, nor>
 , ,

SMAKAGDI ABBATIS W.ti

{95
Erat autem pcirasceve A rorcm Mariae malris Domini, el mat.cn. filiorumZe-
dissonanl haec Joanni, dicenti :

emm prepa- bedaei, quse paulo anle regnum liberis posluiaral, et

hora fere sexta (Joan. irx). Parasceve
alias quas in cseteris Evangeliis legimus.
ratio inlerprelatur, et passio Christi-, qoae est vere
pra?paratio,ante lucem facta est, dum ad Cum autem sero factum essel, vcnit quidam homo
Pascbae
nomine Joseph, qui a Luca de-
Annam principem sacerdolom, nocturno adhuc lenr- dives ab Arimathia,

Nec immerito ab illa hora noclis, curio vocatur, etc. Decurio vocatur, quod sit de or-
pme duceretur.
Jesus ductus est in Annae domum, asqae ad ho- diae et oificio curi;e, et curkc administrator ,
qui
qua
sex fuisse a Joanne tradunlur. etiam curialis a procurantlo munera civilia solet ap-
ram tertiam, httrae

Poluit enim fieri ut tres peragerentur lior.-e noctur- pellari. Ab Arimathia civitale fadseae, qui exspecta-

passionis Domini usque ad bat et ipse regnum Dei. Arimalhia ipsa est Bama-
n«, et a pneparatione
Sccundum Joannem sex horoe tha, civitas Helcanse et Samuelis in regionc Jamni-
horam tertiam diei.
tica juxta Diospolim.
rectissime referunlur, non enim fruslra adjecit, ut
dicerel: Erat enim hora parasceve fere sexta, hoc Hic accessil ad Piiatum et petiit corpus Jesu. Ma-

o>t, pnrparationis. Ex co enim coepit passio Salva- gnoe quidem Joseph iste dignitatis ad sascuium, scd
toris, ex quo pro salule mundi ductus est judi- majoris apud Deum merili fuisse Iaudatur, ut et per

candus. justitiam meritorUm sepeliendo corpore dominico

qui cum co erant custodientes dignus foret, ct per nobilitatem potenlioe saccularis
Cenlurio autem, et

Jesum, viso lernv motu ct liis qua? fiebanl, timuerunt idem corpus accipere posset. Non enirn quililiot

Vere Dei Filius erat iste. (Ex Beda.) ignolus ad pracsidem accedcre et crucifixi coipus
valde dicentes :

glorificavit Deum, sed et milites, poterat impetrarc.

Noh solus c^nturio
qui cum eo erant custodientes Jesum. Sicut Mat- Et accepto corpore Joseph involvit illud in sindone
thrcus seribil ,viso terne motu et liis qu?e fiehant, munda. Et ex simplici sepullura Domini, ambilio
timuerunt valde dicentes Vere Dei Filius eral iste.
: divitum condemnatur, qui ne in tumulis quidem
Qi.anla ergo csecitas Juda-orum, qni tot per Domi- possunt carere diviliis. Possumus autem juxla in-
num \irlntibus faclis, lanlis in morle illius apparen- telligenliam spiritalcm, et hoc sentire, quod illc in

tibus signis creJere respuerunt, et insensiinliores sindone munda involvat Jcsum qui pura eum mente
genlibus, Deum glorificare, vel timcre conlempse- susceperit.
rnnt. Unde merilo per cenlurioncm fides Ecclesice
Ft posuit illud in monumento suo novo. In novo
designalur, mysleriorum ccelestium per
qua?, velo
autem ponitur monumento, ne post resurreclioncm
nv.rtem Domini reserato, continuo Dominum Jesum,
^ ^ ^^ corporibus surrex i S se, alius fingeretur
et vere justum h .minem et vere Dei Filium, syna quod bene monumentum de petra excisum fuisse
goga lacente, confirmat. Nam et ipsa summa cenle-
memoralur, ne si ex mullis lapidibus sedificatum es-
naria, rpiae infiexu digitorum, sicut et supra memo- tumuli fundamentis ablatus furlo dice-
set, suffossis
ralum est, de sinistra transit in dexteram, Ecclesi?e
retur. AlitersolusDomirnistumulo includilur, utspe-
sacramentis et fidei aptissime congruit, cui pro lcge
cialis illius scpultura, id est, noslrae dissimilis, sicut ct
Evangelium creditum, pro terfae divitiis regnum est
cselera dispensationis ejus arcana a noslrae nalurse
ccelesle promissum. fragilitale discrepavcre, specialis et resurrectio de-
Erant autem ibi muliercs multee a longe, etc. Hoc signatur. Nam et verus homo apparuit, sed ex vir-
est quod ipse Doniinus in Psalmo explicila sure pas- gine matre conceptus et nalus, et tentatus esl per
sionis serie Patri queritur, dicens : Elonyasli a me omnia, sed el pro similitudine absque peccato, et
amicum, et proximum et notos meos a miseria (Psal. mortuus est, sed quomodo ipse voluit : et sepullus

LXXXVIl). est , sed quamdiu voluit : et suscilalus est, scd

Qua; seculce erant Jcsum a Galilwa minislrantcs. quando voluit. Hoc csl ergo quod ait : Singulariter

(Ex Hieron.) Consueludinis Judaicse fuil, nec duce sum ego donec transeam (Psal. cxi.) : et alilii de

bator in culpam, more genlis antiquo, ut muliercs ^ singulari sepultura : In pace in idipsum dormiam et

de substantia sua viclum atque vestitum pr;cccplo- requiescam. Quoniam /«, Domine, singulariter in spe

Hoc quia scandalum facere po-

ribus ministrarent. conslituisti me, id est, caelerorum mortalium in fiue
terat Paulus abjecisse se memorat
in naiionibus, : resurrectione servata, me singulari dono a mortuis
.\unquid non habemus potestatem, sorores, mulieres die terlia rcsurgere pron.isisti.
circumducendi, sicul ei ca^teri aposloli faciunt (I Cor. De monumento Domini ferunt qui nostra cl aetate
ix)? Ministrabanl autcm Domino de suhslantia sua , de Hierosolymis Britanniam venerunt, quod domus
ut melerent eorum carnalia , cujus ille metebat fuerit rotunda, de subjacente rupe excisa, tanOe al-
spirilualia, non quod indigerel cibis Doininus crea- titudinis, ut inlro consistens homo, vii: manu ex-
turarum, sed ut typum oslenderet magistrorum tenta, culmen possit attingere. Quae habet introitum
quod victu atque vcslitu discipuli deberentesse con- ab oriente, cui lapis illemagnus advolutus alque
tenti. Sed videamus quales comites babiieril, Maria imposilus est, in c.ijus monumenti parte aquilonali
Magdalene, a qua septem damionia ejocerat, Mariam sepulcrum ipsum, hoc est, locus Dominici corporis
Jacobi, ct Joseph matrem, matcrleram snam so- de eadem petra faclus o-t. septem habehs pedee
 , :

w COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVA3GELIA. m

longiludinis, tnum vero palmorum mensura, c;e:ero A gaudio fulurae est resurrectionis auaugeada. In Luca
pavimento allius eminens. Qui, videlicet locus, non legimus : Quia siabanl umnes noti ejus a longe, ct

desuper, sed a lalere meridiano per tolum patulus muliercs aua; secuta; erant eam. His ergo nolis Jesu,

est, unde corpus inferebatur. Color autem ejusdem post deposilum ejus corpus, ad sua remeantibus ,

monumenti ac loculi rubicundo et albo dicitur esse solae mulieres, quae arctius amabant, funus subse-
permistus. Nam et sepulcrum illud venerabilem fi- culae, quomodo poneretur inspicere curabant, ut
guram dominici babebal altaris, in quo carnis ejus ei tempore congruo munus possent devolionis of-
ac sanguinis solenl mysteria celebrari, unde regula ferre. Sed et hactenus saoctce mulieres die paras-

Ecclesiastica tenet eadem mysteria, non in serico, ceve, id est praeparationis.idem faciunl, cuni animae

non in panno tincto, sed instar sindonis, quo eum humiles, et quo majoris sibi consciae fragililalis, eo
Joseph involvit in linteo puro debere consecrari. L't nv.ijori Salvatoris amore ferventes passionis, ejus ve-
sicut ipse veram terrenac mortalisque naturae sab- sligiis in hoc saeculo, quo requies est, praeparanda
stantiam pro nobis morti obtulit, ita et nos in com- lutura diligenter obsequuntur. Et si forte valeant

memoralionem ejusdem tremendi et venerabilis sa- imitari pia curiositate, quo ordine eadem passio
sit

cramenti, purum de terrae germine candidumque, completa perpendunt. Ia Evangelio quidem Marci
et multimodis, quasi mortificationum genere easti- " scriptum est

gatum altari Iinum imponamus. Quod autem ait: Ad- Et revertcntes paraverunt aromata ct ungucnta, et

volvit saxum magnam ad ostiam moHMme/Hi, velamen sabbato quidem siluerunt secundum mandatum. Man-
significat, quod in leclione Veterrs Testamenti ma- datum erat ut sabbati silenlium a vespera usque ad

net. Lex enim in lapide scripta est, cujus ablalo teg-

vesperam servaretur, et ideo religiosas mulieres, se-

mine, secreta sacramenlorum revelantur. pullo Domino, quamdiu licebat operari, id esl^ius-
Erat autem ibi Maria Magdalene et altera Maria que ad solis occasum in unguentis praparandis erant
sedentes contra sepulcrum. Caeteris relinquentibus occupalae,quod non solum in die parasceve egerant,
Dominum, mulieres in ofiieio persevenant, exspe- verum transacto sabbato, id est, sole occidente, mox
ctantes quod promiserat Jesus, et ideo meruerunt ut operandi licentia remeabat, emerunt aromala, ut
primae videre resurgentem. Quoniam qui persevera- mane venienies ungerent corpus ejus, sicut Marcus
verit usque in finem hic salvus erit. evangelista testatur. Neque enim vespere sabbaii,
Altera autem die, quw est posl Parasceven, et rel. praeoccupante jam noctis articulo, monuinenium
Parasceve praeparalio interpretatur, quo nomine Ju- adire valuerunt. Inspecta autem Domini septiltura,

daei, qui inter Graeeos conversabantur, sextam sab- reverlenles parant aromala et unguenta, qui lecta,
bati, quae nunc a nobis sexta feria vocalur.appella- ^ aualala, recordaia passione dominica, inox ad pa-
bant. Quod eo videlicet dic, quae in sabliatoforenine- tranda se opera virluium, quibus Christus delecte-
cessaria praepararent, juxta quod dc manna quon- tur , converluul. Et sabbato quidem paratis aroma-
dam erat praeceptum (Exod. xvi):Sexta aulera die tibus silenl, venturae post sabbntum cuin muneribus
colligetis duplum, etc. Qui vero inter Romanos vi- ad Dominum, cum finita prajsenlis viLe parasceve r

tam ducunt Judaei, usitatius eum Latine ccenam beata Ln requie gaudentes exspectanl, quando tem-
puram cognominant. Quia ergo sexla die homo fa- pere resurrectionis apparcnle, redolenlibus Christo
mundi creatura perfecta, septima au-
ctus, et tola spiritualium aclionuin quasi aromatibus occurrant.
tem conditor ab opere suo requievit. Unde el hanc Mariam Magdalene Mariam plerique putanl inleipre-
sabbatum, id est, requiem vocari praecepit. Recle tari. IHuminanlme isti vel illuminatrix. Magualus tur-

Dominus eadem die sexta crucifixus, humanoe repa- risinlerpretalur. Siguificat haecMariasanctaniEtcle-
ralionis implevit arcanum , unde cum accepisset siam ex gentibus congrcgatam. Allera Maria signilicat
acetum dixit, consummalum est, id est, sexti diei primitivamEcclesiam ex populo Judieorum eleclam.
quod pro mundi refectione suscepit, totum est opus Convenerunt principes sucerdoium et Pharisai ad
perfectum. Sabbalo aulem in sepulcro requiescens Pilatum, dicentes Domine, recordati sumus, quia
n :

resurrectionis, quao octava die ventura est, exspe seductor Ule dixit adliuc vivens, post tres dies rcsur-
ctabat eventum, ubi simul nostrse devotionis prae- gam, jube ergo custodiri sepulcrum, etc. Pson suffc-

lucet exemplum, quos in hac quidem sexta mundi cerat principibus sacerdotum et scribis ac Pharisaeis-
ietate pro Domino pali et velut mundo crucifigi ne- crucifixisse Dominum Salvatorem, nisi sepulcrum
eesse est. In seplima vero aetate, hoc est, cum leti custodirent,cohortem acciperent, signarcntlapidem^
quis debitum solvit, corporaquidem in tumulis, ani- etquanlum inillisest,manumopponercnti'esiirgenti r
mas autem secrela in pace cum Domino manere. Et eorum nostrae fidei proficeret. QuanUv
ut diligentia
post bona oportet opera quiescere, donec octava enim amplius servatur, tanto magis resurreclionis.

landem veniente cetale, etiam corpora ipsa resurre- virtus ostendilur. Unde et monumento novo, quo<i

i tione glorificata, cum animabus simul incorruptio- excisum fuerat in petra, eonditus est, ne si ex mul
nem. ceternce haereditatis accipiant. Unde pulchre se- tis Iapidibus, aedificatum essct, suffossis tumuli fun-
l^ima dLes in Genesi vesperam habuisse non legitur, damentis ablatus furlo diccretur. Quod aulem in se-
«iuia rcquies animarum, qum in illo sccculo nunc pulcro ponendus esset, Prophetre leslimonium cst
osu non ullo consumenda mcerorc, seil pTeniori dicentis : Hic liabitabil in excelsa spclunca petrc?
199 SMAiUGDi ABBATIS 200

A humiliavil semetipsum, factus obediens usque ad

forttssimw (Isai. xxxui), slatimque post duos
versi- «

Ragem cum gioria videbitis. Paulis- <

mortem, mortcm autem crucis. Propler quod et
colos sequitur :

Deus exaltavil illum, et dedit illi nomen quod esl

per de minislraloribus persecutionis Chrisli, quid
<
«

videamus. P.imus Herodcs, sub quo passi < super oinnenomen, ul in nomine Jesu omne genu
actum sit, «

flectatur, coelestium, lerrestrium et infernorum. Et

sunt infantes, buuc finem habuit. Lento igni ex-
i
*

trinsecus urcbatur, intrinsecus aulem vasto incen-

c
«
omnis lingua confiteatur quia Dominus Jesus
< Christus in gloria est Dei Patris.
dio cremabalur, omne corpus pulridum gestabat at-
>
'

Hoc enim scntite in vobis, quod et in Christo Jcsu.

que corruptmn, inerat febris maxima, prurigo inlo-
lerabilis, colli dolor immensus, pedum tumor ex-
Hoc loco Aposlolus humilitatem tenere nos docel, et
inerat illi et inflatio pu-
exemplum Domini noslri Jesu Christi ponens, qui cum
tensus, verenda putrida ,

sit in una eademque substantia deitalis, unus cum

trida, poslquam oleo est litus, soluti suntoculi ejus,
et nobiles plebis ad
Patre, potentisesure forlitudine, et majestate abscon-
et desperalus omnes primarios
uno recludi, el ait sorori dila, formam servi, id est, assumpti hominis acce-
se jubet colligi, et in loco
sua? : Novi Judieos de mea morte gavisuros, sed ul
pit. Si enim ille Dominus et Magister, servis et dis-
cipulis minislravit, quanto magis nos cequalibus et
habeam lugentes cum spiritum exhalavero, omnes
interfice. Igilur sex filiis suis a se necatis, cultelium B niajoribus servire debemus
peliit, ut pomum, more solito, purgaret, et elevavit Qui cum in forma Dei esset.(E\ Joan. Chrys.) Per hoc

in seipso dexlram suam, et ita obiit. Post hunc fi- enim quod dixit : Qui cum in forma Dei esset, verbi
subslanliam in natura Dci esse ostendit, pcr hoc
litis ejus Herodes, sub quo passus est Doininus, eo

quod i!on dedissel gloriam Deo, suhilo ab angelo autem, quod dixit : Formam servi accepit, natura

Domini percussus est, el incredibili ventris infla- hominis et non substanti;e suae, personavinum
sive

tione distentus, continuis quinque diebus, quinqua- esse verbum significavit. Nec enim dixil, quod eum
anno, regni vero sepiimo qui in forma servi erat, accepit, ne anleplasmalo
gesimo quarto setatis suoe

obiit. Pilalus vero ita malorum eladibus criiciatus

homini uniinm esse Deum Verburn oslenderct.

transverberaret. Qiiania Non rapinam arbitratus est esse se aiqualem Deo.

est, ut propria se niaiiu
(Ex Angusl.) Non rapina usurpavit quod naluraliter
vero accesserint Judrcis per quadraginta annos usque
possidebat.
ad vi.:idictam crucis enumerare perloiigum est. Quod
Pilalo Ciesaris imago nocle in templo po:dta est,
Cum igitur Apostolus de unigenito Dei Filio loque-
a
retur, quantum perlinet ad divinitatem cjus, secun-
quod Paschrc solemnitale perturbaiione facla, tri-

ginla millia ex eis ccesa sunt : quoJ irruente fame,

dum id quod verissime Deus est, seqialem eum esse
~~i~ •. Mulla
m.j.„ n< „r„ C
^ dixit quod non ei fuit tanquam
Patri,> i h rapina,
f id esi,>
muher umcum fihum suum comedent. et alia .
>

quasi alicnum appelere, sed quasi proprium pos-

signa demonstrabantui 1
snper eos. Nam fulgebal
sidere.
slella gbidio simiUs per lolum annumsuper Hierusa-
Sed semetipsum exinanivit. (Ex Chrys.) Exin milio
lem. Quadam die vitula sacriliciis admota enixa est
aulem est, Dco vcrbo eorum qua; humana sunt, aut
aguam. Qu.idam noct^ janua sanctuarii seris ferreis
propler unitatem ad carnem, quoe dispeusative facta
munita, qosa vix viginti viris claudebatur, sponle
est. (Ex Aug.) Exinanivil, non formam suam nui-
aperla e.->l. Qu.tdam die visi sunl currus et equites
tans, sed formam servi accipiens, nc ;ue conversus
per aerem fern. Quadam die Pentecostes sacerdo-
aut transmutalus hominem, amissa incommiila-
in
les audiei anl motus in templo, el voces dicentium :

bili stabilitalc, sed lanquam verum hominem susci-

Transmigremus ex his sedibus. Quadara festivitatis
piendo, ipsc susceptor. In similitudine hominun;
die, qtiidam Ananhc filius menle commolus clama-
faclus, non sibi, sed eis, quibus in homine apparuit.
h.il Vox ah orienU', vox ab occidente, vox a qua-
:

Dei Filius Deo Patri nalura aiqualis, habilu minor,

luer ventis. Qui verberalus m:igis ac magis clama-
in forma enim servi quam accepil, niinor est Patre,
bat. In obsidione aulem Bomanorum occisi undecies
in forma aulem Dci, in qua erat etiam, antequam
«•entena millia referunlur. Ad dislrahendum vero
Jradili centuui niillia dicuntur : reclum igitur fuil,
D hanc accepisset, sequalis est Patri. Ergo quia forma
Dei accepit formam servi, utrumque Deus, utrum-
Jit qui p itrem et filium despexerant, a filio et patre,
que homo. Sed ulrumqne Deus, propter accipicn-
il esl, Tito et Vespasiano delerentur : et qui in so-
tem Deum, utrumqueaulem homo, propleracceplum
lemnilate Pasclne Dominum crucifixerunt, in eadem
hominem. Neque enim illa susceplione alterum
solemniiate ab hostibus conclusi perirenl.
eerum in alterum conversum atque mutatum cst,
DOMINICA IN PALMIS. nec divinitas quippe in crealuram mulala est, ut

EPISTOLA BEATl PAOtl APOSTOLl AD PHILIPPLNSKS, desisteret esse divinitas, nec creatura in divinila-
CAP. II. lem, ul desisterel esse creatura.
t Hoc enim sjutile, in vobis, quod el in Chrislo Et habilu inventus ut Iwmo. Nomcn habitus dici-
« Jesu. Qui cum in forma Dei esset, non rapinam tur, ab illo verbo quod cst habcre. Ergo in illa re

« arbitratusestesse sc fequalemDeo,sedsemetipsum dicilur habitus, quae nobis ul habeatur accidit. Mul-

i exinanivil, formam servi accipiens, in similitudi- tis enim modis habitum d.cimus, vel animi, sicuti
« nem hominum factns, et habilu inventus ul homo, est, disciplinre perceplio nsu rohorat;i, vel corporis
201 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVAKGELIA. 21)2

sicut est alius alio succulenlior vel membris ac- :

A tu in ipsius, o homo, susceplione carnis promeruist'.
commodatur, uldicimus, vestitum, calciatum, arma- nominis dignitatem. Haec enim de eo dicuntur,
tum, et si quid hujus modi est. Verumtamen hoc ex quo Verbum caro factum est, ethabitavit in nobis.

quod quaedam eorum qucp accidunt nobis,

interest, (Ex August.) Prseler bocquod tanquam in templo in
ut habitum faciant, non mutantur a nobis,sed ipsa illo corpore habitat omnis plenitudo divinitatis, est

nos mutanl in semetipsa, sicuti sapientiacum acci- aliud quod intersit inter illud caput et cujuslibet

dit homini, non ipsa mutatur, sed hominem mulat, membri excellentiam. Est plane quod singulari qua-

quem de stullo sapientem facit. Quaedam vero sic dam suscepuone hominis illius, una facta est per-
accidunt, ut et mutent et mutentur, sicuti cibus et sona cum Yerbo. De nullo enim sanctorum dici po-
ipse amittens speciem suam, in corpus nostrum ver- tuit aut potest, autpoterit, Veibum carofactum est.

titur, et nos refecti in robur mutamur. Terlium ge- Nullus sanctorum qualibei prajstantia gratije Uni-
nus est, cum ipsa quse accedunt mutantur, ut habi- geniti Dei nomen accepit, ut quod est ipsum Dei
tum faciant , et quodammodo formantur ab eis, Yerbum ante saeeula hoc simul cum assumpto ho-
,

quibus habitum faciunt, sicuti est vestis, nam pro- mine diceretur. Singularis est illa susceplio, nec
jecla,non habet eam formam, quam cum induitur, cum hominibus aliquibus sanctis, quantalibet sa-
iuduta ergo accipit formam quam non habebat exu- B pientis sanclitate praestantibus, ullo modo potest
ta. Quod est ergo, Habitu inventus ut homo, nisi ha- esse communis.
bendo hominem, inventus ut homo est? non enim Ut in nomine Jesu omne genu flectatur coelestium,
poterat inveniri ut homo, ab his qui cor immundum terrestrium, etc. Ideo pro omnibuspassus et mortuus
habebant, et verbum apud patrem videre non pote- est, ut omnis nomine
creatura in ejus precem
rant, nisi suscipiendo hoc quod possent videre, et fundat, ccelestium commorantium in ccelo, terres-

per quod ad illud lumen interius ducerentur. Iste trium vivenlium in terra, et infernorum, sive homi-
aulem habitus non est, ex primo illo genere, de num mortuorum, sive, ut aliqui volunt, de custodi-
quo superius diximus, non enim manens in se natura bus dicit infernorum.
hominis, naturam Dei commutavit. Meque ex secun- Et omnis tingua confileatur, etc. Id est, omnium
do, nonenim immutabit homo Deum, et mutatus ab etdiversarum gentium lingua, hoc est, in natura et
illo est, sed potius ex tertio est habitu, sic enim as- gloria deitatis, dum ejusdem est gloria, cujus est
sumptus est, ut commutaretur ineffabiliter et excel- pater.

lentius atque conjunctius quam vestis ab homime,

EVANGELIUM JOANNIS, CAF. XIII.
cum induitur. Hoc ergo nomine habitus, satis sigi/ii-
ficavit Apostolus, quemadmodum dixerit in simiJiiu- G < Anle diem festum Paschse sciens Jesus, quia ve-
dinem hominum factus, qui non transfigurationem < nit hora ejus, ut transeat ex hoc mundo ad Pa-

in hominem, sed habitu factus cum

est, indutus est < trem. Cum dilexisset suos, qui erant in mundo,
homine, quem sibi uniens quodammodo atque con- < in finem dilexit eos. Et ccena facta cum diabolus

firmans immortalitati aeternilatique sociare. < jam misisset in cor, ut traderet eum Judas Simo-
Humiliavit semetipsum, factus obediens usque ad < nis Ischariotis, sciens quia omnia dedit ei Pater
mortem, etc. Hic nobis perfeclae obedientice monstrat < in manus, et quia a Deo exivil, et ad eum \adit,

exemplum, nulla enim potest mors deterior esse < surgit a ccena et ponit veslimenta sua, et cum
morte crucis. < accepisset linteum praccinxil se. Deinde misil

Propter quod et Deus exaltavit illum. Locus istc, < aquam inpelvim, et coepit lavare pedes discipulo-
secundum humanam naturam potius intelligendus < rum, et extergere linteo quo erat prsecinclus.
est, quam divinam. ISatura enim humana humiliari < Venit ergo ad Simonem Petrum, et dicit ei Pe-
et exaltari potuit, non divina. Si ergo et nos exal- < trus : Domine, tu mihi lavas pedes? Respondit
tari cupimus, Deo ac sanctis ejus usque ad mortem < Jesus, et dixit ei : Quod ego facio tu nescis modo,
obedire etiam debemus. Magislrum humilem su- < scies autem postea. Dicit ei Petrus : Non lavabis

perbi discipuli non sequamur, nec Dominum mitein D < mibi pedes in aeternum. Respondit ei Jesus : Si
servi contemnamus ingrati, nec indignum sit nobis < non lavero non habebis partem mecum. Dicit
te,

sequalibus pramere ministerium, cum ille Domiuus < ei Simon Petrus Domine, non tantum pedes
:

obsecutus sit servis. < meos, sed manus et caput. Dicit ei Jesus Qui
et :

Et donavit illi nomen, Quomodo accepit ut

etc. < lotus est, non indiget nisi ut pedes lavet, sed est
adorari poluissel largitor omnium ccelestium mune- < mundus lotus, et vos mundi eslis, sed non omnes.
rum, quem non solum patriarchas et prophetas, ve- < Sciebat enim quisnam esset qui traderet eum.
rumetiam angelos et potestates, cherubin et sera- < Propterea dixit, non estismundi omnes. Postquam
phin, divinis testimouiis adorasse cognoscimus. Aut < ergo lavit pedes eorum, accepit vestimenta sua,
quomodo dicitur exallatus, quimagis per assumptam < et cum recubuisset iterum, dixit eis. Scitis quid
humiliatus dicitur camem? Verum si attendas, < fecerim vobis? Vos vocatis me magister et Do-
quod Verbum caro factum est, non eum miraberis < mine, et bene dicitis. Sum etenim : Si ergo ego
exaltatum referri, aut nomen priedicabile suscepisse. < lavi pedes vestros, dominus et magister, et vos
lu ipso euim humana cognoscitur exaltata natura; < debetisalter alterius lavare pedes. Exemplum dedi
Patuql. CII. 7
5d05 SMARAGDI ABBATIS 20 i

t \i>!iis, ui quema hnodiim ego feci vobis, ila et vos A (uin in relius humanis postea vivitur, utiqiie terra

t faciatis. s calcatur. Ipsi igitur huinani aflectus, sine quibus in

ALGISTIM DICTA DE COENA DOMIXI.

DIVI hac mortalitate non vivitur, quasi pedes sunt, ubi ex
Pasc.ha nDS Hebneum nomen est, non Graecum. humanis rebus aflicimur, hoc ipse evangelista pale-

Opportunissime tamen occurrit in hoc nomine qua> fecit : Sciebat enim, inquit, quisnam esset qui traderet

dam congruentia utrarumque linguarum. Qui enim eum : Vos , inquit , vocalis me magister et Domi-
TTKC-^oa Graece , Laline patior dicitur. kleo pascha ne , bene dicitis, sum etenim , ideo bene dicitis quia

passio putala est, velut hoc nomcn a passione ita sum.

appellatum est. In sua vero lingua, hoc est, in He- Si ego lavi pedcs vestros, Dominus el magister, el
Lrcea, pascha iransiens dicitur. Hoc itaque nomen reliqua. Discimus enim , fratres , humilitatem ab
iiuerprelans nohis hcatus Evangelista, ante diem excelso, faciamus invicem humiles, quod humiliter
festum, inquit, pasclnr, sciens Jesus, quia venit hora, fecit Nec dedignetur quod fecit Christus,
excelsus.

ut transiret ex hoc mundo ad Patrem. Ecce pascha, facere Christianus. Nam quod dicit Exemplum :

ecce Iransitiis. Unde et quod ? De hoc scilicet mundo ad dedi vobis, ut quemadmodum ego feci vobis, ila ct

patrem, spes memhris in capile est data, quod es- vos faciatis, oslendit nobis, ut si quis adversus ali-

sent illo trauseunte sine dubio secutura. B quem habet querelam, sicut Dominus donavit no-
Cum dilexissel suos qui eranl in mundo , etc. Quid bis, ita et nos invicem. Ilaque nobis delicta done-

esl eniin in fmem dilexit eos, nisi inGhrislum? finis mus, pro nostris delictis invicem orcmus. Alque
et

enim legis Christus ad juslitiam omni credenti. ita quodammodo invicem pedes noslros lavemus.
Aliter, in finem dilexit, usque ad mortem dilexit, id Nostrum est, donante ipso, niinisleriuni charilalis
est, usque ad mortem illum dilectio iila perduxit, et adhibere, illius est, exaudire, ac
humililalis

quia tantum dilexil suos, ut moreretur propter eos. nos ab oinni peccatorum contaminalioiie muiulaie
Et coena facta, cum diabolus mlsissel. Coena ergo per Chrislum et in Christo , ul quod aliis etiam
facta, dictum est, jam parata, et ad convivantium remitlimus, hocest, in terra solviuuis, solvalur in
mensain usumque perducta, non transacta neque coelo.

finita. Si quseris, quid miserit diaholus in cor Ju- Amen, amen dico vobis, non est servus major do-
d;e, hoc utique, ut traderet eum. Missio isla non fit mino suo, et reliqua. Hoc ideo dixit, quia la\erat
per aurem, sed per cogitalionem. Jam talis venerat discipulorum pedes inagister humilitalis, el verbo el
ad convivium explorator pastoris, insidialor Salvato- exemplo.
ris, venditor Redemploris. (Smaragdus hic plus habet quam Evangehum in coena
-,
Sciens, quia omnia dedil ei Pater in manus, et quia ^ 1
Domini in se complectitur, nam aureum illum, et
a Deo exivit, el ad Deuin vadit, etc. Si omnia dedil suavissimum Chrisli sermonem quem evangetista ,

Joannes liabet cap. xm, xiv, xv, xvi, xvn, ceu ctj-
ei Pater in manus, ergo et ipsum traditorem. Nam gneam canlionem qua Christus suis vuledicit, sub-
si ipsum in manihus non haberet , non utique illo nectit, et miru, sed clara brevilate ex ortliodoxis pa
uteretur ut vellet. Proinde tradilor traditus erat ei tribus, exponit.)

quem tradere cupiebat. Atque ila malum tradendo Non de omnibus vobis dico, ego scio qnos elegerim.
faciebat, ut de tradito bonum fieret,quod nesciebat. Quos? nisi eos qui beati erunl, faciendo qiue prajce-
Sciebal enim Dominus quid faceret pro amicis, ac pit. Non est ex eis iste, qui panem illius sic edebat,
sic omnia dederat Pater in manus ejus, et in usu ut super eum levaret calcancum. 111 i nianducaisaiU
mala, el in eflectu bona. panem Domini, ille panem Doinini contra Domi-
Surgit a ccena et ponit veslimenta sua, etc. Cum ergo num : illi vilam, iile poenam. Amodo, inquil, dico
iili Deus Pater omnia dedisset in manus, ille disci- vobis, priusquam fiat, ul credalis, cum facluin fuerit,
pulorum non manus, sed pedes lavit. Et cum se sci- quia ego sum (Joan. xiii). Id est, ego sum ille de quo
retaDeoexisse et pergercadDeum, non Dei Domini, Scriptura prsecessit, ubi dictum est : Qui manducat
sed hominis servi implevit officium, nec illius dedi- panem meum, levabit super me calcaneum. Deinde
gnalus est pedes lavare, cujus manus jam praevide-
D
sequitur et dicit :

bat in scelere cruci gendus. Suis exspoliatus est Amen, amendico vobis, qui accipit eum , si quem
veslimenlis, el mortuus, invohilus est linleis, ex- misero, me accipil. ld est, secundum hominem. Qui
spolialus est, et tola illa ejus passio nostra purgatio aulem me accipit, accipit eum qui misil me, id est
est. Tanla est quippc humana; utilitati humililas, ut qui accipit me secundum Deum, accipit eum qui me
eam commendaret suo exemplo, cliam divinilalis su- misit. Sic namque unusquisque eum qui cst missus
blimitas. Quid est : venit ergo ad Simonem Pelrum? accipiat, ut in illo eum qui misil allendat. Si enim
quasi aliquibus jam lavasset, non ita intelligendum attendas Christum in Petro, inYenies discipuli prae-
est, quod post aliquosad iilum venerit, sed quod ab ceplorem. Si autem attendas Patrem in Filio, in-
illo cceperit. veuies unigenki genitorem. Ac sic in eo qui missus
Qui lotus est, non habel opus, nisi pedes lavare, est, sine ullo errore accipimus mittentem.
seU esl mundus totus, clc. Ulique mundustotus prater Cum ha;c dixisset Jesus, turbatus est spiritu. Quid
pedes. Ilomo quidem in sanctobaplismo tolus ablui- est ergo, quod i!le turbatus est, nisi quia infir-

tur.uoa oraeter pedes, sed tolus omnino. Verumtamen mos in suo corpore, hoc est, in sua Ecciesia, suaj
205 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 503

infirmitatis voluntaria similitudine consolatus esl. A Et Deus, inquit, clarificatus est in eo. lpsa enim ela-

Quando turbatur, qui non lurbaretur nisi volens, rificatio estFilii homiuis, ut Deus clarificetur in eo.
eum consolatur qui lurbatur et nolens. Et con.inuo, inquit , clarificavil eum , rcsurrectio-
Aspiciebanl ergo adinvicem discipuli, ha:sitantes de nem scilicet suamnen sicut nostram in fine sae-
,

quo diceret, el reliqua. Sic quippe in eis erat erga culi , sed continuo fuluram hac altestatione pncdi-
magislrum suum pia charitas, ut tamen eos hu- cens
maua alterum de altero slimularet infirmitas. Nota Filioli, adliuc modicum vobiscum sum. Neputarcnt
quidem sibi erat cujusque conscientia, verumtamen, crgo, quod sic eum clarificaturus esset Deus, ut non

quia proximi erat ignsta, ita sibi singulus quisque eis conjungerelur ulterius ea conversatione qua in
certus erat, ut incerti essent, et caeteris singuli, et lerra est : Adhuc, inquil, modicum vobiscum sum,
singulis caeteri. Erat ergo recumbens unus ex disci- tanquam diceret Continuo quidem resurreciione cla-
:

pulis ejus in sinu Jesu. Qui dixit in sinu, paulo post non tamen continuo ascensurus incoelum,
rificabor,

ait, super pectus, ipse est Joannes, cujus est hoc sed adhuc modicum vobiscum sum, sicut enim scri-
Evangelium. Itaque cum recubuisset, ait ille, supra ptum est in actibus Apostolorum (Cap. 1) , fecit cum
pectus Jesu, hic est utique pectoris sinus sapientise eis post resurrectionem quadraginta dies, intrans et
secretum, dicit ei : Domine, quis est? Respondit Je- B exiens, manducans et bibens, non quidem habens
sus : llle est cui intinctum panem porrexero ; cum esuriendi ac sitiendi egestatem, sed usque ad ista
intinxisset panem, dedit Judaz : post panem introivit carnis insinuans verilatem, quae cibandi ac potandi
in illum Saianas. Expressus est tradiior, smdatae jam non habebat necessitatem, sed potestatem. Hos
sunt lalebrae lenebrarum. Bonum est quod accepit, ergo quadraginta dies significavit dicendo : Adliuc
sed malo suo accepit quia male bonum malus ,
modicum vobiscum sum, an aliud aiiquid? Potest
accepit. Quid erat autem panis traditori datus nisi , enim et sic intelligi, adhuc modicum vobiscum sum.
demonstratio cui gratise fuisset ingratus? Inlravit Adbuc sicut vos in hac infirmitate carnis etiam
ergo homini ingrato panis in ventrem , hostis in ipse sum, donec scilicel moreretur atque resurgeret,

raentem. Et dicit ei Jesus : Quod facis fac citius. quia posteaquam resurrexit, cum illis quidem fuit

Non pracepil facinus sed praedixit Judse malum,

, diebus, ut dictum est ,
quadraginta exhibitione cor-
nobis bonum, non tam in perniciem perfidi sa> poralis prcesentiae, sed non cura illis fuit consortio
viendo, quam ad salutem fidelium festinando, ille infirmitatis humanse.
agebat negolium sune venditionis, iste Judms, quo ego vado ,
nostrje re- Quceritis me, et sicut dixi

demptionis modo. Hoc est, vos non potestis venire, et vobis dico
Hcec autem nemo scivit discumbentium, ad quid ^ modo non potestis. Isti itaque non poteranl venire 1

dixerit ei, quidam enim putabant, quod toculos ha- tunc quo ille ibat, sed poterant postea. Non igitur
bebat etc. Habet ergo et Dominus loculos, et a fide-
, aJhuc minus idonei erant sequi Dominum, eosque
libus oblala conservans, et suorum necessitatibus, et docens, quomodo idonei esse possent pergere, quo
aliis indigentibus tribuebat. Tunc quidem primum ille anlecedebat Mandalum, inquit, novum do vobis, :

Ecclesiasticae pecuniae forma est instilula, ubi in- ut diligatis invicem, sicut dilexi vos, hi sunt gressus

lelligeremus, quod praecepit non cogitandum esse , quibus sequendus est Cbristus. Dilectio ista nos in-
de crastino, non ad hoc fuisse pr&ceptum, ut nibil novat, ut simus homines novi, haeredes lestamcnti,
pecuni* servaretur a sanclis, sed ne Deo pro isla novi cantatores cantici novi.
serviatur, et propler inopire timorera justitia de- Dicit ei Simon Petrus : Domine, quo vadis, etc. Sic

seratur. Nam cura accepisset ille buccellam, exiit utique hoc dixit magistro discipulus, et Domino
conlinuo , erat nox. Cura ergo exiret , mox ait servus, tanquam sequi paratus, propterea quipps
Jesus : . Dominus, qui ejus animum vidit, quare hoc intcrro-
Nunc clarificatus estFilius hominis. Dies ergo diei gaverit, sic ei respondit Quo ego vado non potes me :

cructavitverbum, id est, Chrislus discipulis fidelibus, ^. sequi modo. Quid festinas, Petre? Nondum te suo
ut audirent eum et amarent sequendo. Et nox nocti spiiitu solidavit peira, noli extolli prscsumendo,non
annuntiavit scientiam, id est, Judas Judaeis infideli- potes modo, noli dejici desperando, sequeris post-
bus, ut venirent ad eum et apprehenderent oerse- ea. Et Petrus non possum sequi modo?
: Quare te

quendo. animum meam pro te ponam. Et Dominus Amen :

,

Nunc, inquit, clarificatus estFilius hotninis. Video amen dico tibi non cantabit gallus donec ter me
,

hic aliquid quod praefiguret magnum. Exiit Judas, et neges. Ecce quomodo tibi cito apparebis, qui ma-
clarificatus est Jesus : exiit filius perditionis, etclari- gna loqueris,' et te parvulum nescis , qui mihi
ficatus est filius hominis. Ille quippe exieral, propter promittis mortem luam, ter negabis vilam luam.
quera dictum eis erat, et vos mundi
estis, sed non Non turbetur cor vcstrum, credite in Deum , etc.
omnes. Exeunte itaque immundo, omnes mundi re- Ne raortera tanquam homines tiraerent, et ideo tur-
manserunt, et cum suo mundatore manserunt. Tale barenlur, consolatur eos, etiam Deum se esse con-
aliquiderit, cura victus a Chrislo transierit hic mun- testans. Mortem meluisiis huic formsc servi, non lur-
dus, et nemo in populo Christi remanebit iramun- belur corveslrum, suscilabit illam forma Dci. Scd
dus, sed sicut sol fulgebunt in regno Palris sui : quid cst quod scquitur : In domo patris mei tnansio-
207 SMARAGDl Abbatis 2 13

tm muhcc sunt? nisiquia cl sibi meluebant, tanqnam A Amen, amen dico vobis, qui credit in me, opera qun;
ossent ab illo periluri, merilo turbabantur. Sed cum cgo facio, elc. Majora quam ipse facit dixit eos esse
audiunt In domoPatris mei mansiones mullcc sunt
: ; si facturos, sed in eis, -vel per eos se facientem, in

quo minus dixissem vobis, quia vado vobis parare locum. ipsis lanquam ex semetipsis. Sed quae sunt tan-
A perturbaiione recreanlur, cerli ac fidentes, et jam dem ista majora? an forte quod aegros, ipsis trans-
post pericula tentationum se apud Deum cumChristo euntibus, etiam eorum umbra sanabat. Majus cst
esse mansuros, quia et si alius est alio fortior,aut enim ut sanel umbra quam fimbria, illud per se,
alius alio sapientior, aut alius alio juslior, aut alius hoc per ipsos, scd utrumque ipse, verumtamen
alio sanclior, in domo Patris mei multse mansiones quando ista dicebat, verlorum suorum opera com-
sunt. Cbi mansionem pro suo quisque accepturus mendabat. Audiebant et credebant illi, et eorum-
cst merito, atque ita Deus eril onmia in onmibus, dem verborum fructus erat fides illorum. Yerum-
ut quoniam Deus charitas est, per charitatem fiat, tamen evangelizantibus discipulis gentes etiam cre-

ut quod habent commune sit omnibus. Sic

singuli, diderunt. Haec sunt sine dubitatione majora. Nec
enim quisque etiam ipse habet, cum amat in altero lamen ait : Majora liorum facietis, ut solos aposio-

quod ipse non habet. Non erit ilaque aliqua invidia los ea pularemus esse facturos. Sed qui credit in

imparis clarilatis, quoniam regnabitin omnibus uni- B me, inquit : Ila ne quicunque credit in Christum
tas charitalis. Quomodo vadit et parat locum, sijam facit quse Christus. Nam inter caetera bona, eliani
mullce mansiones sunt? An istae mansiones et sunt hoc eis donare dignalus est, ut majora faceret pcr
et parandaesunt? Parat autem modo mansiones man- illos quam praeter illos. Nonne ab ore ipsius di-
sionibus, parando mansores, quas prceparavit prse- ves ille tristis abscessit, quando vitae seterngecon-
dcstinando, praeparat operando, nec alias, sed quas silium qusesivir, et lamen postea, quod ab illo au-
prseparavit, has prseparat. Sed quia nondum sunt ditu non fecit unus, fecerunt multi, cum loque-

in operatione, Et si abiero, inquit, el prceparavero retur per discipulos magister bonus. Ecce majora

vobis locum, iterum venio et accipiam vos ad me- fecit, prsedicatus a credentibus, quam locutus iu-

vietipsum. Quid pulavimus esse domum Dei, nisi Tunc aulem verba ejus erant opera ejus.
dientibus.

teuiplum Dei ? Templum enim Dei sanclum esl, in- Et utique minus est verba justitise praedicaie,
quii Apostolus, quod estis vos. Quid est Quo vadis, : quod fecit propter nos, quam impios juslificare,

Doinine? Qui 1 est : Quovenis? Si bene te intelligo, quod ita fecit in nobis, ut faciamus et nos.

nec unde vadis, nec unde venis recedis, vadis la- Et quodcunque petierilis in nomine meo hoc faciam,
tendo, veuis apparendo, sed sic maneas regendo, et reliqua. Magnam spem Dominus suis promisit

ul proficiamus bene vivendo. Quomodo parabilur G orantibus, dicens : Quodcunque petieritis in nom ne

locus ubi possimus manere perfruendo? Nam quod meo, hoc faciam. Ipsum enim quodcumque, non
ait petieritis utcunque, sed in nomine meo, Jesus
dicit Quo ego vado, vos scitis, et viam scitis, in sub-
:

sequentibus aperilur cum dicit : Ego sum via, ve- enim interprelatur Salvalor, quapropter quando vo-
rilo.s et vita. lumus ut faciat quodcunque pelimus, non utcunque,
Xemo venit ad-Patrem, elc. lbat ergo ad seipsum sed in nomineSalvatoris petamus. Non ergo conlra
per seipsum, et nos imus ad ipsum per ipsum, imo salutem nostram petamus. Sic ergoperrexit ad Pa-

vero ct ad Palrem. Aliud quippe Yerbum Dei est, trem, ut non relinqueret indigentes, sed exaudnvt

aliud homo, sed Yerbum caro factum cst, iJ est, petentes.

homo, non itaque alia Yerbi, alia esl hominis per- Si diligilis me, mandata mea servate, et ego rogabo

sona, quoniam utrumque est Chrislus una persona. Palrem, etc. Hic est utiquein trinitate Spirilus san-

Ac per hoc quemadmodum caro mortua est, Christus clus, quem Patri et Filio consubstanlialem et co-

est mortuus, et cum caro sepuUa est, Christus se- scternum fidescatholicaconfilelur. Jam itaque habe-
pultus est, sic enim corde credimus ad justitiam, bant spirilura discipuli, quem Dominus promllte-

&\c ore profitemur ad salutem. Ita cum caro a mor- bat, nec tamen adhuc eum habebant, sicut eum
te venit ad vitam, Christus venit ad vitam. Et quia
D Dominus promittebat, quanlum habendus fue-
qui

verbum Dei Christus est, Christus est vita. Ita rat, nondum habebant. Habebanl itaque minus,
quodam el ineffabili modo, qui nunquam
-juiro di- dandus erat eis amplius : habebant occulte, acce-

misit vel amisit seipsum, venit ad seipsum. pluri fuerant manrfesle. Quia et hoc ad majus
Si coguovisselis me, elc. Hoc est quod ait : Ne- donum sancti Spiritus pertinebat, ut eis innotcsce-

vw venil ad Palrem nisi per me. Dicta est enim om- ret quod habebant. Quod vero ait : Rogabo Putrem,
nimoda similitudo, quse illi cum Patre est, ul ideo et alium Paracletum dabit vobis, ostendit et se-

amodo dicerentur nosse Patrem, quia noverant si- ipsum esse Paracletum ; 7r«/;«z>rjTOf eniin Graece,

milem Filium. Sic ergo diclum est ad Philippum : Latine dicitur advocatus, et dictum est de Christo :

Qui videt me, videt el Putrem,iwa ut ipse sit Paler, Adiocalum habcmus apud patrem, Jesum Christum
qui Filius, sed quod aPatris similitudine in nullo justum (I Joan. n). Vos autem, inquil, cognoscetis
Ac diceret, si me vidisti, eum, quia apud vos manebit, et in vobis erit, ne
prorsus discrepetFilius. si

qui omniinodo ei similis suru, vidisti illum cui similis putarcnt ita apud eos esse ut hospitem, exposuit

«uin. Sequitur. quid dixerit, apud vos, cum adjunxit el dixit, i»

m COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 210
vobis. Datur quippe ut sit et iu vobis. Sed videri et A a quo habet hoc ipsura, quod illi est indilTerentcr

sciri, quemadmodum videndus et sciendus est, non sequalis. Non mircmur, non paveamus, non est mi-
potest a nobis, si non sit innobis. nor Patre, sed non est, nisi a Patre, non ulique
Non relinquam vos orphanos, etc. Post promissio- suum, sed Patris est verhum, quomodo nec sua
nem Spiritus sancti ne quis putaret, quod ita eum imago, sed Patris, nec suusFilius idem ipse, sed
Dominus daturus fuerat, velut pro seipso, ut non patris.

ul ipse cum eis esset fulurus, adjecit : Non relin- Hau: locutus sum vobis apud vos fjmnens, etreliqua.
quam vos orphanos. Quamvis ergo nos Filius Dei Apud vos manens, utique prsesenlia corporali, qua
suo P,\tri adoptaverit fdios, et eumdem Palrem nos cum illis visibilis loquebatur : Paracletus autetn,
voluerit habere per gratiam, qui ejus Pater est, inquit, Spiritus sanctus, quem mittet Pater in nomine
per naturam tamen etiam ipse erga nos paternum tneo, ille vos docebit omnia. Nam quando, vel quem
quodammodo demonstrat affectum, cum dicit : Non Spiritus sanctus docet, trinitas ipsa docct, sed quo-

relinquam vos orphanos. Deinde sequitur : Adhuc niam trinilas est, oportebat ejus singulas insinuare

modicum et mundus me jam non videt, vos autem personas, omnes igitur et dicit et docet trinilas, sed
videtis me, quia ego vivo et vos vivetis. Quid eslhoc nisi etiam singillatim commcndarelur, eam nul-
quod de prsesenti se dixit vivere, illos autem de B lo modo humana capere utcunque posset infir-
futuro esse victuros? Nisi quia vita etiam carnis milas.

utique resurgentis, qualis in ipso prsecedebat, ct Pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis. Hoc

illis est pollicitus seculuram. Duas ergo resur- est quod legimus apud prophetam Pacem superpacem. :

rectiones, suam scilicet mox futuram , et nostram Pacern nobis relinquit iturus, pacem suam nobis
in fine sseculi venturam, duobus verbis prsesentis dabit in fine venturus, pacein nobis relinquit in hoc
lemporiset futuri, eleganter breviterque promisit : sodcuIo, pacem suam nobis dabit in futuro saeculo.

Sed quoniam post resurrectionem , etiam ipsam Pacem nobis relinquit, in qua manentes hoslem
carnem suam, quam non solum videndam, ve- vincimus, pacem suam nobis dabit, quando sine
rum etiam conlrectandam demonstravit, suis voluit hoste regnabimus. Pacem reliquit nobis, ut eliam
demonslrare, non suis subtrahere,et hoc est fortasse, hic invicem diligamus, in illo tamen, atque ab illo

adhuc modicum et mundus me jam non videt, vos au- est nobis pax ; ipse esl pax noslra, qui fecil utraque
lcm videtis me. unum (Ephes. n), pax ergo ipse nobis esl, et
cum cre-
In illo die, inquit, vos cognoscelis, quia ego sum cum videbimus cum siculi est.
dimus quia est, et

in Palre meo, etc. In quo die ? nisi de quo ait Quod vero adjunxit, Non quomodo mundus dat, ego
Et vos vivetis, tunc enira erit ut possiraus videre ^ do vobis, quid est aliud, nisi non quomodo homines
quod credimus, nam et nunc est in nobis, et nos dant, qui propter ea sibi dant pacera, ut sine mo-
in illo. Qui habet mandata mea, et servat ea, ille est lestia non Deo sed amico suo muudo perfruan- ,

qui diligit me, qui habet in memoria et servat in tur.

vila ;
qui habet in sermonibus, et servat in mori- Non turbetur cor vestrum, neque formidcl; audislis
bus ;
qui habet audiendo, et servat faciendo, ipse quia ego dixi vobis, etc. Hinc ergo turbari et for-
est, inquit, qui diligit me; et ego diligam eum, et midare poterat cor illorum, quod ibat ab eis,

manifestabo ei meipsum. Diligam et manifestabo, quamvis venturus ad eos, ne forsitan gregem lu-
id est, ad hoc diligam ut manilestem. Quid est pus in hoc mtervallo invaderet pastoris absenlia.
diligam? tanquam tunc dileclurussit, et nunc non Sed a quibus homo abscedebat, Deus non relin-

diligat ? absit. Nunc enim ad hoc diligil, ut cre- quebat, et idem ipse Cbrislus homo et Dcus. Erg<>
damus et mandatuin fidei teneamus, tunc ad hoc et ibat per id quod homo eral, el inanebat, per id

diligel, ut videaraus, et ipsam "visionem mercedem quod Deus erat ibat per id quod in uno loco eraf,
:

lidei capiamus. manebat per id quod ubique eral. Si diligeretis me,

Respondit Jesus ct dixit eis : Si quis diligTt me, j. gauderelis uliquc quia vado ad Patrem, quia Pale
sermonem meum servabit, et Pater meus diliget eum, et major me Pcr quod ergoFilius non est oequalis
est.

ad cum vcniemus, etc. Sic inseparabiliter operantur Patri, per hoc erat iturus ad Patrem, per illud au-
Pater eiFilius, sic et inseparabiliter diligunt. Ecce tem in quo cst sequalis gignenti Unigenitus, nun-
facit in sanctis, cum Patre ct Filio, sanctus etiam quam recedil a Patre. Forma quippe servi accessii,
Spirilus mansionem intus utique lanquam Deus in non forma Dei recessit, ha?c est assumpta, non illa

tempk) suo. Deus trinitas, Pater elFilius elSpiri- consumpta. Propter hanc dicit , Pater tnnjor me est,

tus sanctus veniunt ad nos, dum venimus ad eos. propter illam vero, ego ct Paler unum snmus. Agno-
Veniunt subveniendo, veniraus obediendo : veniunt scamus geminam substantiam Christi, divinam sci-
illurainando, venimus intuendo; veniunt implendo, licel qua sequalis est Palri, humanam, qua major
venimus capiendo, ut sil nobis eorum non extra- est Pater. Ulruraque autem slmul uon duo, sed
ila visio, sed inlerna, et in nobis eorum non unus Cbristus , ne sit quaternitas, non trinitas
transitoria mausio, sed celerna. Sequitur : Et ser- Deus. Sicutenira unusest honio anima ralionalis
monem quem audisds, non est mcus, sed et Patris. et caro, sic unus est Chrislus Deus et homo, ac .

Hccte igilur auclori tribuit, quidquid facit rcqualis, per hoc Chiisius cst Deus, anima ratioualis tt
 : ,

21 * SMARAGDI ABLATIS 212

caro. Christum in his omnibus, Christum in sin- A facimus quse praecepit, et diligimus quse promisit.

gulis confiiemur. Quis est evgo, per quem factus est In hoc clarificalus est Pater meus, ut fructum plu-
mundus?Christus Jesus, sed in forma Dei. Quis est rimum afferatis, et reliq. Non hoc nostrae glorioe tri-

sub Pontio Pilato crucifixus? Christus Jesus, sed in buamus, tanquam hoc ex nobis ipsis habeamus,
forma servi. ejus est enim hcec gralia, et ideo in hoc non no-
Et nunc dixi vobis priusquam fiat, ut cum fuerit stra, sed ejus est gloria, ut efficiamur Christi di-

factum credatis, et reliqua. Quid sibi vult hoc? scipuli, quia ejus misericordia prarvenit nos. Quod
Nonne polius dicendum fuit : Et nunc dixi vobis, autem ait : Sicut dilexit me Pater, et egc dilexi vos,

priusquam liat ut credatis, ut cum factum fuerit, non aequalitatem naturae osiendit nostrae et siwe,

\idealis. Illud enim dicil : Cum Jactum fuerit, quod sicut est Palris et ipsius, sed gratiam qua media-

eum posl mortcin visuri erant viventem, et ad Pa- tor est Dei et hominum, homo Christus Jesus. Quid
trem ascendentem, quo viso illud fueranl credituri, est ergo : Manete in dilectione mea, nisi manete in

quod ipse essetFilius Dei, qui potuit hoc facere cum gratia mea? Quid est quod dicit : Sicut dilexit me
pra;dixisset, et prajdicare, antequam faceret. Deinde Pater, et ego dilexi vos? Nunquid et hic gratia inlcl-

quid dicit : Jam non mulla loqncr vobiscum, venit ligenda est, qua Pater diligit Filium? Sicut gra-
enim princeps mundi. Quis nisi diabolus? et in me B tia est, qua nos diligitFilius, cum simus nos filii

non invenil quicquam. Nullum scilicel omriino pec- gralia, non nalura, unigenitus autera natura, non
calum ; sic enim ostendit non crealurarum, sed gratia. An hoc etiam in ipsoFilio ad hominem re-

peccalorum principem diabolum. Quid autem dicil ferendum est? ita sane, nam dicendo Sicul dile- :

di.xcumbentibus? Surgite, eamus hinc, quo , nisi xit me Pater, et ego dilexi vos, gratiam medialoris
ad illum locum unde fueral tradendus ad mor- ostemiit, mediator autem Dei et hominum, non in

tem? quantuin Deus esl, sed in quantum homo est,

Ego sum vitis vera, etPater meusagricola, et rcli- Christus Jesus. Deus enim erat Vcrbum, unigenitus
qua. Iste locus evangelicus, fralres, ubi se dicit gignenli coaelernus, sed ut mediator daretur nobis
Dominus vitem, et discipulos suos palmites, se- per inelfabilem graliam : Verbum caro factum est, et

cundum hoc dicit, qnod est caput Ecclesiae nosque liabitavit in nobis.

niembra ejus. Unius quippe naturae sunt vitis el Ilcec locutus sum vobis, ut gaudium meum in vo-

palmites, medialor Dei hominum, homo Chri-

et bis sit, et reliq. Quod est gaudium Christi in nobis,
slus Jesus, cum esset Dcus, cujus nalurye non su- Hisiquod dignatur gauuere de nobis? Et quod est
mus, factus est homo, ut in illo csset vitis, una gaudium nostrum quod dicit implelum nisi ejus ,

iuitura, cujus et nos homincs palmites esse pos- ^ habere consortium? Diligamus ergo invicem sicut
sumus : El Pater meus, inquit, agricola est. Secun- dilexit nos, et tradidit semetipsum pro nobis. Ma-
tlum hoc ergo vilis Christus, secundum quod ait jorem quippe hac dilectionem nemo fiabel, ut animam
Puler major me est ; secundum id quod ait Ego : suam ponal quis pro amicis suis. Eum quippc imi-
ei Paler unum sumus, cl ipse agricola est. Jam vos lemur pia obedienlia, ut ei nos comparare nulla
inquit, mundi eslis, rnundi scilicet alque mundandi. praesuniamus audacia : Vos, inquit, amici mei eslis,

Neqtie enim, nisi mundi essent, fructum alferre magna dignatio, servi esse non meremur, et amici
poluisscnt, cttamen omnem qui fert fructum, pur- vocamur : Jam non dicam vos servos, quia servus
gal agricola , ut fruclum plus afferat. Quis enim nescit quid faciat dominus ejus. Quoniam itaque
cst in hac vita, ut non sit magis magisque niun- dedit nobis potestatem filios Dei fieri (Joan. i)

(lantius? Quarc non ait : Mundi estis per baptismum, non servi, sed filii sumus. Qui autem aliquid boni
quo abluti estis, sed ait, propter verbum quod lo- agit et extollilur, quasi hoc ipse faciat, non domi-
cutus suin vobis? nisi quia el in aqua verbum inun- nus ejus, iste dominus
servus nescit quid faciat

dat, delrahe verbum, et quidestaqua, nisi aqua? ejus.Nos autem omnes, ut amici Domini esse pos-
Accedil verbum ad elementum, etfit sacramentum simus, quicquid Dominus nostcr faciat sciamus.
D
etiarn ipsum tanquam visibile verbum , hoc esl, Non solum eliam homines, verum etiam justos ipsc
verbum fidei praedieamus, quod dicit Aposlolus : facit nos, et non ipsi nos. Ab ipso quidquid boni est
Quia si confessus fueris in ore tuo, etc. IIoc verbum donatur, utomnino deomnibusbonis, qui glorialur,
fijei lantum valel in Ecclesia Dei, ut per ipsum in Domino glorietur.

credentem, offcrentem, benedicentem, tiigentem, Vos aulem dixi amtcos, quia omnia quwcunc/ue
etiam tanlillum mundet infanlcm, quamvis nondurn audivi a Putre, etc Quo igitur pacto hoc intelligen-
valentem corde credere ad juslitiam, et ore confi- dum est? Quis enim audeat affirmare, vel credere

leri ad salutem. Tolum hoc fit per verbum de quo ullum hominem scire omnia quaicunque a Palre
Dorninus ait : Jam vos mundi estis propter verbum audivit unigenitus Filius? Nam sicut immorlalita-

quod loculus sum vobis : Manete in me, inquit, et tem camis, et salulem animarum futuram expecta-
ego in vobis. Unum eduobus palmiti congruit, aut mus, quamvis jam pignore accepto, salvi facti esse
viiis aut ignis, si in vite non est, inigneerit, ut dicamur, ita omnium notiliam, qiuecunqueUnigeni-
ergo in igne non sit, in vite sit. Tunc ergo di- tus audivit a Patre, futuram speraredebcmus. Quam-
teuda sunt v rba cjus in nobis mancrc, quando vis jam se hoc fccissc dixerit Christus, quod fa-
 !

2:3 COLLECTIONES [N LTISTOLAS ET EVANGELLA, 2! 1

cturus est, feeisse dicit, quia ea quae futura sunt A ciam testimonium perhibendi charilas diffusa iu cor-

fecit. dibus veslris, per Spiritum sanctum, qui dabitur in

Non vos me elegistis, inquit, sed ego elegi vos. ILec vobis. Ille quippe lestimonium perhibens, et lestes
est illa ineffabilis gratia, hrcc quippe electio gra- fortissimos faciens , vobis abstulit Cbristi amieis
ti;e est Dei, de qua dicit Apostolus : Sic et in hoc timorem, et inimicorum odium converlit in amorem.
tempore reliquia; per electionem gratia salva* factce Hwc, inquit, locutus sum vobis, ut non scandalize-
sunt. Quid ergo dicturi sumus audiendo : Non vos mini. Cum enim charitas diffunditur in cordibus no-

me elegislis, nisi quia mali eramus et electi su- stris per Spiritum sanclum, fit pax muita diligentibus
mus, ut boni per gratiam nos eligentis essemus? legem Dei (Psal. cxvm), ut non sit scandalum eis.

Et vitiete quemadmodum non eligat bonos, sed quos Deinde quoe passuri essent jam exprimens ait Ex- :

elegit facit bonos : Ego, inquit, elegi vos, et posui tra synagogas facient vos. Quid aulem maii erat apo-

vos ul eatis et fructum afferatis et fructus vester ma- siolis expelli de Judaicis synagogis, quasi non inde
Nullum itaque fruclum unde nos eligeret ha-
tieat. se fuerant separaturi, etiamsi nullus eos expelleret?

bebamus Ut eatis, inquit, imus ut afferamus, et

: Sed nimirum hoc voluit denuntiare, quia Judoei Cbri-
ipse est via qua imus, in qua nos posuil ut eamus. slum non fuerant recepturi, a quo isli non fuerant
Proinde in omnibus misericordia ejus praevenit nos :
B recessuri, et ideo fulurum erat ut foras mitterentur,
Et fructus, inquit, vester maneat. Maneat ergodileclio cum illo ab eis, qui esse nollent in illo, hi, quia esse
ipse fructus noster. non possent sine illo.

Mementote sermonis mei, quem ego dixi vobis, et Sed venit hora ut omnis qui hiterficit vos arbitre-
tur obsequium, elc. Hoc esl, non cognoverunt Deum
reliqua. Exhortans Dominus suos servos ad mundi
odia perferenda patienter, nullum magis eis et me- nequeFilium ejus. Quid sibi vult ergo : Extra synago-
gas facient vos?Sed venit hora.Tanquam hoc diclu-
lius, quam de seipso proponit exemplum. Nam
rus fuisset separabunt illi quidem vos, sed ego vos
quid est aliud : Non est servus major Domino suo, :

colligam, aut separabunt vos, sed venit hora nostrae

si me persecuti sunt, et vos persequentur? Sed ha?c,
nomen meum. kelitioe. Judreorum autem omnis, qui occidit proedi-
inquit, omnia facient vobis propter
Quoe omnia, nisi quse dixit, OJio habebunt, scili-
catoresChristi, Deo se prasstare putavit obsequium,
credeus quod desererent Deum Israel, quicunque
cet et persequentur sermonem quem contemnent ?
converterentur ad Christum execrabilis caecitas
Si non venissem, inquit, et loculus eis fuiqsem, pec- :

catum non haberent. De his enim dicit, de quibus ©bsequium se praeslare putabant Deo interficiendo
famulos Dei.
dicebat : Si me perseculi sunt, et vos persequentur.
^
Judaei ergo persecuti Nunquid sine Hccc autem, inquit, vobis locutus sum, ut cum venerit
sunt Christum.
hora eorum, etc. Hflec scilicet, locutus sum vobis,
peccato erant «fudaei, antequam Christus ad eos
iu carne venisset? quis hoc vel slultissimus dixe- non tanlum quia passuri estis ista, sed cum venerifc
Paracletus, ille testimonium peihibebil de me, ne
ril? Sed magnum quoddam peccalum, non omne
peccatum, quod sub generali nomine vult inlelligi,
ista timendo Hac autem vobis ab inilio nou
taceatis.
dixi, quia vobiscum eram, et ego vos consolabar mea
hoc est enim peccatum quo tenentur cuncta pec-
cata, quod unusquisque si non habeat, dimittun- Nunc dutem vado ad eumquime
proesentia corporali.

tur ei cuncta peccala. lloc est autem, quia non crc-

misit, nemo ex vobis interrogat me : Quo vadis?
et

diderunt in Chrislum, qui propterea venil ut cre- Nubes enim suscepit eum euntem in ccelum (Act. i),
datur in eum, hoc peccatum si non venisset, non et verbis non interrogaveruut, sed oculis deduxerunt.

utique haberent : Qui me o.dit, inquit, et patrem Sed quia hcec locutus sum vobis, trislitia implevit cor
vcstrum. Contristabatur humauus affcctus, quia car-
meum odit. Quomodo enim diligerent Patrem ve-
nalis desolabatur aspeclus.
ritatis, qui habebanl odio veritatem? Si opera non
fecissem in eis, quai nemo alius fecit, el rel. Nimi- Sed ego veritatem dico vobis, expedit vobis ul ego
rum ergo illa sunt opera, quoe in eorum valetu- jy vadam ; si enim non ubiero, Paracletus non veniet,
dinibus, lanta miracula salutis oslendil, quanta illis elc. Tanquam diceret : Expedit vobis ut hcec forma
antca nemo donavit. Quia de ipso scriptum cst : servi auferalur a vobis. Caro quidem faclum Vcr-
Benedictus Dominus Deus Israel, qui facit mirabilia bum habito in vobis, sed nolo adhuc me carnalitcr
solus (Psal. lxxi). Nemo ergo alius fecit qmc- diligatis. Unde et subditur ; Si non abiero, Parade-
oiinque in eis opera fecit. Quoniam quisquis bomo tus non veniet ad vos , ac si diceret : Non polestis ca-
aiiquid eorum fecit, iuso faciente fccit, ha?c autem pere Spiritum, quamdiu secundum carncm nosse
ipse non illis facientibus fccit. persislitis : Si autem abiero, inquit, millam eum ad
Cum autem venent Puracletus, ille teslimonium per- vos. Christo auleni discedente corpoialiier, non se~
hibebit, etc. Tanquam diceret : Odio me habuerunt lum Spiritus sanctus, sed ct Paler et Filius iilis ad-
ct occiderunt videntes. Sed tale de me Paiaclelus fuit spiritaliter. Nam cum cx carnalibus esscnt spi-
testimonium perbibebit, ut cos faciat in me credere rituales futuri, profecto et Patrem el Filium et Spi-
ncn videntes : El vos, inquit, lestimonium perhibcbi- ritum sancluin capacius fuerant habituri.
lis, quia ab iniiio mecum eslis; perhibebil SpirjblS Et cum venerit ille, arguet mundnm de peccaio, el
sauctus, perhibcbilis ct ros; dabit cnim vobis fidu- dejustitia, ct dejudicio; de peccat» quidem, quic,
 :

2!5 SMARAGDl ABBATIS £16

credideruut in me, de justitia vero, quia ad Patrcm \ gaudebit maliiia mundi hujus
,
intelligi potest, quce
eado, etjam non videbitis me. Arguitur itaque mun- lietata est occiso Chrislo.
Gau- Quod vero ait :

dus de peeeato incredulilatis, arguitur et de justiiia dium vestrum nemo auferet

gaudium a vobis, quia
eorum qui eredunt. Ipsa quippe fideliuin comparatio, ipsorum est ipse Jesus, significalus est quod ait Apo-
infldelium est viiuperatio ; quapropter mundus de slolus Christus resurgens a mortuis jam non mori-
:

peecato quidem suo, de juslitia vero arguitur aliena, tur, etc (Rom. *i). Quid est enim quod ait Et in :

sieut arguuntur de lumine tenebne. Incredulum illo die non rogabitis quidquam 9 Hoc
verbum quod
mundum arguet etiam de judicio, quia princeps hujus est? Rogare non solum pelere, verumetiam interro-
mundi judicatus est, idest, judicio ignis ceterni irre- gare significal. Quod vero dicit Venit hora cum :

vocabiliter destinatus est, et de hoc itaque judicio, jam non in proverbiis loquar vobis, sed patam, futu-
quo princeps judicatus est mundi, arguitur a sancto rum oportere intelligi secundum, ubi videbimus fa-
Spiritu mundus, quoniam cum suo principe judica- cie od faciem. Annuntiabo autem vobis, quia per Fi-
tur, quem superbus atque inipius imitalur. Quid est lium Pater videiur. Quis enim cognoscit Patrem,
ergo quod dicit : Etiam non videbitis me, nisi quo- nisi cui voluerit Filius revelare?

rnodo sum, cum vobiscum sum? Tunc enim adhuc Et non dico vobis, quia ego rogabo Patrem, etc. In
erat mortalis in similitudine carnis peccati, qui esu- B quantum homo est interpellat pro nobis Patrem, in
rire polerat ac sitire, fatigari atque dormire. Hunc quamum autem Deus est, nos exaudit cum Patre :

ergo Christum, id est, lalem Christum, cum trans- Ipse enin Pater, inquit, amat vos, quia vos me ama~
isset de hoc mundo ad Patrem, non erant jam vi- stis, hinc ergo factum est ut diligeremur, quia dile-
suri : Xon viaebitis me, ac
humilem, sed si diceret, cti sumus. Prorsus donum Dei est diligere Deum,
eicelsum, nec mortalem, sed sempiternum, nec judi- ipse ut diligeretur dedit, qui non dilectus dilexit.
candum, sed judicalurum. Si ille magister inlerior, Sequitur : Exivi a Patre et veni in hunc mundum,
qui cum discipulis exlerius loquel)alur, vellet nobis exiit enim a Patre, quia de Patre est : in mundum
de incorporea Dei natura intrinsecus aliquid dicere, venit, quia mundo suum corpus osteudit, quod de
sicut sanctis angelis dicit, qui semper vident faoiem virgine assumpsit : reliquit mundum corporali dis-
Pairis, nondum ea portare possumus, proinde quol cessione : perrexit ad Patrem hominis ascensione :

ait : Docebit vos omnem verilatem, non arbitror nunc nec mundum deseruit prcesentice gubernatione.
in cujusquam mente posse compleri, sed tunc, curn Hcvc locutus sum vobis, ut in
me pacem habeatis,
facie ad faciem viderimus. Quia ergo non est a semet- etc. Posteaquam de convivio sancto illo, qui eum
ipso, sed ab illo a quo procedit, fion ergo loquitur tradilurus egressus est, hanc enim causam com-
a semelipso, sed quaxunque audiet loquetur. Ab illo ^ rnendavit sermonis sui, ut in illo pacem haberent,
audiet a quo procedit, a quo est, ab illo est, a quo propter quod lotum agitur quod Christiani sumus,
procedit. Quod vero sequitur : Ille me clarificabit, haec eniin pax flnem temporis non habebit, et omnis
potest intelligi, quia diffundendo in credentium cor- piae nostrce inlenlionis aclio, quce finis ipsa erat,
dibus chariiatem, declaravit eis quomodo Patii Fi- propter hanc sacramentis ejus imbuimur. Propler
lius esset cocequalis. Yel certe, quia per ipsam chaii- hanc mirabilibus ejus operibus et sermonibus eru-
tatem fiducia repleli, et timore depulso, annunlia- dimur : propter hanc spiritus ejus pignus accepimus
rent hominibus Christum. Ac sic ejus fama diffusa propter hanc in eum credimus et speramus, et ejus
est toto orbe terrarum, ut sic di.verit : Ille me cla- amore quantum donat accendimur : hac pace in
rifieavit, lanquam diceret : ille vobis auferet timo- pressuris omnibus consolamur : hac a pressuris
rem, et dabit amorem, quo me ardentius prcedican- omnibus liheramur, propter hanc omnem tribula-
tes glorice rnece per tolum mundum dabiiis odorem, tionem fortiter sustinemus, ut in hac feliciler sine
commendabitis honorem. Quod enim facluri fuerant ulla tribulatione regnemus.
in Spirilu sancto, hoc eumdem Spiritum dixit esse (Cap. xvn.) Ho?c loculus esl Jesus, et snblevatis
facturum Omnia, inqnit, qucecunque habet Pater
:
oculis in coelum, etc. Clarificatum a Patre Filium
mea sunt : propterea dixi vobis quia de meo accipiet, D nonnulli accipiunt in hoc, quod ei non pepercit, sed
et continuo hoc explanat Ergo de Patre accipit
:
pro nobis omnibus tradidit eum. Si passione clari-
Spiritus sanclus, unde accipit Filius. quia in hac ficatus dicilur,quanto magis resurrectione Humilitas !

Trinilate de Palre natns est Filius, de Patre proce- ergoejus incipit sermone Apostoli, ab eo loco ubi
in
iiit Spiritus sanctus, qui autem de nullo nalus sit, ait : Semctipsum exinaniiit usque ad mortem crucis
de nullo procedat, Pater est solus. (Philip. n). Claritas vero ejus incipit ab eo loco ubi
Modicum et jam non videbitis me, etc. Post pau- ait : Propter quod et Deus illum exaltavit, et perve-
lMlum enim passus est, et non viderunt eum. Rursus nit quod in gloria est Dei Patris. Humilitas claritalis
post paululum resurrexit et viderunt eum. Fnde et est meritum, claritas humilitalis est prccmium. Sed
i ontristali sunt de morte Domini discipuli, et con- hoc factum est in forma servi. In forma vero Dei
festim de resurrectione ejus lceti, unde et sequitur : semper est claritas. Sed quid sibi vult, quod sequi-
Trisiitia vestra convertetur in gaudium, nam et tri- tur, Ut Filius luus clarificet te, cum sempitema
ititia lunc convertetur in gaudiura, quando manife- claritas Patris, nec diminuta fuerit in forma humana,
L-Uivciit ic suis sicnti est. Qoed vero ilicit : Munthu ncc augcri poterit in sua perfeclione divina?Apud ho-
 217 COLLECTIONF.S 1N EPISTOLAS ET EYANGELIA. -218

mines autem procul dubio minor erat, quando in A a mundo recessunim, illos autem tardius, Lieo dixit
Judcea tantunimodo Deus notus erat, nondum a solis se jam non hinc esse illos autem hic esse. Commen-
orlu usque ad occasum laudabant pueri nomen Do- dat ergo Patri eos quos corporali absenlia relictu-
iuini, hoc autem, quia per Evangeliom Chrisli fa- rus est, dicens : Pater sancte, serva eos in nominc
clum est, ut per Filium Paler innotesceret gentibus, tuo, qnos dedisli mihi, ut sint unum sicul et nos, non
profccto Patrem clarificavit el Filius. Si autem tan- ait : Ul nobiscum sint unum, ut simus unum ipsi,
tummodo mortuus fuisset Fiiius, nec resurrexisset, et non sicut umim sumus nos, sed ait: Ut sint unum,
procul dubio nec a Palreclarificatus essel, necPatrem sicut et nos. Ipsi ulique in natura sua sint unum,
clarifieasset. Nunc autem resurreclione :larificatus sicut et nos in nostra unum sumus.
a Patre, resurrectionis suse pncuieatione clarificat Pater sancte, sanclifica eos in veritate. Quid ergo
Patrem. Hocquippe aperit ordo ipse verborum : aliud est : Sanctifica eos in veritate, nisi, sanctifica
Clanfica, inquit, Filium tuum, ut Filius tuus clarifx- eos in me. Ipse inquit : Fgo sum via et veritas et vita.

cet te, tanquam diceret, resuscita me, ut innotescas Sanctificat itaque Pater in veritate, id est, in Verbo
toto orbi. Ipse quippe Patrem elarificavil super ter- suo, in unigenito suo. Quid est quod ait : Et pro cis

ram, cum gentibus prsedicando : Paler vero ipsum, ego sanctifico meipsum, nisi eos in meipso sanctifico,
apud semelipsum ad suam dexteram colloeando. B cum el ipsi sint ego, quoniam de quibus hoc ait,

Omnem carnem quidem dixit, omnem hominem, membra sunt ejus ct unus est Christus, caput et
intelligi vult a parle totum significasse. corpus? Scquitur : Lt sint et ipsi sanctificati in veri-

Et uunc clarifica me, ut Pater apud temetipsum tate. quod quid almd quam me, secundum id est in

claritatem, etc. Hic inlelligamus pra?destinationem quod veritas est ? Tnne ergo sanctificavit se in se,
ehrilaiis humaiKB qux in illo est naturre ex mortali hoc est, hominem se in Yerbo se, quia unus Chri-
immortalis apud Patrem futurs. Et hoc jam prae- Stus, Yerbum et homo, sanclificans hominem in

destinando factum fuisse antequam mundus esset, Yerbo, propter vero sna membra, et pro eis, inquit,

quod in mundo etiam suo tempore fieret : Et nunc eqo, id est. quod prcsit etiam ipsis, quia et ipsi sunt
clarifica me, hoc est, sicut iunc pnedestinatione, ita ego, sicutmihi profuit, quia homo sum sine ipsis,

et nunc perfeclione, fac in mundo, quod apud te et ego sanctifieo meipsum, hoc est, ipsos in me lan-
jam fuerat ante mundum : fac in suo tempore, quod quam nieipsum sanetifico ego, quoniam in me eiiam
an'.e statuisti, claiilatem, quam ha-
omnia tempora ipsi sunt ego, ut sint et ipsi sanctificali in veritate.

bui priusquam mundus esset apud te, id est, illam Quid est, et ips; .'nisi quemadmodum in veritate ego,
claritatem quam habui apud te in pr?edestinatione „ quod sum ego. Sequitur Nom pro liis autem rogo tan- :

tua. Tempus est ut apud te habeam etiam vivens in tum, hoc est, pro discipulis qui cum illo tunc erant,

dexlera lua. Manifestavi nomen tuum liominibus, quos sed et pro eis, inquit, qui credituri sunt per Yerbum in

dedisti milii de viundo. Nomen tuum hoc est, non il- me. Ubi omnes suos intelligi voluit, non solum qui
lud nomen quo vocaris Deus, quod in Judsea notum tunc erant in carne, sed etiam qui futuri erant per

est, et in Israel magnum, et universa? creaturse no- verbum apostolorum in eum siue dubio credi, quot-

lissimum , sed illud quo vocaris pater meus, quod quot postea crediderunt, et donec veniat credituri
omnino manifestari sine ipsius filii manifestatione sunt. Quod vero dicit : Et ego claritatem quam dcdi-
non posset. Nam ideo fecisse se dicit, quod erat sine sti milii quam claritatem ? nisi immorlalita-
dedi eis;

dubitatione facturus, sed de his qui jam erant disci- tem quam natura humana in illo fuerat acceplura,
puli ejus non de omnibus qui in ilio erant credituri, nam nec ipse adhuc acceperat eam, sed more suo
dixisse manifestatur, in hoc quod subditur : Cum es- propter immortalitatem prsedestinationis prxteriti

sem cum eis, ego servabam eos in nomine tuo, et MMtfl temporis verbo futura sianificat.
ex eis periit, nisi filius perditionis, Judam significans, Et dilexisti eos sicut et me dilexisti, elc. In Filio

qui tradidit eum. Ex isto quippe duodenario numero quippe nos Pater diligit, quia in ipso nos elegit
ap stolorum solus periit. Quod vero sequitur : Tui jj ante mundi constitutionem. Qai enim diligit unige-

erant, et mihi eos dedisti, hominem se accepisse hanc nitum profecto diligit et membra ejus quoe adoptavit

potestatem, ut eos haberet ostendit, quoniam qui iu eum per eum. Non ideo pares sumus unigenito
semper omnipotens fuil, non semper homo fuit. Filio, per quem creali et recreati sumus, quia di-
Quamobrem Patri polius tribui videtur, ut ab etum est : Dilexisti eos sicut et me, neque enim sem-
illo eos acciperet, quoniam ex ipso est, quidquid per aequalitatem signifieat qui dicit, sicut illud. ila

est, de quo est etiam ipse ; sibi eos dedit, hoc e?t, et illud, sed aliquando tantum, quia est illud, est et
cum Patre Deus Christus homini Christo. Yerba illud, aut quia est illud, ut sit et illud. Pater, inquit,

acceperunf, hoc quos dedisti milii, volo ut ubi ego sum et illi sint me-
qure dedisti mihi dedi eis, et ipsi

est. intellexerunt atque tenuerunt et cognoverunt cum; qui sunt isli quos ait a Patre datos sibi? nunne

vere, id est, fortiler, stabiliter, inconcusse : non pro illi de quibus alio loco dicit : JHTflMfl vcmt act me nisi

nrando rogo, quod dicit, nmn lum vult intelligi, qui Pater qui misit me traxerit tum? Ipse quidem de se
vivunt secundum concupiscentiam mundi, et non dixit, quod ibi jam essel, de nobis autem veilo se

snnt in ea sorte grati». Quod vero dicil Mon sum : dixit ut.essemus ibi cum non inaniter, sed ii^-
illo;

in mundo, ostendcns se prasentia corporali jam cito liter jain depulat f.ictum. quod fulurum csse non du-
 •;9 SMARAGDl ABBATIS 890

bitat. Non ei saiis fuit diccre : Volo ut ubt ego sum A ejus Ecclesiam per quatuor partcs munJi diffusam ;

sed addidit, mecum : esse enim cum illo tunica vero illa sortita et non divisa, omnium ista-
ei ipsi sint,

rnagnum nonum est, et miseri possunt esse, ubi est rum partium significabat uniialem, qu:« charitatis
vinculo continetur. In sorte autem quid nisi Dei
ille, qnoniam quicunque ubicunque
fuerint est et

i-Ile. Sed beati soli sunt cum

illo, quia beati esse non gratia commendata est? Quid enim de ipsa cruce di-

poterunt nisi ex illo. Quod vero adjunxit, ut videant cturi sumus? Recle in ea intelligitur, quod ait Apo-

claritatem meam quam dedisti mihi, quia dilexisti me stolus : Quw sit latitudo, et longitudo, et altiludo, et

an.e conslitulioncm mundi, ut vkieant dixit, non ut profundum. Lata est quippe in transverso ligno, quo
credant, fidei merces est ista, non fides, quam cla- extendunturpendentis manus,et significatoperabona

ritalem Domini, nisi illam qua Deus est? Beatienim in lalitudine charitatis. Longa est a transverso ligno

mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt (Matlli. v). usque ad terram, ubi dorsum pedesque figuntur, ct
Cognoscendus est a mundis corde, solus verus Deus significat perseverantiam , in longiludine lemporis

cum Palre et sancto Spirilu Filius, quia Trinitas est usque in finem. Alta est in cacumine, quo transver-

solus verus Deus : Et notum feci eis, inquit, nomen sum lignum sursum versus excedit, et significat su-

tuum, el notum feci per fi-

notum faciam, hoc est, pernum finem, quo cuncta opera referuntur, quoniam

dem, notum faciam per speciem, notum feci cuin B cuncta quae latitudine et longitudine bene ac perseve-
ranter fiunt, propler altiludinem divinorum facienda
fide peregrinantibus, nolum faciam sine fine regnan-
qua dilexisti me, in ipsis sun». pra^miorum. Profunda est in ea parle quae in
tibus : Ut dilectio, inquit,
ego iu ipsis. Qaomodo ergo dileclio, qua di- lerra figitur, ibi quippe et occulta est, nec videri
sit, et

quia membra potest, sed cuncta ejus apparentia et eminentia inde

lexit Paler Filium, est et in nobis, nisi

sumus? et in illo diligimur, cum ipsc diligitur consurgunt, sic et bona nostra de profunditatc gra-
ejus
lotus, id est, caput ct corpus. Ideo subjunxit : Et tiae Dei, quse comprehendi ac dijudicari non possunt,

ego in ipsis, lanquam diceret, quoniam ego sum et universa procedunt.

ipsi. Aliter enim est in nobis lanquam in tenmlo suo. Cum vidisset ergo Jesus matrem et discipulum slan-
Aliter autem quia et nos ipse sumus, cum secundum nimirum
tem, etc. Haec est illa hora de qua Jesus
id quod, ut caput nostrum esset, homo factus est,
aquam conversurus in vinum, dixerat matri : Quid
corpus ejus sumus. mihi et tibi est, mulier? nondum venit hora mea.
Sed Iwc cum dixisset Jesus, egressus est cum di-
Sic ergo matrem magistri et Domini sui discipulus
scipulis trans torrentem Cedron, usque ad illud : Si-
et famulus accepit in sua, ut quando distribuebatur
vwn ergo Petrus liabens gladium, eduxit eumetper-
unicuique prout unicuique opus erat. Intelligendum
cussil principis servum, et abscidit auriculam ejus
est sic distributum fuisse huic discipulo quod opus
dextram. Erat autem nomen servi Malchus. Malchus
erat, ut illic etiam heatre Mariae tanquam matris
autem interpretalur regnaturus. Qnid ergo aurispro
ejus portio poneretur, et ad ejus curam, auidquid ei
Domino ampulata et a Domino sanala significal,
esset necessarium perlineret.
nisi audilum amputala vetustale renovatum ? ut sit
in novitate spirilus, el non in vetustate litterae. Qued Quid sibi vult hoc, quod acetum, etc. i Judsu
cui pryestitum fuerit a Cbristo, quis dubitet regnatu- quippe ipsi crant acetum, degenerantes a vino pa-
rum esse cum Christo? Quod autem servus invenlus triarcharum et prophetarum, et tanquam de pleno
est, et boc ad illam pertinet vetustatem, quse in ser- vaso de iniquitale mundi hujus implelum cor haben-
vitutem generat, qune est Agar, sed cum accesserit tes, quasi spongia cavernosis quodammodo, alque
sanilas figurala est ct libertas. lorluosis latibulis fraudiilenlum.IIyssopus autem cui
Quid es( quod ait Jesus : Ilegnum meum non est circumposuerunt spongiam aceto plenam, quoniam
de hoc mundo? llic est enim regnum ejus usque in herba est humilis, sed pecius purgat, ipsius Chrisli
iinem saBCuli, sed tamen non esl hinc, quia peregrina- humilitatem signiGcal, quam circumdederunt et se

tur inmundo. Regno suo quippe dixit: de mundonon circumvenisse putaverunt. Unde scriptum cst : As-
sed ego de mundo vos
D perges me hyssopo, et mundabor, Chrisli namque hu-
estis, elegi. Erant ergo de
tuutido quando reguum ejus non erant, sed ad
,
militate mundamur. Per arundinem vero Scriptura
umndi principem perlinebant. Sed Deus nos eruit significabantur qusc implebantur hoc facto. Cuin
de potestate teuebrarum, el transtulit in regnum ergo accepisset Jesus acetum, dixit : Consummulinn
Filii claiilatissuae,dcquo regnodicit : licgnum meum est. Quid nisi quod prophetia tanto temporc anlca
non est de hoc mundo. priedixerat? nam antea ille dixerat : Sitio. Tanquam
Qui J esl ergo quoJ Marcus evangclisla dicit : Do- diccret : Hoc minus fecistis, date quod estis, el im-
minum crucifixum hora terlia, Joannes aulcm jutu» plclum esl : In siti mea potaverunt me aceio (Psal.
hora sexta, nisi quia hora lertia cruciiixus est Domi- lxviii). Quid significat, quod unus miiitum lancea
nus linguis Judaiorum, hora sexla vero maiiibus latus Domini aperuit? Ut illic quodammodo vilse os-
militum ? tium panderetur unde sacramenta Ecclesiae mana-
,

In eo vero quod dieit : Acceperunt veslimenta ejus verunt. Nam et in monumento novo positus esl Jesus,

el fecerutn quatuor parles. Quadripartita veslis Do- in quo nondum quisquis positus erat. Sicut in Ma-
inini nostri Jesu Christi quadripartitam iigurabat rise virginis utero, ncmo ante illum, nemo post Uluui
 -,

221 COLLECTIONES LN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 2:2

conceplus est, ita et in hoc monumcnto nemo anle A ilaque, ut nihil de sordibus veteris hominis agno-

iilum, nemo post illum sepultus est. scatur in nobis. Christus autem non ex parle, seJ
integer est cruciflxus, ut nos ex toto monamur
SABBATO SANCTO
peccato et vivamus Deo. llle autem vivit Deo, qui
EPISTOLA BEATI PAULI APOSTOLI AD COLOSSENSES Christi vestigia, humilitale sanctificatione et pie-
CAP. III.
tate sectaiur.

< Si consurrexistis cum Christo, quse sursum Cum enim Christus apparuerit, vita vestra, tunc et

i sunt quaerite, ubi Christus est in dextera Dei se vos apparebitis, etc. Vita noslra dicitur Christus,
i dens. Quoe sursum sunt sapite, non quse super sicut ipse dixit : Ego sum via, veritas et vila (Joan.

< terram. Mortui enim estis, et vita vestra abs- xiv). Et quia filii cum simus, nondum apparuit
Dei
t condita est cum Chrislo in Deo. Cum enim Chri- quid erimus. Scimus cum apparuerit, similes ei
« stus apparuerit vita vestra, lunc et vos apparebitis erimus, non enim hic debemus nostram gloriam
« cum Christo in gloria. > quaerere, ne de nobis dicatur : Receperunt mercedem
Colossenses et hi, sicut LaoJicenses, sunt Asi3ni, suam (Matth. vi).

et ipsi praevenli erant a pseudoapostolis, nec ad il- EVANGELIUM MATTU^EI, CAP. XXVHI.
los accessit ipse Apostolus, sed et hos per epislo- B < Vespere autem sabbati quae lucescit in prima
lam recorrigit. Audierant enim verbum ab Archip- < sabbati, venit Maria Magdalene et alia Maria videre
po, qui ministerium in eos accepit. Ergo Aposto- « sepulcrum. Et ecce terrae motus factus est ma-
lus jam ligatus, scribit eis ab Epheso per Tichi- < gnus. Angelus enim Domini descendit de coelo et
cum diaconum, et Onesimum acolytum, scripta ex < accedens revolvit lapidem, el sedebat super eum.
urbe Boma. < Erat autem aspectws ejus sicut fulgur, et vesti-
Si consurrexistis cum Christo. Superius enim i inenla ejus sicut nix. Prae timore autem ejus ex-
dixeral, si morlui estis cum Christo ab elementis « territi sunt custodes, et facti sunt velut morlui.
mundi. Mundi enim elemenla intelligi voluit, ava- < Bespoudens autem angelus dixit mulieribus No- :

riliam el hixuriam et caetera similia, et consequen- < lite limere vos Scio enim quod Jesum, qui
:

ter post vitiorum morlificaiionem ait : Si consurre- < crucifixus est, quaeritis. Non esl hic. Surrexit
xislis cum Ckristo, quce sursum sunt quarite, hoc < enim sicut dixit. Vanite et videie locum, ubi po-
est , non solum terrenis moriemini vitiis , sed < situs erat Dominus. Et cito euntes dicite di-
eliam ccelo vivile, nihil terrenum ambiatis, nihil « scipulis ejus, quia surrexit, et ecce praecedet vos
mortale quceralis, coelestem sectamini patriam, elc < in Galilaeam. Ibi eum videbitis, sicut praedixit
Ubi Ckristus est ad dexteram Dei sedens. Victori
l!c « vobis.»
Filio et per sanctam incarnationem totius mundi Vespere autem saobati, quce tucescit in prima sab-
triumphatori post resurrectionis gloriam, honora- b&ti , venit Maria Magdalene, et altera Maria vi-

hilis consessus datus est, in dextera Dei Patris. dere sepulcrum. ( Ex August. ) Yespere autem sab-
Consessus enim iste nihil demonstrat aliud , nisi bati, quod diversa mulierum lempora in Evange-
honoris sequalitatem. Nam verbum hoc illud signi- liis describuntur, non mendacii est signum, sed
flcat, ut capul nostrum in Patris cognosceretur sedukc visitationis officium. Quo? lucescit in prima
dextera collocatum, in qua parte ponendi sunt, qui sabbati, a parle prima noctis, quod est vesper,
per fidem a divinitalis munere non segregantur, ipsam noctem voluit significare, cujus noctis line
propter illud : Pater, volo ut ubi sumego, ibi sint et venerunt mulieres. Cur autem noctem appellat ve-
hi mecum. Nam si naturam deitalis excogites, speram ! quia vespere licebat afferre aromata, trans-
quem locum potes habere Patris sinislrae vel dex- acio utique sabbato. Hoc ergo dicit : vespere sab^
trae? quoniam ubique plenissima majestate com- bati, ac si diceret : Nocte qmc sequitur sabbatum
pleciilur. venerunl, quo tempore voluerant, venire liberum
Morlui enim eslis,etvita vestra abscondita est, etc. habentes; sive vespere sabbati, non vesperascentc
I)
Quaeri potest quomodo vivenlibus et adhuc in die, sed vesperascente nocte, id est, in fine no-
vila posilis dicitur, mortui estis cum Cliristo. Sed ctis venerunl. Ab exordio mundi dies praccdebat
quia in alio loco dicit : Quicunque baptizati estis in noctem usque ad Christi passionem. A Christi vero
Christo Jesu, in morte ipsius baptizati estis. Et quia resurrectione, nox praecedit diem. Sive ita legen-
vetus homo noster simul crucifixus est cum eo, dum, vespere salbali, id est, aurora quce noctis
constat ut, sicut propter nos Christus crucifixus, inilio lucet, ipsa per totam noctem mancnte ma-
mortuus et sepultus est, et resurrexit, nos quoque ne elucescit, et ideo forsitan, hae mulieres a noctis
ad passionis suae similitudinem, voluptates et cu- initio usque mane ibi manserunt. Sed Marcus (ii

pidilales nostras crucifigamus, et in baptismate cit : Et valde mane (Marc. ult.), et reliqua. Ap-
mysterium mortis sepulturae et gloriam resurre- paret autem qua hora resurrexit Dominus, id est
ctionis ejus imitemur, ut si passionum ejus socii mane, cum quadragesima horis, juxta Auguslinum,
fuerimus, simul et gloriie resurrectionis crimus. Si in sepulcro fuisse describilur, id est, quatuor ho-
enim morlui sumus cum Christo, credimus quia ras, qua die crucifixus cst, rcmanentes duodecim
simul et jam vivemus cum eo. ElaboraniJum cst horac noctis sabbati, duodccim diei sabbati, duo-
923 SMARAGDI ABBATIS 221
decimnoctlsdiei dominicae, tricesima aulemet tresin A fecerit : Venite et videteubi positus erat Dominus, ut

sepuloro. Pro hac causa quadragesima diebus post si meis verbis non creditis, vacuo credatis sepul-
resurreclionem apostolis suis srepe se manifestavil. cro. Et gradu cumcito pergite, nuntiate discipulis
Iii nomine autem, quod est vesperee, multi diversa ejus, quia surrexit, et praecedet vos in Galilaeam,
pulant. I(i Evangelio enim Graeco ita habetur, hoc est in.volutabrum gentilium, ubi ante error, erat et
&L& Bs (7k66«TWV TV) £7Tiyw(7Z0V(7>J et» /^IKV (TK§?aT&JV, lubricum, et firmo ac stabili pede vestigium non po-
i 1 est, vespercc sabbali, quw lucescit in prima sabba- nebant.
torum, in quo apparet, 6-\ii, quod femininum nomen Et cxierunt cito demonumento, cumtimoreet gaudio
est, Tij feinininum pronomen
unde quidam vo- est, magno, currentes nunliarediscipulis ejus. Duplex men-
/.int, quod vcspere communis, hoc est, masculini tes mulierum tenebat affeclus, timoris et gaudii. Alter

et feminini sit generis nomen, cujus ablativus ve- de miraculi magnitudine, aller ex desiderio re-
spere, quidam volunt vesnera, non vespere dici, surgentis, et tamen uterque femineum concitabat
femininum facientes. Quidam subtilius ita legunt. gradum, pergebantadapostolos, ulperillos fideisemi-
Venit Maria prima sabbati, quse lucescit vespere narium spargeretur.
sabbati. Alii ita intelligunt, ut sabbalum requies
DOMINICA SANCTA 1N PASCHA.
interpretetur. Vespere autem quietis ,
quae lucescit B
EPISTOLA BEATI PAULI APOSTOLI AD COKINTHIOS,
in prima, et reliqua. In prima : Prima dies di-
CAP. V.
citur dominica, qu.e meruit videre Dominum re-
t Expurgate vetus fermentum ut sitis nova con-
surgere, et mundum nasci , aique reparari per
Christum. < spersio, sicut estis azymi. Etenim Pascha nostrum
(Ex August.) Non potest dici, vesper lucescens in < immolatus esl Christus, itaque epulemur , non in

prima sabbati, nisi nomine vesperi nox ipsa intelligatur « fermento veteri, neque in fermenlo malitiae et

quam lux terminat, et usitalus loquendi modus est di-

< nequitiae , sed in azymis sinceritatis et veri-
< tatis. >
virae Scripturae a parte tolum. A vespere ergo noctem
significavit, cujus extremum est diluculum. Diluculo
Expurgate vetus fermenlum, ut silis nova consper-

enim venerunt sio. Id est, nihil in vobis remaneat, de veteris cor-

ilice mulieres ad monumentum, ac
per hoc ea nocte venerunt, quoe significata est no- ruptionenaturae,sed sinceri estote, candore gratiae,

mine vesperi. Tota enim nilore justitiae.

significala est eo nomine,
Sicut estis azymi. IIoc est, azymi facti per baptis-
ut dixi, et ideo quacumque ejus noctis parle ve-
nissent, ea utique nocte venissent. Cum ergo ve
mum, quod nobis Christus sua passione largitus

nerunt parte ejus noctis extrema, ea procul dubio C est non J am in a § ni s P ecie
' '
sed in veritate cor P°

nocte venerunt. Vespere autem quae Iucescit in ris immolatus. Nihil itaque in vobis conversationis

prima sabbali, non potest nisi tota ipsa nox intelligi.

pristinse relinquatis, quod sinceritatem possit naturae

Iieo igitur vespere venerunt, quae ipsa nocte vene-

corrumpere.

runt. Ipsaautemnocte venerunt, quae noctis Etenim Pasclia nostrum immolatus est Christus.
ipsius
quamvis extrcma parte venerunt. Ac si diceret, non a nobis in figura agnus, sicut

(Ex Vulg.) Non esl relatio Joannis contraria, quae Judaeis, sed in verilate nobis quotidie occidiuir

rcfert diluculo ad monumentum venisse Mariara.

Christus, et Pascha quotidie celebramus, si fer-

Mag.lalene, Matlhaeo dicente ; vespere sabbati Ma- mentum nonhabemus. Et Ju-

malitioe et nequitiae

riam Magdalene cum altera Maria venisse ad se- doei quidem seplem diebus azyma comedebant,
ct quia in septem diebus mundus est factus, qui
pulcrum Domini, dum vespere a Matthaeo posilum
sil pro scro et tarditale, tanquam semper in suo ordine revolvitur. Nos simpliciter Pa-
si diceret, tarda
hora noctis. Tardeenim dicimus aliquid scha celebramus si in his diebus pure et sinceriter
fieri, quo-
ties mullae horae prsetereimt temporis constituti
versamur. Quod est enim aliud fermentum , nisi

Et quoniam magna paisjam fuerat noclis exacta

comi P tio natura, quod et ipsum prius a natu-
D rali dulcedine recedens, adulterino acore corru-
Domino resurgente. Vespere, hoc est, sero seu larde
(licitur a Malthseo. quod ct Joannes significat ptum esl.
di-
luculo. Adhuc tainen lenebrae Itaque cpulemur. Id est. nos qui a fermento ma-
eranl , ul juxta
niatutinum tcmpus illa hora possit intelligi.
litiae et nequitise abstinemus jugitcr salularis actu
Pne timore aulem e Hs exlerrili sunt custodes, salutis solemnia celebremus, et interiori hoinine
et

fncti sunt velv.l morlui. Hespondensque angelus dixit

simplicitalis ct veritatis azymis repleamur.

mulieribus, nolite timere vos, scio enim quod Jcsum EWVNCELIUM MARCI, CAP. ULTIMO.
qui crucifixus est quwritis. (Ex Hicro.) Custodcs ti- < Maiia Magdalene ct Maria Jacobi et Salome
more perterrili, instar mortuorum slupefacti ja- < emerunt aromata, ut venientes ungerent Jesum.
cent, scd tamen angelus, non illos, sed mulieres < Et vahle mane una Sabbatorum veniunt ad mo-
consolatur : Noliletimere vos; illi, inquil, timeant, in < numenlum, orto jam sole. El dicebant ad invicem,
his perseveret pavor, in quibus permanel incre- < Quis revolvet nobis lapidem ab ostio monumenti ?
dulilas. Caeterum vos, quia Jesum qvueiitis cruci- < Et respicientes videruni revolulum lapidem. Erat
fkuni,. audile quod resurrcxcrit ct promissa pcr- < ijuippemagnus valdc. Et inlrocunlcs inmonumcn-
2fa COLLECTIONES LN EPISTOLAS ET EVANGELH. 220
i tum, viderunt juvenem sedentein a dextris, co- A ac vita speranda perpetua eccpit loto orbe prce-
i opertum stola candida, et obslupuerunt. Qui di- dicaii
cil illis : Nolite expavescere, Jesum quariiis Na- Et inlroeunlcs in monumentum, viderunt juvenem
< zarcnum, crucifixum ; surrexit, non esl hic, ecce sedentem in dextris, coopertum stola candida, el

< locus ubi posuerunt eum ; sed ite, dicite di- obstupuerunt. Introeuntes ab orieule in domum il-

i scipulis «ejus et Petro ,

quia praecedit vos m lam rotundam, quce in petra est excisa, viderunt
< Galilceam, ibi eum videbitis sicut dixit vobis. > angelum sedenlem ad meridianam partem loci il-
lius, ubi positum fuerat corpus Jesu. Hoc enim
Maria Magdalene et Maria Jacobi et Salome eme-
erat in dexlris : Quia nimirum corpus, quod su-
rnnt aromnta, ut venientes ungerent Jesum. In Evan-
pinum jacens, caput habebat ad occasum, dextram
gelio Lucce scriptum est, quod revertentes a monu-
necesse est haberet ad austrum, scribit enim Mat-
menlo, paraverunt aromata ec unguenta, et sabbato
thceus, quod angelum, qui revolvit lapidem ab oslio
quidem siluerunt propter mandatum (Luc. xxni).
monumenli, primo viderunt super ipsum lapidem
Mandatum ergo legis erat, ut sabbali silentium, a
sedentem, qui eas intrare in locum ubi Dominus
vespera usque ad vesperam servaretur. Ideoque
erat posilus jusserit, et videre quod jam resur-
religiose mulieres sepulto Domino , quamdiu li-

B rexisset a mortuis. Scribit Lucas, quod intrantes

cebat operari, id est, usque ad solis occasum, in
in monumentum duos angelos in albis inibi stan-
unguentis prceparandis" erant occupalce, ut Lucas
les invenerunt. Ulae ergo mulieres angelos vident,
scribit. Et quod tunc prae angustia temporis opus
quce cum aromatibus venerunt, quia videlicet illce
explere nequibant, festinaverunt mox, ut trans-
mentes super nos cives aspiciunt, qiue cum virtu-
acto sabbati , id est, occidente sole, ubi operandi
tibus ad Dominum per sancta desideria proficiscun-
lieentia remeaverat emere aromala , sicut Mar-
tur. Notandum vero nobis est quidnam sit, quod
cus refert, venientes mane ungerent corpus ejus.
Neque enim
in dexlris sedere angelus cernitur. Quid namque
vespere sabbati prceoccupante jam
per sinistram, nisi vita prcesens? quid vero per
noctis articulo, monumentum adire voluerunt.
dextram, nisi perpetua vila signalur? Unde scri-
Et valde mane una sabbatorum veniunt ad mo- ptum est : Lwva ejus sub capite meo, et dextra
numentum orlo javi sole. Prima sabbatorum, pri- illius amplexabitur tne. Sinistram namque Dei Ec-
ma dies est, a die sabbatorum, id est, requietio- clesia, prosperitatem videlicet vilce prcesenlis, qua-
num, quam nunc diem dominicam, propter resur- si sub capite posuit, quam intensione summi amo-
reetionem Domini salvatoris, mos ecclesiastieus ap- ris premit. Dextera vero Dei eam amplectitur, quia
pellat. Id ipsum autem est, cum una sabbati sive Q sub ceterna ejus beatitudine tola devolione conti-
una sabbatorum legimus, id est, una dies a sabba- netur. Quia igitur redemplor nosler jam prcesen-
torum die, hoc est, requietionum quce in sabbatis tis vitce corruptionem transierat, recte angelus qui
custodiebantur. Sanctie autem mulieres, Domi- quce nuntiare perennem ejus gloriam venerat, in dex-
num fuerant secutce, cum aromatibus ad monu- tra sedebat. Qui stola candida coopertus appa-
menium venerunt, et ei quem viventem dilexerant, ruit, quia festivitatis nostrce gaudia nunliavit. Can-
elian mortuo studio humanitatis obsequuntur. Et dor etenim vestis, splendorem noslrce denuntiat so-
nos ergo in eum, qui est mortuus credenles, si lemnilatis : Nostrce dicamus an suce ? sed ut fatea-
odore virtutum referli , cum opinione bonorum mur verius, et suce dicamus et r.ostrce, illa quippe
operum Dominum qucerimus, ad monumentum pro^ redemptoris nostri resurrectio, et nostra feslivitas
fecto illius cum aromatibus venimus. Quod autem fuit, quia nos ad immortalitatem reduxit, et an-
valde mane mulieres venerunt ad monumenlum, gelorum festivitas exstitit, quia nos revocando ad
orto jam sole, id est, cum jam ccelum ab orientis coelestia eorum numerum implevit. ln sua crgo ac
parle albesceret, quod non fit utique nisi solis orien- nostra festivilate angelis in albis vestibus appa-
tis vicinitate, juxta hisloriam quidem magnus quce- ruit, quia dum nos per resiirrectionem dominicam
rendi et inveniendi Dominum fervor charitatis os- D a d superna reducimur, ccelestis patrice damna rc-
tenditur. Juxta intellectum vero mysticum nobis parantur. Sed jam quid venientes fceminas affatur,
datur exemplum, illuminata facie decussisque vitio- audiamus
rum tenebris, odorem bonorum operum Domino, et Nolite expavescere, Jesnm quceritis Nazarenum f
orationum suavitatem offerre. Crucifixum, surrexit, non cst liic, ecce locus ubi
Et dicebant ad invicem : Quis revolvet nobis lcipi- posuerunt eum. Nolite, inquit, expavescere, ac si

dcm ab ostio monumenti ? Et respicientes, viderunt aperte dicat : Paveant illi, qui non amant adven-
revolutum lapidem, erat quippe magnus valde. Quo- tum supernorum civhun, pertimescant qui carna-
modo lapis per angelum revolutus sit, Malthseus libus desideriis pressi, ad eorum se societatem
sufficienter exponit. Sed revolutio lapidis myslice pertingere posse desperant. Yos aulem cur per-
reserationem sacramentorum Christi, quce velamine timescitis, quce vestros concives videtis? Unde et
litterce legis tenebantur, insinuat. Lex enim in la- Matthceus angelum apparuisse describens ait : Erat
pide scripta esl : cujus ablato legmine, gloria re— autem aspectus ejus sicut fulgur, et vestimenlum ejus
surrectionis oslensa, et alolitio mortis antiquai, sicut nix. In fulgore etenim terror timoris est, in
 ,

227 SMARAGDI ABBATIS 22S

nive autem blandhnentum candoris. Quia vero A « tavit tertia die et dedit eum manifestum fieri nou
omnipotens Deus, et terribilis est peccatoribus, < omni populo, sed testibus preeordinatis a Deo, no-
et blandus juslis, recle testis resurrectionis ejus < bis qui manducavimus et bibimus cum illo post-
angelus et in fulgore vultus, et in candore ha- « quam resurrexit a mortuis, et preecepit nobis pra;-

bitus demonstratur, ut de ipsa sua specie etterre- < dicare populo et testificari, quia ipse est qui con-

ret reprobos, et mulceret pios : Jesum quwrUis Na- < slitutus esl a Deo judex vivorum et morluorum.
zarenum. Jesus Latino eloquio salutaris, id est, < Huic omnes prophetce testimonium perhibent, re-
salvalor inierpretatur. At vero multi boc nomine dici < missionem peccatorum accipere per nomen ejus,

polerant tunc, non tamen substanlialiter, sed nun- < omnes qui crcdunt iu eum. »
cupative, ideo et locus subjungitur, utde quo Jesu Verbum misit Dominus filiis Israel, cnnunlians pa-
dictum sit manifesletur Nazarenum. Et causam po- cem perJesum Christum. Yerbum hic missum Evan-
tius subdit : Crucifixum. Atque addidit : Resurrexit, gelium dicit, sive ipsum Dominum Jesum Chrisluin,
non est hic. Non est hic, dicitur per preesentiam quia Apostolis ait Pacem tneatn do vobis, pacem
:

carnis, qui tamen nusquam deerat peroraesenliam meam commendo vobis. Qui est omnium Dominus,
majestatis in hoc apparet, inquit, Deum acceptorem non esse
Sed ite, dicite discipulis ejus et Petro, quia prwce- " personarum, quia Filium suum unigenitum qui et
del vos in Galilceam. Quccrendum nobis est, cur no- Dominus omnium atque condilor est, cum genere
minalis discipulis Petrus designatur ex nomine, sed humano pacem facere misit.
si hunc angelus nominatim non exprimeret, qui ma- Vos scitis quod factum est verbum per universam
gistrum negaverat venire inter discipulos non au- Judwam. Quoniam Verbum Dei caro facla verbum
deret. Yocatur ergo ex nomine, ne desperarit ex ne- est, id est, quoniam humana natura sine ullis pree-

gatione, qua in re considerandum nobis est, cur cedentibus bonorum operum meritis, Dei Yerbo est
omnipotens Deus eum quem eunctee Ecclesice pree- in utero Yirginis copulata, ila ut cum illo fieret una
ferre disposuerat, ancillce vocem perlimescere, et persona , ob hoc eum confitemur natum de Spiritu
seipsum negare permisit. Quod nimirum magnce sancto et Maria virgine.
actum pietatis dispensalione cognoscimus, ut is qui Incipiens a Gatilo?a post baptismum. Cum Ecclesice
futurus erat paslor Ecclesice , in sua culpa disceret, regula sit fideles in nomine sanctce Trinitatis bapli-
qualiler aliis misereri debuisset. Prius itaque oslen- zari,quccritur quomodo Lucas per totumhujus libelli

dit eum sibi, et tunc prceposuit ceeteris, ut ex sua textum, non aliter quam in nomine Jesu Christi ba-
infirmitale cognosceret, quam misericorditer aliena _, ptismumdari testetur, quoditabealusAmbrosius sol
inGrma tolerarel. Bene autem de Redemptore uoslro vit.(Ex Ambros.) Quod per unitalem nominis im
dicitur : plelum mysterium sit, quia sive Christum dicas, et
Pracedet vos in Galiltcam, ibi eum videbitis, sicut Deum Patrem , a quo unctus est Filius, et ipsum
dixit vobis. Galikea namque transmigratio facla in- qui unctus est Filium, el Spiritum quo unctus desi
terpretatur. Jam quippe Redemptor nosler a pas- gnasli. Scriptum est enim : Jesum a Nazaretn quo
sione ad resurrectionem, a morte ad vitam, a pcena modo unxit eum Deus Spiritu sancto. Sive Patrem
ad gloriam, a corruptione ad incorruptionem trans- dicas et Filium ejus, et Spirilum horum pariter in
migraverat, et prius post resurrectionem in Galilcea dicasti, si tamen id et corde comprehendas, sive Spi
a discipulis videtur, quia resurrectionis ejus gloriam ritum dicas, et Deum Patrem, a quo procedit Spi
post lceti videbimus , si modo a vitiis ad virtulum ritus , et Filium ,
quia Filii quoque est Spiritus
celsitudinem transmigramus. Qui ergo in sepulcro nuncupasli. Unde ut orationi copuletur auctoritas,
nunliatur, in transmigralione carnis ostenditur, quia in spiritu quoque recte baplizari nos posse Scri
is qui in mortificatione carnis agnoscitur, in transmi- ptura indicat.dicenle Domino Vos aulem baptizabi- :

^ratione mentis videlur. mini in Spiritu sancto, et Aposlolus ait : Omnes enim
j) in ipso corpore, in uno spiritu baptizali sumus. Aliter
FERIA SECUNDA PASCILE.
pnecipue congruit nos in nomine Domini Jesu Chri-
LECTIO ACTUUM APOSTOLORUM, CAP. X.
sti baplizari, quia sicut Apostolus ait : Quicunque
t Stans Petrus in medio plebis dixit Yiri ira-
:
baptizali sumus in Christo Jesu, in morte ipsius ba-
t tres, Verbum misit Deus filiis Israel , annunlians plizati sumus.
< pacem per Jesum Christum, hic est Dominus om- Quod pra'dicavit Joannes Jesum a Nazarelh, quo-
< nium, vos scitis quod factum est verbum per uni- modo unxit eum, etc. Preedicavit ergo Joannes Jesum
i versam Judceam, incipiens enim a Galilcea post ba- sicut unxit eum Deus Spiritu sancto, tunc utique
< piismum, quod prcedicavit Joannes Jesum a N.iza- cum dicebal : Ipse vos baplizabit in Spiritu sancto
« reth, quomodo unxeriteum Deus Spiritu sancto et (Marc. l). El iterum Quia vidi Spiritum descenden-
:

< virtute. Qui pertransivit bcnefaciendo et sanando tem quasi columbam super eum (Joan. i). Unctus est
< omnes oppressos a diabolo quoniam Deus erat , ergo Jesus, non oleo visibili, sed dono graticc, quod
< cum illo. Et nos testes sumus omnium quce fccit visibili significatur unguento
quo baplizalos ungit ,

< in regione Judeeorum et Hierusalem, quem occi- Ecclesia. Nec tamen tunc unclus est Spiritu sancto,
< derunt suspendentes in ligno. Hunc Deus susci- quoniam super eum hantizalum velut columba de-
 :,,

229 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 230

scendit. Tunc enim corpus suum, id est, Ecclesiam A (Joun. \). Itom ipse et potestatem dedit ei judicium
siiam pix figurare dignatus est, in qua prsecipueba-
i laccre, quia Filius hominis est. Quis dedil? Paler,

ptizali accipiunt Spiritum sanctum, sed ista myslica cui dedit? Filio, cui enim deJit vilam haljere in se-

el invisibili unctioue.
melipso, isle Christus, el Filius Dei et Filius homi-

Qui pcrlransiit benefaciendo el sanando omnes op- nis est, proinde quia Filius hominis est, accepit po-

pressos a diabolo, etc. ld esl, Pater cum Filio, melius teslalem et judicium facere, quod judicium in fine

cst euim sic intelligere quam divinitatem Filii cum sieculi erit. Ipse enim ascendit in cados, el sedit ad
homine quam adsumpsit cohabitantem significari dexleram Patiis, inde venlurus judicare vivos et

neque Chi isli personam geminare, et in Nestorii do- morluos.

gma cadere videamur. Huic omnes prophetce testimonium perhibent. Qua>
Quem occiderunt suspendentes in ligno. Christus cunque propter faciendam fidem lemporaliter gesta
passus cst , moriamur peccato, Christus resurrexit suut aut lestimonia missionis hujus fuerunt, aul ip-
vivamus Deo , Christus transiit de hoc mundo sam missionem Filii Dei pronuntiaverunt.

ad Patrem , non hic hcereat cor nostrum, sed ad liemissionem peccatorum accipere. Ipsum enim Da-

superna sequatur caput nosirum, pependit in ligno, vid exhortans, ait : Amplius lava me ab iniquitate

concupiscenliam carnis crucifigamus. J} mea,etapeccalo meo munda me.Et: Averlefaciem tuum

Hunc Deussuscitavit tertia die. Quis suscitavit euin a peccatis meis,ct omnes iniquitates meus dele (Psal. l).

nisi invisibilis somnum coe-

Deus? Dormivit enim et Et ipse in Evangelio polentialiler, cui volebat: Dimit-
pit et exsurrexit, quoniam Dominus suscepit eum tuntur libi peccata tua, dicebat.

cui dixeral Suscita me et reddam eis (Psal. xl).

: Per nomen ejus omnes qui credant in eum. Nomen
Traditus est proptei delicta nostra, et resurrexit pro- ejus ab angelo priusquam nasceretur vocatum est
pter justificationem nostram (Rom.w). Erit enim et Jesus, cujus eiymologiam, idem angelus exsecutus

nobis hujus saeculi nocte translata resurrectio carnis adjunxit, dicens : Ipse enim salvum faciet populum
ad regnum, cujus in capile nostro prsecessit exem- suum a peccatis eorum. In cujus nomine prophetis
plum. Surrexit et volavit in altum , et pro nobis attestantibus remissionem peccatorum, non Judaei
unicus interpellat in ccelo. Prseslat cum Patre, quod tantum, sed omnes qui creJunl, accipiunt.
postularat aPatre, quia mediator est et creator. EVANGELILM LLC.E , CAP. ULTIMO.

Medialor ut poscat, creator ut tribuat. Fidelissimo i Exeuntes duo ex discipulis Jcsu ibant ipsa die
igitur et lidissimo affectu ei orationem quam docuit < in caslellum quod erat in spatio stadiorum sesa-

allegemus, ut quod faciendum jussit, ipso adjuvante, < ginta ab Hierusalem nomineEmmaus.Eiipsiloque-
facere valeamus, quod accipiendum promisit, ipso C < bantur ad invicem de his omnibus quae acciderant.
daule, sumamus. c Et factum est, dum fabularentur, et secum qu;e-
Et dedit eum manifestum fieri non omni populo, < rerent, et ipse Jesus appropinqnans ibat cum illis.

etc. Invenimus itaque apud quatuor Evangelistas de- < Oculi autem illorum tenebantur, ne eum agnosce-
cies commemoratum Dominum visum esse ab homi- < rent. Et ait ad illos : Qui sunt hi sermones quos
nibus post resurrectionem. Semel ad monumentum < confertis ad invicera ambulantes, et estis trisles?
mulieribus. llerum eisdem regredientibus a monu- i Et respondens unus, cui nomen Cleophas, dixit

mento in itinere. Tertio Petro. Quarto duobus eun- < ei : Tu solus peregrinus es in Hierusalem, et non
libus in caslellum. Quinto pluiibus in Hierusalem, « cognovisti quae facta sunt in illa his diebus? Qui-
ubi non erat Thomas. Sexto ubi eum vidit Thomas. < bus ille dixit : Quse? Et dixerunl : De Jesu Naza-
Seplimo ad mare Tiberiadis. Octavo in monte Gali- < reno, qui fuit vir propheta, potens in opere et
lxae secundum Matlhoeum. Nonoque, dicit Marcus, < sermone coram Deo et omni populo. Et quomodo
novissime recumbentibus, quia jam non erant in < tradiderunt eum summi sacerdotes et principes
terra cum illo convivaluri. Decimo in ipso die,non < nostri in damnationem mortis, et crucifixerunt
jam
'
in terra ,
• sed elevalum in nube. Crebra enim < eum. Nos autem sperabamus, quia
»
ipse esset re-
. -
7)
erat cum illis ejus conversalio, per dies quadraginta, < dempturus Israel. Et nunc super haec orania, ler
priusquam ascendisset in coelum. Non tamen eis per < tia dies est hodie, quod hsc facta sunt. Sed el mur
oinnes continuos apparuerat. Per illos enim qua- < lieres quaedam ex noslris terruerunt nos, quae ante
draginta dies quoties voluit, quibus voluit, quem- < lucem fuerunt ad monumenlum , et non invento
admodum voluit, apparuit. « corpore ejus, venerunt dicenles se eiiam visio-

Nobis qui manducavimus el bibimus cum illo, etc. < nem angelorum viuisse, qui dicunt eum vivere. Et
Hic beatus Petrus quod in Evangelio reciletur , ex- < abierunt quidam ex nostris ad monumentum, el
ponit, post resurrectionem scilicet se bibisse cum < ila invenerunt sicut mulieres dixerunt, ipsum vero
Domino, nisi forte illic credamus indicatum, ubi ait « non invenerunt. Et ipse dixit ad eos. stulti et

Donec illud bibam vobiscum novum in regno Palris < tardi corde ad credendum, in omnibus quoe loculi
mei (Matth. xxvi). < sunt propheUe. Nonne bace oportuit pati Chrislum
Et pra?cepit 7iobis prcedicari populo, et teshficari < et ita intrare in gloriam suam? Et incipiens a
quia ipse est, etc. lpse enim in Evangelio ait : Pnter < Mose et omnibus prophetis, interpietabalur illis
non judicat quemquam, sed omne judicium dedit Filio < in omnibas Scripturis quae de ipso erant. Et ap-
 »

231 SMARAGDI ABBATIS 252

« propinqiaverunt castello, quo ibant, et ipse seAexhibuit, sed de se dubitanlibus, cognitionis suae

« finxii longius ire. Et coegerunt illum dicentes : speciem abscondit.

< Mane nobiscum, quoniam advesperascit, et incli- Respondens autem unus cujus nomen Cleoplias,

« nata est jam dies. Et intravit cum illis. Et factum dixit ei : Tu solus peregrinus es in Hierusalem, et non
i est dum recumberet cum illis, accepit panem et cognovisti qua? facta sunt in illa his diebus ? Pere-
« benedixit ac fregit et porrigebat illis. Et aperti grinum putabant eum, cujus vultum non agnosce-
« sunt oculi eorum et cognoverunt eum. Et ipse eva- bant. Sed et revera peregrinus erat eis, a quorum
« nuit ex oculis eorum. Et dixerunt ad invicem : naturae fragilitate, perceptajam resurrectionis glo-
« Nonne cor nostrum ardens erat in nobis dum lo- ria, longe distabat. Peregrinus erat eis, a quorum

« qneretur in via, et aperiret nobis Scripturas? Et adhuc fide ulpote resurrectionis ejus nescia manebat
« surgentes eadem hora regressi sunt in Hierusa- extraneus.
« lem, et invenerunt congregatos undecim et eos Quibus ille dixit : Quee? Et dixerunt : De Jesu Na-
« qui cum ipsis erant , dicentes : Quia surrexit zareno, qui fuit vir proplieta, polens in opere et ser-

« Dominus vere, et apparuit Simoni. Et ipsi narra- mone coram Deo et omni populo. Prophetam et ma-
« bant quae gesta erant in via, et quomodo cogno- gnum fatentur, Filium Dei tacent ut scilicet, non- ,

« verunt eum in fraelione panis. 5 dum perfecle credentes, vel solliciti, ne inciderent
in manus Judseorum persequentium, quia nesciebant
Exeuntes duo ex discipulis Jesu, ibant in castellum
quis esset cum quo loquebantur, quod verum credi-
ipsa die, quod erat in spalio stadiorum sexaginta ab
dere celantes.
Hierusalem, nomine Emmaus p et ipsi loquebantur ad
Et quomodo tradiderunt eum summi sacerdotes et
invicem de his omnibus qua; acciderant. (Ex Beda.)
principis nostri in damnationem mortis, et crucifixe-
Stadium quod Groeci, auctore ut dicunt Hercule, via-
runt eum. Nos autem sperabamus quia ipse esset re-
rum spatia mensurant, octava est pars milliarii, et
dempturus Israel. Merito tristes incedebant, quia et
ideo sexaginta stadia, seplem millia passuum et
seipsos quodammodo arguebant, quod in illo re-
quingentos significant, quod bene spatium itineris
demptionem speraverint, quem jam mortuum vide-
congruit eis qui, de morle ac sepultura Salvaloris
rant, nec resurrecturum credebant, et maxime do-
certi , dubii de resurrectione gradiebantur. Nam re-
lcbant eum sine culpa occisum, quia noverant inno-
surrectionem, quae post seplimum sabbali facla est,
centem.
octavo numero conlineri quis ambiget? Discipuli
Et nunc super haic omnia , tertia dies est hodie,
ergo, qui de Domino loqucnles, incedebant, et sex-
qjod hac facta sunt. Sed et mulieres quazdam ex no-
tum coepti itineris milliarium compleverunt ,
quia G strU terruerunt nos quce anle lucem fuerunt ad mo
,

illum sine querela viventem usque ad morlem, quam numentum, et non invento corpore ejus venerunt, di~
sexta sabbali subiit, pervenisse dolebant, compleve-
centes se etiam visionem angelorum vidisse, qui di-
runt et septimum quia hunc in sepulcro quievisse
,
cunt eum vivere. Terruisse dicuntur merito eos, quo-
non dubitabant. Verum de octavo dimidium tantum
rum mentibus plus de non invento corpore dominico
peregerunt, quia gloriam celebratae jam resurre-
racesliliam, quia dolebant addere, quam de nunliala
ctionis nondum perfecte credebant.Emmausautem per angelos ejus resurrectione gaudium, quo recrea-
ipsa est Nicopolis, civitas insignis Palaeslinsc, quae
rentur, videre potuerunt.
post expugnationem Judie?e, sub Marco Aurelio An-
Et abierunt quidam ex nostris ad monumentum, et
tonino principe reslaurata, cum slatu mutavit et
ita Ipsum vero
invenerunt , sicut mulieres dixerunt.
nomen.
non invenerunt. Cum ipse Lucas supra Petrum di-
Et factum est, dum fabularentur, et secum qucere- xerit cucurrisse ad monumentum et nunc Cleo- ,

rent, et ipse Jesus appropinquans ibal cum illis. Lo-

phandixisse, ipse retuleril quod quidam eorum ie-
quentes de se Dominus appropinquans comitalur, ut rant ad monumentum sed Pelrum solum prinw ,

et fidem suae resurrectionis eoruin mentibus incen-

rv commemoravit quia illi primitus Maria nuntia- ,

dat, el occulte praesentia majestatis semper se quod

ver t j

promisit impleturum designet. Ubi enim sunt duo vel

tres congregati in nomine meo, ibi sum in medio eo-
rum (Matth. xvm).
Oculi autem illorum tenebantur, ne eum agno-
scerent, et ait ad illos : Qui snnt hi sermones quos
confertis ad invicem, ambulantes et estis tristes? Ap-
paruil quidem discipulis Dominus, sed eis speciem
quam recognoscerent non ostendit. Hoc crgo egit
foris Dominus in oculis corporis, quod apud ipsos
agebalur intus in oculis cordis. Ipsi
semelipsos intus et amabant et dubitabant. Eis au-
ternDominus foris et praesens aderat, et quis esset
non ostendebat. De se ergo loquentibus prsesentiam
Et ipse dixit ad eos : stulti et tardi corde ad cre-
(tcndum, in omnibus quos locuti sunl prophetw! Nonm
hac oportuit pati Christum et ita intrare in gloriam
suam? El incipiens a Moyse et vmnibus prophetis, in-
terprelabatur illis in omnibusScripturis, qum de ipso
erant. Hoc nobis loco nullam scripturam interpre-
tandi, sed gemina nos ipsos humiliandi necessilas
incumbit, qui neque in Scripturis, quantum oportet,
edocti, neque ad implenda, quae discere forte potui-
namque apud mus, quanlum decet, sumus intcnti. Nam si Moyses et
oinnes prophetoe Chrislum locuti sunt, et hunc per
angusliam passionisingloriam suam intraturum ,
qna
ratione se gloriantur csse Chrislianos, qui juxta vi-
 ::

235 CQLLECTIONES IX EPISTOLAS ET EYANGELIA. 231

rium suarum modiiium, neque seripluras, qualitcr

a 1 Christum pertineant, investigare, ncque ad glo
A*»S : Q uia W
secunduinScrip!uras,et quia apparuit Ccphaz
l tus est, el quia re&urtexit tertia
el
dh
prslta

riam, quam cum Christo habere cupiunt,'per passio- undecim.

nes trihulationum desiderant altingere? Et ipii narrabaiU qual gesta erant in via, et qtia-

El appropinquaverunt castello, quo ibant , et ipse modo cognoverunt eum, etc. Practer hoc quod pio
se finxit lonqius ire, et coegerunt illum, dicentes : merito mentis eorum, adhuc ignorantes, quoJ opor-
Mane nobiscum , etc. Nihil simplex veritas per da- tebat Christum mori et resurgere, simile aiiqujd

plicitatem fecit. Sed quod dicitur : Finxit sc loncjius corum oculi passi siint , non veritale frdlcnlc, scd

ire, talcm se exhibuit discipulis in corpore trualis ipsis verilatem percipere non valenlibus, ct aliul
apucl illos in mente erat. Probandi aulem cranl sibi, quam res est opinantibus, certi eiiam mystcrii causa

((u\ eiim eisi necdum ul Deum diligcrent, saliim ut factum est, ut cis in il!o alia ostenderctur efiigies,

peregrinum amare potuissent. Sed quia esse cxtra- el sic eum nonnisi in fractione panis agnosccrcnt.

nei a charilate non poterant, hi cum quibus veritas Nc quisquam sc Cbristum agnovisse arbitretur, si

gradiehaiur, eum ad hospitium ,

quasi peregrinum ejus corperis parliceps non est, id csl Ecclesifc, cu-
vocant. Cur auiera dicimus, vocant, cum illic scri- jus unilatem sacramento panis coramendat Apo-
i:i

ptum sit, et coegerunt illum? ex quo nimirum exem- B stolus, dicens Cnus panis, unum corpns multi sk-
:

p!o colligitur, quia peregrini non solum ad hospitium tnus, ut cum ejus benedictum panem povrigerei,

invitandi sunt, sed etiam trahendi. ; .'lirenlnr oculi corum ct agnoscercnt c;;m. Ape-
j>

Et factum est dum recumberei cuin illis, accepit riuntur utiquc ad ejus cognitionem, rcmoto scilicei.

panem et benedixit , etc. Quem in Scripturae sacrsc impedimesto, quo lencbantur, nc agnoscercnt. Nen
cxpositioae non cognoverunt, in panis fractione co- aulem incongruenler aecipiamus hoc impeaimentum
gnoscunl. Audiendo pr.cccpla Dei iiluminati non in eorum a Salana
oculis fuissc, ne agnosecretnr
v.;nt, faciendo illuminati sunt. Quia scriplum est : Jesus, scdtamen a Christo facta cst permissio us-

i\on audilores legis jusli sunt apud Dcuin, sed facto- que ad sncramcnium panis, ut uniiaxe trarporis ejus
res tegis justificabutttur (Rom. n). Quisquis ergo vult part cipala removeri intelligatur impedimentum ini-

auJita intelligere, fcslinel ca qiue jam intelligere mici, ut Christus possit agnosci. Anien.
potuii, opere implere.
FERIA TERTIA PASCILE.
El ipse evanuil ex oculis corum et dixerunt : Xonne
cor nostrum ardens erat in uobis. Ignera, inquit, LI.CIIO ACTll M ArOSTOLORI M.

veni miltere in terratn, et quid volo, nisi ut ardeat < Surscns Pauluset manu silentium indiccns ait
(Luc. xxi)? Ignem quippe Dominus in terram misit, fj « Viri fralres, filii gencris Abraham, et qui in vobis
cum afilalu Spiritus sancti cor carnalium incendii, < timent Deum, vobis verbum salutis hujns missmn
ct terra ardet, cum cor carnalium iu suis prius vo- < cjt : Qui cnim habitabant Hicrusalem ct principes
iupLuihus frigidum reliuquil concupiscentias prcc- < ejus, ignoranles Jcsum ct voccs Prophctarum,
senlis Sueculi et incenditur ad amorein Dci : Nonnz < qua? pcr omne sabbatum lcguntur, judicantes im-
cor nostrutn, inquiunt, ardens erat in nobis dum lo- < plcverunt. Et nullam causam morlis invenientcs
querelur in via, et aperiret tiobisScripiuras. Ex audito < in eo, peticrunt a Pilato, ut interficerent eum.
quippc sermone inardescit animus corporis, frigr.s < Cumque consummasscnt cmnia, qiur de eo scripia
recedit, fil mens in superno desiderio anxia, a con- < erant, deponenles cum dc iigno, posuerunl iu
cupiscentiis terrenis aliena. Amor verus, qui hanc < monumento. Deus vero susdtavit eum a mortuis.
replcverit, in fletibus cruciat. Sed dum tati artJorc < Qui \isus cst per dies mullos his qui simul as-
cruciatur, ipsis suis cruciatibus pascitur, audirc ci < cenderant cum eo de Galilsea in Hierusalem, qui
libet pracepla cceleslia. Et quod mandatis insiruitur, < usque nunc sunl testes cjus ad plebcm. Et nos vobis
quasi tot facibus inflammatur. < annuntiamus eaus, qua? ad patres nostros rcpre-
El surgentcs eadem liora rcgressi sunt in Hieru- < rnissio facla esf ,
quoniam banc Dcus adimplevit
salem , elc. Jam crat fama, quod surrcxerat Jesiis, I) « filiis vestris. Resuscitans JcsUm Christum Domi-
ab iiiis mulicribus facla, ct a Simonc Pctro, cui jam « num nostrum.»
apparuerat, hoc cnim isti duo invencrunl tequCntcs, Surgcns Paulus ct tnanu silenlium indicens ait

ad quos in Hierusalem vcncrunl. Fiori ilaque po- Yiri fratrcs, filii generis Abraham, elc. Omnes quibus
lest, ut limorc prius in via noluerint dicere quod ista loquebatur Aposlolus, secundum carncm tilii

cuin audierant rcsurrcxisse, qnanJo tantummoJo Abrahre erant, sicut et ipsi de sc ipsis hoc in loco
angclos i!i\crunl visos esse mulicribns. Ignorantes dixerunt : Semen Abrahm sumus, et nuili scrvivimvs
e;ii;n c.iim quo loquerenlur, merito possent esse sol- vnquam, et ilem: Fa:er nostcr Abrakam esi, ct Do-
licili, ne quid passim dc Chrisli resurreclione ja- mimis illis : Scio quia fdii Abrahas estts. Imilafiono
ctantes, in manus inciderent Judaeorum. Omnium enim non filii Abrahse crant illi ,
quibus Dominus
crgo virorum primo Dominus apparuisse legitur, in- loquebitur : Vos cx patre diabolo cstis ; unde ergo
tciligitur Pelro, ex his duntaxat omnibus quos cvan- Judsci filii diaboli? non nasccmlo scd imitando : Vos,
gelisloe quatuor, et Paulus apostoluscommemoravc- inquit Dominus, cx palre diabolo esiis et desideria
runt. Loquilur enim ad Corinthios de Domino Pau- patris vestri facere vultis. Ecce undc filii diabeK.'

Patbol. CII.
255 SMARAGDl ABBATIS SSG

Quae sunt illius desideria? Ille homkida eral ab ini- A monumenlo nemo ante illum ,
nemo post illum se-

me occidere. Ecce quomodo imi- pultus est.

tio, et vos guwritis
tatione filii diaboli? Nam et filii eiant Abrahse pro-
Deus vero suscitavit eum a morluis. Radi.x amara
pter originem carnis, quibus ista Apostolus loque-
crucis evanuit, flos vitse cum fructibus surrexil in

batur, et filii imitalionis, propier caslitatem limoris.

gloria. Uxc est virga Aaron, quoe post siccitatem fio-

Quibus specialiier dicebat : et qui in vobis timent ruii. Virga enim post aridiiatem virescens, Christus

Deum. est post mortem resurgens, qui est flos virginum,

Verbum salutis mismm est. (Ex Hieron.) Illud uti- corona marlyrum, gratia conlinentiura.
Verbum misit Dominus in Qiti visus est per dies multos. Id est per dies
que, de quo Isaias ait :
,

Jacob et cecidit in Israel (Isai. n),iJ est, misit quadraginta. Non tamen eis per omnes quadra-

DeusFilium suum, de quo Joannes ait In prineipio :

ginta ilios dics conlinuo apparuit, sed quoties vo-

erat Verbum et Verbum erat apnd Dcum et Deus eral luit, quibus voluit et queraadmodum vohiil ap«

Yerbum,std Jaeob, id adJndxos, et venit al

esi, paruit.

Israel, hoc cst, ad gcntium populum. Dei autem His qiti simul ascenderunl cum eo de Calila'a in

"Verbum ipse est Dei Filius. Quapropter cum eum Hierusalem, etc. Salva historia videanius intelligen-

Pater Verbo misit a Patre, et in Vorbo ejus factum B liam. Galikea namque transmigratio facta interpre-
est, ut milteretur. Ergo a Palre missus est
et Filio talur, Hierusalem visio pacis. Uli enim cum Domino

iJem Filius, quia Verbum Patris cst ipse Filius, in de Galikea ascendernnt in Ilierusalem ,
qni prius

ipso Dei Verbo, quod eral in principio apud Deum, hic vitiorum fomitem respucntes, ad virlutum cul-

ei Deus erat, in ipsa scilicct sapienlia Dei erat, quo aiina transmigrant. Il!i scilicel , cura re iemptoie

tempore Verbum caro fieret, ct habitarel in uobis. nostro a passione ad resurrectionem, a morie ad \i-

Qu;e pleniluJo tempmis cum vcnissct mibit Deus ,

lam, a pcena ad gloriam, a corruplione ad incoriu-

Filium suum faclum ex mulicre, ut incarnalnm Ver- ptionein Iransinigrabant in Hierusalem. Ccelcsti

bum hominibus apparerel. quandoque Dcum krli viJebunt , qui hic modo
Qui enim habilabanl Uierusalem et principes ejus, vitiis derelictis ad virtutum cel-dtudinem transie-

etc. (Ex Beda.) Hinc in Actibus Apostolorum scri- lint.

ptum est : Moses enim a temporibus antiquis habet in Et nos vobis annuntiamus ca quw ad patra nostros
singulis civitalibus qui eum pwdicet in synagogis, in repromissio facta est, etc. Abrahre enim di< tum est :

his testimoniis manifesie declaratur, quia leetio le- In te benedicentur universa? cognationes lerr;c. Ja-

gis vel prophetarum a Jiukeis sabhato semper in eob autem : Et benedicentur in te ei in semine tuo
synagogis legebalur. cnnctw tribus terrce. Qtiod Apostolus exponens ait :

Cumque consummussenl omnia quee de eo scripla IS'on dixit in seminibus, sed in semine tuo, quod cst

iunt. (Ex August.) ILec verba el Joannes hoc modo Christus. Semen quiiem Abrahrc Christus est, in cu-

narrat, dicens : Postea sciens Jesus, qttia omnia con- jus nominis fids oinnibus terra familiis Judais vi:!e-

zummatasuiit, ul consummaretur Scriplura dicit: Sitio, licet et gentibus est benedictio repromissa, iJ esl,
etc. (Joan. xix). Peraclis omnibus Jesus, qiuc ante signiflcat, dabo vobis sancta David fidelia, id cst,

suam mortem peragi oportebat, quando voluit et si- qiuecunque DaviJ promisi, eadem vobis fulelis spon-

cut voluit tradidit spiritum. sor implebo, Christum scilicet dc cjus stirpe nasei-

Deponentes eum de ligno. A Mose in cremo cereus turum.

serpens ligno suspensus est, ut Dominus et in ser- F.VANGELIUM LUC/E, CAP. XXIV.

pente mortuus ( Num. xxi; Joan. m) , ct in xre si- < Stetit Jesus in medio discipulorum suorum, ct

fcnificaretur «lernus, vidclicet. ut indicarelur mor- i ait illis : Pax vobis, ego sum, nolite timere : Con-
tuus per humanitatcm cl tainen essel quasi ameus
,
< turbali vero ct conlerriti existimabant se spirilum

per divinitatem. t videre. Et dixit cis : Quid turbati cslis, el cogila-

(Ex Eucherio.) Quid rcspoudcndum cst Jud.eis - « liones asccndunt in corda vestra, videte manus
objicienlibus testimonium illud : Maledictus omnis qui t mcas et pedes, quia ego ipse sum, palpatc et vi-

pendet in ligno ? Malediclum esse homincm qui in i dete, quia spiritus carnem et ossa non habet, si-

ligno pendeat, sed noxium, non innorcntcm. Ncquc i cut me videlis habere. Et cum hcrc dixisset, os-
enim innocentia^ po'.esl esse maledicluin poena pcc- i tendit eis manus ct pcdes. AJhuc autem iliis non

<ati. Etenim si Mardocheus pra-parato ligno appcn- i ciedcntibus et mirantiluis prae g.uidio dix.il : Ha-
sus scnlentiam regke crudclilatis explesset, nunqisid « belis hic aliquid quol inanducetur? Al illi oblule-

eum dignum hac maledictione judicarcnl? Non om- i runt ei parlem piscis assi et favum mellis. El cum
nino idcirco Dominus noster pependit in ligno, ut t manJucassct coram eis, sumens reliquias dedit

nos a delicto, quod in ligno fueral perdilionis ad- « eis, et dixit ad eos : H;cc sunt verba quae locutus

missum, ligno appensus absolveret. i sum ad vos cum alhuc esscm vobiscum, quoniam
Posuerunt in monumento. (Ex August.) In monu- i neccsse est impleri omnia quae scripta sunl in

incnlo novo positus est Jesus, in quo nondum quis- i lcge Moysi et prophetis et psalmis de me. Tunc
quam positus erat, sicut in virginis utero jiemo antc « ;
pcruit illis scnsum, nt intelligercnt Sciipluras.
illum, nemo posi illuni eonceptus est, ila ia boc * \a dixil eU : Quouiam sic wnriptum cst, et sic
 ,

2">7 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANCELIA. tns

< oportebal pati Christum ct resurgere a mortuis A ncmqnc (iubilalioneni dcsua resurreclioneloHendanu
< die lertia, et praedicari in nomine ejus poeni- Parum fuii oculis sc videudum prsebere, si non prae-

i tentiam et remissiouem peccatoruin in onmes beret eliam manibus eontrcclandum. Qui dum pr.l

i genles. i
panda diseipulisossa carnemquc prsnnonstrat, aperte
Stetit Jesus in medio discipulonun suoriun et diiit
stalum wae resurreclionis, quaj ct in sc nunc facta
itlis : Pax vobis, ego sum, nolite timere. Hanc osten- el in nouis est futura signiiicat, quia non sicul Eu-

sionem Domini poslresurreciionem,etJo::nnes com- tycbius CoiistanlinopolitaiKC urbis episcopus scri-

memorat, dicens Cum esset sero die illo una sdbba-

:
psit . < Corpus nostrum in illa resurrectionis glovia

torum et fores essenl clausce ubi erant discipuli con- erit impalpabile, venlis aereque subtilius. Iu illa

grcgali propler metum Judworum, venil Jesus, et ste- enim resurrectioriis gloria eril corpus nostrum sub-
til in medio et dicit eis : Pax vobis (Joan. ult.). Quid tile quijem per effeetuin spiritualis potenliac, sed
mirum si clausis januis post resurrectionem suam in pdpabile per veritalem naturcc. » Neque liuic asser-
spternum jam victurus intravil qui moriturus ve- ,
tioni putetur Apostoli sermo repugnare : Quia caro
r.iens, non aperto ulero virginis exivit. Qaod autcm et sunguis regnum Dei nou possidebunt (I Cor. xv).
Joannes, non cum illis fuisse tunc apostolum
dii it Hoc enim loco Apostolus carnis et sanguinis noiiiinc,
Thomam, cum, secunduin Lucam, duo illi, quorum B oon sul stanliam veri corporis, sed corruptionem
erat unus Cleophas, rcgressi Hieiusalem iaveaernnt mortalitatis sijnificat. Sicut ipse consequeuter cx-
congregaios undccim et eos qui cum ipsis cranl posuit, dicens : Neque corruplio incorruplelam pos-
precul dubio intelligendum est, quod inde Thomas tidebit. Aliter namque caro Scriptura sacra juxta
exierit antequam eis Dominus haee loquenlibtis ap- naluram, aliler juxta culpam, aliter juxta corru-
parerel. ptionem mortalitatis, quoc ex culpa contigit appella-
Conlurbati vero et conterrili exislimabairt se spi- tur, juxla naturam quidem, cum dictum esl : IIoc
ritum viderz. Quod h3eretiei Manich.ci de Chvisto nunc ex ossibus mcis et caro de carne mea (Gen. n) :

suspxantur etcredunt, quia non eral vera caro, Et Verbum caro factum est , et habilavil in nobis
sed spiritus erat, hccc prima cogitatio surrexil in (Joan. i). Juxta culpam vero dieilur : Caro concupi-
cordibus apostolorum. Et illi quidem Manichyci min- scil adversus spiriium, ct spirilus adversus carnenu
quam credunt Jesum fuisse hominem, diseipuli au- Juxla corruplibililatem aulem cum scriptum est : Et
lem noverant hominem, cum qno lantopere fuerant memoraii sunt, quia caro sunt, ideo fragiles et mori-
conversati. Sed posleaquam morluus est, quod 110- bundi, hoc enim se cavnis noinine designasse mani-
verant quanJo crederent , hoc potuisse resuscitari festat ipse Psalmista, qui protinus aJdit : Spiritus
quod potuit mori. Apparuit ergo oculis ipsorum ta- C vadens et non rediens (Psalm. lxxvii). Ilegnum ita-

Iis, qualem illum noverant, et non cre.Ieutes tertia que Dei caro non possidebit, idcst, caro juxta cul-
die potuisse veram carnem de sepulero resurgere, pa:o vel mortalitatem, et tamen cafo possidebit
putaverunt se spiritum videre. Error iste apostolo- vegnum Dei. IJeo cavo juxla naturam, quam el Do-
rum secta est Manichxorum. Solent autem quando iiiinus posl resurreclionem viJendarn palpaiidamque
iiiis luec objiciuntur, ila rcspondere : < Quid mali discipulis exhibuil. Et de qua beatus Job, cum glo-
ereJimus, quia Christum Deum credimus, spirilum riam resurvectionis describeret , ait : Et ru.rsum

fuisse credimus, carnem non credimus. M dior est circumdabor mea, et in carne mea videbo
pelle

spiritus quam caro quod melius est credimus, quod

:
Deum (Job. xix ). Lege epistolam sancti Angusliui
dcteriu6 est credere nolumus.» Si nihil mali est in aJ Conseulium, de corp:)re Domini post resurre-

isto scrmonc, dimittat Jesus discipulos suos in isto ctionem.

errore. Quid mali crediderunt et diseipuli? Christum El cum hoc dixisset, ostendit eis manus et pedes.

spiritum crediderunl. Non enim esse putaverunt nul- Non soliim manus et pcdes, quibus intlila clavorum
lum, sed spirilum. Parvo morbo tc pulas periclitari? claruere vestigia, sed allestanle Joanne, etiam latus
Audi sententiam medici. quod lancea foratum fuerat oslen Jit ut videlicet ,

D
lii dixit eis, quid turbati estis et cogitationes ascen- ostensa vulnerum suorum cicatrice, dubictatis aAque
dunt in corda vestra? Quales utique cogilationes? infidelitatis eorum vulnus sanaict. Yeium quemodo
nisj fals:e, morbidai, perniciosae. Perdidiss;t e.dm post rcsurrectionem clavorum vcl lanceoe loea pan-
Chrislus. Iructuni passionis, si non essel veritas re- dendo discipulorum dignalus est fiJem, spemque
siKTccliQnis : Quid turbali eslis, et cogitaiiones as- roliorare, ita in die judicii et eadem sua; passionis in-
Ci.ndunl in corda veslra? Tanquam bonus agrkola dicia, et ipsam paviter crucem monstrando ventuius
(licerel : Quod ibi planlavi , ibi inveniam, non spi- esl impiclatein supcrborum infidclilatcmque confun-
uus, quas non plaiitnvi iu cordc vestro. Dcsccndit dere, scilicet ul ipsum sc esse, qui ab impiis et pro
fides, quia desuper est. Cogitationes autem iskc non impiis morluus cst, cunclis palam angelis ct bonii-
desuper descenderunt, sed in ipso corde sicut herba nibus ostendat, videantque ut scriptuai est : In qucm
uiala ascenderunt. punxerunt , et plangant se supcr eum omnes tribv.s

Videte manns meas et pedes meos, quia ipse ego terro?. Sane notandum quod solent in hoc loco geu-
sum, c:c. Resurrectionem suam certam et veram tiles calumniam struere, et fidem sperai.c a nobis

nnfeis et variis documenlis pcrsuadet, per&drcra om- resurrectionis stulta giu-rulitaie deridere. < Si cuna-
 ,

2:y SMARAGDl ABBATIS UQ

;pse Detis vcster, inquiunt, nec sibi infliela a Judaeis A sum? lpso cnim lUcre dignalus in aquis generis hu-

vulucra curare praevaluit, sed cicatrieum vesligia mani, capi voluil laqueo mortis nostrse, et quasi tri-

ccelo, secum ut dicitis, invexit, qua temeritate putalis bulatione assatus est, tempore passionis suae. Sed
cuin vestra de pidvere membra ad integrum esse qui piscis assus fteri dignatus cst in passionc, favus
lestauraturum? Quibus respondendum, qnia Deus mcllis nobis exstitil in resurrectione. At qui in pisee

ndsler, qui suam perpelua jam immortalilate gloriii- asso figurari voluil tribulationem pissionis suae, in
catam de sepulcro carnem resuscitare quando voluit, favo mellis ulramque naturam exprimcre voluit per-

etquomodo voluil, pntnit etiam qualem voluit susci- sonae suae. Favus quippe mel in cera est, mel vero

tavit. Neque enim consequens est, ut qui majora fe- in cera est, divinitas Sic autem sua
in humanitale.
eisse probatur, minora faccre ncquiverit, sed certe Relemptor indicat, ut imitalionis viam nobis se-
dtspensationis gratia, qui majus fecit, minus facere quenlibus slernat. Ecce enim in cibo suo pisci asso
supersedil, hoc est, qni mortis regna deslruxil, signa conjungcre favum voluit, quia videlicet illos in suo
ntorlis oblitterare noluit. Primo videlieet, ut per h:vc eorpore ad aUcrnam quietem suseipit, qui cum !iic

riiscipnlis fidem sure resurrectionis astrueret. Deinde, tribulaliones pro Deo senliuiU, ab amore inlerme
utpatri pro nobis supplicans, quale genus mortispro dulcedinis non recedunt. Cum asso pisce favus su-
mortalium vita pertulerit, super ostendat. Tertio, ut B niitur, quia qui hic affliclionem pro verilate susci
sua morte redemptis, quam misericorditer sint adjuti, piunt, illic dulcedine vera salianlur.
piopositis semper ejusdem morlis innovel indiciis. Et dixit ad illos : Ihxc sunl verba quce locutus suin
itieoque aUcrnum canlare
misericordias Domini in ad vos, cum adhuc essem vobiscum. Hoc est, cum
non c.essent, sed dicant qui redempli sunt a Domino: adhuc essem in ciirne mortali, in qua eslis et vos.

Quoniam bonus, quoniam in wternum misericordia Tunc enim in eadem carne, sed cum illis in cadem
ejus (Ps;il. cxvn.cxsxv). Poslremo ul etiam perfidis r.«.ortalitate non erat, et cum illis quidem, postea-
in judicio quam jusle damnenlur, ostcnsa inter alia quam resurrcxit, fuit quadraginta diebus, ut legilur,

Qagitia, etiam vuinerum qure ab eis suscepit ci- exhibitione corporalis praesentiao, sed non cum illis

tatrices denantiet, veluti si miles aliquis fortissi- ftiil consortio infirmitatis human.e.

mns, jubenle suo rcge, pro lotios gentis salule, sin- Quonic.m ncccsse, ut impleantur omnia quw scripta
gulari ceriaminc desudans, mtiltis quidera vulneri- sunt in lcge Mosi, el proplietis et psalmis de me. (Ex
bus excepiis, liostem lamen inlerficiat, spolia ejus Beda.) Vide quomodo tulit omnes ambages, visus

diripiat, vicloriam suac genli reporlet, et interro- esl, tactuscs!, manducavil, ipse cerlc eral. Tamen
t^.uus a medico cui curandus commillitur, ita ne ne in aliquo sensus hmnanos ludificassc videretur,
velit ctirari, ut nec vestigia vulnerum uila resedeant, C misit manus ad Scripttiras. DicaiU pagani quidqnid
an uiagis ila, ut eiealrices ea:dem remaneant, de- volunt, magus fuil, poluit sic se ostendere. Nun-
formilas vero prorsus hominis el fcedilas absit, re- quid magus autequam natus, pntuit sic se prophe-
spondeat se potios ita velle sanari, ut toio saiulis tare? Da Scripturas, qnia quod videlis, ante provisum

decorisque prisliui statu rceuperalo, perpetua secum est, quod cerniiis, ante praedictum est : Audi filia et

lanti circumferat signa triumphi. Sic profecto Do- vidc, audi praedicla, vide completa.

•minus perpetis ob signum victorisc non cxcepla pro Tunc aperuil illis sensum, ul inteliigcrenl Scri-

nobis vulnera passionis, sed ipsorum cicatrices codo piuras. Et dixit eis : Quoniam sic scriptum est , ci

seciim inferre quam abolere maluil, nec tamcn ex sic oporiebat Clirislum pali et rcsurqere a mortuia

his quippiam fidei nostra resurrectionis prajudicat. d e lertia. Praebet se videndum oculis, praelet ma-
De qna veraci promissione pracdicitur : Et apillus nibus contreclandufiQ ,
parutn est lege? commemo-
de capiie vestro non pehbil (Luc. xxi). rat Scripturas, et hoc parum est? aperit sensum
Aitliuc aulem non crcdnv.ibns et mirantibus prce ut qnod legis inleiligas, dcimle per commendatam
gdudio, dixit : Habeiis hic aliquid quod manducetur? sui corporis veritatem , tommeiuiat Ecclesitc uni-
Ad insinuandam resurreeiionis stia; veritaiem , non tatcm.
1>
solum tangi a discipuMs, sed eliam convesci cum Et pra'dicari in nomine ejus pcenileniiam , ete.

iilis dignatur, non quasi quidetn post rcstirreclio- Non latrel pravilas ha:reticorum , de angttlo toto
nem cilo indigens, ncc quasi nos in resurreclione orbe terrarmn Ecclesia dilTusa esl, omnes genies
quam exsp^ctamus, eibis egcre signiiieans, sed ut habent Ecclesiam. Nemo nos fallal, ipsa ct vera,
eo niodo naluram corporis resurgeniis asliucret, ne ipsa esl catholica, coepit ab llierusalcm, pervcnit ad
illud nou corpus, sed spiritum esse arbitrarentur, ct nos, ct ibi est, el hic. Non eniin til huc veniret inde
sibi non sulide, sed imaginaliter apparere. Mandu- discessit, crevit, non migravil. El merito sic scri-
cayit polesiale, noii necessilate. Aliier enim absorbel ptum est, inlcr c;ctera dominicae pielatis sacra-
aquam lerra siliens, aliler solis radius candews : ille menta Et sic oportcbat, ul ministri sermonis, qni
:

htdigenlia*, istc poieniia. i nomine Chrisii crucifixi et resuscitati a morluis,

i

Al illi oblulerunt ei parlem piscis assi et fuvum poenitentiam erant cl remissionem peccatorum in

meltis, et cum manducasset coram eis snmcns reli- omnc^ gentes pr;e:'icaturi, ab Hierosolymis incipe-
quias dedil eis. Quid significare creuimus piseein rent, non solam, quia credita snnt illis eloquia Dei,
as3um, nisi ipsum mediaiorem Dei el homimim pas- ':;i!:t eorum a hmtalio est fiiiomrrt, ei glorta, et te-
 ,

211 COLLECTIONES LN EPISTOLAS ET EVANGELIA. SIS

siainenta, et legislatio, et obsequiura, et promissa, a pro nostra liberatione, tradil s-metipsum Filius pro-
quia eorum patres, et ex his Christus secundiim car- nostra ilileelione. De Palre enim ait Aposlolus :

nem, qui est super omnia Deus bencdictus in sa> Qui preprio Fiiio non pepercit, sed pro nobis omnibin
cula (Rom. ix). Verum etiam ut genles, quaj variis tradiditeum. DeFilio autem : Qui dilexit nos et tra-

crant erroribus et facinoribus implicatce, hoc maxi- didit semctipsum pro nobis'.

inae divinse pietatis indicium, ad spem impelrandac Et negastis ante faciem Pilati. Dieenlcs : Crucifge,
veniae provocaret ,
quod quoque quiFilium Dei
eis cruciftge, talem nos non habemus regem nisi Carsa-
erucifixerunt , non tanlura veniam realus a Pa- rem , nos legem liabemus , et secundum lcgcm debrt
tre, sed et vitae aetetnae gaudium viderent esse do- mori, qulFilium Dei se fecii.

nalum. Judicante illo dimitti. Qiuvrebal enim, ait Evange-

FERIA IV PASCILE. Iium, Pilatus opporiunitatem ut dimitteret Jesum
ACTUUM APOSTOI.Or.UM CVP. III. dicens : Ego non invenio in eo causam, sed neque
« Aperiens Pelrus os snum dixit : Viri Israelila?, Herodes, Pilatus mittit ad Herodem, Herodes remit-
< et qui timetis Deum , audite. Deus Ahraham et lit ad Pilatum. Inter duas impielates. discunit pie-
« Deus Isaac et Deus Jacoh, Deus patrum noslrorum tas, ct tamen impietas pietatem non potest condem-
< glorificavit filium suum Jesum, quem vos quidem R ' are. Praesens est reus , et non invenitur realus.
« tradidislis, et negastis ante faciem Pilali , judi- Tradidistis roibi htmc hominem, inquit, quasi aver-
« cante illo dimitli. Vos autem justiim et sanctum tentem papulura , et ecce coram vobis interrogans,
« negastis, et petistis vrruna homicidam donari vo- nuilam causam invenio in eo, in his in quibus ciuvi

« bis, auctorem vero vit?c inteifeeistis, quem Deus accusaiis. Dieitis, quod praeeipiat tributa non soivi
« suscitavit a mortuis, cujus nos tesles sumns. Et Caesari : comprobavi falsum esse,quod ohjicilis. Do-
« nilnc, fratres, scio, quia per ignoranliam fecistis, cere hunc conlra legera dicilis : eum non
prohavi
« sieut et principes vestri. Dens autem, qui prsenun- destruere legem, sed adimplere; omnia qmc objeci-
« tiavit per os omnium Prophetarum pati Christum slis in diversum invenla sunt.
« suum implevit sic. Poenitemirii igitur et converti- Et pelisiisvirum liomiiidamdonarivobis. Eral au-
' mini, ut deleantur vestra peccata.i lem, ait Evsn^eYnwn, qui dicebatur Barrabas, vinctus,
Aperiens Petrus os suum dixit. Noiandura quod quiin seditione feceral homicidium. Barrahas enim,
viros de genere Israel , et timentes Deum ad au- qui fiiins pairis intcrpretatur, significal diabohini,
Jiendum Domfrii provocat verbum. Viri enim di- (jui niullas sediliones in toto concitat orhe, honiir-
juntur a viribus, qui nescinnt tolcrande deficere, dia scihcei ei adulteria et omnia crimina.Qui sta-
aut in pro^peris aliqua se elatione jactare, sed t
:
m «t Jesus crucifmisest, Barrabas iste dimissus,
animo stabili defixi et ccelestium rerum contem- suffocat populum .Iiid.coriim.

platione ffrmati, manent semper impavidi Qui ti- :

Anctorem vero vitic inlerfccistis, elc. Ulum qui plas-
metis Doinirtum, inquit, auJite, id est, qui reveren- mavit honiinem de limo lerne , ct impiiavil iu
liam hahelis nominis ejus, quia ejus verba non me- faciem ejus spiraculuni vit;e, et factus esl homo in

retur audire, nisi qui cognoscilur et timere. Timor animam vivenlera. Ilhim qtii dixil : Ego sum via ,

autem Doraini, quia justus et rectus est. Auditum veritas el vita (Joan. xiv), et de quo Joannes : tlic

renovat, amorem tribuit , ardorem castitatis in- esi verus Dens et vita ceterna (I Joan. v).

fiarnmai. Et nnnc, fratres, scio,quiaper ignorantiam fecistis.

Deus Abraham, Deus Jsaac et Deus Jacob, Deus Si enim cognovissent, ait Aposlolus, nunquam Doini-
patrum nostrorum. Poterat dicere Deus Ahraham, num gioria: crucifixissent.
Isa.c el Jacob , sed ter nomihat Deum Abraham, Deus r.ulem qui pramunliavit per os omninm prc-
Deum Deum Jacob, ut lu inlelligas Palrcm et
Isaac, phetarv.m, pali Chrislum suum impletum sic. iiinc et
Filium et Spiritum sanctum et ne tibi scandalum , ip^e Dominus ClcophK et alio discipulo ait : siuln

tcrna Dei nominatio generarct, addit Deus patrum et tardi corde ad credendum in omnibus qiuv , luaiti
:
^
Hostrorum, prudenter enira personas distinxit et na- sunt prophetx. Nonne lurc oportuit pati Ckristum, el
lurara nnivit. ila intrare in gloriam suam ? F.t incipiens a Mose ei

Flium suum Jesum. Glorificavit lilium

Gtorijicavit omnibus propheiis , interprelabatur iilis de omnibus
suum, quando posl rcsiirrectionem nimis mirabilem Seripturis, qua.' dc ipso crant (Luc. uilimo). Si enim
totiusmundi cred ililatem, Deus ei in co qao.l homo Moses et omnes prophetae Christum locuti stint, et

f.iclus est, habere concessit. Glorificavit eum glo- hunc per angustiam passionis in gloriam suamintra-
ria resurrectionis, glorificavit gloria ascensioriis, et tnrum, qua ratione se gloriantur esse Chrislianos,
glnrificavit suae dextroe sessione. qui jwxta virium suarum modulura neque Scri- ,

Ouem vus quidetn tradidislis. Hinc cnim respondU pturas, qualiler ad Christum pertineant invcstigaie,
Pilatus Domino, dicens : Nunquid ego Jttdwus sum? ii^(j:;e ad gloriam quain, cumChristo hahere cupiunt,

(Jens tua el pontificcs tradiderunt te mihi, quid fe- per passiones tribulationum desiderant attingeie.
cisti (Joan. xvin) ? subaudilur, ut tradereris mihi. EVANGEUUH JOANMS, CAP. ULTIMCM.
Tiaiiderunt enim Dominum sacerdotes per invi- « Manifesiavit se Jesus iterum discipulis suis ad
diam, tradidit Judas per cupiditalem , tradidil Pater * mare Tyberiadis, Manifeslavit aulem sic : Erant
 ,

213 SMARAGDl Ai.BATIS 2f*

< simul Simon Petrus et Thomas, qui dieitur Didy- A littore stelit , qui anle resurreclionem suam, coram
< raus, et Nalhanael, qui eral a Cana Galikeae, et filii discipulis in fluctihus maris ambulavit. Cujus rei ra-

i Zebedaci, et alii exdiscipulis ejusduo. Dicil eisSi- tio festine cognoscitur, si ipsa quae tunc inerat causa

< mon Petms Vado : piscari. Dicuut ei : Venimus et pensetur. Quid enim mare , nisi proesens sseculum

# nos lecum. Et exierunl et ascenderunt in navim, significat, quod causarum tumultu ef, undis vihe
se

< et illa nocte nihil prendiderunl. Mane autem fa- corruplibilis illiditur? Quid per sohditatem litloris,

» cto sletil Jesus in litiore, non tamen cognoverunt, nisi illa perpetuilas quietis oeternse figuratur, quia

i quia Jesusest. Dixit ergo eis Jesus : Pueri, nun- igitur discipuli adhuc fluciibus mortalis vitae inerant,

< quid pulmentarium habetis ? Responderunl ei : in mari lahorahant, quia vero Redemptor noster jan»
< Non. Dixit eis Mittite in dexteram navigii rete,
:
corruptionem carnis excesserat, post resurrectionem
< et invenietis. Miserunt ergo et jam non valehant suam in litlore stabat, ac si ipsum resurreclionis
« iliud trahere pra± multitudine piseium. Dixitergo surje mysterium reipsa discipulis loquerettir, dicens :

< discipuhis i!le quem Domi- diligebat Jesus Petro : Jam vobis in mari non appareo, quia vobiscum in
< niis est. Simon Pelrus cum audisset quia Dominus jserturbationis fluctibus non sum. Facla est autem
< est, tunica succinxit se. Eratenim nudus et rnisit discipulis piscationis inagna dilTicuIlas , ut magistro

i vo in mare. Alii autem discipuli navigio venerunt. B veniente fieiet admiralionis magnse sublimitas.
< Non er.im longa erant a terra, sed quasi cuhilis Dixit eis : Mif.ite in dexteram navigii rete et

< duccnlis, trahentes reie piscium. Ut ergo descen- invenietis. Bis in sancto Evangelio legitur ,
qnia
< derunt in lerram, vkierunt prunas positas, et pi- Dominus jussit, ut ad piscandum retia mitterentur.

< scem snperpositum et panem. Dicit eis Jesus : Ante passionem videlicet , et post passionem. Sed
< Afferle depiseibusquos prendidistis nunc. Ascendit priusquam ReJemptor nosier pateretur et resurge-

< ergo Simon Pelrus, el traxit rele in terram, ple- ret, mitti quidem rete ad piscanuiim jubet, sed utrurn
< num magnis piseibus centum quinquaginta trihus. in dextram an in sinistram milti debuisset non
< Et cum tanli essent, non est scissum rete. Dicil eis jubet. Post resurreciionem vero discipulis apparens»
< Jesus : Venite,prandete. Et nemo audebat discum- rnitti rete m dexlram jubet. In illa piscalione tanti

< benlium interrogare einn : Tuquis es? scientes capti sunt, ut retia rumperenlur, in ista autem
< quia Dominus est. Et venil Jesuset accepil panem, et multi capti suni , et retia rupia non sunt. Quio

< el dcdit eiset piseem similiter. Hoejam tertio ma- vero nesciat bonos dextra e! malos sinistra figurari?

< nifestatus est Jesus diseipulis suis, cum resur- Illa ergo piscalio in qua specialiter in quam partein
i rexisset a moriuis. > mitti rete debeal non jubetur, prgesentem Ecclesiain
Manifestavit se Jesu: ad mare I yberiadis , mani- designavit, quoe bonos simul ac malos colligit, ncc

festawt autem sie. Erant simul Simon Petrvs et Tlto- eiigit quos Irahat, quia el quos eligere possit igno-
tnas, qui dicitur Didymus , et Natltanael, qui erat a rat. Ihee autem piscalio post Domini resurreclionein
Cana Galilwa?, et filii Zebedici , ct alii ex discipulis facta in solam dexleram missa est, quiaad videndam
ejus duo. Dicil zis Simon Petrus : Yado piscari. Di- claritatis ejus gloriam sola eleclorum Ecclesia per-
cuntei : Venimuset nos tecum. El exierunt et ascen- tinget, quae de sinistro opere nil hahebit. In illa pi-

derunl in navim, et illa nocle niliil ceperunt. Quaeri scalioue muUitudine piscium rele rumpiiur,
pr;e
enim potest cur Pelrus, qui piscalor ante convvrsio- uuia nunc ad confessionem fidei etiam cum eleclis
nem fuit post conversionem ad pisc&lionem redlil?
,
reprobi lanti intrant, qui ipsam quoque Ecclesiam
el cum Yerilas tlicat Setr.o mittens manum suam in:
h«resibus scindant. In isla vero piscalione, et mulli
aratruw, el aspiciens relro, aptus esl rcgno Dei (Luc. piaces et magni capiunlur, et rete non rumpitur
ix), cur repetiitquod dereliquit? S.'d si virtus discre- quia sancta electurum Ecclesia, in conlinua aucloris
tionis inlenditur eitius videtur, quia niinirum uego- sui pace requiescens , nullis jarn dissensionibus di-

lium quod aute couversionem sine peccalo exstitit, laniatur.

hocetiam posl eouversiunem culpa repelerenon ftiit, Mi$erunt erge retia , et jam non valcbant iilud
jj
nam piscalurem Petrum, Mar.imim vero telonaii im trahere a mullitudine piscium. Dixil ergo disripuhis
stimus. Et post conversioaem s:ia:n ad piscalioiiem ille quem diUgebal Jesus Petro : Dominus est. Si-
iVlrus redttt, Malth.eus veio ad lelonei negotium mon Petrus cum audisset, quia Dominus est, tunica
non rediit. Quia et aliud esl vicluin per piscalionem succinxit se, eral eiiim nudus, e! misil se in mare;
quarcre, aliud telonei luciis pecunias augere. Sunt qlii autem disciputi navigio venerunt, non enirn ijitye

eiiim pleraque negolia ,

qux- sine peccato exhiberi, eranl a lerra, sed quasi cubitis ducentis Iraltetites

aui vix, aut nuUatenus possunt. Quae ergo ad pecca- re'.e piscium. 1 1 ergo dcscenderunl in lerram, vide-

lum iiuplieant, ad Yixc uecesse e*t, ut post eonver- runt prunas positas el piscem superposilum et panem.
kionem animus non recurrat. Lbi noa est inlelligendnm etiam panem fuissti super-
jlanc autem jam faclo otctii lesut in liitore, non pjsiuun pruuis, sed tanmm subaudiendum viderunt.

lanen cognoverunt Uiscijiiiii. qjtia Jcsus e&t. Dicitergo ideo videruni yrunas positai., el piscem superiiositum
eit Jesus : Pueri, nituquid puimentariutn liubi tis? He- riderunt, et peneoi videruul. Vel ita potius,: Viderunt
sponderunt ei , non. Qu a sri potest, cur discipulis iu jirunas positas, el piscem supeii><)silum, vide:unt Cft

aiari Liboraniihus, posfc iisiirm-ii.inetu Dominus. iu p;>.iicm.

 , ;

21' COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 216

Afferte dephcibus quos prehcndistis nunc asccndii : A ul lot pisees eaperet, quod solummodo cleclos su-

Simon Petrus et traxit rete in terram. (Ex Greg.) pernx patrix designarenl. (Ex Aufjusl.) Est quoque
Caplis autem lam maguis piscibus, ascendit Simon alia suppulatio hujus septenarii ei denarii numeri

Petrus ct traxit rete in terram. Jara credo quod nam si ab uno omnes numeros compuies usquc ad
vestra charilas advertit, quid est quod Petrus ad decem ct scptem, hoc modo, ur.um, duo, tres fiunt,
terram rete trahil : ipsi quippe sancta Ecclesia est adde tres, fiunt sex , his adjunge quatuor, liunl de-

commissa ipsi specialiter dicilur Simon Joannis,

, : cem, his quinque, et habebis qnindecim, et sic

cmas me ? pusce ovcs meas. Quod ergo poslmodum crescentibus numeris et multiplicalis usque ad de-
aperitur in voce, hoc nunc signatur in opere. Quia cem et septem, fit omnium numeroruin summa isto-

igitur prxdicator Ecclesix nos a mundi vitae hujus rum , qui multiplicatur ab uno usque ad decem et

fluclibus separat, nimirum necesse est, ut rete ple- septem, centum quinquaginta trcs, qtix computatio
num piscihus Peirus ad terram ducat. Ipse enim superiori significationi, hoc est, legis in dcnario, et
pisces ad soliditatem liltoris pertrahit, qui sanctx gralia in septenario, satis congrucnter conveniel.
prxdicationis voce, stabilitatcm xlernx patrix fide- Sed plura possunt inde considerari admiralione di-

libus ostendit. Hoc egil verbis , hoc epistolis, hoc gna ,

qux hujus temporis angustia prohibet nos
miraculorum signis, quoties per eum ad B omnia dicere.
agit quotidie
amorem quietis cct rnx converiimur, quoties a lerre- Et cum tanti esscnl non est scissum rete. Adjccit ,

narumrerum tumultibus separamur,quid aliud.quam evangelista rem nccessariam dicens Et cum lanti :

missi inlra rete fidei pisces ad littus trahimus ? esscnt, sive lam magni, sicut superius dicii : plcnum
Plenum magnis piscibus, centum quinquaginta tri- magnis piscibus, non est scissum rete, id est, magni
bus. A magno mystcrio numerus non vacat, sed erant, sed intcr eos hxresis non erat, et ideo magis
intenlos vos tanli myslerii profundilas exspeclat. hxreses non erant, qui magni erant.
Neque elenim quantitalis summam solerter evange- Dicit eis Jesus : Venite, prandete, el nemo audebat
lista exprimeret, nisi har.c sacran.enio plenam esse discumbcntium eum intcrrogare:Tu quis es ? Sensus
judicassel. Scilis naivque quod in TcsiamentoYeteri crgo hic est : Tanta eral evidenlia verilatis, quia
omnis operatio per Decalogi mandata prxeipitur, iri Jesus illis discipulis apparebat, ut eorum non solum
Novo autem, ejnslem operationis virtus per septi- ncgare, sed ne dubilare quidem ullus audcrel. Quo-
formem gratiam sancti Spiritus multiplicatis fide- niam si quisquam dubitaret, ulique interrogare de-
libus datur, quem propheta denuntians, dicit : S; i- beret. Sic vero dictom est : Nemo audebat inlerro-
ritus sapienfice et intcllectus, spiritus consilii et for- gare enm Tu : quis es? ac si dicerelur, nemo audebat
(itudinis, spirilus scicntice et pietatis, et rcplevit eum dubilare, quod ipse esset
spiritus limoris Domini (Isa. xi). Sed ille in hoe Et venit Jcsus, el accepit panem el dabat eis , et

spirilu operationem percipit ,

qui fidem Irinitatis piscem similiter. Notandu ra quoque quod ullimum
agnoscit, ul et Patrem, et Filium , et eumdem Spi- convivium Dominus cum septem discipulis habuissti
ritum sanclum, unius virtulis credat, unius substan- dcscribitur, Petrus namque et Thomas, Natbanacl,
lix esse fateatur. Quia igitur septem qnae superius el filii Zebediei, et alii ex discipulis ejus duo in
diximi s, per Novum Testamentum latius data sunt. eo fuisse memorantur. Cur cum septem diseipulis

Decem vero per Yetus pra?cepta, omnis noslra virlus ul imum convivium ceiebrat ? idsi quia eos tantum-
et operalio per dccem et septem polest plene com- uiolIo qui septiformi gratia sancti Spirilus pleni

prehendi. Ducamus ergo per trigonum decem et sunt , luturos secum iri aHerna refectione denun-
septem, et veniunt quinqcaginla et unum qui , pio- tiai. Septem quoque diebus ouine hoc lempus evei-

feclo numerus a magno mysterio non vacat ,

quia vitur, et scepe seplenario numero perfectio dosi-

jam in Testamenlo Yetcri legimus quod annus quin- gnatur. llli eigo ultimo convivio de praesentia
quagesimus Jubihcus vocari jussus est in quo vide- , veritatis epulanlur, nunc perfeclionis studio qui
licet cunctus populus ab omni operc requiesceret. terrena transcendunt, quos mundi Inijus amor non
Sed vera requies in unitate est. Divi;ii quippe ununi ligat quihus et si ulcunque per tenlamcnla ob-
,

non polest ubi enim scissura

, divisiouis est, vera strepit cffipia tamen corum desideria non relundit.
,

requies non est. Ducamus per trigonum quinqua- De hoc exlremo convivio, alias per Joanneni dicitur:
ginta et unum , et fiunt cenium quinquaginla tres. Bcati qui ad coenam nuptidlem agiii vocati sunt (Apoc.
Quia igitur ct onuiis operalio noslra et virtus, in xix). Idcirco enim non ad prandium, sed ad camam
fide Trinilalis exhibita, ad requiem tendit. Sopiem vocalos narrat, quia nimirum in fine diei convi-
el decem ler ducimus, ut a I quinquaginta ct unura vium ccena est. Qui ergO finilo pnesentis vitas

venire debeamiis, c; vera nostra requies lunc est, lempore ad refeclionem superrisc conlemplationis
cum ipsam jam cfariiatem Irinilalis agnoscirous veniunt , non ad agni prandium , sed ad co^narn
quam in unilatc divinilatis e-se certam tenemus. vocantur, qiue videlicet coena, hoc ultiino convivio
Quinquaginla et unmn ler ducimus, et electorum exprimitur, cui septem discipuli adesse meniorantur.
suuimam in superna palria ,
quasi centum quinqua- Quia illos, ut diximus, lunc in xlerna refeclionc rc-
ginla quatuor piscium nuinerum tcneraus. Post re- cipiet, qui pleni nunc septiformis gfalioo in amora
suirectionera vero Domioi missum rete dignujn fuit, spiritus anhelaiU.
 ,

SMARAGDI ABBATIS »4«

quod Redemplor nosier piscem ass::m

QiiiJ est A qua; hodie reciiata est, facia est enim post re*ir-
post resmrreeUoaem manducavit, et in a!io Evan- rectionem Domh-i, ut significaret , lalem fuiuram
gelio dickur, cnni pisce asso favum mellis, ia isto Ecclesiam jiost noslram resurreclionem MittinL, :

vero panem cura pisce ? Quid enim piscis assi:s inquit, rcle in dexlram partem. Discrelus est eigo
significat, nisi Christum passum, q :
iid in favo ih( I- numerus eorum quiaddextram stabant. Ovesenim
lis, nisi divinitatLs dulcedinem. Piscis est, quia ipse ponei al dextram, haedos ad sinislrara Miiiite :

lalere dLgnalus ui aquis geneiis huinani es! , capi inquit, in dextram, lanquam diceret Et jam re- :

voluit laqueo moriis nostnn, et quasi Irihulatione surrexi, Ecclesiam vo!o significare, quse ul erit in
assalus est lempore passionis sua», sed qui piscis resurreclione morluonim. Ibi dicla est l.iulliUido,

assu.s fieri dignatus cst in passione , favtis meilis iJ est, in prima piscatione, sed non certus numerus.
nobis exsiitit in resurrectione. An qui in piscc asso In secunda autem el multiludo et niagniiudo, et
figurari voluil tribulationem passionis suae, in favo certus dictus est numerus. Modo anltquam veniat
mellis utramque naturara exprimere voluil personae resurrectio et separentur boni a malis , iliud im-
s":e. Favus quippe me! in cera csi, n;el vero in pletur quod ait Prophcta : Ann«M(ta«t et locutus sum;

ccra , est divinitas in humanitate ,

quod ab hac mulliplicati sunt snper numerum (Psal. xxxix). Qui.l

quoqiie leciione no:i discrepat , nam piscem co- & e t annuntiavi ? retia misi. Et quid mullipHcati
medit et panem qui enim assari ut piscis poluit ex sunt super n.unerum ? Numerus ad sanctos perti-

bumanilate, pane nos reficit ex divinitate, qui ait : net,qui sunl rcgnaturi cum Chrislo. Super numerum
Ego sum pauis ihus qui de cce!o desccndi (Joan. vi). modo i:i Ecclesiam intrare possunt, in regnum cce-

Assum vero piseem comedit ct pancm , ut ip^o lorum non possunC

s:io cibo nobis oslenderet ,
quia et passionem ex Petrus relraxit retia ad iitlus. Modo cum evan-
nostra humanitate perlnlit, ct resurrectionem no- geUum legitur audistis. Uhi audis liltus, intt-llige

stram ex sua divinilaie procuravit. finem maris : ubi audis Gnem maris, intellige fineui
IJoc jtim teriio manifestavit se Jesus discipulis suis sieculi. In illa piscatione , non ad littus attracta

cnm resurrexisset, etc. IIoc non ad ipsas demoastra- sunt retia, sed ipsi pisces, qtti capli sunt, in na-

tiones, sed ad dies referre debemas, boc est prhno viculas fosi sunt , hic aulem traxerunt ad litiois.
die , c.im resurrexii , tt ppst dies octo ,
quando Spera Gnem saeculi, venturus cst finis, bono dex- #

discipulus Thomas vidit , et credidit , et bcc die trortim, malo sinistrorum. Quid? pisccs attraxe-
q:iando hoc de piscibus fecil, post quot autem dh-s rttnt, inquil , retia habentia pisces ccntum qt;:::-

Loe fccerit, bic diclum no:i cst , nam ipso p;i;:: r > qtiaginia tres. Et a:!jecit Evangelisla rcm necessa-
die non semel visus est, sicut evangelisU.ruin o:n-
'
riam : Et cum lani magni essent, non esl scissum
ni:im tesllmonia collata demonslranl, seil sicut rii- rete. Magni crur.t, sed ha^reses non erunt, el idco

ctum e;t, secuudum dies mir.itrran.ke su.';t inani- magis hspreses non ernut, quia magni erust. Quid
festationes ejus, r.t ista sit Lertia. snnt magoj '.'
Lcge verba ipsius Dominj in Evan-
1TF.M AUGtSTlNCJ IN HOHIUA PASCil.U. gelio, et invenies magnos, ail enim quodam loco :

Liberatoris uostii praedicatio nostra est liberaiio. .Yo/i veni legem solvere , sed adimptere : Amcn
Duas aiitem advertimus in sancto Evangelio pisca- cinen dico vobis, quoniam quicunque solveril uniun

liones, id cs', quando ad verbum ipsius missa stmt dj mandatis isiis minimis, ct docuerit sic, id est,

•c;ia, unam pjrius, quando (iisLijv.iIos elegit, ei hanc solverit male vivendo, ct docuerit bona docendo,

alleram, quaude a nxorluis resurrexit. Illa piscatio minimus vocabitur in regno ccelorum (Muitlt. v), id

significaYil Ecclesiaro qualis est modo,jsta vero post esl in Ecclesia, qu:e mo.lo est. Quia ct ipsa vocalur

resurreciionein Domini significavil Ecclesiam, qualis rcgnum coelorum, babet pisces simul natantcs, et

futuraestin fine saccuU. Denique iu i!!a jussit milti 1 onos et malos. In isto regno coelorum, i.I cst, in

ncn dixjt in quam partcm, non dixit in Ecclesia hujus temporis, minimus vocatur ille, qui
retia, et

dexlram aui in sinistram, pisccs enim homines si- docel bona et agit mala, quia ibi est et ipse. Non
guificabant. Si ergo diceretur in dextram, soli bpni enim talis ibi est in regno coelorum, id est in Ec-
fuluri erant. Si diceretur in sinislram, soli mali. clesia, qualis cst in illo tempore. Docet hona, agit
Ouia vero p.:rmixti fueiant fuluri in Ecelcsia Loni mala, necessaritis est, mercenarius esl : Amen dico

ac maJi , sine differenlia missa sunt retia ,

ut ca- vobis, ait : perceperunt mercedcm suara. Qui autem

perentur pisces , significantes mivluram bonorum feoerit et stc docueril, magnus vocabitur in rcgoo

ac malorum. cuelorum. Ecce smit illi piscesmagni ad dexteram

Tria ergo in illa piscatione prima siguificala s'mi. capti, qui fecerit et sic docucrit, hona docuerit,

Mixtura bonorum et malorum pressura lurbarum : : noo sihi loquerm, male vivendo contradixer.it, cuni

separatiooes hxceiteorum. Ilistura houorum ct ma- raalae vilae testem habeat linguam bonam. Qui ergo

torum, quia oec in dextra, nec in sini tra n fecerii et sic docuerit, magnus vocabilur in regno

suutretia. Pressuca larbarum, quia tantum captum coelonim.

ut naviculam premcrcnt. Tunc separatiohes bico aulem vobis quia nisi abundaverit justilia
est ,
,

herelicorum, quia tanla fuerat multitudo, ut retia vestra, supcr Seribarum ct Pharismorum, nou intra-

renlur. Rr-spieite riunc iu\ islam piscalioncm, i, ctc Modo quomodo

:

ii;i:!!i^ * regnum cccia-

m COLLECTIONES IN BPISTOLAS ET EVANGELIA. 2.0

ritin? Hhid unde dicitur dextris : Yeniie, benedicti A ©ccidat. Isli sunt sancli, qui faciunt legem Dsi ex

Patris mei, percipite regninn ? ISisi abundaverit ju- dono Dei. Lex jubere potest ,
juvare non potest.
slitia vestra plus quam Scribarum et Pharisceorum. Accedil adjutor spiritus, el fit jwssjun Dei cum gau-
Quid est, plus quam Scribarum et Pliarisieorum '!
dio, cum dilectione. Nam multi faciunt a limore,
Respice Scribas illos et Pharisaeos, qui in catbe !ra sed qui faciunl legem timen !o pcenatn, mallent non
Mosi sedent (Matth. xxm). De quibus dicium est :
esse quod timcbant. Qui aulem faciunt legem amando
Quae dicunt facile, quae autem faciunt, facere nolite. justitiam, gaudent et ibi quia non babenl inimicam.
Dicunl enim et non faciunt. Ergo justitia Phari- Ideo dicit Dominus : Concorda cum adversario tuo
saeorum est, dicere et non facere. AbunJet juslitia cilo , cttffl es cum illo in via (Matili. v). Quis est
veslra super Scribarura et Pbarisseorum, ut et bona adversarius tuus? sermo legis. Quae esl via? vila
dicatis, et bene vivalis. Jam ergo de numero cen- ista. Quomodo est illa adversanus? dicit : Non
tum quinquaginta trium piscium ,
quid opus est moechaberis, el tu vis moechari. Dicit : Non concu-
eadem retexere ? nostis illa. A decem et septem piscas rem proximi tui, et tu vis rapere rcs alic-
naseiiurnumerus crescens, incipe ab uno, perveni nas. Dicit Honora patrem
: et matrem, et tu con-
ad decem el septem, ut onmes addas, iu est, unum tumeliosus es in parenlibus. Dicit lex : Noli diligere
addas et duos, et iiant tres, addas tres, ct fiust iJ falsum testimonium , lu a mendacio non recedis.
sex, adJas quatuoc et liaut decem, onmes adde
sic Quando vides, quia ille sermo aliud jubet, et tu
usque a.l decem et septem, et pervenis ad cenlum alind facis, non est adversarius tuus, adversariuin
quhiquaginla trcs. Tuta ergo intenlio nostra esse babes inalum , non tecum intret in secretarium ,

non debet , nisidecem et se-

quid sibi volunl compone cum cum illo in via adest Dominus
es ,

ptem ibi esl eaim fun .'amenlum cenlum <}uin-

, qui vos concordet. Quomodo vcs concordal Domi-
quaginla trium. Quid sibi volunt decem et scptem, nus? donando peccata, et mspirando justiiiam, ut
io lege agnosce decem, decem prsecepta data sunl. liant opera bona. Cum ergo concortlaberis cum a:J-

Primo Decalogus dicitur, scriptus in labulis digilo versario tuo, id est, cum dccalogo legis, per Spi-
Dei, in de-:cm agnosce legem, in sepiem agnosce ritum sanctum pertinebis ad decem et seplem, jam
Spiriluna sanclum. Seplenario cnim numero com- exinde excrescet numerus ad cenlum quiaquaginla
meudatur Spiritus sanctus. I !eo nominatur in lege tres , eris ad dexleram coronandus , ne remaneas
sinc.ificationisSeptimo die : fecit Deus lucem, non ad sinistram damnandns.
tiicium est, sanclificavit eum. Fecit firmamenlum, FERIA Y.
non dictum e^t, sanclificavit firmamenlum. Discre- LECTIO ACTITM ArOSTOLORUM, CVP. VIII.

vit mare a terra ,

jussil germinare terram , non ^ f Angelus Domini iocutus e-4 ad Philippum dicens •

di< :tum est , sanctificavit. Fecit lunam et sidera, « Surge et vade contra meridianum ad viam q:ia:

non dictum esl sanctificavit. Jussit animalia pro- < descendil ab llierusalem in Gazam, haec esl de-
cedere de aquis, nalantia, el volatilia, non diclum « serta. Et surgens abiit, et ecce vir JSthiops eunu-
cst, sanclificavit. Jussit de terra exire animalia , < chus, potens, Candacis reginse ^Ethiopum, qui erat
quadrupedia, et omnia repenlia, non diclum est, i superomnes gazas ejus, venerat adorare in Hieru-
sanclificavit. Fecit ipsum horainem, non dixit, san- < salem, et rcvertebaiur sedens super currum suum,
ctificavit. Yentura est ad seplimura diem, ubi re- < legensque Isaiam prophetam. Dixit autem spirilus
quievit, et ipsum sanclificavit. Per requiem suam « Philippo : Accede, adjunge le ad currum istum.
Deus significavit rcquiem nostrara. Ibi ergo erit < Accurrens autem Pbilippus, audivit illum legenleni
sanctificatio noslra plena , ubi cum illo sitie iine i Isaiam prophelam ct dixit : Putasne inlelligis quso
requiescamus. Nara quare Deus requiesceret, non < legis? Qui ait : Et quomodo possuni intelligere,
enim operando faligalus est, lu si verio faeias, < nisi aliquis ostenderit mihi ? Rogavitque Philippum
non fatigaris, si jubeas et continuo fiaf, stas, in- < ut ascenderet et sederet secum. Locus autein Scri-
leger manes. Pauca verba dixil, unde totum fecit, < pturae hic erat ,
quain legebat : Tanquam ovis ad
ei subito lassalus est, ergo legem agnosce in de- < occisionem ductus est, ct sicut aguus coram ton-
eem, Spiriium sanctum agnosce in septem. Jungatur < dcnte se, sine voce, sic non aperuit os suum. in
spiritus legi, quia si acceperis legem et defuerit < humilitate judicium ejns sublatum cst, generatio-
tibi adjulorium spiritus, non imples quod Iegis, non < ncm ejus quis enarrabit? quoniam tolletur dt^ lerra
tmples quod libi jubetur. Sed bomo sub lege, iu- < vita ejus. Respondens autem eunuchus Philippo,
super praevaricalor tenetur. Accedat spiritus, ad- < dixit : Obsecro te, de quo propheta dicil hoc, de
juvet, ct iit quod jubelur. Si deest spiritus, littcra < se, an de aliquo alio? Aperiens autem Philippus os
occidit te: quarc lillera occitiit te ? quia pricvari- < suum, el incipicns a Scriplura ista, evangelizavil
catorem lefaciet, non potes excusartde ignorantia, < Jesum. Et dum irent per viam, venerunt ad
illi

quia lcgcra accepisti ,

jam quod faceres didicisti ,
< quamdam aquam. El ail Eunuchus Ecce aqua, :

ignoranlia te non cxcusat, spirilus tc non adjuvat, < <piis probibet mc baptizari? Dixit autem Philippus :

ergo perisli. Sel quid ait apostolus Paulus : Littera i Si credis in loto corde, licet. lit rcspondeus aii:
accidit, spiritus auiem vivijicut (II Cor. ni). Unde < Credo Filium Dei esse Jcsuui Christum. Ei jusstt
spiiiius viviiical? quia facil implcri liltcram , uc slarc currura, cl dc ccnderunl utcrquc in aquaui,
 ::

£51 SMARAC.DI ACBATIS m

t Philippus et eunuchus, et bapt zavit cuni.
;
Cum A cum ducitur ad victimam non repugnat, sic ille pro-

< autem ascendisset de aqua, Spiritus Doniini rapuit pria passus est voluntate, vel alliori intellectu, sicul

i Philippura el amplius non vidit eum eunuchus.

, agnus in Pascha immolari solebat, sic Pascha no-
c Ibat autem per viam suam gaudens. Philippus au- strum immolalus esl Christus.

f tem inventus est in Azoto, et pertransiens evange- Et sicut agnus coram tondente se sine voce. Non
« lizabat civitatibus cunctis, donec veniret Caes^ solum enim nos sanguine redemit, sed et lanis ope-
f ream, nomen Domini nostri Jesu Christi. > ruit, ut algentes in infidelilate, sua vesle caleface-
Angelus Domini tocutus est ad Pliilippum, dicens : ret, et audiremus Apostolum nobis loquentem
Surge et vade, elc. (Ex Beda.) Bene in meridiequa> Quolquot in Christo baptizati estis, Christum indui-
ritur et invenitur, et abluilur ille qui devotione pe- siis (Gal. ii i).

cloris ardens, velul qiuedam gentium primitiae, Deo Sic non aperuit os suum. Cum in passione sua
nieruit consecrari, in quo spiritualiter illud Psal- Pilato et ponlificibus pauca, Herodi nulla respon-
niisiae complelum est : jEthiopia praveniet manus dere volebat.
ejus Deo (Psal. lxvii). In humilitate judicium ejus sublatum est. Quia
Acl viam quce descendit ab Hicrusalem in Gazam, judex omnium judicii non reperit verilatcm, sed
r»
hax est deserta, etc. Non via, sed Gaza deserta di- " absque ulla culpa seditione Judseorum et Pilati voce
citur. Vetus enira illa Gaza, quac lerminus quondam damnatus est.

erat Chananoeorum juxta JSgyplum a:l solum usque Generationem illius quis enarrabit (Ex Beda.)
?

deslructa, et alia pro illa alio loco constructa est, Aut de divinitate ejus accipiendum quod impos-
est,

qnae allegorice genlium plebem designat, olim a Dei sibile sit divincc nativitalis nosse mysteria, de qua
cultura desertam, neque ullius prophetarum praedi- Pater loquitur : Ante Luciferum genui te ; aut de
calionibus excultam. Via vero quce ad eamdem ab partu virginis, quod difficulter possit exponi, cu-
llierosolymis descendcns, fontem salutis aperuit jus rationem Mariae qiucrenti per angelum dicitur :

Dominus Jesus Christus est qui ait : Ego sum via, Spiritus sanctus superveniet in te, ut vel ab angeb»

verilas, et vita (Joan. xiv), quia superna Hierusrdem vel evangelista tantum nativitatis ejus sacramenta
ad nostra infirina descendit. dicanlur, cujus uarrator rarissimus est.
Et ecce vir .Elhiops eunuchus potens. Pro virtute Quoniam tolletur de terra vita ejus. (Ex Hieron.)
et inlegrilale menlis, vir appellatur. INec immerito, Ut nequaquam in lerra, sed in coelo viveret. Hoc
qui lantura studium in Scripturis habebat, ut eas teslimonio cum in Aclibus Aposlolorum regirise Can^
eliam in via legere non cessabat. Tantumque amo- dacis eunuchus redargueretur, et legens non intel-
ris in religione gerebat, ut aula regia derelicta. de ligeret, interpretante Philippo super passione, et
uilimis nnmdi partibus veniret ad templum Domini. nomine Salvatoris, intellexit et stalim baptizatus i/i

Lnde dum quceril interpretem le-

justa mercede, agni sanguine, quem legebat, vir meruit appellari.
ctionis Christum, quem quierebal invenit, plusque, Et apostolus genti iEihiopum missus est. Qui igitur
ut Hieronyraus ait, iu deserto fonte Ecclesiue, quam o' latus est Pilato, quia ipse voluit, et non respondit,
in aurato synagog.c templo reperit. Ibi enim quod u l palibulum pro nobis damnalus ascenderel, ipse
Jeremias admirando proloquitur : Mutavit .Ethiops sicut ovis ad occisionem ductus est, et quasi agnus
pellem suam (Jerem. xm), id est, sorde peccatorum coram tondenle obmuluit. Etenim Pascha nostrura
aliluta de lavacro Jesu dealbalus ascendit. immolatus est Christus (/ Cor. v); quem Joannes
Candacis reginai /Ethwpum. Et in Regnnr libro Baptista monstrabat, dicens : Ecce agnus Dei, ecce.

legimus quia regina Austri venit a finibus tcrrae au- qui loilit peccata mundi (Joan. i). Qui et in Apoca-
dire sapienliam Salomonis. Moris quippe fuil iili lypsi Joannis evangelistae, agnus occisus s.Tepe mon-
nalioni semper a feminis regi, easque Candaces ap- slratur (Apoc. v), qui de seipso loquitur in Jeremia :

pellari. Ego autem agnus innocens, et ductus ad vi-

sicut
Qui erat super omnes gazas ejus, elc. Regina ctiinam, nesciebam (Jer. xi). Cum cmm nesciret
jj
vELhiopum tbesaurarium praemiltens in Hierusalem, peccatum, pro nobis peccaium factus esl (II Cor.
gentiunr designat Ecclesiam, virlutum (ideique Do- \), el sicut agnus cum duciturad victimam non re-
mino dona laluram. Sed et nominis etymologia con- pugnai, sicillic prnpria passus est voluniate, utde-
vcnil. Polest enim Candacis ex llebraeo commutata slrueret eum, qui habebat morti s imperium, humi-
interpretari. Ipsa quippc csl, cui in Psalmo pro his bans sc usque ad mortem, et mortem crucis (Pliil.

qui commutabuntur in Seiiptura dicitur : Audi, ii). Ilic agnusesi, in cujus lypo immolabatur agnus,
(iiia, et vide, et inclina aurcm tuam, el obliviscere cnjus cruor diius in poslibus exlerininalorem fuga-
poptitum tuum et domum patris tui. baL JEgypii, qui non solum sangniiic suo nos rede-
Dixit aulem spiritus Philippo : Accede et adjungere mil, hed et lanis opcruil, ul algentes infid lilat ;ua

ad currum istum, etc. In corde spiritus Philippo vesie calefaceret, et audiremus Apostoluni loquen-
loquebatur. Spiritui enirfl Dei quasi qiuedam nobis lcm nob s : Quolquol in Christo baptizali estis, Chii-
verba facere est, occulla vi, et quce agenda sunt dium induisiis (Gal. m). El in alioloco: Iuduimiui
intlmare. Chrislum Jei>um (Rom. xm). Quod vero sequilur
Tanqttam ovis ad occisionem ducius csf. Sicut ovi^ L'e anguslia ti de juJicio sullaiusest, sive ut Se-
 25 COLLLCTIONES IN EPISTOLAS ET EYANCELIA. 254
ptuaginta transtulerunt, iv t^ Ttx-rztivuGu -h xpiai; ecv- A luai in Spiriiu sancio fecisse leslantur, ut llierony-

roO r.pQv, id est, in huinilitate judicium ejus subla- mus proJit. Nam et similitcr factum legitur de Ha-
tum est, illtid significat, quod dc tribulalione alque hacuc portante prandium Danieli.
judicio ad Patrem victor ascenderet, sive quod ju- Pltilippus autem inventus est in Azoto. Azolus op-
dex omnium judicii non reperit veri:a!em, sed abs- pidum est insigne PaheslinaB, quod Hebraice voca-
que ulla culpa seditione Judseorum et Pilati voce tur, TThTN, Asdod, in sorte tribus Judse, et est una
damnatus sit, ita ut admiraretur propheta, quod de qninque olim civitatibus Allophylorum, cui de-
omnium Deus se tradhierit passioni. De quo Pauhis creta fuit, sed non retenta ab ea, quia nequaquam
loquilur : Si enim credidissent, nunquam Dominum vcteres accolas poluit expcllere.
gloriee crucifixissent (I Cor. n). Sequitur : Gencra- Et pertransiens evangeiizabat civitatibus cunctis,
tionem illius quis enarrabit ? Quod dupliciter intelii- donec vcniret Cwsaream. Csesarea Paheslinte dicilur,
gitur, aut enim de divinitate ejus accipiendum est, ubi infra dommn hahuisse describilur Philippus,
quod impossihile sit divinae nalivitatis nosse myste- quae usque hodie demonstratur, nec non et cubicu-
ria. De qua ipse loquitur in Proverbiis : Anle omnes lum qualiior filiarum ejus virginum prophetanlium.
colles generavit me (Prov. vin). Juxla illud quod Cicsareae civitates du;c sunt in lerra repromissionis.
ali. i Ieginms : Quis cognovit sensum Domini, aut *> Una Csesarea Palsestinae in littore maris Magni, ita

consiliarius ejus fuit (Rom. xi), id est, nullus, aut que quondam Pyrgos, id cst, turris Stralonis dicla
de partu virginis quod diffieulter possit exponi, de- es', sed ab Herode regeJuda?;vnobinus et pulchritr-.
nique cum Marke diceretur ab angelo : Concipies et et contra vim maris mui.u ulilius exstructa, in hono-
paries filium, illa respondit : Unde mihi lioc, quia rem Coesaris Augnsti Caesarea cognominata est. Qui
virum non cognovi, cui rursum angehis : Spiritus, eliam temphim in ea marmore albo conslruxit, in
inquit, sanctus veniet super te, el virtus Allissimi qua nepos ejus Herodes ab angelo percussus, Corne-
obumbrabit te (Lne. i), ut vel angelo vel ab angelis lius centtuio naptizatus , et Agapus propheta zona
tantuui nativitaiis httjtis sacramenta dicanlur, ctijus Pauli ligatus cst (Act. xxi). Altera vero Cassarea
narralor rarissimus est. Philippi , cujus Evangelium meminit csse tetrar-

Aperiens autem Pliilippus os suum et incipiens a chiam , ad radices moulis Libani facla , et in honore
Scriptura ista, elc. (Ex Primas.) Philippus inter- Ciesaris cognominata est. Sed et lcrlia Caesarea C p-

pretatur os lampadis, pulcherque esl sensus, qtiod padocia? melropolis esl, cujcs Lucas ila nieminil :

os lampadis suum aperiret os, dum obscura prophe- Descendens Ccesaream et salutavit Ecclesiam.
tiae in scienlke lucem profert. Qtiamvis et jtixla Egredilur liicSmaragdus a mentione civitatis Casa-
hisloriam possil ista circumloculio designare ali-
^ reo? in nomina regionum et locorum quce sunt in
quanto longiorem futurum tunc
Aclis ctpostolicis. Eadem habentur in Hieronijmo.
esse c^us ser-
nionem. Sed quia in hoc loco de civitatibus mentio facla
El dumper vium venerunt ad quamdam
irent est, necessarium duxnmis, ut tle plurihus istius libri

aquam. Est hodie Bethsur sive Bethsoro vicus in civitatibus,locis,provinciisve mentionem in hoc loco
tribu Juda, sive Benjamin euntibus ab Helia Che- faciamus. Acheldemach est in Hclia, ad auslralem

bron vicesiino milliario jtixta quem fons ad radicem plagam montis Sion, qiue hactenus juxta Judaeorttin

monlis ebulliens, ab eadem qua gignitur, sorbelur consilium mortuos ignohiles lerra tegit, alios stri^,

humo. Apostolorum Acta referunt in hujus viculi divo putrefacit. Asia regioqtuc Minor cognominatur,
fonte eunuchum a Philippo fuisse baplizatum. Nam undiqiic circumdala est mari, citjus provincke sunt,

est et alia Belhsur in tribu Juda, mille passus di- Phrygia, Pamphylia, C licia, Lycaonia, Galatia, et

slans ab Eleutheropoli. aliae Arabia regio inter sinuin maris Btthri,

mull;e.

Et ait eunuchus : Ecce aqua, quis prohibet me ba- qui Persictis, el etim, qui Arabicus vocatur, habet
piizari ? et jttssit siare currum; et descenderunt uter- geiiles inultas, .Moabilas, Ammonitas, Idumyeos, Sa-

que in aquam, Philippus ct eunnchus, et baptizavit racenos, aliasque qtiam plures : baec sacra inler*
^.

eum. quain mira doctoris virttis erat in vehiculo! prclari dicitur, eo quod odores creet odoriferos.
Eunuchus sacras litteras legehat, sed de quo legeret Giieci iuoaifi^jv, no>tri Beatam, vocaverunt. Anlio-

ignorabat, scd tamen cum quem in libro nesciens chia civilas esl Syriae, in qua Barnahas et Patilus

legebal, pia mente scire cupiebat. Yenit Philippus aposloli sunt ordinali. Est elalia in Asia, in qua idem
philosophus, ostendit ei Jesum, qui clausus latebat pneJicantes Jud;eis dixerunt : Vobis oportcbat pri-

in litlera. Et secundum aliaiu tradilionem, dixil tnitm loqui verbum Dci. Sed quoninm repulistis illud,

Philippus eunucho : Si credis ex toto corde, salvus ecce converlimitr ad geiHes (Act. xui). Alexandria

eris. Et respondil eunuchus : Credo in Chrislum cmlasesljEgypti, m qua beati Marci evangelislae
Filium Dei, et ea hora baplizatus est, fidelis facltis t.imulus hodie in Ecclesia veneratur. Ampbipolis est
et sancius est, et de distipulo niagister effectue est, civilas Macedoniiv. Esl et allera ejusdem nominis in

et deinceps pnediealor, et genlis suae apos'olus ef- Syiia. Apollonia civilasesiMacedoniaB. Est et altera
fectus est. iii Africa, (pie dicitui- Peiilapolis. Athen« civitas

Cum autem ascendissent de aqua, Spiritus Domim c t Achaiic, philoso|diia2 sludiis dedila, cujus Pyreus
xupuit PhUippum, etc. Suni quidara qui ha;€ ange- poiiiis. sepiempliciquondain muro comimuiita fuissc
255 SMARAoD! ABBATIS S§6

describitur. Areopagus Aihenaram curia, quae inter- A fihoJaphetb appeliata. Sontautem intci flumen hi-
pretalar villa Martis, qaod quondam, cum
ipse ibi dum vegiones isUc, Aracusia, Parlhia, Assyria.quas

ducentis duodecim diis judicatus est. Appii Forum, Scriptura saerauniversas scepe Medice nomine voca».

nomen forr Romce ab Appio quondam console tra- Macedonia provincia Grcecorum est, virtutibus Aie-

clum, a quo et via Appia vocata est. Babylon me- xandri Magni nobiiior facta. Miletus civitas in Asia
tropolis regni Chald;corum est, uhi eorum qui aedifi- est, ubi Panbis rnajores Epbesioruni alloquitur. Na-
-cahant lurrim linguae diviscc sunt, unde et Babylonia zareth viculus est inGalilcea, juxta moniem Thahor.
vocatur. Quce per quadrum sila, ab angulo usqne L'nd,e etDominus Jesus Nazarceus estvocatus. llabet

ad angulum muri, sedccim millia passuum tenuisse, ecclesiam in loco, quo angelus ad bealam Mariam

iJ est, simul per circuitum sexaginta qualuor millia evangelizauirus inlravit, habet et aliam, ubi Domi-

refert HeroJotus et mulli alii, qui Grcecas historias nus est nutritus. Neapolis civitas est Carice, qoce

scripseruirt. Bilhynia provincia Asice Minoris est, est provincia Asicc. Ponlus regio est multarum gen-
ipsa esl et mojor Phrygia. Beroea civiias in Maeedo- tiuni juxta mare Ponticum, quod Asiam et Europam

nia est, quaeverbum Domini nobiliteraccepit. Cappa- disterminat, el propter plurimam ostiorum Dar.u' ii

docia regio in capite Syriae est, ad septentrionis infusioncm, dnlcius cceteris esse cognoseitur. Pam-
piaganr. Cyrene civitas est in Libya, cujus regio
B P h )' lia provincia est Asice. Pamphus civitas est in

Pentapolitana vocatur , eo quod quinque urbihus Cypro insula. Pergen civitasestPamphyliceprovinciav

maxime fulgeat. Creta Graeca insula, centum qnoa- Pbilippis civitas est in prima parle Macedonice. Plo-

dam orbihus nobilis, unde et Centipolis dicla est.

lomais, civitas esl Judaeae, juxta montem Carmelum.
Cyprus insula mari Pampbylio, quindecim quondam Est et altera in Pentapoli provineice Africrc. Puleolis

oppidis insiguis, famosaque divitiis, et maxime ceris.

civitas colonia Campanix>, eadem dicitur Ccadiela.
Cilicia provineia Asice est, quam Cydnus amnis inter-
Rhodus Cycladum insularum nobilissima, distat au-
secat. Charra civilas Mcsopotamice esl.ubi fuitAbra- tcm a porlu Asice viginti millibus passuum. Regiunr
hce palriarchse hospitium. Corinthus civitas Aehaice est civitas Sicilice maritinra. Sicbem civitas esl Ja-

maritima. Cenchrce porlus Corinthiorum civitatis. cob, nunc Neapolis dicta, juxia sepulcrum Joseph,
Clrio insula ante Bithynia, in cujus nomen Syra lin-
uhi nunc est ecclesia fabricata ex lalere montis Ga-
gua masticem designat, eo quod ibi mastix gigna- rizim. Sinamons in regione Madian snper Arabiam,

tur. Damascus nobilis urbs Phoenices, quce quon- qui alio nonrine lloreb appellatur. Unde dicilur El :

dam in omni Syria tenuit principalum, et nunc Sa- fecerunt vinilum in Horeb, cum boc Moses in Sina

racenorum melropolis est, unde ct rex eorum Nau- q faclum scripserit. Saronas, quod interprctalur cam
vias famosam in ea sibi suceque genti basilicam pestris, regio est, quae Pelro prcedicante fidei coii-

de-Hcavit , Christianis in circuitu civibus beati tirrno fructus germinavit. Sidon urbs Piioenicis est,
Baplistae Joaunis ecclesiam frequentanlibus. Derlen insignis arlifex vitri. Seleucia civitas Syrire nobdis,

( ivitas est Lycaoniae provincice, Elanritce principcs io pronrontorio Syrice Anliochise sila. Salamis civi-

Persi iis ab Elam filio Sem vocati. Ephesus Amazo- las est in Cypro insula, nunc Constantia dicta. S a-
nnm opus civilas Asice est, ubi requicscit evangeli- mothracia insula esl inPacalicosinu. Syria qucc Ile-

slaJ >annes. Pboenicia provincia csl. Syrire cujus par- braice dicitur Din regio est inter flumen Euphraten
tes sunt Samaria et Galilcea et aliae plurimse. Gali- et mare Magnum usquead /Egyplum pertingens. Habet
lapse dure sunt, una gcntium vicina finibus Tyriorum maximas provincias, in qtiibus genles suntduodeeim.
in tribu Nephthalim.aliera circa Tyberiadem el sla- Samos insulaest in mari iEgeo, in qua rcpcrla prius
gnum Genesarclb in tribu Zabulon. Gaza civilas in- frc!ilia vasa traduntur, unde cl vasa Samia appellata

signis cst Palaestinae, quce api:d veteres erat terra sunt. SmyrnacivitasestinAsiaLyciceprovincice, eujus

Chananceorum. Calatia provincia Asise, a Gallis vo- Lueas nreminit dicens : Naviganies venimns in Smyr-
cabuhim irahens, qui in auxilium a rege Biihvnire Tiam hycice. SyrtesdicunUir arenosa loca in mari Ma-
vocali, regnuni cum eo acta vicloria diviserunl, sie- jj g«o, multum terribilia ct metuenda. Syracusa me-
que deindeGrcccis admixli, prinioGallegrceci, posl a tropolis Sicilia; sub pronrontorio Pachino. Tarsus
Galatae sunt appellali. Dadrnmetus civitas est in civitas metropolis Ciliciae, Paulo apostolo gloriosa.
Byzanlia regione Africse. Adria nomen civitatis con- Tyrus metropolisPheenicis in tribu Nepbthalim, cujus
tra Ravennaui, quseei lera mari, iii cujus ripa sita niaxinre nobililasconchylioelpurpuraconslat. Troas

es», nomcn eliam Adriatici dedit. Jopne oppidum civitas Asiae maritmse. Thyalira civitas Liby;e, qu:c

Palccstince estmaritimum in tribu Dan. Iconium ci- est provincia Asiae. ThcssaJonica civilas Mace-
vitas esl Lycaonice, est et allera in Ciiicia. Libyse donise.

proviheiae duae sunt, una Cyrenaica, de quadictum EVANliEMlM JOAN.MS, CAP. XX.

est, partes Libyce, qu.c est circa Cyrenen. Est et alia i Maria stabat ad momimenliim foris plorans

.Ethiopum. Lydda civitas Pahcsiinre esl, in nra is t Dum ergo flcret, incUnavil seet respexit in mo-
numentum, et vidit duos angelos in albis sedenles.
Magni littore sita, qu;e nunc Diospolis appellalur. i

Lycaonia prorincia Aske est. Est et alia ejnsdero t unum ad capul ct uniim ad pedcs, ubi posilum
Phrygia minore. Lystra civilas Ly- fuerat corpus Jesu. Dicunl ei illi Mulier, quid plo-
nominis in esf t :

Media Madai ra:^? Diciteis Quia tulerunt Dominuni ineum,

caoniae. Ly«ii provincia cs! Asi;c. a i :
 , :

COLLECTIONES IX EPISTOLAS ET EVANGELIA. 238

« et nescio ubi posuerunl eum. Haec cutu dixisset, A Quia tulerunt Dominum meum, etc. Do-
Dicit eis :

« conversa est retrorsum, et vidit Jesum stantem, nanum siium vocans, Domiui sui corpus exanime, a
< et nesciehat qnia Jesiis est. Dicit ei Jesus : Mulier, parle tclum significans, sicut omnes confiteinur Je-

« quid ploras? Quem quseris! Ula existimans quia sumChristum Filium Dei unicum Dominum noslrum,
« horlulanus essel, dicit ei : Domine, si tu suslulisli quod utique simulest, et verbum et anima et caro.

( eum, diciio mihi. UL i posuisti eum, et ego eum Crucifixum lamen el sepiiltum, cum sola ejus sepulta

« toIIam?Dicit ei Jesus : Maria. Conversa illa dicit sit caro : F.t nescio, inquit, ubi posuerunt eum. H.ec
« Rabboni, quod dicitur magister. Dicit ei Jesus :
erat causa major doloris, quod nesciebat quo iret ad
« Nolime tangere, nondum enimascendi al Patrem consolandum dolorem , sed prope erat hora qua Iri-
siitia ejus verleretur in gaudium.
« meum. Yade anlem ad fratrcs meos, et dic e:s :

< Ascendo a I Patrem ineum Palrem vestrum el ,

Htec cum dixissel, conversa est relrorsum, et vidit

i Deum meum et Deum vestrum. Venit Maria Mag- Jesum stantem, et non sciebat quia Jesus est. Notan-
« dalene, annuntians discipulis, quiavidi Dominum, dum quod Maria, qu;e adhuc de Domini resurrectione

« et h.xc dixit mihi. >

dubitabat, relrorsum conversa esl ut videret Jesum,

Maria aulem siabal acl monumentum foris pjorans.

qnia videlicet pef eamdem dubitationem suam, quasi
ter c a » n Dbmini facicm miserat, quem resurrexisse
(Ex Augusl.) Pensandum cst hujus mulieris men- I>

tem quanla vis amoris accenderat quae a rnonu- ,

minimc credebat. Sed quia amabat et dubitabat, vi-
mento Domini etiam discipulis recedenlibus non ,
dehatet nor. cognoscehat eum, quem illi amor osten-

recedebat , exquirehat quem non invenerai. Flebat deral. Dubielas absrondebat, cujus adhuc ignoranlia

inquirendo, et amoris sui igne succensa, ejus quem exprimitur, cum infertur : Et ncsciebat qnia Jesus
ablatum credidil ardebat desiderio, et oculi qui Do- esset.

minum quaesierunt, ei non invenerunt, lacrymisjam Dicii ci Jesns : Mulier, quid ploras ? eic. Inlerro-
exundabant , amplius dolentes quod fuerat ablatus gatur doloris causa, ut augeaiur desidcrium, quale-

de monumento, quam quod fuerat occisus in ligno, nus cum nominarct quem quaercret, in ardore ejus
quoniam magistri tanli cujus eis vita subtracta ,
ardentius oesiuaret.
fuerat, nec memoria reraanebat. Unde cont-git ut Illa cestimans, quia hortulanus esset, dieit ei : Do-
eum so!a lunc videret q:ue remansit, quia niminim mine, si tu susiulisii eum, etc. Forsitan nec errando
virtus boni operis perseveranlia est, ut voce Veritatis hsec mulier erravit, qtue Jesum horlnlanum credidit.
dicilur : Qui autem perseveravent usque in fniem, hic Annon ei spiritaliter bortulanus erai, qui in ejus
talvus erit (Matlh.
* -'
x pectore,
l per
r amoris sui ,
'
semina virtutum vireniia,
r> /
Dum ergo fleret, tnclinavit se, et prospexil in mo- planlavit sata. Sed quid est ,
quo 1 viso eo, q
numentum, el vidit duos angslos in aibis sedentes, hortulanum credidit, c;ii necdum dixeral qnem quse-
unum ad caput , ei unum ad pedcs, etc. (Ex Greg.) rehat? Ait ei : Domine, si tu sustulisli eum diciio ,

Ista itr.que, qius sic amahat, q:uc se ad monumen- milii.Xemo calumnietur mulierem, qnod hortulanum
lum, quod prospexerat, ileriiin inclinat, videamus dixerit DOminum et Jesum magistrum, ihi enim ro-
quo fructu vis amoris tn ea ingeminat opus inquisi- gabat, bic agnoscebat, ibi honorabal hominem a quo
lionis. Scquitur : Vidil duos angelos in clbis sedenles, beneficium posulabat, hic recolehat doclorem , a
v.num ad caput, et unum ad ped.es, ubi posilum fuerai qno discernebat humana et divina, discehat, appel-

corpus Jesu. Quid est, quod in loco Dominici cor- labat Dominum, cujus anciila non erat, ut pervenirel
poris duo angeli videntur, unus ad caput, atqne alius ai Dor.:iir.:m, cujus erat. Aliler ergo dixit : Suslule-
a.l pedes sedens? nisi quo;l Lalina lingua, «776)10? runt Dominum meum, aliter aulem : Domine, si tu
nnntiits dicitur, ct ille ex passione sua nuniiandns sustulisti eum. Ibi ex veritate, hic ex honore. Quae-
erat, qiii el Djus cst anle saecula, et homo in fine rebat iiaque et non dicehat. Qiue cum dixissel :

s.cculorum, qnasi ad eaput sedet angelus, cnni per Deminc, si tu sustulisti eum. Hoc hahet vis amoris,
apostolum pradicalur, quia in principio erat Verbum, hoc agere solet in animo, ut quem semper ipse co-
et Verbum erat apud Deum , et Deus erat Verbum gitat, nullum nlium credat ignorare. Recte et luvc

(loan. 1), et quasi ad pe.lcs, sed angelus ctim dicilur: mulier, qt:em qiuerit non dicil, et tamcn dicit : Si tu
Kt Verbum caro factum esl. sustulisti cv.m, quia alleri non putat csse incognitum
(Kx Greg.) Possumus etiam et duos angelos, diw quem ipsa continuo plangit desiderio.

Teslamenta cognoscere, unum prins, et aliud se- Dicil ci : Maria Conversa illa dicit ei : Ribboni,
quens, qni videlicet ar.geii per locum Dominici cor- quod dici'ur, magister. Postquam eam communi vo-
poris sibiraet ipsis sunt conjuncti, quia nimirum cabulo appellavit ex sexu, et agnitus non est, vocat

ntraque Testamenla, dum pari sensu incarnatum, et ex nomine, ac si apcrtc dicat ei : Recognosce emn,
mortuum, ac resurrexisse Dominum nuntiant, quasi a quo recognosceris. Perfecto quoque viro dicitnr :

Testamenlum prius ad caput, el testamentum poste- Novi te ex nomine. Quia homo commune omninm
iius ad pcdes sedet. nostrum vocabulum est , Mose vero proprium ,
cui

Dicuni ei : Mulier, qv.id plorss ? Quasi dixissent recte, dicitur quia ex nomine scittir, ac si aper:e

non est opns mortuum plorare, quem viventem cre- Dominus dicat : Non te generaliter ut cxteros , s(^d

dere dehes. specialiler prse cscteris scio. Maria ergo, qui.i Voca
 ;,

2 -9 SMARAGDI ABRATIS 2G0

tar ex nomine, rccognoscit auelorem, atque eum A FERIA VI.

protinus Rabboni , idcst, magistrum vocat, qma et EplSTOL\ PETRI APOSTOLI I. CVP. III.

et ipse qui eam < Christus semel pro peccatis noslris moiiuus est,
!pse erat qui qucerebatur exterius ,

exterius, ut quoereret, docebat.

i juslus pro injustis, ut nos offerret Deo morlificatos
Dicii ei me tangere\ nondum enim
Jesus : Noli < quidem carne, vivificatos autem quo et
spirilu. In

ascendi ad Patrem meum. (Ex August.) Sic enim e his qui in carcere erant, spiritaliler venicns prce-

dictum est Noli me tangere, ut in illa femina figu-

:
< dicavit. Qui increduli fuerant aliquando, quando

raretur Ecclesia de gentibus, quce in Christo non

< exspeclalant Dei patientiam in diebus Noe, cum
credidil, nisi cum ascendisset ad Patrem. Aut certe < fabricaretur arca, in qua pauci, id est, octo animse

sic se credi voluit Jesus, hoc est, sic se specialiter < salvse factse sunt per aquam. Quod et vos nunc
tangi, quod ipse est et Pater unum sint. Aliler, non < similis formee salvos facit baptisma , non carnis
recle tangitur, id est, non rccle creditur.
i deposilio sordium, sed conscienli.ic bonre interro-

(Ex Gregor.) Jam vero ab evangelisla non sub- < gatio in Deum, per resurrectionem Jesu Christi, qui
esl in dextra Dei.
dilur, quid mulier fecerit, sed ex eo innuilur, quod
< »

andivil, cui dicitur Noti me tangere, nondum enim

:
Christus semel pro peccatis nostris morluus est, etc.

ascendi ad Patrem meum. In his namque veii is B (Ex Beda.) Qui ergo justus patilur, Chrislum imi-
oslendhur, quod Maria amplecti voluit ejus vesligia, latur; qui in flagellis corrigitur, lalronem ,
qui in

quem recognovit, sed ei magister dicit Noli me :

cruce Christum cognovit, et post crucem paradisum

tangere. Non quia post resurrectionem Dominus ta- cum Christo intravit. Qui nec inter fiagella desistit

ctum renuit feminarum cum de duabus ad sepul- ,

a culpis, sinislrum imitalur latronem ,
qui propter

crum ejus scriplum sit Accesserunl el tcnucrunt :

peccata ascendit in crucem , et post crucem ruit in

pedes ejus.Sed cur tangi non debcat, ratio quoque tartarum. Ideo aulem Christum semel mortuura esse

addilur cum subinferlur ISondum enim ascendi cd :

commemorat, ut nobis quoque in memoriam revocet,

Patrem meum. In corde etenim noslro, tunc Jesus quia temporaneis nostris passionibus merces redde-

ascendit ad Patrem , cum sequalis creditur Patri. tur ceterna.

ISarn quisquis eum cequalem Patri non credit, adliuc in Ut nos offerret Deo, morlificalos quidcm carne, etc.
ojus pectore ad Patrem non ascendit. Ille ergo Jesum De hac moriificatione carnis, et vivificatione spiri-
veraciler tangit, qui Patri Filium coreternum credit. *.us, quam habent hi qui pro Domino per patientiam

Vade ad fratres meos, et dic eis : Ascendo ad Pa- laborant. Dicit el aposlolus Paulus : Et si exterior

trcm meum, et reliqua. Non ait Patrem nostrum homo noster corrumpilur, sed tamen is qui intus est

aliler ergo meum , aliter veslrum. Natura meum C , renovatur de die in diem (II Cor. iv). Offert ergo nos
gratia veslrum, et Deum meum, et Deum veslrum. Deo Patri Christus , cum post mortificaiioneru car-
Neqne hic dixil Deum nostrum. Ergo ct hic, alilcr
: nis pro illo immolari gaudemus, id esl, vitam no-
mcum, aliler veslrum. Deum meum, sub quo et ego stram laudabilem in conspeclu Patris oslendit. Yel
homo sum Deum vestrum, inler quos et ipse me-
: certe offcrt nos Dco, cum absolulos carne, in aelcr-
diator sum. Cura cum dicat ct vestrum cur non , num nos regnum introducit. Sanc hoc quod dicitur :

communiter dicil noslrum ? scd dislincle loquens Yivificatos autem spiritu, sanctus Athanasius Alexan-
in licat, qnia eum.Icm Patrem el Deum nissiraililer drire poniifex, non ad hominis spirilum, qui morli-
Iia!;et ipse quain nos : Ascendo ad Patrem meum ficala carne n elius vivificatur, dicenle Prophela de
videlicet per naluram, et Patrem veslrum per gra- Doi;«.ino : Ut vivificct spiritum humilium, et vivifieet

liam : ad Deura n.cum ,

quia descendi, ad Dcum cor contiilum, sed ad gratiam potius refeil Spirilus
vestrum, quia ascendistis : quia eniin et cgo homo, sancli, qui moiiificanlibus carnem suam vitam tri-

Deus miul cst; quia vos ab errore libcrati, Deus est buit senipiternam. Utitur enim el hoc testimonio
vobis. Dislincte ergo mihi Pater et Deus cst, quia Contra Arianos, qoi sequalitati sanctae Trinilatis con-
(iuem ante sa^cula Deum genuil , hominem in fine tradicunl, aslruensque individuamdivinaeoperationis
I)
sceculorum mecum creavit. unilaicm. Yivificet Pater, vivificetFilius, vivificetSpi-
Vemt Maria Magdalene annuntiatis discipulis, ctc. rilus sanctus. Proinde licet et IHius, quia scrlptum
Eccc humani generis culpa ibi abscinditur unde pro- est: Sicul enim suscitat Pater mortuos et viviiicat,
cessil. Quia cnim in paradiso inulicr viro propi;;avil sic et Filius quos vult vivificat, Spiritus vero sanclus
niortem, a sepulcro mulier viris annuntial vitam, ct cl hoc lestinionio declaratur, quo dicitur de Filio, ul

dicta sui vivificaloris uarrai, qua: morliferi serpenlis nos offcrrct Deo, morlificatos quiiem carne, vitifica-

yerba narravcrat, ac si humano generi, non verbis los aulem spiritu. Meoquc quorum una opcratio esl,
Dominus, sed rebus dicat, de qua lnanu vobis illalus horum esse dispar essentia vel substantia non possit.
est potus morlis, dc ipsa suscipite poculum vilae* In qi:o ct liis qui in carccre erant , spiritaliter ve-

coxcor.biv. nietts pnrdicavil, elc. Qui noslris temporibus carne

In hoc islarum duarum fil concordia leclionum, veniens, iter viue mundo praedicavit, ipse eiiam ante
quia locutus esl angelus Mari;e, loculus el Philippo. d bivium cis qui tunc increduli cranl et carnaliter
Evang.di/avit Jesum Philippus eunucho, uuntiavit vixeranl, spiritu veniens praedicavit. Ipse enim per
Muria apo ,t:i:s Jesum. Spiriluni sanctom cr^t in Noc, caeterisqoe, qui tucc
 , ,

*2(j| COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 262

fuere, sanctis, et per eorum bonam conversationem, A verba llJelium quolidie viam vitae demonstrat , de
pravis illius sm hominibus, ut ad meliora converle- quibus dicit :

retitur, pnedicavit. Conclusos namque in carne dicit, Qui increduli fuerant aliquando, exspeclabant Dei
carnalibus desideriis aggravalos. Unde de illis Scri- patientiam. In diebus Noe cum fabricaretur arca r

ptura quod omnis caro corruperat viam suam

ait :
nam et ipsa Dei patientia proedicalio ejus erat, cum
(Gen. vi). Quod autem dicil, in quo, significat in eo, Noe cenlum annos arcse operibus insistens ,
quid
quod pramiserat, ut nos offerret Deo, quod et tunc, mundo futurum esset, quolidiani operis executione

si qui ad prsedicationem Domini ,

quam per vilam monstrabat ,
quia Paulus ait : An ignoras quia
fidelium prsetendebat, credere voluisseni, eos offerre patientia Dei ad poenitentiam te adducit, etc. Alia
Deo Palri gaudebat. Si qui aulem delrahebanl de translatio hunc locum ita hal:,et : Chrislus scmel
bonis, tanquam de malefactoribus, hi veniente dilu- pro pcccatis noslris mortuus est, juslus pro inju-
vio confundebantur. Nam ei de utroque polest intel- slis, ut nos adducat ad Deum, mortiiicatos corpore,
ligi ,
quod ait : ln quo, id est , in quo et eis qui in sed vivificatos in spiritu, in quo spiritu et eis qni
carne conclusi erant, spiritu, id est, spiritaliler ve- in carne erant prsedicavit, qui quondam non cre-
niensprcedicavit,utposleamdempra?dicalionem suarn diderant in diebus illis, cum exspectaret palienlia.
et credenlibus corona laudis, et his qui in infidelitate " In diebtts Noe, cum fubricarelur arca, in qua pauci,
persislerent, confusio nasceretur. Quidam codices id est, octo aninue salvai facta: sunt per aquam, quod
liahent : In quo et his qui in carneerant, spiritu et vos nunc similis fornue salvos facit buptisma.
veniens praedicavit, quod ad eamdem pravorum at- Formam baptismi assimilatam dicit arca?, el aquis
que incredulorum inteiilionem respicit, qui cordis diluvii, et recte omnino, quod et ipsa fabricalio arcse

lenebris obscuratum habct sensum, merito cliam in de lignis levigalis , constructionem signat Eeclesia?
hac vita in carcere conclusi esse dicuntur, in quo qute fit de collectione aniraarum fidelium per archi-
vhielicel carcere , in interioi ibus adhuc tenebris ,
lectos verbi. Et quod pereunle orbe loto, pauci , id

boc est , caecilate menlis, et opciibus injustis gra- est, octo aninue salv?e factse sunt per aquam , signi-

vantur, donec carne soluti, in lenebras exteriores ficat quod ad comparalionem pereuntium gentilium,
etiam in carcerem projiciantur aeterna? damnatio- Judscorum, hrereticorum, el falsorum fidelium, multo

nis, de quo Domiuus in Evangelio : Et judex, in- brevior est numerus electorum. Unde de angusta
quil, tradet le niinistro, et in carcerem mitteris porta et arcta via qnae ducit ad vitam dicitur : Et
(Matlh. Quamvis etiam sancti in hac vita, se
v). pauci sunt qui inveniunt eam (Matlh. vn). Et iten m :

in carcere positos, cum gaudium supernce patrise Nolite timere, pusillus grex, quia complacuil Patri

sitiunt, merito proelamant, juxla illud PsalmisUe :

^ vestro, iare vobis reqnum (Luc. xn
Educ de carcere animam, ad conftlcndum nomini tuo Non carnis deposilio sordium, sed conscientke boiuv
(Psal. cxli). Distat namque multum inler utrum- interrogatio in Deum. Ubi est enim conscientia bona,
que carcerem. Siquidem reprobi in carcere sunt nisi ubi est et fides non ficta ? Docet namque aposto-
peccatorum et ignorantiae. Jusli vero in carcere lus Paulus, quod finis prwcepti est charilas de corde
licet tribulationui» posiii , luce semper justitia? puro, et conscientia bona, non ficta (I Tim. i).
et fide

dilalato in Deum esjnie iruuntur, quod significa- Quod ergo aqua diluvii non salvavit extra arcam
verunl apostob lau.a^ e( Silas, cum media nocte positos, sed occidit sine dubio, prafigurabat omnem
in initio carcens aonore, vincti licet et flagellati, hicreticum, licet habentem baptismatis sacramentum
bymnum Deo laudis loetissima voce caneljant. Qui- in aliis, sed ipsis aquis ad inferna mergendum, qni
>

dam hunc locum ita inierpretalus est, quod con- bus arca sublevatur ad ccelum. Ipse quoque octona-
solalionem illam de qua dieit apostolis Dominus :
rius numerus animarum quoe salvse factie sunt per ,

Mutli propheta? et justi cupierunt videre qua' vos vi- aquam, significat quia sancta Ecclesia in sacra-

delis et non viderunt, et audire qiuv vos av.ditis, et mentnm Dominicie resurrectionis baplismi lavacrum

non audierunt (Matih. xiu), de qua et Psalmista : j.percipit, ut sicut ipse resttrrexi' a mortuis per glo-
Defecerunt, inquit, oculi mei in cloquiitm tuum , di- rwm Patris, ita et nos cxpurgati a peccalis por
cenles : Quando consolaberis me ( Psal. r.xviit) ? aquam rcgenerationis, in novitate vitee ambulemus
Sancti quiescenles in inferno desideraverunt, quod (Rom. vi). Cctava namque dics, hoc est, post sepii-

descendente in inferna Domino, eliam his qni in raam sal bali Dominus a morluis resurgens, et exem-

carcere eranl , et increduli quondam fuerunl in phim nobis fulune resurrectionis, et myslerium novre
diebus Noe , consolatio vel exhdTtatio prsedicata conversationis, qua in terris posiii, coelcstem vitam
fuerit. Hyec ille dixerit. Sed catholiea fides habel, ageremus ostendit ,
quam etiam ipse Petrus expo-

quod desccndens ad inferna Dominus, non incre- nendo suhjungit, diccns :

dulos indc, sed fidcles solummodo suos educens, Ptr resurreclionem Domini Jesu Christi, qui cst in
par-
ad ccelestia secum regna pcrduxevit, neque cxutis dextra Dei. Deglutiens mortem, utvitae aetcrnae
ticipes efficercmur, profectus in coelum.
Sicut cnitn
corpore animabus, et inferorum carcere damnatis,
in ccelum , et
saltitem quain ante mortem dilexerant ,
prredica- ipse resnrgens a morlnis, ascendens

\!.iit, sed carcere scelerum inclusis in hac vita, sedct a dcxtnis Dei , slc etiam nobis per baptisma

per snorum ^xempla >i\c viam sahitis, ac regni cadostis introitnm paterf ss-
vt-1 per se ipsuni , vel ,
 ,

263
SM\RAGDI ABBATIS 2G4

deglutiens mortem. Quod A Spiritaiiier venimt pmdicatnt. Ksdem scilicet, qui

gnarit.Bene autem ait ,

corpons incarnatus de Spirilu sancto et Maria virgine, nohis

enim deglulimus, agimus ut virtule nosln
poslea vcniens visihilis, praedicavit. Ipse tunc
ossumptum nusquam pareat. Et deglutivit mortem
iliis

mortuis fundilus spirando spirilaliter prsedicabai. Dicebat enim ad

Dominus quam resurgens a
,
ita

consumpsit, ut nihil contra se ullra per altactum

Noe Non pcrmanebit spiritus meus in hominc in
:

wternum quia caro est. Et illud Delebo homincm

alicujus corruptionis valeret.ac manente specie vcri
:
,

quem creavi a facie terra ab homine usque ad ani-

corporis, abesset prorsus labes omnis priscae fragi- ,

fu- uianiia a repliii usque ad volncrcs cceli peenitet

Htatis. Qimd ipsum et nobis in Gne promitlilur
, ,

dicente apostolo cum de nostra resurre- cnim me fccisse eos. Item dixit Dominus a:l Noc :
turum ,
,

Tunc sermo qui scnptus est : Finis universa; carnis venit coram me. Rcpleta est
ctione Ioqueretur : fiet

mors in victoria (J Cor. xv). Bcnc ab- terra iniquilale, ct eyo disperdam cos cum terra. Fac
Absorpta est
participes tibi arcam de lignis levigatis elc. (Cen. vi ).
sorpta ,
quia cum et nos vitee seternse ,

ila nimirum virtus corporalis im- Qui increduli fuerant aliquando, exspectabant Do-
fueriimis eflecli ,

omne pncteritae corruplinnis naevum tnini patientiam. ld est ,

qui ante incre.luli erant
niorlaliialis ,

tollet, quomo.Io solet flamma tgrtis immissam sibi aiidienles Noe prreJicantem , ea quoe a Domino
aq'.::c guttam ardoris sui consumere virtule. B audiens, acccperat, ct videntes arcse fabricam, pcr

ITF.M ALI.Y LXrOSITIO. centum annorum ,

prolendere lempus creliderunt,

Ckristus semel pro peccatis noslris mortv.vs est. exspeclantes Domini patientiam , el salvi facli sunt

Semel autcm dixit, quia Chrislus surgens a morluis in arca.

jam non mcriiur, et mors illi uUra nan domnabitur Jn qua pauci , id est, octo animrv salva' facia' sunt

(Rom. vi). per aquam. Id est quatuor viri , Noe, Sem, Gham,
Justus. Hii enim Psalmista dicil : Justus cs, Do- el Japuetb , et quatuor uxores eorum , id est , Puar-

mine , el rectum judicium tuum(Psal. cxyiii). Et fara, Parfia, Catafluia, Fluia.

Daniel ait : Et tibi, Domine, justilia, nobis aulem con- (Ex Isid.) Noe vero, q:n requies interpretatur,

fusio faciei (Dan. ix). Christum significat, qui dicit : Discite a me ,

quia

Pro injuslis. De noYis enim Daniel ait : Peccavi- milis sum, ct lutmiiis corde , et invenietis requie-.n

inus, injuste cgimus, iniquitalcm fecimus (Dan. m). animabus vestris. S;>!us inveuitur justus Noe in illa

Ul nos ojferret Dco, moriificaios quidem carne, genle,cui septem homines donantur propler justl-
rivificatos autem spiriiu. (Ex Aug.) Mortificalos liam suam. Solus juslus est Christus, cui septem
carne dicit : iJ e>t, desi icria carnaiia non babentes, Ecclesia?, propter septemplicem spiiitum illuminan-

ad quam raortificalionem nos Paulus adhortatur C tem t

\ n unam Ecclesiam ,
quasi in unam arcam co:

dicens : Mortificate membra veslra, qua? sunt supcr danlur. Quod arcam instruxit Noe de lignis non pu
terram ,
fornicaiionem (Col. 111), et omnia vilia. Et trescentibus, Ecclesiam significat, quai construitur
illud : Si spirilu facla carnis mortificaveriiis, viveiis a Cbristo dc boniinibus in seternuco vicluris. Arca
(iiom. vm). Nisi enim prius peccato mcriamur, non enim Ecdesiam demonstrat, quje natat in fliiclibus

possumus per jusliliam vivcre Deo. QuoJ autem di- mundi bujus. Sicut ei.im tunc Noe cum suis per
cit vitificatos spiritu, ir.leliigilur viviiicatos in anima, aquam et lignum salvalus est, sic et nunc familia
anima enim spirilus intelligilur. Sive moriificalio Gbrisli per baptismum el crucis passionem salvan-
carnis, el vivificalio spirilus, in b; ptismo fieri intel- lur. Unde et hic subdilur :

ligiiiir. Morte enim Cbristi baplizamur. In illa sine Quoi et vos nunc similis formx salvos facil ba~
dubio morlc, qua peccalo mortuus cst semel, ul et piisma. Quia sicut ttinc aqua cos qui in arca crant
nos separemur a peccato, cl vivamus Deo. salvavit, ila ct nunc eos, qui in Ecclesiae unilate

(Ex Cassiod.) Aliler morlificatcs carne , ne lille- permanent, delendo pcccala baptismus conservat.
ram legis carnaliter ir.iclligamus. Yivificatcs autem Et sicul lunc qui cxtra arcam erant pei icrunt ita ,

spiri.u, ij cst, spiritualiter sensum legis inlelligenles et nunc, qui extra Ecc'csiam sunt peribunt.
vivamus. Non eniuj i.icirco nos Chrislus abslraxil a Non carnis Ceposilio sordium. IJ est, non bapli
lcge peccali, ul vetustati littenc serviamus, id esl, sina, quod sordcs dcponit carnis, sed quod ma-
ut circumcisionem recipiamsis, et sabbata, vel c;e- culas laval mcntis. Baptisma enim ablulio inter-
lera, q-.ice vetusta legis liltera cositinet. Sed ut l?gi pretatur vel linclio.
Dei in spirilusnovilaie scrviamus, id est, ex omnibus Scd conscienticc bcnce interrogatio in Deum. Intcr-

quae in ea scripta sunt, spiritalem sensum, Spiritu rogatio cnim sacerdotis cst : Credis in Deum Patrem
dpnante, capianms. omnipotentem el in Jesum Chrislum Fiiium cjus,
,

De Christo diclum cst : Morlificatus carne, vivifi- et in Spirilum sanctum? Rcsponsio autem bonae et
caius spiritu. Sic de bomine dici polest : Tabefacius simplicis conscienlisc csl Credo, qu;c responsio :

carne, justificatus , viviflcalus spirilu. borainem salvat , et ab scterno inleritu liberat.

In quo. Subaudilur, in quo spirilu, in illo scilicci Pcr returreci onem Dornini nostri Jesu Christi, qui

de quo superius dicil : Vivificqtos autem spirila. esl in dexiera Dei. \}i illud : Resurrexit a mortiiis,
El his qui in carcsre erant. M esl, i;i arca, v.l ascendit i.'i c : Inm.sedetaddexlram Dei, qux sessio

i;; corporis carcere cLiusi. xqualitatrai potestKlis <*jns cum Palre siguiflcat.
 ,,

2Go COLLECTIONES LN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 2G6

evangelium MATTH.EI , c.vp. ultimo. \ viilis formce salvos facit baptisma. Evangelium ait :

< Undecim discipuli abierunt in Galikeam in mon- Docete omnes gentes, baplizantes eos in nomine Patris
< tem ubi constituerat illis Jesus. Et videntes eum ,
et Filii et Spirilus sancti ; qui crediderit et baptizatus
« adoraverunt, quidam autem dubitaverunt. Et ac- fuerit , salvus crit ( Maltli. et Marc. uliim.).

« cedens Jesus, locutus est illis, dicens Dala est

:
SABBATO IN OCTAVA PASCHiE.
« mibi omnis polcst;is Iq ccelo el in terra. Euntes
EPISTOLA BEATI PETRI APOST., CAP. II.
j docete omnes genics, baptizantes eos, in nomine
< PatriselFilii etSpiritus sancli, docentes eos ser- « Deponenles omnem maliiiam et omnem dolum
« vare omnia qusecunque mandavi vobis. Et ecce « et simulationes et invidias, etonmea detractioncs,
« ego vobiscum sum oninibus diebus , usque ad con- < sicut modo geniti infantes, rationabiles, sine dolo,
« summationem sseculi. > « lac concupiscite , ut in eo crescatis in salutem, si

L ndecim discipuli abierunt in Galilcvam in montem « tamen guslaslis quoniam dulcis est Dominus, ad
ubi constilueral illis Jesus. (Ex Hieron.) Post resur- « quem accedentes lapidem vivum , ab bominibus
rectionem enim Jesus in Galikea monte conspicilur, « reprobatum , a Deo autem electum et honorifica-
ibique adoratur, licet quidam dubilent, sed dubila- « tum, et ipsi tanquam lapides vivi superaedilica-
tio eorum noslram auget fidem , dum manifeslius B < n ,ini in domos spirilales, hoslias acceplabiles Deo
ostendilur Thoraae, et latus lancea vulneratum, et < per Jesum Christum. Propter quod continet Scri-
manus fixas demonslrat clavis. « plura : Ecce ponam in Sion lapidem summum ,

Et accedens Jesus , locutus esl dicens : Data est « angularem, eleclum ,

pretiosum, et oninis qui
milii omnis potestas^ etc. Data est ei ,
qui paulo ante « crediderit in eum non confundelur. Yobis igitur
crucifixus est, qui sepultus in tumulo, qui mortuus < honor credentibus , non credentibus autem lapis
jacuerat, qui postea resurrexerat. In ccelo autem et « quem reprobaveruiU oedificantes, hic faclus est
in terra potestas dala est , ut qui antea regnabat in < in caput angtili, et lapis offensionis , et pelr.i

ccelo, per fidem credenlium regnet in terris. « scandali , his qui offendunt verlo, nec credunt
Euntes ergo dvcete omnes gentes , baptizantes eos « in quo et posili sunl. Vos aulem genus eleclum ,

in nomine Patris el Filii et Spiritus sancli. Primum « regale sacerdolium, gens sancta, populus acqui-
doccnt omnes genies, deinde doclos iniingunt aqua ; « sitionis , ut virtutes annunlielis ejus qui de te-

non enim potesl fieri ut corpus baplismi recipiat sa- « nebris vos vocavit in adinirabile lumen suum , qui
cramentum , nisi antea anima fidei suscepcrit veri- « aliquando non populus , nunc autem populus Dei
tatem. Bapiizanlur autcm,' in nomine Patris, et Fi- t
» - non consccuti misericordiam, nunc autem mi-
qui
r n
lii, el Spirilus sancti quorum est una divinitas, ^
, ut < seruordiam consvculi. i
sit una largiiio, nomenque Trinitatis unus Deus est. Deponentcs omnem matitiam et omnem dolum , ec
Docentes eos servare omnia quwcunque mandavi simulationes , et invidias , et omnes detractiones , si-

vobis. Ordo praecipuus. Jubet apostolis ut primum cut modo genili infantes, rationabiles, sine dolo, lac
docerent universas genfes, deinde fidei tingerent concupiscite , etc. ( Ex Beda. )
Qui renati eslis, in-
sacramenlo , et post fidem ac baptisma ,
quse essent quit, nuper, et filii Dei per baplisma facti, tales
observanda praeciperent. Ac ne pulemus levia esse modo eslote per studium bonse conversationis qua-
,

quae jusserunt, et pauca addit : Omnia quwcunque les sunt recens ediii infantes, per naluram inuoxiae
mandavi vobis , ut qui crediderint, qui in Trinitate setatis, ignari malitiaft et omnis doli, simulare, in-
fuerint baplizali, omnia facianl qua; pnecepta sunt. videre, delrahere, aliisque hujusmodi vitiis manci-
Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad pari omnimodis ignoranles. Qui sicut lac in aeternum
consummationem scvculi. Qui usque ad consumma- naturaliter desiderant, ul ad salutem crescere at-
tionem sa;culi cum discipulis suis se futurum esse que ad panem comedendum pervenire valeant. Ita
promitlil, ct illos ostendit semper esse victuros, et vos simplicia rudiir.enta fidei ,
primo de Ecclesia?
et se nunquam a credentibu» recessurum. Qui aulem matris uberibus quocrite, hoc est, de ulriusque Te-
usque ad consummationem mundi sui pra^senliam stamenti docloribus, qui divina eloquia, vel scri-
pollicelur, iion ignorat eum dicm, in qua die se scit psere, vel etiam viva voce vobis prxdicant , ut benn
fuiurum cum apostolis. discendo, perveniatis ad refeciionem panis vivi qui
( Ex Chrys. )
Quomodo dixit : Ecce ego vobiscum de coelo descendit, hocest, per sacramenla Domi-
sum usque ud consummalioncm sa-cidi. El iterum : nicae incarnalionis, quibus renali estis, et quibus
Ihvc sunt, inquit, verba mea cum adliuc essem vo- , nutrimini, pervenialis ad contemplationem divina;
biscum , hoc est, cum adhuc morlalis essem, sicut majestatis : Ralionabiles, inquit, et sine dolo lac
et vos. Cum illis cniin erat pnesenlia corporis, non concupiscite , ut in eo crescatis in salutem (I Petr.
cuin illis erat conditione mortalilatis , et inodo no- n ). Proeceplo concupiscendi lac verbi, langit eos
biscum esl per prsesenliam nmjestalis, el nobiscum qui ad audiendas lecliones sacras invili et fastidiosi
non est pnesenlia corporis. adveniunt, ignari illius silis et esuriei , de qua Do-
CONCORDIA. miiuis ;\il : Beati qui esuriunt et siliunt justitiam
Islarum duarum in sacrosancto baplismate fit con- ( Matih. v ). Ideoque tardius ad perfeclum salutis
cordia lectionum. Apostolus enim dicit : Et vos si- incremcntum pervenienles ,
quo possint solido verbi
Patrol. CII.
 , : :,
,

2fi7 SMAAAGM ABBAT15 m

cibo refici, id est, arcana cognoscere divina, vcl A fledificium port&t, et ipse a ntmifie portatur, Domi-
majora faeere bona. nus esl Christus, unde et lapis a propheta prctlosus
Si tamen gv.stastis quoniam dulcis est Dominus. vocatur, in fundamenlo fundatus. Supcnediftcamini
Hoc, inquit, pacto, dimissa atque emundata cordis inquil, domos spiritales. Ita illos (ieri domos spirila-
vestri malitia et spurcilia , spiritalem Christi alimo- les dicit, cum sil una domus Christi in angelis clectis
niam concupiscile , si divinae dulcedinis quanla sit et hominibus collecta ,
quomodo, cum sil una Ecclc-
multiludo sapilis. Nam qiii nihil de superna suavi- sia catholiea, loto orbe diffusa, sacpe pluralitcr appel-
late gustat animo , non est mirum , si hunc terrc- lantur Ecclesirc, propter multifaria scilicet fidelium
Bene autem
stribus illeeebris sordidare non evitat. conventicula, variis tribubus. populis , et linguis di-
Psalmista gustare monct, quam dulcis sit Dominus screta : una dicitur, sicut in Apocalypsi Joannis di-
(Psal. xxxm), quia sunt nonnulli qui non id ue Deo citur : Ipse ego Jesus misi angelum meum, testificnri
sentiunt, quod dulce m terris sapiat, sed quod ex- vobis in Ecclesiis. Nec prcelercundum quod quidam
cussum exterius sonet. Qui et si secreta qucedam in- codices habent numero singulari Superwdificamiui :

telligendo percipiuut, eorum dulcedinem experiri domus spiritalis. Alii rursum : JEdificamini in do-
non possunt. Et si noverunt, quomodo sunt igno- mum spirilalem, in quo nimirum unilas ipsa lotius
rant, ut dixi, quomodo sapiunt. Et quoniam in ipso B sanctce Eccle ioc aptius commendatur. Cum aulem
Psalmo, de quo hunc versiculum assumpsit pracmis- clixisset, snperaealftcammi domos spiritales , sive
sum est : Accedite ad enm, et illuminamini, recte domus spiritalis , addit :

bcalus Pelrus subdit , dicens :

Sacerdotium sanctum. Id esl, s3cerdolium san-
Ad quem accedentes lapidem vivum, ab hominibus ctum vos ipsi, existentes super fundamentum Chri-
quidem reprobalnm, u Deo aulem electum et lionorifi- sti. Omnem ergo Ecclesiam, sacerdolium sanctum
catum. Et hoc de lapide testimonium suinil ex Psal- appellat, quod sola domus Aaron in lege nomen et
mo, ubi scriptum esl : Lapldem quem reprobaverunl ofllcium habuit. Quia nimirum omnes summi sacer-
cvdifcantes , hic factus est in caput anguli ( Psal. dotis membra sumus, cuncti oleo krtiti:^ signamur,
cxvn). Quod ne quis Judaico sensu putaretde ina- universis congruit quod subdit.
teriali lapide a prophela canlalum, qui in cedifica-
Offerre spiritales hostias per Jesum Christum. Spi-
tionc terrenae eujuslibet domus, contra hominum rilales autem hoslias opera nostra eleemosyna; et ,

dispositioncm divino judicio non ponerelur con-

,
preces dicuntur, ad disiinclionem carnalium intellige
sulte addit, vivum : Ad quem accedenles, inquiens V:ctimarum. Quod autem in conclusione dicitur, pcr
lapidem vivum ul de Chrislo significel, qui recie
,
Jesum Chrisluni ad cuncta quoe prsemiseral perti- ,

lapis appellatus est, qui in carne veniens, aedfftca- C nct .

Q a0Q ;
am pC r ipsius gratiam, et superaidifica
lioni sancuc Ecclesia?, quo hanc confirmaret, sese
mur in illo super architectos sapientes , hoc esi
inserere dignatus est. Vivus autcm qui dicere po-
ministros Novi Testamenli, et domus spiritualis
tuit Ego sum via veritas et vita ( Joan. xiv ). Qui
: ,
efficimnr per spiritum ejus,, conlra pluvias, ventos,
ab hominibus reprobatus esl , cum dicerenl Nos :
flumina tenlalionum munili , ct sacerdotio sancto
non habcmus rcgem nisi Cwsarcm (Joan. xix). A
,
participare, et boni aliquid, acceptalile Deo gere-
Deo aulcm eleclus, cum ipsc ait Ego autetn con- :
re, non nisi per ipsum valemus. Sicut enim palmes
stitutus sum rex ab eo etc. ( Psal. n ). Et honorifi- ,
non potesl ferre fruclum a semelipso , nisi manserit
catus est, quoniam post morlem crucis Deus illum
in vite , sic nec vos , inquit , nisi in me manserilis.
exaltavit et donavit illi nomen quod est super omne
Propter quod cuiitinet Scriptura : Ecce pono in
nomcn, etc. (Philip. n). Sion lapidem summum angularcm , etc. Hoc testi-
,

Et ipsi lanquam lapides vivi superwdlficamini in

monium de Isaia ponit (Isa. xxvwi) ad confirman-
domos spiritales. Superocdificamini illos dicit, qiiia ,
dum hoc quod promiserat, ad quem accedentes
sine Domino Jesu Chrislo, lapidc scilicct vivo, nulla lapidem vivum astruens et affirmans Dominnm
,

spiritalis ocdiiicalio slare polest. Fundamentum enim salvalorcm propter firmitatem suam , lapidem a
aliud neino polcsl poncre pra:ler ipsum, cujus parli-
prophctis vocari, et quod addidit
cipatione, lidelcs lapides vivi elliciunlur, qui per in-
Et omnis qui credit in eum, etc. Propler hoc
fidelitatem lapides morlui fucranl, duri scilicet et in-
quod dixcrat : Et vos lanquam lapides vivi supcr-
scnsibiles, quibus merilo diccrelur Auferam a vobis
:
cedificamini. Pulchre autem convenit huic prophe-
cor lapideum, et dabo vobis cor carneum. Sed tan- liae Aposloli sermo, quo dicitur : Accedentcs ad la-
cjuam lapides vivi, ad spiriluale oedificium aptantur, pidcm vivum, vel credenles in eo non confundi,
qui per discretioncm crmiiii docloris, ampulaiis illius psahni versiculo, in quo cum dictum essel
cogitationibus supcrfluis, velul iclu quadrantur se- Accedite ad eum, et illuminamini , continuo subjun-
curis. Et sicut ordines lapiJum in p irieie portantur ctum est Et vultus vestri non erubescent. Cui
: si-
alil ab aliis, ita portantur fidcles quique a pncce- mile est quod Joannes ait : Et nunc, filioli maneie
,

clentibus in Ecclcsia juslis. Portant et ipsi sequentes in eo, ut cum apparuerit , habeamus fiduciam , et non
per doctrinam et toleranliam, usque ad ultimum confundamur ab eo in advenlu ejus (
I Toan. n j.
justum. Qui cum a prioribus portetur, qucm porlare Vobis igitur honor credenlibus. Ille mmirum ho-
debeal ipse sequentcm non habebit. Qni autem omne nor, ut non confundamini ab co iu adventu cjus,
 :

«09 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELlA. 270

sed sicul ipse ait : Si quis mihi ministraverit , liono- \ sanguine noslri Re<Iemptoris, quod erat quomtam
ri/icabit eutn Pater meus (Joan. xn ). popuius Israel redemptus sanguine agni de ALgypin.
Non crcdcnlibus autem, lapis qucm reprobuverunt Unde et in sequenti quoque versiculo mvslicee vele-
(vdificantes. Vl sicut illum reprobaverunt cum ecdi- ris recordalur hisloria?, ct hanc novo Dci populo
ficarent actus suos, nolentes euni in fundamento spirilualiler docet implendum diccns :

cordis sui ponere , ita et ipsi reprobentur ab eo in Ut virtntes annuntictis cjus qui dc tcnebris vos v6-
advenlii ejus, nolcnle illo lunc eos qui se reproba- cavit in admirabile lumen suum. Sicut enim hi qui

verunl in oedificalione accipere domus suse, qusc est de -'Egyptiaca servituic liLerali sunt per Mosen,
in ecelis. Et hocc distinctio honoris credentium , non carmen triumphale post transitum maris Rubri et
eredentium autem reprobatio hucusque pertingit; demersum Pharaonis exercilum Domino cantarunt,
hinc item de credentibus inferl nos oporiet post acceplam in baptismo remis-
ita ei

llic factus est in caput anguli. Quia videlicet , si- sionem peccatorum, dignas beneficiis ccolestibus rc-
cut lapis angularis duos parictes conjungit, ita Do- pendere gralias. Nam quod J]gyptii, non solum
miniis Jud&orum plebem in una sibi societate iidci quia popuhim Dei affligebant, verum etiam, quia
et gentium copulavil, ac mox de infidelibus addit : tenebrae vel tribulationes interpretanlur , aperle
Et lapis offensionis, et petra scandali. Hinc et Pau- R persequentia nos peecata, sed in baptismate signifi'

lus : Nos, inquit, prcedicc.w.us Chrislum crucifi- cant deleta. Libcratio quoque filioruni Israel, et atl
xum , Juda'is quidem scandaium ,
gentibus autcm promissam olim patriam pcrductio, congruil mysle-
s'u.!litiam (II Cor. i). rio nostrae rcdemptionis, per quam ad lucem su-
Ilis qui offcndunt in verbo , nec credunt , in quo et pernoe mansionis illustrante nos, ac ducenle Christi

positi su.nt. Offendunt ergo qui eo ipso quod verbum gralia lendimus, cujus laceu graliae, eiiam ilh nubis

Dei audire eos contingit, offendunt animo dum no- et ignis colunma monstravit, quae eos in toto ili-

lunl credere quod audiunt, qnorum slullitiam exag- nere ilio a tenebris defendit noctium, et ad pro-
gerando subjecit, nec credunl in quo el positi sunt. missas patriae sedes incnarrabili calle perduxit.
Oui in hoc positi , id est, in hoc per naturam ho- Qui aliquando non populus, nunc autem populus
mines facti sunt, ut credant Deo, et ejus obtempe- Dei, qui non consecuti misericordiam, nunc autem

rent vohintati, Salomone attestantc, qui ait : Dcum misericordiam consecuti. Indicat aperte per hos ver-
time et mandala ejus observa hoc est enim omnis ,
siculos, quod his qui de genlibus aJ tidcm venerant.
komo ( Eccle. xn) in hoc naturaliter faclus csl iio-
, banc scripsit Epistolam, qui quondam alienali a co;i-

mo, ut Deum timens, ejus mandalis obsecundct. vcrsatione populi Dei, tunc per gratiam lidei po-
Qui dam codices habent : In quo et posili sunl, quod C pulo sunt ejus unili, et miseiicordiam quam spe
intelligilur juxta hoc quod Paulus de Domino lo- rando non noverant adepli. Assumit autem cos <>.

qnens ait : In ipso enim vivimus et movemur et su- propheta Osee, qui de vocatione gentium prcecinens
mus ( Act. xvii ).
ait : mcam plebem
Yocabo, inquit, non plebem ,

Vos autem genus clcctum, regale sacerdolium, gens meam, non misericordiam consecutam, jam mi-
et

sancta, populus acquisitionis. Hoc est laudis lestinio- sericordiam conseculam, el erit in Ioco, ubi dictum
t.ium quondam anliquo Dei populo per Mosen da- est eis : Non plebs mea vos, ibi vocabunlur filii Dei
lum, quod imnc reele gentibus dat apostolus Petrus, vivi (Osea; n).

qui videlicet in Chrislum crediderunt qui velut ,

ALIA EXPOSITIO.

lapis angularis eam, quani Israel in se habuerat, Deponentcs maliliam. Dicendo omnem ma-
omnem
salutem gentcs adunavit, quos genus electum vocat litiam, cunctorum criminum malrem, uno verbo
propter fideni ut dislinguat ab eis qui lapidem vi- conclusit.

vuin reprobando facti sunl ipsi reprobi. Regale au- El omnem dolum. Qaamvis dolus maxiine ad de-
tom sacerdotium, qui lllius corpori sunt uniti, qui cipiendum pertineat proximum, ille tamcn omne
rex summus et sacerdos verus est, rfgnum suis tri- a se dolum deponit, qui se veraciier peccalorem
I)
buens, ut rcx ct ponlifex corum peccata sui sangui- cognoscit, et quod rclinet corde, hoc confiletui ct

nis hostia mundans. Regale saccrdotium cos nomi- oie.

nat, el ut regmim sperare perpeluum, et hostias im- Et simulationem. Simulatio, quae alio nomine
maculata: convcrsalionis Heo semper oflcrre memi- vocalur fictio, est in homine, quando aliud legil iu

nerint. Ceus quoque sancla cl populus acquisilionis corde, aliud monstrat in opere, bona ostcndit super

vocantur, juxta id quod apostolus Paulus prophetiae ficie, el mala tenet in pcetore.

expoiiens senlentiam, diccnlis Justus autcm meus

:
Et invidiam. Invidit diabolus Adae bealitudiui

ex ftde vicit (Habac. u). Quocl si sublraxerit se, et fclicilati, et iJeo peecare i 111 suasit, ct sic per

non placebit anima' mca;. Nos aulem, inquit, non inviuiam diabob" mors in orbem terrarum in-

svmus subtraciiouis ftliiin pcri!'tlionem,sed ftdciin troivit.

acquisilioiicm animcc. (Ilcb. x), ei in aclibus Apo- V.t omnes detractiones. Deiraclio et blaspheniia

stolorum : Vos Spiritui sanctus posuu episcopos re- est, et suspieiosa reprehcnsio, et malorum operum
gere Ecclcsiam Domini, quam acqui&ivil sanguine suo cxistimatio, et omtiis omnino venenata et absens
[Act. xx). Populus ergo acquisflionis faeti sumus in de fratre iocutio. Aliler : Malilia Iioe in loeo inielli-
27i SMARAGDl ABBATIS 272

gitur gentium paganorum ; dolus gentis Jud;eo- A ncmo potest poncre, prwter id quod posttim est, qucd
simulationes luerelicorum invidia princi- est Chrislus Jesus.
rum ;
;

pmu JudaeonMii ; detractiones scribarum et Pliari- Jn domo spiriluali. Domus spiritualis Ecclesia est

weonira. justorum de lapidibus vivis et animabus aedificata

Sicut modo geniti infantcs. Ad exemplnm scilicet sanctorum.

illius parvuli , de quo Dominus ait : Nisi quis fucrit Et sacerdotiam sanctum. Id est, non sicut Yeteris

ut parvulus Inc, non intrabit in reqnum ccelorum Teslamenli secundum Aaron sacerdolium carnale,
(Mattlt. xvni). Et de quibus &\l : Sinite parvulos sed secundum Christi sanctificationem, sacerdotium

vvtirc ad me, lalium estenim reqnum calorum. studele esse sanctum et spirituale.

Ilanc enim sanctam ,

puram et innocentem in- Ojferre spirituales liostias. Spirituales hostia? sunl,

fantiam, per baptismi gratiam, casla maler gignil orationes sanctorum. Dirigatur, ait Psalmus, oralio
Ecclesia. mea, sicut incensum in conspectu tuo. Sive spirituales

Ralionabiles sine dolo. Id est, sensu ralionabi- hostise sunt, corpora pura justorum. De quibus

les et veri, et sine dolo fallacire, estole ut parvuli. Paulus ait : Obsecro vos per misericordiam Dei, ut

Lac concupiscite. Hoc est, larga ubera ceternre sa- exhibeatis corpora vestra hostiam viventem, sanctam,

pientise sugite, et Evangeliorum et apostolorum do- *» Deo placentem (Rom. xn).

Acccptabiles Deo per Jesum Christum. Populi Is-
ctrinam concupiseentes implete.
Novi ac Ye- rael, carnales hostias per plures offerehant sacerdo-
Ut in eo crescalis in salutem. Id est,

teris Testamenii verbum s

:
nceriter sumile, ut ad tes, nos autem spiritales per unum pontificem Jesum

qui de coelo descendit pervenire valealis,

Christum verum et Beternum offerimus sacerdotem,
eum panem
cui diclum est : Tu es sacerdos in a?ternum secundum
crescenles in salutem.
Dominus. (Ex Cassiod.) Gu- ordinem Melchisedech (Psal.cw).
Quoniam dulcis esl
Propter quod continct Scriptttra. Haec enim quse
slus iste non perlinet ad oris palatum, scd ad animre
qui bona sequuntur lsaiae continet prophelia. (Cap. xxvm.)
suavissimum sensum. Dnlcis enim esl eis,
Ecce pono in Sion lapidem summum. Sion quse
ipsius spiritualiter imbibernnt, et devolis sensibus
interpretatur speeula, de utroque populo congrega-
de ipsius munere gustaverunt.
Ad quem accedentes lapidem vivum. Hic lapis Cliri- tam significat Ecclesiam, cui lapis Jesus Christus et

quo Daniel Yidi lapidem in fundainenlo ponitur, propter fidei inchoationem,

stus intelligitur, de ait :

omnem et in angulo propter unitam utriusque populi con-

abscissum de monte sine manibus, qni ter~

ra.m implevil (Dan. u). Et Psalmus : Lapidem quem junctionem , et in summitate ,

propter omnium
reprobaverunt ccdificanles, liic factus est in caput an- « bonorum operum perfeciionem. Ipse enim est a e/«,
primus et novissimus, initium et finis (Apoc. 1).
gnli, qui vivus dicitur, qui terlia die resurrexil, vi-
vus a morluis, qui jam non moritur, el mors illi Omnis qui credit in eum, non confundetur. Spes
xiltra non dominabitur. Ad quem, omnis qui recte autem bonorum non confundetur, quia quod modo
creditet jusle vivit, accedit. fideliier ct firmiter credunl, in seternum veraciter

Ab hominibus quidem reprobalum. A Judreis scili- accipientes cum gaudio ohtinebunt.

cet, qui clamaverunt Pilato : Tolle, crucifige talcm : Vobis igitur lionor credentibus. Grandis enim ho-
Nos non liabemus regem, nisiCwsarem (Joan. xix). nor credenlibus in ChrisUim donatur, ut sint vide-
A Deo autem eleclum. Sicul Deus Pater, de eo licet fratres Domini Jesu Christi et filii Patris al-
per Isaiam ait : Ecce servus meus, electus meus, tissimi. Ut sint hseredes Dei Patris, cohaeredes au-
(Isni. lxii). Et in Evangelio : Hic est Filius meus tem Chrisli. Grandis, inquam, honor esl eis, ut ful-
dilectus (Matth. xvn). geant sicut sol in rcgno Patris, et sedeant super duo-
Et Iwnoripcatum. Honorificatus est Dominus no- decim thronos judicanles duodecim trihus Israel.

ster Jesus Christus gloria resurreclionis, ct in cce- Grandis honor est eis, quibusFilius Dei dicit : Sicut
lum ascensionis in dextera Patris sessione, et om- j. dilexit me Pafer, et egodilexi vos, manete in dileclione
ninm potestatum accepiione, sicul ille ait : Data esl mea. E( vos amici meiestis, et jam non dicovos servos,
milii omnis po'cslas in coeloetin terra (Mattli. ult.). scdamicos (Joan..\\). Grandis honoreslquibusdicit:
Quia dalum est illi nomen quod est super omnenomen, Quodcunque petieritis Patrem in nomine meo dabil vo-
ul in nomine ejus omne genn flectatur, coslestium, ter- bis (Joan. xvi). Et iterum : Videbo vos et gaudebilcor
restrium et infernorum, et omnis lingua confiteatur vestrum, et qaudium vestrum nemo toltet a vobis. Qui-
quia Dominus Jesus Cliristus in gloria est Dci Vatris. bus dicit : Jpse enim Paler amat vos, quia vos me
El ipsi tanquam lapides vivi. Utpole in Christo amalis el creditis. Grandis honor est eis, pro qui-
lapide vivo resuscitati el vivificati : Potens est enim bus patrem filius exorans ait : Pater sancte, serva eos
Deus, ait Evangelium , de lapidibus istis suscitare in notnine tuo quos dedisli milii, ut sint unuvn sicut
filios Abralia' (Matth. m). ct nos (Joan. xvn). Et itcm : Et ego claritatem, quam
Superwdificamini. Id cst, super fiindamentum apo- dedisti mihi dcdi eis, ut sint unum sicut et nos umtm
stolorum et prophetarum, quod est Christus Jesus, sttmus. Ego in eis et tu in me, el cognoscat tnundus
de quo ait Apostolus : Quasi sapiens arcliitectus, quia tu me misisti, et dilcxisti eos, sicut et mc dilc-

(undamentum posui. Et idem : Fundamentum aliud xisti. Grandis honor est credentibus, pro quibus
 ::

273 COLLECTIONES L\ EPISTOLAS ET EVAXCELIA. 274

dicit : Pater, quos dedisli milii, volo ut ubi sumego, A ei)im ct Simeon ait : Quia viderunt oculi tnei salu-
et illi sinl mecum, ut videant claritatem meam, quam tare tuum, quod parasli ante fuciem omnium poputo-
dedisli mihi. rum. Lumen ad revelalionem gentium, et gloriam
Non credentibus autem, lapis quem reprobaverunt plebh tuce Israel, ete. (Luc. xx).
Et ipse Dominus de
crdificanlcs.(V.xCass\od.)SoYi intolomundoJudan tunc se ait Ego sum lux mundi. Et Joannes de illo
:

sedificanles esse videbantur, quia dum crctene nationcs Erat tux vera, quai iliuminat omnem hominem venien-
idolis sacrificabant, illi soli Deum colebant, sed fidei tem in liunc munclum (Joan. i).
soae fabricam minime perfecerunt . Quoniam ipsum Qui aliquando non populus, nunc aulem populus
qui erat lapis forlissimus, angularis, more demen- Dei. De popub dicit genlium, qui anlea sine lege et
tium conlempserunt. Qui factus esse in caput an- prophetis ct sermone vix erat Domini. De quo et in
guli dicitur, quia circumcisionis ct genlium popu- Psalmo ipsc Dominus dicit : Popnlus quem non
lum copulavit. Angulus enim ex Graeco sermone de- cognovi, id esl, ad quem non veni, prophetas non
scendit a^ovu, quod Laline dicitur genu, hoc inflexu misi, servivit, id esl, credidit, mihi (Psal. xvn). Qni-
speciem anguli, conformi qualitate restituit, sive cunque enim credil cl servit, quod facliim cst a gen-
lapis angularis Christus dieitur, propter copulaiio- tibus, quse non fueranl a Christo carnaliler inqui-
nem duorum testamentorum, vel quia terrena cce- B sita^.

leslibus, et ccelestia terrenis pacificans copulavit. Qui consecuti misericordiam. ld est, ante vocalio-
Et lapis offensionis et petra scandali, his qui offen- nem et bapiismum.

dunt in verbo nec credunt. His qui non credunt in- Nunc autem misericordiam consec:ti. Subaudilur,
carnationem Domini nostri Jesu Christi, vel qui eslis misericordiam fide bapiismi ct peccatorum ve-
divinitatem in eo esse non credunt, sed amicum niam consecuti, insuper, ei illum cui Psalmista ait
publieanorum, et vini potalorem more Judrcorum, Deus meus misericordiu mea (Psat. lviii).
et purum eum hominem blasphemantes esse dixe-
EVANCELIIM JOANNIS, CAP. XX.
ruiit (Matth. xi). Illis in offensionem et in scanda- Una sabbati Maria Hagdalcne venit mane,
< cim
lum factus est Cluistus. Offenderunt enim in illum, i adhuc tenebnfe essent ad monumenlum, et vidit
et non credentes pericrunt. « lapidem sublalum a monumenlo. Cucurrit ergo et
In quo et pvsiti sunt. ln Christo enim dicunlur « venit ad Simonem Petrum el ad alium discipu-
homines positi, quia per ipsum facti sunt. Omnia < Ium quem diligcbat Jesus, et dicit eis : Tulerunt
enim per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est « Dominum de monumenlo, et nescio ubi posuenml
nihil (Joan. i), in ipso enim sumus, vivimus et mo- < eum. Exivit ergo Pelrus et ille alius discipulus, et
vemur. L
« venerunt ad moniimenlum. Currebant aulein duo
Vos autem genus electum. Ipse enim Dominus apo- « simul, el ille alius discipulus pracucurrit cilius
slolis ait : Non vos me elegistis, sed ego elegi vos, et « Petro, et venit primus ad monumentum. Et cum se
item Ego elegi vos de mundo, propterea odit vos
:
« inclinassef, vidit linieamina posita, non lamen
mundus (Joan. x\). Potest autem et secunduai « inlroivil. Venit ergo Simon Petrus sequens eum,
Abraham genus esse electum, populus gentium. « et inlroivit in monumentiim, cl vidit linleamina
Abrahae enim dictum est In semine tuo benedicentur:
« posila, et sudarium quoJ fuerat super caput cjus
omnes gentes. « non cum linteaminibus posilum sed separatim
,

Regate sacerdotium. Nemo. sanctorum est, qui « invohitiim in unum locum. Tunc ergo inlroivit et
spirilualiler sacerdotii officio careat, cum sit mem- « ille discipulus qui veneral primus ad monumen-
brum seterni, summi ccelesiisque sacerdotis, qui < tum, el vidit et credidit. Nondum enim sciebant
se offerendo Palri pro nobis suo nos corpori adu-
« Scripturam, quia oporlebal eum a mortuis resur-
navit. « gere. »

Gens sancta. Ad comparationem gentis Judoeorum, l'na sabbati Maria Magdatene

venit mane, cum
quae fuit in .Egypto populus Chrislianus, qui in
D adhuc lenebm essent ad monumenhm et vjdit /n/)/
^ ,

baptismo Christi sanctificatur, gcns sancia vocalur, dem sublatum a monumen'.o,(t\. rel. (Ex August.)Sicut
de quibus et Dominus ail pro cis : Ego sanctifico me in principio mulier auctor culpa> viro fuit, vjr exe-
ipsum, ut sint ipsi sanctificati in veritate.
cutor erroris, ita nunc, qure prius mortem gusta-
Poputus acquisilionis. Sicut enim de /Egypto edu- verat, resurrectionem prior vidit. Et ne perpetui
c ius popuhis per Mosen, acquisitus est Deo, sic et realus apud viros opprobrium suslineret, qu;e cul-
populus Clirislianus prelioso sanguine Chrisli re- pam viro transfuderat, transfudit el gratiam. Una
demptos est, de caligine et infidelilatis tenebris Iibc- sahbati dicit, quam jam diem Dominicam propler
ralus, quotidie acquiritur Deo.
Domini resurrectionem mos Chrislianns appellal,
Ut virlutes annuntietis ejus, qni de tenebris vos quein Malthaeus solus in Evangelisti^ piinmm sahbali
rocavit in admirabile lumcn suum. Ut annuntietis
nominavit.
virtules operalionis Christi, qui vos de tenebris infi- Cucurrit ergo, et vcnit ad Simonem Pelrum cl ad
delitatis ad fidem,
dc ignorantia: caliginc ad ve-
et alium discipulum, qnem diligcbat Jesus, el dicit eis :
i:im sapientiam, quae Christus est, revocavil.
De quo Tulerunt Dominum mcum de monumento, ct nescio
cl subdit In admirabile lumen suum.
: De Christo ubi posucrunt cuin. Amore nimio luibala, dum quem
 , ;

SMARAGDI ABBATIS 27G

quaesivit, non invenit. Cncurrit discipulis nuntiare, A super caput Jcsu, non cuni tinteuminibus positum,
ut aut sccum quaererent, aul secum dolerent abla- etc. (Ex Grcg.) Quid cst quod sudarium capitis Do-
tum Dominmn, quem Dominum nominare non ni3- miui cum linteaminibus non invenitur in monumen
tuit, dum corpus illius tantummodo qusreiel in se- to, nisi quia atlestanie Paulo, caput Christi Deus
pulcro. cst , et divinitatis incomprehensibilia sacramenla
Exivii erqo Petrus et ille alius discipulus, ct venc- al> infirmitatis nostras cogniiione <!i<j'ip.ta sunt, ej as-
runl ad monumentum. Currebant autem duo simul, (|
< poleniia crealurae transcen iit naturam. Et
ct ecce alius discipulus pracncurrit cilius Pelro et notandura quod non solum separatim , sed etiam
venit primus ad monumcnlum. Advertenda hic et involutum inveniri dicitur. Linteum qnippe quoJ
commendanda recapitulatio, quomoJo reditum est, involvitur, cjus nec initium nec finis aspicitur. Reele
ad id quod fuerat prsetermissum, et tauquam si hoc ergo sudarium capitis involutum invenlum est ,
quia
sequeretur a junclum est. Cum enim jam dixisset, celsiludo Divinitatis, nec coepit esse , nec desiit.
venerunt a monumentum, regressus est, ut narra-
1 Bene aulem dicitnr In unum locum quia in scis- :
,

rct quomodo venerunl, alque ait Currebanl aulem : sura meniium Deus non est. Dcus quippe in unilale
duo simul, etc. Ubi estcndit quod p:\ccuncns ad est, et illi cjus habere gratiam mereiitur, qui se ab
monHmentumpriorveneritiI!ealiusdisc pulus,queftj ;
B invicem per soctarum scandala non dividunt. Potest
seipsum signiGcat, sed tanquam dealio, more sanctce quouue per sudarium ,
passio Clnisli Domini nostri
Scriplurae, cuncta narral. designari, cujus passionis sacramenta infidelibus
Et cum se inclinasset , vidit linlcamina posita, non sunt involula quia quem videbant carnc morlalem,
,

lamen introivit. Quod vero Maria Magdalene venit Deum esse immortalem non credebant. Sudarium
ad monumcnlum cum adhuc lenebrce essent ,
juxta ergo, quod super Caput ejus fuerat, seorsum inve-
hisloriam narratur hora ,
juxta intellectum vero nitur quia ipsa passio Redemploris nostii longe a
,

mysticum , requirenlis signalur intelligcnlia. Maria passione noslra scjunela est, quam ipse sinc culpa
cnim auctarem omnium, quem carne viderat mor- pertulit. Quod nos culpa loleramus, ipse sponle
tuum, qucerebat in monumento.et quia luinc minime morli succumbere voluit , ad quain nos venimus
invcnit, furatum c.edidit. Adhuc ergo erant tene- inviti. Sequitur :

brse, cum venit ad monumenlum. Cucurrit citius, Tunc ergo inlroivit et ille discipulns qiti vcnerat ,

discipulis nuntiavit , sed illi pra; cceteris cucurre- prius ad monuimntum. Postquam intravit Pclrus,
runt, qai prae cacteris amavcrunt , videlicet , Petrus i.igressus est et Joannes : posterior inlravit qui
et Joannes. Currebanl autem duo simul , sed Joan- prior venerat. Notum cst quod in fine mundi ad
nes praecucurrit Pelro citius. Yenit prior ad monu- G Redemptoris fiJem etiam Jud;ea colligilur, Paulo
mentum, et ingredi non prsesurapsit. attestante qui ait : Donec pleniludo geniium inlraret,
Simon Petrus sequens eum et introivit
Venit erqo , et sic omnis Isracl salvus ficrcl ( Rom. n ).

in monumenlum. Iste vero cur.-us duorum discipu- Et vidil et crediclit. Quid ergo vidit, et quid orc
lorwn magnum habel mys:erii;m. Quid enim per eredidit? Yidit linteamina posita et crcdiJil quod
Joannem qui prior venit ad monumcnlum et non
, moJier dixerat de monumento Domimim fuisse sub-

i;;l;.',vil, uisi synagoga significatur ? Quid per Pe- latum. Adhuc tenehra? erant in monumeiuo, id est,

iruin, eisj Eoplesia ex gentibus congregata demon- in mentibus iltorum , i-Jeo scquilur.

slratur, qu;e poslerius vocala et piior intravit? Cu- Et dixit : Nondum enim sciebant Scripturas, quia
currerunl enim pariler gentilitas et synagoga, per oporteret eum a mortuis resurgere. Ahicrunt ergo
liiijus saecub successiones, sed non pari intclligcntia iterum discipuli ad scmetipsos, id est, ubi habita-
veniebant. Vcnit syuagoga prior ad monumentum bant, el unde ad monumentum cucurrcrant

seJ minime intravit, quia legis quaedam mandata CO.NCOIUHA.

percepit, prophetias de incarnatione ac passione Et in lapidis nomine, et in duorum significationc
Dominica audivit, scd credere in mortuum noluit. p0 p U lorum , istarum uuarum congrua fit concordia
Vidit cnim Joannes posita linteamina non lamen ,
lcclionum. Et in angulari lapide secundum apostolum
iiUroivil, quia videlicet synagoga ct Scriplura: sa- ulerque populus copulalur, et in duobus Apostolis,
crae sacramenta cognovit, et tamen fidcm Dominice secundum Evangclium ulrique populi desigiianlur :

passionis credcndo. intrare distulil, qucm diu longe-

Joannes enim Judaeorum, Petrus poputum genthim
quc prophetavit, pneseulem vidil et renuil, homi-
bat,
nem esse dcspexit, Deum carne mortalem factum
quia et cilius
IINICA IN OCTAYA PASCHiE.
eicdere uoluit. Quid ergo est , nisi

mouumciiiwm vacua sletit. KI-ISTOI.A PRIHA DEATI JOAX.MS AIOSTOLl CAP. V.

cucurril, et tamen anle ,

Venit autem Simon Petrus subsequens eum et , '. Omne quod nalum est ex Deo, vincilmunduin. Et
introivit in monumentum ,
quia secuta poslerior i hcc esl victoria qme vincil mundum fides nostra.

Ecclesia genlium , mediatorcm Dei ct bominum, i Quis cst autem qui vincil munium , nisi qui crc-

hominem Chrislum Jesum, et cognovit carne mor- * uit, quoniain Jesus est Filius Dei. Hic est qtd vc-
vuum, el vivenlem credidil Dcum. Sequiiiir : i nit pcr aquam cl sangiiincni Ghristus Jesus. Non in

Et vidit linteamina posiia, el sudarium qu6d ; ia solum , sc ! in aqua ct sanguine. Et spiritus

 ,,

277 COLLECTIOSES Ui EPISTOLAS ET EYANGELIA. 278

est qui testificatur, quoniam Christus est veritas. A blasphcmi , qui h-une fantasma essc dogmaiizant.

« Quoniam tres sunt qui teslimonium dant in coclo Pereat dc terra memoria eorum ,
qui eum vcl Deum
« Pater, Yerbum et Spiritus sanctus,ct bi trcs unum vel homineni esse verum denegant.
« sunt, qui testimonium dant in lerra, spirilus, aqua Quia tres suni qui teslimonium dant , Spiritus, aqua
« ct sanguis, bi et Ires unum sunt. Si lestimonium et sanguis. Spiriius dedit tcslimonium, quoniam Je-

< bominum accipimus, lestimomum Dci majus esl. sus est veritas ,
qui super baptizatum descendit. Si

« Quoniam boc est lestimonkim Dei quod majus est, enim verus Filius Dci non esset, neqnaqnam in eum
: quoniam leslillcatus est dc Filio suo. Qui credit in tanla manifeslatioue Spiritus sanctus veniret. Aqna
« Filium Dei, babct ttslimonium Dei in se. » eiiam et sanguis dederc testimonium, quoniam Jc-
Omne quod nalum cst ex Deo, vincit mundum. (Ex sus est veritas ,
quoniam de Ialcre ejus in cruce

Augusl.) Lieo namque mandaia divina non sunt gra- mortui manartmt. Quod nullalenus fieri possct, si

via, quia omnes qui vera dcvotione bis mancipantur, veram carnis naturam non baberct. ScJ cl boc quod
H adversa mundi hujus ct biandimenta pari mente ante passionem, cum oraret, factus esl sudor ejus

contcnmunt, ipsam quoque mortcm vclut ingres- , sicut guUce sar.guinis, decurrcnlis in lerram , vcri-

sum amantes. Et ne quis sua vir-

patriae ccele lis tati carnis assuu sptae lestimonium dat. Nec rclicen-

lule mundi vel luxus vel labores sc superare posse

B dum quod
in boc quoque sanguis et aqua leslimc-

confideret, consulte subjungit : nium dedenmt, quod de laterc mortui vivacitcr

illi

Et ha'c est victoria qucv vincil mundum ,

fides no- effluxerunt, quod crat contra naturam corporis,

slra. llla nimirum fidcs qusc per dileclioncm ope- ,

atque ob id mysteriis aptum, et teslimonio veritalis

ratur ; illa fidcs, qua ejus hunailiter auxilium flagita-

fuitcongruum (Joan. xix). Yidelieet insinuans ,
,

inus, qui ail : In mundo pressuram habebiliz, sed quoJ et ipsum Domini corpus melius post morlem ,

confidile, ego vici muudum (Joan. xvi). esset. viclurum, resuscilatum in gloria, et ipsa

Quis esl aulem qui vincit mundum, nisi qui crcdit mors illius nobis vitam donaret. IIoc quoque quod

quoniam Jesus est Fitius Dei ? Yincit mundum, qui sudor ejus iustar gultarum sanguinis decurrebal in

Jcsum esseFilium Dei credens, digna cidem fidei terram, testimonium perbibebat illis, sacrosanclo

opera jungit. Sed nunquid sola diviniLlis ejus ii- myslerio, quod Ecclesiam totam ,
per orbem suo

des, ct confcssio valet ad salutem sufficcrc ? vid« sanguine lavarct.

sequenlia. Et tres unum sunt. lndividua namque brcc mancnt,

Hic esl qui venit per aquam et sanguincm , Jesus nlhilque corum a sui connexione sejungitur, quia
(hristus. Qui ergo eral relemus Dei Filius, factus nec sine diviaitate vera bumanitas, ncc sine vcra

esi bomo in tempore , ut quos pcr diviniutii saae ^ credenda c-sl humanitate tlivinitas. Sed luec in nobis

p ;!entiam creaveral, per humaiulalis sua± inlirmlta-

unum sunt, ROn nalura ejusdcni subsislenli;c, sed

lcin recrcaret. Qui venit per aquam et sanguiiicm, ejusdem operatione mysierii. .\aa sicut 1 calus Am-
aquam videlicet lavacii , et sanguinem stuc pas- brosius ait : Spirkus mentcm renovat , aqua proficit

sionis. aJ lavacium , sanguis exspeetat ad pre;ium. Spirilus

Non in aqua solum , sed in aqua el sanguine. Non cnim imsper a.ioplionem filiosDei fecil; sacri fonlis

in aqua solum baptizari propter nostram abiulio- unda nos aiduil. sanguis Domini nos redemit. Alic-

nem dignatus cst, ut nobis baplismi sacramcntum rum igitur iuvisiliie, allerum visibile, teslimonium
consecrarel ac traderet , verum ctiam sanguincm sacramcuto conseqtiilur spirilali.

suum dedit pro nobis , sua nos passione redemit, Si testinwnium liomiuum accepimus , tcstimonium
cujus sacramentis semper refecli, nulrircmur ad Dei majus cst. Qnoniam hcc est testim?nium Dei
s-.lulem. quod majus est , etc. Magnum cst lcslimoniiini ho-
Fa Spirituscst qui tcstificatur, quoniam Christus est minis ,
quod perhibet deFiiio Dei dicens : Dixit Z/c-
icritas. Baplizato in Jordane Domino, desccndit Spi- minus Domiuomco, Sede a dcxtris meis (Psal. cix).
riiws sanctus in specie eotumbae Bupet cum , testi- Et cx pcrsona illius filii Dei : Dominus dixit ad mc :

D
uinniuin illi pcrbibens quia verilas cst , boc est Fiiius meus es lu ( Vsal. n ). Iteniquc cx persona
mmiis DeiFilius, verus medialor Dei cl hominum ,
patris loquenlis dc iilio : Ipsc invocabit me,Palcr
verus humani gcneris redemplor ac reeonciliator meus cs tu , Deus mcus cl susccptor salutis me.v.

( Matth. iii ). Yere ipse niundus ab omni labe pec- ( Psal. Lxxxviii ). Pater meus, qnia egoFilius Bei.
oati, vetc sulliciens tollere peccata mundi. Quod Deus iiieus, quia ego l;o:i:o, suscepter salutis me;e,
cliain ipse Baplisla viso cjusdcm Spirilus adventu quia ego passurus ct a morlc salvainius sum. Et
kilelligens ait : Qui me misit baplizare in aqua, ille cgo primogcniltini ponain illum , excelsum prse re-
viihi dixit , super qucm videris Spiritum desccnden- giltis len\e. Magnum boc lcslimonium, verax et
tcm cl manmtem supcr eum , hic cst qui baptizat in omni acceplione dignum. Hoc tcsliniouium Dei est

Spiritu sanclo, el ego vidi , el lestimonium perhibui, deFilio, scd muilo majus csl testinioniiun Dei, ipiod
tjuia hic cst Filius Dti (Joan. i). Quo.l ergo spirilus teslilicatus esl q>se ('.e filio suo, cum de ccelo iiliiKi

Jesum Christuin csse veritatem tcstatur, ipse sc veri- allo(]iiens, ail : Tu cs Fili s mcus dileclus, in tc com-
tiilcni cognoininal. Daptisla illimi veriiaieni nnedi- placuil mihi ( Malth. ui , 17 ). Magnum csl lestinx» •

tat, filius tonitrui vcrilatcin evairgclieat. T ;ai i iiivni RraeoUrseris', (piod Dei Filio perliibius aii :
 ,

279 SMAUAGDi ADBATIS 4S0

Eqo bup'izavi vos in aqua , ille vero bapiizabit vos A « ritum sanclum ;
quorum remiseritis peccata re-

Spirilu sancto. Majus est Palris, quod Spiritum san- « milluntur eis, ct quorum retinuerilis retenta sunt.

ctnm in eum, quo semper erat plenus , eliam visi- « Thomas autem unus ex duodecim ,
qui dicilur Di-

biliter misit. « dymus, non erat cum eis quando vfnil Jesus. Di-

Qui credit in Filium Dei, liabet teslimonium Dei « xerunt ergo ei alii discipuli : Yidimus Domhum.
in se. Qu> i la credit in Filium Dei ut exerceat ope- « Ille autem dixit eis : Nisi vidcro ia manihus ejus
rando quod credit, habet testiir.onium Dei in se. « fixuram clavorum , et millam digitum meum in

jllud utique quod ipse quoque in l.liorum Dei r.u- « locum clavorum et mittam manum meam in la- ,

mero jure computetur. Ipso unico DeiFilio, sic « tus cjus non credam. Et pnst dies octo iterum
,

suis fidelibus pollicenle : SK quis milii ministraverit ,

« erant discipuli ejus intus, et Thomas cum eis. Ve-
honorificabit eum Paler meus. Quod si Dei lestimo- « nil Jesus januis clausis , et stetil in medio , et di-

nium habere mcrueris, si Deum teslem tuae iidei « xit Pax vobis Deinde dicit ThOmac
: : Infer digi-

intemerate possederis, quid te bominum infamia, < lum tuum huc, et vide manus meas , et affer ma-
aut persecutio Uctlit ? Si enim Deus pro nobis, quis < num tuam, et mitle in latus meum, el noli esse

eonlra nos? < incredulus, sed fidelis. Respondit Thomas et di-

alia Exrosmo. B < xit ei : Dominus meus et Deus meus. Dicil ei Jc-

Omne quod nalum est ex Deo, id est ,

genus < sus : Quia vidisli me Thoma , , credidisli ; beali

electum et spiiiluale, in fide, qua credit quoniam « qui non viderunt et crediderunt. Mulla quidem et

Jcsus estFilius Dei, vincit mundum. lllum utique, « alia signa fecit Jesus in conspectu discipulorum
qui in maligno positus est, de quo ait Salvator : « suorum ,
quoe non sunl scripta in libro hoc. IUcc
Confidite, quia ego vici mundum. Hic est, qui ve- « autem scripta sunt, ut credalis quia Jesus est
nit per aquam et sanguinem Jesus Christus. Per « Chrislus Filius Dci , et ut credcntcs vitam ha-
aquam baptismi et sanguinem martyrii dans nobis , « bcatis in nomine ejus. »

iu his duabus rebus exemplum, ut sequamur vesli- Cum sero essel die illo, una sabbatorum , ct fores

gia ejus. Spiritus est qui teslificalur, quoniam Jesus essent clausa; ubi erant discipuli congregati proptcr

veiitas est. Spiritus utique sancius, qui super eum metum Judaorum venit Jesus et slelit in medio eo- ,

in spccie descendit columbae. Nam et ipse de se Do- rum, et rel. (ExGreg. ) Quid mirum si clausis ji-
miiuis ait : Ego sum via , veritas et vita. Sive bic nuis post resurrcclionem suam, in x-tcrnum jam

(iicenlus spirilus est ,

qui testificalur quia Jesus viclurus, intravit, qui moriturus veniens,non aperto

esl veritas , id est , verus homo, cui ulrumque, id ulero virginis cxivil ? Sed quia ad illud corpus quod

esl aqua et sanguis , teslimonium vere perhiber.l C videri poterat fides inluentiiim dubilabat , ostendii

c-.ruis. Et non solum hsec , sed et spiritus hominis, eis prolinus manus et latus. Palpandam carnem prse-

(jtii ii eo esl, de quo in Evangelio dicit : Inclinalo buit ,

quam clansis januis introduxit. Clavis enim
capite ,
demon-
emisit spiritum. Testificalur, id est, manus fixerat, lancea latus ejus aperuerat. Ibi ad

slrat quoJ Jesus verilas est, id est, verus homo, dubitantium corda sananda vulnerum sunt servata
cx anima constans et corpore. Utrumque enim sus- vestigia ,
qua in re duo mira, et juxta humanam
cepit , ul utrumque redimeret. rationem sibi valde contraria ostendit, dum post
Qnia tres sunt qui testimonium dant , Spiritus, resurrectionem corpus suum et incorruptibile, ei

aqua, et sanguis. Id est , Spiritus sanctus , el Pater lamen palpabile demonstravit , nam et corrumpi ne-

qui dicit : Me dereliquerunt fontem aqua; vivm (Jer. cesse est quod palpalur, et palpari non potest quod

n ) : et sanguis, id est, Christus , verus Deus et non corrumpitur, sed miro modo alque iiucstimahili
homo. Sanguis enim intelligitur hon:o : Et Iti tres, redernptor noster, et incorruptibile post resurreclio-
nem, et palpabile corpus exhibuit, ut monslrando
inquit, unum sunt , id est, Pater et Filius et Spiri-
incorruptibile invitaret ad praemium pnebendo pal-
tus sanctus. Non enim humanitas Domini nostii ,

pabile formaret ad fidem. Et incorruplibilem se

Jesu Chrisli in trinitate facta est quaternitas, sed
D ergo et palpabilcm demonstravit, ut profccto esse
semper permanet individua trinitas. Aliter :

Teslimonium perhibet salutis humanre aqua ba- ,

post resurrectionem ostenderet corpus suum, et

sanguis marlyrii, et acceptioSpiritus sancti, (jusdem naturse et alterius glori*.

plismi ,

Dicit eis Pax vobis. Pacem ofTercbat, qui pro-

quo operante eo humano generi roysterium salutis :
,

pter pacem venit et quibus anle dixit Pacem

conficitur unum.
, :

EVANGELIUM JOANNIS, CAP. LLTIMO. meam pacem meam do vobis, modo

relinquo vobis,

« Cum sero esset die illo, una sabbalorura, et dicit Pax vobis. Quani pacem nasccnle Christo an-
:

congregati geli praedicaverunt mundo.

% fores essent clausce ubi erant discipuli
Et lioc cum dixissel ostendit eis manus et latus.
propter roetum Judseorum, vcnil Jesus et stetil in
,
«
Gavisi sunt ergo discipuli viso Domino. (Ex Beda.)
i medio, et dicil eis Pax vobis. Et cum hoc dixis- :

Parum fuit oculis se videndum praebere, si non prae-

« sei, oslendit eis manus et latus. Gavisi sunt ergo
iterum Pax beret eliam manibus contrectandum. Qui dum pal-
« discipuli viso Domino. Dixit ergo eis :

Hoc panda discipulis ossa carnemque praemonstrat

« vobis. Sicut misit me Pater, et ego millo vos.
AccipitcSpi- ajiertc slalum verae resurrectionis, quae et in se facta,
« cum dixisset , insulllavit et dixit eis :
 281 COLLECTIOXES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. '282

et in nobis est futura significat ,

quia non sicut Euly- A post resurrectionem Doniini patenter acceperunt, ut
chius Constantinopolitanoe urbis episcopus scripit : prodesse non paucis sed pluribus possent.
«Corpus nostrum in illa resurrectionis gloria erit im- Thomas aulem unus de duodecim, qui dicilur Didy-
palpubsle , venlis aereque subtilius. In illa enim re- mus, non erat, etc. (Ex Greg.) Iste unus discipulus
surrectionis gloria erit corpus nostrum subtile quidem defuit, reversus, quod gesium e^t, audivit, audita
per effeclum spirilualis polentiae, sed et palpabile credere renuit. Venit ilerum Dominus, et non cre-
» Neque buic asserlioni pute-
per verilatem nalurae. denli discipulo, latus palpandum prsebuit, manus
sermo repugnare, quia caro et sanguis
tur Apostoli ostendit, et ostensa suorum vulnerum cicatrice, in-
regnum Dei non possidebunt. Hoc enim loco Apo- fidelilatis illius vulnus sanavit. Quid, fralres cbaris-
stolus carnis et sanguinis nomine , non substantiam simi, quid inter hsec animadverlitis? Nunquid casu
veri corporis , sed corruptionem mortalitalis signi- geslum creditur , ut electus ille discipulus tunc
fieat, sicut ipse consequenter exposuit , dicens : Ne- deesset, post hsec veniens audiret, audiens dubita-
quc corruptio incorruptelam possidebit. ret, dubilans palparet, palpans crederet ? Non hoc
Dicit ergo eis iterum : Pax vobis. (Ex Greg.) Ile- casu, seddivina dispensatione gestum est. Egit nam-
raiio sermonis confirmatio est. Quod autem dicit que miro moJo superna clemenlia, ut discipulus du-
secundo : Pax vobis, ostendit pacificata esse quce in B bitans, dum magistri sui vulnera palparet carnis, in
cnelis sunt et qu?c in lerris per sanguinem suum. nobis vulnera sanaret infnlelitalis. Plus enim nobis
Sicul misit me Pater et ego millo vos. PaterFilium Tboma} infidelitas ad fidem, quam fides credentinm
misit ,
qui hunc pro redemptione generis humani discipulorum profuit. Quia dum illo ad fidem pal-
inearnari eonslituit. Quem videlicet, in mundo ve- pando reducilur, nostra niens, omni dubiialione
nire ad passionem voluit, sed tamen amavilFitium postposita, in fide solidatur.
quein ad passionem misit. Electos vero apostolos Dixerunt ergo ei cilii discipuli : Yidimus Domi-
Dominus non ad mundi gaudia, seJ, sicut ipse mis- num. llle autem dixit eis : Nisi videro in manibus
sus est ad passiones, in mundum mittit. Sicut ergo ejus fixuram clavorum, el mittam digitum meum, e.lc.

eiFilius amalur a Patre, et tamen ad passionem mit- Quod autem dicit Joannes, non cum illis f disse lunc
titur, ita et discipuli amantur a Domino, qui lamen apostolum Thomam , cum secundum Lucam, duo
ad passionem mittuntur in munclum. Itaque dicitur: 1111, quorum erat unus Cleopbas, regressi in Hieru-
Sicut misit me Pater, et ego mitto vos, id est, ea cba- salem, invenerunt congregatos undecim, et eos qui
ritate vos diligo , cum inler scandala persecutorum cum ipsis erant ,
procul dubio intelligendum est
milto, qua me charitate Pater diiigit , quem venire quod inde Thomas exierat, antequam eis Dominus
ad lolerandas passiones fecit. ^ haec loquentibus appareret.
Hoc ctim dixisset, insufjlavit , et dicit eis : Acciphe Et post dies octo, iterum eranl discipuli ejus intus,
Spiiilum sanclum. Qurerenduru nobis esl, quid est et Thomas cum eis; venit Jesus januis clausis, et ste-
quod Spiritum sanctum Dominus nosler, et semel tit in medio eorum et dixit eis : Pax vobis. Deinde
dedit in terra consistens, et semel ccelo proesidens. dicit Thomie : Infer digitum tuum huc et vide ma- ,

Neque enim alio in loco datusSpiritus sanctus aperte nus meas, etc. (Ex Greg.) Sic quippe discipulum
monstralur, nisi tune, cum per insufflationem per- post resurrectionem suam dubitare permisit, nec
cipitur, etpostmodum cum de ceelo veniens in lin- lamen in dubitatione deseruit, sicut ante nalivita-
guis variis demonslratur. Cur ergo prius in terra tem suam habere Mariam sponsum voluit, qui ta-
tliscipulis dalur, postmodum de coelo mittitur, nisi men ad ejus nuptias non pervenit. Nam ita factus
quod duo sunt pr?eeepta charitatis, dilectio videli- est discipulus dubitans et palpans teslis vera? rc-

cet Dei et proximi ? In terra datur spirilus, ut dili- surrectionis, sicut sponsus matris fuerat custos in-
gatur proximus, ccelo datur, ut diligatur Deus. Si- legerrimse virginitatis.
cut ergo una est charitas et duo pnecepla, ita unus (Ex Beda.) Non solum manus et pedes, quibus
spiritus et duo data. Prius a consistente Domino indicia clavorum claruere vestigia , sed attestanle
in lerra, postmodum in ccelo, quia in proximi amore Joanne : El jam lalus quod lancea foralum fuerat
discitur, qualiter perveniri debeat ad amorem Dei. osiendil. Dt videlicet, oslensa vulnerum suorum ci-

Insufflando significavitSpiritum sanctum, non Patris catrice, dubietalis alque inlidelitalis eorum vulnus
solius essc spiritum, sed et suum. sanaret. Verum quomodo post resurreclionem cla-
Quorum remiseritispeccata, remittuntur eis, et quo- vorum vel lanccaj pandendo
loca discipulorum ,

rum relinueritis, etc. (Ex Beda.) Ecce charilas qux dignatus e^l fidem spemque roborare, ita in die ju-
perSpiritum sanctum diffundilur in cordibus noslris, dicii et eadem siue passionis indicia, et ipsam pari-
parlicipum suorum peccata dimittit. Eorum autem ler crucem monstrando, vcnturus est, impictalem
qui non sunt ejus parlicipes, lenel. Ideo posleaquam superborum, infidelilatemque confunderc. Scilicet ut
dixit : Accipite Spiritum sanctum, hoc continuo dc ipsum se esse ,
qui ab impiis el pro impiis mortuus
peccatorum remissione ac detcntione subjecil. Scien- est, cunctis palam angclis ct hominibus oslendat,
dum vero est, quod hi qui primum Spiritum san- videanlque, ut scriptum esl : In quem compunxerunt,
ctura habuerunt, ut et ipsi innocenler viverent, et ct plangant se super eum omnes tribus tcrrce (Zacli.

in praxbcaiionc quibusdam prodessent. Idcirco hunc xn). Sane notandum, quod soleut i,i hoc Ioco gen-
 ,

283 SilARAGDI AliBATIS 284

liles calumniam strucre, et fidem spcratce a nobis A nrtir. cnim vcrc credit, qui exercet operaiwo
IIlc

rcsurrectionis, slulta garrulitate deriJere. Si enim quod credit. Quod aulem ail Bcati qui me non vi- :

ipse Deus vcster, inquiunt, nec sihi inflicla a Ju- derunt et crediderunl. Praeteriti lemporis usus est
dsefs vulncra curare prajvaluit, sed cicatricum ve- verhq, tanquam ille, qui quod eral fulurum in sua no-
stigia, ccelum secum, ut dicitis, invexit, qua temeri- veral praedestinalione
jam faclum, scdhis vcrbis pro_-
latc putatis eum veslra de pulvere membra ad in- pric genlium, ut diximus, fides designatur.
tegrum essc rcstauraturum? Quibus respondendum : Muita (juidem ct alia signa fecit Jesus in conspe-
Quia Deus noster, qui suam perpeiua jam mortali- ctu discipulorum suorum , quce non sunl scripta in
tate glorificalam de sepulcro carncm resuscitare, libro hoc. Significat evang. lista plurima fecisse ic-
rraando voluit , et quomodo volult, pof.iit ctiam , sum signa ct miracula salutis et prasuicalionis, qurc
qualem voluit, suscitavit. Neque enim consequens r.on scripla essent, propter multiludincm illarum rc-
est, ut qui niajora fecisse probatur, minora facere rum quie gesla fuerunl ab eo.
r.equiverit, sed cerle dispensationis gralia, qui majus Hwc autem scripta sunt, ut credatis qiiiq Jesus cst
fccit, minus facere supersedit, hoc est, qui mortis CfirislusFHiusDeielulcrcdentesvitamavternamhahca-
regna desiruxit signa mortis obliterare noluit. nomine
,
lisin ejus. Illc enim qui credit ,
quia Jesus est
Primo videlicet, ut pcr hcec discipuhs Gdem suoe re- B Christus filius Dei, crcdendo ipsumFilium in se lia-
,:irrectioiiis astrueret, deinde ut patri pro nobis sup bet, habendoFilium.et vitam haliet.Quia ipsc dixil
piicans quale genus morlis, pro mortalium vita
,
Ego sum via, verilas et vita (Joan. xiv). Insuper cl
pertulcrit, superostendat. Tertio ut sua morte rc-
vitamcum sanclispossidebit alernam, ubi eril ccrta
demptis, quam misericorditer sinl adjuti, propositis
securitas , seinpitcrna felicitas , inenarrabile gau-
scrnper ejusdem mortis innovel indiciis, ideoque mi-
dium, ibi implehilur illud : Ero illgrum Deus, et ipsi
sericordias Domini in rcternum cantare non cessent,
erunt mihi pppulus (Jer. xxxi) , id est , cro undc
sed dicanl qui redempti sunt a Domino quoniam
, satientur, ero eorum vita, et salus, ct virtus, et co-
hooDS, quoniam in seterouro misericordia cjus. Po-
pia, ctgloiia, ct bonor, ct pax, et oninia bona, cl
stremo ut etiam perfidis in judicio, quam juste dain-
sic implebilur illud Aposloli : Ut sit Deus omnia in
nentur, oslensa interalia flagitia, etiam vulnerum
omnibus, ipse finis crit dcsideriorum nostrorum ,
qui
quaj ab eis suscepit cicatrice denuntiet , veluti
si mi- sine fine vidcbitur, sine faslidio amabilur, sine fati-
les aliquis fortissimus jubente suo rege pro totius gatione laudahitur.
sme gcntis salute singulari cerlamine desudans
CONCORDU.
muliis quidem vulneribus exccptis, hostcm
_ .* .v^jk—i "VBw-iu kuucu
mterhciat, spoha cjus diripial, vicloriam siue
—
tamcn Quanquam enn
yuanquam et in pluribusverbis etsensiuus,
piuriDusverins elsensilms, lanien
(anien

rcnorlet. ct
rcporlet, fl. n iv>-. i:-~. «..:
iiilArrntrnriic a
interrogatus
genli
j ...
medico cui curandus r
^ in hoc quod
.
^^ quia
. -
j es us csl filius
.... Dci, islanmi
duarum aptissima fit concordia leclionum.
committitur, ita ne velit curari, ut nec vcsligia vul-
nerum ulla residcant, an magis ita ut cicatrices
DOMINICA POST OCT. PASCiLE.
quidem remancant, dcformilas vero prorsus omnis EPIST. PRIMA liliATI PETRI APOST., CAP. II.

ct fojiitasabsil, rcspondeat se potius ita se velle c Chrislus passus est pro noliis, nobis rcliiiqucns
sanari, ut toto salulis decorisque
pristini statu recu- t exemplum, ut sequamini vestigia ejus. Qui pccca-
perato, perpetuam secum tanti
circumferat signa « tum non fecij, ncc invenlus cst dolus in ore ejus.
triuinphi. Sic profeclo Dominus, pcrpetis ob signum « Qui cum malediceretur, non maledicebat, cum pa-
vieioriae,non exccpta pro nobis vulnera passionis,
« lerelur, non comminabalijr. Tradcbat autem judi-
scd ipsorum cicalriccs coelo inferre
quam abolere « canli sc injuste, quia peccala noslra ipse pcrtulit
maluit. Nec lamen ab his quippiam iidei
noslrae re- « in corpore suo super lignum, ul peccatis morlui,
surrectionis praejudicat, dc qua veraci promissionc
« justilise vivamus, cujus livore sanati cstis. Eratis
prajdicatur, ct capillus dc capitc vcstro non peri- « enim aliquando sicut ovcs erranics, seJ conversi
Jiil.
j) « estis nunc ad paslorcm et episcopum animarum
Reqpondit Thomas, et dixit ei : Dominus meus et « vestrarum. »

Deus meus. Dicit ei Jesus

Quia vidisli me el credi- :
Christuspassusesl pro nobis, nobis relinquens e.rcm-
dlti. Dumergovidit Thomas, dum
palpavit, cur ei plum, ul sequamini vestigia ejus, qui peccatum non
dicitur Quia vidisli me, credidisli, seJ aliud vidit,
:
(Ex Beda.) AuJis aulem, Chnstus passus
fccit, etc.
aliud credidit. A mortali quippe homine divinilas est pro nobis, et gaudes, quia pro lc mortuus csl
videri non potuil, hominem igilur vidit, et Deum Christus. Altcndc quod sequitur : Belinquens nobis
confessus cst dicens : Dominus mctis et Deus meus exemplum , ul sequamini vesligia cjus. Exemplum
(Joan.w). Videndo ergo credidit, qui cooside- tribulationum non deliciarum, contumcliariim, flagi-
rando hominem, verum hunc Dcum , quem videre tiorum, doiorum, opprobriorum, spinarum, crucis,
non poteral, exclamavit. vulnerum mortis. In Psalmo scriplum est : Prapter
Bcali qni non viderunt et crediderunt. In hac ni- verba labiorum luorum ego custodivi vias duras
,

mirum senlcntia nos specialitcr signali sumus, qui (Psal. xvi). Propler qme verba labiorum Dei , nisi
cnm quem carnc non vidimus, mente retinemus. Nos quibus promiltit vitam seternam.
signati sumus, scJ si fiJcm nostram opcril us scqui- Qui pcccata noslra ipsc pertulit in corpare svo tu-
 :

SSc COLLECTIONES IN EPISTOLAS LT EVANGfiLIA. 2S6

ot?r lignum, etc. Cuffi supra ad servos specialiter fa- A tis quam sequaraur, apposita lorma cui
via impri-

ceret sermonem, nunc generaliter admonet, ul eliam mamur. Primum nobis esl exleriora nostra miseri-
uoniini sui rnemoriam revocet, quid pro illis Dcus corditer ovibus ejus impendere. Postremum vero si

Dominus sustinuerit. Imo totam Eeclesiarn instruat, nccesse sit, ctiam morlem nostram pro eisdcm ovi-
quid pro ejus liberatione suus auctor perlulerit. Non bus ministrare. Qui non dat pro ovibus substantiam
enim ait : peccata veslra, sed etiam se addito, qui suam, quando daturus esl animain suam ? Exposui-
peccata, inquit, nostra ipse pertulit in corporc suo mus vel magis Domino docente intellcximus quis ,

super lignuni. sit pastor, quis oslium, quis osliarius, qui etiam et
Eratis enim sicut ovcs errantes. Quomo;lo et ovcs oves, nec non qui sint fures ct latrones cognovimus.
dicit, cum hi qui in errore vitam du-
eterranles, Sed modo de merccnario el lupo consideremus. De
ctint hcedorum potius quam ovium nomine ccnsean- quibus ipse Dominus dixit
tur, nisi quia novil Dominus qui sunt ejus ,
qui et Mercenarius aulem, et qui non est paslor, cujus
multos diu male conversantes sustinet, quos tamen non sttnt oves propricc,videt lupara venicntem, et di-

in ovium suarum numero salvandos esse prce- mittit ovcs et fugit. >>on paslor, sed mercenarius vo-
vidit? calur, quia non pro an.ore intimo oves dominicas,
Sed conversi estis nunc ad pastorem, elc. Tangit B setj aj temporales mcrcedes pascil. Mercenarius
evangelicam parabolam , ubi pius pastor, relictis no- quippe est, qui locum quidem pasloris tenet, sed lu-
naginla novem ovibus in deserto, visitarevenit unam cra animarum non qucerit. Terrcnis commodis in-
qucc erraverat. Nam quod ibi diclum est, quod hanc hiat, honore prcelalionis gaudet, temporalibus lucris
inventam imposuerit in humeros suos gaudens, hoc pascilur, impensa ab hominibus reverentia la>
sii)i

istie bealus Petrus prcemisit, dicens : Qui peccala tatur. Istce sunt enim mercedes mercenarii, ut pro
v.ostra ipse porlavit in corpore suo super lignum, quia eo ipso quo in regimine laborat, hic quod qucerit in-
nimirum ila nos redimere voluit, ut lignum in quo veniat, et ab hccreuitate gregis in posterum alie-

peccata noslra tolleret, pendens in humeris haberet. nus exislat.

Ad pastorem, ergo, inquit, et visitatorem animarum Et lupus rapit et dispergit oves. Lupus rapit cl dis-
vestrarum ,
pastorem videlicet, quia pascua nobis pergit oves cum alium ad luxuriam pertrahit, alium
vitae donal ceternce, pascua in prcesenti temporalium in avaritiam accendit , alium in superbiam erigit,

prcestat gratiarum. Visilatorem vero animarum ve- aliurn per iracundiam dividit. Hunc inviuia stimulat,
strarum, quia visitavit nos oriens ex alto, iliumi.utrc illum in failacia supplanlat. Quasi ergo gregcni lu-
his qui in tenebris el in umbra mortis sedent. Visilat pus dissipat , cum fidelium populum diabolus per
quotklie ipsam in nobis, quia donavit lucem, nedefi- C tentaLiones nceat. Sed contra hccc mercenarius
ciat servando , imo ut accrescat et crescat juvando. nullo zelo accenditur, nullo fervore ililectionis exci-
Quidam codices ipsum Grcecum habent, «).).« im-- tatur : quia dum sola exteriora commoda requirit,
rcv.^Bxs vvv srrt tov izoiuha. v.y.l iTTiCY.o-o-j to>v -l-jyjlrj interiora gregis damna negligenter patitur.
vu£v, ad pastorem et ad episcopum anitnarum vcslra- Mercenarius aulcm fugit ,
quia mercenarius est,

rum. Episcopus autcm Latine superinteiHiCns dici- etc. Sola causa cst ut mercenarius fugiat,
ergo
tur, quia nimirum oculi Doniini super justos, et quia merccnarius est. Ac si aperte diccreiur Slare :

aures ejus ad preces eorum, ut ex omnibus tribula- in periculo ovium non potest, qui in eo quod ovibus
tionibus eorum liberel eos. prceest non oves diligit , sed lucrum terrenum quce-
EVANGELIUM JOANNIS, CAP. X. rit. Dum enim honorem ampleclitur , dum tempora-
c Ego sum pastor bonus. Bonus pastor aniraara libus commodis opponere se contra pericu-
lcetatur,
t suam dat pro ovibus suis. Mercenarius autem et , lum trepidat, ne hoc quod diligit amiltat. ltem lupus
< qui non est pastor, cnjus non sunt oves prcprkc, super oves venit , cum quilibet injustus et raptor
4 viilct lupum venientem, et dimittit oves et fugit, fidelesquosque atque humiles opprimit. Sed is qui
< el lupus rapit et dispergit oves. Mercenarius autem pastor esse videbatur et non erat relinquit oves et ,

t fugit, quia mcrcenarius est , et non pertinct ad fugit, quia dum sibi ab eo periculum metuit, resi-
< eum de ovibus. Ego sura pastor bonus, et cogno- sterc ejus injustitice non prcesumit. Fugit autcm,
< sco meas, et cognoscunt me mcce. Sicul novit mc noq mutando locum, sed sublrahcnJo solalium ; fu-

< pater, et ego agnosco Patrem, et animam meara git quia injuslitiara vidit et tacuit ; fugit, qui sc sub
< pono pro ovibus meis; et alias oves habeo, qu;e silentio abscondit. Sed est alius lupus ,
qui sinc ces-
< non sunt cx hoc ovili, et illas oporlct me addu- salionc quotidie non corpora, sed mcntcs dilaniat :

< cere, et vocem meam cuuiicnt, et fiet unum ovile et malignus videlicet spiritus, qui caulas fidelium insi-

< 11 ii ii s pastor. » dians, circuit et mortes animarum quccrit.

Eijo sum pcistor bonus. lionus pastor animatn suam Ego sum pastor bonus. Quia superius rederaplor
diil pro ovibus suis. Dum Doniinus boni pasloris opus noster culpas ficti pabtoris innotuit. Itcrum formam
ostenderc voluil, sc ipsuin proposuil in exerapio di- cui debeamus imprimi oslendit dicens Ego sum pa~ :

cens : Bonus paslor aniniam suam dat pio ovibus stor bonus. Alque subjungit: El cognosco mcas, hoc
suis. esl, diligo, et cognoscunt mc tnccv, id esl obsequun-
(ExGrcg.) Oslcnsa est nobis de contenratu i lcs.
287 SMARAGDI ABBATJS 288

me Pater
Sicut novil , et ego agnosco Patrcm, et A nos quoquc Epistolas beati Petri scriptas credere,
animam meam pono pro ovibus meis. Ac si aperte di- et quasi nobis missas legere debernus.

cat : In hoc constat quia et cognosco Patreni , et Abslinete vos a carnalibus desideriis, qua> militant
,

cognoscor a Patre ,
quia animain meam pono pro adversus animam. Dum concupiscentiis blandienti-

ovibus meis. Id est, ea charilate qua pro ovibus mo- hus caro enervatur, subjugalur, jam viliorum cxer-
rior, quantum patrem diligam oslendo. Qnia vero non citus firmiter adversus animam annatur. Quos com-
solum Judrcam, sed eliam genlililatem redimerc ve- petcnter advenas vocal et peregrinos, ut eo minus
nerat, adjungit. terrenis rebus animum supponant, quo se palriam

Et alias oves habeo, qua; non sunt cx Iwc ovili , et in ccelis habere memincrinl; namqtte hoc distare in

illas oportet me adducere, et vocem meam audient, et hac vila inter elecios solet et reprobos, quod electi

peregrini nunc el cxsules palriam cxspcclant in ftt-

fiel unum ovile et unus paslor. Redemptionem no-
Dominus luro, tanloque ininus in prcesenli gaudiis delectan-
stram ,
qui ex gentili populo venimus ,

tur caducis, qiianlo fulura sine line gaudia se spe-

aspeserat, cum se adducere et alias oves dicebat.
Hoc quotidie fieri, fratres, aspicitis, hoc reconciliatis rant aecipere, et in rcicrnum regnare cum Chrislo.

gentibus factum hodie videlis, quasi ex duobus gre-

Al vero reprobi hinc habent palriam, cujus solum

gibus unum ovile efficit, quia Jiulaicum el gentilem

vil?e desideriis norunt inbiare. Ideoque posl hanc

Paulo atlestante qui vilam in evsilium religaiilur perpeltuim, ubi cunctis

populum in sua fide conjungit,
qui fccit utraque unum. carentes voluptatiuus sola in tonnenlis palianlur
ait : Ipse est pax nostra,
adversa.
Dum enim ad ceternam vitam cx utraque natione
simplices elegit, ad ovile proprium oves deducit.
Ct in eo quod detractant de vobis lauqnam malefu-
cionbus, ex bonis nperibus vos considerantes, glorifi-
concoudia. cent Deum in die visitalionis. Pleiumque contingil
Istarum duarum et in oviluis el in pastore fit con- ut pagani qui fidem (bristianorum viiuperabanl,
veniens concordia leclionum. quare deos suos dereliquissent, posimodum consi-
derantes casiam eorum eonversationem, ctinvicium
DOMIMCA SECUNDA POST OCT. PASCILE.
in Cbristo anunum, cessarenl eis detrahere, magis-
EPISTOLA PRIM.V BEATI PF.TUI APOSTOLI CAP. II.
,
queDeum glonficare, aclaudareincipereni, qui boni-
t Obsecro vos lanquam advenas et peregriuos abs- tate acjustitia cuhorum suorum bonus cssepiobare-
< tinere vos a earnalibus desideriis, quae militant tur et justus : Clorificant, inquit, Deum in die visi-

< adversus animani. Convcrsaiiouem vestram inter tationis, hoc est, in tempore reuibntionis, quanla
< Gentes habentes bonam, ut in eo quod detractant vobis sil gloria per Deum donanda. Jam nunc coguo-
< devobis, tanquamde malefacloribus ex bonis ope- scanl increduli cum vos inslanier pcr obstantia peri-
« ribus", vos consideranles glorificenl Deum in tem- cula illum sequi perspexerint.
< pore visilationis. Subjecli cslote omni crealune Subjccti esiote omni humana; creaturce propler

< hurnanre propler Dcum, sive regi ,

quasi praecel- Deum. Omni humanac crcatur?e dicit, omni dignilali
< lenti , sive dueibus lanquam ab eo missis ad vindi- hominum, omni personse, omni principatui, ciri vos
< ctam malefactorum ,laudem vero bonorum. Quia divina dispositio subdi volucrit. Uoc esieniin quod
< sic esl voluntas Dei, ut benefacicntes obmutescere ait, propter Deum. Quia non est po'eslas nisi a Iko,
< facialis imprudcnlium bomimim ignoranliam. et qui potesiati resistit Dei ordinationi resistit. Quam
« Quasi libcri, et non quasi velamcn habentes mali- creaiuram subseqiienler cxponil adjungens :

< tioe liberlatem, sed sicut servi Dci. Omues liono- Sivc regi quasi vracellenli , siv-e ducibus, lauquam
< rate, fratemitatem diligite, Dcum liniele, regem ab eo missis. Idco regi lantuin ac diicibus, non aiilem
< honorificate. Servi, subditi estotc in omni limore el dominis dicii, quia lioc iu loco illos specialitcr,
< dominis, non tantiun bonis et modeslis, sed ctiani ut prsefali sumus, iiislruil qni sunt Domini servo-
< dyscolis. Hsec est enim gralia in Chrislo Jesu Do- j\ rum. Subseipiciiler vero, et servos quomodo donii-
< mino nostro. » nis famuleniur admonel. Docei ergo lideles, fainu-
Obsecro vos tanquam advenas et pcrcgrinos. (Ex los videiicel setcrni rcgis , etiam iniindi polestalibus
Beda.) Advenne Latine, Griece dicunlur Tzpozrilv-oi. subdi, ne vcl in hoc fidei ct religioni Cbristiana:
Quo nomine appellabant Jiukei eos qui dc gcnlibus possit detrahi , quod per eam liunianac conditionis
nati, in Deum credidere, ejusque circumcisionc ac- jura lurbenlur. Nam el ita poiest rccle intelligi,

cepta Judaico more, juxta Dei legem, vitam ducerc quod diclum est : Omni humana; crealura', ul signi-
voluerunt. De quorum numero fuere quidam eorum ficetur et ndclibus et incredulis rerum dominis.
qui in die sanclo Pentecosles, quo apostoliSpirilum Ad vindictam malefactorum , laudcm vero bono-
sanclum in ignis visione perccperunt , ad prtedica- rum. Non quod omnes qui a regibus missi duces
tionem eorum Christo crediderunt , dicente Scri- sunl, vel malefactores punire vel lauciare bonos no-
ptura, quod Judsei quoque et proselyti adessent (Act . verint, sed quse esse debeal actio boniducis, sim-
n). Sed et nos si veraciter cum Propheta Deo di- hoc est
pliciter narrat, ut male facientcs coerceat,
,

cere possumus, quoniam Incola nos sumus apud le ctbene agentcs remuncret. Qui eliam si injuste agil,
t';i terra, et peregrini, sicut omnes palrcs noslri ; ad si bonos damnal , nihiloininus ad laudcm eorum
2S9 COLLECTIONES 1N EPISTOLAS ET EYANGELIA. 290
pertinet qu» facit, si patienter ejus improbilatem A gistros vacare solent, unde ay^olri, vacatio interpre-

lolerant , et sapienlcr ejus slultitice resistunt. Unde tatur. Denique in Psalmo ubi canimus Vacate et videtc, :

et Paulus : Vis non timere potestatem , bonum fac et quoniam ego sum Dominus, pro eo quod nos dicimus
habebis landem ex itla, non dicit, ab illa, sed ex illa. vacate , in Graeco habetur , o-yoluo-uzc . Scholastici

Quia et si potestas te mundana non laudal, imo si sunt ergo eruditi , dyscoli indocti et agresles,
sed
occidit gladio, ut Paulum, si utrisque vull obedire subdilos, explicans iperlius
eiiam persequilur, si

crucifigit, ut Petrum, habebis ex illa laudem, dum quomodo nos supra omni creaturae jusserit esse
quod iUa malefecit, in le justum et innoxium subjectos. Alia editio pro dyscolis difjiciies habet, et
ex eo ,

tu;c virtutis patientia coronam laudis meretur. Nam sanctus anlistes Fulgentius in opusculis suis sic po-

el hoc intendisse beatum Petrum in hac sentenlia nit:«Servientes cum amore, non tantum bonis et
verba sequentia docent, quibus dicitur :
modeslis , sed etiam difficilioribus. i

Quia sic est voluntas Sed si benefacientes et patienles sustinelis, hwc est
Domirti , ut benefacienles ob-

mutescere faciatis imprudentium hominum ignoran- enim gratia in Chrislo Jesu. ILec est enim gralia
liam. Hsec est ergo laus bonorum ad qnam duces a apud Deum, in hoc enim vocati eslis, quia et Chri-
,

rege dicit missos dum ignorantia ducum

,
impruden- stus passus est pro nobis relinquens nobis exeni- ,

tium boni ad laudem suam perpetuam bene se B plum k elc. Notandum attentius quam summe condi-
,

agendo utuntur. lionem servorum glorificet, quos benefacientes, et

Quasi liberi el non quasi velamen habentes malilite absque ulla culpa vapulantes.a doroinis erudelibus et
libertatem. Quasi liberi bona faciunt, qui quo majore improbis imitatores esseDominicse passionis^affirmat.
apud homines libertate utunlur, eo arctius , imo EVANGELIOM JOANMS, CAP. XVI.
liberius divino famulatui subjugantur. Sed et illi i Modicum et jam nou videbitis me, et iterum
quasi liberi benefaciunt ,
qui in exemplum Joseph « modicum et videbitis me quia vado ad Patrem. ,

pairiarchae, tametsi servitio deprimuntur hominuin, c Dixeruni ergo ex discipulis ejus ad invicem :

servi esse vitiorum nulla arte compelluntur. At vero « Quid est hoc quod dicit nobis : Modicum, et non
libertalem suam in velamen maliliae vertunt, cum « videbitis me , et iterum modicum , et videbilis

quo minus humani famulatus jugo cohibenlur, eo la- « me, quia vado ad Patrem ? Dicebant ergo : Quid
lius peccalorum dominio mancipantur. Et cum vi- « est hoc quod dicit nobis, modicum? Nescimus
liis impune serviunt, libertalem vocant. Hoc prse- « quid loquilur. Cognovit autem Jesus quia vole-
texunt nomine culpam. Potestautem juxta iliud apo- « hant eum De hoc qiue-
interrogare, et dixit eis :

stoli Pauli generaliler accipi , vos in libertale vocali « ritis modicum et non videbilis
inler vos, quia dixi
cstis, fratres, tantum ne libertatem in occasionem car- L « me, et iterum modicum, et videbitis me, quia
nis detis. Liberi enim recte vocamur, quia per ba- « vado ad Patrem. Amen.amen dico vobis, quia plo-
ptisma a peccatorum sumus nexibus absoluti, quia « rabitis et flebitis vos mundus auiem gaudebit. ,

a dsemoniaca servitute redempti, quia filii Dei effe- « Yos autem contristabimini, sedtristilia vestra ver-
cti. Nofi tamen dono liberlatis potiorem peccandi « tetur in gaudium. Mulier cum paril tristitiam ha-
facullatem rel licenliam accepimus, quinimo, si « bet ,
quia venit hora ejus. Cum autem pepeiit
peccamus, mox libertate perdita servi elficimur pec- « puerum, jam non meminit pressuraj, propter gau-
cati. Et quisque se ah hoc liberatum a Domino pu- « dium, quia natus est homo in mundum. Etvos igi-

tat, ut licenlius peccet, talis suarn libertatem in ve- « tur nunc quidem tristiliam habetis, ilerum autein
Iamen malitise mulat. Yult autem nos beatus Petrus « videbo vos et gaudcbit cor vestrum , et gaudium
liberos esse a servitio culparum , ut servi crealoris « vestrum nemo tollet a vobis. »

noslri boni ei fideles permanere possimus , unde Modicum et jam non videbitis me, et ilernm modi-
subsequenter adjungit : cum et videbitis me. Ad illos specialiter haec qua? di-
Sed sicut servi Dei. Omnes honorate, fratemitalem cta sunt perlinent, qui ejus discipulalui prsedicantis
diligite , Deum timete , regem honorificate. Monet in carne adhaerere, et post trisliliam passionis suae,
1)
ergo congruum cunctis impendere honorem, et juxta visa resurreclione et ascensione ejus, Uetilicari me-
imperium Domini, Caesari quae Csesaris sunt, et ruerunt. Modicum eliam fuit abilla hora illius noctis
Deo reddere quse Dei sunt. Et bene inter alia fra- qua traditus esl in hora passionis sua?, quod eum di-

ternitatem diligere jubet liberos, ut eos quoque qui scipuli carnaliter videl ant. El ilerum modicum fuit,

sibi temporali conditione subjecti sunt, fratres sibi quod clausus in sepulcro tertia die resarreeturus
in Christo esse factos rccolant , una cum ipsis pa- jacuit, etillorum aspectibus videri non potuit, hoc
trem invocantes eum, qui sine acceptione persona- est quod ait : Modicum et non videbitis me. Quod
rum judicat. vero ait : Ilerum modicum el videbitis me, signifi-

Servi, subditi estote in omni timore dominis , non cal lenipus post resurreclionem, quo cum discipulis

tantum bonis et modestis, sedeliam dgscolis. Avo-y.olot conversatus est, et illis mullimoda ostcnsione appa-
sunt difficiles, sine scholari doclrina. Discolos Itidi— ruil, usque dum ascendit in coclum illis videntibus,
sciplinatos dicit , nomine ducto a Graco eloquio. ut in Evangelio et in Actibus Aposto'orum legitur.
Quia Graece schola vocatur locus in quo adolesccntes El hoc est, quod ait : Quia vado ad Patrem, ac si

litleralibus studiis operam dare, et ad audiendos ma- patenter dicat : Quia post modicum a vestris aspe-
 ::

201 SMABAGDI ABBATIS 2!l>

oiibns in raonunienli claustra abscbndor, et iteruin A maljer nato in hunc mundum hominc Ixtalur, ita

post modicnm, deslruclo morlis impcrio, vobis in- Ecclesia nalo in vitam futuram fidelium populo,
tucndus appareo, quia tempus est, ut expleta dis- digna exsultatione repletur, pro qua ejus nativiiate
pcnsatione assumptoe mortalitalis, cum resurrectio- multum laborans ct gemens in praesenti, quasi partu-
nis triumpbo jam revertar ad Palrem. Haec vero riens dolet. Nec novum debet cuique videri, si natus
verba Domini , ut dixi , illis speciatim, qui ejus re- dicitur, qui ex bac vita migraverit. QuomoJo enim
surreclionem videre potuerunt conveniunt, quae apo- consuete nasci dicitur, cum quis de utero matris

sioli tiinc temporis non potuerunt intelligere. Et procedcns hanc in lucem pgreditur, ita etiam reclis-
hanc illorum ignoranliam pius magisler intelligens, sime potest natus appellari ,
qui solutus a vinculis
subsequentcr secundum animac illorum dubitationem carnis ad lucem sublimatur reternam unde mos ob- ,

respondit, quasi expositurus quid esset, quo 1 dixit linuit ecclesiasticus,ut dies beatorum martyrum sivc
Modicum el hbn videbitis me , et iterum modicum et confessorum Cbristi, quibus de saeculo transierunt,
videbitis mc. natales eorumque solemnia non fune-
vocilemus ,

Cognovit ergo Jesus quia volebanl eum inlerrogare, bria, sed natalilia dicantur. El vos igitur nunc qui-
et dixit eis : De hoc quceritis inier vos, quia di.vi : Mo- dem tristitiam habetis, iterum autem videlio vos, ct
dicum ct non videbitis me , et itenun modicum et vi- B gauuebit cor vestrum, et gaudium vestrum nemo
debilis me. Amen amen dico vobis, quia plorabiiis et tollet a nobis. Quod de ipsis quidem discipulis facile

flebitis vos, mundus aulem gaudebit ; vos autem contri- intelHgitor ,

quia trislitiam habuerunt, passo ac sc-
stabimini, elc. Hoc el ipsorum et totius Ecclesiae sta- p ilto Domino , sed peracta resurrectionis gloria,
tui congruit. Plorabant quippe et fiebant amatorcs gavisi sunt viso Domino. Et gaudium eorum nemo
Christi, cum illum comprehendi, ab bostibus ligari, tulit abeis, licct pressuras ac persecutiones passi
ad concilium duci, damnari, crucifigi ^-niori et sepe- cssent in hoc mundo , semper in spe gaudebant fu-
liri viderent. Gaudebant mundi amatores, quos ob turae retribulionis, pro eo quod digni essent pro no-
mundum vocat Dominus cum
infimas cogitationes , mine .Tesu conlumelias pati : Iterum aulem videbo
morte turpissima condemnarent illum, qui gravis vos, et gaudebit cor veslrum , et gaudinm vcslrum
erat eis etiam ad videndum. Contristabantur disci- nemo tollet a vobis. ViJet itaque clcctos post trisli-

puli posito in morte, sed agnita etiam ejusresiirre- tiam Dominus, cum eorum patienliam damnaio im-
ctione, tristitia illorum versa est in gaudium. Visa pughatore remunerat : Videbo vos, id est, cum as-
ascensionis potenlia, jam majore gaudio sublevati, sumpsero vos al me ipsum. Ut ubi su:n ego et vos
lui iabant et benedicebant Dominum, ut Lucas evan- sitis, et in ilia visionc perpetuae gloriae gaudebil cor
gelista testatur. Sed et cunctis fidelibus, hic Domini ^ vestrum 1

, et gaudium vestrum nemo tollet a vobis,

sermo convenit ,
qui per lacrymas pressurasque quia ibi nullus alvcrsarius, nullus perseculor, nemo
prsesentes ad gauJia seterna pervenire contendunt qui tristiliam ingerat animis vestris, dum viJebitur
Q.\\ seminant in lacrymis, ut in gaudio Qietant: Deus cleorum in Sion, el cum apparuerit Christus,
Eunles ibanl et flebant (Psal. cxxv) ,
quatcnus iu tunc et vos apparebitis , ut Aposiolus ait, cum illo in

tetema beatttudirie laboris sui mercedcm recipianl. gloria.

Mundus autem , id est , mundi amatores gaudebunt DOMINICA TEBTIA POST OCT. PASCHiE.
qui ad xlerna gaudia se praeparare per lacrymas et IJPISTOIA BE.VTI JACOBI APOSTOI.I, CAP. I.

afflicliones despiciunt. Vos autem coinrislabimini < Omne dalum optimum , et omne donum perfe-
per labores et pressuras, sed tristitia veslra vertetur t ctum desursum est, descendens a Palre luminum,
in reternce beatitudinis laetitiam» c apud qnem non est transmutatio nec vicissiludinis
Mulier cum parturit, trislitiam habel, quia venit < obumbratio. Volnntarie enim genuit nos verbo ve-
hora ejus. Muliercm dicit sanctam Ecclesiam ,
pro- < ritalis , ut simus iniliuin aliquoJ crealurae ejus.
pter fecunditatem bonorum operum. Et quia spiri- < Scilis, fralres nici dilcclissimi. Sit aulem omnis
luales Deo fiHos gignere nunquam desinit, haec mu- tx < homo velox ad audiendum tardus autem ad lo- ,

lier cum parturit, tristitiam babet, quia venit bora < quendum et tar.lus ad iram. Ira enim virijusli-
,

cjus. Propter quoJ abjicienlcs

« tiam Dei non opcratur.
Cum autem puerum jam non meminl pres-
pcperit ,
< omnem immuiuiitiam ct abundanliam malitiae, in
surce, propter gaudium quia natus cst homo in lioc insitum verbum quod
,
< mansuelu line suscipite ,

mundo. Quia nimirum sancta Ecclesia, quartdiu in < potesl salvare animas vestras. »

raundo spiritualium virlutum profectibus insistit,

Omne dalv.m oplimum, ct omne donum perfectum
iiunquam mundi lcnlationibus exerccri desistit. At desursum est, descendens a Patre luminum. (Ex Beda.)
cum devicto laborum ccrlamine ad palmam perve- Postquam docuit vilia, quibus tenlamur non a Deo
nerit, jam non meminit, inquit, pressurae praece- nobis, seJ a nobis ipsis inesse oslendit ; econlra,
dentis ,
propter gaudium perceptae rctributionis, quidquid boni aginius, hoc a Deo dor.ante percepi-
quia non sunt condignai passiones hujus lemporis ad mus. Inde etenim Patrcm himinnm appellat, quia
sv.pervenlurum gloriam ,
qutc revelabitur in nobis auctorem novit spirilalium charismalum. Cui conso-
(Rom. yiii). Non meminit, inquit, pressum propter nat illud apostoli Pauli Quid enim habes quod non :

gaudinm, quia natus esl homo in nyindo. Sicut enim accepisli (I Cor. iv)?
 :

C> !!'T
| COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 204

Ap.id (juem iwn est transmutatio, nec vicissiiudinis \ eipit, ut non quaslihet ob eausas serenitalcm nosdi
obumbrntio. Quia in Dei nalura mutahilitas non est, vullus in ausleriiatem verlamus, sed certa existenk

neque Iumcn ejus sicut liunen hujus mundi aliqua ratione, verbi gralia, si aliter corrigi pioximos ma-
vmissitmiinis umbra intercidit. Liquet ulique quia xime qui nobis commissi sunt, non posse cernamus,
feola nobis clona lucis , et non etiam lenebras mittit severilaiem erga eos verbi , vel etiam ju.lieium di-

errorum. striciionis exhibeamus , mancnle lamen quantum

Voluntarie gcnuit nos verbo vcritatis. El Dominus natura liumana patilur stalu nostnc mentis sereno.

in Evangelio : Xon vos me elegistis , sed ego elegi vos Credo, Phinees, Samucl , Elias, et Petrus, lardi

[Joan. xv). Et in Osee propheta : Diligam eos spon- fuerunl ad iram, et tamen peccanles, vel verbo, vel

tanec (Osce. xiv). Quia crgo di.veral : Omne datum gladio peremerunt. Se I ct Moses, cum essel vir mi-
optimum, et omne donum perfectum a Deo descendere, tissimus, exivit a Pharaone ,
quem incorrtgibilem

consequenter astruit, addcndo : . quia non noslris vidit, iratus nimis, comminalus ei poenam quam ct

meritis, sed suaj beneficio voluntatis, per aquam opere patravit.

rcgeneralionis de filiis lenebrarum, nos in fdios lucis Ira enim viri justitiam Dei non operatur. FaeiHs

mulaverit. est sensus, quia qui iracundiie vitio se incautus sub-

04 simus inilium aliquod crealurce cjus. Ne in eo B j"g at >

ct si hominibus juslus apparet, in divlno exa-

quod ait, gcnuit, hoc nos lieri putaremus quod ipse mine nondum perfecte iuslus est. Verum allius
esl. Ideo principalum qucmdam, in crcalura nobis poicsl inteIligi,quod a Dominovliclum est :Tu autem,
hacadoptioneconcessum ostendit. Iluncelenimversi- Domine virtutum, cum tranquiililate judicas qua- :

culum quidam ila iranslulil: Yolens genuit nos verbo liscunque judex bomo, amissa mentis tranquillbale,
vcritatis , ut simus primhite creaturarum ejits, idesl dclinquehteih judicat, etiam si justejudicat ,
justi-

ul caeleris quos cernimus creaiuris, simus mcliores. tiam tamen divini examinis , in quam perturbatio

Primitias namque frugum vel animantium, Domino cauere nescit, imilari non potest.
consecrari lex praeeipit. Primilias auri cl argenli ad Propter quod abjicientes omnem immnndiliam cl

opus tabernaculi jussil confcrri, id cst, optima qua> abundanliam malitite , in mansuetudine suscipite in-

que in metallis (Exod. xxn, xxm). El de anliquo silum verbum. Primo et corpus et menlem a vitiis

Dei populo dixit prophela Jercmias Sauctus Israel :

jubel expurgarc, ut digni existere possiiU, qui ver-

Domino primitice frugum cjus (Jcr. n). bu«n salutis percipianl. Qui enim non declinaf prius
Scitis autetn, fratres mei dileclissimi. Noiissimum a Bialo", non poiest facere bonum. Omnem quippe

inquit, vobis est, quod a vobis ipsis habuislis ad iminundiiiam, et carnis et animae nuncupat. Halifia
,itia labira Domino autem vos illustrari, non vestra C autem proprie ad interioris bominis pravitalem re-

provisione, sed superna gratia vos praeveniente, con- spicit : Suscipite, inquit, insitum verbum, idest, vcr-

ligit. bnm Dei, quod vestris cordibus, pr.edicando imponi-

Sit autcm omnis liomo velox ad audicndum , etc. mus, vos discendo suscipile, vel certe ita sentien-
Hinc auditorem moralibus insliluit prasceptis, et re- dum. Verbum quod nobis in die redemptionis insi-
cte primo admonet, aurem quemque cilius accommo- tum est, quo voluntarie genuit nos Deus jam nunc ,

dare docenti , sero aulem os ad docendum aperire, perfeclius suscipite, etiam operibus implendo, quod

quod slullum cst, quemlibet qiue ipse non didicerat, jam in mysterio tenetis.

aliis vellc pnedicare. Qui ergo sapientiam diligit, Quod potcst salvare animas vestras. Et jam si in

primo ut supra aLlmonuit , banc a Dco postulel. De- corpore tenlaliones paliamini, vel a perfidis morte
iiinc magistrum veritatis bumilis auditor inquirat, et consummamini.
inter agendum suam caulissime linguam, non solum AI.I.V EXPOSITIO.
ab oiiosis sermonibus coerccat verum ct ah ipsa, ,

quam nuper didicit veritate prscdicanda contineat. Omne datuin optimum et omne donum perfectum
desursum est, el generaliter de omnibus, et speciali-
Hinc Salomon de distanlia temporum scribcns, ait

Tempus tacendi, et tempus loqucndi (Eccle. m). Hinc

D ler de unaquaque a Deo data virtute inlelligi potest.

Pylhagorici, naturalis scientiae magislcrio pnediti, Potest autem et specialiter.datum oplimum de conti-

aiiditores suos per quinquennium jubent silere, et nentia malrimonii, et donum peifi'Ctum de virgini-

sic demum pricdicare perniittunt. t.;le intelligi. Naiv et in baptismi gralia datum opli-

Et lardus ad iram. Quia malurilas sapientia^, non mimi , ct in dalione Spirilus sancli , donum perfe-

nisi tranquilla mente percipilur. Scriptum est enim, clum nihil obstat intelligi.

quia ira in sinu stulti requiescit (Eccle. vn). Non Descendens aValre luminum. Paler luminum dici-
autcm ita velocitatem hrae vctat, uihujus tarditatem tur Dcus, quia ab ipso sive invisibilium luminum, nt
approbet, sed hoc polius aJmonet, ut et hora per- sunt angeli, de qnilnis in principio dixit Deus : Fiat
turbalionis ac lilium, ne nobis ira subrepat cavea- lux, sive anhnarum illarum quihus ait Jesus : Vos
mus. Aut si forte subrepserit, intra oris septa ejus estis lux mundi. Seu visibiiium solis et lunae et stel-

cohibeamus impetum , ut exacta hora discriminis larum, generaliter omnia facia sunt lumina
libcrius eam ad intcgrum a corde nostro per tempus Apud qucm non esi transmuiatio. Non cnim mu-
expurgemus. Vcl certe lardos ad iram nos esse pnc- labilur qhl dixit : Ego sum qui suin (Exod. m). Mo-
'295 SMARAGDl ABBATIS 23G

tu6 et tempus, incrementum ct defeelus, omnino di- A est, sine ira el disceplaiione. Suscipite per fidem

vina non accipil natura. rectara in menie pura insitum verbum, a Deo mis-
Nec vicissitudinis obumbratio. Non enim dies sicut sum , et in menlibus nostris susceptum , ut ubi

dies, post lucem obumbratur a tenebris, qui semper abundavit peccatum, superabundet gratia. Verbum,
Iux lucis, crealor omnis et origo est luminis. inqnil, hoc est, verbum credulitatis, verbum Evan-
Voluntarie genuit nos. Per gratiam utique,non na- gelii. Poslremo, vcrbum illud de quo Joannes ait :

turam, solum enim verbum est ,

quod substanliali- Jn principio erat Verbum, et Verbum eratapud Deum
ter et proprie dicilur FiliusDei. Caeteri aulem po- et Deus erat Verbum (Joan. i), qui el salvator dici-

teslale ab illo accepla vocantur filii, quotquot autem lur, quia potest salvare animas noslras.
receperunt eum, ait Apostolus, dedit eis potestatem EVANGELIIM JOANNIS, CAP. XVI.
filios Dei fieri (Joan. i). « Yado ad eum qui me misit, et nemo ex vobis
Yerbo veritatis. Yeritas Deus Pater, Verbum Filius < interrogat me : Quo vadis. Sed quia h*c loculus
ejus esl : si verilas Christus, verbum veritatis Evan- < sum vobis, trislitia implevit cor vestrum. Scd ego
gelium ejus est : Per Evangelium , inquit Paulus, < veritalem dico vobis, expedit vobis ut ego vadam.
ego vos gcnui < Si enim non abiero, Paracletus non veniet ad vos.
L't simus initium aliquot crealura ejus. Initium B < Si aulein abiero, mittam eum ad vos, et cum ve-
creaturae , rationabiles angeli in cado , in terra i nerit, ille arguet mundum de peccato, et de justi-
Adam, in Ecclesia Yeteris Testamenti patriarchoe, in i tia et dc judicio. De peccalo quidera ,
quia non
Ecclesia sanguine Christi redempta apostoli sunt, « crediderunl in me. De juslitia vero, quia a,l Pa-
nam uni eorum dicitur: Tu es Pelrus, et super hanc « trem jam non videbilis me. De judicio
vailo , et

petram adijicabo Ecclesiam meam (Mallli. xvi), i aulem, quia princeps mundi hujus judicalus est.
quam Ecclesiam Paulus apostolus novam creaturam i Adhuc nnilla habeo vobis dicere, sed non polestis
appellat. « porlare modo. Cum autem venerit iile spirilus ve-
Sitautem omnis Iwmo velox ad audiendum, tardus « ritatis, docebit vos oninem veritatem. Non enim
mulem ad loquendum. Sciebat enim apostolus eos, « loquetur a semelipso , sed quaecunque audiet lo-
ad quos epislolas mittebat, primatum verbi voluisse « quetur , el quoe vcnlura sunt annunliabil vobis.
tenere et docere plus quam doceri , ideo admonet « Ille me clarificabit, quia dc me accipiel, el annun-
eos humiliiatem servare. Yelocilas enim audiendi « tiabit vobis. >

facit hominem docibilem; tarditas vero loquendi Vado ad eum qui misil me et nemo ex vobis in- ,

mansuetum. terrogat me : Quo vadis. (Ex August.)Significat sic se

n '• ' - ' °
Tardus ad iram. Quod naturaliter accidit, penitus iturum ad eum qui misit illum, ut nullus interroget,
vitare non poluit, larditalem interdixit, quia ira di- quod palam fieri visu corporis cernereut. Nubes
lata decrescit. Aliter. Tanlus ad iram , id esl, se- enim suscepit eum, quando ascendit ab eis, et eun-
cundum legis Yeteris Testamenti a.l vindiclam •'
Lex tern in ccelum non verbis quiesierunt, sed oculis de-
enim, iriquit Apostolus, iram operatur (Rom. iv), id duxerunt (Act. i).

est, oculum pro oculo, dentem pro dente. Sed quia hac locutus sum vobis, tristitia implevil
Ira enim viri justitiam Dei non operatur. Iram viri cor vestrum. Yidebat ulique quid illa sua verba in
dicit iram bomiuis, quse secundum Teslamenii Ye- eorum cordibus agerent. Spiritalem quippe nondum
teris usum semper cupit exercere vindiclam, et ideo habenles inlerius consolalionem quam per Spiri-
,

Novi Teslamenli, ubi scriptum est Noti resistere : lum sanclum fucrant habiluri , id quod exterius in
malo, non operatur justitiam (Mattli. v). Aliter: Ira Cliristo videbanl amittere metuebant,
viri juslitiam non operatur, subintelligitur : Ira Dei, Sed ego veritalem dico vobis , expedil vobis ut ego
qiKX humano dicitur affeclu ,
justiliarn operatur, ut vadam. Expedit ut forma servi vestris subtrahatur
In Sodomis, in Pharaone, hi/Egyplo, inmari Rubro, aspectiljus, quatenus amor divinilatis aptius veslris
ct in ipso Israel populo in deserto, unde Psalrno- infigalur menlibus. Expedit, ut notam vobis fOrmam
graphus canit : Iratus est furore Dominus in p„pu- D ccelo inferam qualenus per hoc majori dcsidcrio
,

lum suum [Psal. cv). Et multis in locis legimus, ubi illuc suspirelis.
ira Domini , quaj semper justissimo fit examine re- Si enim non abiero , Paracletus non veniet ad vos.
ctissiiuam operatur juslitiam. Si aulem abiero, mittam eum ad vos. Non quia non
Propter quod abjicientes omnem immundiliam. Alii poterat ipse in terra positus dare spirilum discipu-
hoc in loco imniuiidiliam specialiter idololatriam in- lis, Ikcc loquitur, cum aperte legitur : Quia post rc-
lelligere voluerunt. Alii fornicationis immunditiam, surrectionem apparens eis , insufjlavit et dixit cis :

quse fil cum mulieribus, cum masculiset pecudibus, Accipite Spirilum sanctum; sed quia ipso in terra po-
et his sirnilia. Postremo, ut generaliter de omni in- sito, el corporaliter convcrsanle cum eis, non vale-
telligeres malitia , addidit et abundantiam malilice. bant ad illum erigere mentem ad siticnda munera
Sicut enim radix virens in terra virgulta germinal, gratiae ccelestis. Ascendente aulera illo ad ccelos, et
sic malitia lalens in corde vitia generat. illi pariter omne desiderium suum illo transfere-
In mansuetudine susciphe insitum verbum ,
quod bant. Ideo cjpaces Spiriius sancli jam facti erant,
potest salvare animas vestras. In mansuetudine, hoc non ultra de morie ejus contristati , sed de promis-
297 COLLECTIONES IN ENSTOLAS ET EVANGELIA. 20&

sioniscjus munere Letati. Paict autem nec IabOriosa A l-»ili circuinilatuiii, seJ in majcstate ad jtidiciiim vc-
expositione indiget , cur eumdem spirilum paraclc- nientem, et peracto judicio i:i Biajori gloria cum san-

tum, id cst, consolatorem, cognominaverit. Quia ni- ctis apparenlem. Sequitur :

mirum corda discipulorum, qu;c recessus ipsius moe- De judicio autem, quia princeps mundi hujus judi~
sla reddidisset , lmjus consolaretur et recrearet ad- catus est. Principcm mundi diabolum dicit, qui pri-
venlus. Non quod anteaSpiritus sanctus non csset matum tenet irt cordibus infidelium, qttos bic mundi
in cordibus discipulorum , vel eliam antiquorum nomine voluit intelligi, qui ordinc perverso niundum
sanctorum , sed manifesta pleniludine an«e sic non polius quam mundi creatorem diligunl, quijudica-
fuit datus, quomodo post ascensionem dic dccima tus est a Domino, qui ait : Yidebam Satan sicut fjul-

in oentnm viginti nomina transmissus legitur. Scd gur cadentem de ccelo. Judicatus cst ab eo, cum et

in nullo opere cujuslibet persoria1 , Patris , vel Filii, ipse daemonia ejiceret, et discipulis daret polestatcm

vel Spiritus sancti.totius sanctoc Trinilatis opcralio calcandi supraomnem virtulcm inimici. Arguitur ita-

deftiit. Sed oporiebat ita insinuari trinitalem , ut que mundus dejudicio, quod diabolus est judicatus,
quamvis nulla csseldiversitas subslantise, singillalim quando homincs ne Dei volunlati resistere pncsu-
tamen eommcndaretur dislinclio personarum. mant, exemplo damuati propler superbiam terre-

Et cum venerit ille, argnet mundum. Quid est quod B renlur archangeli. Credanl ilaque homines in Chri-

dixit, cum vcnerit ille arguet mundum ? Nunquid non stum ne arguanlur de peccato infidelitatis sua3 ,
quo
Chrisius, dum csset in mundo, non arguil mundum peccato omnia peccala detinentur ; transeant in nu-
de his omnibus qtiae sequuntur? Sed Christus solam merum iidelium , ne arguantur de jusiitia eorum
Judacorum gentem arguit, Spiritus vero sanctus, in quos justificatos non imitantur. Caveant futurum
discipulis ejus toto orbe diflusis uon unam gentem , judicium ne cum mundi principe judicenlur, qucni
.nlelligitur argtiisse, sed tolum mundtim. In quo ar- judicatum imitantur. Etcnim ne sibi existimet parci
guil? In eo, quia perSpiritum sanctum charitas dif- superbia dura mortalium, de superborum suppiicio
fusa est in cordibus corum, quoe foras mitiit timo- terrenda est angelorum.
rem, ut non mciuerent mundum, id est, amatores Adhuc multa habeo vobis dicere sed non potcstis ,

mundi arguere. portare modo; cum autem venerit ille Spiritus verita-
De peccato, el d: justitia, et de judicio. Quam sen- tis, docebit vos omnem veritatem. Certum cs: autcm,
tenliam ipse Christus exposuit dicens De peccato, :
quod veniente desuper Spiritu , apostoli majorem
quia non credunt in me, peccatum incredulitatis quasi multo scientiam veritatis quam caiMafes eatenus po-
speciale posuit. Quia sicut lidcs origo virtutum , ita tuerunl, consccuti sunt , majori desiderio certandi
solidamenlum cst viiiorum in incredulitate persi- C pro veritate succensi sunt. Non lamen putandum
slere, Domino lerribilitcr atlestante ,
qui ail : Qui est in hac vita qucmpiam omnem veritatem posse
autcm non credil jam judiculus est ,
quia non crcdit comprehendere. Unde et ipse l eaius Paulus aposlo-
m nomine unigeniti Filii Dci (Joan. m). Judicatns lus qui ad teriium ccelum ra-ptus esi, et ibi auJivit
dixit, id est, damnaius. arcana verba qucc non licel homini loqui, ait
, : E.r.
De juslitia vero, quia ad Patrem vado, et jam parle cognoschnus, ei e.r parte prophetamns. f.um av.-
non videbitis me. Justitia discipuloruni Christus tem veneril quod pcrfeclum est, evacuabilur quccl cx
cral, quod Dominum quem verum hominem cer- parie xm).
est. (I C,or. Intelligendum est ergo,
iiebant, verum quoque Dei Filium esse credide-
quod ail dc Spiritu : Docebit vos omncm verilatem,
itint, et quem sibi corporaliter ablatum novcrant, quasi diceret, diffundet in cordibus vestris charita-
cerio semper amore colebanl. Justitia creterorum tem, qu;c vos omnem veritatem facit amare; cujus
eorum qui Domimiin in carnc non
(ilelium, id est, magisterio intus edocti, proficiatis de virttile in vir-
viderunt, Deum et hominem verum corde credunt
tutem, digniquc efiiciamini pervenire ad vilam, in
ac diligunt, de qua profecto juslitia ftdei arguuntur qua vobis seterna claritas summsc verilatis et vcr.e
quod eum quein corporali intuitu
infidcles, qua? est, sublimitatis, idest, contemplalio vestri condiioris
nunquam viderunt, cur ipsi videlicel cum similitcr ^ appareat
verhum vitaj audirenl, noluerinl crederc i:i justiiiam. .Vo« enim loquelur a semctipso , scd quarcunque
Neque cnim nequitia malorum ex sua soltim pravi- audiel loquetur. Non enim loquitur Spiritus a se-
laic, veruin eiiam ex comparalione reciorum qua:n meiipso, seJ a Patre, nam Filius natus est a Patre,
,

sit daiunanda denuntict. Arguit ergo mundum Spi- cl Spiritus sanclus procedit a Patre. Non enim lo-
riius sanctus de peccalo , quia non crediderunt i:i quilur a semetipso, id est, sine Palris et Filii com-
Chrisliim. Arguit et de jusuiia credentium qtiia munione, non enim divisus esl Spiritus sanclus a
,

cxcmplum eorum scqui noluerint, qui hunc ad pa- Palre et Filio, sed unum opus cst Patris, et Filii, et
Irem ascendisse , neque ultra corporalilcr in terris Spintussancti. Sedquwcunque audiet loquetur. Audiet
conversaturum esse sciebant. Nec tamen ab cjus t!i- videlicet per unitatem substanlix, et proprietalem
leciione poterant ulla ratione separari; hoc csteniiii scienli;v. Non loquilur a semetipso, quia non cst a
quod ail : Quia ad Palrem vado , ct jam non videbi- scmetipso. Paler quippcsolus dcalio non est, Filius a
tis mc. Non videbitis me ex quo ascendero, qtiakm Palre genittis, et Spiritus sanclns a Patrc procedens.
bupc vi lcre solctis carne mortali , ct eomprebensi- Ali ipso cnim audiet Spiritus sanctus a quo procc-
Patrol. ("II. 10
 :

*••;)
SMAIUCDI ABtJATlS zm
(!i!, quia iioii csl a semctipso, setl ab illo a q«o \ < cssc, nori refrenans
linguam suam, sed seduccns
procedit, a q;io illi est essentia, inielligentia, ab illo « cor suum, hujus vana est religio. Rcligio munda
uliquc et scicntia. Ab i!!o igitnr andiontia, quod i ei immactilata ap-.id Deum et Patrem hree est
niliil cst aliud qnam scientia. Quod vero adjunxii: « Visitare pupillos ct viduas in tribulalione carum,
Ettfa.fR vcnlura xii.nl annnnliabit vobis, constat enim « et immacttfalum sc custoJire ab hoc sa-ciilo. »

iwiwultes sanetorum , in Sphitu sancto ftitnra Estote factores vcrbi non, auditores tantum. Sic
pneJixisse; sed lamcn altius sunl h.ec ver!ia Dornini et Paultts dc lcgis cullorihus ait : Non auditorrs
eonsideranda, qu;e omnibus sanciis communia esse tanlum legis justi sunl apnd Deuin, sedfactor.s
possunt. Igilur spiritv.s adveniens, quce venlura sun! legit jiistificabnnlur (Rom. Et
n). in Apocalycsi
antmntiabit, cum gau lia nobis patriac ceelestis aJ Jo.innes cum dixisset : Beatns qui legil, et qui av.dit
niemoriam reducit, c;im fesla illa supernaB civilalis vcrba proplielice libri hnjus, prolinus adjunxit : El
pj*r donum nohis sti;c asptralionis innotuil. Ventura scrvat ea qutv in illa scripta sunt (Apoc. t).

nobis anminli.it, cum nos a dileclione praisentium Quia si quis auditor esl vcrbi, et non factor, hic
abstrahens, promissum in coclis regnum, nostris comparabitur viro consideranli vullum nalivilalls suai
eordihus et desideriis inflammat. in speculo, etc. Vultum nalivilalis dicit vultum in-
lllc me darificavit, quia de meo accipiet, et an- B fantiae, qu?e nonduin ad perfecliim pcrvenit virum.
Huutiabit vobis. Spiritus clarificavil Cbrislum, quia Mos mulierum cst aspicere sc in speculis, ut quid
per eum ea charitas in cordibus discipulornm ac- quid in sc sordidum perspexerint, aut non I -ene
* ensa est, ul abjeclo limore carnali, eflectum resur- composilum , in mclius emcndato , suis salagunt
>;'c;ionis ejus constanler praedicarent ,
qui paulo placerc mariti?. Quod facerc moraliter animabus
antc lempore passionis pavidi fuerant. Unde scri- converiit nostris. Dehem:;s ctenim nos in Evangelii,
ptum est : Et repleti sunt omnes Spiritn sancto {Act. seu ontnium divinannn Scripturarum conspicere
h), el loquebantur vcrbum Dei cum fiducia (.4cr.iv). speculo, ct deposilis sordihus ornatisque morii tts

Spiritus clarificavit Chrislum, cum impleti gratia animarum nostrarum, Chrislo vero placerc marito.
spiritali, doclores sancli tot ct tanta miracnla in Quicunque perspexcrit in legem perfcctci' libertatis,

uomine Christi fecerunt, quibus or!:em tottim a 1 et permanseril in ea. Eegem perfcctam Evangelii
fidem Chrisli converterent, lot ac tanta, pro Cbristi dicil; nihil cnim ad perfectnin lex adducit. Et alihi
nomine, passionum ecrlamina pertiilerunt. Clarifi- Non enim acccpistis spiritum servitutis ilernm in
cat, dum clarilatem in cordibus nnstris difiundit, thnorc, srd accepiclis spirilum adoptionis filiorutn
ct sctermc paliiaj amorcm inspirat. Quia ile meo (Uom. vui). Et iterum : Ubi enim spirituz Domini, ili

accipict, et annunliabit vobis, id est, dc meo Palre. C libertas (II Cor. m); et ipse Dominus: Si vos, inquit,
De Palre accipit Spirilus sanctus, quia de Palre Filius liberaverit, vere liberi estis (Joan. vili).

proccdit, de quo ct Filius natus est. Qui vero de Non audilor obliviosus factus, sed faclor operis,
uullo natus sit, de nullo procedii, Pater est sohis; ctc. Non atidilu verbi stipcrvacuo, scd operis cxse-
omnia quxcunquc habelPaler, mea sunt, proplerea culione beatitudo prrcparatur, sicul et Dominus lo-
dixil Quia dc mco accipiel et annunliabil vobis;
: , quens ad discipulos :aulem Si scilis, bcali eriii*,
de. his dixit, qu;c ad ipsam Patris divinilatem perti- inquit, si feceritis ea (Joan. xm).
nent, in quibus ille est aequalis Palri, in qua est Si quis autcm putat se rcligiosnm essc, non refre-
et Spirilus sanctus aequalis Patri et Filio, quia una nans lingnam snam, etc. Monuerat supra vcrbtim
substantia, una natura, tina majestas, una gloria, Dci non sohtm audfre, se.I et facere; nnnc addil :

una selernitas esl Paiiis ct Filii et Spiriius saneti, quia ct si mandata qnis Dontini, qtne otdicit, faciis
el cst unus Dens omnipolcns, invisibilis, iucomprc- cxercere videtur, si non ctiam linguam a delrr.ctio-
bensibilis omni creatnra?, Pater et Filius el Spiritus nibtis, mendac.is, hlasphemiis, stultiloquiis, ah ipso
sanctus. cliam mttlliloquio, cajterisque, quibus peccare s;,--

C0>X0IU>IA. Ict, refrcnavctit, fnislra sc de oporum justitia jactet.

In nominc juslilix, el inSpiritus sancti dono el Sicul et Paulus gencralis poet;e sentenliam appro-
uiissione, islarum duarum fil concordia lcclioniiiu. hans, ait : Corrumpunl mores- bonos colloquia mnla
(i Cor. xv).
DOMINICA IV POST OCT. PASCIEE. Rcligio munda et immaculatu, apnd Deum el Pa-
EPIST. BF.ATl JAC.OW APOSTOLI, CAP. Dcum ct Patrem,
I. Irem ha'c est. Pulcbre addidit, apud
« Eslotc factores verbi, non auditorcs luntiim, quia sunt qui bominibus religiosi vidcntur, cum a
< fallentcs vosmclipsos. Quia si quis auditor est Deo hahcnlur profani. llnde et Salomon ait : Esl tra
< verbi et non faclor, hic comparabilur viro con- quce videlur homini jusla, novissima autem ejns dc-
i sideranli vultum nativitalis suoc in spcculo. ducunt ad mortem (Prov. xiv).
« Consideravit eniin sc, ct abiit, ct statim oblilus Yisilare pupillos et viduc.s in tribulalione eornm,
* estqualis fuerit.Qiii autem pcrspe.xerit in legepcr- et immacutatum se cuslodire ab hoc sa^culo. Quia
i fectoe libertatis, et permanseril in ea, non audilor dixcrat faclorem operis beatum in facto suo ftiut-
t obliviosus factus, sed faclor operis, hjc bealus in rum., nunc q;i?e facta Deo maxime placeant, (licil,
« faclo suo erit. Si quis aulcm pr.tal se tfeligiosum niisericordia scilicet et innocenlia. Nam qua 1
Ltt co
 :

501 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANCELIA. 302

quod pupiHos et viduas in tribulalionc eorum visi- A dilectione succensi, quo pcrfeclius oninia, quse &
tare jussit, ciineia proximum misencordi-
qmc erga agnitione divinitalis mortalibus erant capienda,
lor agere debeamus, insinuai. Quod quantum valeat, ceperunt, co ardentius sola, quae ad ejus visionem

ipso judicii temporc pandetur, ubi dicturus est ju- promerendam juvarent, petcrc ac desiderare eura-
Quandiu [ecistis uni de his fratribus meis mini- verunt.
dex :

mis, mihi fecistis. Porro in co, quod itnmaculatos llla die in nomine meo petelis. ld est, quae ad sa-
iiosab hoc sacculo cuslodire prsecepil, universa, in lutem tantummodo animarum vestrarum, cl quae
ad gaudia ccterna pertinere videantur, pelere inci-
quibus nos ipsos castos servare docet, oslendit. In
quibus sunt ct ea quac supra obscrvare mor.uorat,
pielis, et maxime ut inlelligatis quid siL quod dixi
ut lardi ad loqiiendum, tardi simus ad iram. Ego et Pater unum sumus, vel quomodo Paler sit in
EVANGF.LIUM JOANNIS, CAP. XVI. me, et ego in Patre. Tunc in ejus nornine petunt,

< Amen amen dico vobis, si quid pctierilisPalrem qui petunt, quia in sono cjus nominis non aliud,
< in nomine meo, dahitvobis. Usque modo non pe- quam rem ipsam esse, quae hoc nomine vocatur,
< tislis quidquam in noniine meo; petite et acci-
inteiligunt. Hi possunt utcunque cogitare Doniiniim

< pietis, ut gaudium vestrum sit plenum. Haec in

nostrum Jesum Christum , in quantum homo est,
proverbiis loculus sum vobis. Venit hora, cum B pro nobis interpellarePalrem ; inquantum Deuscst,
< jam non iu proverbiis loquar vobis, sed palam nos exaudire cum palre, quod eum significasse ar-

< dePatre annuntiabo vobis. Hlo die in nomine meo bitror, ubi ait : El non dico vobis, quia ego rogabo
< petctis. Et non dico vobis, quia ego rogabo Patrem de vobis. Potest enim non inconvenienler
< Palrcm de vobis. Ipse enimPater amat vos, quia accipi quod ail : El non dico vobis, quia ego rogabo
< vos me amastis, et credidislis, quia a Deo exivi. Patrem de vobis, quia non de prsesenti rogo, scd
< Exivi aPatre el veni in mundum; iterum relinquo de futuro posuit, rogabo, quod sanctis ad inlernam
< mundum, et vado ad Palrem. Dicunt ei discipuli pacc.n rcceptis non opus sit jam aliquid rogarc
< ejus : Ecce nunc palam loqneris, et provcrbium de illis, quia nimirum tanla beatiludine donandi
< nulluin dicis. Nunc scimus, quia scis omnia, et sinl, quae amplior esse non possit.
< non opus esl libi, ut quis le interroget : in hoc Ipse enim Pater amat vos, quia vos me amastis, et
< credimus, quia a Dco exisli. » credidistis, quia ego a Deo cxivi. Non ila intelligen-
Amen amen dico vobis, si quid pelicritis Patrcm hi dum est quod dixit : quia vos tne amastis, quasi
nomine meo, dabit vobis. Usgue modo non petistis priores illi amarint Chrislum, sed ita polius, quia
quidquam in nomine meo ; pelile et accipietis, ut gai- Pater illos gratuito amorc pracveneril , atque ad
diutn vestrum sit plenum. (ExDeda.) Duobus modis C amandum credendumque Filium amando suslulerit,
intclligi potosl: vel quia non i:i noniine meo pelistis, et quia ipsi agnilam Filii dilectionem, ac fidem pio
quod nomen non sicut cognoscendum est cognovi- et sollicilo corde scrvavcrint, majorum eos donis
s:is, vel non petislis quidquam, quoniam in compa- paternae dilectionis esse remuneralos, quos una cum
ralioue rerum quas petere debuistis, pro nibilo Filio etSpiritti sancto amat, quos amorc dignos ju-
habendum est quod pelislis. dicat;quod adjunxit : Quia vos me amastis , eadem
Pelile ct accipictis, ul gaudium vesirum sit plenum. ralione senliendum est, quapropter, quicunqueFi-
Ac si patenter dicat : Non fluxa saeeuli gaudia, iium recte habet, hunc cum Patre etSpiritu sancto
q;;;e el mcerore semper mixta el doiore iinienda amat. Et quia horum inseparabilis est natura divi-
sunt, sed illud singulare gaudium aPatre pelito, nilatis, horum una eademque sunt dona virtutis,

ciijus pleniludo nullo cujuslibet inquiciudinis atia- hoc est, quod amatis, el crcditis quia a Dco cxivi.

ctu minuilur, aeternilas nullo unquam terniino dis- Exivi a Patre et veni in mundum; iterum relinquo
solviiur; si talia petendo pcrslileritis, lalia petendo mundum, et vado ad Patrem. Exivit a Patre, ct vcn ;*
procul dubio qua? petiiis accipictis, si mores menti inmundum, quia visibilis mundo apparuit in huma-
concordanl pelenlis. Parum enim ulilitalis afiert, nitate, qui erat invisibilis apud Palrem in divinilate.

liene orando superna quaerere, qui non destitit per- Exivit a Palre, quia non in ea forma qua aequalis
versc vivendo in iiifimis implieari. estPatri, seJ in assumpta creatura minor apparuit.
llwc in proverbiis loculussum vobis ; venit ho r a,aur. El venit in muniium, quia in ea forma servi quam
jam non in proverbiis loquur vubi:., scd paiamdc Patre uccepit, ctiani mundi hujus amatoribus se videndum
tneo annuntiabo vobis. Jam parvuli fneranl, necdum prsebuit. Iterum reliquit nnmdum et redit ad Pa-
inlelligere potueruut, quomodo Paler ess t inFilio, trem, quia ab aspeclu amaloruni mundi, quod vide-
eiFilius inPatre, et caetera, qiue a! profunda mysie- rant abstulit, et se amaloribus suis aequalcm Patri
riorum divinilalis pertinebant, necdum scire polue- esse, credendum docuil. Reliquit mundum et rediit

runl. ldeo in proverbiis, quasi in aenigmale loqui ;..! Patrem, quia humanitaiem, quam induit per

iilis videbalur Dominus; sed promillit iile horam, in asccnsionem, ad invisibiiia paternsc majeslalis a<i-

qua palam illis dePalre loqueretur. Illara nimirum (iuxit. lhec quidem vcrba Domini mysiica, et s:cut
hoiam signjficabat, qtia eis, pcracla sua passione ipse teslatur, in proverbiis sunt dicta. Sed discipuli

ac resurrectionc, Spirilus sancti eral graliam datu quibus dicebanlur, adeo aulnic caxnales erant, ut
rus. Tu;.c en«u specialiter intus insiructi, spcciali corum profunditalem minime caperent, ei oon io
 : : :

S05 SMABAGPI ABBATIS 504

lum arcana dielorum, seJ ncc ipsam ignoranliam A storum? Se;l ne Lrepidaret noslra fragilitas, repu-

intelligcrent, putantes simplieiter et diluci !e tans se tanto ptophetsc, qui curru ignco rapi mcruil
suam
prolala, qu;c non intelligcnlibiis provcrhia erant, ail eoelos, similia faccre non posse, consulle bcatus
ecce continuo responderunt Jacobus, de ejus oralionc loculurus, ita inohoavil

Ecce nunc palam loqueris, et proverbium nullum Etias homo eral similis nobis, passibilis. Honio nam-

dicis. Palam igitur loqui rcstimabant, cujus mysteria que erat, tametsi nulli bominum virtute secuadus,

diciorum necduin comprebendere valebant ;

quod similis nobis origine carnis, passibilis ut nos cl

aiitem adjungunt: mentis fragilitate et carnis. Nam

quod carne fragilis
Sunc scimus, quia scis omnia, et non opus est tibi esset, apud Sareptenam viduam victum quxrendo

iri quis te interrogel : in hoc crcdimus, quia a Deo monstravit. Quod mente quoque passibilis fuerit

existi, aperte oslendunt, quia loquens ad eos Domi- ostendit, cum post redditas lerris aquas, exlinclos-

nus, maxime disputabal, qua; illos delectabant au- que prophetas et saccrdotes idolorum, unius mulier-

.Hre, et qu;c illi inlerrogare volebant, hxc ipse proe- eulrc minis extcrrittis, per dcserta diffugit, Quanti
vcniens cos ultro profcrebat. Unde merito illum aulcm sit mcriti apud Deum ,
pro infirmantihus
seire omnia, quasi Deum, et quasi Dei Filittm, a Deo orarc, eosque sua peccr.la confitcnles ad amissam

venissc credunt et eonfilenltir. Apcrtum namque " revocarc sospitatem, subdendo manifestatur
«Hvinitatis indicium csl, cogitationum nossc eecreia. Si cpris aiitcm erraverit ex vob s a verilate, ct con-
CONCORMA. verterit quis eum, elc. Quia cnim in supeiioribus
Istarum duarum in Dei Patrisnomine fit concordia bujus epistohe partibus, lingua nostra a mahgna
h-ftiounn. vel otiosa loculione rcslringitur, opportunc in fine,
IN LITANIA MAJORI. quid maxime loqui debeamus ostenditur. Jubemur
F.I IST. BEATI JAC013I APOSTOU, CAP. V. itaque orare et psallcrc Domino, quoties aliquibus
« Coniiu mini alterulrum pcccala veslra, et orate pulsamur adversis. Itein confiteri alterutrum peccata
< pro invieem nt salvemini. Mullum enim valet nostra, ct orare pro invicem ul salvemur ;
pro sa-
t deprecatio jusli assidua. Elias bomo erat similis nilale proximorum non solum temporali, sed po:ius
< nobis, passibilis, cl oratione oravit, ut non phic- rrterna quantam possumus impenderc curam. Si
,

< ret supor terram , et non pluit annos tres, et enim magnse mereedis csi, a morte eriperc carnem
< menscs scx. Et rursum oravit, ct ceelum dedit quan loque morituram, quanti eril merili a morti*
i pluviam, cl terra dcdit fructum suum. Si quis animam liberarc in coelesti patria sine fine victu-
< autem ex vobis erraverit a vcritatc, et converle- ram. Nolanlum sane, quo quidam codices babent,
1

'J
rit quis eum, scire debet quoniam, qui converli salvavit animam suam a morte, et cx ambiguo Gracco

« fccerit peccatorem a!> crrore viae suic, salvabit cnciity-jyi-j iy.0xvu.-ov, ila et rectc interpretari po-
« animam ejus a morle, et opcrit multiltidinem test, et revera qui errantem corrigil, sibimetipsi pei
« peccatorum. > hoc vitac ccelestis gaudia ampliora conquirit : Salva-
Confitemini aUerulrum peccala vestra, et orate pro bit, inquit, animum ejus a morte.

invicem ut salvemini. (Ex Bcda.) In hac aulcm sen- Et operit multitudinem peccatorum. Qni pcccato-
tentia illa debet esse discrelio, ut quolidiana levia- rem ab errore convcrlit, et cjus peccila per hanc
que peccata alterutrum cosequaliLus confiieamur, conversationem ab aspeclu interni judicis superpo-
oorumquc quotidiana credamus oralione salvati. sitione vitae melioris abscondit, ct sua qnoque, in
Porro gravioris lcpr.-c immundiliam, juxta legem, quibujcunque offemlit errata ab inluitu ejus, qui oni-

sacerdoti pandamus, atque ad ejus arbitrium, quali- nia videt proximum curando contegil, jnxta illud
,

tcr et quanto tcmpore jusserit, purilicare curemus. Psalmist:e Beati quorum rcmissw sunl iniqnitates,
:

Muitum enim valet deprecalio justi assidua. Elias ct quorum tecla sunt peccata. Non obliviscitur bea-

homo erat similis nobis, passibilis, et oratione oravit, tus Jacob, quod snperius ail : Nolite plures macjislri

m aon plueret super lerram, et non pluit annos trcs, fieri, fralres mci. lbi na oquc imperfeclos in propr

et menses scx. Dccenler aslruil exemplo, quantum aelione ac magisleiii officio, quia per jaclantiam

doprecatio justi valeal assidua, cuin Elias una lan- qiuerebant, submovet. Hie vero instructos ex omni

tttm oratione orando, l;im longo lemporc coelos parte, quid erga salutem proximorum per amorem
< (inlinueril, terris imbres avci teril, frtiotus mortali- fraternitatis agere debcant edocel. Quod enim hic
bofi negavcril. Et rurstis ubi vohiil, ubi tcmpus cssc doctor facere perhibetiir, boc alio loco charitas fa •

perspexit, ubi longo inedbe tabc cor regis supeibi ccre memoratur, diccnte bcato Pctro apostolo Quia :

et genlis idololalr;e, ad pcenitenliam vidit inflexum, charitas operil mulliludinem pecc riorum. Nec prater-

tiuam solummodo orationem oraverit, el fruclus enndnm, miod heccrranlis convcrsalio, non solnm
atquc aquas, quas ncgavcrat, lcrris restitucril. Sic loqucnlo, sed plerumque eiiam bene agendo perfi-
enim sequitur : citur. Nam si quis etia:n iingua tacente proximis

El rursum oravil, el ccelum dedil pluviam, ct terra cxenipla bonae aclionis oslendil, eosquc ad miranda
dedil fruclum suum. Semel ergo et prius ct postma- neglexerant eIecmosyn;c vol hospitalilatis vel
(,iia:

diun uravil, cl boc unus Elias, ac tanla iinpetravil, alianim opcra virtulum cimvcrtit, ofiieium proferto
quantuui liis valcl freqiiens pldrimornm oralio jn- docloris exscqnHnr, ac pro ojus q-tom eorrexit salva-
 505 CQLLECTIONES 1N EPISTOEAS ET EVANGELIA. 5W)

tione lialris, ccrtam a pio judicc mcrccdem conse- A < tur vobis. Omnis cnim qui petit accipit, ct- qui
quelur. * qtuerit invenit, ct pulsanli aperietur. Quis autem
ALIA EXPOSITTO EPISTOL/E BEATl JACOBI, CAP. V. < ex vobis palrcm pelit pancm, nunquidlapidem dabit
(£.r Beda.) lste Jacobus filius Alptuci fuil„ qui et f illi ? aut piscem, nunquid pro pisce serpcntem da-

frater Domini nominatur. Tres enim sorores fuerunt, « bit itli ? aul si pelierit ovuui, nunquid porrigel illi

niater Domini, et Maria Jacobi et Joseph, et maler < scorpionem? Si ergo vos cum sitis mali, nostis

iiliorum Zebeda-i. TaiiUc enim sanetitalis islc Jaco- < bona data dare filiis vestris, quanto magis paler ve-
bus fuisse narratur, ut propter ejus necem dicat Jo- < sler de coelo dabit spiritum bonum pelentibusse! »

sephus subversam esse Hierusalem. Hic autcm post Quis veslrum habet amicum, ad illum media
ct ibit

passionem Domini anno triccsimo suuin fclicilcr nocte,et dicet illi: Amice, commodamilii tres pancs, etc

consummavit martyrium. Rogalus a discipulis salvalor, non modo fornvaiu oia-

Confitcmini alterulrum peccata vcstra, el rel. (Ex lionis, sed et inslanliam frcquenliamque tradil oran-

Cassiod.) Confitcbor enim lequivocuin nomcn cs!, sed di.Amicus ergo ad quem mcdia nocte venitur, ipse
pro iocorum divcrsilatc diverse suscipitur. Confiten- Deus intelligitur, cui in mcdia tribulalionc suppli-
tur enim el qui Domino gratias referunt, confilcntur care, et tres pancs, id est, intelligenliam Trinilalis,

el qui pcccata deplorant. Sed illud in gaudio, istud & qua prcesenlis vitse consolentur labores, cfil gilare

in lacrymis est ; illud in sancla inenlis alacrilate, debcmus. Amicusqui venit de via, ipse noster cst
islud in cordis noscitur csse conlritione. animus, qui toties a nobis reeedit, quoties ad appe-

Mullum enim valct oratio jusli assidua. Sic cnim tenda terrena el lemporalia foris vagatur. Redll vcio
scripluin est : Oraliones justorum exaudiel Dominus; coeleslique ?.limonia rcfici desi;lerat, cum in sc rc-

Ham Dominus ait Qnidi/uid petieritis in ora- versus, superna coeperit ac spirilualia medilari, dc
cl ipse :

lione credenles accipietis.

quo pulcbre qui pelierat adjungit: Non se ha! crc,
Non pluit annos tres, etc. llic tria lempora mtindi quod ponal ante illum, quoniam aninue post sa-culi
signilieantur. Primuni ab A;lani usqtie ad Noe; se- teuebras Deum suspiranli, nihil prceter eum cogitare,

cunJuni Noe usque ad Moysen tcrtium a Moyse

a ;
nil loqui, nil libet intueri. Soluni quod recognovit

usqtie ad adventum Doniini, quando ipsc Domintts summa3 Trinilatis gaudium contemplari, alipie ad
Jesus Cbrisltis advcnit, et arescentem noslri cordis hoc plenius inluendum pervcnire satagit.

huinuin , iinbrc fidci ct baplismatis irrigavit. Per Et ille deintus rcspondcns dicat : Noli milii molc-

coelum qtti pltiviam dcdit doclores inlelligunlur; pcr stus e$se,jam ostium clausum cst, elc. Ostium innci,
pluviam ipsorum spirilualis doclrina; pcr lerrani si
divini est inlelligenlia sermonis, quo.l sibi Apostolu»

gnalur Ecclesia, et per frucltim sanctae virlules in-

C orat aperiri ad ioquendum mystcrium Chrisli. CJ iu-

telliguntur. Ceeum, inquit, dedit pluviam, el terra sumque cst tcmpore famis verbi, cuni inlelligeiilia

dedit fructum suum. Polest aulein el per tres sleri- iion datur. Et illi qji evangelicam sapienliain, tan-

lilalis annos el nicnses scx, sterilia sub Anlichrislo quaia paneni erogantes, per orbcm lerrae prxdicave-
significari teinpora, qiue poslea largienle Domini runt, pueri patrisfainilias jam sunt in secrelo qtiie-
gratia credimus cssc foecunda. tis cuin Domino, et lamen oran !o ellicitur, ul acci-

Qui converli fecerit peccatorem salvabil atiinuim piant. Desideiunt mtellectum ab ipso Deo, etiam si

cjus. Id est, liberabil a morle telerna auiinam ejus, boiuo desit per quam sapienlia pnedicelur.

a morle perpetua, quaj aniin;e pro peccatis debetur. Et ille si pcrseveraverit pulsans, dico vobis, ct sinon
El operit muhiludinem peccalorum. Sive illius diibit illi surgens, eo quod umicus cjns sit, prupter

(piem convertit, sivc sua, qui converlil, per pa> improbilatcm lamcn cjus surgct, ct dubil illi quotquol

nilentiam conlcgit pcccata : Beati enim, ail Psalmi- habet neccssarios. Et cgo vobis dico, Vctite el dabi-

sta, quorum lecta sunt peccala. Sua aulem per cha- lur vobis, ctc. Comparatio cst a minore. Si cniiu

ritalis officiuni niale nociva operuit peccata : Chariias amicus homo surgit de leclo, ct dat non amicilia,
cnim, ait Aposlolus, cooperil multiludinem pccca- sed tjedio compulsus, quanto magis dat Deus, qui
" sine licdio largissimc donal quodpctilur Sed ad hoc
tun\m. !

EVA.NCELIUM LUC.E, CAP. XI. se peli vult, ut capaces donorum ejus liant, qtti pe-

< Quis vcslrum habebil amiciini, el ibit ad illtun tunt. Ne ilaque de via vcniens amicus inedia dispe-
< media nocle et dicet illi : Amicc, commoda milii real, hoc est, nc animus nuper ab erroris sui vanlr

amicus meus venit dc late rcsipisccns, desiderii spirilualis diutius inopia>

< tres pancs, qtioniam via a I

non habeo quod ponam anle illum. El tabcscat, petamus cpulas vcrbi, quibus alatur, qu.c-
< me, et ille

Noli mihi moicstus csse, ramtts ainicum qui dct, pulsemus oslium quo ser-
« deinlus rcspondens dical :

vantur absconsi. Magnani cnim spem dcdit, ct dat

< jani ostium clausum cst, ct pueri mei mectiin sunt
< in cubili, noii possum surgere etdare libi. El ille ille, qui proiniltendo non dcciplt.
nondal Onuiis ciini (jni pctii, accipti, cl qui (jiuvvit invenit,
» si perseveraverit pulsans, dico vobis.et si il

< illi surgens, eo quod amicus ejus sit, propter im- et pulsunti aperielur. Ergo juxta pranissam postu-
< probiiaiem laincn ejus surget, et dabit illi quotquot lanlis atnici parabolam, perseveranlia opus cst, ut
Petile cl da- accipiainus q;uod pelimus, et inveniamus ijuo l qu c-
i habct nccessarios. Et ego vobis dico :

• biiurvobis, quajritc ci inveniclis ,

pulsalc cl aperic- rimus K ct quod pulscmus apcriatur, Nam si pclcnli
 507 SMAilAGDl AiiCATIS 308
dalur, et qa&rcns invcuit, el pulsaiili aperitur, cdi X '-
o Thcophilc, quae coepit Jesus faccre ct docere us-
lson dalur, et qui non invenit , et cui non aperilur. « que in diemqua praicipiens aposlolis perSpirilum
apparet quod non bene petierit, quaesierit, pulsavcrii. < sanctum , quos clegil assumplus
Quibus est. cl
Quis autem ex vobis patrcm petit panem, nunquid < praebuit se ipsum vivum post passionem suam, in
tapidcm dabit illi ? Panis inlelligitur charitas proptor « multis argumentis, per dies quadraginla apparens
niajorem appetitum. El tam necessaria, ut sine ii.';'. « cis, et loquens dc regno Dci. Et convescens pra>
cailera nihil sint, sicut sinepane mcnsa inops esi, cni < cepit eis ab Hierosolymis nediscedercnt, scd expe-
conlraria est cordis durilia, quam lapfdl coniparavit. « clarent promissionem Patris, quaraaudislis, inquit,
Aut si piscem, muiquid pro pisce serpentem dabu • pcr osmeum : quia Joannes qnidembaptizavil aqua,
illi ? Piscis est fidcs invisibiiium, vel propter a(|iiain « vos aulem baptizabimini Spirilu sanclo, non posl
baptisnri, vcl quia de invisibiiibus locis eapitur. Quod «i
mullos hos dies. Igitur qui conveuerant, interro-
cliam fides bujus mnndi fluclibus circumlatrata non gabant eum diccntes : Domine, si in tcmpore hoc
frangilur, recle pisci comparattir, cui conlfarium i resiilues regnum Israel ? Dixil aulem eis : Non est
posuil scrpentem, propler venena fallaciae, quai « veslrum nosse tempora vel momenla, qu;u Patcr
etiara prirao honiini male suadcn.Jo prceserainavit. « posuit in sua poleslate, sed accipietis virtuicm su-
Aut si petierit ovum, nunquid porriget illi scorpio- ^ « pervenienlis Spiritus sancti m vos, el crilis mihi
nem ? In ovo indicalur spes. Ovum enim nondum c*t t lesles in Hierusalem et in omni Jnidica et Sainaria
foetus pcrfcclus, se<l fovendo speralur. Cui conlra- « et usque ad ultimum lerroe. Et cum hoec dixissci,
rium posuit scorpionem, cujus aculeus vcncnatus rc- « videntibus illis elcvalus est, el nubcs suscepit cum
iro timcndus esl, sicut spci contrarium est relrospi- « ab oculis eorum. Cumque inluerenlur in cadum
cere , cum spes futurorum in ea qua; ante sunt se « euntera itlom, ecce duo viri astiterunljuxta illos in

extendat. « veslibus albis, qui et dixerunt : Viri Galiliei, quid

Si ergo vos cum sitis mali nostis bona dare filiis « statis aspicienles in ccelum ? Hic Jesus qui assuin-
vcslris, quanlo macjis pa'.cr vesler de cozlo dabit spiri- « plu-s est a vobis in coelum, sic vcniol, (picmatimo-
tum bonum pelenlibus se. Quomodo mali danl bona ? « dumvidistis eum eumem i;i cudum. i

hed malos appellavit dilectores adfinc sseeuli hujus Primum quidcmscrmonem feci de omnibus, o Jlieo-

ct peecalores. Iiona vero quoe dant, secunJum co- phite, qua' coepit Jesus facere et docere. (Ex Beda.)
rum sensum bona drcenda sunt, quia ha:c pro onis I De omnibus se dicit Christi factis ct dictis in E\a:i-

habenl, quanquam in rcrum nalnra ista bona sict, getio scripsisse, non quod onmia compreheiidere po-
sed lemporalia el ad islam vitam innrmam pertln:'!!- luerit, ne sil contrarius Joanni, qui ait Mnlla qui- :

lia, cl quisquis ea malus dal, non de suo dat : Do- dem et atia signa fecit Jesus in conspectu discipulo-
mini est terra et plcniludo cjus, qui fecit ccetum ct ram suorum, qua; non sunt scripta in libro lioc (Joaiu
terram, el omnia qncc in eis sunl. Quantum ergo spe- uil.), seJ quod de o;;:nibus elegerit, unde faccrct

ran !um cst, daturum Deum nobis bona petentibns, sermonem, quse judicavit apta et congrua sufficcre
ucc nos posse decipi, ut accipiamus aliud pro alio, oificiodispensationis su.e. Theophilus interpretalur
cum ab ipso peliinus, quando nos, etiam cum suirms Dci amalor, vel a Deo ainatus. Quicunque ergo Dei
mali, novi nus id dare quod pelimur. Ncn enim dc- amator cst, ad sc scriptum tenet su;« hic anima.',
cipimus filios nostros. El qualiacunque boi:a dainus, quia Lucas medicus scripsit, invenict salulem. Et
non de nostro, scd de ipsius damus. Alilcr. Apo- noiandum, quod ait Quce cocpil Jcsus facere el do-
:

stoli qui cleclionis uicrito bonitatem gencris huinani cere. Primo facere et poslea docerc, quia Jesus bo-

excesserant.oronibusmodis superna: bonitatis intnitu nus doctor el inslitucns, iiulla nisi qiue fecil docuit.
mali esse dicunlur. Quia nihil cst pcrsemelipsum Usquein diem, qua pr<; cipicns aposlolis per Spiri-
slabQe, nihil imrantabile, nihil bonuin, nisi deitas tum sanclum, qu.os elegil assumplus est, clc. Trans-
sola. Omnes vero creatura, ut beatitudinera aetcr- ccnsio verborum ordincm turbans, pcr hyperbalun
nitatis vel immulabiiilalis oblineant, non hoc per ^. Iegendum, usquc in dicm qua assumfttlG csl, pras-
suaai naturam, sed pcr crcaloris sui participatio- cipicus ante assumptionem id cst, pncccpta daas
,

ncm ct gratiam conseqnunlur. Quod vero dicilur, apostolis, qoae vcl bic vcl in Evangrbis lcguntur. Esl
quanlo magis pater vesier de coelo dabil spiritum ergo scnsus : Scripsi de Jesu a tenspoie q;io ca:pil

i unum pctentibus se, ostcn !it Spirilum sanctum pte- signa faccre et docere, usque in diem, qua eisdem
nitudiuem esscbononim Dei, etea quae diviuitus ad- consummatis, unde venerat irdiii, per dics quadra-
iniuistrantnr, non alia absqueea subsislere, quia om- ginia appareas cis, el loquens de regoo Dci et con-
ucs utililatcs, quae ex donorum Dci grali •
susi ipiun- vescens, ctc. Ad instruendam Doininus iidem sikc
! i; ex isto fontc eraanant. rcsurrcctionis saepius apostoiis post passionem suam
COKCOBDIA. \ivus apparet, cibos sumit, camdemquc quain a
!:: pctilione orationis, c. in acceplatione muneris inortuts sascitaverat palpandaro carnem cxhibct.

i. tJMiu! 'luarum fil concordia lcciionum. Sed ahioii raysterio, pcr h:<uc «|iiadraginta dicrum
rum discipulis convcrsalionem, significai sc occuba
IN ASCENSIONE DOMINI.
LEC1IQ A.CTDDH A.POSTOLOBUH, C.VT. 1. praesentia, (ju.c promiserat implelurum : Eccc cgo
*. Pnmum quidem sermonem feci de cmnibus, -m suiu omjtibut diebus usqite ad consumma-
 ,
: :

309 COLLECTIONES SN EPISTOLAS Er EYANGELIA. 31 <>

tionem saculi. Isle cnim nunicrus hanc lcmpora- A quae Palris sunt, sed non expedial nosse morlalibus,
lem lerreiuiinquc vitam , vel prop!cr qualuor anni ut semper incerti dc advenlu judicis, sic quotidie
tempora, vcl proplcr quaiuor ventos coeli designai. vivanl, quasi dic alia judicandi sint.

Nam postquam sepulli fuerimus cara Christo pcr Sed accipielis virlutem sunervenientis Spirilus sancti

baplismum in morte,quasi Rubri maris calle trans- in vos, elc. Supervcnicl, inquit, in vos Spiritus san-
ito , neccssarium in hac solitudine Domini habe- ctus : nequaquam regnum Israel, sive regnum Dei in

musducatum, qui nos ad coeleslia regna perducat, Israel, ul putatis, atferet, sed vobis viruilcm de ae
ct imaginis suse denario reniunerans pnesenlia san- tesliiicandi prxbebit. Tantumque regni illius tem-

cli Spiritus, qtiasi vcra jubilci quiete bcatificet. Vos pora longc sunt, ut prius non solum hanc Hierosoly-
nulcm baptizabimini Spiritu sanclo non post multos morum urbcm, verum omnes Judica; lines deliiuo ,

hos dies : nondum fuerant apostoli baplizali, non autcm et proximre gentes Samariai, el ad exlrenmm
lamca aqua, sed Spirilu sancto, quos inlelligimus novissimos quoque per circuitum mundi lerminos
jam fuisse baptizatos, sive baplismo Joannis, ut non- Evangelii f:ma percurrat.
nulli arbitrantur, seu, quod mrgis credibile est, ba- Et cum Itac di.xisset, videntibus illis elevatus c$i.
jilismate Christi. Ncque enim ministerium bapli- Marcus quidcm aliam Domini locutioneia tominc-
zandi defuerat, ut haberet baptizatos servos, per B morans ait Et Dominus quidem Jcsus poslquam /o-
.

quos cxiteros baptizarct, quia non dcfuerat mcmo- cutus est eis, assunptus est inccclum. Sed quia Lucas
rabile illiushumililatis ministcrium, quando cis lavit signiiicantius adjccit : Cv.m Iwc dixhset, elewlus esl,

pcdcs. Cum ergo diceret Dominus, quia Jaannes ostendit profeclo illis quos commemoraverat sermo-
quidem baptizavit aqua, noquaquam suhjungit Yos : nibus e:\pietis Dominum ascendisse ad coclos.
autcm haplizabitis, sed, Yos autem baptizabimini Spi- El nubes suseepit cum cb oculis corum. Ubi crca-
ritu sancto. Quia neque apostoli ncque sequaces eo- lura suo eeealori pr;cstat obsequiu:n,astra indicant

rum, qui usque hodie baplizant in Ecclcsia, alitef nasccntem o; nul.ilant , rccipiunt nubes ascenden-
qu?m Joannes, id est, in aqaa baptizare m\evalent, lom, redeunli ad juJicium comitabuutur.
sed lanlum invocalo Christi nomine, adest inlerior Ecce duo viri astilerunl juxiu illos in veslibus

virlus spiritus sancti, quae, hominc aqnam tribuen- dbis. Alb;e vesles cxaltationi magis congruunl quam
te, baptizalorum aniinas siinul et eorpora purificet, humilialioni, et ideo Doiniuo asce::dente, in albis
quod iu Joannis baplismo non ficbat; non enim erat vestihus angeli apparent, qui naio Domino, in albis
spirUus datus, quia Jesus nondinn fuerat (jiorificatus vestibus apparere non dicuntur, quia qui in nalivi-
{Joan. vn l-.itc sua apparuit Deus bumilis, in ascensione sna
Igitur qui conveneranl inlerroyabant eum dicenles : ^ Oatensns cst homo suidiniis. Najn et locus congruit,

Ilomine, si in tempore hoc restilues regnum hrael. (Suni is qui in huinili civilalula natus est, bonio
Quoaiaia apparens eis locutus est de regno Dei, dc monle sublimi rcgressus est ad euelus.
Spiritus quoque sancli non post mnitos dics promisil HicJesus qui assuinptns est a vobis \n ceelum. 01)
advenlum; conscquculcr eum de eodem rcgno per- duas ilias causas angcli viJcnlur : ul vidclicet asceu-
cunclantur, utrum videlicet mox advenicnlo Spirilu sionis trislitiam, regrcssionis commcniGralionc coih
sancto, in pnesenti reslituendum, an in futuro sa> ;- solarcntur; ut ct vcre in coelum illum ire monstra-
clis reservandum credere debeant. Carnalesenim a.!- rent, et non qiiasi ia ooelum, sicul Eliam.
huc diseipuli rcsurrectione ChrisU complela, conli- Sic vcniet, quemadmodutn vidisiis cum eunlem in
nuo rcgimm Israel credcbant esse venturum, juxta c(c!;i;n. id est, in cadcm forma carnis alquc sub-i
quod Cleopbas ait : Nos aulcm sperabamus, qv.od ipse slanlia venict juiiicatur us, ia qua vcnerat juuicas-
ctsct rcdemplitrus Jsracl, et evangelisla prauuisif, d:s, cui profeclo immorlalilalcm dedit, naturam
quia Doinino Iliernsolyuiam vcnturo exislimarenl uon abslulit, cujus cliam gloria divina, qua; quon-
quod confeslim rcgnum Dei nianifestaretur. ScJ dam in monte tribus discipulis apparuit, pcraeto
eportebat unpteri propheliam, qua Patri canens ait j ab omnibus sanctis vidcbitur, quando
idicio toilc-
1« vero rcpulisii ct spretisli cl dislulis!i Christum O lur impius, ne videat gloriam Dei.
iiiu.nt (Psal. Lxxxvin). Repulil entin, etsprevitfdium tVAM.I.I.IlM MARCI, C.\r. tXTIMO.
paler, quando cum in p.issione deserait loqucnlcm : < Uccumbenlibus unJeciin discipulis, apparuit ill: ,
Deus, Deus mcus, quare me dereliquisli (l'sal. xm)? Jesus, el exprobravit illis ir.crcJuIitalem illoruiir
Distuiilautem, ut quem sancli illo lempore regnalu- ct duriiiain eordis , quia bis qai videraiit eum
u;m puUbant, exspectent iu die judicii in sua majo- icsurrcxissc non crcdidciunt. Ll dixit cis : Euntes
BAate venturum. Cadeet ipse Dominus et spiritua- iu muadum universum prscdicate EvangeHum
lcm Israel, ct regnum ccelcsle a prophelis fuissc pro- omni crcalur;e. Qui crcdiJcrit ct baptizalus fueril,
missum insinuans ait : salvus eiit. Qui vero non crediderit, condcmna-
Aon esl vcslrum nosse lempora vel motnenla, quai hilur. Signa autem eos qui crediderint, haec se-
Vuler posuii iu sua potestale. Illius, imjuicns, regni quealur. In nominemeo daemouia cjicicnl, lingiiis.
lam secretum lempus cst, ut Palris tantummodo loqaeatar aovis, scrpcntes tollcut. El si morlile-
sdimiia: patcut, et quaado dicit : Non cst vestrum liiin quid iiiberint, no:i ei-> noccbil. Supi r acgn ••

sciat, < ujus (>:nui.: sunt, tnaaas imponcat, cl bcne babebunl El Dominus
 , ,,

3H SMARAGDI ABBATIS 3(2

< quidem Jesus poslquam loculus est eis, assum- A vuli credunt, sicul ex ahis ea qu;e illis in baplismo
c ptus est in coelum et sedet a dextris Dei. Hli au- remittuntur peccata traxerunt.

3 tem profecti pnedicaverunt ubique, Domino co- Signa autem eos qui crcdiderint, horc sequentur.
< operante, et sermoncm confirmante, sequenlibus In nomine meo ejicient damonia, etc. Nunquid quod

< signis. >

ista signa non facimus, minime credimus? Sed hacc
Recumbentibus undecim discipulis, apparuit illis necessaria in exordio Ecclesiae fuerunt. Ut enim

Jesus, etc.Quomodo novissime? quasi jam ultra ad fidem cresceret , miraculis fuerat nulricnda,

eum non viderent; novissimum quippe ilkid est, quo quia et nos cum arbusta plantanius, tam diu eis

Dominum apostoli in lerra videruut, quando ascen- aquam fundimus , quousque ea in terra conva-

dft in coelum. Et factum est quadragesima die post

luisse videamus. At si semel radicem fixerint, irri-

exprobra- gatio cessabit. Hinc est etenim, quod Paulus

*'jus resurrectionem. Nunquidnam tunc dicit:

turus erat, quod non credidissent eis, qui cum vi- Lingucc in signo sunt, non fidelibus, sed infidelibus

derant resurrexisse, quando etiam et ipsi post re- (I Cor.'xiv). An habemus de his signis atque virlu-

surreclionem lolics eum viderant ? Illud ergo acci- tibus, quse adhuc subtilius considerare debeamus?
piamus post multas demonslraliones ejus, quibus Sancta quippe Ecclesia quotidie spirilualiter facU

per dies quadraginla discipulis prasenlatus est, eum B quod lunc per apostolos corporaliter faciebat. Nam
eliam novissime recumbenlibus illis undecim appa- sacerdotes ejus cum per exorcismi gratiam manum
ruisse, id esl, ipso quadragesimo die. Et quoniam credeniibus imponunt, et habitare mahgnos spiritus

jam erat ab eis ascensurus in coelum, hoc eis illo in eorum mente contradicunt ,
quid aliud laciunt,

dic maxime exprobrare voluisse, quod his qui vi- nisi daemonia ejiciunt? Et fideles quique, qui jam

deranl eum resurrexissc non credideran!, anlequam vitse veteris saecularia verba derelinquunt, sancta

eum ipsi vidercnt, cum utique post ascensionem autem mysteria insonant , conditoris sui laudem
suam, prscdicantibus ill.is Evangelium, gentes qu;e el potentiam, quanlum pracvalent, narrant, quid

non viderunt, fuerant crediturce. Post illam quippe aliud faciunt, nisi novis linguis loquuntur? Qui duni

e*probralionem secutus, ail idem Marcus: bonis suis exhortationibus maliliam de alienis cordi-

Et dixit eis : Euntes in tnundum universum, prw- bus auferunt, serpenles tollunt. Et dum pesliferas

omni Qui crediderit, suasiones audiunt, sed tamen ad operaiionem pra-

dicale Evangclium crcalurai.

elc. (Ex Augusl.) Hoc ergo pncdicaturi, quoniam vam minime pertrahuntur, mortiferum quidcm est

qui non crediderit, condenmabitur, cum id utique quod bibunt, scd non eis nocebit, quia quolics pro-

non crcdideril quod non vidit, nonne ipsi pritnitus ximos suos in bono opere iniirmari conspiciunt,
fuerant ol jurgandi, quod antequam Dominum vi-
C dum eis tota virtule concurrunt, cl exemplo snac

dissent non crediderint cis, quibus Dominus appa- operationis illorum vitam roborant, qui in propria

ruisset? actioae titubabant, quid aliud faciunt, nisi sttper

(Ex Creg.) Quod vero dixit eis : Eunlcs in mun- Lcgrotos nianus imponunt, ut bene habeanl? Qurc

dum universum, pradicatc Evangelium omni crea- niniirum miracula tanto majora sunt, quanlo sj»i-

ritaliora tanlo majora sunt, quanto per haec non

turae, nunquid suum Evangehum vcl insensalis re-
;

faerat proediijandum corpora, sed animce suscitantur.

Jus , vel brutis anitnalibus
ut de eo discipulis dicatur, pnedicare omni crea- El Dominusquidem Jesus posiquam loculus esl, eic.

ttine? Sed omnis crcalura; nomine potest omnis C-onsiderandum nobis est, quid est quod Marcus ail :

nalio genliuni designari. Anle etenim diclum fue- Scdet a dexlris Dei, et Stephanus dicit : Video ceelos
rat : In viam genlium ne abieritis (Mallh. x). Nunc apertos , et fiiium hominis stantem a dexlris Dci.

aulem dicitur : Pradicale omni crealura', ut scilicel Qtiid cst, quod himc Marcus sedenlem , Stcpliar.us

prius a Judiea, aposlolorum repulsa pnedicatio lunc \ero stantem se vidisse testalur? Sed scimtis, quia

nobis in adjulorium fterci, eum hanc illa ad dam- sc !ere jtidicantis cst, stare vero pugnantis , vcl

nalionis sua; leslimonium superba repulissct. j.

a.ijuvantis cst. Quia igilur redcmplor nosler as-
Qui crediderit et baptizatus fuerit , salvus eril. stimptus in ccelum, ct nunc omnia judicat, cl ad

Qui vero non crcdideril , condemnubilur. Fortassc cxtrcmum judex omnium vcnict, et hunc posl as-

unusqtiisque apnd semelipsum dicit : Ego jam cre- stimptionem Mai cits sedcre describit ,
quia post

didi , salvus ero : verum dicit, si fiuem opeiibus asccnsionis suse gloriam, judex in fine videbitur.
tencl. Vera ctenini fidcs cst, qaae in hoc (piod ver- Stcphanus vero in laboris cerlamine positus, slan-
bum dicil, moribus non contradicit. Hinc cst enim, tcm vidit, qucm adjutorcm hahuit, quia ul istc in

qtrad de quibusdam falsis fidelibus Paulus dicil: terra persecutorum infidelitatem vincerel, pro illo

Qui confilenlur se nosse Deum, faclis au'em negant de ccelo illius gtalia pugnavit.

( Til. i ). Hinc Joannes ait: Qui dicil se nosse Deum 1'lli autem profecti prwdicavcrunt, etc Quid in his

et mandala ejus non cuslodil, niendax est. Ctini auteni considcrandtim est, quid memoriye commendandiini,
dicalur Qui vero non crediderit, condemnabitur
: nisi quod prieceplum ohcdienlise. Obedientiam vero
quid hic diciinr.s de parvulis, qui per cclatem adlmc signa secuta sunt. Restat sanc qiraeslio non miniina,
crederc non valcnl nani de majoribue nulla qua ;
quomodo sccipberii idem cvangelisia, (iixib^c ango
sliocsi? In Eeclcsia ergo saivatoris per alios par- lum mulieribus Ite, diciie discipu'is
: rjrs ct Vety\
513 COLLECTIOXES IX EPiSTOLAS ET EVAXGELIA. 311

quia prtvcedet vos in Galihvam; ibi eum videbitis, \ avocat, ut aliud habeamus in corde, elaliud profe-
sicut dixit vobis, nec lanicn ibi visuin a discipulis ramus in voce, cum intentione sincera Deuin debcat
Dominuni, in ullo post hxc Evangelii sui loco re- non sonus vocis, sed animx sensus orare.
tulerit, sed quod ita ab angelo ct a Domino dicluin Ante omnia autem mutuatn in nobismetipsis chari-
sit prophetiai dictum accipiendum est : Galikca nam- tatem continuam habentes. Bene addit, continuam,
que interpretatur transmigralio vel revelalio; prius qua semper diligere valcamus sempcr autem vigi-
,

itaque sccundum transinigralionis significationem, lare in orationibus, fragilitate carnis obstante, nc-
quid al ud occurrit intelligendum, pnecedet vos in quimus. Semper bis, quas subjungit, virlulibus in-
Galilwam, ibi eum videbitis, sicut dixit vobis, nisi sislere minime valeamus. Ueo bospitalilali , do-
quia Christi gratia dc populo Israel transmigralura clrinie, administralioni gratiarum, vel communio-
crat ad gentes, quibus apostoli pnedicantes Evau- num vel spiritalium in proximos, casterisque bujus-
gelium, nullo nsodo crederent, nisi eis ipse Dominus modi, quia lucc nimirum, et per ofiicium corporis
viam in cordibus bominum prsepararet? Ethocin- cl tempora opportuna lieri ncccsse est. Ipsa autcm
lclligimus, prwcedet vos in GaliUvam. Quod autem eharitas, cujus inslinclu, hiec foras aguntur, quas
mirarcntur gaudentes disruplis ct evictis difficultati- inleriori bomini praesidct, semper ibidem haberi
bus, aperiri sibi oslium in Domino per illuminatio- B po test, quamvis in publicum non semper oslcndi
ncm fidclium, hoc intelligitur, ibi eutii videbilis, id potest.
est, menibra cjus invenictis, ibi ct ihi vivum cor-
Quia charitas operit mulliludinem peccatorum , clc.
pus cjus et in cis qui vos susceperinl agnoscetis.
In eo maxime, cum veraciter Deo dicitur : Et dimitte
Secundum illud autcm , quod Galikea interpretatur
nobis debila nostra , sicut et nos dimitlimus debito-
revelatio, non jam in forma servi inlelligendum
ribus nostris. Et siquidcm cuncta opera bona qu;e
est, sed in illa qua axpualis eslPatri, quod promisil
facimus, cuipas quas fecimus diluere el cooperire
apud Joannem dilectoribus suis, cum diceret : Et
certum est. SeJ hoc idco specialitcr de chaiilale
ego diligam eum , et ostendam meipsum illi. Illa erit
per quam proximis quoe nobis
dicitur, noslris, ca
rcvclalio lanquam vera Galikea, cum similes ei eri-
donamus, quia juslissimum esl apud Deuin,
delvent,
yius, ubi eum videbimus sicuti cst. Ipsa erit etiain
ut juxla mensuram pietalis qua mensi fuerimus,
bealior transmigralio cx isto sseculo in illam aelcr-
remetietur nobis. Sicut econtra tcrribililer duros
nilatem, si ejus pra-ccpta sic ampleclamur, ul ad Homo homini ser-
cordis vir sapiens arguit, dicens :

dextram cjus segregari mereamur. Tunc eniin nunt Deo quwrit medelam. Xec dubilandum,
vat iram, et a
sinislii in combuslionem aeternam justi aulem in
,
quod in eo quoque, qui per charitalem quidquid
vilam aeternam.
valet erga corrcclioncm proximi adinonendo, incrc-
CONCORDIA. operit
pando, castiganlo operatur, charitas ipsa
In assumptionc ascensionis Domini, ktarum dua- muUitudinem peccatorum.
rum fil concordia lectionum.
Timcns
Si quis loquilur, quasi sermoncs Dei. vi-

DOMIXICA POST ASCEXSIOXEM DOMIXl. ('.elicel, ne praeter voluntatem Dei, vel pryelcr quod
FPISTOI.A PRIMA BEATI PFTRl, CAP. IV. in sanclis Scripluris evidenler praecipilur, vcl dic.lt

f Estolc prudentcs ct vigilalc in orationibus. Ante aliquid, vel imperet, ct invenialur tanquam falsus

teslis Dei, aut sacrilegus, vel introducens aliquid

« omnia autem muluain in vobismctipsis charilatem
i conlinuam habcntes, quia charitas operit nniltilu- alieniim a doctrina Domini, vel certc subrelinquens
ct praHeriens aliquid eorum qiue Deo placita sunt,
i dinem peccalorum. Hospitales invicem, sine mur-
« inuralione. Unusquisque sicut accepit gratiam, in cinn ipse manifestissime proedicaloribus vcritalis,

« allerulrum administrantes illam, sicut boni dis- de his quos ad vilam imbueraiU pnecipiat diccns:

< pcnsalores niultifonnis gralkc Dei. Si quis loqui-

Docenleseos servarc omnia qucvcunque mandavi vobis,

(Matih. ultimo) ; ctcnim qua? ipsc mandavit non

< tur, quasi serinones Dei, si quis minislrat, tan-
« quani ox virlulc quam administrat Deus, ut in
D alia, el lucc non cx partc, sed omnia suis audilori-
bus a I servanduin tradere jubet.
< omnibus honorificetur Dcus per Jesuin ChrisUiin
< Doiiiinum nostriiiu. > Si quis ministrat, tanquam ex mrlule quam admi-
Kstote prudentes ct vigilate in oralionibus. Et Do- nislrut Deus. Tanlo humilius impcndat quisque pro-

inimis in Evangelio nos incerti finis intuitu semper ximo bonum onme quod potest, quanlo certissime

orare ac vigilarc pneccpit; ait nainquc, loquens dc novit, quia a scmctipso non potest haberequod im-
die judicii : Vigilale ilaque omni tempore, orautes, pendat.

tit dicjni habeamini fugcre isla omnia, quce futura Ul in omnibus honorificctur Deus per Jesum Chri-
sunt, ct sturc ante filium hominis. Bcne autem i:i stum. Juxta ipsius Jesu Christi pneceptum, quod
oralionibus vigilarc jubcmur, ut cum stamus ad ait : Videanl vestra opera bona, cl glori/icent Patrcm
orationem , cogitatio omnis carnalis et s.ecuhuis vestrtm qui cst in ca'!is (Maltli. vi). Ilonorilicalur
abscedat, nc quidquam tunc animus piaier iu soluiu crgo Deus iii actibus noslris, cum omnc quod !>• ne
(•ogitct quod precalur. Subripit euim frequenler .!> secundum voluntatem ejus facimus, non Im:,

boslis, ct subiiliter fallcns preces noslras, a Dco iiosiiis nieritis, sed cjus gratix tribuimus. Econlra
 ; :

;i3 SMARAGDl ABIiATIS 510

auteni mala quae geriiuus, noslne solum maliliae A praedicarc quo.l oestis, quoJ ul moJo non facilis,

vel inertfae vcl ignoranliae deputaraus. illius Spirilus plenitudo nondum adcst vobis.
EVANGELILM JOANNIS, CAI>. XV. Ihvc tocHtus sum vobis , ul non scandalizemini
« Cum aulem venerit paraclelus, quem ego mil- absque synagoyis facient vos. Curavil namque pius
« lain vobis aPalre spiritum veritalis, qui a Patre magister futura discipulis pravorum bclla prrcdi-
« procedit, ille lestimonium perhibebit de me. El ccre, quo minus haec eos venicntia possent turbare.
* vos lestimonium perbibebilis, quia ab initio mc- Solent enim levius fcrri adversa quae pracsciunlirr,
« cum estis. sum vobis, ut non scan-
Hsec locutus quam quie subito ex desperato superveniunt, sicul
« dalizemini. Absque synagogis facient vos, sed iu sscculari liltcratura legilur : « Sa:po repenlini
« venit hora, ut omnis qui interficit vos, arbitrelur casiis perturbationis forlissimos quosque in bcllo
« obsequium se pracstare Deo. Et Inec facient vobis, luilites faligare solcnt. »

« quia non noverunt Patrem neque me. Scd Ikcc Scd venil hora, ut omnis qui intcrfuil vos, arbi-

« locutus sum vobis, ut cum venerit hora eorum irelurobsequium sepiwstare Dco. Arbilrabanlur ob-
« reminiscamini, quia cgo dixi vobis. > sequium se pracslare Deo Judaci, in eo quod mini-
Cum aulem vcneril Spirilus paraclctus, quem ego slros Novi Testamenti odiis insequebanlur et mortc.

miltam vobis a Patre meo, Spiritum veritalis, qui a ^ Scd sicul illis lestimonium perhibet Apostolus,
Patre procedit. Ex mullis sancli Evangelii locis in- amulalioncm Dei habent, sed non secundum scicn-
venimus, quia discipuli antc advenlum sancli Spi- liam. Arbiliantur ergo legis aemulatores obsequium

lilus n-iinus capaccs erant ad inielligendum arcana se pracstare Deo, dum praeconibus gralise ncces in-
divinac sublimitalis, minus fortes ad toleranda ad- ferunt, sed fruslra. Legem qtiae per famulum dala
versa humanae pravilatis, sed eis advenienleSpiritu cst defendunt, qui gratiam quam ipscFiUus offerl,

cum augmenlo diviuae agnitionis data est etram accipere reouuot, incassuin DeosePairi ptaccre ocsli-

roiislantia vincen li humanae perseculionis tenla- mant, qui Dei filinm conlemnere, imo ctiam per-
menta. Unde eos Spiritus sancti adventu promisit seqtii ac blasphcmare Iaborant. Duo dixil illis es e

roborandos esse, vel ad fiduciam prapdicationis, vel ventura a Jud;eis, iJ est, ut cos cxtra synagogam
ad constantiam passionis, sicut in ipso principe facerenl, et nt cos interflcerent, quae ciiam ad eu-
apostolorum factum cssc cognovimus, qui prius ad mulum damnationis illius populi perlinebarit, ct ad
unius ancillne vocem Chrbtum timuit confiteri, salutem gentium profulura fuisscnl, sicul Paulus,iti
quem postea palam el omnibiis caeteris conslantius Actibus apostolorum illis Judaeis dixit : Quia indi-
sancto Spiritu roboratus multis Judccorum millibus gnos vos verbo Dci fecistis, e.cce converlimur a.d gentes
pncdicavit, ita ut ad ejus pradicationem tria millia (Aet. xin). Sic cnim praccepit nobis Dominus Ecce :

virorum legimus credidisse, et baplizatcs esse, et dedi le in lucem gcnlium, ul sis saltlf mea usque ad
non post mullum temporis etiam quinque millia exlremum terra; (Isa. xlix). Sequitur.
eredidisse. Quod vero ait Qui a Patrc procedit, et
: Et hrc fucient, quia non noverunl me , neque Pa-
stalim subjunxit, quem ego millam, signifioat enim trem meum. Quia enim Filius in Patre, etPaier cst
(jiiod aequaliler idem Spirilus sanctus a 1'atrc et in Filio, clqui videt Fiiium, vidct et Palrcm, palet
1 ilioprocedil, ct aiqualiicr aPalre elFilio miltilur profeeto, quia quicunqtie Filii credulilalcm obslinale
sed propter distinclioneni personarum hic dicitur rejiciunt, nec Patrcm nosse probantur.
a Palre procedere , el a Filio milti el io cadem , Sed havc toculus sum vobis , ut cum venerit Iwra
distioctioae pcrsonarum uoam essc operationem, ac eorum, reminiscamini, clc. Magna consolaiio esl di-
\olunlaleni suam cum Patris vobintale dcnuntiel. gcipulorum, ut reminiscerent ante praedicta esse a
Vcnit eliain et sua spontc, qui aequalis cst Patri magistro quae passuri essenl, ut eumdcm se scirent
el Filio , quo cognoscalur unam csse voluntatern habere adjulorero, et remuneratorem, pro cujus no-
alque operalionein sanctio Trinitatis. mine lalia passuios se ess^, praedictum cst illis.

Itte, inquit, lcslimonium pcrhibebil de me, ct vos Hax ab initio vobis non dixi, qnia vobiscum eram.
'.cslimonium perhibebitis. Quia qiue spiiitu iiittis dn- Quae sunt quac ab initio illis non dixitetiam deSpi
cenle perceperunl, h;x:c abjecto limore.praestilerunt riiii sancto, quem missurus cral iliis aPatre, ct de
foris loqueodo et aliis minislrando. Ipsc namqueSpi- consolalione et conffrmalione ejusdein^piritiis ,
q'io

rilus corda coruin, ct ad scicnliam veritatis illu- coosolaodi et roboraodi fuisseol ? Ut omnia loundi
stravit, ct ad docenda quac nosscnt culmioe veritatis a hcrsa, vel Jud;coriim scandala et pcrsecutioncs ,

crcxit. libero animo formidare non debuissent. II:cc a!>

Cnm autcm vcnerit Paraclelus , itle teslimonium initio non dixi, quia vobiscum eram, quia mca prae-
verhibcbil de me. Tanquam dicerct : Odio habueruni scnlia consolabatur vos.
et occiderunt videntes, sed lale de me Paracletus COXCORDIA.
lestimtmiuiu perhibebil, ut cosfaciat in mc credere Istarum duarum in charitatis officio fit concordta
con videntes. Icciionum.
Fa vos, inquit, leslimonium perhibebitts, quia ab IN SABBATO PfeNTECG
iniiio mecum csti:,. Perhibebil Spiritus sanctus, pcr- LECTIO ACTUUM APOSTOLOrtUM , C.vr. XIX.

bibebhis ctvos, quia ah ioilio mecum cslis; potestis t Factum est ': :
mi Apollo esscl CoriiHlii, uiPanlus
 , ,

5i7 COLLECTlOiNES i-"> EPi stoLas i:t evangelul 313

< peragralissuperioiilms parlrbus; venirel Ephesuin, A lur. L'l qoi illecebrosa persuasionc s:a, geiierishu-
« et inveniret quosdam discipulos, dixitque ad eos: niani, qui iu primordio sni spiracuhim vit;e aceepc-
t SiSpiritum sanctum aecepistis credcntcs? Atillidi- rat, habilalor crat, ejus virtute el sacralissimo si-
* xerunt : Sed neque si Spiriins sanctus est audivi- gno per mihisierium sacerdotum exire cogatur.
Qci
4 mus. llle vero ait : In quo ergo baplizati estis? Q_ui et in (fisctpulossuosinsufflasse.etspiilius
immundos
< dixcrunt : In Joannis baplismate. Dixit aulem increpasse legitur. Unde et exorcizatur
idem mah-
< Paulus : Joannes baplizavit baplismo poenilenlioe gnus spiritus, ut exeat et recedal ab illo
plasmale ,

< populum, diccns tii eum qui venturus esi post

: quod jam,!u,!um per peccalum primi Iiominis
possi-
« ipsum ut cred 'reril, hoc est in Jesum. Ilis au lilis, debat. fct quia nonest, juxta Aposlolum
eonvenlia
,

« baptizaii smit in nomine Domini Jesu et cum , Christi el Beiial, nec societas luci ad tenebras , egre-
i imposuisset illis manus Pauhis, venit snper eos dianlur tenebraj el lux vera Christus ingrediatur.
« Spiritus sanclus, et loquebantur linguis et prophe- Exorcismus pneterea est sermo increpalionis sive
6 tabant. Erant autem omnes viri fere duodecim. conjurationis. Unde et in Aclilms aposlolorum exor-
« Introgressus aulem synagogam, cum fiducia loque- cist3efuisseleguntur(.ic/. xix), et sancla
Ecclesia
« iialur, per tres menses, di pulans, et suadens de intcr gradus ecclesiasticos exorcistarum etiam mi-
« regno Dei. i B nislerium habet. Sciendum hamque est, quia ciim
Fiiclum cst, cum Apollo csset Corinlhi , ut Paulus exorcizalio sit,illeprocul dubio exorcizalur, qui et
pcragralis superioribus partibus, venirct Ephcstttn, et baptismati et salnti fidelium, el omnibus
virtutibus
inveniret quosdam discipulos, dixilque ad eos: Si Spi- contrarius est. Illo enim exorcizalo, sive expul-
rilum sanctum acccpislis credcntes? At itli dixerunt, so, divini verbi condimentum credehtibus datur. Et
cte. (Ex Beda.) Cum Ecclesise regula sil, fideles in no- ilcirco, hi qui baptizandi sunt, salem in sacramenlo
mine sanctsc Trinilatis baptizari, quceritur quomodo accipiunt, ul ejus gustu cohdimenlum sapientiac per-
Lucas-per iotum fibelii hujus textuni non aliter, quam cipiant, ncque a sapore Chrisli desipiant, ctsiiil in-
in noniine Jesu Cbrisli , baptismum dari lesletur. sulsi et fatui. Post exorcizationem et exsufflationem
Quod ita beatus Ambrosius solvit, quia pcr unitatem symboli sequitur traiilio. Quod symbolum Grace
nominisimpletummyslerium sit, qui siveChristumdi- avu66)av, Latine indicium vel signum vel collalio
,

cas,el Deum Palrem,quo unctus cst Filius, el ipsum interpretalur. Indicium quia per id indicatur
, (idci
qui unctus Filium el Spirilum quo unctus est , desi- integritas. Signum, quod eo bene retento et inlel-
gnasti. Scriptum esl enim : Jesum a Nazareth, quo- lecto," fideles ab infidelibus discernuntur. Collatio,
modo unxit eum Dcus Spiritu sanclo. Sive Patrem quia in eo apostoii omnem integritalem contulerunt.
dicas, ct Filium ejus, etSpirilum oris pariler inJica- ^ Cjuod autern omnes pari fidei sincerilate corie reli-
sti, si tamen id etiam corde comprebendas , sive nebant, ore confessi sunl, ct singuli proprias scntcn-
Spiritum dicas, ct D-mmPatrem, a quo proccdit Spi- tias conferentcs. symbolum, id est, totius fidei colla-
rilus, ct Filium, quia Filii quoque et Spiritus nun- tionem eJiderunt. Discessuri enim ab invicem, nor-
cnpasti, ut ralioni copuletur auctorilas. In Spirilu mam* futurae prsedicatiohis in communi statuerunl ,

quoqne recte baptizari posse Scriptura indical , di-

ne localilerab invicem discedentesdiversum aliquod,
ccnte Domino : Vos atitem baplizabimini in Spiritu vcl dissonum praedicarenti Decentissimum namque
sancto, ut Apostolus ail : Omnes enim in ipso corpore
el utile erat, ut quibus erat anima una, el cor unmn
in uno Spirittt baptizati sumus. Aliler praecipue con- ia Doniuio, et quos sanctiSpiritusafflatus vegctabat,
gruil nos in nomine Domini Jesu Cinisti baptizari
ct fidei eliam unius confessio exornarel. !\'ec enim,
quia, sicut Aposlolusait : Quicunque bapliaali sumus dirimi,Tn aiiquo vel poterant, vel debebant , (|iii

in Chrislo Jesu, in morle ipsius baptizati sumus, ete. unins vinculo

fidei nectebantur. Fi !es quse in hoc
(itom. vi). symbolo continetur, ita ab bis qui baptizandi sunt
(Viicunque enim ad apostolos credenles baptizandi intelligi debel, ul credant in Dcum Patrem omnipo-
adveniebaul, inslruebaiilur ei docebantur ab eis, et teutem creatoremomnium visibilinhi el invisibilium,
mslructi et docli <!e sacramento baptismatis, et de qui solus, qui non est de alio. IJeo solus appellatur
is regulis fidei accipiebant sacrosanctum my- ingenilus, cl in Jcstiiu Christum filium cjus, per
sierium baptismatis. quem omnia facta sunt, verum Dcuiu unigeniiuni
Calechumenus autcm, audiens sive instruclus in- verumqueDeiFihum, non factum adoptivum sed ,

lerpretatur. Genus enim humanum audit, ct instrui- genitum, et unius cumPatre subslantiae, atque ila
tur; anlequafti ad baptismum veniat. Et quod pcr peromnia aequalem Dco Palri, ut nec tempore, ncc
Mosen quondani au iieral Audi, lsrael, Dominus Deus : gradu, nec polcslale esse possit inferior, tantumque
tuus, Deus unus est(Deut. vi) ct per legem cl pro- ,
esse illiim <[iii est genitus quanlus csl ille qui gc-
phetas instruebalur, ad unius vcri Dei cultum, mo lo nuit, credani eum ctiam naiuui deSpirilu saneio, et
per sacerdotuui ministeriutn, utaudiensefilciatur, et Maria scmper virgine, id cst, ut spiritu sancto coo-
insliui valeat, ul rcliclo ritu, quo crcatunc descrvie- perante, verum sibi corpuscx virgine, idem Dei F -

bat, soli creatori Deo deservial. In quoruui eliam facic lius assumpseril, ut qui erat in divinilale Dei Palris
a saccrdole pcr exsuinalioncm siguum crucis ficbat, filius, insc factus sit in humanitate hominis matns
uteldiaboius fucuetur, ct Christo via prjppararc» lilius. Crcdant etiam eura descendisse uliimo lemporc
 ,

519 SMABAGDI ABBATIS 320

pro redemptione mundi a Patre, qui nunquam desiit A conlradieo (Isa. l). Retrorsum non abii , ul qiuc

esse cum patre, et hominem verum factum, ui lui- spirilaliter dicuntur spiritaliler audientes ad spirita-

manum genus homo liberaret et ipse qui absquc

,
lium operum cmolumcnta perveniant. Quia crgo di-

inilio, aHernilalem cuin Patre et Spiritu sancto pos- hominem assumens, quoddam cx connexione
vinilas

sidet, in fine saeculorum, perfectum nalurae nostra?. duarum substantiarum,in unaDeiFilii persona colly
hominem susceperit, et verbum carofactumsit, assu- rium fecit, unde genus hurnanum quod csecum a pri-

mendo humanitatem, non permutando divinitatem ;

mis parentibus nalum eral, illuminaret, non ab re
eredantetiam eum perlulisse passionem etmorlem, sputo aures tanguntur et nares, utqui expuens lin-

non virtute divinitalis, sed in infirmitale humanila- guam muti teligcrat, et sputo lutum fecerat,et oculos
tis, mortuum vera carnis morte, rcsurrexisse vera caeci nali aperuerat, nunc per ministerium sacerdo-
carnis resurreclione, et resurrectione sua spem no- tum, et auditum spiritalem, his qui baplizandi sunt
bis resurrectionis contulissc. Ila dunlaxat, ut sicul tribuat, clrecte loqucndi,idest, fidem veram coufilen-

ille lertia die resurrexit vivus a mortuis, ila ct nos di facultatem proebeat, et narcs quibus bonum Chri-
111 fine sseculorum resurgamus, in eadem ,
qua nunc sli odorem capiant aperiat. Pectus enim illius qui
vivimus carne. CreJant eliam, eum in codem cor- baplizatur refertumsemper esse debcl,et divini odo-

pore, quod de virgine assumpsit , et passionem sus- ^ ris nectare et spiritali unctione delibutum. Unde ct

tinuit, et resurrexit, ascenJisse in ccelum, el in co- cliam bis qui baplizandi sunt, pcclus dc oleo, el sca-

dem, ct uunc esse et ad judicium veulurum esse, et pube tanguntur, ut illius olei sancli vidclicelSpiriius

resuscitalis omnibu , dare aliis pro peccatis supplicii unctione liniti , de quo Aposlolns ait : Sicul unciio

:elcrnisentenliam,aliis, pro juslitiic mcritis, ailernaj. ejus docet vos de omnibus (I Joan. n) ante et ro-
bealitudinis pnemiuin. Credanl el in Spiritum san- tro niunili, id est, conlra omnia prospera sive ad-
clum, Deumverum, exPalrcFilioque procedentem versa sinl circumspccti,el coelestium animaliuin inii-
,

yequalem per omnia Patri el Filio, volunlate pote- talione ante et relro pleni sinl oculis, id csl, in pra>
,

staie, selernitale, subsianlia, nec esse in bac sancla teritum el fulurum respicientcs, salulis sua; eiislo-

Trinilale ullos gradus, quibus aliquis superior, infe- diam non amiltant. Tangitur eis pectus ui cum Da-
riorve dici possit. Credant etiam sanclam Ecclesiam vid dicere possint : Et miscricordia ejus pravcniet
calholicam, id est, universalem, non in sanctam Ec- me (Psal. lviii). Tanguntur scapuhe, ut cuin eodcm
clesiam, ut credenlesin Trinilalcm, credant ejusdem dicant Et misericordia ejus subsequetur me id est
: ,

sanctie Triniiaiis donum esse, sanclam Ecclesiam, a anteriora, ut bene velint, posteriora ne fruslra vc- ,

cujus coinmunione discedentes, schisinatici et haere- linl. ln cordis nomine sx-pe mens designalur , sicut

lici vocantur, el oeterna damnalione puoiuntur. In cst illud : ln tolo corde meo cxquisivi le (Psal.

ejus vero communione permanentcs , et membra cwiii). Et in olei nomine intclligilur, unctio sancli
Chrisli esse, el remissionem peccalorum percipere spiritus, sive opera luiuinis et miserieordia:. Cordis
,

ad vilam ccternam perlinere. Quia ergo parvuli ncc- l-icus unclione ulrinque munilur, id esl, anlerius et
dum ratione utenles, fnec miiiiuie capere possunt, posterius, ul undique mcns Christiani, et pinguediue

oportet ulcumad inlelligibilein ailalem pervenerinl, sancti Spiriius, ct operibus luminis atijue niisericor-
doceanturct fidei saciamenlis, el confessionis suai diic exubcret. Quibus bene exubcrat , si abrenun-
inyslcriis.elvcracilercrcdant, etdiligcnlicura cuslo- tiando diabolo ctoperibus ejus, dominationcm illius

dianl coiifcssionem suam. Plane di\imus,quiaquam- aspernatur, et jugum quod se premebat, illius olei

vis illi necduui loqui possint pro illis ct conlilentur unctionc falescat, et impleatur illud propheticuin :

et loquuntur, qui eos de lavacro fontis suscipiunt. Computrescct jugum a facie olci (Isa. x). Abrenun-
Nec immerilo dignuin est, ul qui aliorum pcccatis tiare elenim poni solel pro co quod est, spcrnerc,
obnoxii sunt, aliorum eliam confe.-sione, per inini- ejicerc, contradicerc, sive aliud quid, quod hoc vcr-
sterium baptismalis iemissionem originalium perci- bo in boc sensu cxprimi potest. Quam abrenuntia-
piant peccatorum. £) tionem recle confessio sancl;e Triniiatis sequitur Vt :

Tanguntur itaque dc sputo nares el aures, el di- ubiabundavil peccatum, superabundet gralia(P\om.\).
i ilur effcla. Narcs, ut Cbristiun
in odorc unguenlo- Satanse enim qui et diabolus nuncupatur a fidelibus
rum sequantur Trahe me post te, currc-
el dicanl : abrenuntialur, ut Domino salvatori liberius scrvia-
tnus (Cant. i), el cum Apostolo confiteantur, tur, quia juxla cjusdem Domini vocem Nemo po-
diceu :

ics : Chrisli bonus odor stunus Deo (11 Cor.u), lcst duobus dominis servire (Matth. vi). Abrenuntia-
ct
illins niembra ellicianlur, cui dicilur El odor vesii- : lur eliam opcribus cjus, quia opcra illius contraria
menlorum suorum super omnia aromala. Tangiintur sunt Salvalorisopcribus, nec ininus in terra pompis
el aures ut au.Iienles verba Dei, cl facientes ca si- cjus abrcnuntialur, quaj utiquc opera sunl Salana?.,
milcs sint, secimdum Evangelium, viro sapienti, qui sed eo quasi discerni videnliir a coelcris opcribus
tcdificamt domntn suam supra petram (Mattli. vn) cjus, quia in cis superbia, cujus auclor ille csl.ctqua;
ct spiriiali auditu scmper spiritalia auscullenl , ut cum dejccit, quodammodo designalur. Porapx igitur
ciiiii DaviJ dicere possint : Audiam quid loquatur ejussunt, ambilio, arrogantia-, var.a gloiia, elcactera
v. mt Dominus Deus (Psal. i.xxxn). Et c:um ! bujuscemodi, qux fontc supcrbi.c procedere iioscun-
Dominui Deus apcrv.it miki aurem , ego aulem non lur. Fons quoque bapibnii simililudinem geril sopul-
 ,

321 CQU.ECTIONES IN EPISTOLAS F.T EYANCELIA. 522

cri Cliristi, quoil novum fuisse legilur, quia qui- A quatiior mimdi partes.orionlin vidclieel et oceiden-
cimque iit eo consepelilur Christo, et ei conresurget, tem, septenirionem cl m ri.iiem, derivala est. Hunc
secundum eum.lom Apnslolum, in novilate vilae am- onimSpiritum, qui a Patre Filioque procedil, idem
bulare debct, cujus fontis sex gradus sunt , tTes in Dominus apostolis, et per apostolorum et eorum suc-
descensu, tres noctes, et tres in ascensu , tres dies eessorum ministerium sanctoc suoe tribuit Eccleske,
significare videntur. Idcirco autem baptismus non cujus dona, quanquam ex uniusSpiritus fonte proce-
iteratur, quia et Christus non amplius quam semol dant, videnlur quodammodo quasdam habere pro-
moi ittir. Peocata enim, qme posl baptismum eom- prietates. Aliud est enim sapere, aliud intelligere ,

miltuntur, poenitentia? lacrymis, eloemosynis, el ca>. quia multiqtudem rcterna sapiunt,sed haec
intelligere
(eiis bonorum openim exhibilionibus, non baptis- minime possunt. Sapientia ergo mentem quam inse-
mutis ilcrafione delenlur. Dominioo inlerea corpori derit, de ?eternorum spe et certitudine replet. Intel-
s^peliendo, mundissima Iinlcamina, et aromata adV Ieclus eo quol secreta penetral, cor quod teligerit,
liihentur, quia el is qui Chrislo sepeliri desideral, si refioiendo ejus tenebras iliustrat. Consilium, dum
jam aelas permitlit, quamvis mortuus sii .
per origi- esse quempiam prreeipitem prohibet , ratione ani-
nalo peccalum, quod adhuc portat, dehet lamen bo mum replet. Fonitudo vero cum adversanon motuit,
iioruniopernm exhibitione flagrare, el mundisindui *» trepitlanti menti eonfidentiam pnebet. Scienlia
vesiibus. De quibus propbeta sacerdotes indui orat, ignoranliam fugai, himine suo etim quem reple-
et

cum dicit : Saccrdotcs tui induantur justitia (Psal. verit illuslral. Pielas misericordix operibus eum
,

oxxxi). Quia crgo omnia in baptismi ratione redolent quem repleverit, exuherare concedit. Timor, dum
mysleriis et cxuberant sacramenlis, opportunum premitmcntem ne de prsesentibus superbiat, dc fu-
orat, ut novus homo nova accipcrel veslimenla. et pur- turisillam speirefectioneconfortat.Sic enim quodam
galus veteris noxoe colluvione, oandidarum vestium adminiculo sui invicem sibi succurrunt, ul dum alia
indueretur iiitore. Moses enim Aaron et filios ejus ali;c suffragatur, vit;e ordo et status decentissime

prius aqua Iavavit, et post lineis induii vestimcnlis. oomponatur. Mlnor qnippe esl sapienlia, si intelle-
Ouia noslor vorus Moses qui populum de iEgyplia ciu careal. Et valde inuiilis intellectus est, si ex sa-
servitute, de gcnlilitalis vidoliool errorc liberat, qni piontia non suhsistat. Quia cum altiora sine sapien-
esi mediatorDei elhominum, sui nos inenarraluTi sa- li;c pondere ponetral, sna illum levilas gravius
oramenliundapurificat, clbonorum operum indumen- ruiturum levnt. Vile osl oonsilium, cui robor forli-

lis exornat. Baplizatorum ilaque eapita cbrismale ludinis dcest, qnia quoil tractando invenil, carens
liniuntur, ui in regno
« etsacerdotio Ecclesise dclibuli viribus, usque ad perfectionem operis non perducit,
C e t valde fortitudo deslruitur, nisi
ot Clnisliani nominis pra-rogativ ;m accipiant, et ejus per consilium fi;l-

iuomhia, qni eos re:lemit, el eorum capat esl, cflici ciatur, quia quo plus se posse conspicit, eo virlus
valoanl. Capita itaquc corum qui regenerantur ex aqua sine rationis moderamine deleiius in praeceps ruit.

et spiritu sanoto mystico velaminc leguntur , ul ois Nulla est scienlia, si utililalem pietatis non habet,
per Pelrum dicatnr : Vos estis genus electum, regale quia dum hona cognita cxsequi negligit, sese ad ju-

s.icerdolium , gens sancta, poputus acquisitionis (I dicium arctius stringit, et valde inutilisest pietas ,

Pclr. n), el hoc velamine et diadema regium, et sa- si scientia discretione caret, quia dum nulla hanc
cerdolalis capitis velamenlum significetur ; et quia scientia illuminat, quomotlo misercatur ignorat. Ti-
por eapul mons plcrumque in sacro e!oquio aooipi mor quoque ipse, nisi has etiam virlutes habueril
solet, juxla illud : Ilcspicile et levate capita vcstra ad niillum opus procul duhio hon.e aclionis surgit,
(Lnc. xxi), mcns ronalorum et regi;e dignilatis orna- quia dum ad cuncta trepidat, ipsa sui formidinc a
monla, cl sacerdotalis verticis haheat tegumenta, ul honis operibus torpens vacat. Snmmopere itaque oh-
ot contra vilia sacordolali vclamine muniatur, el vir- servamlum est, et ipsius sanct Spiritus adjutorium
tntnm gemmis spiritaliter cxornelur, et unctione sa- implorandum, ne sapientia elevet, nc intellcctusdum
orosanoli chrismatis liniatur, quihus eliam seplifor- subtiliter currit, aberret, ne eonsilium dum se mnl-
I)
mis gralia- Spiritus per chrismalis unotionom con- tiplioat, confundat, i;c fortitudo dum fiduciam pra>
ceditur, ut non sollim sancli Spiritus, qui unius est bel pnccipilet, ne soicntia dum novit et non diligit,
cum Patre etFilio subslantisc, sed toiius sanckcTrini- inflot, no pioias dhm se eSlra rcctitudincm inclinat
tatis babiiaculum cflici mereantur. Spirilus paracle- intorqueat, ne timor dum plus jtisto Irepidat, in de-
tus sopliforinis otiam grali.-e dicilur , proptor soplc- sporalionis foveam mergat.
narii numeri mysterium, in quo summa perfoolio Et cutn imposuissct illis manus Paulus, vcnit Spi~

inleltigitur. Est enim composiius cx totoprimo paii, ritus sanclus supcr eos, et loqucbantur linguis, et pro-
et ex toto primo impari : cx loto primo pari,qui di- phclabant. Eranl omncs viri fcre duodeclm, elc. Qu;r-
vidi potost, et cx loio primo impari, qui dividi non siio crebra venlilatur , si illi qui per ignoranliam
potesl. Ilahot oniin in lornario mysterium Trinilatis, forle non hap:izati,scd lamon recl;e fidei aliquibus
in quaternario Evangelii. Sivc enim tres pcr qualuor, bapiizati sunt, iterum haptizari dcbeant, quam hoc
sive qualuor per tres multiplicentur, ad duodenarinm oa|)iiulo expositam reor; quid enim diflert, utrum
numemm surgiiur, quia mysterium sanctse Trinita- iuno anio initium baptismi Christi , an mino sine
tis et dootrina Evangclii per duodecim apostolos in succcssiono ejusdem quisque baplizetur, c;im etiam
 SMARAGDI a; :is 324

hse loannes eos quos in fide ei in nomine Christi A tatis oeulos, qnibus solummoJoSpiritus sanclus vi
deri potest, et sciri et sciendo intelligi.
licelventuri haptizaverat, iterum baplizandos esse ,
priedicaverit dieens: Ego baptizo vos nqua,illebii- Vos autem cognoscelis eutn, quia npud *os manebit

ptizabit vos in Spiritu sancto.

ei in vobis crit. Erit ut maneat in actcrnum. Domi-

Verum Domini abyssus multa. Ecce Asia

ju.licia iuim namque sahatorcm el iniidcles anle passionem
ntiper aposloloru;n nec visilalione digna nunc et ,
ii cv.rne viderunl, sed quia Filins Dci csset, quia Pa-

aposlolico sacralo numero el prophelali est munere racletus a DomiiiO missus in muiuium, non nisi fi-

subfimata, et nolandum quod Spirilussanctus ethicin delcs scire potuerunt. Spiritum autem sanclum ne-

duodecim discipnloset supra in cenlum ct viginli ,

que oculis videre infideles, neque animo valehant
qui e;t duodenarius numerus decies ductus adventus cognoscere, quia non indutus humanilate discipulis
sui signa monslraverit, illud in Hierusalem, hoc in apparuit, sed ita ad eos venire, ila apud eos maluit
Epiieso, qu:c eslcivitas Graccorum , credo ut osten- manere, ul in ipsorum cordibus gratissimam sihi se-

<!cret se, sive de Judeis seu genlihus credat quis, dem consecraret. Hocest enim quod ait : Vos uutcm
eos lantummoJo, qui unitati Ecclesia? catholicae at- cognoscetis eum, quia apud vos manebit, et in vobis

q;ie apostolicae communicent, implere. erit. Qui autem invisibiliter in bac vita manet cum
EVAM.E1.ILM JOANMS, CAP. XIV. ]] eleclis, visibiliter utique eis gratiam surc cognilionis

i me, mandala mea servale. Et ego

Si diligitis cxhi! et.

* rogabo Palrcm, et aiium Paracletum dahit vobis, . ?\~on relinquatn vos orphanos, venium cd vos. Vi-

« ut maneat vobiscum in aeternum, spiritum veri- debalur infidelibus, quia moriens in cruce, ut Domi-
< tatis, quem mundus non poiest accipere, quia non nus discipulos relinqueret orphanos, sed non rcli-

« vidit eum, ncc scit euin. Vos auiem eognosceis quit orphanos, quibus et prsebuit seipsum vivmn
i eum, quia ap-.id vos manebit, el in vobis erit. Non post passionem suam in multis argumentis per dies
« reiinquam vos orphanos, ve.iiam ad vos. Adhuc quadraginta, et post dics decem assumptionis sua1 ,
i modicum, et mundus jani me non videt. Vos autera Sp.ritus sancti illis de cado chrismata donavit, uhi
t me, quia ego
videtis vivo, el vos vivcJs. In il!o ipsum Christum a 1 eos venissc, nullus ambigit, qui
« die vos cognoscctis, quia ego in Patre meo et vos inseparabilem sancux Trinitatis naluram virtule et
< in mc, et ego in vohis. Qui habet manJata mea et operatione csse cognovit.
« servalea, illc est, qui diligii me. Qui autem dili- Adliuc modicum, et mundus me jam non videbit.

« gil mc, diligetur aPatre mo. Et ego diligam eum Modicum crat usque ad tempus explefe passionis,
« et manifcstabo ei me ipsum.i ex quo illum reprobi vidcre non valcbant; soli

Si diligitis me, mandala meu servale. Quid est, C etenim justi, qui morle illius erant contristati^gau-

quod dicit, quo 1 diligentibus Deum et servanlibus dium resurreclionis ejus videre meruerunt.

mandala ejus,Spiritus paraclclus darelur, dum De;:s Vos aulem videiis mc, quia ego vivo, et vos vivetis.

diligi, el mandata ejus servari non possunt, nisi per Ouid est, quia ego vivo, et vos vivetis ? Cur de prae-
Spiritum sanctuin ? quid esl aliud, nisi, ul qui pcr senti se dixit vivere, illos autcm dc futuro csse vi-

Spiritum sanctum diligit Deum, merelur diligenuo, cturos, nisi vitam etiam carnis ulique resurgenlis,
iit plus habeat, et plushabendo, plus diligat? Para- qualis in ipso praicedebat, et iliis est pollicitus se-

eletus eonsolator interpretatur, et spiritus sanctus cuturam, et quia ipsius niox futura fuerat resurrc-

recte Paracletus vocatur, quia corda fideliura, ne ctio, praesentis posuil temporis vcrbum, propter si-

inter hujus s;..cuii adversa deliciant, CiElestis vitae gnificandam celeritatem; illorum autem, quoniam
desi leriis sublcvat, ac reficit. in saeculi differlur fmcm, non ait, vivitis, sed vivetis.

Et eyo rogabo Putretn, ct alium Paracletum dabii Duas ergo resurrecliones suam scilicet mox futu-

i bis- Ostendens scipsum esse Paracletum. Habebant ram, et nostram in saeculi fine secuturam duobus

el prius Paraclclum, ipsum videlicel Domi-

n verbis praesentis lemporis ct fuluri elcganter brc-

riunisecum in carne commoraniem, cum et mira- viterque promisit.

culorum dulcedine et opc pncdicationis, ne propter ^ ln il(o die vos cognosceiis, quia ego in Patre meo,

infidelium persecutionem scandalizari possint, erigi ei vos in ete. I.i quo die, uisi dc quo ait, ct voi
me,
et confortari solebant : Rogabo dii.ii, propter huma- viveiis? Noverant apostoii, tunc esse Chrislum in
nitatcm, qui dat cumPatre per divinitatem. Patre per unitatem individiue divinitatis ; noverant
Ut maneat vobiscum in wternum. In aeteruum nam- se esse in Christo, per susceplioncm fidei et sacra-

que manet cum sanciis, quos et in hac vila sempcr menlorum ejus. Noveranlveraeiler vivere, tunccsse
invisibililer inlus illustrat, ct in futuro ad cont- !n>- Chrislum inPatre, et in sc esse Cbristum, per dile-

plandmn perpetuo speciem su.e majestatis intro- ctionem et ohservantiam mandatoruin ejus. Novit

diicit. ct hoc sancta Dci Ecclesia, sed longe melius et

Spiritum veritaiis, quem hic mundus tion potcst plenius iu illa die, <le qua dixit, et vos vivctis , in

accipere, quia non vidit cv.m, ncc scil eum. Hupdum qua veraciter vivere incipiunt, hoc est, in die resur-

autem appellat homines mun !i hujus amori datos. rectionis, quando eo perfectius cuncta quce scienda
Mundus ergo eum acciperc non potcst, id cs», mun- sunt scinnt, quo ipsum scienliic fontem vicinius sine
diales bomines, quia non habent i:ivisi!iiles ci;»::- fine conspiciunl. L"t omnibus hujus promissiouem
:rr, COLLECTIONES IS GLAS ET EVANGELIA. 3<20

beatiludinis promiiterct, nOn >oliimmo:!o apostoli Quicunque enimSpiritu sanctO auimpleri desiderant,
niox suhjunxit : carnis domicilium necesse cst mentis contemplationc

Qui habel mandata mea, et servat cci, ille est, qui transeendant. Sicut aulem quadraginla dies, quibus

diligit me. Qui aulem dilicjil me, diligitur a Palre Dominus posl resurreetioncm cum disciputis eonver-

meo, ct ego diligam eum, el manifestabo ei merpsutn. satus est, cum resurgente Cbristo peregrinationis
Ubi omni inlentione consideranduoi cst, quia Chri- hujus designant Eeelesiam, ita dies quinquagesimus,

stnm vereuiligere est, non solum ipsam dileclionem quoSpirilus sanctus accipitur, perfectionem beata?

labiis ambigue confiteii, sed mandata Christi, qu;e quietis, qua Iabor Ecclesiae temporalis dcnario re-

discendo habemus, operando servare. Qui htibet, in- numerabitur aeteroo, congruenler cxprimit. Nam et

quil, mandaia mea et servat ea, ille est, qui diligil ipse numerus quadragenarius, aequalibus suis par-

memoria, servat in viia qui libus computatus, addit amplius ipsum denarium, el
me. Qui habet in el ;

h ibel in sermonibus, et servat in moribus ;

qui ba- facit quinquaginta. Quadragenarii quippe numeii
bcl audiendo, et servat faciendo, aut qui habet f::- dimidiam esl.viginii, quarla pars decem, quinta

ciendo, et serval porseverando, ipse est, inquit, qui

ocio, octava quinque, deeima quatuor, vicesima

diiigii ine.Notandum, quia cum prasenlis temporis ^ duo, quadragesimum unum. Viginti autem, el decem,
vcrbo (lieeret, qui autem diligii me, adjecit de fuluro, «
et ocio et quihque, et qualuor ei duo, ct unum,
diiigelur a Palre meo, et ego diligam eum, el mani- quinquaginta faciuht. Cujus computi facillime patet

meipsum. Diligil namque eliam nunc di- hgura, quoniam pnesens conflictus, gaudium nobis
festdbo ci
jubihei quasi latcnter general sempiternum, Apo-
leclores suos cum Patre Eilius, sc-d imnc diligit ad
siolo dicenie, quod enim in prcvscnli momentaneum
iioc, ul recle vivant ex fide, qure per diiectionem
Tunc aJ hoc difiget, ut perveniant ad visio-
cst, et leve tribulationis nostrx,iupratnodum insubli-
e.pcralur.
mitatem ccternum glorice pondus opcratur in nobis.
nein verilatis, quam per Pidcm gustaverant. Non au-
Yera est aulem nostra beatiluJo, et corporis ei ani-
lcih fruslra addidit, et manifestabt< ci meipsum.
Se vero seeundnm humanitatem cuuctis in judicio
mae nos imraOrtalitate glorianies summre ct beafce
Trinilatis aiterna visione saliari. Nara eorporis qua-
manifestabit, solis vero justis ct sanclis divinitalis
luor notissimis quaiitatibus consistimus, in interiore
gloriam, in qua requalis est Palri cl Spiritui sanclo
auleni homine ex toto corde, tola anima, lola menle,
ad heatiludinem aelernaiu manifestaturus crit.
Deum diligere jubemur, et hoc esl perfectse vil:-e de-
CONCORDU.
narium divinoe nos gloria? praesenti visione hclari.
In sancti Spiritus acceptione cl dono islarum dua-
Verum notandum, juxla historiam, quod apud anti-
rum fit concordia lectionum.
^ quos dies Peniecostes, i 1 est, quinquagesimse, quo
DOMINICA PENTECOSTES. lex data crai , ab occisione agni computabatur. Hie
LECTIO ACTITM AFOSTOLORUH, CAP. II. aulem non a Doinini passionc, sed sicut Lealus Au-
• Dum complerentur dies Pentecostes erant oin- gustinus, quo spiritus sanctus raissus est, computa-
« nes discipuli pariter in eodem loco. Et factus est tur, qui rcdeuntes signi veteris exemplo, ipse sibi

« repente de coelo sonus lanquam advenienlis spi- manifeslissime diem Dominicum suo consecravit ad-
ritus vehemcnlis, et replevit lotam domum ubi venlu. Quo etiam temporis articulo verum Pasclia

i erant sedenles. Et apparuerunl iliis dispertitae lin- dieDominico monstravii esse celcbrandum. Nam sic-

* gua; tanquam ignis. Sedilque super siugulos eo- ut hic, sic el iilic in ignis visione Deus apparuit,
: rum. Et repleti sunt omnes spiritu saneto, et coe- dicentc in ExOdo : Toius autem mons Sinai fumabat
« perunl loqui variis linguis, prout spiritus sanctus eo quod descendisset Dominus super eum in ignc.

* dabat eloqui illis. Erant autein Hierusalera babi- Et factus cst repcnte de ccelo sonus tanquam ad-
< tanies Judiei viri religiosi, ex omni natione quai venientis, clc. Per ignem quidein Dominus, utbeatus
« sub coelo cst. Eaeta autem liac voce, convenit mul- papa Gregorius exponit, apparuit, sed per semel-
i litudo et mcnte confusa est, qiioniam audiebat ipsum locutionem intenus fecit, et neque ignis Deus,
y.
i unusqufsque lingua sua illos loquentes. Stupebant nequc ille soniliis fuit, sed per boc, quod exlerius
* autera omncs et mirabantur dicentes : Nonne, ecce exbibuit, exprcssit hoc quo.l intcrius gessit. Qui
« omnes isli, qui loquuntur, Galihei suut? El quo- enim discipulos et zelo succensos, et verbo erudilos

« modo nos audivimus unusquisque linguam no- inti.s reJdidit, forislinguas igneas ostendit. In signi-
i stram, in qua nati sumus? Paithi el Medi et Ela- ficatione igilur admota suni eleraenta, ut ignem et

i milae, et qui habitant Mcsopotamiam, Judxara ct sonilura sentirent corpora, igne vero invisibili, ct

« Cappadoeiam, Ponlum et Asiam, Phrygiam el Pani- voce sine sonitu docerenlur corda.
« phyliam, /Egyptum et parles Libyaj qiue. est circa Et apparuerunt iliis dispertita, etc. Spirilns enim
« Cyrenen, el advena? Romani, Juckei quoque et sanctus in igne ct Iinguis apparuit ,
qiiia omnes
* proselyti , Cretes ct Arabcs. Audivimus cos lo- quos impleverit ardentes pariler et loquentes fapit.
« quentes nostris linguis magnalia Dei. > Ardenles utique ex se, etloquentes dc se. Simul et
Dum complereniur dics Pentecosia erant omncs indicans, quia sancta E clesia per mundi tcrmiiios
discipuli pariter in codem toco. (Ex Beda.) Hoc cst dilaLita oranium gentium eral voce locutura.
in eoenaculo quod superitw aseendiss? narrantir. Scdilque supra singulos eorum. QuoJ seJisse dici-
327 SMARAGDI ARBATIS 5-28

tur, regke esl potcslatis inJicinm, vel certe quia A daismum eligerc malebant, sicul Achior in libro Ju-

requies indicatur in sanctis. dilh feci-se narralur (Judith. xiv). ISon solum ergo,

Et cacperunt loqui nliis linguis. Unilatem lingua- inquiunt, qui natura sunt Judsei, ex diverso orbe
rum, quam superbia Rabylonis disperserat, lnimili- conveneranl,verum et hi qui de pnepntio nali, eorum
tas Ecclesiae recolligit. Spiritualiter autem varielas adluescrint juri.
linguarum, dona variarum significat gratiarum. Ve- F.VANT.F.LIUM JOANNIS, CAP. XIV.
rum non incougrueSpiritus sanctus intelligitur, ideo < Si quis diligit mc, sermonem meum servabit, et
primum linguarum donum dedisse hominibus, qui- • Pater meus diliget eum, et ad eum veniemus, el
bus humana sapienlia forinsecus et discitur, ct do- ( mansionem apud eum faciemus. Qui non diligit
celur, ot oslenderet, quam facile possit sapicnles < me, sermones meos non servat. Et sermonem
facere per sapientiam Dei, qu?c eis inlerna est. * quem audistis non e^t meus, sed ejus qui niisit me
Eranl autem in Hierusalem habitantes Judai viri « Palris. Ibec Iocutus sum vobis apud vos manens.
religiosi, elc. Conveniens puto perquirere, quiuam « Paracletus autem Spiritus sanctus, quem mittet
isti sunt, et ex qua captivitale Judiei, quoniam qui- < Paler in nomine meo, ille vos doccbit omnia, ct
dein illa quae in ^Egypto fuerat vel in Babylonia, ab- < suggeret vobis omnia qnrccunquc dixero vobis.
soluta jam fuerat. Romani autem nondum venerant K < Pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis. Non
in caplivilatem, licet jam et ipsa imminerel ullrix < quomodo mundus dat, ego do vobis. Non turbetur
commissi de Salvatore piaculi. Superest igilur, ut
< cor vestrum neqne formidct. AuJistis, quia dixi
illa intelligalur caplivilas, quoe sub Antiocho facla < vobis, vado, el ver.io ad vos. Si diligeretis me,
est, quod ulique non multis ante temporibus acci- < gaudcretisutique, quia vado adPatrem, quia Paler
dcrat. < major me est. Et nunc dixi vobis, priusquam fiat,
Quoniam audicbat unusquisque iingua sua eos lo- < ut cum faclum ftieril credalis. Jam non mnlta lo-
qucntes. Quxrilur in hoc loco, quod unusquisque < quar vobiscum. Yenit enim Princeps niundi hujus,
audiebat linguis suis loquentes eos magnalia Dci, < et in me non habet quidquam, sed ut cognoscat
utruin hi qui loqnebantur diversis sermonibus, unius- < mundus, quia «Jiligo Patrcm, et sicut mandatum
cojusque lingmc, lioc quod dicebalur proferebant, < dedit mihi p.iler, sic facio. »

iJ cst, unusqiiisque eoruin, nunc hac, nunc alia lin- Si quis diligit meum servabit,el Pa-
mc, scrmonem
gua loqucns sic per oinnes currerel, an in eo polius termeus diliget cum,et ad eum, veniemus, et mansio-
erat mirabile, quod scrmo eorum qui loquebanlur, nem apud eum facicmus. Probalio ergo dilectionis,
qualibel lingua fuisset pronunliatus, unicuique au- cxhibitio est operis. Hinc in Epistola sua idem Joau-
dienti secundum suam linguam intelligebatur, ul nes dicit Qui dicit. quia diligo
: Deum et mandata
verbi gralia , uiioquoquc aposlolo in Ecclesia lo- ejus non cuslodit, mendax csl (I Joan. iv). Verc
qucntc. Neeesse enim erat laccntilnis reliquis
unum enim d ligimtu Deum, si nvandataejus observainus,
loqui, ei serinoncin unum ad auditum omnium per- et nos a nosliis voluptatibtis coarctaniur. Et Patcr
venire, ipse seimo hanc in se vim baberct, ul cum meus diligil euin, quia opera qu?e Paler facit, Ii.tc

diversarum genlium auditorcs essent, unusquisque etsimililer Filius facit, el qui diligit Filium.diligit
secundmii linguam suam, illius ipsius unius sermo- et Palrem, ct quj diligitur a Fllio diligilur a Patre.
nis, qui ab apostolo fuerat pronuntiatus susciperet Et ad cum vcniemus ct mansionem apud eum fa-
auditum, el capcrct inlcllectum, nisi forte secundum ciemus. Qui cnim vcre diligit Deum, ncc tentalionis
hoc magis videbalur audiendiim csse miraculum tempore rcccdit ab amore Dci, ad hunc veniunt Pa-
quarti Ioqiiendum. apud
tcret Filinsspitiinaliacccssione.ct inansioncm
Stupebant autcm omncs et mirabanlur diccnlcs cum habent.
:
Illc. eniiu vcre amat, ciijus vi 'elicet
Xonne eccc omnes isli qui loquuntur CaliUvi sunt, ct mentem delcctatio p-ava ex consensu non stiperat.
quomodo nos audiiimus, unusquisquc linguam no-
Nam tanto quisquc a supirno amore disjungilur,
stnnn, in qua nati sumus, Parllii et Mcdi, ct Elami-
T] quantoinfcrius deleeiatur. Dilecliosanctos discernit
qui habitant Mesopotamiam et Juda-am,et Cap-
ta?, el
a mundo, qu;e facit habilarc unanunes in douio, in
padociam? ludaeam hoc loco non totam genlem, sed
qtiadomofacitPalirelFilaismiiisioiicm, qui donanl
partcm illius, hoc est, tribiim Juda et Renjamin si-
ti ipsam dilecliojiem. Quibus donanl in line eliam
gnifical, ad dislinctionem videlicet Samarix*, Gali-
siiam iiiaiiifcslationcin, de qua manifeslaiionc di-
hfcse, Decapoleos, ct aliarum in ea 'em provincia re-
scipiilus interrogavil, ei audivit ad lianc manifesla-
gionum, qiue licet omncs una lingua loqucrentur
lioiiem per (lilectioi.cm pcivcniendtim esse.
Hebnca, domeslicam tamen singiihe dicendi spcciem
Qui non diligil me scrmones meos non scrval. Ili
lnbuere dislinciam. Unde et Pelrus in Domini pas-
sunt qui Palreniel Spiriluin sanclum nimqiiani vi-
sione, quod Galibcus sit loquela sua proditur.
Pontum et Asiam, Phrygiam ct Pamphtjliam, Mgy-
(lent, Filiuin aulein, non ul beiieficenliir, sed utju-
(liccntiir ad niodicum vidcnt, nec ipsuin in forma
ptum et partes Libyw, qua.' est circa Cyrencn, ct
Dei, ubi csl < uin Palre rl Spiritn sanclo, parilcr
adveiue, Iiomani, Judwi quoque, el prosclyti, etc.
mvisibilis, sc.l iiilnrnia lioininis, ubi csseinundii vo-
Proselylos, id est, advcnas, nuncnpabant cos qui de
gentibus originem duccnles, circumcisionom Iml, paiiecdo ('onieiiqilibilis, judicando te rr iuilis.
ct Ju-
Et scrinoucni qucm audislis non est mcus, sed cjus
 ,

529 COLLECTIONES IN EPiS rOLAS ET EYANGELIA. 350

qui misil mc Faltis. Qni,! cst qnod prius plurali nu- A bat, et iJem ipse Chrislus el homo ct Dcus. Ergo

rneroscrmonesdixit, niincaulemsingularisermonem? ibat per iJ qUod bomo erat, et manebat per ij quod
Forlasse pr&dicalionis ibi scrmones monstraret, Iiic Deus erat. fgitur Deus qui nullo continelur loco, dis-

vero scipsum, qui est Verbum Patris, cl ideo dixil : ceJii ab eorum cordibus qui eum rclinquunt, mori-
non suum, qii a se ipso non est, sel a Patre. Sicut bus non pcdibus venit aJ illos qui convcrtnntur ad
nec sua imago, sedPatris, nec suusFiiius, sed Palris. eum, non facic, sed fide , et acccdunt ad eum , tron

Reclc igitur auclori tribuil ,

quidquitl facit &qnalis, caime sed charilalc.
a quo habet hoc ipsum ,
quod illi est indiiTerenter Si diltgeretis me, gnuderctis
utique quia vado ad ,

.equalis. Patrem, Per quoJ igiturFilius non est aequalis

etc.

ILtc locutus sum vobis apud ros mancns. Illa man- Patri, per hoc ilurus crat adPatrcm, in quo venlu-

sio, de qna superius dixit, et spiritalis esl, quce so- rus est, vivos jnJicaturus et morluos; per illud vero
lis sanctis dalur. ILcc vero de qua nunc dicit, corpo- quod est ocqualis Patri, nunquain rcccssil z Patre, sed
ralisest, dc sua prrcseritia corporali tanlummoJo cum illo est ubique lolus per divinitalem quam nul-
dixit, quam utrique et jristi ct impii viJere potuerunt. lus continet locus, agnoscamus geminam subslan-
Illa in anernum bealificat libcratos, hnec in lempore tiam Chrisli, divinam scilicet, qua ?equalis estPalri,
visilat liberanjos. Ihvc, inquit , loc. tus sum vobis B humanam, qua major csl Pater. Utrumquc autem si-
apud vos mancns, uiiqne proescnlia corporaliuna cum mnlnonduo, seJ iinusChrislus,ncsitquaternitas,sel
illis visibllibus toquebatar. Irinitas Deus. Sicut enim unus esl homo anima ra-

Paracletus autrm Spirilus sanctus, qucm mitlct Pa- tionalisetcaro, sic unus est Christus, Deus et homo.
ter in nomine mco, illc vos docebit omnia, etc. Mulla Ac per hoc Chrislus ct Deus , anima r.itionalis ct
dixit auJienlibus infiJclibus, quafi in corum cordc lo- caro, Christum in his omnibus, Chrislum in Singu-

cum non invenerunt, quia spirilus sanclus intus eos lis coniitcmur. Quis cslergo , per quem faclus est
non docebat. Hulta tlicil quoliJie per sanctos pra> mundus? Christus Jcsus, sed in forma Dei. Quis est
dicatores, qnae auJienlcs ifllcrius non recipiunl, quia sub Pontio Pilato crucifixus ? Christus Jesus, sed in
Spiritus sanctus non suggeril eis iiilerius,qu3e audie- forma servi. Item de singulis quibus homo conslal.
r;int exlcrius , de quo recte pramillitur : Ipse vos Quis non esl derelictus in inferno? Christus Jesus,
doccbit omnia. Qnia nisi idemSpiritus corJe assislat seJ in anima sola. Quis est resurreclurus ct triduo
aadientis, otiosus est scrmo iloctoris. Nemo cnim jacuit in sepulcro? Christus Jesus, sed in sola car-
docenti bomini tribuat, quod ex ore docentis intel- ne. Dicitur ergo ct in his singulis Christus ; VerUrti
ligit, quia nisi inlus sit qui doccat , doctorls lingua h«c omnia non duo vel tres, sed unus esl Chrislus;
exlerius in vacuum laborat. Aliter itaque praedican- C ideo ergo dicit : Si diligeretis tue, gauderetis utique,
tem Christum audierunt Judau, alilcr aposloli : II II quia vado ad Patrem. Quoniam naturoc humamc
aJjudicium, isti aJ salulem, quia bos spiritus in gratulandum est, eo q;od assumpta sit a Vcrbo uni-
aaime docuit quoc foris aiulierunt in aure. genito, ut immorlalis constilueretur in coelo , hoc
Pacem relinqno vobis ,
pacem meam do vobis In enim moJo se iturum dixit ad Patrem. Non profecto
pace relinquo vos, in pr.ce inveniam v©s; bic relin- ad illum ibat, qui cum illo erat, sed hoc crat ire

quo, illic do ; sequentibus relinquo, preevcnier.libus ad illum, ct recedere a nobis, mulare atque immor-
do. Paccm suam retiquit nobis in hoc sacculo,paeem tale facere, quod morlale suscepit, ex nobis, ct ad
suam dabil nobis in futuro sa>culo. Pacem suam re- dexteram coustitucre patris, per quoJ fuit iri terra
liquit nobis, ut nos invicem diligamus. Pacem suam pro nobis. Deinde ipse DominusJesus subjunxit.
dabiJ nobis, ubi nunquam invicem dissentire possi- Et nunc dixi vobis priusquam fiat, vt cum faclum
mus. Qnid cst quoJ dicit Pacem meam do vobis,et : fuerit credatis. Iiiud ulique dicit, quod faclum fue-
non dixit : Pacem meam rclinquo vobis ? forlassis rit,quod eum posl mortem visuri erant vivcntem, et
(jiiia aliter nunc, aliler tunc,pax erit. Hic vero bella ad Patrem ascendentcm. Poterant enim dubitare si

cum vitiis habenuis, iJeo non addidit, meam ; illic Filius Dei esset, cum eum vidcrunt moriturum, sed
vero in aucrna pacc , wterria erat tranquillilas et I) cum viderunt eum resurrcxisse crcdebant, in quo
ordia el lalis pax, (pialem ille habuit cum sc- anlc dubitabant, ct cnnfirmala est fidcs in cordibus
rnet psfl, qui nullum habuit in seipso peccatum. eorum, quam illis prncdixerat ,
qui ct ore promisit
Nm (juomodo mundus d:il, e/jo do vobis. Id
liic quid facturus erat et opere complevit ,
quo 1 arite
efct, n m qnomo !o immundi ho;nincss:epe sibi in sua prcedixit. Deindc quid dicil :

iirditia concorJant, scJ quomodo, qui sibi in sancli- Jam non multa loquar vobiscum, venit enim pria-
tate coiicorJant, et iri Cbristi se charilate eonjun- ccps viundi liujus. Quis, nisi diabolus?
gunt. Ft in me non habct quidqnnm. Nullum scilicct om-
Non turbetnr cor vesimm. neque formidet. Aurfistis ninopcccatum, hinc cnim ostendit diabolum princi-
quia cgo dixi vobis, vado et venio ad vos. Ilinc tur- pem essc peccatorum hominum, non creaturarum
bari et formiJari poterat cor illorum ,
quod ibat ab Dei, el qnoliescunquc inundi fuga in mala significa-
cis, juamvis vcnturus essel ad cos, ne forsitan grc- tione ponitnr ndn osteQdit, nisi mundi istius amato-
gem hipushoc inlervallo invaderct, pastorc aSscrrte; res et non Dei. Absit enim, ut credamus principem
scJ a mribtre liomo abscedd)at , Dcus non relinquc- cssc coeli et leiT.-c et creaturarum omnium qu;c ge-
Patrol. C!i. II
 ,

— ,
&MARAGBI ABBATIS "2
neraliter nr.mdi appellanlur. Totus itaque raundus A « dcnti super thronnm vivenli in saecula s;veuionim,

redemptori, non procidebant viginti quatuorseniores antc sedcnlem

senilsuocreatori non dcceplori ; <

etregitur dispensalionedivina,nonini- « in throno, et adorabant viventem in sxcula s;ccu-

interempiori ;

homines parles lorum.

mici vcrsutia subvertitur praHer < >

voluntate, non necessitate aliqua, Vidi ostium apertum in ccelo. (Ex Beda.) 11 est, fi-
iliius, qui propria

se subjiciunl diabolo, unde et Apostolus ail : Non dem nativitalis Chrisli, et passionis , et resurreclio-

carnem sanguinem, id nis in Ecclesia. Oslium apcrtum, Chrislum natum et

est nobis colluctatio adversus et

passum indicat, ipse enim ait Ego sum ostium, si

est, adversus homines, sed adversus potestates
et re- :

ctores lenebrarum harum (Eplies. vl), id csl, pecca- quis per me introierit, salvabitur [Joan. x). Et alibi :

torum, qui in tenebris manent imquiiatis quos re-

Ncmo vcnit ad patrcm nisi per me (Joan. xiv). Quod
etores angelos esse desertores designant , scd sunt
auiem dicil in coelo, in Eeclesia significat, quoe coe-
eruun- lum esse meruit, eo quod sit habitaculum Dei.
qui per gratiamDei.nonpropriis merilisinde
tur, dc quibus ait Apostolus Fuislis enim aliquando :
Et vox prima quam audivi, lanquam tuba; loquen-
Domino, ul lucis am- tis mecum. Sicut enim vox luboc , sic prccdicalorum
tencbra;, nunc autem lux in filii

idem dicit vox esl, quando invitat auditores ad fidem. Quod au-
bulate, sed gratia Deo qui cruit nos, sicul

Apo.tolus de poteslale tenebrarum, et transtalit in

B lem dixit : Voxprima, subauditur in ista visione.

regnumFilii claritalis suic, in quo princeps huju.s Dicens : Ascende liuc, el ostendam tibi qua; opor-

mundi hoc est, tenebrarum harum, non habebat

,
tet fieri cilo. Quod dicit : Ascende huc , non de loco
quidquam, quia neque cum peccalo Deus venerat signiticat ad locum, sed ascende, id est, imelligc, ct

creue, infideles enim invitat ad Christum

nec ejus carnem de peccati propagine virgo pepe- Ecclesia ,

rerat, ct lanqnam ei dicerelur Cur ergo morieris , :

et ad baptismum, Omnis enim qui credit Christum

si non habes peccalum eui debebalur morlis suppli- natum et passum, ascendit ad altitudinem Ecclesise,

cium, continuo subjecit :

et videt futura affectu spirilali, unde et sequitur.

ul cognoscat mundus, quia diligo Palrem el Post hwc fui in spirilu. Id est, non sensi corpus
Sed ,

sicut mandatum dedit mihi Paler sic facio. Discum- meum, lanquam spiritus meus soluscsset extra cor-
pus in visione spiritali.
bens enim discumbenlibus loqucbatur; eamus autem
dixit, quo nisi ad illum locum, unde fuerat traden- El ccce sedes posila eral in coelo. Id est. Ecclesia

dus? Est morli traditus, qui nullum habebat meri- perfecla in fide.

tum morlis, sed habebat ut moreretur mandatum Et supra sedcm sedens. Id est, super Ecclcsiam se-

palris.
dens erat Christus, unde et Isaias ait : Vidi Dominum
DOMINICA OCT. PENTECOSTES. ^ scdentem supcr solium cxcelsum cl elevatum (Isa. vi),

LECTIO LIBRI APOCALYPSIS BEATI JOAXMS APOSTOI.I ,

id est, super Ecclesiam in fide excelsa et in spe vitoe
CAP. IV. ceternce feliciter elevalam.

« Yidi oslium apertum in coelo, et vox prima quam Et qui sedebat, similis erat aspectu lapidis jaspidis

« audivi, tanquam tubee loquentis mecum, dicens : etsardii, ctc. Jaspis colorcm habet quasi maris ,

« Ascende huc, et ostendam tili quoe oporlel fieri sarJ.ius quasi sanguinis. Per jaspidcm baptismus
« cito. Post hcec statim fui in spiritu. Eleccc sedes intelligitur, per sardium, martyrium. Istac compara-
« [iciita erat in coelo,et supra sedem sedens. Et qui tiones conveniunt Ecclesuc, qua indutus est Chri-
« sedebal similis erat aspectui lapidis ,
jaspidis et stus. Iris arcus est in coelo, qui significat Novum Te-
« sanlii ; et iris erat in circuilu sedis similis vi- stamentum, habet enim tres coiores, aqiuic , sulphu-
« sioni smaragdinae, cl in circuilu sedis sedilia vi- ris, et ignis. Per aquam baptismus inleliigilur, per
< ginli quatuor, et supra thronos viginti quatuor se- sulphurem pccnilentia, per ignem martyrium , nam
« niores, sedentes circum amicli stolis albis , ct in el aqua venit in diluvio, sulphur descendit super So-

« eapitibus eorum coronas aureas. Et de throno pro- domam, ignis veniel tempore judicii. Aliter. Iris in

« cedeSant fulgura, el voces et tonilrua, et septem circuilu scdis, Evangclium significat in circuitu Ec-

« lampades ardentes ante thronum, quae sunt se- clesiae, nam et smaragdus aqme et ignis habet colo-

« ptemSpiritus Dei. Et in conspeclu sedis, tanquam rcm, baplismum significans et martyrium.

« mare vitreum similc crystallo ; et in mcdiosedis, et Et in circultu sedis sedilia viginli et quatuor , et

« in circuitu sedis, quatuor animalia plena oculis ante supra thronos viginti quatuor scniorcs sedenles. Vi-
« et relro. Et animal primum simile lconi, ct se- ginti decalogum duplicatum, quatuor vero significat
« cundurn animal simile vitulo, et tertium animal qualuor Evangelia. Sive viginli qualuor seniores ,

« habcns faciem quasi hominis, et quarlum animal si- duodecim palriarchas, et duodccim significant apo-

« milc aquilac volanli. Et quatuor animalia, singula stulos.

< eorum habebant alas senas, et in circuitu, et in- Circumamiclos vcslimentis albis. IIoc est , operc

« tus plena sunt oculis, et requiem non habcbant castitalis. fnde ct Salomon ait : Omni lempore sini

« die ac nocte dicentia : Sanclus, sanclus, sanctus, vestimenta tna cundida (Eccle. ix) , id cst, caro tua

< Dominus Deus omnipotenf, qui erat, qui est , ct ai» omni pollutionrs sorde mundata, et pudicitia ca-

« qui venturus est. Et dum darent illa quatuor ani- sliiatis ornata.
c malia gloriam et honorem, et bencdictinncm se- Et in capilibus eorum corono? aurex. Id cst, prin-
333 COLLECTIOXES I.N EPISTOLAS ET EVANGELIA. 534
oipaha mcntis dona, sapicnfise vcl immortalitalis A gnum. Procidunt anic seuem cl adorant, ct mitlnnt
palmae. ooronas suas antc Dcum omnes elceli,quia quidquid
Et de throno procedunl fulgura. Id est, de Eeclc- dignitalis babent, non sibi , sed illi tribuunt-, et ei
sia mnlta et mngna miracula. referunt gloriam knulis, a quo se cognoscunt vires
Et voceset tonhrua. Id est, praedicatorom voces ,
accepisse ccrlaminis.
cum promissionibus ct comminationibus. 1TEM BEf.E IX ISTA IPSA. LECTIONE EXPOSITIO.
Et septem lampadcs ardenles ante thronnm. Tbro- Vidi ostium apertum in ccclo. Convenienler oslium
nus Dei Ecclesia ;
quae sint lampades ipse cxposuit cceleste ascensurus aspicit, cui celsa mysteria pandi
dicens : Qui sunt septem spiritus Dei, id est, septem promiltuntur, vel quia ostinm Cbristus cst, qui illuin
dona Spirilus sancti. crediderit nalum el passum, consccndit coelum , id
Et in conspectu sedis tanquam mare vitreum simile est, Ecclesioc aliitudincm, et vidct futura speciali ef-

crystallo. Mare vitreum significabat baplismum ,

fectu sicut dicit.
quod pro puritale simile dicitur crystallo. El statim fui in spiritu, et vox prima quam audivi
El in medio sedis, et in circuilu sedis quatuor ani- tanquam tubx loquentis, etc. Similem utique priori
malia, plena oculis ante et retro. Quatuor animalia voci qu?e dixerat : Quod vides scribe in Iibro.
quatuor significant Evangelia ;
quce oculis ante sunl ]} El ecce sedes posita erat in ccelo, et supra sedem
plena, quia de futuro jndicio prrcdicant : retro sunt sedens. Ecclesiam in ccelesli conversalionc positam
plena, quia de Yeleri Testamento lestimonium do- Dominus babitat. Gregorius papa soliu.u Dei in vi-
nant; sive ante quia quse agcnda sunt discrete con- sione Michece angelicas poiestates interpretatur,
siderant , retro quia quoe plangemia sunt solerter quarum mentibus altius pncsidens, inferius cuncta
recordantur. disponit.
Et animal primum s'mile leoni, etc. Secundum Et qxi sedebat similis erat aspcctui lapidis jaspidis
anagoge aulem, Christus leo fuit in resurrectione, et sardii. Jaspidis color aquam, sardini igncm si-
vitulus in passione, homo in carne, aquila in ascen- gnificat,quibus duobus judicium novimus celebrari.
sione. Secundnm moralem vero sensum, Ieo qui for- Sicut enim, inquit, in dicbus Noe, ila erit ct advcntus
tissimus scribitur bestiarum, fortiores significat in Filii Iwminis (Matlli. xxiv).
fule, vitubis miscricordes in Ecclesia ; homo, humi- Et iris eratin circuitu scdis, similis visioni sniarag-
les qui dicunt, HumiHatus sum usqucquaque, vivi- dinw. Iris qurc fit sole nubes irradiantc , et post
fica me,, Domine; aquila, excelsos qui dicunt cum diluvium primo propitialionis indicio facta cst, inter-

Paulo, nostra autem conversatio in ccelis est. Qure cessu sanclorum, quos Dominus illuslrat, Ecclesiam
animalia senas alas habebant ,
qui per sex mnndi C muniri designat. Qiuc bene smaragdo lapidi viridita-
retates legem Veteris acNovi Testamcnti annunliarc lis nimise comparatur. Quo enim hrcrcditalcm im-
non cessant, qmc cum silNovi ac YeterisTestamenli, marcessibilem fide porfectiori exspcctant, co potcn-
lex una, in sex videtur esse divisa, id est, in legem tius cliam cocteros orando protegunt. Quia hic de
naturae, legem litterse, lcgcm prophetarum , legem islis tribus lapidibus parva diximus, libcl ut de islis

Evangeliorum, legem Apostolorum, ct legem Eccle- pariter et aliis nobilibus lapidibus paululam lalius
siasticam. disputemus, de quibus ct Isaias ait : Lcce ego stcr-

Et in circuilu et intus plcna sunt ocnlis. Oculos in- nam per ordincm lapides tuos, et fundabo le in sapluj-

tus ct foras habent, qui Ecclesiam divinarum Scri- ris, et reliqua, stalim quasi exponens subjccit, uni-
pturarum testimoniis intus ct foris illuminant. Domino
versos filios tuos a doclos (Isa. liv).
El requicm non habebant die ac nocte. Id est , in Fundamentum primum jaspis. Jaspidum multa
prosperitale ei in adversitaie, ut Psalm sta ail :
: Be- sunt genera: alii enim viri.ii coloris, ct linclus quasi

nedicam Dominum in onv.ii tcmpore, id est, in pro- floribus, apparet; aiius s-naragdini habcr.s similitu-
speris et in adversis, nam dies pro prosperilalc , et dinem, sed crassi coloris, quo omnia fanlasmala fu-
nox pro adversitalc frcqucntcr solet intelligi. gare autumant. Alius nivi et spu:n?emarinorum flu-

Dicenlia, Sanctus, sanclus, sanctus Domiuus Dcus D cluum, quasi mixto cruoris obrutilans. Per jaspidem
Sabaoth, ctc. llic trinilas ct unitas intelligilur, quia ergo, fidei viror immarccscibilis indicalur, quaj Do-
ires personas, cl Deum uniim pncdicant, ct trinita- minicscpassionis sacramento per uiulam baptismatis
tis ct unitatis sacramcntum demonslranl. imbuilur, atque ad omnes spiriialium gr&tiarum flo-

Qui erat, et qui est, et qui veniurus est. Qui crat rcs, proficienlibus merilis instruitur. Ilanc enim qui
ut illud : In principio crat Verbum , ct Verbum erat habueril, vanos timorcs fugat , monenle Poiro apo-
apud Deum, et Deus crat Verbum. Qui est, ut illud : stolo : Adversarius vester diabolus tanquam leo ru-

Dic filiis Israel : Qui est, misit ad mc vos. Qui vcnturus giens circuit,quwrens qucm devorct, cui rcsislite forta

esl, subauilitur judicare vivos cl mortuos. in fule (I Pctr. v).

Et cum darcnt illa animalia gloriam et honorcm et Secundus saphirus. Hiijus lapidis colorcm paritor
benedictionem sedenti super thronum ,
procidunt vi- ct sacramenlmn Moscs exposuit, cum Dci habilim
ginti qualuor seniores cl adorabant vivenlem in swcula dcscribcns, dicerel : Sub pedibns ejns qucsi opus !a-

socculorum, el mittunt coronas suas ante throiv.m di- pidis saphiri ; et quasi ccelum cum serenum esl (E.rod.

centes : Diqnus es, Domine Dcus ncstcr, accipere rc- xxiv), Ezecbiel quoquc dicit, qnod locus in quo
 536 S.MARAGDI ABBATIS 356

tlironus Deisit, sapl.ii i habeat similittidinem^itY/i. A Nonus topazius. Topazius lapis ,

quaatum inven-
i), et gloria Domini in hoc colorc consistat, pnefi- tione rarus, lanlum mercium quantitate preliosus
gural eum qni porlat imagincm supercceleslis , et est; qui duos habere feriur colores, unnm auri puris-
cuin Apostolo potest dicere : Nostra conversatio in simi, et alterum oetherea clarilate rclucenlem. Hic
calis est. regibus ipsis ferlur esse mirabilis, ul inter divitias

TcrtUischalcedonius, qui quasi ignis lucernre pal- suas nihil se simile possiderc cognoscant. Cujus pul-
lentis spcciem retinet, et habel fulgorem sub divo, cherrima naturae qualitas , conlemplalivne vit?e de-
non in domo, quo demcnstranlur hi, qui coeiesti cori dignissima comparalur. Hanc enim reges sancli,
desiderio subnixi, hominibus tunc latent, et quasi in quorum cor esl in manu Dei, cunclis bonorum ope-
abscondito jejunium, eleemosynam, preecsque suas rum diviliis, universisque virtutum gemmis merilo
agunl, sed cum vel doclrince, vel aliis sanctorum prreferunt, tanlo ardentius coeleslis yitae diilcedinem
usibus inservituri, adpublicum procedere jubentur ,
animq compleclentes, qnanto frequentius supernae
mox quasi fulgoris lucerna lucenl et ardent : arJent gratine fuerint splendore percussi. Habenl cvgo san-

videlicet amore, lucent sermone. cti viri aureum colorem.el inlerea flammoe cbaritalis

Quartus smaragdus,qui nimia) viriditatis est, adeo habent x-thereum, ex supernre contemplalione dul-
ut herbas virenles frondentesque gemmas , ctiam B cedinis. Quod vero in insula Thebaida, quae Topa-
omni inficiens circa se viriditate repercussum ae- zion appcllatur, unde ipse nomen accepit, inveniri
rem cujus genera plurima sunt, sed nobihores Scy-
, dicitur, dupliciler inlelligendum est ,
quia et ilke

thici, secundum locum tenent Bactriani lerlium , prcecipue, id est, iEgvptiorum regiones , monacho-
/Egyptici. Significat autem animas, fide semper vi- rum gregibus abundent, et (piicunque so'i justitijc

rentes, qu.ehsereditatemimmarcessibilem (/ Petr.w), vicinushabitaverit, aHherei nimirum luminis fulgore

elrclernam conservatam in ecelis, etmente concipere coletur. Et pulchre in octavo ordine, activaj vitoeper-
sperando, et in proximos satagunt spargere pnedi- feclio, sic in nono speculativce suavilatis gemma po-
tando. nitur, sive quia novem ordines angclorum quortim
Quintus sardonix. Hic ex onice candorem, ex sar- vitam imitatur, in Scriptura sancta reperianlur.
dio ruborem trahens, ab utroque sardoniei nomen Decimus chrysoprasius. Chrysoprasius est viridis
accepiL Sunt autem genera ejus plurima. Alius enim, aure;eque cosnmixturje, quo Idam etiam purpurcum
lcrrac rubraj similitudinem tenet. Alius quasi per jubar trahens aureis intervenienlibus gutlis. Nasci-
bumanum unguem sanguis eniteat, bicolor appa- tur autem in India, qui significat eos qui viriditatcm

ret. Alius tribus coloribus, subterius nigro, superius reternoc patri;e, perfectsc charitatis fulgore prome-
minio, medio candido consislit , cui comparantur C rentes , eam etiam caeteris purpurea martyrii sui
homines corporis passione rubicundi, spiiitus puri- luce patefaciunt; qui quoniam in eo quod vitam de-
tatc candidi, sed sibimet humilitale despecli. spiciunl, ceternam gloriam pneferunt, Domini in
Sextus sardius, qui ex integro sanguinei coloris est, carne apparentis exempla sequuntur ,
jam velut
iuarlyrum gloriam significat , de qua dicitur: Prce- in India, i d cst ,
prope solis ortum, meritorum suo-
tiosa in conspcctu Domini mors sanctorum ejus. Me- rum fulgorcm ostendunt.
rito sexto loco positus, cum Dominus nosler et sexia Undecimus hyacinlhus. Hyacinlhus in iEthiopia
;>. ilate sseculi incarnalus, et sexta feria sit pro totius reperitur,c;cruleum coloremhabens optimus,qui nec
muntfl salute crucifixus. rarus est, nec densitate obtusus, sed cx utroque tem-
Septimuschrysoliilius.quiquasi aurum fulget, scin- peramcnto lucel ,
parificalo, et suaviter florem tra-
lillas hahens ardenles, cujus specie figuranlur hi, qui hii. Hic aulem non rutilat aequaliter, facie cceli mu-
iiiiellcciusupernae veraequesapienlieefulgentcs, vcrba latur. Sercno enim perspicuus alquc gralus est, nu-
cxhortalionis in proximos vel etiam virtulum slgna bilo coram oculis evanescit atque marcescit. Indical
qiiasiscintillas ignis effundunt, quorum,utorator ait : enim animas ccelesti semper inlcnlioni deditas, al-
Menlibus inslat amor, sermonibus sestu3t ardor, que angelicae quodammoJo quanlum mortalibus fas
\)
qiiod quia solo spirilalis graliye munere gcri- est, conversalioni propinquanles, quibus onmi cu-
lur, decentissimc septimo fundamento chrysolithus stodia discretionis conversatio percipitur, ne vcl ni-
incst, septiformi eniin sa;pe numero solet Spiiilus mia scnsus subtililate callens , altiora se quiurero ,

sancti gralia figurai i. et forliora se scrutari aadeat. Gloria enim Dombii

Octavus beryllus. Beryllus est, quasi consideres celare verbum, id esl, caute de Dco vol homine Chri-
aquam solis fulgorepercussam, rubicundumac deco- slo philosophari, vel rursum dcsidia loipente , ad
rum reJdere ccbrem sed non fulget nisi in sexan-
, iniinna fidei inilia atque elcinenla cxordii sern.o-
gulam formam poliendofiguielur. Hepercussioneeniin num Dei rclabantur, qui polius via regia gradienics,
angulorum, splendor illius acuilur. Significal autem a dcxlris el a sinistris per arma justili;c lutati pro-

homines ingenio quidem sagaces ; sed amplius su- ceJcnt, quasi hyacinthus nubilo circunidalus loqui-
pernac grati;c lumine rcfulgentes, quodquc tcnentes tur. Nifiit cnim jiuticavi me scire inlcr vos, nisiCliri-

manu adurere dicitur, procul dubio palet, quia qi;is- slum Jcsum, ei liunc cruc fixum (I Cor.u) , et quasi

que sancto viro conjungilur, ejus niiuinim boiue con- in serena Ivicc visus, ait : Sapieniiam loqiumur iater
versationis icnc recreatur. perfeclos (Ibid.).'
 :

J57 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 358

Dnoderimus aineihyslus. Amethystus ptorpureus A in'ra, in quo rton aliiid vi.lelar exlerius, quam quoil

csl, pcrmixlo violaceo coloro, et quasi ros;e nilore , gcstat interins. Cryslallo quoqtie quod de aqua in
quasdam Ieniter flammulas fr.ndens, seil el qui Mam glaciem et lapidem prctiosum efficilur, baplisnii
in purpura illius non ex loto igneo sed quasi vimim gratia figiiralnr.

rnbens apparens. Purpureus crgo decor ccelestis re- Et in mcdio sedis, et in circuitu scdis, quatuor ani-
gni liahitum , roseus vero alque violaceus humilein tnalia, plcna oculis , ahle el reiro. Circuitus throni

sanclorum, vere avidam pretios imque mortem de- Dei, id est Ecclesicc patres, lumen Evangelii, praHc-
signat. rilorurfl ftiturorumque scientia replcl.
In jaspide ergo, fidei viriditas; in sapliiro, spei Et anhnal primum simHe lconi, etc. ILec animalia
oocleslis allitudo; in chaleedonio, flamma charilatis multifarie interpretanlur. Bcatus aulem Atigr.slinus,
inlernce figuratur. In smaraglo autfm, ej.isclem fidei j:ixla ordinem lihri istius, Mallhceum leonem cHcit
forlis intcr adversa eonfessio. In sari!onice, sancto intelligi, qui regice dignitatis in Chrislo prosapiani
rnm inter virlutes humilitas. In sardio, reverendus narrat, qui ct vicit teo dc tribu Juda. Catiilus enim
niartyrum cruor exprimilur. In chrysolilho, vox spi- leonis Jtila, et iri quo ut rex a rege timetur. A
ritalis inter miracula prcedieatio. In heryllo praedi- Magis adoralur, ubi etiam rex cum servis ralionem
cantium perfecta operatio. In lopazio , eorumdcm B ponil. Rex nuptias filio facit, et ad ultimum rcx se-
ardens conlemplatio monstralur. Porro in chrysopra- gregat oves ab hcedis. Lucam in vitulo ,
qui hostia
sio, heatorum martyrum opus pariter et prcemitim. magna fuii, in lege enim ejus non solum principia
la hyacinlho, doetorumccelestis ad alta suhlevatio, et circa tcmplum ct sacrificia diversantur, sed i!a con-
propter inlirmos humilis ad hua ana descensio. In cluditur : Et erant sempcr in leniplo laudanles et be-
amelhysto, ccelestis semper regni in humilium animo nedicentes Dcum. Facies vero hominis, Marcus signi-
memoria designatur, singuiiquc lapi.Ies prctiosi sin- fical, qui nihil de regali, vel s::cerdolali Domini po-
gulis sunt fundamentisdeputati, qui licet omnes per- tentia locutus, tantum hominis Chrisli gesta simpli-
fecli, quibus civitas Dei nostri in monte sanclo ejus citer narrat. Aquila autem. Joannes est, qui nativita-

ornatur atque fundatur , Spirilalis gralice sinl luce lem Verbi, velut ortum solis perspicaciter aspeclat.
fulgentes , alii tamen per spiritum datur sermo sa- Animalia autem nunc Evaiigel stas, nunc tolam Ec-
pientice, alii sermo scientice, alii gratia sanilalum, clesiam significant, cujits forlitudo in leone , vjcli-

alii genera linguarum , alii fides in eodem spirilu, matio in vitulo, huuiililas iii homine, sublimitas io
elc. aquila volantc monstralur.
Et in circuitu sedis sedilia viginti qnatuor, et super Sincjula eorum habcbant alns sentts. Perfeclione
thronos vicjinti quatuor seniores sedentes. Ecclesiam ^ susft doctrincc, Ecclcsiam ad alla sublevanl. Senarkis
namque propler societatem fidei in una sede viderat, cnim numerus idco perfectus dicitur, qtiia primis
eamdem per geminum teslamentum dc patriarchis ct suis partibus impletur, uimm quippe, quod est sexta
aposlolis generatam, in viginti et quatuor sedilitus senarii pars, et dtio, quod est terlia, el tria qtio.l
cernit. Sedenlem autem, propler jmliciariam ejus in est dimidium, eumdem scnarium faciunt. Alitcr alce
Chrislo dignilatem ; sedebunt autc.n et judicxbunt scnce quatuor aiiimaliuin quce sunt viginti et qu:-
universamembra, sed in uno el per iniuni eaput. tuor, tolidcm Yeteris Tcsiamenli libros insimiant ,

ISam quomodo polerunl sar.cli in judicio sedere, quibus Evangelislarum ct Meilur auctoritas, ct vc-
slantes ad dextram judicis, possunt etiam viginti ritas proLaiur.
quatuor seniores in illis inlelligi, qui perfectionem Et in circuitu ct intus plcna sunt oculis. Sancla
operis, qucc scnario numero commendatur , clara Ecclesia , et coram Deo, et coram hominibus se
Evangelii prcedicatione consumant, nam quater seni, vigilanler allendit, ctijus interiores oculos aspexerat
viginti qualuor facitinl. Psalmista, cum diceret : Omnis gloria ejus filii re-
Circumamictivestimentis albis,et in capitibus eorum gis ab intus. Exleriores vcro, cum continuo stibclit

coroncc aurecv. Hoc est, bonis operihus indtitos, pe- In funbreis aureis , circumamicta varietate. Aliler,
renni inentis memoria, gaudia superna qucerenles; sive litteram attendas, sive allogoriam (piccras, lu-
scepe eniin incns capilis nomine solel intelligi. cem sempcr in Evangelio reperis. Alia translalio sic
Et de throno procedunt fulcjura et voces et loni- habet : Plena oculis ante se et relro, quia lux Evan-
trua. Hoc est, quod Marcus ait Illi autem profecli
: gelii, ct cenigmata Icgis irradiat, cl novce gratice
prcvdicaverunt ubique, Domino cooperante ,el sermoncm mundo fulgur infundit.
confirmante, sequentibus sicjnis (Marci uttimo.). Et requiem non habcbant die ac noctc diccntia :

Et seplem lampadcs ante thronum, qui sunt septcm Sanclus, sanctus, sanctus Dominus Dcus cmnipotcns,
Spirilus Dei. UniimSpiriluni dicit sepliformem; unus etc. Sancta animalia, ctincta tempora sceculi imam
cslenimSpiiitus, septiformitas enim, pcrfeclio est dominationem Deitalis, omnipolcnliam ct alernila-
et pleniludo.Gommemorato vero Spiritu sancto ,
tcm sanctce Trinitatis affirmanl , manenle intelle-
convcnicnier unda baptismi sequiiur, qua idem spi- ctualis creatnrae perpetua in ccelcsiihus laudc.
ritiis rccipi crcdilur. Vrocidunt vicjinli qualuor scniorcs etnte scdcntem
Et in conspcclu sedis tanquam mare vitrcum, simile in throno, et adorabunt vivcntcm in swcula saculo-
crastallo. Proptcr fideni veram baptisma rcferturad rum. Animalibus porsonantibus laudem, id esl*
 , :

539 SMAHAGDl ABBATiS 310

Evangelislis praedicantibus Cliristi tlispensationem, A Hespondi: Jesus et dixit : Amen amen dico tibi, nisi

omnis Ecclesia quee in priepositis eonslat et populis; quis renatus fueril denuo , non potest videre regnum
boe enim geminato, duodenarius numerus significa- Dei. Quie sentenlia tanto aperlius cunctis fidelibus
lur, statim cadens in faeiem, adorat viventem in sae- lucet, quanlo constat, quia sine hujus luce fideles

rula sceculorum , et miltebanl coronas suas ante esse nequeunt. Quis enim sine lavacro regenerationis
thronum Dei , videlicet, assignantes quidquiJ virlu- remissionem peccatorurn consequi, el rcgnum valet
tis, quidquid babebant dignilatis, quippe qui ex ni- intrare coelorum? Sed Nicodemus qui nocte venit ad

bilo cuncta creaverat. Jesum, necdum lucis mysteria capere noverat, nam
EVANGELJUH JOANMS , CAP. III. et nox in qua venit, ipsa ejus qua premebalur igno-
< Eral homo cx PharisLeis Nicodemus nomiue raniiam designat, necdum enim eorum numero so-
< princeps Judceorum. Hic venit ad Jesum nocte, et ciatus erat, quihus ait Apostolus : Fuistis aliquando
< dixit ei : Habbi, scimus quia a Deo venisti magi- tenebrw, nunc autem lux in Domino (Ephes. v). Sed
« ster; nenio enim polest hiec signa faccre qum lu inter eos potius rcmanebat. Quibus dicit Isaias :

• fac.s, nisi Deus fuerit cum eo. Respondit Jesus, et Surtje, illuminare, Jerusulem, qiriu venit tumen luum,
< dixit ci : Amen amcn dico tibi : Nisi quis renatus et (f.oria Domini sttper te orta est (Isa. t\).

< luerit denuo, non potest videre regnum Dei. Dicit ]$ Dicit ud eum Nicodemus : Quomodo potest hotno
• ad eum Nicodemus Quomodo polest bomo re- : 7iasci cum sil senex, etc. Qtiia enim secundae nativita-
< nasci cum sit sencx? Nunquid potest in ventrem tis adhuc nescius perseverabat, de salule aulem sua
< inatris suse ilerum introire et nasci? Hespondit Je- jam sollicitus exsliteral, necessario de una , quam
t sus : Amen amen dico tibi: PUsi quis renatus fue- noverat nalivilate an possct iterari, vel quo ordine
< rit ex aqua el Spirilu sanclo, non polest ir.lrare in regeneraiio possil impleri, qucerebal, ne bujus ex-
c regnum QuoJ natumest ex carne, caro esl, et
Dei. spers remanendo, litse coeieslis parlieeps cssenequi-
< quod natume.stox spirilu, spirituscst. Non mireris ret. NolanJum autem, quia de carnali quod dixit,
• quiadixi tibi : Oporlel vos rcnasci denuo. Spirilus hoc etiam de spiritali est regeneratione sciendum.
« ubi vult spirat, et vocem ejus audis, seJ nescis Nequaquam videlicet eam, postquam ssmel expiela
« unde vcniat, aut quo vadal. Sic est omnis, qui na- fuerit, posse repeti.Sive enim hajreticus, sive schis-
« tus est cx spirilu. ResponJit NicoJemus , etdixit m.iticus, sive facinorosus quisque in confessicnc
« ei Quomodo possunt Iilcc fieri ? RespondU Jesus et
: sanctaj trinilatis baplizaret, non valet ille ,
qui ila
« Tu es magister in lsrael, ct htec ignoras?
dixilei: baptizatus est, a bonis calholieis rebaplizari, ne con-
; Amen amen dico tibi, quia quod scimus loquimur, fes.!>io vel invocalio lantinominis videatur annullari.
< et quod vidimus lestamur, et lestimonium nostrum C Et quia Nicodemus ad primam Domini responsio-
< non accepistis. Si lerrena dixi vobis, et non crcdi- nem sollicilus, quomodo sit inlelligenda diiigeutcr
i lis, quomodo si dixero vobis cccleslia credelis? Et ir.quirit, meretur jam planius inslrui , et quia se-
« nenio ascendil in ccelum , nisi qui descendit de cunia nativilas, non carnalis est, sed spiritualis au-
< ccelo.Eilius hominis, qui est in coclo. Et sicut Mo- dire.
« ses exaltavit serpcntem in deserto , ila exaliari Ilespondit Jesus : Amcn amen dico libi, nisi quis
i oporletFilium hominis, ulomnis, qui crcJit in renatus fuerit ex aqua et Spiritu non potest inlroirc

< ipsum non pereat, scd habcat vilam cetcrnam. > in regnum Dei. Ctijus nalivilalis modum subscquen-
Erut liomo ex Pharisa'is JSicodemus nomine, prin- ter exponens prorsusque a carnali distingucns, ait
ceps Judccorum, hic venil ud Jesum nocle. Princeps Quod natum est de carne, caro est, quod nalum est

scilicel Judaiorum, venit ad Jesum noete.cupiens se- de spirilu, spiritus esl. Nalura spiritus invisibilis, car-

creta ejus alloculione, plenius discere mysleria fidei, nis est visibilis, atque i Jeo carnalis gencratio visibi-
ttijus aperla oslensione signorum, aliquatenus jam liler adininistratur. "Visibilibus iiicremeutis qtii in

1 udimenta percepcrat ,
qui quouiam prudenter ea carne nascilur per aetatum momenta proiicit : spi-
qiue ab illo qiuerebat, invesligare promeruit. ritualis autem generatio tola invisibiliter agilur.
"
Rubbi, scimus, quiu a Deo venisti macjisler , nemo Nam videtur quidein qui baplizalur in fontem de-
enini potest ha?c siqna facerequai lu facis, nisi fueril scendere, videtur aquis immergi, videtur de aqtsis
Deus cum eo. A Deo enim Jesum ad m;igisteriuni ascenJere. Quid autem in illo lavacro regenerationis
mundo adhibendo, venisse confessus est,
coclesle, egerit, minime polest videri , sola aulem fidcliimi

Deum cum eo fuisse miraculis prudentius intellexit, pietas novil, quia peccator in fontem descendit, sed
necdum tamen ipsuui Deum cognovit esse; sed quia purificatus ascendil. Filius mortis descendit, sed fi-

ouein inagisLrum noveral veritalis, studiosc doeen- lius resurrectionis ascendit; filius prievaricatioitis

lius, aJiit merilo , et agnilionem divinitatis ejusper- dcscendit, sed filius reconciliationis ascendil; filius

fecle doclus subiil, merilo ulriusquenativilatis ejus, ircc descendit, sed lilius misericordise ascendit; lilius

(iivin;c scilicel et bumanaj, sed et passionis atque diaboli descendit, seJ Filius Dei ascendit. Sola ha:c

aseensionis ipsius arcana percepit. Nee non etiani Ecclesia maler, quie general novit, caeterum octilis

mo lum seeund;e generalionis, ingieasum regni cce- insipicntiiim videlur talis exirc de fonle, qualis in-

leslis, aliqua perplura doctriiue cvangelicte sacra- travit. Tolumquc ludus esse ipiod agilur, untic in

inenla, Doinino revelanlc uiiit.it. fine vitlentes glorjaui sanetorum, dicent gemcntes
 ,,

541 COLLECTIONES JN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 552

in lormentis. lli snnt quos aHquando habuimus in de- \ sua natura habcrc non potuil, hoc inFilio Dei a quo
risum, el in similitudinem improperii (Sap. v), quo- assumptus esl habuil. Sed ct hoc quoerendum, quo-
inodo ergo coniputati sunt inter filios Dei ? Ait modo dictum sit, nemo ascendil in coelum
el nisi ,

Joannes Apostolus : Charissimi, inquit, nunc filii Dei qui descendit de coelo, cum omncs elecli se vcraciter
sumus, et nondum apparuit, quid erimus ; quod ergo confidunt ascensuros in coelum promittente sibi Do-

natum est ex spirilu, spirilus est. Quia qui ex aqua mino, quia ubi ego sum, illic et minister meus erit.

et spiritu regeneratur invisibiliter in novum muta- Cujus tamen nodum quceslionis aperlissima ralio
tur hominem et de carnali efiicitur spirilualis, qui solvit, hominum homo
quia videlicel medialor Dei ct

ideo recte non solum spiritualis, sed eliam spiritus Christus Jesus electorum omnium caput est, idemque
vocatur, quia sictil substantia spiritus invisibilis omnes elcc!i ejusdem capitis membra sunt dicente ,

cst noslris aspeclibus, ita is qui per graliam De* Apostolo El ipsum dedii capul supcr omnem Ecclc-
:

renovatur invisibiliter fit spiritualis et Dei filius siam {Ephes. i, 22) ; et rursum Vosenimesliscorpus
:
,

cum visibiliter omnibus caro et filius hominis appa- Christi et mcmbra de membro (I Cor. xu, 27.) Nemo as-
reat.
cenditincceluin,iiisiChristusineorporesuo,quodesl

Non mireris, quia dixi tibi oportet vos nasci denuo, Ecclesia, qui in seipso quidem piimtimeerneiilibus
clc. Spiritusubi vult spirat, quia ipse habel in pole- Baposlolis,eiiiineniioribus nimirum membris suis, as-
slate, cujus cor gratice suse visilatione illustret. Et cendil, etexindein membrissujsquotidieasccndcns,

vocem ejus audis, cum le proesente loquilur, is qui se colligii in cceluin; quisqtiis in coelum ascenderc de-

spirilu sancto i epletur , sed non scis unde veniat, et quo siderat, ei qui de coelo descendit, et est in coelo, se

vadat, quia eliam te prcesente, quempiam spiritus si vera fiJei et dileclionis unitate conjungat , aperte
ad horam impleverit non potest videre quomodo
,
intelligens, quia nullo alio ordine, nisi per eum, qui
intraverit, vel quomodo redierit, quia natura est in- descendit de codo, potest ascendere in coelum. Undc
visibilis; sic est omnis qui natus est ex spiritu , et alias ipse dicit : Nemo venit ad Patrem, nisiper me,
ipse enim invisibiliter agente spiritu, incipit esse Et sicul Moses exaltavit serpentem in deserto, tla

quod non eral. Ita ut infidelis nescial unde veniat, et exaltari oportet ftlium hominis. Mira magisterii coe-

quod vadat, id est, quia a gratia regenerationis ve- lestis arte Dominus magister legis Mosaicoe ad spi-
nit in adoptionem filiorumDei, et vadit in percepiio- ritualem legis ejusdem sensuminducil, reeordans hi-

nem regni coelestis. Quserente adhuc Nicodemo storiae veteris, et hanc in figuram suoe passionis at-
quomodo possent luec lieri, que humanae salvationis iactam eJisserens. Narrat
Respondit Jesus etdixit ei : Tuesmagisterinlsrael, quippeliber Numerorum, quiapertesus in eremo po-
elc. Noa quasi illustrare volens eum qui magister C pulus lsrael moleslia ilineris longi ac laboris, nnn-
vocetur, cum sit ignarus sacramentorum coelestium, muravit contra Dominum cl Mosen. ldeoque Domi-
seJ ad humilitalis illum viam provocans , sine qua nus miserit in illum ignitos serpentes , ad quorum
janua cceleslis non potesl invcniri. plagas et mortes plurimorum, cum clamarent ad
Amen amen dico tibi, quia quod scimus loquimur, Mosen, et ille oraret, jussit eum Dominus facere scr-
el quod vidimus, ele. Terrena illisdixit, ut in supe- pentem ameurn et ponere pro signo. Qui percussus ,

riore lectione invenimus, cum de passione ac de re- inquit, aspexerit eum, vivet, et ita factum est (Num.
surrectione sui corporis, quod de lcrra assumpserat xxi). Plagre igitur serpentium ignitorum , venena
loqueretur : Solvile templum hoc et in tribus diebus sunt et incenfiva vitiorum, qua? animam quam tan-
cxcitabo illud. Non lamen creJebant verbo quod dixit, gunt, spirituali morte perimunt; et bene murmurans
scd ne hoc quiJcm intelligere valebant, quia non de contra Dominum populus serpentium morsibus ,

alio, quam de lemplo corporis sui diceret. Qui ergo slernebatur, ut ex ordine flagelli ex!erioris agno-
terrena audientes non capiebanl, quanlo minus coe- sceretquanlam intus pcrnicicm murmurando palere-
lestia, id est, divinoe gcnerationis , capieuda myste- tur. Exallatio autem serpentis a^nei quam dum per-
ria sulficiunl? addit autem adhuc Doniinus ccelesli- cussi aspicercnlsanabantur, passio estnostri reJem-

bus sacramentis, et de lcrrenis instruere e:iui ptoris in cruce, in cujussolum fide regnum morlis ct
cjucm videt sapienter ac diligenter his qiue auditin- peccali superalur. Recle elenim per serpentes pcc-
tendere, coeleslis namque est ascensio ejus ad vitain cata, quae animam simul et corpus ad inleritum tra-
sempilernam. Terrena vero exaltatio ejus ad mor- hunt exprimtmtur. Non solum quia igniti, quia vi-
tem lemporalem. Dicit ergo dc eoelestibus : rulenti, quia ad vcrum etiam quia
perimcndum sunt,
El nemo ascendit in ccelum, nisi qui de cozlo desccn- per serpentem primi parcntes nostri ad peccandum
d.t, clc. Merilo aulem qnierilur, quomodo dicatur persuasi ac de immortalibus sunl peccaudo mortalcs
(ilius hominis, vel descendissc de coelo , vcl eo lem- eiTecli. Recte per scrpcntem ajneum Dominus osten-
pore, quo Ikcc in lerra loquebatur, jam fuisse in ditur ,
qui venit in similitudincm carnis peccati ,

coelo. Non crgo caro Chrisli descendil de coclo, ne- quia sicut a?neus scrpens elfigiem quidem ignitis

quo anteteoipusaseensioniseral iucoclo, sednuiauna serpentibus similcm, sednulltim prorsus insuis mem-
Chrisli persona est in duahus cxistens naluris, alque bris habuit odorem veneni, percussos a.serpeniibus
idctiFilius hominis rc le dicilur, el descen lisse de suis exaltalione sanabat, sicnimirum rcdcihplor hu-
ca lo,
x
ci antc pussioncm foisse in c<e!u, quia quod in mani gencris, non carncra pcccali, scd similitudincm
 ,,

515 SMARAGDi AHBA1JS 314

induit carnis peccati, inqua inoilem crucis patieiido, A bis. DiieclioPaliis uade prubala est in nobis? quia
credentes in se ab omni peccato , el ab ipsa etiam Fiiium sir.un imicum misit mori pro nol.is, sicul el

morte liberarcl. Paulus apostolus dicil, qui proprio Filio suo non pe-
Ut omnis qui credit in ipso non pereat, sed habeat percit,sed pro nobis omnibusiradidil eum, quomodo non
tilam cciemam. Cujus quidem verbi palet sensus, etiam cum illo omnia nobis donavit? (Rom. vui.)
quia qui credit in Jesum, nonsolum perditioncmeva- Elinlioc cst cliaritas , non quasi nos dilexerimus
dit poenarum.sedet vitampcrcipit aelernam, et inlioc Deum, sed quoniam, etc. Non illum diieximus prius,
inter figuram drslal, el verilatem, quia perillam vita nani ad hoc nos ddexit , ut diligamus eum. Gratia
protelabatur temporis ,
per lianc vila donatur sine quippe hominem pi^evenit ul diligat Deum ,
qui di-
line mansura. Sed curandum solerter est ut quod lectione operetur bona, unde Psalmisla : Deus rneus,
intellectus bene sentit, operalio condigna proliciat inquil, misericordia cjus pnvvenict me (Psal. lviii).
quatenus confessio reclx nostrai fidei, pie et sobrie Et misit Filium suum propitialioncm pro peccatis
conversando ad perfectionem promissa? nobis vike nostris. Hoc est maximum in nos divinae chariiaiis
mereatur altingere. Verum quia hsec deFilio homi- indieium , quia necdum ipsi pro peccalis nostris eum
nis dicunlur, qui exaltari in cruce el morle potuit petere nosccmus, misit ille Filium suum ad nos, qui
pali, ne pularet NicoJemus filium tantum eum ho- B nobis in se crcdenlibus ullro veniam daret , nosque
minis esse, a quo vita esse exspectanda perpetua, cu- adPatemce gloriae societatem vocaret. In quibusdam
ravil ei eliam Dominus divinitatis suae palefacere sa- codicibus hic versiculus ita legitur : Et misilFilium
cramenlum, unumque et eumdemFjIiam Dei, et ho- suum litatorem pro peccalis nostris. Liiaior aulem,
minis mundi oslendere salvatorem. sacrificalor esl. Sacriiicavit enimFiiius Dei pro
pcc-
non hostias pecuJum, scd se ipsuin of-
catis nostris,
REBDOMADA II POST PENTECOSTEN.
ferenJo. Lnde bene Paulus aJmoncns ait Estole :

LECTIO EPISTOL.£ BEATI JOANNIS APOSTOLI, CAP. IV.

ergo imitatorcs Dei, sicul fdii cliarissimi et ambulate
,

Deuscharilasest in dilectioiie, sicut Christus dilexit nos, et tradidil se-

< : in hoc apparuit charilasDei in
nobis, quoniaiiiFilium suumunigenilum misit Deus melipsum pro nobis oblationem et hostiam Deo in

in mundum, ulvivamus per eum. ln hoc est chari- odorem suavilalis (Ephes. v), cui sentenliLe concinil

tas, non quasi nos dilcxerimus Deum, sed quomara hoc quod hic quoque Joannes exhorlando subjungit,
ipsc prior dilcxit nos, et misit Filium suum propi- dicens :

tiationem pro peccalis nostris. Charissimi , sic Cliarissimi , sic Deus dilexit no$, et nos debemus in-

Dcus dilexit nos, el nos debemus invicem diligere. vicem diligcre. Quod autem sequitur : Deum nemo
Deum nemo vidit unquam. Si diligamus invicem, vidit unquam majore dispulatione indiget cutn
, ,

Deus in nobis manet, etcharilas ejus in nobis per- Domiuus et hominibus mundo corde Deum videndum
fecta est. In hoc inlciligimus qnoniara in eo ma- promillat, et de sanctis dicat, quoJ angeli eorum in
nemus, et ipse in nobis: quoniam de Spiritu suo ccelis semper vident faciem Palris. Ilaric aulem sen-

dedit nobis. Et nos vidimus, et leslificamur, quo- tentiam, el in Evangelio suo ponit iJem Joannes, ul.i

niam Paier misitFilium suum salvalorcm inun'.i. etiam quomodo Dcus videri possit consequenter ad-
Quisquis confessus fuerit quoniam Jesus est fdius jungit,dicens: UniqenitusFi.ius qui est in sinuPatris
D^i, Deus in eo manet, ct ipsc in Deo. Et nos co- ipse narrabit. Quod bealus pater Ambrosius, ita ex
guovimus cl crcdidimus charitali quam habel Deus. posuit. Et ideo Deum nemo vidil nnquam, quia eam
iil nobis. Deus charitas csl, el qui nianet in cbari- qiuc in Deo habitat plenitudiiiein divinilatis, neino
tule in Deo manet el Deus in eo. Iu hoc pcrfecta conspexit, nemo mentc aut oculis comprehendit. Yi-
est charilas nobiscum, ut fiduciam lia! eamusindie dil enim, ad ulrumque referendum est. Denique cum
judicii, quia sicut ille cst , el nos sumus in hoc adJitur, EnigenilusFilius qui esl in sinu Patris, ipse
nmnlo. Timor non cst in charilale, sed pcriecla enarrabil, mentium magis quam oculorum visio de-
charilas foras mitlil limorem, quoniam timor pce- claratur. Specieseniin videlur, virtus veronarratur :

nam D
habet. Qui aulem limet non est peifectus in illa kec mentc comprehenditur. Ilem heatus
oculis,
charitate. Nos ergo diligamus Deum.quoniam ipse Auguslinus in libro dc Yidendo Deum, de eadem dis-
prior dilexit nos. Si quis dixerit quooiam diligo putans questionae : Proinde, inquit, narrante unige-
Deum et fratrem suum
mendax cst. Qui oderil, nilo qui est in sinu Patris, narratione inelTabili,crea-
enim nondiligil fralrem suum quem videt, Dema tura rationabilis munda et sancla iinpleta Dei visione
quem non videt quomodo potest dUigere? Et boc ineffabili ,
quam tunc consequemur , cum aequales
mandalum hahemus a Deo ut qui diligit Deum , facti fucriinus, quia sicut vidcnlur ista visibilia cor-
diligal et fralrem suum. » poris sensibus nota, Deum nemo vidil unqunnr, quo-
Deus charitas esl : in lioc apparuil oharUas Dei in niam si aliquando eo modo visus est, non sicut isla
tiGbis, quoniam Filium utum uniqcnitnm mitii Dcus naiuravidelur, scd voluntale visus est.specie quavo-
in mundum, ut vivamus per eum. Quomo.lo ipse Do- luit apparens, latente natura atque in se rnooromu-
Mujorem hanc dilcclionem uono liabet, ut
niiiius ait : tabiiilcr permancnle. Eo aulem modo qco viJelur
auimam suam ponat q.iis pro amicis suis, et ibi pro- siculi cbt, nnnc forlasse videlur a quihusdam ange-

bata est dilcctio Christi in nos, quia morilur pro no- lis suis sanctis. A nobis auicm, lunc ita vldcbilur,
 , ,

3i5 COLLECTIONES IN' EITSTOLAS ET EYANCLLLA. 3ifi

eum ei facti fuerimus requales. Et post aliquanta ex- \ Inlioc intelligimus, (juonhim in eo munci.ius , el

ponens sentenliam sancli Anibrosii : Deum enira, in- ipse in nobis, etc. Hoc ipsum,quod de spiiilu suo de-

i; -iit , nemo vidit unquam, vel in bac vila , siciiti dit libi unde cognoseis, interroga viscera tua, si

ij)se csl, vel etiam in angelorum viia, sicut visibilia plena sunt cbaritate, habes spiritum Doi. Paulo te^te
isla qiue corporali visione cernunlur, quia unigeni- qui ait : Quia cliaritas Dei difjusa est in cordibus
l.is filius, qui est in sinuPalris ipse narrabil ,
quia nostris per spiritum sanctum, qui datusesl nobis,el nos

non ad oculorum corporalium, sed ad mentium vi- vidimus, et testificamur ,

quoniam pater misit filium

sionem diclum eslperiinere quod narrabit.llem post suum salvalorem mundi (Rom. v). Nemo de salule
mnlta : Ad eam vero vis:onem,inquit, quia videbimus desperct, quia et magni sunt niorbi scelerum, qui
si

Deum sicuti cs!, mundanJa corda commonuit, quia deprimunt, oinnipoienseslniedicus qui salvei, tantum
enim corporali consueludine loquendi visibilia nomi- memineril quisque, quod idem filius Dei ,
qui veuit
nanlur, propier ea Deus invisibilis dicitur, ne cor- mitis ut saharet, venlurus est districlus, ut jjidicet.
pus esse credalur. Nunquid corda munJa stue sub- Quicunque confessus fuerit, quonium Jesus est fi~

stanliaj contemplalione frauJabit, cum hcec magna lius Dti, Deus in eo munet et ipse in Deo. Perfectam
el sumnia merces Deum colenlibus , et dili^entibus cordis confessionem dicit,quod nec male sua.leutium
proiniitatur, dicenle ipso Domino, quando corpora- B hcereticorum possit fraude corrumpi nec persequen-
fbusoeulis visibiliter apparebat, elinvisibilem seccn- tium paganorum tormentis conquassari, nec carna-
luendummundis cordibus promillebat: Qui diligitms, lium fratrum exemplis, nec proprhe fragilitalis se-
iiligetur a Patre meo, el diligam eu;n , et ostendam gnitia titubare. Sunt elenim ,
qui etiam verbis ne-
me ipsum illi ; luec quippc natura ejus aequaliier cum gant esse Jcsum filium Dei ,
quales niulti f.iisse

patre invisibilis sicut icqualiter incorruptibilis est, pro lunlur eo ipso tempore, quo haec scri:;eba! Joan-
q:iia continualim Aposlolus posuit dicens : Regi au~ nes ; sunt item qui confitentur verbis el factis ne-
lem sivculorum iniisibili, incorruplibili, divinam sub- gant, unde bene, qui nunc ail : Quicun ;uc confessus
slantiam, quapotuithomiuibus prsedicalionecommen- fuerit, quoniam Jesus est fuius Dei, Deus in eo ma-
dans. Deus ergo rex invisibilis, neque oculis, sed net, et ipse in Dco (I Joan. iv), ipse paulo superius
niente quserendus est, sed quemadmoJum si solem dicit : Si diligumus iinicem , Deus in nobis munet ,

islum videre vellemus oculum corporis purgaremus, insinuans profecto quia quisque dileclionem in fra-
unde videri lux potest, volentes videre Deum, oculum tres habet, ille Jesum Dei esse filium teslatur.
cordisquo Deus videri,potesl,purgemus : Beati enim Et cognovimus et credimus veritati ,
quarn habet
mundi corde, quoniam ipsiDeum videbunt (Mattli. v). Deusin nobis. Cognovimus quia Jesus est filiusDei,
Verum quia luec visio in futuro speralur, quid agen- C e j q U a p a er misit eum salvatorem raundi, et credi- j
-
t

dum est nobis, dum adhuc constituti iu corpore pe mus charitati, quam habet Deus in nobis, quia vi-
regiinamur a Domino, quo solalio utendum , ubi delicet cumhaberet unicum, noluit illum esseunum,
ilivina visione, necdum licel perfrui ? sed ut fratres . haberct adoptavil illi, qui cum illo

Si diligamus invicem , Deus in nobis manet. Sed possiderent vitam aelemam.

nemo pulet hanc dilectionem in qua Deus manet Deus charitas est. Jam superius dixit illud, ecce
abjecta et desidiosa quadam mansueluJine, imo non iterum dicit , amplius libi non poluit commendari
niansuetudine, sed remissione et negligcntia reser- charilas, quam ut dicerelur Deus , forte munus Dei
vari, non est ista charilas, sed languor, ferveat cha- contempturus eras, nunquid et Deum conlenmis?
ritas ad corrigenJum, ad emenJandum se , si boni Et qui manel in charilale in Dco manet, et Deus in

mores delectant, si mali emendentur, con igaulur. Si co. Yicissim inse habitant qui continetel quiconline-
ergo diligamus inviccm sincera et disciplinabili cha- tur, habilas in Deo, sed ut conlinearis, habital in le
rilate, Deus in nobis manet, operibus quidem ipsius Deus, sedulcontir.cat, ne cadas, quia sic Aposlolus
cbarilalis manifestalus, quamvis nondum visibiliter de ipsa charitale dicit : Charitas nunquam cadit

apparens. (I Cor. xin) ,

quomodo cadit quem conlinet Deus?
El charitas ejus in nobis perfeela est. Qucerendum Et in lioc perfcctaest charitas nobiscum, ut fiduchnn
autem, quomododicat perfectioncm divinaj charita- habeamus, elc. Quisquis fiduciam babet in die judicii
lis in muliia dilectione consislere, cum Doniinus in perfecla est iu ilio charitas. Qaid est habere fiduciam
Evangelio pronuntiet, non esse magnum, sidiligamus in die juJicii? non limere, ne venialdies judicii; cum
cos, qni nos diligunt, nisi ad inimicos cliam de qni- enim primoquis ad pcenitendum se, de malis actibus
bus hic pcnitus lacere videlur, cadem dilectio per- converterit, incipil timere dieni juJicii, ne videlicet
lingat, nisi forte ipsos inimicos fraterni amoris in- apparcnle juslo judice, ipse damnetur processu vcro :

ttiitu diligere debemus, videlicet ut non semper ini- bonse convcrsationis aniiualus discet non tiinere quod
niici remaneant, scd resipiscanl a diaboli laqueisno- limebat, sed potius oplare, ut veniat ille desideratus
bisqtie germano fcederc socicutiir : Si diHgaimts, in- cunclis genlibus, speranssecum sanctis incrilobonai
quit, invicem, Deus in nobis manet, et charitas ejus in actionis esse coronan Jum. Umie autcm Gduciara in
uobis perfecla est. Incipc diligere, perficcris, ctrpisti diejudicii babere possumus, plenius subdeado ma-
diligcre, cmpit in te Deus babilare, ui pcrfeclius ha- nifcstat.
1,'itando faciat le perfectum. Quiq sicut Ule es' , et nos sumus in lioc mundu.
 ; :

547 SMARAGDI ABBATIS 548

Nimquid vero potest homo esse sicut Deus? sed et A Nos ergo diligamus Deum, quoniam tpse prior di-
memiuisse oportet, quod et supra dictum est quia ,
lexit nos. Diligamus, quoniam ipse prior dilexit nos,

non semper ad aequalitatem dicitur, seJ sicut dicitur, nam unde diligeremus, nisi ille prior dilexisset nos.
ad quamdam similitudinem, quomodo enim dicis : Hinc enim ipse in Evangelio dicit : Non vos me ete-

Sieut aures habeo ita habet et imago , nunquid om- gislis, sed ego elegi vos (Joan. xv ). Ita aulem perfc-
nino sic? scd tamen dicis sicul. Sicut ergo facti su- cti crimus in charitale, si quemadmodum nulli al-

mus ad imaginem Dei, quare non sicul Deus sumus, lerius, nisi salulis nosirce gralia, prior ille nos dile-
non ad asqualilatem, sed pro moilo nostro. Inde ergo xit, nos quoque ita eum nullius rei, nisi sui tantum
nobis datur fiducia in die judicii, quia sicut ille est, amoris dilexerimus obtenlu. Verum quia sunt, qi;i

et nos sumus in hoc mundo, imitando videlicet pev- verbo lenus Deum diligunt, consulte subjungitur :

fectionem dileclionis in mundo, cujus ille exemplum Si quis dixerit, quoniam diligo Deum, etc. Unde
nobis quotidie praebet de coelo. De qua salvator in pvobamus quod mendax est. Audi : Qui enim non di~
Evangelh) : Diligite, inquit, inimicos vestros, et orate iigit frutrzm suum quem videt, Deum quem non videt

pro persequenlibus vos, ut silis filiiPatris vestri qui quomodo potest diligere? Quid ergo? Qui diligit fra-

in cozlis est, qui solem suum oriri facit, super bonos trem suum, diligit Deum, necesse est, ut qui diligat
el mulos, et pluit super justos et injustos (Matth. v), Deum, diligat ipsam dileclionem , Deus enim di-

Timor non esl in charitate. In tali videlicet chari- lectio est, et ne quis dicere audcrel : Et quid obslat
tate, quoe ad imilationem divinoe bonitalis , etiam diligere Deum, etiam si non diligo fratrem ? recle

inimicis benef.icere, et hos diligeve novit. subdidit:

Scd perfecta cliaritas foras mittil timorem. Illum Et hoc mandatum kabemus a Deo ut qui diligit ,

scilicet timorem, de quo dicilur : Initium sapientice Deum, diiigat et fratrem suum. Quomodo enim dili-
limor Domini. Quo limet quisque , incipiens opera gis eum, cujus odisti mandatum? Quis esl qui dicat

justitke, ne veniat juslitiue districtus .judex, et si rni- Diligo imperatorcm, sed odi legescjus, non ita est

nus casligatum inveniens, damnat. III \ charitas pel- verus Dei amator, scd vide, inqtrit, quia manduta tua
iit foras, quac pro merito juslilix, fiduciam habet in dilexi, Domine, et ideo confidenter adjungit , in tua
die judicii, sed et pnesentium aJversitatum limo- misericordia vivifica me (Psal. cxvm).
rem perfecta charitas ejicit ex animo, quam habere EVANGEL1U5I LUCE , CVP. XVI.

quacrebal, quiDcuin supplicans, ait: Atimore inimici i Homo quidam erat dives, qui induebatur pur-
eripe anlnum meam ; quam habebat qui dixit : Quis t pura et bysso. Et epulabatur quolidie splendide.
nos separabil a cliarilate Chrisli? tribulalio, angustxa, „ « El crat quidam mendicus nomine Lazarus, qui
fnmcs, an persecutio, an nuditas, an periculum , an i jacebat ad januam ejus ulceribus plenus , cupicns
gladius (Rom. vm)? < saturari de micis, qu?e cadebant de mensis divitis,
Quoniam timor pocnam liabet. Torquet cor con- « et ncmo il!i dabat. Sed cl canes vcniebant et lin-

scienlia peccalorum, nondum facla csl justificutio, « gebant tilcera ejus. Factum estautem, ut morere-
ideo in psalmo de ipsa perfeclionis juslitia : Cor.ver- i lur mendicus, et portarctur ab angelis in sinum
tisti, inquit, planctum meum in guudium milii, con- t Abrahse. Movtuus est aulem et dives, et sepollus

cidisli saccum meum, et piwcinxisii me livtitia , ul t esl in infevno. Elevans autem ocidos suos cum es-

canlem libi gloriam meam ut non compungar (Psal. i set in tormenlis, vidit Abraham a longe ct Laza-
xxix), id est, non sit ,
quod stimnlet conscientiaih i rum in sinu ejus. Et ipse clamans dixit : Paler
ineam. Stimulat timor, sed noli limcre, intrat cbari- « Abraham, misererc mei, et mitle Lazarum, ut in-
tas qiue sanal quod vulnerat timor. i liugat extremum digiti sui in aquam, ut refrige-
Qui autem limct non est perfectns in charhate. « rct linguam meam ,
quia crucior in hac flamma.
Quia nimiruin timor poenam habct , quamvis sicut i Et dixil illi Abvaham : Fili rccordare, quia rece-
sectionem medici salus optala , ita tlmorem, chari- i pisti bona in vita lua, et Lazarus similiter mala.
tas desiderata subscqualur. Nec pulari debet, his T * c Nunc autcm hic consolatur , tu vero cruciaris. Et
beali Joannis sermonibus csse conlravium , quod i in his omnibus inler nos et vos chaos magnum
Psalmista dicit : Timor Domiui sanclns permanet in c firmatum cst, ita ut hi qui volunt hinc tvansive
swculum sivcuti Duo namque sunt ti-
(Psal.wiu). c ad vos non possinl , ncque inde huc tvansmcave.
moves, ur.us quo liment bomines Deum, ne mittan- c Et ait : Bogo ergo le, pater, ut mittas eum in do-
tur in gehennam ipse esl timor ille, qui introducit
:
c mum patvis mei. Habeo eniin quinque fratrcs , ut
charitalem. Sed sic venit, ut exeat; si enim adhuc c tesletur illis, ne et ipsi veniant in lociun hunc lor-
propter poenas limes Deum , nor.diiin amas, quem c mentorum. Et ait illi Abraham : Habent Mosen et
sic limes. Non bona dcsideras, sed mala caves, sed « prophetas : audiant illos. At ille dixit : Non pater
cx eo quod mala caves, corrigis le, et incipis bona c Abraham, sed si quis ex mortuis ierit ad eos, po>
dcsiderare. Cum bona dcsiderare coepcris, crit in te c nilenliam agent. Ail autem illi : Si Moscn et pro-
limor sanctus, ille scilicet, ne ipsa bona amittas c phetas non audiunt, ncquc si quis cx mortuis re-
non ut millaris in gehennam,scd ne ledeserat pra> c surrexeril, credcnt. »

sentia Donrini, quem amplcctcris , elxlcruum frui Ilomo quidam eral dives, elc. (Ex Beda.) Purpu-
dcsidcras. ram ro^ii babilus essc colorem marinis c concliy-
 !

549 COLLECTIONES IN EPiST OLAS ET EVANGELIA. 550

liis tinctam, nemo fere est qui dubitet. Nam con- A ante ejus januam non jacuisset, si remoius fuisset,
chydia ferro circumcisa lacrymas purpurei color^ si ejus inopia non esset ejus oculis importuna. Rur-
qiiibus lana tingatur emittunt. Byssum vero genus sus si longe esset dives ab oculis ulcerosi pauperis,
est quoJdam lini, nimium candidi clmol!issimi,quoJ minorem lolerasseltenlationempauper inanimo, sed
Graeci irxTztzziov vocant. AJmonuerat ergo Dominus dum egenum et ulceratum ante januam diviliset de-
supra facereamicos deniammonainiquitatis,qni cum liciis alfluentem posuil, in una eademque re, et cx
ub hacvila defecerimus, recipiant nos in aHerna ta- visione pauperis non miserentis, diviti cumulum
bernacula : quoJ auJientes Pharisad deridebant. Ye- damnalionis inlulit, et rursum ex visione divilis

rum ille quae proposuerat, exemplis astruens osten- tentatum quotidie pauperem probavit, cui certe po-
dit, ideo diviicm purpwatum irremediabilitei apud terat ad poenam sufficere paupertas, etiam si sanus
inferos lortum, quia pauperem Lazarum a quo in fuisset. Rursum sufiecisset aegritudo, etiam si subsi-
vit;e tabernacula recipi posset, amicum sibi facere dium adesset. Sed ut probarelur amplius pauper,
neglexerat. Nonnulli aulem pulant prrecepla Veteris simul hunc et pauperias et aegritado tabefecit, atque
Testamenli districliora esse quam Novi. SeJ hi ni- insuper videbat procedentem divitem cuneis fulciri
minim improviJa consideralione fallunlur. In illo obsequentibus, et se in inflrmitate et inopia a nullo
enim non tenacia, sed rapina miillatur, ibi res in- R visitari. Nam quia nemo ei ad visitandum aderat,
juste sublata reslilutione quadrupli punilur. llic au- testantur canes, qui licenter vulnera Hngehant. Ex
lem dives iste, non abslulisse aiiena reprehenJilur, unaergo re, omnipotens Deus, duo judicia exhibuit,
sed propria non dedisse ; nec dicitur quia vi quem- dum Lazarum pauperem ante januam divitis jacere
piam oppressit, seJ quia iu acceptis rebus sc exlu- permisit, ut et dives impius, damnationis sibi auge-
lit. Hincergo, hinc summopere colligendum est, qua ret uliionem.
pcena multandus sit, qui aliena diripit, si infcrni Factum est aulem ut moreretur mcndictis, et por-
damnatione percutitur, qui propria non largitur. El taremr ab angelis in sinum Abralnv. Morluus est
sunt nonnulli qui cultum subtilium pretiosannnque eutem et dives, et sepullus est in inferno. (Ex Au-
veslium non pulant esse peccatum. Quod si videli- gust.) Sinus Abrahae requies est beatorum paupe-
cet culpa non esset,nequaquam sermo Dei tam vigi- rum, quorum est regnum ccelorum, quo post lianc
hnter exprimeret, quod dives qui torquetur apud in- vitam recipiuntur. Sepullura inferni pcenarum pro-
feros, bysso et purpura inJulus fuisset, nemo quippe fundiias, qiue superbos et immisericordes post liane
vestiincnlapnecipua.nisi ad inanem gloriam qucerit. vilam devorat.
Videlicel ut honorabilior creteris esse videatur, quam Elevans autem oculos suos cum esset in tormentis,
culpam possumus melius etiam ex diverso coliigere, C vidit Abraham a longe, et Lazarum in sinu ejus, et
quia si abjeetio vilis indumenti virtus non esset, ipsc clamans dixil : Pater Abraliam, miserere mei et
Evangelistade Joanne non diceret:Erat indulus pilis mitte Lazarum, ut intingat extremum digiii sui in
camelorum. Sed nolandum nobis maguopere est , in oquom et refrigcret linguam meam, quia crucior in
ore verilatis de snperbo divilc, et de liumili paupere, hac flamma. quantaest sublimitasjudiciorum Dei
quanlus sit ordo narrationis. Ecce enim dicilur :
o quam districte agilur bonorum actuum malorum-
Homo quidam eral dives. Et protinus subditur :
que retribulio ! Certe superius dictum est, quia in
Et erat ijuidnm meniicus, nomine Lazarus. Certe hac vita Lazarus cadenles micas de mensa divitis
in populo solent nomina divitum plus quani paupe- quieiebat, et nemo illi dabat. Nunc de suppticio di-
rum sciri. Quid est ergo, quod Dominus de paupe e vitis dieitur, quia de extremo digito Lazari distillari
et divite verbum faciens, nomen pauperis dicit, el aquam in ore suo concupiscil. Qui ergo mensoe siue
nomen divitis non dicit, nisi quoJ Deus humiles vel miuima dare noluit, in inferno posilus, iisq:ie
novit, atque approbat, et superbos ignorat. UnJe et ad minin.a quserenda pervenit. Sed nolandum valJe
(juiliusdam de miraculorum virtute superbienlibus, est, quid sil quod dives in igne posilus, linguain
in fine diclurus est : Nescio vos unde sitis (Mattli. suam Mos quippe est sacri eJoquii,
refrigerari petit.
vii). Discedite a me, omnes operarii iniquilatis. At ut aliquando aliud dieat, sed ex eodcm dicto alisul
contra Mosi dicitur : nomine (Exod. m).
ISovi le ex innuat. Superius aulem hunc superbuni divitem Do-
Ail ergo de divite : llomo quidam; dc paupere Eye- :
minus non loquacilalc vacautem, dixerat, sed super-
nus nomine Lazarus ; ac si aperle dicat, pauperein flue convivantem. Neip.ie hunc de loquacitate narra-
buniilem scio, superbum divitein nescio. Illuin cogni- vit, sed cum elalione ct lenacia de eJacitate pec-
tum pcr approbationem habco, hunc per judicium cassc. Sed quia abuiulare in conviviis loquacitas
reprobationis iguoro. solel , is qui hic male convivatus dicitnr, apud in

Qui jacebat ud januam ejus, ulceribus plenm, feros gravius in lingua ardere perhibctur. Sed cum
cupiens saturari de micis, qiuc cadebant de mensa gravi valde pavore pensandum est, quoJ sequilur.
divitis, sed et canes veniebant ct lingebant vuinera El dixit illi Abraham : Eili, recordare, quia rece-
cjus. Plenus ulceribus mendicus Lazarus, aute Ja- pisti bona in vila littt, et Lazarus simiHtcr mala, nunc
nnam divitis jacct, qua de re una, Dominus duo utilcm hic consolulur, tu vero cruciaris. Ecce enim
judicia explevit. Habuisset enim fortasse aliquam i-ii iii dicitur : Recepisti bona iu vita tua, inJiealur et
excusalionem divcs, si Lazafus pauper et ulcc dives islc, et boni aliquid habuissc, cx qiw in hac
551 SMARAGDI AU13ATIS 35-2

viia bona reeiperet. Rursunique duni de Lazaro A tihm, patcr Abraham, scd si quis ex morluis ierit ad

dicitur, quia rccepit inala, profecto nionslratur eos, pcenitcnliam acjent. Cui mox veraci sententia
ct Lazarum liabuisse malum aliquod quod purgaie- dicitur:
tur, sed mala Lazari purgavit ignis inopiae, et bona Si Mosen et prophclas non aucimnl, neque si quis
divilis remuneravil felicitas transeunlis vitoe. cx morhtis resurrexerit credcnt. Quia nimirum qui
Et in his onutibus inter vos et nos chuos magnum veiba legis despiciunt, redemptoris pnueepla, qui
firmatum est, ut lii qui volunl liinc transire ad vos, ox inorluis surrcxit, quanlo subtiliora sunt, lanto
ncn possint, ncque inde huc transmeare. Qua in re hjfiC difiieiliiis iniplebunt, et nimirum constal, quia
valde quaerendum esl, quomodo dicalur, bi qui vo- cujus implere dicla renuunt, ei procul dubio crede-
lunt ad vos transire tion possunt, quia eniin hi qui re recusant. Quem vero juxta allegoriam dives iste,
iu infernosunt, ad beatorum sorlemtransirecupiuiit, qui induebalur purpura etbysso, et epulabatur quo-
dubium non est : qui vero jam in bealiludinis sorte lidie splendide, nisi Judaicum populum signific;it,
suscepti sunt, quo paclo dicilur, quia transire ad qui cullum vitre exlerius habuit, qui accepta) legis
cos qui in infernocrucianlur, volunt. Sed sicut trans- ad nitorem usus est, non ad utililalem. Quein
deliciis
ire reprobi ad electos cupiunl, id esl a supplicio- autem Lazarus ulceribus plenus, nisi genlilem po-
rum suorum alfliclione migrare, ita ad alllictos at- B pulum figuraliter exprimit, qui dum conversus ad
que inlormentis posilos transire juslorum est, menle Deuiu peccata sua confiteri non erubuil, huic vulnus
ire per misericordiam , cosque velle liberare. Sed in c.ite fuil. In cutis nuippe vulnerc virus a visceri-
qui volunt de beatorum sede ad afflictos alque in bus trahitur, et foras erumpit. Q.iid est ergo peeca-
lormeutis positos transire, non possunt, quia jitsto- torum confessio, nisi quoedam vulnerum ruplio?
rum animae quamvis in suae naturae bonilate miseri- quia peccati virus salubriler aperitur in confessione,
cordiam habeant, jam tunc auctovis sui juslitiaj quod peslifere latebat in nicntc. Sed Lazarus vulne-
conjunctne, tanta rectitudine constringimlur, ut ratus cupiebat salurari de nticis, qu:e cadebant tle
nulla ad reprobos compassione moveantur, sed post- mensa divitis, et nemo illi dabat. Quia gentileiM
quam ardcnti diviti de se spes lollilur, ejus animus quemq-.ie ad cognitionem Iegis admitlere superbus
adpropinquos quos reliquerat prajcurrit, quia repro- populus despiciebat, qui dum doetrinam
ille legis
borum mentem pcena sua, quandoque inutiliter non ad charitatem babuit, sed ad elalionem, quasi
erudit ad cbaritalem, ut jun lnnc eliam suos spiri- de acceptis opibus tumuit, et quia ei verba deflue-
lalitcr diligant, qui hic dum peccala diligerent nec bant de scientia quasi micoc cadebant de mensa. At
se amabant, unde nunc sequilur, el ait :
conlra jacenlis pauperis vulnera lingebant canes :

Iiogo ercjo te pater, ut miilas eum in domum patris C nonnunquam solent in sacro eloquio, per canes pwe-
v.iei, Itabeo enim quinque fratrcs, etc. Qua in re no- dicalores inlelligi. Canum etenim lingua, vuhius
landum est, ardeuli diviti quanla ad supplicium dum lingit curat, quia etdoctores sancti dum in con-
cuinulanlur. A:l pcenam namque suam ci el cognitio fessione peccati nostri nos iiislriiunt, quasi vulnus
servatur el memoria. Cognoscit enim Lazarum menlis per linguam langunt, et quia nos loquendo
qucm despexit, fratrum quoque suorum tnemi- a peccatis eripiunt, quasi langcndo vulnera ad sa-
nit, quos rcliquit; perfecta quippe ci ultio de lutcm reducunt, unde bene Lazarus adjulus inter-
paupere non esset, si hunc in relributione non co- pretatur, quia ipsi hunc ad ereptionem juvant, qui
gnosceret, et perfecta poena in igne non osset, si ejus vulnera per linguae correplionem curant. Conli-
non boc quod ipse patitur, ctiam suis limcret. Ut git vero ut ulerque morerelur : dives qtii iuduebaliir
ergo peccalorcs in supplioio ausplius puiiiaiilur, et purpura ct bysso sepultus est in infcrnuin : in sinuni
oorum videnl gloriam quos conlemp^erunt, et de vero Abralne Lazarus ab angelis dttclus est. Quid
illorum eliam poena torquenltir, quos inulililer Abrahae sinus nisi sccretam requicm significat pa
amaverunt. Credcndum vero est, quod ante relribu- tris, de qua vcritas : Mulli, inquit, venicnt ab Oricule
tionem cxtremi judicii, injusti iu requie quos.iam el Occidcnte, et recumbenl cum Abralium, lsaac et
juslos conspiciunl, m eos videntes in gaudio, non
D Jacob in rcgno ccelorum. Filii autem rcgni Itnjus cji-
solum de suo supplicio, sed eliam de illorum bono cientur in tenebras extcriores vm).
(Maltlt. Qui
crucienlur. Jusli vcro itt lornienlis scmper iiitucntur cnim purpura indutus dicitur, recle filius regni vo-
injustos, ut hinceorum gaudium crescal, quia ina- calur, qui de longinquo ad videndum Lazaruni ocu-
lunt conspiciunt quod misericordiier evaserunt, loslevat, quia dum per damnalionis suse suppiici'ii:i
tanloquc majores redeinptori suo gratias referant, infideles iu imo sunl , fidelcs quoque ante dicm
quanlo vidcnt in aliis, quid ipsi pei peti si essenl ne- exlremi judicii super se requiem attendnnt, qiiorum
glecli poluerunt, quia qui crealoris sui clarilalcm post gaudia contcmpbri nullatenus possunt. Longe
vident, nihil in creatura agitur, quod viderc non veroest, quod conspiciunt, quia illuc pcr mcriluni
possint. non atlinguni. In lingua autem amplius ardcre 05-
Et tiit ilii Abraltam : Habeul Mosen el prophelas, au- temiilur, ctim dicit : Mitte Lazarum ut intingal cx-
diant illos. Sedquiverba Dei despexerat, baec aatlire tremum ditjiti siti in aqUam, ct refrigeret lingnain
non posse suos scqnaces sesiitnabal ; undc rcspon- inciiui, qiiia crucior in hac flamma. Infidelis popuhts
dit divcs : vcrlia legis i;i ore temiit. qtise opere conlempsii scr-
 553 COLLECTIONES IN LPISTOEAS ET EVANGELIA. y>\
vagre. Ibiergo amplius ardohit, ubi sc oslendit scire A Nos scimus, qui iranslati sumus dc morte ad vi-
<p!o,i facere nohiit. Ab exlremo digili se tangi desi- tam, quoniam diligimus fratres. Nemo sc t!c virtuti-
leral, quia selernis suppliciis dalus, oplat opera- bns e\loIlal,nemo suarum virium paupertatem
falso

lione justorum, vel ultima participari. Cui respon- ultramorium inetuat. Aperlum dat judicium, qui-
detur, quori in liac vita bona receperit, quia omne cunque fraterna dileclione plenus est, quia ad sor-
s.ium gaudium, felicilalem transitoriam putavit ba- tem electorum perlinet, quia porlionem babere in
bere. Hic clenim possunt et justi bona rccipere, nec lerra vivcnlium meruit.
tamen haec rccipere in recompensalione, quia dum Qui non diligt fralrem, manet in morte. Mortem
meliora, id est, oeterna appetunt, corum judicio, aniiine dicit. Anima enim quw peccaverit, ipsa morie-
fuae licet bona adfuerant, cum sanclis desideriis tur (Ezecli. xvm). Vita quippe carnis, aninia , vita
a-siuant, bona minime videntur. Interb;ec nolandum animae Dcus est. Mors corporis , amillere animam,
csl, quod ci dicitur : Mcmenio, fili. Eccc enim mors animse, amittere Deum. Unde constat, quod in
Abrabam iilium vocat, quem lamen a tormenlo non anima morlui omnes in bac luce nascimur, trahen-
liberat, quoniam liujus infidclis populi pnecedcntes tes ex Adam originale peccalum , sed Cbristi gralia
palres lideles, quia mullos a sua fide deviusse consi- fideUbua regeneranrio agitur ul in aiiima vivere pos-
derant, eos nulla compassione a tormentis eripiunt, B sint. Verbum baptismalis, et fldei myslerium, illis

quos tamen per carnem filios recognoscunt. In lor- solis prodest, illos de morte trajicit ad vitam qui
menlis autem dives posilus, quinque se fratres ba- sincera mente diligunt katres. Atque ideo notan-
bere perhibet, quia supcrbus idem Judaicus populus, dum, quod non ait Qui non diligil venturus est in
:

quiex magna jam par;e damnatus est. Sequacessuos morlem quasi de pcena pcrpclua loquereiur, qurc
,

quos super tcrram reliquit, qiiinque sensibus co;po- reslat peccalorihus in futuro, sed qui non diligit,
ris deditos novit. Quinario ergo numcro fratres inquit, manet in morte, in illa ulique morte, de qua
quos reliqueral exprimil, quia eos ad spiritalem in- etiamin hacvita si fralresperfecte amarct, exsurgere
toliigentiam :mn assurgere, in inferno positus gemil. posset. Hinc elcnim Dens Apoealypsi
in : Beatus el
Fetil ut ad eos Lazarus mittatur, cui quod Mosen et sanclus qui liabet spem in resurrectione prima , in his
prophetas habeant dicitur. Scd ail : Quia non cre- sscunda mors non habet potcstatem (Apoc. xx).
dunt, nisi quis ex morluis resurrexerit. Cui protinus 0»iH)'s qui odit fratrem suum , homicida est (Ex
respondelur Si Mosen ct proplietas non audiunt, nec August.). Si contcmnehat quisque
:
odium fraternum,
si quis ex morluis resurrexerit, credcnl ei. Certe de num;uid et homicidium in corde suo contempturus
Mose verilas dicil : Si crcderetis Mosi, crederelis Non movet nianus ad occidendum hominem et
est ? ,

ulique et milii; de me enim ille scripsit (Joan. v). C homicida jam tenetur a Domino, vivit ille, et isle
Implelur ergo quod per Abralue responsionem dici- jam interfector judicatur.
tur. Ex mortuis enim Dominus resurrexit, sed Ju- Et quoniam omnis homicida non habet vitam
scitis
daiuis populus, quia Mosi credere noluit, ei eliam, a^lemam manentem. Et hic per fidem inter
in se
qui resurrexit ex mortuis, crcdere conlempsit. sanctos vivere cernitur, non habct in se perpetuam
Cumque Mosi verba spiritaliter intelligere re- yit&na manentem. INam ubi retributionis tempus ad-
nult, ad Deum de quo Moses locutus fuerat. non veniet, ciim Cain qui ex maligno crat, damnabitur,
p rvenit. etiam qui homicidii genere tenetur, ut discordet, ut
HEBDOMADA III POST PENTECOST. dissideat, ct paccm cum fratribus non habeat. No-
ElISTOLA 1'UIMA CEATI J0AX.MS APOSTOLI , CAP. 111. tandum enim quod non ait absolule, homicida non
« ^Nolite mirari sicdit vos mundus. jNos scimus habct vitam in se manentem, sed omnis, inquit, ho-
< quoniam translali sumus de morle ad viiam, quo- micida scilicet non solus ille qui ferro verum et
, ,

< niam diligimus fratres. Qui non diligil, manct in ilie qui odio fralrcm insequitur.
< morle. Oninis qui odit fratrem suum, homicida cst, In hoc cognorimus cliarilatem Dei, ctc. Qualis per-
t el scilis quia omnis homicida non liabet vitam fecta charitas esse debeat in nobis, Dominicae pas-
i iceniam in se manenlem. In hoc autcm cognovi- D sionis exemplo didicimus. Majorem namque hac di-
« mus charitatem Dci quoniam ilic pro nobis ani-
, lectionem nemo habet, animam suam ponat qins
ut
« niam suam posuit, et nos.debcmus pro fratribus pro amicis suis. Undc et Paulus ait Commcndat :

« animas poneie. Qui habuerit substantiam bujus aulem Deus suam charitalem in nobis quoniam cum ,

< inuudi , ct viderit fratrem suum necessilatein pa- adhuc peccalores essemus, Chrislus pro nobis mortuus
« lientem, et clauserit viscera sua ab co, quomodo est(Rom. v). Hanc beatus Petrus hahere monebatnr
< charitas Dei manel in eo? Filioli mei , non diliga- cumDominodicenle: Petre, amas me? pasce ovcs meas;
< mus verbo, nc<|uc lingua, scd opcre et veritate. » rcspondit se aniare, slatimque audivil : Cum autcm
ftolite mundus (Ex Beda).
mirari si odit vos senueris, extendes manus tuas, et alius te cinget et ,

Mundum dileclorcs niundi dicit. Ncc mirandum, ducct quo iu non vis. Hoc autem dixit (ait Evange-
quia qui amant mundum fratrem a mundi amore , liuin) significans, qua morte clarificaturus essct Deum
separatum, et cceleslibus tanlum dcsidcriis inlen- (Juan. ultinw). Cui cnim amorem confiteiili suasovc«
t.iin , amare non possint. Abominatio cst cnim pec- commcndarat, cum in teslimonium perfccii amori>
calori religio, ut Scriplura tcstalur. animam suam pro eis !cm ovibtis ponere doecbai.
555 SMARAGDI ABBAT1S 55(j

Et nos debemns animas pro fratribus poncre. Sed A di, in quo nimirum nos sumus, sicutjamdadum Pau-
dieet forle aliqnis El quomodo possum habere islam
: lus testatur , diccns :Ncs in quos fincs swculorum
eharilatem? Noli cilo de le desperare, fortc nata est, dcvenerunt. Si ergo jam hora coence est cum voca-
sed nondum perfecta esl. Nutri eam , ne suffocelur. mur, lanto minus debemus excusare convivio Dei,
et unde, inquis, novi, natam in me csse charilatem, quanlo propinquasse jam cernimus finem sceculi.
quam nulriam? audi sequcntia : Idcirco autem boc convivium Dei, non prandium.
Qui habuerit subslantiam mundi , el viderit fratrem sed ccena vocatur, quia post prandium coena rcslru
suum necessitatem habere , clc. Ecce unde incipit Et quia celernum Dci convivium nobis in cxtrcnio
charitas, si nondum es idoneus mon pro fratre, jam prceparabitur, rcclum fuit ut hoc non
prandium sed
iiloneus esto dare dc luis facultalibus fratri. Si enim ccena vocarelur. Sed quis per hunc servum, qui a
fralri molesliam palienli non compateris, non utique patrefamilias ad invilandum miltilnr, nisi prredicalo-
Patris, ex quo ambo regenerati cslis, chariJas ma- rum ordo signatur. Ad repcllendum autein fastidiiun
net in te. noslrum, jam parata sunt omnia, quia ad abstcr-
Filioli mei , non diligamus verbo ncc lingua , sed gendum mentis nostne teporem, in ccena Domini ille

opere et veritate. Opere videlicet, ut cum frater stfit nobis singularis agnus occisus esl, qui lulit peccata
soror nudi sunt, el indigenl victu quolidiano, dcmus B mundi.
eis, quae necessaria sunt corpori. Similiter, cum spi- Et cccpcrunt simul omnes cxcusarc. OITert Dens
ritalibus donis eos egere conspicimus, praestemus quod rogari debuit, non rogatus dare vult quod vix
eorum necessitali qme possumus. Veritale autem, sperari polerat quia dignaretur largiri posltilalr.s.
ut eadem eis beneficia simplici intensione largia- Gontemnitur vcro ,
paralas delicias resurreciionis
mur, et non propter laudem humanam r.on propler ,
jeternoc denunliat, et tamen simul omncs excusnni,
jactantiam, non ad injuriam aliorum ,
qui mnjoribns scd diciint aliqui excusare nolumus, ad illuJ enini
prcediti subslantiis, nil tale fecerint.Qucecunque enim supernce refeclionis convivium, ct vocari et pcrve-
mens hujusmodi nrcvis inficitur, in bac puritas veri- nire gralulamur. Qui vcrum profccto dicutlt, si non
latis iiabitare non valet, lamelsi opora dilcclionis plus terrena quam cceleslia diligunl, si non amplius
proxirais impendere videtur. ln hoc cognovimus rebus coiporalibus quam spiritalibus occupanlur.
quoniam ex veritate sumus, id est, cum opera in ve-
Unde hic quoque ipsa excusanlium causa subjungi-
ritate facimus, patet quia ex verilale sumus , quce tur, cum protinus subinfertur :

Deus est, ut pote qui ejus perfectionem pro modo Primus dixii ei : Yillam emi, et neccsse habeo exire
nostro imilamur. videre illam, etc. Quid per villam , nisi tcrrena sub-
EVANGELICM tVCJE, CAP. XIIII. C slantia designalur. Exiit crgo viderc villam, qui sola
< Homo quidam fecit coenam magnam, et vocavit cxteriora cogUat propter substanlbm.
« mullos. El misit servum suum hora ecencc dicere Et alter dixit : Juga bonm cmi quinquc, et eo pro
« invitalis ut venirent, quia jam parata sunt omr.ia.
bare illa, rogo te, elc. Quid quinque jugis boum, nisi
« Et coeperunt se simul omnes excusare. Primus di- quinque corporis sensus accipimus? qui recte quo-
< xit : Yillam emi , et necesse habeo exire , et vi- que juga vocati sunt, quia.in ulroque sexu gemi-
« dere illam , rogo te habe me excuscilum. Et alter nantur. Qui vidclicct corporales sensus, quia com-
< dixit Juga boum emi quinquc, eteo probare illa,
:
prehendere nesciunt interna , sed sola exteriora
< rogo te habe me excusatum. Et alius dixit Uxo- :
cognoscunt, et dcserenles inliina, ea quoe extra sunt
< rem duxi, et ideo non possum venire. Et reveisus taitgunt, recte per eos curiosilas designatur. Grave
< servus, nunliavit domino suo. Tunc ircuus pater- namquc curiositatis estvitinm, qu:c dum cnjuslibet
familias dixit scrvo suo Exi cito in plateas ct vi-
< :
menlcm ad invesligandam vitam proximi exterius
< cos civitatis, et paupercs .tc debilcs, ccccos cl ducit scmper ci sua intima abscondit. Propler boc
,

< claudos introduc huc. Et ait servus : Domine, fa- namque, et de eisdem qninque jugis boum dicilur :

< clum est ut imperasti, et adhuc locus esl. Et ait Eo probarc illa quia videlicet aiiquando perlinere
,

< Dominus servo : Exi in vias et sepcs, et compclle probatio ad curiositatem solct. Sed notandum, quod
< intrare, ut impleatur domus mea. Dico aulcm vo- et is qui prcplcr villam, ct is qui propler probanda
< bis quod nemo virorum illornm qui vocati sunt juga boum, a cocna sui invitaloris excusat, vcrba hu-
< guslabit ccenam meam. > mililatis permiscet diccns.
llomo quidam fecit cccnam magnam, el vocoxil mul- Rogo te,habe me cxcusatum. Dum enim dicif, rogo.
los (Ex Hieron.). Quis iste est bonio, nisi ille, dc ct tamen venirc contcmnit, humilitas sonat in vocc,
fnfl pcr prophetam dicilur : Et liomo cst, et quis co- supcrbia in actione, et cccc hoc dijudicat pravus
ijncscel eum? Qui fecit ccenam magnam ,
quia satic- quisquc cum audil, ncc lamen ea qiisc dijudical
latem nobis interncc dulccdinis prccparavit, qui vo- agere dum cuilibct pervcrse agci;ti
desistit. Nara di-
cal mullos, sedpauci veniunt, quia noniiunqnam ipsi, cimus Convertere, Dominum sequerc, mundum
:
re-
qui ei per fidcin subjecti sunt, cclerno ejus convivio linquc, ubi hunc, nisi ad Dominicam cccnam voca-
male vivendo conlradicunt. mus? Sed dum rcspondet, ora pro me, quia pecca-
I-t misit servum suum hora coznce dicere invilatis tor sum.lioc facere non possum, quid aliud agjt,
ut vemrent, etc. Quid hora cconrc, nisi finis cst mun- nisi rogat ct excusat? Dicens naraquc pcccator sum,
sn COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 558

humiiilatem insinuat. Subjungens autem, converii A lignnt, sed baec facerc desistunt , liis ul superius di-

non possum, superbiam demonstrat. ximus, plerumque conlingit, ut eos in carnalibus de-
Et alius dixit Uxorem duxi et ideo non possum
: ,
sideriis suis , mtindi hujus adversilas feriat. Sa;pe
venire. Quid per uxorem nisi voluplas carnis accipi- namque aut longa cegriludine tabescunt, aut afilicti

tur? Nam quamvis bonum sit conjugium, atque ad injuriis concidunl, aut percussi gravioribus damnis
propagandam sobolem providenlia divina constitu- alfiiguntur, sed qui ipsos in suis desideriis repreben-

tum, nonnulli tamen non per hoc fecunditatem pro- dentes ad Dominum corda convcrtunl. Qui ergo bu-
lis, sed desideria expetunt vohiplatis, et ideo per rem jus mundi adversilatibus fracli , ad Dei amorem re-
justam significari potesl non incongrue res injusla. deunt, atque a proesentis vitre desidcriis corriguntur,
Ad ccenam nos ergo seterni convivii summus pater- quid isti nisi compellunlur, ut intrent"? Sed valde

familias invitat, sed dum bunc terrena cura occupat, est tremenda sententia, quse proiinus subinferlur.
illum alicni actus sagax cogitatio devastat. Alterius Ait enim :

etiam menlem voluptas carnalis inquinat, faslidiosus Dico autem vobis ,

quod nemo virorum illorum qui
quisque ad cclernse vilce epulas non festinat. vocati sunt , elc. Ecce per se vocat ,
per angelos vo-
Et reversus servus, nunliavil laxc domino suo. Tunc cat, per apostolos vocat, plerumque per miracula
iratus paterfamilias dixit servo suo Exi cito inpla- .
B vocat, plerumquc per flagella vocat, aliquando per
teas, et vicos civilatis ,
pauperes ac debiles, caicos et mundi hiijus prospera vocat, aliquando per advcrsa.
claudos introduc huc. Ecce qui terrcme substanliae Nemo contcmnat, ne dum vocatus excusat, cum vo-
plus justo incubat, venire ad Dominicam ccenam re- luerit intrare non valeat.
cusat qui labore incuriositalis insudat, prseparata
,
HEBDOMADA IIIl POST PEXTECOST.
yitae alimenta fastidit ,
qui carnalibus desi:ieriis in-
spirilalis convivii cpulas respuit. Quia ergo EPIST. BEATI PETRI APOSTOLI , CAP. V.
h?eret,
venire superbi renuunt, pauperes eliguntur, cur hoc? < Humiliamini sub potenti manu Dei , ut vos exal-
nisi quia juxla Pauli vocem, infirma mundi elegit « let in lempore visitalionis , omnem sollicitudinem
Deus, ut confundat forlia (I Cor. i). Pauperes autem « vestram projicientes in etim, quoniam ipsi cura est
et debilcs dicuntur, qui judicio suo apud semetipsos « de vobis. Sobrii estote et vigilate, quia adversa-
infirmi sunt. Nam pauperes et quasi fortes sunt, qui « rius vcstcr diabolus lanquam leo rugiens circuil,

et positi in pauperlate superbiunt. Caeci vero sunt, « quoerens quem devoret, coi resistite fortes in fide,
qui nulhim ingenii lumen babent. Claudi quoque, « scientes eamdem passionem ei, qua2 in mundo est
qui rectos gressus in operatione non habent, sed « vestrae fraternilati fieri. Deus autcm oninisgrafue,
dum morum vitia in membrorum debililate signan- ^ « qui vocavit vos inseternam suam gloriam, in Cbri-
tur, profecto liquet quia sicut illi reccatores fue- < slo Jesu, modicum passos. Ipse perficiet, confir-
runt ,
qui vocati venire noluerunt, ita bi quoque « mabit, solidabiique, ipsi gloria et imperium in
peccatores sunt, qui invilantur et veniunt. Sed pec- « saecula sscculorum. Amen.
catores superbi respuuntur, et peccatorcs humiles Humilitimini sub potenti manu Dei , ut vos cxaltct

Hos ilaque eligit Dominus, quos tiespicit

eliguntur. in tempore tribulationis , etc. Hanc ergo graliam hu-
mundus. Quia plerumque ipsa despectio bominem milibus tribuit, ut quo magis humiliati fuerint, pro-
rcvocat ad semetipsum. Pauperes et debiles, ca?ci ct pter ipsum tempore certaminis, eo gloriosius exal-
claudi vocantur et veniunt, quia infirmi qtiique at- tentur ab ipso, tempore retribtitionis. Potest autem
que in hoc mundo despecti plerumque lanto celerius bumiliatio lioc in loco multifarie accipi, hoc est, et
vocem Dei audiunt, quanto et in hoc mundo non ha- ea qua incipiens quisque via virtutum, pro abluendis
bent ubi dclectentur, sed duclis ad ccenam pauperi- qux commiserat peccalis salubriter alteritur, et illa

b:is, quid puer subjungal audiamus : quoe spontanea mentis oevotione a perfeclioribus Deo
Domine, factum est ut imperasli, et adhuc locus est. vel proximis in pace exhibetur rerum circumstan-
Miilii tales ad Dominicam ccenam ex Jtidaea collecti j. tium , nec non el ea qua incursanlibus perseculio-
sunt, sed multitudo qtue ex Israelitico populo credi- num turbinibus , invictus per palientioe virlulem
dit, locum superni convivii non implevit. Inlravil animus armatur. Omni autem generi devotce bumili-
jam frcquentia Judxorum , sed adnuc locus cst, va- talis merces succedit illa ut qui se tempore su;e ,

cat in regno ubi suscipi debeat numcrosilas geutium, peregrinalioriis bumiliant , tempore visitalionis ejus
undc et eidem servo dicitur :
exallcntur.
Exi in vias et sepes, et compelle intrare , ut implea- Sobrii estote, vigilaie ,
quia advcrsarius vcster dia-
tur domus mca. Cum dc vicis et plateis ad coenam boius tanquam leo rugiens circuit qucvrens qucm dc-
Dominus invitat, illum vidclicct populum designat, voret. In hujus expositione scnlcntiie non nostra,
qui lcnere Icgem sub urbana conversatione noverat. verum healiCypriani dicta ponamus. Circuit, inquir,
Cum vcro convivas suos colligi ex viis et sopibus ille nns singulos, et tanquam bostis clausus obbi iens

pnccipit, nimirum agrcstcm populum colligero, id muros, exploral et an

tcnlat, sit pars aliqua mem-
est, geniilem quxril. Notandum vcro quod in bac lirorum minus sUabilis, ct minus fida, cujiis auditu
iuvitationc tertia , non dicitur iuvila , sed compelle a'l interiora penetrctur, oflert oculis formas
illices
intrare. Nam sunt nonnulli, qui bo:ia facienda intel- et faciles voluptales, ut visu dcstruat casiitatem, au-
3 :;9 SMARAGBl ABBATIS 5Gi>

res per canoram mn>icam t.n!at. ul vi soiri thrick*1- A $'"' ^orarit nos , ete. Gloria cnim islius sscculi

ris auditum solvat , ct mollial Chrisiianum vigorem, temporalis osl, ct gloria futuri sscculi selerna.

linguam convicio provocat, manum injuriis lacessen- In Chrislo Jcsu Domino nostro. ld esl, per incar-

libns ad petulantiaiu esedis instigat, ut fraudalorern nationom Jesu Chrisii Domini nostri.

faeial, lucra -opponit injusta, ut aniinam pecunia Modicum modicam passioncm

passos. ld est, posl

capiat, ingerit perniciosa compendia. Honores terre- in seternam vocamur requiom. Ut illud propheli-
nos promiltit , ut ccelos adimat, ostenriil falsa , ut cum : Yidele quia modicc laboravi , et inveni multam
vera subripiat, et cum latenler non polest fallere, mihi requicm.
apcrie minatur terrorem turbidoe persecutionis in- Ipse perficiet, confirmabit, solidabit. Perficiet cor-

lcntans, ad debellandos servos Dei inquietus sem- pore, eonfirmabit animo, solidabil spirilu , sive per-

pcr, et semper infostus, in pace subdolus, in perse- fieiet prcemio reterno. Confirmabit in opcre bono,
cutione violentus. Quemobrem, contra omnes diaboli, soliriabil in fide in Cbristo Jcsu Domino nostro, cui
vel fallaces insi.iias , vel apertas minas slare debel est gloria et imperium in ssccula soeculorum. Amen.
inslructus animus, et armatur tam paralus sernpcr EVANGELIUM LUC.E , CAP. XV.
ad repugnau ium, quam est ad impuguandum semper < Erant appropinquantes ad Jcsum publicani et
paralus inimicus. " c peccatores, ut audirent illum. Et murniurahaut
Cui rcsislile fortes in fide , scientcs eamdcm passio- < Pharis?ei et scribao dicentes, quia bic peccalores
ncm ei, qtue in mundo est, veslrce fraiernilali fieri, « recipit et manducat cum illis. Et ail ad illos pa-
etc. Tanto, inquit, forliores cstote io fide, lanlo ma- < ra! olam istam dicens : Quis ex vobis homo qui
jorem babe te fiduciam ad superanJas diaboli versu- « habet centum oves, et si perduierit unam ex illis,
tias ,
quanto constat, quia non vos soii tenlamini, « nonne dimiltit nonaginta novem in dcscrto, et vadit
sed ipsa passio quse vos fatigat, ei quoque qiue per < ad iilam qiue pericrat, donec invenial illam? Et
totum mundum csl Ecclesiae Christi, vestne videlicel « cum invenerit eam, imponit in bumeros suos gau-
fialernilati comniunis est, et quia a constitutione « dens et veniens domum , convocat amicos et vioi-

nuindi semper passi sunt justi, pudeat vos solos prse « nos, dicens illis : Congratulamini mihi, quia inveni
omnibus sustinere non posse. « ovem meam qose perierat. Dico vobis quod ita
ALIA EXPOSITIO. « gaudium erit in ccelo super uno peccatore pceni-
Humiliamini sub potcnti manu Dei. Id cst, sub po- < lentiam agente, quam super nonaginla novem ju-
testatc Dci, manus enim Dci et filius ct poiestas cjns « stis, qui non inriigent pcenitentia. Aulquse mulier
intelligitur. Filius ubi ait : Emilte mannm tuam dc « habens dragmas decem, si perdiderit dragmam
allo, eripeme et libera me. Poteslas ubi dicit In ^ : « unam, nomic accendit luccrnam el everlit domum,
manus tuas commcndo spiritum meum, et similia. « et qmcril diligcnter, donec inveniat. Et cum invc-
L vos exuitet. Omnis enim ait Evangeiium Qui se
l : « nerit, convocat amicas et vicinas diccns : Congra-
humiliat, exallabitur. « tulamini mibi, quia inveni dragmam, quam perdi-
ln lemporc visitalionis. ld est, in diejmiicii. « deram. l:a dico vobis, gaudium crit in eoclo supcr
Omnem solticiludinem vestram, elc. Ut ab eo cdu- « uno peccatore poenitentiam agente. »
cali, iniiuicis fortiter resisterc valcalis. Jacta in Erant appropinquantes ad Jesum publicani ct pec-
Deum, ait Psalmista, curam tuam, ct ipse te cnutriet. catorcs, elc. Quia non solum jnslus pcccare per inor-
Quoniam ipsi cura csl de vobis. Oculi enim Domini tiam, sed cl peccator, resipiscerc per solerliam po-
super juslos et aures ejus al preces eorum, ct qui tcst, postquam sal i.-ifaluatiim foras niitti debere
langit cos, quasi qui tangil pupillam oculi cjus. narraturn est, mox poenitcnlum cohors inlus a.i-

Sobrii eslote. Id esl, temperali , sobrietas enim niissa, descriiiilur, qui aJ aiidiciuhiin Dci vcrbum
temperanlia inlclligitiir. appropinquanies, non solum ad colloqiicmlum, sed
Yigitate. Ikee vigilanlia spirilualis non carnalis cliam ad convescondum recepti stint, qtiod viden-
inloiligitur, non est nobis colluclalio , ait Apostolus, tcs Pharisau dcdigr.ali sunt, quia vcra juslitia
!;•
advcrsus carnem ct sanguinem , sed advcrsus spirila- compassionom habet , falsa justilia dedignalio-
les nequitias. ncm, qnamvis et justi soleant rccle pcccatoribus
Quia adversarius vesier diabolus , etc. Aiiquando indiguari ; sed aliud est quod agilur lypo superbiic,
di iboius leo propter apertas peiscculiones dicilur. aliud zelo disciplinae ; sed quia segri erant, ila ut
AKquando draco propler occultas insidias nouiinaUir. regros se csse nescirent, qualcnus quod crant agno-
Cui resistite fortes in fidc. Exemplo Cliristi re- sccrent, oceleslis eos mo.Iicus blandis fomentis cu-
sislcntis in deserlo dialjolo. rai, benignum ny.r.Mnyy.K obji< it, ot in eorum corde
camdem passiuncm
Scientes , otc. ld est eamdcm viilnoris tumorem prcmit. Ait namquc :

passionem, quam vos sustinelis, el oa qu.c in munrio Quis ex vobis homo, qui luibet c?n!um ovcs, o!e.
sstrae fraicrniiatis, qiuc c^t umversaiis Eeclesia, Ecce mira dispousalione pieiatis simililiidincm "Ve-

suslinere non cessat. ritas dedit, quam et i/i se ipso homo rccoguosc eret,
Deus aulem omnisgrutim.h] est, niuiiiforniis gra- cl lamon luec specialiior ad ipsum auctorem hoini-
tue:Omncenim bonum, quodhomo liabotporgraliam num perlinerei. Quia enim centenarius numerus esl
Dei, ut haoeat accipit. pcrfeclas, ip^c ccnlum oves habuit cum angelor;nn
 ;

361 GOLLECTIONES !N EPiSTOLAS ET EVANGELIA.

substantiam et hominum creavit, sed una ovis lunc A cit in ccelo gaudium, quando hoc quod male gessit,

periit, qnando peccando homo pascua vitae dereli- per poenilentiam, damnat injustus.
quit. Dimisit aulem nonaginta novem oves in ('eserto, Aul quce mulier habens dragmas decem, si perdi-
quia illos summos angelorum choros reliquit in derit dragmam unam, Qui signalur per pasto-
etc.

ecelo. Cur autem coelum desertum vocalur, nisi rem , ipse el per mulierem ipse enim Deus-, ipse et
,

quod desertum dicitur derelictum. Tunc autem coe- Dei sapientia, quiaimago exprimitur in dragma.
lam homo deseruit, cum peccavit. ln deserlo autem Mulier dragmam perdidit quando homo, qui condi-

nonaginta novem oves remanserant,quando in terra tus ad imaginem Dei fuerat, peccando a similitudine
Dominus unam qu?erebat, quia rationabilis creaturce sui conditoris rccessit. Sed accendit mulier lucer-
numerus, angelorum videlicet et hominum, quce ad nam, quia sapienlia Dei apparuit in humanitate.
videndum Deum condita fuerat, pereunte homine, Lucerna quippe lumen in lesta est. Lumen vero in
erat imminutus,*et ut perfecta summa oviura inte- testa, est divinitas in carne. Accensa autem lucerna
graretur in coelo, homo perditus quterebatur in everrit domum, quia mox, ut ejus divinitas per car-
terra. nem claruit, omnis se noslra conscientia concussit
Et cum invenerit illam imponil in humeros suus domus namque everrilur, cum consi leratione rea-
tus sui humana
gaudens. Ovem in humeris imposuit, quia humanam B conscientia perturbalur. Eversa
vero domo invenitur dragma, quia dum pei lurhatur
naluram suscipiens peccata nostra lpse portavit.
conscientia hominis, reparalur in homine simiiilu.lo
Et veniens domum, convocat amicos, etc. Inventa
comiitoris.
ove ad domum rediit, quia pastor nostcr, reparato
Et cum invenerit, convocat amicas, etc. Quce amicce
homine, ad regnum coeleste rediit, ubi amicos et
velvicinae? nisi illae potestates sunt ccelestes, Jam
vicinos invenit, illos videlicet angelorum choros,
superius dictae, quae tanto supernoe sapientiae juxia
qui amici ejus sunt, quia voluntatem ejus continue
sunt, quanto ei per gratiam continuoe visionis an-
in sua stabilitale custodiunt. Vicini quoque ejus sunl,
propinquant; sed intuendum cur ista mulier de-
quia claritate visionis illius sua assiduilate per-
cem dragmas habuisse perhibctur. Angelorum quippe
fruuntur, et notandum quod non dicat congratula-
et hominum naturam ad cognoscendum se Dominus
mini ovi inventoe, sed mihi, quia, videlicet, ejus est
condidit, quam dum consislere ad aeternitatem vo-
gaudium vila nostra, et cum nos ad coelum reduci-
luit, eam procul dubio ad suam similitudinem crca-
mur, solemnitatem laetitioe illius implemus.
vit. Decem vero dragmas habuit mulier, quia novera

Dico vobis, quod ita gaudium erit in coelo, etc. sunt ordines angelorum ; sed ut compleretur electo-
Plus de conversis peccatoribus, quam de stantibus C rum numerus, homo decimus creatus est, qui con-
justis gaudium in ccelo ,
quia plerumque hi qui ditor: suo, nec post culpam periit, quia hunc reterna
nullis se oppressos peccatorum molibus sciunt, stant sapientia per carnem miraculis coruscans ex lumine
quidem in via justitiae, nulla illicita perpetrant, sed teslae reparavit.

tamen ad coelestem patriam anxie non anhelant, Ita dico vobis, gaudium erit coram angelis, etc.
tantoque sibi in rebus licitis usum proebent, quanto Pcenitentiam agere, est et perpetrala mala plangere,
illiciia nulla meminerunt, et plerum-
se perpetrasse et plangenda non perpetrare. Nam qui sic alia de-
que remanent ad exercenda bona prseclpua,
pigri plorat, ut tamen alia commiltat, adhuc p.enitentiam
quia valde securi sunt quod nulla commiserint
, agere aut ignorat, aut dissimulat. Quid enim si
mala graviora. At contra nonnunquam hi qui se ali- peccata quis luxuriie defleat, et t:;men adhuc ava-
qua illicita egisse meminerunt, ex ipso suo dolore ritiaa aestibus anhelat; aut quid prodest, si irse cul-
compuncti, inardescunt ad amorem Dei, seseque in pasjam lugeat, el tamen adhuc invidise facibus ta-
magnis virtulibus exercent. Magis ergo de pecca- bescat. Sed minus est valde quod dicimus, ut qui
tore converso, quam de stante justo gaudium fit in peccata deplorat plorando minime commillat. Nam
ccelo, quia el dux in p: oelio, plus eum militem dili- cogitandum summopere est, ul qui se illicita.memi-
git, qui post fugam reversus hostem fortiter premil, D nit commisisse, a quibusdam etiam Iiciiis studeat
quam illum qui nunquam terga prcebuit, et nun- abstinere, qualenus per hoc conditori suo satisla-
quam aliquid forliter fecit. Sed inler li3ec sciendum ciat, ut qui commisit prohibita, siLimetipsi abscin-
est, quia sunt plerique justi in quorum vita tanlum dere debeat etiam commissa.
est gaudium, ut eis quaelibel peccatorum poenitentia
HECDOMADA V POST PENTECOSTEN.
piaeponi nullalenus possit. Nam multi et nullorum
l.ECTIO EPISTOL^: BEATI TAULI APOSTOLI AD ROMANOS,
sibi malorum sunt conscii, et tamen in tanti ardoris CAP. V]II.

afflictionc se exerunt , ac si peccatis omnibus angu- < Existimo enim quod non sunt condignoe passio-
stenlur. Cuncta etiam licita respuunl, ad despectum < nes hujus temporis ad futuram gloriam qiue rt-
nmndi sublimiler accinguntur, lamentis gaudent, in < velabitur in nolis. Nam exspectalio creatune re-
cunctis semelipsos humiliant, et sicut nonnulli pec- < velationem filiorum Dei exspectat. Vanitati enim
cata opt:rum, sic ipsi peccata cogitalionum deplo- < creatura subjecta est non volens, sed propter eum
rant. Hinc ergo colligendum est, quantum Deo gau- < qui subjecit eam in spe, quia et ipsa creatura li-
diam faciat, quando humiliter plangil justus, si fa- < berabilur a servitutc corruplioms in lihertatem
Patkol. CII.
5C3 SMARAGDI ABBATIS SG4

elcrice filiorum Dci. Scinius autem quod omnis A modo vanitali crcatura subjecla cst, non volens,

creatura ingemiscit et parturit usque adhuc Non

sed propler eum qui subjecit in spe, et ipsum, si

solum autem illa, sed et nos ipsi primitias spirilus

videtur, Paulum ponamus medium, cujus utiquc
in
i

habentes, et ipsi intra nos gemimus, adoptionem anima vel mens, quce est interior ejus homo, super-
i

filiorum Dei exspectantes, redemptionem corporis greditur et asccndit omne quod corporeum est,
«

i noslri in Chrislo Jesu Domino nostro. > quod visibile, quod sensui subjacet el aspectui, et
ipsius divincc naturce efficilur capax Sed hcec tanla
Existimo enhn quod non sunt condignce passiones
et talis anima ejus subjecta est servitute corruptio-
hujus temporis ad fuluram gloriam, quce revelabitur
nis corporis, et vanitati ejus devincta e e.i. Considcra
in nobis. Si quis intueatur, quod pro eo, ut quis
enim necessilates corporis, appetentiam cibi, dige-
efficiatur filius excelsi Dei et hceres bonitatis ejus,
stionum putorem, posteritatis reparandae verecun-
et glorice Christi, quce unigenitiFilii Dei cohcered.es,
diam, ut seritur soboles, ut edilur, ut nutritur, et
eliam si in omnium mandatorum Dei observantia,
vide quanta in his vanitas habeatur, quanta corru-
et juslificationibus Domini, sine querela permaneat,
ptio, cui creatura animee nobilis et rationabilis, licet
et pervigili in his mente perduret; si omnia eliam
non volens subjecta est. Subjecta tamen in spe, tem-
poenarum genera, quee fern humanse naturce, vel
« o r „„„ n i «nnf™,, ad f„ t» pus videhcet sperans, quod hberetur, cum filiorum
possunt, conlerat Q
• • ,i
. .
mtnnsecus
extrinsecus, vel
i
tu-
Dei tempus libertalis advenerit, hoc est, ergo quod
turam gloriam, quce revelabilur in sanetis, his quce
et in aliis apertius de seipso dicebat Apostolu*,
oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor ho-
quomodo Paulus quia dum sumus in liabitaculo hoc , ingemiscimus
minis ascendit : intelligere potest
(II Cor. v). Ipsos quoque angelos si ad sententiam
allius ista considerans dixit, existimo autem quoniam
Pauli respicias qua dicunt, quia omnes ministeriales
non sunt condignce passiones hujus temports, ad fulu-
quidem spiritus ad ministerium missi propter eos qui hccre-
ram gloriam,quce revelubitur in nobis. ISihil
ditatem capiunt salutis (Heb. i), intelliges tale ali-
dignum inveniri, vel comparari ad futuram gloriam
quid gerer«, et huic ralioni esse subjectos. Credo
potest. In quo enim morlale immortalibus conferas,
temporalia,
etiam ipsos non volentes, sed propter eum qui
aut invisibilibus visibilia, aut aeternis
subjecit in spe. Volunlati enim illius quis resislet,
aut caduca perpeluis?
ego etia*m de archangelis, tale aliquid intelligere
Nam exspectatio creaturce revelationem filiorum Dei propheticis invitor eloquiis. Quid enim lantae vanita-
exspectat. Quce autem est creatura qucc revelationem mvenias, quam bella ge-
tis et tantse corruptionis
filiorumDei exspectat? Hcec, inquit, quce nunc vani- se regum et rere in hoc mundo, pugnas adversum
tati non volens neque C
subjecta est, subjecta autem genlium commovere. Vide ergo quod et in his ,

sponte propna, sed voluntale ejus, propter ipsum prcecipuum archangelici operis habetur officium,sic-
ergo subjecla est, subjecta autem non ea condi- ut Daniel propheta testatur cum dicit, quia archan-
tione, ut maneat semper subjecta vanitati, sed cum gelus loquilnr ad eum, qui dicet ei, quod pugnaverit
quadam spe ;
quce autem spes ista sit commemorat adversum principem Persarum , et nemo, inquit,
dicens, quoniam et ipsa creatura, inquit, libera-
fuit aaihi in adjutorium, nisi Michael princeps ve
bitur a servitule corruptionis in liberlate glorice
ster. Per hcec ergo singula deprehenditur, rationa
filiorum Dei. bilis creatura vanitati esse subjecta, non volens, sed
Vanilali enim creatura subjecla est , non volens, propler eum, qui subjecit in spe, spes namque est
sed propter eum qui subjecit in spe, quia et ipsa ab his rebus corporis et corruptibilibus aliquando
creaiura iiberabilur, clc Quce est ista vanitas, cui cessandum. Hanc enim habet exspectalionem crea-
crealura dicitur esse subjecta, el quce est ista cor- tura isla rationabilis, ut revelatio fiat filiorum Dei,
ruptio, de cujus servitute liberandam se sperat? propter quos angeli mitluntur in ministerium, ut
mihi videtur, quod de hac materiali et corruptibdi et ipsi cum his quibus ministraverunt hcereditatem

corporum subslantia ista dicuntur. Neque enim capiant salutis, ut coeleslium et terrestrium fiat

corruplio alii cuiquam, nisi corpori dominatur; nam unus grex, et unus paslor, et sit Deus omnia in

ille interior homo, qui secundum Deum creatus est, omnibus.

et ad imaginem Dei factus incorruptibilis est, et in- Scimus enim, quod omnis creatura ingemiscit, etc.

visibilis, et secundum propriam sui ralionem etiam Creatura enim licet non volens subjecla sit, tamen
incorporeu? dici potest, exterior vero homo et cor- quoniam voluntati cedit ejus, qui subjecil eam,
poreus , et corruptibilis dicitur, propter quod et affectum quemdam et charitatem circa eos exhibet,
Paulus dicebat : Nam etsi is qui deforis est, homo pro quibus videtur esse subjecta, et pro doloribus
noster corrumpitur, sed qui inlus est, renovatur. In- eorum dolet, et pro gemitibus gemit. Si vero, ut in

terioris autem hominis renovatio, ut pote qui est ra- aliis exemplaribus invenilur, ita legamus, conge-
tionalis,et mens in cognitioneDei et capacitate saa- miscit et parturit, secundum illum sensnm accipie-

cti Spiritus. Constat vero, ut aliqua de tam profun- mus, quod dicit Apostolus, genuisse se per Evan-
disrebus breviter et strictim eliam chartulis commit- gelium, eos, quos per fidem Christi perducit ad lu-
tamus, ex ipsa interioris hominis, hoc est, animce cem. Vel sicut de.aliis dixit : Filioli mei, quos iterum
mentisque substantia colligamus imaginem. Quo- pario, donec formelur Christus in vobis (Gal. iv).
5G5 COLLECTIONES LN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 5G6

Parlurit ergo el crealura eos quos regenerat ad A aposloli, primitias spirilus habenles, qui eleeii sumiis

salulem. ad hoc, ut primilias Spiritus acciperemus, eiiam

Non solum autem illa, sed et nos ipsi, elc. Illud ipsi intra nos gemimus. Jn tantum, inquit, nulla

poiius in hac intelligimus sententia, quod cum se- creatura est, quae doloribus et gemitibus vacet, ut

cundum ea, quae superius disseruimus, multi sint etiarn nos ipsi, qui summa abSpirilu sanclo et ehj-
spiritus ministeriales, in ministerium missi, propter ctadona percepimus, lamen exspeclantcs auoptionem
eos qui hsereditatem capiunt salutis, sub quibus filiorum, id est ,
perfectionem eos quos docere
,

agens unusquisque credentium, velut sub tutoribus et instruere missi sumus, donec videamus eos i»
et procuratoribus inslituilur, usque ad proefinitum tanlum proficere, ut adoptari mereanlur in filios,

tempus a palre, hoc est, usquequo ad legitimam necessario dolemus et gemimus. Adhuc tamen ad-
sctatem animae perfectionis advenerit, ubi quis jam dimus ct tertium. Idein ipse iterum Apostolus dicit
supergressus spiritum servilutis, quem acceperat in de Domino Jesu Chrislo, quia sit primcgodtus
timore, a quo velut in psedagogo servaretur, dignus omnis creaturce, ne forte ergo ul ille primogenitus
eflicitur accipere adoptionis spiritum primitise spi- omnis crealurse ad quamdam ralionem etiam
dicitur

ritus, per quem adoptatus in filium possit esse pri- mullorum spirituuni dicatur pi imitiae Spiritus san*
milivorum Ecclesise, qui in coelis est sociari. Et sic- B ctus - Si vero quod ditif : Et nos ipst primitias spi-

ut multum differt filium esse quam servum, ita ritus liabentes, de omnibus diclum, qui graliam ba-
mullum differt a ministerialibus spiritibus Spiritus ptismi consecuti videnlur, accipies, sper. ndum est
sanctus, cujus primitias Paulus cum suis similibus illud, quod idem apostolus dixit : Quod si primitice

habere se dicit. Unus hic modus

quo sermonis sit, sancla? et massa, et si radix sancla et rami (Rom. xi),

hujus intelligentiam poluimus indagare. Yideamus quod et si ita sit, tameu ipsius massae, in qua vi-
nunc et alium. Legimus apud ipsum apostolum Pau- detur indicari mullitudo fidelium, piimiliaj neces-
lum, dona vel gratias sanctiSpiritus, multos spiritus sario videbantur in Apostolis collocatae, sic enim

nominari, cum dicit : Nunc autem, quoniam ccmula- scriptum est : Quia in Ecclesia posuit Deus, primum
tores eslis spiritalium, cedificationem Ecclesia? qucerite, aposlolos, secundo prophetas, tertio doctorcs (Ephes.
ut abundeiis (I Cor. xiv). El item alibi : Spiritus iv). Isti ergo primo loco constituti sunt , compe-
proplietarum prophetis subjecti sunt (Ibid.), tenter prhnitias gralise spiritales habere credentur.

subjectos dicens spiritus prophetarum, non quasi Adoplionem filiorum Dei exspectantes. Nunc jam
meliori inferiores, sed pro eo quod habens quis videamus quomo.lo adopiionem filiorum exspectare
prophetia; spiritum, non invitus loqui cogilur, ut se dicat ,
qui in superioribus dixit : Quia ipse
illi, qui habent spirilus immundos, sed cum vult C sptriius lestimonium reddit spirilui nosiro, qnia su-

et ratio postulat, dicit, cum vero dicere opportunum mus filii Dei. Et iterum : Quomodo rcdempiionem
non videbitur, silet, bene sciens quia tempus sit lo- corporis sperat ; qui in dixit Chrislus nos re- aliis :

quendi et tempus tacendi. El ideo non ad injuriam demit; sed ut mihi videtur, ipse hoc eo sermone qui
dicitur, quia prophetis subjecti sunt spiritus, sed in consequentibus habetur absolvit •
ait enim : Spe
ad dispensationem, sicut et illud dictum accipimus salvi facti sumus; quod ergo filii sumus, et quod
de Salvatore : Quia lunc et ipse filius subjectus erit redempti sumus, et quod salvati sumus, in spe con-
ei qui sibi subdidit omnia (I Cor. xv) ; et hic enim sislit. Nunc enim videmus per speculum in anigmate,
subjectus, non quasi inferior dicitur : quomodo per speculum ergo, et in senigmate accepimus, et
enim inferior dici potest, qui filius est, et omnia adoptionem et redemplionem, advcnit enim pleni-
est quae pater : Omniu enim, inquit ,
pater, tua tudo temporum, et misit DeusFilium suum faclum ex
mea sunt ; sed in his quos patri subdit credentes in muliere, factum sub lege, ut eos qui sub lege erant
se, quoniam in unoquoque ipsorum se esse dicit, redimeret, ut adoptionem filiorum reciperemus (Gal.
et se in eis dicit esurire, et sitire et nudum esse, iv). Recipimus ergo adoptionem, sed istam quac est
seque pasci in eis, in eis indui, profitetur. Idcirco et per speculum in amigmate, cum aulem venerint

in illis ipse dicitur esse subjectus, sed haec per " quse perfecta sunt, tunc adoptionem facie ad faciein
excessum quemdam dicla sint. Nunc autera ad consequemur
propositum redeainus. Dona ergo diversa spirilus Redemptionem corporis nostri, etc. Quod autem di-
a Paulo mulli spiritus appellantur, horum hoc mul- xit redemplionem corporis nostri, ego arbilror quod
torum donorum quidquid est, summum et magnum totitis Ecclesise indicetur corpus, sicut et alibi ail:
sine dubio, Apostoli consecuti sunt, ut idonei essent, Vos autem estis corpus Christi et membra ex parte
sicut et ipse Paulus dicit : Ministri Novi Testamenti, (ICor.xw ). Omne ergo corpus Ecclesiae redimenuum
et ut replere possint Evangelium ab Jerusalem in sperat Aposlolus , nec pulat posse quao perfecla
circuitu usque ad Illijricum (II Cor. 111). IIoc ergo sunl, dare singulis quibusque membris, nisi univer-
quod in eis prae caeteris sublimius et praeclarius sum corpus in unum fuerit congregalum. Polest
collatum est sanctiSpiritus donum, merilo primitias autem et sic intelligi , ut redempiionem corporis
sancti Spiritus appellavit. Et ideo dicit : Sed et tws nostri dixerit illam quse in resurrectione fuiura
ipsi, in quo specialiter designare videtur apostoli- esl, cum non solum animae, sed et corpora venient
cam uignitatera : Nos, inquit, crgo ipsi, hoc est, antc tribunal ClirisCi, ut reportet unusfjui;-<pie pro-
367 - S.MARAGDI ABBATIS 5«j8

pria eorporis prout gessil (HCor.v ). Explicil expo- \ irralionabilis crcalura gloriam hliorum Dei mere-
silio Origcnis. bitur obtinere.

(Ex August.) Nullum est creaturae genus quod Scimus enim quod omnis creatura, elc. Non coelum,
non in homine possit agnosci, ac si omnis crealura non terra, non mare, non aliqua irralionabilis
in eo congemiscit et dolet, revelationem filiorum creatura, sed angeli, qui sicut gaudent super poeni-

Dei exspectans, quoe per corporis etiam resurreclio- tentiam agentes, ita dolent super converii iiolentes.
nem cl si non in omnibus hominibus, omnis tameo Sive etiam omnis creatura promiscui Ecclesiae fi-

a corrupiionis servitute liberabitur, quia et singulis delium populi intelliguntur, ut illud : Praedicate

omnis est; et si quo idem locus

alio modo potest Evangebum omni creatura?.
aposlolicarum litterarum non tamen ex intelligi, Non solum autem illa. Id est, angelica, quae nobis
iisdem verbis consequens est, ut solem et lunam benignior est, vel illa hominum quse plebeia est et

et sidera congemiscere credamus, donec in sseculi indocta, sed etiam nos ipsi discipuli Chrisli, qui su-

finem a corruptionis servitute liberentur. Quidam mus primilise adquisitionis, el praeclara charismata,

etiam sic dicunt Adam el Evam esse crealuram, velut primitise spiritus, unde mundum ditaremus,
per quos priniiliae humani generis procreatse sinl, accepimus, exspectat redemptionem corporis nostri,
quos serpens olim spe divinitalis, vanitati subjectos B id est tolius Ecclesise, quse in seternum esl regna-

corruptioni fecerit deservire, non per semetipsos tura cum Chrislo.

solum peccantes, sed et per serpentis instinctum, EVANGELIUM LVCJE , CAP. VI.
et ipsi, inquiunt, liberabuntur, ut corruptioni mortis « Estote misericordes , sicut et Pater vester mi-
ulira non serviant. Omnem etiam creaturam dicunt < sericors est. Nolite judicare, et non judicabimini.
esse eos ,
quicunque ante adventum Christi justi
« Nolite condemnare et non condemnabimini. Dimlt-
luerunt, quia efipsi nondum aecipientes, exspectant « lile, et dimittemini, date, et dabitur vobis, mcnsu-
Deo pro nobis melius aliquid providente, non solum « ram bonam et confertam , et coagilatam, et su-
autem illi, sed et nos ipsi in quorum diebus re- « pereffluentem dabunt in sinum vestrum. Eadem
demptionis sacramenta complela sunt, quia necdum i quippe mensura qua mensi fuerilis , remelietur
tenemus, sed in spe salvi facti sumus, quamvis quse autem
« vobis. Dicebat illis similitudinem Nunquid :

muhi cupierunt justi videre, viderimus.

« potest csecus caecum ducere? noone ambo in fo-
ALU EXPOSITIO. « veam cadunt? Non est discipulus supra magistrum.
Existimo enim quod non sunt condigna passiones, « Perfectus autem omnis erit , si sit sicut magisler
etc. Hinc vult futuram gloriam commendare, ut « ejus. Quid autem vides festucam in oculo fratris tui,
pr.Tsentes pressuras facilius toleremus. C « trabem autem quse in oculo luo est, non conside-
Ad futuram gloriam ,
quo3 revelubitur in nobis. < ras? Aut quomodo potes dicere fratri tuo : Fra-
Ideo modo abscondita est,
dicit revelabitur, quia « ter, sine ejiciam festucam de oculo tuo, ipse in
cum Christo in Deo, et nondum apparuit quid « oculo tuo trabem non videns ? Hypocrila , ejice

eiimus, scimus enim quia cum apparuerit, similes « primum trabem de oculo tuo, et tunc perspicies
ei erimus, quoniam videbimus eum sicuti est (1 « ut educas festucam de oculo fratris tui. i

Joan. in). Estote tnisericordes , sicut el Paler vester miseri-

Nam exspectatio creaturae. Diversi hunc locum cors cst. (ExBeda.) Misericors est Deus super
diversis modis exponunt : sive omnis creatura re- ingralos et malos , vel mulliplici stia misericordia,
surrectionis tempus exspeclat, quia tunc in melius qua eliam jumenta salvat, temporalia bona largien-
commutabitur, quando erit coelum novum, et terra do, vel coelestia dona singulaYi gratia qua electos
nova, et tunc, id est, in tempore resurreclionis, solum glorificat inspirando. Sed sive hoc, sive
revelatio apparebit filiorum Dei. Sive omnis crea- illud, sivc utrumque intelligas, magna Dei bonitate
lura, id est rationalis angelica, hoc in hominibus fit, quae nobis imilanda praecipitur , si filii Dei esse
exspectat impleri. Petrus enim dicit, angelos gloriam ~ volumus.
desiderare sanctorum. Nolite judicare, ct non judicabimini, nolite condem-
Yanitali enim creatura subjecta est. Id est, crea- nare, etc. Hoc loco, nihil aliud nobis proecipi exi-
tura humana prcevaricationi esl peccando subjecta. stimo, nisi ut ea facta, quce dubium est quo animo
Non volens. Id est, non propria voluntate, sed a fiant, in meliorem partcm inlerpretemur, quod enim
serpcnle decepta, spe illa qua audierat : Eritis sicut scriptum est : Ex fructibus cornm cognoscelis eos
dii, scienles bonum et malum (Gen.ui). (Matth. vn), de manifestis diclum esl, quae non pos-
Sed propter eum qui subjecit in spe. Quae est ipsa sunt bono animo fieri, sicuti sunt, stupra vel blas-
spes, audi sequentia. quia et ipsa crealura libera- phemiae, vel furla , vel ebrietates , et si qua sunt
bitur a corruptione servilutis, quam audivit quando alia, de quibus nobis judicare permiltitur. De ge-
ei Dominus ait : Terra es, et in terram ibis, quae nere aulem ciborum , quia possunt bono animo, et
iiitelligitur corruptio morlis. simplici corde, sine vitio concupiscentise , quicunque
Jn libertate. Ct Dominus ait : SivosFilius liberave- humani cibi indifferenter sumi, prohibet Apostolus
rit, vere Hberi esds (Joan. vm). judicare eos qui carnibus vescebantur, et vinum
Clorke ftliorum Dei. Soli enim homjnes, non alia bibebant, ab cis qui se ab hujusmodi alimcntis tem-
3C9 COLLECTIONES 1N EPISTOLAS ET EVANGELIA. 570

perabant. Qui tnanducat, inquit, non manducantem \ puri homines sunt rcgulam perfeetionis sequanlur.
non spernat, el qui non manducat , manducantem non Quid autcm vides festucam in oculo fratris tui,

judicet (Rom. xiv). Ad hoc pertinet etiam illud, trcbem auietn quo3 in oculo tuo est, non consideras?
quod alio loco dicit : Nolite ante tempu$ judicare Et hoc ad superiora respicit, ubi coecum a cceco du-
quidquatn, quoadusque veniat Dominus, etilluminet ci, id est, peccantcm a peccatore castigari non pos-
abscondila tencbrarum , et manifestabit cogitaliones se pramonuit. Multi enira superbia , vel odio yik-
cordis (I Cor.iv). Sunt autem quaedam facia media, apyvoicK. , vel avarilia, vel alio quolibet crinime pv;c-
quce ignoramus quo animo fiant quia et bono et ,
venti, levia haec aul nulla judicantes, acerrime cor-
malo fieri possunt de quibus lemerarium esl judi-
,
ripiunt eos, quos subila viderint ira turbatos, ocu-
care, maxime ut condemnemus. •Horum aulem ve- lum mentis a solito purilalis slatu quasi festuca
niel lcmpus ut judicentur, cum Pominus illuminabit irruente mutasse, atque immen.ores dominici pne-
abscondita tenebrarum, et manifestabit cogilationes cepti, quo ait : Noliie condemnare, et non condemna-
cordis. Duo sunt aulem in quibus temerarium judi- bimini (jlatth. vn), magis amant vituperare ct dam-
cium cavere debemus, cum incertum est qualis ,
fu- nare, quam emendarc atque corrigere.
turus sit, qui nunc vel malus vel bonus apparet.
Et quomocto potcs dicere fralri tuo, fraler, sine
Dimiltile et dimittemini, date et dabitur vobis. Di- B
ejiciam festucam de oculo luo , ipse in oculo tuo tra-
mittere nos injurias, dare beneficia jubet, ut nobis
bem non vidcns. Hseccum fraire agis, si verbi gratia,
pec^ata dimiilantur, et vita delur seterna. Qua sen-
quod ira ille peccayit, tu odio reprehendis. Quan-
tentia brevi, sed eximia , cuncta qua? latissime de
tum autem inter festucam et trabem, quasi tantum
conversando cum inimicis mandaverat, comprehen-
inter iram dislat atque odium. Odium est enim ira
dendo concludit.
inveleraia, quasj quae velustale ipsa tantum accepe-
Mensuram bonam, et confertam, et coagitalam, et
rit, ut merito appellelur tiabes.Fieri autem potest,
snperefflucntem dabunt in sinum veslrum. Huic simile
ut si irascaiis homini, velis eum corrigi. Si autem
est quod alibi dicit, ut et ipsi recipiant vos in
,
oderis hominem, non poles eum velle corrigere, et
seterna tabernacula Non enim pauperes ( Lhc.xvi ).
ul festucam fratris oeulo
ideo impossibile dicitur,
ipsi, sed Christus mercedem his, qui elecmosynam
demat, qui suo trabem gestat in oculo.
feccre redditurus est, quam tamen in sinum dare
Hijpocrita , ejice primutn irabem dc oculo tuo, et
dicuntur ,
quia promerendce illius occasionem de-
tunc pwspicies, ut educas festucam de oculo fralris
dere, cum vel egentes misere, vel improbe saevientes,
iui. Id est, primo abs le expelle odium et deinceps
ibrtiorum sunt
"""" et tolerati *--——-'
patientia, et beneficentia
-------
." '".'. -«
^ potgfjs
* Jj am eum qucm
h diligis
t>
emendare, el est ve-
su sientati, et ad ipsam ahquoties fidem dulci gratia
re multum cavendum et molestum hypocrilarum,
provocal.
id est simulatorum genus qui cum omnium vilio-
Eadcm quippe mcnsura, qua mensi fuerilis, reme-
,

rum et accusationes odio et livore suscipiant, eliam

tielur vobis. Et Apostolus ad eleemosynam Corin
consultores videri se volunt, et ideo pie cauleque
thios hortans inter alia dicit : Hoc autem dico, qui
seminat
vigilandum est, ut cum aliquem reprehendere vel
pr.rce ,
parce et metet, ct qui scminal in bene-
o'.'jurgare neccssitas coegerit, primo cogitemus
dictionibus, de bcnediclionibus et melet. Potest aulem .

utrum tale sit vilium , quod nunquam hahuimus,

et de omnibus qua? mentc, manu , lingua, gerimus
vel quo caruimus, el si nunquam habuimus cogite-
accipi, quia tu reddes singulis, inquit , secundum
opera eorum.
mus , et nos homines csse , et habere potuissc. Si
vero habuimus, et non habemus, tangat memoiiam
Dicebat autem illis et similitudincm. Nunquid po-
communis infirmitas , ut illam reprehensionem aut
lesl cwcus cwcutn ducere , nonne ambo in fovcam ca-
ohjurgationem, non odium, sed misericordia prsece-
dent ? Sensus hujuscemodi sententiae pendet ex su-
perioribus, uhi de danda eleemosyna, et injuria di-
dat, ut sive ad correctionem ejus, proplcr quem id

mittenda prsecipitur. Si le, inquit, ira conlra vio-

facimus, sive ad perversionem valuerit, nam incer-

lcntum, et contra petentem ydapyvpi* cxcaverit,

D lus est exhus Kos tamen
(le simplicilale oculi no
-

nunquid tua mcnle vitiata vkium ejus curare po-

stri securi aulem cogitanles nosmelipsos
simus. Si
,

Aut invenerimus in eo esse vitio in quo cst ille, quem

leris? ille soUis qui injuriam fecit, et non tu
,

etiam, qui ferre nesciebas

reprchendere parabamus, non roprehend mius ne-
rcus deputaberis? At
si mitcm te tranquillique pcctoris ejus improbilas
que ohjurgemus, sed tamen congcmiscamus, ct non
invenerit, et ille ad poanitenliain movehitur, et tu illum ad oblemperandum nobis, sed ad pariler co-
patienlioe pra>mio donaberis, quia csecum vidente nandum magna necessitate
invitemus. P.aroergo, et

oculo hoc est objurgalioncs adhihcnthc sunt, ita lamen ut eliam

, , corde sercno ducere curabas ad
lumen. in his ipsis non nobis, scd Deo, nlscrviamiis inslc-
Non est discipulus supcr magistrum
mus. Ipse est enim finis, ut nihil duplici cordc fa-
, perfectus au-
tem omnis erit sicut magistcr ejus.
cianuis. Aufcrcnlcs trabem de oculo noslro invi-
, si sit Si magi-
sler qui utique quasi Deus pottiil, non suas ultum denliie, vel malilirc, vel simulationis , ut valeamus
ire injnrias ejicere fcslucam de oculo fralris.
, scd ipsos maluit insecutorcs palicndo
rcddcre miliorcs, eamdcm ncccssc csi , discipuli qui
 ,

371 SMAKAGDI ABMTIS 57-2

HEBDOMADA VI POST PENTECOST. A mum nocent. Si qnis autem hujusmodi adversis

EPIST. BEATI I»ETRI APOSTOLI , CAP. III. victus devicit, non huic ille qui malum intulit, sed

( Omnes unanimes eslote in oratione, compatien- ipse sibi qui haec patienter ferre recusavit, nocuit;

tes, fraiernitatis amatores, misericordes, modesti, neque eorum domus, quam vir sapiens aedificavit

liumiles. Non reddentes malum pro malo, vel ma- ideo non cecidit, quia violentias tempestatum non
iedictum pro maledicto, sed e contrario, benedicen- pertulit, sed quia fundala erat supra petram (Matth.

tes, qu"a in hoc vocati estis, ut benedictionem hae- vn); nec rursusea, quam stultus stulte fabricavit,

reditate possidealis, qui enim vult vitam diligere ideo cecidit, quia pulsata tempestatibus est, sed quia

et videre dies bonos, coerceat linguam suam a super arenam posita erat. Utramque etenim aequa-
malo, et labia ejus ne loquantur dolum. Declinet liler adversitas feriens tentavit. sed uni firmitas fun-

aulem a malo bonum, inquirat pacem et

el faciat damenli coronam perseverantioe tribuit, alterarn fla-

scqualur eam, quia oculi Domini super justos, et gellis structurae stuliilia stravit.

aures ejus in preces eorum. Yultus autem Domini Sed et si quid patimini propter jusliliam, beatx. Non
super facienles mala. Et quis est ,
qui vobis no- solum, inquit, nihil vobis nocet, qui bonum fa-

ceat, si boni aemulatores fueritis? Sed si quid cientibus male irrogat, sed etiam cum vos propter
Timorem autem
palimini propter juslitiam, beati. B bsna quae exsecratur, hostis insequitur, causam vo-
eorum ne timuerilis, ut non conturbemini. Domi- bis majoris beatitudinis praestat , cum palientise

t num autem Christum sanctificate in cordibus ve- vestrae vires exercet, juxta illud Evangelicum :

i stris. >
Beali qui persecutionem patiuntur propter justitiam

Omnes unanimes estote in oratione, compatientes, (Matth. v).

fraternitatis, etc.(Ex Beda.) Quoniam superius di- Dominum nostrum Jesnm Chrislum sanclificate in
versas pcrsonas, condiliones et sexus, congrua sibi cordibus vestris. Quid est Dominum sanctificare in
discretione docebat, jam nunc omnes communiter cordibus vestris, nisi sanclitatem ejus, quam sit in-

admonet in fidei Dominicae causa, unum cor et unam comprehensibilis gloriae, inlimo cordis affectu con-

habere animam.
tueri, quod est maximum nobis praesidium contra

in fwc vocati eslis, ut benedictionem hwredi-

iasidias ac violentiam terrentis inimici, semper vi-
Quia
tatis possideatis, etc. Potest benedictio baeredilatis delicet intueri, quantum in se sperantibus vincendi

qua Ecclesia in futura vita Domino forlitudinem dare valet, cujus inaestimabilis sanctitas
et illa intelligi,
fulget.
perpetuo bcnedicit, unde et nunc spe futurorum gra-
tulabunda canit Exalt, bo tc, Dcus meus, rex et ,
ITEM ALIA EXPOSITIO IN EAMDEM EPISTOLAM.

benedkam nomen .uum in aternum, et in sarcnlutn C Omnes unanimes in oralione estote. Fraternitatis

sa-culi (Psal. cxLiv).Quod crgo quisque in futuro in-

unanimitas, velut urbs inexpugnabilis, hostium non

venire desideral, hoc in praescnti mcditari et agere patet insidiis. Habet enim sancta Ecclesia, ut Salo-

salagal, et conditorem vitlelicet cl proximum, sin- mon ait, casirorum aciem ordinatam (Cant. vi), quam
cera voce Lenedicere, et ipsum divina pariter ac lyranni et persecutores, una cum auclore suo dia-

fraterna bcnedictione dignum reddere, quia oculi bolo non valent irrumpere, quia muniente Cbristo,

Domini super justos (Psul. xxxm),et aures ejus in nec aiartyres pcrseculio, nec virgines carnalis de-

preces eorum, vultus aulcra Domini super facientes lcctatio, nec misericordes cupiditas, nec humiles
mala, quia beatus Petrus malum nos pro malo red- tcmporalis glorice devincit ambitio.

dere veluerai. Imo malcdicsntibus bcncdicere jus- Compatientes. Sicut enim gaudere debemus cum
serat, rccte prophetico teslimonio astruit superna ,
gaudentibus, ita et flere cum flentihus, sicut Paulus
faciebat Apostolus, qui dicebat Quis infirmalur, et
inspeclione et bonos semper videri et malos, qua-
:

tenus meminerimus et nostram patienliam, qua lo- ego non infirmor (UCor.w) 1

Fraternitatis amatores. (Ex August.) Qui ergo

leramus malos, noslram benevolenliam, qua perse-
quentibus bona optamus, aeterno praenuo rcmune
raudam, et persecutores nostros, si poenilere nolue-
supplicio,
rint, digno plcctendos esse
amat homines, aut quia justi sunt, aut ut justi sint,
D amare debet. Sic enim et seipsum amare debet, aut
vero pceni- <pua justus est, aut ut justus sit. Dilectionem autem
si

quoque pro ipsorum salute, quam de- fralernam quantura coraraendet Joannes apostolus
luerinl, moi
congratula- atlendamus Qui diligit , inquit, fratrem suum , in
precabamur a Domino, coronara
:
justitiie
lutnine manet, et scandalum in eo non est. Et ile-
lionis accepturos.
boni wmulalores rum : Dilectissimi, dUigamus invicem, quia dilectio
El quis est qui vobis noceat, si

ex Deo est, el omnis qui diligit ex Deo natus est, et

fueritis? De his dicit,quae nobis adversariis per verba
teraporalium, per cognovil Deum ; et Dominus inquit, mandalum no^
contumeliosa, per damna rerum
bujusmodi vum do vobis, ut diligatis vos invicem, el in hoc scient
tormenia corporis accedunt. ILec enim et
omnes, quia discipuli mei estis, si vos invicem dilexe-
orania cum fidelibus irrogantur, his duntaxat, qui
ritis.
boni aemulatores sunt, et hoc per scientiam, nequa-
Misericordes. Scriptum quippe est Facere mise-
quam eis nocere possunt, sed palmam magis poeni- :

tolerantibus afferunt. E contra rkordiam magis placet Deo ,

quam victima (Prov.
tentiae ooquanirailer
Ul); et qui pronus cst, inquit Scriptura, ad miaeri-
illis qui rogant poenam accumulando a-terna pluri
 ,

573 COLLECTIONES 1N EPISTOLAS ET EVANGELIA. 574

curdiam, benedicetur (Prov. xxn). Et Dominus ait : A quid visitus Domini super facientes mala , sequen-
Estote misericordes, quia et Patcr vester misericcrs tia auili : Ut perdat de terra memoriam eorum, id
est (Matth. v). est, de terra viventium, ut illud : Deleanlur de li-

Humiles. Scriptum qnippe est : Perdet Deus me- bro viventium , et cum justis non scribantur (Psal.
moriam superborum, et reliquit memoriam humilium lxmii).

[EcelLxi). Et Dominus inquit Discile a me, : Er quis est qui vobis noceat ? Subauditur nullus,
quia mitis sum el humilis corde (Matlh. xi), et ad juxta hujus sententiae locum, passiones vel persecu-
quem respiciam, dicit Dominus, nisi ad humilem el tiones, non faciunt esse miseros, sed prjestant esse
quieium (Isa. lxvi)? beatos.

Non reddentes malum pro malo. Scriptum quippe Si boni wmulatores fuerilis. Id est , boni Dei , de
est Ne dicas : Reddam malum pro malo, exspecta
: quo scriplum est : Nemo bonus nisi solus Deus
Deum el (ibcrabit te. Et iterum Qui vindicari vult, . (Marc. x), sive generaliter, sive omnium bono-
a Deo invcniat vindiclam, et pcccatum illius servans rum semulatores , id est , imitalores fueritis vir-
servabitur (E I. xxviu). tutum.
Vel maledictum pro maledicto. In hoc enim exem- Sed et si quid patimini propter justitiam,beati. Sub-
plum Domini lenendum est, qui cum malediceretur, ^ auditur, eritis : hanc sententiam Dominum dicentem
non nialedice! at. Petrus audierat , ubi ait : Reali qui perseculionem
Sed e contrario benedicentes. Ut illud Denedicite : patiuntur propter justitiam, etc. (Matlli. v).
tnaledicentibus vobis, benedicite, el nolite maledicere Timorem autem eorum. Id est persecutorum ne

(Rom. xn). timueritis, ut in fide non conturlemini ; et hoc Do-

Quia in hoc vocati estis, ut benedictionem ho?redi- minus admonuit, ubi ait : Nolite timere eos, qui

latis possideads. Benediclio est haereditatis omnis occidunt corpus , etc, sed polius eum timete qui
virtiUum copia cadeslis, in qua sancli haeredes qui- Itabet potes.atem animam et corpus miltere in ge-

dem Dei, colncredes effu ientur Ciiristi , cum audie- hennam.

rint : Venite, benedicti Patris mei ,
percipite regnum Dominum anlem Christum sanctificate in cordibus

quod vobis paralum esl ab origine mundi (Matth. vestris. Ubi Dominus, qui cuncta creando sanctificat,

xxv). nisi corde pio, nisi pectore casto. Sic Dominus Je-
Qui enim vult vitam diligere. Id est , vitam aeter- sus sanclificandus est in cordibus nostris, ut nomine
nam, vitam bealam, et in perpetuo sine fine man- ejus voccmur, id est, Christiani, et ut nihil sanctius

suram. ejus nomine aesiimemus. Sanclificemur enim euin in

Et videre dies bonos. In quibus sancti cum sanctis

G s Pe, fide, et charitate, credendo, colendo et ado-

jocundentur in coelis, qui dies non propter interru- rando, ut ab illo sanclificari pariler mereaniur et
piionem noctis, sed propler perpeluitatem dicuntur justificari.

luminis.
EVANGELIliM LUC.E, CAP. V.
Coerceat (inguam suam a malo. Id est, a malo
detractionis, maiedictionis, ac murmuralionis, sive.
« Cum turbse irruerent ad Jesum, ut audirent
generaliter omnino lingua refrenanda est a malo. < verbum Dei , et ipse stabat secus stagnum Gene-
Ait enim Jacobus : Si quis dicit se religiosum esse, i zareth. Et vidit duas naves stantes secus sta-

non refrenans linguam suam, sed seducens cor suum, i gnum. Piscalores autem descenderant, et lava-

hujus vana est religio (Jac. i). Nam el qui custodit i bant retia. Ascendens autem in unam navim, quae

linguam suam , inquit Scriptura, cuslodit animam « erat Simonis, rogavit eura ut a terra reduceret
suam (Prov. xxi). « pusillum. Et sedens docebat de navicula turbas,
Et labia ejus ne loquanlur dolum. Dolus non do- « ut autem cessavit loqui , dixit ad Simonem : Duc
lor, sed fraus intelligitur, quando aliud corde tene- « in altum , et laxate retia vestra in capturam. Et
lur, aliud ex ore pioferlur. « respondens Simon, dixit illi : Pncceplor, per lo-
D
Dectinet a malo et faciat bonum. Id cst, destruat « tam noctem laborantes, nihil cepimus, in verbo
vilia et virtules oedificet, relinquat ad qiue instigat « autem tuo laxabo rete. Et cum hoc fecissent, con-
diabolus, et operetur quaj praecepit Christus. « cluserunt piscium multitudinem copiosam. Rum-
Inquirat pacem, et sequatur eam. Id est, diligenter « pebalur aulem rete eorum , et annuerunt sociis
orando et legendo, et humiliter inlerrogando perqui- « qui erant in alia navi, ut venirent et adjuvarent
rat Christuin, qui faclus est pax nostra, et imitelur « cos, et venerunt et impleverunt amLas naviculas,
eum. Sequi etenim imilari est, sive secundum Apo- « ita ut pene mergereniur. Quod cum viderel Si-
stolum pacein sequatur et sanclimoniam , sine qua « mon Petrus, procidit ad genua Jesu, dicens : Exi
nemo videbil Deum. « a me, Doinine, quia homo peccalor sum. Slupor
Quia ocu(i domini super justos. Id est , aspectus « enim circumdederat eum, et oinnes qui cum illo
diviuitatis. « erant in caplura piscium quam ceperant. Simi-
Et aures ejus m preces eorum. Id est, auditio di- « liter autem Jacobum et Joannem (ilios Zebedaei
vina, qua dignatur preces audire justorum. « qui erant socii Simonis. Et ait ad Simonem Je-
Vultus autem Domini $.'</>< r facientcs mala. Ul- « sus: Noli timcre, ex lioc jam homines erilis ca-
 ,, ,

175 SMAKAGDI ABBATiS 576

< pientes. Et subductis ad terram navibus, relictis \ terrenis in profunda sacramenlorum recedatur, ut ea
« omnibus, scculi sunt eum. > penilus non inteliigant, vcl prius in proximis regio-

Cum turbw irruerent ad Jesum, ut audirent verbutt nibus gentibus pramicanduro , ul quod dicilur item
Dei, el ipse stabat, etc. (Ex Beda.) Stagnum Gene- Pelro, duc in altum, et laxate relia veslra in caplu-

zareth idem dicunt esse, quod mare Galilaeae ab ad- ram, ad remotiores gentes, quibus postea praedican-
jacente provincia dietum. Mare Tyberiadis a proxima dum est pertineat.

civitate, quae olim Cbennerelb vocata, sed ab Herode Et respondcns Simon , dixit illi : Prwceptor, per
letrarcba inslaurata in honorem Tyberii Cresaris, lolam noclem laboranles, nihil cepimus, in verbo au-
Tyberias est appellala. Porro Genezar a laci ipsius tem tuo laxabo rete. Nisi Dominus cedificaverit do-

natura,qua crispantibusaquis,de seipsa sibiexcitare mum, vanum laborant qui wdificant eam (Psal.
in

aqua auram perhibetur, Gra?co voeabulo quasi gene- cxxvi). Nisi Dominus cor ilbistraverit auditorum,

rans sibi auram dicitur. Neque enim in slagni mo doctor in nocte laboral; nisi in verbo graliae su-

rem slernilur aqua, sed frcquentibusac crispantibus pernce laxata fuerint instrumenfa disputationum

venlis potandum ha-

agilalur, haustu dulcis, et ad frustra vocis suae praedicator jaculum mittit, quia fi-

bilis. Sed llebraese linguae consuetudine, omnis aqua- des populorum, non sapientia verbi composili, sed

rum congregatio, sive dulcis, sive salsa, mare nun- B divinae vocationis munere praavenit.

cupatur. Qui lacus inter fluenta Jordanis, centum Et cum lioc fecissent, concluserunt piscium multi-
quadraginta stadiis in longitudinem, et quadraginta tudinem copiosam, rumpebatur autem rete eorum. (Ex
in laiitudinem extenditur. Quia ergo stagnum sive Greg.) Prae multitudine piscium rele rumpebatur,
mare proesens sseculum designat, Dominus secus quia nunc ad confessionem fidei, eliam cum electis
raare stat. Posiquam vitae labenlis mortalitatem de- reprobi tanti intrant, qui ipsam quoque Ecclesiam
vincens, in ea qua passus est carne, siabilitalem per- lueresibus scindant. Rumpitur autem rete, sed non-
petuoe quietis adiit , turbarum conventus ad eum elabitur piscis, quia suos dominus etiam interperse-
ger.tium in fiJe concurrenlium typus est, de quibus quentium scandala servat.
Isaias : Et fluenl, inquit, ad eum omnes gentes, exi- Et annuerunt sociis qui erant in alia navi, ut ve-
bunl populi multi et dicent : Venite, ascendamus ad nirent et adjuvarent eos. Alia navis, ut praediximus,
montemDomini (Isa. 11). est ecclesia de gentibus, qme el ipsa non sufficiente
Et duas naves secus stagnum. Duce naves se-
vidit una navicula piscibus impletur eleclis, quia novit
cns stagnum positae circumcisionem et praeputium (II Tim. n), et apud ipsum Dominas qui sunt ejus
signilicant, quas bene Jesus vidisse perhibetur, quia suorum numerus electorum. Dumque lot certus est
in utroque populo novitDominus qui sunt ejus, eo- C in Judaja credituros non invenit, quos ad fidem vi-

rumque corda fiuctibus sceculi hirjus ad futurse vitce tamque praedestinatos novit seternam , quasi aliaj
tranquillitatem, quasi ad soliditatem littoris videndo, navis receptacula piscibus quaerens suis, corda quo-
hoc est, misericorditer visitando provchit. que gentium fidei gratia replet. Et bene rupto rete
Piscatores autem descenderant, et lavabant relia. socia navis advocatur, quoniam ante Judas pro-
Piscalores sunlEcclesiae doctores, qui nos rele fidei ditor, ante Simon Magus pisces nequissimi capti
conrprehensos, et de profundo ad lumen elatos, quasi sunt. Antea Ananias et Saphira fidei rele subdole
pisces litlori , sic lernc vivenlium advehunt. Quasi tcntabant ingredi (Act. v) , ante, ut Joannes testa-
eniifi quoedam retia piscantium sunt complexae pra> tur, multi discipulorum ejus abierunt retro, etiam
dicanlium dictiones, quae eos quos ceperint, in fide non cum illo anibulabant (Joan. vi). Ac deinde Bar-
non amitlant. Unde et retia, quasi rctinentia sunt nabas et Paulus ad salulem gentium sunt vocati
vocata, sed hcec relia n.odo laxantur in capluram, (Act. xni).

niodo lota plicantur, quia non omne tempus est ha-

Et venerunt et impleverunl ambas naviculas, ita ut
bile doctrinae, sed nunc exerenda lingna docloris, pene mergcrenlur. Harum implclio navium usque in
nunc suimet cura gerenda. finem soeculi crcscit. Sed quod implelae mergunlur,
unam navem, quw Simo-
D
Ascendcns aulem in erat hoc est, in submersioncm premunt-ur, non enim
nis, rogavil eum a lerra reducerc pusillum, et sedens submersa?, sed tamen sunt pcriclitatse , Apostolus
docebat de naviculu turbas. Navis Simonis est Eccle- exponit dicens : In novissimis diebus, erunt tempora
sia primitiva, de qua Paubis ait : Qui cnim operatus periculosa , et erunt homines seipsos amantes, etc.
estPetro in apostolalu circumcisionis, operutus csl et (// Tim. in). Nam mergi naves, est homines in sae-

mild inter genles (Gal.u). Bene una dicta, quia mul- cuhim, ex quo elati pcr fidem fuerunt, morum pra-
titudinis credentium erat cor el anima una (Act. iv) vitale relabi, qualis et ipse Pelrus adhuc in in-
d*e qua docebat turbas, quia de auctoritateEcelesiae firmilale poiitus, hoc loco demonstrat, unde se-
docet usque hodie gentes. quitur.
Ut cessavil av.lem loqui, dixit ad Simoncm : duc in Quod cum videret Simon Pctrus, elc. (Ex August.)
altum, el laxale relia vestra in capturam. (Ex August.) Quia carnales quiqiie inEcclesia regimen spirilalium,
Quod primo rogavit Simonem navem a terra reducere in quibus maxime Chrisli persona emiaet, a se quo-
pusillum, signiiical vel teniperate utendum verbo ad dammoJo repellunt. Non enim hac voce linguae di-

turbas, ut nec lerrena eis prsecipiantur, nec sic a cunt bonis ministris Dci, ut eos a se rcpellant, sed
 577 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 378

voce fficrnm et aciuum suorum suadent a se recedi, A < et dissipes et aedifiees et plantes, dicit Dominus
ne per bonos regantur. Et eo veheraentius quod de- < omnipotens. 1

ferunt eis honorem, et tamen factis suis a se re- Priusqnam te formarem in utcro novi te, et ante-

cedere admonent, ul hnnorificentiam eorum signi- quam exires de vulva sanctificavi te, et prophctam in
flcaverit Petrus cadens ad pedes Domini. Mores au- gentibus dcdi te. Non quod ante conceptionem, ut
tem in Exi a me, Domine, quia homo
eo quod ait : haeresessuspicanlur, fueritHieremias, sedquod prre-
peecator sum, quod tamen, quia non fecit Dominus, scieriteum fulurum Dominus,cui necdum faeta, jam
non enim recessit ab eis, sed eos subductis navibus facta sunt, secundum illud quod Apostolus loquitur,
ad littus perduxit, significat in bonis et spirituali- qui vocat ea, qua; non erant, quasi ea quo? essent

bus non esse oportere hanc voluntatem, ut pec-

viris, (Rom.w). Quidam hunc locum super salvatore in-
catis turbarum commoti quo quasi securius tran- ,
telligunt, qui proprie prophela esl gentium, el per
munus ecclesiasticum deserant.
quilliusque vivanl, aposlolos vocavit omnes naliones. Iste enim vere
Et ait ad Simonem Jesus : Noli timere. Confor- priusquam in utero formaretur virginali, et anlequam
tat Dominus timorem carnalium, animosque fragi- exiret de vidva malris, sanctificalus in utero est, et

lium consolando erigit, ne quis vel de sua conscien- nolus palri, quippe qui semper in patre, et in quo
tia et culpa tremens, vel de aliorum innocenlia " semper pater.
stupens, sanctilatis Her formidet adgredi, quod au- Et dixi , ali ah ah, Domine Deus, ecce nescio loqui,
tem sequitur : * quia puer ego sum. Noti dicere, qnia puer sum, qv.o-
Ex hoc jam homines eris capiens. Ad ipsum Pe- niam ad omnia qucv mittam te ibis , et universa qua
trum specialiter pertinet. Exponit enim ei Domi- mandavero tibi loqueris,ne timeas a facie eorum, quia

nus, quid haec piscium captura significet, quod vi- tecum ego sum ut eruatn te, dicit Dominus. Quando
delicet ipse, sicut' nunc per retia pisces , sic ali- autem venit in corpus humanum, dicit in exordio :

quando per verba sit capturus homines, totusque nescio loqui, quia juvenis ego sum juvenis propter :

facti hujus ordo quid in Ecclesia, cujus ipse ty- dispensationem, senex juxta hoc quoJ primogeni-
pum tenet, quotidie geritur, ostendat, quod vero lus omnis creatune. Juvenis, quia in consummatione
subjungitur : etiam sa^culi et in extremum hujus vitse lempus ad-
Et subductis ad terram navibus, reHctis omnibus venit, dicit itaque, nescio loqui. Scio cnim quGedam
seculi sunt eum. Potest significare finem temporis, majora loqui, scio cloquium tuum , verbum tuum
quo ab hujusmodi sreculo, qui Chrislo inhtfserint, sum. Tibi scio loqui, hominibus nescio loqui, juve-

penitus recessuri sunt. Sciendum est autem hanc nis sum.

eamdem non esse lectionem, quaMalthreus et Marcus Et misit Dominus tnanum suam, el tetigit os meum
binos de naviculis piscalores, primo Petrumet An- et dixit Dominus, etc. Sermone Dei suffodietur atque

dream, deinde filios Zebedaei a Domino narrant esse destruetur illa ,

quam consumet Jesus spiritu oris
vocatos non enim eos Lucas nunc a Domino voca-
; sui, et destruet adventu prcesentue suse (II Thes.u),
tos, sed lantum Petro fuisse praedictum, quod ho- omnem scilicet sacrilegam perversamque doctrinam
mines essel capturus insinual, quod non ita dictum disperdet in perpetuum. Porro ea quce elevantur
est quasi jam pisces nunquam esset capturus. Nam contra scienliam Dei, et in sua confidunt sapieniia,
ct post resurrectiouem Domini legimus eos ivisse pi- quse apud Deum stultitia est, dissipabit alque depo-
scatum, unde datur intelligi, eos ad capturam pi- net, ut sedificentur pro his similia, et in loco superio-
scium ex more remeasse, utpostea fieret, quodMat- rum quce destructa sunt, et evulsa exstruantur at-
th«us Marcus narrant, quando eos binos vocavit.
et que plantentur, quoe Ecelesiasticre conveniunt veri-
Tunc enim non subductis a terra navibus, tanquam tali, et impleatur illiul quod dicit Aposlolus: Dei
cuva redeundi, sed ila eum secuti sunt, tanquam vo- adificatio, Dei agricultura estis (I Cor. m). Multi
cantem ac jubentem, ut sequerentur. hunc locum stiper persona Christi intelligunl. r^OT
pj enim interprelalur excelsus Domini, qui deslruxit
Di VIGILIA SANCTI JOANMS.
regna diaboli, quresibi in excelso monte ostenderat,
LECTIO HIF.REMLE rROPHET.E, C.VP. I.
adversarias perdidit potestates, delens chirographum
< Priusquam te formarem in utero novi te, et an- erroi um in cruce, de quibus et in Psalmo posl hi-
< tequam exires de vulva sanclificavi le, et Prophe- storue verilatem t/>07tixw» loquilur : Quare fremue-
< tam in gentibus dedi te, et dixi, ah ah ah, Domine runtgentcs, et populi meditati sunt inania ? Astite-

< Deus : Ecce nescio loqui, quia puer ego sum. Et runt reges terra: et principcs convenernnl in unutn

< dixit Dominus ad me : Noli dicere, quia puer sum, (Psal. n) ? Prohis evulsis, destruclis, perditis et in

< quoniam ad oinnia quse mittam te ibis, et universa inferiora detractis, xuificatur Ecclesia Dei.
< quae mandavero tibi loqueris. Ne timeas a facie EVANGELIUM Ll C.E, CAP. I.

< eorum,quia tecum ego sum, ut eruam te dicit Do- < Fuil in diebus Ilerodis regis Judorae sacerdos
< minus. Et misil Dominus manum suamct tetigit os « quidamnominc Zacharias, deviceAbia, et uxor
< metim, et dixit Dominus ad me Ecce dedi vcrba : < illi de filiabus Aaron, et nomen ejus Eluabet.
< inea in ore tuo, ecce constitui tc super gentes ct < Erant autein justi ambo ante Deum, incedcntes in
< super regna, ut cvellas ct deslruas et dbpenJas, < omnibus mandatis C justiiicaticiiibus Domiui sine
579 SMAIIAGDI ABBATIS 380

t querela, e.. uon erat illis filius, eo quod esset Eli- A et in conscientia nostra vanae gloihe sordes spargi-

< zabet sterilis, et ambo processissenl in diebus iuus, ut horninibus placeamus, non illud absque que-
< suis. Factum est autem cum sacerdotio fungeretur rela facimus.

i Zacharias in ordine vicis suae anie Deum, secun- Faclum est autem cum sacerdolio fungeretur Za-
< dum consueludinem sacerdotii sorte exiil, ut in- charias, elc. Qui enim sorte eligitur, humano judicio
< censum imponeret, ingressus in templum Domini, non comprehenditur, ille igilur quaerebatur quem ,

< et omnis multiludo populi eral orans foris, hora iste figurabat, verus in seternum sacerdos, cui dici-
< incensi. Apparuit autem illi angelusDomini, stans tur : Tu es sacerdos in ceternum {Psal.cn), qui non
i a dextris alt^ris incensi. Et Zacharias turbalus hostiarum cruore, sed proprio, Patrem Deum generi
< est videns, ettimor irruit super eum. Ait autem reconciliaret humano. Sed tunc sanguis fundebatur,
< ad illum angelus : ISe timeas, Zacharia, quoniara in specie sacerdos ordinabatur. Nunc quia veritas

< exaudita est deprecatio tua, et uxbr tua Elizabet venit, relinquamus speciem, et veritatem sequamur.
< pariet tibi filium, et vocabis nomen ejus Joannem. Tunc quidem vices erant, nunc autem est perpetui-

< Et erit tibi gaudium et exsultatio, et multi in nati- tas. Quem alium significabatZacharias sacerdos, nisi

vitate ejus gaudebunt. Erit enira magnus coram eum sacerdotem, cui sacrificium non esset commune
< Domino, et viuum et siceram non bibet, et Spi- B cum caeleris, qui non in manu factis templis sacrifi-

< ritu sancto replebitur , adhuc ex utero matris caretpro nobis,sed in sui corporis lemplo nostrapec-
< suae, et multos filiorum Israel convertet ad Do- cata vacuaret.

< minum Deum ipsorum. Et ipse pra?cedet anle il- Sorteexiit ut incensum poneret, etc. Incensum au-
< lum in spiritu et virtute Elke, ut convertat cor- tem in sancta sanctorum a pontifice deferri, exspe-
< da patrum in filios , et increJulos ad pruden- ctante foris lemplum omni populo, decima dieseptimi
< tiam justorurn ,
parare Domino plebem perfe- mensis est jussum. Et hanc diem expiationis, sive
< clam. > propiliationis vocari, quae apud nos ob varium lunae
Fuit in diebus Herodis regis Judwa? sacerdos no- discursum, a qua menses computant Hebraei, modo
m.ne Zacharias. (Ex Beda.) Sacrosancta praecursoris in Septembri mense, modo incipit in Octobri, quia
Domini nobilitas non solura a parentibus, sed a pro- scilicet mensis, quo Pascha geritur, anni princi-
genitoribus gloriosa descendit, quatenus adventus pium tenet, dicente Doraino : Mensis iste vobis pri-

illius fidem, non subita inspiratione conceptam, ve- vius erit in mensibus anni. Deciina die mensis hujus

rumavitamagis propagationesusceplam liberiusprae- tollat unusquisque agnum, etc. Hujus diei myste-
dicaret. rium irapievit verus pontifex Jesus, quando completa
De vice Abia. Viginli quatuor de sacerdotibus or- G dispensatione carnis in sanguine proprio, cceli se-

dines in ministerio domus Domini sorte a Salomone creta subiit, ut propitium nobis faceret Patrem, et
sunt divisi, in quibus Abia familiae, de qua Zacha- interpellaret pro peccatis eorum ,
qui adhuc prae
rias ortus est, sors contigit octava. Non fruslra pri- foribus orantes exspectant et diligunt adventum
mus Novi Teslamenli praeco in octava sorlis vice ejus.

nascitur, quia sicut septenario saepe numero propler Apparuit autem illi angelus Domini, etc. Non im-
sabbatum Yelus Testamentum, sic Novura aliquoties merito angelus vidctur in templo, quia veri sacer-
oclonariopropter sacraraentum resurreclionis expri- dotis jam nuntiabatur advenlus, et coeleste sacri-

milur; unde quia non aliter quain per observanliara ficium parabatur, in quoangeli ministrarent Ulinam
utriusque testamenli regni coelestis aula penetratur, et nobis a dolenlibus vel sacriliciuin dcferentibus

recteet in templo Saloraonis mysticus quindecim assistat angelus. Non enim dubites assistere an-

graduum ascensus fuisscnarratur. gelum, quando Chrislus assistit. Chrislus immo-

El uxor ejus de filiabus Aaron. Plena igitur lauda- latur, etenini pascha nostrum immolatus est Chri-

tio, quagcnus, mores, ofhcium,faclum,judiciumcom- stus.

prehendit. Genus in majoribus, raores in acquitate, (Ex Beda.) Bene angelus el in templo et juxta
n- • 1 .•
• /•--. J_.„ :„ : <:n • " _l. _» _ ,I„..< •.„ „., „„.„» .*..:<> ,AA*MiZ.nt .»» na^!
oflicium in sacerdotio, factura in mandato, in justifi- altare et a dexlris apparet, quia videlicet , et veri
cationejudicium. sacerdotis adventum , et raysteriura sacrificii , uni-

Erant autem justi ambo ante Deum. Beatus qui in versalis et ccelestisdoni gaudium pr;edicat. Nam sicut
conspectu Dei justus est, atque laudabilis. Evenil per sinistrara prxsentia, sic per dexterara saepe bona
quippe, ut laudent horaines eura, qui non est lauda- pronuntianlur acterna.
bilis, et ei detrahant, qui minime delraclionedignus Ait autem ud illum angelus : Ne timeas, Zacharia,

esl. SolusDeus, et in laude, et in viluperalione ju- etc. Deprecationem dicens cxaudilam, partum con-
stus est judex. tinuo promiltit uxoris. Non quodille, qui pro po-

lncedentesin omnibus mandat.s et justificationibus pulo oblaturus intraverat, relictis publicis votis, pro

JJomini sine querela. PL-rumque justitia durior, ho- accipiendis filiis orare poluerit , sed quod dicit :

niinura querelam provocat, quic vero temperata est, Exaudita est deprecalio tua, pro populi redemplione

ipsa suse dulcedinis gratia eliam invidiae querimo- significat. Quod vero adjungil , et uxor tua pa-
niam vitat. riet tibi filium, ejusdem redemptionis ordinem pan-
dit, quod vidclicel natus Zacharix filius, rcdera-
(Ex Amb.) Q^iando enim facimus mandaiiiin Dci,
581 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 382
ptori illius populi prseconando sit iter facturus. A « elcctam, in phareira sua abscondil me, et dixit
Et erit gaudium tibi, et exsultatio, etc. Et nolan- mihi : Servus meus es tu, Israel, quia in te gloria-

dum quod, nato Praecursore, multi gaudent. Nato bor : Et nunc hacc dicit Dominus, Formans me
autem Domino, annuntiat angelus gaudium magnum, ex utero servum sibi, dedi te in Iucem gentium,
quod erit omni populo, quia videlicet hic salutem ut sis saius mea usque ad extremum terrae. Reges
muliis praedicare, ille omnibus qui velint, advenit c videbunt et consurgent principes , et adorabunt
donare. c Dominum Deum tuum et sanctum Israel, qui ele-
Et magnus coram Domino. (Ex Amb.) Non
erit i gii te. >

corporis hic, sed animae magnitudinem declaravit. Audite, insultf, et attendite, populi, de longe. (Ex
Est coram Domino magnitudo anima?, magniludo Hier.) Post vocationem ergo reliquiarum Israel et
virlulis, est etiam parvitas aninwe, et pueritia vir- abjeclionem in incredulitate populi permanentis, de
tutis. quibus dixerat : Non est pax impiis, dicit Dominus
Vinum et siceram non bibet. (Ex Beda.) Sicera (hai. xlviii); transit adEcclesias de gentibus congre-
interpretatur ebrietas, Hebraice ~i;u/ quo vocabulo
; gatas, et eis sub Insularum nomine loquitur, quse
Hebraei omne quod inebriari potest poculum sive de persecutorum insidiis ,
quasi maris fluctibus pa-
pomis sive de frugibus seu dc qualibet alia materia B tent, et ex omni parte saeviente naufragio tundun-
confectum signitkant. Decet enim vas ccelesti gra- tur potius quam movenlur. Ac ne quis pulet vio-

tiae mancipatura a sseculi illeeebtis castigari ; necvino, lenlam esse expositionem nostram, et non ad gentes
in quo est Iuxuria,inebriari eum, qui musto Spiritus perlinere quod dicilur, sed ad synagogas populi Ju-

saneli desiderat impleri. doeorum.

Et Spirilu sancto replebitur adhuc ex utero matris Et attendite, populi sive gentes, de longe. Hoc est,

suw. (Ex Amb.) Non est dubium verum hoc an- ab extreniis finibus teme, velulSeptuaginta transtu-
g.di esse promissum , siquidem sanclus Joannes lerunt, ota yj,b-jo-j 77o).).o'j azntji-ai. Post tempus mul-

antequam nasceretur, matris adhuc in utero po- tum slabiL, hoc est, non hoc tempore quo dicuntur,
situs, spiritus accepti gratiam designavit. Cui enim sed post multa flent tempora, sequitur.

adest spiritus gratiae , nihil deest , et cui ma-

Spiri-
* Do»iJnMS,inqiiit, ab utero vocavit me, de ventre

tus sanctus infunditur, magnarum mew, etc. Qaod nunc interim audienlibus vide-
est plenitudo vir- tris

lulum. tur obscurum postea autem cunctis gentibus no- ,

Et ynultos filiorum hraet converlet ad Dominum tum fiet, quando Gabriel Joseph de partu dixe-
Deum ipsorum. Cum Joannes qui Christo teslimo- rit virginali et vocabis nomen ejus Jesum ipse , ,

nium perhibens, in ejus fide populos baplizabat, di- C enim salvum faciel populum suum a peccatis eorum
cilur filios Israel ad Dominum Deum ipsorum con- [matth, i).

vertisse, patet profeclo Christum esse Dominum Et posuit os meum, quasi gladium acutum. Posuit

Deum ipsorum. quoque os ejus, quasi gladium acutum, ut spiritu

Et ipse prwcedet anle illum in spiri u et virtute
oris sui interficiat impium. De quo glaJio ipse in

E/irt.'. Bene in spiritu et virlute Eliaj praecedere Evangelio loquitur. Son veni pacem mittere in terra,

dicilur, quia sicut ille piseco venturi judicis , ila sed gladium (Malth. x), malos a bonis separans. Ve-
hic proeco factus est redempioris. Unde et con- nit enim dividere hominem contra patrem suum,
versalione prorsus simillima, ambo deserta sccuti, et filiam contra matrem suam, et nurum contra so-

victu frugi, vestitu inculti, ciiictu sunt despecti, crum suam.

anibo regis et reginse vesaniam tolerarunt. IlleJor- Et in umbra manus suai protexit me. In umbra
danem coelum petiturus divisit, hic ad lavacrum manus Dei seesse protectum asserit, ut carnisvilitas

srdutare quo coelum petatur, convertit. Hic cuni divinitatis potenlia tegeretur, angtlo ad Virginera
Domino versatur in lerris, il!e cumeo manifestatur nunliante : Spirilus sanctus superveni^t in te, et vir-

in gloria. tus Aliissimi obumbrabit tibi (Luc. i.)

" Et posuit me, quasi sagittam electam. Quando dicit
Vt convertat corda patrum in filios, et incrcdulos

adprudentiam,elc. Corda p itrnm infilios convcrtcre, sngillam electam, ostendit habere Deum sagitlas

est spiritualem sanctorum anliquorum scieiitiam po- plin imas, sed non clectas, qua) sagittse Propheta?

pulis praedicandoinfundere. Prudentia vero justorum sunt et Apostoli, qui in toto orbe decurrunt, de qui-
est, non de legis opeiibus justitiam praesumere, sed bus in abo loco canitur. Sagilta' tua; acuta?, potentis-

ex fide salutem quaerere. sime, populi sub te cadent. Et iterum : Sagitice po-
tentis acuta', cum carbonibus desolalor.is(Psal. cxix).
LN NATALI SANCTI JOANNTS BAPTIST^.
Christus autem de mullis sagittis el filiis plurimis
LECTIO ISAI.E, CAP. XLIX. una sagilta elecla, et filius unigenitus est, quam
< Audite, insuke, et attendile, populi, de longe. in pharelra sua abscondit, td est, in humano cor-
t Dominus ab utero vocavil me, de ventre matris pore, ut habilaret in eo pleniludo divinilatis cor-
< roeae recordatus est nominis mei. Et posuit os poraliter. Uaraquc est crcdenlium fides, cui et su-
t meura, quasi gladium acutum, sub umbra ma- pra dicitur : Tu es Deus absconditus, et nescieba-
< nus suae protcxit rae : Et posuil me sicut sagittam mus. Qua sagitta el sponsa vulnus accipiens lcqui-
 »

585 SMARAGDI ABBATIS 384

curin Cantico canticorum : Vulnerala cliarilate ego A * peril filium. Et audterunt vicini et cognati ejus,

sum (Cant. iv). quia magnificavit dominus misericordiam suam

Servus meus es tu, quia in te glorificabor. Scrvns, cum ilhi, et congratulabantur ei. Et factum est in

qtrla cum in forma Dei esset, formam servi est di- die octavo. Venerunt circumcidere puerum et ,

gnalus assumcre (Pliilip. n). Ostendit eum appellari voeahant eum nomine putris sui Zachariam. Et
servum, qui sit formatus ex ulero, qui et in Psalmo respoudens mater ejus et dixit, nequaquam, sed
dicit : De ventre matris tnew, Deus meus es tu. El Is- vocahitur Joannes. Et dixerunt ad illam : Quia
rael, quia natus de semine Judreorum, quodq-ue de nemo est in cognalione tua qui vocetur hoc no-
nullo alio servorum intelligi polest, jungilur : Quia mine. Innuehant aulem patri ejus, quem vellet

in te glorificabor. Dicitenim et ipse in Evangelio : vocari eum. Et poslulans pugillarem, scripsit di-

Paier glorificavi nomen tuum (Joan. xn) qui in ,

cens : Joannes- est nomen ejus, et adnurati sunt

Psalmo loquilur: Exsurge gloriamea, exsurge psal- universi. Aperlum est aulera illico os ejus et lin-

lerium et cythara (Psalm. lvi), id est omnium vir- gua, et loquebatur benedicens Deum. Et factus esl

lutum clioms. timor super omnes vicinos eorum, et super omnia

Dedi tc in lucem gentium, ut sis salus mea, usque monlana Judseai divulgabantur omnia verba hsec.

ad extrcmum terrcv. Id est , ut illumines universum B i Et posuerunt omues qui audierunt in corde suo di-

mundum, meam, per quam omnes salvi

et salutero « centes : Quis putas puer iste erit? Elenim manus
fiant usque ad extremum terrs facias pervenire. i Domini erat cum illo. Et Zacharias pater ejus im-
Haec enim per apostolorum pnedicationem facta co- < pletus estSpiritu sancto el prophetavit diccns : Be-

gnoscimus, de quihus Psalmista praedicens, ait : ln < nedictus Dominus Deus Israel, quia visitavit et fecit

omnem terrum exivit sonus eorum, et in fines orbis < redemptionem plebis sme.
terrce verba eorum (Psal. xrni). Elizabelli autem impletum est tetnpus pariendi, et

Reges videbunt , et consurgent principes, et adora- peperit filium. (Ex Beda.) Yerbum impletionis sancta
bnnt propter Dominum Deum tuum, et sanetum Is- scriptura in bonorum tantum ortu, vel obitu.vel
rael, qui elegit te. H;cc fient quando venerit Christus aelu ponere consuevit, quarum vitam plenitudinem
in gloria Patris cum angelis suis, et sederit in throno perfeclionis hahere significat. Denique Elizabelh im-

glori:e sute, judicare vivos et mortuos (Matth. xxv). pletum est tempus pariendi. Impleti sutit dies Marice
Tunc omnes adorabunt propter Dominum Patrem ut pareret. lmplevit Salomon wdificare domum Do-
suum, quia fi.ielis est, qui elegit eum. Sive ita in- mini. Defunctus cst Abraham vel alius aliquis pa-

telligcndum : Reges quorum cor in manu Dei est, et trum senex ct plcnus dicrum, el poslquam venit ple-

Ecclesiae principes adorabunt eum, quia fidelis est ^ nitudo temp^ris, misit DeusEilium suum, at conlra
dominus sanclus Israel. De Christo etenim et qua; dies impiorum inancs et vacui , ; viri enim s«n-
sequuntur intelligi possunt, dicit enim : In tempore guinum et dolosi non dimidiabunt dies suos (Psal.
placito exaudivi te, el in die salutis auxiliatus snm tui. liv).

Hujus teslimonio Apostolus usus est, dicens Tem- : Et audierunt vicini el cognati ejus, quia magnifi-
pore opporluno exaudivi te, et in die salutis auxiliutus cavil Dominus misericordiitm suam cum illa, el con-
sum lui, ecce nunc tempus acieptabile, nunc dies sa- gratulabanlur ei (Ex August.) Hahet sanclorum edi-
lutis {II Cor. vi). Tempus placitum et opportunum ,
lio hetiliam plurimorum, quia commune est bonum.

et dies salulis passio salvaloris est, et rcsuircctio, Justilia enim communis est virlus, et ideo in ortu

cui et idem pater in subsequentihus ait : DeJi te in justi futurae vitae insigne promiltilur, et gratia se-
fdidus populi, ut suscitares terrara, et possidcves culura virlutis exsultalione vicinorum pmdiguranle
lKcrediiates dissipatas, utdiceres his qui vincti sunt, signatur.

exile, et his qui in tenebris, revelamini. In foedus 'Et factum est in die oclava, venerunt circumcidere
populi subauditur Judieorum, his vklelicet, qui ex puerum et vocabant eum nomine putris suiZachariam,
illis ciedere voluerunt, et suscitavit terram, qu;e in et respondcns mat&r ejus dixit: ncquaquam, scd voca-
idololalriai jacebat erroribus, et possidebit haeredi- D bilur Joannes. Mire sanclus evangelista pramiilten-

tates dissipatas, qua; habilatorem non hahehant do- dum putavit, quod plurimi infantem patris nomine
minum, et dicit his, qui peccalorum vinculis strin- Zacharise appellandum putarunt, ul adverlas matri
gebanlur : Exile, quia funibus peccalorum suorum non nomen alicujus displicuisse degeneris, sed id
unusquisque conslringitur, et his qui sedehant in le- sancto infusum Spiritu quod ab angelo ante Za-
,

nebris, et lucem videre non poterant, ait : Revela- chariae fucrat pnenunliatum. Et quidem ille mulus

mini, hi enim omnes postquam conversi fuerint, et intimare vocabulum filii nequivit uxori , sed per
claruin lumen Christi aspexerint, pascentur in viis prophetiam Elisaheth didicit, quod non didicerat a
et semilis sacrarum Scripturarum, et dicent : Do- marito.
rainus pascit me, el nihil mihi deerit, in loco pascuce El dixerunt ad illam, quia ncmo est in cognalione
ibi me collocavit. Super aquam refectionis educavil tua, qui vocetur hoc nomine. Innuebanl patri ejus,
me (Psal. xxn). quem vellet vocare eum, et postulans pugillarem scri-
EVANGEI.IUM SECUNDUM LLCAM, CAP. I. psit dicens : Joannes est nomen ejus, et mirati sunt

< EluaLeih implelum est lempus pariendi, el pc- univcrsi. Joanncs est, inquit, nomcn ejus, hoc csi>.
33: COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 586

non ei nos nomen imponimus, quia jam a Deo no- A quasi venditam sub peccalo unici filii sui sanguine

men accepit, habet vocabulum suum, quoi agnovi- redemit. Quod quia beatus Zacharias proxime fa-
mus non quod elegimus, nec mireris si nomen mu- ciendum cognoverat, prophetico more quasi jam
lie»v, quod non audivit asseruit, quando Spiritus san- faclum narrat. Et nolandum quod visilasse et rede-
ctus, qui angelo mandaverat, revelavit. Neque po- misse plebem suam dicilur, non quia videlicet,
terat Domini ignorare prccnunlium, qure prophcla- hanc veniens snam invenit, sed quia visitando suam
verat Chrislum. Et bene additur : Quia nemo in co- fecit, cui simile est quod in Proverbiorum fine de
gnalione ejus vocatur hoc nomine, ut intelligas nomen eadem plebe cantalur Mulierem forlem quis inve-:

non generis esse , sed vatis. niet (Prov. uliimo)t Neque enim eamdem mulierem,

Apertum est i.lico os ejus ct lingua et loquebatur videlicet Ecclesiam , fortem, id est, fidem devotam
benedicens Deum, et factus est timor super omnes vi- invenit, sed sibi desponsando fortem reddidit, quu
cinos eorum. Quia vox chmantis in deserto est nata, suae fidei subliiuitate perfecit.

merito est lingua parenti soluta, neque enim palrem

a laudibus silere decebat, qui verbi pnecone sibi 1N VIGILIA SANCTI PETRI APOSTOLI.
nato gaudebat, quippe cui labia quce incredulitas
LECTIO ACTCLM APOSTOLORUM , CAP. III.
vinxeral, fides jam solvit. Verum luec etiam allego- B
rice si quis perscrulari desiderat , Joannis cele- < Pelrus et Joannes ascendebant in templum ad
brata nativitas, gratias Novi Testamenti est inchoata < horam orationis nonam. Et quidam vir, qui erat

sublimilas. Cui vicini et cognati palris nomen quam < claudus ex utero matris suaj bajulabatur, queni
Joannis imponere malebant, quia Judsei , qui legis < quolidie ponebant ad portam templi, qua± dicitur
ci observalione, quasi affinitate juncti erant, magis < Speciosa, ut peteret eleemosynam ab inlroeuntibus
justiliam, quse ex lege est, sectari, quam fidei gra- < in templum. ls cum vidisset Petrum et Joannem,
tiam suscipere cupiebant. Sed Joannis, hoc est, gra- < incipientes introire in templum, rogabat ut e!ee-
ti;e Dei vocabulum maler verbis, pater litteris inti- < mosynam acciperet. lntuens autem in eum Petrus
mare satagunt. Quia et lex ip>a psalmique ac pro- < cum Joanne dixit Respice in nos. At ille inlen-
:

phelce apertis sentenliarum vocibus gratiam Christi < debat in eos, sperans se aliquid accepturum ab
proedicant, et sacerdotium illud vetus figuratis cse- < eis. Petrus autem dixit : Argenlum et aurum non
remoniarum et sacrificiorum umbris eidem testi- < est mihi, quod autem habeo, hoc tibi do : In no-

monium perhibet. Pulchreque Zacharias octava die < mine Jesu Christi Nazarceni, surge et ambula. Et
prolis editae loquitur, quia per Domini resurreclio- < apprehensa ejus manu dextera, ailevavit eum. Et
«eni, quae octava die post seplimam sabbali factaest, ^ 1
< protinus consolidatse sunt bases ejus et plantie,

occulta sacerdotii Iegalis arcana patuerunt, lingua- < et exsiliens stetit et ambulabat. Et intravit cum
que pontificum Jud;eorum ,
quam diflidentice vin- < illis in templum, ambulans et exsiliens et laudans

cula strinxerant , intelligentice rationabili est voce < Deum. Et vidit eum omnis populus ambulantem
soluta. * < et lauclantem Deum, cognoscebant autem illum,
Et super omnia monlana Judwcc divulgabantur « quoniam ipse erat, qui ad eleemosynam sede-
omnia verba hcec. Et posuerunt in corde suo dicen- < bal, ad speciosam portam templi, et repleli sunt
tes : Quid puias puer iste erit, etenim manus Domini < omnes stupore etexstasi, in eo quod acciderat
erat cnm illo. Magna opera Domini, exqu.sita in om- < iili. i

nes voiuntates ejus (Psal. cx ). Ecce enim unum Za- Petrus etJoannes ascendebant in templum ad Iwram
charise silentium, non ipsi tantum cum datur ad orationis nonam. Aposloli nona hora templum in-
poenam incredulitatis, et signum credendi proficit, gressuri,primo claudum diu debilem salvant, deinde
sed et cum aufertur, oinnes vicinos ejus miraculo ad vesperam usque Iaborantes, mulla hominum mil-
ac timore stupefacit. Omnia circumquaque mon- lia verbo fidei imbuunt. Quia doctores Ecclesi;e, in

lana fama nati prophetce profundit. Onmes qui finem mundi venientes, et languenti prius Israeli, et
audire poterant, ad perquirenduin diligenlius pueri postmodum etiam gentilitati prcedicant. Hi sunt
qui nalus est modum slatumque sollicitat, ut his enim operarii, quos nona el undecima hora in vineam
videlicet alque hujusmodi fulurus Christi pro- paterfamilias inducit (Matth. xx).
pbeta commendetur auspiciis, ilerque (ut ita dixe- Et quidam vir, qui erat claudus ex utero matris
rim) prcecursori veritatis pnccurrentia signa prce- sucv, bajulabatur. Quia populus Israel non solum
bcant. Domino incarnato , sed a primis etiam legis
Et Zacliarias pater ejus impletus estSpiritu sancto, temporibus datae rebellis exslilit, quasi ex uleio
el proplietavit dicens : Benedictus Dominus Deus malris claudus fuit, quod bene Jacob cum angelo
Jsrael,quia visitavit el fecit redemptionem plebis suce. luctante, bcnedicto quidem, sed claudicante figura-
Quanta superni muneris esl largitas, si piompla ad tur, quia popuhis Domino in passione prsevalens, in
accipiendum nostrce fidei sit pietas. Ecce loquela quibusdam per fidem benedictus, in quibusdam vero
quce sola esl ablata diflidenti, cum spiritu prophetice esl per infidelitatem claudus.
est restituta credenti. Visitavit autem Dominus ple- Quem ponebant quotidie ante portam templi qum
bcm suam, quasi longa inlirmitatc tabescentein, et dicitur Speciosa, etc. Porta lempli Spcciosa Dominus
 , ,

i87 BMAftAGDI ABttATlS m

esl, per «itiffii si qnis inlroicrii, salval)ilnr. Ad hanc A ret , el b.cc sola ct vera cst prnhatio inicgri ui

porlarn debilis lsr:icl iro 11011 valens, legis, prophc- Doinino ainoris, si erga fratrcs htuducris cuiaiii

laniiinpic vncilius allcrlur, ul ;il> in^rcdieiitilnis in- sollicili cxcrccic lahoris. Nam qiiicunquc lialri

teriora sapicnli;c fidci audiend.c dcposcal aiixiliiiin, ojnis pieiatis, quod valct irapeadere, rjegJigft, mi-
qui valicinia fiil itrorurn , <pi:isi ad pr>rt :i m poininl nu8 juste se conditorem rfiligere ostemlit, cujns
auditorcs. Scil 1'ctri csl in lciiipliiin pcrdiiccrc, cni inanilata in siistcntanda proxiini ncccssitalc con-
pro conrcssionc forti, ct co^iidiiicii petftt et cla\c-> teuinit.

COSU siiiiI il:il;c. Dicit ei ilernm : Simon Joannis, amas me? al ille :

Argentum ct anrum non est mihi. Halinil quidcm Etiam, Dominc, tu scis quia umo le. Simon namqiie
vetus talicriiaciiliini jiislificaliones ciiltura-, ct san- oliclicns, Joanncs dicitur Dci gratia, cl propi
cliiin s;ccularc anro ai^rnloipic ilistioclnin, sed me- n-( -ie prin.ns apostotormn, euin de mtore suo
tallis Legis sanguia EvangeUi preliesidr emicM, ct qiiirilnr, Siinon Joannis, id esf oln- liens Dei gratia
populus ille, ipii antc auralos poslcs mente dcbili vocalur, ut liquido cunctis ostendalur lioc, quod
jacucrat, in iioiniiie crucilixi salvalns, lciiijiluiu rc- majorc pr;e c.cicris olieilicnlia Dci jftmifi <>!.

gni cn-lcstis ingreditur {Hebr. \n). Alioquin beatoi tnr, i]iiod anlcntiiiri illnin cliaritate ampleciilnr nou
1'ctrus, Doiiiinici iiiciiioi- praecepti, qno dicitur : tio- 11 liiiinani nieriti , sed umiieiis eS8C divini. Caiitc ac
lite possidere aurum el argenlnm (Mattli.x), pccu- tcinperalc ct simplici roce ait : Domine, tu scis quia
niain ipjain ad pedcs apo.slolormn ponchaut, non sii/i amo te, quol est aperte diccre, Scio quia le, ul lu
rcconderc, scd ail iisiis paii])criiiii, ipii sua palriino- ni<*lius nosti, inlegro corde diligo, quam mim te alii

nia rcliipicrant, rescrvarc soldiat. diliganl, mibi quidem ignotum , sed libi sunt omnia
I'A apprchcusa mnnu ejits dc.ctcra, allcvavil eutn nola
elc. Quem verbo crigil, lniuc ciiaiu dexicra conlor- (lontrislalus est Petrus, quia dixit ei ler amas me?
tat, quia scrino docentis, in corde auditoruiu iniic.is El dicit ei : Domine, tu omnia scis, tu scis quia amo
valet, si non ctiam proprire actionis coiniiiciidclur te, dicit ci : Pasce agnos meos. Provida aulem pie-
excmplis. lale Dominus lertio Petrum an 6e diligat inlerrogat,
Et txsiliens slctit et ambulabat cl intravit cum illis ut ipsa trina confessione vincula, qu:e ille tcr ne-
in templum. Ordo perleclionis cgregius, priino illuin gainlo ligavit, absolvat, et quoties territus ejus pas-
resurgere tpii jacuerat, dcindc arripcre virlulcin, el sione, qua illuin nosse negaverat , lolies resurre-
sic rcgni januam cum aposlolis intrarc. ctione creatus, quod illuin lolo amct corde teslalur.
Kt impleti sunt stupore et exstasi, clc. ExstaVm Sed hoc pastori est fixo corde tencndum, ut eos
pavorcm dicit. Nam alio modo dicilur cxslasis, cum C quibus pncesl non quasi suos proprios, sed ut
,

niens, non pavorc alienalur, scd aliqua inspiratione Domini sui gregem tractare meminerit, juxla illud
aut revelatione assumilur. quod Petro dicitur : Si diligis me, pascc ovcs meas.
F.VANta.LIUM JOANNIS, C.VP. ULT. Meas, inquii, non tuas, meas tibi oves coininen-
t Dixit Jesus Petro : Simon Joannis, diligis me datas scio, et has quasi meas regere, si me per-
t plus his? Dicit ci : Etiam, Domine, tu scis quia fccte amas recole, ut meara vidclicet in eis glo-
< amo te. Dicil ei : Pasce agnos meos. Dicit ei ite- riain, meum doininium, mea lucra non tua pro-
« rum : Simon Joaunis, diligis mc? Ait illi : Eliam, pria qu;eras.
< Domine, tu scis quia amo te. Dicit ei : Pasce aguos (Ex vulg.) Dilectio ampliorem quam amorTctinet
< meos. Dicit ei tertio : Simon Joannis, amas me? qiialiiaicm, et ideo dicenle Domino : Simon Joannis,
< Et contristatus est Petrus, quia dixit ci terlio : diligis me, non ausus est Petrus fateri dileclionis se
< Quia amas mc, et dicit ei : Domiue, lu omnia scis, habere mensuram, sed bumiliter profitetur amare
< lu scis quia amo le. Dicit ei : Pasce oves meas. se. Superior enim amori dileclio reperitur. Denique
< Amen, amen dico tibi, cum esses junior cingcbas tertia appcllatione Dominus interrogans Pctrum
< te, et ambulabas ubi volebas, cum autem senueris, quia non sicul prioribus vicibus duabus dixerat
1)
< extendes manus tuas, et alius te cinget, et ducet diligis, sed amas me , contristatus est Pctrus, cur
< quo non Hoc autem dixit significans qua
vis. in tertia interrogatione non dixerit dili^is nie, ,

< morte Deum.i

clarificaturiis esset sed amas me, vclut jam non de sublimi orline di-
Dixit Jcsus Pelro Simon Joannis, diligis me plus
: It^ctionis, sed de inferiore amoris gratia percun-
kis? Dicit ei : Etiam,Domine, tu scis qnia amo te. ctattts.

Virtutem nobis perfectye dileclionis prascns Domini Amen amen,dico tibi, cum esscs junior, cingebas

nostri interrogatio ostendit, perfecla enim dilectio le, et ambulabas ubi volcbasy, cum autem senucris,

est, qua Dominum ex tolo corde, tota anima, tota cxtendens manus tuas, ct alius tc cinget et ducct,
virtute, proximum autem tanquam nos ipsos dili- quo tu non vis. Ac si patenler dicat : Quanla me
gere jubcmur, et neutra harum dilectio sine al- charilate diligas, hinc aliquando probabis, cum pro
lera valet, aut est perfecta ,
quia nec Deus vere parvulorum meorum vita ad mortem certando perve-
sine proximo, ncc sine Deo vere potest proximus neris, ut et illi in corpore possint pariter et mento
amari. salvari, ipse tormenta eorporis omnia, qurr adver-
Dicit ei : Pasce agnos meos. Ac si aperte dice sarium inOigere Ubet, Porti mentis consiantia lolc-
 :

380 COLLECTIONES IN EPISTOLAS El EVANGELIA. :y)

nbU. h ^xteiHioneeoiia raantrana |NMilionea *em< A a<l supplicium, «i cnm ducerentur m ^ia, p
breram <-ju->, qaa creci erat iptandus inshraat. Iri Jacobum, dari si!,i remissionein ; at ille purumper
deetione alteriua impositfonem vinnilonim, quibus tfeBberaaao, Pax libi, inqu t, et o>culaliis ett eom,
a perseeulore '-rat arcendoa exprinit. In afflcto quo »t ita smfto >.iiinl oaosae passd m)r. »

noilet, Ipsam mortis ac passionia acerhitateffl indi- Tradensque quatuor ffuaternionibus mililum , et
cat, qnara corporalia ejtia infirmifaa botrebat, cujus reliqna. S.cut ci-iitutio OOOtora, ila quaternio qua-
aniuii firmilas spiritualia etiam a rrersa pre ilornino luor sub ae milit«-s habebat.
iiur cuncta perferre. Noai enin vohmtateni nssoque lutere Petri excitarit eum, Me, I'.-r-

su:hii. aed volnntatem qnae ta ojni mi-ir aatm essssfo laders, BsmomsaMsojat iMssooia UMaaJ est<
Chrislus. <).-
MJM fOMSre salus nostra profluxit, et nobis
Hoc uutem dixit, siqnipcans qua morle c'ariftca- fflJetfflJ pressuraruni ralena reu-nlis, fflls solalium
tiarttt eeief Dtutn. Clarfficavit quippi Petnta morte roalOTl SSfflSaens Ivtrus, dicens : Christo igitur
sua Deom, qnando boc radlcio eonctia qoantamt passo in carne, el vos eadem coqitatione armamini.
amaadntqoe monstra\it, amaa
I)»us eaeet coteiMiei, Prcrcingere et calcia te caligas tuas. Kt fecit, c\c.
bne ilata optione maHet eroeis MMre lormentmn, Btpropbetaa el spesteloi cingulis oaos Mm
quam a ccele lis verbi prasdicalione eeseare. B inus, MJM sil.i P. Irus HfMSMtS propUr rbfflfl

carceris ad boraui laxaverat, ut tunica »ii<

IN NATALI SANCTI PETRI.
JnsMMf GrifM ooesbj utcunque itmBpeforet, exem-
LEf.TIO ACTITM irOSTOLOmCM, ur. \ll.
plurn praebens iniirmis, v.-l curn BSOaMM MrpOrolf,
i Misit Bero lea rei manna, ui afll <>sdam ffJ i juri.i t iiti.i.ur bumana, Hcere nobis aliquid
« de Eccb iia. Occidit autem Jaeobnm rratrem loaaa- de nostri pvOTMMM PfofflJO laxare. Et quia anesMa
i nis gladto. Videna aotera qoia plaeerel J> \int lumbi veslri prcccincti (Luc. xn), et calciali
i apposuit apprebendere et Petrom. Braotl Mtam pedss in prayaralionem Erangelii pacis (Ephes. vi),
< dics sirmorura. Quem cum apprebendisset, misil
BptritMliter Tirtotoffl verbique pnedicandi resumere
< in eareerem, iradenaojoe qoaiuor quateruionibus {osWsMf ii.signia.
« inilitiini a<l enstodiendum , volens posl pascha Yenerunt ad portam ferream, qwv ducit ad civita-
i producere eum pnpnlo. El I Im serva-
tem ,
qu>v uttro aperta est cis , etc. AnfOStS imo
< baiur iu eareore, oretio nteal ti--l>at aiaae batmv ferres eral porta, (\vt dn< K ad Jei m eoslestem,
i aaissione ab Ecclesia ad Deom pro eo. Cum au-
tpostolornm vesligiis noLis jam racta esl mea-
t> lu prodoetnros eum eeset Berodes, in ipsa no- I>ili>, q-:i sanguinc proprio ferreum vicerunt estium,
< cte erat aVtros dorasfcM mler dooa milites, vin- t-
^
< ctus duabus catenis, et custoies ante oslium
I rrea mid rnirnm si cedunt ostia Petro,
< custodiebant carcerem, et ecce angelus Domini Ouem Df-us anber e* cii8'0'l*»m rjptiiilal aol*B,
i emaequf sus facjpia reiiuere cacumeo.
< astilit, et luincn refulsit in babitacado (arceris,
Infernum nperare fabeL
< percussoquc latere Petri exeitavit eum di
Et Petrus ad se reversus dixit. Id est, a contem-
< Surge velociter. Et ceciderunt calense de manibus
plalionis culrnine ad hoc regressus, quod in intelle-
< ejus. Di\it autem angelus ad eum : Praecin^
ctu coiniiiuiii et prius fuit.
< calcia te caligas tuas. Etfecit sic. Et dixit illi : Cir-
Xunc scio vere,quia misit Dominus Angelum suum,
< cumda tibi vestimentum tuurn , et sequere me.
el eripuil me de manu Herodis, etc. Quod unusquis-
< Et exienssequebatureum etnesciebat quia verum
que nostrura habeat angelum, et in libro Pastoris
< est, quod fiebat per angelum, sestimabat autem se
et in multis sonetae Scriptune locis invenitur. Nam
< visum videre. Transeuntes autem primam et se-
etDominus de panulis Angeli, : inquit, eorumsemper
< cundam custodiam, venerunt ad portam ferream,
videnl faciem Patris mei (Matth. xviu). Et Jacob de
< quae ducit ad civitatem quas ultro aperta est eis.
se loquitur : Angelus qui eruit me de cunclis malis
< Et cxeuntes processerunt vicum unum. Et continuo
T) (Gen. xlviii). Et hic discipuli angelum apostoli
< discessit angelus ab eo. Et Petrus ad se reversus
Petri venire credebant.
< dixit : Nunc scio vere, quia misit Dominus ange-
EVA5GEL1CM MATTHil, CAP. XVI.
< lum suum, et eripuit me de manu Herodis, et de
< omni exspectatione piebis Judaeorum. » < Venit Jesus in partes Caesareae Philippi, et in-

Jfisir Herodes rex manus ut affligeret quosdam ,

< terrogavit discipulos suos dicens : Quem dicunl

de Ecclesia. (Ex Josepho.) Hunc Herodem tertio < homines esse Filium bominis ? At illi dixerunt,
Claudii anno, sui vero regni seplimo, ab angclo per- < alii Joannem Baptistam, alii autem Eliam, alii

cussum, narrat historia. < vero Jeremiam, aut unum ex prophetis. Dicit illis

Occidit autemJacobum [ratrerrt Joannis gladio, eic. < Jesus : Vos autem quem me esse dicitis ? Respnn-

(Ex Beda.) De hoc Jacobo Clemens Alexandriuus < dens autem Simon Petrus dixit : Tu es Christus,

historiam quamdam uignam memoria refert. < Et is, «Filius Dei vivi. Respondens autem Jesus dixit ei

iuquit, qui obtulerat euni judici ad martyrium (Ja- < Beatus es Simon Barjona, quia caro et sanguis
cobum scilicet) motus etiam ipse, confessus est se < non revelavit libi, sed Pater meus qui in c lis :

esse Christianum. Ducli sunt autem ambo pariter < est. Et ego dico tibi, quia tu es Petms, et super
 531 SMARAGDI ABBATIS 392

i hane pelram sedifieabo Ecclesiam meam, et portae A spondit : Domine, tu scis. Et volunt scriplorum vitio

« inferi non prrevalebunt ativersus eam. Et libi dabo depravatum, ut pro Bar Joanna, hoc est, filius Joan-
< claves regni coelorum. El quodcunque ligaveris nis, Barjona scriptum una detracta syllaba. sit,

< super terrain, eril ligatum et in coelis. Et quod- Joanna autem interprelatur Domini gratia, utrum-
< ctmque solveris super terram, eril solutum et in que autem nomen mystice intelligi potest, quod et
< coelis. »
columba spiritum sanctum et gratia Dei donum si-
Yenit Jesus in partes Cccsarece Philippi. Philippus gnificet spirituale. Illud quoque quod ait : Caro
iste est frater Herodis, de quo supra diximus. Te- et sanguis non revelavit tibi, apostolicse narrationi

trarcha Ithureae et Trachonitidis regionum, qui in comparatur, in qua ait : Conlinuo non acquievi carni
honorem Tiberii Csesaris Caesaream, quoe nunc Pa- el sanguini (Gal. i), carnem ibi et sanguinem Juda:os,
i>eas dicitur appellatum, et est in provincia Phoeni- ut his quoque sub alio sensu demonslretur, quod ei

cis. non per doclrioam Pharisaeorum, sed per Dei gra-

Et interrogabat discipulos suos dicens : Quem di- liam Christus DeiFilius revelatus sil.

cunl homines esseFUium hominis. (Ex Hieron.) Non di- Et ego tibi dico. Quid est quod ait : El ego dico tibi,

xil, quem me dicunt esse homines, sedFilium homi- quia tu mihi dixisti, tu es ChrislusFilius Dei vivi,
nis, ne jactanter de se quserere videretur. Et nota B et ego tibi sermone casso, et nullum opus habenle,
quod ubicumque scriptum est in Veteri Testamento sed dico tibi, quia meum dixisse fecisse est.

Filiushominis, in Hebrseo positum sit D"N]1, filius Quia lu es Pelrus, et super hanc petram wdificabo
Adam. Illudque quod in Psalmo lcgimus : FilH ho- Ecclcsiam meam. Sicut ipse lumen aposlolis donavit,
minum , usquequo gravi corde, in Hebra?o dicitur ut lumen mundi appcllentur, caetera quae ex domino
D~N '32, filii Adam. Pulchre aulem interrogat: sortili vocabula sunt, ita et Simoni, qui credebat
Qnem dicunt esse homines FUium hominis, quia qui petram Christum , Petri largitus est nomen. Al se-
deFilio hominis loquunlur homines sunt. Qui vero cundum metaphoram petne, recte dicitur ei, aedifi-

divinilatem ejus intelligunt, non hornines, sed dii cabo Ecclesiam meam super te.

appellantur. (Ex Fulgeniio.) Sive super hanc petram , id est,

At illi dixerunt : Alii Joannem Baplistam, alii super illum, quem ore tuo confessus es dicens : Tu
Kliam, alii vero Jeremiam, aut unum ex prophelis. es ChristusFUius Dei vivi, sive super hanc pelram,
Mhor quosdam interpretes causas errorum inqui- super confessionem Petri.
rerc singulorum et disputalionem longissimam te- Et porlce inferi non pra'valebunt adversus eam.
xere, quare dominum nostrum Jesum, alii Joanncm Ego portas inferi vitia reor atque peccata, vel cerle
putaverunt, alii Eliam, alii Jeremiam, aut unum ex ^ hareticorum doctrinas, per quas illecli homines
propheiis, cum sic errare potuerint in Elia et Jere- ducuntur ad tartarum. Nemo ilaque putet de morte
mia, quomodo Herodes eiravit in Joanne, dicens: dici, quod apostoli conditioni morlis subjecti non
Quem ego decollavi Joannem, ipse surrexit a mortuis, fuer.nt, quorum nutrlyria videat coruscare.
et virtules operantur in illo (Marc vi). Et tibi dabo claves regni cotlorum, el quodcunque
Vos autem, quem me dicilis ? Respondit Simon Pe- ligaveris super terram, erit ligatum et in ccclis, et
trus : Tu es ChristusFilius Dei vivi. Prudens lector quodcunque solveris super terram, erit solutum et in

atlende, quod ex consequentibus textuque sermonis cceiis. Istum locum episcopi et presbyteri non in-
aposloli nequaquam homines , seJ dii appellentur. tclligentes, aliquiJ sibi de Pharisajorum assumunt
Cum euim dixisset : Quem dicunt homines esseFilium supercilio , ut vel damnent innocentes, vel solvere
Iwminis, subjecit : Vos autem, qnem me esse aicitis? se no.vios arbilrentur, cum apud Deum non sententia
illis quia homines sunt, humana opinanlibus, vos sacerdotum, sed eorum vita quairatur. Legimus in

qui dii estis, quem me existimatis? Pctrus ex per- Levitico de leprosis, ubi jubcntur, ut oslendant se
sona omnium apostolorum profitetur: Tu es Christus sacerdotibus, et si lepram habucrint, tunc a sacer-
FiiiusDei vivi. Deum vivum appellat, ad compara- dole immundi fiant (Levit. xiv), non quod sacerdo-
J)
lionem deorum eorum, qui putantur dii, sed mortui les leprosos et immundos faciant, sed quod habeant
aunt, Saturninn, Jovem, Cererem, Liberum el caHera notitiam leprosi et non leprosi, et possint discer-
iJolorum porlenta significans. nere, qui mundus quive immundiis sit. QtiomoJo
Respondens Jesus, dixil ei : Beatus es,SimonBar- ergo ibi leprosum sacerdos mundum vel immundum
jona, quia caro et sanguis non revelavit libi , sed facit, sic et hic alligal vcl solvit episcopus et pres-
Pater meus qui in ccelis est. Quod caro et sanguis byter, non eos qui insontes sunt vel noxii, sed pro
revelare non potuit, id est, doctrina humana, Spi- officio suo, cum peccatorurn audierit varietates, scit
rilus sancti gratia revelatum est. Ergo ex confes- qui ligandus sil, qui solvcndus.
sione sorlitur vocabulum ,
quod revelationem ex
Spiritu sancto habeat, cujus et filius appellandus IN VIGILIA SANCTI PAULI.
sit. Siquidem Barjona in iingua nostra sonat, filius LECTIO EPISTOL.E BEATI PAULI AP0ST0LI AD GALATAS,
columba;. Alii simpliciter accipiunt quod Simon, id CAP. I.

#st Petrus, filius sit Joannis, juxla alterius loci in- < Notum enim vobis facio Evangdium ,
quod
terrogationem : Simon Joannis, diligis me ? qui re- < evangelizatum est a me, quoniam non est secuu-
 :

593 COLLECTIONES IN EPISTOLAS El EVANGELIA. SM

dum hominem. Neqne enkn ego ab liomine ac- A Evangelio Dei esse se scribit, et Jeremias antcquam
cepi illud, neque didici , sed per revelationem formaretur in utero, notus Deo, sanctificalusque

Jesu Christi. Audislis enim conversationem meam perhibetur (Jer. i). Sive uterum matris legem dicere
aliquando in Judaismo, quia supra modum per- possumus, quoe Christo gravida erat. A cujus car-
sequebar Ecclesiam Dei, et expugnabam illam, nali observanlia separatum se dicit per gratiam
et proliciebam in Judaismo supra multos coaeta- Christi. Non est autem Ipsum revelaretViiium suum
neos meos, meo abundantius semulator
in genere in me, ac si diceret : Revelaret mihi Filium suum.
existens paternarum mearum traditionum. Cum Cui enim quid revelalur, huic illud potest revelari

autem placuit ei qui me segregavit ab ubero quod ante non erat. In quo vero revelatur,
in eo

matris meae, et vocavit per graliam suam, ut illud revelatur, quod prius fuit in eo, et poslea

revelaret Filium suum in me, ut annuntiarem revelatum est. Simile est illnd in Evangelio: Medms
illura non acquievi carni
inter gentes, continuo suitquem vos nescitis. Et alibi : Erat lux vera, qmr

et sanguini, neque veni Hierosolymam ad ante- illuminat omnem homincm venienlem in mundum.
cessores meos apostolos, sed abii in Arabiam, Ex quo perspicuum fil natura omnibus Dei inesse
et iterum reversus sum Damascum, deinde veni nolitiam. Nec quemqnam sine Christo nasci, et non

Hierosolymam videre Petrum.et mansi apud eum B habere germina in se sapientiae et justitiec, reliqua-

diebus qnindecim, alium autem apostolorum vidi rumque virtulum.

neminem, nisi Jacobum fratrem Domini, quse Unde multi absque fide et Evangelio Christi, vel

autem scribo, ecce coram Deo, quia non men- sapienter faciant aliqua, vel sancle, ut parenlibus

lior. »
obsequantur, et ut inopi manum porriganl, non op-

Notum vobis facio Evangelium, quod cvangeli- ptimant vicinos non aliena rapiant. Potesl et aliter
:

zatum est a me, quoniam non esl secundum hominem. accipi in Paulo Dei filius revelalur, quod praedi-
:

Neque ego ab homine accepi illuri, neque didici, sed cante illo,agnitus sit gentibus, quem ante nesciebant.

per revelationem Jesu Christi. Yerbum ipsum «7roza- Conlinuo non acquievi carni et sanguini. Sive, ut

/u^e&k, id est, revelalionis, proprie Scripturarum in Gneco melius habetur, ov 7i-/3oo-«vtGju.»v tranxi
est, et a nullo s:\pieniiuin sceculi apud Grsecos usur- v.v.i cduc/.n. Non contulit plane Paulus post revelalio-

patum, hoc est, revelalionem illam signat, quam nem Christi cum carne et sanguine, quia nolnit

vidit cum Damascum vadens in itinere Christi vo- margaritas projicere ante porcos, nec dare sanctum
cem meruit verum lumen
audire, et csecalis oculis, canibus. Vide quid de peccatoribus scriptum sit
nrandi intuilus est.Sienim Evangelium Pauli non Non permanebit spiritus mcus in hominibus istis, quia
est secundumhominem, neque ab homine accepit ^ caro sunt (Gen. vi). Cum talibus, qui caro et san
illud aul didicit, sed per revelalionem Jesu Christi, guis erant, non contulit Apostolus Evangelium, quod
non est utique homo Jcsus Chrislus, qui Paulo ei fuerat revelatum, sed paulatim eos de carne ei
Evangelium revelavit, quod si non est homo, con- sanguine verlit in spiritum, et lunc demum eis oc-

sequenler Deus Non quod hominem

est. assuinpluni, culta Evangelii sacramenta commisit.
sed quo lanlum hominem renuamus. Inter acci- Neque veni Hierosohjmam, etc. Quid mihi prodest
pere autem et discere hoc interest, quod accipit isla religio, si legam, quod Paulus post revelatio-
per alium, qui primum insiiraalttr, ut ad fidem ejus nem Christi statim ierit inArahiam, etde Arabia Da-
adducatur, ut credat vera esse qu;e scripta sunt, mascum fuerit reversus, nec sciam quid ibi gesserit?
discil autem is, qui ea qure per senigmata et para- Exitus ac reditus dat mihi occasionem allioris intel-
bolas figurata sunt, explanata et aperta coguoscit, ligentiae. Arabia quse interpretatur humilis et occi-
et non homine revelante, sed Christo qui revelavit dua, vetus significat testainentum. Statim itaqueut
Paulo. credidit Paulus, ad legem, ad prophetas, ad Veteris
Audistis enim conversationem meam aliquando in Testamenti jam in occiduo positi sacramenla con-
Judaismo, quia supra modum persequebar Ecclesiam j* versus, qusesivit in eis Christum, quem jussus fuerat

Dei, et expugnabam, elc. Quam elegans observalio in gentibus praedicare, non esl ihi
et rcperto illo,

pondusque verborum : Audistis, inquit-, conversatio- diutius commoratus, sed reversus esl D.imascum,
nein non gratam aliquando non niodo in Judaismo, hoc est ad sanguinem et ad passionem Christi, et
non in lege Dei, supra modum persequebar Ecclc- inde prophetica leclione firmalus pergit Hierosoly-

siam Dei, non ut caeteri. Hinc quoque admiratio mani, locum visionis et pacis, non tam disciturus
nasrilur, quod non unusquisque de his qui leviler aliquid de aposlolis, quam cum eis Evangelium,
persequebantur Ecclesiam Dei, sed ille qui caeteros quod docuerat, collaturus.
in persccutione vincehat , conversus ad fidem sit, Deinde post triennium veni Hierosolymam videre
EcclesiamdicensDei, vel ipsum Cliristum Deum esse Vetrum. Non ut oculos, genas vultumque ejus aspi-
significat, vel ejusdem Dei esse Ecclesiam, qui quon- ceret, utrum macilentus an pinguis, adunco naso

dam legis dalor fuil. esset an recto, et utrum frontem vesliret coma, an
Cum autem placuit ci, qui me segregarit ab ulcro (ut Clemens in periodis ejus referl) calvitiem hahe-
matris tneir, et vocavil per, elc. Non solum in hoc let in capite, nec puto apostolicae fuisse gravitatis,
loco, sed et ad Romanos Paulus segregalum in ul post lanlam triennii pr.rparationem aliquid hu-
Patrol. CIL 13
393 SMAItAGDI ABBATIS Z%
manum in Petro voluerit aspicere, seil his oculis A t in discipulos Domini, accessit ad principem sacer-

aspcxit eom quibus et modo in Epistolis suis viJe- < dotum, ct petiit ab eo epislolas in Damascum ad
tur, his oculis Paulus vidit Cepham, quibus nunc « synagogas, ut si quos invenisset hujus viae viros

a prudentibus quibusque Paulus ipse conspicilur. « ac mulieres, vinclos perduceret in Hierusalem. Et

Nam el quod visus sil ire Hierosolymarn ad hoc ipse, « cum iler faceret, conligit ut appropinquaret Da-
ut viJeret Apostolum, non discendi studio, qui et « masco. Et subito circumfulsil eum lux de ccelo.
ipse eum^em praodieationis haberet auctorem, sed « Et cadens in terram audivit vocem dicenlem sibi :

honoris priori apostolo deferendi. « Saule, Saule quid me persequeris ? Qui dixit :

Et mo.nsi apud eum diebus quindecim. Non gran- « Quis Domine ? El iile Ego sum Jesus, queni
es, :

di indiguit magisterio, qui lanto se ad videndum < tu persequeris durum est tibi contra slimulum
:

Petrum tempore prreparavit. El Iicet quibusdam su- « calcitrare. Et tremens ac slupens dixit : Domine,
perfluum videatur numeros quoque qui in scripluris « quid me vis facere? Et Dominus ad eum : Surge
sunt observare, tamen non absque re arbitror quin- « et ingredere civilatem, et ibi dicetur libi, qnid t<>

decim dies, quibus apud Petrum Paulus habitavil, « oporleat facere ? Viri autem illi qui comilabanlur
plenam significare scienliam, consummatamque do- < cum illo, stabant slupefacli, audientes quidem vo-
clrinam, siquidem quindecim sunt carmina in Psal- " < cem, neminem autem videntes. Surrexit aulem
terio, et qoindecim gradus per quos ad canendum « Saulus de terra, apertisque oculis nihil videbat.
Deo in alriis ejus consistendum jusUis ascendit. « Ad manus aulem iHirai trahentes, introrluxerunt
Alium aviem apostolorum vidi nemincm, nisi Ja- « Damascum. Et erat tribus diebus non videns, et
cobum fratrem Domini. Et ea:teri aposloli fralres « non manducavit neque bibil. Eral autem quidam
Domini dicuntur, sicut in Evangelio Yr.de, dic fra- : « diseipulu? Damasci, nomine Ananias. Et dixit ad
tribus meis, vado ad Patrcm meum et adPalrem ve- « illum in visu Dominus Anania. At ille ait Ecce : :

slrum (Joan. ult.). Sed quomodo Job, et cseleri pa- « ego, Domine. Et Dominus ad eum Surge et vade :

triarchoe dicti sunt quMem famuli Dei, sed quasi « in vicum, qui vocaturBectus, et quaore in domo
egregius quidem Moyses, ut scriberetur de eo, sed « Judx Saulura nomine, Tarsensem, ecce enim
non sicut Moyses famulus mous, sic et beatus Ja- < orat. Et vilit virum Ananiam nomine inlroeiin-
cobus specialiter fraler proptcr egregios mores et « tem et imponentem sibimanus, ut visum recipiat,
incomparabilem fidem sapieiitiamque non modicam « Bespondit autem Ananias Domine, audivi a mul- :

appellatus est Domini frater, et qttod primus ei Ec- « tis de viro hoc, quanla mala fecerit sanclis tuis in

clesiae prasfuerit, qnae prima i:i Christo credens ex < Hierusalem. Et hic potestatem habet a principibus
Judaois fuerat congregata.
^ « sacerdotum alligandi omnes qui invocant nomen
Quoi aulem exceptis duodecim quiJam vocentur « tuum. Dixit autem ad eum Dominus : Vade, quo-
aposioli, illud in causa est, omnes qui Domir.um vi- « niam vas electionis e.*t mihi isle, ui poi lei nonuen
derant, et eum postea prrcdicabant, fuisse apcst : s « mcum corara gentibus ei regibus et filiis Israel.
appellalos, ut illud ad Corir.thios seribitur, Vktat « Ego cnim osten:bm illi, qi:anta oporleat eum pro
est illis undecim, deinde visus cst et Jacobo, d « nomine inco pati. Et abiit Ananias, el introivit in
apostolis o^inibus. Nam ct alii ab his quos Domi.ms « domum, et imponens ei manus, dixit Saule fra- :

etegerat ordinati sant apo-toli, sicut ad Philippen- « ter, Do.minus Jesus misit me, qui apparuit lil.i in

ses ail : Necessarwm cxisiim::vi Epr.phroditvr.i com- « via qua veniebas, ut videas et implearis SpiriUi
militonem mcum, vesirum aulem cposiolum miuere « sancto. Et confestim cecidermrt ab oc.dis cjus
advos (Philip. n). Et ad Corinlhios de talibus scri- « lanquam squamcc, et visum recepit. Et susgens
Lilur : Sivc aposloli Ecclesiarum in gloria Dei (II « bapUzalus est, et cum accepisset cibum confor-
Cor. vin). Silas quoque'el Judas ab aposlolis apostoli « tatus cst. «

nominati sunl. Saulus aulev.i adhuc spirans minarum et cccdis in

Quce autem scribo vubis, ecce coram Dco, qucd non x

(ihcipulos Domini. (Ex KoJa ) Prcesetrtes tiaelici t

meniior. Sive simpliciler accipiendcm, ut sil, qux- coedibus afficiens, ei minis deterreifs absentes.
bcribo vobis vera suut, et Deo teste confirnio, sttia Saule, Sav.lc, quid me persecjueris? Non dixit quid
nulla arte verlorum, nullo sunt fucala inendacio, persequeris memlira mea, sed, quid me persequeris ?
sive altius, ut legalur, quuj scribo vohis coram Deo quia ip^e in corpore s;io, quod est Ecclesia, aiiliuc

sunt, id esi, Dei digna conspectu, quia scilicel nofl patilur inrquoSj et i:i cujus cliam membris beneficia
mentior, et quomodo oculi Domini super jusios, collala, silji facla esse denunliat, cum ail : Esurivi
averlil autem faciem suam a conspccUi impiornm, ct dedisiis mihi manducare (Malth. xxv). et expo-
ilanunc ea, qme scribunlur coram Deo sunt, lr.c nendo subjunxil, Quandiu uni ex minimis meis fe-
non mentiente, qui scribo, qu* non essent coram cistis. Ego sum quem tu persequeris. Non dixil, Ego

Domino si menlirer. sum Deus, ego sum Dei filius, sed hurnililatis, in-
quil, meao infirma suscipe, el tuae superbia? squ3inas
IN NATALI SA.NCTI PALLI.
depone.
1.ECT10 ACTLLM AfOSTOLOKLH, CAP. IX.
Sed surge et ingredere civilatem, et tiicetur tibi

< Saulus autera a."huc spirans minarum et c:c.;is quid te oporlea! faccre, etc. Mcn conlinuo quao et^cnt
 COLLECTIONES IN Eli STOLAS ET EYANGELIA. 5Sa
307

facienda monstravit, sed in civitate postmodum fa- V (Ex Augusl.) Hic diseimus cum suis discipulis ju-

cienda praemonu.it, ut tanto post iu bonis solidius dicaturum Jesum. Unde et alibi Judaeis dix-it : Si
ergo in Beelzebub ejicio dtfinonia, filii vestri in quo
staret, quanlo prius funditus eversus a pristino er-
ejiciunt ? ideo ipsi judices vestri erunt (Matth. \\i).
rore cecidisset.
Apertis oculis niliil videbat, et rel. Nequaquain Nec quoniam super duodecim sedes sessuros esse,
potuisset bene rursus videre, nisi prius excaicatus aut duodecim solos homines cum illo judicaturos

fuisset.Bene propriam sapientiam, quse perluibatur, putare deberemus. Duodenario quippe numero uni-
excludens, fidci semper cuncta commilteret. versa quLcdam signifieala est judicantium multitudo,

Et erat tribus diebus non videns, elc. Quia Domi- propler duas parles scptenarii , quo significatur
num non crediderat tertia die morlem resurgendo plerumqae universilas, quae duae parles, id est, tria
vicisse, suo jam instruitur exemplo, qui lenebras acquatuor, allera per alleram partem mulliplicatae
trkluanas, luce reversa, mutaret. duodecira faciunt. Nam et quatuor ler, et tria quater

Ego enim ostendam iili, quanta oporteat eum pro duodecim sunt. Alioquin quoniam in locum Juduj
nomine meo pali, et rei. Non debet, inquit, timere traditoris apostolum Mathiam legimus ordinatum,

quasi persecutor, sed potius quasi frater amplecli, apostolus Paulus, qui plus illis omnibus laboravit,

quia diversa quce sar.ctis intulerat oromplus est sus- B ubi ad judicandum sedeat non habebit, qui profecto
linere cum sanclis. cum aliis sanclis ad numerum judicum se perl.i-

Et confestim ceciderunt ab ocutis ejus tanquam nere demonstrat cum dicil: Xescitis quin angelos ju-

squamw, etc. Draconis omne corpas dicitur squamis dicabimus (I Cor. vi), de ipsls quoque judicandis ia

esse contextum. Quia ergo Judaa serpenles et geni- hoc numero duodenario similis causa cst. Non enini
mina sunt viperarum vocali, quia illorum perfidiam quia diclum est, judicantes duodecim tribns Israe!,
sectabatur, quasi pelle serpentina oculos cordis ob- tribus Levi, qiue lertia decima est ah eis judicanda

texerat, sed cadeatibus sub manu Ananiae ab cj:;s non erit, aut solum illura populum, non cum eo gentcs
oculis squamis, monstratur in facie, quod verum cxteras judicabunt. Quod autem ait, in regenera-

lumen jam recipit in mente. twne, procul dubio raorluorum resurrectionem no-
EVANGKLILM MATTH.-EI, CAP. XIX. mine voluit regenerationis intelligi, sic enim caro
c Tunc respondens Petrus, dixit ei : Ecce nos re- nostra regenerabitur per incorruptionem, quema.l-
< iiquimus omnia, et secuti sumus te : quid ergo modum estanima noslra regenerata perfidem. Quid
« ecit nobis ? Jesus autem dixit iliis : Amen dico vo- crgo de Paulo dicemus ? Nunquil tertius decimus
i bis, quod vos qui secuti estis me in regeneratione, judicabit ? Quomodo in cenlum qumquaginta tribus
t cum sederit filius hominis in sede majestatis suse, C piscibusingentemnumerumsanctonim,et in quinque
t sedebitis et vos super sedes duodecim, judicantes virginibus innumerabiles virgines, quomodo in quiu-

t duodecim tribus Israel. Etomnisqui reliquerit do- que fratribus illius qui torquebatur apud inleros
« mum vcl fralres aut sorores, aut patrcm aut ma- millia populi Judacorum et septem miliia virorua:,
c trem aut uxorem aut filios aut agros, piopter de quibus Eliae dicilur, millia miliium, sic in duo-
« nomen mcum, centuplum accipiet et vitam oeter- decim sedibus non duo.iecim homines, sed magims
• nam possidebit.» numerus perfectorum. Orbis enim terrarum qua-
Tunc respondens Petrus dixit ei : Ecce nos reliqui- tuor designatis pariibus continetur. Ab his omnibus
mus omnia et secuti sumus te quid erqo : erii nobis ? partibas vocatur in trinilate, quoniam ter quaterni
(Ex Hieron.) Grandis fiducia! Pctrus piscalor erat, duouecim fiunl, perfeetum numerum stgnificat. Duc-
dives non fuerat, cibos manu et arte quierebat, ct decim ergo tribus Israel, totus Israel duodecim tri-

lamen loquitur eonudealer, reiiquimus omnia. Om- bus sunt, sicut enim judicaluri ex tolo mundo, s'e el
nia enim relinquit, qui voiuntatem babendi deserit. judicandi ex tolo mundo erunt.
Sed quia non suiiicit tantum rclinquere, jungit qnod
perfectum est, et sec.iti sumus te, fecimus uod jus- (
Et omnis qui reliquerii domum vel fratres aut so-
:

dabis pramii X) rores aut palrcm aut malrem aut uxorem aut filios
sisli, qtiid igilur ?

Amen dico vobis, quod vcs, autagros, proptcr nomen meum,. centuplum accipiel
Jesus aulem dixil illis :

me in regeneralione, cum scderit Filius e: vilam atcmam possidebit. (Ex B^da.) Sensus igitur
qui secuti cslis
isle est Qui propler Evangeiium Christi carnalia
aomims, iu sede majestatis sua;, scdcbitis super sedes
:

duodccim judicantes duodechn trihus Isracl. Non di- reliquerit, spiritalia bona recipict, quae compara-
xit, qui rcliquistis onmia, hoc cnim et Socrates fecit
tioae ct merito sui ita crunt, quasi parvo numero
pbilosopbus, ct mulii alii diviliasconlempserunt :
centenarius numerus comparetur, quia nimirum a

scd, qui seculi cslis me, quod proprie apostoiorum fratribus alque consortibr.s propositi sui, qui ci spi-

cst atimc credenlium, in regcneralione cum s rituali glutino colliganlur, multo gralior est, etiam
ct in hac vita recipi et cbaritatem lege Acta Aposto^
filius hominis in sede majestalis su;e, quando cx ;

morluis dc corruptione resurgent incorrupti, seuc- lorum : Quia mulliludinis credentium crat cor nnum
hitis ct vos in soliis judicaiitium, condeau>.antes el anima una, el erant illis omnia communia (Act. ivi.

duodecim tribus Israel, quia vobis crcdentibus tre- Nullusque egens erat inter eos qui sua pio Domino

dere noluerunt. reliqucrant, de quibus et Apostolus ait : Tanqugw

 S9'J SMARAGDI ABBATIS 400

nihil habentes et omnia possidentes. Potesl sanc hoc, A est, ibi de morte traclatur. Nec conveniebat ut di-
quod ait : Accipiel cenlies, tantum nunc in lempore ceret : Qiiicunque liaplizati sumus in nomine Patris,
hoc, donios ct fralres et sororcs et matrcs et lilios vel in nomine Spiritus sancti, in morle ipsiusbapti-
et agros cum persecutionibus pcr significationem zati sumus.
allius intelligi. Centenarius quippe numerus de keva Consepulti enim sumus cum Christo per baptismum
translatus in dexteram, licet eamdem inflexu digi- in morte. Si consepulti sumus cum Christo, secun-
torum videatur tenere figuram, quam habuerat de- dum ea quse superius diximus, id est, secundum
narius in keva, nimium tamcn quanlitalis magnitu- quod morlui sumus peccalo, consequenler utique
dine supcrcrescit, quia videlicel omnes, qui propter resurgente Christo a mortuis, et nos cum ipso si-
rcgnum Pei, et temporalia sperant, etiam in hac mul consurgemus, et illo ascendente ad ceelos, cum
vita persecutionibus plenissima, ejusdem regni gau- ipso simul ascendemus, et sedenle ipso ad dexteram
dium fnlc cerla degustant, atque in exspeclatione patris, cum ipso simul in coelestibus sedere dice-
pairi?e coclestis, quse jure in dextera significatur, mur, sicutalibi ipse apostolus ait : Quia coexcitavit
omnium pariter electorum sincerissima dilectione nos Christo, simulque fecit sedere in ccelestibus
fruunlur. (Ephes. n).
HEBDOMADA VII POST PENTECOST. B Ut quomodo surrexit, elc. Novitas aulcm vilac est,

LFXTIO EPISTOL.E BEATI PAULI APOSTOLI AD ROMANOS, ubi veterem hominem cum actibus suis deposuimus,
CAP. VI. et induimus novum, qui secundum Deum creatus
« Quicunquc baptizali sumus in Christo Jesu, in est, et qui renovatur in agnilione Dei, secundum
morte ipsius baptizati sumus. Consepulli enim imaginem ejus qui creavit eum. Nam et si is qui
« sumus cum illo per baplismum in morte, ul quo- foris homo nosler, inquit Aposlolus, corrnmpilur, sed
« modo Christus surrexit a mortuis per gloriam pa- qui inlus est, renovatur de die in diem (II Cor. iv).
« tris, ita et nos in novilale vitac ambulcmus. Si cnim Inluere eos qui in lide proficiunl, et quotidie in
« complantati facli sumus similitudini morlis ejus, virtulibus enitescunt, quomodo semper bonis ope-
« simul et resurrectionis erimus. Hoc scientcs, quia ribus ailjiciunt mcliora, et honestis honesliora con-
« velus homo noslcr simul crucifixus est, ut deslrua- quirunlur, quomodo in intcllectu, in scienlia et sa-
« tur corpus peccati, ut ultra nou serviamus pec- pientia crescunt, ct intelligis eos quotidie innovari.
(, calo. Qui enim mortuus est, justificatus est a pec- In novilate crgo vitae ambulemus, ostendentes nos-
« cato. autem mortui sumus cum Christo, credi-
Si metipsos ei, qui nos cum Chrislo suscitavit, quolidie
< mus, quia simul eliam vivemus cum illo, scientes novos, et.ut ila dixerim, pulchriores, decorem vu l- ;

< quod Christus resurgens a mortuis, jam non mo- C tus nosiri in Christo, tanquam in speculo colligen-
« rilur, mors illi ultra non dominabitur. Quo.l enim tes, qui surgens a mortuis ab humilitale terrena,
« mortuus est peccalo, semel morluus est.*QuoJ ad gloriam paterrue majestalis ascendit, ut videanl
« autem vivit, vivit Deo. Ita et vos exislimate vos opera noslra bona, ct glorificent patrem nostrum qui in
« mortuos quidem esse peccato, vivenlesautem Dco in ccelis cst (Matlh. v ), et sic merito Chrislo consurre-
« Christo Jesu Domino noslro. »
xisse per glorinm Patris dicemur.
Quicunque baptizali sunws in Clnisto Jesu, in Si cnim complantati, elc. Veluti alicujus planUe
morle ipsius baptizati sunius. (Ex Ilicron.) Prceeepit arboris oslendit inortemChristi,cui noscomplantatos
Aposlolus, ut quia propler nos Chrislus n:orluus et vult esse, ut succo radicis ejus, radix quoque noslra
sepullus est, et rcsurrexit, nos quoque ad passionis suscipiens, producat ramos justitia?, cl fruclus effe-
suae siniililiulinem, Volunlates et cupiditates nostras rat vitac. Christus ergo qui cst Dci virtus et Dei sa-
crucifigamus, et in baplismale mysterium mortis se- pienlia, ipse est arbor vitae, cui nos complanlani de-
pulturte et resurrectionis ejus imilennir. bemus, ct novo quodam atque amabili Dei dono,
(Ex Orig.) Mori prius oportet peccato, ut possis mors illius nobis vitce arbor eflicitur. Rene autem
sepeliri cum Christo, mortuo enim sepullura dcbetur; Apostolus non dixit : Si enim complantati facti sumns
nemo enim vivus sepelitur aliquando : si eiiim vivis morti ejus, sed simUitudini morlis ejus. Ipsam qui-
adhuc peccaCo, consepeliri non potes Christo, nec in dem mortem, qua Jesus mortuus est peccato, ut
novo ejus sepulcro collocari. Vctus eniin homo tuus peccatum omnino non fecerit. Nos non possumus
vivit, et idco non poles in novilate vitae ambulare. mori, ut omnino ncsciamus peccatum. Similitudi-
Quid est, quod cum ipse Doniinus dixcrit discipulis, ncm tamen habere possumus, ut imitantes cum, el
utbaptizarent omncs genlcs in nomine Patris et Filii, vcsligia ejus sequentes, abstineamus nos a peccato.
et Spirilus sancti, Apostolus solius Christi in bapli- Hoc est ergo, quod recipere potest humana natura,
smo nomen assumil? nisi quod in procsenli loco, non ut in similitudinem mortis ejus iiat, dum ipsum imi-
tam baplismalisrationem, quani morlis Christi discu- tando non peccat. Nam omnino ex integro nescire
tere cupiebat. Ad cujus similitudinem, etiam nos peccatum , solius est Chrisli. Igilur complantari
suaderel mori debere peccato et consepeliri Chri- nos vult mortis ejus siimliludini, qua peccato mor-
sto. Et non erat ulique conveniens, ut ubi de morte tuus cst semcl, ul possimus et rcsurrectioni cjus esse
dicebat, vel Palrem nominarel vel Siritum sanclum. complantati. Ad utrumque enim subaudire debct
Yerbum enim caro factum cst, et meriio ubi caro complantati et mortis et resurrectionis.
 ,

COLLECTIONES LN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 402

401
A Hoc est, alienatus est a peccato moi tuus enim
lloc scientes, quia velus liomo noster simnl crmi- ;

Yelus autem homo noster iiiielligendus omnino non peccat. Yel, sieut pnefati sumus, prio-
fixus est.
est, vita quam duximus ia peccalis, cujus
prior, ris viUe erroribus morluus, innovatus in Christo eL

fmem et quemdam faeimus, ubi receperi-

interilum membrum ejus effectus, concupisceniiis et passior.i-

mus in nobis fidem crucis Christi, per quam ita bus contradicit.
deslruilur coipus peccati, ut membra noslra, qiue sumus cum Ckristo, credimus quia
Si enim mortui

serviebant peccalo, ullra non serviant, sed Deo.

ei simul jam vivemus cum Christo. (Ex Orig.) Prai-
et

Utdestrualur corpus peccati, ut ultra non serviamus senti sermone Apostolus conclusionem faeit omnium
peccato. (E.v Orig.) Diligentius intuendum est, quo- quai in superioribus construxerat, et dicil : Si autem
modo dixerit corpus peccati, in quo duplex dari vi- mortui sumus cum Christo , per liacc scilicet quae

delur inteilectus, vel quia nostrum eorpus peccali superius ostendimus credimus et quia convivemus

esse dixerit corpus, vel quia peccali ipsius dicat ei. Non dixit : et conviximus, sicul dixit : morlui

esse proprium aliquod corpus, quod destruendum sumus, sed : convivemus, ut ostendat, quia mors in
sit his qui non debent ultra servirc peccalo. Quia praesenli operatur, vita autem in futuro, tunc scilicet

ergo uterque sensus in loco admitti potest, de utro- cum Christus manifestatus fuerit, qui est vita nostra

que quod nobis videatur exponimus. Etenim si pro- B abscondila in Deo.

prium corpus ponamus esse peccali, videbitur quod Scientes quod Chrislus surgens a mortuis jam uon
sicul de his qui in novnm hominem reparati sunt, moritur. Duplex inlelligitur resurrectio, una qua
dielum esl, quia Yos estis corpus Chrisli, et membra mente et fide cum Christo a terrenis resurgimus,.

ex parte (I Cor. xn), ita et de his qui velerem ho- ut coslestia cogitemus, aliaque generalis erit in

minem nondum crucifixerunt dici posse quoJ sint carne, haec in sccundo erit, illa in primo Domini
corpus peccali et membra ejus, cujus caput corporis fuit adventu , idcirco absoluta senlenlia definivit

sit diabolus, sicut Cbristus capul est corporis eccle- Aposlolus, quod Cbristus jam non moreretur, ut et
siaruin, non habenlis maculam aut rugam (Ephcs. hi qui convivent ei, de Belernitate vilaj securi sint.

iv). Possunt autem membra, ex quibus corpus istud Hors illi ultra non dominabilur. Polest aulem quis
peccali constat illa videri, quse superius enumeravit compendiosius in liis dicere, quia hic mortem com-
Apostolus mcmbra esse super terram, hoc est, for- munem hanc dicit et mediam, qua mortuus est,

nicationem, immunditiam, impudicitiam, avaritiam, sicut idem Aposlolus dixit secundum scripturas,
contentionem, iram, dolos, rixas, dissensiones, hae- et nihil absurdum videri, si is qui formam servi

veses, invidiam, comessaliones ct his similia, ex susceperal,dominatum pertulerit mortis, quse sine
quibus omnibus membris digne dicituv corpus con- dubio dominatur omnibus qui in carne posili, sub
stare peccati, et hoc coipus veleris hominis appel- servili forina censentur. Alius vero qui profundio-
lari ,
quod si quis per crucem Cbristi destruat, et in rem in his Pauli sensum in virtule spiritus conluc-
novum hominem, qui secundum Deum creatus est tur, dicit : Quia mors hic, de qua dixerat quod
eommuletur , ultra non dicetur servire peccalo ultra non dominabilur Christo, ille ipse intelligendus

cui sine dubio servit, donec alicui eorum subjacet, est novissimus inimicus, qui figuram habuit ceti
qune supra exposuimus membra esse peccati. Si illius, qui absorbuerat Jonam , in quam morlcm,
vero magis corpus noslrum hoc dixisse intelligatur lanquam Jonas in ventre ceti ingressus est, in cum
Apostolus corpus peccati, secundum illam profecto scilicet locum, quem salvalor ipse cor lerra? nomi-
accipielur intelligenliam, qua et David de semetipso navit, in quo tres dies et tres noctcs exemplo Jonae
dicit : Quia in iniquitatibus conceplus sum , ei in fiiturum esse Filium hominis dicit (Matth. xn), ul

peccalis concepil me mater mea (Psal. l). Pro quo eos qui inibi a morle detinebanlur, eximeret, unde
pcccato et Ecclesia ab Apostolo traditionem susce- recte Aposlolus in pnvsenti loco dicit : quia mors

pit eiiam parvulis baptismum dare ei ultra non dominabitur. Non enim ultra dabit

(Ex Primas.) Sive ut destrualur corpus peccati, semetipsum in dominalionem tyranni, neque teruin i

])
hoc est, ut non ex parle, sed omnia vilia destruantur, exinaniet se, ut formam servi accipiat, ct fiat obe-

quia unum vitium membrum cst peccati , corpus diens usque ad mortem {Philip. n), ne rursum in

forma scrvi, quamvis voluntale, et nou necessitate

vero est universilas deliclorum, quorum plenitudo
esl originale peccalum. Christus autem non ex posilus , dominalionem tantum tyranni' moitisquc

parle, sed integer est crucifixus, ut nos ex loto

patiatur, ct hoc est quod ait : Quod enim mortuus
uioriamur peccato, et vivamus Deo, sive ut corpus est peccato, mortuus est semel.

noslrum deslruatur a servitute peccati, et fiat justi- Quod aulcm vivit, virit Deo. Yivcrc autem Deo, ita

l\x mancipium, quod solebat esse delicli. Omnis intelligendinn cst, quasi explelo eo, quod in fornia

enim qui [acit peccutum, servus esl peccati (Joan. vni). Dei posilus, cxinanivit semetipsuiu, ct formam scrvi

Sive corpus peccati inlelligilur is, qui adhuc extra acccpit, ct faclus est obediens usquc ad moriem,
baplismum originali subditus est condilioni , et rursum pcrmaneat in forma-Dei, atque sequalis pa-
nondmn ulla vilae suscenil initia, scd cx toto alicnus tri, unde merito in conseipieiilibus ponit, ita ct vos

e&t a sahite. cxistimate, vos quidem mortuos cssc peccato, vi-

Qin enim mortuus est, JKstijicatus cst a pcccalo. ventes autcni Deo in Chrislo f^su Domino- nostro,
 *03 SMARAGDI AOBATIS 404

jiio scilicet imitatione Christi peccato moriamur, A Ego autem dico vobis. Id est, ego novus homo,
"ilier.i ab eo effecti, et Deo vivamus jungentes nos, vobis novis nova loquor.

et unus cum ipso spirilus facti. Quia omnis qui irascitur fratri suo, reus erit ju-
Jta ct vos existimale, etc. Qui enim cogitat mo- dicio. (Ex August.) Videndum est, quantum intcrsit
riturum se esse non peccat, verbi gratia, si me inter justiliam Pharisacorum et Christianorum, qu?c
concupiscenlia mulieris trahit, si argcnti, si auri, introducit in regnum ccelorum. Ibi enim occisio

si prsedia, si cupiditas pulset, et ponam in corde reum facil judicio. Hic autcm ira reum nihilominus
meo, quod morluus sum in Ch; islo, cxslinguetur facit judicio.

eontinuo concupiscentia et effugatur, peccatum ex- Qui aulem dixerit fratri suo racha, reus erit con-

siinguitur, furor cessat, ira, odinm conquieseit, et cilio. (Ex Hieron.) Hoc verbum proprie Hebrseorum
hoc modo quis mori invenitur peccato et viverc est, np~) Raeha enim dicilur zevo? , hoc est, imsnis
:>eo. Quid est aliud, quod dicit : Yiventes Deo in ct vacuus ,
quem nos pcssumus vulgata injuria
Christo Jesu, nisi vivere in sapientia, in justilia, in absqae ccrcbro nuncupare. Si de otioso sermone
pace, in sanctificatione, quce omnia Christus est? reddituri suinns rationem, quanlo magis de ccnlu-
(Ex Primas.) Sive existimate vos morluos essra melia ? Sed et signanter aduitur, qui dixerit fratri
peccato, id est, sicut capul veslrum semel esl mor- H suo raclia. Frater eniin ncster nullus est, nisi qui
tuum, sic et vosmembra illius eflecti vitce, ejus exem- eumuem nobiscum habet patrcm cum ergo similiter ;

pla sectamini ut nihil morti ulterius debeatis, hoc

, credat in Deum, et Christuin Dei noverit sapien-
est, ut in vobis locum mors seclanda non habeat. Ille liam, qua ralionc stuhiiiro elogio denotari polcst?
autem vivit Deo, qui Christi vestigia humi!il;;te, (ExAugust.) Q;ii:l interest intcr reum judicio, et
sanctificatione, pietaie, sectatur. reum concilio, et reum gehennae ignis? Nam hoc po-
siremum gravissimum sonat, etadmmict gradus quos-
EVANGELIBH MATTII.EI, CAP. V.
dam factos alevioribus ad graviora, donec adgchen-
« Ame.i amen dico vobis, nisi abundaveril justitia nam ignis vcniretur: et ideo si levius est, reum csse
< vestra plus quam Scribarum et Pharisreorum,non judicio, qe.am essc rcum concilio, item levius est csse
« intrabitis in regnum ccelorum. Audistis quia di- reum concilio, quam reum esse gehemwe ignis,opor-
« ctum est antiquisNon occicies. Qui autem occi-
: tet levius essc intelligalur irasci sine causa fratri,

i derit, reus erit judieio. Ego aulem dico vobis, quam diccre racha , et rursus, lcvius esse racha,
« quia omnis qui irascitur fralri suo, reus erit jU- quam dicere fatue. Non eriim reatus ipse haberei
dicio. Qui auiem dixerit fratri suo racha, reus gradus, nisi gradatim etiam peccata commcmora-
« erit concilio. Qui autem dixerit fatue, reus erit rentur. Racha cnim obscurum est, quia neeGrsecum
>. gehennre ignis. Si crgo offers munus tuum ad al- est ncc Latinum, nonnulli autem de Grseco trahere
« tare, et ibi recordatus fueris, qtiia frater tuas voluerunt ejus interprelationem, putantes pannosum
« habet aliquid adversum te, relinque ibi munus dici, Graxe eniin pannus, rachus dicitur. Probabi-

• tuum antc altare, et vade prius reconciliari frairi !ius aulcm dicitur vocem essc, non significantem
« luo. Et tunc veniens offeres munus tuiun. » aliquid aliud, nisi indignaiitis animi nioium expri-
Amcn amen dico vobis, 7iisi abundaverit jv.stitia mcritem, ut sunt apud grammaticos iutcrjecliones,
stra, plus quam, elc. (Ex Augnst.) Hoc est, nisi cuni dicitur a dolente, heu, vel ab irascenle, hem,
i.on solum illa minima legis pracepla impleveritis, q#ae voces quaniniqiie linguarum sunt propriae, ncc
•\.m inchoaiit hominem, sed eliam ista, quoe a me in aluv.ri lingumn facile transferunlur ;
qiuc causa
Muntur, qui non veni solverc legem, sed implere,
;
uliquc coegit tam GiECcum interprelem, quam kali-
non intrabitis in regnum ccelorum. Justitia Phari- num vocem ipsam ponere, cum quomodo eam inter-
eorum est, ut non occidant, justitia corum qui in- prciarelur, non ii>ve::iret.Gradus itaqne sunt in isli:;

':aturi suiit in regnum Dei est, ut non irascautur peccatis, ut prime q:iisque irascatur, et eum motum
iine causa. Minimum esl ergo non occidere, et qui retineat corde coiiceptuni. J;,m si cxtorserit voceivi
r.iud solverit, minimus vorabitur in regno coelorum. i;idigna;:t:s, ipsa commotio non significaniem al!
(
;ui aulem illud impleverit, non occidat, non conti- qukl, sed illtim animi motum ipsa eruplioue le-

nuo magnus erit, et idoneus regno coelorum, sed staniem qua feriatur ille cui irascimur, plus est
tamen ascendit aliquem gradum. Penlcictur autem, i:ti(j:;e n::um si surge;:s ira silenlio premeretur.
si non irascitur sine catisa quod si perfecerit, , Si vero no-j solum vox indignantis audiaiur, sed
multo iemolior crit ab homicidio. Qac.proptcr qui eliam vcrbum quod jam certam ejus Viltiperatio
docet ut non irascamur, non solvit legem, ne occi- nem, in quem profertur, designet et notet, quis

('amus, sed implet polius, ut et foris, dum non oc- dubitet amplius hoc esse, quam si solus indigna-
cidimus, et in corde, dum non irascimur, innocen- lionis sOiius cdeictar? Itaque in primo unum est,

liam custodiamus. id est, ira sola, in secundo duo, et ira el vox, quse

Audistis, quia diclum est anliquis : JSon occides. iram signiiicat, et in voce ipsa certie viciipeialionis

Qui auiem occiderit , reus erit judicio. I;i lege au- expressio.Videniinc eliam tres reatus judicii concilii,
fem judicabator, ut et qui occidebat, et ipsc occi- gehenno igr.is. Nam judicio adluic de^ensioni datur
tar. ]-)cir.. In co::ciIio au;cm quanqnam c> jodicium esse
 ;

COLLECTIONES IN EPiSTOLAS ET EVANGELIA. m

soleat; lamen quia inleresse aliquid boc loco fateri A < Nam fmis illorum mors esl. Nunc vero liberati

cogil ipsa tlistinctio, videatur ad concilium perti- « a peccato, servi autem facti Deo, habetis fructum
nere Sdfttefttiae prolatio, qnando non jam cum ipso « vestrum in sanctificationem, finem vero vilam
rto agilur, utrum damnandus sit, sed inler se, qui « ceternam. Stipenda enim peccati mors, gralia
judicant, conferunt, quo supplicio damnari opor- « aulem Dei vita oeterna, in Christo Jesu Domino
leat, qucm constat csse damnandum. Gehenna vero « nostro. »

ijrnis, nec damnationein habc-t dubiam, sient ju-

Humanum dico propier infumitatan carnis vcslra?.

dicium, ucc damnali poenar^, sicut concilium, in Sicut enim exliibuistis membra vestra scrvire inimun-

gehenna vt-ro ignis certa csi et danmalio, et pcena dilitv et iniquiiati ad iuiquiiaiem, ila nunc exliibeie

<Aimnali. membra vestra servire jnslitice in sanciificaiioncm.

Gehenna nomen composiium est, c:n K^. Fuit (Ex Orig.) Pudorem qucmdam per hcec inculit Apo-
enim valiis filiorum Ennon j-ixia Jerusalem, in qna stolus auditoribus, ul hoc saltem depcndanl juslitiae

mulla jacuere cadavera morlnorum, unde el inierno et sanclificationi, quod prius immunditisc, iniquita-

gohennce congruit nomen. lique detulerunt. Quid ergo tam humanum , hoc
Si crgo offers mv.nus tuum ante altare, el ibi re est, quid tam leve, quid tam sine onere, et quod
c r.rdaius fueris, qv.ia frater tuus liabel aliquid adver-® nulli prorsus possit carnis infirmitas cxcusarc?
sttt» !e, rclinque ibi munus tuum ante altare, etc. (Ex mullo enim amplius, et mullo inlcnlius honoranda
Ilieron.) Non dixit, si tu babes aliquid adversum juslitia est. Sed ego, inquit, humane et communilcr
fratrem tuum, sed si fraler luus habet aliqtii 1 ad- ago, eadem postuio, similia requiro : dudum currc-
versum te, ut durior reconciliationis tibi imponaUir bant pedes vestri ad dacmonum templa, nunc cur-
necessitas. Qnandiu ergo illum placare non possu- rant ad Ecclesiam Dei, currebaut prius ad cffun-

mus, nescio an consequenler munera nostra offera- dendum, nunc ad liberandum sanguinem currant
mus Deo. protendebanlur prius manus, ut aliena diriperent,
Docst utique eum qui in fratrem impaciucus est, nunc protcndantur, ut propria Iargiantur. Circum-
pacis hosliam juste Domino offerre non posse. spiciebant prius oculi mulierem ad concupiscendum,
(Ex August.) Si in mentem venerit, quod aliquid nunc circumspiciant paupercs dcbiles, egenos ad ,

habeat adversum nos frater, id est, si nos eum ali- miserandum. Aures delectabantur audilu vano vel
quo kesimus , tunc enim ipse habet adversus nos, bonorum derogalionibus, nunc converlantur ad au-
nam nos habemus adversum illum, si ille nos Jcesit, diendum verbum Dei, ad explanationem legis et ad
ubi non opus est pergere ad reconciliationem. Non capiendam sapienliae disciplinam. Linguaque convi-
enim veniam postulabis ab eo, qui tibi fecit inju- *~-
ciis, maledictis et turpiloquiis assueta esl, conver-
riam, sed taniuni dimiltis, sicut tibi a Domino di- talur nunc ad benedicendum Dominum, in omni
mitti cupis, quod ipse commiseris. Pergendum est tempore sermonem sanum proferat et honeslum, ut

ergo ad reconcilialionem , cum in mentem venerit, det gratiam audienlibus.

quod nos forte fralrem in aliquo nesimus. Pergen- (Ex Primas.) Humanum dico propier infirmitaiem
dum aulem non pedibus corporis , sed molibus camis vestra, hoc est majora quidem exigere a vo-
animi, ut te humili affeclu proslernas fratri, ad bis pro divinae servitutis retributione deberem, sed
quem chara cogilatione cucurreris, in conspectu conscendens et teniperans iniirmitati veslrae , huma-
ejus, cui munus oblaturus es. Spiritaliter, templum na et possibilia praedico atque suadeo , ut sicut

nostrum inlerior homo est, altare fides, munus, prompti fuistis ad seclanda noxia alque coutraria.
propheliar, doctrina, oratio, bymnus, psalmus, et si iia alacres sitis ad ea, quec utilia el saluti amica sunl
qtrid tale aliud spirilalium donorum aliquid occur- peragenda.
rerit. Ila enim eliam si prcesens sit, poleris eum Cum cnim servi csselis peccati, liberi fuistis jusli-
non simulalo animo lenire atque in gratiam revo- tus. Cum ergo quis peccato servit, justitiac Iiber est,
care, veniam poslulando, si hoc prius coram Deo hoc est, alienus cst a justitia. Hic enim iiberum
jy
feceris, pergens ad eum non pigro motu corporis, alienum dieit, et rccle quidein, ncmo enim potest

sed el celerrimo dilectionis affectu, atque inde simul ct peccato servire etjustitiae, utillud: Nemo
veniens, id est, intentionem revocans ad i I quod potest duobus dominis servire. Ulud sane notandimi
agere coepcras, offcres munus luum. est esse et libcrtalcm culpabilem et laudaiiilem ser-
vitulem. Nam liberum esse juslitiae, crimcn csf.
IIEBDOMADA YHI POST PENTECOST.
Servum vero csse justitiae, laudabile. Quod autem
I.ECTiO T.LATI PALLl APOSTOH AD ROMANOS, CAP. VI.
dicit, servum justitiae ficri, simul intellige, cl sa-

« Humanum dico propter infirmitatem carnis ve- pientiic et pietali cl pudicitkc, et onmibus simul
< strie. Sicul cnim exhibuistis membra veslra ser- viiLutibus. Sicut e contrario qui peccati servus est,
« vire immnnditiae et iuiquitati ad iniquitatem, ita siiiml et eoncupiscentiac malae, et ircc et furori et

« nunc exhibeie membfa vestra seFvire jastitise in impudicitiaecl rapinaeet onmiLus simul vitiis ac scc-
« sanctifiealhmcm. Cum cnim scrvi essetis peccati, leribus servit.
« liberi fuislis jusiilhc. Quem ergo fruclum habui- Quem errjo fruclum habuislis lunc, r.i quibus nuns
« siis luiic in illis, in quibus nunc erubescitis? crubescitis, nain finis illorum murs esl. (Ex PriuiaS.)
407 SMARAGDI ABBATIS 40«

Ac si diceret, qualem fructum in aclionc rei illius A < Erant autem qui maiiducaverant quasi qualuor
liabuistis, in cujus etiam recordatione verecundia i millia,et dimisit eos. >

rst? in Dei vero culiu hoc ipsuin jam fruclus est, Cum multa turba esset cum Jesu y nec haberent
qiiod vivitis saiietHicali per Laptismum. quod manducarent r convocalis, etc. (Ex Beda.) In
(Ex Orig.) Fructum et bonomm et malorum esse hac leclione consideranda est in un<> eodemque
docet scriptura divina, ut ipse Salvalor in Evangeliis redemptore nostro distincta operatio humanitatis
dicit : Aut facitc arboreni bonam, el fruclum ejus scilicet atque divinitalis. Quis enim non videat hoc
bonum, aut facile arborem malam, et fruclus ejus quod super turba miseretur Dominus, ne vel inedia,
malos. Siquis igitur converlat animum et proposi- vel viae longioris deficial labore, affectum esse, ct

tum ad justiliam, erubescit sine dubio, et ipse se compassioneni humanoe fragilitalis. Quod vero de
notat de prioribus gesiis quoe egit, positus sub seplem panibus et pisciculis paucis, quatuor niillia

peccato, quia finis illorum mors est. Sed requiro hominum saturavit, divinse opus esse virtulis. My-
qu;e mors? cerlum est non ista eommunis. Non enim stice aulem hoc miraculo designatur, quod viam
quis post morlem converlitur ad juslitiam, vel pro sccculi prcesentis aliter incolumes transirenequimus,
malis gestis pralerilis erubescit. Qutd ergo est? nisi nos gratia redemploris nostri alimenlo sui Verbi
Nunquidnam peccati mortem dicere videtur, quo- B reficiat. Hoc vero lypice inter hanc refectionein et

niam anima qua± peccat ipsa morietur? An illud illani quinquc panum ac duorum piscium dislat,

tnagis potest intelligi, quod istam morlem dicat, quod ibi littera Yeleris Testamenti spiriluali gratia
qua cum Christo peccato morimur, et viliis ac sce- plena esse signala est, hic aulem Novi verilas ac
leribus finem damus, ut post haec dixisse videatur, gratia Testamenti, fidelibus ministranda monslraU
quia finis illorum mors est? est. Sane uiraque refcclio in monte cclcbrata esl,

Nunc vero liberati a peccato, servi autem facti ut aliorum Evangelistarum narratio declaral, quia
Deo, habelis fructum vestrum in sanctificalionem, Utriusque scriptura Testamenti recte inlellccta ,

finem vero vitam ceternam. Fruclus fructibus com- altitudinem nobis ccelestium et praeccptorum man-
parat, et peccati quidem fructus, pro quibus nunc, dat, et proemiorum, traque altitudinem Chrisli,

hoc est, posleaquam liberaii a peccato et servi fa- qui est mons Domus domini in verlice monlium
eti Deo, erubcseunt, pronuntial morte finiri. Fructus consona voce praedicat. Qui enim sedificatam super
vero justilioe, qui sunt in justificatione, finem dicit se civilatem, siveDomum domini, id est, Ecolesiam
.iccipere vitam oeternam. in altum bonorum exlollit operum, et cunctis ma-
Stipendia enim peccati niors. Romanis enim mili- nifeslam gentibus exhibet, ipse hanc ab infimis de-
ibuspro labore militioe stipendia appendebantur pe- *- lectationibus abstraclam pane coeli relkit, aiquead
tuuiae. Ergo stipendium laboris esl fructus, ab stipe appelitum supernae suavitatis dalo pignore cibi spi-

pendenda nominatur. Antiqui enim appendere pecu- ritualis accendit.

uiani solebant magis quam adnumerare. Ergo qui Misereor super lurbam, quia ecce jam iriduo susti-

/.eccato milital, slipendium, id est, remuneratio- nent mc, nec habent quod manducent. (Ex Gregor.)

nem laboris malitia; su« accipiet mortem. Turba ergo triduo Dominum proptcr sanationcm
Gratia autetn Dei vila aiterna in Cluisto Jesu Do- infirmoruni suorum sustinet, cuui electi quique fidc-

mino nostro. Non dixit similiter stipendia justitise, que sanct;e trinilatis lucidi,Domino pro suis suorum-

quia non erat antequam remuneraret in nobis. Non que peccatis, animai videlicet languoribus, perse-

cnim nostro laborc qucesita est, sed Dei munere veranti instantia supplicant. Item turba triduoDomi-

condonala. nuin sustinet, quando multiludo fidelium peccata,

qiue perpetravit, per pcenitentiam declinans, ad Do~
i:v.A.NGELlUM MARCI, CAfLT VIII.
atquein cogitalione
uiinum se in opere, in locutione,

i Cum turba multa esset cum Jesu, nec habe- convertit.

rent quod manducarenl, convocatis discipulis, ait Et si dimisero eos jejunos in domum suam, deft*

illis Misereor super turbam,quia ecce jam tri-

:
D cient in via. Dimiltere jejunos in domuin suam Do-
niinus non vult, nc deficianl in via, quia vidclicct
duo sustinent me, nec habent quod manducent.
Et si ditnisero eosjejunos in domum suam, defi- conversi peccatores in pracsenlis vita; via deficiunt,

cient in via, quidam enim ex eis de longe vene- si in sua conscienlia sine doctrinae sancla; pabulo

runl. El responderunt ei discipuli sui : Lnde islos diinittaiilur. Ne ergo lassentur hujus peregrina-

poterit quis hic saturarc panibus in soliludine ? tionis ilinere, pasccndi sunt sacra admonitione.

El interrogavit eos Quot pancs habetis? Qui dixc-

:
Quidam enirn ex eis de longe venerunt. Est aulesn

turba; discumbere qui nihil fraudis et nihil carnalis corruplionis cx-

runt, septcm. Et prsecepil
pertus, omnipotenlis Dci servitium feslinavit,
ad
super terram, et accipiens seplem panes, gratias
isle de longinquo non vcnit, quia per incorruptionem
agens, fregil, etdabat discipulis suis, ul appone-
habebant ct innocenliam proximus fuit. Alius nulla impudi-
rent, et proposucrunt turbsc. Et pisci-
citia, nullis fiagiliis inquinatus, solum autem con-
culos pautos, et ipsos benedixit, et jussit apponi.
jugium expertus, ad ministerium spirituale tonver-
Et manducaverunt et saturati sunt , et sustulcrunt
sus Ncque iste veoit c lonsinquo, quia usus
quod supererat de fragmentis septem sportas. cst.
109 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 410
conjunctione concessa, per illicita non erravit. Alii A voluerii filius revelare (Matth. xi), quid nisi panem
vero post carnis flagilia, alii post falsa lestimonia, vitae nobis per se aperiendum monstravit?
Ad cujus
alii post facta furta, alii post illatas violentias, alii inleriora cernenda, per nosipsos penetrare nequi-
post perpetrata homieidia ad poenitentiam redeunt, vimus.Cui contra Propheta miserabilem quorumdam
atque ad omnipotentis Dei servitium convertuntur. famem deplorans ait : Parvuli peticrunt panem, nec
Hi videlicel ad Dominum de longinquo veniunt. eral qui frangeret eis. Quod est aliis verbis dicere :

Quanlo enim quisque plus in pravo opere erravit, Indocti quaesierunt pabulum verbiDei,nec eral, ma-
tauto ab omnipolente Doinino longius recessil. Den- gistris deficientibus, qui eis scripturae arcana pa-
lur igitur alimenta eis, etiam qui de longinquo lefaceret. Acceptis autem ad frangendum panibus,
veniunt, quia conversis peccatoribus, doetrinae san- Dominus gralias agil, ut et ipse quantum de salute

ctae cibi pracbendi sunt, ut inDeum vires reparent, generis huinani congaudeat oslendat, cl nos ad
quas in flagitiis amiserunt. Item Judaei quicunque agendas sempcr Dco gratias informet, cum vel ter-
in Cbristo crediderunt, de prope ad illurn venerunt, reno pane carnem vel animam coelesti superna
quia legis et prophetarum erant litteris edocti de gratia largiente reficimus.

illo. Credenles vero ex gentibus de longe utique Et habebant pisciculos paucos, et ipsos bcncdixit,

venerunt ad Christum, quia nullis paginarum san- B etjussit appuni. Si in panibus septem Scriptura No-
clarum monimenlis de ejus erant fide praemo- vi Testamenti designatur, in cujus lectione per gra-

nili. liam sancli Spiritus internas mentium epulas inveni-

Kt responderunt ei discipuli sui : Unde istospoterit mus, quid in pisciculis, quos benedicens pariler
quis hic saturare panibus in soliludine '.' Et inlervoga- Dominus, turbae jussil apponi? Sanctos accipimus
vit eos : Quot panes habctis? Qui dixerunt : Se- illius temporis, quo eadem est condita Scriptura,
ptem. Bene septem panes in ministerio Novi Testa- vel quorum ipsa Seriptura fidem, vitam elpassioncs
raenti ponuntur, in quo septiformis gratia spiritus continet, qui de turbulentis hujus saxuli fluctibus

sancti plenius lidelibus cunctis et credenda revelatur erepti, ac divina benedictione consecrati, refectio-
et credita datur. iSeque hordeacei fuisse produntur, nem nobis internam, ne in hujus mundi transeuntis
sicut illi quinque, de quibus quinque sunt homi- excursu deficiamus, exempla suae vel ritae vel mor-
num millia saturata, ne iteruni sicut in lege vitale tis praebuere.
animae alimentum corporalibus sacramentis obte- El manducaverunt et saturati sunt. Manducant de
geretur , hordei elenim medulla tenacissima palea panibus Domini ac piscibus, et saturantur ,
qui
tegitiu audientes verba Dei, et exempla intuentes, ad pro-
Et pra;cepit, etc. Supra in refectione quinque ^ fectum vitae correctioris per hOc excitari atque
panum turba supra fenum viride discumbebat. Nunc assurgere festinant, quibus aperle congruit illud
ubi seplem panibus reficienda est, supra terram dis- Psaimistac : Edent pauperes et saturabuntur et lau-
cumbere praecipitur, quia per scripturam legis carnis dabunt Deum, etc. (Psal. xxi).
desideria calcare et comprimere jubemur. Omnis Et sustulerunl quod supererat de fragmenlis septem
enim caro fenum, et omnis gloria ejus tanquam flos sportas. Quod lurbis saturalis supererat apostoli
feni (Isaicv xl). In Novo aulem Testamento ipsam suslollunt et septein sportas implent, quia sunt al-

quoque terrain ac facultates temporales derelinquere tiora perfectionis pnccepta, vel potius exhorlanienta
praecipiiuur, vel certe quia mons, in quo turba do- et consilia, quo. generalis Qdelium multitudo nequit
minicis panibus reliciebattir, altitudinem, ut supra servando et implendo-attingere ,
quorum exsecutio
diximus, redemploris nosln significat, ibi super illos proprie respicit, qui inajore sancti spiritus gra-
fenum, hic super terram reficilur. Ibi enim celsitu- tia plenius generalcm populi Dei conversalionem
do Chrisli propler carnales hoinines et Hierusalem mentis alque operis sublimitate transccndunt. Qua~
terreuam cnrnali spe et desiderio legitur. Hic autem libus dicilur : Si vis perfeclus esse, vade, vende omnia
reinota onuii eopiditate carnali, convivas Novi Tc- qux habcs, etc. (Matth. xix).
slamenli, spei perinanenlis firinamentuin, tanquam
D Unde bene sportaa quibus dominicorum sunt
,

ipsius montis soiidilas nullo feno interposito con- condita fragmenta ciborum , propter septiformem
linebat. spirilus gratiam septem fuisse -nemorantur. Nam
Et accipiens septem pancs, rjralias agens, fregit et qttia sporuc jttnco el palmarum foliis solent contexi,
dabal discipulis suis, ut apponerent, et proposuerunt merito sanctorum significationc ponuntur. Juncus
in
lurba-. Dominus accipiens pancs, dabal discipulis, ut quippe super aquas nasci consuevit. Palma vero
ipsi acceptos lurbae apponerent, quia spiritualis victricem ornat inantim , el junceis vasis recto
dona scientiae tribuens apostolis, per eorum mini- comparantur elecli, cuin radicem cordis, ne forte
sterium voluit eeclesiae suae per orbem vitae cibaria ab amore aiternitalis arescat, in ipso vitae fonle
distribui. Quod aulctn fregit pancs, quos discipulis collocant. Assiinulanlur et eis quae de palmarum
daret, aperlionem designat sacramenlorum, quibns sunt foliis conlexta, cum inde feslivam aelernae re-
ad perpeluam salutcm nutriendus erat mundus. tributionis memoriam puro corde relincnt et bene ;

Cum enim ait ipse Dominus : Ei ncmo novit fHium ttirbaquamvis reliquias dominici prandii non ca-
niii patcr, nequc palrcm quis novit, nisi fdius cl cui peret, manducasse tamen el saturata csse narratur,
 ,

411
SMARAGDl ABBATIS 41.

quia sunt nonnulli ,

qui etsi omnia sua relinquere A Qukunque enim spiritu Dei agunlur, hi filii Uei
justitiam, sunt. Ac si diceret, quicunque mcrcnturSpiritu san-
nequeunt, lamen esurieules et sitientes
clo gubernari, vcl secun.inm doctrinamSpiritus san-
saturantur, cum audiendo mandala legis Dei ad
cii vivere, bi sunt qui Spirilu Dei aguntur, id est
vitam perveniunla.teri.am.
manducavcrunt quasi quxluor gubernantur vel moventur. Sicut eniin multi filii
Erant aulem qui
eos. Bene quatuor inillia, ut ipso Dei, ut Scriplura dicit : Ego dixi, Dii estis, et filti
millia, et dimisit
se pastos esse excelsi omnes (Psal. lxxxi ), unus tamcn csl natura
etiam numero docerent cvangclieis
fdius et unigenitus de patre, per quem omnes filii
eibariis.
HEBDOMADA IX POST PENTECOSTEN. appellantur. Ita et spiritus multi quidem sunt,sed
unus est, qui vere ex ipso Deo procedit, et cseteris
LECTIO EPISTOL-E BEATI PAULl AP03TOLI AD ROBANOS
CAP. VIII. cmnibus vocabulis ac sanclificationis suse gratiam
« Debitores suinus non carni, ut secundum qar- donat.
« nem vivamus. Si cnim secundum carnem vixe; i- Non enim ctccepisiis sj;.. ....... servilulis itenan in
« lis, moriemini : si autem Spiritu facta carnis timorc. (Ex Primas.) Judsci acceperunt spiritum, qui
« mortificaveritis, vivetis. Quicunque enim Spiritu nullos ad servitulem cogeret per titnorem. Tiinere
s Dei aguntur, bi filii sunl Dei. Non enim acce- B €n im servorum cst, diiigere (iliorum. Sicul scriptum
« pistis spiritum servitutis ilerum in timore, sed est : Servus dominum suum timebit, el filius ditiget

« aecepistisSpiritum adoptionis filiorum, in quo cla- patrcm suum. Illi ergoqui operari cbaritatis vohmlate
t mamus Abba pater. Ipse enimSpiritus lestimo-
: nolebant, timoris necessitate cogantur, nos vero
« nium reddit spiritui nostro, quod sumus filii Dei. omnia voluntarie operemur, ut filios ncs esse pro-
i Si autem filii Dei et hseredes, h.eredes quidem Dei, bemnr.
« cohseredes autem Chrisli. . (-»__ August.) Qui timore pcenre, non amore jusli-

Debilores sumus non carni, ui seeundum caruem ti.e opus legis facit, per hoc legis, quam velit

fivamus. (Ex Orig.) Debilores sumus eorum, sine non esse, non est amicus, sed polius inimicus; nec
uubio, quse a Spiritu consccuti sumus, carni autem, mundatur opcre, qui iinmundus est vohmlate.

inquit, non sumus debilores. Neque enim propterea Sed accepistis Spiritum adoptionis fiiiornm in quo
nos fecit Deus ad imaginem suam, ut carnis servilio clcmamus Abbapater. Qui vocat patrem, filium se

essemus obnoxii, sed potius ut creatori suo anima esse profitetur, dcbct ergo patri ia morilus filius si-

deserviens, ipsa servilio ac niinisterio carnis utere- niilis inveniri, ne pro nomine quoque in vacuum
t ;r. (Ex Primas.) Hoc lotum agit, ut ostendat eis usnrpato majori pcenoc subjaceat, item vos Romani
legein non esse ^cessariam, quse carnalihus data ^ iu adoptionem filiorum vocaii estis, non sie- 1 J:i-

est. da_i, qui subditi legis imperio, in servilule tenebasi-

Si enim secundum carnem vixerhis, moriemini. (Ex lur. Quod vero addidit : Abba pater, palri-C linguse

Orig.) Quid est secundum carnem vivere, nisi carnis vocaiiulum, idipsum ileravit, velut si dixi.-.set : pa-
desideria implere?Nam et alibi dicit : Et carnis cu- terpater, idem namque Abha qnod et paler sig':i!i-

ram ne feccritis in concupisceniiis. Non ulique negans Abba Hebrccum, pater Grsccum est
cat, sed ct Lali-

curam carnis babendam in necessariis, sed in con- num. Ut ergo utrumque populum in eum creditu-
cupiscentiis. Ita ergo et bic : Si enim, inquit, se- rum, ab ulroquc eum invocandum esse doceret,
cundum carnem vixeritis, moriemini. Siguificat autem utramquc linguam Apostolus posuif, ut Abba illi,
morlem pceine seterna.. Hoc enim dicil, oslenderc qui de Israclitico populo, r.os Pater elamarcu.us,
volens, maxima in parlem passionum dcsideriu bu- qui de genlibus ad fidem Christi venimus.
mani corporis esse. Ipse Spiritus teslimonhim reddil spiritui nosiro,
Si aulem spiritu facta carnis moriificaveritis, vive- etc. Ipse ergoSpiritus adoplionis, pcr queui iti
',\-

tis. (Ex Orig.) Qui crgo secundum spiritum agens, Iium quis adoptalur, reddit lestimonium el confir-
mortificat actus carnis, vivel propter inhabilanleni ., niat spiritum nostrum, quia sumus filii Dei. Poslea-
in se spirilum vita.. Mortifical autem quis aclus quam a spiritu servitulis in adoplionis spirilum
carnis hoc modo, fructus cst spiritus charitas , venerimus, cum jam nihil timoris inest, nihil pro-
odium carnis est aclus, odiiun ergo pcr cliaiilatem pter metum pcense gerimus, sed propler amorem
mortificatur et exstinguitur. Gaudium similiter fructus Patris cunc.a perficimus.
est spirilus, tristitia verohujus s;eculi,qnce mortcm Si autem fiiii et hcercdcs, h&redes quidem Dei, etc.
operalur, carnis est actus. Iiiec ergo exstinguitur si Post lnecjam ex consequenlibus syilogismum nectit
sit in nobis gaudium spiritus, pax fructus est spiri- Aposlolus ct dicit : Si Spirilum adoptionis accepi-
tus. Dissensio et discordia carnis est. SeJ certum nius, crgo filii sumns. Quoil si filii sumus, sine du-
«ftt discordiam mortificari per pacem. Sic et in bio ct hceredes, mcrcedem namque scrvus exspc-
palientia spirilus patienlia carnis exslinguilur, et ctat, ha.rediialem filius sperat. Et rursus alius
bonitas malitiam peiimit, et mansueludo ferociam addidit eonclusionis augrncntum : Ihvredes quidem,
et continentia intempcrantiam, et caslitas impuiii- ait, Dei, colucredcs aniem Chrisii. Hrrrcs quis effi-
ciliam necat. Talique ordinc qui per spirilum ac.lus cilur Dei, cum qua. Dei sunt meretur accipere, id
carnis vivificavcril vivct. o^t, incorruptionis, ei iimnoriaiiiaiis gloriam, the-
HZ COLLECTIONES LN EPISTOLAS ET EYANGELIA. :!-

snuros sapienliaj ei scientice reconditos. Cohaeredes A dictum est : Terra tua spinas et tribulos germina-
autein Chrisli, curn transformaverit corpus humi- bit tibi. Ficus vero et uva dulcedinem conversatio-
lkatis nostra, conforme corpori ciarilatis suk, sed nis novce, quam Dominus in nobis esurit, et fervo-
et cum illud adipisci meruit, qnod dixit ipse Saiva- rem dilectionis, qui lceliiicat cor hominis. Non au-
tor : Pater, vo!o ut ubi ecjo sum, et isti sint mecstm tem de neque de tribulis ficus colligitur,
spinis uvas
(Joan. xvn) . Est prcclerea et iila dignilas cohcere- q^iia mensa acihuc veteris hominis consuetudine de-
dum Chrisli, quod Patcr quidem omne judicium de- pressa simulare potest. sed fructus novi hominis
dit filio, sed etFiiius dicit ad cohceredes suos : Se- ferre non potest.
debitis et vos super duodecim llironos, judicantes duo- Sic omnis arbor bor.a fructus bonos facit, tnata
deeim tribus Israel, et hoc inodo hceredes suos Chri- eutem arbor fruclus matos facit. Non potesl arbor
stus non solum in parles hceredilalis, sed eiiam in bona fruclus tnalos facere, neque arbor mala fructus
consortium polestasis adducit, bonos faccre. (Ex August.) Arbor est ipsa animci, id
EVANGELR'1 MATTII.E», CAP. VII est, ipse homo, fructus vero, opera hominis. Non
< Atlendile a falsis prop!ietis, qui veniunt ad vos ergo potest malus homo bona opcrari, nec bonus
« in vesiimenlis ovium, inirinsecus aulem sunt lupi mala. Ergo si vult bona operari, bonus primo fiat.
r rapaces. A fructibus eorum cognoscetis eos. i> Pri IJS enim muiaudus homo, iii opera mulenlur si ;

« Nunquid colligunt de spinis uvas, aat de tribulis enim manet homo in eo quod malus est, et bona
« ficus ? Sic omnis arlsor bona bonos fruclus facit. opera haberc non polest, si nianel in eo quod boaus
« Mala autem arbor fructus malos facit. Non polest cst, mala opera habere non potest. Sit ergo unus-
« arbor bona fructus malos facere, neque arbor quisque arbor bona ; non se arbilretur habere fru-
« mala fractus bonos facere. Omnis arbor quce clns bonos ; si manet arhor mala, non erit fructus
t non fac:t fraclnm bonum, exci detur ct in igncm borius, nisi arboris bonce ; rautet cor, et mutabitur
t mittetur. Igitur ex fructibus coruin cognoscelis cpus. Exiirpa cupiditalem, planta charitatem. Sicut
< eos. Non omnis qui dicit inihi Domine, Domine, :
enim omnium malorum
est radix cupiditas, s/s et
« intrabit in regnum ccelorum, sed qui facit volun- radix omnium bonorum charilas.
t tatemPatris mei, qui in eoelis est, ipse intrabit Qtnnis arbor quce non facit fructum bonum, exci-
f in regnum ccelorum. »
dctur et in iqnem miltetur. (Ex Beda.) Quia unus-
Attendite a falsis prophetis, qui veniunt ad vos in quisque perversus paralam citius gehennce concre-
vestimentis ovium, etc. (Ex Hieron.) Et de omnibus mationcm invcnit, qui hic bcni operis fructum
quidem intelligi potest, qui aliud habitu ac sermonc facerc contemnit.
promittunt, aliud opere demonstrant, sed speciali- C No}} om)}!s quj dm miM .
Don}h:ef BondAe, in-
ter de hceretieis intelligendum, quia videntur conti- regnum coelorum, sed qui
trabit in facit voluntatem
nentia, caslitaie, jejunio, quasi quadam pietatis se
Patris mei qui in cozlis est, ipse intrabii, elc. Sicut
veste circumdari, intrinsecus vero, habentes ani- supra dixerat eos, qui haherent veslem viia; bona?,
mum venenatum, simphciora fralrum corda deci-
non recipiendos propter dogmatum nequiliam, ita
piunt. Ex fructibus ergo animce, quibus innocen- nunc e confrario asserit, ne his quidem aceommo-
tiaui ad ruinam trahunt, lupis rapacibus corapa- dandamfidem, qui cumpolleani integriiale fidei, tur-
rantur. piter vivant, ct doctrinse integritatem malis operi-
A fruciibus eoram cognoscetis. (Ex August.) Dixit bus destruant, utrumque emm Dei servis necessa-
cnim Doininus ad quosdam, qui ovium veslitu se rium est, ut ct opus sermone, et sermo operibus
induunt, intus sunt lupi rapaces, et ne forte fragi-
compro&etnr. ftuic senleuiire potest ilhid videri con-
htas bumana digr.oscere non posset lupum sub ovi- trariora : Kemo potest dicere Domimis Jesus nisi in
na pelle, ait : Ex fruclibus eorum cognoscetis eos. Spiritu sancio, sed modus est Scripturarum dicta
Qucerimus fruclus charitatis, invenimus spinas dis- pro Liclis accipcre, ut stalim in consequentibus ap-
scnsionis Ex fructibus eorum cogrtcscelis cos.
:
p probatur, refutari eos qui jaclant sine operiims
(Ex Beda.)Qai sunt fruclus, quibus loni malive scientiam Domini, et audiunt a Salvalore : KeCedite
«lignoscuntur ? Aposiolus oslcndit, diccns : Mani- a me, operarii iniquitatis, nescio vos (Mattli. vn), el
fcsta antem sunt opera carnis, qutc sunt fornicatio, Aposlolus in hunc sensum loquitur : Confiteniur sc
immunditia, luxuria, idolorum servitus, veneficia, Beum scirc, faciis aulem ncgant.
btimicitiee, conienliones, cemulaliones, ircc, rixa', IIEBDOMADA X POST PENTECOST.
disscnsiones, liareses, invidice, hotnicidia, ebrietates,
LEC.TIO F.PIST0L.E BEATI PAULI APOSTOLI AD CORIN-
comessationes, et his similia. Fruclus cniin Spiri- mios r, cap. x.
tiis est cliaritas, gaudium, longaniinitas, bonitas, bc- i Non simus concupiscenles malorum, sicut et
nigv.itas, mansueludo, fides, modestict, conlincntia, « il!i concupierunt, neque idololatroe efficiamini,
castitas, et his similia. In his etenim fructibus qua- < sicut quidam cx ipsis, quemadmodum scriptum
lis sit unusquisque cognoscitur homo. i cst : Scdit populus manducare et bibere et sur-
Nunquid colliguni de spinis uvas aut dc tribuiis « rexerunt hidere. Ncque fornicemur sicut quidam
ficus ? Spinas rcor et tribulos s;eculi curas, ct pun- « cx ipsis fornicati sunt, el ceciderunl una die vi-
ctioncs esse vitiorum, de quibas peccanti homini < ginti tria millia. Nequc tcnlcmus Christum, sicut
415 SMARAGDI ABBATIS 416

« quidam eoruni tentaverunt, el a serpentibus pe- A* insidiosos laqueos perstruenles, quibus nos

rierunt. Neque murmuraveritis sicut quidam eo- senserint aegrotare, ut verbi gralia, cum viderint

i rum murmuraverunt, et perierunt ab extermi- rationabiles animae nostrae partes esse vilialas illo

i natore. Haec autem omnia in figura contingebant nos or.iine decipere moliantur. Sed Pbinees sacer-
« illis. Scripta sunt autem ad correptionem no- dos zelatus, ut Dei furorem placaret, Zambrim et
« stram, in quos fines saeculorum devenerunt. Ita- scorlum Madianilida, in pugione transfix.il, signifi-

< que qui se existimat slare, videat ne cadat. Ten- cans per cruccm Domini, non solum idololatriam,

« tatio vosnon apprebendat nisi humana. Fidelis sed eliam omnem carnis affectum, vel coneupiscen-

« autem Deus est, qui non palietur vos tentari su- tiam perimi saeculi, et tunc placari Deum, dum car-

« pra id quod polestis, sed faciet cum tentatione nis exslinguilur vitium.

* eliam provenlum, ut possitis sustinere. j Neque lentemus Christum, sicul quidam eorum,
Non simus concupiscentes malonun, siait et illi etc. Hoc est, nec in tribulationis pressura teulelis
concupierunt. (Ex Isidoro.) In tertia decima man- eum, qui vos tribulationibus probat. Narrat quippe
sione, quce vocatur sepulcra concupiscentise, popu- liber Numerorum quia percussus in eremo populus
lus faslidiens coelestem panem, carnes ^Egyptias Isr.iel ilineris longi ac laboris onere murmuravit,
desideravit, muUosque subito voravit incendium e B ideo Dominus miscrit in illum ignitos serpenles.
quibus edocemur, ut qui conversatione relinquimus Plagaeigitur serpentium ignitorum venena sunt vitio-
sxculum, et vEgyptias ollas, id est, carnalium de- rum, quae animam quam tangunt spiriluali morle
sideriorum fervores contempsimus, non debere perimunt, ct bene murmurans conlra Domiiiuin
murmurare contra cu^lestem panem, nec virulen- populus serpentium morsibus sternebatur, ut ex
lias .Fgypliorum, qui sunt magnarum carnium, sed ordine flagelli exterioris agnoscerel, quantum intus
simplicem cibum mannce, id est puram coelestem perniciem murmurando pateretur. Recte elniimper
vitam quaerere ; alioquin si post perceplam angeli- serpentes peccata, quae animam simul et coipus ad
cam mannam quse est in coelis vita sive doctrina, rur- interitum trahunt, exprimuntur.
sus carnes /Egyptias, quae sunt carnales hujus sae- Neque murmuraveritis, sicul quidam eorum mur-
culi voluptates et concupiscenliae pristinorum mo- muraverunt, Quod autem
etc. dicit perierunl ab ex-
rum, voluerimus appetere, vorabimus nauseam, et
terniinalore, aut ab angelo intelligitur percutienli,
statim Domini ignc lorquebimur. Desiderium quo- aul igni devorante.
que nostrum verlilur in tumulos, ut simus sepulcra
Hwc autem omnia in fujura conlinqcbunl i'lis, soi-
dealbala, quo? foris apparent hominibus speciosa, in-
. , ' , im ,,i r P ta Sunl
r autem ad correptionem
r nostram. (Ex Pri
tus autem plena sunt ossibus mortuorum (ilallh.
,
L. \
#

mas.) Omnia qure eis conligerunl secundum facla

xxin).
sua receperunt, sed tamen ideo scripta sunt, ne nos
Neque idololatrce efficiamini, sicut quidam ex
pulemus impune peccare. Si enim adhuc parvulis
ipsis, quemadmodum, clc. Illos langil qui in idolo
aut rudibus non pepercit, quanlo magis nobis, qui
exsultabantur, putantes se immunes a crimine, et
legis perfectionem accipimus, non parcet, si talia
comparat eis qui sibi in eremo vitulum fecerunt,
fecerimus!
et adoraverunt ludenles,sed multi ex eis interempti
(Ex Hieron.) In illa scnptura quae Veteris Tesla-
perierunt (Exod. xxxn, Num. xxi), ul intelligatur in
menli dicitur Novum Testamentum absconditum la-
illorum hominum inleremptione significari viliorum
tet, tanquam in fcce corporalium sacramenlorum.
necem. In talia quippe vitia saevire nos jubet Apo-
Circiimcisio carnis intelligitur circumcisio cordis.
bloius, cum dicil : Murti/icate membra veslra super
terram, fornicationem, immunditiam, luxuriam, con-
Templum intelligitur corpus Domini. Terra repro-
missionis intclligilur rcgnum coelorum. Esl typus
cupiscenliam malam, et avariliam, qucc est idolorum
vel figura pnesenlium et pra?leritorum,et futurarum
servitus (Col. m).
reruin ignotarum. Praelerilorum lypus est cale-
Neque fornicemur, sicut quidam ex ipsis forni-
— ii o...
c ati ^.^ r~
.
sunt etc. r
Consihum
,
a a . r>
quippe dederat Balaam regi
Balaac, ut mulieres in meritorio poneret, et
•
i

ante
•
u
J) cumenorum
.

paradiso expulso,
humilitas,
et
...
typum cnim crerunt

ex conscientia dcliclorum
Adae de
divi-

januas eorum aras, ut venienles filii Israel, prius

num metuenlis aspectum, propter quod et per pu-
blicum capitibus teclis incedunt. Pr?escnlium typus
sacrificarent idolis, et sic ingrederentur ad mulie-
esl vestis Aaron, quae duodecim tribuum nomina la-
res, unde est fornicatus Israel cum filiabus Madian.
Sed quid pidibus insignita geslabat, ostendens se pro omnibus
est quod isle Balaam populum Dei posse
decipi certa ratione colligit, dans consilium, ut ex
quodammodo populis supplicare. Futurorum typus
est in duobus filiis Isaac, in quibus duo Testamenta
illa parte, qua infirmari noverat filios Israel, per-
monstrata sunt.
niciosius eis laquei tenderentur, non dubitans eos
oblata copia feminarum, for;;icationis ruina proti- In quos fines s(eculorum devenerunt. Id est, in

nus collapsuros quia concupiscibiles animce eorum quos tola justitiae perfectio cadil, sicut scriplum

parles sciebat esse corruplas ? Ita ergo unumqucm- est : Finis enim legis, Christus ad justitiam (Iiom.x).

que nostrum nequitiae versuta maJignitate, in figii- Itaque qui se exislimat slarc, videal ne cadat. (Ex
ra Balaam pertenlant, illi^ praecipue affectibus ani- riimjb..) Hoc cst. nc cadat in idololatriam, vel scan-
117 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 418

dalum fratrum, propter hoc ipsum quod stare gloria- A stro facienda est in aliquo fraus, ut de ipsa fraude

Itjr, enim dum superbit.

eadit eleemosynas faciamus, auteos, a quibus rccipi vo-
Tentalio vos non appreliendat, nisi hutnana. Hu- lumus in tabernacula oeterna, lanquam debitores
mana tentatio intelligi potest civilis et, ut dictum Dei et Domini nostri fas esl intelligi, cum justi et

cst, tolerabilis afflictio. Sicut in alio loco dicit : sancti significentur hoc loco, qui eos inlroducunt

Humanum dico proptcr infirmitatem carnis vestriv in tabernacula feterna, qui necessitatibus suis ter-

(Rom. vi), id est, quod facile et suscipi et impleri rena bona communicaverint, sed etiam e contrario
possit cum bona volunlate. Quis vel sibi vcl aliis dieimlur islre similitudines, ut intelligamus, si lau-

consulit, si fallatur in aliquo per ignorantiam tem- dari potuit ille a domino, cui fraudem faciebat,
jioralium, quia et hoc temporaliter agit, et modum quanto amplius placeant Domino Deo qui secundum
agendi non tenet quem debebat huniana tenlaiio.,
; ejus praeecptuni illa opera faciunt. Villici sane vo-

sive irasci est humanum, iram perflcere diabo- cabulo discimus eos qui pecunias habent, non jam
licum? domui suse, sed aliemc potius rei dispensalorcs
Fidelis autem Deus est, qui non patitur vos ten- esse pulandos, qui si juxta hujus servi exeinplum
lari super id quod poleslis. (Ex August.) Fidelis qui sedulo flniendoe villicationis ac rationis reddendie
se pollicitus est sui nominis causa tribulationem B tempus proeviderinl, facile terrenorum delectalionc
suslinentibus adfuturum, ut illud : Multiv tribula- simul et dilectione nudati, plus silii de amicis con-
tiones istorum, et de his omnibus liberavit eos Do- quirendis in futuro quam divliis in pncsenti colli-

minus (Psal. xxxm). Ipse yos faciat stare firmiter, gendis prospicere curabunt.
el virlulem tribuet tolerandi, qui vos docuit rogare Ait autem villicus inlra se : Quid factam! quia Do-
dicens, Ne paliaris nos induci in tentationem minus meus aufert a me vilticalionem : fodere nou
(Matth. vi). valeo. Ablata quippe villicalione, fodere non vale-
Sed faciet cum tentatione etiam proventum ut mus, quia finita hac vita in qua tum licet operari,

possitis sustinere. LI est, non ampliorem vobis tri- nequaquam ultra bene conversalionis fructum li-

bulalionem venire patietur, quam sustinere possilis, gone devotse compunctionis licet inquirere.

sed faciet proventum, id est, illud vobis faciet pro- Mendicare erubesco, elc. Mendicarc confusioi.is
venire, quoJ possitis sustineiv, aut de ipsa tribula- est, illo scilicet pessimo ger.ere mendieamii, quo
tione lucrum animie acquirere. virgines illce fatuaa mendicasse referuniur, qmc in-
EVANGELIUM LCC.£, CAP. XVI. gruenle temporenupliarum,oIeo virtulum deficicntc,
Homo quidam eral dives, qui habebat villicum, sapientibus dixcrunt : Date nobis de oleo vestro, qnia
c el hic diffamatus est apud illum, quasi dissipas- u lampades nostne exstinguntur (Matlh. xxv), et quod
< set bona ipsius. Et vocavit illum et ait illi : Quid Salomon ait : Propter frigus piger ararc noluit, men-
« hoc audiode le, redde ralionem villicationis tuse, dicabit ergo astate, et non dabilur ei.

i jam enim non poteris villicare. Ait autem villicus Convocatis itaque singulis debitoribus domini sui,
i inlra se. Quid faciam? quia dominus meus au- dicebat primo : Quantum debes domino meo? al ille

< fert a me villicalionem fodere non valeo, men- : dixit : Centum cados olei; dixitque illi : Accipe cautio-
i dicare erubesco. Scio quid faciam, ut cum amo- nem tuam, et sede cito, scribe quinqnaginta. Deinde
< tus fuero a villicatione recipiant me in domos alio dixit : Tu vero quantum debes ? qui ait, centum
i suas. Convocalis itaque singulis debitoribus do- coros tritici ; ait ilti : Accipe litteras tuas, scribe octo-

« mini sui dicebat primo Quanlum debes domino

: giiila. Cadus Groece amphora est, conlincns urnas
« meo ? At ille dixit : Centum cados olei. Dixitque tres. Corus vero modios triginta compleciitur.
« illi : Accipe caulionem tuam, et sede cito, scri- Quod aulem de centum cadis olci, quimjuaginta
« bc quinquagiiila. Deinde alio dixit : Tuveroquan- scribi fccit a debitore, et de centum coris trilici

« tumdebes? Qtii ait : Cenlum coros tritici. Ait octoginta, ad nihil aliud valere arbitror nisi ut ea
illi : Accipe litteras luas et scribe octoginta. Et ~. qua3 simililer in sacerdotes atque in Levilas Jud;c:is
« laudavit dominus villicum iniquitatis, quia pru- quisque operatur, in Christi Ecclesia abundct jusli-

« denler fecissct, quia filii hujus s.-eeuli prudentio- tia ejus super Scribarum et Pharisxorum, ul cum
« res filiis lucis in generalione sua sunt. Et ego illis decimas darent, isti dimidias dent, sicut 1:011

« dico vobis : Facite vobis amicos de mammona de fruclibus, sed de ipsis suis bonis fecit Zachams.
« iniquilatis, ut cum defeceiitis, recipiant vos in Aut certe duplices decimas, aut duas decimas dando
« jelerna tabernacula. > superet impendia Jud;corum. Nisi forte quis simpli-
Homo quidam erat dives, qui habebat villicum ct citer accipiendum putel, quod omnis qui indigentiain
hic diffumalus esl apud ittum, quasi dissipussct bona cujuslibet pauperis sanctorum, vel cx dimidia vcl
tjisius, et vocavil illum, ct ait illi : Quid lioc audio de certe cx quinta parle, quantum viginti vel quinqua-
tc ? redde raiionem villicationis tu<r, jam enim non po- ginta ad centum sunt, alleviaverit, certa suae miseii-

teris villicare. (Es August.) In villico hoc, quem do- cordiaa sit mercede donandus.
minus ejiciebat de villicatu, ct laudavileum, quod Et laudavit doininus villicum iniquitatis, quia pru-

in futurum sibi prospexerit, non omnia debemus denter fecisset, quia filii hujus steculi prudentiores

ad imitanJum sumerc Non cnim aut domino no- filiis lucis in gcneraiione sua sunt. Audianl sapien-
 ,

4!9 SMARAGDI ABBATIS 4-:o

tes hujus srcculi, ut stultam sapientiani deserere, et A percipile. (Ex Orig.) Prout ducebamini, a quo vel
sapientcm Dei stullitiam queant discere, quanli a quibus ? a spirilibus nempe malignis duccbamini
eorum sapientia divina sequilas ceslimaverit, quos ad opera peccatorum.
non vere prude:ites, sed in generatione sua pruden- Ideo notum vobis facio, quod nemo in spirilu Det
tes csse conmeinorat. Juxta hoc quod alibi diciiur : loquens, dicit, etc. Qui analhemalizat, id est, qui
Vce qui sapientes estis in oculis vestris, et coram cubd quadam detestatione abnegat Dominum Jesum,
vobismetipsis prudentcs. Nec non ct amalores ceternce non habet Spiritum sanclum, et qui credit in Domi-
vitce filios lucis appellando, non aliud eos qui sapien- num Jesum,Spiritumsanctumhabet, ctquia legimus,
tes sunt, ut faciant mala, bene autem facere ne- QuiFiliura non habet nec Putrera habet, agnoscere
scierunt, quam filios arguit esse tenebrarum. Filii ex hoc testimonio possumus, quod qui Christum
autem lucis et filii hujus sceculi vocantur, quomodo non credit, necSpiritum sanctum habere credendus
filii regni et filii perdilionis, eojiis enim agit quisque est, sicut legimus ad Romanos : Si quis autem Spiri-
opera, cjus cognominatur et filius. tum Chrisli non habet, hic non est ejus (Rom. vni).

Et ego vobis dico, facite vobis amicos de mammona Quomodo ergo operarios iniquitatis Dominus non
iniquitalis, ut cum defeceritis, recipiant vos in ccterna cognoscit, eliam si virtutes sint operati, ita et Deus
tabernacuia. Mammona iniquitatis, ab lioc appeilat |> rnalis operibus dcnegatur.
islam pecuniam, quam possidemus ad tempiio, quia El nsmo potest dicere Domlnus Jesus, nisi inSpi-
mammona divitice inlerpretantur. Nec sunl islce di- ritusanclo. Hoc est, sine causa fatetur aliquis Do-

vitice nisi iniquis, qui in eis conslituunt spem atquc minum Jcsum, qui non integre credil in Spiritum
copiam beatitudinis suce. A juslis vero cum haec pos- sanctum , vel sinc causa eum verbis confitetur
sidentur, est quidem ista pccunia, sed non sunt illis qui faclis ncgat. Docet ad Corinthios, nisi in Spi-
divilice nisi coelestes et spiriluales, quibus indigen- ritu sancto, id est, in bonis operibus conversanles
liam suam spiritualiler supplentes, exclusa egcstate Dominum Jesum dicant, aliter eis prodesse non
miserice, beatitudinis copia ditabuntur. Si autem hi posse.
qui prcebent eleemosynam de iniquo mainmoiue fa- Divisiones gratiarum sunt, etc. Hoc est, non solum
ciunt sibi amicos, a quihus in ceterna tabernacula re- donalinguarum, sed diversorum charismatum genera
cipiantur, quanto magis hi, qui spirituales largius- dispensaniur a Domino ; hic vult ostendere gratias
tur epulas, qui darit cibaria conservis in tempore Spirilus sancti divisas esse, non ipsum.
suo, certissima dcber.t spe summce retrir.utionis Et divisiones ministralionum sunt , ctc. Quibus ec-
erigi. clesiastica ministeria distribuuntur et officia,quce mi-

HEBDOMADA XI POST PENTECOSTEN. C nisteriainsequentii)us,Spiritu sancio,id est, Deodis-

LECTIO EPISTOL/E BEATI P£CLI APOSTOLI AD CORIN- ponente, ordinata commemorat dicens Quosdam :

THIOS, I, CAP. XII. quidern posuil in Ecclesiam primum aposLoIos, dein-

i quoniam cum gentes essetis ad simula-
Scilis de prophetas, elc. Dicendo enim, idem antem Spiri-
« cra muta prout ducebamini euntes. Meo noium tus, idem vero Deus, oslendit se omuino de Spiritus
< vobis facio, quod nemo in Spiritu Dei loquens, sancti divinitate disserere.
« dicit anathema Jesum. Et nemo potest dicere Et divisiones operationum sunl. Id est quibus di-
« Dominus Jesus, nisi in Spirilu sanclo. Divisioncs versce vrriutes operabanlur, hoc est ciicere, idem
« vcro gratiarum sunt, idcin autcrn Spirilus, et di- spirilus sanctus qui operatur onmia hcec in omnibus,
« visiones minislrationum sunt, idem autem Domt- ij est Gdelious atque credcnlibus.
< nus et divisiones operationum sunt, ijem vevo Lnlcuique datur manifestntio , ctc. Manifestatio
< Deus, (piioperalur omnia in omninus. Unicuique Spiritus, iu est, ul manifestetur illumSpirilum san-
« autem datur manifestatioSpiritus ad otUitatem. ctum accepisse ad ulililaiem salutemque multoruni.
« Alii quidera perSpirituin dalur sermo sapienti.c, Non enim pro sua tanlum, sed pro iidelium causa
alii aulem sermo scicntice secunJum eumdemSpi- gratiarum muneribus locupletantur. Sive ad ulilita-

< rilum, alteri fides in eodem Spiritu, alii graiia ^ tem incredulorum, ut credant, ct ul credentes fir-

< sanilalum in unoSpirilu, alii operalio virtutuni, mentur. Sivc mar.ifestalio Spirilus, eo quod per do-
« alii prophetia, alii discretioSpirituum, alii gcncra clrinam spiritalem unicuique manifestain faciat

« linguarum , alii interpretatio sermonura. Ilcec coMScientiam suam, sicut in consequenlibus dici!,

« autem orania operalur unus alque idomSpiriius, quia pcr propheticam castigationem occulla cordis
« dividens singulis prout vult. » ejus manifesta fiunt. Ycl quodSpiritu illuminaius
Scitis quonium cum gentes esselis, ctc. Hic sensus sensus honiinum spirituali discretione cognoscat.
diccntis hoc parum verbis videtur aperire : cun. Alii quidem pcr spir.lum Sanctum dalur sermo sa-
genles essetis a magis vel ab aruspicibus idolo- pieniix. Hoc est, ul sapienter et aple, el ralionaijiii-

runi obedieniiam prcestahalis, qui vos ad simulacra ter possit dissercrc et docere, quod gralice inspira-

aiuta et morlua perducebant. Nunc vero, quia reli- lione perccpit.

gione suscepta, capacioris sensu esse debclis, liben- Alii quidem sermo scicnticc. Scientia est, aul

tius aeqniescite saluti, et promplius obedile veritatL, aperire mysteria, aut scire, aut narrare prseterita,
el quoJ in nolitiam vestrain dcpono, attenta ir.cnie aut judicii futura prcedicerc
,-:i CGLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. m
Aileri /irfes «n eodem Spiritu. Hic fides dupliciter A prospiceret, in die sua, qux a;l pacem ei esse po-
inlelligitur, non solum qiue trinilalcm capaci cordc teranl habebat. Nunc autem abscondiia sunt ab ocu-
percipiat, sed quaeardenti perfeetione sigua et pro- lis tuis. enim a cordis ejus oculis mala quae im-
Si

digia possit operari, de qua Dominus in Evangelio minerent abscoiulita non cssent, Ltla in prresentibus
(!icit : Si hubueritis fidem sicut granum sinapis, dice- prosperis non fuisset.
t's huic monii, el rel. (Luc. xvn). Quiavenicnt dies inte, ei circumdubunl te inimici,
Aiii grutia curationum in unoSpiritu. Ll est, per etc. Ihec omnia a Vcspasiano et Tilo facia, nulhis
quaoi infirniis conferal sanitatem. qui hisloriam eversionis ejus.lem civiiatis lcgil ,

Alii operatio virtutum. Per quam illuminarecxcos, ignoral.

obsessos absolverc, morluos valeat suscitare. Et non relinquent in te lapidem, etc. Uyec etiara
Alii prophetia. Per quam moralia docet vel de ipsa jam ejusdem civitatis transmigralio teslatur,
retributionis die aut mentaenda aut speranda prx- qui dum nunc in eo loco constructa est, ubi cxlra
dicat. portam fueratDominus crueifixus, prior illa Hieru-
Alii discretio spirituum. Id cst, ut qualis muisquis- salem, ut dicilur, funditus est eversa, cui ex qua
que spiritus veniat, vel quid e\ Deo, quid ex. ativcr- culpa eversionis sua? poma fuerit illala subjun-
sario in hominum aclione verseiur, prudenti exami- B gitur.

nalione disculiat. Eo quod non cognoveris, etc. Creator quippe om-

Alii interprelatio sermonum. II est, quia aliius nium per incarnalionis siue mysterium hanc visi-

iiiterpretari poterat, quce peiegrino sermone alius tare dignatus est, sed ipsa limoris et amcris illius

loquebatur. recordata non est.

Ilcec omnia operatur unus, etc. Hic ostendit se El ingressus templum, etc. Qui eiiiin narrav!l futura
superius totum de sancliSpiritus disseruisse virtuti- mala ventura, et prolinus templum ingressus cst,
bus, et ipsum jugi sermone Deum se et Dominum ut de illo vendentes ct ementes ejiceret, profecto
prcedicasse. innoluit, quia ruina populLmaxime ex culpa sacer-

Dividens singulis prout vult. Dividens non ipse dolum fuit. Domusergo orationis spelunca latronum
divisus, divisiones vero dictte sunt, sicut membro- facta fuerat, qui ad hoc in templo assistere noverant,

rum in corpore, quia non idem valent aures quod ut aul non dantcs munera studercut, corporaliter

oculi, alque ita membra coctera diversis officiis persequi, aut dantes spiritualiter necare.
atque concorditer distributa. Qme tamen, cum sani Videns enim civitatem , etc. Hoc semel egil cura
sumus, una aeque diversa, nec alibi majore, alibi perituram civilatem esse nunliavit. Hoc quotidie
minore,sed cum sintunumcorpus, communiel parili C redemptor noster per electos suos agere non cessat,
saiulc cong ludent. cum quosdam ex bona vita ad mores reprobos per-
LVA.NCELILM LLC.£, CAP. MX. venisse considerat. Plangit eos qui nesciunt cur

< Cum appropinquaret Jesus Hierusalem, videns planganlur, qui, juxta Salomoais verba, lceianiur

< civilatem, flevit super illam dicens : Quia si cum male fecerint et exsultant in rebus pessimis (Prov.

< coguovisses et tu, et quidem in hac die tua, quee n). Qui si damnationem suam, qiue eis inmiinet

< ad pacem libi, nunc aulem abscondita sunt ab agnovissent , semetipsos cum lacrymis electorum

< oculis tuis, quia venient dies in le, et circumda- plangerent.

< bunt te inimici tui vallo, et circumdabunt le el El quidem in hac die tua, qux ad pacem tibi. Suam
< coangustabunt te undique, et ad terram proster- hic diem halet anima perversa, quse transkorio gau-
< nent le, et filios tuos qui in te sunt. Et non re- det in terapore, cui ea quoe adsunl ad pacem sunt.

< linquent in le lapidem super lapidem, eo quod Quia dum ex rebus lemporafibus laotatur, dom ho-
< non cognoveris tempus visitationis tuce. Et ingfes- noribus exloililur, dum in carnis votoptate resolvi-

< sus in templum, ccepit ejicere vendcnles in illo tur, dum nulla venturac pcen.e formidine lerrelur,

< ct emcnles, dicens illis : Seriptum est, quia do- pacem habet in diesua, quae grava damnationis suiu

< mus mea domus orationis est ; vos autem fecistis seandalum in dic babel it aliena. Ibi enim affligenda

speluncam latronum. Et erat docens quo- est, ubi justi laetabuniur.

< illam
< tidie in templo. > Nunc auicm abscandita sunt ab ocuiis tuis. Per-
Cum appropinquaret Jcsus Hierusalem , videns versa quippe anima rebus preesentibus dedita, in

civitatem, flevit super iltam. (Ex Beda.) Flevit etenim terrenis voluptatibus resoluta, abscondit sibi mala
pius redemptor subversionem perfulie civitatis, quaj scqnentia, quia praevidere futura refugit, qua: pne-
a Vespasiano et Tilo Romanis principibus facta sentem laetitiam perlurbent, dum qua; in praesentis
est ei. vit:e obleclalione deserit, quid aliud quam claasis

Dicens, quia si cognovisses et tu. Subaudi fleres, oculis ad ignem vadit.

quoe modo, quia nescis quod imminet, exsultas. Ruina Quia venieni dies in te, ct ctrcumdabunt te inimici
rnim qurc ilfi imminebal, ipsa sibi civitas, id est, tui vallo. Qui unquam sunt bumanse animoe majores
ip a plebs civitatis ignorabat. inimici quam maligni spiriius, qni hanc a corj
Et quidem in hac dic, qum ad pacem tibi. Cum exeunlem obsidenl, quam in carnrs amoi
enim carnis se volnpUtibus darct, venlura mala non deceptoriis delectatioidbus fovent, qua:a villo ti>
423
SMARAGDI ABBATIS m
mentis ejus ociilos reductis ini- A in eos qui in nullo rei sunt.Lesionis gladios defigum
«jui ante
CUmuaiU, qui
cumdant « J

ad societatem
.... suae
i!
Mens :„ «JJ!
enim „ :„„, ,4~rv..,c nntmnlc c<».
fidelium, non jam domus orationis, sed
quitatibus quas perpetravit, hanc
spelunca latronis est, quando relicta innocentia et
damnationis irahentes coarctant.
undique. Ma- simplicitate sanctitalis, illud conalur agere, unde
Circumdabvnt te et coanguslabunt te
valeatproximis nocere sedquia conlra perversa haec
ligni quippe spiritus undique animam anguslant, ;

locutionis, omnia verbisRedemptoris nostii per sacras paginas

quando ei non solum operis, sed etiam
replicanl, ut indesinenter instruimur, nunc usque hoc agitur,
atque insuper cogitationis iniquitales
in scelere, ad extre- quod factum fuisse perhibelur cum dicitui :

quae prius se per multa dilatavit

Et erat docens quotidie in templo. Cum enim mentes
mum de omnibus angusletur in retributione.
in fidelium ad cavenda mala sublililer erudit, quotidie
Et ad terram consternent te, et (ilios tuos qui
sui ad veritas in templo docet, sed tunc veritatis verhis
te sunt. Tunc anima per cogitationem reatus
quam suam veraciter docemur, si exlrema mala nostra formido-
terram conslernimr, cum caro vitara
mor- lose et indesinenter aspicimus, juxta illud Inomni-
credidit, reJire ad pulverem urgctur. Tunc in
:

caduni, cum cogitationes illicitae, bus operibus tuis memorare novissima tua, et in wter-
tcm filii illius

qu*«mot!o ex illa prodeunt, in extrema vilae ultione num non peccabis.

dissipantur : Sicut scriplum est : In illa die peributit B IN NATALI SANCT^E FELICITATIS.
omnes cogitationes eorum {Psal. cxlv). Quaescilicet
LECTIO PROVERBIORUM, CAPITE LLT.
dara cogitation^s intelligi etiam per lapideam signi-
< Mulierem fortem quis inveniet ? procul el dc
fiealionem valcnt.
lapidem super lapidem. < ultimis finibus pretium ejus. Confidit in ea cor
Et non relinquent in te

etenim mens cum perversae cogitationi t viri sui, et spoliis non indigebit. Reddet ei bonum
Perversa
quid aliud quam lapidem < et non malum, omnibus diebus vitae suac. Quaesivit
adhuc perversiorem adjicit,

sed in destructa civitate super

« lanam et linum, et operata cst consilio manuum
super lapklem ponil :

cum ad ullio- i suarum, facta est quasi navis insliloris, de longe

lapidem lapis non relinquetur, quia
cogitalionum i portans panem suum. Et de nocle surrexit, dedit-
nem suam anima ducilur,omnis ab illa
i que praedam domeslicis suis, el ciljaria ancillis
suarum constructio dissipalur.
t suis. Consideravit agrum el emit eum de fructu
Eo quod non cognoveris tempus visitalionis tuce. ,

Pravam quarnque animam omnipotens Deus modis

i manuum suarum plantavit vineam. Accinxitfor-

Nam assidue hanc visitat < litudine lumbos suos , et roboravil brachiimi
raultis visilare consuevit.
autem aliquando vero c suum. Gustavit ct vidit, quia Ixwia cst nogotiatio
praeeeplo, aliquando flagello,

rairaculo, m et vera quae nesciebat audiat, et tamen C < ejus, non exslinguetur in nocte lucerna ejus. Ma-

adhuc superbieiis atque conlemnens, aut dolore < num suam misit ad forlia, et digiti ejus apprc-

eompiincla redeat, aut beneficiis devicta, malum < henderunt fusum. Manum suam aperuit inopi, et

tem- palmas suas extendit ad pauperem. Non timebit

quod fc il crubescat. Scd quia visitalionis sua3 <

extremo viUe inimicis domui suce a irigoribus nivis, omues enim dome-
pus minime coguoscit, illis in i

damnalionis stici ejus vestiti sunt duplicibus. Stragulatam

liadilur, cam quibus iu aeterno judicio <

perpeluui societate colUgatur. < vestem fecit sibi, byssus el purpura vestimenlum

Et ingressus lemplum coepit ejicere vendentes, etc. < ejus. Nobilis in portis vir ejus ,
quando sedcrit

Sicut lemplum Dei in civitale est, ita in plebe fideli < cum senaloribus Sindonem fecit et vcndi-
terrae.

vjia religiosorum, et saepe nonnulli religionis habi- < dit, etcingulum tradidit Chanameo. Consideravit

fiim sumunt, sed dum sacrorum ordinum locum per- < semitas domus suce, et panem otiosa non come-
efficiom in commercium < dit. Os suum aperuit sapientia», et lex clemcn-
cipiunt, sanclae religionis
lingua ejus fortiludo et decor indiimcu-
terrenae negolialionis trahunt. Vcndentes quippe in < tiae in ,

tum ejus, et ridebil in dic novissimo. Surrexc-

templo sunt, qui hoc, quod quibusdam jure compe- <

Justitiam cmui
laigiuiuui. juHuiaiu
ad praemium largiuntur.
til, au
iii, '"mw,,
enim vendere, <
- .«
runt filii ejus, —
beatissimam r
-j"-, et praedicaverunt, vir

esl, hanc pro praemii acccptione servare ; ementes D < ejus et laudavit eam. Multce filiae congregaverunt

vero in lemplo, sunl qui dum hoc persolvere proxi- divitias, tu supergressa es universas. Fallax gra-

mo quod jusium est nolunt, dumque rcin jure de- < tia et vana esl pulchriludo, mulier timens Deum
bitam factre contemnunt, dalo patronis praimio < ipsa laudabitur. Date ei de fruclu manuum sua-
emunt peccaluni. < rum, et laudent eam in portis opera ejus. »
Domus mea domus orationis cst, vos aulem fecistis Mulierem forlcm quis inveniet. (Ex Beda.) Mulier
illam speluncam, eic. Quia dum non nunquam per- fortis Scclesia catholica vocatur ,
quam Joannes in

versi homines locum religionis tencnt, ibi malitiae Apocalypsi amictam cum sole, id est , Christo vi-

sure glasiiis occidunt, ubi vivificare proximos ora- dissc perhibetur. Qu;e sp.riluales Deo filios cx aqua

lionis Mia?intercessione debuerunt. Templumquoque clSpiritu sancto generare non cessat, quae ideo for-

et domus Dei esl ipsa mens atque conscientia fide- tis vocatur, quia cuncta sacculi adversa simul et pro-
lium, quae si quando in laesione proximi perversa spera pro Conditoris sui fide contcmnil; quam
cogitationes proferl, quasi in spelunca latjcones resi- ipse in carne apparens infirmam invenit , sed visi-

dent, et simpliciter gradientes interficiunt, quando laUonc sua forlcm reddidit. Viccns crgo Salomon
 ,

I2S COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. «*G

genus hiimanum mullis implicatum erroribus, ait : \ tuam ne despexeris, etc. (Isai. i.vm.) Et b»e non
Mulierem fortem quis invcniet ? ac si diceret : Quis supcrvacue, sed cum consilio operatur, ut ab ipso
palriarcha ant propheta , vcl quis talis aut tantx viro suo domino audiat in judicio : Yenite, benedicli

virlulis vel meriti essc polest ,

qui dc lot incrcdulis Patris mei, percipite regnum quod vobis paralum cst

mundi nationibus unam sibi electorum Ecclesiam ab origine mundi, quia nudus fui et operuislis me ,

congreget, quam sua gratia fortem et insuperabilem ctc. (Mattli. xxv). Myslice autem in lana ,
quia
adversantibus cunctis efficiat? subinlelligitur nulbis unus est habitus pietatis et simplicitatis ,
qtiae

nisi Christus. in proximis impendiaius opera designantur. In

Procul. Procul, pro statu posuit lemporis, id est, lino vero castigatio vel mortificaiio carnis noslra
a diebus Salomonis usque ad partum virginis. inlimatur.
F.t de ullimis finibus pretium ejus. De ultimis fini- Facta esl quasi navis inslitoris , de longe portat
bus dicit, quia a summo ccelo egressio ejus (Psal. panem suum. lnstitorem negotiatorem dicit, qui pro
vviu), quia semelipsum pretium redemplionis pro eo sic vocalur ab anliquis ,
quia in rerrairendis

satate nostra oblulit Patri. Unde Apostolus ait : multiplicandisque mercibus sedulus insislat. Facta
Qui dilexit nos, et tradidit semetipsum pro nobis esl ergo anima sancta ,
quasi navis institoris ,
qu;c

(Fphes. v). Aliler prctium sanctse Ecclesiae procul po- B transit de desiderio fluctus saeculi prrcsenlis , sola

silum est ,
quia incarnalio Verbi Dei et conversatio quae in coelis aecipere sperat aeterna gaudia medi-
ejus inter homines, et passio et resurrectio ejus longe tatur, et pro his adipiscendis quidquid valet iustan-
est a nostra conditione discrela. ler agit , et adversa omnia forliter superare eon-
Yirum sancUeEcclesiae,
Confidil in ea cor viri sui. tendit. De qua recte subdit, de longc portal panem
qui eliamelpretiumejus fieri dignatus est, dominum stitim ,
quia in cunctis quce lemporaliter bene agit,
dicit. Sicut enim is quifortem fidelemque et castam ailernam solummodo retributionem exspectat , et
liabel conjugem, confidit in ea, quia nihil conlra ejus vivi panis saturitatem desiderat, qui dixit :

suam voluntatem adulterina saltem eogilatione Fgo sum panis vivus qui de ccelo dcscendi (Joan vi),

possit conlamTnare, sed quoscunque valet assidua el qui suis audiioribus pie promitlit, dicens : Ye-

amicilia ad stuim virum convertere desiderat, sic nitcad me, omnes qui taboratis et onerati cstis, cl ego

Kedemptor nosler in sibi conjuncta confidilEcclesia. reficiam vos (Matth. xi).

Novit enim spiritum gratiae et virlutem charitalis, Et de nocle surrcxit , dediiqie prcrdam domeslicis

quani ejus prajcordiis infudit. Ideo non dubital eam, suis, et cibaria ancillis suis. Quasi enim nocte quie-
non solum a sua3 fidei inlegritale posse corrumpi, scil , cum aliquis fidclium interniissa solliciludine

sed cl persevcranter insistere, ut plures ad ejusdem C extcrna sibimel vacare spirilualiler incipit , et vel

fidci congreget unilalcm. lectionibus sacris, oralio:iibus sanclis, vol lacrymis

Ft spoliis non indigebit. Spoliat enim diabolum secrelis, exerccndo se curare non cessat. Nam con-

Ecclesia , cum per prcedicatores suos , cos quos ipse surgit de nocte , cum ad agendam etiam proximo-
dcceperat ad veritatis iter revccat, ei nunquam dia- rum curam se sollicite accingit atque componii.
bolica fiaiide dcceplas libcrare animas cessat. Donec Dat namque pncdam domesticis, cum eos quos ab
coinpli-to mundl cursu suorum pncfinitacompleantur antiquo hoste docendo eripere potirit, societal'

sunima membrorum. illorum qui in fide pnceesserunt reconciliat. Dat

lieddel ei bonum et non malum. lleddit quippe ancillis cibaria , cum humiles swa jussa servanles,
Ecclcsia, sive unanuccqtie anima,Chrislo bonum cu-ni ne in laborc lassescant, supernie mercedis commemo-
perceplis ab eo vilae muneribus, recie vivendo rc- ratione relicit.
spondet, cum ea qmc ipsa scire vel facere ab illo Consideravit agrum et cmit eum. Agrum dicit pos-
adjnta potuit, etiam aliis inlimare satagit. E con- sessionem superme lncrcdilatis, unde Isaac ait :

liaiio sunt, qtri a Donrino acceplis bonis mala re- Fcce odor filii mei , sicul odor agri pteni cui bene-
pcndunt, id est, vel lidei mysteria , qmc pereepe- dixiiDominus (Gen. xxvn.) QuemconsideravitEccle-
runt, haeretica fece foedando , vcl fidem quam " sia , sive electa anima, el emit, quia sludiose didicit
professionc servanl juavis operibus blasphemando, quic sunt gaudia vifcE perennis , et pro eorum per-
vcl mores bonos pcr colloquia mala corrum- ecplione quidquid poluil lahoravil. Alitcr: Considc-
pendo. ravit agrum ,id est, orbcm universum, et cmit cum.
Omnibus diebus vita; suv. Omnibus diebus rcddil cum nrissis doctoribus lalenlum verbi contulii

Donrino boiium , qui 111 his qute bene inchoat us- tit crcdenlcs felicissimo Christi mancipalui stib-

que ad finem vita: prxsenlis persislere cural. Cui deiel.

siniilc esl illud Evangelicum : Serviamus illi in san- De fructu manuum suarum plantavit lincam.
cliiale et justilia coram ipso omnibus dicbus noslris Planlavit autem vineam c m in agro mundi de novis
(Luc. i). crcdentium populis fccil ccclesiam, et eam plane

Quwsivit lanam cl linum, el opcrata est, consltio Evangeliccc veiiialis instilutionc firmavit. Quam vi-

manuum suarum. Ihec et sectindum lilleram sancla ncam dc fiuclu manuum suarum plantavil, quia

Erclcsia observare consuevit ,

juxta illtid propheii- non solum vcrbo apostoli , apcstolorumque succcs-
cum : Chjm videris nudum operi eum , et carnem sores', sed ct miraculo et bonae operalionis doctrina

Patrol. CII. IV
U- SMAR.AGD1 ABBATIS -
*23

credenies instruxit, sed etusquc bodre, et usque ad A Uanum suam, clc. il.ec i!c opcribus clccmosyna-

fincm srcculi sancta Eeclesia sollicile perquiiit

rum qurjc gencraltcr fitml in pauperes accipi potest.

quos ad fidcm convertere possit et quoscunque ,

Sed melius de verbo Dei, quod indumcntum salulis
invcnerit bos aata pecunia verbi in ser- animabus conferl, inlelligitur. AperuitEcclesia ma-
dociles ,

vitium Chrisli eniil, atque in eis vineam Chrisli num inopi, cum mystcria fidei ignorantibus per

plantare vcl potius eos vincam Christi facere sa- operarios vc; italis revelavit. Palmas xtendit ad pau-
,

lagit.
percm, cum late longcque prrjedicatores reternrjc sa-

Accinxit forihudine , ctc. Accinxit ergo Eeclesia lulis in gentes dispersit.

lumbos suos forliludinc , cum supernorum desi- Non timebit, etc. Frigora nivis corda sunt repro-

deriis intcnta , carnaliijus iltecebris succumbere borum perfidirje surjc corpore rigentia ,
quibus abun-

despexit. Roboravit brachium suum , cum se ad dat iniquitas , et refrigescit charitas. Non limcbit
ergo ecclesia domui surje a frigoribus nivis, quia do-
agenda virlutum opcra prreparavit. Et bene priino
iumbos forlitudine accingere, ac poslmoJum ro- mino pollicente credil, qnia porlce inferui non pros-

borare brachium dicilur quia nimirum aclio ,

vaicbuni adverstis eam (Matih.xw),
boni cperis acccptabilis Dco cssc minime vulcl, si
Omnes enim domeslici ejus vestili, duplicibus. Vc-

non fluxa luxurirjc quis prius nul el menle B stiti sapienliaad repellen :as hrjerelicorum doctrinas.

Yestiti sapienja ad lolerandas pravorum hostium

rcotringat.
Custavit quia bona est negotiatio cjus. NegolialiQ p-.ignas. Sivc indili sunt domestici Ecclesire duplici
ves:c, una operis, allcra raentis, id est, fidei et ope-
cjus agri uliquc sigirificat illius, de quo supra ail :

agrumetemil eum iProp. ult.). Gusia- rationis et sacrameniis videlicet sui redemptoris
Considcravit ,

igilurEcdesia sive anima sancla inlimo mentis imbnli , et informati exemphs, vel eerte vestiti sunt
vit
bona esl negoliatio vilaj duplieibus quia promissioncm habent vitce praesen-
desiderio, et cognovit quia ,

q'.:am rclictis ilieccbris lcmpora- tisetfutura;. Nuncinperegrinationetemporali adjuli,

iuimarcescibilis,
mercaia est coelis. tunc in patria perpelua, ubi sempc-r fclices vivant
iibus oetcrna iti

Eiwum nau:que gralia ciivina allcvati.

Non eitinguetur in noctc luccrna.
Straaulatam vestcm fecit sibi. Stragulala vestis
luccrna noclc extinguitur, qui sicut Donriuus ait :

ad tcmpus tcnUiikms rcccdnnt. quae varianle textura solet firmissiina confici, fortia
Ad tempus crcdunl, ct
Ecclesirc opcra et diversa virtutum ornamcnta signi-
Scd ct illorum nocle inedia cxtinguelur lucerna, qui
«««* 1)e 1«U>us Psalmista in Iaudem summi regis
veniente judice, oleum dnritalisin vasispraecwr U)r
cccinit dicens Asiitit regma a dextris luis in vcstilti
rum suorum non habcbunt. Sancf* verp Ecctesiae :

C deaurato, circummnicta varietate [P&al, xuv).

luccrna noa exiinguitar in nocle, quia cum a uegoiio
supermecontcm- Bijssus et purpura indumcntum cjus. Dyssus in
quicscit, aciioni vacat iibet iuslucis
castilate purre conversationis ,
purpura in cffusionc
plationis.
preliosi sanguinis. Ilinc enim pulchre diclum cst a
Uanum suam misil ad fortia. Fortia dieil perfccta

charilale opera ut ipse Dominus ait patribus ,

quia sancta Ecciesia elcclorum floribus
io CUristi ,
:

oderuut vernans in pace habet lilia , in bello rosas. Dysso

Diligiie inimicos vcslros, bcucfaci.e his qui
pro cdlumuiantibus et pcrsequentibus ergo induitur Ecclcsia, cum castigant corpora sua
tvs, el oraie
elccti, et servituti subjiciunt, purpura cum eamdci»
ro» (Ualth. v). Et illud : Si vis perfcctus esse, vadc,
conlineutiam non ob favoreni vulgi sed pro acqui-
vcnde omnia qiuv hubcs , et da pauperibus (Matth. ,

xix ). Nam cl de ejus 1'ori.iludine aiibi dicit : Re renda beatitudine regni perennis exerccut.

gnum cazlorum vim patilur , et violenli ray.iv.nl illud NobUis in porlis vir ejus. Vir sanclrc Eecksire vel
cujuscunquc aninuc fidclis Dominus tsl, qui vid*-
( Malih. xi).

El digili ejus apprchenderunt fusum. Solent fc- batnr ignobilis, cum ante tribunal praesidis siaret

fusum in dextcra, colum tcncrc in sini- judicandus, cum probra, flagclla, spula, crucem,
arinae nenles
colo enim lana involuta est, quae filo du- mortcinquc susciperet, sed nobilis apparebit cum
slra, In
fusum. Dcxlra vitanr per-
D
" vcnerit judicaturus orbcm elomncs an-
in rcquitate,
cenda, nendo transil in

petuam , laeva prresentia Dei dona significat , bec geli cum eo, eltunc congregaliuntur ante eum omncs

r;si , ojiulentiam rerum ,

pacem temporum , sospi- gentes (Luc. xxi ).

Quar.do scderit cum scnaloribus terrcv. Ipse cnim

lalem corporum , scientiam Scriplurarum. ihec et
qui nunc contemnendus pulatur a nudlis paganis
bona cum Deo largiente percipimus, quasi
,
simiiia
videiicct, JuJxus, hrcrcticis, sive prave viVenlftjus
lanam colo involulam in kcva gestamus. At cun ea
ubi saeculi finis adfuerit ubi ingres
pro amorc coelestium exercere inciplmus, jam lanam
Cliristianis , ,

sum patrirc coelcslis aperuerit, electis cunctis pate-

agni immaculali de colo in fusum, id est, de
lrjeva

nostriBedem- bit, nobilis et sedens cum scnatoribus

sublimis
in dextram trajicimus, quia dcdonis
,

stoiam nobis glo- terrae, illis quibus ipsc promittit dicens

videlicet :

ptoris, de excmplis operum ejus, ,

rirc coelcslis ac vestem charitatis ct nuptialem faci- Amen dico vobis, quia vos qui secuti estis me, in rege-
namque quibus apprehcndcre fusum di- neratione,cum sederitFiiius hominis in sede majestalis
mus. Digili
suaf, sedebitis et vos super scdes duodecim judicantes
citur, ipsam intentionem discretionis ouam quisque
ducdccim tribus lsrael (Mallh. xix).
opcratur iusinuant.
420 COLLECTIOXE3 IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 430

Sindoncm fecil el vcndidit. \n lintco sindonis sub- A carcl, c;ijns exemplum clemenlicc ab ipso Dei sa-
tilis iniexiio signatur sanctce prcedicationis, iu qua pientia Domino el Salvatore noslro manifesle prap-
molliler quicscitur . quia mens in illa fidelium spc cipitur, cum oblata ei peccatrice muliere ! Si quis,
supcrna rcfovctur. Lnde et Petro animalia in lin- inquit, sine pcccato est, primus in illam lapidetu mil-

teo demonstrantur (Acl. x), quia peccalorum ani- tat (Joan. vm) , cl sic eam a crimine ,
quod pa-
mce misericorditcr aggrogatce, in blanda fidei quicte tratur, sub coudilionc amplius non peccandi, miscra-
continentur. Hanc ergo sindonem Ecclesia fecit cl lus absolvit.

vcndidit, quia fidem, quam credendo texucral , lo- Consideravil semitas domus sncc cl panem , otiosa
quendo dedit, el ab infidelibus vitam rectce conver- non comedit. Oliosa panem non comedit ,
quia
sationis accepit. hoc quod de sacro eloquio inlelhgcndo pcrceperit,
Et cingulum tradidit Chanancco. Chanancco cin- ante rcterni judicis oculos exhibendo opcribus osten-
gulum tradidit Ecclesia ,
quia per vigorcm deir.on- dil. ltem domus mulieris forlis, habitalio esl patrice

slratce jusliticc fluxa opcra gentilitatis astringit. coeleslis : semit;c domus illius prcecepta justitiae ,

Ut hoe quo I vcrbo prcecipilur , vivendo tenealur , quibus ad aelernam vitae mansionem pervenilur.
ut illud : Sinl lumbi vestri pra'cincli, cl lucerna; ar- Quas profeclo semitas anima bene eonsiderat, cum
dentes (Luc.xu). Bene elenim nomine Chanaan, qui r> el diligcuter quibus actibus ad superna pervenire
cl in genlilium esl populo procreatus , et interpre- debcat inspicit, et quce agenda didicit, sedula exer-
lalur commutalus, conversa ad fidera gentilitas de- ccre non desinat. Panem quoque otiosa non co-
signatur. Quce felicissima commutationea vitiis ad nicdit, cum sacrificium dominici corporis perci-
virlutes, a diabolo transmigravit ad Chrislum, et piens , studet imitari actu ,
quod in minislerio cc-
implelum est illud vaticinium psalini : Audi,filia, cl lebrat , nicdtum sollicila , ne indigne panem Domini
vide, et inclina aurem tuam et obliviscere poputum comcdcndo et calicem bibendo , judicium sibi
tuum, iJ e3t, vilia el peccata , et dotnum patris lui Kianducct et bibat (I Cor. m). SeJ ut palicndo pro
(Psal. xliv), iJ est, hostis antiqui , el sic concu- Christo, lacrymas fundenJo, bonis quoque aclibus
piscct Christus rcx decorem tuum. insistendo, passionumexeinpla ipsiusquantum valel
Forliludo et decor indumenlum ejus. Forlitudo ad sequatur. Potesl et simpliciler accipi, quia panem
tolerandam perversorum improbitatem. Decor ad otiosa non conieJit inulier fortis, juxta ilhid Apo-
exereendam virtutum graliam. ForlituJo, quia per- sioli : Qui no'n operalur, nec manducet (11 Thessai.
secutionem palilur proptcr jnslitiam. Decor quia iii), et ipse de se : Quonium ad ea qua: m.hi opus
,

operalur justiliam. Similem huic sententiam Psal- erant, et his mecum sunt ministraverunt manus
qui
mista de Domino posuit dicens, Dominus regnavit, C ist(V ,
AcL xx y U()de mcrUo luxuriantes viduas ar-
decorem induit : induit Dominus '(ortitudinem (Psal. gucns adjungit : Simul autem et oliosa; discunt cir-
xcu). Cum cnim prceJiearct Dominus Evangelium aumine domos, non solum otiosa? , scd et verboux et
regui, aliis placcbat, aliis displicebai ; alii bene lo-
curiosa; (I Tim. v).
quebanUir, aiii detrahebant, laccrabant, mordebant,
Surrexerunl fil.i ejus et beatissimam pra'dicaverunt.
conviciabantur. Ad cos crgo, quibus placebat, deco- Quod futurum pro certo noverat, more prophetico,
rem induit. Ad eos eigo quibus displicebat, forlitu- quasi jam faetum rcfert Surgent enim filii Ecclc- :

dinem. Imilarc ergo tuDominum ii possis csse ve- ,

sicc, videlicel, omnes clccli in novissimo carnis im-
stis ipsius, eslo cum decore ad ecs quibus pla- mortalilate donati, et tunc matrem suam, qucc eos
cent bona opera lua , eslo fortis adversum dctia- ex aqua et Spirilu sanclo Deo genuit, bcatissiniam
clorcs.
prcedieant, qucc nunc ab infidelibus, quasi miscra
Et ridcbil in dic novissimo. Ridebit, id est, gamie- coiitemnitur, et re vera , sicut Apostolus ait : Si in
bit iii retiJLulione rcgui coelcstis, qiue delehal in hac vita lantum spercntcs sttmus in Chrislo, misera-
cerlnminc vitac prcescnlis. Mos etenim seripturce bitiores sumits omnibus hominibus (I Cor. xv). Quia
est, pro gaudio risuin ponere. Sicut elDominus ait :
vero pro vita alia in prcesenti mililamus, merito cuiu
Bealiqui nunc (letis , quia ridcbhh (Luc. vi). Et D apparuerit quid erimus, matrem noslram quce cx
beatus Job : Os aulem veracium repkbilur risu
oumibus una Christi columba, sponsa
justis collecta,
Os suum aperuit sapienlia'. Ad hoc tantiim lo- et amica vocalur, beatissinmm prcedicabimus. Potcst
quens, os apcruil, ut sapienliam doccret , juxla il- et hoc quod dicit : Surre.verunt (ilii ejus, el oealissi-
lud Aposloli : Omnis scrmo malus ex ore ves ro non mam picedicaverunt, eiiam in hoc tcmpore conve-
proccdat, scd si quis bonus ud a'di/icalio:icm (i ci, ut nienter accipi, cum quilibet fidclium transcensis
det graliam audicnlibus (Ephes. iv) , vcl ccrle cs saxuli cerunmis ad coelestia regna pcrducunlur. Se-
cordis aperuit ad discendam ab ipsa sapienlia inte- clere namque ad humilialionem, aliquolies suigere
rius veritatcm, quam alios foras doceret , ulriijue aJ gloriam pertinet. Surguut crgo iilii Ecclesicc, et
aulem sensui, quia utrumque facil Ecclesia, convenil beatissimam cam prcedicant, cum coelestibus bonis
apte quoci sequilur :
sublimati, quanta sit illius patria* bcatitudo, cujus
Et tex clcinentiw in lingua ejus. Lex viJeliect ilh, participes esse mcruerunt aspiciunt, et hanc debila
qucc non slatiin morc legis Mosaicce pcccantes puni- landaiione in divina visionc concelebrant.
ret, sed misericordiler ad pcrnilentice rcmcdia revo- Yir ejus ct laudubit etm. Lauilabit eam el vir
 ,
:

4r.i SMARAGDl ABDATIS 4^2

ipsius cum bona, qn;e ipse in pnesenti sseculo donat, A posttrituraiionein,affliciionein lerrestrium, ail eoele-

in futuro remunerabit, dicens in judicio : Yenite, be- slis regni gaudia iniroducant, ac vilae immortalis sibi
mdkti Patris mei, percipite regiatm, quod vobis pra?- sociam aggregent, juxta illud Evangelicum : Triticum
pnrotum est ab origine mundi : quia esurivi et de- aulem congregate in horreum mcum (Muilh. xm).
distis mihi manducare etc. (Matlhxw). Ipse quidem
,
Date, inquit, ei de fructu manuum suarum, quia fru-
prii>iili;e dormientium, resurrexit a morluis, seJ in ctum spirilus ferte curavit charilatem gaudium, ,

die judicii manifestius omnibus, quos sua laude di- pacem, benignilalcm, bonitalem, modestiam, conli-
gnos judicaverit, quanta sitejusdem siue resurreciio- nenliam, fidem, patienliam. Pro hoc illi debilam re-
nis gloria demonstrabit. Quibus autem verbis eam pendite mercedem. El laudenl eam in portis, hoc esl,
laudel consequenter ostenditur. in judicio, sive in ingressu p.itriu; ccelestis non homi-

Multce filia; congregaverunt divilias, tu supergressa num favores supcrvacui, sed opera ipsa quaj fecit,

es universas. Mullas filias Ecclesias dicit luereticoruni exaininante, probanle, hanc remuncranle, illo cujus
et malorum turbas Catholicorum, que filia? dicunlur, haee donanle gralia perfecit, a quo ut laudari inerea-
vel Christi, vel Ecclesi:e, quia etiam ipsoe sunt domi- niur in fuluro concedal ipsc propitius nos eum dignis

nicis renake sacramcntis, et ad adoplionem filiorum, iu praesenti vita collaudare serviliis. Anien.
quam non custodire perceperunt. Unde et Joanzes " EVANGEUIM MATTH.EI , CAP. XII.

ait : De non erant ex nobis

nobis exierunt , sed < Loquenle eo ad lurbas. Ecce inaler ejus el fra-

(I Joan. n), quae congregaverunl divitias, videlicet « tres stabanl foris quaercntes loqui ei : Dixit au-

bonorum operuni, orationes, jejunia, eleemosynas, « tem ei quidam : Ecce mater tua ct fratres lui fo-

affliclionem, et castimoniam carnis, conlincnliam < ris slant quoerentes te. Et ipse respondsns dicenli

linguae, medilationem Scripturarum, e:c. Htijusmodi « sibi ail : Quae est mater inea, el qui sunt fralres

quae verae sunt divitioe. spiritus ubi pura menlis sin- < inei. El exten Jens nianum in discipulos suos divit

ccritale gerunlur. Ubi autem sine fide quae per di- < Ecce inaler mca et fratres mei : quicunquc fe-

leclionem operatur fiunt, nihil agentibus prosunt. Sed « cerit voluntatem patris mei, qui in ccelis est

et ilhe fih:e frustra eongregaruiit divitias , de quibus « ipse mcus fraler, soror el mater esl. >

Dominus ait : Mnlii dicent milti illa. die : Domine, Loquente Jesu ad turbas, et ecce mater ejus ei fru-

Domine, nonne in nomine tuo prophetavimus et in tuo tres slabunl foris quarentes loqui ei. (Ex Hieron.) Oc-
nomine dtvmonia ejecimus, ct in tuo nwnine rirtutes cupatuseral Doniinus in opere sermonis, in doctrin.i
multas fecimus, ct tunc confitebor iliis, quia nuvquam populorum , (Ex Beda.) Sane
in officio praHlicandi.

novi vas. Sed onmes isliusinodi filias Eeelesia catho- quod Dominus ad matrem fralresque rogatus ab
lica supergreditur, qiue fide casta el opere perfecta ^ officio verbi dissimulatur egredi, non matenuc re-

Redemptoris sui vestigia seclalur. futat obsequia pie:alis, cujus prseceplum est : Ho-
Fallax esl gralia, etc. Fallax est gratia laiulis,
nora palretn tuum el malrem (Exod. xx), sed patei-

quam ab homine accepit. Vana pulchritudo castitatis nis se mystcriis amplius, quam nuilernis debeie

vel opcralionis hona?, quam omnibus ostendat anima moiistrat affeclibus, idem nobis exeniplo, quod verbo
quas timore caict divino. commendans cuin ail : Qtti amat patrem ant mtttrem
Mulier timens Deum ipsa laudabitur. HLa anima, plusquam me, non esl me dignus (Uatth. x). Myslice
cujus conscienlia sincera est, vera est el laude digna, auiem mater, et fralres Jesu synagoga cx cujus
quia timorem Dei in omnibus servat. Timor est enim earne est editus et populus Judieorum , qui Sal-
principium cunclarum cuslosque virtutiini , Scri- vatore intus docente venientes inlrare nequeunl.
plura dicente : Timor Domiiti principimn sapienthe Cujus spiritaliter intelligere dicla negligunt, prucoc-
(Prov. 1). Et iterum : Qui timet Deum nihil negligit cupans enim ejus ingreditur domum, quia difierente
(Eccle. vu) ; hinc est cnim, quod ideo beatus Job et Jud:ea gentilitas confluxit ad Christum, atoue in
in prosperilate virlutibus incomparabiliter floruit, et xterna viLc niyftcria quanto fide vicinior, lanlo

in advcriitatibus insuperabilis hosli permansit. Quia menle capacior hausit, juxta quod Psahnus ait : Ac-
veraeiter dicere potuit, seinper enim quasi tumentes cedite ad cum et illuminamini (Psai. x-xxiu».
super me jluctus timui Deum et pondus ejus ferre non Dixit autem ei quidam. (Ex Hieron.) Vidctur mihi
potuiiJob. xxxnFallax est ergo simulatorum gratia, isle qui nuntiat, non lorluitu et sinipliciler nun-
vanus decor operis stultorum. Ecclesia autem qiuc tiare, sed insidias tcndere, utrum spirituali opcri
in limore incolalus sui lempore conservatur, quo- carnem et sanguinem praderat. Unde ct Dominus
niam ardentes virtutum lampadas venienti ad judi- non quo matrem negaret et fratres exire contein-
cium suo sponso offeret, jure a Deo laudata, januana psit, sed quo responderet insidianti, exlcndens ma-

cum eo regni coeleslis inirabit. Qualiler autcm eam num in discipulos ait Ecce mater mea et fralrcs mci,
:

laudet, terminali versu docetur. isii sunt mater mea, qui me quotidie in credentium
Date ei de fructu manuum suarum, et laudent eam animis generant, isti sunt fratres mei, qui faciunt
in portis opera ejus. H*c sunt enini verba viri illius, opera palris mei.
de quo diclum est : Vir ejus laudubil eam, id est, Et ecce mater tua, et fralres tui foris stanl qum-
Domini et Salvaloris nostri, qui angelis m fine pne- rentes te. Apostolos cognationi pratulit, ut et nos
cepturus est, ut Ecelesiam post hujus viUc certauien, in comparalione dilectionis carni spiritum praefera-
435 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. i54

imis. Fratres consobrinos Salvaloris sororis Mariai A Qua ralione prwdicavcrim vobis. Ac si d"cercl, tola

liberos inlclligimus materlerae Domini ,

qucc esse ratio praedicationis noslrae haec csl, ut resurrectio-

dicatar niater Jacobi minoris, et Joseph, et Judae, nem crcdalis, hoc est, praemium omnium qui Chri-

quos in alio Evangelii loco fralres Domiui legjmus stum crediderunt. Alioquin superfluus est omnis la-
appellalos. bor jejuniorum el omnium tribulationum quas in
(Ex Beda.) Foris enim stanles volunt Dominum hac vita pro Christo palimini.
videre cognati ipsius, cum Judari spiritualem in lege Si lenetis, nisi frustra credidistis. IJ cst, nisi oblil)

non quaerentes inlellectum, sese ad custodiam litterae estis, vel certe si fidei vestrae vel laboris praemiun»

foris fixerunt , et quasi Chrislum polius ad carnalia resurgendo non speratis, vane creditis.
docenda cogunt exire, quam se ad discenda spiritua- Tradidi enim vobis in primis. Id est, e\ quo vobis
lia consentiunt ingredi. in primordio praedicavi , tradidi mvsterium resur-
At ipse respondens dicenti sibi ait : Qua? est ma- rcctionis, quod fidei nostrac conslat esse, vcl primum.
ter mea, et qui sunl, etc. (Ex Greg.) Cum is qui vo- Quod et accepi. Accipere se dixit, sive a lcge, sive

luntalem Dci fecerit soror et fraler Domini dicitur, a senioribus, sive ab ipso Domino per revelationcm.
proptcr ulrumque scxum, qui aJ fidew colligilur, Quoniam Christus morluus est pro peccatis nostris
inirum non est. Miranduni vero valde est, quomodo " secundum Scripturas. Ut majore possit beatus Apo-
eliain mater Domini dicatur, fideles etcnim discipu- stolus auctoritate firmare, quod praeiiicabat , hunc
los fralres vocare dignatus cst, dicens : Ite et nun- esse Chnslum salvatorem munli , dicit : Quem
liale fralribus meis. Qui crgo fiater Domini fieri ad Moyses et proplietce annuntiaverunt, ideo et secun-
fidem veniendo potuerit, quaerendum est etiam quo- dum Scripturas praedictum csse eum commemoral,
modo mater csse possit. Sed sciendum cst, quia qui ut illud, Sicut ovis ad occisionem ducilur, ct quasi

Jesu frater et soror esse credendo, mater efficitur aguus coram tondcnte se obmutescit, et illud : Tra~
pnedicando, quasi enim parit Dominum, quem cordi diius est, propter iniquitates nostras, et livore ejus sa-

audientis infudeiil, et mater ejus eflicitur, si per cjus tiati sumns (Isa. liii), et multa alia in divinis de
vocem amor Domini in proximi mcnte ger.eratur. passione ejus invenicsScripturis.
ht quia sepullus est. Ut illud Isaiae : Et dabit iin-
HEBDOMADA XII POST PENTECOST. pios pro sepultura et divites pro morte sua. ltcin
LECTIO EPISTOL.E BEATI PALLI APOSTOLI AD CORIN" TIIIOS, ipse : Sepultura ejus sublata est de medio
I, CAP. XV. Et quia resurrcxil terlia die secundnm Scripturas.
€ Nolum vobis facio Evangelium ,
quod pnedicavi IlaVes in Osca, Vivificabit nos post duos dies, in die
< vobis, quod quo et statis, per quod
et accepistis, in tertia suscitabit nos, et vivemus in conspectu ejus
« et salvamini. Qua ratione praedicavcrim vobis, si (Oseor, \i).
< tenelis, nisi frustra crcdidislis. Tradidi enim vobis Et quia visus est Cephce. ld est Petro, Cephas enim
t in primis, quod ct accepi, quoniam Christus mor- Syrum nomen est ; apparuit Petro, sicut in Evange-
t tuus esl pro peccatis nostris secundum Scripturas, lio scriptum est, quia apparuit Simoni.
« et quia sepultus est, et qua resurrexil lertia die
Et post ho3c undecin. Quando ad eos januis clausis
« secundum Scripturas, ct quia visus est Cephre et intravit, hoc intelligendum ,
quia in Evangclio non
i post luec undecim. Dcindc visus est plusquam omnes scriptae sunt visiones, seJ tantum quae ad
« quingenlis fratiibus simul , ex quibus multi ma- audientium sufficerent fidem.
« nent usque adbuc, quidam aulem dormierunt. Deinde visus esl plusquam quingentis fratribus si-
« Deinde visus est Jacobo, deinde Apostolis omni- mul, cx quibus, etc. Ut enim major fides haberelur
< bus. Novissime autem omnium tanquam aborlivo
,
multitudinem lestium interposuit, ex quibus multi
« visus est el mihi. Ego enim sum minimus Aposlo-
vivcre dicuntur qui possinl iuterrogali dicerc qux
* lorum, qui non sum dignus vocari Apostolus, quo- viderunt, inulli vero jam dorinire dicuntur in morte.
« niam persecutus sum Ecclesiam Dei. Gralia autcm
jy
Deinde visus est Jacobo. Jacobo Alpluei scorsum
« Dei sum id quod sum, et gratia ejus in me vacua
apparuit; ferunt enim quod ipse Jacob Alphaei tcsla-
< non fuit. i
tus est in coena Domini, dicens Non se comessu- :

Notum enim vobis facio Evangelium, clc. (Ex Pri- ritm panem, usque dum videret Christum resurgenten:
mas.) Hic prtetermisso ordine praedicandi, ad doctri-
a mortuis.
nain sc conMiIil resurrectionis, eo quod nonnulli
Co- Deinde aposlolis omnibus. Mulli hic aposlolos illos
lintliioriim de resiirrcclionc dubilarcnt.
oinnes sepluaginta, quos Dominus niisit binos ad
Quod et accepistis. Id est, quod aceeptum habuislis,
piiedicanduin, inteiligi voluut.
et haic dicit, ne illi hoc non credidisse vidercntur.
Novissime autem omnium, elc. Visus esl illi in via,
In quo ct slalis. U est, in bonis operibus perscve- quando lux circunifulsil eum, sive in templo haec
ranlcs, in cujus doctrina ad cceleslia eslis
erecli. ideo dicil, nc pularcnt eum audita polius quam visa
Per quod et salvamini. 1 cst, per cujus doctrinam
1
narrare; tmquam aboriivo dicit, quia est Synagog;e
salutem speralis animarum et a divcrsis iiifirmilati- morluus ct nalus Ecclesiic tanquam aborlivo, dc
bus corporum, quia sinc (idc resurrcctiunis pcrit cujus vila fuerat dcspcialuni, nisi pci graliam lk)-
omnimodo spcs salutis.
mini violcnter fuissel allraclus (/ Cor. xvi, Aitra-
 ;

S.M.UUGDI ARL5ATIS m
clus aulein praedicalionibus non catcnis. El pro slu- A lur, quia sanctorum actio ab omni parle circuicspccta
pore novilatis in viliis qui erat, in lcgis eruditio:e csl bona desidcrabililer providcns, mala solcrter ca-
perfectus. Sive ideo aborlivus, quia mater synagoga vens. Sed nos soepe dum aliis rebus intcndimus, fit ut
eum male conceptura impcrfcctumquc pepcrit. alia negligamus, et uhi negligimus, ibi procul duhio
Ego enim sum minimus apostolorum. Hax enim de ocuham non habemus. Nam ecce Pharisoeus ad exhi-
minimus
se propter humilitalem dicit, coetcrum erat hendam ahslinenliam, ad impendendam misericor-
tcmpore non labore. Narri alibi ail : Plits omnibits diam , ct rcfcrendas Deo gralias octilum habueral,
laboravi. scd ad humilitalis custodiam non habebat, et qiiid
Quia non sum dignus vocari aposiolus, elc. Quare prodest, quod conlra hostium insidias pcne tota ci-
non sil dignus ipse exponens ait Quuniam persecu- : vilas caute custoditur, si untim foramen apcrlum re-
lus sum Eccicsiam Dei. Docet noscxemplo suo, etiam linquitur unde ab hoslibus intrelur.
si ad praesens proficiamus doflere praeterila, melius Et pnblicamts a longe stans, nolebat nec ocuios
est enim dimissa recordari peccata, qiiarti oblivisci ad, etc. Quantam venise fkluciam digne pcenitenti-
comniissa. Scriptumestenim : Fili, peccasti, ne adji- bus.proelet, qttod publieanus, qui realum sure nc-
cias ilerum, sed et de praHeritis deprecare {Eccli. xxi). quitiae perfccte cogr.ovit, flevii, confcssus est, ct si
Cralia autem Dei sum id quod svm, ct gratia ejus 1$ injustus ad lemplum venit ,
justificatus a templo rc-
inme vacua non fuit. Quia gratia qua redempli su- diit! Typiceaulem Pharisocus Judoeorum esl pop-alus,
mus, laborem, conatum merilum non quoesivit. , qui ex justificationibus legis exlollit merita sua
Quolidiana auiem gratia post baplismiunquolidianum publicanus vero gentilis est, qui longe a Deo posi-
scrvitium Iaboris exspcctat. tus, confiletur peccala sua, qnorum uniis super-
EVANGELIUM LUC.E , CAP. XVIII. hiendo recessit humiliatus, altcr lamentamlo appro-
< Duo liomines ascendeninl in lemplum , ul ora- pinquare meruit exaltalus.
« rent, umis Pharisocus el alter publicanus. Phari- Quia omnis qui se exaltat liumiliabilur, et qui se
« soeus slans hoec apud se orabat : Dcus, gralias ago humiiiat exaltabilur. Et de ulroque populo pnvfaio
t libi ,
quia non sum , sicut coeteri hominum , rapto- et de omni snperbo, vel humili rectepolest inldligi,
* res, injusti , adulteri , velut etiam hic pufclicanuS, sicut cl illud, quod alibi legimus : Ante ruinam exal-
« jejuno his in sabbato, decimas do omnium quae taiur cor, et an'e gloriam humiliatur (Prov. xvi) ,

« passideo. Ei publicanus a longe stans, nolebat nec quapropter et de verbis elati Pharisaei, quibus hn-
< oculos ad coelum levare, sed perculiebat peetus miliari meruit, possumus ex diverso fcrmam hu-
« suum,dicens : Deus,propitius eslo mihi peceatori. mikltatis, qua sublimemur, assumere, ut sicut ille

t Amcn dico vobis, descendit hic justificatus in do- C consideratis, etpeorum vitiis, et suis virtulibus est
t mum suam ab illo. Quia omnis qui se exaltat, hu- elevatus ad ruinam, ita nos non noslra sohun pigri-
t miliahilur, et qui sc humiliat, exaltabitur. > lia, sed ct meliorum virtutibus inspectis, humilie-
Duo homines ascenderunt in temphtm, ut orarent, mur ad gloriam ,
quatenus unujsquisque noslrum
unus Phariswus et alter Pubiicamts. (Ex Beda.) Pu- hoec apud se supplex ac submissus obsecrcl : Deus
hlicanus humiliter orans, ad illa proefaloe viduoe, hoc omnipotens, miscrcre supplici tuo.qttia non sum sic-
est, Ecdesioe memhra pcrtinet, ile quihus supra di- ut innumeri servi tiii conlemplu sacculi suxlinies,
cilur Deus autem non faciel vindictam electorum
:
juslitiae merito gloriosi , castilatis laude angclici,
suorum clainantium ad se. Pharisocus aulem merila vclut eliam multi illorum qui post flagitia publica pce-
jaclans ad ea de quihus tcrribilis in conclusione sen- nitcndo tibi meruerunt esse devoli, quieliam si qui I

leulia suhditur. YcrmnianicnFilius hominis veniens, boni tua gratia largiente fecero. qno finehoeefaciani,
pulas inveniet fidem in lerra? quave a te dislriclione pensetur ignoro.
Pliarisa?us stans Iwc apud se orabat: Dcus, gratias
IN NATALI SANCTI LALRLNTII.
agu tibi Quatuor sunt species, quibus om-
quia, etc.
nis tumor arroganlium demonstralur. Cum bonum LECTIO EriST. PAULI APOSTOLI AD COitlNTII.

aut a semetipsis hahere ocstimant, aul si sihi dalum

D SECUND.E, CAP. IX.

dcsuper credunt, pro suis se hoc accepisse meritis

t Qiii parce seminal parce et metet. Et qui semi-
putant, aul certe cum jaclant se habere, quod non
< nat inbenedictionibus de bcncdiclionibus elmetct.
liabent, aut despectis coeteris si .igulariler videri ap-
i Unusquisquc prout dcstinavit in corde suo , non
petunt habere quod habent qua Pharisreus istoc
,
« c.\ tristitia aut exnccesshate. Hilarcm cnim dato-
jaclantioc pesle laborasse deprehendilur, qui idcirco
« rem diligit Dcus, potens autem est Deus omncm
de templo absque justificatione desccndit, quia ho- < gratiam abunuare facere in vobis ut in onmilits
,

norum opcrum merita sihi quasi singularitcr tri- < semper omnem sufficienliam habentes, abundetis
huens, oranti publicano se pnctulit. i in omne opus bonum, sicut scriplum csl : Disper-
Jejuno bis in sabbato, decimas do omnium qiuv pcs- < sit, dcdit pauperibus, justitia cjns mancl in stecu-
sideo. Ezechiel propheta de oslensis
sihi cceli anima- < l::m soeculi. Qui autem atlministrat scmcn scmi-
libus Et totum corpus plenum oculis in
scribit :
< nanti , et panem ad manducandum proestabil. Et
circuilu ipsarum (Ezech. 1), qualtior corpora quippe < multiplicabit semen vcstrum, cl augebil incrementa
animalium quatuor, idcirco piena oculis dcscribnn- < irugum justilioe vestrae. >
 ,

437 COLLECTIONES LN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 458

Qui parce semhial parce et metel. (Ex Primas.) Ii A « cadens in terram roortuum fueril, ipsum solum
est, qui parum tribuit egenli parum accipiet mcr- ,
« manet. Si autem raortuum fuerit, multuin fructum
cedis, secundum miseiicordicc opera unusquisque et « affert. Qui amat animam suam perdet eam, el
prcemia recipiet octerna. < qui odit animam suam in hoe mundo, in vilani

Ei qui seminat in benedictionibus de benedictioni- « seternam custodit eam. Si quis mihi ministrat me
bus el me/ef.Qualis fueril devolio, lalis eritetremu- « sequatur, etubi sum ego, ibiet minister meuserit.
ncratio, qui grato animo et sufficienter, aut rerum « Siquisraihi minislraverit, houorificabiteumPater
temporalium eleemosynam, aut prcedicalionis indi- « meus, qui in ccelis esl. >

genti minislraverit verba, sufficienter et large a Do- Amen,amen dico vobis : Nisi granum frumenii
inino accipiet prcemia. Avarus enim mercedem ex cadens in terram mortuum fuerit , ipsum solum ma-
eo quod invitus dederit , non habebit, benedictio net. Si autem mortuum fuerit , mullutn frucium af-
onim et dantis ceterna, accipientis prcesens eificitur fert. Se autem dicebat ipsum esse morlificaiuuim
cleemosyna. et muhiplicandum. Morlificandum in infldelitale
Unusquisque prout deslinavit in corde suo, non cx Judceorum , multiplicaiulum fidc omnium popu-
trislilia aut cx necesshate. ld est, quantum statuit lorum.
vel elegit pauperibus dare , non coactus sed vo!un- " Qui amat animam suam perdet eam. Quod duobus
larius. Tobias enim filio suo ait Si plurimum tlbi
: moJis intclligi potest, qui araat perdct, id est, si

cst ,
plurhnum tribue, si exiguum , exigua indigcn- amas perdes, si cupis vitam lenere in Chrislo, noli

tibus communica (Tob. n). limeremori pro Chrislo. Ilem alio modo, qui ajnal

Hilarem enhn datorem diligit Deus. Salomon enim animam suam pcrdet eam : noli amarc in hac vila,

dicil : In omni dato liilarem fac vultum (uum. (Eccli. ne perdas in ccterna vita.

xxxv). Namet in divinarum Scripturarum serraone, Et qui odit anhnam suam in hoc mundo, in viia

Dosninus vult hilarem suum datorem. cetema custodit eam. Ergo quod supra dictum est
Dotcst uutem Deus omnem gratiam abundarc facere qui amat subintelligitur in hoc mundo, ipse itaque
in vobis. Ne liraeant innpiam elcemosynarii, ideo in perdet. Qui aulera odit utique in hoc mundo, in vi-
opere miscricorJice Dei, prcepoiiitpoientiam. Oinneni la celerna custodit eam. Magna et mira sententia !

gratiam dicit sive copiani frugura, fructusque pro- quemadmo lum hominis in animam suam araor ul
vcntuni, sive sensus abundanliam , sapienliceque pereat, odiura ne pereal?Si raale amaveris, tunc ocii-

intellectum. sli, si bcne o^eris, tune amas'i. Fclices qui ode-

Ut in omnibus semper sufficientiam habentes. Ac si r rimt custodlendo ne perdanl
r hic amando, Hic ani- ,
" '

diceret, oranem sufficienliam quam

tara spirilualium mcc nomine vita prscsens designalur vcl eliam hu ,

cliam carnalium dabit vohis Dorainus, ul omne opus jus vitce deleclatio quce perdenda cst, ut fciicilcr ,

fcibnum , sive devotionis in misericordia sive cru- ihvcnias vohmtalcm luam in regno Dei, quam for-
,

ditionis in doctrina, implere possitis menle libcra. tilcr vicisti in hoc sceculo. Nhrii sancli marlyres
Dispersit dedil pauperibus ,
justiiia cjus mancl in odiohahucrunthanc prcesentem vitam proChristi no-
srccuium scecitii. Id est , divisit, dc.lit pluribus, mine, c-ura magis voluerunt hanc prccsenlem viiam
ideo non uni , sed pluribus ,
quia majus esl oralio pcrdere, quam Christum negarc.
inultomm quam uriius. De rebus eniin len porali- Si quis mihi ministrat , me sequatur. Quid cst mc
bus, si bene clispenserilur, oeterria justitiacomparatur. sequalur , nisi me imitetur? Minislrant ergo Jes i

Qui aulem adminislrat semen seminanli, el pancm Christo ,

qui non sua qucerunt, seJ quce Jesu Chri-
ad manducandum , ctc. IIoc enira de verbi scmine sti, hoe enim est, me sequatur. Yias amhulct ineas
diclum ih sanclo inlelligimus Evangelio , ubi Do- i.on suas , sicut alibi scriplum est : Qui se dici! in

miniis exponens diseijralis paraholam scminis ait : Chrisio manere, debcl sicut ille ambnlavit ct ipse

Semen est verbum Dci (Lmcviii). Ac si prceJicalo- ambulare (I Joan. n). Eliam si porrigit estiricnli

ribus Aposlolus diccret Deus qui vohis deuit offi-

:
^.
panem , dc miscricordia facere debct, non dc ja-

ciuni doeeuJi, escain non snhlrahit corporis. Sive ctantia , non aliud qucerere quain opus bonum ,

qui vobis dispensando tribuit facjllalem, vos riiinime nescienle sinistra quid faciat dextera (Malih. vi),
patietur csuiirc. iJ cst, ut alienaretur inteniio cupiditatis ad opera
El inuliiplicavii scmen vestrum. IJ cs!, rciutn vo- cliaiitalis.

his augmentum faciet, vcl sermonum : Date ei dabi- Et ubi cgo sum, illic ct ministcr mcus crit. Mcrccs
tur vobis, dicit DOminus, qui cuim pro Deo siveprae- est amoris ct prelium operis , ei qui minlslrat
dicationis vorbum,sive misericorJicc dcderit aliraen- Christo , csse cum ClirisW , cl quem fructuin ,

tuui, et h;c el in futuro accipiet iiluJ multiplicalum. qiiam inercedcra ,

quod prcciniuin illi promitlat,
Et augebit incremenla frugum jusiiiitv vcstra\ In- audiamus.
crementum frugum justiticc dicit, sive facuilales rc- Siquismihi minisiravcril , honori(icabit cumPa-
ruin, sive doctrinam sermorium, de fructu enim lcr meus, qui cst in coi'is. Quo honore, nisi ul sit

labiorum suorum, ait Salomon, salabitur sapiens. cumFilio ejus? quod cnim superlus ail: Ubi cgosum,
fcVAXGELIUM J0VNNIS, CAP. XII. iliic et ministermeus crii, hoc intelligilur cxposoisse

( Anior, 'imn dico vobis : ^V.si granum frumcnli cum dici!, Honoriflcabit cum Patcr rncus. Nunquam
 4-OU SMARAGDl ABBATIS 4S0

majorem honorcm accipcre poteril adoptatus, quam A ctus legis aeternam confert salulctn. Sed non e.v

ul sit ubi est unicus, non xqualis factus' divinitati, lotoScriplurarum texlu generaliter accipiendum est,

sed consocius seternilali. nam sunt aliqua quoe nunc secundum hisloike or-
HEBDOMADA XIII POST PEXTECOSTEN. dinem debent custodiri, ut est illud Audi, Israel, :

Dominus Deus luus Deus unus est (Deut. vi), ct si-

I.ECTIO BEATI PACLI APOSTOLI AD CORINTH. II,

CAP. III. milia lalia.

< Fiduciam talem habemus per Chrislum ad Deum, Quod si ministratio murtis lilteris deformata in la-

t non quod sulTieientes simus cogitare aliquid a no- pidibus fuit in gloria. Id est, si lex apud anliquos dahat
« bis, quasi ex nobis, sed suflicienlia nostra ex Deo praesentem gloriam, iis qui eam secundum litteram

« est. Qui el idoneos nos fecit minislros Novi Te- sequebantur, quanlo magis eos nunc glorificat, qui
• stamcnli, non lillera sed spiritu. Liltera enim oc- eam spiritualiter exsequunlur.
« cidit, spirilus aulem vivifical. Quod si minislratio Jta ut non possint ftlii, etc Quia visibilis carna
« mortis lillcris deformata in lapidibus fuit in gloria, lium operum gloria evacuatur, per spirilualem Evan-
« ila ut non possent filii Israel intendere in faciem gelii gloriam, sed ita evacuatur, ul in melius sensu
< Mosi, propler gloriain vultus ejus quae evacualur interiore proficiat , sicut infanlia per adolescen-
quomodo non magis ministratio spiritus erit in ^ tiam senectule evacuatur, sicut et semen in fru-
« gloria ? Nam si minislraliodamnationis gloriaest, ctum. Melior quidem fructus semine, sed nunquani
« mullo magis abundal ministerium justitioe in sine semine fructus exsurgil, ct non perit, sed inul-

« gloria. > liplicalur semcn in fiuctu. Sic ergo evacuatur

Fiduciam talem Itabemus per Christum ad Deum. ut dilatelur, sicut ipsc dicit: Cum autem vencrit,

Ac si diccret illa fiducia inexpugnabilis est ,

quce quod perfcctum est, evacuabitur quod ex parte esl (I

non ex nobis, scd ex Christo est, qua nos per fidem Cor. xm).
noslram giatia magis quam Episto'a bumana com- Quomodo non magis, etc. Id est nostra, qux non
mendat. evacuatur, quia perfecla est.
Non quod sufficientes simus cogitarealiquida nobis. Najn si ministratio damnatioms gloriaest. Superius

ld est, nihil nostra sapienlia vel virtute in causa hgis ministrationem, nunc ministralionem danma-
veslrae salulis operamur. Yult enim oslendere nihil tionis vocavit. 1 leo ministratio moriis, quia sola pcr

se suo sensu ac possibilitate in salvandisgentibusvel se non liberalat a morle. IJeo elian minislralio
cogilare vel facere, cum utique pauci homines, hu- damnalionis, quia reos sine ullo pocnitentia? rentedio
niiles, imperili, et pene rustici, sinc Dei gratia nun- prs°senti addicebat exitio.
quam universum mundum salvare poluissent. Ideo ^ Multo magis abundet mimsterium jusliliK in glo-
aulcmnoc pramiisit, quia diclurus erat, tantomajus ria. Abundat vere ingloriam, id est aelernam, qnia
se ministerium suscepissc, quam Mosen, quanto ma- justitia gratis siue legalium pta:ceplorum observa-
juseslNovum Testamentum a lege, qua; ahscondi- tione justificat.
tum in se Christum mysteriis adumbrata retinebal. EVANGELILM MARCl, CAP. VII.

Nou quodaliquid sibi arroget, sed ut per doctrinam < Exiens Jesus de finibus Tyri,venit per Sidoncm
suam, quye in Christoest, faciliuseos a falsis aposlo- < ad mare Galikcae intcrmedios fines Decapoleos. Et
lis revocet. < adducunt ei surdum et mutum, et deprecabantur
Qui idoneos nos fecit ministros Novi Testamenti. < eum, ut imponal illi manuin. Et apprebendcns
ld cst, ad implendum aposlolalus ollicium. < eum de turba seorsum misit digilos suos in auri-
Non litlera, sed spirilu. Id est, non carnalis legis, < culas ejus,et exspuens tetigit linguam ejtis. Et su-
sed spiritualium prccceptorum. < spiciens in coelum ingemuit, et ail illi : Ephpbeia,
Litlera enim occidit. (Ex August.) Ubi est, mors, < quod cst adaperire. Et statim apertoe sunt aures

contcntio tua, ubi cst aculeus luus ? Exponit acu- < cjus, ct solutum est viiiculum lingiue cjus, et lo-

leum : Aculeus, inquit, mortis pcccatum, el adjun- y.

< quebatur recte. El prcecepit illis ne cui diccrenl.
git rem mirabilcm, virtuspeccali lex, peccatum enim < Quanlo aulem cis pnccipiebat, tanto magis plus
ardentius excitatur, quando prohihclur, sedsi littera < prajdicabant, et eo amplius adniirahantur diccn-
ad!it, gralia desit. Lex litiera esl, ecce legem : Non « tes : Bene oninia fecit, et surdos fecit audire ct

concupisces, ego dico, quia nisi te adjuvet gratia < mutos loqui. i

ardenlius concupisces, hoc est, quod diclum esl, Exiens Jes s de finibus Tyri, venil per Sidonem ud
litlera occidit. (Ex Primas.) Si ad prtclerittun legis mareCalilwcc intermediosfines Decapoleos (Ex Beda.)
tempus aspicias, luin Iitlcra occidebat pncvaricato- Decapolis cst, ul ipso nominc probat, regio dcccm
res, si aut Sabbata uon observasscnt, aul carnalcs urbium trans Jordanem ad Orienlem circa Hip- ,

victimas non obtulissent. Nunc vero ita cccidit, puin, et Pellam,et Gadaram.conlra Gai.kcam.-Quod

si carnales caeremoniai in oflerendis tauris et vi- ergo dicilur, quia Dorainus veut ad mare Galila^c,
tulis cuslodiantur quas observalio gratiae jam inler medios fines Decapoleos, non ipsos fines De-
,

removit ,
qiuc ulique nunc si observenlur occi- capolis eum intrasse significat, neque eniin inare

dunt. Irans navigassc dicitur, sed potius ad maie u:-.(|iie

^puiius autem vivificat. Id cst, spiritualis uittllc- reuisse, atque ad ipsum perveuisse locum qui ntc-
/iil
COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 4i-2

dios fines Decapolis longe irans mare posiios respi- A reserat, cujus linguam Dominus tactu sapientia?,

ciebat. quae ip e cst, ad loquen:bim instituil. Talis aatem

Et adducunt ei surdum etmutum, etdeprecabantur mciilo potest dicere cum Psaiiuista : Domine, labia
eum, ut imponal illi manum. Surdus et mutus mea apcries, et os meum annuntiahit tdudem tnatn
est, qui nec aures audiendis Dei verbis, nec os (Psal. i.). El cum
Dominus dedit mihi linguatn
Isaia :

apcrit proloquendis. Quales necesse est, ul bi qui eruditam, ut sciam sustenlare eum qni lapsus est.
loqui jam et audire divina eloquia longo usu di- Verbo erigit mane, mane erigit mihi aurem ut audiam
dicerunt, Domino sananJo offerant, qualenus quos quasi magistrum (Isai. l).
bumana fragilitas nequit, ipse graliae suae dextera El prwcepit illis ne cui dicerel, quanto autem eis

salvet. prircipiebat, tanto magis plus privdicabant, et eo am-

Et appreliendens eum de turba seorsum. Appreben- plius admirabantur dicentes : Bene omnia fecit, snr-
densnamque infirmum de turba seorsum educit, cuxi dos fccit audire et mutos loqui. Si sciebal eos, sicut

niontem peccatislanguidam visitationis suae pielalis ille qui notas babcbat et proesentes et futuras bomi-
illustrans, a consuetis numanaj conversationis mori- num voluntates, tanto magis pracdicatnros, quantc
bus avocat, ad sequendapra:eeptorum suorum ilinera magis ne pryediearent eis pra?cipiebat, ut quid boc
vocat. B pnccipiebat , nisi quia pigris volebat ostenderc,
Misit digitos suos in auriculas. Mittere digitos in quanto studiosius, quantoque fervenlius eum pra>-
auriculas est, cum per dona sancti Spiritus aures dicare debeant, quibus jubct ut pradieent, qnan 'c

corJis ad intelligencla ac suscipiemia verba salutis illi qui probibebanlur tacere non polucrant.

apcrit. Nam digilum Dei appellari Spirilum san-

HEBDOMADA XIV POST PENTECOSTEN.
clum testatur ipse Dominus cum dicitJudais ^ Si
ejicio dwmonia, filii vestri inquo eji- EPISTOLA BEATI PAULl APOSTOLI AD GALATAS CVP. II F.
eqoindigito Dei ,

fi(u//^Z.MC.xi,-iOj?Quoilexpoiiensa!iiiscvangelisladi- f Abraha> dictoe sunt repromissiones et semkii

cit; Si ego inspiritu Dei ejicio d(emonia(Maltli. xii, 28) < ejus. Non dicit et seminibus, quasi in multis, sed
cl.Magi in ^Egypto superaii dixerunt, Spiriius Dei e»t « quasi in uno, et semini luo quo 1 est Christus. Hoe
hic [Exod. viii). EUei in tabulis digito Dei scripta t autem dico teslamentum confirmatiim a Deo , quoe
est I -.pideis. Digilo ergo Dei in auricul s missi ejus « post quadragintos et triginta annos facta est Iex,
quisanandus erat, dona sunt sancti Spiritus, quibus i non irritum facit ad evacuandam promissioncm.
corda, qus» a via veritalis aberraverunt, ad scientiam i Nam si ex lege baereditas ,
jam non ex pronm-
salutis audiendam discendamque revocat. Et quia « sione. Abrahae autem per promissionem donavil
cognita verilatis luce sequi confessio debet, apte sub-
u t Deus. Quid igilur lex? propler transgressioncs po-
jungilur : « sita est, donec veniret seinen, cui promiscrat, or-
Et exspuens tetigit linguam ejus. Et exspuens, quippe « dinata per angelos in manu medialoris. Media-
Dominus, linguam cum ad confessionem fidei
tangit, « tor autem unius non cst, Deus autem unus esi.

ora calechizalorum inslruit, cum ora diu bruta ad « Lex ergo adversus promissa Dei? absit. Si enim
verba sapientiae proferenda cuin laclususepielalis in- « data esset lex, quoc posset vivificare, vcre ex legc
format. Sputum narnque Domini saporem designal « esset justitia. Sed conclusit Scriplura omnia sub
sapientia?, quae tesle viro sapienle loquilur Ego ex : « peccaio, ut promissio ex fidc Jesu Chrisii darctur
ore Altissimi prodii primogenita. « credentibus. i

El suspiciens in ccelum. Suspexil namque in cce- Abraha' dicta; sunt repromissiones el semini ejus.
lum, ut inde mulis loquelam, inde audilum surdis, (ExHieron.) Simplcx autem sensus, qui in boc loco
indc cunctisinfirmitatibus medelamdoceretesse qua> texitur, hanc vim habet, ut doceat Apostolus non

rendam. posse per legem, qiue postea data est, repiomissio-

Ingemuil. Ingemuit autem, non quia ipsi opuses- nes, qu?e anlea facta? sunt ad Abraham deslrui, et
sct, cum gemilu aliquid petere aPatre, qui cuncta posteriora priorihus pra\judicare, cum repromissio-
'

D
pelenlibus donat cum Patre, sed ut nobis gemendi ncs ad Abraham anle quadringentos triginta annos
darel exemplum, cum vel pro nostris, vel pro no- dat;e sint, quo 1 benediccrentur m illo universa na-
stiorum erratibus proximorum supenuc praesidia tiones, legis autem observalio, quod qui fecisset
piclalisinvocamus. cam, viveret in ea, post quadiingentos Iriginla an-
Et ail illi, Epliplieta, quod est adaperirc. Quod au- nos Mosi data sit in inonle Sinai.
tem ait, epbpheta, idest, adaperire, ad aurcs propiie Nondicit, el seminibus, quasi in multis, sed qnasi
pertinet. Aures elenim ad audiendum aperieii(!;e, in uno et scminituo quod Semen A.braliae est Cliristus.

lingua vero, ut loqui possil, a relinaculis crat siue aposlolus Cbristum interprelalus est. Omnes Seri-
tarditalis solvenda. pturas sensu ac memoria peragrans, nunquam plu-
Et stutim apertce sunt aures ejus et solutum cst rali numero semina scripta rcperi, sed sive in bonani
vinculum linginv ejus,etloquebanlur recle. Illeelenim sive in malam parlem semper singulari.
solus recleloquitur, sive Deum confilendo, sive aliis Hoc autem dtco, lestamentum confinnatum u Dco.
pr.eclieando , eiijus auditiim ul ccelestibus possit Testainentum vocal promissiones Ahrahaj faetas,
auscultaic ct obsccundare maodaUs, divina gratia quae non possunl ab hominc evacuaii, cum cliara
 ,

1*3 SMARAGDl ARBATIS i i l

honiinum teslamenla jus suum tcneanl, el rcsolvi A usque dum Christus venircl, de quo dicit : Semen
uon possint, si solemniler fuerint ordinata. cui repromiserat.
Hie certe si qua^ramus ulrum hoc lestame.uium Ordinatam per angelos. '(Ex 1'rimas. ) IIoc loco Mo-
quod dicit confirmatum a Domino non infirmari a sen significat legem per angelum Domini accepisse,
Lcge, qiuc posl qua Iringeulos triginLa aanos facla sicut Stcphanus dicit Hic est qui ec-
: fuil in
e^t, utrum novum an vetus intelUgendum sil, quis desia, in solitudine cum angelo, qui loquebatur ei in
rcsponJere dubilei novum? sed in propheiicis la:e- tnonie Sinai (Act. vn). (Ex Hieron.) In onini Veleri
bris occultatura, donec veniret leinpus, quo revela- Testamenio ubi angelus primum visus refertur, ct
relur in Cbristo. posiea quasi Deus loquens , inducitur angelus qui-
Quce post quc.dringentos elc. (E.v Ilieron.) Sup- dcm
,
vere ex ministiis pluribus, quicunque sit vi-
putandi in hoc loeo anni ab eo tempore quo Donii- sus, sed in illo mediator loquilur, qui dicit : Ego
mis ad Abraham locutus est dicens Et in semine sum Deus Abralunn,
.:
et Deus lsaac. et Deus Jacob
Uio benedicentur omnes genles (Cen. xn, xxn (Exod.
) iii)
usque ad legislalorem Mosen, ulrum quadringenti et In manu mediaioris. (Ex Primas.) Medialorem Jc-
triginla sint, vel quomodo in Genesi ipsi Abralue sum Cbristum, tle quo et ad Timotheum scribilur :

Doniinus pollicetur, quod post quadringcnlos annos B Lnus Deus, unus mediator Dei ct homiiiiim Iwtno
de lcrrj servilulis iiiii ejus exiluri sinl, non enim Christus Jesus (I Timoik. n). Manu meJiaioris po-
parva res est, et a multis qiucsila, nescio an ab ali- lentiam et viriutem ejus debenius accipere. Quidam
quo sil inventa. mcJiatorem Mosen puiant. Nain ct Moses, aiunt,
( Ex Primas.) Neque quis pulel esse conlrarium, interDeum et populum niedius fuji, sic enim ipse aJ
quoniam m libro Genesens Abraham a Deo diclur :
popaIun> ait : Facie aJ l.iciem locutus est upbis
Scito, piwnoscens, quod percgrinum futurum sit se- Domiuus in mcnte de meJio ignis, ego seq-.iester el
uien tuum in terra non sua, et subjicieni eos seni- nie dius fui inler Deum et vos iu tcmpore illo ul
,

ttui, el affligent quadringentos annos (Cen. xv) , et annv.nLiarom vobis verba cjus. (Ex liicron.) Quia
bic aposlolus t: iginta annos amplius ponit. Qtod dicil v.-ro leciionis or,Io confusus est, ct byperbalo ju::-
aulem boc est : sepluagcsinio telalis su;c anno Abra- turbatur, sic rcJknJus viJetur
nobis Lcx po- :

i:am acccpil a Deo reproiuissioncm. Ex quo lem- sita cst per angelos in manu meJiatoiis, propier
pore usque ad initium legis Mosaicje, quadringcnli t:ar.5:jressiones orJinala per angelos, donec veniret
et triginla anni hac ratione complentur, ex le.-.:-
s men, cui semen autem, haud du-
repromissum est,
pore reproniisskrais usque a.l ceulesimum annum bium, quin Chiislum significet, de quo Matlhteus
Abralnc, quando Isaac nasciiurus filius vigii;Li ,
*-*
a';t : Liber gencralions Jesu Chrisli, fuii David, filii

quinque an::i numerantur, postea quinlo aetatis Abraham (Matth. i).

aiuio Isaac parvulus ab Lmabeh ccepil aflligi, sicut Mediator autem unius non est. Subauditur imius
iJein apostolus in hac ipsa qpislola memoral. Evi- partis non Csl me.iiator, seJ iater duas, ut me-
denter ergo monslralur, sccundum sermonem Dei dius sil.
ad Abrabam faclum, post triginta annos reproniis- unus Hoc autem iJeo addit, ne
Dcus aulem est.
sionis scmen ejus persccutoribus laborare ccepisse.
quis putaret Cbiisuun ab unilalc diviiuc natune
Nam si ex lege, elc. Ac si diceret, non ex lege qu;e peiiiius esse divisum, quia mcdiatoris suscepissel
nondum erat , sed ex repromissione Abrahaa dona- officium
lum cst semen , quod cst Cbristus, in quo omnes Lex ergo adversus promissa Dei? absit. Ac si di-
benedicerentur gentes. cerel Lex Dei proinissa non aufert, sed prxparal
:

Quid igitur lex, etc. (Ex Iiieron.) Hic diccre po- aJ pioinissa. Sicut medialor Dei et hominum inter
lerat aliquis: Quid necesse fuit legempost 450 anfitia dai.tem ct accipienlem legem medius fuit , sic lex
repromissionis dari, cum et data lcge suspieio de- ipsa, qiue post repromissionera cl complctionoin
structai sponsionis potuerit oboriri, et manente re- ejus media subrepsit, quae non idcirco arbitranda
n
proinissione, non profutura lex data sit, quam pra> est repromissionein cxcluJere, qua postea subsecuta
vidcns apostolus quaeslionem in sequentibus ipse eam qiue prius fuit , viderelur abolere, scd cx co
sibi proponit dicens : Quid igilur lex? itera ipse si- quod m n poluit vivificarc, ncc id tribucrc quod
bimct respondit, dicens : Propter transgressiones po- rcpromissio prima pollicita est, manifestum cst in

tita est, donec venirel sanclum, cui promissum est. custodiam cam reproinissionis non iu subversioneni

lVsl ofiensam enim in crcmo populi, post adoralum datam.

viiulum, et murmur in Deuin, lex transgressiones Si enim dala essel lcx, ctc. Uco non vivifieabat,

piobibilura successit. (
Ex August.) Lex propler quia pcccatum originale aufcrre non polerat, vel
transgressiones posila esl, ut accipcret homo prae- certe quia non hircorum aut taurorum, scd Chri-
cepta, superbe de suis viribus fidens , in quibus sti sanguine erat vita donanda.
deiiciens, el factusetiam prjjvaricator, liberalorcm, Vere ex lege essel jusiitia. Donum promiss;e luc-
Salvatoremque requircret. Ila timor legis hiimilem reditalis justiliam nominavii, ac si diceret, si data
factiua tanquam paulagogus ad fidcm graliamque l.\, qire possit pra^stare vilam, ct id qtioj
perduceret,et non transgredi veleogenT, vel doceret, rcpromissio spoponderat exhibei", vcre promissio
Ua COLLECTIONES 1N EPISTOLAS ET EVANGELIA. UO
per legem pularctur exclusa. Nunc autem propier A « alligavit vulnera cjus, infundens olcum et vinuui.
transgressiones, ut supra diximus, posita magis eos a Et imponcns illum in junienlum suum duxit in sfe-
arguil pcccatores, quibus post repromissionem in « bulum, el curam cjus egit. Et alter ; die prolulit
custodiam, et ut ita dicam, m carcerem dala esi, « duos denarios, ct dedil slabulario, el ail : Curam
tit qui voluntarie noluerunt innocentis exspectarc « illiushabe, quodcunque supererogaveris ego
et ,

promissum, legalibus vinculis prapedili, el in ser- < cum redierorcddam libi.Quis horum trium vldeliir
vitutem mandatorum redacli , custodirentur in ad- « Ubl proximus fuisse illi, qui incidit in lalroncs?
ventu futurae fidei in Cbrislo, quae finem repro:!:is- « Al ille dixit : Qui fecit misericordiam in illum. Et
6ionis afferret. « ait illi Jesus : Vade el fac similiter. >

Scd coticlusit omnia sub peccato. (Ex Primas.) Ad-

Bcali oculi qui vtdeut quce vos videtis. (Ex Beda.)
veuiente Cbristo, qui sub lcge Mosi eranl, conclusi
Non oculi Scribarum ct Pharisceorum, qui eoipus
sunt sub pcccato, si ultra m legis observaiione per-
Domlnt tanlura viderunt , sed iili beaii ocu!i,qui
manere voluerint. Quia maledicti qui umbne legis
cjus possunt cognoscere sacramenla, de quibus di-
deservierint, verilate pncsente. Nam et boc osten- Cilur ; Et revelasti ca parvulis (Mattli. xi), beati
dit, quod non poluil iuveniri, qui omnia pnecepta oculi parvulorum , quibus et se et Patrem Filius rc-
legis implerel. Sive conclusa sit drcit sub peccaio, B velare dignatur.
id est, deprebendit omnia sub peccato esse conclu-
Dico autem vobis, quod tnulti reges et propheiai
sa, ul peccalum nis in Christo creJentes dccii-
voluerunt videre qua' vos videlis, et non viderunt,et
nare non possint, et sic necesse cssel, ut per so-
audire qum auditis, clnon audierunt. Abraliamexsul-
lam iidem ad promissam salutem pervenirent cre-
tavil ul viderel diem Cbrisli , el vidit et gavisus est
dentes. Ilem conclusi , id est, in multa dislracti ex
(Joan. vin, oC). Isaias quoque (Isai.xi), etMichaen.i t
diversis obsenalionibus, occupali in scbota legis ad
multi alii propbeUe videruntgloriam Domini, sed lii
doeirinam fu!ei servabamur, quae Clirisli erat tem-
omnes a longe pcr speciilumel in amigmate vidc-
pore revelanda.
runt. Aposloli aulem in prscsenliarum babentes Do-
Vt promissio ex fule Jesu Chrisli durctnr crcden-
minum convescenlesque ei, et quajcunque voluisscnt
tihus. (Ex Hieron.) IJ est, necessc esset sola ut fide
inlerrogando discentes (Act. 1)
Christi salvaret credenies. Nec. vero ajstimandum
Ei ecce quidam legisperiius surrexit, tenlans illum
scripturam auctorein esse peccali, quia oinnia sub
ci dicens : Magister, quid faciendo vitam wtcrnam
peccato conclusisse dicalur, cum mandatum quoJ possidcbo? Legispcrilus qui de vita aMerna Domi-
exjurcpracipUiir, oslendat p.lius argualque pec^

non est auclor sceleris

causa pcceati.

sed concludit eos et nocentcs senlcnliie suoe aucto-

nequam bomincs
QuomoJo et judex
vincienJo.
*
m <li de ipsis D
Gaudete autem quod numina vestra scripta
^
tcntans interrogat, occasionem, ut
sei
.

nionib , s sumpsitf
reor, lcn-
llbi ail

in Cfclis
.

sunt, sed ipsa sua tentatione declarat, quam vera

rilate promintiat; ul debilos poertSe indulgenlia po-
sit illa Domini confessio, qua Patri loquilur : Quod
slea , si voluerit, principalis absolvat.
abscondisti ha.'c a sapientihus et prudentibus, et revc-
KVAXGEUUSI LUCC , CAP. X.
lasti ea parvulis.
< Beati oculi qui vident qurc vos vidctis. Dico
At Ule dixit ad eum : In lege quid scriptum esl ?
t enim vobis, quod multi rcges el prophekc volue-
Qnomodo legis? Ilie responclens dixit, etc. Dum le-
< runt vulere qme vos videlis, et non viJerunl, et
gisperilo respondet, peifeclum nobis Salvalor iter
« audire qiue auditis et non aiulierunt. Et ecce qui-
viUe coelcstis ostcnJit, cui primo Ui dileclione Dei et
« i'am legisperitus surrexit, tentans iilnm et dicens:
proximi lcgis scripta proponenti dieit :
i Magister, quid facien !o vitam xternam possiJe-
« ! o? At ille dixit ad eum In lege qui.i scriptum :
Recie respondisii, lioc fac el vivcs. Apertissimc
i csl? Quomodo legis? lile respondens uixit Dili- :
declarans , solam esse dilectionem, et ipsam non
« ges Dominum Deum luiim ex loto corde luo, ex vcrbo lenus ostentatam, sed operis executione pro-
« lota ar.ima tua, et ex omnibus viribus tuis, el ex
D batam, qu;e perpetuam dueat a,! vitam.
« omni mente tua.et proximuin tuum sicut teipsum. Ille autem volens jusiificare seipsum , dixit ad Je-
« Dixitque illi : Recle responJisli. Hoc fac et vives. sum : Quis est tneus proximus. Cui profcclo Dominus
« llle autcin volens justificare semetipsum, dixit a 1
ila responsum tcmperavit suum, ut et bominem qui

t Jesum : El quis est meus proximus ? Suspiciens miscricordiam faceret, cuilibet proximum doccret.
< autem Jesus dixil : Hoino quidam dcscendebal a!>
Et tamen h«ccadem parabola specialiter ipsum Dei
i Ilierusalcm in Jcricbo, ct incidil in lalroncs. Qui Eiliiiin, qui nobis per bumanitatem proxi:nus fieii

« ctiam dispoliaveruiil eum , el plagis impositis dignatus est designaret.

i abierunt semivivo relicto. Accidit aulein ut saccr- Suscipiens autem Jesus dixit : Ilomo quidam de-
< dos quidam descenderet eadem via, et viso illo scendebat ab Ilierusalem in Jericho. Homo iste Adam
< prailerivit. Siinililer et Levita cum esset secus lo» intelligitur in genere hunumo, Hierusalcm civilas
« iiim, ct viJeret eum, perlransiit. Samaritanus au- pacis illa ccclestis, a cujus beatiludinc lapsus in
« lem quidam iter f.icicns, vcnit secuseum, elvi- hahc mortalem miscram jue vitam dcvenit ,
qiiam
i !eus cum, mbcricordia motuscst, ct appropians bcne Jcricho, qiiac luna interprctatur sigaificat. Va-
 ,,: ,,

447 SMARAGDI ABBATIS 4-48

riis vidclicct defcctuum laboribus, crroribusque sem- A lus esi, in quo saucium imposuit, quki pcccala no-
per iacertam. slra portavil in corpore suo super lignum , et juxla

Et incidil in latrones. Lalroncs, diabolam el an- aliani parabolam inventam , qu;c erraverat , ovein
gelos ejus intellige, in <pios qui descendebat inei- humeris suis imposilam , reportavit ad gregeiu (Luc
dit. Nam nisi prius inlus inlumesceret , foris ten- xv ). Ilaque imponi jumento est , in ipsam incarna-
tatus tam facile non cedcret, vera est eniin salis tioncm Chrisli credere, cjusque mysteriis initiari

sentenlia, qiuu dieil : Ante ruinatn enim exallatur siinul, el ab hostis incursione lulari. Stabulum au-
cor (Prov. xxi). lem est Ecclesia prsesens, u!:i reficiuntur viatores
Qui etiam dispoliaverunt eum. Gloria videlicel im- de peregrinalionc hac in celernam patriam rc-
inortalitatis el innocenliae vesle privarunt. Hasc est deuntes, et bene jumenlo impositum duxit in sta-

enim prima slola, qua juxta aliam parabolam luxu- bulum ,

quia nemo nisi baplizatus, nisi corpori
riosus Glius per pocniientiam rediens ornatur (Luc. Chrisli adunatus, Eeclesiam inlrabit.
xv), et qua proloplasli amissa eognoverunt esse Et altera die protnlit duos denarios, etc. Allcra die

se nudos , tunicasque pellicias nalune inortalis in- poslDomini resurreclionem , nam et ante quidem per
duli sunl (Gen. iii). Evangelii sui gratiam ilhiaunaveral his qui in (ene-
Et plagis impositis. Phvjrc peccala snnt ,
quibus B hris et in umbra morlis sedcbant, sed potior, resur-
natune humanx inlegrita:cm violando seminarium rectione cclebrala ,
pcrpcliuc lucis splendor effulsit.

quoddam, nt ita dicam, augendoe morlis fessis indi- Duo denarii sunt duo Testamenta , in quibus selerni
dere visccribus. Regis nomen el imago conlinetur. Finis enim legis

Abierunt. Abierunt aulem non ab insiiliis aliqua- Chrisius, qui altera die prolati dantur slahulariu
tcnus cessando, sed adearumJem insidiarum fraudes quia tunc aperuit illis sensum, ut inlelligerentScri-
occullando. pturas. Altera die slabularius denarios ,
quoruni
Semivivo rcliclo. Scmivivum reliquerunt ,
quia prelio vulncratum curaret, accepit ,
quia Spirilus
bealitudinem vitcc immorlalis exucre, scd non sen- sanctus adveniens docuil aposlolos omneni verita-
suni ralionis abolere valucrunt. Ex qua enim parle lem , quo genlibus crudiendis inslare atque Evan-
sapere et cognosccre Deum polesl vivus est ho- gelium prcedicare sufficerent.
mo , ex qua vero peccalis conUibescit et miseria El (juodcunqne supererogaveris ego cum rcdiero ,

deficit, morluus idem, Ielliiferoque est vulnere foe- reddam libi. Supercrogat slabularius, quod in duo-
datus. bus denariis non accepil, cum dicit Apostolus De :

Accidit autem , elc. Sacerdos et Lcvita, qui viso virginihus autem praceplum Domini non habeo,
saucio transierunt, sacerdotium et ministerinm Ve- consilium autem do. Itemque et Dominus ordina-
teris Testamenti cst , ubi pcr legis decrela mundi vit his, qui Evangclium annunlianl, de Evangelio
languenlis vulnera monstrari lanlum , non au- vivere, sed nen usi sumus hac polcstate, ne quem
tem curari polcrant, qnia impos?ibiIe erat, ut Apo- vestrum gravaremus, cui reiiens quod promiscrat
stolus ail : Sunguine vilulorum et hircorum auferri debilor reddet, quia veniens in judicium Doniinus
pcccata. dicit : Quia super pauca fuisli fidelis , supcr mulia
Samaritanus autem quidam iter transiens vcnit se- te constituam, intra m gaudium Domini Dci lui
cuseum, et vidcns, clc. Samarilanus qui interprela- ( Luc. xii ).
tur cuslos , Dcum significat, cui rectissime Prophe- Quis Itorum trium videtur tibi proxitnus fuisse ?
ta, ne hos lalrones possil incurrere, supplicat : Cu- elc. Juxta littcram manifesta esl Domini sentcnlia,
stodi me, inquiens, a laqueo quem statuerunt mihi nullum nobis amplius quam qui miscrcatur csse
ct a scandalis operanlibus iniquilalem ( Psal. cxl). proximum , scd Hicrosolymiti civi non sacerdos
Qui propter nos homines , el propter noslram salu- non levita cx eadem gente, imo in eadcm urbe nati
lem descendens de coclo, vite praesenlis iter arri- et nutriti , sed exlerae genlis accola ,
quia magis
puit, et venit secus eum qui vulneribus tabescebat .. misertus esl , factus est proximus. Sacratiorc aulem
infliclis, hoc est, in simililudinem hominum faclus, intellectu ,
quoniam nemo magis proximus ,
quam
el habitu invenlus ut homo (Pltilipp. n), compas- qui vuhiera noslra curavit , diligamus eum quasi
sionis nostnc susceplione finitimus, et misericordke Dominum Deum nostrum, diligamus quasi proxi-
faclus est consolatione vicinus. mum , nihil enim tam proximum ,
quam capul
El appropians, alligavit vulnera ejus, etc. Peccala membris, diligamus eliain eum qui imilalor est
quse in hominibus invenil , rcdarguendo cohibuit Christi.
spem veniae poenitenlibus , terrorem poense peccanli- Et ait illi Jesus : Vade el tu, etc. Id cst, ul vcre
bus incutiens. Alligat enim vulnera dum prascipit te proximum sicut te ipsum diligcre manifeslcs ,

Poenitentiam agite. Infundit oleum dum ct addidit : quidquid vales in ejus vel corporali vel spirituali
Appropinquabil enim regnum ccelorum. Infundil et necessitate sublevanda devotus operare.
vinum dum dicit Omnis arbor, quce non facit fru-
:
IIEBDOMADA XV POST PENTECOST.
ctum bonum excidetur et in ignem mittetur. LECTIO ETISTOL.E DEATI PAULl APOSTOLI AD CALATA8,
Et imponens illum in jumentum suum ctc. Ju- , CAP. V.
inenlum ejus est caro , in qua ad nos venire digna- i Spirilu ambulate, ct desideiia cainis non perti-
 ,,,, ,,

449 COLLECTIONES 1N EPISTOLAS ET EVANGELIA. m

« cietis. Caro enim concupis it adversus spirilum , A miniis gloriantur, et putant si expleverint volupta-

i spiriuis auiem adversus carnera. Iface euim sibi tem quamdam , se turpiludine victoriam eonse-

« iuvicem adversantur, ut non qiueeunque vullis illa cutos. Sed et illud eleganler, quod in carne opera
< faeialis. Quod si spirilu duciiniiii, non estis sub posuit , fruclus in spiritu, quia vilia in semelipsa

Manifesta aulem sunl opera carnis, quoc liniuntur, et pereimt, virtutes fructibus puflulant
« lege.
« sunt foruicatio, immundilia, impudieitia, luxu- et redondant.

« ria, idolorum servilus, veneficia, inimiciliue ; con- Primum itaque carnis opus
Qiue sunt (ornicatio.

« tenliones, aunulaliones, irae, fixse, dissensiones,

est fornicalio quam in exordio posuil ne de rae-
, ,

invidiae bomieidia ebrieutes comessa- diis ambigamus. Omne enim quodcunque fecerit bo-
« seclae , , , ,

« tiones , et bis similia. Qure pncdico vobis , sicul mo extra corpus cst, qui autem fornicalur, in cor-

« pra-dixi, quoniam qui talia agunt, regnum Dei pus suum peccat. In co fornicalor majoris est cri-
minis quia tollit membra Chrisli et facit ea mem-
« non consequenlnr. Fructus autem spirilus est cba- , ,

longanimitas bra meretricis, Ernnt quippe duo in carne una qui

« ritas, gaudium ,
pax, patienlia , ;

« bonilas, benignitas, mansuetudo, lides, modeslia, non est fidelis, nec

Chrislum, sua membra
creiiit in

facit membra mcrelricis. Qui autem credit et for-

« conlinenlia , castitas. Adversus bujiismodi non est
« lex. Qui autem sunt Cbristi , carnem suam cruci- B nkatur, Cbristi membra facit merabra meretricis

« (ixerunt cnm vitiis et concupiscenliis. i

Immunditia, liuuria. Secundum opus carnis im-

Spiritu ambulate , et desiderium elc. IIoc tripli- munditia nuncupatur. Terlium vero luxuria , sequi-
,

r.iler accipiendum , ut dicamus eos, qui spiritu opera tur enim immunditia comes luxuriae. Quomodo
carnis morlifieavCrint , ct seminaverint in spiritu enim in vetere lege ( Levit. xv ) de nefandis crimi-
ut de spiritu metanl vitam seternam quotiescunque nibus, quae in occullo fiunt, et ea nominare turpis-
,

voluptatem carnis senserint litillare , non pcrficiant simum esl, ne et dicentis os et aures audienlium
desiderium ejus. Alio modo eos ambulare spirilu et polluerentur, generaliter scriptura complexa esl
,

carnis desiderium non perficere dicimus, qui spiri- dicens, verecundos vel reverentes facite lilios Israei

egrediuntur yEgyptum escam ab omni immundilia,sic boc loco, cicteras extra- in

taliler , et spiritualem
ordinarias voluptales, ipsarum quoque opera nuptia-
polumque de spirituali bauriunl petra, qui ambulant
in omnibus spiritualiter, non perficientes carncte
rum , si non verecunde et cum honestale, quasi sub
oculis Dei fianl, ut tanlum liberis servialur, im-
legis litteram , vel desiderium, sed fructus metentes
spirilalis intelligenli;e (ICor.x). Tertio raodo, qui- munditiam et luxuriam nominavit.

dam desideriura carnis , in bis dicunt esse, qui par- Idolorum servitus. Quartum in catalogo operun»
vuli sunt iu Christo, iter autem spiritus in perfectis C carnis idololatria locum tenet, qui enim semel se
viris. Spirilu ambulate, id est , in gravitale spirilus, Iuxurioe voluptatique miscueril, non respicit crea-
id est, in itinere viri perfecti, et desiderium carnis, lorem. Alias autem omnes idololatriae festivitate,
id cst ,
parvulorum, non pcrlicielis. gula , ventre , el his quae infra venlrem sunt dele-
Caro enim concupiscit advcrsus spirilum , elc. Caro ctantur.
praesenlibus delectatur, et brevibus, spiritus perpe- Veneficia. El ne forsitan veneficia , el maleficia,
tnis et futuris. Caro enim frigus timct, aspernalur artes non viderentur in novo prohibiLe testamcnto,
famem, attenuatur vigiliis, libidinihus exardescit ipsa? quoque quinto loco inter carnis opera nomi-
mollia quaeril, el jucunda desiderat. Conlra spiritus nanttir. Saepe enim magicis artibus et amare mi- ,

ea quoe cami conlraria sunt , et qurc illam debilitare seris evenit et aniari.
queanl expetit. Aliler, caro concupiscit adversus spi- Inimicitiie. Inimicitia quoque qtnc post veneficia
ritum, id est, bisloria el scripturae carneus intelle- sexlo ponitur loco , quem habeat reatum manifesto
ctus, contra allegoriam et spiritualem doctrinam crimini subjecta declaral. Quantiim enim in nobis
repugnat. Spiritus autetn adversus carnem, id est, est, ntillius esse dcbemus inimici, sed cum omnibus
sublimiora dejectis, aeterna brevibus, umbrae veritas habere pacem.
**
rt fragalur. Contentiones. Septimum locum inler carnis opera
Quod si spirilu ducimini, non estis snb lecje. IIoc contentio possidet. Servum autem Domini non opnr-
est , si vos lolos spirilualibus occupetis actibus tet rixari, sed mansuetum esse ad omnes docibr- ,

non vobis necessaria est lex ,

qiuc non spirilualibns, lem, longaninicm, cuin mansuetudinc eriidienteni
scd carnalibns data est. Spirilu ducimini dicit, id est eliam eos qui contrario disputant ( // Tim. u ).
spiritu gubernamini , non spiritu hominis, sed Spi- Mmulationes. Oclava succedit ;cmulatio , qu;c
ritu sauclo signilicat, de quo Aposlolus alio loco Gra^co sermone ^>o; signifieantius et notius ap-
ait : Ipse spiritus tcslimonium perliibet (Bom. vni )
pellatur. Quo qtiidem malo nescio quis nostrum ca
spiritiii nostro, quod sinnis filii Dei ,
quem sequen- reat. Zclati sunt cnim ct palriarcha; Joseph fratrem
tes spiritum , efiieiraur spirituales, et sub lege esse suum. Et Maria prophetes et Aaron Dei sacerdos
ilesistimtis. contra Mosen lali passione decepti sunt.
Hanifesta autem sunl opera carnis. M est, omni- Ira;. Ira deinde nono succedit loco, qu;c justiiiam
hus nota , vel certe his tantum manifesia, qui in Dei non operalur, et species esl furoris. Inler ira-
Ghristo credunt , nam plurimi gentilium in suis igno- cundiam autem et irara , hoc inlerest, quod iracun
 ,: ,

4 1 SMAllAGDI ABBATIS 4oi

dus scmper irascilur, iralus pro lcmpore concilatnr, \ in qua regnaverit peccatum , non potest Dci regnare
ei ncscio quis possit regnum Dci possidere, cum regnum
is, qui irascitur, separetur a regno. Qnoniam qui lalia agunt. Notandum ilaque atque
(ieilenduin quod conlendentes, el dissidentes et
Rixte. Dccimo loco ponunlur riiae ,
quas aliud ,

iracundos etiffl idololatris, veueficis et bomicidis

Graeci signifieantes ipiQziag vocant, quidem rixa si
penitus exclusit a regno.
dotyjj, dicilur a regno Dei proliibent. Est autem
;

ipihtix, cum qui semper ad contradicendum para-

Fructus enim spiritus esl charitas. Qmc alia inter

et muliebri jurgio contendit et provocat con-

fructus spiritus debuil lenere primatum nisi cbari- ,
tus , ,

tas ? sine qua virtulcs cactcnc non repulanlur esse

tendentem; haec alio nomine apud Gr.iccs dieilur
virtules , et ex qua nascunlur universa quai bona
yiXmevtux.
sunt, siquidem et in lege et in Evangelio ipsa ohlinet
Dissensiones. Undecimo loco ponuntur dissensio-
nes, quae sunt opera carnis, cum quis nequaquam principatum : Diliges Dominum Deum tuum ex toto
corde iito et ex lota anima tua , et ex tota virtute lua
perfectus eodem sensu et eadem sententia dicit
ct proximum tuum tanquam teipsum Maltli. xxn ).
K(jo sum Pauli, el cgo Apollo ei eijo Ceplue et cgo ,
(

Cliristi, sed et donorum inter se haec eadem dissen-

Gaudium. Secundus fructus spiritus est gaudium,
sio reperitur mariti videlicet ad uxorem , patris ad
;
II f
I
uod Sloici f
I
uocl ue °-
ui distinguuni inter verba sub

filium , fratris ad fratrem , conservi ad conservum tilius , aiiud quid esse aeslimant quam Ueliliam ?
,

militis ad contubernalem arlificis ad ejusdem ope-

Gauciium quippe esse aiunt elationem animi super
,

ris artificem nonnunquam evenil, ut et in exposi-

his fju;e digna sunt exsultanlis laHitia. Nolandum
,

lionibus Scripturarum oriatur dissensio , e quibus

quoii posl dileciiouem gaudium sequilur, qui enim
haereses, quae et aiio nomine sectae dici possunt,
diiigit quempiam , semper in ejus felicitale Uelatur.

cbulliunt. Pux. Tertius fruclus spiritus estpax, a qua Sa-

Secta?. Duoiccimo loco seclac ponuntur, quae a lomonquoque, qui in typo Christi pracessil , no-

scftando vel divisione secLe nominantur. men accepit , et de Ecclesia Psalmista canit : Fa-
Si enim
s.ijiienlia carnis inimica eslDeo, sect;e quoque, qua; ctus est in pace locus ejus ( Psal. lxxv ) ,
et inler

nunc in carnis opere ponuntur, non sunl arnicre octo Evangelii bcnedictiones scribitur : Beati pa-
:

inimica atilem sunt omnia dogmala ciftci, quoniam filii Dci vocabuntur Matlh. v ).
falsitalis Deo (

repugnanlia. Longanimitas. Quarlus fruclus spirilus est longa-

Invidicr. Tertio decimo loco succedit invidia nimitas sivc palieiilia ,
quia ulroquc mo.io p.</.y.poQv-

qu;e semper aliena lorquetur felicilate, et in dupli pim possumus inlerpretari. Httic conlraria cst pu-

cem C siHanimitas, qui vero patiens est el nnivcrsa suslen

scindilur passionem, cum in se est aliquid
quod in alio esse non vull, aut alium vi:!e:is
lat, vir sapiens, ct cum wtxatnt multiim sapieus
esse meliorcm; dolet se ei non esse consimilcm. appellalur, ul in Provcrbiis quoque scriptum est :

Pulclire quidam de Neotericis Graecum versum Lonqanimis vir nndtus inprudcnlia (Prov. xiv).
transferens elegiaco metro de invidia lusit, dicens Bonitas. Quintus fruclus spiritus est bouilas, cl dc
:

hae Stcici ita defiiiitii.t : Bonitas cst virtus s-poulo

Justins invidia qiu> protinus i^ stim
niliil esi,
a i bcnefaciendum cxposita ; scclalores (jupque Ze-
Auctorem rodit •i.vcruciaique auiiuum.
nonis ila definiunt : Bonitas est virtus ,
quac prosit,
Ebrietates. Quarlum decimum locum inter carnis sive virlus ex qua oritur utilitas.
op ;a ebrietas tenet : Ebriosi quippe regnum Dei Benignitas. Sextus fructus spiritus est benignilas
non possidebunt : Vwenim, ait Prophela, qui poten- sive suavilas. Quia apud Graecos xprj^rirn; iitrtnn-
tes eslis ad bibeadum vinum, et viri fortes ad miscen- quc sonat. Virtus est lenis, blanda, lianquilla, et
duui ebrietalem, et Dominus inquit : Cuvete, ne gra- omnium bonorum apta consorlio, invilans ad fami-
lentur corda vestra crapula el ebrietale, el curis hujus liaritatem sui , didcis alloquio , moribus tempcrata.
vitce ( Luc. xxi ). Manzueludo. Septimus fruclus spirilus cst man-
Comessationcs. Quintadecima J'
, qucc extrema in- sueludo, quae adversa est irae, rixae, dissensiouibus,
ler carnis opera, comessalio esl; manducavit popu- ct nunquam ad sui contraria provocalur, per banc
lus , el bibit, et surrexerunt iudere ( / Cor. x ). ln famulus Dei Moscs leslimonium mcruit accipere
Lalinis codicibus adulterium , impudicilia, bomici- Scriptnrai dicenlis : Moses mansuelus erat, plusquam
boc catalogo viiiorum scripla referuutur, sed
dia, in omnes homines super tcrram.
scieudum, non plusquam quindecim camis opera Fides. Octavus fructus spiritus est fidcs qua>
,

rrnmerata de quibus ct disseruimus. c;iam alibi inler tres ponitur, spes, fides, charitas,
Et his similia. Longum erat universa carnis opera inde enim cst omne quod operatur, siquidem id quod
cxplicarc, uno lantum omnia sermone coucliisit di- spcramus esse venturum, et nec dum est in pr;e-
eens, el his similia. senli, fide possidemus , speranles nos tencre quod
Quar pradico vobis , elc. Lbi ante prcedixil ? uli- credimus.
que ubi ait : Non rsgnet peccatum in vestro mortali Modcst «a.Nonus fruclus spiritus est modcslia, liaec

corpore ad obedicndum desideriis cjus ( Rom. vi ). semper pacem sequilur, semper pacem scclatur, el
Pcccalum omnes islas species babet. Ergo in anima, nec I;esa unrjuam irascitur.
 453 COLLECTIONES LN EPISTOLAS ET EVANGELIA, 4§4
Cenltncntia. Decimus fructus spiritus est conli- A cognitloncm proeceptoris rcileunt, raox ad formam
neulia, quam non solum in caslilale debemus acci- salulis recurrunt.

pere, sed etiam in tibo et polu, in cloquio , in ira Quos ut vidit , dixit : Itc, ostcnditc vos sacerdoti-
quoque et vevatione mentis , el detrahendi libi-Jine. bus. Nullum Dominus eorum, quibus honc corporalia
Castitas. Undecimus fructus spiritus esl caslitas. beneficia pneslitit, invenilm' misisse ad sacerdoles

Caslitas enim et in virginibus est, et in continen- nisi ieprosos, quia videlicet sacerdotium Judceorum
tibus, et in viduis et in conjugiis. figura erat futuri sacerdolii regalis,quod est in ec-
Advcrsus liujusmodi non est lex. Id esl, advcrsus clcsia, quo consccrantur omnes periinentes ad epr-
spiritum non est Lex, justo quippe non est posita, pus Chrisli, summi et veri principis sacerdotum. Et
sed iniquis, ct non subditis, impiis cl peecaloribus. quisquis vel ab hserelica pravitate vel superslitb::ie
T
Lex niihi dicil : A o?i cdullerabis, non occides, non genlili.vel Judaica per;Idia,vel etiam schismate fra-

fatsum tcslimonium dices , etc. (

Exod. xx ) ; si nxc lerno, quasi vario colorc per Domini gratiam carue-
omnia charitatc in me regnanle, qu?e csl frucLis rit, necesse est ad eccl siam veniat, eoloremque
spirilus, non feeero , superflua sunt miki praiecpta fidei vcrum quem aceepevit, ostendat. Cauera au-
legis. Ergo qui fructus spiritus spiritualiler implet, ^ tem vitia tanquarn vaktudines et quasi morbos
sub Vetcri Testamento non manet.
B annnas atque sensuum, per seipsum interias in
,

Qui autcm sunt Christi, carnem suam crucifixe- conscienlia, et intellecli Dominus sanat et eor-
runt , etc. Si omnia simul vilia crucilixa sunl, et rigit. Denique et Paulus voce Domini audita : Quid
caro, quasi in cruce pendens, nihil coucupiscit, ad me pcrsequeris Ego sum Jesus quem tu
? persequc-
quid nobis lex ,
qiuc data est ad vilia coercenda? ris (Acl. ix ) , ad Ananiam tamen inissus cst, ut sa-
Simnl illud notandum quod cos ,
dixerit Chrisli esse, cerdotio i!lo, quod in ecclesia constitulum es*, sa-
qui carnem cum vitiis et concupiscentiis crucilixe- cramentum doctrina; fidei perciperet, ct verus ejus
rint, conlra illos qui solam fidem suflicere arbi- approbaretur color.
trantur. Et factum est dum irent, mundati sunt. Nondum
accepta baptismalis sacramenla, nondum spiritua-
EVAXC.ELIUM LUC/E, CAP. XVII.
liter ad sacerdolcs perver.erant , et tamcn infusione
« Dum intraret Jesus in Hicrusalem , transibat per Spiritus sancti eorum mundatio declarata est.
« mediam Samariam el Galikeam. Et cum ingrede- Unus autem cx illis, ut vidit, quia mundatus est,
« retur quoddam castellum, occurrerunt ci decem regressus est , elc. Unus iste qui magnificaus
« viri leprosi. Qui stelerunt a lenge , et levaverunt Pcum, regressusest, unius ecclesia: devoiam Cliristo
« vocem diceutes : Jjsu pracceptor, miserere nostii. C lmmilitat m significat. Qui bene cadens antepe'c3
« Quos ut vi.iit dixit : Ite, oslendite vos sacerdoli- Domini, gratias agit, ille vcre Deo gratias agit, qui
s bus. El factum est dum ircnt, mundali snnt. Unus repressis prasumptionis suoe cogitationibus , quam
< aulem ex illis ul vidit , quia mundatus est, regres- a scmetipso ijifir-.ir.is sit , humiliier videt, qui nihil
« sus esl cuni magna voce , magnificans Deum , et sibi virlutis tribuit, qui bona qua: agit esse de mi-
« cecidit in faciem ante pedes ejus gralias agens. agnoscit. Cadit aulem in fa-
sericordia conditoris
« Et hic erat Samaritanus. Respondens autem Jesi:s cicm, quia cx malis qu:c sc perpelrasse memiait,
« dixit : Nonne decem mundati sunt, el novem ubi erubescit.
« sunt? Non est inventus qui rediret et daret gioriatf Et Itic erai Samaritanus. Samaritanus quippe in-
« Dco, nisi hic alienigena. Et ait illi : Surge , vade, terpretatur custos, quo nomine ille populus aplis-
« quia fides lua le salvum fecit. i sime significatur, quigralias agendoei a quo accep.t,
Dum inlrarel Jesus in Hierusilem , ctc. Leprssi tribuit omne quod accepit, quodammodo cantans il-

tion absurJc intelligi possunt, qni scicnliain ver;e lud de psalmo : Fortiludinem mcam ad le cuslodiam,
lidci non habenles , vsrias doctrinas proferunl er- quia tu Deus susccptor mcus es, Deus meus miseri-
reris. Nun enim vel abscondunt imperiliam su::m, corctia cjus prceveniet me (Psal. lviii).
sed pro summa peritia proferunt i:> lucein , el ja- Ucspondens aulem Jesus dixit : Nonnedccem
ctantiam sermonis oslendunt. Nulla porro falsa do- dati sunt, et novem ubi sunt? Unum si addafur ad
ctrina cst ,
qme non aliqua vera intcrmisccal. Vcra novcm, qiuedam effigies unilalis impletur, quoJ frt

crgo falsis inordinale pennisla , in una disputalione laata complexio, ut ultra non progrcdiatur numcrus,
vel narratione bominis lanqiiam in unius corporis cc- nisi rursus ad unum redeatur, ct hcec per infinila-
lore apparenlia, significanl kpram, tanquam vcris tem numeri regula cus.todiatur. Novem itaque indi-
ialsisque colonnn locis humana corpora variantt-m gent uno, ut quadam unitatis forma coagulentur, et
atque maeulaniom. Ili aulein lam vitandi sunt Ecclc- dcccm sint. Unum autcm non eis indiget, ut custo-
&ix, ut si fieri polest, longius rciuoti, maguo clamore diat unitatem. Quamobrem ut unus ille, qui gratiaa
Christum inleipollcnl, unde et apte suhjungiiur : egit, uniceEcclesiie signilicalione approbalus alque
Qiti steterunt a longc, cl lcvavcrunt vuccm , ctc. Et laudatus est, ita illi novcm, qni gratias non ege-
beise ut salvcnlur, Josum pneceplorcm nomina;:t, runt, reprobi effccli a consortio unitatis cxclusi
quia enim in cjas verba se errasse significanf, hunc sunt, idcoque tales in novenario numero, tanquam
salvandi humiliicr praceeplorcm vocant , eumquc ad imperfccli rcmancnunt, ct merito eos Salvator,
455 SMARAGDI ABBATIS m
quasi ignotos ubi sint, inquirit , scirc cnim Dci cli- A tem qui vivit spirilu ? nisi abseonditus bomo no-

gere, nescirc reprobare est.

sler > M ui et j»xta carnem inlerdum solet vivere ,

Non est inventus qui rcdiret el daret gloriam Deo, sed cum spiritu vixeril, spiritu ambulat, cum iri

Secundum corpus quidem facile carne volueril ambulare, vivens morluus est, vir
nisi hic alienigena.

est videre possehominem non habere lepram et ,

perfoclus in Chrislo, semper vivil in spirilu.

tamen animi esse non boni. Secundum significalio- (Ex Primas.) Si spiritu vivimus, spiritu ct ambulc-
inus ac si diceret, Si per spiriluin vilam habemus,
nem autcm hujus miraculi conturbal considerantem, :

quomodo mundus dici potest ingralus. Sed eliam spiritualiler conversemur, el non lcgi carnaliler scr-

facile est etiam illud videre fieri po se, ut quisque viamus.

in Ecclesiae socielate doctrinam inlegram vcramque Non efpciamur inanis gloruc cupidi. Plane glori;e

assequatur, et omnia secundum calholicye regulam cupidos dicimus ,

qui gloriam Dei desideranl, et

disserat, distinguat a creatore crcaturam, eoque laudem virtule condignam, et aspeclus divini ali-

manifestetur varietate mendaciorum, lanquam lepra quid ostendenlem. E conlrario qui eleemosynam ,

tamen ingrafus Deo, et Domino longam orationem, caslitatem, sive in malrimonio,

caruisse , et sit

mundatori suo. Quia elalus superbia graliarum sive in viduitale, sive in virginitale, pro laude ho-
agendarum pia humilitale non sternitur, similisque B minum facit, inanisgloria est. Gloria enim nuncvir-

eflicilur eis, de quibus dicit Apostolus : Qui cum co- tulem,nunc vitium signilicat. Siab liominibus quairo
gnovissent Deum , non ut Deum magnificaverunt gloriam, vitium est, et inanis dicitur gloria, de tali

aut gratias egerunt (Uom. i). Quod enim dicit eos enim gloria scriplum est : Omnia faciunt, ut glori-

Dcum cognovisse, oslendit quidem a lepra munda- ficeniur ab hominibus (Mattli. vi). Si a Deo quiero
los, sed lamen slatim accusat ingralos. gloriam ;
virlus est. De lalienim gloria, qui me glo-
Et ait itli : Surge, vade, quia fides tua te salvum rificant, glorificabo, dicit Dominus (I Iieg. n).
fccit. Qui devotus anie Deum eecidit, surgere et ire Invicem provocantes, invicem invidentes. (Ex Hie-
pracipitur ,
quia qui infirmilalem subtililer co- ron.)Ila liunc locum cum superioribuscopulavimus.
gnoscens, humililer jacel, per divini verbi consola- Si spirilu vivimus, spirilui obtemperamus, ncqua-
lionem surgere ad forlia opera , et crescentibus quam per legem, sed per charitatem, nobis invicem
quolidie meritis, ad perfecliora passim proficere ju- scrvientes, non debemus de Scripturarum inlerprc-
betur. Si aulcm fidcs salvum /ecil eum quem ad latione conlendere , et dicere, Circumcisio mclior
agendas Salvatori et emundalori suo gratias incli- est, non, sed praeputium. Contemnenda liisloria, et
navit, ergo perfidia perdidit eos qui dc accerlis allegoria sequenda. Imo allegoria vana est, et um-
beneficiis Deo gloriam dare neglexcriul. C bratica , et nullius veritalis fulla radicibus, ex his

HEBDOMADA XVI POST PENTECOST. enim conlcntionibus inler Jud.eos et Gentiles lunc
lemporis provoc::liones pariler nasccbantur ct in-
LECTIO EPISTOL.£ BEATI APOSTOLI AD GALATAS, CAP. IV.
vidke.
« Si vivimus spirilu , spirilu et ambulemiis. Non Fralres, et si pra'occupalus fuerit liomo in aliquo
< efficiamur inanis gloriae cupidi, invicein provo- deliclo. (Ex Priinas.) Praeoccupatur humana fragi-
• canles, invicem invidentes. Fratres, ct si prae- litas in levioribus peccalis, qucc insperato cl sine
« occupatus fuerit bomo in aliquo delicto , vos nieditalione contingiint. Cictcrum non esl pntoccu-
< qui spirituales eslis hujusmoJi inslruiie in spi- patio, quando aliquod peccatum consilio diu medi-
< ritu lenitalis, considerans te ipsum, ne et tu ten- lalo coinmillitur.
< teris. Alter alterius onera portatc, et sic adim-
Vos qui spirilualcs estis liujusmodi instruitc. (Ex
< plebilis legem Chrisli. Nam i\ quis exislimat se Hieron.) Eum quoque qui spiritualis est horlalur,
« aliquid esse cum nibil sit, ipse se seducit. Opus ne cessel manum porrigere corruenli. Et pulchre
< autem suum probet unusquisquc, et sic in semel- pra?occupalum in deliclo hominem vocat, ex ipso
< ipso tantum gloriam habebit, et non in altero. nomine fragililalem condilionis oslcndens, ut di-
< Unusquisquo enim onus suum portabit. Comuiu- D gnus s it venia, qui velul homo erravit, denique non
< mcet autem is qui catecbizalur verbo, ei et qui peccatis pluribus, sed vitio aliquo proeoccupalus
< catechizat omnibus bonis. Nolile errare, Deus
in
erravit, lenitalis spirilum et mansuetudinis, iu cor-
< non irridetur. Quie enim seminaveril homo haec rectiono peccantis, praidicator spiritualis adliibeat,
f et melet. Quoniam qui seminat in carne sua, de
nec rigidus, ncc iratus, et trislis corrigere cupiat
< carne et metet corruptionem. Qui autem seminat
errantem, sed provocct eum , spondens salutem ,

« in spiritu, de spiritu metct viiam celernam. Bo-

veniam repromittens. Aliler, si quis infirmus in
< num autem facienles non deficiamus. Temyore fule esl, et adhuc l.icle nutritur infantia^, ncc po-
< enim suo melemus, non deficientes. Ergo diim test tam ad spirilalia sa-
cito a legali observatione
< tempus habemus, operemur bonum ad qmnes , cramcnta transire, vos qui robustiores estis in fide,
« niaxime aulein ad domeslicos fidei. > cl spirituales eflecli, ejus onus portate, nec per
Si vivimus spiritu, spiri u et ambulemus. (Ex Ilic- scicntiam vestram, frater pereat pro quo Ciirislus
ron.) Eiamur hoc leslimonio adversus cos qui no- mortuus est.
Iiint Scripiuias spirilualitcr intelligere. Quis est »u- ln spiritu lenHatis. Ad Corinlbios quoquc ait :
 COLLlXTlOiKS UN EP16T0LAS ET EVANGELIA. *58
a:;7

Cor. iv)? Hic autem spiri- A non ex alterius peccato et comparatione &»***'**
In viraa veniatn ad vos (/

Instruile in spiritu lenitatis. Yerum sed juxta nostrum opus aut peccalores ab eo judice-
tualibus dieit :

ibi ad eos dicil : Qui past pcccalum dod scientes mur aut sancti.
ct poeoi- Communieet autem, ctc. laabecillioribus ct carna-
errorem suum, nolebant niajoribus subdi
libus discipulis imperat, ul quomodo ipsi amagistris
tentiacorrigi. Ubi vero pcccalor inlelligens vul-
spiritualia metnnt, sic magistris carnalia praebeant
uus suum, tradidit raedico se curandiun, ubi oon
lenilatis. in omnibus bonis, id est, in victu et vestimcuto, et
est virga necessaria, sed spiritus
et lu tenteris. (Ex Primas.) eaeteris omnibus, quae homines inter bona nume-
Considerans teipsum ne
rant. Unde et Job Si bona accipimut inquit, <lc
Ac si diceret, quia et tu homo es, et potes in aliquo : ,

manu Domini (Job. li). Et Dominns in Evangelio :

tentari,et adjulorio indigere, et ideo debes sustinere

Si vos cum sitis mali, nosiis bona dare fitiis vestris
tentatum, qui enim sub condilione inlirmitatis po-
(Matth. vn)? Alitcr dat discipulis mandatum, ut cis
siti sunt merito infirmos suslinent.
Hieron.) Portat qui se inslruunt verbo, communicent, obsequantur,
Alter alterius onera portate. (E.v

gravatum pauperem dociles, facilesque se praebeant, in his tamen quae

quoque fratris necessitatem, qui
bona sunl et spirilualia, non hacrctica vel Judaica
onere egestatis adjuvat. Et facit sibi amicos de ini

B P™vitate perversa, eatechizalur autem, erudilur et

qua mammona, ut audiat a Domino Venite, bene- :

eastigatnr, iDlelligitur.
mei percipite regnum quod vobis para-
dicli Patris ,

Uun muadi, quia esurivi et dedhtis (Ex Primas.) Requirendum quomodo verbo disci-
est ab orujine ,

etc, pulus magistro cominunicare dicatur, cum eum ma-

tnihi manducare, sitivi, ct dedistis mihi bibere
gis verbo magister instiiuat , sed verbum intelligi
(Mullh. xxv).
voluit devotionis fruclum, et boni operis largitatem.
El sic adimplebitis legemChrisli. (Ex Primas.) Lex
Christi charitasest, de qua idem Domiuus ait:Jfan- Nam et verbum pro opere solet dicere Scriptura, ut

illud de David : Quia fecisli verbum hoc [11 Reg.xu).

datum novum do vobis, ut diligatis vos invicem sicul

el ego dilexi vos (Joan. xin). Si ergo diligimus Deum Et Moses ail : Quomodo palam factum est vcrbum

et proxiinum, misereamur pauperi, sicul et Dominus istud ?

niiserlus cst nobis. Solile errare, Deus non inidetur. IJ esl, qui Deo
Nam si guis exislimat se aliquid esse,cum nihil sit, vult menliri, aut prcecepti pnevaricalor esse, se de-

ipse se seducit. (Ex Hieron.) Si quis non vull onera cipit.

aliena p^rtare, et immisericors suo tanlum opere (Ex Uieron.) Praevidens spiritu, eos qui docentur,
et virlulc contenlus est, non qucerens quce aliena etdebent magistris sumptus minislrare, posse obten-

sunl, seiquicsua, sui tantum amator, et non Dei, C dere paupertalera, eldicere Ager meus hoc anno :

ipse se seducit. Dupliciter autem distingui potest. siccitate aruit, contrivit, non habeo
vineam grando
Yel si quisexistimat se aliquid esse, cum sit nihil, unde tribnam quodjubetur, adjecit Noliie errare , :

vel iia, si quis exislimat se aliquid esse, postea in- Deus non irridelur, scil corda veslra, non ignorat
fercndum, cum sil nihil, ipse se seducit, et est sen- facultates, etexcusalio verbi hominem potesl fallere,

sus, in eo quod se putat esse aliquid, et non ex Deum non potest.

clemenlia in proximum, sed suo opere et labore se Quce cnim seminaverit homo horc etmetei. (Ex Pri-

judical, sua tantum virtute contentus, mas.) Id est, lalia recipiet, qualia egerit , si pecca-
isle ex liac
ipsa arrogantia nihil fit el ipse se decipit. lum pcenilentia non sequatur.
Opus autem suum probet unu&quisque et sic in sc-
(Ex Primas. ) Hortatur ad id quod pra?reptum
melipso tantum gloriam hubebit, et non in altero. Sen- est , exhibendum semen nominans ne puU-t per- ,

sus iste est, tu qui te aestimas spiritalem et allerius ditum ,

quod multipiicato fenore receplurus est.

infirmitate robustior es, non debes irabecillitalem Quoniam qui seminat in carne sua, de carne. et metet

jacenlis, sed tuam forliiudinem considerare. Neque corruptionem, qui autem seminat in spirilu, do spiritu

enim si alius perfecte non potest ad Uhristianis- mctei vitam aternam. Omne quod loquimur, agimus,
ni u m a Judaisino transire, idcirco lu perft-ctus es D cogitamus, in duobus seminatur agris, carne et spi-
Christianus, sed si te propria conscientia non re- rilu, si bona sunt qiue de manu, ore et corde pro-

mordei, habesin temeiipso g!oriam,etnonin altero. miiniur, seminata in spiritu vitoe aeternae fructibus

lnlelligi rf»test et aliter ,

qui conscienliam liabel redundabunt. Si mala ab agro carnis excepla, cor-
operis buni, et scipsuin considerans, optis suum non ruplionis nobis segetem pullulabunt. Aliter, qui le-
reprchendit, non debet de hoc apud alium gloriari, gem carnaliter inlelligit, repromissiones quoquc car-

s/;J in semelipso babeat gloriam, et dical : Milti nales , et quae in prasenti sxculo corrumpunlur,
atttcm absil gloriari, nisi in cruce Domint noslri Jcsu exspeclat. Qui autem spiritualis adjulor est, seini-
Chrixti. r.at in spiritu, ct de spirilu mctet vitam sempiter-
LutiSijtiisqtic enim ohus suum portabit. Yi !elur su- nain. .IIIuJ eliam paritcr observandum quod se-
perioribus conlraire, ubi ait : Alter alterius onera minal in carne , cum additamento su;c caniis

portate, sed ibi praecepil, ut peocantes in hac vita ponilur. Qui autem seminat in spiritu, non di-

nos invlcem susientcmus, et alterulrura auxilio si- cit in spiritu suo, sed siinpliciter in spiritu; <rui

uius, hic autem de resurreclionis dicil judicioj quod eiiim bona seminat non in suo quippiam, sed i;»

Patbol Cll. 16
 :

4^9 SMARAGDl ABBATIS 4C0

I>ei spiritu semirat, dc quo ei viiam est messuros A « gisvos, minimae fidei. Nolite ergo solliciti esse
aelernarn. « dicentes Quid manducabimus, aul quid bibe-
:

Bonum autem facientes non deficiamus, lempore « inus, aut quo operiemur. Ilsec enim omnia gen-
en.m suo metemus non deficientes. Cohorlalur eos « tes inquirunt. Scit enim Patcr vester, quia his

ad sludiumperseveranlia?,qui iu hac vita mercedem « omnibus indigelis. Quserile autem primum re-
boni operis exspectanl, nescicnles, quia sicut in se- « gnum Dei, et justitiam ejus, et baec omnia adji-

inine aliud sationis, aliud messis esl teinpus , sic et « cientur vobis. »

in praesenti vita sementis est lempus, et in iclernum Nemo potesl duobus dominis servire. (Ex August.)
erit melenJi ,
quam sogetem nemo polest melere Qui sunt duo domini deinceps ostendil, cum dicit
deficiens, qui enioi pcrseveraverit usque in finem liic
Non potestis Deo servire et mammonae. Mammona
salius erit (Mallli. x). apud Hebraeos sive Syros , divitiac nuncupanlur.
(Ex Primas.) Nunc tempus seminanJi est non Congruit et Punicum nomen, nam lucrum Punicrc
metendi, non crgo Iiic nostram merceJem quaera- mammon dicitur (Ex Hieron.) Audiat hoc avarus,
inus accipers, ne lenera berba hiemis rigore dc- audiat Christianus, non possc se simul divitiis Chri-
messa, non prosil , et non sit qua? iri futuro meta- stoque servire, et lamen non dixit : Qui habet divi-
tur. Dicetur eni.n nobis : Reeepistis bona vestra , P> lias, sed qui servit divitiis. Qui enim divitiarum ser-
cl iterum Heccperunt mercedem suam.
: vus cst , divitias cuslodit ut servus. Qui aulem
Ergo dum tempus habemus, opcremur bonum ad servitulis excussil jugum , distribuet eas ut do-
omnes. (Ex Uieron.) Tempus seininantis ut dixi- , minus.
mus pneseiiS esl vita in qua licel nobis semi-
,
,
Aut cnimunum odio liabebit, el alterum diliget, aut
nare, cum aulem transierit, operandi lempus au- itnum sustinebit , el alterum contcmnet. Palietur du-
lertur. rum et perniciosum dominum, quisquis servil marn-
(Ex Primas.) Ullimum seminantibus hoc tem- monse, sua enim cupiditale implicatus, subditur dia-
pus est , fcslmemus ergo campos omnes serere , bolo, sed tamen palitur, allerum aulem contemnit.
maxime eos, qui sunt uberrimi repleamus , ne in- Non dixit : Odio habet , nullius enim fere conscicn-
cipiamus lempore messis aliis epiilanlibus esurire. tia Deum odisse potest , contemnet autem , id est,
Maxime autem ad domeslicos fidei. (Ex Hieron.) non timcl.

Iiuitemur Putrem noslrum, qui est fons bonilatis, Ideo dico vobis, ne solliciti sitis aninuc vestro? quid
et solem suuin oriri facit super bonos el malos, et manduceiis , ncque corpori veslro quid induamini.
pluil super jnslos et injustos, et omnibus bencfaeia- Ut intelligas eum qui dedil animam, niulto facilius

mus, maxime domesticis fidei, hoc est Chrislianis, G escam esse daturum, et qui corpus dedit, mullo fa-
qui eumdeni habent Patrem. Yidctur mihi locus cilius daturum esse veslimenlum. Quo loco quacri

iste posse et superioribus cohaercre , ut domeslicos solet utrum ad animam cibus iste pertineat , cum
fideimagislros nominet, quibus supra omnia qiue aaima incorporea sit , iste autem cibus corporeus
putanlur bona ab audiloribus suis jusserat mi- est. Scd animam pro ista vita noverimus positam,
nistrare, i J est, pagauis alque Chiistianis , et bo- c.ijus relinaculum est aliraenlum Secundurn istaui
nis et malis misericordiam faciamus, ne eis quoJ significationetn diclum est : Qui amat animam suam,
Deus non negat denegemus. Maxime lamen his qui perdet illam ; et Pastor bonus animam suam ponit
peculiarem fidei cultui ac religioni exhibent famu- (Joan. x, H). Quod nisi de hac vita accepeniniis,

latuw. conlrariiim eril illi seniciili.e , qua dictum est :

EVANGELIUI MATTH/EI , CAP. VI. Quid proclerit, si lolum vutndum lucrcnr, anhnce
« Ncmo potest duobus dominis servire. Aut enim vero suoj detrimentum palialur (Matih. xvi)?
< unum oJio habebit et alterum diliget, aut unum sus- Nonne anima pltu cst quam esca et corpus p!us ,

< tinebit, ct alterum conlemnet. Non potestis Deo quam veslimenlum ? (Ex Hieron.) Quoddicit i.sliusmoiIi
< servirc et maramonce. Ideo dico vobis , ne solli- est, qui majora prazstiiit utique el minora praeslabit.
< citi sitis animse vestrae quid manduceiis, neque " Piespicitevolatilia coeli, quoniam non scrunt nequeme-
< corpori vestro ,
quid induamini. Nonne aniina tunt neque congregant in liorrea , et Deus pascit itla

< plus est quam esca, el corpus plusquam vesiimen- (Matth. vi). Simpliciter ergo accipiendum, quod si

< tum? P»espicite volatilia coeli, quoniam non se- volatilia absque cura et aerumnis Dei alunlur pro-
< runt, neque nietunt, neque congregant in horrea, videntia, quae hodie sunt et cras non crunt, quorum
< el Paler vester coeleslis pascit illa. Nonne vos ma~ anima mortalis est , ct cum esse cessaverint , sem-
« gis pluris estisillis? Quis autem veslrum cogitans per non erunt, quanto magis homines, quibus aeter-
< polest adjicere ad staturam suam cubitum unurn ? nitas repromittitur, Dei regantur arbitrio!
« Et de veslimento quid solliciti estis? Considerate Nonne vos mc.gis pluris estis illis ? (Ex August.) Id
< liiia agri quomodo crcscunt, non laborant neque est, chariores estis vos, et plus valetis, quia ratio-
« i:cnt. Dico autem vobis ,
quoniam nec Salomon nales estis.
< in omni gloria sua coopertus est sicut unum ex Quis aulem vestrum cogitans polest adjicere ad
< istis. Si aulem fenum agri quoJ ho !ie est, ct crai staluram suam cubitum unum ? Et de veslimento qnid
« in elibanum miltitur Deus sic veslil, quanio ma- solliciti estis? Id est, in cujus potestate el ifominatu
 :

i61 COLLECTIONES 1N EPtSTOLAS ET EYANGELLV.

factuni esi, ut ad hanc siaturam corpus vesiruai A « charitatem Christi, ul impieamini in omnem plciy

perduceretur, ejus providenlia vestiri potest. < tudinem Dei. Ei auteni qui poiens esl omnia fa-
Considerate lilia agri quomodo crescunt, non lubo- < cere superahundanter , quaro petimus aut intelli-

rant neque nent. Dandum erat etiam de vestimentis

< gimus secundum virlutera qiuu operatur in nobis,
documentum, sicut datum est pro alimento, sed ista < ipsi gloria in ecciesia et in Christo Jesu in omnes
documenta non sic allegorice discatienda sunt ,
ut < generationes saeculi s;eculorum. Amen. >

Obsecro vos ne dcficiaiis tribulationibus meis

quseramus quid signiiicaverit avis autlilia, posita , in

sunt enim ut de rebus minoribus raajora persuade- pro vobis ,

quoe est gloria vestra. (Ex llieron.) Hoc

rentur. est ergo quod Apostolus rogat, et a Domino ma-

Dico autem vubis quoniam nec Salomon in omni
,
gnopere deprecatur, ne deficiant in pressuris suis.
gtoria sua coopertus est sicut unnm ex istis. (Ex Fulg.) Videbat quippe se dc ilierusalem usque adiilyricum
ln omni gloria, id est, in omni varielate vestium, de- Evangelium praedicasse , isse Romam , Hispaniam
liciarum, sive in magniludine regni , sicut unum ex perrexisse, vel ire disponere, totus mundus ad do-

istis subauditur liliis. ctrinam ipsius , dc polestate principis lollebatur.

(Ex Hilar.) Et revera quod nec sericum qnae re- Deserebant i iola et cultoribus templa deserta squa-
gum purpura cst , nec pictura textricum potest flo- B iore et sordibus replebanlur. Ob quara causam om-
ribus comparari, quid ita rabet ut rosa ? quid ita nis exercitus daemonum, omnis lurba inimicarum
candet ut lilium ? viohe vcro purpuram nullo supe- fortitudinum contra ipsum facto cuneo dimicabat, ut
rari murice oculorum magis quam scrmonis intii- per tribulationes et angustias Evangelium Cinisli

cium est. desinerel pncdicare, etlassusaliquandorequiesceret.

Si autem fenum agri quod hodie est, et cras in cli- Hoc est itaque quod ail : Pelo ne deficialis in tribu-

banum milteiur, id esl in ignem , Deus sic vestit. lutionibus meis pro vobis, lotuui enim quod patior,

Hic intelligitur quod superius lilia non specialiter quod tribulor ,

quod coarctor vestrse salutis est

pro una , sed generaliler pro multis dixerit her- causa, duin vobis Evangelium annuntiare dcsidero,
bis. quce tribulaliones me.e veslra csl gloria. Poied
Quanto magis vos, minima> fulei l I!!e enim mini- auicm secundum id, quod latius expressit ,
propier

mus est in fide, qui non est pcrfcctus in charitate. quod pelo, ne deficiaiis in tribulaiionibus mcis pro
Charitas enim omnia credit, fidcs cnim a modico in- vobis, qiue est gloria vestra. lllud autem polcst ex-
cipit, sed crescit usque dum adid quod perfectum poni, quod pro Ephesiis pclat, ne in pressuris apo-
estpervenit. Cnde et apostoli Domino dicunt Auge : stoli lassescant atque deficianl. Siquidem et ea quae
nobis fidem. Quam perfectam Paulus omncm noini- C sequunlur, huic magis sensui eongruunU
nat, dicens : Et si habuero omnem fulcm , ol reiiqua Hujus rei gratia flcclo genua mea ad patrem Domini
(/ Cor. xm). nostri. Sicul enim sunt oculi exteriores et inlericres,
Nolite ergo solliciii esse, dicentes: Quid manduca- ila sunt genua Lominis evterioris el inlerioris. Nara
bimus, aut quid, elc. Labor exercendus est, soliici- quod Apostolus ait : Ut in nomine Jcsu Christi omne
tudo lollenda. Hoc quod dicilur : iYe sollicili sitis, genu flectalur, caUestium, terreslrium ct infcrnorum
etc, dccarnali cibo et vestimento accipiamus, caete- (Pliilip. n) , nonad genua ccrporis, sed ad subjeclio-

rum de spiritualibus cibis el vcstimentis sempcr de- ncm mentis , et inclinationem animce, cordisque ob-
bemus esse soliiciti. seqnium pertinet. ILec autem specialiter exponcntes,
Qu&rite aulem priminn regnumDei. Hicprimamnon non statim juxia lilteram orandi consuetudiaem lol-

pro ordine posuit, sed pro qualitate , ac si diceret limus, qua Deum genu posiio suppliciter adoramus.
Quserite pnecipua ante oninia, et summe regnum Dei Sed sicul illud oediflcat simplices, sic veram genicu-
et justitiam ejus, el dabitur vobis, et insupcr, id est, latiouem essc doccmus in animo, quia multi corpo-
excepto rcgno quidquid opus fucrit, adjicietur vo- rales flectentes genu, aniraae nequaquam ilectunt, et

bis. e divcrso alii crecto Deum corpore deprccantes, ma-

I)
gis se aniino curvaverunt.
IIEDDOMADA XYU POST PENTECOSTEN.
Ex quo omnis palernitas in ccelo et in lerra norr.i-
EPISTOLA BEATI PALT.I APOSTOI.I AD EPIIESIOS, CAP. III.
natur. Non ul in Lalinis codicibus addilum cst, ad

< Obsecro vos , ne deficialis in iribulationibus patrcmDomini nostri Jcsu Christi, scd siinplicitcr ad
< mcis pro vobis ,
qucc est gloria vestra. Hujus rei palrem legendum, ulDei patris nomen noninBorain >

< gratia flccto genua mca ad patrem Domini mei nostro Jesu Cbristo, sed omnibus creaturis raliona-

< Jesu Christi, ex quo omnis palernitas in coelo ct bilibus coapletur. Notandum quod non dixeril : Ex
< in terra nominalur, ut del vobis sccundum divi- quo omnis patcrnitas ifl ccelis el in terra nata est

< tias glori.e siuc viitutem, corroborari pcr spirilum vel creata, seJ ex quo omnis palernitas in ccelis cl iu

« ejus in intcriori honiine , babitare Chiistum per terra nominalur. Aliud est enim appcllationem pa-

< fidem in cordibus vestris. In charitate radicali et ternitatis mereri , aliud aaturae habere consorlium.

« randati , ut possitis comprebendere cum omnibus Sicut ergo solus bonus bonos facit, el solus vcrus,
« sanctis, qua? sit latitudo, longitudo, sublimitas, et veritatis nomcn imperiil, ita et solus pater, qui crea-
< profundum. Scire etiam Bupereminentem scienlue tor esl omnium ct univcrsorum causa, substaaCia,
 4G3 SMARAGDI ABBATIS m
prcestat cceteris , ut patre3 esse dicantnr. Quceritur A Lona opera pertinet ,
quia ilii extenduntur inanus.
vero quam ob causam ei in coelis ab eo omnis pater- Longitudo in eo quod ab ipso ligno usque ad terram
nilas appelletur. Quomodo nos patriarcbas et propbe- conspicuum est. Iiii enim quodammodo statur, i<l

tas nostros patres dicimus, ita puto et Angelos cce- est, pcrsistitur et perseveratur, sedettribuitur. Alti-
terasque virlutes habere principes sui generis in cce- tudo est in ea ligni parte, quce ab illo quod transvcr-

lestibus, quos patres gaudeant appellare. Arcbange- sum figitur sursum versus relinquitur hoc esl, ad ,

lus enim nisi angelorum dici non potest, et dominalio caput crucifixi, quiabene sperantium superna exspe-
principalus et polestates nisi inferiores suhjeclos ha- ciatio est. Jam vero illud ex ligno quod non appa-
beanl , non vocanlur. Polest ergo et hoc dici, quod ret ,
quod fixum occultatur, unde tolum illud exsur-
Deus Domini nostri Jesu Chrisli juxta substanliam git, profunditatem significat, gratuitate gratiae, in

pater est, et unig?nilus non est adoptione filius, sed quo multorum ingenia conteruntur , id vesligare co-

natura. Cceterce quoque crealurce palernitatis nonaen nantia, ut ad extremum eis dicatur: liomo, tuquis
adoplione meruerunt. es, vl respondeas Deo (Rom. ix)
(7/ det vobis, elc. Proplerea dieit , ciirvo genua Ei autem qui potens est , etc. (Ex Hieron.) Hoc
mea ad patrem, ut tribual vobis virlulem glorire ostendens se quidem juxta imbecillitatem hominis
habere consortium, vos-
sncc, id est, majesiatis sure B postulasse, qucc eis conducibilia videbantur. C;ete-
que loboret atque confirmet per spiritum sanctum, rum quantum ad rei ipsius pertinet veritatem pbis
quia nulla fortitudo ahsque Spiritu sanclo esl. Roho- Deum valere tribuere, quam rogatur. Prcestabil igi-
retaulem atque confirmet in interiorem hominem. tur super quam petimus aut inlelligimus, secundum
Non enim exleriorem, sed interiorem hominem cu- cam virtutem qucc operatur in nobis.
pimus rohorari, ul poslquam habilaverit Christus in Ipsi gloria in ecclesia, etc. Ipsi ilaque Deo sit glo-

inleriore homine, in ipsius inlerioris hominis habi- ria ,

primum in ecclesia quce esl supra, non habens
let principrdi, id esl, in cordihus vestris. Hoeautcm maculam, neque rugam, et quce propterea gloriam
lotum per fidem fiet , si credamus in eum. Quam- Dei recipere potest, quia corpus esl Christi , deindo
«ihrem ail, habilare Chrislum per fidem in cordihus in Christo Jesu, quia in corpore assumpti hominis,
vestris. Habitatio auiem ista, qurc per exordinm fidei cujus sunt universa niembra credentium, omnis di-
fahricatur , radices et fundamenta in charitale ha- vinitas cor.poraliter, quce quidem gloria non in pr;e-
bet, h;cc est vita cordium, in qua vivimus in saecu- sens tantum lempus extendilur, ct futuris sceculis
lum s;cculi, ab initio fidei usque ad finem spei. lerminalur, sed in omnes generationes in sceculum
In charitate radicati, elc. Haec est communio cu- sceculorum inefiabili celernitate permanet , crescit,
jusdam divince ccelesiisquc reipul liece, hinc saturan- augetur.
tur pauperes , non sua qucercnles , sed qure Jesu EVANGELIUM LUC^, CAr. VII.

Christi. Nam de ipso pane quo tales saturantur quo- i lbat Jcsus in civitatem quce vocalur Naim , et
dam loco Aposlolus dicit : Unus panis, utium cotpus < ibant cuni illo discipuli ejus, et turba copiosa.
mttlti sumus (I Cor. x). < Cum aulem appropinquarent portce civilatis, ecce
Quar sit latitudo , elc. lpsa charitas cum in bonis < defunctus efferebalur , filius unicus matris suae, et

operibtis dilectionis exercetur ,

quasi ad subvenien- < h;cc vidua erat , et turba civitatis multa cum ea.

dum quaquaversum potest porrigi, el hcec lalitudo < Quam cum vidisset Jesus, niisericordia motus su-
-esl. Nunc longanimitate adversa tolerat in eo qu«d < per eam, dixit illi : Noli flcre. El accessit ct teti-

v;raciter tenuit, perscverat , et hccc longitudo est, < gii loculum. Hi aulem qui porlabant , sleterunt,

hoc autem tolum propter adipiscendam vitam facit < el ait : Adolescens, tibi dico, surge. El resedit qui

icternam qure illi promiltitur in excelso, et hrcc alli- < crat mortuus, et coepil loqui. Et dedit illuin matii
ludo est. Exislit vero ex hoc cultu ista charilas, uhi < sux'. Accepit autem omnes limor, et magnifica-
^undati quodammodo et radicati sumus , ubi causa; < bant Deum dicentes : Quia Prophcla magnus sur-
volunlatis Dei non vesligantur , et hoc est profun- ^ < rexit in nobis ct quia Deus visitavit plebem
iluni. Altiludo qtiippe commime nomcn esl excelso et < suam. i

profundo. Sed cum in cxcelso dicilur, sublimitatis Ibat Jesus in civitatem quai vocalur Naim, el ibant

eminentia commendalur. Gum autem in prolundo, cum illo discipuli ejus, et turba copiosa. Naim civilas

difllcuUas investigationis ct cognilionis, undc et illud cslGalilece in secundo milliario Tliabor montis, con-
Uvo dicilur : Quam magnificula sunt opcra tua, Do- tra mcridiem, juxta Endor, qui esl vicus grandis in

mine, 7iimis profundce facta sunt cogitationet tua quarto milliario ejusdem monlis ad meridiem. Inler-
(Psal. xci). • • pretalur enim Naim fluclus vel commolio.
Scire et jam supereminemem, etc. In hoc mysle- Cum autem appropinquaret portte civilatis. Porla
rio figura crucis oslenditur ,
qui enim quia voluil civitatis qua defunclus effcrebatur, puto aliquem de
morluus est, quomodo voluit mortuus est. Non fru- sensihus esse corporeis, qui enim seininat inter fra-
stra igitur tale genus nfortis ciegtt , nisi ut in co tres discordias, qui iniquitatem in excelso Ioqnitur,
quoque, lalitudinis hujiis et longitudinis et allitudiiiis is per oris portam extrabitur mortuus. Qui viderit
cl profunditatis magister existeret. Nam latitudo est mulieieni ad concupisceatlam eam •per oculoiuni

in co iigno quod transversum desuper (igitur, hoc ad portanl amoris judicium profert. Qui fabulis otiosis,
405 COLLECTIONES LN EPISTOLAS ET EVANCLLIA. 466
obscenisve carminibus vel detractionibus aureni ^ Accepil antem omnes timor, et magnificabant, elc.
libenter aperit, hanc animse 6uce portam morlis ef- Quanio desperatior animoe mors ad vilam revoca-
ficit. tur , tanto plures eodem corriguntur exemplo.
Ecce defunctus efferebatur filius unicus matrissua'. Yide David prophetam , vide apostolum Petruin,
Defunctus hic, qui extra porlam civitatis multis est quorum quo gradus altior , eo casus gravior. Quo
intuentibus elatns, significat hominem leihali crimi- autem gravior casus eo pietas erigentis gratior,
,

num funere soporatum , eamdemque insuper animce quo vero gratior ineisDomini pietas apparuit, eo cer-
mortem non cordis adhuc cubili tegenlem , sed ad tior cunctis pcenitentibus spes salutis apparuit, ut
multorum noliliam per loculionis operisve sui indi- jure omnes qui audiunt dicant:
cium, quasi per suce civitatis oslia propalantem. Qui Quia Deus visitavit ptebem suam. Non tantum ver-
bene filius nnicus matris suce fuisse perhibetur ,
quia bum suum semel incorporando, sed etiam nostra hoc,
licet e mullis collecta per fontis lavacrum una sit ut suscitari debeamus semper in corda mittendo.
perfecta et immaculata virgo mater ecclesia, singuli HEBDOMADA
XVIII POST PENTECOST.
quique tamen (idelium universalis se ecclesice filios EPISTOLA BEATI PAULI APOSTOLI AD EPHESIOS, CAI\ IV.

reclissime falentur. Nam et eleetus quilibet, quando i Obsecrovos ego vinctus m Doinino, ut digne am-
ad fidein imbuitur, filius est ,
quando alios imbuil, B < buletis vocatione, qua vocati estis, cum omni humi-
mater. An non materno erga parvulos agebat affe- < litate et mansueludine, cum patientia supporlantes
ctu, qui ait : Filioli mei ,
quos iterum parturio, do- < invicem in charitale. Solliciti servare unitatem spi-
nec formetur Cliristus. t rilusinvinculopacis.Unum corpus et unusspiritus,

Et ha'c vidua erat, et turba civitatis multa cum t sicut vocatieslis in una spe vocaiionis vestroe. Unus
illa. Viduam esse ecclesiam omnis anima sponsi Do- t Dominus et una fides, unum baplisma, uuus Deus et
minique sui se moric redemptam meminU, agnoscit. t pater omnium, qui est super omnes et per omnia
Divino autem nutu multa Dominum turba, multa vi- t et in omnibus nobis. Qui est benedictus in scecula
duam comitabatur , ut viso tanto miraculo, mulli t sceculorum, Amen. »

testes, mulli Dei fiere.it laudatores. Obsecro ilaque vos ego vimtus in Domino, ut dujie

Quam cum vidisset Jesus, misericordia molus su- ambuletis, etc. (Ex Hieron.) Polest et in Chrisli vin-
per eam, dixit : Noli flere. Desisle , inquit ,
quasi culis, et in carcere pro martyrio constitutus, haec
mortuum flere, quem mox vivum resurgere videbis, scribere. ILlius autem es!, si vinctum Doniini cha-
et pulchre Evangelista Deum prius misericordia mo- riiate dicamus. Est et alia expositio, quce an reci-
tum esse super matrem , ac sic filium suscitare te- pienda sit, erit in potestate lectoris. Vinculum animae
statur, ut in uno nobis exempluin imitandce pietatis ^ corpus hoc dici, et quia Paulus ob ministeriuin Evan-
ostenderet, in altero fidem mirandae poteslatis as- gelii corpus acceperit, consequenter Chrisli vinctus
trueret. sit appellalus. Ambulare credendus est, qui ingredi-

Et accessit et teligit loculum, hi autcm qui porta- lur per eum qui dicitEgo sum via,
: el non declinet,
bani steterunt. Loculus in quo mortuus effertur, neque ad dexleram neque ad sinistram (Joan. xiv ;

male secura desperati peccatoris conscientia est. Prov. iv), et avertit pedem suum ab omni via mala,
Qui vero sepeliendum portant, vel immunda deside- completurque in co ^l Domino gressus hominis di-
:

ria, quce hominem rapiunt in iiiieritum, vel lenoci- rigun.ur (Dsal. xxxvi).
nia blandieniium sunt venenata sociorum. Quce pec- Cum omni humUilate et mansueludine , cum pa-
cata nimirum, dum favoribus tollunt, accumulant, tientia. Qui terram et cinerem esse.se novit, et post

peccantesque contemptu, quasi aggere terrce obruunt. paululum in pulverem dissolvcndum, nunquam su-
De quibus alibi dicitur : Dimitle mortuos sepelire perbia elevabitur, et qui Dei ceternitate perspecta,
mortuos suos (Matth. yiii). Morluos quippe mortui breve et peue ad puneti instar humance vilce spatium
sepeliunt, cum peccatorcs quique sui similes alios cogitarit, ante oculos suos semper habebil interitiim,

nocivo favore dcmulceiu, congesta pessimce adula- cl eril huinilis atque dcjeclus : omnisaulem humilitas
tionis mole, ne qtia al'quando spe resurgendi potian- non lam in sermone quain in niente est, ul huiniles

tur opprimunt. Domino ergo loculum tangenle, fu- nos esse conscieulia noverit, et nunquara nos vel

neris bajuli stelerunt, quia superni forinidine judicii scire vel inlelligere vel esse aliquid restimemus.
altactaconscientia, el carnalium scepe affluentiamvo- Mausuetudo quoque illa est, quce nulla passionc lur-

luplatum, el injuslc iatidaniium lurbam coereens, ad balur, et specialiter ira ct furore rumpilur, quain

scipsam reverliiur , vocaiitique ad vitam festina re- qni habueiit, beatiiu lineni, quaj Domini voce pro-

gpondet Salvatori, unde recte scquitur : missa est, consequetur.

Et dixit adolescenli, tibi dico surge , et resedit qui Supportantes invicem in chnritatc. Hoc ipsum milii

erat mortuus , et capit loqui, et didit illiun matri videtur signifieare et iliud quod ad Galatas Scri-

sw.v. Elcsedit *juippc qui erat niortnus, cum inleina bilur : Alterutrum onera vcstra porlatc (Gal. vi).
conipunclior.e reviviscil peccator, incipit loqui cum Allerutrum onera portare, vel sufferre inviccm in
reducis indicia vite cunclis qui peccatum luxe- charitate eos compiere dicirous, qui diviies sum ,, 1

rant ostcudil. Redditur matri , cum per sacerdo- et inopiam pauperum sublevant. Nec peccanlem fra-
t..iis decreta judicii communieni sociatur ecckske. trem, nec inopem «.onsolatur, qui non ha! et charita-
 ,

467 SMARAGDI ABBATIS 468

n m,contemnit
L. verba Aposloli coramonentis : Debe- A mini Trimtatis, et ideo unus Deus, et una fides, et

nius autem nos ,

qui fortiores sumus , infirmilates unum baplisma ore apostolico praedicatur.
imbecillium portare , et non nobismetipsis placere Qui super omnes, el per omnia, et in omnibus nobis,
(Rom. xv). qui est benedktus in swcula. Diversitas autem prae-
Solliciti servare unitalem spiritus in vincuto pacis. positionum, in quibus dicilur : Unus Deus et pater
Ephesiis, qui jam unitatem sancti Spiritus fuerant omnium, qui super omnes et per omnia, et in otnnibus
consecuti, recte dicitur, solliciti servare unitalem diversam intelligentiam sapit. Super omnia enim est
^piritus in vinculo pacis. Qui enim quid habet, ser- Deus Paler, qui auctor omnium, per omnia
est Fi-
vandi illi sollicitudo praecipitur, qui aulem non ha- lius, qui cuncta transcurrit vadilque per omnia in
bet, sludium illi ut habere valeat, imperatur. omnibus Spiritus sanctus, quia nihil absque eo est.

Unum corpus. Yel simpliciler unum corpus Christi

Quidam hoc, quod scriplum est : Super omncs et per
omnia, et in omnibus ad Patrem, etFilium, et Spiri-
imelligitur, quse est Ecciesia, vel certe qnod ex vir-

gine est dignatus assumcre, ne illi quidem putent tum sanctum sit aestimant esse referendum, ut super
omnia, Pater sit, quia auctor est omnium, per omnia
toties corporatum, quoties in Yeleri apparuil Testa-
Filium, quia per Filium creata sunt omnia, in omni-
n;ento.
" bus Spiritus sanclus, ipse enim credenlibus daiur, et
Unus spiritus. Unus quippe largitor et sauctifica-
lemplum sumus Spiritus sancli, et Pater et Fiiius
lor est omnium, vel certe unuin corpus ad vitam
habitant in nobis.
rcfertur et opera, quae Gra:ce dicuntur 7r&«/Tr/.6f

£ os, et unus spirilus ad scienliam et contemplatio- EVANGELICM LUC.E, CAP. XIV.

nem, qurje proprio versatur in corde, et ab iilis dici-
< Cum intraret Jesus in domum cujusdam principis
tur Qeoipiu
< Pharisseorum sabbato manducare panem, et ipsi
Sicut vocati eslis in una spe vocalionis vestro?. Cum < observabant eum. Et ecce homo quidam hydropi-
ergo niembrum quis fuerit Ecclesice, nec ab uno ejus < cus erat ante illum. Et respondens Jesus dixit ad
spirilti separatus, consequcnter erit in una spe vo- < legisperilos et Pharisaeos : Si licet sabbato cu-
cationis. Quoeritur quomodo una spes vocalionis < rare? At illi tacuerunt. Ipse vero apprehensum
sit cum apud Patrem diversae sint mansiones
,
< sanavit eum ac dimisit. El respondens ad illos
ai quod unam spem vocatiouis regnum coelorum, < dixit : Cujus veslrum asinus aut bos in puteum ca-
quasi untiin bonum Dei Palris esse dicemus, et < det, et non conlinuo exlrahet eum die sabbati?
in una domo varias inansiones. Alia enim gloria < Et non poterant ad haec respondere illi. Di-
solis , alia lunae , alia stellarum (/ Cor. xv), aut (] < cebat autem ad invitatos parabolam, intendeus
cei te illud sublilius indicatur, quod in fine et con- < quomorlo primos accubilus eligerent, dicens ad
hiimmalione rerum in prislinum statum resiituenda < illos Ctim invitalus fuei is ad nuptias, non discum-
:

!-i;it oinnia, quando omnes unum corpus efficinmr, < bas in primo loco, ne forte honoratior sit te invi-
ct id virum perfecium rcformamur, et oratio pro « tatus ab i!lo, etveniens is qui te et illtim vocavit,
1; :bis Salvaloris iniplelur : Pater, da ul quomodo < dicat Da htiic locum, et tunc incipias cum ru-
tiiji :

ega et tu unum sumns, sic et isti in nobis unutn sint < hore aovissimum locum tenere. Sed cum vocatus
(loan. xvu). < lueris, vaJe, reciimbe in novissimo loco, ut cum
Unus Dominus ct una fulcs, unum baptisma, uuus < venerit qui lc invitavit, (iical libi : Amice, ascende
Detu et Pater, ctc. Lnus csl Dominus, ct unus cst < superius, tunc erit lii i gloria coram simul dis-
Deus, quia Patris et Filii dominatio una divinitas < cumbentiiius, qtiia omnis qui se exaltat humilia-
esl, propterea el fides una dicilur, qnia simililer in < bilur, el qui se humiliat exallabitur. i

Patrem, et in Filium, et in Spiritum sanclum credi- Ctm inUarel Jesus in domum cujusdum principis
inus; el baplisma unum, eodcm enim moJo ct in Pa- Dlturisiiontm sabbalo manducare panem. et ipsi ob-

trem, ct in Filium, et in Spiritum sancturn baptiza- servabttnl eum, et homo quidam Itydropicus erat
ecce
uiur, et lcr niergimur, ut Trinitas unum appareat D aute ilium. (Ex Beda.) llydropis morbus ab aquoso
sacrainenlum. El non brtptizamur in liouiiiiiims Pa- hurnoie vocabiiium trahit. Gr;ece cnim v$o>p aqua
tris, et Filii,<*l Spirilus sancti, sed in uno nomine, vocatur. Est atitem htimor suiiculaneus, de vitio ve-
quoJ intclhgiiur Dens. Pelesl imum baptisma et ita sieae natus, cum iolatioue lurgente el anhelitu fe-
<i;ei, ijuod licet ter bapiizemur propter mysteriura tido. ProjniuiiKjiie esl hydropici, quanlo magisabun-
Triiiiiaiis, tamen unum baptisflsa repuletur. Untim dat humore inordinalo tanlo amplius sitire. Et ,

quo i"e Lapiisrna cst in atpia, ct spiriiu, et igni, ct ideo comparalur ci quem fluxus carnalium volupta-
ile quo Dominus loquitur : Daptisma hubeo bapiizari tum exuberans aggravat. Comparatur divili avaro,
(Luc. xn), ct alibi : Daplhmate meo baptizamini qui quanto esl copiosior divitiis, qtiibus non bene
(6x Vulg.) Qui sahibriier credft in Patre, necessario u i!:ir, tanto ardenlim lalia concupistit.
••leiii ct Filio ct Spiritui sancto, nec alieui in sancta Et respondens Jeztts dixit ad tegisperitos et Viiari-
Tiiuitale separatim crcdulitas exhiheltir, imitati mos,ei licet sabbato curare? at illi tacuerunt. Quod
eniin divinae una servitus jure dcbctur, quia et ba- dicitur respondisse Jesus, ad hoc respicit quoti pra>
plismatis gratia inseparabiltter uno iiiljuuniur no- missuni est, ct ipsi observabanl ctim. Domiittis eiiim
 470
4G9 CQLLECTIONES LN EPISTOLAS ET EVANGELIA
quidem studeat juxla alterius loci parabo
novit co<rilationes hominum, sed merito interrogaii A tollal, et

laceot, qni contra se dit.uum quidquid dixerinl,

vi- lam, veste nuptiali vestilus, hoc est, virtutum fulgore

denl. Nam si licet sabbaio curare, quare Salvatorem coruscus apparere, sed ipsarum ambitum virtulum

au curet observanl? Si non lieet, quare ipsi sabbato loco devoue humilitatis adornet.

pccora curant. Ne forte honoratior te sit invitatus ab eo, et veniens

Ipse vero apprehensum sanavil ac dimisit. Pro- is qui le et illum vocavit, dical tibi : Da huic locum,

Pha- tunc incipics cum rubore novissimum locum tenere.

vida dispcnsatioue Dominus ante .egigperitos et et

niox contra avaritiani llonoralioii post invitato locum dat ille, qui de longe
risa-os hydropicum curat, ct
suae conversationis confidentia securior factus,
vitae
di.putat, ut videliceiper liiijus aegrifjdincm corporis
qui se in Christo secuti sunt, agilitate pra_-
melius expripieretnr aegritndo cordis. Denique post illorum
Et cum rubore novissimum Iocum tenet, quanuo
multa disputalionis eju._ hortameuLa subjiinctum itur.
sua opera-
e.t, andiebant aulerp omoia hrec Pharis_ci, qui erant de aliis mcliora cognoscens, quidquid de
avari et deridebaul illum. Hydropicus quippe, quo tione celsum senliebat humiiiat, dicens cum Pro-
Egens sum ego, ei in laboribus a juventute
amplius biberit amplius silit, e. omnis avarus sitim pheta :

inulliplicat, qui cum ea quae appetit a-Jepius fuerit, rnea : exaitatus autem humiliatus sum et confusus

aJ appetenda aiia amplius anhelat. 13 (Psal. lxxxvii).

l.t respondens ad ilios dixit : Cujits vesirum nsiitus Sed cum vocatus fueris ad nuptius, vade, recumbe
novissimo loco. Quanto magnus es, inquit,
humi-
uttt bos in puteum Cddel, et no;i coutinuo exiruhet illum in

die sabbutif Sic observaiorcs sui P!ia.is_eos conviu- omnibus. Et Psalmista gloriatur Humiliatus
lia le in
:

sum usquequaque, Domine, vivifica me secundum

ver-
cit, ut eosdeni avarilix condemnet : Si vos, ii.quit,
ila se
io sabbato asinum aut bo.em, aut aliud quodlibet bum tuum [Psal. cxvm), manifeste significans
suis ipse virtulibus
aniinal in p:iteum decidens eripere festinatis, non a Do.nino posse viviiicari, si de

animali, sed vestrae avan.ke consulenles, quanto humiiia sentirel.

Amice,
inagis egohominem, qui multo melior est pecore, Vt cum veneril qui te inviiaverit, dicat tibi :
debeo liberare? Congruenterque hyJropicum ani- ascende superius. Venieus Dominus quem humiiem

rnali, quod cecidit in puteum, comparavil, humore inveneiit, amice nominebeaiificans, superius ascen-
humiliaveril se,sicut
enim laborabat, sicut illam mulierem quam decem dere praecip»e4. Quicunque enim
hic cst mujor in regno ccelorum (Mullh.
et oclo annis alligatam dixerant, et ab eadem alliga- parvulus

tione solvebat. Comparavit jnmento, quod solvitur, XVIll).

aquam ducatur, cl bene utroque loco bovem Tunc erit tibi gloria coram shnul dkcumbenhbus.
ut ad
posuit el asinum, quia sive sapientcs quosque et he- C Pulchre dicitur, lunc eril tihi gloria, ne nunc qu;e
i _:i.:
in fino
..«;.. fine, nui:.
quia, Slfll
sicut
. •

rere incipias. quod libi servalur

hetes, sive,ut supra diclum es!, utrumque populuin
Hieredilas ad quam festinatur in prin-
significari seulianius, eum videlicet cujus cervicem Salomon ait :

cipio, in norissimo bencdictione

carebit [Prov. xx). Po-
jugum legis attrivit, atque euna quem quilibet sedu-
autem in hac vita intelligi, qui in novissimo
ctor reperit, quasi brutum aniinal, et nulla ratione test

loco recumhens invcnitur Domino venienle sublima-

renitens, quo omnes Salva-
voluil errore suhtraxit,
quo-
tor adveniens Satanae vinculis aslrictos, omnes in tus. Quia quntidie Dominus suas nuptias intrat,
habitus couvivantium dijudicat,
imo concupisceniia. puleo dimersos invenit. Non est tiilie mores, scdes,
suis
enim distinctio : Omnes enim peccuverunt et egeni et supcrbos despiciens, humilibus sa?pe tanta
gloria Dei. Jusliftcuti grutis per gralium ipsius per spirilus munera praesiat, ut eos merito simul dis-
cumbcntium, hoc cst, in fide quiescentium coetus
redemptiotiem, quai esl in Christo Jesu (Rom. m).
unanima adn.iratione glorificel, stupensquc in aucto-
Dicebat autcm ei ad invitatos parubolum, intendens
laudationem prosUiat dicens Mihi autem :
quomodo prinws accubitus eligerent, diccns ad illos : ris sui
Deus, nimis confor-
Cum invilatus fueris ad nuplias, non discumbas in nhnis honoriftculi sunt amici tui,

primo Aperta
loco. X.J._.._. quidem ad lilterain ..... ad
__- lucc
est talus csi principattts eorum (Psal. cxxxvni).
fj.
...... >.VV. .j_.__.v..._
_..- ...._.-.... .

humiHubilur, et qui se
moiiiiio Salvatoris, docens humilitalem, non sohun 1) q uu , otnnis qui se exaltal

apud Dcum, sed o.iani apud homines esse laudahi- humiliat exaltabitur. El ex hac conclusione, mani-

lem. Sed quoniam hanc Evangelisla non fruslra pa- feste docet, pr.eccdentemDomini sermonem lypice
rabolam vocat, breviter iotuendum quid eliam inv- intelligcndum. Neque enim mox omnis qui se coram
stiee signct. Nuptias appellari Christi ct Ecclesia. hominibus cxaltal, luuniliabitur, aut qui se in con-

conjunctioiiem nmliis locis apparet, e quibus unum spectu homiimm humiliat, exallabilur ab cis. Sed c

est : Nunquid possunt filii nnpliarum quandiu spon- contrario uonnunqu;un,qui se vel in apice dignitalis.
vel in alia qualibet acquirenda gloria sublevat,
usqun
sus cum illis esljejunare (Mutlh. ix)? Aliud : Similc
faetum cst rcgnum coelorum hoinini rcgi, qui fecil iii fincin exaltari non cessat. Similitcr elhnmiiis qui

nuptias lilio suo, et misit servos suos vocare invita- libet ac qua contcntus est, u_que
verecundus, in sua,

tos ad nuplias. Has ergo nuptias quisquis invitatus ad terminum mediocriiate perscverat. Et ideo
vir.v,

adierit, id cst Ecclesi;e se mcmbris fidei graiia con- quia juxta veritatis sententiam, omnis qui se incaule
juoxerit, non discumbal in piumo loio, hoc est, non de 1-ir.ritis allcvat, humiliabitur a Domino, et qui
k de nicritis gloiiaodo, quasi sublimioj' cacteris cx- i le se de benefactis humiliat exaltabitur ab eo,
I
 471 SMARAGDI ABBATIS 472
in eumdem procul dubio sensum pramiissus sermo A < rilu voeat eum Dominum,
Dominus dicens : Dixit
Redemptoris, quo primos in nupliis accubitus qiueri < Domino meo, sede a dextris meis. Donec ponam
vclat, congruit. < iiiimicos tuos scabellum pedum tuorum. Si ,

ergo David vocat eum Dominum, quomodo filius

HEBDOMADA XIX POST PENTECOST. <

< ej:is esl? Et nemo poterat respondere ei verbum,

EMSTOLA BEATI PAULI APOSTOI.I AD CORINTHIOS I,

CAP. 1. < neque ausus fuit quisquam ex illa die eum amplius
< Gralias ago Deo meo semper pro vobis, in gratia < interrogare. >

< quae data est vobis in Chrislo Jesu, quia in Omni- Accesserunl ad JesumSadduccei, et inlcrrogavil eum
< bus diviles facli estis in ilio, in omni verbo et in unus ex cis legis doctor, tentans eum : Magister, quod
t omni scientia, sicut lestimonium Christi confirma- est mandatum magtntm in tege, elc.? (Ex Beda.) Pri-
« tum est in vobis, ita ut nihil vobis desit in ulla mnm omnium non pro ordine, sed pro dignitate in-
i gralia, exspectanlihus revelalionem Domini nostri tellige dictum , id est, maximum omnium sive pri-
< Jesu Christi. Qui el confirmabit vos usque in finem mum. Quia ante omnia debemus inlimo in corde sin-
« sine crimine in die adventns Domini nostri Jesu guli ,
quasi unicum pielalis fundamentum locare.
« Christi. i Ergo primum omnium et maximum mandattim est
Gratias ago Deo meo semper pro vobis, in gratia H cognitio atque confessio divinaeunitatis, cum exsecu-
Dei quce data est vobis in Christo Jcsu. Graiias qui- tione bome operationis. «Bona autem operatio dile-
dem ago, quod habetis scienliam rnatrem vhiutum, ctione Dei et proximi perficitur, quod breviter aliis
se.i volo vos scire, quod illa sit vera scientia, qiue verbis commendat Aposlolus dicens : Jn Christo
in animorum unitate concordat, ul soiet, priinum enim Jesu neque ciratmcisio aliquid valet, nequepnv-
inolli eloquio provocat, el blanda laude sollicit.it. putium , sed fides ,
quce per dilectionem operatur.
Quia in omnibv.s divites facti estis in Ulo. Hoc di- Ostendit ex hac responsi6ne scribae gravem saepe
cendo Apostolus ostcnJit eos, quando ad Qdem Chri- inter Scrihas et Pharisaeos qucestionem esse versa-
sli accesserun!, omni gralia lunc esse ditalos, iJ e.st, tam, quod esset mandatum primum sive maximum
omnihus virtutihus, sapienlia ,
qnae prophetas et divinse legis. Quibusdam videlicet bostias et sacrili-

amlcos Dci constituit. cia laudantibus, aliis vero majore auctoritate fidei et

Jn omni verbo el in omni scientia. IJ est, lam Ve- dilectionis opera pnefercntibus , eo quod plurimi
teris Teslamenli, quam Novi eruditione, dicendo : patrum ante legem absque omni victimarum et sa-
Divites facti estis, el addcndo, ln omni verbo et scien- crificiorum consuetudine ex fide lantum ,
quaj per
tia, in quo essenl divites, eviJenter ostendat. dilectionem operatur plaeerenl Deo, summique apud
C
Sicut lestimonium Christi confirmatum est in vobis. ipsum loci haberentur. Nemo aulem unquam absque
M est, ulriusque voluminis sacramentum, quod Cbri- fiie ac dilectione per holocausta solum et sacrificia
sti vel prophetavit, vel ostendit adventum, de quo Deo placuisse inveniretur , in qua sentenlia scriba
ait : Qnia omnis scriba doctus similis esl hotnini pa- iste etiam se fuisse declaravit.
trifamilias, qui profcrt de thesauro suo nova et vetera Ait ilii Jesus : Diliget Dominum Deum tuum ex toto
('•lattlt. xu), quae credenthim corda confirmant. corde tuo , et cx tota anima tua, et in tola menie tua,
Ita ut niltit vubis desU in uHa gratia. Sicut dicit hoc est maximum, etc. (Ex Aug.)Totam magnitudiiiem
S.ilonion : Venerunl mihi onmia simul cum ea (Prov. etlatitudinem divinorum eloquiorum secura possidet
vttimo\, id est, cum sapienlia. eliariias, qua DL-inn proximumqiie diligimus. Docet
Exspectanlitrus revelationem, elc. Ideo revelalii»- nos eniin ccelcslis unns magi^ter etdicit : DiligesDo-
neni dixit , quia nunc vita nostra ahscondita est minum-Deum tuum extotocorde tno, etc. Si ergo non
< um Chiiito, qna? tunc corporaliler illius sseculi reve* vacat oinnes scriptnras sanetas perscrulari, omnia
labitar. involucra sermonum (quod volvitur enim scruiatur),
Qui et conftnnabil vos. elc. Sicut ail Propheta :
omnia scriplurarura secreta penetrare, tene cliari-
Conftrma me in verbis luis. Et illud : Confinna hoc, .* talem ubi pendenl omnia ita tenelds quod ibi <li- ,

Veits, ijuod operatus es in nobis. dicisli, tenebis etiam quod nonduin didicisti. Si enim
EVANGELIUM MATTH.CI, C \P. XXII. nosti charitatem , aliquid nosu unJe et iilud pen-
< Acccsserunt ad Jesam Sadducaei, et interroga? det quod forle non nosti , et in eo quod scriplnris
< vit euinunus ex eis legis doctor, tentanseum : Ma- inlelligis charitas palet. llre itaque tenei, el quod
< gister, qnod est mandatum magnum in lege? Ait patet , et quod latel in divinis sermonihus, qui eha-
« iili Jesus : Diliges Dominum Deum tuum, ex loto riiatem tenel in moribus, et hoc est : Breviatum ser-
« corde tuo, el ex tola anima lua , et in lota nietit? monem fttciei Dominus super terram,
< tua.Hoc est prtmum et maximum maudatum. Se- Congiegutis atttetnPharistris, interrogavit eosJesus
* cundum autem simile est buic DiUges proximuni . dicens : Quid cubis videtur d? Christo, cujtts (Utu$
t tuum sicut teips;'.m. In iis duobue mandalis, uni- t
''
(Ex Hieron.) Qui ad tentanduin Jesnm fuerant
« versa lex pendet et Propheta?. Congregatis ergo gregali, et verilatem fraudulenta inlerrogatione
« Pharisaeis , interrogavit e«,i Jesus, dicens : Quid capere nitebantur, occasionem prrebuerunt confuta-
( vobis videtur de pirislo, cujus fiHns est 1 Dicuot tioni siue, interroganturque deCbristo, citjus ftlius
> ei, David. Ait illis : Quomudu ergo David in spi- &U ? InterrogaUo Jesu nob'.s proficil usque hodi».'
i73 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 474

eoofra Judceos. Ethi enim, qui confitentur Cbrislum A et onera et vincula, quibus alligantur, oneraspiritua-
esse venturum hominem simplicem ac sanctum, ve- Iiier inteHigenda sint.
rum asserunt de genere David. Interrogemus ergo Omnia vero opera sua (aciunt, ut videantur ab lio-

eos docti a Domino, si simplex homo est, et tanlum minibus. Quicunque igitur ila facit quodlihet ut vi-
filius David, quomodo David vocat eum Dominum deatur ab hominibus, scriba csl ct Pharisceus.

suum? Non erroris incerto , nec propria voluntale, Dilatant enim phylacteria sua. Dominus cum dedis-
sed in Spirilu sancto. s r-t mandata legis per Mosen , ad extremum intulit:
JMunt Quomodo etc. (Ex
Ligubis ea in manu tua , et erunt immota ante ocu-
ei: David. Ait itlis : ,

los tuos (Deut. vi) ; et est sensus : Prcecepta mea

Beda.) Nonaulem reprehenduntur, quiaDavid Qlium
Siquidem
sint in manu lua, ut opere compleantur sint anle
sed quia Dei Qlium non credunt.
;
dicunt,
oculos tuos , ut die ac nocte mediteris in eis , hoc
ipse et Dominus David est, Deus ante lempora ma-
Pharisaei niale interpretaiites, scribebant in mem-
nendo, et filios David apparuit, homo in temporum
branulis decaloguin Mosi, id est, decem legis verba,
Qne nascendo. Quod autem a palre suhjiciuntur ini-
eomplicantes ea, et ligantes in fronte, et quasi coro-
nrici , non inQrmitalem Qlii , sed unitatem natura?,
nam capitis facientes, ut semper ante oculos move-
quia in altero alter operatur, signiQcat. Nam et Qlius
B retur, quod usque hodie Indi et Persce el Babylonii
subjicit inimicos patri, quia patrem clariQcat super
faciunt, et qui hoc habuerit, quasi religiosus in po-
terram. Sede a dexlris meis, etc.
pulis juJicaiur. Et hsc ipsa pistariola, phylacteria
(Ex Fulg.) Hic sessio stabilitniem significal. Apte
vocabant, quod quicunque habuisset ea, quasi ob cu-
enim filio post passionis lahorem dicitur : Sede , id
munimentum sui haberel, non intelligen-
stodiara et
est victor in gloria a dextris non locum sed
; , ,
libus Pharisaeis ,
quod haec in corde portanda sint
a^qualilatem palris significat. Donec pro semper in-
non in corpore alioquin et armaria el arcae habent
,

finilum signiQcat , ut illud : donec senescatis ego libros et notitiara Dei non habent.
sum, ac si diceret : Tu semper sede, quia semper
Magnificant funbrias. Jusseral quoque aliud Mo-
inimici sub pedibus tuis subjicientur ,
pedes enihi
ses , ut in qualuor angulis palliorum , hyacintinas
Domini vel incarnatio vel ipsi apostuli iutelli-
fimbrias facerent, adlsraelis populum dignoscendum,
guntur.
ut quomodo in corporibus circuracisio signum Ju-
Et nemo poterat respondere ei verbum, neque ausus
daicae gcnlis haberet aliquam ditferenliam, supersti-
fuit quisquam ex illa, cle. Pharisaei etSadducaei quai-
tiosi magistri, captantes auram popularem, atque ex
rentes occasionem calumnire, et verbum aliquod in-

venire,
V.
quoJ v
pateret insidiis ,
'
quia
l
io sermonibus C
J
.
mulierculis sectanles lucra, faciebant grandes fim-
v. •
An
bnas, et acutissunas m eis spmas hgabant, ut vide
,• • ... ,. , , .

confulati sunt , ullra non inlerrogant , sed aperlis

licet ambulantes, et sedentes interdum pungeren- ,

siniecoinprehensum Romanse tradunt potestali , ex

tur, et quasi hac admonitione reirahercntur ad offi-
quo intelligimus vencna invidiae posse quidem supe-
ciura Dei , et ministeria servitutis ejus. (Ex Orig.)
rari, sed diflicile conquiescere.
Istiosmodi erat firahria parva et brevis ex lege pr;e-
Tunc Jesus locutus est ad turbas et ad discipulos cepta, quam et mulier illa quoe sanguine fluebat le-
suos, dicens, etc. Quid mansuetius, quid benignius ligit, in palliolo Doinini, sed non est compuncta su-
Domino, lenlatur a Pharisaeis, coufi inguntur insidioe porstitiosis sentibus Pharisaeorum , magisque sanata
eorum et secundum Psaimistam
, : Sagittce parvulq- ad tactum cjus.
rum fucltc sunt plagce eorum (Psat. lxiii), et nihilo-
Amant quoque primos recubilus in ccenis et primas
minus proptcr sacerdotium et nominis dignitatem salvationes in foro et vocari
cathedras in synagogis et
hoiiatur populos, ut subjiciantur eis, non opera, sed
ab hominibus, Rabbi, vos autcm notilc vocari Rabbi,
doctrinam considerantcs. Quod aplem ait Super
:
unus esl magister vcsler , omnes autem vos fratres
calliedram Mosi scderunt Scribce ct Phariscei, pcr ca-
estis. Arguunlur a Domino in reliquis, id est, cur
thedram doctrinam Iegis oslendit, eigoet illud quod „. 01 .
ant primos acCubilas in cocnis, el primas ca
Psalmo Et
D q
dicitor in : in cathedra pestilenliai non the.iras io synagogis, et in publico gulam sectentnr
sedit. Et calhedras ycndentiura columbas everUt, el gloriam, et vocentur ab hominibus Bahbi quod
,

doctrinam debemus accipere. Latino sermone magisler dicitur.

[ExAugust.) Ilia ergo cathedra non eorum, sed (Ex August.) Nonquid putandaesunt scriplurae Dei
Mosi cogehat eos hona dicere , etiara non hona fa- sthi esse contrarke ? et ideo negligendum est, quod

cientes. Agehant ergo sua in vita sua. Docere autera scriptum c^t : ilonora patrcm tuum et matrem luam
sua cathedra illos non permittebat alicna. Uullis (Exod. x\), qtianquam ut palrcm inlelligamns ipsuin
itaque prosont dicendo qoae non faciunt, sed longe Deum, et mairem vero ecclesiam , verumtamen in

pluribus prodessent faciendo quae dicont. omoibus rerum ordo servandus est, noo enim hono-
AUiganl aulem onrra yruvia et importubilia, et im- rificentiam quae debetur parentibus Domions ev:»-

ponunt iii kumeris komimim, diyito autem suo nolunt cuabit dicens : Ne vobis vocetis patrem superterram,
ea ntovere. (Ex Hieron.) IIoc generaliter adversus sed quos erigebat in spera vii.c aeternae salvos, tcra-
otnnes magistros ,
qui grandia jubent, et minora non porales istas nccessitudincs Iransilorias doccbat, ui
lacumt Notandum autcin quod ei boraeri ct digiuis in cum sc patrcm cxtcndcrcut , cui uon liioriui suc-
 £75 SMARAGDI ABBATiS 47«
cessu; i esseul, sed eum illo semper vicluri sunt. A cognitionis fiducia freti indubitaiiler a^grederetnur,
Ergo nobis palres, et habemus palres, et sumus pa- pauci niultos, inennes annatos, humilcs superbos,
tres, multis modis, sed uuo et singulari modo eo- infirmi nobiles, vivi tamen spiritualiter morluos.
demque seterno solus Deus pater est. Quod autem ait significavit, aliqiiid eliam futuro-
,

Et patrem nolile vocure vobis super terram, unus rum et mysteriorum oslendil. Nec superficie littene
esl enim pater vesler, qui in cozlis est , ne vocemini nos voluit remanere contentos, quos ad mysteria al-
magister ,
quia magister vesler unus est Christus; f/ui lius perscrutanda significationis verbo fecit intentos.
major est vestrum, erit minisler vester. (Ex Hieron )
Recle sane adjecit ,
per angelum suum a Christo
Nec raagister nec pater vocandus est ullus, nisi fuisse discipulo demonstrata , cui per assumptam
Deus pater, et Dominus Jesus Christus. Pater quia ,
creaturam, Deus ct unus filius , non per divinitatis
ex ipso sunt omnin. Magister, quia per ipsum omnia, essentiam Chrislum semper clareat apparuisse mor-
velquomodo per dispensalionem carnis omnes re- talibus, et ante incarnationem et post ascensionem.
sumus Deo. Nos si hominem patrem vo-
conciliati Propterea is qui eum magistrum noverat , in ho-
camus, honorem cetati deferimus, non auctorem no- mine suscepto testimonium perhibuit invisibili
strae ostendimus viiae. Magister quoque dicitur ex verlo, ac ne verbo taulum sentiendum quisque
consoriio veri magisterii , et ne infinila replicem, B putarct nomen rursus Jesus Christus subjunxit,
,

quomodo unus per naturam Deus, et unus filius non quod ad susccpti hominis formam pertinere non
prcejudicat creteris, ne per a loptionem Dii vocentur uescit.
et filii , ita et unus paler et magister non pra>judi- Servo sv.o Jonnni. Cum dicit omni Eeclesicc, in
cat aliis, ut abusive appellentur palres et magi- uno revelare voluit, quam in unitate fundavii, ideo
slri. dieLt paiam facere servis suis, non solum unuiu ex
Qui se exallat hmniliabitur , et qui se humiliat mullis, sei pci urr.mi polius universis. Sicut regni
exaltabitur. Exposilionem islius sententice qusere ccelorum solus Petrus claves nccepit, qua lamen po-
s;perius in hebdomada octavadecima post Penteco- teslate omnis Ecclesia uti subliinata promeiuit.
sien. Beatus qui legit, et qui audit verba prophetiw hujus.
Dicendo qui legit, et qui audiunt, p:rsonam doclo-
1N NATALE SANCTI ARCHANGELI MICHAELIS.
rum et discentiuni demonstravit , ut el studio le-
EPISTOLA EX APOCALYPSI JOANNIS CAP. I
,
gendi desidiam reiuoveret el servantibus beaiitudi-
« Sigmficavit Deus quceoportet fieri cito, et signi-
nem despondctet.
< loquens per angelum servo suo Joanni, qui
ficavit El servant ea, quo3 in eis scripla sunt. Quia utris-
teslimonium perhibuit verbo Dei, et teslimonhim ^ servare competil, utrosque conveuit.
audilores legis justi sunt apud Dcuin, sed factores le-
Non enim
( Jesu Christi, quaccunque vidit. Beatus qui legit et
« audit verba prophetia^ hujuset servat ea, quse in ca gis jusiijicabuntur (Rom. n).

« scripta sunl, tempus enim prope est. Joannes se- Tempus enim prope est. Scilicet, ut singula qnae
« ptem ecclesiis, qua*. sunt in Asia. Gratia vobis et dicenda sunt iinpleantur.
< pax ah eo, qui est, et qui erat, et qui venturus Joannes septem Ecclesiis, quce sunt in Asia. Hoc
« est, et a st ptera spiriiibus, qui in conspectu throni est , uni Ecclesiae sepliformi. Seplenario numero
« ejus sunt, et a Jesu Christo , qui est lestis fidelis, s;epe unitas figuratur, eo quod ex primo impari et
« primogenitus mortuorum , et princeps regum primo pari, id est ternario et quaternario, tanquam
« lerrae. Qui dilexit nos, ct lavit nos a peccatis no- ex diverso universiias tota conficitur. Nam et aninnc
< stris in sanguine suo , et fecit nos regnum et sa- corporisque diversitis ipsam unitatem numeri hujus
« cerdotes Deo et patri suo. Ipsi gluria et imperium complectilur, sed ad animani tria pertinent, et ad
« in s?ecula sxcuiorura. Amen. > corpus qualuor. Dicitur namque diligendus est Deus
Jn diebus illis significavit Deus qiuv oportcl jicri ex toto corde, ex tota anima, et ex tota raente. Cor-
ci.o. (Ex Beda.) Hoc est, significavit : mysticis eam- poris
P 01 autem nolas liabemus quatuor qualitatcs , ca-
dcra Apocalypsin diclia innexuii, ne euneiis mani-
^.
^am et frigidam , siccam et huraidain ,
propter-
festa vilesceret. Cito, iJest, qu:c in prxseoti tem- ea etiara canilur : Sep:ies in die iaudem dixi tibi

pore sunt ec lesia! ventura. (Psal. cxvm).

Loquens per angelum suum. Dominus paler per Cratia vubis ei pax ab eo qui est, ei qui erat, el

filium suum, q;iia Angclus magni consilii dicitur qui venturus esl. Licetjnxla Apostolum, Deus erat in

ttristug. Sive ar.gehis Joanni in figura Christi vi- Christo mundum reconciliaus sibi(ll Cor. v), vel, sic-
&us est , sicut in scquentibus raanifestius appa- ut ipse leslaiur, qui me raisit mecum est, propter
rebit. iinitatem unius ejusdemque naturae , ad personam
(Ex Primas.) Quoe oportct fieri cito , omnis res tamen fiiii hic proprice redigendus est locus. Est
quae gcritur, temporaliler habet exortuin ctcursuin enira quia iuem permanet, erat qui cum patre om-
et leiminum. Postexortum aulem ecdesix', qua-jam nia eomfidit, venturuscst ad judicaiidum.
fuerat aposiolorum praedicatione fundata , revelari Lt a scplem spirilibus ,
qui in conspectu throni ejus
oporiuit qualitcr fuisset latius prepaganda, \c\ quali tunt. Proptcr septenariam operalionera Spirilus san-
eliam finc co;;tcnia, ut prxdicatores vcrilatis hujns cii, septiformis sjdritus dicitur, id est sapientiae et
 :

477 COLLECTIONES LN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 478

intelleclus, consilii et forlitudinis, scientiae el pieta- A pnclatum, qui in reddilione tributi Doniino fueral

tis, et enim semper spiriUis dona

timoris Dei. Unius comparalus, ideo interrogant : Quis major sit in re-

legaliter commendanlur, quando a septem spiritibus gno ccetorum ? Yidensque Jesus cogitaliones eo-
pax et gratia devotis optantur. rum, el causas erroris inlelligens, vult desiderium
gloriic humilitalis contentione sanare.
Et ab Jesu Christo, qui est teslis fidelis. In homine
suscepto lestimonio perhibuit patri , cum prsedicans Et advocans Jesus parvulum statuit eum in medio
dicit : Et notum nomen tuum et nolum fa-
feci eis ,
eorum, et dixit : Yel simpliciter quemlibel parvulum

elam (Joan. xvn) quod Judoeis dudum negatum

,
ut astatem quoereret, et similitudinem innocentiae de-

ostendens, dicit Et nomen luum Adonai non indi-

:
monstraret, vel ccrte parvulum slatuit in medio eo-
cavi eis(Exod. vn). Credite enim filk», palris quo- rum seipsum, qui non ministrari venerat, sed mini-

que nolitia nihilominus revelatur. Nam filius non strare. Ut eis humilitatis tribueret exemplum. Alii

diceretur, nisi patrem haberet, ncque pater, nisi parvulum inlerpretantur spiritum sanctum, quem
filium habuisset. Aller itaqne alterius prcedicatione posuerit in cordibus discipulorum, ut superbiam in
cognoscitur, quia paler in filio, et fllius in patre ve- humililatem mutarct.
raciter approbatur. suam mor- Sive quia per
p Amen dico vobis : Nisi conversi fueritis et efficia-
testis,

tem testificavit Novum Teslamentum. Nisi enim mini sicut parvuli, non intrabiiis in regnurn coelorum.
pcst mortem hominis non affirmalur Testamen- Non proecipilur apostolis ut cetatcm habeant parvu-
tum. lorum, sed ut innocentiam, et quod illi per annos
Primogenitus mortuorum. Quia primus resurrexit possident, hi possideant per industriam, ut malilia
a mortuis, et quod testificavit de resurrectione mor- non sapientia parvuli sint.
tuorum in se primum ostendit. Quicunque ergo humiliaveri! se sicut parvulus iste,
Et princeps regum terrce. Id est, apostolorum et hic est major, elc. Sicut iste parvulus, cujus vobis
omnium sanclorum. exemplum tribuo, non perseveral in iracundia, non
Qui dilexit nos et lavit nos a peccatis in sanguine hesus meminit, non vidcns pulchram miilierem dele-
suo. Passus etiam suo nos sanguine solvit a peecalo, ctatur, non aliud cogitat, et aliud loquilur, sic et

quj resurgens jure priinogenitus a mortuis prcedi- vos, nisi talem habueritis innocenliam , et animi
catur puriialem, regnum ccelorum non poleritis intrare.
EVANGELIUM MATTH.EI, CAP. XVIII. Sive aliter, quicuuque humiliaverit se sicut parvulus
iste, liic est major in regno ccetorum : qui imitalus
« Accesserunt ad Jesum discipuli ejus , dicentes
Etadvo- C me
Quis putasmajor est in regno coelorum ?
fuerit ' exemplum mei humiiiaverit, ut
et se in

« cans Jesus parvulum, staluit eum in medio eorum, tantum se dejiciat, quanlum ego dejeci formara
servi accipicns, hic intrabit in regnum ccelorum
f et dixil : Amen dico vobis, nisi conversi fueritis et
i efficiamini sicut parvuli, non intrabilis in regnum Et qui susceperit unum parvulum talem in nomine
« ccelorum. Elqui susceperit unumparvulum talem meo, me suscipit. Qui tnlis fucrit, ut Chrisli imitc-

« in nominemeo, me suscipit. Qui autem scandaliza- tur humilitatem et innoccnliam, in eo Chrislus susci-
« verit unum de pusillis istis, qui in me credunl, pitur. Et pnulenter temperat responsum, ut cum :

< expedit ei ut suspendalur mola asinaria in collo dclatum fuerit apostolis se putent hosioratum, adje-
« ejus et demergatur in profundum maris. Yce mundo cit, non illos sui merito, sed magistri honore susci-
t ab scandalis. Necesse est enim ut venbmt scan- pienuos.
« dala. Verumtanien, vaa homini per quem scanda- Qui autem scandalizaverit unum de pusillis istis*

« lura venit. Si autem manus tua vel pes tuus scan- qui in me quod qui scan;!alizatur par-
credunl. Nota
t dalizat le, abscinde eum, el projice abs te. Bo- vulusest, majores enim scandala non recipiimt.
« num libi est ingredi debilem vel claudum, quam (Ex Beda.) Noiandum sane quod in nostro bouo
t duas manus vel duos pedes habentem mitti
, in opere aliquanJo cavendum est scandahim proximi,
ignem celernum. Et si oculus tuus scandalizat te, -^ aliquando vero pro nihilo contemnendum. In quan-
t erue eum Bonum est tibi unum
et projice abs te. luiii enim sinc pcccato possumus, vitare proximoruni
« oculum habentem viiam inlrare, qiam duos ocu- scandalum debemus. Si autcm de veritate scandaium
« los habentem mitli in gehennam ignis. Videte ne sumitur, utilius pennittitur seandalum nasci, qaam
« conlemnalis unum cx bis pusillis. Dico enim vo- veritas relinquatur.
« bis Quia Angeli eorum in ccelis vident faciem
:
Expedit ci ui Secundum ritum
suspendatur, eic.
« patris mei qui in ccelis est. >
,
provincioe loquilur, quomajorum criminum isla apud
Accesserunl ad Jesum discipuli diccntes : Quis putas veieres Judaeos pcena fuerit, ut i>t profundum ligato
major est in (Ex Hieron.) Superius
rcgno coclorum. saxo demergerentur. Expedit autem ei, quia m.ulio
enim scriptum esl Quia dixit Dominus Pelro, vade
: melius cst pro culpa brevcm recipere pcer.am, quam
ad mare, et mitle hamum, et eum piscetn, qui primum seteri;is servire cruciatibus. Noa cnim judicabit Do-
ascenderil tolle, et aperlo ore cjus invenies staterem, minus bis in idipsuin.
itlum sumens di eis pro meel te. Ex hac enim orca- (Ex Creg.) Itcm pcr molam asiqariam saecularis
sione arbilrati sunt omuibus aposlolum Petriira ss vitic circ itus ac labor cxprimilur, ci per profundum
479 SMARAGDl AB3ATI5 430

maris extrema damnalio designatur. Qni ergo ad A angelis qualuor reliquarum Ecclesiarum seribe.
sanctilatis speciera deductus, vel verbo coeteros de- Et Apostolus quoque praecepit velari in ecclesiis ca-

strnit, vel exemplo, melius profecto erat, ut hunc ad pita feminarum propter angelos.
ruorlem sub exteriori liabitu lerrena acta constrin- HEBDOMADA XX POST PEXTECOST.
gerent, quam sacra oflicia in culpa eaeteris imita-
EPISTOL4 BEATl PAULI APOSTOLI AD F.PHESIOS, CAP. IV.
hileru demonslrarent. Quia nimirum si solus caderet,
utcunque hunc tulerabilior inferni poena cruciaret. < Renovamini spirilu mentis vestne, et induite

Va mundo ab scandalis, necesse est enim ut venianl i novum hominem, qui secnndum Dcum creatus est

scandala, etc. (Ex Hieron.) iNon quo necesse sit ve- i in justitia et sanetitate verilalis. Propler qnoJ

nire scandala, alioquin absque culpa essent, qui < deponenles mendacium, loquimini veritatcm uiius-
scandalum faciunt, sed cum necesse sit in isto rnun- « quisque cum proximo suo, quoniam sumus invi-

do fieri seandala, unusquisque suo vilio scandalis < cem membra. Trascimini et nolile peccare. Sol non

patet, simulque per generalem sentenliam percutitur « occidat super iracundiam vestram. Nolile locum

Judas, qui prodilione animum praeparaveral. « dare diabolo. Qui furabalur, jam non furelur. Ma-
Si autem manus tua, vel pes tuus scandalizat te, « gis autem laboret operando manibus suis, qiiod

abscinde eum, et projice abs Bonum tibi est ad vi- »

te. « bonum esl, ut habeat unde retribuat necessitatem

tam ingredi debilem vel claudum, quam duus manus, « patienti. >

vel duos pedes habenlem mitti in ignem wtemum, elc. Renovamini spirilu mentis vestrcc. (Ex Hieron.)
(Ex Beda.) Quia supra docueral ne scandalizemus Nec in sensu renovamur absque spiritu, nec spiritu

eos qui crcdunl in eum, nunc consequenter admo- absque sensu, sed renovamur conjuncle in spiritu

net, quantum cavere debeamus eos qui scandalizare sensus no>tri, ut quomodo psallimus spirilu, psalli-

nos.id est, verbo vel exemplo suo ad ruinam peccaii mus et sensu, oramus spiritu, oremus et sensu, sic

propellere certant. Manum quippe nostram appellat in spiriiu scnsus nostri renovemur, ut cum sensus

necessarinm amicum , cujus opere alque auxilio mandus fueril , atque purgatus, et ab omni macula

qnoiidiano opus habcmus. Sed talis, si nos laedere sordidae concrelionis ahenus, tunc ei jungalnr et spi-

iu causa animae voluerit, exeludendus est a nostra ritus, et ita quodam inter se unilalis glulino copu-
socielate, ne si cum perdito in hac vita partem ha- lentur, ut nequaquam simpiex spiritus, sed spiritus
bere volumus, simul in futuro cum illo pereamus. sensus esse dicatur.
In pede sicut et in manu charos inemendabiles docet Et induite novum hominem. Id ipsum pulo esse,

alienandos a nobis, ne per immuniiitiam corum, quod in a!io loco dicitur : Induite vos Christum Je~

quos casiigare nequimus, el ipsi polluti pereamus. C sum. Iste quippe est novus homo, quo universi cre
Manus, propter opus nccessarium nobis . possunt dentes debemus indui alque vesliri. Quid enim in

rjici tales, propter ministerium discursusque in no- homine qui a Salvatore nostro assumptus est non

stris, usibus accoiimiodalos. In oculo quoque propler novum fuit? conceptus, nativitus, parlus, infantia,

scaudalum eruendo, iidem nostri carnaliter amici, doctrina, vita, virtus, et ad extremum crux et pas-

spiritualiter vero adversarii designantur. Sed cum sio, exspolianlis in ea principalus, et conlrarias for-

nos eorum consulto ac provisione opus habemus, illi

titudines ostentui habenlis , resurreclio quoque et

vero consilio nos pravo decip?re atque ad iter erro- ascensus ad coelum. Qui igitur conversationem illius

ris dcflectere quaeruot. SxctvSccXov quippe sermo Grae- imitari potest , et universas in se exprimere vir-

(us est, quod nos offendiculum vel ruinam, el im- tutes, ut sit mansuelus sicut fuil ille mansuetus, el

paclionem pedis dicere possumus. Quidam o-z«vSaXov humilis corde , ct ponat animam suam pro amicis
Gracce, L;;ii:ie scrupulum dicunt. Ille ergo scanlali- suis, ut ille posuit pro ovibus suis , verberalus non

zat fratrem, qui ei diclo faclovc minus recle occa- respondeat, maledictus non remaledicat, sed vincat

skmera ruince dederit (Ex Ilieron.) Potest et simpli- in humililatc superbiam, isle indutus est novum ho-

citer dici, si quis ita necessarius nobis esse videtur, mincm, et dicere cum Apostolo potest :
Vivo autem
?M>M UAM »,*> ll «,/f, 1111 «11 lil'l.-flll- if^SWl
ul niamis, pes et oculus,
.1.
ulilis videlicet
I t«
alque solli-
II' '

jam non ego,

,-i s, .-,

viiit atttem in me
.11/7 f
Christus II
(Gal. n). I

cilr.s el acutus ad perspicieadum, scaadalum autem Qui secundnm Deum creatus est. Considerandum
nobis f.:cit, el pcr dissonantiam morum nos trahit igitur, nunquam nisi in
quia creatio alquc condilio
in gehenoam, nc siquidem temporalibus ejus commo- magois operibus nominentur. Verbi causa, munJus
dis, cum pericuio aoiraarum nostrarura , uti ac fo- creatus est, urbs condita est, ex quo animadverten-

veri dcbemus. dum isium novum hominem ,

qui juxta Deum in

Yidete ne coutemnatis unum ex his pusllis. Quan- Christo crcatus cst magnum Dei opus esse, et emi-

lum in vobis est nolile contemnere, sed per vcstram nere ultra c;eteras creaturas, cum sic conditus esse

salutem eliam illorum qineiiie sanitatem. dicatur , ut mtindus et initium viarum Dei el iu

Dico cnim vubis : Quia ancjeli eorum in ccelis, ctc. cxordio elementorum omnium sil crealus.

Nagna digoitas animarnm, ut uoaqnaeque haheat ab Injustiiia el sanctitate , etc. Jesus crgo vere crea-
tus cst in juslitia et sanclitale veritatis, quia Deus
ortunativilalis in cuslodiam sui angelum delegalum,
unde legimus in Apocalypsi Joannis : Angelo Ephesi, verus Dei veri filius esl, el tota in Hlo relgio atque

Thiathircr et atvjclo Philadelpliice [Apoc, i, li, lll), ' t juslitia Pn veritate complela est.
 iSI COLLECTIONES 1N EPISTOLAS ET EYANGELIA. 482
Propter quod deponentes omne mendacium loqui- A cunque in dio vel opere vel sermone, vel cogilalione
mini veritatem, elc. Non simplkiler, ut quiJam pu- peccatis , hiec succedente poenilentia purgate per
tant , nec moraliter Apostolus prsecepil, menciacio noctem, et ira sit brevis, nec in diem crastinum dif-

derelicle curn proximis veriiatem loquendam. Alio- feralur.

quin si tanlum cum proximis loquimur veritatem, Nolite locum dare diabolo. Diabolus Gnecum ver-
quicunque non fuerit proximus audire dicunt men- bum est SiiSo/o; ,
quod Latine dicilur criminalor.
dacium. Quod quidem et in lege praceptum : Non Lingua vero Hebraica paB? Satan apprllatur, adver-
adulterabis uxorem proximi tui (Exod. xx). Si proxi- sarius sive contrarius et ab apostolo Belial, hoc est, ,

mus lantum propinquus, vel amicus accipitur, adul- absque jugo, quod de collo suo Dei abjecerit servi-
teria in alienos jure promittit. Sed proximum vocat tutem ,
quem Aquila apostatam trauslulit. Nolite
omncm hominem ,
qui ex eodem nobis cum parente itaque , ait, dare locum diabolo, id est, irascendo,
generalus est.
vel quolibet alio moJo p^ccando. Locus enim diaboli
Quoniam sumui inviccm membra. Quod autem di-
peccalum est. Diabolus enim tanquam leo rugiens
cit : Sumusinvicem membra, magis mihividetur signi-
qiucrit aditum, per quem possit irrumpere, et cum
fieaie mysterium, el de his dicere, qui no'. is fide et
locum dederimus ingreditur. Solet autem antequam
virlule sunt proximi. Membra quippe alterutrumnon B vcniat) quaedam j acula praHn jttere et pracursorem
(

sunt, nisi fideles fidelium, et Chrisliani Cliristiano- aJventus sui facere cogitalionem, hanc si nos in
rum. Ergo hoc jubet, ut unusquisque myslica quse- corde nostro susceptam nulrierimus, et ipse intrare
que alque secreta , et ea quae Dei veritale sunt plena audebit.
loquatur cum proximo suo, et non det sanctum ca-
Qui furabatur ,
jam non furelur. Quia hi qui in
nihus, neque mittat margarilas suas ante porcos, sed
vila3 lslius negotiis conversantur ,
propler alimenla
quicunque oleum habuerit verilatis, illos in thala-
et usus necessarios coguntur aliqua vel emere vel
mum sponsi cellarium et penum regis inducat.
vendere, et lucra de negotialione seclari propterea
,
Irascimini et nolite peccare. Duplex autem non so-
nunc Ephesios monet, ne sub occasione emolumenli,
lum apud nos, verum etiam apud philosophos irae
furti crimen incurrant. Furtum nominans omne
nomen accipitur, vel cum, injuria lacessiti, natura-
quod alterius damno acquiritur. Potest autem et al-
libus stimulis concitamur, vel cum requiescenle im-
Qui furabatur jam non furetur. Pro-
tius intelligi :

petu et furore restincto ,

potest mens hahere judi-
pter illud quod scriplum est, de pseudoprophetis :

cium , et nihilominus supcr eo qui putatur kesisse

Qui furanlur sermoms unusquisque a proximo suo
desiderat ultionem. Arbilror itaque de priori ira
r (Jer. xxm), et illud : Omnes ,
quotquot venerunt
nunc diclum , et nobis quasi homiiiihus esse con-
,
ante me, fures fuerunt et latrones (Joan. x). Hospro-
cessum, ut ad indignae alicujus rei faciem movea-
hibet furla facere spiritalia.
mur, tranquillilalemque mentis, velut lenis quaedam
Magis aulem laboret, etc. Neque vero ait, magis
aura, conturbet , neqiiaquam tamen intumescentes
cutcm laborct operando manibus suis, quod bonum
gurgitis furoris impelu sublevemur.
Sol non occidat super iracundiam vcslram. Si sim- est, ul non indigeat, el haheat viclum, et nulli mo-
lestiam exhibeat, sed laboret, inquil, manibus suis,
pliciler hunc solem intelligimus ,
qui oculis carnis
aspicitur, peccamus, quando irascimur et occidente
quol bonum cst , ul habeat unde foveat, communi-
cet indigentibus. Qui igitur ad hoc tanliim laborat,
sole iracundia perseverat. Non peccamus aulem,
quando, verbi gratia, a prima hora usque ad unde- ut ipse non egeal , et a coeteris conlrahat manum,
quamvis applaudat sibi lamen apostoli praecepta
cimam irascentes , fatimus quod indignalio , furor,
,

ira, suggesserint. Quo sensu nihil mihi vkletur ab- non fecit. Igitur operatur bonum, qui dedinal a
malo et facit bonum et operatur in agro anima; ,
surdius, quasi non queat quispiam ab orlu solis us-
suje, ut spirituilibus panibus impleatur , et possit
que ad occasum in tanta scclera debacchari, quanla
tota vila sua non possit laciymis expiare. Aut non commodari esurienti et neeessiiatem sustincnti,

locum in die habeat cum ulique nox re-

D dans in tempore cibaria conservis suis.
magis ira ,

quiescit furoris, et succedente somno, etiam si ira- EVA.NGELIUM UATTH.El, CAP. IX.
scimur, in diem iracundiam differamus. Quia igitur i Ascendens Jesus in naviculam transfretavil et

verus sol sicut occidit super malos prophetas, juxla t venit in civitatem suam. Et ecce offerebant ei pa-
illud quod scriptum est : Occidit sol super proplictas < 1 alyiieum jacentem in lcclo. El videns Jesus fidem
vestros in meridie (Amos. vm), ita eliam super om- t illorum, dixit paralytico : Confule, fili , remittun-
nes occidit peccalores, nequaquam eis ortus Stti l;i- < tur lihi peccata tua. Et ecce quklam de scrihis
rncn indulgcns ,
proecipit nuiic Apostolus, ne talia < dixerunl inlra se : Ilic blasphemat. Et cum vidis-

faciamus furore superati, pcr qua? nohis sol occi- i set Jesus cogitationcs eorum, dixit : Ut quid cogi-
dat, et piincipale cordis tenebris involvatur. Qui- « lalis mala in cordibus veslris ? Quidest facilius di-

dam putant sic accipiendum hoc esse simpliciler, < ceie, dimitlunlur libi peccata , an dieere, surge et
quomodo H illu.l quarti psalmi, unde el ipsum suin- < anibiila ? Ul sciatis autem, quoniam filius bominis

ptuni videlur : Quas dicilis in cordibus vestris, et in < bahet potestatem in terra dimittendi pcccata,

tubilibus vestris compungimini (Psal . iv), idest, qna> < lunc aii paralylico : Surge, tolle lecium luum, et
 , ,

433 SMARAGDl ABBATIS 4X4

i vaJe in domura tuam. Et surrexit et abiit in do- A Et ecce quidam de scribis dixerunt intra se .- Hic
« mum suani. Videnles autem lurbce timuerunt, et blasphemat, vel secundum Marcum Quis potest di- :

i gloridcaverunt Deum ,
qui dedit polesiatem lalera miitere peccata, nisi solus Deus ? Verum dicunt scribae,
i hominibus. )
quia nemo dimit:ere peccala, nisi Deus potest, qui

Ascendens Jesus in naviculam, etc. (Ex Figulo.) per eos quoque dimiltat, quibus dimittendi tribuit

Marcus non hoc in civitate ejus, quce Nazarelh vo- poteslatem, et ideo Christus verus Deus esse proba-

calur, dicit factum, sed in Caphariiaum , nisi forte tur, quia dimitlere peccata quasi Deus potest.

poterit dici tota Galilcea civitas Christi , in quocun- Et cum vidisset Jesus cogitaliones eorum dixit : JJt

que in ea oppido esset Christus. In Galilcea enim Na- quid cogitatis mala in cordibus vcstris ? Ostendil sc

zareth et Capharnaum habenlur. Sive ita legendum : Deum, qui potest cordis occnlla cognoscere, et quo-

Et ascendens in navicuiam, transfrelavit, et venit in dammodo tacens loquilur : Eadem niajcstate el po-

chitalem suam, id est, Nazareth ; et quid ibi gestum lenlia, qua cogilationes vestras inlueor, possum et

sit , Matthaeus prcetermisit. Mare quod Dominus hominibus deiicla dimittere, ex vobis intclligite quid

transfretavit, sacculum istud significat. Navis vero, paralyticus consequatur.

in quara ascendit, aliquolies corpus ejus, aliquoties Quid est facilius dicere : Dimitluntur tibi peccata

crucem aliquoties vero animam sanctam specialiter B tva, an dicere : Surge et ambula ? (Ex Hieron.) Inler
,

vel generaliter totam significat Ecclesiam. Civitas dicere et faccre multa distantia cst ; utrum sint pa-

quam ralytico peccata dimissa solus noverat qui dimitie-

vero sua, quce Nazareth vocatur, ad miseri- ,

eorditer venit quce munda sive custodita interpre- bat. Surge aulem et ambula, tam ille, qui surgebat
,

talur, ipsam generaliter totam sisnifieat Eccle- quam hi qui surgentem videbant approbare polerant.

siam. Fit igitur carnale signum, ut probetur spirituale, da-

Et ecce offerunl , etc. Curalio paralytici hujus tur nobls intelligentia, propter peccata plerasque eve-

animce post diuturnam illecebrce carnalis inertiam nire corporum debilitates. Quinque enim sunl diffc-

ad Christum suspiranlis indicat salvalionem, quce renlicc causarum pro quibus in hac vila molesliis

primo omnium ministris, qui eam sublevant, et Chri- corporalibus affiigamur.

sto afferant, id est , bonis operibus, docloribus, qui (Ex Beda). Aul enim ad merita augenda per pa-
spem sanationis opcmque inlercessionis suggerant, tienliam iusti corporis L.fnraitate gravantur, ut best-

in .liget. Qui tene, Marco narranle, qualuor fuisse

lus Job ct Tobias. Aul adcuslodiam virtulum, prcece-
reperiunlur, sive quia quatuor Evangeiii libris om- plorum, ne superbia lentante dispereant sicut apo,-

omnis sermo firmalur, seu - slolus Paulus, cui, ne magniludine revelalionum ex-
nis prcedicantium virtus,
L lolieretur, datus est slimulus carnis (II Cor.xu).
quia quatuor sunt virlutes, quibus ad promercndam
sospitatcm fiducia mentis erigitur, de quibus in Aut ad inteiligenda et corrigenda peccata nostra,

reternce sapientice dicitur lauJc, sobrietatcm enim et sicut paralytieus isle, dc quo tractamus, qui non

sapientiara docet, ei justiliam etvirtutem, quibus nisi dimissis primo peccatis ,

potuit ab infirmitate

utilius nihil est in vita hominibus. Quas nonnulli curari. Aut ad gloriam Dei salvandis, sive per se-

ipsum, sive per famulos suos sicut caecus nalus in

versis nominibus pruJentiam fortiludinem ,
, et ju-

Btiliam appellant. EvangeHo '(Jeo». ix), sicutLazarus, cujus infirmitas

Et videns fidem illorum dixit parahjtico. Inluendum non fuitadmortem, sed propler gloriamDei, utglori-
sane quanli propria cujusqje fiJes apuJ Deum valeat, ficarctur FiliusDei per eum (Joun. xi). Aut ad inchoa-

ubi tanti valuit aliena , ut totus homo repenlc, hoc tionem damnalionis cctcrnae quod reproborum est, ,

esl, extcrius interiusque jam salvalus exsurgeret sicul Antiochus el IleroJes qui quod tormentorum ,

aliorumque merito aliis relaxarentur errata. Non enim in gehenna pcrpetua passuri essent ,
prcesentium af-

ail Evangelium : Vi !cns Jesus fiJem ejus qui offere- fiiclionum miseria cunclis ostenJebant ,
quibus con-

bat ar, sed eorum qui offcrebant. gruil illud PrcpheUc : El dv.plici contrilione conterc

Confide, fdi, remittunlur tibi peccaia tua. (Ex Hie- eos ; unde necesse est, ut in omnibus, quce tempo-
D
rcn.) mira humilitas, despeclum et debilem lolis- raliter adversa palimur eum humilitate, Domino gra-
q;ie membrorum compagibus dissolutum filiumvocat, lias ;;g '.mus, et infirmitatis nostras conscii, de col-

<;;;em sccerdotes non dignabantur attii!gere,aulcerle latis nobis reoaediis gratulcmnr.

i leo filium quia dimiitunttir ei peccata sua. luxta Lt sciatis autem quaniam filius hominis, elc. Idem
,

tropologiam interdum anima jacens in corpore sub ipse et Deus ct filius hominis est, cl ut homo Chri-

lotis membrornni virtntibns dissolutis, a perfccto stus per civir«;l:Uis succ polciitiam peccala dimitterc

doctore offertur curanJa Domiuo, quasi misericordia possit, el iJem Deus Cluislus per humanilalis suce

fjus sanata fueril, tanlum roboris accepit, ut poftet fragilitatem pro peccatoribus mori.

stathn lectura suum. Tur.c ait parahjlico: Surge, tolle lcctum tuum, cl

(Ex Beda.) Curaturus hominem a paralysi Domi- vade in domv.m tuam, ctc. Spiritualiter ergo de fra

nus primo peccatornm vincula dissolvit , ul osten- gJitatc surgere esl , animam se a carnalibos deside-

deret cum obnoxiis cnlparum actuum dissclulione riis, ubi acgra jacebat, absirahere. Grabaium vero
f.tisse damrratum, nec nisi his relaxatis, membrorum CoP.ere esl ipsam quoque carnem per oontinci iie
|OHse reeuperatione sa, •; I ;i. frena correptam ^e coel 'stiuon praemioraai, a delici s
 ,: ,,

483 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 486

segrecare lerrenis. Sublato autem grabato doinum A rabat prophela, suae calamitatis erat. Lacrymae enim
ire ad paradisum redire est ha?c enim vera est do- ,
testesmiserisesunl. Quidenim prophetabal? in laborc

mus. Nam quie hominem in prima suscepit, non jure utique se futurum vel in timore? cliam si bene vixe-
amissa, sed fraude tandem restiluta ,
per eum qui rit, el justus fuerit, in mediis positus tentationibus

fraudulento hosti nihil debuit. Aliter sanus qui lan- semper limebal. Ait eniin Apostolus : Omnes qui vo-

guerat, domi reportat grabatum, cum anima remis- lunt in Christo pie vivere ,
persecutionem palienlur.

sione recepta peccatorum, ad internam sui custodiam, Ecce quomodo dies mali sunl ?

cum ipso se corpore refert, ne quid post veniam (Ex Greg.) Tempus quippe redimimus, quando
unde iterum juste feriatur admitlat. activam vitam, quam lasciviendo perdidimus, flendo

Videntes antem turbce, limuerunt et glorificaverunt reparamus.

Deum, qui dedit potestatem talem Iwminibus. Quam (Ex Hieron.) Tempus autem redimimus, quia dies
miranda divinae potenliae virlus, ubi nulla temporis mali sunt, qnando in bono opere tempus consumi-

inlerveniente morula, jussa Salvaloris salus feslina mus, emimus et proprium facimus, quod malitia ho-
comitatur. Meriio qui adfuerant damnalionis blas- minum vendilum fuerat. Nemo autem vitae hujus
phemiae jaculis, ad laudem tantae majestalis stupentia quserens necessaria, el de divitiis et solliciludinibus,

corda converlunt. B q«as Evangelium spinas nuncupat cogitans ,

potest
sibitempus redimere. Redimentes autem tempus,
HEBDOMADA XXI POST PENTECOST. quoniam in diebus malis est, quodammodo immuta-
EPISTOLA BEATI PAULI APOSTOLI AD EPHESI0S, CAP. V. mus illud, et dies malos in bonos veriimus, et faci-

i Videte ilaque quomodo caute ambuletis, non mus illos non praesentis sceculi, sed futuri.

c quasi insipientes.sedutsapientes.Redimentes lem- Propterea nolite fieri imprudentes, sed inlelligcnles

t pus, quoniam dies mali sunt, propterea nolite , qua> sit voluntas Dei. In omni ergo opere prinntm eon-
« fieri imprudentes, sed intelligentes, quae sitvolun- siderandum quid velit Deus, et habilo judicio, id

i tasDei. Et nolite inebriari vino, in quo est luxu- postea faciendum , quod illi placere fuerit coinpro-
i ria, sed impleamini Spiritu sancto, loquenies vo- balum.
i bismetipsis in psalmis, hymnis etcanlicis spiritua- Nolile incbriari vino in quo est luxuria, sed implea-
« libus , cantantcs et psallenles in cordibus vestris mini spiritu. Quomodo nos non possumus duobus
< Domino. Gralias agenles semper in omnihus , in dominis servire Deo et mammona;, sic non possumus

« nomine Domini nosiri Jesu Christi, Deo et Patri. spiritu impleri pariler el vino. Qui enim spintu im-
« Subjecti invicem in timore Chrisli. » pletur, habel prudentiam, mansuetudinem, verecun-
Videte itaque quomodo caute ambuletis, non quasi,-C diani, castitatem ;
qui vino, habet insipientiam, fu-
insipientes, sed ut, etc. (Ex Iiieron.) Recte Ephesiis rorem, procacitatem, lihidinem, hoc quippe sesiimo
dicitur, ut caule ambulent, qui habebant exercilatos unoverbosignificare luxuriam. Poteslautem vino, in
sensus ad discernendum malum, et pro- bonum et quo est luxuria, el illud intelligi, de quo in cant ico Mosis
banles omnia, id quod sialuerant bonum esse reti- dicitur : Furor draconum vinum eorum, et furor aspi-
nebant. Qui autem videt, quomodo amhulet, et quam dum insanabilis, quod omnis qui soeculi istius cogi-

caule figat gradum, ne forle offendat ad lapidem pe- laliones ebrii sunt, bibunt, et insaniunt et vomunt,
dem suum, et dicil: Lucerna pedibus meis verbutn et prsccipites corruunt.
tuum, Domine (Psal. cxvm), utique sspiens est. Loquenles vobismetipsis, psalmis et canticis spiri-
Redimentes tempus, quoniam dies mali sunt. (Ex tualibus, cantantes et psallcntes in cordibus veslri',.

Aug.) Redimere tempus hoc est, quando aliquis tihi (Ex Hieron.) Qui se abstinuerit ab ebrietale vini, in
infert lilem, perde aliquid, ut Deo vaces non litihus. quo el pro hoc
est luxuria, spiritu fuerit impleius,
Ex eo enim ,
quod perdes ,
pretium est temporis. iste omnia potest accipere spiritualiter. Psalmos,
Qurjiiiodo crgo perdis nummos, id est, das alteri, ut hymnos et cantica in psallerio plenissime discimus.
emas nummos ut emas tibi quie-
aliquid, sic perde ,
jj Hymnos esse dicendum, qui fortitudinem et m::jesta-
tem. Antiquum enim proverhium est Nummiim : lem praedicant Dci, et ejusdem semper vel beneficia
qurerit postileniia, duo il!i da, et ducat sc; quid aliuJ vel facta miranlur, quod omnes psalmi contiiient
dixit Deus, quam redimenles lempus, quando ail quibus alleluia vel prceposilum vel suhjecium est.
Si qnis vulljudicio tecum contcndere, et tunicam tuam Psalmi autcm proprie ad ethicum locum pertinent
tolle' ', dimilte ilii et pallium. Quonium dies mali sunl. ut per organum corporis quid faciendum et quid vi-
Dies malos duae res faciunt, malitia hominum et mi- tandum sit noverimiis. Qui vero de superioribus i!is-
scria. CaHermn dies isti,qnanlum perlinet ad spatia putat,etconvenlum mundi,omni;:mque crcaiuraruin
horarum, ordinati sunt. Ducunt vices, agunt tempora, ordinem aique concordiam sublilis dispuialor edisse-
oritur sol cl occidit, transeunt tempora , cl r.ulli rit, isie spirituaie camicum canit, vel cerlc, ut pro-
molesta sunt, nisi sibi homines sint molesti. Ergo pler simpliciores manifeslius eloquamur, psalmus
dics malos miseria et malitia hominum faciunt. Ex ad corpus, canlicum rcfertur a:l mer.tcm. Et cancre,
quo enim lapsus est Adam de paradiso, nunquara bndare Dominum, magis ankno
igilur el psallore et
fuerunt dirs nisi mali. Nascuntur p leri, ct a plor. tu quam voce debemus, hoc c-^i quippe qnod dicitur , :

incipiunt, post nescio quot dies ridcnt. Quando plo- Canlanles psaHentes
ci :n cordibus vestris Domino.
487 SMARAGDl ABBATIS 488

Au.liant beec adoleseenluli , audiant lii, quibus psal- A gatio justorum regnum coelorum dicitur. Regnum
lendi in Ecclesia olficium esl Deo , uon voce, sed ccelorum Ecclesia est justorum,quia electorum corda

corde cantandum in timore, in opere, in scienlia in terra nil ambiunt, per boc quod ad superna sus-
Scripturarum. Si bona opera babuerit, dulcis apud pirant, jam in eis Dominus, quasi in cceleslibus

Denra cantor est. Sic cantet servus Cbristi, ut non regnat.

vox canentis, sed verba placeant quae legunlur. (Ex Hieron.) Rex iste qui fecit nuptias filio suo
Domino gratias agenles semper pro omnibus. Dupli- Deus omnipotens esl, fecit autem nuptias Domino no-
citer intuendum, ut et in omni tempore et pro om- slro Jesu Christo ct Ecclesise ,
quse lam ex Judocis,

nibus, quse nobis accidunt Deo gratias referamus, ut quam ex gentibus congregala est

non tantum pro his, quse bona putamus, sed etiam (Ex Greg.) In hoc pater regi filio nuptias facit,

qurc nos coarclanl. et contra nostram veniunt volun- quo ei per incarnalionis mysterium sanctam Eccle-

talem, in Dei pneconium mens hcta prorumpat, Ghri- siam sociavit. Uterus autem genilricis virginis hujus
stianorum propria virtus cst, etiam in his quse ad- sponsi thalamus fuit, unde Psalmista ait : Ipse tan-

versa putantur, referre gratias Creatori. quam sponsus procedens de thalamo suo(Psal.wiu).
In nomine Domini noslri Jesu Cltristi Deo el Palri. Tanquam sponsus quippe de thalamo processit, qui
Qui aulem, sicut diximus, gratias agit Deo et Patri,
^ ad conjungendam sibi Ecclesiam incarnatus Deus de

mediatore Dei et hominum referat eas Christo incorrupto uterovirginis exivit.

in
per illum accedere non valcmus al Et misit servos suos vocare invitatns cd nuptias, et
Jesu, quia nisi
nolcbant venire. Misit ergo servos, ut ad islas nuplias
Patrem.
amicos invitarenl, misit semel, misit iterum qnia
Subjecti invicem in timore Chrisli. Et in alio loco: ,

incarnationis Dominicse praedicatores, et prius pro-

Per charitatem servite inviccm. Audianl Iixc episcopi,
audianl prcsbyteri, audiant omnes orthodoxi, subje- pbetas, et postmodum apostolos. Bis itaque servcs

et imitenlur dieenlem ad invitandum misit, quia incarnationem unigeniti,

ctis suis se esse subjeclos,
Cum enim essem liber ex omnibus homi- et per prophetas dixit fuluram, et per aposlolos nun-
Apostolum :

omnes lucrifacerem tiavit factam.

nibus , meipsum servum feci , ut
In timore Christi, (Ex Hieron.) Mittitque scrvum suum invilalos vo-
(I Cor. ix). Sed hoc quod ail : sic

hominum care ad nuptias, haud dubium, quin Mosen, per quem

accipiendum, ul ipsa subjeclio non propter
dum illum legem invilatis dedit. Si autem servos legerimus, ut
gloriam, sed propter limorem Christi fiat,
pleraque habent exemplaria, ad prophelas refercn-
limemus offendere.
EVANGELIUM MATTJUEI, CAP. XXII.
dum est, quod invitali per eos venire contempserunt.

< Loquebatur Jesus cum discipulis suis in parabo- C Iterum misit alios servos suos, dicens : Dicite invitatis,

« lis dicens : Simile factum est regnum ccelorum ho- ecce prandium meum paravi, tauri mei et altilia oc-

Et misit scrvos cisa, et omnia parata, venite ad nuplias, illi autcm

< niini regi,quifecilnupliasfilio suo.
neglexerant. Prandium paratum et lauri et altilia
suos vocare invitatos ad nuptias,et nolebantvenirc.
,
<

occisa, vel per me!aphoram opes regiae intelligantur

< Iterum misit alios servos dicens: Diciie invitatis :

spiritualis, vel certe dogmatum magnitudo et do-

« Ecce prandium meum paravi, tauri mei et altilia
omnia parata, vcnite ad nuptias. clrina Dei lcge plcnissima sentire polest.
« occisa sunt, et
< llii aulem neglexerunt et abierunt, alius in villam (Ex Creg.) Quid in tauris vel altilibus, fralres cha-

t suam, alius vero ad negolialionem suam. Reliqui rissimi, nisi JNovi ac Yeiens Testamenti Patres acci-
t vero lenuerunl servos ejus ct conlumeliis affectos pimus. Quid ergo per lauros, nisi Patres Teslamenti
< occiderunt. Rex autera cum audisset, iratus est et Yeteris significantur, nam dum ex promissione legis
< missis exercitibus suis perdidit homicidas illos, et acceperant, qualenus adversarios suos odii retribu-
i civitatem illorum succendit. Tunc ait servis suis : tione perculerent, ut ita dicam, quid aliud quam tauri

< Nupliae quidem paratce sunt, sed qui invitati crant erant, qui inimicos suos virtutis corporea; connu fe-

< non fuerunt digni. Ue ergo ad exitus viarum ct , riebant. Quid vero per allilia, nisi Paties Teslamenti

< quoscunque iiivenerilisvocateadmiplias.Et egressi Novi figurantur, quidumgratiarapinguedinisinlernse

< servi ejus in vias, congregaverunt omnes quos in- percipiunl, a terrenis desideriis mente ad sublimia,
< venerunl, bonos etmalos.et impleUe sunl nuptice contcmplalionis siue pinna sublevantur. Tanri mei
< discumbentium. Intravit antem rex ul videret dis- et altilia occisa suntelomnia parala, ac si apertius

< hominem non veslilum ve-

ei-.mbentes, et vidit ibi dicatur : Patrura praccedenliuin morles aspicite,. et
< sle nupliali. El ait ilii Amice, quomodo huc in-
: remedia viia; vestne cogiiate.
< trasti non habens vestem nuplialem? At ille obmu- Et abierunt, alius in villam suam, alius vero ad ne-
« tuit. Tunc dixit rex ministris : ligatis pedibus cjus gotiulioncm. In villa ire esl labori lerreno immode-
< et manibus, miltite eum in tenebras exleriores. Ibi rale incumbere, in negoliationem vero ire, esl ac-

< erit fletus et slridor dentium. Multi cnim sunt vo- lione sa;culaiiura lucris inhiare. Quia enirn alius in-

< cati, pauci vero electi. » tentus labori terrcno, alius vero mundi hujus actio-
Loquebatur Jesus cum discipulis suis in paraboHs, nibus deditus , mysleriura incarnalionis Dominic*
dieens : Sknile factum est regnum cwlorum homirii pcnsare, et secundum illud vivere dissimulat, quasi

regi, qui fecit nnptias fitio suo. (Ej Greg. ) Congre- ad villam vel negotir.m perg^ns, venire ad regis nu-
 :

m COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. m

plias rccusat, et plcrumque quod est gravius non- A Sic enim dilexit Deus mundum, ul fiium sunm uni-
nulli vocanlis graliam non solum respuunl, seJ elbm genitum daret pro nobis (Joan. 111). Qui ergo per
perscquunlur ; unJe et subJitur. eharitatem venit aJ homines , eamJem charitatem
Reliqui vero tenuerunt servos ejus , el conlumeliis innotuit vestem esse nuplialem. Nos sumus, fralres,
affectos octiderunt. (Ex Hieron.) Inter eos qui non re- qui in nuptiis Verbi Jiscumbimus, qui jam in Ecclc-

cipiunt Evangelii veritatem, multa Jiversilas est; sia habemus, qui scripturoe sacrce epulis pascimur,

minoris enim criminis sunt qui occupati aliis rebus qui conjunctam Deo Ecclesiam esse gauJemns. Ecce

venire nolnerunt, his qui contempto invitantis affeelu rex aJ nuptias ingreJitur, et corJis noslri habitum
verlerujit humanitatem in cruJelitatem , et tentos contemplatur, alque ei quem charitate vestitum non
servos regis , vel contumeliis affecerunt, vel occi- invenit, protinus iralus Jicit : Amice, quomodo Inic

Jerunt. intrasli, non liabens vestem nuplialem Mirandum

?

Rex autem, cum audisset, iratus est,el missis exer- valJe esl, fralres charissimi, quoJ hunc et amicum
citibus suis perdidit homicidas illos, et civilatem il- vocat et reprobum.Ac si ei apertins Jicat, amice ct
lorum succendit. Exercitus seu ultores angelos, Je non amice. Amice per iiJem et non amice per opcra-
quibus inPsalmis scribitur (Psal. lxxvii) : Immissio- tionem. (Ex Ilieron.) Hi qui invitati fucrant aJ
nem per angelos malos, seu Komanos intelligamus, B nuptias Je sepibus el angulis et plateis, et Jiversis

sub Juce Vespasiano et Tito, qui occisis Judaeoe po- locis coonam rcgis impleverant, seJ poslea cum ve-
pulis, praevaricatricem succenJerunt civilatem. nisset rex, ut viJeret Jiscuinbentcs in couvivio suo,

(Ex Greg.) HomiciJas perJiJit, quia persequenlcs hoc esf, in sua quasi fije requiescentcs, ut in Jicm
inlerimit; civilatem eorum igne succenJit, quia illo— juJicii visitarel convivas, el Jiscerneret mcrita sin-

rum non solum animoe , seJ caro quoque in qua ha- gulorum, invenit unum qui vesle indutus non erat
bitaverunt aeternce gehennoe flamma cruciatur. Missis nuptiali: unus iste omnes qui sociati sunt maliliain-
vero exercitibus exslinxisse homiciJas Jicitur, quia telliguntur, vesiis autem nuptialis prceecpta sunt Do-
in omnibus omne juJicium per angelos exhibctur. mini, et opera quac complentur ex lege et Evangelio,
Tunc ait servis , nuplia? quidem paraUv sunt , elc. novique hominis efllciunt veslimentum. Si quis igi-

Si in Scripturaviasactiones accipimus.exitus viarum tur in lemporc judicii inventus fuerit sub nomine
intelligimus Jefectus aclionum, quia illi plerumque Chrisliano. non habcre veslcm nuplialem. hoc est,
facile aJ Deum veniunt ,
quos in terrenis aclibus vestem supere i lestis honiinis, seJ vestem poIlu!:'in,
prospera nulla comilanlur. iJesl, veteris hominis cxcubias, hic stalim corripi-

Eyressi servi ejus in viis, congregaverunl omnes tur ct dicilur ei : Atnice, quomodo liuc intrasli?

quos invenerunt , elc. (Ex Ilieron.) Gentilium popu- .

Amicum vccat, quoJ invitalus aJ nupiias esl; arguii
lus non erat in viis, seJ in exilibus viarum. Quseri- impudenlix, quoJ vcste sordida munditias pollucril
tur aiilem quomodo in his qui foris crant inter ma- nuptiales.

los, el boni aliqui sunt repcrti. Hunc locum plenius At ille obmutuit. I.i lcmpore enim illo non cril

tracial Aposlolus aJ Romanos, quoJ genlcs natura- locus impuJcnlirc, nec ncganJi faculias, cum omnes
litcr fucienlesea quac legis sunt, conJemnent Judacos, anguli et munJus ipse tesiis sil pcccalorum.
qui scriptam legcm non fecerint. Inter ipsos quoque (Ex Greg.) Quia, quoJ Jici sinc gcmilu non potes:,
cthuicos est inlinila diversilas , cum sciamus alios in illa Jisirictione ullinuc inerepalionis omne argu-
esse proclivcs aJ vitia, cl ruentes ad mala, alios ob menlum cessat excusationis , quippe quia ille foris

lioncstatem niorum virlutibus dcditos. increpat, qui tcstes conscienli^e inlus animuni ac-
(Ex Greg.) Ecce jam ipsa qualitale convivanlium ( u at.
aperle oslenJitur, quia per has regis nuplias pras- Tunc dixil rex, elc. Ligantur tunc pedes ct manus
sens Ecclesia Dei designalur, ia qua cum bonis et per Jislrictionem sentenli.e, qui moJo a pravis opc-
nvali convcniunl. Permixta quippe cst diversilalc riLus ligari nolucrunl per melioiationem vit;c; vel
lilioruni. Doni enim soli nusquain sunl, nisi incoelo, cerlc lunc ligat pocna, quos mo.!o a bonis operiluis
I)
el mali soli nusquam sunl , nisi in inferno. ILec ligat culpa. PeJes enim qui visilare acgnnu ncgli-
autem vita, quae inlcr caJuin ct infcmum sita est, gunt, manus quae nih.il inJigentibus tribuuiil, a bouo
.sic.i! in uiedio subsistit, i!a ulrarinnque parlium ci- ojicre jam ex voluntale ligati sunt. Qui ergo nime
ves comniunitcr rccipit. spontc ligantur in viiio, lunc in suppiicio ligantur
Jnlruiit antem rex, ut vidcret discumbentcs et vidit invili.

ib: hominem, elc. Quid crgo dcbemus inlelligeie nu- Miltileeum, clc. Interiorcs quippe lcnebras Jicimus
plialem vcslem, nisi charitatem. Inlral cuim ad nu- c;ccitalem corJis, cxteriores vcro lenebras rcternain
ptias, sed cum nuptiali veste non intrat, qui in san- noctcm Jamnaiionis. Tunc crgo Jamnaliis quisquc
cla Ecclcsia assistens hilem habel, sed charitalem non in inteiioies,s?J in extcriores tcnebras mitiimr,
non liabet. Ri^etc enim charitas uuptialis veslis vo- <|iiia illic invitus projicilur in noctcm (ianinalionis,
calur, quia hanc in se conditor nostcr habuit, Jum qui hic sponle cecidit in ca;citalem eordis. Ibi fle-

aJ socianJcc sibi Ecclesiie nupiias venit. Sola quippe tus quoquc et stridor Jentium esse peiiiibetnr, ut
Jileclione Dei facliim est, ul ejus unigenitus mentes illie Jentes slrid&aut, qui hic Je edaciiatc gamle-
sibi elcctorum hominum nniret. Vn<\c Paiilus Jicil bant. IHic oculi Jefleant, qui l;ic pcr illifilns concu-
pArnoi . CII. 10
m SMARAGDI ABBATIS A?-2

piscentias verssrbantur ,
quatonus singtila qircque \ sit cl lorica. Qnas a-utcm alia arma Dci possumus
membra supplicio subjaceant, qu;e hic singulis qui- rcslimare, quibiis induemlus est, qui habel advci -

busque vitiis subjecta serviebaul. (Ex Hieron.) In sum diaboli dimicarc vcrsutias, cxcepta virtule qucc

iletu quoque oculorum et stridorc denlium, per me- Christus est, hunc cnim qui juxla omnia qu?e super
taphoram mcmlirorum eorporalium magniludo ostcn- eo intelliguntur fuerit indulus, potcns eril contra
ditur lormcntorum. univcrsas insidias diaboli rcpugnare. Diabolus aulem
Mulli enim snnt vocati , pauci vcro clccti. (Ex nomen Groccum esl, quod inlerpretatur criminator.
Augusl.) Paucos dicit juslos, in comparatione multo- Juxta Hcbrcci vero sermonis proprietatem, quia et
rum iniquoruin. Essc aulem per semelipsos considc- tribus Zabulon quamdam simililudinem hujus voca-
ratos in magno numcro, diffuso toto orbe tcrrarum, buli habet, -/.arct^wv, id cst dcorsum fluens, dici po-

crescente inter zizanin, et cum palea usque ad dierti tesl, quod scilicct paulatim de virtute ad vitium
messis et ventilalionis, narn in comparalione paleoc fluxerit el de coclcslibus ad terrena corruerit.

possunl pauca grana diei, qurc tamcn pcr se ipsa in Quoniam non est nobis colluctalio adversus carncm
massam redacta implcnt dominieumhorreum. et sanguinem, ctc. .Cslimo quippc advcrsus carncm
(Ex Grcg.) Ecce nos omnes jam vocati per fiJcm, el sanguinem esse certamina, quando caro concupi-
ad coelesiis regis nuplias venimus, qui incarnationis B scil adversus spiritum, el provocat nos facere opera
ejus mystcrium ct credimus, el confitemur, divini sua, fornicalioncmel iinmunditiam, luxuriam el reli-

verbi epulas sumimus. Quod vocati sumus novimus, qua his similia. Porro non est humana lentalio, nec
si sumus elccti , ncscimus. Tanto crgo neeesse est, advcrsus carncm et sar.guinem pugna ,
quando aut
ut unusquisquc noslrum hnmilitate se dcprimal, ipse Satanas transfignratus in angelum lucis, per-
quanlo si sil clcctus ignorat. suadere nitilur, ut cum angelum himinis arbilremur,
aut aliquid horum simile f.;eit, in omni virtule,
HEDDOMADA XXII POST PEXTECOST.
omni deceplione
signis et portcntis mcndacibus, in
AD EniESIOS, C\P. VI. iniqnitatis, sed quasi principalus, potestas, rector
« De crctero confortamini in Domino, et in poten- lcnebranim et ncquilia spirilualis dicat quispiam
i tia virlulis cjus. Induite vos armaluram Dci,ut hoc, quod ail: Non esl nobis colluctalio advcrsvs ctir-

« possilis slare advcrsus insidias Diaboli : Quoniam ncm et sanguinctn, sed adversus principalus el vote-

i non cst nobis colluctalio adversus carnem et san- states, et caitera qu;e sequuutur. Ideo dicit, ut do-

i guinem, sed advcrsus principes ceamur nc ea quidem qu;e nobis minislrari vitia pu-
et polcslales, ad-
« vcrsus mundi reclorcs tencbrarum harum, contra tamus ex carne carnis essc vel sanguinis, sed a ,

spiritalia nequilue in coeleslibus. Proptcrea acci- C quibusdam spiritualibus nequitiis suggeri. Sunt cniiii

« pilc armaluram Dci , uf possitis resistcre in die quidam dcemoncs amoribus et amaioriis canticis ser-

« malo, et in omnibus perfocti stare. Slalc ergo vientes , et Propheta quoque commemorat dicens :

« succincti lumbos vestros in vcritale, et induti lo- Spiritu fornicalionis scducti sunt. Alii vero iracun-
• ricam justilirc, et ealccali pedes in prscparalionctn dias et furores et bella committere, alii prseesse ini-

« Erangelii pacis. In omnibus sumentes sculum micitiis, et inler hombies odia concilare. Quia vult
« fidci, in quo possilis omnia tcla nequissimi ignea ergo, aiunl, Aposlolus nos docere, non cx nalura
« exslinguere. Et galeam salutis assumile, et gla- corporis et materia carnis et sanguinis, kec vilio.

« dium spiritus, quod est vcrbuin Dei. > rum genera procreari, sed instinctu d;emonum, pro-
De catero confortamini in Domino, el in polenlia ptcrca ait : ISon est nobis colluctatio advcrsus carnem
virluiis ejus. (Ex Hicron.) Quod igilur ait : Confor- ct sanguinem , scd adversus principatus et potestatcs,
tamini in Domino, el in potcnlia jirtutis ejus, lotum et rel. Sed advcrsus rcclores carum tcncbrarum,
sentilnr in Chrislo, ut in omnibus virlutibus qu;e qucc huic mundo incubant, et crrorem hominihiis in-
super co intclligunlur. Qui crediderint conforieiitur. crcdulilatis offundunt, el advcrsum spiritalia ncqui-

Et prudenter post spccialia mandata ,

quid viris ct tioc, quae habitant in coelcslibus. Non quod daunones
uxoribus, patribus el filiis, dominis et scrvis ohser-
D in cceleslibus commorenttir, scd quo supra nos acr
vandum sit, nunc gcr.eralitcr omnibus in commune hoc nornen acccperit, um!e et aves qure volitant per
prsecipit in Domino, ct in cjus potcnlia conforlati aerem, volucres cdi li essc dicuntur. II;cc aulem om-
pneparcnt se adversum diaboium. niuin doclorum opinio est, quod acr iste qui coelum
Jnduite vcs armuturam Dei , ul possilit rzsislere ct tcrraun mc lius dividens inane appellatur, plenus
adversus insidias diaboli. Ex his qiue infra lcgimus, sit conlrariis fortitudinibus.

et hic qu;e in scripluris oninibus de Doinino salva- (Ex August.) Non advcrsus carnem ct sanguincm
tore dicuutur , inanifestissime eomprobatur , omnia est nobis colluctatio, id est, advcrsus homincm, seJ
anna Dci, quibus nunc indui jubcmur, intclbgi sal- adversus principatus el polestales, id cst, damioncs,
valorem, ut unuin alquc idem sit dixisse : lnduite qui snnt spiritualia ncquiike, adversus rectorcs
vos omnia arma Dei ,
quasi dixerit : Induite Domi- mundi. Exponit quid sit mnndtis, cujus sunt illi re-
nuin Jesum Christum. Si enim cingulum verilas est, clorcs, cum dicit : Rectores munditencbrarum liarum:
et lorica justilia est, salvator autem et veritas et ju- dilectoribus suis ct iniidclibus plenus cst mtinlus,
s;itia nominatur, nulli dubium qnin ipse et cingulum bos appcllat Aposlolus tenebras, horum rectorcs dla
m COLLECTIONES 1N EPISTOLAS ET EVANGELIA. tOi

bolus esl et angcli ejus, h;cc lcnebnc non sunt in- A SV ), cum arca Domini habitare non possun! (Lcvii.
commutabiles , sed aliquando mulantur, et lux efli- mii), ct sccundum iJ quiJem quoJ verilalc pr;ccin-

ciuntur, el dicitur cis : Fuistis aliquando tencbrcc, clus csl, i.I est Chrislo, non facile ad falsilalis dog
nunc autem lux in Domino. mata dcducctur.
(Ex Primas.) Item caro et sanguis homo ('icilur, Induti loricam justitia.'. (Ex Primas.) Sicut lorica
sed advcrsns principes el poteslalcs, qui sihi prin- mullis circulis intexitur, sic cl justitia divcrsis vir-

cipa'um in bujus mundi homines usurparimt. Et qui lutuM connecliliir spcciebus , in nnitatc non solum
ignorantes auimas per peccata seducunt advcr>um pecloris conscicntia, sed ct ventris contincntia, nec
nuindi rectorcs tcncbrarum harum. Fuistis enim te- non ad femorum usque perlingit libidincm coer-

nebr<v, nunc autem lux in Domino, contra spiritales cenJam.

hoslcs, spiritualia arma sumenda sunt, ut dissimili- (Ex Hieron.) Qui er.im circura Jatur mulliplici vc-

tudo naturse armorum forlitudine protegatur, adver- sle juslitiic, nec ad simililuJincai cervi in jecur acci-

sum quos nobis est colluctalio in ceelestihus, i ! cst, pitsagittam, ncc in desidcria corruit, cl furores, scd

pro cceiestium promissionepramiiorum. (Ex August.) eritmundo corde habens arlificem hujus loriere

A ihuc propter boc quo ;iil in coelestibus : Quia vi- !

Deum, qui unicuique saneior.im omnia arma fulri-

detur ambiguum, diccndum subaudiri possc, illu;! ad

iJ catur.

omnia ut sit, non est nobis colluctatio adversus po- Et calceati ^cdes, clc. Dilijcntius obscrvalc quod
testates in coelestibus et reclorcs tenebrarum ista- virlutem quamiam animre appcllaverit pcdes, quibus

rum in coeiestibus, et spirilualia nequitiae in ccelesli- ingredimur, in eo qui dicit : Ego sum via (Joan. xiv).

bus. Sciamus autem qno!, excepto pra^senti loco, Etdequibus canimus : Dirige, Domine, pedes nostros
ncc in Yeteri nec in Novo Teslamcnlo mundi reclo- in viam pacis, quos oportcl calccare pra:para:ione

res unquam legerimus, quod nomcn idcirco Paulus Evaugelii pacis. Qui igilur habet pacem, cahcalus
aposlolus fmxit ,
quia necesse babebat -aJ Ephcsios est Christi Evangelio, et iJcirco bomo pacis faclus

disputans c!e rebus nobis ct invisibilibus , nova no- est, et ncc Lcllicum aliquid , et tumultuosum agit,

mina coaptare. ncc cum liis qui inpraparali sunt, condemnabilur.

Propterea accipite, elc. Simplieiter Ephesios ad In omnibus sumcnlcs sculum fuiei, in quo possitis

fuluras teniationcs et pcrsccutiones, quas cis Paulus omnia lela, etc. Quasi clixcril in oumi opcrcportale
apostolus post banc cpislolam prophetiae videbal spi- clypeum lidci, ut possitis lecli alque muniti exeipciv

rilu provenire coarctatur et monet ut omnia faciant, venicntes sagiltas, el huc atque illuc arte cas bcllica

pcr qiue possint in fide slare o- --> ncc

EvangeUi, in per
'
c!c. liiiarc. Perspicua autem suntjacula maligni, qu;e
rJ . .

scculionc corrucre. Dicm malum priesens aulem vult mittere in corJa noslra per cogitationes pcssi-

lempus ostendit, i'e quo supra dixcrat : Redimentes mas , dc quibus unum jccit in cor Jud;c , ut tra-

tempus, quoniam dies mali sunt, propter angustiam c'.erct salvatorem (Joan. xui).Itaquc vcl prineipium
et vitx hujus laborcs, quia no:i absque sudore et quidem habere poterit inimicus vulncrandi , si tc-
certamine perveniamus ad palmam, aut ccrle con- nuerimus sculum fidci in quo non solum venicn- ,

summalionis atque juJicii , de quo Joel : Prope cst tium lela franguntur , sed ctiam lelorum ipse ignis
dies tenebrarum et turbinls, dies ncbuhv et catiginis, cxslinguitur; infidelitas quoque iuimiea csl fidci, ui i

cl rel. (Joel. n.) L*t igilur possit quis in hac die dia- s:utum cst liclei, nihil valebit.

bolo resislere ,
quia ipse csl accusator fratrum no- Et galeam salutis assumite. Proptcr hanc galcar.i

slrorum, assumat omnia arma Dci , hoc enim sonat salutarem omnes in capite nostro sensus inlcgii
ravo7r)ia, non ul in Lalino simplieitcr arma trans- perseverant. Si enim caput viri Chrislus cst, scqui-
lata sunt, cl omnibus telis armisquc succinctus, de tur omnis noster sensus , mcns, cogitalio , sermo,
quibus in scquentibus cxplicatur : Sciat tunc se stare consilium, si tamen sapienies fuerimus, in Chrislo
posse, si universa fuerit operatus , ut plenus cunctis sinl. Caput etiam , quod cst principalc cordis, i:i

virlutibus stabilem fignl graJum, el non moveatur dc q.io scnsus oinncs locati sunt, salutis galea circum-
ncie. clatum non quassabitur.
Stalc ergo succincti Iv.mbos veslros in vcritale. (Ex Et gladium spiri-us ,
quod cst vcrbuin Dci. (Ex
Primas.) Perfecli cstolc lunibos mcntis acciucli, Primas.) Neme nrilHnm audet ad bellum sinc gladir>

hoc cst, in onmi praclio virililcr pramarati , el ab proficisci, se cniin ulcunqiie tueri potest, sed ho-
oinnibtis curis s;eculi cxpcditi. stem non valet occiJere, sicut non nunquam eliam ab
(Ex Hieion.) OnoJ juxta mcmbn carnis ct cor- audaci iniimco omnibus armis spohatur, periniiuir,
poris omnia membra anima; in Scripluris vocenlur ila sine Dei verbo juslitia om.iis intuta est. Fidelis
nulii dubimn est, de quibus unum pulo csse, imnc quasi vir bellalor el fortis, omnes sectas conlrarias
luembrum lumhos, quos ut accingamus a Veritaie veriuti coucidel, interficiet, jugulabii. Gladiuin s[)i-

proceipitur : Sittt Inmbi vettri prarincti et lucern.r rilus, id cst, verbumDei maiiu lencns salvator ct ve-
ardenlcs (Luc. xu), hoc iJem reor el ilhul signifi- rilas ( t jnslitia nominatur. Nulli dubiuin ,
quin ipse
care quod Joannes zonam peUiceam habebat cir-
, cl cingulum sit cl lorica , ct pnrparatio Evangelii
cum luin! os suos, ct uon crat c!e imniundis, qui pro- pacis ct scutum fidei et g lea salularis et gladiuin
ptcr fiuxuin seminis cxlra castra projecli (Lcrit. spiiilus, quod est verbum Oei, et vivens sermo, cl
 :,

4fj5 SMABACV ABDATIS I 4nfi

eflicax, de quo Apostolus ait YUftu est : sermo Dci, A el taraen se corporaliler ire pollicetur ; rcgttli filio

et efficax, et penelrubiiwr omni gladio ancipili ,

per- per coipoialcm pnescnliam non dignatur adcsse,

linucns usque ad divisionem animw, ac spiritus, com- cenlurioiiis vcro servo non dedignalitr occurrere :

pagumque el medullurum et discretor cogitationum quid cst hoc, nisi quod superbia nostta rccondilur,
cordis, et non est utla creatura invisibiiis in tonspe- qui in hominibus non naluram, qua ad ifflagihem
ctu ejus, omnia autem nuda et aperta sunt oculis Dei facti sinl, sed honores et divitias venerami.ir.
ejus. Redcmptor vcro noster, ut oslenderet, quia quse alla
EVA.NGELILM JOANMS, CAP. IV. sunt hominum, sanctis despicienda sunt, cl qusc de-
< Erat quidam regulus cujus filius infirmabatur , specta sunt hominum despicienda non sunt ad fl-
, ,

< Capharnaum. Hic cum audisset, quia Jcsus advc- Hum reguli ire noluit, ad servum autem ccnturionis
< nirel a Judiea in Galibcam, abiit ad eum, et ro- ire paratus fuit.

i gabat eum, ut descenderet et sanaret filium cjus. Credidil homo sermonem ,

qaem dixit ei Jesus , el

« Incipiebat enim mori. Dixit ergo Jesus ad eum : ibat. Incipiebat enim fidem habcre in sermone Jesu,
« Nisi signa et prodigia viderilis, non creditis. Dicit et qui ex parte dubius vcnit, fidcfis recessit, et ideo

« ad eum regulus : Domine , desccnJe priusquam sanilatem filii mcruit.

« moriatur Ulius meus. Dixit ci Jcsus : Yade, iilius
B Jam autem eo descendenle, servi occurrerunt ci

« tuus vivit. Credidit homo sermoni qucm dixit ei dicentes : Quia filius ejus viveret , interrogabat ercjo
« Jesus et ibat. Jam autem eo dcscendente servi horam ub eis, in qua meliils habuerat, et dixerunl ei

« occurrerunt ei , et nunliaverunt dicentes : Quia Quia heriliora septima reliquit eum febris. Septena-

« fiiius ejus viveret. Inieriogabal ergo honun ab cis, riusnumcrus sanciificalus est in donis sancti Spiri-
•< in qua melius habueral. Et dixerunt ei Quia hcri :
tus in quo sanitas omnibus credenlibus datur,
,

< hora septima reiiquil eum febris. Cognovit crgo constal. Quia in sancto Spiritu, qui est donum Dci,
< pater, qtiia illa hora esset, in qua dixit ei Jesus :
remissio est omnium peccatorum credcntibus. Se-
« Filius tuus vivit, el credidit ipse, et domus ejus ptcnariusque numerus si dividitur in tria et quatuor,
i tota. > sanctam Trinilatem significat. In trinano numero,
Erat quidain regulus , cujus fuius infirmabatur et omnium creaturarum perfeciioncm, in quatcrnario
Capharnaum. (Ex Grcg.) Regulus diininutivum no- proptcr quatuor elementa plenaria, et qualuor pla-
men est a rege, ct ideo forsitan rcgulus dicituriste, gas rcundi, et qualuor anni lempora, qnne omnia cx
qui salutem poposcit filio suo, quia plcnam non ha- ipso et per ipsum et in ipso crcata sunt , constant
buil fidcm. Capharnaum autem ager vcl villa pul- et gubernantur, quoniam in iji-so vieiiiius, movcmur
cherrima inlerprctalur. C et sumus.
Hic cum audissct ,
quia Jesus adveniret a Judwa Cognovit ergo paler, quia illa hora eral, m qua
in Galiiwam, abiil ad eum, et rogubut eum, ut de- dixil ei : Filiuz tuus vivit, et credidil ipse, el dotnus
scendcrel et sanarel filiuin ejus. Jncipiebat enim ejus tota. Quia nuntialus csl ci filius sanus, ad soluni
viori. Dixit ergo Jesus ad eum : Nisi signa et prodi- ergo sermonem crcdidcrunt plurcs Samaritani, al
gia lideritis, non credilis. Qu we crgo dicit : Nisi illud aulcm miraculiim, sol.i domus illa credidit, qu:e
siynu et prodigia liderilis, non credilis, cum ille antc res protendit in mullitudinem fidcm gcnlium , cl in

c;vdit quam signum enim salulem qua>

videret. Qui paucitalc fidei Judaeorum. Gentcs vcro solo sermone,
icbat filio, procul dubio credebal
, scd mcmentote id est, pracdicalione aposlolica crediderunt , Jud;ci
quid pctit, ct apcrle cogncscciis, quia in fide dubi- vcro signa viderunt ipsum Dei filinm facientom , H
tavit, poposcit namquc ut descenderet ct sanaret taincn pauci crediderunt ex cis.

filium ejits. Corporalcm crgo prrescntiam Domini

IIEBDOMADA XXIII POST PENTECOST.
quttrcbat, qui per spirilurn nusquam decral, minus
LPISTOLA AD PIULIPPENSLS, CAP. I.
in iilo credidit, quem non pulavit posse salutcm
dare, nisi prcesens essct corporc. Si cnim perfecle « Confidimus in Domino Jesu ,
quia qui coepit in

credidisset, procul dubio sciret, quia non essct locus D « vobis optis bonum , ipse perficiet , usque in diem
ubi non essct Dcus. Salulem itaquc filio pcliit, et « Cbrisli Jcsu. Sicut est miiii jusium hoc senlire

lameu in fidc dubilavil, quia cum ad qucm vcnerat, « pro omnibus vobis, eo quod habeam vos in corde

et potenleni ad curandiiin credidit, ct tamen rao- « el in vinculis mcis. El in dcfensione ct confirma-

rici.te filio csse absentem putavit Dcum. « tione Evangclii, socios gaudii mci omnes vos csse.
Dicil adeum regulus: Domine, descendc priusquam i Testis cnim inihi cst Dctis, quomodo cupiam vos
vtorialur fdius meus, ctc. Qua in re hoc est noids so- « omncs in visccribus Je»ii Cbrisli. El hoc oro, ul

lcrler intucnduin , tp.iod sicut alio cvangclista te- « charitas vestra magis ac magis aliundel in scicntia

stante diJicimiii, ccnturio venit ad Dcum, diccns : « et in omni sensu , ul probelis poliora, et siiis

Domine,puer meus jacet parulyticus in domo, el malc « sinccri, et siue oflensa in dicm Cliristi, rcplcti

tvrquelur. Cui a Jesu prolinus respondetur : Ego ve- < fruclu justiticC, per Jcsuin Chrislum in gloriam et

niam et curabo eum. Quid esl quod regulus rogal, < laudcm Dci. >

ut ad ejus filium veniat, tameu corporaliter irc et ConfHtimus in Domtno Jesu, quia qui coepit in vobis

recusat? Ad servura vero centuriouis non invitalur, opus bonv.m,i;)se perfic et. Ac si dioeret : Confi lcndo
 : ,

497 COLLECTIONES W EPISTOLAS ET EYAiNCELlA. 498

impelrave eeeplam doctrinam, sive gratiam seienlue A 4 qui debebat ei ccntum denarios. Et lenens suflb
brgiendo censamuiari in vobis. « cabat eum , dicens lledde quod debes ? Et proci-
:

Usque in diem Chrisli. Id est, nsque in diem, quo < dens eonservus ejus, rogabat eum, dicens Patien- :

«lc corpore recedalis, ex quo jam ad Doniini unus- < tiam habe in me, et omnia reddam tibi. Ille autem
quisque reservetur aJvenlum, sive usque in diem < noluit, sed abiil et misit eum in carcerem , donec
Christi, id esl, usque in diem juJicii. < redderet debitura. Yidenles aulem conservi ejus.
Sicut est milii justum lioc scntire pro omnibns vo- « qtiaj fiebant, contristali sunt valde. Et vcaerunt et
bis. Ac si dLeret : Cbarilas me haec sentire faeit < narraverunt domino suo omnia qu» facta fueranl.
pro vobis, quoJ perficietis opus quod coepislis usque < Tunc vocavit illum dominus suus, et ail illi Sci *e :

in dietn , sive mortis , sive iudicii ,

quia charilas < nequam, omne debitum dimisi liLi, quoniam ro-
omnia sperat. < gasli me. Nonne crgo oporluil et le misereri ccn-

Eo quod habcam vos in corde et in vinculis meis. < servi tui , sicut et ego tui miscrlus sum? Et irains
Ac si diccret Tantum vos : diligo, ul mihi memoriam < dominus ejus, tradidil eum tortoribus , quoa.i-
vestri ncc vis tribuialionis, nec sollicitudo defens o- ;
< usque redderet universum debitum. Sic et paler
nis auferat. < meus ccelestis faciel vobis, si non remiseritis unus-
El in defensione et confirmalione Evangelii. Con- » < quisquc fratri suo de cordibus vestris. »

firmatio Evangelii est cnnstans toleraniia pra;di- Simile esl regnum coilorum homini regi, qui vohnl
cantis. ralionem poncre cum servis suis. (Ex August.) QuoJ
Socios gaudii mei omnes vos esse. Ac si diccret oblatus est dcbitor domino decem millium talcnto -

Hoc senlio dc vobis el cre.lo, quia sicut meoe tribu- rum, et jussit eum venun.lari , et uxorem ejus ci
lationis socii estis, ila eritis ct gaudii seiupiterni. filios el omnia quie habebat et reddi, inlelligenduiu
Sive, sicut scio vos Evangelio cre lidisse, ut eliam est decem praeceptorum legis eum fuisse debilorem,
in tribulalionibus ineis, et ejus dcfensione mecum et pro cupiditate atque operibus suis, tanqnam ux;i-
pariter gaudeatis. rem et filios pcenas solvere debuisse, quol cst prc-
Testis cnim mihi cst Deus, quomodo cupiam omnes tium ejus. Pretium enim venditi, supplicium dammiii
vos in visceribus Jesu Chrisli. Ac si diceret : Ila vos intelligitur. Quod dixit : Noluit ignoscerz conscim
dcsiJero, tanquani visccra Christi, sive cupiam vos suo, sed abiit et misit eum
in carccrem, clc, inieUi-

ejus inesse visceribu*. gendum : Tenuit contra eurn hunc animum, ut shjv
El hoc oro , ut ckarilas vestra magis ac magis plicia
111 vellet. Conservi autem
i qui narravenmi ,

abundet in scientia ct omni sensa. Notandum quia domino, quoe fiebant, polest intelligi Ecclesia qni: ,

scientibus ntajorem scienliam adhuc deprccetur, ut et illum solvit, et illum ligat.

sinceri in omnibus esse prcevaleant, sive in scicntia (Ex Hieron.) Praccpit ilaque Petro subcompa-
et sensu, id esl, in intelligentia liltoioe ct spirituali ratione regis et domini et servi ,
qui debebat elccem
myslcrio. millia talentorum, a domino rogans veniam impetra-
Ut probetis poliora, etc. Sincerilas maeria est, verat, ut ipse quo<pie dimittat conservis suis tttinora

<|uai naiuram suam serval, et nulla extrinsccus cor^- peccantibus. Si cnim ille rex et dominus servo de-
ruptione fucata, ct scmper in mclius proficit, non in bitori deccm millia talentorum lam facile dimisit
pejus. Sive sinceros, id est, non reddcntes malum quanto magis servi conservis suis debent minosa
pro malo, sive offensionem per malum cxemplum. dintittere Quod ut manifeslius fiat, dicamus sub
!

Repleti fruclu justiiia; per Jesum, etc. IJ est , ut cxemplo. Si qui noslrum commiserint adulterium^
non solum sinceri ab omni corruplione sitis , sed hoinicit!iuin, sacrilegium , majora crimina , dcccm
ctiam fruclu juslitia; abundetis, exemplo Christi, qui millium talentorum, rogantibus dimillanlureis,ut ct

non solum malitiam non babet, sed etiam boniiatc ipsi dimiltant minora peccanlibus. Sin auloin ob
rediindat. Quod autem dicit In glorium ct laudcm : factam contumcliam simus implacabiles, ct propter
ftet, ac si dical : Ul glorictiir ct latulclur Deus in ,. auiarius verbum perpetes habeamus discordias, non
actibus vestiis, sive sit gloria in opi-ribus, el laus in ne nobis videmur recte redigendi in carcerem, et sub
scrmonibtis veslris. exemplo operis nostri hoc agere, ut majorum nobis
EYASGELIDM MVTTII.EI, CAP. XVIII. deliclorum vcnia non relaxetur ?
< Similc csl ifgnum coeloniiii boinini regi ,
qui 1TEM AUGUSTUMJS.
< voluit rationem ponere cuni servis suis. Et cum Intcrrogavil Petrus magistrum, quoties ignoscerct
< ccepiss t raiionem ponere, oblalus est ci unus, fratri, qui in illum peccasset, et qua?sivit utiiim
< qui debeliat decem inillia talenta. Cum autem non sufficerel usquc septics. Hespondit illi Dominus :

* habeiet unde redderet, jussit eum dominus cjus Non solum scptics , sed^ usque septuagics scptics ,

< vcnundari el iixorem ct filios ct omnia qua; hale- deindc narravit similitudinein valde tcrriliileni : Quia
< bat et reddi. Proci.Iens autem scrvus illc, rogabat simile est regnum cuelorum homini palrifamilias ,

< cum , dicens : Patienliam habe in me, et oinnia qui posuit rationem cum servis suis, in quibus in-
< reddain tibi. RftsertllS aiitem doininus servi illius, venit dcbilorem dccem millium lalentorum. Omnis
< dimisit eum, et dcbilum dimisit illi. Egrcssus au- homo ct dcbitor csl, et debilorein habct. Dcl ilor csl
< lem servus illc invcnit ununi dc conscrvis suis, Doi,ct dcbitorcm habet fraticm suum. Quis csl cuinw
 490 SMAKACDI ABBATIS m
qui uon sil debilor Dei ? nisi in quo nuilum possil A ctnumeranlur gencraliones 77 a Chrislo usque ;

inveniri pcccalum. Quis cst auicm qui non habcat Adam 77; ab Adam usque ad Christum 77. Si crgo
debitorem fralrem suum, nisi in quem nemo pecca- nulla generalio praetermissa est, nulla culpa praHe-

vit? Debilor csl crgo omnis homo habcns debilorem, ritur, ubi non dcbcat ignosci. Nam ideo ipse 77 ge-
ct Deus juslus constiluit regulam in dcbitore luo, nerationes enumeravil, quem numerum Dominus in
quod facit et ipse cum suo. Duo ergo sunt opera peccalorum remissionem commendavit ,
quoniam a
uiisericordise, quoe nos liberant, qme breviter ipse baptismo ccepit numerare , ubi omnia peceata sol-
Dominus posuit quodam loco in Evangelio : Dbniiihe vuntur, deinde paulo diligcntiiis interroga ipsius
cl dimittelur vobis : date et dabilur vobis. Dimiltite numeri secrclum , lalebrasque -ejns inquire , pulsa
ct dimiltelur vobis, ad ignoscendum pertinet. Date diligentius, ut aperialur tibi justitia quae lege con-
et dabitur vobis , ad proeslandum beneficium , vel stat. Lex indeccm pracceptis commendatur, ideo
eleemosynam perlinct. Ignosci vobis vullis , igno- ille debitor decem talentoruiu ipse est ille mcmo*
,

scile; rcmiitiie ct remitietur vobis; accipere vullis, rabilis decalogus scriptus digilo Dei ,
qui tradiius
dale, et dabitur vobis. Sed hoc potesl movere, quoJ populo per Mosen famulum Dei. Debitor crgo ille

ct Petrum movit i Quotics debeo, inquit, ignoscere?

decem lalentorum onmia peccata significat, proplcr
Sufficit usquc sepiies? Non sufiicil, ait Dominus B mimerum legis. Debebat cl ille decem denarios, non :

uon dico sepiies, sed usquc septuagies septies. Jam abhorret ab codem numero. Nam et ccnlies ccntum
ta enumera quoties in te peccaverit fratcr tuus; si decem millia, et decies deni centum, ct ille decem
potueris venire usquc ad vigesimam et septuagesi- talentorum, et ille dccies decem. Legitimo crgo nu-
mam octavam culpam, ut tianseas 490. Tunc molire mcro non recessum cst , in quo utroque invenics
vindictam. Itane verum est, qnod uicit, et vere ita utraque peccata, uterque debitor, ct uterque vcni;c
se habet, ut si pcccaverit 490 ignoscas. Si autem deplorator et impetrator, sed iile servus malus, scr-
peccaverit 5G0, jam liccal tibi non ignoscere. Audeo vus ingratus, iniquus noluit rcpendere quod acccpii,
•J.iccre : Et si 490 peccavcrit, ignoscc : el si centies noluit praestare quod illi indigno pnestilum fuit.

peccaverit, ignosce. Et quid dicam toiies, el loties, Videte ergo, fralres, quisquis incipit a baptismo, libcr
omnino quoties peccavcrit ignosce. Non cnim sine exit, rcmissa sunt illi decem talenlorum, cum exierit
causa Dominus 490 dixit cum omnino nulla culpa , ct inveiierit conservum suum debilorem , obscrvcl
sit, quam uon dcbeamus ignosccre. Ecce ille ipsc ergo ipsum peccatum, quod quia bene puto significct
scrvus, cujus debiti iuventus est dcbilor ? decem ta- ninnerus undenarius. Lex eniin denarius, peccatum
lentorum debebal puto, quia decem talenlorum uudenarius. Lex pcrdecem, peccatum perundecim. , ut
parum dcccm peccatorum sunt. Nolo cnim di- ^ Quare peccatum per undccim ? Quia transgrcssio
sit,

cere unum talentum quod pcccata concludat. Ser- denarii est, ut venias ad undenarium. In legc aulcm
,

vus autcm ille qiiantum debebat? cenlum denarios modus fixus est, transgrcssus es, peccasli. Jam ubi
(icbebat. Jani plus cst quam 490, ct tamen iratus cst transgrcderis denarium, ad undcnarium venis. Ideo
Dominus, quia ei non dimisit. Non solum enim ccn- magnum mysterium, quando jussum cst labcrnacu-
lum plus sunl quam 490, sccl ccntum denarii fortc lum fabricari , multa ibi luimerosa dicta sunt in
1000 asses sunt. Sed quid ad decem talcntorum ? magno sacramento, inter cseiera, vel ex cilicina jussa
At pcr hoc omnes culpas, quce in nos commiltiintur sunl lieri, non deccm sed undccim, quia per cilicium
p;irali simus ignoscere, si nobis dcsideramus ignosci. ostcndilur confessio pcccatorum. (F.x llicron.) Pro-
Qmtidie nos prosternimur ct dicimus : Dimitle no' vocatus apostolus Pctrus inlcrrogat quolies fratri
! is debita noslra, sicut ct nos dimitiimus dcbitoribus in sc peccanli dimittcre debcat , ct cum inleiioga-
nostris. Quoedebita? omnia , an aliquam parlem ? tione profcrt sentcntiam : Usque septics ? cui respon-

) espondebimus omnia. Sic crgo ct lu debitnri luo. dit Dominus : Non usquc septies , sed usque septua-
Uanc ergo rcgulam ponis, hac condilionc loqucris, gics septies, id cst, quadringentis nonaginta vicibus,
lioe pacto et placilo cum Dco obligaris. Quid crgo ut lotics peccanti fratri dimittcre , ct iu die quoties

i- i 1 s I vult 490. Audile, fratres, magnum mystcrium ,

illc peceare posset.
mirabile sacvamentum. Mallhams ccepit ab Abraham, (Ex Auyust.) Quod aulcm amplius qiueris, vis

ct pcrvenit usquc ad Joscph dcsccndendo. Lucas nosse oiimia pcccata contineri numero isto77?omnia
autem ascendcndo ccepit numerare, cur illc dcsccn- crgo peccala dixil, quando 77 dixit : quia illud II
deudo, ille asccndendo?Mattha'US gcneralioncmChii- diue sep.lios fiunt, id cst, ubi significaliir peceattim
sli commcndabat, qua dcsccndit ad nos, idco quainlo dua3 sepiics fiunl 77. Omnia crgo peccata dimitii
natus est Chrislns , coepit nnmerarc descendens. voluit, qui ea sepluagesimo sepiimo numcro prasi-
Lucas autem ,
quia tunc ccepit numcrare, quando gnavit. Ncmo contra sc tencat non ignoscendo, no
baptizatus cst Chrislus. Lbi cst initium ascensionis, (ontra illum lenealur, quando orat, dicil cnim ille

ascendendo numerare ccepit. Numcrando aateffl Deus : Dimittile et dimittctnr vobis. Sed cgo prior
complevit gcnerationes 77 a quo numerabat, intcn- dim:si, diniiltc, ct lu vel postea , nani si non dimi-
ditc iiodie a quo exortus csl numcrare, usque ad seris revocabo le, et quidqnid tibi dimiscram rcpli-

jjisum Adam ,
qui primus peccavit, el nos cuin pcr- cabo libi. Non cnim nicntilur Vcritas, non cnim fal-

cati obligationc gcneiavit, pervcnit usque ad Adam, ltl, aut idlilur Chiic-tus, qui suhjecit , ot ait : Sic et
 , ,

50! COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. £05

vobis fuciel Palcr vcstcr, qui est in coslis. Invenisti A « stne, configuralum eorpori clarilalis su;c, secun-
Palrem, imitare Patrem. Si enim imitari non vis, < dum operationem virtutis suae, qua eliam possit
cxliaeredaberis : Faciet ergo ista vobis, ait , 1'ater € subjicere sibi omnia. >

rester ccelestis, si non reiniseritis unusquisque fratri Imilatores mei estote. Id est, me sequiinini, me
suo de cordibus vestris. Ne dicas in lingua : Ignosco, fideliler imiiamini, non falsos aposlolos.

el corde differas supplicium minandovindiclam, novit Et observate eos qui ita umbutant. (Ex August.)
Deus, ubi dicas, vocem luam, homo, audit, consden- Dupliciter dicitur observare, vel ad imilandum, ut
liam tuam Deus inspicit. Si diccs : Dimitto, dindtte. hic, vel ad cavendum, sicut ad Romanos ait : Ob-
Melius clamas ore, et dimitles in corde, quam Llan- servate eos qui dissensiones et o/fendicula faciunt
diaris ore crudelis corde. Jam crgo observant pueri (Rom. xvi).
indisciplinati, et disciplina est pueris danda, et no- Sicut habetis formam noslram. Id est, formain
lunt vapulare ,
qui sic perscribunt nobis ,
quando doclrinse nostrai.
volumus dare diseiplinam ,
peccavi , ignoscc inibi , Multi enim ambulant ,
quos S(vpe dicebum vobis.
ignovi : Et iterum pcccat, ignosce, iguovi : Peccat De ipsis dicit qui spem passionisChristi , per quem
teriio, ignusce, ecce terlio, ignovi, jam quarto, va- peccata dimissa sunt, auferenies, in legis cu;remo-
pulel : et ille ignosce, ignovi , et quarlo ignovi , et B n jj s collocabant. Potest et de Jovinianislis ini erpre-
quinlo ignovi, et sexlo ignovi et septimo, jam vapu- lari, qui jejuniorum aWictiones et omnes corporis
let. Et ille num septuagies sepiies faligalur ac per- cruciatus in luxuriarn et epulas converterunt.
scriptione severitas disciplime dormit , repressa Nunc autem et flens dico, inimicos crucis Christi.
disciplina saevit impunila nequitia. Quid crgo facien- Nolandum, quo affectu omnium salulem oplavc-
durn est ? Corripiamus verbis, et si opus est et ver- rit, qui etiam inimicos crucis Chrisli deflebat, ultro
beribus, dilectione hoc faciamus. Dimitlamus culpam, in interitum pioperantes.
a corde abigamus quod nocet a fratre. Ideo enim Quorum finis interitus, eic. Qui enim in carne se-
Dominus subdidit : De cordibus vestris, ut si per minant, inquit Aposlolus, de carne et metent cor-
charitatem imponitur disciplina de corde , lenitas ruplionem, qui enim se in hoc putant Deo servirc
non recedat. Sic ergo isla novcrimus, fratres mei si comedant et voluptates ventris et desideria com-
ut fratres nostros ,
qui peccaverint, omnimodo dili- pleantur carnis, eorum Deusdicilur venler, non au-
gamus de corde nostro, cbaritatem in eos non dimit- dienles Prophelam dicentem : Cum manducaveritis
lamus, et disciplinam , cuin opus est, debcmus, ne et biberitis,nonne vobismetipsis manducatis et bi!>i-
per solutior.em disciplinx', vel crescat neqniiia , et tis vobismetipsis ? Cloria, dicil, circumcisionis, in con-
incipiamus propter boc Deo accusari, quia recilalum fusione, id est in pudenilis verecundi membri ;
qui
est nobis: Peccantem corum omnibus argue, ut caleri lerrena sapiunt,dicit, id est, qui carnem legcm oh-
limorcm habeant (I Tim. v). Certe solus cum solo scrvant.
verum est, dislingue tempora, et solvis qiuestioncm, Noslra autem conversatio in cozlis esl. IIoc non
verum cst, si peccalum in sccreto est, in secrelo cor- potest dicere terrenis viciis mancipatus.
ripe, si peccatum publicum est, et aperlum publice Unde etiam salvatorem exspcctumus, etc. Acsi di-
corripe, ut ille emendelur, et ca;teri timeant. ceret : Caput noslrum in coelo est, ubi ct nos jain
Sic ct Palcr meus, elc. Formidolosa senlenlia, si per desiderium conversamur, et quia ccelestis csl
juxta noslram menlem sententia Dei fleclitur atque ille, quia caput est nostrum, de ccelo exspectamus
mulatur, si parva fratribus non dimittimus, magna eum venturum.
nobis a Deo non dimillenlur. Et quia polest unus- Qui reformabit corpus humilitalis nostric, configu-

quisque dicere : Nihil habeo contra eum, ipse novit, ratnm corpori, elc. Hoc quidemmonstravilin morte,
habct Deum judicem , non mihi cura est, quid velit cum vino etbibentibus et unum ex mortuis sui cor-
agere, ego ignovi ei, confirmat sententiam suam, et poris configuravit exemplum resurrectionis oslen-
omnem simulaiionem ficta; pacis everlit dicens : Si dens in mortuis et vivis.
I)
non remiseritis unusquisque fratri suo de cordibus Secundum operationes virtutis suce, ctc. Ac si di-
vestris. ceret non solum confirmavit nos cxemplo resur-
:

rcciionis, s^d etiam corpori suo omnia fecit esse

HEBDOMADA XXIV POST PENTECOST.
subjecla, et secundum hancpolentiam qua sibi cun-
ETIST. UEATl PALLl AI>OSTOLI AD PHILIP., CAP. III.
cta subjecit. Intelligimus eum omuia posse et Clium
• lmitalores mei cslote, ct observale eos qui ita omnipotentis csse.
< ambulanl, sicut habetis formam nostram. Multi Jtaque fralrcs mei cliarissimi. Ac si dicerel : Quia
i enim aiubiilant quos saqie dicebam vobis , nunc perfecli estis in fide, perfecli eslis in conversatione,
i autem et flens dico,inimicos crucis Chrisli , quo- in sola Christi iide spcm ponenles, et in conversa-
i rum linis interitus, qiiorum Deus venter est , et tione ccelesti conversantes, quia de vobis in pnesenii
f gloria in confusione ipsorum qui lcrrcna sapiunt. tempore latificor, cl in fuluro coronabor.
< Nosira autem couversalio in ccelis est. Unde cliam Evodiam rogo el Sgnlychen deprecor iciipsum s.i-

« salvalorem exspeclamus, Dominiiin nostrum Jesuni pere in Dutnino. Id est, uuum el idipsum sentirc de
'
Christum, qui rcloiinabit corpus liumililalis no- lide, et xqualiler credere in Domino.
 ,,
,

£03 SMAKAGDl ABDATIS 504

Etiam rojo, et te Ccrmane compar. Quod «Jix.it : A offerant Deo, ct de bis consulant, et quod co jubenle
Germane, proprium posuit nomcn. Germanus enim implendum esse cognoverint , sicul oportere cogno-
vocabatur. Quod vcro dixit compar, inteHigilur offi- vertnt, hoc nobis vel evidenter vel latenter appor-
cii vel fidei. tent. Dixit enim Angelus homini : Cum orarelis, ego
Adjuva illas qua? mecum laboraverunt inEvangclio. obtuli oralionem vestram in conspeclu claritatis

Ilse mulicrcs religiosoc el scicntes erant, quas Apo- Dci.

stolus ut adjuvet eas Germanum admonet. Quod di- Et pax Dei, qttic exsuperat omnem scnsum, ele.

cit : Mecum laboraveruut, suDauditur in verbo fidei Quem, nisi nosirum, aut forlasse etiam sanctoruin
pnedicando. Docebant enim in suo sexu per domos, angelorum ; non eniui et Dei : si ergo sancti el Dei
in ccclesiis autem reticebant. Ab ipso enim Paulo pace victuri sunt, profecto in ea pace victuri sunt ,

prjedicandi oflicium mulieribus in Ecclesia lollitur, qure superat omnem sensum, quoniam noslrum qt;i-

ubi ait : Mulieres in Ecclesia laceant. dcm s perat, non est dubium. Si a-utem superat ct

Cum Clemente et ctvleris adjutoribus meis. Cle- angelorum, itt nec ipsos excepisse videatur, qui ait:

mens philosopbus et magna? doctrin» vir erat, qui Omnem intellectum, secundum hoc dictum csse de-
postea Romance prcesul Ecelesia? fuit. bemus acciperc, quia pacem Dei, qua Deus ipse pa-

Quorum nomina sunt in libro vitw. Id esl, in me- B calus est, sieut Deus novit, non cam nos sic possi-
moria oelerna. De hoc enim in libro Psalmisla Do- mus nosse, nec ulli Angeli. Superant itaque omnem
mino ait Imperfeclum meum viderunt oculi tui, et
: sensum non dubium, quod proeter suum, sed quia
in libro tuo cmnes scribcntur (Psal. cxxxvm). Et apo- et nos pro modo nostro pacis ejus participes facti

slolis Dominus ait Gaudete, quia notnina vestra

: summara in nobis atque inter nos, et cum ipso pa-
scripla sunt in cxlo ( Luc. x ). Et e contrario de cem, quantumnostrumsummum estobtinebimusisto
reprobis David ait Deleantur de libro viveniium,
: modo, pro suo modo sciunt eam sancli angeli, ho-
et cum justis non scribantur. inines autem nunc longe infra, quantumlibet pro-
Gaudete Domino semper, iterum dico gaudete.
in ventu mentis excellanl. Considcrandum est enim,
Ac si diccrel Gaudcte in Domino, qui in sseculai gau-
: i quantus vir dicebal : Ex parte scimus, et ex parte
dio non gaudelis. Beali enim qui lugent quoniam ,
prophetamus, donec veniat quod perfectum est.

i.si consolabunlur. Quod rcpclit ilerutn Dico gcm- :

EVANGELIUM MATTH.-EI, CAP. XXII.

deie, vel ut magis ac magis gauJium confirmefcir ,

velpro gaudio corporis et aniincc in prosperis et ad- < AbeuntesPhariscci, consilium inicrunt ut cape-
versis, ut conforlentur in Dornino. t rent enm in sermone. Et mittunt ei discipulos
Mvdeslia vestra nota sit omnibus hominibus. Ju- G < suos cum HeroJianis, dicentes: Magister, scimus
dscis scilkct et gentibus, omnibusque qui vos per- c quia verax es, et viam Dei in veritale doces, et non
seq::untur, nola sil modcstia vcstra. .Modcstia enim t esl tibi cura de aliquo. Non enim respicis perso-
raansuetudo vcl pudor, sivc probilas intcHigitur. < nam hominum. Dic ergo nobis : Quid tibi videtur.
Scriplum cst enim : Videant opera vcstra bona, et « Licetcensum dari Coesari, aut non? Cognita au-
tjlorificent patrem veslrum, qui est in coelis (Mattk. v). « tem Jesus nequitia eorum, ait : Quid me tentatis,

Dominus prope cst, nihil sollicili sitis. Ac si dice- « hypocritae ? Ostendite mihi numi ma census. At
ret Quia Dominus prope esl his,
: qui tribulato sunt « illi oblulerunt ei denarium. Et ail illis Jesus : Cu-
corde, ideo dc ingruenlibus malis nihil soilicili si- « jus estimago hrcc, et superscriptio? Dicunt ei :

lis , cum defensorem vobis Deum essc noverilis. « Ccesaris. Tunc ait illis : Reddite crgo qujc sunt
Potcst cl sic intelhgi, juxta Evangclium. Nolite « Cxsaris Cacsari, ct quse suntDei Deo. »

cogitare quid manducetis, aut quid induamini, scit Abeuntes Phariswi consilium inierunt, ut caperent
quod opus est vobis, et antcquam petatis agnoseit eum in sermone, etc. (Ex Hieron.) Nuper sub Coesare
(Maltli. vi). Augusto Judoca subjecla Romanis, quando inlotoorbe
Sed in omni oratione. Id est, non cum murmura esl celebrata descriptio, slipendiaria facta fuerat, et
tione, r.iqne trisiitia, ne fortc tribolationfbns affticti,
. D erat in populo magna seditio, dicenlibus aliis pro secn- :

in aliipio murm-irelis, et veslra oralio fiat indigna ritate et quicle, quaRomani pro omnibusmililarent,
auribus Dci, obsccro ul omnia debere tributa persolvi. Pharisseis vero, qui sibi ad-
cam oratione apud
vos pacifice fiant. plaudebant in justitia, c contrario nitenlibus, non
Et obsecralione cnm gratiaritm actione. Oratio di- dchere populum Dei, qui decimas solveret, ct pri-
citur, qu:c pro pecealis prateritis fil, obsecratio vero scripta sunt
mitiva daret, et csetera quse in lcge
pro virttilibus adipisccndis, gratiarum actio pro bc- humanis legibus subjacere. Caesar Augustus Hero-
ncficiis Dei. dem filium Antipatris alienigcnam et proselitum
Petitioncs vestrw innotescanl apud Deum. !S"on sic Regem Judaeis constiluerat .qui tribulis pra^essct ,

accipicndttm cst, tan<|tiam Dco innolescant, qui eas et Romano pareret imperio. Miltunt igitur Pharisaei

Sed nobis innotescanl

et anleqtiam cssent noverist. discipulos suos cum Herodianis, id est, militibus
apud Deum, per tolerantiam, non apud homincs Herodis, seuquos ilhulcntes Pharisaei, quia Romanis
per jaclantiam. Aul forte innotescant, ctiam apud lri!)tila solvcbant, Herodianos vocabant, et non di-

angclos, qui suiit apu.l Deum, ut quodammodo eas vino cultui dcditos. Quidam Latinorum ridiculc Hc-
 :

505 COLLECTIONES IX En STCLAS ET EYANCELIA. 506

rodianos putant, qui Herodem Christura essc crcdc- A omni sapientia et intellectu spirilali,
« ut ambulelis

rent, quod nusquam omnino l-.-gimus. « digne Deo per omnia plaecntes, ia ounti operc

Magisler, scimus quia verax es et viam Dei in ve- « bono fruclilicanlcs, et crescenles in scienlia Dei,

ritate doces, et non est tibi cura de aliquo, nonenim « in omni virtute confonati, secunJum pntenliam

respicis personam hominum. Dic ergo nobis : quid libi < claritatis cjus, in omni patientia et longanimitate

videtur, licet censum dari Cwsari, an non ? Blanda et « cum gaudio. >
fraudulenta interrogatio, illuc provocat responucn- Non ccssamus pro vobis oranles et poslulantes. Id

tem, ut magis Dcum quam Caesarem timeat, et di- est, ex quo audivimus dileclionem vcslram et cha-
cat nou debere tribula solvi, ut slatim audientes Deum, non ccs-
rilatem, et fidem qtiam habetis in

Uerodiani, seditionis auctorem contra Romanosprin- samus orare,ut impleannni viilutibus spiiialibus,
cipcs leneant. de quibus et sequitur :

Cognita autem Jesus nequitia eorum, ait : Quid me Ll impleamini agnitione voluntalis cjus in omni
tentatis, lujpocrito? ? Prima virtus est rcspondenlis, sapieniia el inlelleciu spiriiuali. Sapientia et inlelle-

inlerrogantium mentem cognoscere, et non discipu- ctu impletur, qui non solum historicam, sed et spiri-

los, scdlentaloresvocare. Hypocritaergo appellalur, lualem intelligfiiliam cognoscit.

qui aliud est, et aliud simulat, id est, aliud opere B Ut ambulctis digni, Deo per omnia placenies. llli

agit, aliud vocc pratendit. ambulant digni Deo, qui, per onmia ei placenles ,

Ostendile mihi numisma census, at illi obtulerunt exercenl se sicul subditur.

ci denarium. Sapienlia semper sapienter agit, ut suis In omni opere bono fruciificantes, et cresccntes in

potissimum lentalores sermonibus confutentur : scientia Dei. Hic aperte exposuit, quod superius ob-
Ostendile mibi, inquit, denarium, denarius quippe scure dicebat, quomodo Deus det et bene velle, el

est genus nummi, quod pro decem nummis imputa- bene posse, ut possint fructificare virtutibus , et in-

batur, et habebat imaginem Caesaris. veteratam vincere consuetudindm, sive in passioni-

Et ait illis Jesus : Cujus esl imago hccc et super- bus carnis infirmitatem superare mentis.
scriptio ? Qui putantinlerrogalionem salvatoris igno- Jn omni virtute confirmati secundum potentiam
raiitiam esse, et non dispensationem, discant ex claritatis ejus. Id est, secundum voluntalcm ejus, ut
pnesenli Ioco, quod uiique potuerit scirc Jesus cu- et vos sicut ille fecit patienler sufferatis omnia.

jus imago essetin nummo, sed interrogat ut ad In omni patienlia et longanimitate, cum gaudio,

sermonem eorum compelenter respondeat. in Christo Jesu, clc. Ibi enim est vera longanimi-
Dicunl ei Co?saris. Tunc ail illis : Reddile quoe sunt tas,et patientia exhibenda, ubi malilia ab aliquo
Cwsaris Civsari, et qucv sinit Dei Deo. CsesaresD non ^ exercetur.
pulemus Auguslum, sed Tyberium signilicari privi- EVANGELILM SIATTH.EI, CAP. IX.

gnum cjus, qui in locum successerat ipsius, sub quo < Hsec illo Ioquenle ad eos, esse prineeps unus
et passus est Domimis. Omnes aulem Reges Romani < accessit et ailoiabat eum, dicens : Domine, filia

a primo C. C;esare, qui Imperium arripuerat, Cce- < mea modo defuncta est, sed veni, rnipone manum
sares appellali sunt. Porro quod ait Reddite qiue : < tuani super eam et vivet. Et suigens Jesus seque-
sui:l Caesaris Cacsari, id est, nummum, tributum et < batur eum et discipuli ejus. Et ccce mulier qua?
pceiihiam, ct qtiae sunt Dei Djo, decimas, primitias < sanguinis fluxurn patiebalur duodecim annis, acces-
et oblationesac vic;iinassentiamus, quomodo et ipsc < sitretroet tetigit fimbriam vestiinenliejus.Dicebat
red.lidil tributa pro se et Petro, et Deo reddil quaj « enimintrase : Si tetigero laiitumvestimenlumejus,
Dei sunt, pairis faciens voluntatem. < salva ero. At Jesusconvcrsuset videns eam, dixit
(Ex Beda.) Aliler, reddite qiue sunt Ciesaris Cae- « Confide filia, fi;Ies lua salvam te fecit, ct salva facta
saii, et qme sunt Dei Deo. Quemadmodum Ciesar a « esl mulier ex illa hora. •

vobis exigit impressionem imaginis suac, sic ct Deus. IIwc illo loquente ad eos, ecce princeps unus acces-
l't queinadmodum illi redililur nummus, sic Deo yv sit el adorabat cum, dicens : Domine, filia mca modo
aniina, Iumine vultus ejus illustrata atquc signala , defunctaest, sed veni,impone manumtuam supeream,
unde Psalmista : Signatum est, inquit, in nobis lu- et vivet. El surgens Jesus scqucbatur e-iim et discipuH
mcn vultus lui, Domine
Hocquippe lumen (Psal. iv). ejus. Oclavum signum est, in quo prmceps suscilari
cst totum hominis, et vcruin bonum, quod non ocu- poslulat filiam suam, nolens de m.ysterio ver;e cii-
lis, sed mente conspicilur. Signatum aulem dixit cumcisionis excludi. Scd subintral mulier sanguine
in nobis, tanquam denarius signalur regis imagine. fluens, et octavo sanatur Ioco, ut principis filia, de
Homo enim factus estad imaginem et simililudinem hoc exclusa numero, veniat ad nonum, juxla illud

Dei, quam peccando corrupit. Bonum ergo ejus cst, quo'.l in Psahnodicilur : .Ethiopie. pra'veniat monus
Yerum atque ;etcrnum, si rcnascendo signctur. cjus_Deo (Psai. lxvii) , ct Cum intravcrit plcnitudo
genlium, tunc omnis lsrael salvus fcl (Picm. •xi).
HEBDOMADA XXV POST PENTECOST.
(Ex Primas.) Princcps iiaque syuagog?e, nullus
AD COLOSS., CAP. I.
mclius quam ipse Moses hilelligitur, undc bene se-
« Non cessamus pro vobis oranles ct postulan- cundum Lucam Jainis, id csl iiliiininans, sive illu-
« tcs, ut implca-.iuui aguilionc vokmlatis ejus in miiiitus vocatur. Quia qui accepit vcrba viUe daie
 ,,

507 SMAIUGDl ABBATIS m

nobis, ct per lnrc cietcros illuminat, ctipse a spiritu A c Domini, salvus Quomodo crgo invocabunt in
erit.

sancto, quo vitaliamonita scriberevel docere possit, c quem non crediderunt? Aut quomodo crcdcnt ei
illuminatur. Cui, secundum Lucam filia unica crat ,
c quem non audierunt? Quomodo autem audient sine
id est, synagoga, quae sola legali inslitutione com- c prsedicante? Quomodo vcro prajdicabunt, nisi mil-
posita, quasi unica Mosi nata eral. Quasi duodeciino c tanlur, sicul scriptum est : Quain speciosi pcdcs
ajtatis anno, hoc est, tempore pubertatis appropin- c Evangelizantium pacem , Evaiigelizanlium bona !

quante, moriebalur, quia nobiliter a propbetis edu- c Scd non omncs ol ediunt Evangelio. Isaias enim
cata, postquam ad intelligibiles nnnos pervcncrat c dicit Domine, quis credidit auditui nostro? Ergo
:

poslquam spirituales Deo fructus gignere debebat c fides cx auditu, audilus anlem per verbum Chrisli.

snbito errorum Ianguore consternata , spiritualis c Sed dico Nunquid non audierunt? Equidcm in
:

a itie vias ingredi desperabililer oniisit. Et si non c omnem lerram exivit sonus corum, el in fincs 01-
a Christo succurreretur, borrendam per omnia cor- c bis lerrac verba eorum. i

ruisset in mortem. Corde enim creditur ad juslitiam, ore autem con-

Et ecce mulier quce sanguinh fluxum patiebalur fessio fil ad salutem. (Ex Orig.) Qui vere et non
(tuodecim annis, accessit relro ct leligit, ctc. InEvan- falso confilctur orc Domniuni Jcsum, et corde crcdit
gelio secundum Lucam scribitur, quod piincipis filia *> pariter ct confitctur. Dcbel subjectus csse sapienliie

duodecim annos haberet ajtatis. Nota ergo eo tem- et juslilioe et veritati, el omnibus quae Chrislus est,
pore hoec mulier, id est, genlium populus c rpcrit nec sibi ultra doininari permittat mammona, id est,
?cgrotare, quo gcns crediderit Jiuhieorum. Nisi enim neque avariliam sibi ullra, nequc injuslitiam, neque
ex comparalione virtuliun, vitium non ostenditur. impudiciliam, neque mendacium dominari. Seuicl
H;ec autem niulicr snnguine flucns non in domo, enim JesumChristum Doniiiium confessa anima nulli
non in urbe accedit ad Domiimm, quia jnxta lcgem horum debet servire.
urbibus excludebatur. Sed in itinere ambulanli Do- Dicil enim Scriptura, etc. Hoc autem apud Isaiam
mino, ut dum pergit ad aliam, alia curaretur, unde diclum est : Quod si omnis qui credit in eum non
dicnnt et Apostoli : Yobis quidcm oportebat prwdicare con fundetur (Isai. xxvm), confunditur aulcm omnis
vcrbum , sed quoniam indignos vos judicastis saluli, qui peccat sicut et Adam peccavit, eterubuit, et
transgredimur ad gentes (Ac>. xm). abscondit se, qui adhuc ruborem peccati incurrit,
Dicebat enim intra se, si tetigcro lantum vcstimen- credere non videtur.
tum ejus, salva ero. Aecedit ad Dominum, tangit Non enim esl distinclio, clc. Nulla , inquit , est
Ecclcsia, quia eo per fidei veritalem appropinquat. distinclio inter Judx os v
el Grcecos cum conslct
r , ,

Accedit autem retro sive juxla, id cst, quod ipse ait : omnes prius suli poccato fuisse, et omnes qui modo
Si quis milii minislr me sequalur (Joan. xii) et
:l ,
; crcdunt per fidcm Jcsu Christi salvalos csse. Nam
alibi pracipitur : Posl Dominum Deum tuum ambu- juslitia Dei per Chrislum , ad omnes venicns qui
labis, sive, quia prascnlem in carne Doniinum non credunl, sive Jud;e'i sint, sive gcnlilcs, purgalos eos
videns, peractis tcmporalis dispensationis sacramen- a prioribus sceleribus justificat, el capaccs facit glo-
tis , cjus jam pcr fi.Jem coepil vcstigia ri* Dei.
subsequi.
Tangit aulcm fiinbriatn vcstimenli, ct undam rcstrin- JSam idem, elc. Si juslitia nobis ct vcrilas cl sa-
git sanguinis, quia beatus et vere mundandus, qui pientia el sanclificatio, quoJ totum Chrislus est,
vcl extremain vcrbi partcm fidci manu eouligerit. doininetur, lunc nobis Dominus fit dives in omnibus.
Nain rarusvalde, qui cjus vel in pectore recnrobere, Haec enim sur.t cjus divili;v, ut pote in quo ihcsauri
vel capul mereatur pistica nardo peiungere, cum ct sapieotix ct scicnticc sunl abscondili. Quas lainen
il!e magnus fueril, qui se inligninn diecbat cjus cal- divilias non dixit largiri eum oinnibus hominibus,
ceamenta portare, magna et illa quce ungere pedes sed omnibus quictinque invocaverint nomen cjus.
cjus. cl capillis suis tergcre promcruit. Ncque eniin omnes qui invocavcrint nomen Domini
At Jesus conversus ei videns eam, dixil : Confide, salvi esse possunt, sed qui opera invocatione digua
filia, fides lua te salvam fecit, et sulva facta est mu-
D fecerit, ipse salvabitur.
licr, etc. (I£x Hicron.) Lleo filia, quia fiJcs tua te (Fx Yulg.) Dicit : Prope est Dominus omnibus in-
salvam iccit. Ncc dixil : Fides lua te salvam faclura vocantibus eum in vcritate. Ubi telragraniinalon mrP
csl, sed salvam IVcil, in eo, quod in me credidisli est, quod llebraii tradunt Dci nomen ineffabilc dest-
jam salva facla e». gnari , et in alia scriplura legilur : Invocabunl me,

IN NATALI SANCTI ANDllE.E. et non exaudiam eos ; qui modo hic absolulc ponitur,
qui invocaveril nomcn Doniini salvus erit, nisi in
EHSTOLA BEATI PAULI APOSTOLI AD ROMANOS, CAP. X.
hac invocalionc intelligamus significalam fuisse sin-
t Corde cnim credilur ad juslitiam , ore autem ceram, id est, cum humililate cordis expressa sit, ct

c confessio fit ad salutein. Dicit cnim Seriptura : Deus cum confessionc veri dogmalis invocelur.
f Oinnis qui crcdit in illum , non confundclur. Non Quomodo ergo invocabunt, in qucm non crcdidc-
« enim esl disiinctio Judici et Graci. Nam idem runt? Chrislo enim Judxu non crediderant, ct idco
« Dominus oiniiium, ciives iu oiiiiks, qui invocant non invocanl eum in quem non , crediilerunl. Nam
t illum. Oinnis enim quicunquc invocaverit nomen quod supcrius dicit Omnis gui : invocavcrit nomcn
 : :,
,

509 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 510

Domini , ad Christum Doiuiuum docuit reforendum. A hoc ipsum quod dicit cvangclizare, interpietelur ,

Nam el Enos et Moses ct Aaron et Samuel invoca- bona aniiuntiare, tamen bona inleHiguntur, quai
bant Dominum, et ipse exaudiebat eos. Sine dubio aiumniiai aposlolis sancla Trinitas, id est, Pater ct
Christum Jesum invocabanl, et si invocaie nomcn Filius el Spiritus sanctus. Hoc est enim ,
quod an-
Domini , et orare Dominum unum atque idem est, nuntianl Evangelislae secundum praeceplum Domini
sicut invocatur Cbrislus, et orandus est Christus, et dicenlis : Ite, doccle oinnes genles, baptizanles cos in

sicut offerimus Deo Patri primo omnium oratioiies, nomine Palris et Filii et Spiritus sancli (Matth
ila ct Domino Jesu Christo, et sicut offerimus po- ultitno).

stulaliones patri, ila offerimus postulationes et Glio, Sed non omncs obcdiunt Evanfjelio. Neque omnes
et sicut offerimus gratiarum actiones Deo, ita et ex genLibus Evangi lio crediderunt, uequc onmes ex
gratias rcferimus salvatori. Unum namque ulrique Israel ,
plures iainen, ct multo plures cx genlibus,
bonorem deferendum, id est, Palri eiFilio, diviuus quam ex Israel.
e.locet sermo, cum diicit: Omncs honorificcntFi ium, Isaias autcm dicii : Domine, quis credidil andilui
$icul honorifcanl PatrefH (Joan. v). noslro ? Quis, pro raro diclum est, videtur tamen
Aut quomodo crcdent ci, quem non audierunt ? Isaias haec ex persona Aposloli.prophetare, quibus
Possumus sic inlelligcrc ,
quia vel ipsum in carne B creditum fueral praedicatiouis oflicium , et ipsi euin

positum, vel Apo>tolos ejus pnedicantes de co au- rariiate credcntium, praccipue de populo Israel vide-
dire noluerint. Sic cnim ct ipse Dominus dicit runt, dicenles ad Domiuum, Dominc, quis crcdidit
Qui vos audit, me audit, et qui vos spemit, me sper- audilui noslro?
nit (Luc. x). Potest aulem ct hoc intelligi ,
quod Ergo fides ex audilu, auditus aulcm pcr vcrbum
etiam minc et semper Chrislus tanquam verbum et Christi. Hic verbum Chrisli totam praedicationem de
ratio unicuique loquitur in corde, et de pielale do- Cbrislo significat, neque enim illi soli crediderunl,
ceat, de justitia suadeat. De castilate, de pudicitia, qui verbum ab ipso Domino audierunt , sed mullo
ei de omnibus simul virtutibus proiesletur, sicut et plures sunt, qui aliis eum praedicaulibus audierunl,
ipse dicit : Oves mcai voccm rneum audiuni. sicut ipse Dominus ait : Beati qui non vidcrunt ct

Quomodo autem audient sinc prwdicanle ? In hoc crcdiderunl. Omne ergo verbum quod apostoli et si

magis per prsedicantium sermonem Christum osten- qui alii de Cbristo pnedicaverunt , hic Apostolus
dit audire, in quibus secundum ea qua: simra dixi- verbum Christi esse pronunliat.
inus Cliristus loqui et docere monstratur. Sed dico : Nwtqtad non audierunt ? Equidcm in

Quomodo vero prccdicabunt nisi mittanlur ? Diffi- omnem lerram cxiil sonus eorum, et in fmcs orbis
cultas mihi in hoc sermone videtur exsurgere. Si ^ terrtc verba eorum. IIoc de Psalmo sumptum est, ubi
enim ila pmplerea non proedi-
intelligamus, quod ait Xon suni loquelat neque sermoncs qu.orum non : ,

cent quia non miltantur, nullo autem praedicante

, audiantur voccs eorum (Psal. xvin),in quo pro lin-
non audicnt, non credentes autem non invocabunt guarum et sermonmn varietate gcntes sine dubio
non invocantes, non salvabuntnr. Colligitur ex his inleliiguntur. Et notandum, quod in terram sonu;
causa, qua non sunt sahati, ad vitium redeat au- cxierit, et in fincs orbis terrse, non sonus, sc.l verba
cloris, qui non niiseril pi\edicantes. Sed magis ad pjrvenerint. Terra namque hoc loco iinperitos el

illum nos qui reciioicm inlelligcntia? iramilem conli- indocibiles homincs dicit, ad quos non verba, in

net deflcctamus. Et quod dixit : Quomodo auiem quibns ratio fidei continetur et explanalio sapieutix,
prccdicabunt , nisi mittantur, sic accipiamus, quasi sed sonns fidei cum manet, simplici praedicalioce

Nos pnecones, pradicatores Cliristi

dicat Apostolus :
pervenerit. Finem vero orbis (errarum, emdiliores

non possumus pnedicare, nec annuntiandi nobis qu sque et prudenliores appellaverit. Finis enim
virtus ulla subsislcrct, nisi adesset nobis ipsc qui perfectionem indicat rcrum. Ad hos eigo lalcs non
misit. Quod si prcedicanlibus nobis audire non vul- sobim voccs, sed verba et rationcm pcrvcnisse pro-
tis, veslca jam culpa cst, etsi audienles non creditis, nuiilial.

el non credcntes non invocalis, el non invoeantes LVANCICI.ILM M.VTTU.El , C\P. IV.

salvi essc ncquitis, quia ergo missi sunt ad pra> f Ambulans autem Jesus juxta mare Galilaeae, vi-
dicalionem , idcireo de his qui ab ipso missi sunt, f dit duos fratres, Simonem, qui vocatur Petrus, el

scriplum csl < Andream fratrem ejus, mittentes rele in maie,

Quam spcciosi pedes evangclizantium bona. Iili sunt f erant enim piscatorcs. Etaitillis: Venite post me,
dccori et Bpeciosi pedes, qui perainbiilanl per viam f et faciam vos lieri piscatores liominum. At illi

vitae. Secundum enim illum qui dixit: Ego suin via, f conlinuo rcliclis rctibus, secuti sunl eum. Et pro-
intellige decoros et speciosos evangelizantibuspcdes, f cedens indc vidit alios duos fralrcs , Jacobuiir

ruii pcr lalcm viam merenlur incedcre (Isai. lii). f Zebedaei et Jo^.nncin fratrem ejus in navi , cum
Isli sunl pedes, quibus et cursuin eucurrisse dicil f Zebcdaeo patre eorum, reficientes relia sua, et vo»

ct sic currere ut comprehcndat, id est, vigor animoe, f cavit eos. Illi au'c:u statiin reUctis retibus et palre,

ipio lendiLur ei prapaiatur ad coelum. GratiGce au- f scculi sunt eum. >

teui pcdcs islos essc Qrmabis, ipioi Jesus discipuUs Ambulans aulem Jcsus juxta mare Calilwa'. (F.x
lavat, ct lintco quo praccinctus e^t lergit. Quamvis Eucberio.) Iloc marc propter terras aJjacentes nr.iltis
 :

Ml SMARAGDl ABBATIS 512

vocatur mare Galilcre, lacus Cina-

ftmtiitiibfts, irf cst A qnatuor principalibus intelligen !a sunt virtutibus

reth, Slagnum Gcncsar, marc Tiberiadis, lacus sa- Tune enim unusquisqtie obediens est, cum prudcn-
liuarum, et rel. tiam agnoscenrfi peccata hahuerit. Tunc virilis est

Vidit duos fratres, Simonem qui vocatnr Petrus, elc. cum temperantiam sustinendi laborem apprehendc-
Qttare niseatores vocantur? nc quis ceslimarel, quod rit. Tunc supplantator, cum fortitudinem vincendi
por elo^uenliam prre licalorum sermo Dei latius cxi- vitia rcceperit. Tunc Dei gratia cum veram juslitiam
ret. Non filii regum, non scrikc primo vocali memo- implcndi manrfala invenerit.
rantur, setl piscatorcs.
(Ex llieron.) Piscatores et illitterati mittuntur atl
INCIPIUNT LECTIONES
pnedicandum, ne fiJes cre.lentium, non virlute Dei, PER ADVENTUM DOMINI.
sed eloquentia atque doctrina fieri pularclur. IIEBDOMADA IV ANTE NATALEM DOMINl,
(Ex Fulg.) Dini vocanlnr, binique mitlnnlur ct
hnc est,
npte •
Vcc enim, ait scriptura, soli ,
quia cum ccci-
PRIMA DOMINICA ADVENTUS,
derit, non ha'ei snhlevanlem. Bina etenim doctrina
cst , dileelio Dei ct dileclio proximi ,
qtta p'eni AD ROM. , CAP. XHI.

ronum Testamentum prrerficant, id est, Legis et** « jam nos de somno sur-
Seientcs qnia hora est
Evangelii. « gere.Nunc autem propior est noslra sahis quam
Erant enim piscatores, el ait illis, etc. (Ex Orig.) t cum crediJimus. Nox pr.rcessil, dies aulem ap-
Mihi virfctur i;on fortuilu contigisse , tit Petrus c propinquavit. Ahjiciamus ergo opera tenebrarum
quidem el Anrfreas et filii Zeberfrci arte piscalorcs < el in •.'uanvir arma lticis, sicut in rfie Iioneste am-
invenirenlur. Pauhis vcro arte fahcr tahernacnlo- t hulemus. Non in comessationihus el ehrielali-
rum , el illi vocali ab arte capienrforum piscium, i hus. Non in cubiliiuis et impudicitiis. Non in con-
tmitanlur et fiunl piscatores h.nminum, dicente Do- t tentionc cl rcmulalionc, sed inrfuimini Dominum
mino : Vcnile post me, faciam vos piscatores homi- t noslrum Jesum Christum. >

nvm, non duhium, quin cl Paulus, quia et ipse per r

Sc cntes quia hora jam vos de somno surqere.
esl

Dominum meum Jesum Christum voeatns Aposlolus (Ex Orig.) Sunt animce, oeuli, aures, manus, pe-
cst, simili artis succ transmutalione mulatus sit, ut des, etc. Qurc singula non memhra corporalia sed ,

sicul illi ex piscatoribus piscium ,

pisealores homi- virtutcs dicimus csse ,
quihus ad unumqiiodque
num facti sunl , ifa et iste faciendis tahernaculis movere opus est. Ergo animce somnus quidem se-
lenenis, ai ccelcstia labernacula construenda trans- r< cundum oculos suos, si enimnonagil tempore oppor-

h'.t'is sit. Conslruit enim ccelcslia labcrnacula, do tuno qucc Dei sunt, sed desidia lorpescit, mcrito
cens unumqncir.quc viam salulis, et beatarum in dormire dicitur ; ideircoPauhisprrccoChristi circum-
cceleslibns mansionum iler ostendens, facit taber- iens mundum in somno desidice positum annuntial
nacula Paulus et cum ab Hierusalem
, in circuilu adesse jam lucem, et tempus nt ^urgalur a somno, el
usqne ad Illyricuin replet Evangelium Dei, Ecclesias lcmpus ignoranlire relinquattir.
construcndo, facit et ipse tahernacula. Nunc enim propior est nostra salus quam cum
Et procedcns indc, etc. (Ex Fulgentio.) Primum crcdiJimus. Nostra salus, id cst, vita futura in coelo,
cnim homo rclia desiderii sui mittit in mare hujus qufc quotidie labescentibus diehus appropinquat, et
sceculi, ut vclut pisces opcra mortua capiat, sed spatia qure prateritis augentur, futuris sine d:ihio
miscricorditcr adveniens Christus, per compunclio- imminuuntur, ct ideo propior fit quotidic nostra
ncm animi priora miital instrumcnla. ut ilerum rete salus, id est, redcmptio nostra, quee est vila perpe-
boni desiilerii in sreculi mare jactans, pisces honarum tua , quam cum credirfiimis , unrfe et Dominus ait
viitutum navi camis ad portnrtl vitrc afferal, relin- Lcvate capita vestra, quoniam appropinquat rcdcmptio
qwens fugilivum diaholum, sic enim Zebedreus inler- veslra (Luc. xxi).
prelatur. Quatuor apostolorum nomina duos populos Nox praressit, dics aulem appropinquavit. Noelem
Simon cnim obcdicns, Pclrus autem
D
signifieant. dicil lempus illud, qtio ignoranlia hominibus domi-
agnosccns inlcrprelalur, significal populum Jud;co- nata est. Dicm vcro uominal tempus illud, quo ju-
rum, qui prius obedivit praeceplis Doinini, et agnovit stitia solis adventura decresccntibus tenebris agnitio
crealorem suum. Id ipstim etJacobus, qui inler- , vcrilalis advenit. Sive nox cst infidelilas, lux fides.
prelatur supplantator, significat. Andreas vero in- Sive nox prcesens mundus usque ad judicium, dics
terpretatur virilis, significal populum genlium, qui tcmpus post finem sccculi. Verum scicndum esl ad-
in fide Chrisli viriliier agit. Irfipsum et Joanncs, qui ventum lueis hujus, et diei duplici modo accipicndum.
Domini gratia interprctalur significat. Gratia cnim Generaliler omnihus, ct unicnique specialiter. Gent:-
Dci salvatrc sunl gentes. Nam ct hrcc qualuor no- ralitcr cum dies fuluri sceculi adveneril ad cujtis,

ciina in moribus uniuscujusque hominis continentnr, comparalionem prcesentis hujus mundi spalium te-
Simon obediendo Deo, Petrus agnoscendo peccalum ncbrcc appellantur. Singtilariter unicuique , cum
suum Andreas viriliter sustinendo labores. Jacob
, Christus in corde esl, dicm illi facit, cuin ignorantia
vitia carnissupplanlando, Joanncs Dei gratiam susei- tenehras illi generat.
picnlo babcntur. Sivc hacc quatuor noniina pro Abjiciumus ergo opcra tencbrarum , cl ind-uaimtr
 ,

5« 5 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 514

arma lucis, sicut in dic honcsie ambnlennis. Opcra \ fessionis portabai typuni , cteratsitus in nionlc Oli-

tencbrarum sunt actus illi ,

qui a Deo alicni sunt , veti, ubi lumen scicnliuc , ubi laboruin et doloruai

quoe carnis opera appellantnr, in bis qui carnem rcquies est.

suam luxurire el impudieiti;c, non sanctilali, neque Tunc Jesus misit duos discipulos, dicens eis. (Ex
Domino manciparunt. Arma vero lucis, suntonmium Beda.) Non immcrito posuil duo discipuli, ad exbi-
assnmptio virtutum, in quibus quasi io die boneste benda Doniino animalia deslinati duo proedicalorum
et conlLlenter ambulamus. ordincs, unus videlicet in gentes, aller in circum-
Non in comessationibus et cbrietaiibus. Comcs- cisione intelligi. Qui recie duo miltuntur, sive pro-
satio mensie collalio est. Sive comessationes di- ptcr seienliam vcritaiis ct operaiionis niunditiam
cunlur infaonesta ct luxuriosa convivia, quibus comes scu propler getninrc dilcclionis Dci videlicetet proxi-
esl turpissima lemulentia. mi saeramcntum totc or' c prcedicandum.
Non in cubilibus et impudiciliis. A foedis cubitatio- Itc in castellum quod conira vos cst. (Ex Hieron.)
nibus cubilia appellata sunt, quse non ta:n rationa- Contra aposloios enim eral, ncc jugum doctrinarum
bilihus videantur bominibus, quam feris et belluis volcbant accipcrc. Missi isti iliscipuli doctores signi-
convenire. Impudicitia dicitur irreligiosilas , et sine iicanl, qui iiuiocla ac barbara totius orbis loca,
verecundia lurpitudo. B quasi coulrapositi caslelli moenia cvar.gelizando pc-
Non in contenlione et cvmulalione. Illa qurc supc- nclr.ndo deslinavit.
rius dixit carnis sunt vitia , hacc vero aninue ,
quam- Et slatim invcnietis csinam dltifjatatn et pullum
visomniasimul carnisopera ct lenebrarum dicanlur, cumea; so.vite, et adducite mihi. Inlrocuntes mun-
quia revera contenlio et amiulatio in malis corum dum prsedicatores sancli , invenerunt populum na-
est, qui secundum carnem vivuul, el qui in lenebris lionum perfidise vinculis irrelitum. Funiculis enini

ambulanl; qui autcm in luce esl, ct sicut in die bo- peccatorum suorum unusquisqr.e constrielus crat,
nesle ambulat, nibil per conteiUioncm , nequc per nec solum nationum, verum eliam Judawum, omncs
iiiancni gloriam gerit, bic semulalio invidenlia in- enim peccaverunt cl egent gloria Dci. Asina quippe,

lelligitur. qurc su' jugalis el domita, synagogam ,

quaejugwn
Sed induimini Dominum Jesum Christum. Molo lcgis traxcrat ,
pulius asin;c lascivus et liber popu-

arma lucis.
exponit, quod supcrius dixit, induamus lum nalionum signilicat, super queni nemo adhcc
Christusenim omnium sanctoiuni suorum arma lucis bominum sedil, quia nemo ralionabilium doclorum

eBicitur. Frequenlcr enim ciiximus Cbrisluin sa- frenum correclionis ,

quoJ vel linguam cobibere a

picntiam esse ct justitiam et sanetificalionem et malo, vcl in arclam vHae viam ire eogerelur. Nemo
vcritatcm , ct omncs virlutcs, quas utique qni as- ^ indumcnla salutis quibus spiritualiter calefieret, po-
sumpscril Chrislum dicitur induisse, si eiiim lucc pulo gentium ulilia suadendo contulerat ,
se.leivt

omnia Christus est, ncccssario qui brec habet et namque super illum bomo, si aliquis rationc utens,

Chrislum babet. cjus stultiliam depriincndo corrigerct.

evangbuum mattilei, cap. xxi. Kt si quis vobis aliqui'1 dixer t : Dicile qui-t Domi-
« Cum appropinquasscntllierosolymis,elvenissent nus Itis opus hubct, ct confcstini dimittet eos. In Lucu
« Bethphage ad montem Oliveti. Tunc Jesus misit scriplum cst, quia Dixerunt domini ejus ad illos :

« duos discipnlos, diccns eis : Ite in castellumquod Quid solvitis pullum? et aple sa:is :
Mullos quippe
« contra voscsl, et sialim invenielis asinam alliga- habebal dominos, qui non uno dogmati et supersti-

« tam, elpullum cum ca; solvile, ct adducke miiii. tioni dedilus, sed pro libilu iminundoruin SpirHmnn
« El si quis vobis aliquid dixerit, dicite : Quia Do- ad varios diversosquc miscr raplabalur enores, a.l

« minus Iiis opus babet, cl confestim dimittet eos. simulacra muta, prout ducebalur ineedens.
« Hoc autem totum factum est, ut adimplerclur quod lloc autem totum factv.m csl , ut implcretur quod
« dictum cst per Propbctam dicentem : Dicile fi- dictum esl perProphetam, dicenlem : Dicite fHiw Sion,

« li;e Sion : Ecce rex luus vcnit libi inansuetus, se- etc. Hoc in prophela Zacharid scriptum cst : Fi*

« dens super asinam et piillum fdiuin snhjugalis.

™ lia Sion (Zack. ix). Historialilcr Hierusdeni tolani
« Eunlcs aulem discipuli fecerunt sicul pnecepit vel Sion, quac in arle posita erat dicit : Spiritualiter

« illis Jesus. Et a kluxerunt asinam ct pullum et vero sanciam significat Eeclesiam , ad quam ClirL-

« imposuerunl super eos vcslimcnla sua, el eum de- slus vcnire dignatus esl. Quod dicil Rex luus , ac si

« supcr sedcrc f< certint. riurima aulcm turba slra- dicat, non extrancus, non alicnigena, sed proprius,
« vcrunt vcslimenla sua iu via. Alii aulem cxdchuul mansuetus, id est, non ferox el immitis , ut cneleri,

« ramos de arboribus ct stcrncbant in via. Turb;c ipse enim dc se ail : Discite a me, quia mitis sum rt

« autcm quoe priecedebant, et qnae sequebantur cla- humilis corde (Mntth. xi).

« mabant, dicentes Osauna lilioDavid, bencdictus

: Euntes aulcm discipuli fcccrunt, sicut prcvcepit els

« qui venitin nomine Domini. i Jcsus, et adduxerunt asinam ct pullum. Quid solven-
Cum adpropinquassent llierosolymis , et venissent do p tllo contradixcrant , atuliio Doniini noinine,

Lethphaye ad momcm Oliveli. (Ex Hiejon.) Bethpha- quiescunt ,

qni venientibus ad salulem geiUium do-
ge autcm doinus buccae, sive domus niaxillarum in. ctoribus obsislebant , eatcnus suas tcnebras dcfen-
terprct.itur, quia sacenlolum viculus eral ct con- derunt, donec miraculis attestantibus, veri posses
r;i5 SMAUAGDI ABBATIS 5H
soris acDomini virius emicuil , ac poslquam fidei A < nespalrum. Genles autem supcr miscricordia ho-
norareDcum,sicut scriplum esl: Proptercaconlite-
dominic» potestas apparuit, cedcniibus passim ad-
<

bor geiUibus, et nomini tuo cantabo. Et itc^

versariorum querclis liber credcnlium coetus ad tibi in
<

Deum, quem corde portaret, adducebatur. < rum dicil : Lsctamini genles cum plobe ejus. Ei

El imposuerunt super eos vestimenta sua , el eutn < itcrum : Laudatc, onmes gcnles, Dominum,ct ma-

riesuper sedere feeerunt. Vestimcnta apostolorum vel

< gnificatc eum omnes populi. Et rursum Isaias ait:

doclrina virtutum, vel e.IisseralioScripturarum, vel « Erit radix Jesse, et qui exsurget rcgerc genles, in

certc ecclesiasticorum dogmatum varielates intelligi < eum gcnles sperabunt. Deus aulem spei repleat
possunt ,
quibus ille corda hominum ante nuda et < vos omni gaudio ct pace in credendo, ut abundelis
frigida quo Chrislo possessore digna fianl., opcril. < in spe cl virlute spiritus sancti. i

Plurima autcm lurba straverunt vestimenta sua in Quwcnnque scripta sunt , ad nosiram doclrinam
via. Porlante Dominum asino multi vestimenta sua scripia sunt. (Ex Oiig.) Propter nos enim scrip'um
in via slernunt ,
quia sancti martyres proprire se est, quod Abraham duos filios liabuit , unum de an-
carnis amictu exuentcs, simplicioribus Dei famulis cilla, et vnum dc libcra , ut nos sciamus ,
quia hrcc
viam suo sanguine parant, ut vhielicet inoflenso sunt allegoricc dno Testamcnta. Propter nos scri-
gressu menlis ad supernoc moenia civilatis, quo Jcsus I> ptum est quod populus manducavit inanna, cl bibit
ducilur inepdanl. Iteni salvalor noster superascllum aquam de petra irt intelligamus quia spiritualcm
, ,

sedens Jemsa cm lcndil, quantlo uuitiscujusquc Ue- escam potumque biberiiiit. Bibebant autem de spi-
lisanima, icgens videlicel juincntuui suuni, ad pacem rituali , consequenle cos pelra. Velra autem erat
intimre visionis ducit jiimenlum, sed el etiam cum Christus. fifecc el his similia ai noslrain doclrinam
sanctse Ecclesiac univcrsaliter proesidet, eam qime in sunt scripla ,
qiiibus per Saivatoris aiiverilum suiil
supernre pacis deshleriuni aecendit. Mulli autem manifestato, qui autem intelligunt qux scripta sunt,
vestimenta sua in via slernunt, quia corpora sua per illud sincdubio invcnient, quod sequitur, id est , ut

abstinenliam edomant , ut ei iter ad Deum lempe- per sapienliam et consolalioncm Scriplurarum sp:'i«

reni, vel exempla bona scquenlibus pnebcant. habeamus acl Deura ,

quam habere non polcsl ille,

Alii aulem cwdebant ramos de arboribus, ct slerne- qui nec credit, nec inlelligit Scripturas.
bant in via. Frondcs vel ramos de arboribus coedunl, Deus autcm paiieniiw el solatii del vobis idipsinn
qui ia doctrina vcrit:ttis, vcrba atque sentenlias sapere in allerutrum secundum Jcsum Christum.
[latrumetdoclorum eloquia carpunl,et h;ecin via Dci Grandis Dei esl ista lienedictio, trt umim sapiani
ad auditoris animum venicntis humili pncdicaiionc omnes, alque unum scntiant, el sicul sibi ita unus-
subinittunl.
C
* quisque velil ct proximo. Multum cnim valet una-
Turbw autem quw prwcedebant cl quw sequcban- niinitalis gratia, unde Salvalor ait : Si duo vcl trcs
tur clamabant, etc. Pracessit quippe Judaicus po- in unum conscnscrint ,
quwcitnque petierint a Dco
pulus, sccutus csl gentilis, el quia omnes clecli, sive fiet eis (Maith. xvm). Aiunl Judcei cle illis ,
qui iu
qui in Judica csse poierani, sive qva nunc in Eecle- psalterio dicunlur, filii Chorre ,
quorum nomina in
sia exisliinl, in mediatorcm UA el homiiuim credi- Exodo inveniuntur, id est, Assyr, qui crudilio, ct

derunt, ct credunt qui prxcunt, et qui sequuntur, Ilelchana, qui posscssio Dei , et Abiasaph, qui con-
osanna clamabant. Osanna autem Latina lingua gregatio palris inlerprelatiir quod cum patcr eo- ,

salvalor dicitur. Ab ipso enim sahilem et priores rum pcccasset, elima cum Dathan ct Abiron segre-
qiucsierunt, ct pnesentes qii;ernnt , et IscneJictum garenl se a coetu nefario, el sequeslrati unaniiniter
qui vcnit in nominc Domini confilentiir, quoniam ad Deum prcccs fudisse atque exauditos csse,et non
una spcs, una iides est prieccdeiitiu.n atque sequen- solum veniam gratiam me-
pociKe, sed et prophelire
lium populorum. ruisse, elhoc quoque Deo prrcstitum, nc quiil
cis a

tristc prophetare jiiberentur ct o!) hoc omncsp.al- ,

HEBDOMADA III ANTE NATAL. DOMINI, mi, qnicunqiie nominibus corum allilulanlur niliil ,

B
hoc cst, tristc adversus peccatores, aut asperum conlincnt,

DOMINICA II ADVENTUS. hoc protulimus, ut quanta sit unanimilas monslra-

rcmus.
EPISTOI.A III-ATI PAUI.I ArOSTOI.I AD UO.MANOS, CAP. XV.
Vt umnimes vno orehonorificctis Dcnm, cl patrcm
« Qusccunquc scripla sunt, ad noslram doctrinam Domini nostri Jesu Christi. Unufn nafnmje os dicilur,
< scripta sunt , ut per palienliam el consolalioncm ubi unus alrpie ideni pcr divcrsorum omnia scnsus
i scripturarum spcm habeamus. Deus aulem palicn- el scrnio procedil, el qnia potest fieri, ut el in nia-
f tiae et solatiidet vo'iis idipsmn sapere in altet';itnim lilia aliqui unaniiniter consenlianl, et unum sapiant
< secundum Jesuin Chrislum, Bnanimes uno ore
ut in pejus, ob hoc addidit, sccundiim Jesum Christum.
* honorificeiis Deum ct patrem domini nostii Jesu Propier quod suscipite invicem sicut et Christus
i Christi. Propter quoJ suscipile invicem , sicul et suscepit vos in honorem Dci. Ad i!Iud respicil, ubi
« Christus susccpit vos in honorcm Dei. Dico enim occasione mundorum vel immundornm ciborum di-
< Jesum Christum ministrum fuisse circumcisionis. versa sentienles, abinviecm discrepabanl, ac si di-
< Proptervcrilaiem Dei, ad confirman !as promissio- ccrel : Nihil de immun 'ilia animalium y\ licetis,
 :

517 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELiA. £,18

sicut et Ghrolus immundiiias credenlium reputavit. \ etiam quae Omni gaudio ct pace impleti,
in ccclis.

Q.ii nullius obruil delictum , nec alicui repulavit videtur mibi dillicile exponi. Pax fidekum in spe
peccatum , scd omnes iu honorem suscepit. Quos debet esse fulura , ubi gaudium perpetuum el pax
enim suscepit Chrislus, docct eos ila agere debere, certa permanel, abundantia vero spei in virtuiilus

ut videnles homines opera eorum bona glorificent cousislil.

palrem, qui in ccelis est. EY.VNGELILM LLC.E , CAP. XXI.

Dico enim Chrislum Jcsum viinistnun fuisse cir- < Erunt signa in sole etluna el stillis, el in terris

t umcisionis ,
proptcr veritatcm Dci ad conflrmandas < pressura Cenlium ,
pra» confusione sonitus rnaris

]>romissioncs patrum. Duplici modo hoc intelligi po- < ct fluctuum , arcscciilibus hominibus pnc timoie
tesl, sive quod circumcisionem in carne sua susce- < el exspectatione quae supervenient universo orbi.

jiii ipse, ut ex semine Abralue veniens compleret in < Nam virlutes coelorum movebunlur. Et tunc vide-
scipso, qua; patiibus fuerant repromissa, sive ul in < bunt filium hominis venientem in nube cum pote-
carne sua minisler circumcisionis fuisse dicatur : < state magna et majeslate. His autem lieri incipien-
de qua idem Aposlolus dicit : Non qui in manifesto < libus , respicite et lcvalc capila vestra ,
quoniam
Judxus est, neque qiuc in manifesto in carne circum- < appropinquat redemplio veslra. Et dixit illis simi-
cisioest,,ed qui in occulto Judwus et circumcisio B < liludiacm : Videte iiculneam et omnes arbores.
cordis, qua? spiritn non Itttera fit , cujus laus non ex < Cum producuntjam ex se Iructum, scitis quoniam
hominibus [Rom. n), sed ex Deo est, per hujusmodi < prope cst a:stas. Ita et vos cum videritis baec fie-
circumcisionem certum cst palrum promissioncs « i i, scitoie quoniam prope est regnum Dei. Amen
esse completas. < dico vobis, quia non pireteribit generatio haec, do-
Genles autem supcr misericordiam honorare Deum. < nec omnia fiant. Ccelum et terra transibunl, vcr-
Sicul audire dehent ,
quia illis Deus graluitam mi- f ba autem mea non transibunt. >

sericordiam donavit; cui eniin plus dimitlitur, plus Erunt signa in solc et luna et slellis, et in terris
diligere dcbet. pressura genlium, prte confusione sonitus maris et

Sicut scriptnm est : Propterea confttcbor tibi in gcn- fluctuum. Quod vero dicit : Erunt signa in sole et
libus, ct in nomine tuo cantabo. (Ex Primas.) Tollit lnna et steliis ,
prajcursores vicini ejusdem judicii,
Juduis arrogantiam , dum genlium salulem docet quasi nuntius indicat. E quibus est, et illud propbe-
esse pne.Sictam, quamvis ipsisnon fuerit nunliatum, l3C : Sol vertetur in tcncbras, et luna in sanguiiicm,
Christus in genlibus confilelur. Et iterum dicil : antcquam veniat dics Domini magnus et manifeslus
Laudatc, omnes gcnles , Dominum , et mayniftcate (Joel. 11). liem quoJ Lucas ail : Et in tcrris pressu-
cum, omnes populi. II;cc vox apostolorum esl, pro- C ra genlium , ipsum esse reor, quod Anliclaisli lem-
vocaniium ad baplismiun novellum popuhim , ac si pora describens Matthaeus , dicit : Erit cnim lunr.
diceret : \*os omnes genies, qui reliclis simulacris, tribulalio magna ,
qualis nun fuit ab inilio mundi
accessislis ad Deum pcr lidem, laudate eum, quod ttsque modo, neque jiet. Quod aulein Lucas subjungil,
David dicit : Magnificatc eum omnes populi, et hor- pro.' confusione sonilus maris et flucluum ,
praco c^t
latur eos ,
qui ex Judiis fuerant conversi. Quod illius, quod inter cailera mutabilia sieculi, Joannes
lilulus ille pronuiiliavil, qucm super cruccm Pilalus mare habilurum conspexit.
posuit , scriptum llebraice , Graece et Latine, id Arescentibus hominibus prai limore et exspeclatiunc,
est, Rex Judicorum. qucc supervenienl universo orbi, nam virltites ccelo-
Et rursum Isaias qil : Erit rqdix Jcsse, et qui ex- rum commovebuntur. Credo ipsum judicis adventuin
surgit rcgzre gcnles in cum gentes spcrcbunt. Quo- hac senlentia designari, quando juxla alterius loci
niam Jessc interpreUilur In noslra lingua, esl mibi. parabolam omnes, hoc est, ct prudenles et faliue
In adventu ergo Chrisli omnis, qui credit ci, con- virgines iiisoliio clamore suscitaa? ianipadcs ornant,
vcnienler dixit : Esl mibi, quasi dicat ille , de quo id est, sua seeuin cpera numcrant ,
pro quibus
Moscs dixil : Qui est, misit me cd vos , ipse esl mibi, maximo cum jam jamque instantem ajlerni
liinoie
hoc est, in ipsum credo, ct ipse est qui surrexil ex
D disciiniiiiis cxspeclaiil evenlum. Tunc itaquc supcr-
radice Jcsse, cl in ipso geules sperabiiiil. vcuiente universo oibi timore, et exspcclatione d.i-

Deus autem spci repleat vos omui gaudio, et pace slricli exaniihis, mullj qui in boc mundo llorerc vj-
in crcdemlo , ut abundetis in spe el virtute spiritus debanlur, cuni se siue fruclu conspcxeiini, arescent,
sancti. Quia superius dixerat : ln eum gcnles spera- lunc fidcs, qiuc sine opcribus vixeral, probarrtc se
bunt, coujungit gratanter : Deus spei; si cniin scri- justi judicis igne, marcescel.
r
Litiim fuisset superius, in ipsum genles credunt, ad- El tunc vidcbutttl ili::m hominis vcnicnlciit in nube
jecissel sinc dubio, Deus fidei, sed quia ab spcrando cum potcstule magna ct majeslale. (Ex Greg.) In po-
genJes posuit, idco Dcum spei invocat super cos testate magna cl nuveslate visuri sunl, qinni iu lui-

qni sperant in eum , a quo eis ct benediclionis mu- mililaie posilum audiie noluerunt, ut virtulem ejus
nus piecatur augcri. Est autem benediclio hujiis- lanlo lunc dislriclius scnliant, quanto nunc cervi-
inodi , ul rcpleanlur omni gaudio el omni pace, cera cordis ad ejus palientiam non inclinant. Sed
quod de Cbrislo recte intelligilur, qui pacifieavit per quia luec contra rcprobos dicta sunt, mox ad eleclo-
mngnincm suum , non solum quae in terris, seJ rum consolationem vcrba vcrtuntur. Nam subdiiur
 :

519 SMARAGDI ABBATIS "20

ilis aiitem /ieri incipientibus, rcspicite el

levatc ca- A c humano die. Sed neque meipsum judico, nihU
pita vestra, quoniam appropinquat redemptio
vestra. « enim mihi conscius sum, sed non in hoc justifi-

Cum plagrc, inquit, mundi crebrescunt, cum lerror « catus sum. Qui autem judicat mc, Dominus est.

judicii virlutibus commotis ostenditur, levale vos < Itaque nolite ante lempus judicare, quoadusque
capila, id cst, exhdarale corda, quia dum finilur « vcniat Dominus , qui et illuminabit ab>condila
mundus, cnjus amici non estis, prope fit redemplio, « lcnebrarum, et manifcstabit consilia cordium. Et
quam quresisiis. Levare ilaque capita est omnino « lunc laus erit unicuique a Deo.

mentes noslras ad gaudia patrue ccelestis erigere. Sic nos existimet hotno , ut minislros Christi et

Qnod aulem ealcari mundus, ac despici debeat, dispensatores tnijsleriorum Dei. Id est, non nt?equa-

provida Dominus comparalione manifeslat. Nain se- les Chrisli, hoc cst dicere, non dicam pseudoapo-
(jiiitur :
stolos, sed ne aposlolos quidem nimia laude hono-
Et dixit illis simililudinem : Videtc ficulneam et rare debetis, sicut alio loco dixit : Nunquid Paulus
cmnes arbores, cum producunt jum ex se {ruclum, sci- crucifixus est pro vobis, aut in nomine Pauli baptizati

tis quoniam prope est wstas, ila el vos

cum vidcrtiis estis ? quia bapti-matis homo minister est, auctor vc-
luvc fieri scilote quoniam prcpe est regnutn Dei.
, ro Deus, sicul legiinus : Super quetn videris co!um-
Apcrle ergo docet, quia sicut cx fructu arborum
B batn descendentem, hic cst qui baplizat in spirilu san-
ventura aesias agnoscilur, ila ex ruina mundi prope cto (Joan. i).

esse cognoscitur regnum Dei, quibus profeclo verbis Hic jam quwritur inter dispensatores, ut fidclis

oslenditur, quia fructus mundi ruina est. Ad hoc quis invenialur. Uucc interrogantis vox cst, hic qu;v-

cuim crescil ut cadat, ad boc germinat ul qua?cun- rilur, id est, in praesenli saeculo, jam vos pnlatis
que gerininaveiil, cladibus consumal. Bene autem conscientias judicare humanas. Quod dicit, quaerimr,
regnum Dei seslati comparatur, quia (unc moeroris subauditur ab hominibus, ul fiiiilis quis invcniatui '

nos;ri nubila transeunt, et vitre dies ajterni solis Sive is qui mittitur, sive de his ad quos mitlilur,

clarilate fulgcscunt, qax omnia cum magna cerli- ul fidelis ct servus prudens inveniatur. Abter, tah-

tudine confirmanlur, cum seulentia sulijungilur, qua quam si diceret, hic jam for.Tilan aliquis dispensa-
dicitur : lorum merita pra?sumit extollere, et ausus cst anto

Amen dico vobis, quia non pra'tcribit generatio liccc, tempus judicii de conscicntiis judicare.

donec omnia fiant. (Ex Beda.) Multiiin qnippe com- 3i;7/i autem pro minimo est, ut a vobis judicer, aut

mendal Dominus, quod ila pronuntiat, quodammo- ab liumano die, sed neque meipsv.m judico, nihil
do, si tlfci fas est, juratio ejus : Amen dico vobis, quia mihi conscius sum. Quod dicit : Mihi pro minimo
non prateribit generalio hwc, doncc otnnia fiant. Gene- est, ac si dicat, pro nihilo mihi esl, ut a vobis jm!i-
ralionem autcm, aut omne hominum genus dicit, ccr. Hurminum judieium ideo vocavil, quia frequen-
aul spccialiter Juducorum. ter in eo veriLis ct juslilia fruslralur. Humanum
Ccelum et terra transibunt, vcrba auletn mea non vero diem, ipsam humani judicii revclationcm dixit:
transient. Coeluin quod transibil non iclhereum, sive Neque meipsum judico, inquit, id est, mcipsum
sidereum, sed aereum, a quo cl avcs coeli, et nu- non culpo, quia nihil mali in me scio, neque con-
bila coeli cognominantur, intelligere debemus. Si scius sum. Aliter : Uihi pro minimo est, id est, csse
aulem coelum et lerra transibnnt, movere potest, aliquid, ut ab humano die, id esl, human;e laudis
quomodo dicat Ecclesiastes : Gcneratio pnvterit, et giatia vcl favore non capior, ut illud : Diem homi-
generatio advenit, lerra vero in wlcrnnm stat (Eccle. nis non dcsideravi, id est, eonsolationem, cujus ju-
i), sed apcrta rationc coelum et lerra per cam quam cundilas carnalem menlem potest capcre, non qua»-
nunc habent speciem, transeunt. Atlamen per es- sivi. Sed neque meipsum judico, id est, neque mc-
sentiam sine (ine subsistunt Prceleril enim figura : ipsum alicujus meriti esse pronnntio, quia plus
hujus mundi. Et ad Joannem angelus : E>it, inquit, crcdo conscientia? mese, quam landi ex aliena msli-
coelum novum et terra nova. Qu:e quiJcm non alia matione venienti. (Ex Augnsl.) Quando possum ju-
jj
eondenda siuit, sed lucc ipsa renovanlur. Ccefotn i-i- dicare conscienriam mcam, quanlo cxaminare po-
trir ct terra, cl transibit cl crit, quia cl ab ca, qttam tero, qno animo facio, quidquid lacio, quanlum pos-
nunc habct specie, pcr ignem tergetur, ct tamen in suin homines de alio judicarc, plus homo uliquc
sua seniper nalura scrvabilur. de se ipso, sed Deus plus dc homine, qnara homo
de se. Homo enim videl in facie, Deus in corde.
HE3D0MADA II ANTE NATALEM DOMLM,
Scd non in hoc juslificatus sutn. IJ cst, in hoc
hoc est,
tcmpore, aut si forte nullum crimen admisi, ideo
DOMINICA TERTIA ADYENTCS. non peccavi. Si hoc Paulus dicit, quid nos dicerc
EPIST0L\ BFATl P.VLI-J APOSTOLI AD CORINTHIOS I, dehc nus? qui longe ab illius meritis dislamus. Ali-
CAP. IV. ter : Non in hoc justiftcatus sum, hoc esl dicere, ne
« Sic nos exislimct homo ut minislros Christi, et hoc qiiidem mihi ad justLiam proficit, si nolim lau-
e dispensatores mysteriorum Dei. Hic jam quneritur dari, qui me indignum laude cognosco.
< inter dispensatores ut fidelis quis inveniatur. Milii Qui autem judicat mc, Dotninns est. Ac si diceret

t aulem pro rainimo est, ut a vobis judicer, aut ab Cuncta haee, traac homo preprfce sesthnatiohis aiTe-
3iJ COLLECTIONES M EPISTOLAS ET EVANGELiA. fc2|

cluin probare se credit, divino sunt reservanda ju- A dit Jesus : Ccvci vident, ac si dkeret, te.npus iJJuu,

dicio, qui novit non solum de operibus, sed et de advenit, ut coeci qui solem justitiae prius non vide-
cogitationibus judicare (Eccle. ix). bant, jam impletur in eis : Beati mundo corde, quo?

Itaque nolite ante tempus judicare, etc. Id est, niam ipsi Dcum videbunt. Et cjaudi qui terrenis ad-

nolite ante judicii tempus de laude hominis ferre luerebant, et de ccelestibus minime cogitabant, pe?
sententiam, quia scriptum est, ne laudes hominem mansuetudinis huniilitatcm, ad lerram viventiuiii

in vita sua. currant, ut implealur in eis : Beati rnitcs, qupniam

Et tunc taus erit unicuique a Deo. De humana ipsi possidcbunl terram. Et leprosi, qui immensa vi?

laude se habere sermonem bic eyidenter ostendit, liorum mole gravati languebant, poenitcnliam agenT
cum dicit, nierjtorum verjtalem in sola Dei laude les, consolationem aceipianl, et impleatur in eis :

consistere, ille vero laudabilis est, quem Deus lau- Beati qui lugent, quoniam ipsi consolabuntur. Et sur--
daverit, qui omnia occulta et invisa cognoseil. di, qui audiendi aures mininie habebant, jam modo
EVANGELRM MATTH.EI, CAP. XI. juslitiam cordis aurihus hauriant, et implealur in
< Cum audisset Joannes in vinculis opera Qhristi, eis : Beati qui esuriunt et siliunt jusliliam, quonianp

< mittens duos de discipulis suis ait illi : Tu es qui ipsi satiabuntur. Et qui prius mortui erant Deo, et
i veniurus es an alium exspectamus ? Et respondens B vivebant saiculo, misereantur per pcenitentiam am-
< Jesus ai.l iljis : Euntes renuntiate Joanni quse au- ma? suse, et vivant, et impleatur in eis : Beati miser
« distis et vidisiis. Caiti vident, claudi ambulant, ricordes, quoniam ipsi misericordiam consequentur.
< leprosi mundantur, surdi audiunt, mortui resur- Et qui prius pauperes erant virtutibus, impleantur
< gunt, pauperes evangelizantur. Et bealus est qui Spirilu sancto, el evangelizent, ut dicatur de his :
< non fueiit scandalizatus in me. Illis autem ab- Quam pulchri super montes pedcs evanqdizanliun}
< eunlibus, coepit Jesus dicere ad lurbas de Joanne : pacem, evangelizatitium bona [Isai. lii).

< Quid existis in desertum vidcre ? Arundinern Ei bealus est, qui non [ucrit scandalizatus. (Ei
< vento agitalam ? Sed qujd existis videre ? Homi- Greg.) Quid est ergo dicere, beatus est, qui non fue r

c nem moljibus vestitum ? Ecce qui mollibus ve- rit scandalizatus in me ? nisi aperla voce abjectio-

« stiuntur Jn domibus regum sunt. Sed quid exislis nem morlis suae humilitatemque signare ? Ac si pa r
< videre ? Prophelam ? Etiam. Dico vobis, et plus tenter dicat, mira quidem facio, sed abjecla perpet^

< quam prophetam. Hic est enim de quo scriptum non dedignor, quia ego moriendo subsequor. Caven.*
c est : Ecce mitto angeium meum ante faciem luam, dum valde est hominibus, ne in me mortem despi-
« qui praeparabit viam tuam ante te. t ciant, qui signa venerantui\

Cun}audisset3oannesinvinculisopeyaChristi,mit-£' Itlis autem abeumibus ccepit Jesus dicere ad tur:

tens duos de discipulis suis, ait illi : Tu es qui ven- bas de Joanne : Quid existis in desertum videre ? etc.

turus es, an alium exspectamus ? (Ex Beda.) Qui veoi- Hoc videlicet non asserendo, sed negando intulit.
turus esf, id est, quem prophelai venlururo prcedi- Arundinem quippe, mox ut aura cpnligerit, in par-
carunt. Non ait : Tu es qui venisti, sed tu es qui tem flectit, et <mid per aruudinem, nisi carnalis ani-.
venturus es, et est sensus, manda mihi, qui interfi- mus designalur, qui mox favore, yel delractionc

ciendus ab Herode, et ad inferna descensurus su«r, tangitur, in partem quamlibet inclinatur. Si eiiim ;ily

ulrum te et in inferis debeam nuntiare, qui nuntiavi humano ore aura fayoris flaverit, hilarescit, extol T
superis, an non conveniat Filio Dei, ut gustet mor- litur, totumque se quasi ad granam flectit ; sed s^

tem, et alium ad hajc sacramenta missurus es. inde ventus detractionis eruperit, unde hmdis aura
Et respondens Jesus, ait illis : Euntes renuntiate veniebat, mox hunc quasi ad partera alteram, ad viiu
Joanni quce audistis et vidislis : cceci vident, claudi furoris inclinat.Sed arundo vento agitata Joannes
qmbulant, leprosi mundanlur, surdi audiunt, mortui non erat, quia hunc nec blanduin gratia, nec cujust
resurgunt, pauperes evangetizuntur, et beatus esl qui libet ira asperum faciebat, nec prospera bunc er»r

uon fuerit scandulizatus in me. (Ex Fuigent.) Aliud gere, nec adversa noverant inclinar,e.
eniin tantum audierunt, ajjud tanlum vkierunt au- :
D Sed quid existis videre, liQminem mollibus vesti-
dierunt euim quod s.urdi ^udirent, quod pauperes tum? Ecce qui mpllibus vestiuntur in domibus regum
evangelizareniur, viderunt autem csjcos videntcs, sunt. Camelorum e.lenim pilis veslilus Joanncs fuisse
claudos ainbulantes, leprosos mundatos. Benuntiate describitur. Non ergo ccelesti, inquit, sed lerreno
Joanni, etc. Ac si diceret, nunliate Joanni, quia ego regno militant hi, qui pro Deo perpeti aspera fugiunt,
sum de quo prophela dieebat : Deus ipse veniet, et sed solis exterioribus dediti, praesenlis viiaj moliili
satvos nos faciet (Esa. xxxv). Cajci vidcnt, ut implea- sunt, et deleclationem quairunt. Nemo ergo exisli-
tur illud propheticum : Tunc aperientur oculi cwco- met in luxu atque studio vestium, peccatum deesse,
rum. Claudi ambulant, ul in.pleatur : Tunc saliet si- quia hoc culpa non esset, nullo modo Joannem
si

put cervus claudus. Surdi audiunt, ut impleatur : Et Dominus de yestimenti sui asperitate laudassei.
aures surdorum patebunt. Spiritualiler Joannes le- Quamvis hoc quod Joannes non.esset vestitus mol-
gem significat : Ergo Joannes in vinculis Iex vincta libus dicitur, per signilicaliouein intelligi aliter por
in Judaeis, misit duos Scribas et Pharisxos : Tu es tfist. Mollibus cnim veslitus non fuit, quia vitanj
iex ;
inierrogat Chrislum, uteum piLedicet. Respon- peccautium, non blandimeniis fovit, sed v :

gore ajs-
Patuul. CII.
 » » :

525 SMARAGDl ABBATIS 3*4

perce inveetiouis increpavit, dicens : Genimina vi- A commendalur, qui cum tanloe virtutis esset, ut Ch.i-
perarum, quis vobis demonslravit fttgere a vcutura stus credi potuisset , elegit solide stibsistere in se,
ira (Matth. m)? ne humana opinione raperetur inaniter super sc.
Sed quid exislis viderc? Proplictam? et jam dico Nam confessus est, et non negavit, confessus est,quia
vobis et plusijuam proplieiam. Prophetoc quippe mi- non sum ego Christus. Sed quia dixit, non sum,
nisteriuna est, ventura dicere, non etiam dcmonstra- negavit plane quod non erat , sed non negavit quod
re. Joannes ergo plusquam propheta est, quia eum, erat, ut verilatem loquens , ejus membrum fieret,

quem praecurrcndo prophetaverat, eliam ostendendo cujus sibi nonien fallaciler non usurpaiet.
nuntiabat. Et interrogaverunt. eum : Quid ergo ? Elias es tu ?

Hic est de quo scriptum est : Mitto angelum meum Et dixit : Non sum. Timendum est enim, ne minus
ante fucicm luam, qui pncparavit viam tuam anle te. intelligeni.es contraria putent Joannemdixisse, quam
Quod Graece iyyeXn;, angelus Latine nunlius dicilur. Chrislum. Christus dixerat : Elias jam venit, et ipse

Recte ergo, qui nuntiare supernum judicem mitti- est Joannes Baptista. Joannes interrogatus, respon-
lur, angelus vocatur, ut dignitalem servet in nomi- dit. Non sum Elias, ulrique enim veritalem dixe-
ne, quam explet operatione. Alium quidem nomen runl. Si proprietatem interroges, Joannes Joannes

est, sed vitse nomine inferior non cst. Sed et omnes B est, et Elias Elias est. Joannes autcm recle de pro-
qui saccrdotii nomine censenlur, angeli vocantur, prietale personaj suae respondit , Non sum Elias.

prophela attcstante, qui ait : Labia sacerdotis custo- Dominus vero de proefiguratione recle dicit : Ipse

diunt scientiam, el lcgcm rcquirunt ex ore cjus, quia cst Elias. INec Joannes falsum, nec Dominus falsum,
ungclus Domini exercituum est. Nec non eliam unus- ipsa prsefiguralione venit iste ,
qua proprieUite ven-
quisque fidelium, in quantum sufficit, in quanlum lurus est Elias.
gratiain superme aspirationis accipit, si a pravitate Joannes igilur in spiritu Elias erat, in persona
proxiinum revocat, si exhortari ad bene operandum Elias non erat. Quod ergo Dominus fatetur de spi-
curat, si aelernum regnum vcl supplicium erranti ritu, hoc Joanncs denegat de persona ,
quia el ju-
denuntiat, cum verba sanclae admonitionis intendit, stum sic erat ut et discipulis Dominus spiritalem
,

profeclo angelus existit. de Joanne sentenliam dicerel et Joannes in turbis ;

BEBDOMADA I ANTE NATALEM DOMINI, carnalibus , non de suo spiritu, sed de corpore re-
sponderet.
HOC EST,
Propheta es tu? Et respondit : Non. Ideo prophe-
BOMINICA QUARTA ADYENTUS. tam se esse non dicit, quia majorem se prophelis
EP1STOLA BEATI PAULI APOSTOLl AD PUILIPPENSES» C esse cognoscit, quia quem prophetic venturum fore
CAP. III. dixerunt , iste digito demonslravit , dicens : Ecce
« Gaudete in Domino semper, iterum dico gaudete. agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi.

Hujus epistola? exposilionem in Hebdomadft post Dixerunt ergo ei : Quis es , ut responsum demus
Pentecosten vicesima quarta require. his qui miserunt nos ? Quid dicis de te ipso ? Ait :

EVANGELIUM JOANNIS, CAP. 1.

Ego vox clamanlis in deserto , dirigite viam Domini,
c Miserunt Judau ab Hierosolymis sacerdotes et Vocem se esse Joannes
sicut dixit Isaias propheta.

c Levitas ad eum, ut inlerrogarent eum Tu : quis es ?

asserit, quia verbum praecedit. Primum enim vox
i Et confessus est, et non negavit. Et confessus est, sonat Joannis, ut verbum sequatur. Adventum ila-

< quia non sum ego Christus. Et interrogaverunt que dominicum prsecurrens vox dicitur Qnia per :

< eum. Quid ergo ? Elias es tu ? Et dixit : Non sum. ejus mysterium patris verbum ab hominibus audi-

< Propheta es tu ? Et respondit : Non. Dixerunt ergo tur. lllud scilicet, de quo Joannes ait : In principio
< ei : Quis es, ut responsum demus his qui mise- eral Verbum , et Verbum erat apud Deum , et Deus
< runt nos ? Quid dicis de leipso ? Ait : Ego vox erai Verbum ,
qui etiam in deserto clamat, quia de-

< clamantis in deserlo, dirigite viam Domini, sicut relictae ac destitutae Judaeae, soIatiumRedemptoris
D annuntiat. Quid autem clamat insinuat cura sub-
< dixit Isaias propheia. El qui missi fuerant, erant ,

< ex Pharisaeis. Et inlerrogaverunt eum, et dixerunt jungit : Dirigite viam Domini, sicut dixit Isaias pro-

< ei : Quid ergo baptizas, si lu non es Christus, ne- pheta (Isai. xl) : Via Domini ad cor dirigitur, cum
< que Elias, nec prophcta? Respondit eis Joannes, veritatis sermo humiliter auditur, via Domini ad cor
i dicens : Ego baplizo in aquam, medius aulem ve- dirigilur, ctim ad pracceptum viloe proeparatur.

< strum stetit quem vos nescitis. Ipse est qui post Et qui missi fnerant , erant ex Pharisais. Et in-
< me venturus est, qui ante me factus est, cujus terrogaverunl eum, et dixcrunt ei : Quid ergo bapti-
< ego non sum dignus, ut solvam ejus corriginm zas, si lu non cs Christus , neque Elias, neque pro-
< calceamenti. ILcc in Belhania facta sunt trans Jor- pheta? Quod quia non studio cognoscendae veritatis,
« danem, ubi erat Joannes baptizans. sed malitiie excrccndae acmulationis dicilur, evan-
Miserunt Judosi ab Hierosolymis sacerdoles et Le- gelista tacile innotuit, qui subjunxit, dicens : Et qui
vitas ad Joannem, ut intcrrogarent eum : Tu quis es? missi fuerant, erant cx Pharisans, ac si aperte dical
Et confessus est, el non ncgavlt. El confcssv.s est, quia llli Joannem de suis aclibus requirunt, qui doclri-
non sum ego Christus. His verbis Joannis humilitas nair. nesciuftl quaerere, sed invidere.
S2j COLLECTIONES LN EPIS7 OLAS ET EVANGELIA. m
Respoudil eis Joanncs , dicens : Ego baptizo in \ est, non sufficio omnia Chrisli ad Iiquidun). sublatq
aqua. Joannes non spirilu, sed aqua baptizalorum verborum vclamine, reveiaie mysleria.
corpora Iavit, sed taincn pcr veniam non lavat. Cur Hcec in Bethama fttcla sunt trans Jordanon , uf>j

ergo baptizat, qui peccata per baptisma no;i relaxat, Joannes baptizans. Leibania villa cst in sccunlo ab
nisi ut pvaecursionis suoe ordinem servans, qui ira- Elia milliario, in latere montis Olivcti, ubiSalvator
sciturum nascendo prseveneral, baptizaturum quo- Lazarum suscitavil. Bene proecursor Domini nostrj
que Domjnum baptizando praavenirct, et qui prsedi- in Relhania dicitur baptizasse, nam Bethania doniuK
cando laclus esl prsecursor Cbrisli, bapiizando eliam pbedientiae interpretatur, ut demonstrarct per obe-
pnccursor ejus fieret imilatione sacramenti. dientkm fidei omnes ad Christi baptisma debere
Medius autem veslrum stetit, quetn vos nescitis. In pcrvenirc.
medio ergo hominum et stetisse Salvator asseritur
Hactenus dierum Dominicarum feslivitalumque mu!~
et nesciri ,
quia per carnem apparens , et visibilis tiirum expositioncs, juvante Christo, absolvimus.
stelit corpore et invisibilis majeslate. Deliinc sanctorum marnjrum , virginum el con-;
fes&orunt expositiones ponemus.
(Ex Beda.) Lucas enim in hoc loco ait : Ipse nos
baptizavit in^piritu sancto et igni , hoc est, et purga- 1N NATALI APOSTOLORLM.
lione sanctilicationis , et probatione tribulalionis. B EPISTOL.V BEATI PArXI APOSTOLI AI> ROSIANOS.
Potest auiem idem Spiritus sancli etiam nomine CAP. VIII.

ignis sanclilicatus inleiligi ,

quia et incendit per i Scimusouoniamdiligcnlibus Deum omnia coope-
amorem , et per sapientiam corda qu;e replet illu- < rantur in bonum, his qui seeumir.m propositumvo-
minat. i cali sunt sancti. Nam quos praescivit et pracdcsti-
Ipse est qui post me venturus est, qui atile me fa- i navil conformes fieri imaginisFilii sui , ut sit iptc
ctus est. (Ex Greg.) Sic namque dicitur : anle tne t primogenitus in multis frairibus. Quos autem prae-
facttis, ac si dicalur : ante rne positus. Post me ergo «destinavit hos et vocavit. Et quos vocavit, hos et ju-
venit, quia postmodum natus. Ante me autem factus « stificavit. Qisos autem justificavit, illos et magnifi-
est, quia mihi praelatus, sed hasc paulo superius di- « eavil. Quid ergo dicemus ad hre.c? Si Deus pro nobis,
cens , etiam pnelationis ejus causas aperuit, quia « quis contra nos? QuielbunproprioFiliosnononpe-
prior me erat, ac si aperfe dicat : Inde me eliam post « percit, scd pro nobis omnibus tradidit illum. Quo-
natus superat, quo eum nativitatis suae tempora non « modo non cum
omnia nobis donavit
eti:im illo '/

angustanl. Nam qui per matrem in tempore nasci- « Quis accusabit adversus electos Dei ? Deus est qu;
tur, sine tempore est a patre gencratus. Qui quant;e « justrfical. Quis est qui condemnet? Christus Jesii|
reverentioe humilitatem habeat subdendo manifestat. v « qui morluus est, imo qui et rcsurrexit, qui est aa
Cujus non sum dignus , ut solvam cjus corriijicm < dexteram Dei ,
qui etiam interpellat pro nobis.
calceamenti , etc. Mos apud veteres fuit, ut si quis « Quis ergo nos scparabit a charitale Chrisli ?
eam quae sibi compeleret accipeie uxorem nollet, « Tiibulalio an angustia , an fames, an nuditas, an
ille ei calceamcnlum solveret, qui ad hanc sponsus « periculum , an perse.culio , an gladius. Sicutscri-
jure propinquitatis veniret , quid igitur inler homi- < ptum est : Quia propter te mortificamur tota di<v

nes Chrislus, nisi sanclae Ecclesiaj sponsus apparuit, « sumus sicut oves occisionis. Sed in his
asstimati
de quo et isle Joannes dicit : Qui habel spcnsam « omnibus superamus propter eum qui dilexit nos.
sponsus est (Joan.m), sed quia Joannem homines « Cerlus sum enim quia neque mors, ncque vita,
Chrislum esse putaverunt, quod et iste Joannes ne- « neque angcli , neque principatus , neque virtules,
gat. Recle se indignum esse ad solvendum corri- « neque instantia , neque futura neque fortitudo, ,

giam ejus calceamenti denuntiat, ac si aperte dicat: « neque altiludo, neque profundum, neque crealura
EgoHedemptoris vestigia denudare non valeo, quia « alia poterit nos scparare a charitate Dei , quse esi
sponsi nomen mibi immeritus non usurpo. Quod ta- « in Christo Jesu Domino noplro. >

men intelligi et aliter polest ,

quis enhn nesciat, Scimus quoniam diligentibus Deum omnia coope-
quod calceamenta ex mortuis animalibus fiant, in- rantur in bonum. In tantuin enim omnia cooperan-
c;irnalus vero Dominus veniens, quasi calceatus ap- tur in bonum, et collaudanl hi quidiligunt Dcum,
paruit, qui in divinitate sua morticina comiptionis ut ct ipse spiritus adjuvet, nec dedignelur divina
nostrae aasumpsit , sed htijus incarnationis myste- natnra dux esse Uineris ad bomim.
rium humanus oculus penetrare non suflicit. Corri- Ilis qui secundum propositum vocati sunt sqncli.
gia ergo calceamenti est ligatura myslerii. Joanncs Id cst, secundum quod proposuit non ex operibus ,

itaque solvere corrigiam calceamenli cjus non valet. legis, nec legalibus sacrificiis , scd sola fidc et san-

uiia incarnalionis mysterium , ncc ipsc investigare guinis sui clTusione, salvare quos pnescierat crcdi,-
sufficit, qui banc per propbeti:e spiiilum agnovit. turos , ct quos gratis vocavit adsahilem, multo
Solvere calceamentum nudare esl mcmbra , qu;e magis glorificavit operantes.

ab ipso teguntur, et nudum verbum, id cst, divini Nam quos prcrscivit et provdcstinavit. Picedeslinare

sermonis evidentissime quis poterit speculando ex- non idem cst quod proescire, quia procscientia prar-

plicare sermonem, ni forlc aliquibus iinagmibus cx- destinalionera ralione proecedit. Nam quos praesci-
plicare, et lioc esl qucd dicit : Non sum dignus, id yit bonos proedestiualione, reddit beatos. Ergo quos
£27 SMAIUGDI ABBATIS 528

praevidit conformes Chrisli futuros in vita , volait A Quieliam proprioFilio suo non peperc/t , sed pro
atque proposuit, ut fierent conformes in gloria, si- nobis omnibus tradidit illum. Permisil tradi , ut tra-

cut dixil : Qni configurabit corpus humilitatis no- dentis manerel libertas arbitrii , et nobis per donii-

slrce conforme corpori claritatis sua? (Pli.iipp. m). nicas passiones palientiae proponeretur exemplum.
Ut sit ipse primogenilus in multis fratribus. Sccun- Sed pro nobis omnibus , hic adverte, quod non pn»

dum quod unigehitus dicilur, fralres non hahet, aliquantis , sicut praedestinalionis error aeslimal,

Jioc est, secundum divinitatem. Secundum id aulem sed pro omnibus tradidit illum.

quod primogenitus dicilur, fralres habet, hoc est, (Ex Orig.) Non solum pro sanctis, nec solum pro
secundum humanilatem , unde est et illud : Primo- magis, sed pro el minimis onmino, qui sunt in Ec-
genilus ex mortuis , ut sit ipse primatum lcnens ex clesia, IradidilFilium proprium Tater, et ideo niillus

resurrectione morluorum. in Ecclesia scandalizandus, vel contenmendiis est.

Quos autem prardestinavit hos et vocavit. Non pu- Quomodo non ctiam cumillo omnia nobis donavit ?

temus quod pra-deslinatio vim nolentibus faciat.

,
Quid polest habcre charius, quod nobis neget, qui
Vocando aulem volentes colligit non invitos, vocan- Filium unicum non negavit? Ac si diceret Nnlla :

lur autem ut per praedicationem credant. Credenles est, sive visibilis, sive invisibilis creatura, quaeFilio

autem per baptismum justificanlur, et postmodum » possit aequari. Elsi creator ipse donatus est nobis,

magnificanlur, id est, glorificanlur, aut nunc in vir- quomodo non cum ipso omnis nobis creatura dona-
luiibus gratiarum , aut postmodum in beala ventu- bitur? Et hoc dupliciter intelligendum , si enim ha-
ri saeculi resurrectione. beamus in nobis Christum, secundum hoc quod ver-
Et quos vocavit hos et juslificavit ,
quos autem, elc. bum et sapientia el veritas, et justitia , et pax esl,

Jlis qui secundura propositum bonum et bonam vo- et caetera omnia quse de eo scripta sunt , cum hac
lunlalem ,
quam circa Dei cultum gerit vocantur, plenitudine virtutum nobis omnia donabuntur, ut
ipsi sunt qui secundum propositum vocati dicuntur, omnia quaecunque creavit Deus visibilia el invisi-

et isli sunt qui vocali juslificantur et juslificati glo- bilia, occulta et manifesta, temporalia el aeterna,
rificantur. llla gloria in praesenti saeculo, de qua cum Christo pariter habeamus, et alio modo, cuni
Apostolus ait : Nos autem omnes rcvelata facie glo- ipso omnia nobis donavit, hoc est, ipsi ut haeredi,

riam Domini speculantes, in eamdem imaginctn trans- nobis vero ut cohceredibus, ejus pariter cum ipso
formamur a gloria ad gloriam in futuro cum corpus nobis universa perfrui dabitur creatura.
humilitatis nastrce surget in gloriam. Quis accusabit adversus electos Dei ? Deus qui ju-
(Ex August.) Quod vero superius ait : Conformes stificat. Videtur mihi quod ait : Quis accusabit ele-

fieri imaginis Filii ejus } s\c inlelligitur, quia sicut ctos Dei? de diabolo dicere , nullus est enim ita ele-

ille, immorlale corpus habebimus, conformes facti clus, et iia magnus quem ille non audeal accusare,
in hac parle, non Patris imaginis, autSpiritus san- nisi illum solum qui peccalum non feeil , qui et di-
cli sed tanlummodoFilii
, quia de hoc fides sana , cebat : Nuncvenit princeps hujus mundi, el in me
accipitur : Verbum caro faclum est. Potest et sic nihil invenit; sed quamvis ille exerat nequiliam
accipi , ut queinadmodum nobis ille morlalitate, ila praepositi sui , Deo juslificante et delente iniquita-
nos illi clliciamur immorlalitate conformes. tem electorum suorum, quid proficiet accusalor ?
Quid ergo dicemus ad ha?c? Si Deus pro nobis, Qvis est qui condemnet? Christus Jesus qui mor-
quis conlra nos? Vult ostendere, quod nenio possit luus est, imo qui et resurrexit,qui esl ad dextram Dei,
nocere , vel impedire eos qui diligenles Deum dili- qui e.iam interpellat pro nobis. Sed cum Christus
guntur a Deo, quo minus glorbin, quae promissa pro eis morjtuus sit , imo potius a mortuis resur-
est, conscquantur, eo quod perfecta , quu; in illis rcxit et stat a dextris Patris et interpellat pro his,

cst, charitas foras omnem causjim mortaUs timoris quis eos poterit condemnare? Aliter : Videtur hoc
expellat contra Judaeos tacitejoqui : Nunquid accusare pote-
(Ex Orig.) Quomodo pro nobis sil Deus manife- ritis fideles Christi venienles ex gentibus, qui cre-
1)
stum est ex his quae supra exposuit, id est, quod dentes gralice, mandata legalia praeterraittunt, qui
spiritus Dei habilat in nobis, vel quod Christus esl in justi signis et viriulibus demonslrantur? Aul quis
uobis, vel quod spiritu Dei agimur el spiritum ado- hos qui pjr regenerationem abluli et sanctificati
ptionis accepimus, vel quod sumus fdii Dei, et harre- sunt, pro pristinis audebit accusare, deliclis, sub-
des et coharcdes Chrisli , vel quod primilias spiritus audienduin? Nunquid Deus qui justificat, accusabil?
ftccejfimus, et quod ipse spiritus interpellat pro nobis, Nunquid Christus vivenles in suis justificalionibus
vel quod omnia nobis cooperantur in bonum , vel condemnabit, pro quibus mortuus est, et pro quibus
quod secundum propositum vocati sumus, ct prcvco- interpellat Patrem , ac pro eis infaligabUis advoca-
gniti, et juslificali, et prccdestinati, et glorificali. Ho- tus assislit? Inlerpellare enim Patrem pro nobis
rum etenim omnium vcluti anacephaleosi ulens, et dicitur, dum semper ei hominem, quem suscepit,
simul omnia repetens, ail Quid ergo diccmus ad
: quasi nostrum pignus ostendit.
ho?c, hoc est, ad Jboec omnia quae supra diximus, (Ex August.) Cum pro his, inquit, omnibus bene-
quia si sic Deus pro nobis est, ut haec nobis cuncta ficiis, quae consecuti sumus, fixi et radicati sumus
concesserit, quis esse adversum nos poterit? in charitate Dei, quis nos ab ea poterit separare ?
JiiO COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 530
Tribulalio sivenerit, dicemus ad Dcum : In tribu- \ tate Dei, quce est in Cltristo Jesu Domino no&tro.
lationc dilatasli me (Psal. iv) : Angusliasi fuerit, sa- Etiam si alia crcatura, id est, allcrius regionis, quae
pienliae Dei et scientise latitudinem requircmus, in in alia rerum natura seposita sit , de infeiis possit
qua nos angustare non poterit mundus , sed per di- resurgere, separare nos aCrealore, cui anima etiam
vinarum myslice et spiritaliler Scripturarum equi- morle jungenda est, non valeret.
tabo amplissimos campos. Perseculionem si patior, EVANGELIUM JOA.NMS, CVP. XV.
et confiteor Cbristiim meum coram bominibus, cer- < Hoc est proeceplum meum, ut diiigatis invicem,
tus sum quia et ille me confilebiliir coram Tatre < sicut Majorem bac dilectioncm nemo
dilexi vos.

suo, qui in ccelis esl (Matth. x). Fames si adfuerit, < habet, ul animam suam ponat quis pro amicis
turbare me non potest, habeo enim panem vitie, qui < suis. Vos amici mei eslis, si feceritis quyc cgo
decoelo descendit (Joan.w). Muditas me non con- < proecipio vobis. Jam non dicam vos servos, quia
fundit , indulus sum enim Dominum Jesum Cbri- < servus nescit quid faciat Dominus ejus. Vos aulem
stum (Rom. xm). Periculum non limebo, Dominus < dixi amicos, quia omnia qiuecunque autlivi a Palrc
enim illumina!io mea et salus mea, quem timebo ? < meo, nota fcci vobis. Non vos me elegistis , sed
Gladius terrere me non polesl, babeo enim mecum < ego elegi vos, ut ealis et fructum afferatis , et fru-

gladium spiritus ,
quod est verbum Dei, vivens et B ' ctus vester maneat : ut quodcunque petieritis Pa-
efficax , et penetrabilior omni gladio ancipiti. Illius < trem in nomine meo det vobis. i

cnim charitas qui nos dilexil et nostrum ad se ra- Hoc est prwceptum meum, ut diligatis invicem, si-

puit affectum, crucialum corporis et dolorem nos cut dilexi vos. (Ex August.) Ct quid enim nos dilexil

senlire facit, ideo ergo in his omnibus supcramus. Christus, nisi ut possimus regnare cumChristo? Ad
(
Ex Orig. ) Videtur enim posse hoec agere, ut a hoc nos diligere debemus , ut habeamus Deum, et
charitate Dei separemur. Mors et fortassis angeli, maneamus in Deo, et si sic qui se diligunt, Deum
et principatus, et virtutes adversanles nobis, sine diligunt, et ha?c est dilectio, ut sit Deus otnnia in

dubio et prsescntia, quoe sunt ulique lubrica et ca- omnibus (I Cor. xv).

duca, sed et profundum, potest simililer intelligi, Majorem hac dilectionem ncmo liabet quani ul
vita autem futura et altitudo et creatura, aliquo mo- animnm suam ponat quis pro amicis suis. In hoc
do a charitate Dei separare nos conantur. JNon olio- Chrisli dileclio supereminel in nos, quia veuit, ut

sum animam suam poneret pro inimicis suis, ad hoc ta-

videtur exponere, nisi quisforte dicat hyperbo-
lice hsec Apostolum dicere, hoc est, non solum per men utex inimicis faceret amicos, sed nou omniiim
ea-qme accidere possunt, sed ne per ea quidem quse est martyrium, tamen omnium beneficium est in

venire onmino non possunt, ullo pacio a Dei chari- £ fratres. Qui veram substantiam suam fratri in ne-
taie defleclimnr. cessilale posito non iribuit, quomodo animam suam

(Ex Aug.) Nenio nos inde separet minando mor- in persecutione daturus est pro fralre suo? Virtus
lem, idipsum enim, quod diligimus Deum, mori n»n vero hujus charitatis est in pace sua distribuere pro
polest. Nisidum non diligit Deum, cui mors ipsa est, Christi amore ut possit in perturbalione se ipsuir
non diligere Deum. Nemo nos inde separet pollicendo tradere pro nomine ejus.
vitam. Nemo enim ab ipso fonte separat aquam. Vos amici mci eslis si feceritis qua' ego prwcipio vo-
Non separat angelus; non enim est angelus, cum bis. Magna esl dignitas amicum esse Dei, sed viden-
inhaeremus Deo, nostra mente potentior. Non sepa- dum esl, quibus gradibus ad banc celsitudinem per-
rat virtus, illa scilicet, qu;e potestatem tenebrarum veniatur. Subjungit : Si fecerilis ea quw ego prwcipio
in hoc mundo tenet, toto mundo est omnino subli- vobis. Ac si aperte dicat : Gaudetis deculmine, pen-
inior mens inkerens Deo. Non separant instantes sale quibus laboribus venilur ad culmen. Magna est
molestisc, hoc enim leviores eas sentimus quo ei a misericordia largitoris nostri, scrvi non fuimus digni,
quo nos separare moliunlur arclius inlueremus. etamici vocamur, ideo subjungit.
Non separat promissio fuliiiorum, nam et quidquid Jam non dicam vos scrvos, quia scrvus nescit quid
boni fuliirum est, cerlius promittil Deus, et nibil csl D facial Dominus cjus. Aliud esl seivum timoris, aliml
ipso Deo melius, qui jam profecto bene sibi inlucreic- amoris, qiue duo exempli gratia ipsa verilas in boc
tibus pnesens est. eodem Evangelio cxpiimit, dicens Servus non ma- :

Certus snm enim. Non dixit , opinor , sed ccrlus nct in domo in aHemum, filius autem manet. Filius
sum quod fideles Cbrisli non scparat ab ejus chari- vero servit Patri propter amorem, servus aulem pro-
lale, nec mors, nec vila, id cst, nec persecutio, quse pler limorem, de quo servilio Dominus dixil Jam :

nunc spcm vita' ingerit, nunc tcrrorcm inortis in- non dico vos servos, scd umicos, quia filii non servi,

tenlat, nequc potestas adversa transligurans se in ideo et amici, quia scrvus nescit quid faciat Domi-
angelum lucis, audienda est. Neque fortitudines, quia nus ejus. Nescit euiin vohmlalem Doniini sni, (jui

vasa forlis diripientur, qui per Chrislum ligaius est. pcr liinoris amariliuliiiem servil Domino suo, et non
Neque altitudo , neque profundum. Id est, neque per charitatis dulcedinem, quasi Patri scrviat.
astrologia, nequc nccromantia, quia ct illa altiludi- Yos autem dixi amicos, quia omnia qiuvcunquc au-
nein sursum, et ista infernum scrutantur deorsum. divi a Patre mco, nota feci vobis. Qu;e sunt omnia,
Ncquc crcaluru alia polcrit nos scparare a chari- <|iue audivit a I atre ,
qiue nota fieri voluit servis
 :

;i SMARAGDI ABBATIS 5oz

suis, p.t cns perficcret aruicos suos, nisi gaudia in- \ bt possimus et ipsi consolari eos qni in omni pres-
ternce charilaiis, nisi illa fesla superncc patrice, quce sura sunt. Id est, proplerea nos liberat, ut ipsi pos-
nostris quolulie mentibus per aspirationem sui simus alios consolari, formam nobis dat aiios con-
Sinoris imprimit, sed hcrc cognilio, quce nunc ex solancli et per exhortationcm ,
qua ipsi pcr volunta-
parie proficit, in illa pleniludine scientice perficie- tem Dei alios consolamur, agnoscimus quod Deus
tur, de quo Apostolus ait : Cum autem venerit quod neminem dcrelinquat, et multo magis in fuiuro re-
perfectum est, evacuabiiv.r quod ex parte est (I Cor. munerabilur, quos in pncsenli sreculo consolatur.
xm), hoc eniin Dominus discipulis se fecisse dixit, Quoniam siciii abundant passiones Clirisli in nobis.

quod facturus esse sciebat. I i est, passiones pro nomine Christi.

Nen vcs me :
cleg stis, sed ego elegi vos. Ilcce osi ai- Ita et per Chrisium abundal consolatio hostra. Per
fabilis gratia, quce prcevenit nos, ut simus amici ex banc consolalionem et ipse in via, manifestavisione,

servis, ideo r.obis non subrepat superbia, quasi«pro sub lempore evocationis eruciitur, et quan.lo ipse
iiostris meritis aliquid acciperemus, dum filii irce vel Pelrus de carcere liberabantur.

hiiinus, nniic auiem filii Dei per gratiam effecti su- Sive auteni tribulamur pro vestra exhortalione et

mus, sine qua nihil possumus facere, ut psulo ante salute, etc. ld est, duplex nobis tribulationis est,
ipsaNeritas ait : Sine me niliil potestis facere. B causa, vel dum salutem vestram, quae Chrislus est,

Et posui vos, ut eatis et fructum afferatis. Posui ad prcedicamus, vel dum exemplum tolerantia; vobis
gratiam, plantavi ut eatis voleado, fruclus aCferatis nostra afiliclione prcebemus.
operando. Eatis enim volendo dixit : Quia velle ali- Scientes quoniam sicut socii passionis esiis, sic eri-

quid facere janl.mente ire est, qualem vero fructum tis el consolationis. Scientes, id est, spe firmissima
afferre debeant subjungit. retinentes.
Et frvclus vester maneat, ut quodcunque pelieritts EVA.NGELILM LLX.E, CAP. XIV.
1'atrem in nomine meo det vobis. Nomen filii Jesus i me, et non odit palrem suum,
Si quis venit ad

est, Jesus autem salvator, vel ctiam salutaris dicitur « el matrem,

uxorem, et filios,et fratres et soro-
et

lile ergo in nomine Salvatoris pelit, qoi illud petil, « res,adhucautem et animam suam,nonpoiestmeus
quod ad veram salulem perlinet. Nam si i J q.iod « esse discipulus, et qui non bajulat crucem suam,
iion expedial petitur, non in nomine Jesu petilur. « et venit posl me, non potest meus esse discipulus.
« Quis enim ex vobis volens turrim sedificare.nonne
IX NATALI UMUS CONFESSORIS.
« prius sedens, computat sumplus qui necessarii
epistola BEXtJ p.vri.i aposthli ao corintii. ii , « sunt, si habeat ad perficiendum? Ne posteaquam
CAPLT I.
^ « posuerit fundamenhim, et non poluerit perficere,
« Benedictus Deus et Paler Domini nostri Jesu « omnes qui vident incipiant illudere ei dicentes :

« Christi, Pater misericordiarum et Deus lotius « Quia hic homo ccepit cedificare et non potuit con-
« conso.ationis, qui consolalur nos in omni tribu- « summare. Aut quis rex iturus committere bellum
.* lalione nostra, ut pOssiinus et ipsi consolari eos, « adversus alium regem, non sedensprius cogitat si

« qui inomni pressura sunl per exbortationem, qua « possit cum decem millibus occurrere ei qui cum
i exhortamur et ipsi a Deo. Quoniam sicut abun- « viginti millibus venit ad se. Alioquin adhuc illo

'. dant passioncs Clirisli ih nobis , iia el per ipsum i longe agente, legationem mittens rogat ea quce pacis
« abundal consolatio nostra, sive autcm tribulamur « sunl. Sic ergo omnis ex vobis qui non renuntiat
« pro vestra exhortalione et salute, sive consolamur « omnibus quce possidet, non potest esse meus di-

« pro veslra consolatione, quce operatur tolerantiam « scipulus. i

i earumJcm passionmn, quas et nos patimur, lit spes Si quis venit ad me , et non odit patrem suum, et

« nostra firma sil pro vobis, scienles quoniam sicut malrem , et uxorem, etc. (Ex Beda.) Percunclari li-

t socii passionum estis, sic eritis et consolationis, bet ffoomodfl parentes et cnrnaliter propinquos
i in Christo Jesu Domino noslro. > prcecipir.mr odisse, qui jubemur et inimicos diligere
D Quod Deus
,

Benediclus Deus el Pater Domini nostri Jesu, etc. et certe de uxore Veritas dixit : junxit,

Subintelligcndurn, Dominus noster benedicil Deum, homo non separet (Matth. xix), et Paulus ait : Yiri,

quoil consolationem ideo accipiunt sancti, ut ipsi diligite uxores vcslras, sicut et Christus Ecclesiam

alios consolcnlur. (Epltes. v ). Ecce discipulus uxorem diligendam prcie-

Pater misericordiarum. M esl, qnia ex IfJso nala csl cipil, cuin magisler dicit : Qui uxorem non odit,

misericordia , ct lamen junior illo non est. non potestesse meus discipulus,nunquid aliud judex
Et Deus tolius consolationis, qui conzolaiur. nos. nuntiat, aliud praeco clamat? An simul etodisse pos-
s.nnus et diligere? seJ si vim prcccepti perpendimus,
Ideo dixil totius consolalionis, qnia eos piene alque
utrumque agere per discrctionem valemus, ut eos
berfecte in laboribiis consolatur, ct consoialio cum
iribulatione compensat, sicut dixit in psalmo : Se- qui nobis carnis cognatione conjuncti sunt, et quo

undum mullitudinem dolorum meornm consolationes proximos novimus diligamus, et quo adversarios iu

animam meam (Psal. xcih). via Dei patimur odiendo et fugiendo ncsciamus. Ut
tuo? delectaverunt

In omni tribulatione et consolatione. Id est, non m autem Dominus demonstraret hoc erga proximos
iliquibus; sed in omnibus. odium; non de inaiTectione procedcre, sed de cbari-
5S5 * COLLECTIONES L\ EriSTOLAS ET EVAXGELIA. 53 \

tate, addidit protinus dicens : Adhuc et animam A spevare veniam debemus, qui in illo Irememio cxw-
eucm. Tunc elenim animam nosiram odiiuus, cum mine, cum rege nostro ex aequo ad judicium non ve-
cjus carnalibus desideriis non acquiescimus, cum niamus, quod nimirum conditio, infirmitas el cau-
cjus appetilum frangimus, ejus volunlatibus relu- s;e inferiores exbibet , sed forlasse jam mali rjperis
ctamur. Quoe crgo conlempta ad meiius ducilur, cidpas abscondimus, jam prava quaeque exterius de-
quasi per odium amatur. Sic nimirum exhibere pro- clinamus. Kunquid ad reddentiam ralionem cogita-
xi:;;is noslris odii discrelionem debemus, ut in eis et lionis noslroe suflicimus? Cum duplo ergo exercilu

diligamus, quod Deus.el babeamus odio, quod in Dei contra simplum vcnit, qui nos vix in solo opere prae-
nobis itinere obsistunt. paratos simul de cpere el cogitatione discutit. Et
Et qui non bajulat cruccm suam, et venit posl me non ideo dum adhuc Ionge est, legaiionem mittamus, ro-
polcst esse meus discipulus. Crux quippe a cruciatu gemus ea quse pacis sunt. Longe cnim essc dicitur,
dicilur, et duobus modis crucem Domiuibajulamus qui adbuc proesens per judic.ium non videlur. Mil-
cuin aut per abstinentiam carnem afficimus, aut per tamus Iegalionem lacrymas nostras, millamus mise-
compassionem proximi necessilalem illhis nostram ricordiie opera, mactemus in ara ejus hoslias placa-

putamus. Qui enim dolorem exbibet in aiiena neces- lionis. ILec est nosira legatio, quae regem venienlem
sitate, crucem portat in menle. Bajulare etenim cru- B placat.

cem et post Dominnm ire, est vel carnis abstinen- Sic omnis cx vobis, qui non renuntiat omnibus qin-
liam, vel compassionem proximo sludio acternas in- possidet, non potest esse meus discipulus. Manifcsli.--

tentionis exhibere. Nam quisquis hoec pro temporali sime Dominus hac conclusione docet, quid sit a;di«

intentione exhibet, crucem quidem bajulat , sed ire ficare turrem, vel cum rege forliore facere paccm,
post Dominum recusat. Quia vero sublimia priecepta suum videlicet esse discipulum, proeparare aulem

dula sunt, protimis comparatio sedificandoe sublimi- sumptus adperficiendara turrem, et mittere legatio-
tatis a jungilur, cum dicitur : nein ad impetrandam pacem, non esse aliud quam
Quis enim ex vobis volcns turrcm ccdificare, nonne rer.untiare omnibus quce possidet. Distal sane iuter

prius sedens computat sumptus qui necessarii sunt ,

renuntiare omnibus et relinquere omnia. Paucorum
si habeat ad perficiendum ? Omne quod agimus, proe- enim perfectorumque est relinquere omnia, curas
venire per studium considcralionis debemus. Ecce nuiii ii posfponere, solis desideriis aeternis inhiarc.
enim juxla Veritatis vocem. Qui turrem aedificat Cunclorum autem fidelium est renuntiare omnibus
prius aedificii sumplus paral. Si igitur humilitatis quie possident, hoc esl, sic lenere,quae mundi suni,
turrcm construere cupimus, prius nos proeparare ut lamen per ea non leneanlur in mundo habere
contra adversa hujus soeculi debemus. Hocenim in- rem temporalem in usu, a;ternam in desiderio, sic

ler lerrenum el coelcste aedificium distat, quod ter- terrena regere, ut tamen tota mente ad coeleslia

renum oedifieium expensas colligendo construitur, tendant.

cocleste aulem aedificium expensas dispergendo ad

HN NATALEM SANCTORUM PLUKIMORUM.
illud sumptus facimus, si non habita colligamus. Ad
F.riSTOLA BE\TI TETRI APOSTOLI , CAP. I.
istud sumptus facimus , si et habita relinquamus.
Considerandtim vero quod dicitur :
« Benedictus Deus et Pater Domini neslri Jesu
Ne posleaquam posucrit fundamenlum, et non po- « Chrisli qui secundum magnam misericordiam
,

terit perficere, omnes qui viderint , incipiunt illudere « suam regeneravit nos in spem vivam, per resur-
ei, diccntes : Quia hic homo cccpit adificare et non « reclionem Jesu Chrisli ex mortuis, in hoereditalein
potuit consummare. Quia juxta Pauli vocena specta- « incorruptibilem et inconlaminatam el iinmarces-

ciilum facti sumus mundo, angelis et hominibus, et « cibilem, conservaiam in ccelis, vobis qui in virlute

in omni eo quod agimus , considerare occultos ad- « Dei custodimini per fidem insalulem, paratani rc-

versarios noslros debemus, qui semper nostris ope- « velari in tempore novissimo in quo cxultabitis.

ribns intendunt, semper ex nostro defeclu gratulan- « Modicum nunc si oportel coutrislari in variis ten-
i)
tur, qnos Propheta intuens ait : Deus meus, inle con- « talionibus, ut pro! alio veslrac fidei multo prelio-

fido, non erubescam, ncque irrideant me inimici mci « sior sit auro, quod per ignem probatur. Chrislo
(Psalm. xxiv). In bonis enim opcribus intenli, nisi « igitur passo in carne et vos cadem cogitalioue ar-
eortlra malignos spirilus sollicite vigilemus, ipsos « mamini. Quia qui passus est in ean.e, desiit a

irrisores palimur, quos ad malum persuasores ha- « peccalis, ut jam non hominum desidcriis, sed vo-
bemus. « lunlate Dei, quod reliquum est lemporis in carne

Aut quis rex iturus committcre bellum adversus « vivat. Deus autem oiunis gratioe, qui vocavit vos

rcqem non sedens prius coqitat, si possit cum

atrtcffi ,
« in aeternam suam gloriam in Cbristo Jesu modi-

decem millibus occurrere ei qui cum viginli millibus « cum passos, ipse perliciet, confirmabit, solidaliil-

venit ad se. Alioquin adhuc illo louge agcnte lega- , i que. Ipsi gloria et imperium in sa:cula sajculoi t;:;i

lionem mittcns, rogat ea quw pacis sunt. Wex contra « Ainen. >

regem, ex aequo venit ad pradium, et lanien si se Dencdictus Deusct PutcrDomini nostriJesu,eli-. (Lx
perpendit non possc sullicere, Icgationcm millit, et Bcda.) Ita Deo Talri laudes benedictionis refert, ut

caqmepacis sunt poslulat. Quibus crgo nos lacrymis Dominum salvatorem nostrum el Deumessciuoiiitr' (
 ,

&35 SMARAGDI ABBATIS J53G

et hominem. Cum enim dicit Deus et Pater Domini A sic oportet contristari , oportet, inqitit, contrislari,

nostri Jesu Christi, Deum quidem Domini nostri Jesu quia non nisi per trisiitiam saeculi lahmtis, et affli-

Christi appellal, quia ipsum Dominum Jesum homi- cliones potest ad gaudia ceterna perveniri. Modicum
hem factum fuisse meminit. Patrem autem' Domini rfutem dicit,quia ubi merces selerna retribuitur,
hostri nominat, quia eumdem Dominum nostrum hreve videl.ilur ae leve lotum fuisse, quod in sa^culi
Dei Filium semper exstitisse non dubitat. tribulalionibus grate videbatur et acerbum.
Qui secundum magnam misericordiam suam rege- Ut probatio vestrai fidei multo pretibsius sit auro,
neravit in spem vivatn per resurreclionem Jesu Christi quod perit, etc. Et sapientiae liber passiones sancto-
ex mortuis ifi ha?reditatent , etc. Jifre benedicitur a rum auro, quod per ignem examinatur, compardt, di-
hobis Deus, qui cum in nostris meritis genefati fuis- cens : Tanquam aurum in fornace probavit electos
semus ad mortem, sua nos misericordia regeneravit Dominus, et quasi holocaustum el hosliam accepit
ad viiam. Et hoc per reSurrectlonem Filii sui, ciim in (Sap. m). Quse nimirum quasi
illos in camino tribu-
tantum nosiram dilexerit vltam , ut illum pro hac
lalionis fideles probaverit, hos in gaudio retributio-
inori disponeret, atque eadem morle per resurre- his, quasi placabilem sibi hostiam assumit. Et bene
ctionem destructa, spem nobis exemplumque resur-
patientia sanclorum auro assimilatur, quia siculin
gendi monslraret. Mortuus est namque, ne nos mori B melallis pretiosius auro aliquid non est, ita hrec apud
timeremus, resurrexit ex morluis, ut el nos per eum Dominum omni est laude dignissima, hinc etenim
resurreeiuros esse speraremus.
scriptum est : Pretiosa in conspeclu Domini inors
In hxreditatem incorrup.ibilem et incontaminatam sanctorilni ejus (Psal. cxv). Sicut enim aurum in
'et immarcescibilem. Incorruptibilem, inquit propter
,
fornace clausum ignibus examinatur,probatum vero
Ailam coelestem, quse nec senio; liec morbo, nec
foras, cujus sit fulgoris apparebit, ila fidelium con-
morte, nec aliqua moeslilia tangitur; Incontamina-
stantia inter fideliunl quideni pressuras r.ontempti-
iam, quia nullus eam potest immundus intrare. Itn-
bilis videtur, ac stulta, sed ubi tempus retribulionis,
marcescibilem, quia nec in ipsis beatorum hominum finito certamine, lribulationumaufuerit,tunc quant;e
luentibus, ex longo usu cceleslis illa conversatio
fuerit gloriae, quantum flammis passionum orofecerit
valet aliquando vilescere, quomodo pnesentis saeculi
eorum virtus ostendilur.
luxus etdelicicesolent, non nunquam divina consue-
Christo igitur passo in carne et vos eadem cogita-
iuJine et usu in fastidium verti.
tione armamini. Postquam exemplum resurrectionis
Genservatam in coelis, etc. Oonservatam in vobis
dominicre et ablutionis nostrae, quse fil in baptismo
•Jicitj pro co ut diceret : Conservatam vobis, id est,
de arcoe ac diluvii sacramento adstruxerat, rever-
ad hoc conservalam, nunc ut vobis tempore proesli- G
litur ad hoc quod dicere cceperat, hoc imitantes
tulo reddatur in coelis, vel certe conservatam in
opus redemptoris nostri, inter bona quse facimus,
coelis, in vobis, quia qui dedit credenlibus potesta-
patienter malorum nequitiam toleremus. Notandum
bm filios Dei fieri, ipse dedit eisdem potestatem
bcercditatem ab eo, non merenles accipere, perseve-
autem ,
quam districte loquens ait : Chrisio igitur

passo in carne. Quia sicut beatus Ambrosius ait :

rando usque in finem, ut salvi sinl. Et ideo conser-
\atam Caro enim passa, divinitas autem mortis libera, pas-
dicil : In illis haereditatem, quorum merilis
juvanle Domino perveniendum novit ad illam, quia sioni corpus naturae humanae lege concessit. An vero
qui non servaverint disciplinam Patris, hrereditalem
mori divinitas polest, cum anima non possit? No-

ab eo non merentur accipere.

lile, inquit, timere eos qui corpus occidunt, animam
Qui Et Dominus autem non possunt occidere. Si ergo anima occidi noh
in virtute Dei, elc. ait in Evangc-
lio : In domo Palris mei multcc maasiones sunt (Joan. potest, quomodo divinitas potest?

xiv), et iterum : Non est meum dare, sed quibus pa- Quia quipassus est in carne, elc. Quisquis jusloritth
ratum est a Patre meo. Paratac sunt ergo sedes in corpus suum ad martyrium persecutorum violen-
regno Dei, paratcc mahsiones in domo Patris, parata ti?esubdit, nulli dubium quin usque ad vitoe susc

salus in coelis. dignum qui accipere^ terminum, quanlum humame nalurse possibile est,
Tantum faciat se
desiderat. Sed qiiia suo lanlum cOnamine dignus sese a peccatis abstinuit. Quid enim de peccati per-
tieri suis viribus, ad aetcrnam non polesl venire sa- petratione, quid de carnalibus desideriis cogitare,
iulem, recle prgemittitur, qui in virlute Dei custo- quid nisi voluntalom Dei potuit animo versare, qui
dimini per fidem, neqne enim quisquam suae liber- vel ligno affixus, vel lapidum iclibus circumdatus,
tatis polentia custodiri valet in bonis, scd illius per vel de bestiarum morsibus subaclus, vel ignium
omnia quaerendum est auxilium, ut perficiamur a flammis superpositus, velexscorpionum flagris pcr-
quo initium bonae actionis accepimus. poenarum genere affectus,
fossusj vel alio quolibet
In quo exaltabiiis modicum, nunc si oportet ccn- hoc tantummodo desiderare cogebatur, quando finito
tristarl in variis tribulationibus. QuOd dicit, in quo, certamine coronam vitae perciperet. Talium ergo
significat in eo, quod hoc tempore novissimo salus mentem beatus Petrus cupit semper imitari, cum
parata revelabitur, de quo Dominus ait : Iterum au- proposito dominic&e passionis exemplo, nos eadem
tem lidebo vos et gaudebil cor vestrum et gaudium ve- cogilatione contra nequiliam pravorum, contraqiiO
*.trum nemo tollet a vobis (Joan. xvi). Modicum nunc v'uio:um obleclamenla piaeoipil armari. Volons in-
$57 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. '8

telligi quod eliam nos in pace Ecclesise quiescentes, A riam, id est, in vitam selernam, in Christo Jesu,
si habitum palientis induimus, facile juvante Domino ld esl , per incarnationem ipsius , sive vocavit
lapsus viiamus peccatorum hominumque desideria ut est illud : Venite ad >rte, omnes qui laboratis, elc.
euncta divinse voluntalis subjugamus imperiis. (Matth. xi). Perficiet in fide et perseverantia bono-
Bene autem in ora-
Estote itaque pruderttes, elc. fuin operum, et in fuluro cum dixerit generalittr
lionibus vigilare jubemur, ut cum stamus ad oratio- omnibtis sanctis suis : Venite, benedicti Patris mei.
hein cogitalio omnis carnalis et saecularis abscedat. percipite regnum,quodvobis paratum est (Malth. *»}.
Nec quidquam animiis proeter id solum cogitet quod Sive confirmabit in fide, solidabit in opere, cui est
precatur. Subripit eniin frequenler hoslis et subli- gloria et imperium in saecula saeculorum. Amen.
liter fallens preces noslras a Deo avocat, ut aliud
EVANGELIUH LUCE, CAP. XII.
habeamus in corde, et aliud proferamus in voce. Cum
intentione sincera Deum debeat non solum vocis,sed i Sint lumbi vestri prsecincli, et lucernse ardentes

animi sensus orare*. t in manibusvestris. Et vos similes hominibus ex-

Ante omnia mutuam in vobis, etc. Bene addit con- « speclantibus Dominum suum, quando revertatur a
tinuam, quia semper diligere valemus, semper auiem « nuptiis, ut cum venerit et pulsaverit confestim
vigilare in orationibus fragilitate carnis obstante ne- B « aperiant ei. Beali servi illi, quos cum venerit Do-
quimus, ipsa aulem charitas ctijtis instinclu hsec fo- « minus invenerit vigilantes. Amen dico vobis, quod
ras agunlur, quce in interiori homine' proesidet, i prsecinget se^ et faciet illos discumbere, et trans-

semper ibidem haberi polest, quamvis in publicum « iens ministrabit illis. Et si venerit in secunda vi-
non semper ostendi potest. « gilia, et si in tertia vigilia venerit, et ita invenerit,

Si quis loquitur, etc. Timens videlicet, ne prseler « beati sunt servi illi. Hoc autem scilole, quoniam
voluntatem Dei vel praeter quod in sanctisScripturis « si sciret paterfamilias, qua hora ftir veniret, vi-
evidenter prrccipilur, vel dicat aliquid vel imperet, « gilaret uliquej et non sineretperfodi domum suam.
et inveniatur tanquam falsus testis Dei aut sacrile- « Et vos estote parali , quia qua hora non pulatis
guSj vel introducens aliquid alienum a doctrina Do- i Filius hominis veniet. >

mini, vel certe subrelinquens et praeteriens aliquid Sint lumbi vestri pra?cincti el lucernw ardentes.
eorum qu?e Deoplacita sunt,cum ipse manifestissime (Ex Beda.) Quia multos ostenderat, vel in taio sce-

prcedicaloribus veritatis, dehis quos imbuerent,pra> culo suhditoSj vel ssecularis intuitu commodi Do-
cipiat dicens : Docentes eos servare omnia quacun- mino servientes, pulchre breviterque suos docet, et
que mandavi vubis (Matth. ult.), et ea enim quae lumbos praecingere, propter continentiam ab amore
ipse mantlavit, non alia, et haec non ex parte, sed v rerum seecularium, et lucernas ardentes habere, ut
omnia suis audiloribus ad servanda tradere jubel. hoc ipsum vero fine el recta inlentione faciant. Ali-
Si quis ministrat tanquam ex virlute ,
quam adtni- ler, lumbos prsecingimus, cum carnis luxuriam, per
nistrat Deus. Tanto humilius impendat quisque pro- continentiam coarctamus.
ximo bonum omne quod potest, quanto certissime Lucernas autem ardentes in manibus tencmus,
novit, quae a semelipso non potest habere, quae im- cum per bona opera proximis nostris lucis exempla
pendat. monstramus,Redemptori etenim nostro unum sine
Ut in omnibus Iwnorificetur Deus^ per Jesum Chri- altero placere nequaquam potest.
stum. Juxla ipsius Jesu Christi prsceplum, quo ait : El vos similes hominibus exspectantibus Dominum
Videanl vestra opera bona, et cjlorificent Patrem ve- suum, etc. Ad nuplias quippe Dominus abiit, qui re-
strum,qui in ccelis est (Matth. v ). Honorificatur ergo surgens a mortuis, ascendens in coelum, supernam
Detis in actibus nostris, cum onmia quce bene ac sibiangelorum multitudinem novus homo copulavit,
secundum voluntalem ejus facimtis, non hoc nostris quia tunc revertelur cum nobis jam per judiciiim
meritis, sed ejus gratiae tribuimus» manifestalur, bene autem de servis exspeclanlibus
El cum apparueril princeps pastorum. Sicut enim siibdilur.
dicitur Christus rex regum, Dominus dominantium Ut cum vcneril et pulsaverit confcstim aperiant ei.
et princeps principum, et pastor pastorum, ita hic Venit quippe cum ad judicium properat. Pulsat vero
intelligilur Apostoluin dixisseprinceps pastorum. cum jam per rcgritudinis molestias esse morlem vi-
Percipietis immarcescibilem (jlorio? coronanii. Im- cinam designat cui confestim aperimus si hunc
, ,

marcescibilem dixit, quia non invelcrabitur. Co- cum amore suscipimus. Aperire enini judici pulsanli
ror.am pro oelernitate vitae cum pryemiis sempiternis. non vull, qui exire de corpore trepiilat, et videre
Deus autem omnis graticv, qui vocavit nos in wter- etun, quem contempsisse se meminit judiccm formi-
nam suam gloriam in Christo Jesu, modicum passos. dat. Qui aulem de sua spe etoperatione securus est,
Deus autem oninis gratiae dicitur idem multiformis pulsanti confestim aperit, quia hctus judicein susli-
.gratia:. Omne enim bonum quod habet homo, per net. Et cum tempus piopinquai mortis agnoverit, de
gratiam accipit Dei,omnis enini gloria ab illo datur» gloria relributionis hilarescil. Umle et subditur :

iierum ad illuin refertur. Deati scrvi illi quos cum vcncril Dominus, invenerit
Ipse perficiet, confrmabit , solidabitque, ipsi gloria vigilantcs. Vigilat qui ad aspeclum vcri luminis men-
in sacula swculorum. Vocavit nos in icternam glt> lis oculos auerlos tcnct. Vigilat qui scrvat operando
539 SMARAGDI ABBATIS 5;0

quod ere.Jit. Vigilal quia se corporis cl negligenlije A Moses a socrelo Dei exiens coruseantcm faciem
tenebras repellit. coram popnlo velat, quia nimirum turljis clarilatis

Amen dico vobis, quod prwcinget se, et facit illos intimaj arcana non indicat. Pro qualitate igitur au-

disannbere, et transiens ministrabil illis. Prsecingit dientium formari dehet sermo doctorum, ut et ad

se, id esl, ad retribulionem prseparalur, faciet illos sua singulis congrmU, et tamen a communis aHiifica-

. iscinnbere, id est, in ccterna quiete refoveri. Dis- tionis arte nunquam receJat.

cumbere quippe nostrum in regno quiescere esl. Beatus ille Dominus ejus,
servus, quem cum venerit

Tiansiens autem Dominiis ministrat, quia ltieis sua3 superom-

invenerit ita facienlem. Vere dico vobis,quia

iliustraiione nos satiat. Transitum dictum est, de nia quw possidet constituet eum. Quanta inter bonos

judicio ad regnum redit, vel certe Dominus nobis auditores et bonos doctores meritorum dislantia,

postjudicium tvansit, qui ad bumanilatis formam tanla est et pncmiorum. Hos enim adveniens, cum
divinilatissuse contemplatione nos elevat. El transire vigilantes invenerit , faciet discumbere, et transiens

enim est in claritalis suae speculalionem nos ducere, minislrabil eis. Illos autem cum verbi annona familuc
sibi creditae, fideliter prudenlerque dispensantes
cum enim eum quem in humanitate in judicio cerni ,

invenerit, supra omnia quoe possidet constituet, id

mus etiam in divinilate posi judicium videmus.
,

Et si venerit in secunda vigilia,et si interlia vigilia B esl, supra omnia coelestis regni gaudia, non ulique

venerit, et ita invenerit, beati sunt servi Uli. Prima ut borum soli dominium teneanl, sed ut eorum abun-
Se- dantius prae coeteris sanclis aaterna possessione fruan-
vigilia pritmevtim tempus est, id est, pueritia.
tur. Qui enim docti fuerint, fulgebunt quasi splen-
cunda adolescenlia, vel juventus ,
quae auctorilate
dor iirmamenti, et qui ad justitiam erudiunt multos,
sacri eloquii unum sunt dicentis : La?tare,juvenis, in
quasi stellac in perpeluas auernitates
adolescentia tua (Eccle.w). Terlia autem senectus
aecipitur. Q;ii vero vigilare in prima vigiiia noluit, ALIUB EVANGELIUM, LUC. XIX.
< Homo quidam nobilis abiit in regionem longin-
cnstodiat vel secundam, el qui converti a pravkali-
bus suis in puerilia neglexit ad vias vitic, saltesi in < quam, accipere sibi regnum et reverti. Yocatis

temporejuventutis evigilel. Ft qui vigilarein secunda < autem servis suis, dedit illis decem minas, ei ait

vigilia noluit, tertioe vigilirc remedia non amittat. < ad illos •

Negotiamini dum venio. Cives autem

1'lqui et in jiiventute ad vias vitoe non evigilal, sal- < ejus oderant illum : Et miserunt legationem post
lem in senectute resipiscat. Ad exculiendam vero < illum , dicenles : Nolumus hunc regnare super
mentis nostrae desidiam, etiam exteriora damna per < nos : Et factum est ut rediret acceplo regno, jus-

similitudinem deducuntur, ut per haec animus ad < sil vocari servos ,

quibus dedit pecuniam , ut sci-

suam cuslodiam suscitetur. Nam dicilur C :

< retquantum quisque negotialus esset. Venil aulem
Hoc autem scitote Quoniam si sciret paterfamilias,
.
< primus dicens Domine, mina : lua , decem minas
qua hora fur veniret , vigilaret ulique, et non sinerel < acquisivit, et frit illi : Eiige, serve bone et iidelis,

perfodi domum suam. Ex qua praemissa simililucHne, < quia in modico fuisli fidelis, eris potestatcm habens
etiam exhortalio subinfertur, cum dicilur :
< superdecemcivilates. Et alter venit, dicens : Do-
Et vos estote parali, quia nescitis qua hora Filius < mine, mina lua fecit quinque minas , huic ail : Et
liominis veniel. Nesciente cnim patrcfamilias ftir « tu esto super quinque civitates. Et aller venit di-
domum perfodit, quia dum a sui custodia spiritus < cens : Domine, ecce mina tua, quam habui repo-
dorffiit, improvisa mors veniens carnis nostrse habi- < sitam in sudario; limui enim le, quia liomo auste-
taculum irrumpit, et eum quem dominus domus in- < rus es, tollis quod non posuisli, et n.elis quod non
vencrit dormienlem necat, quia cum venlura damna < seminasli, dicit ei : De ore tuo le judico, serve ne-
spiritus minime pra;vidit, hunc mors ad supplicium < quam. Sciebas quod ego homo ausie^us sum tol- ,

ncscientem rapit. Furi autem resisterct, si vigilaret, < lensquod non posui, et metens quod non seminavi,
quia advenlum judicis, qui occulte animam rapit, < et quare non dedisti pecuniam meam ad mensam ?

proecavens ei poenilendo occurreret, ne impoenilens < et ego venicns cum usuris utique exegissem illam,

periret. Horam veroultimam Dominus noslcr idcirco < et aslantibus dixit : Auferte ab illo minam et date

nobis voluit esse incognitam, ul semper possit esse < illi deccm minas habet, et dixerunt il!i Do-
qui :

suspecta, ut dum iilam prrevidere non possumus, ad < mine, habcl deccm minas. Dico autcm vobis, quia
illam sine intermissione pr^paremur. < omni habenti dabilur, ei autem qui non habel,
Ait autem ci Petrus : Domine, ad nos dicis hanc < et quod habet aufcretur ab eo. j

parabolam, an el ad omnes ? Id esl ad nos specialiler Homo quidam nobilis abiit in regionem longinquam
apostolos, an et ad omnes qui salvandi sunt, dicis? accipere sibi regnum et reverli. Homo nobilis est ille,

Dixit autcm Dominus : Quis pulans est fidelis di- cui caecus supra clauiabat : Fili Dcivid, miserere mei,

spensator et prudens, qucm constituet Dominus supcr et venienti Hierosolymam concinebant : Osanna fi,-

familiam suam, ut det iilis in lempore trilici mensu- lio David. Bencdidus qui venit vi nomine Domini rcx
rain. Per mensurain Irilici exprimitur mo lus verbi. Isracl. Longinqua regio, Ecclesia est ex genlibus, dc
Alla etenim quajque debenl mullis audicntibus con- qua idem homo nobilis loquilur : ego aulem consti-
tegi, et vix paucis aperiri, ne cum anguslo cordi iu- tulus sum rex ab eo, dicitur a Palre : Postula a me
capabile aliquid tribuitur, extra fundatur. Hinc cl dabotibi genlcs, luvredilatcm tuam, ct possessioncm
541 COLLECTIOiNES & EPISTOLAS ET EVANGELIA. g^
tuam terminos terrw, quye videlicet hcereditasac pos- A cum est modicum, civitates autem decem sunt
, et

sessio bifaria ratione regio longinqua vocatur, vel animse per legis verbum ad gratiam Evangelii ve-
quia a finibus terne clamabat ad Deum, vel quia nientes, quibus lunc jure glorificandus ille prseponi-
longe est a peccatornus saius, et cum Dcus ubique tur, qui eis pecuniam verbi digne commendaverit.
sit pnesens, longe tamen ab eorum sensu, qui iuola Et alter venit dicens : Domine, mina lua fecit quia-

colunt, Deus veriis abest. Sed qui erant longe, facti que minas. Servus isle coetus est eorum qui prae-
suutprope in sanguine Christi. putio evangelizare missi sunl, cui Dominus ad prse-
Vocatis autem decem scrvis suis dedit illis deccm dicandum eunti, unam minam, hoc est, unam eam-
tnlnas, etc. Denarius numerus ad legem pcriinet pro- demque fidem quai el circumcisioni credita est pne-
pter Decalogum, vocat itaque paterfamilias decem sliterat * sed lnec quinque minas fecit, quia gentes
servos, quia elegit discipulos per litteram legis im- corporis sensibus antea mancipalas , ad fidei evan-
butos. Dat illis decem minas, quia legis dicla spiri- gelicse graliam convertit.
tualiter inlelligenda revelat. Post passionem quippe, Et huic ait : Et tu esto super quinque eivitates. Hoc
resurrectionemque suam aperuil illis sensum ut in- est ex earum quas imbueras aniinarum fide et con-
telligerent Scripluras. Mina quam Graci u.vitx. vo- versatione, magnus sublimisque fulgeto, qui eas a
cant c dragmis appenditur, et onmis Scriplurse ser- B tenebris docendo commulaverat, recte quinque ci-
mo, quia vitce coelestis perfeclionem suggerit, quasi vitatibuspnefici memoratur, quia non de suis tanlum,
numeri centenarii pondere fulgescit. sed de amiilorum suorum, quos ad lucem vocavil
Et ail illis : Negoiiamini dum venio. Yerba, inquit, profectibus bonoratur.
legis ac prophetarum myslica inierpretatione di- Etclfcr venii dicens : Domine, ecce mina tua, quam
scussa, populis offerte, alque ab eis fidei confessio- kabui reposila , etc. Pecuniam in sudario quippe re-
nem , morumque probitatem recipite : juxta quod ligare, est peicepladona sub otio lenli corporis abs-
Psalmisla suis auditoribus prcccepit dicens : Sumite condere, sur.t enim bomines, h3C sibi perversiJate

psalmum et dale tympanum, boc est, laudem praj.li- blandienlcs, sufiicit ut de se unusquisque ralionem
tationis in cordis intentione percipile , et devotionem reddat, quid opus est aliis proedicare, uf etiam de
operis in carnis castigalione redigile. ipsis rationcm reddere quisque cogatur, cum apud
Cives autem ejus oderanl illum, et miserunt lega- Dominum etiam illi sint inexcusabiles ,
quibus lex
tionem post illum, dicenles : Nolumus liunc regnare data non est, neque audito Evangelio dormierunt,
super nos. Cives impios Judjeos dicit, de quibus alibi quia per creaturam potei ant Creatorem cognosccre,
prolestatur : Nnnc autem et viderunt et oderunt et hoc est enim quasi metere, ubi non seminavit, id

me et Palrem tneum, qui non solum praesentem *-*

est etiam eos iinpielalis reos tenere, quibus verbum
usque ad mortem crucis oderant, sed et jam post legis, aut Evangelii non ministratum est. Hoc auiem
resurrectionem ejus, noverunt perseculionem apo- veluti periculum judicii devitantes, pigro languore,
stolis, et pneJicalionem regni coelestis spreverunl. a verbi ministratione conquiescunt, hoc est, quasi
Et factum est ul rediret accepto regno. Significal in sudario ligari, quod acceperunt.
tempus, quando in nianifeslissima et eniinentissima DicileiDe ore tuo tejudico, serve nequam. Ser-
:

claritate venlurus est, qui eis humilis apparuil, vus nequam vocatur, quia et piger ac deses est, ad
cum dicerel : Regnum meum non est de hoc mundo exercendum ntgotium, et procax ac superbus ad
(Joan. xix). accusandum Domini judicium.
Quibus et jussit vocari servos ,
quibus dedit pecu- Sciebas quod ego homo austerus sum, tollens qucd
niam, ut sciret quantum quisque negotiatus esset, elc. non posui, etc. (Ex Hieron.) Quod putaverat se ex-
Ut sciret, inquit, non quod eum quid laleat, cui ve- cusatione dixisse, in culpam propriam verlitur, si,

rissime dicttim est, Uomine, tu omnia scis , sed scire inquit, durum crudelcm esse.me noveras, et aliena
el

dicit, sciie faceret. Tunc enim omniuin opera

omnes secta settari, ibiipie metere, ubi non seminaverim,
et cogitaliones palam omnibus ostendunlur. quarenonlibi istiusinodi cogiialio iucussil timorein?
D
Venit autem jirimus dicens : Domine, mina tua de- ut scires me mca diligentius quaesilurum, et darcs
cem minas dcquisivitfVritAns servus, ordo doctorum pecuniam meam, sive argentum ad incnsam. Utrum -

est, in unam minam

circumcisionem missorum, qui que enim «^yjctov Grjecus sermo significat Eioquia :

negotiaturusaccepit; qui unum Deum, unam fidein, Domini, iuquit, eloquia casla, argentum ignc exami-
u.ium bapiisma, unum Dominum pnedicare jussus natum. Pecunia ergo el argenlum, pra;dicalio Evan-
est. Sed hcec cadem mina decem minas acquisivit gelii est, et sermo divinus, qui dari debuit ad men^
qui popiilumsub lege constilutum, sibimet docendo sam, boc est, promptis paralisque Gdelium cordibus
sociavit. intimari ; ad quam videiicet mensam? id est, ad
Et ait illi : Euge, serve bone et fidelis, quia in mo- raentem audilormn, non alia quain dominica est de-
dico fuisli fidelis, eris potestatcm habens super decem ferenda pecunia, ut omnis sernio docenlis Scripturoe
civilates. In modico servus est fidclis, qui
:

non adultc- sensumscquatur. Nam quod bic Dominus non quam-

rat verbum Dei : sed sicut ex Deo, coram Deo, in libet pecuniam , sed suam dicit : nummulariis esse
Chrislo loquitur, quidquid enim in pra?senti percipi- fencrandam , exponit Apostolus diccns : Si quis lo*
r;us donorum, in comparationc futurorum, per pau- quilur, quasi sermones Dci.
5^3 5MARAGDI ABBATlS Sii

Et ego venietis bum usuris ulique exegissem iltam. A Sanctiper fidem vicerunt regna, operali sunt jusli-

Qui verbi pecuniam percipit a doclore emitque cre- tiam , adepti sunt> elc. Est autem fides spcranda-
dendo, necesse est eam cum usuris solvat operando, rum rerum non apparentium , neque enim quod vi-

ut quod audilu didicit, exsequalur et actu. In usura det, quis speral, sed
quod non videmus, per palien-
quippe pecunia etiam non dala recipitur, Vel cerle tiam expectamus. Fides dici non potest, nisi cum
de accepto verbi fenore usuras, qui ex eo quod au- circa ea, qune non videntur amplius, quam circa
dit , etiam alia sludet intelligere, quae necdum ex ea qoae videntur, satisfactionem quis haberet.
prcedicatoris ore didicit. Obturaverunt ora leonum. Hic de Daniele eum di-
Et astanlibus dixil : Auferte ab itlo minatn, et date cere puto.
illi qui decem minas habet , el dixerunl ei : Domine, Exstinxerunt impetum ignis, effugerunl aciem gta-
habel decem minas. Recle amiltit collatam gratiam, dii. Hic autem de tribus pueris eum dicere pulo.
quam pradicando aliis communicare neglexit, ut ei Convaluerunt de infirmitate. Uic illud tempus dicil,
augeatur qui in illa laboravil, et cum regium chri- quando reversi sunt ex Babylonia, quod ait, ex in-
sma, quod superbiendo Saul amisil, David obediendo firmilate, hoc esse puto ex captivitate, quando jam
proiiieruit. Quod vero ablata a nequam servo mina in desperaiioiie erant Judaicae res, quando jam a
ei. qui decem minas habebat, dari jussa est* mystice " mortuis nihil distabant
ut reor indical, inlrante plenitudine genlium, om- Forles facti sunt in bello, castra verterunt exleYb-
nem Israel salvum futurum, et tunc abundanliam rum. Hic aperte de Machabneis dicere videtur, quam-
gratise spiriialis ,
quam modo nos tepcnter exerce- vis et de Josua Samson, David, et his similibus in-
,

nms, illius populi docloribus esse conferendum. telligi polest.

Dico autem vobis ,

quia omni habenii dabitur, et Acceperunt mu !
ieres de resurrectione mortuos suos.
abundabit, ei autem qui non habet, et quod videtur Ea quse circa Prophetas provenerunt dicil, Eliseum
habcre, auferetur ab eo. (Ex August.) Haec sentenlia et Eliam significanSj qui mortuos suscitabant.
ad superiora respicit, docens et illum posse amittere A'ii autem distenli suttt non suscipientes redemplio-
munus Dei, qui habens habet, hoc est, bene ulitur, nem ,
Ut meliorem invenirent resurrectionem. Clarum
quoe graliarum mutatio ,
quoniam in hac vita geri est ergo, quia ut meliorem resurrectionem adipisce-
solet, notandum quod illud Domini redeunlis exa- rentur, non enim talem qualem resurrectionem ac-
,

men , etiam nuncexparte celebralum, sed tunc est ceperunt filii illarum mulierum. In hoc Ioco videtur
universaliter implendum. Quotidie namque acceplo mihi, qula Joannem significatet Jacobum. Distentio
a Palre regno redit, quia peregrinantis in lerra Ec- quippe dicitur decollatio elegerunt enim magis
, mo-
etesix semper statum conspicit. Quolidie in tanlo C ri, cum ipsi alios suscitarent, ut meliorem resur
fidelium servorum numero, huic pecuniam negolia- rectionem adipiscerentur.
turo commodat. In altero modum consummati ope- Atii ludibria experti, insuper et vincula et catceres.
ris examinat. Hunc fideliter prudenterque laboran- Hoec ideo dicit, ut qua-ndo aliquis in eadem causa,
tein amplioris gratise munere donal, illum desidias vel in eadem passione, aul tristitia detineretur,
molles, et marcida luxu otia sectanlem el eo quod solatium ex similitudine compatientis accipiat.
,
Ac si
dederat privat. pejorem aliquam passionem ducas si non ex eadem ,

causa orta sit, si non pro justitia patiaris nihil pro-

IN NATALI SANCTORLM PLURIMORUM
dest. Beati enim, ait Evangelium, qui persecutionem
MARTYRUM. patiuntur propter justiliam (Matth. v).
LECTIO EPISTOL^: BEATI PACLI APOSTOLI AD HEBII.COS, Lapidati sunt, secti sunt , tenlati sunt, in occisione
CAP. XI.
gtadii mortui sunt. ln hoc loco pluralem pro singu-
« Sancli per fidem vicerunt regna, operati sunt lari numero posuit. Lapidatum enim justum in Ve-
« justitiam,adeptisuntrepromissiones,obturaverunt teri Testamento pro justitia, tantummodo legimus
< ora leonum, exslinxerunt impetum ignis, effugave- Nabolh Gezrahelilam , sectum vero solummodo
1)
« runt aciem glailii, convaluerunt de infirmitate. Isaiam, tentali vero et in occisione gladii morlui
« Fortes facti sunt in bello. Castra verterunt exte- niulti fuerunt.
« lorum, acceperunt mulieres de resurreclione Circuierunt in melofis in pellibus caprinis, egentes,
< mortuos suos. autem distenti sunt, non susci-
Alii angustiati, elc.Haecomnia de filiisProphetarum, qui
« pienles redemplionem, ut meliorem invenirenl re- in eremo conversabantur, dici videntur, de quibus
« surrectionem. Alii vero ludibria, et verbera ex- testibus in Novo Testamento fidelibus, Apostolus fi-

« perti insuper et vincula, et carceres, lapidali sunt, dem facit, ut lorpenlium corda ad exempluin san-
< secli sunt, tentali sunt, in occisione gladii mor- ctorum illorum infJainmans excitet et recreet.
« tui sunt. Circuierunl in melolis in ptllibus cnpri- EVAiSGF.LlUM MATTH^I, V.

« nis. Egentes, angustiati , afilicli, quibus dignus < Yidens Jesus turbas ascendit in montem. Et
« non erat mundus. ln soliludinibus erranles, In i cum sedissel accesserunt ad eum discipuli ejus.
< monlibus, et speluncis, et in cavemis terrae. El hi c Et aperiens os suum docebat eos dicens : Beali
« omnes testimonio fideiprobati iuventi suntin Chri- « pauperes spiritu ,
quoniam ipsorum csl reguum
« sto Jesu Domino nostro. > « coelorum. Bcali mitcs, quoniam ipsi possidehuiit
545 COLLECTIONES IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 546
i lerram. Beati qui lugent, queniam ipsi consola- A aqua, de qua quisquis biberit, fiel in eo fons aquye
< buntur. Beati qui esuriunt et sitiunt justitiain, salientis in vitam aelemam.
< quoniam ipsi saturabuntur. Beati misericordes, Beati misericordes, quoniam ipsi misericordiam
c quoniam ipsi misericordiam consequentur. Beati consequuntur. Beatos esse dicit qui subveniuut mi-
< mundo corde, quoniam ipsi Deum videlmnt. Beati seris, quoniam eis ita rependitur, ut de miseria li-

< pacifici ,
quoniam filii Dei vocabuntur. Beati qui berentur.
i perseculionem patiunlur propter justitiani ,
quo- Beati mundo corde, quonium ipsi Deum videbunt.
< niam ipsorum est regnum coeloruru. Beali estis Sicul alibi scriptum est : In simplicitate cordis, quwrite
< cum malediverint vo! is homiues, et persecuti vos illum, hoc est enim mundum cor, quod est simplex
< fuerint, et dixerint omne malum adversum vos, cor, et sicut lumen hoc videri non potest, nisi oculis
< menlienles propler me. Gaudete et exsultaie, quo- mundis, ita nec Deus videbilur, nisi mundum sil ib-

< niam merces vesira copiosa est in coelis. • lud quod videre potest.
Yidens Jestts turbas ascendit in montem, et cum Beati pacifici, quoniam filii Dei vocabuntur. In pa^
sedissel, accesserunt ad eum discipuli ejus. (Ex Aug.) ce perfectio est, ubi nihil repugnat, el ideo filii

Si quaeritur quid significet mons, bene inteliigiiur Dei pacifici, quoniam nihil resistit Deo. Pacifici
significare majora praecepta juslilisc, quia minora B auteni in semetipsis sunt qui omnes animi sui molus
evant, quse Judaeis data sunl. Unus tamen Deus per componentes fiunt regnum Dei. BUc convenit illud
sanctos prophetas et famulos suos, secundum ordl- poeticum:
nalissiniam distributjonem lemporum dedit minora
Pax animam nulrit, retinet conoor Ha pacem.
praecepta populo, queni timore adhuc aiiigari opor- Pax reprimit lilem, coneordes neclit et idem.
lebat, et perFilium suum majora populo , quem cha- Lis pacem meiuii, refugil discordia pacern.
Odia pax pellit, caslum pax nutrit amorem.
rilale jam liberari convenerat. Sedens autem doccl,
«juod pertinet ad dignitaiem magisterii et accedunt Beati qui persecutionem patiuntur, propter justi-
ad eum discipuli sui, ut audiendis illius verbis, hi tinm, quoniam ipsorum e$t regnum cailorum. Non qui
essent etiam corpore viciniores, qui praeceptis im- propter iniquitatem, sed propler Christianae unita-
plendis animo propinquabant. tis divisionem, nain et Agar passa est, a Sara persc-
(Ex FuUj.) Recte Deus excelsus in locum excel- cutionem, et illa erat sancta qiue faciebat, illa iniqua
sum ascendit, ut hominibus excelsis praedicaret ex- qua3 patiebatur. Signanter addidil propter justitiam,

celsa, et aperte lex nova in mente prsedicatur, quia multi enim perseculionem propter sua peccata pa^
vetus Mosi in monle data est. tiuntur, et non sunt jusli. (Ex Hieron.) Simulquecon-
Et aperiensos suum,docebateos, dicens.ln npenen- C sidera, quod oclava verae circumcisionis beatitudo
tlo enim os, ostcndit profundum et occullum 6er- martyrio terminatur.
monem projaturum suum, hic enim os suum dicitur Beati estis cum maledixerint vobis homines, et per-
aperire, quod prius prophetarum ora aperuit. secuti vos fuerint et dixerint omne malum adversum
regnum
Beati pauperes spiritu,quoniam ipsorum est vos, mentientes propter me. Illud malediclum con^
ceelorum.Nec aliundeincipere oporluit beatitudinem, lemnendum est, et beatiludinem creat, qiiod falso
siquidem perventura est ad summam sapjenliae. maledicentis ore profertur, unde el spccialiler dif-

Initium auteni sapientiw timor Domini, quoniam et fniiunt, qii33 sit beata maledictio, omne dicens ma-
e contrario, initium omnis peccati, superbia, qua- iedictum adversum vos, mentientes propter me ; ubi
propter hic intelliguniur pauperes spiritu, humiles et ergo Cbristus in causa est, ibi optanda malediclio.
timenles Deum, id est, non habentes inflanlem spi- Gaudete et exsultate, quoniam merces vcstra copiosa

ljUlitl. est in ccelis. Nescio quis hoc nostrum possit implere,

Beati ntites, quoniam ipsi hceredilabunt lerratn. ut laceretur opprobriis, fama nostra, el nos exsulte-
lllam credo , de qua in Psahnis dicitur : Portio nius in Domino, hoc qui vanam sectatur gloriam iir.-

mea, in terraviventium (Psalm. cxli). SigniGcat enim plere non potesl. Gaudereigitur etexsultare debeiuufi
quamdam soliditatem et stabilitatem haaredilatis per- u ut merces nobis in cadestibus pncparetur. Eleganler
petuae, ipse enim est requies, et vita sanctorum. Mi- in quodam volumaie scriptum legimus Ne quaeras :

tes aulem dicuntur, qui non resislunt malo, sed vin- gloriam, el non dolebis cum ingloriosus fneris.
cunt in bono malum. (Ex August.)\n coelis dictum est, in spiritalibus

Beati qui Itujent , quottiam ipsi consolabuntur. Beati firmamentis, ubi habitat sapienlia, jusliiia, undc el
qui lugent peccata, consolabuntur Spiritu sancto, Apostolus inquit, conversatio vestra in ccelis est

qui propterca Paraclelus, id est, consolator nomina- (Philip.l\i).(Ex Hieron.)Cum dicit, Bcttti pattpcres,

tur, ul temporalem aniilteiilcs, ajlerna ketitia pcv- avaritiam repellit. Beati mites , iram et indignatio-

fruaniur. nem excludit. Beati qui lugcnt, sa;culi trisliliani quqj

Beati qui esurittnt, et sitiunt justitiam, <ittoniam morlein operatur repugnal. Beatiqui esuriunt, gulani,
ipsi salurabuntur. Hic amalores dicit, veri et»incon- siveomniuin deliciarum cupiditatem, per jcjunium
cussi boni, illo ergo eiliosaUtrabuntur, de quo ipse retundit. Beati misericordes, humili compatiendo jecit,

Dominus ait : Meus cibtts est ut facittm volunlalem Beati mundo corde, in fornicationem et omnem cor-

Patris mei (Joan. iv),ubi loquilur de juslitia et illa poris inquinamentum forliter extorquet. Beati vaci-
 548
:? SMARACDl ACBATI3
4ei vanam gioriam, pacis dileclionem humiliat. A Iterum simile est regnum coelorum sagence tnissx in

Beati qui persecutionem, aecidiam omnemque di- mare, et ex omni ge'nere piscium congreganti. Quam
scurrendi amorem abjicit cvm impleta esset cducentes, et secus littus sedentes,
elegerunt bonos in casa sua, malos autem foras raise-
IN NATALI YIRGINUM. consummutione Exibunt ange-
runt. Sic eril in swctoli.
EVANGELILMM.VTTH.EI, CAP. XIII,
li et separabunt malos de medio justorum, etc. Imple-
c SimiJe est regnum coelorum ihesauro abscon- to Jcremise valicinio docentis : Ecce ecjo mitto ad vos
i dito in agro, quem qui invenit homo, alscondit, piscatores multos (Jer. xvi),postquam audierunt Pe-
e et prre gaudio illius vadit et vendit universa quae trus et Andreas, Jacob et Joannes, filii Zebedaei, se-
« habet, et emit agrum illum. Ilerum simile esl re- quimini me, et faciam vos piscatorcs hominum, con-
i gnr.m ccelormn homini negoljatori, quaerenti bo- texuerunt sibi ex Veleri ac Novo Testamenlo sage-
< nas margarilas. Inventa autem una pretiosa mar- nam eyangelieorum dogmatum, et miserunt eam in

c garita, abiil etvendiait omnia quaa habuit et emil mare hujus sseculi quse usque hodie in inediis flucli

< eam. Ilerum simiie est regnum ccelorum sagenae bus tenditur capiens de salis et amaris gurgitibus,
« missae in mare, el ex omni genere piscium con- qiadquid incideril, id est, et bonos homines etmalos
« greganti. Quamcum impletaesseteducenieset secus B et optimos pisces et pessimos, cum autem venerit
« littus sedentes, elegerunt bonos in vasa sua, ma- consummalio et finis mundi, ut ipse infra manifes-
« los autem foras miserunt. Sic erit in consumma- lius disseri!, tunc sagena extrahetur ad Iiltus.

« lione saeculi. Exibuntangeli et separabunt malos de Tunc verum secernendorum piscium indicium mon-
medio justorum, et mittenl eos in caminum iguis. strabitur, et quasi in quodam quietissimo ijorlu
t lbi erit fletus et stridor dentium. Inlellexistis haee boni mitlcnjur in vasa ccelestium mansionum, mar
« onmia? Dicunt ei : Etiam. Aitillis : Ideo omnisscri- los aulem torrendos elexsiccandos gehennse flamina
« ba doctus regno ccelorum, similis est homini
in suscipiet.

« patrifamilias, qui profert de thesauro suo nova et Intetlexistis Iwc omnia? Dicunt ei : Eliam. Ad
< vetera. i
apostolos proprie sermo esl.et illis dicilur : Intel-

Simile esl regnum ccelorum' thesauro absconlito m lexisiis liwc, quos non vult audire tantum, ut popu-
agro, qnem qui invenil Iwmo, abscondit, et prce gau- lum, sed inteliigere, ut magistros futuros.
dio illius vadit et vendit universa qiue habet, et emit Ideo omnis Scriba doclus in regno coelorum, shni-
agrum illum. Crebris parabolarum obscuritatibus re- Hs est homini putrifamilias, qui profert de thesauro

tardati commaticam inlerpretaiionem excedimus. suo nova etvetera. Instrucli erant apostoli scribie el

iit propc de alio interprelaiionis genere, ad aliud C notariiSalvatoris, qui verl.a illius et pra>cepla signa-

transisse videamur. (Ex Ilieron.) Thesaurus iste, in banl in tabuliscordiscarnalibus regnorum ccelestium

quo sunt omnes thesauri sapientiie, et seientise ab- sacramentis, et pollebant opibus patrifamilioe, ejici.eii-

scondili, aut DeusVerbum est, qui in carne Christi tes de thesauro doctrinaruin suaruni nova et velcra,
videtur absconditus, aut sanctx Scriplurae, inquibus ut quidquidin Evangcliopraedicabanllegisel pioplie-
reposila est nolilia Salvaloris, quem cum quis iu larum vocibus comprobarent : unde et sponsa dicit
eis invenerit, debetomnia islius sxculi emolumcnta in Canlico canlicorum : Nova cum veteribus, fra-

eonlemnere, ul illum possit habere, quem repcrit. truelis meus, servavi libi.

Quod autem sequitur, quem cum invenerit homo,

EYANGELIUM MATTH.EI, CAP. XXV.
abscondil, idcirco dicilur, non quod hoc de invidia
faciat, sed quod timore servantis et nolenlis perdere, t Siinile est regnum ccelorum decem virginiims,

abscondat in corde suo, quem pristinis praetulit fa- « quai accipienles lampades suas exierunt obviam

cultatibus. « sponso ct sponsse. Qiiinque autem ex eis erant

lterum simile est regnum cmlorum homini negotia- « fatuae, cl quinque prudentes : sed quinque fatiue,

tori, qucerenti bonas margaritas. Inventa autcm una « acceptis lampadibus, non sumpserunt oleum secuni.
p.

pretiosa margarita, abiit et vendit omnia auce habuit, « Prudentes vero acceperuntoleum in vasis suis cum
et emit eam. Aliis verbis idipsurn, quod supra dicilur, « lampadibus. Moram autem faciente sponso, dormi-

bonre margarilavquas quaeritinstilor, lcx et prophe- « taverunt omnes et dormierunt. Media autem nocte
{ e sunt, ct notitia Veleris Testamenli, unum autem « clamor factus est: Ecce sponsus venit, exiteobviam
est preliosissimum margaritum, scicntia Salvaloris, « ei.Tunc surrexerunt omnes virgines illa?, el orna-
et sacramentum passionis illius, ct resurreclionis ar- « venmt lampades suas. Faluoe autem sapientibus
.caniini. Quod cum invenerit, homo negotiator, si- « dixerunt : Date nobis de oleo vestro, quia lampadcs
anilis Pauli apostoli, omnia legis, prophetarumque < nostne extinguuntur. Responderunt prudentes, di -

mysteria, et observationes pristinas, in quibus in- « centes : Ne forte non sufficiat nobis el vobis, ite

culpale vixerat, quasi purgamenta conlenmit, et quis- « potius ad vendenles et emite vobis. Dum autcm
quilias, ul Christum lucrifacial. Non quod invenlio « irenJ>emere, venit sponsus, et quae parataB erarrt

novce margaritse, condemnatio sit veterum margari- < inlraverunt cum eo ad nuplias, et clausa esj;

tarum, se 1 quod comparatione ejus omnis alia gem- « janua.Novissime vero veniunt el rcliquae virgine;-

ina fit vilior. « dicenies : Domine, Domine, aperi nobis. Ai i,!,^

 :

V,9 COLLECTIONES IN EriSTOLAS ET EYANGELIA. 550

a responuens ait : Amen dico vobis, nescio vos. Vi- A S c d quinque fatuw, acceplis lampa('ibus, non sum-
< gilate itaquequia nescitis diem neque horain. > pserunt olcum secum. (Ex August.) Multi enim,quam-
Shnile esl regnum ccclorum decem virginibus. (Ex vis de Christi bonitate plurinmm sperent, gaudiuni
Greg. ) Dum enim regnum conslat, quia reproborum tamen non habent, dum continenter vivunt, nisi in

nullus ingredilur, quieritur cur fatuis virgiuibus si- laudibus hominum; non ergo habent oleum secum.
mile esse prohibetur, sed sciendum est, quod sa:pe Nam ips3m Iaetitiam oleo siguificari arbiiror : Pro-
i) sacro eloquio legnum coelorum prsesens Ecclesia ptereaunxit le, inquit, Deus Deus tuus olco Iwlitio', qui

dicitur, de quo et alio loco Dominus dicil Mittet : autem non proplerea gaudet, quia Deo inlrinsecus pla-
f"ilius liominis angelos suos, et cotligent dc regno ejus, cel, non habet oleum secum.

id est, de proescnti Ecclesia omnia scandala. Oade el Per oleum quippe, nilor glorisedesignatur. Vascula
alibi dicit : Qui solverit unum de mandatis istis, et autem, nostra sunl corda, in quibus ferimus cuncia
docuerit sic homines, minimus vocabitur in regno quie cogitamus. Fatuaeaulem virgines oleum secum
cailorum (Matth. v), id est, in Ecclesia. Ergo et uon suinunt, quia gloriam intra conscientiarn noq
hic in decem virginibus praisens signaiur Ecclesia. hubent, quia pleruinque bona in se opera, cum ele-
In quinque autem corporis sensibus.unusquiquesub ctis et reprobis ostendunt, sed soii ad sponsuin ve-
sistit. Geminatus autem quinarius denarium perficit. B niunt cum oleo, qui de his quae foris egerint inlus

Et quia ex utroque sexu fideliummultiludo colligitur, gloriam requirant, unde per Psalmistam quoque de
sancta Ecclesia decem virginihus similis denuntiatur, sancla electorum Ecclesia dicitur : Omnis gloria ejus

in qua quia mali cum honis, et reprobi cum eleclis filicc regis intus (Psalm.xtw).
admixti sunt, recte similis virginibus prudentibus et Prudentes vero acceperunt oleum in vasis stiis cum
f-tuis esse perhibetur. lampadibus. Laititia bonorum operum in corde at-
Quinque autem ex eis eranl fatuce, et quinque pru- que conscientia posuerunt. Sic et Apostoius monel
dentes. Yidentur itaque mihi quinque virgines si- Probet aulem se homo, inquit, et lunc in semetipso
gnificare, quinque partitam continenliam carnis il- habebit gloriam, et non in allero.
lecebris. Continendus est enim animi appetitus a (Ex Greg. ) Prudentes oleuin in vasis habent, quia

voluptate oculorum, a voluptale auriuni, a voluptate nitorem gloriae intra conscienliam relinent, Pauio

olfaciendi, gustandi, tangendi, sed quia ista con- attestante, qui ait : Gloria nostra, kcec est teslimo-

tinentia partim coram Deo fit, ut 1111 placeatur in- nium conscienlice nostrce.

teriori gaudio continenliae, parlim corain homini- Moram autem faciente sponso dormitaverunt ont

bus lanlum, ut gloria humana capiatur. Quinque di- nes-, el dormierunt. (Ex August, ) Omnes dicit:qu;a

cunlur sapienles, et quinque stultae, ulraeque tamen C ex utroque genere coulinentium hominum, sive co-
virgines, quia utraque continentia est, quamvis di- rum qui de bono suo opere Deo tribuunt gloriam,
verso fomite gaudeat. sive eorum qui in laudibus hominum acquicscunl,

Hanc parabolam decem virginum faluarum ak- moriuntur hoc intervallo temporis, donec sub ai.'-

que prudentium, quidam simpliciter in virginibus ventu Domini, fiat cesurrectio mortuorum.
interpretantur. Quarum aliae juxta Apostolum, et (Ex Greg. ) Dum venire Judex ad extremnm judi-
corpore et mente sunt virgines : aliae virginitatem cium differt, electi et reprobi in mortis somno so-
tantuin corporum reservanles, vel csetera opera piuntur. Dormire etenim mori est, ante somnum
non habent proposito suo similia, vel parentum cu- vero dormitare, est anle morlem a salute langues-
stodia reservante, nihilominusmentenupserunt : sed cere, quia per pondus segritudinis pervenitur ad
mihi videtur, non ad virginalia corpora, sed ad somnum mortis. Consequenter autem dicitur dor-
omne hominum genus per comparationenaperlinere, mierunt, quia postea suscitandi sunt.
tam ecclesiasticos quam Judaeos atque hairelicos, Media autem nocte, etc. (Ex Greg.) De adventu
qui idcirco virgines appellanlur, quia in unius Dei sponsi clamor in 'media nocte fil, quia sic dies juv
nolitia gloriautur. dicii subrepit, ut pia:videii non valeat, quando ve»
Quce accipientes lampades suas. Lampades autem D nit, quippe cum ipse Dominus dicat : De die autem
sunt, quia manibus testantur opcra, quae secundum illa et hora ncmo scit (Matth. xxiv). Et Aposlolus ait:
islam conlinentiam fiunt : dictum est aulem, ut lu- Dies autem Domini tanquam fur in nocle ita venict
ceant opera vestra coram liominibus. (I Thess. v). Per angelorum clamorem ettubas pra>
Exierunt obviam sponso et sponsie. In sponso eniut cedentium forlitiulincm, Christi resonavit advenlus,
noniine, Chrislus inlelligilur, de quo Evangeliunuli- tradiiio Judieorum est Christum media nocte vcnlu^
cit : Non jejunabunt fiiii sponsi, quandiucum illisest rum in similitudinem J^gyplii temporis quando
sponsus. Ergo, non possuntqui Christiani nou sunl, Pascha celehratum est, et sanguine agni postesnos*
sponso Chrislo veuirc ohviam. Uuum corpus dixit, trorum frontium consecrati sunt : Lnde reor tra-
utriusque sexus, sponsi et sponsae, sed quid in Do- ditionem apostolicam permansisse, ut in die vigiliar
minum, quid in Ecclesiam conveniat. rationem co- rum Paschce, ante noclis medium, populos dimiUero
gtioscinms, sicul alihi : Sicut sponso imposuit miiii non liceal, sed exspectantes adventum Christi steut
nitram, el sicut sponsam ornavit me ornamenlo. in Ecclesia.
Unum corpus dixil, idest, Chrislum et Ecclesiam. Tunc surrexerunt, etc. (Ex Greg. ) Tunc omnes
 ,

551 SMARAGDI ABBATIS 55-2

virgincs surgunt, quia electi et reprobi a somnosuce A receptis illis , qui sunt in angelicam vilam mutati.
mortis excitantur, lampades ornant, quia sua secura Omnes enim resurgemus, inquit, sed non omnes hn-
opera numerant, pro quibus reternam recipere bea- mutabimur (I Cor. xv). Clausus aditus regnum cqe-

titudinem exspeetant. Jorum Non enim post judicium palet precum aut
: ,

(Ex August. ) Aptaverunt lampades su3s, id est^ meritorum k>cus si sapere in cordis palalo possit
:

rationes reddendas operum suorum, Oportet enim quid admirationishabet, quoddieilur, venit sponsus?
nos exhiberi ante tribunal Cbristi, ut il.lic recipiat quid dulcedinis? Intraverunl cum eo ad nupiias, quid
unusquisque, quod gessit in corpore, sive bonum, amaritudinis? Et clausa est janua. Quanta vero tunc
sive malum. erit electorum hctilia, qui de ejus merentur visione
Faluce autem sapientibus dixerunt : Date nobis de gaudere, cum eo simul ad nuplias intrare, qui et in
oleo vestro, quia lampades nostrce exstinguuntur. (Ex sponsi nuptias gaudenl, el lamen ipsi s.unt sponsa,
Greg. ) Quid est autem quod tunc a prudentibus quia in illo selerno regni thalamo, visioni nostrae
oleum petunt nisi quod in advenlu judicis, cum se Deus conjungitur, qui scilicet visio nunquam in per-
intus vacuas invenerint, testimonium foris quaerunt. petuum amoris sui amplexibus evellalur. Tunc regui
Ac si a sua fiducia deceptae ,
proximis dicant, quia janua lugentibus clauditur quse modo poenitentibus
,

nos quasi sine opere repelli coospicitis, dicile de no- B quotidie aperitur. Erit namque tunc pcenitentia, sed
stris operibus, quid vidistis? Sed lampades faluarura fructuosa jam non erit, quia nequaquam tunc veniam
virginum exslinguuntur, quia earum opera quac clara invenit, qui modo aptum veniens tempus perdit.

hominibus foras apparuerunt, in adventu judicisin- Novissime vero veniunt et reliquce virgines, dicen-

lus obscurantur, et ad retribulionem non veniunt, tes : Domine, Doinine, aperi nobis. (Ex Hicro.)Egre-
quia pro eis receperunt ab hominibus laudes ,
quas. gia quidera in Domini appellatione confessio, idem-
amaverunt. que repetilum jndicium fidei est , sed quid prodest
(Ex Hieron.) Queelampades suas quaerunlur extin- voce invocare ,
quem operibus neges.
gui, ostenderunt eas ex parte lucere, et tamen non (Ex Greg.) Ibi jam a Deo non polest mereri quod
habere luraen indeficiens, nec opera perpetua. Si petit, qui hic noluit audire, quod jussit. Qui tempus
quis igitur habet animara virginalem et amatorem congruum poenilentiae perdidit , frustra ante regni
pudicitise, non debet mediocribus esse contentus, quae januam cum precibus venit.
citoexolescunt, et exorto caumate arefiunt, sed per- (Ex Aug.) Non dictum est, quod emerint oleum,
j.ectasvirtulessequatur,utlumenhabeatsempiternum. et ideo intelligendse sunt nullo jam remanente de
Responderunt prudenles, dicentes : Ne forte non suf- alienis laudibus gaudio , in angustiis et magnis af-

ficiat nobis et vobis. (Ex August.) Unusquisque enim C flictionihus redire ad implorationem Dei, sed magna
pro se rationem reddet, nec alio teslimonio quisque est ejus severitas, post judicium, cujus ante judicium
adjuvatus apud Deum, cui secreta cordis apparent. jneffabilis misericordia prserogata est.
Et vix sibi quisque sufficit, ut ei testimonium perhir At ille respondens ait : Amen dico vobis, nescio.

beat conscientia sua. (Ex Hieron.) Novil Dominus qui ejus sunt (// Ti-
(Ex Greg.) In illo enira die, qliod lamen de qui- molh. n) , et qui igrfiorat ignorabilur (/ Cor. xiv).
biisdam iu pace Ecclesise quiescentibus loquor, sibi- Nescit Dominus operarios iniquitatis.
met ipsis teslimonium uniuscujusque vix sufficit, Ex Greg. ) Preces offerunt , sed nesciuntur, quia
(
quanto ininus et sibi et proximo? ubi et protinus per lunc velut incognilos Deus deserit ,
quos modo suos
increpationem subdunt. per vitae meritum non agnoscat.
Ite potius ad vendentes et emite vobis. (Ex Aug.) Yigilate itaque quia nescitis diem neque fwram. Si
Non consilium dedisse putanda; sunt; sed crimina sciret quisque de praesentj saeculo, quo tempore ex-
eorum ex obliquo coinraeinorasse. irel, aliud tempus voluptatibus atque aliud poeniten-
( Ex Greg. ) Venditores quippe olci , adulatores tiye aptare potuisset, sed qui poenilenlia3 vitam spo-
sunt, qui enim accepta qualibet gratia , vanis suis pondit peccanti , diem crastinum non promisit.
laudibus nitorem glorite otferunt, quasi oleum ven- ** Semperergoextreraum diem debemus metuere, quem
Uunt, dequo profecto oleo Psalmista dicit : Oleum nunquam possumus proevidere.
autem peccatoris, non unpiuguet capul meum (Psal. {Ex Aug.) Non modp illius ultimi temporis quo
cxl). venturus est sponsus, sed suoe quisque dormitionis
Dum autem irent emere, venit sponsus, et quce pa^- diem et horam nescit. Quisquis autem paratus est,
ratce erant inlraverunt cum eo ad nuptias , et clausa usque ad somnum, id est, usque ad mortem, qu:c
cst janua. (Ex Aug.) Euntibus autem illis , venit omnibus debetur, paratus invenietur, eliam cum illa
sponsus, id esl, inclinantibus se illis inea quaj foria yox media nocte sonuerit, qua omnes evigilaturi
sunt, elsolidis gaudere quarentibus, quia gaudia in- sunt. Quod vero sponso et sponsse dixit obviam ve •

terna non noverunt. Venit ille qui judicat, ct quaj nisse virgines , sic intelligendum puto, ut ex ipsis
paralae erant, id est, quibus bonum coram Deo testi- virginibus, confitetur, ea quse dicitur sponsa, tanquara
monium conscientia perhibebat. Intraverunt cum eo si omnibus Christianis in Ecciesiam concurrentibus
ad nuplias, id esl, ubi munda anima sempiterno Dei filii ad matrem concurrere dicantur, cum ipsis filjis
verbo fecunda copuletur. Clausa est janita , id est, congregatis, constet ea quse dicitur mater.
 S3 SMARAGDO ADDITLM. 554

SUMMARIUM L\ EPISTOLAS ET EVAMELIA

QUJE LEGUNTUR IN TEMPLIS PER CIRCUITUM ANNI,

Totius doctrince pietatis medullam el nucleum, ceu cornucopia?, citra cujuspiam morsum,
in se complectens, in usum ministrorum Ecclesice conscriptum, et Smaragdo additum.

IN YIGILIA NATALIS CHRISTI. A A diluvio bis millesimo trecentesimo sexto.

Epistola ad Romanos, cap. i : Paulus servus Jesu Ab Abralne naiivitate bis millesimo x'v.

Chrisli, etc.
A Mose et egressu filiorum Israel dc JEcx-
pto, 1059.
1. Evangelium Dei in lota Scriptura est, qiiae A Salomone et prima templi xdificatione, 1031.
habet omne bonum et utilis est ad doctrinam, etc.
A rc;edificalione sub Dario, quingentesimo dcci-
II Tim. in. mo riono.
2. Confessio dc Chrislo est, quod sil filius Dei Ab urbis Romanae conditione, 751. Olympiadis
et filius David, hoc est verus Deus, siniul verus centesiune nonagesimae quarloe anno terlio.
homo factus ex semine David. Hoc utrumque ca- Quando firmissimam pacem ordinatione Uei Cx-
tholica lides scit scriplum et utrumque coniitetur sar Augustus composuit, nascilur in Belhlehem
verum. Si Deum tanlnm dixeris» medicinam negas Judae.
<pia sanalus e.s. Si hominem tanluni dixeris, polen- 2. Suinma Evangelii, et praedicationis de Chri-
tiam negas qua creatus es. sto perangelum proclamalur, Ne limealis annuntio
3. Scopus apostolic;e pr&dicalionis est, ohedienlia
gaudium. Natus est voliis servator; emphasis in ser-
fidei super noinine Jesu. Ut obediendo veritati pu-
vatore, et in vobis.
rilicenlur aninne per Spiriliun sanctum cum fra-
5. Angeliadsunt Domino angelorum in concc-
terna charilate, hanc sequitur gralia Dei vita ptione, nativitate, imo in loto circulo vitce Chrisli,
seterna.
et habet cantus angelorum Evangelium, cum pacem
Lectio Isai.€, cap. lxii Propier Sion non
: ta- el e05ozt«v Dei annuntiat.
t
*
cebo, etc.
IN DIE NATALIS.
{. Aviditas advenlus Chrisli, ta veleribus, ut
qui nostra est juslilia ct salus, per quem defendi- Epistola ad Hebu.eos, cap. i : Multifariam multis-
mur ab injuria omnium crealurarum, et salvamur (jtie modis.
tanquam per clementissimiim amicum. Dei ineffabilis bonitas, qui noVissime locutus
1.
2. Non lanlum optat adfore, sed manifestum est nobis in filio, ut per eum qui est in sinu suo
Deum carne exclamat, quod
in esl mysterium nobis annunliaret omnia. Quomodo igitur effuge-
pietalis, citraconlroversiam inagnuni. I Tiin. n. rimus, si tantam neglexerimiis salutem. Heb. n.
3. Ecclesioe Christi encomia, vielori;c et triumphi,
2. Testimonia ('ivinitatis pienissima et varia ex
ut ultra non vocelur derelicla, ut volunlas Doinini Scripturis, Psal. u, xcvi, ciu, xliv, ci, ul sciamus
in ea, ul complacitum sit Doinino in ea, qme cum
quod is qui venil annuntiare remissionem peccalo-
Ecclesia malignantium tilulis 8ij Stz7r«(jwv pugnant. rum Deus est, nec dubilemus de Dei voluntale.
Evangelium Mattilci, cap. i : Cliristi autem genera- 3. Christus per seipsum purgationem peccatorum
tio sic erat. fecit et consedit ad dextram majestatis in excel-
sis, ut sciant fideles, remissa sibi peccati, et re-
Christus filius hominis, quia ex semine Ahra-
i.
gnare, vincere, ac triumphare Christum. lnlelligen-
hae. Chrislus filius Uei, quia ex Spirilu sancto.
tiamsuperatmagnum illud admirabile et stupeiuluni,
2. Angeli administratorii spirilus suut, qui in
Chrysoslomo annotante, quod caro noslra sursum
minis.erium emilfinlur propter eos qui hxredes
q sedet el adoratur ab angelis, archangclis, cheru-
sint salutis. Hebr. i. Hic serviunl Marix et Josepho.
bim, et seraphim excessum palitur Chrysoslomiis
5. Summa Evangelii in nomine Jesu, ut angelus
;

lnec cogitans. Ergo maledicta lneresis, qua; negat

exp!icat,Ieschua enini Hebrseis salulem signilicat, et
hic est salus, vila, et resurreclio nostra, per quem
veram Christi humanitalem.

salvali, et liljerati sumus Evangelilm in die Natai.is, Joan. cap. i : In prni'

cipio eral Verbum, etc.
IN NOCTE NATALIS. 1. Summa
de Christo est creilere, quod sil verus
Lectio Isai.e propiiet.e, cap. ix : Populus gentium Deus et homo, qui
crcaril omnia, qui dalus sit \u>-
qui ambulabat. miiiibiis iu vitam et bicem, lamelsi pauci sunt qui

1. Christus dives Doininus esl in omnes qui se recipiuuL, sic Joannes projionit, sic Paulus, et om-
invocant, JiuLcos el genles ct hic e lenebris vocavit nis Scriptura.
in aduiirabilein siiam luccui. 1 Pet. n. 2. Quomodo natune conjungi potuerint, Deusscit,
2. Coinpleta Abralnc proinissio, ul semen ejns Chiistianus ad mnlta respondere potest, Deus
sit sicutarena maris et stella; cosli. Gen. xv. uovit, qu;e cst utilissima Cln ysostomi regula.
Onid sit Clirislus, cur venerit, et quid per
T». 5. Cura audis verbum caro faetum, ct habilasse
enni lialie.imus, omnia miie emphatica in hoc cata- in nobis, expende hoc toluin quo vcferes sancli se
logo nominuiii, admirabilis, consiliarius, Deus for- occuparunt. Cur Ueus homo faclus ? Videlicet nt
tis, etc. Ecclesia haberet suum caput, Ephes. i, Col. i. l"t
EVANGELILM NOCTE NaTALIS, structura templi haberet lapidem angularem, Psai.
l.N Lll£.€, CAP. II E.iiit
ediclum. D (avii. Ut habeiet onmis creatura mediatorem,
Gal. in. Ut iiuiversa mililia cudi haberet regem
1. Dominus nosler (Anno ab initio
Christus suum, Luc. i, Ap;>c. xix. L't haberel sidiola Uei do-
crealionis mundanae ler millesimo nonageiilesimo ctorem suum, Joel. n. Ut haberet civitas Qienisa-
sexagesimo secundo, secundum Hebnoorum venta- I ni lemplum suum, Apoc. n. Ut lempbjm ccclestis
ti'iii, secundum scpluaginta quiinpiies
millcsimo du- Hierusafem haberel sacerdotcm suum, Heb. vn. I t
cenlcsimo primo. huberent omncs in templo hostiam suam, ul Iiabe-
Patrol. CII. 18
 SUMMARIUM 1N EPIST. ET EVANG >j6

renl omnes oves pascu» Dei communem

pastorcm, A Ecclesiam suam, hoc est numerum pnpuli Dei, con-

Joan. x. Ut haberent omnes filii Dei, et omnis tra bestiain protegens.

canlicum noviim,
cieatura primogenilum fralrem, Rom. vm. Jam
Ecclesia agno stanti psallil
hoc est, laude ct imilatione, confessione fidei el rc-
cum carncm audis, cogita extremam humiliationein
Cliristi, in humiliatione remissionem peccati et sa-
cta vita Deum concelebrat.
tisfaclioncm, adeoque eflusissimam cbaritatem pa- Innocentia verorum Christiv.norum, virgines
5.

tris, qui nobis filium tradidit. sunt, casti et pudiei, sine macula, et immaeulali
in via. Psal. cxvni.
IN NATALI SANCTI STEPIIANI.
Evangelium MattiIjEI, cap. ii : Ecce angelus Do-
Epistola Act., c.vp. vii : Slephanus plenus gra-
tnini.
ETC. tia,
vir plenus gra- i. Abipsis vilse initiis, exemplo Cbristi ad ten-
4. Descriptio personse Stephani,
mullis praclaris, et sanctis taliones et insidias pncparemur.
lia, et forliludine, el
simi- 2. Solliciludo Dei pro suis juxta illud De ven-
dotibus pra&Ulus, tvpus diaconorum Ecclesiae,
:

tre matris meai rccordntus est nominis mei ; appa-

les conilition.^s episcopi ct diaconi, vide in Paulo,
ret angelus, jubet ut ftigiat in ^Egyptum, revocat
unde pudeat nos, qui ex diamctro pugnamus.
2. Typis impiorum veritatem Hnpugnanlmm, ex ^Egypto in terram Israel.
cxemplum in Herodc, quod
Impictatis flurat
quo veritale non possunt,sycophantiis et calumniis
3.
I

tentanl. Et Iikc semper fortuna fuit Christianorum,

in consummationem sseculi usque. Ecclesia perse-
tot apologetici, Ter- cutionem sustinente.
ot gravarenttir mendaciis, hinc
tulliani, Justini, Quadrati, Milliadis ; binc
calum- B IN OCTAVA NATIMTATIS.
nice horum tcmporum, blasphemia
in Deum, divo-
Ad Titu.m, cap. ii Apparuit gratia.
rum contcmplus, sacramentorum proculealio, bo-
:

norum openitn proseriplio. i. SummamChristianismi clara ct mira brevi-

3. Forlior est quem Dcus defendit, quam quem tate complectitur. Abnegala impielate sobrie etjti-
mundus pcrsequitnr. Mira consolatio oppeteiitium ste et pie vivamus, hoc est, fmavoetTj. Marc. i,
mortcm pro veritate, videntium stantem, et auxi- Matth. iii.
liantem Christnm. 2. Pnediealur el commendatur Cbristus, et quhl
nostri causa fecerit, dedit seinetipsum pro rfobis,
Ev.vngelium Matth.ei, cvp. xxm Eccc ego milto :

ad vos. redemit nos ah omni iniquitate, mortuus est propter

oecisionis, oniiiium pro- peccata noslra, resurrexit propler juslificationeni
i. Hic habcs causam
noslram,
plielarum, fuisse superbiam cordis.
5. Qui boc ciedunl sectatores sunt bonorum opc-
2. Quando alieni pcccati quis stq plicia luat,
rcddcs pcccatum parenfum in riim, lnc bcs radicem cuin fruclibus, lidcm cum
juxta iilud Exoli. xx ,

operibus, ct quod sine gratia nullum sit bonum

filios, in lcriiam cl qnnrtam generationem.
opus.
5. Dulcissima simililudo qua se Chrislus gal-
lin;c comparat, nos pubis, per quein solum a mil- Ev.vngelium Luc.e, c.u». II Postquam consummaii :

vis, hoc est diabolis, liberi evadimus, fuic in

, sunl dies oclo.
Ghristum, sicut incredulitate excidimus, et audi- \. Cbristus circumciditur, ut nos spirilualiter
mus borrcndum judicium cum tadceis incredulis, , C eireunicideremur, sislitur Domino, ut doccat pi;c-
Relinquelur vobis domus descita. Mallh. xxin. sentaie nos ipsos Deo, liguras legis cuslodit, coudi-
IN NATALIJOANMS EVANGELISTiE. tor legis.
Ephf.sios, cap. Benedictus Dens et 2. Exemplum Cbristiani hominis in sermone, qui
EtMSioi-A ad i i

Pater. pius ac juslus, et in quo Spiritus sanclus er.il.

3. Cum pace recedit ex hocmtindo, qui inlelligit,
1. Salus noslra ex eleciione Dei, ut qui gloria-
tur in Domino glorietur, ul scia.it sancti, se non
quod Dctis crat in Christo, mundum sibi reconci-
possc cxcidere. lians. II Cor. V.

2. Elcctionem sequilur rceta cl Deo placens vita, DOMIMCA I POST NATALEM.

iu ipia lides pcr cbaritalem operatur, nam lideles
Epistola Pauli ad Gal.vtas, cap. iv : Quanto tcm-
vocalionem ct electionein suain firmain faciunt o;>e-
pore lueres parvulus est.
ril.us fidei. II Pct. i.
5. In Christo dilcclo (ilio Dei, est redemptio per i. Tetnpus legis el grafuc discriminat, lex per

sanguinem cjus, in rcmissionem peccatorum, ne Mosen, gralia ct vcrilas per Jesum Cbristum facta
quis glorielur in opcribus. csl. Hebr. ix. De sanclimonia niiindana, qu:e non

Dixit Jesus Pelro : potui: cullorem pcrfectum reddere, in cibis, poiio-

Evangelium Jo.vnnts, cap. ult. :

nibus, ablutionibus ac justificationibus carnis,

Sequcre mc.
usque ad tempus correctionis imposila.
i. Devoluntate noslra fiangenda in Dei volunla-
2. Pienitudo temporis, est annus Domini acceptus
tcm, sjepe cnim non voce de coelo, non per pro- 13
et dies salutis, cum Deus manifestatur in carne, et
pbeiam, non per revelalionem, vel somniuni vel
Dei filius fit virginis filius.
execssum mentis, scd rebus ipsis accidentibus, aut
5. Dignilas credcnlium, filii sunl et hseredes per
ad aliud quam slatucranius vocantibus, cogimur
agooscere Dei voluntatem aliam quam erat nostra,
Deum, non pcr meritum nec naturam, sed per gra-
tiic Spiritum qui clamal in cordibus nostris, Abba
Augustinus epislola G5 ad Paulinum et The-
pater.
rasiam.
2. Exemplum respicientium alienam vocationem, Evancelium LiiCiE, caj». ii ! Erat Joseplt et Maria
et aliena opera, cum intrepide oporteat sequi vo-- mirantes.
canlem Chrislum : Slelior est enim obedientia quam 1. Cbrislus aliis in resurrectionem, aliis in rui-
tictima. nam. Fides est credere et scdificari. lncredulitas
5. Auclorilas Joannis evangelistse el testis digni- ruina est et casus.
tas, qui recubuit super pectus Jesu, qui scripsil.cu- 2. Consolatorium, ubi non est contradictio, ibi
jus lestimonium vcrum cst, qui totus huc spectat, non esl verbum Dei. Si Christus positus in ruinam
ut credamus in nomine unigcniti filii Dei, et ut et resurrectionem, ergo et membraChristi, hinc apo-
credentes vitam habeamus per nomen ejus. sloli : Domine,quis credidit auditui noslro. lsa.Lin,
IN NATALl INNOCENTIUM. Joan. xn , Rom. x.
Apocvi.ypsis, cap. xiv Yidi : supra monlem Sion. Opera lidci in Anna prophetissa, orare, jiju-
3.
i. Christos agnus est, qui lollit peccala mundi, nare, non ergo danmalur, scd primuni docetur h-
557 SMARAGDO ADDITUM. 658

deinde opera, Hi boni faciamus bona opera, \ Deo placeant, ne quis tibi plaeeal, et non proximo
des,
Gen. iv, Respexil Deus ad Abel et ad inunera in xdilicationem.
5. Optima hic habetur reguladisccrncndorum spi-
ejus.
riluuni analogia fidei, hinc niOnachi anabaplistx, et
IN DIE THEOPHANLE. qui revelationes jaclant, cuin cohorte spiriluum ei-
Lf.ctio Isvi.e, cap. lx :Surge illuminare Hieru- roris ejiciuntur.
salem.
Ewngklium Joan., c.ap. ii : Nuptice factcc sunt in
i. per prxdicalionem Evangelii in loto
Eeclesia Cana Calil&a'.
tnnndo congregatur. In liac rcgnal Chrisius el sunt
bona oinnia, jam quidem obscura, sed in dies per 1. Honorabile conjugium inter onines et cubile
Clfristum futura clariora ut quam plurimi accc-
impoliuium, quod Christus cum caslissima sua ma-
tre cl sanctis discipulis honoravil et sua et. suoruin
dant.
2. Ubi Ecclesia non est, ibi salus non cst, et mi-
prxsenlia, etvini miraculo liberali Ct suavc olcnli.
2. Christus inisquam blandus niatri, quo ex lioc
serx sunt genles, ubi verbum Dei rgnoralur. 1

3. Qui in Germania Chrisli fidem amplci litur

et aliis Evangelii locis discilur, ul doceat el carna-

non potest non amare qni Dei nomen invocant lem oognationein nihil profuisse malri, nisi fide
in seniotissimis regionibus, Sabea, Pancliea, Ara-
beata fuissel. et parenlibus divina non impedienli-
bia, apud Damasccnos, Armenios, Assyrios, untis
bus parenJum csse.
3. Christus is est, qui vineas irrigat, qui piuviam
enim Dcus, una fries, una rcligio et in Christo
umim et consummati in unuiii sunt elecli Oiii • per vitis radicem in vinuni verlit, et quod in nu-
ncs. B ptiis repenle, hoc in planla singulis annis longiori
lempons spatio efficit. Tanlum ut agnoscamus oper.i
Ev.wr.fxirM Mvttii.£!,c.vp. u: Citm naius essstJesus. Dei, el crealuris ejus cum graliarum actione uta-
!. Specimcn vocalionis gcntium in obedienliani mur.
fidci.
DOMINICA 111 POST THEOPHANIAM.
2. Scriplura Veleris Teslamenii clare exprimit
a Jventus Chrisli, locuni nativitalis, nioduni Epistola ad Rom. cap.xh : Nolile esse prudentcs.
tcmpus ,

nnseenli, conversandi ct morienili, de Ioco nativi-

1. Chrislianismi radix est pauperlas spirilus et
talis iiic habesex Micbxx.v. modestia aiiimi, qux psyecpfovsrv, altum sapcrc, ct
5. Excmpluiii impictalis in Herode, et llerodenl
superbiam mentis ferre nequit.
ho:!ie agunt qui litulo pietalis Sfe qiMeninl. Rursns
2. Pax et concorJiu Ghristianos omnes sic con-
exemphim spei et fidei ct sollicitudinis Dei pro ghttinel et jungut, ul communi stuJio alii pro aliis
suis, hic hahcs mcmorahilc. ut omnibus Judxis gentibus amicis
solliciti sinl,

DOMINICA I POST THEOPilANTAM. et iniiuicis bcneliat, kedalur nemo. Hoc crit carbo-
ncs ignis super capita talium congerere.
Epistola ai» Rom.vnos, cap. xii : Obsecro vos.
3. Quod Tcrtullianus de palientia boc Chrisliani ,

i. Rationalis cultus, etquiper aniinam,etspiritum cx hoc loco sciant omues sibi dictuni a Deo. Vin-
(ieri debet, hoc esl, vcra religio in Chrislianismo diclam mihi ct ego vindicabo, palientiam mihi ct
Csl, ul nos ipsos Deo hosliam vivcntem, sanctam, ego patienliam remunerabo.
acceptam Deo prxbeamus. q Evangelium Mattu/EI, cap. viii : Cum descendisset
2. Christiani iniuuio se non conforment, qui totus
Jesus de montc.
in malo positus est, relicla voluntate genlium, qux
esl in lasciviis, concupiscentiis viuolenliis, co-,
1. Vera fides se lotam frangil in voliiniatem Dei,

messalfonilms, coinpoiaiionibus, tolos se dedaul in ul homo hac prxditus, sanus, insanus, niorluus, vivus,
volunlatem Dei. Dei esse velit.
3. Mira et pulchcriima simif.tudo de societale 2. Potcntia divinitalis Christi, cl verbo sanat le-

membrorum in uno corpore inlcr sc (qua el Ciccro prosum.

in Offieiis lib. m, ulitur) hac nos iii mutuam cor- 3. Christus, Dominum et ti).cov legis se declaral,

poris Chrisli xdificationem congluliiiat, ut nobis qui leprosum, quod in lege prohibitum crat lan-
inler nos prosimus. git, docens animx lepram peccatum magis mcluen-
dam.
Ev.vngelium Luc.e, cap. ii uititt : esscl J esus anno-
rum duodecim. DOMINICA IV POST THEOPHANIAM.
1.Quae de infantia Christi prxtcr Scripturas Epistola ad Rom., cap. xiii : Ncmini auidauam de-
asseruntur a fabulis non absunt, lucc ftiit libido beatis.
fermentali sxculi sup^rioris viliandi omnia, et il-
I. Joannes cum in Epheso morarelur usque ad
liislrium lilulis abuti, sic -^iv<izmypo<'fia.i multx acci-
ulliinain senectuleni, ct vix inter discipulorum nia-
derunti
nus ad Ecclesiam deferretur, ncc possel multa loipii.
2. Apposilissimum hic habetur exemplum, t*a-
ihH ;Uhul pcr singlI ias colleetas solebal prolerro
norein nobis esse debere gloriam Dei el salutem JJ i:°:.„ „i.„ i„„. ..„.i:.. „»•
nisi lilioli, diligite allcrutrum, tandem txdio af-
hoc,
iiiiiinaruin, quam ullum parentuni alfectum Deus ;
fecti dixeruul magistro, quare semper hoeluqueris?
ernin parentibus et rebus omnibus prxferendus
Respondit, quia prxceptum Domini est ct si solum
esl.
fial sufiicit. liieronymus in Epistolam ad Galalas.
5. Forma formandx juvcntutis Cliristiance, Chri-
Eadem perpulchre hic Paulus ex coJem sjiiritu lo-
stus parentibus est subditus, proficit sapienlia et
quitur.
aetate, gratia apud Deum et hoaiines ad hanc Lcs-
2. Prxccpta Decalogi secundx labuhe hic clara
biam regulam formeinus pueros noslros, inatrimo- compcndium de di!ectionc,Pauluscoin-
brevilate, in
uii stipendia, el felices erunt respublicae Christia-
pleclitur, qux linis legis c?t. Hom. xiu.
nx habcntes lalcm semenlem.
5. Ama, et fac quodlibet, nec pe^cabis.
DOMINICA U POST THEOPHANIAM. Evangelium MattHiEIj cap. viii i Aseciidentc Jcm
Eihstola ad Rom., cap. xii Ilabentcs donationes
: se- in naviculam.
cundum graliam qiuv data est nobis, etc futurarum lentationum Ecclesix qua
i. Figiira ,

Ncccssarium prxceptum ut vocationi sux quis-

i. excrciti sunl apostoii. ut qui cum ncc claudi nec
que inserviat, spjrtaiu suam tpjisque adornet, et ne cxci esso.nl , ncc alia xgrotalione laborantes, r|ui-
bns bbciari quamplurimos in dies videbaur ut
sulor ultra crepidam. ,

2. Sed hic similitcr videamus, qux vocationes oinmpotenti.un fjus aspioerenl, cui \cnti -i mare
i?,}
SUMMARIUM IN EPIST. ET EVANC, jG3

obediunt,cl tirmam beneficioFum ejusmemoriam ha- \ dere dehenl ut ministerium nostrum ad plenumpro-
berent, *i lempestaieni hanc inducanlur. haliim reddamus.
% Consolalio est omnihus Chrisli fidelihus, qui 3. Plutarchus scrihit de utilitate ah inimicis ca-
cumsuis adsil usque inconsummationem sceculi, nec pienda. Ilic sane hahemus stimulum carnis hoc ,

relinquatorphanos, ut in mediis periculis minime dc- est insectationem malorum hominum Paulo ulilem ,

sperent. fuisse. Sic enim et inimici nonnunquam prosunt,

3. SvBqSfav clamemus universi et singuli, prin- docentes nos sobrielalem et modestiam, et hic im-
cipes monachi, episcopi , spiritales, profani in
,
Lecillitas perficit virtutem et infirmitas ahsohit po-
hac lempestale Ecelesi.t in hisrehus, lam mi- , tentiam.
sere alflielis, Domine, salva nos, perimus, uec du- Evangelium Lucje, cap. viii Cumturba plurima con- :

hilemus, nos Dominum excitaiuros ut misereatur venirent, et e singulis civitatibus properarenl.

nostri.
1. Similitudo seininanlis monel omncs, ut nvi :is
DOMIMCA IN SEPTUAGESIMA. animis accipiant sermonem evangelieum, et quod
-Ehstola ad Cor. I, cap. ix Nescilis: quod ii qui n didicerunl conferant ad usum pietalis. H;ec est eniin
stadio currunt. fidcs electorum et agnitio verilalis in spem vilae
teterna!.
i "Vila Chrisliana, minime mollis est et delicata, sed
.
2. Hinc exclamatione (Qui habcl aures audiendi
lahoriosa et sudore plena, sed quam agonotheta Deus
audial) audiiorem exsuscitat, non cessanduni a do-
remunerare velil, iJ pulchris similitudiuibus, ohocu- ctrina sana, etiani si non semper fruclificet apudoiii-

'^-.'D-rlaturisaltu.utcslapudPhiloslratuminliLello B «* lai Pa
f f f*j* «
* emi,,is » hic fructuin pcr-

dc Aihletis, abslinebant coilu et aliis deliciis, jam ^

1 " 111 et **«*rt"" profert.

5. Oplimus inlerpres sermonis sui Chrislus, qui

liirpe est, si nos pro hravio viloe aslenue segnuis
hic est seminator. Cor hominis terra sive soliun, se-
nos geramus, quain vulgus hominum pro vili pra>
men, scrmo evangelicus.
mio.
5. Exemplum cum Pauli
,
quoi sermone, vila , DOMLMCA IN QLTNQUAGESLMA.
Lenefaclis nobis imilaLile proponiiur tum vele- ,
Si linguis
Epistola ad Corinthios prima, cap. xiii :

ruin patrum qui baptismi mysterio et spiritali

,
hominum toquar, et angelorum, charitatem uutcm
esca potuque, nontilulo tenus, sedreipsa, coinmuni- non habeum, etc
carunt.
1. Charilas necessaria est,dona autein linguarum,
Eyangf.lium Mattii.ei, cap. x.x Simile cst regnum
prophelioe, miraculorum, non sunt necessaria, in cha-
:

coelorum Itomini patrifamilias. rilale onines cognosceni quod mei discipuli estis,
1 ParaLole rcrum nolissimarum similitudinessunt,
. iuquitChristus, Joan.xm, etcilrasiudiabenemercndi
docendi genus siniplicissiinuin, et rudiLus inaxiine de pi ox4mo nemo videbit Deum, ideo hoc unum est
appo-itiun, in his, quod singula verha altinet, ne si- nccessariuin el sectandum.
iiiiis anxie curiosi, cum dc summa senlentue con- 2. Charitaiisusus lalissimc palet, hinc pcrpctnum
slare possil. donuinest, ac per onracm Chrislianorum vitain dif-
2. Locus de pnedeslinalione admodum diflicilis. fusinn et habet pulcherrimas doles, paliens csl, he-
Cur non omnes statim conducat, unuin hac hora, _ nigna est : charilas non invidel, charitas non cst
alium allcra vocct: nam ex pnedeslinatione Dei ^ procax, non inflalur, non est faslidiosa, non quarit
'

fluit, ulquis credatvelnon credat, a peccalo lihere- quai sua sunt, non irritatur, non cogitat inalum, iion
lur, vel non, ul sciamus salutem nostram , non gaudet deinjuslilia, sed congaudet veritati, oinnia
in viribus nostris sed solum in potcnlia Dei si-
, suffert, orania credi?, oinnia speral, oinnia sustiuet,
tam, cl hinc spem LaLemus conlra peccatum el Sa- chariias nunquain excidit.
lanam. 5. Christianisinus habet ru.iuieuta, auclus el fa-
5. Qnia novissimi primi, et primi novissLui, et sligium, suas iclales, ct aHatuin accessus, hinc demus
niiilii voiali, pauci vero electi, ut racta ponatur te- operam ut perveniamus oiunes in unitatera Cdci et
tuerariis, el sulJimibus spiritiLus, qui volunt consi- agnitionem iilii Dei in virum perfectun, in mensu-
lia Dei pcrscrutari. An sint pr.eJe-
inscrutabilia ram aitalis plene adulla; Chrisli.
slinali iiccne, velit esse prudens et fidelis
etc. Qui
uispensaior, servet Pauli ordinem, quem haLet in
Eyangelium Luc.c, cap. xviii Assumpsil Jesusduo-
:

Chiisliaiiismi compendiaria Epistola ad Romanos,

decim discipulos.
et ante omnia inquiral de Chrislo in Evangelio ut : 4. Frequens menlio
jiassionis cl rcsurrcclionis
homo sua peccala et Christi graliam agnoscat, cum Dominic;e, hoc cst eniin Evangelium quod acccpi-
peccato pugnet , et jam ubi inceperit sub cruce inus, in quo stare oportet, per quod salulcm conse-
et passione esse, hoc ipsum rccte doccbit pncdesli- quiinur. Chrislus inorluus est propler delicla no-
nationem. Ilujiis eniin iunsi, non oinnes ulres ca- slra, et resurrcxit propter justificalioneiii noslram.
paces sunt. 1 Cor. xv.
D 2. Rudilas aposlolornm, qui nihilhorum inlellevc-
DOMLMCA 1N SEXAGESIMA. runt.et verhura istudabscondilum ah eis. llinc opus
Epistola ad Cor. secunda, cap. xi : Libenler su(fer- spirilu doctore ct suggeslore, Joan. xiv, ut qu;e oh-
tis insipien.es. scuritatis causa vel intelleclus larditate coraniendarc
meinoiia: neipiiverant, posl hac plene inlelligerent,
Gloriatio et triumphus Pauli, dissimilis sangui-
1.
magistri orhis fuluri.
nariis IriUmpbis quorumdam, qui cum patres esse
3. Iinbecillilali aposlolorum mcdctur c;cco visum
deberent tyranni sunt, et pro catholicis xaxokmot, in
restituens, tunc aperientur oculi c;ecorum Esa. \\\v,
laboriLus, elc. Ihcc Lelli decora nianet corona justi-
leslimoniuin erat Messia;.
lix reposita in illum diem.
2. Necessilas Paulo incumhens, ul quoJ quatuor- DOMINICA INYOCAVIT IN OUAD^AGESIMA.
decim annis celaverat, postmodum prodere coge- Epistola Pauli adCor. sf.cunda, cap. vi Hortamur :

retur. Tolerant pericula religioni Chrisliana; a fal- vos ne in vacuum graliam Dei receperilis, etc.
sis apostolis, a philosophia mundana , a Judaica su-
perslitione. Ut ni Paulus omni quod aiunt pede con- Tempus gralix' Dei in Christo exhihila), tcmpus
1.
trasletisset, etquotidianam curam oinniura Ecclesia- esi accepium et dies sahuis, de quibus concor.liier
ruin habuisset, gravissi.raepericlilala fuissel doclrina propheta prxdixerunt. Evangelium enim pwnuis-
evangelica. ILec ignaviam episcoporum et ministro- sum fuit in scripluiis sanctis de lilio suo. ltoni i.
rura EcclesLc merito damnant, et calcaria nobis ad- Ei vere leropus grati;c et dies salulis, nam ineffabilia
S6I SMARAGDO ADDITIM. •(.2

bona per Chrislum conligerunt. Malediclio noslra A erunt milii populus. clc. Sunl eiiam adoptionc tilii
in illum rejecta, etbenedictio ejus tota ab illo in nos Dei, ut Eph. i dc Christianis loquilurPaulus Pnc- :

manavit. destinavit, inquit, nos in adoptionem fHiorum. Rom.

T
2. Chrisliana vila niira hic brevitale describitur, vni, A o» acccpisiis spirilum scniiutis iterum ad ti-
ne ullam demus oftensionem, ne reprehcndalur mi- morem, sed acccpistis spirilum adoptionis, pc. -,.<«,,,
nisterium nostrum. clamamus Abba pater. lgit.ir et sancti sunt, sicut
5. Apostoli veri seductores scilicet, qui docent ho- Deus sanclus esl.
minem despicere quod habet, el sperare quod non 2. Dei et Christi immensa cnantas erga nos, ulet
liabet, spectare qtuc non videnlur et aUerna, relin- gratis condonarit peccatum, et filium suum dederi*.
querc quoe videnlur el temporaria. hostiam pro peccatis nostris.
Eyangelilm Matth.ei, cap. iv Ducius est Jesus in :
3. Sic amantem rcdamemus, ab omni turpilinlinis
et viliorum genere abhorrentes, qni secus faciunl et
desertum a spirilu, ut tcntarelur a diabulo.
sunt inobedientes, hos manet ullio Dei.
1. Christus mox a baptismo tenlaiur a diabolo,
Ev.angelilm Luc.«, cap. xi Btot Jesus ejiciens dw-
dnclus a spiritu in deserlum, ut sciamus el adver- :

silales opus esse divime volunlatis el baplismum an-

monium,ct illud eral mutum, cumquc
ejccisset, etc.

choram tenlationum, quare in tentationibus non dc-
spondeamus animum, sed viriiiter agamus, in fuleste-
nius. I Corin. xvi, scienles Christi baptismale nos
forliores factos.
Diabolus Proteus cst, et Vertumnus, qui va-
2.
riis machinis oppugnat, sed per toteranliam su-
pcramlus, cl nunquain illicredendum,eliamsi aliquid
ntile jubeat aut scripluram adducat , quod facit
, respondet, docens nos, ut mites simiis crga inimicos
improlie.
3. Angeli appl iuduiii nobis
lalorem vincamus.
1. Miracula Christi benefacta stint, calamilosuin
liominem liberat a dicmonio, quod vagft* erat, hoc est
surdum et mutum, sic a signis el docUina, inducit
ad cognoscendam suam omnipolenliam.
B 2.Quia in malitia p-rseverabanl Jud.ei, respondei,
illis,non quidem per Scriplurain qtiam negabanl, sct!
ab-iisquaa communiter fieri solent, simtil elemenier
nobis maletlicentes.-
et minislrant, si len- 5. Relltim perpeliiumChristo cumSalana, et quod
beati faclores non auditores verbi.

DOMI NIC A REMIMSCE R E. FERIA VI POST DOMINICAM OCULI

(Ilanc vocal Sinaragdus Dominicam prim.nn, mcnse Eyangelum Joanms, cap. iv Jesus autem faligalns .:
primo.) ex ilinere.

1 Ti.ess., cap. iv : Rogamus vos- et obsecramas inDo 1. Jesus ex itinere fatigatus, ulfaligaiionem nobis
mino. bcnetlicat, sicut infra lacrymatur, ut lacrymas bcnc-
dicat. Et per lotum Evangelium imbeeillis ticscribi-
1. Paulus praccepla dat, sed perDominum noslrum .

lesum. Hic enim est filius dilectus, de quo pater lur,ul sciamus noshaberepontiffeem qui possii com-
tceleslis teslalur, Ipsnni audile. pati inlirmilatibus nostris.
2. Verbum
abbreviatura de Dei volunlate, cui 2. Aqua qtiam dalChristus, Spirilus sauetus esl,
qtii obteinperare velil, facile de quavis doclrina in eo clamamus, Abba pater, per hunc evadimus
cognoscet, 1 Thes. iv, Voluntas Dci, sanclificatio veri adoratores, qui spirilu el veritate adoremus.
vcslra. C 3. Quia et gentibus promissa salus, docct Chri-

5.Hortatur ab impuritale vit;e timore poena?, stus simililudine messis, satoitini et niessonim, iu-
ullor Dominus de his omnibiis, sic I Cor. vi. An stare lempus pncdicandi Evangelii in lolo orbe,
nescitis quod injusli regni Dei luvreditalem non con- SABBATO POST DOMIMCAM OCLLI.
seiiuenlur?
EVANGELICM JOANNIS , CAP. TUI I PeXTCXU JCSUS
Evangeljlm Matth.ei , cap. xv : Egressus Jesus x in monlem Olivcti.
sccessit in parles Tyri el Sidonis. Et ecce mu-
licr, etc.
I. In Scriptura deceni et octo persontc numcran
tnr , qute ob
diversa facinora lapidari jubentur.
I. Christus niinisler fuit circumcisionis, pro veri- Habuerunt llebra^ii genera interfeclionis Strau- :

tate Dei, ad confirmandas promissiones patrum. Ca> gtilalio percussio ctim gladio levissima cranl. ,
,

leram ulgenles,per misericordiam glorificent Deum, Lapidatio, coinbuslio gravissima,adullerain lapidari

hic ut praludat vocationi genlium ki obcdicntiain volunt.
lidei, contra suum praeceptum, quoil ad teinpns de-
2; Bisscribit Dominus in lerram, ut doccat in se-
derat, in viam gentium vadit, divcsDominus in om- nietipsos desccndere miseros, et puniri (niidem dc-
nes qui se inypcant. bere peccatricem sed non a peccatoribus , implcii
,

8. Quantiimeflieial jugisel forvens oralio. Nnn de- legem, sed non a pmevaricaloribus.
slilitmulier quamvis repulsa et indigne excepta. Se- 3. Sic respondet Chrisltis, ut nec palam abst)lv;it
quiiur a tergo, vociferatur lamentabili voee Mise- :
nec condemnet, sed quarc venerat, niiniium ne am-
reremci, Domine, /iti David. plius pergat peccarc.
5. Patientia et fides fcminx alienigensc.
D
DOMINICA TRICESIMA, DOMINICA IN VICESIMA ,

II oc est
Aul si mavis
DOMINICA OCULI. DOMINICA LjyiARE.
Epistola ad Galat. , c.ap. iv : Scriplum esi
Epistoi.a ai> Epiif.s., cap. v Estole imilalores Dci
:

quia Abraham.
tanquam filii dilccli, et ambulclis in dilcclione.
1. Disciimcn Veteris ct Novi Tcstamenli ct
1. Chiistiani lempla stinl Spirilus sancli, qui io ,

ulriusqne populi , quoram unus servituti legii

cis est, teste Paulo, I Corinlh. vi, An ncscitis, in- "

quod corpora vestra membra jsunt Clirisli? Et obnoxius aller per fidetn ab onere Icgis liber.
,
quil,
2. Prophclica testimnnia tle gcniiiun inulli-
Slatim subjnngil An nescitis, quod corpus veslrum
:
,

tudine atl Evangelium Chrisli undiqiie convolalura,

templum est habitanlis in vobis Spirilus sancli, quem
5. atllucreiuiuin carnali
inimicitiae legi adver,-
habclis a />co, cl non eslis ipsi vcslri juris? .\am
sus cos spiritualem Evangclii legem ampleclun-
qiii
empti cstis pretio. Glorificate jam Dcum in corpore
lur, elcani lihcrlalem qiue cslper Chrisluin.
vcslro. El ll Corinth. vi, iilcni dicil Quid coiiicnit :

templo Dci, cum simulacris ! Xam vos tcmplum eslis EvA.NGci.ii m Joa.nnis , cap. vi Abitt Jesus trans
\

iJri oiventis, quemadmottum diiit Dcus : Inhabilaba mare CaHloViC.

in iiiis, el iiumbulabo, ct cro illorum Dci'$, ct ip*i 1. Hic duo miijcula, vel miracuJwn inmiraculo.
 t

SUMMARIUM 1N EPIST. ET EYANG. 584

563
panibus satu- A 3. Anathema sit qui aliud qui unnmstatuerit,
Quiaquinqua millia homimim paucis ni:d:iplicarit, qui Christum non vnll Salvatoroni
superfiierunt non
rat et quod Domini providentia
,
cophiui. Argumcntaineffabihs aguoscere, et mediatorem Novi Teslamcnli, sapien-
minusquamduodecim
tiam a Deo, justitiam, sanctificationem et redem-
en
P °c> oi^ci»a cum Christus paralyticum sanal ptioncm factum. I Cor. i.
,

mortuos suscitat maiis tempestates sedat

,
non , Evangelium Joanms, cap. vin : Quis ex vobis arguet
agit gratias, sed anlc cihum agit gratias, ut doceal me de peccalo ?

quoties edimus vel bibimus, ut cum gratiarum \. electorum et reprohorum, Dei et

Discrimen
actione fiat. filiorum diaboli. Alleri audiunt verbum Dei, alteri
3. Dcticiis dediti perpendant ahstinentiam ve-
non audiunt.
tcrum quorum mensa hordcaceos et viles panes,
, 2. Convicia Judaeorum in Chrislum, vocantium
et obsonia parvo constanlia paucos pisciculos
,
Samaritanum et daemoniacum. Alterum repellit,
habent. se modeste defendit, Judaeos dure increpat.
FEIUA II POST DOMINICAM LiETARE. 3. Ab Abraham ad Christum 2025 anni nam ,

Prope erat Pascka nalus est anno 41 Aiigusii. Et sub Tiberii anno 14
Evangelium Joannis , cap. ii :

passus. Jam Chrislus Deus declaralur his verbis

Juda-ornm
cum dicit Antequam Abraham esset, ego sum.
:

i. Bis ejecit ementes et vendenles, semel in

DOMINICA 1N PALMIS.
operum suorum initio, dc quo Joannes , secundo,
passionis tempore appropinquante, ubi et vehemen- „
c
Epistola Pauli ad Pimlippenses, cap. ii II oc sen-

tiori castigatione usus, speluncam latronum vocat,

tite in vobis.

de quo Matth. xxi 1. Jesus nobis datus est in donum ci

Christus
2. Hoc facto Christus oslendere voluit avanliam exemplum, donum qui factus fuit nobis sapicnlia
capilalem peslem Ecclesiae su;e futuram, nec since- a Deo, justitia, sanctificatio et redemptio. I Cor. i.
rum ac sanctum esse posse quidquam , ubi regnat Exemplum , ut a se discamus esse mites et humiles
pccunia? studium. corde, Matlh. xi.
3. Zelus Christi , quod pro domo Dei, quo ad- 2. Ineffabile consilium Dei. Quia oportuit pati
actus in medium vulgi et sacerdotum furorem Christum et ita intrare in gloriam suam, el dari
se conjecit. Vide Augiislinum , ut quilibet Chri- illi nomen, quod est super omne nomen, hoec est
stianus in membris Christi zelo domus Dei co- , stultiiia prscdicationis per quam salvos facit cre-
medalur. dentcs. I Cor. i.
FEaiA IV POST DOMINICAM LJETARE. 5. Chrislianus qiu veram et ceternam gloriam
quserit hac via, qua Christus ingressus est, non alia,
Evangelium Joannis cap. ix Pmteriens Jesus :
,
contendat ingredi.. Si commorimur, convivemus ;

vidit liominem cwcum a nativitate. Tim. m.

si compatimur, conregnabimus. II

1. Ut Joannes evangclista decbret quam ca?ci Ju- INCIPIT PASSIO DOMINI NOSTRI JESU SECUN-
,
quod animus invidusomnia transver-
(\x\ fuerint, et
sum agit, hoc miraculum tam diligenter et fuse de- DUM MATTH^EUM , MARCUM , LUCAM , JOAN-
scribit. NEM.
2. Parrhesiacseci, Christum apud vulgus, saccr- 1.Fundamentum passionis Dominicae sunt arti-
dotes furentes et insanos confiteniis, nos docens culi fidei, et illudJoan. m. Sic Deus dilexit mun-
ut nemini parcamus qui adversus Christum loquitur. dum ut filium suum unigenitum daret ut omnis qui
5. Qui pio affcctu quccrunt Christum, his se apcrit, credit in eum, non pereat, sed habeat vilam wternam.
aliis se celat. Exemplum hic in cicco et Pliarisaeis 2. Veteres ciroa passionem Domini soliti fucrunt
alibi in Magis et Ilerode, ct passim in turbis et Phari- tria serio apud sese perpendere. Primnm opus, ul
saus, cujus rei cliam figura fuit in Saule, Davide, et evangelistje describunt magna concordia. Secun-
Jonalha. dum modum operis, hahentem pertinacissimam
FERIA VI POST DOMIMCAM L^ETARE, patientiam, atque adeo omnium virtutum chorum.
Tertium passionis Christi causam, utquisquc cogi-
Evangelium Joannis, cap. xi Erat : quidam lan-
taret apud se, Tu, tu es causa, quasi pro se solo
guens Lazarus.
sit passus Christus. Igitur quidquid legeris, quid-
i. Inter miracula quibus Christus divinitatem quid audieris, cogita, quasi Christus dicat II:cc :

suam confirmat, hoc prsecipuum est, quo docet se feci ttii causa ; sequere vestigia mea, humilia te,
Dominum vita;, mortis ct infirmitatum. patiens sis, tolh crucem tuam et sc;uere me. JSon
2. Ut divinitatcm, ita et humanitatem perpul- estservus major domino suo.
ehre probat, quia infremuit spiritu turbavit seipsum Mire consolatoriura Christiano
5. homini, qui
et lacrymatur. cum Augustino et veteribus dicercpotest. Tota
5. Consolaiorius sermo omnibus morlem horren- spes mea in morle Domini mei : mors cjus mcri-
tibus, quod Cbristus hic dicit Ego sum resurrectw : J) lum m
eum cl rcfugium meum, sahis vita et resur
et vita ; qui credit in me, eliam si mortuus fuerit, reclio mca, meritum meum miseralio Domini. Non
vivet ; hic scito, quod Augustinus habet Animie :
gum quandiu ille iniseralionum Do-
merili inops ,

lu2e animam fidem esse. minus non defuerit. Elsi misericordiae Domini
muli.-c, multus ego sum in merilis, quanto ille po-
DOMIMCA V IN QUADRAGESIMA,
tentior esl ad salvandum, tanto cgo sum sccurior.
Quce est
SUMMARIUM SERMONTS DOMINI, A CAPITE XIII [jOANNTSj
DOMINICA JUDICA. USQUE AD CAP. XVIU.
Eiistola ad IIebr.^os, cip. ix Chrutm : assistcns Cap. xin.
pontifex, etc 1. Charitas causa fuit mortis Christi, in finemdi-
Chrislus solus verus et seternus sacerdos sc-
1.
lcxil suos, et nihil omisit, quod amanlem deceret, sic

cundum ordinem Metchisc lech, scmper paralus ad amati redamemus Christum et ejus causa proximum
smim officium et ad interpellandum Patrem pro ad saluteni animariim finem fidei noslr*.
nolds. 2. Pater omnia dedit Christo in manum, pecca-

2. Christus sola et unica oblatio pro peccatis no- lum, mortem, suos hosles, prodilorcm ipsum, q'icm
stris, qui per sanguincm suum seternam redcmplio- perdere poterat ut ficum, aut scindcre ut pctinm,
jieiu (pro iis qui crediderunt, crcdunt et credeni) scd voluntarie suslinct passionem ct morlcm Clir;-
^yvenit. stus.
565 SMARAGDO ADDITUM. 566
5. Evangalisla locutuius de lanta Christi humili- \ 17. Diaboius liujuspnnceps dicitur, ei
inundi
late prius celsitudinem commendare voluit quod a reclor lenebrarum harum, hoc esl impiorum ho
Dt-o exisset, et ad Deum iret. minum, non quod coelo aut terrae imperet.
4. Contemplare Christum in hac forma humili- 18. Satan in Christo nihil habet, qui Dcus venit
latis, suis discipulis lavantem pedes, et antidotum «MCftapTnrof, et ejus carnem uon dc peccali propa-
erit contra pestem ambitionis, quem enim nonpudeat gine virgo peperit.
cervicem erigere, qui haec videat? Hinc dicit, Exem- Cap. xv.
plum dedi vobis, nec satis est scire ista, sed beati 1. Consolamur per parabolam vitis et pal-
s.int qui fecerint ea. mitum.
5. Consolatio pro discipulis, Qui recipit quemcun- 2. Verbo Christi mundamur, et obedicndo veri-
que misero me recipit. Qui aulem me recipil, recipil tati per Spirilum sauclum, cum charilate fra-
cum, qui me misil. lerna.
6. Turbatur in Christo nostra infirinilas, qui mor- 5. Sine operibus, nemo polest esse in Christo.
tuus pro nobis, turbatur pro nobis. Pereant argu- Magna consolatio, Si manseritis in me cl verba
menla philosophorum, qui negant in sapientem ca- mea in vobis manserint ,
quodcunque volueritis pe-
dere pcrturbaliones animorum, slultam facit Deus letis el (iet vobis.
sapieniiam mundi hujus, lurbatur, angitur Christus, 5. Summa
consolatio, fidere qucd diligat nos pa-
ut omnia ha?c nobis benedicat etcondulcet. ter, cum animaj nostrae, Salus tua ego suin,
dicit m
7. Jusjurandum illud ingens Salem cl mensam ne Psalmi pleni sunt.
transgrediaris solvit Judas, qui unus e numeroduo- 6. Dei dilectio tanquam catena quaidam noslr:e
decim prodidit Cliristum. " dilectioni connexa esl, idcirco nunc duo nunc
8. Judicium Dei, quo Deus exeaecat indurnlos, post unum mandatum dicit, nemo eniin primuin sinc aJ-
offulam ingreditur in cum Salauas, Psal. lxviii, tero assequi posset. Nunc dicil In hoc leges ct pro-
:

effunde super eos iram tuam. phet(c pendcnt. Nunc, Quwcunque vultis, ut faciant
9. Passionem suam glorificaiionem vocat, ut scia- vobis homines, elc.
mus salulares esse formas crucis, ut si Chrislianus 7. Argumentuin maximi amoris, quod arcana pa-
aliquis aifligitur ne pudefiat, imo glorilicet Deum in tris cum cis coinmunicarit. Omnia audivi a Patrc,
parte hac. I Pet. m. quod secundum spem futurorum Auguslinus inlel-
10. Proeceptum Christi novum de charilate qua hgit.
vult cognosci suos. Fides facil discipulos, charitas 8. Consolalur adversus externasperseculiones, ut
testatur qui sint. credant bona Dei voluntate eas fieri.
11. Ex viribus nostris crucem lolerare nequimus, 9. Nulla Judoeis erit excusatio, ob doctrinam et
ex Petri proesumptione apparet, hinc virtule ex alto opera Christi. Oderimt ChrisLiim gratis. Malitia et
indui oportet, qui debent fieri confessores et mar- slultitia, eorum incredulitatis causa fuit.
lyres. 10. Locus pro auctoritale aposloloruni, induli
Qop. xiv. virtute ex allo testes fuerunt resurrecliouis, et ab
1.Cbrislus abiturus a suis, multis argumenliseos initio cum Christo, ut qua3 audierant ct viderant, te-
eonsolatur. stari poterant.
2. Abil paraturus locum et assumpturus eos ad Cap. xvi.
scipsum, in domo patris sui mansiones esse mullas. C 1. Fortuna Evangelii et hoc profitenlium, ut sint
3. Ipse esl via veritas cl vila.
orbi peripsema.
-1. hi qiuerilur quid ante advcntum Christi egerint
2. Sermone Christi armemur conlra scandalum
lotsseculorum homines, cum Chrislus sit via, veritas
crucis.
et vita, responsio, Salus religiohis nulli defuil, qui
5. In tentationibus cogita quod patcris a malis et
dignus fuil cui defuit, dignus non fuit.
;
propter Christum et virtulem.
5. Qni ubi ad patrem ierit, discipuli sui sintmajora
4. Chrislum ire ad Patrem est auspicari regnum
factura miracula quam ipse.
suum, ct magnum est scirc Christum regnare, im-
6. Promissionc consolatur Si quid pelierint suo
:
perare, triumphare, vincere.
nomine, ipse faclurus sil.
5. Spiritus veritatis arguit muiHlum, de pcccato,
7. Quod alium paraclelum spiritum veritatis dare
justitia et judicio. Ergo Evangclii prasdicalio aij
vclit, ut in ailernum cum eis maneat.
omnes pertinet (onines enirn peccavcnnii ct desli-
8. Iloirendum judicium de nnindo, qui spirilum
tuti sunt juslitia Dei) et putri carni sal csse debct.
veritatis rioa possit accipere.
6. Spirittis ducet in omneni verilalcm, igitur
9. Non velit orphanos relinquere, qui pater cst
nulla nova doctrina exspeclaiuia csl.
oiphanorum judex viduarum.
el
7. Exemplum ignoranii;c el increduliialis aposlo-
10. Dupliccmi resurrcclionem eleganler etbrevilcr
lorum multa non intelligenlium ncc credcnliuin.
pofiicelur, et suam mox futuram et noslram in src-
Simile cxcmplum solliciludinis Chrisli pro suis, qui
culi fme vcnturam. Cum dicit: Quia ego vivo, ct vos
quales quales ferl.IIinc dehcmus ei. nos qui polenlcs
vivetis.
11. Frequcns
dilcctionis rcpelilio, qua trisliliam
D sunuis inlirmitates impotentium porlare ncc placere
nohis sed proximo in sedificalionem. Iloin. xv.
excutit, quasi dicat, sie non oporlet conlristari de
8. Chrisliana profcssio minime delicala cst al
inorle niea, ut et vosoporleat crucifigi, si vere nie
diligitis.
lempus, sed moeror in gaudium vertitur, et momen-
l:iiica Icvitas affliclionum ictermun glori;c pondus
12. Judae Lebbaoo iriterfoganti; noh aporlc rc-
parit. Parabola parlus prophel;e usi i« calamila
gporidet, ut ad spiritualem Donifni coptam sc pra^pa-
li!:us.
icnt, velit enim sc non exhibere mundo, ut pote
9. Non indigemus advocato piwter Chrislimi,
Christum non diligenti, sed ad suos venirc. Dcus
Trinitas, Paler, Filius el Spirilus sanclus.
imo Chrislus oequat sibi fratres et coh;crcv!cs, A"o»
dico vobis quod cgo rogaturus sim Palrem, ipse Pu-
13. Recessus Christi, causa multorum et magno- lcr amal vos.
rum bonorum.
10. Ingcns consolatio, Cenlidiie ego viei nunnluin,
H. Du?e opcrationes Spirilus sancti, ut doceat ct
quod dicit is qui vcritas cst, neque oniin licri po-
commonefacial, doceal oumia, suggerat onmia.
tcsl ut mundus dicat, Ego vici Ghrislum.
15. Promissio et consolalio, Pacem rctinquu vo-
l>is, pacem do vobis. Cap. xvu.
16. Mundi pax non vcra, fugit crucem. Pacis 1. In lcntalionilnis al Deum confugiamu:, et
qnain Christus dat approhalio crux est, glori.uiHir Cxampld Christi magifrlri qui re et vcrois dotet,
eiiim in afflictionibiis. Rom. v. tcntati, in oraiiortibus simus aiicnti.
5G7 SUMMARIUM IN EPIST. ET EVANG. 5G8
2. Chrislo dala potestas omnis carnis, ut non so- A FEIUA II PASCHjE.
lum Judaeorum sed ot gcntium Deus sit, dives in Epistola Act., cap. x Stans Pelrus tn medio
:
omnes qni se invocant.
dhit, etc.
3. Viia sclerna est credere quod Deus nostri mi-
sertns sit propter Christum, qui mediator est Dei 1. Quis silChristus, curel quomodo veneritetquid
ot hominum contuleril, videlicel, verus Deus et homo, per qnem
\. Christi gloria apud Patrem priusquam mun- pacem habemus.
dus essel, ergo Deus. est. 2. Joannes Baptista primus et roaximus Evangelii
5. Consolatio, ut
Chrislus pro se orat, ita et Pa- Christi praeco.
trcm pro omnibus orat qui credituri erant ad finem Omnipolens Dominus Jesus judex vivorum
5.
mundi, infra Non pro eis tanlum rogo, sed el pro iis et mortuorum cui omnes propheUe testimonium
,

cui crediluri sunt per sermonem eorum in me. perhibent, omnes accipere remissionem peccatorum
6. Horrendum judicium Chrisii, de niundo Non :
per nomen ejus, qui credunt in eum, haec est fides
promundo oro, sed proetectis. nostra.
7. Securitas electorum Dei, quos Christus eusto- Evangelium Luc.-e, cap. ult. : Excuntes duo disei-
dit ut nemo ex eis pereat. puti.
8. Mundus odio habet credentes, ut Christum ipsum
iLoquentibus de se duobus discipulis Cleopha et
.
caput credentium.
Ammaonte, teste Ambrosio, apparet Christus, .juxta
9. In mundo pressuram habent sancti, sed in ten-
illud, Ubi duo vel tres congregali, ibi in medio eorum
tationibus gratia Christi non succumbunl.
B sum, et aperit mentes, qui est clavis David, ut inlel-
10. Chrislianismus, Ecclesia, credituri unum sint
ligerent scripturas.
et consummali in unum, contra opinionum dissen- 2. Oportet non tantum parliculariter, sed eliam
siones.
universaliter prophetisetscripturiscredere, quaesunt
SABBATO PASCII^:. de Chrislo ; oportuit enim pati.Chrislum el resurgere
Epistola Pa\li ad Coloss., cap. iii : Si consurrexi- a mortuis tertia die, et praedicari sub nomine e]us
stis cum Ctiristo. pcenitentiam et remissionem peccatorum.
3. Mos pecullaris Christo ante cibum agere gratias
i. Rcsurreclio Chrisli adrnpnet nos ut superna patri, dein.de fraclum panem suis partiri. Theophi-
quacr.imus, ubi Chrislusest ad'dexteram Dei sedens, lactus fraclionem panis de Domini carne intelligit, el
non dicil ubi sol, hina, angeli sed, ubi Chrislus. dicit, Magnam vim habel Domini caro, aperiiintur
2. Mundi elemenla sunl avarilia el luxuria, scor- oculi suinentibus hanc.
latio, immmidiUa, mollilies el siniilia vitia.
Quorumvita ChrUtus est, horum membra ter- FERIA III PASCHjE.
5.
restria mortificataesse debent. Nunc filii Dei sumus Lectio Act. apost., cap. xih : Surgens Paulus et
£fid nondum app iruil quod fuluri sumus. mariu, etc.
Salus per Chrislum defertur omnibus, sed pri-
i.
Evangelium Matth.ci cap. xxviu Vespere autetv
,

sabbati.
:
mum illis confertur ad quos proditae sunt prophetiae,

et ex quorum genere prodiit Christus.

1. Articulus resurrcctionis fidei noslrse basis est. 2. Jesum, quem volenle Deo hominum malitia
Hinc EvangelisUe circa hanc sunt lam diligentes.
q
neci dedit, Dei potentia juxta prophetamm ora-
2. Consiantia mulierum Christo usque adpericula
cula suscitavit a mortuis tertia die.
liiiiiislranlium.
3. Hujus rcsurrectionis verissima sunt lestimonia
3. Sexus qui maxime fuit condemnatus, primus edita. Visus, auditus, conlrectatus est per dies qua.-
bonorum contemplalione perfruitur. draginta suis loquens de regno Dei.

DOMINICA SANCTA PASCILE.
EriSTOLA Pauli, ICor., cap. v: Expurgate vetus
mentum.
Christianismus est, ut in novitale vitae ambulc-
i.
mus a peccati fcrmenlo prorsus immunes, nam per
baptismiim azymi cvadimus.
2. Jud:ci Pascha in umbra, nos in veritate et luce
celebramus. Ovem illi immolahant. Agnus noster
Christus est, sanguine posles signabantur, sanguine
Christi fronles noslri signantur.
3. In dies pascha celebrant ii, qui pure vivunt, non
fermenlo veteris malitiseet nequitias, sed cibisac pa-
nibus nullo fermento fermentatis, hoc est moribus
E^angelium Lvcje, cap. xxiv : Stctit Jesus tn mc-
dio discipulorum.
fer.
i. Chrislus anle et post passionem suam pacem
precatur, pax enim, concordia et charitas Christia-
norum notae sunt. Non contentus semel dixisse, scd
repelit, Pax vobis. Hinc pudeat hodie populum Chi i-
slianum, bellorum, dissidiorum, lilium.
2. Confirmatio verse resurrectionis el veri corpo-
ris, quia cum discipulis epulalur de pisce, asso et
favo apiario.
5. Christus, qui t&eov est legis et propheiarum,
inciilem apostolis aperit, ut inteUigcreiil Scriplu-
D ras.

innoxiis, simplicibus, sinceris. FERIA IV PASCH^E.

Lectio Act. apost. , cap. iii : Apcriens Petrus os
Evangelium Marci, cap. ult. Uaria Magdalene : et
suum, etc.
Maria Jacobi.
Voxvere Evangelicaimoangclica,nolite limere, 1. mysterium in vcrbis Petri, Dcus
Trinilalis
i.
Abraham, Deus Isaac, Deus Jacob, Deus patrum no-
nam quia Cbristus resurrcxit a morluis hinc spem
strorum, prudenter personas dislinxit et naluram
vivam habemus etfugit omnis metus. Morsenim non
univit.
csl mors. et Christus per gratiam Dei pro omni gu-
2. Christus viclima pro pcccatis mundi, per Ju-
stavit morlem. Ilebr. n.
dteos non sine corum culpa immolala esl, sed qu;e
2. Mulierum forlitudo, pius erga Chmtiun amor,
remillitur per pcenilentiam.
liberalilas in pecuniis, animus vel morlis pericula
3. Praidicanda ergo est Judaeis et genlibus pceni-
contemnens.
tentia, conversio et peccatorum remissio. Ezech.
5. Imitemur has mulieres ul nec deseramus in lcn-
xvin : Nolo mortem, etc.
lationibus Dominum. Nihil minus habes his mulieri-
bus, Quidquid uni ex his minimis fecistis mihi feci- Ev.vngelilm Joanms, cap. ULT. : Manifeslavil se Je-
fetis. Matth. xxv. sus ilerum.
4. Testis resurrcc:ionis in fulgore ct candore ap- 1. Apostoli post resurrectionem ad artem redie-
parci, quia Deus terribilis ct blandus. rnnt piscatoriam, sic laboraotibus Pcminus appa-
oG9 SMARAGDO ADDITUM. $70

ret et more horum Ioquilur, ac si emplurus esset A lis, sacerdotium sanctum, rcgale, populus qui in lu-
sb eis. crum accessit.
Verbi natura et piscatio liominum hic osiendi-
2. 3. Grati simus benignO Domino, et lapidi vivo
tur, nihil capitur nisi Christi verho. Christo, virtutesque proedicemus illius qui e tene-
5. Inopia apostolorum, facile tolerare pauperiem, hris nos vocavit in admirabilem suam lucem.
de justis laboribus vivere. Contra otium. Evangelium Joannis, cap. xx Vna sabbati Maria :

FERIA V PASCIIiE. Magdalena?.

Lectio Act. apost., cap. vih Angelus Domini lo~ :
\. Studium luijus mulieris tanta assiduitate ,

cutus est adPhilippum. Christum quoorentis.

2. Cum audis Christum nudum surrexisse, re-
\. Philippus ex loco Isa. i.m summam Evange-
lictis linleaminibus, cessa ab insana funerum pompa.
licse doctrinae ^Ethiopi exponit, nimirum Christum
5. Diligentia evangelislce in asseveranda resurrc-
esse Filium Dei, per quem Deus decreverat, ac
ctionis veritate.
per prophelas suos promiserat, se salulem datu-
rnm omnihus illi credentihus, hunc esse verum DOMINICA IN OCTAVA PASCfLE.
Deum et hominem, juslitiam, hosliam, et satisfa- Epistola I Joan., cap. v Omne quod natum: est ex
ctionem uiiicain. Deo.
2. ^Eihiopsprofessus fidem et consenliens in Je- i Mundus habet pauperlatem, exsilium, infamiam
. ,.

sum Chrislum a Philippo baptizatur. carceres, flagra, inortem, haec omuia vincit lides
3. Tametsi fides in Christum salvos faciet, tamen quse credit quod Jesus est Filius Dei.
B
non oportet institutionem bapiismi contenmere. 2. Christus tribus indiciis testatus ftiit se esse
Evangelium Joan.ms, cap. xx Maria slabat ad mo- :
servatorem orbis, aqua, sanguine, spiritu.
numenlum. 3. Ineffabilis esl Palris pbilanlhropia tam niulti-
fariam testantis de filio suo noslro redemptore.
\. Christus vili et communi specie hoc est, , hor-
lulani, apparel Marice ad monumentum flenli. Evangelium Joan., cap. ult : C«m sero esset die itla.

2. Maria figurat Ecclesiam de gentibus, quse in 1. Prima vox posl resurrectionem esl,
Christi
Christum non credidit, nisi cum ascendisset ad Pax, ut sciamus Christi et Evangelii praedicatieiiem
patrem. pacis esse, quy exhilarel conscienliam.
5. Mira consolatio (quia ascendere carnis ost) Do- 2. Evangelium compleclitur absolvere et ligare :
iii in n ni dicere, Dic fralribusmeis: ascendo adDeura alisolvit cum remiltit peccala , Iigat cum judical
meum et Deum vestrum, patrem meum et patrem oinnes impios, qui contemnunt verbum Dei.
vestrum. Magnum enim est admirabile et stupen- 3. Dubitalio Thonne (quia eleclis omnia in I o-
dum , quod caro nostra sursum sedet et ado- num) profuit, hinc enim plenins et divinitalem el
ratur. humanitatem Christi conliletur, dicens : Domimis
FERIA VI POST PASCHA. meus, et Deus meus.
Epistola I Petiu, cap. iii : Christus semel pro pecca- DOMLMCA POST OCTAVAS PASCILE.
tis nostris.
Epistola I Petri, cap. ii : Cliristus passus esl pro
\. Christus mortuus esl justus pro injustis et im- nobis.
niis, hinc commenilat charilatem suam erga nos
p
1. Qui gaudet, quia mortuus est pro se Ghristns,
Deus, quod cum adhuc peccatores essemus Christus altendat ei quod sequitur
ille Relinquens nobis :

pro nobis morluus est, Rom. v. Igitur amemus et exemptum, ut sequamini vesligia ejus.
grati simus.
2. Doctrina pro tola Ecclesia , quid pro illius
2. Morlis Chrisli in Christianis fructus, mortilica-
liberalione auctor Ecclesi?e Christus perlulerit.
lio carnis, viviflcatio spiritus; quare neglecla gen-
5. Christus pastor, curalor, et visilator, et ejii-
tium voluntate , in Dei voluntate vivendum nobis
scopus animarum nostrarum est.
cst.
Evanc.ei.ium. Joannis, cap. x :,Ego sum pastor bonns.
5. Christus post ascensionem spiritibus, qui in car-
1. Christus paslor ille bonus est, qui aniinani
cere sunt et inobedientes praedicat, externe per
suam dal pro ovibus suis.
apostolos et aposlolicos viros, interne suo afflatu,
2. Discrimcn mercenarii et pastoris boni, quo
ne filium Dei conculcent, sanguinem testamenti pro-
Chrislus riiarisa:os nolal qui indigne ferebanl
fanum habeant, et spiritum graliae contenmant. , ,

quodmulli Christo adhaererent, se rclictis, cuni non

Evangelium Matth^i, cap. ult. : Undecim disciputi esscnt nisi fures ct latrones.
bierunt. 3. Vocalio genlium et Juda^oruni in obcdieu-
\. Summa consolatio credentium , scire Chrislo liam fidei, ut sit unum ovile, et unus pastor.
datam omnem potestatem in ccelis et terra. DOMLMCA II POST OCTAVAS PASCILE.
2. Compendium doclrina? pietalis ct sacramenti Epistola I Petri, cap. ii Obsecro : vos tanqua.n
baplismi, ut doceant quoc ipse pnecepil ct bapti- advcnas.
zent in nomine Palris, Filii et Spirilus sancli, ut I)
1. Apostolicus spiritus obsecrat, liorlatur, in-
aguoseatur Paler ccelestis, conditor, moderator, el
vitat ad veram innoccntiam vike, peregrinos nos cl
iuslanrator omnium reriim, Filins redemplor gene-
vcluti hospilcs colo renatos.
ris hiimani, ct sanclus Spirilus doclor justitise om-
2. Ordo miindi, religionis occasione, qualenus i.l
nis veiilalis, patronus et consolalor oninium Deo per
licet incolumi Chrisli gloria, lurbandus non est, ne
Christuin lidcntiiim.
quis libertatem in occasionem carnis vcrlat, quod,
3. Christiis qui habet potostatcm omnis carnis,
proh dolor! muili faciunt.
qui vicil mundiim, qni salus est, vita et resurreclio
3. Magistralus funclio orbi necessaria est, in lau-
noslra, praesenlia majestalis, vobiscum esl usque in
dem recte agentium et in vindictam nocenliuni,
cousummalionem saiculi.
Rom. xiii. I Pctr. n.
SARBATO IN OCTAVA PASCHiE. Evangelium Joan.ms, c.ap. xvi : Modicum cl non vidc-
Epislola I Petri, cap. ii Deponentes : omnem bitis me, etc
malitiam.
1. rcmporis quod eral antc ct posl resurrcclio-
\. Renati pcr baptismum, sint quasi recens edili nem meminit et exponit, quid sit modicum non vi-
infarucs. immunes ab omni malilia, nam Chrislia- dere, et rursus videre.
nismus est vera renascentia. 2. Sollicitudo Christi pro nobis, qui h;osilanti-
2. Christianorum dignitas, ut sint domus spirita- bus occurrit el antcquaqn inlern>gcmus rcspondct.
 ,

57| SUMMARIUM 1N EPIST. ET EVANG. 57i

3. Praedicit afllictiones et unde exspectanda con- A 1N ASCENSIONE DOMINI.

solatio exemplo parturientis Lectio Act. apost., cap. i : Primum quidetn sermo-
DOMINTCA TERTIA POST OCTAVAS PASCH^l. nem feci, etc.
Epistola B. Jacobi, cap. i;Omnedatum optimum, et
1. Caput religionis noslrae, Jesum vere mortuum
omne donum perfectum.
vere revixisse terlio die, et purgaiione peccatorum
i. A palre luminum est quidquid boni in nobis
per semetipsum facta, consedisse ad dexleram ma-
est ; igitur qui glorialur, in Domino glorietur.
jestatis in excelsis.
2. Primiiiifi sumus creaturarum Dei, lioc est ex-
2. Compluribus argumentis per 40 dies loquens
celleniissim» crealuraj, quare non lemere nobis
apostolis de regno dei et convescens, probat veram
loquendum vel \rx indulgendum.
resurrectionem.
3.Exhortaiio admansuetudinem et abnegalionein
3. Promittitur apostolis baptismus Spiritus, et
sui.
Vado ad eum qui virtus ex alto, qua induti lestes sint resurrectionis
Evangelium Joannis, cap. xvi :

misit me.
non solum in Judaea et Samaria, sed in extremis
terrae. Ubi latitudo regni Chrisli ostenditur.
1. Ulilitas abitus Christi ad Patrem, qui ascen-
dens in altum caplivam ducet captivitatem, dabit Evangelium Marci, cap. ult. Recumbenlibus un- :

dona hominibus, implebit omnia, dabil apostolos, decim discipulis.

prophetas, evangelistas, pastores, doctores in aedifi- i. lncredulitas et cordis durities in apostolis us-
calionem corporis Christi. Eph. iv que ad ascensionem Domini, longanimis autem Do-
2. Evangelii solida pranhcatio non erit, nisi el B m inus erga hos.
sermo cohortationis vitia arguat. Arguit enim spiri- 2. Commissio docendi Evangelii in lolo mumlo,
tus veritatis mundum de peccato, de justitia, de et omni creaturae, hoc est Ecclesia\
judicio , et Paulus Timotheum suum hortatur : 3. Confirmatio evangelicre pradicationis per se-
Argue obsecra, increpa , cum omni lenitate et do-
,
quentia signa, et miraculorum vis si res miraculum
ctrina. poscat.
5. Spiritus veritatis ducet in omnem veritalem,
ne fruslra exspectemus novas doctrinas spiritus, con- DOMINICA POST ASCENSIONEM DOMINT.
tra spiritus erroneos et impostores. Epistola I Petri, cap. iv : Estote prudentes.
DOMINTCA IV POST OCTAVAS PASCH.E.
i. Sobrietas, vigilia, oratio, charitas, hospilalitas,
Epistola beati Jacobi, cap. i : Estote factores Christianos decent.
verbi, etc 2. Nihil alienum a doctrina Dei loquamur, ne falsi
1. Non satis est verboienus tenere professionem testes Dei et sacrilegi inveniamur.
Evangelii, nisi et faclis exprimamus. 3. Gloria Dei, ut in omnibus glorificetur Deus per
2. Similitudo intuentis se in speculo et abeuntis Christum, publica ulilitas, publica honestas, sit sco-
dcclarat quam hoc inane sit, Christus similitudine pus omnium Cliristianorum, cum primis eorum qni
a;dil:cantis super petram et sedificantis super are-
,
praesunt in verbo.
nam, hoc idem exprimit, Matthiei vn.
3. Summa verai religionis et pieialis mira brevi-
Evangelium Joannis, cap. xv et xvi : Cwm aulem
venerit.
tate expressa, immaculatum se a mundo servare, G
proxiinum egentem misericorditer sublevare. 1. Discipuli ante advenltim Spiritus sancti, noc
capaces mysteriorum regni nec fortes ad tolcrau-
Eyangelium Joaxnis, cap. xvi : Amen dico vobis, si
da adversa fuerunt, acceplo Spiritu facti prorsus
quid petieritis.
alii.
1. Promissio de saccrdotio et intercessione Chri- 2. Apostolorum esl lcs!ari de Christo, ct ingens
sli, qua conscientias reddit quam cerlissimas exau- cst lestimonium sanguinis.
diri in orationibus.
3. Nullis pcriculis nec morte ipsa oportet deter-
2. Evangelium aeternum non est parabolicum reri a professione veritalis cvangclicoe, reposita esl
proverbiale, non de lingua interpretabile, non vocale, enim corona jnslitiai tpjam reddcl Dominus iu illa
pafam de palre meo annunliabo, inquit Christus. die.
3. Christianorum dignitas sine intercessore po-
leiitium interpcllare palrem et clamare , Abba SABBATO IN VIGILIA PENTEGOSTKS.
pater, Ipse paler amat vos, dicit mediator Christns. Lectio Act. Apost., cap. xix Eactum esl cum
:

Apollo esset.
IN LITANTA MAJO&L
L>istola Jacobi, cap. v : Confilemini alterulrum pec- \. Impcrfectus Christianismus in quibusdam
cala vestra. corrigitur.
2. Qui non malitia seJ simpliciter errant, inge-
i. Christum flecti precibus posse, si nos nobis
:iuluo condonemus. nue fatentur errorem, exemplum in impcrfeclis di-
2. Multum valere justi precationem assiduam D SC1 1,1 S
P' ^! 08 PauIus ,u E P heS0 re P er, L
'

robatur exetnplo Eliic *' R a P tlzan

oportet credentes non nomen Joan- m.

3. Gratissimus Deo cultus est, peccalorem ab

ms, ut sinl Joannitse, sed in nomen Cbristi, aut
rrore convertere, non cnim vult mortem pecca- Patris, Filii el Spiritus sanctiut sint Christiani.
jiis.
Evangelium Joannis, cap. xiv Si : diligilis me man-
I^VANGELIUM LuCE, cap. xi : Quis vestrum habebit data mea, etc.
amicum.
1. Fidem sequitur dileclio et mandatorura Doi
i. Christus rogalus a discipulis, non modo for- obscrvatio. II Pctr. i. Subminislrale in fuie virtu-
mam orandi in precatione Dominica, sed et instan- tem, in virtute scientiam, in scienlia lemperantiam,
tiam frequenliamque tradit orandi. in temperantia patientiain, in patienlia pietatem,
2. Comparatio esl a minore, si enim amicus homo in pielate eharitatem, in cbaritale dilectioneui,
surgit de lecto et dat non amicilia, sed ta^dio com- 2. Coasolatur apostolos, alio consolatore, nempe
ptilsus, quanto magis Deus qui sine tajdio? sed lar- Spiritum sanctum eis miltcndo qui in ajlcrnum
gissime dat et dives est in omnes invocantes se, da- apud eos mansurus est.
uit bona petentibus se. Paterna Christi appellatio Non reliuquam vos
5. :

5. Persevcranlia opus est, ut acciniamus quod orphanos; nam est paler orphanorum et judcx vi-
petinius et inveniamus quod qncerimns*, et quod puk duarum,
semits aperiatur,
 !

blo SMARAGDO ADDITUM. 57i

DOMIMCA PENTECOSTES. A 3. Parrcnesis necessaria. Sic nos gcranms ut
Lectio Act. Apost., cap. n: Dum complerentur dies fidnciam habeamus in die judicii, nee pudefiamus ab
Pentecostes. eo in adventu ejus. Nam quis sustinebit hyec tonitrua
IHsccdite a me,operarii iniquitatis, non novi vos. Ite,
Unanimiter congregatis et in deprecatione et
1.
maledicli, in icjnem aternum?
obsecratione perseverantibus venit Spiritus san-
ctus. Evangei.ium Luce, cap. xvi . Homo quidam erat
Venit autera in lingois veluti igneis, ut efiica-
2. dives, etc
cia Spiritus conmionslretur, qui ardentes facit et 1. Exemplum incredulitalis in divite epulone vi-
loquentes. venlis in vohmtate genlium,
in lasciviis, concupi-
5. Indicat hic locus quam necessaria sit apostoli- scentiis, vinolentiis, comessationibus, et in immise-
cis viris linguarum cognitio, de qua re August. lib. ricordia, talem vilam sequilur aeterna damnatio.
de Doct. Chri. n, cap. U, 12. Exemplum Lazaro vivente quod supererat
fidei in

In die Pentecostes. tempus in voluntate Dei, summam pauperiem requa-

nimiter perferente, hinc adjutorem Deum habuit, ct
Evangelium Joannis, cap. xiv : Si quis diligit me.
sinus Abralue, hoc cst seereta: cujusdam quietis ha-
1. Deus
Trinitas, Paler Filius et Spiritus sanclus, biialio contigil.
veniunt ad diligentem Chrislum et servantem ejus 2. Doctrina adversus animalia vcntris epicurcos
sermonem. Cbristianos, qui voliinl hic implere ventrem et alibi
Promillilur Spiritus sanclus paracletus, qui
2.
. mentem, et a deliciis transire ad delicias. Nemo
docebit omnia et suggeret omnia. erret, Deus non irrideiur. Hinc Lucas, vi cap.: Va-
3. Vera pax, qua? omnem sensum siiperal, pro- vobis divilibus qui liic habclis consolationem vestram.
millitur Chrisli discipulis, quam numdus dare non V(B qui saturati estis, quia esurietis. Vcv qui rictclis
po;est. nunc, quia lugebitis et flebltis.
DOMIMCA OCTAVA PENTECOSTES. 5. Vana
cst verilalis exspectatio a morluis, ct de
Lectio libri Apocalypsis, cap. iv : Vidi ostium stalu defunclorum cerlilicatio, Mosen et prophctas
apertum in coslo. audire convenit, el Christum perfectionem legis el
i. FHes nalivitalis Christi, passionis et resur- prophelaruni, qui non audierit exterminelur e po-
reclionis in Ecclesia commendatur et Ecclesia: de- pulo. Acl. ni cap.
cursus describitur. DOMLMCA III POST PENTECOSTEN.
2. Iiifideles invitantur ad Ecclesiam, et ad bap- Joan., cap.
I iii : Nolite mirari si odit vos mundus.
lismum.
5. Una Ecclesia propter societatem fidei, ab ini-
1. Mun li nomine
sa?pe universa Ecclesia iniclli-
gitur, ut Joan. cap. in. Non venit Filius liominis ut
tio mundi usque in consummalionem sacculi omnium
judicet mundum, sed ut scrvetur munilus per eum.
eiectoium, qiuc die ac nocte non ressal dicere :

Sanclns, sanclus, sanclus, Dominus Deus omnipo-

Itera II Cor. vi : Deus erat in Chrislo mundum re-
tens. Hyec cst illa pra?clara. Ad«, Noe, Abrahse,
cor.ciliaru sibi. Interdum, ut in pnesenti loco, pro
Mosis, Samuelis, Davidis, piophetaruni omnium,
hominibus vohiplati et impietati dediiis, <jui mundus
Stephani, Joannis Baplistae, Pelri, Pauli, Jacobi , odil Christi discipulos.
Chrysnstomi, Auguslini, etc, religio et iides. * 2. Encomium dileclionis fraternae, quae IraiisTert
de morte ad vitam. Et qui non diligit fratrem manci
E.ANGiaiUM Joannis, cap. iii : Erat homo ex Plia- in morte.
riswis.
5. Doctrina de diligendo proximo, non verbo ncc
1. Doetrma pro infirmis in fide suscipiemiis, qua- lingua, sed opere el veritate. In distribuenda mumli
lis eiat Nicodemus (et hodie muiti sunt), ubi vide- substantia in egentes. Quare in damnoso stalu
mus cletnentissimum Deum Chrislum nostrum m sunt usurarii inhospitales , immisericordes, avari
Nicodemo non repellcre frigidum afieclum, nec ob- hnmines.
jurgare, nec sua doctrina imligmun ducere, sed
Evangelium Luc.E, cap. xiv: Homo quiclam fecit
inultum cum mansuctudine alloqui, et rationemju-
ccenam magnam.
stificationis illi aperirc.
2. Summa salutis gravibus verbis magna asscve- 1. Parabola de vocatis ad ccenam proponit Ju-

ratione et vehementi repelilione nobis expouilur :

daeos et genies hoc est omnes promiseue na-
,

Amen, amen dico vobis, nisi quis naius fuerit e su- liones vocalas cssc, ul implcrctur Ecclesia: costus,
pernis non potcst videre recjnum Dei. Item : Amcn, primum quidem jiudaeos vocatos, pro verilale Dei
amen dico vobis, nisi quis nalus fueril ex aqua et ad confirmandas promissiones patrum. Ca-teruin
spirilu non polcst intrare in recjnum Dei. el gentes pro misericordia glorilicasse Deum,
3. Per quem renascamur et justificemur docet, Kom. xv.
videlicet per Cbristum, eujus solius justitia coram Remorse et impcdimenla non veniontium adj
2.
Dco accepta est, qui descendit de ccelo tilius hominis ccenam paratain, lucruin lerrenae possessionis, con-
el esl ra colo. Ul hinc discamus quid sit Christus, D cupiscentia carnis, oculorum.superiiia vilae. Hinc pu-
nempe jusiilia, sauctificalio, redcmptio nostra, cur sillus grex est, eui arridct innocenlia, veiilas, jus-.

venerit et quid per eum babeamus, nempc vitam lilia, sed placilum cst pairi dare illis pusillis.
aeternam. regnum. Luc. xn.
Horrendum jiidicium quod minalur incredulis
3.
DOMLMCA II POST PENTECOSTEN.
nemo virorum qui vocati sunt gustabit c<e-
Judreis,
Epistola I Joan., cap. iv Deus charitas cs!.
:

nam meam, iis afficictur sappliciis, qui Kiliuin Doi

1. Mire consol.itorium ,
quod
charitatem Deufl) conciiJcaril, sanguinem teslanienli scu rcni preia-
vocat, quo sermone ceii arctissimo vinculo nos con- n::m habueril, et spirilum grati.e coiilumelia allece-
siringit, ul utinquam divellamur nec tiistrahamur rit. Heb. cap. x.
ab co <p:i tam iinpense nos diligit. Et pracceplunj
Labemus ut qui diligimus Deuin diligamus el proxi- DOMINiCA IV POST PENTECOSTi:N.
nmm. I Petri, cap. v
Humiliamini sub potenti tnanu Dci.
:

2. Commoda benediclio mcnsse, ut charilatis non Humilitas aninii, pauperlas spiiiius, et vera
i.
simus iimncmorcs, sic omnia iu xdincationem insli- modestia Christianorum animis sit plane inlixa ,
tucinus, sive ederimus sive biberimus, contra vulga- piilcherrima doctrina coulra superbrara ralicem
lissimum obloculionis scelusaquoChristiannsabhor- onmis mali.
reat, et dicat Cliristusnoslcrcihus sit et fides nostcr Mira consoiatio, Deo nos curte esse, <pii poteu-
2.
poitis sit, l.e:i 1 ibamus sobriam cLriclatem spiritus.
lem manum habct Quare cegitatum nofKruf», ct, ut
 , ,,,

SIMMARILM IN EPIST. ET EVANC. 576

llebrsea vox explicalius loquilur psalm., Onus no- \ mysterium habcns, ul honrines innatantes caducis
strum , id esl , quidquid nos gravat, in eum jacia- rebus et procellis bujus vitse capiat Christus el hu-
mus. jus ministri apostoli el pnedicatores.
5. Fide, sobrietate, vigilanlia, et omni quod di- 5. Observa diligenter quod Christus, Pelro, ter
cilur pede oporlet contra diabolum fraudulenter ob- amoreni professo, oves committens hic dicit , :

amiiulanlem bostem, stare. Haec donat Deus omnis ^jypwv «v9pco7i-ou?, hoc est, eris capiens homincs vi-
gratise suis, qui et inslaurat, fulcit, roborat, stabilit vos, contra crudelitatem, qua quidam malunl Ju-
suos, ut qui gloriatur, in Domino glorielur. daeos, Turcas et infidcles occidere et Orco nfitlere

Evasgelium Luce, cap. xv : Erant appropinquantes. quam vivos Deo Iucrifacere.

Christus non horrel consorlium peccatorum,
\. IN VICILIA JOANMS BAPTIST.E.
ubi spes est resipiscentiac. Exemplum hinc est el do- Lectio Jeremi.-e pp.ophkt.e , c.\P. i : Prhisguam lc
drina, ne nobis placeamus, sed proximo in sedifiea- formurem in utero.
tionem.
1. Admirabilis clemenlia et pracdeslinatio Dei
2. Trium parabolarum, de centum ovibus, de
ordinanlis prophetas suos pro salute populorum
drachma perdita, de filio prodigo eadem est me- ,
,

et sanclificantis eos adhuc in matcrnis corporibus,

dulla, idem nucleus, videiicet peccatorem ex animo
resipiscentem cum gaudio recipiendum esse.
5. Plus de conversis peccaloribus quam de stan-
tihus juslis gaudium in coelo est. Hoc non rapiamus
n occasionem carnis, sed fructus dignos pcenitenliaj
.-»a._
proferamus
DOMIMCA V POST PENTECOSTEN.
ErisroLA Palli ad Rom., cap. viii Ex.slimo enim
quod non sinl , etc.
1. Consolatur Paulus fralres a prsemio et gloria
futura, qua; revelabitur in nobis, quae esl vehemen-
tissima consolalio, ccelorum h;ereditas et cum filio
Dei fraternitas.
2. Consolatur ab exemplo, quod oninis creatura
ingemiscat et exspeclel revclationem liliorum Dei
qu;e erit in resurreclione corporis, inquo proponitur
pugna iidei et diffidenlia:, spei et desperalionis. Et
angeli desiderant gloriam sanctorum.
3. Summa consolatio in adoptione liliorum Dei
exemplum in Jeremia el Joanne Baptista.
2. Simililudo utriusque in hoc est, uterque puer
coepit prophelare, uterque de gencrc sacerdoluiii,
B «ifque ad poenitenliam populum provocat inalcns
salvare conversos quam perdere delinquentes.
3. Eminentia verbi Dei, el ministrorum quoruni
ora Dominus teligit, qui sunt Dei aidificatio, Dei
:
agricullura, et verbum annuntiant, quod est super
gentes el regna, hic humiliet sc oinnis caro sub po-
lenli manu Dei.
Evangelium Luc^:, cap. i : Fuit in diebus Uerodis
regis.
\. Imilabile excmplum omnibus parcntibus iu
Zacharia el Elizabeth, ulroque parente Joannis,
erant ambo jusli coram Deo versantes, in omnibns
prccceptis et juslificationibus Domini irreprehensi-
biles.
2. Sterilitas non semper propler peccalum nam ,

nam ipse spiritus reddit lestimonium spirilui no- patriarcharum conjuges sleriles, Sara, Rebecca,
stro, quia sumus filii Dei, si filii igitur et hseredes, Rachcl, hic Elizabelh. Liberi stipendia sunl niatri-
hseredes Dei, cohaeredes Chrisli. monii, quce si dat Deus, consecrentur ei qui dedil ,

Deo.
Evangelium Lvcje, cap. vi : Estole miscricordes. Q 3. Catalogus laudum Joannis, et sui olhcii, ma-
\. Dei boniias filiis Dei imilanda proponitur, ut gnus coram Domino, Spirilu sancto replebilur ab
siinus erga gratos el ingralos benefici et misericor- utero matris. Elias erit spirilu et virtute. El hic ba-
des. Energia Christianismi, posse benefacere invitis bes scopum officii pr;edicationis, converlerc homines
ingratis, non inlelligentibus. ad Dominum Deum. et parare Doinino plcbem per-
2. Cliristiani hominis esl, proximi dicla et facla feclam.
dubia quo animo fiant in meliorem parlem inlcr-
prelari.
IN NATALI JOANNTS BAPTISTyE.
Similitudine festuc;e et trabis, Christiis hu-
3. Lectio Isai.e, cap. xlix : Audile insulw. ct atlendile
mani ingenii ciecam philautiam, nolavit, quyc est populi de longe.
alienis vitiis offendi, nostris blandiri, et manticam \. Bonitas ct amor Dci erga genus humanuin
liuslram a tcrgo, aliorum in fronle liabere, cum vera pradicalur, qui.post vocationem reliquiaram lsrael,
bonilas in alios sil judex clemenlior, in se vero ani- et abjectionem populi in incredulilate permaneiitis,
niaiiverlat severius. Ecclesias de gentibus, veluti de ullimis insulis, con-
DOMLMCA YI POST PENTECOSTEN. gregal.
Epistola 1 Petri , cap. iii : Omnes unanimes eslole. 2. Ecclesia p^rsecutorum iitsidiis, quasi niaris
fUictibus palet, et ex onini parte s;eviente naufragio
\. Epitome tolius doclrime pietalis mira brevitale
lundilur, sed non submergitur, habens protectorem
apostolicus Pelri spiritus complectitur, qua pra::ce-
Cbrislum Deum.
pluni cliarilatis explicalur, ut omnes simus unani-
j^ 3. Chrislus datus est in lucem gentium, ut sitsa-
nies, similiter affecti, fralerna pnedili charitale, eic.
lus ad extremuin lerra;, ita illuminal universum
2. Regula vivendi, ul dics bonos et vitam habea-
mundum, pragdicalioiiK. Joannis Baplistae cl aposlo-
uius, linguam pusillum liocmembrum, unde incoer-
lorum, ut et reges et principes quorum cor in manu
cibilia mala, inoderari, dcclinare a malo, facere
Dei est, eum adorent.
1 onum.
3. Bealitudo est Christianis, quod mundo apparet IN DIE JOANNTS BAPTIST/E.
calamitas esse, adversa, inquam, propter justiliarn
Evancelium Luc.£, cap. i Elizabeth impletum
: csl
pali. Beali enim qui persecutionem paliuntur pro-
lempus.
pler juslitiam. Matlli. v.
\. Liberi et prolcs stipendia sunt matrimonii
Evangelium Luce, cap. v Cum turbw irruerent in :
ha;c vicissim consecrenlur Deo, sic parentes salvi
Jesum. evadunt per liberorum gencrationem, si permanse-
\. Christi vita exposita est publicae ulilitati,
V\l rint in fide, charitale et dileclione.
et in primis gloriae Dei, ila et Christianorum vita 2. Impositio nominum apud veteres celeberrima
esse debet. Docet tacens, aperiens os, in monte , in fuit et maxime seria, hinc et Plinius et Plularclius
mari, in loco campestri, in templo, ubique salvato- mcminerunt, gentiles a rebus gcslis, a forfuna,
rem agens. forma, virtute, corporis l.abitudiue, Stiteres, Eude
2. In narralionc rei gcslc jirxla carncm nasccn- moncs, Physcones» Evergetcs, Philadelphos, elc,
tis ct exuberantis Ecclecise imago proponilar, hoc nuncupassc, et veterum gcrmanica nonfina Fri !c- ,
 , D

)77 SMARAGDO ADDITUM. 578

rich, Gothart, Gollieb, elc. Joannes noinen non ge- A Iis, Jeremia;) tam diligenter describit, ut et
Isaise,
neris, sed gratise est, et conveniebat praiconem novsc Domini misericordiam intelligamus, et fortitudinem
lcgis (quae veterum tradiliones abrogaret, et carna- lupum vertentis in ovem, sic perculientis, ut sanet,
lem cultum in gratiam spiritus verteret) Joannem sic dejicientis, ut erigat, sic exoculantis, ut illu-
vocari. minet.
3. Auspicia concionatoriae functionis, manus Do- 2. Magna consolatio, quoniam persecutiones quas
niini erat cum Joanne praecursore veritatis. Et credentes suslinent, Chrislus suas facit. Vivit enim
summa doclrinse pietalis, per impletum Spiritu san- Christus in eis, et quemadmodum Christi omnia no-
cto Zachariam, paucissimis exposita , visitavit Deus slra sunt, ita vicissim nostra illius sunt. Quare di-
plehem suam, quasi longa inlirmitale tabescentem cit : Cur me persequeris, non meos, et terrel numi-
et quasi venditam sub peccato, unici Filii sui san- nis potenlia.
guine redimens. 5. Exempla vere obedientium, in Anania, qui di-

1N VIGILIA PETRI APOSTOLI. cit : Ecce ego, Domine. Et in Paulo, qui ait Do- :

mine, quid me vis facere? Item constantem pnedica-

Lectio Act. Apost., cap. iii : Pelrus et Joannes tionem habes, Chrislum esse Filiuni Dei.
ascendernnt.
Evangelilm Matth^ei, cap. xix. : Ecce nos reliqui-
1. Amorconventus el congregalionis inEcclesiam, mus omnia.
exemplo apostolorum hic proponilur, ut oremus et
legein Dei audiamus. Mulii psalmi testantur Davidis i. Aposlolorum est atqueomnitim Christianorum,
relinquere omnia, hoc esl, volunlatem habendi de-
desiderium et aliorum sanctoruiu fuisse, esse in t>
serere, et omnia conlemptim amare, ut frucluaiii
coelu et cum credentibus festum celebrare. Psal.
probi solent uti rebus, non ut plane doinini et pos-
xi.ii Quemadmodum cervus desiderat ad fontes aqua-
:

sessores. I Cor. vn. Praeterit habilus muiidi hujus ,

rum, etc.
qui utuiUiir mundo hoc, sint tanquam non utanlur.
2. Humilitas et tenuitas apostolorum, sine pompa
2. Ilic discimus quod cuni suis discipulis una Je-
aul salellilio templum ingredientium, nec auruiii
sus judieaturus est. Mallh. xu, Ipsi judices vestri
nec argenlum possidentiuin conlra eos qui cum
,
erunt. I Cor. vi, Sancli niundum judicabuiil.
tituhim menliuntur apostolicum Sardanapali sunt
3. Magna consolalio et promissio, qui propler
et Crcesi.
Evangelium Christi carnalia reliquerit, spiritualia
5. Ca;cus sanatus specimen praebet gratitudinis
hona recipiet, qiue sunt ut cenlenai ius nunierus ,
nam cuin intravit leiiiplum inanibulans
apostolis
exiguo nuniero collatus. Oculus non vidit, ncc auris
saliens et laudans Deum, usus leniplorum in laudem
Dei, conira eos, qui et hcec templa exsirucla (ut in
audivit, quce prcvparavit Deus diligentibus se. Rom.
vni. Et momenlanea levilas alllictionis nostrce su-
iilisdoceatur populus, unanimiter Deus invocetur,
laudetur, sacrainenlorum sit usus) ironicis caere-
pra modum pondus glorise parit. II Cor. iv.

inoniis et mercatibus piofanant. DOMINICA VII POST PENTECOSTEN.

Evaxgelium im die S. Pf.tiu Joan. ult.
, : Simon Epistola Pauli ad Rom., cap. vi : Quicunque bapli-
Joannis, diligis mc, etc? sumus in Chrislo Jesu.
zati
i. Christus pastor bontis, qui animam suam pro i. Raptismus sacramentum est poenitentia\ et
ovibus ponit, imo princeps paslorum, quanti ovcs C principium christi inismi, ul quia propter nos Chi i-
suas faciat cx ista tiipliii inlerrogalione dilectionis, stus inortuus et sepultus esl, et resurrexit, nos ipio-
abunde intelligimus. que ad passionis suae siniilitudinem, voltintates et
2. Christus Petro ler amorem professo suas oves cupiditaies nnstras cruciligamus, et in haptismaie
commisit, ut scianitts neininein idoneum esse sacer- mysterium mortis, sppultura; et resurrectionis ejtis,
dolio, nisi qui ncglectis omnibus nihil habet, quaiu iniitemur.
Cbristum, hoc est, veritatem,iniiocentiani,pietalem. 2. Praecipuum opus fidei esl pugna spirilus cuin
5. Excmplum respicientium alienam vocationem carne, ne quis putet christianam vitam niollem esse,
ct aliena opera, ibi oportet volunlatem nostram in el delicatam, destruere corpus peccati, et ultra non
voluntatem Dei frangere, et atidire dicenlem Doir.i- servire pcccalo, hoc opus, hic labor est.
nuin Tu me sequere, vide Auguslini Epislolam lxv
:
3. Concio de Chrislo panenetica ul a vitiis absli-
ad Paulinuin et Therasiam. neant, contra qu;ie eflicacissimum reuiedium est ut
1N VIGILIA SANCTl PAULI. homo se cogilet moriturum, et consolaloria, ul per
hunc de aHernilate vitic securi simus.
Ehstola. Palli ad Galat cap. i , Notum enim :

vobis facio Evangelium, etc Evangelium Matth^i, cap. v Amcu, Amen dico : vobis.

1. Evangelium, quo annunlialur nobis, poenarum 1. Observanda proh^ Christi philosophia ab initio

inleritiis, venia peccatorum, sanctiticatio, justiiia , capilis quinti, de beatiludinibus, tt consequentcr

adoptio tiliorum Dei, cceloruni h:erc lilas, cum Filio ubi divinani lcgein explicat, non oblrectans anti-
Dei fralernilas, non esl per hoinineni, nec ab homi- quae legi, sed vctercm coniparatione novae ini|.er-
nibus, sed per revelalionem Jesu Clnisti, ut con- fectam ostendens.
scientia; nosliae cerlic sint, et sciaut cui crcdanl, 2. Discrimcn inter juslitiam Pharisreorum qiue

qui potens esi servare. tanluin in externis versalur, el Christianoruin a

2. Secretuni divinie provulcnliyc in Paulo, qui ex quibtis cor rcquirilur.
llasplieino perseculore el violento fit cleeium Dei 3. De reconciliatione ct ignosccntia, de tempore
organum, poiians nomcn Cliristi coram genlibus, re- irse,opportur.o, imporluno, et quanla mala ex ira,
gibns ac (iliis Israel. Acl. ix,lo l Tiinoth. i. ,
necessarii loci, ubi videmus chaiitatis prxcipuam
.1. Hunus apostolicum totum est coeleste ncc ad- cuiamChiisloessc.el aeccplissimunil). osacrilicit:ni,
iniliit aflectiis hunianos, pioinde non confert Paulus quoJ el laici juxla Cliiysoslomuni ollerre dcbcnl.
cum carne et sanguine, niargaiilas non projicil ante DOMLNICA VIII POST PENTECOSTEN.
pqrcos, nec tlat sanclum canihus.
Epistola Palli ad Ro.u., cap. vi Uumanum : dico
L\ NATALI SANCTI PALLI. proptcr infirmilatcm.
Lectio Acr. Apost., c.w. ix : Saulus aulcm adhuc i. Benigna exhortatio aposloli, ut jtiftitiie et snn-
spirans.
clilicalioni sludeanitis,qu;e Dei voluntas esl, dimisva
\.Vocaiio ad munus ajiostolicum non cst virium oinni voluntale genliiuii, quai est in iinmtindiliis.
nostraruni aut libcri arbilrii, sed solius Dei iniseri- 2. 1'iidorem qiienidam intulit Aposlolus, teslo Ori-
cordiic, binc sciiplura sancli Pauli vocalioneni (ut gene, ut salleni depcndant hoc justili;e et sanciifica-
alias magnorum virorum vccationes Mosis, Samue- tioni quoJ prius iinnnindili;e et iniquitati detnleruut.
 ,.

579 SUMMARIUM IN EPIST. ET EVANG. 580

3. Fructus fnictibus comparat, quia stipendium A suinominis causa tribulationem sustinentibus se ad

laboris fructus est. Slipeiuiiuin pecc.ati mors, donum fulurum Psal. xxxm. Mullae tribulationes juslorum,
aulein Deivita aelerna. Ubi merita ct justitiainostra} nec permissurum tentari supra id quod possint per-
exc.luduntur et fides in Cbrislum Jesum commen- ferre.
dalur. Evangelium Luc^E, cap. xvi : Homo (juidum crat dives
Evasgelibm Marci, Cap. viii : Cum lurba tnulta qui habebat villicum.
esset cum Jesu. i. Christus opinionem hanc exiniil quam habent
i.Perpeluaebeneficentiaaexcmplumin Christo, quo plerique morlalium Nos non esse dominos re-
:

docet nihil defuturum bis qui sincera fiducia c-i ad- rum quas possidemus, scd curatores et dispensa-
haerent. lores.
2. divinas humanaeque nalura? in Chri-
Argumenta 2. Et docet Chrislianum debere per omnem occa-

sto redemptore, quod affectu niisericordke langitur sionem studere, ut proximo benefaciat, ul proxi-
lmmanitatis est, quod de septem panibns et paucis mum sublevet, consoletur, exhorletur, doceat, haec
pisciculis saliat qualuor millia , divinie opus est lenignitas non peribit, sed reservabitur in vitam fu-
virtutis. luram.
5. Gratiis aclis, fvegit et dedit discipulis ul appo- 3. Socordia nostra taxatur quod homines ,

nerent. Hinc doctrina, ut cum gratiarum actione mundo servientes de viia corporis solliciti sunt.
edamus ac bibamus, ipse enim aperit manum suam Nos in prospiciendo aHerna non simus diligen-
et implet omne animal benedictione. Oratio anle ci- tiores.
bum ex Chrysostomo. < Benedictus Deus qui me pa- R DOMLMCA XI POST PENTECOSTEN.
scis a juventute mea, qui omni carni cibum prsebcs,
Epistola Pauli ad Cor. I, cap. xii : Scitis quoniam
reple kelitia et gaudio corda nostra, ut semper sa-
cum gcntes essetis.
tis habentes ad omne bonum opus abundemus in
i. Adhorlalur Corinlhios ut relicla impia reli-
Cbriate Jesu Domino nostro, cum quo tibi gloria
gione, moribus ac riiibus impiis, veram et sanctam
lionor et iniperium cum sancto Spiritu in s:ecula.
Ainen. Gloria tibi, Domine, gloria libi, sancle, glo- religionem et pios mores assumant, ut quidquid ge-
rant, appareat alllalu spirilus geri.
ria libi, rex, quoniam dedisli nobis escas, gaudio et
2. Coinmeiidatio gralise Dei, qua carens homo
Lulitia reple nos in Spiritu sanclo, ut inveniamur
spiiitu verliginis in idololatriam inipellitur, quam
iu conspeclu tuo acceplabiles sine verecmuiia ,
co::tra habens, corde credit ad jnslitium ore confi-
quando unicuique reJdes sccundum opera sua. »
leltir ad salulem.
DOMLMCA IX. 5. Graiiie et donaiiones Spiritus sancli divisap, non
Epistola Pauu ad Rom., cap. vm : Debitores su- ipse spiritus. Divisiones donorum, niinisleriorum,
vius non carni. operalonum. Omnia h;ee in salutem el uiilitalein
i. Adhorlatio Paulina, docens necessanum esse muilorum.
bene operari, debitores enim sumus. Eva.ncelium LuCi£, cap. xix : Cum appropinquarct
2. Hanc adhortalionem conlirmat a poer.is et a Jesus.
prasiuiis. Si secundum carnem vixeritis, moriemini. i. Christus flel Jud;eos csecitale mira tempus ad-
Si autem spiritu facla carnis mortilicaveiitis, vi-
q vcntanlis grathe no:i inlellexisse , imo post ad-
velis. ventum inler eos versanlem gratiam non agno-
5. Dignilas credenlium, per Spiritum sanctura
visse.
agnoscenliumetinvocanliuin Deum, quod in hoc cla- 2. Ilierusalem, quoe obslinate sprevit Dei visi-
inatur Abba paler, quod lilii sunl el lueredes, h;e- lantis misericordiam , tempus vindiclie omniuin
redes Dei, cohseredes Christi. H;ec mire consolan- gravissime sensit,Josephus,in lib. de Bcllo Judaico;
lur lerritas conscientias.
captivorum onniium qui tolo compreher.si sunt
EVA.NGELIUM MaTTHjEI, CAP. V ii : Attendite a falsis bcllo, nonaginta seplem miliia mortuonun, per omne
prophclis tempus obsidionis undecies centena inillia. De nni-
i. Seria doclrina Chrisli, eliam vox Grajca
ut liere qua3 per famem filium coxerat lib. vn, cap. 81

nfsj-yi/j-i iudical, non solum ah aper-

ul caveainus 3. Ingressus lemphun Chrislus ejicit einenles et
lis inimicis, qui porci sunt et canes, sed et ab oc- veiidcntes, osleivlere voiens avaritiam el quucsiiim
cultis, qui cum sint viUe pravitate cormpti, lameii rore capiiales pestes Ecclesiue suac, quam lemplum
virtutis speciem pneseferuot. MemPaulus Kom. ivi. illud tigurabal.

2. Observanda Chrisli lenilas. Xon ail punite ta- : LN NATALl S. FELICITATIS.

les, occidite, sed ne kcdamini ab eis cavele, ne in-
:
Lf.ctio Piiover. ult. cap. : Mulierem fortcm rjuis
circumspecti et immunili in eorum insidias inci- inveniet.
dalis.
i. Metaphorica locutione , Ecclesia catholica
5. Similitudine a communi hominum cxcmplo
desumpta docet cognoscendos bonos a malis." Opera D «™J>eT fortis describitur quam Joannes Apo. a in
* ~ _0 _ .............. ....... A Aot l.f. i<_ v__iiw___i rvan.
carnis, fructus spirilus. Galal. v. Et lidem requiiit
. . _L___m____:
lypsi amiclam cum ,-_-___-_
sole, id est Christo, vidisse per-
_

sine qua prsecepta Dei non servantur, nec liuul hibetur.

bona opera.
c
2. Vir hujiis mulieris, Chrislus, caput EccL>siic,
el Ecclesia subdita est Christo,Eph. v.
DOMLMCA X POST PEXTECOSTEN. 3. Variac conditiones sponsi et sponsae, in quibus
Epistola Pauli ad Cor. I, cap. x : Non simus virlulum chorus cernitur, nam Christus dilexit Ec-
concupisccntcs malorum. clesiam el exposuit semetipsum pro ea, ut illam san-
i. Qtuc scripta sunt propler admonilioncni no- clilicaretmundatam lavacro aqu;c per verbum, ut
slram scripla sunt, ne pulemus impune peccare nos, exhibercl eam sibi ipsi gloriosam Ecclesiam, non
quiparvulis aulrudibus nonpepercit, isnecnobis par- halientem maculam aut rugam.
cet, qni legis perfectioncm accepimus. Evangelium MATTii.fi, cap. xn : Ecce tnatcr tua ei

2. Variis et horrendis exemplis hortatur, ut quia fratres tui.

pcr baplismum in familiam Cbrisli aplali sunius, ab Docet Chrislus praeseiiti exemplo, nc carnem
i.
omni vitiorum, commercio simus immunes, ne si- cl sanguincm, spitiluali operi pra^feramus, pr:cccp-
mus concupiscentes rerum ntalarum, ne si.nus si- Itim quidem Dei est Honora putrem tuum cl ma-
:

inulacrorum cultores, ne stupris inquinemur, i.e trcm, at qtii paternis mysteriis se plus dcb^se quam
untemtis Christum, ne lnurmurermis. malcruis allectibus hic Christus docet.
3. Consolalio a fidtlitatc Dei, qui polHcilus csl 2. Impoi luniias malris cl fralrum osionditur
 681 SMARAGDO ADDITUM. 533
debuerant intrasse et cum turbis similiter aiulire, A DOMINICA XIII POST PENTECOSTEN.
aut foris exspectare finem «ermonis, verum (Chry-
sostomo tesle) ambilione ac ostentalione com-
Epistola Pauli ad Cor. II, cap. m : Fiduciam taiem
habemus.
nioti foras evocant, ut videantur Christo imperare.
\. In causa salulis animarum nihil nostra sapien-
3. Commuuis omnium ingenue Christianorum cum
Christo nobilitas, voluntatem Dei facere. Hic simus
Ua aut viitute possumus, omnis nostra idoneitas
ex Deo est. Hinc Ecclesia pro ministris verbi serio
strenui.
oret:Da servis tuis, ut cum omni fidncia loquantur
DOMINICA XII POST PENTECOSTEN. sermonem tuum, loquanlureloquia Dei, minislrent in
virtute, ut glorificetur Deus per Christum.
Lf.ctio EPISTOL.-E Pauli ad Cor. 1, cap. xv : Notum 2. Ofilcia legis et Evangelii. Lex littera est,
vobis facio Evangelium. ecce
legem : Non concupisces ; ego dico, Nisi le adjuvet
\. Clara Drevitas totius Evangelii in quo stare gratia, ardentius concupisces, hoc est, quod dictunt
oporlet, per quod salutem consequimur, Christus est, Littera occidit, spiritus autem cor immulat
et
mortuus est pro peccatis nostris juxta Seripturam vivifical.

et resurrexit juxia Scripturam. 5.Gloria legis et Evangelii. Minisierium damna-

Chrislus est Salvator illc mundi, quem Moses
2. lionis mandata lcgis vocat. Justitiae ministerium,
elprophetac annuntiarunl, ideo in Scripturis prseili- gratiam salvaloris eui siiperabundanliam gratise
,

ctum esse commemorat. attrihuit, recte de natura rerum ut homo dfvihua

5. In assevcranda resurrectione diligens est apo- ..

judicans, Cyrill. in Joan. super illud, Gratiam pro
-

stolus. Yisus est Cephce, pnsthsec undecim, deinde " yatia

plusquamquingenlisfraliibus, Jacobo, apostolis om- Evaxgelium Marci, cap vh : Exiens Jesus de (ini-
nibus, novissime Paulo. Nam qui articulum resurre- bus Tyri.
ctionis negat, mulla negabit quod recte credamus,
\. Miraculum, quo Dominus sanal hominem sur-
3uod verbum auditum rectum sil, quod apostoli recle dnm et mutum, vel jy.0, f/i/ov, testatur ad-.sse Mes-
oceant, et Dei apostoli sint, quod Deus verax, quod
siam, de quo Isaias piaedixil, Tunc aperiuntur
sit Deus. oculi ciucorum et auies surdorum patebunt, Isa.
Evaxgelium Luce, cap. xvni Duo kombies ascende-
i
XXXV.
runl in templum. 2. Typus Evangclici doctoris, apprchensum ab-
ducit a lurba, sic oporlet a lata via,per quam multi
Parabola est dc humiliiatc conlra superbiam.
\. ambulant in exilium, abduccre el revocare ad pu-
Superbia Dei contcmplus est, contra hanc sscpe silli gregis consorlium, cui placet veritas,
innocen-
loquitur, nam luec passio in primis vcxat homines. tia, juslitia.
2. Quscritur quare Pharisacus suum encomium 5. Laus solius Dei, omr.ia bene fecit, nemo mor-
proferens damnatur, Job idem faciens coronalur? talium omnia bene facit, Christus Deus est.
Responsio, Pharisams dicebat criminando alios,
nulla ratione cogente. Job coactus est per amicos DOMIMCA XIV POST PENTECOSTEN.
et calamitates diccre innocentiam suam. Epistola Pauli ad Gal., cap. Abruha;
iii : dictw.
5. Doclrina omnis qui se humiliat, exalla! itur, sunt promissioncs
quare discamus hic ut quisque apud se supplex ac C
\. Repromissiones ad Abraham anle quadrin-
submissus obsecret, Deus esto mihi peccatori pro-
genlos triginta annos datai sunt, quo.l in scmi.ie
p'tius.
suo, quod est Chrislus univers^e nationes benedce-
IN NATALI S. LAURENTII. rentur. Et Jesus Christus, minister fuit circumcisio-
nis pro veriiate Dei ad confirmandas promissiones
Epistola Pauli ad Cor. II, cap. ix : Qui parce patium.
seminat. 2. Lex propter transgrcssioncs posila est, ut ac-
ciperet horoo pnecepta, supcrbe de viribus suis
i. Similitudine seminanlis et metenlis, ut libera-
fidens, in quibus dcficiens, et factus ciiam praeva-
litcr simus benefici et sponlanci, adhorlatur npo-
ricator. liberatorem salvatoremque requireret.
siolus.
3. Lex data est ut gralia qiuiererelur. Gratia data
2. Bencficium hoc non pcribit, nam quidquid
ut lex implerelur, nisi lex esset, conscicntia non
Dei amore in sanctos confcrtur, Deus sibi collatum
esset, peccatum non cognosceretur, non humilia-
impuiat, Matth. x et xxv.
remur, atque ita gratiam non desideraremus. Con-
3. LSona pietatis et justiiia; pars est munificen-
clusi! ergo hsec omnia sub peccato, utpromissio ex
tia , qua sanclorum inopi;e subvenitur Psal. ,
fidc Jesu Christi detur credenlibus.
c.xi Dispersit, dedit pauperibus, justitia ejus ma-
,

net. Evaxgelium Luc/E, cap. x Beaii : oculi qui vident.

Doaliiudo discipulorum Cbrisli, quibus se et
\.
Evanceliim Jo.vxxis, cap. xn JSisi granum frumenti
:
jy patrem lilius Dei revelavit, et mysteiia regni calo-
cadens in lcrram.
rum, sapienlibus et prudenli! us absconuita, ape-
\. Parabola grani projecli in terram, oslendit ruil.
Chrislus ulililatem et mulluin fruclum niortis ct 2. Duo prcccepla de diligendo Deo et proximo
passionis suse. Mors enim Chrisli incritum noslium, complectenlia quid sit opiimuni, alqui non cognitio
lefugium nostrum, salus, vita, et rcsurrectio nostra. sed observalio vitam dat.
2. Exliortalio post proposilam parabolam, qua 3. Quis sit proximus? Judaei proxiini nomen de
jubemur perdere animas nosltas, non ad id valet, suai genlis hoininibus inlerpretabanlur, putaules
ut >e quisque interimat, quod inexpiabile nefas est, sibi fas esse odisse non proximos. Declarat Chri-
scd ut in se interimat carnalem aiTeclum animae, quo stus, quemquam, sivegentilis sive Ju.lams, qui opera
cum impedimento titae fulurae pnesens delectat. Ita mea indiget, cui exhibendum est opus misericoidiie,
tle parenlibus, ut qui eos amat perdet, non more mihi proximum esse.
parricidarum interficiat, sed spiritali gladio verbi
Dei arnalem aflcctum eorum occidat.
i
DOMINICA XV POST PENTECOSTEN.
8, Dulcissima promissio, et dignitas ministran- Epistola Pauli ad Gai.., cap. v : Spiritu ambulale.
tinm Christo, Honorificabit eos Paler, hoc est, Pnecipmim fidei opus pugna spiritus cur
\.
erunl cum Cliristo filio Dei, majorem honorcm ac- came, ne quis putet Christianain vitam esse mol-
cipere non potcst adoptatus, quam ut sil ubi est lem et otiosam peccata sempcr oppugnant hi sunl
; :
unicus. Moabit.e, Ainiuonilie, hosles nostri, cum quibus
 :

m SUMMARIUM IN EPIST. ET EVANG.

nec pudefiat, imo gloi ificet Deum in
5g4

nujlas inducias habere, sed semper in conflictu esse A aliligitur ,

oportet. parte hac, I Pelr. iv. Vide August. ad Bonif., Epi-

2. Opera carnis adullerium, scortaiio, elc. Q«i stola 50.
taliaagunt regni Dei haeredes non erunt. 2. Arma mililiae nostrae polenlia Deo ad demoli-

5. Fructus spiritus, charitas, gaudium, pax, etc. lionem inunitionum, sunt oraliones, qua flexis ge-
adversus hujusmodi non est lex; qui Christi sunt, nibus ex intimo mentis affectu, deprecamur Deum
carnem cruciilxerunt cum affectibus, et concupi- Patrem nostrum et Patrem Domini nosiri Jesu
scentiis. Christi.
Scopus orationum noslrarum, ut impleamur
5.
Evangelium Luc.f:, c.vp. xvn : Dum intraret Jesus
in omnemplenitudinem Dei, et ut cognoscamus
in Hierusalem.
praeeminentem cognitionis dilectionem Chrisli ut ,

1. Quam abominabile vilium sit ingratiludo, et assequamur cum omnibus sanctis qiue sit laliludo
quod ptdpter hanc merito sint Judiei rejecli et gen- ei longiludo, elc. Charitas manilestat iidem veram
IGS ih obedientiam fidei admissLC. esse, hsec fides compreliendil, quod nihil tam al-
i. Chrislus legalia observavit, quod patet ex titulo tum, intimum, longum, latum ubi Chrislus non
,

vitse Chrisli, ex circumcisione oblatione in tem- ,

habet polestatem et juvare potest, nec timcl a morte
plo, immolatione agni paschalis. Ideo et ex praecepto vel inferno.
legis, Levit. xiv cap., ut emundali alepra sacerdoti-
Eva.ngelium Lvcje, cap. vn Ibal Jesus in cititatem
:

bus se offerrent, praecepit osteudere se sacerdo- qiHs vocatur Naim.

libus.
5. Promptiores ad fidem alienigenae, quam Israel.
Hinc primi facti sunt novissimi, et novissimi primi
et alienigenac dicitur, Fides tua te servavit. Et Ju-
daeis Auferetur a vobis regnum Dei,
: et
facienti fructus ejus. Matth. xxi.
DOMINTCA XVI POST PENTECOSTEN.
1. Historia, de unico fdio mulieris vidiue morluo,
B
quein Dominus suscitavil in vilam,oslendil Chrisluin
esse Dominum vitye et morlis, quare in niedia moi le
dabitur genli sanctis non est ponenda spes.
2. Consolatur Chrislus verbis, et re opitulatur, qui
pater est orphanorum et judex viduaruin, verbis,
Noli flere; re, quia dicit Adolescens, libi dico surge,
:

Epistola Pauli ad Galat., cap. iv Si vivimus spiritu :

et vivum tradit matri siue.
et ambulemus, etc. 5. Hiec juxla historiam gcsla , significationem

1. Clnislianorum fructus spiritus edere, et

est, doctriiue spiritalis habent. \idua enim mater, Ec-
procul abesse a carnis operibus. desi.e gerit imaginem, cujus filius morluus residet,
2. Prolapsi in culpam blande et leniter sunt resti- cum interna compunclione reviviscil pcccator ; vido
luendi el erigendi. Bedam, et paraphrasim Erasmi.
3. Lex charitatis peculiariler lex Chrisli est,
DOMINICA XVIII POST PENTECOSTEN.
charitatem aulem vocat Paulus aediflcare proxi-
mum, omnes ejusdem corporis membra ducere, Epistola Pacli ad Ephes., cap. iv Obsecro vos ego :

vinclus in Domino.
omnes unum in Chrislo putare, de fraternis com-
modis ul tle tuis gaudere , incomniodis mederi 1. Exhortalio evidens Pauli, ut tota vifce noslr;e
velut propriis, niansuele corripere erranlem, du- consuetudo pr« se ferat veram animi niodestiam
cere nescientem , erigere lapsum, eonsolari deje- maiisuetudineiu ac lenilalem, quae est Christiana
C
clum adjuvare laboranlem, subvcnire egenli. In
,
vita, Matth. xi, Discite a me miies esse et huiniles
sununa omnes opes et sludia huc referre, ut qiiani corde.
inuliis prosis in Christo, primum quidein domesticis 2. Unitas maximopere commendalur servamla
fidei, deinde omnibus, ut chariUUem comilelur di-
per vinculum pacis. Unum enim corpus, unus spi-
leetio. rilus cum Deo, unus spiritus cum fralribus. Hic pu-
Eya>gelilm Matth.ei, c\r. \\ : Xemo polest duobus deat nos Cbristianos seclarum schismatum ct sin-
dominis servire. gulariuiii opinionum, 1 Corinlh. i. Paulus obsecrat
\. relernam heatitudi-
Philosophia Christi, qu33 per noinen Domini nostri Jesu Christi, ut i:lem lo-
nem lolum requirit hominem, claudican-
pollicetur, (jiiamur onines, nec sint inter nos dissidia, sed inte-
les in utrainque parlem expuit. Nain consorlium gruin corpus, eadem mente, et eadcm sententia si-
iniis. Jam ut unitas constare possit, sedalioribiisani -
non est jusliii.e cum injiislitia, nec communio luci
cum tenebris, aut Chrislo cum Belial concordia, nec iuis opus slomachisque non ila cru.lis ab omni
pars lideli ctun infnleli. 11 Cor. m. parte.
2. Sollicitudinem rerum lemporalium Chrislus ,
3. fides, unum baplisma, iinus
Unus Dominus, una
exemplo avium, lilioruni et graminis agri nobis exi- Deus omiiium, etc. El ha;c ad unitatem
et pater

mit, iino dulcissima promissione, cum inquit, Novit ecclesiaslicam et ad mutuam charitalem nos ac-
,

pater vester coelestis quod opus habeatis his omni- cendant, ne propler sublimilatem dogmalum turhen-
lnis, ne corda noslra gravenlur curis hujus vit:i\ tur Ecclesiic, cum oporteal citius marlyrium susli-
Lwse xxi. Et ut morcs ab avaritia alienos habea- j) nere quam unitatem scindere. Vide Eusebium.
nius, conlenli his quie adsuni, Hebr. xm, scientes Evangelium Luce, cap. xiv Cum intraret Jcsus :

Doi.iiiiuin «lieere Non te desero nec derelinquo.

: in domum cujusdam principis.
3. Doeel primum regnuui Dei qua-.rendum esse,
i. Christus die sabbali hydropicum, in prsescntia
(lioc est lidem in Jesum Christum) ct justitiam
legis perilorum ct Pharisaeortim curat, docens, cuni
i-j -:s. Iiuc est li dem perdilectionem operantem.Rcgnum
nv.gna resultat iilililas, non curandum si mali se
iiiini IJ..'i non e»t in sernione sed in virtule, sie
scaudalizent, et praeposteram esse religionem co-
rc.Q'r- -bo'7--:«.i uujv tkvtoc iri.tr k, non dabunt divit,
:

rum, qui in salute hoininis offenduntur.

sel aejicientiir, ut discamus horuin quae in prajsenti
2. Oljservatores suos Pharisaeos Christus sic con-
dantur nihil esse omnino mngnnm, si futurorum
vincit, ut-cl avariliae condemnet, et verae violaiio-
magnitndhii comparentur.
nis salibali.
DOMIMCA XVII POST PENTECOSTEN. 3. Parabola de mvitatis, et ad veram humililatem
Epistola Pauli ad Ephes., cap. iii : Obsecro vos ne ptovocat, et fucatam Pharisa'oruin sanclimoniaiu
deficiulis. detegit.

i.Christi crux el aposlolorum ac apostolicorum

DOMINICA XIX.
vironun compedes quas ob Evangehi sincerain
,
Epistola Pauli ad Cob. I, cap. Gratias ago Deo
i :

piofessionem gestant, decori sunt Christianis non meo semper pro vobis.
probro. Gloria est apud Dcum, si quis ut Christianus I. Qui ad fidera Christi accedunt, onmi graiia,
SS5 SMARAGDO ADDITLM. 5S<

virtutibus, sapientia et scienlia, A sic demilti se jussit vel passus est, simul et in illis
hoc
v
** est omnibus t_ .•_ •. __»____ i»._ _____ ....._...•.._.. *__»rri*_r.- r__
_ •
qui porlarunt regrotum. i .

qua. prophetas et amicos Dei eonstituit, dilantur.

2. Chrislo filio hominis esse aeqiie proclive mor-
2. Gaudium sanctorum et congratulatio , cum
vident homines in cognitione evangelica proficere.
bum diclo tollere et peccala condonare, probatur
curalione paralytici.
3. Potentissima consolalio electis est, exspectare
Yirlutem suam Christus ostendit, et per amicos
3.
revelationem Domini noslri Jesu Chrisli in die judi-
et inimicos sapienlia. suie pelagus palefacit, idein
cii, qua_ beatos facit in spe.
ipsc et Deus et filius hominis, quare nou blasphe-
Eva.ngelium Matth.ci, cap. xxii Accesserunt ad Je- :
mat.
sum Sadduccei.
DOMINICA XXI POST PENTECOSTEN.
i. Primum omnium et maximum mandalum est
Epistola ad Epii., cap. v : Videte itaque qucmodo
cognitio et confessio divina. unitatis cum execu-
caute ambulelis.
tione bonce operalionis. Bona autem operatio dile-
clione Dei et proximi perficitur, quod Paulus bis i. Quoniam mumlus lotus in maligno posilus est,
verbis dicit In Cliristo Jesu, neque circumcisio ali- et dies mali sunt, ex quo Adam lapsus esl depara-
quid valet, nec prcvputium, sed fides per dilectioncm diso, caule et circumspecte Chrislianis ambulandum
operans. esl. et Dei volunlas iiitcliigenda, quae salulis nostne
2. Hebraei dicunt summum gradum colendi crea- summa est.
lorem esse, ut servias ei ex dilectione, et non pro- 2. Ebrielas, voluplas, hilaritas, comessalio digna
plerea ut mercedem aut prcemium suscipias, ex Clirislianis haec est, Christus noster cibus, fides no-
toto corde, quod nimirum cor solnm opus tuum bo- & sler potus, feeti bibamus sobriam ebrielatem spi
num vel malum ex tola anima, ut etiam si
facit, ritus
c >usa requirat non trepides pro eo exponere ani- 5. In omni tempore et pro omnibus qu_e nobis ac-
niam, id est, corporalem vitam, ex tota virtule, ut cidunt Deo gratias referamus non lanlum pro iis
polius omnium rerum tuarum dispendium incurrere quae bona pulamus, sed etiam quae nos coarctant, et
velis, quam ab amore Dei defleclere. cf nlra nostram volunlatem veniunt, Christianorum
3. Qux-stionem qucestionc eeu clavum clavo pel- enim propria virtus, in adversis referre gratias crea-
lit ex psal. cix de divinitale filii, quae quccstio et in- tori. Atqui hoc opus, hic labor est.
terrogaiio Hieronymo teste usque hodie nobis pro- Evaxgelilm Matth.£i, cap. xxn : Loquebatur Jesus
ficit contra Judceos. cum discipulis suis in parabolis, dicens : Simile esi

IN NATALI S. MICHAELIS ARCHANGELI. rcgnum ccelorum liomini regi.

i. Parabola hsec, sicut ct qu_e prcccedit de vinea,

Epistola. Apoc, cap. i : Significavit Deus qucv oportet.
lOnganimitatem, providentiam, curamque Dei erga
I. Quomodo Ecclesia apostolorum pnedicatione Judieos suminam, et eorum in Deum ingratitudineiu
fuudata, latius propaganda fuit, ut pra.dicatores ve- signilicat, ejectionem quoque ipsorum et vocationem
rilatis, hujus cognitionis fulucia freti indubitanter genlium. Quoe vivendi disciplina esse debeat, el quam
iunclionem suam aggrederentur, pauci multos, iner- acerba pcena negligen.es nianeat.
ines armatos , humiles superbos, infirmi nobiles, 2. Quomodo vero invilat non ad Iabores, afllictio-
tl spiritaliter
vivi mortuos
_>|.li l.ciill-i iiiui Hiu.. p nes _l SUUUICS,
IICS el sed ad
sudores, R-U nuplias,
-iU IIUJ. ad uv.iiv.kjo
11.13, «vi delicias (Taui
^iiiuii i

Jesu,qni esl,qui eral,

2. Tituli insignes salvatoris ^ e nim mei, inquit, et altiba occisa sunt), ipsi vero
qui venturus est, testis fidelis, primogenilus et prin- negligentes non venerunt quare sunt mexcusa- ,

ceps regum terrae. Ilinc fiducia augetur in coraibus biles.

credentium. 3. Docet autem parabola, nibil tam necessarium
3. Ineffabilis Christi charitas, qui dilexit nos et esse posse, quin spiritalia sint pra.fercnda.
lavit nos a peccalis nostris in sanguine suo et fecit
nos regnum et sacerdotes Deo ct Patri suo hunc sic ;
DOMIMCA XXII POST PEiSTECOSTE.N.
amantem redamemus. De ccvtero conforiamini in Domino.
Evancelilm M.TTii.Ei cap. xvni Accesserunt ad
, :
i. Propugnatore Jesu, qui suos non deserit nee
Jesum discipuli ejus dicentes : Quis pulas, etc. derelinquit, forles sunt, polentes ac robusii, Clui -

sliani.
1. Chrislus exemplo puelli, quae a.tas innocentia et
2. Armalura Cbristianorum et panoplia contra
simplicilate praedila esl, veram animi modesliain et
da.mones et horum organa impios bomines, verilys
T_?..--voyooo-J--)-, radicein Christianismi docct, el af-
balteus, thorax innocenlia et justitia, ocrea. puri
fectum ambitionis detestatur.
affectus nihil appetentes nisi coeleslia. Scutum fides,
2. Neque nobis ipsis, ncque aliis simus offendi-
Galea vigilans animus, et gladius verbi Dei.
culo properantibus ad regnum ccelorum , docet
3. Ab hoc loco quicquid est spiritaUum armoriun
e._efnp_o pedis, manus, oculorum, affectus omnes
peiendum est, ut undique munili adversus assullu^
auipuianilos UUI avocant
Illlll ttl IH1V-.5 qui lllU.tlllt €l cura salulis
a V.11111 l.lLIUOb.
_>.'.1U-I_> aeternae. -|. T | ^ _ , _ » ,, ,

uiaboh Stare P oss,,mis

5.Pusillon.m et abjeclorum coram nnuulo, apud D
Deum lain jugis ratio est, ut cl angeli eoruni sint Evangelium Joaxnis, cap. iv Erat quidam regnlus. :

p;cdagogi ac custodes. de regulo, sic dicto (sivc quod ess 1

i. Historia 1

e regio gcnere, sive quod alia principa.us dignitalc

DOMLMCA XX.
fungerelur,) vocalionis gentium in obedientiaiu li u i

Liistola Pauli ad Ephes., cap. iv : lienovamini spi- specimen pra_bet, el quod merito Jud;ei increduli
rilu mcniis vestrw. rcjicerentur, el gentes adniitterentur in consorlium
i. Per baplismum
insitos novo homini Clnislo rc- regni Dei.
novari oporlet, ut ablala injustitia, succedat inuo- 2. Formam humililalis Christus pnescribit , ot

centia el sanelitas evangelica. quod persoiKc rcspcctus non cst apud Deum, ad Cen-
2. Discipuli veritaiis oinne mendacium liorreant, tiirionis servum accessit, ad reguli filium non accc-
veris aganl cum proximo. dit.
5. Iracundia, vociferalio, convicium adco faccssant 5. Exemplum poienli;e fidei, cum declaraticne
a Clirislianis, ut nec ullum vesligium in aniino resi- fidei.
deat. DOMIMC.V XXIII POST PENTECOSTEN.
Fancelilm Matth/EI, cap. ix : El inqressus navcm EriSTOLA ad cap. i
Piiii.ipp., Confidimus in : Domino
trajecit et venit in suam cicilulcm. Jesu, qida qux cwpit, elc.
\. Exemplum ardentis fidei in ipso paralylico qui 1. Quia Chrislianismua babet ruiimenta, auctus
PATnoi.. Cil.
 587
SLMMAMLM 1N EPIST. ET EVANC. oSS

et fasti^ium, charitatis est (quae omnia sperat) de A quonim fidem iii Christum cl cliaritatem crga sais
iis qui incceperunl esse Christiani,
persuasum habere ctos audierat.
quod perstiluri smt. 2. Quia credidisse Evangelio, rudimenlum est sa-
2. Deus pietalis exordia donat, is quod coepit in lutis, absulvilur autem ac perhcitur piis aclionibus.

electis perficitusque ad illum diem, quo adventurus Orat Paulus, et poscit ut iinpleanlur agniaone vo-
t-il J<-sus Chrislus, praemium aeternum repensurus luntalis Dei in omni sapientia et prudenlia spiri-
recte factis, ne quis in se aul suis"viribus, sed in Do- tali.

minu glorielur. 3. Maxime seria res est Christianismus, nec fert

3. E\emplum Chrisli proponit, qui non solum ma- torporem el ignaviam. Digne Deo ambulare, per om-
liliam non habet, sed eliam bonitate redundat, ut nia illi placere, in omni Opere.bono fructilicare et
etnos non solum sinceri simus ab omni corruplione, crescere in agnitione Dei, omni virtule roborari. Pro-
sed cliam justitke fructu abundemus. cul hinc Sardanapali el de grege porci, cum populo
Asatorum.
Evangelilm Hatthjei, cap. xvni : Simile est regnum
Evangelium Mattilei, cap. ix: Ho?c illo loquenle ad
calorum Iwmini recji.
eos, ecce princeps unus accessit.
Parabola regis qui confert ralionem cum ser-
\.
\. Jesus expositus ad benefaciendum omnibus qui
vis suis, quid sibi velit, Christus ipse exponil formi-
cuin simplici fiducia postulabanl aliquid,sive paupe-
rinlosa senlenlia, dicens: Sic faciet vobis Pater meus,
res essent, sive divites, sive Judaei, sive cxleri. Jairi
ti non dimiseritis unusquisque frutri suo ile corde
praefecti synagogse filiam mortuam in vitam revo-
veslro peccata ipsorum.
B cat, et mulierem Hemorrhoissam in ilinere profluvio
2. Nm
dicit Paler vester, sed Pater meus, ut
sanguinis liberat, ubique Jesus, ubique benefaclor.
oslendat i:slos indignos esse quorum Paler Deus vo-
2. Signum verae carnis in Christo, quod tangilur,
cetur, cuin ita nequam sint, ul homines odio prose-
quantur nec velinl ignoscere. hinc in Luca dicit, Teligit me aliquis.
3. Feminam in mediuni producit , non oslenta-
3. Summa hcec parabola duo complectitur, ut
tionis causa, sed ut fidem mulieris aperirel, hinc et
agnoscanuis nos peccatores, et aliorum peccata di-
filiam appellavit, et certe fides ejus filiam eam Chri-
niiitamus, postremum facilius cst propler prinium.
sii cflecit.
llinc verissima haec sententia veterum. Nemo laeditur,
nisi a seipso, vide Chrysostomum. 1N NATALI S. ANDREjE.
DOMINICA XXIV. Epistola Pauli ad Rom., cap. x : Corde credilur ad
jusliliam.
Epistola Palli ad Philippenses cap. n , : Imita-
tores mei estote, et observate eos. \. Ratio justificationis et regenerationis hic ex-
ponitur,quae a fl le, non a caeremoniis, dependet, cum
Horialur Apostolus, ul se. exemplar electum
\.
spirilus Dei homini conceditur, ul suam carnem mor-
Dei organum imitentur Pliilippenses, non falsos apo-
lificet, desistit a prava consueludine, displicenl ei
slolos, qui spem passionis Christi, per quem peccala
ea quae Deo adversantur, nam illa morlificalione na-
dimissa, auferentes,in legis caeremoniis collocabanl,
scilur desi lerium, ut vivamus juxta volunlatem Dci.
quodet istos hodie arguit, qui neglecta vera pielate, Corde credimus ad justiliam, ore confitemur ad sa-
tiduciam habent in frigidas hominum cieremonias
C lutem alioram.
plancque irouicas.
2. Communis ordo Dei est, ut fides sit ex auditu,
2. Descriplio falsorum apostolorum, inimici cru-
auditus per verbum Dei suscipientes ergo ver-
,
cis Cbrisli, qui teircstria curant, quorum Deus ven-
buin et spiritum in nobis fidcm operantem, ita ut vi-
ter est, gluria in dedecore, quorum finis perdilio.
lam cupiamus emendare, signum esl novse regenera-
3. Conversatio nostra in ccelis est ex quo salvuto-
tionis.
rem exspectamus Dominum Jesum, qui transformabit
3. Decorisunt pedesevangelizantium pacem, evan-
corpus noslrum Inimile. Hinc credentes et habent
gelizanlium bona, el tamen raritas est cre^eutium
scopum Evangelicinn et miram consolalionem in
Evangelio. Angusla porla, et stricta via qu:r adducit
foraiis crucis salutaribus, scienles quod corrupti-
ad vitam, el pauci sunl qui inveniunt iilam, Malth. vn.
bile indoet incorruptionern et niortale immoriali-
Hinc horrendum judicium manet mundum, qui spi-
laiem.
riluin veritatis non vult capere.
Evangelilm Matth.€I, cap. xxii : Abeunles Pharisa.'i
consilium, elc. LECTIONES PER ADVENTUM DOMINI.
Cbristus inlcrrogatus de ccnm Cacsari dando,
i. DOMINICA I ADVENTLS.
s-ic prudenlia serpenlina Judaeis respondet, notans Epktola Palli ad Rom.,cap. xiii : Scienlcs qnia
iliorum vitam qui solliciti quid deberent Ccesari, noa liora est.
Uu:l potius curabant quid debeietur Deo.
i
\. A
temporis rationc Paulus hortatur, ut a pri-
2. T ributum soivebant Judaei cum res eorum ad
aomuo et lencbi\s resipiscentes exper-
slinae viiaj
Romanorum manus venisset, et viderant Tbeudam gtscamur. Et sunnnam legum omnhua charilatem
et Judain hac de. causa quasi sedit osos punitos.
;
D
ainplectatnur.
Hac crgo intcrrogatione Chrislum in similem suspi- 2. Tria genera viliorum sunt de quibus cxsurgit
cionem conanlur iujicere, et tanquam faciiosum
seges innmnerabilium malorum, primum comessa-
pncsidi tradere, sed non esl consilium conlra Do-
tiones et ebrietales, secundum, cubilia et lasciviie,
ininnm.
terlium, conleutiones, aeinulationes, hoc lertium in-
3. Cum
audis, reddile Ca?sari quo? sunl Ca'saris,
quit Aiigustiiius epistola Gi, ad Aurelium, in nostro
jlla non dubita, quae pielati el religioni
solaai dici
ordine gravius.
liuii ofliciunt, nam quod virtuli et fidei obest, non
3. Christum sapicnliam esse, jusliiiam, et sancli-
Caesaris scd diaboli tributum et vectigal est. Teilul-
ficationcm, et veriLatem, sobrietatein, castitalem, pa-
lianus in Apologetico : Non Deum dicam imperalo-
ccin, cbaritatem, et omnes virtutes, quas qui assuni-
rem, vcl quia nienliri nescio, vel quia illurn deridere
pserit, Christum induisse dicitur.
iioii audco, vel quia nec ipse se Deum volet dici, si

houio sit. Eadem Theodorelus, libro v, cap. 20. EVANGELUM MaTT!I.€I, CAP. XXI Ctm appTOphiqUHS-
\

senl Hierosolymis et venissent Detliphage.

DOMINTCA XXV. \. Tres evangei:st;c qui Graeco sennone scripsc-
Ei istola P.vlli ad Col., cap. i : Non cessamtis pro runt pulium tantum commemoraut. MiiitlKcus vcro,
vobis orantes. solusqui pro Debracis Hebraicc scripsit, asiuam qno-
1. O:\-itio Apostuli perpelua pro Collossensibus, quc solulam ct Domiuo adduciam refert; ul (jiis ie,:i (
589 SMARAGDO ADDITUM. >90

genlis Hebraeae, si poenituerit, r.on desperandam mon- A Evancelilm M\TTn,Ei, cap. xi : Cam audissel Joarir
sirel esse salutem. Hieron. nes in vincidis opera Cluisli, clc.
2. Sepe Hierusalem ascendit, nunquam lam clare, 1. Legatio discipulorum Joannis ad Christum in-
quia crux in januis erat. Duplicem prophetiam altc- stitula, nonquod Joannes dubilaretChristumMessiam
ram opere, alteram verbis implet. Opere, qnia scri- esse, neque carcerc lerritus mulavit confessioncm
ptum est a Zacharia, quod in asina sicut rex sede- suam, sed quia ejus discipuli humanum ([uiddam dc
nit. Secuniia, immundarum vocationem genlium si- Christo paliebantur, ne perniciosa^ materiam opinio-
gnificat, quia in ipsis requiescet, venient enim et nis et Joannitas pro Chrislianis rclinqueret, ahlegavit
adorahunt eum. suos.
3. Summa
Evangelii mira hrcvilaie in verbis Za- 2. Facta Chrisli (caeci visum recipiunt, claudi am-
cbarise nobis proponitur. Ecce rex luus vcnit libi, bulant, leprosi mundantur, surdi audiunt, mortui
mansuctus, clc. In omnibus vcrbis emphasim hahes, excitantur, pauperes evangelizanlur) quid sunt nisi
tantum clamemus Hosanna filio David, benediclus mera bencfacta Messiam ex prophetiis adesse te-
qui venit in nomine Domini, et tempus visilalionis slantia?
agnoscamus. 5. Magna laus Joannis, vocis clamantis in deserto,
DOMINICA II IN ADVENTU. a constamia, a vita, a scriptura. Et quod inter eos,
qui ex mulieribus nascuntur, nemo major Joanne
Epistola ad Rom., cap. xv Quwcunque scripta sunt,
:

Baptista exortus fuit.

ad noslram doctrinam scripta sunt.
i. Utilitas litlerarum sacrarum eruditum reddit
p DOMINICA IV ADVENTUS.
ad sahitem per fidem, quoe est in Chrislo Jesu; in
"
Epistola ad Piiilippenses, cap. iv Gaudcte in Do- '.

noslram doctrinam scripla sunt quae scripta sunt, mino semper, et iterum dico gaudele, etc
Hl per patientiam et consolationem scripturarum
i. Christianorum est semper gaudere in Domino,
spcm habeamus. Omnia autem scripta fidem el cha-
etiam in mediis affliclionibus, scienliiim quod affii-
ritatem et ut onmibus in bouum placeamus conli-
ctio patientiam pariat, patientia probationcm, pro-
nent.
balio spem, porro spes non pudefacit. Et Dominus
2. Summa
professionis nostra? pax est et unani-
precatur Deum auctorem patienliae, ut prope est.
niitas, itaque
2. Vita Christiana est modesti* professio, !ktc sic
ad exemplum Jesu Christi nos fauat consummatos
nota sit omnihus homiuihus, ul honi meliores fiant
in unum.
Dominus in omnes qui se invo- exemplo Christianorum , el mali concilicntur aut
3. Christus dives
franganlur.
cant Judseos et genles, circumcisis promissus, gen-
5. Conditiones orationis rectoc , qua Ecclesia et
les ex merissima liberalilaie habeni, qui quondam
sancti orant, quibus pax Dei ousc supeial oniiiem iu-
eranl non populus, nunc popuhis Dei, qui qnondam
non consecuti misericordiain, nunc sunl consecuti. lelleclum adipiscitur.
1 Petr. ii.
Evangelium Joannis, cap. i : Miserunt Juda-i ao
Evangelilm Llc.e, cap. xxi : Erunt signa in sole et Hierosolymis , sacerdotes el levitas.
luna. 1. Joannis testimonium quid non sit (nempe non
i. Yaria sed ccrtissima signa inslantis supromi Christus, ncc Elias, nec propheta) et quid sit, ni-
p sit
diei Christus enumerat, hic in Luca, alibi in Mat- mirum vox clamaniis in deserto.
thsco. Chrysoslomus tanlus vir horrore invadilur 2. Quia Christus obscuro genere natus, et conver-
haec legens, ct ex profundo corde ingemiscit ne- :
satio Chrisli communis, lanquam unus enim ex mul-
gligentiam noslram, ut nos componimus ad horribi- liludine versabatur, et vestimenta Christi nihil a
Icm illum diem ut fugiamus a ventura ira ? vulgo differentia, e contra Joannis natales celcber-
2. Secundus Chrisfi adventus praedicitur cum vir- rimae, vila asperrima , indumentum e pilis camelo-
tute et majeslate magna, ubi omnes ab Adam us-
rum, cibus locustae, etc, maluissent Judaei Joannem
que in advenlum Cliristi operum rationes reddent, quam Chrislum magistrum habere, et ideo mittunt
minislrabunt angeli, cceli fores a sa;culo clausae pa-
pntslantissimos legatos, sacerdotes et Levitas ab
tebunt. ipsis Ilierosolymis, si Joannem adulatione huc per-
5. Pulcherrima similitudine ficus, arborum, cesta-
trajiant, ut se Christum dicat.
tis,regnum Dei etredemptionem,hoc est, perfectam 3. Difierentia Joannis et Christi el utriusquc ba-,
liberationem corporis et animae praedicit eIectis,ideo-
plismatis, cum
lestimonio Joannis, quod argumen-
que vull, his fieri incipicntihus, levari capita et in-
lum est divinitatis. Cujus ego non sum dignus ut
concusso animo esse, juramemo asseverans verba
soham corrigiam, elc.
sua non transilura.
(Sequuntur summaria Epistotarum el Evangcliorum in
DOMLMCA III IN ADVENTU natalibus apostolorum, martyrum, confcssorum, vir-
Epistola Palli ad Cor. I, cap. iv : Sic nos existi- ginum, co ordine, quem Smaragdus servavit.)
met homo. jj
1. Ne
aposloli quidem (ut intcrim taceam de pseu-
IN NATALI APOSTOLORUM.
doapostolis) nimia laudc honorandi sunt. Ideo alihi Epistola Pauli ad Rom ., cap. viii : Scimus quoniam
dicit, Nunquid Paulus crucifixus est? Ministri Chri- diligentibus Deum.
sti, etdispensatores mysteriorum Deihaberi dehent. Consolatorius locus,
i. habens argumentum ab
De laudibus minislrorum Ecclesiaj acceptan.iis, ut utili. Hoc est qua?cunque conlingat a carne,
afllictio
nec totum ncc nihil accipiatur, vide Augustinum, miindo, vel Salana, eam prodesse, et rarsericordiae
cpistola 84, ad Aurclium.
Dei opus esse, quod nos iram interprclamur.
2. Inler condiliones minislri, requiritur ut
sit fi- 2. Gradalionc pulchcrrima docct unde sit salus
dclis, alibi adjicitur in Luca, prudens fi.ldiias in
; noslra, nimirum abelectione Dei,quos pra-definieraf,
hocest.ut nihil consiliorum Dei celct, prudentia, ut
eosdem ct vocavit per Evangelium, vocalos juslifica-
omnia suo tempore et ordine in aedificationem cor- vit fidc, tandem glorificalurus. H;pc predeslinalionis
poris Christi simplici prudentia et prudenti simplici-
necessitas docens misericordiam Dei, quod citra ulla
tate dispenset.
inerita praedefinit, grata csl spiritui, odiosa carm.
3. Quoniam Dei oculis perspicua sunl omnia, cui 3. Argumcnta bencficentue Dci erga nos maxima,
omne judicium de occultis deferri debet, cavendura ct siimma solatia, proprio filio suo non pepercit, etc.
noliis est, ne servi senlentiam Domini anticipemus. Redamemus sic amati, ncc quicquam separet nos a
Nam solus is laudabilis quem Deus laudaverit qui diloctione Dei, qua illi conghitinamur pcr Jesum
omnia occulla el no:i visa cognoscit. Christum.
 m SLMMARIUM JN EPIST. ET EVANG. SMARAGDO ADDITUM.
Evangelium Joannis, c.vp. xv
Iloc esl prccceplum
:
A tentia fuisse Petrum, Paulum, Hieronymum, et uv
meum, ut dUigali» vos invicem, sicut dilexi vos. nurnerabiles alios constat.
Praeceptum Christi cst, ut credamus nomini 5. Hilarius fure diabolum intelligit secutus Orige-
1.
ejus Jesu Chrisli, et diligamus nos inuluo sicut
filii
nom alii exlremum diem , et per palremfamilias
,

deditpneceptum.Hocsi solumfiaisuflicii (IJoan.m). unumquemque nostrum, dictum esl aulem omnibus :

YidequaiHieronymu.s Yigilate, Mar. xm. Nescitur dies nec hora. Mors est
in Epistolam ad Galatasscribit.
2. InefTabilis gralia Dei, ([iiia amicos vocat, non certa, incerta dies, incerlior hora, consulat ergo
servos, quia omnia, qme autiivit a patre nota fecit, anim.c, qui sapit ille, sua;.
quia elegit, quia promittit quicquid petierint patrera Item Ev.vnt.f.lium Luc/E cap. xix , Ilomo quidam :

daiurus sit. Ut enim alia laceam, amicum esse Chri- nobilis abiit in regionem longinquam.
s'o, haec dignilas nalurce huniamu terminos excedit,
\. de homine claro, de regno Christi
Paraljola
ei hic amicus magis uecessarius cst, quam iguis et
agit, hocde regno evangelico, in quod sermonc
est,
aqua.
prsedicationis, publicani, meretrices, militcs, Graeei,
5. Amici autem simt, qui raciunt qucccunque prae-
Komani, Scytlue, Galli, Gothi, SarmaUc, Gennani,
c< pit,quoselegit ut frnclum afferant maoentem. Ma-
ac omnes sunt attrahendi. Ilinc etAgarenicae et Ara-
licns fruclus est evangehcae disciplinae justitia. Con-
hicai studen lum nobis essel (nc quid dicam de tribiis
tra ignaviain istdrnm qui Chrislo dicunl Domine, :

celebribus linguis Hebraea, Giveca, Latina) ul Turcas

Domme, el non faciunt voluniatem Patris qui in cwlis.
ct Agarenos aliquando in obedientiam fidei attraherc
LN NATALl LNIUS CONEESSORIS. p posscmus. FiJcs eniin per auditum fit, cui inseruit
Benediclus Deus
'
lingua, et pudor est ingens cum duodecira apostoli
Epistola Palli ad Cor. II, cap. i :

et pater Domini nostri Jesu Christi. (ceu fermentum in tria sata farina? posilum) tolum
orbem fermeniarent, quod nos Cbristiani innumera-
Paulus Deum et Patrem Domiui noslri Jesu
1.
bilcs adeo parum aul sane nihil fruclificamus.
Chrisli,novo tilulo vocat palrem misericordiarum 2. Regio longinqua Ecclcsia gentium est. Pra?cla-
ct Deum omnis consolalionis, ut doceat confidere, et
rus ille homo Cbristus abiit, ut pleniludo genlium iu-
omnem curam noslram oinneque onus nostrura in
,
trarel, rcverletur, ut onmis lsrael salvus fial.
iilum conjicere.
5. Docirina pro minislris verbi, ut in negotio pra*-
2. Queraadmodum sol lnmen accepit non lantiim dicationis evangelic;e simus quam maxime fidclcs cl
ut ipse luceat, sed eliara nt alia iUuminet, ita Deus industrii el mullos lucrifaciamus Chrislo, sic repor-
consclatur Aposlolos in om::i tribulatione , ut per laturi imraarcescibilera coronam, ciim princeps pa-
eos alii consolentur verbo et exemplo. slorum redierit Christus Jesus verus ille hoino no-
3. Summa, Deus nemineni dcielitiquil, qui socii
hilis et clarus. Alioqui Dci munus amittit qui habens
sunt passionum erunt et socii consolationis, et
,
non habet, id est, eo non utitiir, et co augelur, qui
inulto magis in futufo remimorabit, quos in pnesenti
habens babet, id cst, bene utitu»*.
s eculo consolatur.

Eyancelilm Mattilei, cai'. xiv Si quis venit ad me,

:
IN NATALI PLURIMORUM MARTYRUM.
nec odil, etc» EriSTOLA Palli ad Hebr., cap. xi : Sancti per /idetn
vicerunt rccjna.
1. Nemo supra ChrisUun amol parenles, fraires,
u-xorem, liberos. In hacrc erudeletn esse, pietatis ge- 1. Quantam vim fules habeat, quoe subslantia est
misest, namQui non renunliaverit omniluis qnsepos- caruin re.sun qiiae sperantur, argumentuni eorum
sidel, iion potest meus esse discipulns, dicit Chrisius. qiia: non videnlur.
Yi.lo llicronymum ad Ileliodorum, et Augusliniim, 2. Excmpla Vctcris et Novi Teslamcnti adducun-
< •pislola 59. lur eximia, quibus majeslas et potcntia fidei oslen-
2. Aries istc pietalis qno fides qualilur Evangclii ditur. Expugnavcriiiit regna Josue, David, opciatus
relundendus est muro. Mater mea et fratres mei, hi cst justitiam Samucl, assecuti promissiones ruisus
SUillqui facinnt volunlatan Patris me ,qui in ccclis cst.
Josue, Davi.l. Occluserunl ora leonum David, Sam-
Siiniliiudinibus diiabns, altera aedrficantis tur-
5.
psou, cxslinxerunl vim ignis Aaron,pueri in Daniele,
riin.el compulanlis suuiptiis, allera bcllaluri cu:n eftugeruTit acicm gladii Elias ct alii incursioncs ,

rege, ostendil Chrislus pruvidenlia opus esse i:i sc- averteruiit exterorum Jonathas, Asa, Josaphat. Alii
qiieado Ghristo, roburqueaniuai expendendum esse, distenti. Vide Jeremice xx, Jud. xvi,Tob. n, Job. xix.
atitequam i'e fatearis Chrisli sectalorem. Vide Cbion. Euscbii, ct lib. v Thcodoii, cap. 39, de
vaiiis generibus suppliciorum ct cxquisilionibus
IN NATALI SANCTORUM PLLRIMORLM.
puiiannn, quibus pii excruciali fuerunl.
Epistola B. Petri apostoli I, cap. i : Uencdictus 5. Quae apostnlus hic fidei tribuit, Chrysostomus
Deus et Paler Domini. cruci Christi tribuit, vide Horailia 55, in Malthaeum,
Spes viva Chrislianis cst, pcr boc quod resnr-
\. quod signum et synibolum vocal salulis noslnc, iiam
rexit Jesus Christusex mortuis in lueredilatem im- rj passio Domini nostiu- bcalitudinis caputet origo cst.
mortalem, inconlaminabilem cl immarccscibilcm con- Qtiando ergo te cruce signas (inquit) universam te-
servatam in ecelis. cum crucis causam vcisa, et iiiC el rcli<piariiin pas-
2. Per multas tribulaliones oporlct intrare in re- sionuin inccndia exslingue.Hoc signiiin piisciset no-
gnum Dei, si computimur ct conreijnabimus, si com- stris lcmporibus clausas januas reseravit, hoc vene-
morimur et concivemus. noiiim vJros cxslinxit, hoc leroces beslias reprcssit,
.").
Christus nobis dalus
e-;t in donum, ut sit sa- hoc lclhalcs serpentium morsus curavit. Nou limpli-
pieniia, justilia, sanctificalio, ei redemplio noslra, et ciler digito in corpore, sed magna fide iu menic
in exemplum, ut passo in carne Ghristo nos eadcm servare opdrlet, haec ille.
cogilaiiohe armemur.
Evangf.lum Mattii.ei, cap. v : Videns Jcsus ttirbas.
Evangeliuu Llce, cap. xii : Sint lumbi veslri prcc-
\. Christus Jesus, coelcslis doctor el orator sum-
cincti et lucerme ardetites.
mam ccclcslis philosophioe , hoc est explicalionem
Similitudine Iiabitus ministrantium , Dominus
\. divinic legis clara brevitate ct blandissiinis inviia-
(iocet sedulitalem r.ostram, ut stemus in fide, vigiJe- mentis e! promissionibus cxponit.
iuus in negolio salutis, ma!a non agamus el bonis 2. Oralorum alii sunt, giandes, graves, copiosi,
operibus insudemus. tcnues, subtiles, breves, interjecti, mc.lii, Christus
2. Optimus Christus voluit suos csse in hac scn- oiiuiia est, et qplirnus, qui dicendo animos audien-
lentia, ut extremum illum judicii diem semper cx- linm docet, delectat, permovcl, prorhiltens regnum
spectarent parali, ceu raox venturum. Et in bac scn- coelorum, consolaiionem hsereJilalcm lerrae, mibo
,
 SMARAGDI ABBATIS DIADEMA MONACHORUM. 5&f
neordiam, visionem Dei, adoptionem iiliorum Dei, A doloris c'entium, fletus, e!c. Indignalio cnim, jra,
mercedem nmliam in coeli afflictioet anxictasadversus omnein animam Lominis
3. Paupertas spiritus radix est omnis boni, ut su- perpetrantis malum (Ilom. n).
perbia mentis, et pzyKypoviiv, radix omnis mali, hinc
mala niaxima, el quae iere pcrniciem toti orbi inlu- Evancelium Matth.ei, c.\p. xxv Simiic : esl regnum
lerunt. coetorum decem virginibus.
IN NATALI VIRGINUM.
\. Virginilas propter excellentiam suam pr.ccepla
Evangelium Mattflei, cvp. Similc est rcgnum
xiii :
non est, res sublimis quae eliam apud vetercs a pri-
ccclorum tliesauro abscondito iri agro. scis illis sanctisque viris coli non potuit. Haec tamcn
\. fermento ma-
Ut parabolis de grano sinapis et ut sublimis virtus non sulficiet, nisi adsil opus fidci
gna Evangelii virtus oslendilnr, qiue omnino loUim et labor charitatis.
orbcm terrarum erat siiperatura, ita parabola tbe- % Quisque pro se videat, ne erremus, Deus non
sauri et margaritse ostendil Evangelium summi pre- irridctur, nullus nos defendere poterit si oleum non
tii csse, et debere rebus omnibus anleponi. habuerimus in lampa iilius.
2. Prsedicatio Evangelii in mundo abdita est et 5. Crebro repetil Christus Vlgilatc, quia nescitis
celata, el in prajdicationc suinma felicitas recondita, diem nequc horam, ostendens ignorantiam exilus ab
nec invcnitur nisi curiose (pueras, quemadmodum hac vita ulilem esse, igitur cum illo Paulino epilogo
thesaurus in agro absconditus qiueri solet. libet receptui canerc : Vigilale, state in iide, viriliter
5. Parabolam dc sagcna missa in mare Christus agile , esiote foites, oinnia nobis cum charitate
ipse intcrprelaliir, ostendeus nmltas pcrditionis vias, B fiant, h*c est viia Christiana. Et sic qui vixerint,
unlle non injuria dictum est alibi lalam esse viam cum apparueril Christus, habebunt liduciam, nec
illam quae in perdiliofiem adducft, cic, ut formidi- pudeficnt ab co, in advcntu ejus, sed intrabunt cum
nem ampliliccl et inculiat. Ilinc ct fornacis mcminit, sponso Chrislo ad nuptias.

SMARAGDI ABBATIS

[Ex Bibliolb. Patr. max. tom. XVI.]

PROLOGUS R. P. SMARAGDI. C CAPUT PRIMUM.

Hunc modicum Operis nostri libellum de mullo- De oratione.
rum dictis orthodoxorum, opilulante Chrislo, colle- Hoc est remedium aninuc ejus, qui vitiorum ten-
gimus Patrum, et per eorum iliscurrcntes florenlia lamentis cxa;sluat, ut quolies quolibcl vilio langi-
prata, benc olentes (veluti ad manum) collegimus lur, tolies ad orationem se subdat, quia frcqucns
flosculos : atque de illorum florigero, bcnedictioni- oratio vitiorum impugnationem cxslinguit. Tam
busque Domini plcno, ea (iiuic necessaria monachis persevcranter intendere oportet animum noslrum
esse perspcximus) collegimus agro, ct in hoc parvo orando, alque pulsando, quousque importunas der
sluduimus congregare libello. Ea vi ielicet, qua1 per-
.
svderiorum carnalium suggestiones ,
quse nostris
fcctorum monacborum corda demulceant, et ad de- obstrepunt sensibus, fortissima intentione supere-
siderium patrise cceleslis avidius sublimiusque eri- mus : ac landiu insistere, quousque persislendo vin-
gant : inlirmorum quoque monachorum corda con- camus. Nam negligentes orationes nee ab ipso ho-
firment et terreant, ad rcgularemque perJucant mine impctrare valcnt quod volunt. Quando quis
emendalionem. Et quia in regula beati Benedicti orat, sanctum ad se spiritum advocat at ubi vene- :

scriptum est, Mox ul surrexerint fratrcs a coena, rit, confcstim lentamcnta dumionioruio, quae sc
sedeant omncs in unum, ct lcgat unus collaliones j) mcntibus humaiiis immergunt ,
proesenliam ejus
vel vitasPatrum, aut cerlc aliquid qubd sedificet au- ferrc non sustinentcs, effugiunt. Oratio cordis esl,
dicnles : idco nos et dc collalionibus Palrum, et de non labiorum. Neque enim verba deprccantis Dcus
tonversationibus cl institutionibus eoruin modicum, intendil : scd oranlis cor aspicit. Quod si cor tacile
ct de diversis Doctoribus in hoc libcllo congessiimis oret, el vox sileat, quamvis homincs laleat, Dcum
plurimum, et sic eum in centum capitulis consum- lalere non potest, qui conscientiaj prsesens est.
mavimus tolum. Et quia mos cst monachorum, ut Melius cst auteia cum silentio orarc corde sinc
regulam beatiBenedicti ad capitulum lcgant quotidic sono vocis, quam solis verbis sine intcntii menlis.
matutinum volumus ut isle libcllus ad eorum capi-
: Voccs apud secretissimas aurcs Dei non faciuut
tulum quotidie Iegatur vespertinum. Et quia in ca- verba noslra, seJ desideria. yElcrnam eliam vitam
dcm licati Benedicti legimus regula, ut quidquid in- si orc petimus, ncc tamen corde desideramus, cla-
choamus bonum a Dco illud pcrlici inslanlissima dc- inantes laccmus. Si vcro dcsideramus ex corde,
poscamus oratione; proptejea in boc libello dc ora- ctiam eiuii ore conticescimus, lacentes clamamus.
tionis oflicio capitulum ponimus primum. (
')('<;-, Moral, /. \\u, c. 18.) Iliuc csl quod in ere-
M SMARAGDI ABBATIS. 596

mo populus vocibus perslrepit, et Moyscs a strepilu A etfactumprecibusbeatiPatrisGregorii Neocxsarien-

verborum tacel et tamen silens, aure divince pie-
: sis legimus. Qui cum volcns cediiicare Ecclesiam in

t:Uis audilur. Cui dicitur : Qnid clamas ad me loco apto, viderelque eum angusliorem esse quam
(Exod. xiv)? Intus est crgo desiderio clamor se- m res exigebat, venit nocte ad locum, et genibus floxis

cretus, qui ad humanas aures non pervenit, et ta- oravit Dominum, ut montem longius juxta fidem
men auditum conditoris replet. Nunquam est sine petentis ageret. Et mane facto, reversus invenit
geinitu orandum. Nam peccatorum recordatio moe- montem tantum spalii rcliquisse structoribus Eccle-

rorem gignit. (Huc usque. Greg.) Dum enim oramus, sice,quanlum opus habebat. Nam et sancta Schol.i-

ad memoriam culpam reducimus : et magis reos stica manus et caput in mensam posuit, et ut plue-
tunc nos esse cognoscimus. Ideoque cum Deo assi- ret, ora\it : et statim pluvia super illos de coelo de-

stimus, gemere et flcre debemus, reminiscentes scendit. (Rufm. lib. vn Hist.) Nam et proinde tar-
quam gravia sint scelera quoe commisimus, quam- diusjustorum exaudiuntur oraliones : ut dum diffe-
que dira iuferni supplicia, quae timemus. Mens qua- runtur, majoribus praemiis cumulentur. Oratio nam-
lem se in oraiione offert, lalem post oralionem con- que privatis locis opportunius funditur, dum Deo
servet. Nam nihil proficit oratio, si denuo commit- tantum leste depromitur. Ncque enim conciliat
undc jam venia postulatur. Ule cnim precis
litur, B Deum multiplex orantis sermo : sed plura, sincera-
desideratum effectum sine dubio percipit, qui quoJ que oralionis inlentio.Interrogaverunt quidam Ablia-
orando ablui postulat, delinquendo non iterat. Tunc tem Macharium dicentes Quomodo debemus orare?
:

crgo veraciler oramus, quando aliunde non cogita- Et dixit eis Non opus est mullum loqui in
senex :

mus. Nam revera, tunc impetranda divina munera oratione, sedextendere manus frequenter, etdiccre:
c: edimus quando simplici affectu assistimus, cum
; Domiue, sicutvis, et sicut scis, misererc mei. Hinc
oramus. Qnando autem slamus ad oratiortem, vigi- beatus Benedictus ait : Non in mutiloquio, sed in
larc ct incumbere ad preces lolo corde debemus, ut puvitale cordis, et compunctione lacrymarum, nos
eogitalio omnis carnalis et srccularis abscedat :
exaudiri sciamus. Et ideo brevis debcl esse et pura
nec quidquam tunc aliud cogilet animus, quam id oratio , nisi forle ex affectu inspirationis divinae
solum quod prccalur. Ideo et sacerdos fratrum gratioe protendatur. In conventu tamen omnino bre-
praeparat mentes dicendo Sursum corda, ul dum
:
vietur oratio.
plebs respondet : Habemus ad Dominum ; admonea- CAPUT II.

tur, nihil aliud se quam Dominum cogitare debere. De disciplina psallendi.

Qui kediiur, non desistat orare pro se Uedentibus, Oporlct cnim nisibus lolis obedire illi, qui nos
alioquin juxta Dei scntentiam peccat, qui pro inimi- C per Prophclam admonet dicens : Psallite sapienter
cis non orat (Matth. v). Sicut nullum proficit in (Psal. xlvi), id est, non quacramus sonuin auris,
vulnere medicamentum si adhuc in eo ferrum sit, sed lumen cordis : et quod lingua cantamus» opere
ita nihil proficil oratio illius, cujus adhuc dolor in compleamus. (Basil. Reg. brev.,%19.) Canlat et sapien-
mente, vel odium manet inpectore. Libenlius sacri- ter, qui quod psallit intelligit. Nemo enim sapientcr
ficium oralionis accipitur, quod (in conspcctu mise- agit, qui quod operatur non intelligit. Quod enim
ricordis judicis,) proximi dilectione conditur. Quod est in omnibus cibis gustus, quo dignoscitur cujus
tunc vcracitcr quisque cumulat, si hoc etiam pro saporis sit, hoc est et in verbis sanctae Scriplunc,

«dversariis impendat. Tantus esse debet orantis prudcntia el sensus. Si quis ergo ita animam suam
erga Deum affectus ; ut non dcspcret prccis effe- inlcndat in singula verba psalmodioe, sicut guslus
ctum. Inaniler autem oramus, si spei fiduciam non intentus cst in discretione saporJs ciborum : i&te est

habemus. Petat ergo (ait Apost. Jacob.) unusquisque qui complevit quod dicitur, Psallite sapienter (Psal.
in fule, v.ikil dubilans (Jacob. i). El Dominus, Omnia xlvi). Bonum est corde scmper orare, bonum ctiam
(juwcunque petilis in oralione, crcdentes accipietis sono vocis, Dcum spiritualibus hymnis glorificare.
(Matlh.xxi). Yenit quidam sencx aliquando in mon- Nihil cst sola vocc canere, sine cordis intentione.
tem Sinai, el cum exiret inde, occurrit ci frater in D ged sicutaitApost. : Commonentes vosmelipsos, psal-
via, cl ingemiscens diccbal seni : Affligimur, Abba, niis, hymnis, et canticis spirilualibus, in gralia can-
propter siccitatem, quia nobis non pluit. Et dixit ci tantcs in cordibus vcslris Dco (Coloss. m). IIoc esf,
senex Quare non oratis et rogatis Deum ? Et ille
:
non solum voce, scd corde psal-lenles. Undc et alibi :

respondit: Et oramus et deprecamur assiduc Deum, Psallam spirilu, psallam et mente (I Cor. xiv). Sic-
ct non pluit. Et dixit scnex : Crcdo quia non oratis ut orationibus regimur , ita psalniorum studiis
attcntius. Vis autem scire quia ita cst? Veni, ste- delectamur. Psallcndi enim ulililas trislia corda
mus pariter au orationem. Et exlendens in ccclum consolatur, gratiorcs mcntcs facit, faslidiosos delc-
manus oravit, ct slatim pluvia descendit. Quod cum ctat, inertcs exsuscitat, peccatores ad lamenla invi-
vidissct frater ille, timuil; et procidens adoravit se- tat. Nam quamvis dura sint carnalium corda, st?-

nem. Nam ct Dominus discipulis ait : Habete fulem. tim ut psalmi dulccdo intonuerit, ad affectum pieta-
Amen dico vobis, qnia quicunque liuic monli dixcrit, lisanimum corum inflettit. Dum enim Cluistianum
toilcre et mittcre in mare,et non ktcsitaverit in corde uon vocis modulalio, scd tantum vcrba divina qu:9
me, quoacunque dixcrit, (ict ei [MaTC. xi). Qnod ibi dicunlur, dcbcan'. conunovcrc, ncscio quo lanici)
 :

597 DIADEMA MONACHOHUM. :n

pacto quam modulalionc cancnlis major nascilur A perna amplectcnda cor legcnlis immulal, dielisque
compunctio cordis. Multi cnim reperiuntur qui can- obscurioribus exercet, et parvulis humili sermop.e
tus suavitate commoli, sua crimina plangunt, atque hlanditur : et usu legendi fastidium lollil leclori.
c.\ ea parte magis flectuntur aJ lacrymas, ex qua Quia nimirum quos verbis humilihus adjuvat, subli-
psallendi insonuerit dulcedo suavissima. Oratio in mibus levat. Scriplura sacra aliquo modo cum le-
prsesenti lantum pro remedio peccatorum effunditur, gentibus crescit, a rudibus lectoriLus quasi reco-
psalmorum autem decanlatio perpeluam Dei lau- gnoscitur, et tamen a doclis semper nova repcritur.
dem demonstral in gloriam sempiternam, sicut scri- Ad Ezechielem prophelam dicilur : Fili hominis,
ptum esl : Beali qui kabitant in domo tua, in scvcula quodcunque inveneris comede (Ezech. m). Quidqui I

sceculorum laudabunt te (Psal. rxxxm). Cujus operis enim in sacra Scriptura invcnilur, eden.ium esl :

ministerium quicunque fnleliter intenlaque mcnle quia et ejus parva simplicem compommt vitam, ct
exsequitur, quodammodo Angelis sociatur. Unde et ejus magna suhtilem sedificant intelligenliam. Pra>
in alio Ioco idem Psalmograplius ait : In conspectu ccpta Scriptura sacrse legendo, reviviscimus, qui
Angelorum psallam tibi (Psal. cxxxvn). Psalmodia? mortui in culpa jacebamus. Unde Omnipotcnli Do-
hic virtus ostcnditur, ut qui puro corde inter homi- mino per Psalmislam dicitur : In wtcrnum non obli-
nes psallit, etiam sursum cum Angelis canere videa- B viscar sermones tuos : quia in ipsis vivificasti ma (Psal.
tur. Hinc et Aposlolus ail : Commonentes vosmetip- cxvm). Sancta Scriptura in tenebris vilaj praesentis
sos, psalmis, hymnis, et canticis spiritualibus : can- facta est nohis Iumen itincris. Hinc enim Petrus
tantes in cordibus veslris Deo (Coloss. ni). El cancre ait : Cui benefacilisinlendentes, quasi lucernx lucenli
igitur, et psallere, et laudare Doininum magis ani- in calujinoso loco (II Petr. i). Cum Iegenti cuilibel
mo, quam voce debemus. IIoc est quippe quod dici- sermo Scriplurae sacra; tepidus videtur, sensus di-
lur cantantes in cordibus vestris. Vox etenim psal- vini eloquii ejus mentem non excitat, et in cogita-
modiae cum per intentionem cordis agitur, per hanc lione sua nullo intcllectu luminis emicat. At vcro si
omnipotenti Deo ad cor iter paratur, ut iatentee hene vivendi ordines quserat, et per gressum cordis
menti, vel prophetise mysteria, vcl compunctionis inveniat quemadmodum pedem boni operis ponat,
gratiam infundat. Unde scriptum cst : Sacrificium tantum in sacro eloquio profeclum invenit, quantum
laudis honorificabit me, et iilic iler est quo oslendam apud illum ipse profecerit. Plerumquc fit, ut Scri-
illi salutare Dci (Psal. xlix). El illud : Cantate Do- pluraj sacrae verba esse mystica quisque sentiat, si
viino, psalmum dicite nomini ejus, iter facite ei, qui accensus supernae conlemplalionis gralia, semetip-
ascendit super occasum Dominus nomen illi (Psal'• _ sum al ccelestia suspendat. Mira enim atque ineffa-
:

lxvii). Ipse etcnim super occasum ascendit, qui mo hilis sacri eloquii virlus agnoscilur, cum superno
tem rcsurgendo calcavit. Cui dum cantamus, itcr amore legentis animus penetratur.
facimus, ut ad nostrum cor veniat, et sui nos amo-
CAPUT IV.
ris gralia accendat. De dilectione Dei et proxitni.
CAPUT III. (Isid. , (. n Sent. c. 3. ) Charitas in dilectione Dei ct
De lectione. proximi consislit. Servat autem in se dileciionem Dei
Orationibus mundamur, lcclior.ibus instruimur. qui a charitale non dividitur proximi. Qui a fraterna
Utrumque bonum, si liceat : si non liceat, melius socieiate secernitur, a divinse charitatis participa-
orare quam legere. Qui vull cum Deo semper esse, tione privatur. Nec poterit Deum diligere ,
qui no-
frequenter debet orare, frequenter et legere. Nam scilur in proximi dilectione errare. Christus, Deus
cum oramus, ipsi cum Deo loquimur : cum vero le- ethomo cst. Totum ergo Chrislum non diligit, qui
gimus, Deus nobiscum loquitur. Omnis profectus, homincm odit. ( Isid. ibid. ) Quamvis ergo nonnulli
ex lectione et meditatione procedit. Qiue enim ne- iide atquc operibus sanctis videantur esse parlicipes
scimus, lcctione discimus : quce aulem didicimus, tamen quia privantur charitate fraternre dileclionis,
meditalicnibus conservamus. Geminum
confert do- j. nullum babenl incrcinenlum virtutis. Nam (sicut
num lectio sanctarum Scripturarum. Sive quia Aposlolus ait) Si tradidero corpus meum ut ardeam, :

intellectum mentis erudit; scu quod a mundi vani- cliaritalem autcm non habuero, niliil mihi prodcst
tatibus abslractum hominem, ad amorem Dei pcrdu- (
I Cor. xiii ). Siac amore charitalis quamvis quis-
clt. (Isid. I. in, Scnt. c. 8.) Geminum est eiiam que rectc credat, ad healitudinem pervenire non
leciionis studium. Primum quomodo inlelligantur potest. Quia tanta cst charitalis virtus, ut etiam
scriplune : secundum, qua utilitatc, vel dignitate di- prophelia et marlyrium sine illa nihil esse credan-
cantar. Nam rationahililer erit quisque piiusprom- praunium charitate pensatur. Charilas
tur. Ntillum
ptus ad intclligendum quoe legit; ('cinde idoneus ad enim virlulum omnium obtinet principalum. Undc
proferendum quas didicit. Lex enim Dci, ct prrc- ct vinculum pcrfeclionis charitas ah Aposlolo dici-
mium pccnam legenlibus eam. Praemium,
liabct, et tur (Coloss. m) co quod universoe virtutes ejus vin-
in iis qui eam hene vivcndo cuslodiunt; poenam culo religcnlur. ( Huc usque Isid. ) Prima virtus
vero, in iis qni eam male vivcndo contemnunt. obedicnlia3 in charitate est. Quoe videlicel charitas
Scriptura sacra lcctoris sui animum ad codeslem in duo'us pnoceptis dislinguitur, ut Deus ct proxi-
patriam vocat, aiquc a tcrrcnis dcsideriis aJ su- mus diligatur : et rccta opcralio cx decilogi com-
 :

K59 SMARAGDI ABBATIS coo

pletione perficitur, cum bona
ut agi cceperint , A diligi in se, el inimicos diligi propter se. Diligamus
mala jam imlla perpetrantur. Duo sunt prxcepta ergo, dileclissimi fralres, Dominum Deum noslrtim
charitatis , dileclio videlicet Dei , et dileclio proxi- sicut ille proecepit ; scilicet , ex loto corde, tvta ani-
mi, per quoe nos sacra; scripturse dicta vivificant ma et tola virtule nostra diliqamns ,
quia ille prior
quia dilectionem Deiet proximi capimus in eloquiis dilexit nos (Deut. vi ; Mattli. xxn Luc. ; x). Sic enim
divinis. (Greg., Moral. I. vn, c. 10. ) Per amorem Joannes ille, qui super illum dilcctionis fonlcm in
Dei amor proximi gignitur, et per amorem pro- ccena recubuit, in epistola sua ait : Fratres, diliga-
ximi amor Dei nutrilur. Nam qui amare Deum mus Dominum,quoniam ille prior ditexil nos (1 Joan.
negligit, profecto diligere proximum nesciL Tunc iv). Neque enim poterat Dominum fragililas bumana

plenius in Dei dilectione proficimus, si in ejusdem diligere, nisi ille primum naturam diligeret nostram.

dilectionis gremio prius proximi charitate ligamur. Dilexit etiam nos prius quam essemus, el ideo ut
Qnia ergo amor Dei amorem proximi generat, di- essemus creavit , vivificavit, nutrivit, custodivit, et

cturus per legem Dominus: Diltges proximum tuum, ad lavacrum regenerationis perduxit, renovavit, gu-
prsmisit dicens : Diliges Dominum Deum tuum bernavit, el ad intelligihilem celatem perduxit. Haec

( Malh. xxn ; Luc. x ; Deut. vi ), ut videlicet in enim omnia nobis misericorditer, et per nimfam dile-

lerra pcctoris nostri prius amoris sui radicem B ctionemperfecit. Aperiamus ergo oculos cordisnoslri,
sisleret, quaienus per ramos postmodum dilectio dilectissimi fratres, et in tantum nos a Jesu Cbristo
fraterna germinarel. Amor Dei t
proximi amore Domino nostro cognoscamus esse dileclos, ut pro
coalescit, sicut leslalur Joannes, qui quosdam in- nobis ejus sanguinem fusum non dubitemus. Sus-
crepat dicens : Qui non diligit suum quem
fratrem pendamus corda nostra ad dileclionem Crealoris
videt, Deum quem non ,
videt ,
quomodo potest di- noslri, et non ad modicum aut ex aliquo Sed ex :

ligere ? ( Creg. loc. cit. ) Qua? lamen divina dile- toto corde, tota anima, et tola virtute diligamus
clio per limorem nascitur, seJ in affectum cre- eum ( Deut. vi ; Matth. xxn ; Luc. x ) , et nullius rei
sccndo pcrmuiatur (/ Joan. iv). Sa?pe omnipotens dilectionem praeponamus dilectioni Domini nostri
Deus, ut quantum quisque a charitale Dei et pro- Jesu Cbristi. Ipse enim ait : Qui diligit patrem aut
ximi longo sit, vel in ca quam profecerit, notum matrem plusquam me, non est me dignus (Matth. x).
facit.Miroordiiiecuncln disp^nsans, aliosper flagella Yere enim si Deum toto corde diligamus, dilectioni
deprimit, alios successibus fulcit. Et dum quosdam ejus nec parentum, nec amicorum, nec liliorum

lcmporaliler deserit, in quorumdam cordibus quod dileclionem prajferre debemus. Sed si diligimus Do-
inalum latet , oslendit. Nam plerumque ipsi nos nii- minum , necesse est ut (sicut nosmetipsos) diligamus
seros insequuntur, qui felices sine comparatione co- C et proximum ,
quia in his duobus pra?ceptis tota lex
bierunt. Inofienso pede iter noslrum in terra agi- pendet el Propheliv (Matlh. xxu ; Rom.xm). Ergo le-

tur, siproximus inlegra menle diligantur.

Deus et gem el Prophetas non implet, qui Deum proximum-
Nec Deus enim vere diligitur sine proximo, ncc que non diltgit. Scriptum est enim. lloc mandalum
proxiinus vcre diiigitur sine Deo. Sanctus Spiritus habemus a Deo , ut qui diligil Detun , diligat et fra-

tecundo legitur discipulis datus Domino in

: prius a trcm suum (I Joan. iv ). Et in hoc cognoscent omnes
terra degente (Joan. xx ) ,
postmodum a Domino, quia mei estis discipuli , si dileclionem habuerilis ad

coelo prajsidente ( Act. n ). In lerra quippe dalur invicem \(Joan. xin). Et illud : Charissimi, diligamus
spirilus, ul diligalur proximus : e coslo vero, ut nos invicem ,
quoniam charitas cx Deo est. Et otnnis
diligatur Deus. Sed cur prius in lerra ,
poslmodum qv.i diligit fralrem suum , ex Deo nalus est , el cogno-
e ccelo , nisi quia patenlcr datur intelligi ,
quod scit Deum (I Joan. iv). Si diiigas ittviccm , Deus in

juxta Joannis vocem Qui fratrcm suum quctn videt

:
nobis manet , et charilas ejus in nobis perfccta est

non diligit, Deum quem non videt, qttomodo potest (Ibid.). Beata est ergo dilectio charitalis, quae om-
diligere ( I Joan. iv ) ? Amemus et ampleclamur nes amplectitur, omnes diligit, omncs fovel. Vcre
proximum qui juxta nos est, ut pervenire valea-
,
beata, quse nutrit virtutes, et delet pcccala. Op-
mus ad amorcm illius qui super nos est. Mcditetur v primit iram , excludit odia, expellit avaritiam ,com-
mens in proximo quod exbibeat Deo, ut perfecte ,
primit f ixam , et fugat pariter omnia vilia. Omnia
merealur in Dco gaudere cum proximo. Tunc cnim tolerat , omnia credit, omnia sperat ( 1 Cor. xni ).

ad illain supernac frequcntkc Letitiam perveniemus, Inlcr opprobria sccura est, inler iras placida, intcr

de qua nunc sancti Spiriius pignus aeecpimus, si odia beitefica , in veritale firma. A pravis impugna-

ad istum fincm , scilicct ad dileetionem Dei ct pro- toribus non diripilur, a latronihus non furatur, ab

xiiiii, amorc tcndamus. Omnc mandalum de

tolo incendio non crcmalur, ab hairesi non dividitur.
sola dileclione est, et omnia unum pnecepluin siint. Individua stat, inexpugnabilis manet, inexplicabilis

( Greg. hotn. 27 in Ev. )

Quia quidquid prsecipitur, durat, inconcussa perseverat, incorrupta luilatur.

in sola eharitate solidatur. Prsecepla ergo Domini- Ligainentum est enim omnium virtiitum ,
glulinum

ca, et multa sunt , et unum. Multa per diversitatem animarum , concordia mentium, ct societas eleclo-
operis , uuum in radice dilectionis. Qualiter dilcclio rum. Ne advcrsilalibus frangatur, forliter mentein
Dei et proximi sit tencnda, ipsc insiuuat, qui in roborat : ne prosperitatibus clevelur, caute tem-
plcrisque Scripturs sux senlcnlii^, et amicos jubet perat ; nc ab iia superctur, rationabiliier repriimt
 , , ,)

COi DIADEMA MONACHORUM. m

Vere haec ( ul video ) nobilissima et excelleutissima A ei super omma opera tnanum luarum , bcnediclhnem
virlus est. Teneamus ergo eam, fratres, virlule qua ( Dcut. xxviii ). Hinc et Joannes Aposlolus ait : 7»
possumus, ut nobiscum sil, nobiscum maneat, no- lioc cognoscimus quoniam diligimus natos Dci , cum
biscum surgat , nobiscum pergat , nobiscum lietelur Deum diligamus , el mandala ejus faciamus. Ila'c
et convivctur. Dccct enim in fratrum congregatione enim cfiaritas Dci, ut mandata ejus cuslodiainus, ct
tam regiam jugiler inesse virtutem. mandata ejus gravia non sunt ( / Joan. v ). IIoc et
CAPUT V. ipse Dominus ait : Si quis diligit me , sennonem
De observatione mandatorum Dei. tneum servabit ( Joan. xiv ). ( Grcg. hom. 50 in Ev.
Post exsecutionem dilectionis, videamus quid no- Probatio ergo dileetionis, exhibitio est operis. Vere
bis observandum ipse auctor pra?cipiat dileclionis. enim Deum diligimus, si mandata ejus observantes,
Ait enim Si diligilis me tnandata mea servate, et
: , a noslris nos voluntalibus coarctamus. Nam qui ad-
ego rogabo Patrem et alium Paraclelum dabit vobis, , huc pcr illicita desideria defluil, profeclo Deum non
ut tnaneal vobiscum in wternum (Joan. xiv). Atten- amat, quia ei in stia voluntate conlradicit.
damus ergo, fratres, quanlum nos diligat Dominus CAPUT VI
noster Jesus Christus, qui cum promissione a nobis De timore
suam exigit dileclionem, et Spiritum sanctum dicit B Scriptum est cnim : Initium sapientitr timor Do-
nobiscum esse in scternum mansurum, si post dile- mini (Psal. cx). Timor Domini gtoria, ct gloriatio, et

clionem suam mandata ejus servaverimus. Ab ipso Uvlitia , et corona exsultationis. Timor Domini delc-
enim nobis omnia bona largiunlur, et velle bonum ctabit cor : et dabil ttctiliam et gaudium , in longitu-
et operari , ab illo prius donatur nobis. Diligimur dinem dierum (Eccli. i). Time Dominum , et recede a
enim ab illo ut diligamus illum amamur ab eo
; ;
tnalo (Prov. 111, vers. 13 et 20), quia limenli Deum be-
ut aincmus eum. Cognoscimur, ut cognoscamus : neeril in extremis, etindiebus consummatiutiis illius
adjuvaiuur ut operemur, et operando virtulibus di- benedicetur.Plenitudosapieittiw,timereDeum(Eccli.i).
temur. Ergo si nos dilectio Dci proximique demul- Generatiosapient ;
aj, limor Doniini, diviti;c,et\iia,ct
cet, consequens est ut faciamus quod ille praecepit. Domini expellil peccalum
gioria. Titnor , et reonniit

Quia in quantum facimus. Ne-

lantum diligimus, in vitium, cautum facit hcminem alque sollicilum.
que enim polest sincere Deum diligere, qui mandata Nam qui sine titnore est , non poterit justificari. Quia
ejus fideliler non implet. Ipse enim ait Si quis dili- :
ubi timor non est, ibi dissolutio vitse est. Ubi limor
git me, sermonem mcum servabit. Et Pater tneus dili- non esl, tfoi sceleralio est. Ubi liraor non est, ibi
get eum , e-l ad eum veniemus, et mansionem apud eum scelcrum abundantia est. Qui timent Dominum non ,

faciemus. Et qui non diligil me scrmones meos non C erunt incredibilcs verbo illius : et qui diligunt cum
scrvat (I Joan. n) Joannes quoque Apostolus dilectio- conservabunt viam ejus. Qui timenl Dominum prw- ,

ne Doiniui replelus, in Epistola sua ait : In hoc scimus parabunt corda sua , et in conspcctu iliius santifica-

quoniam cognovimus eum,si mandata cjus observamus bunt animas suas. Qui timent Dominum custodicnt

(I Joan. n). Qni dic't se nosse Deum et mandala ejus

mandala ejus, el palientintn habebunt usque ad inspe-
clionem ejus (Eccli. n). Tinior Domini, non despi-
non custodit. mendaxest,-et in eo veritus non est. Qui
cere justum hominem pauperem, et non m.^gnificare
servat verbum ejus, vere in hoc charitas Dei perfecta
n virum pejorem divitem. David enim dicit Servite
cst (I Joan. ). De se quoque Job ait : Vestigia Dei :

scculus cst pes meus. Viam ejus custodtvi , el non

Domino in limore , et exsultatc ei cum tronore (Psal.

dcclinavi ex ea. A mandatis labiorum ejus non re- n). Et, Timete Domlnum, omnes sancti ejus, quoniam
cessi , mco abscondi verba oris ejus ( Job.
et in sinu nihil decsl timentibus cum ( Psal. xxxm ). Et, Bcati

xxui). Ipse quoque Dominus de dilectione sui, at- omnes qui timent Dominum : qui ambulant in viis

que mandalorum suorum observatione populum ,

ejus ( Psal. cxxvn ). Moyses quoque ait : Post Do-
Israeliiicum admoncns, dicit : Et nunc Israel audi tninum Deum veslrum ambulate , ct ipsum timele, el

prteeepta et judicia, qua? ego doceo te liodie , ut /«- prcccepta ejus cuslodite, et acquicscite itli (Deut. xni
cicns ca vivas in eis (Deut. iv ). Qbscrva et cave
D juxta lxx ). Apostolus quoque dicit : Cum limore et

ne quando obliviscaris Dotnini Dei tui , et negligas tremore veslram ipsorum salutcm opciamini ( Phit.

mundata cjus atqiw judicia , ct eeeremonias quas ego ii ). Ilerum Salomon ail : Corona sapientia limor
praxipio tibi hodie (Deut. vm). El nunc Israel, quid Domini , rcplcns pacem el salutis fructum : utraque
Dominus Deus tuus peliil a le , nisi ul limcas Doini- autem sunl dona Dci (Eccli. i). Metuentes Dominutn
num Dcum luum , et ambules in viis ejus , el dili- suslinetc misericordiam ejus, ct non deficclatis ab illo,

tjits cum ac scrvias ci in toto corde tuo , el in tota ne cadatis. Qui limctis Dominum , credite illi : et non
anima tua, custodiasque mandala et ca'rcmonias ejus, evacuabitur mcrccs vcstra. Qui timctis Dominum, di-

qttas ego pnvcipio tibi hodie , ut bene sit libi ( Dcul. ligite ilium : ct iUuminabuntur corda vcslra (Eccli. n).
x ). Si autem audieris , ul facias omnia mandala Beatus cui donalum csl habere timorem Dei. Timor
ejus, faciel te Dominus excelsiorcm cunclis gcntibus Domini sicut paradisus benedictionis , ct supcr omnem
autv versanlur in tcrva. Bcncdictus cris in civitalc , ct gloriamoperucruiit illum (Eccti. m). ln limorisetcnim
benedietus in agro, benediclus fructus vcntris lui , ct laudc adbiic Salomon ait . Timor Domini apponet dics

(ntctus ierrai tua. MiUel Vominm super cellaria tua, ( Piov. x ). Timeamus, ergo fratres, illo liinore Du-
 :,

C03 SMARAGDI AUBATIS 004

mini, qui sanclus permanet in s(cculum swculi

(PsaL A corpus luum siccum sic cst? Et dixit eis sencx : Sicut

xvin) illo casto timore qui nobis ad dics

;
temporis lignuminmanu hominis quo fruticcs in igne vcrsan-

hujus adjiciat dies setcrnos, dies perpctuos, dics pc- lur arcscit, ita si homo habuerit mentcm suam in

rcnncs et immortales, imo diem unum sine vespcra timore Dei, ipse limor Dci ossa ejus consumit.

et infinitum, diem felici gaudio plenum, indeficiculi CAPUT VII.

luce refertum, angclico comiiatu suffultum; dicm De sapicnlia quw Christus est.

inquam qucm nox non interpolat, tcnebrae non ob- Corona sapienlice (ut ait Scriplura) timor Domini
,

scurant nubilum non offuscal importabiiem non

, , est, et initium sapienliw, timere Deum, et plenitudo

eSTlcit calor aestatis, pigrum non reddit frigus hie- sapicntiw, et radix sapientiw timor Domini esl (Eccli. i).

mis ; dics qui nobismet unus erit cum sanctis, com- Timcamus ergo, charissimi, Dominum , et animas
munis cum angelis , seternus cum utrisque; qui no- nostras praeparemus, ad excipiendam sapienliam, ut

bis cum fclici gaudio consorlium tribual angelorum, sapienter, et pie, et juste vivenles, cum ipsa sapien-

et socios faciat palriarcharum , in numero computct tia, regna mereamur possidere perpclua. Sic enim

prophctarum , in exsultatione socios faciat aposlo- scriptum est : Qui custodierint illam, justificabuntur
loruni. Et quia apostolns Joannes in canonica dicil ab ea, et facile videbitur ab iis qui diligunt eam , et

Timor non cst in charilate , scd perfecla charitas fo- invenietur ab iis qui quwrunl iilam (Sap. vi). Scri-

ras mitlit timorcm, et quia timor pcenam kabel , el ptum est enim : Concupiscentia itc.que sapientiw de-

qui timel, non est pcrfcctus in charitate (I Joan. iv), ducil ad regna perpetua (Ibid.). Propterea ail Salo-

neeesse cst duos discretc et diligenter intelligamus mon : Optavi, et datus est mihi sensus : invocavi , et

limorcs. Duo sunt igitur timores. Unus quo timent venit in me spiritus sapientiw , et proposui pro luce

homines Deum , ne mittantur in gehennam. lpse est liabere illam. Super salutem et omnem pulchriludincm

timor ille, qui introduxit charitatem , sed sic venit dilexi illam, quoniam inexstinguibile est lumen illius.

ut cxeat. Si enim adhuc propter pcenas times Venerunt aulem mihi omnia bona pariter cum illa, et

Deum, nondum amas, quem sic times non bona : innumerabilis honestas per manus iltius, et Iwtatus

desideras, sed mala cavcs. Sed cx eo quod mala sum in omnibus, quoniam antecedebat me ista sapien-

caves, corrigis te , et incipis bona desiderare. Cum lia. Infmitus enim thesaurus est hominibus ,
quo qui

bona desiderare coeperis , eril in te timor sanctus usi sunt, participes facti sunt amicitiw Dei. Est enim
ilie scilicet, ne ipsa bona amitlas non ne millaris , in Ula spiritus intelligentiw, sanctus, unicus, mulli-

in gehennam, sed ne te deserat prxsentia Domini plex, sublilis, mobilis, disertus, incoinquinatus, cerlus,

quem quo oeterno fiui desideras. Fra-

amplecteris ,
suavis, amans bonum, acutus, quem nihil vetat bene-
tcr quidam interrogavit sencm dicens Quomodo :
** faciens, humanus : stabilis, secutus, omnem habens
venil timor Domini in animam ? Et dixit senex Si : virtutem,omnia prospiciens,el qui capiat omnes spm-
habet homo humilitatem ct paupertatem et non , , tusyintelligibilis. Nam omnibus mobilibus, mobilior est

judicet allerum ; sic venit in eum limor Dei. Dixit sapientia. Vapor est enim virlutis Dei et emanatio
quidam senex : Timor et humilitas, et egeslas vi- claritatis omnipolenlis Dei sincera. Candor est enim
ctuaiium, et planctus mancat in te. Et alius senex lucis wternw, et speculum sine macula Dei majestatis,
dixil illud : Quidquid odio habes , alii ne facias et imago bonitatis illius (Sap. vn). Est enim (ut dici-

( Tob. iv ). Si odio habes eura qui libi male loqui- tur) hwc speciosior sole, et super omnem stellarum

tur, ne tu male loquaris de aliquo. Si odio habes dispositionem luci comparata invenitur prior. Luci
eum qui tibi calumniam facit, ne tu calumniam facias enim succedit nox, sapientia autem vincit maliliam

alicui. Si o !io habes eum qui te in contemptu ducit, (Ibid.). Ul enim dicitur : Altingit a fine usaue ad (i-

aul injuriis appelit, nibil tu horum facias cuiquam : nem forliter, et disponil omnia suaviter. Soorietalem

Q-ii crgo vcrbum istud custodire potest, sufficit ei eniin et sapienlium docet, et juslitiam et virlutem qui-

ad salulem. Dixit quidam senex Vila Mnnachi hsec :

bus ulilius nihil est in vila hominibus (Sap. vui). Thc-

csl. Operatio, obedicniia, medilalio et ut non ju- , saurus enim magnus est sapientia, quam qui mve-
dicet, non obloquatur, non murmuret. Scriptum est * r.eiit, inveniet fltam : et qui possederit illam , im-

enim : Qui dilitjitis Dnminum , odiic malum (Psal. morlalitaiis habebit coronam. lpsa cst cnira qu:e

xcvi).Monacbi vila brccesl, non ingrcdf cuminjuslis, siabiles facit in fide, ccrlos in verbo , dulccs in clo-

ncijue videre ocnWs suis mala, neque curioseagcre, quio, hilares in dalo, in misericordia huraanos, in

iiC!|iic audire inania, neque aliena rapere, sed magis rcspondcndo suaves, in discernendo sagaces, in pro-

sua tribuere, neque superbire corde, neque cogita- spcritate miles, in adversitate securos, acutos in

lione maliguari, neque ventrem implere, sed cum sensu, pcrlucidos in facto, candidos in vultu, ct for-

iHseretione omnia agere. Ecce in his est monachus. tes in confliclu (Ibid.). Vnde ergo sapientia venit, et

Dixit Abbas Jacob Quia sicut lucerna obscurum cu- :

quis cst locus intelligentia; ? Abscondita est ab oculis
omnium vivenlium. Deus intelligit viam ejus ei ipse
biculum illuminal, ita limor Domini si venerit in ,
,

novit locum Ipse enim dixit hcmini: Ecce timor

cor horainis illurainal eura et docet omnes virtu-
, ,
illius.

Domini, ipse est sapicntia, el rcccdere a malo inlclli-

les et mandala Dei. Interrognverunt quidam pa-
gcntia (Job. xxvni). Diligaraus crgo eam, fratrcs. ut
trum Abbalem Macbaiium .Egyptium, diccntcs :

QuomoJo cl quando manducas, et qpiando jejanas, diligamur ab ca. Ipsa cnira sapicnlia qux Chrislus
 .

GOo DIADEMA MOXACIIORUM. 606

est, dicit: Ego sapicniiu hubito ia consitio, et erudilis A Scriplum cst cnim : Sentite de Donuno in bonitale,
intersum cogitationibus. Meum esl consilium et cequi et in simplicitate cordis quccrite iilum, quoniam inve-
las, mea est prudentia, mea est et fortitudo. Ego dili- nitur ab iis qui non tentant illum : apparet autem cis
nentes me diligo, et qui mane vigilaverint ad me , in- qui fidem habent in illum (Sap. i). Diligamus ergo
venient me. Mecum sunt divilnv et gloria. Melior est simplicitatem cordis, ut ab illa actus nostri dirigan-
fructus meus auro et lapide pretioso. In viis justitiai tur in viam salutis. Scriptum est enim : Simplicitas
ntnbulo, ut ditem diligentes me, et thesauros eorum juslorum diriget eos (Prov. xi). Obediamus verbis
repleam (Prov. vm). Diligit cnim Deus illum qui Paulipraedicatoris egregii, qui nos admonet, dicens:
diligit sapientiam. Sapientia enim filiis suis vitam Volo vos sapienles esse in bono simplices in malo ,

pneparat, diligentibus se justitiam minislrat, aman- (Rom. ivi).Dcbetenim electorum corJa prudentia in
tibus se prudentiam donat. In tentatione cum illo bonum jugiter acuere, et simplicitas ab acumine
ambulat, et iter direclum illi prceparans, absconsa prudentiae temperare, ne aul prudentia modum recli-
sua denudat, illi scientiam el intellectum prudentiae tudinis excedat, aut simplicitas ignorantiae fallacia
tbesaurizat. Ergo qui lenuerit illam, vitam lwercdi- lorpescat. (Greg., I. v, il/or«/., c. 5.) De Jacob enim
tabit aHernani. legitur : Quod esset vir simptex
domo habi- , et in
CAPUT VIII. B tans (Gen. xxv), quia nimirum omnes qui in curis
De prudentia. exlerioribus spargi refugiunt , simplices in cogita-
Prudenlia namque ornamentum est omnium vir- tione atque in conscienti;e suae habitalione consi-
,

tuium, gloria verbi, decusque sermonis, sicut scrip- stunt, ne dum ad multa foris inhianl, a semeiipsis
tum cst : Ornamentum aureum prudenti, doctrina, et alienati cogilationibus recedant. Curramus crgo pcr
quasi bracliiale in bracliio dextro (Eccli. xxi). Pruden- simplicitatis itinera , ut ad perennitatis per eam
tia cuslos est oris, gubernatio actionis , temperan- citius pervenire mereamur patmm, ubi immorta-
tia cordis , moderatio linguae , omniumque statera litatis stolam et simplicitatis recipcre mereamur
vcrborum, et ponderatio rerum. Sic enim scriptum prsemia.
est : Verba prudentium statera ponderabuntur (Eccli. CAPUT X.
xxi). Hinc et Paulus ait : Sermo vester semper in De patientia.
gralia sale sit cotiditus, ut sciatis quomodo oporteal vos De hac virtute patieniise sic Dominus ait : In pa-
unicuique respondere (Co/. iv).Diligamus et nos, fra- tientia vestra possidebitis animas vestras (Luc. xxi). Et
tres, hanc clarissimam viriulem, quse nobis guberna- Paulus discipulus ejus dicit : Induite vos sicut clecti
tionemanimi disponat, et discrelionemmentis confir- Dei, sancti et dilecti viscera misericordice, benignita-
met. Sicenim scriptum est :
Quisapienscst, multagu- Q tetn, humititatem, modestiam, patientiam,
supportan
bernaturprudenlia (Prov. xli). Diligamusprudenliam tes invicem in charitate (Col. iu ; Ephes. iv). Salomon
quse gressus operis nostri dirigat, etactus cogitatio- quoque Doctrina viri per patienliam noscitur, et
ait :

nisdisponat. Scriptum est enim : Virprudens dirigit gloria ejus est iniqua prcetergredi (Prov. xix). Jaco-
gressus suos (Prov. xv). Diligamus prudemiam qua3 bus Apostolus praadicans ait : Patienlia autem opus,
nobis spiritalem oedificet domum , et aedificatam pcrfectum habeat , ut sitis perfecti et integri, in nutla
sublimiler roboret. Scriptum est enim : Sapientia deficientes (Jac. i). Et Paulus iterum dicit : Corri-
icdificabitur domus, et prudentia roborabitur (Prov. pite inquietos , consolamini pusitlanimes, suscipite
xxiy). Diligamus prudentiam, quae nobis ornamenta infirmos, patientes eslote ad omnes (I Thess. v). Cur-
inorum, et copiam ministrct virtutum ,
qurc ori no- rainus crgo, dilectissimi fratres, per hanc patientiai
slro legem verilatis insinuet, el scrmoncm sapientiae viam, et diligamus eam, quia non habet offendicu-
ct intelleclus nuiliipliciler adornet , sermonibus lum, sed plenum et ccternum per se currentibus in
nostris aureum ornamentum imponat, et labiis no- futuro retribuet gaudium. Magna est enim, fratres,
stris munus argcnteum conferat moribus noslris : virtus patientise, quae Ucdenles se non Uedit , scd
jugeiu cuslodiam congruam ministrct ct gloriam.
, diligit : quaa injurianti se injurias remittit, non red-

CAPUT IX. D dit : cui nocere potest non nocet, sed parcit. Radix
De simplicitate. enim omnium ct custos virtutum, patientia cst. Pcr
Magna cst quiJem prudcntix; virtus, sed nccesse patientiam vero possidemus animas nostras (Luc.
cst ul simplicitatis viilutc temperetur. Sic enim Do- xxi).Custodem igitur conditior.is noslnc palienliam
minus iu Evangelio ait : Estote prudentes sicut scr- Dominus esse monslravit quia in ipsa possulere- :

pentet , ct simplices sicut columbie (Malth. x). Et de nosmetipsos docuit. (Greg., past. Curcc p. ni, adm.
Jub simplici viro, Dominus ad diabolum ait : Nun- 10; Cypr. de bono Pat.) Patientia autcm vcra , csl
quid considerasli scrvum mcum Job ,
quod non sit oliena mala sequanimiier perpeti : et contra euni,
simiiis ei super terram, simplex , reclus , et tinwns qui mala irrogat, dolore nullo movcri. Patienti:e crgo

Deum,et recedens a mdo (Job. i)? Diliganms ergo, virtus cst, fralres, quoe nos Deo commendat, cta
fralres, hanc magnam virlutem, quue dc Allissimi inalis omnibus cuslo.Iit , et servat. Ipsa csl qiuo
thcsauro prodit, qnce quamvis omnibus Christianis, iram lemperat, linguam refrenat, et mentcm guber
niaximc auteiu necessaria cst monachis qui vite ,
nat. Ipsa est qu;e pacem cuslodit , disciplinam mo-
propooiuun simplicitalis ornare dcbcut oflicio. dcrale peragit, libidinis impeUim fiangit, viulcBtiaia
 :

607 SMARAGDI ABBATIS G03

comprimit, cl ineendium simultatis exsiinguit. Coer- A tus Petrus apostolus ait: Quia Deus superbis rcsistit,

cet potenliam divitum refovel inopiam paupcrum, ,

Itumilibus autcm dat gratiam (I Pclr. v). Omnes cniin

faeit humiles in prosperis, fortes in adversis, contra dieit," seniores scilicet, et adolesccntes, quibus invi-

injurias cl conturaelias miles. Tcntationes expu- ccm videtur humililalis insinuare virtutem : et his

gnat, persecutiones tolerat. Ipsa est quoe fldei nostrse videliect regendo , et illis huiniliter obsequendo.
fundamenla fortiler munit, incremcnla spei nostrce Omnes ergo humililatem in aUerutrum vel exemplo,

sublimiter provehit , et actus vitie nostrae dirigit. vel eliam verho docet insinuare, quia nimirum om-
Ipsa nos ul tenere possimus viam Christi, palienlcr nibns supcrbiie vilium (quod angelos de ecelo dejecil)

gubernat, et ul filii Dci persevcremus, immobililcr noveral esse cavendum. Et quoe sit gratia, quamhu-
confirmat. Hanc enim virlulem, fralres dilectissimi, milibus promitlit donandam, sequenter exponil <li-

cum gaudio diligere, et totis viribus amplecti debe- ccns : Humiliumini igilur sub potenti mami Dci, ul

mus. Cilo enim fruclum patienlioe, ejusque prce- vos exaltet in tempore visitutionis (I Petr. v). II mc
mium recipiemus, si cum illa usque in finem perse- ergo gratiam humilihus tribuit, ut quo magis humi-

veremus. Sic enim et Jacobus aposlolus ait : Ecce liati fuerint tcmpore certaminis propler ipsum , co
jttdex antejunuam assistit,ctvobispra?mia palientia?, et gloriosius exaltentur tempore retributionis ab ipso.

adversariis vcstris pcenam quam merenlur, restiluet B Hinc Psalmista ail : Juxla est Dominus iis qui tribu-

(Jacob. v). Ante januam dieil, quia proximus nobis lato sunt corde, et Itumiles spiritu salvabit (Psal. xxxin).

est, etparatus Dominus Jesus Christus, et ad dimit- Omnis autem humilitas non lam in sermone quain
lenda nobis rogantibus tielicta, et ad reddenda pa- in mentc est, ul humiles nos conscienlia noverit, ct

lientke praemia. Dicebant de abbale Iskioro ,

qui nunquam nos vel scire vel intelligere vel esse ali- ,

erat preshyter in Scylbia : quia si quis habuisset quid cxistimemus. Mirabiliter enim culmen humili-

fralrem infirmum, aut pusillanimem, aut injuriosum, tatis rex el propheta David retinebat, cum diccrcl :

ct volebat eum expellere foras , ille dicebat : Addu- Domine, non est exaltatum cor tneum , ncquc etuti

eite eum ad me. Et apprehendens , cum patientia sunl oculi mei (Psal. cxxx) , ctc. lpse itcrum ait :

sua curabal animum fratris illius. Venerunt aliquan- Sacrificium Deo spiritus conlribulatus (Psal. l). Et

do latrones in monaslerium cujusdam senis, et dixe- iterum : meam et laborcm meum,

Yide humilitatem

runt ad eum : Omnia qmecunque in cella tua et mea (Psal. xxiv). Si erg'>
dimttte cmnia delicla

sunt tollere venimus ; ct ille dixit Quanlum vobis

:
humiliatum cor saci ificium Deo est, sacrificium ob-
videtur, filii, lollite. Tulerunt ergo quaecunque inve- tulit quando dixit Domine, non csl exaltatum cor
:

nerunt in cella , et abierunt. Obliti sunt autem ibi mcum, etc. Quod si aliquis cremita cclluke suoc va-
sacccllum qui erat absconditus in cella. Senex vero cans, talia diccret, magna paticnliae laude fulgerct,

secutus est, post eos clamans et dicens : Filii, lollile sed quia hoc purpuratus rex et cximius prophetarum
quol obliii eslis in cella. Illi vero admiranlespatien- diccbat, humilitatis cjus exemplum per universum
tiam ejus , revocaverunt et restituerunt omnia in mundum diffusa laudel Ecclcsia. Quoe ideo maxime
cella ejus. Et poenilentiam egerunt omnes ad invi- inter virtutes eximias humilitas honorala consurgit,
c.'in dicentes : Hic vere homo Dei esl. quouiam eam dignatio majestasis assumpsit. Dixit
CAPET XI. abbas Antonius (Athan. in Yit. Anton.) : Yidi omnes
De humilitate. laqueos inimici lensos in terra, et ingemiscens dixi
Ihec virtus humilitatis, quamvisomnium csse de- Quis putas transiet islos? Et audivi voccm dicenlcm
beat Chrislianorum maxime autem in cordibus ha-
,
llumililas. Dicebat abbas Serapion : Quia multos
hitare, et requiescere dcbet monachorum. Undc lsi- labores corporales plusquam filius meus Zacharias
fiorfls ait (Scnt. I. m, c. 19) Sun.ma monachi virtus, : feci, et non pcrveni ad mensuras liumilitatis et taci-
humilitas summum vilium ejus, superbia est. Tunc
;
lurnitatisejus. Abbas Moyscs dixit fratri Zachariue :

aiitefti sc quisq.ic monachum judicet, quando sc mi- Dic mihi, quitl faciam? Al ille tollens cucullam tle

nimum existimaveril, etiam cum majora virtutum jj

capitc suo, misit iliam sub pedibus suis, ct concul-

opera gesserit. Qui mundum dcserunt, et tamen vir- cans eam dixit. Nisi ita conculcatus fucrit homo, non
lutes pneceptorum sine cordis humilitatc sequuntur, polest monachus esse. Intcrrogatus sencx, quare
Isti qnasi de excelso gravius corruunt, quia deterius inquictarclur adacmonibus, respondil : Quia arma
p r viitulum clationem dejiciuntur, quam pcr vitia noslra abjecimus, quse sunl contumeliae, humilitas,
prolabi poluerunt. Semper conscientia servi Dei hu- pauporlas et palienlia. Inlerrogatus senex, quid cs-
milis esse debel et trislis, scilicct ut per humilitatem set perfeclio, respondit : perfectio hominis est humi-
non superbiat, et per utilem mterorem cor ad lasci- lilas. Quantum enim quis ad humiiitatem profecerit,
viam non dissolvat. (Huc usquc Isid.) Dc hac summa ct inclinatus fuerit, tantum elevabitur ad profcctum,
virtule Dominus ait: Omnis qui se exaltat humiliabi- quia humilitas magnum opus est ct divinum. Via au-

lur, et qui se liumiliat exaltabilur (Luc. xyiii). Ilinc tcm humilitatis haec est, ut labores corporales assu-

Cl Jacobus apostohis ait : Glorietur autem frater hu- mere debcal homo,ct habcat seipsum peccalorcin ct

fHilis in exultatione sua (Jacob. i). Quia omnis fra- ponat se subjeclum in omnibus , et non altendat
tcr qui advcrsa bumililer pro Domino suffert , su- aliena pcccata, scd sua sempcr aspiciat, cl dcprccc-

Utihitcr ab illo i
r gui prxmia percipiet. Hine el bca- tur pro illi:> sinc intermissionc Dcum.
009 DIADEMA MOXACIIOIUM. 610
CAPUT XII. A cresceret, dignum
hunc etiam a bono pro-
fuerat ut
De pace. hileret, quatenus lanlo verius hoc quod ageret vir-
Nemo seDeum magis exaltat, quam qui se
apud
lus essel, qnanto et a bono cessans, auctori suo se
apud semelipsum propter Dcum humiliat. Ad hoc
subditum humilius exbiberet. Scriplum est enim,
enim a Deo humilis exaltalur, ut fiiius Dei et baeres
Melior esl obedientia quam viclimw [Eccle. iv). Obe-
Christi vocetur. Tanlum est ut paccm sequalur,
dienlia quippe victimis jurc pracponitur, quia per
quia pacem quaerere debet ct sequi, filius pacis.
viclimas aliena caro, per obedientiam vero voluntas
Taliter enim nos admonens Aposlolus dicit : Pacem
propria maclatur. Tanto igitur quisque Deum cilius
sequimni atm omnibns, et sanclimoniam, sine qna
placaf, quanto ante ejus oculos repressa arbilrii sui
nemo videbit Deum (lleb. xn). Ipse quoquc Domiuus
superbia, gladio prsecepti se immolat. Hinc abbas
iu Evangelio ail : Beali paciftci, qitoniam filii Dei
Basilius (Reg. brev. disp., interr. 115) intcrrogatus,
vocabunlur (Matth. v). Nam inter sua divina man-
quomodo sibi invicem fratres obedire deberent, re-
data cl magisleria salularia, passioni jain proximus,
spoudit Sicut servi Domini, secundum quod pracepit
:

hoc nobi&prseceptum atque mandalum commendavit

Dominus : Quia qui vult in vobis esse magnus, fiat
Salvalor custodiendum. Ait enim : Pacem meam do
oinnium novissimus et servus : sicut filius bominis
pacem meam commendo (Joan.
vobis,
„
Hanc
... ....r>
nobis keredilatcm aseendens Dominus
i
vobis
•• in
xiv).

cee-
D non venit miiustrari, sed ministrare. (Cass. de Instit
, ^_ - . ' . .
M
/.iv, c. 23, 2/.) Plantavilqiudam scnex lignum ari-
him reliquit, el scqui eam per suum fiJelissimum
dum in ercmo, ct volens obedienliam fratris pro-
regem David aiquc Propbetam mandavit. Ait enim :

bare, dixit ei : Per singulos dies riga lignum islud,

Declina a m.lo, cl fac bonum : iitquire pacem, el pcrse-
donec frucium faciat. Erat autem longe ab eis aqua.
quereeum{Psal xxxui) Si Iianc enim sincero corde
Quod cum fecisset fiater ille per tres annos, lignum
seqni voluerimus, Chrisii harcdes erimus. Si aulem
illud viride factum est, et fruclum atlulil. Sumens
Cbrisli luvredes cupimus cssc, in Christi p.iee debe-
autem ex fructu ejus senex, detulil ad Ecclesiam, et
mas versari. Si filii Dei sumus, pacifici esse debe-
dixit fratribus : Accipite et manducate obedienlice
mus. Pacificos enim esse oporlel Dei filios et hu-
fructum: Dicebat senex, quod nihil sic quaerit Deus
milcs, mentemiies, cordesimplices, sermone puros,
ab iis qui initium habent conversionis, (piomodo
animo innocentes, affectu concordes, fideliter sibi-
obcdientiai laborem. Quidarn saecularis renuntiavit
met ac unanwniler eolKcrentes.
s^culo, et venit in monasterium, adducens secum
CAPIT XIII.
De obedientia.
liiium suum parvulum. Quem abbas tenens, infan-
De obeJicnlia sic beatus Petrus apostolus dieit : tulum osculabatur, el dixit patri ejus: Amas hunc?
Propter qttod succincti lumbos mentis vestro?, sobrii »- Et ille respondit, Etiam. Et iterum dixil illi : Dili g»5

in omnibus, perfecte sperate in eam qua offerlur vo- eum? Et respondit, Eiiam. Postea dixit illi Abbas :

bis gratiam, in fevelatione Jcsu Cliristi, quasi filiiobe- Tolle ergo si amas cum, cl milte illum in furnum ar-
dientia? (I Petr. i). Recte filios obedienlke vult illos dentem. El tenens euin pater suus, jactavit in fur-

existere, quos in pmefatione, in sanctipcaiionem num aruentem, et statim factus est furnus velut ros.
Spiritus, in obedienliam el aspcrsionem sariguinis Ex quo faclo acquisivit sibi gloriam in tempore illo,

Jesu Ctlristi dixerat eleclos (Ibid.). Debel ergo obc- quemadmodum Abraham palriarcba. Dixit senex :

dientia et in adveisis ex suo aliquid habere, et rur- Quia frater qui ad obedienUam patris spiritalis ani-

suin in prosperis ex suo aliquid omni modo non ba- inam dederit, majorem mercclem habet, quam il'e

bere, quatenus et in adversis tanlo sit verior, quanlo qui ercmo solus recesseril : quia ii qui se in ereniuin
a pnesenti ipsa (quam divinitus percipit) gloria, relegant, arbitrio suo de saeciilo reccsserunt; hic

funiilus ex niente separalur. Ab oniBipoiente Doimi- autem ordo, qui se ad obeJiendum dedit, omnes
no obedienlia usque ad morlem servanda prxcipitur, voluntales suas abj.ciens, peudet ad Deum et ad
sicut Vcriias ait : Non possum ego a meipso facere jussionem spiritualis patris, propterea cl majorem
quidquam, sed sicut audio, judico (Joan. v). Ipsc gloriam ab aliis habel. Quapropler, o filii, bona est
D obedienlia, qiwe proplcr Deum Inlenditc ergo,
sicut audil, judicat. Tunc eliam obcdiet palri, cujus fit. (ilii,

judex hnjus veneiit s;cculi. (Creg. Moral.l. xxw, c. virtutis bujus aliqua ex parte vestigium. Obedienlia
2 V2, 23.) Ne nobis usque ad praesentis vitae lerminum salus est Oninium fidelium. 0. edientia genilrix esl

obedientia laboriosa appareal, Redemptor nosler in- omnium virtutum. Obedientia regni coelorum inveri-

dicat, qui banc etiam ci;m judcx veneril, servat. trix est. Oiedienlia ceelum apericns, el hominem de
Quid ergo miruiii, ^i peccator bomo obedienlisc in lerra clevans. Obedientiacoliabilatrix esl angelorum.

prcesenlis vilae brevitate, se subjicit, quando hanc Obedientia sanctorum omnium cibusest.Exhacenim
mediator Dei ct bon<i:mni etiam cum obedienles re- a! laciali sunt, et per hanc ad perfectionem vcncrunt.

munerat, non relinquit? Sciendum csi, nunquam CAPUT XIV.

per o!:edieiiliam inaluni fieri, aliquando auiem debet De contcmptoribtts vutndi.
per obedieatiam bonum quod agitur intermilti. Nc- (Isid , !. iii Sent. c. 16.) Ea qua- sxculi amatori-
queenim mala i;i paradiso arbor exstitit, quam Deus b;is dhara sunt, sancli velut adversa refugiuii,

homini ne conlingeret interdixit (Gen. n). Scd nt plusque adversilatiLus mundi gaudent, quam pr<»-

ineliusper obe.lie."lix mcritum homobeac conditus speritatibus delecientur. Alienos conslal esse a Dto,
 bli SMARAGDI ABBATIS Cl-2

quibus hoc sreculum aJ omne commodum prospcra- A quisque dum cogilationcs in juJicio cxquiri subtiiiter

tur. Servis aulem Dei cuncta bujus mundi contraria non ignorat, semctipsum introrsus disculiens, anle
sunt, ut Jum isia adversa senliunt, adcoclcsle desiJc- judicium vehementcr examinat, ut dislrictus Judex
rium arJentius excilentur. Magna apud Deum reful- eo jam tranquillius venial, el cor quod discutere ap-
get gratia, qui huic mundo contemptibilis fuerit. petit, pro culpa puniturn cernat. Quia eam dum nos
Nam revera necesse est, ut quem mundus oJit, di- puniinus, ipse nequaquam in extremo examine judi-
ligalur a Deo. Sancti viri ideo contemnere cupiunt cat. Paulo atiestante qui ait : Si nosmetipsos diju-
mundum, et motum mentis aJ superna revocare, ut dicarcmus, non ulique judicaremur (I Cor. xi).
ibi se recolligant, unde dcfluxerunt, et inde se sub- (Grcg. ibid.) Quod exlcrius agimus (nisi poenilentia
trabant, unde dispersi sunt. (Ibid., loc. ci : .) Qui post intervenienle diluamus, in secreto judiciorum Dti
renuntiationem mundi ad supernam patriam sanctis sub quadam occultatione servatur, ut quanJoque
desideriis inbiat, ab hac lerrena intenlione, quasi etiam de sigillo secreti, exeat ad publicum judicii.
quibusdam pennis sublevatus erigitur, ct in quo Cum vero pro malis quae fecimus, disciplina; flagello
lapsus erat per gemilum conspicit, et ubi pervenerit atterimur, ct hsec per poenitentiam deflemus, iniqui-
cum gaudio magno intendit. (Isid., lib. m Scnt., latcm nnslram signat et cural, quia ncc multa bic
c. 17.) Sancti viri funditus sreculo renuntiantes, ita B deserit, nec injudicio puniendo servat. Bene se jucli-

huic mun.io moriunlur, ut soli Deo vivere Jelecten- cet justus in hac vila, ne jiulicetur a Deo damnalione
tur, quanlumque ab hujus sceculi conversatione se perpetua.Tunc autem judicium de se quisque suniit,
subtrabunt, lantum internae mentis acie prajsentiam quando per dignani poenitenliam sua prava faela
Dei, et Angeticae societatis frequcntiam contem- condemnat. AmarituJo pcenitentise facil animum
plantur. Via sine offendiculo, vila monachi, sine cu- sua facta subtilius disculere, et dona Dei, quoe con-
pidilatis el amoris impedimenlo. Dum enim quisque lempsit, flendo commemorare. Nihil autein pejus
a consortio mundi abslrabitur, nec cupiditas eum quam culpam agnoscere, nec deflere. Duplieem ha-
obligat consenlientem, nec cruciat sentienlem. Bo- bere fletumdebet in poenitcntia omnis peccator. Sive
iium est corporaliter remolum csse a mundo, sed quia per negligentiam bonum non fecit, seu quia
mullo esl inelius voluntate. Utrumquc autem viro malum per audaciam QuoJ enim opor-
pcrpelravit.

perfeclo. llle autem perfectus est, qui huic steculo luit non gessit, el gessit quoJ agere non oportuit.
corpore et corde discrctus cst. Onager, ut ait Jere- Ule poeniienliain digne agit, qui reatum suum sa-
niias, contemnit civitalem (Jer. n), et monachi com- tisfactione legitima plangil, condenmando scilicet

niunein syecularium civiuin convcrsationem. Ili ad- atque deflendo quaB gessit, lanto inde plorando pro-
versa vit;e nostra appetunl.prospcraconlemnunt, ut ^ fundius, quanto exstilit in peccando proclivius
eum dum ab cis haec vila despicilur, futura invcniatur. Ille poenileiuiam digne agit, qui sic proelerita

CAPUT XV. mala deplorat, ut fulura ileruin non commiltat.

De pccnitentia. Nam qui plangit pcccatum, el iterum admittil
Omnis peccator in poenitentia duphim baberc ge- peccatum, quasi si quis lavet laterem crudum,
miluin deLet, nimiruin quia ct bouum quod oporluit quem quanto magis eluerit, tanlo amplius lu-

non fecit, ct maluin quod non oportuit, fecit. Cum tum facit. Quamvis quisque sit peccator cl impius,
ad bona opera non assurgiinus, necesse csl ul nos- si ad poenileiitiam convertatur, consequi vcniani
mctipsos dupliciler defleainus, quia ct recta non fe- posse credilur. Festinare debel ad Deum pcc-iilenJo
cimus, el prava operati sumus. Per bealum Moyscn unusquisquc dum potcst, ne si dum potesl noluerit,
unus turtur pro peccato, alter vcro offerri in bolo- cum larde voluerit, omnino non possit. ProinJc
caustuin julcliir (Lcv. v). Holocaustum naniquc lo- Piopbeta ait : Quanite Dominum dum invoiiri j>o-

tum incensum dicitur. Cnum ergo turlurem pro test : invocate eum, dum prope est (Isa. Lv). Si
peccato oflerimus, cum pro culpa gemilum damus. quando quis peccare potest, poenitct, vitamque
De allero vero holocaustum facimus, cum pro eo ^. suarn vivcns ab omni crimine corrigit, non dubiuin
quod bona negleximvs, nosmetipsos funJilus acccn quin moriens aJ Kternam transeat requiem. Qui au-
denles, igne doloris ardemus. Beatus Job posl fla- lcm pravc vivcndo poenilentiam in mortis agit pcri-
gella proficiens, cl semelipsum in magna reJargu- culo, sicul ejus damnatio incerta
rcmisdo est, sic

lionc discufiens dicit : Idcirco ipsc me reprehendo et dubia.Quamvis per poenilentiam propitiatio pccca-
ago pcenitentiam in favilta et cinere (Jvb. xi.n). (Greg. torum sit, sine metu homo csse non debct, quia poe-
in c. Job, xlii, /. xxxv, c. 2.) In favilla cnim et ci- nilenti;e satisfaclio diviiio pensalur judicio, non bu-
nere poenitentiam agcre est, conlcmplala sunima mano. Proinde quia miseratio Dci occulla est, sine
esscntia, nibil aliud quam favillam se cinercmquc inlermissione flere necesse est. Neque enim un-
cognoscere. In cilicio asperilas el compunclio pcc- quam oporlet poenitentem habere dc peccatis securi-
catorum, in cincre aulem pulvis oslenditur nior- tatem. Nam securilas negligenliam parit, negligen-
-. jorum. El idcirco utrumque aJbiberi aJ poeni- tia aulem scepe incaulum ad vilia transacla reducit.
tenliain solet, ul in compunctionis cilicio cognosca- Dum per poenitentiam cxjuilsa fuerint ab liomine
iuus quiJ per culpas fecimus, cl in favilla cineris, vitia, si forlc post luec inlcrccdcnte sccurit ite, qua>
perpcndamusqiiiJ pcr judicium fatliamu». FiJcbs libel culpa subrepscrit, confcsl>.n deleCationcs pri-
613 DIADEMA MONACIIORUM. GU
slixc vilioriim avidius irrcpunt, pulsanlesque honii- A dum desiderio oclernoe vikc suspiral. Quatuor autem
neni in consueta opcra gravius perlrahunt, ila ut sunt qualitates affcclionum, quibus mens jtisli taedio
sint novissima illius pejora prioribus (Mutth. xn). salubri compungitur, liocest, memoria praeteritorum
CAPUT XVI. facinorum, recordatio futurarum pcenarum, consi-
De confessione. der.;tio percgrinalionis suoe in hujus viUc Ionginqui-
Hinc Jacobus ail : Confitemim allerutrum peccata
tale,desiueiium supernae palrkr, qualenus ad eam
vestra, et orate pro invicem, ut salvemini (Jac. i).
quantocius valeat pervcnire. Cum quisque peccato-
In liac aulem sentenlia illa debel esse discrelio, ut
rum memoria compungilur a 1 lamenta, tunc Dei se
quotidiana leviaque peccala alterutrum cooequalibus
vivificari sciat praesenlia, quando ex eo quod se
confileamur, coruniquc quolidiana credamus oratione
amisisse rccolit, interius erubcscit suoque judicio
salvari. Porro giavioris leprae immunditiam, juxta
poenitcndo jam punil. Nam tunc Pclrus ,flevit,
lcgem Sacerdoli pendamus, alquc ad ejus arbilrium,
quando in eum Christus respexit (Luc. xxn). Unde
qualiter et quanlo lempore jusserit, purificari cure-
et Psalmus Respexit, inquit, et commota cst, et con-
:

mus (Lev. xin). Hiuc et David ait : Revela Domino

tremuit terra (PsuI.lxxm). De hac compunclionis
viam tuam, ct spcra in eo (Ps. xxxvi). Velum quod-
virtute David ait : Fuerunt mihi lacrymie mcce pa-
dam est densilas peccalorum, unde via, ld est vila t>
... . .. . .
" nes die ac nocte (Psal. xli). (lluc usque lsid.)
noslra tenebrosa, amictus circumdalione veslila est
Luctu suo anima pascitur, cum ad superna gaudia
Hanc rcvelamus, quando delicta noslra tcnebrosa
flendo sublevalur, et intus quidem doloris sui gemi-
promplissime confitemur. Ilem ipse David : Confite-
tura tolerat : sed eo refectionis pabulum percipit,
mini Domino quoniam bonus, quoniam in svculum
quo hinc vis amoris per lacrymas emanat. Elecli
misericordia ejus (Ps. cv). Confessionem istam, ad
uniuscujiisque mens ponit ante oculos illinc distric-
medicinani pleniludinis applicandam designat. Sed
tionem justifuc, hinc meritum culpse. Conspicit quo
ct hoc quoque ad pniceonium Domini pcrtinere non
supplicio digna sit, si parcentis pietas desit, qui per
dubium est, quando major est gloria piclatis, con-
lamenta proesentia ab oelerna eruere poena consuc-
filenli parcere, quam viventi sine offcnsione prcc-
vit. Omnipotens Deus nientes carnalium (quae prius
stare. Et ne aliquis de culparum suarum nuincrosi-
in hujus inundi fluclibus vagabantur) per sancti Spi-
tatibus terreretur, addit quoniam bonus. Quis enim
ritus adventum in moerore poenitentiae aflligit, ut
dubitet ad eum recurrere, quem sibi audit posse
conlrita superbia salubriler in humililate jaceanl,
celerrime subvenire. Addidit, quoniam in sa^culum
quas prius in hoc mari socculi, alta vanilaiis cl
misericordia ejus. Audito bono Domino, ne se liu-
prosperilalis suoe unda sublevat. (Greg. Mor. I. xxih,
mana nesbirentia a studiosa et sedula supplicaiione r
^ Q, . „ «.„.««, „„;k„c ;„ C i; *;.;
quibus jusli mii
c. 21.) Quatuor sunl quabtales, ,

suspenderel, remedii causam dicit, ul ad confessio-

anima in conipunclione vehemcnler allicitur. Aut
nem celerem Domini debeal munere festinare. Con- reminiscilur, considerans ubi
cum malorum suorum
fiteamur ergo, fralrcs, Domino nostro, quia bonus
fuit : aut judiciorum Dei sententiam mctuens, et se-
est,etpeccata dimiltit. (Greg., Moral. I. xxn, c. 15.)
cam qiuvrens cogitat ubi erit : aut cum mala vitae
Humilitalis testimonia sunl, et iniquilalem suam
prtfsentis solerter attendens, mcerens considerat ubi
quemque cognoscere, cl cognitam vocc confessionis
est : aut cum bona supernse patriac contemplatur,
aperire. Usitalum humani generis vitium est, ct
q:uc quia necdum adipiscitur, lugens conspicit ubi
labendo peccatum commilterc, et commissum non
non est. Hinc Psalmista ait : Potum dcdit nobis in
confitendo prodere, sed negando defeniere, atque
lacrymis inmensura (Psal. lxxix). Providendum c^l
convictum defendendo mulliplicare. Indicia vcrce
suorum operum dcploranl, ut con-
iis qui pcccala
confessionis sunt, si unusquisque cum sc pcccalorem
summata mala perfecto diluant lamento, ne plus
dieit, id de se diccnti ctiam alleii non contradicil. ct minus
astringanlur in dcbito perpetrati operis,
Scriplum esl : Justus in principio accusutor est sui Scriplum quippe
Silvanl in fletibus satisfactionis.
(Prov. xvm). Curandum summopere est, ul mala
cst : Pomm dedit nobis in lacrymis in mensura. C
qunc
1
fecimus cl sponte
x
fateamur,' ct haec
.
aliis
..
ar- D '

vidclicel
.
uniusciijusque
.
mcns i„
mrtric tantum n ,vn ton<Io
pan,iciuio, Hn m
guenlibus, non ncgemus. Supcilme quippc vitium
conipunctionis siuc bibat lacrymas, quantum se a
e^t, ut quod se quisque fateri quasi sua spontc, di-
Deo meminit aruisse pcr culpas.
giiatur, hoc sibi dicj ab aliis dcdignelur.
CAPUT XVlil.
CAPLT
XVII.
De compunctione De spe et formidine eleclorum.

(lsid., I. ii Sent., c. 12.) Compunclio cordis cst hu- Plcrumque mens justi jam quidem quod pcrvcrsc
ct jam prava acta nou
mililas menlis cum lacrymis, exoricns de reeonia- se egisse meminil dcploi at , ,

limore judicii. Ula cst convcrsis solum deserit, scd amarissirais etiam lamenlis pu-
tione peccati, ct
rcminiscilur,
perfeclior compiinclionis affeclio, qurc omnes a se nit. Scd lamcn dum corum qiuc cgit

Electus quisque jam

carnalium desideriorum afleelus rcpellit, el inlenlio- gravi judicii pavore terrctur.
adhuc se perfecte in secu-
ncm suam tolo mcntis sludio in Dei conteniplalio- se peifecte converlit, sed
quia dum quanla sil disiriciio ex-
ncm deligit. Geminam conslatcssc compunctioncm, ritale non erigit,

tremi examinis pensat, inler spem ct Ibriiidinern

qua propter Deum anima cujusque elcclt alliciuir, id
solliciius trcpi lat quia judcx juslus venicns, quid
Cbl, vcl dum operum suoriuu mala considcrat, vel
:
615 SMARAGDl ABBATIS G!0

de perpetratis reputet, quid relaxet, ignorat. Nam A baptisma morluum tangit, qui calpam post lacrymas
quam prava commiserit meminit, sed an commissa appetit. Hinc Salomon ait : Sicut canis qui iterat

digne defleverit, nescit : ac ne culpie immaniias stullitium suam (Prov. cum vomit,
xxvi). Canis ergo

modum poenitenthe transeat meluit, et plerumque profecto cibum qui pectus deprimebat projicit sed :

culpam jam veritas relaxat, sed mens afllicta adhuc cum ad vomitum reverlitur, unde levigatus fuerat,

de venia (dum valJe sibi est sollicita) trepidat. San- rursus oneralur. Et qui admissa plangunt, profecto

ctus ergo vir etiam bic misericordiam suscipit, sed nequitiam de qua male saliati fuerant, et quse men-
suscepisse se nescit, quia peccatum suum bomo jam tis intima deprimebat, confitendo projiciunt, quam
corrigendo et poenitendo descrit, sed lamen adbuc post confessionem dum repelunt, resumunt. Sus vero
districtum judicem de ejus retributione pertimescit. in volutabro luti dum lavatur sordidior redditur ,

Illic ergo juslus quilibet misericordias Domini libere (II Petr. n). Et qui admissum plangit peccatum, nec
in aeternilate cantat, ubi jam de peccali venia du- tamen deserit, pene graviori se culpae subjicit qui :

bietas non est jam securam mentem culpae suae

, ubi el ipsam quam flendo impelrare potuit veniam con-
lemnit, et quasi in lutosa aqua semetipsum volvit,
memoria non angit, ubi non sub reatu animus trepi-
dat.sed de ejus indulgentia liber exsultat. Admonendi quia dum flelibus suis vitu; munditiam subtrabit,
sunt timore formidinis oppressi, ut de misericordia
B ante Dei oculos sordidas ipsas etiam lacrymas facit

quam postulanl prsesumant, ne vi immoderatae af- (Huc usque Grecj.).

flictionis intereant. (Greg., past. Curce p. ni, adm. CAPUT XX.

30.) Neque enim pie Dominus ante delinquentium De vita vcl conversalione monachorum.
oculos flenda peccata opponeret si per seraelipsum , Admonendus est monachus, ut reverentiam habi-

ca districie ferire voluisset. Constat enim quod suo tus sui in actu, in loculione, in cogitatione sua scm-
judicio abscondere voluit, quos miserando praeve- per circumspiciat, atque ea quae mundi sunl, pcr-
niens, sibimelipsis judices fecit. Hinc per Paulum fecte deserat, ei quod oslendit humanis oculis habilu,

dicitur : Si nosmetipsos dijudicaremus, non ulique hoc ante Dei oculos moribus proetendat. Electi uam-
judicarcmur (I Cor. xi) que monachi cum eis transiloria prosperitas arridet,

CAPUT XIX. favorem mundi quasi nescientes dissimulant, et forti

De iis qui ad deliclum post lacrymas revcrluntur. gressu interius ea unde exterius sublevanlur cal-

(Isid., I. n Sent., c. 10.) Derisor est , non poeni- cant. Electi mcnachi nullis pravaB actionis clamori-

lcns, qui adhuc agit quod pce:iitet:nec videlurDeum bus perslrcpunl , nullo cupiditatum temporalium
poscere subditus, sed sulsanuare superbus. Cunis lurbulenlo appetitu rapiuntur, sed curis praiscntis

reversus ad vomitum, et pcenitens ad pecculum (Prov. vitae necessariis immoderatius occupati refugiunt.
xxvi). Multi enim lacrymas indesinenter fundunl, et S;ipe bona agentes monachi ,
paterna adhuc flagelia

peccare non desinunt. Quosdam videmus accipere senliunl, ut lanlo perfectiores ad hrereditalem ve-

lacrymas ad pcenilentiam, et efleclum peeoitenliae niant, quanto eos pie ferienlis disciplina quotidie
non hubere, quia inconslaiilia raentis , nunc recor- etiam de miniinis purgat. Veri monacbi funditus
datione peccati lacrymas fundunt, nunc vero revi- Sfficulo rcnuntiantes, ita huic mundo raoriuntur, ut
visccnte usu ea qua? fleverint iterando committunt. soli Deo vivere delectentur, quantumque ab hujus
Qui et praeteiiia vult plangcre el actionibus saccula- sscculi conversalione se subtrahunt, tantum inlerna
ribus incubare, iste mundationcm non haLet, quo- mentis acie prscsentiam Dei el Angelorum frequen-
niam adbuc agit, quse poenitendo deflerc possit. Lakis liam contcmplantnr : quantoque magis se exlerius
peccatoribus dicit : Lavamini, mundi cstote (Isai. i). despicicndo dejiciunt, tanto amplius ii.terius rcvcla-
Lavatur ilaque ct inundus est ,
qui et praelerita tionum contemplalionc pascuntur. Qnos enim cxle-
plangit, et flenda iterum non admittit. Lavatur ct rius in fletu conlinel convallis humilitatis, eos inlc-
non est mundus, qui plangil qax gessit nec deserit, rius sublevat ascensus contemplationis. (Isid., I. in
el post lacrymas ea qua? fleverat repetit. Sic deni- j. Sent., c. 18.) Alia sunt eniin proecepta quce danlnr
que et alibi animam poenitentem atque iterum delin- fitlelibus communem in sseculo vitam degentibus,
quentera sermo divinus increpat diccns : Quam vilis atque alia sieculo renuiiliantibus. Illis enim dicitur
es facla nimis, iterans vias tuas (Jer. n). (Ilr.c usque ut sua omnia bene geraut , islis ul sua omnia dcre-
lsid.) Quisquis ergo culpas pralcritas plorat , hunc linquant. llli prrceeplisgeneralibiisastringuunlur; is:i

necesse est modum teneat, et sic admissa defleat, prcecepta generalia,perfeclius vivendo.lransccndunl.
ne iteruin flenda commitlal. Scrii»tum esl in libro Ad perfeclum non sufficit, nisi abncgalis omnibus
Ecclesiaslico Qui baptizatur a moriuo, et iterum
: suis, eliam seipsum abneget. Scd quid est seipsum
tangit illum, quid proficit lavatio ejus (Eccli. xxxiv)? abncgare, nisi voluptatibus propriis renuntiare? Ut
(Greg., pasl. Curic p. m, adm. 51.) Posl lavacrum qii s:iperbus erat, sit bumilis ;
qui iracundus, esse
mundus esse negligit, quisquis post lacrymas vitse sludcat mansuetus. Nam si ila quisque renunliet
innocenliam non custodit. Lavan;ur cuim ct nequa- oinnibus quae possidet, ut suis non remmiiet mori-
quam inundi sunl, (pii commissa Ilere non desiiuint, bus, non cst Chrisli discipnlus. Qui cnim rcnun.Tal
sei rursum flenda coiiimilliml. Bapti/alur scilicet a rebu? suis, sua abnegat ;
qui vero renuntiat morilm.-.
mortuoj qui mundatur flelibus a peecato, sed post pravis, seme:ipsum abnegal. tfndc Cl Doniinus : Qui
 : :

617 DIADEMA MONACHORUM. 618

tuU, inqml, pos! me ve7iire,almeget semelipsum (Matth. \ ccpLis Domini paruit , ctim illo poslmoJum ad judi-

candos populos judex veniet, sicul cuncta relin-

CAPUT XXI. quentibus pra^dicatoribus dicitur : Sedebitis et vos

De iis qui quietam diligunt vitam. super duodccim tltronos, judicantcs duodccim tribus

(Greg., Mor. I. iv, c. 3i). Sancli viri quia nihil Isracl. Reclum quippe est, ut cum Deo de populis in
liujus mundi appetunt , nullis procul dubio in cordc judieio dispulent, qui ad verba Dei pra?sens sa^culum

lumullibus premuntur. Omnes quippe inordinatos perfecte derelinquunt. Et illi cum Deo postmodum
desideriorum motus a cubili cordis manu sanctac judices vcniant, qui ei modo in voluntaria pauper-
conversationisejiciuiit,et qui transitoria cuncta de- tate, vel in pace familiarcs exsliterunt. Scriplum est:
spiciunt, ex iis nascentes cogitalionum insolenlias Advocavit coclos sursum, ct terram, ut discerneret po-

non patiuntur. Solam namque aeteraam palriam ap- pulum suum (Psal. xlix). (Creg., Mor. I. xv, c. 15.)

petunl , et quia nulla bujus muiuii diligunl , magna Coelos quippe sursiim advocat, cum ii qui sua omnia
nieniis tranquillitate perfruunlur. Magna requies relinquentes, convcrsationem ccelestis vHas tenue-

menlis est , a secrcto cordis terrenorum desiderio- runt, ad consedendum in judicio convocantur, atque
rum tumultus expellere, et una intenlione a.Hernre cum eo judices veuiunt. Terra etiam sursum vocatur,

amorem mliroae
pairise in quietis anhelare. A tu- B cum " <l
ui lerrenis actibus obligati fuerant, in eis

nmllu rerum temporalium David secessum qua^rebat, tamen plus ccelestia quam terrena lucra quoesierunt

cum dicoret : Unam pelii a Domino, lianc requ.ram, quibus in fine dicitur Hospcs eram, : el coilcgistis me,
ut inliabitcm in domo Domini (Psal. xxvi). Et illud : nudus et operuistis me (.»i«/i/i.xxv).Elecli viri omnia
Ecce elongavi fugiens, et mansi in solitudine (Psal. relinquentes, non judicantur et regnant, qui eliam
liv). Fugiens elongat, qui a turba dcsidcriorum tem- prcecepta legis perfectionis virtute transcendunt,
poralium in alta Dei contemplatione se sublevat; quia nequaquam hoc solum quod cunctis divina lex
manet vero in soliludine, qui perseverat in remota praecepil implcre contenli sunt, sed prsestantiore
menlis inlenlione. Dixit abbas Antonius : Qui sedet desiderio plus appetunt exhibere quam prrcceplis
in soliludine et quiescit, a tribus bellis eripitur, id generalibus audire poluerunt.
est, auditus, locutionis ct visus. (Sim. Metapli. in CAPIT XXIII.
Yita Arsen.) Abbas Arsenius oravit dicens Domine, : De mortificatione monachorum.
dirige me ad salutem ; et venit ei vox dicens : Ar- Paulus apostolus ait : Exislimale vos mortuos qui-
seni, fuge homines, tace, quiesce, et salvus eris. Di-
esse peccato, vivcntcs aulcm Deo (Rom. vi). Iu dem
\it abbas Moyses : Homo fugiens homines, similis est
mortuo enim non regnat peccalum, neque cupiditas
uvce maturae qui autem cum hominibus conversa- C vivit peccati exstinguitur enim continuo in co con-
: :

tur, sicut uva acerba erit. Dixit abbas Nilus Impe- cupiscentia carnis, conquiescit furor, cessat ira, fu-
:

nelrabilis manet a sagiitis iaimici, qui amat quie- gatur odium, et omnia simul conquiescunl vilia. Et
tem; qui autem miscetur multituJini , crebra susci- hoc est mori peccato, et vivere Christo. Item ipse
piet vulnera. Apostolus ait : Mortui enim estis, et vita vcstra abs-
CAPUT XXII. condita est cum Cliristo in Deo (Colos. m). Propler
De electis omnia relinqueniibus, nos Christus crucifixus, et morluus, et sepullus est
{Greg. Mor. I. xi, <:. 30). In fine sreculi cum Deo et nos ad ejus similitudinem voluntates et cupidila-
nunc pro Deo injuste judican-
judices venient, qui tes nostras crucifigamus. Christus autem non ex.
lur.Tunc eorum lux tanto latius emicat, quanto eos parte, sed inleger est crucifixus peccato, ut vivamus
nunc manus persequentium durius angustat. Tunc Deo. Ille autem vivit Deo, qui Chrisli vestigia humi-
reproborum oculis patescet ,
quod coelesti potestati lilate, sanctificatione et pietate sectatur. Mortifica-
subnixi sunt, qui terrena omnia sponte rcliquerunt. tur monachus, quando corpus suum jejuniorum con-
Quia quisquis slimulo divini amoris excilatus, hic tinuatione castigat, quando intra necessarium rao-
possessa reliquerit, illic procul dubio cttlmen judicia- dum suum temperat appelilum, quando non solum
ris poteslalis obtinebit, ul simul tunc judex cum a delicatioribus cibis, sed eliam a vilioiibus lempe-
judice veniat, qui nunc consideratione judicii sese rans, se suspcndit, quando nihil carni sua? pro desi-
sponlanea voluntate castig:it. Rcdemptor noster ju- derio, sed pro suslenland* vit;e necessilate permit-
dicii sententiam cum sanctis Ecelesia; proedicatori- tit (Greq., Mor. I. v, c. 3). Cum spiriluales monachi
bus decernit, sicut ipse in Evangelio dicit : Vos qui plene inoriificalionem suam appetunt, quanto magis
refiquistis omnia, et secuti estis ine, in regcneratione fiunt viciniores ad finem, tanto se exhibenl ardenlio-
eum scdcrit Eilius hominis in sede majeslatis sinv, se- res in opere. Laborando ergo non deficiunt, sed ma-
dcbilis ct vos super duodccim sedes, judicantes duode- gis adversum labores crescunt, qui cum jam pnemia
cim tribus Israel (Matth. xix). Omnes qui in Ecclesia propinquiora considerant, eo in opere deleciabilius
niodo perfecti sunt, perfectionis sua; rectiludinem exsiulant. Omnes monachi sa?culum relinquentes,
l>er Evangelium didicerunt. Redemptori ergo nostro punire flendo non desinunt quce deliqueruiit. Gravi
uniti, ejusque majestati conjuncli, cum eo judices se mocrore aflliguiit, quia longe huc a facie condito-
videbuntur, qui modo perfecta opera juxla Evange- ris projecti,adliuc in oelcrnie patri» gaudiis non
lica pra?ccpta secuti sunt. Qui in hoc s:eculo pra;- sunt. Nonnunqiiam monachi idcirco ad contemplanda
Patkol. CII. 2x0
C |9
SMARAGDI ABDATIS 69
desideria nriiuffie perveniunt, ut ipsa interveniente A se anguslat ut dilatet; et aliquando quidcm vincil,
t.irditate ad eadem desideria laxalo mentis sinu di- et reluctantes tenebras suoe caecitatis exsnperal , et

latentur : et quae extenuari iinplicala polerant, ma- de incircumscripto lumine quiddam furlim suhtiliier
ut repidsa multiplicius cre- allingit sed statim ad semetipsam prolinus reverbe-
gjia disposilione agilur, :

scant. Plerique monachorum sic in prasenli saeeulo ralur, alque ah ea luce ad quam respirando transit,
se mortificare appetunt, jam perfecle si liceat
nt ad suse ccecitatis tenehras suspirando redit. In libro
condiloris sni faciem contemplentur, sed eorum de- Genesis scriptuni esl xxui Sepelivit Abraham conjn- :

siderium differlur 01 proficiat, et a tarditatis suct gem suamin sepnlcro duplici (Greq ,M oral. .
I vi. r .25).

sinu nutrilur, ut crescat. Bonus monachus ah hujus Activa quasi sepulcrum est, quia a pravis operii.us

mundi inquieta concupiscentia se penitus sublrahit, morluos tegit ; sed coniemplativa perfeclius sepelit,
qnia a cunctis mundi actionibus fundilus dividit.
ac lerrenarum actionum strepitum deserit, et per
qnielis studium ejus mens virtutibus inlenta ,
quasi Frater quidam abiit ad cellam abhatis Arsenii et ,

Unusquisque monachus ad contem- attendil per feneslram, et vidil senem in contempla

vigilans dormit.
pl.mda inlerna minime perducitur nisi ab iis qure ;
tione totum quasi igneum. Eral aulem fratcr ille di-

exterius implicant, studiose subtrahalur. Hinc enim gnus, qui talia inluerelur. Dicehant dc abbate Sysoi,

per semelipsam Yeritas dicit : Nemo potest duobus B quia nisi cito deponeret manus suas quando stabat

dominis servire (Matth. vi). Hinc Paulus ail : Nemo ad orationem, rapiebatur mens ejus in superiora. Si

mililans Deo implicat se negotiis sa'cularibus, ut ei ergo conlingebat cum eo aliquem fralrem orare,
placeat cui se probavil (II ad Tim. n). Per Prophe- feslinabat cito deponere manus, ne raperelur mens
tam Dominus admonet dicens : Yacate tt videte, quo- ejus, etmoraretur. Dixitquidam senex, quod assidua
niam ego sum Deus (Ps. xlv), quia videlicet nequa- oratio cito corrigit menlem. Dixit quidam Patrum :

quam notitia interna concipitur, nisi ah externa im- Quia sicut impossibile est nt videat quis faciem
plicatione cessetur. Hinc iterum Paulus ait : Si com- suam in aqua turbida, sic et anima (nisi purgata
convivemus (II ad Tim. n). Si fnerit a cogilationibus alienis) contemplalive non
mortui sumus , el
polest orare Deiun.
enim mortui sumus cum Christo, credimns quia simul
vivemus cum eo (Rom. vi) : quia sicut in Adam om- CAPUT XXV.
nes moriunlur, ila et in Christo omnes vivificabunlur De regni ccelestis desiderio.

(I Cor. xv). iV«»i et si sustinemns pro itlo tribulatio- Magnus clamor sanclorum , magnum est deside-

nes, sicut el ille sustinuil pro nobis, conrecjnnbimus rium : tanto enim minus quisque clamat , quanto
cum illo : quia oportet nos per multas tribulationes minus desiderat. Et lanlo majorem vocem in aure
introire in regnum Dei (II Tim. n). Morlui enim estis, C incircumscripti spiritus exprimit , quanlo se in ejus
et vita vestra abscondila est cum Christo in Deo desiderium plenius fundit. S;epe enim nostra deside-
(Col. in). deria (quia celeriter non fiunt) exaudiuntur, et quod
CAPUT XXIV. impleri concile petimus, ex ipsa melius larditate
Dc vita conlcmplaliva. prosperatur. Desidcria nostra dilationeextenduntiir,
Activa vita, innocentia est operum bonorum, con- ut proficiant : proficiunt, ut ad hoc quod perceptura
templativa spcculalio supernorum. Illa communis sunt, convalescanl. Excitantur in cerlamine, ul ma-
miiltorum est, ista vero paucorum. Activa vila, nuin- joribus cumulenlur prsemiis iu relributione. Labor
danis rebus bene utitur, conlemplaliva vero mundo prolrahitur pugnce, ut crescat corona victoriae. Ju-
renuntians, soli Deo vivere delectatur. Qui prius sti viri quantum in rcelestibus per contemplationis
in activa vita proficit, ad contemplationem benc radium inluierere desiderant, tantum in terra aedi-
conscendit Merito enim in isla sustollitur ,
qui in ficari refugiunt, ubi se peregrinos et hospites nove-
illa utilis invenitur. Sicut sepultus ab omni negotio runl, Paulo attestante qui ait : Nostra autem con-
terreno privatur : ila contemplationi vacans , ab versatio inccelisest (Phil. m). (Greg., Mor. I. v, c. 3).

occupatione actuali avertilur. Viri sancti sicut a Sancti viri ab importunitate desideriorum tempora-
secreto contemplalionis egrediuntur ad publicum D lium ct inutilium curarum, ac ab amore perstrepen-
aclionis, ila rursus ab actionis manifesto ad secre- lium perturbationum , semetipsos sacri verbi gladio
tum intimae contemplalionis revertuntur : ut intus mortificare non desinunl, alque intus se anle faciem
Deum iaudent, ubi acceperunt unde foris ad ejus Dei in sinu nientis abscondunt. Unde recte per
gloriam operentur. (Greg., Moral. I. ix, c. 23). Sicut Psalmistam dicitur : Abscondes eos in abscondito
aquilae moris est semper oculum in radium solis vultustui, a contradiclione hominum (Vsal. xxx), ut
infigere, nec deflectere, nisi escae solius oblentu : ita mens eorum dum in amorem Dei tota tenditur, nulla
sancti a contemplatione ad actualem vitam interdum inutililer pcrturbatione laceretur. Paulus apostolus
reflectuntur, considerantes illa summa sic esse uti- per contemplationem , mortuos et quasi in sepulcro

lia, ut tamen ista humilia sint paululum nostra2 in- absconditos discipulos viderat, quibus dicebat :

digentire necessaria. Magna est in conlemplativa Morlui enim estis, el vita veslra abscondita est cum
vita mentis contentio, cum sese ad cceleslia erigit, Christo in Deo (Col. m). Qui enim mortificare se ap-
curn in rebus spirilalibus animum tendit, cum trans- petit, valde ad inventam requiera contemplationis
gredi niiiiur omne quod corporaliter videtur, cum hilarescit : ut exslinctus mundum lateat, et cunctis
m DIADEMA MONACIIORUM.
exteriorum reriun sopitis perlurbationibus, intra si- \ Sunt nonnulli qui post perversa itinera sanciag vias
num se intlmi amoris abscondat. Aliquando mens seciari appetunt, sed priusquam in eis, ut diximus,

justi ad quamdam inusilatam dulcedinem interni sa- desideria bona roborentur, quaedam illos prasenlis

poris admittitur; et raplim aliquo modo ardenli spi- soeculi prosperilas accipit, qua3 eos rebus exteriori-

ritu afllata renovalur, tantoque magis inbiat quanto bus implicat, el eorum menlem, dum a calore inti-

magis qmcdam et degustat, atque boc intra se appe- mi ardoris reirahit, quasi ex frigore exstinguil, et

tit, quod sibi dulcius habere inlrinsecus sentit. Dixit quidquid in eis de sero fervore apparere videbatur,
abbas Theonas : Quia impeditur mens nostra , et interficit. Si quid boni fortasse inlirmus ac lepidus
revocatur a contemplalione Dei ,
propterea caplivi monachus agerc coeperit, priusquam in eo pcr lon-
ducimur in carnalibus passionibus. Dixit abbas Ar- gitudinem lemporis convalescat, ad exteriora dila-
senius cuidam fiatri : Quantacunque tibi virtus est, bitur, el perverse deserit quae recte inchoasse vide-

conare ul interius opus tuum sccundum Deum sit et batur. In terrenis quippe aclibus valde frigescit

vincat extcrioris hominis passiones. Diccbat abbas animus, necdum fuerit per inlima dona solidalus.
si

Joannes : Quia feccrat aliquando plectam ad duas Sciendum summopcre est quia plerumque monachis
sportas , et expendit eam in unam sportam , et non hoc evenire consuevit (qui Deum puro ac simplici
intellexit. Erat enim mens ejus occupala in con- B studio non sequuntur) quod in libro beati Job scri-
lemplatione Dei. Dixil abbas Serapion : Quia sicut ptum est : Congrcgatio hypocrita: sterilis (Job. xv).

milites imperatoris (cum ante ipsumstanl) non au- (Creg., Mor. I. xn, c. 27.) Coepla enim bona non
denl ad dexteram aut sinislram respicerc : ita mo- amitterent, si hypocrita^non fuissent. Congregantvero
nachus si slat in conspectu Domini, et inlenlus est el hypocrilae bona opera , sed eorum slerilis est

omni hora in timore ejus , nihil est dc quo adversa- ipsa coifgregatio : quia per hoc quod agunt, fruclum
rius eum terrere possit. Dixit abbas Hypericius : Co- recipere in selerna retributione non appetunt. Fe-
gitatio tua semper sit in regno coelorum , et cito in cundi ac virides in suis operibus humanis oculis
luereditatem accipies illud. Dixitquc ilcrum : Vita videntur, sed in conspectu occulti judicis infecundi
monachi juxta imitalioncm angelornm fiat, combu- et aridi apparent. Pravae monachorum mentes tem-
rens atque consumens peccata. Dixit abbas Malois : poralium rerum tumultus inlra semetipsos versare
Quanto magis se approximat homo ad Deum, tanto non cessant, etiam cumvacant. In cogitatione enim
amplius se peccatorem videt. Isaias enim propheta servant depicta quce amant , et quamvis nihil exte-

videns Dominum, miserum se et immundum dicebat rius faciant, apud semelipsos tamen sub ponderc
(Isa. vi). Dixit quidam senex : Sicut nemo audet kc inquietudinis quieli laborant. Quibus si earumdem
dere eum, qui juxta imperatorem est, ita Satanas C rerum administratio prabeatur, semetipsos funditus

non poterit nobis aliquid nocero, si anima noslra deserunt. Curis enim ssecularibus intenti , tanto
inhoeserit Deo. insensibiliorcs intus efficimur ,
quanto ad ea qua;
CAPUT XXVI. foris sunt studiosiores videmur. (Gregr., Iwm. 17 in
De remissa conversatione monacltorum. tHvang.) Usu et cura terreni desiderii obdurescit ani-
(lsid., I. h Sent., c. 10.) Multos remissa conver- mus, et dum ipso suo usu durus efficitur per actio-
satio in pristinos errores reducit , ac vivendi tem- nem saeculi, ad ea emolliri non valet, quae pertinent
pore resolvii. Tepidus in convcrsatione otiosa verba ad charitalcm Dei. Sancta Ecclesia de mem! ris suis

et vanas cogitaliones noxias esse non conspicit. infirmantibus dicit : Posuerunt me custodem in vineis,

Quod si a torpore mentis evigilaverit , ea quae levia vineam meam non cuslodivi (Cant. i). Vinea quippe
existimabat, confcslim quasi horrenda atque atrocia nostra, actiones sunt, quas usu quotidiani laboris

pertimescit. Omnis ars saeculi hujus strenuos ama- excolimus. Sed custodes in vineis positi , nostram
tores habet , et ad exsequendum promptissimos. Et vineam minime custodimus : quia cum cxlrancis

hoc proinde fit ,

quia proesenlem habet operis sui re- actionibus implicamur, ministerium actionis nostra
munerationem. Ars vero divini amoris plerosque neKligimus. Dixit abbas Sysois : Esto contemplibilis,

habct sectatores languidos, tcpidos, pigrilia et iner- D et votuntates tuas post tergum tuum projice. Esto

tia congelaios. Sed hoc proinde, quod labor eorum liber ct securus a saeeularibus curis , et habebis re-
non pro proescnli, sed pro futura rcmuneratione dif- quiem. Dixitscnex : Vila monachi haec est : operatio,

ferlur. ldeoque dum corum laborem mercedis rctri- non detrahat,

obedieniia, meditatio, ut non judicet,
butio non statim consequitur, spe pcne dissolula non murmuret, neque curiose agat, neque audire
languescunt. Unde et magna illis gloria praeparatur, aliena delectct. Seriplum cst enim Qui diligitis Do- :

qui bonce conversationis et vitae principia augmcnlo minum, odite malum (Psal. xcvi).

solidioriconsummaut, atquc eo ad promerendam CAPUT XXVII.

retributioncm clariores pi\cp;iranlur,quo firmius De abstinentia.

duii ilineris labores ct inchoant et consummant. Hoc est perfectum et rationabile jejunium, quando
(Creg., Mor. t. xn, c. 26.) Quidam primo conver- noster homo exterior jejunat, inlerior orat. Facilius

sionis calore ad virtutes sc accingunt : accedente pcr jejunium oratio penetrat coelum. Tunc enim
vero progressu, dum iminodcrale lerrcnis rcbus irc- homo spirilalis effectus, angelis conjungitur, Dcoque
cunibunl, pnlvere iulimi appctiius obscurantor, libeiius copulatur. Per jejunium etiam occulta my-
 :

023 SMARAGDI ABBAT13 G2{

steriorum coeleslium revelantur divinique sacra- , A nus eunuefiis Dabo eis in domo msa et in muris mcis
:

inenti arcaua panduntur. Sic namque Daniel, angelo tocum, et nomen melius a filiis et filiabus nomen ,

revelante, mysteriorum sacraraeuta cognoscere me- sempitennnn dubo eis, quod non peribit (Isa. i.vi). Nec
ruit. Ifsec enim virtus et angelorum mauifeslationes dubium quod qui casli perseverant et virgines, an-

et eorum annunlialiones ostendit. Jejunia, fortia tela gelis Dei eiiicianlur oequales. Amanda esl pulchritudc

sunt adversus tenlamenta daemoniorum. Cito enim caslilalis, eujus degustata dclectalio, dulcior inve-

per abslinentiam devincunlur. Unde eiiam Dominus nilnr qr.am carnis. Castitas enim fruclus suaviialis
Salvator noster,eorum incursus jojuniis el oralioni- est, pulchriludoinviolaia sanctorum. Caslitassecuri-
bus praemonet superare dicens Hoc gcnus danno- : tas est mentis, el sanilas corporis. Nihil prodest in-
niorum non ejicitur, nisi per orationem et jejumum corruptio carnis, ubi non cst integrilas mentis, ni
(.l/<U<//.xvnUmmundi cnim spirilus illuc sese magis iiilque valel mtinduni csse corpore ci qui polluttu
injiciunt, ubiplus vident escie et polus. Sancti quan- est menle. Dixit scnex, quia securilas et laciturnitai

diu in hujus srcculi vila inhabitant, desiderio superni et occulta meditalio, pariunt caslilatcm ; glorialic
roris corpus suum aridum portant. Undc et in Psalmo monachi, abstinenlia escarum ct a mulliloquio lin-
Sitivit in te anima mea, quam multipliciter tibi caro juae, Dixit abbas Poemen Sicut spalarius priiu ipis
:

mea (Psal. lxii). Caro enim luncDeum sitit, quando B assislit ei cominuo scmpcr paratus ita oportet ,

per jejunium abstinet el arescit. Abstinentia ct vi- animain semper esse paralam ativersus spiritum
vifical et occidit : vivificat animam, corpus necal. fornicationis. Dicebat abbas Antonius : Scire con-
Jcjimia cum bonis operibus Deo acceptabilia sunt. venit quod sunt tres corporales molus unus quidcm :

Qai aulem a cibis abslinent et prave agunt, dcemo- naturalis, alteraulcm ex plenitudine ciborttm lcr- ,

nes imitanli.r, quibus esca non est, et nequitia sem- tius vero ex daemoniortim impugnatione. Sed contra
per est. Ille autem bcne absiinel a cibis qui a malitite hos omnes bonum est custodire quod scripltun cst :

actibus, et a niundi jejunat ambiiionil.us. Spernitur Otnni custodia serva cor tuum (Prov. iv).
jejunium quod in vespero repielione ciborum refici- CAPUT XXIX.
lur. Neque enim repuianda esl abstinentia, ubi Aie- De toleranlia diviiue corrcplionis.
rit ventris saturitas subsccuta. Spernilur jejunium (Isid., lib. m Seni., cap. 4.) Murmurare in fla-
quod in vespero deliciis compensatur. Ctnn noslra gellis Dei pcccator homo non debct, (juia maxinie
corpora per a',slinentia!ii domamus, quidaliud qtiam per hoc quod corripitur, einendatur. Uimsquisquc
carnalia sacrificia omnipolenti Domino exhibemus? autem tunc levius portat quod patitur, si sua discus-
Sicul per Paulum dicitur : Ut exhibeatis corpora serit mala, pro quibus illi infertur relributio jusla.
vestra hosliam viventem (Rom. xn). Egregius psal- C Discat non murmurare qui mala patilur, etiamsi
mista David nullam esse abslinentiam sine concor- ignorat cur mala patitur; et per hoc jusle se pati
dia designans , ait : Laudale eum in tympano et arbitretur, pro co quod ab illo judicalur cujtis nun-
clioro (Psal. cl). In tyinpano elcnim coriuin siccum quam injusta judicia sunt. Qui flagella sustinct, et
resonat, in choro aulem voces concorditer cantant. contra Deum murmurat, justitiam judicanlis accu-
Quid enim per tyinpanum, nisi abstincntia, etquid sat. Qui vero se cognoscit a justo ju ice pati quod
per chorum, nisi charitatis concordia designatur? sustinct, etiamsi pro quo palitur ignorat, pcr boc
(t*reg., Past. Curce p. mj adm. 23.) Qui ilaque sic jam justificatur qt;od et seipsum accusat et Dci ju-
abstinentiam lenet, ut concordiam deserat, laudat stitiam laudal. (Greg. in c. iv Job, lib. v, c. 2G;
quidem in lyinpano , sed non laudal in choro. Dixit lsid., lib. iii Sent., cap. 4; Gregor., lib. vn, c. 5
quidam sencx : Propterea ainpulo a me delectatio- Moral.) Ad magnam utilitatem divino judicio mens
ncs carnales , ut etiam iracundise occasiones abscin- jusli diversis passionum tenlationibus agitaltir, pro
dam. Scio enim eam semper advcrsus me pugnare quibus si Deo giatias egerit, suseqiie cttlp:e quod ta-
pro deleclalionibus, ct conlurbare mcnlem nicam, libus dignus sit, imputaverit, hoc quod cx passione
ct intellecttim mcum expcllere. Dixit abbas Joannes lolerat ci pro virlutibus reputabitur, quia ct divi-
pusilke stalunc. Quia si voluerit rex aliquis civitatem D nam a g nosc j t justiiiani, et suam culpam intclligit

inimicorum tcnere ,
prius aquam tcnet et escas eo- Justorum mcns non solum perpendil quoJ tolerat,
liim, et sic inimici sili et fame pcriclitantes, subji- sed jam pavel quod restat. Videt qualia in hac vila
ciunturei. Si injejunio et faine convcrsetur hoino, palilur, meluit ne post htec graviora palialur. Lugct
iniinici ejus qui sollicitant aniii)um,priusinfirmantur. quia in htijus coccitatis exs Iium a paradisi gatidio

CAPUT XXVSII. cecidil : cum exsilium rciinquitur, mors

limet ne et
De continentia. ifilerna subsequatur. Jam ergo sententiam lolerat in
A Deo datur continenlia, sed petite el ac-cipietis poena, sed minas adhuc scterni juuicis formidat ex

(Sup. viii, Matlh.Mi, Luc.xi). Tunc aulein liibuilur, culpa. Recte ergo per Psahnistam dicitur In : me trans-
quando ad Deum gemilu interno pulsatur. Gcminum icrv.nt ira; tucc , et terrores tui conlurbaverunl me
est bonuin virginitas , quia el in hoc mundo solliei- (Pshl. lxxxvii). Inicrni quijipe judicis postquam irae

tudincm s?eculi amitlit, et in fuluro xlcrnum casii' pertranseunt, etiara terrores conturbant, quia jain
tatis pnemiuin percipil. Virgines feliciores esse in aliud de damuatione patimur, et adhuc aliud de
viia ictenia lsaias lcslalur, tfui ait : llax dicil Domi- ajterna ullione formidamus. (tiuc usque Creg.) Gio-
 C'S DIADEMA MONACIIOriUM. 6i6
riatio autcm monaehi paticntia in tribulationi' us \ Aut quis sanae intclligenike de percussione sua in-

ejus , et longanimitas cum charitate. Sancli viri gratus existat, si ipse hinc sine flagello non esiit,
quanto magis se extcrius despiciendo dejiciunt, qui huc sinc peccato venit.
lantn amplius inlcrius revelationuin contemplatione CAPUT XXXF.
pascuntur. Quos enim exterius in flelu continet con- De infirmitate carnis.
vallis humilitatis, eos interius sublevat ascensus con- (Isid., lib. 111 Sent., cap. 5.) Quosdam videns Dens
loinplationis. nolle proprio voto corrigi, adversilalum tangil sti-
CAPl T XXX. mulis; quosdam etiam pncsciens multum pcccare
De (lugcilis Dci. posse in salutem, flagellat eos corporis infirmitate,

'Jsid., Ub. ni Sem., cnp. 1.) Ordinata est misera- ne peccent, ut cis ulilius sit frangi languoribus ad
tio Dei, qiuv prius bic hominem per flagella a pec- salutem, quam manere incolumes ad dainnationem.
calis eniundat, el postca ab aelcrno supplicio libe- Qtii valenliores sunt et sani, utile esl illis infirmari
rat. Electus enioi Dci doloribus vitae bujus atteritur, ct non peccare, ne per vigorem salutis illicitis sor-
ut perfectior vilae fulurae praemia lucretur. Ncqua- didentur cupidilatum et luxuriae desideriis. Est per-
quam Deus delinqucnti parcit : quoniam peccato- niciosa sanitas quse ad inobedientiam hominem ducit,
.
rem aut flagello lemporali ad purgationem feril, aut B est et sa i„bris infirmitas, quse per divinam correplio
jivdicio aeterno puniendum relinquit, aut ipse in se nem mentem a duritia frangit. Dixit sancla Syndc-
homo pcenilendo punit quoi male admisit; ac.pro- tica, quia diabolus infirmilates quasdam expelendo
inde cst quod Deus delinquenti non parcit. Jusli per adversus eum qui tenlandus est adbibel, ut per eas
temporalia flagella ad aeterna proficiuul gaudia. pusillanimes faciens monachos, conturbet charitalem
ldeoque et justus in peenis gaudere, et impius in pro- eorum, quam babebant ad Deum. Scd quamvis con-
speritatibus timcre debet. Neque justo neque reprobo cidatur corpus, et fcbribus validis inflammelur, in-
Deus misericordiam et justiliam abslrabit. Naru et super etiamsi intolerabilis sit affliclio, si quidem
bonos bic per afflictionem judicat, el illic remunerat peccator es qui haec sustines, recordare fuluri sae-
per miserationem ; et malos bic remunerat per tem- culi pcenas, ceternum ignera et judicialia tormenta,
poralem clementiam, et illic punit per aeternam ju- el ila non deficies ab eis qoae in pnesenti conlia-
stitiam. In hac eniin vita Deus parcit impiis, et ta- gunl : insnpcr et gaudebis quia visilavit te Deus, et
men non parcit electis; in illa parcet eleclis, non illud famosissimum diclum in lingua habeto, id est,
lanicn parcet iniquis. PIus corripitur flageilo, quia a Castigans castigavit me Dominus, ct morli non lr.ad.i~

Deo diligitur, si peccaverit, diccnte Anios propheta dil me (Psal. cxvn). Si ferrum es, spera adhibilum
Tuntummodo vos cognovi cx ommbus natiombus terrcv, ^ tlbi ignem, quia si justus es, et hiec paleris, de ma-
idcireo visitubo super vos omnes iniquitales vcstras gnis ad majora promoveris. Aurum es, sed per
(Antos m). Nam qucm diiigit Dominus corripit, //,-;-
ignein probatior eris. Si fcbribus, si rigore frigoris
gellat autem omnem filium qucm rccipit (lleb. xn). casligaris, menior eslo quod Scriplura dicit : Trans-
(Isid. ibid.) Yalde necessarium estjustum in hac ivimus per ignem et aquam, ct dim.it nos in rcfrige-
vila et viiiis tentari, et verbcrari flagello, ut dum rium (Psal. lxv). Si infirmilas molesla nobis fuerit,
viliis pnlsalur, de virtulibus non superbiat : dum non contristemur, tanquam qui pro infirmilale et
vero aut animi aut carnis dolore atleritur, a mundi vulnere corporis non possumus slare ad orandum
amore relrahitur. (lsidor., loco cltato.) Durius circa aut psallendum ad vocem. ILec autem omnia nobis
suos eleclos in hac vita Deus agit, ut dum forlioribus proficient ad destruenda corporis desideria, quo-
flagelli slimulis feriuntur, nullo oblectamento proc- niam jejunia et labores propler turpcs delcctaliones
sentis vitae delectentur, sed ccelestem patriam, ubi nobis constituta sunt. Si igitur ajgritudo ista relun-
certa requies exspectatur, indesinenter desiderent. dit superflua, de his observandis ralio est. Sicut cnim
Admovendi sunt aegn, ut eo se Dei filios sentiant, magno et forli medicamine ersilialia ab a griludine
v

quo illos disciplin;e flagella castigant. SNisi enim cor- corporis vitia reciduntur, et ha>c est magna virtus,
reptis filiis ba:redilatem dare disponeret, erudire eos quando infinnitatibus tolerantia adbibita, et gralia-
per molestias non curaret. Lapidcs sanctuarii Do- ruin actio Deo fuerit niissa. Si amittimus oculos,
inini extra tunsi sunt, ul in constriiclione templi non feramus gravitcr. Extollentiai enim inslrumen-
a!'si|ue mallei sonilu poneientur (/// Rcg. vi) : quia linn amisimus ct interioribus oculis gloriam Domini
videlicet nunc foris per fhgella lundimur, ut intus speculamur. Surdi facti sumus, non curemus, quia
tensplo Dei poslmoduin sine d seiplina et percussione audiium vanum amisimus. Manus nostnc ex aliqua
disponamur, qiialenus quidquid in nobis est super- passione debililatx sunt, sed interiores paratas ha-
fluum, modo
percussio resecet, et tunc sola nos in bemus adversus inimici tenlationes. Infirmilas tolum
a-dilicio concordia charilalis ligct. Admonendi sunt corpus noslrum lenet, sed interiori homini nostro
JBgri quatcnus patienfue virtulem servent, ut inces- sanitas crcscit.
sauter quanta Redemptor noster ab iis quos creavc- CAPUT XXXII.
rat pcrtulit mala considerent. Cur ilaque asperum De tribulatione justorum.
creditur, ut a Deo homo tolerct flagella pro malis, (Isid., lib. iii Sent., c. 58.) Justus in advcrsi"
si tanla Deus ab houunibus pcitulit mala pro bonis. piobari se rccog.!ioscat, non dcjici. Yiri sancii plus
C27 S.MARAGDI ABBATIS G28
formuiant prospera mundi quam adversa, quia Dei A sed potius erudit. Sollicite hoslis insidias intelligere

servos prospera niundi dejiciunl, adversa vero eru- pariter et cavere Dei servum oportet, sicque uino-
diunt. IJeoque sancti viri constantia ita portare de- centia vitte existere simplicem, ut tamen oporteai
bct adversa, ut frangi non queat. Tunc magis sunt cum simplicitate esse prudentera. Qui prudenliam
Dei oculi super justos, quando eos affligi ab iniquis simplicitati non miscet, juxla prophetam, Columba
providentia superna permittit. Nara tunc eis gaudia est seducta, non liabens cor (Osece yii). Sed ideo co-
disponuntur celerna, quando praesenli tribulatione lumba, quia simplex; ideo autem cor non habens,
probantur. Omnes vitae hujus tribulationcs aquis quia ignara prudentue est. In oculis electorum terror
comparantur praHereunlibus. Propterea quia si quid ejus vilis est. Ab incredulis ul leo timelur ; a fortibns
in hac vila tribulationis acciderit, non stat sed cele- in fide ut vermis conteronitur, atque ad momentum
riter transit. Qui vitte futurce proemia diligenter ex- offensus repellilur. Diabolus enim serpens est lubri-

cogitat , mala omnia viue praesentis aequanimiter cus, cujus si capiti,id est primcc suggestioni, non resi-

portat : quoniam ex illius dulcedine hujus amaritu- stitur, tolus in inlerna cordis (dum non sentitur) illa-

dinem temperal, el ex aeternitate illius brevitatem bilur. Tentationum diabolicarum initia fragilia S'int,

hujus despicit transitoriam. Quia vero qui in dolore quae si non caveantur, sed per usum in consuetudi-
gravantur carnis, cupiditatis et luxurise et vitiorum B nem transeant, in novissimis fortiter convalescunt,
eieterorum mala non appetunt, plus prodest saluti ita ut aut nunquam aut cum diflicultate vincantur.

tenlatio sseculi quam prosperitas. Nam ex prosperi- Cum in tota vita diabolus prsevaricari hominem cu-
tate in deterius itur, ex tentationis dolore in melius piat, amplius lamen molitur in fine decipere. Hinc
proficitur. Unusquisque ad tentationem animum est quod in principio contra protoplastum serpenti
pra?parare debet. Minus enim dum speratur, tenta- est dictum (Gen. m) Et tu insidiaberis calcaneo
:

tio gravat ; dure autem premit, si non sperata ad- ejus; quia nirairum hominem quem diabolus in cursu
venerit. Sapientis est conlra omnia adversa ante pra?teril:e vitae non decipit, in novissimis supplan-
meditari ; nec evenire casus debet, quem non con- tare disponit. Proinde quamvis quisque sit justus,
silia ejus pneveniant. (llwc Isid. loc. citato.) Haec nunquam tamen tutum est ut sit in hac vita securus,
causa est quod ab injustis jusli sinuntur afliigi, ut sed semper Immilis caveat, semperque ne in fine
scilicet dura futura audiunt bona quse cupiunt, pa- rual sollicitus perliraescal. Diaholus sanclos homincs
tiantur etiam mala praesentia quse perhorrescunl; non tenendo possidet, sed tentando persequitur.
alque ad faciliorem exilum dum amor provocat, Nara quia non in eis intnnsecus reguat, contra eos
crueiatus impellat. David Psalmista ait : Tu es mihi cxtrinsecus pugnat; et qui inlerius amisit dominium,
refngium a pressura quo? circumdedit me, exsultatio C exterius commovet bellum. Diaholus quando decipere
jiiea, redime me a circumdantibus me (Psal. xxxi). quemquam quserit ,
prius naturam uniuscujusque
Ecce quasi in nocte pressuram nominat, et tamen intendit, et inde se applicat, unde aptum homincm
liberatorem suum inter angustias exsullationem vo- ad peccandum inspexerit. Ex ea parte homines dia-
cat. Foris quidem nox erat in circumdatione pres- bolus tentat, qua eos per excrescentcm humorem fa-

surae, sed intus carmina resonabant de consolatione cile inclinari ad vitia conspicit, ut sccundum humoris
kulifue. Electus quisque dum circumdari se pressuris conspersionem adhibeatet tenlalionem. Lege Balaam,
narrat, et tamcn Dcum sibi exsullalionem nominat, qui in figura diaboli contra populum Domini ex ca
procul dubio quasi carmen in noctc canlat, ut ad parte proecipit pciniciososprsetendere laqueos,exqua
suhsequcntis vila? diera felix pcrvcniat. Dixit qui- sensit eos facilius esse lapsuros (Num. xxiv). Nam
dara senex : Si venerit homini tentatio (undique et qui aquam alicubi deducit, non eam per aliam
enim mulliplicantur tribulaliones'* ut pusillanimis fiat partera mittit, nisi ubi impetum ejus intendit. Aliud
<t murmuret, tu tamen si te occupaverit infirmilas est inlrare in mentem cujusquam dialxilum , aliud
(orporis, noli pusillanimis fieri, neque moleste susci- vero inhabitare. Nam et in corda sanclorum ingre-
pias, quia ipse Dominus pro le cogitat de omnibus. ditur, dum malas suggesliones insinuat; sed non
Nunquid sine ipso vivis? Patienter ergo ferre debes, habilal in eis, quia in suum corpus non eos traducil
et rogare eum ut donet tbi qose expediunt, hoc est, [A/., transducit]. Qui vero incorpore ejus sunt ipsos
nt quod voluntas ipsius est facias, et sede cum pa- inhabitat, quia ipsi sunt lcmplum ejus. Etsi subrepat
ticntia manducans quod habes in oharilale. mcntibus electorum diabolus, non autem in eis re-

CAPUT XXXIII. quiescit, sicut in cordibus reproborum, nam calore

De tentalionibus . fulei mox excitalur, ut exeat ab electis. Nonnulli
(Isid., lib. iii Sent., cap. 5.) Mullis calaraitatum jara avido ore diabolus de.voraverat, rursus divini
l?ntatio»iibus mens justi in hac vita pulsatur, unde judicii occulta miseralione ab ejus ore eripiuntur ct
et optat ab hoc saeculo funditus evclli, quo et a?rum- saluli reslituuntur. Nam saepe multos quos antiquus
nis careat, ct fixam illic securitalera inveniat. Non hostis luxuriae voragine mersos tenuit, potentia di-
amplius lentat clectos diabolus, quam Dei volunlas vina per poenilentiam ab ejus faucibus traxit. Multa
pcrmittit. Tentando aulem sanclorum profectibiis jiislus adversa in anima patitur instigatione daemo-
servii. Etsi nolens, ulililati tamen sanctorum servit mim, sed talibus tenlamentis perire vitae aetern;c non
di;\L>oIus, quando eos tenlationibus suis non decipit, poltb», quia pius Dominus ad damnalioncm culpcC
 680 DIADEMA MONACIIOIUM. g 30
noii rcputat, quod de suac nuijeslaiis permissu no- \ mitlaiur. Qui vcro sola peena supplicii in se vitia
leus qui palitur porlat. Nana ibi peccamus ubi per rcpnmit, quamvis non expleat opus peccati, vivit
cupidilalem vcl volimlalem dcflcclimus. Ubi vero tamen in eo volunlas pcccandi, doletque sibi illici-
viulenter addiciraur, etsi facinus aul flagitium non tum, quod lcx probibere dignosciiur. Ille ergo mer-
est, miseria tamcn pro flagitio et facinorc est. Sed cedem boni operis percipit, qui amando juslitiam
qui Deuin pro irrogata laudat miseria, commisso pro- facit, non is qui eam
metu peenarum invitus
solo
cul dubio caret facinore. custodit. Omne peccatum antequam
admiltatur,
CAPUT XXXIV. amplius pertimescitur. Quamvis autem
grave sit,
De multimodis peccatis. dum in usum venerit, leve existimatur, et sine ullo
(Greg., lib. iv, c. 26, in cap. iii Jo6.) Qualuor mo- metu commiiliiur. Istis fomitibus quasi quibusdam
dis commillitur peccalum in corde, qualuor pcrpe- gradibus coalescit omne peccatum. Cogitatio namque
tratur ct opere. Admittilur in corde, suggestione prava delectationem parit, deleclatio conscnsionem,
d.emonum, delectalione carnis, consensione mentis, consensio actionem, actioconsuetudinem, consucludo
delensioneelationis.Commitliluropere, nunclatenter, nccessitatem. Sicque bis vinculis homo implicalus
nunc palam, nunc consuetudine, nunc desperatione. quadam calena vitiorum lenetur astriclus, ita ut ab
Islisergo gradibus et corde dclinquitur, et opere per- B ca evelli ncquaquam valcat, nisi divina gratia nia-
pclratur. (hid., lib. n Sent.,cap. 17, 18,19,21,25.) num jacentis apprehendal. Peccatum admillere,
Tribus inodis peccatum geritur, hoc est, ignoranlia, cadere est in puteum. Consuetudinem vero peccandi
inlirmitate, industria. Gravius est infirmitate quam facere, os putei est coangustare, ne is qui ceciderit

ignorantia delinqucre : gravius industria quam infir- valeat exire. Sed interdum eliam tales Deus liberat,
niitate peccare. Industria namque peecat qui studio dum eorum desperalionem ad conversionem liberla-
ac dcliberatione menlis inalum agit. Infirmilale au- tis commuiat. Ipso enim miserante, peccala dimit-
teni, qui casu vel pi\ecipitatione delinquit. INequius tuntur, quo protegente fit ne in deterius peccando
aulcm ei de industria peccant, qui non solum non ealur. Froplerea meluendum est confidenlibus ila
liene vivunt, sed eliam et bene viventes (si possunt) posse salvari,ne forte dum exspectamus a viliis sa-
a verilate divertunt. Sunt peccala levia quie ab in- nari, et vitia multiplicemus, et salutem non adipi-
cipientibus quotidiana satisfaclionc purgantur, quie scamur. Ergo sludeamus aut non cadere, aut cilo
lamen a perfcctis viris velut magna crimina evitan- conversi a lapsu consurgere. Mora peccandi imma-
lur. Quid autem homines de magnis sceleribus agere nitatcm facil sceleris. Unde et prophela : Va;, inquit,
debenl, quando etiam perfecti levia quaeque delicta qui tralritis iniquitatem in funiculis vanilatis, et quasi
quasi gravissima lugent? Experimento minorum pec- y vinculum plaustri peccatum (Isa. v). Trahit enim
catorum majora commilti non debent peccala, ne iniquiiatem ut funiculum, qui tardat converti ad
durius ferianlur pro magnis sccleribus, qui de parvis Deum. Trahere enim iniquitatem est moram facere
corrigi non noverunt. Judicio aulem divino in rea- iniquitati. Unde el Psalmista Prolongaverunt ini- :

tum nequiorem labuntur, qui distringere minora sua quitales suas : Dominus justus concidit cerviccs pec-
facta contemnunt. Multi a crimine corruunt in cri- catorum (Psal. cxxvm).
men, qui Dei cognitionem habentes, limorem ejus CAPLT XXXV.
negligunt, et quem noverunt per scientiam ,
per Ul post ruinam quis surgere queat.
aclionem non venerantur. Ideoque sinuntur divino (Greg., Past. Curx parl. in , adm. 29.) Peccala
jadicio punienda commiitere, et in poenam commisso carnis experli , saliem post naufragium peccare
facinori facinus delerius addere. Ssepe peccatum metuanl , et perditionis sua? discrimina vel co-
alterius peccati causa est, quod dum cornmiititur, gnita perhorrescant. Dicendum est lapsis ut pra>
aliud ex ipso quasi sua soboles oritur : sicut nasci terita peccata considerent, alque iinminentia dcvi-
solel libido ex niinia ventris ingluvie. Peeiia vero tent, quatenus transactas culpas ad menioriam revo-
peccali peccalum admittilur, quando pro incrito j. cent, et pollui in futuris erubescanl. Admonendi
cujusque peccali Deo deserente in aliud peccatum sunl peccata carnis experti, ut vigilanti cura conspi-
delerius ilur, de quo amplius qui admiserit sonli.le ciant post delicta nobis ad se redeuntibus Deus
tur. Ergo pnccedens peccatum causa est sequenlis quomodo sinum siue pielatis expandat, diccns nobi*
peceati, sequens vero peccatum pcena est pneceden- per prophetam Erunt oculi tui videnles pra-ceplorcm
:

tis delicti. Pnccedenlia ilaque peccata sequcntium tuum, et aures tua: audienl verbum post tergum mo-
Siintcriininum causa, ut illa qme sequuntur sint nentis. IIwc estvia, ambulate per eam, etc. (Isa*
pracedentium piena. Pra?cedentium peccatorum pce- xxx). Omnipotcns Deus quasi post tergum nos sub-
na ipsa vocatui induralio, veniens de divina jusli- sequens monet, quia etiam post culpam ad sc redire
tia. Hinc est quod ait propbela : Indurasli cor no- persuadet. Aversum revocat, commissa non respicii,
strum, ne timeremus te (Isa. lxiii). AHud est non revertenti siqpm pieiatis expandit. Voccm ergo post
peccareamorc dileclionisDei, aliud timore supplicii. tergum monenlis audimus, si post peccala humili ct
Qui enim amore charitalis Dei non pcccat, horrcscit conlrilo corde revcrlimur. Debenius igilur pietalenj
omne malum, amplectcndo justilioe bonum; nec eum vocantis erubescere, si jiisliliam olumus fonnidare, i

dcloctal peccatum, ctiamsi sceleris impunilas pro- quia tanlo graviori improbilaie conlcnuiitur, quanto
 ,,

631 SMARAGDI ABBATIS 632

et contemplus adhuc vocare non deuignatur. (Greg., \ rumque ex bonis operibus discimus quanlam vilae

10, tib. i, supcr Ezechiel.) Pcr

Michream pro- mundiliam in cogitatione conslruamus. Penc cuncta
hom.
phelam Dominus dicit : Et vznics usqne ad Bubijlo- bona opera ex cogitatione prodeunt, scd sunt non-
liberaberis (Mich. iv). Babylon quippe con- nulla cogitationis acumina quae ex operalione na-
uem, ibi ,

fusio interpretatur. S*pe enim qui poslquam in scuntur. Nam sicut ab animo opus sumitur, ita rur-

confusione vitiorum ceciderit, erubescens mala quce sus ab operc animus eruditur. Yalde necessc est ut

perpetravit, ad pcenitentiam redit, seque a suis lap- cum cogitatio extra usum ducitur ,
protinus mentis

sibus bene vivendo, erigit. Quid ergo iste, nisi usque oculus ad opcra transacta revocetur. In sola nonnun-

ad Babylonem venit, et ibi liberatus est? Nonnun- quam cogitatione delinquilur, et quia usque ad opus

quam quisquam erubescens mala qnrc fecit , contra non pcrvenit culpa , ncquc ad cruciatum pervenit
se erigit, et bene operando ad statum rectitudiuis poe.iilentia. (Greg., Mor. lib. x, c. 59; lib. xvi,

redit. In Babylone itaque liberalus est, qui per divi- c. 20; lib. iv, c. 55; lib. n, c. v.) Sed cogitata aflli-

nam gratiam ostenditur etiam de confusione salva- ctio mentem cilius erigit, quia nimirum tantummodo
tus. Propheta ergo ad transmigrationem loquilur ,
cogilata iniquitas polluit. Saepe namque hoc quod a

cum illos increpat, qui a statu rectitudinis ad erro- conspectu judicis jam flctu intervenienle deletum est,

ris vitia in transinigratione ceciderunt. Fraler inter- B aa animum per cogilationem

"
redit, et devicta culpa
rogavit senem dicens : Si incurrerit monachus in pec- ad deleclalionem rursus inserpere nititur , a!que in
catum, et affligatur pro eo quia de profectu in dete- antiquo ccrtamine diutina pulsalione reparatur , ita

riorem statum pervenerit,et laboret donec resurgat? ut quod prius erat in corpore, hoc iniporluna cogi-

Bespondens autcm senex dixit Monachus in tenta-

:
tatione poslmodum versetur in mente. Cum nihil fo-

tionem incurrens, sic est tanquam domus quae ceci- ris opere agitur, sed sola intus cogitatione peccatur,
dit. Et si sobrius fuerit in cogi;atione sua, resedificat dislricto se reatu mens obligat, nisi hoc sollicitis lo-

eam inveniens materias ad aedificium profuturas ,

mentis tergat. Plerumque aurem cordis terrenavum
habens posita fundamenla, el lapides et arenam, et cogitationum lurba dum perstrepil, claudit; atque
caelera quae sunt sedificationi nccessaria, et ita velo- intra secretarium mentis quanlo minus curarum tu-
citer ejus fabrica proficil. Ita est monachus , si in multuantium sonus compescitur, tanto amplius vox
tentationem ceciderit, et conversus fuerit ad Domi- prsesidentis jiuiicis non auditur. Nonnunquam in ipso

num, habet plurimum apparatum, medilationem di- oraiionis nostrce sacrificio iniportunce se cogitationes

vince legis, psalmodiam opus manuum, quie sunt ,

ingerunt, qure hoc rapere vel maculare valeant quod

fundamenta aedificii spirilualis. in nobis Deo flcntcs immolamus. Omnes qui vcl il-

C licita appeliiiit, vcl in hoc mundo videri aliquid vo-

CAPUT XXXYI.
lunt, densis cogitalionum tumultibus in corde com-
De cogitalione.
primuniur. Mare significat mentem hominis, ctquasi
(Isid., I. n Sentent., c. 25.) Bipartita cst causa
fluctus maris sunt cogitationes mentis, quae aliquando
peccandi, id est, opere et cogilatione, quorum unum
per iram tumescunt per Dci gratiam tranquilUc
iniquitas dicitur, quod opere geritur; aliud injuslilia, ,

fiunt, pcr odium cum amariludine defluunt. Mens

qnod cogilatione admillitur. Prius autem actio re-
secanda est, poslea cogitatio; prius prava opera,
quippe humana quot lenlaliones patilur, quasi tot

postmodum desidcria. Yicissim autcm a cogitalione flatibus movetur. Plerumque mcntem hominis tu-

opcra procedunt et ab opcre cogitatio nascilur. mullus cogitalionum deprimit, ira pcrturbat, et cura
,

recc.lit ira, succcdit inepta Lclilia. Frater quidam

Qoaravis et si ab opcrc malo quisque vacet ,
pro so-
lius tamen pravae cogilalionis malitia non erit inno-
intcrrogavit quosdam Palrum utrum polluilur homo
quando res sordidas cogitat?Et alii Etiam
dicebant :
cens. Unde et Dominus pcr Isaiam : Auferte, inquit
polluitur ; non possumus salvari nos, qui idiotae sumus.
malum cqgitationum vcstrarum ab oculis mcis (Jsai.
Sed hoc pertinet ad salutcm, si ca quae eogitamus
i ). Non cnim solum factis, sed et cogitationibus de-
linquimus, si eis illicite occurrenlibus delectemur.
corporaliler nonfecerimus. Dixit quidamscnex Non :

Sicut vipera a f.liis in utero positis lacerata perimi-

D (
I
l,ia inlrant cogitationes raala? in nos, condemnamur
nos cnutrila; cx eo : sed si male utimur cogitationibusct illis assen-
sur, ita nos cogitationes noslroe intra
suni proebenuis. Fit enim ut ct per cogitationes nau-
occidunt, et conccpls; interius vipereo vcncno con-
fragium p?liamur, et pro cogitationibus coronemur.
surounl, animamque nostram crudeli vulncre pcri-
munt. Dum unusquisque divina illuininatione per- CAPUT XXXYIl.
venilur, statira molestiis turpium cogitalionum pul- De sermone.
satur. Sed Dei servus judicio limoris Dci tcntamenta (Isid., lib. ii Sent., cap. 29.) Cum quncdam parva
a semetipso rejicit, bonisquc introjectis cogitationi- viliorumverba non cvitamus, magno lingu?e prolabi-
bus turpes a se rcpellit. Magna obscrvatio circa cor- rnur crimine, ct dum facla quaedam non gravia liberc
dis est custodiam adhibenda ,
quia ftut bonse aut ac sine mctu commiltimus ad pejora scelera hor- ,

maloe rei ibi consistil origo. Nam , sicut scriptum rcnda peccandi consuetudine labimur. Vanisermoncs
cst, ex corde exeunt cogitaliones maUc (Mallh. \\) in ore Christiani esse non debent. Nam sicut matos
undc si prius prava; cogitationi resistimus, in lap- inores bona colloquia corrigunt, ita prava colloquia
eam opeiio non incurriraus. (Uuc usque lstd.) P!e- bonos morcs corrumpunl (I Cor. xv). Custodia ori
 :, ,

G33 DIADEMA MONACIIORUM. 634

voniiur (Psat. cxl), dum quisquc non se justum, A pclit, quod vidclicet aperilur el claudilur. Undc ct
seil (quod inagis verum csl) peccalorem fatelur. Ma- nobis caute dicendum est, quatenus os discrcte et
num super os ponit (Job. xxxix), qui bonis operi- congruo tempore vox aperiat, ct rursum congruo ta-
bus linguae excessum operit. Manum super os ponit, cilurnilas claudat. Admonendi sunt enim singuli ut
qui malse locutionis culpas bome aclionis velamine si proximos sicut se diligunt minime illis laecant
,

tegit. Quadrimoda esl dicendi ralio, qua praeviden- uncie eos juste rcprehendunt. Vocis medicamine
dumest, quid, quando, cui vel quomodo, aliquid pro- utrorumque saluli concurritur, dum ab illo qui in-
fcratur. Bonum quippe bene loquilur ,
qui ea quae fert actio prava compescitur, et ab boc qui sustinet
recta sunt bumiliter annuntiat. Cordebene loquitur, doloris fervor vulnere aperlo temperatur. (D. Greg.
qui charitalem non simulat. Ore bene loquilur ,
qui Pastor. Cura'p. m, admon. 15.) Qui proximorum mala
veritalem annuntiat. Factis bene loquitur, qui alios respiciunt, et lamen in silenlio linguam premunt,
bo:us exemplis a:dificat. Mali mala respondent pro quasi conspcctis vulneribus usum medicamini sub-
bonis, el adversa pro prosperis. Boni bona respon- trahunt, et eo morlis auctores fiunt, quo virus quod
dent pro malis, et prospcra pro adversis. Adversus poterant curare noluerunt. Frater quidain inlerro-
convicium linguae fortitudo adhibenda est patientia?, gavit parvulum monachum dicens : Bonumestloqui,
ut tentalio verbi quae foris impugnat, toleranti?e vir- g an tacere? Dicit ei puer ille : Si sunt verba oliosa ,

tute devicta discedat. Dicebat quidam Patrum quia dimitte ea aulem bona sunt verba, non diu per-
: si

dum sederent aliquando seniores , et loquerentur trahas, sed cilo incide quod loqueris cl quiesce ,

sennonem de oedificationibus, erat inter eos unus tu. Dixit senex quidam Taciturnitali operam da, el
:

providus, et vid.il angelos manus agitanies et Iavan- nihil cogilcs, et inlendc cogitationi tuse , sive quie-
tes eos. Ut autem locutio venisset ssecularis, disce- scens in Ieclo, sive surgens cum timore Dei, et luec
debant angeli, el volutabanlur porci in medio corum faciens, malignorum impelus non limebis. Dixit ab-
pleni fetoribus, et polluerunt eos. Cum autem rur- bas pastorQuia inlerrogavit abbas Moyses fratrem
:

sus loquerentur de sedificatione, venicntes iterum Zachariam tempore quo moriebatur, dicens Quid :

Venerunt ergo aliquando senes

angeli lavabant eos. vides? Et ille dixi ei : Nibil melius quam tacere,Pa-
ad abbatem Antonium, et erat cum eis etiam abbas ler. Dixitei : Verum est, fili, tace. Dixit quidam ab-
Joseph. Volens autem abbas Antonius probare eos, bati Ammoni : Si sit neccssitas cum vicino loquendi
movit sermonem de Scripturis sanctis, et ccepit in- videtur tibi ut de Scripturis cum eo loquar an de ,

terrogare a junioribus quid esset hoc aut illud ver- verbis et sententiis seniorum? Dixilque ei senex : S3
buni? Et singuli eorum dicebant, proulpoterant. bonum est magis ut de verbis Ille non potes tacere ,

aulem dicebat Necdum invenistis. Post omnes vero C seniorum loquaris, quam de Scriptura. Periculum
:

dixit abbati Joseph Tu quomodo dicis verbum hoc?

: enim est non parvum. Dixit senex Quia homo si :

Et rlle respondit : Nescio. Et dixit abbas Anto- verbum quidem habeat, opera aulem non habeat, as-
nius : Vere abbas Joseph solus invenit viam, qui similabitur arbori habenli folia, fructum autem non.
ncscire se respondit. Frater quidam interrogavit se- Sicut enim arbor fructibus plena etiam foliis viridis, iia
nem dicens : Si quis fralrum attulit ad mc de foris et sermo consequitur hominem qui habetopera bona.
sermones, vis, abba, dicam ei ut non eos afferat ad CAPUT XXXIX.
me? El respondit ei senex : Noli. Et dicit frater De mutiiloquio.
Quare? Respondit senex : Quia nec nos poluimus id Scriptum est -.InmutlUoquio non effugies peccalum
custodire. Et dixit frater Quid ergo debet fieri? Et
: (Prov. x). Et : Qui multis utitur verbis, twdit animam
rcspondit ei senex : Si volumus tacilurnitatem ser- suam(Eccli. xx).Et, Vir Unguosus non dirigetur supcr
vare, sufficit proximo modus ipse. terram (Psal. cxxxix). Et si in mulliloquio exlolla-

CAPUT XXXVIII. mur, coram Domino non absolvimur. Unde melius

De tacilurnitale. cst ut illud D uninum rogantes dicamus Pone, Do- :

Lingua discrele frenanda est non insolubililer , mine, custodiam ori meo, el ostium circumstantia; ta-
obliganda. Scriptum namque est Sapiens taccbit : D biis mcis (Psal. cxl). Et : Non declines cor mcum in
usquead tempus (Eccli. xx), ui nimirum cum oppor- vcrba malitia' (Ibid.). [Grcgor., lib. vn, c. 25, tn e. vi

lunum considcral, postposila censura silentii , lo- Job.\ Admonendi stint mulliloquiovacantcs, ut vigi-
quendo quae congruunt in usum se utililatis impen- lantesaspiciant, quantoa rectitudinis stalu depereunt,
dat. De tacendi atque loqtiendi censura per Salomo- dumpcr multiplicia verbadilabuntur. Humana etenim
nem dicitur : Tempus taccndi , et tempus loquendi mens aquajmorecircumclusa, adsuperiora colligitur,
(Eccli.iu). Discrete quippe vicissitudinum pensanda quia illud repetit unde desccndit, et relaxata dcpe-
stint tempora, nc aut cum restringi lingua debet rit, quia se per infima inuliliter spargit. Qui super-
per vcrba inuliliter dcfluat , aut cum loqui uliliter vacuis verbis a silentii sui censura dissipatur, quasi
pptest, semetipsam pigre restringat. (Grcgor. , tib. tot rivis extra se ducitur, unde et redire interius

vn Mor.,cap. 20.) Quanta sit utilitas taciturnitatis mens ad sui cognilioncm non suflicit, qnia per mul-
Psalmista considerans ait : Pone, Domine, cuslodiam tiloquium sparsa a secreto se intima) consiJerationis
cri meo, ct aslium circumstuntia.' labiis mcis (Psal. cxcludit. Totam vero se insidiantis hostis vulneribus

Cxl). Non cniin poni ori suo parietem, sed oslium dctcgil, quia se munilionccuslodkenon circumcludit.
 ,

6r>5 SMAKAGDI ABBATIS <>5G

InProverbiisseriptum cst (Cap. xxv) : Sicut urbs pa- A possumus cuslodire cor nostrum, si lingua Jioslra ja-

tens el absque murorum ambitu, ita vir qui nonpotest nuain aperlam babueril? Fraler inlerrogavil abbalcm

in loquendo cohibere spiritum suum. Qnia enim mu- Pastorem dicens : Quomodo oportct monacbuin sc-

rorurn silenlium non babet, patet inimici jaculis ci- dcre in cella ? Et respondit : Quantum ad id quod in

vilas menlis, et cum sc per verba extra semelipsam manifesto est, boc est, ut faciat opus manuum, et

cjicil, apertam se adversario ostendit. (Gregor., Pa- semel comedat, cl taccat, et meditctur. Occulte
stor. Curm p. m,admon. 15.) Plerumque per quos- enim proficere potesl in cella, boc est, ut redarguat
dain gradus desidiosa mens in foveam lapsa impelli- semetipsum de propriis excessibus unusquisquc in

lur, et dum otiosa verba cavcre negligimus, ad noxia omni loco ad quem pcrrcxcrit.
pervenimus, ut prius loqui aliena libcat, et postmo-
CAPUT XL.
dum detraclionibus vilam eorum de quibus loquimur
De collalione.
inordeat, ad extremum vero usque ad apertas lingua
contumelias erumpat. Per effrenationem lingme se- (Isid., lib. ni Sent., cap. 14.) Cum sit uliiis ad
niinanlur stimuli, oriuntur rixic, accenduntur faces inslruenduin leclio , adhibita tamen collatione

odiorum, pax exstinguilur cordium. (Greg., Moral. majorem inlelligentiam prsebet. Melius est enim
/. vu, c. 57.) Quia muliiloquio quisque deserviens, B co» ferre quam legere. Collalio docibilitatcm facit.

rectitudinem juslitiaj lenere nequaquam possit, testa- JNam proposilis inlerrogationibus cunctatio rcriun

lur Propbeta qui ait : Yir linguosus non dirigetur excluditur, et ssepe objeclionibus latens veritas ap-

s:per terram (Psal. cxxxix). Hinc Salomon iterum probalur. Quod enim obscurum est aut dubiuin,

ait : In multiloquio peccatum non deerit (Prov. x). conferendo cito perspicitur. Sicut instruere solet

Isaias propheta ait : Cullus jusliticc silentium (Isa. collaiio , ila contenlio destruit. Hccc enim relicto

x\xn). Yidelicet indicans quia mentis juslilia deso- sensu verilatis, lites generat, et pugnando verbis,

1 itur, quandoab immoderala locutione non parcitur. etiam in Deum blasphemat. Lectio memori;c anxilio
Ilinc Jacobus ait : Si quis putat se rcligiosum esse, egct. Quod si fuerit naturaliler tardior, frequenti

tion refrenans linguam sitam, sed seducens cor suum, tamen medilalione acuilur, ac legendi assiduilale

hujns vana est religio (Jacob. i). Pravi quidem honii- colligitur. Saepe prolixa lectio longiludinis causa me-

nes, sicut in sensu leves sunt, ita in locutione pra> moriam legcntis oblilterat. Quodsi brevis sit, submo-
ciptVs, et reticere perlractando ncgligunt qune lo- loqtie libro sententia relractatur in animo, tunc
quutilur, sed quod levis conscienlia concipit, levior sine labore legitur : et ea quae lecta sunt recolendo ,

protinus Iingua producil. Per semelipsam nos Veri- memoria minime excidunt. Acceptabilior est sensi-
lasadmonetdicens Omneverbum oliosumquodlocuti C bus lectio tacita, quam aperla. Amplius enim intel-
:

fuerint homines, reddcnl de eo ralionem in die judicii lectus instruitur, quando vox legenlis quiescit, et

(Malth. xn). Olosum qtiippc verbum est, quodaut sub silentio lingtia movetur. Nam clare legendo, et
ratio e jusl.c ncccssilalis, aut intentione piye utilita- corpus lassatur, et vocis acumen obtunditur. (Huc
lis caret. Si crgo ratio de otioso sermonc cxigitur, usque Isid.) Dixit abbas Pelagius : Oportel animam
pcnsemus quce poena mulliloquio mancat, in quo secundum Christi voluntalem conversantem , aut
cliam per noxia verba peccatur. Dixit aliquando discere fideliter quae nescit, aut docere manifesle
eliain abbas Sysois : Crede, crede, quia ecce tri- quod novit. Si autem utrumque cum possit non vtilt,

ginla annos habeo, quod non dcprecor Deum propter insaniae morbo laborat. Initium enim recedendi a
peccatuin , sed orans hoc dico : Domine Jesu Deo, fastidium doctrinae est. Dixit abbas Pastor :

Chrisle, protcge mc a lingua mea : et usque nunc Quia qui querulus monachus non est; qui fratri
est,

per singulos dics corruo per ipsam et dclinquo. suo detrahit, monachus non est; qui iracundus est,
Ahb;is Macbarius major in Scyllii dicebat fratribus : monachus non est qui autem vere monachus est,
;

Post missas Ecclcsi;c fugite fralres. Et dixit ei unus semper est humilis el quietus, ct charitate plenus,
frater : Pater, quo habeinus fugere amplius a solitu- et timorem Dei prae ocults habet, et cor suum cu-
dincista? Et ille rcspondcbat digitum suum ponendo D stodit. Inlerrogatus sencx quid cst quod legitur, via
in ore, dicens : Istud cst quoJ bigicndum dico. Et sic angusla et arcta, respondens senex, ait : Angusta et

intravit in cellam suam, et claudens ostium, sedebat arcta via est, ut cogilationibus suis homo violenliam
soltis. Dixit abbas Sysois : Quia peregrinalio nostra faciat, et abscidat propler Deum voluntates snas.

lii lioc est ul tcneal hoino os suum. Dixit abbas Hy- Hoc est eliam qttod scriptum est Ecce nos reliqui- :

peritius : Monachus qui non retinet linguam suam mus omvia, et secuti sumus te (Matth. \\\). Dixit
in lempore neque passiones cxueras poteril
furoris, sencx Debel monachus quoiidie mane et sero cogi-
:

aliquando prohibere. Dixit abbas Longinus abbali lare in semctipso, quid fecit eorum quae vult Deus,
Lucio : Habeo tres cogitationes : unam , ut ad pere- et quae non fecit et ita tractans omnem vitam suam
:

grina pcrgam. Etrespondil ei senex : Si non tenueris poenitcnliam agendo, monachus esse potest. Dixit

lingiiam,quocunque perrexeris, non eris peregriims. senex : Dormiente te, aut surgenic , vel aliud quid
fueril Dcus ante oculos tuos, in nullo te
Scd rcfrena hic linguam luam, eteris etiam hic pcre- faciente, si

grinus. Fratcr intcrrogavilabbateniSysoi,diccns : De- inimicus poteril deterrerc, ct si talis cogitalio man-
sideiocusloJirecormcuni. Dicit ei sencx Etquomodo : serit in hominc, etiam Dci vi: lus maiiet in eo.
 ; :

637 DIADEMA MONACIIORUM. 638

CAPUT XLI. \ stultus est (Prov. ix, xn). Scd quia Apostolus aii

Dc dilectionc proximi, et correclione fratcrna. Corripite inquietos, consolamini pusillanimcs, susci-

Duo sunt erga dilectionem proximi conservanda pite infirmos, paticntes estote ad omnes (I Thcss. v),

malum quis inferat, alterum ut bonum im- necesse esl ul hic pia Patrum corrcplionis ponamus
umun ne
exempla. Offendil aliquando frater in congrcgatione,
pendat. Primum ut caveat laeJere, sequens ut discal
patrare. Amicitiaanimorum socielas. # et expulsusest foras.Expulsus aulem de congregalione,
totum est
misit se in careclum, et flebat Conligit autcm nt
H;ec quippe a duobus incipit. Nam minus quam
ibi.

alii ad abbatem pastorem, amlirent

fratres euntes
inter duos dileclio esse non poterit. Tunc vere ami-
c;:m plorantem. Qui descendentes ad eum, invene-
cus amatur, si non pro se, sed pro Deo ametur.
eum am- runt euin magno labore constrictum, et rogaverunt
Qui vero pro se amicum diligit, insipienter
ploctitur. Multum in terra demersus est, qui carna-
eum ut irel ad senem illum solitarium, et non ac-
quievit, dicens In hoc loco moriar ego. Yenerunt
liter hominem moriturum plus diligil quam oportet. :

aulem fralres ad abbatem Pastorem, et narraverunl

(lsid., lib. in Sent., cap. 32.) Non debet vitia aliena

corripere, qui adhuc viliorum conlagionibus servit.

ei de eo. Et rogavit eos, ul irent ad eum dicenles :

Abbas Paslor vocat te ad se. Quod cum ei dixissent,

Improbum est enim arguere quemquam in alio,
B Pen-exit ad eum. Etvidens eum senex afllictum, sur
quod adhuc reprehendit in semetipso. Qui veraciler
rexit et osculatus est eum. Et adgaudens ei rogahat
vult sanare ac eerripere fralernam infirmitatem,
ut sumeret cibum. Qui et ita fecit. Frater interro-
taiem se praj6tare fraternre utililali studeat, ut eum
gavit abbatcm Paslorem dicens : Feci peccalum
quem corripere cupit, humili corde admoneal ; hoc
grande, et volo triennium pnenitere. Dixit aulem ei
faciens ex compassione quasi communis periculi, ne
abbas Pastor : Multum est. Et dixit ei frater : Jubes
forte et ipse subjiciatur lentationi. Sicut viri spiri-
unur» annum. Et dixit itcrum senex : Multum esl.
tualcs alieni peccati emendationem exspectant, ita
Qui autem praesentes erant, dicebant usque ad qua-
protcrvi delinquentibus deridendo insultant. Et
quantum in ipsis est, eos insanabiles putant, nec de-
draginta dies. Scnex ilerum dixit : Multum est. Et
clinant cor ad compatiendi misericordiam , sed su- adjecit dicens : Ego puto quia si toto corde homo poeni-

pervenientcs detestantur atque blasphemant. Pleri- tenliam agat, etiam triduanampcenitentiam suscipiat
Deus. Iuterrogavit abbas Joseph abbatem Pa^torem,
que correptionem suam officium charilatis exisli-
mant. Plerique vero hoc ipsum quod ex charitate dicens : Quomodo opus esl jejunare? Et dixit abbas

Unde Pastor : Ego volo ut quotidie quis manducans, pau-

corripiuntur ad injuri;e contumeliam trahunt.
lulum subtrahat sibi ne satietur. Et dixit ei abbas
evenit ut ex eo deteriores effieiantnr, per quod
emendari obcdiendo poluerunt. Salubriter accipiunt
G Joseph Ergo quando eras juyenis, non jejunabas
:
bi-

duanas? Dixit senex : Crede mihi, frater, quia et

justi quoties de suis excessibus arguuntur. Iniqais
molesta est veritas, et amara disciplina justitioc
triduanas, et hebdomadam. Sed h?ec omnia proba-
;

nec delectantur nisi placenlia proprioe imbecillitatis.

verunt senes magni, et invenerunt quia bonum est

Corda reproborum lubrica sunt ad malum consen- quotidie manducare, parum sibi subtrahendo, et

tiendum etfluxa, ad bonum vero consenliendum du- ostenderunt nobis viam hanc regalem, quia Ievior
est et facilis.
rissima. De talibus Salomon ait : Qui erudit deriso-
CAPUT XLII.
rem, ipse sibi facit injuriam (Prov. ix, 7 ). De bono De zelo pastoris officii.
autem : Doce justum (inquit) et festinabit accipere. {Greg., in Ezech. lib. i, hom. 12.) Omnis spiritualis
In odium enim contra corripientem se, vertitur malus. zelus doctoris animum frigit, quia valde cruciatur
(Creg.lib.xx^c.^^Expos. mor.,inJob cap. xix).Sed dum infinnos quosque aelerna deserere, rebus tcm-
si ab increpalione illius idcirco reticcmus, quia contra poralibus delcctari conspieit. Nullum quippe omni-
nos insurgereodia formidamus, non jamlucra Dei, sed potenti Deo lale est sacrifieium, quale cst zelus ani-
nostra procul dubio qmvrimus. Sciendum magnopere maruin, sicut Psalmista ait : Zelits domus tiur come-
cst quod nonnunquam ciini redarguunlur pravi, de- dit mc (Psal. lxviii). Quanlum frixura cordis qu;o
n
tcnores cxistunt, nosque raagnis odiis inseqnuntur. pro spirituali zclo agitur, omnipotenti Domino pla-
Ipsis crgo el non nobis parcimus, si ab eorum re- cct, aperte ostenditur, cum offerri per legem siniila
dargiilione pro eoruin amore cessamus. Unde nc- in sacrilicio jubetur. Scriptum quippe est : In sar-
cesse est nobis ut aliquando toleremus lacendo quod tagine olco conspersa frigatur, offercigue cam calidnm
sunt, qualenus in nobis discant videndo quod non in odorem suavissimum Domino siccrdos, qui patri
sunt. Non est omnino justo limendum, ne dum quis- jure successerit,el tola crcmabiturin ullari (Lcvit. vi).
que corripitur, contumclias inferat, sed ne traclus Tunc simila in sartagine frigilur, cuni mun.ia mcns
ad odium ,
Cavendum summopere est ne
pejor fiat. jusli per zeli sancli ardoicm crematur. Qu.e cons-
iinmodciate linguam loquacilas pertrahat, eamque pergi oleo praecipilur, id csl, cum per cbaritalis cl
ad lasrivum oblrectationis extendat, ne odium ma- misericoidi;c viscera in conspectu omnipotcniis D, i

htia cxt.ile;, ct usque ad jacula malediclionis incli- ardct ct lucct. Unde ct calida in oiorcin suavissi-
net. Hinc Salomon ait : Argue sapicntcm, ct amabk mum Domino offenrj prsecipilw, ijuia si amoirni
(£, iMtjnenletn, ct adjicict odisse tc. Qui diligit disci- zclus non habct, ca qu;c de sartagine ofTcrtur, calo-
piiu,.m,di!igit sensum. A «m
r
qui odit urgucnlcm sc, rcin siuiila ami>it. Nolandum valde Cbt quis iimilaui
G39 SMARACDI ABBATIS 610
offerre pra-cipilur, videlicet sacerdos Palri jure suc- A lim corrigcre ncquaquam existimat. Nani si corri-
cesscrit. Ille euim sacerdos Patri jure succedit qui gere potesl et dissimulat , verum est quod consen-
esse se omnipotentisDeiFilium moribus demonstrat, sum erroris alieni habcat. Plerumque sancti doctores
et qni a nobililate intima, operum suorum ignobili- pro mali pertinacia, quia iniquosemcndare nequeunt,
late non discrepat. Qua^ in altari lota crcmari pr;c- his tacere disponunt : sed calorcm spiritus quo
cipitur, ut videlicet holocaustum fiat. Simila itaque aguntur ferre non sustincnles, iterum in increpatio-
in sarlagine est munda mensjusli in zcli spiritnalis nem prosiliunt iniquorum. Qui prasunt, pro subdi-
alllietione, quoe per sollicitudinemanimarum frigitur, torum iniquitate damnantur, si eos aut ignorantes
et non solum sacrificium, sed etiam holocauslum non erudiant , aut pcccantes non arguant : dicente
Domino esse deputalur. Sumamus erqo sarlaqincm Doinino ad prophetam : Speculalorem te dedi domui
ferrcam, ct ponamus eam murum ferreum inter nosct Israel. Si non fueris locutus, ut se custodiat impius a
chitatcm (Ezecli. iv), id est, assumamus zclum for- via sua, itle in inlquitale sua morietur, sanguinem
lem , ut inter nos el auditoris nosiri animam in- aute-m ejus de munu tua reqniram (Ezecli. m). Qui
veniamus hanc poslmothim forlem munilionem. praeest curam debet habere de iis qui pereunt, ut
Tunc enim hunc murum ferreum invcnturi sumus, ejus rcdargutione aut corrigantur a peccatis, aut si

si nunc eum forliter tenemus vidclicet docendo, , B incorrigibiles existunl, ab Ecclesia separentur. Qui
cuslodiendo, suadendo, incrcpando, mulcendo, ter- blando vcrbo casligatus non corrigitur, acrius ne-
rendo , aliquando leniter, aliquando ctiam severius cesse est ut arguatur. Cum dolore enim abscindcnda
agendo. (Uuc usque Greg.) Necesse csl ut hoc ante sunt, quae leniter sanari non possunl. Qui admoni-
omnia qrti zclo recfciUi !iuis movctur, altendat, ne ira tus secrete corrigi de peccato negligit, publice ar-
estra menlis dominium transeat : se 1 in ullionem guendus est, ut vulnus quod occulte sanari nescit,
pcccali lempus modtnnqiic considcrans, surgentis manifeste debeat emendari. Manifesta peccata non
auimi perturbalionem subtilius relractando rcstrin- suut occulla corrcclione purganda. Palam enim sunt
gat, aniinositatcm reprimat, ct motus fervidos sub arguendi qui palam nocent, ul dum aperta objurga-
;equitate disponat, ut eo fiat justior ultor alienus, tione sananlur, ii qui eos imitando deliiiuerant, cor-
quo prius exslilit victor suus. Qui zelo rectitudinis riganlur. Dum unus corripitur, pluriiui cmcndantur.
movclur, sic c ilp \s deliiiquenlium corrigat, ut aule Melius est enim ut pro mulloruin salvalione unus
ipse qui corrigit, per patientiam crcscat, ul fervo- coiidemr.ctur, quam pro unius licentia multi pericli-
rem suum transcenrfendo dijudicet , ne inleinpcran- lenttir. Ita ergo delinqtienli sermo esl proferendus,
ter excitatus ipso zclo reclittidinis, longe a rectitu- sicut cjus qui cortipit.ir exposltlal salus. Quo 1 si

dine suberret. C opus est aliquam mclicaineuti salutcm vcrbo incre-

GAPUT XLIII. paiionis aspergere, lenitatem taincn corde.opus cst
De doclrina' discrelionc. retinere. Doctorcs nonntinquam dtuis feriunt incrc-
(Isid., lib. iii Sent., cap. 43, 44, 40.) Nou oinnibus pationibus subditos, qui tamen a charitate coriim
una eademque doelrfna cst adhibcnda, scJ pro qua- quos corripiunt, non rccedunt. (Hnc usque Isid.)
liiale nioruni divcrsie sint cxhorlaliones doctorum. Magna est disciplins magisterii sublilitas discrelio-
Nain quosJam increpalio dura, quos ,!am vero oxhor- nis, qiialenus quisque rcctor culpas dclinquentium
lalio corrigit blanda. Sicut periti nedici ai varios discrele noverit parcere, et pie resccarc. Qtii autem
cotporis niorbos divcrso mcdicainine serviunl, ita sic dimittunt peccata ut non corriganl, aul sic quasi
ut juxla vuliieniiii varielatcm meJicina diversa sil : corrigen !o feritint , ut non dimitlant , discrclionis
sic ct doctor Ecclesi;e singtilis qui!itist]iie congruum spirittiiii habent. Scripttnn est in libro Genesis : S»
doclrime remeJiuin aJhibebit, et quid cuiquc opor- recteofferas, e. recte non dividas, peccusti (Cen. IV,

leat pro ;ctate, pro sexu ac professiono anuuutiabit. juxla LXX). [Grcgor., lib. III Expos. mor., c. 9 el 10,
Prima quippe prudentix virtus est, eam quam do- et l. i super Ezecli., Iiom. 11.) Oblala reclc dividcre,
eere oporleat sestiaiare personam. Aliter est agen- -^ est qu;ielibet bona nosira studia discernendo pcn-
duin erga eos qui nostro cominilttintur regimini, si sare. QuoJ nimirum qui agere dissimulat, etiam
pueudiuit, atque aliler cuni iis qui nobis commissi recle offerens peccat. S.epc quo I bono studio geri-
non sunt. Qui si jusli sunt, venerandi sunt; si vero mus, dum discerncre caute negligimus, quo judiccluF
deiinquunt, pro sola charilatc, ut locus cst , corri- fine, nescimtis; cl noniiunquam boc fit rcatus crimi-

picnJi sunt, non tainen cum severilate, sicut ii qui nis, quo 1 putaliir cansa virlutis. Iiecte crgo offeri-
nobis regendi cominissi sunt. Pro malo mcrito ple- mus, cum bono sludio beiiuin opus agimus; sed reclo
bis auferlur doclrina pnedicalionis. Pro bono mcrilo non divi:li)nus si babcre discretioncm in bono
,

audientis, tribuilur sermo doctori. In potestate di- opere postponamus. Dixit abbas Antonius : Sunt
vina consistit, cui velit Deus doctrinae vcrbum dare, qiiidam conlerentcs corpora sua in abstinenlia, et
vel cui auferre. Et hoc aut pro dicentis aut pro au- quia non habenl discretionem , longe facti sunt
dicnlis fit merilo, ut modo pro culpa plcbis auferatur a Deo. Dicebat abbas Daniel quia quantum cor-
serino doclori, modo vero pro utriusque [A/., utili- pus vircscit, lantum anima exsiccatur; ct quan-
bus] meritis tribuatur. Qui docendi accipit ofiicium, tum siccatum fucrit corpus, tanlum anima virescit.
inlcrdum aJ teuipus facta proximi taceat, qu.c sta- Dixitabbas Paslor : Malitia iicquaquain cxpellit ma-
m DIADEHA M WACHORUM. 052
liliam, sed si quis tibi malefecerit, bene fac ei, ut per A somno, Veni, serve nfale. Et subripiebat parum
bonum opus luum deslruas malitiam illius. Interro- somni sedendo, et staliin surgebat.
galus cst quitlam senex a quodam fratrc dicenlc : CAPUT XLV.
Quomodo possum invenire Deum? Ulrum in jejuniis, De gratia Dei.
an in laboribus, an in vigiliis, an in miscricordia? (Greg., I. i super Ezech., hom. 9.) Ex omnipolcn-
El respondit : In bis qua? enumerasti, et in discre- lis Dei gratia ad bonaopera conari quidem possumus,
tione. Dico enim tibi quia mulli auTixerunt carnem sed h;ec implere non possumus, si ipse non adjuvat
suam, et quia sine diserelione faciebant boc, abie- qui jubet. Scicndum esi quia mala nostra solummo-
ruut vacui nibil babentes. do nostra sunt. Rona auletn nostra, et omnipotcnlis
CAPLT XLIV. Dei sunt, ct nostra. Quia ipse aspirando nos prae-
De donis divinis. venit ut velimns, qui aejuvando suhsequiiur, ne ina-
Omnipotens Deus interni judieii secrelo modera- niter velimns, sed possimus implere quod volumus.
roine Alii sermonem snpientia', alii plenam fntem,
:
Praeveniente gralia, et bona volunlate subsequente,
alii gratiam sanitatum, alii operalionem virLutum,alii hoc quod omnipotenlis Dei donum est fit merilum
vroplieliam, alii discrelionem spirituum, alii gencra nostrmn. Qnod bene Paulus brevi senteniia expicat
Hnguarum, a!i>. inlerprctutionem sermonum tribuit R dicens : Plus illis omnibus laboravi (I Cor. xv). Qui
(I Cor. xn). (Greg. I. xx Moral. in Job. c. 18 et 11.)
ne viderelur suoe virtuli tribuisse tpiod feccrat, ad-
Crealor noster ac disposilor sic moileralur cuncta, junxit: Non autem ego, sed gratia Dei mecum (Ibid.).
ul qni extolli polerat c\ dono quod babel, luimiliciur [Isid. I. ii Sent., c. 5.) Interdum peecanlibus nobis
cx virtule quam non babet. Atque ita fil ut cum per suam Deus gratiam non retrahit, ut ad spem divinae
impensam graliam unumquemque sublevat, ciiam propilialionis humana mens consurgat. Ab illo enim
per liisparem alteri alterum subdal. Omnipolens Do- nobis omnia bona, gratia praeveniente donanlur. ,

minus sic cuncta moderatur, ut dum singula quoe- Profeclus bominis donum Dei est, nec a se potest
que sunt omnium, interposila quadam cbaritatis ne- quisquam, scd a Deo corrigi, testanle prophela, qui
cessiludine, fiant omnia singulorum et unusquisquc :
ait : Scio, Domine, quia non est hominis via ejus, nec
sic quod non accepit in allero possideat, ut ipse viri est ut ambulet ct dirigat gressus suos (Jer. x).
alleri possidendum quod accepit humililer impendat. Spiritnalis gralia non omnibus dislribuilur, sed tan-
Sancia Ecclesia superni sui eapilis corpus cst, in tinnmodo eleciis tlonatur. Munera graliarum, alii

qua alius alta videndo, oculus, alius rccla operando, isla, alii vcro donantur illa, nec datur hal)ere ita uni
manus, alius ad cuncla discurrendo, pes, alius pra> ut non egeat altero. Posse fieri non est dubium, ul ii

ceptorum vocem inlclligendo, auris, alius malorum quos quidam virtutum excellentia antecedunt, Dei
felorem, bonorumque fragrantiam disccrnendo, naris rcpentina prajveniente gralia, quosdam compendio
est. Qui enim corporalium more membrorum, dum sanctitatis praeveniant , ut dum sunl eonversione
vicissim siid accepla oflicia impendunl, unum dc poslremi, subilo efficiantur virtutis culmine primi.
semetipsis omnibus corpus reddunf. Miro consilio Dum quisque aliquod bonum accipit, non appelat
auctor ac disposilor noster huic illa largitur qn;e amplius quam quod ineruit, ne dum alterius membri
alii denegat, alii Jucc dencgat qu;e isli Iargilur. olficium arripere tentat, id quod meruit pertlat. Con-
Mensuras itaque sibi positas egredi nilitur, quisquis turliat cnim corporis ordinem totum, qui non suo
posse plus quam acceperit conatur. Unusquisque contentus officio, subripit alienum. Fraler inlerro-
li lclium (cui fortasse tantummodo datum est prae- gavit quemdam senem dicens : Si fuero in loco ali-
ceptorum occulta disscrere) si lenlal eliam miraculis quo, et nata mihi fuerit tribulatio, et non habuero
coruscare : aul is quem supernac virtutis donum ad cui me committam, et indicem illi passionem animae
sola miracula roboral, etiam diviiue legis pandeic mese, quid facio ? Dicit illi senex : Crede in Deum,
occulla conlendat, in praicipilio pedem porrigit, qui quia ipse niittet gratiam suam, et satisfaciel libi, si

mensuraiuin suarum limitem non allendil. Dicebant in vcritate rogaveris cum. Et addidit diceas Audivi
n :

de abbale llor quod neque mcntilus est unquam, enim quia in Scyihi lale aliquid f.ictum cst. Erat ibi
neipie juravit, neque maledixit bominem, nequc (si quidam qui suslineiiat tenlationes, et non liabens
necesse non fuit) loculns est alicui. Venil aliquantlo fiduciam in aliquo cui confilcretur, paravit sero pc-

abbas Hilarion, de Pahestina ad abbatem Antoniiun ram suam ul disccderct. El ecce nocte apparuit ei
in nionlem, el dixil ei abbas Anlouius : Dene venisti, gratia Domini in specie virginis, cl rog;ibat eum
hicifcr, qui mane oriris. El dixit ei abbas Hilarion : diccns : Nusquam vadas, sed sede hic ineeiun ; niliil

Pax libi, columna lucis, qua? snstines orbem tcrra- cnim maliiin libi fict ex iis qiue autJisti. Qui credens
rum. Dixit quidam abbas tpiod habitaverit in eremo verbis ejus sedit, et sanaliim est statim cor ipsius.
quadraginla annis solilarius qnidam; qui interroga- CAPUT XLVI.
lus a Joanne abbate, respondit : Quia ex quo ca-pi De bonis subjeelis.

solitarius esse, nunquain me vidit sol manducaulcm. (D. Greg., pa&tor. Cunv p. \u,admon. 5,11.)
Respondit ei Nec mc irascentem.
abbas Joannes : Admoncntli sunt sululili ne pra-posilorum suorum
D.cebant de abbate Arsenio quod lota nocle vigila- vitam teineiv, si quid eos forlasse agere repreliensi-
bal, et quaudo volebat circa maiic dormire, dicebat biliter vider.t, repreliendanl, ne unde rccte mala re~
 :

643 5MARAGDI ABBATIS G44

dar<umnt, inde pcr elationis impulsura in profun- A dum inlirmi quique foriium facta corripiunt, ipsi >

diora mergantur. Adinouendi sunl

subdili, ne cum vivenlittm sorte reprobanlur.

culpas piwpositorum considcrant, contra eos

auda- CAPUT XLVII.
ciores fiant sed sic (si qua
:
valde sunt eorum prava) Ul thesaurus vwnachi in ccelo collocetur.

apud semetipsos dijudicent, ul lamen divino timore

Dominus nos admonet dicens : Thesaurizate vobis
constricti, ferre sub eis jugum reverenliaB non recu-
tkesauros in coelo, ubi nec wrugo , nec tinea extermi-
sent. Admonendi sunt benevoli subditi, ut sic alienis
nat (Mattli. vi). El quomodo unusquisque ad perfe-
bonis congaudeant, quatenus habcre et propria con- ctionem monachatus perveniat, ipseiterum dicil : Si
cupiscant, sic proximorum facla diligendo laudent,
vis perfectus esse, vade, vende omnia quee habes, el da
u t eliam imilamlo nmUiplicent, ne (si in hoc pne- pauperibus, el habebis ihesauros in ccelo, et vcni et
faulo-
sentis vit;e stadio ad certamen alienum devoti seqnere me (Matth. xix, Marc. x, Luc. xviu).Tliesau-
res, sed pigri spcclatores assistunl) eo post certamen
rum ergo noslrtiin, fratres, in calo poiuimus, uli
sine bravio remaneant, quo nunc in cerlamine non
hostem et expugnalorem non timeamus. Tliesaurum
laborant, et tunc eorum palmas affiicti respiciant,
itaque operum vel virtulum nostrariim collocemus
in quorum nunc labore otiosi perdurant. YalJe pec- in ccelo, non timcamus occtiltum furem, neque
ubi
camus si aliena bene gesta non diligimus, sed nil B
;
violentum raptorem. Patria enim noslra paraJisus
mercedis agimus si ; ea qu:c diligimus, in qunntum
est. In patria vero noslra poslmoJum recepturi,
possumus, non imitamur. Nostra nimirum sunt bona nuiltiplices niuic bonarum virlutum debemus con-
aliorum, quce (et si imitari non possumus) in aliis
dere tbesauros, ubi posl finem litijus sseculi centti-
amamus, amantium fiunt, qmeque amantur innobis.
plicatos mereanmr recipere fructus. Sancti enim,
(Greg. lib. xxv Expos. mor., c. 22.) Qui igiiur ma-
sinu proficiunt,
dicit propheia, m terra sua duplicia possidebunt (Isa.
gnis virlulibus in sanctse Ecclesioe
LXi),id est, in terra vivenlium bealiludinem mentis
pneposilorum suorum vitam dcspicere non debent,
simul habebunt el corpoiis : ubi Dominus Jesus Chri-
cum vacare eos rebus exterioriltus vident quia hoc :

stus reformabit corpus humililatis nostnr, configura-

quoJ ipsi securi intima penelrant, ex illorum adju-
tum corpori claritatis succ (Phil. ni). [Cuprian., lib.
mento est, qui contra Droccllas hujus sceculi exte-
de Mortalit. in Magnus enim nos iliic charo-
fine.]
rius laboi ant. Quam enim candoris sui graliam reli-
rum exspectat numerus parentum, fralrum atque
nerel, si byssum pluvia tangeret? Aut quid fulgoris
;

sororum copiosa turba videre desiJerat, de sua ja a

atque claritalis coccus vel hyacinlhus ostenderet, si
immortalitate secura, seJ alhuc de nostra salute
luec susceptus pulvis foedaret? Sit ergo desnper tex-
^ sollicita. Ibi chorus patriarcharuin, numerus prophe-
lura cilicii fortis ad pulverem, sit interius color
tarum, apostolorum, virginum, et omnitim cernere
hyacinthinus, aptus ad decoreni. Ornent Ecclesiara
nos desiderat cuneus sanctorum. quam granJis
qui solisrebus spiritalibusvacant. Tegant Ecclesiasn,
laetitia cst, aJ istortim omnium sanclorum pervenirc
quos et labor reiuin corporalium graval. Nequaquam
consortium, ad islorum omnium felicem venire com-
ergo contra rectorem suum exteriora agenlem niur-
muret is qui inlra sanclam Ecclesiam jam spiritua-
plextim ! quam summa et perpetua felicitas, illic
enim tu securc
apostnlonun gloriosos cernere choros, el exsultan-
liter fulget. Si inlerius, ut coccus,
tium prophetarum numerum videre sacratum, el in-
rutilas, cilicium quo protcgeris, cur accusas? (Huc
ter \irginum, martyrtim et confessorum candidatiim
usque Greg.) Interrogavit abbas Joseph abbatem
ciincum interess^ sanctorumlDixitabbasHyperitius:
Pastorem dicens : Dic mihi quomodo monachus
Thesaiirus monachi cst voluntaria paupertas. The-
fiam? Et dixit senex : Si vis invenire requiem et in
omni causa dic saurizaergo libi, frater, in coelo, quiaad requiescen-
isto saeculo et in futuro, in : Quid
sum ego? Et non judices quemquam. Frater inter-
dum sine fine sunt saecula. Dicebat abbas Evagrius :

Ctnn scJes in cella, collige ad te sensum tiium, et

rogavit abbatem Pastorem dicens : Quid faciam, quia
pusillanimis fio dum sedco. Dicit ci senex : Nullum memor cslo diei mortis, et tunc videbis corporis l,ui

morlificationem. Cogita claJem, suscipe dolorcm,

judiees, nullum spernas, neque condemnes, nullique
detrabas, et Deus tibi prxstat rcquicm, et crit sessio
devita mundi Esto modestus et sol-
istius vanitates.

lua sine perturbatione. Yir quidam sanctus cum licitus, ul possis semper in eodem quietis proposito
audissct qucmdam peccantem, flevit amare, et dixit
permanerc, ct non infirmaberis. Memorare etiam et
Isle hodie, ego crastino. Verumtanien qualiter bona quce sunt jus:is rcposila. Fiduciam habc anto
vis
peccet aliquis ante non judices Dcum Patrem et Chrisltim ejus, coram angelis, et
le, : scd juJica ma-
po'.eslalibus, alque onini plebe regni coelorum, el
gis temelipsum peccalorcm ,
quam illum. S;epe ali-
quid a majoribus dispensatorie agitur, quod a mino- 4»a ejus eagita, et reqniem, et gaudium. Super
ribus error putatur. Scepe mulla a forlibus dicuiilur, bona vero juslis rtqiosiia gaude, ctexsulla, et Ixtare,

quac idcirco infirmi dijudicant, quia ignorant. Dnde et his quidem frui festina.

et nonnulli subditi contra hoc manum rcprehensio- CAPLT XLVIII.

nis mitlunt : sed a vila protinus ipsa, sua temeiitate De consilio.
deficiunt. Levites ergo quasi adjuvans manuni tclen- Dc hac nos viittile «^onsilii Salomon admonet ili-
dil :
scd dcliiHiuens vitam perdidil (// Heg. vij, quia Ci RS : Audi, fili, consilium, ci suscipe discipHnam, ut
 :

G45 DIADEMA MONACHORVM. 546

sis sapicns in novissimis tuis (Proe. \\\). Fili, sine A causa (Malllt. v). El ii!e rcr.pondil : Ex omni re
consilio niltit facias, et post factitm non pcenilcbit qua te gravaro voineril fraier tiins, ne irascarisad-
(Eccli. xxxu). Aslulus enim omnia agil cum consilio versus eum donec ocnlnm timm dexlrum cjieint :

(Prov. xm). Et qui agunt cuncta cum consilio, tnnl- alfeqttih sine causa irasceris ei. Si aulem aliquis
ta regttntur sapientia (Ibid.). Nam dissipantur cogi- vull te separare a Deo , pro hoc irascere.
taliones, ubi non est consUium (Prov. xx). Ibi vcw CAPVT XLIX.
plures sunt consiliarii, confirmantur. Lngnento et va- De sanctificatione cordis e! corporis.
riis odoribits delectatttr cor, et bonis amici consiHis Inler c;elera de sanelifieatione sic Patilus in Epi-

anima dulcoratur (Prov. xxvn). Cum dispositione stola ad Thessalonicenses ait : ILvc esl voluntas Dci
initttrbellum, et erit saltts ttbi tnulla consilia sttnl (Prov. sanctiftcatio vestra, ut abstitteatis a fornicatione (I
xxiv). Scientia sapientis tattquam inttndalio abutuLdnt, Tliess. iv). lltcc est vo!un!as Dei, dicit, id est, hoc
et consiliumiUiussicut fons vit<v permancl (Eccli. xxi). placel Deo, ui vos corJe pariter sanctificati sitis el

Magna elenim res esl bonum consilium, elmonaehis corpoie. Nisi enim ei hoc placuisset, nohis non im-
vaUie pernecessarinm. Hanc igilur consilii virlu- pcrasset dicens : Sancti eslotc, qttia ct ego sancttis
tem dilexerunl omnes in lerra qui a<l coeleslem vo- snm, Domintis Deus vcster (Lev. xix el xx). Sed vere
Iuerunt conscendere palriam. Per hanc virtutem B et absqfie uila
:

dubital one, sanctimonia qna sancti-

consilii marlyres ut oeternam a Domino reciperent moniales et magnificentia qua magnifici apud Deum
vitam, morli morlalia sua iradiderunt corpora. Per efliciuntur sancti, in sanctificatione ejusdem noslri
hanc consilii virlulem virgines et confessores in creatoris consistit, sicut scriplum est : Sanctimonia
serviiio Doinini usque in finem perseveraverunt. et magr.iftcenlia in sanclificatione ejus (Psal. xcv).
Crave aiitem consilium cordis, onmem inconstan- Hinc et Dominus ait Cttstodite prtrcepla mea, et fa-
:

liam vagationis expellit. Sunt aniiiia; qoae levi motu citeea, ejo Dominus qiti sanctiftco vos (Lev. xx). Qu;e
nunc ista, nunc illa desiderant. Omnipotens ergo virlus sanctilicationis, quamvis omnibus inesse de-

Dcns, quia ipsas leves flucluationes menlium non heat Christianis, maxime tamen ordini convenit el
levitcr pensat, vagalionem coidis relinquentlo diju- condecet sacerdotali. Vnde et Dominus Moysi ait
dicat : sed cum per graliam respicit, vagam men- Vesties Aaron et filios ejus, et sanctiftcabis illos,

tem in consilii slabilitalem figil. Cum Deus omni- ut saccrdotio fungttntur mihi (Exod. xxvm). Ei ne
potens leves molus hominis misericordiler dignalur contaminetur sacerdosin mortibus, qttia consecratus
aspicere, hunc prolinus eonslanli;c maluritatem for- es' Deo suo, et panes propositionis offert. Sit ergosan-
mal, alque sttperna; graliaj respectu cor ejus ad ctus, quia et ego sanctus stim Dominus, qui sanctiftco

gravilatem consilii repente perducit. In omni opere G vos(Lev. xxi). Vereenimnisi corde et corpore sancli-
quod cogilas facere ,
primtim cogita Deum , et si ficato Deo sacrificium a sacerdote offeratur, non esit

secundiim Deum est quod cogitas , diligenter exa- ei gratum, qui cor illius a fornicationis contagio co-

mina. Et si est reclum coram Deo ,

perfice illtul ; gnoscit esse pollutum. Vnde et hoc in loco non so-
si vero perversum fuerit , ampula illud'ab anima Ium Tbessalonicenses (/ Thess. ix) , sed et omnes
tua. Et nos ergo, fratres, omnia qua) agimus, cum hortatur Apostolus in Christo credentes, ut se a!.'Sli-

consilio agamus , quia scriptum est : Ante omnia neant a fornicalione : quia sicut per humililatem
opera verbum verax pra'cedat te, et anle omnem actum mcnlis cusloditur castilas carnis, ita per siiperbiam
consilium stabile : et in liis omnibus deprecare Altis- cordis in immumiitiam ilur libidinis. (Isid., I. n
$ mum, ul dirigat in veritate viam tuam. Si enim Sentcnt., c. 39.) Et ideo luxuriosis atque superbis
Dominus magnus volucrit , spiritu intelligcntite re- familiariler se plus qaatn c:eteris peccatoribus con-
plebil te, et quasi imbres, mittet tibi eloquia napientia sociant diemoncs, qtiia per bixuriam carnis suis eos
sitiP, el aperiel os luum in oratione, el diriget consi- diabolus constringit calenis, ut a Deo separati dae-
liumtuuminbono, ctusqucinsaculuinnondelebilurme- monibtisquc sociati, n-gnum ccelorum habere non
moria tua (Eccli. xxxvn, xxxix). Yenit in initio possint cum sanctis. De hac sanclificationis virtule

conversationis sua± abbas Evagrius ad quem lam se- sic el Joannes apostolus ait : Omnis qui habet spem
nem, qiuerens consilium, et dicit ei : Dic niibi, alilia, lianc in co, sattciiftial se, sicut et ille sanctus est (I

scrnioncm quo salviis fiam.Ille autcm dixit ei Si : Joan. iii). Malti se dicunt spem habere vitae ccelestisi

vis salvus fieri, quando vadis ad aliquem, non piius in Cbristo, sedbancconfessionemnegligenlervivenJa
loquaris antequam ille te inquiral. Evagrins autem evacuanl. Manifestum aulem de se indicium supemo
compiinctus in hoc sermone , dixit : Crede inihi , spei cxhibet, qni bonis operam dare actibus studei,

mullds codices legi, ct talem eriidilionein nunipiain cerlus quia non aliler ad similiiudinem Dei quis in
inveni. Et mulliim proficiens exiil. Dixit abbas Pa- ftiltiro perveniet, nisi Dei sanclitalem in pr.-csenli sc
slor : Qui docet ct non facit qiue docct, similis cst sanctilieando (id est, abncgando impielalctn et sacn-

canali, qua; omnes ad se venientcs satiat, el sor-es luria desideria, sobrie autem et juste, et pie vivendo

eorum lavat, s?ipsam autem purgare non poicst, sed [Tit. 11] ) imilelur. Qui habet spem in Domino, san-
onmis sptircilia et immunditia in ea est. Frater clifscal se (quaultim potest) ipsum intuendo, et ejus
intrirogavil abbatem Pastorem dicens Q.iid est : per oamia graliam llagilamlo qui ait : Sine me nihil

illuJ quod scriptum cst Qui irascitur fralri suo sine

: potenis fuctre (Sor.n. xx), eiqne dicendo : Adjulor
 ; :

647 SMARAGDI ABBATIS GiS

meus esto, ne dcrelinquas me (Ps. xxvi). Erqo sini- \ quidam sencx : Quia duo fratres crant vicini, imus
cliftcat nos, sicut ct ipse sancius csl (I Joan. m). SeJ peregrinus, et alter indigena. Erat aulem peregri-
ille sanctus rcternilate, nos sancti fule. Temporc nus ilie modicum negligentior, ille vero indigena
enim antiquo, episcopi, presbyleri et diaconi unins sludiosus valde : eontgit autcm ut dormirct pcre-
uxoris viri ordinabanlnr (/ Tim. ni) : inodo aulcm grinus illc in pace. Senex autcm qni cral vicinus

(quia sanctilalis causa crevit mimdilia) ab omni eorum, cum esset providus, vidit muliitudinem an-
carnali consortio omnes illos sacrorum regula probi- gelorum deducentium animam cjus. Cuin ergo ve-
bet canonum. Nam et in Vcteri Testamcnlo (Exod. nissct ad ccelum ut intraret, facta cst quoestio dc

xxvin) eo tempore tantum quo sacerdotes prseslo illa anima. El venit vox desupcr diccns : Manifc-
erant altari, ab uxorum suarum se continebant stum est quia modicum negligens fuit, sed propler
conciibilu : nunc autem (quia quolidie corpus Do- peregrinationem ejus aperite ei. Et post hacc dor-
mini aut conficiendum ncbis cst ad altare , aul mivit illc indigena, el venit omnis cognalio ad eum :

sumendum) a carnali concubitu quolidie nobis est angelos vero non vidit ille sencx venirc ad dediicen-
abslinendum. Ilinc raulus Timolheum admonet, di- dam aniinam illius. Miraius autem senex dixit :

ccns Excmplum esto fidelinm in sennone, in conver-

:
Quomolo percgrinus ille cum negligentior fueril,

salione, in chariiale, in fide, in castilate (l Tim. iv). B talem gloriam babuit, et bic cum studiosus cssel,

Qui enim sermone excmplum uebcl praebere,

aliis in nihil hujusmodi nicruil. Et vcnil vox diccns ci :

modum loculionis non debel ignorare, sed diligen- Hic studiosus cum vcnit ut dormirct, aperuit oculcs

ter debet atlendere, quiJ, cui, quando vcl quomodo suos et vidit parentes suos fientes, et co:isolala c.v

debeat loqui, ut sermo ejus non fatuus, sed, sccun- anima ejus. Peregrinus vero, ille licet negligentior

dum Domini prajceptum, sale sapicniia; sit condilus fuit, luillum tamcn suorum vidit , ct iiigemisceus

(Marc. ix). Ille in conversaiione bonum aliis prnebet fievit, ct Deus consolatus est eum. Dicebant de ab-
excnplum qui casie, pie et juste vivit in hoc sarulo bale Sysois quod in dic dormilionis siuc cum sede-

(Tit. u). llle in cbarilate aliis bonum prsebet rent circa eum palres, splenduit sicul sol facies cjus,

exemplum qui Deum ex toto corde, lota mcntc, lota ct dixit ad cos : Ecce chorus prophc.arum ct aposl.i-

virtute diliqit, et proximum sicut scmetipsum (Deut. lorum venit. Itcrum dixil : Ecce angcli vcn riiiil

vi ; Mutth. xxn; Luc. x). Hle in fiJe bonum pramet accipere me. Et rursum f.;cta est facies ejus Sieut

exemplum, qui recle credendo bene vivit, et bene sol, et timucrunt oainos. Dieit iterara ei , : Videle,

vivendo fidem rcclam custodit. Ille in castitale aliis ecce Domiuus vcnit dicens : Afferte mihi vas elcctio-

bonum proebct cxemplum, qui caslitatis pulcbritu- nis eremi. Et continuo reddidit spiritum. Et f.:i-

dinem diligens, non solum eam in suo servat cor- gore rcplelus cst totus locus ille odore suavitalis.
pore, sed etiam a cogitalionibus pravis lutam custo- CAPLT LI.

dit in menle, quia nihil prodcst incorruplio camis De dileclione el gratia Dci.

ubi non esl integrilas mentis. De hoc capilulo sic Aposlohis ail : Dcus aulem qni
CAPET L. dives esl in miscricorilia, propler nimiam charUulcm
De vocatione divinn: pietutis. suam qua dilexit nos, cum essemus mortui pcccatis, con-

Vocalio divinae pietatis (qua3 diversis modis in vivificavit nos Cliristo. Cujus qratia sumus sulvali : el

divcrsis aMatibus et divcrsis fit temporibus) non ho- conresuscitavit,et conscdere fecil in ccelestibus in Clui-

minis merito , sed sempcr gralis ab ipso solo pio- sto, utostenderet abunduntes divilias qralkv suw in boni-

que Deo fit s sicut Aposlolns ait : Sine pcenitcn- tale super nos in Chrislo Jesu. Cralia enim sumus salvuli
tia sunt dona , ct vocatio Dci (Rom. xi). Qui ct per fidem (Eph. n). Deus autem dives esse dicilur in

ad Timotheum dicit : Qui libcravit nos et voca- misericordia, quia omnipolens est et miscricordia

vit vocatione sua sancta, non secundum opera no- cjus pler.a est terra. Dives autem Deus dicitur in mi-

stra , sed sccundum propositum el qratiam (II Tim. sericotdia ,

quia peccatores omnes misericor.litcr

i). Vocautur enim, ut dicluin est , diversis mo- ^ trahit ad poenitenliam, et in ea misericorditer con-

dis : qtiia alii tantum corporc sani vocantur, divi cedit perseverantiam. Et dives dicitur propter ni-

nittts inspirati ; alii aulem infirinitalc carnis affiicti miam chariUtcm suam,qua dilexit genus humanuni.
ftlii vero diversis damnis, vel tribulalioiiibiis variis In tantum enim nos dilexit omnipotens Deus, ut Fi-
oppressi. Voeantur et diversis iclatibus, quia alii in lium suum morti traderel pro nobis, sicut scriptum est
infantia, alii in adolcscenlia, alii in juvcntute, alii Proprio Eilio suo non pepercit Deus, sed pro nobis omni-
vero in senectute, vel etiam in decrepita actate vo- bus tradidit illum (Rom. vxn). Nimia enimid ct gran-
cantur; et diversis horis diei, quia alii primo mane, dis charilas est , pro peccatoribus servis unigeni-
alii hora terlia, alii bora sexla, alii nona, alii vero lum tradere Filium, et eosdem rebelles servos dili-
vocantur undecima. Quorum munium iuillus in im- gere lanquam filios. Hinc etenim, fralres, consiJe-
mundiliam , sed omnes sunt vocati a sancto Deo in rare debemus quantum nos Dpminus diligat sanctos,
sanetificationem cordis et corporis. Sanctus elenim qui tanlnm diligere digualus est peccatores, Qni
Deus sanetos vull semper habere ministros, sicut et cum essemus mortui propter delicla noslra , vivift-

iden iu Evangelie ait Pro cis sanctifico mcipsum, : cavit nos in Christo Jesu, (Eplies. n). Proptcr mi -

ui sin! et ipsi sanctifuali in vcritate (Joni xvu). Di.it senrordiam suam, unam aique eamdcm nobis lii-
 : :

649 DIADEMA MONACIIOIILM. 650

buens cum eo viiam babere perpeluam. Mortua A Uicis habentes in se fiJei et scientke lumen. Unde ct
enim dicitur anima quando morliferis vitiis esse
,
alibi Paulus ait Erat is aliquando tenebrw, nuncautem
dicitur maculata, sicut et Aposlolus ait : Et vos cum lux in Domino, ut filii lucis ambulatc (Eph. v). Sive
essetis mortui in delictis et peccatis vestris, in quibus filii lueis dicuntur, id eslfilii Dei, sicut Dominus ait

aliquando ambulastis manifeste (Eph. n.). Mors animae Ego sum lux mundi, qui sequitur me non ambulat in

diciluresse peccalum, sicut prophetaait: Quia anima tcncbris, sed habcbit lumcn vitcc (Joan. vm). Et filii

qnce peccaverit, ipsa morietur (Ezech. xvm). Duobus diei, inquil, idestDomini Jesu Christi, qui dixit di-
etcnim modis uniuscujusque hominis peccal anima, scipulis suis :Nonne duodecim hora' sunl diei ? Qui
id est, in non faciendo qme facere jussa sunt, el fa- ambulat in die non offendit (Joan. xi). Seenim diem,

ciemio quoe velita sunt. Cujus gratia, inquit, salvuti et apostolos significari voluit horas. Nam ipse spiri-

sumus, id est non ex prioribus vitae nostiu' operibus, taliter vcrus dies est, quia de ipso dictum esl. Dics
sed sola fnie el baptismi gratia, nostrorum accepi- sanctificatus illuxit nobis. Duodecim vero horse (ut
mus remissionem peccatorum. Ipse enim Dominus pnedictum esl) duodecim sunt ejus apostoli ;
quia ut
noster, qui dives est in misericordia, fratres, propler diem se esse ostenderet, duodecim apostolos elegit.

nimiaru charitalem suam (qua dilexit nos) conre- Qui vero operatur veritatem et in lucem venit lux est,

suscitavit et consedere fecil in coelestibus in Christo B et filius lucis el diei (Joan. m). Sicut enim nemo a
Jesu. Considerate, fratres, quas gratiarum actiones seipso est, lta eliain nemo a seipso illuminatur,
Creatori noslro rtferre debcmus, quando in natura sed iliustrante illo de quo scriptum est : Erat lux
nostra ipse Creator ct Redemptor noster Christus, vera ,
quce illuminat omnem hominem venientem in
el resurrexit a mortuis, et ascendit ad coelos, et se- hunc mundum (Joan. i). Quicunque enim a tenebris
det ad dexleram Palris. In qua nalura noslra et nos ignoranliaB et a peccalis surrexerit , et illuminatus
consurreximus, ascendimus el sedemus aci dexteram ab ipso fuerit qui dixit : Ego sum luxmundi, qui
Palris. Unde et vir sanclus, qui vivens in carne sequitur me non ambulal in tenebris, sed habebil lu-
conversationem habet in coelis, non dubitat dicere men vitce (Joan. vm), merito filius lucis etdiei voca-
quod sancti jam sedeant et regnent cum Christo in lur. Imilalione enim, non natura, filii Dei sumus, si-

dexlera Palris. Quanta sit beneficii magnitudo et cut ail Salvalor : Ut sitis fdii Patris vestri, qui in coe-
quam multiplex gratia qua nos Domino consedere fe- lis est (Matth. v).
cit, et cum Christo hinc comprobatur,
conregnare : CAPUT LIII
cum nos qui quondam lege lenebamur inferni, nunc De spe.
in Christo regnemus sedeamusque cum eo. Vere De hoc spei capitulo sic et aposlolus Paulus ait :

abundans est gratia, qme non solum peccala donavit, C Est autem jides sperandurum substuniiu rerum, ar-
sed etiam cum Chrislo nos resuscitatos in dexlcra gumentum uon apparenlium (Hebr. xi). Neqxe enim
Dei collocavit. Dixit cuidam episcopo angelus : Sic quod videt, quis sperat, sed quGd non videmus, pcr
dilexit Deus hunc mundum, ut Filium suum unigeni- patientiam exspectamus (Fiom. vm). Spes est bono-
tum daret proeo (Joan. m). Qui igilur cum inimici rum exspectatio futurorum, quae exprimil humilita-
essent homines, mori pro ipsis elegit, non multo ma- affeclum, et seduke
lis servitutis obsequium. Spes
gis domesticos eflectos eos, et pcenitentiam agentes auiem vocata, quod sit pes progreciiendi , quasi
super iis quce gcsserant absolvct a poenis, et pnesta- enim est pes. Unde e contrario dicitur desperatio,
bit iis (qus; ab ipso pneparala sunt) bona ? Hoc crgo cui nulla est progrediendi facultas : quia dum quis-
scito quia nulla delicta hominum vincunt clementiam que peccatum aoiat, fulurara gloriam non sperat.
Dei. Tantum ut per palientiam ea quae pridem ges- enim
Ille fiducialiler exspectat, qut ejus mandata
serant mala abluant actibus honis. Cum enim sit fideliter servat. Beata enim recle ab Apostolo dici-
misericors Deus, scit infirmitates generis vestri, et tur spes ubifilii Dei merebimur esse et haeredes :

passionum forlitudinem, et diaboli potentiam atque Hwredes quidem Dei, cohcvredes uutem Chrisli. Ubi
astuliam, et incidentibus hominibus in pcccatis, cum
y. apparuerit, similes ei erimus, quoniam videbimus
quasi ignoscit, et exspectat correctionem corum, eumsicutiest (Rom. vm ; Uocni. m). Ubi et ppcialtmi
paticntiam habens in eis. Converlenlihus vero atque nohis non dominobitur et vita aeterna pKcstahitur.
exorantibus bonitalem, tanquam infirmis compalitur
Ubi splendorem sohs et consortium obiinebimus an
et absolvit confestim tormenta eorum, et donat eis
gelorum.Hinc et alibi Apostolus ait : Propler spein,
bona qme pneparala sunt justis.
(fuce reposita cst nobis in cazlis (Col. 1). Spes enim
CAPUT LII. honorum fulurorum non est moclo carnalibus perspi-
De eo quodSancli filii lucis vocanlur. cua oculis, sed adliuc reposita est nobis in coelis.
Joannes ;'postolus Annuntiamus vobis quoniam
ait :
De qua spc idem Apostolus ait : Quod oculus non
Deusluxest, eltenebrcv in eononsunt utlce (Uoan. i). vidit, nec auris audivit, ncc in cor hominis ascendit,
Merito ergo qui filii Dci sunt, Glii lucis ab Apostolo qucc prwparavil Deus diligentibus se (I Cor. n). Nam
vocantur, ubi ait :Ohih<?s enim vos filii lucis estis, et et spes omnium eleetorum vita icterna est, qu;e in
fi'ii diei: non cslis noctis, neque tenebrarum (I Thess. coelo adhuc in Chrislo nobis reposita esl : Sed cum
v). Sicut enim dicuntur filii dileclionis velfiliipacis Christus apparnerit vita vestra, tuiif et nos apparcbi-
halcriies insedileclionemetpaccm, itadicimturetlilii mus cum illo in gbria [Col. m). Nam et alibi idem
Fatrol. CII. 2J
 :

651 SMARAGDI ABBATIS

..postolus ait : Ipse autcm Domiims nosler Jesus A mus. Dixit senex Et cum dormilis, quis pro vol.is
:

f.hristus, et Dcus Patcr qui dilexit nos, et dedit nobis orat? Et non invenerunt quid ad hsec responderent
consolalioncm wtcrnam, et spem bonam in gralia ei. Et dixit sencx Ignoscite mihi, fratres, quia eccfi
:

(II Tkcss. n). Ideodicitur spes bona, quia scriplum non Ego aulera oslendo vobis
facilis sicut dixislis.

cst : Sperantes autem in Domino, non deficienl omiti quia operans manibus meis, sine inlermissione oro.
bono (Psal. xxxm). Dicitur et spes misericordise : Sedeo enim juvante Deo infundens mihi paucas
Qnia spcranlcs in Domino, misericordia circumdabit paimulas, et facio ex eis plectam, et dico Miserere :

(Psal. xxxi) ; dicitur a Pelro spes viva (I Petr. i), mei, Deus, secundiim magnam misericordiam tuam.
quia vitam nobis promitlit seternam. Nam secundum El recundiim multitudinem miseraiionum tuarutn
qualitatcm suae donalionis, et addltaraentum recipit dele iniquitalem meam (Psal. l). El dicit cis : Oratio
nominis. Potest autera mulfo clarius et excellentius est annon? Et dixerunt ei : Eliam. Et ille dixil :

hoc inlocospesbona in graiia,ipsc qui cum Patre ct Quando Dermansero tota die laborans ct orans, fa-
Spirilu sanclo solus est bonus accipi Doniinus Jesus cio plus rainus sexdecim nummos, et pono ex eis ad
Christus de quo Psalmista canit mea Domi- ostium duos, et rcsiduos manduco. Et qui acceperit
: Spes
nus, a juventute mea (Psal. i.xx). [Isid. lib. n Sent. illosduosdenarios.oratpro metemporequoego raan-
cap. i.] Meluendum valde cst ut neque per spem " ducovel dorraio alqne ita per graliam Dei impletur :

vcnix, quam promiltil Deus, perseveranter pccce- in me quod scriptura est Sine intermissione orate :

miis,neque quia juste peccata distringil, vcniam (I Thess. v).

desperemus sed ulroque pcriculo eviiato, et a

, CAPUT LY.
malo declinemus, et de pietale Dei veniam spere- Ut simus simplices , sicut filii Dei.
mus. Ille est sine querela qui, quantum fragilitas per-

CAPUT LIV. miltithumana, vitam sludet ducere sine culpa.

Ut sine intermissione orelur. Querelam enira contra Deum vel proximum com-
Sine inlcrmissione orare duobus raodis mihi vi- missa suscitat culpa. Ergo ille vivit sine qucrcla
detur ficri posse; sive cordis inlentione, seu opere qui non ducit vitam viliis sordidalam, nec commit-

raisericorJioe. Cordis cnim inlentionc orat, qui desi- lilculpam, unde illi juste inferalur quercla. El sim-

derio supernae conlemplationis alflatus, in amore plices silis, dicit Apostolus, sicut filii Dci (Phil. n).
crcatoris sui loius est deditus. Ipsa cnira amoris Deus eniin simplex natura cst. Qui crgo jam filii

Dei conlinuatio, sine intermissione est oratio. Fit Dei sunt pc; adoplionem, et esse cupiunt per imita-
et sine intermissione oratio, quando thesaurus elee- tionem, nccesse est ut sint simpliccs, sicut columbce
raosynarum thesaurizatur in ccelo, Domino dicenle: (Matth. x). Scriplura esl enim : Simplicitas juslorum

Thcsnurizate vobis tliesauros in ccelo (Matlh. vi). diriget eos (Prov. xi). [Greg., lib. xn Moral., c. 19.]

Pro tbcsaurizanle cnim in ccelo (sivc ille ambulet, Nihil enim simplici corde felicius : quia qui inno-
seu sedeat, comedat, bibat, loqnalur, laceat , dor- centiam erga alios exhibet, nihil est quod pali ab
mial) semper thesaurus cjus qui in conspeclu Do- aliis formidet. Habet eniin quasi arccm quamdam
mini cst reconditus sinc intermissione orat ad Du- fortitudinis, simplicitatem suam, nec siispcclus cst
minum. Undc ct ipse Dominus ait : Abscondite elee- pati ,
quod se fccisse non meminit. Immaculati,
mosijnam in sinu pauperis, ct ipsa orabit pro vobis ad sine reprehensione (Phil. n). Ornalissimos et hone-
Dominum (Eccl. xxix; Luc. xi). Orat et ille (ul qui- stissimos Dei filios docet et cupit essc Paulus : ma-
ciam volunt) sinc intermissione; qui qualem se pri- culatus esl enim qui pcccal. Macula autem est ip-

inum exhibet in oraiione, talem se postmodum in sum scelus peccali, quod operatorem suiim comma-
oa conservarc studct, sicut et de Anna factum legi- culat alquc contaminat. Filii autem Dei iinraaculat%
tur orantc, qu?e in ipso compunctionis affectu quo adjuvanle Deo, et sine reprehensione viyere pos-
oravit, perraansil, usque duin adepta cst a Doraino sunt, si reprehensionibus opcra digna non agunl,

Deo suo quod postulavit (/ Reg. i). Dicebant de ab- quamvisa malevolis reprehcndanlur. Bealienim im-
jy
batc Arsenio quia vespere sabbali, lucescente Do- maculali ih via, qui ambulant in lege Domini (Psal.
niir.ica, rclinquebat post se solem, el extendehat cxvm). Dixit sancta Synclelice : Efftciamur pruden-
manus suas ad coelum orans, donec mane die Domi- lcs sicut serpenlcs, el simplices sicut columbw (Malth.
r.ico illuslraret ascendens sol facicm ejus, et sic re- x), ut astule inlelligamus laqueos cjus. Nam pru-
sidcbat.Yenerunt abquandoad abbatem Lucinm mo- dentes fieri sicut serpentes dictum csl, ut non igno-
nachi quidam, qui dicebantur Etilhicac, boc esloran- rcmus impetus diaboli el arles ejus. Etenim simile
tos, ct inlerrogavit eos scncx diccns Quod cst opus :
aliquid, ex alio simili scelere superatur. Nam et

manuuni vestrarum ? Et illi dixcrunt Nos non conlin-

:
simplicilas columba? demonstrat purilatem aciio-
gimus aliquodopus manuum: sed, sicut uicit Aposto- nis.

lus : Sinc inlcrmissione orantes (I Thcss. v). Et dicit CAPUT LVI.

eissencx : Et non manducalis? Illi autem dixerunl Ut omnia sine murniuralione faciamus.
Etiam manducamus. Et dixit cis : Quando ergo co- Qui enim conlra Doraini vel pr.cce^toris sui mur-
raedilis, quis pro vobis orai? Et iierurn interrogavit muratprajcepta, haesiiat sine dubio Jahorissui reci-
cos, dicens: Non dormilis? Et illi dixerunl : Dormi- pcre piccraia. Oranes enim qui contra Dominum et
 -

Goo DIADEMA MONACIIORUM. 654

Moysen ile filiis rsrael in ererao murmuraverunt , A circumcisi, vel, Habcmus circumcisionem seJ Nos :

in ipsa eremo a venenatis serpcntium morsibus pe- sumus, inquit, circinncisio, idcsl,nos sumus mundilia
rierunt, el in repromissionis terra hoeredilalcm in- etjustitiacircumcisionisspiritualis, habendojustitiam

tcr fralrcs non receperunl (Num. xiv et xxi). Quis- et munditiam spiritualem. In lege enim et prophetis

quis nostrum ergo haeredilatem inter electos Dei, duplieiter circumcidi jubemur, carne vidclicet et

velut inter fratres, in terra viventium habere desi- corde. Carne, ubi ail : Circumcidimini carnem prw-

dcrat, neccsse est ul sine murmuralionibus in in- putii vestri (Gen. xvu). Corde, ubi dicit : Circumci-

stanli Tanto enim magis quisque de

sreculo vivat. dite prcvpulia cordium veslrorum (Deut. x ; Jer. iv).

prresenti murmurat operalione, quanto amphus de- Nos vero tunc carne circumcidimur, si a nobis car-

sperat laboris sui octernam recipere retributionem. nalia vitia abscindimus, id est, adulteria, fornica-

Nam qui de spe retributionis non dubitat, in operi- tiones, immunditiam, crapulam, ebrielates, ct ca>

bus duris posilus, conlra erudilorem suum Domi- tera his similia, quae per carnis operanlur coneupi-

num minime murmurat. Filius enim qui eruditur a scentiam. Corde circumcidimur, si a nobis spiritua-

patre, ut hsereditatem accipiat aHernam, murmu- lia vitia abscindimus, idest, superbiam, jactanliam,
rare non debet sed potius de palris eruditione
,
iram, rixam, odium, vel invidiam, et similia. Horum
gaudere. Perversa mens quando per increpationem B ergo omnium abjectio viliorum, etbonarum assum-
corripitur, aut per procdicationis dulcedinem ad bona ptio virtutum, faciunt hominem justum. Et hrec ju-

suadetur, de correptione fit dcterior, etinde inmur- slilia circumcisionis, qua jusli homines efficiunlur,
murationis iniquilate succenditur, unde debuit ab a Paulo circumcisio vocatur. Qui spirilu Deo servi-
iniquitatc compesci. Quisquis pro peccalo percuti- mus (Phil. m), inquit : Deus enim spirilus cst (Joc.n.

tur, nisi murmurando rcnilalur, eo ipso jam justus iv). Et sicut qui adorant Dcum. in spirilu et veri-
essc inchoal, quo ferientis juslitiam non accusat. tale oporlet adorare, ita et qui servit Deo, in spiritu

irinc et Paulus ait : Neque murmuraveritis, sicut et veritate oportel ei servire. Et gloriamur in Chri-

quidam corum murmuraverunt, et a serpentibus pe- sto Jesu. Ac si diceret : Nos qui spirilu Deo scrvi

rierunl (I Cor. x ; Num. xxi). Narrat quippe libcr mus, non carnaliter in carnis circumcisione, sed spi-

Numerorum quod pertsesus in eremo populus Israel ritualiter in Christo Jesu gloriamur, a quo et fidci virUi-

itineris longi ac laboris , murmuraverit, ideoque tem accepimus, per quam in eo gloriamur. Namquod
Dominus miseril in illum ignitos serpentes. Plagae Dominus die octavo est circumcisus, et post tricesi-
igitur serpenlum ignitorum vencna sunt vitiorum mum tertium circumchionis diem, ad tcmplum est
quaeanimam quam tangunt spiriluali morte peri- delatus (Luc. n), ul hostia pro eo offerrctur, ctsan-
munt. Et bene murmurans contra Dominum popu- C clus Domini vocarclur, mystice significat quia nemo.
lus serpenium morsibus slerncbatur, ut ex ordine nisi circumcisus vitiis, dignus sit Dominicis prcesen-
fiagelli exterioris agnosccret quantam inlus perni- tari conspectibus; nemo nisi mortalitatis nexibus

ciem murmurando patcrclur. Dixit abbas Joseph afcsolulus, supcrnx civilalis gaudia poterit subirc
quod trcs sunt ordincs honorabiles in conspeclu perfectus. Nam et ad hanc carnalium ct spirilua-
Domini : primus quando homo infirmalur, et aclji- lium viliorum circumcisioncm faciendam, nos Jaco-
ciunlur ei lenlaliones, et cum gratiarum actione bus aposlolus hortatur dicens : Abjicienlcs omnem
suscipit eas ; sccundus autem, quando aliquis om- immundiliam, et abundantiam malitio?, in mansue-
nia opera sua facil munda coram Domino, et nihil tudine suscipite insitum verbum(Jacob. i). Primo cor-
in iis quxrit hinnanum; tertius vero, quando ali- pus el mentem a viliis jubel circumcidi, ut digni
quis sedet in subjeclione, et praceplis spiritualibus exislere possimus qui verbum salutis percipiamus.
sine murmuratione obedit, ct omnibus propriis re- Omnem quippo immunditiam et carnis et animas
nunliat voluntalibus. nuncupat : maliliam vero, lanlum ad inlerioris ho-
CAPUT LYH. minis pravitatcm pcrtinerc designat. At hanc nos
De circumcisione vitiorum. vitiorum circumcisionem facere, Petrus apostolus
De hoc capitulo sic Paulus ait : Nos enim sumus " admonet dicens : Chajissimi, obsecro vos tunquam
circumcisio, qui spirilu Deo servimus, el gloriamur advenas ct peregrinos, abstinere vos a carnalibus desi-
in Christo Jesu (Pliil. 111). Ac si diceret carnalilcr deriis (1 1'elr. n). Aperle autem nos docet a carnali-

circumcisis : Yos eslis circumcisio pellis pracputii bus abstinere desideriis, quia adversus nostramscm-
vestri, nos circumcisio cordis et corporis nostri. per militant animam : et dum concupiscentiis blan-
Yos bonam Dei a vobis amputatis creaturam, nos a dientibus caro enerviter subjugalur, vitiorum exer-
nobis vitia circumcidimus spirilualiter et peccata. citus firmiter advcrsus animam armatur. Dixit
Ijnde et nos sumus circumcisio, qui spiritu servi- abbas Ammonas quod quatuordccim annos stetcnl
mus Deo, non vos qui maculam circumcisionis in- in Scytbi, deprecans Deum nocte ac die, ut donaret
ducilis corpori vcstro. Quod autem dicit, Nos sumus ci virtutein supcrandi carnem.
circumcisio, qui spirilu scrvimus Dco, ta!e est, quasi CAPUT LYIII.
dieeret : Nos sumus spirituaiis circumcisionis justi- De fructu iustiiia 1 .
tia,qu:a justilia spirituales cffecti, spiritualitcr no- fbcobus apostolus ait : Fructus autem justitii'.

stro serviiiuis Auctori. Non enim dixil : Nos sumus in pace seminatur facicnlibus paccm (Jacob. 111).
 655 SMAKAGDl ABCATIS
Cinne quod m hac vita aginras semen cst futarae re- A iracundia, non kesus nieminij, non videns pulchram

tribuiionis. Ipsa autem letributio fruclus est ope- mulierem delcctatur, non aliud cogital et aliud lo-

rum pnescntium, Aposlolo lestanle qui ait : Qtuc quitur : sic et vos nisi talem habuerilis innocentiam

enim seminaveril homo, hwc et tnetet. Et qui seminal et animi puritatem, regnum coelorum non poterilis

in carne, de carne metet corruptionem. Qui autem in intrare. Qua ennn ratione ad innocenliam infantiaj

spirilu, de spiritu metet vitam a?ternam (Galat. yi). pervenirepossimus,Petrusapostolus exponit dicens:
Et ideo recte dicitur quia fructus justitiae in pace Deponentes igitur omnem maliliam, el omnem do
semitiatur facientibus pacem. Fructus enim justitue lum, et simulaliones, et invidias, et omnes detra-
vita seterna est, qute operibus justitiae relriljuitur ;
cliones, sicut tnodo geniti infantes rationabiles et sinc

quia qui inquirunl pacem sequunlur eam. Ipsa pace dolo lac concupiscite, ut in eo crescalis in salutem

cui student, quasi oplima semenle, terram sui cor- (I Petr. n). Ac si diceret: Quia jam renati eslis per

dis aspergunt, quo per quotidianum bontc operatio- aquam baplismatis, et per Spirilus sancti gratiam

nis creraentum ad fructum valeant vilse pervenire filii Dei facti estis per baplisma, esiote modo per
coelestis. De quo alibi scriplura est Qui seminant :
studium boiue conversalionis, quales sunt infantes
in lacrymis, in gaudio metent (Psal. cxxv). Hinc et per naiuram innoxhe aetatis : id est, non habentes
Paulus ait : Repleli fructu per Jesutn Christum, in B maliliam, non dolura, non simulaiiones, non detra-
;!cr,am el laudem Dei (Phil. l). Hunc autem fru- ctiones (Ephes. iv) ; et ut omnis amariludo, et furor,

clum justitise in epislola ad Galatas fructum Spiri- et ira, et indignatio, et clamor et blasphemia tolla-

tus nominavit dicens : Fructus autem Spiritus e t, tur a vobis cum omni malilia. Et hoc modo ad in-

ckaritas, gaudium, pax, patientia, longanimv.as, bo- fanliam innocentue revertenles, quasi lac maternum,
ilas, bcnignitas, minsv.eludo, fides, tnodcstia, cotxti- desiderate in vobis sanctarum Scripturarum reci-
leniia, castitas (Galat. v). Quo multiplici fructu vult pere verbum ut in eo crescenles, ad eum panem
;

-
i:i die Chrisli Jesu esse repletos, in gloriam et proliciscamini comedendum, qui de cozto descendit ,

iaudem Dei ;
quia de omnibus bonis qurc ab ipso ac- et dedit vitam mundo (Joan. vi). Paulus autem de se

cepimus, non nobis, sed ipsi gloriam et laudem re- el sequacibus suis ail Facli sumus parvuti, in me-
:

rre debemus cum Psalmisla dicentes : Non nobis, dio vestrum, tanquum si nulrix foveat filios suos
romine, non nobis, sed notnini tuo da gtoriam (Psal. (I Thess. u). Sciebal cnim illud evangelicum a Do-
.. :m). Vencrunl aliquando duo fralres ad quemJam niino ciiclum : Quicunque humlliaverit se, sicut par-
Mflt. Consuetudo aulem erat senis non manJucare vulus iste, hic est major in regno ccelorum (Malth.

i !ie. Qui cum viJisset fratres, gaudens suscepit xvui). IJeo se humiliabal in medio discipulorum
;. et di.vit: Jejunium suam mercc-Jem habet. lle- G suorum, ut et illis exemplum prasberet humililatis,

::n, qui manducal propter charitatcm, duo mandata et sibimet prajmium acquireret humiliationis. Vi-

; plcl, quoniam voluntatem propriam derciinquit, (iendum tanien quomodo hoc in loco laudabililer di-

••.
inanJfilura implet, reficiens frattcs. Dixit (luidam cat, fuc.i sumus parvuti, cum aiio loco dicat : utinam
Lruua : Nisi prius oJio habucris vilia, non poteris non efjftciamur parvuli (I Cor. xiv) ;
quomodo volun-
re. Nisi crgo oderis peccatum, no;t facies ju- tarie facti sunt parvuli nolentes esse parvuli. Sed
:n. Sciiptum esl : Declina a malo, et fac bonum quales nos parvulos cupiat esse Paulus, ipse expo-
'. xxx ii). Yerumtamen in omnibtis his proposi- nens ait : Malitia parvuii eslote (I Cor. xiv). Et
, animi ubique requiritur. Ailam enim in paia- qaales nos esse parvulos non cupiat ipse subdendo
consistens piLevaricatus est mandatum Dei, Job manifestat, dicens : Ulinam non efficiamur parvuli,
:m in stercore sedens, custoJivit. Un.!e coostat fiuctuanles, et non circumferamnr omni vento do-
;ii'opos.ilaiu Lonum quxrit Deus ab homine, et ctrince (Ephes. iv). Ergo bene duoljus modis ellicimur
inper timeat eum. parvuli, id est, habendo et non habendo. Habendo
CAPLT LIX. Iminililatem ,
puritatem et innocenliam ; non ha-
Ul ad innocentiam reverlamur infanti.r. bendo malitiam, dolum et invidiam. Apostoli autem
Dominus in Evangelio ait : Amen dico vobis, nisi parvuli facti sunt non habendo malitiam, dolurn et
.lersi fueritis, et efficiamini sicut parvuli, non in- invidiam; facti sunt magni, habcndo humilitatem,
\tit regnum ccelorum (Matlh. xvin). IIoc non
in puritatem et innoccntiam, insuper et habendo uber-
i aposlolis praecepit Dominus, sed el omnibus tatcm doclrimc, de qua lanquam nulrix, Paulns
credcnlibus qui cupiunl in regiium intrare cce- suos fovebat fiiios ,
quibus et dicebat : Tanquam
.. Non crgo nobis pnecipilur ul ictaiein habea- parvulis in Chrislo, lac vobis potum dedi, non escam
> par.ulorum, sed ut conversationem Leneainus (I Cor. m).
:i!i:e, et quod illi per annos possident infan CAPUT LX.
. i.os. possi leamus per puritatem innocentije, ut De eo quod jusli lcpides vivi vocantur.
t;a ; non sapientia parvuli simns. Hinc iteruin Pclrus in Episloln sua ait :£7?"/;sj lanquam lapides
!/0ininus ait Quicunque ergo liumiliavetit se si-
: viii sv.pcrtrdificamini domos spiriluates (I Pelr. n).
purvulus isie, hic est major in regno cwlorum Supersedificari illos dicit, quia sine Domino Jcsti

..'//. xvui). Quasi diceret : S'ait iste parvubis Chrlsto, lapidc scilicet vivo, nulla sedilicatio spiri-
jus voiis excmsluoa trihuo) non perseverat in tualis stare pitest. Fundamentum enim aliud nemo
 ,,:

657 DIADEMA MONACHORUM. CU:

potest ponere, prceter illum (I Cor. 111). Cujus parti- A coronam. Duplex est enim genus lentalionis, unum
eipatione tideles lapides vivi efliciuntur, qui per quod decipit, allerum quod probat. Secundum hoc
infidelitatem lapides morlui fuerant, duri scilicet quod decipit, scriptum est : Nemo, cum tentatur, di-

et insensibiles, quibus merito diceretur : Auferam a cat cjuod a Deo tentalur. Deus enim neminem tenttit

vobiscor tapideum, etdabovobis cor carneum (Ezech. (Jacob. i). Secundum illud quod probat. Deus tenlavit

xxxvi),docibilescilicet ad evangelicam recipiendam Abraliam (Gen. xxn). De qua lentatione el Prophela

doctrinam , ut lanquam lapides vivi ad spirituale postulans Dominum dicit. Proba me, Domine,ct tenta

axiificium aptentur, qui per discretionem eruditi me (Psal. xxv). Scriptum est et alibi : Yasa ficjuli

doctoris, amputalis actibus et cogitationibus super- probat fornax, homines autein justos lentatio tribula-
fluis, velut ictu quadranlur securis. Lapis elenim tionis(Eccli.\x\u).[Greg., llomil. in Evang., I. l,

quadrus in quodcunque latus versus fuerit, aeque hom. 16.] Tribus enim modis tentatio agitur : Sug-
stal [Greg., lib. n super Ezech., Iiom. 21]. Justus geslione, delectatione, consensu. Suggeslione ho-
vero qui in prosperit.Hibusnon elevatur, adversilati- stis, deleclalione aulem vel etiam eonsensu nostrae
bus non frangitur, vituperalionibus non dejicitur, fragililatis. Quod si hoste suggerente delectari aut
suasionibus ad malum non trabitur, lapis quadrus consenlire peccato nolumus, lenlatio ipsa nobis ad
est. Sicut enim ordine lapides in pariete porlantur, B vietoiiam provenit, qua coronam vilce mereamur ac-
alii ab aliis; ita portantur fideles a prsecedentibus in cipere. Tentalus est Job multipliciler, sed quia nec

Ecclesia justis. Poriant et ipsi per doclrinam et to- possessiones, nec salutem corporis, divino amori
lerantiam sequenies, et hoc ordine alii ab aliis por- pramosueral, lenlari quidem suggestione hosiili po-
tantur justi usque ad ultimum justum. Qui cum a tuit, sed consenlire vel saltem delectari pcccnto,
prioribus portelur, quem portare debeat, ipse non nullatenus valebat. Dixit abbas Anlonius abbali Pa-
habebit sequentem. Qui aulem omne sedificium por- stOri Hoc est magnum opus hominis, ut culpam
:

lat, et ipse a nemine porlalur, Dominus est Chri- suam super seipsum unusquisque ponal coram Do-
stus. Unde et lapis a propheta pretiosus vocatur, in mino, et exspectet tentationem usque ad irltimum
fundamento fundatus {Isa. xxvni). Ilem vivos lapi- vitse suye lempus. Dicebat quidam senex : Quando
des Apostolus appellat electos, ut conalum insinuet tentamur, tunc magis humiliamur. Quoniam Dcus
bonae actionis eorum. Mortui namque, id est mate- sciens infirniitatcm noslram, protegit nos; si autem
riales lapides, ubicunque a slruclore positi fuerint, gloriamur, aufcrt a nobis proiectionem suam, et pe-
insensibiliter manent, aut etiam 1,'psi deciduni. Non rimus. Narraverunt de quodam sene quia sedens in
ergo nos beatus Petrus lalium lapidum insensibilita- cella, et sustinens tentationes, videbat dsemoncs ma-
tem vult imitari, sed tanquam lapides vivos funda- ^ nifeste et conlemnebat eos. Cum aulem diabolus sc
menlo Chrisli superoedificari ; ut videlicet juvanle viderel vinci a sene, venit, et oslendens se ei, dixit

nos gratia Dei, sobrie etjuste et pie vivamus in lioc Ego sum Chrislus. Yidens autcm eum scnex, clausit
sceculo (Tit. n). Tanquam lapis ergo vivus aedifica- oculos suos. Et dixit ei diabolus Ego sum Cbristus, :

tur a Christo in domo ejus, quicunque, donante et quare clausisti oculos luos? Et respondens senex,
adjuvante ipso, bonis indefessus insislere curat ope- dixit ei : Ego Christum hic nolo videre, sed in iila

ribus. In templo ergo vivo et sancto non possunt la- vita. Audiens hcec diabolus, non comparuit.
pides poni, nisi vivi et sancti. Ergo omni labore ni- CAPUT LXII.
lendum est ut simus illi lapides de quibus scriptum De cognitione Domini nostri Jesu Cliristi
est : Lapides vivi volvuntur super terram (Zacli. ix, Petrus apostolus ait : Gratia vobis et pax adim-
juxta LXX) , et cum fuerimus vivi lapides, et ex pteatur in cognitione Domini nostri Jesu Chrisli
omni parte dolati, aedificemur in templum : el simus quomodo omnia nobis divince virtulis sucv ad vitam cl

cum apostolis et prophelis habitaculum Dei san- pietatem donata sunt per cognitionem ejus qui voca-
ctum, spirituale, non manufactum llleb. ix). vit nos propria gloria ct virlute (II Petr. i). Ac si di-

CAPTIT LXl. ceret : Adimpleatur vobis gratia in eo, ul Domiiiiiin

D
De sufferentia tenlalioitum. noslrum Jesum Christum perfecle cognoscalis. El
Beatas vir (ait Jacobus apostolus) qui sufferl ten- boc quoque auhuc per eum cognoscatis, quomo !«>

tationem, quoniam cum probatus fnerit, accipiet co- omnia nobis divinae virlutis suce donala sunt per ejns
ronam vitcv, quam rcpromisit Dens ditigentibus se gratiam, quoc ad vitam obtinendam et pietatem con-
(Jacob. i). Huic similc cst illud in Apocalypsi. Es!o servandam suiliciant. Quia quanto quis perfeclius
fulelis usc/ite acl mortem, et dabo tibi coronam vitce, Dominum cognoscit, tanto allius promissorum ejus
ijiiam repromisit, inquil, Deusdiligentibus se (Apoc.ii). magniludinem sentit. Hinc et Paulus ait : Ad agno-
Aperte admonens quia tanto amplius gaudere in ten- scendum iltum et virlulem rcsurrectionis ejits (Phi-
talionibus oporlet, quanto cerlius clarct Deum iis lip. m). Cognilio enim mystcrii incarnationis cjus
quos diligit majus saepe tentationum pondus impo- passionis et resurreclionis, perfeclio vilae est ct
nere, ut scilicetper tentalionum exercitium proben- tlicsaurus sapienti;e. Per cognilionem enim Domini
tur in fide perfecli. Cum aulem probati fuerint vera- ct Salvaloris nostri Jesu Chrisli omnia divinitatis
riter csse fideles, hoc est, perfecti ct integri in nullo ejus mysteria quibus salvamur, agnoscimus. Tripli-
deficientes, jure accipient promissam ccternce vitae ciler cnim ad agnilioncm Christi venirc, Scriptura
 , ,

-:
9 SMARAGBI ABBATIS 660

tcste, didicimus. Primum ut credamus eum Filium A CAPLT LXIV

osse Dei Patris omnipotenlis, et cum Patre el Spi- Vt ambulemus dtgne Deo, et impleamur agnilione
votuntatis ejus.
ritu sanclo unum esse Deum in Trinilate. Secundo,
ut diligamus eum ex tolo corde, lota anima, lota vir- Post acceplam sacri baptismatis undam, et per
xxn), quia ut Joannes ail Omnis qui manus impositionem episcopi susceptam Spiritus
tute (Malth. :

diligit, ex Deo natus est, et cognoscil Deum. Qui sancli graliam, potissimum est homini impleri co-

non novit eum (I Joan. iv). Terlio si gnitione voluntatis Dei (Coloss. i), ut ea quse sunt vo-
non diligit, ,

mandata ejus servamus, eodem Joannc teste qui luntaiis Dei faciat, et in omnibus secundum volun-
ait Qui dicit nosse Deum, et mandata
:
ejus non tatem ejus vivat. Quia quanlum quisque voluntatis
custodit mendax esl (I Joan. 11). In hoc enim sci- Dei habuerit cognitionem, lanlum et majestatis ejus

mus quoniam cognovimus eum, mandata ejus si habebit timorem, et cordis erga eum lenebit dile-

observamus, et virlutem resurrectionis ejus. Agno- ctionem, et in tantum digne Deo poteril anibulare

scimus enim virtutem resurrectionis Chrisli,quando et in lantum illi placere, et in omni opere bono fru-
ergo digne Deo ambulat, qui fidem
credimus quod Deus suscilavit eum, et nos cum illo ctificare. Ille

suscitabil per virtulem suam (I Cor. vi), et a dam- quam in baptismalc per Domini accepit gratiam,

natione mortis eripuit, et ereptos in haereditate B quoliilie operibus bonis accumulat, qui membra sua
aeterna, ut filios, ad Patris dexteram collocavit. qu3e sunl super terram morlifical, ul Deo spirituali-

Octava enim die Dominus a mortuis resurgens, ter vivat, el ei cui se probavit, juste et pie vivendo

exemplum nobis futuryc resurrectionis el mysterium placeat. Deo per omnia placentes (Ibid.). Nenio

ostendit novan conversationis. ergo Deo pbcere, et ad veram polest beatitudinem

pervenire, nisi per mortificationem vitiorum et as-
CAPUT LXIII.
sumptionem virtutum, per fidem rectam ct opera-
De clarificatione Domini noslri Jesu Christi in
lionem sanctam. Et neque in hoc saeculo sine his
sanctis.
duabns rebus (si tamen operandi adfuerit tempus)
I)e Domino Jesu Chrislo sic Paulus apostoltis di- quisquam sanctilicalionis consequilur gratiam, ne-
cit : Cum venerit glorificari in sanclis suis (II Thess. que in fuluro vitam possidebit setGrnam : In omni
i), ilie qui in gloria naturaliter sua semper glorio- opere bono fruclificantes (Ibid.). Ille bene in omni
mis, scmperquc manet glorificatus, in judicio (cum opere bono fructificat, qui acceplo in corde verbi
vcuerit judicare vivos et mortuos , el sa;culum per semine, ut terra bona et optima, aliud trigesimunu
ignem) glorificabit sanclos suos, ipse cum illis glo- aliud sexagesiiniim, aliad vero cenlesimum fructum
viosus, el glorificatus apparens, a clarilale poten- £ a (fer t \ n patientia (Lnc. vm). Et notandum quod ta-

tia; suse clarificans illos : sicut et idem Patri Donii- cite hoc in loco eorum desidiosas corripit mcntes ,

nus ait : Et claritatem quam dedisti mihi, dedi eis qui in melius non crescunt, nec bonum operantes
(Joan. xvn). Et alibi : Fulgebunt (inquit) justi sicut in virtutibus proficiunt, sed tantum sibi sufficere
sol, in regno Palris mei (Matth. xiii). Qua gloriosa credunt, vel quia non operanlur malum, vel quia
et perpctua gloria glorilicati, in judicio cum Christo reliquerunt corpore mundum : nescientes quod per
apparebunt elecli. Yeniet ergo, veniet in judicio ap- exercitia sapienlice , el meditationem sanctarum
parere in sanclis suis glovificatus, qui iniquis appa- Scripturarum, et per virtutem bonorum operum,
iuit in passione sua despeclus. Et qui ante Pilatum novus quolidie crescens et placens Deo eflicitur

et pontifices Judseorum in piimo advcntu apparuit homo. Dixit abbas Pastor : Quia sicut fumo cxpcl-
humilis et pusillus, in secundo gloriosus, magnus el lunlur apes ut tollatur dulcedo operum earum, ita

cxeelsus apparebit Deus, et admirabilis lieri in om- et corporalis requies timorem Domini expellit ab

nibus qui ereJiderunt. Ipse enim Dominus noster anima et aufert ab ea omne opus bonum. Dixit iter
Jesus Christus, qui semper admirabilis est in sua rum ipse : Abominatio est omnis corporalis requies.
ilivinitale, factus est et nobis admirabilis in sua hu- CAPUT LXV
manilate : admirabilis in conceptione, admirabilis D j) e e0 q UO d non
omnibus placere debemus liommibus.
in nativilate, aJmirabilis in resurrectione, admira- Hinc Paulus ail Si adhuc hominibus placere vel-
:

bilis et in ascensione. Ipse adhuc et mirabilis appa- lem, Chrisli servus non essem (Gal. i). Id est, si Ju-
rebil in omnibus, qui (ut credendum est) credide- d;cis carnaliter in observatione legis vel prave viven-
runt, in r.liimi judicii revelalione, ut ab illo mira- tibus Chrislianis in pravilale eorum consensissem
bili mirabiles facli, vivant cum illo in aeternum glo- Chrisli servus non essem. Cui sententiai conlraria
rificati. Ipse est enim mirabilis Deus, de quo et minime est illa, ubi ait: Sine offensionc estote Juda-is
Isaias ait :Et vocabitur nomen ejus admirubilis, con- et geniibus et Ecclesue Dei, sicut et ego per omnia
siliarius, Deus fortis, etc. (Isa. ix). Et David Mira- :
omnibus placeo (I Cor. x). Nam cur omnibus place-
bilis (inquit) Deus in sanctis suis (Psal. lxvii). Cujus ret, ipse exponendo subjungens ait Non qxuerev.s , :

gloriam resurrectionis viderunt et crediderunt po- quod mihi ulile est, sed quod multis, ut salvi fiant

puli Christiani, et in judicio gloriam majcstalis cjus (Ibid.). Qui enim omnium utilitatcm et salutem quse-
soli videbunt electi. rebat, omnibus non inconvenientcr se placere dice-
bat. Hoc apostolicum boni monaclii t^nenles cxcm-
 , :

CGl DIADEMA MONACHORUM. G:>2

plum, non suae tantum ulililali debent esse contenli A ptum quamvis historialiler sit lenendum,spiritualiier
congruentia quGcrere, sed magis q::ce conveniunt pro- tarnen sempcr a nobis est complendum. Spiritualiler
ximis non quoe sua sunt singuli consideranlcs sed
, , aulem templum nostrum interior horno nostcr est
qnse aliorum. Qui tantummodo quw sua sunt (Pliil. n\ Altare, fides nostra est; munus, prophetia, doctrina,

id est, qure sibi soli nccessaria sunt, considerat, et oralio, hymr.us et psalmus est. Quia si prcesens fuerit

de fraterna salute vel de ejus temporali utilitate non frater qui aliquid habet adversum nos potcrimus
,

curat, sine dubio a cbaritalis tramite, in quo omnis eum non simulato, sed siuccro animo lenire, atque
animarum salus consislit, declinat. Qui vero de sua adgratiam veniam posluiando, revocare : si tamcn
ac proximorum utilitate alque salute sollicitus, quid- hoc coiam Deo non pigro mo!u corporis, Sr.d cclcr-
quid valet utiliiatis, quasi sibi superioribus fratribus rimo dilectionis affeclu fecerimus. De hoc capitulo
impendere salagit ; sibimetipsi per banc humililatis sic et aposlolus Paulus ait : Supportanles invicem in
obedicntiam vilce cceleslis gaudia ampliora conquiril. cltarilate, ct donanles vobismelipsis , ri quis advcrsus
Placet ergo Paulus hominibus el non placet : quia aiitjucm liabet querelam, sicut et Dominus donavit no-
omnibus bene, juste ctrecie vivenlibus, in omnibus bis (Col. m). Hortatur autem nos Apostolus ut simus
suis convcrsationibus ,
7
verbis ,
placet
.j- ,
. et
_ - actibus ;
suppoitan.es
__, invicem, id est, ut .._ mores, actus
_.,i_..v. U.bUJ et
.
_,% . _rj
1

cunctis autem prave ct male viventibus coniradictor B sermones noslros patienter pro Christo, et omnia
r./... *T-r_«l___. nln/iAt Vi . . C...» f.t onera
f\X\ _*T"_ Tl C t O n„nl„llM1. .»».:.».» ...
,- .. ..
existens, nec verbis placct, nec moribus.
; • .
»-_ /. r. »-_. .-» .». f»
Sunt et nostra
*".
portemus invicem
Y» I
pro amorc fraterno
_»

enim in bac Chrisli lalissima atquc magnifica Ecclcsia quia qui fratrem sicut semelipsum diligit, palienter
quce est per mundi qua.lratum clima tensa, duo ho- pro illo omnia portat et suslinet. Charitas enim , se-
minum genera, bene volentium scilicet atque male cundum Apostolum, omnia suffert , omnia sustinel
volentium. Bcne volentibus ai.tcm in omnibus placet (I Col. xin). Donantes, ait Apostolus, vobismetipsis,
Paulus , male volenlibus vero in omnibus displicet. si quis adversum aliquem habet querelam (Col. iii).

Sicut enim in area mixta sunt grana cum paleis, ita Iiabet aliquis advcrsus alterum querelam, quaudo
Ecelesne a.huc degenti in lerra mixti sunt bonicum eum quis Uedil, eliam sinc causa. Sicut et Dominus
malis. De hac enim malorum
bonorum mixlura, ct
donavn vobis, ita et vos. Ac si diceret, Sicut el Domi-
sic legimus in Pauli quam ad Timotheum misit Epi- nus donavit vobis omnia peccata , per sacri baplis-
stola In magna, inquit, domo non solum suttt vasa
:
malisundam, ita et vos non aliqua, scd omnia dc
av.rea et argentea, scd et lignea el fictiiia, et qncedam cordibus vestris debciis fratribus dcnare commissa :

quidcm in honorem, quccdam autem in contumeliam quia justissimum est apud Deum ut juxla mensuram
(II Tim. n). Pcr magnam autcm magni domini do- pietatis ejus, qua nostra donavit nobis dclicta, do-
"~
\ / O O ""* 7

mum polest designari Ecclesia Christi , univcrsum G ne,mi5 nos fralribus omnia quce in nobis commise
diffusa pcr orbem, in qua sunt vasa aurea, hominum runt peccata; ut libere Deo dicere valeamus, Dimitte
vi Jeliccl corda intellectu spiriluali replela , et velut nobis dcbila nostra,sicut et nos dimitlimus debitoribus

auro obryzo variis virtulibus rutilanlia. Sunt et ar- nostris (Matth. vi) , ac per hoc omnes culpas quae in
gentea, nitore clcquentke cfara, ct ofiicio prcedica- nobis committuntur, parati simus ignoscere, si nobis
lionis perlucida. Sunt et lignea , superba scilicct, desideramus ignosci. Nemo conlra sc teneat non
slulta et insensibilia corda. Sunt et fictilia , fragilia remiltendo, ne conlra illum lcneatur , non igno-
quoque et terrena dc lerra sumpla, cl tcrrenis acti- scendo. Ait namque Dominus de servo nequam, qui
bus dedita. Sed aurea et argenlea, in hac magna noluit conservo suo remiltere culpam : Iratvs domi-
Chrisli Ecclesia, honore sunt digna : Qui enim , ait nus ejus, tradidit eum lortoribus, quoadusquc reddcret
Aposlolus, bcne ministraverint, duplici honore d'.gni univcrsum debitum (Matlh. xvm). Cujus exemplum
habeantur (I Tim. v). Lignea autem ct fictilia merito cavere nos admonet, diccns . Sic et Paler meus cccle-

sunt in contumelia, quia mentem habenles stultam stis f.ijiet vobis : si non remiseritis, unusquisque fralri
atque soperbain, Domini sui jusla non custodierunt suo dc cordtbus vestris (Ibid.). JXcc dicas in lingua
,

pnccepta. Dixil sancta

,..-___, Syncletice
„„.._-._. ^.j ..-_,. „«.v,v- :
. Quia
^«.« per
y^. discrc
v_-i-j„- »_.- Iguosco,
-— ~~ corde
-. et __..-_.-_, -_....-_. .w. Conscientiam
differas. enim luam
_»_..i-j.v,.v..in.j.iii <_in_n IUU1II
tioncm oporlet nos animas gubernare, ct in congre- ^ Dcus inspicit. Vis ergo ut libi Deus omnia dcbita
g.itione mancntcs, non quae nostra sunt quaerere, dimittat? Dimittc et lu omnia debilori tuo. Hanc ergo
neque servire proprix vobmtati: sed secundum fidcm rcgulam ponis, hoc pacto et placilo cum Deo obliga-
Palri spirituali obcdirc. Dixit qaidam scnex : Nun- ris, cum dicis : Dimitte nobis debita nostra , sicul ct
quam desidcravi opus quod mihi utile cssct, et fratri nos dimittimus debitoribus noslris (Matth. vi). Hinc
meodispendium faccre,hujusmo:!i habcns spem,quia et alio loco Dominus ait : Dimittite ct dimiltetur vobis,
lucrum frairis mei cpus fruclificationis esl jnibi. date el dabilur vobis (Luc. vi). Inl rrogatus est se-
CAPUT LXVI. nex, Quid est humililas ? Et ille respondit : Si pec-
t .
nobis mutuo culpcu dimitlamus querelam. canti in le fralri ignoveris, anlcquam apud tc poeni-
Dominus in Evangelio ait : Si offers munus tuum tenliam agat, et bcnefacias iis qui tibi malcfaciunt.
ad allare, et reccrdatus fueris quia fraler tuus habel Dixit abbas Anlonius Quia de proximo est mors ct
:

aliquid adversum te , relinqtte ibi muntts tuum an<e vila. Si cnim hicremur fratrcm, lucrabimur Deum
;

altare, ct vadc prins rcconciliari fratri tuo cl tunc si aulcm scandalizemus fratrem, in Chrislum pec:i-
,

vcniens. offercs muniu tttum (Matlh. v). IIoc pr.ccc- mus. Diccbal abbas Ilyperilius: Eripc proximum a
003 SMARAGDI ABBATIS 6C4

peccatis, quanta tibi virtus est, sine improperio, quo- A CAPUT LXVHI.
niam converlentes Deus non repellit a se. Ve.rbum Quomodo homo lucrifacial Christam.
autem maUtise et nequiliae non habeas in corde tuo Si quis monachus mortificaverit membra sua quce
adversus fratrem tuum ut possis dicere Dimitte , : sunt super terram el tollens crucem suam secutus
,

nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debilo- fuerit Christum (Coloss. m; Matth. xvi), et mortuus
ribus ywstris (Matth. vi). De hoc capitulo ct alibi mundo , et tropceum morlificationis suae Dominicae
scriptum est : Ut sitis sine querela, et simplices sicut passionis affixeril ligno , ita ut dicere possit cum
filii Dei (Phil. n). Ille enim sine querela est qui, Paulo : Ego per legem legi mcrtuus sum , ul Deo
quantum fragililas permillit humana, vitam studet vivam, Chrislo confixus cruci (Gal. n) , iste poterit

ducere sine culpa. Querelam conlra Deum vel proxi- lucrifacere Christum. Cliristus enim et Veritas, et

mum commissa suscilat culpa. Ergo ille vivit sine Charitas, et Sapientia, et Juslitia , et Sanctificalio
querela qui non ducit vitam vitiis sordidatam, nec dicitur. Qui enim luec omnia sibi benevivendo acqui-
commiltit culpam unde illi juste inferatur querela. rit, Christum procul dubio lucrifacit , vel certe qui
fralrem suum, qui Christi est membrum, prsedicando
CAPUT LXVH.
et bonum exemplum oslendendo lucratur, Chrislum
De eo quod filii Dei sumus, et hwredes, et hareditas j$ lucrifacit. Beatus enim Augustinus ait : Si quid forte
ejus, illeque nostra.
perversum videris, satage corrigere,et emendare non
Hinc Paulus ait : Quoniam estis filii Dei, misit Spi- cesses. Fac quidquid poles pro persona quam por-
rilum Filii sui in corda vestra, clamantem Abba Paler tas. Noli quiescere lucrari Chrislum ,
quia lucratus
(Gal. iv). Nunquam enim auderemus dicere, Pater es a Chrislo. Nam et secundum intelligentiam hujus
nosler qui es in coelis, nisi de conscientia spirilus ha- sentenlise, qui intelligit sui causa Christum homincm
bitantis in nobis. Ut enim probaremur adoptati esse faclum, passum, et mortuum, el a morluis resurre-
a Deo in filios, Spiritum suum dedit nobis, qui si- xisse, et in ccelos ascendisse, et sprelis omnibus quse
gnum Patris ostendat esse in filiis, ut audeamus di- siinl niundi reclo cursu eum fuerit secutus, ut ipsum
cere : Abba, quod csl Pater, quod Judieis dicere du- Cbrisliim apprehendat, a quo est compreliensus, iste
dum non fuerat concessum : ltaque jam non sumus feliciler lucrifacit Christum. Hinc et alibi idem apo-
servi, sed filii. Quod si filii, et lueredes per Deum slolus ait : Mihi aulem absit gloriari 7iisi in cruce

(Gal. \\), id est, si filii sumus, consequenter nobis Domini noslri J'esu Chrisli qucm mihi mundus
,
per
debetur hiereditas Palris; ut quomodo Spiritum Filii crucifixus est et ego mundo (Gal. vi). Non in propria
Dei accipienles, facti sumus filii, ita in libertatem juslilia gloriari debet monachus, vel in doctrina ali-
p
«le servilute mutati, lueredes simus Dei Palris, co- qua, sed in fide crucis Christi quem sibi omnia ,
per
hseredes autem Jesu Christi filii ejus. Nam et alio Mutuo ergo sibi mortui esse
sperat dimitti peccata.
Inco idem ait Apostolus (Colos. i) : Gratias agenles debent, et mundus monacho et monachus mundo. ,

Dco Palri qui dignos nos fecilinpartem sortis sancto- Et nibil concupiscere debet monachus eorum quae
rum in lumine. Pars sorlis sanctorum , congregatio sunt mundi, nec mundus habere debet quod concu-
cst adunata, et in una societate juncta, omnium ele- piscat in monacho. Solus ergo potest in cruce Christi
ctorum, sicul et alibi dicil: Vos autem Dominus mul- gloriari : qui tollit eam, et sequitur Salvatorem : Qui
liplicel (1 Thess. m), subaudilur, in numero eleclo- cruci/igit carnem stiam cum vitiis et concupiscentiis,
rum suorum, ul sitis sancti el immaculati, in gremio qui 7nortuus est mundo, et tton contemplatur ea qtw
scilicet congregati sanclorum. Fit ergo pars sorlis videntur, sed quai 7ion vide7itur et wtema sunt (Matlh.
sanclorum in luniine; et illuslratur a lumine, quando xvi ; Gal. v; // Cor. iv).
in Cbristo, et illustralur a Christo, quia solet in
fil
CAPUT LXIX.
sorie hoereditas significari, sicut scriptum est: Sorte
De eo quod Domini semper a tnottachis annuntientur
divisit eis terram in funiculo distributionis ( Psal. virtutes.

lxxvii). Dicamus quia sicut omnis electorum popu- j)

HiiicPclrus aposlolus ait : Ut virtules annuntietis
lus, pars et funiculus haeredilalis Domini est, Scri- cjus qui de tenebris vos vocavit in admirabile lutnen
plura dicenle Pars autem Domini populus ejus :
: suum (I Petr. n). Sicul enim ii qui de ^Egyptia ser-
Jacob funiculus hareditatis ejus (Deut. xxxn). Ila pars vitu>e libciali sunt per Moysen , carmen triumphale
ct ha'rcditas sortis sanctorum ipse Dominus est, qui post transitum maris Rubri, et dcmersum Pharaonis
dixil ad Aaron Ego pars et hwredilas lua in mcdio
:
excrcilum , Domino canlaverunt (Exod. xv) ; ita et
filiorum lsrael (Num. xvm). Nos aulem cum aposlo- nos oportel post acceptam in baplismo remissionem
lis et omnibus sanclis socielalem habentes Gralias : peccalorum, dignas bcneficiis cceleslibus rependcre
agenles Deo Palri, oremus ul dignos nos faciat in par- gratias, et ejus semper annuntiare virtules. Si virtu-
tem sortis sunclorum in lumine (Coloss. i), id est, ut tcs suas omnipotens Deus tacerel, nullus agnosceret,
pars et sors et luerediias Domini esse mereamur, et milliis amaret. Virtutes ergo suas annuntiat, non ut
ipsum Dominum Salvatorem nostrum in sorlc et laudibus suis ipse proliciat, sed ut ii qui hunc in sua
hacreditnte sempilerna feliciter possideainus , et in laude cognoverunt, ad perpetuam haereditatem pcr-
lumiue, id est in ipso et per ipsum illuminati in veriiant. [Greg. Moral. xviu, Idcirco Deus
, , I. c. 5.]
seternum felices permancamus. laudes suas indicat, ul yaleaanis eum audicntcs co-
GG5 DIADEMA MONACHOUU.U. CGG

gnoscere, cognoscentes amare, amantes sequi, se- A confusio, sed magna debet fidelibus esse glorialio.

qucntes adipisci, adipiscentes vero ejus visione per- Christus enim, ait Apostolus, faclus est nobis justitia

frui. Hinc Prophela ait Virtulem opcrum suorum :

(I Cor. i). Pati ergo pro Christo, pati est pro-
annuntiabit populo suo, ut del illis hcereditalem gen- pter justitiam. Beati enim (ait Dominus) qui persecu-
tium (Psal. cx). Ac si aperte dical : Idcirco fortilu- tionem patiuntur propter justiliam, quoniam ipsorum

dinem suseoperationis insinual, ut eam qui aiuiierint, est regnum coelorum (Matth. v). Confundanlur ergo
donis spiritualibus ditescant. In spiritualibus enim illi qui propter juslitiam persequuntur eleclos, quia

donis proficere, est digne in Deo ambulare, et de die eos cruciatus exspectat ceternus. Non confundan-
in diem in virtutibus sanctis proficere donec ad vi- ,
tur electi, quibus pro brevibus tribulationibus gau-

sionem Omnipotentis valeat pervenire , ut dicatur dium aeternum, pariter ccelorum tribuetur et re-
cum coetcris sanclis de illo : Ibunt de virtute in vir- gnum. Hinc Petrus ait Si quid patimini propter
:

tutem,etvidebitur Deus deorum in Sion(Psal. lxxxiii). justitium, beati (I Pelr. m}. Non solum, inquit, nil

Ille videlicet videbitur a nobis in Sion, id est in spe- vobis nocet, qui bonum facientibus mala irrogat;

culatione superna, qui nos vocavit in suum regnum sed etiam cum vos propter bona quce exsecratur

ct gloriam. Yocavit prius per fidem, postea vero vo- hostis insequitur, causam vobis majoris bcatitu-

cavit per speciem ,

quando videbimus eum facie ad B dinis prastat, cum palienlia; vestrce vires cxercet.

faciem, et illam desiderabilcm audiemus vocem di- Ipse iterum dicit : Melius est enim bene facientes

cenlis : Venite, benedicti Patris mei, percipite regnum, (si velit voluntas Dei) pati quam male facientes
quod vobis paratutn est ab origine mundi (Matth. xxv). (Ibid.). Hcec sententia illorum monachorum stulti-

In quo regno el gloria ceterna et vita manet perpetua. tiam arguit, qui cum pro culpis arguunlur a fra-

Beatus Job de hac annuntiatione virlutum, sub figura tribus, vel etiam excommunicanlur, patientcr noi*

Redemptoris nosti i ait : Terra, ne operias sanguinem tolerant. Si vero sine culpa, vel verl.orum con-
meum (Job. xvi). [Greg., Moral.l. xni, c. 23.] Terra tumelias, vel adversa quceque paliuntur a proepo-

namque sanguinem Chrisli non operuit : quia sancta silis, mox ad iracundiam prorumpunt : et qui anlca

Ecclesia redemptionis suse mysterium in cunctis jam videbantur innoxii, pcr impatienliam et murmura-
mundi parlibus prsedicavii. Ipse enim sanguis redem- tionisaudaciam culpabiles se reddunt et noxios.
ptionis qui sumilur, clamor nostri Redemptoris est. Et mihi si darelur oplio, mallem judicari aut ad-
Ergo ut sacramentum Domimcse passionis in nobis versa pati sine culpa, quam cum culpa subjacere

non sit oliosum, debemus imitari quse sumimus, et verberibus vel excommunicationibus. Qui enim ju-
slus et sine culpa patilur, Christum imitatur qui
prsedicare cseleris quce veneramur. Hinc itcrum bea- ;

Neque inveniat locum in latendi cla- C vero in flagellis corripitur, latronem illum imilatur
tus Job ait : te

Locum enim lalendi clamor qui in cruce Christum cognovit et post crueem
mor meus (Job. xvi).
in paradisum cum Chrisio intravil. Qui vero nec
ejus in nobis invenit, si hocquod inens creditlingua
inter flagella desistit a culpis, sinislrum imitatur
taceat. Sed ne in nobis clamor ejus latcat, restat ut
unusquisque juxla modulum suum vivificalionis suce latronem, qui propter peccata in crucem ascendit,

mysleiium proximis notificet.

et post crucem in tartarum ruit. Dixit sancla Syn-
CAPUT LXX. cletice :Quamvis concidalurcorpusinfirmitatibus, et
De eo quod donatum sit sanclis pati pro Christo. validis inflammetur febribus, non deficias in pres-

Vobis do- suris, sed magis gaude, quia visitavil te Domtnus et di-
Sic inter coetera Paulus apostolus ait :

ces, Castigans castigavit me Dominus, et morti non tra

nalum esl pro Christo, ut non solum in eum credatis,
didit me (Psal. cxvn). Si ferrumes, spera adhibitum
sed eliam ut pro illo paliamini (Phil. i). Notandum

tibi ignem. Aurum es, sed per ignem probatior

quod et fides qua in Chrislum credimus, et passio-
eris (/ Pelr. i). Quod si juslus es el hoec pateris,
nes quas pro illo palimur, a Deo Palre pro Chri-
sto nobis donantur. Non enim aliis, sed amatori- de magnis ad majora promoveris. lnterrogavit qui-

bus Christi, pro Christo pali concedilur. Unde et dam frater senem, dicens Dic mihi iinam rcm :

non nobis in passionibus pro Christo dolendu.n,

D uam
<I
custodiam, et vivam per eam. Et dixit ci

senex. Si potueris contumeliam pali et sustinerc,

sed mullo magis est gaudendum nobis et exsultan-
magnuin cst hoc, ct super omnes viitulcs. Qui con-
dum : Quia et aposloli ibanl gaudenlcs a conspcclu
conciiii, ijuoniam digni habili sunt pro nomine Jesu
temptuin ct injuriam ct damnum patienler fert, potest
salvus esse.
contumeliam pati (Act. v). Non solum nibil bonis
nocet, qui bonum facientibus mala iriogat; sed CAPIJT LXXI.
eliam causam majoris bealitudinis illis prsestat, De eo quod Chrislus pro dUectione tiostra tradidil
scmelipsiun.
juxla illud evangelicum : Beati qui persecutionem pa-
liuntur propter justitiam, quoniam ipsorum est re- enim Paulus apostolus Gratia vobis ct pnx
Dicit :

gmun cvelorum (Malth. v). Hincct alibi Paulus ait : a Deo Patre nostro, et Domino Jesu Cluisto, qui dedit
Ob quamcausam cliam luvc palior, sed non confun- semelipsum pro peccatis nostris (Gat. 1). Ilinc el alibi

dor (II Tim. 1). Ob quam causam dicit. id cst, ipse ail : Qui dilc.rit nos, et tradidit semetipsum pro

propter praedicationem Evangelii, ct fidem Domini nobis (Kphcs. v). In tantuni cnim Clirisius nosliam

nostri Jcsu Chrisli. Pro Christo enim pati , non dilcxit vitam, ut pro illa suam poneret animam.
6G7 SMARAGDI ABBATIS 68$

Dedit er.im semetipsum Dominus Jesus Chrislus A diequo baptizati sumus cl confirmali, accepimus,

morti ut nos a periculo

,
mortis eriperet, et ere- quod utiqne fiJeliter servare debemus. Iioc igitur
ptos Patri in filios adoptaret. Mortuus est namque, signaculo sancli Spiritus, ideo qui credit Deo, si-

ne nos mori timeremus. Resurrexit, ut et nos per gnatur ab illo ; ut scrvet -et ostendal illud fci die

eum resurgere valeamus Eripuit de prwsenti swculo :

redemplionis purum atquc sincerum, ct nulla ex
nequam (Cal. i, 7), ut nobis gloriam pariler et vi- parte mulilaUim. Unde et Joannes aposlolus ait :

tam donaret seternam. Nes enim Filius Dei eripuit Et unctio cjuam acccpistis ab eo maneat in vobis

a raplore iniquo, ut proprio nos redderel Domino. (I Joan. n). Ac si diceret : Hoc Domino adjuvante
Tunc etenim Christus nos eripuit de pnesenli sae- procurate, ut Spiritus sancti gratiam, quam in ba-

culo nequam, cum noslram in vitiis enulritam, in

ptismo consecuti estis, integram vcslro in corde e'.

meliorcm mutavil vitam. Conversationem nostram corpo:c serve:is, et boc sil Spirilum nolite exsiin-
guere a Potest unclio cjus, de qua Joannes loqui-
tantum mutavit in melius erexitque sublimius, ut .

cum Paulo dicere possimus : Nostra autem conver- lur, et spiritus de quo Paukis difcitt, Spf rilum nolite
salio ui ccclis est (Philip. m). Merito ergo suam et exslinguere, ipsa Dei Charilas intelligi, qua; diffun-

eorum conversationem in coelis esse dicit Paulus, dilur in cordibus nuslris per Spirilum sanclum qui

qui, reliclis terrenis, tolo desiderio cogilant de co> B d " tus e:t nobis (Rom. v). Q»se cilissime ad obser-

lestibus, et menlc pura atque devota, non ea quae vanda Dei mandata cor quod implet inflammat, qiue
sunt lerrena et caduca, sed ea desiderant qose a prave viventibus per odium et invidiam exslin-

sunt coelestia et aeterna. Voluntas enim fuit Dei Pa- guitur alquc discordiam. Exslinguilur et spiritus

tris, ul Dominus Jesus Christus pro noslris trade- praedicatorum, qui audientibus salutis proedicant

retur peccatis. Et voluntas fuit Christi iit Patris verbrm, a conlradicentium, rcsistentium et exaspe-
faceret voluntatem, sicul idem Dominus per Pro- ranlium malilia auditorum, ila ut magis eos tacere

phelam dlcit : Ut fucerem voluntalem tuam, Deus libeat, quam prcedicare delectet : et ita fit ut per

meus, volui (Psal. xxxix). Ipsius enim sumus faclura exasperalionem auditorum pnedicaloribus tollatjir

crcati in Christo Jesu, in operibus bonis, quo> proe- vcrbum. Unde et Ezechieli Dominus ait : Adharrere
p.araiit Dev.s, utin illis ambulemus (Ephes. n). IIoc faciam linguam tuam palato tuo, et eris mutus, nec
est, quod vivimus, quod speramus, quod intclli- quasi vir objurgans ,
quia domus exasperans est
gimus, et credere possumus, ipsius est, quia ipse (Ezech. m). Venit quilam senex ad alium senem
est conditor noster, nos Ego mortuus sum huic s:eculo.
autem faclura ejus sumus. et dixit unus ex eis :

Ad hoc enim nos creati dicimur Ne confidas in temelipso, do-

in Christo Jesu, Aller vero dixit ci :

creati utique non quia ante non fuimus, sed re- C nec exeas de corpore isto. Quia si lu mortuus es,

nati in Christo, et creati in op?ribus bonis, quse Salanas mortuus non est. Dixit abbas Pastor Quia :

praparavit Deus ut in illis ambulemus. In chari- semper homo humilitatem et timorcm Dei ila in-
late radicati et fundati (Ephes. 111). CharitasChri- cessabiliter respirare debet, sicut flatum, qucm na-
stus est, et in charitate, id est, in Christo radicati ribus altrahit vel emittil. Dixil ilerum : Quia proji-

ct fundati ita esse debemus, ut in cjus amore fir- cere se in conspectu Dei, et non seipsum extollere,

lniter perseveremus : Fumlamentum enim aliud nemo et mittere post tergum propriam volunlatcm fcrra-
potest ponere, prccter id quod positnm est, quod est menta sunt quibus anima operalur.
Chrislus Jesus (I Cor. m). Veritatem autem facien- CAPUT LXXIII
les in charitate, crescamus in illo per omnia, qui De nociva cnriositate monachorum.
est capul Chrislus (Ephes. iv). Vcrilas enim Chri- Paulus apostolus dicit : Rogamus autcm vos, fra-
stus est, et charitas Christus est, et justitia, et tres, nt qnieli sitis, et vestrum ncgotium agalis, et

vuKtificalio, et pax Christus est (/ Cor. i). Qui operemini manibus vestris (I Thess. iv). Ac si dice-
ergo haec omnia qure Christus est, facit, insu- ret : Ab omni vos inquietudinis ct cnriositatis ab-
per et mandata ejus custodit, veritatcm facil, ct stinete vitio, ut quieli facti, veslrum agatis ncgo-
in charitate, idest in Christo, quotidie crescit. •P tium. llle igilur suum agit negotium, qui poslpo-
CAPUT LXXII. sito curiositatis vilio, de salute sua cst incessanter

De eo quod Aposlolus ait : Spiritum nolile exstin- sollicilus. Nam ille monachus alienum agit ncgo-
guere. tium, qui curiosil.Uis vitio suam oblitus vitiosam
Ac si dicat : Spirilus sancli gratiam, quam bapti- discutere viiam, alicnam investigare sollicile curat.
zati pcr manus imposilionem et chrismatis acce- Unde el ad cosdem in secunda idem ait Epistola :

pistis unctionem, nolite prave vivendo exslinguere Audivimus enim quosdam inler vos ambulanlcs in-

(/ Thes. v); sed eam integram et inviolatam in quiete, nihil operantes, sed curiose agentes (II Thcss.
vestro corde et corpore servate. Unde ad Ephesios in). In hac brcvi sententia multa Paulus monacho-
itiem ait Aposlolus : Nolite contristare Spiritum sa)i- rum reprehcndil vilia, inquieludinem vilelicet et
ctum Dei, in quo signati eslis in die rcdemptionis otiositatem et curiositatem, et multiloquium, in quo
(Ephes. iv) : signaculum enim sancti Spiritus in sccundum Salomonem (Prov. x) non effn^itur pcc-

• Q»iid sil Spiritum cxstinguerc pulchrc ostcndit Chrysobtomus in Epist. ad Thess., cop. v , ho-
Ittil. 1!.
 6G9 DIADEMA MONACHORUM. G70
catum ;
inquietudo ergo, quae et alio nomine curio- A su Christi est denuntiata. Et quamvis apostolica
sitas appellatur, grande est vitium, quae nec corpus charitate sitplena, auctoritatem tamen continct re-
quielum, nec animam dimittit esse sine peccato. giam, quae fidelium omnium salubriler catervam ad
Dum enim soliicite aliorum domos oircuit, vel alie- reclam animarum perducit regulam. Ait enim Ut :

na acta curiose perquirit, procul dubio in multis omni fratre incjuiete ambulanle, el
subtrahatis vos ab
offendit. Nam curiositatis vilium indesinenter co- non secundum traditionem, quam acceperunt a nobis
milatur et otium. Oliositas auleni i?iimica est ani- (II Thess.m). Hincauctoritatemfirmam subtrahendi
mw (Eccl. xx.vm). Melius est ergo monachis ut obe- se a pravis hominibus ab apostolo sanctorum acce-
dientes sint praeposilis suis ad omnem obedienliam pit Ecclesia. Regulam autem bene ambulandi, id
ulilitatis suoe, el cum silentio, id est ab omni vilio est, bene, et juste, et pie vivendi, tradiderunt fide-
inquietudinis et curiositatis, et verbosilalis alieni, Jibus apostoli, quam omnium fidelium debet tenere
manibus operantes suum panem manducent, et in- firmiter Ecclesia, qurc ad illorum suam vult dirigere
telligant de seipsis illud Psalmographi dictum : Ope- vitam. Istius ergo regulue norma, omnibus Ch-ristia-
ra manuuin tuarum manducabis : beatus es, et bene nis, ipsorum aposlolorum facta est vita. Unde et
tibi erit quidem senex
(Psal. cxxvn). Dicebat Pro- : sequitur lpsi enim scitis quemadmodum oporteat
:

pterea non proficimus, quia nescimus mensuras " vos imitari nos (Ibid.). Ac si diceret : Quia jam fre-
nostras, neque patientiam habemus in opere quod quenter et verbis vobis prsediximus et exemplis os-
ceperimus; sed sine labore aliquo virtutes volumus tendimus, ideo nolum est vobis quomodo oporteat
possidere. Dicebal abbas Pastor, quod abbas Isido- vos imitari nos. Libenter tamen facite quod horta-
rus allocutus sit aliquando plebem fratrum dicens : mur, si a nobis traditam fidei vultis tenerc regu-
Fralres, nunquid non ad laborandum venimus in lam. Dixit quidam senex : Scriptum esl, Justus ut
locum hunc ? Et nunc video quia nullus hic labor palma florebit (Psal. xci). Significat autem hic ser-
est. Ego igitur, dimissa plebe, vado ubi est labor, mo bonum aclum, altum, et rectum, et dulcem. Est
ctubi non invenio requiem. Quemdam senem roga- enim palma unum incardium
in et ipsum candidum,
banl fratres ut quiesceret a gravi labore, ille autem omnem habens operalionem in se. Similiter aulem
respondit eis : Credile mihi, filii, quod Abraham et in viro justo reperitur unum ei et sknplex inesse
pcenitebit, cum viderit magna et praeclara dona cor, ad Deum tantummodo respicieus. Est autem
Dei ,
quod amplius non fuerit in laboribus de- et album, habens illuminalionem fidei, ct omnis
certatus. operalio justi in corde ipsius est. Nam et acumen
CAPUT LXXIV. slimulorum ejus adversus diabolum est propugna-
De regula ab apostolis posita. *-•
culum.
Hinc Paulus apostolus ait : Quicitnque hanc regu- CAPUT LXXY.
lam secuti fuerinl, pax super illos et misericordia Ut vigilantes sint monachi,

(Gal. vi). Doctrina Dei quoedam regula sermonis est, Paulus apostolus nos admonet dicens Non der- :

quce inter justa judical et injusla : quam qui secu- miamus sicut c&teri, sed vigilemus (I Thess. v). Id est,
lus fuerit, habebit pacem in semelipso, quse exsu- non dormiamus sicut caeteri infideles, injusti, iniqui,
perat omnem sensum, et post pacem misericordiam qui ignorantiae et corporis somno depressi, et pec-
consequetur. Nova crealura est generatio Christia> catorum suorum mole gravati, quid illis in futuro
na, quia Christus novus homo venit in mundum, et eveniat proevidere non valent. Qui tam graviter tur-
nova praecepta dedit mundo, et super observantes piterque dormiunt, ot ad sui custodiam cordis ocu-
ea pax et misericordia. Item ipse Apostolus ait :
los non aperiant ;
qui nihil de futura gloria, sed
Verumtamen ad quod pervenimus, ut idem sapiamus, semper de prxsenti cogitant vita. Non de iis qiue
et in eadem permaneamus regula (Philip. m), id est, non videntur et oeterna sunt, sed semper de iis co-
ut in ministerio fidei permaneamus, ad quod Chri- gitant quae videntur, et caduca et temporalia sunt.
sto vocante pervenimus, et nihil extra regulce disci- Nos autem non sicut illi dormiamus, sed vigilemus.
plinam in conversatione fidei sapiamus, sed hoc sa-
D Hinc nos et Marcus evangelista salubriler admonet
piamus quod commune sit et modesltim, in evan- dicens : Vigilale ergo, quia ncscilis quando Dominus
gelica veritale et in eadem fidei regula pcrmanca- veniat. Ne cum venerit repente, inveniat vos dormien-
mus. Regula hoc in loco fides vocalur Calholica. tes (Marc. xm). Deali servi illi, quos cum venerit
Regula vero ab eo qnod rectc ducat, et recte regat Dominus, invenerit vigilantes (Luc.\n). Yigilatenim,
csl dicta. Unde et illa Patrum instiluta, qua? recle qui ad aspeclum veri luminis oculos apcrtos lenei.
vivere Catholicam docent Ecclesiam canones vo- Yigilat, qui servat operandoquod credit. Yigilat, qui
cantur. Canon aulem Gracce, Latine regula dicitur. a se corporis et negligentiai tcncbras repellit. Hinc
Hinc et alibi Paulus ait Denunliamus autem vobis,
:
et alibi idem ait apostolus : Sive vigilemus, sive dor-
fralres, in nomine Domini nostri Jesu Christi, ut miamus, siinul cum Chrislo vivamus (I Thess. v). Id
subtraliatis vos ab omni fralre intfuiete ambulanle et cst, sive vigilemus ad cubtodiam nostrx salutis, sive
inordinate (II Thess. m). Ista dcnuntiatio non est dormiamus a nocivis hujus s;eculi curis, siimil cum
ab auditoribus parvipcndcnda, quia rcgali esl aucto- illo vivamus, id est, semper in Christo el eura Chri-
rilate fulcita, quando in nominc Doniini nostri Je- sto simus : qui pro nobis mortuus cst. ct resurrexit
 :

SMARAGDI ABBATIS 672

CTl

(Ibid.). De hacsalubri vigilatione et dormilione, in A ferarum similes sumus. Sed si inimicus quod suum
Canlicis canlicorum Salomon ait : Ego dormio, et est, exigit, nos quoque quod nostrum est, implere

cor tneum vigilat (Cnnt. v). Ac si diceret Quanto :

debemus. Insislamus orationi, et inimicus fugatur.

magis a terrenis velut dormiens quiesco curis, tanto Vaca meditationi Dei, et vincis. Perseverantia boni,

liberius cor meum ad sui contemplationem vigilat victoria est. Certa, et coronaberis. Dixit abbas
creatoris. Illa enim anima in setcrnum semper cum Joannes : Quia janua Dei esl humililas, et patres per
Domino vivet, quse illi hic per dileclioncm adha^rens, multas contumelias acti, gaudentes intraverunl in
a tergo ejus nunquam recedit. Unde et Dominus in- civitatem Dei, quia humilitas et timor Dei superant

quit : Qui diligil me, me sequalur. Et ubi ego sum, omnes virtutes. Debet ergo monachus anie omnia
illic et minister meus erit (Joan. xii). ld est, mecum humilitatem habere. Hoc enim inler oclo beaiiludi-
in perpetuo vivens, semper gloriosus el immorlalis nes primum Salvaloris mandatum, dicentis : Beati

regnabit. Dixit abbas Evagrius : Si deficis animo, pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum coelo-

Ora autem cum timore, el rum (Mattli. v).

ora sicul scripium est.
lia oporlet
CAPUT LXXVII.
tremore et labore, sobric et vigilanter.
De odio et correclione fraterna.
orare maxime propter malignos, et nequitiis va-
Paulus apostolus ait : Si quis aulem non obaudil
cantes, invisibiles inimicos nostros, qui nos in hoc B verbo nostro per Epistolam, liunc notate, et non com-
praecipue impedire nituntur. Dixit iterum : Quando
misceamini cum ilto, ut confundatur : et notite quasi
cogitatio contraria in corde tuo venerit, noli alia
inimicum exislimare illum, sed corripite, ut fratrem
pro aliis per orationem qucerere , sed adversus
(II Thess. iii). Ac si diceret : Si eum auctoritas Epi-
eam quae te impugnat, gladium lacrymarum exacue.
stoke nostra non corrigil, per litleras vestras quis
CAPUT LXXVI. sit ipse nobis notificalc, ul a nobis corripiatur, vel
De pugna virtutum. eliam per nostram Epislolam excommunicelur. El
(Isid. lib. ii Sent., c. 57.) Tunc viri sancli vera-
vos non commisceainini landiu cum excommunicalo
cius a vitiorum colluvione deterguntur, dum ab eis
donec obediens praceplis consentiat apostolicis ; et
conlra singula vitia virlutes singukc opponunlur.
sic ab utrisque, a nobis videlicet et a vobis confu-
Nam adversus impelus vitiorum conlrariis virtulibus emcndatus pra- sus, tandem aliquando resipiscat, et
est pugnandum : contra luxuriam enim cordis estApertum hoc in loco Apo- ceptis nostris obediat.
adliihenda mundiiia conlra odium, dilectio prae-
;
stolus dal indicium, ul cum excommunicato nec in
paranda conlra iracundiam, palientia proponenda
;
actu, nec in consilio, nec in aliquo commisceamur ;

oontra timorem, fiducia est adhibenda; contra tri- consortio. In uno eoiiemque homine et fraternilatem
stitiam, gaudium est adhibendum; conlra acediarn, C simul diligere et vitia possumus oJisse. Aliud enim
fortitudo; contra avariliam, largitas; contra super- est quod frater est, aliud quod vitiosus est homo.
biam, humilitas est opponenda sicque singuloe Diligamus ergo in eo fraternilatem nostram, et odio
:

virtutes nascentia contra se vitia reprimunt. Libi- habeamus vitiositatem ejus. Persequamur in eo vi-
dinem enim abstinentia domat, quia quantum cor- lium, et emendatum ut nosmetipsos diligamus cum.
pus inedia frangitur, tantum mcns ab iliicito appe- Hinc beatus Gregorius ait (Hom. 37 in Evang.) : :

titu revocalur. Et adversus iram toleranlia dimicat. Sic sic nimirum proximis noslris exhibere odii di-
Et moeroreni trislitia» spcs aelcrni gaudii superat. scretionem debemus, ut in eis et diligamus quod
Et quem lurbata mens de exterioribus aflicit, dul- homines sunt, et habeamus odio quod in Dei nobis
ce:io intcrioris tranquillilatis linil. Adversus invi- itinere obsislunt. Dixit quidam senex : Quia dcbet
diam pra^paratur charilas, et adversus ira incendia homo morlificare seipsum ab omni re mala, prius-
mansuetudinis adhibelur tranquillitas. Cum domi- quam egreciiatur de corpore, et non kcdal ullum
nio vitiorum contradicimus, cum iniquilali, quse nos hominem. Et nisi habueril homo in cordc suo quod
a Deo separat, reluctamur, cum consuetudini vio- pcccator est, Deus non exaudiet eum. Quid est in
lenter resistimus, et dcsideria perversa calcantes, corde habere, quod peccalor esl? Id est, si quis sup-
I)
conlra hsec jus nobis liberlatis ingenilx* vindicamus, portat pcccala sua, et non videt peccala proximi
vitiorum agininibus acerrimo confliclu resistimus,
sui. Quarido cnim dimiserit homo voliinlalem suam,
cum culpas poeniiendo perculimus, el maculas sor-
lunc ci reconciliabitur Dcus, cl suscipil orationem
dium fletibus lavamus, fortiter contra vilia relucta- ejus. Si cnim conspexcrimus peccaia noslra, noa
mur. Dixit abbas Agathon Quia secundum volun- :
videmus pecealn proximi. Stultitia cst cnim homini
talem meam iiunquam dormivi, relinens in corde habenli mortuum suum, et rcliclo co, abire ct flere
adversusqucmquam dolorem neque dimisi dormirc :
mortiium proximi sui Quando enim manus Domini
:

alium habentem advcrsum me aliquid. Dixit a!:bas occidil omne primogenitum in terra jEgypti, non
Macharius Age fiducialiler, o fili, nam et ego per
:
erat dotnus, in qua non jaceret morluus (Exod. xn).
viginti annos non pane, non aqua, non somno, saiia- Non enim est homo qui vivat, et non peccel (III Reg.
tus sum. Panem quidem pensatum accipiens, aquam vm). Unusquisque ergo morluum, id esl peccatum
vcro ad mensuram, somno autem, parietibus me suum, plangere debet.
duntaxat inclinans, surripere pauhilum feslinabam. Peccatum enim mortuum dicit prophela, ubi ait
Dixit abbas lsidorus : Si cogilaliones non habcmus, Qui lavatur a mortuo, et ilerum tangit mortuum,
 :

c75 DIADEMA MONACllOKlJM. G74

id est, qui plangit peccalum, ct iterutn commiuit A peccata nostra dicuntur membra, quia pcr membra
peccalum, nihU proftcit lavalio ejus (Eccli. xxxiv). nostra sua complent oflicia, quibus nos conscntire

LXXYM. Apostolus prohibet dicens : Neque exhibealis mem-

CAP13T
Ut metitis lumbos succinctos liabeat monaclnts. bra vestra arma iniquitatis peccato, sed exliibete vos

Pelrusaposlolus ail : Propter quod succincti lumbos Deo (Rom. vi). Omnia enim generaliter peccala et

mentis vestra? in veritate, sobrii perfecte sperale in vitia uiium diaboli faciunt corpus, cujus specialiter

cam quce offertur vobis gratiam, in revelationem Jesu haec qase sequuntur vitia, dicuntur membra. Unde et

Christi (I Petr. i). Ac si diceret monachis : Quanto in Epistola scribitur ad Romanos : Scientes hoc, quia

inajor est vobis gratia promissa, tanto amplius digni vetus homo noster simul crucifixus est, ul destrua-

esse curale, ut eam percipere valealis. Et rccle di- lur corpus peccati (Ibid.), id est, crimina alque pec-

cit, sperare in eam quce offertur vobis gratiam, in cata, quae simul unum corpus appellat, quod destrui
revelalionem Doinini nostri Jesu Cltristi ; quia qui dicit per bonam vitam et fidem catholicam. Omnis
succinctis lumbis mentis, id est, et mente et cor- enim immunditia et libido uno nomine vocalur for-

pore castus Domini adventum exspectat, merito nicatio, quac si primum auferatur a cordis cogila-

quando reveletur,
., , sperat.
~ r Hinc et Paulus apostolus
,
lione,prorumpitinopus. Yeruintainen si delectalione

ait : State ergo succincti lumbos vestros in veritate " vel consensu fuerit lactata, ita crescit in colubrum,
(Ephes. vi), id est, perfecli state, lumbos mentis ut mortifero suum lactantem occidat veneno. Ergo
succincli, hoc est, in omni praelio viiiliter prcepa- non lactetur, sed mortificelur a nobis, ne mortifi-
rati, et ab omnibus curis sseculi expediti. Quod juxla cemur ab illa. Crucifigatur a nobis, ne crucifigamur

membra camis et corporis, omnia membra animoe ab illa. Hinc et Paulus iterum dicit : Qui autetn sunt
in Scripturis vocenlur nulli dubium esl. De quibus Chrisli, carnem suam crucifixerunt cutn vitiis et con-
unum puto e^se nunc membrum, lumbos, quos ut cupiscentiis (Gal. v ). Si omnia simul vitia crucifixa
accingamus a Veritate prcecipitur. Sint lumbi vestri sunt, et caro quasi in cruce pendens nihil concu-
et lucerno3 ardenles
prcccincti, (Luc. xn). Hinc et piscit, ut quid nobis legem, quse dala est ad vitia
propheta ait : Accingite hunbos vestros super ubera coercenda ? Simul illud nolandum quod eos dixcrit

vestra (Isa. xxxn). Ac si dicat : In corde libidines Chrisli esse, qui carnem suam cum vitiis et concu-
resecate, ne exterius lurpiter in fornicalionem ca- piscenliis crucifixerint, contra illos qui solam fidcm
datis. Nam casius corpore non tamen corde, nullum suflicere arhilrantur. Fuit quiJam senex magnus
praunium habet in repromissione, quia secundum inter prscvidenles, qui affirmabat dicens : quia vir-
Veritatis dictum : Qui viderit mulierem ad concupi- tutem quani vidi stantem super baptisma, eamdem
scendum eam jam moschatus est eam in corde suo vidi etiam super vestimentum monachi, quando ac-
(Matth. v). [Greg., lib. vm, c. 19, Mor.] Si ergo pri- c"pit habitum spiritualem. Cuidam seni data est
mum fornicationes prohibeanlur a corde, noa pro- gralia videndi qurc fiebant, et dicebat : Quia vidi in

rumpunl in opere. Sent nonnulli jiislortim qui ad ccenobio aliquando meditantem fratrem in cella, et

compreheiidenduin cuhncn perfeclionis acciucli, ecce daemon veniens slabat extra cellam ; et dum
dum altiora interius appelunl, exterius cuncta dere- fraler ille medilaretur, non proevalebat ingredi : cum
linquunt, qui rebus habitis se nudant, gloria honoris autem cessasset a medilando, tunc ingrediebatur ille

se exspolianl, qui inlernorum desideriortim per assi- damion in cellam.

duitatem se ainici moeroris afliciunl, habere de ex- CAPUT LXXX.
lerioribus consolationem nolunt, qui inlernis gau- De gralia lacrymarutn.
diis dum mente appropiant, vilam in se funditus Scriptum est quia Axa (ilia Caleph suspirans dixit

corporea? delectationis necant. Talibus namque per patri suo : Da mihi benedictionem. Terram austra-
Paulum dicitur : Morlui enim eslis,el vita vestra abs- lem et arentem dedisli mihi, junge et irriguam. Et de-
condila est cum Christo in Deo (Colos. 111). Horum dit ei pater suus irriguttm superius, et irriguum in-
ilaque vocem Psalmisla cxpresserat, cum dicebat : ry ferius (Jos. xv) ; hoc significans quod a Creatore
Concupiscit et dcficil tniima tnea in ulria Domini et Patre nostro Deo, cuin magno gemilu qusu-enda
(Psal. lxxxiii). Concupiscit vcro ct deficit in alria est a nobis lacrymarum gratia. Sunt namque non-
Dei, qui cum celcrna desidcrat, in amoie tempora- nulli qui jam alia Domini perceperunt dona, quoe si-

lium non perdural. [IIuc usqv.e Greg.] Hinc Psalmista gnificabal aus;ralis terra, sed adhuc laciymarum
ileruni dicit Defeeit in salutari tuo anima tnea (Psal. non acceperunt giatiam. [Gregor., lib. m Diatog.,
cxvm). In saluiari ergo Dei animam jusli deiicere, c. 54.] Dcum enim siliens anima, prius limore com-
est pru:sentis vil?e boua iclcrnitatis clectione cicve- pungitur, post amore. Prius enim sese in laervmis
rere, mansura qux'iere, et in rebus lempor.dildis aflicit, quia dum malorum suorum recolit, pro his
fiduciam non habere. perpeti supplicia scterna pertimescil. At vcro cum
CAPUT LXXIX. longa mceroris anxietudine fuerit formido consum-
De morlificalione vitiorum. pta, quredam jam de prxsumplione veniae securitas
Hinc Paulus aposlolus ait : Morlificale membra vc- nasciiur, et in amore ccelcslium gauiiiorum aninms
straquo? sunl super terram, fornica'jonem, iinmundi- inflammatur. Et qui prius flebat ne duccrctur ad
tiam, libidinem, etc. (Colos. m)'. Ideo bscc vitia ct supplicium, postmodum flere araarissime racipit,
675 SMARAGDI ABBATIS C7G

quia differtur a regno. Contemplatur etenim

mens A ut filii Dei esse mereremur, eonseculi sumus. Hinc

mii sint illi angelici cliori, quae societas sanctorum ilerura idem Joannes ail : Ckarissimi, nunc ftlii Dei

spirituum, quae majeslas seternae visionis Dei et : sumus, et nondum apparuit quid erimus (1 Joan. ni).

amplius plangit quia a bonis perennibus deest, quam Hinc iterum ipse : Et nos cognovimus , et credimus
flebatprius, cum mala delerna metuebat. Sicque fit charitati ,
quam habet Deus in nobis (I Joan. n). Co-

ut perfecta compunctio formidinis trabat animum gnovimus quia Jesus cst Filius Dei , et quia Pater

compunclioni dilectionis. Irriguum quippc superius misit eum Salvatorem mundi : et credimus charitali,

accipit anima, cum sese in lacrymis coelestis regni quam habct Devs in nobis. Quia videiicet cum habe-
desiderio affligit. Irriguum vero inferius accipit, ret Unicum, noluit csse unum , sed ul fratres habe-

cum inferni supplicia flendo pertimescit. Dicebant ret , adoptavit ilii alios , qui cum illo possiderent

de abbate Arsenio quo 1 tolo tempore vitse succ sedens vilam seternam. Dixit ahbas Paslor, quia interroga-
ad opus manuum, pannum habebat in sinu propter vilquidam frater abbatem Pcemenem, dicens Quid :

lacrymas, quse crebro currebanl ex oculis ejus. Dixit est quod in Evangelio Dominus dicit Majorem hac :

sancta Syncletice : Labor est et cerlamen magnum, charitatem nemo habet quam ut quis animam suam ,

in primis qui convcrtuntur ad Dominum, postea au- pro amico ponat (Joan. xv). Quomodo fit hoc? Re-
tem inenarrabile gaudium habent. Sicul enim qui B spondit senex : Si quis audit verbum malum a pro-

ignem accendere volunt, primum infumantur, et sic ximo suo , et cum possit ipse similia responderc,

obtinent quod volunt, ila oportet nos divinum ignem pugnat tamen in corde suo portare laborem, et vim
cum lacrymis alque laboribus in nobis ipsis accen- sibi facit ne forte respondeat illi malum ut contri-

dere. Scriptum est enim quia Deus noster ignis con- slet illum, iste talis animam suam ponit pro amico
sumens est (Deut. iv ; Hebr. xn). Dixit senex : Quo- suo. Contigit aliquando abbatem Pabo iler cum fra-
nioJo umbrara corporum noslrorum ubique nobis- tribus in parles jEgypti facere, et videns quosJam
cum circumferimus, sic debemus fletum ex compun- soeculares sedentes, dicit cis : Surgite, et salutateet
clione habere nobiscum ubicunque sumus. Dixit ab- osculamini monachos, ut benedicamini. Frcquentcr
bas Hyperitius : iSocle et die laborat monachus, vi- enim cum Deo loquuntur, el sancta sunt ora eorum.
gilans, in orationibus permanens, compungens au- CAPUT LXXXIl.
tem cor suum, proJucit lacrymas, et celerius pro- Quod ex virttitibus virtutes, et ex vitiis vitia oriuntur.
vocat misericordiam Dei. Omnes virtules in conspectu Conditoris vicaria
CAPUT LXXXI. ope se sublevant, ut (quia una virtus sine alia, vcl
De eo quod sancti monachi filii Dei vocantur. nulla esl omnino, vcl minima) vicissim se sua con-
Hinc Dominus ait : Beati pacifici, quoniam filii Dei C junctione fulciant. Nulla bona sunt caetera, si oc-
vocabuntur (ilallh. v). In pace perfeclio est, ubi culti judicis oculis castilatis testimonio non appro-
nihil repugnat. Et ideo filii Dei pacifici sunt, quo- bentur, si vel casiitatem humilitasdeserat, vel humi-
niam nihil in eis resistit Deo. Pacifici auiera in se- litalem castilas relinquat. Apud auctorem humililatis
metipsis sunt qui omncs animi sui molus compo-
, ct munditiae prodcsse nihil prxvalel vei superba ca-
nentes, fiunt regnum Dei. Si filii Dei sumus, pacilici slilas, vel humilitas inquinata. Sic vilio vilium gi-
csse dcliemus. Pacificos enim esse oportet Dei filios, gnilur, sic virtus virtute concipilur \Tsid., lib. n
ct huiniles, mente mites, corde simplices, seniione Sent.]. Ex vilio enim vilium gignitur, sicut in Da-
puros, animo innocentes affeclu concordes, sK>i- , vid, qui dum non evitavit ailulterium ,
perpelravil
mel unanimiter cohrcrentes. Hinc et Joannes apo- homicidinm (II Reg. xi). Item virlus virtule conci-
slolus uil : Videle qualem charitatem dedit nobis Pa- pitur, sicut per virlutem evangelica^ proedicalionis,
ter, nl ftlii Dei nominemur et simus (I Joan. iii). virtutem marlyrii apostoli meruerunt. Dixit sanctus
Magna est gralia conditoris noslri quam nobis do- Gregorius quia ha?c tria exigit Deus ab omni homi-
navit, ut cum amare et noverimus et possimus : et ne qui est bapiismum conseculus, id est, fidem re-
ila amare, ul patrem filii, cum el hoc magnum cs- ctam ex tola anima ct virlute, linguse continenliam
set, si sic amarc illum possemus quomodo fideles *> et castitatem corporis.
Dixit ahbas Evagrius : Men
servi amant dominos suos. Qualitcr aulem filii Dei tem errantem vel nulantem solidat leclio et vigilioc,
effici debeanros idem Joannes testatur. Quotqnot
, et oratio. Concupiscentiam vcro marcescere facit
aulem recepcrunt eum, dedit eis potestatem filios Dei esuries, et labor, ct solitudo. Iracundiam autem re-
fieri iis qui credunt in nomine ejus (Joan. i). Per fi- primit psaImo'Jia, et longanirnitas, et misericordia.
dem ergo cl dilectionem filii Dei efticimur. Magna Sed hroc opporlnnis temporibus et mensuris congruis
benevolentia magna misericordia
, Unicus natus : adhibitis. Qune aulem non opportunc, vel sine rnen-
cst, et noluil manere unus. Sed Dcus Unicum cuin- sura fiunt, ad parvum lempus proficiunt.
demque ipsum quem genuerat, et per quem cuncta CAPUT LXXXIH.
creaverat, misit in hunc mundum, ut non esset Quid sit configi Chrisli cruci?
unus, sc d fratres haberet adoptatos. Kon cnim nos Tollcr.s monaclius crucem suam et Christum se-
.,

nali sumus de Deo q>:o modo ille Unigenitus, sed quens mortificalis membris super temm, ct mundo
adoptali per graliam ejus sumus. Ex munere enim mortuus, ct configuralus morti JesuChristi, et in
divinopriuspotcstatem adoplionis accepirnus, postea ligno Dominica"' passionis affixus, hic configilur cru-
 :

677 DIADEMA MOXACHORLM. 6"$

ci Chrisli. Qui vesligia ejus ita scctatur, ut conver- A centia bona ct pura, simplicilas lota et fides non
salionem iliius imitari possit, ut sit mansuetus sicut ficta. Illa est procul duhio comcienlia bona, ubi r.on
ille fuit, et milis et humilis corde, verheratus non est viliorum accusatio ulla , quam nec peccati re-
respondeat, malediclus non remaledicat , sed vincat mordet culpa , nec criminum moles accusat; qutc
in humilitale superhiam ; iste cum Paulo dicere po- nullufn odit, nulli nocet, nulli delrahit, nullum mo-
lesl : Clirislo crucifixus sum cruci , et, vivo autem lestal, nulli invidet, sed omnihus est suavis, omni-
jam non ego, vivit vero iu me Chrislus (Gal. n). Bea- bus innocua, mitis, pacifica, atque benigna. Dixit
lus multuinque felix qui vivenle in se Christo per abbas Agalhon : Non dcbet monachus permiltere
singulas oraliones, cogitationes et opera, potest di- conscientia; suae ut accuset cum in quacunquc re.
cere, Vivit in me Christus, et, quod vivo , in fide vivo Intelligere ergo debent monachi ut sicut angeli cum
Filii Dei (/6id.).Yivit autem in eo Christus in quo vi- timore et tremore hymnos canentes assistunt Crea-
vit sapientia,justilia, veritas, sanctifieatio, pax etfor- tori, i(a el monachi debent in psalmodiis coram Deo

tiludo, cseteraeque virtutes, quas qui non hahet, non cum metu et corde puro consislere tempore oratio-
polesl dicere, vivii in me Chrktus. Vivit vero et in nis. Glorialio ergo monachi, et laus in conspectu
eo Christus , qui vesligia sectatur ejus, et nulla angelorum ct hominura, humilitas, el simplicitas
mundi concupiscenlia capilur, ul Deo vivens, mundo B cordis. Gloriatio monachi , mansuetudo cordis et
mortuus videatur Quoniam omne quod est in mun-
: silentium.
do, concupiscenlia carnis esl, et concupiscenlia ocu- CAPUT LXXXV.
lorum, et superbia vila (I Joan. n). Monachi autem Vt divites sint monachi in operibus bonis, et thesau-
rizent sibi fundamentum bonum
habenles victum et vestimentum , his dehent esse
conlenti ,
quia el a monachis cxtraneum et a fide Monachi, qui divites non sunt in rehus tcrrenis,
debel esse alienum quidquid de hoc mundo concu- diviles esse debent in virtutibus sanctis et operibus

piscilur vel desideralur, nam supeifluum est. Inter- bonis, quia non carnales, sed spirituales divitise li~

rogalus quidam senex a fratre quid facerel ut salvus berantanimam in die vindictae et ultionis. Unde et
essct, ille exspolians se vestimenlo suo, et cingens Salomon ait Non : proderunt dhitiie in die ullionis.
lumbos suos, atque cxtendens manus suas, dixit : Sic Justitia autem liberabit a morte (Prov. xi). Funda-
debet monachus nudus esse ab omni materia sa> mcntum enim quod dicit bonum, sive Clirislum , si-
culi , et crucifigcre sc adversus tentaliones aique ve bonorum operum signiticat piiemium, quod sibi
certamina mundi. Dixit ahhas Hyperitius : Quia unusquisqne monachus bene ct juste vivendo the-
grala cst Deo monachi ohedientia ,
quam qui possi- saurizat in ccclo, ut illic bene fundalus, quasi mons
det, quod poscit exauditur, et cum fiducia Crucilixo C" Sion, non moveatur in ceternum (Ps. cxxiv). Domus
astahit. Etenim Dominus sic venil ad crucem, sci- enim nostra wlernn, non manu facta (II Cor. v), quae

licet : Faclus obcdiens usque ad morlem (Phil. n). bonis operihus ocuificatur in coelo , si supra pelram
(Matth. vn), id esl supra Chrislum fuerit fundata,
CAPUT LXXXIV. ,

a nullius supervenientis impetu patielur ruinam.

Ut monachi cor habeant purum et conscicntiam
bonam. Christum enim habet fundamenium , ideo nullius
Clamat enim nohis Scriplura dicens : Finis prai- limebit impulsum. Thesaurus enim terrenus , quia
cepti est charitas de corde puro et conscienlia bona Chrislum non habet in fundamento, a latronibus ef-

(I Tim. i). Finis dicit, id est, perfectio praecepti et foditur et furalur. Thesaurus vero qui in coelis a

totius" legis. Charitas ergo quce nos charos Deo et sanclis monachis thesaurizatur, quia Christuni ha-
hominibus facil , et islius sscculi conlemptorcs, ac bet in fundamento, nec effodilur a lalronibus nec
bouorum omnium amatores, fons est omnium bo- furatur. Ibi enim nos ipse Dominas thesaurizare
no:um, ct origo charismatum, et cunctarum perfe- juhet , cum dicit : Thesaurizate vobis thesauros in
ctio virtutum. Cor autem purum iliud est ubi nullus ccelo, ubi nec wrugo, nec tinea exterminat, nec (ures
dolusest, nec aliquod machinatur malum; ubi si- effodiunt, aut furonlur (Malth. vi). Jhi el Apostolus
D veram
mulalio nulla, sed tola puritasregnat; ubi non corde _pos denuntiat apprehendere vilam; si dum
aliml icnelur, et aliud orc profertur uhinon inveni- ; vivimus in pracscnli, sollicite Domini cuslodierimus
lur illud Vnna loculi sunl,unusquisquc adproximum
: priecepta. Sine dubio illi veram vitam appreben-
suum(Psal. xi). lieatiehita mundo corde, quoniam ipsi dunl in futuro sseculo, qui adhuc vivenlcs in mundo,
Deum videbunl (Matlh. v). El innocens manibus, iliic bonorum suorum opcrum quotidie sibimetipsis
el muudo cordc, l.ic accipkl bcnedictionem a Domi- condunl thesaurum. Hinc ct ali! i scriptum est
uo (Psal. xxm). Conscientia enim illa bona est, in Pone thesaurum luum in pr&ceptis Aliissimi, et pro-
qua non sunt opcra mortua, sed ab omnibus pecca- derit tibi magis quam aurum (Fccti. xxix).Tliesaurus
torum snrdibus est mundala. Unde et ad Hebneos enim lerrenus riivitias servat fafllaces. Thesaurus
Paul us apostolus ait : Qui per Spiritum sanctum se- vero coelestis vitam veram pariler praeparat etretcr-
metipsum obtulil immaculatum Deo, et muhdavit con- nam. Ad comparationem enim i-tius transitoriae

scientiam nostram ab operibus mortius (Hcbr. tx), id vitao illa dicitur vera vita in qua virtutibus divites
est, pcccalis, Opera enim moriua intelliguniur pec- monachi, in perpeti:o feliciler cum Christo regnant.
cata. Ibi ergo est conscientia Lona, ubi esl inne- Abiit aliquando Zacharias ad abbatera suum Syl-
 SMARAGDl ABDATIS G80
679
eum in exccssu meniis et erant A tum tempus ac laborem ad patriam quam desideias
vanum el invenit ,

cum vidissel ita, pervenies. Sic est regnum coelorum et paradisiu»

ejus exlensae in coelum; el
,
manus
lioram sex- deliciarum, et desiderabilis patria monachorum, ad
clausit ostium et exiit. Et intrans eirca
quam per orationes, et vigilias, jejunia et continen-
tam atque nonam invenil eum eodem modo. Circa
,

tiain, per lacrymas et obedientiam, per charitatem

decimam vero horam pulsavit, et ingressus invenit
eum quiescentem, et dicit ei Quid habuisti hodie, :
et perseverantiam, per humilitatem et justitiam, ct

Paler? Qui dixit ei sum hodie, Bti. IUe

: Inlirmalus si quse sunt aliae virlules ,
pervenitur. Haec cnim

vero tenens pedesejus, dicebat Non te dimittam, : sunt mansiones per quas ad regnum coelesle et

nisi indicaveris mihi quid vidisti. Respondit ei se- Deum Patrem venturos nos esse credimus. Hsecser-

nex : Ego in coelum raptus sum, et vidi gloriam Dei, va , ne tinieas inilium bonoc via? suscipere, quae te

cl illic steti usque modo, et nunc dimissus sum. ad vitam perducal seternam.

CAPUT LXXXVI. CAPUT LXXXVII.

san~
Quomodo beatus ejficitur homo.
De mansione cctema quce a Deo prceparata est
clis. Beatus qui odio babuerit hunc mundum, el tan-

Omni custodia servemus cor nostrum (Prov. iv), tummodo meditatio cjus fuerit in Deo. Beaius qui

fralres: exspectantes Patremlamilias Christum Do- B exsecratus fucrit peccatum et maliliam, et Deum
minum ac Deum nostrum : Qui cum dives esset, solum benignum , et pium dilexerit Redcmploreni,

propter nostram salutem pauper factus est (II Cor. et castos jugiter et sanctos habueril cogitatus. Bca-

vm), ut nos diviiiarum suarum socios faceret, et lus qui ab omnibus polhitis cogitalionibus fuerit

ineffabilis futurae gloriee participes demonstraret. emundatus , et non fuerit in niundi istius aclibus

Hunc ergo diligere sine intermissione debemus, ut implicatus : sed ex inlegro liber in Domino, ab om-
mereamur, cum in man- nibus mundi istius negotiis vanissimis liberalus. Bea-
ab ipso quoque diligi et illo

sionem illam, quoe apud Patrem praeparata est san- lus qui semper recordatus fuerit dc die illa tremcn-
da, et lacrymarum fonlibus ablui, et
festinaverit
ctis, introeamus; ubi contemplabimur omnem natu-
animae suoe vulnera scmper curare. Bealus qui fue-
ram angelorum et archangelorum, virtulum et po-
vocabimur rit effectus tanquam nubes, ad profercndam pluviam
testatum , et omnium sanclorum. Illic

filii Dei, illic aperientur nobis portoe regni , et intra- lacrymarum, per quas possit exslinguere flammas
bimus in penetralia Patris, illic apparebit nobis Sol omnium vitiorum : Beatus qui ambulaveril in via

justiliae Christus. Illic transformabit Deus corpus mandatorum Domini (Psal. cxvm), et in sanctis

hwnilitatis nostrct conforme factum corpori clarila-

,
operibus jugiter conversatus , immaculatam serva-
tis suce (Phil. m). Illic renovabitur sicul aquilce, ju- ^ verit animam suam. Beatus qui m bonis operibus

ventus tiostra (Psal. cn) , illic percipiemus coronam quotidie per sanctam creverit disciplinam, habens

pulchritudinis , et vestem jucunditatis de manu Do- in Domino spem ccrtam, ut videat eum in claritate

mini, el dicemus in illa die : Lcetelur anima noslra sua, et regno, et gloria. Beatus qui meminerit prce-

in Domino, quia induit nos vestimento salutis et ju- cepli Domini et mandata ejus sollicite cuslodierit,

stitice, et circumdedit nos indumento lcetilicv. Tan~ ul operelur et vivat in cis. Bealus qui posuerit cu-
quam sponso circumponet nobis mitram , el tunqinim stodiam ori suo , et oslium circumstantice labiis suis,

sponscnn ornabit nos ornamento (Isa. lxi). Illic ful- ut non cleclinet in verba malilice (Psal. cxl). MuUis
gebimus sicut Sol in regno Patris nostri (Malth. xiii), enim modis beati efficiuntur homines, siculin Evan-
illic immortalia siecula et permanentia inveniemus. gelio Dominus ail : Beati pauperes spiritu ,
quoniam
lllic donabilur nobis sine perturbationibus et flucti- ipsorum est rcgnttm cvelorum. Beati mites, quoniam
bus longiludo dierum, ubi semper vox laetantium el ipsi possidebunt lerram. Beati qui lugenl ,
quoniam
exsullantium erit. lllic nobis praeparalus est locus, ipsi consolabuntur. Beati qui esuriunt et siliunl ju-

el mansio rcterna in domo Domini et muro ejus, et stiliam, quoniam ipsi saturabunlur. Beati misericor-

nomen sempitcrnum quod non delebitur. Oremus ~. des, quoniam ipsi misericordiam consequenlur Beati .

ergo semper, fratres dilectissimi , ut transferat nos mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt. Beati

Doininiis pius atque benignus in illam bealam spem pacipZci, quoniam fi!ii Dci vocabunlur. Beati qui per-

el incffabilem Ueliliain el mansionem cclernam , ubi seculionem paliuntur propter juslitiam, quoniam ipso-

est semper laudalio et exsultatio, et jucunditas sem- rum est regnum coclorum (ilatth. v).

piterna. Si desideras esse ccclestis, semper quae ler- CAPUT LXXXVIII.

rena sunt exsecrare et despice, perfectorum exem- De hora exitus et separalione animce a corpore.
pla scctare , et imitator existe. Ne cogites inlra tc Beatus qui semper habuerit diem exilus sui ante
dicens : Mullus esl labor proposili atque institutio- oculos, et festinaveril in illa hora paratus et sinc ali-
nis monachatus nostri ; ego autein sum parvus et quo limorc peccati vel pravae conscientia; invcniri.
iiilirmus , non valeo in hoc proposilo consistere. Beatus qui invenerit fiduciam in illa hora exitus sui,
dilectissime frater, inlellige quoe dico. Si volueris quando anima separabitur a corpore cum magno :

prolicisci in longam regionem , non poleris unius namque melu magnisque doloribus separalur. Ve-
horoe spatio totius via» intervalla concurrere, sed nienl cnim angeli assumere animam, ct separabunl
gradalim quolidic perficis mansiop.em , ct post mul- eam a corporc, et perduccnt anle tribunal immor-
 CSl DIADEMA MONACHORUM. C82
talis et meluendi judicis. At illa memorans operum A Qui vero sibimelipsinocet.quamvis aliis non noceat,
snorum, conlrcmiscit, etvidens et considerans aetus lnnocens non est. De propria criim innoccntia in
suos, pro metu et limorehorrendoegredi pcrtimescit. Domino confidcnsDavid, aiebat : Judica me,Dominc,
Tamen tremens et metuens ad sclcrnum pcrgit judi- quoniam ego itl innocenlia mea ingressus sum ct in ,

cium. Unde sollicite debel unusquisque vivere, ne Domino sperans non infirmubor (Psa/.xxv). Et ite-
,

lorle in iuiquiiatibus suis rapiatur, simulquc finialur rum Egu aulcm in innocenili mea ingressus sum
:
,

vita cum culpa. (hid., lib. 111 Sent., cap. 02.) Venturi redime me, et mherere mci (Ibid.). Et interro-
enim exitus iguorantia incerta est, et dum mori gans Dominum, <7«is habilarel intabernaculo suo, aut
quisque non cxistimat, tollitur. Nam incenlor dia- quis requiesceret montc sancto cjus (Psa!.
in xiv) *

bolus eos quos viventes accendit ad vilia , subito responsum audivit divinum dicens lnnocens : mcti.i-
morientes perlrahere niiitur ad tormenta, et rcpente bus et mundo corde, qui non accepit in vano animam
bora qua ncsciunl, improviso exilu rapiunlar, alque suam, nec juravit in dolo proximo suo. Hic accipiet
absorbente profundo, cruciandi acternis gehennte ia- benedictionem a Domino, et misericordiam a Deo sa-
eendiis deputanlur. De quibus scriptum est : Du- lutarisuo (Psal. xxm). (/. Chrys., serm. de Joscpli.
cunt in bunis dies suos, et in puncto ad inferna de- vend. a fratr.) Gaude, innocentia, et exsulla gaude,
;

sccndunl(Job xxi). Pravorum enim animas bominum 1J inquam, quia ubique ilkesa es , ubique secura : si
apostatae angeli excipiunt a corpore exeuntes,ut tentaris, proficis; si bumiliaris, erig- ris ; si pugnas,
sinl eis ipsi tortores in pcenis qui fuerunt suasores vincis; si occideris, coronaris. Tu in servitute libera
in Finem vero justorum optimum vocalio
vitiis. es, in periculis tuta , in custodia krta. Tibi omnis
tranquiHanonnunquam commendat, ut ex eo intelli- reatus addicitur, tibi universa malilia subjugatur. Te
gaiiluradsanctorumangelorumpertinereconsorliiim, polentes honorant, suscipiunt principes, magnaics
ex quo ab boc corporc sine dura vexatione lollun- exquiruni, etiam 1111 tc nonnunquam desideranl qui
tur. Uude el pro talibus quamvis pielas jubeat flere, impugnant. Tibi boni parcnt, mali invident. Zelant
fides tamen velat lugcre. III i enim sunt deplorandi, cemuli, inimici succumbunt, nec unquam pole; is vi-
quos baralbrum absorbet inferni, non quos aula ke- ctrix non essc, etiamsi libi inter homines judex ju-*

tiiicandos excipil paradisi. Legimusde quodam sene, stus defueril. Dicebant de abbate Paulo quod tenerct
qui cum moreretur in Scytbi , circumdederunt fra- manibus cerastas qui dicuntur cornuti, el serpentes
tres leclum ejus , et veslicrunl eum , et cceperunt et aspides atque scorpioncs. et scindebat eos pcr
flere. llle autem aperuit oculos, et risit. Adjecit ile- medium. Videntes autcm hsec fratres, satisfacien-
rum ridcre. IIoc etiam factum est tertio. Quod cum
. r
^
tes ei interrogabant eum, dicentes Dic nobis quid : —
viderent fratres, rogaverunt eum dicentes : Dic no- operatus es ut accipercs gratiam istam?
Q ii ait cis :

bis, abba, quare, nolis ilenlibus, tu rides? Et dixit Ignoscile mihi, Palres. Si quis possederit puritatem
eis : Primo risi, quia vos timetis mortem. Secundo et innoccntiam, omnia subjiciuntur ei , sicutAdce,
risi, quia non estis parati. Tertio autem risi ,
quia quando erat in paradiso ante pra;varicalionem man-
ex labore ad requiem vado. Hoc cum dixisset, sta- dati divini.
tim clausit oculos senex in mortem. Dicebant et de CAPUT XC.
abbale Sysoi quod in die dormilionis su* cum se- Quid sit sanctificare jejumum.
derent circa eum fralrcs, splenduit tanquam sol fa- Quia jcjunantis Domini viclorias recensentes,
cies ejus, et dixit ad eos : Ecce, abbas Antonius ve- triumphum nostr;e salulis agnovimus, jejunia nostra
uit. El post paululum rursum diciteis : Ecce, chorus religionis sanctificemus obscquiis. Quid autem est
propbetarum venit. Et ilerum amplius facies ejus aliud, sanclificare jejunium (Joel.\), nisi jejunii
rcsplenduit, ct dixit : Ecce, chorus apostolorum ve- causa sancla vellc, justa facere, iniqtia vilarc. San-
nit; ct ciupliciter refulsit adhuc facies ejus, et ecce ctificat ille jejiinium, qui flammas sa^vienlis iracun-
ipse cum aliquibus loquebatur. Deprecati sunt autem di:f, mansuetoe mentis placabilitate restinguil. San-
illum senes , dicenles : Cum quo loqueris , Pater? ^. ctificat jejunium qui lascivientes oculos lurpi ab
,

Qui dixit eis : Ecce angeli vcnerunt accipere me, et aspectu habenis castilatis avcrtit. (Maximus, homU.
rogo ut dimittar poenitere modicum. Dicunt ei se- \, de jejunio Quadrageshmv .) Sanclifu-at jojunium,

idores : Non indigespoenitentia, Pater. Dixit autem qui conviciorum jacula scuto palientue repercussa
,

illis : Vere nescio meipsum, vel iniiitim sumpsisse dispergit. Sanctificat jejunium, qui litiganiium tu-
poenitendi. Et cognoverunt omncs quia perfeclus es- mullMS pacifici sermonis et lingu;e prudentioris arte
sct.Et rursus subito facia est facies ejus sicut sol, compescit. Sanctificat jejunium, qui consurgentcs
et timuerunt omnes. Dixit auiem eis Videte, ecce : in semetipso vanarum cogitationum spinas evangc-
Dominus venit dicens : Auferam [.1/., afferte] vas lico sulcante vomcre, velut quidam pectoris sui ara-
inibi clectionis eremi.Et continuoreddidit spiiitum. lor, excidit. Sanclificat jejunium, qui inopias cgeno-
Et facto fulgore repletus est tolus locus ille odore rum pro quanlitate substanli.c mis?rantis
sti;c maims
suavitatis. liiiinanitatesolatur. Apprimesanctificatille jejunium,
CAPUT LXXXIX. qui per o:i>nia pneceptis divinae legis inlenliis , dia-
De intwcentia. bolica a corde suo rcspuit tenlamenta. Et idco, fra-
Hie verc innoccnsesl qui nec aliis ncc sibi nocet. tres charissimi, si volnmus Dco placiia exhibcre je.
Patrol. Cil. ±1
 ,

ggj
SMAP.AGDI ABBATIS 6X1

justi, in ami- A domcstici efliciamur, qualcnus sancla hujiis,ut dt-

uinia, simus in fule forlcs, in juJiciis
in conlenlionibus ctum esl, cpulatione digni invcniamur.
cilia fideles, in injuriis palientes ,

moderati, refugientes turpiloquia , adversus iniqua CAPUT XCIII.

constantes, in conviviis sobrii, in voluptatibus con- De eo (fucd omnis e'eclus alque perfectus monachus et
liomo, et vilulus, et leo, et aquila fujuraliler sil.
tinentes, in charitate simplices, intcr subdolos cauli,
in
Omnis clenim electus atque in via Domini perfc-
condolentes tristibus, conlumacibus resistentes ,

inter
cluset homo et vitulus, et Ico simul, ct aquila cst.
suspicionibus parci , inler maliloquos taciti ,

noslra
Homo enim ralionale csl animal. Vitulus autcm in
humiles coaequales. Si hujusmodi virtiuibus
sacrificium maclari solet. Leo verofortis eslbestia,
volucrimus sanclificare jcjunia, tribuenle Domino ad
sic.it scriptum est : Leo for.issimus bestiarum , ad
iestivitatem Tascbalis gralise ct ad gaudia ccele- ,

nullius pavebU occursum(Prov. xxx).Aqui!a ad subli-

stium promissionum inJubilala fiducia, et conscien-
mia evoiat , et irrevei beralis oculis solis radiis iu-
lia loctiore vcniemus
tendit.Oamis itaque qui in ralione perfectus est
CAPUT XCI. honio csl. Et quoniam semelipsum ab hujiis mundi
Quid sit bene jejunare. voluplaie mortificat, vilulus est. Quia vero ipsa sua

Bcncjcjnnat quicunque esuriem suam, refeclipau- jj sponlanea mortificalione contra adversa omnia for-

pens saticialc suslontat. Bene jejunat qui divini re- liiudinem securitatis habet, leo est. Unde scriptum
cordationejudicii semelipsum refrenans, ab omni se est : Jus!us autem qnasi leo confidens y absaue terrore

illecebrarmn vohiptale suspendit. Bene jcjunat, qui crit (Prov. xxvm).Quiavero sublimiter contemplalur
carnem suam vitiorum germina pnUulantem, san- ca qmc coclestia atque fclerna sunt,aquila est. Igiiur

ctaram medilaiione virtutum, et sohrielatis amore qiionkun justus per rationem homo, per sacriflcium

castigat. Bene jejunat, qui fraternas injurias pacifici mortilicationis suae vilulus, per forlitudinem securi-
pectoris lenilate dimitlit. (Maxim. hom. 3, de Jeju- talis leo, per contemplalioncm vero efilcitur aquila,

nio Quadrages.) Gralissimum Deo dcfert jejunium , rectc per hoec sancla animalia signari unusquisnue

qui menlem suam a pravis cogilalionibus, oculos a perfectus potest. Quia omnisinleiitio, omnisquc con-

concupiscentia, linguam manusque a lite custodit. Et templatio sanctorum supcr se tendit, ut illud possit

sic jejiinium nostrumsanctificet castilas,ornetpalien- adipisci quod in coeleslihus appclit. Sive cnim hono
tia, benignitas foveat, miscricordia hclificet, com- operi, scu coelesli invigilet conlemplationi, lu:ic ve-

niendel humiliias.ut gemino qnodam corporis aniini- niciter hoc quod agit bonum est quando ci placere
que jejuniodivinaenos graliae scmper commendemus. concupiscit a quo est. Qua in re pensandum est ut

CAPUT XCII.
C omne bonum quod agilur per inleniioncm scmrer
ad coelcslia levclur. Elccii autcm quia ct in bono
l)e eo quoa scnplum cst : Multi ab Oriente et Oc-
recumbenl cum Ahraham. et opcre omnipotcnli Deo placerc appetunt, el per con-
cidente vcnienl , cl
lsaac, et Jacob in rcgno coeloium (Natth. vm). lentplalionis graliam relernam jam bcatitudip.cm de-
guslare concupiscunl, facies et peunas desuper ex-
Multi vcnient ab Oricnle ct Occidenlc, et rccumbent,
cp.rnalilei jacentes, sed spiritualiter requiescen- tendunt (Ezccli. l).
non
les; non lemporalilcrpotantes, sed aeterne epulantcs. CAPUT XCIV.
Ilecumbenl in rerjno Dei, nbi lux ct species, ubi Ueli- De eo quod Apostolns ait: Caro concnpiscil, clc. ((•ul.x).

lia et exsullalio,ulji gloria et benedictio, ubi lux ocu- Concupisccnlia carnisest motus anim;e turpis in
lorum et longacvitas vitae aclernac : ubi omnes jucun- affeclum sordidie dcleclalionis. Concupiscenlia vero
uantur, ubi omnes gaudenl, ubi Palrcs illi beati re- spiiilus cst ardens intcnlio menlis in desideria san-

cumbunt ; ubi omncs prophette requiescunl, uhi apo- ct;c virtulis.Isla sibi consenlienlcs niiltil aJ regnum,
stoli et cvangelisuc supcr gloriosos seJent tbroaos, illa al supplicium scmpiternum. Coiicupiseenlia

ubi mulliludo marlyrum in gloria aetema gloriatur, namquc carnis prinv.im illecebras vitiorum in cog-
ubi copiositas virginum in saccula cxsultal, portans talionihus
talio gignit. Concupiscentia vero spiriliis econ-

roronam immaculaUc virginilatis. (Aug., serni. \, de trariio cogitationes sanctas indesincnter opponit
feslo omnium sanctorum.) dulcissiini fratrcs, una- hla fai.ulis vanis oblcclatur ct veibis, ista Scri-
nimisconvenlio, hilaiis congrcgalio, fulgens conjun- plui'aruin mc litationibus atque pncccptis. Illa gau-
elio. lia esl a s;ccuio bcneplacita el annuntiata ex- det spcclaculis rerum lerreslrium, ist.i conicm-
sullatio, isla ab inilio narrata rcquies. In istam fcsti- platiooe eoelestium gan liorum. Illa lerrena gaudia

narunt omncs Domiuum diligcnles, ad istam col-

ire quairil, isla gemitus et suspiria trahi'.. Illa in soin-

ligunlur omnes ex gcnlihus Domino crcdcnlcs, reli- iiiiin alque pigritiam corpus rclaxal, isla in vigiiiis

giosilatem servantes,in eam ct nosomnespergainus. cl compclcnlibus oralionibus clahorat. Illa per in-

religiosi filii Dei, ad islan omni virtutc nostra fc- gluvicm illecchris ventris et desiderio gutturis in-

slincmus. Nihil uos revocct, nihil nos rclardet, i:i- oesluat, ista semcti|)Sam jejuniis et abstnenliic cru-

bil nos impediat a I hoc dcsiderabile proper.irc con- cialiluis niaccrat. Illa hixurise subdita turjiium perpe-
viviunv. Omnein negligenliam a noLis pcilaiuus, om- trationum aifeclus, quos intenlionc cogita;ionis agit,
nenique desidiam ab animo, clcorporis impedimcnia pcrfectionc vohmtatis explere con'e:iHil ; ista casli-

a nobis projiciainus, ut hujus bealitudinis et requici talis ct pudiciti:e honestatem diligit. Illa avarilije
 , .

G35
'
DIADEMA MOXACIIORUM. CSG

'flamma snccensa, appetlt lucruin , et fugit t mpora- A liom. i.) Ante faciem quippc ambulare, est anteno-

lium damna rerum; ista contemnens mundum, so- ra petere. In prcescnli vcro amLularo,est sibimetipsi

Iura siLi vindical Christum. IHa invida miHuiri sibi abscntem non esse. Omnis eteniin jusius qui vitam

superiorem vol aequalem esse permiltit, sed inlerno ssiam sollicitus aspicit, et diligenterconsiderat quan-

livore vulneris de c.inclorum profeclu labescil; ista tum quolidie in bonis crescal, aut forlasse quanlum
decunctorum virlutibus gautle!, cl minores sibi pro a honis decrescat, iste quia se anle se ponit, corara

cbarilate prseponil. llla exaestuans nihil aequanimiter se ambulat, quippe qui vigilanlcr vidct ulrumsurgat
porlat, se I pcrliirbala mcnte usque al voccs lumul- an defluat. Quisquis vero vitse suoc custodiam negli-
tum exaltat ; isia ntilla exasperatione movetur, se.l git, discutcre quod agit, quce loquitur, quae cogitat,

per tranquillitatis mansiieludinem palienter sustinet. aut despicit, autncscit, coram se non amhulat, quia
Illa tristitia inficilur, dum quaelibet adversa persen- qualis sit in suis moribus vel actibus ignorat. Nec
scril ; isla nullo moerore frangitur, sed etiam mala de sihimelipsi prttsens est, qui scmetipsum quolidie

proximis portans, ab interiore gaudio non movetur. excuterc atque cognosccre sollicitus non est. llle

Illa ambilione honorum inficilur, el humanis laudi- autcm veraciler se ante se ponit, sibique in proc-

bus vel illerebris vanae glori;e delinitur ; ista humi- tanquam alium allcn-
senli est.qui se in suisaclihus

litaiem amat, et soli Deo suo qui inspector mentis B dit. (Hucusque Gregor.) Dehemus ergo nosmctipsos
est, placere delcctat. Illa inflala superbiae fastu cor sollicite sicut alios videre, nosque ipsos, ul dictum
miserum elevat; ista ne a celsitudine sua corruat est, anle nos ponere, ct in cunclis quae agimus in-

usque in infima seipsam humiliat. Sed quid plura? terius et exterius nos diligcnter custodire dcbcmus.
Concupisccntia carnis, in omnium vitiorum mullilu- CAPUT XCYII.
dinem sihi consentientes praccipitat. Concupiscen- De eo quod scriptum est : Omni custodia scrva cor
tia vero spiritus mentem lassam, ne deficiat, spe fu-
lumn (Prov. iv).
lurce glorioe corrohorat. Dicis forlassc, quomodo possum custodire cor
CAPUT XCV. mcum, ul mala non cogitct?Audi brcviterratioiicm
Quid st impetus sptritus, et quid sit impetu; camis. Potes evidcnter, si divina ct coelcstia meditcris. Ta
In eleclis ct reprohis diversi sunt impetus : in men tria sunt qure possunt a m;;l:s cogilalionihus
cleclis videlicet impetus spiritus, in reprobis impe- animam lihcrare vigilia sancla, oralio et mcdila-
:

tus carnis. Impetus quippe carnis ad odium, ad ela- tio. Hariim assiduitas conferi animae siabilitalem,
lioncm, ad immnnditiam, ad rapinam, ad cxlerio- ut boris cogitationihr.s et non malis occupctur. Si
rcm gloriam,
c ad crudelitalem,
„„ ..„„ V...., ad
....
, ,„,.-...-_, ad
perfidiam, „v. _ vis in niundo cor mundum uabere, dic cum David
desperationem, ad irara, ad jurgia, ad voluplates MedUatus sum nocle cum cordc meo, et ventilabam
snimum impellit. Impctus vero spiritus ad charita- in mc spiritum meum (Ps. lxxvi).Qiantum cortuum
lera, ad humililatem, ad contineniiam, adlargilatem meditando domaveris, lantum suhlimius conscque-
misericordiu), ad interiorem profectum, ad pielatis ris praemium, et clariore sapicnlkc ct scienliailumi-

opera , ad aeternorum fulem, ad spem scquenlis ne fulgehis. Si vis, ui superius diciumest, cor mun-
gaudii, ad palientiam, ad pacem, ad consideratio- dum babere, nunquam te inanihus fabulis occupes.
nem vil e immorlalis et lacrymas menlem perlra- Quidquid turpe esi ct contra sanctilatemnunquam
hil.Unde necesse esl ut magna semper cura consi- aut agas, aut delectcris audire.Jam qu;c s.xculi
derare debeamus in omne quod agimus, qr.o nos rrant deposuisli. Cliristum Dominum indttisti (Rom.
impetus ducat ulrum nostra cogitatio perimpetum
: xm). Yidenede tecto virtutum, pristina quasiturus
carnis an per impelum spiritus impellatur. Amare veslimenta descendas (Mattn. xxiv), nec dc agro re-
cnim terrena, lemporalia seternis praeponere, exte- vertaris domum, ne fimhriam Salvatoris, ncc cin-
riora bona non ad usum necessaria babere, sed ad cinnosnoctis rore madefaclos, quos scmcl lcncre
volnplatem concr.piscere, ullionem de inimico qiue- coepisti aliquando dimittas : Esto ut domus funduta
rere, de aemidi casu gaudere, impetus carnis est. At tj super pelram (Matth .vn), nulla te aura soeculi hujus
contra amare ccelestia, conlemnere transitoria, non concutiat, nullus te ventus desiderii pravi exurat.
a 1 fruelum volnptalis transitura, sed ad usum nc- Esloapis prudentissima,favuminellis opcra tua com-
Cestilatis qiuercre, dc inimici morlc tristari, impe- ponanl, ut tua dulcedine satics Christum. Supcrvola
tus spiritus est. Et quia perfecli quique in islis se vitia et conlingcs eum qui tihi dicit : Ego (loscampi,
sempcr virlutibus exercent, recte nunc de sanctis et flos agri (Cant. u). Dcccrpe florcs per Scripturas
animalibus dicitur : Ubi erat impelus spirilus, illuc sanctas, ut dicas cuinProphcta : Eructavit cormeum
gradiebantur (Ezeclt. i). verbum bonum, dico ego opera mea rcgi. Linguu
CAPUT XCVI. mea calamus scribtv velociter scribentis (Ps. xliv). Illos

De eo quod unusquisquc justus cl ante faciem suam, ergo imitare, illos sequere quiista audiic merucrunt,
el coram facie sua ambula!. quorum hahiius, seimo, incessus, vila, formam in-
Ante facicm ergo suam graditur justus, quia ad lucniibus pncbcnt. Nam illos quos videris inmodum
ea qua: reliqucrat, nullo jam appetitu aspicil, ct in turturis pingere incessum, curiosos, \erbosos, in
alernis quae appetit, sub contemplationis suoc oculo, risu faciles, sinc pudore, sine vcrecundia, fahulas
boni operis pedem ponit. (Creg. lib. 1 supcr Ezccli. aniles ct vanas referentcs, ad cursum lardos, ad
687 SMARAGDI ABBATJS 688

mensam paralos, aJjcjunium ingratos, quorumoculi A CAPUT XCIX.

ul faces at\'enles linc ilhicqae venlo asiimi fiante,
De murlyrio quod in pice Ecc'.ei c ftt.

scinlillas coiicupisceiiL'ue spargunt, cl ul rola vol-

vtsntur, qui proprio ignc lorquenlnr in sartagine (Aug. ser. 250, de temp.) Nemo dicat, fratres,
qnod lcsnporibus nostris marlyrum cerlamina csse
nienti suce, hos, ut dixi, devila, quia scriptum
le-

:Cumsanclo sanctnscris, el cum pcrverso perver- non possint. Habelenim cipaxnostra marlyressuos.
gis

teris (Ps. xvn). Humiles vero obcdicntes, leclionem

Nam sicul frequenter suggessimus, iracmidiain mi-
tanquam tigare, libidiiicm fugere, jusiiliam cuslodire, avari-
amantes, orationi insiantcs, ama cl dilige,

quos dcvilarc monui, non tiam conlemnere, pars mag:ia marlyrii cst. Skm in-
membra Christi. Illos te

ul timeanl et scmulentur congrae diclum est, avaritiam contemnere, iracun-

allemias, magis volo lc
diam miligare, libidinem fugere contemnenda est
oni vero diiiganl ct suscipiant.
:
mali, I

enm avaritia, qu;e nobis idco iniqua lucra procurat,

CAPUT xcvm ut nos suos faciat. Nostri enim essemus, si illa no-
stra non esset. Iniqua est avaritia, qu e vclut iguis,
Qnid significet qnod dixit De&s ad Abraham : Egrc-
lua, et veni quanto plus accipil, tanto amplius qearit. Iracun-
dtere dc terra tua, cl ue cognalione
quam monstravero libi (Gen. xn).
B ciia vero mitiganda cst, qiuc prius nociluris nocet
in lerram
quam nocendis. Quod auiem iibklmem fsigiendam
Et nos, fratres charissimi, ad cxemplum beati cssc saggerimus, aposloius Paulus evidenler oslenrlit,

Abralnc pcrveniciilcs Egrcdiamur de terra noslra,

: qui cum omnibus vitiis pnedicarel resisiendum,
et de cognalione noslra, el veniamus ad
terram quam dum coutra liUJmcm loqueretur, non dixil resislite,

nobis daturus estDominns posi istam viiam. Qu;e est sed fngite (oruicalionem (I Cor. vi). Ac si conira

tcrra nostra dc qua cgredi jubemur, nisi caro no- reliqua vilia, Deo auxiliante, debemus in pnescnli

stra? (Ang., sem. 54, inicr append.) Beas ergo de resistere, libidincm vero fugiendo superare. Eigo

terra cgredilur, qui carnales eoncupiseentias con- contra libidinis impetam ; pprebende fugam, si vis

temnens, cl voluniales proprias velul veacnum dia- obtinere vicloriam. Nee llbi vcreciindiac sit fttgero &9

ltoli respail, et leclioni vel orationi frequenler insi- castilatis palmam desideras oblinerc. Umlc, fratres

stil : bene de tcrra sua egrtviilur, (pii cupiditatem cbarissimi, ab omaibas Cbrislianis, praccipue la-
spcrnii, et misericordiam diligit, I.ixuriam fugif, men a clericis vcl moaacbis, indigna ct inboMcsla

.-impleclilur castitalem. Bcne de terra sua egrcditur, famiriaritas fugien 'a cst ;
quia sine ulla dubilalione

qui maliliam deserit, ut tcneat charitalem, super qui familiariialcm non vnli vilare suspectam, ei;c

biam spernit, ct seclatur humililalesn. Quid crgo C delabilur in ruinam. Inter omnia Cbrisiianortm:
nisionmia peccala el vilia car- cerlamina s la duriora suiil pr.eiia casiilaiis, ubi
de lcna cgredi est,

nalia rclinqiicie? Et veni, inquil Dominus, interram, qsiotijiana pugna cst, cl rara vicloria. Gravcm ca-
guam moastravero libi (Gen. xn). Ergo si lcrram siilas sortila esl inimicmri, qr.i quolkhe viueitur et

noslram relinquimus, ad tcrram quam oslen.lit timetur. Et idco, sicul jam diclum csi, nemo sc falsa

Dominus veniemus. Qu;e lamen est terra ista quam sccuriiale decipiat, ncc dc suis viribus pericnlase

Dominus dignalur oslendere? Sine dubio credamus, prrcsamat, sed auaiat A»§s*»l»m dieenlem : Fitffrte

quia ipsa csl de qaa Prophela dicehal Crcdo videre : fnntica';ioi;cm. El ideo, eharissimi fralres, coalra

buna Dominiin ierra vivenlium (l's. xxvi). Ergo tcrra mo;:ifera Llandimenta ct co::lra adjuiorcs dhboli

corporis noslri qisando magnis criminibus farnula- qui famiharitalem stispeclain haberc nec meluunl
tur, tcrra inorieiitium csse cognoscitur. Cum vero ncc crubescunl, ne nos excmplo suo decipiant, Dei
virlulibus operam dederil, in terra vivenlium trans- adjulorium jugitcr implorcnv.is ul nos de iaauco ve-
migralione fclicissima commutatur. Scd hoc crgo, nantium liberare (Ps. cxxin) dignclur scici.tesquo : 1

fratrcs eharissimi, non extra nos, scd intus in nobis, in iis malis qiuc supra diximas onmibus Cbriitianis

cam Dei gratia possnsmis cxercere si vi.lunms. Si (psolidiana martyria dcossenon possunt. Si orrim
I)
cnim peccata relinquinms, el virtuii operam damus, caslitas, ct veritas, cl juslilia Cbristus cst, sieiit Hle

dc terra moriesitium feliciter egressi siiinus, ei in ter- qui insidiaiur persecutor est, ila el ille qm bac ti

rain vivrniium felicilcivcniemus. Et ideo qisi wtebal in ;\liis defensare et in se custodire volaeri:, martyr

r.ialcdicere, beuedicat ; cl qui solebal dclraliere, eMl. Et iilco qni h;ee lofa animi virtutc ct ipse dili-

bomim est stu.leat proferrc. Q«i sole- git, clut alii diligan!, cl vcrhis siiintl ct exemplis
scmpcr (juo.i

ostcn;!it, et ubiciuique pax, veritas vcl juslilh, sive

bat iracnndiam rn cordc cosiservare, paiiciiiiam le-

castitas laborant, quantum prscvalct eliam ultro 58

r.eat. Qui res alienas solebat invadcre, de rebus pro-
pi iis stu;Iea» erogarc. Qui in negolio framiem facere, ingerit, ct sccundtim quod vires ha! nerit, dcfensare

et per staleras ve! mensnras dupliccs luera muudi contcndit, inar!yrii conmam Domino renmiicranle

omni percipiet. Sed dicit aliquis homo, Inrerlis sam, la-

conquircre solebat, ab omni fraude et ab ini-

quitate suum animum per poenilentiam vel miscri- ciam qrtod dclectat modo, et posiea pcenitcntiam
cordiam contendat crigere. Hoc ergo agite, fralres agam. Iloe esldiccre Percutiam rrrc cnrtfcU gladio,
:

chttrissimi, et Dens pacise! dilectionis erit vcbizcum etpostmodum a! medicam va :am. El nescil quo I

(ii Ccr. xhi). unias bora! pnncto vnlntrs exhibetur, scd vi>: !o::go
 , ,

CS9 COMMENT. IN REG. S. BENEDICTI. UliO

tempore ad sanitatem pristinam revocatur. Quienim A reddal cogitatio sancta. In altari cordis nosti* cogi-
adulterans dicit se postea poerJtentiamacturum, qua- temus semper quod bonum esl in altari vero cor- ;

re non timct ne eum subita febricula supervcnieus poris noslri jugilcr quod Deo heneplacilum cst opc-

rapiat, et pereat illi dilatio, succedat aeterna dam- remur. Tunc enim ordine legilimo conseeratio:ie:n
naiio. allariscum gaudio celebramus, quandoaltariacordis

CAPUT C cl corporis noslri munda et pura in conspectu divi-

na? majestalis offerimus. Nam ncscio qua fronte aut
De duobus altaribus in homine, qnorum alterum in qua conscientia, optat in allaris consecratione gau-
corpore est, ct alterum in corde.
dcre, qui in cordis sui allari non siudet mundiliam
(Augusl in Anivers. dedicat. scrni. i.) Duo 6>int in custodire. Nos vero, fratres cbarissimi, ila agere
nobis allaria eomlituta, corporis vidclieet et cordis sludeamus, ut semper fesiivilatcm duplicem eelebrare
nostri. Denique dupicx a nobis sacrilicium quacrit increamur. Et quomodo visibilitcr de templi allaris
Deus uuum, tit
: simus casli corpore, alierum, ut consccralione gaudemus, sic invisibiliter de corpo-

mundi corde. Ergoin exleriore, id est corporenoslro, ris castita e vel animi purilate spiritualc gaudiumha-
oiTcrantur opera bona m eorde, ; o.Jores suavitatis 1 cre mereamur.

(10MMENTARIA IN REGUMM SANCTI MEDICTI

[0|>,>. Ribani Mauri, loni. IV, p.ig. 246.1

1NCTPIT PR.EFATIO B Est ovibus virga gracilis, moJeralio jusla ,

Lima piacla pians, regna beala parans.

METRICE DICTATA.
Arguit, obsecrat, increpat, atque libenler emendat
Quisquis ad aHernum mavult conscendcre rcgnum, Quos sihi germano foeJere consociat.
Debet ad astrigerum mente subire polum ;
Novit ad ceternum monacbos perdncere rcgnuin ,
Kelligione pia vilae perquircre callem
Et scciare cboro dulciter angclico.
Scandcre quo valeat aurea regn?. celer.
Quamvis bcec socios coeli deducat ad alta ,

Est monacbis sancti Bcnedicti Regula Patris Est tamen angustus eallis, et arcta via :

Perfectis palma suavis et ampla via ,

Arcla pios celsi deducit ad atria regni ,

Aspera sed pueris nec non lironihus arcta Ampla malos putei mergil tn ima nigri.
Quos aluit gremio lactea vita diu.
Nemo viam limeat monachus intrarc pcr arctam ,

ILcc est sancta via pnelucida semita coeli,

Ducit ad astrigerum, caslra bcata, polum.
Carpere quam cupiunt castra bcata Dei. llle poli poterit leviter conscenderc celsa ,

Admonct luec monaebos sublimis Regula cunctos ,

Quem nocuo nulla pondere culpa gravat.
l't rebus carcant, regna superna pclant :
Aliger ajlhereus gravido cum corpore milbis
Propria diiuillant, baheant ut propria cuncta C
,
Vcrbcrat cethereas siepe volando vias :

Prospera quoe sociis coelica regna manent.

NuIIus enim monacbus peccali pomlere pressus
Palribus a nosiris in sacro carmine legis
Slelligeri poteril rcgna subirc poli :

Regia rectegradis dicitnr is'a via.

Omnis enim monachus lacrymis commissa lavaic
Ihec csl vila bonis, ncc non ct norma salutis,
Dcbet, el ullcrius nulla lavanda pati.
Arcus el arma piis, fulgida tela malis
Temperet inlerea monachi
:
discreiio mentem
Ilanc nullus nolcns ctipiens implebit, et omnis
El via per medium regia ducal etim.
Esto gravis gravibus, sisavis et apla bonis.
Ut caveat dextram solers limealquc sinislram.
Altigeri monacbis osicndil luec paradisi Ilorlantur sacnc munia Iegis eum.
Regula lucifluum desiderare locum. Tristia non limeat, timeat sed prospera mundi,
Hocc bene materno naios castigat amore ,
Scandere tunc poterit regna bcata poli.
Arguit erudiens ct sinc felle manens. Quisquis amat rutilos sanclorum carpere fruclus
Htocc palienter cos tenero cum vcrbcre nutril.
Actibus in cunctis consocictur cis.
Candida post obilum praemia mulla dabit. Moribus ornatus et casio corpcrc compliis
Pandit itcr nostris, coeleslia pandit amicis Vivat, et a Doinino scmpcr amatus crit.
Currere nc pigeal, sed palienler eant. O Sil tacitus. humilis, mitissimus atque benignus ,

Exaniinat vitam, morcs componit et ornat Sit patiens, sobrius, providus atque pius.
Vibral ct aequiparat , et moderando minat ; linlolis et dociliSj sapiens, et niente pusillus
Aiinihilat pravum, jusluni couilagrat ut aurum , Compunclus, placidus ct benc caulus cal
Limal et examinal, el poliendo libral. Excitat iulerca cordis compunclio fontcm
 61U SMARAGDl ABBATIS 602
Qui sordes aiiiinGa illuviesque lavet. A Quamvis enim abusive plurcs vocentur magislri , ut
Chrismate perfuso lacrymarum fusio fonti est illud in Ecclesiasten de lege legisque latoribus
^Equiparat, maculas tergit ul ille nigras, dictum, Quce per magistrorum consilium data sunt
TergiJ et ablutos paradisi rile colonos; a paslore uno , unus tamen per naturam est Deus
Etlicit ut habeant jam sinc fine cives, magisler et Paler. Ipse enim ait Et Patretn nolile :

Qui jugiter laudis possint persolvere gralcs vocare super tcrram. Urtus est cnim Pater vester, qui
Vivere cum Domino scmper et esse suo. in coelis est (JfottA.rxili). Nevocemini magistri, quia
INCIPIT PROOEMIUM. magister vesier unus est Christus. Nos vero quando

Cum turbas plurimorum cernerem monachonim patrem vocamus hominem, honorem aetali deferi-
mus, non auctorem nostrae vilce ostendimus. Magi-
in beali Regula Benedicti , inierprelationes verbo-
ster vero ex consortio veri magislri veraciter dici
rum, et inteliectum diversarum senlenliarum, dis-
judiciorum sagaciler quaerere plu-
potest quia sicut per naturam unus Deus, et filius
cretionemque :

non prsejudicat cccteris, ne per adoplionem dii vo-

rimorum, quaevariante modulo varia fitculparum, ut
centur et filii, ita unus patcr et magister non praju-
expositioni ejus operam darem el a meipso motus, ,

dicat aliis ut ab>J sive palres appellcntur et magistri.

et ab aliis sum coactus. Et quamvis ejus expositione
tamen simplex simplicibus grata
B Ma gis*er dux gubernalor, pracepttr, vel doclor
non indigeant docti, ,

intelligitur. Cujus elymologia a Giceeo sermone

est ejus exposilio monachis, qui per ejus observan-
steron descendil : Graece enim sieron statio dicitur.
tiam ad coeleslia cupitiht scandere regna, de ea fre-
Ergo magister Latino sermone major visitalione
quenter audire vel modica desiderant verba et qui :

cetcrna sperant perfrui [in slalionc] vocatur

ejus tencntes rectitu iineni ,

heaiitudiue, crebro regularem gaudent audire ser-

Et iuclina curcm cordis lui. Atiris enim cordis no-
jam ordina- stri lunc ad audiendum veraciter inclinalur, quando
iiioncm. CujusDomini opilulante giatia
admonilio pii palris, id est, Domini, a nobis libenter
lim incipiam exponere verba.
audilur et efficaciler implclur, quando humiliter ex-
EXPOSITIO cipitur, etpuro coide tenetur. Hanc aiirem Dotninus
qurerens dicebal Qui Itabet aurcm audiendi audiat
)N KEGULAM B. BE^EDJCTI.
:

(Matth. xi). Auris enim ab audiendo vel hauriciulo

iyciPir vocalur. Auris cnim corporis hominis voees, cordis
PROLOGUS REGUL.E B. BENEDICTI atilcm auris inlellectum baurit scrmonis.
PATBIS MO.NACIIOniM. El cdmonilionem. Admonitio proprie dicitur,

Obsculta. ILec nos horlanlis beati verba sunt C quando ca in quihus cxciJerat homo, ad memoriam
Benedicti. llleclenini, Spiritu sai.clo repletus, ut reJucunttir. A paradisi enim gaudio, exsultatione
nos ad meliora proficiscamur, hortatur. Sunl enim et gloria pcr inobedientiam Ada; generaliter omnes
qui cum ausu tcmerario rcprchcndere conantur di- recessimus, scd ad ca quae per inobcdientiam per-
ecntes : Ausculta deluil dicere, non obsculta, nc- didimus, iniitando Chrisli obedienliam ,
qui factus
scienles quia sicut recle dieilur obaudi , et oblem- est obediens Putri usque ad mortetn (Philip. n), re-

pcra, et obsectmda, ct alia tnuha talia, ita rcclissime dire dehemus.

dici potest, obsculta. Pii Patris. Pius eniin Pater proprie ille dicilur,

fili. intcrjcclio pro diversis sensibus diversas (jui cordium aliorum impielatcs valenter reinitlit.
habelsignificationLS. Aliquoties admiranlis, ut illu l: Cui Psalmisla ait Di.ii, Confitebor adversum me in-
:

quam pulchra est casla generalio (Sap. iv). Aliquo- jnstiiius meas Domino, ct tu rcmisisii impietalem cordis

ties dolentis, ul illnd : vos omncs, qui trausitis pcr mei (Psal. xxxi). Pius eniin Deus dicitur propter
riam, videte si cst dolor ut est dolor meus(Tltren.\c.\). clemenliam, benignitatcm el misericordiam. Pietas
Aliquolies oplanlis continel significalionem, u. illud enim Palris esl justitia, qua> proprie, ul ail Augusli-

Domine, salvos nos fac. Domine, bene prospe- nus, Dei cultus intelligitur. Pater enim propiie Deus
D omnis
rarc (Psal. cxvn). Quam et hic ratioiiabiliter oblinet solus dicitur, quia, ut ait Apostolus, cx illo

viin. Nam et filii nominc ctim placttil appellare, quem paternitas in cwlo et in lerra nominatur (Eplics. ni).

voluit haberc imilatorem. Quatuur enim modis filii Nam et ille in Evangelio dicit : Et patrem nolile vo-

appellantur: natura, imilalione, adoptione, doctrina. care super lerram. Vnus esi enim Paler vester, qui

Hic aulem non nalura , non adoptione, sed doctrina est in coelis (Mutth. xxiu). Elper prophctam ipse lo-

vei imitatione filius appellalur, q<\\ a 1 obscultanda quitur dicens : Patrem vocabis me , et posl mc in-

magistri praeccpta hortattir. gredi non cessalis. Et cui generaliter oinnis, Patcr
Prwcepta. Fracepla sunl qu?e aul q:tid faciendum, r.osler qui es in ccelis, clamal Ecclcsia. Qr.od aulein
?.'.it quid non facicndum sit docent : faciendura, ut, dicit tibenier excipe, intell gitur studiose, summopcrc
dilige Dominum Dcum tuum, el honora palrcm tuum, e! sumina voluntate. Excipere enim dicitur accipcrc,
et reliqua; non lacicndtini , ut, Xon occides , Non vel sustipere.

mccckaberis , Non furtum facies (Exod. xx) , ct si- Addidit : Et eflicaciter comple. Efficaciler autem
milia. facilitcr, expedite, velociier, perscvcrantcr vel vigi-

QuoJ aulcm dicit Magistri, subinlclligilur Cliristi. lanter inielligilur. Ycnit cnim hoc adverhiain a
 ; ,

C05 COMMENT. IN REG. S. BENEDICTI. GOi

nomino eflicux, quia nullam habol diflicultateiu in A vitio mala omnia nutrienle concrescunl , el boua
faciendo. oninia ne perficianl mala soporala quiescunt Dc hoc
Ut ad eum per obedientice laborem redeas, a quo per enim viiio pcr Salomonem dicitur : Pigredo imrrJt-
inobedientitv desidiam recesseras. Quod autem dicit, tit soporem (Prov. xix). Pigrcdo enim lorpculi ani-
ut ad eum, subauditur Deum. A Deo enim, sicut supra mo soporcm immittit, quoJ quem in bonis operibus
diclum est, sive gcneraliler in Adam omnes et Evam, tepidum tardutnque invcncrit ne , in bonis crescal
sive. specialiter unusquisque noslrum per inobedien- cl oculos cordis claudit, ct manus ligat. Per eum-
liue vilium desidiumque cordis recessimus. Ad quem dem enim Salomonem dicitur : Propler frigus pigcr
ni>3per obedientiae humilitatem laborcmque beatus arare noluit (Prov. xx ). Propler frigtis quippe pi-

Benedictus bortatur redire. Obedieniia enim dicitur ger nonarat, quia dcsidi;e (cnipore conslricltts age-
humilitas, obtempcranlia, eo quod humiliter obediat rc qttce debet bona dissimulat. El dura parva raala
vel obtemperet impcranli. Labor cnim obedientiai ineluit, operari bona maxima praelermillit. De pigro
vocatur onmis humana actio nostra, qme justc a quoque reclc subdilur: Mendicabit a^stalc, ct non
Domino imperata, ab auditoribus est secundum dis- dabiiur ei [Ibid.). Quia qui in praesenti saeculo
tribulionis gratiam humiliier adirnpleta. De bono in bonis operibus non desudat , cum tempus retribu-
autem obedienliac per Salomonem dicitur : Vir obe- " tionis advenerit, munere mcnle vacua
a mercedis

diens loquitur viclorias (Prov. xxi).Vir quippe obe- jtjunal. E contrario de formica idem Salomon ait :

diens victorias loquitur, quia dum unusquisque ele- Formicce populus infirmus parat in messe cibutn sibi

ctorum per obedientiae huinilitatem Deo se toto (Prov. xxx). Et per formicas nisi slrenua vita mona-
animo sub:Iit, et ejus praecepta humiliter implet, et chorum signatur, quia ad comparationem amalorum
pro his omnibtts non Deo gratias agil, et ab
sibi, se 1 soeculi hujus, per lnuuililalis graliam velut formica:
inobedienliae culpa miserante Dco Iiber efficitur, et tnininri vnientur. Ili enim praesenti in vila velut in

dc inobedicnti iriumphans diabolo in coelum viclor messe fructum bonorum operum, unde in futuio
ascendit. Vir enim obediens victorias loquilur, quan- gaudeant, congregare non cessant. Item de obedien-
do unusquisque vitia calcat, vitiorumque bella for- libus ct inobedientibus scriptum csl Mens justi :

titer superat , ita ut cum Paulo dical : Sed in his tncditabilur obedienliam , os impiorum perversu
omnibus superamus proptcr eum, qui dilexit nos (Rom. (Prov.x\,\). Monachus enim humilis dum scniorum
vin). Et pro tanli triumpbi victoria non sibi, sed Deo suorum imperio ob amorcrn selernae vilae studet pa-
tribuit gloriam. Ad Deum cnim pcr obedienliae la- rcre, prius obedienliam medilalur in cogitatione.
borem redimus, quando ca quae nobis snnt proecepta, Inobediens vero duin raajorum jttssa contemnit im-
totis viribus bumililer adimplemus, quando propriam plere, verbis procacibus contradicit. Iste cnim talis

voluntatcm ouimus, et desidcria carnis non perfici- Adae inobedientiam imitando recedil a Deo. Ilumilis
tuus (Gal. v) ; quando persecutionem pro juslitia pa- aiitein monachus Christi obedienliam imitando redit
tienter toleramus (Ma'.th. v, Rom. xn) ;
quando nec ad Dominum. Adam enim peccavit, sed ncc pccca-
malum pro malo, nec maledictum rcddimus pro ma- turri suum cognovit, ncc peccati vcniam posiulavit.
ledicto (I Petr. m); quando ncc dolum in corde te- Christus autcm pcccatum non fecit, nccdolv.s invenlus
nemus, nec iracundkv tempus reservamus (Ephes. iv) est in ore ejus (I Pelr. n), sed «f nos a pcccato redi-
quando prwcepla Domini faclis quotidie adimplemus tneret , factus est obcdiens Patri vsque ad morlem
(Jac. i), et seniorum nostrorum jussionibus in omni- (Phil. n); ct innocens pro nobis passionem tnortem-
bus obedimus; quando oralioni frequenler insistimus que sustinuil, nobis rcHuqucns excmplum, ttt imilnn-
(Rom. xn), vigiliis ,
jejuniis, lacrymisque , et tnultis teseum sequatvur vesligia ejus (1 Petr.u). InAdam
laboribus, diversisque affliclionibus casligntum corpus enim cadeute omnes eeeidimvs, ct omnia bona opc-
in servilutem redigimus; crucctn noslram toltimus, et »« perdidimus. In Cftristo nulcm resurreximvs
abnegantes nosmetipsos post Christum currere festina- I Cor. xv) , et majora et sine ftne mansura reccpi-
tnus (I Cor. vn, Coloss. iv, / Cor. tx). Labor prorsus mus : ita tamen, si persevcrantcr ejus vestigia lc-
obcdientiac est omnis pro Dco castigatio corporis, el ncamus. Adam nos obnoxiavit malis omnibus per
afflictio cordis, vililas, omnis despcctio, cl abjcctio piopriam culpam, sed Cbrisli nos liberavil advcntus
monachorum. II.tc enim cst arcla ct angusta via per gratiam. Et ut tolum dicam, inobcdicntia Adae
qure per se gradientes ad vitam perducit reternam nobis abstulit paradisum, obedientia Cbristi donavit
(Matth. xvi, Marc. vin , Luc.w). In hac clcnim et rcgntim. Ergo qui pcr inobedientiae riesidiam
fideliler laborantcs , ct ustjue in fincm pcrscve- recessimus a Dco, per obcdienlise laborem redcamus
rantes ad Bcicrnitatis salictatcm rcfcclionemque ad Denm, ut iniplcatur in nobis : Pcr aliam viam
invitati merebunlur attdire : Venite ad tne omnes reversi sunt in regionem suam (Luc. n).
qui laboralis, et onerati cstis, et ego reficiam vos, Ad te ergo tnihi sermo dirigitur. Multi hoc in loco
dicil Dominus (Multh. xi). Sicut euiiir hiimilitas meus, pro mihi quasi emcndanles comnrutare co-
obediendo obedienlia dicitur , ita superbia inobe- naniur , nescienlcs quod lroc gcnere loctilionis mttlti
diendo inobedienlia dicitur. Desidia autem, pigrilia scholasticorum doclores usi sunt : sicut quodam
vel lardilas dicitur. l n;Ie ct
T
hi qui ad bonum Opus loco beatus Gregorius ait : Haec mihi ad cos dicla
taili pigrique invcniuntur desidcs vocantur. Quo sint. Et alihi : J.un cnim milii nd ros scrmo con-
 : ;

SMARAGDl ABBATIS 696

t»l5

verlilur Sermp cnim a serendo nomen acccpit. Est A tuiu oleo exsult monis, cte. (Psat. xux). Qui idco rex

collatio quoJ non est unius vcrus appelfalur, quia omnia condiJit, recle susii-
enim disserlio, vel ,

verbi Unlum, sed a mullisverbis serer.Jo sermo voca- net, gnbernat, protegit, atque rcgit. Quamvis enim
elreliquorum. sancli abusive regcs dicanlur, ut est illui in psalmo
lur, al scrmo Hilarii, sermoAugustini

Quisquis abrenuntians propriis voluntalibus. Abre- Et nunc reges, intctligile (Psal. n) ; et in Jo'j : Et re-
ges in solio collocat tamcn Gbristus Domimss est
imnliare cnim poni solet pro eo quod esl spernere,
;

sive aliquid aliud quod vcrus et Rex quia veri Regis Filius. Unde et
j
l sal-
rejicerc, vel contradiccre ,
,

boc sensu exprimi polest. Duabus mista ait : Deus,judicium tuum Regi da, et justiiiain
boc vcrbo in

ctenim vicii.us iit abrenuntialio monacborum ,

sivc luam Filio Regis (Psal. lxxi). Reges ergo sunt sa>
omnium debet csse lidebum. Satancc enim , qui et culi, quia tentationum suarum motibus non succum-

primo in baptismo ab om- berc sed regendo preesse noverunt. Rcgcs sunt
diabolus nm.cupatur
,
,

nibus Odelibus abrenuntiatur ut libcrius Domino ,

socculi, quia pradati cunclis motibus carnis, modo
Salvatori scrvialur : quia juxta ejusdem Domini luxuriae appclitum frenanl, modo oeslum avarilias

Yocem nemo potesl duobus dominis servire(Matth. vi). temperant, modo gloriam elationis inclinant, modo
Abrenunliatur operibus ejus, quia opera illius con suggesliones livoris obruunt, moJo igncm furoris

traria suntoperibus Salvaloris. Abrenuntiatur pom-

B exslinguunt. Sed b«c omnia non suis viribus, sed

pis ejus, qux utique opera sunt Satanae, s*d eo quasi Domino operanie perficiunt. Et quia, ut baic opc-
rentur, a Domino accipiunt, non proprie, seJ abu-
(iisccrni vidcntur a caeteris operibus ejus, quod in
auclor est, et quae eum dcjecit sive reges dicunlur. Christus enim Dominus verus,
eis snperbia, cujus ille

dc coclo, quodammodo designalur. Pompae ergo ejus Rex regum ei Dcminus dominorum (I Tim. \\) vera-
ambitio, arroganlia vana gloria, et eaelera ciler esse probatur : qnia sieut onmis crealura per
sunt ,

illum faeta cognoscilur (S«p. xu;),iia per illum pectn

hnjusmodi, quao dc fonte supirbiae procciunt. Se-
cundo aulem a monacbis , et a fidelibus Chmliams ct gubernala csse probalur. Snr.t enim miiilcs sa>

abrcnuntialur propriis voluntatibus, excmplo Domi-

culi, sunt ct milites Christi : sed niilites sxcidi in-

qui ail Non veni facere voluntatem meam, scd firma et lubrica arma; milites aulem Cbrisli fortis-
i:i, :

ejtis qui misit me [Joan. vi, vn). Nam et Scripiura sima sumunt aiquc pracclara. Pugnant illi conka
xvm.jPro- hosles, ut se et interfeclos aeiernam perd.icant ad
ail: El a voluntalibus iuis averlcre (Eccli.

pria cnim unicuiquc dicitur vernacul .1, privata ,

vcl poenam : pugnant isli conlra vilia, ul post morlcm
pcculiaris voluntas. Volunlas autem ab co quod cst setcrnam vitam conscqui possint a J pramiia : illi ut

velle nomen accepit. Est enim arbilrium mentispo- dcsccm

dcsccndant aJ tarlara, isii ul ascenJant al gloriain

tcstas consilii sui , alque propositum sensus sui. Et UH o' post morlcm cum daeraonikis niancipcniur in

hoc cst sccundum hominem, non sccundum Deum

inferno , isli ut cum angelis in perpeluo possidcanl

vivere. Ilie enim sccundum bominem vivit, qui se-

regnum; ilii ut daemoniis socicniur sempcr, isti ut

cimdum seipsum et secundum vohinlatem suam cnm angelis semper laeleniur; illi ut cum di.ibolo

vivit, qui cum quibus vult ct ubi vult pcrgil ,

quan- scmper lugcant, isti cum Chrislo exsullenl. Ulium-

quando vult dormit, quando cl quan- quc miiilum genus uua senlentia compr. bcmlit Pau-
lumvult ct
vult et ubi vult, quantum et lus apostolus, ait enim Nemo militans Deo implicat :

diu vult loquitur, quaJ

quando et quantum se negotiis sa'cularibus (II Tim. 11), osiendens esse
quando vuii, manducat ct bibit,
milites Dei, sicut simt etiam miliies su:c;;Ii. Duplex
vult ridet, postrcmo, quidquid oculis delectabile ,
ergo militia duo gcncra militum signat. Alios miliiia
quidquid naribus suave, quidquid ca:teris est sensi-
cxcrccl et sequilur. Qui spiri:alisad ccelestia castra per graluitamgraliam ccc-
bus carnis suac jucundum ,

lestisimperatorisadducit, alios niiliUacorporaUs labo-

autem sccundum Dcum vivit, non cum carnaliter
rare cum niundo secundum volunlalem lcrrcui rcgis
by,c omnia dcleclant, scd quac spiritalia sunt spiri-
astringit. Milites speculi passioniuus el desideriis te-
taliler eum cedificant, ct omnia desideria carnis
spi

Fulura prac- nentur obnoxii, n.ilites Dei carncra suam prucifigunt

ritalis desiderii deleclalione compescit. D
spiritui subdit; et quid- cum viiiis et concupiscentiis. Illi dapibus nutriuotur,
sentibus anleponil, carncm
virliilibus.Hii rapere aliena conaiiiur, isti aulcm
quid agit, non vult cx sua, sed ex Dei sui voluntale
isti

procedcie, cui placere totis viribus concupiscil. propria vel palicnler perdere, vcl misericorJiter cu-

Domino Clirislo vero Regi mililaturus. Dominus piunt crogarc. Illi gerunt unJe laudibus lalsis extol-
'
hmlur, isti quicrunl unde sempiiernis prajiniis liono-
dicitur eo quoJ dominelur univcrscc creaturae suae,
rcnlur. Illis tribuil imagineiii vanitas hclilia;, istis
vl ccrle quod oinnis crealura dominatui cjus de-
vera conferl gauJia veriias. Illi suis uiililatibus
serviat. Christus enini a cbrismalc appellalur. Chri-
Quod no- consulunt; isti communibus. Illi peritura perinni
sma cniin Gracce , Latine unctio dicitur.
salvare feitiuant, nunquani perilura, ne in setcr-
mcn eliam Domino Jcsu Christo accommoJalur, isli

num pcicanl, possidcrc desiJcrant. iliis vivcre la-

quem Dcus Pater non ulique visibili, sed jnvisibili
bor esi, et moii supplicium islis vivcre Cbfistus
ct spirilali pertmxit oleo. Unde et in Actibus apo-
;

Collecii sunt in hac ci- est, et mori lucrum. lili praelianlur contra viaibiles,
siolorum ad Palrem dicilur :

contra invjsibiles inimicos. Illos avarilia facit

vitale adversus Filium tuum quem unxisli (Act. |v). isli

Ad ipsum Psalmograpbus Filium Unxit :

te Dcus Dcus crlidclcs, istos miscricordia beuiguos. Wos iuvidw
 :

G07 COMMEXT. IX REG S. BEXEDICTI. Gl'3

contciuiosos , islos faeit mansocUido pacificos. !i!i A mus quia quanlum in pnesenli vita obedienlkc anna
per sureibiam pro suis honoribus hligant , isti per fortissima sunl in operatione, Jantum praeclara erunl
huniiktalcm aller allerum existimant superiorem in celerna remunerationc. Et qtiantum in exercita-
si! i. Per illos Babylonia regitur, per istos et in istos tioue prsescnlis vit;e fuerint fortissiuia , lantnm in
a Domino Jerusalcm coelestis admiiiislralur. Militcs futura requie erurit pneclara. Quantum in via aspera
saeeuli prosperitas exlollil, adversitas dejicit, milites et gravia, tantura in pervenlione erunt amoena et
aulem Dei sive in adversilale , sive in prosperitate levia. Quanlum in praesenti despccta, lanlum in fu-
immobilcs pcrscverant. turo crunt honorala. Obedientibus enim Apostokis
Obedienti.e forlissima atque prwclara arma sumis. ail : Morlui enim estis , et vita vestra abscondila est
Arma enim obcdienlke ideo lorlissima beatus nomi- cum Cluislo in Deo. Cum enim Clirislus apparueril

navit Benedictus, qv.ia omnes liumanos labores, qui vita veslra, tunc ct vos cpparebitis cum illo in gloria
volunlarie fiunt, obedienlise labor exsuperat. Quid (Colos. ni). Dc iisdem ipsis et Dominus Patri dicil

cnim fortius esse potest quam ut sehomo ex omni- Paler, quos dcdisti mihi, volo ut, ubi ego sum, et ilii

bus servum faciat homini?Et ut, cum sit liber cl sint mecum, ul videanl claritatcm meam. Et ego cla-
honoratus, vehit vile mancipium despectumque se ritatem, q-.am dedisti inihi, dcdi eis (Joan. xvu). Et
cunclisexliibeat et abjectum ita ut dicat: Ego avtem
;
I» cum aposlolis audiunl : Amen dico vobis quod vos,
sum vermis, el non homu, opprobrium Iwminum, qui reliquislis omnia, et seculi estis me, in regenera -

et abjeetio plebis. Quid forlius quam ul parcussus lione cumsederilFilius hominis in sedc majestutis sua, ,

in maxilla prameat aliam; aufcrenli lunicam (iimittat sedebiiis ct vos super duodecim sedes judicanles duo-
otpailium; angariatus miliiario, vadat el duo? Et decim tribus Israel (Matth. xix).
in omnibus gaudeat, quo.l dignus est habiius pro
l.is In primis tti quidquid agcndum inchoas boiur.n. In
nomine Domini conlumelias pati. Qiidenim for:ias primis, id est iu inilio conversalionis vel inckoalio-
aut durius esse poicst quam ut homo homini volun- nis boni operis dicil. Inskiias inter le et anliquuni
tarie sc in omni subdat obedientia? et duras et con- serpentem esse monache. Tu illius, quan-
inleliige,
trarias in ipsa obedienlia patienlcr illatas suslhieal tum pr.cvales, nocivum contere caput; quia ille,
injurias? quam ul omni vilitale et extremilale con- quanlum valucrit, non cessabit inskliari calcaneo.
tcntus sit, et ad omnia quse illi injunguntur paralus, Tunc enim prudealer caput serpenlis conleris, si
ct omnibus se inferiorcm et vikorem non solum sua inilium make suggestionis ejus nec consenlis, ncc
Tingua pronuntiet, sed ctiam corde exislimel? et recipis, et si cogilando recipis, meditando non nu-
uhicunquc fuerit, sederit vel ambularit, inelinato sit tris. Ule, iuquain, caput serpentis henc conlerit, qui
semper capite cl fixis sempcr in tcrram oculis; reum ^ suggestiones ejus nec cogitnndo ruminat, nec dele-
sc <!e pcccatis suis existimet dieens : Domine, non ctando fovet, nec mediiando nutrit, ncc consen-
sum dignus aspicere ct videre altitudinem coeli prce licndo , ncc nutricndo ad peccati perpetralionem
injustitiis meis. Videamus cur bcalus Benediclus perducit. Et hoc modo qui caput scrpenlis contcrit,
okedienlke arma foriissima dixerit alque proeclara. totum a se diaholi corpus rcpellit. Callidus enim
Ideo foriisshna, quia omnes humani generis labores, serpens et hihricus, ubi caput suggestionis su;e mer-
qui vokmtarie fiunt, ut supra diximus, obedientke serit, totus conatur illahi, ut a quo male rcccptus
kbor exsuperat Fortissima sunt enim obedienliue
: est lotus, male recipiat lolum, et malc recepturn
arma, ut abncget homo semelipsum sibi pncclara, ; male possideat vinclum. Caput ergo scrpenlis, id
ut sequalur Christum. Forlissima, ut declinet a malo; est suggeslionem diaboli , bonus monachus in inilio
bonum. Fortissima, ne rcddat
praeclara, ut faciat conlerat, ne ejus in fine possessio fiat. Benc conle-

malum pro malo; prseclara, ut reddal pro malo bo- ral, ne male conleralur; feriat, ne feriatur; occidat,
num. Furtissiina, ue malediccntem maledicat ;
pr;c- ne occidalur. Et in his omnibus fortis victor exi-
clara, ut etiam benc !ie;U. Forlissima, ne in corde slcns, non sibi laudes, sed creatori suo rcferat gra-
teaeat odiimi prseclara, at lanquam semelipsum les, a quo accepit ut vinccret, ne viclus periret.
;
n
dil 'gat inimicum et proximum. Forlissima in abjc- Ergo tolam sollicitudinis su;e cuslodiam ad calca-
clione; pncclara in operalione. Forlissima in tole- neum extremce vitae suce providos monachus conver-
r.iutia; praeclnra in obedientia. Fortissima in conti- tat, ne venenato morsu serpentis improvhlus pereal.
nuato jejunio; pr;eclara in reerealione pauperum. Quid enim per hominis calcancum? num tempus
Fortissima, Sint lumbi vcslri priecincli ;
pr;cclara, Et vitse signilicatur cxtremum? Quid callidus insklians
lucernse ardentes. In infirmitalis toleranlia fortis- inimicus pestifero dcnte pcrciitit, si a custodia sui
sima, in visilalione aliorum infirmoruin prseclara. animus male sanus recedit? Ergo, monache, salut s

Ne vanililis mendacio resolvatur fortissima; ut ve- lu;c audi consilium, et operis tui sollicile serva cal-

ritalcm corde et ore loquatur pneclara. In lolcrando caneum, ne tn finc vit;c tuae deccplus alicujus erro-
palienter injurias fortissima ; in non faciendo lole- ris labaris in dcvium. Et uiii sper.ibas rccipere prae-

randas procclara. In refrenando appetiium gukc for- mium, ibi deccplus invenias detrimenlum; ei ubi
tissima ; in frugalitatis cl parcitalis auiore pryeclara. spcrabas l.ctus scandere co-Ium, ibi trisiis niergaris

Iu corporis casligalionc fortissiuia ; iu castitatis i;i taiiarum, ct incautus subito perdas qtwd diu ac-
amorc prscclara. Scd ct lioc veraciter dicere possu- quibiiuin in aelcrnum hafccrc poleras. Quid cuim
 ,

C99 SMARAGDI ABBATIS 700

prodesl homini opus bonum inchoare, el non per- A Abba Pater (Rom. vin). Et adoplione recepla filio-

Ikere? -"Von enim, ait Scriptura, qui inchoaverit, sed rum abrenunliamus diabolo , el operibus ejtis, et

qui perseveraverit, salvus erit(Matlh. x et xxiv). Inter pompis ejus in baptismo; postea aulem in filiorum

caetera enitn sacrificiorum genera Domino jubelur numero computati sumus, quando pcr conversionis
oflerri cauda. Sicut enim in c lcaneo, ita finis cor- gratiam relinquimus mundum et seculi sumus ,

poris ostendilur in cauda. Et ille bene caudam in Chrislum, audientes ProphetK vocem dicenlis: Audi,
sacrificio Domino immolat, qui in bono opere usque filia, et vide, et obliviscere populum tuum, ctdomum
in finem perscverat. Caudam enim hostiae Domino patris tui (Psal. xliv). Quando oblili sumus palrem
oilerimus ,
quando opus bonum perseveranli fioe mundum, qui nos male laclando nutrivit, et seculi

complemus. Nam et Joseph, qui auctus interprelatur, sumus palrem Christum ,

qui nos bene castigando

talari tunica veslitus esse describitur. Tunica enim lactavit. et bene lactalor hortatus esl dicens : Pa-
qua indutus erat perseverantiam bonis operibus trcm invocabis me, et post me ingredi non cessabis

significat. Ille autem talari (Jerem. 111). Magna dignatio Dei Patris! Nos in ser-
tunica vivens ornalus

incedit, qui \irlulibus actus in bono, vorum esse numero non meremur, ille nos in filio-
quod cuepit, ad
perseverantiam tendit, et bonum quo J agere ccepit, rttm numero computare non dedignatur. Grandis,

imperfectum non relinquit. ExtenJat ergo prudcns B :quam, dignatio esl, ul, cum simus naturaliter filii i

lnonachus tunicam boni operis sui usque ad lalum, ira?, et ab infantia peccatores, filii Dei misericorditer

ne inimicum humani generis paliatur infeslum, et vocemur, et hxredes. lhvredcs quidem Dei, colncredes

perseveranliae tunica nudum in profundum mergat aulem Chrisli (Eplics. n; Rom. viu). Magna boaorum
infernum, aut partim vestitum parlimque liuncatum est apud Deum Patrem exaltatio monachorum, qui-
ad ignominiam in aHcrnum conservet danmandum. bus permissum est, ut fulgeant sicut sol in rcgno
Talaris eigo pedes monachorum perseveranter ornet ccelorum(Malth.xm),etsedeant super duodeam thro-

el muniat,ut in PinevitieDeoillos feliciter redilat,ubi nos, judicantes duodecim tribns Isracl (Matth. xix),

cum felicitatis gfctria seterua cousequalur el pnemia. qui a Domino cum apostolis audient : Sicut dilexit

Ab eo perfici inslaniissima oratione deposcas. Sed me Pater, dilexi vos, manele in dilectione mea (Joan.
ut haec tibi, quisquis es, monache, Deo largiente xv). Et dicilur : Jam non dicam vos scrvos, sed ami-
proveuiaiil, non tarde, non tepide, sed instanlissima cos : el videbo vos, et gaudebit cor vestrum, et guu-
oratione deposce. Audi Aposlolum de inslantia ora- dium vestrum nemo tollct a vobis. Et quodcnnque
lionis nos inonenlem. Ait enim : Instate oralioni petieritis Patrem in nomine meo, dabil vobis (Joan.

vijitaiitesin ea (Coloss. iv, -]). Et ilcruin : YijHateel xvi). Grandis dignatio est, pro quibus Filius Patrcm
vrnle (Mattli. xxvi; Marc. xin). Elalibi dicit : Opor- exoral (liccns : Pater sancte,serva eos in nomine luo,
tel euim semper orare, et numquam deficere (Luc. ttl sinl un-nn, sicul et nos unum sumus : et volo, ut,

xviii). Multum eniin valet, ail Apostolus, oralio ubi ego sum, et illi sint mecum, ut videant claritatcm

justi essidua (Jac. v). Uralio Elire coeli cardines meum : et ego claritalem, quam dedisti milii, dedi cis
tlausit, oratio Danielis leonum ora conclusit, oralio (Joan. xvn)
irium puerorum caminum ignis exslinxit, oralio jVoj», debeal aliquando de malis aclibus noslris con-
ceclesiastica Petri vincula solvil, oralio Cornelii au- tristari. Acltis ab agenJo el actione nomen accepit.
res Domini penetravit, oralio in cruce lalroni pa;a- Opera enim r.ostra, sivc bona sive mala, acltis noslri

diswn aperuit. Non enim pigeat inslanter orare mo- significant. Si enim recta fuerinl opera noslra, de
naclitim, quia quem orat babitalorein inter se habet bis actibus noslris Dominus la^iatus exsultat. Sin
Doaiinwn. Sic enim ait Apostolus : Templnm Dei a-.ilem fuerint prava, contrislatus de illis punil illa,

estis : et Spiritus Domini kabitai in vubis (I Cor. m; ei nos condemnat etjndicat. Sicut enim Deus P.iter
// Cor. vi). Cito enim ab habitalore exaudiiinlur iu (iliis lx-tatur cledis, ita tristatur in reprobis. Ait

Domino, qui ejus habilalionis templum el habitacu- enim Salomon in Provei I iis : Filius sapiens lalificat
lum Piunl. Infra se enim porlat quem rogat, imo ab patrem, filius autein stullus mastiliu est matris smv
D (Prov.x). Quia non solum DeusPater filionequam,
illo exaudilur a quo porlatur. Qui vult ergo opus in

boauni ad peifectionem perducerc, oralioui frequen- sed ct mater sancla contristatur Ecclesia. Nam et

ler debet incumbere. Oratio enim supplicatio vel Apostolus ait : JSolile conlrislari Spiritum sanctum,
petitto dicitiir. Dicla aiilem oralio, quasi oris ratio. in quo signali eslis (Eph. iv). Spiritum enim sanctum
Conlextus aulem verboram sine sensu,quia non oris conlrislamus, quando ea qure non sunl illi placila

ratio. agiinus, et quae placila sunt illi agere recusamus.

Vt qui nos in filiorum numero dijiritns csl com- Omnitim enim boiiorum auclor esl Cbristus, maloriun
putare. Tunc enim nos Dominus primwni iniseri- atilem diabolus.De his aulem quos in suis sanctis
corditer in liliorum dignalus esl numero coinputaie, aciibus perficcre cernit, et crescere belatur ; de bis

quando eum per fidem meminerinius recipere, sicut aulem qvios in diaboli actibus irretitos videt et de-

evangelisti Joannes ail Quolquot autem receperun'

: ditos contristatur. Conlrislari enim Deus dicitur non
enm, dedit eis potestatem filios Dei fieri (Joan. i): proprie, seJ ab.isive. A nostro euim us:i traclum
quamlo non spiritian servitulil in timore, sed spiritum est. Nam Deus, qui sempcr idera ipse est, nuuquaui
acipimus adoptionis filiorum , in qito clamamus contristatur, quia nunquam mutatur.
 ;

701 COMMENT. IN REG. 5. BEXEDICTI.

Jta enim ei omni tempore de bonis suis in nobis pa- A orare pnccepit. Pater enim <JiguiLaL*s el honoris esl
rendum est. Tempora autcm a motu siierum sunt nomen. Quod veraciler in ipso Deo conslat esse per-
dicta. Unde et Deus, ctim h:ec institueret, dixii : feetum. De illo enim Aposlolus ait Ex quo omnis :

Ut sint in signa ct tempora ct dics et anuos (Gen. i), palernilas in coelis, et in terra nominatur (Ephes. iii).

id est in aliqno mutabili molu, cujus aliuJ prius, El ipse spiritus, quem accepimus in baptismo, tesli-

aliud poslerius praeteriit , eo quod simul esse non monium reddit spiritui noslro, quod sumus filii Jiei. Si
possunt. Tempora cnim momenlis, horis, diehus, aatcm filii Dei, ct hairedcs : luvredes quidcm Dei,
annis, Iusris, s;eculis et actibus dividunlur. Nam coluvrcdcs autem Christi (Rom. vin). Quam hseredi-
proprie nec centura ar.ni sunt unum tempus, nec talem alio loco Aposlolus incorruptam, et inconla-
unus mcnsis, nec dies, ncc hora ;
quia cutn aliud minalam, et iinmarcescibilem appcllal; et nobis
transit, aliud advenit, simul unum esse non potest. eam in coelis conservalam esse promittit. Ipse enim
Quod autem dicil, ita ei parcndum est, subinlelligitur qui dedit nobis potestatem filios Dei fieri, ipse eiiam
vero regi Christo, cui superius obedientia armatum dedit nobis potestatem hacrediiatcm in coelis acci-

militaturum dixit esse monachum. Parendum dicit, pere : si tamen salvi perseveraverimus usque in
id cst obediendum, obsequendnm vel oblempcran- finem. Incorruptibilem ideo ccelestem dixit hseredi-
dum. Quod vero dicit, omui tempore, in prosperis et 1> tatem, quia nec senio tangilur, nec fcedalur, nec
in cdversis intellige dictum. Quod ergo intulit de niorte corrumpilur, nec poenitentice moestilia, ncc
suis bonis ei esse parendum, ostcndit quod
unde nihil sorde, nec parcitalis continentia coarctatur. Nihil
ei parere possimus, habemus de nostro. Ergo q ai enim exterius recipil a quo cornunpi aut violari possit.

ncc vellc possumus habere de nostro, festinemus Incontaminatam ideo eam narravil; quia scmper m
illi omni tempbre parere de suo. Tunc enim Deo de semetipsa integra et inviolata perseverat, ct nec
bonis suis paremus, quando de acceptis virlutibus hxredum termino, nec fune coarclalur extenlo. Non
non nobis, sed illi gratias agimus, quando illius man- eam occultus contaminat lalro, non violentus diripit
daia praedicantes ore ccmplemus et opere, sicut ipse prseJo : semper incontaminata,-semper en m incor-
ait : Si diliquis me, mandala mea servale (Joan. xiv) rupla perseverat. Ideo immarcescibilem eam dixit,
quando nosmelipsos abnegantes crucemque ferentes quia nec soctione falcis, nec caumate solis violenter
seqiiimur Dominum tolo corue belantes; quando ac- oppressa marcescit. Semper enim viridis, semper
cepto semine verbi cordc bono, et oplimo el ab omni persevcrat immortalis. Estenimin fdiisflorida, invir-
maliliac f;eee purgalo, aliud tricesimum, aliud sexa- lutibus fecunda, in deliciis amcena, in haeredibus
gesimum , aliuj vcro centesimum reddimus fruclum praeclara, in possessoribus gloriosa, et in praemiorum
(iJtitth. xni ; Marc. i\) ;
quando accepto pecuniae ^ doais semper excelsa. In illa enim est vita actema,
lalento, ad Dominum cum magi;o redimus lucro immorialilas sempiterna, potestas perpelua, pax
(Euc. xvi ; Matth. xvm); quando peceanli in nobis longa, sanctificatio certa, justificalio vera. Et, ut
non solum septies dimitlimns, sed usqce septuagies breviter dicum, Christus est haereditas nostra, in quo
seplies ( Lkc.xviii ) ;
quando in summi regis nuptiis est bonitas tota. Unde summopere cavendum est ne
invilali cum vcste recum: imus nuptiali (Mallh. xxn), nos iratus pater ab hac tam clarissima claritate cli-
ne aut cum illo qui fralri in se peccanti dimilteie minet, et ut mctucndus dominus irritatus a malis no-
noluit, aut cum illo qui pecuniam domini sui fodiens stris ut iiequissimos servos perpetuam tradat ad poe-
in terram abscondit, aut cum illo qui in nuptiis non nam. Notandnm quia qui primum recte credendo et
habens vestem nuplialem interfail, pedibus ct mani- bene vivendo vocali snnt filii, iidem ipsi postea male
bus ligali in tcnebris exlerioribus inclusi, et in poe- vivendo vocantur nequissimi servi. Duo enini servo-
nam perpetuam mereamur esse damnati. UnJe et rum gcnera in Scripturis inveniunttir divinis : uiuim
scquilur, bonoium, aliuJ vero malorum. Bonorum, de quibus
Ul non solum iratus paler non aHquando filios suos per Isaiam Domimis dicit : Ecce scrvi mei comcdcnt,
e.rluvredet, sed ncc ut metuendus doniinus iratus a n et vos esurictis. Ecce servi mci bibent, et vos siticiis.

malis no.tris, ut nequissimos scrros perpetHaw tradat Ecce servi mei lastabuntur, ct vos confundcmini. Ecce
ad pcenam, qui eum sequi no'uerint ad ghriam. Qno I scrvi mci laudabunt prov exsultatione cordis, et vos
auteni dicit iralus pater non hoc pioprie in Doaiino, clamabilis prw dolore cordis, ct pnv contritionc spiri-
sed abusive intcllige dicliun. Ilainano eiiim usti h;ec lus ululabitis (Jsa. l\\). El de quibus Dominus in
ct his similia iu Scripturis sai ris de Doraino pltu iiua Evangclio ait : Euge, serve bone ct fidelis, quia su-
invenies dicta. Iratus enim dicitur ira actus, id est, per pauca fusti fideUs , super multa te conslituam
ira agitalus, qiue duobus modis inDomino dicitur, (Malth. xxv). Malorum atitem gentis servorum esl,
aut cum fiagellat omnem filium quem recipit ad glo- dc quibus scriplum est Omnis qui pcccat, scrvus cst :

riam, aut cuin percutit onrraem iniqnura quem tra iit pcccati : scrvus autcm no:i manc! in domo in wternum
ad.pceaam. Patcr enim nosler ideo dieilur, qao 1 ille (Joe.n. viii). Et, serve ncqnam omne debitum dimisi ,

nos, ut essemus, crcavil , et per baplismi graliam tibi, ctc. (Matlh. xvm). De quibus et hic ail, vt ne-

itcrum recreavit, et in renatis Spiritura s.mctiim, in quissimos scrvos pcrpetnam tradul ad poenam. Non
quo clamamus, Abba Pater (Rom. vm), tiadidil, et, cnim Dominus aliquem, sed ipse se tradit aJ poenam
Valer nosler qui et in coc'is (Mattfi. vi), idem nos qai pc care non dubitat. Scriptum cst cnim : Quuis
 703 SMARAGDI ABBATIS 704

a facic scrpenlis, sic fuge peccatum (Eccli. xxi). Ergo A nectutc resipiscamus, cl ad vias viuc vel tar .'.c opa-

ipse se cruciandura serpenti iradit diabolo, qui nec versi, remedia salutaria non perdamus.
metiiit nec fugit peccatum. Ipse se perpetuam tradit Excitante nos Scriptura ac dicenle. Nonenim vigi-

ad pcenam, qui mollis et dissolulus vivens pcccare lans, sed dormiens anima excilalur. Dorntit enim
jion cessat. Poena dicta est, eo quod peccatores in anima, quac Domini sui obliviscitur, et mandata ejus
tormentis constringat el puniat. Intelligitur enim non recordalur. Vigilat, qtue Dotnini sui mcmoriam
pcena, immanis peccalorum gehenna, tormenta per- semper lenet numdata servat in
in corde, et ejus

pelua, stipplicia sempilerna, concrematio infinita, opere. Dormit anima, qux commissa pr.clcrila non
consummatio certa, mors vera, cruciatus aeternus, cmendat, et de futuris nii cogital. Vigilat, q'i;c pr;c-
dolor pcrpetuus,eontintius gemilus, inlerilus sempi- terita peccala plangit, el plangenda ullcritis non
lernus. Vbi, secundum Isaiam, impiorum vermis non committit. Dormil anima, qua3 perlalam etspalio-
moritur, nec ignis eorum exstinguitur (Isa. Lxvi).Ver- sam progrediens viam, de futura vita vcl gloria nil

Diem dicant diabolum et angelos ejus, qui animas cogilat, sed clausos oculos vel dormiens quoii lie

rcprobornm, velut vermes, dente malilhe rodnnt, et pejor effecla , ad neternum inleritum properal. Vi
igni inexslingui! ili et seterno semper ardendas ct gilat,qu:ede scterna vita et fulura cogilans glo-
senrtper cruciandas iraJunt. Ad hanc e;iim merito ria per arctam et angustam gradiens viam, virlrti-
lerribilem traduntnr pcenam, qui Cbristum sequi bus quotidie crescit el innovatur, et ut ad creatoiis
noluut ad gloriam. Ad illam , viJelieet , de qua stii CMgnitionem perveniat laborare non ccssat.
Psalmistaait : ExsuHabunt sanctiingloria (Ps.cxnx). Hora est jo.m nos de somno surgere. Ilora liic pvo
Et bene positum est, scqui, quia vocatur, nl Apo- temporc posuil. Cujnsconque eniin temporis quanli-
stolns ait : Deus autem omnis gratia?, qui voeavil v.os tas convenienter hora vocatur, ul in Evangelio scri-
id aeternam gloriam suam, ut cum Chrislus apparue- bilur : Exiit paterfamilias kora tertia. sexta, nona.
lilvitauostra, lunc et nos appareamus cum illoin glo- et undecima invitare operarios in vineam snam ( Mattli.

ria (1 Petr.\;Col. iu,4). Gloriam dictt vitam ;eier- xx). Horae enim ibi pro lemporibus posii-.e sunl. Di-
nani, gandinm plenum et sempilcrnutn. Ubi est ceria cit enim : Uora estjttm nos de somno snrgere, id est,
seruriias. secura Iranquillilas, tranquilla juctinditas, tempus esl ut nos de gravitale mentis et torpore
fjlix aeternitas, aMerna feliciias. Ubi esl amor pt^r- negligenthe ad observanda Domini prsecepla vigiie-
feclus, timor nullus, dies ceternus, alacer motus. mas. Horlalur nos de liac re Salomon dicens : No!i
Lnde fulgenlibus meritis sanctorum congregatio mi- diligere somnum , ne te egeslas opprimat (Prov. xx).
cat, ictcrnasahts exuberat, verilasregnat. Lbi esl in- Somnum diligcre est torporem u-eniis pcr desidiam
lcdleclus sine errore, memoria sine oblivione, cogitatio ampleeti, et dc futuro nil cogitare, quoniam egesta?,
sine perturbalionc, cbaritas sine simulalione, sensus id e«t, aelertia miseria.male securam opprimit animam.
sine offensione, incolumilas sinc debilitate , salus El apertis oculis nostris. Illis videlicct, de quibws
fcine dolore, vila sine mortc, facililas sine impe- Salomon ait : Aperi oculos tuos, et saturare panibus.
dimenlo, salmitas sine faslidio, et tola saniias sine Aperire oculos esl intellectum mentis ad justitise lu-

morbo. men resecarc. Salurare panibus est spiritalibus cibiS

Exsurgamus crgo tandcm aliquando. Otiosis enim divina; scien(i;e meutem reficcre.
el ignavirc soj.ore depressis exsurgamus rectedieilur, Ad deificnm lumcn. IJ est, divinum, quol aninue.
<-iiia anima somno dedita negligenti;c et tarditatis tribuit inteltectum.
iiieriia pretsa, quasi dormiens in otiositalis lecto Attonitis auribus. Id est, attentis menlibus
niale soporata quiescit. Exsurgamus cnim dicit, id Av.diamus divina. Id cst, Deo plena, divinilale re-
cst, erigamus nos ab illo negttgenliae loco proviJi, in ferta.

quo diu jacuimns nociva segnilia pressi. Levemus Quotidie clamans quid nos vox admonct, dicens :

corda noslra cum manibus, id esl cum bonis operi- Hodie si vocem ejus audieritis. Ho iie habet elymolo-
bus a:i Dominum, qui nialis aelibtis pressi, pravisque t* gia hoc die. Se>l ct hoc in loco sempcr, vel in omni
moribus incurvati longo jam tempore adlucsimus tempore significal, quia jugiter el onmi hora auuien-
sceculo. Maligni enim spiritus molli dissoluleque vi- dum est, qui salutariler monet, et niisericorditer
venti animac dicunt : Incurvare, ul transeamus. Quse docel. Cujus sermoais vim Apostolus potenter dicens
si malis conun suggeslionibus acquievent, sub pe- expressit : *<?</ adhorlamini vosmetipsos per singulos
(!i!ius eorum male calcata peribit. Si vero recta in dies (Ilebr. iii). Donec hodie cognominalur.
opere Dei perseveraverit, cum Elia dicere poterit : Si vocem ejus ctudierilis. Ejus dicit, id est, illius

Vicit Dominus, in cujus conspcclu sto (III P\cg. xvtt;. boni pastoris, qui ait : Ego sum pastor bonus; el oves

Et cum Paulo : Nostra autem conversalio in cocli.i cst mece vocem meam audiunt, et sequuntur me, et c<;o

(Pltil. m). Quod autem dicit landem aliquaudo, nisi cognosco eas; ct nullus rapit eas de manu mea. Sed
fallor lcmporis tarditatem signilical. Ex rtnobos enim et vitam wternam dabo eis (Joan. x). ln loge euim et

adverbiis lemporum unum composuit : idcm est prophelis, in Evangelio et aposlolis vox Domini nml-
enim tandem quod et aliquando. Ac si dicat : Et si tis moJis smans audilur, sed a corde bono et optimo
iu prim.ev;e yetalis tempore, id c>t, in jiivcnlute , in atiditur ct cxaudilur. A duris vero ct lapideis cordi •

bonis opcribus nos exercerc uolumus, saliem in sc- bus auditur quidcm, scd non exauditur. Ergo auiflue
 ;

rr,5 f.OMMENT. I.N REG. S. CENF.DICTI. 706

use obdurant corda sua ne vocem illius boni verique A permanet in secculum sieculi (Psa/. xvm). Quanlum
pastoris audianl, nec sequuntur eum, nec oves illius cnim quis altenlius Dominum diligil, lanto eum tli-

sunt, nec cognoscunt eum, nec cognoscuntur ab eo. Iigentius offendere pertimescit. Vox paternacst, vox
Qui enim ignorat, ignorabitur. Et nec de manu ra- pietatis, qusc nos admonet ne pavescamus quod audi-
ptoris liberabuntur, nec in Iocis pascuis collocabun- vimus limorem. Non est eiiim limor isie qui formi-

lur, nec vitam accipient sempiternam. detur, sed qui diligalur. Timor bumanus amarilu-
Nolite obdurare corda vestra. Sic enim alibi Apo- dincm habet, isle dulcedinem. Ille ad servitium conit

Stolus ait : Non obdurelur qnis ex vobis fallacia pec- iste ad liberlalem trabit. Poslremo ilie claustra ine-

eati (Hebr. iu). 111 i enim corla sna obdurant, qui tuit, hic ccelorum regna patefacit. Ii; limoris eteniai

quod de mnndalis Dei recle inlelligunt, opcrari recu-- laude Salomon ait : Timor Domini apponit dies

sant. De quibus per Salomonem dicitur Pigredo :

(Prov. x). Time ergo Dorainum, o monache ! seJ
immiltii soporem (Prov. \\\). Piger enim recte s n- i!Io limore qui sahclus permanet in saeculum saeculi

ticndo quasi vigilat, sed nil boni operando corde ob- illo casto aniore qui trbi ad dies temporis hujus adji-
tlurato sensuque soporalo in tarditalis suoe dormilat ciet dies oelernos, dies perpetuos, dies immortales
lectulo. llli, inquam, obdurant corda sua, qui audiunt et dies perennes. Imo diem unum sine vespera et

quidem predicantem, sed imitari nolunt operanlem. B infinilum : diem Jeiici gaudio plenum, indefieiente
Qui non obediunt voci Domini dicentis : Divcrle a luce refertum, angelico comilatu suffultum, diem
malo, et fac bonum (Psal. Xxxin). Qui hon audiunt, quem nox non interpellat, lenebrse non obscuranl,
Deponentes veterem hominem cum actibus suis, in- nubilum non obfuscat, quem importahilem non effi-

duite novum, qui secundum Deum creatus est in cit calor aeslatis, pigrum non reddit frigus biemis

jusiitia et sanctificalione veritatis. Qui non renun- dies qui tibimet unus erit cum sanclis, communis
tianl srcculo el crucem portantessequuntur Cbristum. cuni angelis, seternus cum ulrisque, qui tiLi cum
Et iierum : Qui habet aures audiendi (Matth. xni, felici gaudio consorlium tribuat angeloram, et socium
Hatc. iv, Luc. viii). Aures hic cordis, non corporis facial patriarcharum, in numero computel prophela-
requirit. llle enim aures audiendi habet, qui quod rum, in exsultatione scciura facial apostoloram. Scri-
corde mlelligit oj>erc implel. Illeaures au lien ii babet ptum est enini Qui timent Dominum speravemnt in
.

in corde, qui memorise su.c prcecepla Domini com- Domino, adjutor eovum, el protector eorum cst (Ps.
mendat, et tomincndala cum multiplici fenorc Do- cxin). Et alibi : Plenitudo sapicnlia' timere Deunt;

mino reddenda reservat. Ilie audiendi non Uabet et corona snpienlicc limor Domini replena pace, et

anrcs, qui Domini mandata i.ec memoria retiisel, salutis fructu (Eccli. i) El : Qui limetis Dominum
nec operibus implet, nec recondit in corde, uec credite illi t et nonevacuabiturmercesvettra. Quitiau
exercet in opere. tis Dominum, diligite illum, et illuminabuntur corda

Audiat quid Spiritus dicat Eccleshs (Apoc. n). Au- vestra(Eccli. n). Et, quam magnus, qui invenil sapien-

diat dicit, id est, intelligat. Quid Spiritus, id est, tiam? sed non est super timentem Deum (Eccli. x\v).

Spirilus oninipolens, Spiritus sanctus, Spirilus ille Deatus cui uatum est habere limorem Dci, Timorau-
qni leslimonium reddit spirilui nosfro quod suntus tem Domini sicut paradisus benedictionis (Eccli. xl).

filii Dei, et de quo Apostolus ail : Templum Dei eslis, quia in illa esl fiducia forlitudinis ;
per illum fructus

ct Spiritus sanclus habiiat in vobis (I Cor. iii ; // Cor. pullulat saluiis et pacis. Audi adhuc ct diligenler al-

vi). Spiritus saifctus (iicitur secundum id quod ali- tende, o monache! quid Dominus per propbelam
quid spirat. Meo aulem tinientibus se promiliat Orieiur, inquit, vobis ti-
Spiritus Dei sanclus vocatur, :

mentibus nomen meum sol justilice, ct sanitas in pcn-

<|iiia Patvis et Fiiii sanclitasest. Nam cum sil et Pater
spiiitus, et Filius spiritus, et Paler sanctus, et Filius v.is ejus, ct egrediemini et salielis sicut vitnli de ar-
mento, elc. (Halach. iv). Et libi, o monacbe, linien-
ganctus, proprie tamen ipse vocalur Spfritus sanctus,
lanquam sanctitas et consub»tan:ialis ambOrum. dum est nomen Domini, ut sol justiti.e tibi oriator

expellal, igno
Ecclesia Graecum est, quod in Latinum veriilur con- jy Christus, qui mcntis tucc tenebras
vocatio, propterea quod omnes ad se vocet. Q;i;e cum rantiam cordls auferat, et lucem inteliigentix infun-

una sit, universalis, id est catbolica, a Joanne in dat. Hic justc viverc tribuat, et post morlem vitam

Apocalypsi (Cap. i) septem scribuntur Ecclesihe pro- aeternam concedat.

pter uniformem spiritus pieniludinem, i 1 estspiritus, Currite dum lumen viice habetis. Non h':c cursum

sapicnthc et intelfectus, consilii cl forlitudinis, scieu- corporis, sjd profectum quacrit animanmi. fjnde

Ibunt de virtutc in virtutcm, et vidcbi-

tiae et pietatis, el timoris Domini. Psalmista ait :

Et quiddicit? Vaiile, fiiii, auditeme. Magna pictas tur Deus deorum in Sion (Psat. lxxxiii). El aiibi :
ct misericordia Spirilus sancti, qui anleconversionis Viam mandaiorum cucurri, dum dilatarcs cor meum
habitum unumquemque ad se audiendum invitat. Et {Psal. cxvm). Nain ct bie eursus observatkmem

quos ad conversionis graliam invitat, filios vocat. mamlatorum et profeclum significalanimarum. Dum
prophelam Patrev.i invoca- lumcn vitce habclis, inquit, id est, dum vivitis, dum
ljiseest enim qui jter ail :

bis me, cl posl me ingrcdi non ccssabis (Jerem. in). vobis viLc hujus spaiiura tribuiUir. Nam ct ille lumea
De hoc vit;c in se habet qui, ivlieto prioris conversauoms
Timorem Domini docebo vos [Psal. xxxiu).

limore ei alibi Psahnista ait : Timor Domini s.w.ctus ewore, ad meliores vias converlitur vUae, dicente
 ;

SMARAGDI ABBATIS 7CS

Apostolo : Eratk aliquando tenebiw, nunc aulem .rt.r A nufe. Bonos autem dies non istos dicit in quibus ca-
lumen viue in se ducis delectalionibus occupamur, sed qui vere
m Dotnino (Epli. v). SeJ et ille illos

habet, qui illnm halet qui dixil : Ego sum lux mundi boni sunt et in summa sanctitaie versanlur. Qusi

qui sequitur me, non ambulat in tenebris (Joan. vm). esl homo, dicit, qui vult vitam, id est, vilam beatam,

UnJe et hic aperle sequitur perpetuam, lmmortalem, sine morle, sine fine ei

JSe tenebra: mortis vos comprehendant. Hoc in sine laboie, quia in hac vila homo ad laborem na-

loco tenebra? mors sive diabolus inlelligitur. Pos- scitur. Ad ilhun, ul sine labore, et, ut in aeternum

sumus el illas bic non inconvenienler intellige- vivat, pervenit. llla est enim vita beata ad quam
re tenebras qnas in Evangelio Dominus exlerio- qui cum bonorum operum consummatione perve-

res appellal. Qui vero, dum vivunt, a viliis se nerinl, bealis angelis similes erunt, et simul cum
separare non salagunl, et virlulibus crescere nolunt, Deo suo sine fine regnabunt. Quod hic erc:iidcrant,

merilo a morlis lenebris comprebensi in inferno ibi videbunl sui crealoris subslanliam mundis cor-
lugent damnati. lnteriores quippe tenebras dicimus dibus contemplantes, aelerna exsultatione gaude-
eaeciiatem cordis, exteriores vero lenebras aeternam bunt diviiue dilectionis et mutua dileclione possessi

noctem damnationis. Tunc ergo damnatus quisque in aeternum, et invicem sibi feliciler adhserehunt.
non iu inle.riores, sedinexteriores lenebrasmitlilur, B Rectplis cum incorruptione atque immorlalitale
quia illic invitus projicitur in nocte damnationis, corporibus municipatum patrioe ccelestis accipient,
qui bic sponte cecidit in csecilatem cordis. Ulii Ile- alque ejus in relernum cives cffecti promissa pra?-
tus et striJor dentium esse perhibelur, ut illic dentes mia reporlabunt. Ibi eis exu! eraliit tanta betitia,
strideant qui hic edacitate gaudebant ; illic oculi tanta coelestium graiia gaudiorum, ut remuneralori
defleant qui bic per illicitas concupiscentias versa- suo pio pro lanlis muneribus gralias agant, et nui-
bantur : quatenus quaeque singula membra supplicio lum Fastidium ex ipsa afflucntium bonorum pcrfe-
subjaceant, quae hic singulis quibusque viiiis subje- clione sustincant.
cta sei viebant. In fleiu qnoque oculorum et stridore Quod si tu audiens, respondeas : Ego, dicit libi

dentium per melapboram membrorum corporalium, Deus. Quid sit Deus? Deus hoc quod nulla at-
est
magnitudo ostenditur tormentorum. Tencbroe aulem tingit opinio. PIus est enim quam quod dici potcst
dicunlur eo quod teneanl umbras. Non aliquid sunl aut cogitari. Nam unaqineqiie natura pro capaci-
tenebme, sed ubi lux est, tenebroe fiunt. Sicut enim lale sua suspicalur de Deo. Ei quantum nalura di-

tenebrae nihil sunt nisi absenlia lucis, ila mors nihil stat a natura, tanlum sentenlia dislal a sententia.
est nisi privalio vitoe. Mors dicta vel a morsu , vel Quia enim super omnia est, necesse est ut omnium
quia amara cst. C mentes excedat. Homines enim quantum possunt
Et qiurrens Dominus in multitudine populi, cui ha?c aciem mentis extendere, aspiciunt quid Deus sit,

clam.it, operarium suum, iterum dicit. ln multitudine opinione, non definilione. Angeli autem, qui supe-
cnim Dominus paucos operarios quoerit, quia multi riores bominibus sunt, quia plus aliquid de Deo
suntvocati, pauci autem elecli (Matth. xx). Quoerit uti- sentiunl non est dubium. Arcbangeli vero eo ipso
que opcrarios modo proescnli in vita, quibus postca amplius. Cberubim autem et seraphim, qni proxi-
niisericorduer clamans dicat : Venite ad me omnes me juxta Deum esse dicuntur, majora de Deo sen-
qui luboralis, el onerali estis, et ego reficiam vos, tiunt : non tamen comprehendunt penitus qnid
dicil Dominus (Matlli. xi). Scriptum est cnim : Qiu Deus sit, quia nemo novit Patrem nisi Filius, nec
operatur lerram suatn saturabitur panibus. Qui au- Filium qnis novit nisi Pater. Igilur csl Deus, sicut
lem sectatur olium, in cgestate eril (Vrov. xn). Ule bominibus videtur, spirilus, natura simplex, lux
terram suam strenue operalur, qui arcana cor.Hs inacccssibilis, invisibilis, inacslimabilis, infinitus,
sui pir quotidiana excrcitia, per Iegis meJitalionem, perfeclus, nullius cgens, aclcrnus, immortalis omni-
per vigilanliam menlis, velul per agriculluram in- inodo, a quo initium omnia consecula sunt, vene-
stanter erudit, alque spirilalihus cibis, velut pani- randus diligeutibus, metuendus, extra quem nihil
p.
l;us, ne fame ignoranlioe peikliletur, interioris est, imo in quo sunt omnia, quoeque sunt sursim,
bominis sui scnsum invisibili alimento rcficere non deorsutn, summa et ima omnipotens, omnia le-
;

dcsistit. Ille, inquam, qui in terra corporis sui ope- nens, vere in omnibus dives, quia nibil esl quod
rando noctumas exercet vigilias uberesq^ie pro pec- >aon ejus sit ; bontis, justus, misericors. Est cl se-
catis effundit lacrymas, corpus suum servituti redi- verus, nt lerrore, quac ab eo bene condita sunt,
gens casligat, camem suam jejunio macerat etva- conserventur. ne negligenlia parer. t viloe pnrcipi-
riis afiliclioniblis cruciat, ille panibus supernis et liinn. Et, ne quod miraLilius est praitermittam,
Dracmiis saturabitur aelernis. tanta esl clementia ejus, ut contumclias passus ab
Quis est homo qui vull vitam, et cupil videre dies his quos fecit, sufferat et prior vocel eos ad pacem.
bonos (Psal. xxxni) ? Talis inlcrrogatio posila est, Si habere veram
vis et perpetuam vitam. Vila dicta
quam emniura sequitur assensus. Quis est enim propter vigorem, vel quod teneat vim nascendi at-
qui possit dicere, aut vitam nolo, aut dies bonos que crescendi. Quae vera et perpetua dicitur, vel
videre m>n cupio ? ScJ uiinam sic vilam perpetuam pro Christo, quidixit Ego sumvia, verilas, et vitn
:

qiia-reremus, sicut in ista temporali corda defigi- (Joan. xiv) ; vel propter aeternitatem, qua vivitur iu
7H1 COMMENT. IN REG. 5. CENEDICTI. 71«

ea. Isii chiin rtta; mors icccJil, iili nunquam. A Hmus audisnicm, ul quoJ crcdilur ad av.xilium in-
Propterea isla fallax, illa vero vocalur verax. Isla ferrc videatur impcdimentum. Quod merilo prohi-
breviler terminala, illa vocatur perpelua. Ista mor- bclur, qnia purae conseienli.c constal scmper ad-
t;dis, illa vocalur setcrna. Ista misera, illa autem versum.
est gloriosa. Isla doloribus et laboribus plena, illa Diverte a vialo et fac bonum (Psat. xxxm). Multi

sanitate et quiete manct jucunda. Ista odiis ct de- enim faciunt bonum, sed non declinant a malo. la
feclibus languida, illa charilatc ct virlulibus krta- die celebrant jejunium, el in nocle commiituui
tur fecunda semper. De bis beatus Augustinus in adulterium. Pauperibus tribuunt eleemosynam, et

Expositione Evangelii ait : Duas itaque vitas sili a pauperibus accipiunl prsedam. Pauperi porrigunt
divinitus prsedictas novit Ecclesia. Quarum una est calicem, et Ubnnt illi usqne aJ ebrielalem. Tri-
in fide, altera in specie. Una in percgrinalione, al- buur.t esurienli buccellam, et comedunl usque ad
lera in oeternilale. Una in labore, altera in requie. crapnlam. Et ut breviter dicam, in publico fas, et
Una in via, altera in patria. Una cum hosle pugnat, in occullo non ccssant agere nefas. El laliler agen-
altera sine hoste regnat. Ergo una bona est, sel tes a dextra nolunt segregare sinislram. Aliud vero

adhuc misera, altera mclior, et beata. Ad quam genus hominum et valde inonaehorumest, quod di-

qui felix venerit, felici gaudio aeterno perfruelur B verlit a malo et operalur minime bonum. Terrenos
iu soeculo relinquil labores, et in monasterio secia-
in regno.
Prohibe linguam tuam a malo (Psal. xxxm). Pro- t:ir otiositates. De talibus enim Dominus ail : Ar-
hibe, dicit, absline, cohibe, coerce, vel ccmprime. bor quce non facit fructum bonum, excideiur, cl in

A malo, subaudilur omni, videlicet detractfonis, ignem mittetur (Mattli. vn; Luc. m). El in Apocaly-
maledidionis, murmurationis, irrisionis, vitupera- psi : Quia nec frigidus, nec calidus, sed tepidus es,

iionis, injusUc increpationis, a verbis mendacibus et nauseam facis, incipiam te evomere de ore meo
ct sermoni!)tis otiosis, cl similia. Scriptum csl enim : (Apoc. m), dicit Dominus. Unde et otiositas inimi-

Detrahenlem sccreto proximo suo hunc persequar ca esse describilur ai-imae. Ergo diverlere a malo,

(Psal. c). Et, Neque maledici regnum Dei posside- bonum

et facere singulariter, et proprie est electo-

iunt (I Cor. vi). Et, Qui murmuraverunt, a serpenti- rum. Non cniin super spinas, tribulos ve! urticas

bus perierunt (I Cor. x). El, Os quod menlitur, occi- rgiicola vel horticola frugum suarum scrit semina,

dit animam (Sap. i). El, Perdes omnes qui loquun- sed prius ab his purgat agrum, el sic jaclat con-

tur mendacium (Psni. v), el his similia. Ecce, mo- gruenlis seminis granum. Ita et elcctorum quisque

nache ! cur dicilur prohibc linijuam tuam a m:lo. prius cordis et corporis sui agruni a vitiis purgat,

Si enim detrahentem Dominus persequitur, ct ma- G ct P ostea virtulum semina jactat :

et hoc modo di-
ledici regnum Dei non possident, et murmuratores vortit a malo, et facit bonum omnis homo.
a scrpenlibus, id est a damionibus, pericrunt, et Inquire pacem, el sequere eam (Psal. xxxiu).
perdet Deus omnes qui loquuntur mendacium, cum Sciens autem Propheta in hoc agone sseculi cum
omni vigilantia proliibere debemus linguam nostram corpore paccm fiJelissimos non habere, et cum
a malo, ne ciirn his pereimlibus el nos pereamus suis vitiis Jiic illis coniinuum csse certamen, pul-
in selernum. El adhuc dc malo lingucc audiamus cherrime dicit, inquire pacem ; ut quamvis eam hic
quiJ Jacobus apostolus dicat, ail enim : Lingua non habeant, tamen semper ab eis studiosissime

ignis cst, et universitas iniquilatis (Jac. m). Lingua perquiratur ; hic imperat, scquere eam, quasi pracc-
conslituitur in membris noslris, qua? maculat lotiun dentem. Quceramus ergo s^duli, sequamur iutenli,
corpus, et infiammat rotain nativitalis nostra?, in- quia iliic eam invenirc no:i possumus, nisi hic dili-
fiamuiata agehenna. Omnls eniin natura bestiarum, genlius inquiramus. Quse lcnc comprehen.Ii dabi-
et volucrum, et serpenlium, eliam cx'teroruin do- lur, quando ipsum conspicicinus pacis auclorem.
niantur et domala sual a natura humana, linguam Pax cst serenilas mentis, tranquillilas animi, sim-

aulem nullus hominum domare potest : inquietum plicitas cordis, amoris vinculum, consorlium chari-
malum ,
plena veneno mortifero ; in ipsi Lene- ta:is. Hsec est qux simiiltalcs tollit, bella compescit,

dicimus Deum cl Palrem, et in ipsa nuiledicimus comprimit iras, supcrbo; calcat, humiles amat,
homines, qui ad similitudinem Dci facti sunt : ex discordes sedat, inimicos concordat ; cimctis est

ipso orc procedit bcncdictio et maleJiclio, non placida, non quoerit aliena, nihil deputat suum, do-
oportel hxc ita fieri, etc. cet amare qiuc odisse non novit, nescit extolli, ne-
Et lubia tua ne lcquanlur dolum. Imitetur bonus, scit inflaii. Hanc ergo qui accopit leneat, qui pcr-

quanlum potest, mcnachus Domniun, cl r.cc in ( iJil repetat, qui amisit requirat ;
quoniam qui in

COrde leneat, ncc in lal.iis lojuatur doltim. Quia <a Jcm re non fuil invcnlus, ab;iicalur a Patre, ex-
Dominns mahim non fecit, nrc dolus inventus est in haeredatur a Filio, nihilominus a Spiritu sar.cto

ore ejus (
Isa. liii ; / Pctri n). Disperdet enim Deus alicnus efficiiur.
labia dolosa, eorum vidclicet qui in corde et dc El cum harc feccrilis. Id est, supradicla.

eorde locuti sunt inala. Dolus autcm vocatur occulla Oculi mci supcr vos. Haec vox Domini cs! , vox
malitia blandis sermonibus adornata, qure proprie misericordioe, vox pictatis, qui ut hxc ab homine
Iraus, msidiic scu fallacia nuncupatnr ;
quandofal- lianl nriscrkorditor prxstat, quia nihil potest hu-
711
SMARAGDI ABBATIS H.

quod possc dederit divinama- A mini sanclis monachis cst, quia eos ad cam ina-
mana frasilitas nisi

Et cum lia-c feceritis, dicit, id cst, cum

pro- gnam multiludinem dulcedinis su.t, quam abscondit
jestas.
linguam vestram a malo, et labia vestra timentibus se, invitat. Factus esl illis babitalor, ut
hibuerilis
eos cliam non invocalus exau.Uat. Faclus via ct
non fuerint locuta dolum cum diverterilis a malo, ;

bonum; cum inquisicritis pacem, et se- palria, ul pcr illum ad illum veniant. Factus p.;-
et fecerilis
cuti fueritis eam, tunc oculi mei super vos. Ilic slor, et ostium et pascua, ut ab illo gubcrnati per

oculi Domini respectio divina vocatur, qu?e super eum intrcnt, ct ingrcdiantur, el egrcdbmtur, et
justos misericorditer aperilur. Respexit enim Do- pascua inveniant.
minus Petrum, et ille verbi Domini recordalus esl Ecce pietate sua demonstral nobis Dominns viam
el amare flevit (Luc. xxn), quia ler Domi-
illico, vitw. Ipse ergo Dominus, ut pranliclum csl, factns

num negavit. Ergo oculi Domini, id est respectio est nobis via, veritas, et vila. Via scilicet rcgia,

divina, et memoriam justis tribuit et intelligentiam, ut per cum gradienles, non declincmus ad dexlc-
et a morle eos seterna ct a fame li!;erat sempiterna. ram, aul ad sinistram, sed ad vilam, quoc ipse cst,
Sic enim et in alio scribilur psalmo : Oculi Domini perveniamus aeternam : ubi non fletus ullus polest

super metuentes eum, ut eruat a morte animas eo- esse, nec gemitus ; ubi habebunt omnes sancti
rmn, et alat eos in fame (Psal. xxxn ). " amorem pcrfectum, timorem nullum et gaudium
Addidil ; Et aures mew ud preces vestras (Psal. sempiternum. Ibi enim eril eis volunias cerla, cu-
xxxiu). Aurcs Domini lioc in loco cxauditio inielligi- piditas nulla, quoniam fruendo cadestibus bonis,
tur divina,quam Psalmisla lotia viribus poslulabat di- a 1 qua? pervenire cupiebant, nihil eis deerit quid
cens : Inclina, Deus meus, uuretn luam, it uudi me ullerius concupiscanl, et in illa regione pcrpetus
(Psal. xliv et lxxx\). Ei, Auribus, percipe, Dumine, securilatis ac pacis perfecte bcali, ncc limoris sti-

oratiouem meam (Psul. xvi). Ei, tiant aures luce in- mulos passuri sunt ncc doloris.
lendenles ad oratinnem servi tui(Psal. cxxxu, 2),et Sucanclis crgo fidc vel obscrvantia bonorum actumr.
mille talia. Sed et Salcmon utrumque in oralione lumbis noslris (Eph. vi). Eleganlissime enim, ct
sua, id est oculos et aures Doniini simul com- more prophelico bealus Patcr Benediclus duplicem
preheniiit clicens : Ut sint oculi tui aperti et au- hic monachorum posuit cingulum. Cognovit autem
res tua? intcnta? ad orationes servorum tuorum. quia fides sine operibus mortua est, ct opcra sine
Sed licel frcquenter Dominus auilial peccalores, fidc vacua. Et idco non simplum sed cx utroque
justistamcn multo amplius cxauditio et celerius lcxlum monachorum voluit essc cinguluin. Isaias au-
promiltilur,quando in prcccs eorum paratas aures _ tcin hoc ipsum dupliciler in Doniino posuit, diccns :

habere monstratur. Noli crgo timere, o juste mo- El erit juslitia cingulum lumborum, el fides cincto-
nache, hominum pcrscculiones sscculique labores. rium renum ejus (Isa. xi). Ut enim ille fidem, ct
Oculi enim Domini super te sunt, ut liberenl te, istc posuit fulem. Ut ille juslitiam, ct isle bonorum
el aures ejus, ut audiant le. Tu aulem tcne vias actuum obscrvanliam. Omnis aulcm bonorum
cjus, ct spera in cum, el uic cum Apostolo Si : acluum observantia non incongrue vocalur juslilia,

Deus pro nobis, quis conlra nos (Rom. vm) ? Deus sicul scriplum cst : Juste, quod justum est, exseque-
pro nobis, ut oc.ili cjus respicerent nos. Dcus pro ris (Dcut. xvi). Fidc cnim lumLos menlis nostmo
nobiSjiit aures cjus audirenl nos. Deus pronobis, ut succingimus, si de sancta Trinitate recte scntimus,
prseileslinarct i;os. Deus p:o nobis, ut vocaret nos. ct eam hdeliler crcdimus. Donorum actuum obser-
Deus pro nobis, nt justificaret nos. Dcus pro nobis, vaulia lumbos suceingimus, si nos in bor.is operi-

ut glorificaret nos. Si Deus pro nobis, quis conlra bus scduli cxcrcemus, sicut Apostolus ait : Slate
nos ? Pi\cdesiinavit, anteqnaiv. essemus ; vocavit, ergo himbos mentis veslro? succincti (Eph. vi), id cst,

cum aversi essemus ;

justificavit, cum pcccatorcs in omni prcclio viriliter pramarati, et ab oinnibus
essemus ; glorificavit, cum morlales esscmus. Si curis sa^culi expediti. Et ad Job Dominus ait : Ac-
Deus pro nobis, quis contra nos ? prscdestinalis, a cinge sicut vir lumbos tuos (Job xxxvni). Scri-
Dco vocatis, justificalis, glorificatis ? Qui vtilt ad-
D
ptura enim sacra illos viros vocat qui via Domini
versari, paret se, si potest bellare adversus Deum. fortibus et non dissolulis gressibus ambulant. Limi-
l'I)i er.im audivimus
Deus pro nobis, quis conlra
: Si bos vero virilitcr accingere est, vel in opcre vcl in
nos ? nisi quis Deum
non lacciit nos. vincit, cogitatione carnis etmentis luxuriam refrenare. Sed
Et antequam me invocelis diccm vobis : Ecce ad- cur bcalo Job dicitur ? Accinge lumbos tuos sicut vir,
sum. scrmo mansuetudine et benignitate plenus I nisi quia alia est carnis luxuria, qua caslitatem
Non exspectat consummari oralionem, scd ante tri- corrumpimus, alia vero luxuria cordis est, qua de
buil petilionem. Novit cnim Doininus, antequam castitale gloriamur. Dicilur ergo ei : Accinge sic-
petamus eum, quid opus sit nobis. Et boc ideo, ut vir lumbos luos, ut qui prius luxuriam corru-
quia lemplum Dei sumus, et spiritus Domini habi- ptionis viccrat, nunc luxuriam stringat elalionis, ne
tat in nobis. Velocissime enim habitaculum suum de patientia vel de castilate superbiat. In Veleri
habitator exaudit Deus. Teslamento zona pellicea legimus eirca lumbos, in
Quid dulcius nobis huc voce Domini invitantis nos, Novo autem zona aurca circa pc< tus. Ilt enim adul-
fratres chc.rissimi ? Yere enim dulcis hajc vox Do- terium non commiltalur, zona pcllicca adliiben !a
 3 :

7! COUHENT. IX REG. S. BENEDICTI 714

csl circa Iumbos, ut non vhieauir nnilier ad con- \ spvrtius, sicut et vocati eslis in una spe vocalionis ve-
cupiscendum : zona aurea circa pcctus, ul pcr duca- strce (Ephes. iv). Hic autem qui nos vocavit Leatus
tum Evangelii pergamus ilinera ejus. Ducalum Evan- Bencdictus dicit, et subaudiiur vei ad giatiam fidei

gelii, idesi, ducalum Christi neque enini aiiorsum ; primum, vel ad religionis postea el conversionis
Clirislus, aliorsum ducitEvangelium ; sedipsa Doinini babitum.
gesla, vel sanclissima verba, vocanlur Evangelia, In cujus rcgm tabernaculo si volnmus habilare,
qiucscquentesper itinerarccta perducuntad coclestia visi illuc bonis aciibus currendo minime pervenilur.
regna. Sed diligenlcr nobis est intuendum qui sunt, Manifestum esl enim quia benefacientes et non ma-
aut qui scqunntur, quo lendunt bi qui per du- vel lefacienles coeleslis regni tabernacula posbidebunt.
csttum Evangelii petgunt. lli suntuiiquc quibus Do- Sic enim de malis Paulus apostolus ait : Quia neque
miniis ait : Amen dico vobis, quia vos, qiti reliqui- adulteri, neque molles, neque masculorum concubito-
stis omnia cl sccuti estis me, ui regeneratione, cum res, neque fures, neque avari, ncque maledici, rteque
sederit filius hominis in scde majestatis sua', sedebi- ebriosi,ncque rapaces,regnum Dci possidebunt (1 Cor.
tis cl vos super duodecim scdcs, judicanles duodecim vi). Nos aulcin si cupimus regnum Dci possidcre,
tribus Israel (Multli. xix). Et ilie, cui dicit : Vc.de, in omnibus exhibeamus nosmctipsos sicut Dei mini-
et vcnde omnia qiuc habes, et da pauperibus, ct lia- B siros, in mulla patienlia, in tnbulalionibus, in ne

bebis thesauros in coclis, etveni, sequere me (Marc. cessitalibus, in angustiis, in plagis, in cdrceribus, in
x). El : Qui vult post mevenire, abneget scmetipsum, sediiionibus, in laboribus, in vigiliis, in jejuniis, in
et lollal crucem suam, ct sequatur me (Mattli. xvi), casiitate, in scientia, in tonganimUale. in suavitate,
ci similia. Cognovimus qui sunl, scilicet qui relin- in Spirilu sanclo, in charitate non futa, in vcrbo
quuiit omnia, ct qui vendunt, ct danl pauperibus, verilatis, invirlule DJ. Per arrna justhuv a dexlris,
ci (pii abnegant scmeiipsos, el tollunt crucem suani. ct a sinistris. Per gloriam, ei ignobililalcm. Per in-
Quein sequunlur Christum ? videlicet qui dicit eis : famiam, et bonam famam. V{ seductorcs, el veraces.
c! secitti cstis me ; ct, veni, scquere mc. Quomodo Sicut qui ignoti, et cognili. Quasi moricntes, ct eccc
seqtuinlur, videamus. ScquiUir aulcm Christum, qui vivimus : ut casligali, et non morlificaii. Quasi trisles,
pncceplis ejus insislit, qui pcr magisterii cjus vesti- semper auiem gaudentes ; sicut egentes, mttUos autem
gia graditur, qni vcstigia ejus et itinera sectatur, qui locupletantes. Tanquam nihil babentes, et omnia pos-
qood Chiiilus docuit et fecit iinitatur, sicut Petrus sidentes (II Cor. vi). Et sic per istos et alios ! onoa
hortalur dicens : Christus passus est pro nobis, relin- actus currcnlcs labernaculi regni coeleslis esso n;c-
quens nobis exemplum ut sequamur vestigia cjus (I rebimur habitatores.
Petr. n); exemplum scilicet tribulationum, non delicia- C Sed interrogemus cum Prophela Dominum, dicenlcs:
rum ; conlumeliarum, non gaudiorum ; llagellorum, Domine, quis habitabit in tabernaculc tuo? aul quis
dolorum, opprobriorum, spinarum, crucis et mortis. requiescet in monie sanclo iuo (Psul. xiv)? Qnamvis
Quo vero isti tendunt qui per Evangelii ducalum alii doctores hoc tabemaculum pncsentem
in loco
currunt, melius videbimus, si prius vocantem eos intelligant Ecclesiam, beaius tamen Bcnedjctus ncn
Dominum audiamus ; ait enini Dominus Venile ad : kiinus repletus Spiriiu sanclo habtlationem coele-
me, omnes qui laboratis et onerati estis, et ego rcfi- stem, quod est regnnni reternum, per hoc voluit
ciam vos (Matlh. xi). Iteruiu dicil : Venile, benedi- intelligerc tabernaculum. Unde et Dominus ail
cti Palris mei, percipiie rcgnum, quod vobis paratum Facile vobis amicos de mammona iniquiiatis, ut, cum
esl ab origine mundi (Matih. xxv), ct similia. Li- defeceritis, recipiant vos in ieterna tabernacula (Luc.
quet, ecce, ubi tendunt qui per Evangelii ducatum xvi). Mons autem ipse Dominus nostcr Jcsus Chri-
perguni, videlicet ad lanlarn gloriam, ut cum sede- sfus intelligilur, de qno Isaias ait : In novissimis
ril lilius bominis in sede majeslalis suoe, sedeant et diebus erit pra?paratus mons domus Doinini in verti-
illi super duodecim sedes, el judicent duodecim tii- cem montium (Isa. n ). In quo omncs elcctoriun
bus Israel ; ct ul refectioncm aeternam accipiant ; et animae perpetuo requiescunt; sicut idcm illis Do-
ut regniim a constitutione mundi paralum perci-
D minus ait : Tollite jugum meum supcr vos, ct discite
piant. Undc et aple verba bcali Benedicti sequun- a mc quia mitis sum cl liumiUs cordc : et invenielis
tnr diccntis : requiem animabus veslris (Malth. xi).
i'l mereamur cum, qui nos vocavil, in regno suo Post hanc interrogalionem, fralres, audiamus Do-
videre. De vocalionis gialia sic apostalus Paukis ad minum respondentem , et ostendeatem nobis viam
Galatas ;\it : Miror, quod tam cilo iransferimini ab ipsius tabernacuU, et dicentem Qiti ingreditur sine
:

eo, qui vos vocavit in gratiam Chrisli (Gatat. l). Et macula, et operatur jusiitiam : qui loquitur veritatcn
de sc idcm ail : Qui me segregavit de utero matris in corde suo, qui non egit dolutn in lingua sua qui
;
mcw, ct vocavit per graliam suam (Ibid.). Et ileriun non fecit proximo suo malum, el opprobrium non ac-
alibi dicit : Obsecro ilaque vos, cgo vinclus in Domino, cepit advcrsus proximum suum (Psal. xiv). Qui
ut digne ambuletis vocatione qua vocati estis, cum malignum diaboium aliqua suudcnlem sibi, cum ips.i
omni humililate et mansiieludine, cum patientia sup- suasionc sua a conspectibus cordis sui respuens, de~
portantcs invicem in eharilate, sollicili servare unila- du.vit ad nihilum, ct parvulos cogitatus ejits tcnuil,
tem spiritus in vinculo pacis. Unum corpus, et umts et alli.sii ad Christum. Qui timentes Dominum, dc
Patrol. CIJ. 23
 SMARAGDl ADDATIS •10

!>ona observanlia sua non se reddunt elatos ; sed ipsa \ pter proximitatem enim smguinis, omnis liomo he-
in se bona, non a se possc, sed a Domino fieri existi- mini proximus vocalur. Sanguis enim boiniuum ab

tnanles, operanlem in se Dominum tnagnif.cant, illud aliorum scgregalur sanguine animalium. Qui oppro-

cum Prophela dicentcs : Non nobis, Dominc, non no- brium non accepit adversus proxitnutn suum. Ncn
bis, sed nomini tuo da gloriatn (Ps. cxm). Videamus acccpit, dixit, id cst, gratum non babuit, nee libcn-

per singula, et de omnibus, ut Doniinus dederit, ter audivit. Aeeepla enim illa dicimus, quoe r.obis

tiispulemus. Q-i ingredilur sine tnacula. Hanc sen- grata esse monslramus. Ule cnim opprobrium ad-
lenliam bealus Auguslimis Prophelae interrogalio- versus proximum suum accipil, qui delrahcnlis

iiem , beatus aulem Dencdicttis Domini esse dixit verba libcnti animo accipit. Et boc illis solet con-

responsionem; sed quia secunduro Ezecliicl ro!;e lingere, qyi proximum sicut semelipsos nobint dili-

animalia sequuntur, ulerque bene, ulerque reciis- gjre. De hoc enim fomile proee iit, ul detrabentis

sime banc sentenliam inlellexil. Intcrrogatus cnim verl;a liLeuler possint audiri. liie vcro qui scut
Dominus quis babitaret in tabernaculo suo, respoa- semetipsum sic diligit el proximum, qnantum m'C
dil : Qui ingredilur sine macula; ac si dicerct : Qui de se, lanlum nec de proximo vult audiri oppvo-
vivit sine culpa, et custodit se a pcccali eontagio.ie, brium. Quod si quis corde cogilans dieat : Qui est
ipse in meum intrabit tabernaculum. Macula iiitcili- B bomo qni sic inter bomines sine macula vivat, ut
gitur peecaium. Domini hoiocausto am-
Nam et in nec proximo faeiat malum, nec labiis loquatur do-
mal non offerebalur, nisi immaculatum Doinini : lum cum scriptum sit : Non esl liomo gui vivit, et non
cnim sacrificium nil recipit maculatum. Unde et peccel (III Reg. vni); audial siv>i Paulum apnslohim
sponsus spons*, Pulchra cs, inquit, amica mea, et respoadenlem : El hcec quidem fuislis , sed abluii

uiacula iu le non est (Cant. iv). Et opcratur j<is!i- eslis; scd sanctificati eslis, etc. (I Cor. vi). Qni ma-
tiam. Dicta autem justitia, quia juris slatus. Est iignum diabolum. Diabolus Hebraice deorsuai fluens
euim jusiitia acquitas vel rcctilu lo. Scd quia justilia iiitcrprelatur, eo quo.l superbiai pondere pressus
ex opcribus constat ct iiie, ilie pleniter jnstitiam deorsuin corruens cecidit. Groece aulcm diaholus
operatur qui reete credens, lotum se in bonis ope- ciiminalor dicitur, quia sicut a crimine criminator,
ribus excrcet. Ingredilur sine tnacula, qui vivil sine et a superbia superbus, et ab iniquitale iniquus; ita

culpa. Operatur justitiam ,

qui scviukis qiue pneva- a malignitate malignus vocalur. Aliqua suadentcm
let agit bona. Ingreditur sine macula, qui plangit sibi, id esl, peccata et vilia. Cum ipsa suasione, \d

commissa, et plangenda ullerius non commitiit pec- est, at.borlJlione, vel ineitalione. A conspectibus

cata. Operalur justitiam, qui diligenter in omnihus cordis sui respuens deduxit ad nihilutn. Diabobim
Domini custodit praxcpla. Qui loquilur verilatem in ^ eniin jnstus rcspuit, quando nec illi, ncc suasioni
corde suo. Homo enim lingua loquitur, et ore, non ejus consenlil. Ad nihilum eum deduei!, quamio

corde; sed quia os non loquitur, nisi quod ei a nec recipit suggestioncs ejus, nec nutrit. Annihila-
corde minislratur, rectc bic dicitur, qui loquitur ve- tio ergo diaboli perfectio est monacbi. Tunc eiiim
ritalem in corde suo. Ac si diccret : Non sufiidt lin- in semelipso fortis esse diahohis a?siiinatur, quaudo
guai ul tanluni veritaiem loqualur ore, nisi cam a ab illo miser monachus vincitur. Tunc vero anni-
sincero susceperii corde. Sive enim bonum, sive hihitur, quaado a piufecio monacho ul inermis viu-

malum loquatur lingua, fons illius boc ipsum cordi cilur et respuilur. El parvulos cogitatus ejus lenuit,

miuistrat, sicul scriplum cst : Ex abundanlia enim et allisit ad Christum. Parvuli cogitatus cjus, id csl,

cordis os loquilur (Luc. vi). Sunt cnim alii qui, ma- diaboli : mala sunt ejus initia suggeslionum, qu;c
iigno spiriiu repleli, aliud sinuilatc loquunlur ore, benc sunl lencnda, ne male crescant, et ad pctrain,
aliud medilantur in corde. De quibus Salomon ait: id cst ad Cbristum, sunt elidenda, ut percant, ne

Simulalor ore decipit amicum suum (Prov. xi). IJeo forte robur forlitudinis faciant, et conlra nos no-
Domiims ait : Qui loquitur veritatem in cordc suo, civa bella committant. Qui timentes Dominttm de
hic hahilabit in tabernaculo meo. Qui non egit do- bona obscrvanlia non se reddunt elatos, id esl, non
lum in lingua sua. Idem ipsum est enim in lingua sc ponunl sive evislimant elalos, quia virihus suis
tlolum non agere, quod est in corde loqui verilalem. aliquid honi agere possint, pnesertim cum Doiuinus
Aliquoties cnim dolus profertur in lingua, sictil hic apostoiis dixcrit : Sine tne nihil poteslis facere (Joan.
dicilur per Psalmistam ; aliquolies labiis pariter me- xv). !Nam vclle bonum et posse a Domino accipit

ditatur et corde, sicut habes in Salomonc : Lubiis bomo. Elatus cnim dicitur pro eo quod seipsum
suis, inquit, inteliigitur inimictts, cum in corde tra- super mensiiram suam elevel, dum magnus sihi

ctaverit dolos (Prov. xxvi). In lingua lantum profer- videlur de bis quaj agil opcribus. Sed ipsa in se

lur dolus ab bomine, ut amicus videatur in sermoue, bona tion a se posse, sed a Dotnino fieri existitnunles.

hoslis in corde. In lahiis pariter medilatur dolus et Supcrbi cupiunt in se quoJ non faeiunt pryedieari.

cor Jc, ul inimieum se esse corde simul dcmonstiel Humiles refugiunt quidquid boni operanlur agno-
el orc. Qui non fecit proximo suo multtm. Proximus sci. Uli vitia sua a se facta es^e rccusant, el bona

hoc in loco intelligendus cst omnis bomo. Unde suis viribus facla lurpiter jaclanl. Humiles, quia
scrrptum esl : Non adullerabis cum uxore proximi peccata commiserint voluntarie confitcndo semet-
/..; [Levit. xviu), id esl, ciun nullius bominis. Pro- ipsos accusant; cl omnia boiia sua non a se fia la
 , ;

COMUENT. 1N REG. S. BENEDICTI. \%

esst sed divino munere deputant el non a se,

sed : A ftwmna , flaverunl venli ,
et impegerunt in domum
a Domino in se facta esse confirmant. Operantem illam, et non cecidit, fundata enim erat supra petram

ia se Dominum magnificant illnm cum Proplieta (Matth. vn). Sapiens enim vir non super arenam,

dicentes Non nobis, Domine, non nobis, sed nomini

:
id esl super scmelipsum, quia pulvis est et rcver-

tuo da gtoriam (Psal. cxm). lllc in se Dominum letur in pulverem, sed super pelram, illam videli-

operantem magnificat, qui de bonis suis actibus cet de qua Aposlohis ait : Petra. autem erat Chri-

non sibi, sed Domino gloriam tribuit. Operanlem stus (1 Cor. x), domum suam aedificat, id est, ini-

in se Dominum magnificare debet, quj sinc illo tium primae conversalionjs ,

quasi fundamentum
nihil boni agere valel. Cognovit cniin Prophela domus susc, et medietatem bonae actionis, q'ia:-i
quia non est bominis dirigere vias suas, sed illo medium parietis sui; et perseveraniiam perlectio-
disponcnle Domini est dirigere gressus ejus. Ideo nis, quasi consummationis perseverantise suse super

illi tribnit gloriam , a quo se cognovit accepisse fundamentum illud ponil de quo ali!.i Apostolus :

rmiiia bona; ait enim Apostolus : Omna qufecunque ail Fundamentum aliud nemo potest poncre, prceter
:

facitis, in nomine Domini facite (Coloss. m). Ergo id cjuod positum cst, qui esl Clirislus Jesus (I Cor. m).

totum nomini illi tribuat Ecclesia, a quo et in quo Ab hoc cnim fundamento accipit vires, ut aedificelur
nomine virtutem accipit opcrandi recta, et humili- B domus, id est omne monachi opus; et fortiludinem,
ter veraciterque dicat cum Propheta : Non nobis, nepulsala tempeslatibus, id est tribulationibus ten-

Domine, non nobis, sed nomini tuo da gloriam. tationum, destruatur. Stultus autem sedificat super
Sicut nec Paulus apostolus de prccdicatione sua sibi arenam, quia de opere suo non Deo, sed sibi Lribuit
aliquid imputabat, dicens : Gralia Dei sum id quud gloriam. Sapiens autcm sedificat super petram, qui.i

sum (I Cor. xv). Fuerat enim antea blasphemus et de omnibus opcribus bonis suis non sibi laudes tri-
persecutor Ecclesise Paulus, sed gratia Dei vocatus, buit, sed Deo gratias agil; et largitori suo humiliter

et a Synagogae utero scgregatus, jam praedicator cuncta tribuit, quia ab lllo se accepisse cuncta co-
faclus erat in Ecclesia fidclis et rectus ; ideo dice- gnoscit. Alio enim sensu hsec parabola maxime ad
bat : Gratia Dei sum id quod sum, id est, per me- inobedientes respicit. Sic enim legimus Omnisqui :

metipsum fui pravus, gratia Dei sum rectus. Per audit verba mea, et non facit ea, similubo eum viro
memelipsum persecutor, per gratiam Domini sum stulto qui wdijtcavit domum suam super arenam, ct
modo Ecclesiae defensor. Per memetipsum hlasphe- reliqua (Matlh. vn) : id cst, cum infiuxerint stillici-
mus et impius, per Domini gratiam fidelis factus dia passionum, cum advenerint flumina, et torren-
sum et pius. Et hoc est gratia Dei sum id quod sum, les, atque impetus iribulationum ex multiludino
id est, non meritis meis, sed gratia Dei factus sum C negligenliarum : cum fluverint venli, illi utique q:ii

de infideli fidetis et de lupo pastor, de perseculore per islum aerem volitant, parali ad Chrisli aream
defensor et de pravo rectus, et de impio pius, Chri- venlilandum, sicubi inveniant paleas quas ad ludi-
stianus de Judseo et apostolus de Pharisceo; et hoc brium suum rapiant alque dispergant. tunc irruent
est, gratia sum id quod sum ; id est, non sum
Dei in domum illam quae sine obedienliae fundamcnio
qualem dudum me fecit malitia, sed qualem me acdificata est, ct fiet magna. Non ergo
ruina illius

modo Domini voluit esse gratia. pluvia neque flumina cura impetu descendentia
Et iterum ipse dicit : Qui gloriatur, in Domino neque venti validissimi conimovere poterunt domum
glorietur (I Cor. i). Nihil enim, ut pracdictuiu est, super petram fundatam, ut ex hoc intelligas quia
homo habet aliquid boni, nisi quod accipit a Do- qui seipsum non prodideril, nec a seipso fuerit
mino. Si ergo accipil, non glorietur, quasi non motus , nulla superveniens lentatio dejicere eum
acceperit, ne forte subtrahat quod dedit largitor, poterit aut movere. Illud vero aliud aedificium facile
ul remaneat vacuus qui gloriabaiur de alieno. Et subvertilur, non prae tCiitatione violeutiye, alioquin
alibi Apostolus : Non ex nobis, Dei enim donum est; et illud aedificium dejccissel, scdpropter fundamenli,
non ex operibus, ne quis glorietur (Eph. n). Non id est propositi, infirmitatem. Arena est res mobilis
ergo nobis, sed noinini Doinini tolis viribus gloriam el infructuosa, quae sinedubio instabililalem atque
demus : quo nomine salvati suinus, et in aeternum inconstanliam dcsignat animaiiun.
salvari fideliler speramus. Non enim est aliud no- IJovc complens Dominus, exspectal nos quotidie Itis
men in toto mundo, in quo salvus fiat populus. s:;is sanctis monitis faclis tws respondere deberc.
Unde ct Apostolus ait : Ipsi gloria in Ecclesia Quod atitem hac eompletu Dominus, ad superiora
et Christo Jesu
omnibus generalionibus swculi
, in bona, quai de habiialore tai.ernaculi dixerat, respi-
ia:culorum, amen (Eph. m). Istud est ergo nomen cit; implevit enim Chrislus Dominus supeiius dicta ;

cui omnia genu fieclunt, coelestium terrestrium sermone implevit el opere. Pracdicavit vcrbo,
,
quod
ct infernorum : Et , omnis lingua confitetur, quia implevit et actu. Ipse cnim in sc implevit, quod inir
hoc nomen, id cst, Dominus Jcsus Christus, in gloria plere tabernaculi habitatorcm pracepit. Ipse
cniiu
est Dei Patris (Phil. n) sine pcccati macula ingressus est rnundum : ipse
(Jnde et Dominus in Evangelio ait : Qui audit verba sinc pcccaio vixit in mundo, ct sine contagione
mca hwc, et facil ea, similabo eum viro sapienti pcccati ascendit in coelum. Princcps enim mundi a.l
qui adificavit domum suam supra petram : venerunt eum venit, sed in eo nil quod condemnaret invenit,
 :

718 SMARAGDI ABBATIS 720

lpse Dominus justiUam diligat ct

quamvis juslus A Lassati sumus in via vanitatis, el perditionis, el ani-

semper uibiquejustitiam operelur, tamen poiissimum bulavimus vias viam autem Domini ignora-
difficiles;

juslitiam operatus est, quando superbum fortemque vimus. Quid nobis profuit superbia? aut qud divitia-

diabolum vinxit, ct domum ejus ingrediens vasa rum jactantia conlulit nobis ? TransicriuU onu-.ia illa

iilius, quse injusle tenebat, abstulit. Et sibi ea fo.ute taftqnam umbra , el nos in maiignitate nostra con-

baptismalis loia in pefpetua servitia sacravit. lp.?c sumpti sumus (Sap. v). Non enim Dominus l.s taiur

enim toquitur veritaiem in eorde, quia vefilas esl; vivorum, sed magis vult salvare peeni-
in perditione

el quod ore promit, opere complet. Ipse cnim ait: lentcs, quam pcrdere delinquentes. Sicul ipse per

F.go sum via, veritas, et vita (Joan. xiv) Ipse non cgit propbetam ait.

(iolum in lingua sua, quia peccatum non fecil, ncc Nam pius Dominus dicil : Nolo mortent pcccnloris,
dolus invcnlus est in ore ejus. Ipse proximo suo sed ul convertalur, et vivat. Cum crgo inlerrogassemus

non malum, sed e contrario fccilei bonum,

fecit Dominum, fratres, de habitaiore tabernaculi ejus,

quando eum, id est genus humanum cujus per ,

audivimus habitandi prwceplum : sed si comtpleamus
carnem factus affinis, et proximus, descemlens dc habilatoris officium erimus luvredes regni coclo i . ;

Jerusalcm in Jericho,id est, ce coelo in mundum. (Ezech. xvin, xxxm). Hic audire beatus Bencdici s

Invenit eum a latronibus, id est doemonil.us multis B P r0 exaudire posuit. Ac si dicerel: tunc vere aadi-

peccalorum plagis vulneratum ; infundit vinum, el vimus, si habitaloris oflicium compleamus ; sicul

olcum, id esl austeritatem pcenilentise, et rcfocilla- Dominus in Evangelio ait : Oves meai vocem meani

lionem veniae imposuit; in jumenlum suum, id est, audiuni (Joan. x), id esl exaudiunt. Si autem babila-

corpori suo socialum, duxit ad slabulum, id est, toiis oflicium non compleamus, minimc babilandi
fidelem eum faciens corpori Ecclesise. Et stabnlario, praeceplum audivimus sicul ct idem Dominus Judseis
:

id est, gubernatori prcccepit Eccleske, ut curam dicii : Qui est ex Deo verba Dei a.udit ; propterea vos

illius baberet, ct de Novo, et Veleri Testamento,

non audilis, quia ex Deo non estis (Joan. vtli), Unde
quasi de duobus denariis eum praedicans guberna- et alibi anres cordis requirens aiebal : Qui habet

ret.Ecce quomodo Dominus Jesus Chrislus non fecit aurcs audiendi audiat (Matth. xi , xm ; Luc. vi;i).

proximO suo malum, sed misericordiam in illam fa- Ergo non audil vocem Domini ,
qui cor.le non rcii-

ciens prsestilit ei booum. Ipse enim sapiens : quia net, et opere non implet quod audit. Sin autcm ali-

ipse est sapientia paltis. Super pelram suam fun- quis bic sub auditionem malueril intelligere taliler

davil domum, quia super scmetipsum fundavit Ec- poneuda erit. Scd si compieamus babilatoiis ofii-

clcsiam. Et boc esl, quo.l ail : Hwc complens Domi- cium, ct nos ejusdem supradicti labernaculi habka-
nus : i 1 esi, uuivcrsa superius comprehensa, et ver- tores erimus.

bis pvsedicando, et operilius implevit complendo. Ergo proeparanda sunt corda, et corpora noslra
Exspeetat nos quotidie his suis sanclis monitis factis sanctoe praxeplorum obedteniice militalura. Qriomodo
uos nspondere debere. Respondere cuilibet dicimus, sunt nostra ad mititandum praeparanda corpora.
cuin eis [ejus] faclis congrua ad invicem opcra reddi- Audi nos obsecraotem Aposlolum. ait cnim : Obsecro
mus. Deo ergo respondere esf, donis ejus prsccedcn- ilaque vos, fratrcs, per misericordiam Dci , ut cxh,-

libus nostra obsequia reddcre. Tunc Dco vera obse- bcatis corpora vestra hostiam vivenVem, sanclam, beo
qiiia reddimns, cum eum propter amoris ftduCiam placentcm, rationabile obsequium veslrum. Et nolitc
iiou limcmos. conforinari Ituic saculo, sed reformainini in novitale
Ideo nobis propler emendatlonem malornm hnjus seusus vestri; ut probctis quee sit voluntas Dei boitt,
vihe dics ad inducias relaxantur, diccnte Apostolo ct bcne plucens, et perfecta (liom. xn). El alibi dicil :

An nescis, quia patientia Dci ad prcnitentiam te ad- Non regnet peccatum in vestro mortali corpore , ul
liticit (ttom. n)? Nam et Petrus apostobis de bac ipsa obcdiatis concupiscentiis cjus; scd ncque exhibealis
re sic ait : Non tardat Dominus promissionem , sed mcmbra anna miquilath peccuto, sed exhibete
vestra

patienter agit propter vos, nolens aliquem perire, sed jyvos Deo tanquam ex mortuis vivenles, et membra
otnnes ad pwnitenliam reverli (11 Petr. iii). Ipse ilc- vestra arma justitia; Deo. Peccalum vobis non domi-

ruffi dicit : Propter quod, cttarissimi, hwc exspectan- netur (llom. vi). Qiiomodo nbbis iterum corda nosiia
tes, salis agile immaculati, ct inviolati invcniri ei in sint praeparanda, idem Apostolus ipse ail : Dico au-
pace ; cl Domini noslri longauimitatem, salntc-m arbi- tem, spirilu ambulute el dcsideria carnis nc perftciutis.
irnnini (Ibid.). Non ergo nobis a Domino conccssas Ilem ipse : Si spirilu vivimus, spirilu et ambulemus.
p. -r corperis aegHgeflliam dierum nostrorum perda- Non efficiamur inanis glorix ctipidi, inviccm ptovo-
mus inducias, sed eniendare celcritcr ieslincmus, cantes, invicem mmdentes(Galat.\). Tunc cnim corda
(jiiod mullo tempore negligenler egimus, ne forle nostia, el corpora in Domini prapaianlur militia,
|iost carnis bujus rcsolulionein cum illis reprobis, si abjiciamus a nobis opera mortua, id est peccata,
qui in libro Sapienliaj scribiintur, infructuosam poe- opera teiiebrarum, opera carnis, et tenebrarum , ct

uilciiliam agenles, et prse tristitia cordis nostii ge- induamur arma lucis, et fructus spirilus, qui sunt
mentes nobisineiipsis repulautes clicamus : Nos in- virlutes animarum. Opcra antcm carnis suui udulte-
sensali erravimus a via veritatis, et justitia? luincn riu, fornicaliones, immundilia, impudiciliu, tuxuria,
nou tuxit nobts, et sol in'clligentiir non est oiius nobis. idolorum sereitus, vcneficia, inimicitia?, cvnlcn.iones't
 , ;

m COMMEtfT. 1N IIEG. S. PENEDICTI.

innulationcs, indignationcs, provocationes, disscnsio- A in pra^senli vila seminavcrint in lacrymis, in fuluro
ncs, sccKv, luvrcses, invidicv, irw, rixcc, homicidia sscculo iu gaudio metent. Currcndum est ergo nobis,
ebrietales, comcssalioncs, et liis similiu, qucb prcvdico non pedibus, sed vita, ct moribus, ut illud possimus

vvbis, sicut ct pradixi ,

quoniam qui talia cgunt rc- in hac vita conquirere, quod nobis in aHernum co-
(jnum Dci non consequentur. Fruclus autem spiritus gnoscimus expe.lire, id est, illas supradiclas virtu-
esl charitas, gaudium, pax, paticntia, longanimitas, tes, charilatem videlicet, gaudium, pacem, et eielerao
bnnitas, benignitas, fidcs , modestia , lcnitas, conii- omnes habere in prxsenti sseculo, et cum illis, et pro
nentia, castttas. Adversus hujusmodi non cst lex. Qui illis vivere possimus in futuro.
uutcm sunt Chrisli, carncm suam crucifixerunt cum Conslitucnda est ergo nobis Dominici schola servitii.

vitiis et concupisceniiis (Ibid.). Et ad Corinlhios <lc Scbola Graco vocabulo dicilur locus, in quo ado-
cordis pariter, et corporis praeparalfone sic ait : In lescenles litteridibus studiis
operam dare et ad au-
omnibus exhibeamus nosmclipsos, sicut Dei miuislros. diendos magistros vacare solent. Unde scliola vacatio
In multa patientia, in tribulationibus, in necessitati- inlerprelatur. Denique in Psalmo, uld eaniiiius,
bus, in angnsliis, in plagis, in carceribus, in scditio- Vacale, et videte quonium ego sum Dominus (Psal.
nibus. in laboribus, in vigiliis, in jcjuniis, in castitate, xlv), in Grseco habetur s^o^o-kte. Ergo sicut in
in scienlia, in longanimitate, in suavitaie, in Spiritu B schola pueri cum disciplina, qiue illis neccssaria sunt
sanclo, in charilate non ficta, in verbo veritatis, in discunl, et quas in futuro prosint capiunl : ita et
virtute Dei, per arma jusiiticv a dextris, et a smislris, monachi in monaslerii regularis schola , et quae eos
per gioriam et ignoln.itatcm ,
per infamiam et bonam in pnesenti honesle vivere faciant, et qiuc in futuro

fimam , ut seductores et veraces, sicut qui ignoii et felices reddani, discere sagaciter et efficaciter debent
cogniti. Quasi morienles, et ecce vivimus, ut casiigati, implere.
e! non mortificaii. Quasi tristes, sempcr autem gau- In qua instiluiione mhil asperum, nihil grave nos
dcntes. Sicut egentes, mullos autem locupletantes. conslituturos speramus. Institutio enim regularisvita 1

Tanquam nihil habentes, et omnia possidcntes (II volentibuseam nihil asperum habet nihil , grave.
Cor. vi). Jugum enim meum ailDominus, suave est, , et onus
Et quod minus habet in nobis natura possibile. meum leve (Matlh. xi). Noientibus enim, et suas vg-
Naturam dicil ingenium, niores et astutiam animi. luntates implere voSentibus omnia bona sunt aspera,
Natura enim dicla ab eo, quod nasci aliquid faciat. omnia sunt gravia. Institutio enim dispositio, vel or-
Gignendi enim et faciendi potens est : fragilis est dinatio intelligitur.
enim humana nalura : quia quo J vutt bonum agere, Sed el si qv.id paululum restrictius dictante (vqui-
perficere non valet, nisi adjutorium a Domino acci- C tatis rafone. .-Equilas est veritas, etverilatis juslilia,
pere meruerit. Unde et Apostolus ait: Nam velle ratio, motus qui !am animi visum mentis aeuens, ve-
adjacet mihi, pcrficcre autem non invcnio (Rom. vn). raque a falsis dLstingueus. Mens hominis dum recla
Lnde et hic aperte sequitur : judicat, ratio esl. Dum spirat spiritus.
Rogemus Dominum ut gratiie suce jubeal nobis ad- Propler cmendalionem viliorum. Yitia nihil sunt.
juiorium ministrarc. Inter minislrare el subministrare Sed ubi bonitas deest , vitium est. Omnis enim na-
sie dicit distare Fulgentius, quod
uno horum ob- in tura opus Dei est. Opera enim quoe vitia dicuntur
sequium humilitatis , in altero aulem abundantioe actus sunt, non res. Quanquam per se agere dicun-
judicium ac polestatis ostendilur. A ministranle tur ahquid cum ea , el per ea lotum cgil diabolus,
quippe obsequium redditur, a subministrante vero vel damnata dicuntur, cum ipse pro his damnalur
subsidium praerogatur. et homo cum per liherum arbitrium his alleclus
Ei si fugientes gclicnncv poenas ad vitam perpetuam tiv.hit ad sensum. Et ideo in futuro saeculo non erunt
volumus pervenire. Gehenna est locus ignis, et sul- vitia, qu?e in auctore suo diabolo damnabuntiir,
phuris. Fuluri ergo supplicii locus , ubi peccatores cum ille, damnatus, in gehenna. ul pcc-
scilicet
cruciandi sunt, hujus loci vocabulo designatur. Nam cent honiines, amplius poteslatem hicc agere non
duplex ifl gehenna damnatorum est poena illorum ,
D habebit.
autem el mcntem urit tristilia , et cotpus flamma. Vel conservationem charitatis processerit. Charilas
Nam sicut ille ignia camini non arsil ad trium pue- Gricce, Latine dilectio interpretalur, eo quod duos
rorum supplicium , et
ad comburenda tamen arsit illigat. Unde et Aposlolus ad Colossenses ait : Supcr
ligamina vinoulorum gehenme et lucebit ila ignis omnia autem charitatcm habete, quod
:
est vineuUun
miseris ad augmcnta poenarum, et non lucebit ad perfcciionis (Coloss. iii). Nam dilcctio a duobus in-
cousolationeni gaudioruin. amor Dei
cipit , quod est , et proximi. Non cniiii
Dum adhuc vacnt, ct in hoc corpore sumus, et luvc lemporalis debet esse charitas, sed observala eonli-
omnia pcr hanc viam vacal implcre, currcndum
lucis
nuo. Undc et alibi Petrus apostolus ait: Autc omnia
et agcndum esl modo qnod in pcrpcluum nobis expe- inuluum in vobismelipsis continuum cliaritalcm habcn-,
diut. Ecce nunc lempus acceptabile; ccce nunc dies tes (I Petr.ix). Perfecla enim chaiilas, ct perpeluo
salutis. Vacemus, et \ ideamus quam suavis est Domi-
conservala in Deuin et proximum amorcm compio-
niis, et dum tempus
opcremur lionum ad onmcs.
cst ctitur oeternum.
ttuia quod seminaverit homo, hoc ct metct. Et qui >'(.'(( Ulico pavorc pcrtcrriius refugiai viam saluta.
*% SllARACDI ASBATIS 1i\

Sicul scnptum est : Quia qui ponit manum in aratro, A pe.lilior sil cursus, cas"igandu.n est corpus; ut i.!em

el respicit post tergum , aplus non erit regno ccelorum Aposlolus ait : Ego sic curro, inquit, non quasi in

(Luc. ix). Pavidi enim in lege non admittuntur ad incerluri). Sic pugno, non quasi aerem verberans, scd
prcelium, ne et illi payentes pereant, et alios pavere castigo corpus meum, et in setvitutem redigo, ne forte
faciant. Non enim qui inchoaverit, sed qui perseve- cum aliis prwdicaverim, ipse reprobus cfficiar (I Cor.
raverit , salvus eril. Nemo mililans Deo, ait Aposto- ix). El alibi ipse Apostolus ait : Certamen bonum cer-
his, impUcat se negotiis swcnlaribus, ut placeat illi, tavi, cursum consummavi, fulem servavi ; de reliquo
cui se probavil (II Tim. n). Nam qui ccrlat in agone, reposita est mihi corona justitia; ,
quam reddet milii
non conmatur, nisi legitime certaverit. Dominus in illa die justus judex (II Tim. iv).

Quai non est nisi angusto inilio incipienda. Arcta ct, Ut ab ip.uus nunquam maghterio discedentes. Ab
angusta via esl qnce ducit ad vilam; Iata el spaliosa ipsius, dicil, id cst, Dei. Magisterio, id est doctrinaj
quce ducit ad mortem. Sed et Dominus discipulis ail : vel eruditione.

Contendite intrare per anguslam portam (Luc. xm). In ejus doctrina usque ad mortem in monastcrio
Oporlct enim nos per multas tribulationes intrare in perseveranles. Non enim qui inchoaverit , scd qui
re2nu.1i ccelorum. perseveraverit, salvus erit. Monasterium etiam unius

Processu vero conversationis etfidei. Processu dicil B monachi habilalio dici potest. Monos enim apud
conversationis, augmentum virtutum, et pfofectum Grcecos solus dicitur ; sterium statio vocatur. Ergo
animce , in quibus monachus quolidie augmentari monaslerium solitaria habitatio dici potest.

debel , et crescere. Sic enim Apostolus pro nobis Passionibus Cliristi per palienliam participemur.
orans ait : Oramus, ut ambulelis digne Deo per omnia Petrus aposlolus ait : Chrislus passus est pro nobis,
placentes, in omni opcre bono fruclificantes el crescen- re'inquens nobis exemplum, ul sequamur vestigia ejus

tes (Coloss. 1). Quotidie enim monachus novus , et (I Pclr. 11). Per patientiam pa.tieipemur, dicit, quia
novus effectus, de virtule cre: cere debct in virlutem, in passionibus palientia necessaria habetur. Ille enim
et qucc retro sunt obliviscens, in ea quce priora sunt pro nobis tam patiens in passione exslitit, ut quasi
se exlendere, donec ad dcstinatum perveniat bravfum agnus mansuetus duceretur ad victimam , cl nou
supernce vocationis Dei, in Ghristo Jcsu Domino no- aperiret os suum. Parlicipcmur, dicit, id est so-

stro. Nam et quod fides in honiine processum, id ciemur.

est, augmentum, ct profeclum faciat, apostolorum Ut et regni ejus mereamur esse consottes. Consor-
nobis ostendunt verba, ubi Domino dicunt : Domine, tes, dicit, id cst socii, hceredes, vcl parlicipes. Cou-

auge nobis fidem (Luc. xvn). Fides est divinitatis sors dicitur qui sorte se jungit, sicul et concors qui

confessio, et religionis solidum fundamenlum. Fides C corJe jungit. Diclus consors eo quod ad eum perti-

est credulitas qua Deum confilcmur, cultus el reli- neat pars bonorum. Nam veleres sortem pro parle
gio, quam illi credcnles cxhibemus. Dicla autem ponebant. Si enini fllii sunius, et hceredes eriinus.
b.les ah eo, quod fit illud, quod in utrosque pla- Si autcm hceredes, sine dubio, et consortes erimus.
cilum est, quasi inter Deum el hominem. Fidcs Anien.
Explicit prologus.
propiie dicilur, quamlo id creditur quod nondum
videtur. Nam crcdere jam non possumus quod vi- Regula 3ppcllalur,,iiit beatus Benedictus ait , ab

demus. hoc quod obedientiumdirigat mores. Alii vero di-

Dilatato corde. Dilalato corde dicit, ma-

id est,
cunt, regula dicta, quod recte ducit, nec aliquando

gnificalo et spatioso faclo; quia quantura homo in aliorsum trahit, vel quod regat, vel quod normam
serviiio Dei profecit , tanto lcetior in praeceplorum
recle vivcndi prcebeat, vel quod dislortum pravum-
cjus amplitudine crescere satagit; ut Psalmista ait :
que corrigal.
Viam mandatorum luorum cucurri, dum dilalarcs cor
CAPIJT PRIMUM.
ineum (Psa!. cxvm). De quatuor gencribus monacliorum.
Incnarrabili dilcciionis dulccdinc. Inenarrabilis Monaclwrum quatuor csse genera manifestum est.

dulceJo dicitur illa de qua Psalmista ait : Quam ^ Monachus Crceca etymologia vocatur, eo quod sit

magna mullitudo dulcedinis tuw, Domine, quam abs- singularis. I:i libris collalionum Alonardi , sive Alo*
condisli limenlibus te, et perfecisti eis, qui sperant in nazonlai , singularis ac solitarice viice distinctione
te (Psal. xxx). Quam et Aposlolus inenarrabilem nommali sunt. Unde consequens fuit, ut ex commu-
dicit, ubi ait : Quod oculus non vidit, ncc auris audi- nione consortii koino bisatai, cell.eque ac divcr-
tit, nec in cor hominis ascendil, quw praparavil Deus soria eorum koinobia vocarentur. Istud ergo solum
ddigentibus se (I Cor. n). fuit antiquissimum monachorum genus, quoil non

Curritur via mandatorum Dei. Sicut superius de mo !o tempore, sed etiam gralia primum est, quod-
primo dictum est, Yiam mandatorum tuorum cu- que per annos plurimos sohnn usque abbalis Pauli
curri , dum dilatares cor meum. Nam et Apostolus vel Antonii duravit aetatem. Cujus etiam nunc a;Ihuc
ail : Sic currite, ut comprehendatis (I Cor. ix). Non in districtis coeuobiis ccrnimus residere vcstigia.
hic cursuinpedum, sed morum significat. Ambulate Ilaque ccenobitarum disciplina a temporc prce lica-
enim de virlute in virtulem donec videalur Deus , tionis aposlolicce sumpsit exordium. Nam talis ex-
dcorum in Sion cursus cst animcc. Scd ut isle cx-
; stitil omnis in Jerosolymis illa credenlium multi*
7-5 COMMENT. IN REG. S. BENEDICTI. 7-20

ludo, pap i» actibus Aposlolorum ila descriljiiur : A docli pugnare. Sicut in luclaimnibus hujus sa-euli

Mutii.udinis milem credenlium erat cor unum , el sine agone, seu certamine, non coronatur , ita ct in

anima una, ncc quisquam eorum, quw possidcbunt ,

spiritaii conversatione , et proposito sancto , nemo
utiquod suum csse diccbal, sed eranl illis omnia com- sine luctamine potest immarcessibilem coronam ac-
munia. Possessiones et substantias vendebant, et divi- cipere, viticque aeternse haeres existere. Semper enini
debant ea omnibus prout cnique opus erat (Act. iv). perfecti alhleUe sine aliquo metu , et cum magna
Talis, inquam, erat lunc omnis Ecclesia, qualcs nunc alacrilate invcniuntur in certamine. Sic ergo et per-

per paucos in caenobiis invenire diflicile est. fectissimi luctatores, et continentissimi monacbi de-
Primnm canobitarum. Primum, hoc non pro.lem- cerlant, babentcs semper prae oculis paradisi jucun-

poris ordino, sed pro graliac magnitudine positum dilalem, et exspectantes deliciis ejus perfrui, el qmc
inicMigc. CoenobiUc, genus monacliorum ,
quos in promissa sunt bona , el immorlalia ssccula, et lumen
communc viventes possumus appellare. Coenobium sempiternum. Vis in agone certare, et victor exi-

enim est monasleriuin plurimorum, id est in com- siere , induc te armatura Dei , sicut vestimento, id

uiune viventium; quod ex Graeco et Lalino [in La- est, scuto fidei, galea salulis , el caeleris. quae ab

linum] vidclur esse positum. Coenon enim Gr;cci Apostolo praecipiuntur.

commune dicunt. De boc perfectorum numero, et B Et bene instructi fraterna ex acie ad singutarem

vila [ct ut ita] dixerim fecundissima radice sancto- pugnam eremi , sccuri jam sine consolaiione atterius

rutn , etiam anachoretarum post lucc flores fruclus- sola manu, vei bracliio contra vitia carnis, vel cogita-

que prolati sunt. Cujus professionis principcs hos, tionum Deo auxilianie pugnare sufficiuni. Acies dici-

quos paulo ante memoravimus, sanctum videlicet lur instructus ordo mililum ad bellandum contra dia-

Pauluni et Antonium, nominis [Forsan, monuimus] bolum. Ex qua iste solus monachorum ordo egreditur

exslitisse. Qai non, ut qublam,pusillanimitatis causa, pugnaturus. Pugna vocata eo quod primilus in bcllo

nec impalientiae morbo, sed desidcrio sublimioris pugnis praeliari incipiebant. NulliiS enim absque
profectus, contemplaiionisque divincc solitudinis se- certamine coronabitur; neque gratia Dei deserit

creta sectali sunt. quemquam, si cum alacritale et bona volunlate pu-

Militans sub rcgula, vel abbale. Militans dicit,.quia gnaverit contra vitia carnis. Vitia autem carnis om-
militia vita est liominis super terram (Job vn). Sicut nibus nota sunt , sicut Apostolus ail : Manifesta au-

et alibi scriptum esl : Fili, accedens ad serviiutem tem sunt, inquit, opera camis ,
qua? sunt fornicatio,

Dci, sta in justitia, et prwpara animam tuam ad ten- immundilia (Galat. v), et reliqua, sicut jam supra
tutionem (Eccli. n). In qua mililia positi flagilare dicta sunt. Sic dixil contra vitia carnis, vcl cogita-

cum Prophela debemus Dominum diccnles : Judica, ^ tionum; ac si diceret, contra vilia operis ct volun-
Domine, noccnles me , expugnantcs me. Apprehende tatiim. Aliquoties aulem sunt vilia, primum in cogi-

arma, etscutum , et exsurgein adjulorium mihi (Psal. talione, post egrcdiunlur in opere. Aliquoties vcro
xxxiv). su: t taotum in cogitatione, ct non procedunt in
Sccundum genus est anachorctarum, id est eremi- opere. ITnde et ponderosus in lege panis Domino
tarum. Anachorisis enim , Gra?ce cremus diciiur. prohibetur offerre. Ponderosus vero est qui vitia
Anacborelarum gcnusest monachorum qui post coe- turpiter nonexercet in opere, ab illis lamen frequen-
nobitarum vilam deserta pctunt ; et ab eo quod pro- ter polluilur in mente. El quamvis opus nefarium
cul ab hominibus recesserint, tali nomine nuncu- non exerceat in cogitatione, tamen turpia vitia gc-

pantur. Ergo anachoretoe secessores interpretari stat. Contra qu.e vitia sola lnanu vel brachio mona-
possunl. chus pugnat, quia propria virtute cl operatione,

liorum qui non conversionis fervore novitio. Novi- quae per brachium signiiicatur el manum, sine fra-

lius enim compunclionis fervore coaclus oinnia re- trum adminiculo, cum Domini laulum adjutorio

gularia observare se promittit prascepta. Sed quia victor exslitit in crcmo.

hominis est disponere vias suas, ci Domini estdiri- _. Tertium vcro monachorum teterrimum gcnus est Sa-
gore gressus suos, utrum ad perfeclionis perveniat rabaitarum. Tertium dicit nigerrimum, obscurissi-
calcem ignorat homo. miiiii, horribile, agreste vcl ferum. Vcleres enim
Scd monaslerii probatione diuturna. Diiilurnain di- pro nimis fcro leterrimum dixerunt. Sarabaitse autem
cit, id est, mullis lcmporibus, vel diehus probalam. inlcrprelanlur Rennuitae, eo quod majorum exempia
Sicul enim in cainino ignis coqucndo probatur au- vel doctrinam sequi reruiant. Emersit cnim hoc
riiui; ita in monasterii claustro ct regulari disciplina lelerrimum et infnlcle monachorum genus, vel polius

Iribuiando, bonus probatur monaclius; ul sicut in noxius illa plantalio rediviva concrevit, quai per

diadcmale veri regisprobatum fabricalur aurum, ita Ananiam et Sapbiram in exordio Ecclesia; pullulans

in diademate rcgis Christi benc probalus fabricetur apostoli Petri severitate succisa cst. Quic inler mo-
monachus. Sicut seriplum esl de ipsius veri regis nachos lam dcteslabilis cxsecrandaque judicata est,
persona Quasi sponsum decoravit me corona (Isai.
: nec a quoquam ulterius usurpala est, quandiu illius
i.xi). Corona enim Cbrisli su:;t omnes elccti , inter tam districlae formido sentenlise memoriae fideliuni
quos bene probali computati sunt monachi inlixa duravit. Qua beatus Apostolus prsedictos novi

Didicerunl contra diabolum multorum solatio jam facinoris principes, non posnitentia, non ulla passus
 : :;

SMARAGDl ABBATIS 7-2

r
<

nrt satisfactionecurari, sedperniciosissimumgermen A tur, et in loco pascuoe collocantur. A quo isli nec
ccleri morle succiJil. reguntur, nec collocantur, sed desideria sua implen-
Qui nulla regula approbati experientia magistri, tes turpiler in suis cubilibus commorantur. Ubi et
sicut attrum fornacis. Qui nulla regula approbali, di- pro lege tenent omnia qure operantur, et desiJeria

cit, id est, nullius regulae examinatione experti vel suarum implentes voluplatum, omnia quaecunque vo-
eruditi. Omnium enim recte viver.tium Vrfce sine du- lunt peragunt. Unde et subdilur :

liio regulae sunt vocalte. Experientia, notitia, vel ilo- Cum quidquid putaverint vel elegerint, hoc dicnnl
ctrina , ab experimenlo dicta. Quarum omnium sanclum ; et quod non voluerint, putant nonlicere.
exemplar Sarabaitoe non imitantur ut vivant, sed in QuidquiJ pulaverint, dixit, nonquidquid auctorilate
suis corrupti voluptatibus resolvuntur ut pereant. divinarum Scripturarum vel exemplis probaverint
Non regulari disciplina probantur ut aurum sed ,
palrum. Cum quibus enim volueiinl jejunia solvcre
si'.is desideriis mollescuntut phunbum. Unde et se- solvunt, qui dicnnt, Bonum, et sanctum csl pro ho-
• uiitur :
spiie jejtinia solvere. Illis autem quibus holueriut
Sed in plumbi nalv.ra mvtliii. Aurum enim in for- humanitatem exhibere, Non nobis licet jejunium ho-
nacepositum , et fortitudinem accipit et fulgorem die solvere. Alilerpulant in cordibus suis, eteligunt
;

ita et probus monachus in camino regulari positus, B in menle Sl,a P otius solitariam vitam ducere, quam
et forliludinem accipil ut adversa requanimiler lole- cum aliis sub regulari disciplina manere. Dicerrles,
ret, et fulgorem ut bonorum operum cunctis exem- Sanctius est secura menle et secreta divisim vivere,

plar demonstret. Plumbum vero in igne missum mol- quam aut aliis irrogare aut ab aliis irrogatam rcgn-
lescit et deperit, quando monachus reprobus in sic larem recipere disciplinam. Nescienles scrip'.imi

regulari disciplina positus tepescit, pes

it. De illo di-
Vai soli ,
quia cum ceciderit non habet sublevanlem
cilur Tanquam aurum in fomace probavit eum Do-
:
(Eccle. iv). ^ulta enim pericula sunt solilario proxi-
minus (Sapient. m). De isto aulem Quia tepidus es, :
ma. Primum quia sibimetipsi in omnibus actibus

incipiam te evomere de ore meo, dicitDominus (Apoc. suis placet, et nullum alium habet qui opus ejus pro-
1:1). Unus auri fulgore recepto cum Chrislo regna- bet. Deinde quceque illi vitia abunJent, qua;que vir-
turus asccndit in ccelum, alterin pkimbi nalura mol- tutes desint , non cognoscit. In quo humilitatem
litus cum diabolo cruciandus descendit ad tartarum. suam probet neminem habet obedienliam fratri ,

Unus virtutibus auctus crcscil in melius, aller lepi- non impendit in jejuniis patientiam non ostcn-
,

dus factus decrescil in pejus. Unus pollet virlutibus dit. Melius est ergo monacho ut vivat in monastcrio

sacris, alter tepescit

skcuU curis. Unus veraciter cum disciplina unius patris mullorumque consortio,
monachi nomen poriat, alius falsatoris monachi no- et aI) alio discat humilitatem , ab alio patientiam
uien geslat propter lonsjram. Unde et sequilur :
unus enim silentium , aller docet mansuetudinem :

Adhuc operibus servantes sxcUlo fidem mcnliri Deo non faciat comeJat quod jubetur habcat
quoJ vult; ;

ver tonsuram noscuntur. Ille cnim iijem sneculo .-.er-

quantum acceperit; operis sui pensam persidvat
v it, qui ea quae ssecularis cgit in haLilu monachi subjicialur cui non vult. Lassus ad servitium veniat,
posilus agere non ccssat. Quid est enim adhuc ope- ambubinsque dormitet , nccdum expleto somno sur-

ribus servare sa;culo fidem, nisi ca facere in mona- gere compellatur. Passus injuriam taceat.
sterio monaehum ,
quye egit in soc.uto a .Ihtic in sa2- Quarlv.m vero genus est monachorum, quodnomina-
< ;:lari habitu posilus. Sjcc.Jo fiJem scrvat, quia turgyrovagum, qui tota vita sua per diversas provincius

rjus voluntatem facere non cessat ; soeculo fidem trtnis aut qualemis diebus per dlversorum cellas ho-

servat, quia se nec dcsidcrio, nec cogUatione, nec spitantur, semper vagi et nunquam slabites. Gyro cir-

opere ab illo separat; sed lantum pcr tonsuram et cuitus dicitur. Ergo gyrovagus dicendus est ille qii

icligionis habilum Dei sesc menlitur filium. In ha- vagus atque vagando aliorum cellas pariterquc casas
Mtu enim et religione exleriusa nescicntibus videtur cifcuit. lpsi et alio nomine Circilliones vocanlur,
< sse monachus, operibus lamen a scientibus Domino q"i sub habitu monachorum hac illacque vagantur,
j)
\idetur esse menlitus. De talibus enim Dominus ait venalem circumferentes hypocrisin. CirCuweuntcs
Videbilis eos in vestibus oiium, intrinsecus aulem provincias nusquam missi, nusquam fixi, nusquam
sitnt lupi rapaces , a fructibus corum cognoscetis eos stantes, nusquam sedenles; semper et ubique.
[Mallh. vii). Propriis voluptatibus cl gulce illecebris servientes.

Qui bini aut temi, aut cerle singuH sine pastore, Ulecebr* dicuntur deleclaliones illicitce, luxuiiosx 1
,

non Dominicis, sed suis inclusi oiilibus pro lege eis voluptuosce , sive turpissimoe , in quibus mollis ct

esl desideriomm voluptas. Sine pastore dicit, id est dissolutus monachus frequenter involvitur.

sine abbate, qui in monaslerio vicem Chrisli vide- Et cum sint isti per omnia deteriores Sarabaitis, de

Uir agere, qui dixit : Ego sum pastor bonus, qui illorum omnia miserrimu conversatione melius est si-

pasco oves meas, qui cognosco meas ,

quia cognoscunt lere, quain loqui.

me mece(Joan. x). Et quia pastorem non habent, non

CAPUT II.

Qualis debeat esse abbas.

in Dominicis, sed suis inclusi ovilibus manent. Do-
iiiini enim ovilia sanctorum monachorum sunt mo- Qualitatem enim boni pastoiis in subsequentibus

i,a letia, <vti rectc a summo paslore Chrislo rogun- ostendere volcns heatus Benedictus pramnsit, di-
 ;

m coMiiESf. us i;eg. s. ee:;edicti. 1M

cens : Qualis debet abbas esse? Cni respendendum A dodere; sed ejus doclriria C}!;n piveceplis Domini dc
est aflinnalive. Bonus ulique. Talis, qualetn Apo- bet i:i omnihus diligentissime coneordare. A pra>
stolus describit dTcens : Sine erimine, sicul Dci ccptis cnim Domini delict accipere in omnihus, de
ministrum, non superbum, non iracnndum, nonvino- quihus discipulos suos vult docere. Aut constitucre
lentum, non percussoreth , non temporatis lucri cu i- constituere riicit , diffinire, vel modum ponere, quod
dum, scd 'tospitalem, benignum, sobrium, jtts'.um, exlra prxceptum Domini ah abbate non defcet.
(ieri

sanctum, continentcm , ut potehs sit exltortari iii do- Mohisenim cl riifiinilio abbalum secundura Domiii
ctrina sana, et eos, qui contradicunt arguere {Tit. i). in omni!;iis defcet fieri pracceptum , nc aut remisse
Talis sine dubio, et hujusmodi debet esse. riventcs mergal in laqueum
nimium abslinen- ; aut
Abbas, qui prwesse dignus esi monasterio, semper tes in nocivum compella! murmurium. Ahbatis ergo
meminisse dcbet quod dicitur. Dicilur enini et vocaiur constiluiio in via regia rectiim fifcere debet gres-

ahbas, iri esl paler. Si enim pater est, patcrno more sum ;
ne si phis feceril, gregem siuim lal.orare in
fdios, id est, monachos suos nutriat, paterno more amburando difectionis sustineat detrimentum. Et si

riiligat, et cum necesse fueril, paterno more casli- remissius quam decel i.iitriverit eum, luxuriose vi-
get, arguat, obsecret, el cuiu increpatione corripial. venslabattir in tartarnmi Vetjubere; juhere dicii,

Et si nccessario cxcommunicationis cauterium, vel " prsccipere, vel imperare, qu;e ab ahhale extra
pr;e
virgarum adhibuerit flageiium, non animi ouio, sed ceptum Domini fieri non del enl. Si ei>im qux secun-

hoc faciat amore paterno, non causa vindiche, sed dum Domini pnecepia smit discipulis praecipiens im-
amore juslitise. Scriptum cst enim : Juste quod jn- peraverit, el ab illis graliam, et a Domino mercedem
stum est cxsequeris (Dcut. xvi). Et quia j.ustus Do- recipict scmpiternam. Si autem quod extra priecc-
niinus jusliliam diligit, ahbas, qui in monasterio p uin Domini sit imperando pnecepit, el discipulis

cjus vices vidctur agcre, jusliliam dehctamare. femnntri, ct anfmae sitae ingerit delrimenlum. Et
Et nomen majoris faclis implere. Mulli namque idco nihil quod extra pneceplum Domini sit , debet
ahbatum gaudent babere nomen majoris, id est ah- aut docere, aut conslituere, vel jithere.
tamen sudorem timent adire laboris. Ap-
halis, sed Scd jussio cjtts, vcl doctrina, fermenlum divints
pelunt gloriam temporalem, et non pro rnandato justtttte in discipulorum mentibus conspergat. Fer-
exercere Iaborem. Et si contigerit eos fratribus ex mentum cnim a fcrvore nomen accepit. Quod hoc
hortationis proferre sermonem pro vana gloria, iJ in loco charitalissiguificat dilcctionem, qvx ad amo-
agunt non pro a?terna mercede. Qui ergo vult prae rem diviriae justiliue fervcre facil, el excilat mentes
;

cxteris nomen majoris hahere in honis operibus ,

donec ad tantam cos dilectionis perfcclioncm perdu-
prae cxteris dehel sudare. Non cnim auditores Iegis cal ut nihil eis, pracler creatorem suum diligere li-
:

justi sunt apud Deum, sed factores legis justifica- heat. Ergo jussio, vel doctrina abbalis in monacho-
bnntur. rum mcniihus fermentum debet conspergere chari-
Chrisli enim vices agcrc tn monaslerio creditur, tatis, ul nihil lerrenum sapiant, nihil vanum dili-
quando ipsius vocalur prcenomine, dicenle Apostolo : ganl, nihilque caducum concupiscanl ; sed divinam
Aecepistis spiritum adopiionis filiorum, in quo clama- scmper amantcs, tenenlesque justitiam ad ReJem-
mus : Abba, pater. Tunc enim ahbas in monasterio plorem suum, et ad supernam festinent conscendere
vicem Christi agit, quando gregeni sihi commissum patriam.
provide etjnste rcgit, quando cunctaqiue disponenda Memor sit scmpcr abbas, quia doclrince sua\ vcl di-
sunl recle disponit, temperate quae agenda sunt agit, iciputorum obedientice, ulrarumque rerum in trcmcndo
catholice qua3 docenda sunt docet. Operalur q:ue judicio Dci facienda cril discussio. H;cc verba non
operanda sunt, ct ctim discrelione quai judicanda indigepl cxposilione, scd potius abhaiibus, et inona-
suntjudicat, cl misecicorditer qiue relaxanda siint chis forlissimum incutiunt pavorem. Ahbatis cnim
relaxat, ct lotuin sihi gregem commissum in chari- doctrinae in hoc erit in tremendo judicio discussio,
tatis dileclione conglutinat, et totum, velut pater ulrum de Sanctae Trinitatis myslcrii fidclidogmate
n
uuicum filium, amat, et luncjuste et rationabiliter docuit, et utrum, qiue secundum Domini praeccptum
pro nomiiie Chrisii fungens, ah omnibus, velut a (i- discipulos agere praecepit, prioi ipse complevit , et
S!is abha paler vocatur. qiue iu aliis arguens emendavit, prius in seipso cor-
Ideoque abbas nihit exlra prccceptum Domini (quod rexit. Discipulorum cnim obedienliae in hoc illo die
absil) debct aut docere, attt constitucrc, tiul jubere. tremendo erit facienda discussio, utrum vestigia Do-
Oinuis enim doctrina duohus niodis consislil, verbis inini scquentes humilia, utrum se sub manii abbalis
vidclicet et exemplis , sicut idem beatus Bcncdictus sui facli obedicntes usque ad mortem, et omnia, qiuc
in subsequentibus ait : Cum aliquis, inquit, suscipit illis ah ahhaie imperata simi , obedientes impleve-
nomcn abbatis, duplici debet doctrina suispr;cesse runt pro amore Christi, et velul Chrislo, cnjus vices
discipulis. Ergo nihil, quod extia prseceptum Domini abbas agit in monasterio, ohcdiefunt suo a!.hali cx
sit, in hac duplici doctrina debet abbas docere. corde; quia scriplum est : Quia qui vos audit, me
Scripturarum eleniin divinarum plenitudo ct exem- audit (Luc. x). El alibi : Obcdite parcnlibus vestris
plis palrum rcferta , ct verbis doclorum e t plena. in Domino (Ephes. vi; Hebr. xiii).

iSon ergo quod extra pneceptum Domini sit dcbct Scit tque abbas culpa; pasloris incumbere, quidquid
 ,

7."1 SMAIUGDl ABBATIS

i:i ovibus paterfamilias uiUilatis minus potiwril invc- \ riler ct querulosi. Debcnt enim subjecti abbali suo,
nire. Hajc cniin senlenlia abbalibus multv.m fuisset velut membra capiti sno deservire, et prreccpla ejus

fenaidanda , nisi a subseqttenti sentenlia fuisset sa- velul iiiiperium Domini summo amore cuslodire, ct
lu: riter temperata, qua dicit : correctionem ol jurgalionis suis negiigentiis ascri-
Tantum ilerum erit liber. Id est, in tantum a eulpa bere, non abbatis severitatem aut disciplinam re-
immunis erit, ut : prehend.TC
Si inquicto, vel inobedicnli qreiji pasloris fucril Et lunc dcmum inobcdientibus cura? sua; ovibtis
omnis diligenlw allributa, el morbidis earttm actibus pcena sit eis pravalens ipsa scilicet mors. Quaeprimis
unhersa fucrit cura exhibita. Omncm diligeritiam inobedientibus hominibus prxvaluit in paradiso, ipsa
abbas monacliis suis tribuit, quanJo eos moribus sa- nunc demum inobe lientibus monachis quolidie pr:c-
cris componit, verbis convenientibus et operibus valct ln mundo. Reliquerunt enim in paradiso per
sanctis instruit. Lniversam curam exhibet, quando inobedienliam Adam et Eva Domini praecepla ; et
eis quae necessaria sunt animabus et corporibus, tunc primum praevaluit illis fortiter mortis acternx
isi quantum valet, minislrat. Diligentiam illis paritcr poena. Sed Dominus noster Jesus Chrislus, qui per
exhibet et curam, quando illos inlernis sanclis vir- prophelam suuni dixit : Ero mors tua, o mors, se-
lutibus exornal; et externis rerum substantiis tem- " metipsum exinanivit, formam servi accipiens, factus
pcranler gubernat, quando pro exterioribus rebus obcdieus usqne ad morlem (Oseaz xm; Philipp. n)
iuteriorem curam non deserit, et pro interiori solli- imperium niortis ('.eslruxit, et a cordibus obedien-
ciludioe exteriorem providenliam non relinquil; sed tium misericorditer illam ilbiminavit, ct poenain il-

in ulroque lemperaius exislens, et diligenliam ani- lis fundilus exsliiuit. Sed tunc demum in obeJien-
marum, et curam illis exbibet coiporum. libus ovibus, id esl, monachis, qui abbatis sui, imo
Paslor eurum in judicio Domini absolutus, dicat Domini Salvatoris relinquentes prsecepla, sua co-
cum Prupheta Domino : Justitiam luam non abscondi nantur implere desideria, pcena sit prxvalens ipsa
meo : veritatem tuam et salutare tuum dixi.
in corde mors; ut recie de illis dicatur : Sicut oves in in-
Yohmtas enim abbatis talis debet esse ut, quando ferno positi sunt, mors depascat eos (Psal. xlviii).
potest prodesse, a pncdicalionis sermone non ces- Merito enim qui boni magistri praecepta conlemnunt
set. Debitum quippe illi est superni patris gloriam talem mercedem recipiunt.
per vocem pnedicalior.is oslendere; quanta in hujus Ergo cum aliquis suscipit nomen abbatis, duplici
tenlalionum anliqui hoslis laleant ape-
vitae ilinere debet doctrina suis pracsse discipulis, id est , vmnia
rire; et subditorum mala, quye tolerare non debet, bona, et sancta,faclis amplius quam verbis ostendere.
Ieniter cum magna zeli asperilale corrigere; ne, si Caput namque sunt subjectorum cuncti qui praesunt,
minus contra culpas accendatur, culparum oninium ut rccta peJcs valeant itinera carpere, pcr hoc pro-
reus ipse teneatur. Ipse tamen abbatis sermo, qui cul dubio prius capul debent incedere. Necesse est
propter justitiam , veritatem fit, et salulem , ali- ut abbas, qui verbis subditos proedicat, vivendo eis
qnando debet subjectorum vitia durius increpare, vestigia bonae actionis oslendat; et cum verba sanclae
aliquando leniter arguere, et quae, vel qui!>us,q:ian- praB licationis dicit, prius in studio bonae actionis se-
do , vel qnaliter dicat sublili indagatione discerne- metipsum evigi'et ,
prius semper sublimia facta
re, et unicuique secundum modum culpae , cum exerccal, et tunc ad bene vivendum alios Bollxilos
dtscretirae lamen, et tranquillilate menlis, judi- reddat. Prius se districta animadversione corrigal,
cium imponere. Sit abbas necesse, ut Paulus apo- et tunc aliorum vilatn loquendo componat. Prius
slolus ait, potens exhortari in doctrina sana , et punire propria fletibus curet , et lunc aliorum de-
oos qui contradicunt arguere Ciavis enim aper- licta puniendo denuntiet. Et antequam verbis ex-
tionis est, sermo correplionis, quia increpando cul- hortatione insonat, omne quod locuturus est ope-
pain delegit, quam s;epe nescit ipse eliam qui per- rilsus clamct. lllanamquc vox libentius auJiloruni
]> tiavit. Sunt, et erunt plerique monachi , qui per . cor penetrat, quam dicentis vita commendat; quia,
ignorantiam commitlere culpas non desinunt , et quod foquendo imperal, ostendendo adjuvat ut fiat.
ideo commissas non plangunt, sed polius contra Ut capacibus discipidus mandata Domini vcrbis
corripientem procaciter contemnentcs insurgunt, et proponere. Subaudis debet. Vt eniin adverbium hoc
sui proterve adinonitionem abbatis spernunt. De in loco pro et conjunctione posuil. Capacibusdixil,id
quibus et subdilur : est, memoriosis, accommoJalis, vel inlelligibilibus,
Ipsi autem conlemnentes spreverunt me. Tunc enim qui ea quae a magistris audiunl velociter capiunt,
niali monachi bonum abbatem suum contemnentes memoriler retinent, et operibus complent. Propo-
spernunl, quando praeceptis ejus humililer non obe- nere dix.it, id cst anleponere; quia capaces el siin-

diunt, quando salutaria mandala ejus humiles uon plices discipuli ,

qiue prius vivaciler dc pracceptis
custodiuni; se ! superbi etiam reprehendunt ; quando Domini intelligentes audiunt, postea sagaciler im-
ea quae jubentur implere despiciunt, et qua3 non ju- plere conteooont.
benlur implere impudici contendunt; quando in Duris vero corde, el simplicioribus. Duris corde
agendis operibus pigri et tepidi, vel etiam desi- dicit, i J est contuinacibus, rigidis , vel incorrigibili-

diosi, ct in actibus suis mvrmarosi cfiiciuntur pa- bus. Siniplicioribus autem illittcratis, et pcne nuilam
 J
;,

UEG. BENEDIGTI, "34

7 -3 COMMENT. !N S.

vel memoriam, vel inteffigca- A rare, et sanctom audeat assumere testamenlum. Qui
in Scripturis divinis
cnim qusc pr.e iicat implere dtssimulal, el quas fa*
liam, habentibus.
erg*, cien !a judicat implere non cessat, nec juslilias Do-
Faciis suis divina piwcepta monstrare. Ille

debet ad exempbm bene mini enarrare, nec sacrosanctum in praedicalionis

ut bealus Grcgorius ail,

vivenJi caeteris praeesse, qui cunctis earnis passio-

oiTn-ium debet assumere lestamentum. Scriptum est

nibus moriens jam spiritaliler vivit; qui prospera euim : Xon esl digna taus in aure vcccatoris (Eccli.

munii poslposuit; qui nulla aJversa pertimescit xv).

desiderat; qui ad aliena coacn- Tu vero odisii disciplinam , et projecisti sermones

qili soia interna
pisrenJa non ducilur, sel propiia largitur; qui meos post te. Tunc enim subditus odit disciplinam,

nulla iliicila peroetrat, seJ perpetrata ab aliis r.t quando ad correctiones justas iniqna prxsumpiione
propria deplorat; qui ila se imitabilem cseteris ia remurmurat. Sicut scriptum est Sluiti enim despi- :

cunctis quae agiL insinuat; qui sic stuJet vivere ciunt disciplinam. Tunc autem senuones Domiii
ut monacbis suis in omni vita sua bonum exempluin post se projicil, quando abbatis sui, vel seniorum
valeat demonstrare qui lacrymas quas vull a suis suorumjussionibus juslis obedire conlemnit. Praela-
;

auditoribus fundi prius ipse fundat, et sic eos com- tus autem sanclam disciplinam odit, quando secun-
B dum regularia praecepta vivere contemnit, Scriplune
punctione sui cordis accendat. Et sicut bene operan-
dtvinae obliviosus, qiue dicit : Disciplinam Domini,
les subdiios bonore superat, ita etiam factis et vita
ftli mi, ne abjicias, et audi consilium , el suscipe
transcendat.
disciplinam, tit bene sit tibi (Prov. ui ; Prov. xix).
Omnia vero qua discipulis docuerit esse contraria in

suis factis judicet non agenda. Docet enim crapiilam, Yita etenim regularis tenenlibus eam, disciplina est

cbrietales et curas bujus s;cculi, et omnia simul vitia,

salutaris. Post se sermones Domini prsJalus proji-

cit, quandoquae de divinis scripturis subdilis praidi-

alquepeccata discipulis esse contraria, aquibusomni-
bus necesseestut cal implere ipse dissimulat. Qui enim curiose alieiia
ille prius se abslineal, elsiealios
increpare festinal delicta, necesse est ul sua pro-
abstinere operibus el verbis edoceat. Ad boc enim
vide considerans per pcenitentiam damnet peccata,
eligitur abbas, ne dicta saa factis evacuet. Qui eaioa
ad boc eligitur, ut aliorum eulpas corrigat, cavere de- ne, dum alienum minimum publice corripit deliclum,
suuni inanis tanquam aurum abscondat peccatum.
bet, ne ab aliis reprebendenda committat. Non enim
debet piicdicationis otficium suscipere, qui nescit
Nam suni nonnulli qui aliorum semper ante oculos

creleros bcne vivenJo prneiie. Prius ergo abbas pra-

halse;it errata, sua autem pro nihilo ducunt, el in
oblivionem ponunt, et post dorsum projiciunt de-
vis operibus omnimoJis alienus existat, et sic alios „
f.rma aucloritate coerceal. Necesse enim est ut esse
C licta - De ^ [hus et a P e,te sefl uilur :

Et qui in fratris tui oculo festucam videbas, in luo

munda sludeat manus, qui diluere sordes aliorum
curat, ne tacta quseque deterius inquinent,
trabem non vidkti (Matlli.\n). In fratris sui oculofestu-
si sor-
cam abbas videt.sed in suo trabem nonvidet, quando
dida insequens ltictum tenet. Hinc per prophetam
dicitur Mundamini, qui vasa Domini (Isai.
velminimas subjectorum suorura culpas publice et
: ferlis

Domini etenim vasa ferunt abbates, qui proxi- exiggcrando judicat, et sua majora parvipendens oc-
lu).
culliit, et emendare dissimulat. In fratris oculo feslu-
morum animas ad inlerna sacraria perJucendas
oam videt, quando in corde alterius iracundiae, pi-
in suae susccperunt. Apud semet-
conversionis fiJe
gritiie, somnolentiic, et cseterorum talium vitiorum
ipsos ergo, quantum debeanl mundari, conspiciant
qui ad aeternitatis lemplum vasa viventia in sinu esse vitium reprehendit; in suo trabem non videt,

quando oJii, ebrielalis, superbiae, et similiura ta-

propri;e sponsionis portant. Ergo qupd non facien-
lium crimen abbas hapens in corJe habere se mi-
dum prajiiicat abbas, ipse non faciat; et quod fa-
nime recognoscit, quando in aliorum cordibus le-
ciendum praidicat , prius ipse nccesse est operibus
via, quai increpanda sunt, ccrnit et arguit, et quae
impleat.
in corde suo sunt gravia, nec videt, nec corrigit.
Nc prccdicans ipse reprobus invcniatur. Aliis j)
aliis

praedicans pnedicator ipse reprobus invenitur, quan- Non ab eo persona in monasterio discernatur. Xon
enim personarum acccplor est Deus (Act. x) sed ia
dnaliud loquilur, etaliud operatur. Alind sermonibus, ,

aliud vero exercet operibus. Quod enim aliis pra3- omni genle in his qui timent eum, acceplum esl illi.

dical operandum ipse piger e.Ticitur ad cxercen- Et ideo ab abbale in monasterio persona non discer-

duni. Verbo viam rectiludinis ostendit, seJ ambu- natur, nec accipiatur; quia a Deo nec discernitur
lare per eam negligit. Ad pr;edican Juin alacer ad ,
persona hominis, nec accipitur, scd tantum opera
operandum lenendam pra^dicat bona el accipit, ct approbat. iccipere enim per
efficitur piger. Aliis

viain justiti;c, ipse se non vult salalari subdere disci- sonam in judicio non cst bonum, dicil Salomon(Pror.
plin;e. Cui recte convenit, quod subditur. xvm). Et in Levitico scriptum est Xon facies :

Nequando dicat illi Deus peccanti : Quare tu enar- quod iniquum cst, nec injustc judicabis, nec considc-
r ujustiiku meas,cl assumis lcstamenlum mcumperos res personam paupcris , nec honores vullum potcnlis.

iuum(Psal. xlix). Nec ad unumquenrjiie pertinel quo Juste judicabis proximo tuo (Lcvit. xix). Postquam
pnedicat aliis, et ipse non operatur <|tiod pneJicat. vero a 1 monacbatus de ssecufo quis venerit ha-

Oseni.mdebctesseju tum,qiiod justitiasDoininienar- bituni, sivc libcr fuissct antca, sive servus, si-.o
iC>5 SMAUAGDI ABBATS 7

panper, sive dives, sr. n •)!>:!':?, siVe Ighobilis, non A Domino oequalileT bnjulamus : quia quamvis sequa-

c^i aft abbae disceracnduih , sed cn-jmqneraqiic liter non v.vamus, jugum Domini suave ct onus
sccuiidnm via> s;i:e dcbel vcl castigare, vnl amare ejus Iove in ivgulari vila dogentes re pialitcr pro-
inoritum. mi-imns el sustinemus. Quae regularis vita, quss
Ydfi wias plus ametur quam alius, msi qUem in bic vocatur miiitia, ab omnibus monachis requatiier

bonis actibits aul obedienlia InvencrH nieliorem. est tenen:!a, et nec a servis, nec a liheris, nec a prio-

Merito ab abbate sno monachus c:ctoris plus ama- ribns, ne? a minoribus aliquando liconter cst vio-
l:ir, qui in bonis aclfbus el obeJiCntia melior ecte- lanla. Et si propter fragilitatem humanamab ea cou-
ris inveniinr. Juste etenim illc ab homine di!igitur ligerit doviari, a quoquam una emendetur neeesse
homo, qni bonrs operibus ct sancta obedientia ho- est pcenitentia,et una tencaturinom;iibus diseiplina.
noratur a Doo. Necesse e«t, inqoam, nt amore iali Unde et aperte sequUur.
diligatur homo, qui ab immortali diligitur Dco. Pro Qnid non est personarum acccptio apttd Deun
en!m Doi amorc se taiis rhonachus prrc omnibus (Act. x). Nos personns accipienlcs discefrilmus, qiua

liehthe sutitiit, et in boftts omnibus aetibrfs veniontes in boc sscculum discretas cas inverffmns.
cvficet; et i !eo ab abbaie prae ouuiibus merito Deus aiitom qui universosin inilio deuno homiue et

diligilur et amatuT. B una conlilione creavit, personas noc accfpit, nce

Mon converlenli ex serviHo pr&ponatur ingenuns, diseernit, sed unumquemqne secundum cpcra sna
nisi alia rationabilis cansi existat: Quod si ita juslilia vel damnat, vel justiQcat. lnjustos autem jus'e, et
dictante abbate visiitn fuerit, et de cujnsittet ordine merito damnal. Jnstos vero misericorJiler, et gra-
id faciat. Sin afiaS,proj>ria teneant toca. Q.io.l autem tiiitojusiificat. Quos in pravis operibus superbc vi-
dicit, non prceponalur tngettUus servo, subinlelligi- venles invenit , bumiliat, et co:i iemnat. Qnos au-
tur, in or.line, vel minislerio. Non proplerea, quia tem in bonis actibus bumiliter viventes iuvcnit, re-
ingenuus est, aut superiorem ordinis t neat locum, munerat, exaltat. Unde et bic sequituf :

aul prseposili, vel decani lcneat ministerium , nisi Solttmmodo in lutc parle apud ipsttm disccrnimnr,
alia ralio.<abilis causa cxislal. Ratioriabilis ehiiri si meliores aliis in cperibus bonis et Intmiles inve-

causa cst ui is, qui in Ecclesia melhis potest can- niamur. I;i !iis duabus rebus semperclec i a ropro-

lare el legere, vcl omnc offichim implere, lali con- bis diecenmntor, i! est , in vera cor.iis inirafti-

gruo conslituatur loco, utdigne possit illud implerc talo, et boni oporis actione. Capitiscnim el corpo-
olieium. El si ita est int.dligentia rationali prse li- ris, id est, Cbrisli et Ecclesirc vox cst in Psalmo :

t:is, et verbo, et operibus eruditus, ut dccanus pos- Judica me, Deus, et discerne causam meam de qenle
sit essc, vel prcepositus, nibil illi vel ingenuitas offi- C non sancta (Psal. xi.n). Non ergo discernit Dominus
ciat, vel servitus. Sed si rationabilis exigit causa, a personis personas, id est, a servis ingenuos, scd
ct in ordine eonslitualur superior, et in monasleiio ab oporibus disccrnii opera, et a merilis merita, ut

prior. ILec autem non tantum de ingenuili vel ser- unicuique secundum proprii laboris opera Iribuat
vili orJine facicndum est, sel de cujuslibel orjino, et praemia. Nam et illos, quos in bo;sis operibus cl
i 1 est, sivc de priori, sive de minori, sive dc sacer- virtulum merilis invenerit mcliores, etpuritate cor-
dotati, sive de lcvitarum, vcl reliquorum ordine id dis cacteris humiliores, cum prremiorum discrclione

f.iciat.Sin aUteni propria teneant loc.i.id es!,prcp!er congruas in regno coelorum tribuet mansiones.
potentiae vel ingenuitatis dignitalem alter non pr;e- Quain virtutum ouinium matrcm in oaiiiibus abbas

ponatur alteri, se.l orinsquisque .in quo ordinis loco lenere debet discrctionem, etnon personas disccrnc-

venit, in ipso permaneat. re, sed uniuscujusque meriio approbare, et omnes

Quia sive servus, sive liber, omnes in Cliristo unutn secimduni merila operum sincero corde diligeie.
sumu-. Omnes in Cbristo unum suttius, dicit, ivl Unde et seijuitur :

cst nnum corpus Cliristi. Sic enim alio loco Paulus Ertjo cequalis sit ab eo omnibus charitas ; una pr<c-

apostolus ait : ln ttno spiritu omnes nos, et in uno beatur in omnibus , secundum merita, disciplina. In

curpore baptizati sumus, sive Judai, sive gentiles, ^ boc enim aequalis debelesse ab abbale omnibus cba-
sive servi, sive liberi, et omnes in uno spiriiu potati ritas, ut in dilectionis babitu non discernat pcrso-
.-.iiuus (Ephcs. iv.4,16;/ Cor. xn ; / Tim. n). nas. iEqualiter eiiim debet de nobili diligere inona-

Deus autem Dei Filius, qui hornines vult salvos fieri, chos , aequaliter de servili conditione crealos. Sic

cl ad agnitionem vcrilatis pcrduccre omnem soxum. itaque singulorum debet discerncrc merita, ut alteri

omnem setatem, orn em condilionem, de universo alteram non praponat personam. Et si unam cam-
genere hnmaiio re iemit, et cx illis corpori suo cle- demque ingenuilas vel servilutis persona coniini-

ctorum numero sociavit, el ideo iu Christo, sive ser- serit culpam, unam eamdemque sustineant disci-

vi, sive liberi omnes iinum sumus. plinam. Non enim bonoris gralia alius in pocniicnlia

Et sub uno Domino wquulem servitutis miiitiam levigelur, alius vero despeclionis causa gravetur.

bnjulamus. Bonorum enim monacborum in hoc prae- Sed ita ab abbate censura judicii leniperetur, ul non
senti saeculo vita in Chrisli est semper posita servi- una persona levius, altera gravius juJicetur.

luiis militia. Unde et beatus Job ait : Mititi i esl vita In doclrina namquc sua abbas apostoiicum de~

komitiis super tcrrum (Job. vn ). Quam sub ino bet illam scmper formam scrvare, in qua dicil : .lr-
 7" COMMENJ. I>" R EG. S. PENEDICT!. 738

ijue , obsccra, increpA (II Tijn. iv). \n hac itaque A dirns, inagnus, vel dignus intclligitur. Quo auitm
1

aposlolica sententia beali Ilieronyini et beati Pro- diiit, pium patris oslendat affeclum, subaudilur, h\
speci ponenda suni verba. Aii enim Ilieronymus : se babere. Alitcr dirum magistri dicit magiiitudinein,

\igne peeeantcs, co;i:estare ne peecent', increpa vel lerrorcm inerepationis, quse erga subdiios m:i-
resistentes. Sed lucc omnia cum paiientia, et secun- gis:er exbibct, ul sanentnr. Q;io 1 dirum, id csl,

dum doclrinam. Prosper aulem 1 1 i x i t : Ecclesi^e quia lerror no:i o liuni, sed babere in se pii palris
quippe doetoribus et censura dcbel inesse, ut ar- necesse est ostendat affectum. Non enim in deli;.-

guant, et palientia, ut emen larc nolentes forliter quentes discipulos tcrror de ouii fjmile, sed de pii

ierant Aposlolieo salisfacier.les imperio ,

qui Ti- patris procc Jere debel amore. Ut erranles mag
mollieo praeceplt dicess : Arcjue, cbsccra , incrcpa lerror providus corrigal, et ! ene agenles pius palris
in omni palientia, et doclrina. Qtiasi dieerct : Argue amor refoveat. U;;de el apla expositio beati Bene-
coa^quales, obsecra seniores, increpa juniores. Sed dicti in snperiori senienlia, qu.\ dicij : Argue, obse-
proplerea addidit in omni patienlia, el doclrina ;
cra, incrcpa, lucidissime subdkur. Ait enim dc ar-
quia leniler castigalus exliibet reverentiam cas:i- gutione: Id esl indisciplinalos, el inquielos debet dit-
autem ninme increpalionis ofTensus
ganli. Asperilate rius arguere.

nec incrcpaiionem recipit nec salutem. Possumus ,

I» Ait de obsecrationc : Obedientes autem, et mitcs,
cl in hac senlenlia, quam illi in diversis rationabi- et patientes, ut in melius proficiant obsecrare.
liler inleliigunt implendam personis, in ima ea- Ait de increpatione : Negligentes et contemnen-
demque persona per lemporum intervalla sine dubio tes, ut increpet, et corripiat admonemus. Nulla, ut
intelligere esse complendam. Primum enim arguen- arl itror, lucidior cxpositio in hac AposieJi, quam
dus est peccator, quia peccat. Neque enini alium beatos BeueJictus fecit, poterit inveniri senlentia.
decet arguere, nisi peecanlem. Sicut Dominus in Neque dissimulet peccata delinqueniium. Non eniin
Livangelio ait : Si peccaicrit in te frater tuus, vade, dissimulanda sunt peccata delinquentium, ne subrii-
el argue eum inlcr te et insum solitm. Si audicrit lorum noxia diu prolelentur delicla. Quam ciliua
[•:, tucralus es fratrem tuum (Matlh. xvm). Ecce enim peccatoris emendanda fuerii culpa, tam ciiins
jam lucratus cs arguendo fratrem; quia auJicns te, consequitur et veniam. Celeriler bo iie abbas cul-
correxit se. Obsscra enim iterum, ut <]iiolidie in bo- pam manifestam emendal unam cras sine dubio ;

nis aclibus vivens, sic in virtutibus crescat, quale- quam emendare debeat baliebil alteram. Ergo non
nus ad perseverantiam boni operis veniat. Sin autem tardans dissimnlet emendare, quasi neseiens, quem
te non audierit, nec se emendaveril, aut fortasse anim regiminis prcmil
P tam grandis aniti fascis.
post emendationem aJ vomitum redierit increpa ,
Sed mcx ut c&perint oriri, radicilus caut pra^valct,
eum duriter, et si vales, emenda, in oir.ni Lamen pa-
amputet. In ortu suo radicilus ampulanda suat
lienlia, et doclrina. Et boc modo in una eademque
viiia, vel peccafa, ne, fixis firmalisque radicibus,
persona hiec lota impleri polest senlentia. Ali:er
noxios ramos mittant, ei in famis mali operts fru-
congruo tempore arguendus est peccais monachus,
clus fcrant. Radicitus amputare peecata, vcl vilta
ul dcclinel a malo. Si emenJavit, ilerum convenienti
jussit, sed lamen ut praevalet dixit. Non enim quan-
tempore obsecrandus est, ut non tepide vivat, sed
tum volumus amputare peccata, ve! vitia valemus,
in virlulibus crescens faciat bonum. Sin auieni
sed quintum cum Domini a!julorio possumu-; am-
einendare noluerit, vel obsecratus ilerum apto lem-
putare peccata delinquentium, feslinemus.
pore terrendus e.^t valde , ei increpandus, ita ut
< Uii.icus et publicanus. Huic sensui beati Benedicti Mcmor pcriculi Ileli sacerdotis de Silo (I Reg. \i).

videtur exposilio congruere. Cum eiiiiu dieeret, ar- Quia enira falsa pietate superatus ferire Heli dclin-

quentes filios noluit, apud dislrictum judicem semel-

gue, obsecra, increpa, ad.iidit :

Id esl, nvscens lemporibus lcmpora, terroribus blan- lpsum cum iiliis crudeli dauiualione pcrcussit. Pro

diatenla Ae si dicerei : temporibus argutioois raisce iniquilate enim filiorum suorum damnaius esl, quia
-0 non eos severitale, et aucloriiale Ponlificis increpa-
lenapora obseerationis, et temporibus obsecralionis
cum vit scd mansuetudine palerna lenivit. Quae senten-
misce lempora increpalionis. Et peccatrix ani- ;

ii;; vigilanter ab Abbalihus est limcnda, ne forte

nia increpalionilius magislii rigidis justisque fueiit

lerrila, addantur illi paterno amore, ne in despcra- cum plus quam decel, leniter subdilorum suorum
palpaverint culpas, a districto judice damnatioi:i3
lionis mergatur foveam, et blau limenta. Ilinc ct
feriantur sententia.
lciatus Gregorius ait: Miscendaestergolenilas cum
neveritate. Faciendum quoddam ex utroque tempe- Et Itonestiorcs quidcm, atque inteUiqibiles auimos,
lamentiini, ut neque mulia asperitaie exulcerentur prima, vel sccunda admonitione verbis corripiat. Ho-
subdili, neque nimia benignitale solvantur. Omnis nestiores dicit , honorabiliorcs. Ilonestus dicilur,

eiiim ab abbate sagaciter exhibenda est cura, neali- quasi honoris slatus, co quod niliil habeat turpilu-
qua c\ ovibus ejus pereat. Unde et subditur: dinis. Inlelligibiles, ratione capaces, qui ea qgae au-
Jjirum magistri, pium patris osleniLtt affectum. Di- diunt a magistris intelligunt, ct operibus implerc

iuiii magislri, dicilur gravitudo ejus, vel magnitudi- contendunt. Quod si in aliquibus rebusexcesserini;
ms, aui dignitas grandis honoris. Aiiquolies cuim quia non csl hoino qui vivit et non peccet, secuu-
 -

730 SMVIUGDI ARBATIS 7i0

dum Domini pneceptum, secunJo eos verbis ad- A praesunt exbibeant, quibus subjecti occulta sua p: <>-

iuonere prsccepit, quia eos taliter emendari crc- dcre non eiubescant, ut cum tentalionum fluclus

didit. parvuli tolerant,ad patris mentem quasi ad malris

Improbos aatem et duros corde, ac superbos vel sinum recurranl. TSain et illud scire debct abbas quia
inobedientes, verborum, vel corporis casligatione in cui plus commitlilur, plus ab eo exigitur. Cul etihn

ipso inilio peccati coerceat : sciens scriptum, Stullus plus in cura regiminis commendalur, ab eo requi
verbis non corrigitur (Prov. xvin). Et ilerum : Per- rer.di ralio plus exigitur. Qaantos enim unusquisque
cute filium tuum virga, et liberabis animam ejus a abbas in sua accipit monachos gubernalione, do

morte (Prov. xxin). Improbos, imprudentcs <;icit, lanlis reddlturus est Domino ralionem. Et si bene

probitale menlis carentes. Duros autem, perli::aces, vivcndo se salvum fecerit, et illos bene, et juste re-

vel coiilumaces, et ir.corrigibiles. Istos autem, ac xerit, de sua salute graliam, et de omnibus illis

superhos, et iuobedientes, verborum Domino rccipiet sempiternam.

vel corprsris mercedem a

castigatione in ipso initio peccati coercere debet, ne Sciatque quam difficilem et arduam rem snscepit,
rcgere animas. Difficilem et arduam rem dicit esse
peccati malum crescat in allum, et cum consumma-
tum fuerit, auclori suo niorlis generet fructum, quia regere animam quia lenuis et labcriosa est, in ;

" comprebendendo sublilissima, et angusta in exami-

scriptum est PeccaUim cum consummatum fueril,
:

generat mortem. Castigatio autem, et in excommr, nando ; et ideo laboriosa, et ardua in gubernando,

nicationp, et in verbis, el in verberibus inlelligitur. gravis et pigra in emendando, et propterea pericu-

Coerceal, dfcit, k! est compescal, refrsenet, vel re- lum imminet omni gubernatori, de illa in rationem
primat. El quia scriplum esl : StuUus verbis non cor- rcddendo.
rigitur (Prov. xvin), necesse ut exhi!:eatur ei cor Et mullorum servire moribus. Qaia mores diver^
puris casligatio in excommunicalione. Et si adhi;c sorum diversi sunt monacborum, diversis impcnsio-
nccesse fuerit, exhibeatur et in verberibus virga, nibas indigent curaru n, quia diversis vulnerilms

quia scriptum csl: Percute filium luam virga, et hbc- diversa medela impendenda est medicaminum. Et
rabis animam ejus a r. orte. Melius euim ul bjc ideo beatus BeneiJietus diversorum bic moram, di-
patrispercutiatur virga, quam inferni male damna- versum hic posait curationis modum dicens :

tus sustineat poenam. Melius hic ad modicum patiis Fa alium quidem blandimentis, alium vero incre-
correctionem suslineat, quam in inferno perpetuo pationibus, alium suasionibus ; et secundum unius-
damnatus gemat. Corrcclio enim patris in rnodico cujusque qualitntcm, vel inlelligentiam ita se omnibus

videtur esse amara, sed dulcissimos fructus in fu- conformet, et aptet. In expositione bujas scntentix-

turo gencrat palientcr suslinenlibus eam.

^ 1 eati Gregorii poncnda suntverba. Aitenim : Scien-

Meminisse debet semper abbas quod dicitur, et dum qupqae est, quoJ aliquando subjeclorum vilia

scire, quia cui plus cominittiiur, plus ab eo c.xigiiur, pradcnter dissimulanda sunt, sed quia dissimulantar

Ne super benc viveutcs superbta elatus se cxtollat,et indicanda. Aliqaando et aperte cognita mature lole-

vitiose viventes dcspiciat, Mcminissc dcbet semper raada. Aliquando vero subtiliter, et occulie per-

abbas quod dicilur, id est, memorare quia fragile scrutanda. Aliquando leniter arguenda ; aliquando

figinenlum est, et de molli terrae lulo plasmatus. Et auiem vebementer increpanda. Sed quia non una
ideo fragilitatis suce semper timeat lapsum et sic ;
eademque cunclis exhorlalio congruit, quia nec cun-
bumililer, el cum discretione alienum damnet pec- ctos par morum qualitas astringit, et ideo pro qna-

catum. Alicna occulta indagatione sagaci perquirat, liiate audieniium formari debet sermo doctorum, ut
el invenla discrele atque caulissime feriat. Tentato et ad sua singulis congruat, et tamen a communis
vero condoleat, timens ne aliquando tenlatus et ille sedificationis arte nunquam recedat. Secundum unius-
succumbat. Audial Apostolum dicentem Si prwoc- :
cujusque ergo qualitaiem, vel intelligentiam sic so

cupatus jueril liomo in aliquo delicto, vos, qui spiri- conformet, et aptet ablas, quando cum magno ma-
lulcs eslis, instruite hujusmodi in spiritu mansuetu- gnus, et cum parvis efficilur parvus. Quando infir-

dinis : considerans te ipsum, ne et tu tenteris. Ac si

" mis cflicitur infirmus, ut infirmos salvos faciat. Quan-

diceret : Cum displicet ex aliena infirmitate quod do forma factus gregi, humilibus bumilitatis oslendit
conspicis, pensa quod es. Et memenlo quod dicitur : formam, etobediculibus obeJientia^ prseliet exemplar.
diciturenim abbas, id esl paler. Si vere paier esl, Similiter abstinenlibus, et vigilanlibus, el orantibus,

amore palerno diligat filios suos, id est monacbos et omnibus Lonis virtutibus cunctis sibi suljectis

$uos, et talem se exbibeat natis, ul ametur et ti- normam praebet salutis. Nam et ipiando cum Paulo
meatur ab illis. Ametur a bonis, timeatur a pravis. veraciter dicil : Quis infirmatur, et ego non infirmor:

Iu eademque una abbatis persona, et pia malris vi- quis scandalizatur, et ego non uror (II Cor. xi ), et si-

scera, et districta patris debet inesse censura ; ut niili 1

,
omnibus conformat, et aplat, ct boi;i
sic se

quos amore nutrit materno, corrigal rigore paterno. pasloris bonam subditis oslendit formam. Et quando
gaudet cum gaudentibus, flet cum flentibus, misc-
El quibus matris sugenda praebet ubera, sub patris
leneat disciplina. Hinc beatus Gregorius ail : Curan- retur infirmis, compatitur tribulantibus, condesccn-

dum quippe est ul reclorem subditis et matrem pie- dit senibus et infantibus, quando eliam mente in-
las, et patrem exbibeat disciplina •
el tales se qui lirmos patieuter tolerat, fragiles benigne corrobor.U,
 :

%i COMMENT; IN BEG. 5. BEMSMCTI.

A su' stantia incorporea, ct invisibilis, alque igneue
et secundum morum omnium qnalitatcs, et parvi-
oiiginis est, ideo ad regendum laboriosa, et dilfici-
lorum, sive stuborum intclligcnlias omnihus se com-
posiinm reddat, ct aplum. lis, el ardua rcs cst. Cum multo enim laboris in-

C't non solum detrimcnta grcg's sui sibi commissi genio ad puritalcm cogilationis cjus pervenitur, et

non pntiitlur , verumetiam in anrjmentatione boni irfeo cum diuturno diflicullalis labore peccali ejus

gregis gaudeat. Delrimerita, damna, jaeturam, vel vulnus medelur. Mulla enim poeeatorum vulnera

diminutionem gregis, dixit, quam esse in grege sibi voluntarie suscepil ani.ma, sed ul sanclur, multum
commisso abbas nec pali, nec velle, in quantum invita recipil mc.iicinam. Nam si diser.te et ratio-

valet, nec fieri sinere debel, sed magis in augmen- nabiliter animahus vulneralis spiritalia nicuicamina

talione, id esl, in amplificalione boni gregis gaudeat. ab abbate fuerint ministrata, et ille aninue inedc-

Qnia in numero boni grcgis amplifieatio, vcl in vir- lam, et ilic a Deo recipit graliam. Ac vero, si ani-

tulibus augmcntalio, profectus ot I oni pastoris et malfus infirmis spiriialia medicaniina ncglexcrit mi-

exallatio. Bonorum, inquam, monachorum mulli- nistrarc, rie omuihus sibi subdilis cogelur poncre

plicalio salus cst animarum rectorum ct bonor ,

raiioiiem.

gubernantium. Notandum quia in augmenlatione Et ne causetur de minore forle subslanlia. Ne cau-

honi non ma li greois gaadium riixit esse pastoris. B selur, dicit, iJ cst, ne quereietur. Causatur enim qui

Malc.rum enim multiplicaiio, bonorum est Iribula- querelalur. Et qui pro paupertalc caducarum murmii-
lio. Magis ergo delrimenliim facit eorum multipli- rat rerum, injustam querelam deponit contra Donii-
calio, quam diminutio. Et magis juslis generanl num. Nesciens, quia sicut in camino ignis probalur au-
iujusti biclum quam gaudhim. Mulliplicatione enim rum (Prov. xvn) ita iu pauperlalis fornace probalur
,

malorum infinnalur congregaiio bonorum el e ;

vila monacborum. De niinori subslaniia dicit, id est,

contrario, augmentalione bonorum infirmalur con- de paucitate rerum lerrcnaruin. Substantia aulem

venlus inaliguorum. El profeclibus virtutum forti- bic abusive pro terrenis posuit rebus. Nam substan-

tiii!o debilitalur vitiorum. tia ab eo proprie dicitiir, quod omnis res ab ipsa
subsislat. Cui insiirit ocio, ki est, quantilas, cogni-
Ante omnia, ne dissimulnns, aut partrpemtem sa-
lutem aniniarum sibi commissarnm, non plus gerat tio, situs, babitus, f cere, pali, ubi, quando : quam
solliciludinem de rcbits transiloriis cl lerrcuis, atque Gneci usiam vocant.
cdducis ? Non enim riebet abbas dissifflulare, id est, Meminerit scripium, Primum quwrite regnutu Dei et

nescire se. fingere rem, de qua hwc omnia adjicientur vobis [Matth.
in districlo exami;;e justitiain ejus, et

rationcm debet Domino reddere neque parvipcn- vi). Primum a;

nobis, id est, summopere, summo

dere debcl salutem monacborum snorum, et pro C stndio, ct tola corriis intenlione Domini qiuerendum
magno cxistimare curam rerum lcrrcnarum neque est regnum, el s c ab ilio nobis necessarium spe-
;
:

minus curare debet de salule animarum sibi com- randum est terrCnum subsidium. Prinium a nobis

missarum, el plus gerere curam de substantia re- quierenda ejus justitia et post ab illo nobis neces-

rum. Plus est enim, ail Dominus, anitmt, quam esca. saria speranda cst A Domino lerrcna subslantia,

Nam sollicile de rebus terrenis curam gerere, et de enim quxMcndum est cl regnum seternum, et ler-

animabus non curare, non est consiliuiu salutis, sed reimm snbsidium. liluri quasi permanens bonum,
moriis. Pro magno habere rem transiloriam, cl ler isiud quasi traiisitorium sed tamen in via hujus
;

renani atque caducam, et parvipenriere permanentem vitae necessari.m. De bac enim sentenlia be;itus
el xlcrnam, non esl consilium saluiis, sed stultiiia Augustinus, aii : QuiJ intersit inler bomun quod
pcrdilionis. Parvipendere enim riicitur parvum ?esli- appetendum est, et necessarium quod sunienduin
mare, vel conlemplui babere, sive ctiam aliqnid e^l. ilaiic senlentiam declaravit, cum ail : Quasrile

niagniim animo superbo despicerc. Pendere dicitur primum regnum Dei, ct reliqua. Begnum ergo, et

enim ;csliniaiv. Qui cnim aliquid se esse considerat, jusiitiam Dri bonum no^trum esl, et boc appeteu-
ct alium dcspiciens, aut parvum, aut nibil existima!, dum, et ibi finis conslituendus, propler quod omnia
parvipenriil ifl alio, quod in se considerat essc n;a- ^ facimus, qu.ecimquc facimus. Sed quia in bac vila
gnuni. Nonnulli obliti, quod fratribus animarum militamus, ut ad lllud regnum pervenianms, qu;c

causa siiul prailati, toto cordis annisu saxularibus vila sine his necessariis agi non polcst, apponcnlur
rebus inscrviunt. H;e cum adsunt, cxsiiUanl ; ad has h;ec nobis, inquil. S,'d vos regnum Dei el jusiitiam
eiiam, cnm desunt, diebusac noctlbus cogitalionum ejusprimum quaerite. Cum
enim riixit primum, si-
aestibus anbelant. Nam ulratio recta poslulat, miflus gaificavii quia hoc posterius quxrendum cst non
ile transitoriis, et plus eurare debemus rie in scter- leniporc, sed dignitale. Illud tanquam bonum 00-
nuiii mansuris. Minns fle terrenis, plus rie eoelesti- strum, hoc tanquam necessariiim nostrura. Si iioc

bus minus rie cariucis, et plus de maiieiitibus s I-

;
necessarium propier illud bonum, quaerendura csi a

liciti esse dcbemus quia non de terrenis, sed de

: vubis.

iiionacborum nostrorum aniinalius ralioneni Deo Kt iterum •'

Nthil deest timentibus eum (Psal,

r . snmus. Unde et sequitur

d lituri xxxiu). Q ;i enim Dcum habet, per quein cunela
Sed semper cogitet quia animas susccpit regcnd :.s, creata siuil, et in qno niancnt, et constant oinnia,

Jl 'juibus <•/ raliouem rcdJiturus est. Quia niii;:;.i* nihil nriinis t!e spiritali aul lerrena poicst babcre
 , ,

SMARAGDI ABIUTIS
Polens est cnim Deus et spiritalibus ei A Ei ita semper limens futuram discussianem pa$ic-
s ibstantia.
plenam sanclis suis in saeculi hu-
carnalibus deliciis ris de credilis ovibus, cum de alienis raiiociniis cavtl,
limore reddilur de suis sollicitus. Inferiores enim pastores
jus deserto parare mensam. Qui enim casto
liniiH Dominum, in quo omnis plenitudo rerum, et
summi Pastoris, id est Chrisli, qui dix.it, Ecjo sum
copia manet virtitum, nihil minus habere potest de pas'.or bonus ( Joan. x), sollicili scmper, et de

subslantia spirilualium et corporalium rerum. Scri- suis arlibus , et de creJitis ovibus futuram timcrc

ptum quippe est : Timenti Dcum bene erit in cctcr- dcbent discr.ssionem , ne quando increpando dicai
itum, cl in diebusconsummaiionis ilHus benedicctur illis Deus. Quod fractum erat non alligastis , et quad
(Eccl. i). Et: Qui limenl Dominum, spcravvani in abjectum , non rcduxisiis (Ezech. xxxiv ). Et cun
Domino, adjuior eorum et protecior eorum est ipsi limpidissimam aquam biberilis , reliquam pedi-
(Ps:tl. cxm). bus vestris turbabatis, et ovcs meae quse conculcala
Sciatque, quia qui suscipit animas regtndas, prce- peJibus vestris fuerant pascebant, et quce pedes
paret se ad rationem rcddcndam. Qui enim suscipit vestri turbaverant, hsec bibebant, etc. Ilanc autcm
aliorum aniraas a 1 regendum, ne cogatur de illis vocem abbatcs ne audiant, ct sub.li-
increpationis

eum Domino ponere ralionem et reclae praedicationis , torum suorum sagaciter cxpieanl curas, et suas
verlo,el bonorum operum eos docere dcbet exem- B prudenler agere non desistant. Et sic in propriam
plo, quatenus et aclerno judici placere bene vivendo sollicitudinem ferveant ut a subdilorum custodia
studeat, et exemplum bome vitoe subditis praebeat non recedant. Dignum quippe est ut hi qui pra>
ct ea qiuc in eis corrigcuda sunl sagaciter depre- sunt aliis, oculos apcrtos habeant, et hinc in ie

hendat, et velociter, ut proevalet, corrigat.et de vigilanler aspiciunt. Intus ct foris pleni sint ocrdis,
hoc consilium Salomonis dicentis audiat Fi!i mi, si :
ut insidias antiqni a longe prospiciant hoslis ; ut
spoponderis pro amico tuo defixisii apud extraneum , intus se diligenter custodiant, foris ut aliis bcne
manum tuam, el laqueatus es verbis oris lui, et captus vivendi exemplum prsebeant. Et hoc modo, dum de
propriis sermonibus. Fac ergo qucd dico , fili mi, et alienis ratiociniis cavet, reddilur de suis sollicilus
teipsum libera. Discurre ,
festina, suscita amicum abbas, id est, dum de subditorum suorum ratioci-
tuum, etc. ( Prov. vi ). Spondere namque pro amico, niis cavct, Domino reddit rationem ; rrdditur, id est
est alieuam animam in periculo su:e couversationis fit, de suis , subaudilur raliociniis solticitxis. Solli-

sccipere. Apud extraneum manus defigitur, quando cite enim cogitet, quia et de suis actibus sicut et
in alterius cura mens ligatur. Illaqueatur igitur ver- de ovium suarum rationem in tremcndo judicio red-
bis oris sui dum ratione conslringitur, ne ejus vita
, diturus est Domino. Inler rationem ct raliocinatio-
ad aliud quam admouel relaxetur. Unde apud distri- C ncm ita dislinguunt. Ralio enim motus quidam est
cluin judicem cogitur tanta in opcre exsolvere, animi vera a falsis discernens. Ratiocinalio autcm
(juanta eum constat aliis voce praecepisse. Quisqnis rationabilis est [et] subtilis disputatio. Quam bene
enim ad vivendum aliis in cxcmplo praponitur, non cavet ille cum Domino ponere ralionem ,
qui et se
solum ut ipse bene vivendo vigilet, sed etiam ut ami- custodirc et subditos bene regere juste novit.
cum pra^Sicando suscitet admonelur. Eteniin vigilarc Et cum de admonitionibus suis cmendalioncm aliis

bene vivemlo non sulficil, si non et illum , cui pra.1 - subministrat , ipse efficiiur a vitiis emendatus. Di-
cst, a peccaii corpore disj.ingit. Ergo sic abbas et gnum valde est ul qui aiiis pancm vitse ministrat,
se custodiendo et alios suscitando vivat, ut non poe- ipse famc non pereat. Qui enim fratribus causa di-
nalem Domino ralionem reddat , sed ab illo kctus lectionis verbum pnebel salulis, ipsa diiectione effi-
pnemia relerna recipiat. cilur emendatus a vitiis. Charitas enim cooperit
Et quantum sub cura sua frcitrum se habere scierit luulliludinem peccatorum, sicut scriptum est : Qui
numerum agnoscat pro cerlo quia in die judicii ipsa-
, convcrti fccerit pcccatoremab errore vi(e sua>, salvabii
rum omnium anhnarum redditurus est Domino ra- animam ejus a mortc. Et cooperit muUiludinem pec-
lionem, sine dnbio addita et suo? animoc. Secundum catorum suorum ( Jac. v ). Jusle ergo is qui alios
monachorum suorum niimeri quantitatem redditurus D monkionibuS suis ab errore liberat vitiorum, prior
est abbas in tremendo Domini judicio rationem. El propriis juvanle Doinino liberabilur viliis. Yilia
si euin ju^ta salvaverit ralio, et salutis propriae , et enim dicuntur peccata, quac per se nihil sunt, se.!
fralrum gubernationis accipiet pra^mium. Sin autem uhi bonitas deest, viiium est. Omnis enim naiura
eum iniq.ia propria acta, el subditorum gubernaiio opus est. Opera enim mala , quae vitia dicuntur,
damnarit injusla, secundum malorum quantitatem aclus s::nl, non res. Sed privatione boni hoc no-
recipict danmationem. Sicutcnim de animabus sub- men accepit.
ditorum suorum , ita abbas et de sua reddilurus cst CAPUT III.

Domino ralionem. Et ideo et illorum et suam vigi- De adhibendis ad consilium fratribus.

lanter et provide debel gercre curam, et nec pro Uco ab abbate ad consilium fraires adhibenlur,
illorum suam, nec pro sua luorum debet negligere quia scriptum esl : Dissipantur cogitationes, uti non
vilam. Teneal nccesse esl abbas cxlerius quod pro est consilium. Ubi vero plures sunl consiliarii cor.jir-
illoram ulilitate suscepit; servet interius quoc! Do- manlur (Prov. xv). Ilem, Vnguento et variis odoribut
m'u:o pro sua sahite promisit. dclcctulur cor. ct bonis amici consiliis anim . (!>t!cora~
 , ,,

COMMENT. LN REC S. BENEDICTI. 716

7i3 .

btiur (Prov. xxvn). Cum dispositione initur bellum, A deat arbitrio, ut quod salubrius jv.dicaveril esse , ci

et erit salus ubi multa comitia sunt ( Pro». xxiv )

cuncti obedianl. Sic enim abbati suo cuncli monachi
Quoties atiqua prcecipua agenda sunl in monasterio. debent obedire, ut acta illius nulliis ex illis lemere
Monasterium enim, ut prceJictum est, eliam unius audeat r* prehendere , sed polius tanquam patri filii

monacbi habitatio diciltir. Sed qiucrendum est, si vol membra capiti , sic ei cuncti humililcr serviant

ujjius habitatio proprie monaslerium vocalur, pro- et obediant subditi. Pra^cepta quoque ejus, si secun-

pler idioma Graecae lingmc, qua dicitur monas unum, dum Domini sunt mandata , velut imperium Domini
cur mullorum habitatio in uno positorum monaste- summopere custodiant et implere toto amore con-
riuin dicatur, nisi forte, ut arbitror, propterea quia tendant ; et hoc esse sanctum , hoc sibi salubre ac
una fides, unum baplisma, cor unum et anima una necessarium judicent quod abbali suo placuerit
est in omnibus bene el juste vivenlibus monachis ,
non quod ipsi sibi faciendum elegerint. Et ita obe-
sicut prius in religione recte credentium et benc vi- dienli;c ac palientiae virtute fundati abbaiis sui non
ventiuiu fuit. Unum enim velle in omnibus recte vi- disculiant conslitula, sed facianl. Et quan:!o rigor
vcntibus monachis nianet. Uoi Domino serviunt, sub exigit disciplinoe ut scveriter arguantur, acceptam
uno rege militant, et unum Christi corpus effecti correptionem magnauimiter ferant , nec motibus
eumdem unum Redemptorem adorant et ideo una B eorum, a quil us fuerint objurgati, sed : suis negli-

illoruin omnium habitatio non incongrue monasle- gentiis, quod casligantur, ascribant.
rium vocatur. Scd sicul discipulis convenit obcdire magistro , iia

Convocel abbas omneni congreaationem , et dical el ipsum provide et juste condecct cuncta disponere.
ipse unde agitur. Unde agitur, dicitur, id est, unde Debet enim abbas sublili semper examinaiione bona
consiliandum , vel unde requirendum est. Inter con- malaque discernere , et qucc, quibus, quando vel
gregationem autem et convocaiionem hoc interesse qualiter congruant studiose cogilare, et sic provi !e

priores dixerunt. Congregalio et de hominibus, et et jusle cuncla disponere; et propterea a cunctis iili

de brutis animalibus, et de lapidibus, vel aliis qui- discipulis, ut pote rationali Patri, convenit obediri.

busvis insensibilibus rebus dici potest ,

quia congre- Hinc inde ergo , ut beatus ait Grcgorius, qui prseest
gari vel vocibus vel alio quolibet modo possunt. se circuinspiciat, ul et sibi et subdilis vivat, ui bo-
Convocatio aulem non nisi de hoimnibus rationabi- nu«n quod fuciant et intra sinummentisabscondal, e!

libus fieri polesl , qui propriis nominibus convocan- tamen ex eo ad profectum sequenlium esemplar recfce
tur, quia convocari proprium est eorum qui audire operationis imperliat; ut subdilorum culpas anima
ac discerncre norunt. adverlens corrigat, nec tamen superbiens intume-
Et audiens consilium fratrum , apud se et
tractet ,
^ scat; ut qu;cdam leniier correpta loleret, nec (amen
quod ulilius judicaverit , faciat. Prius enim abbas de disciplins vincula eadem lenitate dissolvat; el qucc-

agendis rebus monasterii vel aliarum quarumcunque dam tolerando dissimulet , nec lamen ea crescere
rerum agendarum a fratribus omnibus in uno po.-isis dissimulando permiiiat. Unde magnopere curamlum
pariier consilium petat ; et quod consilium unus- sibi est ut qui regendis hominibus pneferiur, apud
quisque dederit, libenter audiat, et postea in secreto se inlra secretarium menlis in calhedra pra^siJeat

cum senioribus tantum fralribus, qui utilius, quive humilitatis, el vigilanti oculo incessanler aspiciat

inuiilitts consilium dedit, subtiliter el acute discer- cui quandoque judici ipse de his judicandis assi-

nat. Et tunc quod melius jiidicaverit , id est, discre- stat ; ut quanto nunc ante eum, quem non videt,
verit, implere satagat. ludicare enim discernere di- sollicitus trepidat, tanto eum, cum viderit , sccu-

cilur, ul illud : Judica me, Dem , et discerne cau- rior cernat.

sam meam ( Psal. xlii ). In omnibus igitur omnes magistram sequantur re-

Ideo autem omnes ad consilium vocari diximus gulam. Quod dicil in omnibus , subaudilur pncceptis
quia swpe juniori Dominus revelat quod melius est. ejusdem reguke. In officiis enim divinis et in actio-

Sciiplum est enim Si jnniori revelatum fuerit se-

: , nibus humanis, in cibo scilicet el potii, in vesti-
I)
nior taceal ( / Cor. xiv ). S?epe enim propter hiinii- mento et calceamento, in vigiliis ct orationibus, in
litatis gratiam juniori Dominus revelal quod se- somno et silentio, in horis' competentibns , el in

nioriiius celat. Non enim peisonarum acceplor est laboribus, el in omnibus oinnino ejnsdem reguLe
Deus (Act. x) sed in omni actale, conditione, scxu
, prceceptis, eamdem magistram omnes monachi sc-
ct gente, his qui liment Deum, acceplum est illi , et quanlur regulam , id est , et subdili, ei pra^lali, et

iu <piibus vnlt de omnibus his spiritus Domitii niise- discipuli , et magislri , et prccposili, et decani , et
ricorditer spirat, et gratiam sapienlke benignua nii- omnes omnino ministeriales insuper et ipse abl as ,

nislrat. Non cnim Daniel et Samuel sctalem discre- in omnibus, quantum sicut et caoteri monacbi, ma-

vit, sed gratiam ministravil. Cani elenim sunl , dicit gislram sequalur regulam. Sicut ct sub lilur :

Scripiura , sensus hominis , et wlas sencclulis vila Neque a'o ea lcmere derietur a quoquum. Id esl
immaculata ( Sup. iv ). ab ipsa rcgula nec a prselatis, neque a subditis te-
Sic autem dent fratres consilium cum omni hunu- mere declinciur, id est inconsiderale ?el irrationa-
litatis subjeclione, ul non prcesumant procaciter defen- biliter. ldco autem non di\ii absolute, Ncque ab ca
derc quod eis visum fuerit, sed magis in abbatis pen- dcqlinetur a qnoquam , sed addi-Jit, temere, ut lu
Patrol. CH. 24
 ,,

m SMARACDI ADBATiS
in supeibia,
748

mteUberes, si neccssitas postulaverit, ut declinelur \ id est, in contumacia, in inobedienlia ,

cum magna in inurmuralione in detractione, et in cicleris bu-

rationabiliter, et cum discrelione , et ,

pro necessitate fiat. jusiuodi viliis primo fieri debet , secundum Domini
caulela, et
praeceptuin, in admonitione semel, et secundo a se-
Nallus in monasterio proprii sequalur cordis vo-
nioribus in sccreto. Si non emendaverit, iterum
luntatem. Omnis eniin qui compunctus et a Domino
fiat

in objurgalione publica loco terlio. Si vero neque

missus venit ad monasterium, non proprii cordis ar-
con- sic correxeril fiat in excommunicationis vindicla
bitrio , sed abbatis sui , et Doraini vult vivere
,

Do- in loco quarto. Sin autem ila reprobus est, ut nee

silio, et noii sui cordis facere voluntalera, sed
obtemperare mandatis cre- sic corrigalur, corporali vindictae subjaceat in vice
mini et abbatis sui vult ,

memoriam reducens senlentiam illam, qua quinta. Quod si eum flagellum non emendaverit
bro ad
adbibeatur pro eo oratio fratrura eliam vice sexta.
dicitur Non veni facere voluntatem meam sed ejus
: ,

Quod si nec fratrum ei profuerit oratio a fratriLus

qui misit me ( Joan. vi ). Sunt multi monacbi minus ,

Proprii cordis mei voluntas ei dolenda separatio, et a monasterio damnosa im-

intelligentes qui dicunt :

bona est, et ideo volo sequi eam. Cui respondendum pingatur expulsio etiam vice septima. Hoc enim
est : Interroga abbatem tuum et , spirilales fratres modo , exceplis gravioribus culpis et his quae a bono

quia scriplum est Omnia fac cum consilio B sunt judicata Benedicto ,
omnis regularis disciplina
de ea, :

(Er.cli.xxxu). Et si illam judicaverint et consenserint cognoscitur esse composita.

quia jam non solum proprii lpse tamen abbas cum timore Dei et observatione
esse bonam , fac illara ,

tui cordis , commu-

sed omnibus conseniienlibus est
regulw omnia faciat. Cum timore Dei ouinia agere
debet abbas, quia scriptura est Qui timent Domi-
nis. Sin autera non conseuserint et eam bonam esse
:

non approbaverint, proprii cordis tui eam esse co-

num ,
prwparabunt corda sua, et in conspectu illius

ab ea quasi a facie sanctificabunl animas suas et replebunlur pace et sa-

gnosce. Et si vis salvus fieri ,
,

colubri fuge.
lutis notandum quia curn obscr-
fructu (Eccli.u). Et
vatione regulae omnia agere mandat abbalein ne
Neque prcesumat quisquam cum abbate suo pro- ,

terve intus vel foris monaslerio contendere. Proterve cum aliis ipsam regulam implendam praedicat, ipse
non implendo eam reprobus fiat et ne aiiquam ex- ;
contendere est superbe, contumaciter, temerarie vel
Quam contentionem nec frater cum cusalionem in non implendo eam abbas vei aliquis
praesumptive.
cum abbate suo debet habere. prailaius inveniat, in hoc capitulo legat, et aperte
fratie , nec mouachus
cum conlentionem cum ad- inveniet quia ut subdilus monachus, ila et observa-
Sed sciendum cst quia ,

ditamento, proterve , vetuil, amicam vel pacilicam tione regulae constringitur abbas et omnis praelalus.

contenlionein concessit. Est enim amica proficuaque C Sciens se procul dubio de omnibus judiciis suis

contentio quae frequenter inter duos homines pro aquissimo judici Deo rationem redditurum. lpse
,

qualitate iniervenienlis causae efficitur : sicut inter enim Dominus judicibus ait : In quo judicio judi-
beatum Benedictum et Maurum ejus discipulum pro caveritls, judicabimini (Matth. vii )• Et ideo dili-

puero Placido quondam fuisse legitur. Dicebat euira gentissime attendere debet abbas, ut quod sibi non
beatus Benedictus quod merilum esset discipuli ejus vull fieri, alii ne faciat, quia apud aequissimum
Mauri quod ad eripiendum de flumine puerum super judicem Deo rationem redditurus, quidquid in prac-

aquam pedibus ambulavit. Et e regione Maurus con- senti vila agens seminaverit , haec et in fuluro procul

tendens dicebat non suum , sed magistri sui esse dubio melet. Hanc enim sententiam ideo cordibus
merilum quod super aquas ambulans de ilumine nostris scribcns bealus Benedictus frequeuler incul-
,

illaesum eripuit puerum. Quam amicam contenlionis cat , ne a nobis in oblivionem posita ducatur negle.-

formam foris esse veluit , inlus siue dubio, si res cta, sed potius lenealur atque judicetur trcmenda.

non probibuil. loiis enim vel ali- Si qua vero minoru agenda sunt in monasterii utili-
justa exigit, fieri
tatibus, seniorum luntum utatur consilio , sicul scri-
cubi protervam contenlionera daranavit, intus au-
plum est : Omnia fuc cum consitio , et post factum
tem, accusationis sui causa, aul pio ulililate ali

qua, amicam esse contentionem, ut praediclura D non pamiiebis ( Eccli. xxxn ). Magna etenim res cst

nec consilium et abbalibus valde pernecessarium et

est, lieri non vetuit. Foris nec protervam
, ,
,

eliam ainica non parvipendenduiii sed super aurura el argenlum

amicam concessit ;
quia si in pubiico ,

contentio fiat , magislro inde nociva est despe- constituendum ; et hoc ipsum divina approbat Scri-
ctio, et discipulo morlifera liasciiur elalio. Lnde ptura diccns : Aurum et argenlum esl constitutio

el bealus Benedictus cuia dixisscl Neque proesu- : pedum , et super ulrumque consilium beneplucilum

mal quisquam cum abbale suo prolerce non dixit , , ( Eccli. xl ). Scientia sapientis lanquam inundutio
intus aul foris, sicul aliqui co iiccs babent, sed sic- ubundabit , el consilium illius sicut fons vitce per-

ut in illo, qucm manibus suis scripsit, prolerve munel ( Eccli. xxi ).

intus aul forii monuslerium repeiitur. Unde intelli- CAPET IV.

gitur quia fpris nullam, iulus autem esse contentio- Quce sint instrumenla bonorum operum.

item permisit amicam. Sicut sunt fabrorum vel aliorum artificum apta

Quod si prwsumpserit , regulari disciplinw subja- el plurima instrumenta ad illorum opera concin-
ceat. Regularis enim disciplina in spirilaiibus vitiis, nanda , ila sunl cl bonorura monachorum apta el
 COMMENT. IN REG. S. BENEDICTL 759

spintnalium niuUarum virtulum inslrumenta, quibus A s ' cut teipsum (Galat. v). Et Joannes ail : Qui diligit

et ifl praesenti pulchre et secundum Deum eorum proximum, in lumine manet, et scandalum in eo :wn
componitur vita, et eadem composita in futuro cum esl. Qui dicit se in tuce esse, et fratrem suum odit, in

Chiisto feliciter regnant. Has elenim virtutes, quibus tenebris est usque adhuc (I Joan. n). Neque enim

Lonorum monacborum casle componitur ordo, in peccatorum tenebras exucre potuit qui viscera cha-
hoc beatus Benedictus orJinaiim ponere voluit ca- rilatis induere non curavit. Dilectio ergo sola discer-

pitulo, ut his ornatus monachus incedat, et his fir- nil Dei et filios diaboli. Sicul Joannes
inter filios

matirs hostem forliter feriat, tentamenta saeculi hu- apostolus ait In hoc enim manifcsii sunt fi!ii Dei
:

jusomnia vincat, el se sanctorum et angelorum om- et filii diaboli (I Joan. 111). Omnis, inquit, qui non

nium societati conjungat. De quarum omnium vir- est justus, et qui non diligit fratrem suum, non est

lutum laiule el nos, in quantum Doininus permiserit, ex Deo. Qui habent charitalem nati sunt ex Deo.
conabiinur dicere. Quidquid vis habere, habe hoc solum nou habeas, :

Primiim instrument.um. In primis Dominum Deum nihil tibi prodest. Alia si non habes, hoc habe, ct
diiigere ex lolo corde, tota anima, tota virtute (Luc. implesti legem. Qui enim diligit alterum, legem im-
x). H^ec enim regula dilectionis ita divinitus consti- plevit. Qui non diligit, manel in morte. Item idem
tula esl, ul onmes cogilationes, el omnem vitam, et B apostolus ait : Charissimi , diligamus invicem : quo-
omnem inlellectum in iJIo conteras, a quo habes ea niam charitas ex Deo est : et omnis qui diligit, ex
ipse quaj confers. Cum autem ex loto corde, et lota Deo nalus est , et cognoscii Deum. Qui non dili(} il t

anima, et tota virtute Deum jubet diligere, nullaai non novit Deum, quia Deus charitas est. Charissimi,
viue noslne partem reliquit quse vacare debeat a di- si sic Deus dilexit nos, nos debemtts et alterutrum dili-

lectione Dei. Ex ea enim parle quis peccat, ex qua gere (I Joan. iv). Si diligamus invicem, Deus in no-
niinus uiiigit Deum. Quem si ex toto corde diliga- bis manet, et charitas ejus in nobis perfecta est.
jnus, nihil eril in nobis unde peccati JesiJeriis ser- Nemo ergo putet hanc dileclionem, in qua Deus
viamus. Et quiJ est diligere Deum, nisi illi occupare manet, et in nobis perfecta est, abjecta et desidiosa

animum, concipere fruendse vUionis ejus affectum, quaJam remissione el negligentia servari. Non est
peccati odium, mundi fastidium, diligere proxi- ista charitas, seJ languor. Ferveat chariias aJ cor-
mum, in ipso amore servare legitimum modum, nec rigenJum, aJ cmenJanJum. Sunt boni mores, de-
pervertere dilectionis ordinem constitutum. Ordinem lectent; sunt mali , emenJenlur, corrigantnr. Sic
uileetionis illi pervertunt, nec moJum diligendi cu- ergo Jiligamus invicem sincera et disciplinabili cha-
stodiunl, qui aul munduffi qui contemnendus est Jili- ritate, et ita charitas ejus in nobis perfeota est. Cce-

gunt, aul proxiinos sicut seipsos, aut Deum sicut q pisli diligere, ccepit in te Deus habitare, ut ha'-i-

seipsos forte non diligunt. Illi Deum perfecte dili- tanJo faciat te perfectum. Ila autem perfecti erimus
gunt qui volendo quod vult Dcus, el nolendo quod iu charitaie, si sicut ilie salutis nostne causa prior
non vult, nec ullis peccatis, quibus offenditur, ac- nos dilexit, ita eum nos nullius rei causa, nisi tan-
quiescunt, et semper se ad virtutes, quas ipse tuin sui amoris dilexerimus. Et hoc mandalum ha-
dignalur donare , diligendas ct habenJas osteu- bemus a Deo ut qui diligit Deum diligat et fratretn
dunl : qui verbum Dei studiose observare conten- suum. In hoc cognoscimus quoniam Jiligimus nalos
dur.l, sicut Apostolus ait : Qui autem servat verbum Dei, cum Deum Jiligimus. Ille ergo solus recic pro-
ejus, vere in eo charitas Dei perfecta est (I Joan. n). ximum Jiligere probatur, qui in ConJitoris amore
Hle cnim verc Deum novit qui ejus mandata ser- flagrare cognoscitur.
vaudo charitatem se ejus habere comprobal Hoc 5. Deinde non occidere (Malth. v). Quod aulem
est enim Deum nosse quod amare. Nam qui eum dicit, non occidere, non tanlum siinpliciter corporis,
non amat, profecto oslendit, quia quam sil amabilis sed et occisio prohibetur fieri aninue, praeserlim
non novit, quani sit suavis et dulcis Doininus gu- cu«n hoc monachis in regulari halilu, et sanclis in
stare et viJere non JiJicit, qui ejus placere conspe- religione positis prohibetur. Non enim arinis saecu-
clibus conlinua inlentione non salagit. Ilerum Jicit D i a ,ibus, unJe homiciJia fiunt, seJ virlulibus spiri
apostolus : Qui servat mandula ejus, in illo manet, et lalibus,unJe animae salventur, inceduntaccincli. Scd
ipse in eo (I Joan. 111). Sit ergo libi Deus domus, et sicut est occisio ferri,est et odii, est el mendacii, est
esto domus Dei. Mane in Deo, et maneat in te Deus. et alicujiis gravis Scriptum
peccati. esl ciiim : Qni
Mancat in te Deus, itf te contineat; maneas in Deo, odit fratrem suum, homicida est (I Joan. ui). Et, Os
ne caJas. Serva manJata ejus, tiiie charitatem, non quod mentilur, occidit animam (Sap. i). Et , Anima
divellere a fiJe illius, ut glorieris iu persona ipsius,
quo? peccaverit, ipsa morielur (Lev. iv, Ezech. xvm).
ct securus manebis in eo, juxta illuJ : In cetpmum De horum omuiuin generibus occisorum beatus Be-
exsullabunt, et habitabis in eis (Psal. v). Dcus autem nedictus vull abstineri monachum, cum Jicilur, non
charitas esl : et qui mcinct in charitate, in Dco nu.net, occidere, iJ est, nec aliuiuui corpora lerro, nec suani
et Deus in eo (I Joan. iv).
animam oJio, vel homicidio, aut quoliliet alio pec-
2. Deinde pruximum, skut (eipsum. Sic enim Pau- cato, quia scri|>lum ost : Ilomo qui iv-m pcr maHiiam
lus aposlolus in Epistola ad Galalas ait : Omnis lex occidit animain suam (Sap. x\i). De omnibus his
iu tino sermone completur : Diliges proximum tuu.n salis convenit abslineri non solum moaacnum, sed
 ;
::

jg| SMARA...I VBBATIS i52

elhim omuem liomincm Christiamim ,

quia quo !- A enim proprio domino proprium tollil servum ct eum
ctmque, borom fecerit homiciditmi, secundum Do- aitcri iion proprio subtiit, procul dubio furlum facif.

mini seatentiam, Qui occiderit rens crit judicio , Eigo et tjui prave vivendo proprio conditori suo se
(Mattli. v). lollit, el diaboio se subdit, nibilominus furlum facit.

i. Non adv.lterari. Nara etadulteriuffl multis modis Dominus enim Jesus Clirisius nos dc limo terrre
el in Borpore et in animo et comniiltilur et vocatur. creavil , el proprio sanguine redemit, el ideo per

Nam et fornicatio, ct adoraiio idolorum, et conenpi- conditioncm ejus servi, cl per redemplionem ejtis

scenlia oculormn, ei amicitia saseularium proconc;i- stinnis famuli. Quod si alitpiis ex nol;is, ut prtedi-

piscenlia et avarilia reram aiuiterium vocalur. De ctnm esl, se a servitio Dci male vivendo sublraxcril
sdulierio carnis simul ct animse Aposlolus ait inter et diabolo subdiderit, furtom pcssimum facit. Se
c.ttera : Neque adulteri regnum Deipossidebunl (ICor. cnim a riliorum societate segrcgavit, el servus fa-

vi ). El lex idipsum prohibet diccns : Non ctus daemoniorum, ct lucreditalem, et mansioncm

adulterabis (Exod. xx). De concupiscentia oeuiorum amisit rcgni c elorum. Scriptum est enim : Omnis
Dominus in Evangelio ait : Qui viderit mulierem ad enim qui peccat, servus esl peccali. Servus autem uon
concupiscendum eum, jam mcechatut est eam in corde ms.net in domo in aternum (Joan. vm). Simililer, et
suo [Matth. v). De amicis sxculi hujus et de ama- B q:ii lollit membra Christi, el facil ea membra forni-
toribus temporalium rerum Jacobus apostohis ait cationis et meretricis, furtum facit, et servus faclus

Adulteri, ncscits qnia amiciliu hujus mundi immici- peccati non manel in domo in setcrnum, id est in

tia est Deo (Jacob. iv). Adulteros rccte nuncupat, ccelo. De qna Dominus diccbat In domo : Patris mei

quos, dereiieto arnore sapicntix cceiestis, ad ample- multce sunt mansiones (Joan. xiv). Nam et ilb qui

xiim polius amici \x mundalis esse deflcxos incre- non intrat per os.ium scd aliunde ascendit, fur cstet

pal, quos Condilore contempto mammonce magis latro. Et idco quia non uno modo fiunt, non uniformi-
servire cerncbat. Osten !il eliam eos esse adulieros, ter sed multis moiis inteiiigenda stint furla : h jruai

qui, sub fiJe et confessione nominis Chiisli, iliece- om:iium nos cavere debcmus culpam.
bris et amori deserviunt mundi. Est adhuc ct aliud G. Non concupiscere (Exod. xx, Dcv.l. v). Non de
adulterii gcmis, de quo se negat esse Apostolus di- iila conctipisceutia dicit de qua David canebat di-

cens : AoH cnim sumus, sicut plurimi, adullerantes cens : Concupivit et defecil anima mea in alria Do-
verbum Dei , sed ex sinceritate, sicut ex Dco coram tnini (Psal. lwmii). Ei : Concupivit anima niea de-

Deo, in Cliristo loquimur (II Cor. n). Ex corde enim siderare justificaliones luas in omni tempore (Psal.
primnm auferenda sunt adulieria, ut non pertrabant cxvui). Et de qua a!ibi scriptum est : Concupiscen-

ad carnis perpetranda opera. Quia antequam perfi- C lia ilaqne sipienlice dedutil ad rcgnum perpe-
ciatur adulterium in opere, jam adulteritim est in tuum (Sap. vi); hac enim in viilule csl, scd de
cogitatione. Elias autcm et Joannes zonis pelliceis illa qua; in vilio csl, de qua Doiiiintis ait : Non
ciugebantur circa lumbos; in Apocalypsi autem zona concupinces rem proximi tui (Exod. \\). l'nde el Ja»

aurea circa peclus. ilas duas zonas vult Regula ut cobus Vnusquisque, inquit, lentatur a concupi-
ait :

habeat monachus, ct ejus semper zona peilicea cin- scenfxa sua abstractus et illeclus (Jacob. i). El con-

gat lumbos, ct aurea pectus. De una enim Doniinus cnpiscentia cum conceperit parit peccalum. Petrus
ait: Sint lumbi veslri prcvcincli [Luc. xu). De alia quoque ait : Futf.cnlcs ejus, quce in mundo esl, con-

proplieta nos admonet dicens : AccingUe lumbos cupiscenticB corruptionem (II Pet. i) ,
juxta illud :

vestros super ubera veslra [Isa. xxxn). Hinc et Petrus Qua.bi u facie colubri, sic fuge peccutum (Eccli. xxi).
ait : Propter quod succincii lumbos meuiis veslrce Ei Paulus aposlolus ait : Non regnel peccalum in ve-

ct reliqua (/ Pet. i). Amanda est ergo maxime mo-a slro morlali corpore, ut obediatis concuphccnliis ejus

nachis pulchritudo casliiatis, quae zon;c aureae com- [Rom. vi). Hinc dalur intelligi qtiia per concupi-

paralur. Cujus degustata delectatio dulcior invenitur scentiam mortalis corporis maxime pcccatum regnat
quam omnis delectatio carnis. Castilas enim fructus in homine. Joannes quoque ait : Omne quod est in

suavitalis est, et pulchriludo imraolata sanctorum,

D mundo concupiscenlia carnis est, et concupiscentia

securitas menlis et sanilas corporis. Per hanc

homi- oculorum, cl superbia vitw (I Joan. n). His quippe

nes lcvantur ad ccelum et choro socianlur angelico. vitiortim vocabulis omnia vitiorum genera compre-
(acere furtum. Et lege scriptum est hendil. Concupiscentia namque camis est omne
o. Non in
Qui quod ad voluptaiem et delicias corporis perlinet, in
Non furtum facies (Exod. xx). Et Apostolus ait :

quibus sunt maxime cibus, potus, concubitus, etc.

furabatur, jam non furetur (Ephes. iv). Et alibi
inler

ctftera : Neque fures regnum Dei possidebunt (I Cor. Concupiscentia vero oculorura est omnis curiositas
sasculi in acquirendis rebus temporalibus et
curis
vi ). Qui ergo regnura Dei vult possidere, a furli
pro-
supervacuis, in dignoscendis bonis et malis, cl
malo se debet omnimode custodire, ne, dum cupit
rapcre aliena, et propriam animam perdat, et amit-
ximorum carpendis vitiis. Hoc enira concupiscontia3
com- vitinm moltum est cavendum a monachis. Facile
tat coelestia regna. Non modicuin, sed grande
nuramura et sibi tollit regna eniin subi ipit rnentem, et infundeHdo virus cilo am-
mittit malum, qui fralri

coelorura. Intelligere namque debct monachus quia mam mergit in mortem. Propterea inter deccm legis
praaccpla, sicut homicidium, furlum et
adulterium,
non semper uniformiler commillitur furtum. Qui
 ; :

753 COMMENT. 1N R£G. S. BENEDICTI. 754

ita eoneupiscentiae malum prohibeiur a Domino ; A (Matlh. vn). Haec senteniia \.jna referlur ad dilectio-
qitia sicut ilia trahunt ad poenam, ita abstractum et nem Dei, omnia flagiiia mcriunlur; cum adproximi,
illecUmi hominem cifiicupiscenlia inferni mergit in omnia facinora. Qui enim quod sibi non vult, alteri
foveam. non facit, fratri malum non ingerit, nec malum pro
7. Non falsum tesiimonium diccre (Exod. xx; malo reddit malediclum pro malediclo non profert,
,

Dcut. v). Falsum leslimomum ilicitnr, quo soepe ve- occulte proximo non detrahit, nec ejns bonis ope-
rilas illadilur, ut quoe facta vel dicta sunt quasi non ribus invidet, et onmium, ita ul dicam, a se pecca-
lacla oegentur. Est et aliud mendacii genus quod torum aditum claudit, et charitatis et onnium bo-
vahle monachum facit rcum. Onmis cnim promissio narum virtutum januam patefacit. Nani dum alw
qme lanlum verbis profertur et operibus non im- maluni nec vull nec operatur, bonum sine dubio,
pletur, sine dubio falsum esse tesiimonium compro- quantum vires suppetunt, proximo et vult et ope-
batur. Hinc namque Salo.non ait : Testis mendax ratur. Fkec autem senlentia et eo modo, sicut su-
pcribit, vir autcm obediens loqtiitur victorius (Prov. perius de futuro diclum est, intelligenda est. Nemo
xxi); quia qui se Deo scrvire leslatur, nec dicta fa- enim vult corrumpi habilaculum suum, nec debcl
clis exsequitur, in oeiernum peribit. Qui autem ut ille corrumpere habitaculum Dei , semetipsum sci-

promitlit fideliter implere conlendit, bujus loquela B licet. Nemo enim vult ut aliquis servum ejus tol-
a 1 vietoriam pervenit, quia dum pcr obedienliara lat, et alteri, cujus non debet esse, Iradat. Nemo
desideria sua vincere satagit, per justitiam juJicis vult ut jumentum suum lalro abigat etprredoni eum
poslmodum victorioe palmam percipit. Nam et ille ferat. Nemo vult ut aliquis habitationem cjus diri-
falsus esse tcstis probatur, qui non eodem sensu pial lemplumque ejus subverlat. Ergo quod sibi non
dicla intelligit quo dicuntur. De lalibus enim erant vult fieri homo, non faciat Deo, id cst, non tollat se
illi de quibus Evangelium dicit : Novissime autem male vivendo Deo, et semetipsum tradat diabolo,
vencrunt duo faisi tes'es, etc. (Matlh. xxvi). Sed et sed in bonis operibus perseverans cum David die;;t
illud falsilatis ge:ms, de quo Psahuisla ait : Ab utero 1 jumcntum factus sum apud te : et ego semper tc-
1

erraverunt, et a venire locwi sunt falsa (Psal. lvii); cum (Psal. lxxii). Habitationem Dei in se non suh-
ab illis summopere cavendum esl monachis qui ad ruat, temphun subvertat, quia scriplum est Tem- :

superna immunes cupiunt scandere regna, quia, ut plum Dei eslis, el spiritus Domini hcbitat in vobis
Salomon ait, testis falsus non erit impunitus (Prov. (1 Cor. m). Et qui lemplum Domini in seipso viola-

xix ). Testis autem falsiJicus tribus invenitur per- verit, disperdet illum Deus. Ergo in semetipso male.
sonis obnoxius : primum Deo, quem falsando, per- vivendo monachus, et servum Domini Domino sub-
jurando et mentiendo contenmit ; secuudo judici, C trahit, et ejus jumentum abigit, et Spirilus sancti

quem simulando, mentiendo ct falsanJo fallil ;

donum subruit, tcinplum subveriil; el hoc modo
postremo innocenti, quem falso teslimonio hedit et quod sibi non vult, alleri facit.

opprimit. Nam sicut ille apud Deum condemnatur 10. Abnegire semedpsutn sibi ut sequalur Cliri-
qui advcrsus innocentem falsum lestimonium dicit, sium. Abnegare intelligilur renuere, negare, vel in-
ita et ille qui dieentibus facile credit et cito aurein lerdicere ; Dominus enim in Evangelio ait : Si quis

crimintbus praebet. Sermo enim justihominis tantum vult post me venire, cbneget semelipsum et tollat cru-

ad ministerium debct esse salulis, non ad condemna- cem suam, et sequatur me (Mattli. xvi). Et quid est
tionem fratris. abnegare semetipsuin sibi, nisi deponere veterem
8. Houorare omncs homines (I Pcl.u). Tunc omnes hominem cum aclibus suis. Et quid est sequi Chri-

homines monachus honorat ,

quando se despiciens stum, nisi induere novum hominem, qui secundum

bominibus prae cunctis humilial, et pmnes superiores Deum crealus est in justilia et sanctifiealione ;
qui

sesttmans, inferiorem se esse deinonstrat; quando spiritaliler, non carnaliter vivat ; Curo enim concu-
non solum humilitatem in corde, sed abjectionem et pizcii adversus spiritum, spiriius autem adversus car-
ectionem suo monstrat in corpore; qnando cun ncm, id est, vetus homo adversus novum, et uoyus
etoa amoi i' fraterno complectitur, et humihter, ut ^ adversus vetercm. lnterior homo noster cxtcriori, et
seuioivs, vcneratur; qaando se pra: cunclis pecca- eslerior inleriori repugnat. Caro cnim semper in-

lorem pronuntiat ct inulilem scrvum proclamat olilia et caJuca desiderat, spirilus utilia quaerit, et

quanJo seniores bonorat ut patres, diligit juniores semper ad aeterna suspirat. Caro frequcnier et curis.

ut fratres. Hjbc enim IVlrus apostobis ail : Omnes sollicitudinibusque soeculi terquetur, illeccbris vo-
honoralc, fralernitatcm diligite (I Pet. u). Hinc Pau- luptatum subripitur, carnis desideriis tnfiammalur)
lus aJiiionel dicens : Uonore inviccm prwvenicnics vivere otiosc laetatur, lethargiae vitio gravalur, cor-
(Hom. xn). Honoiat ergo onines boinines inona- poris sopore depriraitur, mentis Jesiciia infieitur,

Ciius, quando cunctis subjicitur, utilis omnibus, mu- voracitalis ingluvie seducitur, cilii et polus super-

nilicus ct gralus habetur. Nam ct honor sacris fluilate distenditur. Et cum in his omnibus luxu-
litteris non tanluni in sabilalionibus ot obedienliaj riose nutritur, ad foniicationis nefandura opus pcr-
officiis deferendis, quantum ei in eleemosynis, donis trahitur. Ihve et his similia spiritus, qui operibus
ac muneribus inleHigitur dandis. sanctis Dco placere desiderat, implere coipori suo
0. Ei quod sibi quis fieri non vv.lt, alu non faciat vetat. Et hoc est abncgare semetipsum sibi, ut se»
 SUARAGDI ABBATIS 75G
qualur Cbrislum, id est, semeiipsum prohibet Lcere \ jejunii vestri invenitur voluntas veslra (Isa. l\iii).

roalum, et horlalur facere bonum. Christus enim Vohintas enimhoc in loco deliciae inlelliguntur. Tota
jiassus est pro nobis, nobis relinquens exemplum, ut die epulas in cogitatioue ruminat. quiad implendam
sequamur vestigia ejus. Quid est scqui vestigia ejus, gulam vespere sibi delicias prreparat. Et tale jeju-
nisi ambulare sicut ille ambulavit, id est, contem- nium non laudalur, quod iu vespere deliciosorum
nere omnia prospera, quse contempsit; non timere ciborum venler pepletione dislenditur. Neque enim
adversa, quce pertulit; libenter facere quae fccit, reputanda est abstinenlia, ubi fuerit ventris deliciosa
fieri quae mandavii, sperare quae promisit, et sequi saluritassubsecula. Dcliciae enim carnales come-
quo ipse proecessit ;
praestare beneficium etiam in- sturum reddunt avidum, satiatum «lutem pigrum et
gratis, non retribuere secundum merita sua male- somnolentum; delicice vero spiritales salialum red-
volis, et orare pro inimicis; amare bonos, misereri dunl avidum etjocundum; illae comestse generant
perversis, invitare adversos, etsuscipere in charitate fastidium, hae autem comedendi augentdesiderium ;

conversos, et jequanimiter pati subdolos et superbos. ilbe mullum escae aciem mentisobtundunt, haespiri-
II. Corpus castigare (1 Cor.ix). Corpus dicium a tales cordi lumen infundunt ; iilae somnolentiam, hae
quod corruptum pereat. Solubile
corruptione, eo vigilias subministrant ; ilke corpori et animoe pra>
enim caducum atque mortale est. Quod nos casli- B bent torporem, hae autem mundis corde jugiter Do-
gare oportet, id est, jejuniis emendare, affligere at- mini ministrant amorem ilke vero faciunt desi-
;

que corrigere, et, si necessefuerit, etiam verberibus derare lectum, hse autem ca lum illse somnum, hae
;

caedere. Castigare cnim dicimus caedere, sicut d£ vero regnura; illae turpia et obscura quserunt cu-
Domino Pihtus ait Casligatum eum dimittam (Matlh.
:
bilia, ha3 sanctam cum sanctis et lucidam in coelo
xxtii). Castigalur enirn corpus jejuniis, vigiliis et volunl habere gloriam; ilhe delectanlur in lupanari
nndlis affliclicnibus, de quibusPauhis apostolus ait : cum scortis ludere, ba? cum angelis incoeloregnare;
F.go aulem sic curro, non quasi in incertum, sed ca- illoe hixuriososamplexus desiderant, hre ad amplexus
sligo corpus meum, el in servilulem redigo, etc. (I Christi venire festinant, ut cum illo, quasi sponsa
Cor. is). Quid est e;iim aliud corpus castigare, nisi cum sponso, in aeternum quiescant. Deliciae vero
vitiis ct peccato mori? Quid est peccato mori, nisi nuncupantur eo quod delicaie nutriant comedentem,
damnandis operibus omnino non vivere, nihil con- vel quod his homines delectentur. Faciunt enim ho-
cupiscere carnaliter, nihil ambire? Hic sicut mor- minem in Dci servitio raollem, tenerumet dclicatum.
luuy carne nulli jam detrahit, nulli adversatur aut Et e regione spiritales hominem pro
deliciae faciunt
displicet, nemini violcntus exislit, neminem calum- aelerna capescenda gloria mundum, fortem et rigi-
niatur aul opprirait, non invidet bonis aut insultat ^ dum. Et ideo iste appetendce sunt, illse vero a mo
allliclis, non luxurialur, non inebriatur, non odiorura nachis amplexandae non sunt. Sed quid a monachis
facibus inardescit, non injusta lucra seclatur, non amandum amplexandumque sit sequentia demon-
polentibus aut divitibus adhaeret, non inquieta cu- strant.
riositale, non sollicitudinis cura distenditur , non 13. Jejunium amare (Dan. ix, Joel n, Tob. xn).
alienia salutaliunibus deleclatur, nec superborura Multi enim sunt qui jejunant, sed idera ipsum jeju-
injuriis fatigatur non eum superbia inflat, non
;
nium non amant. Quasi onus impositum sit, neces-
ambitio vitiosa prajcipital, non vana gloria lurpiler
sitate compulsi, portant jejunium, sed non amant
j.iciat, non contentio exanimat, non facit impuden- illud. More animalis onus portant, sed ejusdem one-
tem audacia, iniquum injustilia , feium inclemen- ris dulcedinem non deguslant. Unde non amant
tia, variura inconstantia, perlinacem contumacia, ipsum quod porlant. Et sicut aliquis oncre cora-
deliciosumgula, rebellera inobedientia, vanura jactan- prcssus anlequam ad locum perveniat deslinatura,
lia, levem facilitas, saevum crudelitas, manducan- vull, quo premitur, deponere onus, ita desidiosus
tem turpis edacitas, impalienlem mobilitas, rnobi- anle horara constilutam jejunium vult solvere rao-
lera instabilitas, iracundum animositas , verbosura nachus. Frequenter aspicit horologium, et ssepius
vanitas, irrisorem malignitas. Q:ii remotus a ssecu- solis considerans cursum oculos leval ad coelum, et
laribus illecebris, remotus ab iuimicitiis, remotus pariter vocibus parilerque desideriis jamhorarapro-
ab insidiis alienis , remotus a npinis, remotus a clamat esse refectionis. Sed non ita bonus facerc
mendaciis sive perjuriis ; poslremoremotus ab debet raonachus, sed velul anim.e medicamentum,
omni genere flagiliorura atque facinorum et sic- ; sic debet araare jcjunium, jejunio enim anima ab
uti carne raortuus nec facere polest isla quae dixi, omni periculo illeccbrarum defenditur; jejunio ten-
nec pati, Ua his eltalibus vitiis oinnino non vivunt tamenta daraiouiorum fugantur, jejunio vires vitio-

qui, ut Deo vivant, corpus suura castiganl et car- rum franguntur, jejunio carnis deleclatio refrenatur,
nem suam cum viliis et cimcupiscentiis crucifigunt. jejunio incentiva libidinum exslinguuniur. Perjeju-
12. Delicias non amplecli (II Pet. n). Non enim nium liberius oratio penetrat coelura, el in compun-
prohibet delicias non tangere, vcl guslare, sei cum ctionis dono intentius jejunae mentis acies figitobtu-
aviditate sumcre, elcum araoris desiderio velat tum. Per jejuniorum namque dona, et coeleslium
amplecti. Spernitur enira jejunimn, quod in vespere mysteriorum occulla, et divinorum secretorum ho-

deliciis coinuensalur, dicenlc propheta : Ecce in die niini revclanlur arcana. Per jejunii donum dc car-
757 COMMENT. 1N REG. S. BENEDICTl. /bS

nali spiritalis efticitur homo, et sanctorum omnium A nobis eleomosyna libenti animo fial, hortaljrnos di-
el angelorum conjungitur choro. El ideo a bono je- cens: Bona est oralio cum jejunio et eleemosijna,
JMniuni amandum Se^ quia jejunium
est monacho. qua: a morle liberat, el peccata purgal (Tob. xn). Hoc
universam esse diximus corporis casligalionem, non enim habet lantuin boniun possessio rerum, si vitam
est lantummodo jejunandnm a concupiscentia cibo- reliciat miserorum. Non ergo nobis oberit divitia-
rum, sed ab omui ketilia temporalium delectaiionum. rum congregalio justa, si adfucril dislributio larga.
Si enim hominem totum h«c virlus, quoe abstinen- Debemus ex illis munus misericordiae egenis porri-
lia dicitur, sanctifical, non solum corpori, sedetiam gerc, pauperum etiam nuditalemoperire, percgrino-

aniime necessaria est, quia omnk liomo ex corpore rum inopiam supplere, pupillorum miseriam deler-
conslat et anima. Ea auiem spiritalis alque per- gere, esurientium famem repellere, silienlium sitim

fccla esl abstinenlia, qiuc non tam ab iilecebris car- fugare, et infirmantium desideria suppleve. Cum
nalium voluptalum quam a pecca:is onmibus facit magna ergo mentis alacritale pauperibus debemus
hominuin alienum. Hoec virlus, cum omnibus neces- eleemosynam dare ,
quia ipsi Domino dalur quod
saria sit, maxime illis familiarior est quorum est hllariler pauperibus erogatur. Ipse enim Dominus,
cor unum et anima una divinae charitatis igne con- qui a dextris ejus erunt, diclurus est in judi< io : Ve-
flala. Quibus ita fit una vita, sicut esl una substan- B nite, benedicti Patris mei, percipite recjnum quod vo-
lia, quia ut fieret et esset animorum sancta con- bis paratum est ab origine mundi. Quia esurivi, et

junctio, necessaria est facullatuin judicata commu- dedistis milii manducare, silivi el dcdisiis tnihi bi-

nio. Caeterum, quid prodest quod facultates abjici- bere, etc. (Mattli. xxv). Christum enim in ajternum
nius, si voluptates proprias non relinquimus? Quam habemus relributorcm, si pro illo pauperibus por-
abstiner.liam si Adam in paradiso voluisset, nec sla- reximus panem. Ab aelernam consequimur mi-
illo

tum felicilatis amilteret, nec corruplionis ac morta- sericordiam, plenam porrexcrimus dexte-
si pro illo

litalis infelicitati subjaceret. Quis enim polest di- ram. Demus ergo cibum et polum, ut cum Abra-
cere quanta bona illi incontinentia sustulerit, quod in- ham, Isaac et Jacob ad convivium mereamur perve-
lellectualis mentis dignitatem amisit, quod imaginem nire ceteruum, ut illic recipiamus pro lerrenis ccele-
sui crealoris perdiiiit? Hieronymus
Istud improbat stia, pro temporalibus sempiterna, pro modicis magna,
in episti lis suis reprehendens Origcnem, qui idem pro caducis permanenlia, pro transeuntibus perman-
asserebat. Non enim ibi inquietabat molesta sollici- sura. Estaliud eieemosynce genus duale, quo debent
tudo, non faligabat labor anxius, non opprimebat maxime monachi pauperes recreare. Quorum unum
somnus, non timormortis angebat; habebat facilem infirmis et tribulalis, aliud vero slultis et nescienti-
victum.corpus sanum, tranquillum moium,cormun- bus est adhibendum. Qui enkn infirmis per com-
dum, ignarus mali, habitator paradisi, expers pec- passionem communicat, et tribulatis consolalionis
cati, capax Dei. Postremo quid eo felicius fuit, cui consilium subministrat, sine dubio pauperes recreat.
erat orbis subjeclus, nullus infestus, liber animus, Similiter etqui doctrinam stultis, et scientiaeverburn
et visibilisDeus? Potuit ergo ita videreDeum prius- ministrat ignaris, eleemosynarii dignus est laudari
quam peccasset Adaio, sicut eurn sancli patriarchae pneconiis.
videi unt. Sed poslquain illi inobediens fuit, videndi 15. Nudum veslire (Isa. lviii, Matth. xxv). Sicut
eum licentiam amisit. amanda est Et ideojejunii est nuditas corporis, est et nuditas animso. Nudi-
abstinenlia,ut haec omnia quae perdidimus in Adam, tas corporis est carcre vestibus, nuditasveroanima;
in Christo non periiura, sed conscquamur aeterna. carere virtulibus. Ergo sicut corpus vestibus, iia et

\k. Pauperes recreare (Tob. iv). Convenienter enim animam debemus veslire virtutibus. Justitia indutus
nos posl jejiinii amorem de pauperum admonet re- sum, ait Job, et vcslivit me, sicul vestimenlum. Et
crealione, quia lunc optime jejunamus quando ea propheta dicit : Induit me vcsti>;ientos(dulis,et indu-
quae ventri subtrabiinus pauperibus erogamus. Hinc mento jucundilatis circumdedit me (Isa. lxi). His au-
propheta nos admonet dicens : Sancti/icute jejunium r» tem el similibus veslibus et se et alios debct ve-
(Jo :!. i). Ac si diceret : Quod tempore jejunii, ut slire moiiacbus. Adam vero cum peccassel in pa-
aflligalur, sublraliitur corpori, pro sanctilicaiione et radiso, animae won corporis perdidit vcstimentum.
benedictione anima: porrigile pauperi. Scriplum est Pcrdidil enim innocentiam, immorlalilatem et glo-
Ciiiin : Pauperi porricje manum tuam, ut proficiat riani. Nam et :| le qui dc Jerusalem descendebat ii»

propitiatio el benediclio tua (Kccli.wi). El iterum : Jcricho,animse veslibus spoliatus cst a latronibus.
Fili, eleemotynam pauferii ne fruudcs, el oculos Yesliamus ergo corporaliter paupercs nudos cum
tuos ne averlus a paupere. Animam esurientcm ne magna alacrilate, quia ipsum Domimun exinde lenc-
despexeris, ct cor inopis ne afjlixeris. Non uvertas bimus creditorem, ci fidelem habebimus relribulo-
fuciem tnam ab egeno, el ab inope oculos tuos. Ue- rem. Ipse enim dkturus est inter cselcra nobis :

clina pauperiauremluam, el rcdde debitum tuum. Venite, benedicti Patris mei, pereipite rcgnum quod
Proptcr mandalum astume pauperem, ct propler in- vobis paratnm est ab origine mundi, quia nudus fui,
opiam ejus ne dimittas ilium vacuum, sed conctude et cooperuistis me (Maitli. xxv). Vestiamus i:osmel-
clecmosijnam in sinu pauperis, et hic orubit pro te ad ipsos virtutibus sanciis inlerius, quia nihil prodest
Dominum (Eccli.w). Raphael quoquc aogeltlS, ut a vestil us vcstire alitun, et semetipsum viriulibus re-
 r9 SMARAGDl. ABBATIS 760

linqucre nodum. debemus aliis misereri,

Sic enim A deamus. Morluum enim dicilur peceatum, ul illud :

i;i non obliviscamur noslri. Sic enim nos de opere Qui lavatur a morluo, et ilerum tangit mortuum, niliil

misericordise sermo divinus admonet dicens Fili, : proficit ejus tavalio (Eccl. xxxiv), id est, qui poe-

miserere animae tuse placens Deo. Ergo in quanlum nitcndo lacrymis laval peceatuin, et ilerum commit-
valemus misereamur aliis, et sollicili nos semper mi- tit peccatutn, nibil ei pcenitenline gemitus vcl Iaciy-

sereamur nobismetipsis,ut pro aliis mercedemseter' marum fusio generat fnictus. Anima enim qusepec-
nam, et pro nostra custodia prsmia consequamur caveril, ipsa morieljr. JSam et illa puella, quam
perpetua. suscitavit Dominus in domo, peccatum significat la-

16. Infirmum visitare (Matth. xxv). Yisitare debe- tens in animo; et in illo quem foras portam Domi-
rous iafirmos, quia inipsis Dominum visitamus. Ipse nus subslituit unico matiis filio, peccatum anima?
enim inter cselera nobis dicturus est roisericordiae jam egressum foras in publicum. Et Lazarus, qnem
opera : Infirmus fui, et visilaslis me. Yisitemus et idem Dominus suscitav!t quatridtianum (Joan. x\),
causa compunctionis infirmos, ut cum Paulo, Quis jam mulli temporis peccatum demonslrat commis-
infirmalur, et ego non infirmor? (HCor. xi ), dicere sum. De his ergo omnium generibus morttiorum
possimns. usus sepeliendi debetesse omnium hominum,ctma-
Yisitemus et causa vicissitudinis, id esl,
cum fuerimus infirmi, visitemura sanis. Yisite- B xime monachorum. De hoc enim sepeliendi genere
ii t

mus et gralia dilectionis,quia scriptum est Non te bealus Bene bcttis proecepit monachis morttuim se-
:

|
igeal visitarc hifirmos, cx ipsis enim in dileclione pelire, id est, si fuerit sicut puella in domo, adhuc
firmaberis (EccU.xn).Sed elille iofirmos visitat qni tamen in conscienlia later.s peccatum, ne in opere
monacbis de sua substantia eleemosynas ministrat. appireat ibi sepelire eum ; et si jam fueril in opere
De monacbis enim scriptum est Formicce populus : manifeslum , sicut de illo unico malris filio legilur,

infirmus, qui parat in masse cibum sibi (Prov. xxx). jam foras portam elalo, ne amplius cresccns pro-
Se i el ille vcraciler infirmos visilat, qui viduis et grediatur, ibi finem accipiat , et cordis septilcro

pupiliis clecmosynas erogat. Viduaeenim et pupilli, eondatw. Et sidiutnrnojam temporeper peccatum,

qui snnl humilts et pauperes spiritu propter Domi- et in omnibus in puhlicum manifestum, et a cunctis

uum, procul dubio quia potenles non sunt, infirmi fueiit fetklum judicatttm, sicut de qualriduano La-
sunt in boc mundo, et visitationis adjutorio indigent zarolegilur, ne ullra in homine pidlulans crescat,
in lioc saLxulo. De tali enim visitatione aposlolus (andcm morlificalum pariter et sepultum jaceat. Et
ait : Religio munda el immaculata apud Deum et boc modo omnis monachus , et ad Dominum omnis
Patrem lucc est : Visitare pupillos et viduas in tribu- conversus, debet mortuum, id est, suum scpelire
latione eorum, ctc. (Jac. i). Est et alia infirmitas peccalum.
animae pro qua monachi debent invicem se visitare 18-19. In tribulatione subvenire : dolentem con-
sxpissime, Ma scilicet de qua David diccbat : Mise- solari (Eccli.xi). ILcc quoipie virtus inler sanctos
rere milii,Lomine, quonium infirmus sum, sana me, multum est necessaria monachos, videlicet, ut alleri
Domine (Psal. vi). Et ul adverteres de qua infirmi- subveniat alter, et alter consoletur ab altero. Sicut
tate dicerct, addidit Et anima mca turbata est : scriptum est : Invicem onera vestra portute , et sic

vulde (Ibid.). Et alibi : Ego dixi : Domine, miserere adimplebitis tegem Chrisli (Gal. vi) , id est, chari-
tnei, sanaanimam meam, quia peccavi tibi (Psal.xi). tatem. Sine dubio enim et tribulato charitas sub-
Ergo ubicunque hujus infirmitatis nasvo viderimus venit , et dolentem charilas consolatur. Sciendum
fralrem oppressum, tandiu illi visitationis impenda- tamen quia aliquoties monacho tribulalio suscitalur
inus siudium, donecad salutis prislinum revocetur exterius ab homine, aliquoties vero suscitatur a da>
slalum; ul et infirmus corpore noslra; visitationis mone, aliquotiesautem ipsiuslantumpropriosiiscita-
solalium, et infirmus in aniuia, donante Christo, re- tur acorpore. Undeetfrequenterin tribulalionc vable
medium inveniat sempiternum. lnfirmus dicitur necessariam habet fratris subventionem, et r.on so-
non solum cegrolus, sed etiam animo molestus el lum nobis in invicem subvenire , sed et aliis in
j
coiilrislatus. quacunque necfcssitate positis subventionis debe-
17. Mortuum sepelire (Tob. i, n, xn). Congrue mus auxilium ministrare. Secundum enim pnece-
autcm postquam nobis pr^cepit infimium vi.-,itare, ptinn Apostoli dcbenms gaudere cum gaudentibus, et
pneccpit el morluum sepelire, quia infirmo visilalio, flere cum fienlibus (Piom. xn). Duobus enim mo-
sepultura vero debetur morttio. Scriptum est euim : dis omnis eflicitur dolens , i.i est , aut per jactu-
Eili, in mortuo produc lacrymas, et quasi dura passv.s ram lemporalium rerum, aut per damna spirita-
incipe plorare, el secundumjudicium conde corpus il- lium tirtutum. De hoc enim Salomon ait Et :

H-.s, et non despicias sepulluram ejus (Eccli. xxxxin). addit scientiam, addit dolorem (Eccle. i). Dc illo

enim
quibusdam mirandum videtur, cur
a aulem Job dixit : Quid agam? Etsi lacuero , non
1 atusBenedictus praecepit monachis mortuum scpe-
»
quieseel dolor meus , elc. (Job xvi). Unus autein
lire. Nunquid, aiunt, aut suum inaepultum relin- Unus do
carnaliter rjolel , slter vero spiritaliter.
qccre, aut alleiius per vicos aut villas irc poterunt let qaia terrennm amisit solatium , alius quia
i cnortuos SPpelire ? Sed quia ista non con- pectan !o copijm amisit virlultim ; unus dolct quia
onis bujus convenientiam vi- perdidit patrcm ct matrem , alius dolct quia su-
 ;

7GI COMMENT. IN REG. S. BENEDICTI. 7G2

perbienio humilitalem et luxuriando perdidit ca- A vero rectus est, charitas vel dileclio dieilur. Chri-
sliiaicm ; unus do!et quia solatium parentum pa- sti enim esl omne quod possunms : illo vivificante
riler amisit et subsidiura rerum , alius quia pec- vivimus, illoque vegetante movemur et sumus ; illo

eande regnum pariter aeternum aniisit et prae- nos prius diligcnte diligimus, diligens enim nos
tuium ; unus dolet quia terrenis pauper factus est creavit et vivificavit ; nutrivit el custodivit, et ad
rehus , alius quia pauper factus est virtutibus lavacrum regenerationis perduxil; renovavit, gaber-
Dfius dolet quia despicitur a mundo, alius quia se- navit, et ad intelligibilem «tatem evexit iKeconinia :

paratur aDeo. Et ideo, ne iu dolore pereant, fralrum nobis misericorJiler et per dileetioncm operatus est
consolalionem accipiant ambo. Visilent ergo mona- Deus. Aperi ergo, o monache, oculos cordis tui, et
clii utrosque, quia aeternam mercedem aecipient ab iu tantum le a Jesu Christo cognosce dilectum , ut
utrisque. pro le ejus sanguinem non dubites fusum. Suspende
20. A swcuti aetibus se facere alienum. Ncmo, ait cor tunm ad dilcclionem ejus, et non modicum aut
Apostolus, militans Deo implicat se necfoliis swcttla- cx aHquo, scd ex lolo corde, et ex tota anima, et
ribus, ul ei placeat cui se probavit (11 Tim. n). Hinc ex toia mente tua dilige Dominum Deum luum , ila

Domii.us ait : Qui non dimiserit omnia quw possidel, ul nullius rei amorem praeponas amori Domini lui,

non polest meus esse discipulus (Luc.xwi). Quisquis B ipso te docente, intellige. Ail enim : Qui amat patrem
ergo a sicculi aclibus vult effici alienus, necesse est aut matrem plus quam me, non es! me dignus [Matth.
ul s:ciis oblcmperando praeceptis ipsi Domino effi- x). Vere euim siDeum tolo corde amamus, omnino
cialur propinquus. Praeceplum est enim Domini : Di- amori ejus nec parentum, nec filiorura amorem pra>
verle a tnalo ct fac bonum (Psal. xxxiii). Proinde a ferre debemus. Beata esl ergo virlus amoris Christi,
saeculi aclibus aliemis cIYeclus ad conditorcm suum quas dilectio vocatur et charitas. Oranes enini diligit
iliuminaitdus aeceJat monaclius. Ipsum jugiter con- Deus, el quasi unius proximi in mentis arcano om-
cupiscat, toto corde diligal , el pro illius amore om- nium aniorem recondit. Vere beata, quaB nulrit vir-
nes nocivas soeculi actiones relinquat, et totam spem tutes et delet peccala , opprimit iram , recludit
suam ex illius delectatione suspendeat. Quotidie in ojium, expellit avariiiam, comprimit rixam el fu-

divinarum litterarum se exerceat campo, et ibi se, gal omnia pariler vitia. Omnia toleral, onmia cre-
quasi in speculo , diligenler conspiciat lotum ; et dil, omnia sperat, iuter opprobria sccura cst, inter
onmia qnae in se de saccularibus actibus respuenda iras placida, inter odia benigna, et in veritate sem-
invenerit, respuat ; et qua? tenenda invenerit, liben- per pernianel firnia. A pravis impugnationibus non
lcr el forliler teneat ;
quoJ deforme inveneril, com- vincilur, a raploribus non diripilur, a Iatronibus
ponat; quod pulchrum, excolat ;
quod sanum, ser- non furatur, ab incendio non cremalur, inexpugna-
vet ;
quod infirmum , corroboret. Domini sui prre- bilis manet, inexplicabilis durat, inconcussa perse-
cepta infaligabiliter legat, inexplebiliter diligat, effi- verat, incorrupta lajtatur. Ligaraentum est eniin
cacher compleat ; et quod sibi cavendum quidve oninium virtutum, gluten est animarum, concordia
sectandum sii, ex eis inslructus agnoscat. Futuris menlium, socielas electorum, et sanctorum exsulia-
promissionibus credat, et a slrepitu negotiorum sa> tio angelorum. Ne adversilalibus frangatur, foriiler

cularium remotissimus vivat. In studiis spiritualibus mentera roborat ; ne prosperitatibus elevelur, cor
quibus diebus singulis melior ac melior fial invigilet. caute teraperat. Teneat crgo isiam nccesse est

Aniet otium sanctum, in quo exerceat animae suae lara clarissiraam virtutera beatus raonacbus in

negotium. Mortuum sibi depulet mundum, ac se nienle, et cum iila sit semper et cura illa maneat,
mundi illecebris exhibeat crucifixum ; eo aciem cum illa surgat et cum ipsa pergat, el hic el in aeter-

meiilis inlendal quo pervenire desiderat. Bealiluui- num cum illa semper laetus perseverans vivat.
ncm Mtturae vitae ante oculos anima? su;e propjnat 22-23. Iram non perficere. Iracundice tempus non
et diligat; nec metuat aliquid lemporale, nec cupiat, reservare (Epli. iv). Iuter iram et iracundiam ila dis-

nec cupidilas intentionem menlis ejus emolliat. Non tinguitur : ira praesens est indignatio, quae subiio
^.

gaudeat dc lemporalibus oninino, nec lugeat, sed ex aliqua commolione aninii nascilur ; iracundiae

semper ad illam bcatam et fuluram vilam , u!ii Dei vitiura nalurale esl et perpetuura. Ergo iralus pro

substantiam, revclata facie, videre possit, extendat. terapore concitalur, iracundus autem frequenter et
21. Niail amori Chrisli prwponere (Mattli. x). Le- leviter irascitur ; de quo scriplum est : Iiacundus

gimua in beali Antonii Vila quod multos liligan es effodit peccata. Et Apostolus nos pcr iram peccare
redegit in amicitiam onmibus dicens : Nihil debere prohibet, dicens : Irascimini, et nolite peccare. Sol

ipsos praeponere uorum qu;e sunt in mundo dile- non occidal super iracundiam veslram ; et nolile lo-
Ctioni Christi. Et P.asilius ait : Unus prospectus sit cum dare diabolo (Eph. iv). Considera ergo, beate
libi, lili : si uni Domino servire desideras, onmi- monache, quia qui per iram in fratrera expelil vin-

mo;!o abscinde a te carnalem amorem , ne a te Dei diclam, in corde suo uiabolo ad haLiitandum a;difi-
excludat araorem. Vere enim uihil amori Christi cat locum, et Chrislo, qui verus cst sol, quantuin in

prseponere debemus, id est, anleponere, vcl prae- semetipso est, occasura praeparat. Fuge ergo, auxi-
fene. Amor enim Cbrisii charilas est. Nam amor liante Deo, iram, et noli per iram fratri reJderc vin-

cum pravus est, cupiJitas vcl libido vocatur; cum diclam. Attendc diligenter quid nos Paulus aJrao-
763 SMARAGDI ABBATIS m
nens dicat. Ait enim: Deponentes et vos omnem iram, A habitalorem Spiritum sanctum, et in fuluro filiorum

et indignationem, ei malitiam (Coloss. m). Jacobus gloriam et keredilatem accipiamus aelernam.

quoque dicit : Ira enim viri jusiitiam Dei non ope- \^~ 25. Pacem falsam non dare (Psal. xxvn, / Pet. m).
ralur(Jac. 1). Salomon veroail :Zclns etiracundia wi- Idest,osculum velveniam. Falsitasappellata a fando
nutinldies (Eccli. xxx). El alibi ; Ho>no hamini servat aliud quam qr.od verum est. Negare enim vel ma-
iram, e' a Deo quteril medelam (F.rcli. xxvni). Ipse ligno animo celare quod verum est, falsitas est sic- :

dum caro sit servat iram, et propitiationem petit a ul Judas, qui signum pacis in dolum convertil et ,

Deo velocem Qui ergo tardus sili frairem

et citam. quia falsus confessor fuerat, et falsam pacem in Ec-
reconciliat, tardius Deum sibi placat. Frustra enim clesia figurabat. Quia de falsa pace diximus, qua;
propitiari sibi Deum quaerit, qui cito placare proxi- sunt veroe pacis commoda videamus. Et si pax vera
muin negbgit. Ipse quoque Dominus noster, totius est , sercnitas mentis et tranquillitas animi , quam
Ecclesise snae decus et ornamentum doctor et prre- , nos Apostolus hortatur habere dicens : Pacem se-

dicator, creator, rector et gubernator, ab ira nos in quimini , et sanclimoniam , sine qua nemo videbit

fratres omnino removens ait : Omnis qui irascitur Deum (Hcbi. xn). Ipse quoque Dominus in Evange-
fratri suo, reus erit judicio (Mattli. v). Cavendum est li° ait : Beati pacifci, quoniam filii Dei vocabnntur

ergo rnaxime monachis qui ad supera feliciter volunt B (Matlh. v). Et passioni jam proximus hoc nobis

scandere regna ad effectum suam perducere iram, mandatum commendavit dicens Pacem meam do :

sed magis mansuetos esse ad omnes oportet atque vobis, pacem meam commendo vobis (Joan. xiv). E6

milissimos. Et si iraeundise furor eorum pulsaverit addidit Non sicut mundus dat pacem do vobis
:
,

animum fralernus amor compiimat illum. Fra-

,
(ibid.), id est, non dolosam, non falsam, sicut Judas

tema dulcedo temperel iracundhm fraterna cbari- , et ejus sequaces donant ,

quam et hic nobis beatus

tas tempcret animosilatem , fraterna dilectio mitiget Benedictus invicem dare vetat ; sed veram pacem
indignalionem : grande enim vilium est iracundia. ascendens in coelum tenendam dedil, el in haeredt-
Per iram sapientia perdilur, per iram justilia relin- latem sempilernam babendam reliquit. Quam si sin-

quitur, per iram societas fraterna dissolvitur, per cero corde lenere et sequi voluerimus, filii Dei et

iram pacis concordia rumpilur ,

per iram lex veri- haeredes erimus Chrisli. Ergo si fllii Dei et haeredes

lalis amitlUur. Iracundiae stimulis agitatum corpus Chrisli esse cupimus, iti Chrisli pace versemur. Pa-
totuni tremit, lingua balbutit, vultus iguescit, cor cificos enim esse oporlet filios Dei , et humiles,
palpilans tremulat, et oculi lurbali caligant. Haec mente mites, corde simplices, sermone puros, animo
ergo ne libi, monache, contingant, quanluni vales, innocentcs, affectu concordes, fideliler sibimetuna-

refrena iram, et omnia cum tranquillilale et patien- ^ nimiler cohserentes.

tia, ul et hic le modcsle et palienler gubernes, et 26. Charitalem non derelinquere (Rom. xn, / Cor.
in aeternum aiiimsetuae possessor Ueleris. xni). Charitas est perfecta dilectio in Deum et proxi-
2i. Dolum in corde non tensre (Prov. xn el xxvi ;
mum, quam qui dcrelinquit, el Deum etproximum
Psal. xiv). Dolus enim diclus ab eo quod alter alium perdit. Haec enim virtus dilectionis aeternum com-
deludat. Aliud euim tenet in corde, aliud se simu- plectitur amorem. Cui specialis secundum Aposto-
lal agere in opcre. Est enim menlis calliditas, et oc- lum inter virtutes traditur principatus et cultus ma-
culta malitia blandis sermonibus adornala. Quod vi- nens in sclernum. Quam non derelinquere, nec so-
tium qiianlo plus occullatur in corde, lanto amplius lum debcmus ad tempus habere sed perpetim eam ,

crescit in malignitale. Publicatum auteni annibila- et feliciter debemus usque in ielernum retinere, et

lur alque sanalur. Quid est enim aliud doluin in nullo tempore nec ad momentum de nostra debemus

corde tenere, nisi qnodammodc daemonem in mente menle deficere. Scriptum est enim Omni tempore :

recludere ? Qui aliter a dolosa non expellitur mente, sinl vestimenta tua candida, et oleum de capite tuo
nisi fralerna dileetione. Scriptum est enim : Tem- non deficiat (Eccle. lx). Oleum in capite est charitas

ptum Dei estis, el spiritus Domini liubitat in vobis (I in mente. A capite oleum deficit , cum charitas a

Cor. m). Ergo si volumus Spiritus sancti templum " mente descendit. Hinc nos Petrus aposlolus horlalur
lieri. dolus in corde nostro non laleat , sed magis dicens : Anle omnia mutuam in vobis charitatem con-
publieatus decrescat , et fraternilalis in nobis amore tinuam liabentes (I Pet. iv). Hinc Paulus ait •
Chari.

crescente pcnitus evanescat. Cavcndum est autem tas fralernilatis maneat in vobis (Heb. xm). Debet
summopere monachis , ne in cordc tenendo dolum, crgo mancre et permanere cum tiliis Dei charilas,
perdant habilatorem Spiritum sanclum. Cavendum ut el in prsesenti voluntatem Dei eos facone doceat,
ne desiuant esse Spiritus sancti lemplum, et fiant, et cum illis feliciter in asternum permaneat. Cbaritas
habendo dolum, dssmonis babitaculum. Non cnim est enim recta voluntas juncla Deo, et inseparabi-

poterit cor unum Dominum retinere simul et dolum. liter unita igne quodam Spiritus sancli : a quo et ad
Non enim Dominus dolosa, sed imioccntia possidet quem refcrtur incensa inquinamentis omnibus ex-
corda. Non dolo pollulam, scd innocenlem ct puram tranea, corrumpi nescia, nulli vilio obnoxia, supra
diligit animam. Unde necesse est ut dimittamus in omnia quae carnaliler diligunlur excelsa , affeclio-

corde lenere dolum, el discamus ul nosmelipsos dili- num omnium polentissima, divinae conlemplalionis

gere proximos, ut et in pi\esenti sxcuto mcreamur avida, in omnibus semper invicta, salus moniui.
 :

7o5 COMMENT. IN REG. S. BENEDICTI. 7ca

mors eriminum, viia virtulum, virtus pugnanlium, A apostolns ,
quando ait, Anie omnia nolite jurare
palma victoruin, pramMiim perfectorum ; in pecca- (Jac. v), caulos nos fecit adversus linguam nostram,
tis mortuos suscitat, languentes sanal, perditos in- ut attendamus et vigilemus, ne subrepat nobis con-
slaurat, spem desperatis inspirat, pacificas mentes sueludojurandi. Ante omnia, inquit, ut te adversus
inhabitat ; fructuosa in poenitentibus, kcla in profi- consuetudinem jnrandi intentissimum redderet, ut
cientibus, gloriosa in perseverantibus, et operosa in omnia tn inspiceres , et omnes molus linguae tuae
onmibus oinnino lidelibus ;
quam fuies concipit, ad diligentissime custodires. Sequitur : ut non in judi-
quam spes currit, cui profectus ouinium servit, ex cio decidatis. Ideo , inquil, vos a jurationis culpa
qua quidquid est boni opcris vivit, sub qua obedien- compesco , ne frequenter vera jurando aliquando
tia crescit, per quam patientia vincit, sine qua nul- etiam in perjurium decidalis, sed eo longius a per-
lus Dco placuit nec placebit , cum qua nec potuit jurandi vitio stelis ,
quo nec vera dejerare nisi
aliquis peccare, nec poterit. Hsec est cbaritas vera, proxima neccssitate velitis. Sed et ille sub judicium
quam nos non derelinquere, sed debemus
fortiter reatus dechlit, qui etsi nunquam perjurat, crebrius
tenere. Hsec enim nobis virtus super omnia neces- tamen quam opus est dejerat, quia nimirum ipsa su-

saria est, quoe nos separat a diabolo, purifical a pec perflua locutionis otiositate delinquit , offenditque
cato, reconcilial Deo. Quapropter nihil nobis peccata B juJicem, qui et inutile verbum el juramenlum omne
remanere possunt, nec aliquid boni deerit, si nobis vetuit.

bonorum omnium charitas magislra adfuerit. Quo- 28. Veritatem ex corde et ore proferre (Psal. xiv).

niam si secundum Apostolum charitas patiens est, Multi aliud tenent in corde, aliud proferunt ex ore.

benigna est, non a>mulalur, non agit perperam, non Et cum sint illi vanilate decepti, alios fallaeiter de-

injlatur, non est ambitiosa, non quccrit quce sua sunt, cipere gestiunl. Et quia non est in ore eorum vcri-

nun irritalur, non cogital malum , non gaudct super las, ideo cor eorum vanum est. Monachus autem qui
iniquitate , congaudet autem veritati, omnia suffert, Cliiisti vcstigiapurocorde sequi desiderat, qui dixit :

omnia credit, oninia sperat , omnia sustinet (I Cor. Ego sum via, verilas et vita (Joan. xiv), veritatem
xni), omnibus in quibus fuerit hajc bona quae habet debet in corde tenere, et eam simpliciler ex ore

impertit. Et quid illis esse polest in hac vita perfe- debet proferre : quia ille dicitur in labernaculo Do-
clius, qui tantis abundant charitale in se regnante mini habilare, et in monte sancto ejus requiescere,
virlulibus ? qui loquitur verilalem in corde suo , et non agit do-

27. Nonjurare , ne forte perjurct (Matth. v). Non lum in lingua sua. Tunc dolus fit in lingua, quando
est contra Dei proaceplum jurare, quia ille dixit et in corde celatur veritas et ex ore sonat fallacia.
Per nomen meum jurabitis ; sed dum velum jurandi ^ Vanitas est enim et magna miseria aliud tenere in

fueimus ,
perjurii crimen incurrimus. Necesse est corde, et aliud fratri proferri sermone. Vanitali enim
crgo ut nunquam juret qui perjurare timet. Scvi- humana subjecta et ideo non stat in
est crealura,

ptum est eiiim : Jurationi non acquiescat os tuum semper ad fallendum proximum
veritate ficta, sed
(Eccli. xxm). El, Vir mullum jurans replebitur ini- prona. Monachi autem, quos Dominus de fallacia et
quitate (Ibid.J. Et Jacobus apostolus ne juremus for- vanitaie soeculi hujus dignatus est segregare, verila-
titer nos admonet , dicens : Ante or.inia , fratres, tem debent ex corde et ore proferre. Semper enim
nulite jurare, neque per ccelum, neque per terram, ne- in corde eorum veritas habiiet, et in ore eorum ne-

que aliud quodcunque juramentum. Sit aulem sermo cesse est ut veritas sonel. ln cogitatu veritas, in ser-
vester est est, non non , ut non in judicium incidatis moneveritas, in facto veritas , et in omnibus, per
(Jac. v). Et Dominus noster Jesus Christus salus , omnia, illorum actionibus necesse cst ut resplende-
oinnium qui omnes vult salvos fieri, et
et Salvator, scens Juceat et semper in eis fixa permaneat. Est
a malo perjurii liberare, admonet nos dicens Non : enim in angelis veritas, in patriarchis et prophetis
jurabitis per ccelurn, qjtia sedes Dei est : neque per veritas, in aposlolis et virginibus veritas, in marty-
terram, quia scabellum pedum ejus esl : ncqite p.r ribus el confessoribus veritas , et in omniljus habi-
]>
caput veslrumjurubitis, quia non potestis unum capil- tantibus in ccelo vcritas, et in omnibus sanclis com-
tum album fucere , vcl nigrurn : sed sit sermo vester moranlibus in mundo verilas. In his autem et cum

quod amplius omnibus semper esl Dominus nosler Jesus Chri-

est est , non non , et est, a malo esl his
(Ma.th. v). Qui autem non jurat , non peccat, et stus, qui est via, veiilus et vila, et oinniuin sancto-

longe csl a peccalo. Si offendcrit lapsus deorsum, rum salus et gloria (Joan. xiv).

ruit, et excipitur a poena peijurii. Ergo falsa juralio Maium pro malo non
29. reddere (I Thess. v). Se-

exitiosa c?t, vera juratio peiiculosa. Nulla juralio cundum prceceptum sanct;e Regulae, obJivionem om*
sana esl et secura. Dixit aliquis : Non est juratio nino debent monachi fugere, et quid illos per niiiiH
quando dico, Teslis milii Deus est , et Testem in- stros suos Spiritus sanctus admoneat, diligenler au-
voco Deum, vel his siuiilia. Quid est autem jurarc, dirc. Neque enim dec< auditorem obliviosum, sed I

nisi Deum invocare, el jus Deo reddcrc ? Quid est factorem operis esse nionachum. Audiamus ergo non
dicere, Testis inihi Deus esl, nisi jurare per Deum ? solum aure cornoris, sed etiam mentis ct operibus ,

Ipse enim Deus, per quem jurat, invisibilis esl. Ju- cxsequainur quid nos per Petrum aposlolorutn prin-
ravit per invisibilem, feritur poeua invisibili. Nam et cipem admonct, diccns: Estotc, inquit, miscricortici,
 767 SMARAGDI ABBATIS 7G&
humiles, non reddentes malum pro maio (I Pet. m). A lur, probatum aulem foras, cujus sit fulgoris, appa-
VI des ergo quia in reddendo malum premalo, et rebi£, ila bonorum monachorum constantia in saeeulo

u>isericordke opus et humilittatis amittis officwm. contemptibilis videlur, sed ubi tempus relribulionis

Seriptum esl enim : NoH vinci a r.ialo, sed vince in advenerit, quanise fuerint facile apparebit. Ergo ut

buno malnm (Rom. xn). Yincitur a malo, qui malis animas nostras po>sidere valcamus, virtutem patien-
provocains red(iil malum. In bono autein vincit ma- tkc fortiter teneamus. Et ul perfecti ct integri pos-
ltim, qui acceptis maiis reddit bonum. Ille enim di- simus in jmnibus noslris aclionibus esse, paticntes
<iti;r vicisse alium, qui eum ad suam adduxerit par- simus ad omnes in nullo deficientes. Magna esl enim
lem. Si ergo te fecerit sibi redderc vicem, ille te virtus patientke, qiue laedenlem se non laeuit, sed
vicit facien !o sibi similem. Paolus quoque apostolus diligit ; qu;e injurianti injurias remillit, non reddit;

ai: : Xolite es:,c prudentes apud vosmelipsos, milli cui nocere potest non nocet, sed parcit. Palientia est,
m.dum pro malo reddentes (Rom. xn). Si malum in- qiuc nos Deo commendat et a malis omnibus in
fcrre peccare est, reJdere malum pro malo justum mente lutos conservat. Ipsa est virtus, quae iram

non est , sed simile peccatum est ac gravius. Nam temperat, linguam refrenat, mentem gubernat. Ipsa
ille qui prior mabim inlulit, forsitan non medilando, est, qme pacem cuslodit, disciplinam moderate agit,

sed snbito fecit. Qui autem reddit malum pro malo, B libidinis impelum fortiter frangit. Ipsa est, qua». fu

vol.inlarie el meditando reddit. Ilcrum scriptum est: roris violcntiam comprimit, incendium simultatis
Non vos defcndentes, charissimi, sed date locum iroe
exstinguii , coercet potenliam tyrannorum, refovet
(I bid.). Wle locum dal irai, qui se non ulcisccndo de- inopiam pauperum. Ipsa esl, qiue facit humiles in
fendit, qui convicio conviciuin non reddit, qoi manui prosperis, et forles in adversis. Ipsa lentationes ex-

manum non ingerit, qui injurkc injuriam non facit, pugnat, persecutiones tolerat, et ut tenere possimus
alapam pro alapa non reddit, sed ad accipiendum viam, Christus nos moderale et juste gubernat. Hanc
alleram maxillum prceparat, ct oumia qiue illi ad- ergo amare, hanc diligere , et cum gaudio, et tolis
versa acciderint in patientia tolerat. Unde et se- viribus amplecli debent, non solum monachi , scd et
quitur : omnes catholici Chrisliani.

50. Injurium non facere, sed el factam patienter 31. Inimicos dilicjere (Matth. v). Quia fdii Dei su-
sujjerre (I Cor. vi). Injuria est conlumelia, convicium mus, Palrem noslrum, in quanlum possumus, imi-
vel quxdibet injustitia. Dicta aiitem injuria eo quod tari debemus. Hle enim inimicos dilexit, quando pro-
conlra juris ordinem fiat. Multis enim modis injuriam ipsis crucifigenlibus se oravit dicens : Pater, ignosce
facere bominibus solent homines. Aliquoties autem illis, qnia tiesciunt quid faciunt (Luc. xxni). El nobis
couviciislacescentes,aliquoliesaccusalionibussuggil- ^ diligere inimicos etorare proillisprsecipit, ubiait :

lanles, aliquoiies manibus impingenles el exspolian- DHigilcinimicosveslros, bene facite hisqui oderunt
lcs, aliijuolies vero eliam perculienles. Quas mona- vos, et oratepro persequenlibusct calumniantibusvo-
cbus vel omnino omnis catholicus Christianus non bis, ul silis filii Palris vestri qui eslin coelis (Matth. v).
sobnn aliis non facere, sei cliam ab aliis illatas pa- Diligamns ergo inimicos, quia Deus nosler, cum
tirnler etiam cum dolore dcbet sufferre. Scriplum adhuc inimici essemus, prior nos dilexit*, et per san-
e^t cnim : In dolore susline, ct in humililate tua pa- guinem Filii sui nos reconciliavit. Commendat autem
iientimn habe, quia in igne probalur aurum, el reliqua Deus, ait Aposlolus, suam charitatcm in nobis ,
quo-
(Kcdi. n). Ut ergo probetur in monaeho patientise niam cum adhuc peccatores essemus, id est, inimici,
virlus, appareal iu injuriaruin tolerantia fortissimus, Christus pro nobis mortuus est , nos reconcilians Deo
quia, nt dietom est, sicut in fornace ignis probatur (Rom. v). Grandis enim el spirilalis est virtus dili-

aurum, ita in tribulationis camino probatur mona- gere inimicos, quam nullus hominum habeie potuit,
chus, Paulo tesle, qui ail : Scienlcs quia tribulatio polest vel poterit, nisi cui illam bonorum oninium
patieniiam operalur ,
patienlia autem probationem dederit Deus. Diligamus ergo inimicos, sicut pnece-
,

probatio vero spem, etc. (Rom. \). Petrus vvro ait : pil Deus, et humanitatem illis, in quantum possimus,
i t probatio fidei vestra; multo pretiosior sit auro, quod prabeamus. Scriptum est enim: Si esurieril inimicus
per ignem probatur (I Pet. i). Dominus quoque in tuus, ciba illum ; si sitil potum da
,
illi , et reliqua
Evangelio ait: In palienlia vestra possidebitis animas (Proi'. xxv). Tunc enim verissime inimici dilectio
vestras (Luc. xxi). Saloinon quoque ait : Doctrina cusloJitur, cum nec de ruina illius gaudemus, nec
viri per patientiam uoscitur (Prov. xix). Paulus quo- de profectu tabescimus. Magna cst inimicorum dile-
que ait: Consolamini pusillanimes, suscipite infirmos, clio et valde ardua, sed implentibus se aeterna prye-
patienles estote ad omnes (I Thess. v). Jacobus nam- paral pijemia. Inimicorum ergo dilectio nos Dei filios

que dicit : Palientia autem opus perfectum habcmus, etangelorum eflicit socios; nobis de iniihicis facit
iil silis peifecti etinlegri, innullo dejicientcs(Jacob.\). aniicos, et de conlrariis charos, et de odiosis dile-
Et alibi : Tanquam aurum in fornncc probavit Hlos ,
clissimos fratres. H;ec nos fralemitali sociat et in
et qnasi holocausta accepil illos (Sap. ih); qi:ia nimi- aetemum inseparabili charitate conglutinat, ut el liic

ruin quos in camino liibulationis probaveiit , bos iu unaniinilcr in fralerna dilcclione vivamus, et in
gaudio reiributionis quasi placabilem bostiam assu- aeternum pariter conrcgnemus. Inimicorum crgo di-
nit. Sicut enim aurum in fornace clausum examina- leclio, quantum in peragendo gravior, tanlmn erit
 r<;n COMMENT. IN REG. S. BENEDICTL 770

in relribulionc fclicior; qr.antum in adi.nplendo an- A 33. Pcrsecutionss pro jusiilia suslinere (Mattlt. v).
gustior, tantum erilin recipiendis muneribus largior; Dominus in Evangelio ail : Beaii qui persecutionem
quanlum hic laboriosa, tantuin in futuro erit sine patiuntur propter justiliam, quoniam ipsorum cst re-

Jubio gloriosa. Ipsa enim nos inimicorum dileclio gniim cadorum. Non dixii propter iniquitalem suam
separat a mundo, et conjungit feliciler Deo ipsa ; paliunlur perseeulionem, sed signanter addidit, pro-
nos ab actioniims saecukmum discriminat bominum, pter justiliam. Mulli cnim propter sua peccata perse-
ot sanctorum paiiter jungit et angelorum consorlio. cutionem |taliuntur,sed nec jusli, nec beati dieuntur.
52. Maledicentes se non remaledicere , sed magis Sed illi soli lantum justi habentur qui persecutionem
bcmdicere (Luc. vi). Et iu hoc nolis impossibile vi- propler justitiam patiunSur. Hinc Pvtrus aposlolus
dealur iinplere, Paulus excmplo suo nos admonet, ait : Sed et si quid palimini proper justitiam, beati
dicens : Maledicimur, et benedicimus ,
persccutionem eritis (I Pet. m). Non solum, inquit, nil nocet, qui

prdimur, ct susiinemus ( 1 Cor. lv ). Petrus quoque voids bonum facienlibus mala irrogat, sedetiam,
piinceps aposlolorum horlando nos proecipit, dicens: vos cum hoslis insequitur propter bona qure facilis,
Non reddenles malum pro malo , ncc maledictum pro causam vobis majoris bcalitudinis suhminibtrat, et
malediclo, sed e contrario benediccnics ,
quia in hoc palienliae vestrse vires corroboral. Ilem Petrus ait:
vocati eslis , ut benedictionem hccreditale possideatis B Meliusest enim benefacientes , si velit volunlas Dei,
{I Pet. ni). Qui eniin in haereditate vull possidere pati, quam malefacientes (I Pet. m). Haec scntentia
celernam benedictionem, inimicum benedieere debet, iilorum stultiliam eleganler argnit, qui cum pro cul-
•non maleJicere. Grande enim et non parvum est pis arguuntur, vel etiam pro suis factis dignis poenis

malum maledicentem se maledicere. Leve enim illud coercentur a fratribus vel senioribus, palienler om-
a levibus videtur hominihus, sed inter gravia crimiua nino lolerant. Sed absquc culpa vel verborum con-
si

illud Aposlolus computat, ait enim : Neque ebriosi, lumelias, vel adversa quicque paliuntur a proximis,
neque fornicarii, nequc maledici rcgnum Dei posside- mox ad iracundiam prorumpunt, el qui bactenus vi-
bunl (I Cor. vi). Grave enim, ul diximus, malediclio debantur innoxii per in pat enliam et murmurationem
peccatum est, quod possessionem regni adimit, el in se noxios reddunt ; nescientes quia melius esset illis

inferni tarlarum hominem mergit, et ut vaporom ut pro justitia quam pro iniquitale sua paterenlur
fnmi ia igne aeterno perimit. Scriplum est enim : injurias. Qui ergo justus palitur, Christum imitatur;
Anle ignem vapor e! fumus, et ante sanguincm male- qui vero pro suis factis flagellis corrigitur, latroncm,
dicta el cotitumeliw (Eccli. xxn). MaleJiclio enim qui in cruce Chrislum cognovit, et post crucem pa-
ubi sedule sederit, de filiis Dei facit filios iroe, et de radisum intravit cum Chrislo. Qui aulem nec inter
hseredibus facit extraneos, et de injuslis facit inju- C flagella dcsistit a culpis, sinistrum imitatur latronem,
stos. Tollil ccelorum regnum et mergit in tartarum. qui propler peccaia ascendit in crucem, et posl cru-
Sanclorum lollit gioriam etinferni premit in foveam. ccm ruit in tartarum. Ergo mulio melius est quam-
Suam Christo tollit nuplam et diaholo tribuit ani- libet in prccsenti saeculo innocentem et pro juslilia
mam. Sic enim scriptum esl : Dum maledicit impius pali perseculionem, et in fuluro cum filiis Dci laboris
diabolutn, maledicit animam suam (Eccli. xxi). Hic sui accipere relributioncm, quam cum peccatoribus
enim ostendit Scriptura quia diabolus maledici anima peccatorem flagellari, et post mortem cum reprobis
est. Dominus autetn nobis non ad maledicendum, reprobum in infernum mergi.
sed potius ad benedicendum os concessit et linguam. 34. Non esse supcrbum. Per Jeremiam prophe-
:
IS os autem, sicul Jacobus aposlolus ait, ex ipsa bene- lam ad superbum Doininus comminaiur, dicens :

dicimus Dominum, et patrem, et ex ipsa maledicimus Ecce ego ad te , superbe, dicit Dominus cxcrcituum ,

honunes, qui ad similitudinem Dei facli sunt , et ex quia veniet dies luv.s tempus visitulionis tua?, et cadet

ipso nostro uno ore procedit malediclio et benedictio supcrbas, et corruet, et non erit qui suscitet eum,
(Jacob. m). Sed quid ait idem apostolus audiamus : et succendam ignem in urbibus ejus , et devorabit
Non oportet, inquit, ha?c ita fieri fratrcs. Nunquid
, omnia in ciic:tii<i cjus (Jerem. l). Et alihi scriptum
fons de eodetn foratnine emanat dulccm el amaram est : Pcrdet Deus memoriam superbomm , et non
aqiiam (Ibid.)? Ac si dicerct : Sicut dulcis et amaia relinquet memorium humiiium (Eccli. x). Nam el de
aqua non potest de una simul fontis manare vena, ipsa superhia sic loquiiur divina Scriptura : Odi-
sic benedictio et maledictio de una simul non potest bitis, iuquit, coram Deo et hominibus superbia. Qui
emanare cordis rima. Sed quicunque sic Dv.'um he- autem tenueril iUam , adimplebitur malediclionibus
nedicere orando vel pradicaado consuevit, ut male- (Ibid.). Et, Inititun omnis peccati supcrbia (Ibid.).

dicere hominem non ccssaveril, sine duldo dulccdi- Non ait alicujus, scd omnis peci ati, ut evidenler os-

nem benediclionis ejus amaritudo malediclionis con- tenderet ipsam esse peccalorum omnium causam ;

sumit. Sed quanlum malum est maledictionis viliiim, quoniam non sohini pcccatum est ipsa sed eliam ,

tanto magis est benedictionis bonum olHcium. Per uiilliim peccalum licri potuit, polost aut potcritsine

illudenim maledictionis conqueritur pcena, peristud ipsa. Superba voluntas facit Dci praeepta conlcnmi,

benedictiouis gratia et gloria. Per illud opprobrium humilis custodiri.Superbiaex angclis da inoncs fecit,

in inferno, pcr istud in cudo pncmiuni accipiiur humililas homincs sanctis angelis similes reddil. Illa
sempitcrnum. rebclles diaholo subdit, haec bumiles Christo con-
 ; :

S.MARAGDI AliBATIS 11
77!

jllll: rit. De superbia namqne sequunlnr hcereses , A »'« dnlcedine, quoniam periil <;b ore xcsi.ro (Joel. 1).
schismata, delracliones, invidia , verbositas, jactan- 5b. .\oh mullum edacem (Ecc.i. xxxi). Quauto am-
contentiones, animosit Ues, ambilio, elatio, pra> plius edacitas carnalis cibi niniia iiuplet ventrein ,
lia,

sumntio, vanitas, inquieludo, mendacium, perjurium, tanlo a virtutihus spirilualibus vacuam facit rncn-

et caHera multa mala. Jam nunc videamus quibus tem. Quanto niagis corpus edax pinguescit, lanto

indiciis possit superbia deprehendi. Omillo iilos anima a virlutibus jejunans languescit. Edacilas au>
quos ip^e habitus et incessus superbos oslendunt, tem carnem facit ohesam et menlem vacuam fortia ,

quorum erecla cervix, facies torva truces oculi et , corporis membra, et languidam facil aniniam. Eda-

sermo terribilis nudam supcrbiam clamant. Illos lan- citas pai il pigrcdinem ,
pigredo immitlit sopnrom,

tum dolens oslendo atque eorum exempla cavenda

, sopor negligenliam. Ncgligentia vero generat male-
denunlio, quos jam conversos et aliquantulum pro- dictionem, cut scriptum est Maledictus omnis qui
:

s :

ficientes superbia occulie captivat, quos in profun- facitopus Domini negligenter (Jerem. xlviii). Edacitas

dum malorum fraudulenta damnatione prjecipitat, et vero nimia gcnerat crapulam, crapula autem parit

ne i:ide unquam exsurganl jugiter calcat. Hi sunt qui sontnoienliam. Somnolentus non amat vigilias , nec
seniorum suorum non observant imperia, sed judi- tempore congruo Deo cantat psalmodiam. Mentem
cant. De suis negligentiis ohjurgati aut rebellant in-
B ad ecelum nec erigit, nec ad compunclionis graliam

solenter, aut murmurant. De loco superiore dispu- ascendit, nec ad contemplationis sublimia elevat

tant, pneferre etiam se melioribus imprudenler af- animam. Tardus est ad orationem, faslidiosus in le-

feclant, simplicitatem spirilaliura Patrum exagge- clione, durus ad Domini verhum intelligendum, pi-

ranl, suas seiitenlias procaciter jaclant, non servant ger senioribus ad obediendum , et in omnihus honis
senioriLus in ohsequio revercntiam, in scrmone mo- tepidus ad operandum. Sed quia non vult Regula

destiam, nec in moribus disciphnam. Habent in in- monachum multum edacem nec vinolenUim , itaqne

tenlione peilinaciam, in corde duritiam, in sermo- vult in omnibus lemperatum. Generalis enim , ut

cinatione jactanliam; in humililale fallaces , odio beatus ait Ephraem, hic continenthe modus est ut. se-

pertinaces, subjectione inipatienles; omnihus bonis cundum capacitatem virium, vel corporis, vel selalig,

odihiles, ad opus honum pigri, ad obsequium duri, tanlum sibimetcibi vel potus unusquisque conee<iat,
ad loquendum quod nesciunt prompli ; tcmerarii in quantum sustentalio carnis, non quantum deside-
audiendo, claniosi in loquendo.effrenati in cachinno. rium saturilatis exposcit. In utraque enim partc sus-

Hjcc sunl superbiae grassantis indicia, quibus Deus tinebit magnum detrimentum quisquis incequaliler

offenditur et recedit, diaholus invitatur ut veniat tenens nec ventrem jejuniorum ariditate conslringil,

nis malis oronibus diabolus pastus exsullat , super-

C «ec escarum nindelale resolvit. Mens enim voraci-

bas menles intral, ut teneat, erigat, elidat; fovet ut tatis nimietate pressa emiitere ad Deum preces non
perdat ; tenet, ut possideat et omnia mala per illos poterit puras. Sancti quandiu in hac vila habitant

exerceat. Superbia; autem gemina est differentia :

pro desiderio regni eudorum corpus ariiium portant.

una quse spiritales provirtulibus superbienles dejicit; Unde et Psalmista ait : Silivit in te anima mea quum
altera carnalis , quoe erga seniorum imperia inobe- multipliciler, et caro mea (Psal. lxii).Tunc euim
dientes reddil. Alius namque ex rebus saecularibus caro Deum silit ,
quando per abstinentiam are-
possidet, quos ex virlutibus cxtollit spiritalibus. Di- scit. Nam spernitur, ut supra dictum est, jejunium,

cta autem supcrbia, quia super vult quod est. quod in vesperum repletione ciborum reficilur. Ne-
35. JSon vinolentum (I Tim. ni; Tit. i). Yinolentus que enim reputanda est abstincntia, ubi fuerit ven-
dicitur, qui el satis bibit, et difliciie inebriatur. Hinc tris saturitas obsecuta. Non est ergo corpori adl.i-

Isaias ail: Vce! qui polenles estis ad bibendum vinum, benda immoderata absiinentia, ne dum amplius gia-

et viri fortes ad miscendam ebrietatem (Isa. v). Hinc vatur inedia, quod honum agere coepit, non perficiat.

sapiens quidam dicit : Multos exterminavit vinum, Sed discrete carnis est moderanda materies, ne aut
quod mullum potatum, irritationem, et iram, et ruinas inlegre exslinguatur aut imnioderate laxclur. Corpo-

Itas facit. Amariludo animce, vinum multumpola-

D «« e«iim debilitas vires animce frangit, el ingenium

tum. Vinum in jucunditate creatum est, non in ebrie- raentis marcescere facit. Nam quidquiJ cum lenipe-

tale : sanitas esl corporis et animoj sobrius potus : ramento fit, salutem corporis et aniime nulril.

ebrielatis vero animosilas, imprudentis offensio (Eccli. 37. Non somnolentum. Posl casligationem autem
xxxi). Ebrietas autem pertuibalionem gignit mcnlis; edacitatis et vinolentiae congrue sequitur castigalio
furorem cordis et naininain suscilat libidinis, et ita soranolentia. Sicut eniin non vult regula miillum

nieutem alienat, ut ubi sit nesciat. Unde et inahini edacem et vinolcntum, sic non vult monachum som-
non seulitur quod per ebrietatero coinmiltiliir. Hinc nolentum. Sicut enim railes multo onere praegrava-
beatus Basilius ait : Multi per viniim a diemonihus lus praepeditur ad bellum, ita impeditur inonachus
capti sunt. Nec est aliud ebrietas quam manifestissi- ad vigilias raultarum salietate escarum gravatus.

mus dsmion. Hinc Propheta ait : Fornicalio et ebrie- Non ^nira possumus vigilare, cum dapibus fuerit ven-
tas auferunl cor (Ose. iv). QuiLus Joel prophela quasi ter noster onustus, sed oppressi somno vigiliarum
jn alienatione mentis dormienlibus clamat, dicens fructus amiltiinus, et maxinie delrimentum animse
Expergiscimini, ebrii, et (lete, omnes qui bibitis vinum nostrce acquirimus, ct egestatem virtutum spirilua-
773 COMMEST. I» RBK . S. RENEDICTI. "74

lium et paupcrlatem pnriter sustiiiemus, sicut scri- A fracUs, agcre bona dissimulat. cum parva ad-
Et

plum esl : Usquequo, piger, dormis? qunndo consur- versa meluit operari, maxima pnelermittit. De quo
yes a somno luo? Paululum dormies, paululum dor- bene subditur : Mendicabit crstate, et non dabilur ei

mitabis, paululum conseres manus, ut dormias, et (Ibid.). Quia monachus qui nunc in bonis operibus

veniel tibi quasi viator egestas, el pauperies quasi vir non laborat, in futuro saeculo nihil accipiens quasi

armatus (Prov. vi). Item, Noli diligere somnum, ne te a?slate mendic.t. Hinc scriptum est : Per agrum
egestas opprimat ; aperi oculos tuos, et saturare pc.ni- hominis pigri transivi, et ecce lotum repteverant ur-

bus (Prov. xx). Cavere debemus ne ipsa anima no- tica', etc. (Prov. xxiv). Quid est per agrum pigri

stra dormiat. SomnusanimaeestoblivisciDeumsuum. hominis transire, nisi cujuslibet vitam negligentis

Quaxunque anima oblita fuerit Deum suum, dormit; monachi inspicere et ejus opera considerare; quam
ideo dicit Apostolus : Surge, qui dormis, et illumina- urticce vel spinse replent, quia in cordenegligentium
bit teChristus (Epli. v). Monachus autem somnolen- monachorum terrena desideria et compunctiones
tus in operibus suis mollis est, tepidus et dissolutus. pullulantvitiorum.

De quo scriptum est : Qui mollis et dissolutus est in 59. Non murmurosum (I Cor. x, Phil. u). Aut
opere suo, frater est sua opera dissipantis (Prov. xvin). enim murmurat monachus contra Domini flagella,

Econtrario de forti operario scriptum est : Qui ope- B aut conlra sibi a senioribus impositam disciplinam,

ratur lerram suam, saturabitur panibus (Prov. xn), aut conlra injunctam sibi a majoribus obedienliam,

id est, qui in vita sua subjicit corpus suum, et in Dei aut solummodo proprii ventris ingluvie. Qui si au-

servitulem redigit, ut illi placeat operando cui se ditor obliviosus non esset, de his omnibus consola-
subdidit obediendo, post solutionem corporis satia- tionem Scripturarum audisset, et non murniurasset.
bitur, pnemium sempiternum accipiendo. In bonis Dicit enira Scriptura : Flagellat Deus omnem filium

enim operibus monachus forlis esse debet et doctus, quem recipit (Heb. xn). Item dicit : Fili mf, disci-

robustus et validus, non mollis et dissolutus. Hinc plinam Domini ne abjicias, quia qui diligit discipii-

Isidorus ait Qui non rigida intentione monacbi pro-

:
nam, diligit sciemiam (Prov.m ; Prov. xn). Item
fessionem sectantur, quanto superni amoris propo- dicil : quam victima (Eccle. iv).
Melior est obedientia

situm dissolute appetunt, tanto proclivius ad mundi Debel ergo monachus has omnes Scripturarura au-

amorem denuo reducuntur. Nam professio non per- cloritates attendere, et ita sine murmuratione vi-

fecta prsesenlis vitae repetit desideria ; in quibus etsi vere, ut non in murmurationis incurrat malum, et

nondum se monachus alliget opere, jam taraen alli- laboris sui perdal pramiium. Hinc nos cum magno
gat cogitationis amore. terrore Apostolus prohibet murmurare dicens Ne-
9 :

58. Non pigrum (Prov. xxvi). Id est, non tardum, ^ que murmuraveritis, sicut quidam murmuraverunt, et

vel lentum, non tepidum vel desidiosum. Dictus a serpentibus pericrunt (I Cor. x). Ac si diceref:
autem piger, quasi pedibus seger : est enira lardus Et custodite vos a murmurationis malo; quia sicut

ad incedendum. Quod nomen per usum transit et ad illi qui in eremo murmuraverunt contra Dominuin,

animam, ut pigra dicatur, cum fuerit desidiosa. et morsibus serpentum dilaniati interierunt, ita et

In Proverbiis enim scriptum est : Desidia occidit pi- vos a morsibus dilacerati dsemoniorum peribitis,
grum, noluerunt enim quidquam manus ejus operari nisi vos a murmurationis malo custodieritis. Hinc
(Prov. xxi). Item ibi scriptum est : Vult et non vult iterum scriptum est : Custoditc ergovos amurmuru-
piger; anima autem operantium impinguabitur (Prov. i). Nihil enim prodcst
tione, quce nihil prodest (Sap.

xm). Recte pigri vocabulo denotatur, qui vult re- monachis injusta murmuratio, quia de inobedienti
gnare cum Christo, et non vult operari pro illo. De- et contentioso procedit animo. Se enim murmurando
lectant praemia seterna, et refugit laboriosa opera. condemnat, et illumadversus quem murmurat,
Vull habere otium temporale, et seternam vult acci- non emendat. Murmurando enim magistrum incu-
oere mercedem. Anima autem operantiuni pro Do- sat, et sibi poenas multiplicat. Et si etiam percgerit

nino seterno impinguabilur muneribus sempiternis ~ raurmurando opus injunctum, non sibi laboris proe-

n regno. Qui enim hic piis pro Doraino insudant la- raiura, sed aniraa; acquirit delrimentum. Sic enim

boribus, coelesli accepta refectione gaudebunt, et in hac eadem beati Denedicli scriptum est Regula :

illam desiderabilem vocem Doraini audient dicentis :

Nara cum malo animo, inquit, si obediat disciplime,

Venile ud me, omnes qui laboraiis et onerali estis, et et non solum ore, sed eliam in corde si raurnmra-

ego reficiam vos (Matth. xi). Ilemscriplumest :In la- verit, etiamsi impleat jussionem , lamen jara accc-

pide luteo lapidatus est piger, et omnes loquenlur super ptum non erit Deo, qui cor cjus respicit murmuran-

aspernutionem illtus {Eccli. xxn). Itein ibi : Pigredo tis, et pro lali facto nullam consequitur gratiam,

immittit soporem (Prov. xix). Piger enim dicilur imo pcenam raurraurationum incurnt, si non cum
satisfaclione emendaverit.
omnis desidiosus, qui recte sentiendo quasi vigilat,
quamvis nihil operando torpescat. Sed pigredo so- 40. Non detractorem (Prov. iv). Id est, non de-

porem immittit, dum recte senliens vigiliam non faraatorem, reprehensorem vel vituperatorem. De-

bcne operando amittii. Item scriptum est : Propter trahere enim dicilur, qui bonum mulat in malum.
frigus piger arare noluit (Prov. xx). Propler frigus Nam qui dicit malum esse quod malum est, non au-
Ijuinpe pigcr non arat, dum desidiae torpore pnc- clor detractionis, sed amicus dicendus est verilaiis,-
77S
SMARAGDI ABBATIS "T6

In eo enira quod virlutes eligit ct vitia damnat, di- A proteclor eorum est {Psal. cxm). Cingi se eingclo
obtemperat. lpse enim quasi justitiae de misericordia poslulet, et de \enia
vinae per omnia voluntati
Dominus ait per Psalmistam David : Detrahentem non desperet, qnia scriptum est Sperantes autetn :

proximo suo liunc persequebar (Psal. c). In tantum in Domino misericordia circumdabit (Psal. xxxi).

ergo non oportet consentire delrahenti, ut eiiam, Fide recta et sanctis operibus adhcereat Deo, et di-

quantum in nobis est, consentiamus Domino , et cat : Spes mea Dominus ajuventute mea (Psal. lxx).

una cum illo proximi persequamur detraciorem, Et, Memor esto verbi tui servo tuo, in quo mihi

providentes in utroque ulilitatem, nostram videlicet spem dedisti : quia melius est sperare in Domino
el irlius qui detrahit, ut nec nos libenter audiamus, quam sperare in homine.
nec illum peccare laxemus. Majus enim peccatum 42. Bonum aliquod in se cum viderit, Deo applicct,

est, si Geri potest, detrahere, quam fornicari. Qui non sibi (Jacob. 1). Quidquid enim honi monachus
enim fornicatur, se lantum occidit. Qui vero delra- Deo appticet,
in se viderit, dicit, id esl, Deo trihuat,

hit, et se et consentientem sibi in mortis foveam Deo exinde gratias agat, et non suum illud dicat,

mergit. Hiuc in Provevbiis scriptum est : Remove a sed Dei esse cognoscat. ab Omnia enim bona quse

te os pravum, et detrahentia labia sint procul a te hominibus habentur, a solo Deo ministrantur. Deus
(Prov. iv). Quod duobus modis intelligi potesl, id
B enim spirilus est : Et alii per Spiritum dalur sermo

est, et os nostrum ne loquatur aliquid pravum, et sapientiw, alii sermo scientice, alii aenera linguarum,

labia noitra ne delrahant proximo, omni servemus alii interpretatio sermonum (I Cor. xn), et caeiera

custodia. El alios quoscunque huic vitio viderimus his similia ab uno sanciis conceduntur Domino, cui
deditos, non consentiendo proximos, s< d a nobis jugiter gratias agere debet onmis homo. Si enini

procul expellendo faciamus alienos, ne ulrique in omnia hona a Domino accepimus, non nobis, sed
detractionis vitio pereamus, quia scriptum est : Fili, illi de omnibus gratias agere debemus. Quid enim

thne Deuvu, el cum detractoribus ne commiscearis, habes, o bomo, ait Apostolus, quod non accepeiis?
quomam repente consurgit perditio eorum et ruinu Melius ergo ,
qui gloriatur, in Domino, non in se

utriusque (Prov. xxiv), id est, et ejus qui delrahit et glorietur, sicut scriptum est : Fili mi, in limore

ejus qui detrahenti consenlit. Scriptum est : Si mor- Dominisit gloriulio lua(Eccli. i, et ix). Cum autem
deat serpens in silentio, tiihil eo minus habet qui dixisset : Scio et humiliari, et abundare, et saliari,

occulte detrahit (Eccle.x). Hinc Jacobus ail : Nolile et esurire, el penuriam pati (Phil. iv), addidit : Om-
detrahere alterutrum , fratres mei, quia qui detrahil 7iia possumin eo (jni me confortavil (Ibid.). Sibi enim
fratri, aut qui judicat fratrem suum, delrahit legi et _ nihil tribuit, quia omne se posse non in suis viri
judicat legem (Jacob. iv bus, sed in illo qui eum conforiabat, esse cognovit.
Spem suam Deo commiltere (Psal. lxi, Psal.
41. Et in alio loco cum diceret : Plus omnibus laboravi,
lxxvii). Spes enim dicitur bonorum exspeclalio fu- ut non illud sibi applicaret, sed Deo, addidit : Non
turorum, quae exprimithumilitalis affectum et sedulae ego, scd gratia Deo enim
Dei mecum (I Cor. xv).
servitutis o!sequium. Spes autem vocala, quod sit debemus quod sumus, quod vivimus, quod inlelli-
progredienti pes, quasi est pes. Undc e conlrario di- gimus, quod homines sumus, quod bene et juste
cla desperatio ; deest enim illi progrediendi facullas, viximus, quod recte et catholice intelligimus, Deo
quia, dum quisque peccatum amat, futuram gloriain per omnia debemus. Nostrum enim nihil est nisi

non exspeclat. Beatus esl enim ille qui spein snam peccatum et malum quod operati sumus. Unde et

Deo committit, et in rclerna felicilate et gloria ponit. sequilur :

Bealus est cujus spes, ut in aelernum vivat, in Do- 45. Malum vero semper a se faclum sciat , et sibi

mino posila jugiter perseverat. Hiuc Psalmista ait : repulet (Osew xin). Quidquid ergo in se malum inve-
Mihi aulem adhoyrere Deo bonum esl, poncre in Do- nerit monachus faclum, a se illud veraciter credat

mino spem meam (Psal. lxxii). Ille enim bene adfcse- invenlum, aut a diabolo instigatum, non a Deo crea-
ret Deo qui spera suam ponit in illo, quia nihil po- j\ tum : quia Deus malum non fecit, nec Ia>tatui in
lest esse beatius quam illi omnia committere qui perditioiie vivorum. Diabolus, cum csset angelus
novit suis cultoribus futura prsestare. Hinc Aposlolus bonus, supcrbicndo factus cst malus, cl bominem,
ait : Spe gaudentes (Rom. xn). Sed omnino de ille qui naluraliler erat factus bonus, decipiendo fecit

spe coelesti debet gaudere, quia auxilianle Deo jam illum malum alque superhum; et sic oume peecati
pravum cessat agere. Nam qui malum agere non de- malum per culpam primi liominis inlroivit in genus
sistunt, vana spe decepti indulgentiam a Deo et humanum. Quod eliam per longum usum quasi nalu-
vitam aetemam requirunt; quam recle quaerenl, si raliter tenet et operatur ; et ul lex naluralis, sic

ab actione prava cessarent. Omnis quippe juslus peccatum membris regnal humanis, et repugnat
in

spem et formidinem debet habere, et nunc illum ad legi mentis et omnibus virtulibiis sanclis. Unde et
gaudium aeternum spes erigere, nunc debet ad for- Apostolus ait : Video autem aliam lcgem in mcmbris
midinem gehennae terror addicere. Timeat ergo meis repugnantem legi mentis mew, et captivum me
monachus Dominum , et sperans in eo jugiler im- duccnlem in lege peccaii, quce cst in mcmbris meia
ploret auxiliura ,
quia seriplum est : Qui timenl (Rom. vn). Cognoscat ergo monachus a se faclum
Dominum speravcrunt in Domino, adjutor eorum et nialum ct onme peccatum, el sibi reputans dUat
 :

777 COMMENT. IN REG. S. BENEDICTF. 778

Deo : malum coramte feci (Psal.

Tibi soli peccavi, et A contra peccata auxiliura non quaesislis? Unde ne-
1). Agnoscat elpoeniteat, etlacrymanscum propheta cesse est modo ut, dum vivimus et valemus, decli-
dicat PJane hsec iniquitas mea esl, et portabo illam.
• uemus a malo et faciamus bonum, et in omnibus
Iterum ingemiscens cum David dicat : Amplius tava jugiter ejus qureramus adjutorium, ut in bono, quo
me ab iniquitate mea, et a peccato meo munda me, coepimus, opere, iilo adjuvante perseveremus usque
quoniam iniquitatem meam eqo coqnosco, et delictum in finem; ut in diejudicii cum agnis a dextris positi,
meum coram me est semper (Ibid.). De omni ergo Venite, audiamus, benedicti Patris, percipite reqnum,

opere pravo nos accusare, nobisque debemus impu- quod vobis paratum est ab origine mundi (Malth.

lare, et ex toto corde poenitentiam agere. Bonum xxv). Amen.

autem aliquod in nobis, sicut supra diclum est, non 45. Gehennam expavescere. Gehenna estiocus ignis
viribus nostris neque meritis, sed illi tribuamus qui et sulphuris, quem appellari putant a vaile idoio con-

babitat in coelis, et de thesauro suo virtutes mini- secrata quae est juxta murum Hierusaiem. Ibi He-
strat omnibus sanctis. In Christo enim omnes the- brcei fdios suos immolaverunt daemonibus. Fuit enim
sauri sapientiae et scientise Dei recondili (Coloss. n), vallis filiorum Hennon, et ab hoc appeHabalur gehen-
et in illo donante secundum ejus dispositiones omnes non, in qua multa jaeuere cadavera morluorum.
sancti accipiunt porliones. Et ideo non solura de B Futuri ergo supplicii locus, ubi peecatores eruciandi
subslanlia pecunise quam pauperibus erogamus, sed sunt, hujus loci vocabulo designatar. Duplex enim
etiam de cunctis bonis operibus qtue agimus, et mi- damnatorum pcena est in gehenna , quorum et men-
nistrationibus gratiie quam percepimus, Deum bono- tes urit tristitia, et corpus flamma. Hunc enim tam
rare et ejus in omnibus et non nosiram laudem terribilem locum non solum monachus, sed omnis
qu;erere debemus. debet expavescere Christianus. IIIuc enim omnes cru-
i-i. Diem judicii timere. Timendus esl valde dies ciandi projiciuntur damnati, de quibus Dominus ait

judicii peccatoribus, quia quamvis milis sit justis, Liqalis manibus et pedibus, projicite illos in tenebras
lerribilis valde est peccatoribus et iniquis ,
qui exteriores, ibi erit flelus et slridor dentium i ubi ver-
audiluri sunt illo die : Discedile a me, maledicti, mis eorum non morietur, et ignis eorum non exstin-
in iqnem (ctemum, qui pra^paratus est diabolo et an- quetur (Matth. xxu ; Marc. ix). Expavendus estvaide
gelis suis (Matlh. xxv). De bac enim terribili die in lam terribilis locus isLe, ubi est grandis et multorura
prophela Sophonia scriptum est : Juxta est dies Do- fletus, continuus gemitus, eruciatus aHernus, doior
niini maqnus, juxta, et velox nimis. Vox diei Domini acerriraus et pcenalis sensus. Ibi aninwe impiorura
amara, tribulabitur ibi fortis. Dies ir<r, diet illa, dies torquentur, nec deficiunt; eorpora puniurrtur, nec
tribulationis et anguslite, dies calamitaiis et miseria', q finiuntur. Ignis inexstinguibilis divrat, nt semper
dies lenebrarum et caliqinis, dies nebula: et turbinis, animas reproborum exural, et ad dolendum magis
dies tuba; et clanqoris. Ibi tribulabunlur homines, et quam ad lucendum contineat, et vivenles semper in
ambulabunt ut ctvci, quia Domino peccaverun', et suis flaraniis vivaeibus oocidat. Omnes enun qui in
effundetur sanquis eorum sicut humus, et corpus eo- gelienna dicunlur occidi, uon hoc cura iliis agitur,
riun sicul stercora (Soph. i). Timenda est valde dies ut consuinpli doloribus aliquando deficiant, sed ut in
illa a peccatoribus, quia in tempore et in die illo in ilJis poenaliter vivant. Hoec et his similia jugiler ante
igne zeli Domiui devorabilur oranis terra in consum- oculos menlis noslrae debemus adducere, et gehen-
matione, cum festinatione consummationem faciei nam ignis aeterni terribiliter expavescere, et insuper
Dominus cunclis habilatoribus tefrie in die illa. Ilinc diligenlissime et apertis ocuKs menlis inleBtissime
et Apostoius ait : Terribilis namque cst exspectatio cogitare debcmus, quale malum sit ab ilio gaudio
jndicii,et ignis wmulalio,qua: consumptura est adver- divimo contemplationis excludi, et in inferni larta-
sarios injudicio (Hebr- \). Cogilare modo, fratres, de- ruiii et gehennai locum demergi, bealissima omnium
bemus, quid facere poterimus cum ad iliud ullimiira societale privari sanclorum, -el diBinonibus sociari,
judicantli judicium vencrimus. Quid faciemus, cum fieri coeiestis patriai exlorres, et esse inferni habita-
caperit judex secrela cordis noslri rimari, et non D tores, mori viUe bealae, vivere morti sempiternre.
soluin actus nostros et verba, sed etiara cogilaliones Ibienim non sentitur quod iLlumiiKU, sentitur tamen
ostendere? Quid faciemus sub lanli judicis majestate quod cruciat, et omnia quoe ibi sunt sita non iuce
posili? Sub cujus fugiemus auxiiium, vel cujus quae- rel gaudio referla, scd teuebris, doloribus el cru-
remus atijtilorium, aut quid excusalionis poterimus ciatibus sunt pJena.
obtendere? Qua nos defensionis arte pugnabimtis? 46. V itam a'ternam omni concupiscentia spirituali
fjfast nos subvenlura est pcenitentia, quam agere in desiderare (Phil. i). Omni spirilali concupiscenlia
hac vita contcmpsimus Quae uos dcfensura sunt
? desideranda est a sanctis monachis vita aHerna, ad
opera bona, quae in hac carne non fecimus? Ad quos quam cum vcnerint, nmJta et inenarrabiJia accipicnt
s:iHolos quorum excmpla simul et verba
fugiemus, bona. Ibi enim sunt omnia illa diligentibus Deum re-
tiespeximus? Quid ergo responsuri sumus cum nobis condita de quibus Paulus apostolus dicebat : Quod
Dominu6 coeperit in ju.iicio dicere Si potuislis, : oculus non vldit, nec auris audivil,nec in cor hominis
quare non bonum egislis, et peccatorum desideriis escendit, qucc prayaravit Deus diligentibus se (I Cor.
BOn restilistis? Si vero non potuistis, quare meum n). Desiderare ejiim debent vitam .-vternam inoua-
Patuol. Cil. 25
 !

'10 SMARACDl ABBATIS 780

chi.qula ibi a duris laloiibus cessabunt , et aiier- A mum, ubi sponsi circumdatus amplcxibus, vivat fe-

uam ha;reditatem et perpcluain requiem possi- lix feliciler ui selernuni. Amen,

debunt. Ibi coeleste regnum el gloiiosum babcbunt 48. Actus vitw sua? omni hora custodire (Deut. iv).
imperium. Ibi socictatem palriarcbarum et sedulo llle monachus aclus vitoc su;e omni hora bene cu-
. nbtinebunt consortium propbetarum. Ibi societatem stodit, qui se a peccato cogitationis , locutionis ct
nmnium sanctorum el scqualitatem accipient ange- actionis, qiiantum valet, conservat immunem. Quo-
l.irum. lbi mundo corde Deum videbunt et de ser- , tidie enini actus suos vigilantei et curiosc debet dis-
vis facti filii cum Christo regnabunt. Amanda ergo culere monachus, ct si peccati se obnoxinm in ali-
ct desideranda est a sanclis monachis vila aHerna, quo horum senserit, ante solis occasum et si ficri ,

qua ibi idam dulcedinem repositam de

invenient , polest antcquam comedat
, dormiat aut aliquid ,

qua David propheta dicebat Quam mugna mulli- :

operis agat, necesse est ut velociter ad pcenitentiam
tudo dulcedinis tua', Domine, quam abscondisti timen- rccurrat ct deinceps ab omni se pravitalis opere
tibus te, el perfecisli eam speranlibus in te (Psal. xxx) cuslodiat. Non enim solummodo faclis delinquimus,
lbi paradisi possessionem amplam et florenlia acci- sed et cogilalionibus ct locutionibus frequenter pec-
pient regna. Ibi jucunditatis stola el regali vestien- camus. Yicissimenim eta cogitationibus malis opcra
lur purpura. Ibi fugient dolor et gemitus, et occur- j> mala procedunt, et ab operibus pravis cogUationes
renl sanitas et gaudium sempiternum. Fugient mce- make erumpunt. Quamvis enim ab opere malo qnis
ror et tristitia, et venient pax et selerna ketitia. Ibi vacet, pro solius lamen pravse cogilalionis malilia
audienl a Domino : Venite ad me, omnes qui laboratis non eril innocens a nequitia.Hinc eniniDominus cla-
et onerali estis, et ego reficiam vos (Matth. xi). Et :
mat populis dicens per Isaiam : Auferle mulum co-
Venite, bencdicli Patris mei,percipite retjnum, quod gitationum vcstrarum ab oculis meis (Isa. i). Sicut
vobis paralum est ab origine mundi (Matth. xxv); et enim vipera a filiis suis in utero positis laccrata pc-
faciet eos in «lerna discumbere gloria ; et transiens rimilur, ita nos cogitaliones noxiae, inlra nos enu-
ministrahit illis ipsc Dominus omnia bona. Amen. trilae si fueiint, occidunt et vipereo veneno consu-
47. Mortem quotidle ante oculos suspeclam liabere munt; ct nisi fuerint adhuc parvuli ad pelram, id
(Matth.xxw). Sollicite, ut beatus ait Isidorus, debet est Christum, elisae, aniniam nostram crudcli vul-
unusquisque vivere, et semper lerminum vitaj sua; nere perirnunt et occidunl, si tamen eis illicite con-
custodire, quia scriplum est : fa omnibus operibus sentimus et eas infeliciter implere conamur. Magna
luis memorare novissima tua, et in wternum non pec- ergo observantia est adhibenda circa cordis nostri
cabis (Eccli. vn). Yenluii ergo exitus ignoranlia in- custodiam, quiaabilloet pravseexeunlcogitaliones, ct
certa est, et dum mori quisque non oestimat, tolli-
q a pra vis cogitalionibus pravac procedunt opcraliones.
tur. Unde unusquisque morlem quotidie anle oculos Etideo actusvita; nostrae omni hora sollicite dcbe-
suspeclam debet habere, et ne in iniquilatibus suis mus custodire, ne aul cogitalione, aut locutione, aut
subilo rapiatur, simulque cum vita ejus culpa finia- operatione lapsi , ut insipienles et sine cuslodia
tur, sollicile debet timere. Nam diabolus eos quos ad peccatum trahamur. et a daunonibus irrisi ut
viventes impellil advitia, subilo morienles perlrabit
inermes laceremur.
ad tormenta. Quamvis enim quisque in hac vila sit 49. In omni loco Deum se respicere pro certo scire
justus, tamen dum e corpore islo egredilur , perli- (Prov. v). Immcnsilas divinae magnitudinis tanta est,
mescitne dignus sit supplicio. Nulluscst eniin homo ut omiua vidcat, omnia impleat, et sit super omnia,
absque pec.cato, nec quisquam potest de Dei securus et subtus omnia, et infra oinnia, et extra omnia et
,

esse judicio, cum etiam de oliosis sermonibus red- nnllus sit locus contentus, ubi Deus non sit. Unde ct
denda sit raiio. Brevis est boniinis vila, et ideo anle David dicebat Si ascendero in coelum
: , tu illic es,
oculos mortem debemus semper habere suspectam. el si descendero ad infernum, ades (Psal. cxxxvm).
Yita enim prajsens, quia quolidie deficit, brevi fini- Et ideo omnis crcatura Dei, sive in ccclo sit, sive in
lur termino; et ideo timendum est mortis ejus pe- terra, sive subier terram, perspicua est illi et mani-
riculum. Non enim vita prasens diu permanct, sed J) fes ta. Hinc enim Paulus ciicil : Vivus esl sermo Dei ,

sicut tcla filis perficitur, ita et vita hominis quolidie ct efficax, et penetrabilior omni gladio ancipili per-
,

diebus singulis cxpletur. Proplerea dcbemus solli- tingens usque ad divisionem anima? et spirilus, com-
cile mortem, ne ab ilia subito rapiamur, vigilanles pagnm quoque el medullarum, ct discretor cogitalio-
timere. Scriptum est enim : Iieatus servus ille, quem ntnh, et non est ulta crcaiura invhibilis in conspectu
cum vencril Dominus , invenerit vigilantem (Matth. ejus ; omnia enim nuda ct aperta sunl oculis ejus
xxiv ; Luc. xn), id est, mortem timenlem et de sa- (liebr. it). Ilinc Salomon ail In omni loco oculi :

lute anima" sua; sollicite cogitantcm. Bealus cst crgo Domini contemplaniur bonos et malos (Prov. xv).
ille monacbus qui semper esl pavidus , cl exitum Qtiia enim omni bora el in omni loco nos cognosci-
niorlis suae limendo, semper est vigilans el paralus, mus a Deo respici, non debemus in conspc. lu cjus
ul cum niedia nocte clamor faclus fuerit : Ecce vcnit et angelorum illius peccare sed in omni loco, ct ;

sponsus, exite obviam ei (Malih. xxv) sine mora cum omni hora, cl omui Lemporc cum juslilia el verilale
«inalis lampadibus obviam illi cgrcdiatnr , el cum defcemus vivcre, el limore el iremore in conspcctu
illo ad aUeinum lailus babilalor ingicdialur ibala- cjus stare. El sicul bcatus Job linuiit cuin, et noj
 ,,

781 COMMENT, IN REG. S. BENEDICTI. 782

debemus limere, et cara illo veraciter dicere : Quasi A gnum crebro debet proferre sermonem. Scriptum c^t

tumcnies (lucius scmpcr supcr me timui Dominum : enim : Qui audil dicai : Veni, id est, quisquis mona-
et pondus ejus ferre non poiui (Job. xxxi). chorum inlernum fidei vel charitatis lumen aceipeiv
50-51 . Coyiluliuiws malas cordi suo adceniinies, meruerit, ad hoc et alios invitare non cessct. Ideo
mox ad Christum ailidcre : et seniori spiriluali pate- r.utem os nostrum a malo vcl pravo cloquio custo-
facere. Suut enim cogitationes transeunles , vance dire debemus, ne nos prius sute maliiite veneno in-

atque volaticte, qurc quanto velociler transeunt, ficiat, et postinodum in alios morliferum virus dif-

tanto minus cogitantem polhiunt. De quibusSalomon

fundat. ?criptum cst enim : Ftagelli pluga livorcm

ait: Et otiosa: erunl molentes in minuto numero facil (Eccli. xxvin). Plaga autem lingure comminuit

(Ecdes. xii), idest, cogitaliones qure in hominis vita ossa. Plena est enim, ut Jacobus apos'olus ait , ve-

quasi molentes volvuntur in menle, et exeunte ani- neno mortifero hngua (Jacoh. m); el ideo cautissime

ma c corpore vacu.e remanebunl omnes et oliosre. debemus cusloJire illam. Scriplum est enim : Qui
Has ergo, quia nemo potest omr.es memoriter reti- custodit os suum, cuslodit animam suam ; qui autem

nere, nec ab aliquo miquam compellitur dicere. Sunt inconsideratKsest ad loquendum,sentiel malum (Prov.

vero alite cogilationes noxite , et frequenter dele- xm). Malum sine dubio sentiet in futuro ,
qui dtiin

clant animum, et eum suasum volunl mergere in B vivit seminare non cessat scandalum. Hinc Salomon

peecatum. Ilinc Salomon ait : Cogitatio stutti pecca- ait : Vir insipiens fodit malum, et in iabiis ejus iguis

tum csl (Prov. xxiv). Ilinc iterum dicit: Abominatio ardescit (Prov. xvi). Hinc ilerum dicit : Jaculum et

Dei cogitationes maUe , et purus sermo pulcherrimus gladius et sagitta acula, liomo qui loquitur contra

(Prov. xv). Quas nos cogitationes beatus Benedictus pioximum suum malum (Prov. xxv). Solet enim con-
non in coruis sinu abscondere, sed ad Christum al- tingere ut dum qurjedam parva vitiorum mala non
lidere, el Palri spiritali adhortatur patefaccre. Scri- evitamus, in magno lingute prolabimur crimine. Et
plum est enim : Qui abscondil scelera sua, non diri- dum facta qutedam non gravia sine metu commilti-
getur; qui autem coufessus fuerit et retiquerit ea, mi- nms, ad pejora scelera peccandi consuetudine labi-

scricordium consequetur (Prov. xxvin). lile ergo mo- mur. Et dum multa incaute loquimur sine , dul.io

naehus niisericordiam a Domino facillime consequi- aut in Deum, aut in fratrem peccamus. Unde et apla
tur, qui pura menle el humili corde cogiialiones spi- nobis admonitio sequilur :

rilali non celaverit Palri. Cogilationes malas cordi 53. Muttum loqui nonamare. Magis enim sileniium
noslro advenientes aJ Christum allidere est contra quam multiloquium dcLet amare monachus. De si-

illarum illecebras deleclalionam Christi auxilium lentio enim Isaias ait : Cultus justitiie silcn h.m
implorare, el ul vietor possit existere, spem suara C (Isa. xxxn). Mentis enim jusiitia desolalur, quando
Christo committcre,et in illo fidcliler credere, et fir- ab immoJerata locutione non parciiur. De nmltilo-
miter sperare, et de iriamphi vicioria non sibi pla- quio enim Salomon ait : In muitiloquio peccalum non
cere, sed Chrislo gratias agere. Quas cogitaliones dcerit (Prov. x). Ilinc iterum serintum est : Sicul
U!eo spiritali Patri patcfaccre jubet, ut ab illo salutis urbs palenz et absque murorum ambilu, iiavir qui uon
consiiium, ct a Doniino velocissimum iuveniat pec- potest cohibere spiritum suum (Prov. xxv ).Manachus
cati remedium, sicut scriptum csl Dixi: Pronun- : enim qui murum silenlii non habct , iniinici jaculis

tiabo adversum me injustitias meas Dotnino ci tu ,

patei. Qtiem tanlo inimieus sine Jaborc superai,
rcmishli hipieiaiem cordis mci (Psat. xxxi). Miscri- quanto et ipse conlra semetipsum per mulliloquiuiii
cors eiiiin Deus eo citius pcccata diluit, quo hrec pugnat. Ilinc Jacobus dicit : Si quis putat se religio-

exire aJ opera uon permillit. Et cogitata nequitia sum esse, non refrenans linguam suam , scd scducens

lanto ciiius solvilur, qtianlo ad ciTectum operis di- corsuum, hujus vana est religio (Jacob. l). Hmcrur-
sUiclius non ligalur. Et quam super hscc sit facilis sus ait : Sit aulem omuis homo velox ad uudiendum ,

venia osteudit. Qui dum se promittit a Jhuc pe!ere, lardus ad loquendum [Ibid.). AdmonenJi sunt , ut

hoc quoJ se pctere promittebal obtinuit, quatenus bcatus ail Gregorius, multiloquio vacanles, et vigi-
I)
quia usque ad opus non venerat culpa, usque ad lar.les arpiciant a quo reciiluJinis stalu depereunt

cruciatum non pervcniret poenitentia, sed cogiiata dum per mulliplicia verba dilabuntur. Humana
allliciio mentcra iergeret, qiantum modo cogiiala elenim mens aqure more, el circumclausa ad supe-
iniqnitas inquinaret. riora eolligilur, et relaxata deperit, quia se per inii-

52. Os suum a malo vet pravo eioquio custodire. nita inutiliter spargit. Quo enim supcrvacuis verbis

Uinc nos Salomon admonet dicc;;s : Piemove a te ox a silenlii sui censura dissiputur, quasi tot rivis cxlra
pruvum, el detrahenlia labia sinl procut a te (Prov. seducilur. Un.le et rccte interius ad se non sufficil
iv). Hinc Paulus ait : Omnis sermo malus ex ore ve- quia pcr mulliloquium sparsa a secrcto se iuliniae

slro nonproccdat, scd si quis bonus ad aidificaliunem consideralioiiis excluJit.

opportunilalis, ut del gratium audienlibus (Ephcs.w). 5i. Verba vana aul risui apta non loqui (Mallh.
De ore enim raonachi non malus vel pravus, sedreJi- xn). Yana eniin verba sunt illa qure et otiosa vocan-

ficationis el gratite debct procedcce sermo. Domir.o tur, scilicet qu;e aut ralione justae nccessitaiis aui in-

cuim trahente post ipsum Lonus monachus curril, et lcntione pireulilitatis carent.GranJe cnimviliumest,
iileo, ul ct alii sequnutur, exhorlaluriuni, non r.ndi- ct omnibus raodis cavendum a monachis, vanilo-
 , ,

7^3 SMARAGDI ABBATIS 784

quiiim, quod a vanitatis proceJit fomite, et quasi \ cor stultorum ubi Uvtitia (Eccles. vu). Hine ilerum
suadendo et lenilerlevem decipit hominem. Estenim scriplum esl : Melior est ira risu, quitx per trisliliam
vanilas levitas animi loquacitatis superfluaj et olio- vultus corriyitur animus delinquentis (Eceles. vn).
sitalis semper in corde portans fomitem , et in ore Hinc nos Jacobus apostolus terribibter admonet di-

vanum semper profert sermonem. Est enim simula- cens : Miseri estote, luyete et plorate. Risus vester in

lio quredam virlulum, appetitio dignilatum, cava , luctum convertetur, el yaudium in mozrorem (Jacob.
morbida el turbulenla, dulcis miseris , amara per- iv). HincDominus ait : Vo3 vobis qui ridetis, quoniam
feclis, periculosa duris , imperiosa subjectis; leves plorabtlis et flebilis (Luc. vi). Non multum dcbel ri-

captivat, captivalos obleclat , ambitiosos vexat, an- dere monachus, qui corde contrito et humiliato dc-
gustos inflat, elalos humiliat : cui serviunt tumi- bet servire Domino. Non excussum risum, id est, qui
di, sub qua jacent elati, quam inveniunt perdili, ad alla voce exculitur et excutientem se excutit, debet
quam currunt lapsuri. Hoec estvanitas quae non ali- amare monachus, ne stultus notetur ab hominibus ,

quas virtutes, ut putatur, exangulat, sed licentiam quia scriptum est : Stnllus in risuexaltatvocem suam
viliorum cum fuerit recepta, corroborat. Nam menles (Eccli.w^). Et, sicut sonitus spinarum sub olla, sic

virtutibus plenas omnino non penetrat, vacuos vir- risus in ore stulti (Eccles. vn). Naturaliter cst enim
tulibus tcntat, dilectores suos prseeipitat, eos vide^ » ridere homini, et ideo non potest homo illi penilns

licet qui se turpiter jactant et se ab omnibus proedi- prohibere, sed ut suppresse, caute fiat et honeste li-

«ari per nefas delcctant. Qui salutationibus oecur- cet illi concedere, quod el nalura compellenle peni-
rentium gaudent, suis adulatoribus favent, volupta- tus non polest homo relinquere.
libus parent, hominibus lurpibus placent ,
gesiiunl 56. Lectiones sanctas libenter audire (Luc. xr).

docere quod nesciunt, creclidisse sublimia vobmt Lectionis enim sacrae cognitio cultoribus suis sen-

deleclabilibns gaudcnt, appellationes virtutum viliis sus acumen ministrat, intellectum multiplicat, tor-

suis imponunt, scipsos fallunt, favenles sibi deci- porem excutit, otium amovet, vitam componit
piunl : in promissione veloces, in exhibilione men- mores corrigit, salubrem gemiium facit et lacrymas
daces, in verbo graves, in animo turpes, ubique fal- compunclo corde producil; loquendi tribuit facun-
laces, ltfli ad prospera, fragiles ad adversa, inflaii diam et ceterna laboranlibus promittit prjemia spi- ;

ad obsequia , anxii ad opprobria , immoderati ad rilales diviliasauget, vaniloquium vanitatesque com-

gaudia. Hoc esl vilium vanitatis, quod omnino non pescit, et desiderium Christi patriaeque ccelestis ac-
debent haberc monacbi, sed diligentes etex corde et cendit, quoo semper orationi socia semperque ora-
ore proferentes veritatem Christum Dominum sequi tioni debel esse connexa. Orationibus enim munda-
debent et imitari , ul cum illo feliciter possint in
^ rnur, lectionibus autem inslruimur. Et ideo qui vult
;elcrnum regnare. ILcc aulem supradicta vanitas in cum Deo semper esse, frequenter debet orare et fre-

vano corde, in vano moratur el peccatore. Semper quenler legere. Nam cum oramus ipsi, cum D o lo-

enim alios ridere, scmper aliorum cachinnos facit quimur; cum vero legimus, Deus nobiscum loquitur.
excutere. Cujus indicium el in vaniloquio , et in Omnis enim perfectus in lectione , oralione el medi-
multo et exeusso saepe deprehenditur esse risu. Unde tatione procedit. Quoe enim nescimus, Iectione disci-

et subdilur : mus; qme autem didicerimus, meditationibus con-

55. Risum mnltum aut excussum non amare. Opor- servamus, el ut conservata a nobis impleantur, ora-
tct enim monacbos arnplius flere quam ridere, quia lione adipiscimur. Geminum enim confert donum
scriptum est : Risus dolore miscebitur, et extrema sanctarum lectio Scripturarum, sive quia intellectum
(juudii luctus occupat [Prov. xxiv). In Evangelio au- mcnlis erudit, scu quod a mundi vanitatibus abstra-
lein Dominus ait : Reati qui luyent ,
quoniam ipsi clum hominem ad amorem Dei perducit. Hinc Pau-
consolabuntur (Matth. v). In valle enim lacrymarum lusTimothcum admonet dicens Dum venio,attende :

sumus, el ideo non ridere, sed lugere debemus. La- lectioni doctrina?, hac meditare , et in his esto , ut

crymas enim pro peccatis noslris,Iacrymas pro dis- profectus tuus manifestus sit omnibus (I Tim. iv).

solulione corporis, lacrymas pro desiderio noslri Nemo enim sensum Scripturoe sacrse pleniter cogno-
Redemptoris , et societate omnium angelorum , et scere poterit, nisi assidue legendo, aut audiendo, ejus
omnium habere dcbemus sanctorum, lacrymas ul a familiaritatem habuerit, sicut scriptum est : Ama
poenis inferni et a laqueis liberemur diaboli. Qtti illam, ct exaltabil le, ylorificaberis ab ea , cum eam
enim, ait Psalmista, in lacrymis seminant, in yaudio fueris amplexatus (Prov. iv).

mclent (Psal. cxxv), id est, qui oraliones cum lacry- 57. Orationi frequenter incumbere (Matth. vi; Luc.
mis et gemitu, dum in mortali corpore vivunt, fun- xi). Incuuibere dicit, instare, vel incubare. Et con-
dunt ad Dominum, post obitum laboris sui prxmium grue nos post lectionis auditionem orationi jussit
in gaudio metent seterno : in gaudio videlicet illo, de frequenter incumbere. Non enim a lectione dissentit
quo discipulis suis Dominus ait : Iterum videbo vos, oratio, nec ab oratione aliena est lectio. Aliquotics

el gaudebil cor vestrum, et yaudium vestrum nemo aulem profernnt unum, aliquotics vero diversum. Sed
tollet a vobis (Joan. xvi). Plus ergo monacho saluta- quia oratio dicituroris ralio, neutraillarumoralionis
rena tristitiam qnam vanamconvenithabcre tetitiam. nomine caret, utroque rationabiliter cautoe, ulroque
Scriptum eslenim : Cor sapientium ubi tristiiia , el vero rationabiliter sunl dictata?. Multum enim apud
 .

785 COMMENT. IN UEG. S. BENEDICU 7R5

Dominum niraque sibi necessano commendarlur , ul A daris Domitto confileri peccata lua {Eccli.iv). Cerlns
oraiione operatio, et opere fuiciatur oratio. Unde et unusquisqus noslrum confiteatur peceata sua Do-
Jeremias ait : Levetnus corda-nostra cum manibas ad mino ,
quia si in pcenitentia perseveraverit ct

Dominum (Thren. m). Cor enim cuni manibus levat, confessus fructus dignos poenitentue fecerit , non
qui orationem cum opere sublevat. De instantia soium peccatorum veniam , sed eliam civis su-

enim oralionis nos Paulus admonet dicens Orationi : pernae civitalis effectus , praemia recipiet sempi-
instanles, et erantes omni lempore in spirilu (Rom.xu . terna

Eplies. vi). Quiaenimomni temporeoffendimus.sicut El de ipsis malis de ccetero emendare. llle ergo
scripiumest: In offenlimus omnes (J acobtnultis . m) >
pcenitentiam digne agit ,
qui sic praeterita mala de-
omni tempore pro offensis orare debemus. Hinc ile- plorat, ut futura iterum non committat. Nam qui
rum Paulus ait : Sineintermissione orate (I Thess. v). plangit peccatum, et iterum admiltit peccatum,
Hinc Pelrus dicit : Estote itaque prudenles et vigilale quasi si quis Iavet lalerem crudum, quem quanto
in orationibus (I Petr. iv). Quoties enim cunque vi- niagis laverit , tanlo amplius lutum faeit. Ille ergo
lio quolibet tangimur ad orationem nos subdere de-
,
poenitentiam digne agit ,
qui, quaj commisit ,
jam
bemus, quia frequens oralio vitiorum esl impugna- non committit, sed cum satisfaclione de his quai
lio. Oralio autem non labiorum tantummodo debel B gessil C mendalionem promitti