Professional Documents
Culture Documents
^'*.
r;«%i n •
f t-
» ^ .~'f
^\'
i' .
« .
•'-!.
«^:
'^^ .'
'.VV
s'-;?
http://www.archive.org/details/patrologiaecur111mign
, ( ; :
OMMI « SS. I'\rill II, l)(l( Klitl M S( IIINllltl )I0| I I ( I rs|\s[I( oili fl.
QUI Ait .h:\(i Ai'(>ST(U.iC() Ai> .^TifA»/ /.v.v/r7..v/// /// i v.v^) 1210, pnf) i myis
Ei Ai) (jiy^. 11.11 H(H',i.sriM it.Mrnni . i.vx \\.'.:i, rno GH.txis noHVthL>j
HKCUSK) CmiONOLOfnCA
OMML.M yC/E EXSTITKUK Mo.Nl MKNTolll M CATIIoI.lC.K THADITIONIS l'Eli UUINDEIIIM
1'hlnhA KCCLKSI/K S/KCUI.A KT A.MIM.IUS,
tVXlK KblTIONK* ACCrHATIMfllMAIi. INTEH 8E i.UMQliK NONSUU.IS CODICiBUS MANUBCIIirTM COIXATaJ. l>CHOt'«M MUOCH'
TkH i:a«tioata; DisflciiTArioMnuii, commkmtamiib \\---- ^-
, ,j.,
Ul'KIIIDUH l-OST AMI-|.IHHIMA)l KDITIOM:* ijUJt 1111111» '
,
DUi:CNTI!i KT gLADHAIilNTA INOICIBIIS SL U OMMI t ' " -rtLICrr, ALPIIARKTICO, CHRONUI.OoK '•, «N « , ,;
«TATISTIi;U, MYNTIIKTir.O, KT»:.,, KT \ hllllUKNTinrN,HES
ITA tT N0> SULUH
Nki.OTIIN IMI-I.ICATO, l.r «I I ". f, PliiRl.- iri\« IMPI.Ii t 1 , .
.,
PHAiiMKNTfHUU ••PUHCUI I
ILLlC PAHHUnUM. VIL KTIAM IMDITOMI M. PMIHUH
i.,
PATHOLOOIA, AD INSTAH IPSIUB KCCLBSI«, IN DlAS rAHTKB DIVIDITVR. ALIAM NKHPK LATINAH. ALIAH aMMKA-t^nx^U,
hUUm rAIITKS PKNK JAH INTKOHK KXAHAT.C SCNT. LAT|V«
NrANS, |>Ki KM Kr CtMI M MUPIIA Mll LK PliASi IH VK.MT :
TKHtUM NA Cl M \ t I ,
VlU.llMI-. »
,
tll Jl H \ ,
(
KT MKOHSIU OLI » • ^- y •.. Ak. "
I t iiN »U,
• Vt .
m >«
. AVIS IMPORTANT. ^ ^ /^/
I)'apr4s une des lois providcntielles qui rejfisseut le moiide, rareinetit les oeuvres au-dessus de rordinaire se font
sans lontradii-tioiis pln-; ow inoins fortes et noinbreuses. Les Meliers ('.allioliqiies ne pouvaicnt gucre echapper a ce
caclieldivin de leur utilito. lanlot dn a iiie lenr exisleuce ou leur iinportanco taiitut on a dit qu'ils etaient ferin6s
;
ou qu'ils allaient Cependaiil ils poursuivenl leur carnere depuis 27 ans, et les productions qui en sorteut
r^tre.
devieiinent de plus en plus ^ruves et soi!,'iiees aussi parait-il certain cju'.i inoins d'evenements qu'aucune prudence
;
huniaine ue saurait prevoir iii empechcr, ces Atcliers iie se l'erui(>roiit que quaiid la liil^liollwiiiie dii Clergd sera
teruiinee eii scs :2,000 volunies iii-4°. Le passe parait un siir jjaiant de Iaveuir, pour ce qu'il y a a esperer ou a
craiiidre. (lependaiit, parini les caluinnies auxqiielles ils se sont trouves en butte, il eii est deux qiii ont ete conti-
i.uelleinent repctees, parce (iu'i'tant plus capitales, ieur elTet entrainait plus de conseiiueiices. I)e pctits et ignares
concurreiits se sont iloiic acliariies, p.ir leur rorrespoinlance ou leurs vojai^eurs, a repeter parlout que iios Edilions
etaient iikiI corri^iies et iiial inipriinecs. Ne pouvant attaijucr le foiid des Ouvra^cs, qiii, pour la plupart, iie sont
que les cliefsd'(inivre du (latliolicisme reconiius pour tels daiis tous les teinps et dans tous les pays, il fallait bicii
se rejeler sur la fonne daiis ce qu'elle a de plus s6rieu.\, la correction et rimpressioii ; eii etFet, les chefs-d'(jeuvre
meme n'auraienl qu'une deniivaieur, si lelexte en etait iiiexact ou illisible.
II est tri-s vrai quc, daiis le principc, uii succcs iiioui daiis les fastes de la Typoijraphie ayaiit force rEditeur de
recourir aux mecaniques, afin (le niarcher jilus rapidiMiient et de doniier los ouvrajjes a inoindre prix, ijuafre volumes
du doiMtCours iVEcriliire saiiite el de Tlit^oLoijie fiirent tires avec lacorrectioii insuflisantedoiineecjans lcs impri-
meries a presque toiit ce (jui s'etlite; il est vrai aiissi qu'Lin certain noinbre d'autres volumes, apparteiiant a diverses
Fublicatioiis, furcnt imprimes ou trop iioir ou trop blaiic. Mais depuis ces temps eloignes, les miJcaiiiques ont
cede loiravail aux presses ix bras, et l'impression qui en sort, sans etre du luxe, attendu que le luxejurerait dans
des ouvrages d'une telle nature, est pariaitement convenable sous tous les rapports. (juant a la correction, il est
defait qifelle n'a jamais ete portee si loin dans aucuiie edilion ancienne ou contemporaine. Et comment eii seiait-il
autrement, apres toutesles peines et toules les depenses qiie nous subissons pour airiver a purger nos epreuves de
toutes fautcs'? L'liabilude, en typograpliie, m6me daiis les meilleures uiaisons, est de iie corriger que deux epreuves
et d'en conferer une troisieuie avec la secoiide, sans avoir prepare eii rien le manuscrit de Tauteur.
Daus les Ateliers Cailioliqiies la dilTerenceest presque incommensurable. Au iiioyen de correcteurs blanchissous
le harnais et dont le coupd'(jeil typographique est sans pitie pour lesfautes, on commeuce par preparer la copie d'un
bout a Tautre sans eii excepter un seul mot. On lil ensuite en premiere epreuve avec lacopie ainsi preparee. On lit
en secoude de la meme maniere, mais en collalionnaiit avec la premiere. Oii fait la meme chose en tierce, en colla-
tionnantavec la seconde. On agit de meme en quarle, eii collationnant avec la tiercc. On renouvelle la ineme ope-
ration en quinte, en collationiianl avec la quarte. Ces collationnemeiits oiit pour but de voir si aucune des fautes
signalees au bureau par MM. les correcteurs, sur la marge des epreuves, n'a echappe a MM. les corrigeurs sur le
luarbre et le metal. Apres ces cinq lectures entieres contr61ees Tuiie par raiitrc, et en dehors de la preparation
ci-dessus nientionnee, vient une revision, et souvent il en vient deux ou irois; puis Ton cliche. Le clichage opere, par
consequeiit la jiurete du texte se trouvant immobilisee, on fait, avec la copie, une iiouvelle lecture d'un bout de Te-
preuve a l'autre, on se livre a une nouvelle revision, et le tirage n'arrivj qu'apres ces innombrables precautions.
Aussi y a-t-il a Moiitrouge des correcteurs de toutes les nationa et eu plus graiid nombre que (lans vingt-cinq
elles celles meme des celebres Benediclins Mabillon et Montfaucon et des celebres Jcsuites Petau et Sirmond. Que
Ton compare, eii elTet, n'importe quelles feuilles de leurs edilions avec celles des iiotres qui leur correspondent, en
grec, comme laliii, oii se convaincra que Tinvraisemblable est une realite.
en
ces savaiits einineuts, plus preoccupes du sens des te.xtes que de la parlie typographique el n'etant
|)'ailleiirs,
poiiit correcteurs de profession, lisaient, non ce que porlaient les epreuvcs, mais ce qni devait s'y trouver, leur
naute intelligence suppl(jaiit aux fautes de Tedition. De plus les Benedictins, comme les Jesuites, operaienl piesque
toiijours sur des manuscrits, cause perpeluelle de la multiplicit^ des fautes, pendant que les Ateliers Catlioliques,
dout le propre est surtout de ressusciter la Tradition, n'operenl le plus souvent que sur des imprimes.
Le R. F. De Buch, Jesuite Bollaiidiste de Bru.xelles, nous ecrivait, il y a quelque temps, n'avoir pu trouver en
dix-huit mois d'etude, uiie seiile faute dans notre Patrologie laline. M. Denzinger, professeur de Theologie a rUni-
versitii de Wurzbourg, et M. Reissmann, Vicaire General de la meme ville, iious niaiidaient, a la date du 19juillet,
n'avoir pu 6galemeiit surprendre une seule faule, soit dans lo iatin soit dans le grec de notre double Palrologie.
est plus rare, des hommes tres positifs et tres pratiques, eh bien nous leur promettons une prime de 25 centimes
!
par chaque faute veritable qu'ils decouvriront dans n'importe lequel de nos volumes, surtout dans les grecs.
iMalgre ce qui precede, TEditeur des Cours complets, sentant de plus eii plus rimportance et meme la necessite
d'une correction parfaite pour qu'un ouvrage soit veritablement utile et estimable, se livre depuis plus d'un an, et
est resolu de se livrer jusqu'a la fin a iiue operation longue, peiiible et coiiteuse, savoir, la revision entiere et
universelle de ses iiinombrables cliches. Ainsi chacun de ses volumes, au fur et a mesure qu'il los remetsous presse,
est cprrige mot pour inol d'un bout a Tautre. Qiiarante hommes y soiit ou y seront occupes pendant 10 ans, et une
somme qui ne saurait etre moindre d'un demi-million de francs est consacree a cet important contrdle. De cette
manifere, les Publications des Atelters Catlioliques, qui deja se distinguaient entre toutes par la superiorile de leur
correction, n'auront de rivales, sous ce rapport, dans aucun temps ni dans aucun pays; car quel est redileur qui
pourrait et voudrait se livrer APRES COIJP a des travaux si giganttsques et d'un prix si exorbitant ? II faul
oertes etre bien peiietre d'une vocation diviiie a cet efTet, pour ne reculer ni devant la peine ni devant la depense,
surtout lorsque TEurope savante proclame que jamais volumes n'oiit ete edites avec tant d'exactitude que ceux de
la Bibliollieque universelle du Clergt^. Le present volume est du nombre de ceux revises, et tous ceux qui le seront
a Tavenir porteront cette note. En consequence, nour juger les prodiictioiis des Aleliers Catholiques sous le rapport
de la correction, il ne faudra prendre que ceux qui porteront en l6te Tavis ici trace. Nous ne reconnaissons que
celte edition et celles qui suivront sur nos planches de metal ainsi corrigees. On croyait autrefois que la stereotypie
immobilisail les fautes, attendu qu'un cliche de metal n'est point elastique; pas du tout, il introduit la perfection,
car on a trouve le moyen de le corriger jusqu'a extinction de fautes. L'Hebreu a ete revu par M. Drach, le Grec
par des Grecs, le Latin etle Francais par les premiers correcteurs de la capitalc en ces langues.
Nous avons la consolation de pouvoir finir cet avis par les reflexioiis suivanles Enlin, notre exemple a fiiii par
:
ebranler les grandes publications en Italie, euAllemagno, en Belgiqiie et en France,par les Canons grecs dc Rome,
le Gerdil de Naples, le Saint-Tliomas de Parme, VEncyclopedie religieuse
Ao, Munich. le recueil des d^claralions des
rites de Bruxelles, les Bnllandistes, le Suarez et le Spicili\je de Paris. Jusqu'ici, on n'avait su reimprimer que des
ouvrages de courte haleine. Les in-4% oii s'eng|uutissent les in-folio, faisaient peur, et on n'osait v toucher, par
crainte de se noyer dans ces abimes sans foiid et sans rives; maisona lini parse risquer a nous imiter. Bien plus,
sousiiotreimpnlsion, d'autresEditeursse preparent, soiis notre patronage et nolre direction, au Bullaire universel,
^nx DMsions de toutesles Congr^gations, a iine Biograpliie et a une' IHstoire generale de tous les conciles et a
une Histoire universelle, etc. Malheureusement, la plupart des editions dejii faites ou qui se font, sont sans
autorite, parce qu'elles sont saiis oxactitude; la correction scmble en avoirete faite par desaveugles, soit qu'on n'en
ait pas senti la gravit6, soit qu'on ait Tcc\x\e devant les frais; mais patience! une reproduction correcte surgira
bientiit, ne filt-ce qu'k la lumiere des ecoles qui se sont faites et qui se
feront encore.
.
B. Ti \n\\i \\\{i{\
I I.I)KNS16 .\I;I;AII> KI Mn(iI-NTI\l Al;CllIKi'lSCOIM
OPERA OMNIA
ji\T\ K.tiiiii»KV i.Koui.ii coi vK.NKKii ann«> liilT «iijoM.f \r.r.Kipinir rt\T\«. «KMirt
U(llil>> MAIKItvr l>>( MKHI.N i:(H\ UlA l'AH KH\I K \l-( Ri; \T \1I
>UV|SSIMK .\|) l>HKt.l V HEV<h:\T\ LT >0V(I <»HDI>K.. < :ilRU>OLO(.U:o SLlLir.lIT. DICE>TA .
ALCTJ\ KT ILLrsrH\l\
• IM.
•
oy»«» •
loMI S nl IMIS.
\V \H \i •'.
VULt:«l.>.\
ELENCHUS
AUCTOKUin ET OPEKUIfl ^Vl IX VLOV TOJflO iJJLt UO^TIIVEJITUK
MOGUNTINUS ARCHIEPISCOPUS.
OpERUM OMINIUW PARS SECUNDA. — SCRIPTA AB IPSO EDITA POST UELICTAM ABBATIALEM
CURAM.
De Universo libri viginti duo (circa annum 84.4), ad Ludovicum regem invictissimum
Franciae. col. 9
OpERUM OMINIUM PARS TERTIA. — SCRIPTA DUM ARCHIEPISCOPUS AGERET ET ALIA SINE
TEMPORIS NOIA AB IP.SO EDITA.
DE Li\iyi:rso
LIIMtl VH.INTI Dl O (SCIilPII Clftr^ ANNLM 8U . -
Pn/tFATlO
AI> LT DOViriM RKGFM l>VH TISSIIliM mAV I.C. *^
nniniiio rxcrll«Mili<w>>imo, cl omiii honorr ilij^ius \ omnia qyir tn ei$ lunt i Pia/. citT' Sir rr|<o nmaai
siiiH) 1.1 uovKo trgi, IUb4<<ls, vihvtiniu" s<T\oruin dr ipvi huniiiio bono c< vom condilorf noMro Imk
lU'\ Mrvuii, xtfrox bcalitu(iini<> in Chrislo opial u- ^i . 1'Jlrr, eC Filio, c( S|>iritii vin<to. nmv et «olo
liiliti». onin!p«)l«*nie IVo , jmia par^iLi: -i,
AuJiia !>oiia opinionf Ttslra, qii» prrilir.-iliir pcr «iuaxlum Ji>'na pralM mr pn^M ot<K-e«Mi, %en-
U.Ui, piovimia» (..rmani» aii|iir Gallirp. .1 i»«>nr ir. '"^ "''" •''' ."•* JiwenM. Pu*|e* v«r» 4e cmk ttikm «i
«u.Hiis pariibiiH l'.iir..pj; crrhris Jj.idilMis intonat. iTrfsinl.u-. crpalofit. nm Mla«i de uisri. «eJ
(uiis rxsulu». «l I>..niini iiiis«-ricorJiam iiiiplor.». <{ua •'''••'" •'<' *' «"^ «'flcrtibu^ earum itrttm e kaberr
. m
tniu» h«»c cum 1.«mio uiif(iii.iilo a-l ^aluhnra linrm 'n>«'l"i : "' '•»«'' djlizri,^ ni ho«: Mt«r«
..prre et
prvcnirf com-eO^l. Oh hoc «inipi^ ljl>oris m.-i .*puil- pr-.pnciaun. iu\ia hiM..riani, rt s{>:n(«aieai fc^r
cula. .pi.i- in Hcrviliuiii Chn^li , ip«.iiis Ijrgirnlr fi-J«i"no.ii ia\C* m»-Mi.-ui" •- r '- i»-
licalivir (^iin.l id<trroila onlinaii.liim j*%linijvi, rjrlrroi.i juU^ni in rafiuih» »in(ul»r\ini UltmotM A-
•il l.iioi pniilens .-iHi(inna(ini p.»sitiin uMrnirr( lifrn(ii<« ra nunirrjn ruravi. iMrrv*» tmm hot la-
liikio.u.tni .'i niy^li. <in «inK.iljrnn» rrnrn rvpljna- r lum npus .ii «.iprj diii) it. vi^iaii «{
lioN"iu • »•« sir vMisf.irrr.* iv:.» ij.nnvi K» |»osv-i lun prrtlri . vib <) a • r.oii»«-n» V<*(m* Trsiai
dcii.VrH». 111 qi»o i( his(»r:i>«*t aikcuri r lnvinir^t <ti«hur iii(rrfrr« Srutit H.<r«^vm«* rA-wpl^*
mjnifrsludniirm. Hndr niihi non in<Hius aliu«1 »•• m M«mitl e\ cai i» iaU'-prr(j|nw rl r\^<H<l
«Irb.tiii lnijiM i.|K*n. siimrri inid.im. .iiiam ah ip«o qiur*lani nb^rura la bor 0(»Tr «iocvJan T« a«l#»,
condilon* iM»-.|rn. .|ni .iinit.im nrriini ^st ijjHit rl rkcir domian M t^
^rmfca*. neiiUi %h ylT nn
prmcipiuiii .]nia <]nij»|ui>l iijlnralit^r %i)6t:kUl. «ii( (.bi iraatraial. alrrv> rjk wl dttai *i IMI l*M. :
jurlor r( rrrulor oioniuin rsl . aul .vb ro oondila inis qui 4*it UM> r«fiaiMM %m* MMllMti, e> «tlilM
1 rrjdira. (^mia ei ipto »i ptr tptum f. in r^to i«iii c««r prrmi(«r q«*l<>aaa laaa W4Mi«a •la.faiw omI»
0)»»Mij (fir.N. \i^. «;iii />ffi fa'/:«»»i r( icTTon. mart ti li» pro«r«i«l ^4 tfMriuVMa frvirri^m . ri Aai um
r*Tn»)i.. CM, I
,
^amVu incremcnlum. Imiiare iliius sapicnlis viri petisd (iicz mnllos, ncc divitias animasiinc iiiiinicoruiu
crempluni, «jni de s:ipicnti:i' hiutlr prolnlit lalc pnc- tuovitin, ss'! postutiisti tibi &apienliam ad disccrnen-
coiiium. dicciis : Invocavi, ct venit in me spiritus sa- dum judiaum : ecce feci tibi sccunJum s^rmones
pieiilia- : et pnrpiisui illam reynis el tc-liliun; el di- tnos, et dcdi >ibi cor sapiens et ivtclligens, in tnntum,
ti lus mhil ei.Sf duxi in compuratioiie illiua. .\ec tom- nt nnlhis oiitc li i>im!lis tui furrU , ncc posl te surrc-
paravi illi la^idem preliosum, quomam omne uunim clurus Sit. Sed et kwc quee non postutasti, dedi tibi,
in compafatione tUius aiena est exigua , et tamfu.am diviiiuk s.cilicel el glorium ui ncmo fneril similis lui
,
lutum a^Mimabilur argentum in conspectu iUii:s. Super irt regihus cunctis retro diebus. St nwnu ambulaveris
^alutem el speciem dilexi illam, el proposui pro luce iu viis meis, el custodicris pvaccpta mea, et nnnidata
liabere illam, quoniam iiiexstingtiibtle est lumen illius. mea, sicut ambulavil Ihi-.id puier tuus. I"i\:m fnciam
yenerunt autetn mihi omnia bona pariter cum illa, dicb tuos (lli Fieg. iii). Undc nianiresiuin c.^i (|Uod
et innumerabilis honcslas per nuinus illius. Fa Iwtatus quicunq'.c venis esl amalor sapienlitc, ot dilis^cns
sum in omnibus, quoniam aitlecedebat me ista sapicn- cuslos mandalortJin Dei, cl ridclis «xscculor voltm-
tia. Quam sine fictione didici, et sinc invidio. commu- lalis ipsius usque in .'^inem, liic habcl ouin protoclo-
nico,el honestatcm illius non abscondo. iHfiiiitus cnim n rcm, in fulura vero vila (idolissinifm Woni stiidii re-
thesaurus csl hominibus : quo qui usi sunl, parucipes mjjueratorcin et gaud'i aetoini largiiorein. Idoirco.
facti stint amiciliee Dei, quoniam ipse sapientia: dux dominc mi rcx, ante omnia scniper sluiliiim sit libi
est et sapifntium emendator. In manu enim illius iunl ai discendam Sitpicntuun divinain. siibjeclosqnc tiln
ct nos, tt i^crmoties noslri, et omnts sapientia, et ope- idipsum agcic pr^cipias : quatenus meriio rox no-
ruwi scienlia et disciplina. Ipseenimmihi dedit horum minari possis, qui lemotipsnm el omncs tibi obe-
quaj suiit sciennatn veram, ut sciam dispositionem dientes secundum voluntalem Dei regeie cl m Tiam
orbis cerrarum, et virtutem elcmentorum , initinin et veritalis ducetr conaris : sicque (lel nt cirra appa-
consuinmiuioncm , et medielatcm temporum, vicissi- rueiit Uex rcgiim, el Dominus doniinoriim sederit iii
tudinum permuiationes , et consummatienes tempo- sfide majeslalis suk, el congregalK fueriiit ante eum
rum, morum mutaliones, et divisiones temporum, anni o:imes gentes, ut recipianl omiies, juxla meritorum
tursuSfet stellarum dispositiones, naiuras auimalium, ([ualilat-m, aut prjemitun aiit poenam, tunc lu cum
ci iras bestiarum, vim venlorum, cogiiatiiiurs homi- t»is a de\tris ejus slaiis, audias illam amabilem sen-
num, dijferentias arborum , et virttites vadicum, et lentiam Domini, (jtiam ad omnes cleclos suos pro-
quivcHitque sunt absconsa et improvisa didici
omninm latmuis esl , diceiis : Vemle, benedicli Putris mei
enim anifex docuil tne &itpieniia {Sap. vir). Unde possidetc vobis. paratum regnum nb origine mundi
eliam in libio genliam et Regiim legilur Dominus ^ (Maith. x.xv). Sicque insertus sanciorum coeiil.u»
probasse pctitionem Salomonis, qui petiit ab ipso ibi& cum eo in vUam R;leniam> ubi simul cum san-
sibi daii cor docibile, ut judicare posset pnpulum ciis angelis. I.Tetaberis in eonsfiectu gloriae ipsius ft>
suum, et disccrnere inter bonum cl nutium; ubi ita liciter usque in liiiem. MajeslaR omnipolenlis Dei diu
ficripium osi sermo coram Domino, quod
Placuii vos bic servet iiicolumes, et postea in coeleslis regiii
Salomon rem hujtiscemodi poslulasset. Et dixit Do- gaudio bealificel sempilcrno.
PRiEFATIO ALTERA.
AD HEMMONEM [HAYMONEM] EPISCOPUM.
um in»^nirTi hisU)rir.iin ri niv»(H-am *inuulanim .\ lan>cn nullo mo^ki ^firvst/viu^ ron^enlil . qmt i\i :
ex()0«ili<>(i»!iii. Tii auU-m , flrnr (iomin»! rl tpivo- Stmo miliiamt t)eo impi eei t* ntif^iiit »<rrW«n>*i,
(>urum ctiariuiiin-. arrcpliK )ii> qu:i' libi lonbmiM, ui ri plareml rui te prokmi. ^mm fmi etrtat i« «fMr,
ulrreea ul «lccel, cl Uin lilii qnam iliis qai «ul) tii<> ncn euromalur ifiti leiptime rertntnt {II Tim. li).
rcKiaiine MfU roakUluli, ulilc r-tv' p^rniilU' : qualr- Ilnn alitii »H : .Si qnot ronlrmtpttMft lkihHi$, km
MU4 UiUMi boiiuui %i4Mliuin rnultis |ini\«-nijl .nl «piri- cointiiune ad iuditandmm utrulmri4 itt^Him (t C.»r.
uUmm prufct UJin, «l tial Um libi quam illis spirilak n). Miillo nvliii^ m( mini labnrarv rpi%rt<^m ia
eirrciiium ;iU|uo rwk-iuia gaudii iiM-r«*mrnlum. Iint- (kw(rini vrrtti (>ri oli «.ihi(rin animan'm %ibi eoai-
tare iUiu* upi>:n(i6 vin einiipluci, qui tlc HipirntMe roivurum, qnam in dinfvtnrnttik rt i^tlininuiH riH-
buJt' uk- prutulil prrconiiini , (litt-ns i /nrorai-T. ft IiImis qiia*.tionil>o« ; ct vt- • v - — '.-r' -nl-
Mntr 1(1 me tptiuu* luptenUa ; fl pr,rjH>im tllam rt- Imj* vatarr. .in, nnipicr i. ' \-'\ u^
gnit tl tedikui, el divttiai nihil eu^ duxt in rompara- e( risan ii' -r m«tvrtii, n >. •jor in his
tiuiu iUiiu. Nec comparavt tUt lapidem preltotmm, qut>- nl^rrum %«iprr»rr r«)nl/>n<li( N i« -n rtiim in Srri-
HJUM oinii^ unnim in cvmparaiinne tlltiu arena ei( pturu fcarri"» Irpitur ip^ SaUjior. •ni «J1wip«iii rjn*.
exifuu, et lanquam l%tum (rUimni^^lur arqenlum in hor cffn»» sivr (kwjiisv* ln>rniiur Umri) in Kvjn-
fuiuptctu li^iM. Suprr taiiUem et iprctem diiezt illam, [{ ((< lio ^( rip(uu) qu<MJ qui<lani homo rrMtavrht ipMiin
et prupotut pro Itus itabere itlum, (fuonutm iHrjitim- Uediaton-m no^lrum '|:i<mI rralrl siio Juh^ret ut dirt-
giahiie «*i iunun iliiiu. VtMeruml autem miki oinmia donH hecum ha-rrittu^rm ^nnm. (4ii illr nr«p«MMlil :
^ona pariter cum illa {Sap. vii). Naui el ap<H>lnlus O Homo, qttit roMtniMif m/ judtrnn nui dinuyrem iji*
1'aulus ftrnbriis ad Tiino(hruin <l<' Joclrina sapit^n- ler t<oi et reUquot ? <l.wc. iii.i h» Hoo pro^avit V
ti.T «liviiia!, jtJ Imjc ipviin t-ihortauis cst riiin. rti<-«ns nolle (loriorr* Kvan^rlu (-uns rt ri\ij uxalmoai
(/ Tmi. 1%) : llirc proponent fratn^itt, honut mtnuler occupari vel interr^se. >oti enim i-lem oflHiinmt
erit l.kristi Jeiu, emutrtlut Mriis ^«ri, el bontr d^ Kv«nf(rliuin Chritti in pulpittv eeHr^iT popiito pnr>
clrinir, ifuain uueculut et. fracipt ktrc et doce. Sema dicare, el in plarito wemhrinm •HrA forfnve^ intei
adoiitcentium luum .onirmnat ted exemplum etto riianlr^ '
^mrrr. Iht- rrfo nim vribantnr. ml
fideintm tn vfrbu , tn converiatioiu , tn chaiUule, in (ktmin . iit Jritini."^ nf a«i»sm Irifpm viveurti
fide, in eattttate. Hcrc mtdilart , ut profectut luut tibi conKtituere, »etl olim a \.in«-(K virit pmiitm ob
inuniietlut ttt vimuibut. Aid-nde tibi et doctnncr : in- «•otnni»'n»oralHMirm brrviirr rmninrm<>rarr. (*r« 'n
tlu in illi;. Hoc entn (ucieiu, el tetptum taltum (a- enim t** ma»!» v.^ltr inlenio rttti^pertni fttnlilori* tut
ciei, et eot qui le auJtuiU. rntk' (krrt (t- niliil aliuil Mlubntrr iiijrrrr. qn.im fv»on!>n* humaot^ forin-
pr.vpt»iicr«; nieuiutioni (livuia' l»K'". i'l iVxlriiur vrrlti (". *r<u5 in.(niU>r citolli. l.!«-ii ijiir».! ben<- In ><*rviliu llci
Uei : nec ullo ni(»«Jo Je6e» ea df«rrcrr propu*r mun- aprrr« ctrpivti, hoe m4'liu« »c mrlim ieiup«'T »j|»e*
danam ciiram r( t^ruiaria ni-^jttiia : quu hxc ma\i- rando imqnr in flnrm prrfieere «at.vf(a< at ia pri-
iiiuni imptttiaicutuiii l.iciunt oprri (jivinu pud ros tTAs «*t in iilliinis ronvrrsilionis tnr lemporiSut Dtl
qui liiK j|jiituii(ur. Nain, proh itolor ! miiUi invr- •erviiium iM-rfccU* .-^irrns, ad r«»-Ir»ti» pnrmii pkni
iiiuii(ur hujun l«mpurir> vin in c< < lr«jaKticis iwrvmi^ tudiiirm f. liciU'r perrenire valrav ; ipiatriuiN uU m
<|Ui, relicto przdK-andi oflkrio rt spiritili ronvrnn- eilrrtno jntin-it) ipv* ttjmmuv paU rfamiiia» rnai c.r-
lionc, in ro ix* luognos aruiinMnl, m lerrrnis nrfotn^ If rit rlrrd» tlirat : t.ugt, trrtt hnme et /*<^(t« . ^ki t
prjrpooanlur, e( diMrpUdonilKJ» UTularium sjr^ luprr pmra (untt fidelii , iiipr' w«/l«i ix ccniiuuam.
iuUtsiiiI iU (it in roruin ronvcntil^iis quiki ar{)ilrr>. Inira \m quudiiem domini tut [Mitttk. Uiv).
pr;i'»idcaiit. ct coruu) connittuuni judnrs flan( O^od
LIBKU rni.ML'S.
Kyrui, ni (»( /•ririN, inlripnUli «uiit . i !eO ^tMMl rrrrcidiiiM vivr i !r.i«.'iiMi (K* quo m
nulla liil\rinitalr opprimilur, kod furUt ei( rt ui(1i- Krliv diril'ir Qun tii <%lt Het fi»tyr nymiwmi f4r
rien» j.l oiuni.i jM'r]M'(randj. Srcundiun iMimrn, iiuum * {Ptal. iitii.t *vinf aalAm i« hiijii%nwli «r»
h.ioim , (rrliiim, Hot . quod ulniniqnr m l^Unum 'iiiatKMii- iirt.iir* inultjr, «1 jnifWI, »r. '
.
l>cu% dii itur Oiioil nnmrii in (.atinum «»( c\ K.ry, a . ip(u« ri pi>ir.ijlrt, rniwlH^a«* r.rV.i t
appctljiionc Ir.iiisJaiiim : nam |)rus (.rr<r throi il fx-^ qiMtrum ljm«i» i.lr (Viin»nin r*4. omi^ fmknk
[Aoru-, ii*,-] folMir Ifitt^^il diciuir. i<l rsl umor ( luir ^-.o \unl r)«\qur ik<4ninalai »al.|3<-r«(. ^>ia(ap|
(ra( Uini rnt nnmcn (Vi. quiMl runi <*i'irnul>u« »it no.rrn ri»t Hlfm .
qtMvJ i«>irrprTOt»ir la t.3i»ii«>n r i«
t.xccltun Donnnnt, ei tuper (wlos glona ejus {Vsal A csl. i^^licriius Cbl, qiiia sinc lenipore esl . non eniiu
csii). Firelsiis auteia diclus pro valile cclsus Ex haliol iniliuin iicque fincm. Ilinc et sempilemuB, co
fuiiii pro valde pouilur, sicul eximiui, (juasi vulde. quod sit sempcr xicnius. A quibusdam auicm
fninent. Sextuiii, leie, \A esl iiui esl. Ocus cnini so- aRlcrnus ab yclherf* ciedifur diclus , qnomodo ccelum
Uis, quij xlvrnus cat, lioc cst, quia cxordiuin non scdcs cjus liahclur. Unde esl illiid ; (jctium cmli Do-
babet, essciilix nomcn lcncl. Huc cnini noincn ad mino {VsaL cxiii). El h:cc isla qualuor nnum sigiii-
piebat ad populuin ex /E^ypto lil>erandum, respon- sivc imiuulabilis. Nain invisibitis Dcus dicitur, quia
dil : Kyu Mim, qui ium : et dices filiis hrael : Qui nunquam per subslaiiiiam siiam appaniit oculis mor-
etl, misit me ad vos {Exod. iii) ; tanquain in ejus lalium Triuitas, nisi per specicm siibjcttae cieaturaf!,
coiuparalione qiii vcre esl, quia incommulabilis esl, eJHS:!emque corpoifta?. Nam ncnio poiesl ipsam ma-
ea qu.e commutabilia sunt quasi non sinl. Quod cniin nifeslationem essoniiac Dei viJere el vivere, sicut el
dicilur, fuil, non est ; et quod diciiur, erit, iiondum diclum Unde et Uomimis in Evangclio
est Moy&i.
«st. Dcus autcin tanluin esse novit : fuisse ct [ulu- ail : Deum nemo vidit unquam (Joan. i). Invisibilis
riim ette ncu novil. Solis aulcui Paier cu;ii Filio el
" enim res est, ideoque noii oculo, seJ corJe qu.icren-
Spiriiu sancto veraciier esl : cujus essentiae com- dus est. Impassibilis, quod nullis periurbationibus
paraiiNii csse nostrum non esse est- Uiide el iii col- aflicilur, quibus fragihtas humana succumhit. Non
hH|uio dicimiis : Vivit Deus, qui cssentia vivit quam enim allingunl eum ullx passior.es, ut hbido, ira-
iiiors non habet. Septinuim, j4rfonai, quod generali- cundia, cupidttas, timor, ni<»ror, invidia, elc, ipii-
ter interpretatur, Dominus : quo doininelur crealurx bus mens humana turbatur. Sed cum dicitur Dcus
cuncix, vel quod cieatura oranis doniinuiui ejus de- irasci, aut zel^re, aut dolerc, nostro usu dicitur.
serviat. Dominus ergo ct Deus vel qiiod doininelur Apud Deum enira est periurbaiio nuila, apud qucm
einiiibus, vei quod limeatur a cunclis. Oclavuin, ia, tranquillitas sumnia est. Simplex autein dicitur, sive
qitod in Dco lantum ponilur quod eliain in alleluia :
non amiliendo quod babei, seu qitia non aliud est
in iiovissinu syllaba sonat. Nonum , letrugramma- ipse, ct aliud quod in ipso est ; sicul in homine, cu-
lon, boc est quatuor litterttrum, quod propi ie apud jus aliud est esse, cl aliud sapere ; nam et esse po-
Hcbficos io Deo ponitur : iod, hc, vau, he, id est tcst, ei sapiens non esse. Deus habet essenliam, ha-
duabus ia : qux duplicata ineffabile iliud et glorio- bct el sapientiain : sed quod babet, hoc est ; et om-
sum noinen Dei eniciuiil. Diciiur auiem ineffabilii, iiia unus, ac proinde simplex est, quia non in eo
iion quia dici iion potcst, sed quia Gniri sensu et ^ aliquid acceJere polesl, Sed el qnod est, et quod in
inielleclu humano nulla ciius potest : etideo quia de ipso est, essentiaiiierest ; exceplo quod relative ad
eo nibil digne dici pote&t, incflabilis est. Deciinuin ,
quamounque pcrsonam esl. Summe bonus, quia in-
Siaddai, id est, omnipotens. Vocatur autem omnipo- cojmuuiahilis est. Creatura vero bonum. sed non
leos eo quod oronia potest scd et a faciendo quod ;
suinmum est, quia mutabiUs est et dum sit quidcin ;
vult, noii a patiendo qiiod noo vult. Quod si ei ac- bonum, non tameii esse potest et summum. Incor-
cederet, ncquaquam omnipoteos cssel. Facit cnim poieus autem vei incorporalis ideo dicitur Deus, ut
quod vult, ct inde omniputens. Iiem omnipolens, spirilus credatur vel inteliigatur esse, non corpus :
quoJ ipsius sunt omnia quoe ubiquc sunt. Solusenim nam dum dicitur spiritus, ejus significatur substan-
lotius mundi babei imperium. Dicuntur aul«m et tia. Iramcnsus, quod cuncta concludat, etipse a nul-
aiia quxdam in Deum substaniialiter nomina, ut ira^ lo concludatur, sed omnia intra ejus omnipotentiain
uiorlalis, incorruplibilis, incommutabilis, et xter- coarctentui. Perfecius dicitur, quia nihil ei polest
iius. Unde el merito cunctx praeponilur creatur». adjici.Et tanien de consuramaiionc altcujus facti
laimortalis, sicut de eo scriptum est . Qui solus ha- perfeclio dicitur : Deus auiem, qui non est factus,
aut fuit secundum id qviod destitit esse, quod eiat non originem a Deo iraxerit. Ipse et unus, quia di-
uiortalis uiique dcprehenditur. Ac per boc Deus so- vidi non potest, vcl quia nihil aliud esse potesi quod
hts dicitur immortalis, quia solus incommulabiiis tn- lautumdein capiat potestatis. Urec igiiur, qnx de
corruptibilisque appcllaiur, quia corrumpiet dissolvi Dco dicta sunt, ad totain periincnt Triniiatem, pro-
uua }>otest nec dividi. Quidqiiid eniin capit divisio- pter unain el coicternam subi.laiitiam, sive in Palre,
i:r»i ct iotcritum capit. Ille nec iliviui potest , nec sive in Filio ejus unigenilo : in forma autem Det,
iiiterirc : iudc in. urruptibilis esl. Incoinuuitabilis sive iii Spirilu sancto, qiii untis esl Spiritus Dei Pa-
«;si, quia scniper manct ct inutari ncscii : nec p^t- iris, ei Filii ejiis unigeniii. Suni et quiedam voca-
licil, qiiia pcrfeclus est ; ncc dcficii ,
qnia ajiernus bula ex nsu noslru ad Dcum, suinpta de mcrabris
: ,
lione qiia pcr faci»*m consp^rijin (|uim|ii»* rogno^ri- miiii, ditiiia nper.iiio. ut in profibetij Pfonme «u«ju
tur. Iloc enim in oralione diciiur Dco :
OitcnJe nobii B mecr feccrunl kcec omnia? (Ita. Liti.) Di^iiu» DoaJiu',
faciem luam iPsal. i \Mii) ; ac si diccrrtur Da nu- Spiritu» laiiclu», ru^uk opentionc IjIhjI* kfi» in
bis copiiitioiiciii tuam Sic ot vrstigi.i Dci diriiiitiir. KkhJo V ripl^ rcfrruntur , n in F.v.-^i.g. Ijo . 5i i«
ijuod iiuiic Dciis piM ^poruluiii ( (igno-iciliir Ail pcr- (ligitv l)et ejtiio dj-monia. Digiti [)omini, lesnbtor,
fiMum >cro oninipoiciis rcpcriclur, dum m fiituro Moys4'9, livc propbcU-, iil in psjjmo \ idet» tmit,
fjcie ad faciem quibuMjuc clcctis prr^rolabitiir, ut boc rsl, lcgis libro» et propbrtinjm.op^ra ^iyiiorvjM
ipsam ipcciem coiil«*mplriitur, rujus nnnc vrsiigia (Morum t^Pial. viii). Sapiroiu, Dei Fiiiu*. in .\p-.-
coinprrhriidcrr conantur, Ikk rst, qiii-m \iilrrcprr «lolo Ckriuut Dtt nrtmt et Dn tcpieniim (I C^r. i)
Kpcrulum diriintur. Nam rt nilns, ct baliilus. ••t lo- ei in Saiumone Sapieniia Domimi tiiinpl m ftnt
cus, ct lcinpus III Dco non propric, »ed pcr simili- utqut ad finem furtiter [Sap. viii). l lcrus [Kiiuini,
ludincm translalc dicuntur Scdrre qnippc suprr kccrciuin divinitjlis, ei quo Fiiiuro pio>uiit, ut m
cbcrubin dicilur, quod rst ad situm ; rt ab>sso tan- psjlmo F.i utrro ante lucilerumgenui It [Ptal.cix).
quani v<>«iiincnto .imu lug. (|uod esl ad habitum ; rt Pcdc» [)omiui, slabilitjs xleniiiatis, ut lu pviloM .
Anni iui twn defintnl [Ptal.ii^, ((wod ad tenipoj t.l ca.i^o tub pedibut ejut \Pial. i\ii'. Tbronu» Dc^
|MTlincl ; •l . .Si atcendero in cir um. ta tllir et {Ptal. uiiiii, aiigcli, si>c sjncti, \el ipsj rcgi)3n.!i pote>iJi,
ciiiviii) ,
qiioJ ad lo( um manci. >am el in pro- C ut in psjlmu : J/tronuj ;kRj, Deut, m tjcmlum i<xchti
pbcla pbif>tri purlanlis fciiiiin s|>fcic« ad Dcuni .Ptal. iLiv). Sedes Domifii, id esl, quod Miprj,
dunlur ctha<r ouinij |)Cr nf^iirjm dicuiiiiir Drus, qiio<l aii^ili \i'l saiicti. quod in bis l>oiuiiia« seJeal . al >n
niliil liorum ad proprirt.ilcin siil>Ntanli:i' rjus ivrlinct pMlnio . Dcui tedel tupcr udcni immctaiu imttm yl'n.i.
Kl qiiiJ, siriit (iixiiniis. miiiibn liniiuii.i cl habi- 11 \i/. [)> sciiisus LKjuiiiii, xsiUtiu cju« )<l boaiii»'*,
tiis atquc aflcctiis huniani p«'r flt^uram [)eo a»cri- iicut in Miclu-a : f.Vcr Dominut tfTeduiur dt 1%h«
liuiilur, brcvilcr ca qua* dr liis si lipta rrcoliinu», tuo, el deteeudet conculcant cxiremm ttrr* (MHk.t; ,
adnotainus. (iMpiit [>uniini iptbi divinita*, eo i|iiod itcm in niaijiii pjni^.i. ul iu (jcnrsi Deuemd.i D*-
priiKipiiim rt rrr.ilor sil oiniiiiim r>runi. ("..•itilli nitnui M/ xtdcrel <Hrr>M ((>rn. ii . Asicusu» LXjuua*.
autciii Doiiiini canilidi iii pro|ilirtj Danidc scribuii cic^jtio bouiiuis jsikuuipli j lerrj aJ ca*la». ut e»4 in
liir, ru i|iiiid aiiliquiis sil dicruni (Dan. vii). Oculi [>'vj1iiio l/ui onrnJii tuper drioi ,irU'tum 44 ont»-
Deum [[Kimiiiil inspcciio divina, m qiiol omnia vi- l^m (/'m/. Livii ) Surr Du.iuui. iMtMulia [)i«iii»-
deat. u( cbt illud in .NiHiitoUi {lleb iv) : (hnnia enim Lati.s, |M'r qujin pcccjtore» ad ptriuiruljjm Mi»iinrt.
nuda it aperlti sunl oculti cfut. rjljM^bra* (><-um tiriit III lljbacuc Ni/(i< el mentut etl Itrr^mt [U*bi^.
|Doniini] iKnilla rt spiriiiialij in iIimihs privcpiis lil> . 1 1 lu Kwiifrliu .Sleiil Jetut. tl junu cmm iv*
mle I)
invsicrij, ut c«l in psjlino . Palprbrcr ejui ro rari tiJ ic ^Miirt. i^ hor e»t, tirium Iriuttlu» Do-
gant fHtot hominum l /'id/ \\, lioc r*l, prohatu /f/K)i miiii. caiiii» aMuiupiio, per qujin njKvoikt, ».«>
AoiL'i'iuiM. Odorjliis (toniiiii, itclrrialio rjus iii iiio ricitd«). rcMirgrndu. iii > crius JKrndcn.ltj, juriWjm
ribii* »nc opcribus luiiutoiuiii. ut in (.cnrsi Oiio- trjiisiiuiii fr< il in (lanlno laoti.urun t.at ittt
rnlunfue ett /'niriiNus odoiem tuaxitalit ((>en. viii/. irnii tatuni in montibut, t'amulunt (tilet ^l *m. ii .
Os Doiniiii, Filiun rjus vd scrino a 1 liotninrs, ut m (ticssuk m>iiiiMi. adt.nlus v.t vitiljlin •^•v >i.r lV>-
psulnio : Oi Uomint locutum nt {Ita. i) , rt alibi mini, operaiio DpiuiuIi», sicul in iuj prv duU:4o
Oi />ofNi»ii iiii irtirMm/iiim ;>rorofarcriiii/ (TAr^ii. l). Ipteetl primdpimm rtarmm Itti li«^. Ul ; ilriu vur
i.iii^uj Domini, Spiritus cjus sjm tu». ut in psjlino' IVi-iiitii, prjtrpij (Htuiini. iil in Omt . Qmtm»d« tt-
/.iii.ynii nira caliimu% {l'ial \n\\ Fjrirs Doinitii, ii,r /' iini. r< ;aWi tmbtttmmt tm m$ yOt^. li%).
oslcniiu c)us |MM Filiiim i-jus ad homincs. ui in Nrsi.pj uiiiii. oprruro MvrrlonMB i%M. •( M
CiimIo : haciei mtm prinedcl t* (fiod. iiiiiO . pvaluMj . £i *ir*4ifM iM »M ('•fnMMMB/ (^m'<
cl iii pvilino . Faciet Ihunini dimuit eot >cr Lltvi). CofiiiliO Dvoiioi. qiMl4 COfMaOMm M» (>•
bu:ii Doaiini , Filiu<; , ui in p^lrou . Frucia.ii (ijt , unde dit II ad \bf jK4ni Smmt tt
10 B. KABAM MAUKI AUCIIIKP. MOGU.NT. OPEULM PARS II. «('
timeai Dcum (Gen. xxu), iioc est, cogiioscere le feci. A subslanlia enim vcl c.sseiitia Cra^e usia dicitur ; liOr
Ncsicirc Deuin, rcprobare cst, ul in Evaiigclio: Nescio mos, uiium. Llrnmque enim conjuncium souut unn
vot {Matik. Kxv). Recordatio Doiuini, iiiiscricordia iubstanlia. Principiuin eo quod ab ipso snnl oiniiia,
ej'is, per quan» respicil el niisereliir cuj vull ; sicut cl quia anle eum nihil csl. Finis, vcl qiiia dignaius
]u Gcnesi : Recordatus cst Domimis Noe [Gcn. viii) ;
csi in fine sxculcvuui liumiiitcr in curne nasci c(
et alilti : Recoraalus esl Dominus populi sui (i*sal. muri ; vcl quia quidquid agimiis. .td illum relenmiis
LTxvii). raeniteniia Doiiiini rernni nniLiiio, sjcul in el cum ad ill\im pcrvencrinms. ultia, quod quxra-
bro Rcgum : Poanitet t^e quad conslitnerim Saul mus, noo bubeiitus. Os Dcicst, quia verbum cstejus.
regem {I It£g.x\),ll;ii el furor Doiniiii, uilio Diviiii- Natn sicut pro veibis qurc per linguam fiuiit, sap^
taiis in peccatores, secundum vindiclani palionUs, dicimus iilii vol illa lingna : i.a pro Dei verbu poiii-
uon seciindum .Tqtiiialem judicantis ; ut in psalnto : tur os, quia wos esl ul pre verba formcnlur. Ver-
fn ira sua el in furore suo conlurbabit eos (Psal. n). bum aulcm ideo dicitur, quia per eum oinnia Paler
Dormire Domini esl, dum in quorumdam liominum condidit sive jussit ; veritas, quia non faliit, sed iri-
cordibus fides ejus miniine vigilai, i:l in psalmo ; bnitquod promisit; vila, qiiiu omnia vivificn^; imogo
Exturge, quare obdormis, Domine? (Psal, xi.iii.) Vj- dicitiir propicr parcm similitudinem Palris ; figura,
gilia Domini, inelectorum $uonim ciisiodia pcrprac- B quod siiscipicns formam scrvi per operum viriutum-
scicnliara Divinilalis sempcr adesse, iit iii psalmo : que simililudinem Palris in se imagincin atque im-
Ecce non dormitabil neque obdormiet (Psal. cxx). Sc- mcnsam magiiitudinem dcsignavit ; manus Dei cst,
dere Dominiim, regnare est, ut in psalmo : Deus quod omnia per ipsum facia sunt. Hinc et dcxtera,
sedel super sedem sanclam iuam (Psal. XLVij. Scabel- propter cQeciura operis lolius creaturx qux pcr
lura Domini, honio assumplus a Yeibo, vcl sancli ipsum formata rst ; br^chium, qiiod ab ipso onini^
ojus a quibusdam putantur, ut in psatmo : Adorate continentiir ; virtus, quod omnem Palris polestaleu)
scubeUum pedum ejus, quoniam sanctuin esl (Psal. in scmciipsp habeat, ci omtiia polesl ; sapicntia,
xcviii) ; iicni scabe!ii:m e&t humiiialorum subjeciio, quod ipse revelet mysteria scientiacet arcana sapien-
ul in ps:ilmo : Doncc ponam inimicos tuos scubeUum tise ; splendor, propter quod manifestai ; lumcn»
pedum tuortm (Psul. cix). Ainlulalio Domiiii, decla- quia iiiuminat ; iux, qiiia ad veritaicm contemplan->
ratio Divinitatis in opeilbns olcclorum suoniin, ul dam cordis oculos reserat; sol, quia illusiruior j
iD proplieta : Et inambuluhi in illis, et ero iUorum oricns, quia luniinis fons, et quod ui iri nos faciat
Dominus (Lev. xxvi). Tuba Dci, vox manifcsta, ul in ad vilam aeternam ; fons, quia rcrum origo est, \e\
Apostolo : Jn jussu el in voce archangeli, el in tuba quod faciat siiienles. Ipse quoque a et <u, quia iniiiuia
Vci desc^ndct de coeto (1 Thess. iv).
el fiiiis. Paraclitus, id esl advocalus, qiiia pro nohis
CAPLT IJ. ^nterccdit apud Palrcm, et ad cuipas nosiras rento-
De Filio Dei. veudas curam gerit ; sponsus, quia de colo descen-
MuUis etiam modis Cbrislus in Scripiuris inve- dens adhxsil Ecclesiac, ut cssenl duo io c»rne una,
nilur divinis. Nam ipse Dei Pairis unigenilus est Angelus dicilur propter annuniiationem paternae ac
Filius, qui dum esscl anqiialis Patri, propter salutem SU3C voluntiitis ; unde et apud piophctara magnl con-
noslram formam servi accepit. Proinde quxdam no- silii angelus legilur, dum sit Deus et Dominus angc-
mina in ilio ex divinitaiis subsiantia, quaftdam ex lorum. Missus dicitur, quia Verbum caro facluin
dispensalione suscopiae hnmanitatis assumpla sunt. est. Homo dicitur, quia incarnalus est ; mcdiator,
Cbristus namque Grujce a chrismate appclialus est, quia de morte ad vitam nos perduxit ;
proplioia,
hoc est unctm. Saccrdoles eigo et regcs apud Jii- quod fulura revcbiyit ; sacerdci!», quod pro nobis ho-;
dxos sacra unciione in Veleri Teslamenlo ungeban- stiam se obiulil paslor, quia custus csl ; magtslcr,
;
Jur, ct ideo Cbrisliis unctns appollalur, qui rex et qiiia ostcissor Nazavaeus vcro a loco Nazaietii
; ; ^
eacerdos esl ; qui non olco maioriali, sed oleo locii- merito, id cst, sanclus, sive mundus, quia peccaium
lla;, hoc esi Spiiiiu sancto, est uiictus pr-e omnibus p. non fccit. Siquidcm el de aliis infcrioribus relius
participibiis suis. Cbrisfus vero Ho.braice Mcssi.ts di- nominum spccies ad se trahit Christus, nl facilius
cilur. Jesus llebr*uin, Grsece soicr, Laline s:iluta- inleliigalur. Dicitur aulem panis, quia coro ; vilis,
ris, vei salv.Tior inlerjuetalur, pro eo quod cunclis quia cx sanguinc ipsius redempii sumus ; flos, quia
geniibus siilulifer venil. Emmanuei ex Hebraco in eieclus; via, quia per ipsum ad Deum imus; osiium,
L:ili!<mn significal nobiscum Devs, scibcei quod per quia per ipsum ad Deum ingredimur ; mons, quia
Virginem natus Deushominibus in carne mortali .ip- forlis ; pelra, quia firmitas csl crcdcntium ; iapis
paruit. DeusdiciiHipropicr unJtam cum Paire sub- angularis, vcl quia duos paricies c diverso, id esl de
elantiam Dominns, proplcr scrvieniom sibi crealu-
; circunicisioiic et pra^putio, iii unam fabricain Eccie-
ram : Deus autom ct liomo, qiiia Vcrbum ct caro. si;B jungit : vel quod pacem angclis cl hominibus iii
Lnigciiiius autem voc:iiiir per divinitaiis excellen- sc facil ; lapis ofleusionis, quja vcniens bumilis, of-
tiam, qiiia sine fialiibui : primosenilus, pcr suscc- fciidcnint in cum iiicreduli homines, ei factiis est
jilionem hominis. \n qna pcr adopiionem graliw ba- pelra scautJali. Fundamenlura autem ideo vocalur,
lierc fiatres dignaln> est, quibiis essct priiiiogcniliis. quia fidcs in co fundata esl, vel qula sitper ctini ca-
{Iimicusios Patri a'j iiiiil.tlc siibi^l^inliic npp>'ll.ilur
•
tliolica Ectlcsia conslrucla cst. Agniis diciiur pio-
; ;
l*-i (iliii8 lioiiiini^. L'ihI<- quxthjin dr illo in Srri- L:ibM r.briAti, annun(iJ(urr« «erbi, ol in Cinlko
pdiris B/Tumluni (nrmjtn r>n, qii.Tibm M>ruii<liiin ( jiiliioniin iMha ^'ttnt di*iiUantim mmrrktim pri-
(oMiiam •••tvi (liiiiiitur. O^nriin fxnnpli ;n"*i(i.< iluo mam {Cani. v). Hjrba Chriiti, homo asMaiptot t
(jnailjro < oianifinorantur, ut »inguta aJ siiignla rrfr- R Vcrbo, tcI perfecti omnrs, ul rst in p«aliiio '
Stcl
raiilir. SecunJum funnaiii rntm Dei rV; s^ipso Hicit: ungnemlum in capttt. ^od detcendit in kmrbmm \are>n
tig( fl fatrr unum tumui [Joan. x) ; aeciifilum for- (Pki/. cmip. .Manin thristi, opemrii jntiti:r. ad
unm Loiiiinis ilieit : Pnlrr mnjor mt cit iJ inin. iiiii. oniiii; opus iHinam pirad, Dt r>t illitd in f^SnUco
Il(MiiiiiCk uuli-iu, iniiiuk iiili lli^'rn(<-s qiii<l e( :id quid uiiUKMruiii IfaMiij fjui tornattlet uurtr Ih^n m/i
dicantur qu« pmptrr liiinuin M^i dn U &unt.
c-a pleni lunt myrrha (C.aiU. t). In nanibui (*tiim ufKTa.
\MiJuiK truiufcrre a<l fonnam l>ri r( nirkui fa qux ; in di(.'i(is discrrtio dc^ignjtur -
io mvrrha ctHitu^eu
dic(a Hiiii( ail forni.^iu I>t*i, ut ad ftc iiixicem pervinx lia ct pjsJ»ion»-<%, qu.x lunc probatrssima e«t , cum
rcffrjiilur, vuliiiK iiuiuim c^so na(urr ul/juc siil>- H)1uniini>do |irii ciianUte iVi •( prntimi, vrl <-o<i
MjiiIix', c( fjciuiil crmrcui iu fiJc. Sic (•niin I><'i tiui-iiu.i >cl pa<>sionri Hnnl. D^-t^ru Itumini, Tc»u-
Filio conjuocta etl hununa iia(ui-a, ut ci duabu« m(.'ii<uiii Movum ; sini.an , Vclus. Iicm ilcKrra ,
biibblantiit rirret uuj perttona. Sotus igitur lioiin) lic.i(iiu(lo p^rpeiiM ; uliis(r», vita ;irrseiu ueiil in
fH-rtulit eruccui, mnI propler unltauni p<-rv»na^ ei Cantico canti orum ¥a c\rsti dKi( iMrm ejmt m>
Ihus ilici(ur ixrtiilisite. Iliiic ctl i|utii] «.iTitiliir : Si rapt,'r meo, el deslerm ejui timplexm^ttmr me |C««i. il).
emm cuynutitteni, nunquain iJeum 'jiofin n-uci/int- Iu.'m dri(i;ra, elrcli ; fcini>trj , rrpm6i oaine«, oi
teiu (I Lor. ii). Kilium cniui Doi criiiilituiL (atcniiir, ^^ in Kvan|telio : Slmlutt orM a Jcrinj, h<rdot ntt
ouii 01 virtuU; divinit^iti», «cd «x inliiinilalc huma- a itmtlrii (Hatth. \\>\. Ub«-ra ('.hritti , eTJngrltrt
iiitaUs iion ct «iix iijturx penuansione, ned ei dortrina , u( in Cwinlico csn^icnrum : Mehorm lumt
iioktra* ius< ('|ilioiic. ubera tma t-tno [Cant. tV Mainill.r Damini, dso Te-
Iiivciiiunlui cryo incinln cor|>oralia ipso Filio sLanwiilu . uiidr Ir^itur in .\p<K-al\fH4 Fl tmm
Dei ascribi, nri-noii c( babitus curpuris, dr quo j.iin mureti etrcm mamtlimt f.^poe it. Vcn(< r ('bn>(i. la-
•upra aliqua pokUuiiii8, r( adhuc alia Mibjicicmu^. \a(.runi n*(;rncrationis , i i quo cl«-<-io* %*io* prr
P<ain lapiil Clinsii Druk c»ae iu Aposlolo l«*^i(iir, el adoptiooik grjtum lU fllios gctirrJt lliuc lo ('.aiKk^
cjpiK Lci l<-ki.r CbrikUii, iil cst illud iVam capitt 1 atilii uruiii Jidlur: I micr (Bm tb%tntnt il mml «).
niH/icrti ci< iir. (u/>u( autcm iim Lhitsimi, cafiut vero liiicNUna Duiiiiiii. ^rcrrtum ili\iiit:atis, sivr la «acra
Lkrttti etl Deut (I Cor. ii). Corpiit quiileiii (.brixi .Vriplura occutta McrauieiUj ; hioc io liiioJo tcr*>
tanctj est ^Ui lema, hicul ciiain idciii .Aposloluii u»- pUiiu c»t : Cmpui cum iirdi^i el iiiictiiwi ttrmtnt»
U*ndii. r.apilli iijm(|iic Chri<<(i catnlidi tiiuldUiJincm {t sod. lu). C.tun rju» , aiM«lo|i »H c«*ten pr»«
k.iii( U)ruii< dcj|lij|(iniin in .\()iM'al\|isi cipriinuii(. ubi (licaUin*s , U)(utu KccW.su* cor^Hi» »o»tj|-.riite» . 6c
k4-ripUiiii rk( . (.iifiuf auUmt tjut el < opil/i oiint tur»- ijiio III (ijulicn candcoruni dicUur . (.r«rji ejut tiiut
iidi litnt\uam lana alba tt (ari./uam nis [.ipoe. i). '^ tuVumn.r marmornr {('mmt. «). tVde» UDauni . ao*
Andqiiil.it c( iiiiiiior(jbta» nujciUatis in cjpitis cjii Mimpuis Ihmiio j Vrrbo, vcl Mocii apo»toli . ik* qwm
tlon osU*ii<tiUir. (.ui pn-cipuc ju»(i quiqnr vi Ui( ca- III m-iKcr. cnptum e>t Qmi mpptmftm^mmml
pilli .i<llij-n'ii(c«, |iriip(i-r ovcs jj dciU-rjin fuluras pt^dihut ejut, in.ffiemt Ue doitrtmm itltmi Otui \\\ t),
iiisUr t.iiij-, c( ptiiplcr dcatbjtoniin luiiuiiicrjlnli ui ci in pftahno Ai^ora^iaiai i« /.vo «ii i.'n.'>rii4
liirb.iiii cl cb*cUinini r ctrlo JaUiruiu , iiisUr nivi» ptdet f)ut [PtmC ciiti). (Hm CJimti. fnrle» in tx^
^'ITiilgeiil. OcuU Christi pra*crptj sniit cvjii((clica ;
clcsij , qor est rorpa» qo% . 6m ^oo m p*«lMO
iiiitlc III (M*nrsi U*gitur : Pulckriorei lumt o*mlt ejmt kcriplum rtt /hj^ .im ««< •>«i«<« mmut mmem {[**^.
vtno ((sen. \li\), hoc c»l , vcteri» I.. ,V ." \ii). ( artx*» (lirisii inliroai ia fcf c knj ; 6t fm
Ilcui oculi (ilirisU dtKlorc» »uu(. jht ,. L :-i diritur III p»aUi>o ttum mp^r t f4 m^ m»mt ••fir« »«
viik*( qux nvla suul, ut cst illiiJ in C.jnUco ranli- mtemtn, «i edmmi cmrmtt »#•• \P»«i. itvit. \rkl*
corun Oeult ejmt,
: ttcml <oluint>ir iup<i rii-«i/<>i aifm*- luenta iKtiumi, caro at.>oiMf>t», a»«le m Kjctk^le
rmm (ranl. v). ^ii lirnr. «oliiinUr, piopUr sinipli- prupheu •crip^uni eM : le*e nr tmmmt ttmtim
citju*in , rt riviiliN .iquiniin . pinplci > li.it i.mau \h u(k. i\\. iJ (*t, cam<i> nMa'a- ticfla ve^tiine.iia
^,:
Cliristi , clecli oinncs, ui in Job : Circumda libi A Ei I>;kc TrlHitas. unus esi Deus, solus bonu3, uia-
iecorem tuiun, el tpeciosis induere vextibus (Jobt xi.). gnus, xiennis, omnipolens. Ipse sihi unilas, divi-
Tuaica Chrisli, ejus EccJesia, cujus figurani uiuica. nilas, magnitudo, bonitas, omnipotcntia, ct qiiid-
jila Uabnil dc qna in Evangelio scribilnr Non scin- qtjid ad se subslanUaliter dicitur. Non ita in rc»
iamus iltam, tortiamur de illa cujui sil [Joan. Xix). Uiivis vocabuiis intelligHndnm est vcl diccndum ,
Slola Ciirisii, caro assunipla, [Vissionis vino nitin- quia dici non poiest, Palcr sibi Pater, vel Filiin
data.; hinc in Gencsi scriiUnnn esl : Lavabit vino sibi Filius, vel Spiritus sanctus sibi Spiritus san-
cla Ecdesia, ^us aspersa cruore ; uiide ei supi a : refcruntur. Nam et hoc nomen quod Spirilus di~
/n sanguine uvai paUium tuum {Ibid.). Lnmbare citur, non scmper sacundum id quod refertur ad
l)on>ini , populus ludxoruo) , superltue vitio pulre- aliquid , sed secundnm id quod aliquam natnram
faotuin , de quo in Jeremia scriptum esl : Sicul significat, intelHgitur. Omnis enim incorporea na-
tvmbare adharet corpori, stc appellam poputum istum. uira i-piiiius in Scripturis sacris appeliatur. Unde
ad me, dicii Domiuus {Jer. xin). Cingulum Cliristi, non tantum P-atri ct Filio et Spirilui sanclo, sed
justitia sive fides ^as. Hinc in Isaia legitur : Juslitia omiki laiioiiali creaiurx el aniniic hoc vocabulum
eimnUum tumborum ejus^ el fides dnflorium renum B congruit. Sp.ritus sanclns ideo non dicilur genilus.
ej*s {Ita. w). Calceamenla Domini, mysicrium in- ne dii^k i» Trinitate filii suspicarenlur. Ideo non
caniationis, dc quo Joaimes Bapiista in Evangeiio prxdicalur mgcnitus, ne duo patrcs in ipsa Trinitate
ait : Cujus non sum dignus procuml>eni solvere corri- credantur. Procedens aiitcm dicitnr, lestimoiiio
jpom calceamenli ejus (Luc. iii). Doniini dicobtis : C«m autem venerit paraclitus ,
CAPUT IH.
qfiem ego miUam. vobis a Patre, Sfiritum veriiatis,
Spiritus sanctus ideo pnedicatur Deus, quia ex me {Joan. xv) , etrursum: Ilte,\n(\»H,me clarificabil
Valre FiUoque procedii, ct substanUam cjus habct. qtua de meo aceiptet el annuniinbit vobis. Hic an->
Neque enim aiiud de Patro procedere potuit quani lem non solum natiira procedit , sed semper ad
quud ipse e&t Pater. Spiritus sancius autem dictus peragenda opcra Trinitalis indesincnier procedit.
esi secundum id quod ad aliqnid refertur. Sicut Hoc inierest int«r nasccnlem Filium ct proceden-
cniin relaiive Pater et Filius dicuntuc, ita et Spi- tem Spirilum sanctum, quod Filius c\ uno nascitur,
ritus sancius ad Patrem et Fitium quodammodo re- Spiritus sanctns ex utroqne proccdit. Et ideo dicit
lative dicitur, quia Patris et Filii Spiritus est : sed Aposloiiis ' Qui autem Spiritum Cliristi non Itabel,
ipsa relalio Spiritus sancli noa iia reciprocalioitc ^ liic non esi cjus {iiom. viii). Nam Pater nnnqnn:n
converti poterit , sicut Pater ei Filjus. Nam Pater legilnr missus, Spirilns vcro niissus: ut cst iil;i.l
Filii Pater dicitur, et Filius Patris [Fiiius] dicitur: Dominicum Paraclitus inqiiit Spiritus sanctus
. , ,
Spirilus sanctus vero uiiiformiter dicitur ad Pairem quem mrttct Paler in nomine meo, ille vos docelil
et Filium, quia Palris et Filii Spiritus est. Dioinius otnnia el suggerei vobis omnia {Joun. xiv). Paraciit;:s
eoim Spiritum &anctiiro, Spiritnm Patris, sed non enim Graece, Latinc inlerprelatur consolator, a con-
vicissim dieimus Pairem SpiriUis saocti, ne Fiiius solatione; paradisis cnim consolatio interfiretatiir,
ejus intelligatur Spiriius sanctus. Itiim dicimus Spi- Cbristus eniro euin lugenlibiis misit, postquam ab
rilura sancturo , Spiritum Fiiii , sed non dicimus eorura ociiiis ipse m coelum ascendil. Consdalor
Filiuin Spiritiis sancti . ne Patcr ejus intelligatur enim tristibns iniltilur , secundum illam ejiisdcni
Spirilus sancftis. Dicitur et idcm Spiritus donum Domini «ciitcnUairi -.
Deati lugenles ,
qnoniam ipsi
Dci , quia Deus donaior doni sui est. In quibus coiisolabuntur {Maiih. v). Ipse eliam dicil : Tnnc
notnitiibus circurofeiri potcst vicissim relalioiiis lugchunl filii sponsi, cum ab eis abiatus fnerit sponsiis
regul9, ut sic dicaiiir donator doni ct donuin do (Matili. ix). llcm paraclitus, pro eo qiiod coiisola-
natoris; «luia in his vocahiilis potuit invoniri usi Uoncm gaudium tcmporale amit-.
proestat animis qui
tala huic categoiiae, qu;c dicilnr ad aliquid, cir- ^^ tunt. AUi paraclitum LaUne oratorem vel advoc;a
cuinlalio. Ergo hoc doniim IKi , id est Spiritus Uim interprelanlur. Ipse enim Spiritus sanctns dicil
sanclus, qiii de Patre ot I" ilio aequaliter procedit, Ipse docet pcr ipsiim datur sermo sapientise
;
ab ;
iiiclTabilis quxditm Patris Filiique commiinio est : ipso sancta Scriptura inspirata est. Ideo Spiritiis
ct iJeo foilasse sic appellatur, quia Pairi et Filio sanctus sepUformis nuncupatur, propter dona qiisa
poiest eadem appcllaiio convenire. Nam boc ipse dc divinitaUs cjus plenitudine particulatim quique,
pruprie dicitur ,
qitod iili communiier dicuntur : ut digni sunt , consequi promerentur. Ipse cniiii
qiiia ci Pater Spiritus et Filius Spiritus, el Pater spiritus sapientiu; et intelicctus , spiritus consitii ot
sauclns , et Filius s;mclus rccie dicitur. Ergo ut forUuidinis, spiritus scienlix' et pietatis, spirilus ti-
nominibus juncUs , qua> separaUm utriusqne per- luoris Domini dicitur {Isa. xi). Spiritus aulem priu-
^oiix conveniunt, ulriusquc commnnio proprie si- cipalis iti psalmo quinquagesimo legilur. Ubi quia
f iiiriccinr, vocatur Spiritus sancius : quia est icriia tcrlio spirilus rcpctitur, nonnulli Trinilatem inlci-
iii s:iticla Tiinitaic persona , Patri ct Filio per lexeninl, ideo quia scriptum est : Dcus Spiriius er.t
vnt:ii4 ae4(ualis, qua cox>ternus ct consubstanlialis. {Jontt. p). Quol cnira non estcorpus, et tamcn cst,
u bK L.NiVKllSO LltJlU TMI. I III 1.
Tjilflur rc^Uin- iil spiiitUb i»il. Inl^lliijufit ciuiii A n^ (|'ijiiii j<l -"in, qnanli aJ
ibi ouni-.ulli Triiiitalcru »i;;iiiru;ari in Spiriiu (irin- iiofth aftprirrini. lanlit «i«uiii tojt lurii imprrtial,
cipali Pjtr''ni , iii Spirilu rerlo Kilmm , in Spinlu unti» mykieriuin mii munen* inbaat. ei ifttt im mm
hauiili» Spirituiii Hjnrluin Spirilu» tJinUi* ii!<-i.i do i.iiiilotiiinni inl<*|ntalr pemiMMSl. SpiritJt* »ai»ctat
iiiini IVi (ji< iiur, fo <|iio i ilalur. S i!miii!o rnjiu iU>- nominc .1 |-!j- ipprlbtur m F.vaagelM, DaaiiM» H -
iiiiru ''^t nunrHp.iluin. Nolivsiiiinin ' i < niiij D»nii- liMnU- <-l .'< . nl<* St qmit tnii , wwUl md mt, M y%^.l.
uuin Jfsiiin Chri^luiii, cuui pmt i*jiis rrftuircciiooeiu Qut etfdu in me. flmmtmu a/juit tittr fituiU de mnrt
a iiH>rlnik thrj^tniil in crlum , dcdiAic Spinliiia ejut [Joan. \iii. KvaofalMU a«lMI ripcj«4iit inMte
MiMluni : quo crc(knt£S implcli , tm^uu oioniuiu ilic«rel ; teruUi\ flniis ail : llot ewim iitf*^ 44
gciiliiim l(K]U4'l)aulur lii tanuiin il^Miiini I>u (>%( m Spinlu ifuem accfpimn ergmt trtdemieA i* eumfl¥ti ).
qujnluiii dalur ei^ qiii p**r euiii <!il:t(nii( bvum. ApuJ Srd aliu<l e*t a<]iij <»acrjiBeiili, aliod aqoa ipi »U'iii-
^
hc aiitfni t^U!> ).!>(, :ipu(i iMM (luuuin K\i, >ej srnipti^r- fioi Spiritunj 1^1. Ai|aa mmm McraaMiii «uiUln
lie Spirilus »am tiis dounui rU , dii>lril)uent Mngulii Mt, j<|uj Spiritui iDviailMlii nk. b(a aMvtl tetrys.
prout vult, grjiiarum dona (/ Cor. xii). Naiu et pru- ct ki|;nilu-at i|u<>.l Gt iii amma prr illuni autem
plH:li( , i|iiiljus Miil , iniparlil ; et |)e(caia, «|nil)Uk Spintnni <v;tiii.;iini ip<>u aninwt in<in<lalrr : r.
vull, <liniiUil : iiain pcnala rHisira -.iiit- Spirilu van- 13 Sjniilus saui lus id'*<> unttn» diciiiir, Ji..:
clo noo donantnr. Spirilut Mnclu» iiidc clianl.is t(*i>iaiitr (i iomn. ii> ; i]iimi mcuI nlmnt naiurah pAo-
proprio iinitriipatur : \el quia naturalit^r eo<^ a qui- dere iup«-rri-r(ur omiii lnpiorr, iu in pnnripio vh^T'
l>(M procedit , conjuiigil et %r ununi cuia cis e>s4i ri.*n*b:itJir Spiritussam (ii^aq<iis. l'ndert l>ij«iMnolck*
Qflenilit , vcl ijuia iii nivlti;! mI agi( , Ht iii I>ii) ma- ctiiiliationiK, li«K )-sl Sp«niu saii<-t . -
fMM
iKaiiiUK, rl ipM* in ntilHk. Lmk et 111 liouin Itt-i niliil unctus. Li Ji>.)nn<K apoilolus >pinliini ^ .. . .la n»-
lojjus cbl rliaritJte, et nulluna <*<it iimjun doiinni Dci ctKMiPm Micat, <lici*n\ {Ibid < t.i roi iiM<'/>OM<n« [Fi
qujni SpintuR sanctus. Ipv> wl ci (.^niiia : q«ij* quia Hnrliol, quam acfrptuit ab *e, permameai r» t<J>ii. f^
uon pm (iKriiis iiostris, miI \oUmtJlr diiiiij Krati» ntceut mon habetit mt ali(ftu* doteml rom, %e4 $*emt
datur, inck gr.iiia nuii< upaiur Siail UDiciitii I>ci miKtio ejut docei fji it omnt rt || - l •jiim Spiri-
Veiluini pro|)n'> vi>4>(iiii is uomiiM* sapu-Hti^ , ciim tiis >aiu.lus uni-tu) inviuliili*..
&it •'jt^-r, tit Kiliub, «il Spiritu^ unciii-* univcrsjililrr ( Api T rv
sapieiuia : ita Spniius ^.intiu* proprir uiinciipatiir De ij'Um Tftfitate
>ucjImi1u cliarKatii», cuni iil dter «l Kiliu» uuiver- Trinilat appftl ata quo«l lijt tntuin utM;Rt ex i}ttV^\
laliler rJiarito*. Spintus sanrlui iliKitu.i [tci e>>m, dain iiibiis i|ua«4 innilai ut ir^m^irMi. intH!i^^ita
in liltru tvaiij^rJii ajicrdssiiiii' <!<>> I:ir:itijr. (.11.11 1 iiiin ^ el \otnntat , in mj4>u- m^^n*. lubt-i m *e qnjn» bm
iiliUk n\or{{rlik(a Jivi^sct In. dtQjiu Iht t/i<to (Ut- imn-^-oM-ni di*inc Tnoii.ids. Njni dum trta »iiil ,
m»fci<i (/.«<-. ti), aliu» lioc nli-m ila di\it In Spirit» uniim siint ; quia et >in>;ula in M nsaM, «ft tMnniM
Dei ejt*.io dtutuiua (ftatlk. \(i). Liidt* <-l ili)(ilo I^i in omiiiboi.
arriplJ li*i r%l, dju die i|(iiiu)iia^<-^ini.-) ab rM:«'i%i«Mi«i Dmnis itaqu«* Scnpliira Vctcri* ar Nn\i TrHamrnd
«^{ni it ilir qiiinqi)agrMiiij vcnil Spintui > inrtim lilvinitn-» iiisjMrat.» . si i-ailh>'i).* intrllififir. hor \n-
a pjt»siiiiic Douuni iM>sln Jcsu <.liris(i. I Im» .lul-in *iiMuti|Ui>l l'jt. " '-I Filius, et *>p«rilus lamtut,
di^ilUA Dci dicitur, uA eiu» oprralona \irtus nini iiniis Mi IViis, »aNslanti.r. nniukquc e%-
Patre c( Kilio siKiiilict^tiir Liult* ri l'julris .ni Hirc S4>nlu- ali|iir in^rpanlMlit indtTiiiitvd^ fdivinilalia]
attdem ovintii upcrainr ut.tu altjtu tJ.m Spir.tut, dt- uniljie : (ile«v|nr non "Hinl Im dii, v*d iinti* : IVvl^r,
tidemt nmriH'i* vrom 1 ii/( 1/ (.«r. vii< Sciit .luiem et Kiliiis, r\ Sfiirim^ sarrtus qvamvi^ pjii^r t!!i> m
p«-r b]pli<kiniiiii in Chi ii>to nMinninr rt ren.isi unur, Ifrnui-ni. rt Idco Kiliu» nun tl| qii Patrr r^l, K-lini.
ita Spinlu Mgiiaiiiur, 'pii csl «li^ilus |>ri «-i spiritale qor .» rjtrr •it grinlus . el nJro f*alrr non »il qnt
»igna«iiliiui S{>irit(is ikanctiia i«lcm-o 111 ««ilunilur Filiu^ r«t : Spiridit saiM-tui rwc Patrr «it. ncr KiIim«.
i|>eci«* v<-iiisic M-rihilnr, ut iiatura ojus pcr a\rm vd laniifn Pilrit rt Kilii Spintiis . Piin n FiImi
linipliritatis ct inn(H-<'ii(i.i- lU^ l.irrlHr. rndr i>( Ih)-
n rliain ipsc ro«-<|iiali« rt ad Tnnilatit prr|ii>r«« un»-
CAr(*t , baltrns linUini ininM-rniiam ct aiooirni. trtt.mtr ubi ail . [0' «""••' ^' 'f*. et (.'"'''"i'^»
Spirilus sjtii tds iii(!<* noiuiii)* i^iiit appcM ilur pro per iptttm, ei in ipto tumt omate Ipai flena • teremt» :
ro qund iii apostolonim .^itibus prr dnisKXiini t^tulorum. \inem ^Roim iiV Iptnr #mil
lingiianiin ut ipnis 3pp.iniit ifui el xnttdit in^vi n . 1'alrrm, rl Filinm. rt S^unlnui aaMlM
iinMni<7M^iM7iir fornm \tl. iiK I*roplrrra 3ii(<-m ili vlnnlilrr iVum m-qur la««M lpaB1> P^il
\cr\anim lingiianini jtratijin ;ij>.isioli* .I.-.lil n( <'\vr qni Filiu» r^l. nc<- h iliuru IpSMi C^w ^i l*»l<-r
idonri i*fllrrrrnlnr liilrlmm enidili..ii<* p' '. TNl. nrc Sptnluni tvnctOTN l^f l etM* q<*i Patcr a«i
Qnod vrn> lupra Mopiiloi nriliisc n»cnior.«inr. i.l K^liut rU l na rsl coim lStri«. et Filo. n ^riliti
ranvr rsl tit iniclli-;.>liir jvcr pliir«*s non fu '
>i vaii :
-
I in qM Ma r t aliud f*»'. I
\\i%, \e\\ mansisw in >>in"iilis lotni. sicut f. . s Kii .. >|>intiift uactut qaamvtiprr r
(AOc cM. liaiu: cnim babct natur.im igmi .icv. ul aliut ralrr. abut Kiliua, aliui S^niui tA^rtiiv.
;
,
mincm ad iinntjincm et simililudinem noslram {(•en. i). Angeli Gr.'ece vocantur, Hebraice malaoth, Latinc
CHin enim singiilari numero dixil imaginem, osten- vero nuntii inlerpretaniur, ab eo quod Domini vo-
dil iinam iialuram esse ad cujus imaKinem homo luniaiein popiilis lumiient. Angelorum auiem voca-
vcro dicil pluraliler nostrum oslendit bulum nomen esl non nalurae. Semper enim
llebal ; cum ,
oflicii ,
[k«m, ad cujus imaginem bomo lielial, non unam sunt spiriUis, sed cum mittuntur, vocaniur angcli.
«sae personam. Si cnim illa uJia essenlia Patris, et QuiLus ideo pictorum licentia pennas facir, ut cele-
ITilii, una eswi persona, non dice-
et Spiritus sancii rem eorum in cuncta discursum significeul «icut :
remr, ad imayintni nostram, sed, ad imaginem meam; et juKla fabulas pootarum venli pennas habere dicun-
occ dixissel, faciamns, sed, faciawt. Si Tero iu illis tur, proptcr vclocilatem scilicet. Unde et sacra Scri-
substanii», iion dicerelur, arf imnsfin^m nostram, sed, { Psal. cm ). Novem autom esse ordines angclorum
sacrje Scriplurae lesianlur id osl angeli aiclian-
nd imagiHes Sed ad unam imagtnem unius
nostrat. , , ,
Dei homo factus dicitur, ut una sancla; Tiinitalis geli, throni.dominationes, virtuies, polestatcs, prin-
Uiem personamm alque unilatem nalurae prophela vocabuia cur ila sinl dicla inlerprelando cxscqui- ,
Isaias revelatam sibi non tacuit , cum se dicit au- rour. Angeli vocaiitur propier quod de coelis ad an-
Dominus Deus sabaoih {Isa. yi). Ubi prorsus in eo Grapce, Laline nuntius dicitur. Archangeli Graeca
quod diciuir tcrtio, sancius, personarum Tiiiiitatem lingua summi nuntii inlerprelanlur. Qui enim parv«
III eo vero quod semel diciiur, Dominu» Deus sa- vel ralnima annunlianl , angeli ; qui vero sunmia.
alKsque omui dubilatione credendum est , Pairem primatum teneanl inter angelos; arcbos enim Grxce,
ct Filium , et Spiritum sanclura , «num esse Deum Latine princeps interpretatur. Sunt enim et duccs
Pairem omnipoleniera, seternum, ineommulabilem : principes, sub quorum ordine unicuiqiie angelorum
et singuli Iiorum Deus, et simul omnes unus Deus : oflicia deputata sunt. Nam quia archangeli angelis
quia quidquid est Pater, quo Dcus est , quo sub- angelus egrediebatur in occursum ejut , et dixit ad
siantia esi ,
quo aeternitas est, hoc Filius, hoc Spi- ^ eum : Curre, loquere ad puerum istum, dicens - Abs-
ritiis sanclus est. Ita etiam et Filius , eo quo est que muro habitabtiur Jerusaiem [Zach. ii). Si enim
Deus, quo substantia est, quo aeterniias 'est , hoc in ipsis officiis angeiorum nequaquam potestates su-
Patcr esl et Filius. Una in tribus divinitas , una periores inleriores disponerent, iiulto modo hoc qnod
esseutia , una omnipotentia. Et quidiiuid subsian- homini diccret angelus, ab angelo cognovisset. Qui-
lialitor de Deo dici potesi, si roric de Palre solo in- dam autem archangelorum privatis nominibus ap-
lerrogatus fueris, quid sit Pater, responde, Deus cst. pelianiur, ut per vocabula ipsa in opcre quid valeant
Interrogatus de Filio, responde, Deus. Inlerrogatus designelur. Gabriel Hebraice, in lingua nosira verti-
de Spiriiu sancto, responde, Deiis. Si inierrogatus tur forittudo Dei. Ubi enim potentia vel forlitudo
fueris simul de Palre, ei Filio, ei Spiriiii sanoto, non manifestatur . Gabriel mittitur Unde et eo tempore
deos, sed Deum respondc unuui, omnipol^niem, in- quo erat Dominus nascituriis et triumphalurus de
commutabilcm. Sciendum cst quod quxdam de Deo mundo, Gabriel venit ad Mariam, ut ilium annuntia-
substanlialiler dicunlur, ut est, Dcu^, magnus, oro- rei, qui ad debeliandas aerias potestates humiiis ve-
uipoiens : et quidquid ad se dicilur, id esl, snbstan- iiire dignatus est. Mictiael interpretatur quis sicut
tiain divinitaiis significans : qu3>dam itaque [vcro] Deus ? Quando enim aiiquid in mundo mirae virtutis
relative dicuniur : ut Pater ad Filium , Filius ad ^ fit, hic archangelus mitiitur : et ex ipso opere no-
Patrem, el Spiritus sanctus rel<<.livc ad Patrem et laen e$i ejus, quia nemo vaiet facere quod facere
Fillum; ad sc aulem sive Pater, sive Fiiius, si.e potesi Deus. Raphael interpretatur curatw vel. medi-'
Spiritus sanclus , Dcus dicilur. Itaque Paler co cina Dei. Ubicunque enim curaodi opus neccssarium
quo esl Deus, hoc ipso substanlia eal : quia ejusdeii^ cst, hic archaiigolus a Deo mittilur,. et indc medicina
V^aler est, reiative dicilur, qnia non subslaiiU<B no- tale detersa visuin restituit. Noniinis enim interprc-
men est, sed refertur ad Fiiiuni. Non sic dicimus laiione et angeli ofijcium desiiniaiur. Uriel iiiterpre-
Fiiium Palrem esse , quomodo dicimus Filium taiur ignis Dei , sicut legimus apparuisse igncni in
Deuin csse : nec ita dicimiis Palrem Fiiium essc, rubo. Lcgimus ciiam i;]ncm n)issiin\ desupcr, et iiit>
i>l(!rtltnr. orJinrs an^rrloroiD rt digiiiiates tntrlli^iin- A (Cen T nimimin n(U«4eftk ^mti ^OM
:
crni (tistii*iruiiiitur. Vjr/ufri aiij<i'lK'3 (|ua><bni mini- amnrc ol cnitinnplaiione aaamtr« mbil alia diila I
slPiiu nt-rliibfnlnr ,
(ht qii.n «.iyna rl mirocnls in liabeitt, niM rtim .1 qno ctr^ti mM. Quod •ftcia 4m
iiiiiini«j niint, (nojili-r qiuxl n %iiiiil>*^ )liriintnr. Pu- scraphini m Iviia Ir^itntiir. ifvralilrr Vc«cm ct ?lo«
ie*4aln ftiiut qnilin^ Nirtnirii advrrajr •^ubjrcLT «nnt, Tr%Unirnti si^nifir.ilionrin otleaAnM. Mrvi «rro f».
r( inde potiMatnm ni>niine iMin< npanlur, qiii>i inali- cicm ct p>-.ic^ f)i'i oprriunt , i|«ia ^rrtcnla aitlc
giii S|Mnlu<i roriiin poir-jai,. corrrcnlMr, rr lanlum miintum rt rulnra poM m»wA$m %cift oos poMi-
,
Ii(i4r.int (|iiantuni nipiunt. I'tnctpaiut »unl hi •|<ii 311- ma^, !>r.| mr<1b tintum rcimqi lcMiMait OB«lc»-
g(Hnnini a>(ininil>us praftnnl qui pm ro «juo<l -ii|>- plamur Smpili %f\ns ab% luh^, fnht 4t tibffca
di:<M aiifrlo& ad cxploniluin niy«trriuni diMniiiii di<» lanlum iinindi . qiu: in •ci ilicb«i« farta tonl, i«
|Minunt, principalns ^(Kabtiliini .irrrfwnint. Nuin alii pn>rnli ft.Tmlo Dovimus. Qoo I cl.iiiiaat lcr, S*»-
S'int qiii a'lin>niHlr;int, alii (pii is«t«(nn( siml ri )mt ftmt, .iltrr aJ atlrrum , Trimtali» in una dlTiniUtc
Dflnirlrm dtriiur MitHa millmm mtnitlrubunl n, el » drinnn^irat niTslcnum Srd qnid proJctt no» iV» ao
defwt centei,a mtilut auiitetmnt tih {Or.n. tii). />'»- «rlii s spiriiibus isu ptT^trioccrc, «i aoQ tUi«k*aiuu*
minationei Kuoi lii (\m\ ctiani virlutibu» rl pniictpiili- baH: ctiam ad no<iros prorcctM ilMHm coMMer»-
bu* prMinincnl ;
qni pro roqorKl cjrlrrih anu^rlorum tiunr dcTrvarr* Quia rnim tapcfM Hi civiias rx a»-
aRniinibns (lominantur.doiniuauonr^ \o4*antnr. Thro- Pfrlis rl hominiboi coniKH ad qnam linlum rrrdi- :
Hi buiil n^Mnin.i anirt-lornm qai {...«tiirf) cltMpno i^du mm hiimanuni (frnui; avrnJrrr. quanlrM illic (-oiiti-
dicuntur; «ft *o«aii ihraiii, qiii.T i'lis pra-snUi «oinli- Ritclccio» .inprclns r- niar.siiw >i(.ui •cripiiua e»t :
Inr, <;( prr *-o«. jndim su.i iliK|>oniU Ckemtnm ^ulrin Sluluil lerminot ynlium ircundum ntumerum ««f«f»-
i*t ip«i «nliliincA caioniiu poiisialcs ct ani^rju^a ini- rum Z>. 1 l>e>tt. iiin;; debeoiui el uo« aiiqniJ ei
liiMrria «•%»<• {H'rhilx'nlur,qiM ••\ Hcbrjico in linfiinm lilis diitiiictioiiibus •iipernuruiii (.mam ad ututn ir^-
iiostinm iniiTprci.mtur , xnenlicr multttudo Svjnt ktrv coiivor&il onii tralierf , notqoc ipsot aJ >
-
(iiiiii i(uli!iinK>ra apinina an|{clorum ; (|ui pro eo (|uod, iiicnlj VII lutiiui Ikiiiis tiuj 1 • innamBiare. 0<''-
vii iiiiut p4M)iti, divma scH^nlia cTleris :inipliu4 plciia illuc atci-otura trediinr tantJ muUnMdo I. ',
Kiint, Chenibim , id e%l plemiudo nientur , ap)M<llin- i|u.iiii« tuuhiluJo rrmant t angr oruin,aup4-rrvUil i^'tt
liir. ipM suiit illa (luo inimalia sn|>rr priipili.iloniim q<io<|ueboroii.e*qui aJ i(3Ble*icio pjinjni ri-deum.Pi
urcr fjcln «t ni •Ullo .
pniptcr Mpiiitiranilam anr:- cn a|uiiiiiou<« aliquiJ. iHuJ rc*efUut'-», ^
lorutii prTM'nlijni. n qntirnm mcilto osiriKiitur l»cu.s. (
/"orj,- iinitcnbir' Pistioclr ntMi.i.i^ r,^-\ •
»
.SerapAtni (piuquc siuiiliicr miilliliKlo c^t anf(fK'ruin, bununnm singuli^nim afminum '
'..
qui et ilebnvu iii l..aliiiuin ar.iente* vcl in<-en'<cntrt rt In .•oniQi tortrm pcr roovrr^ n
iiiierprcUniiir. Oni idcirco ardcnlea vor.inlur, qiioil dcpiiljntur. iNain Minl pl. rwjuc <^ui p>rva latMUMl.
inbT coH cl iViini iiulli :ilii angrli roiisistnnt *( iJro s< I tjinc:i hj'C raJcm pjf»j pu jnnunl.j-r fralrs
qiiaiiluni viciniun coran. ro consi^tniil , Unto m.igii bu^ non drikisiuni isU ilaquc iti Jii^<-i<iru.it ru><'<'
rtania(r divini lnniinis inll iiiiinunlnr. Hj>c i;:itur vo- nini cnrrunl. Kl ftunt nminulli qui, di«iOJ- lar^ ..
calMila jgniinuin anKcloniin ila tnnl spccialia urJini niunrrv- rrffCli, M*ci-c(unim rcolratlMin tumma ri ra
«tin^ulurum , u( Uiiirii !>in( e\ p«rte lomniiinia ura- )»crc prxvakcnt c( nunliarr quo [ h »tu qiKxnute
liium. Nam Jicrl'. lliroii!, I><'i ••r<|ii, li> qnnriiinJam hxc f> \n\r.\\ ci^o isii noo uilrr 3. '
"
fum r.u
'
jii)(rloriiiii i>riliii(' sjM ri.>iilt:r (IrMgiicniur, Ljmcu Ji- m<-ruin J<-putanlijr* Kl sunt ijui n . .: ... -t 1 . »<<oa
iitur pri l'salniis(jm . Qut aciiri lu/vr < ^crufrtiH valfiilcr i»pcrjnlur «^uu tnitur i^ii. n'M vl t opema-
{Ptul. Ldiii. Sod i(i«v* i»lt ordiiK'» an^c!uruni pri- nim virluiura »ortcaei nun.' '
.'\'X wmX
\al.s iioininiiMt* ;tp|N'li iitiir, qiiia liuc ipkUin o(b> tuni nonuiilli qui rUaiu dr ol»«.\»u rvrporilMi& tivai*(.*«)«
I)
in propiiii oiiiinc plfiuns jccc|M^riiiit cl < i;'ii kiii( kpiriius fttf JiU , •OK^M virtulc nr .
uuinibu!» uQiaa roininuou. prupnc Linicu ct nuituivj pljr potcttati* ^ifliMi qoo iU.,-f .-i .un
miit oriliiiiUjA (lcpuljnlur. I iik uii|uc riniu . nuut tUUn. , Ul»t inlcr pOtCOUIr» ;pl>ir«UlUBi)
pionirrni^iM- cos iit niundi coiifcUt c\urdio. .Nam quia virtiitilMit ciiam rlrciomui Ut iiioi otrnta traM<
I ui Jii^fli iKui pix>uiil. Ilic rti uiilo ivl divtiucliu ruiil ' Kt «104 MM«lli «loi ak ui tcnartoyMt («mbt
anyiloriJii , «|ui ppsl Lpsuin nijloruin 141 rulcsti ju- viUiv omBibutqoc iVu^lrrtit >luoaio«oiar, «t i^ jitre
Horr [toili^ vig irc' p. rsHlcnnl >jm («oUpi.int apo- luunJili.* Jii i(iU-r bomtor» v«ccMOf ; Mt4r c( «4
klJlx jnxili icdilcrunl, lii [M^r^rvcraiitja j:lcruv- MovtiCn jKtlur i m «oivi/uai lo Amoi Mcf«MM
bcjliluJiuis «oliJali ^unt. Indc ci p()«t rirlt crcj- \t lod tii) qiM ofti laii. Mti Mtcr aatcfvt ^-
tii>liciu in piii.iipio rc|M-|i(iir t la'. firmam,mlmm miiuiuum. curruoi' K( uto'. ouuhuIU ^l. iloa Mlii-
5i B. RABANI MAURI ARCIHEP MOCUNT. OPERLM PARS II. ^i
melipsis vigilanii cura donunantur, duin se soliiciia A giioscii , eiqiie adhuc vae deteriiis imminet , sed pri-
iiileulione discutiiini, divino tiinori scmper inbcc- vataii) se donis inlclligil et nequaquam gemit. Qui>-
rcnles, hoc in niuiicre viitulis accipionl uk judicare quis ergo talis esl, fralrcs mei gemendus cst valdc,
,
recie cl alios possint : quorum profectp menlibus quia non gemit. Pcnsemiis igitur accepta elecloruin
dnni divina conlemplatio pra^slo est, iii his, velul in niuuera, et virtiite qua posstimus,ad amorem tan-
throno suo, Dominus prxsidens, alioriim facta oxa- ta> soriis anhelemiis. Qui in sc donorum gratiam mi-
minat, ct ciincla mirabilitcr dc sita sedc dispensal. nime rec«>gnoscit, geinai ;
qiii vero ininora in se
Qiii cri;o isli. nisi condiloris siii (hioiii sunl? Vd quo eognoscil, majora aliis non invideal. Angeiorum eniin
nisi ad supemarvm sedium nuineros ascribunlnr "^
noniine poiest.^^tcs snpcrna;, iit supra ostendimns,
Pcr quos dum sancta Ecclesia rcgitur, plcrumque de designanliir, nl in psalixo : Qui facit angetos tuos spi-
quibusdara suis infirmis actibus etiam elecii judi- rilus [Psnl. ciii). Angelus aulem (ypice Doniinus JcsMs
caiilur. Ct sunt oonnulli qui tanla Dei ac proximi Cbrislus nunonpalur, id est, nuntius patcrnsc voliin'
dilectione pleni sunt, ut jure cherubim nominenlur. tatis.Unde propheta ait Venit ad templum suum :
Quia enim, ut prxraii sumus, cberubim {>lenittido d<t»unator ^ quem vos vultis, et angelus t^^stamenti,
scientide dicilur, et Paulo dicente didicimus . Qnia quem 9os desideratis. Angelus Joannes praecursor in
pleniiudo legis charilas {Rom. xiii) ; onuies qui Dei " Malachia vocatur, ut esl illud . Ecce mitio angelum
et proximi cbarilate cetcris amplius pleni sunl, mc- meum onie fneiem luam {Malach. ni). Simili quoque
ritorum suorum sorleni inter cherubim nuraero per- modo et in Apocaiypsi , ubi prxiia describuntur, ita
ceperunt. Ei suni nonuulii qui , supernse contempla^ legitur : Yidi angelum Bci fortem volantem per me-
lionis amore accensi, in solo condiloris sui desiderio dium ccolunt {Apoc. xiv). Angeli sancii prxdicr.tin-
ajihelant, nii jam in hoc mundocupiunt, solo aeter- nes vocantur, de quibus Doininiis ad Job pro diabolo
nitalisamore pasciintur, lerrena quaeque abjiciunt, ioquens ail : Cum suiilatus fueril, limebunt angeli, et
cuncla (emporalia menle Iransccndunt, amant et ar" territi purgaburdur {Job. xu). El alifoi ; Angeli pacis
dcnt : alqoe in suo ipso ardore requiescunt, araando amare ftebunt {isa. xxxiii). Et in Aposloio : Appn^
ardent , loquendo et aiios accendunl el quos verbo ; ruit angelis (1 Tim. ni). Qiiod nomen non per nalii>-
tangunl , ardere protinus in Dei araore faciunt. Quid ram , sed pcr oflicium minisiratioiiis soriili sunt.
«rgo istos, nisi seraphim, dixerim, quoruin cor in Angelos diabolus in Apostolo nuncupatur, ubi ail :
jgnera conversum lucet et urit : quia et raentium Eliam si angelus de ccelo evungelizarerit vobis prwler
oculos ad superna illuminant, et compungeiido m quod evangelizavimus, annthema si', {Gal. i). Similiter
ftetibus viliorum rubiginem purgant : quia ergo ila ct angeli immundi spiritiis nuncupantur , ubi idein
ad amorem inQammati sunt, quo isti,
sui conditoris C Aposlolus ait : Nescitis quia angelos judicabimus ?
nisi inter serapbin nuraerum, surtem suae vocationis qminto magis smularia! Cor. vi.) His vero exem-
(/
acceperunt anim% quae
? Vae autcra in se de liis pla similia, qui Scripturas legit, invemre poterit.
bunis qu£ enumeraviraus minime , atiquid reccK
LIBER SECUNDUS.
CAPUT UNICUM. Caiu interprctatar possessto, Unde eiymologtani
DE HOHIMBOS QUI QUODAM PRyESAGIO VOWmA RBCEPE- ipsius pater exprlmens ait Cain. id est, posaedi lio-
RUNT. minem per Deutn { Gen. iv ) Idem- el lanwntado . eo
i. qjiod pro interfccto Abel inierfectns sit j ei poenam
De Adam et postens ejus usque ad patriarehtts. siri sceleris dederit. Hic autem fraler, qui «tale nia-
Adnm, sicutbeatus Hieronymus iradidil, Ivomo sea jor eumdem Abei occidit in campo , popuium prio-
terrenus, sive terra ruhra inlerpretatur: ex lcrra enim D rem significat, qui intcificit Cliristuin in Calvnrice
facla est caro , ct humus homini» faciendi inat<?rles loco.
fuit.Hic figuram Christi geslavit. ISam sicut sexla Abel cnim interpretatur luctus •
quo nominc prar;-
die formatus est ad imaginem Dei , ita sexta mundi figurabatnr occidendos; Idem et vanitas, qiiia cito
arlate Firms Dei formam camis induit, ul reformarec solulus csl atque SHbiractiis. Hic pastor oviuni Chrl-
liominem ad similitudinem Dei. sii tenuit typnm, qui esl verus pastoret reclor fide-
EVa interpretntur vita , sive calamitas , sive rrr. lium populortim : und« e! animara suam posuit pro
Vita, quia origo fuil nasccndi ; calamilas el v;v, qiiia ovibus suis.
pcr prxvaricationem causa exstilit moriendi. A ca^ Seih , qui interpretaliir resurrectio vel posiiio , eo
dendo enira nomen assumpsit ealamilas. Alii autem qtio per inicrfeclionem fratris natus qiiasi rcsurrc-
diciint quod ob hoc Eva appeUvita et calamitas sit ctio illius apposilus sil. Hlc demonstrat Christum Je-
Jata qnia saepc mulier viro causa sabiiis cst, sype
, sum, in qiio est vcra resiirrcctio el vita fideliuic.
calamiLitis et mortis, quod est v<p. Designat autem Enos joxla proprix lingnac varielatem homo vel
Ecclesiara sponsam Christi factam per I.ivacri raini- vir dicilur, et congriie hoc vocabulum habnit ; dc eo
sieriura, qund de laterc morrentis Chrtsti proAuxit. enim scripuim est : Tunc iniiium fuit invocnndo nQr
i o T)F. LNlVF.nSO UIRI x\:i - I in II Sl
fn Domini {Cen. l\}, \irr.l pliTiqiir M( lin<uriiui ar- A bo'" «•'m " hummt cardt, tl tntemt u rt^itm aa^-
Lil^cniur i|ucm1 lurir priinum in nuiiiinf Doiuiui cl in mobut i.unt M'iith it . Soim >nttii» Uitntiiur ?Im
fiiiiililudin^* (-jus fjLiical^i hunl nlob. l)r<Lrjl f-.r- !ii ilU gitilf , cui k<*|>irni boniin^ «liMkaalijr profter
«'lcttiaiii III npe vivrnlrin, quamliu ad beaUtudineni juvlitiam »uain. Solt% jii>l«» ilqur |irHrrtin. rui ea
pri)!i i»»3L' rrliciuii» pcrvt^niat. »4>plriii errlektJ? ,
pri>pu-r v pirn pl.irm Sp«nliMij U-
Kiiuili, lilius (i.iiii, dfdiciilii) iiiUrprt L3lur lii i|Miuh liuuii:j'ildn , in iinaiu Kdlr.um ron^lnnjiiiur. Nor
fhiiii iHtniin«' nviuUMn poslra j-iJilii jvit Cjin. Si- vf/,i> :«rrain C4Mi<<iruiil d« I |rm WTipnliili<lilj«* . %m
yiiiricjt aulcni iin|iiu& in li^c tiLa laoluio cmc* fuo- Cbriftliis faltrii avil K4<(«^iain rv LomiLiiiu» vKtam
d;(oi». H)a'l«rHUiii. Lign* arcaf ronf^iMuu rraai UlMMac;
Ctfinan tamfniatio vel pottttiio torum inli'rprfl.1- •>ir r( ^A ilcikij- Dirnibr3 JHrirU Minl cttap^MM^ aai>
lcr. Siciil riiiiii (!aio potir-ui», itj ilfrivaiuiu nninrn, tatis rl liiii>r.iiilia « lisrilati^ S«rui >oe CBn MUt pcf
||mkJ Cil C.iinaii , fanl ponftMO corum Si^iiilicU j(|u;iiD rt ligiNjni Vil\alH> « «l. ut faiutlb Ckriili f«r
antcfii .'ipiM-lilurci ('arnaliiiin volupljlum, qui l;itituiii baptismuoi c( 1111« 1» paKxoi.i-in c«l »aajia. .4rca niim
(Jr pni*acotis viur tlrliciis v>lticiliidiii<*in gt-i iinl. iftli EcrlrsiaiD 'JcniuiMriilat , «riix naLat to lucUbM
(lliii* H«-lrrairi» .fjliiupt iiilfrptfljtur, [c\] posle- iiiiiiidi ItujiHi, n (.bristii p(iib^mjnt'- ad liiia» i
rilatr sui (rcnons ni)iiirn Mirtiuis. Ab ipso euiiii siint B i|iii<-lis lciidii. Jjiu >ero illud, quwd
priiiiii^'i-nili .-l-.lbioiH s. In ( uju.o l>rrj diiiliir I rjtu!> dr viiirj i|ujm plaiiUvil iiM*hnat4it flUw ti
J.ib luliilasse cuni iii cjpite libri illius ila scnpluni csl III JonK> ftua .nM non appaTal (^.briili mac ig»-
.
«kl : S ir erat ia /rrr<i (Jiui nomint Job (Jub. 1). id- raiii, qui ituMirialUk r»l dum pjssu» rvt. iinJaiiMr»!
rirco haiKlu» vir ubi babilaM-rit dicitur, ut <'j«s ni(»- dum rniiifiiii» est? In donin >wa , id e>l, 10 graie
ritum virtiuis <-i|>rimaUir (Juis n.inii{ii<* quiv iirsriat &ua ; ct in domr^liri<» sait^uinis sui , utiqa« JtKJuris.
ipjod sit tcrra griiUlium ' (jciiIiIujs jiiti-ni uIiIik iLa Tunr rniin iiudjlj ••si mortaliUs cjrni« rju*. VN-""
viliis ciiklitit, quoni.iiu c/ii;nili(Hiem kui (kindiluris iiiidiUlnti , id rsl ,
pjssinnrii) Cbnvli vidfM l
iguoravil. Dicalur iUique ubi babita^cril, iit lior cjus drrisil; ri Judj-i ChrtsU mortcin vid«>i)Ur»
laudibus |iroli<-i.'it quiHl txtntis inU'r nialos fuit. Nrquo venint. Scm vcro rl Jjplici, laoqiiaui duo pu|wii et
vjldi- i'st iaud.iiiiir tioniiii) cvsc ciini Ih)Iii-,, scd bo- rirrutiinsionr ci prj>piiiio i r^-.lt nU's <of(uiu n«di-
nuin csM- ruiii nulis. lalr pjlris. qu.i sigti'|jrjiijliir juysi.) Salvjion».
m-
Kiiocb auU>m. liliu^ Jared. inlcr|>fcl3lur drt/iVado. mcnlrs vrsiiincuiuin iMMirnini luper dorva wu , ri
ticut rl Mi|iotiiir Iptt gciiuit Mrtihmtalam . ambula- intrnuU-s av'er»i opcnn-runi nudiUlrin paUi*, oet vi-
rilque cum l)tu , ct num appuruil : ifuia tulil itlum drruiil, qiiod vrrcnda palri* trxrnuit. ^«•'•dam enira
l>cu* {Ctn. IV >. Ilir scplimiis jI) .Vdjm iratislaliikCM, miMki p4»Mou«ai Cbrisli vrlamrnlu trfima». i.l r>l,
rt »iKiiiliijl .si-ptiiiijiii rii|uu'iM ruunj- rrsurn^riiu- sjrrjmenio hoaoninii.s, cju»«(uc mvsirru raUiMirm
nit, quando transfcrcntitr sancli io viiain p«-ipcluar rc.ldrtili-s Jud.ronim deirartion4Mn operiuius. Vr«l>-
,
iiniiiurl;)lilalis , cl dcilu-abunlur bjbilacMliiin Dei in niriiliini '-nim siynilirat *acrjmciiUim, dorva inrino-
Spiritit viiirtu. riaiii pra-lrriUiruiu quia pa»»)04irm liiriai inn»-
.MjIIiiixjIjiii iiitcrprcLiliir tiiurrjui. Ksl evidcturlv ai lain (rkbrat K.rlrsia. nun jdbu. , '-cUl fuUi
iiioloci.-) tMnuiiiis. (Jiiidjni i-niiii cuni 1 inu p.Ui r irjus rjin.
IjUiin fui»«e, el diluMiiiu pn-lcrih»e pnUvcruui. (Ui S«'in di< ilur Ri>iMinn<Mj q>i' ,,-q t\ pmagio
lioc fti|;(n;inlrr transf'*riur niurlMui ril, iil osieiidrrc- p<r^U'ri|..ti» K-crpil. Y.\ i| 1 pjinarrlur prtH
,
lur iNui vuissc ruiu jKi.il diluviuiu, snl in •-o<lriii ca PIkMj*, rl apo«Uili, rt p<jpulus iKn , ri ip»i«»
Ijclysmo fuissi dcfunrUini. .^oli cnini im to lioiiiiiv«'k siir|M- ri ( lii i\uis , 1 iijuA aii orta tohn WM6 a4
III :ii'Cj diluviiiiii rvjsrriiiil. Signilii jl julrni idrin I asiiiii iiijj;nutii rvl tioniMi in Kei»(ih««.
M.ithii».iJaiii cus qui buir luutido laiilum drdili miiiI, ( bam lulidu» ttilrrprrUlur Lt ip*« ri prn
cl fuiuram vitain iioii qiij*tuiit lli (Mnm lir«l litu fuiuri (««itiionjiiiaiu» lVt«iefiiM caini f^m cnailcmc
g^rvi fiicrint ikup«-r irrram, latiH-n vrrarilrr luoriun- pjrtrin im&M-dit, c^\m vicino aoir i-atriit>or rsL l'ndi«
1)
lur, quia Tt(-rii,T viln- pjrlii qus r&isUri- iiuii luc rl f.gvpius u..- -,
f fCypOoOMB iMigM Cliim
rriiiiir. JuiUjr Hi> Jl : -ufiiJi imafMMn. ^i C lin-
I^ainrrli jiitnii prrniri<-n« iiitrqirctjlur. Uu rniiii Uj caniriu alqur inorlrui drndrnl.
pcn-ulirns iiilrrfccil (^Jin. ^uod tiiani ipw p«i^tca JjplM-l laiuud» inUTprrUiur F.t eo riitm pn^lM*
>4- prip«-irabsc uxoribuji cuuUU lur. Ilir luvuli huju^ (Crnliuiu h«»«:tiur. Kl ^ma iaU e%x n prniiUi* mnl*
li|iirjm irnrl, rujii» pcr« jluiii (ibrislu» |>rr »jnfriiiiii» iiluitii crtJi iilioiu. ibratVm Ijtiluduvr Ji^itirt .hrlMt
MJi rlTusioiiriii pmi M-pluai;.ulj krplrm niiiadi ijrnr rsi, i|ui ruiivrr»jtur iB «crirui» Ivcari.urum In ll»
rj|iuiK'« abkolvii . juila quod cas AVjiigrluuj l.uca» rr^o Uibuk Itbi» Noc »r<unda ori|[o «Jisrnb «orrrtil.
»riilMt. ul Ur« ^rlr« muiKli a Innin friv<-rau«mc l«flr««»>
>(M' vrrn rc^uiet iiilcrpmaiiir. \b ro igiiur qm-Ml lur Purro Viii lu bltt» »411» Akiam, r4 ( ham LilifMM,
»ub illu iiinnij n tn» quirM-iint jvr diluMiiin . a|ifM-l- rl J-iphri Kuiu|um pKvwHfrmnl Ini
Ijlu* rsl ici;uii-i. Si|iiiliia| aulriii >ih' p.'r nmnr» I Irsta ( lii ikii, »ju. t r Triii.;jUi fi.lt
CMns Judawrum, qiii Jn passioue Domini danmat.onis eamdein legcm advcnii.m Domini indicavit altiim, ;
Sarfjnis ejns »«- q.ii in fine mnndi vet.torus css(^ dennhiiainr, et srt
sonlentiam exceperuni, clamantes :
jfernosel super filios nostrof {Matth. x\vii). Ob qnod o ciindiim advcnlii.n Christi atquc bj.iS Evnngetiiini
patria quasi inprrati per Romanos in uHionem sangui- Jud.iiis pr;r;dicaluriis. Unde et in montc; dum Domi-
nns iranslignralos, hi diio Moysos ot Elias
nis Christi expulsi, locuin sancia» Ecclesijc dedernnt,
f.iibs>(>l
Nenrbd inteTpretalur ttjrannas. IsJe enim prior lorero osiendit, cnjus jam advenlus cst praestolatns
gressus est adversus Deum impicialls aedificare liir- ham qu(V6ml videre diem meum : vidil et gavisus esl
rim. Unde diabolom expressit, qni superW.TP. «ppetitu {ioan. viii). Duas aulcm uxores, quas habuit Abra-
culmen divinsc celsitudinis appelivlt, dicens : A^cen- B ham, id est, liberam er anclllam, Apostolo docente,
dam super altiiudinem mbium. el ero similis AUi«simo duo esse testamenta didicimus, ex quibns duo popur^
hoc esi, JudsRorum ct Ecclesiae nati suitt.
(Isai. x!v).
Loth interpretatur declinan». Factis einim Sodo*
Heber inlerprefatur traHsitus. ^tymologia ejus my-
mnoriim non coiisensit, sed eornm illicila carnis in-
slica esl, qtiod ab ejus stirpe transiret Deus, ne per-
c^^Ddia declinavit. Ipse igilur Loih frater Abrahami
sevferaret in eis translata in geniibus gratik, Ex 'pso
justus et hospitalis in Sodomis, qui ex illo inccn-
exorti sunt Hebraei. Undte Heber, in c.ijtls domo i
Re- dio, quod erai similitudo futuri judicii, raerait salvuii
pria loquela reniansit, tJJClcrts Unguis dispersis,
evadere, typum figurabat corporis Chrisii . qiiod hi
demptoreni nostrom Inslnuat, in cujus Ecdesia uui-
omnibus sanctts et nunc intcr iniquos atque tmpios
tas fidei sine schismatc perseverai.
gemit , quorum factis non consentit , et a quoruni
Faleg inlcrpretatur divUio. Cul pater proplerea
pdrmistiOiie in sxculi iine liberabitur, illis damnati^
Ule nomen iroposuit, quod luiic natus esi quandb per
supplicio ignis setcrni.
linguas terra divisa est. Proptcr snperbiam enim
UWT aulem Lolh eorum tenuit lypnm , qui per
filiorum Adam ,
quae seinper inimica est simplicitati
gratiam Dei vocaii, postmodhm fciro respiciunt, et
aique uniiaii, divisio linguarum facta esl; et propter ^,
^^ ^^ ^^^^ reliqoera..., redire cootendunt. De quibus
huiiiililatem ct mansueiudinem Chrisli et apostolo-
ipse Doininus : Nemo , inquit ,
ponens manum sucni
rum ejus linguarum divcrsitas coadunata est.
super aralrum, et res, iciens retro, nptus est regno Dei
Melchisedech interprelatur rex justus. Rex ,
quia
{Luc.w). Consequenter ipsclcgis gestavit personam,
postea imperavit Salem; justus pro eo quod discer-
de qua infidelitalis opera pariuol, qui etiara carnali
nens sacramenta Legis et Evangeiii , non pccudum
intellectu utunturc
victiinas, sed oblationem panis et calicis in sacrifi-
Filia ejus duae Samariam signinvanl Jerusalem-
cium obtulit. Hic ergo in oblatione sua icgnum
quc, quse foruicantur in lege per adulteriuht illiciUf?
Christi vel sacerdotium fignravil, cujus corporis et
doclrin.Te.
sanguinis sacramentum, id est oblalio panis ac vini,
Moab interpretatur ix paire, et lotum nomen eiy-
h) toto orbe offertur.
roologiam babet. Conccpit enim eum primogenita
II.
filia de patre. Significat autem Moab sapientiam s.'e
De patriarchis ei cceleris ejusdem wialls liominibus. cularem de qila Dominus loquitiir per prophetara
, ;
Abrain piimo vocatus pater videns populum, pro- Perdam sapientiam supientium et prudentiatii pru-^ ,
pier Israel sciiicet tantuin. postea appeliatiis est detUium reprobabo {Isa. xxix). Qti?e auCtoreha sul
Abraham, quod transferlur, paier multarum geniium,'^ scnsum habet^ qui ex Dei condilione generatur. Vi
quod erat adhuc per rideui futurum. Gentium autcm dciur quidcin nasci de patre, quod interpretatur
non habetur in nomine^ sed subaudilnr juxta illud : Moab : scd quia adulter est et adversarius populi Dei,
Erit nomen tuuni Abraham , quia palrem multuruni de incestu et speluoca ac nocte generaiur.
gcntium posut le (Cen. xvii). Abraliain qui|.)pc hubet Ammon, c.ijus causa nomen redditur filitu populi
tripliccm significationcm in semetipso. Primant Sal- mei, sic dcrivatur, ut ex patre ipse sit sermo. Am-
vaioris, quando relicia cognalione sua venii in hunc mon enim a quo dicli sunt Ammonitx vocatur po- ,
miiiidum ; alleram Putris, quando iinmolavil unicum pulus meuB. Possniuus juxta Iropologiani fllios Am-
Filium; terliam vcro quod figur^im gestat sanctoriim mon intclligcre ,
qui dc Loth in spclunca generati
rjui advci.luin Christi cum gaudio siisceperunt. Ta- suiit semine, et generaii in ebrielate et incestii, oni>
bernaculum eniin illiid Abrahae ipsain Jerusalem ha- nes bxr. ticos : de quibus dicit et apostolus Joannes :
huil, ubi pro lempore prophotai et apostoli habita- Ex nobis exierunt, led non fuerunt ex nohis. Si ehint
vcrunl, uhi el Doininns pri.nuin advenicns a creden- fuisscnt ex nobis ,
permansissent utique nobiscum (
(ibiis siisceptus, ab incrcduiis in li^ito suspensu» est. Joan. li). Isti in declinaiione orti sunt : hoc cnim
17 DC 1:M\KI(.S4> l.lUid 1111 II!: II
l^lh in liiifium naslrjin Tfrtilnr i|iiia omuft timui \ (-jiiu auit.m irMinnnuk ru , ei !*i pro^fiit
imtlitrt lutii tnrU ' Hon e.t qut faeiat bottum, no» ett ^t^rtt noiKup^iui iJ r%t rufm, Dictiiir rMim ktn,
utquf ad unum 'l'*al. \iii). uh nictHJOeni vriW^.i rufx Imlis lU a^^itelM, a>-
Sarai iiii> iprcunnr frineepi mea, po (|iio>l \-maK jus e.lolio {iriiiMijfrniU prrdidil. K4aai WUHtBm o^
uuiuft lihluiaiitoilA (fttiuut maUTfaniilias. ('oMi-a ruUircm loipurii Um (u« frtl, quod I^IAr Ma^s/kf
rauka Rjniinii iinmuuii ,
aiibu i liUrra , dit ilur diriiur. Snt tt.-ro qu<Mi fu<-nl hit^-tiu» ri pWMM.
Sjra, ] C!>( pnri.fpi. Onmiuiii qiiip[M' gtMilium fu- ^ai.di) irnim nalii^ r»l . tuUi» uciil prlii»
lura priiirrps .'irji, iti< ul «-i lHiminu& polln iUin Uiv- •ril. «Ique id*-o iriintt noaiinkhas »pvrll«lar :
ral J<l ibraljaiii Uaim tihi ei Sara /S/iurn, tt bent- nl ,-\i ruint , Kdora. id >-\i Mn^Miarui; S«ir . itjr^i
dieam ti, et eril la genlem magnam , uii et rrye» po- pilotut, qoia ikmi babu.t UiiiUlrm. lii. Mfmfic^l |M>
pn/ort/iA <ruri< rx #0 (f'Cn ivii). piiliini Jud forum iii (^brt<>tii ii ri pmiilirUt iiur']
Ag.ir iiiiLTprfiatur adima %fl ioavertn. Fuil rnnii i>orM-« uiioiic tan-^'uitM-iiiu vlrufMmri pdo«iim, lr|;iHinr
i^-.pyiiiia roiitpltviii \br;«li)' iilvrua, • auN.i ^ftirraudi p«'< < jUirtiiii liurribli-m
«hU, qu.r ;Mi»t cuiihMiiplinn , iO{f,cM> iii< nfiaiil*.', Jji <i!) ;<iileia. iim ntl^rprrUUir i«f^jNlai«r. wr«
conversa Ckl ad S.^xrnni. t&orr.* auiem Mir^liam, qu<Mi in orlii pl.inuiur iplanUiul iiaN€«vU« fratrk
Sirai cl Agar, MTUtidum Apo<iluluiii , iluorum li.-sta- U .ipprvltenJ>'ril, aor qutMl poatea fratrciB artf Jrc^-
iiiiiiturum, iil Mipri ditimus, gC!U.in( nguraiii. Qnj- prril I nd«- ci fc»au Jmue TtKttum ru M«m«ii
ditil .
riim iiiij, lioc r\t S.irai lilicn.Kirk-ttiam siKnificjn^ rrii Jicot' tuvi-liintiiTtt mt 1« titera ri<a
rn-ni
geniiil p^^iiiilum Clirisii.iiium, i|iii sccunduni cJi iirm «'•(». iwii). Isir quiJt-m itratl. nr wiJen» b*iim
iHm csl, fttd in lilM-r(aU'm vocauj!> esl : qun lilM-rUd* iliwitur. Tuik «'nim hoc .toOM-n »ccr|Ni, quau.lu ui j
libcravii nim (ihrisdis. Ailrra auiein, Luc «nl.Vgar imkU- lnruius xinl iii cerUmim- acgi-lum. ct onr«iic
anrill.i malir Umarlis , qiti iuli'rpri>latur ni<Ji/io lucircnt Ih*iic licluf e«l. Ii.-tr protucr « fi i
/>ri, Sytiagir.'aiii i-\piinii( . (|UJ' popiiliini Jul.innim Itrael appclblus c^, mcuI eliptrail. l :'ji «< .-
in HCrvi(m«-iii gi*ii*-ran& iioii uirrinl li.i-n-<li(aU in .u rmfii, ei «.i/iiu /a«;r<i >i( iinuiM mta \(^en it&n tl . <
HpKrr ciiio lilio iilicr.T. scd projccdLs cum m3(re in auU?m <.hn%Luni ilcawmolrat. m\c popuiuin nfroua: .
dccrto isUus ^xciili oiMTral. qui l>:i Paln^ lH.-iM;dfrlioor prxbtu^ rM prion ^n>-
Isaac cj ri»u nomcn accrj.u. Risrral cnim pilrr »•"'" J"ii.-«'<>rum. lsU ju(.:m du«i lilii Rrl>r.-jr l.»o«
«^ii.m.lo ci promissiisi^l, adiiurons in gaiidio. 1>"P^''"-. "» <liiinius. stgnilirjol. S<i»j?<\|t» rl hx-
llisil
«liibil.iiis in gautlio. Ki hac rrgo rausa iximrn ar^ jor »cr%!l minun populo l.hr»ii3n«>nim »ir quijMit ,
ccpit iiaac enim iiiu-rprcuuir ntut. yuih crgo m '' '^ *" »'"««"» •>«»''" •'»^> pou^i i|uod dur fvoie» el
Abraliam, ul prx-dirium chI, |)cr immidjliuoem Glii
*'"'^ p"puli lulra ik>s unl ,
viUomm scilirrl aiqiie
non pcnlucti a<l Imnui sarnlini. Jn.Ut.s sijrinlica- Jatuh facW-sij- rx CiinsU. Srnuissr Itaa* roivsunv
banl, qui rum MTviliUr \iv.'rrnl rt rariialjUr sa|»r- iii.i(Hmriii orbi» osU^u.kl ; ortili illios raliK.uaiae. §•
rcnl, iion inuliiK.lijni immililalnn \.i pjksi.iiifm drm pcruse tlr mun.ln. rl rt-li,(ftiai> lonM-ti anle
t.lirisu tilco ipiia iioii iiiuUigi l..inl p.issiunriii Clm orj;it .•luiii n««- -
'
it ^jotid bbus hu)or
s(i. non p« r\. iHTUiil ad Iihiiui wrnll.ii , »«>! illn.l, "t .
^rxrputio i J.Hl.».>niin V>*<^ •«•• qn»
quod tJKurjlniii csl in Ki ic . irjus^.siuiii csl ad n >*iJ»»<' ••M»l"r-«""''''K>( l»^»''». J»"^'"*'» **»«>( »fc <**»^»**
aiicU'ni. quia Cbriktu* ovu. Ipse rniiu liliui. ip»e !«alvjti, .pi.i* jirr iltHinnam jiUus quit^or v»iulnr.
nrics, agiiiis . fliius, qiiia naluti; arira.quia immo- Qut..! lkaa<- df iitatons blii mii vnuUo«>r
ialus S4>d ipiid cst qii.Kl \<'|irihus hi*rvlu( arivs ili., •.ipurii. «i|^iilkal quod tinmipolra* Iknn Jodatd
.oinilrns, niki i|<iihI Clirisius j Jii.|:ris ipiiiis r»iuv pop.ili loiia op>'rati..nr pas<i tlrtutirratit. Sed ille
ruiudi». c( .id i>\(i< tiiiiiii m lnriiu .ruti» rsl ri.nll- Ijrdaiile miiMin^m Rrbrtta •ufipoMil, qwa dnm Jo'
lu»T l)r quo s.ripliiiu r»l : Curiiiia iHr«i in niiiitiKi .lainis p<>(>ulu* Immii u|irra hNis qturnl . f.-mltlmi
ijiu {llab III). Ilnii pcr «crvum .\lirab.r drspoii ptqHjliiin iu.iWr |UaU> •almduut. ul it««i>ip*ie«t« Ft»
sjla rkl Urhcccj. qii.r liiU>rpr<-lju.r. poUrMti^ . wtr t. r . ib.iiii iMini nprri» o(t«rrri, rt b<-«>>^'
7II» iNMiinni (ii.ri^.-rit .pn.t jn-r pn-Mam ir ,•.<.. -.. •« Irairis arri(M»rrl yui .-.«.V-.n . ilw>« r*
qiiaiu qisr s«<rtuft tir^i^iial ,
prtipht-laruiii ora. .. ai.iiMalilKi> prarlutt. i
u* p<^d«t pl*«
iKimiiMi ii(winiJr>u Clirislo ft|HMis4 (>cl«->»ia pr.i |va tcrr |»ro rkUrH>ribo» »JKrtiKii« aoa ^v>-«« |»rr
raU c»t, tpi r «fpioiiim Spiritiis ».4Imii nraUJin ar- v«M.m Prophrtx ititit /n aw tu^i, . fW-«4 r
cipicns. |..il>ciit.r pioiiiisHa fiitnr.c Kii icftia ri»p«- .;m4- tid.tinm Imudutfmn i'¥t * Tt^. i « VN^" '"*
«I t liiijus lili luciuiit ¥mu f( Janib iacitb nuait» ftc bfaciOa rl ci^koi lui«baM ptib >»<
;
litati gratiam praerogandam, quam ei in pracsenti per libera», duae ancillaB fuetunt, cst dicendora. Vi.limus
speciem non osiendil, qiiia tunc eam in erroi-e roli- B enlm Apostoium in Jibera et in anciila quas habebal
qiiit; el tamen quia hanc quaiideqne collectums Abrabam, duu Tcstamenta inletligere; sed ibi in una
i-rat, per henedictionem gratiam prxvidit. Igitiir et una faciiius appareret quod dicittir : hic aulein
Esab , post beuediclioncm patris invi<1iae slimulis dusp sunt el dujc ; deinde ibi aiicillae filius exhacre-
concitatus, necem fratii suo Jacob fraudulenier ex'» dalur ; hic vero ancillarum fiiii sinml cum (iiiis li-
cogitat. Hoc nimirum et Judaicus populos in Chli- beiarum terram promissionis accipiuiit. Uiidc Iiic
£1.0 pr»^iedilatus, noii solum Dominura patibulo cni- procul dubio aliquid signiGcatur. Quanquam eiiini
cis iradidit, veruin eiiani credentcs in illo usque ad du* liberae Qxores Jacob ad Novum TestamenlUin,
etlusioiiem sanguinis persecutns esl. Jacob autcm quod In iibertate vocati snmus, existimentur peni-
tlolos fugiens fratris, relicta domo patria vel paren- neie; non tamen frustra dux siint, nisi quia duse vi-
tibus, vadlt in regiouera ionginquam , ut acciperet Ui nobis in Chrisli corpore praedicanlur, una tem-
sibl uxorem. Nou aiiter Cbristus rolicfis pareniibus poraiis, in qna iaboramus; alia aetcrna, in qiia di-
secuiiduni carnem, Id est, populo fsracl el palria, id ieclioneni Dei conlemplalMinur. Lia namque inler-
esl Jerosolyma ei omnibus regionibus Judxx , abiit preiatur laborans^ Hacbel auiem visus, sive princi-
in gentes, accipiens inde sibi EccIesiaTn, ut implere» piuttt, sive verbum. Actio ergo hujus vitae, in qua
tur quod dictum est • Vocabo non plcbem meam C , vivimus ex fide, laboriosa eei in opeiibus el inceila;
plebem mean*, et non tiihciam , dilectam : rt erit in quo exitu perveniat ad utiiit'> ^m eorum qitibus
loco, nbi dictum est , Non plebs meu vos , ibi voca- consuiere vohiinus. Ipsa est Lia, piioFHxo'* Jacob,
buniur fHii Dei wtrt autem Jacob
{Ose. u). Pergente ac per hoc el innrrois ociriis tuJB^e commenioratur.
iii Mesopolamiaro, venit in locum ubi nunc Bethel Cogitaiiones enim morlaHttm tim dce , et incertce pro-
vocatur, et posnit strb capitc suo lapidem magnDm, videnticB nostree {Sap. ix). Spes vero aeiemae con-
et dormiens vidit scaiafin subnixam innitentera coelo, tentplaiionis Dei, habens certara intelligeotiam ve-
ei angelos Dci ascendeiaes et descendentes. iloc ritatis, ipsa esi Rachel. (3nde etiam dicitur Bona
viso evigilavil unxitque iapidem . diccns : Vere hic facie et pulchra speeie {Gen. xxrx). Hane eniiu ainat
domvs Def est et porla cceli {Gen. xxvni); et his di- omnis pie sludiosirs, et propter hanc servit gratiac
tiis discessit. Soranus
Jacob mors sive passio isie Dei, quia pecctita nostra et si fuerint sicut ph(enicium^
csf Chnsti. Lapis ad caput ejus qui nomiiiaiiro tanguam nir dealbabuntur {Isa. i). Laban (pioque in-
quodammodo lapis dicius est, etiam uncius Chrislus lerpretatuf decAbaiio -.
sui servivii Jacob piopler
significatur : Caput enim viri Christus est (/ Cor. xi). Rachei. Neque enim se quisque converlit sub gra-
Quts enim nescii CbrisUim ab unctione appellatum? Temissitmis peccalorum servire
tia justiiise , nisi ut
Domiis aulem Dei quia ibi nalus esl Chrislus in
,
D quiele vivai in verbo ex qno videiur principiuin
,
nila pTnriit*' ^f pnilr nmiK rosiorr ljl:il<ir. SumpMl auum Juiob It^idtm , el r-inta/sii emm
S«TMliis lUtq^K' ipsa J.ti ob st-ptnii aiinoniM pro lituluni ti( M)Hlire autrm 'uil^r ri>lr|.-« um Ju-
<!iij|)Us uxoribiis liiijni vilo' pn-srnlis irinpus ^iK*<>- dri)s qiiani grnlr^ le^tis r<tt Upik eiiiiiM-n« in««inililu-
liral, qiiia )m.t »4>pi<-iii i-\ol>ilur; in qiia Donnniis dinriii C.bnsli.i-t accrviis lapidiioi. qui «•^t inidUtiMlo
rnrmain Mrvi arcopil , r.irtii^ obe«li<-ii» patt-rox vo- rrr«lrnliiini. Vir rnim ,
qni cum Jjcob liKtaia» c%l
iiiiit.iti iisijiK- ;i(l niorl<-ni. Ille rnim pro <Mibiis vr- tv|iiiiii l.brisli «•vidciilis^ r-ji Cui Um^
Mvit, il Diiiniiiu^ iioHtiT ail : Son itnil hihut hnmi- i'i«^o prxv iluit Jacult. uiK^i. ......:.. ut n))>tetiuni
nii minitlran, ted minitlrure (Vallh. II). liU* pavil '' fi^Mirarrt pas»Minis boniini. Ibi timi*» e>t Jaco6 i»
n\cs, cl l><)niiiius in Evangolio (iicil : Hiio tum pm- Jud.coriim lypo, lioc r»;, in curpohk toi «obotc pnr-
tior bonnt tJonn. \). Illc niercetlii» liicro varioin sibi valnKse Dro . et quasi cnai iiiliriiio, ila cum camc
|MM'is .-ilisdilit; (ilirisliiR iliviTsjriini gpnlinm varKS- cj<i<« lu<-Uinicn iiiirc. <-l iiivalr<tccrr in pavMone riaa,
l.itriii .siblnu l ( fiii;:ri-^jvit. Ilji* lics vir^Ms aniptitalis «Kiil .ti npliiin est cuni di(-rr<-ni : (.rucifi^. Kt U-
( ortii iliiis in alvcis riqiiarum opfHisiiit, ul iii •aniiii incn Jjcnii ab eodeni aiigclo l)riie«li« u«in«-m , qocm
roiitrmplatioiK- niuitipli<-are<itiir cjus ovrs; ot Do- \irior niiprraverat. iniprtravit. (.iiju» nomioiA im-
niiiiiis iiost(T in aqu.i bapii^mali» Iria |MT6onanin po.viiio tui<|ur i)rncdictifl fuit. Inlrrprctjtur autcin
innniii.i. P.iiris, ot Kilii, tl Spirilus snnrii ,
jMipulo Isr.icl, tiiii ns flium . <|uod rnl 111 linv prrmium «ai»-
liilcii proiMi^uit, ul iiiiisi|iiis lioc pieno coriJc pcrNp(*- ( luruni oniiiiuiii. Ti^igit illi (Mirro i lrm angciot la-
iprit, clli(-i.Tiiir ovis Dci. tiludin>-ni rnnoris. vl claudum r>-d«li«lit, Mcq>ic erat
Pust lonKaiii igilur scrviliilpm, quani Jacob apii<l uiius alqiie idriii Ja4-«>b tM-iii*Jirtu» rt clauilut ' br-
tocrriiin «uiim pro iixoribiis vpI pm incrrcilr su&li lydictuft in his qui in Christum ei eiMWm popiilo
niiil. |ir:v<-i-pii ri Dius ut n^\(Tl/'roiur ad patriaiii crcdi<lrrunt , at«|uc in infldelitHi» cbuda». .>am in
suaui riiiu, iKiioraiilc sov <-i osuo, rum uxorilnis miis fi^nioris nrrvu vairiu<lo gcnrris r( inoltitu«lo ml.
pn)|MTavii. Lalijn auli-in (onftcciilus rst ciiiu ^'
iii rum-s quip|M> miiiI in klirpr. qui d«-friHmnir% a lido
inoiitc G.ibad cutn furorv, at<|ii(; i'loia, qm- Kaciicl palruin, et a pr ji i-plis sui auctun« drviantr», in ef-
furuvcrat, apiid (uiii roi|ui<iivil , niK rrptTil. Quid lorr kui seuiinis claudicant . dr quibu» prvipbrlice
rr^'o »il)i liot- ipsiini ii({iir:<lilcr vrlil , viilrmiuin. pr:i-iiirluin rsl F.l ddmdkMTrruHl a t^miiu tut$
Dnni ciiim Lalian Mi|)rrius aliain gcrat p<-rM>ujm , (/'sii/. iMii. (Jui lanim pofuin^ )M)>( MiitJt sibi viri-
iiunr taincii ili:il oli ivpuiii ligiirnt. l)us nuii viluiii (IjiiJkjI, m-<I ci tiirpr«<i(, n« ulira
I^baii i|iiip|»c inlrrprrtalnr dealhniio. Dr.-vlbjlio jain gcnrrarr lilio» |Missit. DriiHjur quod a«l)rcit idrni
autein di.il)olus non iiiconvrnirnter aicipitur, quu pjiriarcb:! vidiMe te Druin iiiCK* ad facieni . cuai
cum sit t<-nrl)rosiis v\ mcrilo , Iramtfigurai tr iclui sii|HTiiis vinim kci-um narrai fuisse lutlJlum, «J u-
luiyelum lucit {II l.'>r. x\,. IIuil vrvuit Jjiob, nl ^nilir.it qiiij Kicin Dcu» lionio « r.u rulurui. q«i cuni
rst, ri {Mrte rrproixiiuni Juilait-us |Mi|iiitiis, ri cni- Jjcob (Mtpulu iuciarctur.
|iis cariM* iiicar'iatus Domiiiiis vcnii l'iiic.>i ciiani Dina, qu.i' irjnsfrrtur in t'«iii*<tin .
jurgn enini 111
ptir l.aitaii iiiun<luii iiic niprimi. ^ui (tiin fiirorr J4- Siihimii causa rislilit. Il.rr i|uippr, ul mulierr* n-
< t>b scqiiiliir, i|iiia i-lr< t'is (|iK»Mpic, qiii Hcdi inplorik ilrrrl riiranrx rrgiooi», • ^ nr. quaiHlo uitaqwr-
iiijslri niciiiiir.i miiit , p4TM:(|urii(1o «>pprini<-rr i ona- <|uc mrii». *U3 stndia 1
•
»«-tMi«r« alirna»
I)
liir. Miijiin lUi.iin, iil rsl, !»ru nninili , kite ilMboli, < iinii», rilia h.«biliim .' ilra «-inlinmi prvv
Jacob ali<(tiiiit, < um (lliriHlus itibi KcclrsiaiM roiijun priuiii rvagaiui (>uam Su-iicni priiirrp» trrrr opfrv
\il. 0*<->iii ct (i*' <lo>no l*alri« ab^tiilil , i|um n |irr iiiit, ijiiij vidclirrt inirntam cant eitrrtoribu» dia-
ri-oplK-l.iiii di<'itiir <>6/ini(-iT«- ;><i;tu/iiiN (uNiii.ri do |m>Iiis ««trrumpil. f'l afafmunaij ett amtma tjm» cwm
inuin yatnt Imi (/'»«1/. jiiv) (.liinl vcro 111 i.Udiv, nisi r<) ((.Vn. \i\iv), quij unitjm sd>i prr inwiaiialefli r^-
avarilia «ickit{ii.ilur* Lnilc cl prr Pauliiiu ilinlur *puil . rt quij (uiiimrn* a cnipj rrtip-acil. aSei-
/'( ar<iriim, i/uir etl idolorum t.miu» {('.ol. lil). La- rilur ; alqur admi%«<iiii IV*rr coiulur. ln«4«ii MmA*
li-in rr](o vrnirnv apiid Jacob iiii)liim loii invrnit. tiis frflvTtpri itrlinit leiw ^«Ml iMil i r uO l J* f<'
qula (tMr<iMs niiindi llics.nin^ (li.ili«>lu« in Ur Irm- rob in ulcvcndn tlapii Mmlt •». ••CallMr
piorr nottro V(*5li((ia roiirupi^rcnii.r hTr.--- * - riimniniiri pattorM MtB— «)nammt llabfMH e»> .
p:>ril ;
srd (]iijr Jjcob non lijbuil, ra Rj' ram animaruM lUbA WMiki»ram, nr violmlrr aoi
iooprriiit rorporah «leliitn, aui fomi«m»oAr •(v(tiuH ftllMK
PiT nuchrl qiiippr. qiir ont f)ei dk-itor , Ffrlr- lar ,
par4iM]ur »int ipti mrm^, tmtaAHB Ap»-
»ia nguraliir. S«*dcrt- siiirm. rst lnimililalrm |«<rn<- %tohtm. nltiul
P*rR(M . ( \|.
;
stiipraloi-cin , iic pro laiilo coiiiiiiisso iiii|)Uiiilus Uaclicli dcbebatur, ad sc emcral Lia. lndcelduni
evadal. natus esset, dixit Lia : Dedil Deus merccdem meam
Ruben, yrimogcnilus Israelis, qui iiilcrprclalur {Cen. XXX). liiiiic paler J:icob iii benediclione sua
vivonit fUiut; sic eniin quaiiilo eum pcpcril Lia, vo- <i<tti»ni /oivem nuncupavit ((<>«. xlix), supponenlcni
cavil nomen ejus Hubeii, diceiis : Quia vidil Deus liumeruin suuin ad porlandam, qiiia in lalore terraj
humiliialem meam {Gen. ixix), populum sigiiifical cl vehendisad maieqayc iii finibus suisnasccbanlur,
Ju»l;oornin, qiii Dcuin i|UO:]amniO(lo vidit, Iioc esi, pliiriniuin laboravil. Significat aiilein ecolosiam «le
agnovil pcr acceplionein Ugis; scil vi(<lavil cubile genlibus, qiiu; siiljecit humcrum suuni ad cnicis oiius
Dei Patris, quaiido tariicm, qiiam sibi Chrislus asci- portaiiduiu, et ad iniplendum mandala Chrisli, qni
vurat, confixil in palibulo crucis. Alilcr significal dixit : Jugum enim meum suavet et onus meum lcve
prxdicalionem sanclorum apostotorum, erroris sui UabilHvit vir meus mecum {Gen. xxx). Hic camdeui
poeiMleotiain agerel et cx fide viveret. B Eccleiiam significat, qu£ secus fluclus hujus viix iu-
Simcon interprelatur auditio ; sic enim dixil Lia, habiians, omncs tenlationes el lurbines sxculi sus-
qiiaiiiio pcperit cum : Qnia exaudivil me Deus tinet et in doctoribns suis ad monies viriutum [el]
{Gen. xxix). Hic scribas designal Judaiorum, qui laudes Domino referendas convocat populos omniuin
acceporunt quidcm yocem Dci, prjecepta legis sibi gentiura.
Aradentcra , sed in.furore suo occiderunt propbetas, Nepliialim qiioque inlcrprelatur convertit me, vel
el in dolore suo sulToderunt fisuris clavorum Christum dilalavit me, vel certe implicuit me. Dc conversionc
lirmissimum murum, in qiio credenles stabili robore sivc coniparatone causa nominis ejus cst. Unde ct
communiunlur. dicil Rachel , cum euni peperisset ancilla e]u&
Levi, qui inlerpreiaiur addsLus, auclor el figura Lia [Bala] : Comparavit me Deus citm sorore mea,
.est principum sacerdolurn qui Doniinum crucifi.xe- et invalui {Gen. xxx). Cui dixil paterin bonedictione
chorum aposlolicum et
Tunt. Aliter Levi significat sua : Nephtatim cervus emissus, dans eloijuia pul-
uuiversum martyrum exercltum, ncc non et marty- chriludinis {Gen. xi.ix). Sive, Nephlalim agcr irri-
runi caput ; oinniquc ordini pcrfcctoruni Ulrumquc verbum
ista dicun- (juus. e.iim significat Hebrortum
lur, qui perfeciioncm diaritaiis morientcs pro Do- aulem quod aquse calidx in ipsa aila. Significat
mino implevcrunl et abrennnliantcs omuibiis cul- ^ nascuniur tribu; sive quod super lacum Gencsar
;
mcti doctrinx evangeiicx assecuti sunt, tanqiiam fluenlo Jordanis esset irriguus. Hcbraei aulem vo-
veri Levitx non habentes parlem in tcrra, scd cum luiU propter Tiberiadem, qua? legis videbatur ba-
Propheta dlc«nles : Dominus pars hwreditntis metc bere notiliara, agrum irriguum et eloquia pulchri-
{Psat. xv). Unde Moyses in benedictione Levi ad ludinis prophetari. Cerviis autem emissus tempora-
Dominum ait : Perfeclio lua et doclrina lua viro sancto neas fruges et velocitatem tcrra; uberiorisostendit;
luo, quem probasli in tentalione, et judicatti ad ujuas sed mclius, si ad doclrinam Salvatoris cuncta rc-
coutradictionis {Deut. xxxiii). T«n/aJus est cnini vir fo.rimus, quod ibi vel maxime docuerit Salvaior :
i«te sajnclus, ut Apostolus ait, per oinnia [pro] qiio.l in Evangelio quoque scriptum esl. Aliter
Mimilitndine^ excepo peccato {Heb. iv). Sed maximam aiiiem exprimii omnes sanctos pracdicatores, qiii
ci tunc diabolus tenlalioncm intnlit, 'Cuni in ejus nc- instar cervorum iransilicntes, ad superna se eri-
«ein Judxorum animos tanta obstinationccxcilavit, ut guni, cunctisque credenlibus doctrinx eloquia con-
einnes una voce dicerent Sanguis ejus super no»: et ferunt.
super filios noslros {Matth. xxvii). Aq«3c enim contra- Dan incerprelaturjuitinum. Bala enim euin cum
diclionis popuii sunt Judxorum, qui inundatione per- pi'perissct, dixit Racliei doinina cjiis : Judicavit me
sccutiouum contra Chrisluin ct snnclos ejiis surre- '^ Dominus, et exaudiens dedit niiiii filium : causam
xeruiit. nominis expressit. Hic juxta propheiiam Jacob,
Juda confessio dicilur, quia quando oiim poperit colubfr in via, cerasles in eemita Cbse dicitur {Gen.
Lia, laudem Domino rclulil, dioens : Nuiic super hoc XLix). Dicuiit quidam Anticbiisluni pcr bxc verbu
confitebor Doniino {Gen. xxix), id est, gralias ago. pra:dici dc ista tribu futurum, pio eo quod lioc loco
Hic signiQcat Chiiiiluni, qiii iti cubili sepulcri, Dan et coiuber asserilur cl inordcns ; et unde inler
quasi leo securus, quodam corporis soinno quievil, Iribus Israel primus Dan ad aquilonemcasiramelalus
devictoque mortis imperio, post triduum surrexit esl, signilicans illuin qiii se in laleribus aquilonisseJcre
qui contra adversarias poicsiates in eruce con- dicit ; el dc quo figuralitcr pi oplicta dicit : A Dan
iligens , sanctam Ecdesiam , quam de geniibus aud.tus esl fremitus equorum {Jer. viii). Qui non
universis ad se vitem veram colligens vino san- solum coluber, sed eliam cerastes vocatur. Cerata
guinis sui lavavit , cunctis hoslibus supcriorein eniin Grxce cornua dicunlur. Serpens ille corniitus
iiccii.
csse perhibetur, per quem digne Anlicbristus asse-
J&acluir. quiinterpretalur uierces. Uoc autcin idco ritur qiii contra vilam lidelium cum inorsu pcsii-
IS r>E l'MVKRM) I lliRI \\n UB II. Itf
fene prr Iii'nu/>iiis annal/iiur cUjiu corinlius p<iir- \ plirij prrJiirral 4^ or(« (/uin m/ii «^ar t4 o<-
»Uli>. 0'Ji^ aulciii i»4rv:ijt v^uiiiam aiigusiiomn r^v* caium tnaqmtm etl momfm mrum ti »orn^:e im mtm-
qnam Tiiini T Fil rrgo culubcr iii via, <|iio! in prs-- libnt (ilnttuh. i) Quia «ero pcr butniliialrai
tcniik \iur lalj(ii<iinr ros ambubrc pro\o<at, qni- n:» ud tjiilsni cirrcvu piurum crlMluAMi
li-ii i{nasi parrrihl') hljndiliir, fccd iTKinlrl, f|iio.| i'.r rjin moi t «<jhiiin]ti(iir QH^tilto rrtftiierii . rt'
<-<»s qii't>us IiIhtUIciii irilxiii, »Trori^ sui \<*f><>no r'''/««' trur/imni H rrrlrrrin, rtr. {Itrwt. miiiK ln
rniiHiiniit. Kiliuqiic ilcrum < cra^ltrt iu M*niila, qnij r'-(|iiir(inm' «-iiiin IroiH^, pol/%Ut ripniuilur tp»j«%
«pioi lidrW rcpcril, rl tc%ii inlcr jnfiisla KiiMTJ SjUaioriii, qui brjclito furtiiiibiii^ uur po<r^ialc«
pt:r<rpli ruIiAli» ronslringcrc tiilct, i.on solnHi inuii laiij» r«?Ii;(ioiii »u.t iiirlmavil. S4ibj<x(i»quipMe
iicquidj iMllida pcTKuasionis impr^iit. vrrum rliani sil»i rrg li^ c( |^iiiih«« oni*< r
i(u%r]u»po-
terroi»; pulrMjiis p«-rinii( in p«'rs<Tuli<inii aiigor»'. («•iili.i rljnni. Ipsc rmim ap- ....... i
ro*t Ijcnelicia firLr dnlrrdinis eicrcct rornua {»otc- ^rl p<>{>uli ()ei, t«U) orl<? Kn ,
•lalift. In qiio Iwo c<{ui noinine bunc inundiini iiiii- J 'julnr i ( < liofvrjlor uhiqiie fuil, dtccaii? craMcii-
fiiial, <|ii->d pcr clauom-m suain in riirMi |jb*-iiliijm ^lii : //'i <iiUnM ^o^rrli f ra</ir«rrrHii(K^K/, />«otiii4
»cmporiiin xpiiin.n ;
cl i|uod AnlirhriMus riirrma <'c"';>«-rort/r rl irri«o«rTHfoi»/irni<m/ri/<f«/)Cj>mi iij«j|
nimtdi avpri-lirmlirr inlidir, Orasics isir t<jiii an- W (Marc. \\\).
gubi mordcrc prrhib» liir. Lngnlam quippc cqiii A»er, qiii niU-qiret.^^dir b^.nut . quia dum em
inordcre, est eilrrma »*ouli lcrnndo ronlingerr, P^I>^ri!»v( /rlpba, diiil (. a /^fl(« r^e, rt *r«/i/i^«a<
ul cjdat avcnMir cjuh rclro : qiiia qiii«|ui3 in ini- ntf mulierei [C.en. itii. Ilir
dcmon%tra( DomiMM
qiii(.iliiius (li(rniia(<; mundi cKolIiiur, rriro radcf* J''^"n> '^hnsium, ruju% panis pinirvn e»t ia orc crT>-
di( idir. hiritenim Moyv» in Ijcneiiirliuno Dan ca- <l(i liiJiii, qiiia cl dclim» pr.i b i rcpiljus, boc c%t,
Ik/im /ronri /Zuir /orj/irrr d/' BaM/i (/)ni/. iixiii). Lro corporis tui cl san|(tiiiii» sarrainrula dat lanctn.
cnim pcr rordluiiincm C.liristi riffiimin grril; e con- 4"' rilc rcgcs diciiniur, (|ucH!Uin I coe Kiiicljp«o«
Irario vero pcr frrociUittm sipiiiti<at diabolum. An- ^^' sil i ujl>dilos re^itnl. Il»c lcqnMlw proptmijji
lichristuH < rgo filius rsl frrocis di.ilMili. Hic largilcr Mo\ m Csl ' cnrdirtu» in liliis, cl ptareii» fntrita»
fliiil (Ir iJjsan, qui.i i»l.-nus C5t rorfusionc. Banan »'""». «uni cum rt pcr rins (rratiaru re-
( rr.l.nlcs in
cnim inierpn^lalur conftuio, siytr pinguedo, vrl bru- iiascculr* iiiiivers«m orl»cjn la simiJiiu.linc replrve-
chui Pingurdo tnim nimiclalrm signifirat wiar ava- r\u\l ct fratribo». loc c»t, apotioln cl ftaoclj»
,
rrs-
rilije alqucluiurir. Bruchi aulcm .siinililudinrm ha- l'-*'" »"* dilrcdoiii» ita tribojt, u( lcgi» cjercmonus
l»ct in Iior, quo.l ^iriit brurhiKi hcrb.r, iia ip»c virtu- »|»«'rnerent, et mscepLa evat^rlKa vchuic gaoiie-
tuin ili-\ jstal f()nii(»sit.^(<-Mi. C rcnt cl cxsuliarcnt, quomam ai^Ht kaiiit ttmt »/ob#-
Cad :il) crr>i*K hcii profiMfM vocaluk csl. Qujiido "•""'/* ^«'"•••f/iaiw pyji (;4i/. *), cunc(i»<^»e M«-
rnim prj>ctil ciim 7.'lp<ia. diiil doniina cjus l.ia ; In- ''l"'» pr*dir aienl. dircni'-»: Omm fau^ium /ztuimm-
fi>rtunata, idcni qiiod diritur. in procinclu vcl rrcNlM. t*, «um ih teuimiiouet fdriai indiitritii
U»4n {Jmc. i).
birit coini dc ilio iii bciic<lictionc palrr Jjrol» l'nd aulcm lanLa bmti in ri% »it aUiaiiantia rhariiaUs (
«rcinitui pra/iu6 tur onlt' mm, r( ipir «triiii^clMr ri cipuindir rj^iira(r. djm «ulMliltir Ttmfml m »U* :
tionuni. {C.em. \iiv>. Tu(uui jutcm illiid r»(, qii«><l p<i/<-rN lUMrn [Oeut. wiiii). AifCndNis q«ip^
(n
aiilc KiilH-n il diiiiiiliiin tribum yjiijs!»c ad filius caium cjpul losLriiin LWxiiiuuf brutu» rbor«M (
qiios (rjiis Jdriijiiriii in i»os%cMiunc divitcrj(. i^o^st •'^po&lolicum, mj ik ..nu |>rj-diraiK>oc uni>erMM <
.
;.
qujluoiiUciiii Jiiiius rcvcrlcuH, pra liuin jdvcisuui iniiii.i. u • rjt p< rjgrauiru». qua»j pe«leai lo terrj
ms |li-ntiiiiii Mi Mijniin granilc n-p4-ril, cl \it(is jillnu >'>ii^j»triiii - ' > Spintu» wiijcii CQpMlMMM
b<>%dbu» fi)i(ilcr «liiiiK jrcl [•limu-a>it|. I.ckc liliruin unvil, ci qin) .
, ,.i vmulc nulio libofc 4rfl*
io»u Njvr c( i*uraliponiciioii. Dc (|uo MojrkC» ait - rcn-t, »ed injuijrtc« ibilis »cnq«-r fsadii abcr.Liic
DemeJiclui in luinudine (•a<i . ^Maii /ro tr.yMirr«(, ce- |Mtllrrcl, cui clnin iiiiorrupdlulit raii-jainenii prx--
yilqiu brachium el rtrticem , et tiJit pnniipaium sliiil iiiuiiimcniuin, dc quo »ci(Uilitr herr^m ti m%
luum, iiuoj iH partt IM* rcftijiKHi <ioi°(or riii-l , i/Mi ' lu/ri.itii )«'mih tjui. i lirs jjvrnlulis jLa fiuai
/hi< (UiM {«nrttrfii^Mi pof>M/i. el fcnl jutiiliut liomiui, ul sriiciUKis. qinj , ., jiu i|>!<>l rsi |>cJr»4a
#(;Mduium iNMrn lirael (Ihul. Wiiii). In lN*iicdi- m pn.. ordiu Udci norui( «irtuiiiMjv, \ |. niia vkctiii
Ctiom* Oad vidctiir IIovm*^ pm dicrrr •cctiiidiim \\- mirat nli» roru»ravil. Sk rl in liuc «wt-tuli m drrli»
(»l'iriani, p^jlcnliain ^iiiium fiirtiiitn >rl juilicuiii, pi*r»r«cral tigorijdcl. c( arilor rhanlJii* «Mttc la
qui ilc ill.i (nbii fiiciiiii( Miu( fiii( J-phlt* inlcr Imrni llu rct li»»imu« rttt j . ^ <vli. quia •«.
c.T(cixs juiluch \.ililc I Ijru» cl noliilis aclii. St-i un- |h i uiiiix » virlj(c% «•rl. . . < atr» anfritcat
itiim allcfori;i% \cro («ttl inicrprcljlur ttttiNtiHi, |H>»t rr%urnH(io04*m ^ ««>.lci a«J iVsic-
ii)iuram Uoiinni Jc^ii ('.hri>(i. qui a itci%u« ni<qiii(ij% rain l'j(ri% (tlpA. i). Ma^nt/iamtt* ejui Jmurrnimm»
npiiUujli-s p.igiijiuiu*'. III iolitiuiia(c raruis iio.|r.r ¥ei ^tttul. iiiiiii iKxliarr» «iJrlirct n |>rf\l«cJtOfra
viidilc tliMiiil.nis sii.i pi 1 1 iiK dis app.truil .
ipii 111 ( t.iii|trlii in toto ori>c iii%.u-inii>jti( vrfi*«iii (^. (.«•
IjdliiJiiic bcocdu dis csl, 1 11.11 iioii Ntjiimi i\ Jti.! r<«. imi lumi tiUtkit um^t.tim^ slbi4 • qtiia rMiKti» b»-
|M>d c\ nnmiliu« ciijiii iijlionibu<\ ampli«%Mtiiiiii i ^iitiu» viclona C)iik fil pripriuj. Qui ej ,te% m /••
l*aire tolo orhc icgiiiMn acrrpii, iitipl<-io quotl Prr- fit ••n •«(uriNi ^Oi^a* , d iIhM -
Ctmttte,
47 D. RAR.VNI M.MMll ARCIUKP. MCCrM . OPERU.M PARS 11. 4S
quanUo novissiiua iiiiniica ilcblruelur niors , cl A cenlis dcorsuni, ut oninibus angelis cl honiinibus
clecli oinnes iininorlaliialc cl iiicornipuoiie vc- dominarclur. Denedictiunibus ubcrum, id est, sive
Cliti triumphantcs in lognum inlraliunt rflornuni. duoruin lcslamcntonini, quorum altero nuntialus
Joseph ab eo quod sil»i aliud atiililnnHinUim oj>- osl, allcro dcinonblralur ; sivc bencdictionibus ube-
taverat inaier, vocavil (luqmcniutn. Iliinc Pliarao runi Mariai, quie vcrc bcncciioia eraut, quia iisdein
Scp/ifln^i/i appell;i\il, quod llchr.ncc ubscondilorum sancla virgo dc se pouim laclis Domiiio immulsil.
reperiorem sonat, pro co qiiod obscurn soainia rc- V'ndc cl illa mulicr in Evangelio ail : lieatus venter
velavil, cique slcrililatcin prtedixil. laiiicn quia hoc qui lc porlavit, el ubera qua; suTisti (Luc.n). Uene'
DOinen ab .^gyplio poiiilur, ipsius linguae dcbcl ha- diclionibus nherum el lutnn'. Eliam hic benediciiur
bere raiioncin. Iiiterprclatiir ergo Sephaneih AL^y- ct vulva cjusdem nialris ; illa iiliquc virginalis,
pliosermone Salvuior mundi, eo quod orbcm tcrr* qiKie no'.iis Chrislum Dominiim C(li:Iit. De qua per
ab iniminenlc famis excidio liberaret. Qnod auiem prophclam Jercmiam dicilur : Priusquam te forma-
Joseph a fratribus vcndiius in iEgyplo sublimaiur, rcm in utero, novi te ; ei anlequum exires de vulva,
lledcmptorcm noslrinn significata populo Judaeoruui sanctificaci le {Jcrcm. i). lienedicliones pulris tui
ait : Filius acerescens el decorus aspeclu. Filia: dif- sunt libi, a sunnno cocli et a' yssi coiiforlake sunl,
currerunt super tnurn$n, sed exasperaverunt eum, iil cst, praevaluerunl benedictionibus patnim luo-
cl jurgati sunt, inviderunlque illi, hubenles jacula, rniii. LUia omne cnim sanclorum meritum patriar-
elc. (Gen. \u\). Hax prophctia posi passionem Do- charuin convaluit benedictio omnipolcnlis Palris in
luini paternx vocis imagincm prxlulit, qu'a redeun- rilio, ita ut ei nullus sanctorum aequetur. Donec vc-
tem in cceluni post victoriam Chrisli Pater alloqui- niret desiderium collium <elernorum. Colles isli
lup, diccns : Filius accrescens Joseph. Filius accre- sancli sunt, qui Christi advcntum prophelanlcs ma-
sccns ulique in gcntibus, qiiia cum ol) incredulit.i- gno dosidcrio incarnalionem ejus exspectaverunl.
tcm Synagog.-c populnm reliquisset, innumeram De qiiibus Doniinus dicit : Quia mulli justi et pro-
sibi plebem Ecclesi<£ cx omnibus gcniibus amplia- phetos cupierunt videre qnw videtis (Luc. x). Hi ergo
vil. Quod ct David cccinil, dicens Rcminisccnlur : sancti dicli sunt, collos propler cxcellentiam san-
el converlentur ad Dominum universi fines terrcc ctilatis. Qiii eUain x"lerni vocfMiUir, quia vitam con-
(Psai. \xi). Filius accrescens el dccorus aspectu. sequuniur ailernam, iiec intcrcunt cum mtmdo,
Oinncs enim siiperat illius pulcliriiudo, juxia quo I .sed csse credunuir ajierni. Fjan/ in cnpite Joseph.
de ipso in [>sntinis canitur : Speciosus forma prw C Omnes benedicliones isuc super capnt Chrisli po-
rum, amore pulchriuidinis Chrisli acccnsx discur- Ires suvs, quia ipse est capul omnium emincns, uni-
reriint, ut verum sponsum per conieinplaiioncm as- versoruBi videlicel sanclorum ;
qiios ctiam ct fratrc»
piciant, ct osciiio charitatis illi copulentur al(]iic vocal in psalmis.
aJhoRreant. Sed objurgati suni eum, quando faliiis
Benjamin, qui inierpretatur filius dextera;, qi;o;I
sanclum Dcum opprimcrc
lestimoiiiis calainniantcs
esl virlulis. Nam malcr ejns moriens vocaveiat no-
Synagogse populi cogitaverunl. Imiderunl illi haben-
nien ejus Bcnoni, id cst fitius doloris mci ; patcr aii-
tesjacula. Neque enim quisqiiam in Joscph conjecit
tem Iioc mutavit, fitium dexleia; nominans. Bciijamin
sagittas, vel aliquod vulnciis lciuiii, scd boc spc-
autcm Pauli aposluli imaginem pr.-£tulit, quia et ini-
cialiler evenil in ChrisUim. Sedel in forti arcus
nimus apoblolorum fuit,ct de tribucjus asccndil. Isle
ejus. Christus ciiim arcuin suuin ei arina posuit
csl lupus lapax, nianc perseculor diripiens, vesperc
in Deo, qui foriis cst propugnaior. Ciijus virtuto , rv j- •. »• •
„ .
, ,
concidetur omnis iicquiUa
•
jiei
r- ,
fidoi-uin.
.....
fcl
n
dmo!uta ^
.
doclor pasccns. Qiiod autem dixit Moysos in
, . i
bor.c-
qina in eo .livinitjs lijliil:il cunlii1«-iil<*r. quaiu ctprubralio, p<'«-cjii prr cum Via OiiolUnMtaB, un
ftilii oohjuniit in uniuU: por ona-. Quotl aiilriii in qiiam incrcpanlciu ct dicf-nbetn -
Ceutrttit wiptrmrmmt
ihalnmo morabilur, et inUr humerot illiiu re.iuftcil, I
Wu/(/i.iii).Sed Don eam inienit peceali ciprobotio.
nignilirat qinMl iii ul<ro Nir;{ini% nrksli sjkmino rnn- (^uain muiavil ciMircssi' i lu. PoalvcfB jaM
jiin( 1.1 rsi Krilrjia. qux in fnrtu liiii' poli-nti.c ( liri- piiblirifc signiv ann'-' ' '. ^ "^ . Tidl le-
tli. «>l iii o|tcrili(is cjiis niaxiiiijiu li<lu<uuiac rcf|uit'iii nii'rc juilicanlcs J i >oJai .p^
niciitis h.vl>ci. JudjH g'*»ljbal ;
qii' 'O bHor po-
Manassrs dictus csl ab co qiiotl sil |ialcr «-jus obli- pulum cMC (Jiria . nrr bjbere
tns l.il>oriini siKini.n. I(.i llrlirairc viK.iliir oblivto ; Soil proljtis rrrti»siiii.s itocuaMalb WMinr <
Ph.ircs inti-r|iri'ljl<tr d ritio, ab ro quorl divtscril tri\ ligJMl rnccinum ; ct drhinc tllo liiufn iuinM»-
in<'iiiliraiiiilj srcuiidaruni ; (livis<)ris inlo . i.l pst rtis rcrjhentc poslrnor, qui IMiare» iroealar, JfUt'
1'li.irrs, Norlitui rst ii<>tn'-n. rmli- cl IMurisxi, qiii rcvil tn.uium , rl nasct^ndo pnKcssit :
s«M|iiasi juslos j p'ipu!o vparabjiil, livisi appclla- congruil quod cvlcnlrrit Isrjcl in lefiti
b.iiiiiir. siiaui, rl cain pnipln-tjruiii cl ipftia» SslvsloHs pol-
Z.ir.i, frati-r rj«is, in rujus m.inti rociiniim, intcr- l.iljiii rruorc cotitrjkcrit; |k>sIc3 vrro prvoc jperil
prclalitr o//<'n»; sivr qnia primus app.iriiit. sivrq,iol poput.is. jrenliiiin scilircl, iil fuluri csscni o«iTi\»4mi
pluriiiii r\ cojiislj luti siint, ni m lilno l'.ir.ilij>oinc- qui rriiit primi, ct pnmi fulun ess<ul qui cr.'.nl no-
iiiiii runliiirtur. Tli.iiiMr bj-iilutn ntulnl, niuljl cl nn- C \issimi.
iiK-ii il lii il»' Svnjgogj K.rrlrsij. S <l in c.i prorsits Ju!( aulnn, ut quiilam tutpicantur, in libfD G<*ik-
noiiKii ainariiiiilinis nunrl , non illiiis ain.intuilinit, fcco* Jol jb noniiiiJliir, ri dc slirpr K.vau g''nrrjtin«v>
in qu.i iJoiniiio luiiiisfaxii, scl illiits in qu.i Prtrus «pjarl.i n.itus rrrilil.tr K ronlrj llrbrj i assrrunl ouiii
jni;tri' (li-> ii. .N.uii ci Jii !jh l.jlinr confiriiii) rsl {'ahi- dr Njibor siirpr rssr griKrJluni. .Njm Klipliw. qui
fctsioni rrgo ainjrilii<l«i nnscrjtur, iil vorj ptj-ni- uiiii» ilr Iribiis amirit Job rssc lifilur , m libro M.*-
lciili.i pn*ki^nciur li.ir |Krni(rnliii rrriinibtur Kc- braicarum yii.r*lionuin ncrtplum rrp.ri qiMtJ ipsc .
tlcsia III niiinibiin Krnlibns constiluta Oyorubtii furrilfiliiis KsJU ri A.la uiorr sua In Ijtinum qoo-
fnim f hritluin jki/i rl r.-mryrrr lerlia dic ; H purdi x.rlitiir J..b, doltnt. Kl rrclr ilolrns . pnvplrr
fari in ni^miH,- rjiii fnrnitenlinm fl Timitiiontm p<c ;• . liMoiiiin I jrni» rt passionc* ilolorum . ralami-
(idlorumpfr nninft r;rn(,-j infipifnlibtit ab llifrutalcm tjtrs ciiiin «na» noniinis rlviuolo^a tfnravii Mie
(l.iif. \\\\). Njinrt ipv' h;ibiliis rncrclriri* conlc^- ergo in facti» duiu'|ur »uit prrv^iam « vpnmil
»i«» |M'cratonim «•j»l Tvptim qitipjM' Hrrl«*«ia' grril nr.lrmpl<>ni, dr qiHi trriplura rU Ipt iiM*rt$ m*-
Tlijiiirir i-\ ^'<-iiiiliii^ i'\<M-.ilT, v<lriis rutn Ihh' habi- $lrot lulil ft irqrotalionf$ perlanl {l$^i. linV
tii Jil |Mirljin l-;n.jii v.l Kiu< htii, qiioj inl<-rprvUitur I »iir quippc ipsios Jnb , qojf mm ad oialeUK*«-
fuN«. r.iii iirrtt i-iiiin vrliil rrrvtis .i.| f.inl<*s iqiurum iluni proviMravii. prjviuirm camjIiHm iWifMt.
pcrvcnirr Jil si-nirn Abrali.i' llln rniin iion i .)j:no Trrs vrro Jiiiii iMnis typtim lri»riil hrrrlKo i
nfMlr fcialur (*ii). qiii.i dc illopra-diriinn r»l Popu riini , qui ftub »prt:ie < • l »•
/iii qu,-m non Ci>giiovi, ifriui miin {l'$ai. I»»ll .\r- itiM <-n.li.
frpil tn ocrullo atiiiulitin cl niomlr rt vir|:iiu \/.rN I liuil vcfo qni (oiilra evioi »up- • > c»i.
.
wtviii). «pii.i V(H-.ilioiir !iigniliir, jiislirir.itioiir ilr- il<M inmn Mf(fiMui ri armfaalnM <ir«>iwurj|, q«i
coraliir, glorilicjlionc rialtjliir (.liioi rniMi ptjrdf- «lurius ini rqwiiioitr «ua 8.b4i«ni Mtra laixUm tjcxf
UiHiipil, UIm fl tocarit; ^uo$ auum tocatu,tllot tl kuni argnii rl iiHrrpjl luib.vn».
,
LIBKH TERriUS.
viiioruni operibus praegravare teulavil. Cujus eunu- eum ad ripam numiiits cxposituin itlia Pharaoiii.s.
chus Putiphar, qui inlerpretaUir os inctinans ad dis- Qucm colligcns adoplavit sibi, vocavilquc nonien
cendum, emit Joseph,vendenlibus fralribus suis. Sic cjus Moyscs,coquod de aqua sumpsil etun. Uic ly-
ptura esl:CurrusZ)€idecemmJ//ia{Psa/. xcvii); clac- licolas. Accepit crgo Moyses unam de sepiem filia-
cepit potestalcin a Patre prxdicandi ci judicandi bus Ragucl, qui intcrprciatur paslio Dei, sive umicus
sicul aposlolus. Paulus ait : Et dedil nomen quod
ei ejus Deus, nomiiie Scpboram , quae interpretalur
esl fuper omne nomen, ut in nomine Jesu omne genu pulchritudo, sive placens. Qnsegenuitei filium, quem
flcctaiurcoelestium,terresiriumetinfernorum{Phil.ii). vocavit Gcrsan, quod inlerpreutur advena. Peperil
Accepit quoque et annulum, pontiricatum scilicet cl alterum , qui vocatus esl Eliezer, el interpretatur
lidei, quo crcdeniiura anim^ salulis signo signantur Deus meus adjutor, cura Redeinptor de gentilipopulo
IVonlibus cl cordibus. Per signuui crucis figura ccierni Ecclesiam sepliformcm spiritali conjugio sibi copu-
regis e\primitur. Induiturque slola byssina , id est, lavii, quai licet munere sancli Spirilus septilormii
lis. Accepit quoque torqucia auream, id est, intelle- Cantico canUcorura dicit : Vna ett columba mea ete-
ctura bonum. Praeco ante euin praecedit, id est, aut ctu genitrici suiB (Canl. vi). H.-ec unum genuit filium.
iUir ejus prajcedens pryecouia- qui vocatur advena, cl altcrum qui vocatur Dei
Joannes Baptista, qui
h'jil(iiiietts:ParateviamDomino{Uallh.ni}.ttiibthitcl'^ adjulorium. Qu» nomina bene conveniunt populo
alium pracconem, lubam angeli, quia ipse veniet in tuba Christiano ex circumcisionc et pracputio convqcalo.
Advenae enim sunt, qiiia in incolatu istius raundi a
angeli {I Tliess. iv). Dixit quoque rex ad Joseph :
Ego sum Pharao. Absque tuo imperio non movebit coelcsii pairia niodo peregrinaniur; sed lamen Dei
quisquam manum aut pedem in omni terra /Egypli. adjutorio nunquam carebunt.
ptiaca salvalorem mundi {Gen. xi.i). Quid manifcstius quod thuribuliira accipiens in niedio superstituin
de Chrisio, quando sub figura Joseph Sulvator ostcn- et inlerempiorum obviam stelit el ruinam raoriis, ;
(iilur, nun tanlumunius tcrrae /E%ypl\, sed ciinin to- quasi quidam inons forlis, exclusit. Hic sacerdoiio
Naria viror A.iion S)fn.i(;o;»T ^prricm prrlulil. pootrrior Chri«tianu« ruiii, po«t f\uem *«kil, iMpint
\'\r>r lloj^i /l.lliiiipisHi rtpiir.iMl KiiUsuni »•» rt - tr (;iiri>tiini.
:
giMililihiis ClirisUi conjuiiclam, «ujiu ob r30$.im zrlo J iini, i|iii iiilrrpn-l.iior tnltAlor, \^t%e io !•
Syn:»go;{.i olilrrrian* advrr^iis (Jliriktnm ilhco con- giiram populum
drwrlo Mlv»«it, ei in tcr-
Chriftli a
taf^ioni: Irpnr p< rfundilur. nin rrproiniMiooit induiii. Ia« itvm Miiiii dooo
Klrszar inlrqinMjtiir Drmi mmt adjulor, (iTe Dfi riplortlorr^ ad Jrri<ho urhrm qui MMdMalur j .
tura rtlit, Dei frdifirnlw etliy (/ for. in). miiiu» rhn»(u» ad prrvroian '•« morr«
Am.ilrc, qui int rprpta^ur popk/uj /anifrcnj, »i>e
duo (r%l3nK'nia dimil. Nam in e*i ut cf*.!
rum ii Irm aiil rcl>r!liiiiii prr\ii jnjHi
liiigrnt t-\ticiiu tuo Oni huinjn-iiii srntprr ilr- pleniu»
»i Irrat prnlilMUirni cl prr tloli niai hiiiatnKirro rel, anlr :id\rntum jnilirti »ui. qita^i ip!oniiorrff
, po- •
ohviu» IVi p<»p<ilo reNisicns, ad signuin truci» cvin- quaf intrqirrUlur /flii/nrfc. ttI famet, %ive iot^bi .
Og rex Basan, qui inierprrtaiur conclutio. Ilic in- *' *^ fi«leliler ro<iM?nrai ; inimici» oM«ioo 0011 ira-
lercluderr nioliiur «lifruuit.Ttr viiionnn viam lid«i
•'•(. ip»-« |x'rirl:ijri opians, .lumnk)<J» iiBM ar »jlva
iioslr.i', ne paUai nobi» IrajiMiu!» jJ rcfnum pro- ^' ^«'•^^f^i M.r<- casuruin roun<luin. »ic«| iHa tiviiuictu
misKum vitr u-lcriij*. lirmiirr crrtlidil. Hrc pro sr ac soortiM mI«I« om-
.Srpiuagiiila viri Scniort>t. supor qiios rrcidil »|>i-
"'""" pa^luni *uui lrsum«tilis Iloiniiii (r, it ; kn:
rihi» Dci, M'plii.iginla j;rn.^rali«>nuiii Imgu.is in h<»r in ii<Mno .sua corcuin , id est, i.ignum <un^iiiii« po-
iiiUikIo JiITuvjr u->l<^ii(lit , ci «jtiil.ii» aiiilti « rr«Jrnti-<i fcut( , cvtra h.viic si .jnis furnt invriiin^ , rvimam
gr;«liam Spiiiiiis •uncti jcn p«'run(. vrcul' aique irvrnJium nuiiiji nntla rjiione vitibil
I)jllijn .1 Abiroii . el cjtrri i|iii jk* a I1.)v»r et .\rbjn, qui Jc Jrricho aujlh<'nia(r citoruptvii ,
Aan»ii i«'gr«'t;jn(r<», ftacnrKium u»iirpjrr coiuti Mini, sijtntltc.it rvequatn (!hn»lijnuiu , qui yn^i jvrt-rpiam
hxrclitoruiii jiravitalrm dcsignaiii . prnitcicuiqu.- IjiIciii sj-cnljrrs inon*» vel imjndi ilie«Trl'ra\ ipfKiii.
coruui i|iii sc a kJconJolihu» (.Ijnsii el »«KirU«t.' (!.vlrh vrn», «jtii intrrprrtaiur «/««ji «-or. jut i«mi.
Kiilrsiu; diviJmii. ct sjcriliru pn.fana atcipiiinl. Mgii.n« Jt Joctorrra I jdioiicnm vapinilrm rorJr ei
Iljl.uin ijiii iitlcrpriljliir laiiki ^,opulut, rt raJ«'n» forlcni nr ftlrrniinm in ricrc.do virtu(uiii |\t« de-
ajH-rlok haliiiil «khIo^. l\|iiiiii roruiu lciiuit, qui prr po»<it kil i a Jottue j>ernii(li farul.airnt ut coiitro-
lideiii co^Miiliouciii Dci lubtul , fc*.'»l ub*4uia(i <p«ri- dulur cuiii Jialerliri» ftx-cvili, mm hi« qni f.r<) v> r «
l>«»oiiiii fiirouiii p|j«j\ii . ul pjrcrnl .N iiii i^u- |.rnediiit, inquit. rum iciliret. qiiod tilta Jkf^yuit
1'liince», «jui /jnibri r( bcuituui in j.lultrriu convcr- 01 autlial. SrJ r( in «1 viv darr npmi« Uu.hu . rt
».iijlrv Ijlitcr iiit.'rciiiit li,;oi.iiii l<*iitiil mih loruin lc^em priHlrntrr nvrdilart , rt efllri ciMvljlns m ir^t*
i^M loruiu qui Ju.U^os rl lijicluiu .spinljii tiiutroiK lK'i, potrs itljft lujgnincj» rt moiniav ur^(«, M CM.
\rrbi iKi in jinjilLku fjl».x dixlnua: ct lumuUlu .->»»«' riionrt ftubvrrta tr Tjltjijit* , i|( ct 1« Mfrcori»
iiilrifitxruiil. brnrdici ah Jr^u arriprrr MririM. lalrrprrLatar
, ri
7.anilri iulcrpnLalur irW/d/acrKciii vrtani<iri.-wiu. viiirm llrhmn coii;miic/m vd emmjmftmm
. P.-r ^[mod
rnipiic riiini u«)iiirn ab jiiiJMliiJinr riguraluin, fi.rtjftsr polrvt ilhi.l o^triidi, qnoj iprlai 1 dofJri
qiiihl p<'i jiiJu jntjrn j\rrii populuiu. ciMiijurjta Miihim
1
jl» jvtt/urelia la r» rU, ta ^«a
Ille (juo<juc, ijui mIiJijIo ligi.a cullr|;il vigninrji rrl.jur jx.ui, iJcfti. AbralMai
, p«lrtt... (MB Sora,
. iiin qiieiu cuin jhCijIo judicii dtcs in\rnrril , 011 K Ivijc runi nrbrrrj. JMsnli r«M l.'a lf»r rffo ta aic-
«iriiM vilibaii ri<|'ii'tii ii.'ti merrinr ac« iprre iHrtritft pilr ini kjrrrdilalciu rJip*4 prwtlrmei nptni
B. RABAM MALUl AUCHIKP MOCLNT. OPEULM PARS IL 56
ct oflicitur ci sors usquc in hoilicr- qiii in sox diobus dicilur consummalus. Scxcenlos
Iribuil llebron,
iiuin (licni.
crgo in arairo dicilur porcussisse illc cui per crucem
Ollioniel, qui iniorprotalur lempus ejus Deus, vcl Cbrisli crucifixus csl inundiis.
responsio Dei. Isle significal rcclores ecclcsiarum ac Dobora, qiuc iiilerprcl;ilur apis, significal propbe-
ti;c siiavilalcm ct coeloslis doctrinaj dulccdihcni.
jndices, quibus per Spirilus s.incti graliani judiciiiin
,
marum. Nam scriplum est do ipso Olboniel : fil Raina inlorpretalur excelsa, Bethel domns Dci. Sub
Domini super eum, el judicarit palina scdcin babet piopbetia, quia justus ut palma
factvs est spiritus
]srael, el exiil ad bellum , cl (radidit Dominus in mu- (lorebit (Psnl. xci), inlcr excelsa vidclicet ct do-
nus ejus Cliusar Sathon repem. Qware hoc ? quia spi- inum Dei ;
quia nihil vile habct prophetia, nec docel
super Chusai Satbon. Et hmrc dicil Quia quievit : ca;bs suiit ei in excelsis. H*c ergo primo vocavil
terrasub eojudice qundraginla annis {Jnd. \). Vides ad se Baracli ,
qui inl^rpretalur coruscati-j. Corus-
qiiam larga est divina clcniontia. Octo annis filii catio vero quse babet quidem lucem, sed non per-
Israel servierunt pro miiUorum dolictis ;
quadraginta B manenlem ; ad modicum enim leinporis resplendet,
aniiis pro iinius justitia in pace perdurant. et desinit. Unde Baracb inibi videlur furiiiam ge-
significat diabolum, de quo Apostolus ait Ipse enim : tiam vocatus esi , et legis splcndore corusoavit, sed
Salanas transfigurat se in angelum lucis {II Cor. xi). non perm nsil. Cum eigo dixisset Debora cl Baracii,
Tola autem ejus potontia atque poiesias vaniias est. id est, propbelia, ad priorem populum : Tibi prcccc-
Quein filii Juda, hoc esl, filii confessionis, ac filii Si- pitDominus Deus Israel : et tu ascende in monlem
meon, id est, filii exauditioms debellant, cuin fideles Thabor, el accipe deccm millia viros, et. reliqua quae
quid respondit Barach ex
quique sculo fidei atque annis virtutum contra eum
scripta sunt {Judic. iv) ;
mitates manuum ac peduni ejus, cum priniordia male quit, nscendam, nisi et tu ascenderis mecum, quia
operationis atquc pravi exempli abscidere virililer
nescio diem in qua misit Dominus angelum suum me-
oonlendunt quatenus inalignai fraudis eiricaciam cum. De excnsalionequidem veruin est, sed de repro-
,
repentinai deceptionis non inveniani , cuin vigor ilU missioncfalsum cst. Quod enim ascenderint iu nion-
popuiuin Dei, et propter peccata sua sub servitute oinnis proplietia prajscripta cst, Chrislo. Propierca
inlerfecit. Sic doctor calbolicus rotanlcm diaboium cedis, scd in manuDominus Sisa-
mulieris tradet
in argumenlis pbilosopborum scrmone evangelico rum. Evidentcr ostendil quia non eril apud illum
alque propiielico concludit, etexstinguii omnem pravi populum primatus, nec permanebit apud eum vii to-
dogrnatis et crassae inielligeaii.-e sensuin, qiii se ex- liae palma, sc;I in inanus mulieris, cui nomen Jael,
lollit ot erigit adversumspirilalein scicnliain Cbrisii. iradetur Sisans. Jael qiioque interpretatur ascensio,
Othonielis vcl Jacob et significai Eoclesiain qii.i ascenditur in coclum
Possunt et angeli sakilarcs iii , ;
divinae bonacque virluies ad auxiiium noslriim mit- rum. Qiiod aulom Jael ligno tempora Sisarae trans-
fodit, Ecclesiae triumpbum expressil, quae vexillo
lunlur a Domino. Mitiil cliam nobis Dominus vir-
^
cnicis diaboli impcrium ialeifecil.
lutem suam coelestcm , per quam liberomur a jugo
qu« Cedeon inlerpretutur expcrimcnlum iiiiquitalis eo-
serviluiis diabolicae, qu;edutii aJ peiditionein,
prospera rnm. Ercquentibus enim documcntis informalus est,
viftus omnia pro nobis agat, dextera et :
via, vcritas et vita {Joan. xiv), Jesum Chiistiiin expediret cx quo fuiuro experimento etymologiam
sum ,
:
to/oim$,etqui sexcentos viros de Philistbiim vomc-e in signo crucis de mundo victoriara reporlavit. Tre-
percussit, et defendit hraei. ipse significat doclores centorum eniin numorus Tau littera conlinelur, quae
inorurruiil. Aliiiixltth \rro bliuh ant illx lv|>u:ii Ari- A cfTci-tJ c»4. iUclvux CliHtti iTpain Irart, ^mx ytun
lirliii-.li HJIIJ-.V iiitiUi;.'iliir, i|ui (on^ri-nali» jx rdi II nitliliii* iT3l «tcrilis. MUBr brfilcf |M>llr( prr
li!» iialiuiiibtit rr^;iiiiiii mI.i iiii|ir<>lK- iisnipjliil, fiiii- iu.i\. r-.iin lrrr.ini pfi>lf inounirrMjT frttukbUUt
ncj>quf fcaiKlo» %i el p<'rvriilioii«: , omiiii|uc i ru<lc- llfli inlcqirfUtur Ihut meut. Ilic »«crrilo« rrpr»-
liUilc IriuiiijUit. Jonalliaii \«to junior llgnra wnrlo- haliift abjeclnHiriii ucenkMii velrri« Iruammli prr-
rnm fuil. Sicul ciiiin Jonaihan (KT fugam riTis->it, li;;iira\i(; i|iiia lifr( illud a Dro prr Mojtra »rrim>
cl i(!n|iii inlfrfirti siint fiatri-s. sn n«-m<» «xjttcn diiiii UMnpiis oriitii' - ';isw(, UiiH-n iMm prriiu»-
poliril [HTs.-niii MMin \iiii< lii i«li, ni>i qm |"t fugain sil ,
qiiia atiiit m. i
,nim rrai ul in a-lrmuiii
irrcsMrril, el in nionlcm l^^-iiPilirlioni» asrcnd» rit. iHTinaiHrfl [Knnini \ii(rlicrl itoslri Jr%u (IbnUi. ikr
Ilic Ckl moiis , ijuciu sanili ('ircuindabunl. t|ii)'iii i-l <|uo st ripliim *•%{ : T« r< ttcftiot la irlrrMM »4(mm-
ftanctii^ MoyM>« in lM-io-i|iclioiiii»us, ftirut j:im sii|>"- Jum urJin^m Mrlchnfdtch (P$ml. tu).
riiis liit luni ost. in Dcnh rononiio posiiit. Opliiii, ditciilciaiut, liiiiis eaiio lldj fnii, ckcl«s
Tljolj^qiii inUTprftatni irnniiii/uiii, vcl fMffimiWi. iii iiiiiiislirnim i>ai cril.idi . riijiM aoiiuMNicM «oo
Mgnilicat coh qui gcminx clMriUiiH .inlore acceinti ciprfssit \i><aliul«>. Apo>iolu» enim ail : Cmlctsii
keiic Jiiralum |>o|iiili (ihrisliani gcriiiil. jttiie* in pTirpnrattone Kraugrln paci$ (ILfA.vi). El
Jair, (|ui iiitcrprftatiir i/(i/i/ii;«iiii , liic sigiiiiii a( B Propln-la ; (Juum tpecion peJet , ^ni •Nai.iii'i«Bi
«^MiP illiiminal nmnem hominem tenifntcm in Aiiii. (luni. Ili frgo sjctnloto, i|iii capu v\ genlibti» arca
mHriJurii {Jnan. ij; ct ad iji.-ciii iii psaliiiis rroplirLa (icrenipli suiil, tiiguan( |M>s:rri(a(fm tjcrnlolii pno-
ail : lHuminaHt lu miiabitiier n monlihut crlrrnit ris fui^M* <-isliiic(.\ni. c( l<-gi» (r>Umcii(aai r**r
(Ptal. iiw). Hic rrgo c\ (ialaad esl, i)uij c& Scri- lran>U(um ad cuUinn grnduni.
pdiris sai rib fjiis notitia p«Tcipilur : ipicin qiii ibi Sjiiiii<>I in(cr|>rfUliir Mowt-n 17111 £>rii«. Ilic re-
«orilc rrcdiilo (]ii.Tnt. ^inc liuliio invonil. |ir.tliadi llfli in nimi-. r,!uuli tiKcrMil.
Jfphlc i|iii ir.liTprf ladir ojx-ncn», \cl aptrlum itl. Novi S.U ir.lt.ui sii< tfs-,. ..:.:, i. ...^,.10 \(irri t.ietT-
Ilic p<»s( vicloriain niiain iinmola\i(, lictiiMiipUiri.s do(io pr.i-niiiKijvil.
(i»(cnil<-ns li^Mir.iiii . i|ui a faiic fra(niiii snoruiii , iil Isai, <]ui intfrpn-talur iiitMi.r taen/icium . vrl •*-
csl , Ju<l.i*<)runi aliscfdcns , in gfndbiis prinfipa(uiii ^ centum, (lopiiiuiii sipnilicai pnurciii , qui prr nure
acccpil, ipii omiiia Iiiiiii.(I1.t saliids s.if ramcnta lan- Ilubnim p.-r Mowcii l[aiisb(ui». viciilKiuin «rmo-
qiiani jiir.iliis f\plf\ii, fi ijii.im iiiiaiii . iu fariifni iliiin li gf 111 l>i (I cvbil»iii III dcM*r(o. I>f t^no tecun-
propriam pro salutf Isracl Domiiio olilulil. Jura.sM* dum «arnc:n naliis •>( Dj\id iio>(rr. Iioiniiiu» viJ^
Palri iinii<cnitiim Ifgnnus psaiino diccntc Sicut ju- lucl Joiis (.biistus. (|ni r.sl Uf i irgum cl Doiiituus
rarii Dommo, roium lovii Deo Jacob (Ptal. Likii) . duminaiiliom.
kriln ft ut sacrimcntiim rili^Monis in cainis sux pas- S iiil ;)«-(i;r> indTpri-lalnr. .N..;.iiii .-%i . nini qiN^ (
kionc pro saliitf ^'fnfiis buin.ini f\pliTft. llcbra*«>iuin |Mtp«jlus 1 uin sibi rfp.-iii p. ii rcl r( ar«t^
Samiion inlcqircljtiir tol eorum, vc I lu/it foriiiudo. pit, iion sr( iiiiilum iKum, sr.l wt-iinduia »0101 \»-
Kuil cnini \iidi(<- clarus, c( lilMTa\i( Isracl dc |io»(i- bintatcm. llic m Judaici pupuli iiuiaujl rrpruba-
Imis : SaUatoris nosiri nior(ein r( >ic(oriam ligura- tioncin , fcive rjiistU-m |top«iii yinkibdooroi . ^iii
vl(, (ivc ijiiij itf fjiK iImis ilijlMili giMi(cs ijiiasi fj\uiii l>.«\iil, id !-»(, (.Iiri»(uni II .QMat CM
ab orr pr.i(f|iii Irnnis abslravil. si\i- <|uij posl nior- |M I Jf n-
tfiii plur.-s liit ratur ,
plurini«>N4|uc murifn» (|iijiii |lj\i.| inU-rprrljlur fortit !«. ud j for.
vivutciiKiniK. ti».siinus lii prxliii fuK, tp%e ci dttuleTmbUtt lO Uir^tr
1)
M.ilila, ipia* inlcrprfljlur paupercuLi. vcl iKm/m. r( scilicrl »ua . il<' <|UJ prrditrral prvf>Wu \ emtei
Sjinwiii vrilirfin i!<'«al\ jmi, S)nagii)(jni si);niriral, t/>-ii<i.-ru<Hi iiaN.di (ymii^Ki iii Hir S«l«a(on«
I
(yf
(|iij (.bristiiiii III liiiii ( j|\.)ri.i' irniilixil. iit>sdi r\prrssil imjginciii, »i\r i]ihiU m M>«U(»>t<K>
IWmii . i|iii iiilcrprfl.ilur in forliiudine , «irr in ifuo Jiid.rtiniiii injusUni prrvctKiKnrm «ntlimiil . »i\r
re^Hr, (lliri^tiini M-niin Kcclrsi.r i>|M>nsiiiii fiprrssK. «pio I iii.niu forlit fortcni \iiK .liabttlam itqtar jili-
Kiith iii((-rprf(Jliir ^ridnunt. .Alirnigrna rnim rrj( gj«il. rjii««|ur «polia in luio orW tli»mbuil.
c\ giiilili |>..|iiili). ipi.r . rclii la p.iiru , rfsliiij\i| (<ili.itb .(•- ' >' '
fumtfuc perrcjeni jvryam (Rulk 1 IIj-t alicnigriia . JonalKan inlcrprrUlur t*tmmk^ drmmm. S«f»*AroA
qux iHrarlKiro \iro nupkit, llrrlrsuin ad C.hrikliiin vi\% , «pit |H-r gratuin Sp«rilu« uncii ycrw %Ae^ ihv-
c»(. IIjc ipi.r fuK »(crili\ . c( p.isiiiKxluui frcunilj (tan)(uli( ( uju» rviijiigio pri»it rral m^LtU Ktl*
59 B. RABANI MAimi ARCHIEP. MOGUNT. OPERUM PARS II. 60
nielipsam a sordibus sscculi pcr lavacri undani pu- vidcbantur regere Judaicnm popuium, sed paterni-
eo quoil bcHum adversus pairem gessissei, sive Relhel, idola Israeli in scandalum rescrvavil, ui
quoJ in ipso bcUo David pacalum fuisse legitur Hebra;i asserunt, el ideo percussus a Domino mor-
filio, adeo »it etiam magno cuin dolore exstiiiclum tuus csl.
pla.ngorot. Ilic lypuni icnel Judxorum vel Juda; pro- Asu, qui inierpretalur toUent, sive sustollens, hic
diloris qui sediiioiicm levavcrunt contra venim Da- in principio rcgni sui restauravit cultum divinum,
vid, rnvidenles ei, ct p» incipalui cjus insidias mo- et fecit quod bonum et beneplacilum eral in conspeetu
Salomon tribus nominibiis fuissc perliilwlur. Pri- sinmlacra {III Re<j. xv). Undegraliam Domini pro-
iQuin vocabulum ejus Salomon, iJ esl jtacificus, eo meniii, ita ut pugnans conlra >£thiopes victoriam
quod in regno ejus pax fuerit. Secundum nomen c;)peret, et eos usque ad inlernecionem caedcret,
est Jdida, eo quod fueril dilectiis et amabilis Domiiio. quia Domino pro eo pugnante et exerciium ejus ad-
Latinc concionator, quod ad popiilum loqueretnr. bens, cum auxilium Assyrionim conlra Basa regcm
Israel qunesisset ; et Anani prophetam ad »e a Do-
Hxc ergo Christi pncnunliant figuram, qui aedilica-
vil domum Doniino in coclcsli Hierusalcin, non de
mino missum, ut eum inde corriperet, et in vincula
cuj-.is sapioniiam audiendam rcgina venit iElhiopi», sle sibi Deo retribuente incidil in lai)guorem gravis-
hoc esi, Ecclcsia de gi-ntibus. Ifaec ergo ad pacifi- siraum, et pedum dolorem vehementissimuin : in
cum nosirum elamabilcm Domino, de quo Paler quo etobiii. Necct [in] infirmitate sua quacsivii Do-
ait : nic esl Filitis meus dileetus, in quo mihi i}et\c minum, sed roagis in mcdicorum ariem confidcns
complacui {Malth. iii), ut audiret saplentiam ejus, delusus esl. Is itaque eos figurat lypice, qui bono
venit dc ultimis terrae Hnibus, et audito eo, visisque inchoant initio, sed malo finiunt termino ;
qui post
ministeriis cjus, in laudem ipsius prorupit dicens : abdicalionera idoloIairi.T, ct spretam servitntcm
Ueati viri tui, et beali servi tui, qui starU coram te dsemoniorum, percepta gratia baptismatis ct chri-
tcmper, et audiunt sapientiam tuam. Sit Dominut smatis sacri unctione, stalim in primordio su?e vitoe
heus tuus benedictus, cui placuitti, et posuit te tu- . pietatis arripiunt opera ; sed fortioreaetate, ac juxta
per ihronum Israel : eo quod dilexerit Dominus /«- pncsenlis vitae terminum, quando virmtibus operam
raet in sempiternum, et constituit te regem, ut face- darc debuerant, ad vitia rebellabuntur [reiabuniur],
res judicium et justiliam, ctc. {III Reg. x). et in pravis delectanlur actibus.
Roboam intcrprelalur latitudo poputi, ct ipsum Josaphat, qui intcrpretatur Deus judicium. Hfc
per anliphrasin, eo quod deccm tribubus ab eo se- ergo rex typum praefert populi credeniium de gcn-
paraiis, duae laniiim ei relictx sint. Hic ergo Ro- tibus, qui ad Redcmptorem nostrum, relicto par^n-
I)oaiu niius Saiomonis ct Jcroboam scrvns, sub qui- lum errore, convenii ; sacro baptismate abbitiis, ct
biis Israel in dnas pirtes divisus est, designant dis- sancti chrismatis unctione linilus, a Christo Cbri-
scnsionem illam in Domini adventu factam, in qua stianum nomen elregi^m (ligniiaiem accepl : cui
pai-s credentium ex Jiiilxis regnat cum Cbrisio, qui Petrus aposlolus in Epislola sua ait : Vos etiis genus
David genere ortiis ;
pars vero secuta est Anlichri- electum, regate sncerdotium, gens sancla, populns
stuin, ciijiis cullui ncfanda; serviiuiis errorc con- acquisiiionis {I Pctr. u). Quod nominis ipsins iiiter-
slricii sunt. Alilcr autein Roboaui significal malos pretalio bcne confirinat. Inierprelaliir autcm juxia
rectores in Ecclesia, qui terrcnis cupiditatibus de- quosdam Josapbal Domini dos, sive qni estdotatus.
dili negligunt curam baberc subditorum, ct dele- -^ Ecx^lesia gentium crgo pretio sangniois Christi coin-
ctantur in niultitudine sibi ob<cqucntium nec ta- parata, et Spiritus sanctl pignore dolata, consortiuni
mcn condignam habeni solliciludinem sibi commis- spoiisi crtlestis ci .socieialcm regiii pronieruit. Cni
soruin. factc suiil iiifinila*. diviti:^, sive in convenlu diver-
Jerulioam inlerpretatur judicatio, sive causa po- sariim nationum ad fidcm, scu in arquisitione varia-
puli, vel, utquidam aiiint, divisio, eo qiiod in regno riiin viilutum, cl inulla gloria spiritalis sspicn-
ejus divisus sit pupiiius Isracl, et pra.'cisus a rrgno Ux.
stirpis David ; divisionis enim populi causs istc Achab auicm impius, qui in Samaria regnaliat,
cxstitit. Significat haercticos, qui dissensionem bxresiarcbas exprimit, qui perdilorum turbam per
amant, et unitatem fidei cathoiicx hnercsibus scin- erroriim devia ducunt, et in pcrpetuum morlis prx-
dunt, ac sic cnlltii malignoruin spirituiim sibi [se] cipitiiim mergunt. Quod aiitcm Josaphat aflinitale
obsequenles tradunl. Intcrprctalur aulem Jeroboam conjunctus csi Achab, desccnditqiie ad eum in Sa-
dijudicans populum. Nam hacrelici dijndicare popu- mariam, conira hostes praebens ei auxiiium, illos
lum vidcnlur, cum crroris sui sequacem faciunt. figtiralitcr dcmonslrat qui dc caiholicis ad hxrctico-
A'>ia, qiii intcrprelatur pntcr Doniinus, vcl patcr niMi iimiciliain sc iiulinant; •|i;i licct a rccUc Hdc*
01 DE IMVFRSO i.inni \\n LID. 1:1. fi
irainiU; rion rrcrJanl, (amcn ernniium tuciclatfin \ Aiu.iMjt, qui tii(«rp«Tla(ur p>fa«ir« /o//nu, •ifa^
aii\-U' rotnniutiionfm pTfrrlj: non tir\itini. Q 1« I ljca( ouilnit rvctiirrt, (|mi pufAiluoi Ori no&io tmm
tii llo niolo Mn^ nilpa c^v polt-ril, m3\imc '-»i n ti>r pravu rirnipt.» Mit toUiuM a Trra rHi/Mioc.
Paulns iii ap</^(oliM h.Trfliriini honiin«-ni |><>5( iinaui c( imltiront m rrrnrrfli »l«|i*r pr*Taai cna««r«3tia-
et ii«>ciiii lani corrrpiionem )!«Mlanrhjni {Tit. iit). nrm ; (|ui \iJt;licr(, •ina Aina%u«, •inoUnt ia ati-
Joram, qui intrrprr(.Tlur quii rtt exttUut, H He quiliu^ h>>no« tc ctor, tc>l (arnrn imm «.mt. ^uia prr-
reiigioii'1 palp' Jiviplul frt-niius ail piTfl/iam il«-rli- rrr(<im cor noo bal>rn( iii ruliu hri. w-\ nutajitc*
nnvil, f 1 '<>niir:ii i frril fllios JihI.i, iniiti(ns foriiirs(i(>- alqiic \ai:il!jiiU-t s^-inp^r •nt(jLilr« floii(, rt n^g •
nrm ijooitifc Arhili, rospo(rst siRiiilirnrr qni « 3lliolir4 «iialmlo quam Dro wrvirc prohaii(-ir.
fiiV iml iili. arr.hri^liano l>.-«ptisiin(r rrfrn«ra(i, Kc- (hia«, qai in^rriirv^ladtr (ortiiado 0««M,
flwiaB iiMli(uohan(iir !i.-)rramrn(i< ; knI rrlmqnfntr^ pint rra( ;
quia qui la Paraii|iomrnon Oiia«, i^
fl !ei T<'ri(a(fni, crrorr* MVjiiundir haTrlironini, r( i(i Iiliro HnKuin A/jria» nuiiiin3(ur. O/ia» iQ(r prr-
nnn «ulim ip^i a iramilr uiii (loKnuiis •lorhtlani, Itdir rtrfKj Itomnn, rl A/arias mmjUwm bvmiui.
hno •jki'as »rriiin iK*r crroruni ilevia durrr« rfrtanl. F.( rrctr virUis Ihiniini >rl auiilittM Doihil vocMir,
UntJr illo^ Klia«, lior r»l, M-rmo prophrlicun rrd.ir- <(<iia qiiandin rrrta rvi(, HMina opr ad|at^ fk»-
giii'., quia omiiis ilivinnnjin lihronim unrlio Lilr^ B rioia commisil fr|i<-i(rr l>r|b, rt itlH<|oe <U! Iwrftilm
rrprrhrmlil, ar mrrilo sux prrrrr>i(a(is gravissiini» (riuinphavil. Scd p<Mlqiiam prr siiprrbiam tllinia
(r«l.-»liombus iiirrr| .il. (rnlaliat, l.-pri |x-rriissus, ri nomiuis rl honoris »1-
Arh;iii.->s, qni iiilcr^irrljlur apprrhfnd^nt Domi- niul fuv avit liiginLjirm. Ilir m, 11111 oh nrrSttina
nnm, aifnifica^ trriVas vl Pharivi-os «loc(orr<; Irjji» scclrrum suonim in fron(r coiiLigio Irpr» prrruii*'»-
Teleris, qiii (rncnlcs fvripiuram, Irj^rin Doniiin non cir, rcffniim imlical Jo.ljronini, qui (J«!<lrca« rt M>-
(amcn srrynxcninl. I.'rirro Jrhti qiirm DoinMiiix prr riilan prrfidia- iii froi.lr frr. nt, ubi aignon cnirit
Flis.Tum [irn|ili> i.nn uil rislirp.iniljin il«>niiiiii Arhah porLirr noliirrunt.
e( sarcrilod's r.a:l iiUrrlicirnilos inisii, pirriissit Jo- J03(han, qui inlrrprrlatiir « -ni«mii»/7.'«f xf\prrfr-
ram rcgrm fsracl, r( Arhaziam rrnrm Jula, c( Jc- rtu*, acctitiis rm piilrhr.«m rlvmol.ifijm non>inrt.
za()«l impli^Hiinain rcf^inam dc p.thtio in Jcxrarl Vct it cniin rrcUim in ronsprriu Doinim, rl portaoi
prxripiiarr U-cA. Jrhu rnim Ivpicr «lcsi;rnirr po(<'s( (rmpli jpdifiravK ricrUam Jmij n')rsi;rtim *msMin.
l^rntiiim princip.idim, qiirin l>oniiiMis a«- Rf.lrmpl'>i q"rm in<-liiis m is(c Joalhjn. ciju» vita rt oprra
uostcr ilrsim.ivit, u( ni sai rilfppi (ivil.ilr, qnjr pr«t l.iii laiiiiii , in<li< al, 'iuaui Ur 1 m|>ii>rrtii i.utiruiu. «1«
phr(aii e( iptum Domiiiiiiu prophrl iruin orciili(, rl qiio l'<]itiniila ail : Quoi^i^m ma^it-t />.>Miitaj /llti-
apostolos rjiis prrvciita c«l, judicia cicrcrrct, ct '' dabiln Nnxit H irrnki/i* en tmp^r omnti 4ft PmI 1
rani ultionr jnsia prriiiirrrt, atqiir «acfrdoliiim >a- xrv) (".ujiis prrvciiii..nrin nomrn ip>unt Ja^tha 1
nuin, q'io<l posl (ihristi ad%rndim iiiaMitrr h.-iburrjt, riprimil Ind-rprrlatur cnim roniufmwTfni. s.st ptr
(!rs(ru« r( t, Irmplr.mqiir sulivrrlrrr(. n«v non r( im- fectut. Fl (Ir D.diiino S.iUaiorr pjulns a.t llr* r>-«n
piam syn.v|of3m qu» sancuinrm sanclonim srnipcr scribrns ait : Kl (fuidnn nim ti*tt t iliui D*i. 4t4i-
ai(iclial. i^r rrgni rulmit.c prTcipi(3rrl, ac rcclorrs rit fx kit, ifuir pattnt rti, o^rditmliftm, et raaioa»-
mulK'l>atur rl rrgiaiii stirp<-in di Irrc. Itrnr in.p rla- mii» noinini rxrr sam, qui* prr ipsiim inl'oiiu» p«-
(rin rkprimi( Synjgo^j-, qx.T prr ncqiiidain tnmds |r( n.'rlib«is rr|[iii co-lrttM t f» ifM. ioqoil.
K*uiini<> David, lioc e<>l r.hri«(i, iii»i.lia(n\ rral, rt oiiinin . per mr 11 7*11 im^edirimr, tmlfmhlur {J00m.
'iuin cotitra ciiin »cni|)rr in rnril«' girrbj(, qiiia x). Fl TnU Uxr rirrlsa ^iort» voradir. qaia 4f H*c
aliqiiando irgiiarr vi Irl.aiiir. ( (ini Irfis rTrrnionias r:»d.-m P-atn.isij jii A xt r'<«i imprr cmmet fr»'< •
trni|M)ralilrr oliftrrvjbal. liiK-rprriadir Allulia Irm- rii /)ott«iitbi. tuper cor/oi ^arn <;• (P.«/. ciii .
poraiit Domint. Scd JoHjlM<ih »trrn(ii(a(c. qnx in- Dicunlur r( uncd iJ»»f(orr» portx, qnu prr CMnii.i
t) in(ro«iMm »koI rt
(crpma(ur iMmrirni Domtmi, id cat Oclrtkir, in i|ua pr.idu-a(i(>nrm vilr Jivimu» .
ria rsl iioniims Doiiiiiii, IC |>cr rrc luliljlrm sj* prj^* jlrtr II ,
il
vienlit lioktis inlcrimaiiir in rurdibu» t-lcclorum, Acba» inlrrprriatur tpyrf>*f%iemt Dcniqor Afk*»
iiiagi»<|ii.- nutriatur m iloino Joi.idjr )>oiitillci«, qui qiii e\ jnuo paln- rJilm in prili •<*« •'i trrlu» i.fc>
dileilHt Domiiii inU-r^irrljlur. I><' quo Pjltis vot 1« lolrix drl 1 ^ nI. »i|[iiilic.l h>r. i.rm. ^o» C»
ail //i> eil /-'i/iui mrm» dilfclm, tn ijuo miht beme rilti«.|iri» \^i ucr^ntrnto ff*r< i...l> li ••••l,
comi>lmui [Hallk. iii). (.iijos iloiinis itjoru Fcrlrsij »rxl jd »|*i'si».iaiii iirclii>»nlc% ruUotM •ti«in««ita>
e*t, ubi iii lidc Clrrlonini nijnrns qnotiJic faril aii mnlM n« rrrursjiu »«orun> pr^tirff' non lii**r»l ; ^
gincniuiii corjKir » >ui. doncc lcinj>oir Ju«licii acc- fnNlum iiirn •ui. hor r»i. rffr, ; i.rt prj«» M«liU
rvloltal lioiii» in ifitr icli «4rn»ooii% nnnxUjnt . i(Ota •«'• I
plruin rrgui ct potciitum a.hrrsu» c«i* «jiii
proluil, iia isti anrum saKacis ingcnii cL A consenlicntos viliis suis [.ersonas eligiinl ;
quos
iiiliilei
corum ca|)li alquc occisi suiit, qnia titudo iiilerprelalur ; sicque in spirilali Ai^ypln
sed in iransilu
vinctos caleiiis in pcceatoruni lenebrosum incrgii
malediclus esl homo qui confidh in liomitiem, el po-
abyssuin.
Hil catnem brachium suum, c( a Domino rcccdit cor
sludium alios provocavil, lypum geril DominiSalva- bliiiiati ; sed ina^is per h*c dona diabolo servire
loris, in quo habitat omnis pleniludo divinitatis cor- probantur qiiani Dco, ct variis viliis subduntur.
poraliter, et est caput omnis princtpatus et potestatis Sciendiini aulem, quod cuni semel quis cuilibel sc
potens in pra-lio {Psal. nianciparit vitio, non uiio sed inultis domiius obno-
{Col. ii) ;
Dominus forlis et
xxiii). H;c iransgrcssiones pairum, et omnes prx- B xius erit. Unde Joachim, quein Pbarao aiite cen-
quK fuerunl sub lege, sanguine suo »"'» sibi dare coegil, nunc NabHchodonosor, rex Ra-
varicalioncs,
Ecclesia plcne instaura- bylonis, sibi tribus annis servire compcliit. Quid
diluit, et cullum pietatis iii
vil. Ipse legatos suos ad coavocandas genies ad li- est ergo aliud regis Babyloflis servum essc, quam
primnm proplielas, deinde aposlolos persuasionis delcclationc atqae con.sensu anliquo
dein, lioc est,
niisit, non solum de Judaea, sed ct de aliis nationi- bosti subditnm fore, ct in cogitando, loquendo at-
bus, plurinios ad catbolicam fidem, et ad veram re- que in agen.lo, tolum vitiis deditum qiiasi libere ab
ligionem post proedicationein Evangelii sui condnxit. eo possiileri ?
Qiiod autem Ezecbia; pro bono opere adjiciuntur Joachim sive Jechonias, qui cuin malre dticlus
qiiindecini anni, significal omnes sanctos quibns ob est in Babylonem simul et Ihesauro lempli Doniini,
«equcndam vitam oclcrnam qiiinque Mbri Icgis Moysi significat lapium atqiie ruinam pastoruin atque re-
tum decem verbis Decalogi dali sunt, nt per com- ctorum Ecclesi;c, qui veri Nabuchodonosor, hoc
plementum Icgis et pra^ceplorum rcgni coeleslis ple- csl, diaboli arte delusi, in coiifusioncm abducunlur
iiitudinera consequantiir.
erroruiu atque viliorum, el qui per Domini gratiam
Manasses auleni, qui inlerprclatur obliviosus (per ac sludium boiium alios sennone doctrinx ct bonis
multa enira scelera et sacrilegia reliqiieral et oblims C exemplis ad veram icligionem suscitare debuerant.
fiicral Deum), cxemplar cst veraciter poenitentium ipsi variis vitiis trucidali, morle absorpti sunt pec-
et in Domini misericordiam confitentium. Docet calorum. Iloc eiiim nonicn Joachim, qui resascilans,
eniin nos quod post coinmissa scelera nulius dcbet vel qui est constirgcns, interpretatur, significai. Cnni
de Dei misericordia desperare, sed iiiagis per pojni- quosimul pretiosissirna vasaDomini in caplivitalcm
leniiam congruam spem habere veniac, si eam rile asportabantur, quia illi qui in regni culmine cxcel-
quomodo fidelis esse potuit? Typuni eniin ipse ocnlos iii Ucblatha rex Babylonis evulsit. Reblalh.-i
sct,
lenet baereticorum, qui licet finganl se esse boiios vertilur iii Laiinuin multa hwc, ideoque significabi^t
et Dei cultores, tamen errantes, el in errorem init- cos, qui in btijus mundi malilia aclione involvun-
inagis diabolo quam Deo servire compro- lur, atque a diabolo captivati, inlelligentiae oculos
icntes,
bantur. perdunt.
mini (hxceiiim estpropria elymologia nominisejus), et decein iribus a domo David el a templo Dci se-
eo quod Deo incensum sacrx orationis ct bonoium parans ad idololalriam perduxit, significal bu^reticos,
operuni sacrilioiinn offerens, simulacra quae fccc- qui dissensioncm amant, el unitatem fidei catbo-
runl ameriorcs reges combussit, el celebravit Pa- licic hxresibus scindunt, ac sic cultui malignonini
scha lcgitiinnin, el de teniplo Domini idola mnlta spirituuin sibi obsequontes tradunl.
deptilit. Significat cniin in hoc Christum, qui pas- Achab, qui interprclatur fraler palris, el rex fuit
^ionein siisccpit, alque omnia exsocrabilia gcnlium injustus, iniquam babuit uxorein, signihcat per-
ei
de templis corporis iioslri dejiciens, igne viriiilis secutores Christianoruin, et maxime Juda;orum po-
su<c exusta comminuil, atque in hiijus sxculi tor- pnlum synagogae cohabitalorem, qui perseculus esl
reiitem projecit. prophotas ct saiiclos Dei, qui ad eum missi sunt in-
Joachas, qui interprctatnr rctenlus, significal pra- dicarc voluntaiem Dei, ei doccre praecepla ipsius
vos rcclorcs, quos popiilus lcrrac, carnales videliccl lcgis: dcquoetiam Christus carnem a.ssumere digna-
lcrrciKc cupidilati dedili, secnndum moros suos Mis csl. Concnpivit crgo Acliab vincam Nabotb, qui
.
liLT,li(x: rsl, liutn-iiiilii />«?«', si\«* uiiiiiii» l>ci. Iloiniiii noiiii>n / . boc cftt, («r« mtftttrr 40 BmhfUiK.
Mili.-lifTl noslri J.-sii C.lniijli Vffi Filii l»«'i, cnjn\ vi •
In Rji*\lon«* ciiim orlnt r\l, ubi pnmrep^ gnUM im-
iH-a |il<-l»t c^l lftrncritir.-t. I>«* i|i>.i l-aijs ail -
Mnfn «trx (-(«Ijlil.
liiinnni Suhaoih domii\ Itrael etl < Ua. \.. Ll f«'« iss;-l Jiniiili iiilrr|tr<'tjlur /</itduNt \cl n,ufiiemt.
111 farn hdrtnrn (ilcrim. Iio. rsl. iil iilii Miinni jrraliir K«lli>-r iiiti-r(>r<-l.iiur ahuoit.i llx i\w^itr nialie-
spinljlis m riiiiMari* «Irljiiil, ibi fr.inili.i qii:ii|i»«- «lo- !<•<•, «{II.I- ly{iiini gfslanl F>«l>-si.c, lKni<n RJci po>
^'iiiai3|Krl'h3risair.iniMip«-rslilioii^ni liaii»|ibiil;«n-l. Minnl, .K' po|Miluiii .ilt inlrriln rniuni.
S«!.l N;iImiI|i liaiic Niii«-jin <Jar'- nolrnli, itl i^l, Clinslo Siiijnin inlrqtrciaiur hlia «pI fr«ii« ejmi. Ikrc
I*h.iri^.roniMi 5ii|MMsiiiioiiil)iti non rons<-nlo-nli, ini- ri|;nrj\it K.n ir<.i.-)tn, i|ujni faisililc Jti<'a:t qua»l ad-
|i, 1 iiMii Ji/ ilnl, It0< •st, Syii:f,'ojj.i Jiil i-oruin, ina- iilti ram a<*( iimhI.
(liinjla i"»l niorlnn. Inlorjtnlanii «•nini Ji-/.ilt«-l co- Ttilii.ift priftcx lc};i<> iiiia;(iiirm lr>n«*l; mjw
hubilnini, si\o (luiut sttnmt : «jiincl Im-ih' «onvrnil Sy- Jtitbici p.is»orr!i olK-.rraMl, .lura vtr% lumiiu*
iia{i;o((u!, i|ii.i- li.ibil.tm viilclmiiir in tloiiio DiiTiiioi. iiii>nliim in.ilr inU-lliK<*nt>>ft ol»cjrranl.
K-«l p«T \arij il<**i(l«Tia v.initj(i% imiiili.it. Misil loliMs lilius rjiift l>ni«iini noslri Jrsu Chn«ti ima-
<'rgo Jf7.->LH-I lilltTun ail mijorcs nalii <>l aii opliiiij- [i ^-incni lialiinl. qni \rliii a lisroadtUiM ri r>lM-jraljm
li-s i|iii cr.iiit iii t i«ili(i>, iil, siiliiiitroiliit lis fjKis 1«:- li^iiram i jliginc lcgis, ilanlale MC «iriuitt illumi-
sliliiis, l)-sliinoiiiiini IjImiiii <-onli.i N liKjtli |toiirr<'nt nal.
)|iitMl l)«>iif'tlixissrl briini i-l rr|;i>iii, <>| sic (>«liirli>iii Marlmh.ri S4 plcm. rjiii «nh Anlinrho M>«Himiaia
ili" n\ilil(r l'piilari'ni, ul nior«T«'liir. (Uiii Syiiagox.i |ii'r|K's«i U:rniciii.i i;l<trin<\i>siinc cor.mau Minl. ftifni-
p«T |ioiiti(i(-''s , s(rili;is t'l rii.ui'vi-o<i iiii'ilil:it.i <'sl liiant Kn lcMjin sr|iiiruriii> m. «piT ah inimim (.hri-
iiH.!t»'in lihii>li llir rrRO Stli.ih. vi>ros propii<'t.is sii inuliain niariyruiii stra^cm jicrtulit, ri Ktorur ctB-
l>.-i sp<-riirns, fjlsos (irii|iliclas jii.li\il, cl %W dclii- lcsli» roronam accpii.
4114 a ilialtnto. (;!atiio littsiia intrriil. Sic ft (Hipulus
I..M'L r 11.
Jiiil.iHiriini spriiK-inid thwiorcs K^vjnpclii, cl scipicntlo
jii II iirson-s An icliristi. iic<niiii il i|isiiiii t.ipiil ini- /V prupkrtn.
i|iitiriiin, 111 irorlciii rorriK l >(iiiipitrrii iin. QoM frnlilii3« i<if<-i »pp«>llal. Ikm iMMUri pnpk^
Othusias, tpii inlcrpnl.iliir apprehentteut Deuiii, ijt vocaol : (piasi frirfatoiet, quotl porro fanlur.
liliuK cral Arlijh. ct p<TM>i{iici>aliir prtiplicl.-is l>ri, cl ct ilc fuliirift vrra priilicunl |^i<o aulrm a nobU
inatiiiic Kliain, sif^niltc.it |>ojiiiliiiii Ju.i.cornni, ct nia- prophettr. III Vctcri Ti>olJin«*f)ln nd.-nie* apprllaUan-
iiino priiicij>i'sS\M3j:o;{ i'.<|iii |K>i 1 alis i't vlliis «lclili, *•• lur ; «pii.i vitlch.-inl ra qn.T c.ilrri non vitlrlanl. r|
ct vcril:il('iii J itc i>'|i4'll<'li.iiil, ini(j |v-rsf(|iichjii(ur. pr.cspiciclpant ca iju.i! in miiiislfno imvkirrio] a\>s-
riidf lcgitur in l.»ant;riio (iiio«l mi.irntii/ pnr.cipei et (oinlitj rmnl. Ilinc e«l qu^^il <^rijt(.im r%l in Sj-
1'hitfiiiri minittrot, u( apprthernleient Jeiuni. l>oinus iintch* : f-imwi <t<i i^Hltmtem (/ Hcq w . Ilinr ItJiiaa :
rrj!it Ot hoiir Synjgoga csi Jii.l.roniin, tjuj* l<-pali- V idi, iiMjiiit. borrtinum irdcmlnm im/^r ikromumt es-
litis |)rT<°c|i(i<i <|iiasi < .iin . Ilii i o-iijtiili iiiiilii|iic < ir- celtuiH tl eletalumt \liat. vn. K/rchidt jjw ri - -.
1 iiiinl.ila cial ; >M-<i sii iil <>< lio/i.is jicr ( anirllu», tjui- (>i'li, cl \iiii( \ts|(infs iW-i (.l>iorum.ijm jud 1:1 ,. ..
hiis lin n ilchuil, niriis a'giilii<liiiciii iiiiiiijin iiit «ir- phi*laniiii ct)iiiolo)(uf iioniinuin 3nno(jin<ic tiinl.
iiln i|uia iliviiia jirv iilij tli-r.-liipiit, sjlniit r.^iiif.lij Klia» iiitcqir)'(j(iir /)<iNinHi />i-«j. Ki fuUin ifi
iii\ciiirc iioii iiifiiiit. (iir jircsjjjio sic \iM.iius N.4;ii < um jlifn-jrriur in
Njhut htxioiiosor, ijui inlcrprrljtur pmphiiiii /»»- ftjcrilicio cuin tjua>lniiKfn(is v>n*rtl<Uih4it Haal. ln-
guncuto' anqHitur, sivc piophet.int tttiui rtioJt tiyr:Hiii, \(K-j(o iioniiiir lloinini, deicemdit i^r'i d* cmi* imp*r
|iio sotiinio Militct futiiioruin, ijuo 1 viditsc iijriJ- htlocmutlHMi. ijui^ cumt tuittut oiPiitit p^mlms, t«ri*
liir fl Djiih-I iiitcrjirf I iIik i-si , sivc i>-ttiii m i^iyni
1)
•fi< 11 (uiicm iM<iiii et til />otNi««j i^M^ raf DlfM
<i<>n<' ii;t(;iitfiir. jtro liis ijui iii c.iptivitalrm ab >>i [III licif. v\iiii. V.x hac i|[i(ur raMJ Ul<> ^m w»-
iliicti suiit l\putii i. ii>'l «lialmli, t|iii li.crciironiiu iiM-n actcpit, pro ru <|ii»«l p-r »^»m poalra ctifCW*
plfhciii crnirin 1 aptoilal.' >lf \ii tain jh llif rusjlciii. \crilpopulut Kiininum l>rum. Itlrin ri f#nii £)•««
Iior csl, ah Kiclfsij in il ihvloiiijni, id rtkt, ignorjii- nni indrprcljdir, «rl proptrr qiKHj iaU-r<r<i( rvMiWni
(ij' coiiliisiun«'ni nlHlii\it ftj cc rtlolc^ , \ci pri>p(cr quoU AiUjh a t«rr»i(a(r«i
riiiiifjiN i'oi|iioi iini, (jiii iiiiiios lh(Tusji«'iii ftuh- |o!rra\i(. Ilic (°.hri«liim iiriui>n%(rj(, «^uu ui«( hir
vrrlil, hiM si((iiilirjt. «jui.. oinnrs ijiii \<'iilii« ik>siJc- i^iiro curru aj ftU|M'riia ftuN^inft r%l, tia (i^\«tit«
no M>r\iuiit. virlul(>« auini.i- «l<*Uruiitii. ( jriirin awam. in (Juj njdi* r»l rl p^iMft t\ trmmr-
Jcsiis, kJirnliis ni i^tnis, ri^urjio pcrrlut ( iintii, ir\ii, a%«uuij>sil in r«i'luiii.
|>rr .|ii«'iii c\ |MM«*^riii tlionr s.o iili liujiu j>l itili sirni \iiiuj. -1 ' : - ^' j» pi«r««iU»«. EcrlrtM
lliri iiHjlf in nohiN fuissf rfKifs>iis osifiitliini rsl, jj iji. t '.mtiift Irviuir Cn-
'/.omiijlii 1 npinl l|flir.i*<is ct tnlMi» iiiicKn. jit« fjrinr vrl (inna rl ol iiur rt mmm 4^»
iiiliiis liaiiitui CSS4' roiii|i<t<iiiu». /0, iftlc ; r*. nufi- (rvil, lii r«l. yrjiia ClirnkU rocponft, ri «nrUo cki»-
:;
est Tiio et Ve- Moyses famulus Domini, ei Aposu Jus servus Christi,
nxnm; ei capti a duobus ursis, hoc
ila isie legaius ad gentes missus videt ct prxdicat
Rpasi:tno, inleiierunt.
baculo ad resuscUandum quse prophelali digua sunt minislerio et servituii
Puer EJisxi, qui cmn
indc servus Domiiii vocatur. Ilic quidem in Samaria
mulioiiscsi filiiim missus, typum priscae legis osten-
humano transmissa nihil praeslilit, centucn pavit prophet. s, et significat omnes fidei
dil : qua) generi
quod in virga solani austeriialein se.-vitutis mon- praedicatoi'es, qui in hoc mundo alimentis sancta-
nisi
Naaman Syrns significat ex gcntibus populum buil de salute Ninivitarum, vel propier hederam su-
coMgregatum, maculis deliclorum pollulum, atque a C bilo aresceniem, cujus iuubraculo tegebatur contra
Chrisio per sacramcnta baptibmalis purificatum. soiis ardorem. Ipse est Oiius Amalhi, idem cum boc
Isaias inicrprctatur salus Domini, el meriio. Sal- Sareptanae viduae fiUus, ut Judsei aflirmant, quem
resuscitavil Elias, roalre postca ad euin dicente :
vaiorem eniin uiiiversarum gentium, ejusque sacra-
monla amplius quam caeteri pnedical. Hic qiioque iVttnc cognovi quod vir Dei es tu, et verbum veritalis
form;im cvaiigelistanim ct aposlolorum expressit, inore tuo est {flj Reg. xvii). Ob hanc causain ipsuni
qui uiiivcrsa sacramenta Chrisli rion quasi per figu- puerum Amatbi vocitatiim. Amathi enira ex. Hebra^o
rain, se;l velut prjesenlia, prxdicavit. in Lalinam linguam veritat dicilur, et ex eo qiio^I
qiiod dictuiii cst ei : Conslilui le super gentes el re~ iius nuncupatus est verilaiis. Junas quoque tam ser-
yna [Jer. i). Hic autcin in verbo et passionibus suis ii.one quani naufragio suo passione.n Cbrisii. mor-
morlem ci passiqnem figuravit Domini Salvatoris. temque et rcsurrecf ionem figurat : sive quod de navi
Ezechicl intcrprelaiur foriiiudo Dei. Hic q.ioque ad mare, tanquam de cruce ad terram projectus est
imaginem Chrisli gestavii, qui positum in hac ler- sive quod in venlre ceti exceptus est, lanquam in
reiia peregrinatione populum sululariLus pra>ceplis scpullura terrae, Iribus diebus et iribus noclibus rc-
insiigat. *^ condilus esl, ct quod per figuram Niniven poeniten-
Daniel interpretatur judicium Dei, sive quod in tiam mundi prsedixit. In sequcntilius typum gcrit
presbylerorum judicio scntentiam divin:e exaniina- JiKlscorum, qui salutem genlium non tanlum adve-
tioiiis exhibuil, dum reperta eoruin falsitale Susan- nirc noluerunt , sed cum venil, invisi eunt. Ninive
nam ab inleritu liberavit, sive quoi vifiioiies et som- qi.oque gcniium significai speciem, Jonas vero iu
niu, quibus per singula quacdam xnigmala futura mon- loco Jud;corum. Nam quemadmodum Ninivilarum
Slialiaiiuir, sagiioi meme discoriiens aperuit. Hic de salus ad xmulationcm provocavit Jonam, ita redein-
sderiirnni vir ^{\\)fl\M»fie:\ii(Deut.\x),t]\i\» panemde- ptio gonlium scandalum .'xsiilit Judaiorum. Merilo
siderii non mandiicavit, et vinum concupiscentirc et contra orieniem civitalis sodisse legilur sub iim-
noii biliii. I.ieiii viiam cajlibem leiiuil[teneiido] simi- bra hedcr» (Jon. iv) ; ita eadem plebs separans sc a
hludincni h;»buit contincntiae eorum qui sunl in oiio saUile Ecclesix dolorc tabtda contra Ciiristura, id
Bancio, et non tcrrenis rerum copiis abutuntur. esl, oricntcin Unguam suan. movere nilitur sedcns
Osee inlerpritalur salvalor , aut talvans. Duin sub umbra iegis. QueC umbra verme arefacla cst,
cnim iram Dci in populum Isiael ob crimen idolola- q.iia adveniente Chvisto vetera triinsieruut : et ca*
m
6') DK l M\KI\SJ I.UiP.I Wll. I.llt. III.
fucta tuni omrii/i noca [llCur. v). l'ru{ib<'Uvil auU-iii A |>li< U; fiftir-im ^f^u^rruiil uoclonna. ^l io n^Attt
ftiili Oiii rcgf Jiiil.i, i|<i.in«lo cl Osce et .\nii;i ri bujii» prrrfriiiaiioDM viU fiituram lewtpmWbtmto
li.iim proj)liiUv«'iuiil. 111« ih c^nlant.
Mirlic.Ts, qui inlirprrUlur 7iiii /nr, \ri 7U11 itle, M.ilji Itij^ iiit'-rpii-tUor nniyimt Dom^ml. \i ^M,
:i:il hniiiiiilit», M^iiiiM it illuin i|iii iii Kv3iiK< liii ail : HHniiut. 0"i<l<|uiJ cinm l<M|u<*balar, quaM a DmmIm
Uiuiif a me tfutu miln tum << humiltt cordc (Malih. r^-,>-iii iiMiiijij, iia crrikbantur : ei inJe ila MMrn
11), rl dr q<iO Pro|ihcl3 dml i.tntrulionrm oHlem rjUH .SrpiuJKiiiU intrrprrln tranUulriiMil, 6i€tmte% :
e}ii\ juit emarrnbil (Jtui. i.iii)? ;• I qticiii \filtiiiii (tii Aiiumi^iio terbi homint tupr Ifnel im MtfM «a^Wi
firltiiii rsl, i|iiia \ rrOuin caro (actuiii ett, cl liabla- ejut. Uir rnim lypuni Sahjlom tw»tn Umntt, q«i
ril iN iivbn {Joaii ii, (xr riijuH ilis|xni».ilioimH |>ri- anqelut mnqni coitsiln dn itur.
Miiim pro|ilii*i.i- rl po^lra jposiOli a<l prrilir iiiiliini K<»dras iiitrrpreUlnr adji^ior.
^erliuni \>*'i iiiis«i t>unl. (Hi.iiiliim (Tko ud bisloriain iVbrmia» iiit4-rprrtaiiir ccnfUaior m Dmmiuo. Qm-
p<*rlii>4-l M-i iiiuluin orliiM-iH r.ipiiviLiim , qtii.i pri- iljni riiiiii pr;rv.-vf[io fuiororoni noiiuiu bU «ort.U
iiiiini rsl r;i|iij S.iiiijri.i iii»'ir<HH)lis Iira»-!, po^lra siiiit. l- urnint rniiii m 3<i)ti<i>rtutn ri rr>n«M|j|in«i)
lli<'ru»jlnn urt » jiid.»-. proplirti.i- titiilus (xinitur pri- unnii iili |M>p>ilii ri-<!ruiitj a<l pjiiuni. Njm ei tem-
iiiiiiii »ir Saiiiaiij, v-< iiikIo »k- Hirnivali m. (^ianlura B pliini Dnmini iiiloni mcdiArairruni. ri nturorum rt
\rrn ail inystirns inirlli i tns, qiiia Sjnuria srmpcr itirriiiiii opMs ip^i tr^uuravetuni. Tfpvm erfo itli
in h.crrtib»!» arripiiiir. II i-nivilrm m \)\>o Ki rlrsi.p, b.i''rtil rt aposloliinim ri pr.rdir iionim Kvancrbi
iliriiniin vrrliuiii lloiiiiiii lirri a<J liimiilrni <'t («ibj*- Chriiiti, qti| spitil.ilr .i-ililictuiii IVt pnti eiittMtt liJe^
rrdem C.lirisli dr ilivi-rsis iloginalil>u» KrrlrM.f qiiia .
lr:m ilr It.iliylimr istiu<t luonili, atqur Tffmtmm ia
forle pr<-r.iiiim coaiuiis4!r3i, el lulius onJiius voiu- lcrraiii rrproiiiiS>ii<nt!», verhis el cteoiyln ^Mlidi*
11 rn ronlrirrat. in^Uuranilu rrji-iiiliianL, ut qnx pnnt prr nrglige*-
N.ihum iiilrrpK Ijlur ^rrm^f», sJv»' ronio/ii/rtr. In- tiani vrl d< siili.int pri^tinonjio liahilatorum co rur-
r.rpal «iiiui riviljU in s.inguiniini, rt [h»s' rvrrsiomin ranl, ijisi insianli niNti ri sliidio (H*if>rlo cum n>-
illiiis roiiW)l.ilur Sioii, i!ir<'iis : F.cce tuper montctpe- oprr.iloriliu.s rrvotis rccuprrcnl.
ilfi erangeliviHlit el nimuntinnttt pncan (Salt. 1). Ilic Ananias inlcrprr.aiur gratia Pei. IJ.'m ei Si.lrsrli
i|iiuque sanrtnrtitn pr.i- lirjlonim lypiim irnel, qiii lin(<ua (Jiil l..i( j, qiioi inirrprri.i(ur dtfcomi meut.
civitairm safiguitiuin, h»r rsl. Hahyloin-ni spirilalrm .Azirias iiitnprrtatnr auTilnnn /)o«iihi. Idrra ri
inrrrpanle* arjjuunt. jtrnnrn (iilt-i et liouornm opr- Ahdrna^o, qood m I atinuni vrrliitir i^rnrai fteo.
riini jli rit r»p<'liMilrs ; bi po-iiiu^nliam rprrint dr Misjrl qiiij pofHiui Itomint. Ipv ri M.uar. qui
lit^rralis siii<i, rniiftoljtionrm vrnir iUit proiniltunt. ^ iolerprctalur riiHt vrl ^ah^ihm. IIi t.rs ptim Gf.
Ujliarur iiitrrpretjiur ampi$xant. (jnia vrl ri ro ram pr.rluh-runt sanrloiuni. qtii lotpus tuuoi 111
(llab. III). Midi. iW" coofrrifjtioiir Mrrari filii I^i. vrl Je illit
Soplioni.is tpriuluni, vrl urcanum Domini mlrr fcipirntihii^, quiliii» in lihro nrjjum Sj|i>nio«i» t»
prrl.itur, qnoil uliuiii(|ur jd prupbrLiH cuuvrnil. Ip»i pii-iiljj pr t-frrtiir ; Sayienli^r, mqtni. h than I itakt'
riiiin sriiinl inyhlrrij VU-\. Indr rl Kzrchicli iliriiur . lilit et hinau ylll /{rf. ivi. Tinla' ii, Uir m M-nur
<ipeculalQrem le poiut (t^uch. iti). Kl alihi : .Voh fa-
D
^ Imk- rjrmrn rst, at tapirulittiini iliiu^ noit.inr
cttl Oominut quidifH.iin, mtii rertlauerit lenti luti rrjiitur a»cnhi.
prophclit {.Amoi. iii| Islr rnmi si^mni jt r.iv qui |M-r Knnn Itliu-. f.ni Ji.h. 1. iiin ^jnjucl, ,V fjiiiilia
( <inu-tnpljtiunis arcanniu ad profc<. (uiii vcniunl meri- (laiih lilii I.r\i, uoUk «Ir a.iU<rt|..it qrc»^ |l««i
« | iq
loruin. rollatiooc arr* prTfrrii rvli<)uis aj rjnrr<ki>u.
A|li(x<is iii(rrprr(atur in Kaiinum feiiifui tt lirtui Knijn intrrpm.vtur [rater tfmt. \)ttn vortbutn
rftonal. D -stnu lutn rnmi trmpKjin j .litirainluni pn>- miiQiout KL<ifttuv ApprllAt c<», qui r)ut prjrcrpiM
plictJl, rl post luclum i.>pli\iijti« rr);rt>s»ionik Lrli uttrributqM drvoli t*int. »icol nx 10 Kvanrrlia:
(i.iin pr:r<li« jt. tte. itmtt ftatrtkni «rtii lf«li*.it«it>l l%r.rlitT. 1*1
Zacbariat mlrrprrt.ilur m^iHi)ri4i Domini. Srpiua- rtl, Ihum ttdemlei qoo.! ulH)ur lUit »m.W-rr mjai-
.
Rrtimo rnim aiinu drvuljtiuni» trinpli roinph-tu, 7.j- frsiuni r\t. qui (x^r i)br«lirnltr iiMivirnua »ji.<tt
rharia prrilirjiilr, mrinorjliu r«i lioniiiins pnpuli Ihimmi lurr raduntur
»'ii, ju\vji|iir C.yri n'>« rHM« i-^i D, populnt
1 , rt liiithui iii;rri rr(j(iir trmmadtnm t— : t^«Mfc<*rv
mcdilicjtuni cst url»s rl Uiiipl:iui. I*li riinn thio prv>- rutn qiii niinir irrirtu irttMCMrfil 1"rtiii' fr- cm
MOGLNT. OPEnDM PARS II. 72
7, II. nAHAM MAIRI AUl-lllKr.
qn;e iina sunl rogilani alqui! in cxcelso nienrs mc persequeris ? (.lc/. ix.)
Dci iibcro carmine phiioso- Scxluin genus accepta parabola; sicul apud Sa-
liabitanl, rte virlulc
lornonein in Proverhiis el apud Baiaam cuiu cvoca-
:
phalnr.
relur ad Balac {Num. xxii).
Choro, sicnl ol Enian, Echan, Asaph cl Iili-
Filii
David Sepliniuin genns rcplctio Spirilus sancli; siculpenii
(hun, noii psainiographi, sdl canlorcs fuerc a
clocli; scil oh sigiiiricanliam apud oinnes prophclas.
(|uiJ('ni oh psalnioilian»
Alii tria genera visionum essc dixerunt. Unum,
iioniinuni lilulis psahnorum congruenler allixi
prophcti:c, praenunlius grali;c, sive B slcut Isaias Domimim in sede allissima iion cor-
q„o.l s.l iiinos
Pelrus vas illud piunlur, sed per intuitum mentis, quo inleliecla con-
csi mentis excessiis; sicul videiur
spicilur veritas; sicut Dunicl prseditus menle vidil
suhmissum in stupore mcnlis(.4c/. x).
Secundum geuiis visio; sicut apud Isaiam lcgilur: quod Balthasar viderat corpore : sine quo gcnerc
Vidi Dominum sedenlem super solium excelsum cum iila duo vci infrucliiosa sunt, vei eliam in errorem
variis animalibus {Isa. vi). luiltunt.
Terlium gcnus somnium; sicut Jacob subnixam Omnia tamen hxc genera Spirilus sar.clus mode-
in cikIo scalain doriniens vidit {Gen. xxviii). ralur. Habcre auiem prophetiam non solum bonus,
Quarlum genus per nuJ>es ; sicut ad Moysen el ad sed etiani malus poiest. ISam inveiiimus Saulein
Job posl plagani ioquilur Deus, C rcgem propheiasse. Perseqiiebalur enlm sanclum
Quintum genus r«x </e ca/o; sicut ad Abraham David, ei impletus spiriiu, propheiare inca-pil.
LIBER QUARTUS.
Afx>hloli qiif*4|ue oiiiii»*^ Uiltu. L4-tie«ur purltfiil A %li.l.irum Uua. rv U^uiaiu. i)ui ui %M.ro lMpli*aMl«
lyitMin, quu ii<l< lu ni tJiuiUU;iiJi<i prr«-i:.ili» tiiiiilcui i>(li4ii kui iropora Qkcniitt, e4 pr.e<JicalMjni>
Mfcrpeniiil p<)l«.Uilfiu. Iljlx>i)l qni ji iii fonuiiu pa- il.-ntstxik iiiMi^nia reli'|u.-rval. Ui Ijnturo thtodcdni
IrijrcfiJrniii, i|iiij |>*^r v.'il»'iiii |)r »> lnalioui» iii lolo »111 .iJ |ir.iiii..iiii]uiii ir>tiwoai«i »cu»iftkctwum, t4
orlx' («rijruiii (M)piiluiii Iki t^MnLiliter gtffiuerunl. r%i Kvjni;.-; ru rcjui 0«. omiuIhm ftt i^tm lcrrx
Proidilf coiiii-lerjii.Ji»» .-^l ipi--* lUJfvlicut uuiu.Tiif njli.iiiilMi» mi%M wiut. qut rtiaia lu Mocti Lcrigtij
(iiioJ.Tiiu jpoAUiiiiriiin, «|iiibiii ri}^'urik lu SiripUira oniiii!>Uk vud crcik-nlJSu^ nii»M in tcUiMO«Ha*ii. qitu
ML-ra iiiviKins con.tU.'l. Nuui hicul Dcus Putcr p«-r i|iiis.piis a I xtrnir vttr gMHh» pcncairo tolaani,
utii;;'-iiiluiii Kiliuoi bUiiiii m virlul.' S|>irtliis sjikIi •<>ru<n prjt.licauoaew ci «lociriaafli ia aaMibaa tC'
priuuni iuuikIi crt-.iUii.riu ht-x iltcruiii oi^^r iliuuc (|.u ii.M cs^/- est , <{onniaM|ac luccciiaiaii aaae ia
coinplfMt, lU eiijtii ilupli<-jtoeuiloms<?iMno iiuiinrro, kanrta iUdeui »unt onme» «eiiLati> prxJicatorr»
uinle •li.<0(ji*ciin o(li<-iuiiliir, iiiuii<iutii iK-rdiliini, cliuiii aniiiiniijuu-k ct prxJicanlci tifWai nlalis ManMB
pr»)|»^ ilflclUHi. iWiuiiiiu» JcMifc t.liri^liis p«'rwuos iluo- 1(1 (.liriNlu Jcsu Doiutiio iimtn). Naia rrt SaloaaMi,
<l»t iiii reuovjMi j|>.)sti)'os Kl MCiit iluodiMtiu inrn- (pii pt/ri/iiKi interprctalur, nurr xaoas, iii Mt, la-
sihus 111 ( trciilo .iiiiii (Ji\crx» t<-i:i|MT..OH-iiti« tiiituili lcrciti !iiip<tr Juo4l(*ciu) bove« atMtot
fruclus ud u^uiii liuiuaiii (tcneri.i p<*r l>.:i ljr(;i(alcm Bpluiti.utii Mrcrdolek ct aiiiiiAlri alijru lav^banl
Oinnipolentis rcnovalur. ii.i p<*r (liKMkctiu ap<>t.lulo- iiLatiiis, cuiii ini^re.l^Tenlar ^ancluariuiti Doanni :iU
ruiii (ioctrinain rr.iclum boiiornm (>p«Tuiii Iteo ;«Q>-rn* (.iirikliik iH.ire jriicuii). id «**t, foofr>Aionem vrrx
tiuiii.iiiuiii }rciiu<> (iJflilcr iiiclioavit. Iliccst >crus lni'-i \cl cuam ^- -
-i ' ' -
Uauroili, iil .-bi, si!;iiili-r, pcr <|iii<iii sol justilu' Sciiptiir.c lUxlri:! 1 • ,
Cliristu> uiiiiii tciiipLirc lotiiin illuiiiiiiat urbcm Lt suil .ip >s(oloroin, qiionim doctniu oi:in. s imbvli i-
ftirul di^s duodci im iMiris ab nrtii noli» i!s<iu<* ad oc- delcs |»<r «tmfc^siuiiein vcrx flJci et p.cnil»niiji<i
casuiii volvitur, ita tlics vcrus Cliristus p r duodo- ticlit (iinim ab oranil<us m>u)«)pntur «ordibut, ri di-
riin apostiiliH» sios aJ iiiclioitionriii nxU- conrrr^a- gnt clli. tjtitur ad .Ttcni.i sanrta Domini >ui intrutrc
lioMis, (|iiod pcr ortum solis iiiuili^itur, suos ilUi- ct n<gni cu-lcNtis g.iu.lia possidcr.-. DtMJ-lrciir nam-
sliat iiilcles. iii i|Uu ipii uii<|:io nd oc<:as-iiu, iJ es(, quc |.orUr vancUr eranl in civKalc llicniulcw, pcr
UMiui- Ju fiiicm viLi |M*r>«-v(>ravpril, in jterniim salvu» qitjs tiilrnibaiit rt rfr(*dirbanlur OaHMa laialll
crit. Kt sicitt Jjculi, qui tni>ptaHiater dit itur, diicMic- ct vrnicutes in eam. ll.rc daoderim apoMotoruiu
ciiii litiiis ?cii(jit jil pos.sidci4d.1Ti1 r.-piotiiissioiiis lcr- rigiir;iin c\prcssoru(it, qiii v^rc pi.ri.rMai laif il itn
raiii, ilJ (iiiri.->(us, i|iJi siip|Jant.iM( (lijlNji.m. d-.io.l.-- ilicrusalrin prr quoruin prxvlicaUoocii» H dactri-
ciin clc|;it .ipostoios, '|uibu.s tcrr.tiii icpruiiiiMiutiis, lum nniuilMis undi<|ue «ciiiciiiibu« in kancLaia Ec-
id cat rcgni ctjdcslin l><*ticdictionciii, ira lidil, cl \»y- cl<*ktam pju*fjcijr »1101 poru* n*gai
lcAijicm cts tribuit cjicjn li supcr »coipi()iu*» ct s<*r- bus eujui djta «^kt po(es(as et •ucccssoriba» eoruoi
p<>tiUs, ei >iip<*r uinn. III virtuirm itiiiniii. IU'm sirul iu Krclo«ij lif^anJi (t <hol\' .
'
<'«rlo rt la Irrra.
.Moy^ci uiidi<|ai- i'\ oiniii p.irtc, i'l c!>t, jb orici.to cl ui qiioscuii<|iir |M*r • ulpaiu .^ .. iint lu lcrrs, Hfati
»H*( i.l(*iilc, ab aquilonc •*( uuktro p«*r «liiolccim tri- htiil iii j':ccn.i toiu).-iit), quo^cuii<|uc jnIcoi •otfcnnt
buH niclalurcahlracirca lalM;rii;iculuiii l»-!, iij Ctiri- coiilitciitci ri |Hrnilo:itcs |tcccata mm, «oluii kinl in
stus pcr duu<t4*citn a|>osUilos qujU-niuiu Kvaitgctiuin ctr4o. wttiiiiiitit liic rcuiiMionr pcccalontai prrcrpii
p«<r i|ii.ilu(ir orbi* partcs aiiniiiiluiiv, a I .i-lrrii.i ta- ad a^trruj* I r iituiituik p.titilii earaai pvaofcaa a,S*
bcrojciilj otnti«-s kilii cr.*iieutrn iiiMtjvtt, •luctis jiKi (ht lh'i ci iii iiii p.rvf Ire ateraalar. Bbt de
Vc>ii<r ad mr. ownr* tfui laburalit ri onfrali fttia, ei a|M>si<>lis (.LriNU ^.tiiraiacr modo dicta eBflaaat.
ff/o reflciam vot ( Mallh. 11), ct recipiani tii .rtcma* qitontui qut.l sprcij|it.*r Mgaiiccal aoauna, paala
viLa; talM.Tiia<-uU. Kt sicul duoJeittii f.mtrk in t JJint, poxt in sci]u«*iitilMi» «licrniM.
iiii.l.- Ijssaliis vjKIc \ali(lj hiu popiiius |M)ta(us 1*^1. S<'|ilu.« '
\ lik.-ip«ili ugiiilK-aot iii.tkir)lWMic.'it
lUt pcr duoJtxtm j|h>sU)I«>s uiiiins iiirlu li Utiuiii >.! tultus ur; .
,
1 l.\joj(r|iiiiu tr«Mlali« «i|(inii qui
I)
cra* njri «kM^niu |M>Ulur, et ad irtemj* vilx |(au lia tmir roini tions ni.<n '.»^ .>mu> pcrafcilur {}ut no
»JIM'1J pra«li« jIioik* MHMtiir Jnsijt- <|iiiMjiii-, ijiii li- larnik tnplicatus tnottaim m ^iy-
icai
((iiiaiii tilit isli cl lUMiiuM' c( a« tu cvpirH^it. duudi^ (4ua);itiia «iuo drdu< iiar. Uiirro •m(cm miiiunur
ciin ciplnraUM-ck iiusil ad .•i|iiiraniiutii Urrjm rr liiiii pr<.(>(er prKdkiiadaai Uai lainreai e( preiitoi,
protnissiotiis. «(iijiii i>.'iK Abrjlu' Jili*. (<> sii» >•>>. %> \n\ \rj iiiviU^ritMa ffaiiel laeuaMaU.
ni t*ju4 dnliiruni pruiitisit -
>ic cl IJirikiu» •lnoV. iui /actiari.xk, ut «upia dlclaai cM, MMM|Walaiar
tniui a{>o>.iol«>» iiilcr nuiiirrv*iljtrtu n r<-ii rtk/aMne I>«oiimi.
(luin cvjiiKcli/arr rrKnuni Dei. iil Jc tilik rsaluuU.t IJiealictli /Vt H#i M/Hnt««. «<rl tkn mm fmr»'
'-
Jit ni ifiraiii .-ji;M »<)Mmi forum. tl im [t- «.«Miiua iiiler|Krialiir IJtvjl«ri|i if^i««i nitH «•
net >
' ' •r ifiba forum ^
/'m/. kttii) >iri qin) (riik lcfie •#« pfwp W tar . kicu( /.jcKarit auniat
qiie d(i<Ml<'Cim ri dniiJtttui iril.otm» UraH mci iv rjus \c(rru lcfit •art.rdoltl. rt«d* MCttl l«clkana«
(Hr<iil>4is JorJjncin lrjnkriuit«*ii. dutHliviin lapiJcA niulut Joatittt% •crilM'«»«lo noatcn cdidil; ucal «c«tn
cio\aiiirs. pro ki((ii«t ilinlr.u (MMurnittl in tcUimo- ijxr.t.Mitim «iibdpn kacrrtWuiy tiiri*4i ri fraiikia
uiiiui M'ii)puiTniitii p)slrrisMii% lli Jno lcciin 3|>«> no\i (siaitfn.i ctprr«v(. rl Mcat KlivtbeUi ILiii«
pAtROL (.\l. 3
75 1!. R\U\M MALIU ARCIIIi:»'. MOGLM. OPKUUM PAKS 11. 7«
•aliiuiioiicni auilii-ns, qiuiido iiif:ins in ulen» cjus A nnm seqiiebulur, significal eos qui Chrisli fulctu noii
cxsullavit, Spirilu sanclo roplcJa, bcalan» cl bcnc- proptcr Duminum, sed propter lucruni sxculi appc-
nediriam ac salubrem Salvaloris iucarnalioncm uni- iiini luullorum cullibus dxmoniorum obnoxium.
verso niundu prxconiata est. Pastores porcorum fugienles , qui ea quae gcsta
Juannes formam babuit legis, quaj Chrislum an- sunt nuntianl in civilate, significant princi{tcs im-
nunii:iTi(, ei rcmis&ionem peccalorum per lavacri piorum, qui duni fidcm Cliristi fugiuiil, virtutcs l:i-
nitas in fide vera ab ipso usque in finem conservalur. missioncm pecotorum saiiala, confcstim prislino
Maria iUuminatrix, sive ttella maris, interpreta- roborc reccpto resurgit, et locluin carnis sux, in
Uir. Gcnuii ctiim lumen mundi. Scrnione auteni qno debilis jacebat, ad domum virlulum reportat ut
Syro Maria, Domina nuncupatur; et pulcbre, quia ^ se intra conscientia> suae secreta constringat, el iic
Doniiiium gcnuit coeli et terrae et universse crcaturae. quaqiiam iu e-xterioribus iillra volupiaiibus dissuiuta
Mysiice auteni Cc«lesix figuram gesialei speciem, discurrat.
quiP, cum sit desponsata C-hristo, virgo pcrscverat. Arcbisynagogi quam curandam Dominus
filia, ad
Magi figuravcrunt gentium populos, Uicem fidci dum pergerct, prius tamcn antequam ad eam ve*
cognituros, indicantes sacramentorum nuinero, Chri- nirei, tcligit euin a tergo mulier, qux profliivio san-
stuin per thura esse Deum, per myrrham hoini- guinis taborabat, et curala est, archisynagogi qui-
neni passum, per aurum regem omnium sxculorura. dem filia Judiiex lypum tenuit; hicc auiem, qu»
Ilerodes, qui iufantibus necem intulit, diaboli profiuvio sanguinis laborabat, figuram habuit Lc-
formam eiprcssil; vcl genliuin, qux cupientcs no- clesije cx gentibus. Qux duin post prxdicaiionein et
men Cbristi cxstiiiguere de mundo, in nccem luarty- posi passionera ac post ascensioncm Christi crcdidit,
rum sxvierunt. quasi a lergo Doininum letigit : et aiite accipere
Muti qui in Evangclio curantur, significaot eos saiutera quam synagoga promeruit.
qui fidem Christi confitentur.
Duo cxci juxta viam sedcntcs, significant ulrosquc
Cxci significant eos qui noo intellexerunl fidem
r Judxorum et geoiium per fidem Christo
populos
quam crcdidcrunt.
appropinquanles, qui di\it Ego sum via {Joan. xiv).
:
priniuin curavil, iudicat huraanum genus deliclo- tur : Exlende manum tuam {Luc. vi), admonel seiii-
rum conuigio inaculosum : hoc Redemplor dum de per iwrrigendam elccmosynam pauperibus.
coclorum aitiludinc quasi de inonte desccnderet a Ilomo, de quo immundus spiritus exivit, et rur-
vario d.xmonum cultu luundavit, atquc in uuita- sum euin occupavit, significat hominem poenitenlem,
"
lem fidei reparavii. cui per subscculam ncgligentiam acrius mcntein
Ccniurio Udein gentium significat. Puer autera et occupat carnis voluptas, adjunctis secum sepicm
lilia Chananaeai inulieris, quos Christus non venieiis spiriiibus viiiorum, id esi, iracundia, invidia, alque
ad eos salvat, easdem genles oslendunt, quas Do- veiitiis ingluvie, inani gloria, acsuperbia.
iiiinus non corporali pracseiitia visilavil, scd per Palerfamilias profeiens de thesauro suo nova et
fidem verbi salvavit. Ipsa quoque mulier Chanana?a vetera , Chrisius est , proferens de impenetraliiii
Ecclesiae gentium gerebai figuram, quae tanquam scientia sua gemina Tcstamenta Vetus, in quo fe- :
canis quaerii micas de mensa doiniuorum, id csl, licitas lencna prorailtilur; Novuni, per quoJ rc-
sattirari doclrinis apostolorum et prophetaruro. gnum coelorum spcralur
Socrus Pelri febricilans significat synagogam Ilomo qui seminavit in agro suo granum sinapis,
aestu carnaliuiu desidcriorum accensam. Ciijus Christus cst, qui
filia seminavit fidem in mundo , in
est pais ilb credeniium qiiaj data esl Petro re- qua volucres
, coeli, id est spiritales animx, requie-
gcnila.
scunt.
Scriki rrpiidiatus, qiii propter qnxslum Domi- Mulier, qux fermenlum abscondil in satls tribus,
17 i)K imvkumj i.iHni \\n LIB IV
Ilomo i|iii absronJiliifn llicourum in a;;ro rrp^ril, diriUutn %eiM-rin '. <- •
i3mm pciufUm ^vtBi
illi-ctl <|tu III i^lo iniiii<i<), \riiiiiii) umnibus, (.hrutuiii Mk.-irc«leui Xirnii uOinit KHfMMM, fai Ht
\it;iin<|ii<' .1 lernaiii jcqinnt. ritn^rrvin» (IliriUni ju«titun, qot a prima bora •»-
(^iiiiii|iir nii(lt.i viTuruiii, qui qiiiit(|iii- psiiiini^ n lixitatiioptraii »ufit, in isib iMfeadoMaiiencof-
diioLiiN pis4 iliut p.i^ti iiiiit, «rr1ekij\ti< I miiiI |io|iiiIi, «li.iin, qni una nlx hon hbortfrrvni.
qiii pr-r qiiiiii|ii<' s' iisiis rorpori^ iiiiiiiriiln lc^is iqji- Utio lilii mistt »d «fftamiJMtn >: ' -«
<pu»i (:riii<'llis piwibiis, uliiniitiir. %iM-aiiir frndniii popoiiii p«r njlurx lOUih-cntuiu
(^iuluor ;iiilfiii niillij Mronim qui ulii<i wiiti-m a<l oprri^ «tiviiii rulturvot : qoi liMcil ipcfCM enk'
p.tnil'ii> liiiilnr, raijrm l.olfikia ppituuin r^t, quj> tiinia\ r\»iiiit rt ir»..- iiuruio ncfavii. AiKfnkate
III qiKituor |i.irlihiiii nniniU «li(Tiiii<liliir atquc utxt autfiii I>)niino , pri«rew c^tOaaMMai •eqaCQlj
Ijir «i^plirorniis grjlii- n» rt-ulur. riui-(i<ij\ii oi)cOioi»4u. ScomAw mmmi §Bm MtS-
Illi- qui s.i-|i«' nunr iii igntMii, iiuni' in aquani riiic- kU^ Ju Irir. ptr Irgit COfwiliMMM TttfOu^ Onmm :
mtmdiim »igni(irat. I;;nis aulrtu irani innjni- II V""**^/»" «''"'"' "o*»« Doiwiaiij (a< tmmt l^f.itd.
bal, .
iiiiiiilrin, aqiia camii volupiat<Mn douKHUtral, in xti\). Si-d i<l< irco i|jmnji«r, quLi noa tolaM M
«]U!i-i!t s^nip<'r atrrpius quutidiauo lapMi pr.iiipi- ro«tfrssi«nr Irpi, pryv irirjtu4 rit, »r,l tn ipvm !>»-
Moys^"» et Klia», qui appamrninl cuni iKiinino in Htiiiio qui \iiicani pljniavii, Dri portjt ligiinito,
iniiuU', lex ri profthcic intr1li|^intur, qiwiruni voci- qui (ondidil Iltcrusaleifl. lu qaa xdincavit tarrioi.
liiiN paiisio ei rt^urrrxtio rt gloria Doniiai drcii- et lori-\ilar fo<Iit, alt.ire videlim rt terrpluin. et
\<'in a^ininiliu» aiigi luruni iii casii», ovfin t|iij* pr- K'r\i a Mrji qui trmporr fmcloura mi-ii inler-
itrrjl in Alam, ui Imihus p.i&lor, quarsitjm iii grn- fccii kiiiii a otJoiiii, proph/njr inleUifafe4v ffni TiM
ttlius rcprrit, alqui^ cructs Mx hun><n!) paradi»o .\aiiguis rffu&us e»t j Jadjp;i>, dom «k «h f imc«l
rep-iila\it. juklitii- frurtum rt Irgii.
Miiliri qiijp perdit.ira rcpcril dragmam, Lccle»ia ^ Kihu» autrm Twvikkinie mi\su». qut-m
r»l, quJ* Jiiiinaiu duboli Ijqtu-is jhslractam duiii lofii ctira \incam orcidcrunt. Chnstu» e«t, qoeoi
in\«'iM-tilpcr p<riiilrntijm, el aii|;t:ioniui< l hoiiiinum cru( irurruul Ju.lri , r|irimlr« euM tXXn ponat
fjcil !i-(iliJin. llicru«alcin (^otoni aulrni trtMSper- quos Di)ffiin<H
Uru
Dcbiior dereiii talrnlonim
obroiii |>er tranwgrrssioticiii
sigiiificjt homif>c% qai
prc-
diilii, iidcni p<q>uli
nl
Judjrorum intrlliguntur, tllM. ^
ftuiii tJccoiii vid<-iiiiir, diKprrsi suiit aiqve funm^. lUl M-
ceploruin. S*d sicut nobts posrrntilxis j iMjinmo tcm agncoLr. ad quos *in<a Iransfem pnrripilur.
pcct jU rcl3i:\iitiir, ita uiitisqiiivjti nosJmni iliintl- Mgnilii aiit a|iostolo» \il aoct.-rfMirrk ap<yac*l<^rum.
l<'rc ilct)('t ciciniihi mmiiiii im-, duiu iiuiiiiiij drlntj It-x qui fi-cil niipttj» (iliu «uu, iVo» Patcf
iii iidbi» p<'C(aiilihuik iion coiircdimu». nijjun iioktrj ligilMr : qni ro(>ubvit cx virgmr caro«a
ei><il\erc rum u»uri> ixcitjrum rogamur. (s<-r\i vcro <(ui mikkisunlvocarc iovilaiot,!
I>i\cs qui rjinrht i onip.iratnr, pcrviiiam imiiraA sniil .itquc prophcLt' qui Ju^jroc pcr Llfrin rt
,
Ju<l.( oruiii, qui tb' Ir^is {jotciilia (^'lorijnlur , (|UJiu Kvjiigrliuni proMMjtrntnL Sed illi
quia pruplcr lcriciu culuiit, nuii hilHiil rt-gnuiu u>nipcstatilius . ino<iu (aniik ri le^
ru'lunJOi : jhiqur facihus gcntiuni populu^ crimini- ftolemnitjiciii aJ\cnlu\ iKiaiiui coulniipttnMil , vtix
bu» tortnosu» d tarcini» pccrjlorum giavjtus in-
l)
a<4critc gjuilia grntc» inlrui\sr mamfeMWilML
gr( dilur, qiijki pcr furanicji oi u», p<*r iiji^u»tij» |tj»- Rcv irjluk qiii mitil cirrtiia» »uo«, rl prriiHbl in
«iDliiiiU jr Iji.oiis. lcrfn lurr» itlu», cl tivilai rWu» Pairr
l'jlcrr.imdiJk ((ui opcrario* m1 viiu-jm run<lutii r»l, qutsuviUVil Vr«|- I.
•:ui»o
cldeiiarii iitrrcr(h-ni pixMiiiltit.rhrisius e«l.<|iii ^ocjl rutii, qui rl |\o|»ttliim . Ijlriu
4Miinci> jil ^ lUiiini lidn. proniitii-iu ej» pr jiuium p<*r Ilicru»jlrru fundiiu» <
» ncrtii. ita
frclx ItcjtiiuJinis. ul ullrnu» bclhfrrarr
t)|H-i3rii ijui hora pnina noii<lii<-ti sinil. ht utnl liumiivcai j"
>\u\ J ruJiiiioiilisiiifjiiii.r < ulUini ri(t< ictMikCi iili kunt. tn acrubilu , .j .. .^,..t.» .
<jui autrnt Itora IrrliJ, hi ktiiil qui io ailolrkcculia jiilirl t<'rvi» kiiis aWiiittTi i-t.i
ad kJi-tii accrkarniiil. qui vrrn horj «ciu r<t<i<lut-ti rr<. illr »~»l qiii in
kuiil, hi »<iiit qui in jii\rntuli\ rialc rrrdidtniol. •rii; ftcd »1 KnriTlut larnt in ^t juJitti
<4U1 auti-IU hura rHxit xrrskrrunt, illi tnnl •'|ui a ju- tii» ofwnWt» habi-rr |. " j.
v^iiluti III •t;nciluirm rtn linanlrs . C.hn»li |;raiiam ingrl,* liilli sf mrrgt ,:. ^. „ ,-....,. ^
71 R. IIABANI MALni ARCHIKP MOGUNT. OPERIM PAUS II. 80
Duo dcbilores, ex qiiihus iimis dcbcbal foiicralori A IIoiiio qiii dcscenlcbat ab Ilicrusalcin iii Jcriclio,
Judxoruni cl {,'cnliuni, cx qiiibus illc, qui suo, qiii diiiii dcsccnderct dc paradiso coelesti in
popiihini
quinquaKintn dcnarios dcbuil, Judxoruni lypuni lia- nuiiiduin, iiicidit in angclos tcnfbraruin.
Saniarilajuis descendcns, qui vulnera <'jns curavif,
buil ; illc vcio qui quingcnlos, genlium exprcssil fi
guram, qui ab inilio niundi dcbilor scniper exislcns Cbrislus csl ciistos noslcr, qiii dc coelo descendit,
cliirograplitim pcrcaii per poeniteutiain non exsolvil. ct gcnus humanum a vulneribus pcccalorum cu-
iiboriorem miscricoidiae fructum accepit. Lnde quia Stabularius aposloli suni, vel succcssores eoriim ,
plus illi concessuiu est a Cbristo, amplius diiigit qui iufirmitalcm noslram prxdicatione evangelica
Cbristum, sicul scriplum est : Cui plus dimiuilur, rccreant.
Scptciu fratrcs, qui unam rauliei-em habuerunt, ministrabat, significat Eccicsiam in hac vila Chri-
et sine fiUis mortui sunt, bomines inlideles intclli- stum in corde suo e.xcipienlein et operc justiiix la-
in olio quodam viix vacarc videnlur. iii sola conleinplaiione sapiciilii; Chrisli tequicsccti-
in Me, ct assumuntur ad vilani, quidum decedunt, Divcs cujus ubcrcs fruclus ager atlulil. significat
Ih iiA a iMntinu •)rerla e»(, (^cleiiix lypu> e%i, i{nx iH Mrmit eialualA^.
III (iiic (nM(>«>rijiu uliilem flJ<-i etMiwruU r^l S»"! vum, ftjfmiitm 6rmce%l'^
r iiini 3'Lililju>> iiiuinlijh isle roni(tl<Miir. riijijs ijinen J.T hrivli fraliam fi<>ei laem^l Hi-
tniipus lial>r( ln|MTliUni div^rcljuiu iii, hujui anli: rilJi
Irgcin, alli-ran) in ipg<>, (rrliaiM kuo grj(ia S«>&ies Za. iiiUrprcUlur ;u.'iii. %t%ejmtflificmt(i*,
rrgo irrni Jecem e( orlu (^fliciun^. {ian numrro (cm- aiil jmnifieandii, geslMir.. (- | , j» . fraita wcr»-
pu^ hnc iioft(rz taludii inMnua(ur, quin<lii a Sj(aiii: (ui 1
,
lui , i]ui tamen a Krroik MliiHM nM»-
viiinilis, f|uibiih ( urt^Liimur rrtiU, «ioinim fcaiu(i!> vatii-> ^f f ligrium Domniicr CTQcis Cltfi*ti ytlc-
e( ii|MMii Hijprriix coiiiriiipbiiunis aciipiiiiuh. rrjio roiil<-mpljlur
ilyiiropiciis, (]u*'m I>oroiiiu« ciiravU. dcmonurj( iriiiij iiobilii, (^ui in I aiMii rrfitimem ,
eoi> ({iio^ (luius cartialium rolup(aUjm rxulMTaiis ag- arrip«>ri- mIji regnum , ! f.n
grava(. lica(, qui usqiir ad riii»^ t<rrx perveaU *C4.«prrr
nu i( Juilaii-i populi qui periiijnsit iii U-i culln , alter n gun(ur , (jui thri>luin r>i<Mn fcprc^enjnL
niinor gi-ntiiim.qui, (JondUorr dr>rr(o, tcr\us rac(ub Servu» \ero (^n unam accipi'-©»
eal iiloiurum. i)ii(-m pcr (>ge»taU*i!i tii\tu revrrteiilrm a<quisivi( , kiguilical ducuin.'* , qiii , »cc«p(a gratia
clcmriilcr bu.scipil D«-iis |'jtcr , it pro cunvcrsioiie t>angclii, in <l< • i-m \r!..riim nrr li. jm-riu bear-
(jti8 siil) vidiii (y|io Kiliuiii iiiimulJl iiiucum , tribnit dicti siiii( , c( d.M I II s. i-iu.iii .1. uiJ .1 .j .i-nervM ,
rtiaiii aiiiiiilum lidci , c( biula iiiiiii(ir(.ilila(is iiidiji( idcirco advpiiieiiic Doinmi) Cbrisln Iju !. utiir, qoia
ciim. 0*>^i><|*'3m Jud.rus fra^er livoris (or()iica(ur lu( rali &un(. (}\u vrrn cx una quinc)iir arqvMtTit .
iiividin, prn &alu(c (aun-n rjus gauilio coiiciii:( ;iiigc- illos denions(ia(, qui nianda(a l>ei srr»aii(«»,coii»e-
3iiiii\i-r: )>r.rcc|ut , ct fraiidcm fji iciis doniino siio saruiii Icni-raiit. ^>oi \iro .ir i ;i i|.^.in« m
sudario con«crvavi( i,-l n l.i jui cre<lilum
rrlaxrivit dcLii(oril>us (Miih p.irdro , u( |ialH'rr( undr ,
iii jxistrruiii \ivcrel, h*c roniparatio ad cirinpluni ftibi fjraUi donum dclica(«: oliov^u.' lrac(avil. \im4t
nustri pni|><)si(a <M. Nam si illc a domiiio mio lau- c( rcc(c aiiiitict colljlam gniiam .
qui piT ncffifen-
diii priiiiK-riiit, qui fraudein ci fai iciiK iii |M)Hd>riim dain prardiiarc coiilcmpsil , iil ci aiigratur qui imk
hilii dc aliciiis rcbu« provnlit ,
qnaiilo iiiajjis C .rislo {]
'^'•<"'-'*'*-
placrrc poKbumus, bi ri rcbus nostns nii-^ricordijin \ idua qiiT in (^azopbvbcium .Iim luinuU jecil .
in<li^'riililiiin f.iciamus , a (|iiiliu6 rccipi in ultrnia- :iiiinKim lidclcm dcmonflral, qar ui (he«aMO corvlts
Divcs. (|iii iiiiliii-l.iiiir |Mirpurj, »ipnirica( Juda-iv Sfxinstis (.hnstus r*(, ci""- i "iiiu fum KcrieMa
rum siipciliiaiii noniiicm ijuunilaiii iiii)ntii (Ijnljto ((-lclirjiilur , in < uju» f ooj . aqua in vinam
vrl hoiioris rxrellrntia. inuUtur, quia cmJcnte» per lavacri gratijm (rao»
I!<'iidicus ulccrosiis dcinoii»(ra( prn(ilcm ()opiiliim eiin( ad passiooi» coronaro.
(-onrcsftionibiis pccolorum biiniilijtuni. Ouinijuc .\rclii(riclinus . Moyse» iii(fIli|iior . ^m
rralns mdionm c( sancdorrm populuiu )>rf J«^«m (• Ei
ili\iiis illius , qui j)Mjd inf(-n>« («iiqucbadir ,
polrsi I . .
'. .1 iiu jxTscvcraiitcr uji )>tl> m. ni iiltii» inirrri. rrr CbnKu» wilvjt per rrv
)Vlt V .».'«
iiciii ilr inimiris snis , boc rii(, dialx>Jo ri IvJTrtiri». IKX nnit rjm )^rin* qui ,
*d cujus descensum movebalur aqua quinquo porli- ipsc Cbristi victor ei fidei bajulus factus. Duo lalro-
eibus cincta, Christus csl, in cujus adventu turbatus nes populum cxprimunt Judaeorum ac genlium, quo-
ost Judaeonim i>opulus quinque libris legis conclusus. rum uniis increduius blasphemat Christum in cruce
Descendente enim anf^elo commoTebatar aqua, et pcndciitem , alicr fidelis Jndaeos increpat blasplie-
sanabatur infirmus; desiendentc de ccelis Christo ,
mantes.
commotus est in passione ejus iJem populus, et sa- Ouatuor miliees , qui quatuor partes rfbJ de Jcsti
natus est muodus. testimcntis fecerunt, prseriguraverunt quatnor paries
Cjpcus 3 nati>italc , quem Duuiiuus unclis oculis muiidi , qu3e diviscrunl silii eloqiiia Chrisli , sicUI
. ad piscinam Siloe misit lavandum, signiHcal genus scrlptam cst : Lttlabor ego super eloqHtn tua , siciit
liumanum a nativiiate , id est , a primo liomino er- qui invenit spoiia mulla {l*sat. cxtiii).
<ore [erroram] tenebris viiiatum. Cujos oculos Du- Sancljc miilieres, qua; secutae sunt Jesuin a Ga-
minus de sputo et hito linivit, quia Verbum caro fa- lilaca , niiiiistrantes ci de sufcsf.inliis iuis, qfta; eliam
ctntn eit {Joati. i) ; et lavari oculos in pisciira jussit ,
iiiteiTiierunt iii passione ejus astanlcs, ei post se-
ut baptizatus in Cbristo acciperct lucem fidei , et " pulturam ejOs , cxteris rccedentibus , remanebanl
crcderel in eum qui visibiliter in roundo apparuit. sedoiKes conira sepulcium : hoc esl, Maria Magda-
Lazaras, qui inierpretatur adjutus quem Do- ,
lene , et Maria mater Jacobi et Josepb, qo:B eliani
Ininus quadriduanum fetenlem de monumenlo sus- soror fuit Mariae inatris Domini , el malcr fiUorum
dtavit significat raundum, quem gravissima poc-
, Zebe;laei , quam Marcus ap|H'llat Salome {Marc.
caCi consuetudo corruperai. Qui tamen quarlo die xvi) , et aliae mutieres , quas in caHeris evan^fliis
mortis suscitalur. Prima enim dies moriis cst tracta legimus: lue videlicet figuram hahent huiiiiliuin
de Adam propago mortis. Aitera dies morils est aniuiariim .ic devotarom Domrno : qu.T quo ma oie
transgressio legis natoralis. Tertia dies mortis, pne- sibi conscientia fragiiiiaiis perliniescuni, oo niajore
taricatio daia; legis. Quarta dies inortis est con- Salvatoris .imore ferventes passlonis ejus vesiigiis
lcmplufi evangelicx praedicatiunis, in qua die Domi- in hoc sxcuio quo requies est praeparanda futura
, ,
ous suom opus respiciens mifericorditer suscitare diiigenter obsequttntur ; el si forte vaieant iinitari
dignatus esl. pia curiosiiate quo ordine sil eadeii) passio com •
,
ficdulitaie servus effectus est. Hic dexteram aurem nunlianl, lex et proplietia inteliigtintur qnae glo-
,
aniittit, dum ad sinistnim intellectum litierac trans nam resurreciionis Cliristi, antequam revelaretur
Cui Dominus in his qui crcdunt auditum re-
ivit. quasi praecorsores praedieaVeninl.
s.aural lidei, el obedientem Evangelii fecit mandatis. Maria ergo Magiaiene ipsa e»l soror Lazari ct
Catphas intestigator , aul sagax aut vomens ore, in-
, Marihre, de qua Dominus ejccit septem dacnionia.
tcrprelatiir. Iniquc enlm ore suo justum condemna- Ip a cst autcm iion alia , quae quondam, ut Luc:i$
vii, quamvis mysterio prophclali aiinuntiasset
lioc scribit, peccatrix adhuc , veniens pedes Domini la-
naiii idem priuccps sacerdotuin qui scidit vestl- , cryinis pfleuitenlix rigavit, eiungucnto pioc corsffs-
iiieiilum suum in Domini passionc, indicat Ilebraeo- sionis liiiivit ; et quia muiluin dilexit, muUorum vc-
iiiin populum nudatum sacerdotio el cvacuatum niam a pio jiidice promeruit(L«c.vii). Eailem viiina
regiio scisso. Barab!)as, qui Judaeis dimiiiitur, sigiii- passione ejusjusiificaia, et familiaris eflecta Dumi-
quem illi erranles suscipeie ine-
ficat Aiiiichrislum, no, iion tantuin pedes ejus , ut idem Joannes narrai,
ruorunt pio Chrislo. Barabbas eniin iiiterpielalur verum etiam caput , ut Mattbaeus Marcusque perlti-
lilins ma^islri, eonim absque dubio Judaeoruin nia- bent , olco sancto perfudil. Hxc a loco Magdaio
gister, qui est diabolus homicidiorum aiictor , qui
, t> Magdalene dicilur. luterpretatur enim Magdalene
us<|ue bodic dantnalur in eis. Herodcs et Piiaius lurris. Myslice autcm significat fidem ac pictatcm
,
qiii cuMi cssent discordes, in passione Domini ami- sanctae Ecclesia;, qua; odorem notitiae Christi prae-
cilia foeJeniiitur, iiulicant prinimii divisos fiiissc dicando iii iiniverso spargit mundo.
ulrobquo pupulos , circunicisionis et gentiuin qui Sic et Martha, quae irriians vei provocans interpre-
;
lamon por passioncm Domini in fidc concoidave- tatur, typum teuet Ecclesix : qux bonis opeiibus
ruiit.
quotidie insudans irrilat diaboium et membra ejus ,
Ilorodes inlerprelatur pellicius. Versipeliem signi- et provocai piis actionibus ac verbis ad fidcm eieclcs
ficat Anlicliristuni el Poiitius Pilatus dectinans con-
;
Dei.
.siliuw, uliqiic Judu-orum. AcccpU eniin aqua lavit Septem discipuli, cum quibus Dominus post rtv
mauus suas, dicous : Innocens ego sum a sanguine surrcctionem convivasse describiiur , septimaui in-
jii$ii hujus {Maiili. \\\i\). Nam Pilaius inlcrpretatur dicant resurrectionis requiem , in qua oiuiies saitcti
0« malUatoris significat diabolum, qui est maileus
:
per Christuin xternx beatiludinis refcctioue satu-
uiiivcrsae terra;.
rabuntur.
Siiiion Cvrenxus, cui RCstand«m cruccm impo- Principes saccrdotum qui, ab custodibus sepulcri
,
Terariier cotnpcrla remTCClione Doniini, delorunl A MTipiur-im «ihw U<-pr3taUHl, pra k€r Jt M
ipsii pecuntam Lt>pin%ani ul nienUrrntur ilic«'nt> s luic e%l fiJio loa— b , ¥0r iomm Mnplua ux ,
,
Cor(ni» Domini a ili»(ipuli« ejut rurjtum pn-fign- il<-(racla %vlUba (JoMMM iaierpmalar Ucmtm jr»:it); ,
r:ib.iiiti'OH qiii |>ropt<-r avariliam ('-rrrnain v-ndiinl ri iMnim riiitie UiaMiiaai. f'elnj«, Grplu» . et
««•ritat/-in , « mt-nli -» iniq-' *" -1 i-t <)n»i;i-> . 'i'ii Siiiioii Bjrjoaa. SifTMMi aaleai UuttfnUimr ilc-
kdpr li-rnpll , <-l lii<. i|> > • .Mir ^ii usuiii K<' braiir audient, rl ob4 .ttmM. VtUwt aattm ftry»
clfftt.T, alwiliinliir in aliit rebu», quibuk ktinii * \ nnm g^-^l Orlcsix, fn iMkct poirUateru diiaii-
piranl volupULrm, simii/^s kunt hcnbiruio c( hacer- leiKii porcata aiqva rc^MaMl tk laierk kaaiMi a4
cic, &icul Aposlolu6 IfvlalJir, glonam l>oiniiii »peru- F.fo tum miuimut apoUoforum ( / Cor. \t). Ount^
Unlcs, in eaiiidrm im^iginein iransfonnabiinur qui- rnim Sauliift , Miprrbus , rialiis; quaodo PaolM .
num siioruin vel opcruni ((cstu sigiiiliceiit, j^m di- mui apottolorum , el viininikj cMfliiiai t*it<UTum
rviidiiin e<tl. l>ciiique apo&loli miiii interprrtanlnr. [Ib.d.).
Iloc eiiiiii loruiii iioincn initical. Nam skuI Gnecc Ophas autrm rt Saiilus id<o mutalo ooaioe tail
«><jfr'i,Lauiie iiuntii !iuiiciip.iiilur, ila Grj-ce apot<o/i. Tocali , ut rs^tnl rliaia ipvo uooiiae ooti.
Latine ii^iisi a[>pelljnliir. lpM>s criim nii»it (ibnsluit C .\l>rahatn r\. Sjra. Significat aulcai Paalas
evangcliurc per uiiivcrsuin mundiim, ila nt quid.-ini sKh' III \., r<iT d«' grnlibuk ad CbrisU i<lefli, ci^
ciruiii l'urkas lnii(>»«|iif prnrlrjrfnl, dor«mti-s grnlrs, ipsc apostoiuk ci mjgisler fuil ; ipirHlW ftioH Pao-
rt rjri«>iil4'S in noiinnf l^lirisli luapii.i rl iiK-n-ilihilia lus ptiiiitini rrlHlliH iti inrrrilulitate roaiilllTa fuil .
iiiirjciiij, iit, uUcslJiitibuk sigiiii «t prodigiis, rio- <( |)ost< j pir lapiisini (rrjtiau aLlutiMClMeiiir»!!
(irrrtur illis in liis (\ttT diccl»an( llabrnl autrm iniliutiis , huniilis ac d< m4ui permumU : aic et ftn-
pirriqiic foruni ei his rausaro tuonim vorabu- lilitjs priiiium C4irisliani« perseotUoMM iMolil aiUe
loruiu. prrrrpiioof^m videlicrt Evanfrlii ClHiuJ;
Pcinis a ptlra noiiirn arrrpit. Iior rst, a Chrislo v<ro ilc\<>(j Dco ciiUrns eliao)
Mipcr qiirin cst ruiiilatn l.cdi-sij. .Non a 1'ilro prlra, pro ro rnniU-rr non dubilaviL
•xd iVlrus a pi*tra nomrn sortitus rsl Mrnl oon Anilrr^i, frjlrr iVln, came H ttkotttt |r*lfai t*>
i.hribtus a Cbrisliano , Knl Chrislianiis a Chn.sto vo^ I II lniii lli-|inr.)iu eiTmolofiua inlerpreialor d*-
lalur; idf(M|u«- ait noiinnuii : Tu tt Pelrut , et tuptr corut sivr retponJent. Srrmone julMn Gnr«-o • |tr«
liiiHC pcliain (rJi[i(ubo I nifiinm mfnin \HuUli. \\\). nn/ii ap|Mllaiiir. Ilic rtprinul poynhioi KrcWij-
(.luia «iixiTsl rrlnii : Tu tt Llimtut h itiut /Vi rin ; slicum, qiii ilnorus r^i m pulrhritodiM rrcLr fitlri.
iHiiiba . ii(ro<|iic srriiioiir «hiilnr llarjona. \\\\ »im- povtiinl Vi/ii i>iiir«i mdkdrtttt thm >aooai rsi : p»>
Iiliiis css<>( Joaiiiii^ , Juvta illain inicrrogaiionrm Imudtt tjmt in p«rtii /1 M- .Vm \Pimt. tini) ^oiaa-
S.m.^n Jonunit . ihhijit mr * |i«vm. »xi) rt \olun( dinn (jmrn. qii<i'l in ripo«i(MM C«MlfHira. oU ^e*
, ,:
lypuni lcncl qui porro pcr noliliaui lc- in vinum. Ipsc enim c»t, qui in alio Evangelisia scri-
|Mili Jn(Jnici :
Donunum vcnit sicul Joanncs ad nionumen- bilur zclotcs. Caua quippe, zelus, intcrprctalur
fis ad :
quia Icgis quideni mamlata oslendcns, quod quisquls pncdicaliiMiis oflicium pcr
lum : scd nou iniravii :
p.issionc pjus audivit : ct pcr sacrx Scriptur:« tcsli- «Iciiet : quia nemo millens manum sunm in aratrum,
ct respiciens relro, aptus esl regno Dei {Lnc. i\).
uionia dc co niulta antca diu lorigc lalcqiie proplic-
liivit sod cum pnrscntcm vidit, rcnu:l, cl lioininom
:
Judas Jacobi, qui alibi appellatur Lcbbocus , figii-
«•sse despo^ii, cumquc mortalom factuin crc;icie no- i-atimi nomcn babet a o^rde : qiiod nos diminutivc
liiit : sicut |x>rro vcnit ad moniimciitnm : ila vaouns corculum possumus appellare. Ipse in Evangelio alio
ci oliosus slclit. Seil s< cutus poslerior Pelrus intra- Tbaddaeus scribitur. Et bone est , ut cujus nomen a
\it, pcr qucm Ecclesia genlium dcsignatiir : quae sla- B corde figuratur, totain iulcnViouom mentis ad Doum
fiin ul audivit de Cbristo medi;iloro DpI et boiniiium, vcMat, iit ci per omiiia placeat, ciijus minislram so
Dcuni. Tunc crgo introtvit et ille alius discipulus, q-ii Jiidas Scariolbis a vico, in quo orliis csl : vcl ox
•tnerat prior ad monumenlum (Ibift.) : quia iu fine trilni Isacliar vocabnbiin sumpsil quo:lam pnrsagio
nniiidi ad lidcm Domini noslri cliain Jiidaca oolligi- ftiluri in condemnaiioiicm sui. Isaobar cnini inlor-
l'ir,PauIo attestanle.quiait: A>o?io<:;)/eniV«do«/<'»(//«m pretator mcrccs : ut sigiiificarelur proliiim pro lilo-
imraverit , tunc omnis hracl salvus eril (Rom. xi). ris, quo vcndidit Dominuin : sicut scripliinj csl. Ac-
Jacobus Zobcdxi a patie coguomiiiatur, quem ro- ceperunl merccdem meam, Iriginla argenteos, prelium,
iinqucns cum Joanne verum palrcm socutus esl. Hi quod apjmiinlus sum ab eis {Zacli. w), quia pcr pro-
sunt filii tonilrui. qui cliam Boancrgcs es firiiiitaie dilioiicm magistri cclernic pcrdilionis slbi niemoriani
liiius Zebed;ci, fraier Jo.innis, qui post asoensioucm Matlbias, qui inler aposiolos sinc cognoniine solus
Domini ab llorode inanifesiaUir occisus. habelur, inlcrprclatur «/o/ja/KS, ut subaudiatur, pro
Jacobus AIpb;x3i ob disliiiclionem prioris Cognonil- Juda. Isle enim iii locum cjus clectus est ab aposlo-
i.:ttus : quia .«icut illc dioitur fi!iusZelted;oi, sic isto C lis, cum pio (luobiis sors niilicrclur.
I iius Alpb.-ei. Cognoinonlum igiliir aiuho a palre Aliler Mallbias parvus inleipret;itiir, ct Josrpb
>>:inpsoruiil. Iste csl Jaoobiis minor, qui inEv;ingclio qui cum co sub sorle staiulus cst, vocntur Barsaba,
IVater Domini noniinatur : quia Maria, uxor Alpb.i;i, boc est, lilius qnielis, De quibus duobus Aralor in
primilur, viillcsimus sivo duclus. Laude lioiniiiiim qiii jiislus oi ;>>.. Diioden» rofiilgent
irilcrprrtalur. Utr' sinni nini I^jiiIo SpintiK tjrKii \ nocrA. C«l|*olica, miTerulb : apo lo Cjlbolieo, i4
jiiilicio ab :i(x)Sloli'. stj/r<';^.\Ui% o^t :»il |in->li< .iihIikm rii, »ecan(l«ni toiam Non enim »*nj4 c— Tailiiulj
Lvjiiprrmm 111 f?'-nlil)us , nl lilis prii|>h»li.«- (lonuiu lurriironim. aliqut^ ' - - ,
^riitiMa
rr>)'l.ircl, i-l :i'l<:rii.i* (oiitoljlioiii o|i|mii luiitJiii diclis »<*d p«rr loliiiii l»rr ilata
Cl faclis prrli<*rft ^io<l eliani .\pml<>i i aJ
NicoHinui'», qiii Tcneral ail Doniihum noctc , el (Hom. i) Grtitat a^o Dtc wuc pre 4^1 r«^t:
myslcnum ali rf» «1i'1irit «.fiundr nalivititi^, si-^nili- q*ia fidrt trttia anMMnltalmr m umrrrto mumdo.
ral oos, (jiii ilevolo • onli- vi-niunl .i<l ni3f,'islro> Kr- cl iiiiivrrsiljs j|) iino i r>f;noniinal4 r^t, projKrr <|m4
flfsij'. ut iliscanl al» n% vcram sapii'nliain ; vd ad- in uniiali' i iilii;;iiiir. I niJr IWxnmns in KvaiiKrli'^ ail"
liiK 111 iinchris ignoranli.T positi diiltilanl , dontr t»Mi mrcmm nom cnllifit, tpcrfit [Lmt. »i). Cur aulmi.
pralia Spiritin sancli , cnjui polenliam Ji-sus rxpo- Kcclesij ciiin una mI, a Joanoe tepum •cnUiiititr *
Kiiii ipsi Niiodi-nio. illiistmiliir. >.tiii frrlui in Kvaii- ( \pijc. I) iiisi iit iiiia ('ilhohra sepLforini plena S^-
grlio, i|iii>d iil^in >iro<l«'iniii vi;iiiril iii p.issioiH- |H>- ritii dcNipnrliir sinit ri dr I)nmino no\iina\ t)iii%t«
inihi, fi rrn» mnluriin niyrrli:i- cl alors, qiiiisi liliras Sjlonioiii-m Snptenita rdxftcatH tibi dommm. exfiJtl
rrntiim, »t cum Josrph, qui fnil ab Ariinatliia, scpc- columnat teplrm \Pror. u). Qo» Umrn seplent una
I.rct hiiiiiil corpus noiinni ; snl non hor rliam .i
B ^se non amliij;itiir, diccnl* .^ptnloto ; h.ctteu» hn
iiivsirrio vaol ; qui.i illi, i|tii \crr di<i( ipiiKilui S.il- riri. ifuir c^t columna ei firmitmenlmm rrnfa/u ,/ fim.
\;iloris .iilliJTcnl, morlisrjiis ;i<- rrsurriMli(iiii> nic- liiclioJMt Jiilcni Kicli-Mi a Um-o uIu %caii
III >.
de
niori.im uni aromalilius hacr.iruiii viiUiluiii cnr-
• iii rifln Spinliis sanrtns rl iinplrvit uno ioco MdniUV
Ui* »ui r»*rondiirit s«Trrto .
jnstc el pic vi\ciidu ci- cn. Vru p»*rcgrina'.ionr aiilrm pnevMili Krcle»ia
xpr(:;inlcs dirni n-Niirrrrlionis , ct ndveiiliiiii glorix .SyoN diciUir : co qiKMl .ili lniji:» perefnaalKMii* luo-
mdKiii l)( I I l SaU.iloris noslri Jcmi C.liriHli, (/wi dcdit Kitiidini- p<Kiij promivsirmrm rcniin oskslMMi »|iC'>
•
mfttj^ium pro utibu. ut munilarrt sibi pnpulnm ac- cul<*(iir ; ri iilririo Sifoii , nl nl, tpfcuUui», MMuai
liabilt-m, tt-ctalorrm honoruni o/xr.im [hl. li). aicrpit pH) fiituni* u*ro p.i(iix pacc llier««ale«i «o-
Njlli.inarl, licnum l)ti, inlcrprrt.itiir »|uia (IcIhs, CJtur. N.ini llirrus.ilein pacit titio
, , interprrlalur
i! cst. «limul.itio doho \M'\ in w iioii fuii. (iujcs iini- l!>i rnim .-)li«ilil.i nmni adTrrvlaic paccm . qux i »t
l:»lorrs sunt qiiiqur clrcti, qui siniplici ili-M»linnr ad (Iliristns, prxscnli possidrlnl <d>tulu.
l)(iin niim Miiiiinl, rl nnndjl.i rjns ( ii^liMliinil. S>n.»j;f»|;ifinrc<*, l..iliiM\ (onjrj-jiiMiJ, dint - '"^ -'
CAPIT II.
pn>{)riiim iioiiieii Juil.i-orum |MifMilus u-nuil. i,
s<*riiionr inlrrprrlaliir ncrma , i|iio<l |iiioi fiirru Iiociiij ,1 jiuijntV) jdiilo«4>|)tii noaiinavervnl *
iJesl,
iii m.irtyrio ad imilalionrm rilrliiiin. Idi iii aiilcm rt iio4 ptito rsse iMiiiunt Imm- jmuo c*»t vrruin. W. I^io
'
(irn-ro «UTinonc in I :»liiiiim vrrlilur , coronatmt np|v*llj(j, qiiod jtrr • jui iiiii Ilro r< ^ aMflM
rt lioc prophrlicr ul ijiio I srqurrruir iii rr, xilift- itoslras jit riiltuiii di\iiiuin viitnd i.li (^t^t
iiio qiiol.im fiiliiri priii& in vtMaliiilo n*s4tnjril. vcrbiiii) I iiiiijMtMtiim r^( a n li|;<'ii'!o, id cst , riif <
I)
rjHsiis cil eniin , cl quod vocaliaUir, jrrrpil. Stc do iil ital.JUnuiu vidrj(ur, r(.'i^««, «u-ul Wif>i> Tna
plriiiiis cnim, coruna , diriliir : humililrr ijpnialut sunt lulmi , ijiiT in reli|:iiHii» i«lli« aJ culetMljm
kcd siililimilcr roroiijliis. |>ii(i jiiirm sunt nijrUrii |)< iini m iM>minilMi% prn)uirunUir il r*i . KiiVr«
griiiTa . uiiiiiii in j|»<^rl.i pjssioiir, jllrrnm in (»< cnl- SjM'». I.lijnlas In ftde qtiui i n-.l«*n l<<<' •• -•»• ; \
l:i aiiiini virtulc. ^am miiUi lioslis insnlia» dultoli sjMTiiiilitm . III tliarilJir qni<t »il I »
lol^^r.inlcs. rt ruiictis carnalilnis di*%i Irriit retisirn- c»l. <|uj trricttrr i rctlimu» <|uo*l i'r.j»>.'jii.\rn vi.trrr
ic< |Hr lioc. quo I %f oiiiiiipotciiu Dini in cor.ic nia- vaL^mn*. !Sam crrtlerr jam !»«»• jM»^s*intii» <f ««n t \i-
1 I iV'Tiiiil , rli.tiii pai is Irinpoir iitji tv rrs fjcli siiiil drniiis |*rofiric aiilriu i
tjiii cti.iiti, si jM*rs4'ciiltoiiis triiquis rvislrrrl. marly- M oiiinin » lt.i( ijikmI di( : i, ,
;
fV t\ ( 'riiii cf Stfuaifotfif iirm lliiM' r( firtlus. Spr» v»va(a. «fu^xl ui prt \>r
Erclrsi.i (",rJS-um r.sl. quoil iii I jl iiiiiit \iiUloi, prrilirn^li, qit t\«, -»/ frt { n 1«' iroMr Jfvo Ari^f iii»
'tfr:ri;i(i(io. jtroplrr [j>ropicrrj| qinKl oniitr^ a sr ron |ii'i'\( ciiiui it>i pi-s iiiiiLaMK pr <»';r«'tlM«v>t' fjvMl.ti
;
est qiiiadiim quisque pcccalumainal, fuluram glo- A ostendit. Aniea autem jMnilifKes el reges eranl. Nam
riam non spcrat. Charitas Graece , Latine dUeclio majorum erat hxc consueludo, ul rex essel eiiam
iiiUTprciatur, qnod diios in se liget. Nam dilcctio a sacenlos vel poiilifex. Uiidc el romani imperalores
Apostolus [liom. xui) Plenitudo inquit, legia Vatcs a vi mentis appellali. Ciijus sigiiificatio
qiia : ,
diligit, et credit et sperat, qui autcm non diligit plietani significat, modo poetam significal.
quamvis mulia dilectio carnalis non faciat bona, fru- Antistcs sacerdos diclns ab eo, quod antc sta(.
sira hiboral. Oinnis autcm dileclio, sed niagis amor Primus esl enim in ordiiie ecclesix, et supra se niil-
ribus rebus accipi solct. Sub Ecclesiac autem voca- Sacerdosautemnomen babet composilum exGrsero
bulo distinciio quiedam rcpcritnr : ila ul in sacris el Latino, quasi sacrum dbns. Sicut enim rex a re-
ordinibus et in quibusdam professionibus fideles ab gendo, ita sacerdos a sanctiGcando vocatus est.
sorte eleclus esi, quem primuro per apostolos legi- sent : filo tantum capita religare coeperunt. Nnm
mus esse ordinatum. Cleros onim Graece, sors vel ha;- nudis penitus cos capitibus incedcre nefas erai.
rediias dicitur. Proplerea crgo dicti clcrici , quia de I3nde a filo, quo ulcbanlur, /lamines dicti sunt, quasi
Eorte suntDomini : vcl quod Domini pariein habcnt. filamine%. Verum festis diebus filo dcposilo pilcum
Generaiiler autcm clerici nuncupantur omnes, qui imponebant pro sacerdotii eminenlia.
in Ecclesia Christi deserviunt. Quorum gradus et Presbyter Gracce, Latine senior, inlcrpretatur •
non
nomina baec sunt : ostiarius, psalmista , leclor, pro «late vel decrepita senectute : sed propter ho-
exorcista, acolyihus, subdiaconiis. Diaconus, pre- norem el digniiatcm, quam acceperunt, presbyteri
sbyter, episcoptis. Ordo episcoporum quadripartitus nominantur. Unde el apud veteres iidem el cpiscopi
esi, id esl, in patriarchis, archiepiscopis, melropo- et presbyteri fuerunt : quia illud nomen dignilalis
lilanis, atquc episcopis. Patriarcha grxca lingua, est, hoc aetatis. Idco aulem prcsbyleri saccrdoies
tummus patrum, interpretalur : quia primum, id vocantur, quod sacrum dant, sicut ei cpiscopt, qiii
est, aposlolicum relinet locum : ct ideo, quod siimmo licet sinl sacerdoles, tamen pontificalns apicem non
bonore fungitur, tali nomino censetur : sicut Roma- babent : quia nec cbrismate fronlem signanl, nec
nus, .Antiochenus, el Alexandrinus. paraclilum spiriium dnnt quod solis cpiscopis dc-
:
et praesidel tam melropolilaiMS qusm episcopis cacte- quia itlud est (nt mox diximus) numen dignitatis ;
clorilaii et doctrinx cxleri sacerdotes subjecli sunt, Levitoe ex nomine auctoris vocali. A Levi autcm
sine <|uibus reliquis episcopis nihil agere iicet. Solli- Levit* exorti sunl, a quibus in tcmplo Dei myslici
citudo enim tolius provincise ipsis commissa cst. sacramenti ministeria explebantur. li Grxce dia-
Oinnes aulem supcrius dcsignali ordines uno eodem- cones, Laline ministri dicuntur : quod sicut in sa-
que vocabulo episcopi nominantur; sed ideo privalo cerdote consecralio, ita in diacono ministerii dispen-
noniine quidam utuntur propier dislinclionem pole- satio babetur.
Patriarcha paler principum. Arcbon enim prin- mus : qui ideo sic appellantur, quia subjacent pr.'c-
dicilur. F.piscopi autein Graxc, Latine speculalores isii canunl, ut evcitent ad compunctionem aniinos
iijlcrprolantur. Nam gpeculalor cst praeposilus in Ec- audienlium. Licet et quidam lectores iia miscranicr
clesia uiclus : eo quod speculelur atqiic prjespiciat pronuntienl, ul quosdara ad luctum lamciilalioncm-
populorum infia se positorum mores el vilam. que conipcllanl. lideni eiiam et pronuntialores vo-
disponit : ipse, quid unnsquisquc faccre dcbcat, caiiiu. Hujus duo gencra dicuntur in ar^c nnisica ;
1
t^r ranfn<k) r«pon<l<-l. Concrnlor aiil-m diritur qui qnia le fartit r>«lendi( ChrittianMI
(hit^yujl : qui JuU-in n i l non rom init. siriit ei ille ambuhTit, a qoo e( nonw^ tntit.
i\('i- ronrcnlor rrit. CidiotletH , mnhm*lii , tive 9/nrr«/ii , ioterprcM
A< ol^u.i Grrci', I.alinr crrof<'r3rii dirunlur.i <Ir|»<»r- (iir Nam Crxri univer\alr rathoiUom voraat.
lan<li< cerrit, quan<io trgi-n<luni C4l rvin^^rlium aul Ordjcloin* ru rtftf cred«nt : el ot er««fl(, t*fie
>ji riRciuiii olfrn-iidum tunr eiiim arccnduntnr lu- viven*. Orthot eitiio Craere. recle, dtdtar •
itota
—
:
niinaria ab t\n, r( d<-|K)i tanliir ; non ad cfTugDritlat qloria, hoc es( vir recLr glorir. Qao nwJM
li'nr|(ra<, <liiMi ^il f<)<l<'m UMiij>orc riiliirt , «td ad p4»irst vorari, qni alitrr vivit quam frMil.
Kipniiin ItIiIip lirnionstr.iniliim : ul sub l)f»o lumi- Neopbydis Grrrr, I,atine nrrW.'«i r( r%Ju fU^Ht,
ni^rorporalis illa lui osliMidatur, dr qiia iii Kvangclio vrl nuper renatui, intrrpretan po<e^t.
|i-(;ilur : F.rai lnx vera, ifU<r illuminal omrwm ho- Calrclinmrnns pro ro, qtiod adhnr dortriium
minrm i>Hienlem in munJum {Juan. i). fidti aiidil, n»*ri'iim bapli<.mnin prrrr ** n r.%tr-
Ktornslr r\ Cr.i<ii, m I.aliniini adjurant»** fcivr cliiiinriius CrTrr, I.jtincanJwor, vel ina.. _. : .
-. inUT-
iiiri<-|).in(r<( vo^antiir. Invocant rnim mi|kt raircbii- pt rlatiir.
inriios, v<-| Kii|)«T ros «iui halionl ^pirltuiii iinmiin- Conip«Mrn» vootiir. qnia po^t in«(nKiiOoetu flle'
<tiim, nomri) Donuni Jrsu, a<ijiirantrs prr riim, u( rompriil praliaro Chri^ti. Imlr et a pelrndo compr-
rgrrdialtir .ib ••is. Irntrs vorati.
CKiiani iidi-in rl janitnrrs ; qiii in Vrlcri Testa- I.airus, popMl.vri<;. t.aos enlm Gnrce po^hw <•-
ipiid facit in tiirl>:i, qui wilusett* Plura i>niit rnim Crrra \ocf ei interpretatioor rlrcliooit. q «.i
Abba aiilrm, syruin nonirn, si;(nilira( in Ijtiniim j» plinain U<k-Iil>T, vrl pmfWKitum (food)
pilrr (}uu<l l*aulii> Uoinjiii>> >'<rilM-os <-\|>iisiii( di- iV) drqutiiilur, Unift alij in rrli
1 iii» : In quo innuitmut, akhn l'dlfr tltom. viii) : nantrs, <pijin r.rleri.
<linliii5 usiis linituis. |)iri( rnim abba Svrn nominr Scbisma ab »< iviuri MllMnM tocata. Co4««i
palrrin, et nirsu» l.alinr noininat. nl esl, palrrni. ri.iin ciiltu t4 hitmalirot. tc&tm^ niu cmJii, «t
CAIM T Ml r.rlcri s/>lo ronf rrf aliooit drlrcLttOf ikttiSm. Fit
/)* (rleni fidflikut. aulrm »- "»<^ IWl Moetii. •
CbrKit ''v Til.-in, i]ii3iiliiio mlrrjirrl.vlio osl/"n raiiiiu 11». I •., . • .-....- ....lUa.
dtt. (\r \:< il<<liinliir. Mvr dr nonnnr aurlori«, S4iprr«(itM> dir(j ro, quo>^i tit tmffHtm» lot lop*r-
r( crratoiis V r.liiiNlo rniin Cbnsiiim sunl < .);{no- tdlitta nJ^r«ilio Alii d»run( a iroi^i. fti aMlii*
min.\ti sir a Jinlj Jii<l.rt. Dr nn(;t»lii qiitp|>r n<> anni» tuj>rT*(ilr» prr xlJirm (Winat ei errtfrt »•
mine ct^nomrn y .jaa mtt m t wt— t,
djlum
—
|.. t
iM>rlainii!itis rs(. (°/iritii«iii . '
.
Cliristum docuissc illos oinncin 00 quod ex Patre cl Filio procedat. Paler crgo
Efnxi dicunt
principium Deitatis : qui sicut nuiiquam fuit iioii
abslinenliain.
Galilaci et ipsi diciint Chrisium venisse el do- Deus, ita nunqnam non fuit iion Pater. A quo Filiiis
Dominum C;esarem, nevc nalus : a quo Spiiitus saticlus non nalus, qiiia non
ciiisse eos, ne dicercnt
cjns monilis uterenlur.
B estFilins : neqiie ingenitus.quia non cst Paier : nec
qui do- factus Spiritus sanctus, quia non est ex nihilo : scd
Marlionaei dicnnt, ipsiim csse Christum,
ex Dco Paire, cl Deo Filio Deiis procedens. Pater
ciiit illos in omni re baptizare.
quoniam de gcncre Abrahae aetenins co, «jiioJ habeat Filium ajternnm, cnjus
Gcnisla? pixsumiinl,
ailernus sit Pater. Filius aeternus eo, quod sit Palri
stinl. Nam cum in Rabyloneni venisscl populus Dei,
el Spiiitui sanclo co;ciernus. Spiritus sanctus aeier-
f ieriquc rclinqucnles uxoies suas, Babyloniis rnu-
adb;vscruni. Ouidaiu aulem Israeliticis nus eo, qiiod sil Palri el Filio cooetcrnus •
non con-
licribus
conjiigiis conlcnli, vel cx eis genili, dum rcvers: tusa in una pcrsona Trinilas, ul Sabellins dicil :
Meri^i.i! scparant scripluias, non credenlcs omiii- inpersona Filius, altcr in persona Spiritus saiiclus:
biis prophciis; diceiites, aliis el aliis spirilibus illos unus iii natura in sancta Trinitate Deus Pater, ct
Sadduc;T:i iiilcrprelanlur, justi : vendicant enim siimpsit ncque Spiritus sanctus : scd Filins lantum,
sibi, quo.i non suni : negant resurrectionem, di- ul qni erat in divinitate Patris Dei Fiiius, ipse fierel
C:in hoinine hominis (ilius nc filii nomen ad aUcrum
cenles : dicliim esl in Gencsi Adae : De terra es, el :
in terram ibis {Gen. iii). Hi quinque lantnm libros transirel qui non essct naliviiale filins. Dei crgo
lcgis recipiunt : prophetanim auteni vaticiiiia re- filius, hominis factus est filius : natus secundum
spiiunt. veritalem naturae ex Deo Dei filius et secnnduin vo-
Pbaris3'i negant Cbristum venisse, ncc «lla in re rilalem nalurae cx bominc hominis filins : iit vcrilas
snpra dictis c.ommuuicant. Pharisaei quidem et Sad- gcniti non adoptione, non appellalione : scd in iitra-
diica'i inlcr se conlrarii sunt. Nam Pharisrei ex He- qtie nativilale ftlii nomen nascendo haberet, cl cssct
hr.To in Lalinuin intorprotanlur, divisi : eo quod tra- vcriis Deus et verus liomo, iinus filius. Noii ergo
dilionum cl oiiscrvalioniim, quas illi deulerosios diios Cbrislos, iiequc duos filios : sed Deum et ho-
vocant, justitiam praeleranl : uiide et divisi vocantur niincin ununi filium, qiiem propterca et unigciiitiim
a pnpulo qi:an pcr justitiam. dicimus nianciiicm in duabus substantiis : sicut ei
IloroJiani. Tcinporibiis Salvatoris hKC hacresis nalurac verilas conlulit, non confusis naluris neque
surrexil. Hi Ilerodem magnificabant, diccntes ipsum immistis, siciili Timocbiani volunt : scd socielate
Samaritac quoquc, cuslodes, intcrpretantur, qui in ^ Deum transivil, non naturae versibilitale, sicut Apol-
locum Isracl, jam captivo et transducto in Babylo- linarisiae dicunt : sed Dei dignalione, ul nec Dcus
niam popiilo, translati sunt in terram decem tri- inutaretur in humanam substantiam, assuincndo ho-
bnum : ct ex parte sine lege Isr.ielitarum consue- minem : ncc homo in divinam, glorilicatus in Dcum :
uidineni obUnent. IsU prophetas non recipiunt, quia rautatio vcl versibiiilas naturac et diminutioncm
alque in observalionibus suis a Judxis omnibus sc- et abolitionem substanlia; facit. Creditur a nobis sine
paraniur : quoruni superstitio procul dubio omnibus confusione conjuncla Trinitas, sine separatione dis-
iiota est. lincla. NaUis est ergo Dei filius ex bomine , et iion
Hemcroliapiista; dicti, eo quod quolidie vesti- per homines, id esl, non ex viri coiUi (sicut Hebion
nicnia sua ct corpora lavent. Praclerea plures hac- dicit ) : sed cariicm cx virginis corpore trahens et
resuiii species inveniuntur, qua; in temporibus Chri- non de coclo secum afferens (sicut Marcaon, Orige-
ciinnis eiortaj,per inventores el scquaces corum ncs, ct Eutyches aflirmanl), neque in phantasia, ii
fiJom calholicam impugnarc solilae sunt, quas etiam esl, absquc veiitate (sicut Valenlimis scilicet dicil)
)*.^ier .AuguiUnus ad QiiodvuUdeum diaconuin scri- neque doleysi [i^ox/jffEt], id cst putative imaginalum :
bc;:s, saus manircstc dcclarat. Sed quia memo- scd corpiis vcrum, iion t;tntum carncm ex carnc (sic-
D7 DK UNIVCRSO UHIil Wll ~ I II: iV «I
iil Mjniunu»; M?d \cius D«Mis ci ili\iiiilaU>, el »e- A iii*'iMciitJi suiii, ct tuK cu npul^ri mn rcMrrcw
ru- honio rv rjriif ijiiu>i tiliui» dMiiiitiU-, Vcr- rtione rx nionai». qooJ iDortj|iuu-iii
iii
HHMUli
IfUui faliit, t-l D«u<> iii lioiitiiic, aiiiraa et rarn. Ani- i!f|ioiijnl, n^^ii iw.rU" quMl.tM iqat^acquiewal tno^t,
iii.i iioii jl>v|iiv <M-ii!>ii cl rulioiic, ut \(H)liiii3iiit ; uc- iioncftl lij^iclicu», Hi%i conu-nliooc brrctktu &j| S«f.
«|ue laro ubMjui- aiiiiii.i, iil \iHimo<-ii» . vd aiitiin fKit «min m KccIcmj: kje, rarnu rr y,,
riiiii rulionr sua ; i;'. uro '^uiii scMiMlfi» nuis : pcr tndirr f.ili.ram de morl'-. 0«iolauU;o. .i. ,,, m ,ri
<|uok M-;i<tus vcruh iii |tn%siune cl uiiie pa«»iuiif>iii ftvmlmlo, in adviMiuDjmiiii vivfM jc m<jriu.>
juJ^
cariiis mix ilolun*» Mistniuil. N**f|UR tic csl iialiis r\ r.iii(Un, non Ju%t'>» rt pCtCJlorrt juJicjn:, M'uI Oi
vir^iiic, ul (icil..ti» iiiiliuiu lioniu nnM-Piniu aci-'-pc- donis Mj^ntfl. arr poui «iro^ ctn, qui
. iu caroc
lil : i|iiasi, ani«'i|u.iiii cv virgtnc nas4~i'ri-tiir. 1>«mis invcii.in.Ji Mjiii. ,li,,i. qui a/lbu* iiHinturi crclMn
iioii liicrt, &ii ul \rU-iiioii ci l(cril!u> cl M.iict-il!'» lur, \i I iiiiiiiulanili. »irul alii vi.loot. ul Mivil^ti
iliM*ucruiit : M-il a*tcniu>> Dcus liumo c\ virginc iialiiH cont nuo *el rcformati ruw anU: mortiii» jodb-
CHl. .Nibil crcalum aiil mmviciis iii Irinilatf crc lcn- cenlur.
rrcjltiris visibilc, ut hortuii.itiis : niliil iiiorihus \rl iiium Al rctrihuu.ri ju»Uj, qui <li\it : /^hn/ im^n .>•
\oluiil:ilc iliM-rsUtii, iil .MjKiun : niliil Tiiiitt:itis mpyhciyin lUrrnum, juu, QuUm in tilam ,Ufnjm
rviciiti.i ad < rcaliiraruiu n:itiit.nm dcdiKtiiin, iil P',a iilulili. x\\), ut pcrcipiant fruclum opmini \k>-
10 cl Tcrlulli.iiiiK . iiiliil oriK lo viii^iilarc, ii<><' al- riiiii.
lcri «'oniiiitiitic.ihili-, iil On^TnrN : iithil i iiiitiisutii, In pnncipio ireatil Dtmt cmlum tt itrr^m iCen.
ut Saliclltus »4*il iMiiiiii pcifci liiiii, qnia loliim c\ i) ct .^quaiii c\ iiiliilo. Kt cum adbuc •'-ncbre ip<uiii
Uiio, cl uniiiM, intii laincn solitjiiiim, ul prT>uinuiil a jujin oc«;jilU;rnt, r| jqua trmm ab»ioodrrrt, fa-
Sylvaniii. cl praii-U>> pciil|ia|MiliUna dniniijliilis illa lU sniil jiig li el om:K-» ru!ir»lr» viriulc^ ul oou
dojtnna. otiow IVi bMiiitjs, M-d hal*rcl m qn! n» prr molu
Oiiiousioii cr^;«i c>t iit ili\iiii<atf PjIiin i-iitu^. ('. ^'^' >>|)<'Uj h.*iiiUtem Mtam usU'n krcl ; rt lU l.ir
Oiiioiision I'jlri el Kilio Spinlus sancltis. Otoousiou \isihili» miiii.fus c\ malcria quar a Dt-o crratj fo
hco l*t liommi, unu» liliu» iiuncns Drii» in liominc rji, fjitusot ci ornatus SAitl iiiioi|x>rr«im rl i i
I.UO iii gloria patrit, «leMilirral.ilis vidcri ab ai.gclis, visibilc iii nulura credrndutn. ni<>i uAini |w-uni, id
huut I'alcr ct Spirilit^, <<j|i« tus ailMt':itiir ;«h anpcl;^ rst, i*jlriiii, ct Ktlium, 1 1 Sfi;riiuiu »aii<tiim, qm r\
rt ab onttii rrcalura iioii liuino pri icr Itriiiti m-I co itu-or(M<ri'«is «relitur. quia uln.jur r*t, et
(iltrislus «11111 l),*o, sintt .Ncstoriu> hbspluiii.il . s«.l iiiipli t jl.jij ioii»iriiigii , idro if.M»'bUM
liomii in Deo rt in hotiiinc D4*iis. «rcjiuiis, quia iiuorporru» rM. Cr\*atnni ooMiisror-
Krit rcsurrcclio looriuorum honitnum, srd uiia ci |Mirej. aiigcli cl ouint» cii:lo»lrt «irtulM COffyore.r,
h.nicl, Duii priiiia justoruoi, ct sci-unila pc«-calontiii, licct iiun cjriic »ub4i»laiit. (Ix eo aulrm lurpurca»
ul fjliula MJitiiiiJtitr : s.tl itna otiitiiuiii : rl .si id it- csm; ( rctlimii» int<'l!«*clualr% oaturas. qut^ loraliirr
biirK'-ic duilitr. i|uih1 i j.Iii i aro •'r);it noslr.i tn \r- circuiiiMrilun'.iir sicul rt anin.a bnmJita qtr
tiljlr rcNiii(;il. stiut III vcritalr cadil rl non sc- carnr (lauditiir . rt d^inoitrN qui prr MilnUtiu >m
riiiiiluin Ong«*nrin luuiiuljtio cuqM<ruui i-nt, id r»t, angrlicj* nauirr »unt. luiuKvrialc* rrrdiuiu* iiaiillr-
uliuil iio\iiiu «urpiis pro carnc M*d rail<*m raru ror t luale» ujtura» qu« lamr i-arroi, i»rr lMl<>nt qi*o
rii|ilil>tlts ijin jiisitiniiii i(4ijin iiijiisiiiritm ran. in- D cadaiil. ut rc^urrcclioor rfcjMl piHt ruiwam. iode
ciinuplihtlts rcsurj(il ni \ri |Hrii.itii »ufTi rrc possit nrrosjr.o aniiius bominuni ooa c\w ab miliu iiitrr
pru |Mvcatik, \cl lu f^liiria a*lcrna manrrc pro mc- rxlcni» tutrlkvlujlr* naturj», nri mjmuI rrr<...,
rilih. Oniiiiuni rinui lioMitiiiiiii i-nt rr^urm Ih>. Si Mciil Origt nr>lngil . iM-qur cum turporilMt prr coi-
omniiini rrit, cryo timi\r\ monuiiliir. ul mor> jh tiiin »rmiii.\ntur. tirut Ijirifrruiui. ri C.ynlhu ti
AiIjiii <lu« (.1 oiiiiiihits liliis i-jus tii>iiiiii'<tnr, ci nia- 3hi|iii l.aliiMirtiro prj*«umptoret aAmtjnl. i|«jt4 m»-
iict illtiil |iri\ilr4;tuiii tii iKiiiiiiio. ijuoj ilc co »p,'iij- Uiri- (niiM*i|Ut'niij vrvirnlr, trd duiniu» cvrpm
lilrr «licitur : Soh d^bn miuium luum tidt-re iorrm- Uiiliim |trr Cimjugii rf.puljiu »m\injn.
jilioNCM (Piiii. \\), r| caro tju» non vidil rt.rmplu>- ('.n*jii<>f>rm \rru jnimc tulois crejlnfrtn MIM,
iicin. Hniu utionrm, iua\im.i p.itrum tiirhj tr:i- U*i \rero judtrio rojitubri, H coniftafi «t^ne
«lciitc, Mibi i-|iiiiiit<. Vcrum ijui.i siidi ri alii .rqii.' fi.rmjii: ar for i cur|M)rc aniiMai rtwl rt
cjlliiilni cl i-iu.ltli \iii, ijni rr«>iliiiit .iinnij in iiirii-i.ii. ut \i\ Ji > booii» et anlnM ommIMi» ct
rnr|>ui-c iiijnciiic iiiimuuiido» ad inroirnpiionrm rf\rp^>ir. rt i*frrdijlur \itii» ri ulrrx>. phMM lin-
cl imiiitirUliUtcm «t)». qiii in ad\rnUi iKtmini «i«i tiwina tnbvUniia nrqur i|nj« ati<in;»t e»«t St%t
: :
ii.
corpus, el nii- iiosliae esl et ignavix.
bunl uaah. ai.iiualom. qna ai.iuialui-
:
cl sciisus suos aique iiiBenia sancla; Triniialis myslerium in ecclesia teneatur. 1:^1
cM.la iorpoio vivil,
ul sicut seniiunt credcre, vel acqiiiescunt coiiliicri pur-
neque cuui corporc inoritur
:
,
Tlvaril. r lciicl :
vivit. Aiiimaliuiu sitione. Si vero parvuli suiii vel liebcics , qui doctri-
Zcnon diiil : quia subslaiilialilcr
non capianl rcspondcant pro illis qui illos
vero aniina; non sunl subslaiiUai: sed
cum carne ipsa nani : ,
sed ad omnia scilicct iiaiurjciu- admUlaiitur. Illos autcm qui iion iii sanclai Trinil:»lis
ei Alexand«r puia.it :
V i'u;iiileiilia v«^raesi, ponitendi non vtlmiitrrv, el A iKr^m «iii«ii ci |iu^'>.iiri. .Njh. rutarjm «.ur^jfu li>-
c^iUiruiit cxcluiltrro : ncc ejiruui bUg^i;%ljoiiil>u4 atl fl«nuni r»l in riijt, «.uui frriltjrain artioiie
In iliviiiis rfprofiiiobiniiiliU^ nihil lcrriiniin vrl aliquilius, nuu quaM a naii», ard q«uai mmi
li^ii.siloi iiiin e\|H-i.(<:nius, siciil M«-!iLtJiii bp^-rjnl sjni-.. non ea aialmD.
iiiin nupliaruin a>piilam, bicui C«.'rinUius cl M.iri niii M'MjiTjri vero ramiuoi n*am pro l* n
ilfliraiit : non i]uo<i .nl i ibum vel poluiu pcrlin<-l, (rniporc, proprie Cbri%(ianomai e»l.
Mcnl i*3pij juctiirp Ti^rrifiiu» e( Tcrtullijnu-> «'( Lj- nuptM», vcl fomiradooi comparjmljt, au(
rliiniiii.i 3n|iiifs(.iiii( : n)-i|iii- jkt niiiii- jniiDn p*»! «iLoa ^i-m rrcdcre rnalo*, %cl ««11 rMai
ri-surrcctiiiicni r«:(;iiuiii (iliri»li in tcri j ruiuruin, c( p«r(ipirnliliu<>, non es( CiirisUa— m, te^
Miicio:» cuw illo 111 (li-liciis regnaturus spi-rcmuk, aic- Eiirrjciii(jruiu ^Kn4 rjutarain] e( ILiakluBonMB.
ut Ncpo» docui( <{ui priiiiauj jus(oruni, el »<-cuniiaui Sai ra(j? lv*o virRinil.i(i nopUa» oovquan. et pm
inipioruin rcsurrci liunrm i onliiuK : e( iul«*r lias amurc rasdgandi rorporik ahs(ioen(it>«» a «mo vd
(Juas morluoruin ro^urrci (iuiic>i gcn(ci ignoran^Ci rarniliiis, iiihii crrijcr^ mrnu %c<reMere,
Dcum in jiiguli^ (crrjruui in cjrn<- rcvrvjniJjs B Ii<k (^hnsiiaoi, %*:*[ JoMnuin
qii e post inilk* annos rrgni in trrra jnbtoruni insli- Inti-gra fl.V creiVndum est braiajs Manaa OH
gante dial>i>lo inovrniU: bunt aiJ piiKiuni cuntrj ju- Chrisii mj(rnn virginrm geiiuivs^. et po«( p»t-
r(
kloft n'Knjii(c^ e( Domijiio pro juitti» pugnanlr , iiu- (uiii virgini-m prnnansiiae nec in hor M'»pi>croi« :
Liir ignro niropesrrnd.i>, ; alqur lU iiiurlujs cum Il> Ividii ai-quic^crn<.')iin, qui diiit : > trgo a»t4 p«r-
c.i't'-ris iu inipictatc murlui:» ad (cricn.< MippJn u lU lum : non rirgo pmt ;> ir nni.
liuniiiiibu» altriLuLa, ad acrvjlcin u>gj(ur ucuu&i(a- D<uninnin ins^mnl «fonarc, e( al>»oiutum •oUicita-
diiic cg>-rc'cuiii ( hri»(u.
tcii).
u Jiatxiiu invriitam , qui r( ipve liouuii u lK*o rrcjluii C «Iriicuin nuri urdiiunduui , n ,.1 . "> unan
quidciu, »cd con« ubiojin, nou ma(r ..liuit
c»t : scd 4111J lilx 10 arbiliiu, ut puta rjiioiubilis ;
mundi aclibus renuntialurum liic : ipsi sima Doi pietate sentit, non Chrislianus, sed Nova-
confilelur sc
tianus cst.
rominiiat vita;. Illi pcccala omnia remiltunlnr ; in
Eucharislia non debct aqun pura oflerri, ut certi sumus : sed motibus eas corporis ab illo, et
In
sobriclatis imaginc falluntnr sed vinum ct alleclionum indiciis colligi et experinientu, didi-
quKiam :
nosine mysterio, cuni dicit : Son bibam amodc ex ad ({uem dicitur : Tu solus nosli corda fiUorum homi
hic genimine vitis {Matth. x.\vi). El aqua cral mi- num {Act. i).
sium qnod posl ccenam dabatur Sed el de latere Non oranes cogitaltoncs nostrce raal% sempcr dia-
ejus quod 'ancea perfossum esl, aqua cum sangnine boli inslinclu cxcitantur : scd aliquolies ex nosl: i
lliianus et Opinianus el Palricianus : nec mali causa, uniii. Illabi aulem mcnti illi soli possibile est, q;:!
nt docuit Flonuus . nec cx malo et boao coinpaota, crcavit : qui natura subsistens incorporeus capal.ilis
hona, arbilrio animaj efticilnr nobis vcl bona vel Signa et prodigia et sanilaies eiiam peccatores in
mala, non inunutalioue suhstaniine, sed exsecutionis nomine Domini facere ab ipsG Dco didiciinus : el oiini
morcede. Ipsa enim est, quae slaluilur anie tribunal alios hac pr^sumptione juvent, sibi per a:iibilioneni
Chrisli : in qua perferal -anima corporis proul ges- bumansc gloriic noccnt : qiii gloriiintur m duto falso,
sit. sive bonum, sive malum. non merilis dcbito.
In resurrectione ex moriuis sexns forma non mu- Sigiiis et prodigiisclarum posse lieri Christianum,
tabilur sed \ir morluus resurgct in forma viri : e( noM lameii san(jlum, si intemperatis etasperis riiori-
feiiima in forina feminae nou carens sexu, sed tamen bus agat : temperaiisautemet placidismoribus, etiani
h>ijus vita^ lantum conditione, specie naiurali : ne absqne signoruni eQicacia et sanctumctperfectum Dci
non sit vera resurreclio : si iion id resurgit, quod hoininem lieri, recte credimus-,
aiiiinie in inferno sub debilo praevaricationis Adae teneat sanclitalein. N(m enim nalurae viribns, sed
tcnehanlur, donec auctoritate Domini per indebitam propositi aojuvaraenlo pcr Dei graiiam acquirimiis
ejus rnortem de servili conditionc libcrarenlur. Post sanclitatein : et ideo veraciier sc omncs sancti pro-
ascensionem Doniini ad coelos, oinniuin sanctorum nunlianl pcccatorcs, qiiia in veritale habent, qnod
aniniae cum Chrisio sunt : et excuntes de corpore ad planganl, ct si non reprchensione conscicntia;, ctM te
LiBER oumrus.
Quinlus hellriiildubnrim ,
qui rsl D<nilrmiioniiuin. .M.it.li.ii, llini, Lucj'ct J.Mnni«. Ilos qn im
lii stiiit qninquc lihri Moy^i, qiioi» lii-l>r.ci Ihontth, l'juli 3po.«i«|| .srqiiuulnr, quibut ftnl incLr mmC
J
lalini letjem .ip^-lljnl. 1'ioprir .niilrm \i \ jpprlljinr. s.pii m ( Jiioniij» Kpisiiil.e Jjcuhi. Fctn, Joanai» ec
(|n:i" p^r Mi)jfs<-ii il.it.i <-sl. Sornnilus orilo rrophru- Jiiil.i . .\iliisqiiiM|iti- il.iiMj.-riin dpoitolonini, qoonMO
ruiii, in qiio ('Oiiliiicnlnr iiliri (Klo, quoriim priiniis o.uiiiii"i bigiijriilnm r^t .VpocaiypMt JoinnU. qoorf
Joiutv hermum, qiii l.dinr Ji^iis Njvc diritur. Scun- R *-'kl rfvi-ljljo Jitu (ibrisU. qui omnc» libri>* ct trai
dn» S(tb'lnni, ipii rsl Ju'liciiin. T<?rlius SumMel, (pii porr ri nrlinr ... ili tunl libri cjnonici •cpiuaginu
csl It 711111 priinns Qu.irlus Unluchim, ipii rsl Id'- dn I n ob bor MdtV'» srpli.-iginU <-|.j^il prcUi) tcroft,
fniii .MTUiilus. QwinliH Itutnn. Sxtns Jtiemtit. »lut |)roplii-iari-iit. 01. Ihh- ri J. m» Dominus nostcr
Srpliiuiift hiechiel. ()< tavus Tkari\tTn ,
qni diri >>4-pi<ia;;int.i diios il.»ripiilos prj-..'icar.' nianiLvit f t
tiir M, i'ri>plii-l.irnm, qiii libri qiiia .sibi prx- brrvilatc qiioihoibi srptuagtnlJ du.r liiigiij? in bur niMndo
adjiinrti htinl, pru 1100 arri(iiuiilur. Trrliu^ cgl ordu cijiit iliiru.sx. roiigrur pruvidil Spiritu» unrtn*, ut
llugioqntplioium, id i-^l s.iiirla sciilx-ntiuin, iii quo Inl hliii issriil, i|iiiU ii.ilioiirs, ipnl.uk |><>puli cl
gm-
tunt liliri iiovriii. (|iii>rnm priiiins Job. .Si-iuinlii» jd p rrip.riij;»ni ii ;iri grjiuni xd>li( jrrolur. ILrc
l«-i
htnlleriwn, qni in (piiiiqin' in< iHioinbiis diudilur. sunt nnvji iu'lrra,njAil« Uirs.ii:ro Dci pru^rruutur,
Tcrliiis Mutloth, qni i-sl i'ro\crbiuin Snl.imniiiH. el qiiibusciUK U s.-)crainriiluruiii mT!a4.riane\eijjil«r.
(jiKirlUH CoeUth, qui ct>i brilcsiattei. tJuiuriK .Stra- Ili siiiii dno S4*r:\pbiii, qui in roiifrtsiiincfli UACla
«fi»ni, (|ui (-sl (iiiitKa rjnlirorniii. Srvtns, Onniil. Trinilalis jn^ lcr drr jnlani Itajjius, rl ilirrnu-s byM-
Scplitnuft hnbrelumin, qni rsl Vrilu di<-runi. id i'>l iiuiii riumpiiiil. ILi littrrj- sjrrj-. hi bbri inKyr»
rjrjlipoiiirnon, qni rt (.lironicon. OrUviis i*st t.ulrat. iininiro i-l .iin lnril.itr. Aliiid nini is'.is nibil c»t COAH
qni iii duii>> lil.nis <li\idilur apiid (<r:rri)s rl LjliuOs. C pJr.Tiidnm : ipiid.pii.l i-tiu bo« rucril. luici »jacta
Nonnk lletler. (}iii siiuul (jniirs quiiiqiic, (x to «t no rt di\iii.i nullaU>iiits «'sl rrnpic n.luin : lux doo lc»la-
\i-iii liiiiit vi^inlt diiii, sinH siip.iins rompr(-li<-!ivi II IJ III inttilis l<»ris •(-riplnrr sarrt: prjMi.rura(4
suiit. (jiiii!.-\iii aiilriii Itulli n Cmoih, i|ui I.jIiik- lin 1- suiil. .>jni illi duo iiiuijrrs Lpi.lis siinl, qn. « U i pn>
Inr liiiiientiilio Jcremur, ll.igio;,'iapbis a Miiiiinl, ( l liilMldivtdcic al.pto 111 lo«o j.igiMjii» toili-rc qnu
vigiiiti quatnor \oliitniiia r(*Aljmcnli Vrlrris rjriunl, iirulruni U'sianicn:um ot ab allcru.
jiirrrcn<luni
jn\U viginli qnjinor sciiiorrs, qui antc coiispirlutn qiiaiido utraqur nc* rs^aru sunl ad pjnciu coHcslcm
Oci jssisliiiil. Oniirtiis rsl apiid nos ordo Vrti-ns ( otilii iriidnin, iil animjrniii pjvtu:ii | .'.. llcni
I «'slJiiiriiii «'0111111 lilironim, qui in rnnono l!«< duo (.ll< lublll jllVlj jri JUl |Kr>||j , ,^,. , t dui.
lir.-iiro iion siiiil : i|uoriim prinnts Siipirnlix' li! cr Irslamcnij ecrlrsijm |K-| prnii-g. !;i.j |i „, Sijruc
rsl , fccrundn» , K(Tb'siasti(us . Irrliu.s, Tobus ;
1'roplirlj diio dcKi libil aniiu.ilij. m quonini uicOtu
qu.Trtits, Jndith; qninlns rt srvtus. Uuthnba-oiuiu : l>cus liiti(>i(*<tcitur. Sdinnij juum uirrjsqiM lc»U-
quos iii i-l Joila-i iiiltj a|)(Hr\]>b.i s<'p.<irnl. K< 1 l(-.\ia niriiti litrjrir di.liiiguiliir, i.| r»l, in htstmM, 10 »>•
laiiKii (lii isii (iisiiiiri di\iiios lilinis boiiDi Jl rl pr.r- tibus. iii jll<-^iiiij Itnrsus isU Irij roulurjric «livi.
dirul. Iii Novo aiilrni Tr.sljnirnto dn«i Minl «ndinrs iloniur. id rsl. ipnd a l»rt>.
- — —
quid ab
-^ Angi
^. It»
. «r|
... ab
_„
D
, . , .
piiiiiii. rvjiigrlinis, iii ipio Miiit Matlb.nis, Mjr bomindius gisiuin dn liiniqur «it, qui J « rroplirta
rus, KutJ», Jujiiiirs, krrnnibiH, j{n».U>Ik-us, iii qno iiiiiili.iliiin il.' (.bnslu rl nirpurr cjut . quiii 4o
sitnl iti ipijltioiil.-i im rpisiiili^ : |*ririis tti diubu-., dijU.i.ici iiu'iiibri« rjiiH.qiinlii- »rU'ri ct no«opa|i«|e.
JiMiii» s in liiiiiis , Jjinbus it Jnd is 111 mmcu ipiiil ib |>i r«. iiti vi«ulori lulum r«-f 00 jlqur jMbCK».
Ii» , Af Ui» a|M>sii>|i>rutii ct A|m>< aly|isis Jojnnis.
t.xriT II
Alii aulciii Vittis ri NoMiiii 1i-s|jnictiiiiiii 10 /'<- »u,lO'ikmt tvtumtti.m Ittctnm.
si piiia;'in|j iliiiis bbru» dislinguuiit : 1I.1 ul priinl Vclrns Ti^^ijinriiii scrunduui llfbrjmmin irBdl*
li Kis Mi>>si libri qiiini|iir stni. Iiin: cl, (•rnrsis, li.inriii |,i p<-, ! I t w f^ ^,.
l-.voiliM, KrMli.nj. Nuiiutiis. 1)« iitrronoiniutn. iios vin.r bisloi i.r ... n .u\
sr(ptnnlitr bislurin libri H<'<b-« tui, Jrsii N.ttc srdi' bus rdidil, quutl i 1 »{.•.%
(it rt Jnilinitii lil.n siiiguli, si\c Kiilb Ur^mn aulcin si\r pi-iiUlrui bns • qMinqi*c
. snliai
rh.iiii iiiiti ipijiiior. rjrali|M)niriiiiii duo. Tubi quo ilinlur iVnic rsiirn Grxrc qiiin<)«c. lenrlHn «1
ipii' it Ibslrr, .itqnr stnsnli Ksrj- diin rt diin Mj \i>. Mor V.ement bU-r in4r j|<prlliiar, fa qsi»'^! rflor^
rlijbjoituii. Siqi^r lio^ proplirun libri vdcnni (liiiiii niuiili. H f-n-rjlKt sjr^i.l. im 0« oj»'.iit*Mr.
Patr.ii ( \I.
}o: B R-vnAM MAi 1.1 Aiir.nii;p. Mor.UNi. opitjjm iwiis ii. m
t.ioditfi voro t\iliiin ali /rjjypto, cgrfssiinuiiir |)0- A :»iilfin psalini opiil n«bra;os inrltico carniidc con-
piili lbi:ipl JiniTil, 01 (M c;uis;i noincii acccjiil. /.cti
staiil cssc coinposili. Nain in inoicin Kumaiii Flacci
liiut appcll.iiiis, co quoil Lcvilaruiii niinislena el cl Giicci l'in(l:iri nunc iainbico curriint, niiiic alcaico
ilivcrsiialciii vicliinunmi cxc((iiiliir, loliisque in co peisonam, niinc safico tonanl, irimctro vel tetramc-
onlo Lcviliciis annolaUir. Nnmfiorum tiber vocalur Iro pc.lc iiicedentcs. Saloinoii liliiis Davi.l re^islsrael
00, qiioil iii co (••;icss;c »lc .4;j;yplo Iribus (liiiume- jiixta nuincrum vocabulorum siiorum Iria volumina
i;iiiliir, ct qiiailraginta (liiariini pcr ercmuin man- cilidit. Qiiorum primus esl Maslolli (|ucm Gra>ci Pa-
siennni in eo ilcscriplio conlinelur. Deutcrommium rabolas, Laliiii Proverbia iiorainant : co quod iii ipso
(•raRcoscrmoncappcllalur, qiioil Luiiicinleiprelalur, sub comparaliva siniiliiudinc flguras vciborum ei
ifcunJa lex, iJ est, rcpciilio, cl cvaiigelic;c lcgis iinagines vcriialis oslendil, ipsam aiilcm verilalciri
pnvlignralio : qni sic ca lKil»ci,<pi;c priora suiil, iit ad iiilelligendum lcgenlibub reservavil. Sccundum
lanicn nova sint omnia, qiiai in co rcpcMunlur. Josue tibrum Coeleth vocavil, qui Gr;cce Ecclemnet dici-
tiber nomen accepil a Jcsu filio N;ivc, cujiis liisio- Uir, Lalinc Concionator : eo quod sermo cjus noa
riain coiilincl : scriplorem vero cjiisiicm Josiie esse specialiterad unuin, sicutinProvcrbiis, sed in adver-
Hcl)r;ri asscruiil. In ciijus tcxlu posl Joiilanis iraiisi- susgeneraliterdirigaiur, doccns omniain mundo qux
liiin rcgna hoslium Mibverluntiir, icira pojiiilo divi- B cernimus, caducaesseclbrevia etobhoc minime ap-
dilur, el pcr singulas nrbcs, viculos, moiilcs atque peienda. Tertium librum Sirasirim pnenotavit, quod
coiifinia el ccclcsi.TJ cocleslisqiic Jcrusalcm spiriialia in Laiinam linguam vcrlitur, Canticum canticorum :
pncfigurantur. Judicum noininatiir a prir.cipihus ubi per cpitbalamium carin'cn conjunclionera CUristt
populi, qui pr;c/iiciunl iii Israclposl MoysciielJosuc, cl Lcclcsiui mysliec canit. Dicluin aulein Canticum
aiiicquain Saul el David cl c;cleri regcs cxislcrent. canticoriim : eo quod omnibus canlicis pr^creraiur,
iliiiic librum cdidissc creJilur Samiicl. Liber Samucl qii;c in Scripturis sacris hal>enlur : siciit quxdam in
cjiisdcin Samuelis nativilalciii cl saccidnliuni cl Icge dicunlur sancla, quibus inajura sunt sancta
gcsla dcscribit : idciicoet ab co noiiien acccpil. saiiclorum. Ilorum auiein iriuin libroru.u carmina
Ll qiianivis hic liber Saul ct Da\id iiisloiiain conti- bcxamciris ct pcntamclris versibus apud suos com-
ncal : tamen ad Saiiiucl rcfcrlur, quia ipsc unxil posila pcrliibcniur, ul Josephus ct Ilieronymus
Saul in regniim, ipsc David iii rcgcm fiilurum. Cu- scribunl. Isaias Evangclista potiiis quam Prophcla
jiis libri primain parleiii coiiscripsil Samuel, sequcn cdidil iibrum suum, cujus oinnis lexlus cloqiiemi;u
lia vcro ejus usque ad calccni scripsil Da\id. Mala- prosa inccdil :Canlicura vcro hexamctro et pciila-
cltim liber proinde appellaliir, eo quod icgcs Judx el mclro vcrsu discurrii. llicrcroias siniiliter edidii
israclitic* gcnlis gestaque coruiii pcr onlinem dige- C lihiuin suum cum Tbrenis, quod nosLamenta voca-
rat temporum. Maloch enim Uebnucc, Larmc regum mus, eo qiiod in tii^lioiibus rcbus funeribusquc
interpicl;vtur. Uiinc librum Jcrcinias priums in uiiuin adhibeanlur : in quibus (jiiadruplcx diverso meiro
voluincn cocgit. Nani aiitca sp:irMis crai pcr singii- coinposuil idphabcluiii, qiioium duo priina quasi
loriiin rcgiim hislorias. Pdralijiomenon (inccc dici- salico melro scripla suul : qui trcs versiculos qiii
liir, qiiod nos pra^lermissorum vcl reliquorum dic.crc sibi iiexi sunt ct ab una lantuni iiitcra incipiunt,
possumus : qnomorto ea, qiiie in Sarniicle vclilcgum heroicuin comina concludit. Tcrtium alphabctuni
libris vcl oniissa vcl non plcnc rclala siml, in isto trimctro sciiptum cst, et a trinis litleris, id esl, Irini
siiinmaliin ac brcvilcr cxplicanlur. Lihnini Job qui- vcrsus iiicipiunt. Quarliim alpbabctum simile primo
dain Moysen scripsisse arbiiranlur, alii unum ex cl secundo baLelur. Ezecbicl et Daniel a viris qui-
Propbetis, nonniilli vcro eumdem Job post plagam busdam sapienlibus scripli csse perliibentur. Quo-
siiu: passionis scripiorem cjiis fuisse existimani, rum Ezecliiel principia el fiiiis multis babentur ob*
arbilrnnlcs ut qui ccrl;unina spirilalis pugnae su- scuritalibusinvolula. Danicisyroserinoneregna orbis
stiiiuil , ipse narraret ,
quas viclorias cxpelivit. pronuntiat ct tempus advenlus Christi manifesiis-
Principia :iulen) et Cnis libri Job apud liebrxos prosa siina prsedicalione annotal. Hi siint qiiatuor Prophe-
oralionclc.vla.^,inl:mcdiaauteinipsiusjibcoloco,quo " ij., qui Majores vocanlur, quia proli.xa volumina
ail : Pcrcxt diei, in qua naius sum (Sob, iii) ; usque ad condiderunl. Liber duodecim Prophctarumaucioniin
euin Iritiini, ubi dicit : Idcirco ipse me reprehendo, suorum noininibus prxnolatur, qui proplerea dii un-
el atjo p(vnitentium {Job. xui); oniiiia bcroico mclro tur Minorcs, qiiia sermoiics eorum brevcs sunt.
disciirrit. Psalmorum libii Gr;ece Psaileiium, IIc- Unde et conncxi sibiiKCt invicem in uno voiumine
braice iV«/»/a, Laline OryflHKm dicilur. Vocatus au- coniinentur. Quorum nomina sunl (>sec, Jobcl, :
lem Pstilmornm lilicr, qiit! i uno Proplicl.i cancnle Ainos, Abdias, Jonas, Michcas, Naiim, Abacuc, So-
ail Psallerium cliorus cr ncincnilo icsponJcict. Ti- pbonias, Aggscus, Zacharias cl Malacbias.
*ulus autcin in psalmis iicbraicus ila csl : isphr. Esdrx iibcr auctoris sui titiilo pr;cnolatur. In cu-
tha. blm. quod inlerprelalur, volumen hymnoinm. jus icxiu oJMsdcm Esdrae Ncemij^quc se>mones pa-
Auclores auiem psalmoruin qui ponunlur in lilulis : rilcr conlinciitur. Ncc qucmquam movcat, (piod uiius
Moyscssiilicel, cl Divid cl Saloiiion, As.ipb, Etban, Esdi"J> dicitur liiicr . qiiia sccundus, tcrltus (;l qiiar-
et Idilliun, cl filii Cliorc, Einan Eiraliclil;i, cl rcli- Ins non hubcutur apii^i Iicbru;os,scd inlcr apocrjphus
qui quos Esdras uno voluininc comprcboiidit. Ouiiies dcpulaiitnr.
,
liroiniti Sj|)iriiiij- iioiiiiii.iUir i|uia in ro riui-.ti Koii^i liiim ^iiitnn inlrrfMTiaUir. fto«4 amnumtitli».
aJvciitns, i|ui rsl upi'-nlia Pjlri», ri pjsAJo cjiis i-vi (.r.i-<r- rNiiii i^ Lkiiiiiiii, Ai |;rl<>ni annunlialio 4d*
dcnU-r ci|K>nilur. Uir. In>lc fl \nKi-lut, iiBnriiii, iMUrpfclaUir. Pialw
Litiriiin niitrni F.rflrsiaslirum rerli&kime Jei»uii 3|>o«(oliis suj» kcnpsil cp«stolak qii—f^etii. e«
filius Sir.icli, JcrosolTniita , ni-po« Jcku harrr 'i>ti« (|iiitMJa iKi^ein t4-picin Kcrlcint tcnplU n\»^u^ :
nu|jiii < oiiiposiiil. (Jiii lilicr apu>l l..')iiiio4 proplrr (lis. ipiili» 4011. Tir- ' '•n,Tiio et . Adllc-
rl<M|uii p.irilit;ili-ni b iIoiikim^ litui') pr.i-iiolaiur. |)i- lir.i-os jui/>ni I pi i 1 ipoJ cjiu
rlus ;iulcai t'c(Utimtieut , co qiio^l d<! loiiiu EUrr.le- U i-s^e, iii«-crtuiii ("^i pniplrr disviiiaiiUara I».
fiia' diMlrina cl ri-li;;iosa roii\rr..ilii)nc niagiia rur.i <-.iiii lemqii - alii Hjnijkim v nptitsc, alii a (^leflirnle
el I Jli«)iie kit i-ilKus. Ilie rl .i|)ii I lii-lirJ-o» rejirriliir, K< iiplani fuiksc tiispiraiilur. 1'rlnit Kriptil tf«a«
§«^(1 iiiUT ajMj< r>|tlio'i li.ilielnr. indiih \«;ro cl l nhi iioiiiiiiit ^m i^)i\U>lat, i|-i.i- (jiliolnx itk-i norainan-
ati|iti- Machaho oiHm litiri i)iiiIiun aiit (oriliiis kCripU Uir : i^iti.i 111)11 UDi ijiilum p.>pulo \<H (i\iUli, tcl
tinl, miniinc consl.il -
lulicn'. anU-iii V04-abnl.i ei co- univcnkit g(*iilil)us gcncralilcr «cripLT Mint.
rum itoniinilius, qiioiuin i;i*<tA criliuiil. J.icuImis et Jiianiitn il Ju las tuat v-npvcniiil rpt
(^•uUior lilirot» Kvjdgi-lionMii quiUini K\.iii(; -lisla' k'.ul.it. .\« tui j|Mistijluriini priiiiordij njci ('tirikUjnx
•iiii(iilarilor (-iins<-ri|)M*i unt. I'iiniu« M.itllii-ii.N « ihi- III pi-iKibii^, (-1 ii3sri-iili-< K.i < kstx lusturiaiii digcrii.
trripsit l-]vaiigrliuiu li( viis Heliran i-> cl t«-iiiiiHiil) i», .\i Uniin apostoluruin srripturcni l.ui .ini rtsc to<i%Ul
iii Judj-a niiliaiis [iiuiians] cvangclifare ab tnim.ina cvai pelitlJiu, iii (pio r>p<"rc iiasccilit Kfclc»ix nfjn-
Clirisl' n.ilivit;i(e , direns : l.ibfr qetterittiofUt Jem lia ir\iuir, i-t apiisUdoriini liiiklnri.i mnielur : un«]«
Ciriiii, filii DaiiH, filit Abrahnm {¥iilth. i/. «i>;iii- ci A( tus a|iosU>lMruui dii iliir. 4|M>«-jlvp%iu libmM
fiijiis ilesi «•nilissr ii)H)orjlit«'r <-\ sciiiine pjtrian lu- Jo.iiiiiei cvaiigtlista ju-rip^it - '
-oporc , i|uo piu
runi (llirislitm, ieiil proiiiivsiiin erat in pmplii iit Ki.ingelii pr.rdieatijiic m t'.<: .
iradiUir rrb-gi-
|ier Sfi.riUtin sjndum. Sctunditt Marrus ,
pleiiii-> ^- lus. A|MMMlypsi> auu-iit cv Grxco in l^juouw rTvrU-
SfMrilu saiicto. teripstl Kvaii|it<-liuin (ilirisli, cliH|ui() liu iuU-rprcLj(ur. llc\ela(M) cjiim -'iritur
Gr.rco : ifi lljlia s« cutus osl IVlniin, iil di-x ipnlus. corum qiLC aliM-onJiu cuiit, juvia liuoJ ci i|fv
Is inidiim .ili t{)iri(u proplietali fi-i il, dir. ns \ ox Jo.iiiiics di(j( . .Aptxmlypnt Jetm l.kriili, tjmnm dtdii
clantnntii i/i (/>-ic-i('>, jiuKtie iiam Doiitino (Hmtc. i) illi Ueut pntam faccrc unit tuit ;
l^i'. iK lli tui l
ii( (islrntlcrcl (.lirisiuiii pii->t a^siiiiipliuiiem r.iriii» sf tip(nrct «arroruin libruruin, qui pcr Sf>«riluin sjm-
KvaiiKelittni prj-JirjSM- in iiiitndo. Ips4- ciiim (lirislus « liiiii l«M)ucntcs, ad eruJiiioiii-iii i <-i prrtrptj
«l pr«pli<*(j ili( lus csi, sii ii( s«-ri|i(uiii est . Kl proplu- \i\ciidi,c( credeitdi n-^ibm eoiikci ip« run(. I'netc.-
litin IN ^oiM^m piiiitt tt\ Tt-riius i.u< js iuu r oiiine» I.
'
1 xoliiniina a|MM ry|>|ij iiuuri;|>jnUir. Ap.>c(T
«-\jii|{rliN(.i\ (irjcii M'riii<)iii> cruilili&siiiiiis, <|iiip|.i* -! : ui dirLJ, id r>( kccreli, q<iiJ iii dulMuni vr»
;
ul mcdK-iit in Grx<'ia Kvjn|;etHtin Mnpsit llutipliiin iiiunl K«l rnim nccnlia oriKO ncc paict patnbu».
cpisro|M), iiiitijnt a saccrdoLali »piri(u, di(Tiis /- mi< c quii <riUt vcnicioai tcnp&u-
in diebHt llcrodit Judtrir tacrrdot '/.achatiat . (itiii uruiii (iiU»siiiij c( iK>ii^siina MX'r<*«sMiac prncfic-
Miiin |Misl iijU\ita((*n) cjriiis 1 1 pr.rdii jtioiictii Kv.m- iil. Iii liis a|MHr))iiiiv et > i<i(ur alif^uj \critxt.
pi-ln lioslijin fuisse effei tiiin pro s.ilutr iniindi. Ipv- (.1111(11 )iii>)iier iuuUj f. ''.I III ri% ianoai<a
csi enini taccrJos, de i|uo di(tum cs( in Pvaliiiis I'
juiloriia». (JII.C n'«tc a ,
juJicjiuur i.n^
2°H ei tactrdot in arlernum tecundmm oidinem Nel- c>v' ciinim crcilcnJj.qiiibut ascribuitiir. Nam nnli >
(httrtieih (/'iii/. (11). l li« eiiiiii (.lirislus ail«<-iii(, ct sut> iMMuiiiiliut pn»t>b«l>rt)in. ct rrreiiljoca *«tb
sjreriliiUiiin Jiiil.ioruiii uImiii(Iuii( [i)l)nHitui(|. Iri ei nomtiiilMis th kct«4«d»
J)M) («ilonnit
f re ft riMi l iiT.
proplieU.i ri-ss.-«\:(. ^iiaidit Joaiioet ftt ripvl t^ .m 1)111- oiiiiiij siib
((eliuiii iiliiniuk iii Ati.i, inripicn<\ a VerlMi, u( osieu t jiiiii.ii j, <!il iid exaniiiialKXM', rv
«Irnt eiimdi-iii Sjlv.itnrcni, qni pni iioIms dii;ii «lus
cs( nj>4 1 (t pjli.ipsuin jiile s.vrulj iK-i Vi-rUuin c^* *,
CAI'! r III.
ipsiini r firlo veiuvsc, el |M)st tiioiii-iti ji| orliiin Itierit amitmimii^. ^n *- iM^i«4f ^mtd in i4»r(u t*
iU*ruiii iriiirjsHC. ||| <,unl iiiijtitor cvjngi-livir. quos Cii /if rii .#<Ni«Mrar
|icr h^n-i liii liiii Spititus %anrlu> f iKiiiln j\il in ipia f>c i<i nytattWW ifiUir Vr4cn« c( Ko«i T<
tnor aiiimaliliiis. t'iop(erej juu-ni qn iluor aniiiulij niJim libftmMM, ci nuiwrrn rt.r»Mi Ixrtiu-n^ ^i*«
di(iiiitiir i|uij ixr ()ualU(M niiindi pjites (idct ('.liii |iiiMriuij narraU<M«tiiii « i|.ji« .jm OncM>)wtia tMm
klijit.e itligioiiis Kiriini prj-Jic.ili<>iie «iis^eitiiii i(j h-»(oii.)r tV'U-n|M4l fjlnrtm nitin U, n bMMM* •M-
. :
Hiorsniiiqno cnm cnriilnis IMi:irao- continons, in qua scilicol nnn parva sanclariiin Scri-
oiiain Unlti i ni:iris,
priucipem ac populum, et subvcriissc urbctn ct tcin- cam, qu;c qualilalcm nalurc comprcbendit, ad ulli-
piiiin mum theori im, id csl contomplativam. In Provcrbiis
n r»r iMVtfiSo i.irfi! \xii. III» V
riiim iiK)rjlij dorMis {>f-T romiiiiiiu-.ii i|iiimii.I.tiii !•'- A l^m J rii»il<-!ii . ruuuin I'.jb> • .hjt c MlMr .
(|M«*iMli ti-niiii alU.^rnu iiiti:llii(rii(ijiii t liilil, coiivr- i'i:iii 1<; tur.r\t[t'orlr,nrrrni \'\n'tfUim,M
\)linriniii|iitr imndaluruin, i-l duclriii.i: nt •••»U^ ii ^l'- M'»jl>, riirriiriiiiiiii f>]iii.i«4 1. .1 K^(4i
tiiCioiwni Min ini lii tcrbii». |jr»r\ihiKti'HJ wriiUMiUi^ rt S4j|itu<liiicin tnariik «l^wr.i . olMiJionMi i|M^mi
ruj(ilavil. S.inl :iiili!iii l^roviTbia »uli urlii* alii» re» liiluni, rii;pin rt inlrtilum .\raliir. rtritl;i
ali.-in ej(iliranli3, i|iiJ? aliU-r. qinni ilniiiiUir, iiilrlli- Siurt, si|.\er»tnnrin ctiain Tyri »i«c
giinliir : jilui iu virUil»' s«iil<*iitijriiiii ijunni iii s4»iio %*-A rigiir.ilMrr iti visimr Jn''x3r svnafofa pi^kihir.
vtrburnm ,
qu;*: GrA-ci pjrjlhiinia ^ParaMiiiJ^l \o- cl Oih-iia mtmini rnpubliir : in ruiiia CaliylooLr
canL confiisio liitin^ rounJi, ^iifMn(iiaf|nr arfpnlur, et ftm»
Kirli-Mast»-^ rcrum naliiram disculifri>, nim la iti iiioiHtiaUir . in raslalionr M'>ab rrror M-irnltJr v-
niiiniio ratliira rl vana rs.s« nprf hpiiilit , r«'niin i»m- ciiljris in ftih nliiim I 'riiim<]ur nnilalur : iu ever-
iiium fragililali' coii'»jm'i la r»-nunUjri niunJu a !iiiu- sionr .-Fzyiiti lolins Mniikii iJuhtJJlrir iJrUnMMibir,
In C.anliri-. aiitim laiiiiconini «npcrxns^Ms \i<,i- liuiir IMi.lisliiin lii< liis rorum moiMrjlur, qui alni-
bili.1, at<|iir coiiliMiipI.Tns «"a nii.e Minl r<rlc>li.i Vfl ciiint jiigiim r.hristi, cl rlrxant le conlra Kimiia:n
spcnc npoiisi rt spuns.r l.lirisli Ki rlcsi.r-
" (Ki Purro p«'r Djnij»runi prT-Jiraiiti graliun. rt
divina siil)
qiir iiiiitalrm <liTlar;it . alqiic ammam a.l ainDrfm ruiiia osirnihiiir fx>t)iili Ju<Lronjm : pcr flMH aMn*
cirlcsliiiiii <-irii.uis prrvriiiiiiJiim aJ coiikortium lUi il<i>»>rii, hiijii» fc.cciili irniptitio decfaratsr, cl ^mm
proToral. IMikI \rro non c»l omillenJum, ijiioJ a do- illi vciilura suiit, ostcnJnntur. Pcr Uunvrani onlnr
rlorihus iMJslris trj 'iiur, apu I llrhr^-os hanc Tuissc lioi ju>titi.i; i;ciitium, ri tt'nr!irr aufrruntur popnli»
ol>s<"rvalioiicm, iie cuii|ii.iiii lniiic librum Ifg.-rc jx-r- J iiLcuriim ;
jx^r .Kraltiam pr.i-Jicjliir aqna Lap<is:i.j-
niillrrcnt, iiisi viro jain jierfrt-l.r siiinli.c <l ruU)- tis, pij*l«*nil.i his,i]iii furcrint piMitium «TrDrm vH
ral.r fl l<*i : iic fortr j«-r iiiilm iliil:i(<'n) inr.mtia' cl coriim lilaspiiciiii.is. Pi-r vjlicm Sion p,-rJi(Hi prr-
fi lci imjirrili.im non tain rruJirfl < o^nitiu lubricas Jicaliir JcruN.ilciii «'l h.i-irtironim.qui Ji* •nhiiiMitjlr
nion(i'S, f|n.im potiiis aJ concupiscciitijs «or|><jrj!cs Ectlc^icr rrci'Irninl. Trr Tjrrnm pruliliu» pnr !i-
ronvcrlcnl. Omncs scrijtlnras traJi piicrls a iIo<Uj- cjtur,ut Sfiliccl cirorc i'i"ji<jsilo ad ('lirisluni Ho-
rihtis roru;ii sulilnm rsi. iiiam «t c.is ijiias Jculcrc» miiitim ronvcrljiilur rcliiju i vcro ijii^ iri cV (.liti
CTocont ,
qiialiior t.iiitnm f»ta aJ iiliiinuiii rcsrrvarc, 6tu \cl Jc trclc^ij ^cnliitm sucl, »i\c Jc ro< »'iiu
kI cst priiicipiiim (jcncscos Jc. iiiniith crcalionc, Eic- inj(ion«> muiiiii. l*roplicta\il annorum fcnne »4^i(aa-
«liiciisqitc principia, iiiqtiihusJc fherubim >«ripsit : ginia suh rrgiUis quatuor Jui'xx orJinr atqiic fe-
rt fincin cjiis, in qiio t<'mpli iWcriptio coniiiictur, cl ^* nrrc siSinict s m
ci!i-n'.il>us, itl cnl, Oiia. Matbaa,
Cantira c.nnticuriiin. Ailucii.a.l uliimiim l/<cl.ij,sub lino jur^ nufiM
Lihcr S.iincnU.c, qni vocatiir paiiarrthon, Ciiristi voluiniiii<% cjus iisquc aj calicm icvilur pnn>hru.r
atlvciiliim, ijiii csl s.ijncntia \U'\ PatrH, passion«-iiM|uc Jcrciiius iiilcrpn-l.itur , proikt-ln tJctltH$ Domimi.
«jii» ajtcrta manircsUtionc Jriiiintiat. siiiipl«'\ lo<jiicnt'u. ct aJ inU-llif.-uJuin ra^ilis. qui m
licil-sijsliius vcro moriiin pnic omiiiiini Jiscipli- uiniiiliiis (Jictis cl ji.-issiooiUi» suis, ItiikMnptori^ oo-
nam, ri kanctj' nli^iuiiis convcr».iliiiiiciii jlfjliiii cu- fetri iiii.-i^in('tn pnlulit. Ilic p<v>(<jujin in (\ r ' ' ~
-(i
piosc Jisi ripsii. Dictiis :iiilnn Kiclc^iaslii iis pro co, rrgiiJ Jcii(ruYil ilialiuli ,
jnsUli.i q k- \i| ., )i-
ijiiuJ in iiiriliu cirtu jHipiiii, iil csl coram L<'clr>ia |]ca\il iiiip<-riiini : jibftur prxJicvre prr o«ni«r«
fiinal IijhiliiH. Ilir rnini pru|)U'r niiiiiani i>rnsus ki- gi nli*^, .l.{;y|iluiu vi.lrlic<'l, ci IMiili>(uni. MivjIi rl
liiriitiiJiiinii rl rlnijiiii ji.iriliUitnii SjI iiiuiiis (i(uIo AniiiKNi, K.luiii ct DjiuaM-tini d Cciljr, ct tuptr
pr\'iio(aliir. ('.uiistat aiKnn liiinc liliriiin kiib Ji'si> rr'p'iij .\^sur, iK-c iioii »ii|>«-r Klam rt IIjVn' n
tilto Sin< li cililum fuiHsr, ct iittcr nliijnDN «jiicIj- llic jiiUni viJit \irj;aiu vi^il.iutcni Jdh.i
riiiii S« liplui.iniiii lil tos juri lijbituui vcmra- ni^ cl p«>4riilatis, olljni qiNMjue »uct
(lililC. JuJdirain plc|M-ni i^iic rarnaiium dc>>tlrT r-
I)
Isaias prophcU, qni intcrprrtaUir in/io Domnn, tlrnU-ai aH}iicil, ct diM>s rii.ii.us iMurum iii
^ x kgm'
jM>N(i|it.iiii Jc .nUari niissiis «jhulii^ Ijiii tjns jnii- t.iliiiiii' J lunii.': 'i( la iSmMMM
(;.t\i(, u( tligniit cllircrcUir ^aiic(i SjiiriUis jiru- (i^iili. rl vnli i -
, : lon» «H MHi
plirli.i, spc«-iil.ilur Juo cli<*rul»iiii in 3'iii;;in.ile Jiio- invtauratiomii jj drk^jcnjiKluin «ii-rrt luot prvortl
iiiiii tcsl imnilonini ciiiii JiioJci iin jli<, iJ ol >\t > jHipnli, r| succi*ft*ionnn f«liiii SuiMil Hmbi rj|irt-^i
sIuIm, qui prj-.lirationc lUJ \«i!iicrt crli*rit.Ue Jiscnr- Mpplicii, alqnr niiivrr4» |;c*tiltl>u« purTitil Ar« t^t
ri-ritii(, (C(;ni(<-s f.K icin «'( j>cJc« k-.riilis iii lliiunn 1 1 Innibare skIi rirnip*.> jMipt.li Ji.«!xx>riiMi. p«lir
IVi. i.l cit i>ctullaiili-.s «'•j, M\c i|ua' jnlc sxculi f- c- r<rliini in t!c«pri.iiii>ne piujitii ilitij iij«» ftu
riinl rtonlia, sivc qn v jiust Iransjcijin hiijot innnih iKina prnliiini nstriiJil rt «alirr«iani\-«MtUtiUi«n
liiinrjiu fiituia suiil. Ilic Ijiitrii pnsl vitioiMMii JuJx ji^*r qucni inrbruln» c»l iuaiv4}u«. ir>iifetuiM i«'i>iaLa-
c( lciii\al<-m aJ\crsus r.ctcra» gcnlr», qnx in cir- lri.c *a»«*, JMlelur pMtjirrrr in Kiiflir'i>-.<i V(J«iiur«
«iiilu rjii» suiil. projilifli.r i-oii\« rlil wriuoncm, ri Upiili jlli^aliiiu .^J ilni >««vtraniiiii*t iki> rita«i
juxta (|>ialilj(nii iDintuiii. c( \i(.c i!ivi-rM'at' ni. ijua" liiiiis, VI I rijiiralilrr (»(1«» wiiinJi i»crrf>l
CsmmiI cis iii.-)lj vcnlMi.i, ihnunlial. Po»! cjplivila- hic d> liiM|untl<n, rt advanvrrvtoiirai promcal : >J
,
prxclara continens niysleria.cernil simi- decim primus est. profundior rcliqnis in sentenliis,
Rcilicct, cl
in simili- et operosior intelicctii. Isle ad eas tribus, qn.t; et
litudincm gloriae Dci, cl qualuor aniraalia
rotas se iiivicem Samaria, et domus Josepli, et Israel vocabanlur,
ludine quatuor Evangeliorum, ei
Io<|niiur sed pcr Epbrxn bxrelicos arguit, qui re-
continenlcs iu lypo duorum lestamenlorum :
vi !el :
Ac dcmum a si.iistio
suslinebunl. sui voluminis post voiuptuosa convivia ad luctum
.-«terna supplicia
provocat Jerusalem, excidium qnoqiie pronunliat,
in dcxtro dormirc jubelur piopter spcm corum qui
morum resurrcctionis gloriam ob- praedicat quoque.vocalioncm gentium, et super con-
pro einendatione
liiiebunt Aspicii in tcrra et duas virgas sibimcl co- gregalos credentes snpeiventurum Spirilum san-
pulantes in sirailitudincm urcumcisiouis el geolium cium. Propbctal sub Joaihan rcge Juda, quando et
figuram, magnis alis el volucri celcritate toliusmundi Amos, qui interpreJalur, onus, valicinavil in Sa-
imperium occupantem. Plangii praetcrea sub specie maria et Jerusalem, tria el quatuor scolera gentium
f.riitoipis Tyri bcaiiludinem diaboli, quaro amiflit, et sub tolius mundi figura describens. Primum itaque
ruii.am cjusmagn.tm cum lamenlatinne dopIorai.Ad scclus, quiii omnes in Adara peccavcruul. Secun-
uUimum arundincm vel funioulum gcsians meliiur dum, quia in siatu naturac legem immemores ra-
s«b spccie sanciorum mysiicc Jcrusalcra. Inler baec lionis non intellexerunt. Tertium quoaiie eorum,
mysiica subjacent quacdam moralia. Falsis commi- qui datae leginon obedicrunt. Quarlum incxpiabile
iialur prophctis, atquc speculatoribus prxcipit, nc eorum qui in Christum non crediderunt. Pro qui-
rclicennt maliliam : (|uahior eliam ultionum puenas bus sceleribus intonai Domiuus se ignein, id csi,
pcccatoribus pracdicat , aiiiniasquc redire ad corpora scntenliam xterni judicii iiiaturum. Hic aulem ad-
sua propbelat : ostendit quuque unumquemquc pro ventum Cbristi sub dominica verilate praedicat di- ,
&c rationem Domiuo reddiluruiu, ncc piogenici saii- cens : Ego finnam tonitrutun , ct creans Bfnriium, et
clae ultra nocere ialjcm palcrni delitti : objurgat atinuntiam hominibus Christum suum (
Amos iv ).
intrabxc sub Oola 'ci Ouliba oiuncm lurpiiudincm Reliqua auiem, quae de Amasia ci Jcioboam sivc
Samarii el Jcnisalem, naiivil;iiemquc coiilumclio- D Israel retiilit, tropice ad hacreticos feferenda sunt
gaui objicil : saepe cliam ad pucnilcnli.im ci^plivus Propbclavit auiem snb rege Ozia eo lempore, quo et
provocat, et post pncaricalioiiem admoiiei populnm Osce et Isatas.
rcdirc convcrsuni. Ilic aulcm trigesimo quioto actalis .\bdias, qui inlei*pretalur, servusDomim, inler
siiac auno, ct caplivitalis quiiito inChaldx-a oxsulans omnes Propbetas brevior esl numero verborum :
prophelavit, ibique valicinium siiuni cousuminavil. »C(I graiia mystcriorum acqualis.lsteconira Idum.xam
D:>nicl inierprelatur, jiifiic/Hm Dei, quiquc eliam dc lufiuons, increpar.s myslice superbiam Edoin prioris,
Cbristu ('(iMilis n)anile.>tiur Obl proplii^lis : quia tion vi!(.'licet ;(udaciam, quod Jacob fralrem suum, id
.^^1
holum prxilicavil, ut c;i'tori, scil eliam et loii.piis csl, Christum occiderit in monte Sion, id est, Jeru-
incarnalionis cl pat>sioiiis pcr ordinem roi;um ci salem, fuluram salntem, el sancium, qui csi Domi-
niiuicrum dillinivil aiinunini, ii.i iii nou poiiiib vidoa- II1IS, aimunlial, alque iii monte, per qucm figuraliter
tur luiura pix.lit aio, sed qnasi Iraiisacta narrare. [liguratur] Ecclesia gcntium,futuruni intonat Domino
Hio auiem qualuur icguornm coiiiil l.e(|ucntiiis vi- rc|i;iium. Propbetiivil snb Josia roge Judui;»*, quando
sioncs, eoruu»;iue ditroionli;tiM s'ib divors.is iuidL,ini- n Miohacai.
1
Jonas, qui inlerprrlatur , columha, lam >»«*rinniic A virum »<-<l«iilrni •*jp«M if*** cwf •
c- |'iMin rufum io
i|iuiii III M^iillura ierni', Ininis Jk Imi cl Iribu» no- (iirdir ikiiiiililrr r( J<-Mjm vorilibuN ijrnu rl imoi -
rliliiib rr< "jii.liliii» r.-,l : «t qwo.l p«-r li^Mirani Niiii*r» Uti(j|>! vr»tiiuin prr lif^urjre %3<irilulto : i|Hibnt
|i<riiiU-n(ijiii iiiiinJi pr.rdixil, m i>4'(|ii*-i)lJ)Us l)|iuiii .ilil.iiit, in ludiiii iiuui-)r(jli( (? ri gloria r> nul. 1
p-iii Jiiitaoriiiii qui «jliilfiii griiliuiii non lintiitn |jpi<lcin, qui r»t Ciiristus. irp(rin ut ukn lulimtrin.
aiUrmrr iioluerunl . M'il cara vrinl. invisi buiil kI rst, «4'plilijrnii» »piri(in plrnituJiiM m. Inlrr hxr
Nini\e i|iioqu«: p.ruliuiii kignilU al hprnein, Joiia'> *rro iiilurlur <( lurriin r( (itiofHMii r\Uiiir(ua«. id rs|, dia-
iii lioc lon» Juila-oMim. Njni quriiijiliiuiluiii Niiini- |m)|iiiii, rjh.U-i^Lrtim vi<lrliri( ui (ignr«iii ClirivU • mm
Ijniiii siliis aJ xiiiuljlioiinn pro\o< j>il Jonjiii : iIj liic<'n;ik t4-pU-in, qitr »uii( v°p(cin «kMia Sftiri(M%
ri-<l«-iiiplio t(<-iiiium Man.ljluni cistilil Ju<Jj.-onini. in-c nnn «l dinKoli>.i« ail lirKrram cl a«i »ini%lrjm
M.Milu c( omilra Oii«nlom ci\i(a(i» MrdisM; legitiir rjnJrlabri pnsiLas, Jiioriim ((^laniriil(*nim Ijrpoin
Ii<-J<-rY siib uinbra . ita radrm plebs bqiarjMS m: a H li^uranlr^. As»iimi( quo<|ur ittcui iliiaft \irg4S (umkvIi
hjlutc K< i.l<'iij?, Julorr l.ibnla, riniira (.brislum, i<l < I <i<-rnris 111 (vpo JiiJjiirum < ( (!rn(iuin. AifMOI
cbl, Ori«'<iU'm ccclcki.i-, liiigiam *ujin uMjvrre iiililnr, il«'iiiili- iliias niuliires. td rsi, JuiLrorum •( f»»iMioi
•cJrns »ub uini.ra Irgis, qnjr uiiibrj feriiie arclacO plelxn in jlias lcvanlc» aropliofam, ij r»(, <baiA.bcaai
(-..<>( quia, ;«dvcni(*iiie Chn*(o, rc/.-ra liaimtrunl , rt Joclrinam. Mjik.saiu qiioquc plum' i, qiin.| e»t
c< .i- fucta mni umniri nnin (II i 01 . v). Propln l.i\il p«-cr3(i |,'i.ivis»iniuni, biie «olijinrn \oLns , m
iiiU III siibOtiJ rc^'r Jnda. quatiJu <*( Ovc •( .\iiios pi-iCJla Iion>iiiitin r( «iipplici.i im rilMin(ur \Mi«*l
r( Is.iii» pr()|ilir( ivrruu(. ct <|iMJrigj!> (]uj(u jr uiio |ii i-dM-.i(i<>iii<i K«3nfrlicjr
Micli.rjis, iJ (*]>(. '/liu hic ? vi-I ^uii itlt? V( 1 humi- jngn c*lir<iil»K. Tust Iia-c 4»piri( •
qu<>s tnivSM a>i
lt:at. Iliclt£ai> pioplicU cuiniiiinj(ur bainjrij; irani pr.i*Ji< ation^in iniiiii!i. 1'riiiiuin rufuui iiMiUrii pas-
Doiiiini ol) cau!^3iii binniljrroruni, in(eri(uiu<|ur pu- siono. Sriuiiilnm inKium sqii.>Iorr jKifnitrtitijr. Ter-
pnli Isijcl vciiliiriiin Jciniiili.i(, !o. um riijm, iu ({iii< (luiii nlbum 1 .itniorr baptiMiii. (Jii.irtiiiu \jiiuin «a-
(lirisdi^ nasccn-dir, Jenionstiat. l*ropbi-ljvi( tub rii Utf Yirlutuiu. <!<'iiii( qii<M|ui- <i (nl j% viiickinini.
0/ij, (|iianJo i-t Sojilionia]». g(*Nl.^ii(r» t<i(urjm. per <|n()> iKmitiiis nMiiKlo canit
Njiiin, qui intciprrtatur, contolalur , simnl.icrj suj pra*( rpu : alque Angrluin. in quo (lo<> ci ad-
(;<-ntiuni cktrriniiianJj itrimntiat, n«>c noti r( urbeiii \rrv> {Hipuli juiiKuiUur, vjvr pa^illuin ligiirjli(rr Qiri-
1, ingniniiiii J<-iusali-ni : [mis( cujun inlrriliiin prdrs slinn uilauiii curJibus pop-lorim Jcscnbtl, (H pj
:iiiiiunUJii(is |)jc(-iii, iJ cst, ji|\cii(um S.iUjtons pro- .sUirnin jnlii bristi opns ct iii(< niMinrm in Miuktrts
(Ijirat. liubrnlcin : rt)iiuiii quoqur mi liguiam iilrbis bj^r-
Abacuc, nmplriani, sivc luctator furii$, in prin'i- (irorum , cl asccnsorrin rjus J.jbolnm : prriliral
p<o vuluiniiiit tiii J«-v-rtbit JtjlM>lum cuiii ni«.*iiibris «tiam ronirin in <loniu vcn lb«i<l pjUnli'm in lata-
.ic moiibuH tuts iii linr vrru pronntiltJt jJvrtiliiin ( ro ri^pr ncrjtionis. .\li.i. i|UJ-ciiiii|U«* s* ripsil, a«l «lc
|i .-«Miiiicinijiir S:il\ jloi is. athotilu Doaiiiii narrjui, jnt ik- passionr (]»%, et «Sc
< iinli j Moab ct .\iiinioii , tetl prr i|ito» UiH|iijm tini- in Ks-ju r( Jilcclionriii junKiris |k>tt4ili m JacuI>. I.i
tum |linilittioh| popnli Dei, protimi cj(li<ilicth kicra- '^ >«'qu<nlibu» julriu vcierrt Jii«it-x viclima* rrpm-
inriiiis h.rr. IK i ai^iMintur. Ili< Kidum Ji<-iu ri-snr- l>j(. (-1 sjcriliciiim (ran»f.*rn aJ (Irnlrt. ni Cne %<r\*
riiliDiii» Ctuikti pri pli<-tal , al<|ii'* ii> jjvrnlii (.liri>li jj\i-iidim Ikimiiii JKtiuJidJl. Dir>n «|«Mvqi»r jaJirti.
Riili iiiio jii^u DoiKiiii totniii nuitiiliim s4-r\iluruiu aii- jiivlorutiK|<ir pr.rniiJ, rl i«p«oruni ft^itia». iitjnnrm
iiiiiiliat. I'ri>pb<-(j\il snb Jom.i, iil J.'i> miaa. rdai» pr.rilK j( antt aiUriilum pnuium Ummoi mm-
Axg.i ns, ipii iiiU-ipn-Ulnr, lo/rMNii. Ilic in va(i tuin, ri Kliam anlc s<tiiit<l<im aJvcMiim aitMi^tlul
« inii .oi t< v(ii ti .ii|iluiii l^iiiiiiii itisUiiii jii luni pi.r CSS4 iiiiticnJum. Iiilrr ht< K.>«tuulL ntioalij rt tfti
ccpil, ( Kiiti ilMiiwiii prj^Iii j( Ki*iitiutii. \( I i<)iiim<4i.i iM q.liiiik oMigruriidJ ripiicjl . iii .iKitiak c>i«n|H( ^»>
iKiii tolins iiininii ^.cilicit. jc Miti lij^irj 7.ori<bab«l p.iluin »i«c sjc«'r<lutrs i«-tp<(irt«ir« ncmtrtt |w>t. at^vf
t hntli .iJvciilnm vjdciiijdir >r|)(ii.igrsimo iuU'ki rjuv S«minrn|j |miPuI«> «.bialMmilMik rt tat-rtNlii
jntiii 1 aplivil.ilis |)«ipiili pri>|il<' (.i\il. Jiiolint tAndtin Violjiilr^, q.ii irMMKl riutni r^isn<|^ >lD«uak M %»<**
n«rn\>bus /. .«rlijn.itii vjdciiiio suo prjirJrn* III irul J r^»»' lirlM»*, rlc .
prr»<i»i»r«i«>< i. , .
/.v. hjiias, i|ni iionuiiaU.r. jmoikxki />.>ino<i , pcHt- |MtfMitov vrrUateiu iu*lrvirrr .>. ,,
llebrKorum tamcn ab Ecclesia intcr divinornm B Instrnit per Timolheum cl Tilnm Ecclesias Pliile-
:
:
voluminuin bistorias annumeranlur. Praenotant au- nionem de cmendato servo Onesinio rogal. Ad uUi-
lem prjclia iiiler Hebrxorum diiccs, gentesque Per- nium Hcbra^os, qui iii Chrisio crediderunl, el
sarum, pugnamque sabbatoriim, et nobiies Macha- poslmodum peisecutionibus Judaicis teniii a flde
conforlal aique ad graliam Evaiigelii
bxorum triumphos, loedus quoquc amiciliarum cum recfsserant,
liem prxfalionis Novi Tcslamenli Evangeliorum Pelrus scripsit duas epistolas, qua; Calholicx nun-
prsedicalio, quainvis quadiifaria sil, una e.jl tamen : cupanlur. Scripsit aulem eas his qui ex circuni-
((uia ex uno eodeinqne ore Trii.italis processit. H«c cisione credenies in dispersione gcniium erant : qiiac
sunl enimquatuor flumina de uiio fonlc paiadisi nia- qiiidem quihusdam videnlnr esse planiorcs, dum lam
iianlia, quaeque diiplicilcr uno ore dccurrunt ac por
profundis plenat; sint scnsibus, ul por oas, qui possint
tolum roundum coeleslis ministrantos fliicnia gratia* perscrutari divinre scieniiac sensuin quasi per brevo
ac fidei verbis infundunt, Hxc cst illa in Zachaiia quoddam receptaculum, magna sibi mysteria revciari
quadriga Doinini, in qua per omnem evectus nuin- contueantur.
dum leni jugo coila sibi cunctarum gentium subigit. Jacobiis frater Domini scripsit unam Epistolam ad
Hi sunt cliam, (pios sub qualuor animalium specie ^ xdificationem Ecclesiie pcrli.;ciilem : cujus scnleniia
vibio Propbetalis scribil, id cst, honiinis, leonis, vi- Immcnsam scienliae claritatem legeniihus vjdeliir
lijimanx nativitutis designat. Secundus ad instar Joannes Apostolus scripsit epislolas Ires : quarum
riigienlis lconis slaliin in principio sui scrmonis di- prima ofliciumcharilaiis commendans, tola in amore
viiiae poteslatis foilituuinem intimat. Tertius victi- Dei et fraterna dilectione versatur. Secunda qiiociuc,
mam sactrdotis proRmillcns, quasi viluli mortem irt- qux Eleclae scribitur, dilcclionis liorlalur stndiuni,
sinuat. Quarlus more aquilae assectans c(£lum et denotat etiam seductores, et ab hapreiicis adinonol
lcrram avidus transvolat, atqiie natixitalem Verbi declinandnm. Tertiam aiitcm Gaio scripsit, in qiia
occiilta myslciia [mysterii] inteliigenlia penelrat. collautlat eum in studio veritalis tt opcre misericor-
Sed ex his tria illa animalia, quae in lcrra grao'iun- dix : deinde denotat proterviain ciijusdani Diolrcpis,
liir, actualem viiam sequcntes, ca tanlummodo pro- ct Demeliio lesiimonium perhibct vcriiatis.
S'!Ciili siint, qiire homo Chrislus in terris temporali- Jiidse Epislola increpat blasphemantcs in Christo
ler gessit. Onartum animul contemplalionis acic et quosdam impudicos sub cxemplo impiorum, qni
cielestia iiispicit, et paulaiim operum plurima divi-
^,
[ob] superbiam el luxuriam sempiternis ardoribus
nitatis Sacramcnia digessit. Ex his primus et ulii- traditi sunt, pro quibus admonet Ecdesiam, ut eos
mus ea prajdicaverunt, qiiae ex ore Christi audie- arguat el ad poenitentiam cohortetur.
nint : vel quae ab illo facta vel gesta vidermit, reli- Acluum apostolorum historia nasccntis Ecclesia^
qui medii duo ea tantummodo, qu« ab Apostolis li;!ein opus^iue describit,CHJiisqui.lcin scriptor Lucas
cognoverunl. Quorum quidem Matlhxus Evaiigelium Evangelista est : contiiict autcm ea quse in Judaea
iii Juda'a scripsit : dcinde Marcus in Italia, teilius vel in Gcnlibus per gratiam Spiriius sancti tam a
I.ucas in Acbaia ultimus Joannes in Asia
: ex qui- : Pclro qiiam ab aliis Aposiolis gesta sunt.
bus solus laiilum Mallbicus pi;\'dicationis historiam Apncalypsis Joannis posU|uam scribere seplein
Hebraico porslrinxit stylo, leliqui vcro Grxci sei- jiibct Ecclesiis aspicit Filium hominis sedentem in
monis eloipiio edidcnint. ihrono, et 24 seniorcs, ct quatuor animalia proci-
Epiitolas Pauhisquatuordecim prxdicalionis su:e •dcnlia antc ihronnm : in dextera quoque sedcntis
p.MSilrihxit slylo, cx quiijus aliquas proptcr lypum librum septcm sigiliis signatum, in qiio bellum ct
Rfpliloriuis ooclesi* scptcm scripsit ecclesiis, con- egeslas, inyrs, clamor Intcrfoclorum, quoque
finis
seivans poiius, qu<»in exrcdens numcruin Sacia- mundi iiotatur. Scritit deiiidc duodena millia servo-
:
igne ronilinritur : Irrlu pars inarib wngiiisrfli< iiur Kurrunl et alii iiitrrprrt«~«, qai ri Hrbnra Itnnua 'm
astraqne ipsa nitiluntia Irrliam riilgorii larti-iit jmit- Crrcam tacra rl«w|uia tnNMMlenNU. %kul AquiL,
liii.t : ibi dr piilri tiiin.) lonnt.r pro<liiriiiiiiir J riiii>- Syniii < l TltriMkiUdf) »imt e<taai ^ «yl^iri^
nionjin, aci ipMiilrs |»<ii<-si3i»iii IjtliMi.li tit-, <|ui ii.tii illi iiii :. lio rujusauctnr MMi tffmm . el ob hoc
ftnnt ajtiii cniorc «tignuli. Prxtrrea t-nnieilit KvanKr- ftirtr iHiiiiiiwr inli-rpretls ^oiatj e«ktio mtmewfmlmr.
Itsl.-) lilirum t<'klam.-nli, nrin pra*dic.ili«mo )uja\is*>i- l'rxl4Tra Mriuni el wptiMMB 9SHimmew» Ongr
nuini, t-l op«-ris dillii iiltji.- jmaniiii inrlilur r(r'rHle niiro |j|i4)n* n-prril, n rum r»lrm Hili^itiit
l.'iii|iliuii : .Jrs<;nlMl<|i)i- v.rlta il sriiionim, rl ur« .nn p.irjvil. Prrsl.)Urqiir ll.i-ronymiis UiM
|i'..l.-<iiirriti, ac iiiiiiii-rrni aiiiii'l.'iiii koI.-, piign.'ini*|u>' |i;irilrr ri ii.-brj*.) iii l.jlinnin rUw^WMM
Mi( iMclis rum drarunr, ruinain «IrjionK. OiiiKpii il V iiplurak roiitertit, rloquruteT«ju<- IraiMfuilit. Cii|««
pm-li-rr.i ll(;iiram .iiilii liri&ti, liali«*iit<Mii «.ipitj rt-Kni iiitrrprrljlio nirrilu ra^trriii anlrfrrtor iiani r»t n
i^rpli-m, ct coriiiu p<)(.-Al.iti!i, rl nuitivnitii liominis. verlioriim lcnaciur, rt penficuitaU: £ cU-
Nari:il iiiirr Ii.it (,jnti«-iini ti-staiiirnli iiu>uin, s|m*- B rior.
lum jii.li. II, «'l inl. lilniii Aiili. hristi, rt j*l<Truin kiinuiiatiiii ac l>n:\itrr p«-rslringiinlur. Sinundiiin
punitioii.-in liulioli, rl ulliiiiani nirmoral rrsiir- g<'niis llomiHir !(uiit, .pj.it Latiui ttrbmm apfiflljui.
rrrlionfni inortnoniin, ra-li.ju»? noviuti-in «-1 Irrrj-, qiix profrninlur in |H>piili*. TeTlium To-mi, qinrt i.«»*
.lev ripiioiiriiiipii* Jnnisjlrin : numen <-lijiii IbpliMiu librot v.*l i-<)/Nn<iNii iiiiiu np imu5. Ilomili r aulrni a<J
iiiuiiilinii, el ligiiuiii Ml.i: Doliiiiuiiu iioslnini Ji'sum viil^iim I.Kptiititiir : ritmi \.-ro. i I rsl, liliri iiujun»
Clitisluni. Miiit .lispiiljiioiiis. hialoijut v^l «'oll )ii«) drtorum vcl
(;.\IM T IV. pliiriiiioium, qu«-iii l.atiiii u-rmon/i.licunt .Naro quo»
I)f bibltolUeca. Crrei diulogoi vocaiil, mm BermoHft «oramus. Srr-
Itililinllirra j f.nTo nomrii .irrrpil : ro qnod ilii iiio .-lutriii dutus, ipiij iiitrr ulrumqiie Mritur. l'nJ<i
Jii.la-i rrgnt&i fuiurnt iii Jrrusjlrin, divino .-ifTI it.is >».'rmo, Iraclaliis ei vrrtxim. .Srrwu» emm allTa «frrt
Spintii rrjuravit, ruii. tjqu«' lej^is ar projilu-t.iniiii |M-rv)iiJ. rrurluliij »|M*cijliler jJ s«-ip*«iii) rst. V rf-
voliimin.), .111.1 rii<'r.iiit a (>i-ii(il)iis rorrnpii. «.)rr»'\it, l'um Jiil<*iii Jil oiiiii. ft l ii<l«- rt (iKitur \ tibmm (e*tt
l.iliiiii<|ti(' N<'liis Tist.iiiu iitiiiii iii vi^iiiti (liius lil roii vd fopulmiit. (.4imiiiriitjrij Ji< ta quati ruBMeiiU.
«oiisliluil iil tol lilin rhsriit in 1« gi', quol li lU*! aii- Suul riiiiii inlrrprrlJli<)n<-s, ut ri)iiim<*n'.a jurU. nM»
liir rt littrf.r. ApiiJ ('•ni (os aiilrni liilili«illi«'< .nii
iii«>n;a evangclii Apoluf;* itcu» e\l ri<-u»al»o, jn qi«o
jiriiiiiift iiiMiliiiivs** risislratu» rreJitnr l\raiiiiiit> Milrnl quiil.-)in a«-riisjiililiiiN n*s|»o«iJrrr. in .Vf.i» »*«)••*
,
«jiijiii i!riii« i-jtt ali Ailu iiirnsiliiis aiti Ijiu X.-ivrs riiiiii aiil nrg.iliuiir k<iij jxisilus rM. ri r»t n»n*rn
inrriisis Alli. i-io rvr&it iii P.rkJS, loiigiHjur jmisI (.rj-ruiii rjiir;yrit iimrsl Iu-rnl»osum r| lj«:i«H«MMi
trinjMir.' S**lrurus Nirjiior ruikii^ in (•rj-i um reiiilil. g»*nus ilu-)*nili III Ijiulibut rrfiiiu lu i-nju» (uinpvii*
Iliiic sluJiuiii rr^iltiis urliiliiisijiir cj U-ris lutiiin .sl iiiiiir lioiiiinrs iiiullis uK-nJAciit afuljiilMr (}«iot mi-
coni|)jr:\n.li v.tliiiuiiia ilivnsjnim grniiuiii, i I jm r liiin a (iravis i-vorluin i-kl ,
qiMXuni U-\.|j» in**rurta
inlrrpntis iii (.ijiani li : . ; \ ii.ii.!i |), liin,^* (!u rn.li fjriiluir rl f«H)u in« rrJii.ili MuUai »«*«i»-
.lis oiiiiiiiitn liliiiiiiim bilili.tlliivis .iniiiiiiii) iiitriidi*- hjstoriiiii libri kiiiil. in qinbii» rr|rr» »r
luiit, nijviiur 1'titloiii iiis, I ii^oii.iiri.lo fliilj.l. Ijili.i^, M-ribuiitur, a fjv ibuv Jicti, iJ e»i. » po*r%laii»^«».
oiiiiiis liiiri jinr.i- <iu)g.irissiiiuis, ruiii tliiiliu liililiollir- riitlr rt Ovi.lii liliii t*U0rmm Jituniur. ^m 4»
c^riim l'isislr.-)liiiii j iiiufjri-lnr . non soluhi (•rnltiin r«'|;r. iis rl roiiMilibut rttili »ui)t.
M'rijiliirj>-, S.-.1 riuiu 't .li\ii).is litl.-rjs m lnliliiiili. Pron-inium rs| ii.iiium Jti-riKli. S«t)l rw.m j)«"«r
ram siiaiu «Dutulil Njin si-jjiiujjiuij niiMu libiiuoiu niij ptimipia liliionim. q«.r anl« eiMur mMtr»l¥m^m
liiijii!)l«°iiij>«)riliiik AI«'\ji)Jri.r invriilj tiiul llir rlijiit jil intlrueiuli» auJiriiiiun aurr» rpa^^anlur (Jijw«
rl j|) l.lrj/jio jMiiiliru « jM-lriiii, strijiiuijii Vrl. ri« iiiiiii<'ii j>l« rt«ju<* I iiiiiitJli» jw-nti %••«- iri r
srpiiij^iot.i iiilrijiirl(*s li.iitslriir « iii j\ii, «jiijs iii |.rrlj(iini prt.'ilio nniK-u|vi|ii'. q«J«i prrfcwiittok
.\lr( «iijiiii.i liililiolh.-rj li.ibnil Sii|iii Iritl *iil{;«ili iii Prjrr^ p(j »miiI. qiir. lut quiJ (jr»ri»A«n». »«• «(•••J
kingulia cillulii (ut qiiuljiii avsi riinr i^rpaijii il.i non fjr.vitJuiii ^l. ilocYiil euiJ fMic»>«». •*
:
,.r.cnM.ta vcl jnb.... vcrsus, qnos bodicquc rnstic. vocant v.^rsus. Scbcda
Simihin- gn.iiliu,n
illid )
. .
riiur, aii quid sil, anl quale sil. Argumciilnm auiem Mailhxns, L.icas. Scxtiisin quibus duo : Mallhxus,
dicluin, quasi argutum, vel qiiod sit argute iiivcn- Marcus. Scptimus, in quibus duo : Matlhajus, Joan-
tiim ad co.nprobandas res. Episiolam proprie Gntci ncs. Oclavus, in quibusduo : Liicas, Maicus. Nonus,
vocaiit, qiiic intcrprelatur Lalii.c, missa. Styla enim in quibus duo : Lucas, Joannes. Decimus, in q.iibus
sou styli, missa vd missi antc mcn.bi-unarum usuui siiigulieoium quauiam propria dixcrunt. Q.ioruin
in dcdolatis ligneis codicellis cpislolarnm alb.qnia cxposiiio haec est. Per sing.ilos cnim Evai.gelisias
scribebanlnr : uude porlilorcs earnni labellarios vo- numcrus quidam capitulis affixiis adjacet q.iibiis :
cavcrnnl. Codex multorum librorum est, libcr imius uumeris subjccta est arca qnoedam minio noiat:.,
vobi.niuis, ct diclus codex pcr tidnslalionem a co- qux iudicat, in q.iolo canone posilus sit numcrus,
dicibus arlM)rum &ea viiium, q.iasi caudex, quod cx cui subjccta cst arca. Verbi gratia : si est area prim:i,
se muUitndinem librorum, quasi Ilomanorum, con in primo canonc : si sccunda, in sccundo : si tcriia.
lineal. Volumcn liber est a volvciido dicius, sicut ^ iii terllo. El sic per ordincm usqiie ad dccimum pcr-
apud Hcbrjcos volumina legis, vohimina Prophela- venics. Si igitur aperto quolibet Evangelio placuerit
rnm. Libcr csi inierior lunica corticis, qua; ligno scire, qui rcliquornm Evangelislarum slrailia dixc-
coh.Trct,<b>quoVirgiliussic: AltaUbcrha;ret iii nhno. rinl : assumes adjaccntcm iiumerum capituli, ct quac*
fiKlcellibcr dic.iUir, in quo scribinuis : qui:t a.itc rcs ipsnm nnrncrum in siio canonc, quem iiidic^t,
usum charla: vcl mcmbianarumde libris aihorum vo- ibiq.ic invenies, qi.i et quid dixerunt : ot ita dcmum
lumina fiebant el coinpagiiiab;intur. Unde et criplo- in corpore inquisita loca , qu« ex ipsis nuineris di-
res a libris arboruin librarios vocaverunt. Librarii cantur, per sii.gula Evangelia de eisdem dixisse in-
siimpscrunt. Ascrilx-ndo auieni scriba nomcn acce- Rcgiila autem dicla, quod recio ducil, ncc aliqiiando
pil , otficium cxpriiiicns vocabnli qualilate. Inslru- aliorsuin trabit. Alii dixerunl, regulam diclam, vcl
ni.inla scrib;e calamus el penna : ex liis cniin verba _ quod regat, vel qiiod normam pncbeat
vec le vivciidi
• /. . j -.1 ^.-i • .... .
*' .,..1 I .i:.,.„„ _„ :.! j- : .
pagiiiis inn^niilur : sed calamus arboris est : penna vcl q.iod distortum, pravuinquc quid corrigal. Cano-
avis, cujiis c..ciiincii in duo dividitur, in totocorpore nes autcin gcneraliiim concilioruin a tcmporibus
uiiitalc scrvata crc.lo, propter mysterinm, ut iii duo- Conslantini ca>perunt. In prxcedcntibus namquc an-
biis apicibus Vclus cl Novnm Teslainciilum signarc- i.is, pcrsecutionc fervenle, docendanini plebium mi-
l.ir : q.iibus cxpriinitnr vcrhi Sacran.ent.im s.utg.iine iiinie dabalur facnllas. In.Ie Chrisiianitas in diversas
passioiiis etrnsuin. D.cius aiilciii cuIjiiius, quod li- h;ercscs scissa cst : quia non erat licentia epiicopis
(|..orcm ponat. Unde et ap.id nantas calare, poncrc inunum convenire.nisi tempore praMlicti impcraloris
dicitur. Penna aulem a pcndcndu vocalu, id est vo- supra dicli. Ipse eniin dedit facullatcin Chrislianis li-
lando. Esl enim (.it dixiiuus) avinm. Folia anlem bcrc congregari.Sub hocetiam sancli patres in coiicilio
librnmm appellata, sive cx similitu.tiac foliornm ar- Nicicnodc omni urbc lcrrarnm convcnientcs, juxta fi-
l.orum, scn ipiia cx follil.us iinnt, id csl cx pclltbus, dcin Evangelicam ct Aposlolicani symholum posl apc-
qni de occisispecudibtisdclrabi solenl : cujus partrs slolostra.iidcrunl. Intercaelcraaul«»m conriliaqiialiin»
tiiigihX diciintur, co qiiotl sibi iiiviccin compaginan- sunl venerabiles syiiodi, qiu- loMni principaiiler li
lur. Vorsiis aiilcin iii.le vnlgo vocjli, i|uia «.icsni- dem con>i.!cctnnluv, quasi quaiuor evangeli« ve! loii-
, :
liciD Pjr:i<lui niiiiilna. iljmm priiii:i >ir.riu <»Tit<><lu) \ Mimma brrviLale noUvil rjrclum «nratM» <•
trtcttoUiniiu (Ifi rm •liK lu Kpiv<>|M>niiii, CAtosi^itUiy» ipiutl in orbr liiKi-slut »it, ct^nMi ki dmUo (fH|«-
AuguMo ini(M<ranlc, p<T3rin <-si : jn qna Ari.in^ ftiiaoi ordiocfli coon>irl wwf— i tiaf
p^rnili.e (oniii-TiiiuUi l>la^lH:iiiia ile Mt.i-<|<t4lil4lc Mii* (ilb ario. Totle heUtm tu , oi tviqm
sonrLx- Trinilalis, i<l esl, • \riii> asvrrhal (iwimiIi- rariiiina, simplici forniittu* (»«-) facta, ryrlKa *ocam»-
tlanlialnii Di-n Talri Deuiii Kiliiiiii, r.i>!rni K.iiirti lnr. Ilinc <-l lal<*rrulufn i]i« tuni, qoo4 wr Jio f ksbrjl
kyrMxliis p^T ^yiiibuliiiii ikfliinil Si-luii !j sjr.iolus tr.Kiiium .tnniiruni. Piwt rnjas rip4^tioiw*iu »4 pri-
rrnliiiii ijiiin<|nj^iiil.i |iiliutii 8iih Tlu-o losin Minnri- iiiiiin '*torJiiim ri «rrtrnilum. Anti<7Uit<n Frrlcsia
r.DiiNl.inlinopoiiiii ('<iii|;rr^.'ila •*<>l. i|u.f .M.n •ikiiiiniii pixlia quarlaiU-nnia liina ratn Juda-it rrWLrjUiL,
Fpi>>roptim, ni-g.Tnli^ni iH^uni i <<v Spirilniii k.inilnin, <|ii<>* iini|ii« Atc ocriirrrrrl : qucm ritum uocti p^-
lixrclinmi ronili'inii.in<<, ronsnlislaiilialrin Talri ••! irrt in Nirrna byniHlo prollihuiTuai , rrjoUiloralr*
Kiiio Spiriliini vim tnm ilrnvintlravii : ihiik <iTinlMili iiiiii Milnm Ini 'lijlrm (•-1 indr cqaitor inqui-
foiiriim, quam IdI.t (tr.irroriMn rl LilinonMn ' n u I, S4.d i:li " '— rrrf t»ooi« domtnur ob-
Kni III tccli si.s priilit.U Tirlia 5ToimIii I
^ : i krrvare n ub I.
^ j quinU d«riau lyno
prima durcniorum K!pisrop<iriim »uh juniore Tl»e«- iis<|ui: in \irr»imani pninam r\iAniJrrunl, at
(lomo Au^'uslo eilil.i, qii.T Ni'sloiiuin ilua* (wrwHias U l><iiiiiiiirus noo oioiUfrriiir. f*av lu juii-ni Torabo-
iii (iiirihlo asM-ri-nirni, juslo anallK-m.ilr ron<l<'iiina- liim non (frrrum, wil Hrbratum •»t orr a pjtAiaor :
Mt, ostrii !<'iis iiijiirn- iii ilnalMis inliiri^ iinain l><^- (qiKHiijni pjM iiiuii [Pavhin] Crrcr dtcilur paii', st4
niini J.:^ii Clirisli p»:rsoii3iii. Oujrla s)iio<Iiis (Jialrr- a liaii>ilu Milirro vrrlm pa«clia apprllata r^ : ra
d<)iirn&i& Dc&ti s.irfrilotiim suli Mjrri.ino prjncipe qiKiil lunr populus IM ri .k fsp^o iraosirril. Intlr ri
luliiti rst, in ipiu Kiityi'li<'n (i4iiisl.iniiro|Milii.-)' iim in Lvangrlio (Joaii. iiii), tm-m tidittfl , iii<{tiil , Jrtm$
abbalnii, Vrrbi I)*'i ct r.-irniK uiiiin iiatiir;ini pro- qain venit Itrira tjut, ut Iruntirtt df ia«N^« oW Pjir.no.
nuntijiilnn. it rjin ili-r nsorrm l>io>.ror.iin, quon- (liijui no\ i !i'o |>i-rvi([ii dMciiiir, fmpxcr aJtrolooi
duin Ali"\aiiiiniiinii rpiM(t(>iini, cl ipsiini riirvu> Nr- rrgiii ar I>< i notln : ul Crmpot rrsurrrrtiunit r)u«
ftturiuni (Uiii rrliquis lia-rrlicis un.i p.ilriin) srnlcn- iion iM)ft doriiiicnirs, scd vigiiantrs introiat. (!ujut
tia pra-<i.iiiiiiavit : prrdicans (*a'lrni »yiioiliis , C.hri- iKM-iis dupi<*i raiio rst -
sive quotl in eadeoi looc vi-
biuni l)<-iiiii sir intuni ili* Vir^inr, nt in co substin- Ijin ncrpit. rum p.issus rst : jivr quod postra bora,
lijin ilivini- i*t liuiiun.r i oiilili-.iiniir iijliirT. II r quj ri*siirr(-iil, 31I judic.in<liim vi niiritt r»t. Co a«»-
bnnl <|iialiji>r sTno.Ii priiii-ip.iii*> lidi-i iliM'trinaiii pli*- li-tii iiiolo a(;imus pjM I11, ui n n viiuin OM>rtrai «i
iiiiaiiiii* pri' liiantrs. Srd (*l si qii.-« snnt alia cooci- rrsurrectionrm Ctirisit in nn m ' um rrvo<-nna», m4
ii.», qii.r k.in<li Pjtrci Spiritii I)<*i pl.*ni sanirninl ,
C ctuin ca*lrra ,
qu.T rirca rum altr^tantur ad ucf»-
pnsl islonin) i|ii.i(iior auctonlatnn, omnium iiijnrnt mi'iil<iiuiii si|:oihr3lioii< m, inspiriaiQuk. I'r<ipu*r lui-
kljliillla vigori* <|tKirum gr.sta iti Ihk <;|K-rr cundila liiim cniin novj* vilp , ct propUi novuia
«'unliiiniiur. Synoiiiiiii iiuvitiin^ <» Cratu inUTprc- <|iini) juU*inur indnirr , ri riucrr vi-irr
lari ruwtidiriifn vcl cirfum. Concilii voru nuiiicn ira- gjHUt vtlmt fermtmimni , «( iimiij 119»« eontp<Tti0 .*
tlum <-i mun* llomatio. Tcmpore niiin qno ciuso.* yH»ni<iio yatckm motltmm immo4alm» tti Lknilmt
.i^elianlur, conviincbant oiiinr.. tn uniim, commu- (/ l.or. \i ;
proptiT liaiir rrfto vtla- imiviUIcOI ^t
tiiipic inlciilioiic trjctab.itit. rtidc rl roiiciiinm a mrtisi» iiuvurum iii jnin inrnsilMJk << 1< braliooi
(OiiiiDitiii iiiicniiiiiK' <lniui)i, qujsi cunimitiiii i/iitm. <'hjii nivvlicc .«ttrtltnlus rsl (Ju<>d vrro trrtij"
^ijtti ( tl :i iM-ulonini sitni. 1 ii(l<* it cunsi<liiiiii coiisi- nijiiu- di<- pjwlia rcb-bratnr , id rtl, qm dtr* ixcor-
liuiii ilniiiir, (I in. I. lilliTjni trjiiv-untr. <!ii*(iis rit a qiiinti dninia iikqur in v KrMUum pnnuoi bor
vrro (i)iis(-ntus i-sl m I con^Tcgalio ai-Miindo, iil <•%!, si;,iiiiii jl i|iitj in lotii irmpurr txculi, qui trplciia-
(-otivcnirndo in unum ( mlc rl ci.iiiM-iilus <->! nuti rio iliriiiii) niiinno j^ilur. nuo< trrtiuni u^uipit» Imm-
< «qijlitft, kiiut <-onv<-iilits carlut Tci conciiiuit) m>- uirjinnitiim u|M-ruit rrinintD rnnn it-inpu* t%i ant«
(irlalcinulturun) tn nniiin. |t gcin : trninituin Mib l<*i;r |rrlit> n «'ib irJtia, iilii
bu» Al<'i.iii<lii iii)|M*rjiiii is priiiiiiH ( otiM I i|>si( |M>st Tiio j q iiiilj il<'cinia l.ini iis>)ih* jd VKrMinai» prv
qucm probaii^sitiii .iiicloris Kuv-biiit C.i^vinctisu injin p<'r .lirs srptrra paftcluii* dn-s quxrriur |ftl)
Tliropliiliis Ali-\inilrtiiiis, Piosjxr qiii>t|iK* iialiorii' prnplcr ipMim niiim-niin vptruirium, qwo uoivrrU-
Aipttt.iiiits .iii|iii- >Kli>rinos, aiiiplili< Jtis c|iisib-n) I iti> •i^-mrK .iio wi )M- («{«rstar, i|«i AUM ipsi Ix-
li-slivii.)i,s I jdonibiis, ninltiplirrs 1 in uios i-dnli-ninl. ( l<-MX iiilxnliir priiplrr iiMljr OOiwr>ifcJtU. I mU- rl
( IIJU4 qnidi-m rilioKni) iMjiisHinni^ ('.yrilbts Alrvin- Jitjiinr» ap<>«loiii» in ApocalTp^i '.
IfM- 1 *•! trpirm
dnii.i' iirlns i-pisi optis in iioti ii(ii)la qiiiiii|uc jiiikis M ri|Mit rc«-li*»ia« IWIc»ij «rro adlioc m i«t» OMrla-
prr <piinqtiii*< ii<'< i-iti iii>\ti-s ( jlrulan*. qii«>lo k ilri) IiIjU* ranti* roovutnla. prnpirr ip^jm looUMil»-
djiiu Ti'l biiia (l< Im*.iI pisib.ilis S4>lcnu)iljs 1 ctclirjii. Irm. lunr nomioc , io «< r>pliin« »<|«i(rjlor. Taria
• I.ocits r-.itriipli .pniis sii- *il<liM' trslii.|t-n fiis h.-mm yilimm i-it;ai t «olrtfrinm mmM Uf^Hdm» ptt
Arim lixiiirUil . I ii.'<f -'i,ii.'iii/. |M ll.j iV<"itii(.t« Iiimkolmm dt/kminl.
RARVNI M.VURI AIU.IHIT. MOGLNT. OPKRIIM PARS II.
H3
,27 D.
n.Hfin obscrvaiilia
(«r.oiv.n
opinion.ii.i p:isc|,..lis n-slivilaii. A ninilM:^
.1 lClio
j:.i..
dcs siipcr
"
vi;^iiili
'
novcm
:
^ '
" "'
iindcciin iit
«^;'!;'^'"'/;;;"^
deccm annuii-
'
'^;';;" ;*
inlcr;l..n>
lo.liniii Noiias Aj.rilis piiini lics, scd dclraclis triginta indc rcverlaris. utundeciin
Noiias Jlarlii usi|-io ii.
CAPUT IX.
(lic Doniinito porvenciil. iualio(li(! Domiiiico pascha
priini mcnsis Iiinani al) ociavo De officus canouins , cl dc. hii qufc in Ecclesia le-
prolialii.ut. Gr.fci
giinlur ntcfue cttnunlur.
Idns Marlii u^q.ic in dicin Non^.rnm Aprilis obser-
qiiinla dccima luna die Domiiiico iiicurrc- Ofliciorum phirima goiicra essc conslat : sed pr.-c-
vanl: cl si
ri«, sanctnm pascha colebrant. U.ijnsmoJi cigo dis- cipium illiid, qnod iu sacris divinisqiie rcbus habe-
liahct. Diclus aiilcm communis, qnia sapc duo ia omuil;us. Ycspertiiuim olficiiim csl in inilio noc is, vo-
conjnncli inccdunl, ut ii.vicem se in paschali solem- c ituin ab s:clla Vesperc.q.iae suigil orieiUc nocle. De
niiaic scquaniur. Nam embolisaialis aiuius Si-mper qiio oflicio Psalmisla comn.einorat dicens : Elcvalio
soliis csl.
" nitimtuin mearum sacrifinum vcsperlinuni {Psat. cxi,).
narcs, id esl, ccclxxxiv dies habcrc moMstialnr. exercelur, aul in aliqua prohabili cnnvcrsalioiie per-
qiiojiibenlur hi, qui longins habil.ibanl, in sccun !o nciu foitasse siguificat, quam in (ine vit.v. Domiiio so-
n!cnsc pa.sclia cclebrarc. Embolismus aulcm uomen lel olTerre religiosa devolio, cum poenileutiam geri-
gr;i'cum est quod inlerpretatnr latinc, snpcrangmeii- mus, et humili nos supplicationc purgamus : sicnt
tuin : eo quod explcat nnmerum aiinonini commu- in quiriquagesimo psalino dictuin csl : Sacrificium
iiiiim, qiiibus undeciin lunares dics decssc ccrniin- Dco Spirilnsconlribulalus. Vcsperanoslraest, q.inndo
Inr. Em'iolismi aulem anni et communes sic inve- islam lucem morle venientedeserimus. Unde necessc
niiinlur. Si enini a quarladccima Iiina pasoh;e prie- est, ul ficqueiiter admoneamus nemiticm debcrc
ccuenlis nsqiie ad quarlam dccimam seqiienli.s desperare : sed ultima sua po:ius lacryinariim fonle
ccci.xxxiii dies rucrint : embolisuuis anuus csl : i^j deteigat. Malulinum vero oincium osl in lucis inilio
Bissexlus est per annos quuluor, unus dics adje mane, de quo Psabnista ait ; Jn mncutitis medilabor
cUis : crcscit eniin per singnlos annos quarla pars ^ i« <<; (Psrt/. lxii). Redit cnim ad illud qiioJ superins
asiis.At ubi qnarto aimo assem compleverit, bis- dixit : Ad le de Ince rtgito {Ibid.). Recte siqiiidcm
sextum anuuni facit. Dictus autem bissextus, q«o;I fidclis Jn malutitiis vigilat, quoniam nec inlcr pro-
liis sexies ductus assein f.icit, quod csl uiins dios, spsra sua oblivisci poterat lucis auclorcm. llis
sicut et quadrans propter qnatuor ductum, quod Aposlolus dicil : Vos esiis filii lucis ct filii dici (/
est bisscxtus, quem sub dierum oursn in annum sol Thess. v). Qaorum duoruin lomporum significatione
facit. Intercalares aulem dies i;icirco vocanlur ,
quoJ ostenditur, ul die ac noclc senipcr Deiis landetnr.
inierponuntur , ut ralio lunx' soIi:s(|ue conveniat. Missa temporc sacrificii est, quando catechumeni
Calareenim ponere dicilur. Intercalare, inteiponere foras initluntur, clamante Levila . Si quis catechu-
sive (ut alii volunt) calare, vocare ('icitur. Nam vcr- menus remansit, exeal foras, cl inde missa, quia Sa-
bum caloGrxcum est, id est, voco. Dicunl enim ([tiod cramentis oliaiis inleressc non possfml, qiii nondiim
pontifex, Kalata, id esl, vocata in C;»pil<dium pk'i)e rogenerali noscuntur. Chorus est niuliiiudo in sa-
jiixla curiam calabrariam, qii:e cas;e Romuli proxima cris collecta, ct diclns chorus, quod in initio in
est, qiiot dies a Kalendis aJ Nonas snpcrosscr.t, pro- modum corona; circiim aras slarent. Alii chertim
nuntiabat:ctquintana3quidemdicloquinqui<^s vcrbo ,^ dixernnt .» concordia, qu.-e in charilatc consislit
Kalo, «cptimanas repeiito seplies piaidicabal. Epacias quia si charitalcm non iiabcal, respondere conve-
Graeci vocant , Latini adjectiones anuuas Iiinaros, nieuier non potcst. Cum aiitcm unus c^i^il Grance
q:i3e per iindeuaritim numerum usque ad tricena- nionodia, latine siciiiiiim dicitur : cum vero duo
rium in se revolvuntur, quas ideo A2gyptii a(ijiciunt, canunt, bicinium appellaiiir : cum mulii, cliorus.
iit hinaris emensio ralioni solis3e.|uclur. Luna onim Chorns est plurimaruin vocum a;I suavitatis moduiu
juxta cursiim suuin viginti novcin scmis dies bicere lcniper.ita colleciio dc quo el Psal.iiista ait Lnu-
:
dignoscitur, ct fiuntin annolunari dies ccci.iv, rema- dent nomen ejus in choro, in tympnno et psalterio
nenl ad ciirsum anni solaris dios undccim quos psallfint ei (Psal. cxux). Nunc dicit, in choro n<>-
,
yEgyptil adjiciuni unde el a(!j(!Ctiones voo.mlur. men Domiui csse iaudandum. In clioro ulique, qui
Absqiie his non invcnies lunam, (|iioia sit in qiiolibot jam iiullam patitur di.-^porsionem, nullu>n ixdium,
anno ct men~>c cl die. Ist:c epaclse scmper nndcciuio niillum soandalum : scd meritornmprobitatcoolleclns
Kal. Aprilis rcperiunlur in eadem l:ina, q.u.T fiierit co tharisslma semper unitate consistit. Sedqjiialis qnan-
dic. Continorilur autem circulo (ieocnnovonali .sod : lii.sqne sit iste cliorus, olius psalmns cxponit : A
cuin .id vigiuii novein epacias pcrvcuci ini qui e&t solis oilH vsqiie ad cccasnm landabilcnomen Domini
,
120 i»r. iMMRNfi iinr.i wii. - un v. 1:;«
(ran/. ( \ii). .\iiii(i1ioiia r\ Cni.Tu iiilrqtrfUiur, rox .\ n»% lihgux' iiitrr|irrlali<ioe \n lutu irasUrr nuo pt»-
reciprocii, duobti» M-ilircl 1 liorit alli-rnnliin |i^alli*ii- ((>l. On rnim t«/r /f.a inU-qirrUlur !.«<•« latrrjcc*
lilius ni.liiH* lomnint.-itn, <>i\r ilc iino aJ uiiinii : (10 r>i ni^ilum aotlBi «ixnilirjnt wil» ilrfifrcaJMi^
<|iiod ^-eini^ [)s:illiiidi dr.vcns iiivniisvr Uj lniil. 3(1« tn. O I fHM aulrm tnlr^Tv «Jtfilar. qM^ ww
lt.'S|)oiis«iria ll.-ili traiii lcrniil. qn.n iinle resjMiti- rorrupli inrtJii viirali lilU-n rt rliva t!i<i:M«4 •»•:
)Miri4 r:)n<-iilc*« viManl, f|iiiNl alio ilt^Miit-nU*, iJ :ill<-r iki«''ii lii in v«*rMltii%. cuni •< jiMliinn» iMUnrmmfri-
i>-spoii>!«*.il. lnU*r irs|Miiisi)i ij anlnn «1 aiili|ilii>ii.iH m.i s<'«piriitis vrihi rilri-mjiiipriori«trr1>i .-i-
l.(M- (lillirl, i|iii)i| III ri-s|)<»iis(»riis uiius vii^uii:. 1 lii lil, ci «liiiiur ll<-tirai<r ottftM , (]iio! n.u > ta-
'i-
i!ii il iii aiili|)lioiiis aulriu vrrsiMit alirnianl l<ir i(i/r«/ir/i. Mil*au'li<*n<ki tcl pitpulini lumu vil lo-
niUH vcl liyiniiii.s : s«*il U-y^iiur Lniliiiu. Illu: niiin iuu- (>fT«'rUirtuui lali etcausa tnmptil Toi*ab'ilum frr-
iltiljlio, liic ioh |ironiiiiti;ili(i ipi.rnlur. (lantirum rst liiin ininiiii) iliir «il>lalin, •pi.i- jli.in ii(T rlur r| «.x^rv
\(>\ ijiitaiilis iti l.rliiij. ISjIumu :iuti-ni ili« lUir ,
qui lir.<li:r a pnr.l l)i'il>u%. A qno «WlrrUiriuoi nominalitr,
1 iiiialiir nl pi»jll)*iinni , (pio ii>iini (s.c Djvil pru- ipiasi pri.|il<-r fcrUtr. OMjlio vncjlur ^uia offrrlur. ,
plii lani in inagno iii) stcri» pruilil lnstnri.i. 11. • r aulcin m»iia prop: ir Ji< unlur <lt\i:i4 inun«*ra.
iliii) in ipiihiikiljni psalinoruiti lilulis jnvla tnusicim II ncra. N.im «lirunluroltsopiia, qu.r paiiprrr« di^ilil
;iiliin :illrriiaiiin sibi opponniiiur. .> nn rjnlii iim li)4-n ni incnini vilMint. fuiqiic tnuiins liomini d>-
|Ki:ilini rjtt, «iini id, quuil (iri;jiium tiiuJul.itur, \oi (iir. iloifiiii nro. lii.K- ctiaiii 111 tctnplis ikiiuria Jk»-
poslra r.inLiiilis rlmpnlur. 1's.iliui vrro «•Jiitirnm , niii». Mtinrn aiiU'm viMjnliir ,
qiix aiiiina'>at ac(i>
i|U(h| biiinana vox pr.cioipiilur, ai>> orx^^ni iiiolulan- piiinlur vcl «biilur. O.io sunl ,
qu c o/TcrunUir do-
iis iiiiii3tnr. Psjlinus aitlom c% ps:ilU*rio (ii«ilitr. iittni c( itjcriflciiim. fKiiium Jirilitr, qiii.l<iai<l aurti
rinli' iicr iiios c«.l, «'\ jlio opcri' riini roiiiponi. Trcs ar^('nio<]iie .nut qii.-ililM-l alia 'prcic criitiliir. S\rr.ll-
.iiilcm f;i.iliit htitil 111 (aiitaiiJu. I'iiintts .sm o nloii^. ciniii anlcm cn| viitima, c| (|UJ-(ui>quc in ara rrr-
SciuimIiis incciiluris. Tcrlins acnMitotis. Uiapsalinj niatitiir s( II potiiiiil-ir. (Imiir aiit> in quo 1 l><-o Jjlur,
>piii!aiti llclir.niiti ^irlnim i*»sc volnnl, quo sigiiin«-:i- .niil Jc lii Uur atit « nnsrrr.iiitr. Q-KtU Jrliralur , di-
lur iciiipcr iJciii : quo.l illa.quibU'. Iioc ititrr|Hinitnr, rcn !o Jalur, unJc <*( apprll.ilur. tnJi-ri « rranl quX
scm|)tl« rna cssx,* citnliitncl nuiilnii \<ro df.ci iiiii rons.< rjiionom >'c lii atixiir pulanl stgniBrari. Inuiio-
T( rliuiii r\istiiii.ini, ipiu signilii itui intcrvjllum psjl- laiio ab atiliipii» «licta « n quoJ in ni«>lr jllaru |<t-
liiili nl psalina sit.ipioJ ps.illiliir. «liapsalina \croin- siU viclima ca.' '< ri liir. l'n.l«-cl nindalio pnsi itun;»-
icrposilum in p>allcitilo silctiliuin : ii(quciii nliiMHliim | ,|,ot)cin rsl . nunr a-ilrm iniiiinl..l:o ptnts rl cilitb
babiic csl, iion roiijniipcnJas M-iiUnlias in psallrnilo, miiif , inqnil, \\alfr,\i libnle Jon. l.ibarr rrfo prt\pn«
itbi Jiapi..ilnia iiilcr|M)siluni fiiiTil . qiiia i«l«*o inlcr- fuiiJrrr c»l . kuiupluinqiic nomrii j Lil rro i|«oJja,
|i.ittitur, ul convrrMo wnNiiuni vcl pcrson.irunt cssi? qui tn C.iacij usuni np«ri( vili»
ipio
ii:is«aliir. Ilyintnis c^t c.iiiltctini I ii|.laiiliiim , I
(MIT \
ilr <ii 111) III i.niitiuni laiisiiilcipict.iltir, pii) co i|uiij
»•• i ,1 i;»>>J ecrmm
/>c /io«ni» /io/i».-(iM»iii <«'.;•(.
(unl cotitinctitcs l.iudiin l> i. Si rrgo sit latis, r( non lluolir apiiJ \rlrrr».b«rli.>nlur i»cnliria.q'iT ir-
si( l>i-i : iion rsl li) innu» : si rrKo [\crii] rst, ci in I ut- banl. anU-quam j I ho>u-» p.'r(;rrcnl. Violimjr vrro
(Iciii l)ci Ji( ititr I I ranl.iliir lunr cst liynintis. ( tii tuirilliia, «pix \u\l vnUiriain «Ir \irli» bosJilMr» im-
conlraiiiim csl Ibiciiiini, qiioj rnmcn csi bincnti mobbanl. <l < ranl vi<limj- niAjura fcj< rirnia, ^u««
c( fuiKtis. .AIIilHiii Jiioium vcri orum iiKcipictjlio. Ixtsin . ,Mn \icli.ii3in tliclam pj(»\.*run(. qnii ir|«
biM csi , laii> ll.-i : cl cs( llcliixiiiit. /o uiiiiin «"<l ('c
p i.ii ^i tjtlrbal : vrl qiiia junrlj a I arj^ «lori^*-
I)
ilcrctn itoiiiiuibcH, qnilMis apttJ lldr r«is iKiis \ura- Itir. Iloloi aiisUnn ilbi I «-»1. nbi Utium ifnc r\io*o-
lnr. iXiniii sij(iii(i< al \i r>' si\c (i.!cl.t<-r qiioj cl ip- miUir. quoJ ulfcrlur. AnlHpu rnim niro mvfra »i
siim llcliiaiiui csl. (Jc.c «liio \( iba.tnNru cl nlhluin, rrtliiTi niluiiiMSlrjn-i.l, niU-banl l«>iis ItnMu* la
itc( (It.i*« is , ini l..it.uis, noc b.irli.iris lucl in siiam ^icioriim . o-is-inx-rr naotnia. r( ipvi >-rjnl hi>UM-JO-
liii(;ti.itn «inininu lran%rc.-^ti> , \cl alia liiigna .iniiun- sitimaij llol.ii «uiiii |!ra*rc Jinlur i.Unm .
rao»*«
sniK liorcm (.inicii am loi ilalctn «krivila rs( ;ib Ap«» inonij* jpu I l.iiiiH»» Jnu . 'loini*
sl'ilis iii bis propitc liiij,'ii.i' aiili'piilas T.inl.» riiiiii r.ra-ros or^iJ v«M-anl«ir. l ,
julc« »
».u TJ kiinl ndiniiin , ii( cliatn J.i.iiiiirs m A|>>m jt)p«i .|i»Uirib<i« a <ar.-iiJu .vp(" H n .^'•.•m'«i . ^»»»**
sui rcfrnl sc S^uniu rcvdjuic \t(lissr rl au.lisM^ r<iriiii«>Mi<ii. ct) qiMtl rj. q«i.r »0 »-»rr»\ <»i«ioUoSr«
vocrm r«rU'stih cirrciUis, ( itiqnam »o«rin .iqiiinim ruitlur . in siio usu I Ir jrrr.««l l»o iMO.». (^
iniiUari.m ri loiiilriiiiin \aliJ.»ruin «licriilinm «t»»«rn c( cli.viii II» usu < *l ' • lO vjnrt--- - *
• //1/..1/1 \j<oi-. \i\) ac |»cr bix- sic <»|Hirlc( m ti rii« n.j» pi.>j>i'C 111 •• ,. t.lM»« i ^
^
( ,
bosUae, vicUmae, holocausia, sacrilicii. ct etsacrif.cium spiritalc cxpelisse. Uude esl iilud . JSoh
Sic el ibi
Ubaminaoblaiacommemorantur. Bovcs autemvaccae accipiam, inquit, dc domo lua vilulos, neque de grc-
lium mandalorumopcratoressignilicant. Ovcs aiitcm pombo. Immola Deo sacrificium laudis, el redde Al~
Isaiam, lanquam ovis, ud viclimum duclus est {Isa. cabil n.e : et iliic lunc est, in quo oslendam iiti sa-
i.i.i), et a Joanne Agnus Dei, qui toUil pcccata mundi lularc Dci. El alibi : Circuibo et immolubo in tuber'
{.luiin.x) oinnibus dc.nonstraiur : aui simplices quos- naculo ejus liostiam jubilalionis, canlabo et psalmum
quc; et innocenles in Ecclesia signif.canl. Capicc dicam Domino (Psa/. xxvi). Uude in psalmo sancta
ai.teiu vel h.xdi in bostiam oblati aut carncm Sal- Ecclcsia tolam se Dco dcdicnns dicil : Holocausia
\aloris quai absque peccato erat, et tariien pio medullata offeram libi cum incensu {l*sal. i-xv), et
,
peccaUs humani generis Deo Patri oblata cst ut : rcliqua. Quod autem ai)sqne fermenio jubclur Dc/
per ejusmorlem auctor peccaUDiabolusjugularetur; esse oblaiio, ct sii.c mclle : iudicat apud Dcum nil.il
aul pobnilenles pro peccalis suis significant, qui sc voluptuosum,nihil suave bnjus mundi pl.scere, nihil-
per adliclionem carnis mactaiit Deo. Avcs autem que, quod non habeat niordacis aliquid verilatis.
aul CbriijU humanilalc.n significanl : sicut per lur Undc ct pascha cum amariiudinilius manducatur.
lurem ct columban. Christi caro sp.ritui sociata dc- C Econtrario misccri inomnibus sacrificiis saljubelur.
iconstralur in inysterio passionis per sacrificium scilicet ut omuia , qu£ ad Cbristi bonorcm offeri-
Dco in odorem suavilatis oblala : aut sanctorum mus, sal ralionis ac discreUonis semper accipiani.
pcrfeclio.iis conleinplaiioncm designat. Volatilia cniia Quod vcro ia saciillcium oleuin offercbatur, signi-
ho.aines suiil co..lcmplationi vacanles, lerrcuis om- licat, ul quidqnid ad culium Chiisti et devotionem
i.ino se uou misceules negoliis. Quod ct si forte «c- sanclorum impcudimus , loUiin cura hibrilate fa-
cessiias excgcrit, mox rcvolaul ad sublimia ilto ciamus : Nilnl (ut sil Aposlolus) ex trislilia aut ex
Evangclii juvai.le te.sUmonio, quo Doiiiinus ait :
ncccssilatc : Itilarcm enim dutoreni diliyil Deus {11 Cor.
Considerale volatilia ceeli ,
quia non teminunl neque i.k). Uade quoqiie moraliier nos vitulum offcrimus
meiunt : et Pater vestet coelestis pascit illu {MuHIi.m). Deo, cum can.is superbiam vinciraus :cum aguura,
ContemplaUoai crgo vacans et in supcriorum cou- irraUonabiles motus corrigimus :hxdum, cum ia-
sidcratione perfeclus homo (hoc enim quae prxdicta sciviam supcramus : coluiabaiu, cum siiupiicilatcm
sunt docuci^unt), si convcrsationera sive vitara suam custodimus : lurturem, cuin casUtalcm scrvamus
oblaiioncm oJTert de lurturibus, aut dc columbis of- hoc autem gciius avium dicitur unum el castum
fcrat munus suum, id est, in scientia et mansuetu- servarc conjugium. Siujiiara cl paues a^yu.os offen-
dine spirilali. ilyc cnim opus habct ul noii excedat ^ n^^s, cum siae malitia cl ncquiUa hanc vitam prae-
Icgis consideralio in vauis occupala. Turlur siqui- sentem gerimus. OUerl (verbi gralia) similam, qjii
dcm quia cog..iUo.tc.n habet : ita ut ejus exemplo ia ag.i cullura aul uavigando aul in aliquibus com-
Judxuruin exprulirarctur populus , Jcreiaias p.o- munis viuc usibus posiiam offert convcrsalioncm,
bat. Ait eniin : Turtur et hirundo et ciconia custo- quia omnis anima
oteo tamcu conspcrsam : cgct
dierunt tempus ndventus sui : populut autem meus
ulco diviaui miscricordix, uec praesenlem vitam
non cognovii judiiium Domini {Jer. viii). Colun.ba
evadere quispiam potcst, nisi ei oleum coeleslis mi-
aulcm munda ct siinplcx, annunliatrixque praesen-
scraUouis affuerit. Nec uon et illud inlimaudum,
tix sancii Spiritus est : quales oportet essc cos qui
quod juxta roorlaUtalem per clibauum tcuiationum
circa coi.templandas scripturas habent studium. poudus cxprimitur : pcr sariagiitcm constantia
Unde Ezcchias ait : Medilabor ut columba (Isa.
auimi et robur mcnlis : per craticulam muliiple£
xxxviii). Siniila auiem cst libamcntorum sacrifi-
impugnatio nou incongrue siguificulur.
cium, aut sacramer.lum corporis Christi et sangui-
uis, quod in altari consccr.'\tur et a fiddibus ad au-
:
M>cr«tib virtuiibuA rcl &jcris SacranKnla diiunlur. de kodiii^v* : Uitptt»Hi»m habeo k^apiiun , rt c»4rei»r,
Qux idiM) fiuctnosr [h-uv% Krrtesi.-ini liuiit '<|um mii- donec prrftiuiimr (Luc. 111). in quo \i<trlirr| paMio-
( liiit in pa inanciis S|iiriiits <'iitiii!<^iii Sa^ ramtMitoruin iiis sux iiinuii Sat raiacMMOi;
l.itciil» r i>|H,'ijlur «'irccluiii. I ikIi' .s4*u {><.'r Ihiho^ >cu lio«' i*M, s:iii< tjiii Lrrlciiani pcr i
por malus iiiinislrDS iiitu I)fi Iai li-si.itn i!i^prns4*ii Mii Uvjvii a surililius ouiniuin pcrrainnia. l n«lc
lur : lanicii «piia SpirilUH saiutiis iiiy»tue iltj \ivili ^ «Tipluin Ost {)ui dilexil mm, «f Uwil m»t m p<c.4lti
ral, qiii (|uon<lani aposU>li<'u in tonipore vibiliilitcr
Jioiirij iH tniiijmine ttto {Apoe. 1). Hinr qM^ ni.i
appjirltat; ofMMibiis ticc liotioniin ni<-ritis disponkj- tyriiini, qiUMl pro Clinsli iiutniitc lllilai II.H. ».
lorutii aiiiplilKJiUiii lijc duii.i, ncc iiialuniin alli>-
crrditiir cssc pni |(.Uio oiniiium pnecOlonnii : mcuI
iiuantiir : Qum ticqu. qui plnnlul uliijuiil ctl, tuque di» it Pcirns .\posliiliis : Chrit ut p*itM» rW pro totit,
qui rigat, ted qui incrcmenlum iLii Iirii% (I Cor. 111).
f<ifii rthnqkcnt rzrmplnm, ut tcqu.imini tcAiiqn ejut
IJnde rt grjTC inyhlcriuiii di< iiur, qu<i<j rccoinlii^xK (I l'elr. II). m* qun ipsa \rriU* tr^t.ilar, diceiik (/m
lulirnt ilisp«*tisjlioiicin. n.ipliMnus ((rjci*, Ijlioc lii- ».'i/i<i(ur nit', t«< ri anibuliibii in tenebnt, ud hubfbil
rffu iiititprctjiiir. ^uxkUiico liii< tio iIk itur, <|ui.i ilii lumeu tili [Joun. \\\\\. Kt itrriim {jut tu!l, iiuj>i:i.
liotno Spiritu gralij* in nicliui iiiiiiiut.itur. it loii^'c poi< iNr ^«'iiir^, ahncqet tcmetiptum, et lollal iru
aliud, «|U.un cral, rfluUiM. l'riii> oiiiiii ficdi cranius mam, el tequ.tltir mr. ^am ipii perdid-^nt amun.im
(tcroriiiitalc |>ri ratoruin : m ip»a linctionc roildiinur tunm profjier me im ritam lUcrnam cutiodiet rna
piilrliri ili- alliationc vitliituiii. Tndr* ol iii ('.aiilii-i:> (N.iith. \Ml. Pr.i l<^ri 1 vunt rl alur t|tcctc* WMldft-
trnhttiir cJiiUconiiii : Quir eu na ,
quit uur J.i, lioiiuin. quibus .iniiiia piir^antur a «Irfirlit al<)nc
^Ndit dialbala? (Caiit. 111.) Cujus niyftloriuni iioii pciiali:». Nam rri*iliiniiir aninuc «olri a pctralurui
alilrr, insi Mjb Iriinlatiii dcbigtialione, id Cbl, 1'jlris ^ \iiiciilis per cou •
n cl pi r p<eiiit<*ntum «cram
cl Filii Cl Spirilu» ^anrti cognoiniiiatioiic, cntDplc- ri.ni bcryinaruiii i <»inpiincUooc. tiidc rsl illiut
lar, dir«Miie Doinino ad .\|M>^lolob : lic, doccte omnct Jacobi K^timotiiuin l o'i[iieii4ini atiermirum pic»»i»
genlei, br.pliuinlet eut in tiomiiie Palrit cl t tlii cl retlra, et omic pra iniu<Tii. nr talrrmint Jm. »j.
Sptrilui laHCli (Malth. xiviii) Suul Ciiim i/i trifcui llinc ci IS.iliniiilj ad iKiininuin ait : Oeli.tmm mtmm
/< iri^Hi i(a( viNnr trr6Hm(/)iriil. iii),iia sacraiucntuiii coyuiimm iibi (eci , il iitjuUiiiiii mcat wvn eprrai ;
ronflrnijt tcrnarius iiuin<*ru« iiominuni divinoruin. disi, pronunliabo adfcrtum me injuUilut» memM /)i>-
(}tio<l uiitcm |icr .iquatn IkipdsmuH daliir, tixc ra 10 niiH», et tu reiHiiitii imptelaiem iurdii met iPtjl,
chl. Voliiil cniiii l>otniiius, ut ros 1II.1 invuiinl.h \Hsr iiii); ol alilii : Iw^nto, i.iquil ,
per tiN^i/^i hk.<u$
con^nicntiaiii, srtlirfi prr ronlrcrlabilc «t \isil»ilc liclum rNrmn , IntrtfHiit mni tiaimm airaM n^jb*
itnp«'iiilrritiir rl. iiirniiitn , kujxr qood ctuin m [l't.il. \i). Cbi lcetuin dclriUtionrtu vorpoht i»lrl-
pniK ipio f.rrbjlur Spinlus tanrlua ((.en. 1). INjin li;{iiniis, qnam |M)lcsi boiiio bi r^iui*., ()«a«iii« pju-
nrut aqiu ptirKat rilrrin» rorpu* : lU Ijti-ntcr « jms lis, tjvarr, si ciini onlitKjl cidIcMi IMpJnlMMe
mitiisl«'rio |M*r Spinium >jiu luni puiilujiur ct jiu- •Irflcic. Siraluin antcni si;nili.al CHMIiiliiMI
prr f l»
inui. Cujuixjnclilicalko iljrsl lnviH-alo «niiii iK-oilr- rutii. quoin rip.^rr jubrinur, lior rU. nlirriat bvarr. nl
•rrnilit Spinlu» vjnrlu» dc c«i bs, rt nu-du jhs jqui»
n
" »iniiis r\ p<v«at«»rr jusli.ri luKrnlr Irli, ri ri»fn>-
t.iiu-tilicat ca^ dr sriiictipso, cl an ipinnt viiii |Mjr- to lunisMnii ^iiimI anlcni «ru |<«rnilrfiiia ri|Mi{rri
f,j|i<>iiit, ut in i-ts rt cjro rt aninu ik In tis iiMpo- boiiiiii<-iii. d jt «<i' oaiu prr.lutjl, otirnilil
njl.t- niutuli-iitur. Iloc q«Kiqiu- »< uiulutn , «pio.l |)<»niiiius. ilurns /' ^.um ^fiic, »pf't>f>tmqm^^tl
quttnvis JiMisloliia dortrina (^;>Ari. iv) prj-ducl «niin r.'<;Niiia rT^oriiM ( V«l/A iv ) llna prr la>a.t
iiiiam < ssr liitrtn ct iiiumi llnpii<imj ijmcn «unl p o|M'ra cl |M'r rlivm«Ktnv« p«tr|;tlnr Imvi»q a mkiMm»
pliir.i griicra l>3|itMmjtis. qii.r piii)(vnt liooiuirm t auimr. riulr r%l illuil t'«j|iiii«u iMtm^ iaHt m-
«I<'lii lit , ac prtifcitum ronfcruiit sjm tiUti* Njio mo,eHtei M.miii M.ji>,ri>f tl\). hltrr
li-Hiliir in Aililiiis .i|M><itiili>iu'n . Uominutn as.cii- riiiin btal iiiJiins »iij«, ifmtifnit f Mia pftsprw ito-
turuin in rtrliim ilis4 iputi» di\is»r : y«uiiN'-i i/mi^. ji ibo lM>nc nvii\ri»al>oiii% murndil lltiK rl SjlvaUtC
^<t;wunri( <i<7M4i . roi autem bapttutbimiHi Spintm in K\.\ngolto ait . |)jfr r'rrM > <mm. h rrrr •Mi.<«
tnHiio HCH />inr mmltoi hot dic» {Acl. tbi i»o-
1) mmnd^ lan/ rwii» {Lme ti>. Kl jIM trtiftam r«l
itiulum, mvnnni
qiioil lljpiisina tn Spinln san. lo, .Si<-a< 0qmM mil<f./«(/ i^«rM '
H« WlvaMtpM rwftf <
lii' qiiopia'.li\i r.(1 ioauPc», min ad illu.l ^oluinino Ui p<<-i-«Na<*« (Tot. Ai^ral riai Iwiiiof aiM'
i\ I
n. RABAM MAl^l ARCHIF.P. MOGUNT. OPLUUM PAIIS 11. \oQ
I3!S
sacrameiitum, id cst, unititis corpo-
ornlio piira. A««juv.it \ VI). Ilujiis rci
Inlcm pcrripioiidani .Tioii.nm
diloclio pura ris et saiiguinis Cbiisti, de incnsa Dominica assu-
etpra.di«alio vorbi ilivini. Adjiiv.il cl
csl illuJ Jaiobi Ornlio fidci niitur quibusdam ad vitam, qiiibusdani ad exitium.
verx cliarilalis. Uiide :
et si in peccutis est, dimittcntur llcs vero ipsa onini hoinini ad vilain, nulli ad exi-
iaU'abi( infirmum,
feccrit tiuni qiiiciinqiio cjus particeps fueril, idem Chri.
ei {Jac. v). El ilerum : Qvi couverli, iiiqnil, ,
smr, sulmbil aiiimnm ejus sto capiti incinbinni associatiir in regno coelesti :
peccuiorcm ub errore vii''
muUitudiuem pcccalorum {Ibid.). qiiia alind csl sacramentum, aliud virtus sacramcn-
a morlc el opcril
dilcclio icmissioiioin pccca- ti. Sacramentum enirn ore percipitur, virtute sa-
Dciiiqiie Saivalor, qnod
parial, in Ev.iusclio ad Simoncni loqnendo cramcnli interiorhomo satiatur. Kigo qiiiapaniscor-
ittnini
pcocalrice, qnte pcdes ejus lacrymis pus confirinal, ideo ille corpus Cbrisii coDgruenicr
dc niulicrc
clungnenlo uiixil ,osiendil, nuncupalur:vinuinauiein,quiasanguiiiemopcralurin
rigavit, ei capillis tersil,
peccata multa: cariie, ideoadsanguineniChrisli referlur. Hxcautein
dioens : Amcn dico libi, remillutUur ei
cl Aaroii a Moyse unclus cst. Qnod dutn carnali- dixit Dominus ad Snlun : Increpet Dominus in te,
ler lit , spirilualilcr proficil : quomodo ct in ipsa Satan, et increpel Dominus in te, qui elegit Jertisalem
baplismi graiia visibilis actiis est, quod in aqiia (Zuch. m). Hoc est exorcismo increpare et con-
incrgimur : scd spiritalis effecins, quod a delictis jurare adversus Diabolum. Unde scienduin quod,
nuindainur. Iloc significal el illud unguentum, quod non creaiura Dei in infantibus exorcizalur aul
peccatrix super caput Jesu fudisse scribitnr. Impo- exsufflalur : sed ille, sub quo sunt omnes, qui cura
siiio ideo fit, ut per nianus imposilionem advocatns pcccalo nascunlur. Est eiiira princeps peccaiorum.
cunctos fructus tcrrx dignitate prxccllant ct pic- charta el atramenlo, scd in tabulis cordis carnalibus.
liosiores omnibus fiant. Quod videlicet ita solvi
CAPUT XIY.
posse crediinus. Maluit ciiim Dominus corporis et De oraiione et jejunio.
banguinis sui sacramenia fideiium ore percipi, et in Oratio pelitio dicilur. Nain oiare est pelcre : sic-
pastum eorum redigi, ut per \isibile opus invisibilis ut exoiare inipelrare. Constat atitem oratio loco
osienderelur effectus. Siciit enim cibus malerialis ci teinpore. Loco, quia non ubique : ciiin prohibea-
forinsecusnutritcorpuset vcgctat -.
ita etiain verbuin innr a Cbiislo in publico orare : scd iibi opportuiii-
Dci inlus animdm nutrit et roborat : quia non solo tasdederil, aul neccssilas importaverit. Neque cnim
in pane vivit homo, sed in onuii verbo quod proccdit D contra pncccplum reputalur ab Aposlolis facluin,
de ore Dei {Matth. i\);ci -.Verbuni caro factum est qui in carcere, audieiitibus cuslodibus , orabatitet
ethabitavit in nobis {Joan. i). Ait enim ipsa Vcritas: canebant Deo. De lcinporc vcro dictum cst : Sine
Caro enini mea vere cibus est, et sanguis meus vere iniermissione orate (I Thess. v). Sed hoc in singulari-
est potus (Joan. Vi). Vero scilicel caro Clirisli est bus. Nam eslobservatioquarumdam horanimcomniu-
cibus, quia vere pascii ctad a;lcrnani vitam bominem nium, quai diei interspatia signant : tertia, soxta cl
nutrit : el sangiiis ejiis vere est potns, quia esu- nona : similitcr et iioctis. Sed ideo lue orandi boi\c
rienicni aitimain et silienlem jiisiitiam in .Tternum divis;e siinl, iit si forte aliqiio fuerimus opere delcnti,
veracjler saiial. Tcmporaiein quippc vitam siiie isto ipsum nos ad officium tenipus admoiicat. Qu:£ tcm-
cilK) et poiu babcre possuiit bomines, ajleniam om- pora in Scripluris inveniuntur. Piimum enim Spiri-
iiiiio non possunt : qiiia iste cibus el potus .•ctcrnam tus sancliis congregatis discipulis hor.i terlia iiifii-
socicuiem capitis mcmbioruinquc suorum signi- sus cst (Act. u) ; et Petrus qua die visionem com-
ficai. Qmj manducat, iiiquit, meam carncm, et bibit municalionis in hoc vasculo expertus, sexta hora
sunfjuinem mcum, ipse in me manet, ct cgo in eo (Joan. orandi graiia asccndeiat (Act. i). idcin cliain curu
157 liK LMVLIIMJ U KJ XXII I.IU M \Z%
J:innnc lirtrj nnr-.a Imijiliini adi:! (Acl. iii), (|uaiMlo A <~uju% jIiuiii }uUiuiu\ne juJt. Hiiu BblliU CMinMlar
I,.iij|)liciiiii »a:iiUli prislini' f.roriii.i\it S-l rl |)j rtadrl. I'i rf. rtj rU auinn |Mrniirfi;i3 , pmer^u ^
I i< l.ni ligiiiiiu, li rr U'mp«*rj III uraiiijiic oiivr»4kV «i.f|«ri', •! fulura tvm jiliutllrrc IIj-. m^imLi iu
tl ulMJuc 11 l-iacli'; iiiM;ipliiij «lovciiMir. ul ut ini- niiuliUi.linc for»li» r%i ul »i f.jfir, iiKpugnjnle du
uu; quain l«r, iii die aJorcmus. Oe'. iior.', niim Ivilo, alM,ii«.l j-^rj|.im irrrpvnl, huj-i. nli»/*fl.oo<
yiiiins Irium. l'jlrii cl Kilii .1 Sp.iilu» mih n. Ki- ,,.,rgrii.r. S..u4jriio auurm ol rjuwM i-rraittuw
rfpli» ulii|.ic cl aliis li git.ii.i!» orjliixiiliiik .
qiij Mne .-i Mj,;gr^i..i.,r% ,\, i.i.Urc ci ullra prr.jiuiii ui u Ut-
1:11.1 himonili.ii.c .1. I.cnliir i.i ii.^'rr^>-i lu(i> ac ii.x lis rjrr. H(.,.r.. *.n. r>l
i!i.,i,o , .juod ,o,i oHiipl.-»cu-
Kivc Mf^iliarii.ii >,.-.l ri . .iju.ii non prin-. sunicre, iiui. pu- lircui- a.ll.il«Uir. .Njm %h.ui rotMriluarar
i|uaiii iiilf a,M.Mij orulioiu'. iNiora ci.imlulicn.Ia suiit IVo, q.un.lo piimum a gealililalc cu«*cnuaur lU :
Sjiiiilus rflri^cria iiiMiii l.-ncna. (}4.i JuiciiiNutl om- nToniilum.ir qiiancio po»( prrcaluui po-nilniiio
,
lidiiciii^iuaii.ad DoiiiinniiiMil.irc ,
fai lalili.iliias jIjs . frgn-Jiiiiur t tomolocni» grjH^o «oralialo Jicilnr
jcjiiiiiitm ri tic.-u,osyn;..n : cl aMcii.lil cclcnlcr ct (j„.).j I.ju n- coitf*$$i0 inlrrprriaUir. Cmo» odauM»
cxan.liiiir. J. juniuin csl |>artiinoiua uclut, aitsU- diq.lri ni^iiiricjlKi csl. Aui .-n.ui in b«ie 'wtHfigi-
nciilia(|iic cilxiruin, ciii iiomcii indiium c\ quadaiii t.ir (<»i:rr%Mo. «icut e>l : f.aa/i/^or nki. Vttt, iK-
purtr \isccriiiii lciiui scinpcr cl vacua ,
quoJ \iii^ii II uiiu. ru-/i rf terrr (Mutlh. ii) : aot dom .luiftqur coo-
jijuuum vo(aUir. Ijidc jijunii.in iiunicii crcdilur lili'liir «in p.'i cata ali i-v iiHJi.t;(rnda,cujiu imJtrlJticoa
(icii\ jliim, <|iiovt hiii iiicdia vm.ra va< ua ct ri,ii:iniiu csi iitiv-iicDrdia. K\ hoc igitur f^rauo «oca^iilu ci-
exiblant. J.-jui.iuin aulcin rt ilalio Jiciiur. Siatio .lu- primilur ct rrcqitciiljlur cxuutobi^'^» , quoii tlc-
U*in dc mitiljri cxrm|)lo noincii accc[iit (iro co, qiiod ti. liiui no^tiuni ItomiiK) loiililcniur, non quitlcm, u|
uulla l.i-liiia obvci.i.-n» caslris st:itioii(-m niiliiiiin iK»^ro,ctiji!iaKi.itiiHii iiiliil.K(-ultunie!4:^cooret«Mi
i-oftcindil. Nani h-ntiiis btitij, tristilu <>o!li< ili'is a !- cst rrj sciiic* l cju.>, qii;r i^'i.orj(ur. |.r<.re>M cofniUo.
ii.iiiisti.il diM i_-tiiiain. rnili- ct iniiilcs nunqiijiii l. hlr ci.tiii kiLi Jt^jncun Imu i|uimjujui mt ciitti-
iiiiiucirt.ircs Sjcrjinciili ma^is stntioni!.ub |iarcnt tua\.'rat rjpcic. adullcrj.c. furari : &c«J ut>i Ua-c
Hisccriiiiiil .iiil<-n. i|iiiii.-)iii iiilrr jrjiinuim cl slalio- jelcnia: Jjmnalioni oliiioiij CS6C cogtiovit. cngnitia
licm Naiii j(-juiiium (.-st inJiITcroiiK r (UjUblilict diei lii» roulilctur crrurcm. Cuiirrssiuaulcm crruru, co<»-
alistiiiri.dj iioii s4-< .in<Inm l.-^^.in , s.-d scciin,iui.i t.-^^io csi dcsiuc:tJi. Il.*NiitcnJuni rrgo a pcccattt
pi.,,*i i.iii \otiiiilal<'iti StJtio julcm cst (ilt.M'r\ jIio ( sI, duin contcMiu cil. (..ji.fcssto anlct\-ilit. rrniitMO
•ijluton.tii vi-t u-ni|*<>ruin vci d'ciuiii, iil (ju.ii Ij frii.i sM|uilur. Ca-U'ruui rtira vciiijin csl, qui pcccjimu
et S4-ila f<-ria j.-jiiiiitim r\ \clci< l.-;;.- |ir.c( . ,.|iiiii : (nguoscit, ni-c (.oKiiiltiin ciHifitctur. Ilaquc ctomo-
dc i|ua statiunc iii t\ inKclioHiiit ill(' J>juno i:i ih l'>pcsi> proilcnu-ndi r.l liumtlc farici.Ji liomioibct
tii!l'uio {l.uc. xviii), id .-sl (jiiaria ol icila salili;iii. disiqiliu cnl. I.at.iiu .Tli|n<r \iclu sicc-o ri ciocre
TritqHiruni niitcm, .|ui- li-^..titiiis .u |iro,iliclicis iiinI.- iiKurvjic cor,iUN, borJiLus obscuran', juiiiHim u <r-
tittioiuhits lcimin.itit lciii,i'jrtli'is t.f^liiiitj Miiit !il riMilMi'. dijiccrc, i!lj. qoa ptvrjnt tn«i. Iraciatiouc
Jcjuni.im qiiarti, i,uiiiii, s'-|iliini ac (Irciini : vcl, Mciit iu..;aic. Lilauix autciii |;raco noniiuc appcllanlar.
iii K\an^rliu, dicH illi, iti ijuibiis jldauis esl s|Hitisus qu.r l.aliiic Jirunlur rogalioiicf. Iiilrr lilaiiiai \cru
(J/a/(/i. i\) : vcl b<cul olisrr\3tio i|iia(!rj};csiiii r, (|ua- ct c\omolof;rsiu Ikk didcrl. quuJ c\.mi
iii iiiiivcrso Orli. , ii.slilitlionc :t,><is(oti( .i. olM-r\a piu sula ('oiilc^MOut' p.*ccatoruiu Ji;ilur ,
tnr circa cot.lii.iiim hiitiiiiii. a- r.i^Moiu.s. Ilts (,'i tnim vcro, qua* iiuliruntiir proplcr roi^audum [V, ..r. i:..
gciiiis qMi(l:i!ii adjiciitnl . .;uud xerolatjinm Jiciinl . ct iiii|M-trjnJ..m ali.|uaiii rju» iiiiM*rKurJijai. Sctl
:ilisti.i<*iiiij|i. .(.Inct (ilMiititii liiiin.-iiiiiiiii, |];)4'* * i i:uiic J.tm ulruniqiic ^ocaliulnoi Mirui.a sigiiiiM-aliutkc
iioiiirti lio.' djtniii, cu .|uo.l i|iii.laii. .si< .s <-m in lial rUir i.cc Jislal vuIko, ulrum Uijoia- >n rx**-
th ptrnuenUir taiiifa,lioHe olqui- esamotoiyeii. .. I<'f lUm.c rrjiil apuJ cos aul inJicLr. Iivlictjr aalcm,
iNiiiilcntij :i,i|H-tlj(j, (|uau ^uuientiti, cii quiMt (piu ,ia..p<-f Ins jn(iquj Uomaoorum c\ coJlitiuttc
i|isc iK.moiti s. |..nii(i-ii(l.. |>i.Kii, ((ikmI mat<' jdiiiiMl. sat rilicaliat. aut rcitc Jc bunis Jamitaloruat. ( n.'«)
N.iiii iiit.il JKUnt, (jiiiis t.rjiil.r |» i nilcl, nisi . ut rt su,qilit|j Ji. uiiliir \u,.|)l.cj(,unc\ , .|ux licioM^ J*-
IJ, qiiod iiulr f(-( crii.l , iiiipnniliiiii css»' ii.mi siiui.i. tronik ,.jkv.irum »u,ifiluij su ra . nioi rr« <lc rrUi»
\m q.i.p,M- modu ailti non p:inrnutius ili( pjnit, rwrfaii.lorutii brlunl.
I.llU.ll s| All .^
l'«rMui. ( \l 5
: :
lciipal nasccn.li ai.idc cicscenili. L'nde A ntinus : quia clsi nioriale corpns assumpsit, lamen
q,iod viin
peccaia non Iialuiit. Gioria vero cl honorc coroniilus
el arl>ores viiam Iialtcrc iliciinliir, (iiiia gigniinliir ct
esl, ciiin posi rpsiureclionem nimis cl nurahileitt
crt-scunt. Iloino dictiis. onia rx hiiiiio est facliis, sic-
creivit Dcus hominem loilus iniindi crciliiliialcm, Dcus, in co qiiod lioiuo
iit cl in Gencsi (luiliu :
/:,'/
Gra>ci aulem homiiiem anlhropon appclla- alium (Psal. rxiii). De hoc homiiie cl per alium pro-
(lititur.
verunt, eo quodRursuni cxspeclet, sublcvalus ah hn- phctani dicilur homo est, etquis cognoscet eHmf
: Et
mo ad conicmplalioiiom artilicis sui. Qiiod Ovidius Quod autem dupliciter homo inteliigendus gii, osten-
pocta desigiial, cuin dicil ditDoininus ad Ezechielem propltelam dicens : llomo
bomo dc domo hrael^ifui posuerit immundilius suas in
Pmiiique cum fipeciaiil animaUa catera lerram ,
corde iuo{l'^zech. xiv), et reliqua. Dupliceni ergo no-
Os Itouimi sulilime dedil, (HKlunique videre (lueri)
Jiiss i, el erecios ad sidcra ioliere vullus. his juxia Apostolum, ut supra diximus, ostendit lio-
ventum aniraos [anemos] hus scripium est : Homc cum in konore esset, non inlef'
ventus sit. lliide el Gr.x'ci
lexil comparalus est jumenlis insipieraibus, el similis
ore irahentes acrem vivere videamur
:
:
dicunl, qiiod
quia multo prius gigni- factus est illis {Psal. sllvui), oon sunt homines bonii-
sed aperlissime falsum est :
homo noster con-umpitur, mte- cite vulpi huic (Luc. xin) : non sunt homines hoini-
lusail : Et si exterinr
rior renovatur de die iu diem {II Cor. iv) ; et alil,i. nes, sed sunt homines vulpes. Q«i vcro ulrumque
spetics hominuin ostendil prophcta iia ilicens : Quid niinus ipse est Deus. Homines ralionabiles quique
inleiliguntiir de quihus in psalmo legitur : Ilomines
est homo, quod memor es ejtis? aut ftlius hutninis,
eum (Psal. viii.) Quidest hoiuo cum et jutnenla sabos facies, Doniine {Psal. xxxv). Itera
quonium visilas ?
proiiuntiandum est, id est, fragihs et ca- homiiies peccatores , ut in psalnio : Vos aulein sicut
dcspcctu
ducus Adac seqiiax, qui in veleri peccato permislus homines, moriemini {Psal. lxxxi). Arnpiandb vero
socia praviiate conclusus est. Hujus memor cst Do- homo peccatorem quemlibct el persccuiorem sigiii-
ininus, quando ei peccata diinittit, et miseiicordi* Qcat, seu impiissimum Antichristum, de quo dicit
su« dona largitur : sicut in alio psalmo dicturus cst Psalniisla : Exsurge, Dvmine, non pra'valeat liomo
i''i/ji autem hominum in proteclione atarum tuarum (Ps l. ix). Ipse esl enim homo pessimus, quein hu-
sperabunl, inebriabuntur ab ubertate domus tuw, et mana non potest sustinere conditio, in quo tauta
forrente "voluplalis tua- potabis eos (Psal. xvxv). Hoc erit vcrsuiia vel potestas , ul sola Domini virtus
est ergo esse niemorcm, confene delinqucntibus ejus possit supcraie nequiliam. Legiiur et in Apo-
tantoe gratix sospilateni. Aul (ilius hominis, quo stolo : Veius hoino noster, boc est, boino peccati, si-
niam visitas eum. Hic jam v(jte siirgeiidum csl, quia p mul crucilixus est cumChrislo, ut destruerelur corpus
Dominuin significat Salvalorcni, qui uon, ut ca^teri peccati (Rom. Unde jubct {Epkes. iv) nos depo-
vi).
niortales, ex duohus hominibus nalus est : sed es iiere veierem hominem cum actibiis suis et luduere
Spii itu sancto, et heatne Mai i* seinper virginis ulero, nuvum qui secundum Deuin creatus est in justilia et
liiiiquam s[»onsub de glorioso thalaino, processil. Se- sanclilate veritatis. Omnia enim peccata ei crimina
quitur : Minuisti eum paulo miiim ab angeiis (Psat. simul coipiis appellat, qiiod deslrui dicii per bonaiu
\ni). Hiiit jain Domini Salvatoris humiiitas narratur vitani cl fidein Catholicam. Crucifixio quippe inte-
f\ gloria. Miiioratus cst eiiiin non nctessitate mini- r!oris homiiiis poenitentix dolores inteliiguntur, et
stratoria, sed pietatis sure sponlanea voluntale, sic- conliiicutiae quidem saiubris crutiatus, per quam mor-
ut Aposloliis ail : Scmetipsum exinaiiiiil, formnm tcni mors idem esse,
intpietalis poriniiliir. Spirituin
servi accipiens [Phil. u). Scquilur : Pautominus nb qiiod aniinaui ENaiigelista pronuntiat, dicens Po' :
ungelis (Psal. vui) , quia crucein pro onmium salutc lestaiem habeo poneiidi animam meatn (Joan. x), et
sukccpil. F.x ea siqaidein pariu Ci'e;Uor angeloruin I iirsum : Polcsuitein habeo sumendi cim (Ibid.). De
minar factus esl anirelis. Benc atitein dixit, patdo hao qnoqiic ip-a Domini anima, passionis teropore,
Ul DE ijMVLRso urmi \\\ l!'t VI 141
fiten)Oia(u% Fvani;<-Ii<>(a prodjtii, iu Jirrn* : Fl in- A ('>r. riiilc •litilnr . /l/tvui; « &/ iptrum» Domiul
rtinalo (apite einitii tpinium IJouu. \t\). ^iiid r%l ioNiii, et tHtmu tmm mt^tm^Dtmimo^l Htf.
tpititmi
ftiini rmiKrr»' *piri(Mii),iiiM (|titMlatiimiin f^mrrr *s.'i| ivii liijr r( KtanfH»o i(Ka VrnUt aii
iii
Cmm
antiiiaiiirl3, |>r»|i(cr rjiKxl vivil SpirUus Jiilrm vi-l pro ummunduk tpirilut ezieru dt homine. mmlmlai prr locs
•ptrilali nadira, vei pro m, i|ii>h1 in%{i.rf( roriiorj in,nju Ji^, tetimi/m qm^rrent, ei mn imt^mu ^Mttik.
Iumii animr.ii iJeiu ijuud ;tnim.im 111». Kl piolo
t'k»c* :
tc<l aiiiiiia fw>,| Mlbj>ii«||>(, Ji^YiM Tmme Mumit
viLi^ <?s(, animuh ron^itii. l,'ii<lf «licuii( philofiplu tfptem tffiritmt ueqmiore» u , ei imlrumie» k*i,tamt t^
etiim siiif* iiiiiiio vilam iiian<T'", «•( sin»" mriil** ani- llbid l hoc t-i, uiii pleni(u«Jine omaiw
.
vuioruBi.
inain <]iiran-. rn r( aiiidil<rs. N.nn m)*ii(<*iii >im ,iri.
'i- I iiJe fiuni notiiiimta /<oai«i« Ulhu ptjfm prmn^.
01 »cbl : animum, u( veli(. Mciis au(i*ra vocaU, ol Corpus Jic(uai ru , qoo<i cornipUiai periu
nninral in ^niina, \e\ qu<Kl inrmiiiil. l'nile e( iiniiM*- enira alqu.* nioiule «*»| tl ^iliquaiMio
, kol«(
inor<'.i ann*ii(«*s. Qu3pro|i(?r iMin uniiiia, w»! qii«Mj ('.aro auu^m j crr^ndo c*( JppclLaU. Creioealai
rxrellit in animo, nu-ns xx.adir , (jiu|tiam cjput seioen <sl mj%ru!i, un.lr animjtiuia e(
rjiis, vrl onilus. I'ni|<* r( ip»»; liuiiio s<*cuii(iuiii nnii- corpnra run«ipiuii(ur. I! ik: e( parrntes crvatarrt
Irra imago Dt-i iliciliir. Ila autrin ha^c omiiia ud- vorjii(ur. (luro aiidrni n quaiuor elemeaiis
Jun«la tuiit aninir, ol uua r»"* ti(. Fro ertirieudis B p.ifU rU. S^m U-m in rjrn^ «t, ler b bjlita, |m-
enim rjiiuruio Jivi*r&a i)«>niina .sortiu esL aoinia. nior 1.1 sjr.K.iinc, ignit in <aUire viu'i. llaUnt eniiM
Nani r( ini-iuona ni«!iis rst. {.udft rl iinmemor<^s tn nol)i . r|.>iii,*iii:i kuam qn.rqur part^m coi ditij :
aineu(<;.s. L)uin cr^n viviQra( < orpus, aniroa ('s( : d«'b*jtur. ott.nJit «:nmpafo rrvolo(a. (liro ao(eia
rt
«luin viili , .-«iiiinuK rsl : diiiii Mi(, nietts rs( -
ituin corpus Jiveriia tigiiiricanu %on v uipcr .n cnrpofc
rcvoiil, nKiMoria e»( : «lum rr«iuin iii.tirjt, mlio taro in rariw seniprr corpu» c>(. NjnicarOr»!.
cs( . (Jiiiti spiiat, spiridi!» c&( : dum ali(|iiiJ m.*iiU(, qux vivit, iJcm c( corpus eorpu», qiHxJ ncu thll,
:
ftctisus «»(. Nain iittl*' aniiittis s«-iikU.% tJi< iiur pro idrm nni r^jro. >3m corpu« dicitor aut qu*l p^(
his qiij^ ci nltnljj noin<>n vllaiu inortuum. aut »inc
!>cn(i(. l 11 lc si :ic<"«*pil. .•,1 \iu nl conJitum.
S«^iiinca(ioonitu spiri(UMntiltiplctrst..\li<iuanJoSpi- InterJuin cl ruoi vila corpu» et oon raro m(
.
riuis notiiliir ipse Hi^us Jomoflslra(ur. ru:n tcriptuni iMTba rl ligiiuin. Mj!>(ice eoim «orpiit r.jrpurjlom
e»(: I)t'u* Spiritu* e$i {Joan. iv); et Spiritus ^anclus, Bi($ni(ica( crraturara , vel buinini» cornipU n ua-
<tc «{uo iii Kvang<'lto angflu» a.l Miti.-tm dit*ii -
(uram. L'nd«' trirUnr in .^po^tol.i, rnrpon e>i»r r «-
Sfjtriiui n'ttilut lupcrwiuel im le , el nrlut Atiiuiini tr^tia cl corpora lerrr^lrij. Fl alibi . Corpmt, m-
ol/umbriibtl iibi {l.uc. \), e( Ap<>slolus . SpirUut, qiiit, qitod iomtminimr, c^ratmt antmam i/ 1 or.
in<iuil, omai<: «<rrii<u.'i*r, eliam pmfunJa Dex (I Cor. '- xv ; Sap. u). Nam caro juiU aile^nam alM^nan^^o
11), ci itcrum : Vbi SpiriJmt , inquit, Domini, ibi bigitincai ritrriorem iMiniinrm, atiquaaJo tiiu-raia
Itbeilat [11 Cor. iii). .Mi<]ujnil«> cli lo) tpirilu^ signi- irfit r( t jnuirin ftenttiin , jliquan<lo sapimljara ho-
li':a( ji.^.*' ticam njdirjm. l'iiJ«' P^alnii->la ait Qut uiJiuni .
qii V rontraria »rn(it Dro. ^Imi 1« Apry-
fiicil angelos <kos tpiruiu iPta'. ciii ). Aliquan<! )
^itilo trripluni f%l : Pruicmfa iarm« •rt «tt : pr»-
aitinum boiniiiih, ut supra ost(*nttimus. .\liquan 'o dc>i'ia amtem tptrumt tiia ei pcs {llom. tnti). rnuai
ft.-)iit'(us viros rt \ir(u(nm J^NTorrm ..ique spiriu-)l.*m ud{iir idrm cti^ I''^'!-
<|U')-t dict( pimdemtta cmrmit
b-jl)rn(Cb. ('iidi- \poslohis ait : Si qmt priro>'cupnlut niort . cl liluti l.tltera occidii {II Cor. niK Igiiar
(ucnl in aliqundclulo . rot tfuttpirtialet ctttt, innruiu pni Irnlia cjrnis mi.rs c»l. Cjii nHrrs e«(* anmir «lae
liujnimotli in <;)iriru/rnii/i(i« [l>ul.My .AliquanJospiri- Ju!iio. ^hit riiim i< goin trculijaii) carDrm , iJ rtt,
(u» voc.iUtr ratio, quj- prxemiart aiiiina>, u( in Oanie- ircun luin tittrram iiilrlligil. non >rai( »J Cbrtttiua
Ir -
.S;;irilMt et antmtr jmMormm, benedicitc nomiitmm i|gi Ckt >ila rt iJro proJrotia car«to mir» tu,
{Dtin. iii). .\lii|ii.in>lo spiridts animam jijiitrtilnmm pruJrnda «rro tpin(ot >i(a r( pat. Vilaiu fiMM|«e
«ignin<-a(. I<'iij<* Saloinoii ai( : Splruut jumcnu^ruin rt i)«<rni. <|iix rst ('hrl^tos. lMb<rl. ^i •fiintaliier
./<-i<^n</u< deonmm ,t\clei iii). Ali<|uaiiJo vocriii iirrlli^il lcjrrT) Alltrr prtMkMit rami» prrTalnui
bouiliiit iiigiiitlca(. rmlc Ji« i( .\posiolus Si orem D cst, qiioj )(rnrra( utortem; pru(Vo(tamim iJro <1ici-
hngna, t//ir.'(ui niruj oriif mi-ni ONf.-m in.-a «/«< tiir. ciim rcs «dilta tll qui« ixrnltribiu baminilM»
(ructm etl. Oruboergo i//iii/u, orabo ci memle (/ Cor. rrinrr% MtkiliilJuu rnnrrpn. «itr m tema. »i«r (
M\). Attqtiaii.lo in<rrpjiioiK'ni r<i-trslrm, riKl^* jrdi 1 oiilrj trgro) Dri, pru.lrnUj vitVitlnr Qmfmam.
ilindir 111 psjltuo .\b iiiiicpaii'ine lu.i, t>Oiiiiiir, ab in(]Ui( Apotlulut. Mpirmij camtt immtiet *tt iV« .'
inirtpaliviie tpirUmt irit Imar (Ptnl. \\t\). 0\trii(ti( le^ cnim Dei ii<i^ ru »mb)t<lm, •rr r«ha patcti (R<p«.
crgo pmtujtorrs vrrl.i, qiiia Spiridi s.inrln innjni \iii) QuomuJo rium «.vpicnda rarai», War nL. ranu*
niad, Jctinqiirutt*» iMipulos inrrqntunt, qii.id*uut j li« inUrltif rnlla ihio ti( lninii<*a IVt>. qour aJ«rrval«r
Mttiii rc< i'tt«rni(. .Al^tpunito ^ntditn, nl rv( illiiit : /n rhriNli)'qnr n . qae«i aMK iiM»*
ipirifu tc/1'iiiriUi korWi-rrt navci Tknrttt [Ptal xiTii). qur dtru .\ . ^ . %»». ei tttw^m l^fim
K( in cuntrarum par(«'ni i^piritus nominc sptriljtu debel Mi^ri, fa«Ni<(H (iHmm /Vi »4 fc\i: J**m iitV>
vilia drno(aiilur rnJr dinlur ^piridi» »up«Tbi.r, ?(o(»n<lum auirn). qood mhi rantno <titit
s^irilus tr.r, Npiritus tristidj', spirilus fornHJiioni* s^J sapirndam rsmrt kl r»i, M«
AImjh.. I
'
.in:ii<^ spiii('i -
I
tii' >'i '- :r3 ar(ot loi roftiiyMM« ihv MwmtllMnai . i»«
U5 1». UABAM MAIRI ARtUlEP. MOGU.NT. Ol^KIilM PARS II. lii
snnl Doo, s.inl. tnilc divina vox i.i canl.co Dciil.rono..... ail :
Caro concupiscit adversus spirilum : audial quid Spirilus dical Kcclesiis {Apoc. u). Et in
scriplun. csl :
cnrnem ((.'«/. v). Kt rursuni Psaltciio Cuslatc et videte qnoniam suavis e.U
Kpiritus vcro adversus
: : ,
Caro el tanguis regnum Dci non possidebunt (/ Cor. Domirms {Psal. xxxiii) Kt Aposlolus : Chrisli, iiiq..if,
incorruiJiclam possidcbit : scd sancti ct jusli viri lieicm bxmorroissam fide sc teiigissc magis quam
el in.mortalcs cffccli per rcsnrreclioncm B corporc oslendit, dicens : Tcligit me aliqnis, nnm ct
iinmiilati
icgnmn simul cum Christo ego sensi virlulem de mc e.riisse {Lnc. viii). Sic ci^gr.
caniis in die judicii :id
irajisibunt perpciuum. Scnsus corporis quinque cum omni caulela obsorvan !nm esl, quid ad corporis
auditns, odoratus, gnstus ct lactns. Ex scnsus, et qnid ad animic perlinrat dignilaleu. : nc
snnl : visiis,
fortc confusus ordo, el iiralionahilis icsiimalio ali-
quibiis duo apeiiunlur el clauiiimtHr, duo semper
cubi .cpi.gnare vidcaiur vcriiati. Prinia pais cor-
paientes s.:..i. Sensus dicii, qnia pcr eos anima sul)-
scniiciidi. Unde poris caput, datun.que illi l.oc no-ucn eo qnol
lilissime totum corpns agitat vigore ,
nimcup;mtur, quod sint prai sensibus sensus omncs et nervi imle initium capiunt, aKiuc cx
el p.u'scntia :
prx oculis. qux« praeslo sunl oculis. Vis.is esl eo omnis vivendi causa oriaii.i-. \\n cnim onincs
slcui
qui a pbilosophis bumoi- vitrcus app<llat.ir. Visum sensus apparenl. Unde ipsi.is anim.x^, qua; consulii
aiitcm fieri quidam assevcrant aut cMrcma aciherea corpori ,
quodammodo personam goiii. Caput veio,
luce, aut inlenio .spi.itu lucido pcr lcr.ues vi;.s a qtiod primacorporis pars est (ul s.ip.a diximns) ji.xc»
allcgonam ant Cbristum signilical qiii csl c.put
ccrebro venienles atqne pcnctraiis lunicis in aci-cm ,
visum danlcs. Visus diclus, (iuod viv:.cior sitcaHeris toris. Unde lcgitur in Apostolo ; Caput mulieris lir,
scnsibus, ac p.;Kslanlior sivc velocior, ampliusqne C ca/iJiarm C/jns(MS , caput Christi Deus {I Cor. xi).
vige;U, qiiantun. memoria intcr n.entis oir.cia. Vici- Ponitur enim aliqi.ando caput pro priiicipalilaie
i.ior esl ccrebro, nnrle oinnia inanant. Ex quo fit, mcnlis. Unde scriptum est : Onini tempore sint ve-
tit ea, qnx ad alios peilincnt sensns vidcre dicamus : stimenta tua caniida,et oleum de capiie tuo non dcfi-
\ek.ti cum dicimus; vidc, quomodo sonat : vide, quo- ciat {Eccle. w) : hoc est, omiii temporc sint opera
%nodo sapil : sic, clc. Audilus appollalus, quod voc(!S lua et conversatio munda, ct oleum charitatis aUjuc
liauriat, hoc est, aere vcrbcralo suscipiat sonos. miscricordiae de mcnle lua non deficiat. Invcniiur
Odoralus, quasi aeris odoris atlactus. Taclo cnim aliqnando capnl pio inilio poni , ut cst illud : />»
acre senlilur. Sic ct olfactus, (jnod odoribus cHicia- capiic l*bri scriptum est de nic [Psnl. xx:vi\) : cl qnia
lur. Guslus a gulture diclus. Taclus eo, quod pcr- In principio fccit Deus cwhnn el terram {Gen. i) ; cl
liaclct et taiigal, et pcr omnia memhra vigoirm In principio crut Verbum , et Verbum ernl apud
scnsus aspergat. Nam laclu probamus ,
qnidquid Deum, el Deus erat Verbum {.loan. i). I.iveiiitnr et
cu;icris scnsibus jiidicare non possumus. Ouo aulem aliq.iando no.ninc capilis prin.alus cujuslibct olFicii
gcncra laclus sunl. Nam aiit cxlrinsccus vcnil, qiiod dcsignari. Undc dicuntnr aposloli et doclores Eccle-
ferjat : aut intus in ipso corporc oritur. Unicuiqne si;c capila esse gci.lium ,
quia principes et magislri
autcm scnsiii propria natura data. Nam quod snnt fidelium populorum. iiem caput inclioatio boiio-
videndum esl, ocnlis capilur : quod au.liciidum est, rumopcrum, sicut ipsii volunlas hominis, ul ini^evi-
uuiibus; moilia et dura tactu aesiimaiilur. Sapor tico : Ponet manvm supcr caput hostia: sua' {Lcvii . \).
giisU.,odor naribnsducitur. In multis locis Scipturae Similitcr el in quibnsiiam locis duccs ct principc«
sarrehi quinque scnsuscorpo.is<iuinariumnume.*um jniquoi-um capitis noiTiine censenlur. Unde dicitur :
iu}Sticccxpriinuiilur;ulestilliid inparabolaSalvato- MuUiplicuti sunt super capillos capitis mei, qni ode-
ris {Matih. xxv), ubi narratur se» vus a doinino sno runt mc gratis {Psul. lxvim). Ut ergo ostcndeicl
qiiinqne u.lcnla acccpissc,etca cumaugincntocidem p'.us cssc numcinm inr.d(^liu.T. ,
quain devotoium,
dv^mino revorlenli lepraseutasse. Similiter ct in cx- dicit, muUiplicalos csse perbdos Jud;cos super nu-
lcrislocis, ubi quiuarius nun.crus insertus esl, aut merum capillorum, id est, rccle c.edentium. Vertex
quinque libros Legis, aut quinqne sensus corporis est ca pais, qiia capilli capilis colligunlur, el in qua
deinonstrat. Notandum autem, c;csarios vertilur, unile et nuncupatur. Vertex eniin
mysiica sig,.ili<.ali<)nc
quod iidcin ipsi seusus qi.i in exteriore homii.e dc- quando in bonam partcm accipitur, significat smn-
sciibuutur siiuili modo secundum modu.n suura in miliUcm jusiili;c vel pcrfcctionein omnium virliilum ;
m 1)E UMVEUSn LIDHI XXll - 1.111 VI ItO
ut Otl illiid iti Hjlomonr : (.orouain t-nun fjrahartttn \ (la-wri>*A a rrUnin Mtfui» . vieo^lw luulnm «iro-
iciipiet vrrtex tuui {1'ror. w). Itiiii ui nijljiii |>arbin rum rU;.vir<ifn ciiim liHi^nm r%tc drrrt, mulH-rrw
fwiiiitnr vt-rd-t, t|iiaiiilo hiiiiiiiiaiii rn i|iiiiiaiii MgriiU- no«i iU-<r|. Taiiiin ni Ik iU< n>rM>(nto Iv».'. \xi; ir%h-
ral : nl CM illuil iNaliiiislx VtTuiHlumen Itt-tu 10«- niii> «.ipiivani ni*ilicrna afitr nnpiijiii r^^I^rr jo^vaiu
qua.iabtl captla inimicorMtn tuoium, terliccm cupillt CJ-»jrii;io. cl rircuBici(Jrrp uitgur*, cl d<^>nrrc «r-
perambutiiiilium in di-licttt tuit (l't. i \Mi). (.;i|iUa iiii- slciii, in i|iia > jpLj rki quo I »i((ni6ral 3t)iiiij(a. i]tT 3
ini4«triiiii >iiiil aiiclorf^ Juiluirj'sO<lilioiiis ; n<-i| rl li.r- l> -0 pt|l( brr rr^jUr»!. si in gmlili coiitrr%ali<iiir .-jni
rrliroriiiii siiii* JiiljiUlioin' (Jortnrrs. Illi •iiiiit-iiifarn'; inviMi^riiMiis. r| virijrc «nltirriino» cxrp^-tri (Jirt<ai.
(.lirv»iuirn'cr>4'ciili winl, i|isi aiilitin rni.kliorcH in ip- oporii-t iit itcpioiii) i^loltil.-^irix aillw inJii»(ijr !u9<i'iri-
s:iiii ctiam d»ij'viunl |)pil.iIcin,»i«Jiri fa» c^l. Hi t;ile* Iin%p4jniil<:ntix iniJuincniis,ilrplorrU|urpatrrm ri 1114-
KJlii caliiiniiiariiiii iiiiiiii< iti:ts qiijriiiit. iii ipsos i\itct- ircni, b>H:rsi,omr)cmnini)0'i4ra man.ii, rjiuquc tar.
Qiio cipilioniin vorlirfs [x-r.iiiiliniaii' n«- |»<'r^4Tul.«n njli-siilcrrbras. Drin<le nu^arula vrrbiOnetiiocinM
pDSic siilcinlur. ('.:ilV3ri.. ab os»iImis i jUistlnUi \tfT oiiinc pcrcjtuni inriJrlilJlis rju<. qii«>l MfftMHB d
vlc/cction('m,.rt iWMitralitor proiiuntintiir. hi Gol^ritlia mane c^l, abra.laior (hxc mim Mnl ctfM cifiil»,
(jni|>p4.-, quoJ inlPrpTirlatur (^alvaria. co i|iio<t iniii- et uii^ilar niiilirns),aiqnc dr«MiM ».iUi(jri Uiacro
caliantiir ro rnpii.i (btni alnrnni, rrm irntis rsl I)o- B iiHiniljl;i «t piiii(ir.iia conjiinf;aiur Mnrii» |lr»; u.i-
uiiiitis, iil tilii prtns rrat jrcn ilaiiiii.iliir.titi, ibi rri- lici-i ciim jjiii iiiliil III c. pitc nHirtuQiM, nibtl in m»-
gcrctilnr vcjiilla marlYrii ; 1 l (pKntinJo pro n<>l)is nilins cx illis, (]iij' in-r itili.lcUutcai morii» AnuilMr,
nialcJirlum ('niris hclus cst, it fla;;(*ll.iiUH, cl cnin» luiincrii nl iic<|ue vn>ilius, nri^ur »rtit.in ioiiMai»-
(SitiK, sir pro (niiniiiiii s.ilulr i|iijsi noiius iiiliT ' Ju:n alii|iii>l aul niorliium ^'.'i ji. tMjmjc %mM fkroprte
oo\i<is cnirilij^vliir. (>.ipilli vocati, rjiiasi cupiiis pili, iKiiii.tMcjpilli.clcst 1; rino. .NanicottLMGrx-
fjrii, ul ct Jc<iir(!iii prrslcnt, (l rcrtlirnni .i.lvi'r%iis ci cjinio». a soc.toiIo i. ., .;.i. { uJ.' rt L< ircm too-
fri^us muniaiil atrpic a solc (icrcnlanl. Iti c.ipillis Jrri Jiciinl. Iii.l(? ct cirri V04 jiiiur, qiKiJ riuin l.rj-ri
Co^iIjIioiics (pijs sic 1 nlc iix iJiiinis «.V li.lrlijiii, ul r«t illNtl lu (jmiJtis
, 111. , «il i'.*
rjn(M-«nM
.nitrsk.o c c.inini iiuHo Jolorc ilcjli.-ciiiur. Ixviij S|MMIs4|» jlJ »|Mi«i»jni (ImiI I »/jt/rjWi «Mf
iijiiii|uc, (lisniN/iriM, viN »tiir (>|M>it(l rrgo 1j-vii.i« loror MK-ti ijM>M«<i. r»<Mrr«tli rwr M/aMi in mm»
O iiiink
Jiviiiiik
pilo» carni» rjili-rc
jssumilur, Jrbrl aiilc
: i|uij i<,
hci
qni in ubvrquii.
cundix
rmm Imotmm, ei ih « tna< tmU» imi {i'«m. n). Im
«h-iiIos .1 «iiliirrJlitiiM* cmJis nivftnitti ki at»wri% (>irT«ti la Ec»
ciriiis coxtl.ilKtiitlins iniin.lus jppjicrr. illiciU« rlr^um inlrlll|ilnr, (j«i tn iiNKjilr
ii<- fii »jorij ^frio
iiiciis ciigiljl (Mu s pnir.-tjl cl piJthiJiii Jiiniir rnn, hI r<»i, «M-tikiriiui r4 «n
»fsc- . Naiijir pia v-«tnr«tr
cictli, <|tiaiii pili» fiiirlilii jiitiliiis, JrrornHiii m^MjI. n
l>ii-bis. «1 r*l. 1 r ii tiiii 1 1 \Ktti \mM, Mur r*l«krvi
:
movenlur. ipsaque inol>ililale, qnasi lcin- naliter vivit. VuUiis enim aliquando pro intelleetu,
«iir. quii
|K>ra ,
qiiiljustlam inlervallis innlaulur. Signilicanl ali«|uando pro volunlale ct alTcctu positiis est. Nam
aulein vigili;is corporis ,
quas liomo dolicl liabere ()uo(i iii psalnio Prophcta dixil : Projectus sum a vultu
lemporanler in stalu pixsenlis leuiporis, donec vc- oculorum luorttm {Psal. \xx), Palri dicil Filius a
Psallerio ait Si dedero somnum oculit rerel, cuin passionis iristitia prxvaierct. lu pavore
Chrimi in :
aut patpebrii meit dornvljlioncm aul re- utiquc nioitis a vullu oculoniin (uoruiii projectus
weis , ,
vniein temporibu* meis , dotiec invenium locum buiii. id cst, iii conspcclu tnisci i<^ordia: lux. Et pul-
Domino, labernaculum Deo Jucob ( Psal. cxxxi ). ctire vullum dedil oculis, quiu ipsi quani iiiaxiine
Ildx; omnia ralionabililer buinanilati Chrisli couve- significanl voluniatcs anitnorum. VuUus enim dicitur
iiire uoscuntur. Somnus isie inielii^^eiidus est re- ab co, quod cordis vcllc per sua signa deittonstrct
quies morlis. Palpcbraruin quoque ei leinporum mo sicul oculidiviiiitalis, cum respiciunl, suam gratiam,
tus vigilantiam ejus antc tnori<-m demonstraiu : quo- poilicenlur. Illud autem, quod dicitur VuUus Do-
:
iiiaiu rev*Ta tcmpora capiiis nostri requiem ha- mini supcr facientes mala {Psal. xxxiii), pronunfiat
lere non possunt, quando ociiii crel>ris motibus B vuitura Domiiii, id est, inlelleclum essc supra malos,
agitati vigilare noscuntur. Prius cnim posuit som- quos sic attendit, ut iion rcspiciat : sic non rcspicit,
iiuin, et postea, qucmadmodum ipse somnns im- ul lamen eoruin facla cognoscal. Frons ab oculoruin
pieaiiir, exposuii. Bene ergo mors Doinini st>mno foraminibus nominata cst. Hicc imago qu.^cdain ani~
siiiiilalur : qiioniam triduaiia tanturo pausalione sus- nii, nicntis motuin specie stia exprimit, dum vel laeta
cepuis esl, qui nullam corpori corruptionom inlulit, vcl iristis cst. Jiixta allegoriam frons vcrcciindiani
scd (|t:icteui. Facics dicta ah efligie. Ihi est enim lo- mentis aul impudentiam significal. Unde erubesccrc
ta figura hominis et uniuscujusque pcrsonu; cognitio. dicitur, quicorapungiiur prodelictissuis, cl se mclio-
Yultiis vero diclus eo, qiiod pcr cum aniini voluntas raresiuduerit.Alilerdeiinpudentisfronleexprobratur
ostendilur : secuiiduni volutitalein eiiim in varios Jerusalem per Prophetain redargiienlem scelus suuni,
inotus mulatur. Num facics simpliciler accipiturdc cuiii ci dicitur: Frons mulieris meretricis fucta esi tihi
uniiisciijusfjuc natuiali aspcclu. Vulltis aulcm aiii.nio- {Jcrcm. iii). Et iicrum Dominus ad Ezechielem ail :
rum qiiaUtatcin significai. Facics autcm duobus niodis Ecce dedi faciem tuam valentiorem faciebus eorum, el
inieltigilur, hoc cst, corporea ei spirttalis. Nisi eiiiin frottlem tuum duriorem frontibus eorum. Ut adamantem
essel interioris bominis facies, non diccrct Apo- et ut silicem, dedi faciem tuam. Domus Israel attrilte
slolus : ^os autem revetata fncie gloriam Domini spe- C frontis est, et procacis uudacice, et duro fil corde, et
culantes transformamur de ytoria in yloriam lunquam scorpionibus comparatur : ideo dedi tibi vullum duris-
a Domini spirilu {II Cor. iii). Et ilcriim : Vidcmus, simnm, et frontem, quw nullo pudore superelur
inquit, nunc per speculum in eenigmate, luuc vero {Kzecli. iii). Ex quo discimus interdum gratix esse
fucie ad faciem (lCor.xm). Item facics suintna in Dei, impudeiiiiae resisiere, el cum locus poposcerit,
inenle deciaralio, ut in Evangclio : Et faciem tuam frontem fronte conterere. Hoc autera tribuitur, iie
luva {Mattli. vi). Apertum est cnim iios nimc im.igi- nostra vereciiiidia el huinanus pudor pcitlmescalin-
nes videre per fidem : lunc res ipsas, hoc est, post sidias aerauLorurn. El in endcm proplicta legitur
resurreciioucm in xlerna gloria. Quod auiem Dominus (Ezech. ix), quod Dominus juberct viro, qui iiidutus
ad MuyScn dixil: Faciem meam vidcre non poleris : erat lineis, ct atrameniarium scriploris habebat in
non ealrn videbit me Itomo, el vivet {Exod. xxxiii) ; luQihis suis, ut transiret pcr mediam civitatcm in
el, juxla Joaniiis voccm : Deum nemo vidil unquam '
racdio Jcrusalcm, ct signaret Thau super frontes vi-
{Joan i) : ila intelligendum cst, qiiod in hac corru- rorum geraeniium el dolentium super ciinctis abo-
ptibili viia nuUus perfecle coiilcmplalionem Dei ha- niinationihus, qu.-e fiunl in medio ejus. Qu% litiera
herepotest. Videruulenim patrcs Tesuimcnli Vcloris, speciem crucis Christi tciiet, et signalur in froiilibus
Domiiuim, in hac vila positi, pcr quasdam imagiiies, D,(idelium, ct coiifirmatur in cordibiis eleclorum. Unde
<|iiibus ipse se voluit osleiulcrc : sed fuiuru; vihioiiis dicil Psalmisla : Signalum est super nus lumen vutlus
ijus {{loriam iilis reservavil, qtii ciiin in coeiesli tni, Domiiie {Psal. iv) ;
quia sicut numnius Inipera-
bealiludine pcrpetualilcp visui i si^ml. Alitcr ab ejiis- toris portat imaginein, ita et fidelibus signa cadeslis
dcm sontenliae virtule non ahli<)rrpl, qiiod dicilur : pi ihcipis iniprimuntur. Ocuii vocati, sive quia eos
Nou enim videbit m<: Iwmn, el viiei (Kxod. xxxiii) . cilioruni togmiiia occuitunt, ne qua incidcntis in-
quoniain qiiisquis s.ipienliain, iiua; Dcus est, vidct, juii;e oflensione licdantnr ; sivc qnia occultum lunien
hdicvila' fiindiltis inoritiir, iie jain cjus ainorc le- hahent, id cst, sccrelum vei intus positiim. Hi inter
iiealur. Nulliis quippe eain videt, qiii adhuc carna- onines sensus viciniorcs aniinse existunt. In oculis
iiter vivit : quia ncino polcst amplecli Deiiiu siiiiul cuim oinne mentis judicium est. Unde et animi per-
ct saecidiini. Qui cnim Deum videl, eo ipso mmihir, turlialio vel hilarilas in ociilis npparet. Oculi autem
quo vel JnK^ntione cordis, vel elleclii opciis ah hujus iJein et liiiuina : el dicta liimina, quod ex eishimeu
viLT, dclfctationibus lota iiicnlc separaliir. Ncino iniinat, vel qnoJ cx iiiilio sui claiisain teneantliirem,
crgo Ikuni vidil, ct vixil, ac si anerle <liceretur r aut cxirinsccus acceplam visui praeponcndo refuii-
149 DE IMVKItSO I.ILFd WH. — UB. M. II
danl. Ociiliin ixiUir nnii «iliiin rorpori<i vi^um, <ir<] A »U\»c inipr>lluU, al (unl prw-Hr. Phytici
cliiin cuniu dfnionslrat inluiliiin. ^urNl l*<k4lnii»Zj (J<-ni piipillM, qou «IJmiitt io onln. oritarM
iHleiiJil, <lic(^us i^avi : oculot mect iii monln aniir Irijuuiii non baberr. quibat oon «ma rxrLa rti
(1*1(1/. i:\\) ; fl iii llKTimi I, l.fra, iiKjiiil, oculnt tuut, d<-^-rali<>. (ii.riiliis rpro, «|M a pa^tt* Ifaac ^ vt
ei 9idr {Jerfin. iii). Naiii riini <li(il : lepuii, •ist>'ti !il n4-iili vjuranlur Ji-<rfLi nigfCdiM, eoroaa iltcii. r.
sJ cniilcmpl.ilioii«*in aliqiuiii riiisv pro\rcl-ini. Lc- qdoj roiunJiialr rai omrt anbilatn popuLr Myuice
vare enim csl aliipiiJ ;iJ jltiurj inn<>rrrrt'. Ocnlot pMpiUj oruli <ki|iiinrjl intrujjcjXii fmti cor l.>. p< r
meot, uliquc cnriJi» as|>«-ri<iin, <]<* (|iiitiii% s< riptuin <]ii3in (-frnilni jiiMJlia, < l tlitcrmilur tcrutii j f
csl : Ktreld ocnlot meot, fl (omidi-rabu mirubilia df lii tr rrr>(»liru pri-r.iUir in p^iliitn dirrtt^ f.ki<urj<
lege lua {l'ial. i wiii). Kl illnJ l'raitplum Onmini mc, U«mtiie, ui puptliitm oemh [Huil t«i;. Pnp.Uj <-»4
lundum, ittumiHaiu otulot {l'tal. iMii). .Nani si iklos Ciiim lul kopra (Htrn iinmt) in netiio poMia p^^^^f^
canules .-iilMTla^, quij poluis^l inik perliicrr, ki r ij pjn ornli. qna corptmim colore» varu quakLale
iiionlf>s ciiiiHil<M silvii aul havis s<]uaU-n(ii>us l»'gisvol itisccniimii^, •lico j parviUlr «ui pupiib, <j*ii*i pt»-
iiilcndk-re ' ScJ lioc si spiriuliiir iiiquirav, oninino silb. Huii roii\<iiirnlrr compirjUit r\l C!irL»lut.
prulicuum cil, ul ocnlos corJis bin, »iv<' aJ Mnclus rui (talum p>t m ju<licio >uo jii>lu) a prcr)torib«n
Mros, biTr j'HilirosdiMn(H, (ive aJ su' linin anf;*;- |j <k<"^r<>f arc. .\plissiipe iUqiir ptUit ruftUKliri ftr.nl
Uts crrdaliir elcvjMr. (|iii iii.iKniluJiiii; cl liiinilati; pnpilljin (Kuli. (]iijiiil«> rl prr i|miiii rr\ viwalrt div
vrrc nioiilrs snnt. l)iiil« eli.ioi rump. Icns siikliiK*- crmi iius, el in nosim rorporr nilnl pr.r^U-
balur jutiiiiiiii. Kl m K\3n^<-Iiu ipsa \rril.is ait : iiiTrnitiir. PalpfbrT snnt siniis ornlornm a p.\Ij..u-
Quvd si «i-u/iii M(ui deiUr trnH ialiMt <e, erue lUin, tiiMic JicU-, i|nj scmprr morcntur. r.«>ociirninl ci.im
el projice abt le { Mauli. \;. Ilic vcro cogilalionrni ct iuvicrni ul a% Juu molu rrrui.-ini oUutnig. Vunitx
i«ni»uiii III liivcrsj vi)lilanl<*m iiunnipjxil iK.uliiin kunt aulL-Qi v<Mo pil<iriiio, ui a|M-rli< ociili« si qni-J
per Jrtirrain autnii volunl.Uis «:l afln liiUiii iiiiUa locijcrii rcpillatur, ct tomi.ii ronoivffliilius ijn |i.j:ii
dcniniistraiiliir. Oiijin yntinlijin <'t :<litcr |>ossii in\<>l'iti, qui<' Jjnt l.ienlc^. In MJininilatr autnn pji-
iniis iiitfili^ri »;. Vi.ltlui iiiilii nuii iiKuOeMiir at I pi pcbrjruiii Iikis qiiilnis s>c ulrv^ue rljnsx ronlui-
in liuc iocu Jrl>«'re o< ulu n, dilccliksininin aiuicniii. ((nnt, ci^ant aJinoti orJiiie srr\ jIo cjpilii, liilrljm
N.tni liuc csl iil i|i.r, (]nu<l uirniliruin rcclc |hiis:iiiius o<:nlib (Irutoi.siranlcs, ut irrurnirs faalc inj-jrias
aiiiM^llarr, i\wu\ vcbriucntcr dilitjiiinu, cl ipxini r&cipi.uit, nrr' co nocratur , nl p«il<rn» \eJ cu,m-
cons>li:iri*im, i|iiij ociil<is cst, Uo<|Ujin Jrinuiislrjn:> (jium rrjsfcioris matcrix arrcjni crHiUctura. snl
itrr lu rclMis <li>iiiis, i|iiij Jcilrj e»t : 'il >iiiisU'rbi( ipsuiii qiii><|uc acrru) coucidemlo niililireat. qtM» le-
dilrclu% cuiibiliaiius, S4>d iii rrbuk tf-rrcnis jj Mix^ (^ uucin jl<|uc Mronuiu rauaut vi»um. Pjlpcbrx aiy-
kii;il<'in oirporin p>'rliucnlil>u&. Itrm iu illo Evan- btire pu<>4iint atnpi occuiur d.kp» osaiionet Dei, qtue
gvlio, ubi Doniinus Jiscipulis Jit : lleuti okuH, ifut giruutnr in liuniiiir. l'ndr dicilur lu PsjIioo dr l><v
vident ifUir vui ndelit {l.uf. i) , lin ml< llrclus C- iiiiuo : Oculi ejut rn paupeiem retpuiumi, p^ipebt»
dclis cl Miiipli-i jITi v.lit:> dcuxinsiralur, qno Doininus ejui iiitfrtojattk (t lot homiuum ^Pt»l. \j. krgo <]iiu
intuciidus csi. .Nain rt in ilU &ciit(:ali^, i|na Saiva- in l)«iininu iik nibniruin niitnHir ta prr jlk-foruai (rc-
tor ail : .Si oculut tuut (uent nmpiex, totum corput qncnler jpUntur , Jirii "U koluni. «juonJn lu-
tuum Ih( Jnnt tril . «i aiKrfn tui/uam (uent, eltom tciidil (Kulii, fccd elwuj luiic reqiiircrr. h1 c»*. roo
luiput luum ti-ntbroium frit (U,tilk. \i), p«'r «k uliiiii k»J«.'r*re filio» li<iiniouiii, tuo» r» orflifrrr qu >w
intrnlioiiriii ciniis. cl inlclli i luiii aiiiiiu JcM^uat, dormirn» Jrstimalui. rjlprbrx quippc Dci. rju» jii
cui<rc< luiii t<-ni'liiiisuin riil. Oruii duo aciivam ct noii J''sp4i iiiiu», «fijr lolrliigcrr non vjlrant* llr«i
(onli'ni|iljli^ Jiii viijiii ^iit <|iii Ijiii \i)lunl) ri|;urarc iit Ju:> ilr |j\ jUiju tU n ripluin rU Oeu.i epu t
di( (iiit. I>riii<pi<' i|u.iiiJi) li giniuk <H iilus Doiiiini uo» t) ^,vij«,#i« .<iik4.h<i. ^iiM«i4i<i« ejmt tpUndM ifW
rckpircri-, ul «hl iliuJ : k^cee oculi Domtni tuptr I* \Juh. xu) , quta atcrnuUUo cjput niaiMM
mtiiienum; rl o<-m'i ttomint tuper jutt-t(l'ial. l\Iii, tulit : »ti-riiulali«) itliut vucatur iiJa etlf
lliiii). I uiilinu ini ^'1 jtisin Jiviiiil itik o (<-iiJii iinia couiiiiolio, ipia (ijiiiii .(iiiii tMMMiBrin i I
pii-la>> ipkiiik i^f^ piiiligit, i|iiiis b«' iiiiirrc cogiKisoi. |><-r ruiii kii|ii'riH\ pi in> ipjtur. H>'< *'
S< irc ctrnini d«b<'iiiu», (|uiid << <ili lK>iiiini in onini lio kpli nikii i|:iii» «iKalu. Anlr <
,
liMo cnntrinpljntui liuiiot ri iiijI..> : ijuia niliii illiini ik:uI(»« ign % a}it>jrrt, « iiiu \ignunin« \iiliiUlut liMn.
latct: vniMiarMiiii nuJu el apeita lunt ixuiitejut [Utb. lA <KuU rj<i<. ul pulpirlrar JdHr«Ji. >am txtmlum
iv); s<<d liiinns irspii il iiiis< i jiiJo, nialiis aul4'ni prr (jU> U) oculik (irti|;ii «iiiiir ^.Kii rrclr p«lfrbru dtlv-
Judii iiiin JjntojiiJi). rnp.llj ot iiinliUk pum tus culi (Oiiiparjulur l'*l,«-bri» n»"' • JibKwii rtln^
(Miili, III qiiii vi» rsl Mili iiJi ubi i|ui.4 par\4- imj- mat iMKli» hor.is jt<.j.'nui». •.»• m« q«ftii
giiii-k iiobis Milriitur. prnptcrra pupill c jj>p« Ibnlur. (Kuk>« api-rit. <bio\ \i nturr i*m laiUaaamiH.
luci»
Nant parviili pnpilli diciiiitiir IIjih |tlci ii|ur pjpu I jcrv»** quiiiara alaccrJlnMM» nM^tM p«ia*l rfKia*.
Uiii \iHJiil. NiHJliir aiiicm p '|*iIIj, quol sil puu abi riiouuiaul tdco. qMiJ t.rsci 4Mntt\* l«ix')al
ini B. 1;AI5ANI MAir.l AIICIIIEP. MOGLM OPI RLM PARS 11. l.M
vof.inl. Oni I eiiiin l.urydia' cx coiiti.iini lo conle ^ simplicilaloin nlquc p.ilieiUiani pnc-.litaiili.n:! siij!
wilii Incriimiv nien' piinrs die ac norle {Psal. rccit, el inKxillu in leriani projccla pustuiodam
Fiicrunl
hor, qiii Doiniiu) llere non .'q)pelunt, aqnas fiKlil : quia <lal i niorti pra^<!icatornni coipora
ii.i). Aiidi.ini
jnpcs lacryinas non ineiliam, sed s;itiol;vlcin poiius iiiagna popnlis inonsdavcrc niiracula. QuoiJ aulem
flelus illc ciinis cst in Psalino scriplum esl yolilc fieri sicul equus et
jnliilissc. Ncc immerito ;
qiiia :
lorum ; rofeclio mcntiiiin, l;n:iera ciiipanim. Scd nio ina.riliits eorum consirintfc {l'sal. xxxi), ideo crgo
allhclioiiihns erudiri isl;v coniparationcs sunl posit;?, quia equus siric
pei- has lacrymas sigiii!ieai
possc pnpiihiin. Dicm pro«peril;\(eni diihcmus acci- discrctione sessoris s<:rvii arhilrio, et a quocunquc
pcre, noclcm vcro lrislili:im. Cilia snnt tegmina fneril asccnsus, cxcurril. Mulus autcm palienter ac-
qihhiis cooiieriiinliir ocnli : el dicla cili;\, quod cclant cipil sarcinas, quibiis fncril oneralus : cl pro lioc
oculos, le^Mntqiic luta custotlia. Sup.^rcilia dicta, ulrique iotellcctuin non liaiient, quia nec ille cligil,
ipiia siipposila sunl ciliis, qu;c idcirco pilis vcslila cui obcdiai ; nec isie cujns oncrihus ingr;ivctur iii-
snnt, iil oculis muiiimenta piaptcndant, ct .sudorem lelligil. Proliiliel ergo liijjuscemodi hoinines diaboli-
a capile dcflr.cnlcm depcllanl. Inlcrcilinm vero cst |{ cis framJihus iiisideri, et viliorum oneribus pncgra-
mcdiinn ilhiil inlcr cilia ct snporcili:i, quo.l sinc pilis vari, ne malc oliediendo supcrhiae ir.agis pariihns ai
esl. Qiiivl snpcrcilia siijjiiincciil siipciius dictum cst : dicantur. Nam quod ait, in {icno, ad eqimm pi;r-
uhi per Ifgislalorcm in imi:iilalione lcprosi radi ju- tinet : frenum enim a ferum relinendo dictum esl.
bcnltir capilli capiiis, barl.aque et snpercilia, ct P^ernm quippe antiqui caballum dixcrunl. /;/ cliunio,
<minis pihis qui in corporc csl. Gen,v sunt inferio- ad mukim respicit. Maxilla veio ailminicula si;nt
les oculoium partcs, nn.lf. barke inchoanl. Nam aniiiialiiim quiius esca mandilur, ut corpoiis vita
l,\?ec\ gcjioion hailvc : hinc geii;c,quO'l indc incipi;ti'.t procnrelur. Ipsas ergo maxillas pcr nguram allego-
gigni harb?c. In gcnis ergo nliquando virlulos, ali- iicam dicil inobedienlihus delierc constringi, id est,
quanJo spiritalcs palres juxla ailegoriani signili- copias viciuales parcins dari, ul jejuniorum ncces-
cantur. iNain Spon^a dc Sponso in Canlico canlico- silaleconclusi, Crcatoris suitilanliir imperio. Barham
rum dicil : Cenii' iUins sicut areola aromalum con- vcleres vocavernnl, quod virorurn sil, non mulierimi.
sila' </ pigmentariis {Cunt. v). In genis Salvatoris no- Barha autem significai a|)ostolos vcl apostolicos vi-
slri, ejus niodcstia, piclas, simul cl sevcrilas cxpri- unguenlum in capite., quod ros. Unde est illud : Sicul
iniiur. Arcola; aro:iiaiuin, virtules et dulccdo ci fa- descendil in burbam Aaron, quod desccndit in oram
nta glorio^ cjus dcsignatur. Pigmentarii vero pro- C i'csij»ne«/j>;«« (Ps«/. cxxxii). Barbamsiquidem bene
1'heLc sunr et apo.sloli, et qui iulura incarnalionis dicimiis aposlolos : quoniain haec robusiissimse viri-
cjus arcana patefeccruat. Item Sponsus dc Spoiisa lilatis iiidicium cst, ct fixa sub suo capite, id e.st,
dicit : Cortex mali punici, gena; lucn absque oculis Cliristo, pcrseverat. Muliis enim passionibus divii.o
luis (Cnnt. vi). Genx sanciac spiriiales sunt Palres, muncrc superatis, aposloli viros se consUmiissimos
ipti virtutibus suiit mirabilcs, ct moribus vencrabilcs, per Dei gratiam probaverunt : servanles etiam rc-
ct in crme Chrisli gloriari non cruhescenics. Et gulas, quas a Domiiio acccpcrunl, sub sno mansisse
h;ec magiia sunt valde, qiij' vidcntnr ; scd mnlto c.ipite monstiaverunt. SeJ ne hanc barham cujiis-
niajora, quae non videntur; et in fulurum reservan- cunque hoaiinis foriassis adveiiercs, addidil Aaron,
inr : qux oculus non vidit, nec auris iiudivil., nec in qiii Chiisli speciein proferens, jam ipstim in sacer-
cor hominis usccndit, qme privparavit Deus liis qui dolio suo siib quadam imagine geslal)at. Quod dc-
diH'junl cum (/ Cor. ii). licm Sponsus ad Sponsam scendit in orum veslimenti ejus. Ora vcslimeali Do-
dicit ; Pulchroi sunt genw ttuv, sirut lunis {Cant. i) ; miiii Salvaioris siguiricaliir Ecctesia, qnia usqiie aJ
hoc esl, tanta te vcrecundia* saluiaris virlutc deco- oxlicmitatcs ejiis descendit Spirilus sanctus, quaado
\-A\\, ut castitatcm promi>>sa' inihi fidei nulla pia- hapli/atos Msque iu fincm sccculi misericonlia; su;e
doctonim seduclione corrumpas. Mahv suiit
voriiiii *^
dignatioiie sanctificat. Anribus insiitnm nomen a vo-
cmincntcs sub ocnlis parJes ad prolecliononi eoriim cibiis hauritjiiuis. Lndc ct Viigilius Vocemque liis :
suppositx; vocal;c malae, sive quod infra oculos pio- nuribns Itausi. Aut qnia voccm iprjam Gra;ci au-
minent in rotunditatem, qiiam Graeci mcla appel- den vocant, ab auditu pcr immiiialionem liUcrae,
lanl sive qiiod siiit siipia ni;ixillas. Maxillac per aures, quasi audes, nuncnpata: suni. \ox enim re-
diiiiiinitionem a malis, sicul paxillns a palo, taxillus pcrciissa per anfractus eorum sonnm facil, quo sen-
a talo. Maxilla ergo aut doclores significai, ant di- sum e\cip;anl audiendi. Pcr anres enim (nt jam di-
sciplinam corporalcm, pcrqiiam bruti ct iiiobe,'ien- xinius) niystice audilus intcrnus aiiimae sigiiincalnr,
lcs constringuntur, Nam quod in lihro Judiciim scri- sivc ohedienlia in pr.TCoplis Dei, seu .luditus fidei
ptum esl {iudic. w) Samsoii m.ixilla asini vel vel intellccti^s. Ue.dc scriptum est {Matth. \i) : Qui
maiidihula pulli asinarnm delevisso el pcrciississe habei aures audiendi, audiat, hoc est corde intciligat.
inille viros, (ypicc exprimit gcstas Salvatoris nostri. Kl iterum malam parlcm
iii : Aures eorum acigrava,
Qiiid hic pcr maxillam asini, nisi pr;L'dicatorum Ec- ne forie nudiant {Isa. vi). Rogamus eliam Deutn
clcsiae pcrson;e signantur ? Redemptor enim noslcr. exaudiic pictes nosiras. indc cst illuil PsahnislJC :
n
hxiimdi, Dotunir, jntluiam mtitm , tnlfii-if deprefH' \ «iiiii rhnUiiin. qui n-»b'.« Mam ^t;ii'|*t^ 3:.a-fn
tiuni nw.)V (l'iul. wi). Itoi- • •.l, i Ii- iiciili (irri-i •» nsi- |M( \>>liiniat'-tii. J— ' *sj»iriiuin v»iH-t>ifn u|
Hlra» ^uv i|i<* afTcrla. Njiii iiilriflorir m-,:l.iriim c>l, csl illtiil : f>j /iuiN ..: ...._.j.ii .'U {limi. 1 . \ •'><t\\,-r
|»reco» ailniiltprc auriuin. Scil iJco i»Li \.rrba v>- iilii]iir ip%c, qtii lo>|iii fiT'!. Nam qnamM^ . I
ci;ila luiil , ut nnihariiiii reruin iiini-. iiileliixrrrinr nisUrio vrniMi ikpromatnr , Spiritm «anriii» ijm-
enetlus. yui.lqiii I cniiii vel .luris amlil , *«*l cm ulu^ !i>«|iiiliir, rii;us |trii -pu vulganlnr, Mcul likil bri-
tiilcl, >••! iitJiii)N |)il,'ii, vil i\\\v p.tl.tliiH piislal. liis 3{>«in!<iIii^ |Vtni« : V<tN emm utu^mmm M/a«l<.ltf
vol iKisus oJuralnr, l)ro s«»lj C"iiil»Mi«|'l3li<»iiis »ii humnnj liHula f*t proyhttim tt-d Spirmm ttmelm mtlm-
fiic iHilis^iiiij »aiil. Narr« i lcirco noiiiinjnlur, quta cli Itxmti (NM/ tmmcii komimtt Dci\l1 Pelr. t\. Ali-
pcr i-:is %cl «Hlnr, vcl hpiriliiii ni.in:irc iioii ilcsinil : qii.io^lo i lernain coj;itatii»iM*m iMMniais oMmdil. oi
lM\c i|iiia nt» oilttic jiltiiinicnl, ul iioriiinis ;ilii|iiiil, .m Ckt illiiil : 0( jmui meditahumr $Affifhtum ( 1'tmL
»n.iniii<.. Lii 1« coiilr.i iiis<ii ar ruilc<» n;nari Junn- wvvih N«»n eitiin ili< il, mfditalmr , %rtl mediimkrar,
lur. Olfni^iC ciiini s<:i«v* \<*lcrc«j ilir chanl. Iii •«!«»- •lc liiUiro. (K liic rojriuilionrm iH*rinii» arrtprrr :
ralii ciiim diMrclin Imiii ac mali «Irsignaliir iii Scri- <|uia <!< lin^iia V(|nitiir, qniil |oq'i.ilnr. )lr-liial>it»ir
piura \cro sacra \o<-:iImiIii n.iriuiii aiii|u:inilo raliiil:i.s, crgo t.ipiciitiam, iKin Srnplurjnim ltvti«»iv. *eil cor-
ali*|uan«io aiiliipii liosli^ iiisiigaiio, .ilitpi.-in<lo vcrn H j,s puiis^iiiia vi<kionr. Ilii ruitn non lillrri« »3pim'.ij
pi^-H< iciilii solcl inlcllipi. Nnrilnis iinmnnc f.i|iiil:is • (illi;;:liir, sc I cicl- sli Iirj5i'.ilc iin tjt>oral3 pn-Ma.
dcti(;itatur h( icnlia', ul !>ii|»>'rMi«i S.-iloiiioin- jttcsljnlc tnr. rontrannm pir.cm pnnitur, tr>i
Siinilitcr os it
do<iiiiiius, qui ait : (lircmlut nurt-tii in nnnbitt in>«. ad |M'craiorcm ilMilur Ot iHnm ii^iiiiJ«Hl me^mitim, :
inn!itr pulihrn it (ulua (l'ror. xi). Nariitm noitiiii<» fl liMqna tua concntn tril dolnmyPtml. \ii«). 0> P'»>
ctltaljiiles in»i li !• atq tc inslig.Ttio .inli<i'ii hostis m- diilosj (iigitjlionr posiium r*l , ri lin?'ia pr» fjU»
c piliir, «pi(»»l in liltrn Jnli dc ilio h.iMimns allcslaliir, I itiilalionc. vcl consilii» malipno. Os |o<-ul>o bnoi \.-l
uiM'ii. : Di'iiuitbut i-jii proifilii (nimit (Jub. iLi/; iiijI.», iil iii tvanpclio h i rerhtt iHit jmtii^eyib-ri*,
ac si di''at : Oe pfiierM inretlig mone itliut in hm- ft ei tfrbtt Imit cnndemnibfrii (¥mlik. iii). k\<-
mattii cordHiui cnliqo uequitnmiv coqilalinuis lurgil, •(i^^.niio vcro 0«; ponitiir pn» ipsi* \crbis, nt r^i illu I
perquant iidfiUium oculi Ifnebretiati. In iiai ibtis <]Uo- in ^pocalypsi: Ki in ore iptorum, lioc cst, in Tcrl.i»
qur |H.is4 ii-iiiIj dc%i^'iDtiir, siciil |..r Propln-lain ili- f.iiuin. nou ftt audilum menduftum (.hpof »i\K f l in
riliir : {Iniricile itb liomtitf, cujut tpinln\ fil i« ua- pHil.ivo : Ot mciiin lo^fuetmr Mpienttam . el mfdf. 1 o
ribut f)ut . quia ixcelini repnlalHi ett ipte (Itn. ll). cordit iuft prudrmtijm [l'iil. Xt^ttl). Sapimlit |»«*f -
Uciicniploriii cri^o iio»tri spirilus rwe in naribu»» cjiii tinct :i t irrs ilivinas riio m^la^, pni'i«*nlia a>l m
dicilur : ut »i.l«-lii-cl scicniia illiu» csse in pr.cs< ii-ii- C |,r(i|»al»ilc^ institii«'n>ij<>. Sic o 1 nin Mrmo «li\ inN«
tia di-si,/itcliir. rcr iiaris ;iliipunilo iiisiiiix* anti.j li
ilii.tlcis Itis virlalilnis indicalur. Ijbia a bmU-od*»
iMiklis .Naiii III t..iiilii i» 1 Jiil « iiniin Sp hisuh ad Spon- iiotiiiitalj yii.Ml aulc;ii supcriijH <*oi , /.ifriaw «lici-
Min dicil : Sutut luut tirul liirrii Libani ((.'«»'. \li). inns •
quod infrrins, <*o qii«> I groxsius »ii, Imkmm.
in iijsu v.rlii D«'i ilispfiiHjiurrs, caiisa discn-liuni», .Mii \ironiin Inbra , muln-ruio labta diruni. I_»lt»-i
de->t{n iiitiir; turns, <piia ciiiincntissiiiinin lo.uiii lc- aliqitaniio pro ocriillo \crlm, afiqttan«l<\ piu irarntc
iciil iii Cri Ir^i:! Iiiiti iii iiariliiis s|MrJCiiliiin fl !i'i •,1.1 |Hiiiiiiitiir. I*r't «»c« tilto. nt rsi iUud S »l«»it»«»t»i'»
I i>iij.uiiii|iic virtiiluiii cipi iiii.ltir , ut csl tlliiil 111 l.-ibia jutli contidfrjnl pluiUa, ei ot im,to ftn f<r
Job : Spiritut divinui in iiinHiHt ineit [Job. xt 1). Iiimii f. itu froc. \\. Pro nunifcsln autrin. ut r»i liloil in
I
iii iiiil.im pariiin ninuiii (rjbilur higiiitii-alio. ii!ii rsalmo : /.<i/>i<i «««••< /''Ki/i*.»»» ir t#*M/. t%Ml. Iirm
iKiiiiiitiis de Lckialliun a.l Jub l«ii ulii> jit : llr niii- in r.jntico cjntirorum SpontJs a.i ^ •« dK-il
•--..
hht rjnt )itocedit |iiiiitii {Job. Xi 1), t I rst, ili.ilMili :
Suml vittu cncctutii , /ifria tmm . n >*
ipiia J«' iiiiiai iilorti 11 iiwi 'iis .id iiioiiiculuiti i'li4iii du Cf yi.ant. n). Viil.i ci>ccincj dtMir.n.»
r.)ri^inos:i dnl»i>'tat gciirrjtiir. Iltic lurk.im dc Ik'- lclli^Mtiir. I..<bia sponvr corco aMJisiljnliir .
quu
liriitiitli .iil : </i lUi/itM* ;-rrf<irii6u loirri <*)«!. (^iiil pi-r l>ii-i.ini «angiiinis, q«io rr«lrni|»ij csi, prdium prj^
kidrs, iiiM ai iil.< tuiisilij sjiictoruin, qu.r liitjits K-- D ,|„.3r,. „q„ rr^,,^i Kiclc-sia, vrl qtua p
lirnioili lurrs p.-iforjni, «lutn s:igjcisN nut • jiis insi- ct I cliarilJtt» ard««rc fljmm-- ' I'
flguiti* Si\c ipsiiis \'-rba iKuiitni sii>li-» Miiil , qui pnmum {Cmmt. *| LaUa illiu», \criy% \ant «k^inojr.
naics |VMrurjiiliir * ijiii «uin Dc.iui /i/m, «piia clanlalcui rrj;ni c«rW-\ii» prrMmllual ; 4t-
|:M il'liciii'itli
iiKaiiialuin i-xkc dub«tjn:l, lioc c\ p< lilts iiiiiui'ili> i(i//rti«.'iM imrrtb«i*i pr. mam . qnu p^-T rtiOlrw^iJai
liiit.iii 'ii conii«iMrr<- \oltiil. «iii-(-iis Si t ihut /Vi t-i, \.ilii.il3tiim pr.vscultunt j<l lian<- pcrv<*oi»-»»fcin» rs»r
dc i.t iipiilft itit puiiit ftunt \^\iiUth. i\). s«'«l J IK>- pi.i«lic.ii'l. I ii^;ujr a IikjiuI» ri'io p-ita \jrn» i»»-
iiiiituaiidi\it It.vc... rl liik hcittciitijruiiicjus acuinnti- iiM n inn»«i* Uini abi. qiw.1 pjriHMlaU» wmkm vcc-
iMlt itiilaRitio Jiiliipii IiU'.'.is p4'r(ul)>a r.sl. 0« diclun», iMiruiu ligal. Swut «Tiin ptrtlr^n» «b rsb». lU bii<"«
quo.l pcr ipNiini quasi |>«*r osliuni, ri riboi iniro- illi.lilur dcntilci» ct »d«alcio »<mi>«.m etb- .1. S«. «1
,
iiiitliimis, ct s|t'itiini fiir.is prujii nniis \tl •]niJ nitilr liiig'M, iti qi»«»il rl(M|Hiuin forrojl. pm I -p»»*lj ^. ••
iiigrcdiiiiilnr 1 ilu , ind*' ct;rr liiinlur scnnoiH'* (K l.ir. l it.b' .lii untar irritrrj lin^iiJiruitt ^» .li«( 1 1
ali(|uuiiiiu «igitilicjl ipsuiii Ncrbinn , li«><' ol, Jc- sUiil ««Mii vrrliocuin. 1 rtqocUintur •-iiiio lanit lw.^«ia
:
qnia Spirilus sancli A quod Joab Amasa; nientum dcxlra manu leniiit, sed
aposloli imgnalin Dei {AcL ii)
liiigun pruvontm peribit {Piw. xv). l)(Miios gladiiiin niittit, qui lalenter ex malitia percntit. Coi-
tiani ,
el indt^ in laliiinin iralicrc no- hiiii diciiiin, quod sil rigidum, ct h.neret nt columna
Cneci odotUCB vocanl
ktjulnis cjpul ct susioiilans, qnasi capitolium. Cujus
nien videnlur. Significanl dciilcs aliquando dociorcs
Den- anlciior pars gula vocaliir, poslerior cervix. Cervix
Ecclesiae, ut esl illud in Canlico canlicoruni:
tonsdruin {Cant. iv). In dcnlitius aulciii vocril:», quod per eam partem cercbrum ad
tet lui ticut ijreges
vero perfiiciiorcs quique, et ad rcgendan» Ecclcsiani medull.im spiii* dirigalur.quasi ccrebri via. Veleres
Dei apliores design;»ntur. llli enini coniniinuniil sen- auicin plurali taiilum numero cervices diccbant. Pri-
lcnlias saciariiin Sciipimaruni, el in pastuni n.di- mus Oslonsius ccrvic^m singulariler dixij. Cervix au-
gwnl fidelium aniinaruin. Ilcin iii Psalmo Proplieia tcm nuinoro singuiari mcmbrun) ijisum significat.
ad Doininum dicil : Denles peccatornm conlrivis:i INain pluralilcr conluinaciain sicpcdiMnonstrat. Ciccro
{Pinl.ui), id cst, delrahcniiuin vei-ba mor<!acia, qiti iii Vcrrinis : Pratorem tu accuses, frange cervicem. in
pottstali diviiKC nefandis dogmalibus oblo(iuuiilur. B collo inlclligcnfire dccor vel pra^dicaiionis foriiludo,
Dcnics enim dicti sunt a dcmendo: Cl idco piilclirc sive eliam doctores sancli cxprinmntur : ul esl illud
iiimis linguae detrahcntium dcnles vocanlur : qnia iii Canlico canlicorum : Coilum inum, sicut monilia
sicul illi ciboruin partcs dcmunl, ila cl isti opinio- {Cant. i); et iterum : sicut lurris, inquit, David cot-
ncs hominum aJhibita dctr.tctione coriodunt. Den- lum iHum {Cant. iv). Turris David F.cclesia cst Ca-
les inteJlectus sive locutio bona vcl mala, ut in Exo- tliolica : coilum, praidicaiores sancti. Unde in cajlcm
do : Oculum pro oculo, dentem pro dente {Kxod. civiiate conslantia firma est, ei undiqne inexplaiia-
\\\). Falatum nosirum, sicul coelum est posiium; et bilis [inexpugiiabilis]. Ue:n collum vel cervix in ma-
iiide palatum a polo per derivaiionem. Scd et Gra'ci lam partem accipitur; ut est illtid de sapientia tes'i-
simililer apj>ellant, eo quod pro sui concavitate coeli raonium : Superborum el sublimium eolla propria wj-
simiiiladioein habeal. Sicut palatum supcr linguam tuie cnlcavit. Et in Psalmo : Dominus, inquit, jus:us
exslat, et sub eo verba forniantur ; sic noslra locu- concidel rervices peccalorum {Psal. cxxviii). Cerviccs
lio coelesii sapienliae et spiritali doctrinaj subjungcre aiilcm pro superbia posilas Sciiplura lcslalur, di-
se debct, ut uiilem docirinam el proficiiam audilori- ceiis : Cerno quod populus islc dura; cervicis sit
bus buis proferre possit. Fauces a fundiMidis voci- [E.Tod. xxxii). El bcatus Stephaniis in passione sua
bus Homiuatai, eo quod per eas famur voces. Aiie- C Jiida^os arguens dicil : Dura cenice el incircumcisis
riae vocaUE, sive qnod per eas a puJmone aer, lioc cordibus €l auribus, vos semper Spirilui sancto resti-
est spiritus, ferlur, seu quod arciis et anguslls mca- tistii, sicut paires veslri {Act. vn) Istis ergo h;ec vi-
tibiis spirilum viialem teneanl. Uude vocis sonos cissitudo reddjtur, ul cervices, quas conira Domi-
emitlunl.qui soni uno modo sonarcnt, nisi linguoe mo- nuin leihalitcr extuleruni, jugo ipsius suavi salulari
tus distanlias vocis efficereU Fauccs judicium inlel- humilitatc subdanlur. Quod sxpe de perscculoribus
lectus significare valcnt, ul esl illod : Vbi sunl fau- f.ictum esse meminimus, ut fierent prjedicatorcs san-
ces mew? mnne sapientiam meditantur? {Job.xu). clissimx religionis ,
qui prius idola nefandissimis
Iiem fauccs mandatorum Dci cuslodiain signincant persuasionibus vindicabant. Curguljo a gutture r>o-
quia sicut [horao] per sonos faucium verba proferre nien accepit, ciijus meatus ad os et nares perlendit,
debel, sic doctor Catholicus per mandatorum Dci habens viam, qua vox ad linguam transmitlilur, ul
cuslodiam, pr»dicationis sux profectum ostendere possii vcrba collidere : undc el garrirc dicimns.
debet. Hinc in Psalmo scriplum cst : Ltnyua mea Cultur aliquando significat dulcedincm lcgis Dei,
adhocsit faucibus meis {Psal. x\i). IVain ciiiii oninis ul cst iil'id sponsse de Sponso : Cutlur iUius sunvis-
gustus sapiat in palato , considerandum iiic, quare siinum, el totus desiderabilis {Cant. iii). In gulture
diKit, faucibus meit? Fauces cnim suiit gulturis no- '' inlerna dulcedo vcrborum illius memoralur, qiia qiiis
stri via, ubi jam dcglulita dulcedo iiulla sentilur. Scd sapii, non esurit. Tolus dcsiderabilis est, quia iotiis
quod de eloquio Domiui eral a<;boiule diclurus mi- Deus; et totus hoino, in quein desiderant et angeli
rabiliter Ulam partent posuil, ul cito ad cordis no- prospicere (/ Peir. i). Dcus in majcstaie palris, ho-
stri penelrabilia pcrvcniret. Kiirsum scripluin esl : iiKt in virginilale malris ; in illa Creator, in hacSal-
Laboraii clamans : raucai factce sunt fuuces metv valor Item in contrariam partcm gnllur accipilur, iit
{Psai. Lxviii). Laborabat crgo Chnslus clamans, illud : Sepulcrum pntensetl gullur eorum,linguis suit
quando non audicbatur a perliJis ; raucx facLc sunt dolose agebunt {Psal. xiii). Pcr figiiram parabohc ni-
fouccs ejus, quia dicta ejus iicqnaquam sacrilcgus inis coinpolens facla probatur allusio. Sepulcrum
populus audiebat. Menlum dictum, quod inde man- cniHk morlui giilitir csl metiticnlis, quando exitiabi-
dtbnl;eorianlur : vcl quod ibi junganlur. In nicnlo leiu sibi vanilatem in "ancibiis revolvit, qux maluin
eiiim tibi barba maxime prolcndilur , ustendit ad- luorlis iiifiigit. Merilo ergo scpulcrum dictum est
esse debere mansuctudincm vcr» doctrinao, nec ah gultur eorum, qui morlifera loqiiebanlur. Nam si<Mil
qujd i!>i commisccri fraudis cl in.diiiac. Uiiic cnim, illa cum piiicnl , fclidos odorcs oxlialant ila cl
:
::
,
Lsioriim giiUur [>f>iUfcrot wrmonr» pfurrrrbal. Culi A qujni ip^im CLritiuiii i u\>left\tur. Mt ui\Air»ektz
aiiUm, ijux- "I dt'j(liili«*iiiJo nun<-iipiij ©*i, aliqiuiiiiu »iiiit a;>p--lLiue , co <{iioi m eu m moiiiai ali
pro arrppiione ribi »''l potun ponilur ; aliqiuiiiltj pro muliit l*ra< iiioniin tnrlioal. Quj« qai<i*m awHUS
xorai.ilale. U «•sl, comi-watiuiK? rl rl.nelJlc , qiu Yocanl, qtioj «•« rt» cfllrntar, »4 rU. mtjTfnUir tn<l»
(raUriinnri^ii ilicilur, fl unum rsl ik orto primip.ili- el aviil.i (licta abeo, quit I ciNinur, hoc e.i. m^
Iki» \iliis. Conlra fj^.ain ipsa Vfrilan al iliv,|iiiloi vrantur iiinnij. Njiii < ilirf r r«4 MMrvrre. Aicelb ali-
ait : Ali^ndtle vnhii, ne fmlt grarenlur corJn lettra qiianilo pro (V-»i(lrri:i po<ila fpperilar ei o(i''Ml>lr :
in CTupuln et rbrielnle [l.uf. x\l). V.l A|>o»toliH : ^011 Tn l«- rsl iilu<l in l'ro«rrb4u SaUiMMM : /n ^fW#'iu
in eomenaliombui , inquil , et ebnelalihut . qiita ejl omnti olfnmi iPror. Itvi). hl iUrmm : Ab»rom4H
ebrioii regiium I)ei noii potiidebmnt ( Rtm. Itii ; yqer mnnum tuam lub auella, et Imbnrat u md m
/ Cvr. >i). HiimiTi dicli. quaNl arini j<I ilislinriioniiii t*itm applicarrni eam {Ibii.). \}miM ^t^r rl ikatrfi^-
lioHiiniK a ixxiiilibus mutis. nt ln liunicros. illi ar- WJN ra.n.MH 3p(>«-tii d<r\ii|iamranuleiB, i"»"' ''«•«Iiwb
nios li.ilxn- ilicanlnr. Njid propric arnii qu3<lrup*>- o|irralioticui , altvoolit riuiDura kaai.' Ila,
duiii J.itiil. Hiinnri oper:ilio vi^l pomlus fjuylnii opc- IK.<<* viiit oprrnlio' in pMfBMloni ^ < <tr-
ris. si< iil in Fnxlo in ornainonlo saccriloli» Mip«T- (!eni facerr, niJtuur cum trnpl m «li : Cordt trt4\-
liiiiiior.il'- pniTipitiir. Br.uliii j f<»rtiluilinr nomin.ila. [] tur aU jutUUatn , ore aulem (*infti*i-< fil md tmimltt
Hiry <Miiiii rir.irt:<' (irj^r <-t forl»- sijjiiilii alur. Iii lira {Rum. I). l 11 Ir rl sapiontia alibi Jtrit : (/" omtrat--
cliiii niiiii lliuri la<Trlonini suiil, ol insi^nr musrulo- tur in me, nun peccabunl {k.celi. i^iv;. liinr et ip^a
rum roliur cxistil. Ili sunt llmri, id rst miisr iili : ft Vrritas ail : yiom omnii, qti dinl mihi, th>*tii»e, bo-
dirii ilKiri.nuix! illir\isrrra tortj \iilraiitur. llunicruH mine, intntbii in regnnm cttloruim : ted 9111 facit ••-
aiil«'iii prooniTi^aliqujii lo|M*siliis r<'|M riliir,3liqii.TniIo lunialem Palrit, qui in loclti eil, iptt m/ra^ ik rr-
pri» r<irtilitliiir. Dinliir cniiii in lj«n< Jii tt<»tir Issai lur gnum ca-iu^wn ^JM jU/i. \>\) Mjiiu^ dicLa, 9u<id %il Uk-
{(.cn. \i i\), quo<l ip-.r lnriit asiniis fortis, el biippo- titis curpuris inuniis. Ipsa «>niiii rtbuiu ori miuisiril
mrrit iiitmenim suiiin .i(lp<»rl3n<luni. Iii qjo intrlligi- ipsa opiTalur omuij alque ibsfionsai . pcr mm aeri-
liirsiiiipli-xgf'nlilila>>,qu.Tftri(l«ircoa(lr<»biirlx)ni opc- piiuus rt dainu6. Abukive manu.« ctiam ar% td arU-
risiTigit: ipiiaad rlf riiam>ilxpaiiiam lcnlil. liutc f.'\ : iiuil»' el inanus pretium diciniu^. \l»n«is aJi-
rli:<ni ct poiiit |ium« riiiii ad purtaiKlum, ijun dum aJ qum^lo p)lr>slatoni kigniQral, ut e^\ illud l'ijlmikl«*.
pnimissaiii icqiiiciii p<T\fnire dcsi'l<rji. cunclaman- qunad lloiniiuiii ail \m\) : Im mmnibmi im<t lempmrm,
iljlorum op4'ra libciil«T |Mirtat. l<4-giliir et in iikaia dr Kt Jacob pjir arcbaad Jid.im niniMikHum, ¥,;•!, i»>
Domiiio Silvalorf. qiiod fjctus bil prinripjius suprr qtiil , Ima m ccrvicibut tnimicorum imorum { Cra.
Iiiimrrum rja« {Itai. li), co quod criicem suam ips<; C 11 ii). Aliquan lo <bM:r< lioiirm judicti, ul e\t illuJ :
|M»rlavcril, vcl piT liunirruni oslciplrns Lrj' liii for- F.xtendil maiiHm luam im rclribucnda lUn Ptjl. li«|.
liUuliiicin. coJciti isaia diccnli' : Hexelatil Domxnui Mji'||s Iiis virlulem jiiilicn »igntucat qu.r laac (HleA-
bracliium utnctmm luum omnibut gcnlibut {liai. l.ii). dilur, quanlu illjiu discmi«tn<-iu bonorum mal'»-
Fl rursuni : Doinine, quii credidtl auditui noHro , el rumqiir fotrril. .\Ijoiis pro Ixxia <'peratioiie «hqujo-
brailnum Domini cui rtvtlatum eit {ttai. i.lll). Cubi- do poniiur, ut in fSalmo : M jnni lii<» ftceruut mt
iiiiii (lictuni, quoJ ad 1 il«»K kumrnilos in ipso ruhj el plinmjitrur\i mt {Piml. ttviii . I.l alilH /»*••,
iiiu^. lii ciiliilu jiu ni jli<|iianJo aiictor ct rciicmpt^ir itu|iiil, iJt/miiw ifiiinitittJ «••I ,/W. lilMi. Ilrin
liiimani grnrrih dt-nigiialur, iil rkt illud iii cunslrii- manni virtiis aiiitoJe ftive op«s boniun.nt in P»jlmo -
( liotic .ircf N(H' : h.t in cubilo , iii<|wit, coniiifiimafrii /rfi^om uitiNHuiN iMaiMm M«ii^Mraft< (PmI. ctlsiO.
«iiminii«(cw ejui (f.r/i. si). In uiio rrgo riibilo con- Iii contrariim vrro partrtn maniu accipiuutur, ul e»l
kuniiiialiir aica : i|iiij iiiiu». cM aurtoi cl r< <l«*iiiplor illud : Scriindum o;eralion<m mijhmmmi «r>«i rtnt-
gani W Kci lc-,1 r w ue jM-ccato, ad qucm rl p«r qiicm bue illii (P'or \iii. ikvUra v.«jiur a dai.Jo. Ipna
(iiiiiics pninciiini ,
q'ti %c: caJm* prccatorct iiovrruiit otiim pignos paci» d»l»ir. ip^J fi>l Irviw »i'\«* mIo-
Itrni < uliiii <liii» prTcrpta rh inlatii. l!iidr et an-a tit aJbibrlur , rl hin c*i illud apo J TuiU uu 1 Fi-
Tolamriiti, qua* lypiiiu t^clcKi.r habiiil. duo% ruhi- ^ drm poLlicjin ju*«u »«i«Jlu^dr h, » id rM,iklUram.
tosliilMiivv in loii^iliiiliiK- (M-i liilictiir. I Ina m'< uii !iim litiJr ct Aposloluv, /Arxlj-r^v», inquil, de^ei mml mulkt
quo»ilaiii utriuMjiie injiiiis rvtcnsio rst M-cunJum ct Hirnabir ioiittmnt iCml. u). Si..i»lra suU-m «o-
liiMi ciiiiiliis, i|iioJ magin vrrum c«l ,
quia Orj^cr ralJ, qinsl »me drtlrra. Mve «luo.] rrm ^en uoaL
ulror (iiliiluji dii ilur. riiu kigniflcat buiivin i>|>«Ta- A »inrn<lo .iiiirtii tini%irj r*i nuncupaUi. Pff drtl»-
tiuiicm. I ixtr Simc«in du itur ('.hriHtum in ulms suk- rani emm almujndo drMgnalur CJtmiu* riUvt IW,
o'piss4T rl n.iiniiiuiii UncJiviiKic (/.Hc it) ^ 11 I cst pr<<|it< r cfTiliv.impoirnium. dr qiviv Kcrxfimm rml
riiiai lihit»liim in uliUft «usciikrrr, iiiti pn^ huni Deii.ru Ihimtmt /nU tirtutcm. Dffcro />••«»• #»«/•
(iprnbus vclul nicml na nonlris •iiiplrtlcrr* Pcr nl- l4r«r me {Piml. « trii). Ali<|uan<l«v jrlrroj braUioJ*
iijs rnim Mriiiiuiu o|M'r.«lio cvprimilur Cum riuiu un tr ipv> ( hi i»ius Jh ilur lO drilrra IVi •^^tr, boc
qiiin in alio rsurirnicm (.hrisium ft.«|ial, in .iho »1- r*l, »lrrnj liralitudino rrfiurr. AlH|»aa^ «lo>
in
liciitrm |mlj|, 111 jIii» iiusiiM^ in sus« ipil. in alin nu- rlio kjnrtorum. undc dt«itiil«r juvu »UfT »4
duin .qHTit , in ilio iiinrmuiii vcl in cjircrr |M>4iluni drvlcrjm JuJi« 1» MmUk. »i»i. Wor r«l. a^erm fc«o- (
ViMlul : liik |iiiH-itl dutiiu ik voti» >cltoi)iliu« laa- tituJinc Jijni, el ^irrvalof^-» ik1 HiilUr*«, k«C r»l.
ISg B. RABAM MAUBI AKCniKP. MOCUNT. OPEUUM PARS H- IGO
aulem tjns re- a sinislra ciom ei danl, <|iii perfidia cancati, eum non venlsse
i,jnea lex (Deul. xxxiii),
rquobi posili erunl, aflirmant, pra;seiiliam ojus pxtorminantesctrcpelleii-
probi. In sinis-ra ergo Douiiiii
Error ha;rolicoruin de Christo tribus geneiibus
qui ol sinislra, lioc cst, prxseiiti:», quaMdin
vixo- tes.
ruht. Ilem, ilexiera significal amorem arlernae vilac : deccm siint : vel quia dccenter juncli cxistunt. Nam
delcctationem lan.iis praesenlis sxcun, liabent in se ct numorum perfcctissimum, et ordi-
et sinislra
fndc dicilur : Te autem facicntc eteemosynavi,
ne- nem decentissiinum. Digiti aulcin pro dislributione
eleemotyna tua in abtconso : et Faler tuus, qui videt piuntur. Nam scripltim est in Evaiigclio, Domino di-
in abscomo, reddet libi {Malth. vi). Quid est in cenle : Si in digilo Dei ejicio damonia {Luc. xi), hoc
abscondito, nisi in ipsa boiia conscientia, quae hu- est, fn virtute Spiritus sancli, profecto pervenil in
manis oculis deroonstrari non polesl, nec verbis ape- vos regnum Dei (Ibid.). Et in Exodo legitur, Digiio
riii ? Rursum per dextoram signilicatur fulura vila, B Domini legem fuisse conscriptam {Exod. xxxi), quom
el per sinistram pra'Sons. Unde de Doniino scriplum miilti Spiritum sanclum accipere volueruitl^ Et in
CAt : In dcxtera ejus lotigitudo dierum, el in sinistra psalmo lcgitur : Quoniam videbo cvelos opera digito-
ejus, divxtia' et glorw {Prov. lli); quia hic sancli di- rnm tuorum {PsaL viii). Morilo istud de futuro glo-
vitias virtulum coUigunt, et in fuluro contompialio- riosa o'icit Ecclesia,. qu,-? anle adventum Domini crat
ncm vullus Bei peroipionl. Nam el alll.i invenitur aiiluic in patriarchis ctsanctis hominibus constiiiila.
il<!xtera pro prosperiiaic posita, sive hominum fa- Ait enim : videbo coelos, id est, libros Evani^olicos,.
vore : et sinistra pro adversilate hujus viu», vel vi- qui coeli merito dicunlur •
qiioniam conlincnl Donji-
inperalione, ut in Isaia : Ilirc esl via, anibulatc in iium Salvatorem, qui dixil : Cwluw. mihi sedes csl,
ca, neque addexteram, neque ad sinislram (Isa. xxx); terrn aulem scabellum pedum mcornm (Isn. lxvi).
siCHl dies aliquando prosperilatem significat, el nox Ideo hic positatu operationem digilorum ajstimo, ut
adversitatem. Aliqnando dextera bona opera cxpri- libros divinos cooperattone sanct* Triniiatis perfe-
mit, quae Domino placenl ; et sinistra mala, qu;e ei ctos evidenler oslendcrot, sicut et alibi legitiu' : Ap~
displicent. Dextera amicus, sive uxor, vel filii, vel pendit tribus digitis molem lerric {Isa. xl). Q lod si-
quilibet propinqui, sicut quidam votunt intetligi, ut mili sacramento recipioud;iiii esi. Digitus enitn di-
in Evangolio : Si dexlera manus tna scandaliiUU te,
C cilur divinre operalionis effectus, quod potesi Patii
abscide eam, et projice abs lc (Hultli. v). Palnia est t!t Filio et Spiritui sancto, id e&t, uni Deo aplissime
iiutuus expansis digitis sicut contractis pugniis. Pii- convenire. Item per digilos discrelio sive exerciliuiii
gnus aulcra a pugillo diclus : sicut palma ab expaiisis boni operis exprimilur. Unde de ilb niulicre forti,
palmx raniis. In paliaa amplilndo eloquentiae ali- quara Salomon in fiiie proverbiorum suorum descri-
quando signatur : sicut in piigno anguslus traclatus bil ita legilur. Manum suam misit ad fortin, et di-
argumentornm cl conclusio syllogismorum. Unde gili sui apprelienderunt fusum {Prov. xxxi). Manus
quidaro sapientium de Dialcctica et Rhctorica di.spu- enim misit ad fortia, id esl, sludiuni suutn ad perfe-
tnns ail : Dialectica et Rheiorica est ,
quod iu nianu cla Cbristi charilalis opera, et digiti sui apprehen: e-
liomiiiis pugnus asirictus, et paima distensa. lUa rutit fusuiu, cuiu discretiouis xquitatc tcxtiiiiam
brcvi orationc argumeuta concludit, isla facundiac stol.Te coelestis per opoia chariiatis elRcit. Ubi di-
cainpos copioso sermone discurrit. Illa verha o.oii- screliotic suinma opus esl, ut pro seierna mercede,
inthit , isla dislendit. Dialeciica qiiidem ad inveitien- et iion pro lemporali laude boua agamus. Ungnlas
das res aciiiior, Rhetorica ad invcnias dicenJas fa- cx Gr«co vocamus ; iili eniin onychcn ungitlam di-
ct:ndtor. lila raros et studiosos rcquirit : liyec fre- cuitl. Per ungulam qiiippe extremitas vel finis cu-
qiiculcr procodil iii turhas. Ilem palma sigtiincat t) juslibcl fci deinonsir.il ur. Nani scriptum est In Ge-
largiuileni cloemosyn?c, el pugnus parcitatom. Unde nesi, ubi Jacob beiiedixit filio siio Dan, diceiis :
scripium est iii provcrbiis Salomonis de niuliere Fiat Dan coluber in via, ccrastes in semita, mordens
pruJeni : Palmas suas exlendit ad pauperem (Prov, ungulas equi, ut cadut ascensor ejus retro (Gen. XLix).
xvxi). Et alibi scripl;im esl : Sil manus tua ad dan- Qiiitlam vero baiicprcphcliam ad antichristum irans-
dnm porrecta, el ad coHigcndum conlracla (Eccli . vii). fcruut, aibilranles eum de tribu Dan vonluruin : iii
Ilcm de palmo el pugilio Propliota dicil, Domini po- hoc loco equum accipi juJicant hunc, qui per elatio-
et colapliis eum ceciderunt : alii aulem palmas in fa- ungulam quippe equi mordere, cst exlrcma sajculi
cicm eidcdcrunt, dicentes: Proplietiza nob's, Christe, feriendo contingerc. Ut cadal ascensor ejus retro.
quis est qui te percussil ?(Matlh. xxvi.) Quod dictum Asccnsor equi est, qiiisquis cxlollilur in digiiilatibus
est : exspueruni in fncicm ejus, signilicat cos, qui cjiis muiidi. Qui rctro cadere dicilur, et non in facicin r sicul
Mf hV IMNhr.SO l.Il lf\t Wll i.ll: M Mt
hjulu^ ceciJiftM WBfralur ln f:t<:i< i-oiru rjJcn*, B lu» injniut rorponi> Ufirfuiit pelljl. jilnliMifM ei
eM in l»3C viti mi ih iiiiiiiii'|u. :ii'|u< mlpat rogiio- >«*nUi« «oliMjUf artlurrs prrf<*ral. lleUtt MiM
b«:iT«-. njv|iio |Mj-iiili-iiil<i <J«-ll«Tf. lU.Uo *iro, qito (ic(rai La a curpure jani coriuni ilicillir. bl tmt9
iiuii vi'JtHir, railrrc e'>l • x li« vtla rrpciilc <l4;re<leri". trl p>-ilc, quj auiin.ll furiusrctu cirnMhlilar, mj-
a<l qii:i: <<iipfilM.ia ducalur igiiur^r».* IUtii li** c<|U4j iii fc(i«c v«*l coqMi» liumanuni (irinua>(rj(, ^m MClH
Jub kCii|iliifn esl : Terram uugitla (oUii {Jtk. rani ai(iiu.f in(ra i>r vig«-u(rfn IrKil : «H tJorlaiii
ixju). Solri ii( fqui un^'uU laloris roriiliiito ro- Kdjlcsiani Mgiulica(, quam f JinvUi», qni e'»! ii«, •#•
i;iius< I. {Jnni crt(>j p<r iiii(;ulaiii, iiui m |>r.«-<lii Mlure rilat eltua {Jonn, rrf it quc atk-
\iv., »Mi(jt4t c( :
k.-iiii U> urUJluiii perfdiio, (ienioii»lraUir ^ ^ui «itie- clionibus foits aiu>ritur, e( inlu% viriuliUu rabor»-
lici-l UTr;iiii (o<lil iiiiK<il3. dujn ilc conl>- audn iiliuin Uir. tiiJc ct in Jub m rijiluni e%t : Cutu mtet urmit,
e\fiii|ilo Mjuniiii o|x'tiiiii lt;rrcna^ cogil.ili(>ii«'!» i jk il ri iQiUTucta fii Job VIII. Ki iu runi Ru^, ioquil,
TriiiKiis iii4-<lij pjr^ ior]Mins a )j>llo a<l iiiguiiK in. mfif ti-itiinomum diinnt conira me >
Jok. (viK Kt rur-
!>«• ijiio Nir^iiius. <,j|>tjl (iillu ««'liitiir. I riiin iis i>u- siiiii /V//i mriT, r>j;iiitinp(i* camibut adn '^til m
ftliiicliir coii» (.'l f(i'iii|j>i> i runhui>«|u<-. Triuinis, qui inrum yjob. \i\). Qujj igilur Cl>ruuis rl f>clrua
siiir ca|ii(c 1*1 niaiiibu^ esl, kigniliml deliilitaU^ni r( un:i p(-rk«ina c^t : qnMl ptT *m, iii»i i|m<* DoKiiiiMT
iiiiMliaiii ciiju.^tlilM t. l iij<> ij^' Jiiililli tiiipliini «'>•(
^ «jdil jM'i c^irncni, iiisi diMipuli ilrMgiiantur, qui pav-
(Juditli xiii), (JiiikI, i uiii i a(jul jl)v:iJiTel ilolofi-iitin, bioins ijus Uinporc iiilirina tapurnuK. ^nd vcr«
('i>r|(us cjus Ininruiii «•V(>l»ir<'l l*'irr'» f|uia lloloftT- JMT pclleni, iju.r cxUrior rarnc iiunri in ri>rpore,
iiis lypiiiii (eiM'l (liaboli, (runcuni corpits cjuh o>((.'ii- nisi ilU' sanctc mnlicrrs li)i>irjn(ur, qu» »<1 prjp|a-
(lil, iil t-hl, aljitciAa p<j(e^lau* fjus, i|tsiiin ininiicuni vx rjiiJa subsi)lij lloinmo MTvicnin(. Ail rrKu feiti
oiniii (jaiu* iiiririiiiiiii et ({«•l>il>-iii ('<Uie, u( «*o raciliu.4 mnv, consumplit catn bu%, adhirmt 0« m^um : Ihit rvl,
ix-liatijici (iliiisli (:iMiliib:il, jii>ii> iiii nequissiinnin sc lii i|iii m<-j- roriididini |H<>|iitiijiitus adlutrerc ileb»c
vinccrc jiow.', i|nu ciiin piciiiUT cJiscun( IraKilcin niiil, pjssionis incc lcinjM.rc liiiinii i oniW|iil —I
e( supiTaliilciii foie. l'(C(Uk \o«'aluin, qiiud gi( p4- cicis, i|itas ad r\U*nori niimslrru pOMii, ia fn^
xuni inicr )-iniiicnU.'s iiiainillaruin parles. LihIc (( »i<nic incj inli.vrcre miln li.ieliler iutcni. LnJr uil>-
pC(:(iiK-in dici, (jiiihI p«:i(jft i 3pillo.i raci(. I'cc(u:» nu- (iKiir -
h.l dcrflicia tmii inntummodo labm nrca dtm-
U'iii .sigiiilii.a( (i:i(laUiin iiili rnu'n )( s.ipi(*fi(ij- rn(io- ifi ment J>b. XIV ;. ^»ui i jmt Ubia, ni»i i«<u(M?
iirm. Linlc Jtjaniics li'pi(iir hHjMr |M.'i(iis icchIiuksc qiinl jM^r (lciiu**, i»!»i upi»toii (icM^iuniur * (.Kii a«i-
Salvadiri!» [Jimn. iiii), ct quo Jim triiiani vjpii*n(ix liuc s(a(im j><>*>( p:.ssioui*ui cunraltulari dc iMjauuo
li.iusi( orlod*!. In con(r.«ri.iiii \)'ro parieni poclu» n«iV)'raiil . .sc I pr.cilirjic jjiu rum. anl UMirJrrv ia-
(raliii hi^Miiliia(i(iii<^in, iju.dido i>iKiiili<al J'ili ac nia- n li>l('liuin vidJ furiuidalijiK. .\rv;ni, piuguctlo rud
lilij- ( ulli(li(jlcin. Ln.lc Jk ilnr S<-r}R-ii(i : Sup<r pr- .idliJicn.*. I*ulpa ckl (aro sin«' piiigiicilinr , Jjctj,
clui luum giuiit,-ri$, €t Ununi comfJn ruHCtii dirbut «jiioil juljiilcl : n* ilil cniiu scjm:. IIjik pl«*rM]iH' rt
{iien. iii). SujMT pectus (luijtpc gradidir M*rj>cn» ; viM.tiin v«M jii(, propten^a «juo I jfl-itnMtu vit. Arviuj
qiiia omncs grcAkU^t itiaboli ncijuidj* siin( i-t frandcs. j|i(|iijiiil4> pingiicJincni dilctrtionis significat : ul rU
N.iiii iii i»f)« alurc caliiililaUin el vcrsulias cogitaliu- illiij 111 l.cvitiKJ adfpt c( arx inn : lo bo»tiis |>acid*
nuiii cjiis iiidical, ijuiImis ad ros. ijiios viilt do ip«-rc, cis jul>4-niur iKtj .iff.-rri. I(cni arv|:>a a^ anJautiJKU
•crpit. 'Icrraiii aiUcm couicJil, cuiii crrorc p«i-c.in- U-rri-n.iriim rciuin MgniGi at. ul r«i illutl lu Jo'> , uU
(iuui |i:i:»4 iliir ai dclccialiir. coitqnr solurcns .iJ iiitc- (lc s(||m-iImi liutiunc sriibKnr i ututnt ««^wtaa
ritnin rjpii. MjmilLi vucaU". quia ro(ui)'b* siint. />.-M»»i ertelo ciMo, «I pin^i tertkt urmntut tti (7»*.
ijunsi tiuLi'. pcr Jiiiiiiiiidon) m snliiel l!bct:i Jiiti, IV) ('.•inlri lK'uni rr«*cto collo rurrrrc e»l. cj. «ioj»
ijuia bctc ulterU . icl ijiiu lininorc liiiini.la, srili«cl ('rejUiri dis|.l:.rnt. « um juJ.icij j»<rj»rtrare. Imh
lj( (is III inorciii uvariim |<lciij. In iiianiilli<, v<>n» a(- quu» cntin in |iiii(;ni ccnicc «•>ii(ra i>>u'ii jrnijtur :
<|uc iili«Til>us du4Uircs sjik ti inystire cxpriintindir, q lia rcbns (cnip<»rjitlMis tuiiM*iis runlra prj-rrpij vf.
(jui lj«(r (Jo4(rin;i' ^ai ra) iiutnniK fldrie^, aive Jux-. rKatis, qua<>i dc ma)iniludiiM> carnis, rrigK«ir
IH
|K)piilos vriiii-nlci )-i nrcnnHiMonc rl (jiMi aiMiiur 0;'rnilfatitmejut(t4uum'' Ibtd.^
(•rndlililc.
fndc III (.jiiiKo cjiidi (iniiii, Sjxhimi». ^iJ Np.)i,sam y ji icni «-jus « I jssiiu lo (>|>iTuil ; quu (ic«4jrrju ler»
DuoHhrra tuu u. ul duu Innnuli >apT^.r .jrmflli ^l.ini. rcnanini trruni jiiun<ljiu «m u!o« airati^ prrtait tU
iv). Duu ub«Ta (u( ditiniiis) Jociorcs siiiK utriiivjMC 4f laifnbu», iiKjiiK. <;«< mrnuM dtfemdi. ylb^ ). boc
Tr«ianiciili vH dno |i4»piili, c\ nr) iiiik im.mic \,- rv(, qui»4|ui« piitcnli r| iniqno a.lbjrrrl . ipM* (IMuqM
ii'rni.'s, c| tjciidliiji,' qni jvr liuiiiiliijicui <|iiM)iii ilc •'jn* jj<>l>'iiiij, vrlul r\ im, iaaH<(.
pat \(»s s- rsv iiiii lli^unt. <•! jioccjiercN sciIk h rlia Ilcin |>ii>,iu<'.l.> ;;rj|ijiu <|.. „j, „ .\ «4 fg|
ril.ilc ciirrciKcK oiiioij oIisIkuIi niiiiiJt lraiisriin(. illnd III j>s.>iiii<> NiiBi udipe ci p-^ rt^tmlmf
IMM-r.-i si nsii» rordi«, u( iii iuli ArfM^iu lumkot mnimm mrm *l*tmt i «ii| Itnn la mjljiu pjr«r«« aJc^
Kttrot tufirr ubtra |/ia \Miii, li.»c riti, coiidncn p«»uitur. ruiii irjAsKnJiacin nulKix «iftiiicjl. )«st«
datn li.ii><'lc 1 onlra <i4'iisiis c.irn.ilrs. ( nds C4tl. qu* illiid IVjIiumLj* KU,p,m tumm, ia<|uil. tmmi-mtfruwi
III ((•riMirc priiiu cs( j|)|>clljla. q n»,| ipsj , nr)N»ri sii {l'nl. IV I. Mciiil.rj Min( pjtU*« rotpon». krtm,
pcrjHisidi incisKinrii) |iiiii)a p.ilialnr (.uIm riinn quiliuv lolli^jntur meiubra. ib arriaa4a 4kti, ^s*»
Crxre incisiu diciiur I l< m cs( c( (»cllis. qiiu<l cilcr r<im diiuiiiudva sunt arlicdli ^iarn s«cul
IC5 n nAB.VNl MAIJIU ARCIIIEP. MOGUXT.OPEULM PARS II. «64
ut hrachia ariiculos ini- A sensum bene vivendi non haiienl. Comp.igo caplla
mus niPinlir.i inajora, : ila
Menihra quando in bonain simlos.sium dicta eo, qiiod ibi compacta neivis vel
noia nu-nibra, iil digili.
mein- glutino (jiioilam adhyprcanl. Ossa sunt corporis Roli-
p.iricni aotipiuntur, &.ino,los el clc« tos Dei, qiii
sigiiificiUil qnia ille e.sl dainenta. In his eiiiin oinnis posilio robiirqiie subsi-
l>r:. sunl corpori.* Chribli, .
iiwinl»ro Qu(m1 longa raliiuu; di.spiilans AposloIo.s tia dobenuis :»dverieie. Quae cum deficit, vig<jr ejus
quibus alia sunl gloriosa el Im-- elubilur : sicut el ossibiis qnassatis corpns mininie
ila oslendil, in
liora, alia ignobiliora el inrinniora inembra : qiiod conliiielur. Unde Prophcla ia psaluio ail : Sana n?c,
facildifferenlia virlulun», et discutiendi vel docendi Domine, quoniam conlurbala tunl omnia onsa mea
8ludium. Nani oculi in corporc Clirisli possunt dici, {Psal. vi). Et alibi , omma , inquil , osta mea di-
qui diligenter audiunt verbum Dei et obodiunl man- nec sensum nec vocem habere nianifesluni est : sed
manus, (sicul frequenier diximus) forliludo aiiimi et con-
daiis cjus : (»s el lingua praidicaloreB sancli ;
jusmo.Ii : <iuod longum esi enumerare. Aliam vcio B haec sanctas corroborant voluntates. Dicant ergo Iioc
signiiicationem habent membra, quando ad diaboli sacramentum ossa, uoii caro, id est, firmitas, m\\
pariem scnsum Irabunt : quia sicul oraoes sancii ad remissio : quia tafem hymnum non polest nisi sola
Chrisli corpus pertinenl, ita ouines iniqui ad corpus incniis dicere foriitudo. Quit, negativum esi : quia
anliclirisli. Unde scriplum esl in Job de Levialban : nemo potesl csse similis, cum sitsancta Trinitas sin-
Membra carnium ejus coharenlia $ibi {Job. xu). guiaris. Multum quippe est crcatnra a Crealore.
Carnes islius sunl onmesreprobi, qui ad inlelleclum dissimilis. llb deoique servit, iste dominatur. Et
spirilolis palri:v per desideriura non assurgunt. iterum poenilens dlcil : Ossa mea sicut in frixorio
Mcinbra aiilem sunt carniani lii, qui eisdem per- confrixa snnt {Psat. xli). Sicut opinione prospera
vct.sc ageniibiisoi soscad iuiquilaiem prajcedenlibus bene meritorum ossa, id est, animi foriiludo p'n-
coojnngunt. Sed esl aliud menibrum corporis, aliud gwcscit, qiiando eorum conscientia felici recorda-
nienil.niMi inembri. Sicul auiein periiiciosum esl, lionc Ijelaiur, sicut diciiur Salomon Fama bona :
si uiiilas dcsil nicmbi is bonis : ila pemiciosum esl, si impiiti^uai ossa {Prov.w); ita recordraione contra-
non dc^il nialis : duni i« duas paries Rubri maris ria pcccalonim virtus, taiiquam frixa, conlrabilur,
unda dividiliir, ul ab eleoio popwlo a(i lerrain repro- dum obloouliones hominum et conscientise stiK judi-
rnissionis lendilnr. Nervi Graica derivalionc ;>ppel- ^ cia graviter expavescit. Sive hic frigilur peccator :
lali, quos il!i neura vocani. Alii Laiine vocatos ner- quoniam fuUiros ignes incendiaque forraidal. Nam
vos putaiit, eo quod arluurn conjunclionem invicem qui se pavescit arsurum, ipsius incendii lerrore jain
his inlKCieanl. Maximam aulem virium subslariliam frigetur. Item ossa virtiites significant sanctorum,
nervos facere cerlissimum est. Nam quanto ffierinl ul in Psalmo : Custodit owvia ossa eorum, unum ex
densiores, lanto propensius iiugescere firmitatcm. his non conteretur {Psat. xxxni). MeduUae appel-
In nervis coinplexio virlulura designalur : quia sicut latac, quod madef;«cianl ossa. Irrigant enira et con-
arlus el os.sa nervis compiiiguniur, ita virluies et forlant. Medulla signilical internam cogilalionem
tKma opera amoris glutino copulantur. Unde in Job ineniis. Unde csl illud Psalraist:B : llolocausln mc-
Bcriplum est : Oisibus el nervis compeyisii me. Vitam dullata offeram tibi {Psal. txv ). Holocausla me.hil-
el miieiicordiam tribuisti milii, et viiitalio tua ciistodi- lata sunt puro alque intimo corde
sacrificia, qu.^e
vil ipiriium meum {Job. x). HumaQum quippe ani- divinis conspectibus damus. Nam quando inviconi
mum \isilaiio superna cuslodii, cum hunc virluiibus lioiocausli conlrilionem cordis offorimus : oporlet,
dilalum vel flagello perculere vei compungere non ut inius habcat purissimam lldem : intus haheal
desiuil. Uem in aiiojn pariem vcrl)orum siguincalio operas fideles, qu« ad vioein mediill* oblationeiii
trahitur cum in eodem libro de Behomoih scripiura
D purissimam reddant ne
: sit ariduni atque vacuuni,
fiit : Nervi te^ticulorum ejus perplexi sunl. Ossa ejut quod divinis ospectibus iramolanuis. Verlibula suut
velut (istula wris {Job. xl). Tol ergo iste BcUeinolh summx ossium paries nodis grossioribus conglo-
leslcs liabet, quoi iniiiuitatis sna; adjutores possidet. baiae, ita dicla eo, quod ad inUe.\ionem membro-
Qui idcirco i)crpiexi sunl ,
quia vidclicel praedioa- rum illa vertaniur. Cartilagincs ossa raollia, et sinc
torum illius argumenta dolosis asscrlionibns inno- medulla : quod gonus auricute et nariura discri-
danlur : ut recla esse simulent, qu;e pei^versa per- nien ct cosiarum extremiuites habent, sive opercula
su.idenl. Ossrt, inquit, ejus velul fiBtula aris. Quid ossimn, qnae moventur : et dictae carlilagines, (piod
aliud ot>sa Anlichrisli, quam quosliLet in cjus cor- levi altritu carent dolore, dum plectuntur. Cartilago
pore valenliores accipimus ? In quorum corde ini- aiiquando significat simuhlionera virtutuui. Unde
quilas dum vehementer induravit, per eos lota ejus scripUira est in Job de Leviathan : Cartila^o eju4
corporis conipago subslstil. Recte aulcm ossa cjus quasi tamince ferteae Job. ili Cartiiago nam-
( ).
aerls fistulx comparaDtur : quia nimirum, more nie- que o&sis quidem speciem habet, sed o&sis forliludi-
tolli insensibilis, sonum bene vivendi habent : sed neni uon habei Quid est ei^o, quod cartilago oju$
!<;!5 I»K INIVKriSO lAV.U X\\\. - LIU. M. \tA
iioUii.litin, (|iiiiiJ l.iti*r 11 rii.uicii )>)iioiijiniini ^sl, ct iliiiis ari e|>i( k<-il rum oatViii prvccp4a fnnuimiail :
ad pluia »ifrniliraii<1a liahile. ()irilur rriiin latus ho- U •|iij>i «.oiKiitoii »uo <lorsuiii mcuUk ia
iiiiuii, i-l l.itu» iHTiidiH, laliiK ayJiHcii, ct latus di- Scd cccc adliuc post (crguiu kcquitur r(
iiiensioiiis tcm* : (]m' omoia locis suin pmpria «i- qui.i jaiu rt I iioLii» conU:inptu% eat, ct
(ftiiroMdnric i(itrrpr<*tari i1»lieol. Tjni«*n li<iiiiinii» b- ailhiir \o< jri- iioii r<-s*jl. (Jujm JorMU ci io fa
tus, (|ui><i cuin i'i«Uh inirsiMia piol<'t;'t. hifinincurc dciluiiu'-, ciijus vt-rlia Jc^ucjruus , cujuk rexUa cal-
|M)l(*s( (>C4 uUalioiiri) irili>moriim (-•iiisilioriim. Lii.lc rjtnub : <trd iio<» pokt (•-ri;iiiii aUn* a%er«u« r«w«ca(,
i-sl illiid, i]ood Ooiidiior noslrr dorniicnU A<lz <!<. i|ui r( Nid- (, i|iiod dc>picitur, et Uatea p<*r prxccpu
latere %umpu una cosl.i <-nriiliili( iiinlirrrm (^•Vn. ii), clamat, {nt paticniiani <*\sp4i-ia(. hikencaftkmm ••-
<nim myslicr |>rn*(igiiraliai Kcclc^ijrn dr la(i»rr Chri- (mm di< idir, qiHMl lutcr !>< jpulj> c>4, aiHic et noiMi-
Kli in ( riiri- p<r morti-in -»01011 s n ramrnla s.ilulis ii:iliir. Iri ncapMliii (4Jiai pOMumus iiiU'lli)(<*r< , jutU
Ciisr riitiira, vidrlicri sju^uiiicm r( j(|iijm. dr qui- jlU*|(orijm, (Nj< ris Mrdiua : ui e.%1 itlud , qaoj
l<UH •poiiiu illi coiidcri-lur Orlebin. Tropolofice .Abrjham loll(*oi pao<'m e( u(rr*m a<|Uj: iiupi>>uji m-
vcro sctendum •»(, qiitu iM*qiiai|uam ciilmrn rnn((*ui- |Hr sMjpuljs AK*r ^ (»n«. xit ) . vei oprrtUiMM-s Ji-
pl.ilionis j(lin((iiiiiis, iu iioii ali <-tt«'rii>ris ciin- op- >prv;is. jutt 1 lilud, qiiod 111 iSjliao J« lirtj vrnplum
pr«'-,siooc (< s>jiniu«, ncqii.i<jujin nosnMiipiOs lutuc fst Stapmht tutt obumbrnifit itt>t , /'i.i/. n. j.
ni iir, ut siiamiiK nliiid tn iiolus c.^s«.' ratuHiaU-, qitod ^ |Hil:t: iHuuiui .suiit o|M'raUoocs mirabiliuu), pcroMM,
ri>f;i(, aliiid antiiial**, quo«l rr-^MUir . niti ad sccn*iuiu vclu( •luihitsJjoi liuiucriK, «•rtin Jjvinj inouftlri-
tilcQ(ii recurrrnU*» ah oiiiiii cilcriiiii pcrturhalioiK* tur. ( iiik* cum lM<\ wapuUe, ocuL hracfccMMivc djd-
fcopiainiir. (><i(hI •ilciitiuni iiostriini licnc Adjm dor- tur, cavctiiluiii suuiUKiprrc Ca4, 1*0 quiJ in eo
iiiiciih nf(ura>i(, dc «iijiisiiio\ Ijicri* uiiili<-r procc^ curpon-urii ^uspn dur. lu jolhropontorphiurwB
•it ; (|uia quis<|iiift .id ii;t'*rM)ra iiiulii^i n<lj rjpilur, qu<- Ii4-r<*>iiii ijii<'rc •'k( cuiu. qui iii< iri u i icplr '
wt-
a retius viAiluliliits ni'-niis oculos cljiidit ci lunc plot et <:iri-niiipl<«ctilur omma mU-r i-or^' t Iu liiira-
ili *c '\\rw vci qux pr.PC.sjH' viriiitcr dclM^aiit vri qita- iii<*n(j i*o(i( ludcre. bc<l o sua itn»
k:iiic«M* i^issiiit, inlinn.i ilisiinpuit, ut ahud iti ipvi liaJH'ii!>, usquc ^i iMj» r» ic iiuiuiiijii . «t^ur ut «Uj
kii ,
qiiod rcgcrc >.ilrjt ijiii|iijm vir : aluiil, tju iiiMiiu.in I, huuiil '
!• . : : :
ipi.iiii fcniiii.i, quoil rcjjjiiir iVorsuin esl u «rr>icc viili» jtiiOiu) r<'lj •
, ! '!,....__ ^^ ..
tisquc jil rciir». Uictuiii jutciii ilorkuiii, ijihkI sit sU- cisiirgj( iu«:<iKiiiU, aU|tic ad cuui, qm k><i,c* »«>p«r
jicrhcirs dunor ijjrporc ui luoiium saii lords c( ad ipsuu) r (, qujrJaui juvia iv aadtaM, <}<um quilMM
port.inilum cl ad |H'r|>«-U'-i!'!ii'ii. liTga quia ca ad illum pj«Mhu» looveaUir. luJr
in itaiu lit ul |^
supini j irrniiifc 111 li-rrj i|ii,..| kolu» Itoino |w>t<'>t M-riptiirjm >uaui alM)UJiMio
NuDi iiiutJ jlirulaj animalia uiituiii aiii m v< ntri' jliiiujtnlo a •uriiitliU'» , aUqiMado at •«tW*.
ut in i.-vlrrr jjcent. Luth* 10 animaiiliu» lrrf(j aJiu j|ii|;ijiido rtjjdt aU ium tikali» rdjw» quas^ljw loa^a
»i«o djcuiUur *cjpolr IKirsum quutcm a(qur ut iti»siiiiil< s in »e MiMililoilkM* trilui. PWt
Riiin, «^o ijuoil suiil |>usU*riorr* paru*a corpori*, au( ciiim a ct)r)turilMik kiMiiiMim in m> »tiujl.
liiKain siKDiUi jul. iit cs( illiiJ |>Mlmoa.i'. quo ai( tishit kicut Jr eo «^crAOd kmmm» p«r pn
t.i niitunorutrt m/-<>ruiit Ufdttt mtfit darmm ^/'»«i/. iI'< itur /1 j.«p«lii m^umkrmk*! tt^t 1 IM 1
IVJi);ct alihi «rriptiim , st /rr.ju M-rUrviil { Jer (4Mi»U*t. i|iiod III iijiura ««a tttx mt
oi«Imo Uvk^
&Ui). Q^nni sigQificarr potcst a«cr»MNi<'iii pnvorum »«-apuia% h4l«'jt, <€ (j-Vra bnrjvwau mmmkf^
M cullii ilniiio.rl iI<*s|m'< Uoiiriii vcra n ligiouis : wc- rum S«*tl quij no» fcr orulaai rrnuiuiM. i» tnpm-
iit lu Kicchicli» viwoiic Am./i. \iii» u-rip(um c»l, li» vrnDoorrd aiuUMVMiw iW*M fovl oomi» «mWi.
(pioj viri »Uii(r», roiUra (rvnplinii Jorsa vrrsj n < iMiilum tiabcrr pcriMbriar «too»! «cro •#« i-'<r)(
lMrmi(, rt facic r«(picrrcnt aJ -.olis oriMm linii m lq«« c. ip»«i. quu MMrnt, •«t«*u nWihi »» pct
JurMi «rJ tcrpo KiKniricjntur C'>ri>onM Jolon-s quo*- iu %(a|>aU» Jjiitur Aa «mm m •kjyWM •«•• •*»«
:
Ulaut vrrtM-rilHJs ».inrii vin «ustinchunt. IJnd» pro- ^raMf Ut^ ac n Accm ptetUfy h tmitni •«
.
poiiitur. Ui.dc scri- I Petr. i). Hinc Piuilus cun. pcr AbralKic sacrifi-
iMci.lis alijuc omuiluis pcccalis (
Converstts smit in (vrtiinita mea, ciucn Melcbisedeeli lcmpoie Lcvi saccrdoliuni dice-
pluiii csl iu psaluio :
xxxi). Spiiia esl rcl deciinaUi.n, iibi liinc in Abraiia; co.po.c Lcvi
diim confrinfiilur iiithi ifpina ( /'s«/.
atquc co;ilinci. lla:c \l laierel, oslcndcns, ail Adhuc enim in lumbis putih
eiiim, qu:c lolum corpus
:
crijjil
delcctalioiicm quasi pungcndo laccral meiitcm. Gra!ce cnim eilucin obvolvcrc dicilur. Teslicidi ciiiiu
,
vocc dicitur Co«i'C»sus virilis sexus robur significanl virlutis. L'nde Icgiiur
Hinc ergo jusli cl poenilciilis :
suin in arumna vten, dum corifiitujitur mihi spina : ii) Levilico ; Omne atiimul, quod ve( conlrifis vel tusis
quia scilicelmcns ad iamenluin vcrlilur, ut pcccati vel scclis ablalisque tesliculis cst, non offeretis Deo
puHCtio poMiilendo frangatur. Renes ail Yarro di- {Levit. xxn ). Coi.trilis lesliculis cst, qui paulalim
cios, quod rivi ab his obsccni bumoris nascantur. crcscenlc iiialitia conlc.ct suam in virtulib.is po
Nani venx cl medullai lcnucni liquorcm dcsudant in Icm el signa, pcr qnx vir possit agnosci : «jui < l
rciiibus, qui liqiior rursum in rcr.ibus calorc vcne- rccle rcprobalur : quia sibiinelipsi in talil.us no-
lio rcsoluuis decuriit. Ueiies aliquando pro conslan- C cuit. Tusis tesliculis est, qui illalis sibi tenlatio-
tia menlis ponunlur : quia sicul isii corpus conli- iiibus liibulaiionibusque cessit , animceque su;e for-
iient, ila animi .stabililalem et ilia cuslodil. Unde litmlineni prodi lit. Non cniin oportet boc pe.peli,
propbela ait : Renes tnei resoluli sunl ( Psal. lxxii). nec omnino cedcrc i.nminenti hosli atqno allligenti.
Uenes ergo suos dixit esse solulos : quia mundana- Scclis abialisque tcsliculis est, qiii uiia actionc
lum icrum fcliciutcm incauta voluntalo qua;sie."at. prava, aniniisque impiis exsccante, siciit cullro, et
Item rencs iulcriora cordis sunt,- ul in propheta : auferenlc, qucmadmodnm nimis effcra cl dircprix
Ego Dominus scrutans renes et corda {Jer. wii). manus scmciipsum abstidens et aufe.-ens a conj.in-
Rursmn renes delcciationem carnis ob fluxas cogi- clic.ie,qi.;c est in virlulibus. Ycnter ol alvusct ulcnis
lationes aliquaiido signiricant. Unde Psalmisia pctit inlcr se diirerunt. Ycnler est, qui .acceplos cibos di-
Vre rcnes meos et ccr meum {Ps. xxv). Si cnim vo- geril, ctapparel exlrinsecus, pcrlingilquc a pcclorend
luptaiem libiJinis in rcnibus essc neseiret, eos uri ingiiinem : et dictus venler, quod pcr totiini corpus
niiiiime neiisset : bocest, ui delectaiiones et cogiia- vil.catiinenla transiniital. AIvusest,quicibuin rccipil
lioE.es liumaiix vcrbi Doniini calore purgarenlur. et purgare solel. Saluslius : Stmulans sibi alvum pur-
Hiiic beiie in Exodo rcnes habere actinctos Israeii- gari. Kt vocatuseslalvus,quod abluatur, id est,pug"
tis prjecipitur in paschali edulio {Exod. x.i) : quo- *^ tur:(!x ipsoenim sordes stefcoruin denuunl. Uteruiu
iiiam qui pascha comedit, habere reiics accinctos sola; raulieies habont, mquoconcipiunt ad simiiiludi-
d<!b<!<,<tl(|iii soIeiMiitalem rcsnrrrctionis alque in- ncm caliculi. Tamen auciores utrum pro utriuslibct
corrupi.i.inis apit, cnrrupiioiii jam p.'r \i.ia iiulli scxus ventre pleriiinque ponunl : nec pocta! taiitiim-
subjaci al, v(»lup"al<is cdomol, carnem a luxuria re- inodo, sed el ca>leri. Vocalus autcm uterus, quoj du-
siriiigat. Limilii db libidinis l.tscivia«) dicti, quia in plcx sit, ct ab ulraque in duas se dividitparlcs, qua:
viriscaiisa corporca' voliiplalis inipsiscsi, sicut in indiversum dififus^eacrcploxiecircumplicanturin mo-
uinbilico reminis. UndeciadJob in exordio scrmo> duin cornu arielis: vel quod interius impleatur foeCu.
nis diclum est : Acciiuje ticul vir lumbos tuos Job. Hinc et uicr, quod aliquid inlrinsecus iiabueril ui
{
xxxviii); nt in his essct rcsistendi praeparalio, iu mcinbra et viscca. Vcnler juxla allogoriain sigiiiii-
quibus lihidinis cst usiiata dominandi occasio. Lm- cat capacitatem raiionis, sive aniinie aflcctum. Inde
bilicus est medius locus corporis, dictus, quod sii quod Habacuc prophota, Venicr, liiqnit,
cst illud,
u.nbus iliorum. Unde et u.nbo appeUatur locus m meus turbalus esl in me { Uub. i.i). Kt Jereniias :
aicdio tlypci, a quo peiidet. Es eo enim infans in Vcntrem iiieum doleo , el seiisus cordis met Iv.rbatu».
{69 nf DMM.IiS.; Iilihi XXII LIB. M rt
cst ( Jrr. IV ; Rijri>ini rviliiiii':i ail L;mHthitlu' \ inlA^lltjfrn*i3 .Nmd prr^ atnnu tor pjmimr, «C CM iK
nr in tra oeulm m/ui, xttim/i M^a el r<riUrT ni.ia lud SjlomtMHt fhnnt cuUodit ur^ <MB mt, mm
(
/^*. ii\i. Lium Ki<]iiiJrin pfrtiiii iiiiini</>nim m- rt .fto ttia pr.^eiiu ( f*'&t. iv ). liMi mt pro iaidll>
dign»liun> M) : oriiliis aut^ii> iril^lltrtuin «ii;nilir.at ((«ntia iKifiiiur. ut e»i illud P%aimit»m •
C^r ttdum et
qiirm 4Cin|xrr (<»nUirhamuk alqai: ronruinlimus caro mtu esullaterMmt ik Otam titmm ( f%. tliuu ).
quainlo irndiirrenlia prrii nU fr^niiKLnniv V»»iiIit 0*)'nni) utrjqne vidrjiiiijr prruoere ad carBMB, ear
><To iKcUi jjvns f.i, III (^nM I ili.l .n iti f^liUita rnon- umrn jd iniclligeouaai nAnm
iliiniin. Qiii dp(TK> iiicnuiri.T r^mfiai^liir qnia 5H-t:t ^l.vni riijns sapifnMam p r gHefre
iile trai>smi4«a5 «?5cn n-«ipit, hic mfmorii' >»inu<< diibitaliuiitlai. i'nim u m in coroM iiniii
noliiiat nTuiii comprtrntrr a<uamit. (!4;niurbalum rtprimilnr. q> nit , trsuaus SalvaMre
rrj<u tii<'il \<'n!rt:m, nl rst, meniori.im nuam. nbi lu- Kt.vngelio t.i c^rJt ejummi
III
co^imttonet ««'«,
U liat n-poMlA fju.t iJli OoruinuH dc bua rianfha- odult.nj , himtetdia , et r.riera ( MaiiM. iv j De fw
liom" yroiiiiscTat , noH ciim vhIitpI tirri innninrrr foliiiisl.) ait Lahut dnlfM^ m ctrde »t ,ord« l0<wli
sibi pf^rirala. ronscc|ii<*ii< fuil e:im trrphbliono tur- tiini mala , Pul. ti). Nam fuo6 dkil lu cor.fc ei
li:iri \ («Tus aiitrni alii|nanilo Mgnilif-.il arranum ror.lc quolirs voluinus (JolotM eipnmerr, du-
ii.Tliir:i', «ImjujihJ') srrrvtum roiisi'ii liii!t! P:itrr in o p'„i., eoriiin i.onla 'IrrLi raiDus,
«icvt Saloaiw (Ja-
r^diirou ail l-iluiiii ait /..r u»rro a/ifr lucfferinn q<- foliiu ;
diut Yir dupUj im^ iu/jnj eu m ommthus
iiui (' ( /*(. ri\ ), iil cKl, v\ an 4IM» «iilisUiiii.v me^ ttii jMij (
Jac. I ). Ouai.dti aulrni •imfite*% a»-
ct ip»;i sciIkH dtitair, luliira r\ tulo, iHnnipoirn- pimus indirarr , unum ror la n* esw Irrtiwr.
l^un, liiiii^i di' iuminc, Mjminuni et Mimnio quod ^it ul in .\rlilMu ap.isioi.inj.Ti lefilur : itmlitludtiiu
iiull.i invrviijjatio , nuHus npnuii po^sil iliint^eip. nulem rrfd^^nlmm t-"r <rr<j/ mhiim et amima «m Att.
\
Nani qiiciaadinmltiRi vjlrt romprrhrnili rlr qiio IV). Sir rl liiiingnrs diciinus
, . ijni in uaa teBlCBlit
*
KTipluni rsl ^rniTdiioiirm , if«(<»iii f}ut ^iiii fn/?rr<i>ii ralniine p<;rscreranl. Pro (Idqjeniia rrro rt 4evo(io«e
(/i/-i. I III ) Min brrvita^, .M »ulHrirnspruiioslr3 infli- illud cst fio^itum In to4o corde awo ejqmurrt u
initatr n»rn'ura quia nn- plus |KWsumiis rapepc, fl { Ptetl. ctviii ). Hoc quoqoe eduqus <^st buoiini quod
hor ahinik' <iinKii utiqne rrrdidisb»'. Hnnnm m Job Into cordc . hoc e\l . plrna dfvoiiuoe aMerit te
SCriptMni rsl />i' cujtn Hiero egrtssn e^t glaaet De^im e\quiii&.%r. Non inini i|iwreret, wu
{Joh. xxivmi (^uid e»t rrji^o. quo.l IHmiinii<i |inu* silus fui^sci lii jllcrjiit «ero Mgiiilicatlooofl
quidein pjlrnn se phiNi:»* imiinmt |ioslm«Mlnm rupaiio rordis poiiiiur, coa Mrteai vel ia(
vcro dc Mio rgrrdi uleni ^dacirm narmi, seque ^r^lu vel .sqiulrnim bigmtiral Vod^ esl ilb
*- Salvaloris qua ud
gignere d<r ro*l<i pronunlial ' iiiki quod mim inodo , Jud.i o* aii : 5i<-«r /ihi Jom^t la
iiosiri pnioris itrr iin ad luv ipi<*n<lu Trrlii semina rentre f,.i 'ri^iij ilf^itj el JrUiu h&c/i^bj jt •
ertl
prr (iCrulLT rl post t tliut hi'mtm!i tn cordr lcrrtr trihut m4>cttk%i ^M^tlk.
piiiis prjli:! phiviaiii iiirnntlu
ii:odnm iic in ioiirpf>lis >iriniil>iM iinmodiTjtius VII ). l*isri% julrni . qui Jonam dcvoravii m pebifo.
pron-ui , <lis<'iplin:i iiiUnia 'lisfvnsatitinis preniil. hitt'iiifirat niortfin . qnain ('lirislot perytMW («t ia
iiMiitdn crgo
Ni^irr.i iioii tanliitn inlcsiina tlit iiiui<t seJ qui(i|iiid tn triiiir ci ii ioaa% erai inl«« Aal^
ri iiibus noriibus. Sjlv.«toi
siib <orii) cst 3 \is<<i, qutid est inlrr riilrm i^ i-ir I.i iM>iior ui aorte 01
iirin. Iit-m \isrcra vilali.i, id eil, > irruiufljsa rorJis iii se{ni|rn) fu\ inbus «IicIkis nocUkoO
rl Inbiift :
guioe el nrrviN ropuljU. ^isrera 'nystirr sigliinc;inl 1 Oir iiii ) Kt siiul JunaS lo veolre ^»ci» mm
alTcriiim piil.iliA n niisrrirordi » Vndr si riplnni rH penuan^it. sr 1 rjriict r»i m ariilaai ila rt S*iTa
111 Kvjngrliu . Per vtic^a fmimrantitr /)<i ttoHri, m loris nt)>tn aniiiia noo retlcia r«t lu infcriw, 0«qi«e
quibmt vititjtit nok i>nr»« ex allo (l.uc. i). hl Apo- caro rjus tidu ctnrupiioorOi »ed rraarretit lo
trj< Ijlii^ siint palrljrii Tor j (inrra .i|>p«*njlionr roiiTer>1ooi« p«rnitrnlij oollirtar, qui uikm tetikma
ilerivjtiir, qiio.l illi nirifian dit iinl tive a riira lu rtrm» ultioniv apLaliiuir Lrvitiban rrgvi. m ao^
en eiiim oninn solllcitit.lo ri «cieniijr rausa mancl Iralnm inrus , sinngiCUr qm loferu: vnxtiiw c ao w^
Oiioii iih-n piilinoiii v»«-iiinm ni iit cum ira jcrrn ubilur. ul rtenii Mqf^Uoll COOUl
ilitur. piilinoiiis biimiTr teinprrrtnr lliqns diix ar- lundalur lYxcorJia kOM loeo eonl* vklaA
trn.r vunl, r quihus smislrj plus sjngninmi liilcl, wftsas prrnpiiiir ri diria prrrordia rta. ^ttod iM
di*ilera plns spiriiiim. l ntli' el in detlm hnrhM) s.t pnacipiiim mrdis ri mfiuiKMvis. la prrcorUliO-
|>iiisiiiii iiiHfjti iiniit. (.or enim ipnltiii sprrirbus m niii) nominr rationjtibt iraciaiwt ani«vr paaiaol
gniliraniti« roiDrnirnlrr apt.ilnr. Nani alii|itanitn acripi , ut rsl iHmI Itai.r . i|tw ad DooMaoai ail
qu n '.) pro ronsilin cl vi rlx) occullo, aliqiuuilo pru ^r,rroidi.-j Mri* ( /m \ttt). Polaoa «acattt» . ^ood
l'*Tnoi. r.M.
;
inordinalus el iiuiHiualis existil. Qui niolus milriemlf>(|iic siiigulis membris prabcl. ia jccoro
inolibus
ccrta lialHnU spalia. Daclyliuin pcrcussum,
quaiidiu ;Milcm ioiisislit voluptas ct concupisccntia juxla eos
citatiorcs •sunl iil doica- qui de pliysitis dispulant. In jerx)rc autetn id esl,
sine vilio sun». Si quaiido
,
,
eo quod vix sint nalaiilis calam possiimus inteliigcrc. tnde esl iliud quod in
signa sunt. Venae dicia;
,
pcr oinne corpus d.visi qui- lege praeccpium cst { Levit. iii iv ), cuin veiitie et
sanguinis , atque rivi ,
,
aqua, unde fons ebullit. O'jod eliam significare concnpisceiitiam iiostram magis ad Dei quam ad
I>oiest processum gratiae spiriiualis atque doctrliKe. mundi dcbcmus convertere volunlatcin. Legitur
esl in Sapicnliae libro Sil vena tua enim in libro Tobiac Tob. vi quod angelus prx-
Unde scriplum : ( ) ,
henedktn {Prov. v). El alibi : Vena vivenlium aqua- ccperit Tobiu;, pisccm captum exeutcrare, ct cor
rnm lioc est sapienti» , dulcis Itanslus el potus ta- ejus, el <V'l et jecur in cassidiii reponere, jecurqne
,
hbris. Sanguis ex Gr.Tca clyinologia iiomcn dunit, B postea ex praeccpto aiigeli super carhoo^s vivos po-
quotl vegctetnr ct sustiiiealHf et vival, Sanguis au- nere, quatenus prajvalcrel du:monem ftffugare. In
icm est, dum in corpore est : eflnsus voro cruor jecore enjm , cujus ardore accepti cibi in stomacbo
diciiur. Nam cruor vocalus ab eo, quod efl"usus e.vcoquuiitur, docemur, ut maturitate consilii studca-
d«M;iirrit : vel ab eo ,
quod cui reiuio corruat. Alii mus fluxas carnis cogitationcs ad purum excoquerc
cruorcm interprctaniur sanguinoni corruptum qiii , ot in secessuin iniUere , ne forte diaboio in cubili-
vis sit. Sangiiis autem integer non est, iiisi in juvc- cum habere : sed magis robore Adci et sacrarum
i:ibus. Nain dicunt pbysici minui sanguiucm pcr orationum fesUnemus eum foras cxpeilcrc. Fibr%
ycialcm. Unde el in sonilius ircmor est. Propric jecoris sunt cxtremitates , sicut cxtremse parlcs fo-
sangiiis anintx possessio esl, liule genas lacerare liorum in tibiis, sive qiiasi linguae eminentes. Dictas
mulieres in lucln solcnt. Unde et |turpurcx vestes, auietn fibnts ,
quod apud gentiles in sacris Plioebi
est cibus : et sanffuis meua vere esi potus ( Joan. vi ). C sam : ut Deo potius oflcratur, quod suum est, qiiam
Nam ct in lege prxceptum esl {Exod. xii) popiilo idolis vanis et surdis, in quibiis sola fraus et dcce-
Israclitico, ut de sanguine agni pasehalis poneient ptio est. Splen dictum a su(plemento cx contraria
supor utrumque postem , et in stqierliminaribus do- parle jccoris, in vacua cxisteret, Quem quidam
moium, in quibus pascha edebant, quatcnus exler- eiiam risus causa factum cxislimant. Nani splenc
minatoris excidium posseiU evadere, Sic ct sanguis ridemus. Amonet etiam hxc articula visccnim
Christi mundi\t conscieniiam nostram ab opcrihus nos, ut non vana hmtilia mundi, sed in Domino
mortuis ad scrvicndiini Dco viventi , et liberal nos cxultemus cl Isetcmur : ne vano risui ora dissolv.i-
do potcstatc inimici et pcrsecutione hostis anliqui mus. De quo Sapienlia dicit : Hitum depulavi erro-
( Ueb. VI ). llem in aliam parlem sanguis signitica- rem ( Eccl. ii ) ; sed magis luctu in pruesenti sxculo
tio ducitur, cum aut opcralionem carnalem , aut nostra pcccata dcleamus, ul in fulura vila xterno
cornipiionein morlalis nalur:c signiiicat. L'nde Pro- gauuio fruainur. (Jnde scriptum est : Beali qui /n-
phcta prccatur Dominum : Libera me de sanguinibus gent uunc ,
quoniam ipsi con&olabunlur ( Mallh. y),
Deus Oeus salulis mcoi ( Psal, l ). £t iterum : Vi- Fcllc irasciniur, corde sapimiis ,
jecore amamus.
rum, inquit, sunguinum et dolosum abominabilur Qiiibus quatuor elementis constantibus , integrum
Domiuus ( Psal. v ). \ir quidem sanguinum est, qui D est animal. Fel appcllatum, quod sit folitculus gc-
hiimano cruore poUuitur : ncc non et ille ,
qui deci- st;jns humorem, qui vocatnr bilis. Fel enim aniari-
pil vivum. El Aposlolus : Caro el sanguis recjnum Dei ludinem et dolosiiatem perversx mentis signiiicat.
non possidebunt : nequc corruplio incorruplelam pos- Lade beatus Petrus apostolus ad Simonem per
iidebit Pulmo ox Gra'co Irahil vocabu-
( / Cor. xv ). fraudem graliam Spiritiis sancti accipere volcntem
ium, Gr«ci enim puhnoncm pneumon vocantco, ait : In felle enim amariludinis el obliyalione iniqui-
quod flabellum cordis , in quo pneuina , id est, spiri- tatis video le esse {Act. viii). Ilinc ct in Job de impio
lus inest, proquo agilanlur el movcnlur. Unde et scriplum est : Panis illius in ulero eju» verlehir in
pulinones vocali sunl. Nani Gra?ce pnouma spirilns fel aspidum inlrinsecus (
Job. xx ) ; id est , salietas
dicitur, qui flando cl cxagilando aoiom cmillil ct rc- transitorix delectationis in reiribMiiouis fine ad
cipit , a quo niovcnlur pulinoncs et p?lpilaiil, et apc- amariludincm verletur. Tunc ctcitim iniqui vident,
ricn(!o se, ul flaiuin ciipiant : stringeiido, ut ojiciaiil. quod antiqui scrpeniis venono intcrfccti sunt, cum
Esl ciiim (^or[iorisorgaiiuin, Jcour iioiiicn habel eo, flammis ullricibus traiUii cum codom suo pcrauasore
quod iguis ihi habcal sodcm , qui in cerebumi subvo- cruciantur. Sive paiiis iliius in utero ojus in fei asiii-
, ,
dum intnnt««QC yertiiur . qoia «lum wcr i- l«-gi^ A '"iioiKr l.i »t.
cicntia glMianlur, viue poluui ronTi-rtil tibi in se- qtii iinir , ,;. ^ .. ,,.A V .J-ll
fMnii po4 iiluni. ilini njr^um in CMiliro l><'iiUT(ior>- III n llllrti'- rjr r.iil-ini . rt llt
^- ,
fuii d«: Jud.i-i-. Irfilur : fca forum mru ftlhi , et bo- iliUlx ^ ntf-
irni iimanludtnit ( Utul. xiiii ) ipvn qui SalTjUiri ruiii , rl lii. ii 'H irnj^aiMMw im nmar
i.<>ilro in rnjre \tm<\^ny\ .ir»-tuiii nim It II.- miiliiin in fnrp^irr. S4 n ,
n»' IV n * '
•
* •P^-
in (lolum dt-drnint. Si»ima« hu> Crr<-»- n r.i iiur riohin if" •- . r.. 1 .tr Nri«M-«
ul(|U(: III intr-stina irantiiiillal In svxoui ho .ilir^iijndo S.-fi ,11 I «I rt artKirnm li' li 1 1 1. m
iram ei inili^aiiuncni animi Mgniflr^l.im |»o^suniiM iiitdi* ori^inrtn trahont Mriit !' . iiiir Ihjmi I,
inir|li({(rrp. liidr dirimus irarun4o-< liominfs «.tn frn. \ { rrw tn •.«Ti.-M iliii«v ( <.rm. 1 \ r./r-
nijilian, i|iii.i fun»r<'m suuni inlin (vruUur n(^(i miuii i Tu Hffhtm nrrMrtH fi facir»'<m
Hi»>>.*(inl ,
««•il ( um iinp-di coaviriurum illiiiii fori'. r( itqimm poiniffrmm f«<i.-n$ fim.tmm )mxtm fmut
pnijiciuiil. Iiilcstiiia dirunliir ro quod rorpfirit in- tUKm , m;«< irinrii <ii $tmfiifi%,i nt $up<r tfrrum , ^t
leriorc pjrtc i otnliontur. (.iujc id^irrxj lon;,'is iit-iiljiis ( jtrrj. l.«-(ritnr in r^anfifSK^ p.iral>.>lj ( Ijue vni )
in rirciilontiM orilin.<la sunl iDodo, iil tii^rplJt , .Sjlv.itor.- dirniir , vm.n rsv vrrl hbi rWi qaia
«^( as p (ibliiii digiTniit. (-1 .uprr.idditi.s (itii% noii ri i|)..o iriirlns l>oiianifii virtulnm procc^ii.
im)Mft:i3i.liir. Iii iiitrsllJiis i-rgd po-siihl :iiiiiiii ftC- slni:> , tiip<'i vartius mulirrum vaiifVHL Mm
crcia el cogit.iius inlrnn arripi. Undr srnpiuai t-st niriisirua a rirruitii lun-vii» iiiniinit, qM sairi bnc
'factut tluiort (oidt$ inlrtntcitti (6V11. vi). Kl 111 rvriilrr profluvium. I.una aui>^ (irarr
lil:ro J(>!i livilur : InUstina , itiquit , mra ffffr^ut- iiliir, iindi muliilnia numiipintiir. .Nj
ruHl doloTf ah$rfue utla rrquu- { Job. ivi j lliiir cl solum jnim I in«nktruak e*k : cuj«t cnMris tttk»
rauotuin ac su ivrni oilorrm liitr^tini sam* vd inlr- bt^o corrumpit, nigrr*ruiil .rra : ti qui rjnc» in<^
raiira ( iit alia ivlitio bali«i ) rum pcdihiis aqn.i dilni cdrrial , in r.il»ii*ni rtrirtiilur cliitinum atphallK,
jiilxl vrnii) |»rTrr|iii , sai rninrnium liaptivini siili
i|iio<l iirr fi rro n.-r .ii|iiii di<<s<'Ui(ur, 1 riMrc i|iM
li;4ui.ili pr.rili. aliiint? dc:nin(i.iiin. %.iiii inter.iiica |M(ilutiim .
^pon^c dispi-r^itur l'o«t |ilunfMM miKi
diluit qui i (Kisrirnti im porf^at. Pnif.n aliliiil, qui dt«fl mrnslruo« idro t«iiMa QM rur grMrtMle,
^i
,
fustiH
jam n.m
irrirrtur. Ti*nuc
esl MMlnMNi MMlgHis, * pcr-
«emen tori^ nMlidiribw MO
^
f
xni ). M.ilni di( iliir quod fd-liu 111 .'o (rrnircliir |M>(rst adiij rrrr. I.alulur rnim nrr b^bri vtai %A- ,
8«nien cnim rcccptuiii roiifuvri , (oiiluluiii fdr- li iciidi. Siiniliicr ct sfiiskUin vioi im>u lubet ft-
|«oiJt . cnr|Mir:iliim 111 nx^nihra ditlin;(iiil. VuUa (:iicn>!i , quii miilichri luanfuiiii nsr^ri non po-
>U(.aia, qiMsi \alva , id cnt ,
janu.i vcntnit \cl (i-sl propter iiiiuiani tui tpissiiudiorni. Ilioc r(
qiiod vnicn rcciptl : vd quud ti ra fa-tus pro- sicrik**> marrt vri fcmiiiat fi.-n prr niminn »^
nxJ.il. Viilvj M^Miilical inlcrna vctrrla Ihnlr m iiitni> vrl ftjiigiiiiiis cfatiilmliacw vct fr«plcr iii>
Jiib s( ri(i4uiii ctit : (Jutt comdutL 01(111 Marr, quando iiiijiu ran(alru) i'riiiia«l MlC* aioM tm
ffuiitpfbat ifuutt Ur lulia pTocedtmtf ( Jok. \\\\\\\ \ III» liii^i , qiiuti in ro s\t viu OMiaii rt
^ia \idrlirct tuiir liunuuo gcnrn pra^rrptit lr|^i» iVtitde qiiadragiMm4> toium rurptjt rvpi(*ri, fM4
obviavit , quando adiiur luculum mix on^iiii viri i'V aboriiofiilMi^ ( ui frronl ) roilmum C4l. AUI
iiiiiii qii:isi ali orlii piopno a.l profctliim vilx firluft :« cspiic sunirrr dirunl rtor li<im. Ilndr d
cjriijlis ciilul. I»c vuUj qm|»pr pro<-rit«-rc r»l III avium fiMibus p.imiim mulo^ fiiifri m ovit f\-
III liK rm prj-sciitis RlciriA' r.iriialilcr ^qip.-^rrrr. «Irmiit. Ko luft auicm nominaliis. ipi.hl .adliur ia
It.-iii vul\j inicrioru aniniT tunl , uhi Imiiiiiiii >cI iiirro foiraiiir 4.iiju« t4-iuitiLr dnuulur fijlini-
iiijltini (-uticipiiut. Kt( cl vuivi KiTicMx lidcs in I)lii^. q*ii miiihI ru->i infanir nav-iliir. roati
t»;rt(»r j qua hj*rrtiri d«-pra\alt »i>or-.uiu in.ilru 1 uni diiiiik, •iniJ riMiiilJlur rl tr ynUl». flMd
ititiilrnini , Hii iit in psalmo dc ris.li in dirilur jutrm |ia(riliiit «nnilrt aiuiil. ti pBlCnMMa t^-
.litrn (1 iMifl p<>i(tluff$ a luUt», CTruviimmt ub ulcro, iiirii vjlntiut kil n.Jtriliut, ti nulCffMM f\ I-IC
rKniuito fiituia monsiniur (Joi Itumor vuljjo |.t(iitm mina n Uniur ti.;>ira« pjirnium rr.klaar*. fti
diri(ur : co ijuimI IhIj . il cs( , ntitii.la v. Niiiiiin(j |.i|rriin >«lrtii w-iuiur |iMrn>s oJt<-i . rt rt i-
rlLitjnliir. Srmrn rst, i|itiid j.icliim »un»iiiir aut iritiit porllat ^itiJ omn:« partat ctMU.n li^
J 1« rra , .iiit jh iKrni .i.l );i;t>«*n.l tm ««I fni< lut njiri sciiiii»r 1 11)11« pjrt mi, >r. ruin iit«j!.»rn|,
vcl lii*tus. \Ls\ rnim liipior r\ ril t (<( putut d<-it>- iM rupjt &imil.luduutu s4>iiu. Jumj jJ>c^{Laai kt^
,
crronim polIuUo. 8ic cl uuMislrualc lem- signare. Ijndc in libro Kcguin icgitur, qiiod Abncr
uiM, cl
illutl iiilcliigilur, qno pcnc linivcrsus orl)is avcrsa Iiusla pcrcussiSsetAsqel in inguinc, ot irans-
piis
in ftnorc cl idololairia voisabaiiir. Kl ad inu- fodisscleiint (// Reg ii). Cujus Asitcl Lypuni iciiai:,
Ijtrcni mcngimaUim non liccl acccdci^, ncc ciuii iiisi horum quos vchcraentcr arripicus furor in \nx'
cj conimisccn •
qnift »ec idololaiiia) pag.tnorunj ct ps ducit? Qui in codem furoiis impeiu luiito cau-
iicc liaTcsi hrciv.ticoniiii licct calboHco lioinini tius decliiiaiidi siini, qiianio ct insauia vchemeniiori
tomniUHicare. Feniora dicti sunt. qmd ca p;ir;c rapiuntu: . Undc ct AbiKT ,
qiii si-rinone noslro pa-
;i .^cxu viri liiscrcpat. Sunl aulem al) iiigninilms iris lucerna diciliir, fugil : qiiia lioctorum lingua,
(is<]«« ad gcnna- FcDHiia aoiem pcr derivaiioncm qua^ supernuin lumcn indii-at, cum per abrupta fii-
le:i:onim |«»rics sunl, quibus in equitaiuio tergis roris mcntem cujuspiam ferri coiispicit, ciimque
cquorum adhflenunus. l]n<l« ei prjeliaiores oliin sub coiitia vciborum jacula red-
irascentttin dissimulal
feininibus cquos amisisec uiccbanliir. Fcniur gencris dcre, quasi perscqucntein non vnli fcrire «nde ci :
propago uiJellii,ilm . m<"uL iii Genesi dc Jacob le- Abner chiti conir» pcisequcnlem vibst lit, non cum
gilur : Teligit Intiiudiu^m ftnwri$ ejus , et dau- recta, ^ed aversa hasia transforavit. Ex mucrone
duatit {iien. \yxii ). Ucm feinur caro homiiiis, B quippe percuiere cm impctu apcrtae incrcpalionis
iit in Hicreinia ; Potlqutttn osiendiiti mihi , per- obviare . avcrsa vcro liasla pers«?qi!entcm fcrire csl
cut$i femut tncum (Jer.xxxi). Nam fcnuir ali- furcniem tranquiile c\ quibusdain tangcrc et quasi
4piamio significat incamationem Dominicam , et parccndo siiperare. Asacl aulem protinus occum-
allquaiido voluptntem carnis. Legitur ergo in psal- l!)l quia commot»; mentcs dum et parci sibi sen-
:
tno proplieiain ad Dominum dixisse . Acciugere tiunt, et tamcn rcsponsorum ralione iii intimis sub
gladiv luo arca (i-mur, potentiisime { Psal. xi.iv). iianquiliiiate laAgiintur, ab oo, quod sc ercxerant,
nicil euim . aceingere gladio luo , ractaphora a staiim catiiint. Qui ergo a tervoris sui impetu sub
i>ellalore coDcepta ,
qiii dimicaturus gladio <un- lenitalis pcrcussiouc resiliunt, quasi sine ferro mo-
gitur, lU proalernai iiiimicum. Sed hic gbdiiim riuiiiur Ct>v3i quasi conjunctae axcs dicur.tur. In
scriDoncm prsedicaiionis debemus acciperc. Dc qiio ipsis enim femora movenlur, quorum concava vcrte-
ipse in Evangelk) tcstalur •
Non veni pacem mit~ bra vocanlur : quia in ciscapila femorum veriuntur.
itre in tsrram , sed yladium {Matth. \). £t Apo- Suffragines dicuntui ,
quia soblus (Vanguntur. id esl,
i>tolus dieit : Et giadium tpiritus ,
quod ett verbtm ficctuntur, iion supra, sicut in brachiis. Genua suni
Dei (
Eph^ vt ). Gl£diu(> aoicm serroo Dci dicitur, coramissiones foraorum et crurium : et dlcta genua,
quia corpuleiita vitiis corda liominum ictn suse vir- C eo quod iii uiero sint gcnis opposita. Cobaerent cniiit
lutis irrumpit ; nec poiest imbecilliijs bumana re- ihi sibi, ei cognala sunt oculis, iacrymarum indiciis
sislere, ubi ilia fortitudinis gloria dignalur inlrare. el misericordiae. Nam a gcnis genua dicuniur. Deiii-
Feiour vero incarnalionem significat Domini Sal- quc compiicatum gigni formarique bominem, iia ul
raioris sicul in Geoesi legitur
: JSon deficiet prin- : genua sursum sint, quii>us oculi formantur, ut cavi ac
cept ex Juda , neque dux de femoribus ejus Cen. recondiii i^ant. Undc Ennius *
At^ue genua compti-
(
xi.ix). In ip9o cliam mysterio ct Abrahain fecit munl artn nena. Inde esl, quod boniines duiu ad
jiirare famuhim suura ( Gen. xxiv ). Quaiiilo eniin geaiia se prosternont, slalim ia>crymantur. Yoluit
lacu> femore subjunxit ,
poientis&ime : hoc ail , ut enim eos natura uleriim maternum renicmorare, ubi
Tcverendam incarnaiionem crederes , quam poicntia quasi in lenebris sedebant, antequam venircnt »d
divinilatis assumpsit. Similiter sapientissimus ille iiiceni. Cenua myslice confessionem liumiiilalis
dici? ; (iladius ejus m fetnore ipsius. Quo tamcii sigiiilicare possunt ; ut csi illud Apostoii ; Fiecto,
significari , desideriun! oarnale vcrbo Dei conslrin- inquil, genua ad Putrem Domim nosiri Jesu Cliristi
geiidum , polcst non incongrue accipi. Nam quod {Eplies. m). Ilinc et Peirus procidit ad genua Jesu,
scqunur, .^pecie lua ei puUlmludine tua {Psal. dicens : Exi a me, Domine, quiu homo peccalor suni
XLiv); hic utiamque nniuram positam evidenter ^ {Luc. v). Aliquando aulem genua signilicanl virtu-
cognoscinuis : ut spccies pertincat ad bumauita- lem fidei. De quo vox divina in libro Regum ad E-
lem, pulchritudo ad deitatcm. Ilia enim species iiara propiielam ait ; Reliqui miki seplem niillia viro-
bonedicitur, in qua mundo saius apparuit. Isla rum, qui non curvaveruut genua sua ante Baal [lll
pulchritudo aptissime pronunliatur , und<j omnia Reg. xi\). Item gcnua aliquando pro membris Chri-
pulcbra , quaicunque decora sunt. Legitur quo- ai\ posita inteiiiguntar : ut cst itliid in psalmo : Ce-
(pie.in Caniico canticorum sponsum sponsa.* di- nua mea infxrmaia sunt pne jejunio (Psal. cvui),
\\s»i Junclurce feminum luorum, sicul mont/ia, cuin Evangeiio tesle {Matih.
:
iv), doceatur, 40 dicbus
qua fabricata sunt manu arti(icis ( Cant. vu ). et40 noctibus Christum Dominum jcjunasse genua .
Dbi duorum concordia populoruiu spiritali prole lamcn e)us infirmata csse noii legimus, sed lanlum
fccundorum in junclura fominum designalnr. e$urisse declaralur. Undc si banc esuricm ad genua
Quae slcut monilia fabricau» suni manii anificis , referafe, id cst, corporis stabiliialcm, quibus scmpcr
idesl, incffabiii Urjjilale coiuiiioris tiosiri fi;m:»ta. insislinius potcst congruciilcr aptari minus
: ne, si
lu inonilibus opcm boiia cxpriiiiunliir. Ii.giiina boc scriipulum tnovit, mclins gcoua ad ipsius incm'
177 D& UMVFflSO MBrtl Xin - LIU VI |«
tira rrfrranlnr, quae Tt^en inrirmau sunl, quando A Qmtdeb^i pc-xrt M^«t. ««^i«ni »4r4num mt lap-
.iposioli ejtis pasMOtit: (lij»{vrM suoi \jui 1 mim plantaiioHem fuU 11) Qqj eniai p^anem tetna«
fiiuk rsM poluil iiifiriiiius, quarn u( l'':tni') iirK'r>-l, »b otl .Salvatorte ji cepii. H
cowBMUtcr tmm <»>
e( rrliqiia (iileliur iiiitia lalMavt'* T.iiu-> (Jicin.i a lalo. tfrtt ipo*iolis j|Mjd njra iitU, ifMTMMitet cii oni
Nara lalu» Ckl rminooft rotumiila*. Inde e( la^li;:!»*» Ju4teit mjrhinaiut e«i todat fffvdMiMit. ita «t
leinpli roluniii Liliik voraujr. TaJun aiitcut suh r.nirr o«ruU> cum tfucif«hM nrtfm. M-
traikrri.
r«t, buh («Ift ulcaiici. Taluf« liiirni (ujo-liii^l rci «Ux-ili ci>riic danttimou! Q«is rvia tmm a laMj
ftiffiiirirai : kii-iji ip«f mjIm-sI rrun! 11- hi riniii- ntir puiatr altquid virtuiM a»i«o perccfiM cre4ai, qai
oorporik. I.111I4' ii-^ilnr J lujli Ulio mo Josrph luai- tjni crutlrlis ri^iiiii parrirMa? Calck fatn eti
cani Liljrrm jlqur polymiUiUi U-xiiMiCemt. iiivn), planix a callo boomii iUi iaifOiit«ai. fM irrrMi
Uoc eil, vario rolor^ ronlcilam. lJ<o l^lans ln- calraioiu : Imsc ei calcMMM. bolM, isCmor |an
nica dii.iUir t*o quod usqiic ad Ulos Jtrstrndercl, H [)C<lis, lode r^i dit inm. q«ia eo terrx vcUi|u im-
maiiiLiit ariiririn mira ess^-l v:iri>-Ulc distiru-la Qi'S priiiiim':- ^- ' -• •
' — 1' • ' snt,
«'(laui lijiiira teninduni alli'f[oriani vjii»-Lalrm po- t istiiicl, ,1 : i i ! rr»
qui inl«;r fralre* uiwleciin ii»<jui' ad Qnem jiislii* pcr- ruin eti. tive estreoMn tnnm* «itx. Dc catcaact)
tH.-\tT«!>m,- .Ir^rriliiliir , luAo* lahrrm tuoirjm ln- t-iiim in p«vlterio de ioiqBis erifioai esi Ipm caU»'
:
huifciic ilcs<:rit>itiir. ijiii'1 r>\ vrf,<> tal.iiis luni<a. niu Hrum uuiim oiarrr«4ii«i {Ptal. lv). Mo« iolc diabf^
a«-tio consnmmaLa' yiuii rniin |ir-)b-Dsa Vuiiira la- liciis C)t, vcl eoruro. qm iniotsiri nwio» ooe •»-
lum rorpori.'. coupenl, mm bon.! .iclu- anle Dei s<untur : ut cjilcancum, id csi, oUima noftira ioM-
(H-jilos usqiie ^d viijr u*rihiiium nos toKil. tifU* cl diusa calljdiiate re»piaanl : mcoI %erprnU a rv>-
per MortJii iUcit. nr,etvn)rauJaboslia: in allari inin o prardatum r*l IHa luum t^ttrm^ cafut f,
otTtrn jira*ri(»itur, ul ^ ideiir»-i oiium; l»onuiu, qijt»<l lu intidiabtnt ialiant^ fjtt iGtm. II*). Sril ral.n
im ipmiut , eii;jm p.-nevcraoli rine cumplcainnt. ili.iboliis iinitinui tux^lrs judicari, rt ip^j v«ll ever
l^9tif» *\ firxi^ i'tyniulogin nomt>n Mriili suni i\<M> ter<\ wl pos'>.niiis *<! rfaUit ilitcrjmma perveoire
eiiim drxci podas dicuni, qtiii alttriiis iiioiilius S4>iu Vrsugia enim, «juiImis iraniieundo peditxu indidam
inroJnnl fMi. fi-drscurtniii vilj? pr:»^-i.tis Mniiilir.int, irjnsilus noUn rrlinquiuiii^. sll^«Mte >iai)tljUbeai
&tabiiilali-iii iiiiiitiH a<- lllii ut cst il!;iil 111 psalmo Mrliuuin invfaicr tU*si^njnr, ui ^ in«d m Piilwn -
Stanlft erant peda ncitn m atntt tuia, Jerntalem f r nan m^neanlmr vrttt^ mea [P»*t. tvil E4 in
{Ptal. r\xi); hoc «sl, gressUit o|>erum noslrurum lir- alum p;irteni transiatum d^vium ptvcairtrum idoiv-
miltrr prrm.inrnt in lidc H reli)jioiir, quim in pr«- btni, o( I* t illuil : Trannt ittr imp'oryum, tam^Bam
wiiti irinporr >an( u ti^nei tx:clcsij. In tonlran.ini lei^it^ium uV Nrque tiirodom arbtlror,
rwm» [*iap.
p.iri)-iii |M-Jiiiii •ii^niflcatio vertitnr ui cst iliutl «(uod in corporr luxiiro rat Qujrdaa Uatoir ''ta- '
f
prophoiictim leslimonium (,«r c/<rM(fir<i<tf ulrofjw tis raufj fjria stint. ul Titr«-ri r qoa^M ei .t
pedr (III lley. xtiii), hoc e^l. sermonc ct op^re cslis tis rt tlrtoris iit t4"«Mti« in faelr. rt m rorpiirr m».
instalnles et suliver>i, proniqiie ad maluiu Iteni in nus ac pedei, quorum rnemt r -
,
poaliiio tlc JuiL»'is N< r.pluiu c^l Yeloct» pedrt eoruM rst, et s^^rcies Jc<^iili«sinia qiia- lan .^ciuat lcio
ad r([undt'ndum itinquinem [Psnl \ii:>. TVdc* ap^wl- rn, ui inamill.r ••* t'- ••
BQur ad etitu» reruro. Nani ijtiod ditil vthcet, nileiv- proliij. pntn» imphim u, •nbus Iritft jmr
dil modeniiniii!! illiii ronsilia drfiiisse ad r(fun(V*n- risugustumpectut, ad ri tot rt pncllMw (k
dum s.tn(niiiicm, suhaiidiriKlum mimini S.il\atoris tu^, rvnes cl Ijim (lilaiau.
pedes rnrsiii vitT vrl ti.-i|iiliiatrni iiiciitis ant nj^i. /)r ii(M et kmhtu kumam .tr^eh.
nt in 1'saiino Perfice ^tuut meoi m umint tnii
D Siarr hoininit. io Me mnsitierr bfniAcal. «I ui
(l'iat. TM). 1'laiilr a planitir nnnrtipji.r, i]ur noii ^ivstolo Siate «n /IWe^f Car. in). Aoiboliro, ad
rolnnil.r. iil in qu:idrinx*diliui, ne »L>rr noo poskii IViini lcntUre, hI io psaloio : ft omhmlaKim la iMi
biprt lionio. sp<l pijnr at<pie ionniorr* formarv ludint ^Pial rwiiiV Sedtrr. in Poe fciMililpf rr-
lunt, til ilahilr fnrpiis «-(Thirrm. SmiiI aulrm pl^nix ijuirvcrr. nl in F \ ji«f rHo Y oa amitmt te^tH im cia*
aiil<Tion*t parlra, qiu t-iuin de innllis 0Mibit« «o»i tair Ki lu Ubro Hrfuta (fo Dvvid diciiai S^4t»t»*
kliiiit. Si|;niliranl phntJ irrminnm rnn\rr\uitii<nii ccran4 thimino l.nt «i.f . \ll lUf. tilV Jserr«. aat
iio*lr.r. lni!»- scriiiium r»l in Itau dr Ja<laito ytn Tiiut ant t-niMii>iiibi«B tOiTuinbrrr V»4e l«^lor «•
pulo A jtiaiita jiedit uur^it ad rtrtuem mon *$t la FTan;rl«) : Ai larrNil niKi jt.tuttm la Utl* {Mmf.
mttat in eo 1 liu 1) . h(>i r«t. a summo otqtir j«l tum «11). (lurrrrr, in opcrib.<t l>.'iii» protp^nrl. 1« 4^-
mum loia riinn rtinim ron»rnat»o \iiionim n Itolo Si< cmrr»*, m/ eMtf' •*«U«i4( {t C#r. it) |u
prcrjlorum arulnt «t>nfi>*sa rrai, n<r taniL:» ulla in nialtin |ijiU«>: Pftlti tatmm ad matum rarroal
re<*tJ- fiJri rt bononim ojwnim io ri» apparrl>al (Prot. 1). A*e^aus. pruf^ imI« D«4oU«. !• p*«lai»:
lJnd# tcnptiim i*il in rSaln^i» dr Jn 1» jinxliUitr Autniut in c.iit iM« dupmi^ i^tmi. it«tiM\.Klia
H'» B RABANl MVIRI ARrmrP. MOGTJNT. OPERUM PARS II. 180
Fjirtilo : Annati oicendentnt /ilii Isruel de .Egiipln \ (Ibid.). f.ingna diaboli, sapienlia sacculi hnjns, vel
(Exod. mi). Ilera in malani parloin a«ionsns, siipor- lixroticoriim dogma : ut est illud in Job Et fune :
biae pr.TSumplio in Evangolio : Qui non intrut per ligabis linguam ejus (Job. xi). Ossa diaboli, potenles
ostium in ovite ovium, aed asccndit atiunde, ille frir quiquc ct fortcs inmalitia, sive Iixrctici, ulcst illud
e*t et latro (Joan. x). Desiensiis, defecliis a Dco. Iii in Job ; Ossa ejus , ffstula ceris (Ibid.). Cartilago
Evaiigclio : Homo quidam descendebat ab llicnisa- cjus minus potciites, qiiam hi, qui ossa nominantur:
lem in lliericho (Luc. x). El in Isaia : V<f, quia ascsn- iil csl illini in Job : Carlilago ejus sicttt lamince
ditis equos, ut descendatis in AHgijptum (Isa. xxx). ferrcce (Jbid.). Halitus diaboli, fnsptralio occulta,
pienda sunt : qitia in iniiltis locis Scriplurae sacr% ul est illud iii Job : Membra carnium ejns cohoerentia
hujnsmodl specics Inveniuniur. Nam caput omniniii B sifct (/i;i<f.). Tcslicnli diaboH, vel hsercticl, vel
maloram diabolus c<t. IJnde lcgiiur in Habacuc : pravoe cogil.iiiones subliliter vinculis peccatores li-
Percusgfsti caput de domo impii (llabac. ui). Corpus ganles, ut cst illud in Job : Neni testiculorum ejus
vero dlaboli reprobi homitics. Unde dc Vehemoth le- perptexi sunt (Job. xl). Cauda diaboli, Antichristus
gllur in libro bcati Job : Corpus ejus ricut scuta vel consuetudo pcc^andi, ut est illud : Stringit eau-
fusitia (Job. XLi). Oculi cjus vol dentes hacretici sive dam suam quasi cedruni (Ibid.). Dormire diabolum,
pr.ivl omnes doctores : ut in praedicto libro scriptum est in corde reproborum requiescere, iit est lllud in
est : OcuH ejus sieul palpebrce : tn arcuitu den- Job : Sub umbra dormit in secreto calami (Ibid.),
tium ejus formido (Ibid.). Narcs diaboli, inspiratio- Pascerc diaboli, est in peccatis impiorum delectari,
nes illius pravx : ut in Job ; Et de naribus ejus fu- ut esl illud iii Job : Huic montes herbas fervnt, Quod
mut proeedit (Ibid.). Os diaboli, locutiones ejus, qui- ad hominera ct ad partes atiinct corporis, ex parte
bus corda hominum occultis cogitationihus ailoffui- jam superius dictum est. Nunc aetatas ejus siibjun-
liir : ut est illud in Job : De ore ejus /lamma procedet ^ gamus.
LIBER SEPTIMUS.
CAPUT PRIUUM. Dictus autcm infans, quia adhuc fari iiescit : id est,
De a:tatibus tiominis. loqui non potcst. Nonduin enira bene ordinalis den«
Giadus xtatis sex sunt : iiifantia, pueritia, ado- tibus plena est sermonis expressio. Infanies, malilia
Icsccuiia, juvcnlus, gravitas atque scncctus. Prima parvulos inyslice siguilicaul : ut in psalnio : Ex ore
setas infiintia esl pucri nascentis ad luccm, qux por- infanliiim cl lactenlium perfuisti laudem (Psalm.
rigitur in septein annis. Secunda an.tas pueiilia, id viii). Lacientes, in Chrisli fidc pio(icientes. Ablacta-
cst, pura, et necdum ad generandum apla, teudens lus, Chrislus, de quo per Laiam dicilur : Super fora—
iisqiie ad 14 annos. Teriia, adolcsceotia ad gignen- minn aspidis, et in caverna rcguti qui ablactalus fuerit,
dum adiilla, quae porrigilur usque ad 28 anoos. manum suum miilei (hai xi). Ablactati perfecti,
Quarta, juventus,(irmissimaaetatum|omniutn, fiiiiens quasi a simplici cibu doctriaai abstracli. Ubi et sti-
iu quinquagesimum annura. Quiuta aetas sonioris, id pra Abtactuius, a lacle expulsus ab uberibus. Parvii-
osl, giaviias, quae est dcclinatio a juvcntule in sc- " lus mystice Christus, ut csl illud isai;i', ; Parvulus na
necluiem, nondum scneclus, sed jaiu lion juventus : tus est nobis (Jsni. ix). Ilem parvuli sanclo Spiritu
quia seiiioris aias csl, quain Graeci prosbytcu vocaiit. liumiles, ul psahno
iii : Custodiens parvutos Dotninus
Nam apud Griccos non presbyler, sed gercon
seiicx (Psal. cxiv). El iii inahuu partem iii Osee : Par-
dicilur. Qii.x ictas, a quinquagesimo aiino incipieiis,
vuli eorum etidaniur (Osee. xiv). Parvuli, cogilatio-
.sepiuagcsiino anno terminalur. Sextii a;iaj, sene-
nes pravae, priusquara in opcrc perlicianlur, ut in
ctiis, quie nullo annorurn lempore finilur sed posl
:
psalnio Dentns qtii tenebit el atlidet parvutos tuos ad
:
lonv puenli.T cxa-»tii«cl 2nnu%. l*ufr [u>%Im . Lhri- cunl. ^idaoi jutcm rx anotf
)ituti iiil« lii^'ilur, ul iri Ktangtrlu» /'ufr autent Jetu$ votjUiii. id esi, «lim pubcrria eiM, qsi 14
rretctbal {l.ue. ii). ll^in iii inaiaiu parU>iii. Pui-r cri>- etplevcrit, quamvi* iMrJtmkme ptbnrM.
luin aniiorum, id «*»(, prrcalur pcrfccU; Alultili^, iiium pultrrmi es^, qui ri bahttii cofporit
Ul in It.iia : (Juuniam jmer lenlum annorum morifiur 'it, r( genrrjrr jam po«vil.
(l$ai. i.l>). Fii>-ri kumli app<-lbli .^ puriLit", ut i ,.' .i. purrtlibu» pinunt. Un^k r( HsrMMt Im-
l).iia : heee ego et pueri, quv$ dedti mi/ii l)uminH% djtur rniNd prole putrper-r mata. Ll 4$(iM porr-
(l$ai. viii).Ll III alijm parlera : Nolilt' puen effici prrx, Tcl quo«l partu grjvcotar, vei quod prkMMi
$eiuiliu$, fU-. (I Cor. xit). I'u^II.i esl parruLa . quaii pui-ros pjnunU iJndr «k malrr S«i«atAn« ail poctt :
piiprtta. IJikI^ pnpillM i>on pru «:<.*ni1ilinn«?, ^«d pro ^alte, uoeta pjrrmi, roiia pwtptx» rtgrm.
.Tlalt* puorili vo<-amuK. I^ipilli aut«iii dirti, quasi .\dnlrvrii>. <-«i, quod su >d gvfucMlMI
sinr 04:ulis, lioc est, .1 parnililHi.o orbi. Ili aiilfiii
lus ; Mvr .1 .:.-.. !< ei aiigeri. A<lolc»c«nlc%,
rrre pupilli dirunlur, fjuoTum lulrf» ^nU; dccfsic- sivi: op«-rit)US proGcirntrs, ul in FpistoU
riinL, quam ah bi» noinen ac<jpt^rrnl : cxlcn ort>i B Scriko 9obi$, a4ole$ccniet, quia t%ft$lt$ maltfmui
\o<.iiitur. ftrphani, id nl, <|ui el pupilli. Illuit ciiiiii (I Joan 11;. Et in aliam partetn : Adoleteentta «wi
Grtcum wjiiion csl : ho< L:itinum. Nam »'l in psilmo, et vuluptat vatta nint (Kcclet. ti) Javeut
uhi kgiliir, puptllo lueri$ adjutor (P$al. ii), Grxcus qiio<i juvirc possr HMipil : ul in htthoi JoTcad,
li.il>cl , orpkano. Ciijns sdil«nilij> lalis «»91 MnMis a viUili» diKcsst-iint. Lst rnim juveuis 10 ip4A Ttatii
riipillum v«'ro difit. non cujus genilor rarnalis occu- iiicremenio potitus. et ail autiiiaiMhiai prairparata*.
I uil. se«l ciii paK*r v*pullus rst niunilu'<. Nani pu- Nam jiivare iiommis cst opus, aliquid cooferratit.
pillos mullos iiivrni«»s oriijtoi palre visiliili, ct iunt Siiul aiilrm triicsiinus prrfcrtjR Ttalis e*4 Mooa in
hhsplifiiii, oliinjalorvs, il quod iii ill.i .vl.il4' orcber- homiiiilius, ita in j>ecu<lihus ct to juioeollt fier\\m
iiniuiii cst, liiiiiriu'^!. Lt lii a Douiino prubanlur rubustivsiinus. Juvcocs !iigiiili«:aul abcrck in IVum,
.ilieni. S4.-J al> illis pupillis dividi iiou polctl adjulo- ut in Lpisloia Joaimii : .'v^<^> roku, jufemi , ^t-i
rium Dei, qu«)rum pal)*r diab^^ius in aclione laano- (orte$ eUi$, et terbum liei in rohtt tuamH [I Joam. 11).
rum |iro!i4iur i-XbtiM< Iun. Va iiii(.>u<l>', quo i dicit : iu Ll in inaiam i<jrtrin. ul m Psjlmo : Juret$m romai
erit adjutur •
ut, cuin carii.ililrr aflligi viJo.a8 e<»«. comedtl ignii t
l'tai. 1 tivii) infanlrs roim el »Mt(e%^
non diil)il»'h rsse lihor.iu<l«is. It»*m in l'^aili*rio s<ti- cfnirs ali]ur juvcnrs mvkUcr tifuificaol 6M qai
pluiii est : 1'uyillum et tiduam $u$ciptet : et tiam pec- crcjicuiit in gralia I>ri , et ronitcr tt^kHaad Jilbolo
catitrum eilenninabit [Piat. cxi.v). Pupilliis el vidua tn k JoaniM:s apoatolus in Kpistola »ui dicit : Sen^
aunt, qui l>4nnintiin puru ni<*nlo respiciuiil, lniinjntN tabu , ado!etcfnte$ ,
quontam r*n$tit M/i^niia.
M>ljtiis (l«-<ilituti : lios rci ipil (^hri.^tn^ suo muniiiimc Srn^o i-oiu, i«/'<i«tri ,
quoniam cofnonutt hairem.
vinlicjridok. Se«l cuin islos pro wi.i pi«'i.tl«* r«-« rp«_'ril, Scnbo ccl'it, juvenet, tfuia foriet eutt ct naUtt malt-
dialKjliim, qiii CKt via |H-«-«-jl4irum, «>\i«Tininabil, id gnum el lerbum l>ci in ro>tl HMJirr (/ Jomm. ll).
Cfcl, j lermiiH) rrjjni sui rc<l«lit aliniiim. Pwjnuntes lirm in maljm partnn puer. adolcv:ros el javroit
aii:m 1- iiJeiium verhum l)«'i nup«'r coin ipirntcs et (xiMti rrp«'riiintiir, qiian<lo stuUitiaoi Maun aot po-
ncciluiii III «»|H'rr partiinriilrn sirut iii Kvol<» pro tuljiilum inorum si^nilirjnl. l'n<le •rnplOOI OM :
CoiiU^nlionis iliK lorihu» dintur : .Si duo iin nzaniei, .S(ii/iiitd '.igaia ett 1« corde puen, ei ftr^a «iudpfiatf
el percu$$enl qui$ multerem prcriinanUm. et abor- lugubii eam l'ro9. \tu). Lu«k tn Ubro Rrf«a ite
tivum fecfrit {t.iod. m) , i«| ekt, rid«-i verhim p<ir- liolxijin tr^ilur, quod rrlictO M*ii»orvim roasil.j »rOH
didrril. iKr his namque .-«n.inahiis lidrlium por .\mos tut sit a<kiiov<cntiumcljiivcoum r< /// Rf<f.
<l«' liJ-rrlii is diciliir Sfcuerunt pririjnanli 1 fialaad Mi). Iliiii et .\povlolus juU-ni ail N <*/ri tjk»
( l>n<M 1). Il<-in pr «'(rnjnlr^, :iiiiiii r |>«*i cjtorum, ni r. lenttl/ut, ud tit4/i(i.i parvuli eUo:* I Cor. tiv> far»
pidiL*lUiti <-4>f;itaiioiiil iiN plrn.r, <li- quiiius in Lvan- viilus rnim int<-Ui(;iUir mrntr huiniiu ri MnpWl . !
gclio diritur Vce prtrqniinittut cl nMtnennbut in itltt rst illiiJ (iomini<-um trtlitnonium 10 Lvanftlto C«»-
dtcbut (HatiH. x\t\). I'jrinik, aure rurdi6 rutei vrrhj ftltorlibi, Domine l'aUr .irii et Urrm .'
fm»m oii W
ron< tpi<'ii'<, rl in <-nnfi'ssiono vel oprrr genrnins <<iiii *rf a tapienlibui tt pruJfn:ibu$. tt rr^-^' r«
tKiit 111 Jrrrmia ih' li>l(lihu% iticilur Ittler quotenl pari m/ii 1 Afji.ik tij. Ii^di p>r>uiut aham j-
Ctrcu$ el c!audu$, pra-ijnami el p^trien» [Jertm. 11111 tioiiru. bjb«'t. ubi dicilur ,%pa»luhi» Cum etum p^r.
In mtilam pjrlrm -
C.oncepil dolorcm, et p<y<f.i ini tttlut, lo^ufbar utparntmi, tay4fb>imui parrulm», <••
i/i<lfu<>-iN (Pia/. vii). I'riiii«>f;<-nitus, (.hriktus lir qn<i fiUbam Hl p4itutut cum «.vm /j.lai i«ai r\i . «•#•
in Irgi Omne pnmn.ienilunt, adap^nent rtt/i.iwi, lU^iti ')u.r er.imt parvu.t \l l i^t. \iit].\v "' ••>il»«.
MMilHiii Domino vocatiilur [t.jod. vui). Iirm pnmo «|iiu<l m ij<»r III ru viti^l. quam la (rn W* r4
grnituk, popuius Juib*i>niin, ut in profilirlj /'iimi>< vrirlu» uuiiira »< crpit «iv« ^moi «t •fat fenut^xm. Mf •
y^HilUi iiirMi /inir/ (f.j<><^ iv). I'rimu(;riiilj piiiiii klitrriiiin «irali<|uan<loiniri!i( turt.bn«tai.cv|iniiior
tiva vita, prn qna in ii'i;r Mriptiini efti Onihii i<n c»l |j«-lr\4a. l ntk ihcit Aposloiat t in, 4tf*f* 1 mn-
mUr »t,»»iuf Ckrtmm» itttsU tudm»am{i^lbe* *^
mtf^nila filtorum luoium rrdimtt (f.itnl. tiii). I'u 'it <i
,
bisiona Scripiura- A esi caput ioiiub iniqtiitaiis. Adullcr dia';ol..s vel d«-
liero »ir mellcclus spiriulis ui
qui Hiones, ut ji> Isala Vos aulem accedite, filii augura-
rwn accipicur. Rursum vir spiritus iiitftlligilur.
;
Vade, voca virum tuum {Joan. iv); caria carnalis proiMgaiio plebi» Judxa sive aninia
R.imuriianam ;
Bona faei€ valde virgo, qmm m noti (O^noverai {Gen. iniquilatir> fruelus ooncipit . ut iii Jorcinia Frons
mentom co- merctricis fucla est tihi {Jer. iii). Lupunar, id est,
xxiv) : id esl, diaboius, qui plerunwiue
Item vir Chrisaiis intelligiuir in locusraereiriciosuB, conscienlia homiDis peccatoris,
gitatione corrumpii
Ecce veniet, loquit, vir, vel corpus, in i|uo adulterinos coni dxmuiiibus per-
illo I»chariae t«sUniooio :
mini, rtverUnte$,<iuia e§o vti vester {Jer. m). panar luum {Euch. xvi). Virago a viridiori alale
filit
stolo : Propter hoc reliiufuet homo patrem ct tnatrem, corroplioBC, quasi virago,quod ignorct femineain
quia virum agit hoc
et adlyerebit ux«ri »iwc, et erunt dm m t-^rne Unu passionein. Virago vocata ,
, csi.
Ego autem dico m arista et hi Ecdesia {Ephes. y). B opera virilia facii, el masculini vigoris esl. Antiqui
enim fortes feojinasviragipes vocabaul. Vjrgo aulem
Vir et uxor, aaiioa ot earo, filii opcra «b ulrisque
tioo rccte virago diciiur, si non vjri o&icio fuiigitur :
maxinaa fortitudo viri , mulieris minor, ut patlens licam siguificat, quse lide esi incorntpia, sive aniniam
iroesset : scilicet ne a feminis repugnantibtis iibido fidelem^ quac aoB conseniit contaminari suggesiioiii-
cogeret viros aliud appelere, aut in aliam sexuru bus diaboli, veJ basreticorum erroribus corrumpi. Cui
dicit Aposlolus Deipondi entm vos virginem cas;am
proruere. Dtcitur autem mulier sccuodum femine^im
:
muUer appcllata est, dicenUi ScripUira : Et formarit ^ regnum ctxlorum decem nrginibus {Mauh. xxv). Item
eam in mulierem {Gen. ii). Mjrstice muUer aut £c-> vit^ines, ammae cpntinonUum, non propier xteriiam
tenet Ecdesiae sacramentum, ut in Isaia : Apprehen-^ {Amos vni). Larapades, opera jusUtisp, ut iii Cvango-
dent, iaquit, septem miUiere* virum umm {isa. iv) Uo : Accipientes lampades suat exieruni obviam sponso
aut aoiBiiam sive humanara carnem significat, quse et sponsie {Malth. xxv). Sterilis mysUce sanclam FjC-
impcrlo spiritus subjecla esse debet, el ejus regimine clesiam ante adventum Satvaloris noslri significat,
gubemari. Undedicit Apostolus : Caput muiieris vir, ut in isaia : Lauda, sterilis, quae non paris {Isa. liv).
captU viri Chrisius {I Cor. xi). Tunc enim bene ani- £t in psalmo : Qui kabiiare facit sterHem in domo
mam sive carnein regit spiritus, si ipse spiritu Chri- {Psal. cxu). Femina vcro a partibus femorum dicta,
Kti regi meruit : quia guicunqtne spiritus Dei a^unCur, nbi sexus spccies a viro distinguitur. Aiii grxca ety-
ki /ilii tuttt Dei. Qui autetn spiritum Christi non inologia femiuam ab ignea vi dictam pulant, quia ve-
kabet, hic non est ejus {Rom. viii). Item mulieres, bemenier concupiscit. Libidiniosiorcs enim -viris fe-
animae QdeUum, sed Intlrniae, sicut in Propheta de rainasesse, tam in bominibus, quam in animalibus.
haireiicis diciiur : Mulieres populi nui ejeeistis de Unde niinius amor apud antiquos femineus vocaba-
domo deliciarum tuarum {Mich. ii). Item mulier vel tur. Femina quando iu bonam parleio accipitur, si-
luor sapientia, ut est illad : Laiare cum muiiere ado- gnificat Mariam matrem Domini dc qua Propbeta ,
lescettiicB luai {Prov. v). Hxc inulier genucrat fiUos, ait Femina circumdabit virum {Jer xxxi), aut hu-
:
non filias, boc est, virtutes, non vitia. RurMim mu- miiitatem subjectorum. Quando autera in malam par-
lier in raalam parlein accipitur : muiier urbs Baby- tera, significat libidinem luxuriosoriim. Senior est
ionia, qu» toUus mundi gerit figuram, ut in Apuca- adhuc viridior. Unde iii sexto libro Ovidius ait:
lyp«i : Vidi mtUierem ebriam de sangulne sanctorum Senior ioler juvenemque seDemqae.
{.ipoc. xvii). Iiem muiler, hxretiea pravitas, ut in Senioris aulem nomenant dignitaten roagisterii, snt
Sak)monc : Mulier Uuita el ciamosa pl,inaque iUeee- maturitatcro consiiii significat. Unde in Epistola siia
bris (Prot. ix). Item muUeres, dux plebes, Judaica Petrus apostolus dicil : Seniores, qui in vobis suiit,
atque b«re(ica . ut in Zacharia : Ecce mutieres duce obsecro consenior et teslis Christi passionnm (/ Pet.y).
portantes amohoram (Zack. v), id est, diabolum, qui Et Joannes, Sentor, 'uuimt,Eleettedominie{U Joatt.).
M5 DC ll.MVtRSO UIIRl WII I lli Mi
Ll Semor Cuio ckantMmo {III Jumm. S<;«r» aul«-i«i \
: '. jsaMJtli. iufi. iaii>ligiB et rxiOCr'
quidatii dicl<r> puunt iM:iiS'i* «tniMriiilKin^, <r<> qiiod .1 piiiniur. Ilin< ttttlom
lam pnr vftuuati: iJ«*M(t«aiU Naui |>h;»(ci diniHi iii'hJi^ in .^'-ripluri» p4i«r po«ita% rrfKritur
ktullo» rsv* luMUiiiita Irifitiioris «arj^uinii priMJrn- na(unil)l>-i pai/>r diriUir ot I>ru> paler oflWMM. a
If», raUiL l iid*' «l ittifrt , iii <|iiilKJs jjin ^ni{*l , •i 4)Me MM OMM. quij ab eo omnia lifigiMa kabml .
parri, in qMbut D<*f <luji< raiii, minu» M»^intu. Inil« aot yi^rOWBf, m< ut ntmtmMf ab qnod lliaa
f<i.
e*t ,
qiiod 'tHn<'iiii 'kitii inranliiin JrUs *rt M-nuni. gcnuit, iit rx( illt>.| 4 lrdb m fniaK /M«f. /«««£
Scnrft caini p-r nuiiiani «Tiatriii doiirvnt ,
{Kiert p<;r •atrfB frnitU ygr*» iJfj/(A ii. tit . aat ptMienL»-
laM^iviaio, ei iiiranc^ ij(ii<>nti)( quij '^fMt Sroa-x u^re grniin aL er) nrtc a*cul in F.tauf Uio lcfilur,
aiil«m lauliiin iuJim^uIiiii f^itrr\s >^l , txul anuk f).-- JttilYu» Ik>aiir>o <1iii!iar f*aur motler Akraksm *u
niiuini. .ViifK niyslu'.' qiiando m l>onam parlrm ar- [Jomn VIII,, rt <1ive^ iq mferDo po»iUn paima
dpilijr, ( ofniiniinal.c jiJitiur s»niii(ii Jl h<»iBiiirm, ri vii .\lirjham (/.<- ivi). PaK>r vrr) Im«
v i«iilir
protiat.e . ut r«t lilinl in G^iwsi : Mortmmi eu Adjni iiilirllif :lur iil r^i iUud Itaur r«i«r Mtter
Abrnhnm i^ncJi rt ftlrnui difrmm t(,tm iivi. Ki iii vnmmi p<cr«t« (/m. luiii. Ilrai pjtrr. wmm^anm
SaJoiiMinf Coiti tmr.l homimii uittmi. tt Mtai tenerim- dt;4bolii^ rW, ul iii KTan|r<-!io Voj ^ p^rt 4}mkU»
(II, \xiti immniuiata iSnp. i»V O*ii'>*'o *^'''' '" *^- ^ '*'" l^o*"- *«"; Kl in Karhana l'*irfi
ram pjrn-in p<itiuiir, Mgnilical hrlx-liidiit^^iii i-i-nsiii, tmmt {/.acfi. i)* hursam yMr^t ap</tlo iur i.
H inaipiriilijni erniri». I o<le iii Saloinonr v-ripiiiin Lc, nt in pviimo l'ro patnbmt fjii nan tmml ttkt /i'u
etl ; ClilM/iie jilM i/nrx ette', deprarattini e>t cur eju» (f't«f/ iiiv) Et docinna dintar paler, s»r«i Hjtilot
(11 1 Re^ »11. ^< rirrlu> aiiirm mulLa teciim «H hfxia aliqiiibiis iidHibus ait l.jrfi mmii<>t mafuirot kti^rt-
^flerl H iiula. Iki .4, quia nos a jvitrutiMiiRjA rfonit' tt|, tarmen mvn mmlloi psiret t ^o emim per t.mm^
ni» lilierjl, \<>luptiililias inipomt niodnm, libiilinih Unm tfi f.Aru(> twi ^mui (/ Cor. iv . .Kul «ri)m-
fraiigii iiii|i«^lus, atigpt *api<*fil<aui, ilai maiuriora lionr, siral mooauica ditcipHna ik>rri nvouAt ii<« :
COiMilij. Mala auleiii . quia scniiim miiernmuin i--4 u( liluoi, qiii bap>-r em p.i>ior (i>n»(ituiu» eal, abba-
debililiir ri 0'li<>. Sulieiint rnini iiiorhi (riftiikipK l«-ni rl ikiiDinuin vo^^enl Sed qurruur. ruiii DoMi-
&«*i'r« tiu Naiii iltK) siiiit, qiiib*iN ininiiunliK corputis UiJs diwipulu iui> jiis&rnt, di<-<-ni ralrem molile
virfji, vniitii^ rl iiiorbus S«mii'«Ii^i .-iliqujndo ii^- toc irt Mj^ii tuper termm. qf.m uiiu* ett Pmier teuer,
coiAaitiJj prjL-v*ntis Iriiip^i^ aignilirai iliquaii<io •7111 tii caeUi eii tr< i»''rmifu magiUrt^ qmta ma^pUer
caitiioriiu Mrliiturn Nam prupliru Doniuiuin prr- ncjler «iiNi <it C knUiu Mailk < iiiti^ . quarr advrr-
r^tur III PnjllrrM). ilj dirrnii : .N> projtnai mt tn sora hoc pnrrrptum dofiorrm grotjum ^piMlola^
//•inpor.' i/fi<-. fwMit fw/ 1 ii(. Siip|)lirai, nr i.mpori- C ctks*'. te d.HMil - aut <j«io<i»o.l<i Vuljfaio vnn<>r>r.
trniTlutiA vu^ projicittur a Doaniio . qujiido ft-^sa mtiiinr in FalrsUnj* i-i .^.|(ypii mo<uk(4-ru« »r iiivi-
perc ; m-.I lUum rum Inbuljtiuuibun < rcbru aiijue txitninrni pjl'ciu vucaiuns, bonorrm ruu tWrri-
iriJiKvriik rulior aninix- < ouaeiirM ii (>jiul<jrrHi Jiitnn inut. 0011 aurton tn i>oMrj- UNii-ndimu\ vil.r qtttA
virti.lHiii si^uilirul illud utii sinptiiro ru .Smhc (< IH'< iiiidtiiii vita- r\ rii ti.ilh tntis, «^«-.l trjn«i(um viLs
mea im mtiertiordim ubtn l'uil \c\). S-nerius cjii- prr ro^ j< I i^^iiniiis Magiklrr ifU»t|iK* dnKur ei >'«%
diduin « .ipiit balit-l. ^Hj' siuiilitiiii^) (ut jrbilrur) bir »uili<i vi-n iii.')(is(ri. K( n<- inhnita nplHroi, qifw
jiifctr djtiir ^^-ri4*««j- : qu<iiiijiii ihuiiij tuenlj taiwto- inodo iiiiiik p<-r iMdiram Dm» r( iintn hlin» tvi>«i pr«~
niin tiiKjiiani cjiu (ufiitiv purifcsiau lutt rul({' Ihiui. juilM-a( cJ-(rri«, O'- prr adopiioivijl dii Vi>rrtl(ui r(
Nrr iiK 3si<4i(n jiididit, uu.i ijuu briMs luk huin.iiii lilii : ila rl arvMv p'' r »•( irvit!-- n -n prijutlK-M
inorlijb gravisMniik Kaurijtj («'itdit jil liiiriii, qucrt' alii.t. tir ji iivix i;v< > 1 >' 1 ^^i '|k'Uri Maier
iih onrrifika, cjiiori' drlnruiih rsi Al cuotra !»m<.*<-iut di< itiir <{iiod i-\iiitii* Hbrjatur ab^ nd Malrr tmtm
l'A:«i«*ki.r advitini du<il prrp<-iuaiu. jd iN'Jtiiudin<-m qiiJti Nutrria. Njoi cja&a pau-r rst Malrf tJgaiAral
I)
roirjbilrm, ad |>uit briiudinrm kiiiKaijri-ni, ut iu ^>t l<*itij ni , u( r^ illuJ rtalnii»(j (^j km^iare (oxH
Crant, sn u( an|;i-li l>< 1 ilj-< Ji- m iii li<Miiiiiiiin rt UenUrm tm dom<i mmtrrm /lii<i>iiai /«TMAleai (Tm/.
graililMiH rLXMin iiun. di< ta kuflii iati(. Jjni «k gcor . \tf lirffl atalrr ait ca4r«iit JrnivaJra, M ii« Apo-
ralioAU terir diceiKla tuol aLqaa. ttulo {).tM autem i«rni« r«( , li^r« eol ,
^mm eat
CArri 11.
maitr omnimm ni.^U'oimm [t.oiAt. iv). I(rr«m t«wr
/)r iffRrrxdoiiij priiia^u. •yuafOfA Jixiroruru inirlliKiinr a( r^i iltod lrt>- .
rWiitet, c( crcalom (^rrmcixucu rnim c%i M-men niui affri ui Biw ditcrinil, %md <\%mu mrm*>rmm
187 |{. RABAM MAURI AUCIUEP. MOT.UNT. OPERUM PAUS 1!. i88
aiitem palerfamilias myslin' intclligendns, p.uabola PsalmisUim Dominns dicit : Veniie, /ilii, audite me
Simile eU re- {Psal. xxxiii). Filii hicreticorum discipuli , ut in
cvaugclica docel, cnin ibi ila legitnr :
,
qnum ccelorum patriftimilias, qui cxiit primo mane job : Si mulliplicali fuerint jHii ejus, in gladio erunl
conducere operarioi in vincam xnam (Matlh. xx). Qnis {Job. xxvii). Filii, reprobi omnes : ut in Epistola
vero pairisfamiiias simililudinein reclins lenel, quam Joannis : In hoc manifesti sunt filii Dei et fHii dia-
condiU)r nosler, qui n»gii quos condidit, el eleclos boli (/ Joan. iii). Filia, anima fidelis sive Ecclesia,
suos sic in iioc tnundo possidet, quasi sulijcclos Do- ut in psalrao : Audi, filia, et vide {Psal. XLiv). Et in
ininus in domo ? Qui habet vineam, universam scili- malam partem : Filia Babylonis misera {Psal. cxxxvi).
c<!t Ecclesiam, quia ab Abel jusio usque ad ultimum Filiae , anima^. sanctornm , ut in propheta : Ero vobis
electum, qni in fine niundi ventnrus est, quot sao- in patrem, et vos erilis mihi in filios el filias {Jer. vii).
cios protnlil, quasi tot palmites inisit. Matremfami- Itcm filii rcprobi omnes, ut in Isaia ; Prwparate fHios
lias inde vocari, qnia per quamdam jnris solcmnita- occisionis in iniquUalc patrum suorum {Isa. xiv).
tcin in familiam iransit. Tabulaj enim matrimoniales B Filii aulem ideo iii lcj^Mbns liberi appellantur, ut isto
inslrumenia emptionis sua; suiit. Alias sicut ma- vocabulo secernantur a servis : qnia sicut servtis in
tioiia esi mater prinii pueri, id est, quasi mater potestate esl Domini, sic filius in polestateesl patris.
nali : ita materfamilias illa est, quae plures enixa cst. Inde etiam fit fiiio cniaiicipaiio, ut sil liber a patre :
Nam familia exduobusesseincipit. Spiritaliieraulcm sicut lit servo manu remissio, ut sit libertus a Do-
maier omiiium fidelium sancta est Ecclesia, quae quo- mino. Itcm liberi dicti, qiii ex iibero sunt nialrimo-
lidie Dco filios generai per sacramenta divina et ver- nio orti. Nam lilii ex libero et ancilla servilis condi-
bum Evangelii. Ilem Jerusaiom coelestis inalcr noslra tionis sunl ; semper eriim qni nascilur, deleriorein
dicilur : ut est illud in Aposlolo : ///a, inquit, quce parentis siatum snmit. Natnrales autem dicnntur in-
sursumest Jerusalem, libera est,qua; est maler nosira genuariim concubinarum fiiii ,
qiios sola iiatura ge-
{Cal. iv). Nam familia pro servis abusivc , non pro- nuit, non faonestas coiijugii, idem pueri a pube.
piie, dicitur. Juxta allegoriam autem faniilia Adoptivus filius est, qui ant pairc justo aut avo aut
Ckristi plebs est Chrisliana, quau in sancta versa- proavo cujus polesiate per mancipationem est tradi-
lur Ecclesia , ut supra osteiidimus. Unde dicitur in lus in alienara potestaiem, qui ulrinsque fert nomen,
oratione sacerdotis ad Dominum : Familiam tuam , ul Fabios Emilius, vel Scipio Paulinus. Mystice au-
quccsumus, Domine, continua pietaie cuslodi quia ^ teiu adoptivi filli intoliiguniur esse Christiani, quos
aliterillaesa servari non potest, nisi ejus protectione Deus Pater mittens unigenitum Filiura siium im-
muniatur. Avus patris pater cst ab xvo dictus , id mensa gratia per Spiritus sanoli donum in locum
est, al) antiquilate. Proavus. avi patcr est ,
quasi adoptavit filiorum. Unde et Apostolus ad credentos
prope avum. Abavus proavi pater jam longe ab avo. ait : At ubi vcnit pleniludo temporis, misit Deus Filium
1**^'
Atavus abavi paier. Tritavus alavi pater, quasi te- suum , factum ex mutiere, factum sub lege, ut eos
w^ travus , id est, quartus supra avum. Sed tritavus qui sub lege erant , redimeret : ut adoptionem filio-
uitiiuum cognatiouis noraen est. rum reciperemus. Quoniam aulem estis filii Dei , mi-
CAPUT m. sit Deus Spiritum Filii sui in corda nostra, claman-
De ordinibus filierum. tem, abba Pater. Itaque jam non est serms, sed filius.
<2uadriparlitus est autem ordo filiorum ila : uni- Quod si filius, et hccres per Deum {Gal. iv). Geniini
geiiiius, piimogenitus, medius, novissimus. Primo sunt non duo tantum simul nati , sed etiam phires.
genilus, ante quem nuilus : unigenilus, post qiiem De geminis autem unus abortivus : alter, qui legl-
nuHus : raedius, inter omnes : novissimus, posi om- time natiis fueril, volpicus nominatnr. Gemini autem
iies, idem et minimus a monade. Novissinius autem, pv in Scripluris juxla allegoriam duo populi intelligun
propier quod novus, qiiia cateri praecedendo anti- lur, hocesl, Judaeorum et gentilium. Hos pra^figii-
quiores existunt. Quatuor etiam modis filii appel- rabant itli gemini Rebeccae, qiios geniiit Isaac pa-
laiilur : nalura , imitatione, adoplionc, doctrina. triarch». Undo ipsa Rebecca dum perrexissct, ut
Naiura vtluti cum diouiilur filii Abrahai Juda;i. Imi- adoiarel ei coiisuleret Dominum, tale ab co accepit
latione, ut ipsius Abrahx fidem imilantes ex genti- responpum : Duw duo gentes in utero tuo sunt : et
bus dicente Evangelio : Polens est Deus de lapidibus populi cx venlre luo dividentur, populusque populum
iilis suscitare fiLios Abrahce {Malih. iii); vel sicut superabit, c.i major serviet minori {Cen. xxv). Quod et
cosdem Judaios Dominus filios esse dicil diaboli aliter juxta tropolcgiam intelligi polest. Siquidem
{Joan. viii), a quo non naii, sed quem fucrant imi- et in singnlis nobis hoc dici poiesi, quod. dux genles
lati. Adoplione quoque, quod buniana consiietudine ct duo populi sint ioira nos, vitiorum scilicet atque
iiulli licet nescire : vel sicul nos Deo, non natura, virtutum. Sed isle niinor esl, ille roajor. Semper
scd adoptione dicimus : Pater noster, qui es in ccelis enim plures sunl mali, quam boni, et viiia numero-
{Uatth. VI). Doctriiia, sicut Apostolus filios suos siora sunt virlutibus sed tamen et in nobis gratia :
appellat eos, quibus Evangclium prxdicavit. Filii Dei populus populum superal el major scrvict nii- .
m nr. I NTVKR«io i.tnni x\ii. IJB. TII
i»on. Scr\iet eniui raro «piritiii, el ti«ia virlntihti^ A l*'»*'* '" •<*« «< hamit Ofertbut ro«i;unft<. Qaod ib«
cediinl. P'isUiumii^ voratur ro qurwf |M>st humai-o- ir. fei Me!» 4e fNMib«u
n^^n» pjlris n.mi itur, iJ csl po*t ol.ilum Uu^ »{ .!.•- nonenpantvr. Uotfr Apnttolui «tidt : Sm
fiiii. li ni»fuCTi a repit. Sir enim !• i v.dmt, ul (|iii q*i ex Abrahmm Mli <««/, /l/ti ^irajukr A&rtkam :
d<-riiiirlo nasritur. difunrij nomlnr- .•.(•pcll«*lur. No- (cd ^i ej fide A^ak^ imml , iLi ruiwm^mr tn m-
Ihiis Jicitur, qul ile patre oobili <-( inalr»* i^niiMli mine : qmomiam qmi ex fide imtrt, ilh /i/n t^ml A^rmhm
gignilur, bicnl ^i ronrubina ]\\ :iiil#'tii hor noinrn I Itom III. Proiimi MU-ra wyMxr i-lr p«^op<t>« f 4
Craptuni, ct in laiinii.il'* .l^-f.rit. Huir roulnnu* i.'sl inirliiiruMur : ot cst illsd in Ml-.monr : ¥emmt ti
tpurius, rji:. ile nutn- noliili rt pjtre i^noiuli nas^ 1- mandu''aU *f bibile ei in^knmmim prQxmm t%^. , iil.
tur. lli-iu s(Mi'iuft p.itrf iiicrrto, nulrr viduj giiiiiui, Virini , pnjpinqui . ut <n y.tmin Attmmul Hrtmmm
veliil tantum spuni filius : quia niulichn-tn naiurain tumm ,
qmi conjmmctitt fU itm*mi i«<r (F.xod inV H\
vrt»»rfs «puriam v«»rahaDt. I.alin'' .tulcni *purii, ijunii in SaIoni.>ne : MeUms ett rinnmt jmxta, ^mmmi frmter
etlra piiriLit«*fn, id ^«.iqiiiii iiumundi. I^'/i(ur «•nim
iii lihro ^«"^um tirt^uriui, nrrmirf (iotiaih. de caUnA
procul IPror. iiviil
rf^ir-ni (nj« lu. id eii.
Fralm 6kH
et etidem Kttl
eo
tCnlM.
<n>0>< ^
Cerm»M
f^
Philiitinorum proeennw, qium f)and ricit, alqne vcro dr cad.'m ^«•nitncie manapu>v, aen 'ut maiti dn
peTCHnit [! Reg. xvii), qnod Kigniflrnt Rf.li-tnptorrm fl
^""•'l^ •!** '^tii (rrTinin*'. qni (aninm fralreft nctiH
mistnim . qui forti.'» m:inii Coliath, qui Irarnmifjrani tiir. Frp ) frairi^ii ei ro-Irm fr-arto, ^>-nB»nl ei r^
inttTpf. ilur, ti .si^iiiiirst iliibnli su|M-ri>ijm, 6iii)ru- «l^m prniiriK' mjn.intrs. I'irnm voetti,
t
qMd thM
iari mtwr.in.' rongrossiini proslravi^v?, ac populum ei divcrvis patnbas «'t iit'-n> tmo c<tili ; MOi wHftm
Dci a liinorc cjiis cripui-se. Nepo« rst ,
qui et filio taotum muHer}^ est. Qajtnor iiitf>m mo.1i« in hcri-
natiiA eftt. Dicliis aiitetn ,
qiiasi natus po^t. Pnmum pturi« rtixinis ftrai-cs dlci cooiUI •
natvra , fnle,
onini liliiis n.isHtiir. d«'indc n^-jxis r>radus enim cofrnaiioiic, affrctj Nihm. nt Emii et l>c%jt, An-
hiiliKliluli.mis rst. Ilinr rl j^o^ili-riias. qiusi poM>>ra drc.is iM P.tns, J>. «)N]s fi Joavine«. r.^i.i.- 't •.tn
Tlas. N»*|ios .iiitiMii ulriiisqur ifiot rst. Nam iit ne^ Jud^ei fntr.-s intiT se vix-anlur. 1 1 'te >U -i tn
ii«'|iil« diraniiis. in jure est propier disrrfli in«-ai ncuterociomio •
Si ftutnn emerjt fratrem irmm. f%i
McceMioni* amisviin. Pifm«-{H>s cs(, qui ex ncpot** ett Heh'tr»t ([iemt »t) Et AposJ'.I«n •
iJvtmhjm. m-
conctptiis n.iliiMiMt' cst, et dirtus pron«*|>«>«, quasi qui{, eao analkema rtu i Ckritio jrrn frmtr^htt meh,
natiis porro iwisl. Ki 1io«- qunqu»' f;ia<lu incipii vo- (tmi tnnt rotjnfiti mei tentnditm earnfm «pri fmmt
ran ci pro;{«Tiics, quia non «•!>l in cis l.mira |>ost«'ri- hraetiKr I Hom i\ . p.>rro cofnalionfr fnrtr»-* veet»-
ta« Slrut auleni infrrius loogr cdiii proccnit-s Ji- tur. qoi siint ije iina r.imilia, id eM, psHrra, rrna» Ij
runiur : ila supcriiit. proavi, ilavi. qui ci prog.-ni- C tini j.alemitatr^ micrpr. lanlur, mm r-i nna rxficc
lorrs app<*ll.intiir, qiiaKi porro ({riieraiiles. I*ron«TJO« miilu tj«.nrns inrba diffiin-litnr Et in Cmr^i diiii
dirnii, qiii;i prop«- non |>«UrM. Ahnrj>f>s, quin sc- Abraliaiii ad Ix>t : V»it tit nxm iMer tmt tt tt, H itt-
junKitur a nrp<.ic. Fli-nim intrr illum c: n«'p.tlcm ler pattoret tuo* et pastmre» mef$, tpiia ommn not frm-
pr<ii.(;i<)^ Ailiirpi.s. ahmqiolis filius. Tnm-pos .id- tret tkmu* iCen. xwx). Ei oertr l.ot nnn rrji fraler
nc|Miii.s lilius quia posi nrp«i(.>m quartuit in or.linr Al.rahjB kcd Hlius fralri» rjus Aaron. V>>Jirto moilo
CHl, qiLisi t«';rait'^|x.s. Miiion s aiil.in noii dirimus, alTc. lu fra(rc« diri. qui in duo acinduulur. «|Mila>«
tiisi qiiotirs ^rail.ium .Irnrii nomcn. ut piita filius. e( coinmiinc spiniali . qii iuiani omars rhrtxtijiti
Iup/.s, proi»rp.>s, ahncpoH. adurpos, lriMi'|>os. Ihi fnKo-N vorjmnr -
a( t.rce rrmam h«tmm et tfmtm im
isli (;radus it«*frc«Tint. mrrilo jani dicimas miiiorcs rvndum knHtare fratret im «« iPtml cxstir: in
sicii( i't majorcH dirimuK pro pjirr pjlris, avi, pro- coiiimnfN'. nim c( omne^ h«wnin<rs r\ uno •iiirr Mli
avi, aluM, akivi, tnlavique vocahulum. pari lnt.'r no^ frrrmaniiatc conjini^miiv Ser,->lnra
loqtienle />i,ifr An - >nf hm Fmtrrt mmttri '
CAPLT IV.
rnt ettit Omnna il^ ;,,. .tur. ul prrmvnns e«-
Ite agniitn el cngmutu.
dcm frniirtrr manans. Mv^tirr (.hmiu« fnlcr r%|,
AKnati dirti ro qiH>«l .irrrdanl pro natis. dum de- I»
j^ ^,,^ ;„ ij^nuns canlironim dinl fr-^rr «^* h
sunt lilii. (,)iii iil.-o prius m )t»'ii'
-^
-.'Mnliir
r«7o Uh {1'aM. viii) lirm fralrrt. Ap(Hli<li. ««vv (hii.
quiJ vrniiiitt prr virili.» iwiu» p< r i iuii Irj- nr% sin«-i: , nt in p«.ilmn : .V#tt«^ nomen tmmm fr».
irr roilcm pjlrr n.-^lus, vrl fniris flliu*, nrpo^, vrl tnhut m^it (f*i«<. ttiV Kl in aliam p«rtna. ul m
ri ro Itrnini patruus. ('.o((nali dnli, qiiia «unt rl ipvi Joh ffalrrs
•
inci prirtertermnt w.t u<mi i^rrc^ •/«*.
|innMnquilalc rngnali«>ntit t onjunrti qui iii.lr p<»si VII. Amiri ap<MlnJi vrj n«ni»p* onrti
, ,
nl in K«M»-
.»j.'nalos h.ibi-ntiir, qnia p« r f.-minini srvn» prr«nnas |r«*li.> J»m m.'n Jic» ro* wrr»»», arW •«><«« (ia«i. BV).
v».niiin( -
n.-r suii( aunili. alus niiuraii ^cm*^*
•w>«l jnr.- y.t in .iliain partrm -
4«ir.', kme imtmm •«
cogiiati. Prntimut pio^itrr proxiinmtrm «attfniini^ Hfibfna lettcm nm^mUm {Mtllk ttil * VvteW»«
apprllUuS. ('on<niif(iiinci ro quo.l r\ iino s .|ftiinr, u( in (landri* ranUn>r«ui
.
«(.>li. : fle r«««n tm,i
iil est . ri nno pjin< ruiinr nati sunt. In Vnptura r*T frr^.-t t<>«i«BiNi« tmmrmm yt.mm. 0. S»roc
rryo s.t«r» non tanlum illi r«i"natt dicvaiur, qiu ui iralrr H%m aornr r«t r\ rndmi «««nttir. tfkti
liisi.)ri:tlitrr .|n.-<dim prmimiiale coHMnituiniutis qii^».) «oU om frMnlM» \m tmt^ »^mUHu,i% hahr»
sori.ili viiJrntur snl clijin illi. q*io« ovg.tjiio tpir^- mr. Hjrttk* MlMi orods mmm M^rta l>. *•»<•
;
spons»ui .licit flu.ijn pulchr<g ]>cr Dominnm Cbrisium facta , >it in Evangelio : E!
(icorum sponsiis »< :
mammac lutr, soror mea tpotisa PttkUnora ' ubera t'os s'mile& liomimbus exspeciani,bux domwum tuumi
tunt
odor «nguentorvm lu0rum fuper omma
quando revertntur a nupiiu (Luc. xii). Thalamui
tua vino et
uterus virginis Mariae ut in Psalmo -
Et ipse laU'
(Canl. iv). In monimis sancli doctorcs in-
,
arwata
propler censolatioriem inrirmoinim ct quam sponsus procedens de thalamo suo (Ptal. xvm).
telliguniur .
qu* per stoio Reconcihali sumus Deo per mortcm Fitii ejut
bma suavissima insioualur diffusye fidei ,
.
quoque legi veleri pr«- (Rom. v). Et in malam partem : Juda,o$eulo filium
totum orbeui spargiiur. lliec
coangustata diu latebat. hominis iradts! (Luc, xxn.) Risus gaudium sempiter-
fertur. quae in sola jud^ea
eo quod patrcs eoriim gcr- ntira, sicut in S.ilonwne pro Ecctesia dicitor : Et rl-
Fratrum patrucles dicti
debit tn die novisstmo (Prov. xxxi). El in atiam par-
maui fratre^ iniei se fueninl. Consobrini vero vocaii,
aut duaJ)us sororibus tcm : Ego quoqut interitu vestro ridebo [Prov. i).
quia aut ex sorore et fr.iiie, eii
paWi Unde et morienie Quod vero causa fomicaiionis aui adolterii , malum
frater pairis est, quasi alius.
quasi filium cst : idcirco arrabo non est. Dicla M\\em arrha a re,
paire pupilliim prior palruub suscipit, et,
AvuncuJus chl fraier matris, cajus no- pro qua traditur. Est aulera arrha non solum 8{)onsio
lege tuetur.
coojugaiis, sed etiam pro qiialibei promissa re data,
men formam diroiuuiivi habere videtur, quia ab
lit compleatur. Proci, huptiarum pecitores, a pre-
avo venire monstralur. Amita est ftoror palris, quasi
cando et peiendo Pronuba diciaeoqtiodmihrn-
nlia raater. Malertera, «oror mairis quasi allera ma-
dicii.
vel nurum sibi associal. Vitricus esl, qui uxoiem ex nubentis alludit. Coiijuges appellaii propier jngum,
alio viro filiiim aut Gliam habenicm duxit ex dictus quod imponitur matriraonio conjungendls. Jiigo enim
nul)enles subjici solent propter fuuiram concordiam,
vilricus, quasi i>ovitricus, quod a malre superduca-
r.e separentur. Conjuges auiem verius appcllantur a
tur novus. Privignus esl, qoi ex alio paire uaUis est
et privignus *iic» puuiur, quasi privigenus, quia C prima dispositionis fide, quarnvis adhuc inier eo9
piius genitws. tnde el vulgo aote natusdiciiur. ignorelur conjugalis concubitus : sicut Maria con-
Vocabula hxc a genle vidcniur dedinata : genitor jiix Joseph vocatur, inter quos nec fuerat nec fu«
ceris, vir ejm. Marilus vero eiiam sine a.ijeciione familiie, quae per quamdam juris solemnitatem in fa-
ooDJugem sonat« el a mnve maritus, quasi luas. Est miliani maritl transierunt. Mooogamus dictus, qui
enim nomen pnmae positionis, quod facit m dirainu- uni tantum nupsit. Monos enim iipud Grxcos unum
tione masculus. in derivatione maritus. Sponsus ab dicilor : gamos nuptise interpretantur. Digamus an-
spondendo vocatus. Nam ante usum tabcUamm ma- tem ct trig;\raus a nuraero uxorum vecatus, quasi
trimonii cauliones sibi invicem emittebant. in quibufi duarum vel irium maritus. Vidua vocata, quod cum
Bpandebani se invicem consentire in jura matnmo- ^ viro im fuennt , nec circa consortium alterius viri
nii, et hdei jjussores dabant. Unde et admiesum est, post morlem conjugis p.rimi adbaeserit. Nam quie
ut sponsum dicamus vinim ab spoudentb ei spon- alteri post morienj prioris viri nupseiil, viduse uon
sara simiiiier.C%terum proprie spoodere velle est. dicuntur. iiem viuua qiiod sola sit, nee circa consor-
Ergo sponsum, non quia permittitur, sed quia spon- tiura alierius viri conjugalia jura custodiat. Fratri»
det ct sponeeres dat. Sponsus Christus ideo, quod a iMlOt fiatrissa vocatur : marili frater levir diciiur.
Paire ab initio sit repromissns, ut in Psalmo Et . Duorum mter se fratrura uxores janitrices vocanuir,
ipte tanquam spomus procedens de thatamo suo (Psal. quasi eamdem januam lerenies, vel per eanidem ja-
xviu). Sponsa Ccclesia, quae utique divinis sponsio- nuam iter habentes. Viri soror glos appeilatnr. Soro-
uibiis sit promissa, ut in Cantioo canticorum - Veni ris vir speciale non»ea non habet, nec uxoris frater.
a Ubano, sponta, wni a Libano (Cant.w), hoc est, Matrimoninm est nubilium justa conveiiiio et condi-
a candore bapiismatis. Nuptiae copulatto Verbi Dei tio. Conjugium est legitimarum personarum inter se
eicarnis, ut in Evangelio : Similt ett regnum coelo- coeundi et copulandi nuptix. Tribus auteai ob cau-
rum homini regi, qui fecit nuvtiat filio suo (Malth. sis ducitur uxor. Prima cst causa prolis, de qua legi"
. f
^lig<*o<lo niariU) qn.-«luor <>\i>porUri vilent virUi*. ticiirum de rjai p«il< hritadine iia tfkiiur l'ul:ktm
/fniiH, puUliraiMlo, kjpk-nlik. Kv hi« U|tirNlM po ft, aMird mea , iMrM r( drtQra, gicmt Jeiut^tiem
irnuur r*l AM anMirii rft riuni rrfrrl hi r qiialudr \l.ant I. IV'. W fr<'urre quO)|u«' rJM dtril B Prtnra
VirKilius iW* i4-^Br-j. quoil hii I)»ki impul:^ rsl tn apoalolu* Vu* genm* te^imm et tmterdoiaU • I Feir.
Chri&tu<i iiidc eal diclua, ul kupra otlrniJinKjK, qiiia ut Csl IM Kvvigclio : .Siac Morfuoi, / Uftluimt wtmr.
a Falhe ab iniuo fuit pnmKaaut. 1'im1c ei lu pvjlmo luat iMoi {Mallh. viii). El ili Uvium parlci» . 6««//
lefliiar : iri lole labemacmimi» luuiii, >< r;>*r lcnyiiMiM n>.<i/Mi ^Hi in PoiHi'to moitmntmt vAfo«:. iivi. I'n4e
ipONiMt riM'cri(rru dr thalamo tuu \l'tal. iMiii. s. n|>i iiu r»l i;i l's.vller o Pr. ti>M i<i ri>*j|i<.:.a /K»-
Sponna v<'ro rjun rsl licrloia, qiia* ulH{ur divini» mini M<<r* itini(«riiM fjut [Ftml. riv Et la .^po-
tjMUtioi.ibus fuil piomis<ai. IJnde in (lanttro ('..iniinv ^K^Iu Wor(Hi rniM. iiiquit, riTii. H t>la mtrd •!••
ruiu dicitur : ^ tni de Ij^ano, t^onta mea, xeni de conJita i*t cmm CkttUa im Dtf« (Cal. ut). Mor» an-
Ijkano , ivNi l.ant. iv). Libjniis <-0n«ior, itil''rpirla- liiii iion M)luin ran.is oJ<iluiu. wr-tl rutm inirndtiM
lur, id rsl, aniiXM iHjnis .«cutius canilidaU. ()iijin " jnimr rl ilainnjtoruin infnni tifniiicaU l ade Kn»
U*rtiu »|M)nsus hoitalur, ul vrnial ,
priino vivrnioni piuin i'»l : C/h.>> HN^M/ dtt lomedfiiiit tx t<. M«rt#
in rarnc p«*i Imhij opera , m^curulo abiuilula rarnr .v1 •»4.>ri(-rNtin ((t*M. ii). Et alibi Salvalor ail St ^mu
pcroipirndaiu viUui iH^aUin . tcrtio r«s'r|iio rorpofr UTUtoHtm mcmm tetutrertt morttm •• ttdfHt im
ad |v-rlniciiilnRi (xihi fnirrrt (loiwm ^'»ii<lio {irrfr- irtfrnmm i/ixim viiiI. Ki rurujm Ff imm. loqvii^
Cto lli-ni ii> cuatrjriani pnrtrin Mrp«)ni(itr ul «^-«l rriMrrrruu fl nlm ^mi cTtJil ih me. »»• mt*ruff *m
i'.tu<i in (iri«»«i l'miihra \acH raiJt ttrifo. <fmam nr irUinum [J^^^-.n. il!. F.l in I^MltCfio tfnftmm mk .
»«111 <-<>fiV(>v«rat ^f^it. Ifiv^ id rtl iliaboliit, qui pJr Mutt peccatotmm ptunma tU ^t*$mt ittiii). llo«t<»
rumquc mcnirni rof(iUlionc rormmpil. ('4>n)ii|i.iim pei'caloruiu ilUin dicil. qvur ab homm
vrr\> fcpirilalr, hoc r»», roujnrH"lH» ('.bri4li rl F.« • lc- inlurn, quani uun voiwn nitlam. »4<«i riiaa»
%IT iiiiilu l>onj III sr tialx^t, qiiia litiHl. <|iio(i ilivtmu» mam r»»r prulitrtor l\rvera p«MMM. qu
in viro rliKriiilo, miimir vi|j<t in ( liiitlo, Ihk r«l, r(cmj portu romiuiur. YivcaMa MWlo «I
virliisrl Mpirntia, pcniis rt pulchnludo l>r qiia ail ik^< pccr ju>rr» inlcili;antar la pa«l»o /Xrvn
N{Ki*lol>.i» : l.kriunm duo Pti rirlultm ei /Vi topiett- in imletmmm nfenlet {PtM. u*) CWavtr MMrw ctl.
m 11. RAUAM MAURI Aiir.HlEP. MOGUNT. OPEULM PAKS lu
me
Nain cadaver noauiialum a ca- A 9^^ inlerfeciionem ;
si inscpuliuiB jacei.
Scd hxc inonstra, quab iu signilicaiionibus
dendo, quia jam slare non polcsl. Quod duni por-
lioribus.
cadafcra iiifulelium cttrpoia siRnilicant, ul est lur, sicut fertur iu Umbria uuiUcreni peperisse ser-
i,lic<*
Piopheta Et tmpUam vullem JoKiphat cum peutem. Unde Lucanus Matrcmqw; 6uus conterruil
:
illud in :
cadavfnl<ii!> moUtiorum (Joel. iii). Iien» in aliam par- infans. Porteniuosa vero levem sumunt mulaiionem;
po.uinliir, iil illud in Psallerio : 1'oiuerunt ca- iit exempli cauga cuin sex digilis cati. Portenia igi-
teiii
davera ncrvorum luorutn {Psal. lxxviii). Oduiictus tur vei portentuosa existunt, alia magnitudine totius
^ocauir, quia complevit vitae ollioium. Nam dicinius corporis uitra communem hominum modum, quate-
luiicios olDcio ,
qui ollicia dtbita coinplevcrunt. nus fuit Tilan in novem jugeribus jacens, Iloaiero
Undc est : Kt honoribus fiincius. Ilinc ergo dclun- lesJanto, Alia pravitate tolius corporis, iit nani, vel
ciub, (juoiJ ab oliicio sii vit* depositus, sivc qoasi quos Graeci Pygmaeos vocant, eo quod siiil slaturae
diem functus. S«-pulliis autem dictus eo, qiiod jain cubilalis. Alia, maguitudine partium, vcluti capite
sine pulsu cl paliiilalione esl, id esl, sine motn. Se- B iiiforini, aul i»'jperQuis membrorum parlibus, ut bi-
peliie esl autem coiulcre coipus. Nam liumaie cipites et triraani, vel cynodentes.quibusgeminipro-
obruere diciinus, hoc est, humuin injicere. Sepultus cedunt denlos. Alia defcctu parliiim, in quibas al-
autein non viliis obruium aut dainnatum in iuferno lcra p»rr plurimum defccit ab altera, ut manus a
sigiiilicat. Unde dicilur ; Moriuus est et dives, et se- manu, vei pedes a pede. Atia discissione, ut sioe
puUus esl in inferno (Lnc. x\). Sepuicrum vero alJe- •nanu aut capiie generata, quos Graece sleresios vo-
gorice corpus poccatoris inrcUigilur, mortiiaui vitiis cant. Alia pcr numeria \sic), quando solum caput aut
animam inlrinsecus retinen:s. Ei in Evangelio dici- crus nascilur. Alia, quae in parte trausligiiranlur : qui
tur : Qhia Rimiles estis sepulcris dealbulis, quit a fo- leonis habet vuUuni vcl canis, vcl tauilnum capnt
ris parent hominibus ipecio&a, inlus vero plena sunt pit corpus, ut Erfasi dcmemorant genitum Minoiau-
ossibus mortuorum {Matth. xxiii). Aliquando tamen irum, quod GrcBci heteromorphifm vocant. Ali», qu;c ex
sepulcruni inemoriain liiorlis et resurrcciionis Do- omai parte transfiganiur in alienie creationis porten-
mini significat, ut in Isaia Et erit, inquit, sepul- tum, ut ex mutiere vitulum dicit historia genera-
crum ejus gloriostim [l.^a. xi). tum. Alia, qu% sine transfigurationc mutationem ba-
CAPLT vn. i>ent locoruin, ul oculos in pectore, vel in fronte :
videntur : sed noii suni contra naturam : quia divina splen habui&se. Alia, secunduin conualuratioiiciii,
voluntate fiunt , ciini voluntas Creatori:^ cujusque ut ia atia nianu digili pUires connaturali et cot)%-
conditae rci natura sit. Kndo ct ipsi gcnliles Deuin rentes reperiunt, inalia minus, sivein pedibus. Alia
iiiodo natnram, inodo dnini appellaui. Portentum secuodum immaturam et intcmperatam creatioiiem,
cigo fii non conlra naiurani, sod coiitra quam est sicut bi, qui denlati nascuntur, sive barbati vel cani.
iiof a natura. Portcnla aiitciu ct ostenta, monstra at- Alia compiexu plurimarum diliereiitiarum, sicutillud,
quc prodigia idco nuncupantur, quod portenderc quod diximus in Alcxandro multiforrae portentum.
atque osicndcrc, monstrare ac praedicere aliqua fu- AUa commistione generis, utandrogyniethermaphro-
lura videnlur, Nam porlenta dicta pcibibentur a ditae auncupantur. Ermaphrodiiac autem nuncupaii
poriendendo , id est proeoslendendo. Osienta au- co quod in eis ulerque sexus appareai. Erma quippe
tein, quod cstcndcre quidquanri futuruin videanlur. apud Graecos fuascutus, aphrodi femina nuncupatur. Ili
Prodigia, quod porro dicant, id est fulura pra;di- dexlram mamiiiam viritein, sinistram muliebrem ba-
caiit. Monslra vcro a monitu dicla, quodaliquid si- bcntci», vicissim coeundo et gignunt et pariunt. Sicut
gnificando demonstrent : sive quod statiiu nionslreut ** autem in singulis geniibus quaBdaiii monstrasunt tio-
quid apparcat. Et boc proprietalis cst, abusione ta- niinuin : ita et in, universo gcnere liumano quxdam
iiieii scriptorum pleruniquc corruiupilur. Quicdam nionstra sunt gentium, ut gygantes, cynocephaii,
aiitcin porlciiteruni creationes in signiftcalionibus cyclopes, et caetera. Giganles dicli Juxta Graeci ser-
fuiuris constitutac videntur. Yull enim Dcus inler- mouis ctymologiaiu, qui eos gegines existimant, id
duni venlura significarcper aliqua uascentium noxia, est, terrigenas eo quod cos fabulose parieits terra
sicut pcr somnos et per oracula qua pra:moneat et imnieusa mole et similes sibi genuerit. Ge eoiin
signilicet quibusdam vel genlibus, vel liominibus fu- tcrra appcilalur : genos, gcnu» : Ucet et ternc filios
turam cladem; quod plurimis etiam cxpcrinientis vulgus vocet, quorum genus incertum est. Falso au-
probatum cst. Xerxen qiiippe vulpes ex cqiui crcala tem opinantur quidain imperiti de Scripturis saci is
solvi regniini portendit. Alexandro cx nmliere inon- praevaricaiores, augclos cum liiiabus tiominum anie
striim creatum, quod superiores corporis paiics ho- diiuviuni concutuisse, et cxinde natos gigantes, id
miiiis, sed mortuas habueril inferibruin divcrsarum est, nimium grandes ct fortes viios, ile quibus terra
bcstiarum, sed vivcntes significassc icpcniinain re- conipleia est. Cynoccpliali :>ppellautur eo qnod ca-
137 DE LNIVKHS/) I.IlJlU X\li. - LIK VII
r.irci ri|)iUi iutje^inl, qiio-Mjuc i[t%c lalraiun nn^*% A ganti*^ «ub <aniu lu naufragu trjh«i>40L
lM-5liaA ijiMiik LomiiM-a r<iMlll<:iur : Iji iii lii<iia na- vfrit«li?m auu-oi nxirrtrHre» fomittt, ^um
Mruiilnr. (,)i ixprH ipii>>|iii- < i.tiin luiij K't?uit, )*t ie*. qiiniii ,
' 'orrbint aJ e^ptut '
«jicti (
yi'li)|i*rH ro i|imi.| iiiiuiii iMUre u«iiluiii in snnl iiifcrr! i.i.Iujjm Ab» ai-' "> i'
fioiiU' iimmIm periiiift-ritiii tli «1 j^ii<i|ili3)(iU' di< ui-- ((iflas. ipiia ari>or rt vol.vl rl \
liii (iropiiT koIjs frraruiit C4rn<:» , qua» e<iunl. clilMis roinriinrass<' dirunlur, ,
\ : 111
I^iiiiiiaii iii I.ibya rr«:ilunl iruiiLU^ kiiic capiu- nas4 i, in-avcrunt. S' yUaiii qu<M|uc rrnjnl (ci > Jplti-
1*1 (»H rt iM'ulos IuImti* iii |M*iU)rr. Alio» biiif (vrM- bus «0(1 in<*lani cjiniiis cn' ^ii s pCt)
ri'iii« )fi.;(ii oculiis iialN-iih'. in liuiaiTis. In ulliiiiij pt«*r fntuni SkuIi inarii, . ,.- ,,... -s vertki-
auu^in OneiiliH iriuiii>lruoM* g<;iiliiim fj' i«u scnbuii- Ini* in K* I oacorrrntiurn iindjrum ciu-rnli birarc*
tur. Alix itia** nanbiiB ^quali loiinn ori» plaiiilii: iii- ciisUmJiit uiidas, quaa virlM-ntis j>«t«it «orafo colli»
roriii<:h bu|j4^iilcs viiluiit. Aln bbro <iubt<'rior<' adeo dit. Kindunl rt nioiislra qujedara irralMXuL Iimiu
•iroiiiiiiciili', nt III viliti jr<loribo3 loljui fx eo fj< ifin aniinjiiiiiiiii, m < >rl>«pi:i ' - >> raiK-tii iru
conU*g3iil doniiM-iiU'.'). Alii» (ihk roi.i ora e.NM; iiii>- capiij iialicnlcm khiIh ^..: ,
: r .u\ trrs riabe»,
di«o uutuiii fiirjniiiii-, dUiiiiit aTciiaruiii bauri(^iil)*s per i|UJk mor» hoiiiiiniM dewtral, id c^ infaiiUAiu,
paslus. Noiiiiulli kiiif. Iiiigiiik ebic iii< iinlur, iii vueni g jiiv«.*iitulcni, s<-tirs lubriii ,
qin in quKlcni i<ieo dM liiiS
S4:nBoni.s ulriilcs nulu uve uiolu. l'jnoii<>s 3|miiI (>rl>rruiii puljiil, qnasi rreovorum, id est, carncai
Scylliiani «;v!t<; fciuiii, (jin ilinusa iiM^iii(ii<lin<; au- vorans. [Mrunl rt llydram serpcolaB CU
riuiii, iit oiiiiK- 1 oipus (oi>U'(raiil pjn cnini («r.i-i o lapiiibiis, ipij; Lalio** (..i-dra diciliir, ^ood
seruione oniiM*, ulluui >urt-k Jn noiur Ariabalii)- iii Inu capitJ rii rcvibjiil. .St*d constat liydr]
idliiupij priMii , ul pccora , amlnibrr dicuntur. fuisv rinjnjiii<-iii aqu.is, sastaiitPiii Mtioani civiu-
OuadraKObiniiiui x\\ nrinuin inillub siip<>r|[(^<liUir. U*n), in qno, iiiki iiirjtu «.buio, inulii entmftbamL
Salyri lioiiiuat loio-s miiiI jdiiii< is luribus, rornua in OimhI ll«>r< iib-s vi«i< n<(, loca ips« eiOMit, «*( sic a«|iu
rro<ilil>ii>, i-aprjnini ilin '"' aiiis >jin llydra ab a^iia <kcU eM. li^)W
«-t p<'>libiiii siHiile» : (pijl(*ni iii
M>la>i<liii«- Aiiluiiiiis (Antuiiiiis] mocUm vidii, qni 1 '< ra<ii \mbroMua ! BiniililudiMa hKf^
rtiain intc*rro^4tu.s a ilei ft<*rvo, n^iipuiidisM! rcruir, tiium dirrns : llrrrsit roim t|iiasi quj-dain llydra (»-
ili(-i-iis . Uurtulti eqo iNin, mnut tx accoltt errmi, bubnim vulnrnbus suis rrrvit, c( duro vrpe rrcipl-
quot vaito drtuiii errore geiittlitut jaunut tatyrottfne lur, pnlliil.it igni drhitj. incrndioqur prnLura. Kio-
colit- DkuiiI ({Uhi.iiii rss<' bilvc>tr('& hoiniucs, (|uus piiiil rt C.bini.vr.irn trif'iniiiMn besiiain, qux orr rst
aoniiulii (jtiioii lii jri<iH xocjnt. S< io(io<liiiii (reiis frr- Iro, postrrmis p.irUbus drjco, incdia capra. ^aro
liir III /i.ibiopij siiigulu ciuribus cl i-cl«-ritjt<! mi- quidain pliysinlogi nnn aniinal, trd CiliciJC luuotetn
rabili, i|uua indi t>(io|)«Mb.s («ra'ri mu-jiii «-o quod rsnr aiiinl, quibusil.iin Incis Iroort ei capraM Mh
prr a>sliiiii m (crm Dsiipiui jjicnu-s |H*<luni siioriitn trirntrm, ipiiliusdani ardrntcm, qnibusilaa »rrp«Ati-
lii:i^iiiUiiliii<- .idiiinlirQnUir. Aiili|iO'ijs iii i ibya pbn- buK plciiam lluiK Oiicrrqiln.nlis lilbilliwlci (cctl.
tjSVrlsUs luboill pOht >TUrj, Ci ixdlios dlt(itos II) I iidr (.bim.i-rain iln itur ck cidis&c : C—UMI rt>
pljiitih. l|i|MMi«;k iii SiytliiJ ftuiit, iiiiniaiMiii rorinam ftpccics vo< jbiilum indiJil, id ett,
ct cquuios pedi;b lial)«'iiU*k. Iii IikIij lcriini vktc ^ctt- cipio. (Jno^ (pinlriii cquite^ ThesMloi
leni, qui Mjcnibii iiiiiicnpjiitiir, duodi*<iin |M'duiii si-il pro ro ipKxl <liii4 iirrrnlm in lirllu v<
klaturjiii bjlM'iiics. Kst ct fri-os ilii blatura ru- rorpns i^piorcm rt boniinniu vuWrrnlur,
liilaliN, i|U<>.s (.rjii a cubito fygiii.ro.s viHnnl, i|Uos laiirns f.u tos jsM*vrraut. I*<>rr«i MiiMjccuUiir
vul(<us H< pt>'iiM-juliiioii vocaiil «-o «|u<»d M>ptrui siib iiirii siiiopois>e r\ (auro ri iMiniinr -
<|ualcia bMli
uiio ( juli icquicMuni . dc qua hU|>rj diiiinun. Ili di< uni rab«ilo>r '11 Ijbyriiitiio lucittMim ftusx. Oo
Hiuiitaiij liidix- U*iiciit, quibus vitiiiub (*sl UrcanuK. i|ti.i Ovidiii^ :
I'«tIiiIm'iiI t-l III i*a<lcin liidij ck»r g(*iiU>in rciiiiiiiruin Srmii>o*i'aM|«« nnmt, tm^u^itmmqrt* boimm
({u.c (juiiii|u<'iiii4'i> coiii ipMiiil vl oiijviini vil.c .111 iliMN-riiljunini auten ViM-an ro quml nt^u
iiuin iioii ci(-rduiil. I>i< iiiit lulrin tt .ilij liinTiioum " s|>(*( ir, inrdiJ a^iin r»s«* di« Jlur •Mal r( lli
faliiiiiMc port<*iiU. <|u< I. <i. iiiii, M>d liit.i III raiiM» taiirns i|iio.l rq<iiiruiii li '|ii<' in n% Mlara
rcruiu iiiurpretjiilur, iit Griyuncin llispnnir n*f(rni < tiiijiiiK*lj fiiiiuM* pni.itiir. Ikic qiiu.ptr iitHj»duin c%l,
tripbi 1 loruM pi.iiliiiiiii : lucrunt ^niin trrs fratrr» <pio<l jIii|ujik1)) prophcitci at lu» pawtrnt* dx-iicilur.
lanU' coiK-orilij', iil m liiinis cot|H>ril(u« qiu*.i iina tum jlKpiil <!<> latiirift prj^Mynjiii ul ilhid, q»o<i
aninij css<-i. (.orj;iin<'s qii<i<pic iiirn trn i>s criiiitr rm |^>iiiiou« atl Krrrbit Irw 41I f Wi fc««ii««4, 4Mt n la
M'i|x'iilci.i|iic 4«4iii 11'iiU's ron^irlcb.iiil in I ipidrt, $»fnt.m ft ritrifntmm 4i mmt Itrmfi ttitd*M. tli). l/»<le
lutM-nU * iiiiuin iMiiluni, qiio iii\itcin ulo'>>iiiUir Fiit^ idrtn pnifibrla lcgitui jubsus (lurtmrr in Islvtv
ruiil 4UU'in Ircs M>ror<'> uiiius |Hib biilihlini». qiuiii dritrn ad U*iiip<is. rl itrm la blrrr Mnutrsa4 MM^
iiliius ociili. ipij' ila spi-( IjIok-s mkis •lupr^crn' fii- |Hi«, ut prj-li^orjrrt. qutvl n.><ninu* piiy»io ImiiI
cirbaiil, ut t<'rUTc <-os pni uciiiur in I ipii|c< Sirf lnn in fini1i<ljm rtrnirr volr >ai. ||«*«i lc^lar 4*
tus trcs (iiiKuiit liiis*r c\ |uiir viigioos, <*| n parte iMia, qiiotl iintlu« ri illsralrijliM a«tb«bs<vil »4
voliicr<<s, lialH^nlcii abs cl iiii|(iil4t : qujrnm una vrH*!*, prTflnaraiMlniH stttaiiuiM^ ierrx Jniiyri—, H r»-
llrra tibii», irrlu l)ra cancbat. (\xiJt illcctui navi- piiviuirni pofiiU ltr»cli(Ki. El sir alii
;
«cijbus suis 01 vaiioiniis fulura exemplabaiil. Simi- A l«ge muoda describiintur, boiuinessuDt sancii divina
spmtum meum super omnem carnem : non ruminunt , peccateres sunt et immundt, mininie
k<rc e/fundarn
el propheiabunt filii veslri^ ei fitia'. veUrce : benes vestri iegi Dei operam dantes, nec in ejus meditatione stu-
somnia sommaburu : ct juveneb vestri visiones vide- dentes. Animali.') quippe, quae ungulam rinduni et
huut. Sed et super servos meos, el ancillas meas in niminant, qux iii lege mundana describuntur sunl ,
rem fnmi. Sot verletnr in lenebras ct lunn in tangui- AnimaiiA eiiim quse rirminant ei ungulain non Cm-
nem, anlequam ventat dies Domini magnut et korri- dunt, quae imrounda narranlur, populi sUnt Judaeo*
bilis : et erit, omnis quicunque invocaverit nomen fuin , qui testamentum velus orc meditanUir : sed
Domim salvtis erii {Joet ii). novum minime recipiunt. Item animalia cornuta, qni
Unde nobis non est ne-
iii sacrificio Deo ofierri prarcipiuntur in csum fidc-
cesse de porientis quse geiuiHum libri narrant
diu- ,
tius dispuiare. Sed et hoc nos convenit credc- B lium camcs iiloruro conceduntur sicut vituli aric' , ,
quxcunqHC veraciicr in rebtis fiunt et in natu- tes, hirci, cervi, damulXr et oapreoli virtotes sigiiifi'
re,
ordinatione cant sanctorum, cornua virttitum adversus diabolum
rarum niulaiione describniHur, non nisi
et voluntate Dei ficri posse, qwi orania jusle agit et ot vilia peTA-atoruin gestantes. Coniu mysiice Ciirtsti
recle disponil : quonlam juslus est Dominus in ora- rcgnum in Evangelio signiiio^l . El erextl cornu sa-
nibusviis suis, et saiKius m omnibus operibussuis. lutis nobis in domo David pneii sui (Luc. i). Coriuia
s«^ptem potestates per omne tentpus. Unde in Apo-
CAPLT VIU.
culypsi, \ idi, inquit, agnum auasi occisum habentem
De pentribus et jumenti*.
Adam prima vocabula indl- cornua septem cl oculos septem {Apoc. v). Cornuft
Oiimibus aiiinianiibus
dil, appellans nnicnique ncr.neii ex prxsenii insiilu- tfophaeum orucihCbrisli. In Habacuc : Coniua in ma-
lione, juxla conditionem naluiae, cui servirct. Gen- nibus ejus '
ibt nbscondita e$t fordludo ejus (Habac.
les autem unicuiqne aninialium ex propria lingua in). Cornua superbia diaboli , vel potestas ojus pne-
dederunl vocahuia. Non aulem secunduin linguam genti ia tempore, sive regnum Anlichristi in Apoca'
Lalinain atque Graecam aut quarumlibet (^cntium bar- lypsi. CorAua regna s«culi huius in Daniele. Cornua
bai*arum n«mui»a illa imposuit Adam ; sed illa iingua, superbia in Psalino Et a cornibus ttnicornium
:
Jii.\ia ailegoriain vero animaiia brutos homines si- qusetkira duin sint fiimilia (>ecoribus, taraen sub ciira
giiificani, et terrena tantummodo cogitanles. Lnde humana noii sunt , ui cervi , damui et onagri , etc.
dicilur : Animalis hotno tion percipit ea qua: sunt sed neque bestiu; sunt, ul leoncs, neque juraenta, ut
Spiritus Dei, stullitia est ilii (/ Cor. ii). Hinc ei per usus hominum juvari possint. Pecus dicirous omne
Psalnustam dicitur : Antmalia tua habitabunt in ea quod humana liugua et eiligte caret. Proprie awiom
{Psal. Lxvn). Animalia fuerunt gentes vera rcligioue pecorum nomen bis aniraalibus accommodari solet,
vacuaise. Sed cum ad Doroinum vencrunt, factx sunt quae sunt aut ad vesceliduin apta , ut oves et snt-i :
^ub opeditatife : ut jam nihil indigeant, sed rationa^ diut usui bominum coinmoda , iit cqni et iiovcs. Dil-
biii ac pleno luinine conipleaniiir. Ha: habitabunlin fert autera inter pocora et pecudes. !Vura comminii-
Ecclesia, cum verae roligionis culinm, ipso miseran- terveieres iosignificationeomnium animaliuinpeCDra
te, perceperint. Itein illud, quod dicit Apostolus
'
dixerunt. Pecudes autem tantum illa animaiia, qwe
Est corpus animaie, est et spiritaU : non prius ipiri- edunt, quasi pecuedes. Generaliier autem omne ani-
iale, sed quod animale , dehinc quod spiritaie (I Cor. raal pecus a pasceodo vofattim. Jumenta nemina
av). In cor{H)i-e animali signiticat praesentis vitx sta- inde traxeniul, quod nostrum Kiborem. vei onus suo
lum, quandiu homo gerit corpus inuvialo Spiritaia adjutorio, subjeciando, vel arando juvent. Nam bos
auiem corpus signiticai futura: vilae iromortalitalem, carpentura trahit, et durissimas terre glebas \omere
qiiundo hoc oorrupiibite corpus iuduerit iiicorruptio- vertit > equus et asinus onera , et bominum in gra^
nem. Animalc corpus est, dum cibis sastentatur. ut diendo laborem temperant. llnde etjumenta appei-
vivat : spiriiale autein , cum horura nihil indigebit lantur ab eo, quod juvent homines. Sunt enim magna-
conversus in vitain. Omnia supradicta hoc sensa rum virium aniraalia. Juraenta auteni mystice fideles
clauduntur. Non enim aliud continelur in superiori- sunt in Eeclesia , sed spirilali inteilectu carcntes in
btts , nisi quia aniraale corpus moritur , et rcsurget Psalino : Hom nes ei jumenta salvabis, Domine {Psal.
spirilaie, qaod neque jam manducet, nec iuGrmetur, xxxv). Item jumenta intellectii et eloquio carentes in
iicc sit feliJum, nec aegrum natura; quia animale psalmo : Vt jmnentum faclut sum apud te (Psal.
c\ AJam , spiriiale veru per Christum iu resurre- Lxxii). Rursuin junienla bomines luxuriosi sunt, de
'.i.oiie morioonini. Animalia, quae rurainanl, qux ia qifibus in Jocl ita scriptum cst : Cottiputruerunt ju-
1)1 m i MVt.Kso I k;hi xxii i i;;. mi
werUa in Uercore $M0 {Jotl i). IWmh junicnliini for- \ (lui; ^'cniiuin p«)fMilu« fti.,tiilu*jn(, quat nulri«l buuM»,
pus c^ Chrinli, ut (|itulam \olunl. Lndi? csl illuil id csl, ChriiUit, ilc qno kgilur in Prophrla / 4»^
Ev>n|{eliruni . Iwipoiuil illum in jumenlmm iMftm , el 6iu 1.7(1 fiiifriVf AoaM M<f «m ^oiini , rl •/««i »M( , #4
duxii Ulmm in Hahulttin .l.uc. t). fx-nil.-^ nilnasi- pri^ ubtrtale ladit eome4et kmt^ium >lta. tu). lloo
guidraiit mmplicii^ lifMnnM-s 't minu'. cjlinic^ inprnio, ove^ rrprobi in 1'taUrrio .Sicai oi/« in imftrmo p9-
qoo» |w»minus pcrnratittin S^»ln«Hs vantli iUuminalos nli inn/ , << niori Jepunel /oi (Pm/. ilviii;, td £•!,
«nicit Krcfrrin «unm rl irtrr otrt sna» nttmcran fi- iJijl><)inii. Vfnrri vel a Tinbu» dkUn, qood
dl. 1'niW- l'Kalmisl;i iV Chria» dtcil Omnia tubjc- iiviliii^ Ml rnrlior , x-l quo<J hil %ir, i<l e%l,
per el prenra campt ihtal. viii». Pi«cor» aulcm .lil- |iriirilu inviifm m- roinuliunl, r\ puii;njnii?> ci
Mi.io(to prrcalorrH, ri qni roluplalihus ilciliii ^nnt , rnai^no iiii[m>Iu fi-<iunl.|Sir ci anr» vrl apo Uta ai
tU in Zdcliaria : Pnue prcora orntionit i Zark. \\). id t*,i, a Marte vocalu». Inde apuJ oo* ta
Kl 10 F»i*li'TV»: Orc« f< iftici.ift^iiiprr r» pcfojfl (r«a/. ma«ruliiii niarrs iJicuntnr >i\c quod boc pecos »
vili). Pori>r:i. «implu'^ qni<]iii- iiiinitv pra-<lt(i nlio' gi^tilibus primuni ari^ c^l imiDolalijm. Lode eol U-
aiiiinJl.^^nbdiKalc, ut in Salonionc l/iiigrnler agnoice lu<l >4rici marMfiir ad aram. .\Hcl<-<> iiilOTI rifil
eii//«fn pecorit t%i , tuot/jue (jretjrt contidera {Pior. p ran( nposUtlo* vcl c.i Irbiaruro princip^. 1'odc io
livii). Ovr* clrciuin populnnt Cltristianum tipniri- Isaia lcpuir : /4rtf/f< .N'i^<iio//i nuiii«;rd6iiai M^t (/m.
rant ; siott in Kvanpclio I>oniiiiii.s Pflro «Ji«it »|k>- IV). Kl in Psalicrio ; .1/fcr/c Oomimo /iJiot anc/HM
rUiIo : Putci' ntrt meat ^Jonn ni'. ^ui i'l<^» i ompa- (l'tal. nviii). Ili, lanqnan) (Jiicrs gn-gum. in ra<>vit
nuiliir ovibns, qiiontam sc. pra^fcLmlc mHiiino, in- [Htiniiii pcniuvcniiit |t«piiluin (iittsiianufli. ^iliuo
iioxia ronverviltofM' modrrantur; (lcir».1c cvuvias autrm arictum olI<-rci. :, <iii<is apo«loli pra^
ftiue aliquo tenftu doi^^ns ainiltunt. Nam >icut ovis calionc grnticnjnt, non qui pravu ilogiiulc pri>laiitar
loiKJrnUrm »c iiim incrcpal, il;« ncr jinlus < iipiilila- cxiranri. AneU^ aiilrm bonc »uiit apoolAli
U*iu V cxspoluntik arcusji Hovrs .iiiUMn prjMiicato- rati, qnoniani (ut dmnius) amm.^lij •' - r'"ii
res (JcftiKiianl ,
qu. liiun.An:t pcctora mamtatis ca-lc- fronU^ valcnt. -t objci U s<Mnpcr linping ^tdooC:
stibuk Tirluluin mciscm gcrminare ri-ci-nint. ^rc (jiirHJ prAMlicando rci crunl a|Hr»tuli, qui diirrua m-
va4-.4t quud ilicU, tnsuper : qaia non &oluni iili Miirli |W'r>(itiunc« , fl idola rirmis>iin,« ccrU^^iiik verbi qoa-
Mjbjirli suiil, w«J rltam porcalorc». Sa^pr cnint iJc ilain f onlr ru[M*runt .\rics eDim dirlm rsl ,
qaau a
convrrsis lalibtit in.ij4>ri ^lona tnu'npli.it honiinu<i froiiii- inciis. Kt in alinin parirm anrtcs pnortpco
Cbrutus. Pe<:ura rnnn Mint, lUini iit c3nip'>ruiii libcr- sunl prjvi,.lc quibus b gilur in Kxccbtcl : (.mm h,r4i$
lale , id csi , tn niumli ihliii.s volupLnlr pahrunttir :
Q ei ugnit el ariei:bui(f'u(k.xtMUf. .Kgau U),
ovof »un( , rum jam iulra l)(>mint se^Ua cJanduiitur. (•ra-ri TiKenl .ipo lou afcnou, quaw iuum : ri L^ijju
Ilcm aiibi voi iltvin.1 dicit . J/t-.r tunt omnct ferir latucn bo< noiucn liabtTc putjnl,eo quod prx rarlem
iili-iiruin ,
jumculn in uujiiiihui, et bnvit {l'ial. viti,. aiitin.iltlius lujlicm a);nuvji a Iro , eliaiu V4 io
I •TU' wharuiii gcnlrs st^titlli aiil, qiii in s.icnii isliiiH gno grcgc ciTJV.-m, >tjtini baljlu rvcofnoM-^al Toct
urinoribu!! sii|M'rsiittonr foroi issinia vrrMbanlnr. Ju- pan-nti». Agnut autem aut penuuaui iMlvjtunt m>-
nientj in inouUbuktiunlsimplircN iii Kcclckia ralliolica slri niysticr gcrit rujus n>or> loAOCttM aalvavii
.
f^
aiustiluu, qui In cicuminc liiiri habilan' iN>v^intiir. nus bumanum . tW* iiuo Juannrs ait : k!ee4 .4fMM
IJovcs iii(1t(an( :i|H>si(iliis ri prophi-l.is . ijui in .ij;ro Dri i-r.r qui /i>//i/ peecala mundt [Joan t) . aul CO-
iKiiiiini .-issiiitjn labonirc vcrsali siiiil. ^uaprojitrr iun jii!>Ii1m>i rjtliiil II viiam ii\no\um ,
qui auJria ••,
allusionibuH roin|MMcnIcr np|»o«ilis prj li;:uiai Kcclc- lH>ce>l. Kci.ir»ix> voi-cm agnutccns obedkndo t^m
fciaiu cathnlicam dr iliTrrHis mundi partilMis i olligm adb crrl Ijtcn , cl obcdil uundaUt. A|ni kincii . 10
(lain. hisrrctio csl auli-m intcr anncnla fl RrcgCb. tvjng<-lio : Paue a^na* meot (Joan. \xt). A|nt ko-
tsam Jimcnta cqiionint ct boiiiu KUttl ; cn gcs \cro luiiKs I.1V tTimtc» in Ivau ln,tmttaimt etl fiadnit
catiKloium, cdpr.<.runt ct oMum siini Ovis motlc mcut ile lanyu ne m^noiuiu et ktr,crum Jta. mii>.
pccut lanit. corpon- im rntc ,
aniino plari.lum ab H x^,u \ii.i acli»a tn 1.4-vuico .4y-ij fxr«tirMMai. tt
nblatiunr ilicliiin ro ipioil .ipud vrtcrcs in ttniio nou cffeiat agnam dt gregt ttt* iaprmm {Lnnt. \)
taumH, «cd ovc» in nacriHcio ntaclarrnl. Kv liit quat- rs( coiilriii(tJjtiVT Titr IJgHra. Scpicm afni el or-
.
«liiil, de mediu nuhijluriii : de tcrra Clialdavrum egre- celsis nionlibus, et quamvis dc longe , vident lauien
dimini , et exiole qnasi hadi nnte greges {Jerem. i.). onrtnes qui veniunt. Idem anlom et capra,'. Idem
Ifa^<lus Chrisiiis pioplcr siiiiililiulinoin onrnis pcc- ibiccs, qiKisi abices, eo quod in&lar aviuin ardua ei
cali :ut iii Doiitorononiio : iVcn coqnci luiduin in lacte excelsa lcnoant loca , el in moiitilius inliabifant , ita
nitiliii (l)eut. \\\). Iljcdiis Aiiliolirihluin sij;iiiiica{, iil ut lie subliii it.ite vix Ituuiauis obtutibus parcant. Unde
illiul in Evaii(]elio : A'«n(]iH«m dedisli ntihi hiidum ,
el nieridiana pars i!>ices aves vocat, qui ISili flucnla
H( cum amicis mcis epularer (Luc. x\). Ovile ovium inhabilant. Hajc ilaque ^nimalia (ul dixinMis) iit pe-
Ecclcsia esl, ut in Evangclio : Fa fici unum ovile et iris ailissiniis coininoraiUur , el si quando feraruni
unut pasior {Joan. \). Paslor, Cbrisliis : ul in Eian- vel hominuin a.lversilalein persenserint,
de allissi-
geiio : Ego sum pastor bonus {Ibid.). Pasloics, ;ipo- mis saxoruai cacuiiiiinbus sese prxcipitantes, iii suis
stoii , vel caeteri principes ecclesiarum ; ul in Pro- coiuibus ill.e6a fcuscipiunt. Capra cariiem Salvatoris
plieta : Dabo vobis , inipiil, pa»fores secundum cor ^ significat, liocest, simiiiludinein carnis peccati , ut
ineum, et pascenl vos scientia et doctrina {Jerem. m). in Salonione : Fuye, dilccle mi , assimilare capre(e
Paslores, saccnlolcs improbi ; ul in Hieremia : Grex {Cant. ii). llem capnc, peccatores sivejgentos, in Da-
dispernts esl, quia non est qni di.-ipcrsa coUigat, elc. niele : Kcce hircu» caprarum (ban. viii), idest, prin
{Jereni. x). Cuslos, Doniiniis ; in Job : Tibi peccavi, cops pecca(orun). Capne ergo jiiuti intorduni ex gon-
custoi hominum {Job. vu). In Isaia : Cusios.quidde tibus vo!iien(e& , ia Saionione : Capillalura tua sicul
Hocte? custos, quidde nocte?{Jsa. xxi).C«slodesapo- gicv caprarum , qute ascenderunt de monte Galaad
stoii vel cxieri praidicatores. In Isaia : Svper muros {Cunt, iv). Hinc item dicit sponsus ad sponsam : l)uo
luos, Jervsalem, conslitui custodes, tota die et tolano- ubeva lua sicut duo hiHnuli capreae gemelli, qui pas-
cle in perpctuum non tacebunt {Isa. lxii). Mcrcenarii, cuutur in HHis, donec aspirei dies. et inclinentur um-
popiilus Judaiorum; in Evangclio : Qunnli mercenarit briv {Ibid.).J Quod eniin lixc animalia ferarum vel
in domo patris abnndiint pambus? {Lvc. xv.) Inquili- hominum adver&itale perterrita , de aliissimis rupi-
niis baereticus , mcrcenarius populns JudaeorunK la bus scprxcipilando, cornibus suis illxsa suscipiunt,
Levitico : hiquilinus sarerdolis el mercenarius non significat quud justi quique, et Dcum limenles, le-
comedel ex eo {Levit. xxii), hoc esl ex sacrilicio cor- gcm Oei in duobus (eslameiUis meditanies, etduo-
poris Domini. Hijxus , lascivum aninial ci peiul- C bus prajcepiis cbaritaiis eam adimplenles, ab omni
cum , et fervens semper ad coiiHm , cujus oculi ob adversitate illaesi custodiuntur. Grex intelligilur fldc-
libidincm in iransversum aspiciunt : unde et no- lium congregaiio, veterem conversationem in ba-
men traxit. Nam birqui sunt oculorum anguli secun- ptismo rciinqiiens, ul est illud in Cantico cantico-
dum Siietonium, ciijus natura adoo calidissima csi, rum : Dentes tui sicul greges lonsarum, qum auende-
ut ad adainantera lapidem ,
qnem nec ignis nec fer- runt de lavacro (Ibid.). liem grex esi peccatorum
nim doniare valel, solus hujus cruor dissolval. Naiii coilcclio. In Jeremia : Congrega eos quasi gregem ad
liircus, qui in lege pro peccatis ofieiebatur, peccalo- viciimam (Jer. \u). Cervi dicti apo ton ceraton , id
ruin ostendit personam, qui fuso sanguinc, lioc est, est, a cornibus. Ccrata eniin Grxce coroua dicuii-
po;nitenlia; lacryinis solvit duriliam peccalorum. tur. Ili enim scrpontum ininiici cum sese gravalos
tndc in Psallerio ad Doniinum dicil Ecclesia : Offe- infirmitate pcrsenscrint, spiritu narium eos extra-
ram libi boves cum hhch {Psal. lxv). Hirci pcccalo- liiini de cavernis, et, superata peniicie veneni, eo-
ros sive genliies, in Daniole : Ecce auleni hircus ca- rnm pabulo rcparaniur. Diclanuium heibam ipsi pro-
prurum veniebat ab aqnilone {Dan. viii). Dno blrci, didcrunt. INam eo pasli excutiunt acccptas sagittas.
utcique populus, Ju(i;£-orum sciitccl et genlium, ex Miranlur autem sibiium fisluiarum : arrcctis auribus
iradiice poccati vcnlentes in Levitico. Alii antcm ^ aciilc audiunt, snbmissis nil. Si quandoimmensa flu<-
diios bircos, Ciirislum et Barrabam, iniellexerunt. inina vel maria transnalant, capita clunibus pracce-
Bovcs (iilsnpra diximus), inlelliguntnrprscdicalorcs, dentium imponunl, sibique inviceni snccedentes mii-
qni peciora iiumana feiiciter cxarantes , eorum sen- lum laborem sentiunt pondcris. Ccrvus cnim sanctos
sil)MS coeiestis verbi semiin friictuosa condel)aiil. vlros significat, Deuni desiderantes. Unde Propbeta
Hirci vero inlelliguntur, qtri diabolicis pravitalibus ait Sicut cervus desiderat ad fonles aquarum, ita
:
sludentes , bispidis viiiis vcsliunlur. Hircus enim di- desiderat anima mea ad le , Deus { P$at, xli ). Cst
otiis est, qnasi birsnlus; flcd et eos cum bubus of- cnim iliud arninal primo innoxium , dcinde velocis<
forl Ecclosia, quando conversi Chrislo Domino con- simum , tertio desiderio inardcscent« siticuiosuni.
fKenlnr. Hircus cniin fnit lalro ille, qui pendebat in Serpcules naribus irahii : quos ut voravcrit, vencno
criice, el mox facius cst bos, quando ad confessionein eestuanie permotus ad fontem aquarum , quaiita po-
vcrilalis re^pioicns porvonit. Dixit cnim : Memento lest velocitate, festiiial. Amal enini aqua dulci pu-
nifi. nomine,cum venens in regnum i.uum{Luc. xxiii). rissiraaque satiari. Ibijiis dccora comptiratio nostrum
C.ipios ct capras a c.irpenilis virgnliis quidain dixe- dcsideriiim ardentoi insti^^al, ut qiiancio vetieiia aii->.
905 Oi: 1'MNHl^J l.lhltl Wll I.IB \ll. 10$
liqui w>ipm'i» liauriinus, K in ititiioi<» fjuriliii^ x»- \ ruriu* Trru, i|u<>,ii «ucjinu« et ^ium, aaiMtl MMian
ti.tiiin*, ail r-inlcin ilivni.e mivrirordi.i; iliicu fcili- lii:»i iuui, ii tliira (*ro«iJiiile icoiprr trnuUnn . rujirt
ni'iiius; qaairnui (|UM<i ^ttrraU .-idvcrMlali> conirabl- cutnn iir.knu «eliruni »u>i(*t aculi»«iiiix ilrmiafliaHr-
Inr, ilnlciuiiTii haiiMu;» puriliiti- viiicjiur. Ncc f^ul quc cuainiui.iunl ; cui Uiiicd mou Miflnil liama mi»-
i]noil, cJ fnnlet uifunrum , iiitit , non , n^iKix. Koiii» n:li» : >rj, nt' :iI|(|im f'.*u«le fOMil Mrtcrcipi* rdl»-
ir.i:i» 3i|>ijriiiii C.liiiNtii^ < tl Diiiiiinu* , iinJr om.iia giuiii h il^t s<iii(xi mi wiits. INicciMliprlflBl
niniiil qufcimqiir nTifinnl. t'l nMiia eniin pUtmn- l<i;. i|ui (>i-<calu Mi«lii->|M«i4isialiira juJtcu
que liccari fio^sunt : foin anlrm aquaruin smiprr |»rij.«iii <lliriaam iirMii%*.uiuai iM»wiUjr li^ rc rrfa-
iirixnin rnl. Inilc m«-rilo ili. liiin rM. ail liqiMir m ijiuiii .S»i% -licU, qiMKi pju-uj mUi^i : il •-**, lerr^
R.K rj: oriKii.it fi-<itiinnil<.ni : iioi i!<- .uUriiim iioblnim kulm Lj pNCa» iiiqirul Vi-rrrt cu, n «ad |f <« k»-
iiunqii.ini halirrc po.jil jrjiiiiium. Ilcinalibi >rr.puiiii Ix-al urr^ l'orcu.. qujn ^Minuk; in|«rfilat «aiai
f»t : Moiuet fscflti ccrtii (Vtal. ciii). Ilrin frr\i, *T<riio; IuUj iiniiKrg.t . liitMi illmil. UuralMM : £'l
palriarcli3c. Inil.- inCanliciH r.-»nticoruin |'io Sjjxa- amua laio tHt. Ilim i.tijin tpurriujM \d
U)re,qiii r\ roruin Mir^ M.-<umlnm cjriM:i.i iiatii»
«'•m. ii.aiiiiis. Ponorum piU* u-U» %i
e^l. iliriiur : Fugt , dilrcie mi , fitimilax ioijn-.r, •* ->"-• ''"t'^. a q'iiiMu tl »ulorc» Ton«l«r,
hinnuioqHf {fivorum (Canl. ii). Ccivi. ..|n»toli. Iii '* »«'''- »"-«''W "• •»«. roii%ujnt pcil^. Suc«
pMlU?rio : Vox j)r0-paran:ii cerujt {Pt<it. i^mii). fcig^iliMul, c; ininniii !o«; xrJ bairiit-w, de ^Mb«ia
CirTa c^l raro Domiiii. in Salcmonr : Oir.i cA-irij- '«"g»' prjiipit.ir, ob Um , qiiud oaguUm iinSMl, ct
iimm el gruttuimui kinHulut , ul>na rjut fhiiunt fe '">" riiiiiiiiuit, n. j fiJclil.ut laruc»
(rroi-. V), il .sl. rvaiipriicj (Imlriin. ( .-n i-, .po- K-J"'ur lli lucl ulriiin.|U.:lcslaiiM'nlun. Lefi»«l tl
sU.li ali hor. q.md spiiiUliU,r p..rliiriuiil. In Jub o^'»' suv.ip.jiil. sr 1 qn.a >|.iriUl<ni . iImmimm HMii-
Nutt^juii uult lfm:>ut parlui ibicum , rel pneiUei i''"'. imn.nnJi iunl. Iwin »uc» punnlcMtr» i»r|lnri>-
crrrui obiervaiH? (Job. \Xt\X ) C/:r\us e»l (nl dixi- lOS. Cl aJ ea, qni il. vorjnl, rcvrrlcnt.» kifuitirajrt :
m\t%) venrnosjiruni «iprprnlioin Torji. spiiMrs.i lr.»ns- s""» l'clriis iii i:|ii>t.4j »iia ail (.11111 r.Mrtnj mJ
crii.lrns ct summ 1 apiliijlr pnililns, Iial.il.uo .lili- r..i..i/in» jaii.rt, r( 1 u /o/a ih ro/ /a*r« Imtt ( // reir.
gil III nionlilius altissimis. Iluit m.-nU) compjrnntnr «' j •J"'» •';;o runi \o.nil, profrtui «iliura, q.ii pe-
a.l Dumiiii lau.J. m Rlori.-ini.iu.- (onvrrUint; \iiia- vtr.ilur, umlc U:vigalus lucrat, rurjui oo.-raiur. Sic
qiir liujus s.rculi q.iasi sfinas l>ona ronvnnaUuiie qui ailmi^s. pljn;!uiil. prof.'.UJ locnli» nr.jUiUai». «ie
irunsiliunt cl babiiant in moiitibo^, i<l <*M. a|Mislo- «lu^ "'*''" "lnraii fu.-rjo'. qux c ^ drprua©-
lisi'1 pro^ihnis^ijui v.nn» li> prxdioali.iiiiliussnisiiihiK- <' '*->'. projiciniil couliirnd.) .
quam i
.fru.oAem,
iinmilo vjIkIj carnmina i-ss<> nx iin-runl. Trag.-laphi >l""> rt*p. tuiil, rcsumuDl. Sns luu iu vol«Ukro Isli.
a (irwi.s dicli, qui iliim raJrm »prrir vinl, ul ccrvi, «luin lavjlur. fcurdiJior nddiiur : el qui i^ i tWMM
villo«4)s lamrn lijlirni arino.s, ut liirci, el nirnla pro- pljnb'''. "'"t iJin.n <lc>rril. grjvioii culpjeic Mbfiol,
luis liir^iiia harliiH. i|ui non alihi <»iiiil <|ii..iii ciira 'l')'
rl ip.s.iin n nijin cirfiU niiiii. qium AOMio wafB-
Kasidcm. Iliiinuli tilii sunt ..ivorum D.imilj vo.-j- irji.- p<itiiil, ct <]ujm in lulova i*\UM Maetip«tfH ••-
ta, quod <lr nianu fn|;ij(, limiilum auiinal cl iail>cilc. v»l\il. quia d.iin sui» brrjrmis viur mundiUam Mk-
Ue quo Marlijlii : lialiit, aiili* iW-i iM-ul<>» sordnb» ipsx» bcryotjt fa
l>.-iiir tiwiur »per : di'frixlunl mrnus crrtuin : cil. llcm |M)r. I, lioiiiiiic» i.iiinuN li Jlqwe hiiurMMi.
linbrllf» .Jiiita> i|ui'l , .lUi |4'*^, suutus *
In K\Jii'^.-liu .^1 r;i.-ii noi, Mii.r im fcrtot ^Mmltk
II j>. quo«|iir aiiimalia a.it Clirislnin livc iniwM-rn- \M\) ll.-ni i(.i . .Vr iMi /d II M.ir^r ui 94tit*» mni0
trttiomiuesiiKuiticaiit lliiK i|u04pi.' s|Mmsa.l.-i>|M)nvn j,„,,ut [Muttk. \ii). I*.>rcu» vimiliirr iiamtail ifi-
iiiCaniioo caiiUcoruin ait : Simihi eil dilfclui nifu$ |,;„s. Iu Kvangrl o f.i Mitii i/faM in niimm ««m ,
«/mmh/iP hinHuloquf rfnoium ((nMr. 11). Chri>lut ml }>uirfrtl pouu» {Lmc. *»). I\>rcu» tiinililrr iiu-
iKiiiir in asRuiiipdone carnifc .1 Lunulilatr liani.i- as iiiuii.l.iv sijjihIm jl cl pircalorrt ft |iiilnn - p ->' ~
siiiiilatur : hi varicl.itr vcro virturiin r( innoc-nlia I^ ,. npiuin .-kl . Ut uki^omdmi luu aiimplelki <-i
liinnnlo ccrvornin, I104- eat, palnarrliinjin. .Ic q.ii- ttr i-uimm . u/iiraii.iBMi poictmm.ei reiim^Memtmr,^mm
bns s«*C(iiiduin carurin oriKiin-m duiit. l.rpu» qnjti iNprr/k.-rMMl |MrrH/ii inii 1^141/. iti ) jMJjrm «Itcit
l.-vi|*i-*. i|.iia v.lo4 lU^r cuml. rn.l*" rl Crxrr pro il«- ni.in.in.liliu, quj- a |i..iiiiiMt abM-ivodiia. i^ rtt,
«iiisii Ijxos .lii iiiir, \.-l.ii cnitn .iiiiinal rl t.<lis limi ih.v ui.tiir msr prul.ihitj. rorvina al pulluU
.luin Si((.iili(-Jt jiiit. ni Irpiis b<iminrs iim<-iil.-s lt<-iini iii.ijiijr inlrr t-xlrra > rtrri% Tr«(jinr«U
qiii iioii III srnirlq>»is. s.il 111 (Ircjlor.' *no l..lii(ijni iniiiiiiii<la pr.rnotalur. Trjutmivrrurl aul
h..lM-nt li.dc Iri^ilur 10 .Saloiiionr l^puHului fitbi .|ui..s p-ci al..rum lilii« tuit, i|uiihIu cUflUl
ii«i>.i/i«/<i 9iiir c.i//i)<-dl iM pr/rn rklri/r iuiim ( /'nir. tti). «iir^iii m;. <
Mtfi r< mfrr /l<««M •*«ir*i {Mmttk ttvu^.
Iliiili- iliciliir in r%..liiio Vftrn if(u<iium /r/ ori^Hi tl lt-- ''>r rv'. U- inUM*f«M, r( hitart^- ««•
.-iiNMCiii (
/'«.1/. t.iii ). iVlrj jMirm l.linstus rst. Iloic «' (irruiM mvrsi • mmn^mm imi*
(b- ll.i)tr ttr.lMdir ( KjcMtf. iwiii) ,
qiNvl U-pi.S' ulus Mii/..-r f7«/cAr« n /4114 ( l*r»r. 11). Iitm im rari**
]>«Miiiiii Mi.ytr» tlrlcnt in forjininr prlr.r . qnu in lnm c.>|;iuit..«rt «of. Ii.tr, •» quihutMfrra prtva Tt*-
pjs^oor H'*drnipi.»ri» t|K-iii v»lnii» si.c hal.iii Kri- ul dr.oru pi.M-cduni. in Itaia : Qmt tmmt4mt tmt-
207 B. HAn\NJ MAlRt ARCUIEJ'. MOCt.NT. OPERl M PARS 11. 208
j*s profnnum in vaii$ eorum ha. \ qxvjc perfidiic doctoies. taiiquam lauros, sequuiitur.
rwm iidlinm, ei (
enim, quod ferumeslclimmile abusive Tiionum hic modcralor ruslicus. Cujus lalitudo pel-
dicilur. Oniiic
agreste vocamus. AUi auieni apruin dicunl essc nun- liuni a mcnto ad crura paleaiia dicuntur a pellc
cupalum, quod in locis asperis cominoratur. Signifi- ipsa, quasi pelearia In bubus ergo aliquando luxu-
cai auicmaper ferocilaiem principum hujus s;cculi. riosorura dcincnlia , aliqiiando laboriosa fortiluilo
gcnieconiingil Jud«orum. Aprum VespasJanum for- tiam praemisissel, adjiinxit : Staiimque eam sequitur,
sitan dcbemus accipere, qui illis exisiit foriis el sae- quasi bos duclus ad viclimam ( Prov. \u). Rursuai»
vus. Per hoc autera nomen signiflcal Judacis esse quod bovis nomine labor praedicaioris exprimitur,
conlrarium, quia hoc animal inter caetera habere Legis verba teslanlur, quae ait : Non obiurabis oi
videbaiur iinmunditiam de silva, scilicet de genlibus, B bovi trituranti (Deut. xxv ; I Cor. u). Rursum quia
quae raerito silvis squalidis comparantur, quia adhuc bovis iiomine plcbs Israelilica figuratur, Prophela
iiisiiae fructuoso germine non fuerunl. Singularcm asscrit qui Redemptoris adventuro denuntians dicil:
autem ferum Tituin filium ejus niemoral, qui reli- Cognovit bos possessorem suum, et asinus prwsepe
qtias belli lania jH^pulalione contrivit, ut gentem ei Domini sui { Isa. i ). Item ibi : Beati qui seminaiis su-
civitaiem,quasi herbarum pabula, terribili depastione per omnes aquas, immittenles pedem bovis et asini
consumeret. Necesse eniut fuii hoc vineae coniingere, {Isa. XXXII ). Iiem bos diabolus in raembris, hoc est,
cujus maceria vidcbalur esse deposil». Spiritaliter hocrelicis. Inde iii Job : Fenum ut bos comedet {Job.
auteu) aper propter ferocilalem et fortitudinem ni- xl). Yacca quasi boacca, cstenim ex qualitate mo-
loiam diabolus itilelligi potcst. De silva aulem dixii. bilium nomiuum, sicut leo Icaena, draco dracuina.
quia cogiialiones ejus agrestes aviacque sempcr exi- Iloic aliquando in bonara signiricationem sensum
Rlunl. Juvencus diclus eo, quod juvare incipiat ho- trahil, ui est illud in Lege {Num. xix), ubi vac^a
roioum usus in colenda terra, et quia apud gentiles nifa aitatis iniegra, et quaj non traxerit, inimolari
Jovi semper nbiqu« juvencus immolabatur, nun~ jubeiur in expiatione sanciuarii Doinini. Solet pcr
quam laurus,nam in \icliinii» xtas eliara considera- niasculinum foriitudo, pcr feiuineum vero infirmi-
l)alur. Taurus Grxcum nomen, sicut et bos. Indicis C tas designari. Quid ergo per vaccam, nisi assunipta
tauris color fulvus csi, volucris pernicitas, pilis in ad sacrificiura infirmitas incarnalionis Doininicae,
contrarium 'versis. Caput circumflecluDt flcxilitate, flgunuur. De quo scriplutuest : Quia eltimorluusest
qua voluiut iergit1iiriiiaonuicleli>m rcspiiiinlimiiiit! ex infirmitate, scdvivil ex virtute [11 Cor. xiii). Cene
ferilale. Tanru» ClirinUis. In Genesi Et fnrnre stio : autcin vacca ha^c rufa dicitur, qtiia videlicct ejus hu-
tubnervnverunl tanrum (Gen.XLw). Ileni lauri po- manitas rubra pcr cruorem passionis fuit. ^ias
tesiaies sxculi|hujus, cornu-supet biae humilcs ploiies humanitatis Domini integra est, omnia ejus opera-
ventilanles, de quilms in Jeremia Mugisiis ut tauri
:
tio perfecta. In qua vidclicet humanitaie macula nou
(Jer. l). El aiibi : Et tauri cum poteniibvs {l>.\. fuii ,
quia et veraciter de eo scriptum est : Qui pec-
xzxiv). Tauri et in bonam et in adversam purtein catuni non fecit, nec dolus inventus est in ore ejus
siguincatioiiem trahunt. In bonam quoque , ut cst { Isa. liii ). Bene autem subditur ; Nec portaveril
illud in Evangelio : Ecee prandium meura paravi, jugum {Num. xix). Quia ergo Doininus nulli succu-
tauri mei el allilia occisa suut,el omnia parata {Matlk. buit, jugum minirae portavil. Bene autem dicitnr :
zxii). Qnid, ergoper tauros, nisl Patrcs testamcnti Immolavit eam in conspectu Domini { Ibid. ). Redem-
veleris significantur?nam duraex permissione legis ptor enim nostcr in conspectu hominuni quasiexstin-
acceperanl, quatenus adversarios suos odii retribu- D ctus est, sed in conspectu Patris inirookitur quia
,
tione percuterent, ut ila dicam , quid aliud quain quod anle ocuios horainuro poeoa, hoc ante oculos
tauri erant, qui iniraicos suos virlutis corporese cornu Patris sacriflcium fuit. In malam vero partem vacca
fcriebant? Qutd vero per altilia, nisi novi tcstamenti accipitur, quando lasciviam honiinis pcccantis ex-
Patres figurantur, qui dum gra^am pinguedinis in- pritnit, ut esl illud Propheticum : Vacca lascivient
teras percipiunt, aeternis desidcriis innitentes, ad Epliraim {Ose.w). Et iterum, Ephraim, inquit, vi-
sul)Uroia contcmplationis sttx pcnna sublevanlur. luln docta diligerc iriiuram : et ego Iransivi super
In contrariam vero pariem tauii positi accipiuntur, pulchritudinem colti ejus { Ose. x ) . Vacca plebs Judaica
uf. est ilkjd in ps^lino : Concilium taurorum inter vaC' credens in Chrislo, ut in Isaia : Nutriet homo vac-
ca» populorum (Psul. Lxvii). Hic per tauros lia;reli- cam boum, id est, Chrislus, et duas oves, prai uber-
cos sigiiifical iudoiuilos, qui erccia ccivice seducunt tale laclis cemedel buttjrum {ha. vit). Vaccse fldeles
aDimas innocentcs, ci ad suum grcgcin trahnnt, in Ecclesia, qnorum flgurain vaccx illx gerebant,
quo« infetici persnasionc decipiunt. Vacc3D quoqiie qiia; arcam Domini in terra Pbilistinorum reporta-
populuniiu sunt mulicres duclili voluntate levissimoe, runt. Vaccae, animae carnalibus viliis plcnae, u( in
t()9 M: fMVIIlsO l.||;m X\||, I lli. \||
vindi, Mfiil >irno. \ilul.« cr(;o purvj i-sl, «l non- pauca in%rreiiila Mua. Saof«t% via t%l aaiar, «i qai
«luiii «-nua, uaiii i-nii.t jijvencj r>l, ul v.ur.-«. Vi- ibm vuluni dc ruja« naiura dn|niL»n^i UotatM am
.
UiUif ergo in bonum parlpui accipilur, quamln inno- c«>ncedi(ur, "|uia ori|ro rjttt vecrcU toli Oe» <
ceiiliaiit lUk-liutn iknionslral, jut »iiit •rjtn Ijinlctn eu, M d aj bjsuii jjun^ yerumikiin legtm
pij- dt-votioni)». LuJo hcripluiu c)>l lieddtmut tttw- :
L-fTiir>4jitur, id r«i. potnUad diviox vt istHletiUii reMr-
lum labiijrum nouroium Otc. iiv j. Kl iii p^hiio V jlur. yuiil nn, ltf,-_ B,M ^
Imporunl smp^r ultnir luum itiulot { l'tul. i. ). NiUilot iiiiim.i- oinjiui :..^ . .p .
i-rj ijnji», ut
quippe po«uil aiit prn innwonlihus, quoruni xi»% in .\|io%tolo cmro tl Mit^nii rcfnuin tUx noi% pout-
prinia otl, e( a jiiK'> prcrali ccrvii pn>balur ali<nB. dcbuml (/ Cor xv). Saiigui» pr. r , lical. d(
et i<Jr>o in (ali vcrlio prrniansi(, it( ui luni iliuiii iii.\nM>s Sungmit lamgmtmrm tttt^l, frofHr koc Im^-
fuisv n^runi iiujf^innu fn- iciiM [Ot^.
pr.fl<TU;r Ifgit imli< art ( kii IV I.Sanfviae taagwiJMM ItMen» Ml
liir.iriiin. snr ill>»s pn-.|ir.ilnrrs FAati^j-lii iiroi iltit, B |»r<rjla |»Ci.i ilin rnnjangrr« :
quorani iiii.ifpnrm in \iltili li^Mira l.ur.is Kv.inpi>lifcta luui o<~)iil«ns aoimjin kjnfniini iparalar. uc«< ui
kusripil, qui non mii(;>(ibus a<*ra vcrbcrart^nl, w>d pro|)liclj pro pecralorr dicilur . Smm^uu ejmt tmptr
orbem (rrrartmi l^oininir.i' (IJri pmliratioiM- coni- rapul fjut {Ott. 111). Adcp» pinf;u«do grjlur diviiuc.
plrrfiit, >>ivr illim tiugis viiiiln^ rV*l>^inMs .i"^«'rli"rp, Iii pvilino Suul adifM tl pinijuidimt Ttpttmtmt
ijiii aniiTi.-)s fiijas III liostiarTi MiavitJtiH <t.-)rri« jlliri (/'tii/. I III]. Ai|t'ps rompunctioociu cordia kJDrU>-
btis oUiili>nint. Nam rl prttrr .\uKtistiiiiis, cutn de ruii). In I>cvilico. ei tmy>ntio iamptr koloetmtio od^-
nguris illii» rvanf^rlii is af^onMur. quodaiu l)H-i) ipsiim Ittni adip.t p*x(i(tcoium i /vr vi» AJr^, «pinlali»
I>omiiium viluluin ili) il. i|ui 64' hofctijm obliilit pro ^ra(i.i iii(«dlerlu!t : ut in psalojo : tt cdipt (rMwunii
sjliilr rum Uiriim. Oiia|iro|iU'r siw' dr ailoli'st-i>nti- tulial If il'tat. I ALViij. .Vdipot, quf opCfiMl
bus, sivi" (!»• pn*ilKil"iribiis, sivc il»' marlMilKis .»»'r>- lia. qur coiiicdi proliibrii(ur, ariimje
tialur, lalfs ijnluin ProftliiM.-i viiulos iltjribiis VU^- Mipt-rius dr saiiKuine dicliim rs(, a
raini poluil proinitliTr, qtios Chri.s(ijii.r ri*li.k'ioni ficari vi,lc(ur in lA>viiico: Ailcps rraasilai» fttiiix,
uov^ral ronvcnirc. Viiuliis (ihristun in Kvatifrelio U( II) psalmo : Prodtu quau ex adtpe imiquUat «vm»
Addufilf riiulum taiiinaium rl ocridi(e I Lmr ts), Et (/'i«j/.l\tiil. ilcni : aJiptmiindutcrumi^PtJit. \n).
iii aliain p.irtrm : /i/ commtmuf* cot, tannuam »lu- ^' (..rjs»itu(j<) diirilij Csl rordi». In prophr la Imc
lot l.ibani {1'iiit. nviii). Vidili, sjn)-(i li)|«« (rrscrn- lum ett cor ]xypmli hmjmt {Ita. vi, ; ii m Jvh . Ikpermn
les el a jujyo l<-|fis lilirra ctilla hal^rntrn. Viluli, JuiUri cratiitmdo ejmt fanem, rl dt tutcnbmt tptt srrtiM d4-
b.scivirtiles In {>s:tlmo : Cirriimt/^dr-riinJ mr mmli pcmdct {Jub »v|. Urilulb. ciiKitatiunes saoetar mv«
mmlli, tamn fnnrjmrf oh\edfruni me ( Vtat. \\\ ). Tunc compiii)<-t:o (-t intiino (or.lc procf^Vn» ia pttlierto ;
cr-o in malani p.irlcm viiuli sipiuliralio Irjhitur, Holoiumstii medutlula ofrram libt {fial. iiv;, ct ia
quainlo |)rtiilxntiam aiqur Ijsrivtam sipmlii al p<'r- inalam p)rt«*)n dr rr|>n)bit iii K/ohK-le diritur t.i
vrrsonira. l'n fr niii Isracl in drvrlo |x'rvrrs.i nicnl»' tniifmilatrt eurmm in oui^h» mrmm {yteck. iitii).
i 'ulolilrlani in Kimilitndinr viluli riiTiiirruiil. i-l
Iliibjli TocitJ prr (h-rivaiionrni. qooj uni MMilra
Jrrolioam. rrlirU) TVi trmplo . quo«l cral iii Jr- Ihiuiii, jd«-(i luJumiti , ul pry frnlate jiiftum crrtib
runalrni, simuljirmi) vjtnli lltml, ri dniiio rultii Ims imii n'( ipunl. Ikis Africa procrral. l n jfrrtle»
li<iii)irjvi(. Him- s( riptum csi in psalmo h rcermml Ik>>.-* vutil lu (icrnianij, balxMtles coniuj lo UDtinu
iilutum itt Choreb ri aJ^rarermnt tcmliHtte i t'tat.c\ ).
piolnika. ul n>'ii» inrn»i» io»i(rni capaciUle ei n»
r.horrb vcrn icU^r^ireLatiir Calvjri.i.ubi posli*a l>»)mi- f[rruLi- lijnt ii . auU*« «el un« yaaf i ac^
nitni )'niriH palibulo tanir ronslat orrisiim. ttl in (ipi »ii))«-rlM iUM.l.>rc» il (iomiujU>rr» pJeMl fitk W»-
,
l)
ipso roilciixpii- nomiiK* jam liinr i^ illo drsrrt"^ I h<> *' bcuU s sinnliuilincin I. ^ JoctorvM in fra^ia
rrlMulliiram F^imnil [m rflili ticfjml;i prrstimpti.ior mI ortn u>. i|uo.l n.-»l-)ii( licrUi la«mUfi». ct
vlolan-nl. qnnriim poslrritaH i-ral in Calvjri r Wx-o III (-oniibus potrnti.r inunJarvr po4ia«
rntcillvura I>oniinum (!hri»luin. lliudquo«)uc a-Minio qiijin III Jixiiiiiin junliom , cuntr» A|
COnsiJernmlum, quod duit. adoratcrynl t,mlptitr ,
KUMt ikimioan in drri», non forma %cn frrfte, ^mt^
qiiia iti K\odo Ir^^inius viluliim i-on(1jtil«-m < olljtis bu» honiinuN yu-- -
niMlW AmM :
211 i). HAIiANi MAU.JJ AHCillEP . MOGINT. OPKUIIM PARS ff. 2J?
Wsn. nxxtvj. Cainilis causa iiom-ii dedil, sive qiiod, A solntus vcl fundens : Snba coiticnto vcl ccptivitas.
<l'iaiula oncr:\niiir , nl l>rcviorcs et liiimilcs liiiul, Codar teurhrw : N:tbaiol propheiia^. Creges ig;l:ir ca-
nccntnl>an( (qnia j;r;cri r:\n>:M liiiinilc ct bicve (iiciinl) moloriiin, id cst, divilum cl pocc.ilorum, iniiinilalis
sivc quia ciirvns csl ilorso. Camur enim vcrbo viiK-iilis icsoluti, (;t aiiiinas suas efrtiiideiites Dco,
grrco turvnin significat. IIos licot cl alix' rcgioncs opericnl Jernsalem niniicribus ; et omnes de capli-
inittant, 8CJ Arabia plurinios : dilTenint nntein sibl. vilate veniciil, ct coovcrsione sua anrum fideiel liius
Nam Arahici bina liibon in dorso babcnt, reliqna- saorificii dcfoioni : ininnluin proficienics, ul et aliis
rum rcgionumskignla. (^anioli vcro nomincalicjnando pra;Jiccnl salularo Doi. Asiniis et asclliis a sedendo
in sac.ro cloqnio Uoiniims, aliiinando ar.lcm gcnli- dicius, qiiasi a.scddiis : scd lioo nomon qiiod mag'S
lium snperbia cvprimilur, qnasi excrescentc (lesn- cquis conveniobal, idco boc anlmal sumpsit quia
|>cr lumorc torluosa. I>ro)ucda gcniis cnnicloriim cst priusquam equos c;»poronl liomincs, bitic prxsidero
minoris quideni sialui;i\ sed vclociori.s, iindc cl uo- coeporunl. .\niinal (|iiip|)c l:)r:!itni,(:i iiiilla ratione rc-
incn liabct. Nam dromos Ci;ccc ciirsus volociias nilens, slatim iit voliiil, .si!)i hoino subslravit. Asi-
appcllalur : cenlum cf ampliiis millia uno die per- noriim qnoqne vel asiiiariuii noinine aliqttando
gcre solcl. Quod aninial, sicul bos el ovis et cainc- hixuriosoriini peliilantia, aliqiiando inansuclndo sini-
ius, runiinat. Ruminalio aulcm dicla est a ruma K pliciiiin , aliqnaiido stullilia pcnlilium dosignaliir.
cininenle gutluris parie, per (luam (liniissus cibus a Asiinis enini inyslioe, (|'ioil luulum o!, liSidinnsiun
ecrtis revoc:i!ur aniin.ilibiis. C:imelus au(em aul cst animal, aiil {^ojiiiloin popiilinn (ot di.\iiniis) si.Mii-
(ibrisii buinilitalciu si;,Miilicat, qui onera pcccalornm ficat, siipor qtiem Doiniiins s(;dcic di},'nalus csl :id
nosiroruin porlibat, aut gentilem populiim C(mvcr- Hlcrosolymafin tendens, iil enm suiijcctnm faoeioi, oi
6um ad fidem Chrisiiiutam. QuoJ in Kvangelio Domi- ad CQRl<?ileiii palriam perduceret ; aut slnIlUMi lio-
Buscepil. lu quo ciiitn mauirestius inlclli^iiur, quam xu\). Gentilis orgo p<)p!il;is , qitein Doiiiiuiis Sitn-
iii ipso, quod scripluin ctfl : Quanlo maijnus es, liu- guinis sui proiio mercatus est, prius quasi brutum
tni/ia (e>» oiNni&i(((/'rccli'.iii)-Pcracumaiitempunctio- ct luxuriosum animal eral, nnliaque ratioiic subsi-
nes significantur, pcr punclioncs dolores in passionc '' stens. Nunc vero fortis cst, S:ilvai(»ii uoslro menlis
susccpli. Foramco ergo acus dicit angiisli:is passio- occidla suhigens, ac Uedeinjiioi is (iominio colla ,sub-
iiis, qua scissa iioslr:n quasi vesliiiienla naliii':c quo- jiciondo, jugum disciplinaj evangelicui perfcrl. Liiie
danioiodo resarcirc, id esl, recuperarc dignaius cst, cl facius est triltulis scrviciii, boc esi, regl et (jliii-
quaieiius posl l:ipsum ineliiis reformati gau(!c;-.miis sio sno fidoi boiia operiiinquc honorum inunera oiTe-
ad testimoninm Aposloll dicetilis : Quicunffue cnim rens. Itm asiiius bonio sluUus. In Deuleronoiiiiu :
in C.hrislo baiuiuiti cslis, Chrislum induistis (Gal. iii). Non arubis in hove cl asino {Dent. xxii) ; iil esl, sUil-
Alii camcliim Dominum Jcsum Cliristum intcUexe- tum pi;cdicatii)i;e .sapiciili no» socies. Asinus syii;i •
nint, pro co, quod, buntili;indo scmclipsum, pccoa- gogaiii Ju b:orum eigniiic.it. In Genesi : Ligans cd
toruin iiosti-orum onera porluvit. Caniclus , antor vineum pullim suuin, et nd vilem, o fHi mi, asinam
s.xculi, cujus liguram caniclus ilic gcrebai, qiicti suam {Gen. xlix). Asiaus corpus hoaiiiiis : undc in
Ueliecca nuplura viro suo Isaac descendii ac reli(|uit. libro Jtiilicum scripluni est: Qui usccnditis super »i-
Cameli peccatores uioribus dislorli , ul in Judiciiin : tentes asinos {Jud. v). Iiem ibi dc asina fili.ie Calcj^b,
c( cameli eorum sicui tocust(e in muttitudine {Jud. qii.Te animx gerit imjgiueimi, dicilur : Cunique .suspi-
vii). Et in Isaia dc Hierusalem scriptum esl : Invu- .. ri(sscl acdens in asino {Jud. i). rriir.ogcnita asini
dfilio cinnetorum operiet le, droniedarii Mndian ei cxordia vila; luxuriosae, ul in Exo;!o : Primogcuita
Kpha. Omnes de saba venient, aurtm et thus deferc^i- asini rcdinies ovc {lixod. xxxiv) ; luriC eiiim stullnra
tes. et taudem Dumino annnntiantes {Isa. lx). S»;/nifi- hominem sigiiific.il asinus ,
quando |;eccati oiicra
cal cnim Iikc scnienlia conveiiltiin nationum ad Kc- porlaiitom ct usquc ail firiein vit;c libidines caniis
clesiam Chrisli. Madian el Hpb^ rcgiones sunl irans cxorccnlcn» demonslral. llr.le sciiptiim est, quod
Anibiaro feriilcscamolorum. Omnis provincia voca- Ana duii: pasccrot asinos palris sui Sebeon, invcnit
tur Saba, unde venil Saba rcgina ad Salomonem. aquas calidas in doscrlo. Hiiic de luxuriosis pcr
Cedar auiem rcgio Sarracenoi um esl, qiii IsmaeiiUT propbctain dicilnr : Qnorum carnes iunt nl carnes
dicuntiii;, ct in Nabaiotli unus cst filioruin Ismacl, asinorum [Kzcch. xxiii). Onagcr interpretalur ablMis
ex quorum nominibus soliludo vocaiiir, qusn Irugun) ferii<.(>i!on qnippe Gr;cci .asiuum vocanl, agrion feruit!.
Inops , pecorum plena est. Ter f;tniili;ti la ergo iio- Ilos Afri( a magrios b.-x! ol et indoniitos cl in dcscrlo
iniiia gcnlium barbaiarum, qua; vicinae sunt Ismac- vagar.les- singuli antcni fcininarum gtegibnspnESun'.
lilis, totius muiidi cunvoisio prx'di(alur. Malban nasiciirtbus m;iscu!is eoszclant, ct testiculos eorum
ciiiiii iii boc 1(100 iiilcipicialur iniijuitns cl Kpha inoisii loiruncanl. (^«od ca\entes malres eaium lu
113 DE LMVKKSO I li;iil \\||. _ |.|M. \ll. »14
•ecmis lofU orruliaol Sifjnifirat aclem Otoaer S (Hsod. i%). Ki njwi» QtHrifn Plm—tdi, n
ant J'JiluicMm popiiliini :iitt iHiininiMn rrrniil.ini. rrfteilum rjut ptojtrU in matt ilhd). SoM r^i.
Ju<lai<-iiiii :iuli-in p')|iulnrii «ijjnirirat in p^alro.i iiIm «pMM Doiiiin" .rtrqnl im ffwm ler»
rripluiii rst ; t itpmijhuiil 'tni>/ii in tiii tun (Vint. rjiii , Hc >| . i.' C'fuila'tti fw»! iWct.
iiii). r>im 9U{MTiu<; 'lut-iii I <- ii.i> ^iharum aipiit Sim( auirm 1.,- ,
• . . ,. ••n<orr» bab<>iit '• <>- ^ •
rt
r^wirriMitiiiii» e»*^ ]miUI:i«, oiia(;ro^ JjOj nunc pf<iiil aiifploft i-jiM. Jihbt eafnt^ p|i?« pfji i,er
silini mjani ex^clan' : •riiiri-i Ju-bi)4, q>ii nrgir- aupQvimn hiliuil I^Hnintm, ilc p«|iitia(it tjlu(n fail
\<-niiil fluciil.i ilivinr pirCali-. liaMiitr. On.igi*r riii;i) cmn ixlprh. et ctini ApoviJW bmmmh »fxt>\iiK «jb-
-)Ivr,lrr .i^inii<* ••sl. ipn «nl<-r ri-!iijua siiimali] ror irin, ri onii I •'• pv*\iti( -
teiJ nt4 te
«litilur li;it)<Tr i.in,5Ui-.-im'iin. Qiio*! ^tiuis ({uaiiluin itiilx.l*! suUtj Banmin tiilroi«ii in
p.-fltpnH e«l lioiniliim, ( inluni sf^iHAuniini ri*<ldi(ur, riitii SaLifUk \Jotttt. iiii'. iJlittt Imtcwit AkIm
nini «ihit rrliiii*titilins <-ITrrjliir. Ilis obklinali Jii'I.Ti ait\pniim rvtniiiiuiii rt &>lvalorrai wuUnm ctrp^x
iiMMili) ciinipjr.ioliir, <|ui.i frro< in mriiliH rt raliosa r«|uiljrr, OiniK* rnlm. qni pcrw<|u«n('tr uimtIq*,
f.tt'ii(alc •iiiia(i •nul, ifr naliari ci(opo<iilis \it.«li- cqui kitnl iiihiih iilrt : )<*ij ImIm-hi aMCMvf*^. qnilnit
liiiS nilqiiicM iint : iiain (ptoil iliril, rjiji^flahunl, illn i ax««!.liir, 31 g< lo4 III jt»*, Pi if..|o ^rmtrt u»n\. I>nfui-
ftignino.it, ijitoil finpipiitpr ilirt.iin i-st : qiiia in finp " nitf rrgo ei|uuiii rl av-rnvirnn prnjprit m orc, t\
trr-ctiti, lii-lia cl Knocli \onicntil)ii«. in-<litnra CiU fartu* p»l Biilii III «alutrin. \A\m\ pcccaitirei hMeili-
in<>Uilii<iii Jitil.mriim. Ilitrsus in iibro J<»!i [)on<iiius giinlur pl lii\uri'»i iKimrtr^, ut in htrttM^ : £fa<
ililis«<^ drtiir : ijmt dimitit onagrum liLrrum, el i iii- CHiKMiti; iiMHM/iiiwtyr «./ uxornn ^rMiWi mi /kiiuvw-
emin fjin ijuittoliit, cti '(Jo/i. iwn). Su!>aiili<, mji (••K {Jrr. y). Kqiiii%, rjrnaliS prtlrnlia. I«i Uau : Vm
egn. On:igcr cnim, qiii in holiln<liiir roiiwnuratur, eo- ^uia atttndilit tnptr e/juot «i ilrueniuUt in .Cfy-
niMi Mtani signifii-al ,
qiii n-moli a turlj'ft popnlaribun fiumhfi \\\\. K( in p-jlmo: OvrmtimxavU, fm
fon\<r^an(tir. I.ilicr rrj[0 «limitlilur, qni r.ilr.Tti* ifr- cttfnderuni eqw^t (Ptal. \i\t). Oii<i<i antefli eqiu
rrtii> ii<'si'!rriis np|i -lilii oni-rum IriiipDraliiiui. v<ii- rnll p( ^.irii iiif;ii < ( .illii 'n pro|>bcld £*ciiMM jpyi
rit.ili- nipntiit rioiiir.ilur : el rmru/a rywi quii lolm^ Miinsc l<^j;iiniur , aut ukiigatioacai peecaaihMB 4%-
•'iliaiKiit, niii rqo. S;)lv<inl'ir rnim utiiiisriijijsciiuquc K goal. ant cnnsiila(ioit<-m con*rr»onim. S npiiNii
n.im li yinnib, diim di\ino a«ljutorio inlcrna ilcsiile- c«l cuiiii in Xai luria. Dvmino «lii rtiie : t^-j iraumr
rinnim rarnnliuiii n tin;ir>ilj ili<iriinip<intiir. (<iti de4i ttiper griilrt opmietti']'. Qaij c«o ir«/«« tmm pmrmm,
hnt^itiifnlum in lo.^itii-^-n , 'J luhfrnafiiln 'jut iu Ifrrn ipti rcr« adJ-l.-iunt im iuilmnt [Zach, i). Kl rMrMOi
tiil<uijini% {Ibul.). Nnm rrmoli \iri, iij est aianuli- ipnc pr<i|i|irta nii : Vtifi ^ui tnntem, et ecft nr mt*eit-
Imk <l<'«iidrrii5 nli<-tii Iiim- sil-armro mrnlis inbaiiilJiil : den% super equuut rmfum, tt ift*4 ttjbml imter mtftieim.
iit titrii.i ilcsi>tcrior<im rarnalium iioii prrnutilnr. Kl qm<r rrmt\t in projundo : tt pott emm opii rm/i, r«rii et
lilirrnnr.ili on;"^'^! hnjiis iii l«»rra Mint saUin^inii. albi, clc. ilbid ). No\, in <|'i3 rcrnilur \imo. o)i»(«-
Sil^iino inrciiil.rr silim solrt. Kt baticli \iri <|ii.itn- rit.i'- itiystirr \isionis iot<'lii^iliir. \ir, qui ju>-tiJi(
iliu in liiijiis \iln (ilirriiirnlis itrgiiiit. a<t sii|H.Mn.'>m ^nprr rquiiii riiliim, l>^)i'iiiiu% jl<]tM* Saltato^ r»4.
p.iln.im ilcsiilrrii sni quoti<liaiiit ustibus arccniluti qiii dispi'ii»3(iutK*m i!Os(rr cjrnit aMuniptil Mjr*
tur. Oti;ig<*r, arrogann qiiis<|iio, iJ c-st , amalor \.iiir (r(a a>iliiu, qujr przinl ia profundo. inlrr qux »urc
glori.T : iit iti JcnMiiia : Onagfr attmrtut in fo/irur<iNi- drx I iliiuir, .in;;clip.c inlr!li,;iiii(ur polr^ute» , ifttr
dttideno animr tUiV trnjil rrnlum amcit ifii {Jer. ri cliani in cjinr p<nito niii)i»(rj\<-rNnt. Kqni luli
ii). id cst, sp<iiltim suppriii.c, Onapri priiiri|H;s Ju- \arii .iilii, A|Misloii c( a)Mn(<<li< I «in inlrlliftu. lur .
iliiirnm, ut in J^Tcmia, Sed et vnmqn itelernnl tn <|u<iiiiiii abi III inarlyiio rorouaii »un(, el jpprl.M-
riffii(>M\, trttxerniil ventnm </ii<rM draeom t {Ji-r. \i\;. (ur ru(i : aiii (qiriiiins cl durtrina ac \anciak: \i|im>-
(^iti ilicti. co i|iio;| ipiando ipi.idrigiN jiiii,'<*bjiilur, rum \jrii iiuticiip.\iiliir. Alii virfimtads dcmrr, ibIc-
T'iii.ibjn(iii ,
parf-iqiir form.i rt suiiil<-s < ur^u co^m- grilJle\jite cordis ornati . c( purfLtlP <or<lit, rcrTiere
l.iliaiilur. (.jball.ts an(<-a a rio dirtus, propirr qiMMl . I><*um in prxinio sUMcpcninl. A Iv.iviik) riutii oii vtl
gradicns nngula iinpres<u tcrram conri\a( : quixl »uiit .\postoli, it( lo(um inun.liim r\ jofciK-a |ira:-«l»-
ri-ii<|ii3 aniina'u iioii ii.ili«>ti( : imle e( »oQi|M-4, quod c itione romplrrrn(, qni posiquam ofm» riplcvcrunl
|>'i!ibuH »«n.il. K.']iitis \pro .iliqujinlo in l>onaiu par- rr\<-rsi Mjnl sd niJgiu •'onsilti .\iigr|jin. qui «ijLai
iriii vcrlit 'n •nili<jinHUMn ; .litqiiaiiiln iti iii.-ibtii. In inlcr co», rl .ti\<'nii t jI cuiu /V' -^», --—iii .'«r«
iMtnam pul*iii, iii rsi iIIikI li.ibi<'iir p'.iplii'i i- : .iicn lam, el tm;*tfnmmi opmt, ^m«J *< > ...m eU :
i/riti , inqiiil, tui>er fijnoi Imoi el eifmilntmi immt ta- el tfcx om'i\i lettm km^Hmkmr t% fiiir«>il o A>W/i« nfi^
kit.ii {Hnbne. iii). K( in J<tb di\ina v>>\ .ul •
.\mii<^hi</ rnm, rl qu r .intv ru/ dentim m Ih9tmm >«.- tfmt
|irir/<c^ii r^ I10 /^orMiUifirii-tfi . umI fifmm.l.ibi» tollo <i i^<i'</io eU. (><K> I jil j '!!«• miurt^t'
fjHt litiiniimm, rlr {Job. \\\i\). Ilti <-.]uti(i prn'<lira imr J.-rMi-lem tl mr^ibmt i \ wotut iit
lorck ,<uii( li iiiU-lligiiiiUir, qtiorum v-ssor l>i)iiiinii> vrr.« p<i\ i.on Ijjt. Mi»« *
t
' <o. i-l c«J.
etl, qui cis forlitMilincm. Iiim' r^t, consl.iiilijm inrn irlcnio »altl>j|o ncc Jmi«jtom , iJ c»t, Rrclr»!»
1« ikt. ct •oniiiii »injB pr4^lu'jiioiu«. Ktontrjiio Tioma quieli*. iiisi pa»i Uboma \c\ rt«tum, •im
\rn> i)« .ilij »prcir cqiiuruio in ranlico Kioii «cii omiil I 'tlKMM* in ». rtcrt Vcrla
I
iiim rM ; f."7i<Mr»i tl ft.fn^orrm proffiit m mjt roii««>l.<' '<<.« ilooj »iin( »^.'«.i .^.w i^. rt p«fMt
215 B. KAUAM MAUHI AHCIIIEP MOGLIST. OFERUM PAflS II. 216
hx-rediUlis noslr» ,
quam |teiceplui i tjiiius \xtit A muttiplex, millta lataitlium, Dommtts in tUis {P$al.
Daltyluiiix, id esl, hujus niuiidi c;tptivilaiein. Quod Lxvii), Sanctoruni ergo Mnanimilas virtus est Oo-
aulcm in proplielis legiinus liigas ei <iu:idrigas, ju\l:i miiii, quaiii illo, veiut auriga insidet, et ad volunta-
aileforiain aul lem|>ora re^norum , aiit piincipaiuin lis sua; rooderalur. Sed ut istuin rur-
niinisteriuro
vei actum ipsorum osientiit. Nam higas in Isaia le- rum non equis deditum, sed hunianis
ostcnderet
gimus, ei in Zarliaria quadrigas. I(a quoquc ibi scri- cogitationibusatiribulum, ait, decem millta mutti-
pluni est : Lnvtm oculos meos, ct vidi, cl ecce quaiuot plex quod bene ad innuincros populos non ad equos
:
driga quat«orcvangelrs(:e^tve qiialuor evangcli.i pos- Kotiie fieri sicut equus et mulus, in quibtis non est
siiiil accipi, vel qualuor virlutes piiiicipales , hoc tntellectus. Ja camo eJ frena mazillas eorum coii''
csl, prudenlia , juslili:i , fortitiido , leiiipcninlia. stringe (Ps«/. xxxi). Prohibel ergo hujoscemodi ho-
Qn;E currui Domini bene convoiiiiinl , quia per inines diabolicis fraudibus insideri, et vitiorum one-
ipsas cleclos suos in viam justilia^ dirigcns pcrdu- ribus praegravari : ne luale ohediendo superbi;B
cit ad regnum perpetuum. Ciirrus aiiteni a ciirsu di- m:»gis parlibus addicaiitar. Verum istis taliUus qtiid
ctus, vel quia rotas habere videjur. Ciirnis cni;n dicit esse facicndum ? scilicel quod aniinalibus im-
sancloruinangelorum socielalem, aul sitnctorum pru(K^ntibus. His enim compantionibus stuUos lio-
hominum unanimitatcm mystice desiguat, in qiiihus j) niines veritalj siihjicit. Nam quod ait, in freno, ad
Doiniuus voluntatis suae regimen exercet. LiiJe in cquum pertiuet. Frenum eiiim a fero retinendo di-
curru igneo legitur Elias suhlatus in cwlum (/ V ctum est. Feruin quippe anliqni caballum dixernnt.
Beg. ii) : ut vidclicct aperte monstrarolur, quia ho- In camo, ad muluni respicit. Ergo hxe duo anima'
nio purus adjutorio egebat alieno. Per ang<los quippc lia supradicta cohilient ista retinacula ut ad arbi-
:
facta illa et oslcnsa sunt adjumcnia : quia ncc ad triuin jubentis ne suis voluntalibus effe-
iiicedant,
coeluin quidem aereum per sc asccndcre putuit, raiitur. Maxilla vero adminicula sunt animalium,
qucm nalurae suae infirmitas gravahat, Redempior qiiibus esca manditiir, ut corporis vita proeurelur.
aulcin noster non curru, non angclis sublevatus le- Ipsas ergo maxillas per figuram et allegoriam Uicit
gitur : quia is qui fecerat omnia, nimiruin super inobedientibus debere constringi, id est, copias vi-
omiiia sua virtute ferebatur. enim reverteba-
Illuc ctuales parcius dari utjejuniorum necessilate eon-
:
LIRKH OCTVVLS.
t)f <><*< < (rilius iioclilni» riMiiparaliir i^uia Ixulu > m '«'-(Kilcrii
B<%ttanim ocaliuliiin proprir con»niit kooibtu. jjr<ii* s imiiiim niurti^ iioi>l<*vit , rt i|i>j iniri/r nKir-
pirdiH, tiprihuH, lupis, vulpibns, caniliutqiir, el »1- ti^ iiiii>criitin *icjl. 0** qi»«> in Gcne^i t(-ript.uni c»l :
iiiiis, el rjUn^ qii.T tel ore v<>l uiij?iiiImi» wftUDl, C'""*" t<ilu'ui irnnii , qmii tuuttahtt nna .»
[Cn.
e\ceplis srrpciitilKis H«s(ij* (lirLi* a vi. qui m*- vlu l I-c«iiu*^ jir i (i-is.d K< t l.'»ij" ii.t'll:;mtor. In.fc;
\innt: (<-rj' ai.(«llai.v, ro qiuxl njtnnii ulanlur m l.iiiplu iKmimi lc»>iH*s < mn liijl.u.s r\ xre in Uau-
lilirrtalc cl ilcM.lcrio vh) f.ranlnr. Siuil <iiiin li- 1'"* lciupli li.-:i prxripiuiitur. Ilcm Iro per fifunM
I era: eonim voliiii»atcs, et hur atqui- illor vafrintor. s.iiictoriim (l4M't(iriim iinp.vM(lum nrtum «igaiCcal.
rt i|UO aniiiiiis iluirrit, en fcrunlur. Leonis \04 al>u- (((lonini rugitiift, liot c%l, pr.r<licatinnit voi torrri
liini rx (tr.n-a orif^ini* inncxum r^it iit l..itiiiiim. 3i|\i r»ino>. I ikIc »riiplili]i c->l : l.^a fortiutmui
(irrrrc cniin Iron vnr itiir, rt csl iiomrn iinthitm. brttiaiutn, ad nulhut pai^bU ocfHrtvm tPtor. i\l>.
(jiiia rx parlr corniptnni (*»t •
Ir.-rna \rin toliim K.t III Auios : 1^0 rmgi^t quit non riinr6if .' Domimut
(;n*cuin r«l, nicnt rl (1rac:ni.i. lU aulcni lc.Tni Ir.i lucmlt ftl quit non prophflabit .' (.iifi-n in.) lien
(li. jliir, iiMir(i.itiini csl j p<M*lis,* l,eo aulcin (irerr. ico m ««mtrarijm parleni ponilur, quan^In ft.Tviiia
1.3tin(* rri inlcrprrt.v(iir co, qiKMl priiM'eps sii oiii- C i"jus dcnKm traliir, ut (»it ilhul Pitri .\p«>>ti>li : Vifi.
iiiiini hrstiarum. (.njiis ^cnu<< tiifjniim diriltir, •* la'e, iiqtnt, ri «rttlf : quia adMrtinut ertter [h«¥»-
ijuihus lirc\r.s, rt joh.v i ris(M , imlM-ilcft snnt : lniifli. Itu, ('Iii</«.)jx leo lu^nus , (iriuxl, ifua^rtiu ^gm 4^
cl coma simpliri, .i( rc>. Aniiii<i> i-onnn frons ct lorr/ (/ /V/r. «). I(ur>ajiii 111 Job scripliim (*!a ;
A^fi-
cjudj indirat : rirtiis roniiii in (x-rUtm rtt liriui riu leonit,ei •'«J /««r-M-, tl dentft catutotum fe«mum
t.is iii Ciipilr. !^<*|ilj R vriiJliinliu>l.'rratn ruiilu<:iitur, tonlnit tmmi Jfh. iv). Ix*:rn» jutrni noniiae aii-
(jiio niinus ron<(>rrti*» v.iijI.iiIis lcrr<-.iiittir Kol.irum qu iiiiio s.inctj KrcU*»!^, altquaiiiJo ILiljvlonla »Je
tiniriii Ktrr(iiltis, <u'\i i^'iic, inagis. I iim (iDrmnririi, sigiiaUir. l'ro ro rniii., qiKi.l cunlra a<lvcmnok au-
vigiljiit oculi ruiii aiNlMibiil, (juil.i siia cuo|mti(iiiI ilat e»! , Ir.rua Lcclesij ilitilur. kicul rjuMlefll beati
V(*«liKia siij. iK- pos vcnalur ihvchi.iI. Cunt |;i:nui; Jnb vikiIxjs a(>prol>«tiir . (yti ilrrcliiLaia ab l>ckMa
niit ralnlum. inhiis .Itrhus rt inbiii' ikm tilMib t aUi- Jwv].i'.iin tii<lirjiii ail .V«m c<4>f4Vtfr«ii/ e*M /ilri ••-
liis (l<irmirc fcrliir tnnr (< indr (»airis fr.niil 1 vt-1 «/i<</rKi« uec p-^ftrojui^il per eam lisma 'Jok. iiTiii).
nigitii vrliili In nirfirtiis riil.ilis Ukiis, nnsritarr di- l..-ain KtdL-tu iit J..l> .N iiit.^«ui caput lc^mtt pr^ i '
t ilur t-aliilnm dorniirnlrin. (iircj IxMuiiK-di IrwiiiMii dam? tui mrmmat i.aluloTmm t)u» tm^fUkti J (J0^. .1^^
lutun mitis e»l : nt, niHi l«*ti, nrqiiraiii ir.m-t. I'j- t\iii.) (jlitli lcro*. AposloJi ubi et »u|<ri Ali-
tcl rnini nvrum ini^-nronlia <-\rin|ili« at^iluiii. '* i|iian4to k-xiu' iK>niin<*. liiiju» muiHli rjvitAt. »J e%l,
Proslratis rnim p.miinl, r^pliv.r. o(.\i«..> in p.«iiijiu IIjI>\ l«.iii.i riprmiilur . qiJ" conLrJ vitjm MHhieaa-
rrilin- p<-nniHHnl , honitiK-ni rmn nisi mis^;iij (anir tiBin iiijmJifUlr i riKlrlil^U» rffni«<ial»ir qav taU-
inti-iimiinl. I.<-t) rnim. qtn pri r^l ).e>ii:)r(iHi, prr <(iio bo<kli. q.uti «\ «imuuu le«Mtt. vKiJta, pencrv»
rorlitiiilinem lypiini lcnrt Chn»ii, qui c^si n-x rryitni |K-i^u«\aoni» cjtn (mmiih.\ cuncipii, ct rv^rpUat «a ar
cl doiiiiiiiis liominantiniii . tk* qiiii .sa ripliiin r»t in filto^ a inmtiihiJMif illiut iinaM cnttl*^» calakn
A(MM- iljr(»si fr.f tifii leo df inhu JxJ.i, r.i./it /».i- ,:if:iiit. Uinli aatrm hmMai mmm ^nilikM rty¥>> »4
tid, apertrr iihmm ri t*>iprre trylrrt n^OA-ula * m • :h.'|uji)i «lure ii«li|(n«nMM i^fteaM tftmfm fftm^
[Apue. %). tlniV e( ia(-o'i palritrrhj (hiil in Im-imiHi rjti qiii ri »iiM«i .imjfs uutvrrMiu Htuitdi ritila-
ctioiic iuib* filii srii : ('.atului /conii Jm./.i AJ pi.r- Irin. .(itJin prr((i\inius Kj!.tltMJ>aia. fjcuial. fi tm»
dam, fiti «ii. itt.-rnrfiUr (<.rji. xi 11) . qtioniam CJiri- ftwm iJr.ii tt*|ruli Hjhvk.owr Hhi qtuw mmm lwt*r
ktus iia»crii,t(i par^itint fai ni* esl. rl li» rr.irroi )>k*n< catiili vocandir >Hut tmtmt S«|a kmU teiin»*
a»c(Mi.leii«, cjpiMos pnpiloj i|c poti-tlale iIijU>1i rc • luitui , RUi JiMrui "^«n vaacianHB
119 n. RAB\N1 MAURl ARCHICP MOCUNT. OPEUUM PARS II. «iO
inemoranuir : ila il Hlii n:iLylonis sinKnIi quiqne re- A animaha cum aetitis un;^uibus freqiicntcr parcre non
|iroboriiiii. et caJt»nj Rabyioiiia sinnil omnes reprobi posse ; vitianiur cnini inlrinsecus se moveniibusca-
tulis. Pardus secundua post panilieraiii, geniis esl
vocanlur. Leo, Diabahis ob forliludinom el crudcli-
PsjIhio: Nr qnan4o rapint ut Iro, nni- variiini ac vclocissimnm, et prxccps :id saiiguiiiein ;
laleni, nl iii ,
mam meam {/'<«/. vii) ; cl alihi : Sz-rf.T in itisidiis sallu cnim ad mortcm ruit. Pardiis aulcin myslice
ocriiltis, iicut lco in (ubili suo (l*sal. significal Dialiolnm divcrsis viliis plenissiinum, vel
rum dividbus iti
x).Leones sunl poteslalcs hnjns sx'culi, ul iii Jore- pcccaKtroni quomlibel inaculis scclerum et divcrso-
niinos, ul in psalmo : /n mcdio catiilorum leoitum {Jcr. xiii). Item pardus Aiitichiisius malitiai varie-
El Cotuli ko- l;',ic3spersus,ul. in Apocalypsi El beslia, qna! nsccn-
dormivi roniurbatus {Psal. i.vi). alihi : ;
num rugienles, ul rapuint el quwranl a Dco e^cam stbi dcbal de viari, aiini is erat pardo {Apoc. xiii) ; lUt iliis
{Psal. ciii). Cubile leonum, prcsens uiundus : vel dicit, qui in nigrcdine pcccaioriim el variolatti i.orst^
qnodlibet n^gnum hnjus mundi :iilinNahum ; Ubiest vorant. Alibi lainon scripttiin osl : llabiiabii ln^ius
cuHle leonum, et pascua caiutorum Itonum (Xah. ii). ciimffgnot et pardus cum liwdo cubabil {Isa. \i).
Iieiu cubileleonum, corda reproborum, ul in psalmo: B Quod In «dvontu Christ! coniplclum est, qiiando illi,
Orlus ett sol, el congrcgali sunt, et in cubilibus snis qiii nntea foroccs fu<!runt, < lun innoccnlihus viiani
locem fugam. Iia cnim iioininant Porsa; et Medi sa- tonliam agontes ad verllaiein fidei converluntur.
glttam. Kst cnim besila variis dislincla maculis, vir^ Ix^opardus ex adulterio \exn£ el pardi nascitur, ci
luteet velocitaie mirahilis. Ex cnjus nomineflunien teiilam origioem cflQcit : sicut el Plinius in naiur;ili
Tigris appeltatur, quod is rapidissimus sit omnium Ilisioria dicit, leonom cum pardo aut parduin cinn
fluviorum. Ifas magis HirraniJi gignit. Tigris awtcm leocna concunibcre, et ex niroque coilu dogoiieros
niyslice signifioai nstiiliam Diaboli. Inde in Job scri- parius croari, ul mujus ex eqiio et asina. Rliinoce-
plum csl : Tf<;i/« periil eo rfnod uon liaberrl prcrdam, rota gr;v;ce vocalus , lalint; inlcrprolalur, in nare
et catuii leonum dissipati sunl {Jub. iv). llunc voca- cornu. idcm et monoceros, iJ esi, nnicoruis, co
biilo tigridis rt^peiil, qiiein leoiiis oppolialioiic signa- quod nnum cornn ia media fronte ha!)c.it p"<liini
vit. Satan qnippc el propler cnidolilatoni leo <Iici- q>!;\tiit)r, ila aciiUiin cl validuin, ul <|uidquiil i.iipc-
tur, et propior niuliiforuus asluliro varie;aiem non tiorit, aiil venlilel anl perforet. Nani ct cum olo-
incongrue ligris vocatur. Modo enini se, sicnl csi pbante semper cerlamen liabet, et in ventre viiine-
perditue, humanis scnsibus objicii : modo qna^i ait- <^ ralum proslernit. Tanta: autcra fortiludinis essc di-
Ilaec iitique bellua, qu.i» t.inta varieiate respergiiur, ilie, omni ferocilaic postposita, caput deponjl, sjc-
jure ligris vocalur. Quae apud seplnaginla inter- que soporatiis , ab cis, a qiiilius capi quaMilur , rc-
prclcs myrmicoleon dicitur, qnod videiicct animal penle velul inennis invenitur. Buxci quoqtie coloris
ahsconsnm ptilvcrc, ftirniio.as (ut di^cimus) frument.i esse ilcscribiinr. Qui etiam cum clephanlis qiiaiido
gestaiiles interficil : qnia niniirum apostata angolus ccrlamen agj^rcdilur, co cornu, quoJ ia nare singa
In lorram de coelis projecliis jnslorum mentcs, qii.-c lariter gcsiat, vcntrem adversantium fcrirc perliii)o-
boiiorum sibi operuin pftrfeolionem pryparanl, iii tur, ui cum ea, qu^ (tioUioru sunt vulnerat, impii-
ipso aoiionis iiinere oltsidol : cnmque has per insi- gnanies se facile sicrnat. Pole.-.l ««rgo per hunc riti-
dias siiperal, quasi formicas frunientu gestanlos im- noccrotcra vel nionocerolom scilicet unicoriiem iile
provisns necat. l^ntlier diclus sive quod omnium populus inteiligi, qui duro de accepta lege non opera
animaiium sii amicus, exceplo dracone : sive quia et ^ sc4 solam inier cuuctos bomines elationcin suinpsit,
sui gcnoris socictale gaudet, cl ad eamdem similitu- quasi inlcr caBteras bcslias cornu singulare gesl:ivil.
diiicm, quidquid accipit, red.Jit. Pan enim Gracce Unde paBsionem suam Dominus, Propbela caiii:nic,
oinne dicilur : beslia miinilis orbicnlis superpicla, pronunliaas ait : Libera nie de ore leonis , el a cor-
ita ut ocuiatis es fulvo circulis nigra vel aiha dislin- nibHs unicornium humililatem meam {Psal. \xi). Tol
guatur variciaie. Ilaec semei omnino parturit. Cujus qiiippe in illa gciilc unicornes vcl certc rhiiioccio-
caus-t ratio manifesta est. Nam cum iii uicromatris tes exstitorunt, qiiol conira prxdicamcnta veriiaiis
coaluerint caluli, malurisque ad nascenduni viribus de legis operibus singulari et fatua elatione coniisi
pollent, oliuni loniporum nioras. Itaque onera- sunt. DoaloigiiiirJob sanctae Ecclcsix* typnm tenenii
taiu fetiluis vulvain, tanquam obstantcm partni, un- dioilur: Nunquid volel rhinoceros servire libi ? {Job.
giiibus lacernnt. Effundit illa partum seu potius «li- XXXIX.) Ac si afierlius dicatur : Nunqnid illuin po-
inittit, dolore cogcnte. Ita postea corrupiis ei cica- pulum, quem superbire in ncce fidelium siulta sua
tricosis sedibus genitalc semen Infusum non erii elatione considcras, subjure tua prscdicalionis iiicU-
«rceiliiin . scd irrilum rcsilil. Nam riinius dicit iias? subaudis, ut cgo, qui ct cooira mc illuin siittii-
«I f)i: usnr R>i i.inr.i wii - UB VIII fr:
iari cornu r\lol!i coii%pi<*io. c-t UiiM-n iiiilii. <um %<>- \ Kgiiit. tli-pba» autrni »i^ni(jrat prrcaiufvai lnMr«-
laero, prolintis gnlvlo. Ilhinorrrolfm «rgo l'4tilo Ajio- neM »c«k:rilj(t«, ct fj^ inor an &tformiw^ wioa)i'!i>m
Rtol/) \)f.r siiiiililttiliiwin com(».irjrr p<>\siniitis , <|iii atLam<rn talc* %rpr ad f;'iri«iuui con»rii tntor. I
pluiii c^l : Siiului iidkut: tpirani miitarMin tt cirditin Sjbiiiionrin tinii f rtrli-plianli '/// /{"f t q-iu, »/»«^
diicifutut ftuiniiii, acctitil ad prinripmt ttfttdnlum, rit pax mylra, ^ui feril uiraque unum | Vpk. |t) , t\
et pftiit ab to epittolai in Ifamaicum od tynjguijui : 111 saii|riiiiM* «uo niunilavit crKi rir.i-iam nAsiram ab
ul li (fuot i/)i >-iit-cf hitjiit ti/r riioi ac muhfr^i , nn- iipfril»iiv niorluon>'n. (« riphr s mrniir «p<vl >it ani
tloi ptrdnci-ifi in Jrtuiaiim i.KcK w). (jui <liviii.r inal |M'onaiuni rt «fn.v |rii|K «. II ic (;'*n'is 'n llvfwiMi
l<-|;it cruililiont? prTilitns iliiin .ilionint iii;;lti%iriii rcl» n.iscitnr iiwMititirs. (hnni pirlc ror^iofi» IrvMn «
rftlargnil. oinu rlppli.-inli in vi-nlr. in fi-ril. In »cii- su;il, ali» H facic aqoilN nmlr*. fnnis « rli.*iMrfil«-r
Nul't atntiulont quo% sn pr dmhnm lohtt. nnnf nulim s-;riii(ir3rr fr.-'M iMliMn prrvcnl'ir'im . ct rliin.nmi
fl (Ifni Jiio, iiiiiniin\ cntiit (Ihritli ,
quoruin fiiin ni s i| «rlHiniin, «pti inffsti «ont lioniitiil'Ut. <|<i «impli-
/iTi/M». nniirum dtu* r^nter tit, et ijlori'i in confinivne citnlnn (i!iri<lijiiain si*qitiinliir rt ralniaaloltUr \%-
iDinrim iPhil. iii). Kt nirtuin : Ilujunnodt, in<|iiit. R viiiit. <;ani<-l«-on n«»n Inbri nntim mlof^. «^l A*-
thriiln Ihimino mn tertiunt, ita luo rentri ilbtJ.''. ser^a cst ^arii-l^ilr c«)iisprr«n*. ul pvrilu«. Dma«
(Itiiiiii MHi i.iliir rirnt(><;«ri»s Isti- noii j:iin li«iiiiin>. aoli m ila. qno I li<ij<is rjiiirI«-onlis .« nrposrnl nn aJ
scil l>rsli:is prrrnlil, (|iiniiilo illo l'n;:li:s ilorlrin.r lolorrs, qiio» \i«l''l, fjrillitna mnvrrsinnr san '!•<••
fciti' fnrlitiKlmf itiqii,ii]ii.tm pi-rini^^mlo-» lniniilcs iin- qiioil aliontm aiitnnli-im non c«l ii^ a I rmrT.-r
p«'lil, sffl »tip'-rlM»s vcnlris nillori'» ort-i.Iit. O"-"^ licin f.ncilis rorpolrnlis. V.yr Ins •lir|M«.
cigo iii PjiiIi) M-ripla «•n-riiovimtis, »iipfri'«l, ut l:t« U ipio I. iliiin Nil, iit panlus, al>ii% nMr«iii« j«prr«m.
••l iti :iliii crcil;i'Oiis. Multi nnippo t«l liiini liCilis « olld r«|::i> vjoiilis, |»>''lil»n« |i'il>«itis, rvpili* lamrn
Kr:tl ntn c\ iltnjs | i)[itili ••! iIiihk' cuiivrrsi sunl. qito- c:inK-li» cvt siiiiil:'. Iliinr ^llliiopia {:i.:iiil. Nr* .v'»
riini >'.»'Mii:iin l><iiiiiii<is <lum siih j i;;o iiispii.ii' li- rc csl, q ii «1 Iir>iiirnin liarnm rolnr ri f.ictura ail si
itiorin ^«lomnil, niiiiiniin rltin<»«'crotis kilii (•irlitmli- Hiii(ic.-iiio:iCin v^i^ionitn crmnim»i'pir «itiornm |r*»
iK*!» snlicgit. Rliiiioccro^ Clirislns fJoniinos p4tli*>l fi-nmr. si ali«nl»i in «••ripiorrs illr»« nwiitio fortii
inUMIt^i pfoptiT iiivirl.iirt (i>riilii<liii< iii, iil iii llvutc- r«-jH^rl.i. \ \n \ 'loiliir qnn 1I1 liip«>r«:iit fr.irn* n.
rnii<i"iiti : i.npit {oitiiuflit iimili» ett rUinocTutii mrr:itin. !'f>ti.i nariilis lcr^a •li-lin«la, ol par .:>.
{iJeut. ktkiii) ItliiiKM trm, ut !iii,>rj ilivinin^, l«trlrs iK.I simil.^ Iiipo. Iliijos iinnan» «••nV''rt«*rc *r in ««i-
h.t dllfflii% siiN- /i/tli« M>lirorfl:>'»l |/'f<i/. IWIM', ll |)oi'irriitt. roiilr;;i<il. invi.li» qua.lato n»i»»f»'» M
t.'st, sinftttl.iris p<ii<Mi|i I', ct nniini s;iiir|nruin rt'giiuin. IjIis fp«'>tio tr.vus' at in tisoin hnmintini I; *
I iii«iiini-> sit|HT!ii rcl iiiinni li.-tlfitlf l< sirtiiir >iiiin, ili 11 IMiitiiis srnin<liis <'\lf.t nntnn ihhi a-linitlrir
I
l in ps.iliiti» : /' / «I fiirivbui wtiioi muin hmuMliUrm fiiiiin. SitntliltT ct i^u l»«'^iia tv|Him lcn*t in«i
nifiim (f'i<i/. i\ii. l-.li-pMniiU-ni (ft.fi I .1 in3|;<jiluilit'.o ilornm iMtitiinnm at«pir «lolosoram . <|ni aiagh ci»-
i<M|>«iiis \o«niii.n pnt<nl, <|iiimI forni.iin iiiontis piiiiil iKMfic «pt.ini pn> I<*«s«', ct irrTfnU c»p»«''t^-
prnli i.il. (ii.i n'i'n iinnHnis lii|ili<isi|i«'iltir \pnillit'lo* tilnis inlriili «-a, qii.r s'ip« tflo.i til»i «iint. rlu.
aul<'iii a voc<: hnirni vo^alnr. Jl'i.l<» ct voi «'jtm liar- pnilcvr |MiU'rant, imililti.r •rrvant. (j«tor»« •
ntnii , ot <l4-itl<-s olmr. Itiisiiniii anlfin pr<iinns< is r.istraniln ilitti »uul. Nam tcsiicull ronim apn s i
ilii ilur, qnoni.iiit ill<i pilr.iliiin iin 3ilni<i\fl, •'! ctt in.'Jir.imii»i!ins l'ro<»li r qiMV» coin potsrovrint «r..j.
argiii siml •. >.tll) innniUis f.urni-n. Ili liov»'^ /m<"j» ton-m. ipsi sr I j<.lr.«iil rl mor»il»u» virf» ««as »in-
«iiclt ali, aiilii|itis Hiitnjiiis : I oVfS, «pit:t nulliini |)ii(.tiil |l«' piilius t tn-ro III S«aorijtia ' /}/4i*i>«i «"
1)
anim.il pr «nilins vnlrlianl : lin .is. qiii:i in I.nraiiia ra parte iurponi .
^umm manme tMfr^m iki.
ptopltr
illot prinioH 1'yirliii-» in |irj Ito <»I.j«-' <l UoounK. Jnvrnilis ; Qut le ennmchum tfu fattt <«^M #t.v
N.iiM liiM' pciins .iiiim.inlis in n''.us |.«-lliri» .iptitin «frr<' i^iitMHO lr«i« »11. Ipsi «0111 '' ^M Ctu« C4
(".I. Iii cis cnini Prrvr rt lit li liviifi!» liirrilnis r<il ponlKi ranrt vocjitlur. Iltrv • r,
ln j,.'s
liif.ttis i.'iiqii.iiii ilr mnn» jj«iiIis «Iiiiik .«iiI liil<-llr« quontmilamprvi.l. iilia »rtl mitll''» t
aiiirin rt iiifnMHM mMlu vijfriit prrjratiin inrr.luiil lioiiiiiium »lup« iiilaivl .kmmlij,qiiiirral«r»«»l>cnn
1110111, ipi > \alfiii. snliilani . inun*in fn^innl. 3vrr»i n' r.»n«lit:«m x«timanl »tli«>cvm r»».* r(llr»ria* In^
coi"n»l. Onaiiilt» anicni p.Trliirinnl. in aqoi» vi-l m ijuiilrnt hrrrltrt rv«iilrrnnl.qiii > nirnibrailfc»
intiilis iiiiiiiil ffiiis pri>|.i'-r lUjirmrs, ipiia ini- .iiii]Milj%i-r'int. i| 10 fji tliiis •rr«..' ,- .r:.i •»'• •.•*•
iiiK I 1.U11I. i'l aS fis implii-jli n''< .intnr. BK^tuiKV runlHM-nlijn». ill tni *«tilmium iKJtoni »»-
Wilcni |>ortint fctns. nvr ;impliiis qua n vm<*l Ri- |irr|jnir«.<|iia ait Sumi rwnai-Ai.fni tr i^M« co*»«-
anirm ptori'r rt»iHmm ,».»rmm {Mtuk. llftl; ritm
;?niint, occ plurci. k^I ijnltim «nom. Viviint rrrv.Ml
liviciilos anrvos. Apo.l vil.vm Afnrjm ct lii Ii4ni Ii.»r nia|;is inli-(lijtr«.l«in» sii priititrrr aii %«tafAa*MB
ninx- vlj loiln ,\ liU.lioi» vt.»|»iiUliv»a»in. •|njw< »' m»i^ ihtmimm
«rli-,lijnti priiis iijsrrlijnliir <tf\
;
Dorum, Vespasianum videlicct et Titum, egressos tantur ad cesperam, ei famem palienlur ut canes, ei
circuibunt civitatem {Psal. lvhi). Canes int^Iligunlur
de saltu gcntium devorare Judaicos pueros, qui ir-
riseruMt Salvatorem nosiium iii CaIvari.'E luco cru- muti sacerdolcs vel iinprobi , ul in Isaia : Canes
cifixum. Et itcrum ibi : Veniebal leo et ursus et lolle- muli non valentes latrare {Isa. lvi). Canes, Jud%i.
bat arietem de grege (/ Reg. Lupus Gracca deri- xvii). In psalmo : Quoniam circumdederunt mc canes mulli
valione in linguam nostram transferlur. Lupos enim {Psal. xxi).Canes,populus gentiura, ut in Evangclio:
illi lyojus dicuni.Lycos autem Gracce a morsibus ap- Non est bonum suniere panem filiorum, el mittere ca-
pellaiur, qui rabie rapacitatis quacque invenit tru- nibus {Maith. xv). Canes, hseretici, ut in Deutero-
cidal. Alii lupos vocatos aiunt, quasi leopos, quod noroio : Non inferes pretium canis m domum Dei lui
quasi Icoiii, ita sit illi virtus in pedibus uiide et \Deut. xxiii). Et ir. Aposlolo Vide(e canes , videie
quidquid presserii pede, non vivit. Kapax autein malos operarios, videte concisiones {Plttl. ui). Canis
bestia et cruoris appetens. Dc quo rustici aiunt, vero voracissimuin animal alque iinportunum con*
vocem hominem peidere, si euiu lupus prior vidcrit. suevit ilias domus latratibus derendere, lu quibus
linde el subiio laccnti dicitur, iupus est in fabuta. Q edaciiatem suam novitaccepto pane sati^re. His me-
C^tc si sc pinevisum sensent. deponit ferocilalis au- rito comparantur Judaei^qui Chnstianx fidei munere
daciam. Lupi toto anno non amplius quam dies <luo- saginati, Ecclesiam Dei clamosa praedicationc defen-
decim coeunt. Famem diu poriant, et post longa jc- dere festinabunt : sicut Paulo apostolo contigit, ut
junia muitiim devorant. Liipos i£lhiopia gigiiit qui anie fuit persecutor Cbrisliani nominis. posiea
cervic«* jubatos, el tantum varios, ut nulium culo- diviiio raunere jnngeretur Apostolis. Canes, homi-
rem illis dicant abesse. Lupus ergu raro invcniiur nes rixosi vel detractores alterutro s« lacerantcs ui
bonam significationem habere, sed sxpius contra- in AposloIo . Quod si imicem mordetis et comedelis,
riam. Nain aut dialiolum significal, ut est illud in videte ne ab tnvicem consumamini {Gal. v). Catuli abu-
Evangelio : Lupus *apH et ditpergit oves {Joun. i) sive dicuiitur quarumlibet bestiarum filii. Nam pro-
aut h*reticos vel dulosos Iwniines, de quibus Domi- prie catuli canum sunt, per diminutioncm dicli.
nus ait : Atlendite a fulsis propheiis, qui veniunl ad Lycisci vero dicuiUur (ul ait Piinius) canes naii ex
vos in testtmentis otium, inlrinsecui autem sunt lupi lupis et canibus, cum intra se lorte miscentur. So-
rapaies {Matih. vii). El iterum : Videt lupum vemen- lent ct Indof feminae canes noctu in silvis aIligai.-¥!
lem,et dimitiil ores, et fugit {Jonn. x). Legitur tamen adinitli ad tigres bestias, a quibus insiliri el nasci
Jacob patnarch.n in beiie*liclionc Benjamtn lilii sui ]) ex codem fetu canes adeo acerrimos et fortes, ut
dixisse ita : Benjamin lupus rapax mane comedet iii complcxu leones prosternant. Catuli ergo si-
prirdam, vetpere dividel spolia {Gen. xlix). Quibus gnilicant gentiles. Unde est m Evangeho, quod
dictis apostolus Paulus desiguatur , dc Bcnjamin Syrophoenissa muiier ^ cui Dominus ait : Non est
siirpe progenitus, qui mane rapuit pi-%dam, id est, bonum sumere panem ftliorum , et mittere canibu»
in priiDordiis fideles, quos potuit devastavit : vespere {Matth. XV ), respondit ei dicens : etiam Domi-
autem spolia divisit : quia fidelis postmodum factus ue, nam et catelli edunt de micis Quee cadunl de
sacra eloquia audientibus dispensationc mirilica dis- mensa dominorum suorum. Mensa quippe est scri-
pcnsavit. Canis noincn Latinum Grxcam ctymologiam ptura sacra, quac nobis pancmviue miuistrat, niicae
habere videtur. Gncce enim cinos [Kyon] dicitur ; puerorum, intcrna suut mystcria Scripturarum.qui-
licet eum quidam a caoore latratus appellatiim exi- bus humilium solenl corda puerorum rcdci. Noii
stiineiit eo quod insonat : iude et canere. Nihil au- ergo crustas , sed micas de pane puerorum edunt
tem sagacius canibus. Plus enim sensus cxteris ani- catelli : quia conversi ad firiem, qui erant despecti in
jnaiibus babent. Namque soli sua nomina rccogno- gcntibus iion litlcrx siiperficiem iii scripteris, sed
«.'j nr lmvkum) I inni XMi i.in mii
ifjirtuKum vnsnm, quihm m l>oni* ariibu* prfifi- \ riim vim unn* ir;in%f«Tt. drrffO rornpilar
ccrr yjlfiiil, jn«]uiniiil. Viilp<'s dirU, qu.iM \oliipcs. vrl «|iio<l sit rninoili^Minn mmilim, »r|
FM iiim vi)!iit)ilil>iis |x-<lil<iis e( iiiin<|i:.im n-rli» prL..(, rt aswdiir m« Ua captri Wu««o afpHhUu,
iliner.hufc, vrJ torluD^iii jnrracliliiu < urrit . frnudu- qiiol murttMj% infr«t4i4 sii. tiui»c «ntpis raooi a
leiiliim aninial tiihidiivjuc d^i ipn-ns Nam «lum iion raptun ToraL Alii dirunt , i|u«i«l ntit, id m, vi-
hal)ii)-iil •!<»cam lingil iiiorli-m , ikuqiif; drv t*nii<*nlrs d<-Ji. M.itii lani artitr rrrnit , ut ful^re loiaurii
qunsi aJ railav(>r .i\»*s r.ipil »•1 Hrvnrnl. \ul|»os «»nim niMtis iriirliras suprrrt. In-lr a Grzoo wiiil ralot,
tiiy^licr (lialH)lum dolosum , vt-i lirrrtK iini cjlii- id<-»i, iii^r<iMiMi«. Vriiau>r Chnsto« rst, ot la Itaia
liuiii, sivr p«.*ccaU>iTni iiomincm si|rniricjl. LnJ'' «lc srruiKliim I.Xl : Kcee qmemadmodmm U« aml eatm-
H«*r<y1<" nomiiius ail in K>an^«>lio : Ih' , dtfite rulpi lut li-oni» in tenalione qmam cmptt [It*. \x\i) , ii*
Hlt (l.uc. xitii. El aiil>i Vulpfi, itiqiiil . foteat hn- tfeniei. V«*tialorrs, .\|jo»toli »••! c3Pt«rt przdicakorei,
bfttnl : ••( rclucrrt cirli niiiot {Mallh. vitii; in »ijl|ii- ul in Ji-n-tiiiJ Miltam ru tenatnrei , et f«ii«^o-
hus ha-r«*li(Os, fl in voliirrilnis m li mjli;;nnH spi- tur rot de ornii mnn/i IJrr. ivi). Vaialor dia-
riUis eipriiiifns, qui in p4>< loriljus iiiiiiianift kibi luli- lioius, in riijiis nirura Nrmr>Ml ilk flfas tmator
bitla qii.rr"!!!, ijlii suf^ge^tiotits Mtas pt^rvrrsan itil«T- corani I)omiii<> ui m Grnrv (Cm. i) ; t<
hCranl, f( vuiunt^iles «uas pr6stma& (*\ploaiil. Ilein R pravi tiomtiios, ul tn proph<*La : yraaalu eeperuMt
viilprs diaiiolus vol il.rmotirs, ul iii psalmo : Tra- m\qnaii airm, tntmici m.i^ralii 1T^rm. 111). Ljnuia
tlentur in manut gladti, paufi lulpium erunt 'Pial iiial»oiii> vci d3-mon«.>s, ul ift Jcrrmia : Std tl
l.liiU Et III J*<remia : Propler moniem Sion i/uia nudaril mamiltam, et lactaTil ialmloi (TArm.lv ). Il
diiperiil(Tliren.\).Vu',pfi ambulin^erunt inro. Vi;I|h*s, iamia, li.Treticus vri quilihot hypocnia, ot Uaui 4j-
liJTedci in Cauticis rai (ironim : {.apiie nobn 1-1./;« i cit :CMfraiif /amiii,rl iniyail tiH reifmiem\li«. isiiv)
pmtillat rxlermtniinti'% vinfat (Cant. 11), id osl ,
pb-lxs (.VriT II.
liilcliiiiii. E(iii libro Juiluum di- Samson iIk >tur Ap- De miniilts autmjlibMi.
prehendil irfcenlm rulpei, el liqattt faculat in laudn Mus pusillitm ammal , Cirxt* um lUi nomen est :
eorum [Jud. x\). Si mia* Crjcum iiomtn tsX, iii rsl. quiii4|ui>l vrn) rt <>4> Irjhilur l.ilinnm fuit. Aiii di-
pres^is iiaribus. UnJe rt simias dicimus, quod 6U(»- 4 uiK murr^. qiio<l ri bumon* (rrrx lusrantur. Nam
prossis iiarilius biiit . <( fji ir fir<la, rugis lurpili-r itius lorr.i . itndi* •-! htinnis lli'> ii) ptrail
fuilicaiiiil)us : lic(*i (( ( jp4-lljrum stt prcssum lial cro cri*s( it, sii uli|it.r.ljiii nijritimri aui^enti
iiaMitii. .\lii simias ijiinu s4-riiiiiiic vocat.s arhitrjii- niinu<*til<- iuna doficiunt. Sorrt l.atJuuiu e%t ro qood
lur eo quod miiltj iti ci» simiiiiu<lo r.ilionis liuinnn.n nHl.ii ci III iiio.lum s<*rrj> pr»nldat. AiKM^ni
s«nli(ur : sod fjKuiii <-st ln «•U-mciiiorum (O;;iii(ioiic ^ Muricnu dicrbant, sicui cl rUMtumdauduai. Muitrla
Kagacfs : no\a luiu i-isuliant : itinlia ct cjva iri- Ji<(.i, i|iijsi tiiu'. ii.n^us. Nam Irlam a loofitiiJiiic
staittiir '
fetus, qiios aiiijiil, aiiti* w gOAljnl : ni'- Jutuiii. lixc tii(;onio sut dola in doaiihu», ubi Dutnl
gii*tlicirca wjlroiti ii.i-n til. Iljium ;:oi'.i*ra quiiii|uc ( atuliik siioft, transfi-rt mitlatqur ritroi , ««rprtilM
suiil. Ki quibub tirci)|M-ti<.i [ccrcopidiri 1] cAudas h.i- cttam c( muri-s pervquKur. iHio aatein saot $rn«r»
biiit. Siiiiu cniui cuin caud.i csi, qii.im i|uiJjiii cru- mu.\'.rljnjm. AUoruni rmm silvestrc eal. disUM
ratii vix aiil. Spiii^j- villovr suiit coiiii», mammis |<r<i- mj({iiituilin<' , quod ftrjr<-i irtidat rocaiil altcnioi
/tiiiM-iilibus, du<ili-s jd b-ri(a(is oliliviuiirm. 1'vtio- III duitiil us ob(-rrjiis. KjI^^u autrra ofMOJBior ,
qoi
((-|>lijli i-( ipsi similcs sitiiiis, v*<t f.n ii* m iiiihIiihi diiuiit tiiiislclam orv tuiiriprrr, aure cffuoilerr ^r-
camT, unJ<- i-( tiuiiiiipali. Salyrii t fai u- .iiiiiioduiii tiiiii. Miisirla f%{ lurti b^ura, ut lo l^rttlKO drOMli-
fjcic piududJ lijrlu, c( lj(a cjuda Siiiii.r jiiloiti ti-rraui fodii, n humuni rfrnl «4 raifkm Mib fro- ,
raiiiilos iiiriito, c( |m-i<.j(ih ft-ti !os liouiiii<-<. siKiuli- gibu» coiiio.lii M^iUi-r aatro) murr^ »i(i«intjnl
ijiil ijiii :ilii(uatii|o |X'r coiiMTMoiiom iK |Mniili'ii li<.miiir« (iipiili(j((^- icrrrna tnbianlrs r( puriiioi dr
l>
kuiii jil pjtiluiiiii tiostntm J«duciiiKur,i'( rjuk j|;iiiit aliriij sul>%laiiti« surripHnlrs. MuiSrlj «rro nn prr
M-rviliiiiii, sicul siiprn Jictum (<*t Je i-loplMnli» c( (JKurjii) di*iii«>iisirj|. qtii in{Toluin n*lural« \uh •tulo
kiniiis, (|iii addiii clijiitiir j>l S.ilomiiii<*tii. Ki<li\ Iriui uijIkm- pi^niiunl ct (••uni vium min* m inatdii» rl
ticstiidj, 01 1*11 iiiiiii iipjij, qitiMl III .iquiit vrr*<*(ur. Irjuiiibus ducunt Tjil(sa rrgo qor rj-vil.>u- ftf^
,
i( iii.ivmii- 111 Nilo. IJiiv si itivrti<*ri( Jurniiriiliin lua JjinoaUi r»t, au( idi>la »igni(|r«l rjrrv. uird* r4
« luCoJiJuiii, Milutj( »< in Ititd piiiiiiiiii, i-( iii(ra( |m r uiulj jut lUimiiMOSi^o^Uas •r«i *{' ocMti» ti
os ejus iii vcntrrm, oi cjrprns oumia iut<-nucj slullKiJr (ri)rl>rift »«««pcr rrr^u fV i^Mibs» i« KaiO
rjui. «ir iDondir, i< lini-iiii«iii lira rt: voolus 00 qiitt^i scripiiiui r»l / I •darttu im^pi *l mt^ftdmmm
uJuro <uo el &aJiiliiij iiborum ct \riiru<v.v« prudan- [lim iti, Imk c»I. on cjrrv» rt4jii»l. IW qoiWs aUbi
lur. De quu hracoiKiu« ait Pr.rditu ^utllmi rim S«ripturj JkiI .S^hW^» Uiti ^smt, fvi [•n9M <w. r«
i-njitarMiKjur p. ii< ni SuiIIiis autrm a wlis c.i kuik u omf«<'» f<ii >' H^iiiiU 1« Mi yPmi. CUm). A«l rt
pattis. Ilic «Uijiit M'i(H'ii(r!i itisi-quiliir. ^ui cuai ad tyrrrtKOS siv* fjiaos (.bnHtoooa pvr Ifwjia
vartus jspi.irti) piigiij(, rjud.itn nigii, quaai ««pis nK<n»trst quoiuaai aKiil tal^ abo^
lliaxiiiic iiiOpii obsci \arc qiusi minantcin, aii qsam irrratn (oUtl, ti Ihmbmb •ftnl, fl
: ,
giltus coinodii : ^lo cl ipsi ^cr.c s(:iciili;c himiiie A prxceptorc, scd sola naiiira ducc si!>i in poslcrum
priviili, lerrenis aclibiis iiinmilmiil , cl dcsiilcriis praevidere studct : qu^into niagis-ille homo, Dco \)riv.-
b.jiioniiii operuni, iii qiMliuscunquc pos.-.iinl , dciile hujiis vii;c operum colligcrc fiuclus, cl horrco viiaj
coiTodcro ci stibvcrlcri- (;oii;intur. Gliics rccondcrt;, tit habcal in dic fri^^oris, id cst, judicii ,
iu;i!iii;«
suiil, quia piii},'iics C(»s ctn< il soniuus. Nain qtia iion polcst iaboijrc, uiidcvivat? Formicolcoii
dicli
»-l iuiiiioliilcs, <iuasi nioiiui, jacenl : lcniporc acslivo ccrle formica pariicr cl ico. E^t Ciiiin parvum ani-
pos^^fin? lorinicis salis inicstum qiioij so puivcre
rcviviscuiil. IbU cijjo eos sij^uilicaic , «lui iii:il, , iii
pigrili;ie inuliles liiiiil cl lalsor^irc ulililcr abscoiidil , cl lorinicas rruiiieiila gc-.luntcs intciiicil.
loiiuuc ,
liolunl, dc «iiiibus scriptoiii csl : /'i.);)/cr friijus piger Piuiiulc autcin lco cl foimica voc ilur, quia aliisani-
urure noluil : metiilicubit cryo iisUile, el nou dabilur iiiali!)us, ut formica est : fuiinicis aiilem, iH lco csl.
ei (Prov. xx) quia qui iiunc otiosus lempoie piai- RauaJ a garrulitate vocat:i; eo quod circa gcnjlalcs
;
lenipiis csl ntcssis, mciiilic;ibii : qiiia cuilcslis vil.c ribus rcddunt. Hanrc daemones. In Apocalypsi :
(;aut.!i!iin niiUo niodo cuiii juslis habcliil. llcriciiis B Viili de oredraconis spiritus ires immundos in modum
aiiiinnl spiuis coopcrluitJ , ([iioil cxiiidc diciltir no- riinurum {Ajioc. \\i) ; sunl aulem spiriliis du;nioiiio-
niiiialum t^» quod subrigit se qiiaiido spinis suis rum. Uanui ha:rciici, qui in cociio vilissiiiioiuin sti/i-
claii(Jiliir, quibiis untlique prolcclus est conlra insi suuai conimoranics, vaiia ganulitatc lairare non lic-
dum abscid(^ril uvam de vite siipinus sose volulat , Anguis vocabuluin , serpcntum gcnus ,
qiiod pli->
supcr eam, et sic eam exhibcl naiis suis. llcricius cari et contorqucri potest : ct iadc anguts , ({uod
enim myslice f.eccaiorcs aculcis viliorum plenos et angulosus sii, et iiuuquam rectus. Angues autcni
.islutia nequili;c callcntes signilicat, el fraudibus el apuil gentilcs pro gcniis locorum habiii semper :
pa tuni qiucrunt. De qtiibus scriplum est Ibi hubet : locus, Culubruro ab co dicluin, quod colat umbras,
foicam llericius, el catulos suos uutril {Isa. xxxiv). vel quod iu iubricosiractusflexihus sinuosis labatur.
Ilcin illud ,
quod in psalmo scriptum cst : Petra re- Nam lubricum dicitur , quidquid labitur , dum tene-
fugiutn Herinaciis {Ps. cin). Herinacius idein esl, qu»
^ tur, ut piscis el serpens. Cerastes serpens dictus
ei Ilericius, aiiimal omnino timidum, nalura provi- co quod in capite coriiua habet siniilia arietum.
dente semper armaium cujas cutem invicem seta- , Ccrata gracci cornua dicunt. Sunt aulem illi quadri-
nim su !es acutissimx* densissimx'que communiunt. gemina cornicula, quorum oslentalione veluti csca
Giii lamen iioii suflicit iialiva munitio , scilicel ne illice solliciiala, animaiia perimit. Totum enim
alitiua frauilepossil iittcrcipi, rcfugium habel sein- corpus tegit arenis, nec ullum indiciuroiui praibct,
per in saxis. Huic coiiipclciiter aptalur, qui peccalis nisi ex ea parle, qua iuvitatas aves vel aaimaUa
suis hispiilus, fuiiira judicia meiuens ,
petram Chri-. capit. Est autem flexuosus plus quam alii serpeotes,
kium lirniissimum noscitur refugium habere. Grillus ila ut spinam non habere videatur. Coluhri enim et
noincn a sono vocis liaLct. Hic retro ambulat, lerram cerasta; nomin^ diabolus vel Antichristus signinca-
lercbral, slridet noctibus.Venatur euiii formica cir- tur, ut est illud, quod Jacob patriarcha de Dan fllio
cuailigala capillo, in cavernam ejus conjecla, ainalo suo prophclavit, dicens : Fial Dan coluber in via , et
pritis pulvere , ne se abscondat : ita formicse com- cerasles in scmila mordens ungulat equi , ut cadat
plcvibus trahiiur. Formica dicta ab eo ,
quod ferat ascensor ejus reiro {Cen, xlix). Non solum eDini
niicas farris, cujus solertia muiia. Providct enira in coluber antichristus., sed etiam cerastes vocatur.
''
fiiturum , el pr.-^iparat ajstate quod liieme comedat. Cerata enim Grxce dicuniur cornua, serpensque
l<i niesse autem elcgit trilicum, hordeum non tangit hic cornutus esse (ut supra roemoravimus) perhi-
dum pluit ci super frumentum, toium ejicii. Dicun- betur : per quem digne adventus Antichristi asseri-
tur iii yEthiopia csse formicscad formam canis, qux tur : quia contra vitam fldelium cum morsu pesiifene
arenas aureas pedibus eruunt, quas custodiuitl nc prxdicalionis armabilur etiam cornibus potestatis.
quis auferat, capiantesque ad nccem pcrscquuntur. Quis autem nesciat scmitam angustiorem essc quara
Jiixia altegoriam formica providum hominem , vel viam ? Fit crgo coluber in via : quia in pra^entis
operarium utilem significat. Unde Salomon in pro- vitx latitudincm eos ambularc provocat, quibus par-
verbiis hortalur , dicciis : Vade ad formicam, o ccndo quasi blandilur : scd in via mordet, quia cos ,
piger, et comidera tias ejus, ct disce ab eatapientiam, quibus libcrlatcm trihuii, erroris &ui vencno consn-
Qnce cum non habeat ducem nec praceptorem, nec mit. Fit itcrum cerastet in semila : quia quos fideles
princ'pem, parat (estate cibum tibi , et congregal in reperit , ct scsc ad prxccpti c<£lestis angusta itinera
niei5c,quod comedal{Proi'. vi). Hinc boriaiur quem- conslriiigcntcs , uon soluni ncquitia callidx persua-
<H;c sui curam agere : cl si tantilhim animal sine sionis impcdit; sed cliam tcrrorc potcstatis premit.
W) DK lMVLt(SO I llifU X\il - I.IH Mil. W$
ii 111 iwnif^Miliuiiit aiit(Oiu (mi^I lK>neAcia flclx- Jul A a vi-ii' iii» : ttd iJr« baic a4 Mortca ttdtmium tr*
('eUiui*> «*i*.'rcel cornuj p<U)Alalift. 0*«' <" U>cue<iuii^ nena iHin cmc neor»»aria. quia ti ^acfli llgahl oc-
liiiiu: iiivn<liiiii insiiiual . qtii |H-r ililioimn »ujiii cidil. A q>JO ncc rlrplM» lutm ert Mi corpnrr«
III ruitu hlx-iiliMiii («iii(><iraiii spiiiiiil, cl (|ui:i An- inagniiudioc. Naui « irrj kroiiUft ddiinreiM. p. r
|(ulaiii «|iii(>|Mr i-i|tii uiurilcri: Ckl ctlreina •.nuli re- leiii in ^.(iiKipia el IikJu in \p^o iAcrtMlto jogi»
iiriiJii iuiitjii£er«^ : fii cudiil atfeiuur cfut relTo. x«lnk. MjAlire draro aiil diabolima tignjScal, aat
A»4:«>iis<>r ri|iji v^l . «jiiiKiuin «>\iullilur iii «lixuiCi- niuiistrus e|as , vcl •lijin fv-rvritUirra }'
fadeui , ni) iil Suultis ci;ciiliv->o iii«'iiioraliir. Iii fji-n* Sciipturx iovrntlur. >jm tn i .
riiiiii cadt-re rti iii liac viia siias uiiuiiM|nt inqnf. «-ul- piuin ent ,
»•( i« lil.rt) J.ib .
0(*<: noo m Ap.xjl)p*i
pat cofnotriM-, ra&i]ut- (ki iii(<-ii<lu dff1<-rr. il«-Uu Joaniiis. Urniqiir rulinls(j <bri( : Tn iuMfirmiuii i<i
vrro ,
qiio iKiii viiliUir, «xl- ro, ctA «'i liac vila r<- virtmte /u/i inffrt-, comli»t>ttli:Hi rupUa dracomMm tuftr
liriilr dri (•(Wri' , rl ail «|im- sii)>|>Ii( ij «luijltir, i/iio- uqunt (/'la/. 1 iiiii;. ConHrmaMt riiiin llubn roan»
rarr. Kl <|i«ia Judxa i-rrori« sui b«|ucjs i.t[>ij pio B li'|iii.los alijrsso» , quan.io in dunbua Uu-ribu* uc
i.hiiKUi Aii(icbti.<Uiiio e\<«|>o(iji -
Ix-itc Ja«'ub c<> U-iii ni|U3 «'ivis.-t rit , ni niarr n.-^vigrnuo iler facercl
loco re|X:iil« in dccUirtiin voi r r«iiiv«»r-.iis ot, liii.riik : eNM* U-rrciiuiii. (on/nruii capta draconum tmfxr
Siilulare luiim frtii.cluio , Itnmiiic liwtii. Mli}, i>l aqnnt, inystrritiin safcriom auranli JitciiUr r\-
c^l, Diiii siLiil iiilii^-U"» Aiiiit.liiuUiiii . sc-1 «1111«, q«ii pomt «|iiij ill.i prvflfiiratio lr«miUn maru R .bri
iii ri'<l«-iii|iliiMirin iiu«lra:ii vcnliiriiii'.«t, veruiii «rcilo a<|iias 6.IIICU l).i|>(isinati» iinli. alMt , ubi (^ila dn-
liJrliirr CbriHliim. Si-ip«*n(i autriii iiooicn .irrr|i.i ,
(oiiiiin, id c»( , s|iin(u* ioMMBtfomai pxaloQMlor
quia ocrulli» accc)>»ibu» srrpil non .-«|i>-r(iH p:ivsiL>us, ad iiiliiliiiii , «lujtidu animas qoa» illi prcratorva
,
•r<l bquanianiiii niinutis^inni nisilms r<-pi( IH.i ^•rtliliiis iiii]tiinaii( , r.nis valuLaiis euiuudat tjwod
juUni , ijux <|u iliior |K'ilibus nitniilur , sniil 1j autont .tJdilur : 7m fvi 'rtfitii citpui diunmit mu§mi,
oerli r( Hirllioiici , noii Krpciilcs, M>d rrpdlu no- <-( ra*tcrj (/^ii.); cum •tip<-rius dlirrit pluiali o«-
liiiiiaiilur. Srr|>rn(«*s auU-iii rrpiilia sunt, «|iiij po nirru, ra/ii/d i^raroNMiN, »i(tiiilicare voieo» nequi(u«
clore rl v«*iilir r<'|tiant, «|iiuriiiii tot vmciM «^unl sptri(jlrs nioilii siii;;nlari r.umrro pAnu dracoocin,
|C(icra , l'it iMThities (inol s|K'< i«-s , lol iidUin-s ii( ipMini Sjtun indii jrc vid«.-a(ur, qui quanluai (or-
qiiol «-«jlnrr^ lijliciuor. Sci|ii'iis aulcin diaUjltiin dor , laiiluui iir<|iiiur . rl cuni tisfviiari Dumero
ftigiiiriiJl . ul rjt illu<l iii Crii<*&i : Scrfunt ernl cul- G poiiidir, inler nialignos «piri(us babilare prmlu»
iidior citnctit unimuMiibus tirra (iieH. iii) , aiil lua- abnrjj idir. Ojnfr.icltini rsl rnini rapul rjus, quaAdo
ijlii)So« boniinea atqur bxrcliro» , <le quihus Tkal- ktipcrbia <*jus Je cu-lu ejrcU r»i . el nali>aiB clania»
niislu .«it : 4cii^ru>i( ln guj» «u<jj , kii nl <t-r)'.n/i-< . ti-ili rotititir inui mriiiit, qui %r voluntaru o^»cm-
rfricNMrii ai/nJuni lu^ Inbiit eurum (/'«a/. &iii). I'ul rit.:U' mjtuljvii. Ail iilit : iKduii tum m «•<-«
cLre bic nMliiii hjtrcliconiin, d< lus<|iir Jcscnbitur. pvputn tilitofHin. .tl(bH)|>rs broe pncalore» ^ii^tr-
Ljiigu r (*niin vi-rhj Mgiiifl<-iii( , «juj? nr«|ui(ij* co4i- (inins, i|ui anu- furruu^ lrn<-i>n>»a inriile leierriuM ,
t)u» rk|Mili(a vuliicrarr cuii(eii(1ijn( corda kiiiiplirniin. srj .id iVtitit cimvrrsi etJtu crprrunt r^jin babcTr.
Oiij* mrnlo wr^irntiluis ekiri|ikjii(ur ; i|iiia m nuo ruMi dr rjx- ilriia.lKXir sjdJiilui. NoM iMiw^OO
iiilitis fttiii vinis rxiiiiunl. fnili: «urdis as>ii.|il>ui (jitoiii |v>\iiiiunt iii(' liigi voluoiu». diabaliMI O^
coinparjiUur. Tali rnini pru(>oftiU) cuiitcii<luii( , tit iitinaiiius. (liiinil>us rnim nilpis rikuillj(or jJaiift«u,
p4-ruiiacia nirnlis nunquam vrliul i vcri(a(t supc (oUuB jurtor r»( crrvtri», rl Miul ill<- QinUiaMO* la-
rarl. Ilriu io altam parttnn M-ip<*iiUk ti^iiiOcadu (ra si*qtii(ur : i(a ab uinntbut ei»e«rabiii rirvM'*
biUir , u( (&( illud in l.van^;i lui .Si. ni t-.iij//avt( piiui. .Si< tit, o( <|iii pogaoMoaM «ooorakU
Muiiut urpcnteni tn liMtrto : i/<i tiallitn oyoilet a Ibritdanii «ir(r.i< iKJHaai BMVWftai
yUutm komtntt , ttt omi%it <;iii (rcdil iii t//ai|i , non ^ Sivc «onversi Jam ttiii Ir» r»4-aiu pot«un( balirra
IxreiU , led h(ih(at r«/.iiH ir//rfi«Ni (Jo.im. iii). IIm dijUiluni , ijtunibi pi-r ipMU* iuai:btnaiii<-«la lca-
eiiini st^iiifli ji »i'rp<*ii.\ mortrin Chrisii qu.r *j|\a (alionrvpir proiii iitnl Ipto ratoi pervcq«tCSUi ,
ti( ^«•iitii iMiiijaniiiu, (JIIO.I avUiliJ si-r)><-tilM .«nlinui tn.irt;n*v riiiiit : ipafa alBifeiile ,
padrodjr Miuaero
iiial>Ktia «ui^iiiiiip ulule a < .•ii.iilDn- prn i-iaj pii r.irunaolur. Oo*pvo|M" iM^Ui diat^^u» ilk>«H«
vavit. Praco , major ruiuuinim srrjiri.uuin >i>e rv a «liii(ur, quo« rjlifa(iu(iit>w% cirijri» a<J
omuiiiin aniniaiiduiu MJ|>rr irrrJin. liunr (ira-ri dra iliMij mictva p(<r>tu«i(. .\«p(» vcM-alur,
c«»nta Torant. ilndp di*ri>alum r\l in i.jdnitin, m >rnrna immiltil r( tparyal. lo« etuw Crvci
Jrai i> dircifrliir. Qiii ui |x' ab >priun« it ali^lr ji |iu iiuni \rMaii( r( inJr j^k». quo4 af
ffi lur II» jrrrm , cunt idiluri|uc piopi.r rmii ai r iii|i-nina(. li«jii« .IttrrM gnvrrj H t^ttim, H(
Vm auU^m rritlalat, or« parso. c( jrid» b»lults . rHitlu» ad iMM-enduiii. Fertur aulroi «^« ci
|>rr i|iu\ irj|ii( «piri(uni . t ( liiigtiain «-irril. Vira n( p«(i iiKjnia(i>«r«i, ^ MM fOllMt
aiilrni iion m ilrndtMK, M*tj in camlj iulirl. el vcr- btra pnt>rii» evocal, al eaai dr rarrnta fivAtcM
brrr poiiii^ (j ijiii rulu n««.l Innoiiut .tulrm r»t ilU runi nire ivotuf rt(. oaaoi oarroi lo
B. RABAM MAini AUClllKP. MOGIM. OIKRIM PAUS »1. 2oi
«31
eiopcrii, aiquc ii« tro- A csi, dum ocoullc penmil. Basiiiscus. cum paJam vc-
\i alicram cnuda oblurar
mit
non exit ad incanian- ncna disseminal. Leo, dum perscquilui innocenles.
rs illas magicas noh audieiis
res
Ira illit iicundHtn ii- Draco, cum ntgligciitcs iinpia voracilate deglulil.
lcn». De quo dicil Psalniista :
qui iic doceulium pranlicalk)- tione tracicmiis, nec aliqua dementiuin htereiica
ira irrevocabilis esl ,
Cieopatra appusuil el ila morte quasi sotnno so- dubit illi ? Aui si peiierit ovum, nnnquid porriget ei
sibi
neni sudet, qui ab co morsus fuevit : ita ui dissoln- dabit illi ? (Luc. xi). Tria sunt nobis maxime ncces-
evomat. saria,id est, fides, spes, diaritas Cdes, ui nscle cre-
venis, quidquid viUTC esl, pcr snnjpiinem
:
tis
Grxce enim sanguis hscma dicitur. Pracsier aspis damus : spcs, ut sempcr cum bona paiientia Dei
sempcT ore palenii cl vaporanti currit, cnjus poela prsestolemur promissa : charilas , ot sedulo eum
sic mcmiiiit : Oraquc distendens avidus fumantia diligamus cx toto corde, tota menie, tota virtute,
praster. Hic quem percusseril distendilut, enonni- et proxinios nostros, sicut nosmeiipsos. In fide pi-
que corpulentia necatur. Exuberaiuin enim putredo C «cis signalur, in sps ovum, in charitate panis : ct
seqnitur. Seps labificus aspis, qui dum momorderit e contrario in lapide duritia, in serpente infidelitas,
honiinem, statlm eum consumlt, ita nt liquefiat lo- et in scurpione despcratio exprimitar. in baptismo
lus in ore serpenlis. BasiiiscusGrsece, Latiiie interpre- iides accipilur, unde vivitur in sxculo : spes in ovo,
tatur regulus eo, quod rex serpeniium sit, adeo ut quia in ovo nondnm puUus videtur, sed bSnc spe-
eum videnles fugiant : ,quia olfaciu suo eos nccai. ratur : charitas autem, quia totum vincit pani eom-
Nam el hominem si vel aspiciat, inlerimit. Siqui- pnratur. Vipera dicia, quoil vi parlat. Nam et ven-
dem el ejus aspecium nuUa avls volans ilL-Rsa trans- tcr ejus cum ad partum ingemuerit, catuli non ex •
ii : sed quam procul sit ejus ore combusta devora'- spcctantes oaturae soiulionem, corrosis ejus lateri-
luf. A musielis tamen vincitur, quas iliic homiocs bus, vi cniinpunt cam m.itrSs interiiu. Lucanus:
iiiferunt cavernls, in quibus delitescit. Iiaque ea Vipeni coeunt abrupio corpore nodi. Fertur aulem,
visa fuglt. Quein illa pcrsequitur et occidit. Nihil quod niasculus ore instrio viperae semen exspuat,
ciiim parens ille rerum sine remedio constituit. Esl illa autem ex voluptate liUdinis in rabiem versa
autem longiludine semipedalis aibis maculis linea- caput maris ore ceptum praecidlt. Iia fil, ut parens
tus. Reguli aulem, sicut scorpiones, arentia quae utraque pereat : masculus dum coit : femina, dum
<|ue scctaiitur ^t posiquam ad aquas venerint Ly- ^ parturit. Vlpera signlficat maliliosos homines, nec
dropliobos cl lymphatlcos faclnnt. Sibilus idem est, non hxreticos, qui venena ncqniiiai Intra se gerunt.
qui et regulus : sibilo enlm occldit antequam mor- (Jnde Joannes Baptlsla ad Judxos, qui ad eura do-
deal vel exurat. Basiliscus autem diabolum signlfi- lose veniebant, dixit : Progenies tiperarum, quis de-
cat, qui iicquiliae suae veneno palam interficit in- monstrdvit vobis fugere ab ira ventura? {Matth. iii.)
cautos : scd idem supcratur, cum caeterls noxiis Malae crgo soboles malorum parcnliiin aciiones imi-
.niiimaniibus a inilite spem suam totam In Christi tantes, progenics viperarum vocantur, quia |)erlioc,
ipso poneote, cujus virtus omnes adversarias poie- quod boiiis invideiit, cosque pcrsequuntiir, quod qui-
states superat atque conculcat. De hoc quoque busdam niala retribuunt, quod Ix-siones proximis
Propheta In Psalmis dlcit : Super aspidem ei basi- esquiruiil : quoiiiam In iis omnibus piiorum suA-
liscum ambutabis , et conculcabis leonem ei draco- rum carnalium vias assequuntur , quasi venenati
nem {Psal. xc). Hic jani divlna virtus exprimitur , filli de vencnatis parentibus naii sunt. Euhydris,
quae laiills rebus sxvientlbus imperabit. Nam omnia coluber in aqua vivens : Graeci enim aquambydur
ista Domina diabolo congrucntcr aptantur. Aspis vocanl. Hydros aquatilis serpens, a quo icti ubturge-
9?n DE IJMVfcnSO UBIU XXII. - Llti Vlll r>4
scunt Cujijft iMOrl>uiii quiLbm b lam <li«;uiil oo, quo<l A (o:niiio<lanU> l.i {'..j.iii.> Sicmt «lytrfn tmfdm , tt
riiitu iKtvit rrm«-<ii)'t*ir. YJra draro n.iiUonini tj|ti obluruHlit aurrt tuut l't*il. LVii). L( ! sfiMl p^r.tmt
liiiii, i|iuli)i fuil in Lern.i |ialuik- |iro>incix Arra>lia>. u( in Job pro impio Lopml «(^^iia i«r|^/ (Jmk. tl),
Uxc Ljliiur excrdra iIk iiur, quo<i uno tjnt) Iria ca- lioc e^t, in->piratifinr« dijbuii vel djMMMMB. kafkt
|)i(a <>iiTi*»rohanl : %ti\ lioc rjtiulosDin i-\l >jin et haiili.sru», pcccaUiiu rt oiort. In l*»lio : Sm^r
CoiisUil yilrjoi lotum iiiitso extmrnU-in ji|ua« va- atptdem et butilncmmambuU^^ff
•lanUr» vii.in.im riviialcm in quo uno nicatu i Uuv) ri draconem [Ptal. xc}, id cii l
mulli erumpt-liant. QikxI Ilerculit vidcns liKa ipsa stum. Vipi ra, diaUilm vei ainiviri 'jut in Lva»-
eKU»si(, c( bic aqua? rlausit niratu*. Nam ydra ab prlio : (ieninitna xiperaium ( ubi lup. ,. tJk la Jol»
aqua di< la csl. OliJros scr(>cns, qiii rt i«-rsi<lro«' t.t nendet <um Itngua ttfrtec {Jvb. \\). Seorpiot
qiia.si coriitni, qui cl in ai|iiii> (-t in icrriii iiioraliir dialiolus. lii Kvji.giliu Ikdi r. b,t poiet/mtem tmt-
Nain cirsoii dii:unt Gra*ci U-rram, ydros ai|iiam, p«T can.lt tiiper urptniet tt tcorpiomet iLme. \) S«m( et
quaui Lljilur, tcrram rumarc facit. {}iiMa sic Macrr alia seritcnliiini f^enera , ut adm^MiiLx-, i-lefjiilir,
v«:ii«ni», ct cos, qui e<k-rint , ik-< nlit. Qua- elum ki vaporem ^'elulx pes(ea e( Da(urx fri^nlj-. Lodc el
vel in putco ca<lil, viA v<>neiii ejus pnianl4>ii iiiterfi- liieine in no<lu» v rp^-nt, je<>ia(e so:vuii(ur. Iii«le e%l,
cil. iLa coiitra inccndia rcpugnaiis igiics sola anima- qiiod duii) quicunquc scrp*-nlium vrncno perru(i(ar.
lium exstiiiguit. Vivit cnim in nic.liis nammis tiiv* primo obslupei»4-i(, r( postea, ubi in illo calefartum
dolorc ol roiiiummatione : ct iion sulniu quia non ip-iini vinis exjrscrU, stalim h<nnineni
iiioiilur. .seil exslinnuit iiiaMidiuni. Ll nl brcvitrr Neip-iuim auleni duiuni e<<, qiiod p*-r tcm
ku|»criura recapilulem, serprns rst dinlMilus vel ho- liifusa eniin pesiis p«^>r ven.^t vrgrtviioM
luincs im|iii, ut in Kvjngelio : S^rptntci, tfeniminii aiirui di.scuirit, et animam exigil. Lude nofi |Km«
tiptrarum {Uatlh. xtiii). Srrpens Cliristus propl<'r venenum nocere, nisi lioininit leiigenl ftanguinmi.
ftaiiirniiam, t iijus n^^iiram S" rpens ille a-rciis t;rre- I.tie.inus : ^oiia urpem.um ett ndmitto tmmfitim
bal, i|ueiii MoysTH in lij^no su-<pendil, rujus inluitu C l'ettit. Oiune autciu veoenum fngi.liim esl, cl Mm
(ierruM>i a ser|i('iitil)us san.iliaiitiir. Kl in l.v jn^'i-!iu aiiinia. quia i((nca esl, fugil vriieiiiiiii fngi^Ml. bl
Etlole prudtulfs iicut lerptHtft (Malth \}. S» r|H-ns, naturalibus Immus ,
quj> nubi:> rt irraiiotuUlibMt
dialnilus iii Genrti ScJ et terpeiit eiul cutlidii>r aiiimaiitibus vidt'mus Mse coflMMoia, vivaci qtta-
fuiulit aiiniiantibut ,
qunt feceral iJomiuHt I)eut djiii beiisui subtililale serp«os exerllit. rn.!« r( lc-
(^•en. iii). Capiit si-iix-nlis, iwima |M'(riii sii(;pt-.stio, ^itur III (ifnesi Serpemi amlem erat iajw<f m •••••
ul in Geiii>si : /;iiu loniertl lapul luum \lbiJ.). IVelus ^Ki arumaiUibui lerrce [Cen iiii. D«dl liilcil PH'
kcipciilis, typus Hupcrbix, vei liimidi cordis mali iiiut, si erediUir, qiiod srrp^nlis capul, ctiafll li
lia, ut vM illud Supra peclut luum giudierit {Ihid.j. «um duobus evaserit digiU*. nihilominut virit Ul
I)raro diulHiliis, iit in iMallrrio Ifrucn itte, quem el UXum (.oriius <il>ji«il pro rjpue frrirnii Aafuil
III .y/adio tuo duro tupei t^vmtlutH terpeuiem torluo riiiil vij. bnnHire (Wi|(nrnl vr»|t|ij. Srrp-niiuni
tum, et occidft ceium qut eti m mun(lta. wvii). vrsiiKu lalia viinl, nl ram p--<1ilius rarrre v>4(va«lBr.
Coliili<-r ilulwluf, ut in Jiib K< ubtleliiionie Mi.MiN coslLt lamrn r( aqiuiiunim nitilMi» rrfMial, q«M
i-^u* f-Ju<-(i4i cti loluber loi h»iui [Job tvvt), i>l i»l. .« usqM «4 iMMH *1«im« f«r»U rfM^
•tiattan gndiire
liiMdii iiia l><Miiiiii iiunIii Jotii (.linsli |iroj<-4 l<u r-.l diipodUt hjiN'ui SqvMils mkm, ^Mal Mfattaa.
diabolus d'' eoidilius liiimiiiuin. Rrgulu» dialiolus rn«(ia, qujM (mritNit. loniiunlur \!m^ «* la ^mIi-
v< I daiiiones nalii ro(;itali..iii» corJa homtnum miI Im-i rorporiv parte ab al«n u«q«* t4 rapal kia
n<-rjntr4, u( in Jerrinij f icr ri^o iniiraM \obit tt- aliquo milidalur, del<ilit rr<i<li(j rnrtam bjbrrv
yii/o*. i;Mi<>iM M<in .-ii inrai/ndti , et mordebumt 9M polrsl quia uhicun<)iir lUr ict4M
{Jcr. viiiK !•.( 111 ISiileroiiiMiiio in quo euil ttrptmi Mvlvil. p«-r <ptjtu xtiirtifll ftJPt #1
inlurent. ^neul. iviii). Aspi, durilia cordifc |MCcaln n« afrh«nlur. Srrpenir^ aaiem din vivrrr JKimlar.
ruiu (aiKdt pra>dicalioiiibu» aiirein cordn noo %c- a tcn ul. (ir|tu«ilj vrierr unnra. »r«C(li
PiVROt. (.\I. 8
:
juvenlaii. rodiro perlHbcaiiliir. Tuiiicje A «osli peiiiiculi, piiliocs, lotidix, larmiis ricinus, nsi..
iie:re,al(iue ii»
sese cxuiinl, (|uibus exuli in hricus inleblinorum diclus, qiiasi himl)icus, qiiia l;k-
quando scnescunl,
juvcnlam rcdcunl. Dicunliir enim cxuvi.c cl indu- bilur, vel quod iii Iuini)is sit. Asrarid;K cosli pedt»-
vix, quia cxuunliir cl intUiunlur. Pylliagorastlicit, cnli, vernics culis a pediljus dicli. Unde et peducu-
losi dicuntur, qiiibiis pcdiiciili in corpore effcrve-
de roedulla Iioniinis morliii, qua^ in spina est, serpcn-
lem Qnod eliam Ovidius
creari. in Metamorpboseon iicunt. Pylices vero vocali siinl, qnod ex pulvere
bis serpcnlium generibus atque effectibus, quando vermis in pulredine carnis nascilur. Tinea in vesli-
<lc eis in Scripluris legas, non te pigeat tcniare, B mentis, cruca in olere, teredo in iigno, larmus in
si aliquid possis in spirilalcm sensum inde redi- lardo. Yerrais non , ut serpens, aperiis passibus vel
Vermis est animal quud plerunique carne vcl de hendo, porrectas molunj explicat, sicque agilatus
ligno Tel de quacunque re terrena sinc ullo concnbitti perlabitur. Vermis autcm mystice Cbristus pro bu-
.gignitur, licei nonnunquam et de ovis n;)scanlur, railitate assumpli bominis intelligi potest, ut esl il-
sicni scorpio. Sunl aulem vcrmes aut terrx, aut lud in Pialino Ego iutn vermis et non homo [Psai.
:
aqux, aut aeris, aul carnium, aul frondium, aut li- xxi). Aut memoria animi peccatoris in iaferni
gnorum, aut vcstimcntorum. Aranea, vennis aeris, poena constituli, de quo scriplum est Verviis eo- :
ab aeris nutrimcnto cognominata^ quia cxiguo cor- rum non morielurf ei ignis non exslinguetur [Ua.
,pore longa fila deducit, et telae sempcr inienla, Lxvi). Aranea vero bumanam fr;igiiitatem significai.
nunquam desinit lahorare, perpclnum suslinens in Unde est illud in Psalmo Et tabescere fecisti, sicut
:
sua artc dispendium. Sanguisug.^f, vermis aqualilis. araneam, animam ejus {Psal. xxxvni). Aranea vero
dicta, qiiod sanguinem sugil. Poianlibus enim insi- ^ corpus babet tenue, in lerra non habiiat, sed pcr lo-
diaiur. Cumque labilur faucibus, vcl ubi uspiam ad- ca aliiora telas quasdam tenuissima viscerum dSge^
hxrescit , sanguinem haurit, et cnm nimio cruore siioiie contcxit* stcut et a quibusdatn verniibu6 se-
uiailuerit, evomit, quod bausit : ita ut rcccntiorein ricum dicitur exOIiari. Htiic ergo exiguo corpusciilo
-deiiuo sugat. Gantarida , vermis terrenus, qui cuiti recte conversi ct aOlicii anima comparatur, qti.ie
humano corpori fuerit applicatus, slalini sui ad- longis observationibus vigiiiisqiie fatig.ttur, terrena
iisiione vesicas facit plenas humore. Mullipes, vcrmis descrcns, sublilisaimas opcraliones virlutum divino
terrenus, ex muitiludinc pedum vocatus, qui con- timore vivificatas eHicit. Post hsec rcvertitur ad illdd
traclus in globum complicalur, nascitur sub pctris sux propositionis initium, qux licct increpelur, licel
ex bumore et lerra. Limax, vermis limi, dictus, tubefiat, tamen fragiliiale humaiiit^iti scilir^et diver-
quod in limo vcl de limo nascatur. Unde et sordida sarum varielaie coiifunditur advcrsitatum. Item
scniper ct iinmunda habelur. Bombyces, frondium aranea fraudcm diaboli designat, ut in Isaia Telas :
verines, ex cnjus texlura bombycinum conficiiur. aranea tcxuerunt {Psal. i.ix). Sangiiisuga vero dia-
Appellaius autem hoc nomine ab eo, quod evacue- bolus est. Unde esl illud in Proverbiis : Sanguisugce
tur, fila generat, et aer solus in ea remaneat. duw sunl (ilia', dicentes : Affer, affer {Prov. xxx).
Eruca, frondium vermis, in olus vel pampino invo- ^ Diaboli ergo fiiix' sunt luxuria et avarilia, quibus
luia, ab crodcndo dicta. De quo mcminit Plautus: sanguinolcntus hoslis humanum genus infcstat.
* Imitatus nequam bestiam et maleficam involiitam Eruca similitcr polcst significare diaboliim, qui ger-
in pampino implicat. i Sed idem nec advolat, ut lo- inina viriulum in bomiiie crescenlia malis snasi(^-
cusla,ui huc illucquc discurrens semipasta diniiltai: nibus rodere ci vitiis pravis exsiirpare non cessat.
scilicet pernianet perituris frugibus, et lardo
lapsu In Scriptuiis crgo sacris, ubi dc tinea et aerugine
pigris morsibus universa consumit. Tcrcdonas Graci meniio fit, niysliciis in ois quscrcndus est sensus.
vocanl lignorum vermes, quod terendo eJant. Hos Nani jnxla allegoriam .icrugo potcst significare ario-
iios thermiles diciniiis
enim aptid Laiinos ligni (ila alque j;ictantian».
Rautiaiii Quae ubiounqne fueril,
vcrmes vocantur) quos lcmporc iinporluno caesye omnein decoicm ctroitur viitutiiiiiobfusc.it, ac ilio-
arboresgignunt. Tinea, vcstiiiicnl(,ruinvermis, riicta, sauriimspiritaiiiim donoriiindissipal. Uiidc piopli' la
quyd tciieal cl co ugquc iiisidcat, quo crodat. Unde dicit Ueus dis^ipiil v$$n hoiniiium sibi
: placenlum : ct
perliiiax, qnod in canulem icin identideni uigeat. omnis arrognnlia aboininalio est apiid Deum (Ps. lii).
Vcjiues carniuni, lieinicrjucus, lumbricus. ascarida;
Tin:^a autcm intcsiinum vitium animi sicuifical.
K7 DE f.MVF.aso i.i:;rii xxii i.in VIII cs
tnJf I)oi!iinus ait in fcvangclio : IhtuiuniaU t/obi* A (eriuiit, UiiipesUlc» tlgni&carr «iJcnlur. ili pr»-
thtiauTot in (izio, ubi neque trniijo n*'</Uc' /int-i de- pric Siroonci nominanlur. K<t ct •ti-l&iuiro ^-ruu.i ui
m-liiur, et mfn furet non elJnduml ncc (uritnluT >ilo dorv) terrato, cr<KO<bioruro lciKn vrolnui
{ilunh. yi). Tiii«.-a \frtj.qiix veUf^ laliiilcr turnnlil, tccanU'» iiilerimnnt. Purci luariin uiiil, qui lolpt
drsigml invidiam, qii* Mudium fMinuiii laror.il. rl MKanuir, ui luilii. CM ^iua e>cam qagnml men
tuw, temni sub Cirra gnttur caifll
'^
iianu|iir drnionrs ali|uc harelifi fcunl, di* qnilius luihent ori» nflK.r:i'.i, ro^lruiii armi^ iifi-
NVriias ail Omnet tiuoli]uol venerunt, furet lunt et nicrgant , pjktuin n •- ;^inl. (.riHifiila» »
latTont\ [Joan. x). criK-eo col jnr du tut. Gignitur in >iIo, aninial qua-
Pivrn imlc iJirti, un le pocus, a pasr«Midu scilicirl. iminauitalo .irinJliini , lantxque rtitis durilia, at
Ilrpiilia «licunliir hri«- , ijtj i" iiaunt i'0 quo<l re- qujmvis furiium irius Im !
t^^riro rrprrculjal.
plainli liahraiii sp«'ci<'m et nalurani : qu.iiiiNis 8C in •Nocte in aquis, dir hum j
i
ii 0\j in l<-fra
profiiniliiiii inincrgiiit, Lamrn in natando n*puiit. fovcl, inas<'uiut rt fcnuna vices trrvanl. Iluoe
Dndr rt David ait : lloe mar^ itiaqnum el tpalioium, \i quidain piscrs, trrraLam lialjrntm rritlam, tmcra
ttlie Ti'pttli/1, quorum non ctt numerut iPiul. cin). \riilnuni df>cc3ijirs. int^-rin unt. Solut ri aniinali-
AiifiMa siint qii.xdjm pnipra pisriiim, indr dicta rri bus supv^-riorcm inDiilJam movrrc diciiur. Ilippopota-
i|iHi(l aniliiiiaiiji iii lorns usuiii, cl naLaiidi in aquu uius viKJtus, qiiod sil rquo siiiiil s dorso, juba ct
(ifTiriiim liabeant. Anli enim Cnpce ulrumquc di«;i- biiiiiitu, rostro rcsiipinnto a primis drntibus, andi
lur, id ost, qiiia »;t in aquis rt in trrris vivunt, ut tortuota, dic in aquis cominor.ilur, n^xte te^etet
focic, croiiodili, liippop<jlaini, Ikk etl, equi fliiviales. depjscilur. Kl hunc iNilus gignit. llullut vucatat,
Pfcoribus ault-iii el lj<'«.lii>> et vulatiliLus antca ho- quod mollis sil atqno tcnrrrimus : cnjii» ciLo tn-
inini:-. noiiiinj inipii!>ueruiil, quam piscibus, qux dunt libidinciii inhibcn, .iriom autcni uculorum Itr-
priiis visa et coginla siiiit. Piscium vcro postca Iictari : hoinincs \rro, quiliut s.r|><: pjstos, piscnu
paiil.itiin co(;iiitis genoribu^i noniina instituu, .tul olent. Miillus in \ino mn^atus : bi, qui indc bib^
ei tiniilitudine lerrcttriuiii, ul ran;p, el viluli, <t rint, lj'diiim vini habcnt. Miigdlus nowni kabci,
konrs, rt r.ij^ii incruli, ri pavi divcrso c<jl.irf d<irv) ijuixl sil iniiltuin .ngilis. .Njin ubi dispo-itat tente-
et rollo picli, ct lurdi albi cl \arii, cl ( jL-tcra qux ril piscaiorum insidia.s, roiiri-siim rrlrorsuoi rediem,
sibi juila s(H*cies (rrrcslriuiii animaliuin nomiiia ila (raiisili( rrtc, iit voljn* pisccni \ideas. ADfuilLx
vin<licaverui;t c» njoribuj icrrrstriura, ut caor^ in C similitudo .iiiguis n<>mrn (l«-dit. Origo ejus r\ bmo.
mari a trrrcnis canibus nuiuupali, quod luordeant: Lndc ct qiianilo capidir, adco l<-iiis c&t. iil quaulo
rt liipi, qiiod iiiiproba vnracilalc alios pcrs<-quantur forlius presM*n.s, Ljnto citius clabatur Kcruul au-
a <(jli)rc, ul umbrj' ,
quia color<* unibrcj- s>uiil : cl tiiii Oriciilis fliivium (iaiiijcii ''j» liiccui» pe-
:t«iriLata*, <|uia iii c;ipiic auri coiorcm liabcaiil : rl ilibus gigiicrc. .\nttuille \iii ...v_Lc qui ct co
varii a varict;il<*, quok vulgo lru< las vmnnl : figura bibc-rinl, txilium vini hjbciit Dracu mariuu» acu-
ut orbis, qui roluiiduk csl, lolus<pi(- iii apite ron- lcos in braniiis halkft ad cjudam
(
t|v>i ijuii-s, qm
Mat. ut vilca, (pio.l hil iiitlar calcianiciilnruin t>olid;i: duiii jiricutAoril, quaquj fcril. vcnriiu n fuodil :
a scvii, ut iniisi iiiiis, <|uod sil bjllcii.c iiiasruhis. iiiidc cl vocjtus. Miirciiam (,rj-' i mininam \iHjnt
Kjus ciiini cuilii < uiiciprrc bjc bclluj ixrbilxlur. i-o qiKj»! foinplin i -c in circiilos. Hjnc fdiiii.ini
lliHC iiiutculi coclcaruin, qiiomni lacle roiicipiunt laiituin cisr trxiis tradunt cl con(ip.'rr « seijMiur
ostrrjr. It.illcnae aul<-in tunl immrnix ma(;iiiludiiiis Ob id a piscatorilnis. (anipiaiii a serjrnlr, tabdu \«>-
besliJ-, .ib cniittcnilo ct fumlrndn aqiiat \(»< at-i'. C.x- catur cl cipitur udi julcm fusUs diOituJicr inlei'-
teris riiiin tM'kliis iiiiii» allinN j.n iuiil uii>|jt. Iljllnii imitiir. Conriijr , i i ix |,|«\r bac ex causa voctur,
cniin (•i.rir cniiltrrr dicttur. ('.cl<* ilicLa-. Iuk" < sI, qui.i dchcicnli- luiia i jvanlur . id r\! -.,--..-
''
ob iniiiiinitalcin. Sunt rnim iniicnlia gcn<'ra bcibu- Oiiiniiim rniiii (.busoriiin ni.vris ain
rnm, cl aB>|ualia miMiliuiii (nqx)r.i : qitalit crtui conci..inini imrenirnlo lunar UH-mbrj lurg^tcmK.
eici-pil Jonain, rnjiii ulvut tJiiLc iii.igiiiluJiius fuil, dcfcclu cvacuan(ur. I.uiu rniiu ruin in Mifm«iio
ul iiisl.ir oliliticrci infcriii, dirciiti' |>io|)lirla : A.j.iH>/i fucri(. JUgi-( buinorrm : cuu vrro la itBftclW «••
tit me de ventic iitfcrt [Joh- u). K|ui inariiii, quoJ ncri(, liuiiiorct minuun(ur.
taiM 4vtiet 4k- Iloc
priiiia parte C()ui tunl, povXrcma Md\unlui in pi- ( uii(. ('.U4II bjrauli mpnntj-poMiioiiii MMaeii. coe4JflBt
Mrm. Iloiat dikcunl (*uc i>ovr% niiriiins, qiuM liu \rro prr diiiiiniiiritirm qua«i lOiKlluLr. r..tf Kt-
eat. Cj-ntlei a colorr app<-lla(i nam (xniliuni r»i nnii mullj gcnrra »uNl, intrr qntt r< roarKinlile
viruk* ( iiin niKrn, u( c»( niarr m-ilinot rcrluni lu 1.1 'i'i '
''•r dininlur. in quiruni c«ri»r prrta»*
briil \iHabiiluin, quivl \occi boiiiiiiiiiii ifiur, *us i< • *<)b"liliir IV q«ib«i* tr»dnn( bi. <{mi
vd quod ad lyinpboniani (C''<'K-iii>ii < ')( aniiTiii.tiiiiii s-ri(rs. rr nJluriik, «<n »h^k| uorlaruo
Niliil iii mari m loi iu« udi : nani plcrumi|ur tali-ii- I' '
,
' > Jpp^iiiiil, e» ei ru4e«ii rv»e» iMarf*-
tti nMvet (rans\i)ijn( (^tiuixln aiiicni piM-ludunl iii rrium coiuipiiiDl I .kW* rl nrUv iiiMMinttibtr. Ilu*
Qiicikbiii, et undarum ic nuiiilnis vdlu pr.rcipili rur r(»-hli-j cti nuri». i ria ab atu:i>iM ct aiycn
«0 B. RABANI MAURI ARCHIEr. MOCUNT. OPERUM PARS 11 240
Ulc, qiKC alio nomine conchyliHm nonnnaliir. Pi-o- A cum implctn cstet^educcntes ct «<?»te« lUtas sedenlea.
|»lcr (|uotl circumcisa fcrro l.icrymas piir|>«rci co- clcgerunl bonus in vasa sva : maios uulem foras mi-
loris einillal, cx quibus purpnra linguilur, cl indc serunl (MnUh. xni). Sub qua parahoJa f-aiicla Ec-
iiiore eJicilur. Canchros vocari, qux conchse sunl, comniissa, ct per cam (juisque ad ocicrniim rcgnuni
irura h.il)<H^lCR, inimica oslrcis animalia. Eoniin n pr.Tsenlis sjieculi fluclibus trahilur, ne in aUeniae
cnim carnibiis vlviinl rairo ingcnio. Qnsc cum vali- moflis profunda mergalur. Q(i?e ex oinni gcnerc pi-
(lainlcstam cjus apcrire non potcst, exploral, quan- sciuin congregat, (juia ad pecraiorum veniam sa-
(loostrea clauslra testanim aperiat, tunc caiicer I..- picntes et faluos, liberos et servos, diviies ci pan-
lenier lapiUum injicil, alquc imp'<lita conclusionc peres, forles et iii(irmos vocat. Sed littns hoc fincm
osireac carnes crodil. Tradunt quiilam, decem can- mundi indicat, sagcna sanctan» Ecclc.siam, quain
< lis cum o^imi nianipulo alligaiis, oniiies, qui ibi trahebat. Et qnidem boni pisces, hoc csl boni liomi-
sunl, ioorpiones ad cum locnm coiluros. Duo siint ncs, tunc recipiuniur in vasa, lioc esl, in ?eiernas
aiiiem geacra cancrorum : fluviales el marini. Os- ducentur mansioncs : maii aHtcin foras roiitcniur,
trca dicla cst a testa quibus [quoe] mollities intcrior in caminum videlicct ignis, nbi cril flctns el slri-
carnis munilur. Grspci cnim lcslam oslrca dicunt. p dor denlium. Possunietpisces sapientesisiius mundi
t>strca aulem neuiro, carnes ejus feminino genere signiftcare, ut est iUnd psalierii : Volucret copU, el
dicunlur. Musciili 8uut (ul prgediximus) cochleae a pisces tM«n's, qui perambulanl scmitam maris (Psal,
quorum Ucte concipiuntur oslre», el dictt musculi, viii). Yoliicres coeli, supedji homines, qui inflali
quasi masculi. Spungia a fingcre dicta, id est, niii- vcnto jactaniiffi, quasi per inane aeris effcrunlur, ct
dare et exlergere. Unde Cicero : « Et fingebaJur huiaitia dei^piciunt, ciim allius elevantur. Volucres
f^pungiis sanguis, » id est, exlergebalur. Animal au- enim a volaiii crebro dictaR sunt. Pisces «lim maris
tcm esse docelur cruorc inbaercnte petris. Unde et phiiosophos foriasse signiricanl, qui hiijns mundi na-
diim absciditur, sanguinem remiltit. Spungia eniin turam erratica curiosiiale pertractant. Nam siout
cava mystice significat dolosara infidelitatem jnd.^o- illi posita fronte iiincra sibi reserant pelagi in un-
luiii, de quibus scriptum est in Evangelio : illi au- dalione confusa : ita el isli capite dimisso vcnas rc-
tem spungiam plenam aceto hysopo circumponentes ob- niin ratione humana assiduo labore perquirunl. Scd
lulcrunl ori cjus (Matth. jpxvii). Nam de ipsis au!- cum sint pisces et fluniinum, non vacai, qviod hic i>o-
mantibus alia sunt viventia in aquis et discurrunt, suil, marisy pr<^ter eos, qui sibi vidcntur csse sa-
vl plsces : alia, q»x stant fixa, ut osiresc, icint. piciilcs : verum isli tah^s, eonjm^pie similes DoMtiiii
spungiae. Ex his alias inares dici co qiiod tcnues C pcdibus feliciter subjiciunlur, quando ad Christiaii.-B
sint Gstulx, spissioresque alias feminas, qiii majo- venerinl religionis aflectum. Piscalores, AposJoli vel
1'ibus Kunt ac perpetuis, alias duriores, quas Gr;e- caeteri praedicatoiTS. Un;ie in Evangelio legidir : Jie
ci appcllant tragos, Ct nos hircos has dicere possu- post me,et faciam vospiscatores kominum f\eri(Matlh.
mus ob asperiiatem sui : uioliissimum gcnus (ianim iv). Elin malam partemper Isaiam r fMgebuni pisca-
penecilli vocanlur eo quod apix sint ad oculorum lores (I»ai. xix). Pisces, sancti. In Evangclio: Et trn-
tumores, et ad extergendas lippiludiiics utilcs. Can- xeruntreteplenum piscibus magnis (/oan. xxi).Pisoes,
didx spungix cura fiunl. Per xstalem euim nd rcprobi. In Evangclio Malos aulem foras miscrunt
:
solem siernuntur, et, sicut cera Punica, candorem (Matih. \\\\)\ el iu Osee Sed el pisces maris con-
:
LibuDt. Animalium omnium in aquis vivenlium rio- yregabatUm {Ose. iv). Piscis, Dominus Jesus Chii-
mina ceiitum quadraginia quaiuor Plinius ait divii>a suis Iribolationis igne aftilus. In Evangclio : Vosue-
iii beiluarum generibus, scrpentium communiuro ter- mnt coram eo partem piscis assi, ei favum ntcUis
rx et aqux, cancrorum, coiicharum, locustarum, {Imc. XKiv). Pisces duo conjuocli quitiquc panibus,
poleriduuj, polyporum, solearum, laccrtorum, ut io- duo testamenta lcgis, vcl duo charilatis pr.iK%pta,
ligo, et huic similia. Ex quibus niulla quodam na- sive duae personsc, regia et sacerdoialis. In Evan-
lurae intcllectu ordinem teiirporum suorum agno- ^ gelio : Et acceptis quinqne panibus ci duobus piscibut
scuot : quxdam vero in suis locis sinc mutationc {Maiik. Mv). Hamus diviuilas Filii Dei, qux carne
vagaolur. In piscibus auiein ferainis ali% conimi -
induta latuit hamus in csca. De quo hamo Doiuiniis
stione onasculi concipiunl et pariunt calulos : aliu; ad Job kK|<sens ait : I^unquii abstrahere poteris Le-
ponunt ova sine masculi susceptione concepta, quic viathanhamo tuo {Job. \L)?quia idem bostis anti-
iteniui insequentis soi scminis jactu perfunduntur : quus humaai gencris, dara raore piscis escam cor-
etqu£ hoc munere fuerinl afllata, generabilia fiuiit : poris Doniini per passionem momordit, enccaius
qux vero perfusa non fuerint, slerilia perseverant e>t per patientiain divinitatis. ilem in malani pariem
aut putrescuDt. Piscium autem vocabiilo aliquatido pro diabolo pcr Habaciic : Totum in hamo suo levabit
boni homincs, aliquando vero luali in Scripiuris (Uabac. i).
m/
- UH VIII m
jlijt .
A ^mi el fil arboT, ua *l t^mtomi tJm^ftt .1 k*h
iii p.!rdi\ ^lix jil maiiuiii^c bulilKiiiiil, ul .Kripi- lent tm ramtt fjMt[lt<iHk.
:
iiii). F'rjniicain Eva».
(i^r : alix rvroriiiidjrit, ut |raraiii«rirc'> : ali.c liiiiiu- grlii niiniina cu mmilbm ^ipJimt (oraMi oroJi»
uuiii conversaiiou»- ili-lLTt.iiilur, ii( tiiriiiiilo : alij' in Mpieiiduni it(i«s mwdi i«drmri( ia arl-irrm. lu
!«
:
Jrvrtit MH-rel3ni >il3Mi ililif;iihl, iil luttur : alu' tit TOln. rrs ca»li, quu fd rr«sVn(jutll »r*
Mild iwiiiiiir n-pcrto pjM-iiiiiur, ul uiis4*r .ili.i- < ariic» for(iiu.liMr« t^TviOo msftrtfaiat brniirr d«^-
Dri
•rdunt et ra|)ini» inlcoiliJnl, ut milvui» : alix inrurix, mui, vmiant rt balntnil in nittn rju%. R^tmiH
p«-
(invia-?) qux inanrnt iii iiM-it ft4*mp«T. Alix* adveiitillR (o evangclicjp art>on*, qnr dr fcrano timfi^ cn-
rn^frtiintur, ul
qii.L* pioprii'» t«rnipoiiltii<i ciniiiix, veril, dogiiiatiim <*t»c dMr^titalr^, m quilxj» wipo
liiriKi lin^ ali r c<»ii;{r»*^j*, i;l rul, ^'rcKilim \obfi- dictarua vuJiKrum unaqorqiir Avr*
le«», iit sluriii rl < oliiriiu-r<» . aiix boliv.ig.-i>, i.l ti.1, Kint dnMSM. In.le rl in Ap«M-al;, ,,.. .
.i..,.^ ati-
«olit.iri r proptrr iiiiidi:!» il«*pra*djiidi, u( ai|iiil r, iMit dicitur : Ar^i. qM<r rolattt p<r mudimm emlmm,
aciipilres, i-l qii.rruiiquR ila .siiul : alix viKtbii» ••(n-- trmilea4 cirnnm ma/jmam [)a, ul m^tmdmctlit
eatmem
piint, ut hiriiiiilini-g : ali.n rantut rdnnt dulruiinius, Tcgum,f\c. (\po<. XII). Kl inSalosfoor Qmt iR«i;i.a'
ul j\\v wriat mendatio humc pauit temim»
lyfriiiis < i iiMTiiJ.i : ol vo<«'s boini- , (Prot. \). | Jm
iiiiiii iiiiitaiilnr. iil pMiLinis rt pir.i. Suiit vl aiia jj auuni ip»c sriiiiitnr •vrt voUolct. Avit, Saiv^tir.
fcicu( ginrri-, i(a c( nMirilms iniiuin«>rabili.i. Naiii vn 1'nde in Jol) iJc JuJ.ra. qux iii ruio rrcdilara coii
lucruiii qiiot gciicr.i siiil, invrnin- quonii|iiain iMtt&c rrat, dicilnr [Job. \\\\\\) : Mam tqmorant trit.
diilii il>: rtl. N)*i|iic eiiiiii oiiinij l:idix r( vl-Ultiopix Avis, plcl>s Judxa. Iii propliria ymtim tu Stom iit-
aul .Sryihi.T «•c>M*rln «piis pcm Irarr pot.Tit, ijiji ca- ut arii colant {Itat. \\\). lir har p|.'Jtr igur^li-
riini K''""* ^^^ difli:r<iili.is ii(ivi«-t. Avcs dK:Li- co lcr m {)< uti-ronomi') prr.ipiiur . ,S» ambuh'trit p^r
«|iio<l vi;<s certas iion halraiit, sdlicct per a\ia quav tiam, et in arbore *el in lerra niduim at t imrxment,
<]ue dit<-iirriiii(. Alit^-r, qiio.l alis alLa inlriidaiit, fl mnlrem pullit tel ont detmper imcmlmmtrm : ••
r( ad KuliliiiiiJ rrmiKio alarum roiiscriHlant. Vulii- lcnrbit eam rmm filnt, ted abtre poiieni, emylot It-
Cirs a vol.iii<lo. N:ini iiikK: volan*, iinU; r( anilHi- mciu filiot {Dfut. i\ii). Qiio.1 .Ir A(i«is(ol.s jndHIifi-
lare dinniu.s. Vula nniu diriliir mrdia pnni p<-«lis l;ir, i|ui ri i*ai!)*in |.li-br p<*r Chri^tLm [VrMnionui at
livc nianiiK, r( lu aMluis vob p.in» midia aljrurn, &iiiii|iti tiiut, ilb v«*ro rrluta. Avit .li.ibolut ia Jo6 :
qiianim inotii piniu* jpi(an(iir, inde volucrt*s. Puili .Sunqiiid illuiiei ei qmati mvi f {Jok. \l ) AliqMaod^i
diruiitiir uiiiiiiiiin avium nati , snl i-t animaliuin vero voliirrct significanl mali, ntu«, qiii kd-
<{iia<lru^M*)iiiiii iiali, pulli diinnliir, rt lioiiio parvus luiit t<'mriii)*m in via potilum, jnvLa partbolani
pullub. Ilntiiilcr iftilnr iiJli piilli t-o quod |h)IIuU. C i**'"K*"''C-»n' ' '"<• ^'"^ ^i-» PTo mrnv rit w.lul.»
Vnile e( vcs(is iiigia, piilb di. t:i n>t. Al.t- siiiit, m.ibnjiii cogilalionnin nicaiu triia alqu.* arrfacu,
in quiiiut |Niiiix iMT oriliiH-.n t]\.K vubndi rilnlH-iil iic vcrti kciiicn rtnporr at grrnnnjrr tuflkjal a(-
uium. VncaLc aulrm ab*, qutxl Im avct rompli-ios .{iii; i(k*o quiil«]iiid l)«>ni tr.nini» viiiiuj uliv \\jr
al.iii( piiilot» ar fo\caiit. I')*iin.i* j p«-ndoiiilo, id rs(, roiili^crit. |>«-ril, i|nia iinprol.o p.>vMnu* cifilJliodtt
vroljiido dii l.i* : un.ii* ••( p4>nilcrr. Volurr.-s niim trantilu r«>iicnlcjluin .i ' >
* •
^y, ^,.
p«-iiiiariim auiiiio inovnil -
qiiJiiiio sc j.-ri man- cle volucrck rtrli, tiv ^ ,
^. ri|jliw]"«
<l:iii(. 1'luiii.i, quasi piliima. Nain ticul pili iu qua- tuiit njtnrr, hive ipio«l pcr arra volilanl. afi^l-
driip4-«luiii corpon*. itj plnm.i in avilHjs. Aviniii ijnlur. AJa- ijuippr in Scriptunt tignifii jn:
i
r-
aiiU-iii iiomiiij iniilt.i a soiki ViK:iit «on^tat rtsc com- c pta rhanljli*, quibus a.l orlr*(r r.^niim co»-
IxiMla, iil ({rus, rorviis, ry^nun, pavo, milvii», uin- M.ii.lilur, sivc iluo lctlJinciiLi. vi< ' ' ' • - -'-«
la. curulus, grjcuiiis. ct c.il.r.i. Vjri.t.is niiiii (iiicrnhin, rl iii Ki.-cbiclc animj <
.
,
vurii roruiii iltHUit ti.Miiinni. quid nomiiiarcntur. aiis xii.ilunt ror^Mik tuum, o«u*ndjtur. .\lv iri,
Volurrrs jn^j.-ii «niit, sii nt iii Job pni origiiK* prj-dicjlio diviiia |H'r utnin>qur U-tUinealMl ia b«C
tapinili.i* volurrc*» ru*li iii.ltjs lialM*rt*. Volucn*t ho iiiuii.lo, qui in M'i ilirbut rjftut rt(. iiia— liaU.
minrt i>u|H-rlii. Iii psall)*rio : Oiet rt Ouiws uHin-r I> I" \^^ti Sa aliv mni. et uj mlm *.'(-'- h: 1).
tat, imtuye, rl pecura lOiMpi, io/b. rr« («r/i. et pi- .\|j' tu|H*rliij, vicnt iii Jub pn) li.rrri ii(«r :
utt marit (1'tal. viii). Vuljtilia, a|N>sl.tL, vcl .iin- ( um Ifmput adtentrM, im mltmm mlat trifU (imk.
ncn lancii. lu KvanKelio : TdHn ni<-i et tolaiilia oe- tiiii). iVnna* quotpic iigniriranl Scnpiuras tarra*.
riM *Mi«( (Matlh. i\ii), id ctt, pjtrcs Novi ct Vo U( rs( iliutl iii PiLjliiMi Ptmndr foimmb r dtmrffmtMtr
(rrit Trtlaiiirnli. Vuljlut, tJiK liiriiin a.l iMniinuin [Vtal itvn) iVnnr, ammx "~-['T'm t*«l. Tnl
Dcuni aMciiMiH. vcl iii S< ripliiris inirll.-i luv In \><, A viiiui)'^ ctiruin lii Pkjiuvn : ti t^imri» mprr ftmmt
(erio : Volabo el teifuietedm [l'tal. tvii) Avc* aii i-<-N/c>rHiM \Vtml ivii). K( jlttx St tmmpmtrm prm.
l.-m sive voiucrct divcrtat tigiiillradoiirt lijl)«-nl. nai itnle lutem tPtml. iiiwili) ^ »«Ju * rrf^> KrvV-
Alupijudii ciiiiii vifriiiiic.iiit Ang.-lut, ut rs( illn.l tiim .iiit ri-.]<ii< in \aiv-|.^nim tJ|tnirK-a( in rvcvfwv,
/Im r(r.'i nnnMNliair i .'.'riii «-^mj [tHl.x), ali<|ii.inilo ii( rsi illu.l in rs^liixi Vdittt lar^NU n^t 4»mmm,
Ijnctot lioinnics. ut csl illu<l il<- grjiio Miupik I. fi tuTlmr mtdum, *h trpfnmt pmil^t im*» (Ptmfl.
m4m bMU
sliiiiuiiiuiii.
,
ifuuiem omitibut trnii
mn^Mi omnibui p/rri-
i.wiiii). Imk ni(. Hliut ttMM
Filii tui sintl uovcUa' nidum sutim.msrepil eos {Deut. xxxii). Aqiiila, ilivi-
pcUenlur : iit esl in PsalWrio :
in circuitu mensce luce {Psat. cxxvii). Ali- nilas Filii Dci. In Salomone : Tria itinl di^icilia
olivarum
<|Haii(io voro pulli in niabm partem accipiunlur : »1 mihi, et quarltim penitns ignoro, cic. {Prov. xxx).
speiii signilical. Undc legitur In Evaiigelio : Aut XXXI X.) Et in Evangelio legitur : Vbicunque fuerh
ifui» ex vobis si peticril patrem ovum, uutuiuid por- corpus, illtie congregubuntur et aquila; {Mattli. xxiv).
riget ei scorptonem ? (Luc. xi.) Ova, liaerelicorum di- Aquila diaI)ohis vel Antiebristus. In Ezechicl : Et
scipuli. In Job : Relinquet ova sua iii terra {Job. ecce aquila una grandis {Ezech. xvii). Aquila, gcns
xxxix). Ilciii ova pracdicatio liccieticoruin. lii Isaia : impia, vel civitas in aliorum depnedationc decurrens.
Qui comederil de ovis eorum, morielur [hai. lix). Et per Michxara contra Samarinm dicilur : Dilata,
Piilli, saiicti. in Psalmo : Et turtur nidum, eic. sicut aquila, calvilium tuum {Mich. i). Viiltur a vo-
{Ptal. Lxxxiii). El alibi : Et puUis corvorum itivo- latu fardo iiomiuatus puiatur. Magnitudinc quippe
cantibtueum {Psal. cxlvi), id est fideies de infide- prcepetcs volatus non habet. Ilarum quasdam diciint
libns gcnlibus. Pulli aquili;, fideles in Ecclcsia, iit B concubitu non misceri, et sine copula conciperc el
in Job : PuUi ejus sangtiinem lingent {Job. xxxix), generarc, natosque earum pene usque ad centuin
i(l est, sacramenta passionis Domini. Aqiiila ab annos proccderc. Yullurcs autein sicut et aquilae ,
acumine oculorum vocala. enim conluiius Tanti ctiam ultra niaria cadaveia senliunl: altius quipi>c
esse dicitur, ut cum super maria immobili penna volantes, miilta qu:e montiiiui obscurilate celanlur,
feraMir, nec humanis pateat obtutibus, de tanta su- ex alto illae conspiciunt. Rccte crgo Mcdiator Dci
blimilate pisciculos natare vldeat, ac tormenti instar ct hominum, Redemptor noster, vulluris appclla-
liescendens raptam prxdam pcnnis ad litlus pertra- mancns iii altiludine divinitatis
lione signalur, qui
liat. Nam et conlra radium solis ferlur obtutum su% quasi a quodain volatu sublimi cadaver iiiur-
iion flectere. (Jnde et pullos suos unguc suspensos talitatis noslrx conspexit in infimis, ct sese de c(£-
radiis solis objicit : et quos viderit immobilem tenere lestibus ad ima submisit. Ficri quippe propter nos
acieui, ut digiios gcncre, conscrvat : si quos vcro homo dignalusest, ct dum mortuura animal pcliil,
iiiflectere oblulum quasi dcgencrcs abjicit. Iii Scri- inortcm apnd nos, qui apud se erat iiiimorlalis, iii •
plurxsacra vocahulo aquib; aliquando maligni spi- venit. Sed bujus vulturis oculus fuit ipsa intenlio
rilus raptores animaruiii, aliquando prxscntis sac- noslrae resurreciionis: quiaipsc mortuus ab xtcrna
culi polcstales, aliquando voro sublilissimx san- C nos morte liberavit. Ille ergo perfidus Judoeoruai po-
clorum inteiligcniiiC, vel incarnatus Dominus ima puliis mortalem vidit sed quod morte sua nostraiii
:
celeriier iraiisvolans, et mox summa rcpetens desi- morlcm destnieret, minime allendit. Seniilain igi-
gnatur.; Aquilarum nominc insidiatores spiritus ex- tur ignoravit avis, nec intuilu6 est oculos vulturis .
primuntur, Jeremia allcslante, qu» aii : Velocioret quia eisi vidil cum, qucm in niortc tcnuit, viderc
fuerint pertecnlores nostri aquiliB cceli {Thren. iv). noluit, quanta viix nostrai gloria de ejus mortc se-
Aquilae vocabulo potestas tcrrena figuralur. (Jndc queretur. Unde ad crudeiitalcm quoqiie perseculio
perEzecbiel propheiamdicitur : Aquila grundisma- cxarsit, vcrba vit;c pcrcipcrc renuil, praedicalorcs
gnarum alarum, tongo membrorum ductu,pienn plu- rcgni coelorum, prohibcndD, saeviendo, feriendo re-
%His el varietate venit ad Libanum, et tulit medul- pulit. Vultur pcccator praedam de aliena morle ra-
lam eedri,et summilatem frondium ejns evulsii {Ezech. picns, ut in Levitico : Yullurem et similem ejus ne
vii). Aquilx vocabulo vcl subtilis sanciorum intcl- comedas {Levh. xi). Gjues dc propria voce iioiucu
ligeniia, vel volatus Dominicx Ascensionis expri- surnpscrurit. Tali cnim susurrant sono. Uae autem
milur. Lnde idcin propheta cum sub animalium spe- dum properant, unam seqiiuntur ordine liiterato. Dc
cie Evangelistas quatuor se vidcre describciei quibus Lucanus : Et turbata perii dispersis littera
{Exech. i),in eis sibi hominis. leonis, Imiset aquihc D pennis. ExceUa auiem peiunt, quo facilius videant,
faciem apparuisse lcstatur, quarlum procul dubio qnas petunt, lcrras. Casligat autcm voce, quae cogil
aiiimal Joannem per aquilain signans, qui vulando agineii. Ai ubi raucessit, succedit alia. Noclc aulem
lerram dcscruit : quia pcr sublilem intelligentiam excubias dividunt, el ordincm vigiliarum per vices
interiia mystcria verborum videndo penctravit. faciuni, icnentes lapillos suspciisis digitis, quibus
Cunctarum quippe avium visus acies aquil* superal: soinnos arceaut. Quod cavcndum erit, clamore iii-
ita ut solis radiis fixo.-; iii nulla ge ejus oculos lucis dicant. iElatem in illis color prodit : nam scncctutc
suae coruscatione vcibcrans claudal. Ad pncceptum wigrescunt. Grues quippe illos significare possunl,
ergo Dei elevaiur aquila, dum JussioniLus diviiiis qui in coenobiis communiier viventes, unius tamcn
obteiuperans in supcrnis suspeiiditnr ndcliuin vita ductiim scqui iion spernunt, vigilias exercent, el pro
quseet in arduis niduin ponere dicilur, quia lerrena invicein solliciti noctumos cantus in psalinodiis edere
desideria «lcspicicns, spejamdecoelcstibusnutrilur. non segiics fiunt. Unde dicilur : Grues una sequuniur
Inirdais nidum poiiit, quia liabitationem mentis sux et iitterulo ordine voianl. Ciconiae vocal* a sono, quo
in atkjecU el iufima convci&ationc non constravit Aqui- . crepitanl, quasi cicaniae, quem sonuin oris poiius
7ij DF- LMVERSO I.IUhl X\ll. - Llll Vlll ilt
ftio (|uam yix\i, «juia oum qin(i<-nU> rostrn rsriunl. \ non etoianl. l uk- in lijia lci^iinr Et erH ewkilt
II. I' vi-ris iiunli r s(n iclalis coriiili*^. s>>rp« iiiiiiiii h»- dfuconum, ct patcua uruikionum {lia. t\tn\. Anlrft
Rles nuria Irantvoljni, in A^ijni roII«^i lo afjniine \ocal4, quasi arJuj , mJ t%l, prupier alun «obiM.
prri^uiil. l^ornicPH ilurri eas |im-(Tdiinl, ci ipMqiiati I.nrunu» : quoJque »utu tolare ardtm; (oraiidal «11«
eitnilus provi|iiiinr. Ftimu illit rir«'j Olio^ pieiat. iini>rcs, rl tiiper nu|jr« r^*>|jt. ut proeeB.»* Inaw
N.iin a l«'o nalos iniptii-.nii fovi-nt, iit a><>i<liio Incu- M-nlin- non posikil :
•"-"- 1 '•• — ''tit volavcfii, g^
bilu pliJinas rtujnl. ^iMnliim aulem teiiipns imp^n- frninrat t< mp<-ilaiciii 11 ranulMl •(•
(leriiil in rrlilms eiluramlis, tjntum «l ips^e inviirni nanl. Iljec avis potrU fti|rnificarr aniina% rlecionia,
a pullis MJis nliinliir. rironi.i i;;ilur providos bominos qiiT fonniilantcs perUirbalKMHrm hujut
nijjniri» at c\ c.iwlon vrvns l)ei in «onNrrsationr sua, lurlc priM:«-llis prrvrutOOUai» t^fgf
qiti p^rvipiiiiiliir srrprn|« s, cl vrnciia eoiuiii pro iiivolvjiiiur, iiiU-fltionem vitm Mjpcr f««nri»
iiiliilo liiiciint : qui.i malignos spiritu^ ruiu vi-nrno- p^iralia ad sert-niLalem palrix cfzWlit, uLi a^uii
nit ft;im:;rsiionil)us m\% in&ecianl4>s a<l niliilum rrji- l>ei vullu» ronspit iiiir, menies suasclrvanL l'h<rniv
giiiil. De quiliuH rl Jrrfmi.is ail : Turtur el hirumlo Arabue avis, dicU, quod cuiorem Pfa<roice«m kalkcal:
rt ciconia coynoterunt lempm adtentut tui iJrr. viii), vcl qun<l kit in lolo orbe unKularit ct Mka
lioo eslli-nipns, qiio siiuta trdciia in ativrnlu B Arali^ siiigulari>m plia-nirem viirant : hxe qviiifen-
Sjivatnris conf^reganda cril in uniim. Olor avis rbl, tis ullra .inni!» vi>i:iis, dnm sr vi !< rit «.'ninssc, col-
«^ue,iii Grx(i ty£iium .ip|W'll inl. Oior jutem diclus, lcclis aromatuni vir^'ulti% ro^nm si 1 loslruit, Cl
qood sit lolu» pliimisjjlliiis. iNiillus enim inrniiiiit conversa ad radium solis alarum pla.isa volunla-
rygiinm nrp;ruiii Olor i-niiii (irTCi; toUiiii dnilur. rium sibi inrt n.linin nutril : sir.-^ne ili-rum dc cir.c-
(!)f[iius aiit<.'m a ciitemlo C>1 appill.itiis, co qiio<l nbus Kuis PSurgil. Ilyc ctiam p<»lrst signifir.ire rc-
rariniiiis ilulcediii<?m inoiiul.itis vocibns fundil. Meo 6ijrreclinn«>m jiislornm, qiii arnmatil>us virtulum
auleiii suaviicr eiim canere, qnia rollum iongum et collcclis inslauratiunem prioris vigoris posi m.)rtriii
iiiOcxiini balwt, rl nercsse est rliirlanlnn vocem \*cr kilii p^-j-pjranl. Cinnomolr^us el ip*a .Vrai.ir avi».
longuii) rt n«'\iioMiiii iti-r varijs redib-re moiliil.itio- proindc ilJ vocata. qnnd in e\rcl» s n "
ns lr\r-
lies. KcrUir 111 liyperl»or»-is pailibus prrriiienlibiis nl iiidos et fruticiinis cinn.imi : n ., ...ain n<iii
liliiani-tlis obir<-^ pliii imos ailvolarc, aplei]iii- ad ino- [xissuiil ibi hominrs ronscenifere pmpicr ramonim
dum cont inere. Olorcs .Tutem I.q tioum notnen est ; nam ultittidinem rt fra;;iliUlem, ros.lrin niJos (dumliati%
Orxcc ry{;ni dn untiir. Saiil.T »ern sihi liunc lionani 3|ip<*liint jariiiis, ac sic ciniuma ilia drjwnunt, ei
prognosin faccrc dicunl, sicul i4-lmilius [Macer] ail : prcliis jiiipii.iritius vendunt - en qii<>4l cinnamuui
Cvpnui in 3us(>iriiv snn(ier 1r(la>mui iles. C niai^is qii.iin alia mircatores proiirnt. rMiii.n* in
Hmiic u|iUni aau>x' <pu4 le noiioier^il uuJat. m Indix- lillorilius ^'ignilur, c«)lore tiridi, 1 , -
Gracco nominc dicilur. Quod ainiual iii siniiiituiiiiic rt arlicuiata vcriia cxprimit. ita ut si enm noo viJr-
^avis prnnas haiierc vuietur, tanien d<; tcrra uiliiis rii, liomincm bxpii pulcs : ci natura aul<*in salnlJl.
noii I li'\aiur 0\a siia fov<-rr nrnligit. scil projcclj dicrns Ave, vcl Chlire ; catrra nomina inslituiioQr
t.iiiluiiiinoiio fiiiii piilvcns :iniiii:inlur. iVr struliiio- discil. Ilinc rst lilud :
neni ii)yiili<-c liypornia' signilirjiitur. Inde per l*ro- ISiitiru» a vobi» aliorum «mmdiiu Ji»cani :
plirLjm dii itur : Clort/icant me brtlia agri, draco- Mar prr me di«*»ci direre Ijhm, »». .
nrt el tlruiliionct (Ita. \iiii). ^.hiiil ciiini (Iraconum .\lc\i)n. J)cl.ij?i \oiucris, dicta quasi alrs nreaM*, »•
iioiiiiiic, iiiM in a|)erlo inalitiosr m<'iilrs e\piiiuon- quixi liicnir in st.ignis oceani uido» facit. p»ilVi«i|«*
lur. qii.i- pcr tcrram vM<pcr iiiliniis c\)Xi(atiiiiiil>u^ e.lu. it, qii.> eicubante fcrtur rttcnto r«ji»ore prla
rcpunt? Quiil vero pcr slruliiiimis vocabuium . nisi gus siientibiis Tenlis srptrni dierum tranquillilatr mi-
hi , qui »c Ixmo» simulaiil, deiinnantur, (|ui sancii- lr»crrc. rt ejus fi tibui educjndi* «btrquium ipvj
latib vitJiii, quiii voLiliis pcnnam. prr «peciciu rrt»- renini nalnrj pr:i-l»cre '" '
'
a\l» e^t ro«tro
int l.rt^.-.~lnu%
iicnt i-t jier opera non cv<-r<eiilM.I<)rirK ari ilaqnc K- lonKo. quain r.rxci on«K . .
honiiiius a dracone vil ftlniliiione asM ril, i|iiij tl gi-nu» vidjlilc, iliclnin, qnasi ror rjrni. \r . ,
a;)erlc malos ct liclc bonos pl<ninique ad sua ob»r- e» truipore non>rn arcepit ro quoil lorem fuSH-n«
i|uij ei intinu cogiljlione convcriit. V<i icrte afri crepuuuit) vrs|«Tlino rircuDi»«\ial. I
'
>i.-» molu
l>eKtia diiiinniini, iii i-sl, dracuucs sliulluoiicMfik- arla. rl tcntns^iiniN hrarlnnmm in< 1 1:' » Mj«prf»<» ,
(;lorilii-aiil. rum rnbin. qtix' in illo rsl, ca, <|u.r in aiiimal miiritim »innie. n<<n inn vtxc n vikjn» qiMMi
liiK- nitiniii) ilitiltiin nit-iiil>riiiii iIijIkiIi fiierjl. ^ciili- \tn.lon- *pr« ic qnotpir volttili» sjmwl ti ^madr»-
llia» rXali.il Ijti propli r iiijlili.iin ilr.M-iiiiuoi n<> |i. .., i|iio<| in aiii» avilu» rrprnn iv..« ««virl \<^^ct
mine c\proltrjl, et proplcr b> jm<iimii \<h jbulti stni- liliiinr« »'inl i.k»4<\r«ni ino«%lrj lcnrbm iksdiLi. !M
lli OiiUiii UoIjI. (jiiJM (inni jtriinas .ncejiil )|rii(ili- Isiia Irpilur I I «4«rrlii M<r««« ** t<tt^tt»lt*m0t
t.is, ftc*ti voLrc non jioliiit, ijn.r rl njlnuni ijlinni» ^/»j. 11) ><x-|UJ Jiritlir prti r-. quod m»rlr «(4«l H
h.ibiiil, el at lioiKoi rJtioiiiN it;it«iri)il rnlcNl ctiitn prr dirin non j»»>\»il vitlrri. nani r\n»lo %f4r(*«lore tf^
stnilliio iixrelicos vri phil«v<M)j<ii<ts sij^iiilirjre. iim li« vittit illia» Ih-Uuim' "ji>r MiifP» i«»»iU Cre-
ruin j«iiii;s s.ij>iciili.x «e ctall.ire vtilnnl, scd Ijiikii l.nMsnoii hibrt, ct >i \rn«.«l ahunvlc. iIjUb» •«Ml-
KABANl MAUIll ARCIHEP. MOCiUNT. OPERUM PARS IL SU»
547 C.
duciua est, et diversos coiores in pennis habet, si- suelse, et bominum multitudine conversantes, ac
14J Dh LMVKHsO l.inHI \\l\ IJB. VOI. tJO
ine fclle • qu«l anliqui >eiH:ri3< iiuiMupjliant, eo A tiui lcrrj- propn..jijanlrm ai npiter «Klrn* np«« :
(olumba- unwk/uu</u« ad populum luum cuHUrtftur, CilMi* gr4itMiiii<r% hilH-iit t#wiiu \cnef>onnB
tt uiiguli ad leTram tuam /uyitfW (Jer. IL>|). Co- ob cauMni •-i-. \' I. r> , ^r%ci inlrriiiteriM.
lumlia Spirilus kanclu!.. In Kvaiigrli.i ht ctdtt eniin \Htr jiniiial, itrut rl hooM), c
Spirttum Dei d*t<endenlrm, ncul colunbam, tuper pjlilur. (ulurnin:» quj- la Hiofn i Itracl
ittum (i/aa/i. iii).C«luiiil>j L^clciU prupitr hiiiiplui- tuni, lcgi» bitiiTirjr ^ui qaMua volaal) lf«f
Ulcni roniu. lii CanticiB cjulicoruiu : Cvlumba tpe- benl : de quo lcffilur in Lio<Jo PaMrrea Miot lol»-
eivta, auro (jemmitAfue pcrciiula (Cant. ii). (^iluuibx lili3 a pjmlatc \ocata : uiMlf ct fwilli rt furvi. He
ap(nl(ili. In l>jia : Qui tunl iiti, qui ut itub-^t ivlatU qiio in PtuliDO fc<ripluini-sl l'auer inrenit uh dtmmm
et ifuuit (otumbir ud fenittrat tuut '.'
\lia. i.\ )
Co- (l*tal. Llkiiii). Kl jIiIii : .Sii-a( ptitt^r umieu» i» trdi'
luiulia JiiiIji. lii S4i|iln>ind: yir, protocatnx columba, ficio [1'tal.rA). Kl in alianiparl III III 1'viUuo. /rcM*-
Hon audirit tocem (Soplwn. iii;. (Ujlumba ciiiin Mm- mtijra tnmonirm ticmt pjtur (ftal. \). \.em p^m e n^
pliciuiciii iii)-iili'> m^iii/m jI. i)ui) pulli coliiiiibjiruin •ancli. In l'<ill<.'rio : Ulu pmutret midil^otbunt
ciprimiinl duplcx p4i;nil«-iili.f laiiionluin. Linlc lcgi- R (Ptal. ciii). Pav^r e»t nimia velociialc ceW-rrimm.
lur in L<:>iliLo . Si uulrm non valuenl inauui rjut (|iii iii silus h.iliiUrc noii palitiir s<'>l tl"in '
i
offrrre ptiut, nffeiat tcl duot lurturet tel Uuot putlot in parii-liiin foraminilius il«--.iiJoraiiii r i
xjoifi.. \ i
columburuin (Lcal. vj. I'iiluml>r;> avi» osLa ci nio- (liim in>eiii-ril, inmso gaiidio Lrlu^ rt»ulut, qui M
ribiit apiHllaliir, qiioil coinrs sil cjbliUU.s. Njiu di- ilivcrsaruni advcr»i(alnm ultrnu» palrre mxi rrrdil
Citur quoJ , aini»»<) cor|K)r.ili con>^)rliu, wiliUria insiiliit. Sic anima juruiidalur <Iiimi m '
i i
iiicciJjl, ncc cjrnjl«;iii copuljin ullra n-quiral. Tur- rogno iiiansioncin hiiam senvril csv- prijjrjiam.
»jiHC:r KrcKsia- (snul supra • ••••.- nt Lcti-
tnr ciiiiii ly|iuni lcinl Ilom paswre* illi. <|m iii <'iniin ' ii •
(liAiiiiU!>), qnoni.iiii pi.rtir (.lirisli Doniini alu-rius lico nfTcm jo^si sniii, sai-ran. . r >(.hri>4i
ucscil balM-rc cuiiMirlium. Siiinliicr «-l uilunilia Spi- in qiio a sonlilMiA pcrtatoniin mtinJaniur, iW.*«i|tnjnL
rttuui baucliim aiit K«clc&ijm siginticat, dc qu.i »rn- Quod inlrndil Paulu» dii cns : Quicmmque in ( knuo
|>luiii csl -
( na iit columba mca, una diiicin mea bapliuiu Jumm, im morrct^Kiut frjpii^n iuiMiKi/toM.
(Cfl;if. VI). Kl ilcriiiii, /V/iinr, iiii|uil, luiumtuv dcur- VI). In hoc cniin vnnis ii.i*»«-r <t iiftiiiiiu rrunuuin
^entaia: ^ftul. lwh) : qnu iniiu< nliaiu IuIm'1 ro- elcocriniim lorlum i-l liv vv>i>.is liinruiiur. Uronia rmm
luiiiba , ct divinii cloquiis ar^^cnteo candorc re- b.iH coinpn-lMMidiinlur in viriul<> lopiikMUtiv <|wi(|
•plrndcl. li>-m iii jIi.iiii parlcm loluinlia ponitur, C ,|j^jiQy^ lK)inini<-x i-sso pas»ii>nis bguraui MKBilica
Ul **sl illud O-mh: ; l.phruim (olumliii ttitr icntu, uon li.inrmqui'. S»'^! Tivco» pavser. queiii iii uaifeiuU
liabent cor (Otc. vii). Uiirsuin Uiriiir Spinluin san- ncrcssarii- ilinniuie jf»i|'iuiu<, iii viufiiiiic eiMin
cluin, Jul viruiii s.iim liiin, .lut iiilrlii^<>iiUani spin- liir o<<isi pjss«ris i-l ji|u.i Uiuiiiiur. i<l c-»l, in gratu
talrin dcsi^n.it, nt csl illud iii Cjiiticis canliconini :
liaplismalis i|uia non in hoininis pj»»Mine, tmi iK-i
Vux (uriuni i>i (orii iinilnt audtla ett [CaiU. ii). cl lioiniiiis bapliiJtur '
Iwimli pu»l boc «i*^
S:d iunc colninl>.i Spintus tanclufi dicilur, quando p.i<v.ser in ai;riim, ui v(>lrt, dMiiiiuiur. Lrfo iMi|»a*-
S«ii|iliiix s.icra- iii.<iiil< nlj (lis.Hcruo csl tunr vcro sibiii» iliviiiiUs, i'i iiiM-pjrabilis i-rat j ' :
t
lurlur Spintns &.iim.Ius inlclligilur, cmn S<.riplur.r passa esl. l ii<lr «"l iiivparabili» In »jiu- - ,
-
alUk aiquc ubscuri» mvslcnis clcvjnlur. I'crdi\ de lalnr : nt iiiipjssib«li% vi«a m aKruui avui<*( ad bl»-
VOce numcii habcl, avis dolos.i jiqiie iininuiMlj. UiliiK in vuW-JmcI « <inl<'nn4jUt>«ii» rmilUlur. q«a
Nain inas4 ulu.s iii iiiasruluui iiunrgit, ct uI)IiVim:i- illiim diinillrnlr nosiru vmI. bcri inkHkxlu. »ub bnj»»
lur »4-iiim liliido prj-ci-ps. .\deo ei lrau<tiil<-nu, iit irtMlur i.U rl «lia |»a**rri* »»•
.•niiiin>iilrni|)ljti<»ii.*
aUcriuso>j kliiipirns iov. at : v*d ''raus Iruciuiu nun iinilii Jlio, nl supra <liiimM». I iMle Iryilur Trm»»-
babrt. I)fiiii|ui' iliiin pulli propnx* v«Krnj Kcnilnci» Mii./ru m iMi>n(i-rii •!. u( p^iwr i/'«4(. »). ri*»rni«
I)
audiennt, nalurali ((UoiIjmi iiisUiirlu Iihm
VCl , rrliiM|uuiil,
rcvcr-
lo- ipt.Mjii.'
panctMiu.
pliirj sunt gcivrra. .\Ui gsu.knl
Alii valU »
sqUiU-Mlet. S<«1
ruscula» miiiiiujU
«Je UlU
»<l
BMK
i wilt i
4«c4,
iii liloill.'s jp|vrl'lMt
Jcrvinia si rtpliim rst : frrdtj fotet quir mon prpr qui ad jlUssiina I<h a icrraniin kT»»«4a»« »»fc*UI«
nt /<in( Jiiidui tuat nonium judicio.
. Iii JimiUi<> die- raptuii(ur. ul ln» mcriu. »jmiU-» MtiaWftl«r. qui ad
Tumtuontm deiitmquel tnt(Jer. wii). Sicctdiab^ilut ncqui^^nina» prirdiralMior» lcviljir laCMMMMi» aai-
porpniiripr.s b.vrcliconim n»nprcf{4Ml |MipiiUi», qiius ini tran»/<rnn(ur. Nam in 1'oinio l*r«n>6el» iia 4*«il
nun pr|>rrit, rt ilcc<'ploruiM sthi nMiluiudiMrin con- Similtt f*tlm* tumt ptUHmmn la ««XKbJim* fmcim»
iWk IjviI, <|iios poslcj <liniisil, <*( omiiium juiIm lo slnl iNM •!• «(!».(•. oiJi 1« <<**»i<-i' * " ' •**•*
tissiinus 1'Nsi' <'<iiii|>iiil>jUir. C4)liirtiM <'• a »4>no \«h i« IVM «i«-«i f^itur NieB* » «••<'. •**'
dicLa» ronsUl, qitas (tr.rii ortjga» voranl. ro quol hn- nomina ^rolucmni (nl arturofi dMer»* ttotea
vi».T fueriut primuin m ()rlvnia insnb. IIj^c a.lvr- ptrniUiiUnin grorra .WJaraolur rrUMan»»^ mim
nieuJi habenl irmpora Nain. j'9lj(r (b-pnUa, niana avu ,fi:v|)4ia e»t. CKtwu ft^rpo»i» |r»»^buir c«a
lraii»nte.ant. Orty||(r»«nr(n dicilur, qu.r grrn^nu <bin( siinili», <piT nalurAU mJKf f mftt »ficia ml
851 B. KABANI MAHRI ARCHIEP. MOGUNT. OPERUM PAKS 11. 252
quoniant ) sicul physiologi vohiiit) lenso imcsliiio \ jinpetitur, oec unqiiaro pneda est. Maria transvolat,
I»er viscer:i, quidquid osrDruin accipit, siiie ali- ibique bieme commoratur. Hirundo autein poeniteii-
(liia ilccoclione iraiisiiiidil.Hiiic fil , ut adipc proprio lium pro pcccalis suis typuni tenet, quje slridore
domicilio. Aiiud geiins introducitur pOBnitenti.s. Ny- manducabam panem meum : et potum cum flelu tem-
clicorax Graeco vocabulo dicitur nociis corvus.^quem perabam a facie irw et indignalionis tute; quia ele-
quidam bubonem, quidam noctuaro esse dixerunt- vans elisisii me Upapain Graeci appellant,
{Psal. ci).
lesiaulur. Isium sicul diei fulgor abscondil, ila ad- semper in sepulcris et huinano stercore commorans.
vculus noclis producit ; ct contra consueiudines H«c avis sceleratos et peccatores homines significat,
avium tuiic magis vigilarc el escas quxrere iiicipil, qni sordibus peccaloruin iinniorari assidue delectan-
quaiido se in soporern animantia cuncia componunt. tur. Corvus sive corax nomen a sono gutturis habet,
Ita et pticnitens iste nociurno tempore escas animx qiiod voce crucitet. Fcrtur haic avis, quod editis
modo psalraodix ope-
solliciia Guriositale perquirit, escam plene non prxbeat, priusqiiam in eis
puilis
ram dando, modo elcemosynas faciendo, modo car- per pennarum nigrediiiem siraiiitudinein proprii
ceres ucculte visilando soiuni Ocuin vult hal^ere coloris agno.scat. Postquam vero eos tetros plumis
testetu, cui caiigo nociium iioii toUit aspectum. Et aspexerii in toto, agnitos abundantius pascit. Hic
iiota, quia sicut pellicanus designat eremitam atque prior in cadaveribus oculum pelit. Corvus nt-
sulitarium, ita nycticorax illufQ dedarat, qui se.do- gredinem peccatorum vel da:inionura significat , ut
luicilio rciincos a puNica visione reraotus esl. Potest est iilud in Salomoue . Effodiant eam corvi de coit'
ctiaiu uyciicorax Christum vel virum sauctum si- vallibui (Prov. xxx). Itera corvus gentiiem po-
giiiricare in fidelibus despicabilem. Passer est avis pulum signiiicat, ut est iiiud in Job : Quit prceparat
parva, ut supra dixiraus : sed nimia sagacilate sol- corvo eseam suam, quando pulli ejus ad Dominum
licita qiiac nec facile laqucis irretitur, nec per in- cUimant vagantes, eo quod non habeant cibot {Job.
gluviem ventris cscarum ambiiione decipitur. Hocc xxxix). Pullis vero corvorum, flliis scilicet genlium,
propier infirniilatem suam iic aut ipsa a pra:daiore csca dalur, cum eorura desiderium nostra conver-
c;ipiaiur, aui fatus ejiis ser{M;iilinis dcvorcnlur in- sionc reficitur. Rursum in bonam partem poniiur,
sidiis, inter aves unica cauiioue oiuuila ad domo- ul est illud in Caoticis canticorum de sponso : Crines
rum fastigia celsa concurrit : ut a suspeclis ca- cjus ut abietes, nigri ticut coroi {Canl. v). Corvus
sibus reddatur aliena, qux inuitis periculis pro- Chrisius est in membris ejus, hoc est, sanctis, ut
batur obnoxiu. Huic merito comparat-ur, qui diaboli in Canticis canticorum : Comw ejus sicut elatce pal-
insidias formidans specialiler ad Ecciesiac sepla se marum, nigra: quasi cori-us {Ibid.). (^orvus iiigredo
conferens, in ejus fastigio vigilans lulissiioe perse- peccali vel iQfldelilatis, ut in Psalmo : Et puUis cor-
verat. Unicum dixit propter charitatem, quse ex mul- vorum invocaniibus eum {Psal. cxlvi). Corvuspecca-
lis unur.i facit : in tedificio propler altitudioera lidei toris larditasadpoenitenliam, ct vana spe de dic in
et forlitudinein mentis. Considerandum est etiam, diem differens, ul in Sophonia ; Yox canlantis in
D in superliminaribus ejus {Soph.
queiuadmodum iste suppiicans a majoribus avibus, fenestra, corvut it).
pcUicano ct nycticorace, cepit, et pervenit usque Coroix, annosa avis, apud LatinosGr;£co nomhie a|>-
ad passeris miniilissimam parvitaiem : quoaiam peliatur, quara aiuut augures hominum curas signi-
gradaiim poenitcndo desccndens primo loco grandis ficationibus agere, insidiarura vias uioitstrare, futura
est, sccuiido inediocris, lerlio consuetudinc ipsa praidiccre. Magnura ergo nefas est hujc credere, ut
oinnino tolerabiiis. Haj aulem avcs per figuram Deus coDsilin siia coriiicibus inandet. Huic intcr
sunt paraboije hominibus genere discrepantcs, scJ inulta auspicia tribuunt ciiam pluvias puricndere
eiiam quoddam praescium, quod lapsura deserat, quasi mollis avis. Undeclniincupatns, rapatissimus
uec appctat culmina : ab aliis quoque avibus non taiocn, et doracslicis seuipcr avibus insidiatur. Mil'
153 DK IMVKKSO I.IlJril wii. - i.in. VIII. tsi
\\is bi^niriral iilpotf rapaocin %cl obluin lioniiri<in, A ingrHicnlia (linpiunt. qux fqxfrrtoi. oe fmitm
ul <'9l lilmlin 1'salinii M.TiinJ<ini Hobrxo^ J/i/n abics gercntiaia ac olivjnii» parrcnlia Vh"!'»* **^t uiimIcs
ditmt rjui. Arrij)ilcr avi>. nnimo plijs urinaia f|«i»iii qui«lam, qui periCtraDt ilonnt^ rt rjplttM AKMft
iiit;.'!!!!^. virlii(''Hi majoreni iiiniinuri rorporr ffc»»lan». niulit-rcula» onerala^ penalit, qum raitlws arf it
Ilii ali a(:t;i|ii(-iiilit. iiJ rtt a cj|iiin !o, tionivn ftuin- (// Tim. III) >i iltur n\i« ct b^lli« patkt prupirr o-
jisit. Msl «'niin avis rapicniiii aliis avibiiH aviJa : i(let>- davera prj-liorum.intaMtun), ut etiani w^oatur rtcr-
i|ii«; viM-aliir a( tipiUrr. bor esl raplor. tndc ci Paolus g^uin. >on cr^o (iporV-t aliorum ca»ib«it pawi atqae
liiril : SHilinritt ertim, n quti acciptt {II Cor. ii). Ll iiulriri i-uin, qui contcmplauuiii dat op^rani. Cof-
|iNcI riiini (licriil, n ifun raptt, (Jixit, «i (juu lucipit. vini crgo ^cneris animalia sunt aOrctu>uu c&-
Krrunt auirin arripitres ( irra pnlloft «uon impios jicrtia : qiiiHl Dianirriklum c«t cx co qttod ttui^
cv>c. ^aiii riim vnliriiil ••ds inisse teiitare toljlii&, »(iR a Nuf rx pnma cum e<^rvu» avolaimae
iiiilias ri^ pm-lM-nl c»ca» : »e«l vcrbetanl pcnni» ci a tr:iii^grr^su^ csl iCen. vtii ). (Uji Mmiliv JimIj*
iinlo prrripilanl, ;itipic tiMieros coiiipillunl ail pr.r- < ina siiiiin maKiftlrum fuii el Doaiiaura. SlrvlliM»
il III, III- forlc ailulti pigri»(.iiil. .\rnpili-r inti rdiiiu 3\is quiili-ni e«l. ftc.l vohr" m>n p"l>--< f^Uniquc »i-
s.Miiliiin viriim higiulicjl, uipoti? rapicns rigiiiiin tani kiiaiii arca tcrrain im > >ipji -i
, i.i i|UKlani
Ih-i. I)c quo !>criptiiiii i&t iii Jub .Vmic/kii/ i/i *«- R l>co mililaiitCb cl wrruli iirKoliis kr implir.inUrft. Wo-
pti>ii(ia tuu plutnrteit aecipiter expamJent alai tnat cluaia Tcm, pruqua IA\ (,laueum divcnint, banc
ud uH^truiii [Jiib. \\\i\ ;?iil i's4, niiiii]iii<l iiiitiljct asvnint in iioctr scuti essi- <i>iis. wilc auU-ro Jppa-
(lii U) lu iiilelli^)'iiliani < iiiilulisli, ul tlji.lc sam lo n-nte ininus iililitaU- ociilonim frui. Taie^ ftnni •lui
Spirilii ri)j;iljtiuniiiii alas cvpainl.it, i(<i.itc«n> pon- |.-pi, j;|oriatil!ir ronlcniplalioiic ct iHi»ntii. Inrc.n
ilcra \etnstJ* convcrsalionis abjici.tl, il Mrliiluin cvjnRilica" fonvcrMlionis cap«*rc non valinic*. La-
pliimas iii iisuin novi vnl:ilii!k suiii.il. I'ut4>st cti.nn rus est animal in iitro(]iH: viven^, Id csl, »i)iia ct
pcr liunc ar<ipilrciii rrnuvat.i gciililitai (lesi^iuri. tcrra : quia •-ii-ut avisquflem voht, ut aqnjUU' au-
(..iiiui llaln :i liiigMia liii ilur a rapiciiiio. II.hk iiiistri lem natat. < ui non mile comparjntur bi qui »iuiul
fald.nciii vocanl. ipu ct alio numnic iliciliir l icro- eiri-nnirisioiieiii vi-ncranliir ct b.ipti>ma. .\<l q-tuft
(Jius. M.rc avi« eliam rap.irps lioiniiica Kign:liiarc r.in'us Jiiit : Si circumcidimini. Ckrulut ro^ii luAii
p'itcst. ^tiod aiitcni in lArviliio el iti DculcroiHiinio pndrtl (Ciil. \). Arripiter auU*ra inlcr ra]u(r* a-tC*
i]ua-ilaiii avcs pro iii.iiiunilis di pnlanliir. o»tcn<lit (^st. Halict antrm qiiiiMam jIiuiI, pnqttcr qu(i<l a
Si ripliira ilicciis : Omncs fti«'* mundjt enmedite . ini- l(?fisbilorc jMr^itiis rsl. Mansncsrii i|uipp«- cl lAMipi-ra
iiiuNd"j ne comeJ.itti, aif.tlfm tctltiet el grifpheii, et tnr aJ rapariljli-ni. ^<i<-m iniilJiitur bi qui iiiaii-
haluiftum, iiiou et vulturetn, ac miltum justu ifeiiut C sucu qiiiJciii \iilenliir essc ct srni^u trasquilii ftuiil
tuum : el umiie corvim ijcneiit, ilrutliionem ac noctuuiu , anti-m < nni ixitrnUbns rt a^jris aU|ue rapa<'ibu&.
et laium, alifue acctptitem jtuta genut tuum, hero- Nyrlirnras aiiiiiul esl, qnuti tu niMtc tanluinmtnl»)
diuin rl ryijiium et ibin, el mrrijulum, vori<liiirtnnrm, r ipit alqiii- o|M-ratur : sirut knnt ^cntcs iii niirlUfi-
elnijihcQniieiu, oiiaciotulum, el rliur.iilrium. nnguli in b;libus iiiMlifc o|Mril>us orrupjLv, q:ti sunl l>>rnicji-
ijeiirro \uo : upupum ifuoqu- et re%j'irttUuHeni, el omne tio, inimiinililia, itupiijicilia, i^lolonini rultu%et Ut%
«/iio(/ rqitiit rt penHulat Itabe' , tmmundum en: ii. r lO- ^iniilia.lbiseAixffyjivoon^etqut-ni l.V\ miAitujnl pH-
iiirJalur(l^r. \i . Ifeui. xivj. Iiiter illiritaal<iiieniinis lirvniift ct cv);nii^ ct Itt-rudins et (barjJrius, UMifi
(\ilaiiila ronnuiiK tJiiilnin ioiiiiciiipl.tliiiiii vjcjiitc.in cw> rolli, lralicrri|iic ril.iim ct altUu lint- U-rrJ' al-
qiicnipi.iiii tjlis li;il>tnUiii ni:irii|js ijiiali . (icr ilciiniiic- qnc aqiiaruai iliiiiiilur. \}ur aniiiiaiij inuiari noo
rjtas 3\cs lcgi^ljlor i.i((iiiru al. Ait ciiim . Aquitain et iIcIhiiiiik, ncr <lo iiifcriuribuft rvcllcie tibum, tc4
g^ifphcn etliulitiitum rl milpum ac lultutcmjuita ge- de ra leslitius. Ill<- siqiiidem tuulruipljtMMu vacal,
Nui luum. IVjpji e^ el cilHiin jticuum nialc m'< tanti i, qiiij jJ AUptTHira iivcnb- iimiIcdJiI. n imui iuiuiii iii-
(jii.i-sliliiiM)tit' iiijustiK (( iu<tenleii ptr prj*<liiU M|{iii- IrlliKibileni, aed ct vnMbilem cil.uni a liru ctftfw-
lii jl Oiii.i rnim (]uiiljni iiiMKiuiiliir in c(cU-mis iiUcr ctat lnhle ail l>omiiiu\ : .^oiue ««•'iititi eu4 *mimnr
I) ri-iirir,
eos, mii |iiiiantiir ri<iili-iu|)ljlii>«i opiTain ilarc. qni i^i^ manduieiit, u*gtu nfipvii tcur*. ^u»4
luiti qiiiiinlmiKlniii rtcliriil ad h(K vuranl, k-iJ fru» indm.imint .Snt tmim l'*l4T f^tttr emltUn fBM »M
inlVtnUii .niili l'3uliini ilirrnk-in St ^ni* alin Ni^Mi hti neettte kj^tltt (Voi/ft. «ii. l pupa lUfubfV
Ira : :
liocel rt nuii iir/yuii-KKiaiiii i^npoMi^M homimi nottri anniial, aoUMqw luctun r\l S^tmi imUmi in*i«-
J, iuCltritli.et ei, qutr iriUnJum pi.liilem etl, ilo.in lij rNorlt-in 0^r«lar [II t v vn) ri<.^>trr tpKid
lan^urnt ciuu ifmu- tifturtri rnin qui itili^il iK-uiu. kcoiper fi«u<U<i«,
ttir, tuf 'ihui eil nihtl tcient, n-d
tiioiicicl pugnut trrhortim.ex ^utbut onunttn mmiur miu iiili-rnii«*Mi«c oia/ , in nyiaibiSft ||ral*j» a^re:
CoiUeitlioHe%,Hati^rmnr iMipfCionci , m.i<tr, con(1ict*- q«iia Kauiiium tpirilu» fru« lu« e%l > c»4M>rtUu«K*
/iOMi-t ^'"NiilHiN nu-n/r ti»rrii;f<oriii«. rl .fMM ierU<He circi Urrjm «oljnl. ila ul |>rttiii» pro ^'iliti^
piiiiiti suni, rj|iili»»M»i(fi (jii.i iliini I ti.- yieiultm [I iiljiiliir. qiijn>k> aiiitMihnl •(uoJ in 'i^unMl «M Ml
Ti'1 vi) lli>» rrm» sijjiiijii inl ra. i]«J' n«ii»<" dfini ris. <|i,i r«Milrmpljli«4<i iLinI iqirrJM
i-.ierala »;iul. aninialn viclum t\ rjpma ruiHpiucn csi \iilj|ii« rirra IrrrjMi. iMnHn riMOi
iij. Otui-ilsm aiilcm ct ln» aln^ ave% in»*<l«iii cir\ iKi pnx ul iIuImo 1« lerfMto tr f i t ur \*a rrfo i»
•ciiJlH)iii!>u» rarnm inilnnnmr VIi.v v«r<> m iktinot rrritnliis --is, ncc ilubtlr*, qM
, : .:
dcniimerala 8unt, anitnnlia ad oslcnsionein figuram- A vcl pro co quod sinc pcdibus nascuutur. Nam posica
que eorum, a quibus absliiicre dcbent conlcnipla- ot pedcs et pennas accipiunt. ILe solertes in geiie-
lioiii vacantcs, posnil legislalor. Sed inquics • Quo- randi racliis oHicio assignalas incolunt sedcs, doml-
uiodo honim animaliuin non cibus, scd imitaliopro- cilia inenarrabili arlc coinpomint : ex variis floribiis
^«'metipsum comparaverit dicens : Stmilis faclus sum plent : exercitum et reges habent : prelia iiiovenl
pellicano in soliludine, factus sum sicut nyclicorax in fumum fugiun! : tumullu exasperanl. N.im pieri(|uc
domicxlio {Psal. ci). Per aqnilam aulem Moyses expcrti sunt de boum cadavcribus nasci. Ilas pro iis
IjMjum signlfical Deum dicentein in Israel ; Quomodo creandis vitulorum occisorum carnes verberantnr,
portaverim vos super alas aquilarum {Deut. xxxii). ut ex putrefacU» cruore vermes crecntur, qui posiea
Nim et Proplietae lconem Christum appelianl. Lco- efficiunlur apes. Proprie tamen apes vocaiUur orUe
nem autcm c diverso esse Petrus diabolum dicit de bobus, sicuti scabrones de equis, fiici de tniilis,
nec tamcn seciindum hoc ieo Christus vespse de asinis. Castros Gr.ncci appellant, qui in cx-
(/ Peir. y) :
secundum quod diabolus dicilur : absil a nobis, absit tremis favorura partibus majores creanlur,quos ali-
isUi inipielas. Sed quia simul regium, nec non ra- qui regcs puiant dici , quod castra ducant. Eucus
pax atqiie immitc esl animal : cumque dignilatein B est raajor ape, scabrone minor. Dictus autem fiicus
laudabilcm, viiupcrabilem lamen operationem gene- quod alienos labores edat, quasi fagus. Depascitiir
rai : quod quidem laudabile habct, hoc in Chrisii enim quod non laboravit. l)e quo Yirgilius
regno accipitur : quod autem viiupcrabile in dia- Ignavum fucos pecus a prsbsepibiis arcent.
bnlo, id est rapacitas, imuiansuetudo. Quod et in Apes formam virgioitatis sive sapientiae lenenl, ul
aquila considerantes, sinc aliqua dubieiate reperi- est illud iii Salomone : Vade ad apem, el disce qua-
inus. Propter altitudinein eniin volaius figuram ejus tis operatrix sit. Aliatn auteni signilicalionem babet,
in Deum Moyses sumpsit. Quia vero rapax, a cibo ubi in Propheta legitur : Sibitavit Dominus musca',
ejtis absiinendum dixit. Propheta autem David lu- quw est in extremo fluminis JEgypli in dcserlo, el api^
geiis hoinincm in peccato conslituluin , nyctl- quce est in terra Assur {Isa. vii). Ibi enini lypice
coraci huiic, sicut in nocte vivenlem , compa- pcr muscam Pharaoiiem, et per apein Nakicliodono-
ravit. Per pcllicanum autero, utpote pcr animal 8or deroonstrat : qui populutn Judx^orum peccanlom
antans solitudinem, fignravit eum, qui foisan ami- dignis flagellis castigaverunt. Ei in Psalmo lcgilur
cis desolalus est, aut cognatis alioromque ^imiliuni Circumdederunl me sicut apes, et exarserunt sicul ifjnis
societate destitutus. Augures autem dicunt, et in inspinis {Psal. cxvii). Apes enim favuni circunulant,
gestu et in motu et in volalu et in voce avium signa C quando per domos ccreas liqiiores dulcissinios rc-
esse constitula. Oscines aves vocant, quae ore can- condunt : ct cuin sibi putant viclualia reponcre, fa-
tuquc auspicium faciunt, ut corvus, cornix, picus. ciunt, wnde homines possint sua desiJcria satiarc.
Alitcs, qua volatu ostenJere fulura videntur, qua si Quod Judaeos iniplesse manifestum csl, quanJo rem
adversit; sunt, inheboe dicuntur , quod inbibeant, cuncto orbi dulcissiniatn aaiaris conalibus aflcceriint.
id est vetant : si prospere, praepetes : el ideo pru;- Spinx saeculi peccaia designant, quibus Judaeoruiii
petes, quia omnes avcs priora pclunt volantes. Tcr- populus ferociier incilatus in delictis suis, vclut
liam faciunt specieni augurioruin in avibus, quam ignis concrepans, aestuavit. Sed in eis quoque gratia
coinmuncm vocant, ex utroque pcrmistain, id est, Domiiii vindicatum est, quanJo de illo melle, quod
aves quoe ex ore el volalu auguria faciunt : scd lides condiderantnescii, conversi ad Dominum suavissime
Christi haec non habet. Omnium autem genera vo- sunt repleti. Fuci cnim, qui alienos labores cduiit,
lucruni bis nascuntur. Primum eniin ova gignu:i- ignavos et otio torpeiitcs homines signilicant, ipii
Uir. Inde calore materni corporis fonnantur et ani- magis ex aJioruin opcribus sibi pastura, quam dc
niantur. Ova autem dicta ab eo quod sint uvida. proprio sudore, exhiberi expetunt. De quibus ad
Uiidc et uva co quod intrinsecus humore sit pleiia. Tbessalonicenses Pauliis scribcns ait : Audivimus au-
Nam huinidum esl, quod exterius humorcm haLet :
" tem quosdam inter vos ambutantes inquiete, niliil ope-
uvidum, quod inicrius. Quidam autem putant ovuin rantes, sed curiose agetUes. lis autem qui ejusmodi
Grxcam babere originem nominis. Illi autem dicunt sunt , denuntiamus et obsecramus in Domino Jesu
oa, V litlera ablala. Ova autem quxdam inaiii ven- Christo, ut eum silentio operantes suum pancm mnn-
to concipiunlur, scd non sunt generabilia, nisi quoe ducent {II Thess. iii). Scahrones vocati a cabo, id est
ruerint concubitu masculino concepta ct seminali caballo, quod ex eis creentur, ul quidam xslimant.
spiritu penetrata. Ovorum vim lanlara dicunt ul li- Sicut autcra scabrones nascuntur de equoruiii carni-
guum perfusum eo non ardeat: ac nc vcstis quidem bus putridis, ita ex eis iterum sxpe nascuntur soa-
coniiiicia aduritur, admista quoque calce glulinare rabei, unJe et cognominati sunt. Tauri sunt scara-
fertur viiri fragracnta. bei terrestres sive silveslres ricino similes. \esp.Tii
fj/ ex'rrmii
ent Cniianrrum, .J.tiTum aitfue Vlifre- \ (jmo Tmil. »ictJt c» mitt. Il:r. ^irtil rt ap»*^. ttecMje
A.1 .(rri (.Sap. xii). Noh l<^^'iliir aliruln lii^loiij VrtiTK iii 3r|iia .ilnjuoticns [Hr\i uniiK borr b|>atittin rr«iii>
Tfttann-iili, rjiiixl irjhroin H vil vc.|)i» nii^ril I)ij- s^jut. Cynonira GtTcf viM-atur. id c*t. bmjw^ ra-
iiiiiiui» :«Mt£ filios Uraci iii lio4tfft conim; Mfd pcr niiia. Naro cino [ryon] Crrcr, canit «ocaiitr. Mnsnc
liii: aniinnlia, qii.r aciilri^ |iiignjiit. <ii-Mgiial liiiiure<i iniinundoft spiriius xcl percalorr» w|«alorr* «i
nHiip«inrii(iiiis iii liostrs fiiriiiii, <|iio trn-li^iiitur al- •rcl.nil'-» kignili<ant, qui wiriliiM» •rrlrnjm
i|iii' fii^jali.irilur. iJi* si irnU-*) :iiil»'ni iii j)roiihrl.-i iLi nii-«'rirordij; atnu'* rh3nL.ili> ri)rTump«iiit Inde \u
hriiptiiin r>l ; f-i tcarabiui de Itgnn clinniiiil : qiioil Ki i li-susli- t^npluni r^t Mutcar monemict ejlmmt-
piil:«iil qiiidani do l)oiiiinu ilH:tiini, <|ui iii < ni(t* kiii^ *uin( *>(<ir<(afcm ttngmmii {hecle*. t) : q«ia ailas
|iriiHiift pro pi*rv€iitoril>us rxurjvil, dict*iih : l'iiUr, ini^us lM)ni!> cuitLiiiiinjt (>lunmM. ^MMO^o Mncs
i<;riu«rr t7/i<, quia MeiciMnt ifuud ficiunl {Luc. xxiii); si luoriaitlur iit un;;iM'Ulo, |>f*r<!ant olurrtn «i u^o-
\i-\ t\r l.tir<iii<', ipii in 1 niri' :iil ('.hrisliini chniavil Pin illnu . si<- i-t rallwliUfc aapxttiUMll. ct pCBdf
ilii riis : Mrmrnlo niri, Dvmine, dum ifnrrii in re- tuiii lu.ilili^ sordtiUl. QuaiiO aSlCM loCO /Cf TpOS
(/Mnrii /MUfn (/fci</.). IiO<u«,la qiii^d p«*dil»u^ sil Imigis, muM i* ]uuuUUir[kjoJ. «iil). MiMra rinin m-
«clut lusUt. Iiidr <l rnin (irr< i (Jnt ni.-inlintain ftoldf. rl ini|ot<luiit Jitiiujl rU. In qni ijoid aliu.l
piipnlDs kipiii(ir.Tt inslaloif^ rl V3({(»,. nl cbl illiiJ M^iiJiilnr .,>:ypliis <r>:(j uium is |».nuit'' i
iii Kvaiigilto dr Joaniio fltca nwnii rju» erai In roruin «onlj qiii lnx sjiuliiin diligurl,
fi<»f<i et nirl ttlntlre (Hallh. iii) ; quia dr coii\«r- riiiii «luoruni iiiqiii.ludinilMis fmuiitiir. Porro I,\\
sioni- |t<ip<iloriim .id fiil4'iii <.liri>li p.islus ci li.-|i.it inl- rpitHci, cjriioiiiyam, id csl, catiiuani nmsfjni [^-
drl(<tnlMlis atque sunvis. l(<in in l-;»o.lo ociava (liaga su.iuut. pcr qiiaiii (aiiini morc» sniiuikjnlur in
pcr (|Uod p'nii% pl.«n r put.itiir a ijuilius.lani i1issid«n- nniinr. riilfsl qiiid«iii hm Uxo si^nnfirari rljaiii prr
tis a sc (*l div4 (inbiitis iiuin.iiu (^rr.rriH iiironsljiitia iniisijiii (aniiuiii fuii^sis lH>minuin rl(»{««-ntia, qua
C(jiifutjri. Locuki.1 populus ^riiliiim, ut in Salonionr : vcliit caii(;s alu ruiru ac lacrranl. (.iilr\ ab amlro
/xiCNifa rrctrm mnn liahri, el iijriditur unneita pei dictu.s, quo saii^'uii»cm supil. Ilabri nnm in ofC fi-
litrinii {l'rni\ Ilw). Ii«m l<»< iisl.v d;rninii(*s, iit m sluljiu in UKnluin sliuiulj, (pu i arn.'ni lcn-bral. nl
ApiHMlypsi : f-J de (mmo rijrmt-v tunt locutln { \poc. s«in;>iiiicui I iLal. Snud-s nius<.T niinuti>siuLr sual
III. El iii lil)n» Ju<!icuni : l.amtli corum ul lucutUr a« iilcis pcrinuJcsij; : qua lcriia plaga iop«rtHi» JS.$)-
{Judc.wi) Locjjsia sii|»crt>ia vrl vaffntio mcntis. ii( plioruin pupulus cac»u.s r^t. Iloc an.iual p.-nnij. qm-
in Jocl : Hi-tiduum truca- comrdrl locuiin (Joel. i). C drui siisp^-ndilur pcr arra vol.Um». "^rd iia ^uLiik
Alio (jiiixpii* s<'iisu lociist !• prti nuilolit.ilr l«-vit.itis »"( iiiinuliiiii, ut ocul: \.sum, iiin ai utr irn>»-"'iv
ar( ipiciid.f s;iit, L4iti|iMiit \if,v «•< s.ilirulrs anitiir «UugiJl lAjrpns autrm ciim ins«-.i.*rit, a«xrt >-
III kxculi voluptatrs. Ilcm |»rr sigiiilii :i(iuncni I.hu- tcnlnji stiiuuUi, ita ul qin-m v«ilanlrro vMUn.* qui»
sto', qu.T pliis«|ujiu calcra miiiula qu.itpir aniinanli.i i:oo vjlrat. sc.iut klalim advriiienlrro. Ihx- rrfO
Ijiiiiijihs fruvilius mM^nt, lin;;u:i; aduljiiliuni rxpri- .-iiuiiulis jjrnu* suUjlilali lurn-lKX cojnparjiur. qaae
iniihlur , i|ua' lccrriMiriiiii hdiiiinnm nntilrs , sj siilitililiiis vriloriiiii stinuilis :«nima& ti-n-t-rjl, iJiiia-
quaiiilo b«iiij iliqua pnif.-rrr «•.iiis|ii, iniil. h.v« iiiiino qiic cjllidilair (in uiiixnii . ul dri.jHus .|u.v|nr
ilrraliiis l.nMljndo corniiiipunl. Kiuitiis qiiippr iii'^ \idral iicc inlriligat und«* <Jr«-ip»Jtur : »ol in
J ^7plmriiiii cftt o(>«*ri ciiiMluiionjm, (ju.iiii li>«-usi.i* iriiiitalr lljs|i|irmantc» toiiu» luuivli di*Aipan( U-
« \i( riiiiiuni, diini jdiilanlcs liiifiwr ad a|i|M'icndaft d<*in. Uruclius ingluMcs vrulri». l u*lr c< siq<a ;
Lud«s irjiisitorias cor oj>rrantis ini lin iiit llrrlus Hrtiduum eru.ir oymedel tmckmi (Jiul i). HoUfa
v.To liuust..- ((iiurdonl, i|iijiiil(i jdubtor. s qiii.|iir ir.n iindu cttrdis , in Jorl . Hettdmum hrucki t^mttdtt
vrrlu bjipKniiiiui fj\orilms cilollunl. ronia qiii»<]iir m^iyij ylhd.\. Lrura prurigo Imunx, .Ir qno rl ttt-
arliuruiii d<-v«iraiil. (|ii.iiii|ii \ania laudibiis quoriim pra ficiiJuKtN rnir<r cowttdel tixmua ^'Hi.).
(Iiiii jjiii quasi (orlHiiu (ilM-ra rnrr^ant. Miisr i i \ D
Liiu.ii .m)m;s.
iIjiu vila riqiiirrndj r^i jllr^dria, jlKjujiidu m lo ai cait^iKtm. in ya« tral IWnj <f*W. »»». Tjr^
3ulj nccraa4< csl ut lrnr.ttiir hislnria. ^jiu iii ipii qui|>|ir |mi|»uIi jlk |t«inanjai csltfloroi ihm v«U( f*>
Imis4Ijiu kJci*. Kinit ditimu*. hi«lorij simnl l.iiriul.v nrtrarr «|nu vjUIt pioconMa mk a|4riUtcai totll*
C( jHcgona. ut ri Unliorcs iiascaiitur VK-r liisto- iJto. I.^ctuiii rinun Qua «Mfli f 1M caTMlMi •'t
; : ,.
quia vcro spiiiiales (iiiique allegoriarum lori, non deceplori, Uedemplori, non iiitereiiq)lori,
a longe :
ul spiiilaliter Dei verba cogtio- cl regilur dispeiisalione divina, iion iiiimici vcrsutia
iiulieni penelranl,
ad ealigiiiein, in qiia crat siibverlilur, prxler bomincs partis illius (|iii piupria
scant, Moyses accossit
dc rcrum varie- voluntate, non nccessitate aliqua, se subjieiunt dia-
Deus. Iiicireo nos iii lioc opere, ubi
sigiiiUcJlione .seribcre disposuiiiius, res bolo. Aliquando etiam ipsa ainbitio (errenarum rc-
I3(e varia
primmn nolamus deinde sigiiiricalionem ea- ruui mundi nominc designalur. Unde dicit Joanncs
ipsas :
Mimdus esicoehim ct icrra, mare ctqu» in eis opeia ritas PulTis in eo,quia omne quod in mundo cst, con-
cupiscentia carnis esl concupiscenlia oculorum
Dei sunt. De quo dicilur El mundus per eum ftictu$ , et
:
aer, inaria. Nulla enim rcquies ejus clemenlis con- ainore incolunt munduin ; sicut coeluro iubabitant,
ccssa est, ideoque semper in motii est. Grxci vero no- quoruni cor sursum esi, quamvis carne ambulent iii
men inundo dc ornamento acconimodavcrunl pnqitcr B lcrra. Oinne quod in mundo est, id est, mundi ani;\-
divcrsiu(em elcmcnlorum, ei pulcbritudinem side- tores non liabeut nisi concupiscentiam carnis et
rum. Appellalur enim apud eos cosmos, quod signi- oculorum, et superbiam vitae. Quibus viiiorum voca-
fical ornamentutn. Nibil cnim muudo pulcbrius ocu- bulis omnia viliorum genera comprehendit. Concu-
lis carnis aspicimus. Miindus cniiu aliquando bislo- piscenlia carnis est, omne quod ad voluplatom et dcr
rialiter, id esl, universorum elemeulonini compaciio licias corporis pKrlinel in quibus sunl maxima
,
accipitur : aliiiiiando vcro juxla allcgoviam in bon;im cibus et polus, el concubiliis : quae tria Salomoii san-
partem, cl aliquando in conliariara ponitur. Nam guisugis coniparat. Concupisccnlia oculorura, qu;c
mundus bisloriaiilcr in eo inlelligitur, ubi Evange- lil in disceadis artibus nefariis, in contemplaiulis
mimdus pcr ipsum factus est : quia Deus erat, lolus jactat in lionoribus. Per hxc tria cupiditas human.i
ubique, quia sua; prjpsenlia majestatis sine laboic tenlaiur : per ba^c Adam
Dominus ipse tentatns el
rogens, sine oncro conlinens, quod fecit. In quo est. Qualuor autcm esse climala mundi aiunt, id
orientem et occidcntem, septentrionem c^^» V^^^^"^
eiiam mundo, quem prius per divinitaiem creavit, C
ct meridicin. Oriens ab exortu soiis est nuncupatiis.
poslmodum homo nalus apparuit. Quod autem se-
({uitur El mundut eum nan cognovil {Joan. i), si-
:
Occidens, quod diem facial occidere atque iuterirc.
giiificat bomincs mundi amore deccplos aique in- Abscondili enim lumen nmndo et tenebras super-
b.xrendo crcalunc ab agnoscenda Creaioris sui ma- inducit. Sepientrio autem a septem stellis axis vo-
jestate reflexos. Duobus auiem luodis, ut diximus, calur, quai in ipso revoluia: rotantur. Hic proprio
mundus inieliigilur : aliler in pecoaloribus, aliter in verlex dicitur eo quod vertitur, slcut poeta ait
alibi : it cognoscal wuudus qmu diliijo Palrem {Joan. medidies: vel (piia tunc purius mieat aelber. Meruin
xiv); bic noiiiinat mundum cos qui crediluri eran(, enim purum diciiur. Mystice autem Oriens Ikmiinum
velquia tunc crcdebant Cbrisium Filiuni Dei csse significat Salvalorcm, de quo in Luca scriptum est
ad salutcm bumani generis missum a Patrc in mun- Visilavil nos Oriens ex aiio {Luc. i). Et in Zacharia
dum. Quod aulcin ait : Putcr juste, viundus te non ])ropbcla : Ecce vir, Oriens nomen ejus {Zach. vi).
cognvvil, ego autcmcognovi te {Joan. xvii); ideo non Oriens, populus Judxoriim, sive illuminatio fidei,
cognovil, quia damnatus est per justiliain : ille veio D ^>c»'l »» ls;ua Ecclesia dititur : Ab Orienle adducam
qui salvandus crat , mundus per niisericordiam scmen tuum {Isa. xlm). Occidens, populus gentium.
te cogiiovit : utique ipse Cbrislus reconciiiavil Pa- Ubi et supra : El ab Occidente congregabo te {Ibid.).
trl iion meriio, sed gialia. Hinc dicitur Jesus sal- Occideiis autem significat viti£ melioris defectiim,
valor mundi, boc est, Ecclesiye catbolic;c, qiiia ipse vel occasuni mortis. Uiide pcccatoribus in Propbeia
salvator oronium, et maxime fideiium. Quod enim scriptum est : Occidet vobis sol in meridie {Atno$
lcgitur Dominus dixisse : Venit enim prlnceps kujus viii). Et Psalniista : Tunc, inquit, facite ei qui n$-
niundi, el in me non invemt quidquam {Joan. vii) cendit siiper occasum, Dominus ncnien e$t ei {Psal.
bic ostendit (liaboliim principcm essc peccatorum Lxvii). Itein occasus signiflcat post leniationis ar-
hominum, non crcalurarum Dei et quotiescunqiie : dores incentiv;e libidinis lefrigeralionein : sicul iii
mmuli figura in mala signiricatione ponilur, nibil Deuteronoinio pro eo, qui iiocliirno polluitur somno,
ostendit, nisi inuiidi illitis amatoies, et non Dei. Ab- boc est, occulta cogitadone, ut nou revertatiir piius
sit eiiim ut credumus illum principem esse coli et iu castra, quam iavet vestimeota sua, et occidaisol.
tcirx, et creaturarum oinnium,quxgencraliter mundi Uursuiu Oriens dcsignat initium bonx vilse noslix;
Vi\ DE UMVI.RSO UltlU Wll UO l\
ca*>'i «'iiiui frjiitiis, rtiiii |M'rc:ili ^iliii.lu Irncbainur l>jrlf:« lam MhlMlinteM, ! ner «Mtti
asliicli : in Orinilr juiciii ftiiiiius, qiuiuJo (mt pj((.«iil. ner Iuomh. id CM, ect oaew i rp<i|vaaL
aijiiaiii rcgi.-nrralioiiia iii>» verus Sol in\isil.il rl ii:- Ijiiilc ci au*riii «liclx aanl. 11« prr najM uhio«
iicbrai facil nuMroruin tlisirilire peccaUirum. T.in- mundi im'«|iiie(i% mo4il>a» voliiaai, ei h«c •W|«e
luni irgo iniquir:i((*s noslr.r loiig i- sunt i uin iinl-is illnr f«Tri iIm iiiitur lcwnMiwi palfr>-« qvr /m4
: %ir
fxjciala iiiMlrj (Jinotanliir, i|iuiiUiin poUsl (I.11.1 Itcr ri-iir^tr^) r4(lii'i <Ktlit yklmtor. Et h\% arliores ei
«lii-s a leiifliro^j noclo (li>>tart'. Sivc piT OiiiMiU.-iti hcrbi^s (.1 rrii|i>'« omnri oriri. rt ei \,t% ifacM d
ai*«Hkil rv-giiinii l>(:i, pcr Occasum \cio g«rhoiiiiaiu. 3({ujm, uiiiTiTvi gigiii atqur con«>tar^ «piulaai phik>-
4)iix Linium a lMMt')ruiu iM*«le Ji.ssotiata csl, quaii- snphi ((entiuni piciaTernnl pulaTrrnntj. Smil Mlcw
luiii (Jit it iVl)rjli3in, |im|iicm(» aii ilivitcm, lni>r ;io« aiomi aut 111 rorpure, aiil in teoipore, aul ia mh
ei i-fi cliaoi inugnum fiimaiuM eti (i.uc. ivi). Spliu- iiicro. I:i corporr, ut lapi». DividUcMB ia parlM, d
Irioiialisi aiiii-ni p.irs iiiuinii, uuile (;<-lu et si(*ilj<i p.<rl('s ipsji dinJin in frana, Tdol Mnt areoB
pro4cdit;il, pcr li^urjni oilcuJil dij|H)liini vcl fii|(us H rnrsuinquc ipsa an-nae fntM ilivnlt: io BiiMMil«i-
iuriilirliljliii, dc quu MTiplum cst : .Af/ut/onrrii ti nium puivcrcm, donec, ^i po<Mt, perrrui^^ sJ aii-
$ntiic lu creiiili. Tliubor et llennon tn nomiiie lun qiijiii uiiiiiiliim, qu.T iion jain JiviJi p<)ti9(, trl ac-
Aliiuimo (l$a. \i\). LniJe alilu i(*^i(ur : AquJu du- aJbuc partrt aJnutlunt diMMiMiCiO, qu>>uw(iie vcmat
rus cat vciituft, <|ui alio iioiuiiK- dciicr ^urainr, co ad Uiiitiim tempons poni lum, e( quamJam imo-
«juuii Jubolus noincii siiti dcilri |)rj-.»uiiiat, Ijuqujiii inenli pjrticuljui t.il«'iii, i|ua' }M:r nuli.ini ntonilam
Liiiii : sivc quoj OtnJciiU-m, iJ ibt, pcc^atum rc- pruJu< I p< >Ml, it i.lro jani Jnidi i»on potctt. Ilarc
apiriciiiilti:s Jeilra fijt. A«|iiiio sii{nini:jl populiini Cbt atoiitus triii|»ori<i. In niimerv», Dl puta oclo divi-
gciiliuiii, u( in l^ia : Di,>im aiiuHoni : Ua (/i't. diint iu qiiatuor.rurku» quatuur in duos, inde duo
ALlliJ. 1*^ in Psaltcrio lAilcra a<iuilunn civitat rcqit in unuin. l'iiJc Iniim' autcni aUMUiiS e«(, quu 10-
magnt {Pial. ii.vii). Kt iii J*)!) : ,\b utfuHonc uuruin sccabilis ci(, h.i c( lutuui. .Njni oratiooeu dividuia
tenit (Job. ikXMi). Mcriili.ina aulcm |iljg.« muiiili- vcrba. vcrtta in ^jrllabas, byllabani m litleraa. Li4-
qiie i-l austraii:» ab auhtru ventu vucjiui, (ji«jre suo ^ tera pjrs minima a(oiniis est, nec diviJi po4c«l.
fiigu» Jissipat et giaciem soivit . sigiiilicaiis ^raliam Atomus crgo cM, quod JiviJi iHMputCkt. ut in geo-
Spirituh s.iiiili, (|ui ciiarilatis arJore frigus iiitiJcli- melrta punctufi. Maiii (otiiiKt divisio diciiur (jracc,
(.i(is rxpclli(, ct |M'rca(oruiii Jiii.djm Jisfcul\i( aUiiniis inJi\i»io. Natn quanluiu inJitiisibtb» uiuias
liiiJcM:rip(uiii cst : LuntcrU, l)oiniiic, CiiiHivilitlnn no- vjIijI 111 rclius aJ (VblciiJruJjui iiijsdtjai siguiflra
tirunt $iiut torrcH$ in aunro (l'$ut. txxv). Qui eUnin tiuiicni, inanifcbtc Scriptura deaignat : qiaia ipsaM
veiitub sigiuricjt popul'iiii JuJjK uiit iiiiiieii scicnti.i; omiiiutn rcruui iuilium rssr ik'inu«tt(ra(, Apoalolo
iii Scripdirik icgiM|U(' proplic(jruin lial>cn(rm, siiut dirciitc : tNMi Uominui, una umum baptttmu,
/tdei,
j<|iiilo (^ciitilcin III lciKbiis iiili.|t-li(j(ik ct ktiJdliJ unu\ Ueu$ et J'uUt omnium, 9« eU tmptr omn^i
ciroiis Jcgriitciii. IIjs quoquc aiubjs gcutc^ Uirisii et prr oninia ei 111 iMiini#MJ moht, fM #sl ^en^nlicint
gratia ptT F.tai.gcliiiiii jj sc cuuTocavil. Itcin in iN t.r<-M/a {t.phri. |v). Un-le iJnn jubrl imm m<Uk-i14m
u(|iiilunti aJvirsa miinJi in austro bljiiJiiiiriila dc- MTVare uiiiLitciu Spiritu% m vinrulo pocM, ut liji
sigiiJiitur. {}ni gciniiij r&pngiiatiunc piobjtur Kc- uiiuui curpui r( lujus (unusj Spiritits, skM Torju
ricsij rt pcr coiist.iudjiii liJci niiriun odorcui \irtii- Muius io una sjm* viMJti.Muv nostrx.
tiim (bspcrgit. LiiJc &|N)nsj ui (l.inlKU ( aiilicoriiiii
«:VI'l T II.
I)
dicit : Sunje, a</ui/o, el teni, au$ter, pirfla horium Ite r.aMI.Nill.
mcHin, fi fluunl nromala tlliut ((.«iMi. IV). Cuiisurgi-, \\,u (•iJd rrniiii «^iuMdMl priiMM MMtriMi
|M-riiii((cnds vu\ cs(, non iiiip<-raiitiit. lu-iii in con Jirioit, nullo prorsut iNuk) funautaiii : scd OMaium
lijn.iin p.irtiiii lucriJn-^ aitipitur, ii( c%i illiiJ i.i • formarum cipjrrtu, ri qiM «icslx.is
l'sjliuo .4 rNiNd el dirmonio intiidi.tno [l'tal. ii). U u fi>niij(j KUQt l ndi' r( f\ tjftt defv*s-
Ilj-iiioiiiiiiii iiirniliaiiuni c^l iiiiiiiiii>' {mtk ulnni frr- liuiir vik-jUiIuiu Jt(ip<iun(. \\xi\c ></« | Bfkd m*-
TorC pcrscctiUuiiis ji . i-iisuiii, ul>i ruina plcriMiiqiic leiiam i|>|M-lljvcniu( iJci< i]uij tmitir iiiforMC wMo
iiH-(ui(iir. Aiistcr, FU-de^ia, qiix ci JuiIms pnur iii aliquiJ fji icnduui r«(, wi«>prr inairna — acf«fr.
iTlirisU) crcJiJil, u( 111 i'ri>plii Ij (.'"< liibiiaiit 11« I*iii«iilr r( ram itlt^ii MMiiinairruni. \r«
lrrr« uHKrt, l,tle a,jt.ain nlunli [liu \\i', iJ rs(, giiir qnis injtrrijr «lUirum »o»i. Gr«<i
lijplisiiuiiit crrJi luilius. K( in Job .ib ii.f»ilc>nt elemenij jriois utiutupAai eo qmvJ stU tawtria-
tiuruiH renit, ab uiulro [et ad tUum\ formido^otu (>% cti«i( ordui «I OMMMSiMM ^«MUai rMiv«M»tH.
taudMto ^ob \iiMi) .Vii»U'r sanrta Kdictia c»t fi- Stm sicra tnltr tt naiuraJi (iis»>itm nitam
ili I calurc jccciisa. diruotur. u( intfO
263 B. RAnANi MAIRI ARCIllEP. MOGINT. OPERUM PARS II. 264
qitc aJ tcrnm , iiilro a lcrra usque ad igiieni : ul A runl. De quibus cooiis alibi dicilur : Verbo Domini
ij^iiis quiJcmin acra desinal, acriii a<|iiain (lonsotiir, eceli (irmali sunl, ct Spiritu oris ejus omnis virtus eO'
aqua in lciTam crassescal : rursusqiic lorra dilualur rum (i'sal. xxxii); quia Cliristoposl ascensioiiem
iiiaqnain, aqua rarescat in aereni, acr in ignemoxte- dcsupor mittcnlc Spiritum sanclum aposloli in fidc
nuelur. Qiiaiiroplcr oiiiiiia elemcntaomnibus incsse: el scicnlia conlortati sunl. Igitur in principio fecit
scd unuinquodqiie eoriiin e\ eo, quod ainplius habet, Deus coelum (Geu. i), id esl, spirilales, qui coelestia
.iccopisse Tocabulum. Suiit autom diviiiaProvidcntia meJitantur ei quseruiit ia ipso : fecii et carnales,
propriis minutis dislributa. Nam coclum angelis, qui lerrenum homiiiem necdum posuerunl. Ali-
acrein volucribiis, marc piscibiis, lerram hominiiius, quando etiain conlemplationem supernorum coeium
ecclesiasque animaiuibusCreaior ipsc impicvit. signilical, ut cst illud Ascendunt usque ad coelos,
:
turbines fiunt. In Scriptura sacra plerumque et ea, mihi sedes est; terra autem scabellum peduni mec-
qux aceipi secunJum historiam possunt, spiritaliier rum (ha. Lxvi) ; et Salomon ail : Anima jmti sedes
inlclligenda sunt : ut et fides habeatur in veritate sapieniiiv (Prov. xv); Paulus etiam dicit Chrislum
hisloriac, cl spiriialis intelligentia; capiaUir in my- Dei virlutein et Dei sapientiam {/ Cor. i) ; iiquido
sicul hoc quoqiie noviinus, quod
steriis allegoria : coinprobalur Deuni, ctc, lioc est regnare etjudicia
Quoniam videbo coelos opera digito-
Psaliiiista ait :
sua decernere. Nam coelum et aer istc (ul snpra
rum luorum, lunam et stellas, quos tu fundasti (Psal. diximus) agnoscilur in quo coelo, hoc est aereo Ile-
viii). Ecce cnim juxla verilatem hisiorise slal lias raptus describitur : et quo Apostoius de immun-
sermo rationis : quia etcoeli opera Dci sunt, et luna dis spirilibus loquitur : Non est nobis coUuctatio ad-
ac stellae ab eo Greatoe atquc fundala; suni. Sed si versus carnem el sunguinem, sed contra spiritalia ne-
hoc Psalniista juxta soiam historiam et non etiam quilia; in caeleslibus (Ephes. \i). Et aiius aposlo-
secunduni intellectum mysticum asscril, qiii coeios lus : Coeli autem qui nunc sunt, el terra,eodem verbo
opera Dei esse prolessus est, diclurus binam el(^ reposilisunt,igni servaliindiemjudicii (II Pe(r.m),
stellas : cur non etiam solem, quem scimus, quia Aiiquando crgo nomine sacra Scriptura de-
in coeii
ejus opus est, pariter enumeravit? Si enim juxta signatur de qua dicitur Extendens cwlum sicut :
solam historiam ioquebatur, dicturus iuminare mi- petlem (Psal. ciii) ex qua nobis et sol sapientiae, el
;
nus * prius lumiiiare majus dicero dcbuit, ut ante luna scientiae, ei ex antiquis patribus slellai exem>
solem et post iunara atque stelias fuudalas es&e plorum atque virtules luceut. QuoJ sicut peiiis ex-
perliiberet. Sed quia juxta iniellectuin mysticuin lendilur : quia per scriptores suos carnis lingua
loquebatur, ut iunam sanctam Ecclesiam, et stelias formatum ante ocuios nostros per verba doctonim
Loraines sanctos accipere deberemus, solem nomi- exponendo displicatur. Cujus cceli superiora Domi-
uare noluil : quia videjicei ipsi ajterno soli loqueba- nus in aquis tegit : quia alta sacri eloquii, id est,
lur, de quo scriptum est : Vobis autcm, qui limetis ea qusc de natura diviniiaiis, vel de aeternis gau-
J)ominum, orietur sol juslitue (Mat. iv). Coeium au- diis narrat; nobis aJIiuc nescientibus, soiis angelis
lera juxta allegoriam aliquando ipsum Dominum in sccreto sunt cognita. Nam alibi in Psalterio legi-
Salvatorem significat, ut est illud : Castum coeti Do- tur : Laudate eum, coeli coelorum, et aquce, qute supet
tnino (Psat. txiii), quia sanctus sanctoruro ei Deus coetos sunt, laudent nomen Domini (Psal. cxlviii).
deorum : iia et jam coelum coelorum recle ipse dici Quamvis in Geiiesi unum coelum fiibricatum esse
tur, in qiiopienitudodivinilatis inhabitat. Aiiquando legerimus , lamcn eos plurali numero et Pauius
vcro angelicas polestates significat, ut esl iilud in aposloius appeliavit (// Cor. xii), qui refert in ter-
Genesi In principio fecit Deus ceelum el terram
:
tium se coeluni raptum, ibique lalia cognovisse, quae
{Gen. i) quod prius vocavit firmamentuin : quia
; horaini non liceat efrari : et hic pluraii numero niin-
coeli fuenuil hi ,
qui prius bcne conditi sunt, scd cupantur. Quod lali forsitan ratione concordal. Di-
postinodum firmamentiim appeliati suut quia om- : citnus unum esse palatium, quod mullis roembris,
uino jam ne caderent, viriuiem incommutabiiitaUs iiiultisque spaliis ambiatur : ita forsitan et coeii
acciphint. Ad quos per Propbetam aiibi dicitur •
partes diciraus coeios, dum compiexio atque siniis
Audite, coeli, quia Dominus toculus esl (Isa. \). Ilem ejusunus esse monsiretur. Aquas vero super coclos
cceli nomine prophetx et apostoli et sancii viri ex- esse Genesis referl. Ait enira : Divisitque aquus,
priiuuulur, iit est hujusmodi . Coeli enarranl gtoriam qu(e erant sub firmamento, ab his quas eranl super
Dei (Psat. xviii); quia ipsi de adventu Chrisii disseren- firmamenlum (Gen. i). Firmaiiientum enim in Ecrle-
do urbem lerrarum sanctis admonitioQibus impleve> sia Scripturoi divina: iatelliguutur : quia ccelum
SS8 DK LMVKHSO UIUU X\ll I.fl5. H.
plicaliUur, »iciil lil>cr : Ji»crc»ilqur iuprrhfH". firim- \ qu.m.U» |ir».lu-3ii(>ncin E^aofriii
nH-riUi ar|ii.-)<i, iil e»i, i-n-lcttcs popuJot an^florum, CLaiii Kiilevun. SK.ifiMluia yiMs e»t , boc
qui noii opu» habcnt h'H: i>ii«cip<re ririiiaiiicnlirn, luniiiiu tot.ui ThiiiUU% th^ cooiamne. Lrfitar
ut l*-^rn\ lcgeules auiiiaiil verl)U:ii Dci. ViJciil ciiiiii enini : Dtut lux «st . et tenehrm i« go muUm tmmi
eiiin scnipcr et dili)(iiiit : icd Kup^rposiiit ipsuin fir ( / Juan I). Krjfo quia faicr , rt Fiiiot e4 S^.
imin<'ntiiin lrgi« <uj: super iiifirniitalcm inferioruin rilus sanrtiH unuk esi beiM, recte •nmMhtttkmm
popiilorMiii, iil «.ihi siisripicnie» cof nosc.-jnl, qu ilili-r Jo ihU TniiilaK- n%e Jictaiii Drm$ luj e»t , «l
(livcrn.iiii. iiili-r c.^rn.iii.i el h|iirilali3, qiusi intrr tenebra in eo nmllm lanl. riule \enm blc merUS
aqiias knirriores et infrrlnres. Jc .S.ilvaUjrc Jicil : /n InmtmM Mw tlMimm» /»-
CAPIT IV.
mten {PtM \i\>). 0« id nutem OinUiM yen lui ta.
De pHriibut c9li. OkleiiJii ipaC inOangeho dicent : /.9« imm Ims mmt^-
A|>fv>lbliir :){iic(n iJrm lous acilira, in quo si di. Qiti t^i^mitmr me, mon mm^^tmhl m
Imehru, ted
»i<-ra siiiil, ct sijfhiiirji «•nm ipii«-ni, qui a loto luiincio habtbu Immcn tilte {Joan. mii). De qun loitutca
iii ;<lluin firpjrjius e»l. Sjne alhrr tst ijisuin ile- evaiigelisU ail : f.rat lus ura, qmm itlmminmi oa-
n>ctiiiiin, 3'iltcra vero splrndor xlbcrik esl. Consi- nem Mnienlem iu muiidum (Jomn. i; oinnea) vi- ;
Uuiit eiiiin luiiiinaria in lirirvjiiirnu> ra-li, .c esl, R J^licel, qui illuuimalur tive naliirali i nfcai*. tea
iii fimiainrnlo legis I>ei inhi.i. ev.ingeiisLc «iilelicel upiriiti.-) iJiMn:i. S riit ei<iai neawi a se i|mo
et d<H U)r»*s Srripliir.r saiirLe JispuLiu.lo roli.Trcii ita eliain ncnKj a se ip»«i sapi.ns essf pol*^ : ^H
te« el oniiiilios iiifcnoribtis luiiicn tapi.iilij- Ji-iiion illo illusiranli' , J«- qiK» srM|>iuin rtl : (tm-^n t/ipitmiim
blranies. 1'roiiiil eiiani siinul, rlc , micanlium siJr- n homino Deo eu {Sir. n. s.n,, u hnoiine»
rum lurha, iJ cil, ilivor»Mnim virtnliini in Kcclt-sia liii suiit recle viMati, Jiiriac aJ e«« Dfiion : ft^
iiiiinerosiUs, qua- iii htijus vil.r oKt iiriUilc. I.iii ettii tmi mmndi {Matih. »/. tt apoilolo raolo A«t-
qu;im iii iiocU^, rcfiiigeiit.^s JiNiJ.ml in hoc ririn.i- tlit aliqmando tcnrbrar, nmnc avrm Imx ut Dtmim»
iucnlo ScripUir.f simMlnlia el inu-lligihilij, tpjisi {llphet. v) , M* I iiiul;u:ii Jtotai mi^r locno qocM
nier luceni pt:rfcclnniin, ct li-iifhr.is popiiloruni ;
niibi liiniiiia(ur[q«x illiiminalur). el lucem, qor ilki-
(l tuiit insigoia virtnlMni cl iiiimculuruin. minai : inler eo», qiii parlu ipjiio«ie ver» lucu arci-
phjol, ul luir.iiil t-i ipsam luccio |ier]>etuam. <ptr
CAIM.r V.
Dr janiiit orli. iion s^^luiii lucore m sc ipsj, icJ cl sua prj>vMU.»
Jliiii.i- ra4i Ju.t simi Oriciis el Ocrasui. Njiu quoKunq'Jc alligrrii. illusirarc siidlrit. Al..piAi.d.i
aiM porLa &0I proccJil, alia se rc<ipit. S;giiifii aiil autem H«:rip|iiraiii sjcrjin liicein iiiu4Jn;iiiius. ni en
:iuU;m janujp cocli U^slnmcnla divina. L'mlc ISaln.i- ^ ''^"^ l.uctrna peJibmt meis v.rbmm litmm, D<nmme.
hU ait : Mandatit Mnbtbus dtiuper, el janmai cirli " '««^»1 temitit m/ij /Pia/. Ltviii;. Scieiii erfo b«»-
txpauit {Ptal. Liivii). Manilatuin est rnira nulihus, J"* ^f^ult nocicni divcrsis " ',
id esl, pra-<!icaU)rihus, ul pcr janti.is cxli, hoc esl "* *l'hi laqMcos , aJihi m. ^ . , j... ,^ ^i
Jknpiuras sanclas, pra-Jicaiioiic gloriosa aJvenlutii profnnJissunas Ta:>iiljics, pe lihtis «uis verlKjMi Do-
Salvaloris l>t»iuini nuoiijreiil : qui Ycrc tuaiina su- rn»»' lucerr tcsLilttr, ne ahstiun %»ri Imi
niiujr, quaiiJo jilorahili romiiiuiiicalioue lusUUir. ciiial niiinin, qtiaiu p«r siiani pft>»iJcaliaiu \iur^
non ^HjteraJ S.- trrt»uin
CAPIT VI.
1 |,«k- ilJjJ ,W*U-t inicll.;i.
De cardtnibm». qucxl jx-r Siri| lni j» sacrjs pnip.'iri.irtim ore wnn.
CarJines aulem uniiuii diio . Si-plentrio ct Mcri- naUini csl. {)\xo\ vCTbtiiu lntv- jp|H*II.»Yii hirrnnni.
die». Iii ip:>ift etiim tolviiur rtrhiin. SiKiiiricanl au- qiix* himunis u>ubut JaU ot jj di |>rl!rti lan» n,>
Ifin carJinr» ipsi prjescnlii trclesii- nmvcr-otio- cli»prof.tiiJi,f.iii.r cxriUleni. sicut Pnru» j;>i>Ni..Jjs
D«'in, quv p«*r toliini orlj«-iii .lilttjii;r, rt in tliiohui d;cil : llabtmai ititiortm propkeli*mm termt^tmem .
U**l.uiiniU>., sivc in Jiuldis prj-icpUs chariUlis ini bene (ccuti luitndtHiei, lelmt tmiernr tmecm:i m
ouuvcr.san», aj fuUirani pitruni i.*iitlcnJo curkiiin vbtcmrt) loeo (II l'eir. 1). Iicm liovcu ill«mi..al»>
I)
prxbciiiis viu- Jiripil. UnJe scnptuin csl : Dumtnt fi.lci ctl. vrl Jttnum Spiniu» uihii. ul m f*vi|nK>
entin iiinl canlinet temr, ti potuit tmper eoi orb^m &9»ia/N*i (tt tuper aji tmmen rullmi Imi , O^mim^
(I ILy. 11). (Ptat. IV). lifii luv rl lciM-brT c*rvti ri rrpfotM .
.'\ Iticc niaiul, itl t sl canJor hiris : m-.I Imm' roo- (I Jo.in III. Il.jii prTiMcali—fni I , ri
fim.liiiil auclor.s. Lucis er^t^ iMiiinnr ibv'*r>.r si si^iiilual l n.k .Silvjtiir ail . .Vrw ».tr
^iiilicjlioiH-a evpriiuunlur .\li.p1311J0 ••iiiin ipMnn N,iMi , r< p^mii emm tnb m»dt» , u4 impty camic^*
IK'uiii . iJ r\l , toun siiiini s.iiirUin Triiiiialrin bmm, m Ittccmi amuiikm$ fmi • i»m» aoo< (Lmt \\).
u%U*iiJil .iliipi.iii.lo Kiliuiii iVi ali.punJo sjnri.n P.Hirn* rrgo liK-em»ni
viru« »i4{iiiru'.il alnpiMiJo Si-ripiiirani ijcram ali- cnrporis coohomJj, qn
P*T«'>1 < XI
,
iil iilco qiilsijiio vtMilatcm non pno.lioot, diiiu liiiiet. \ cl c coiitrario .iliquando los^tum porsccntionls ct ln-
n«» aliipiiil ii» rolms oorpoiiiliinjs cl Ifiiiporalilins hiihilioiioin pra;sciitis vil;c. Nani sol Salvatorcm iii
moloslia' p.nliilur. l»oU'sl cl liicciiia li;vc siipcr <lc 00 oxpriniiu <iiiod si<:ul ip^o sinc aliorum admiiiiciiio
hiimanilalc Salvaloris iiilcrpielari. Ipse (piippc Iti- ca'leris sidcrihns, hoc t:.sl, Iiinae el steilis (ut qtiiihuii
crriiam accendil ,
qni tcsiam lnimanii! iialiii:u fciunt ) I'mIs,'<)1oiii pix'slat, ita el Chrislus piopria
fl.imma siiw <liviiiilalis impUjvil, quam piofcclo lu- virltito sploiitioiis <;t indlitis opc indigons , saii-
<-crnain nec crcilciililiUs ahscoiiilorc , iicc uunlio < i;c Ecolcsia' <iuihusquc san< lis splotKloicm sapi<Mi-
sirp|»oiicrc, hoc esl, suli mciisuia lcgis iiicludcio, li.e ct viiiutiim liihuit. (Jiidc iii Pmplicta s<.'rj-
vol inlra unlus Ju(l:r;c gciilis lerminos voliiil colii- pluin est : Orietur vobis limenltbus Domiuum Sol
licie. Candclabiuin Kcclesiam dicil, cui luccmam justilid, cl saniliis in pcnnis cjus {Mnl. iv). Et alibi
supeiposuit, quia iioslris iu fronlibus fide suae in- ex peisoiia pcccatorum dit^itur : Sot ;«s(i.'t> non cst
carnalionis aflixcrunt , ul qui Ecclesiain iidcliler ortus nobis {Sap. i). O"otl autem splendore clarila-
ingrcdi volucrini , himcii \e1ilali3 palam qneant tis sanclorum rcsurr<'clioncm sol signiflcat, ostendil
inlueri. Nam el sancla Ecclcsia luininis vocabulo ipsa Vciiias, in E\aiigeIio diccns : Ttinc fulgebunt
dCMgiialur, nt csl iliud : Amiclus lumine sicut vesli- justi sicut sul in rcgtio Patris eorum {Mallli. xiii).
menlo [Psai. cni). Liimen cnim Ecclesiam signilicat, B Nam stvlcm sapientiam significare leslatur Psalmista
tle qiia scriplum esl : Qua' esl ista, qitw uscendil dicens : Solem in potestatem diei^ quoniam in sa^eula
dealbadi'! {Cant.ni.) De:ill»ata cnivn inlcUigilur il- misericordia ejus {Psal. cxxxv). Quod spiiilaliler it:»
luiiiinala. Qua' rccie v<^1ul vesiis advciiilur Do- intoiligi polest, iil sidcm sa^^icnliae Domiiius sanclis
mini Salvaioris, iioii liaiiciia fnaciilam aut rugam. siiis miseratus infunilal, qiialcnus illa vidcant, qiirc
Ipsa cst eiiim caiidida, lioc ost, dcalbata, oiiiiii <!<'- ad ipsiiis ccrttiin est perliner^ jussioncm. Dccorcm
core viilulum adornata. Ad qiiam dicil Apostolus : auiom viriiitum el honorum operum soloin si-
Onines, qui in Cliristo baplizati eitis, Christum in- gnificarc iila Doinini sentenlia dcnionstrat ,
qiia
dtiislis [Oal. 111) : liaiic etiam tuiiica iiia signinca- ad Aposlolos lo(|uens ait : Sic luceat tux vcsira conm
vil, qtix non poliiit dividi tcmpore passionis. IIxc hominibus nt videanl opcra veslra bona, et (jloiificenl
esl , de qiia diciiur : Atniclus Ivmine f>>c tit vcsli- Putrem vcstium, qui in ceelis est {MiiHli. v). Sol
mcnlv [Vsal. ciii). gignilicat acuinen sajiiontiue, sicut in Joh qiiilMiSiiaru
sitionein, ol oursus sui oflioii poragiint, lioc cst, soi, novissima pers(5culione in reprohorum conlihiis per
tiina ct slcllic jiixla qiialilaloni su;iin significaiionos inridelitatem ohsourahitur. Sol nianifesia (^poialio
allcgoricas lialionl ,
qn^e ad laudamlum Domiiiiim est, sicul iii Psaltcrio dicilur pro corpore assuiiqiio ;
postqnam .nTjgolioas virtiilos ad laudoni Doi Dsalmista In sole posuit tiibcrnaciUum suum (Psal. xvm). Dc-
incitavit, siibsoiptenler provocans ail : Luudate cum, nique in conirariain partem solis significalioncm
sol ct luna, laudale eum, omnes stcllw cl liimcn prolalani oslcndit illa Evangolica parfthola, quam
{PsfU. CXLVIIl). de somentis diversitaic Dominns protiilit dicens :
luo.ida atque siihlilia, lamtMi corpora csse maiiirc- tontalionum |irohalioiiihus cmoUila, diilcedinc tan-
stuni esi ; et nccesse cst ul iJlis cedanl, qux invisi- liiin aiiditi sermonis , ac promissis ccelcstihus ad
bili virtiitc siihsislnnt. Quapropler soloin , hiiiani ot horain dclcclanlur, sed in tempore tentationis rc-
sldlas sivc pcr propriam rationem , sive pcr alias ccdunt. Sol prosperitas esl, et luna adversitas inundi.
seiisihilos <-l jiidicahiles suhslaulias Piophcta laiitlare Ut in Psalterio : Per diem sol non uret te, neque tvna
^)ia;oopit Ddminurn, quia Croaloi is hciieli<io oxi.sicio pcr noclem {Psat. cxx).
iiicniormil. Oitisidcrata eiiim lol Uiiiiiii;i iiigonlos CAPLT \.
admiialionos passunl commovcre, quando ct mor- De ttina.
lalcs oculos vidore faciunl, cl ipsa vilam splcii<lida Luna auiem quac monsiruis temporibus crescit
,
clarilalc consliluunt. Ij^ilur sol iii Scriptuia sacra et decrescit, et uon proprio luniine lucct, se<I solis
aliqiiaudo sigiiifical Dominuin Salvaioroin , ali- mutualo splciidorc illustiatur, aliquando in Scri-
quando sanclorum suorum claritatcm , aliqiiando pturis signilicat hanc morlalcm vilam et miserain,
"•piciitix fulgorem, aliquando decorcm vinulum ahquaiido pncscnlom Ecclesiam. I3nde in evang«>-
209 l)f. I \iM l.so UIJ|;1 \\H - LJU. l\. m
iira pjralHjl.i Irgiiur (l.ic. \j, i| pmI Ii.imi jIi A ^pirilali per m
J«;rus.ilriii «lirti.tiideii:» lii JuTiclju iiM:iii^s<l iii U- bcd «« ifM i«M hnm eom^tnio fddkenim
iroiirt, i|ui rlijiii iliftp(ilia\crun( • iiiii, (lijgiK im|Kn4li«i, ucnniriiii rifU:«(i> «prrLaaiUMI pcxbH. .Nai
nhiirunl k^tiinvivo rnlitui. Mic crgo lioniu A1J.1111 lutia, qu^ roiundi fjcu ttetnmjlM, a *ak Iihbmi <•%
iiilrlligiliir cnni oiiihi (;fncrc liuin.1110. J<:rui»jl4-iii s pra divirou») arcipit, idcoqtie MOiper et
aiil<-iii tivila^ 1II4 ca-lrkUA an i|iiliir, a ruju» hrju- urlM , «^urro ad holrm babrt, lacMi Mi: M
luiiiiie Aiijiii lj|i!(ii» pcr priv;«iiuiii'ni , tl «ji-rlut in aulnii diinidio teoiper ut»rura. A prinu W^M »4
banc niorl.ilcrn vitjiii el nii.s4'iam, quani iH>iic Je- quiiitJin di'cimain iuci» crflflBi ad lerras, &ett-
richo, «|iu'iuna inlerprelatur, nigtiincjl, variu vidcii- cluiii vfrn halicl ad rri^im, a qaiaUdeoaa auleai
cei Jcricluum lalKiriliUi inslatnlin >4*tn|MT ct ra tuca. uv|uc ad noviMioum crrntrniaM tf/utitm lucit MS
Lalroncii antrin dj iiionc^ inlillij;cri> possiiiiiuk, qiii .1Urrciiis avrrMai p— Ijlfoi «4 eorfflMn revfrvil.
•«iIim:)*iiiJu AJjin ititpoiiavcrunl ciitii ^iuria iicJU' 0*1 • nimirura qss cotntni» rtde pMctelh podu
iiiiinortaliuiii.el innucFiitix vesl^- privjrunl. Luiiam mysteria ugnal. qoikw o m MNt» ncMrx ft»- mm
:iiiicm fiijurare tkclcitiani u^lendil illc vcnuji : Fc*4°il riam a vikibildiu» avirteic deliciu ca4aeilfM Ca-
luiiara iii UMiipnre , sol cugnuvil occa.suiii sulmii. Turihu.%. atijue ad M>t:iin c«r.'e«tj» graU« hlOMi ui»-
i.iina Flcclcsia cst, quain in tPinporiLius faclain jli- B pindcre contemplando dooeraur. Vei ii
Liiir^cn sic niinuilur, ul »cinpcr reJcuntc iiilrgrilatr |K)<>suiuut intclligerr qiu>l crcw«(H ad oe«hM tnt-
rrp.irctur. Suiciii vero iii lioc loco incr.Ui arcipinins inanok luiiirn Iuht virlulum gratiaro, qui: ^-
Doiuiiium S-ilvatorero. Itie crgo cO(;iio\it occasuin rens io came Ihiminuk mun lo illutit, imioaet, de
KuiiMi , id esl, jjloriain gu;t' passiuni.s j);ii<iMt , rum qiiihus dicitiir : F.t Jetui proficiebat imfienli» et tri^t
ili^cipuiik iuik diceret : Venil Loru , H /tltut liominit et gralin apud Dfum ct hommet [Luc. u) rrcirarCM ,
tradelur in viantn peccutoium {MatlU. xwi). Itcin vrro jd arlns rr>urrrrUonis ascensionisqM Wm
luiia iiigiiificat injrlyrnm p.isAioiicm , nl {ht Johcl gloriain dcsigoei, qu.-c in tc qui !eia ip«a looi per-
pruplicljin dicilur : t.l lunu ttrlctur in tanguincin fccta provcnit »e.l in animn fhlriiuni, quibMkdaia
,
(Joel. 11). Imc esl , ni.irlyruiii kuoruni truorc p<Tfu-.a. lucis tuf profcctibM m<|«e ad loen fcK-uli rre-
Iteiii luiij pra-^i ns sa.'culiiin k.gnilicat, eo qorxl sein- sccrc iioii iliNinii. Reswrgeas enim Dooitaaa a er-
per niuu-liir. L>c i|iio i/i Apucjlypsi dicilur dc bc- luL;, prinio sin^ulis a<- iiinis, ac ddmit plarlbM.
cleiia : tt luna tub peJibui iuii( tpoc. \ii). Aliquando modo tcplcni, unxlo unilecim, rt pliivi«aM ^of m-
autrni liina inktjhil<:iii luculik iiunian.t: qualilalcni Us fralriliut tiinul , ad iiluinuai divip«lt« ooLntUut
in S^riplurit rppr'-licndit , ul ctt iilud Sapientio; : ^ ap|ia ru it (/ f.or. iv), quihut videnliboa aacMtarua
Sluttut ul luita utiUiiiur, quia vir duplin animo in- iii cifluni ( \ct. i), prxrcpit rot tuc dttpniuUooit
evniliint ctl in ommbus rtu <i<ii l.Sir. ii\n). .S«<l ct »*s»c U'*t'-s III Jcrusjlcin , rt in omni Sjmiru , el
boc iiuijnduin ,
qiiod Iwiia ifinpiis patchaiit fcslivi- utque a<i uliimum lcrri'. Et hfn.- luna cum uostrot
tali» niakima ri partc ordinat, qiix fcolcjiiiiiuis t 111.- cretcil td ocuio!,, paiil.iiim a solr reredil : eM MM
niatiiiic n-li-lir.itiir, ruiii miIis iuinrii .iiiiniis pruli- ad cuMo^ ,
jiarilius ad rum spjiut rrtlit. Roc eal
i'i<-ns incii*Miciilii |iniiiam tiiniit dc tniclis iiin!>rj rniin qiioJ ips4' tiirit : /.'jirt « 1'alre , H M«t la
virlorijiii. h<-indc HKnscni priiiiuni .Tiini , <|iii cl mundum : itcrum relinqtto mMH.Iam, ei t«W« »d Pa-
novaruiii vocaUir, in <pio Patcha rclchrenius, .'<llcn- Ircm (Joan. \\i). Va. qiio I do illo fVilniut ail : *
dimiiK. ||iM* ;iulviii chl inciisis, iu quo iiiiiiidus isU- (nmiiio i-ir/o egreitio ejut, et c^cmrtut ejut utfue md
rorni.iliK, <! Iiiiino cnI priinus in parjilisi tcdc lu- tummum ejut (Ptnl. ivui). Qoia er^fo hioa co mr
caliiv : i|iiii |MT liiijus iuyslcria soicinnilJlis priuuiii liiris iiicrcmciilo, qiui t rtirtit a »<ile a I ooelfM etoA-
in.s stul III r<'< <pliinis, pniiiuiii siipi-riix- liotiliiiliiiiiv vil olituiiis, iWfiiiiiii Salvaiorit in carn^, oa^ «> »4
rcgiiiiiu, j qiio in liini^inqiiam rrKiuncm ditrctMmu'<, ti-nipota pjsMuiii», doi-triiuni virliilr*<]ur t gn rKJt
lioii roccpliiros rskc •<|H'rjmuk. Dc ciijiii gluria rcgni ro autcni , quu ad wdrm rcilirn». pjulaliin ad invi-
IiojIus ApoHliiliiH Pclrus, carlot uutem iiuio<, inquil,
D tihilriii niiliit rnrli racirro rrroliigii. rrsurrrctiooM
rl lciram iiorani c/ [;i»r</;| prtimitta iptint eitpeita illiits jr |Misleri<iri» gloria oiirarau dentcMwtrat ;
»111(1, m </ui/>«.j ;iiiMMii liubiKil (II Velr. 111) S^d ct mrrito a qiiinla dr< iiiu |ktaci»alit noii fjaliitapta
Jii.-iniic« in A|Miralvpsi tna : h.l dij.1l, ^m uJebat in prrdicjtiir. Hit qui irni paw hali» !< ni(M.)rt» a lcf
ihroHo : Hcce (ucio omnia nota (Apoe. tii). Dt'in tc olirrvjlionr Miiupliv in Im u» bjrrr.lrt .N««i Tr«tt-
clijm tcrtiaiu inciuis cjukih* n t^^pdnuujin iu pakctia III. -nlt rluin dirm IViiniotrani, .|ujiu S<rnp(Hri ubi^i*
'ihsii v.iinti(, ipiii.l ri tiirrri iiiinis [K)iiviiirx gjudni »i»c pir -,*', it . ancwviioutv fW<
HpliK.siiiic ciiii^riiii i|iiij ci ru.liMn r.u-iiiMiicij .juv inimrri;. . .,.. < ,; ^.^. ,,, , ri«ili«j> tviO» ».tCxi
roturrccliu lcrtia dic farU c»t , rl tcitio tcnnMirr I' iis, cl iriuiiipliO DoOtinK-jr rr .iirrr<rt r»t't mttffvK.
in rarnc dikp«M)%.iliii ,
qu r prr rcturrrrliuMi» coo- rtofiljbtli* 8ep(rro .^ur^tte litr» tunx , \d e%i . a
.«iiiiiiiijt.v <sl uUni.im. iiiiiinlo .ippjniil iVinu njin- <|iiiiiia «kooK oeqM mi titttkmtm \
p^rqi.-^
i|iic >^. uli lciiipiira l.,;c luiuijli (ht pjlrr», nic li« i-j Iv^minica naloroli erdlM Jtoowr;;. .^.i<;'VL»Ui«
lcj^c lilicrjli |ici rii»iil»rijs, cvlrcnu rhaiismjie Krtlckur, q-ix pcr UAmm WmJwi pooHkoliW» <-««
:
rvdeinpia myslcriis, a parlc dennnlianl. Nam ci A ol liina. Sidcra vcm alii|tiaiido in ly>nam partcni,
dcsignarc atiq!iando iii coiilraria:ii accipiuntur. In boiiam crgo
ftcplcoario sape ninnoro ui.iversiC:itcn)
(jnod ait ProplicU» Seplics partcni acci|iiuiitur, qiiaiKlo sanclos cl clcctos Dci
S<Tipiura (onsucvil. IJiid»' :
in die taudein dixi libi (Psal. cxvni) , nil mclins in- higiiilitant, qui siiiit in Ecclcsla. Unde est iliuii,
lcHigilur, qiiain qnod alibi ail : Semper laus ejits in quod ad Abraiiaiii Doininus ait MttUiplicabo seincn :
ore meo {PsaLxxxiii). El spccialiicr lolam calliolicje tuum sicut stellas apli {Ceii. XMi). Et Aposlobis :
EccIcsuB pcrfeclioncin eo figarari Joannes lesiainr, Stella, inquil, ab slella differl in claritate : sic erit
qni ad soptcm Asiae scribens ccclesias, nniversali:^ tl reaurrcctio mortuorum {l Cor. w). Stella Chri-
per orlcm Ecclcsiae mysleria paicfacil. tnde el jicr slus cst, ut iii Apocalypsi : Ego sum stella tplendidn
oinnia qu:e singulis scplciu scribil , hortanicnla ei matulina {Apoc. vxii). El atiiii : Orietur stellu ex
,
liunc versiculum iiilcxere curavil : Qui habel aures Jacob {Num. xxiv).El in Apocalypsi : Septem, in-
iindieudi, audiat, quid Spiritus dicat Ecelesiis {Apoc. quit, stellw nngeli sunl sepiem ecclesiarum {Apoc.
ii). Quod uniciiilibei dixcr.il, lioc omnibus se dixissc ii. Nam et aposloliis Paubis scptem scribit ecclcsiis,
quidem pasihx. ui dc vilis ad virluies transilum quo- B tus sancii graiiam habcl. Hi: c ct Psalmista de Crea-
lidie faCiamus spiriialcm. in mensc autcm novariim, toris opere ait : Lunam et slellas in poiestatem no'
in quo ailiiUi rrnctus advcnlu suo pronuntiant vete- clisy quoniam in Sffculum misericordia ejus {Psat.
i-um ccssationem , ul cxuenies vetcrem homincm cxxxv). Lunam (ut jani diximus) Ecclesiam del>emus
riiin acti!)us cjus, renovemur spiritu meiitis no.slrap, accipere ; stctias, divcrsos cjus ordiiies sanctitato
cl iiiiiuaimis novum liomincin, qui sccundum Doini- pullentcs, ui sniit episcopi, presbyteri, diaconi, ci
iium cicatiis esl in justiiia ci sanciitate ci vcritiiie caiteri, «[ui, vciut sloll.e, coeleali noscuntur convcr
{Ephes. iv) : ei ul vegelati diversarum variclalc satione radiarc. IIxc omnia in potesiale noctis, i.l
viriuium , caruuique foliis , veluii amcenx arboris cst, iii s-jccuti istius tcncbris data sunt, iit pcr co&
aduiiibraliunc , velati, tanquam ta'lie atqiic fructi- caliginosa rciuccaiit corda mortalium. Iicm slell;c
ierx segclcs piillulemus in plcnilunio, ut perfectum sunl sancti sivcdocti co, quoJ virlutum operibus iu
spleudorem fldci et sensus geiontci;, a pcccali tenc- hoc mundo rcsplcn:lcnt, ut in Psalterio : Qui nume-
bris segrcgcmur : in reversa eadcm luce lunari ad ral mttUitUdinem steUurum, el omnibus ets nomim
coelos quod a quinia dccima luna fieri incipil , ul tocat {Psal. cxtvi). Astra suiit sancti acgcli, ut iu
quanio magni sumus, humilieinur in omnibus , di- Jol) : Cum me laudcrent astramatuiinu{Job. xxxviii).
id quod sttm {I Cor. xv). Qiioi profeclo gralia inu- quando aut pcrversos angcios sigiiiflcant, atit hx-
iieiis supcrni, quia tcrtio tempoie sxculi [uanifestius relicos, sive iiypocrilas. Perversos ergo angclos dc
4 ifusa est : pulchcrrima iiguraruin consequcntia tcr- coelo cecidissc testatur Apoc;'.Iypsis, dum dicil dra-
lia iuiix heiiiloinade lumen ipsius, quod eaienus ad concm lcrliani partcm sl tertim seci;m tiaxisse iti
terras cicvcral , ad coelcstia jam crcscere incboat terram. Haerciioos autcni s.ibsifcnim nominc dcno-
pulcliie banc in pascba uliservare pr^ipimur : ut Lit Judas apostotus in Epistola $t:a, (iicons : Sidera
gtatia; quam accipimus nunquam obliti, pcr singulos enaniiay ifuibns proceUa lenebrarum in wternuin
gradus spiritalis transitus largitori illius ol^dicndo setv^ta est. llypocriiai autem, qui \\er ficlas spccics
viceni rcpendere nteminerimus. Vel cerlc in crc- vtrlutum sanclos imilari vidcntur, lumcn ipsi velut
scente ad homines luna vitae nobis aclivx, in rcversa stella: dc roelo in lerrain cadunt, dum a sanctornin
vcro ad coclos speculativae typus ostenditur. Vei in consortio sequcsirali iutcr peccalurcs ascribnntur.
Iiac iiohis conversione dileclioproximi, in illa noslri CAPDT XII,
sigiiatur au( loris : aut huc conversns tucis cjus pro- De Pleiudibus.
L-ctus, ut bona foras operemur, admonel : poiro Plciadcs autcm et Arclurus quid signiflcent, in
illuc , eadem bona cpera solo supernx mercedis
ut " senlcntia qua Dominus ad i)ealum Job tocutus cs.',
Siderum cl asirorum hxc distanlia est. Stctke siiil, et lamen conjungi nequaquam pos->iiil, qiiato-
crgo ct sidera et astra ita inier se diflcnint. Nam nus in civilate quidem coitjiincUe sinl, scd laclu di$-
scriptorcs confundunt, et aslra pro stellis, et stci-' Arcturus vero ita noctiirna tempora illiistrai, ui ih
las pru sidcribus ponunt. Et siell» non babere pro- coeli axe positus per divcrsa se v<Ttat, nec tamen oc.-
piium iuiueu, sed a sole iliuminari dicuntiir, sicut cidat. Neqite cnini cxtra currcns votviiur, sud m
?73 DE LMVFnS^) I HHI XXI!. -- LID. l\. 171
loco iilil9 I jriindi^ niuinii p.iilitiu« ih ' u i|' ^i ,
' •-
A ><1 *^" '• Tji irm (iri>Jntnl. ri cnm 9^'f»m ralwfM *«
•iiruk ini lin:4liir. (juiil (niiii inirantrs i'i> > ilc-^ >|ii,t. > l virc« cvr.t. ( K c aJiinl wf. lUi0ttfalfftttpm*iikm[9^
si'|il<;ni aia il qiiJin <onrU>» Oiiinfs il« inin.ijnl, <|<ii kligii^j iiili i-rrut,rpio4iapiarteilBai
inlrr prTViiht \il.r tniHira^ S|>trilu« i«|i(ilijiiiti» ci q<in au^'L*ri uA iocipit. alqnr »d rtl
gralia: iMn lumiiM: illu<((raiil? qiiij ali ip^a iiiiinili ori- tpjtia r<-rT<>alior rifturcil. Qmt iI*>im> foU. Onom
iiie iii({Ui- .iJ )-ju<> UTiniiiiiiii ilivrp>i> Ifni^Mirilui» 3-1 lly iilrni nonniK', ni»i Jurtorp^ tjnrijr fJctWuM J»--
|iropb<uniluui mihM ,
jii\U .ilii;uiJ fti'>i <oiijniirii ft</.iji.liir * qiii «iiUli : iriTrifMis m j j«i loB^arV
»11111, < t jiixlJ jliipiiil iiuii riiiijniieli Sli:ll.i: iviiin jii iiiuiiJi noiili.iiii V t. (pMi flik« ci*rhm Ha>«C
Cli-iailet (%irnt tupra dii lum c^l) in riviUlt- bihi i <io- (1, n-prrkva inliilclitati^liii-inr. allMn prr«w^ k.« bie-
junrlx ftiinl , UkIu ili^juni Li- : »iinnl qiii(}<*iii kilx liiiiii ft4il TiriUli^ ruUt [ratrfafi'), yrf ffwU \fm-
kuiil, ei Uni«*i) liiris sii.c viciiiil.ilii (vici^sinij rnili<>-> |-«'sl3lr p<'rM-culi«<:iiv ctpl«-ii» Umgiv tntru\jm% iiii>i«-
riiiiliiht. Ili snni li nninrii jliih :ili|ii<^ nliu ail pr r<'i< .ni- lit.ili^, liinr «-andi- F.«-rlr>i.f iifii ftnni, rm-m et iaa
(JiiDi iriii|Hiti|jii<i nppjri-iilrs . n ili^j<iii«li «niit \»t ri- p<-r t rcJulii.ili^ vcrniim lun !i<jr aiMW ipfrlfilf
iionciii HiiJ- iiiaKiiiis [iii^inii^], et cunjunrli p<-r iiilisi- Ncc iniiinrito uncli <UH-i<Kr« liyaihufi raTiipainM
lioneiii mriiii». Siiiiul niicanl, <|uij unuui pr.nli<jiil: iki^fnjntnr. Crrrvo q:iip|)t- «-l<x|uio llvatb* plwiu »u-
•«^1 iio.i ft< uii l>|>»^'k Ijngiiiil, <|iiij tliverftii^ ti-riip<ii tliiis '( catur, i.-t llv.iil<\<i iioincii a pliivii* arc>-pentni, qtiij
paliitiilur. ^uj ii ilnrrki» l<*tiiporiiNifi AImH, ls.ii.is, orLi* procu! ilu*iio iiii'.tir<> rcrunl. Hme CVfa llfSiJu'M
rt Joannrs .-i|i|ijrurruiil ' Divisi i|ni.lc--.i lciii|»«>n* appcll.tlHi.ic cipri .-..si kiint, qnia aJ *Mam iNiivrru-
fucninl, sr<l iiiiii pr.i'«lic:ilionr. In Antiiru aiitcin, |is Kcck»iJ* <|iiaM in nrli farirui licJorU, uiprr A'rn-
qui pcr ^yiiiin siiniii n<icl<irnj spjii.i iion <)«-c.isiinis lciii (crraiM liiiiujni |»ccturift MrcU: prciiKatitHMt
illitslial, ncqnjqiiaiii pjriii nljlini i-iIiIj vilj s;iHClo- inibrrs linlc^uiil. (.iiiii niiin ifiiii^ct : QMi ftcl Ar-
mni, noJ lutj •.iiiinl Krricaij il<*si^ti.iliir, <pi.i- fjlij;T- civrnm rl Orion/i fi llijnJit , |>ro'inu.s a.lli>iii : ri
(ii)ii<rs q-iiilciii pjiilur, iicc Uiiu-ii aJ iliTci tiiiii |iro- iitlcTtiira .Ani/rt. ^onl iiain>|u<- L<>€ ni lucu .\u^lri uo
prii ftlalU' incliiutur. (•\nim I il.oruin lulciat, scJ m iir, nifti fcrvor ftaticti Spintu^. «k»4^i(ur* {}>%>*
.1(1 (M-casiiiii cuiii lcniporilius non fcittiii.nt. >'ci|iic iltiiii rcpli-lus qiiis^iiK- r.nTil, j<l aii>orciii pjlnjr »p»-
cuini aJ iiii.1 |iuli Aicliirus ciini iKxliirtio U*ii<|iorc rilalis tgiR^^cil. iiilrriorj crgn Vuslri ft«n( iN-riilii ilii
Jin ilnr , scj Jiiiii i|isi* \ol>itiir, nox riniliir : '|ni.i :itig( lornin orJiiK-^. c( ftji ratis-^inii pit .' '
t
iiiiiiiriiin linni .sjm-i i l.idcbia iiiiiunicris iriitiilaliu- silins, qiiiis ii-i;<lrt i jlor Spii iin^ >jiKii i . .
, ,
, -:
liibus qualiliir , pn*M.*iilis \ita* unibri Irrii.iiiatnr, s.-iiirUirnm aiiimx c( niinr airpurilMia cnnLj* c( ^ix^l
giiiit, icstamciili iiovi gr:itia Jc<iig'ijri. (Juasi ciiim Liiiirer crgo .iliqtiaiMto lu bonjiii parVia <
ab Ai|iiiliiikc l<-t v<-i.cial, qu.c taiiUi siiIkIiIoh rigiJi- tiuiicin (ralii(, iliipiJnJu iti coii(rjruiiu. TotK rmm
LUiK n^|>rtilaU! It-riciiat, Juiii pm lulpi» snis alios III liuiiJin pjMcni p^inilur, qit.itiJu jui IkowiMMu SjI-
prj-c<|«crct lipi.iibus oLrtii, jIios ^t.ijii niort'' iiiut- v.Uornit jiil liin.t-n »api<-ntij' > ?(iM OmM
t.iii i'li'i;«.!<-s vrro, qiu- ipvv i|uo<|ii<- isiini Mi|H-rnis num S.iU.ii.iri.'iii illj wnlnilij ... . ; tlr*o(j(, •!««*
Ji&iiniik) scplnii biiiit. li-slj:iii'ii(t nii\i gr.iliJiii Ijnlii iln itur .Vu»«</«ii<< frodum luttfttmrm t« lcwtfmtt •««
aprrUuik iii(lican(, qu.iii(u cnni li liquiJo ccrniinuft, [Jvb. wwiii)' l.unfcrum rr-,;o s«' i l<riur« iMooint.
«|ii<m| |M'r ijluj liJck'» suOk »jucUis Sp.rilu» •cpuror- «piij diliiculu a morU* rrsurrrtil, «1 ful|nir« ftai hft-
iiiis iiMinciis hiniiiM: iliiislut. (}u3<|ua vtf,o m* nittiis iiiorljliljlis iMi<tr.c i JJiftiieM praMil. <'><i
Ariliiiii» vi-rlil, IMcijJrs oslriii'il , qiiij pcr uiiiuc, iM-itt- |>.'r Jojuiirin Ji< ilur : Stellm tflft^dHm H m--
ipioti Tt stjiiK-iituiii Vctiis luqiiiiiir, T( kl.iiiwiili Novi IttliHii ( l;><v. iviiK Vuu* iiiiqqi»' .ipfMrr«»Jw pi»a
opcra onnUaiitur : miIi lc&lu <-iiini litU-r>A- («^itur n,j- .. nio.-^lnu iiialiitinj oolm sii-iij (m tu» r»4 , ((mij 4«m
fttciiuiii propl-. tij*. III M-iii(-(i|rM) i'\niipliiiii niil>i» rrBurrrt (ii4i<» frw
CAMT \IV. tiiit, ipiJ- lui M qijii.r iii.lu j«i(. I.utrtit rtp» %a-
/V Ortviu fl lliinJibnt. pinft.r ct lniui inull- ( l>i» iH > *rjiltii:ij U-ju Vriri
Dc Oiiuiii' aiiUiii i'l ll).i<lil.<is siiiiilit. r U-jtus i<.|i u>(cittiil, qua ait : hi^mmt ftrmt^rrmi ft»fA^lt>mm
fti^tiilicjUuiii-ni iny»lic.«iii rtprr»»il. Jirrns : Qui /r. i< «riiMKH.Ni, rai k^ (ttMij aUtmJtmtet . 4*mtt 4»»
Arftmrnm cl Oriomntit Hytule» cl iHierititm AuUrt (Ju# luetttHl ti iMfijtr t>rtwiMr i« ttriiihm» tifmlt^ill l*en
Oriuiicft qiiip|M* III ipvi |Miii<l<'r * iniqMiri» lur- II. I.uiifcr ipar ilaiu» laUlU-xiiik im*» <*• i-a, «ftn iM«
»&).
iiuli» oriiiiiliir, s(ii>qiii- ortn lriii|N'siJlrs ririlJtit rt Muliilur IttMinr »cr.r tjpM-nitjr |Mif(r«*< rlkjrvi*4««
lii.iiij lrrrj»qnc |k-i tiirluiil (JiiiJi'i>;o |m>^( .Vn Ui |i. rontrjrtjni \rrv» pnMilnr Ij»*iUt. utM pirc l<t i —
riini |M'rOiiuiiJti iiiki injrtyrr» <lr»ignJtitur ,
qni Jnm PniplicUiu in o».fr iLtbvUjnit M»l< Ivptt rrji» ftakiy •
ft.iiittj FjiWhj j>I st.iiiiin prrJit-jUuiiU rrtgitur. UoiLV jJ jjmisUUmi jiiffrluiM JiriUtr Qmtmmdm tfff
piHiiliik prrM'<pM*iiiiiim , inolrNdjs.pu paksnri jiI J tn 4t t.rVi>, Imi ftf, t*« •«*. *>>.i*«ii 'flr [Im».
C(i'li Ijnnn qujM m lnt inr \rncruii(. U< iic jutpio ii\i. Njni ibi rMiiiJ tjuft X cljriiaU' Atrno i« M
»ub'iiil)l proliiiui H» I l<'s, qiic jiivrncscnitc vcrno fi imjU'* U-wcUi J* («tlri»i||t*i
:
De cetvere.
De nubibut.
Vespcre vcro aui floem niundl ei adTcntuin An-
liehrisU sigoiflcat, aul oGCubilum moriis Redcm- Nubes dictae ab nubendo, id csi, o|>ericndo c(B-
plorit noftlri ; adveuluiB Anlicbrisli vespcr significat lum : unde et nuptac, quod vulbis siios velcnt ; un-
iii iUa superiore Mnicntia Job. qua posi productio- de et Neptunus, quod iiubat, id est, mare et tcrram
»iM luciferi tubftequenter lcgitur : Fa veipernm $u- tegat. Nubes auicm aeris densitas facft. Venti eniro
per fidct terroe eonturgere facit {Job xxxviii). Vespe- aerem conglobant, nubesque faciunt unde cst il- ;
ruoi vero super tdrrtc fliios Dominus coitsurgere fa- lud : Atqut in nubem cogiiur aer. Nubcs autcm my-
cit, quia iDfidelibus Judsorum cordibus domioitri stice aliqaando incarnalioncm Chrlsii sigiiiricant,
Anlkbristum, eorura merito exigente, permittit. Qui nullo peccati pondere gravatam, sive virgincm Ma-
idcirco a Dooaino iiuic vesperi jusle subduntur, quia riam, aliqiiando prolectioncm Sptritus sahcii, idi-
i|>si sponte sua Giii lerrae esse voluerunt. Terrena quaiido propbelas et praedicatores sanctos. Nam
quippe et oon coelestia requirentcs, a perspiciendo incarnationem Christi signiflcat illud Isaix : Ecce
Lociferi nostri claritatem cxcati sunl : et dum pr»- Dominut ascendel super nubem Uvem, et descendet in
esse ubi Tesperum expetunt, subscquentes damnatio- f^ JEgyptum {Isa. xix). Et illud in Exodu ; Dominus,
iiis poena merguntur. inqoit, pra:cedebat eot ad ottendendum viam per diem
C\PUT XVII. in columna nubit, el per noclem in columna ignis
gUitiS '.•LoKqum per inane ucutut. Aer dictus ab 60 diem non luceos, nt qui non vident videant, el qui
quod feratterraro, vel quod ab ea feratur. Hic auteoa ident , cxci fiant. Potest et sic non iocongruo
partinn ad terrenam, partim ad coelestcm materiam accipi, quod Ghristi sacramentum, tanquam in dic,
perttnei. ^am ille sublilis , ubi ventosi ac procel- manifeslum est in caroe, vdut io nube ; in Judicio
losl molus oon possunt existere, ad coelestem per- vero, tanquara In t^rrore nocturoo, quia tunc erit
iiiiet partem iste vero turbulcntior qui exsUatio-
:
,
magna tribtibtio sacculi, lanquam ignis, et tucebit
niLos bumilis [exhalationibus huinorum] corpo- justis, el ardebit injui^is. lllud autem, quod in
rescit , terrae deputalur , quique ex se multas Evangelio legitun, tibi Dominus coram tribus disci-
species reddii. Nara coroinotus ventos facit » ve- putis transfiguratns cst in roonie, Et ecce nubes lu-
bementius couciialus ignes et toniinia, contra- C cida obumbravit eos {MaKk. xvii) ; quia materialo
cios nubila , com spissatus pluviam , congelan- tabernaculuin Petrus qiiaesivit, nubis accipit umbrff-
tlbos nebuiis nivem. Turbulentus congelantilws culum, utdiscat, in rcsurrectione non tegminedo-
deiisioribus nubibus grandinem : distemus [disteo- morum, sed Spirilus sancii gloria sanctos ess^ pro-
tus] serenum eflicit. Nam aerem densum nubem esse tegendos. El notandum quod sicut Doinino io Jor.
consut, otibem rareraciam et solutum aerem. Aer dane baptizato, sic et monte clarificaio, totiu»
in
auiem significai inanitalem cujuslibet rei. Unde Apo- sanclae Trinitatis mysterium declaratur. Nam ibi
«itolus ait : Sie pugao, non fuasi aerem verberant (I Pater in voce, Filius in baptismate, et Spiriius s:\n-
<.'or. ix), id est, non inania consectans. Item aer si- ctus in coiumba ostensus cst : hic vero Pater in
gnificat tenuitatem inenlium ssecularium, ui est illud voce, Filius in clarificatione, Spiritus sanctus in
io Job : Subito aer cogetur iti nubei, et venlut trant- nube demonstralus est *
quia niroirum gloriam ejns,
ieiit fugabit eat {Job xxxvii). Quid ergo per aerem, quam in baptismo credentes confi|emur, in resurrc-
iiisi mentes saecularium designantur, quae innume- ctione videntes eum laudabimus. Quod autero nubes
ris bujus vitae desideriis dcditae, huc illucque more propheias sive praedicatores divini eloquii signifi-
aeris fluide disperguntur. Sed aer in nubes cogitur, cetit, ostcndii illud in Psalmo : Multiludo sonitut
cuni Oexuje mentcs per superni spectus [spiriius] *^ aquarum, vocem dederunt nubes : quasi tnare confra-
graliam virtutis solidiiate roboranlur ventus crgo : gotum (Psal. lxxvi) ; ita in sanctis Ecclesiis reso-
transiens nubes fugal, quia morlalis vita pcrcur- nant diversa vola populorum. Sod quare sitsonitus
rens praedicatores sancios a nostris ociilis faclus nuilliludinis aquarum, pulchre subjicit, quia
corpora-
liter occultat. Aliquando autcm pruidicalores divini vucem dederunt iiubes. Nubcs praedicatores signifi-
verbi acr significat, ut cst iilud Psalmisl« : Tene- cari, sxpe jam dixiinus, de quibus scriplum eSt
brota aqua in nubibut aerit {Pial. xvii). Idem in pro- Mandabo nubibus ne pluant super eam imbrem (Ita.
phetis praedicaioribus verbi, quia qiiamvis se aliqdis v). Qui vocem siiam miignam dederunt, cum pr."»-
putet dicta corum inleHigere, ad ipsam, siculi est, cepta Doniini vulgaverunt in lolo orle terrarum,
virtutcm diclorum iu tolum vix pervenire polesl, sicut ct alius psalinus anlc pr;edicavit : In omnem
sicuti dicil Apnsiolus Yidemns HHtic per specuhim terrnm cxivit sonus eorum,
: et in fmes terrce verba
in a'nigmate, tunc aulem facie ad faciem Cor. eorum {PsaL
(I xviii). Niibes esi prolcclio divina,
xiii) ; qiiando ipsum videi, quod credidit : ipsura sicut in Exodo legilur labernaculuin roederis nuS^es
cognosciiur r^^spicere, quod speravit. obuinbrasse. Nubes obsturitas est Scriplurarum, ut
377 TE UMvtnM) unni xxii. - uu. n. m
III l'>..iUciiu : Qui opciil ittluin nitbibui | /'i<j/. A rcu* [arcn»*. Ui» huk 0<mikii (^fi^iuia r«l, rt Jki-
CitVl). lur iri>, qaasi acri», kI c-ii. i|u<Mi pcr »i-iciw *J ier-
( AilT \\\ rnin ilcMjctHlat. Ili<- anl4.-in a w>><- ri^<-n«Vt. iluiu
l)c luMttiu, el (ulyore, et corutcahtMtihu$. «avj- iiulii<> <-i aihir«o ra<!iu«n m>Ii« a<-i ;|huuI. el
Tuiiilniuiii ilirluin, i|M<al «oiiut ejn» U-iroul. Nuiii arcu» «(iccii III lni^unl. Cui vanu» rulor e»t : «|uia
luiiiift •oiim, f|ui ii'i.-u iiiliTiluiii lagi |;ra\ilcr rniirulit »HU3 t<'iiui%, arr IiiciiIh», rt niilic* nliganir» Ina-
oiiiuia, iui iJl « 'rluni di«ciJikt<; vitli-alur, «|uia (iiiii (JiaUi- illi v.irio» rrraut otionn. Arra» luirw rgrlr%lu
|)riMi*ll.i' \rliriiic'iiliKsiini \riili niiliilns iw rij»< iili- in r" -
iin li-Uamrnii, qiHnl piiviii IX-u» iiilrr v d
liiisrriiit, tiirliiiie iii\.il«'VTnlc, «•iitiiin(|n»- >ni.rrinl<: I. 4l<|uc ojnncm animam \i»aai, iic perJai
inilciii (|iijui c\caxj>it, imp^^ia ni.igro n'Mijiilit ac cam diluMo Nau quo I lUr apparri la ouUImm. rt
»i(- ciini horrRiidi) l:iUjru [rraj^urtf] (l«*rpriur aij anics. iiDhquatii iii«i t\r trilr rcsplriHi«-t, «ijMiAcai, i^uia lUi
Toiiilrunni aliqii.in>.'o iii Scripturi% HiviiMni \(m-cui non p4*ri-unl JJuvio, (|:ii lo profhrii» el onimba»
&igiiilii-jt, ul rfcl illiiil : Intonutl df calo Ooininut, el Scnpluns Jiviiii», Un<|uam Dri iiul>ibo«, viriabiM
Alimiinas Jidil lunm tuant (Piat. t\ii) , <|iii|>| c qui B^U(>!><Hiit Lliri<ai. Njin ({iiol III oi lcui 4itu culor
trrnl iii(;«:nlia karromenta lociiliini)i ; ail eniiii iii .«iliii* ci i|;ni» tiinnl OAlrfiJitur. t|uij i % pailc cxni-
Lv.mgrlio vnx uii>iut»oti'iis Pairis : fw (/art/icari, rt B lcu« rai ct ci |urir rubi< uuJu* , a|{urrt, quod
iUrum rlahfifabo [Joan. \u) ; uiiJc niulli (sirut ibi utriiisijur jujicii irtlis Mi : uniu« viJrl'«.ri («(imJi.
Irgiliir) (oiiiliuiiiii fiiisM cn-JiJimiul. Alli\*itniis aa- Ct alti-riiis fidi. i>l c«l, qnij iiiiin '
'icil ignc
lcin JcJil voc<-iii viam, quauJu Jiciiini ( si : llir «( crciu.ilitliir, n«ui ai|itj (lilii\ii ultrn i:. . i. Ink. i*!
f i/iu» nirur dUtrluit, in quo mihi ben.- conipljcu* cst. arcns, duoruin juJicionnn |)ri figurjin bji- '
{Mntlli. III, wn). AliqiianJo vrro pr.rJi^ jiiotirm Juilnr : hoc csl, pnini, (|iiod prr Jilutiuin. tecuiMb,
(li*sign:il Kvnn^rlii, til c^t ilUiil Vox : leiiilrui in rota quoJ pcr i^mnn, ut cst illu<i in Apocal;p%i : ii irta
(/'*«/. i.xxm). Iii rota rigo, iJ «'si, mnnJo vo« toni- ifi nrcutiu i-jiit ( 4p<c. i\). S< rciiilt» c»t imluljenlisi
Itiii rjiis i-grcfc^a cst, qnaDJu pr.i-dii.iliircs Oliristi Jclu liiruin jM-r Mngiiincin J>-s4i 4' risti |n>«| lcnclira»
('irciilijin totius orliisT(-rl»is loM.mlilitis iiDpli-vcrunl. jHi (aliirum •tau, iit c»i illud m i-.^iagciio . fndm
<jiin trniiiruo attlrni simtil ot fiJgur ciprimitur, m^J u-ipcri* dicilit : Sfrinum ,-rii, rutuuruinmi <W <iiiai
illuJ ri;lcii«is tldrtur, qui:i rlaruin rivl . Iioc aiitcin, Cdclum {HultU. tvi).
iJ rsl, iiiiiiinnjni aJ aiirrs larJitts |K-r\(Mtit. Kuljjur CAMT \AL
Cl fiilmrn iClus ciulcblis j:u iili a fcriciiilo ilirli. fulfcn* iJt l<ftu.
ejiiiii r< rirr esl al4]Ui- jxMculcn» , fiiliiiina .iiilcm I^iiis ergo, qui qiiarluui niunJi ««t
cullikj niiliil.i fac:unt. Nain oiiinium rrriini collisio ^ aliijiuiiJij cvptiuitt x<-luni D«i, aliquaodo Spiriiam
1^111-111 cn*at, ul in IjjiiJiiiiis ccrniniiu. vrl aitnlu SJin tuiii, aliqiiaiiJo «haritjtcm, .-ilH|nandu cu|>«Jiia-
rouruiii, Kiiuili hkkIo iu nttliihus i|(iiis, iinJi* ctprius tcin, aliqu:inJo mjUliaiu , •bqtitnJo intiU^AJJim.
littliilj siiiil, JcinJt,* i((iirh ; cx vrnto aul(;ii ct Ifnc ali(jiiaiiJ'j ti ibdLilioiM-m, aliqnanjo trati'. a!Hj<iJn<io
iiiliiiiii.i ^«(-rtiini rbl; m nubilius bcrt ct iiiipnlsii vcn- voluplalrm. Xrluni ciinu Dci s<-alcnaa uoUi, q»a
luriim rinitli , iJco aittrm fuliniiiis igncni \im ba- Jicilur />rMi otx/rr iiraj« eoniuinm» e$l ^/>r«i.iv).
brrc iti:ijorrin,qui.i sulitilioribus cl(*niriitt» f.-^ctu» csl Nain Spiriluiii SJnruint Jrmunstrjl, «fiit io <li« fV»-
«ju.mi iiosii^r, ij rsi, qui nohis in usu r»t Tria sunl trccAtPS in Uncuii ifrmii suj^r apo»t<>|i>« apparuil,
antrHi cjii.s noiniiiii fulj^nr quia lan^it, fnlgnr ijiiij ulii «^iii liior su|iiriilli iliuniiiuTil «l fclo ju%tiUt*
iii<ciiilil cl iiMt ; (iiliiii 11 (juiu liiiilil : nlcu ct cum corJa roi^iiu acccndil. Chjrual^Tii jiii<*iii •ifniltcai.
Kiil|^iini .iiitcni site (<orusrjti<»nrii iny: tioe Jivinot K\anf'rlK) hnKm rcNi oiKirrr m irv ra . rf faiU rW«».
iii Scnpliiris rxprinmnl lifrorri. qin m mincul.i Miii M( arJcil t [t.MC. tu.) (UipiJilal<-M) anirni »j|ntP
ri)rii»rjntibiis liiiiii tcl (•Mniiiuinicniionr* 'coiumniii ( at. qujnJo 3ml>i(iu«>rni nuuiani icrtcn.iriini rrruiii
lionrsj, qii.r sciipl.r siiiil iii \r^i- ilitin.i, iit cU lUuJ . ili iioIjI. IikIc in Kvodo iViiutnn» prri pii Jt «'«•-r-
I)
Illuxeiunl euiuienlionri lutr oil'i ifrr,r : riJit et eom \alianr Sjbbali : f^iom «««(-mirlii, '.nqdil. ii|MH ta
moia eii lena {l'tul. i \ivi). (>)rns< stin4i«>» (Uvm.i oiMm^iii A<i^U4i^a/ij rra/ni prr dttm Sj^^i [Htttd.
prrc<*pta Jicit vrntati» liiinitn- raJianlia, «iiiv IriD-- ss\t). Ifnem riipiJtlain lam in curp(\rib«i» lioiojni».
lnas liiiininiiiii jx-r lolinn miiiiJiiiti saliil.\ri illiiniina- (|uani 1 iliin in i-«\n\i*rti>'ub» Hnivrr»j» vriJl i«iri»
lionc fiigjTi-riint. K.i jlibnl.i |nli!ii it.*| ilicitur hul- Jcrc. MaliUjin ..uinu •igiti'i<-st ifai», qa i»]a co€
ijuru fiiulhphrntit, et rni%ii,rhnt'ii eiH (ftml. K\ii), iJ aulutu jJ iiifrrioij »rniptr mrurv iloai dnMOMUal.
Csl, mirai-iJj nutll.i f<*ctl, qn» lur rorJj inliirn- IV quo i[p\a Jiii tlur liiinc ^rNit 3«i»e(v»iiuai mnaa-
liuin jicrttiuNrrunl ,
q<i« inailmixtiitn ( rcl ra »<il(Mit uirL, qntj prsaiiiiuin cor e\ suj nubiit lj|ir»<»l.
fnl)(tira visa irrrrn-. /.«.iiiiii6<.rii rm : dr ht» Jtcil, Sdut anH^o» Nsnvtan cn^ii. lU tfn*t
jiit<^i i|(iii»
luauircMlis pnib.ftiiiiubiiN jirnovi iiini. cjil, ut rst ilU» I in p».\Im\.» /f»c ••4
fjmmmo4ur ttfimtum [^iml. isv. Toor
i.wn w. •!«-( ifor
Ue «rra tetlnli. aulrm traai siiniiral. quAii4a via>l«cUia (cir«tc««
Arcui cu-b'>ti» Ji' iun a »iiiiilituJine rurvjij .iu o^tcndil, ut c»l illoJ : Ciaea-fi n-i ^m ir# M«
179 B. RAnAM MAURl ARCIIIEP. MOGUNT. OPERUM PARS II «30
aii Dominu$ {Ptnt. lvii); el alibi : Quia igni$, in- A CAPUT XXIII.
quit, exar$U ab ira mea et ardebH u$que ad inferos De carbonibus,
Tunc aulem volnptalem ignis Carlioncs aulcm significant nigredinera peccato-
deor$um {Psal. xvii).
niin. Uiide csl illud Carbones $uccensi $UHt ab eo
signiGcat, qaando lihidinis ardorem oslcndil, ul csl
:
feniiae remedinm, ignis pocnae perpeiu» subseque- caecilatc tenebraiilur, sed iterum poeniicntia innam-
iur, tibi erit flcliis ct stridor dentiam, et crucialus mante reviviscnni, nl ex mortuis prunis vivi inci-
scmpiiernus. Dc qiio in Isaia scriptum esl : Ecce om- pinnt esse carbones. Similiter et illud, quod in Psal-
tie$ vos accensi igne, accincli flammi^, ambulale ii nio legitur : SagittoB potettli$ acutce cum carbonibui
hmine ignis vc$iri. Habent cnim pjccalores in se {Psat. cxix). Carbones autera desolatorios nonnuiii
fcnuiu, ligna , .siipulam , spinas el tribulos , fo- prccatores teterrimos atque malis actibus exsiinctos
ruiiiique, qnae seierno iradnntur incendio. Hi laineii tnlelligere voluerunt, quorum forniido et recordatio
I<rovocanliir ad salutcm, diciturque eis : Ambulale nostra viiia desolare noscuntur, dum metuiinus talia
in lumine ignis veslri et flammis, et rcliqua ; ul in commitlcre, qux illos cognovimus pertulisse. Potcst
pccnis et suppliciis dislant [clTugiant] Doi potenliam, B auiem et iliud inlelligi, ut carbones desolatorios ora-
ct redcant ad salulem. Item ignis intclleclus in sacris lioncs accipiamus charitatis igne succensas, qux nos
eloquiis accipilur bonus vc! malus, sicat in Levilico vitiis ita mundant aique purificaDt, ut quod innohis
de Gliis Aaron diciiur, qui ignem alienum in con- diabolus constrinxerat, desolatum alque evcrsiiin
speciu Doniini obiuicrunt, ct ibi consumpti sunt. divino beneficio sentiatnr. Sive magiii illutl esi, quod
Famus autenialiquando in bonam partem, aliquando Isaias ait : Et volaxit ad me unut de seraphin, et in
in contrariam ponilur. Nam qiiod dicit Psaimista : majiu habebal carbonem ignis quem forcipe acceperat
A$cendit fumus in ira ejus, et ignis a facie ejus exar- de altnri, et tetigit os meum et dixit : Ecce letigit hoc
descit {Psal. xvii), funnis hic in Lono positus esl, labia tna, et ait : Eccc abstuliiniquilales tuas, et pec-
quia sicut isle lerrenus iniitiles lacrymas movet, ita cata tua circumpurgavi {ha. vi). Quod nunc bencfi-
ct ille poeniienti* calore succensus frucluose profun- cio sancix crucis ellicilur, quando labia nostra Do-
ditfluentia lacrymarum in iracjus, lioccst, tempore, mini rccordatione signamus. Nec immerito forsilan
quo hic peccatorcs futuri judicii timore conturbat, signum crucis desolalorium dicimus csse carboncm,
ut eos ad remedium convcrsionis adducat. Igiiis au- quando fugat peccata crcdentium, cum tamen perfi-
teni est charitas Dei, virtuium progrcssionibus cre dis vidcatur exstinctum. Iiem iliud ubi scriptum est:
scens, qii« quanlo magis concnpiscitur, tanlo offica- C Sicui aceium deniibus, et fumus oculis., ita piger hi$
ciosamplialur. Deiie aiitcm dixii : A facie ejus, quO- qui miserttnt illum {Prov. x). Hic fumus vaniiatem
iiiam ipsius illuininatione charitas conceditur cis, exprimit eorum qiii cupiditatera istius mundi magis
qui pcccau relinquunt. Quod autem alibi depec- scquuntur quam sludium verbi Dei.
catoribus dicitur : Sicut defecit fumus , deficient
CAPUT XXIV.
{Psal. Lxvii), hic pcccatoruin poena praedicitur.
De cineribus.
Fuinus enim est cx fiamma ista corruptibili surgens
tenebrosa conglobaiio, qua> quantum plus extollitur, Cinis autera humanse fragilitatis ioanitatem signi-
tantum per inaiiia tcniiatur. Huic peccatorcs merito ficat. Unde in Salomone scriplum est : Quid superbit
coniparantur, quoniam ex flamma ncquitiie su^ tcrra et cinis ? {Eccli. x.) Simililcr et favilla : Uude
producunt fnmiferas aclioncs, qux licel ad altiora, in Job dicit : Ago posnitenliarn in favilta et cinere
superbia (aciente, eonsurgant, necesse est, ut sua {Job. xLii). In favilla etcnini et cinere pflenitentiam
niagis, velut fumus, elalioiic dcflcianL. agere est, conteraplala summa cssentia, »il aliud,
«iiimx, qux polluunt gressns operum huinanorum. in vobis, olim in ciUcio et cinere peenilenliam cgissent
Unde est iilud : Dum ambulat svper prunas, plant(B {Mallli, xi). lii cilicio quippe asporiiaset compuncUo
ejus tion comburentur {Prov. vi). Hinc io Job de Le- pcccalorum : iii cincre auiem pulvis oslendilur mor-
viatban scriptum est : Halitus ejus prunas arderc fucit tuorum, cl iJcirco ulrumque hoc adiiiberi adpoeni-
{Job. XLi). Qiiid prunas, nisi succensas intcrnis con- tentiam.solet, ut in punctione cilicii cognoscamus,
cupiscentiis reproborum mcntes, appellai? toties quid per culpani fecimus, et in favilia ciiieris per-
enim Leviathan baiitus prunas accendii, quoties pendamus, quid per judicium facti sumus. Torris et
occiilia snggestio faumanas menles ad deleciationes titio huinaxium genus significal per Dominuin Jesum
illicitas pertrahit; el Qamma dc ore ejus egredilur, Christum a pcrpctua cuiiibustii>ne sc in justum
quia quidqiiid per se, quidquid per praedicalores suos [scmiusium] absiraclum, ut in Zacharia : Kunquiii
k>quilur, ignis est, qiio non aurutn neque argi^nluin, non iste torris erutns est de igne?{Zach. iii.) Titionos
titd lignnm, leoum, siip-.la (.oncrcmatur. duo polcslales saeculi hujus atque Iia?rciici ex iiiio
propriift ci causiR nignata ^unl, kiriit illi (Mtrndunt, Surje Afimilo, ei rrni .4iu//r, perfiu hortum mtrmm
qiii <lc <;lvinoI(>(?iis iioinintim ij>fWnini srripscruiit : {<'.rtiit. i\). .Aliqiiantlo fcrvorcra diU*ciioni», ut m
scil iios ilc liib Miliiiiiinodo narurc <li5(>oiiimuK, qnos i'sjlU:rio diiitur : ticitaitl .(k(.'r«8i d^ ccrio. ct i«-
rclrliriDrrs in S<:ripltiri.s invcnuiiuh. Vtnluk autciii Jiixif /1 itriuic- ina /l/^ri.tim ^/'m/. lm\ii'. Iirm m
;)liqiianiio in lionjin p.nrtfni, aliijiianito in ronln- pjrleni ronlraiiain |>4iniliir, qijjndo ardoimi cup»-
rijiii poiiilur. In l>Ofir>in crgo partrm Trnliik poni- dilalis bi(;iiirtcal, qiii peaic vitionim curnpit bo<ui-
liir, nt t-ht iilud : Qui prpductl trMioj df Ihetuuni iiuin iii«:iitcs, ct rgritu(!inciQ pccraforuin io buira-
tmit (/'*«/. CKXiv). Il.i non iinprolic sciilimiis Apo- nuni ^rnns inlrudiuit. Orcid<-nLjli» auKni vrola*,
slulus rxprcitsos, (pioniin pratiirjtio lotuin niunduin, /.i*pb)ru» Cr.ccti uuiniDe jp|H'llalur co qvod fio-
lan(|nani vcntus celcrriniiit prrriirnt, siciil et iilud, rct et gcruiiii;i eju» (Lilu vniliccntur. Hic LjLiuc
quoti alibi i>rriptuni (*sl : Attendit tuper chcrHtin, et favouiu» dicHur, proplrr quoJ fovcat t|itx
volaiil lufier pcnnut ventorum (/'<a/. ivii) ; ulii eipri- C ^*"^- Tunc autcm inc >rnltu 111 bunaio pjrti-n pou-
iiiiliir j»4-riisi() Hoiiiini knpi-r rtrios ro'l<irimiijiir vir liis rc|M-riliir, nun niorli» (Miristi rl xr-ri »oJiS 1
liitcfi. ulii nunc Jti liciterjm i'jirib coiiocaUi», rum Imiwiii M^Miiliiat, unjt.' oiniiiuiu gerniioa viituluict
Pjlre n-f;iijt vl Spiritii »anclo. QuoA amcin di< ilur iMiooniiii op«*riini in luuinlo njvruniur. Tbsc ••(cai
\olari: fciip«'r pcnnas venlonim, cclciiljtnn nimum iii ronlrariam p.irtcm poniiur, ruin BMriioris viue
derrntcr ootruilil, ijujiido fjnia nativitati» rjus, pa»- dcfcclum signilicat. liidc 111 prt>plx*ta pctraloribw
hioni» rt rcsiirrrrtnini^ per loliim niuinliim tlisrnrrit. du itur : (hctdit n^bit loi mendu (.(mi<< viii) .^qutlo
VJiiid riiini diti ptilcst v<I<mius, quamto, ipso 111 »li< luii fo qutxi aqn.u ktrinf;:)! rt nttlir» di»st|x-l
ciinaliulib jjcrnlc, iiugik riim rlarita» blclLi* nun- gcliiln» c»t ciiiin vniiuvrl viicu». Signilujl aulrm td
ii.ivit, ct iiKiv, iil iiaUis, iii aiia mumii partc < »t cun- dubolum vol lioaiiitr» iiiGJrlcv, ul iniquitati» al>tu)-
i.pcrlu». Ilcm vcnti aniuus signiln anl. l ndr krriptum daiiluiii ct <irfrclutu cbarilalit. l utJr bcripiiiii) ot
r»t : Oitifctit veniii finuJui (Joh. iiviii). Vilwilalr in proplicta .ib c/iii/on/ ejardcuemt mtsJm tmper
:!c Kutiliiiiilati* \ciit(iruin ».)lcii» animj* ilcM^nan. terium ^^lia. iiv).
lenli, etirrmcrunl m domuni illain [Unllh. \n). Hic laiiu jur-i in tcrra r»l. Anra w,;iiiai v| irjivqiiillitab 01
[>cr plmi.un miiltiiuoM.is iImIhiIi lciiljtionr^. |M<r flu- Imui.t mnili» < «Milcinpljiitiv IVmri l iftr Ki.a» ttaii»
nuiij .ipcil.is mjiiifi siavpic |x'iscrntionrs, |trr vcn- III moulc rorain |Vi!!iitH>. runi «njrrri viniiiin f;r*»-
10« m.>linnos spintu* inlclli;ri volunl. Sinnliirr illud, iU 111 siilivcrlrNlriii nx.nU *, Jil V.>n ta 1,-4. ita Hmm^
i|Uo<i 111 Job Iri^iliii , III CKiitt.iii.iiii pjrlnti iDlcllif^cn NHi I /// He^. \\\) , rl pi»«l cf>«i<UM>4i<^M 111
>t;
iiv dilil
diiiu c»l Tulit eum icntHi Hrciit {Joh. »\vii). Vcutu» .V,>>« i<; i.jH* /><>Miiiiai e1 f»M if^em ii^i.m* amrw !*•
tircii^ in.«li;;iuis S|iiMiii« \<>«-atiir, qtii ilc%i«l4-n<>roni Muii. {}»o4 tum rtJiit.t f /i«i. 0f*tmii t^Uwm MMai
n.iiiiinj» 111 «<irilc cvi it.)l, iil .i<l 1 1t riiitjt«-in »u|ipli- f*^llio , (t t^jiciim I cnt iK > *iM t;»^m»cer. Sni la »1^
cioium trjliJl. Itnii vtnli »ii|m rLu? «|itritu» inlrlli- ritu ctMna>oii«>at» rl 1^01» oon r$.w Donii—a ^Kk-
,,
mciis ciim in conleiiipLuionis subli- qiiippe cst, qni, ut iii mcdio irihabilcm , veuil : ciiiii
qiiia •nirjiinim
milalc sust)»m<lilur, quidquid perfecle coMSpicere vero so per tenipestat^ni ci tuibinom insinual, niini-
prasvalel , Deiis non «sl : cum vero sublile aliquid rum qucc langit corda perlurbaJ awjue ad edomaii-
,
conspicit, Imic cst, quo<J de wcomprcheiisibili sub- dam ekuionem se exerii, qiiaiido potcus ct terribilis
slaolia aclemilalis aiidil. 0»asi cniin sibilum temiis innotcscit. Hinc in psalmo scripium csl : Pcrsequcris
percipimus, cum saporera incii'cumscripl:« cos in tempestate tua, et in ira lua conlurbabis eos
aurac
vcrilatis coniemplatione subiia deguslanius. Tran- (/'««/• Lxxxii).InlenipcslatedicU,boccst,judLcii len.-
quillilas autem pelagi, quam aUanurn. vocant, pa- pore. Itcm tempcslas cxamen judicii signiHcat, ut iii
cem Ecclesiae significat in mundo : qua;, aura Spiri- psalmo : /» circttt^M ejus.lempesla$ validn {Piol. xi.ix),
lus sancli flaote , prospero cursu posl lempeslatem quod tempesiati merito comparatur prl/nuin quia :
in mundo faclam ad optatum aeterua; quietis porlum improvisum est deiode quod subilo fragore coniur-
:
siudet secura pervenire : sicut iu iUa navigaiiono bat: etlocum lollit consilio repentina pericuii ma-
Domin! cam diseipulis in nave, cum navicula operi- gniludo. Xempcbtas ^nini imhrium acris est qua^dam
rctur fluctibus, surgeni Dominus imperavit venti» et concilata scdilio, i/i qiia vebcincnter terniinntur,
mari, et facla est tranquillitai magna {Matth. viii). B dum aquarum nimielaie vexamur. Sequitut : Et in
TiYipologice auiem el nos slnguU catholica fide iii- ira tua conturbnbis eos, Sfiepejam dixi iramDiviiiitatJ
sirnctl, ct signo Oomiiricae cru«is iinbuii dum saet.u- non posse congruere scJ ab hominlbus tractiim est,
:
luiii relinquere disponimus, navcin profeclo cum qui qnando sceleratos judicanl, fervore animi com-
Jcsn consceiidiinus, marc transirc conamur : sed qui inovcfttur : nec aliier ad damnandum Uouiincin ve-
iion doiniiiarit neque obdormiei Israel cusiodiens niunt, nisi de commissis eoruni criminibus exciten-
«einper, nobis taraen sa;pe navigantibus, quasi inler tur. Porsecuiionem aulem pravorum ille vcrsus
aeqroris fromitus obdonnit, quando, crebrescente signifiwl t^ pcrsona Domini prolalus : Veni in atii-
iiiler medios virlulum nisus vel Immundorum spiri- tudiHemmarig,etlempeitas demcrsit me {J*sal. lxviii).
luum vei hominu.n pravorum vci ipso itostrarum llle, qui super maria fixis gressibus ambiilavit, qui
cogiiationuni impotu , fidei splendor obtenebrescit Petro dexieram, iie mergcretur, «'xlcjidii, qnciiiad-
Verum inter hujusmodi procellas ad illum nccesse allitudo maris copiosa populi signifieatur insania.
est gubernatorem curramus, illum sedulo excite- Iteiu tempesias est sediiio concita(;i demeuiiuiv*
iiius, qui non serviat sed iinperct veiitis. Mox tem Ipsa enim deinersii Dominuui Salva(x)rem, quando
l»estaiescompescet, refundet iranquiiiilatem, portum ^ cum pervcnite fecit ad crucem.
saiulis indnlgebit.
CAPUT XXYIH.
De procelia.
CAPUT XXYH. Procellye ewlm aiit de fUiminibus aot de ventis
De turbine. fiunt. Nihil aulem veiocius ventis. Unde ct piopler
Turbo est volubilitas ventorum , et liirbo dicius a celeritaiem lam venlos quam fluniina alattt fingiint
lerra, quoties ventns coiisurgil el terrani in circui- poctae, ut a^ata vis Austri. Procella enim sigmfi-
tum mitlit. Turbo persecuiionum vel tribulalionum cat tempestuosos perseculorum furores, qui. Eccle-
impetus signidcat, ut in Isaia : Faclus est foriitudo
siam Christi parlim minis, pariini ilogrvs aiqHe
pauperis, spes a tuibine {Isa. xxv). Tcmpcbtas aut 4or«tcnlis Sed aliqnando ipsas perse-
afficiunt.
pro tempore diciiur, sicut ubique bisioriographi lo- culoruiH mentes Dominus in raelitis convertit, ut
qui solent, dum dictmt ea tempcstate, aui ab slatu per pociiiicnliam a piistinis sceleribus se mun-
coeii ,
qnia magniludine sua muilis diobus orilur. dantes ad bonos actus convertaniur. Nam in psalmo
Turbo eniin aut nrtgcllum Domini in bomincm mis- scriptutn esl: Igrns, grando , nix, gtacies , ipiritus.
6um designat, aul pravorum iiominuin pcrsecuiio- procellarum, quec faciunt verbum ejus {Psal. cxlviii).
nes. Nam in Job legilur Retpondens antem Doininus grando, nix, glacies per allegoriara (sicut di
:
^ jgnijj^
Job delurbine dixii {Job. xxxvni). Notandum vidco ctum est) horaines signiiJcat, qui in hoc saeculo ex
quia si sano atque iucolumi loqueretur ex Iranquilii- turbulentis et pessimis ad devotionis tranqnillissima
late Dominica loculio facla diceretur : scilicet quia studia pervenerunt. Qui faciunt verbuni ejus : nisi
fracto flatu loquitur, de turbinc lociiius fuisse descri-
qui ex tenipestaosis et improbis ad confessionis
bilur. Aliter enimDomiiius servis suis loqu tur, cmn ipsius gratiam venire meruorunt ? Aliqiiando vero
eos inirinsecus per compunclionem proveliit : aliter,
dum in pravis acilbus perseverant, aeterna eos poeiia
cum per districtioncm, nc extollanlur, preiiiit. Per cruciabit. Unde scriptiim est : Pluit super peccalorei
blandam locutionem Domini amanda duicedo cjus laqueos ignis , sulpfiur et gpirilus procellarum, pars
osienditur : per terribilem vcro potesi.is ejiis ine- calicis eorum {Psal. x). Ignisest, quando cos flani-
luenda monstratur. In illa persuadeUir animaj, ut iiiea cura consumil; siilphur, quia cogitationes eo-
proficiat ista rcpriniiiur, qua; proficil. In illa
: iii
rum detesiabili felflre sordescunl : spiritus procel-
()isc*t, qiiod appctai : in ista, quod meiuat. Per illam larum, dum se lumultuosa mente confundwnt : pars
dicil : Gaude et Iwtnre ,
(itiu Sion ,
quia eccc venio et
calicis eorum, il cst, mensura, qua poUulis sictibu&
liaibitabo in mcdio lui (Nah.i); pcr islam dicilur :
cbri.iiitur.
2« I)E l.M\fcKbO UBRI X\n. — i.llJ X. tti.
I.IBKK Di:<:iMUS.
mu ntomrnU^, horis,
noW» ^cniper cjpetij( haberr pauewuam. riipjtnn
tfmpcrjUim ii( : i|iin4l (iirh«i<t,
annorum, nunilina^ nrto dicrum , indiciioin-s iian- horr in brrvilnM in' ^ij e^H " .
' ^ '
nurum :iml)ilu cclcbrari. Dfm quoqu£ qui ci qna- atqilt^ SUCC«^l(. Moil > _ .: ._.^ .:f _; t.f^|\rt.
drantihus conficilur, nicnic Fcbruari«i vel .\iigiisto mnm («mporisdociirsiim. nt e*i illu.t Ap<v«toli Om
iiitcnaljri <irxci, vfigyptii, Rornani pro siio quiquc ne$ quiiiem re$urfmmt, tM nam otmttn iwtmmtahimmf,
caplu Jusscruiit. Divina aulcm, ul hcpiinu dic Sal>- " in momento , in iclti oemli (/ Cor. iv). fVf ittum
iialiiin agi , scptnnn anno a runili dpcrc varari ociili iiimiani hrevitaVem vtjU ni|rni(lr»rr m9i)«»iii»
qiiinqMagc.simiim jubilfum voc.iri fViminus ia U-^t nt ipianta sil I^ci [lotcntia , ei rr»iirrr« itontt cdrH-
pr.TCcpit. Porro njtiira ducc n:pcrluni cst , tolin latr rof noccas Dr qun alia edilio hahet : i altmo H
aiiiium (rcccntis Miauinla quinque dteb<is et qua- in ietm ormh. Minimjira auiem omnHjn.. rt qitoil nitlla
dnntc conflci, lun« vcro annum . «i rnmmuni* tii, rtlionedividi queat. lcmp«j^ alonxjm Gr»<-c. h<M- ih(,
trrc«utis qninquaginti qualiior, li embolismus, 3W iD<Jivi^bii« sivc insccUbUe ooiautaiit. ^t^\ o6 «ri
dichiis lcnniiiari, t/)Uimqu>' lun.T rursnm d^rcnnovali puMllitaieni grammatM-is po4HM quam «-jlcabiof
anulo coii)prc)H*iidi. S^J cl «Trantia «ilcra siiisquo viKibile «-si, quibo» cnin versnre per verL* , net
spjtiift zoiliaco circamFcrri, qna- natiir» non juiLa per jxdca. f>cde» p«'r a)liabas, syllahas p^-r ir«iipora
clhnicurum drmcntiam dca cn^atris , una dc pluri- divKi.uit, cl lonp» qui.Vro <Juo Lcinpora. nnmm br«vi
b<M, sfd ab iino vcro D«m> crciLa csl, qiiando bidcri- Irilxiaiit. ultra m quo^l «li^i.lant. iv>o hakeollkHa
biik rr»k) indiiis pra'rcj»it ut sinl in sij^n» ct icmpora bajic atomum nur>cu(viri c.jmpiscuiL
«um lionx) rcvcrcutiiuiiinit dcvoliunc < Dlcn-l , K-d D pro rlau \, iii«r Nwn i
' (m4l»
quoiiiam ho<- m Miam p<-riii(-triN ronleiiip%ii obstiiui c^l hcra in dla Pauii •/*nl.*nti» . qua .U i M^ra tm»
tio JuiLioruni. «Ijinal pop«ilus lidrlit lempn» rancn- jam Ktfi d* M«i«« lanyrrv i /}««». mO. \}t»o^ aJ lSo4
di. iii r»l. iil iiiiiiiik) <jluUii« jppirra», |>rt<aia rfi» fpe«-UI, ubi ^ttmi P«4 tcet ••» uma^ m» oi etftmm,
solsa». morlnn Miua.*, ip-iumqur Jialioliiin (um »«1» tctt •••/ dim loimtu {11 Cor »im) TMOfw
rubortc projilcinat. MiH cst ciiim Domiin laccrr. prj- V*aiHrli| in Ik^ ti((nUirjlu». ^90t\ ad n^nia
(liclis (ein|ioribu4 advenire. l udc el prr pr«phriain ^ rU. (te tMnm^ »«trf*f«,
dirtuiu esl : Trmp^rt acctpto eiaudm it , ti m «^«/ honum ,
quau in dir. hf«e eot , paJaa». oi 4An
i«i/h(is ad)Hn te { Ua. iliv ). tt Ap^slolus ftct raia, ui f«ir« vi«eoM»il{
;
auale sjecuH posiia esi iii cpistola claritate irradians vcrba coclestis luminis intimabat
Hora ergo i>ix>
Joannis, ubi ait : Filioli, novissima hora est (/ Joan. sicut e contrario in illo, qtiod scquitur : Nox nocti
Novissiinant horam novissimum saeculi lenjpns indicat scienliam {Ibid.), Judas Jud%is Christum pro-
ii).
quod nunc ajfilnr dicil jiixla illam parabolam Do- didi&se cognoscitur. Itcm diem scientiam sanctarum
mini , «bi opcrarios vineam conducUis narrat, in Scripturarum in hoc intclligi possutiius, quia ibi lii-
rrioia hora csl «s<|uc ad icmpora Noe, a temporibus mon jusliti;e et venTC sapienlia; bene inielligcutilius
Noe liora lorlia, a icmporibus Abraliam hora scxla, lucet. Unde Apostolus admoiiet, ut intenti siinus ad
a daia lege bora nona , a Clinsto in fiiietn sacculi ineditandam legem Dei, donec dies iUuceicnt, ei lu-
liora undccima, in qua Aniichrislus fulurus esl pro- cifer in cordibus noslris oriatur {II PeU-. i). Qiiod
phetatus. Uoin hora prima iiifanlia sive puerilia, autcm lux diurna cbarilatcm signiGcet , oslendit
liora leriia adolesceiiiia, hqra sexla juvcnliis, hora Joaiincs in Epiblola sua dicons : Q.ui diligit fratrcm
uona seneclHS , lioru undocima exticmain scnium : suum , in luminc manet {I Joan. ii). item ct dics
wnde et supra cxemplun) <mHia est. Evangelium dcmonslrat : ut cst iilud in Canttco caii-
Dc diebits. I> {Cant. n). Ilem dies vita praescns, ut cst iliud Evau
Dies esl aer sole iUustraius, nomcn inde snmcns, gelii : Me oiiortet operari opera ejus qui misil nie,
quod lenebras disjimgat ac dividal. Nain cum in donec dies est {Joan. \\). Uursum dies fuuira vila
primordiocrealurariitii tenebr;c cssenl supcr facicin justis, tit iri Isaia : .Von est lihi ainplim scl r.d In-
abyssi : Dixil Deus : Fial Inx , ct (actu rsi lnx. Ef cenduni per dicm (ha. l\). Dics ct nox jusli ct pcc-
yocavit Deiis lucem diem {Gen. i) ;
qua; deiiriiiio bifario calores, jiisliua cl iniquilas iii Aposlolo : .Vort sunius
dividitur, hoc esl , yulgaritcr ct propric. Vulgus noclis neqne tenehrarim. Omnes enim vos filii lucis
enim omticm diein solis pr:i-senliam supra lerras esiis et filii Dei {I Thess. v). Dies et nox prospcrilas
appeiiat : proprie antein dies vigiutt quaiuor horis. est et adversilas, ut in psiilmo : hi die manducit
iJ est, circititi! soiis totum orbem lusirautis implc- Dominus misericordiam svam et nocle declarayit
lur, qiii secum seiuper et ubiquo iuiiicn diurnum {Psal. XLi). Item ibi : Deus nieus, dainabo per dieni,
circumferens non minorc acruiii spaiio noctii sub pec exaudics ; el nocle^ et nou ad insipicjiliam mihi
lenras qiiam Supra tcrras inierdiu creditur exa}- {Psal. xxi). Nam vi.rtutuni fulgoreni et honeslatcin
tari. Aiite vero solis cnvilioiiem, primilivte iu- conversattonis bon« dics signincat ifi illa Pauli seii-
cis circuilu, quod naiic per soiem fit, agcbalur, terilia, ubi ait : Abjiciamus ergo opera tcnebrarum, et
vestigia paivum sequeniibus cofijicerc dalur, trum que cl boiiesta scciemur, ii» lucc sumus positi, et
dicc-et Ooiis; Fint liar : mox lcnebioe, qii<e abyssum qua.si iu die honeste arnbuiamus. lu eo ergo, quod
lexerant, obieruni- et lux ab Orienie nfiedias mtor scriptam est : In die mandavit Oominus misericor-
uatl^s eroergens, cimctam leria; siiperficiem operuit diani suam , el nocle dcclaramt {Psul. xii) ; diem
ijlitudine sui fyigoris, boreales siiaul austialesque.. otium dcbcmiis accipcre, in quo Domiiii pr;ecepta
nec non el occiduas oras atiingcus paulalimquc se discuntur. Nani Icx ojus in spatio iranquillitatis cbi-
compleio diei uuius spatio suhduceiis, iiileriora bitur.Tunc enim vacal discere, quando non cst, quoJ
tcrrx gyrando siibiit, atque aurora pri)L'cedont« dtein debeat impedire. Seqiiitur : Et nocte declarnvit : il-
secundura tertiumque simiji ordin6 coinplevit : iioc ]ud utiquc, quod dicitur in nocto, in tribulalior.e
U^ntum a solriri luce dilferens, quod caloris fotu ca dcclaratur, prius cnim otioso temporc legis vcrb:i
rebat, et «/uia sidcra nondum erant, priscis adhfic discuntur seJ eonim fructus in alBiclionc mon-
:
tenebris noctes illas rclinquobat obscuras. Dies au- Stratur. Quod aulein dici vocabplum tempus judicii
Y^
lem jaxta allegoriam plures signif:cationcs habct. signiiioot , ostendit illa sententia Evangelii ,
qua
Aliquando significat Dcminum Saivaturem , ali- dicilur : Dies Domini, sicut fur in nocle, ila venil
quando sanctos ejus, aliquando scicntiam sanctarunt {I Thess. v); et illud Apostoli : Dios, inquit, Domini
Scripturarum, aliquando cbarit^tem, aliquando vir- declarabit (/ Cor. iii).Diem autem pro ;eternilalfr
tutum fuigorem, aliquando prosperitatcm tempora- positum ostendit Propheta , ad Dominuni dicens :
Icm, aliquando dicm judicii, aliquando seternam bea- Quta melior est dies una in atriis tuis super miUia.
titiidinein. Diesautero Dominum significat in iiia sen- (J*«a/. Lxxxiii); ita sunt alria Domiiu, io quibus stt-
te;itia Evangelii : Qui ambulat in die, non offendit perius concupisse se et defecisse tcslatus est. Iii
{Joan. ii); quia quisquis doctrinam scquitur Salva- quibus una dies jusle desideratur. quia seiiipcr :
loris, peccatorum ofTendicuIa non timebit. Uem dies aHcrna, quaj solis adventu non oritur, nec cjus fiiii-
Psalmi : H<vc est die$, quam fecit Dominus {Psal, cedit hesieriia : sed immutabilis manens, conslal
cxvji) Itcni dies Apostolos ct sanctos Dei significare unitate perpetua. Super millia mundum istum si-
in illo Psalinistx vcrsu intclligitur : Dics eructat ver- gnilical, ubi millia dicriiin susiincnt finem. Dics uiiiis
2S0 r>E L'MVEj\so I inru x\i I in. V.
iMilli- anni, nl tii p<..'>1mo : Quomodo tnWe aitHi amte \ non r.>Uut O^m» imt^Unlem / n (Ptsl. «) Ia dk j»-
tyfuliitluot tnnquam dirt mna (Pi<j/. Miit i i Dir* ilini quanilo rr^urpttal — ir t boMifKl a
diio \ tliis fl Ndmiiii Tesljim-iiliJiii i|'itlMivj.iMi (ifTH- mortit. iniu tp^tvbU •^ilM j«Acii I>H,
ran" viiJrnliir, ul iii |>^alniO : Rrnt nun'tntr dc d»r in uni< uii|>ir re^yai uK ^aAmm open »ua.
diem talmtare ejt* [P*iif. ict). Oi«»* mi^iiilio Trini- ilirla , quisi m^didut, boc rU mtM»M .
Uili^, F\o
iil Ihi.nut tiam irum dierum
iii lo : , et qnia liinr purior Jm i~tt. M^^nini min ^f
tacrificcmni Domiuo Deu nottro (FxoJ. xxxi). Itrm ciltir. Signilicjl aulrni pljiani cVirlriiiai
riii^ lrp% pT^iioiiis s*'()iiliiinr cl rc^iirrcrlionis Sil rilalr Umorum ai lnnin . nt '•U ilM ia CMiioi
vaUiris lypnm Mmiim-nl. iil in Os«*r : Vieificnbit n^ % li< orum, ubi tponvi duil ad ipOMMI : larfk«
l>omiHHt pbtt duot diet, dic tertio tutfilabit not, et ubi patcat, ubi cuhet tm wuridi* ICmmi. i) F.l
firrmxs (Oie. vi). Pic^ ft«f tiis, prr-^tis miin;1in. qiii mrri lirs in ronlrjrum pnnilur, ul m( illaJ m
iii liift Af;\ dioliiis fiiflijs prrliiyx-liir. l'ri*e «1i>*s wx, pMlmo : A ruina et d.rmonio mrndimm» [Ptml. xc).
s<-x millliini .innonim flpiUam Inliere ilininliir, sic- Drraonnjni nnri lianii"' • >
'mmjnr p^pr"!'--" f-'-
nt rsl illiid m .AposUjlo yuonidiii die\ unut apud vorc p«*rw<^ulioiii» a , ubi ruini ,
Dominum tlc<it mille anni, ct mitle anni tieut diet una mrluitur, qujiiJo inrirmiUs liumanj tuptTiiai.
(// /V(r. iii). Seplimiii vero dics, qui in rcquirin U llcni a drrmomo mrridiano accipilur pro i\\iaif>^ie>,
Dci Mnriifirjliis nriiliilnr, rcqi'inn si^f illr.il oiiv- non oc< ulln. Siiprrnia rst posirriiia par» din.
iiiiiiii s.iiirtnriiiii p^i.1 r\riir<nm \il.r pr;i-s<'nlis. Dlrs iol lursiim fciium in occjs<im vrrtit, dicU,
iM*pU:in omnc lrm|ius <•• opus viti* pr:i's<>ntis, <iii<»il in sup>rest ail partcm uiUmiin iIkm, quoJ «ledisal %A
liin KTpleni dirliu^ vohiiur, cflnlinnitqiir sicmincn- vrsprnim. Vcsprra crgo \fi (in«m viLt bumanz »H
iuiii, in qiiil»>i9 prrcipilar pi»clia Ct^lrlinri. iii csl. &jrciili trnuinum vcl p<r:iit<Miliam fulurjm aifnitral.
dc p«-iorilMls ail mcliora |».t cniriidulionrm viiT Nain ijood rrnp^Ta ^ignirirrt ociuh>iliim mortis Chri-
IriiiKirf, ct rrrnirnlnm . qiiol c-l corruplio jMtrati, sli, illiid P^jlmisia dr. Ijril : Ad x<tperum demora-
iion coroc lcrc, Sfd iii azymib siiircrilaiis cl vrnl.tlis ^tlur flfiut, et ad maluiinum Itrtiha [htal. iiii).
anilinijrc (/ Cor. v). DiM ocla^a rcAurrcclioiiis Do- Flrln» diiDoratus «l vn.p«rc quando CbnUm Do-
minica; oblinct Mrrauicnliim llnn dic* ocUva fu- wrnns no«irr p^^rrniptus rst : lunc ci>im >rre Ae^
liiraiii onitiiiiiii rcsurrcctioiirm «-1 (^inn juJicii, ru- mor.itiis pst n«*iiis, dniii p<*r IriJuum riJ«*ttum turta
jns iii>sU>rio m-iI.i psalmi iiluljlio pt.rsipiiaiur. Iioc mn^i^mtiif, rt niundi pcr ipsiiis occsbiiaM ujtora
11.1. Pro ocinra. flu lic aMfrniuis lii^iiniaijt iiitrlli- concii^s:) ,'si. In iiijluliuu qu<M]<ir orU C*t LrtiUi,
j,'lliir, ncc Inliio cnpi.i, n^c f\\\c cLjiid<'nJa. rnde in quaiido u-inport* 'uainlino n »urrcciiu n»mini, F.vai>«
ps.ilinii V.\\t\ 3il Filiiiiu iiK]uiiui dic«^iix ; Filiui memt t- grjio lc^lanli*, \iiHi<ta csl , ci ditcipuli prx-i^iia
ci tu, rge hodle grnut ic {Ptai. ii). Apud nimiiiinii Domiiii tui imniorijliljlcm trrn^-rc nvrurninl. Ye-
niini ricf licri ncc Crit, i<*d soni|H*r •sl hoilic. //( i/ic tpere fT^i> nn^m maniii M^nilical. qu3udo jjiu lea»-
omiic prrscin lcmpiis &i}tiiilic3i, iil tn p>jliiio lli>- piisoprrjn.il liniiuin r»l. L'u lc duilur: ^ cuit mas,
ilie ti T>ofem ejut auditritii {Vttil. ir.i>); >rliil ki di- quando jam uemtmi licel operjri ^Jo^m \\. Va-mi-
raiiir : Ou*^'""!"*^ i'^ liMn|iorf*. r<ras ruliiriiin tnupis. U:nU.im rntiiram si;;iiinrji, uhi p(*ccjli>rr« in u iK*krM
iil In l-!>an|^clio : Itoliie coqilare de crmtitno, qnid exlrriorrs pnijicii^nti t(rscri1>unuir. Il*c irii imi-
imuituenii aul quid blbalis {lla'lh \\\ It ni ilii .Si fjori in uno versii Psalmisu romprfbcuJti. dKvm :
riiiui (rnnm, nl tnI |»< cc.ilnrr^, quod hodte iM»<i</m yrtprrc, mane el m endir nurra^ ei ammMtim^, H
eit, el erat im ilihnnuin, hoc cst io combuslioiinn ejauitt: vocrm mecnt [1'tml. i\x) ll.vxr ^ttt* auifa*
pi*i|M*lujni niillilur, />rui «ir reuil : et alihi : it«- (ortt nobi» Sjcraini*iila drniinoiiii. * ci; •e »iKiiitcj|
dtcniit filit irttri filttt ni^ttrit crat : Som etl vobit tcnipiis IrjdlliijnW. quan.lo rnm Jl. i>rUb«M
fnrt iu liiucle [Joi. \.\\\\. iioscilur pro.!i lUso ^ W •, . niM «4
l.KVl T V Ponlrani rilatum pr :_ _ . ;i ii,:uk. Ilefnltf,
/)i' paiitbut diei. i|uia Imu MiU, ut E«an^rlisla d.ctl. in rrvor
Partcs ifi«-i lic» tu.il : iiijiir. incri.lirt. supntna. 1* (t«'nvi% cnI. .\«rf<i*o , prrlntct a.l tcs^ram. nu:»
M.inc, lui muluni ci p1i*na. ucc jjin ricpiikCulMin tuiit iMiinii luciilj c\tie cootUl, qujr Ju la» nt>if«tV'
rt ilii liiiii iii;uic j iiianu. II iiui < iiim Jiilii|iii iHiiium tioiu» fji irr dtspiiicltjt. tM<a»fM^ aJ niaitr rr-
ii\' iiint. Qiiid ciiiiti iiicliiis lui . ^ Mjiic JiiUin kj 5pitndil, qujiuJo, difmlc Pil >li>. fi tt tet Jmd* ^raai.
giiilic.il U*iiipus n'(;rncralioiiu in li;i|itisnialc. qiu) anniiulijvii /n At>< Mfai iiim. ri crlca. i)iur iM
incipil lionio rs.si< flliiulucis, vd liim<ii bunoriim (briiiilur a Duniino Juuiil riiJim. ti ti»u4nx t^em
aciuiim, %cl lcmpiis rrsurn-ciioni». Tmlr r*l illii.l mrtii.i VJ inrrulicin pcrtuwl. qujnJxi in crucr Jiiil,
IJwniiimaii le oiiil<o, Dvminr, maiic. et eMindirt ro (..tiiiiiirN iium eu, f< mutM
iCMi Fnr«i»« [Piat. v). Ef f |i *i I riiiin, qr.T s*' ri>H' o- pissii.o-.ii suiiiUcal, um
luil habnissr trnrbra» p«i«aloruni, cl d«* nixic js< c:istoi«ciii 1'jti» in ctrbim
muudi istiuii co«iKrc(;ali. lnni' ^* inrriin ciaiidiri ( \V{ T W
rrc«lil, cuiii iii luinii >rr.r rrsiirnrlif^ni» rrunipil. hr m*ttt.
Tcmpiis .Aiitnn rcsiirnN lionis sipiiiical, ul r»l illu.l, Noi dic'a. «|iMMi «ixcal
quud v« ]iiiiur : MiiHc aUabo itei, el ruic^ qmoniam liiinuiii» ; kjrr <|«tiJ ! e* Airr»
: ;
aliisoccAsionem nanciscaniur. Est aiiiem nox solis ^\ coram eo, et non sum deceplus {Psal. Lviii). Iii nocli$
abscnlia lerrarum unibra condita, donoc ab occasu
nomine nuindi istius significal vitam, qux quamviii
juxla quod nalurain cjus cl pocta hiccm haberc videatur, peccaioruin tamen ubscuri-
redeal ad cxorluni :
lovolvens iimhra migDa lerramque polumciue. bunl nie, et nox illum naiio mea in deliciis mei$
exprcssit Qui pascilur {Psal. cxxxviji). Qiiomodo ergo polcrat a lenebris
El Salomon sacris litleris :
aspirel dies inclincniur umbnv coiiculciri, cui eral nox illuiiiin.tlio in deliciis suis?
inler lilia, donec el
iiiclinaiioncui appellatis umbrarum. Nam quoaiam natum, quando potestalem diaboli contrivit, et bo-
exiendi ; meriio conlr;iria vicissiiudiue, id esl, lucis culum dc peccaioribus significal, ui in Evaugciio :
cxaltari, cl acuminalis inslar pyraniidum lcnebris (/ Thcss. v). Nox cyecilas cordis, vel vana securiias,
lunam, quae i»riina planetarum currit, aliquando $st sicut in Job pro impio dicitur : Nocte opprimci
coiiiiiigi atque obscurari, nullumquc aliud sidus la- eum lempestns {Job. xxvii). Et in Ev.tngeiio : SiuUv,
litcr cclipsin, hoc csl, defeclum sui lumtnis pati, eo hac nocte repetent aiiimam luam a te, qua: aulem
qiiod circa liiies (eliuris solis splendor utique difTu- parasti, cujus erunt? {Luc. xii.) Nox futiira tribui;>-
siis ea libcre, qux icniiri procut absunt , aspiciat tio, ul iu Evangclio : In iUa nocte duo eruni in agro
requiem corporis ne operis avida media nocte, dxcil iUi : Amice, commoda mihi trcs
inorlalibus ad dati^,
ut animanlibus quibusdam, quae lucem soii& ferre cox oc^ulium Domini judicium significat, ut in Kvan-
nequeunt , ipsis etiam be&tiis, quae praesentiam ve- C geho Media nocie clnmor factus est : Ecce sponsus
:
rentur humanam , discurrendiqiie ubi ac victuin venii {Ualth. xxv). Media nox mors ex iniproviso ad-
quxritandi copia suppeteretur, juxla quod in Dei tau- veniens, sicut in Job de reprobis : Et in mcdia nocte
dibus Psalmisia dccanlat : Sol cognovil occasuta auferentur {Job. xxxiv). Prima vigitia, prima ho-
iuum : posuisii lenebras, et facla e$l nox, in ipsa per- minum £clas, id est, iiifantia sive pueritia; secunda
iransibunt omnes beslicB silvarum, elc. {Psal. ciii). vigilia adolescentia et juventus; tertia vigilia se-
Sicut cnim dios lucem fidei et justilix ccquiiaicm nectus, ut in Evangelio : Et si in teriia vigilia ve-
et prospera aiqne felicia in Scripiiiris mystice signi- nerit et itu eos inveneril, beati sunt servi iUi {Luc.
significat in illo Apostoli testimonio, quo ait : Non De septem parlibus nocli$.
fumus Tioclis (iUi neque tenebrarum (/ Thess. v). Ini- Noctis autem partes sepiem sunt : crepusculum,
quitas aulem in noclis significationeexprimitur in illa conticinium, inlempesuim, gailicinium, matutiaura,
senteiilia beati Job : Pereat die$, in qua nalus tum, diluculum. Crepusculum est dubia lu\. Nam crepe-
et nox tn qua dictum e$t : Conceplus est homo {Job. rum dubium dicimus, iioc est, inier lucem et te-
iii). Unde Psalmisla in iniquitaiibus conceptiun se ^ nebras. Vesperum a stella occidentali vocaium, quae
csse et in deliciis iiaium testatur {Psal. l). Perire solem occiduuiu sequitur, et tenebras sequemes pr£-
ergo optai beaius Job spem ab apostata aogelo itla- cedit. De qua" Yirgilius :
taiii, qui dieni simulans et promissione divinilalis Aate dicm clauso componet vesper Olympo.
eniicuit, sed nocleiii se exliibens lucem nobis nostrae Conlicinium est, quando omnes silent. Coiiticcscero
immortalitatis obscuravit. Pereat aniiquus hostis, enira siiere est. Inlempestum est medium et inac-
qui iucem promissionis ostendit : sed peccati tenc- tuosui» noctis tempus quan.lo agi niliil potest, et
bras contuiil, qui quasi dicm subblandiendo innoluit, omnia sopore quieia suiit. Nam tempus per se lioa
sed usque ad lenebrosam noclein cx impressa coin- inl^liigilur, nisi per actus huiiianos. Medium aulem
iDodis cxciuie perdiixii. Adversa ergo in nociis noclis aclu carel : ergo lempcslas inacluosa, quasi
iiomine expriiiiuniur. ubi Psalmisla se in nocte cla- sine tempore, lioc est, sine aclu, per quem digno-
iiiare testatur, hoc est, in tribiilalione, nec tamen scitur. Unde esl ; intempestive venisti : ergo intem-
exauditum esse. Item Psalmista dicit : In die tribu- pesia dicitur, quia caret tempore, id esi, actii. Gal-
lalionis mca: Dominnm exqnisivi manibus meis nocte iiciiiium propter galtos iucis praenunlios dicluiiu
^*»"^
i»K L.M\Ki»M) iir.m wii - iin. \. «^
M.iiaiiiiim rM, liilrr .nlrtrcswjm lciiPlir.iriim rt an- \ luituit tni.tl. i.b^m ommet pettatcrrt Urrm {P$^. c».
ror * jilvriiliim : ri ilirliiin m.ilijtirniin, i]iiii I ihm.
ii*m)i<tri> inrlioaiiU; nunf; sil. Diliii-iilniii, i|(mh| j.iin mnun limr fiil« i illii^lnla *il . nl in i»!. * i ourn
iiiri|iirn» p.irva «lici liu ; h.TC ft ;inri>r3. qii« fo- dUti anror.r lo.itm tmmm [Jj* t«&Tlii;.
l«'m pr;trr»lil. Fm uulvm anrnra diri rl.irrsi i-iili%
ChV\ T vin
<-\nr<liiiiii, cl |iriinii<> spli inlor ariis. i]iii CrTrr roi /*. trnebnt.
«liriliir, (|ii.iiii iiov jK-r il'-iiv.iiiiini'iii nuroritm xira- TriK Iiras anlcm 'Ih i •* ijio.1 l#r.<rMl imtbrat Tr-
iimi, qitasi eururam. liiiili! iml illinl :
iwbrr aulcfn t^nifi. ji.i .i|ii|uao.lo pr<ifwt.4iULnn
.1 riiK Eois Srrtplnnnini ilninjruni ahr|itaix'o ipir.ranii^fli
Kuru% ((luia. . . .
lur : vcl ojiirJiiim avcn.ionis iitii|iinriim, qiii axersi Ifmrbrir nnn nbhurahnmlur nti le, et mox tirmi dtei
a liir.' \crA mamlatonnn Dc|, inci iunl in inioliras tituimtiiubitur : tiriii tenetrtr «jw. tlm el lumrm tjui
])<•(( .uonini. OiijiiJo cniiii qiiis a vcritjlr ct jiistilij B (/*ia/. cihmiiV T«rnHin* rrnm diril iiiv»ltra qiL^
rccc.lii, ci III tcncltras criorum alijuc pcccaionini que »'t profiind.i S<riplurarnm ilivinanim jnxia iIIimJ
torniit, nK^ril'» \c«pcri nomiiie \o«.j|iir, qiiu .\n- qiio.i li-^'iiiiiis 111 i'rovcrl>iis : /nfriM^u quo<fue f>mrm-
li( lirisli, '|iii \c*|M*r iii S. ripliiriii a)ip«.-il]iur, con- bulam et lenrbrotum t^^rMonrm \fr9v. M). Sic el m
»nn cnicitiir. lntcin]M-slu>ii aittcm. Imc cst nicilium alin psalmo l<-gimut -
Imebrota mqva m mmbibmt me-
niM li, \cl proriuiilii.aciii pcccatonim sijttilirjl. \cl rii (/'jrt/. XVII) ; rrgo isi» triicl>r.r nnn oWnratM»-
rcrcsnuiii a mJinlatiis ci .1,1 l.itiil.iii.liiiu Oi.iiiiitnm lor. >.^(l |Mtli>is illttn tnantiir a iKMinn.. .
.
bonornin Itoininum stii.liuin. l n.!c rriijilflj .iil in prj.jirjlio |iri>plirlaiuni ip*o vcn rmr lom, ._ i
pbjlmo : Hcdia nvcle snryrbani ad confilenilntu tibt l^muianli.nm aiiicm ftipniliranl lenrhra- in ilb apo-
•M/.rr judicia juuiiur luu- (/W. citiii). Non vacal blolica ^rntcnlia. qna du ii d<- (.^raloriiKjs : 1 rmtbnm
qiiol tlititiir : rnrJia nocle lurijrinim. Scii ciiim lioc obu-uraium kubentei coi iKpArt. iv). IniilciiUtem a»>
lc.iiporc jirimoj^cnilj A.jryiilionim fui>.^c pi-iriigsj :
lem iniqitnnim illi c^aiifclicj M-nicnlia deooiji, «y
Mit .'liain C.1 tcnijKsliic. iVlri, I'.iiiliet SiU in cjr (lii idir : l.ux tn lenebnt iucrt, n ifn^bra r«ai •««
rcn- posilorum vincnla rrsoluia . mmi 4]no4|ne npon- ri>oi/ rr/i«iiiieruni (Joam i). Lu« qnipfjr ««l hoaiinam
ftniii niu.lij ii.K'l« evso vcnlunnn . idcoquc codem ( hriktitt, qnz omnia tjin lUnminjn iBcrcmiif
' \>»r<' Mirgil ail IjuiI.^, nc ini.r fjiua^ virgi-
iirgi '^ liominiiro «iior pra^ntia rn^nidonit ilkrtir«i ,
pr.tTonia fcstiiutiir. Ad cimfiitndum, luc sijjniflr.it invnil'i«le cof{iMrw il ijuamvis ijmi radMrt r)ns<trM
ad laiiil.iii.|iiin, i|iiia wquitur : »M/>rr judici't jutiitia lucik iM-qujqu«in c.njiere jM-r int.<lli|rt*ntijin jio^miiI
luiv. Nam ^i pii>nilcnti;i! ronfcssionrm \uiuis.v( in- veliili Hi quililici (a-t^t jul.arv »oii« Jinr, im^
lclli'^'i. luper iniirrifonliam luniH, .hcerrt : noii, lu- lanicn tpsc fuil.iH, ( iijus laauMpeHuifi.ijr. "
Itrr jit li.iii jutliii.i iiiir. Calln iiuinn :iiiU-m rnnvcr Tcncliii-. di.iboiiis \.l ihwnnit. ul lu Pr ,
Moii. 111 iMC» jtorum signiliral. In.lc co.lcin tctnjM^rc Inimtcot ejui, |.i csl, iKxniMro, fx •r/niiiHBr tevt
i*cliiis, qui Dotniiiiiiii ii.';;jn.l.> 111 l. itcltris utilivionii brir \Sah. 1). Firna auieiii ft.-lM^nuv in iei»cli«it %»fuk-
crravil. ct sjM-rala: j.viii luns rcmcinoialione rnr- li( alur in illa Kvai\frlii stiarnlia. qIm de ^waiocv
rcxil. il cjiisdcm vcrc lu.is ad<>plj iirjscnlia plrnc ila Ir^ltnr . h.jittu mtim(>tn rt ^Ji^a rjmi mtttita
lo4iini, quidqui.l uiuUxcrat, crcxil. lluuc upinor tum 1« lenebrai ciUr:crei. ut>i tru 0*t*i tt nntlm
(;:illiiin uliqucni docloriiiti inii lli;;.<iiiluni, .101 xosjj- dtHtium iMjttk. itii). ^irunqiie erirti tn prwuli
ccnlcs ricil.inK rl M>innol.-itim inrrrpal, dirrn^ :
viia lali.k-iiialit n prctautrum inlrrvunbM laMMi
h.viijilnte, justi, fl iiolitr i*eccurr. Matulittum ergn si»i
I' obscurjliir. neec»«c esi, u ei eoittlifat ptMUMMlB
diliiciiliiiti rcsiiircrtionis |Vi)uiiiiicx l.-iiipiik n<<ii Nul.vrncril, ul tn ctirriorr» lenebra^ j>i>ti rutWi
sijjnili
«.it, \cl liiiiiiinis a |ic(caiis ad jitsiiti.f pl.-nam .011 prrscnti» \iLv mitlatur, ul« est jMVoa OMiri.k r4 mh»«
vcn.ioncm. |'iiilc r»aliiiisia a.l D.iiiimiiiu jii .{4 i,- ji I. riiu» l.oiror inUaliital l mbrt rrf\i alMjaaado m
ilc lucc iii/i/o . t< tii Ni.ui4(iNii MrJii.i^.r tft te, tfmi.i Imiii.., aliquaa.lu in malo |wMiiiur. Tuik- «cfQ la bMM,
(intui rt adjuior m. u* i /'m/. 1 vii). Ad ijisum »1151 qujiitlo ctjskxluiin Ih 1 rl |>rit|ei Uuneni >fMri|y» •«••
lilnr, i|ii.itics III iiiiiii.li amlitiione d.irmitur. .Njiin cll kignilM il. ul r%l ilUiti in pvjloMi : Smb mmSr^
lii I sic c>)n«c<]ii<iiiur, >i t»u .l.sci.ie rr»iinrtnus rtiiiiiiM lu/iritM i}'*^.^ ditm%i Irumta*! %m*4m>iat {f^tmd
lliMic auicin j.ljci tl /n imiKiiiinii iM^ifi<ii|ri<i m u I \|) Kl ablu (.utJ.Hli mt i>vMi«^. ; r«f«..4M memii
(/'lu/. (.xii) , ct ililti - Kxjnr^tfNi di/iii-ii/u. quJD.tii tut' umbra mUrmm imjirmm f*^**'}* "m «l^aal. Vt\U
tciiipiis DottiiiiK .r tehurrrrlionit clutit. el luitc rjus AjiliAMnM' ilaqur ).«lil <ciitlt«lin te, «4 fa^llMB «raij,
I lU lcs (crticn-t. (|iianilo Kcnus liunijnum cvrmjtl.i qujiMto ci prr ip*jm ir« «i»«a>e« dkmcsTtilmm. ft m
^iix rcsiiirci lionis ainin.tsii M.iliilinnm jii.liiii dics n.^tlm cnqMirr nilul prarttUnUut lateailar
I \c resiirn rliu inorluoniin, ut 111 pvilmo :
/n mm lur Sub mmbrm mimimm {4f«M ftmiefi mt llx
:
Sub umbra ejus vivemiis in gcnlibus (Thr. iv). Uinbra Job dicilur : Vbi umbra mortis, et nutlus est ordo^ el
Testaincnlum Vctus, ut in Saloinone : Doiiec aspicc- sempiternus horror inhahital {Job. x).
ret dies el amoveantur umbra; {Cant. iv). Umbra vita
CAPUT IX.
lioniinis, ul in Job : Fugit veiut umbra {Job. xiv). De hebdomadibus.
Uinbra r.iors carnis, ul in psalmo Hebdomada Crxce a sopienario numero nomen
; Operuit nos uvi-
bra mortis {Psal. xliii). Tnnc aulcm in malo unibra accepit, humana quidem consuetudine seplenis 80>
ponitur, quando vel corporis mortem slgnificat, vtl lum acta diebus : sed Scripturae sacrae auctoritaie
pflenam gebennx, til esl iilud 5i ambulcvero in nie- multis speciebus insignis, qux tamen cunctx (iii
:
dio umbrte mortis non timebo mala, quoniam tu me- ^ lallor) ad unum finera speciant, nos scilicet admo-
cnm es {Psal. xxii). Et alibi Posuerunt me in lacu -
iientes post operum bonorum peiTeclionem in Spi-
inferiori in tenebriset in umbra morlis {Psal. lxxxvii) ; ritiis sancli gratia perpetuam sperare quietem. Pri-
peccalorum indical locum, quia mors deliiiquentinm ma ergo singularis illa hebdomada, et a qiia cxteise
umbrosas ac tenebrosas patitur manes, dum cis gau - formam capessunt, divina esl operationc suWimis :
diuin non relucel, qiii perpetua tristiiia: sux obscu- Dominus sex diebus
qiiia muitdi ornatum coinplcns,
ritaie demersi sunt : et idco pro locoruni qualilate sepiima requievit ab operibus suis : ubi not;«ndum,
verbuin boc muliifaria significatione varialur. Ca- qiiod non idoo senarius numeriis est pcrreclus, qiiia
Jigo uinbra esi dc spissitudine aeris elTecta : ei dicta Dominus in co mundi opera perfcccrit : sed (sicitt
caligo, quod maximc aeris calore gignatur. Juxta al- Auguslinus ait) ideo Dominus, qui omnia simnl
legoriara vero significal caligo divinoniin secretorutn creare valebat, in eo dignatns esl opcrari : qui:«
operimenlum. Unde legitur in Exodo : Stetit populus niimerus est ille pcrfectus, ut etiain per bunc opcr.t
de lonye, Moyses autem accessit ad caliginem, in qua sua probaret esse perfecta, qni suis partibus priraus
erat Deus {Exod. xx). Turba quippc populi allego- iinpletur, id csl, sexla el tertia et dimidia, qu% suiit
liarura caligincm non valet penclrare : quia valde unum, duo et Iria, et siraul scx fiunt. Ad hiijiis
Iiaucorum cst spiritalem inlellectum riniari. Qtiia ^ exeroplum divinae hebdomadis secunda hominibus
enim raentes carnaiium sola s*pc historia pascunlur: observanda mandaiur, dicente Domino : sex diebus
loquente Deo steiil populus dc longe quia vero spi- : operaberis el facies omnia ttpera tua '
septimo autem
rilales quique allegoriarum nubcm penetrant et spi- die Sabbati Domini Dei tui non faeies omne opus^
riialiicr Dei verba cognoscunt Moyses accessit ad
: Scx enim diebus fecit Dominus coetum et terram, mare
caliginem, in qua erat Deus. Hinc et in psalmo dici- et omnia^ quce in eis sunt : et requievit ik septimo
tur : Caligo sub pedibus ejus {Psal. xvii) ;
quia noti {Exvd. xx) qu» a populo Dei hebdoraada iia com-
;
ea clariiate Deus ab inferioribus ceroitur, qua in putabatur antiqii'tus : prima sabbati vel una sjI>-
siiperioribus do^Mnatur. Qux sententia et aliter in- baii sive sabbauirum , secunda sabbaii , leitia
telligi polesl : ca.'70 vero hic Diabolus est, qui bo- sabbaii, quarta sabbati, quinta sabbati, sexta sali-
ininuni mentc^ innubilat, dum
verilatis splendorem bali, septinia sabbati, vel sabbatum : non quod
non facii videre, quas possidet. Sub pedibus ejus omnes sabbatorum , hoc est , requietionura dies
qiiia sine dubio raajestale Domini Salvaloi is concul- quoe suo nomine et cultu singulari excellebat, pri<
catur dxmooiorum exsecranda nequitia, sicut in no- ma ve! secunda vel teriia, vel caitera; s»o quxqne
iiagesirao psalmo dictum est : Super aspidem et basi- censerentiir ex ordine. Tertia species hebdom:(dis in
liscum ambutabis, et conculcabis ieonem et draconem " colebratione Pentecostes agitur , septem viuelicci
{Psal. xc) ; item caligo significat caeciiatero cordis septiraaois dierum, huc esl, quinqua-
et moiiade,
persecutoruin. Hinc Dorainus ad Job ait : Quis clau- ginta diebus impleta qua die et Moyscs ardentem
:
sil ostiis mare, quando erumpebat quasi de vutva pro- conscendcos in monlem, legem de coelo accepil, el
eedens, cum ponerem nubem veslimentum ejus, et ca- Chrislus in lioguis igoeis Spiritus saocli gratiam de
tigine illud quasi pannit infanlite obvotvcrem {Job. coelo mtsit. Quarta septimi mensis erat bebdoniadn.
xxx). Mare sxviens nube ioduitur, quia cnideliias qui solemnitatibus pi*xclaris pcne totus ex{>eode-
perscqucntiura siuliitiae suae velamento vestitur ct baliir, inter quas praxipue dies
:
propitiaiioiiis emi-
lierspicu.^tm vcriialis lucem videre noo suiTicit, cl id, nebat, qua sola per annnm pontifex, dereiiclo foris
quod agitur per crudeliiatera, per cxcitatein non populo, sancta saoctorum intrabai, anouis antea fru
agooscit. Quia ergo persecutores Ecclesix instabili- ctibus, hoc est, frumeoli, vioi et olei ex ordioe col
tate cordis inquieii atque huic saeculo dediti non leciis significaiis Jcsum ponttfirom magnuio
: im-
gi-aiulia,sed pucrilia s.ipiunt, superno judicio coo- plela dispcnsalioiie carnis per proprium saiigiimoiu
strioguntur, nc tantora pcrsequi valcaot, quanium CQclcslis rcgni januas iogressuruio ut appnrodt uiiuc
»7 I)h LMVKRSO lll:KI \\!l. - UU. \.
^ f9t
vulini m-i prn nobis qui fori) aJliuc poMii prx-sto- A norum meutiiirii lunaruia qaadrincfnlM iwmsgioLi:
lamur rl clili(;iiiiiis ;iil«<-iiliiiii «-jut : ulii nntjii<luin, qui >uii( anni wilanni qaadriagvnd wptaa|iola qniiH
quia sic.ut (|ui(lain ininiunili |K-r lc;;**ni prima (vrlia qne . fiquidem rcrve a prrfjio ticciMW aaao rrf i«
et xptima die videlunlur lunlrari : kir cl prinnis, Arutcriit ii«qoe »d aiortcfn Oarii rrfnaicniot mo-
ttrtiu^ ac vpiimiis iin nsit» suii qiiiquc r.irenioniis n:s rwi F.i hinc MareJoMS «^ ad ialeniuai
evlil«rr »(ili:iiin*-s. ^umUi lirbdoniada vpliiiii 3nni, Clrtq>a:ra<annik irvcrQlit iii«f« Booiaai M^VC ad
quo (olo p<ipiiluk ali a^rici>laiidi o^rc ic^it im|>erio vplininm dcrimam Tibcrii Cxtarit annom MNnr»
vacaliat, dirciilr Doiiiino : .S^x annit uret nqruni rhiam (cidk runt arni» lm, qoi «ont ftimul («1 «liii-
luufn, tepiimo cfttabit (/>^p. il^). S«:ita annl jiibil.ci, nia&) anni (cccixiv, cl coatinentur cirrab% dccemK»-
bor esl, ri-iiii^Mouf» lirl>domada esl, qii.T vplciii ^«'njlihufc xtv. r>''«:ie» novica enim virrni cC qnini
belxJuiiudihus aiiiioruin, iiuc est, xi ix uuii^ l>-xi fiuiil cr< riAiv. K( qoia «inKiilis rirculit roibolitaM «ii
tur : qua ctpl<-(a, hoc csl, qiiinquagc&iiao dcmuin accn*»ruii(, iniillip!ira ti\ prr »ii, fiunt li itvqtHMMi
anno inripicnle, tubj: cbrius resonalunt, ft ad om- cmlKilisnii nirnkes quadringrniorum iii« annontai.
ik>tt juilu Ifgcm pus&eMio rcTPrtebjliir anliqiia. Sr- Si rrgo \ti tcirc quoi annos luoarr» fjccrr pa%wnl,
ptiiiia spccics hclidoiiiadis <*sl, qna ;>rupli<-(a Diiii«l partirrn n\ prr \ii,dtin<Wieidcnir<<|ualrmiri mii
u(iliir, iiKire r|uid< in U^is, scptciiis jnnis sinjfula.^ H \jv ergoaiuKts r.inun(,c(rcmanrnl mrnvr»\ii.||.njun-
complr» (rns hrb<loiiiailas, fccJ nov.i ralirmi' ipsos an- fjoail stiprjsrriplos rrrrtvxv, riuntsimiilrccirLwiii ;
nofc abbrevians, duud. nis vidrlirrl rornsibus lun.-r adde r( mcnsrssuprrfluot \ii prieiDq«eocLa«idrT:imi
iingulofi dclerminans, cmlxJismos vrro mrnse», qiii anni iinprrii Tihrrii, qno (Kiiinnus pMtvs e«t , ri
dc aiinuis uiidfrim r^jai l:iniin dirlxis arrrrsr^rr so- invt^iiirs a (<<n)|iorr prarniitu ad rjui os(]v«> paMH>-
icii(, in l<7t: pa(ri.i irrlio vrl aU<"ro aiino siiipulos r.rii) ht^bduiiiadjs lxk abbrrM.i(as, |m)C cat, awiM
adjicirnii : M-d uln ad duod<-ciiniim niim)*ruiii augr- liin.irr.> \rm hapdtOMun, qmadBii»-
cccrtc ; ad rjas
»condopcrvcniront, pio inlrgro ann<»paritrriiisrrrns. cdis rs( unctus sanctornm. drscrnitrnie »uprr tum
II«c aiiti-m f<"i i( noii vrri(a(i< cugiii(ioneni quiririi- Spiri(u sancto fticul columha, non soluni heb«ionu-
libus invidrndo : «cil pro|ihcti;i: morc ip.suni qna-- dat Mi r( i.x diias fuissr r(>nT|>lr(as, sej ri partein
rcnduni rxcr<fndo ini^rninm, m.ilrn'. nliqiir iuui j.iin srptii.igcsima* lirlxlomadis in< h<>a(jm ; ti pott
iii.irgari(.i'> u liliis cbus:is fiiudiooo sudon* iiACSti- li^-bdomadat, ini|uil, lx duat o<i.dc:ur l.kruliti tt
gari, qiiam prufusas a porcii» fabtidiosa despcctionr tiMi rril eju» populut qni enm nry«(Hriu ^t/. No«i
catcari. Vrruni iit hxc ap<-rtius eliicrscant, ipsa b(.'itiin post 1 \ <!uas hrlxlnmadat. sed ia lne »e-
j.tm aii^<-li ad pruplirt:im <-dii in \idcamiis : Septug- pMi.igesiinx lirlMfomadi^ orrisus rst Clirislut : qaaM
«/inM, inqiiit, litbtiomada ablrerudir lunt tuptr po- C idrii iqii.intiim ronjicerr po^umus) srgrc^avit a cc
pulum luum, cl tujirr urbfm tunclam luum, ul con- (cris : quia dr hac oral plurj rrlalunis -
oam ct
tumniftur prwiaricatio, cl fxfum accipiat peccalum. cl r.hriftlus in ilia triK-ifttus, cl a popiiiu prrfido ikmi
deteatur iniqutlat, tl adducalur jutlitia tempilcrna, iiiodo in passione, \rrum cundnuo rx qiM) aioanne
el impiealur vnio et prophclia et un^jatur tanclut i<:ii- pr4:dir.«ri cctpit, nrgaUis rs(. V}tiod au(rm »r<)uitur :
ctorum (Dan. iv). Nulli diil>iiiin, (|iiin li:tr \orhj 1 1 ciiitiiiem el Kiiiriii.irium diitipabu popuitt cnm 4mi4
(.bnsd iiirjrtiauoiKin ilrsigii<>nl, 11111 (ulil f>rir.i(a ventur\f, el /inti r;Nf fnlilat ei poit fii-.em beiti tla-
munili,lcf;rni r(prophr(as iniplevi(, uiu'Uisrslolooi.r- tnla detotnlio (Itfid.) nun ad Lll hrbJorojda» prr-
;
(idi* prx pardcipiliiis Muis : <-l i|uod h<'bdonijdrs 1 tx lmr(. fV.rdictiim rnim fneraL. qiKxl ipac bcbd»-
p<T M'p(t'itos aiinus di&(incUc, qujdrini(Oiilos rt no- niad< % ad r.hrisd us<pi<* ducjdim prrtinfrrmi : tcd
iiigiiita aniios iiisiiiinMit. Vd iio(jiid(im, qiKul <:js- srripdtrj, pridu Ut jd\ri.(u c( p.)svion<' ipsiin, qni«i
<l<'iii Ii<-li<l<>ii)aib> iiiiii siiiiplii ilt-r .iiinotjljs siv<-tuni ••iMin (K)st h.iiic popiilo, qiii ruui r««HKrr noJkt, rftiel
pu(;ita-., s<>d ablii<:vi;il.is .isMiil, CKTultr vidoiirci rvrnliiritm, (Wlrndil. Ducrm rnini vcotuium Tilum
lectorcm roinmonrn», ul lirr\iorrs tolito annos no- (ticit, qiti qiudr.igrMmo anixi Doiuiaicx paMwius
vrri( iiiilti.ilos .S'< iio enjo, ini|tii(. el nnimnHvciif nb iUa ciim populo nmnano ci«ita(riu H Mt»rltianun
«xilu irrmnniy. ul ilerum irdifiiCtur JeruMilem im</u« tlmsipavil, rrmanrrrt
ii( tioii lj|)«» suprr ljp«<teM.
cd Chiiilum ducciu hcbJomiutrt teptem et kebdomadei \i'riim. hiN |vr jiidci|udonrm prrlihatrs, oMt *d
iexagiula duir eiunt rt rurtut irdificobi.ur platea el rtp«Miriii|iini
.
tur. Al) hor cr^o U*mporr ii«4|ur aU r.hrisluin durrnt tl iN templ« ent <ifw««iH. et u»f4
brbdotiMdrt ixt compiKa. hoc i-st. annos du«Mlc- md (0ttumm»ti«m*m ei fkmem ^'t^Ptrmht ^ct*»
Paihol. CXI. 10
OPERHM PARS '00
299 li. UABANl .MA131W AUCmi.r. MOf.rN T. I(.
cxlans, a.l ligurain pcr omnia prim* tnr aulem, quando reccptis sanctis corporibus in
rcvoliiiiuiiis
a'la- lcrra sua, dnplicia possidebnnt, l.-elilia scmpitern»
licbdomadis labenlibiis hnjns socculi conficitur
cl prima actalc i-rit eis : et ipsa cst oclava, pro qna sc\lns psalmns
libiis. Prima cnim dic f:icla csl iiix,
quae habuil vcspciam, quando B Menses dicii a nicnsnra, qna quisque eonim men-
cataractis compluta :
sirucnda supcrbiaeiurrc convenerunt, linguarum di- mene vocatur. Nam ci apud Hebneos , Hieronymo
visioiie mulctali, el ab iiivicem sunt dispersi. Ter-
fcste, iuna, quam jarc noininant, mensibus no*
lia die aqiiis in congrcgationem unam coactis, ap- mcn dcdit. Unde el iesus filius Sirach, qni uliqne
paruil arida , silvis hcrbisquc decora : et tcrlia llcbraice scripsit, de liina loquens aii : Mensii secun-
;etate, firrailatis [firmatis] in cultu denium [daemo- dum nomcn est ejus {Sir. xi-iii). Anliqui enim menscs
num] nationibns, Abraham palriarclia cognationem suos non a solis sed a lunx cursu computare solebant.
patriamqne deserens sanctorum semine fecundatur. Unde quoties in Scriptura sacra, sivc in Icge, scu
Advenit et vespera , qiiando gens Ilebraja malis ante legem ,
quola die mciisis quid faclum diclumve
coacta prcmentibus contra Dei voliiiitatem regem sit, indicatur, non altud quam luna^ aetas significatur,
sibi pcliil : qni mox ordinatus priino Domini saccr- a qna scmper Hebraei, quibus credila sunt eloquia Dei
doles prophctasque trucidat : posimodnm ipse cum (liom. iii), antiquo patrum more menses observare
lola gpnie gladio periit allophylorum. Quarta die non cessarunt : priinum meusem nbvoruin ,
qui pa-
cailuin luminaribus ornatur : quarta a:iate gens iila schx caeremoniis sacratus est, Nisan appeUantes,qui
coelesli fide inclyla , rcgno David et Saloinonis glo- C propler niultivagum lunae discursum, nunc in Mar-
riosa, Templi etiam sanciissimi aliitudine totum no- tiuin mensem, Inunc incidil in Apriiem, nunc aliquot
bilitatur in orbem : sed acccpil ei vcsperam,quando, dies Maii mensis occupal. Sed rectius Aprili depu-
crebrescentibus peccatis , regnum illiid a Chaidaeis tatur : quia seniper in ipso vel incipit vel desinit
dissipatum, templuin dirutum, el lota gcns est Ba- vel totus includitur, ea diintaxat regula, cujus et
l;ylo«iiain tiansl;ita. Quiiita die pisccs avesquc aqiiis supra raeminimus , observata, ut quae quintadecima
cductvC : hi in patriis manentundis, illu: aera tcrraiu- post sequinoctium luua exstiterit, primum sequentis
que pervolant : quinta aetate muliiplicaiis in Chal- anni mcnBem faciat : qoae vero antea , novissimnm
ilx'a populis Isracl , pars coelestium desideiioruin praecedentis : sicque {ter ordinem. Secundus eorum
poiiiiis fulla, Hierosolymam petiit : pars volatu de- niensis lar Maio, terlius Sivan Junio, quartus ThA*
siiiuia virtuium , inler Dabyloniai fiucnla resedit. mul Aab Augusto, sextus EIuI Septem->
Julio, quintus
Succcssit et vcspera, quando, immincnlejam Sal- bii, seplimusTfaeseri Octobri, quem propter coUectio-
vaioris adventu, gens Judaca propter scelerum ma- nem frugum et celeberrimas in ipso festivitates no*
gnitudincm Ronianis tribuiaiia facta , insuper et vum annum appellant octavus Maresuan Novem- :
aliciiigcnis esl subacta rcgibus. Sexta dic tcrra suis bri : nonus Casseu Deccmbri : dccimus Tebeth Jfa-
venlura. Scptima die, consummatis operibus suis, qua lex data est qu» est tertia mensis tertii quln^
, ,
Dcus requicvit : eamque sancliicans, Sabbalum quagesimam ab agni occisione computent, ponentM
nuhcupari pryecepit, qua; vesperain habuisse non videlicet primi mensis rcsiduos dies numero decem
legitur : scpiima enim aelalc justonim anim?c posl et septem : quia tredecim priores fncrant ante pa-
optimos bujiis vit* labores iii ali:i vita perpetno re- scha transacti, secundi xxx, tertii tres, qui fiunt si-
(iuicscunt, qnoe nuila nunqnam tristitiamaculabltiir, mul dics quinquaginta : cum conslet duos menses
301 DF. INnTnSO UliFil \XII Lli; X \oi
liinarcs non i\, (x'J qniiiquaginu novcni iliMiut t>-r- \ ^aMi.iij ik-JMaU. Qui vsLtulitmu^ Dci fnpalo rr%er-
minari . ulroijuc bi pavtiaii) iin.-nsii x\i Jicltu^ ijlnr, r( mcasi» ^p:riL3!i>, qujn 'o a pnncto utqoe ad
cumiiiitatu^ xvii &ui nirsut (Vw.a po«.i p4s«-hi rfiinu<- |iiih> li.ni luna roiiiplr! itur , ri \iio curril orJinr, ut
rit, kcriiniluin jam !ii«-n''r^ni noti Iriginia, icil iin-(f- rni«ijt ni< f>s< ni intr-fniro caK-n-brium Q«od aalrm
Irigiiitj liicLux (lcberc ronrludi : »<- |K.'r lioc in luna ,
qiix a tolc illuuiiaalur. ti;;ni6«.cl brrb-uam a
»411111113 t)-iu|>nri( mriiiorati non ptusijuDni iindi*- r.hriito illMniinj|.-ini : n'* indigri rtphnari, et %»b-
quiiKjiKiginl^ (tici iiivi-iiin ; nisi rnrli: piitanJuni r^t l>.-il<:ni ri <|uiciii tigninc.^l. Vi-nlunt rt nrsMBeoN*
svnfr.(lo< liicos (qiix csl regiila sannj* Scripdirs- frr- 'l tjl<ba(is, i|ui tei di«l.U'>, m qmrMit fjriot etl
qiicntis&ima ) a parle loluin compulaii. Ycruin lu-c niiiiidii-i. Iraiitcensit (rtliitant ad wptiRoai «iicoi,
iilrunquc acla tcI computalj fucrinl , dirrl tamcn i! ctf, s.ibl-a:um. in quo rrr» eti rrquin : Veuiei
llebrTo-» ad lim.i; curMim «uos mrnsct oLkcrrarc omnit caro, n/ aJortt ( '
t mta, (/ij. Llti'.
toiiMiosso. ^L-c alitcr in firncsi rcrie scnlifniliim, dirii Doiiiinus, non popu... . .* . . i.rnni Lanluni, nrt lu
utii Noc riiin suis seplimo dcriino itio «orumli mcrsis Mjla Ifii-nisalcm , s*>d omm; liiiiiijn.'in gonut ult«<|iie
nrcam ingrcssiii, el virc^inia scplima ijusdcm mcnsis iii lo(n orlie ailorci Pairim in Spirilu il scrilai*?
»lic potl diluvium ogrossus assorifjr . qnatn jnniiui {lonn t\).
salva sui ivallus ralionc foii(i(il . idctKiuo rcclius dus aduluis, u riiu» prxccps. Sic et mat in tnit
ila doniiicnilum, quod mciisis liin.T sil luniiiiit lu- tribus nicUNilin» : Do\a. aJulta el pneoef*. Sic e(
naris circQilut ar rcdinU^ralio dc nova ad novam ; autuinniik . iio\us, a.lulius ct prxcep». Itoa UcM :
olarit auloin inonsis digres^iu sit vilis p^^ duodo iiuva, aJiiiij cl prxccpt tivc cilrcma. UWe ett
riniain pirloin /.D.liai i , i.l rst, sij^niferi cirriili. qur '-'
iHud : Kilrt-iiijesub «asuin lnomis. Vor auliMniUruim,
IripiiitJ iliclius cl .Icconi semis Imrit iinplrlur : m quo«l vin-l : (unr oniiu pos( li.rmrm ir>U(ur («lluv
f(inli diulMis vi'l«-lirrt lioris, ic dlmiitia, luiijri incnso borbit, c( in norcia cuiicLj ruiiipunlur. /f.vias di«i
proJuriior , e i|ui)>u^ uniWrnn opariarum dics o( lur, quasi usta , id est, ciusla et anila : am calor
«luadnns annu»iini turcrcicere tolon(. Duixlocics ariJus ctt. Auliimnus a trmprsiale vocaluv, quaiKlw
roim VHCoi rl l.ini diicrntos tria^'iiila qu.tluor fa- ct folij artjorum cailunl, cl omnu malurrsiuni.
CiuBt, quas cikM; lioras undrciin Jicrum lnnr rarilo Iliomrm raUo lirmixpbcrii nuncupj>il, qma (ut.i
patel : qria uodecies vironi r( ((ualerni raiudciu brriion Mil voJ>itur nrrulu. l ii«ie ei boc irmpu»
bummaiii runlkiunl. P*rru duodei iri trmis tei fj- bi-unid dHi(ur, quasi braii:i ^brscbys], ide»i,brr*is .
(ut Jirliim i->0 ri (]uailrjiilo broiurrs UitiJria m>- imliruinaii dicuiilur, quibut (AAinbuin rtl r:l>iirui<<
lik nii-nsilMis agons, in iisJrni |>rr.igoiiJi« ti-odecics llib<-rniis jiitcm inur biewf Pi el >cniuB< rsl, qujM
/«idijci ambiiuin lusiral. Jiiiui allcgonain vcro bir\criius,<|tii plrniinquc a ikfrieioiauihieytcm tigni-
nirntit, qui a luna iiomrn r( or.linrm arrrpil, signi licjl llxr lrm|Hirj sinfiubt cliaiii curli pjrl.l>tjs
l 11 tr Jiili ai( : Quii miln intuji , ut nm juita nicri 01 icrris iiiiinij i.riunlur. .Ksias x>ro llrriJi..,><i m
ttt pntliHot? (Job SMV.) (^uid ni.ininr kignal mtn quuj pars ijus i.<luir flj^rjniior tji llieia^ Spiru-
tium , iiisl rollocliniir» animjruin. si«r aliquainiu Irioni, qiMxJ friKoiibus rl prrprl m ||rla (otprJi. Aa-
niensi^ pio prrfrrlioor* Uominisratur orgo prr »o- lumnuk OcciJiM) prupirr ([rjvrt ommI^j*. ipHM hMbti :
rcni Joli F'.«-ilrsia p«-rfrriii»ii.» prisdnr, i| rr,|ii<j( uikic ri luK ooiaiiiia (oiia «rfcw <>#<. Ut m-
ad inrmorum. i|ujnla perfrriio prrJirjiioni» inx irm Jula»ao« ab^ifi^t inor^, farH bne
oollrcLu aniinahuv rrporLibal lurrj Mniiet Juodr- fri|orii rl ralont. <-( ro(iipu|»aDlja inlra
cim 0|us4lrm numrri sunl Aposti.li, ul in Apocaljti '
ntruro rrrum. MTslir« aulria «rr B*ftkmi
Ptr timguloi mrMiri ri-<1dtiiii» fruiium tuum (A/t^. lotn ti|ni6i ai, «ul rmovjitoorni viix f^ frifvt !••
siii llom mi-nsis, ^irul ri sabl»«iiim. pro rr<|uio wni rulrliijiik, «t«r rrMirrprtiaiai
) 1 1
p Krtltx l>>rpi>rriii :
pili-ina |>«)sil.i itnrniuiiliir. ut r%( ilUi<| Isju . f/ ,,/< I iirporiitu |x^*t .1. ri . »<-i \iluui[.i DcmImm l BtV
mcMiii rr tncntt r/ s<i<>^«ifMai rr tihbaio ^Im. ivvi). pi rvrpii III u iK>vjruai ohwnarp et vfffW
Vt dcr.nriialilMis sjbtiaus iiirnsi).. ii. ii.iii( spirilal-j pritxipinni, >{uv iii Dmmmm tlia» brsel ito
,
tor posl p:\ssionein a morle snrrcxil. ct spcm iiobis Annus vel ab innovando cuncta, quse nalurali ur«
rcsnriTClioiiis iribnit. itstas aiitein venlursc jucun- dine transierant, vel a circuitu lcmporis iiomen ac-
«lilulis prailiguratio cst, el fcrvorem cbarilalis ex- cepil : qtiia veteres anniiin per circum poiieic solc-
ver tu fccisti ea {Pxnl. i.xxiii). El in Saloinonc ; Jam id cst, circum, terminuin : ct ainbirc dicilnr pro
enim liiemt Irnniiil ct recessil : flores npparuerunl in circumirc. Est autein aiinus Iunari.s, esl cl solaris,
lerra {Cant. n). iCslas fnlura beatiludo, ul iii Salo- csl ct crranliuin discretus slellarum : est et omniniu
nioiie : Propier frigu% pi<jer nrare noluit : mendicubit planclaruin unus, quem magnum specialiler nuncu-
Xilate, et non dabilur ei {Prov. xx). Pcr bxc tluo pant. Scd lunarisannusquadrifaricaccipilur. Primus
tenipora significat fidclcs divcrsa moruin qualitate cst namquc, ciim luna xxvii diebus ct octo borisZo-
devolione famulanics. Oinnia enim ct isla et alia B cuin solom a quo nova digrcssa cst, xxix dicbus cl
ijKse fecit, cujns graiia conccdilur, quod in hominum duodecim horis exaclis, jam defecta rcpetit. Tertius,
liona voluntntc monslratur. Aulumnus eliam, in quo qui XII mensibus hnjusmodi , id esl, diebus ccci.iy
rolligunturfruges, tempusestmessis atque vindemia;, cxpletur, el vocalur comniunis, eo quod duo sae-
lenipus nniversalis judicii signiGcat, qnando unus- pissime lalcs parilcr currant. Quaitns qui emboli-
(|uisque operis mcrcedem rccipiel, el mctel frucium smus Graece dicitur, id esl, supcraugmenluin, cl ba-
ialioris sui juxta ilhid Aposloli : Omnes nos oportet bet XIII mensos, id cst, dies cccxxxiv. Qui itlerquo
,
stare ante tribunal Chrisli , ut recipiat unusfjuisque apud liebra^os a prlncipio incnsis pasclialis incipit,
propritt eorporis prout gessil, sive bonum, sive ma- ibidemqtic finitur : apud Uoinanos vero ab incipienlc
,
lum : quoniam qui seminal in carne sua, de carne luna mcnsis Jannarii suinil iiiitium, ibique termi-
metet corruptionem : qui aulem seminat in spinlu, de natur. Item solis cst annus, cuin ad cailein loca
spiritu melel vilam (eternam {II Cor. v, Cal. vi). sideruin rcdit pcractis trcccntis sexaginta quinquc
Sic enini Doniinus in Evungelio ait : Messis vero dicbus et sex horis, id esl ,
quadrante tolius diei :
eonsummaiio stvculi est, messores auiem angeii Dei quae pars quater ducla cogit intcrponi unum diem :
{Matth. xui). Et alibi : Sic est regnum Dei, qucmad- quem Roniani bisscxlum vocant, ut ad curadem cir-
modum si homo jacial sementcm in lerram, et dor- C cuiium redeatur. Quartus solaris gyri annus bis-
miat, et exsurgal nocte ac die, et semen germinet et eexlilis est , cxtcris tribus uno die prolixior, quo
tMcrescat, dum nescit ille {Marc. iv). Uliro eniin confecto sol ad cuncla signorum loca eisdciu.
tcrra fructificat, prinium berbam, dcindc spicam, dicrum nocliumqiie , qnibus ante qiiadrienniuni.,
deinde plenum frumentum in spicam. Et cum se pro- rcvcrtitur boris. Annus erranlium slcllarum cst, qno
duxf lit fructus, slalim nuilat falcem, quoniam adest iilarum qux^que Zodiaci ainbilnin pcrlustral, de qno
lempus messis. Tunc enim miltet Filius hominis supra diximus. Anniis raagnus cst, cum omnin siinul
angelos suos el colligent de rcgno ejus omnia scnndala, crrantia sidcra ad sua quacquc loca babuerc re-
alligantque ziumia fascicults ud comburendum : tri- currunt [recursiim], qiiem cliaui circnlus magniis
liciim autem congregnnt in horrea sua (Matth. xiii). paschx ostcndii. Circulus pasch.e magiius est, qui
Itcni autninnng aliquando transacla saluiis tempora multiplicalo pcr invicem solai i ac hinari cyclo qisin-
signiAcal, ut in Micbea : Fo? mihi, quia factus siwi gentis triginta ditobus conlicitur annis. Sive coiiii
sicul qui coltigit racemos in auiumno {Mich. vii). deciesnovics viccni el octoni,seuvicies oclies deni ac
liicms vero thbulationem significat vci terminum noveni multipliccntur : quingeolorura xxxii nnmo-
uiorLilis vitx. Unde Dominus pror:ceptt in Evangclio jv rum complent, unde fit, ut idem circulus inagnus dc-
discipulis, diccns : Orate, ut non fial fuga veslra cennovennalis lunx circulus viginti octo , solis au-
hieme vel sabbalo {Malth. xxiv). Si de caplivilate tcm, qui vicenis oclonisqiic consummari solet annis,
llicrusalem banc sententiam volncrimus accipcrc, dccein et novcm habeal circuius bissexios dccies no-
quaiido a Tilo et Vcspasiano capta cst , orare <lc- nies seplcnos, id est, ccntiiin triginia tres incn.ses
bcnt, nc fuga corum liieme vci sabbalo fiai : quta solarcs vicies octies duccntos viginti et oclo, id cst»
in alicro duriiia frigoris prohibet ad solitiidincin oclo millia ducentos ocloginta quaiuor. Menscs au-
pergere, et in montibus dcserlisquc latitarc ; in teiii lunares vicies octics ccxxxv, id est, sex millia
alicro aulctu iransgressio legis est, si fngcrc voliic- RLxxx dics , excepiis bissexiis, vicics oclics \u,
rint, aut mors inuniiicns, si reinanscrint. Si antem vccccxvv, id csl , cxcivm,clxxx. Apposilis autcin
de consunimatione niundi iniclligitur, hocprxccpit, bissextis cxcivu,cccxiii, qui ubi memoratara ex oi-
ut iton rcfrigesc^t fides noslra, cl in Cbristum cari- dinc niensiuin dicrumque suininam coniplevcrit
tas : nequc ut otiosi in opcrc Dci torpcamus virlu- n)o\ in sc ipsum revolutiis ctincta ,
qii;e ad solis vcl
%rnt. Aniii enim juxta allvgnriain ali-iutnflo Tirriii- qiHid %f b<i|ii3ti(ur. Ab<>iiniii>u« enim alite tM 9tO
tatem, aiiquaiiito lirt-vita cm lininana: titz ftigiiili- rrtJuitt. Hittc qiii<l.tm quinquap:r«iiiMMi MMHia txru-
< anl : in iili) cnim prnpln-iiro, uiti 3<l Drnm dicitur . luia Jiiiiiit , qui-ni llrlirxi iafailjliw %aaa4. Qb
Tb anKm
Ci) , nnlora rju*
iilem ipu <•» , el
(t
c.iuvHii
iibrr>t« amaiis
rt illc HcbrrtM,
Jominum
^
»«ium
pwfHr «MffMI
, »urr prrtuta
&o)iis no%il rs>c, qui ul si(, aliu non cgrrel a.^juiorr. srrvitiij ttiiijngjtur, i«r«ire jubHnr lu «frulu», boc
Alilii autrm, nbi tcriplnin est : Anni nuttn , ticul o%l, us<|iir 3i| annuHi qoinqiiagir^iinuin (fJi«W \n).
arutien, mediluhunlur ll'iat. t.\\\\\', , (iiali(;i;ilji<'in Aiiqiuiiilo (rt-ii pr.i^-nli vila po«uuiD r\i , nl c(t
vil.T noslrpi- posila simiiilu<!n iii'cljr.il. Arjixa e»t iliuJ : l.oiifiifmini ftjmino, (fuoittam k<nin . quamimm
enim animal tlehilr ac tenuissiinuio, (jiio.t Irant- in ttrculum mii/ncordia ejm» [Ptai citK«l. Srm-
euntibus miiscis ad rscam Aibi proiuranJam i|iij tam luni, iiiijus sitx »tgniricat curMin, ub« niucn •OBt
retia ilnlosa ronl^iii. Sir anni corum, (]ui bcolonili» qiiHunquc dclinqtiuiil : ubi fjs e«t rorda rto^lra
opt-ribus ilt-dili iuiil, in arlil)us ri siil>il<>li< ni.iriiin.t- fl Cimvrrii, cl niiserirorJiani pnstnliri Ibi cniin dam-
tioiiibu-) ocnipanliir. {Jyuxl antrm !»uijscijut.*n(»*r diri- njlio isl confitcri pre« jium, ubi ronstat cw juJi-
tur : Diri aniu>rum nottrorum m iptit i.\x anni . »i rinm. Aiii)iiando pro 3«.-rni|j(.- )ionitur , ul r»l
ni«(<ni iH polenlalibut, t\x\ atini cl CTlcr'.! : m an- illul : l/i mor (mit in inculum Tetlamemti lui ^PW.
no» iklot ad lillernm vclimu.^ advfrlcr^, miiilo^ ho- Civ); qiiia quidqnid Doii;iiiU'i [irotniMl , p*r ram
niiniim rt nonagenario:. l>rnr >i\rntcs invonirs, ct (pcr«*niii| firmila(e m.-insnrum cst. .\liquaiiJu prj>
ilcrtini ncciluin s«*plijag.*narioi di-4)iiiia(<- ((iiifi'<(os : t(-ri(uiu t.-mpiis >-i^iiilirat, ii( v< iHud : Jli«rk«>rifia
iil, (juoi liic diritur, conMarc ininimr po->sc vidra- Domiui a tarculo \l'tal. \i *
, boc csl, a pnmor Jio
tur . .sed numrruin brptii.igriuiitiin ic^i (Mjiiiib dr- niundi (Iccljrala est iii ndi libus suu : El ut4»4 ••
cciilcr apUiniiis, quo salibati (ii(*ni oijscrvan.ium cssc KTCuIum iiTculi, lioc eM , in prxicoli ct in I^Uiro
prxrcpit : ()rio(<rnarium vcro liHpnio (.brisliano sjw nlo. Sic crpo tcr hir po^itura sjn iilum *(rmiLa-
.iptisfciinr (lfpu(jinus, (jui (Xl:i\uiii dicni rrsurrcclio- l4"m Doniini absoluie dcAignat : qnoni.»ni rl ilk anle
iiis [K)miiiic.R Kaiir(a rrstiviialc vrncrulur. (Ktuge- »a"*uliim, ct iii sjrt:uio, cl post istnd \rnilum nii»^
nariuio vcro addi iii iii polcntaiibus : (|iii.i tunc re- ricors C4se ntonstrjtur. jCtas |tlrnim<i ir Ji»«l"r <"'
v«i-a C(i'piniu<> balK-rc |>otrii(iam, (|iuiiilo nol.is I)o- pro iino anno ut in annalibus : ri poi «rplrm, ut
ininut Saivntnr app.Truit. Isli rr?o suiil di«*< aniKt- Q boniini.s pro iciitnm, nt pro quovis tcinp«irr. \'n\U:
niin, qui UMbis pro'jaiiili>i mIo; ronfi-niiil ( l.iril.iliMn. ct .«-Ijs l<Miipu>. nnoil dc iiiulli!» siculi» iiiNlruitur :
Aiiiius Doininus J(>«us r.linsiiis a (|(iihiisdnm piila- ct du ta xtJs, qiijsi arvilas, id csl , tiniililndo «Vi.
liir, n( 111 ps.ilino : Uenedicti coronam aiini beniqni- Namxvum r«i .rtas pfrpcliu. ciijn«oe»HK? iuitium «c-
lalii luic, et campi lui replebunlur ubeitnie ( /'<a/. quc cxtremum iiom itur < (|U(id l<r«'vt vocant con..» :
i.\iv). Annus, pr;rscns lcmpus :ib advcnlu Dotiiini qiiod uliqiijndo .-tpod ros pro s.T(ul.i, jliqujiido pro
usquc in (inriu iiiunili, in ijuo pocnilonlia ct nniis- .Tlcriio |x^niliir. rnli' rt apiid IjIiiii» rsl .lci iv jtuiii.
•io piMCJlonim prxdiraliir , iil rs( iiliid iu Isaij , .4-!tas aulcm pro|M* duiiiius modi> diciUir. Am fM
l'rirdicare aiiniim pUuabilem Dvnnno, cl dicm reln- cnim bominis, sicul infanlia, juvcntu*. srnectu» -
aui
buiKiniidta. tt\). iliiic ct in Kt jn^clio agrii oia ad niundi , cuju» ptima .rtJ* cst jb .\<lain usquc a<l
Doininum suum ail . Dimiile i.W.im ei hvc anno m NiK' »n-uiiib j ><x* us.|iH* jil \brahiin lcrlu ab
queJuin (odiuin iiicn iltam , el mitlnm co^/ii/iMm Aiirahaiii iisqnc ad Divid qnarlJ J l>jtid uvqii<* aJ
ulerconi (Lur. im). Aniii vi. dc qiiilnis m l<-i;c pr.v- inigrjliunrm Juda iii Bab^ioiiuni qunU d«*tnJr
cipitur {tsod. \i\), ni ni pucr llcl.rrus cmpiii* pir- li»«]ur ad advriiluni Salvjtoiu in carne : »etl>, qor
tio fucrit doniino «uoservijt, ct in «<*piiino al liltcr- niinr a^ilur, 'ikqur quo mnnJus ivtr Bnialnr S«
tatcm rjcal. pra srns «i^nifujiil li-nipii>» qina inuii D crgo |Hii.-%l niundi Tta» aJ »iiui1iIu»Iiik lu jm ttoiui-
dus sct dicltus fjclus csl. Jiiliil.cns iiilcipicl:»lur i.- iiis rnnipjrari
roitnioiiisvnnus, c«t rniin llcbtaicus wrnto, cl i.ii
( APIT XIV.
<••
lucrut, qui Mplciii-. aiiniiriiin bcbiUiiita.libn'». i.l I
D< tcj ,Ti<iitb%i t0<mli.
nitn cliam in dicbmt IVnlociitl»'» cl i|iKi o-lcbranius aiiquantj iw-r\lriiivim n : rt iiuni.* lo Ma»f>ralMiw
post Doiiiini rr»iirn"fiioiicm, rcmis^a rulpa, rl lo- jrvi iiuiiis bitminiv, qui mitrfn^m^i Grjrcr a pluk>-
liutdcbiti rhirotjrjplio cvacualo, ah oinni ncvii |i-
fttipKjv. hor r«t, MiiMr MMM^at »ot^i •cn^n, 4a
brri, suu ipicnlcs ailvcniciilrm in n<is ^r.ilijni S| ripOMMM*. Pltwi CM ff^
i
rtMWin •ll«7viJiilo |jliu«
XLu.generalioncs.juxlaulramquftcdilioncm, numei-o \ cio magis apparuit adorandiis : quod fuit figiira pri-
deccm : qua; universali esl dclela diluvio, sicul pri- mitia; credcntium gcntium. Quo die Dominicum
mani cujusquc liorainis oblivio demcrgere consuevit Baptisinatis Sacramentum et pcrmiilaue aqu.i> in vi-
delur infaniiam? Sccunda aDias a Noe usfiuc ad literunl. Du;^ sunt autcm Epiphanix : prinia, in qua
Abraham, generationes juxta Ucbraicani auclorila- natus CliristUs pastoribus Hehrxorum, angolo nuii-
lem coirpicKa decem , aniios autcm ccxxii, pirio tiante, appariiit : secuuda, in qua cx gentinni po-
juxta inierprcles anni mille Lxxri, generalioiies vero pulo, stclla indice , ad prxscpis cunabula magos
\i. Ilaec quasi puerilia fuit gonciis populi Dci, ei adoraturos cxiiibuil. Sccnopcgia soiemniias He-
idco in lingua inventa est, id est,IIel)ia'a. A pueriiia brxorum dcGrxco in Latinum tabeniaculorum de-
naiiKiiie homo iiicipil nosse loqui post infantiam, dicatio interpretatur, quse cclebrabalur a Judxis in
«luailiincappeUaiaest, qiiod fari noii potest, Terlia memoriam expedilioiiis, cum ab iCgypio proinoii in
nuin ex Abraham sumpsit exordiuw, qui eliam palcr tur, et Graccc mene luna appellatur : inde neomenia,
que codiees xviii, quas tainen evangelista Malthaeus dicilur novura. Qiiandoenim aliquid novum dedicatur,
ccrti mysterii gralia xiv ponii, a qua, velut juvenili encxiiia dicilur.Hanc dedicationis templi solcinniia-
aeiate, in populo Dei regum tempora coepcrunt. Hajc tein Judoii Octobri mense coiebant. Dies palmanim
iiamque iti boniinibus xlas apta gubernando solel ideodicitur,eoquod in eo Dominus et Salvator noster,
existere regno. Quiuta, quasi seniiis aetas , a trans- sicut propheia c6cinit (Zach. ix), Hierusalem tcn-
migrari [transmigralionej Babylonis iisque ad ad- dens , asellum sedisse perhibeiur : tunc gradiens
ventum Domini Salvatoris in carne, generalionibus cum ramis paimarum roultitudo plebiiim obviam ei
«t ipsa xxiv, porro annis olxxxix extenta. In qua, C ciamaverunt : Uosanna, benedicius, qui vetiii in no-
ut gravi seueciuie fessa , malis crebrioribus plebs mine Domini, rex Israel {Matih. ixi). Vulgus aulcm
Hebraea quassalur. Sexia, qux nunc agitiir , a*tas ideo hunc diem capitilavium vocat, quia tunc moris
nulb generationum vel temporum seriecerta : sed,ut estlavandi capiia infanltura,qui ungendi sunt, ne ob-
.x'ta» decrepila ipsa,totiu& sa^culi morte consumenda. servationc quadragesimx sordidata ad unclioneni
llas xrumnosas,plenasque Iaboribus,muiidi aetalesqui- accederent. Hoc autcm die symbolum competcniibus
que feiicimortevicerunt, septimajamsabbatipcrennis traditur, propter confinem Duminica; pascliae solem-
jctate siiscepli octavam beatx resiirrectionis xlatem, nitatem.ut qui jam .id Dci gratiam pcrcipiendam fesli-
iu qua semper cumDomino rcgncnl , exsDeclanl. nant, fldein^quam confiteantur, agnoscanl. Coena do-
minica dicta cst eo quod iii eo die Salvator pascha
CAPLT XV.
De feslivilalibus. cum suis discipulis fecerit. Qnod ei hodieque, siciit
Festivitas dicta a fesiis dicbus, qiiasi fesdditas, eo cst traditum, celcbraiiir, sanciumquc in eo dic chri-
quod in eis sola res divina fit, quibus cotitrarii sunl sma conficitur, atqiie initium Novi Testamenli , cl
fasti, in quibus jus fatur, id est, dicitur. Solcmnitas Vetcris Tesiamenii ccssatio dcchiraiur.
a sacris dicitur, ila suscepta, ut mutari ob rcligio- CAPUT XVI.
iiem Christi non debeat, u solo, id est, flrmo at-
^ De sabbalo.
que solido nominata. Celebrilas autem vocalur Sabbatum ab Hebrceis ex interpretaiione vocabuii
quod non ibi terrcna, sed coelestia tanlum aguntur. siii rcqiiies nominatur quod Dcus in ipso, perleclo
:
Paschx ft^sliviiaium omniuni prima est, dc ctijus muiido, requievisset. Siquidem in eo die requievit
vocabulojam &u|ieriusdictumest. Penlccoslen, siciil Dominus in sepuicro, ul quiclis illius mysloriuin
ct pasch3,apud Hebraeos cclebris dies erat,quodpost confirmaret, quod Jiidaeis oiiservandum iii umbra
<|iiinque decadas paschx cclebraliir , iinde ct voca- fuluri pracceptum est : sed postquam Cbrislns in se-
bulum sumpsit. Pentc enim Graecc quinque. In quo pulcro suo ejus figuram adimpievii, oliscrvaiio ejus
die secundum iegem panes propositionis de novis quievil.
fnigibus oflcrebantur : ciijus figuram annus jubi- CAPUT XVII.
Ijeus iu Testamento Veteri nunc ilerum
gessii, qiix De Dominico die.
per figuram repromissionis aeiernam lequiem pne- Dominicusdies proinde vocaluv, quia in co resur-
figural. Epiphania Gr:ece, Laline apparitio sive nia- rcctio Dotnini nostri declarata esi. Qui dies iion Ju-
Difcslatio vocatur. Eo enim die Chrislus sidcris indi- dceis, sed Christianis in lesiirrcclione Douiini de-
30 Dt LM\KK>0 I.ILKI XXII I If. XI MO
(taiadit csl, <( r-\itLi IijIhti: rii*pii rc5li*il.il<-in «uarii. \ ik.h mtttvr,.ut. l*<i«U|iiain julrin UrU r%l la'u r«-
l^lif cnim toliiin lu^lebniiiiuni kablolnm Iradiliiin Mjrrcrlioin ruqKtri-lViiiiiai. ul pmrrt incapilC^Md
e%t <|iiia <r.il anttij rL-qiiirs niurliionini rrsiirn-cUo ( orpiift Krrlr^iT »prr«rr| in •ar : jam i)ic« DowiiiiCTN.
auli-m niilliiis «rat . qui rc»nr^«Tis i tiiirliiis 11 c«l. i>c(.i\u«, «|ui el priinm. rrkbrari (iTfil.
LIHhll LM)K(:iMi:S.
(;.\PCT PRHII M Ycro iii nuifii^ Iori% ai|iijr manani prr^irtim, ffrri^n-
l)t Jivfrtititie uqiiaruiH. Ir^ lanluiu iit b.iinra ralrhriant. Qurdam trrT*
Ai|ii.iriiin lulurr iiivrrkila-> miuUj < %l. AIi r fnini siinl, qii r miiiinii' ':
'
-'— ' '
|,
ftalis. jji.r hilii, alif jjumiiiis, :ilix Milplinii^, alij* lu<|iie niin (mt «>
_
.,tt^
liiliiniini^, aliT curjm nioilNjnim ailliil>cnii's : lii' .. vkiho i>nl|iliuiit cjilore ronlarta r\i i : nec
<)uo liisiuriri plura narrassc rrpe riiinliir. Njiii (frr- taiis ab uriKin»> rflluil. 5<-il prnnuUlur. ilnm *riiit.
lur) jnxla Ronijm Alliulx 4qua.' \ulniTil>u» iiicilrii- SntphiinMii aliimrnqu': MTum frruiil aquor ulramqu'*
tnr. in lljlia fon^ r.iiTroni» ocnlortim >ulncr.i in.ilcrirni ig!i«- p| 'nain, mininiivpic niotibnt incalr
noras \o«cs fjrii. Ki Ciilorio, lai u ll.ili.T. qni hiris, ulii ncress*- csl. etprinirrc po^suiit. Illai
bibcriiit , vini UrJium habciit. In Chio insnU fuii- cnim rcnim, qii.r in Srripliirii in«rniunlar, eosre-
(«in ossc |jiuiil| ,
qiio licb<,'lcs lljnt. Iii ilo^o ni(. iil si^'nitiratliiii"s itiligrnti-r nqniranlur : q«9
ti:i diio fnntrs, ailrr iiicmoriam ,
allrr obliMo .Tiilfin alijN. non rsl nri rv**- riponi. .\i|ii« in Srrip-
ncm alT.rt.Cjriin fons .imorrm Vcnrris tollil. Hto- lnra sarra jliqnamlo Spiriliim saiiclura, ali<|««o<lo
lia: laru» furialin c%l: dc quo qui hib< rit . ar.lon- »ciciiliain sacrain. aliqnamlo wicnliam pravam. ali-
libiilinis cxjnlrscil. Iii Campania sunl aqni.qiiJ" qujmlo IrihnljtioiH-m, aiiqiiando ilrflucntc» piip«k>s.
stcrililatcm fimin.irum. rt viroruin insani.-im .ibo- alnpiaiiilo mcnti-s fl.lrm srqnrnlium drmon*trjrr tn-
U'rt' tliciiiitnr In ytltlnopi.T fonlc rubro qiii tilxTit, lcnl. Prr .iqiiam qnippe sam ti Spinlut infa>io dr»i-
lympliatitus (it. I.rrhiins fon« Arradix- aburtns ficri C. Rna*^"»". ^irut in K\an?rlio ili< iliir : Qui cre^it imtmt,
uon palitnr lii Sicilia foiilr» miil duo, quornm unus sirut dirit Scriptura ^^o«n. Mt), pmmima de temtre
slcrilnn fcciimljt. allcr frcundam slriilcm fjcil. In fluent aqnte rivtr. rbi Kvaii(;r|i<,ia s«rut adjuniil :
Thcss..lia ilno nuinina, v\ nno bilM-iilcs ovcs iiijjras Wiu aulem duitde Spinlu. quem aeeejHuri ermiU Ctt-
(iiTi frrunl.cx allr'-a jJbas.iA •.itnxini' v.irias. C.liiiini- dentei \>i eum \U<id\. lUrsuni p<'r M|uaia ftaacla
iiiis lacns in 1'mbria injiiuios buvi :i gi}^'iiil. Itrjtinis snrnlia ilrsignatur, sirul dirilur : A^ua uiftimttm
paliuliliusjuniciilorum ungnljsiiiiliir.in ili< iinl. In.\s- i<i/ii<(irii ;>of(iri< roi (Sir. iv). Prr aq<iaiD
plullidi* lacii Judu*3* nihil nnTgi pol4-hl. qiiidqiiid ani- prav.i scirntin apftrllari solrt, siciit apud Sa
ni.iin hjtH'l lii Indiis Si.tcn vu4'atiir s(:igiiiim, in qiio inntiiT, qiij* tvpnni li.rn'SCii« trncl, rallidto
uiliit innjtat , hnt oiiinia iiicr(;iiiitiir. .\t conlr.1 iii nibus bljiidiliir. diccns .4^iiir (mrthie HMtrtt
Africj* tacu Apusciitamo omnij (liiiijiit, niliil iniTi^i iun/;/'r.ic. i\|. A>injruni crf^n noniine ptem muf
lur. Maraidar fons in l'lii)gia sa\a cgcrit. iii Acbai.i qnjiii sulcnt lribuljtionr-% iiUctli|;i, tictil pcr Pbl-
aqnn prolluitcsakis. Slyv ap|M*ltjta, i|UikI illicu|M)tjl I iniNt.nn iliciliir : Stilrmm me f»e, Dems, fmo idmm
inliTllrit. (irbinium stj|;niim Sirili.c irtro oiloir inlrurcrunl n<]H-r nu^ue ad aHimam metim IPtM.
abi|;ii pio\iiii.ii)ics. KuiM i*st in .Mrii-a circa (rm|.liim i\mii). Prr j.pum |vipuli Hi-vgnjntur, >i«utprr
Aninioiiis. qiit hiiiiHiris iicvilnis tiiimiiiii slriiii^il : D Joannrm dicit-ir Ai^it<r rero imnl po^uii K^^. ivil).
favittas rliam in rcspilrni soli.tat. Koiis Jub in Idii- Pcr aquam qi|o.)nr ii.>ii Milum nu\a» drrurnrnliaiu
mra qiutcr in anno rolorcm mularc dicilur, jilcsi. p«ipuliirum. sc«l cliam Uinorum iiirntr* liiki prjnrfi
ilrindc lolirs diitris. Knns Sitoj ad radiccni monlis iMprr ««fiuii \^Ptml. iwni). Aqu** »nnl aivfrii. «t
Sion non juf^ilHM aquis. scd in ccrti» liori» ilirlitis- qm l.ini votunt. ul rst iHud |««jiliiii . f.*l *fM0, fB«
qnr rbnllil. In Jii.t.ra qiion.t.im rivus <jbhjli« onini mprr imiot tmml. lamdemt mnm.m 0*mim {Ptml.
drnlnr.fiircN .irn>Miiii luni r.rntatc «Irti j;itiir rorum <;« u rii<i»i, f , •»< rl ^•'«•i ^ Ifw \»ii A>)iM,
fanmis. In K.piio cssr (fcrant) foiilcm, in quo f.»rr« iNvminus J«**iit I4«n%ln* «•« niu*i %i»fv!iil« iliiual. M
rttingminlnr .nn-rnvr, Ji . ''ii.lnnlur cilincU* Apud rrflnal siiirnlr*. u( in Jrrrwia '
Me dereti^merwM
C..\rjmjiilj< fonlrm rsAC (aiiinl). ila al^rnlrm dir, ul fcui.iu .»7««r rinr {/*r \i\. f.X in pMlflM .W»i
iMinbibjiur , ila .irilnUcm norii',ntnonl.in^Mtir J.ini Hima. i-§mtut tmm {1*1*1. t«l). AifUA. tM»U «JMl-
511 B. RABAM MAIJUI AUCIIIEP. ArOGUNT. OPEUliJl PAUS II. Sf2
nx praBdiralionis, ut in Isaia : Dedh in deserlo aqua$ A vcrtunlur : scJ terra eoruin muUilndiue non imple-
{tsa. XLiii), id est, in populo. A(|ua, sanctorum ob- lur.
ibi : Et ecce aqua de tulere dextro cgrediebiUur xstibus accedil atque recedit. Ucspirantibus cniin
{Execk. xltii), id est, Domini Jesu Cbrisli. Aqna in profundum venlis» aul rcmovcl inaria, aul re-
fuero quasi aquis nivis {Job. ix). Aqua doctrina CAPUT IV.
tierna {Prov. v). Aqua cbarilas a quibusJam puta ct in meridiem vergit, deinde ad septenirioneni leu-
lur, ul in pealmo : Qui legil in aquis superiora ejus- ^ dit. Quod inde Magnum appellatur, quia ca:tera nia-
d«fH (Pta/.ciij), coeliim divina; Scriplurae, quia se- ria in comparatiODe cjus minora sunt. Istud el Medi-
cunduin Cvangclium in diiobus praeccptis charitatis lerraneum, quia per mediam terram usque ad Oricn-
to(a lex pendei el Propheiae. Aqu;c persecutioncs tero proiuuditur, Europam et Africara Asiamquc
hujus muudi. ul in Job : Nunquid elevabis in ncbula dislerminans.
calorum, ul in Psalterio : Misit ex alto, et accepit tialur gurges atque inficitur; quia omnis terra,.
tM«, el astumpsil rne de mullitudine aquarum {Psal. qu« circumsiai pelago, rubra est, et sanguineo co-
xni). Aqua, dogma iKcreiicorum, ut in Saiomone : lori proxima : idcoque inde miniiim acutis^inium
Cuupones lui miscent aquam vino {Isa. i). Aqua, Ergocum terra habeainaturam, fluclibus subindcdi-
imiiioderata locuiio, ut in Salomone : Qni dimitiit ^ luilur,etquidquid adhesum(sJc)esl, incoloremcadit
aquam, id est, lingu:im, caput esl jurgiorum {Prov. Ob hoc eiiain in hjs littoribus gemmx rubr» inve-
Kvii). Aqua luxuria carnis, ut in Salomone : Terra, nluntur. LapiHus cnim ejusmodi bumo iavolutus,
quai non satiabilur aqua {Prov. xxx), id est, caro cum iiiter arenas ailrilus est, el terrx colorem ba-
lioiniiiis, qu:e non expletur luxuria. Et in Evangelio bet, et maris. Hoc mare in duos sinus scindilur : et
pro qiiodam lunatico dicitur : Scepe eadil in ignem, is, qui ab Orienlc cst, Persicus appellalur, quia
erebro aulem in aquam {Malllt. xvu). orain iilius Persx inhabitant; alter vero Arabicus
dicilur, quod sit circa Arabiam. Mare autem juxta
CAPUT II.
aUegoriam aul bapiismum significat, aut rounda.iam
De mari. sapientiam, aut saeculum praesens a^stiians undis
Mare esl aquarum generalis collectio : omnis enim persecutionum, aut peccatorcs fluclibus viiiorum
congregaiio aquarum, sive salsac, sivc dulccs, abu- tumultuanics. Nam inare Baptisiniiin significat, ut
siveinai-ianuncupantur,juxla iilud : Etcongreqationet cst illud AposloU : Omnes baptizali sunt iu nvbe et
aquarumvocavit niaria {Gen. i). Proprie auteni mare in muri {I Cor. x); uhi vcrus Pharao cuni excicim
appcUatum eo quod aqux cjus amarx sint. Ideo au- p. suo submcigitur, et verus Israelita a persequente
icinmare incrciuenlum non capere, cum omnia flii hoste liheratur. Item mare baptismiira significat iii
inina, omnes fonles lecipiat, luuc causa est, parum Apocalypsi Et ante sedem tanquam mare vitreum
:
Ipvinium] qiiod influenles undas ipsa magnitudo ejiis {Apoc. iv). IIiijus baptismi mare illud aereum figu-
nun scntiat : deindc, quia aniara aqua dulce flueii- ram liabuit. Quod Saloraon in templo Domini fecit.
pcr ©cculia quacdam terrae (oramina peicoiaiiir, et marc Orienialc, populus Judxorum mare novissi- :
ad cr.put oinnium fontcsque revohitum rccurral. mum, populus gentiuin. Unde legitur in Zacharia,
Ilinc el in ecclesia scriplum esl : Omniu fiumina in- quod pruptcr aquam Laptismi dicitur Medium :
trant in niare, et mare non redundat : ad locum unde eaium ad mare novissimum {Zach. xiv). Nam mare
exeunt flumina revertunlur, ut ilerum fluant {Eccle. i). mundanain sapientiam designal, ut est illud in
Ubi meiaphorice aqu» nominc ct flumina homincs Psalmo Volucres cccH, ct pisces maris, qui peram-'
:
inlclligiiiitur, qui in lcnain, unde sumpli sunt, rc- bulant semitat maris {Psal. viii). Piices vero maris
,rt DK LMVKhSO I.IBIil XXli I.in XI SI4
pliiluv>phm forUt^c Mgnidcant, qui biijnt tiiiipti .\ in nirJio iiiuiiio stli eite Acalar. Oait ! Rfcpi
lUlunrn irralica curioMlJli* prrtractanl. Niin kicul Kvlrj: prc Salvalore diriiur : V i^i nrmm attnden'
illi, p'rtilj frorilr, ilinfra libi r«-vraiil, p^^ljgi inun- lem de torde mant (/ V Ai^r \\\t' . Ll in Hx<-
daiioiit; ronfusa : in t-l i»li rapiiiiii, ri'l<; riuftVi, \c- clinU: O ryrr, fa« larw ifu^r*. •!(« ri ii» rorrf*
nat rcruin ralionr huoiana avsiduo Uliorc p«rqui- xx\ii). ProfaaJMH ouria «/'inpiirrna daaHUUo. «i
itikIo. Se<i cuui Mn( pthcn el (Uinnnum, oijn vacat. in K>aofdio Fxpedii n ( iBiywialT aW* «».
:
cat, ul ikt ilind III P.vaiigilii) : Snutle etl regnum ca- liujui inundt, ul m Ikaia h.i tKCatu ftomtmut lim-
lorum f<79^ii r tumar in mare {U<iUh. Xiii/ ; in liaba- (fuum martt .f 9yp(i I/m. XI). LiUm Mxru Ciut
CiiC : Mutfli equij» luo$ tn tiiaie, id e*t, aposloU>«, mundi, ul in KTaiigrlio : t^i ueut tiUiu tedfmlet elefe-
lurbantet aquAt m'ttlat Hlabac. i\{), id c\\, gfnlr». runl bfiHot tn ttta, malot awtem forai miurunt Matik. i
po()ulii<i >>!, ut III I*iallerio : l'ropterea non limebt- iiolal, qua ail .Viin.7iii4< mart efo tum, nt tetmi?
muM, dum lurbabilur lerra, el trantfercnlur monlei, It quia circumdeditJt aw carcere (Jot. \ll). Cetoa erfO
id rs(, aposloli, in cor tnttrit ^Ptal. \i.vl. K( in coxoiofraphi matime in Oceani prnfoaJnatB
Kvangclio : .Si haberetti ftdetn iicut grunum iinmpti, vrr^T^ri dirunt : ujus — '
'
'"<.:ae (ak« CM* pomi
dxctrelit hutc arbori moro : Kradirure et IraHiplan- seo^ns, .|iioil mare ali. . nMOldMi dtxrrit, el
lare, in mare et obedtel ro6ii (Luc. xvii). In lioc cliarn Cf tuiu diaboiuin, qui intra mundi isOut claualra le
inarc di^ibuiKje sine nuineru kcrpcre proliaiilur jnM- tictur : io illiu» ciiam i.jd '
^iioe ip«e daflMatfw
dic malili rque (l.eiiHMiiim, >eiut quibusdain flurti- &il. r.arcerrm crgo pro crii< latibMj poni irpe lefi-
Imjk animariiiii voluiUis uuUbiii^ rummov>-lur, iil mus . qiii* ad larrrrem omnr*. p-Tiin^l prpmx.
e%L illud l*saliiiinlx lloc mure uiagnuitt el
: ipolio- Pro omnibus erpo mjli*.. qnjc pi(iel<aiur Lieattf^ iiih,
tum, illic replttia, quorum nun et: mumerut. .liiima- ipsjdomum tonnrnlorum nomiiiaTit, veluti ki eaileai
lia puitUa rl mugna, ilttc rtatri p<-r(ri]nai6uiif. Draco doiTvo ruiss<>t inrluMi^ Mjre ergo Rubrvim livc Ba-
itU, quem fortttatli ad iltudendum ci [PiaJ. citi). ptisiiu signilii at Mcrannntnm. s<*u e(ij:ii urruli
Mjf*- enim spaiiosum ips:r nrddunt, duin iiaurragan: istius Quriitiim ac turbidum "'• -' ; ncu
conipclluiil quia dubttini non rrti illuin uiida» tni- Iranvunt ilLrsi, et prrrji. ininc
iiianiiisimas pali. qui nwrgiiur gurgitr ptcratorum. divini jiidicii. t>0 quo legilur in i
: Qui dtrift
Mjre quippe a mcjiido dictuin eiit, quud letiipcr eal C tuare Rubntm in Jinitonei, ti eduxti liratl per mm-
ar rcdcal. S^-d ii>li spiriluk innuiiirrjbili-s nul.is a dtum rjui, rirussil Pharaonrm et exercUttm ejiu ••!
Deo rn(nprelini<>i sunt, qui arcnam nuiu ct plu- marc /iu^i^m (/'tj/. cttiv i Priscj: Xucton(al»* Viri
viariiin giiltjs rnuDvrat. K( iir oiiiiuno inroniprr- niarr lluiirum in diiod«*cini divitiones dilflml e**e
lieiikibilej» liiiqurrriilur, qujnlilatr iion quaiiljtc cj l>artitiim, quanlas tribus ruit»r Judrorum : Umh
difliiiivi(. I>eiiiqu€ de eis dicitur . j4nimdiia puitlla quc bir numero pu&iiuni r»i. m ditttiomet.
pliirali
et magna : quonium iiitrr ipsos el majores r»v* ne- nc polarrnuir mare Hubruni uno iunrre fnit
qnitia* probaiilnr (iininmodi^, cl niiiiorc-». iUtc, iiii- inissuiii. S<-J |»oii -.1 lioc rt spiriialilT
muiido M-ilia-t, qiiriu su|H-rius diiil iiiarr. .Vaivj advrrli. Kubruiu inarr cs( wj-coti ik(ii
xuteni mrrito hiKiiitkaiiUir Kcdesia*, qux |toririilo- pnifundilaii, quam inuUit divitnHiibtiS (ran sitW.
M)s flurtus niiindi p^-r iigniim gloriosa* crucis eva- qiij vrrsi ad trrram viveuliafll DsmM *•-
dunt, porlanlrs (Mipulok, ijiii si^oio lidci credidrrvnt. ncrc f«Hajiijmu*. Aliirr rnim prr rle«ni«nvna». ali-
riiirtdrjio nijii(.'iiiis rl (tesiifrr iiibaliitjl, ()ui illu- (rr (>rr jssi.iuam •up^icadonew, «btcr prr virgiiii-
dilur al) aiigrli> ^'li p*'r jusUssiiii.is iiii rrpaiiunrs, (al> in, alilrr per rxeell»tIisiMa ckarilatrru %*<
vel eiiaro rt a fldrlibu» viriit. liuin iiirrnliva viiiorum niuliis divisionibos pcr vxculi hujm urr UraixMdir
(jus drtrslabiii errorc rrfugiunl. Njiii quud inan- '
j,| Oominum. qui diattoiuni cum niuiUtrvs suu in
pccratores significrl, «M(rndi( Psjlmista diceuk fontr mIuUs rtrulit quantk) eani - a nobit po(eaU«
Mare ttJit tt fui^tt Jordattii ioniettut ril retror- kua- urtulr rrniovrt. VxculU sutrttt, ditil. U ftlil
tum \Piai. (tiii). Marc frr<|ui nlcr diviinut |>rtra- mulirrrm projicit ul dr hsc cclrnute r( virtatrtn
lorrs istius s.TCuli drbrrr kusnpi. qui niortt unda- diviiiiiaui oslrnderet, e( ilW>s (errrnas mm^W e»»<
runi (uniidik cogiutiouibuii fliicduiil. Jordancin vrru inoiislrartt.
pr«i qiiolilvt niiiiiiur drlirmiiv arci|>rrr qui varii» r\rrT vi
deMdrnis liommrs rapiiinl ri m inarr illu I m.^gnum U •' !•
.idvrnliis rtoiiiiiii rrsp«-ciu, a suis ronturludinibus flumina prr>rnHinl. vrl i)ui rt ortultr MibsrmMi.
rr(roisiiii) prxtipil iIj rrilirrunt. Cor nuri», boiiu riidr rl aliytAUt dK(*rt ^aBl'
nuiii rorda. iil iii l'sallrrio . Jtuniffientur mon',-t prr iM ciilijk vriiak ad nulnCCM ll^l
ui cor riMru (('*«i/. )i,v). Oor maris, Jud.ca. co qu«)d lur. .\bvsMt inlrlligitur
SfS B. HARANI M\UR1 AUCHIKP. MOGIJNT. OPERUM PARS II. 510
(Ptal. XLi) : itl est, Yeiiis Tesiainentum Novum an- De lacis el stagnis.
Uem abyssus ineffabilia jutlicia lacus Benacus, el cacteri, quos Graeci limenas, id esi,
viagna (Cen. vii).
Poi designat, nl csl hoc : Judicia tua abyssus multa stagna vocanl. Nam fontes labunliir in fluvios, flu-
(Ptal. xxxv). llem ahyssus inferniim signilicat, ut mina in frcta discurrunt. Lacus slat in loco, ncc
Aposlolus ail : Aut quis descendit in abyssum? id profliiit, et dictus lacus, quasi aquse locus. Lacus
est, Christum a murluis rcducere {Rom. \). Iteni autem idem et stagnum, ubi immensa aqua eoiiTC-
abyssus corda hominum 'denotat facinorlbus tene- nit. Nam dictura est stagnum ab eo quud illie aqua
hrosa, ut est ilhid beaii Joh Abyssus dicet: Non est :
stet, nee dccurrat. Lacus Asfalti, idem et tnare
in me, et mare loquctur : Non ett mecum {Job. Mortuum vocatum, propter quod nihil vivum gt-
xxviii). Nec non et abys.sus superstiiiosis alque gnit, nibil recipit ex genere vivenliuro. Nam neque
persecutoribus occlesia; comparatur : quia sicut B pisces habet, neqne assuetas aquis et laetas raer-
palliumsubjecta cooperit, ita illi mundum foedissima gendi usu patitur aves : sed et quxcunque viventia
superslilione texeriint : ut non solum mediocres niergenda lemptaveris, quacunque arle demersa,
homines, seJ in perniciem suain ipsos quoque san- slalim resiliunl ; et quamvis vehementer illisa, con-
ctos viros atquc eminentissimos lormenlis corpo- festim excuiiuntur; sed neque ventis movetur, re-
num faciuoribus lenebrosa, ut in Amos : Vocavit riem liilam snstinet, nisi quoe bitumine ilhitHratur :
jndicium Dominus, et devoravit abyasum multam lucemam accensam ferunt supernatare exliiiclO' ,
{Amos. vii). Abyssus daranaiio peccatorum sempi- demen;i lumine. Hoc et mare Salinanira dicilur, sive
terna, ut in Job : JEstimavit abyssum quasi senescen- lacos Asphalti, idest, bituminis; ctest ifi Judxa in-
lem {Job. xLi) ; id est, diabolus per ministros suos ler Hiericho et Zoaran : longilndo ejiis usque ad
pulabit quod poena impiorum finein habitura sit. Zoaras Arabise dirigilur stadiis quingentis octo-
lur eum spiritus, id est, dscmoncs, ne in abyssum C viciniam Sodomorum. Stagna philosophiam hujus
iEstus ad Occanum pertinct, frctum ad ulrumque rentia in profundum mergil, et lerra; Sodomorum
mare. Nam scstus est maris accessus ve! secessus, atque Gomorrhje imminet (quas civitates, ignem et
i(i est, inquieludo : unde scsluaria dicuntur, per quae sulphur de coelo pluens, Domlnns subverlit) signifi-
raare vicissim tam accedit quam recedil. Fretum cat prxsenlis saeculi perversitaiem ubi diabolus in
autera appellatuni, quod ibi semper mare ferveat. pcrdilis regnat, et cum his, qui in Deo vita vivunt,
Nam fretum esi angustum ct quasi fervens mare, nullo consortio jungilur : sed vera vita carentes in
ab undarum fervore nominatum. Jiixta allcgoriam profunduni mergit inferni. In sulphure fetor carnis,
X'stuat mundus undis perseciitionum , et per varia et per ignem ardor desiderii carnalis exprimitur.
loca aut accedit aut recedit, fervet eliam odiis, et Sulphur quippe fetorem habet, ignis ardorem. Qui
tumuUus excilat, uec unquam perfecUE tranquilli- iiaque ad perversa desideria ex carnis fetore arse-
latis in allero [alto] valet habere statiim. Unde elin*^rant, dignum fuit, ut simul sulphure perirent et
euin trans fretum , donec dimilteret turbas , ipsos- pido Tiberiade vocalus, quod quondam Herodes in
que remigaiido laborare propter contrarium ven- honorem Tiberii Caesaris condidil. Est autem in Ju-
tum. Quod mysiicc labores varios Ecclesia; sanctse daea omnibus lacis salubrior et ad sanitalem corpo-
«lesignat, quae inier undas sxculi adversantes et im- rum quodam modo elficacior. Genesar lacus am-
mundorum flatus spiriiuuin ad quietem pairia^ coe- plissimns in Judxa, longitudine centum quadraginla
lcstis, quasi ad fidam liitoris stationem ,
pervenire extenditur stadiis, latitudine quadraginta diffundi-
conatiir. Sed prius non ccssat ventus, quam Salva- tur, crispantibus aquis auram non vcniis, sed de sc
gnoium bcila compressa quiescunt. agvtalur, unde et purior hauslus cjus, ei ad |K)tan-
I>l. l VIVKIISO I.llll:l Wll I ilt \l Sl«
dtim •luicis Pl liabilii. Denique, ki ftcir(>ini>k quiJ io A etfuam, qHam eyo 4«, (Ui U e^ /oaj M*' M/>r*<M tm
Latiua lingua renonol CcncMr, inlcliii^rrpfnui quo- tilam rurnam (JoaH. 1« ). Bap(i««i vcfO »9rramr«-
molo Jtr%us jirr lyjxjtn Vposdilornni rl nati* Cfch;- • '' '
'it illinl qno ait f«
Zaciiari* f*mpl>ctT .
•
siani <l<- pcrvrulioni» iianrragii) liltrr.ilam tnniuju dt. i.. . . .1 foat pnumt 4on*i Dand, H kahttmi-
rut .1(1 iilliiH, c( in lraii(|ijillis>inio |M^ir(ii rc)|iiic^rcrn bttt J*nna'.em m ifbtmiiomem ptteaifU tt mrmitnuUt
r^rial. Intcrprclalur aulciM Gciicvir, ortu» prinrj. {Zack. iiii). Uic Umt de <lomo t)ci ffrc4i««« fenar
pium, ut in liliro (i« noniinilnis llrhrairis invniimui. aJ Odesiaoi, H ail «i-ien^iam S<-np(ar«ntai. «t oai»
I iiiK- Ciiiiii, pli'n.i noliiH IriliiDtur (ijn>|iiilliiat ,
ne^ renav:amur in Cbri<i(o, et in aqu) B»p(it«uii«,
qa3ii(l<) l'ainilisi p«'r ('.lirisiuiii noliis rcstituctur li.r- noslri rtobis p.-rcjtj lioocndir. ^ihil
IC1I1I.1S, ac priiii.r stoLr rcii<lrtur jucuniiiUit. Larii* mrn^truala. qujr qiiirqniO .il(i|cn(, 11
cnim grncrali vo<-alHjlo au( pro uirt-iiio p«Mii(iir, aul rit : n ihjiistnrnm sonW CbhUi abluanljir Bafti-
pro M-pul(iiia fo\rj|i, aii( ihlius inuniii pnifumli»- inntc. Fon* Sil\ator. ut m Jcrcmia Mt dtreit- :
sima c:il.iinilalc. DiriUir cniin iii<i4' b.us, i(ii'mJ <^ub qitiruHl fitntem o^m>r nrr Jtr. n V Kom lnptiiwi 1
ip«a (crra la(cjt. .Num l.iriis pro iiifrriiQ n<il.<lur, ul in Jocl : 1 1 foni 4t dome Domint egrediHmr et im-
csl iltuii i*ialiiiikLr : Vositrrunl me in luium tnfi 110- gahii omntm lerram [Joel. 111 \. K( in alutn pjrtrui,
rem, in tenebrai el umbra moriit ( l'$al. i.iitTii ) B : u( in proplH;(a : Detticcabximi /fiiri>ii m fomtr tmo ( Ita.
Sic r( in illu icsUmooiu 7.acliarix rropln-Lr, quo ail \tx). l'onU*i, uncti prriji«-a(i>rr» , ul in Iviia
ip->um [>oniinum ail : /h tanguine leHamr-nli tut eduiit llnmrictit aguai in gamdio de fonlibmi Sa'talorit
[eduxitti\ tinctot tuot di' lucu, i/i i/uo nun cit aqua ( l\a. XII I. Kt in jl:ani parlcni [fr Jo«'l : Sei et
{Zach. 11). ^iiikI ilj iDtciligilur : lit ian^ninc pa^^iu- beUiiT tmtpexermHt ad le, extiecali tmmi fomlet «f««-
iiik tuje, S:iIva(or, cos qui \ia«li iu (arccre tcuc- nim. Kuiitcs, lirrctici in K^n^-dila Pc^n l/i immi
baiilur iiifcrni, in quu iion c:.( ulln miierir-oriiia, (ua foHttl liiu aqmn (II Pei. 11). Foin orijru frrarnt
clcincntia liU usli. Ilcni lacus pm scfmllura poni- liumani in Saloinonc : .Xnlfqmam rmmpatmr fmmn at.
tiir, ut I sl liliiil P^jlmisla: : .llniniulut tum cum g'nifut, et rccmrrat itttU [iiifjj flnrc-j, et c^nlrro'
detctHdeulibnt iu lucuiH ( /'<u/. 1 \xi\|i ). (!uI|ijI ciis, tur l.-idria tmf cr fonlem {Ktctt. \\\), iJ c»l. cam ho-
qui putabani l>oiiiiniiin Salvj(urcin inor(uum fuissc iiiinis iMT mor(cm. F'ons rrgo ongincui «irtutnni si-
coiniuunilcr, c( iIIjiu singiilarcni et mirabiicm pas- giiili«-.i( in illo lN.-ilmisLdr . QituniiiiN apmdtt ett fom»
sioncin iiiuricndliiis ri'li<|iii> lioiuiiiilius (ompart'm. ritir. cl in Immne Imo ridetimui lninfH 1 Pta/. tti«).
Uiirkiim in l.ici iiiiiiiinc |iriiruniii->sini 1 rj|jini(js (.Iirislu boiiiiiio diri( : ifiioiu>i« apm4 it ett fom»
isliii» niun li cxiiriiiiiliir, u( cs( iliuJ : .\d ir , llo- /- «•"''. iii csl, iiiitiiini omiiinm boo«»runi, ct ohpo vir
vnne, clamavi : Demi mmi, m<e tileat u me, ft ero 11- tiiliim; uikIc |M*tfr(-(is»ime romplemur. quanilo ali-
milit deicendiiiiibu* m lacum {Pial. lilii). Laciis <|iti>J ninnus ali cju» pirtatc su^crpimu*. Siiuilurr
(-nim liiK' !U'culum cs(, quud qiiasi <t(-l<-( (abilc a(- cl illuil inU lligi'ii<liin) r«l : Qni emiilit fomlei t*
(raiii|uilliini rrclilur ; scj quas piorunJiLalci cl ci>'itiillibus , tiileimfdtam moHiiHm /H-rrraiii'* "
mcusuraA babca( , ignoralur. l.jiusi Juior \cl a</Hir ^ /'lo/. Cill ) : qiiia omnipolcns IKmin Joiu
lapius in inurtcm, ut io ISaUcrio : Lacum apcruit rilalis |:rati.c IiuiiiiIiIdi* pr.r^Lj|. quo loco hic ctMi-
tt r/fo</i< euin { l'ttil. vii). V.i jIiIm : l.ttgmroi pora- vjlir^ ptinuntur. c( aqux divinar ibi •rmper ctr-
terunl oeJibui mett ( /*»<j/. i\i' I.Jiun.i, li.Trrlici. ktuant qii.c iiirciniit/iMiM monthum, hoc est. ftu|>^r-
U( iii propbrla : (^mi fuciebaHt laciinat ad cayiciidot iioriini bj n-tii orutn siit'' jliqun fruclu p>rtijiit-
piuei { lia. 111). iliuiil.
(•rprtlAlur, loitrmiu generalioiiit. Itoxrl iioiiu n rst |wr|M'(iiii Jh lii». Profiric aulcni flu'. 1 IpVJ
foiitib iii Iriliw liiiijjiiiiii : ci iiil<'rpr> Ulur, dfuttmm u n>i\itts, lurxis a<{u.i'. Prius aulrni ItuiM-n i|ajiu I-
^«"rriii. Sjnic» foiis e.s( in (rilui Itcnjjinin, c( inlcr viui, iJ rsl, prh>r aquj qium ilecur«u» fHiit Minl
prc(a(ur, i«/. Arcdi runs, jpu<l qifui GcJ<'on latlrj- julrni numinuin gcnerj, unum (orrrns, jllervai *»•
»ic(jlui cs( {Jmdti. VII ) inlcrpn tjlur , aiitffx . ii vuin. |tc quo Virgilius . Oomfc wtt fl tmim* rvt«
iticri(o, qina iln miinint injiiiljlii prolulijUir po|i(i nblmcro. r>irr»-ii* csl jq-u \- "' '.
lus, jiiiU .ii|iijs, i|iii I uin lictlconi' pMgi)j|iiru« ci jt |iii lu\ auUiii lorrcns, qmi pl:>
Kon» quiM|uc aiil l> miiiiiMi (.bri^liiin ntjr-^tii» si^ni- lorrrM-it, id c-sl. jr><Mti .\li-|C.tria fl««ii «eu Snmi*
llcal, aiil grjliJiii Spuiius %jiii li, anl lijpti-iiii |i 111» abi|uaivlo in iMinani parlcm. abqa>n«l» ia ro*»-
sjcruin, jul ori^'iiicin sirtnliini iNjni (ihrtstum m Irjrijtii vrrtiUir. lu boium p\ii<in (lutiiiita a<(i>
KMiliial iii co, qiKHl II) (M-iti*s« ic^^iliir ((.'<-n ti\ fon piiinlnr, ulu Sjtlvii- '<' \' •
- ۥ-
Iriii cssi' III im-ilio PjrjJihi , iiii< < qualnor fldinina mina de rfmirt ejmt ,'
. M
prott^Jcli.viit. Iioc i'->l . qiijluor Kvjii|i<-lij <l<- fontc c»l. K'^^'' s{iirlLalr« de c <mo rMinani.
kjbilaht proccilciitij jJ iiii^jtioocai griMn» lni Sic cliain II) rvjllrrio : Flmmmmu. i»ifoit. tmpttmi,
nijiii. Ilctn font Spirilut sjn< li prjilijni !• ^i hjI iii liiH c*i. /rjita S^»'rilu* »Ji»<-t!, i*.-i»l eif*lot*m
ct», i|iioii It«i4iiiiiii\ ili, it III I « in^i Iro l.'ui .'i/<<n< lUt ( Vta' \iv V il 'M r. - ..- rv 1 li «li^ .
,
Flumen Dei repletum e^t aqua (Psal. lxiv). Simili- A Gangcs Uuvius, quein Phison sancU Scriplura co-
PsaliHislsc, ulii ail Excelsa tun et fln- Knominat, exiens de Paradiso, pcrgil ad Indiae re-
lcr el illuii :
ctus tui super me tranaierunt (Psal. xi.i). Excclsa giones. Diclus aulcm Phison , id esl , calcrva;
quindecim niimiiiibus m.Tgnis adjunclis im-
\ero ct nuctus ad Scripluras sacras compclenicr ((uia silji
apiamus. Ipsx sunl cnim, quas supcrius abyssos vo- ploliir ct ciricilur uniis. Gaiiges aulem vocatus a
cavil, ubi ct par.ibolaruin qnivlem lluctus alludit, cl Gangc rcge Indi;c, ferlur autcmNili modo cxaltari, et
[ut] aliitudo scnsuum pia perscrutaiione grande- iuper Oricntis terras erumperc. Tigris fluvius Meso-
ergo supra sc dicit transisse juslus, qnia
scat. Haec potamix de Paradiso exoriens, et pcrgcns contra
in eorum nolitia avidus se pcrscrulalor immiserat. Assyrios, ct posl mullos circuilus in marc Mortuum
Aliquando autem llumina significant aposloloium cl influcns. Yocalus autcm hoc nomine propier vclocita-
evangelislarum doclrinam cum bonis opcril>us, ut lcm, instar beslijc ligridis nimia pcriiicilale cur-
csl iUud : Elevuverunt flumina voces suas ( Psal. roiilis. tiipbrates fiuvius Mcsopolamia*, dc Paradiso
\c.ii)\ ct : Flumina plaudent manibus in idipsum cxoricns, copiosissimiis gcmmis , (jui pcr mediain
Psal. xcvn ). Item Isaias ; Ponam {lumina in insu- Babyloniam influit. Hic a frugibus vcl ab uberlale
(
ias Isa. xtii ). In contrariam vero parlem flumina nomcn accopil. Nam Hebraice euphrata , ferlilitas
(
ponuntur, quando lurbidum cuisum el B intcrpreiatur. Mystice aulem hi qu:iluor fluvii (ut
sjcculi istius
peccalorum inundatioiieni significant, ut esl illud supra diclum est ) quatuor Evangelia signincaiil,
(\\vs- quatuor Evangelislaj conscripserunt. Nain Geon
Super flumina Babtjlonis, illic sedimus ct fJevimus
Psal. cxxxvi ). C.onlemplandura autem, quod non fluvius ,
qui inlerpreialur pectvs, sive proeruptum,
(
dicit, in fluminibus, scil, super flumina. Nam qui significat Evangelium Matthci, quod priinum con-
adhuc in fluminibus islis sunt, peccatorum iiiunda- scriplum est ab ipso auclorc Hebraica lingua, et a
tione rapiuniur; qiii vcro super ripas salvi sedent, genealogiis Salvaloris incipiens, breviler nativitatcni
jam ab illis fluclibns divino munere sunl libcrali. Domini nolat, magnorumque advcntum ad ipsuin
Unde de Sanclis alibi dicil : Flumina pertrausibunt Salvatorcm, el parvulorum ab Herodc occisioiiem,
pede Psal. lxv , hc" esl , mundi iinjus lurbida postea baptismum ejus commemorans, el in dcserto
( )
fluenta pcr gratiam Cliristi securo virtutum trans- jejunium atque tentaiiones, quibus a diabolo tenta-
ibunt grcssu ad fuluram palriam, ubi gaudii nostri lus csi, niox ad praedicaiionein Evang<ilii , et mira-
est et salutis aelernac origo praiparata. Flumina im- culorum facluram iransil ; sicque ad passionem ejus
petus persecutionis in CaiUicis canlicorum : Aquw pervcniens, resurrexisse eum a mortuis ostendit, et
phia hujus mundi vel dogma ha;rcticoruni in Psalic- spiritalcs jCgypli qualuor flucnlis dogmaluiu irrigat,
rio : Tu exsiccasii flumina Eilian (Psal. lxxiii), qui iiua fiuctuiii fidei el bonorum operum proferat.
interpretatur, foriis , id cst, diabolus, de quo in Unde el ipse Evangelisla iu ecclesiaslica historia
Evangclio dicitur : Cum forlis armalus cuslodit dcscribilur in /Elhiopiai parlibus ipsum Evangelium
atrium suum, etc. (Luc. xi ). Item alio niodo in pnedicasse et niariyrio consunimatus esse. Ganges
Job : Absorbebil fluvium, et non mirabitur , el liabe- vero, hoc esl Phison, qui interpretatur caterva,
bil /iduciam, quod influat Jordanis in os ejus (Job.xL). sive oris mulaiio significat Evangelium Marci
Fluvii noniine humani generis decursio signalur, (juod de genealogia Saivatoris secundum carnem
qu32 velut a fontis sui origine nascendo suigit, et parum narrat : de praedicaiione aulem ejus, et de
tem appeliatione baptizaii dosignantur. Quasi ergo plenius narrant , in unum codiceni coUigit : el
ciiam post Redemptoris adventum, quosdam, qui .. aposlolos post ascensionem ejus mundo prxdicasse
b.iptizati sunt, deglutire se possc co:ifidit. Quidain demonstrat. Tigris quoque bcne potest convenire
aiitera fluviorum propriis ex causis uomina accepe- Evangciio Lnca», qui priinnm a sacerdotio Zachariijc,
runl. Ex quibus nonnulli nolandi suut, qui in hislo- el de iialivitate Joannis incipiens, annHnf5?tionera
riis cclebres raemorantur. Geon fluvius de Paiadiso angeli ad Mariam virgiiiem, ct nativitUem Salva-
oxiens, atque universam yEtbiopiam cingcns, voca- toris consequcnler enunliat ; sicque genealogiam
liis hoc nomine, quod incremento sux cxundalionis ejus circa bapiisinatis narraiionem commemorans
tcrram iCgyptt irriget. Ge enim tcrram significat transit ad exponendum pnEdicaiionem ejus, el nii-
(iraecis. Porro apud ^Egyptios Nilus vocatur propter raculorum facturara : et vclociter iranscurrens om-
limum, quera trahit, qui cincit fccundilatcm. Unde nia, atque passionem Domini et resnrrcctionem de-
nean y len trahens. Nam an-
cl Nilus diclus est, quasi scribens, eum ascendisse ad coelos, discipulosque
tca Nilus Latiae Melo dicebaiur. Apparct autem in Dominum collaudasse in lemplo, breviter et suc-
Nilide lacu , de quo in meridiem versus excipilur cincle omnia comprehendil. Euphrates enira fluvius
if^gypto, ubi aquilonis flalibus rcpercussusaquis retro qui interpretatur frugifer, sive crescens, optime
iuciantibus inturaescil ei inundalionem ^flgypti facit. convcnii Evangelio Joannis, qui de divina genera-
521 Dt UMVKKSO IJfH'.l xxu. - i.in. XI
in uniitii alvi-iini f(siera(is, Junlains dciiiirp? .i|^ D.ima-tci. n iiitrrprrtatnr, laptdit ejmi,
prllalur ^asiilii'' aui<in .suli Libjiio monli-, •t dunliani hirrthlali» praMinim, qui virtul
diviilil JuiLi-am rt.\ral>iain : qui p<-r iiinllo.s i iriuilut rics4 innl fnj<:lufn. (Ihobar fluvius, juiLa qacMI E<e-
juila llicrichu in ni.ire Morlunni influil. M)»liir au- cliicl proplicla posiius viMoiirttt vidil, inlerpreuitt/,
tem Jonlanis, (|ui iiilrrprrialur, dttcentio eorum, cl gruttludo Kzrchirl rrro, (orlUudo Dn. Vrfiil crp«
ii) quo Sjlxalor lcqiti/atus esl , L.iplisnii (rraliani K/crhfl juxta fluvium (^hobar ,
quia fi>r1ilo<ta Uri
•^igniflrat, iilii t1rpiiii<-ri il<-lH.'inui \t.tcri-iii hotiiiiiriii p>r iiicarnaUoiiis Mi.r r^ • -- ,j,
cuui jctiliiis fcuis, rt inilurrr novniii. (|iii sccunduiii yiiala esl fHvralonim , ^ ,ni
IVuni crratii* csl in jusiita cl sanctil.ite vrritatis jj gi'n<ri liumaiio, qitnl ab orlu wjo qnodjic ilHluii
(f.ph. iv); ulii ei detrrndcrr dc siip^rlii:i iliali<ilira atl inorlrm. Funs aulcm sive naUtoru Stloe ad r>-
dcbrtniis, cl hiimililatis ai: mansucluiliiiis ('linsli dii-m n)t>nlis Sioii tut ftupra dictum rU) rt jngibus
participcf rss<-. Triplinin cigo oli r.iusam Sj|- aqiiis «>cl incertis hori» diclMj^quc rLulhl, s!gi>iical
ctinabilitrr tcncnl. JjIxk- fliiviiis c%t ct iiiti-rprc- lorrcns cni (ui supra duimM) •^m tfif i
tatur nrrnn, vcl luclamcn : quo iranimitM, liict.itiis nim imprtu. Sunt auten qmdaai iioaiM pofru
Jacob advcrsUk cum, i|iii m1<i a|ipatiicrat, vora- torrrntiiim. qur juita inlrrprrLatMinrn Hun. M)-
lus rsl Isiacl. F'utl autriu iiiU-r .\niiiian. Imc c^l, stiraiii si;;nilir.)lioiicin habcnt . ut r%t torreas ('a«r>ii,
rbibtlclpliijii) ct (•arjitan iii qnarUi rjiis milluno, • |Ui iiitrrpntalur ditMiM corum, rt r«l jaila mti«-
ct ullra prtHcdens Jurdaiii fluvio coiiinnsctMur. I n I' lcni Thahur. uhi conlra Sivirjiu Jimicatum rO. rt
rtamru vin, qni ciiin Jacoli lncl.)italur. jn\ta jllc- significji ronluntjciaiu tuprri*cni.)i. qiwr ttooiini
i;oriain signillcal pjksioix^ni (.liriftli : ulii vikii» rst virtule conlrrilur (latk-mi lorrrot rtt. jatu qitroi
J.icob III Jnda-diuii) ly|>o, lio< >",{, in ioi|xin\ tiii DciilMira U Ihiiii ([c%sil. Inl<-r)irrtatur inUi, r#-
•oIm)Ic pra-vjlnissr D.-o, rt qnjsi t uiii inrnino. ilj iMrrrtdo iNii>i.'ii i|Ui>d »i|nilK Jl p^-t i alomai VM«r«
rum rarnr cjus lu<°lamcn inirr <-t invjlrv^rr m pas- n^rlioiirn). qui non jj vitaiu. srd *d poioaiu p^rpr
•lunrrjiis, sirut «enpluni i-sl. cuni diccnnt iru- luaiii rcsurrr«lur) rruni. (".Arilhi iorrva* e»l trtot
ctfigf. JnMa tropoloj^ijin vcro Jaroh, qiii cum aii- Jnrtlam n>. in qiio abs40«i<liiu* rtt n»*t • mgunm*
jclo contcndil, nniiisriijnnqiir |MTfcili viri rt in cjn« '
'^ .1» ; lalrrprrUlur aolcai dtf*m*. «rl
cnntcinpljiiunc posili aiitin.in) cipriiinl qii:.i vnlc • ^V
'
•'»**• ^ •***. Mtrtn r.«drvMi loirf
licei •iiiina rum conlcmpUri nomintini inlilur moolrni rtl (Mnili, r| )rra\^\cm\. m * tiomittmm
vrlul in qiindam crrlaminr )M)vilj, modo qii.v«i r\- Salvjiurcm ioaniMrt rvjnfrlivLi aarral Ira^wB :
»U|>rr3l, i|iii.i( inl<<lli^nido rl scnlirndo dr inrir>iiiu- inlrr]>rcljlur aiitrni rnlrtsn. itmt^im \9i Wjlor.'
tcriplo luniinc .)lii)iii.l drgMSltt. KM.i, \lvr. (ioijni rl s)f;nificj4 <'.r^>Utr«ii iw«lr«ni«i, ^
3i3 n. RAr.AM MAURI AUCIIH.P. MOCUNT. OPERUM PARS II. 5i4
Iiidus cognoscitur ct cocnosus, qnia non i»iir(> fonle Puicus cst lacus dcfossus, e.x quo haurilur aqua,
profundilur, scd lcrrcnis infociionibus .soiclidalnr, a polalione dicius : qni cl in boiiaai significaliuiiein
comparaUu- sacculi islius lurhidns ciu- posiliis inlclii^i potcsl, ct in conlrariam. Pulcus
Ifuic nicrito
siis, qui luillo verilalis fonle defluit, scd maloruin jurantciiU, quein fodit Abrahain [Gen. ixi), id est,
oinnium lcmpestale coalescil. Undc dioilur : Tor- Bersabce in regione Gcrariiica. Puieus visionis esi
rentem pcrtransivil aniina uostra {Psal. cxxiii). iii descrlo apud qucin Iiabilavil Isaac. Putcus ju-
VA item : De torrenle in via bibil, propterea exut- dicii esl iisque in pra'.seiilein dieni in regione Gcia-
tavit capnt ( Pml. cix). Mcrilo eigo el Isracl ip- rilica. Uursurn puteus juramcnti, ubi juraverunt
sum periransisse se perhitjet : unde c.ipnt cjiis po- Isaac et Abimclcch, vocaturque oppitiuin Isaac. Sunl
lassc praedicatum csl. Scd iii his oinniljus una csl et alii plurcs puiei in sanctis Scripiuris, qui in re-
v?ra confessio, quoniam de tantis periculis sola Do- gione Gerarilica, et juxla Ascalonem demonstran-
iiiini miscraiione liberamur. Ilcm torrens, docirinn tur. In bonam ergo signiricationcm iliud accipi po-
pravorum in Psalterio : Tu disrupisli fonles et lor- tesl, quod in Gcnesi legilur Isaac foderc puleos {Cen.
rentes {Psal. lxxiii). Rursum lorrens, tcotatio- B ^J^vi), quos foderunl pueri patris ejus Ahraham :
nis impetus in Psaltcrio : Et lorrentes iniquitatis sed invidenles ei Palajslini obstruxerunl eos implen-
conlurbaverunt tne {Psal. ivii). Invenilur cl lot- les bumo, et reliqua. Quis esl isle Isaac, nisi Sal-
rens posilus in bonam parlem, ul est illud : Tor- vator nosler? Qui dum descendissel in islum lorren-
renle voluptalis tuw potabis eos { Psal. xxxv ). tem Geraia, primo omnium illos puieos foJere vo-
Torreniem vero diximns esse fluvium velocem, qui luit, quos fodcrant pucri palris sui, id est, Moyses
subita pluviarum inundatione desccndit, cui bcne puteuni legis foderat, David, Salomon et prophelJD
comparatur snpientia Chrisli : (|uia et subila cst, libros scripserunl Yeteris Testaraenti : quos tamen
cl iia rapida, ut ad fiitem ,
quem vult, sine ali- lerrena el sordida replcveral iniclligentia Judaioruin.
tur ad irriganduiT) , id est, ad inducenduin aquas quia quxcunque lex ct prophel» tlixerunl, de ipso
m agris. Nam rigare inducere est. Significai au- dixerunt : rixati sunl cum co Palastini, id est, Jud;ii
quia coida humana ad profcrendum frucliim do- ci non pdCest esse cum his qiii in puteis aquam no-
ctrinac et bonorum opcrum irrigantur. Unde et lunt habere, sed teriam, et dicil cis : Ecce rclinque-
illud : Petra profudit niihi rivoi olei {Job. xxix), hoc C lur vobis domus vestra deserla {Malth. xxui). Fodil
est, Christus dona Spirilus sancti. In Psalmo : liivos ergo Isaac novum puleum, imo pueri Isaac lodiuni.
ejus inebria, muliiplica generationes ejus, in slilli- Pueri sunt Isaac, Matlhxus, Marcus, Lucas, cl
cidiis suis latabitur, cum exorietur {Psal. lxiv). Ri- Joannes, Pelrus et Jacobus, Judas ct apostoliis
vos eiiam hic dicit apostolos, vel alios lidcles, qui Paulus, qui oranes Tesiamenti Novi puteuin fode-
de illo Dei replelo seraper flumine blberunt. Sed ne runt, et iDvenerunl aquain vivam, quae iit aquae fons
potuin ipsum crcderes csse lenutissimum, dicit rivos salientis in vitara seternam {Joan. iv). Pro his adhuc
ipsos inebriandos, ut ad tanlam satietatem perve- altercantur illi, qui terrcna sapiunt, nec nova"
tiiant, quanta ct ipsis ahundc sufliciat, et aliis pro condi patiuntur, nec vetera purgari, evangclicis
fuiuia concedat. Rcdit igitur ad singularein nuine- puieis contradicunt, apostolis adversantur : el quo-
rum, quem ecdesiasiicae unitati diximus convenire. niam in omnibus contradicunt litigantes, dicilur a:l
Dixil enim, multiplica generalionet ejus, illius sci- eos Quoniam indignos vos fecislis gratice Dei, ex
:
licet rivi, qui de flumine Mncto profluxit, ul per lioc jam ad gentes ibimus {Act. xiii). Post haec fotlil
generaliones succedcnlcs prsedicaiio beala non de- lcrliuin puteum Isaac, et appellavil nomen loci iUius
liciat, sed niulliplicct, unde catholica semper cre lalitudo dicens Nunc dilatavit nos Dominus, ct
:
/'«!-
scal Ecclesia, ut qui niodo imbuuniur sacro dogmale, *^ cit crescere super lerram {Gen. xxvi). Vcre dilatatus
|K)sl alios docere videantur. Stillicidia enim sunt cst Isaac, el implevii omnem lerram scientia Trini-
guttx quae dc lectis cadunt, non pondere, sed assi- tatis, et in toto orbe latitudinem Ecclesiae coilocavit.
duiiaic peneiraniia quu; quanluin disieut a rivis Prius tantum in Judxa nolus erat Dcus, in Isracl no-
etiain visuaiis nobis ratio patefeciL Ergo in primor- minabalur {Psal. lxxv) nunc autem in omnein ler-
:
diis suis Isetabitur omnis fidelis, cum exorietur : et ram exivit sonus eorMm, et in /ines orbis lerrce verba
.iqiia et Spiritu sancto vere renascimur, et gloria eorum {Psal. zvui). In conlrariam vcro significalio-
Domini ipsius dignaiione praeparamur. Est enim nem posilus est puteus ille, supcr quem legiUir
nobis tunc magna laetilia, quando antiqui hominis {Joan. iv) Salvator fatigatus ex ilinere sedisse, ei
vetuslaie deposita, in novae regenerationis gaudia mulier Samaritana cura bydria aquam haurire velle.
committamur. Rivi, prxdicatio sanctorum in Isaia : Hydria enim forlasse amorem saeculi hujus significai,
Kt emnt sitpcr amncm monlem excelsum, el super id est, cupiditatem, qiram ibi homincs dc lcncbrosa
tmutm collcm elevatum rivi currentium aquarum profunditale, cujus imaginem puleus gcril, hoc esi,
iiiiiiislrarct, non .soiuiii crc<Jriis (orilt; aJ jusliliani diiu» irl .rroliiiu^ VcLus Tr^laMMttrai M ftef k»-
(Hom. \), »e«l eluiii ail »jlu(eiii oru conlit^-n» prx- lclligilur.ut in Jo4-lpropheU U<uenderel*tut mdwm
ilicarrl, i|uu«l < nMlidii. Uein puicut vrl diab lutn imbrem luaiutxmum et trrotinum in pnmcipio (Joti u),
&i(;iiilic.i(, Vfl lorcrnuin, ul fiti lilud : M^que urgeat lioc r%i, in Llirisln. Ali(]uaO(lo vcropluiu in maUM
lu er me j,utcut ot tuum {l'iul. LX^tii). Lrgpnl quo- pjrlcin |>o9i(a r^^xTUur, ul rM iii«d ^pM^ balfalar
ijuf (m:< tJlori"» ob suuiiM oiK liidrrr, ( uni ii<4pic jil ilii-i(, pluMjin su(>cr domum i« areM tMi4MM 4%-
niorliiisuj: lcmpu» in {x-Miiiua ^oIuiiLjIc porbi^iiitit. socnilivsc ei caiu subTrrtisse (MaUk. tii). FlsTia
(j»(erna, r(^i°(a in(clli|;i;ii(ia, ui csL in ^alomonc :
is(a, (tiabolus ; Quniina, omoes aiiitcbrisU, qai coi^
liibe aquam lic citterna lua, et (luenta putei tut {l'iuv. ira Lliiioium sap.unt : venii sptntalrs m^bMmb ^V^
\j. (^istcrnj hirclu 1 >cl pravj iiililiigcnlij, ui m (hlic lioiiiiiium pcrditioncm mnliuotur.
Jcrcinij : t vdeiunl nbi citlrmat diutpnlui ^Jer. u). LAILT \V.
CAPLT Xill.
De gultii.
l^
Dt t/urgitibut. Gutla, qux &(at: sUUa, quje cadil. HiiK est st.lli-
Gurgci es( proprir* lacus altus in lluininc, signi- cidium, ({ujsi sitUa cadens. Min. .rwoum cat,
fical allpgorice turbinrs porsrriilioiiuin, qux advcr- id esl ,
gn(U : indc Ut «Imimidiuiu , ul dir-,- ^;
s3a(ur clecds iii boo muiiJo. Liulc iii Joiu scnptum ttiila. .Njiii eulla sigaiicit dootrinani «pir
ciU : Omne» gurgitet tui tt (luciut tui tuper me iindc es( illiid spoiiM in Ijniino caotico, . .o.J
irantierunt {Jon. ii). ^uod snitcr Jonaiii luincnto ad bpousam dicit : Apen miki, toror mtm, amica me«,
Huctus uiari« traiisioruni, cl do(onueri( &.• tj (cm- coiumba mea, immaculata mea ; cfuia caput mnim
poslas, nulli dubiiini rst, niys(orium essc (.;iiris(i. ylenum cit rore, ct cincinni mei gullii noclium ^l.aal.
Nullus cniin os( honiiiiuiii, ijui oun((ah susiincre v;. Ljpul LLristus [)t:us , ciui iiiiii sunt &(1>>|imi}
(juea( (cnlaUoncs abhquedlirislo. E( (]uouiodo winiies collcc(ioiK>s. In rore et guius nociium frifro» <-ha-
per»ocutJones, ci iiiii\cr-.j i|u.t; aoctdunt, absijue riias 111 uiulus oslendKur, quam in lieuin c( proii-
IkM non iiigcnintur >oluiila(<; : idi irco Doi gurgiics inos balicre dcbuerunl. Idctj n«vc^»an« eiciUi Do-
ditutiliir, ct llurius, ij ii noii op|»rosst:runl Jcsum, raiuus bdclrs quos<|uc ad pra-diraiionis sluiJiun.
itcd (rjiisicruia pcr cuin, iiiinJtiU-s (jin^^n luurrj- buUicidu au(cm si^niliranl le>i.) liocuuiruU, u«
jjiuni, iiou inrcrciilck. Lnivers.i- ergu porsecudonc» /-< (|tiibus dicitur ; In stilluidiit $uit Uta^itur, cu*
rl lurUnes, quibus \oxaiur huituiiuiu g)'iius, cl eionelur (l'tal. Lliv). Qoa ad luoboaolo rr>p«-
cuiiLtr uavi(-4ilx coruiti qux frjiigcbaii(ur, su|>cr ciiinl (ibrisliano5, quando angusU pnmordia laUsw-
incuiu (luquil) dc(uiiucrc cjput. Lrgo subduui irin- ni.i iKiii poli*&l iiitroirc d<K-(riiij. Itc quiWs diot
|H-biJle>, el frr^i lurbincs MOicuU:», ul sccuiius Apo^tolus : .Von poiiii t-o^i« 'o^iii, quju $firkabtm»^
iia>igjrcn(. tcd quati caTmahbut ;
quatt purvitJit i« Ckruia Ue
LA1'LT XIN. tohtt potum liedi, mnn euam \l C^r. iii) ,
priiUMiu
i)e pluiiit. oniitt jridilas lidei quibus tatn sdllictJii» aoiaalur.
IMuvijc diola: co quod Uuaiil (piasi Uuvii. .Nj - post ri>is jfHticiitilitis irngalur. I>rin'i4'. ttcul dujt
ftcuiidir ciiiui dc (crnc cl iiijri» anliclilu. [)ux cutii >rrsus MqH-rior, ad nuiuinu ilUu» plruiuiitinciii,
aluus rlevaU fucrunt, au( solis calurc rcM>lui:r, au( juvanlc Duiiiino, pcrvoniuius : ri sic per Lx\ trv4
vcl iiuiiiIjU Uri, quac terraui, boc r»(, boiuiiios ir- I iivtibtt me, et tuper ttit^m dtaib*b«r J'tM. L). Li
riganl c( e&ciUnt ad proloronduiu |(-rii>rn btMiorutu Uum
iiciii dtuetmit iaUuet rtftt M^rr Hrr—
oprruin. Ln<i«' rsl llnj m r^jliuu : Vluwium rolum- nir^ «irti/^u^iiMiiir la Selmom ^/'»4/. tivii). Hcgw»
tunum legrcgakil Oeut, hirreUitati iMtr (ftal. >ii). Min( a(Mi»(oli . saacUqM poatsl»c«i . oiicn^ii
EilMiiiit illud, qiioj huprriut iliiii l.ka^i dittillavt- li.li lc^ .1111 i.tiobUit^r refrrr rorpor* mm Atim
I
rnNi (Ibid.). iptj cdim pluvia volunUna, <|uaiu tunc Miuiu itt. Ili suprr olvrm litmlktkmattit
OUiiKdriidi kvida K(-iu Ju<lxa pniiiwruit, niaitiu. in SriuKMt. id o»t, supcr oodarrw m«i» tkmemcmtAi
titm ut «oluiiijii eju> »)liNlicrc(, inrxprrtnm raira quia Korlr»isnt rcgere tidtkiMt slfuc •rdU*ric
Cnluiii tnitnduii aocc^tit. I'i«nia tiquKl' nt ill > >i>liiii iiiisoiindir III SoluuMi. qui MlrrfrMMV umtra, Im«
taiiii ruit, iioii inu qu.r ^riicrjiiii-r iil<i'|iic .lii! ni i
ci. Mi!> (.lui. lUoor diriaa. Bml^9kmMi»r hitktm
lur. Ll aiibi : iltindmbo, iixjuil, '•m.'>i^ni ra/ii ne alii|ujit.lu |Mtoi(ur in auiit^, smuI rl la Acttb»» Af^
fimeimt tuper tllum imhifm ^lta. vl. non utis tI- stoloruiii . Veteutiei te It^mimmt. im^wi 4*t/$M4 {Att%
siliilibus, iju.i- jiii :tquas ilcpluunl, aut oorpolrnU itiii). Iloc Ct itt Kvanfi li.i ir^utur S-mttf MTM
:: :
signincanl, nl in Job : Qui timet pruinam, irruet Pruina cst maluiini temporis frigus, qui indcprui-
tuper eum nix (Job vi) : pruinam vero in loco proi- nc iionien accepil, quia sicut ignis urit. Pjfr eniin
sentemtribulationem intoilexcrunt. Iicm iii Job ita lc- igiiis Grxce dicitiir. Vere eiiim et ad fiigus et ad
gilur: Nunquid ingressus est thesauros nivis aui ihe- solem perlinet. Nam uno sermone duo diversa signi-
stiuros grandinis aspexisli ? (Job xxxviii). In frigorc ficantur, pro eo, quod unum efiectura habent. Simi-
nivis, vel in durilia grandinis quid aliiid accipilur, lis enim vis esi et caloris et frigoris : iinde et
quam vita pravorum, qux ei lorpore frigescit, el pcr ulraqiie saxa rilmpunl. Nain el calor urit , ut cst
duritiam malitia> percutit? Qua pra'paravi (inquit) illud.
cum adversarius noster diaboUis tentare nos nilitur, licm frigus urit, ut esl illud;
eoruin moribus, qiiasi suis contra nos armis, nitilur. Aut Borex penetrabile frigiis adorst.
Sive in nive vel grandine tliesauri liabcnlur : quia
Juxta allegoriam significat abstinentiam eo, qaod
plerique iniquitatis torporc frigidi ad SDpernam
pcr hoc frigescat calor corporis. Dc quo in Psalmo:
gratiam assunipli in sancta Ecctcsia rulgesount lucc, " Factus sum sicut uter in pruinn {Ptal. cxviii). Prui-
et pravani scienliam doctrinac sux ictibiis cuduiil.
na vero significat malitiam perversorura. Unde
Liidc aperte seqoilur : Quce praparavi in tempus ho-
legitur in psalmo: Occidit in grandine vineas eorum,
stis in diem pugnce et belli. Saulus quippe nix el
el muros eorum in pruma {Psal. lxxvm). Item prui-
grando conira adversariorum peclora factus est vel
na cst praccurrens anticipansque malitia, quse alic-
caiidore justiliye, vel districli eloqiiii correplione.
nos laboi-es pervenire non permiilit ad fructus.
Sed et boc notandum, quod in nivc aliquando hian-
Grando comminaiio Dei, qua conlumaces verberat,
dimentum candoris cxpriinitur, sicut in fulgore ter-
ut in psalmo Crando et carbones ignis (Psal. xvii).
:
De glacie.
putant ros diclum quia rarus esl et non spi$!>us,
v.iIIos
ah oliniiUnJ.)
si>^ qiiiHj
hiiiiii<lx
niil>«>«
ix^
ronfug»«-nU-^
fo^it rl aluil. \
liulas. .n fiiiiil Hub.'». inck niibiliiiii, iiiJ. iii>.*. Iioinmiim inMUai eOfdi» duriuaui. S<4 Ct tafliiu
^cb.iLr auUiu iiiia ^«•lunl. cuin tercniUft nl : sudi- aocU inibnbu^ uUr» CMMMCadtix^m
funi insoliii*
ma, rum nululiiin. Mvslicfl nebtJla *ijjnifical aul wl diuluriutaK tcI ma, ^r
tiiilo iu iU'tlir.ali(.ni' Tcnipli riim ncbula implcnt tluni aiilciii, ni!"-"'i <-iiib «opra
iloiniun l>uiiiiiii. non jM.it rant saicrJoU-s starf <l noii tanliiin j.l j
inrrr)- dMBHa. «nI Mja« r(
ininulrare propl«-r n(*bulaiii (/// Hrq. viiii. il.tT aliqiia kigBiricarr fulura. Myktice (liluviuni, quan4<i
•enl4-nlia !»u(i.-rb<>s JuJ.cnrum ponlifitr-. ac doclom in louaiu partem atcipiiur, nipti— in Mgojfioil
iniiuujt . qiii «iiini naiivilatis Cbristi sacranicnia quamlo vcrn in cnn;ranam, bTrMicorWB.
<>rrercai
inveslixarr drspit iiint , .{«bituni fi Iri sui niiiiislr- Nini «n illa bi-nlcntia I'salmi»lr, qna ilicil Dtmi- :
rinm p<-r «'iroris n.biiljiii pcrdid» runl. Nobula rr;?o Fl nui dtlutiMm inli-ibital, fi udtbn [tominmi res imrur-
kjiiagog.-ini , iil •sl . doiiinm Doinini implcvil, rl nHiN [PmL kivw) : pnmu^ vcoit virlulibut «ptriinv
sjcrrdolcsproptcr ncbulain miiiislrarc iion poU-rjiil s< piifiMiuis . iii irrtio *ero ordiue a.I TriniUl.*
(|nia tlnni iii l«;stainento vclcri scnsus nivstictis lillr- ( onipl.-iioucm minbtli di.-p«isili'»nr p^rvrnit. l»i-
r.r vclaniiiio (DOpcrlOs intcr obscuras allipiirijnini ri^ndo oniiii m liis dutibus \ir»iruli» lcrtjo. /)oiiii««i.
caligincs iii\c>linarr tb-S|>i(-iunt, dtliiluin lid<-i si\c osi.ntlil saiict mi TrinilaUni dilu\io, id c«t, aqm»
[uinihU-rium propu-r nclnilani i>«Tdid«*runl Indc Kjpiismatis inbabitarc, sicul in K»anj;rlio Jirtuni
ad Job Doininuft ail : yunquid elevabit in ntbula «^i : /'.untci 6a;>(izj|{f «^iiimci gente%. in nomme Paint
tocfintuam (Job. \n\iii.) In ncbula crj^o Jn.Lm
' et Filn, el Spiniui taiuii {Uaiili. wviin. Scd i
vocrm doririnx su.c Iwimiiiiis prolulil, ruin dt' se ramiis. cur bic diluvium pru kacris funlibM
rtijm apirtj narravit. Quid (>sl cnii.i apcrlius tuiu csi ^*
Mirito , .]ut)niam ilbil .juud fjctuai e«(
qnain F.yo el 1'ater unum iumus? (Joan. X.) iJuiA sub Not\ l).ipli.smali.s «acri gcrvbal iinai;iorro. .Nam
npcrtiu.s t|uam Ante Abraham etfo sum? iJoan. \iii.) sicul istud purgat aaimas peccalorum vordibu«, ita
S4-d quia auditoruni iiicnlcs inlid.lil.ili') ( ali|;.i ( oin- rl illuJ diluMum mundi rriinina prolir.xa lieievil.
plrvcrat . tjiia.si > inis^uni .s4)lis r.vJium ncbnla inlcr Mcnlo rrgn pm bjpii^nulc diiuMum posilam r%i.
jaccns .-tbxtmdcbat. Ncbiila vcbiiicntuin mysU'rio- ^ ad cujus sunil.ludiiicui Kxuiai ellcctum. Naia ijuo.1
nim Dci, qnotl doclorcs kancli tncdiLando srruLaii- (« rtio, /^oininui rcptniit moc diiiincUuoc penoaanim
lur. Undc lcgiujr in rropUcia : .\i-ftu/<i pii/rij pri/Kin licrl intclli)(i primuni diclum d<* Spirtlu iaix-la:
tjui (Sah. 1). Ilrin ncbiib-, h.rrcUti, dc qnibus Itoiiiinui ditiitiHiu inhnbilal. Sequilur : fi ud^-hl
IVlnis Apostiilns . //i iuh( funlrt tin* aqua , tt Uominus rca in iriernum (Pul. \i\iii'. iioc auieat
ngbuiu: lutbiiiibut aijitnttr ^// l\l. ii). t|<- blio rccic iiiU'lligimus. I>omin«< firtut-'» p*ft*
luo dabil : de Palrc cooipalMler adveruisiit Po-
(jU»IT XXI.
puloftoo »i(niti(.al (Ihrikiiino, qoMB dc ft*cn l>ap4i-
Oe diiuvio.
Sul^until eliaio
vmali» muncrc cooquihiviu : #.i
ThUniiini dirtum ,
qiKMl aquarum cladc oinuia, ^<-iictiit-c< fiopulum tuum im pate. .No« .livit. ^nwWi
I quj* munilavctil, drl.-al iViiniim diluviuiii cvsiiiii .cjir, m*<I : bauUii^l quia unui n\( Di\oiiuuv lVeu«
sub ^(H*, iquaiido] boiiiinuin scclcrilHJsolTt n^iis Oiii- uosur m;'.i.i', pfoplcr UJud Kvangrlium Pmeem
nipolrns , loto orbc contccto, tii^lclis cutMriift, uiiuin rMC4in </(? ro^ii. paiem m^mm reUmdfuam fhtt iJmm.
apalium c(i-li fuil ifcciij ac pclagi ; cuju.s iiMiuium xiv). Ina c^t < nim p.^v l*alrtt Ct I^Uu. ei SfMritas
hactcniis \iilctntit in lapidibus, qnos iii rciiM)lis nancti. itrm m (ciurariiin partem poniuir diluiiaM
montibut, coiK liis cl ostrcis cuiicrcUis. sj^pc ciiani m illo vcrsu, qu.) i\opb<-ta a.l />« di.'iiri« «fao*
cavatot aqiiis vidcrc solcinus. Secundiim diluviuin lum Biii//ar«M ad etim mom »^roxim*buitt [Pi^,
fuil in At bai.i, Jacob Palriarcbi ct Oj;ygi tiinporibus wm). Dilu\i.im cioin .
,
am e%l emic
(]iii Klriisinj' rondilor c( rc\ fuil, n(iniciii|iic I«m°o boniinum pcsjinorum, t^m \ar.t« ^aviiaubuv Qu
«t lrin|x)rc drdil. Tcrtiiiin diluviiim m Tlir»sj|u . luaiilc» .
- ''' '
'—'111*% «ooUiluonl.
Moysi \r| Anipliyclioiiis Irmporilxis ftiil, qm tcrlnit qua» a vci »*-ccpfrv»M(. VhM>
|M><U ('4!cropci)i rrgnavit. r.iiju.s IrmporilMtb aquaruiii s4-ii(cnlia mavimr ; jrfuii, qui w iiluvM
illuvict majorcin p.irt.-iu (Mipulorum TbctviliJi' |H'rtcrNila(i» ftux lrmp.^iu«vi\ ci luufiaf»» ctciiaM
ib^unipsii, pjuris per rcfugi.i tiiondiim lilM<ralK. i|ujrMio4ieft.
l>»T«oi CM. II
S31 B. RACVNJ MA13RI AHCinEP. MOGUNT. OPKJUiM PAUS il. ?52
LIBEU DUODEGIMUS.
'^*
»•• CAPUT PRIMUM. A pitur, qiiia nutrit et conlinet popiihnyK Seqnilur :
flcal, plurah vtTO singulas parles. Cujus nomina <]i- universalcm Exclesiam, qux totiub niun/ii anibiui
versa dat raiio. Nam terra dicta a supcriori parle, conlinetur. Intendc vcro, qiiod dicit : Qui hnbiiunt
qua («:rilur : hutnus ab inferiore : vel huntida terra, in ea , id est, iion qui veniunt ct receduiit : sed
ut sith mare : telius autera ,
quia fructus cjus tolli- qui fixa mentis stabilitate perdurant. Hahit.irc enira
mus. Eadem et arva ab arando et colendo vocala. manere dicintus, quod crraniium non esl, quud niu»
Proprie autem terra ad dislinctionem ftquae arida tabiUtati non convenit; scd illc solus Ecclcsiam in-
nuncupatur. Sicut Scripiura ail {Gen. \) ,
quod habitat, qui osque ad ohitum suura in fide reclu-
vocavcrit Deus terram , aridam. Naturalis cnira sima perseverai, sicui et aiius psalmus dicit : Vt in-
proprietas siccitas esl lerrK. Nani ul humida sil, habitem in domo Domini omnibus diebus vitte me(g
boc aquarum aflinitate sortiiur. Cujus rootuni alii {Psal. xxii). Terra homo ipse , ut in Evangelio :
dicunl veatum esse in concavis ejus, qui motus eam B Aliud cecidit in ferram bomm {Luc. viii). Uem in Ge-
movet. SalluSlius : Venli pcr cava lenoB prfecipitati, nesi, arida, terra nominalur, ut est illiid : Et vocnvit
ruvti aliquot monies tumuUque sederc. Ali! aquam aridam terram {Gen. i), populiim .scilicel fonlem fidei
dicunt genitalem in lcrris moveri , ef eas simu? sitientem, et bonorura operum germen proferentcm.
coacutere, sicut vas, ui dicit Lncrelius. Alii fim- Terra vero in malum posita est. ubi corrupiionem
gum eamdem terram vocant, cujus pUrumque la- humanrc- naturae, vcl peocatores, vel perdiios honii-
tcntes ruinae s^i^crposila cuncta conculiunt. Terrac ucs sigsiiticat. Conniplioifiem autem naturie illa Do
quoque hialus aut motu aqfiae inferioris fit , aut mini sententia demonstrat, qua ad hoioincm pcrcaii-
crobris lonitruis , aul de concavis lerrsc erum- tem ait : Terra es, el in terrara ibis {Cen. n\). Pecca-
pentibus veirtis. Terra enim njysiice plurcs si- lores quoquenomine lerrse, ubt Oomi- ibi jiotantur,
gnificationes habet. Aliquando significat patriam nus ad serpentem ait Tcrram comedes cunciis diebu& :
coElestem , ut esl illud : Credo vtdere bnna Do~ (Ihid.), hoc est, peccatores in sortem tuam oL pcrdi-
mini in lerra vivenfium {Psal. xtv). FA illud evan- lionero trahes, el eorum iniquitaiibus pasceris. Si-
gelicum : Beali mifes, inquit, quoniam ipsi poiside- militer et illud, quod alibi legilur Recedcntes a te :
bunt terram {Matih. v). Aliquando carnem Domini in terra scribentur [Jer. xvii), id est, qut per aposla-
Salvatoris signilicat, ut est illud : Benedixiiti, Do- C siam a te avertentur, inler peccalores coniiumera-
mine, terram tuam : averlisti caplivitaicm Jacob {Psat. buntur. Terra , carnaiis potentia , ut iii Ecclesia-
Lxixiv). Jacob eAim p^alriarctaa signiftcat populum slico : QMid superbit terra et cinis? [Sir. x). Tcrra
Odelem ,
qui HberatuB est a capliviiatc diaboli per deserla populus Jadoeorum, sive omnes poocalores,
incaraationem Salvatoris. Ilem terra sigoificat san- ut in Jcremia ; Terra deserta et inUabilabilis , in
ctam Mariam virgincm, de q«a Dominus nasci digna- qua nullus habilat , nec pprtranseat per eam fitiiis
tus est. Unde esl illud : Verilaz de terra orta est, et liominis {Jer. vi) , id est , Dominus Jesus Chrislus.
justilia de coilo prospexit {Psal. lxxxIv). PoU^st et Pdlvis peccatores sunl , sicut in Isaia dicitur pro
aliter hic sensus intelligi. Veritas dc lerra orilur, diabolo : Et serpevti pulvis panis ejus {Isa. Lxv).
rnando confessio peccatorum offertur; justiiia de Et alilii : Non sic tmpii, rtcn s\c : sed tanquam pul-
toelo prospexit, quantum fit remissio peccaiorum :
vis {Psal. i). Lutura medicinae ciEleslis ghitinum,
qiiod in Publicani illius oratione pro^enit {Luc. ut in Evangelio : Lutum fecil, et linivit oculos mcos
xviii)- \eriias enim de terra orta esl ,
quando (Joan. ix). AUter peccatorum glotiniim, ul in Psal-
iiua respiciens, confitendo peccala sua, Dominum mo : Eripe me de lulo , ut non inhwream {Psal.
rogavit; justitia veio de cflelo prospexit, cnm de- LXTiii). Lutum aduI:»lio deccptoris, sive haeretico-
scendit justificatus Publicanus , magis quam ille D nim falsa delinitio , ut in Ezechicle : Ipsi tedifi-
Pharisaeus. Item tena Ecclesiam signiflcat, ut est cabant parietem : illi autem liuiebant eum luto abs-
impiDs ,
qui iri^quriitrr l«>rry app' Ihtionr d«-i'lj- iH>c lutitani Mpnn-ni lolnm fttr rrrlaoi
ranlur. Di* qn^u^ P<>4lmiit4 dil JuJu.ibu vrLnn w*i<-ntiaiii t{Mri(.«l>.-iu cofitfrtrfcl in niltMi ei
lertii' in juUilia {Pial. it). 4 DoimrK) ju<liiandi linin Uci
fcunt ,
qui prrtirMrij bU.i nutla rfmivsion<- \t\y - iAHT \\\.
brjpi\ ndi^l<>s pri)>'«li nnnt. <>l qtii di^Yoli tt fPn- PjmJuiis mt liM un iti 0'irotJt p^irUl
libu& ad«enrru<u ReqinrnKJum m SJnr, quod <'i iniuf, ciijijs \ocjhulum ii (irmj la LiUutm
hir 0»dfiii l<*rT»r\im (\%(M, fl m P).»lni) pon.il :
iiliir , Uuriui. l'om> H^-lTaicc ^ylen dM-Jtur
tUuxmn» (ulyuia e^ta orki Irrrv iPtal. LXtvi). ri in linf^iij nosm delicim , iatcrprruiar :
iii alii^ plurirnis loci& ipso s b^inji(> (•min |»erlii iilnini<|ii^ juiM-lDm farit Lortani (>|jruritai. Cu
l«o«t i^sc ^on.luvim, iHrurnqu'; rffil^-Mniu^ soj- ciiiui umiii ;;eiif*rc li;;iii ft p»nufi*raruin ariioraM
tiis PiAlmii) qnaiuoi rarc)inibu> lt>ir.y sp.nij rnm- lonsitut, lub^^ns rtiam rt lignuin vur : tmm Iry-
prrhendii, ilirrns ; .4 tolit ftu cl Qcrutu, ab ci^ui- pu» , mut, tcd pcrpctua *rri» inuperict, e%
Roa
hnr 01 m.iii [PtM- cti^ ; iiijus r«i eyiJentiitiinnm B <""}•»» mrJia foiw promiapeos, b4um nrroui imfji,
qiioquo Eyjngrlii rxttat rx.T.pliim, uhi diril : £'mir- liiTi liiiiri|uc in qu.iicor naicmiia iaaaaa. C«jm«
irl aniifiiji ti/ot cuia luAa rt rvrr mnijita, tt com- jKisl p<rrjiuin Infriiis jiiltiis in'.cfH'!tot est. Scp4M
grrgakil a ^noluor cn^utii trrriT {Multli. \w%). cst rnim uiiiliqiit' ntnijibTJ njnnnra, i.| r%L, mmuv
\,uA\: mcnlu »iUmQ v^quirc^iiuni, qucinadnKMiiun i;^nro ai^iivclu» •
ita ut ryw ag^r, prne jiin|al ince»-
tcrrj- poisit 9\ i|uaili4l»« fi ritculus coovcnirr .
ajuni. ClMviiKiiii qno^iuc, id Mt. anfclonjm im-jtu-
diiin s-^w-malJ i(,kJ (sirui gronu:trici tlicuiil) juilir.in- tliuia 3ii(-n(lM spiriiibus oiaii. supcr r\mipbjra fta-
tur rs^s^ ilivcr&j t uinujni urrvideo Scriptiira orliroi f-ranli oriliuatimi r«t : ut bociin*^ Hjnimj-. anfflo»
vocal, (•'» qui.d rtvp > •••olibii'» e\lrmiil ili^iii »-jii!» rir vcro nuJoN jn;:<-li suboiovt^ji.i. iv<tii(jrhi \f\ y^-
ruiiisiM'iii|M ra^>^dPl. •|ui:incin uluin ^rxci iiorizoiia ntni transf ri-vsjiiiis aiJiiu.> para.lWi p3tcj( Pjradi-
vucaiit. ^ui«tu'(r duiem utrdinibusejm formaii dicit; sns, id ca li<)rtus driinaruni, mysticc aui K«clesjaoi
CHiJ <|UjtU0i- C4r Jnc» quatiioi aiigi'lot quadrati ki- pmefit<-ni siginrirat, :iiii u>rrjio TiTcnliam, obi iUi
«inlujnt, qui inirj |>i .nlii luiu Iitm' <irciiluni ron- qtii inrn-nlur \wt IiiIcui rctia'n rl lx>na opcra \i-
niiciaur .N.uii \< jii Diiontiji cjrdiiii- iii Ausiruni cluri suiit in p<-rp<-tiiuiii. l>c qun Dununus a.i blro-
''i iii \quil'>iii m smgubt rcrljs lin«'85 (^ucis . si- ncin III t rui •* ronlit^-iiti^m ."ut . Ai^e^ ilico it^ . A«-
ini!iti:r qiio<|Ui- el si ab OrciJcnli* curdinr aJ (irje- ^' ifieium ent lu ftarnduo (Lut. laiii). Alilcr au-
ili.'tos lardincs. Id rit \uiifii.ii ct .\qiiiioiictii, sinru- tcm pjr:vdi>iis iui Jiiiiuu\) sifri ittcal faociaia Fxcic-
li . n-ilas liiicjs Icndas f.icis qiij.lrJiuiii tirra b.Jiu. Jv qua ifi liciitsi vrri|itiiiii ^t : PlmmltttTat
ii.lra orlicii j.ra-.litlum S<>i| quoniod» qua<lnlu» D>}in<rui t>fut paiaJi3um voly^'U,lit n primdftt* (Grm
istc d«-iiioo^lralivui inl^-r urculuui mjmSi dcl»»\^t
ii;. l'jradisu> ^A^clcsia cs» ; *jc .1c illa lcgitur la l'-ao-
.
1'iijf' rl oti»cni \i»c.it. ct qiijujor enm dicit • «rdini- quui F>clctij (IjlbnlicB j CbriMci , iiui rtl pniK ipiuiit
l>us i..nurivri Hivi.sii', csi juicin tnfjiir, .i qiiibu\ oniiii.tip. ctiiilila Ci^.' cof '^oKittfr. Huuuv il. t.i^-
unj pdri Akia, alirrj turipj, tcrlia \ifi<a nu-vu (l'\o c\icn« in.3KiuciP ponai (IhnMi d<* paicr
|>Jlui «lujv iff» pail.>» orbiii \ctcicv non «pujli nurniniv. qui irr;^Ji tVclcviam iuam Tcrlio pixJira*
lci liivistTiinl .Njiii Am» • incrniu* ptr O-ifnlt»!!! liooit, ct Jonn b.ipli\'i«i. [)c quo brnc p«r Frv^>^-
ii^qiu- Scptfnkiipni>ni pcrvHuil l.uii.pa wta t $•- I iiii di( iUtr : i)«mM.ui Orifr lotrrr /fatisj flori^*m»
l.i.-iuiioiif iijqu- O. lerram nneni.-.m
i'l< iiu-iii
I aiqiir VlrK j ab O^n- >-j4i/i(-ii\ in Ou vi qiuiaur Bmit^oi-
ilniif uv|iif «d MeiiJi^ni. DnJ- cvulPMter orb*m ili bi<» dc (laraJiu) C{[r<*Jtcnt.r>u* trria rif .«iiir ; Mrinfari
iiiKimrr liua* tro -nt l.uropj .1 aliuio nionlis iv«trr rdinciuni pn^Jcniia, icmpcrsotu.^tir
Afrii.-» \tri
«liriuliiiiii <<.la Ain S«J mLi- dui! nlc*- |i.irtra fji ;* tiiMln . juiiilia •unliitct qina qualiior Tirluiibu*
siiiil, qii.i ifit.f ui» is«|ui* jL C/r»ano m*ri> M..riii:ni ii>tj hiH'.' opcnv Mrwrijra roaMiifii O^atoor ergo
iii^n-itiliii . quoJ ras iiiLTHicat Q"jpfaplci s. m jMiraJn fluniina urrjm .rrr>»i. (|tiu dum ia kn
«lii.is |varl«K OrM-iilis rl On.ldrnl.s frbcin di\ij*(. (-,uatuor \irlut.kiiv rei i . ib omai dc\»4r-
K\>n ciil in iinii, m .vlirra f.uro^a vi Alnca Im«i rioiiini rarnal.um a^ta tcfmporaiur iMai ailc^otire
'•'.s pjrtckivUuin hniii..miin gfiiu* rum in»ul.», qiM qiiatJior paraJisi flumm* quaii*^ir vant i i lafrli
fii. iiljucni .»niinciil. Kt l"*!.! liibns ^jrtilMis rttl- ad prTJic«tioiirm in ruix-Ui gcnithv*
luiilus cn or^is. qui sincLc T'!i>iLalis IkJ» imhaco- fru^-iiffi omnrv Mnrti sjnt (t^ii^i r<:i
Jiiv rtal . •( L*an((f-l«co dodicmlo in^irucii,lu«. cf.riim L>Knun)tiI# nnalo« u«rU ,
JnJc Irgilui 111 lutubiM* S4l»ilrri% {Mt>Uk. aili). ClirlVkUl, ad (^uvm qu*«q»« sj porrrirru
•luoJ multcr a.-.-rptum li-Mnrfitum ab»a>odit «i» fa \.Tct in arlrrnum l.jfaui>i auir«ii ir»rt.tkc Iwiii fi
• iii.»- S4IIS Inbut. Irrinrnlarriuf lolnm. ij f\l. mii. pr.,|.rium csl ««lunlai.» aihiiriMm;
d<*iic< . ftni ta
aaiiru f>ili.-N,j nuni.in.Y gmcri. quod c\ iribw» li airxtn) ^oVri tU patiiyir. «J ii>«r.ot<#i
:
qni, relicla gralia D<?i, gusia- A ^'embtoHi, Imr csf, in damiialion*' diaholi. Assyria
*fl maliim. f)p (luo
\erii, moilc nioricliir. vo( :Ua al) .\«,sh)-, (ilio S<'iii, qiii eam icgioncm posl
ladia vocala ab IrnJo fliiiiiiiic, qiio cx parle Occi- tiione montcm Caucasum, ubi portac Caspiae snnt.
dcnUli daiidilur. Ilxc a Meridiano inari porrccia In hac regionc primus usus inventiis esl purpur».
uwiiie ad Orluin solis, ct a Scplenlrione,
usquc ad Unde piimiim crinium ot corjioruni unguenta ve-
nioniem Caucasum porvcnil, Iiabcns gciiles multas ncrunl, ci odoics, quibirs Romanoiiim alqiie Gra:-
elephanlis refertam, Clirysam ei Argyrcm auro ar- inlerprelatur, ut quidam volunt, dirigens, vel gradiens,
gcntoque fecundas, Tylem quoque arborum foliis denomiiiata est, quae etiam primum principatum per
nnnquam carentem. Habei clfluviosCangen etlndum insolentiam in mundo arripuil, significal ftistum
spiritu saluberrima ; in anno bis nictil fruges, vice est ; De terra illa exivit Assiir, et (vdificavit Ninivfin
hieniis Etesiis potitur; gignit aulcm tincti coloris et Robocli dvitalem {Gen. x). De hac terra Assyrio-
liomines, clephantes ingenles, monoccron bosliam, p, rum pullulavit imperium, qui ex nominc INinivflt
psittacuin aveni, ebenuni quoquc lignum el cinna- filii Nini condiderunl urbem magnam, quani Hebra?i
mum, ctpiper, calanium aromalicum, mittitelcbur, appellant Niniven, adciijus vcl ruinam, vel posnilcn-
lapides quoque preliosos, berillos. cbrysoprasos, et liam tOta Jonx perlincl proplieti:i. Assyiii intcfprc-
adamauiem, carbuuculos, lychnites, margaritas ct tanlur, deprimetiles, id est, impii vel djeniones, ut est
aniones, quibus noitilium feminarum ardei anibiiio. illud Hieremiae : Quid tihi cum Hla [viu\ Assyriortm,
Ibi sunt el monles auiei, quos adire propter draco- ut bibas uquam fluminis? {Jer. n.) Et in bonam p-.ir-
nes ct gryphes, eiimmensorum bominum nionslra im- icm intelliguntur Assyiii, ut dicit Isaias : Erit hruet
Partbia ab Indi;e finibus usque ad Me- tertius Mgypiio, et Assyrio benedictio in tnedio lerra;
possibiie est.
sopoiainiam generalitcr nominalur; propter invictam {Esa. xix). Ccdar Hcbraeuni nomen est, quod nostra
enim virtutem Parlliorum et Assyria, et rcliquae pro- lingua inicrpretatur, tenebrce. Hoc ad saeculi hujus
ximae regiones cjus nomen traxerunt. Sunt enim in periinet araatores, qui tenebrosis aclibus involuti,
ea Aracusia, Parthia, Assyria, Media et Persida, quic illa magis diligunt, unde pcrire noscuniur. Sed ut
regiones invicem sibi conjuncl» inilium ab Indo flu- verbi hujus breviter noscamus originera , Cedar
mine sumunt. Tigri claudunlur, locis monluosis et Ismael filius fuit, qui genti suae noinen dedit, cujus
»sperioribus siia", habcnles fluvios Idaspem ct Ar- C fines nsque ad Medos Persasque prolaii sunt ; hi
Iiem. Sunt cnim inter se finibus suis discrelai, no- uunc Sarraceni appellaniur. Quo vocabulo compc-
miQa a propriis auctoribus trahcntes> India cniin, lenter significaniur peccatorcs, inier quos se adl:;ic
qu:e in Orieulali partc consistil, et solis ortuin priina liabjtarc Ecclcsia su.spirat. Media el Persida a rcgi-
suscipit, primitivam polest designare ecclcsiam in bus Medo ct Perso cognominatae, qui eas provincias
geole Judxa consliluiam qux adventum solis justi- beliando aggressi sunt, ex quibus Media ab Occasii
;
liae prima aspexit, ei lumcn verum huic orbi exor- transversa Parthia regna ainplectilur, a Sepieotrionc
masque omnium virtutum suiTicienter babuit, arbo- quam alia regio minime parturii. Sunt aulcin Me-
resque semper vircnies, hoc est, homines recia; fidci diae dua: •
major et minor. Pcrsida tendens ab orlii
viridilate pollcntes non paucos habuit; scd tamcn ad Indos ab occasu Rubrum mare habet, ab Aquilone
besiiarum muUitudinc non caruit omnino, quia per- vero Mediam langit, ab Auslro Carioaiiiam , qii;c
secutores Chrislianitatis nominis plures invcnit, cl Pcrsidae adnectitur, quibus est Susa oppidum iiobi-
hjerelicorum venenosa documenta exoriri praescnsii lissiinum : in Perside primum orla esl ars magic^i,
sed omnia figmenta diaboli, Christi virtutc supcravii. D ad quain Nembroth gigas post confusioneni lingua-
Assur interprelaiur deprimens, id est, diabolus hu- runi abiit, ibiquc Persas ignt^m colere docuit. Nam
manum gcnus dcpriniens in psahno : iLicnim, inquit, omiics in illis partibiis soiein colunt, qui ipsoruin
As$ttr simnl venii cum illis (Psal. lxxxviii). Item lingua el dicilur. Pcrsae et Medi, qui regnum post
Assur diabolmu vel potcstales hujiis saeculi significat, .A.ssyrios tcnuerunt, significanl principalum gentiuni,
utest illud Isaiic : Vce, Assur virga furoris mei {Isn. quai aliquando s^datiis f;»vent populum Dei. Unde ie-
\^. llcm ibi : noU timcre popule meus habitalor Sion gilur in bisloriis vclcruni, quod Cyrus rex Pcisarum
sb Assur {Ibid.). In virga enim perculiel /c, et bacu- atqueMcdorum,qui in Isaia; valicinio prjcdiclus fue-
lum suum levabil super le in vih ^Egijpii. P.ursuin rat {Isa. xi.iv, xlv), solvcril captivilatem Judaicam.
.Assur Antichristuni signilicat , ut esl illud Michcac ctTcmplum Dei construi jubercl. Ob hoc ctiain ser-
prophcUE : Tunc erit pax lerrm no&trw, cum surtexe- vus Dei nuiicupatus est, ob quod eli;un auxilium
ritU in ea pastores seplem el octo primatcs licmintim Doinini illi promissum est, ut sulyiciat coram co
(Uich. v), id est, pncdicatores legis ct Evangelii : genles et dorsa regum vertat : ct nierito. Nain Me:!i
el imlagabunl Assur, hoc csl, .\nliclirislum, in fossn cl Pers;c, mensurantes , sivo nicnsurati, interprctan-
517 DE l.MVKnsO I lURI \MI. I.in. XII
iiii . ML-iiMin, qaa menti b<in(, icmciii:baiLT ci». Me- A tllKiii anNjru prrturbavil; d Mft» nmvwnmi ui
fc4i|>olanii.t CjTTi:3m ct) nioloi^i.im po^siilct , ({titMi « ircuitii Jruruiit, cam intrnlioaoB •rMlMrit cl «ir>
(hjoljiisnnvii , nmliialur. Nain ab nrhiil»* Ti;;rini hab»:!, lutum «luJia, qu.c rMira ws «ala« m«M, i* dr%fft-
ab ocritlnii Kupliratcn. Iik ipit uiitiiii j S«-|iU iilriuno raniihus Jutoivit, oe per §ptm v«»ix »4 itiuu rr.
{iilcr nion('-in Tannini ci C:«ucasum, cuju« a nicnJic CLTTant ao&ihj. ct corTec:ion« «iix a^fnkem^m
teqiiilur K.iliyionij, ilrinde Chaliljej, Du%i^imr Kta- muniniiiia pripuluimpje la captiviLatc ^scca*, 4
:
bin Fiiil I tnon M>-M>|iotamia, i|U i- inu^qitttatur >*/;- paiipcrihus lcrnr rri».|u,i Tmtorcj cl »^Tut)Ut.
fsi
taia, uxorfm. «ignini-al ^«^nlilttj- cin,, qui ulilc'» Vf.-Ly rt ctrmplo
un<li- J.icoli <i:i\il CMC |^>4r.-«iil, pr
lom, iinilr (lliri^tiinriqiiisivil siln Kcrlcsijin •.poiisani, ti(;4 cjpdvans, k(uiijft e( hebc*ibw c<>aiDcrJ«i «^n
iMiii hjlxml^ni niaculjin uc rugjni {Hph. \\. .Njm tuituraiu, quaicnus non «iiuim fralur i^nuiu c
%iC\A J.icob, rt-licta ilomo. patru \il pari-iiulHi», |»«-r- frumcntuiu doctrinx in vincu ct jfns pop»-
sitia:
re\it III rrgioii.m lonpinquani, ul a<"< iperrl Mbi u\o- loniiti friicliliict, fccd »piat magu c(
tribuii viljo-
rem, non aliirr (^hristus rHnjuii pjrcnitsb sccnn- rum cicrc!>caDt. I.abyloo quoq--- !.]» jm RcMua
duin (arnrm, iil c^t. p«iptj!uni Isrjflilicum, c*t p.i- cjU, ul iQ .\prKaUpii lcf;ilur . / . / , « ma^ re-
triTTu , iil ffsl , Hicrosol^mant *"l umnfs r«*gioiics Ri( iif nirmori4ini ujk^ Dominum, dmre caticem tim la-
Jud.cx, rl aiiru in genlrs, jccrpi(qu<.- sibi indc Kcch-- B dii;»ia(iomi inr ryiij {Apcx. \m). L* in Iviia *./ eHl
«lijin, iil inipliMrtnr quiHl dutuni csl : Vofabo nun Babyli nitta glortoiaiureqnit, inctyla in luperkiaCksi-
ptfbem mfjm.plibi-m nu-jni.c/ non dili-ctam, dttfclam daorum ,
ticul tHbieriil Ueut Svdomam el Gomorrkam,
(Ote. ii). Ujb)liiui.r rcjjuinib i aput Hjbyluii urbbtH,t, ncn hoktlaljilur uti^ue ih finem i/m. iiii). Kl in Jcre-
a qiia ctiim nuncupala est, laiii noliili-», u( (hulJj-a ntia . Calis aurcu* Bak^lon in manu Donnm im^briaai
ct AMyria ri Mt-»op<>taniia in ejus iioiikmi alM|uaiiilii omnem lerram, tubiio cecidtl UabytoH,e4 co«(n(c tti
Irannifrtni. Iljnc urb^-ni pnnium Ni-nihroih (('K"'^
{Jer. LiJ. Arjhij up}». IIjU, ij c>(, lacra. IUk cnini
rnmljfit. Hjnt S«-niiraini>. rrgin.i Assviioruiti aiii- kij<nihca( inlcrprcuta, co i|iiuJ kit rcjtio iburifcn.»^
{»Jij\il iiiuruinquc urlns I iluniinr el ctx to lalcrr fc- o.iorrs cri-an& : hiuc CJiini Grjrci cuJanioo, iM.^in
cil. Vocjbuluni aulrm buinp<si( a confusionc, eoquod bcjtaiu noraiiiavcruDi, in cuja» MltjLu» t( inyrrtu e(
ilri lonfiiijp sint atquc prriiiitti' Ihikuj' jMlilicanliuni cmnainuin provrnU. Ibi oascKur avis phu-|ji\, ur
lurrim (Gcn. xi}. Itabylonia. qua* intcrj»r»'ljlur con- Joiiyx pciniua, ri iri», nulo»hilr*c( pj-tlcruU~» ibi io-
/iiiio, III i|ua priiicipatuH cral (JiilJ loniiti, qui in- vctiiunlur Ipsj cnI .Sab.i aj>{H"lii! '
huv. qui
lctprrljiilur ^tiati dcrmoniit, vel <yM<iji (cruitt, signi- nuiuu|mlu» cst .SjIh. H,it jiu.
^ . rrar tn
licat civilatfin Jiabuii, in qua seinpili'nia «-oiifuiiio c(u ait Uru-ul'-iii vcr^us 1'i-roicum sinum citead^
r>l, il u!>i <i.niio<iinnjm fi.TOciljs in sub\rrsiiiiic liu- *• (ur, cujus kcplcn(rionjhj LIijI.Ij^j clauJit, LKcasuai
iiiiniint .ipparct. tn (|ita rrgnavK Njbucho.hiiio&or, sinui .\rabiCus. .\rahij, i|ux intcrprrljlur kumitn,
qni int<rprel.itur prupltrlia taijuHCuliC anqu\tiv, cl twe iampetlrit, tcrrcnjin sigmlicat Jcirttal
si^nirual iluLioluni. Ipv* rnini >aiilat .1 < iviijtcin Dci, LuJc s< riptuin c»t iii p>jliiio liefet irabum t< X
cl lcinplum tncenilit
ctatur ojiis, rt bomiiics,
: (|uia i^anctaiu I'!ccic<»ijni
iiicriuliii muiulan.T cniK upiM .'iid c «iiil.virtcrc tupii. Njiii siiut illa patru Ji\cr»i% iriinillib^l
Njiu iIj <Ic co l»'^;ilui Vf;ii/ Sat/uxnrddit piimrps variuiii mulcct, ilj ivU jj ilciixUiii
enrciluf, irnui rcgis Itabyluni'' llicrutattni, cl luc- lili iiliris sJcuLnbus inviiaiitur Krfct CfRO knkuB
cendtt domum Domint, rl domum iryit, et domot ftuiit, i|ui hlanJiuH-uLa corporuni t^^iJjr sul^icwiit
Hierutatem , omnemifue domum combuttit ujni, el ihM ipliiur. Similitcr Sabj , un<l<* SjUri Jm-Ii mjbI.
fNiirui lluruialem tn iircHifii dttlruiit omnet eierci- qujiii>i« ctit|M)rjh ilriccijliouc prx^ jl<-j(,c( jtKHiMjj.
lut Chaldaorum, qui erat cum pniicii>e miliium . rf.'i- o<loril>ii> kil rrfcrlJ : kujMorj Ijiurn co4i«(-rt4 rjui
quam nulem populi partem, ijui remanterat iii riii(u/c, populi olb runl .looj virtuliiiii Sy rum Sy rus ijuKljn)
tt perfnijai qui Iranyfuqeranl ad reqem Habiflomi, el p<'rhib< iiir iiiili^-< lu mmj \ot jbolu nuaoipas»c. Itx«
retnfuum tulgut IranUutil Nabuuirdan pnncept mili- jli onrnti- n<iMtt Ku|4itjir. ab (>i(.j*u uun i»o«iro ^t
/i<r,rl rcli'|iia JV Keg. w^) Vcuii NjlMixaiiljii, .'t ^'vplo Irrniinjlur, hjlmt^ a Srp<mLrK>oc Arwc
(ji.i inlcrprcljlur rr/i<i/aftruiN , •i\r prophilia atunt nijui, r( (.«)>). i.t<M-ijm , a itv-n.iK- »jn«ia .\rj)MC«m .
;i«/.ri'i, c( ki|(iiil)(a( .\ii(u hristum . jukio h<'i ju<lii i.i kiiu« rjiik |M>ri(«i(.% in inir.H-iikjai h^ifiluJtiM'*, la
»iip<T (ircialorrs. prim rp<t ulupic rtrn ilu» rrgi^ l(j IjIo 3ni;uN(Mir. Syiii •nini *«|inili< ji »uprr'HjM fcsi
tyiuniN Micruvjlcni inlrlligiiult ni , r( kUcrrnJit Jo- liiiiii. <|u.«' vrpiiis jlfti^cbjl pt^fNiluui Uri. Ia4e tcn-
muiii I>oiiiiiii, (um antKjuiii hotliN, (jui rt n-v con- p(<ini I «( (/// Heif x\\, (|utaj UrojJjb m Syrva
fusioiiis, rt priiicr>p» oniniuin iiiKjnoniin <».l. liiii riHyrrKjt<*ri( uninrro rtervitum suum. r( Ir^i
nuli^norum spiiuiiuni, qujin cluin iiiipioruni lioii.i JiM>« rcfics wtuiu, r( r<|iK>«, r( currm, ri »«
niiin, plrl>riii invaJit HJrliuin. rt J<imiini ri>''<s, < i p4i{tiubji conira asiartjre, ri oUu^bM rtfli. ti
doinos llicru<ijlcm, i<l r«(, rcctorr», ri c«)n qm vi- rcliquj Mvttirr Itnu^t.ib. ImmU* Isnri. ufBi^Jl
Jthjiiuir 111 \iMonc pjcis injifrc, iiinjininjli>« cii- Ji.ilMtliiiii, ciniiiuiu UN*<>rtim iuiniK uni. a|«i difvftot
pithlalc siilniilii, oiunciii<|iic it«>iniiin coinhusMt r\cr< ilu^ III jIu-iv >i"- «pinluMiw jU s«btriWiM«0l
igni, cuin uniu^ciijnsqiir co4i>iicu(iJiu |h i Qjiiiiutni |Hi|>«iltiiii iKi .1 S( I pei |H»ct«i« {••tn''!
539 D lUBANI MAliUI ARCHILP. MOClNl OPIilUiM P.ARS M. SIO
Isracl vinciliir, ^um per boiios aiiditoros sanrlorum A (MiHili. xxiu), ipsam a[onlcin cxprimHns,qu;i' in Hic
(loclorum, qtii itl, qtiod aure audiiinl, Ijclit: iinple- rijsalcui, el in conlinihus ejus liabilal. Anpfiorlrv^
git qiioguo Benadab rex Syria; in ctiuo cuin equiii (i"fa/. cxxi). Tropolugicc autem sigiiificat fidelcm
lius •-
ncc non tfca'ssus rcx Isracl pcrcrissit eqnos ct aniniain, i]U;e pura mentc Dominuni contempiatur :
cirrrus, et pcrcussit Syiiara plaga inagna. Quid est jdxla anagogon crgo c(£ie.steni palriam, vi sar.
qiiod Bcnadab rex Syriac in equo ciim etpiilibus fii- ctdruin angelorum alqiie bominum habiiationem
gere describitur, nisi qnod princeps omiiium ini<|Mo- in coclis , dc qua dicit Aposlolus : Hierutalem
iiim, diabolus quoruni oculi .ublimes sunt, Syiia quie sursum est, qua- cst mntey r.ostra {Cal. iv).
enim intcrpretatur tublimis , in equo sna; superbiJ^ De qiia Joauncs Apostolus in Apocalypsi sna stilfi
confidens cum equilibus suis, scilitel omnibus su cicnier iiarrat, cl structuram cjiis dc iapiJibus pre-
perbis, quia rsl caput super omnes iilios superhiie, tiosi« , hoc esi lioniinibus sanclis, inysticc (]ct>cribil.
ab ex«rcilii ChrisU, ttoc est biiinilibus ct Deuni ti- Sauiaria regio Palxslinx ab oppido qnodam nomen
incntibns superalas in fngain vertilur. Habct autcni acccnit qiix vocab-iUir Sainaria.livitas qiiondam rc-
Syria in se provincias : Conimagcnam, Phoeniciam, B galis iii Isracl, qnx nunc ab Aiigii.sti noniine Seba--
et Palaestinain, cujus pars esl iudaca absque Sarra- stia nuncupalur. Hxc rcgio interJuda>ametGaiilxam
ceni»et Mabathenis. CtMnroagena prima provincia mcdia jacot, incipiens a vico, cui noincti osl Eleas,
Syrix, a vocaLulo Commagcnx nrbis nuncupala,q!ix deficiens in terrn Ararath : situs cjus natura consi-
quondam ibi metropoiis liabebnlnr : hnjus esl a Se> mili, nec ullo diflerer.s a Judxa. Samaria enim, cu-
ptentrione Armeiiia, aU orui Mesopoiamia, a meridie stodia interprctatui' -
inde nuncupata, quod trans-
Syria, abOccasu mareMagnum. Piiocnix Cadmi rrater latis decem Iribubus a Cbaldssis alix gentfs ab eis
de Tbcbis yEgyptiorum in Syriam prolectus »pud Si- substitutx suiit, qiixterram cusiodirent. Solent au-
gou«m regnavit, eamnue prcvinciam ex siio nomine tem Samaritani idololatrix imaginein sustinerc. Ipsi
Phaniciam appeUavit, Ipsa est [iirbsj ubi esl Ty enim s<^parat> a populo Judxoruni siiniilacris mullo-
rQS,ad quam £saias loquitur. Habet autem ab orienrc rum animalium. id est,vaccis aiireis nnimnrtini sua-
Arabiam, a meridie mare Rubruni. Palxsiin,x pro- rum dccus addixerant. Possunt etiam in S:inr<.:irilai)is
\incia Philistim urbem cnetropoUin habuit,quae nunc et hxretici accipi, qui videntur legis Dci notiliam
dicitur Ascaton, ex i{ua civitate omiiis eirc:-^ eara re- habere, soJ ciTorum suorum simulacra non cessanl
gio Paixstina est nuncupata. Hnjus ab oriente mare coiorc, et idoo separati a popub Dei nullam pos-
.;_C
Uubrum occurrit, a mcridiano latere Judxa excipi- Bunt oomimiiiionem babere. Iliirxa et Traconitis
tur, a sepientrioiiali plaga Tyriorum flnibus dividi- regio, cujus letrarcha fuit Pbilippus, sicut in Evan-
tur, ac occasu ^gyptio limite terniinatur. Judxa gelio le^iraus. Traconiiis autem dicitur terra juxi?
regio Palsestinxex nomine Judx appellata, excujiis desertum Arabi:c, quod Bostrxjungitur. Uunca Sy-
tribu reges babuit. Hxe prius Cbanaan dicta a fiHo rum esi, et interpretatur montana. GaliUi^a regio
Cham, sive a decem CbaQanxoruia gentibus, quibus Palxstin:»', vocaia,quod gignat candidiores hoiuin^^,
ezpulsis camdero terram Judxi {lossederuiit. luitium qiiam Palxstina. Hxc autem duplcx est : siipt^rior
longiiudinis ejus a vico Arfa usquc ad vieam Julia- et inferior. sibi tamen connexx, Syrix ei Phirnicix
dem porrigitur ; in quo Judxorum pariter ac Tyrio- adhierentes. Terra eanim opima et fcrax ct iVucii-
rum ooinmunis habitatio esl. Latitudo auicm ejus a bus sntis fecunda. lnlerprelatur autein Galil^a, rota,
iiiontc Libaoi usque ad TiLeriadis lacum eslenditnr. sivc transmigralio facta revclnlio : qux aliqudndo
In roedio autem Judaex eivilas Hierosolyma est, quasi significat prxseutisvitxcursum,utest illud ii; Evan-
iimbikicus regionis et loiius tern», variarum opui.i ge!io,ubi de Salvatore diclu^n est . Reliquit Judaatn,
dives, frugibus fcrtilis, aquis iUuslris,opima balsaniib. et ilerum venit in ViUuUram {Joon. i\). Qiiid cst,
et Judxa iiilerprelatur coafettio. Mystice sauctam Ec inundi, pi\ccipiens aposlolis : lie, docete omnet gen-
cicsiam siguiiicat : in qua Dominus lectn fide^pia coii- tes, baptizanles eos in Homirc l'atriif et Filii, et Spi-
fttssiooe et bonis operibus seniper laudaiur. Cujiis ri!ust<mcli [Mnllh. xxviii). Quod autem Galilxa in
utiam typuin Hierusaleu), qux inlerpretatur visio pa- transmigratioiic .sgniricci, oslendit iiiud,quod ange-
t'i«, tenet : quia ille inde conspicilur. qui est pax nostra lub ad inonumentiini Doiuini post resuriectionem
et fecit utraque ututm (Ephes. ii). Sed ct hoc notan- ejiis mulieribus ail 1'nrccdet vos in Galilaam; ibi
:
dum, quod et Hicrusalein secundum historiam ip^^a cim vidcbiiis, cccc d'>:i vubis (Ibid.). Jam qMippe Re-
est urbs, iii qiia Doininus crucifixus cst ci sepuiius, dcrnptor nusier i passioiii' ad reauriref tiooem , a
Ct resurrcxit a laortuis, ad quam Sulvaior in Kvaii- inurie ad vitam, a pociia ad gloiiani , ;i corruptiorc
gelio ait : Uienttalem, llierusalim, qna occidis })ro- nd iiicorrr.pliononi tiansmigraverat. I'rius post re-
fihetas, ct lcpidas eofi qui ud ;<> t>u»st sunt, ftc. hurrctlio.neni in r.ilii.ta a diicipulis videlui", qi:ia
:,ll DK LMVtRSO I.IRUl X\U ub \n S4I
r« kurir<:lioni« <JM« g!><raiii (xmi Ixli tiJeb iwa i , ti A piijk, iri^nitflio ci/»mftut*n» : H MgBilcal
iiioiio a vitiih ad >irtutum «.rUiUidtnetn Innsmijra- boreai, it
q/ em ia^ai exrroefli ia hoe mnM
luut. Qtii <-rgn niinliaUjr iu «irpiiloni la irantmi- ie« per avariliam. lucra wemli •^unttn. et nefoUa
—
,
(^ration'; •>si«n<lilur . qma ik, 'jut to mortilitalHHM flMisdi e&erceiKlo .uM qMj» laJMi^M Mii» r»-
< .irni3 «(rTKiicjlur, iii irriiisiingralioiM! mi-iilis vi«le- qoieai iafcaieui. ud 4e trffwhrtww ha)M viiK fa
lnr. S>'< iiiidum iUu<l aut^m, quod Galil.ea iiilrrprr- anfOMiaai perveoioU •rnpilernam. l*o«est aMcfli
lalur rtrelatio, oou jjm iii foniia «enri inl€llig<iil'iiii A.f(j[tius ni— <! ufoiicart: »d Deam eoavariMB.
i-%1, %^ 1II.1, in qurf 3((ualis r»l Paln, qusm proiiu ut 111 ptilmo : IVinriii Ugaii ti ^.jfpia iPtni. Llt||).
^il jpml Joaii>K:n dil^'itiribin hiiIs, ( liiii di<:«-n'l fA tn Iviu : Jn dit tlla rn/ tUare D«mtm la m^0
It eiju liiiiijdm ''um, <t ottrudam me tpium li/t tJoan. terrr .fijtjptt. t.lamukutu enim ad Ihmimmm /•kW
si\): iMMi utiqiie Mrumium n), quod jam \id4-t>aiil, tnbuiantit, el mitlet eu Salratarrm et propmfmmtfem
cl qiHil j.«m ri>ftiir'q'<-ns cuin cicaliicilius noii vtlum qut liberet eotflta. lu). itcm in malvro part'*ia !»>
M<l<'ndiiin, sp'l eU;im LaiicriMlum poftlmoduro usUmi- tclli({ilur, ul < >! iliui) Firrbi>-I l.%m litdero ttrr^m
dit ; s <! Mi iiutlnni ilLro inclTjbilcin lucm qtur illu- /Fyjfp<i dettjlut.im. lUuietur aulnm f ' • •></«'.
minal omr.im bi^mtntm finitnlfm tn hunc mundum dtnf tua, qurindo percuttrro ommet li > ej^
\^Joan. i^. MViinluni quain /i«f{ in ttrwbri$, et lem- B {F.uck. xxtx). Ileiu .Imoft dicit .f'a>/pimt m detolm-
hra tuiu noH fvmprehi-nd' innt. Illur im>s prrceMil, liome eni et Idumcra in deunum p>:rdilionit (itl Ul).
un<l^ ad n.)s xcmtns non rec» h*iL, cl qiio nos pr«- S<yihia, »icut 1 1 Gothia 1 Mafpig. (iJio Japket. ri.ner
««deiis iioii drscruit. Illa cril rc\rlatio, luiiquaiii '.rra co^nominatj : lujuk (crra olim iofess fuiL Nao; jb
iii (i^lil.i-a, (iiiii luiuilcs ei criniu» Ibi fuiu «idrbiiuus unent'* itidi.i, j !>*-pi<*nlrinne pcr pjlj'!*-» lli*'.<xtJ^.
kiruli e«l \l Joam. iit). Ip!»a eril etiam bealior trjnt- [MjmU(ics| inti*r Pjtiubiuni ci Oicaaum usquc («er-
iiii|;raltoei islo u><:ulo in iilam xlerDilairm , fci «jus inaniT ftnrs porrigrbatur. Piyslea veru ibioor cffc^^tt
|irJ:r.epLa sic amplecljmiir, ul aj i-jus <kilrrjm dc a (icitrj oricuii> pjru, qua occanos Syricus tcoiii-
gregari niTramur. IViilapoli!» ri-g:i) 111 <otiltiiiu .\ra- tur usiiuc ad nurc (.j>pium, <](NHlcjlaJ orcatum .
bi 1: ct i'alxsliua: sila, dii Ui a qiiin<{U(* riviUlii>us drhiix: a im-ridic uv|iic ad Caurasi jui^^rn Jcdurta
iitipiuruiii. qu.r cuclcsli igue conkumpUr hunt . lerra est -.
cui su^iarct llyrcania ab «Kca.su hjl>en.s pahter
-iiiupliuh ab llirruMl<-m uiim uberriina, nunc •iilrm noiliJb ^'cntr* iiropUr U rranon inf<*< ini iiUU^in Li^
d< Mtrla atqur ciusla. N.iin pro scrlero iiicoljnjm dc vajtaiiir^, n quib«ts i|U.i •|jm a,;r r. iiiii>liiiii. juarJatn
ni.'l(i drs<i-n<lil i>;nis, i|ui rcgion«'m illain in ruK-rrs |M>rt''iitosj> ac tm«ri cirnibtis liiiiivtio» cl cjruw
jfU-ruus disMilMt , lilic utiilira qii.i-'t.iiii rl s|>rcics 111 saagiiin<- vivuni. Scylhi.e pUirrs icrrx* tunl io<u-
ravillis cl arltoribiih iponi rliam adliiM vidclur. Na- ^ pletcs, inhabtUbilr». lano^n plurrs. Nam Juro in plc-
hc.unlur eniru ibi ponia virrntia sub taiila spciic nia- rt.sqoe lucis auni et Krmiui» alTluaat, ,.rsptK>ruiP iM-
1'iiilulib, ul edrmli dc.Mdenum giKiiant , m rarpas, nianiute acce^us houiinum raru» Ctt : »iujrj;tfi«
lalis'unl, :\v rcs4>Uitiilur iii (.incn-m. rttmumquc .iiiu^m optimis li.cc painj cst r).i ><|uc bpi»
<'tlial.iiit, qiiasi a<liiuc jrd«-jut. Njiii t'cntap<ilifc a rl crvsulliix pnrisMiuu» ><*>lh:.c . >ct el flu-
niiiiirroderivaluin iioiiieo ,
quasi quinqur «'tviuiniit iitina masna ()s<oruin. Kaftiden atqiie .Vraim. Nv
ri>Kiu 0'<>i>q>i^ hx Ti-ro civiule^ in <-a coiisiue <«uiit. ihij rmm, qua* r.ilnrr carel. rl frijjore »empet da-
boi. est , Sodotna . quj- iiiterprrtalur pen.t uUn»; rearit, iIIoh »ii;niiHJire puirti, qui a cjlorv: Sitiruis
(ioniorrj, (|u:e iiiU*rprclalur papnii (rinor, ><*l •#JiMo, aancli rtirann .unl, rl »ub iliiu» rctoo ci fa il tito*,
Adania, (iiij- inl<-rpr<-ijtiir /i«miii. »1*1" trrra , sire qutdixit l'onam (Aranim laeooi 0d OfotfaMH, H
Urrena : Srl»oim, quT iuU*rprrlatur capreanm ve! . rri> <iiNi/u A/<iiiinio i/m. tiv); de quibui iJniun»
JiiiHMfuiuJr), siM- «laiiu rjut mare, vrl tlaiio Mrii ait : A^ndavtt tnuitttimt, rffn»4»*H ekmrumt m/Io*
S<*Ki'r. q*i-i' inti-rprrl-itiir- purva. ||jec aulero rrgio rum (Maiik. iiiv) ,
qunrum iruculrolia camtbM Im-
quij diviao juiln - ^ '
10 prop4«r •oeiera «ua riiuta rst, maiiis \ ' -' - : -
p4*rvrrvinim morum jtilc subTriiriit. .f.i;vptus.«iuj* hiubili «lcffnl. rc% sifiuarant rrrr>fe (f#ou
prius ,f rni «lticl>jtur , jb i.pyptn Daiiai fiitrc liuro <i Kiiilidatna coovrru a I <. ij.mi K< i-irvx «e-
po>(rj ibi rigiijnU' ni>iii< n a«'rpil. Il.cr j|> orirntc niunl, ihiqur tiorrra fi.W* Uici.li. rl prititMjnKti vif.
Synx ar Uubro mari ronjuncu, jbo«ra»u l.ihjram lnlumKemini» scinprr Mrrtile».«-<ri»*lj riinvrr«.at««HMi
hiii>rt. u •>eplrnirioiic marc Ma^-num, j nieridir vrio fulurgr |Mlrt.r vivunl. Quoruoi . jutU AfoMolooi
introrsut r«*<-rilil, prrtnilcns i'»«pir ad Kihiopc» : {Pkil. 111), r«ut\<-rvtiMV «roipor lo rtrln e»! M 1«
rrjio nrlt imtirilMis iiisu<-i.i, rt j.luvi.uum ignura. rariH* ambubnic^ nt>a k<*vMiAMl rarDeto mililaal,
Niliis •'oltn cim t iri uiiifliinis iiri,fjt, cl iiiiiii<Ij(ioim* mhI ci, qur «arMini vunl. qo«rMM. uU r1 CJir»»IM
fccun<l:il iindo rl f«*ni» frujtibnv inuluiu pjrl- n» c^ in drslrra Dri u«knt H ^«r «orvMO «omI m-
.
lcrranim fnirocnlo alil, cxlrrorum qu^Hjuc iirf 'lio piunt, iHM) quj- ttiprr lerram. Kntmt» ooo r fau
rinu mlco oipiosa. iit implcat nrcrsAariis mcrribj* ab\rnK-n'J T niilr. ^
OOMOM rr|(
rli:im (>rb< III li-ir.niiin. Intnprrtjiur jiitrm ^ f^
- JjNoiM* cl < • • • »> i.; - r|«%, ^w f00mim »»
: ,
gab:it(ir, Armciiiain condidil clcx suo nomine niincu- A septcMliione ponlum Euvinuni hal)el, aboccasuPi-o-
pavit. Sila esl autem inter Taurum Caucasum, a
et ponlidem, a incridie ifigypliuni marc. Ifaljcl pro-
Cappadocia usquc ad Caspium mnrc prolensa : vincias : Bithyniam, Phrygiain, Galaliain, Lydiam,
babens a sepienirione Ccraunios inontcs, c quibiis Cariam, Painphiliam , Isauriara , Lyciam. Habet au»
Tigris fluvius nasciliir.el in cujiis monlibus arca post lera haec iii se vn civitates islas, hoc est, Ephesura,
(iiluvium sedisscpei"liil)etiir. Inlcrpreiaiur autem Ara- Smyrnam, Pergamum, Thialirani, Sardis, Philadel-
ratb, Armenia, sive mons bellicatus. Ararath ipsa est phiam, Laodiciam. Interpretalur vero .\sia elevata
Anncnia. Siquidcm in monlibus Araralh arca posl sive grudiens, Ecclesiam significansad superna virlu-
diluvium sedisse pcrhibciur, ct dicunlur ibideni usque tum gradi!)ns proficienlein : unde Joanncs io Apoca-
hodic ejus manere vesligia. Mcmiiiit boruni montium lypsi scribitj prsenominalis
I
sepiem Ecclcsiis, quac sunt
et Iliercmias iu visione conira Babylonem Jose- : in Asla. Nain Ephesus inlerprelatur volunlas sive mh-
p!nis quoquc in primo Anliquitatum Judaicaruin silium rmum : quod est Ecclesia volunlale el coiisi-
libro, sxcularium litterarum historiam proferens .
llo Dci elecla. Smyrua interpieiatur canlictm eo-
i Animadvertens, inquit, Noe terram diluvio libera- rum, hocest, fidelium confessio. Pergamus inter-
tam, septem alios dies abire permisit ; et universa prctaiur dividens cornua eorum , id esi , Ecdesia
aulmaliabesiiasquepailentibusclauslrisemittens, ipse B haereticorum timores vel aeriarura poiesialara ten-
cum sua prole egressus est, immolans Deo hostias tamenta dissecans. Tbiaiira iiitcrpretatur illumi-
gaudensque cum liberis. Hunc locum Armeni cxitam nata , Ecclesia videlicet sofc juslilioe illuminata.
vcl egressum vocant. Siquidem ibi cultores illanun Sardis interprelatur principium puichriludinis, hoe
regionum arcam prixjium sedisse testaniur, ei ligno- est, Ecclesia Domini nostri Jesu Cbristi, qui est pfin-
ruitt quxdam superesse monuinenta arcse hujus et cipium pulchriiudinis. Sed Pluladelphia inlerpreta-
diluvii omnes» qui barbaras scripsere historias, re- tur sahans, id est, Ecclesia proprios salvans popu-
cordanlur, quorum est Berosus Chaldaeus, qui su- los. Laodicia, quae interpretatur tribus amabilis,
jier diluvi<^ referens haec locutus est t Dicitur hujus significat Ecclesiam, qua; est amabills
:
Dco. Gakitia
iiavis Armenia propter raontem Carduenorum
in. dicta a priscis Gallorum gentibus, a quibus e.\siitit
pars aliqua permanere, et quosdam bitumen e\ ea occupata. Nara Gaili in auxilium a rcge Bitbynix
avellentes circumferre quo utuutur vel maxime hi
, evocati regnum cura eo parta victoria diviserunt
qui lustrantur et se expianl. > Sed et Hieronymus sicque deinde Grsecis admixti priraum Gallograecr,
,
.-Egypiius, qui anliquitales Phoenicum pulchro ser- nunc cx antiquo Gallorum noraine Galatx dicuntur,
njone conscripsit , et Naseas et raulti alii, Nicolans
eorum regio Galaiia nuncupatur. Interprclatur
et
quoque Damascenus in xxvn libro refert. Est in Ar- C autem Galatia, magnifica, sive translata : et merito,
tnenia super Imraadem mons nomine Beris, ad quem quia ab erroie translaia, in fidei virlute facta est ma-
inultos in diluvio confugisse auluraani, ibique esse gnilica. Phiygia dicla a Phrygia,iEsopi filia. ILec
salvatos ; alios vero in arcae alvco supernatantes, ad et Dardania a Dardano Jovis filio dicta, de qiio IIo-
•^jus verticem pervenisse, et usque a<l muitas aelalcs mcrus ait
bgna arce inonstrari quos quidem ego puto
solita ; Oucm primum genuit coelesti Jupiier arce.
noii esse alios, nisi eos, quos Moyses iegifer Judoeo- Hic enim profectus de Corito civilale piiraus ve:iit
i-uminsuis voluminibusedidit. Mysticeautem Araralh in Phrygiara. Est auiem regw Troadi superjecia, ab
sive Armenia mundi istius principatum vol populum aquiloTiis parle Galaiiae, a mcridiana vicina esJ Ly-
geniium significare potcst. Qui bene raons beUicalws caoniae, ab orienie Lydi* adhaeret, ab occidente
dicilur, quia ab altitudine superbiaj et idolo!:itria' cr- Ilellesponto mari terminatur. Hujus regioTroja est,
roreavulsus,sanet3e se subdit Ecclesiic, qnx- cst arca quamexsnonoraineappellavitTros Trojanoruin Rex.
Dei vivi et oniniuui aniraantiura, hoc est, homiiium
: Canymedis Pater. Duse stini auteui Phrygiac, raajor et
conlinet in se genera : et in celsitudine virtutuni mlnor. Major Phrygia Smyrnain habet ; minor Phry-
consisiens devotionem futurara exspcctat in rciio gia Ihura. Lycaonia Inlerpretalur auiera Phry-
COelestLCappadociamurbspropria norainavit. Haicin gia scissio pectoruni ; Lyoaonia vcro inlerprelalur
capile Syriae sita ab oriente Anneniara tangit' ab : ad suscitandtm. Lydia auteio a Lydo regis fralre,
occasu Asiam rainoreni : ab aquilone raare Ciineri- qui in provincia remanserat, cognoininala est. Con-
cuin el Themiscirios campos, quos habuere Amazo- jungitur autein ab oceidenie minori Phrvgijc, abortu
iies : 2 meridie Taurura inontera, cui subjacet Cili- Sinyrnara urbem habet, quam Meles fluvius cingiu
cia et Isauria usque ad Cilicum sinum, qui spectat cujus campos Pactolus et Herinus circurafluuni,
coiitraInsulam Cyprura. Terra ejus anie alias nutrix arcnis aureis diiissimi. Lydi.'i auiem intcrpretatur,
equoruni. Ilalys amnis per eara fluit, q^ui quondara defecata. Isauria ex situ loci pcrhibelur cogaorainata,
Lydix legna disjunxit a Persis. Cappadocia aulera quod undique aperla auranira fialibus pateat. Me-
intcrpreUUur, manu redempta. Hjcc quoque lypice IropoHra urbera Selcuciam habet. Cilicia a cilict»
iignificare polcst sanciam Ecclesiara, qu;e Christi quodain noraen traxit, qucra ortum Phoenice dicunt,
Doinini nosiri operatioue a polesiate diaboli redera- aiui(|uioromque Jove fuisse asscrunt. Plurima jacet
|Ha est. Asia miiior ab orientc Cappadocia cingilui- : canipis, rccipicns ab occiduoLyciam,a raeridie mare
»b aliis iiariibus undique raari circumdalur. Nam a Issicyin, a icrgo nioniis Tauri juga. Ilanc Cydp.us
^5 i>^- IMVKUbO UlilU Wll - I.IU. \ll S4«
iiitcrs';rjl, Hialrfin urLiuin habri Tlnr^^nm. Iti i*j .\ uj:. I'bili»liiii rnim iiilrrpft-tjiur rtlnt dmpUt. C*-
rl Oirycu» op|)i'lum csl, iiin!': tifHuin |iluriinnin rl rari, rt rujut uoiiuii : (•«-rat.nra , \ijrular rrfw
ufitiinniii \eiiil i.|iiraniinr njurjnlior [frapranliu»!, Iraiiitloromaiii prurul ab Llrtjl<-ri>|o:i, inilliliM tiv
L'i c.cAoTf. phis aurfo. Iiit«'rprclalur auU-ni (lili«i.i » I mcritlirm. Kral aotrm ulim Irrmiiiti» C'hiiiWg«
<(r/uj aul luctut, vcl auumplio, vrl io/iifM* rjm. nim a'l au%lral<:m partrni,e( coiu^ mrlfopoHiRifcg-
IIn lypin- p<Tv>nani p^iiiiunliuin g^ril, f|ni p^r- «linr. Srriptnra commtemtoni fniMc
"• j'"|nnio ol orjlionc ilcplor.iiil, rl ri Sur, ho«- r^t, inl«r «hut «oliiadfaKi
tata Mi' iinotnli'"
a Iioniino ^eniam (hTifK^antnr. l.y» i.i nuiirupjla, .f\:jpln junfitur, a«l quan popolut tran frrtam
i|uo4i ab ori»iitc adjnnrU Cilix- (Cilirin-] sil. NaiH Riibri iiiari^ |>rrvrr)it. Alicra vcro Cadet M^ar »>l
JijlHjt ah oriii (.iIk iain. .ib ocrasu ol incriilic man', Sarracenornm er<*miim rtt»*n«ltlor. Uitrrpf^laiiir
m«tns (".hiinJTa, qiii no-
a v|il'-iilri()nc (.arijiii. Ibi esl aiiiiMn (i'>rara ruminnltnium r.Jtt, «itr matktiM».
( liirtiis .cslilxi^ ii^-ii.ni cxlialal, M'UI iii Sinli.i yKliia, {'i>'^sr rc(;i«) .fipypti. in <]iia halMUtil Jjcub atm li-
rt Vrsuxiiis in Cainpjnia. InlnprcUlur aulcin Ly« ia, iH-iis S4iis. Gc«.«^ inlrrprrtalur , appro^mdfumm» t4-
lacnjmiint. Albiis rir^^io i lumaorum, quje nunt (ja- putpiiiioni corum, %i\r ricmila». Idumara rcf lo ¥.**»».
Lalcm: (liritur, virina Pclra: ri¥il.iti. Amalrdiitrs q'n- r\ ,'o, quo.l ill.« K.loin vor^baliir, nommarcrfnt.
rc(?i«) in ih-scrlo :>•! nvndicm Ju.*a'a*, tcii' ns urlMMn n ^.^^ aulcm nn a nrlM-u INtram. uih: «iM-ilnr
qu.r
1'rlraiii •iintihns AiIjiii. ciij"i«i ct Scriplura rrcor.ti C.Thal«*nc. J')tliiih rr;;io principum K loni in ealrm.
lir, Jicciis : Aiualech nabiiut in terra ad uuUrum d>- i| !u '-l stipra divimu^. («a! al<-nr. Mrsvr rr(M>
(>u»i. \iii); scil cl jutU enm alius Cliaiian;i-us ha- India-, in qna habil.ivrrunt (ilii Jrrtan fllii llb«r.
bitjvil .
qiii cl ilimiia>il contra liiion Urncl in <lf- M«'>sr quippr intcrprrlatur oi^iia rara, »r| r/'''i«.
5«Tto, dc qiiihus ilascrihilur : .\mclech uulem et Cha- Thcinjn rrfsio prin< ipi"" ^ '"'n ui tt-rra r,.l. I. 'i. 3,
nautrui hnbilant in valle (.Vurw. \iv). .Vr^'oh rrgio (a) Thriiian lilio Kli|'!. ui I iu w>rtilj >•- ni,
ic^is Uasaii supia Jor lancii in korti- dimidix (rilius ted usipii* ho lie est villa, Thcman n'>minr, di^t.)n»
Maiia^sc, cl c«.l usquc ho lic vicu< circa Gcra&a ur- ah urbc IVtra % millihns. ubi '-t \\v imih-
I.OI11 \ral)i r w al) <-a iiiilli!iiis disLiiis contra oc« i
iMm pn-Mlium. S*- ! drquo l«>co K'i|ilia^ n \ !
d«nlcin,qiii .\r^j appt-lbtur. (Hind intcrprclalur iiorum, unu>qiiiMpic rilioniin iMiiacl .ipp<-ll
S)ninia(hii-<, mfuturam. I:il«Tprcljtur autcm Argol) Th^^nian. Siicn l<ini aiitrm, quiMl oninu auslrahi
vin!elicta lublimita». Kl qui c»l milcdicla suhlnni- rocio Hrbrjice Thcmjn dicittir. InirrprrUlnr anlrtu
fs. nisi fa^lussupcrbix, qiixintcrprrtalur analhcm:i Thcm.in. auiter, vi-I .ifiicus. OJar, «le qiio in Fj^
iriililii'"' KrinDn r.'pio llchrfonini csl. qu.im ohti- chiclc prin«'i|M*s (.«-d.tr legaolur : scl ci iiicn-o>ia»ct
iiiiit Ji-sus. Ilcbra*us >rro, (j<jo pr.cli'gcnlc Siripiiira» L lijjjs m \iMuiic Anbix. hajas ^itcihnli rrtorilanlar.
(lidiii, afliriiut muiilcm ll- rmon l'ancaJc immiiicrc, Ksl autcin n-giu in errmo Sarrjtcuorum. a fiho
qiiam qiicndam lcmirrunl Evxj cl ,\iiiorrpi, dc «|uo Ismat-lis Cedar iLa cofnoniaata. CcJar autrm inler-
iiimc j-Miv.i* iiivc» Tyrum o!) dclicias dcfciuntur prcLiliir lencbriv, vel mirror. Culha rrgio A»»«ri«>-
( j-nc rcjrio prim ipnm I iiimroriiin iiitiTprclatur , rnin ; Cotha intrrprclatnr ;'ri«i. rpfiiiTi. Iir,-3polrt ,
poiscitio : KmIj, iibi aiinim ptirisMiiiuin. quuJ lir- Mtul 111 K\ jn;{ciio lcfiimus, d«*«-cni nrbium rr^H> e»l
lirjic- diciiur /aah, i-t Kf mni:c pn-tiosi^siinj* , car- Iraiis Jordaiicra circa Ihppum rl iVliam t-t (•adanni.
himculiis s:uar.-|;<lu->4|Ui' iiasciintiir. i. l autcm Tc\f\u Kjlbure-» rcgio .-tjiypli juvU Kiecbietcm rl Hier«-
ad orictit«*in vcrgens, quam circuil Jc l'arailisu 1'hi- niiam, \i\ qua prnfu((t hahiuvere JoJxi Kalhurr»
siin rcrc.li<-iis, i|iirin r.oslri niutaio nuinini- (jaiigcn >cro iiitcrprctaliir uni cjpiorittio, »i\c kuaclU /«•
\i)caiil. Scd ct uniis ili min«>iil)Ui .Noe Kvila Jictus mi.tii, \i-lCdlam Sur rrfm alkjpby|«v
nt luTtuni.
csi, qiii-iii Josrplius rrfrrt cum fralribus wii» a fl'i- iiim, p irro (•clln inlcrprctatur mijm \e\ Irmmtau-
niiiic ('ofiuc et rcpioiic liiJia» usqur aj cuiii locutn, tfruHii. (iessur rcgto alicnigcoarum in S\ru OJfll :
qiii appcllalur Hniia, |M)vv*diK«c. SrJ el I niacl iii Ccss!ir iiitrrpn-Ulur jujU lumcm mfum. »rl f pfi -
"liiiidiiii* K\ila luhilasM* ^crilnliir, qiiam sjinl.i i-«tM< M- lumiHi mro CaliLra dicitur rcKio. >aai dOB
csm- iiid<'v ito Sur nictrj icm .f
"
: (-iipliira Jit fji ;;) -
suiit (Ijlilcj-. r quiba» uoa (ijlil.ia (;rnlium rocalar.
pli, ct tindcrr u^qiie ad lcrrani Askvriorum. Inlcr- vi«i:ia liiiiUis T>nirum, nU rt SjkMUoa 11« civita*
prcl.iliir aulem K\ila dolent, %i\r parluririu, tplirj tr%ttonjvilliiramrr|ii T) ri in»ortr tribtr»
llij rcpii) IU*:lilchiiii. civilas DaviJ, in i)ua ujtii« cnt allrra Gahlxa Juilur rirra Tibrrii<V«. et
(liiistiiH Ksl Jiilcm in trihii Ju<lj.li(i-1 pl<*ri<|ii<- «.ciM-sjrrth in tnbu lUiakwi. UM tffU iar aaMM
iD.ilc j*stini<-nl III trihii lU-tijamiu juila \iam, iiIm (.jlilra rW«i«i^i/i«. »at tnmmifrmh» ptrptitm^m .
vcpult.i isl Itjihcl. qiiiiiU) milliano ab Hicnivilcm. \d roiii. IIUMMMrMa. fTO ^A A«)atU
(^aiiM-la rrfio
III (>) loct». ipii j I \\ vocalur lliiyiiiromut, »icut U* < i Syanocka» inierprrtantur tmilfm m/u. HarlM
i;imii» in hh- > l'jrali|M>mcn()n. iiitrrprcl.iliir aulcin rc;;i«) rrgi* GcMur. lutrrprt latur Mxlia mtmiitim»,
Kiilir.ilh:). M^.-r<iii. six' piih«Tii/r<iia.
dri
KIjIIi
imu
ri->(H)
<u\c . I Miiif !
wyo iloabiunim. oi xt»
priiHipiiiu K.luni. cl ii\i|j» I.sjii 111 a i'ctrj bii II. .. ¥»*•!• lol^Tfrptolar tt*tmir*mi4m
milUjrio conlra oriciiU-m. inlcipn-lJlnr rnini Klalh %t\e rcliH/ : -—i M.v.r rrgio Moab ju»U ll •»,
inns. Posiia cbl aiil<j:u el supra in Isaia. Inleipivia- A lu libus iiicipieiis, iiiler Danuhium el Occanimi se-
auiem Masfatli aquarum impeuiti liabens •.cmporu. plentrionalem usque ad Germaiiiam poriigilnr, quae
lur
Maon icrra gcneraliter propler barbaras genles, quibus
Maon re{;io .Moabilaiura jiixla llieiefniarn. iii-
Magedan ad cujns liiies iiihabilalur, barbarici dicitiir. lliijiis pars una .\Iaiita
lcrpielMtur hubitacnlum. ,
Maliiixus e\angei;.4a scribil Doininuni piTVcnisse : esl, qux ad Mx^olidas paludes perlingit : post hanc
scd et Marcus ej.isdcm nominis recorJatur, minc Dacia, ubi el Goihia ; dcindc Germania.ubi plurlraani
aulem regio dicilnr Mage.Iana ciica Gerasan. Ma- paricm Sucvi iiicolucrunt. Gerniania posl Scyiiiiain
gedon eniiu inlcrprelatur pomoi-uiii ejus, sij[e ccena- inferiorein a Danubio inter Ehetuim (Uivium Ocea-
cnla ejus. INcbeolh rcgio, de qua scribit Isaias. Nain numque concbisa, cingiUir a septenlrione cl occasu
Nebeolh inlcrpretatur prophetans. Ofyr esl locus , Occano, ab ortu vcio Danubio, a meriilie Hheno
flwmine dirimitur; lena dives virium,ac
inide (sicut/in Uegnonini libris legiinus) aurum affe- i^opiilis
rcbatur Salomoni : fuitauiem unus de posleris Eber, numcrosis et immanibus. Unde et proptcr focuixli-
a quo |>nto ci ngionein nocte perlucenl. Bisonles quoque fcras el uros ahpic
iKibilassc refcri Josephus,
vocabtiliini consecutam. Ofyr auteiu inierpretaiur alces parluriu NutritLMitlil et gennnas, cryslallum ct
'
ignomivia. Reblatha regio est Bubylonionini, sive succinum. Calla-cum quoqi.ie viridem, ei ccryiiiiiim
v*rbs, quani fiunc Antiochiain vocanl. Reblaiha vero caudidum. Duce sunt auicin Gorrnani:e, snpei iot iu\ia
inlerprclalur muUa ista, sive mutiitudo. Saron, cu- seplentrioujlem Oceanum, inferior circa Rhcnum.
jiis el Isaias meminit, dicens : /n paludes versus est Provincias aiitem, quas Danubius a bat barico ad Mc-
Saron {Isa. xxsiii).Usque .«dpraescnlemautem diem diterr.ineum mare secliidit, prima esl Mwsia, a mes-
regio inter montem Tbabor ct elagnum Tiberiadis sium proventu vocata. Unde el eam veteres Cereris
appcliaior : sed et Caesaria Paiaeslinae usque ad oppi- horreum nuitcupabanl. IlaiC autem ab Oriente ostiis
diirn Joppe, omnis terra, quse cemitur, dicilur Sa- Danubii jungiiur, ab Enro vero Thracioe, a meridie
ronas. Interpretatur vero Saron princeps m(eroni. Mace;loni«, ab occasu Islriae coputlatur. Posi MiKsiani
Sefela, sscut scribit Isaias, pro qua Aquila campesfrem, aulem ii'annonia cst, indc Sori<:ijsager frigidus ct par-
vertiit ad aquilonem ci occidenlem, Sefela diciJur. Tha- ras .Japhet lilius venieiis nomcn dedisse perhibctur :
consuigens juxla iEgyplum in Nilum et Occanuni in opposita esl. A scplciilrione vero Islet obienditnr, a me-
«neridic sub ipsa solis vicinitale jacct, Chanaan, ridie vero JEg.eo mari adbivret, ab occasu Macedonia
iiliusCham. oLttiauit terram a Sldone usquc ad Ga- illi subjacet, cujus regionem olim divcrsi populi [Bes-
lam, quam Judaei «ieinceps possederunl, ejectis Cha- sorum populusl, Massagetae, Sannat.p,Soylh.'Bet ali;i;
uanaiis. Interprelatur autcm Chanaan motHS eorum,
piuhmsc nationes incoluerunt. Ampla esl enim, ideo-
vel negotiator, aut humilis. Sigoiflcat autem Ghanaan
que plurimas continuit gentes. Ebrum fluvium Throcia
cupidos ei avaros ialiraiaruna rerum et seclatores fundit, qui ctiam gentes barbarorum plurlroas tangit.
sxcubvium negotiorum, quos amoTendos a suis sc- Grxcia a Grscco rege vocata, qui cunctam eam regio-
dibus constat, quia mundus tramit et concupiscentia nem incoluit, AndromachadePyrrhoMolossnm genuit,
ejus [I Joan. u). Poulus regio roultarum gcnlium a quo pars Epiri Molossia dicla est. Sunt auJ.em pro-
juxta mare Poniicum, quod Asiam, Europamque dis- vinci:e Graicix" septem, quarum prima ab occidente
tcrminat. Pontus vcro interpretatur tnc/tna;{£. Sa- Dalmatia, indeEpirus, iude Helias, inde Thessalia,
lonas, quse iiilcrprelalur campestrts , regio est Pa- inde Macedonia, inde Achaia, et duae in mari, Crela et
l.eslina; usque ad oppidum Joppe periingens. Sarona Cyolades. lUyricus aulem gcneraliler oniniri Cnccia
quc<iue iiiterpretatiu' canlans tristiiiam. Post Asiani c'st. Daimatiam a Dclnii, maxima ejusdcni provinoia)
aj E;itopam siylum vertimus. Europa quippe (ut civilale, traxisse nomen perbibetur; adhaciel auleiu
genules fcruui) Agenoris regis Libyae filia fuit quam ab oricnte Macedonia?, a septentrione Moe.^ia', :tb oc-
Jiipitcr ab .\frica raptam Cretam advexit, et parlem casu Hisiria terminatur, a meridie vero Adrialico sinu
icrtiam orbis cx ejus nomioe appellavit. Iste est au- ciauditur. Epirus a Pyrrho Acliillis filio oognominala,
icm Agcnor Libyae filius, ex qua Libya, id est Afiica cujus pars Cbaonia, quae ante Molossia dicta esta Mo-
fertur cognominata. Unde apparet prius Libyam ac- losso niio Pyrrbi, quem de Andromacba habuii ;
§e(l
cepisse vocabolum, postea Europam. Europa autem postquam occisus estPyrrbusOresiis insiJiis, Aodro-
in tertiam parlcm orbis divisa incipit a flumme Ta- macham Helenus suscepit, teuuilque legnum privigtii,
nai, d<isee;idens ud occasum per scptcntrionaleni qui successerat p.itri, a quo Molo.ssia dicla est parii
Oceanum us(iae in lines Hispanix . cujus pars oricn- Epiri, quam Helenus postea a fratie Chaone, que::i in
l.\lis el mertiliana a Ponlo consurgeus, lota mari venaln per ignorantiam diciiur occlJisse, Chaoiiiain
nominavit, quasi ad solalium fratris exstincti. Ilellas
f.^Qiio conjungi' ir, ct iii insulisGadis liuilur. Piima
Entop.c logi-,» S yihio uifei!o«': quae a Mc-colidis pa- diola a rego Hcllcne Dcucaliouis ct Pyrrbaj filiCi
549 DK UNiVERSO I.IPRt Wll - UD XII. IZ^i
a niio el |*ii'it Cr.T»( i H-ll^-nr, nuM.rp4ii i.jni, ||..j \ uU A!|Hl>a> \pennini« eu o-ionipjLi, qufbuft jI» iulu
••^l Allica lerra, kcW |»riir^ dtiis. Na**! Cran^vix i|'»i- »oti'njilur rrjio \rro torii% it %aHo \rU
(Ijm Gr.li ix' im!'.^<-na fiiii.et lUJtMfitM, Ku\ u<>- ^.It» acrihb» QutJL», Drjho Sal.'>qi»^ valhu. Co<i»«
inio«!, A'lJC4 icrnt thi vixmU : h^ i((fr Hac.-ion\iin Kiliir aul^^iii «iin %mco r( Hria, ktbenlitm ab
cl Anhai.ini iiicilia jir(rt. ArcaJii: a %ftpU*ririn!iiJi onrnic Nicsi.-^ra , ab ctin> U(riaai, ab AfofO «ero
pjrU' ri/njiincU l|>»j fsi »^ii (jr»' ia nl,i foil Atb wJ' .\'i»'
s Ap -iniii a». Haliri .>h ttensa i',}".\ ni B.-%ii aai.
iiTiUs, fii,4t''r lil.'-:»lir.f': iilnarum, i-l f.*i'ltAoj»h'»- a sr|.ir.tiri«i.r Danfhii (iHilrHi »• I haiilrnt, r\ i'.
runi iiulrii, i|U.i iiihi' h<ih>j|( (>'"4'ci« li^iriK. aU|ii" itijtiijni (..jlIijnK|iic MTi-riiil lulia iAtm j i, 1 ..
nnlnliii*. In ra est < t .U iraihoniiH ram|>uH. n)>in'mv- P"P'ili» o<rnpjtj, niagnj GrTria apf^lbu . drtndr a
(|iion(tjni prylii cniiMitivHirpjs H^IUiiii aulrm «Jut trgit loniiii'- Saluniij, niot e( LatiUra HirU. roqiiod
viinl|iro«iiit IX IWpoIij» iPi-l 'ponnr^iH. Bi«''iUa^ii|fiii i'f<-ni Sjiurnns. a J<i«c wtlihu* sui» pulMtt, ihi btoc-
(lirla har i-v r i :is.'i. Diim l!:iilm'i( A^fnttiS W.mt ril. l'oH|in<i luiii jh lulo rrgr i 1 rrpunlr iiunropiaU
KuropTin vi^-Mreii' .1 inxr nptim ci pr»r'plo ;;'"iii-
r^i. (lujus silus lon^iiii liu<- aniplii* quam ljtilu<liiic
M^rrul'^ majitr illr Thrb.^^nu-*. Fjilrtn «r.si AuniJ «{ignil Kcniiii.is, sjrlilrro, Ijiicuriuin ri corjlliuai.
ynraU .» 'inlr ijiimrini Ap-iilini ri iniisis rcnsorrjlD lin.iin ij.iiKjui' srrp..'nlrni , Ivnrrm frram rl Dio-
(lui in c.i.hm R roli.i «•sl Pcl.nv in<.<;ii-. Tcro srcuii;h uirilrj^ .i».'j. IliIij jiiUmii rl Hi^pinia i.liirt.u l!.-«|V'-
p.irs Hi"ll3'li4 1 Pi lop^ Ti-fnaLt •i«ni« rf«rnl.i Tlics- ri.T iliili-. i|iio.! (ii.rri H< sp-n» ).i.'lla tu^iitcnl r| •n
mIm a Tii«^59jl'i rr^(» « njiDmin lU, rjiM- aJ mrri')ia- llali.iiu ct III ll.spjiMin Qii.i hac raliO'ie di>ri-fnun-
iiam piiKjm M a-eihni.r ii>iiji<ii^la e<it, rnji,» .-i irrgo tur. Aitt rniiu llrtp. ruim kolaiii .lici», r| tifnificas
Pi*ri- rsl. Miilt I in Th^sMli.i fl'irn'n.« i*l '»p|i.|T, in- Itjiiaui : aiil jilili» ultiiiijn< '
js Hispani.im,
|i'r qiw prTripui: Tlirsi-»'.»! ici . ihi esl i^ inuns t'3r qiiia iii 9^1 liiilis r^ hii.'. 1 /> . . j.
1
-> Itili-. Tin
II3SSII» qunnHni Ait^iihiii ii.cmv 1 jiii». TlM^.>!kj|ij Lrijui VI ro 1 hislori.r narrjul 1 ro .jv.jj t- inporr
p3lri:i Acliil'i<, ot ong'» I ipilh^iruin fiii|, ilo i|nihi>s yquo^T «'la'liN iinliribus snpcrfucni . ob boc tn»-
f4-rl*'r, ipiod hi prino «tioc« fr«iiii ilnirtiirrinl. lln '.f hriam («ntr rogooniinaUm. Ksi rnim in jugisAprn-
ri .iianri ilirti <nint Iii 1 lir<is(j|ia pninfni solitli mrri
c umi
'^'
nioniis ^ilj , in pjrle Itilir jmla inrrnlirm
farii sunt. (liimniiih-rtMn <(it'M.'i,f rfjnintin n.^ui rri>rr- K(;<irii par* IIjIii' dicLi. i|iio.l rjut Qnr . I.ni^ tj|»i-
liis rii. M;'rc.louia.- ii. c»<irt'i.' th Kmiiii«» n'g<- rnia- lur Ubquc .i'l npjiu Til»rn» ipiasi clrro« ornv
lliij' nomrn cr.it !>rd *l3'Ldi». Drii^-alioni» m.ilrmns Nam ftrro« :illrr, on» rini» vocaliir. RcMtMC rmni
nrjKi^. |M)sli|Ujni ihi :irrt.pM pniKipntum, mutavii hiiis niilc I unaiu Untum Tihrns npjiii lcnrUal. Ahi
vgcnl^ulunj Mj(.r<1«>iiianiqM0 .1 iiio t-i'<inini^ t|i'it. Fst Kinirijin ilicUm ab Llriitoi) nriaclpr puUnl. llrm
aulriii (.onfliiis ..b oriiii'<.' ,f!fC'i nurt, n Tyrrhcma
in.Tiili'' ri a Tvrrbrno I.> lii fralrr, qni t\ onrolc
AchjiJB, •!» o«'<'j»ii (>ilin3tix, a wpl<'iilrfiii<' Wor-sia |s.irt. I ciiin p<.puli parlr de Mn-onia vrnil ad lu
Pjlria Airvautiri Hjfni. n reflo attrrisvrnis arfrn- liant. Ib-c «st rl Tuacu. trd Taviim dicrrr a.m
lciKjiH oplina, Ijpiiliin i|iirtn pranluJrni vorjul, iita <lclirniu'i, qnij nM^mm ln;imiu. Tatria aulrm a
fifnit , nions OI)iupii'> m < j rst, qm rti-rllmli vr fi i-q«irnlia •tacnfli li r( Ihunt dicU csl. I^vllia a can
iJrr Ijnt"'. .illiillitur, nt in rarunnnr «•jit». nrr nulics .l»irr popuh iiuiiciip^ita. Gala <^lm Crrrr la,- dnilur.
nc«- \<-iili srnti.iiiliii . A<liiia jIi \r!n-«» rrjr nl iirlis Mittili''. rl iifor rtrli ab ra |»jrtr soht jntorvm r\cl«»-
fl pro^infij «pprlUij is» Wrr pcnc msuljcM. N.'u. duul. {)\M lil. ul rjinlor r<»rponjin iMHt oj|..rriar
«hs<|uc »»j»l«t«lri<Miali p-^nc. qu 1 Mjc-i)<iiii r juUriDir, lljn»- ah nrirnlr Alpiinn jiifra lurtilur. ab orrata
un<l.<| i-i Mpli isi iiian A!. 01. nit- . iimii hjl-t Mn D
" - (Vrauu^ inclu.hl. a mrri lir prrrupu Pvrmjn. j
lhc»in> injri, ali curo ('n-tinini. j mrii.ln> l.iuiuiii, ««'plriilrt. .nr llli<-ni llurttlj Ri<|n»' ('.'
ctqut
ah Afrirtirt iKi':«su (!.iv»iiip.ii i:is'ilj«. a imiIj «epi<-u-
iiiiljiini II l|fira lii.n Ki]"-< "f -
t
'> .
iiir. lliijiis i.i|iiil t'»t uihs I orinthu*. Grj^ri.r qiioniH fonu*»«ts irnpia. prrfu«4 diii>Ut«
»1«'cu^. «'1
MfBc*
Inai l.us i'»! Adi.ii.t' fliiSiUs. Arrjili.i sinit^ Arhjlc CM, llSrno rl HIh» <ni> Hutii*
I Ilr!,;.% vuleui riviU* rt4
iil pljtaiu foliiiin. iiil,'r toniuni rt ^'f(riiiu nnn «\ C, tlli r. a qi'» I! Iku .v p'<<»inri . <l.i ij r«|. Cxa^
IKiNiu .^ujni An.t» J<>\|% cl Cjli-tU niiu». IVIjvicm <|uij ritra AI|h s. »r Irinftalpi.u . i,| rM i».. \'
iu ih(Mt»» ni rcJattu, ex tiin iMimMic An-jdiani (oiilia M-| ir«iin«nrm Kliriu >. ro u-rra h
iiUui-up.t\it Ipsi 'M Sirvouij j Sit)iii.r n-n»'. a quo »sU(c vrnial. s i| iIm millt, grjLt l'«ipn»r«, pa
ct rrphii<n Sicyoiiinnilu c^ldii Imn H.ilict jnjnn \i jrr r| hljiitlus indr twjl:», q i.. I ki| j«\U
I jilij lliiMniii iiia^uiiiii l.ritn.iulnin. ..st.rninn .|iiii.|uc A«|uiijikia aulrni ah t>(.h.|ui* jj u I >; -n
|'pi-!ti»«. ipn H4-inrI ..r«> nsii> ni.nqnjiii . Nslin^uiliii .
app«'UjU, <|tiij <-\ piunmj p.it i 1,. .. . rtnk #«4^
• .ihdijisiiiu* ritaiu nirju!.r ibi n^Muiilur. PannouiJ (jn»<}»»r prar in aibrmoiitii- I' - i*
,
amne Iberia nuncupala csl. Poslca abUispalo Illspa- A renascanUir. Zeugis, ubi Carliiago in;\giia, Ipsa esr
nia cognominata esl. Ipsacsl vera Hespcria ab Hespero et vcra Airica inlcr By/.aiicium et Nuiiiidiain sita,
slelia occidenlali dicla : sila esl autem intcr Af^-icani a seplcntrione iiiari Siouio juncla, cl a nicritlic usque
ct Galliam,a septentrione Pyren;cis montibus clausa, ad GcUiloruin regionem porrecla , cujus proxima
a reliquis parlibns undiqnc niari conclusa , salubri- qux'(iiie IVugirera suiit, uilcriora autem bcsliis el
talc cojli ••cqualis, omnium fructuum genoribus fe- serpcntibus plcna , alque oiiagris magnis in deserlo
cundo, gcmmarura raetallorumque copiis 'dilissima. vagaiilibus. Getulia aulem Africa; pars Mcditerra-
Interfluunt eam flumina magna, Boelis, Miniiis, Iberus nca csl. JNumidia ab iiicolis passim vaganlibus sic
Carthaginensem, Lusitaniam, Gallcciam, Baelicam,et Uir. Incipit autem a flumine Ampsaga , in Zcugi-
irans freta in regione Africx Tingitaniam. Diiae sunt tanuii) iiinilem desinil, habens abortu Syrtes niino-
Hispaniae : cilerior, qu;E in septentrionis plaga a rcs, a septenlriorie niare, quod intendil Sardiniam^
ryrenaco usque ad Carihaginem porrigitur; ulterior, ab occasu Mauritaniain Silifensera, a meridie JEihio-
«|uae in meridiem a Celtiberis usque ad Gaditanum puni gentes : regio campis praepinguis, ubi autem
iVelum extenditur : citcrior et uUerior dicta, quasi B silveslris esl, feras educat; ubi jugis ardua, equos
citra et uUra; sed circa, quasi ciira terras, ct ultra, el onagros procre.",l. Exiinio etiam marmore piiedi-
vel quod ultima, vel quod non sit post hanc ulla-, hoc tatur, quod Nunudicum dicitur. Habet aulera urbes
est alia terra. Haec de Europa». regionlbus dicta suffi- prajcipuas.Hipponem rcgium etRusicadam. Maurita-
ciant, nunc de partibus Africae brcviter dicamus. Li- nia vocala a colore populorum
Gracci enim nigrum ;
liya cst dicta, quod inde Libs flal, hoc est Africus t mauron vocant. Sicul enim Gallia a candore populi,
alii aiunl Epaphum Jovis filiura, qui Mcmphim iu ita Mauritania a nigro noincn sorlita csl. Cujus priina
jCgypto condidit, ex Cassiopa uxore procreassc filiam provincia Mauritania Silifensis est, qux Siliii iia-
Libyam, quae postea in Africa regnum possedit, cujus bet oppiduin, a quo et vocabulum Iraxisse legio per-
ex nominc terra esi illa Libya appcllaia ; Africam au- hibeiur. Mauritauia vero Csesariensis colonia, Ciesa-
icinnominatam quidani inde existiraant, quasi apri- ria civitas fuit, ei nomen provinciae ex ea dictura.
cam, quod sit aperta coelo vel soli, elsinc borrore fri- Utraeque igitur provinciae sibi conjunct* ab oricnte
goris: aliidicuni AlVicara appellari abuno ex posteris Nuraidiara habent, a septcntrione mare Magnum, ab
Abialiai de Cethura , qui vocatus est Afer, de quo occasn ilumen Malvain, a meridie moutem Asirixiin,
supra meminimus. Iiicipit autem a finibus iCgypli, qui discernit inter fecundam terram elarenas jacen-
pergens juxta raeridicm per ^.thiopiam usque ad ^ tes usque ad Oceanum. Mauritania Tingitana, a Tin-
Atlanteni moniem, a septcntrionali vero parte Me- gi raetropoli hujus provinciae civitale vocau esl.
«lilcrianco mari coiijuncla clauditur , et Gadilano Hycc ultima Africac exsurgit a raontibus septem
iVcto (iiiiiur, haijciis provincias Libyam Cyrenensem, habcns ab oiiente fluraen Malvam,a scptentrione
Peniapolim, Tiipolim, Byzanciuin, Carthaginem, Nu- frelum Gadiianum, ab occiduo oceanum Atlanticum
inidiam, Maurilaniam Sitifensem, Mauritaniam Tin- a mcridie Gaulalum genles usque ad oceanum Ho-
gitanam, el circa solis ardorem .^thiopiam, Libya spcrium percrrantes, regio gignens ferocissiraos dra-
Cyrenensis in parte Africit priraa est a Cyrene urbe cones eisirutbiones, olim eliam et elepbantibusplena
inelropoli, quae est in ejus iinibus nuncupata. Huic ab fuit, quos sola nunc India parturit. Garamantis re-
orienle Jigyptus cst, ab occasu Syries inajores et gionis caput Garaman oppidum luit. Esl aulem inter
Troglodytae, a sepicnlrione marc Libycum, a meridie Cyrenensem el yEihiopiam, ubi est fons, qui Qt calore
i^Ethiopia et barbaroruni variac natiorics ct solitudincs dici frigcscil, et calei frigore noctis. ^thiopia dicla
iiiaccessibiles, quae eliam basiliscos serpentes creant. a coloie populorura ,
quos solis vicinitas torret. De-
Pcntapolis Graeca lingua a quinque urbibus niincu' nique viin sideris prodit color hominum. Est enim
pata, id cst Cyrtnc, Bercnice de Ceulria, Apollonia, ibi jugis «stus. Nara quidquid ejus est, sub meri-
Cyreneftsi adjuncta et in ejus finibus deputata. Tri- deserta, cujus situs ab occiduo .\ltaniis montis aJ
|K)litanani quoquc provinciam Graeci lingua sua si- orientem usque ia ^Egypii fincsporiigitur.A meridie
gnant dc nuinero trium magnarum urbium, Oea, Sa- Oceano, a septentrione Nilo flurainc claudilur, pluri-
brate, Leptis magna;. Haec habet ab oriente Syrtes mas habens gentes divcrso vultu el monstruosa spe-
inajorcs el Troglodytas, a septentrione raare Adrla- cie horribiles, ferarum quoque et serpentium refcrta
ticuro, ab occasu Byzantium, a meridie Getulos clGa- est multitudine. lllicquippe rhinoceros bestiaetcamc-
ramantes usque ad oceanum .^thiopicum pcrlenden- lopardus, basiliscus, dracones ingentes , ex quorum
tes. Bysacena regio ex duobusnobilissimisoppidis no- cerebro gcmmae exlrahuntur; hyacinthus quoque et
men sortita est, cx quibus uiium Adrumcius vocatur. chrysopiasusibi reperiunlur, cinnamomum illiccolli-
Hxc sub Tripoli est patens passuum ducenta millia vcl gitur. Duaj sunt autcm ./Ethiopi3e,una circa oriumso-
ampiius, fecunda oleis, et glebis ita pracpinguis, ut lis, alteracirca occasuminMauritania. Extralivsau-
jccta ibi seniina incrcinenio pciie ceiiie&imo fiugis lem parlcs orbis quarU pars trans Oceaiium inicnor
y.T» m. I Mvi:us4) i.timi wii. - i ir \ii ^'4
iii iiirriilir, qiiTJ '.«'lift jtTiUite iiii-OpMiilj iiolii>> r»i, in .\ p>-riunuir iikti n<<ii rre>Umus \n hr« nfrrr^ »r<«^
nijtift liiiilnis AiiliixM|j> rjliiiloM; iiilijlMUre (iinjun- i».iriiiiii • <w •-arnni (••innu rrprrirr pMV. AtUi^-a
lur. IVoiinin aiil>'in irisitanii' .Mjuniinia r^l, lU-inilr qu3rum<laiii •'ariini hi> cijtmAoftM* •mffiilain an»
Nnniiilia, iinti- (.urtli3Ktii(*iii»is , posi t|iiaiii Gi uili;iiii jorum IraiiitKMtein |Mi:trre tftn ptfei, ^SM
arripiiiuj», poUrj .^'aliiopiain, intli' Iim j cinsi.i solis Irclon ,(rj|imi tti, \i qui«l in<lr in hot
ardoribus. SciiMnluni sjn«; qtii>d ()ii:i-ilain pnivincii- blni rrp<-rirril liM Uliim, riiin in<lr lijU-4l mairris
primuiii il«- iM)niinr aui loris appi-llaUi^ rranl, poslca a«l kpiriialrni inU*liifr>'nlijm eamni
a pri>>ini la ft-nu nororii rxi rjcliini. N.nn jii lulo Iransfrrrnili. ki alniilii ri opftorUjnnm viuna
lUlia, i-t riirsus ali ll.ili.i llaliis, H sic uliiniir ipv) Clno msuia arilr Ililh^nijro, quam lam alN|«i
noniinr gi-ntin. «{iionxxhi fnii ipiiiin iioiiien au« torin, app<'llasiTuol. («iinlus iiisuLa n>olra AsiMI : IMC
undc (li-rivjUini rs( noinrn proMoi ij*. Ki (|uo actiilil, int«-qifclalur tnrulii «jeeumt. Mmlif irmiia nwln
tx uno honiiiu- nuininarr civiLatfin ri ri^ioiirm cl .\biaiii a srptiiin) iiiilliino. ILrr intrrprrlatur 4« im-
prnlriii. ProMiiti.i' auloin r\ raiisj vor.-ilniluni at « c- firmilaU. stw mattdittum huint.ilalit. S^njolhraoa n4
p«-ninl. 1'nnripJltis iiamqur R'Miliiim <|iiia .1 I rcgrs inMila in Palhmo Mnn. Ilrilannia <>r"jni inuila iii-
alios p.Ttiiirli.int, ciim 111 jiis hiiiiiii il<iinjni vinrrodo trrluso iii.iri a lou» orbr ilmvi. a voralwlo im» f«-n-
rrtlriirninl, procul posilas rcgiom* pnivinrus ap- H i,s coi^noniinnl.-) II rr ai|vcr%a Callianim partr ».1
lirllavrnml. FVtlru .iiilrm vocata, qiioil < ommiini-» pmsp«M liini iiis|iaiiix sita n^l. rirrnilut rjiH quadr^-
sil ontnitim, qui in ta iiali •miil. Trrrn ntilrm signi- (;;•>« orln-^ .s<*pr:ij^i!il3 qiiinqu<- millia. Mulla i-t ma-
(i( al ml prxilivimiis) rlrnirnltim , liTra.s vrro singu- gna nninina in ra. foiilrs < nlnli, iiirtjll mim iarfa
las p.irli-b, iil .\fnrj, lljli.n, ra«lrin rl loca. Nam ItK-a rl vari.i ropia, ;;.ig.ili-o l.ipi» iln pliininiis, «i niargj-
cl UTr;r spalia in otU\ lcrrnnim mullas in .sr ronli- ril.i;. Tlianatos insnla Orr.iiii rrrioGallix * itritannia
miil provintiah -
sicul roriMirr l«»nis csl pjrs iina srpir.iti. rriimrniariis rampis rt plrl»a nhrrnma.
inulla 111 !><-• «onlinrns mctn! ra, sicui rl domtis mulu Dicla aiiU-iuThinalos a mortr «rrprnlnm, qiKn iliini
in s<; lialn-ns (•iibicula, sic Irrrx ct l(M a dii iiiiliir spa- ipsa nrsrial , :«sporljt.') indr trrrj qiiinpir prnimni
lia,(|uoriimi)jrtcsMiiilprovincu' ; siciil in.VsiJ. IMiiv- vccla sil, anpnr* illiro piTimil Thvtr lilim.a in»ijla
gia, iii Kuropj. Gjllin, illietij , in iliHp.inia , H.itii:.'!. 0«-rnni inlrr srpirntnon.ilrm rl ori i.!i nUil^ni pbp.iin
Nani AsiJ lo<us rst,provincia Asi-X'1'hiygia : Troja ic- ulirj Hril:)nnijin. » solr nomrn h.vlirn*. qoia in ra
giolMirvgij', lliumcivitas Troja'. lu-m rrj;ionr* parlrs aK,iirum s«iUlilii:m sol facii . nl quiilam di'uni, rt
MJiilproviiicijruiii,qujs viil^;i|sconvi-nliis viM ii, SK iit ntillin ullr.i ram liirs t^st, nndr ct pi^nim rt rr«i»-
in IMiryKiJ 1 rojj, su iit in (.•jliicia,(.jnlabrij, Asluria. rrrltim c<.l rjiis niarr. Orcadr» in>ula* (>«rjni ullra
trrritonjbuiit , lorriloriumaulrra vfMaluiii.qujsi Iju- stinl, In-^lcrini mliiiilnr. Scotu. rjilrni rl llM-rma,
ritoritim triUim bobusrl arjlro. Aiiliq«ii rnim suUodii- proxiiiij Hril.-vimi]' insulj, Hfialiu ton-aruin angnsiior.
« lo cl |»o;»icssionuu» cl lirriloriorum liiiiiU*s ilcsnjna- ^.,| situ fcciiiiilior. Il.ii jI» Afnro m Dorcam por-
bjiil. riKilnr ('nj'.is parU-s prinrrs Ibrriam , N C-anl»-
liiMita! dicUr, quod in salo sint, id m, in mari 3p|M-lljta. Illir null.) aii{;uit, »vi« raia, a|N« nnll.».
|iOstlJ' ,
qii.r in |itiirimis Umis s.icr.i- S«ii^>tur.i- .nil adi>o ul 3<lv<«Ui4 inir |nilvi-r»-s srn lapilli>« si qni*
Lrcl«*sias (lirisii M;.'iii(iijiii, .'itit s|M'cijlili-r <|uoslilK.-t ;,i,|,i spars«Tii micr jlxjru. rxamina faro» i'r»r-
«aiiclos virirt, <|ui luiidiinltu ntitlilun |M-r>»rcutJ«v rjnl. (•Jiirs insiilj in linr H.rlira-prnvinrijr Mia, qiLT
iiuiii . s.' I iiiiii d«'slniuiilut , i|iii.« a iK-o prolrguntur (linmil Knrnpain ab Afrira, in qna lli-rruli» ruhimwj"
Nam in psalU'rio scriplnm cst liomiiini rrynaiK, visiinUir. ri un.!r Tv rrhriii mans (aunb«i» Ofraiii
eiiuUel irrra, lirlenlur iinuUr muU,v [Tkiil. vi vi). jv^,g,, inunillitiir. I sl aulrm i i-nlil.«» Irni*
Hrgiijiitr iiaqiii- Domiiio |M-r loUnu niundiim di»- c-nium vi){ui(i pjs.sibu» ilivikj. ,
.^.. Ivni, aUnbfv»
jMisiLc Ijli-nUii l.iclrMJ' quj- niirito in-.ulis com pinfccli nuri. <M<up»iilrs. in linnua »«a (»a«hr, i4
paraulur, qiiia iiiuikIi (IucuIkjs ambiLi: circuiula- |^(_ sr|Miii nominjvrnint, pnv eo qooj rirraawrfU
Irjjittiiiii p«.'nM:cutioiiuiii iiuint;ntsiljU' luinluiitiir : kil man navilur in r» arbor %iniibt palmr. rtiju»
•ed hjcui isLi' s.i vKiiubus niiciiliiis nCMiunt Ij- li. ^•tiinmis infrilom viiriim irmunMini (*••»*• re4-
ita nrc laiiclj' K««lrsi.c |M-Miiil>Jtioiiibu» advcrsj ,||i KoituiuU msul.r vikjImiUv tno ftifmiAonl ••-
noniiii pnili.inUir immuncs . <|niii |Milins illii% »nis nu fi'rrr bonv ,
quasi frims rl brjir frucluM*
raulibiis Irant^onl, iim ui i-"" uiidosis cnlniinibiis nl>« rt ur N*i3|»tr rium nalura pnrijrtiarvim
jiioptrr hariluis |irjvil.ili », i|iii riroiiiuis suis vr^tiunliir. al hi rl.arum virroi HK»»« et ol«i •%•
t.ccli-siariiiii iioinrn im|M)ntinl llrm iiisnh, pl.-l.s r^l. I inlr jtmliiiumrrTivr rt «jmiUri»» ftr»4»«p«^-
Juila-a, ul tii KnTliicli- /ni homiHii. lixjH^rr nJ lanim pmpu r »oli fr«onditalfro ra».lmi e««< ^rxl»-
A«^i(«j<tfrf< iHtuliT (fuf*. xttu). Sunt quidcni plii stim piilavrrunl Sitr »unt aulrm in (W»»r» rtwtra
nmx insiiLr propni» nominibo» viKalr, sr«l |>au«is Iwain MaiinlaniT. orrnhio prrjvimjr, ri i»lrr w in-
Vw I» m S« ripUin» «lacris rortini n<Miiin.-v jm>sii.» rv- l«-rjn lo nian diwrrtx (.of|a«W. mvulr (V»»»«. «*U-
;t
iiiroliiormit Goij^onos, reminon alitiim pevnicilair, (juiliis Grx-cij; (ncnml, qiias Hido C>c,l;ul.»s an.»iinanl
aspcro corporc, et cx liis insnhx^ cognonii- dictas, qiiod sjiaiiis lon^ioriljus a DpIo projecl.c in
liirsiiio ot
natK. Dislant aulcm .1 conlinonli terra bidui navij,'.'»- orhcm, tanuMi circa DcUim sitae iint : nam ojUcui
liouc. nospcddum insuUo vocalsc a civilale llcspe- cyclon Grrcoi loquuiiiui. (j\n(\a(r) vero ron quod iu
riile, qnoc fuil in (inc Mauriianiae. Sunt uUra Gorjja- orbcm cligcsl:»', s.nI proplor svopiilos, ijiii circu eam-
Jis sil;r sub Atlanlicum littus in intiuiis maris si- deni sun», di«.ta3 putanf Cycladas, H;c iii Helios-
nibus, iii quarum liorlis fingunt fabuhe dncoiioui pontom inter yEgoenm el Mal«um mare constitui.u
))ervigiiein aurca mala scrvaniem : lerlur enim esse ciicumdaiilur ctir.n peUgo Myrlo. Sunt anlcm oin-
mare aestuarium , adeo undosis lateribus lopiuo- iies nuinero r>7, tcnouies .-» scplonJrioite in mciidlcni
sum, ut viscnlibus procul bpsus anguis imitctur. miilia quingcnia, ab oricnic in oocasum inilli.i diicenlu.
Chrvsc et Argyre insuljc iii ludico oceano sitsc, .'»ileo Metropoiis caruni Rit;vdu;s Dclos iiisula in mt?dio
fec,ujid;\i copia melalloriim, iit plcrique eas auream Cyc!;idnni sila, ct dicla Delus IVilur, quod poru di-
el vocabiila suitita; suiit. Taprobana insula Indix* miillis mensibus contuiua nox inunibrasset , ante
subjacens ad Eurum, ex q«a oceanus Indicus incipit :
j^ omnes lerras radiis solis illuniinala e^t, soriitaqiie
palcns iii longitudine oclingcnli» septuaginta quin- ex 00 nomen, quod piima manifesiala fujssel visibu.s.
quc millibus passuum, in latitudine sexcenlis vigiiUi Nam (klon Gra:cc maiiifesiunn Dicilur emm ei Ortvgia
quiiique inillibus stadiorum. Scinitilur amne inler- eo quod primum ibi visae sunt coluniices aves, quas
fluo iota margaritis repicta ct gemmis. Pars ejiis Grxci oriygas vocant. In har insula Lalona cnixa csl
liesiiis el elepbautis replela esl» parletn vcro homi- ApoUincm ct Dianam. Delos auteno ct civit-us dicilur
iics tencnU In hae insiila dicunt in uiio anno duas ct iiisula. Rhodos insula Cyrbdum prima ab oricnte,
essc aestates ei duas hiemes, et bis floribus vernar«% in qua rosa: capiluiuin dicifnr esse invenium duni
Tylos iiisula Indiic fercns omni tcmporc folia. Hiic ibi civitas condereiur ; et quo urbs cl insuia Rliodos
iisqtie Occani insul^. Item insuix, q\m ab Helles- cst appcilata. In hacurbc solis Colossus fuiix'reus,
ponto usqne ad Gadcs in mari Nagno sunt coiisti- sepluaginlH cubitorum alntudine : fiioruiil cl alii
lulx'. Cypnis insiila a civilatc Cypro, qux' in ca esl, centum numero in eadem insuh colossi minores.
lioracii accepit : ipsa cst Papbus 'v< ncri coiisecrata Tencilos insiila, una oe Cyr ladihus, ad scpFcninoncm
in Carpalbio mari, vicina Auslro, rainosa quondam sita , in qna oJim civilas a Tone qiiod:'.m condila
diviliis, el maxime ieris : ibi cuira prima hujus mc- osl, inidi; cl nomcn urbis i!ii«'>; vel pjlius insula; full.
talliinvcnliocl utiliiasfuit. Rccautem iiilcrpretatur C Nam Tenes iste ijifaniatus, quod cuin noverca su.i
trhtis aut rH«?ror. Crcta Gracciae insula pars csl ver- concubuisset, ct fuijicns in banc insul.im, v.icu.im
f,'ciis in Pcloponnosum. Huic primum a lompcrie cadi cultoribus obiiriuit, uiide el Tenedos dicla esl. Sio
Macaionesnm appellata csl : dcinde Creta dicta a Cicero : Teneitl ipsuvt cujus (£ nomine Teiiedoa ?;o-
Cretc quodam iiidigena, quem aiunt unum Curetiun minatur. Carpalhos insula, una ex Cyc!.idiltus, a nie
fuisse, a quibus Jupiter il)i abscouditus est ct eiiu- ridie posita in iEgyplum, a tiua C.tip.ithiurn mavo
Iritus. Esl aulem insula Graiciai intcr orlum et oo- appellatum esl, vocala est propter cclcreir. frucluum
casum longissimo Ifactii porrecla , a soptentrioiic maturitalem. Esi enim inter Asypiuia ci Rhodum.
Gnccia! xstibus, ab auslro yEgyptiis undis pci fiisa : Ex bac insuia dirurlur et carpaihijp naves magiiae ct
fiiit aniem quondam ccnlum urbibus noliil..s, uiidc spaiiosx'. Cyihorca iiiSMia.una ex Cydadibus, a parle
ci Hccatompolis dicta est. Prima etiain ron.is ot ooeidua siia, cnjus Porphyris anlea nomen luit. Cylhc-
sagitlis claruil : prima litleris jura finxil : equoslres rea ampii» voi:ata, quoii ibi Venns silorta. Icaria in-
lurraas prima docuit : studium musioum ab idails sula, ur.a dc Cyiladibus. quse fcario inari iiomeu
daclylis in ca ca-ptum : capris copiosa, ccrvis c;el dcdit. H:ec inlcr bAinun» et Myconium procurrenti-
Iiipos ct vulpes, aiiaquc ferarum noxia niisquain gi- bus saxis iuhospitalis o<it cl nullis sinibus portuosa.
gnit:serpcns!iullus ibi, nulla noclua,clsi inveiiiilur, *^
Diciiur anlocn learum Ciflensem ibi naufragio inte-
slaiiin emorilur. Larga cst vitibus cl arboribus. Dic- rissc, ci de cxilu hominis iinposiium nonicn loco.
lamnus bcrba in Creta nascitur, et jlimus, qucc ad Naxos iiisula, 'an(e Dionysias dicla , qu.^si Dionaxos,
morsa diurnam famem proliibel, plialan^os aut^in (|uod ferlililule vitium viricat c\Tioras : est autem a
vcncnalos gignil, el lapidcm, qui ida^us daclylus dici- Dolo decrm et ocl''i nt''li.i passuiim separata, cx qua
tur. Hujus auteni vocabulura csl inler Syrura ct He- oiim Jupitt^r fortur sdversiJ."^ Titanas fuisse profe-
brajum. AbyJos insula in Eiicopa super Heliespontum oius. Mclos irjsula cj» numero Cycladum, una om-
posita, angiisto el periciiloso raari separata , ( nium insularum rolundissima. '.indc ct iiunoupala.
AbyJos Gra;ce dicla, quod sil inlroiiiis Hellesponti liisloria dicit ex Jdsonc iiatim' fuisse Philonielum,
tuaris, in quo Xerxes pontem ex navibus feclt, cl in
ctPlulum ox Phiiomelc Pitreantom goniuim, qiii de
Gr;£ciam iransiii. Coos insuia acl[jacens provinoix' suo nominc Paroq insulam el oppidiim appeliavil
Atlicae, qua Hippocrales medious natus esl, qu.-c
in
Prius aulo/n Minoia. deiudc Paron dlcia, de qua
(iii Varro testis esl)
arle lanificii prima in onia- Virgiliiis : ^hveamtiu'' Paron, gignit cnSm marmor
inculo feminarum iiiclaniit, ILvc autcn) inierprcia-
caiididissimum, quod Parium dicunt : niitlil e'. sar-
iV r»K 1 NJVfRSO ||l»fU \\!l IIH V'l 55»
(lani lifiiito.n, manr.ai!Lii<> '(;.ijriii pr.f^l.tnliiircni, \ :i n.i«t|rin(iiKj»(trj-<-onim l«lin.n apfM^ll^u r^i utrv
cA iiit) r (ri-fnmai viliiMnniin. r.lii<i» inttilu S) rn iinKn;ii jialH in lonfrilifliiM- iiiiIIm irtiUim (\a»tinfp'- L».
a|>(M-lljUir. ro qiiinl inanUf (;i((nit. Hyri niim inWi- liUiiiinc quiiin/inla iii <-» n^»« <» rtMii- >r
<-rin (.liKis M>< unl. Sanios iniiila r-fci in mnri .4'.g<-<). ii<-i|ii<* lii|i«i«, kcti «oiilufa lanlum aniai^tl eii-*nafM
ubi ii.ita i'sl Jnnii, <^i ijua riiil Sili>ll.i Sa:iiia,<-1 Hy- boniniiliu» p< rnN:ir>«tim . «rn<>nuni qu«jquc iL« nufi
lLji4;uiJs Sainiu.i, a t|ijo fUiiUtiphia' iii>mj«*ij in\«!n- •'.•i*'«.ui.r. .>!Mh<ii>.i j.« r • ,
,
, ..^ ri puC-
luifi lii ii;!!- iii^niu rfpirLi pnus liriilij \ jvi iiaiiuii- ••i'> ii»«*»*orr.j,3(v.ifcir() ,41. ,. ,,, i^
tur, nrnli- i-l \asa Sjinia »\,\tCk\dU tuol. Si<-iiiJ a Si- e^Mltrabii. rl qua«i ri<lrii: , h^bti
rjiio re;;i; Sicdnia roKnoiiiinjl:< i^l : iViiKl^! 11 Sn nlo Sardinia < aiitiu* inrirnii« inr irljin prxl^nu •>, fuh-
lUjii fraire. St<-ilia. \'nn, aulom Tnn.irn.iiii dirtam tu* crcii::lom, »i , tarraiocuio J.4I11, iirulo» •njnM
Iiroj)l/-r tna .irra , iij r«»l. pronuidtrria . fVioruni, •^J""» li-lin^-riii». OjrsiCjT iiiftuU* e&>ir>liuin mritijr 14-
i' iriiyniini i'l l.ilvdaMiifi. 1 1 Jiiafti.i 1 fi»lil Cr*« uiii <!>!. firrs iir«liTi;til, ap|« lljnlf > < ^iii c\ ftcmu»'* <!•(•«.
OurMl l.3linr tri<|ijrirj. ijii;i»i in irr* quatlra» <Ji»i<»a. ^^"1 <|uaxJain C<ir»j iMnunr. I..mir ux.lirr oim
Hic ali haiia r\lffii<» fr<-i<. liivrrtJi , Alnriim iiun Uuruin n ;reg»:, qu<!m l-njpr Iiiuk» rraelkai irMu-
pKrsptrbns, IrrriH frti-'ifrn, jnro tSonituns. f^Trr- i»«»iai.' viiiuini jt<|ii<- pcr tnt.-r*3lla rorpurr au^to
niA lamni «l (isiul" pvnrtr.nl.ili», \<nlisqiip rl .sul- R reni< .nf »MJer<!i, cnpii-o* «u irr iMOfMU uhi pa-
furr p!<!iia. nnAv i-t ili AAux inoniis inr<'nijia. in ^"''^- l-«uriini a tai Ufis dijrrr<Jienl«i Mi^ur a.l iii»u.
rujus fi.lo S< ylla f<n < l tihjryMi* qnilius navipia Lam navijfn. p.T»eruia e»l. (^ijm rffrf^i inuLr
aul jL»i>rL«n(ur aul (i)lliJiinUjr. 1 iiil «iilrm qnon- lirUliUilruj <OKao«c<:nla8 Li|(ureii ralil.m i|>< prT)l.-rti
dam pjlria rvcioputi. rl poslra mKrii lyrjnnoruni, **"'^. "uwjut: liouuno mulirns aurtona ri Hiu 1» ap-
frii^iiin frrtilih, ai piiinnm trrri'^^ Diiinlbns romniissis pcllavrnint. ll.v» atit.>in in!>uh l.t-jrrr (^>mr (Jtriijr
affuliiibui jr;i(io pp.siissa. Prin<M|»m iubiuin Sym a lyrno, llercuiis li.io, liaLnlau. Dr qu.. \i!f,Uu*:
rusj : lial>rl fontom Airllitr jut rt .\lpli3Mini nnviuni, Cymta iax4>t. Itividittir auu^in a .Sardima vitrini»
n>a|riini-uni ((«'iKTalornii ii|ijonini : in ra in^iila pri- niilliiim freio, ctncia l.i|[usiict rquons *iiiu ad pnv
miiiii cai invi-nia toiittiiiia. A< IijIoii l.ipiilrin ipna bpr< luiii lulix. iM aMii-m mulio. prnni<intiiii\ in
primum <!t A^lulr tliiniiii<> <li'<iii parlurii il iii.iri- gulo.i, pijjiM-iis <>i laiis^im.i pi.lmli . ct hpi.l««ni ,
ejuf' roraiiuin ^i^miiI (.t talcs .\).'ii^;i'iiUnoN in \tw. i]ucin '!alhiK)iii<*ii (jn>«-i \o..'ani. KiK>Mi» in«"' - '! -'»3.
iinluliil<!« , irrptLaiiles tii aijott». Diijiiia .iinbKu/. «'jus nue, dirla qiM»d a Zanio iiun pr.Kul sii , •> ,».
ciauililur btjdioruin trilias ntiiljbns Sailiisuus auu>ni 106. Nam s«>puiaHinta staiiiit ab ra rtistjt. rujus irr
ajcK Italia- coi.juucLaiii fuuM Siciiiam, «<9il miHiiani nm s<'rpenus fugitint. Ilinrrcontrjria r^i («ilofraru.
k|iii(itiiii iiii|.rlii itian.H divjhom, et (>rr an^nvtiani ^' qiu: firta <><! jnffuiliti<.. Ittlrar<'<> insnLi i|i,|oii>.vdu3'
lu^usuin. I a|i»uh iiiujla UJdiiv defciti a Sjfilia rc- -unt . ApIimM:«d4'«rt(]vfnnjiti.\ Miujor « ( niiiiur. l n<lr
iiiola, jnrcnt rt plaiiior LikIc rl nuiKupaia. dr qiia <*! ''ah vuIkui. Maj<iricani <>( UirxirKaiii ouncupavii Li
Virgiliuh: 1 uptumqtu )ar ntrm , . A.olij', tniuta' SiciiiT, l>i-. priauaiiiisuits invrnt^ kunt funiLr.iiutbiislapK^o
upiM!llai;e ai) .'t.olo. ipiMiU' tiiio. qurm p>>ri4; linir- riinitutitur. I iiilr rl Italrjre* dn-ur ; U>ii<'ia rn
ruiil r.iff.m fiii»>..' v.-iil.)rijlD : mmI 'ul Varrodinli n- (ira-ci: rit)tlt.*rr di< jlui I jmI.> Iulli>«(a. qnjti .nrvo,
rtor luii istaruni iiituljrutii -
r( i|iiia i>i <-jniin nrbu ^( iuudjbulL<m. Vngiliua : U.i*itnt T<r^Tt ^w^dr
Vu ri fiiUiroK ab
(liiiio pra;<iic<-tiai flauis vi nUiriitn.
CKVVX M
imprriti» visos <'.st \cntiih i.ua p<iirKtal<' rrdouisae, bt pTomoHlofii».
A.<>\i4f iiibulj' ri Vuli iiix vo<-anlur. qiiod rl ipsx. ('.<)minun'' r»t ins-iii>», u( pronunrant inile rt loca
strui yf.lna. ard.'jnt. Suiit jul' ni n<-\i>nt liiili.>nU--. <'3rum nrotnoittona iltiuntur. ^ • dr Sar-
pr'.(>riu nimiinj. 'pnru'n piiiiijin I ip.tnis qui.i^ni diitu 1 li. iiri.-i.(. in r;K!«tn <>(. ... .^.M<r ,tr«.n)i-
Lipan^m vim avit. i|iii caro aiiU- .fr.oluni mil jIutj nc-t. • Sif^anjm proumnKnuni Vsi.r. ul 1 llrli.-«i*»r(u»
llirra vo4'iilur .
qtKxl su Loiiil Uk cminrutisKinii» -
.-ip^Ttius dilaudir. Ilirinm aulrm Si|rrtini (>.-op'rr
reliquK vrro, tii I •(, Sironi.<;vit' liidruir. F.ricuva. Ilr lirnitliH larttfntilalvni -
quta pmitil>tla<t hmp.Ua j
plijrslij^, i'li.riiiiti6a. K\onimi>4 Kri< <>.lrit. l'lt4'itii-o- I :• ' ' 1 -v.
acs.i|ua i|iii.niatii noi ir >iilt'nt. /loli.v v|\r V 1111.11113' ei ..... ....:.. ,-.... ...,»-
dtrunlnr rt liisqiuTiinni jh inilio tiiMi liirrunl. |Misi.'j lur iii^r. Maictim. p<-timo<ii<inuni t. -i n,-
tii ntait rda4* i»'4|u<< jd ti'inc pri-iuauptil Kl<r.-tiai|.-s irat in marr. r| j^\ uiillia qMin<|uacmiJ pr\>i«adiljr.
inKubr MaHhiliritHiiiin nrt!)trinta iiiillittni iipatiu a nm- ulii tinda lU »j**a eu. ul (hTvqui navifjuli-j v»«i«»-
linriiii in troiil<- NarlHitn-n-is pr<>\tM-i.r , (|ua lUio- U't 11'.^ .uitrin prmnootnnnai a llai(X> rrf« Vr^r .«^
<l:;ntit llit\ii;<< tii '11 «r<' <'\ii IHcI.t aiilrm C.ri-^t- St'i« nin •
.inrii i< .-. .vi iVl.iriiim rtr,Mr>.u.i..i iMr> -.,-»,ij.^
lli'rctili- |.r<vr<'ai)ts intni in:t|fitj mullitiidnir a l.ilivj jrxl>rnia'i»rr Hi.nnil>ali< dlir «rfwli.t FjcI \r.uii> ^r»
pri-rrrl(i% Surdinuni ip.ivil, i>i ri mio vocabuli. motiioriuiii si«-iltjr an«ttMm «f^rruo^. ah *cr\« ri
liis.H.r ii<>ni<-n ii<-<tit ll.it- tn Afriro nia(i ijcir \rsu «ilti '<>•
•
'
« <*^ l^n^ta ri •
y.i h'tiit iiii tn t.rtcnirni qiiaiti iKi nlriU' 111 l.ilnir prt>- K>i . i.ir. 1 r...i .>. i..<
t" plrtitnniirni virdml i'\ qno !»nir rommrr. tnni mmi* riviuir.qu.rit>i''^l -vila H«»r"»rt. ;-
,
cx quilius nolandi sunt, qui opinionc gaciclns cit hicis ad tenebras , nec uUa est convenli.}
sis vocali sunl,
B Christi ad Delial (// Cor. vi). Catachryseia, id est, ad
inaxime celebrantur. Mons Caucasiis al) India ustiuc
ac linguarum aura. Sunt autcm montes auri fertilcs in deserto pro-
ad Tauriim porrectus pro geniium
quoquo versiim vadit, diversis nominibus ciil ex martsionibus a Coreb,juxta quos Moyscs Deu-
varieiale,
(cronomiiim sciipsisse perhibctur, scd meiallo acris
nuncupalur. Lbi aulem ad orienlcrn in cxcclsiorcm
consurgit suldimilatem, pro nivium candore Cauca-
fano, quod nostro temporc corruit, moiites venariiiu
Ungua caucasum signi- aiiri plcnos csse vicinos a;stimani. Ciioreb moiis l)ei
susiuincvipatur. Nainorienlali
candidum id csl nivibus densissimis candican- in regione Madian juxla montem Sina super Arabiam
ficai ,
calur ct C jucasus. Araral mons Armcniap , iis qiso vocetur. Interprelatur autem Ciioreb calvus, vcl sic-
arcaiii bislorici post diluvium sedisse leslanliir. Lndc ciias, vel soliludo, vel Sinai tentalio , vel rubrum ct
cl iisque bodie ibidein lignorum vesligia cjus vidcn- amphora inea : ubi Moyses legem accopit, ei meusu-
lur.Araral interprelatur desceudens a fpectila. Mons ram vivendi ex Domini mandalo rudi populo scri-
Moabitarum, in quem adducit Balac fiiius Sopbor Ba- psit : sed (cntatio pcrfidorum ibi non defiiit, nec
laam divinum ad malcdicendum Israel {Num. xxii), ^ sanguinis effusio penilus cessavit. Galaad mons ad
super verticem qui propter vebemens pvocvuplum quem scptiino die profectionis ecbarls Jacob profu-
cul ab Arnonc Fogor ctBelbfogor mons Moabilarum collibus Libani copulatus, cxlondiiurque pcr deser-
ad quem Balaac rcx adducit Balar.m ariolum in su- tum usque ad eum locum trans Jordanem habitavil
:
cho super Jordanem in supcrciiio Fasga, oslendilur- n«onlc et civiias iii eo condita soriita vocabulum es
que asccndentibus de Libia(!e in Herbum antiquo qnam copit de Amorraorum manu Galaad filius Ma
bodieque vocabulo juxta montem Fogor nomen pri- chir, filii Manassc. Galaad autem, qui interprctaiu
siimun reiineniein, a quo circa cum regio usque ocervus teslimonii ei transmigratio tesn'monii,significa
iransilu, quod slgnificare polest finem lcgis : quoniam Dcum ei homines constilulum legitur, Ibi etiam c
legis datur [lcgislalor] Moyses ibi in montc virtuluia rcconciliatio humani generis per Cbristum apiid Do
coUocalus de hac vita transiit. Necenim poteraiper minum praedicatur. Galaad nions in descrlo, ubi ca
Moysen populus Israelilicus transirc Jordanem, et stra meiati sunt filii Israel. Geba! mons in terra re
inlrare in torram rcpromissionis , scd per ducatiim promissionis, ubi ad imperium Moysi altare constni
lidclcssuos introducit in terram viveniium , et glo- Garizim, altcr Gcbal dicitur. Porro Samaritani arbi
riam rcgni calcstis. Hcrmon mons Amorr.i!orum, tranturhosduos montes juxtaNeapoIim esse, sed ve
dc quo dictum est, quem PbaMiiccs vocanl Saniov, ct bemciitcr crrant. Plurimum enim inler se distanl
Amorracus appcllavit Sanir, diciturquc csse in ver- nec possunt invicem bencdicentium sive malediceii
quod etbnicis cnliui habe-
tice ejus insignc tcmpluin, tium inter sc audiri voces : quod Scriptura commt
lur, a rcgione Paneadis ct Libani. Sed et lerra ftlio- morat. Gebal interpretaiur, vorago oeius : Garizii
rmn israel trans Jordanem a solis ortu a prxrupto mons, supcr quem slelerunt iniqui ; maledicLi rcso
Amonis usipic ad moiilem Hermon cxlcndilur. Her- nabant juxta supradiclum monlem Gebal. Gaiir.ii
nion aulcni interpv?talur, anathenia , \c\ irislitia : inlorpretatur divisio sive prwcisio. Qdi sunt crgo isl
DE LM\i.H>o unru \\\\ - UU. XIU.
qiii iii«:e<iiini jiiila lein (jaritim. el qui iiur<lunl A '^'^ *^*i <{"<< CdUM
JufU inontrtii G4-I)al* llli ila«|u«*, <|ui iii h<< loco baul autrm tiii< tuui vi
iu\U iiioiitriii Garizim inrnlunl <-l<-tli ad lieiK-Jiceu- iurtt eipnmtdir n.>n hatnto ftr Mboe
tluni, eoH Ggurnlilrr indicant, r|iii iion in>-lu pa-nz, !>iip«rlia JudT<iriim corda lifflT. fmm ^m m h^
K<l r<rle*iis pronii^sioni>> amor<' suf<i*n'»i, vfniunt ad jiit mundi «letMknu dcflotNit, ia CknMi, ti m lanl,
Mluleni. Illi vero diiintlii, i)<ii jnvla ntuntnn (jt-hal sc morte muoMnnl , et q«a in «i» mmetm *n <»r.
incedunt, in quo maUdictiones prolala.- tunt, illof poralitcr moniur, ipM «b uoiui paMft rore u^
thdicjiii, qni nori »mory binifdirlionuin vd proniu- caulur.
Aioiium , sed rutururum xniipliriorum (iniorr rom- 'Hubor .:( lliTmon monles nat Kyrir pn>vineiai^
plrnl (|ii.T in !<•;;»• st ripta sunl, ii( prrvt:ni.<nl ad q^ioruin (M-tinina ingrtilia ssmmtnlMptfyuimH. Tti*-
salulrni. (hiinrs aulfni citcj arcain iiiffdunl, (|iii ali bor cniui diiitur u-tneni lum€U : ^«ed i^nililK
Ecclcsij; siiiu non r^edunl : vd iiobiliore* ctso illos adveiiluiii I><>mini Sahatori» %iftufir»l, 6t mm di>
novimiis. (|ui lioni ip«ius dr^idcrio , »>U'riu- brnedi- clum esl KiiU Immtn tfrum quod tU»mummt 0mm4m
:
,
.td orirnlcni esl JiTUNai<'ni, in quo <li>ripul<>fi erudic- li .< (bris(iaiii!> U<Miiino \<-iiirii(c mrfflit Itjywi
bal JcsuM. Mons rrgo isle signillrat cd&itudinrra vir- Tuil ul prcv^nli lumine lCfiebn^Mi^ <babulii» vuacrrc'
tututn et Kradarum ^p:ht:iliuiii qii.T dono Spiritus ,
tiir. Ikti ergofisiiltjbunt in nomim^Doaiini.tkalalibi
bun< li <listt iliKuiilur lt<It*libus. ritlfli*s dicunl .Vurt nobit, Ihymine. mom ivo^ii, t^d tt»-
NjIuii, quod h«-bi.»ir(^ diritur N il>o, moiis snper mitii iMo da gloriatn ^ /'lai. < iin i.
Jur.laiicni cunlra IIktk hiiin m kfir.i .Moal), ubi Mo>- riiivnicuui aUi.s&iniii^ , cujus mrniinrmiil
.vf» tiiurluut fkl , el u.si)uc hodic o^tcndilur iii teiio dictut j (hurc, quii iln rolligitur. Cujo» ea |Mr>,
iiiilltario urbis K^bus contra nricntalr^in pla(;ain. Na- ({ii.v cst super eiim ad urieotalrni pla|rjin mpicien».
bjn cry^ii inlfrprftatur , fn ronr/tKtoitir . fl KiKnihcat Anlilil).itiu>appcllatur.idrstr.>ntrtLibjnuia.Lil»aMt
tcriiiiiiiiiii lc^is, sicul f l mors Mi^\si,quia jyccundutn |iolfsl kigiiilKarr s.Tiirlam K. t j.-siam »acr»> bapli»-
A)M)t(i)luiii /iMt4 iryit tliuttiu eti ud jutlttiam omm inali- a pc<< ads mundalam , r( caiidorc virtulaoi «Je-
tixdfnli {^llum. t). atbaLim. fnde diriiur in psalmo : Satiabmmmr ommt»
Or iiions, in «)uo mortuufc <';>l Aaron, jiitla civila- iiqna «i/r.iiuiM et c<dn Ukami i^ma* fimmfUt [Ptml. ,
Ifin iNiratn, iibi ujmjuc ad prj:»-n(eiii ohlfiidiliir ni- ciii). I.igna siUarum pUtxs si(;niGrjnl iii|r«*nlitiai p».
l>f!» quj pcrcuisa Moy>cs ai|ii:is |h)|iiiI() dc.li(. Or pulDnim, ijiii Fcclfsij* catholico- dc dunMm» atqoe
.luu-iii iii((rprfi:Uiir ir.irnntiiu clinfrilo, quia ibi^- in.iild". njlionil.us .idvcufrunt.
. I!.t-. ii|;na in U« jrI
pruptn dubiuijonfin M<)>!.i rt Aarun iii pioducduno lioniinfs iKiqur metliticrrs , crdn aulrm Lituui «W
a«|ux- ilc ja-lra iiitcnliclum «-sl nc uitroduccrenl tlnraiil iiobil<-> ar potenlc». qiii in
«i>. humjoi> trttrre
l:lit)s liiacl III tcitaiti rrproiiiis*iuou. tantjuam (edri , riuinfrc nuMdntur. I.ilunu» cii'ii«
(•jj .
niims 111 (riliu Ki.hiaiin, incujuk w|)(< nliKinali mtf rprc (alur rnriiiiJttiio. Sjtuli aul<>iu buju« pi>ir^lj«
pl.i^j k4-j)ulius i-sl J.-Mis liliiis .\j\f . fi uvjuf hotbc qua.laiii M.Jftur c»v lr<k(i«iU4. ubi i1itiu>» UomiiM^^
jiula vitum Thamnaiu wpuUhium «jub in»ii;tic luou- ac polfiitrs riCfUi atqiie prucrri quj«i in I
ibaivj
.slratiir. niouU* nawiinuir. qni Umen ad vrran» rHifiuniMH
Sfir mon» in Ifri.i L<lnni , iii qiio li.ibilavit Eou iKiniini tnunrrf |>fr>rnrronl Sophim moo»
Kplinim
iii rfgnnK- (..lijlftij . qiij-, ,x <o qiiud Kh m pil.)»,u:. III lo«-.» Iljmjdirni. S>f>h<in vcio infcrq.irijuir «^
is-tl ti l:ispidu.s, Stii, htH oitt |»ilusi, iiunifii riini. Mvr »ri>pu/tt«. rt fcignirtrai rtibiirn pi-rfrxiKviit.
.1« t«;-
!>.(. In (|U!bu!> lottn anu- hjbilawl l.lioriftii. qucm rntk* ifv'i(ur in l(t ^iim «ir unut liiiktr >li* llamjili)
,
iiiUrff«i( (;bod«)r l.jtjuiur. Mcmititl tnoiiti» Scir e( J^l^iidii <lc monU* Kphraim. lu «lu MilKrt cooleoipi
Kjijs iii visioof Iduiiuj-. yiiiil autcm Stir, qui in- '»'»«»' viriuiuui. ut a iiullis tubjacradtMi» el ci
ifrprctatur ;>i.'()iiii \i| httpi.lut , oignihcrl , illf t|iii i^lrjnlibo% <-t>};itjlioMtat BMMb rj«t
bistonjm Jj,,,t, ,'{ K .,u i,.j,n ,, brnr inlflligil fjcilr
*^ jicc re
lur vrl unilan uia&MHm.
diKnoscfiv j)o(.s(. m
,jui:i Jj««il, siu»|»Jfi Mgmlttjl miii- Sh.n iiMtik ckl nriti» Jrruijk<fn WHlrtl ^^V
plitKalrni i-:4clr»u> ro
]:J<ini Vt |.il«i<,uk f( bispidiis ctiii»iiiiitii» »upi*rrtMinrn« civiUti. t»>lr r« Smm m-
JuJj-ot cl lijrrcliro» iu*li» vitiunini «ordi.! ii- irrpirUtur i^<,ii/iiia . »ivr tptrmimi* ri ».;fMii. »|
(los fV|inmit «anr(am h ccfa aiBi^ar mnlr p«ro rl *iiivpJH'i if>-
.
UjjI ibiiii.iii intiits ftica l.ib.iniiiii m (iiubt.» j1Io- U nltuMt tap^fMP padt vi»MM rwKriopljitir r< ip.
pbyloruni (.iIInh- inontfs ali.-ntp-iijruin in -.riui •'im •oprr omou timkmmkmt tt n^fnuira iiMfx.it
lapidf Am i(i>)m)Iiiu. Iii t|tiibu» 1 ( vi< lu r»l Krainli^. ipn Iirum.
.ipjx lljtnr (;. Il.us. Iii his «MriibuK Saul rl Junaihin, Sina iiH«ni m nrfioiM fftilia ipf kttkmm m
ob qiio ihjlfilnn ,1, OjMd l/.Mm
I
dicciis (..//«v. ilrserUi , <k* .joo in Apu*4ok> |rgili«r 5mm «mm Mi
Hri- rtii «,-, piitiiu tfHuni tuf>rr tv% Ue^ 4r«>M ^mk.,,tmtmn.lmt tU n
, r(. (// i
) 1« ftur miw tit /#««-
Ouid crgo moiiirs GcIIhm» Saiil moiiinir tlrl>qiif uinl. «tl^tM. «1 urtnt .! /ltN( •>f Uml. rt \ S«g«>Aral
q*ialriiu» in n» nec ros n.-r pliivi.i « ^ Icnl r( jI> .vuirm «vnjgftgaai JtN>arnr«ta> iAn»jir«a oWrv jau*i«
uuiiii cos viri.lKatis grrtiiinr »ciitrnl:.r wrnio wrra- lcgi« (cnrulrin, q«M pnMWliit Apa««altM [11111 1
l'«TM(»l . CM. li
5G3 n. R.VRAM MAUftl AHCTHEP MOGUNT. OPERUM PARS 15 361
\\l Agar ancHl S;)r;t;. Smit ot alii monles insi^iu^s, A coeh atque astra susienlaie videlur. ArKiuQudo Uo*
«fuoroin montio t.inUim \n lu^loriJB gentilinm roperi- niinum Saivatoreni signilicat, ali«iuaiidosauctaiu Lc-
4ur. Horuni qnippc nomina inc cuni etyinolugiis co- clesiam, aliquando apostolos el propholas, sivo a:tn-
Acroceiaunii montos proptcr aUiludinem cl fulmi- aliquando superbos liomincs ct lumidos in polcntia
num ictus vocali gunt. Gra?ce enim cerannos fulnien mundano rcgni designat, aliquando lisereiicos, ali-
liicitur. Siint auiom inier Armcniam ei llxMiam, in- quando vero ipsuni diabolum. Mons enim Doininuni
cipienies a portis Caspiis usquc ad fonlcm Tigridis Sntvaiorem in prophetta Higoiiicat ubi .iil ErH in , .
(IfrmBnioc sunl , % perpeUio venlortim flalii nomi- Ecclcsiani signilicat, ubi Proplieia dicit in Psalmo .
nali. Nam ripheGrsKCo impclus el ormedicitur. Olym- Qui coufidunt in Domino, sicul mons Sion, non com-
pus mons Macedouirc ntmiiiin ptjecelsus, ita ul suii motebunlur in (vtffnuiu (/'««/. cxxiv). El ilerum :
illo nubes esse dicartur. De quo Yirgiliu« : Sicut ro6, inquit, Uermoit, qmd descendii in monlem
.... Nubes excessii Olvmpus.
B 5ion {Psal. cxwn). Sion enim ,
qui interprelaiur
speculatio, significai Ecclesiam (ui di.xirnus) in quam
Uiclus autera Oiyrnpus, quasi ololampus, id cst,
abuiklaniia divinae graiise de&cendii, el Dous quoiidie
qiiasi coelum. Hi'. inons M;iccdo!iiaui djvidit aTlira-
cnntemplatur qiiia Deus Deorum tidebitur in Sion
cia. Allios mons Macedonije , el ipse aliior nubibus,
{Psal. Lxxxin). IlvTinon Hebrseuin nomen esl moniis
taiiiumque subiimis, ul in Lcmno unibra ejus per-
ultra Jordanem liuvium constiuiti, ciyus inierprcia-
lendat, qu.ic ab eo septuaginta sex millibus separalur.
lio (sicut supra diclum esl) significat unalliema. Koii
rarnassus mons Thessalise juxla B<etiam,qui gemino
duo {inditurjn- ergo monlis isiius nuiriens peccalores, qui sub ana-
vertice est erectus in ccelum, bio in
themalis excitaiione jacueruni, descendii in monteni
ga,Cyrr]iam etNissam. Unde nuncupalur,coquod in
singulis jugis colebantur Apollo ei Liber. Haec juga a
Sion,quandoad versationis[conversionis] remedium,
duobus fralribus Cilliorori ct Helicon appellantur.
Domino largiento, pervcaiunt. Sion onim signiricatEk:'-
N«m Helicon diciii.'- al» Hcliconc fratre Cilheronis. clesiam cathoIiCiim quji recipit gontes, qiue eram
;
Alpes immiiiei apertas. qiii vitia hujus sxculi, (|uasi spinas, bona conversa-
lione traiisiiiunt et habitant in montibus, id ost,
Ii:is eiiim Hannibal posl bella Hispanix aceio rupil.
apostolis el propheiis, qui sanctis praedicaiioniLbiis
Juvenalis :
lngiae artem prlus dicunl excogitatain , ideoque di- ut in Job pro diabolo dicilur : Huic montes herba$
tius est susiiniiisse ceelum. Ab eruditionc igitur dis- ferunt {Job. \l); quOd est vilfa cariiis. Mons diabo'
tiplinae, cl soleniia cceli nomen ejus in moniem lus propter Uiraorem, ut in Isaia : Levaie signum su-
Africae derivaiam est, qui nunc .Ailas cognomina- per montem caligitioium {Isa. \in). El m Jeremia :
lur. qui propicr aUiludinem suam qnasi machinara Ecce ego ad te, mons pestifer {Jer. Lt). Mons do^nia
,
XGS DE fMVEIlSO l.limi XXII - LfB Xlfl. 36C
tixrfticonim . ut in Proplicla rt pr>rv)na LcckniT '
A abuodain fnjmento, id c«t, doctriM iplrtllM CC of«
In Domino confido , ^iuomodu dicltii unim,r neir Mrtutuio. Mcut ill'* ptiNirana*, qui occ
Trantmigra in invnt<rm licitt pn%*fT !Pial \)'' MonlM, bai ad corlum rufrre, nec ali.jiu trriionnB pr»-
il.l-lilDlir» Vfl li.Tn-tiri, si*r JMda'oriim vrib;p. In Jr- •uiiipiinnc roiiriilfr<; (Litr. ivin^, aboodi«il IVv-
miiia Daif Domino Uro rritro qli>riiim , anlcijunm uM-nlo Njhi qiMa iiiMiiiiu C0M«sUU fnil, rr^tu e%t,
u/frndnnl prdfi 'rilr/ ad montri catiqiuotnt {JiT . iiii'. i|ui3. pn-^laiil4r bomioo, s<i|itmi<lr}<Til. Il«ni io ilum
K.t in psalino : / i'/<ic ad {yrque «] dfiertu moniihui parinn ».illi» ponitur. ut r^t iHud propVtr Vallu
(l'$al. i.xiiv). Monlcs duo. qni in Zarhnria n-rri dc- fHwrnm Ettnon [Jer. m), in quo p.rna gebcaax
hcrilninlur (/(ir/i. vi), diio Tfst.imrni.i I<'ki^. d<- quo- ctprliiiilur. ValU-« h.Trriiri trl Judri M»« prcralo-
r.mi iiii-ilio qu.iclriKS Di>rTiiiii, iil r»i, qTinliioi «'v.inpA- n-s <W' F> « l.'Mj- ituyiiuitjir radent^*, mI in liau :
lionim prrilii -1110 pro< i-dil. H.Trfln os irgo*i^-|iiii(Mnl yaHfiH /ihce Sion i/ia. x). t'A alilii tallrm /l!ior»m
tiiontr.n, ubi dlcilur •
Nctjvando offcndant ptdei reifri k.unon [Jtr. \u). Valli'. Iiumile^ • onlr «tpjifl.^t. «1e
ad montei caliginoiot{Jfr. xiii). .Monct rniin nosPro- quo in Ondto c;inticorum rot Chn»li lui]uilurdi-
phrln, ut ravramits, m* liirl»> p;rrssns oprrom noMro <cns ( Cant. ii ) : Fjo flat eampi, id cu . JrOM
rum ifi siqirrli.i doririnn b i rrlironim olT.Miilf^ntr^ in miindi •
et /i/iui rofnallium , glofia TideUcci b<t-
cjligincm frrornm < .i(J;ii'l Ihnliolum vcto sif^nificat B oiiliuni
Dr cullihui.
Crcra ctymolof^u. C.amxi ••.-iiin Cr»<-c brcTe dicunt.
Soluni Cbl onuic quud &u»iiiiri, aolidilaM dictuai
Collcs sunt prToiiiin nliora jirp^ monlinm, qnasi .1
minorift mi^riti nnam inontes. Sunt .•inirm mcilio- tute^rtai. nnj. AJiquaiKia \cid »ip;aliiaicin rl p!a-
rrrs ei fpialiiatc iradanlcs. qni l.imrn I>ominnm C t«diui.:m morum dfM|fiiit u». 'Bu^l r.-.almi>Le .
ImniH operilnM landant, iit 1'rophcla trsl.ilur dicrns Caud(-bunt campt et omn.u qmae in eti immt [Vtml.
ilunift fi coltei cttntahunt eoram Deo laudem iPtal. &CV). Caiiiposi bic biiuiiiU-r m bou.» itcbciiius XCH
cvi.TiiiV llrm in aliam paitrm rollis ponitur, ut cil perc : qui.i lU.i plciia (iK>mu<. iiMt |miI( !K:rrittia
illud m Kvjncilio : Omnis m^m rl roV.xt liHmiliah- .cquulitjt'- l<>iidunlur. (.jm)ii>s • r^o d.. ii xirus ju\li-
tmr (l.me. iiiV Jn);j au;>>m nioiuiiim <iaiictit monln li^* Ijuiie iMillci.u-s, noii kuperliu tnmKKM, ihmi as{<.-
coaipar;iiil4ir. qiii frati-ru:) clMritatr iiiTircni jiincli roN iriuunilij. sieJ m.iiisuct] U-oilair planiiAiiiK>s.
CNpuLiutur. «'t atMiatilcr viv»fUi^ om«ii- divortmm ('.inipiis intcUigitur iiiuuduK, eo qiio>l sil patrn». .Ic
( VIM T III.
h ilins l)ci, tl nn^U te \n ,i\mpntm. F.l in r>jlnH> scrt-
De vatlU>iu. ptum ('»t : .Sirui f'oti.11 i>i V^ifpU', iiyn/i lua, tt j ro-
Valle.t tunl humilia lora, ipi.iki vnlsa hino |hnmo] i/i<7iu tma in campo Tiineot. Taocu* cnim citilas
rt ctiuvalli!H drpr^-.s*a loca U rrjruin inlcr nionlr*. «•%! .l-iirypli. ubi rj4'ta »uiit pro.ii^n, qusr lcfnintur.
Sunt propna nninioa vallinm ui AuU.n vallis alque Si^na iui<]U(' fucrunt 111 ,4^i>|>lii >luris r.'r 'ilws •ptisi
I pra'ni|iliim, »«ipra <|ii.iin in^hii- •]u<iii<lam J<-sn luiia • haractiris imprrsvi Vf-*ii;.ij. |'n.t >' ^'-ro qaasi
'^ |k>rru diirniu, id c»l, quj* prj-H. .tor e^%e
hl.vlil jiiiLi vill.iiii, •|ii.« ii-',:i(- iiiinr Ai iloT) linilur
roiilrn OriiiiUni IWlit^li^, Inlmi jIi ra niiUihtis ili-
ventura. Omm s cnim lib- [>^if* ad al jnift*
ftlan» pnxul A|(aba rt Itama Sanlis urhiltus. 1'urru ranluni pnM'ii trtnponbti» riMili(irrunl. Mcriio crfo
Irtnitaloin ••l inoolrm Olivrti \rfr prniili. l.ini Jocl. fttrjli rft«c drbcmu». «|iii >n%\r wmprr
.lafaiin valliii .Mlophvlomm a.l srptriitrionalrm pla IMVsluljinMs In ronlrartaai p«1 mo
I ipiiur •|uaiiilu lu\um voKip4atafn ct
l<am Jcru«:U<<m. Valli» ki^mlir.il ctinlntionrm
,
r>< '
liierint iiisila, dulcissima ubertatc piiigiiescuiil. Sic tem Herinon et Libanum exicnditur. Ar locus vel
qua prius fucrant vclul ligna siivarurii, ad oppidum Ariion, quod a 70 Inl'?«-prclibus pcr ex--
gcntcs,
tensam vocalcm Er dicitur. Ar vero dicilur suscilavit,
« iilturam fructiferam prodiiclac, aiiie faciem Doniini
omnia vcl vujilia. yEsiiiion locus descrti , deniquc et ipsiim
niagno siinl gaudio telaluroc. Sed cuin dicil,
lUara partem vull intcUigi, qucc inseri bonis vocabuhim incullam lcrram dcscrlaiiique sigtiificat.
lifftia,
poiuU ac mulari. Saltus popuUis Ecclesix, Araboth .\loab, ubi sa;culo [Forle, seduloj nuiiicratus
«iperibus
propbcia Qui habitant in deserto, iecurt dor- est populus, quod Aquila interprelaliir humilia sivc
iit in :
dum ignan rif(r [f« te], et devorabit omne li(jnum vi- Benacham enim intcrpretatur filins necessilatis. Be-
tUlc, el omue lignmH ariaum {Ezech, \x), roth filiorum Jachim iii descrlo locus, in quo obiil
4<<!pcriuntur in diviitis libris nomina locorum, in Galgalis, ubi circumcidil Jcsus popiilum Israel in
qii:L- etiam sinc sigDifrcatione myslica non suiil : scd sccuikIo ab Jcricho lapide, et Oilendunlar usquc
uos de his oranibus, quid typice significcnt, enar- hodie saxa, qua; de Jordanc illuc iranslala Scriplura
rare longum essc arbilramur : ideo noinina ipsorum commemoral. Bellidago, locus in quo dua; tribusZa-
iantummodo ponentcs cura cxposilioae bistorica, bulon ei Issachar habent confinia. Bethago quoquc
Cicterum mysterium e.-^rumdcm prudcnti leclori ad interpretalur domus fesiivilatis eorum. Chaspi, iibi
iavestigandum relinquiinus. JEuonn euntihus Tham- gcniinos Judcc filios Thamar cdidit : ostendilur au-
iiam nanc deserlus esl locus, et proximus Thamnce C lcm niinc lociis descrtus jnxla Adollam in finibus
vlco granili, qui silus est iiUcr lleliani, ct in Ospo- Eleuihcropoleos. Ciiaspi eni.ii inierpretatur calix
liin est. Et fons in supra uicto Ena loco. Uiido et immensi, sive immola mihi. De lioc quippe in libris
Kna, id cst, fons nomen acccpit, in quo slans ido- hebraicarum qu:£stioiium plcniiis dispulatum cslt
lum maxima illtus regionis veneralione coliiur. Eracchachor, quod intcrpreialHr, »ifl//is Achor, id
Purro Ilcbiu-i alUrmaat Enam non locum significare est, tumulus atqiie lurbarum, ubi Ach;in lapidihus
sed biviiim, ubi ccrlo intuilu necessarium sit ad oppressus est, co quod qu;cdam de anaihcmate siis-
unani e duahus viis eligendam. Enam etiam inter- lulisset. £st autem locus juxta Jcricho, haud pro-
prelaiur cor eorum. Arcatat locus traos Jordancm, cul a Galgalis. Male ergo quidam puiani vallcin
in quo planxerunt quoudani Jacob, terlio ab Jeri- Achior a iiominc ejus, qui lapidatus est, iaincu|ia-
cLo lapide, duobus millibus ab Jordane qui nunc , tam : cum Acheon dictus sil, et non Achior sivc
ille
vocalur Bethagla, quod interprelatiir, loco gyri : eo Achar. Fanucl locus, in quo Jacob tota noclc col-
quod ibi inore plangenlium circumieiiat in fiinere luctans Israclis vocabulum mcruii, juxta lorrenlcm
Jacob. iEliin caslia filiorum Israel, et locus in dc- Jacob. Fanucl autcm interprelatur, facies Dei, ab
quo uiidecim fontes, et 70palmarum arbo-
serlo, in eo quod ibi Doininum viderit. Golgolque cl Galgal,
resMoysesde mari Rubroexicns reperit. Nam Elim D juxta qucin monies esse scribuniur Garizim cl Gc-
inlerpretatur arieles fortes, ut in Exodo Icgitur : Et bal. Galgal autem locus est juxta Jcricho. Erranl
veneruiU fitii Israel, ubierani duodecim fonles{Exod. igiliir Samarilani, (|iii juxta Neapolim Garizim rt
xv), id est aposloloruin doctrina. JSAua in deserto, Gehal montcs ostcndere voluiit, cum illos juxta Gal-
«ibi filii Isracl caslrametaii sunt. M\m quoqiic gal csse Sciipiura lesteiur. Galgal autem ioleipre-
inlerprelalur fermenta sive commisce. Aseiolh
,
tatur, revetatio. Golalhmaim iocus, qui intcrprcta-
pars ereinj, ubi Maria el Aaron contra Moysen lur, possessio aquw. Goliath locus juxla Jordfncm in
loculi suni (iVum. xii). Ilal itaverunt quondam Ilevflei tribu Bcnjamiii, uhi allare Domiiio constiMieniiii
A»erotb usque ad urhem Gazam. Veruin ha^c loca Uuben
filii {Jos. xxii). Goliath enim interprdalur
iion Aserolb sed Asei iin appellari Hebrxi putant. Ase-
revetatio sive transmigraiio. Irolh locus deserti, ad
roth enim inlerprctalur atria, vel vestibula. Asc- qiiem venerunt filii Israel marc Rubrum transfretaii-
mona caslra filioruni Israel \n deserto. Nara Ase-
tcs.Irothcrgointerpieiatur/on^i/uc/o. Letabuthalocus
ikiuna interpretatur os ejut, ab osse et non ab ore. in deserto, ubi lorrentes aquariim demonstrautur.
AUieraim, pro qiio Aquila et Symmachus exp^omto- Loboii locus soliludinis trans Jor Janera, iii qao
7hO [« UWNKKSO LtBUI Wll - UU. XiU. S7«
c%t, liucrj li «>* • '^l auU:m I<hu», iii quo aijiia», le«UneiiU de Atoin. Nnnc «iru* frjixfit ^ttmtmr.
laclo ligiio, Mojm;» in (Jultrm Y«nil ha|tnrcn>. l mlc («riham intrrprrtjtiir antipatrbai rt pnMiiam »rj
lcjjiliir iii V.iixin Vfneiunt filu Itrurl in Munha rl alia villa appi-llatur (j«lltiM. S»m 0«ha jmttftv
irl Mitii, fl nnn piilftanl bibtre aquitm de JVi/rr/iu talur irtreular ejut. kumtHM ftal: CaMifll, mtd^ Am
ii< .l/.ir./, ./uia umara tral (txod- X»). Ujrnliiii 1(m u» FjIU, qiii poU f(i||4ia l>avMj Micbol mxorrm rjM »r.
in (lfa<TU) jinu nioiiU-in Cbore^, in (juo ilc jMrlra crp<*rat Mrminit huju» lori el kaia». tHriiar amtrm
nuxerc aiju.T, cognofinnrtlusqtM; rsl (mlalio : iln cl fvtr et (|ui>tam Acaroo vicM. qni vorjttir C^w.
Jr*u^ a.IviPiMs .\mal<T dinii al profv Karjn. Ujri.iim (>j|lim quippr intrrprrtalur, /o<« palutir%a tefrvn.
aii( iiiiu uurn tuil-i lent eit. zum. rcgcm Ju.iRx, juita Jcbbam. Grl aal^tn in
Scrin-, kI isl lalMrnatnla, locu5 in t]KO iiabita^il U-qirrLatiir, «iiritio vrl prrcitto. Ortrmanr lucitt,
JiColi rcitrrssiis (! Mr^opolaniia, qui linguu llcbrai(a in quo aiid |a!v»ionrm Salvjior oravit. K«l a-jtrm »<J
3|i|ii lijlnr S(i« borli. B ra(Jicr<i iiiootis Olivrli, nunr nclrtia drvtprr rliS-
S.or loru^ coiilra f.iciom i+^Miili. S.- 1 rl liolic c.itJ. Njm Celstmani inu-rprrlatar, ««iiu fi^far-
strjii-iii pla^'jiii nioiiliii Sion. lc^ii iis III J.-ri niij .\rjni TLjb (b Kvi auKiu m
Knnoii jiulj Salini, ubi tupli/jbat Joannrs [Joon ^tiburb.inis llrli I' uw]iir boJir Iiku», q>ii m«. voca
iii), kicul iii Kvaiigclio vcutiJnm Joanncm .M-npUnn tiir, juita piacmam fulloni» rt agmm. AtltrliiriiiaHi
fst, ct oslciiilitiir iiuiii us<|iii* l<M-us III iM ijvo b|>i<l<r
rrf>) intrrprrtjtur, p«n-ii/iij rniir Tlutot, mktt fm-
Scytbo|Mil(os atl nK*riiJicni jiixtj Sabiii rl J<iriljn<-in lliiaUim rsi ai!v)'r«u\ MjJian. Nam ihjkulh inlrrpr^
Kiinuii aiilciii inlcrprct.iiiir, Jonutil miht. U.iilib.i- t.ilur luma Tboprlb lo vailc tlioruni Krjoi ^u>n*«t,
iiiar juttj Cabj, ubi libi Isracl ailvcr^u^ tribuni iibi |M>|Hilus kiinulacra veMfBtor \ .t julna kkrvv i>)
Ik-iijjiiiin iiiicr>' < crt.nihii, <( usquc liotlir lt<-(ba- .. siibutbjtii». Tlioprth rrgo ini ur ,
^rUM/M
iiijii in siiprj (liriik lo< is viciilus .ip|iclla(ur. liaal- ont , Mvr ijekennar.
tliaiiur antciii iiili-rprc(j(ur Uabim p.'lm,tm.
CAPIT tn.
Ik(.bjrjr iisqiic .i>l liiiiir locuin p<-piilu» l>rai'lil
/)/ ramfrm<t<>*ii /«<•«.
riigirn(r.H alicnigcnas prrscciiiu» c«l, jp|H'lljns riini
('onfrtfrt |>x-a, ia qwc mdiqvc Teaii omvat »c
l.)piJcin a>ljii(oni Naiu Ib-tacbar intrr]irr(a(ur do-
w>»r rrjnfunl al fl«Tta» «H « kl MMn, afct «vmU
:
NiNt Nri;»<ii,vcl ,iijni. Ih'n%jn, a^l quciu I(m uiii David
frangi b«nt liH'\i». i
pr.i-ilj' partcfii nii.Mt
Uiiiriiii liM in. aJ quoiii iis<pir pn>«rcutut cs( Mi- C-Ai^lT Mll
f>< /airit frrirum.
iliol (iliaiii Sjulifv vir tuut Ijcryiiijiu. Itjurim quipp<
ii)lcrprrt.itiir rledt vcl jutenet. I.uvtra <>l>«rura UuUtla (rrvru <> ri lityurMia n»-
Krgib . a>l i|urn) locuin Jonalban filiui Siul pnr- bilia»uul. Indc r( lupanarta lu*lra JKvHMvr pef
riim (liri|(it. iiiiliUrilMi^ jaculi» v rvcri^-n-» prv) quo mnlrorirUlrm VDtrlpri, qnu ^fHM «llMtrvtMtr.
A<|iiila ct Svmiiiat b(io in(crprrt.vti «uiit /ti/tiif-m Unpr^ MfiorK Jul vu|i« riMjm. at m Jif»iiMa Ommfn
kMlunu : ad i|iiciii lucuni mmt OjviiI. L.>lb«ina if,*rrfit«< iN r»fttm$ (Irr. tiv; \a4nMi %t^fMk\U
;
De lucis.
De apricis locis.
Aprica !oca,qu3e sole gaudeni, quasi aneu plirices,
Lueus est locus dcn»is arboribus beptus, solo lu-
pius ibidein idolis inunolaliaiit, ui csi iliud in Pro- Lubrlcuiu dici constat locum , co quod ibi quis la-
pbcla : lucut daztnus, boc esl, Adonidis, qui ama-r bitur ; et lubricum dicitui , non quod Isibilur , sed i»i
sius erai Vencris, ubi ipse ab erranUbus quasi mor- quo labitur.
Deseria vocatja, quia non seruatur, ^t ideo quasi 3 ^'^^i"^ pecora solis ardorem. Slatius : Et umbrosi pa-
de&erunlur, ut sunt loca silvaruiu et montium, con- tuere mtiva Lycwi. Amoena autem et aprica loca spe-
traria uberriniarum lerrarum, ubi sunt uberrimae cies virtutum possunl dcsignare, ubi sol jusiitia^
qucm liomo, quando peccavit, deserui^, ut cst illud Econirario velut lubrica loca vilia valent significari,.
in Evangelio (Luc. x\} : quod hoiuo, qui habuit cen- ubi gressus reclai conversalionis non poiest consi-
t«m Qvcs, reliquil nonaginta novcin in deserto, abiit slerc : iubrica cnim pcrgil, qui luxus saeculi sequi-
quxrere unam ovcm, qux perierai. Aliquando aulem lur, ct delicias biijus mundi atque divitias baberc
dcsertum significat indigeniiara prxscniis viia;, ut inbiantcr appetit : in quibus omnibus casus vilse bu-
est illud Psalmislae : In deserto et in invio el in- nianae proximus cst, et deccplio animarum certi.s-
in se non babet viam, nisi Dominum Salvatorem, Navalia sont loca, ubi naves fabricanlur : haec ct
^i iler est oecoruru, et errantium reotitudo saluta- textrinum voeaniur. Slatio est, ubi ad lempus stant
ris. Addidit : Ei inaquoso, id est, slerili atque infru- C «^ves : porius, ubi hicmant :
importunum autem, in
etuoso. Aquosum eaim dicimus, quod aquis abundan- quo nuUura refugium, quasi nuUus porlus. Portus
tibus irrigatur : inaquosum vero, aridum alquc in-
autem locus est ab accessu venlonim remotus, ubi
fortilc, ut merito ejus anima nimia siccitate dure- hiberna opponere solent. Et portus dictus a depor-
scat. Cnde per haec tria nomina mundi islius neces- tandis conunerciis. Uunc veteres a bajulandis merci-
sitas indicatur. Aliquando Judxx descrlura dicimus, bus bajas vocabant, illa decliuaiionc a baja bajas,
propter infideHiatem videlicet a Domino sprctam familia familias. Si aulem ^aves spiriialiter ecclc-
quam ejus quce habet virum {Isa. lfv). statio vcl porlus navium, fidei firmitas polest accipi,
(>iM.<.>k IralH^re al lilUJS, ubt boni (n«c<>« colli(;iintur iii Ji profmnium, ^rtfmt ur-j^mt »«p^f
v»«j, muli aiiU;i)i UtTiM* niitlunlMr. l'i-r lillut iniinor- \l^id.).
l^lilatisktJttJtkiKMjiiir. Ln>tf lH^>itiir !)iiininiitinKt;<n- r\P!T \\l.
^ eliu »rLli»*>c III littore, r| iii<«ri|iiiii (lr<.i •iliiiiiliir n.i- lU karatkro.
«igiu Liboran:. Pusl rf>iirn-rlion<-iu l>oniiiiiM in li^
Bir3lhnm nimljr .-tltitn«tinit nom*' " »•»• «•< •f..i...-,
Uiki ilU ^tp^^iiitas ({uictis a;l«n)i«*, liguiatur ' ^Mii^ C.\I'LT xxiir.
( i'n» ; Jdiii Vul>is in niari noii npp;<r<'it, i|Mi4 \obi«- vcrunt : Mid i.o:» ro^nov-jmu^ vocrm brau «in.
lutii i;i pcrlurbat.iDiii.i tluctibus iiuu ^aiiu. Co«)Uin <«rxc« iiihriujntiuni luvlua iitri : iiil<i-
qu» Grvni iNli,<r<in4-ia appcll.int >•-! A(.bi'ruutrj.Kiuni Sii.v (lulcciUni» |H>lus cis pr>>pin.«i Iti itc cr^u d« i-
Abusivi: julcni pr<iruniliiin \cl sursinii \cl dcorsum, nl iliiv >iij: carnaU» iiivcncrit, ju(;.i sa» ilinwittlowii
...Mnria ai: terntt, carlumifme pT<>iundum. 1'mfunduin • siiiugit. .Knlo sc aul«*iu iiinuui..'r.«l ilr^ Iratil . qii>s
aliquando Biiuiili''^! itccrcluni ft.-ipicnti.c : j|ii|uaniln ••-\ inillij adliui- amplins annoruni nimc i|j qtuiu-
intiuiaiii ronipiinctioncni cordis . alii|ujiido Toranti- vis cariulc» oHinc*) irjlH-rr iiiiii \^>i
lcin pf« cjliiriiiii :ili(|ii.iii«lj infiTiii cl.iiistra. Pio- plitii-s sunt. quo> in Uiu long» Itn. -
liindilas crfo dinlur sapicnlu diMna, ad nijus fuii- iii>ciirril. Ijrlarut, vcl qiuj omitu
diini, hoc r^l, ftnciii ncmo pcrlinjt«'r<r val«*l. (.Uvoi- ' sunt, apo tc% UracUc* aul iqiioJ r»l vrriii» '
apo i<m
punctioiii-in vi-lut cordis signitlcat in illo p^alinn ul>i ijrtjriieiii, idna. a irrmorr fri|rnru, i|noJc»i ilfno
(Jicilur : 1)4 profumdit ctnmavi ad Ir, Itomim^ \l'nil. ci fiigfrcM iiii ci, quia bi«r •. . jrri »sn rv<-
fvxit). I><' islo prnfund'1 ^loiiosjt fu'lit lacrymas itlic \j|>< ' T ^ Hi> i^i^unlar . i>^]'
Pctrus. Dc isU) riiMiijauh pci tora c(ilpaii'lj inndr- llj|ti*.<|i iciUnlor sr*l ^r. s ...»
bjl, qiii sic in alluiu vcB<*rat prrcatoruiu, iit ncc kl<ip«vr. Tarl.irtirincnim lH>rrrrr rt U«>ntrvr a,
oculos lcv.inH ad cu-^uni. IW iito draiqur lix o Jonat ros lcKiUir. IIIk rntm trUi» rU rl sirvJar 4nMt«M
Uiilus vucifvr.il»«t j<t hnniiniini , qui ni v«mi [ilaiik siii na r«i Inrws ifui» r< *)il|«linri«.
ciiini pniphcl.c or:tloriiim fuit l)<".si|;iiJl uau iii j itlj iiiurum J< ' ' >
. rcpiria «vIImi ra^rrrf^r.s
pri>liii>Jiin) \oraciUlciu pfcr.iloruni vcl |x*rs<iulio iDortuorun) Ibi rniro llrbm swh laii
iJios
liMni , ulii diritur . Li^rii ni«' *s odi*m:tbut •««•- d 1 nxtniltus. ri vpfvrlijbilur lorm i|»*e frlMNra F»«
tt d* prafumdo aquarmm [Putt. i wiii). InCrrni atilcm Itiri rrfo sup^tlH ti I«h-»i« . u' ^wtnrt r--
iUustni siKiiilicji, ubi diriliir VrfM mktor^tnt ntt Minl hi^Ms liM I rorabulo dn«40J« >r Dn fli f esw i»ir n
:
laliir, eo qnotl infia sil. Sicul aulcin seciindum cor- malis in medio cst, ita ct infcrnus in medio tcrr;«
p«is, si pontleris siii ordincin icncat, inferiora sunl csse perhihetur. Unde et in Evangclio Icginins : /«
oinnia graviorn, ita s<.'ain(liimspiritiiin infcriora sunt corde terrte (Maith. xn). Philosoplii aiilem dicimt,
ojiinia irisliora. Undc
Grcca lingua origo no-
cl in quod infeii pro eo dicunlur, quod anini.-e hinc illiic
Civitas est hoininum muititudo, sociclaiis vin- a Joviniano imperatore Persis tradilara. Achath
r.ulo adunata dicta a civihus, id est, ab ipsis incolis quippe interpretatur, umbraculum.
:
g
urbis. Nam urhs ipsa moenia sunt; civilas autem Aggai ad occidentalcm plagam vcrtit Betbelis, non
iton saxa, scd babitatores vocantur. Tres autem raultum ab ea distnns. Sita cst autem Bethel eun^
sunl societates : familiarum, gentium, urbium. Urbs tibus Eliam de Ncapoli in Iseva parle viae xii circi-
vocala ab orbe, quod antiquse civitates in orbem ter. milliario ab Elia, et usque hodie, parvus licct,
fiebaiit; vcl ah urbo parte aratri, qno muri signan- vicus ostenditur. Sed el ecclesia aedificata csl, ubi
tur, unde cst illud: dorraivit Jacob pergens Mesopotamiam. Unde et ipsi
OpiaTitque Socum regiio, el concludere sulco. loco Bethel, id est domus Dci, iiomen imposuit. Ag-
Locus enim futur.x civitatis sulco designabatur, idest, gai enim iuterpietatur quxsiio vel fesiivitas.
aralro. Cato; < Qui url)em, inquit, novam condet, Arbohc corrupte in nostris codicibus arboc scribi-
lauro et vacca [areij, et ubi araverit, murum faciet tur, cum in llebrseis legalur arbe, id esl quatuor, ei
ubi portara vult esse , aratrum subloliat et portet, et
eo quod ibi tres palriarchx, Abraham, Isaac et Ja-
portam vocei. > Idco autem urbsaratrocircumdabatur Adam magniis, ut in Jesu iibro
cob sepuUi sunt, et
dispari genere jumenlorum propter commisiionem fa-
scriptum est: licet eura quidam conditum in loco
Hiiliarum, etimaginem serentis, fructumque reddcn- Calvariu; suspieentur. Hacc est autem eadem Celi-
tis. Urbs autem aratro conditur, aratro evertitur. C bron olim metropolis Pbilistinorum, et habitacu-
Unde Horalius :
lum gigantium, regnumque postea David in tribu
Imprimeretque muris hoslile aratrom.
Juda civitas sacerdotalis et fugitivorum: distat ad
Oppidum quidam ab oppositione murorum dixe-
meridianam plagam Eli.-e millibus circiter viginli
runt: alii ab opibus recondendis, eo quod sit muni-
duobus, ct quercus Abrabain, qux et ilex, mancre us-
tum : quod sit conventus in eo habitantium, ct opem
que ad Constanlii regis imperium monslrabatur,
fcral nuiluam contra hostem. Nam primum homi-
truncus aulem cjus iii prscsentiarum cernitur. Cuin-
iies, tanquam nudi et inermes, nec contra beltuas
que a nostris ibidem ecclesla jam exstrucla sit, in
prsbsidia habebant, nec receptacula frigoriset caloris,
circuitu a cunctis gentibus terebinthi locus super-
iiec ipsi inter se homines ab hominihus saiis erant
stitiose colitur, eo quod sub ea Abraham angclos
luli. Tandera naturali soleriia speluncis silvestri-
quundam hospitio suscepcrit. H.cc ei^o priiuum
busque tegumentis tuguria sibi ei casas virgultis a-
Arbe, postea a Cebro uno filiorum Calep sortita
rundinibusque contcxuerunt,quo esset vita tulior, ne
vocabulum est. Legc Verba dierum. Cebron autein
his, qiii nocere possent, aditus esset. llxc cst origo
iiiterprelatur conjugiutn, sive visio sempiterm. ,
solo condiderunt : ideoque urbes a proprtis civibus tribus Manasse regionis Patanae, et sex millibus ab
conditae, civitates, non colonix, nuncupantur. Co- Abra url>e Arabiae separata est. Nam Astaroth inler-
lonia vero est, quae defectu indigenarum novis cul- pretalur ovilia, vel, faciunt eseploratorem.
loribus adimplelur. Unde et colonia a cultu agri Arabbi temiiniis Judac provinciae ad orientem
est dicta. Sunt ergo propria nomina civitatum at- rcspiciens tribus Juda^ Est autem ct vicus nunc us-
que oppidorum, nec non et villarum : sed ex eis qiie grandis novem millibus a Neapoli conira orieii-
qucdaui, qua> insigniora sunt, hic in hoc opusculo tem descendentibns ad Jordanem et Hierichum, per
iiostro pnnerc censemus. eanique appellalur a Crapitene, sed ct finium Ainor-
Achaih est uvbs Nembroht regni in Babylonc. ihceorum a Crabim dioilur, dc quo loco iion ex-
l*orro Hcbraei hanc esse dicuni Mesopoiamiae civi- lcrminavit alienigenas tribus Noplhalim, ut iu Judi-
JTI DE tNIVFnSO F ll;rvl Wll i.in XIV. i'%
ciiiii lihro srriplum <^i Ar^bln «-nini iiilcrprcl.i- A Sniiur teUaaMm. ri poma fMlauniai aMM|«« aU^r-
liir, tcoq)ionei lalit inilicu. NiUloin aulrm imrtral. qqoJ S
.\( lur Hciirairo rJii iinr emTljarhnr, quod inli-r- itidrto Zoara cnm i>lrm nonMm *jI panuu
•lininr. ,
|ti'i'lJlur r<i//ii tumultut, )>i\c (urbarum, ru quoil ilti Tfl iiiinoru: ».«J Vgor H«-br3i« r, ZAjra Sjrr MHKti-
liimuUualuH rl lurhalus hii l>r;iel, iii qua bpitlavc- patur. Bah anli-m inlerpmaiur. «^iorptj.
riint qiion<larii Arhan pro|il(.T furluni jnalln mali-i. r>ain3w-u% \irty% nubilit PtumirM
VM
•lic
aul<;in
al» p-gionis
a<l
a
ancilLr Abrahaoi filim
S^rvc CWldiiSM cmmIM
ibnusi o di*fCiitt|aHt 4br« fB*.
M - Dl»-
Acraron in Iribu Dan, ui c^o arbilror, kive ia maM-iih ipi<M|u« inlcrprrtaUir, Ma^miaj p«t»s, «d
Iribu Jinla a*l b^vaio. Chanana-orum uriis cst anli- ian<;Hifiii ouulmm.
qu.i, i\uT. olim kjlrapi^s Falrslicur rl tlccrcU chi ()an >i< ubis quarto 4>: TaiKjik milliarV) pvnubu*
i|ui(lcin tribiii Juit.r, ncc Umcn U-nl;i ab ca, i|u a Tyrum, «pii usi^ur bodir «ic \iirjiur. tftmtmm Ja
habitalnrcs pritlinos iicquivil c\p«'llcrc. S<'d ct o*- il.rj- 1'rijvincij- contra iM<filrnlrionrm : df> qw ft Jor
qiM bikJic gran«1i.s >irus civumi Ju«lx*onjin Acca- Janis flumi-n crum|>rii4 a loco mh-UU^ e»l iMMieB.
rofi dKilur iiiler AfDtum rl Jamnism : Acaron [}
Jor <^ui|ip«! richron, d m flu\iuro >iTe n«nm llrbn-i
turris Sinlo»rn p<>sica (^a»arca niiiKupala. \c xx-aiit. Dan cnim. ;ii^i<-iHfi«, inlrqiri Ular >»l
cjnin quippc inicrprrtalur erudtlio, tmtitia, vci ifi:- judtfani
nltlat. I>oih:iin, ubi invcuii losqib frairn «M pe€on
A74)tus usqiic hoOlr imo if^nMjilc mnniripium Pa- pascrntc», qai ct iisque liodie in <ledmo a SebaUi»
InUiur, el una esl dc quin<|i}e ci>iiaul>u& .Mlopbylo- inilliario conlra aquilonit pla^iin u^lcinliUir. f^H-
mm : d»*creta quidcm iriboi Jmlgr, scil non rctrnlj haiin vryt\ inti-rprrt.-vtui i>'thitlmm, vrl ttrtde eormm
ib ca : quu Diqujqnain >ctrp-s p^^ituh rolonos cx- aul tnf^tenlfm delcrlionrm. (>rb«>nque et DlhM Hl
prllcre. Aiolus qunlciu iulcqucuiur, anUir tgmt Siiliiuilnc castra filMirum Isra»-!. Ksi aalcoi H
pamt mft. alia DiImui Mlla p<Tfraiidi« jii\u Panrnoaeni, qos
Avalon urbs nobilis Palcslio;r, qui> cl ip^a m- dun pnu<( fuissri liiionim .Woab, et ptnl^^a eaia
tiqinlUH una fuil Jc quini|uc A^lrapis .\llophyionini, S«'OTi n"> \mi>rrconini l>rlb jur»" lrnai«»rt, a iliit
•rparita qiiiili-m p»r vtrl4"m triliui Juilx, iu'< u Isrjh«-i capia .lUiuc jwnvssa. m pnrlcm vmit tnbut
niin rcli-nla ab ca ,
quia babii itoro cjus sujwrjn' (•ad N ini lK-bo«i inkTprcUtur, a^mnJtnler. vcl
Tcl igntt vcl tnfamit. A> Ls4'l>on ri>iUR Seoo refis Amofittomm m irm
Kiu.kIi urbs, quj« ccciilil ^n «MJrU^ni riul>en sc<l r.abad. ^)iM- cum fuissri Moibilantm. ab Nmorr.n»
et nunc Am.illius viil.i dicitur trans Jiiriijiicm, d bidli jurr p«.s>. s,-i rst y ' i >rro «ift<«/i«>, Tt-|
vicfsimo priii u iiiiili:irii» jx-ii»' ad iiifndicni. Kgo .m- rtiigulum nut • rii mti- ,
. ;r. CofiaiMI iii InUi
Iriii invr..|ii(jn» rcpcri Kinalh url>«-ni (lodcnyrijr .ip- Jiidj, iibi jlis« iindilus cst David in v4it«idiu*, <, r
pellari, qii.i- num («r.cio S4.tiiioiii> K|iipliJiiij nuii cst in Auloiir ilicricbis, boc e«l, in rr^i«me illa can-
nip:itiir. Kiiuch i|iiipp<- iiiliTpri Ulur fuipulms adUut. |>rsiri. ViKjtur aulrm us<juc bodie v»iu<» p»T|rTjn-
lUiiilchiiu ci^itas (iavnl in S4irlc iiil>us Jmb-, in «lis Jud.iv>niiii hn,'i1ii juiU manr Mnrtuam. umir
qiia hoiiiiiius noslcr atquc .Sj|v:itur ^iatun cst, lu 1 1 lijlvjiniiiii vriiu, qujs vnic4s Kjigaddi Sjil»nioii
K'ito ab Klia iiiillurio rontra incridianain pljgam, nuncupjl. Kngaddi vcm inlcqirruiar, f»mi k^K
juili Mam. qiM- ducil lii-l>roii : ibi el iiopuUlirum Kiidor in tribii l>fanj»,'M>, ubi pyilioatMa i S>«V
Jcsv* patris David ustnuiiliir ; d millc circilcr pj:>si Jiid.vj- n-.:.- cunsulilur. KoJor aalcm Intcrprrtalar
liiis procui liirris grc^i-. qiKMbun >jticiiiio paslijrc, fDiK K''0''i Jlmnis.
NjtiviUlis i)<iiniiii<x < niisi i<» anli- signifuaii». Siil (.jia nviias Krxhoruai in qn balihlffli' Cap-
cl proplcr caiiiilcm cl llcihlclMMii n*Ki» qiioinlam Ju- ItaikH-rt, pri«tini» rullnribus intrrfrttH .AfHld TTtC»
dr Arcbcbi lumuius oslcnditur qui vniiUr ad crllii {) rr% cralcmuinu» (ti>) Chananj^orurajtiila M^ptnim,
Ijs nostr»' j >ij puliln j ilivcrt«'iitis pnnnpium c»i. o*< i.lili|tM* in vtrlrm Iribu» Judr «rd raoi Irtv-r*
Vucalulur aiitcni lli-thli cin rt rilii|.i Kfiaihx, id cst, n«Mi |MiUiil. quia Fjiachini, iJ r%l. ||i||jnlr« AII<^IitU>-
Hjria*, ut 111 IVirjiqMimt-iion li-(;itur. IIj*c iirb» jutta ruiii fiftissimc rrstiU-ruul . ri r»l u*qur hoUc i»-
quo.siljm a Ji-bii'a*is cumlilj fcrlur, ct v.icata pri i((ni« riviut l'jlc»linx. vorala aulcni Gjij, <^>«|ttuj
n<uiu KlraU. Qujmio autctii ibi Jjcob iictora »ua iIm (lanbyv» m iVrtjrum ll»r*jur«i«» wn»» p<M4iil.
pjvil, cidciii ioid Il4-lhii*rin ii<>ui«'ii ipiolaiii Tatiriino niin U^llum .^.fTpUi» luluU»»^. rrrvjruoi rnmi
fiiluro iiiiposuit, qiiJ'. «iiJinMj p>i>fij, inl«'rprclalur. lini^iia Ihcftanru» |Jia ivmiinaiur i.jia qxiivc m>
pnipUr cinn jijticm, qui ild dr cuio dc»4cndit. trrprcijlur loritlmdo «iiii.
Itj!.i, qii.c S-i(or, nuoc (ioiara nunrupjiur s.ilj (^jKjjlh in iribu iW>t<j)min ur^ rhux^ Alil Cir«-
(Witiii|uc Soilonionim tirluliiis I.«ith pn'nl>4i« rrter lar. ubi M*pul(u» rat Kkaiarv» ri»t aatrM Gabatla
TatJ csl : iiniiiinct jiit«-iii injri Mortiio, rt prrsidium viIIj in duiMk*<im«> \»pt4» ClMlktrapalaM* Nmi C**
iii ca |>«>situni C3>| iiiiiitum lloiiijuorum. hjlutilori- iiaalh inlcrpirijUir. ra la f«ff««#M. Iffirbo mt^ %
hus ipiix[iic piupriis frv<ptcii(jlur. r| jpuJ cain gi- Jebvvrt» ct>«Jiia uaditar, a i)ii(bt»» Lrsii
:
Jcsus, rege illius inlerfeclo : pro qiin coustruxil pier hoc ips;^ civilas quasi proprium \ucabuluiu pos-
aliain Oxaiii cle lielhel cx Iriliu KfFraiin, quam Do- sidel, Uabbiilha MoaU, id ubl, graiidis Muub. Mouh
niitius alquc Salvalor iua |)iicse»lia illuslrare dii- inierpreiatur, «x pane, id est, ex diuLolu,
jjnaUis est. Sed el Ii;ec eo (eiiipore, quo Jerusalom Ammod filius gcneris niei, sivc populus lurbidus,
oppugnabatur a Roinanis, propter perlidiain civiiMn Judeei scilieet ( ui quidam voluni ) vol luieiiiici.
capta alqiie deSiructa, pro qiia lcrlia scdificala eal Unde in Deuteronomio legilur: AHtmuitit(V sl M<mi-
oivitas, <iu3e hodic<)ue pcriiianel : el oslenduBlur bilcB elium post dccimam (fciieraiwncm non inlrn-
uirinsque urbis vostigia usquc in pra^sonleiii die^n. bunt Eccksiam Domini usque in celernum { Deul.
JcricliO quoque iulcrpielalur odor cjus, vcl lnna, ol sxiii ), Et Sophoiiias «lo hoc dicit: \'uu> effOrdicil
signinc.il defccliiin iiiorlalis vil;c. Domintts, quta Moub el Sodoniti crit el ftlii Ammon
Jerusaiem, in qua rcgnavil AUonil.oxclh, el post- Cfuasi Gomorrha Soph. u ). llem in bostam paileia
(
ca teauere J6bivs.Bi, e quibu^» el soriila vocabulum intelligontur, ut cst lUud Isaijc: Filii Monb obe-
cst, qnibus nnillo po$l teinpore David externiinaiii$ diente^ crunl (/««. xi). Roboch civitas Assyrioruni,
loiins eaiH Jad;t'.t piovitioioe melropolim fabpicatus quani axlihcavit Assur regrediens de lerra Sennaar.
est, eo quod il.i locum leinpli cmeret, ol iinponsas B IWboih enim interprelatur inclinaiio, vcl plaleee.
^iructune Saloinoni filio dercliquorit. Ilaiic esi&e Sidon urbs Pbxnicis inaiguis, olim lerniiiius Cha-
Josophus rcfert, qua; in Genesi scribiiur Salcin sul> nansaorum ad aquilonem respieieiv&, el ppsiea regio-
rcge Melcbisedtjob {_
Gen. xtv ) : fuit aulem iii U'iiHi nis JudaeiB, Cccidil aulem in sorlcm iribus Ascr
lienj.tniin. Jebu3 vcro qnaluor modis signifiejt-^ sqA non eam possedit, quia hostes neqiiaquiun valuit
liuncin habere in Scripluris repertlur. Ipiifi 6$t> cxpelicre. Hanc quoque urbem Phuinices a Rubro
qiiui ei Jerusalem. Jeru^aJein, hoc esl, jMXta Iiiaior inuri profocli condidcpnnt ,
quam a piscium copia
riaiii, iiu qua 6a(icta Ecclcsia ipsa terr^xta civitaie Sidon appeliaverunl. Nara piscem Phx'nices Sidou
noiaiur cl ju)(ta allegoriam oprimiiur: et ju^ta Vocant. Ipsi eiiam Tyrum in Syria, ipsi lliicaiu iii
tiupologiam, in qua anima Odelis de^giiatur : <e( Africa, Iponcm, Jebtin, aliasque urbes iii ori,s mari-
juxta auugogen, in qua coBlesii6 palria pneCigura- timis condidcrunt. Sidon quoque interprclalur, ve-
lur, sicut supra osteiidinius. natio mortis.
Sion, eadem civitas, propter morvlem in ea siitun Sennaar campus BaLylonis, iu quo turris est,
iii australi parte ip&ius civilaiis pominatur, et sea» un^e esrcssus Assur sedificaYii Niniveo. Seonaar
suiu myslicum habet. Nam Sion, specula, sive cout ergo inlerprelalur «xcussio dcntium., vel febor enfrum,
lemplaiio inlerpretaJur, ei aigniGcat l^cciesjaict sive C Sodoma impiorum diviuo igne consumpta
civilas
animam Qdclein sivo eodlesiem patri.^m. Sion juxta juxta mare Morluum. Sodoma quoque inlerpreta-
hi$ioriam plebs est Jmiaeorum, vel ipsa civitas in tur, pecu$ silens sive cwciias sive simiiiiudo eorum.
monJe Sion, qnsR el Jerusalem dicitqr. Unde legi-. Selwim, et haec civiias impiorum in aitcrnas ci-
lur in Amos propbot^ : Dominm in Sion i-vgiet, et neres dissoluia.
de J^ruiaiem. dubu vocein su.7j» Ainos quia ex
(
i
) ; Sora urbs juxia Sodomam, qoae et Segor el Zora
eadem plebc Domii^us seeundum c^rtvem genUus
dicilur, de qna supra dictum est,
c:>t. Et de hec Isaias dicit : De Sion e-xibil Le^, el
Saleni civitas , Sicimonimque Sichem. Sed et
verbum (ie Jeruialem {h(f. w). Ei m Michea de huc
atia villa osieiiditur usque in prseseniem diem juxla
scnptuni osi.: Stonq^mi ager arabituf, ef Jemsalem
Eliam contra orientalem plagam hoc nomine. In
qutfsi aarvus lapidum erU { Micli. iii)- SecunUtun
oclavo qnoqiic iapide a Scythopoli campo vieus
allegoriam vero sauctam Ecclesiam desigaat, ut est
Sainmias appellatur. Salem civitas inlerpretatur
iliud iii psalmo : Lauda Dominum tuum, Sion {Psal.
pax vel reddens.
cxLvii), Unde Isaias dicit : tonsurge, consurge, in-
duere fouitudine ina, Swn { Isa. lii Ei Micheas
Thamna, ubi oves suas totondit Judas, osiendilur
).
sisits ad monlcm Sian, el cimlalem Dei viwalie Jeru- Amalech unde Amalechitae. Porro Thamna iiiter
:
salem {lleb. \xi). Filia Sion esl Ecclesia, sivesajnota pretaiur, perfecta pars, sive consummaiio data.
anima. Lndelegitur inSopbonia: Lauda, filia Sion. Arimalhem ophini civitas Elchane ei Samuelis in
Jubila , hrael Soph. iii ). Fiiii Sion, ttlii Eccle- regione Thamnilica diosopolim, unde fuit Joseph ,
(
si»* sunt. Unde lcgilurin psahno: FiUi Sion exsul- qui in hvaugelio {Matth. x.wii) de Arimalhia scri-
teni super regem mum { Psal. cxLix ). Et Joel dicit: bitur. Nam Arimatliem inlcrpretalur , aliitiido eo-
Vos /S/ii et filite Siou exsuUaic Domino Deo vestrOf rum.
qui dedit vobis doctorem justitim {JoeL ii ). Beihsamis civitas s;»cerdotalis in Iribu Benjamin,
Moab ab u»« filiorum Loth, qui vocabatur Moab, qiTse usqiie hodie dcinonstratur de Eleutberopwii
urbs Arabio;, qu« iwnc ArcopoUs dicilur. Appella- crgentibus Nicopolim in decimo luilliario coiilra
t
381 DK UNIVF.RSO I.TBRl XXn - I.IB. XIV
orif^n Ul<-ui pbfm. BcUMamit vero intcry>ntjtar , A fttntur m QU ad Aaitnbn pbfMi 9iau
domui lo/ii. rl haricnuY jutu i'ti\jt**rmm tim%inmm
K<:ths.iiH.T rlTila» m Cjlilya Anfirr-r ri Pi'iri rt ipnr>l,il.« alKM i<-rri t.-;rit. alio» wb 4i» fmrrhtit.
riiilil>|ti prujH- .l.i^Tiom Gfiii-Mrrlh. ^nni Ikthsji li .\ iiorhia nvlia* Ltrir*jrim, te ^M HarMtu* r|
iiil^rpn-latur, domiij fni<luum , \el domw ttnalo- Paiiliu apo^toh Hjnl ortliuali : est ft alia in ll •
l\r\\thf^ viliiih in monlo oliveti, arl qu.im vrnit dixr ruiil : Vofrii opnrtfhat pnmum lo^u'% itf^mm [>n ;
Domimis lcsw^. Porr» l'«llifi;«- iiiirTpn i.iinr dowm tfd qu>mam rfputuitt illtui. rU*. (>lrf. \iiiU
orii "ullium Tel bucca. A!r-ijii'lria < iviUs .^^iitiui , in qua Irjiii tmtf*
K4>tli:uiia villj hrruntlo «li Klia miili ino in Liurc li^tj- Marri lumulus ««ii«-ralur. Inuivrrtatur aalcm
iiioiilis Olivcli, ulii S,ilv3t4ir I..T/aniin mim iuvit . AlrijiHlria , amferrut aiujuutum itiubrurum.
ciijii'» nioniiinciitiim errh-sia nnrtc ihirl<-m r«/ii.Mnj- Alljli? nvilaA ml t'ain|>hvliJr rMnlin>r. Atuh^
«:ta ili-niriiistrjt. ilethania qno<]iH; iomu$ alflitiioHts. cniiii itit<T|irfl3lur, Umput f)UM, idatiMi, dich-
vrl dr<mui obedifHlice naii I t> mini,
B4-thsair!a pi»«ina in JrnMalMn, qiir Toratiir Prrv Ani|*hip<>{i9 ri«iUft #»1 Marr<lonur. E»t el »hen
batica, cl a aohi» inlerprrian |v)U--<l , pcrHith$. M.i-c " rjus Inn nomibi^ in 8y na. AmpHipoliv aulrm inltr-
liii rt .Nrphialim. r.nplMriKiuin aiilrin iiiterprrla- xilla Hariit: iiiii:) ipsc ihi quon.ljiu a diKxWim <Ui«
Uirai/fr, vel i'i</a iun%olalioni$. jiiiluatu)! sit. Ariopafpjs q4K>qii'' pnmuir« mlcrprrta-
KinmanH, Ur qoo loco fuit CMphas , nijtis Liieas lur Tcl w/mauaj : s#*«J ft h«jc violrnluuj . cum
rvaiigcliitla incniinil : h.TT r«l nunc iNiiopolis in- Atbrnirnaw curue ncciicn m , qux a Marv uuuitfa
fiifm iiitrrprrlaliir, farwi f)n. plura mnuinit. Ursarea auuim iuUrrprcUUir, pMU*-
Modin virus juita Ilii)!tiip<Uim , iindc furninl Ma tio ptinnpn.
Hi.ihji. qiiorum hrMlici[iir ihidcni si'pul« r.n moii rjinnlhNS fiviiai Adiair mariuma. CofioiluM ia>
Saha «ivilas n^galis .fllhiopi.r , i|uam Jo*«'phiis a Tyru4 in«-imfw%u« Phruirl» in Iriba NiflltJulia».
(iaiiipiv* rcpr M«T«H"ni r<>|;n'iiiiiiij|jm rt »<>rori« t«v Tvrn* iyw^u < intcrpri Ijiur *mt%itm , «1
itlitil.i rrli rt Sjh.n qiioqu'' iiit.rpn talur, rapriNi. diiiiniKi.
Sjri-ptlia (<|ipi<luni SiJoiiniriini 111 vi.i piiMu j «i- Tnxi« eivitM Aftte aiariiima Trna* wra lal
iiiiui iiilrrf>n-t.iiur, fXjJtfHio fmuiU (jvita» «<4 «fbi quMb t* teaaa pr^aa
Ti»«T*a , uhi \sa I«n»cl rr\ fiiil. lhcr»a Tcn» m Kir. am •anclam Krk-Mam aifatAcal . aal
It-rjii .•ijiiii (^)iil« nipljlio. aiitiiijm l'«Hir in pvaln»» »rnpMi ai —<
tf«f«M f^
Ailifldniiach agrr r»t sjnguini*, qtii lioilir nto»- mtiiMi <! («ud.^^Mu •inu im (tmtmu fkii aMln, «a
,
M11W/4! sancto ejus {Psal. cxn\); cl ilcm : Flnminis A sitiim , quasi casam allaiu , cujus pluralis niimorns
inipeim {(Viifical iicilalem Dei {Psal. xlv); Imk; e.sl castra, dimiiiiitivum oastclliim cs(. Castra sivc ca-
S|»iiiliis saiuli gnUia lx»li(irai saiiclairi Kcclesiam stolla cohabitalionem bonorum hominum vcl sanclo-
Dci, vel ciijusliltct hancli viri tiilolem aiiimam. Dc rum angelorum possunlsignificare.
quo in Apoculypsi abundanlissime scriptum csl. Unde lcjjitur in Exodo, castra filiorum Israel, iibi
tndc ilhid : Vidt civitatem Jcrusalem novam descen- casira nietati sunt, et in Genesi, ubi Jacob patriar-
dentem dc coelo ornulam, lanquam sponsam viro auo c!ia obviam sibi habuit angclos Doi {Gcn. xxviii) ,
(Apoc. xxi). Civilaies vcro Jinj^a; simililcr stint appellavit nomon loci illius Manaim, id est castra.
EcclcsicR Ciuisli vci animae fiJoIiiim. riitio scriptuni Caslra Dci, quae vidit Jacob in ilinere, nulla dubita-
esl in psalmo : Mdiftcabunlur civilales Juda' , el tio est, quod angelorum fucrit mulliludo, ca quippe
reruiua Psul. i.xvin). Cives antem riilcles mysiice in Scripturis militia cofili nominaliir.
(
dicunlur. Unde ail Apostoliis : Sed eslis cives sancto- Pagi siinl apta ;ndifi(iis loca intcr agros habilan-
rum et domeslici Dei {Epn. ii). Civilas corda vol iiiius, haiC oi conciliabula dicta a convcntu et so-
corpora impioiuin , ut in psalmo : Ciiitates eorum cietate iiuiliorum in unum. Compita sunt, ubi usug
deslru.iiiti {Psal. ix). El in Eva^iigelio ; Et civiinles est convcnlus ficri rusticonim : el dicta compila,
eorum iijni succendisti (Matlli. xxii). Quondo autetn B quod loca multa in agris eorum compclunt, quo
in contrariam parloui civilas ponitur, sigiiificat Ba- convcniliir a ruslicis. Suburbana sunt circumlecla
Ityloneiu spiritalcm , uii)em vidclicci dialxili ,
quai vel jecta civitalis a^dificia, qiiasi sub urhe. Subur-
iiiergctur in profundum abyssi , nhi c^l habilalio bana autem, qii.T a^dificia suni ot loca civitatis ,
dacmoniorum et omnis spiiitus immundi , supcr possunt significare divorsarum geiiltum «iiits , qui
<|uani flebuDt rcges terrTC ,
qui cum iiia foniicati ad civiiatis Dei, hoc est sancta; Ecclesiv, usus pos-
sunt, ei negotiatores (erraR flebiini ei lugcbunt su- sunt perlinere ,
qnando per prydic;ilorum sludium
per illam {Apoc. \\y,i). Dicil enim Apostolus ; A'on a;I perceplioncm vcrbi Dci provocantur ct catochii-
habenius civitatem hic manentem, scd fuliiram imiui- nieui fiiinl : sicquc, si fide pcrscveravcrint, unitatj
rimus {Jieb. xiii), hoc est, coeleslem palriam, et so- sancKe Ecclesia', sociabuniur. Moenia siint rauri oivi-
cictaloin sanclorum angelorum. Mniiicipium est latis, dicta ab eo, quod muniant civitatora , quasi
(jsiod, manente stalu civitatis, jus aliquoii minoris munimcnta urbis, id ost, tutamenla, Muniiun aii-
ianlum munia id est , ti ibuta debita vcl munera tiieaniur intoriora ur!)is. .Moenia autcra diiplicein
,
I(;t*c cnim ad digiiitaiom civitaiis pertinent. Vici et Dividimiis mDros, et moeDia |>audinius url>is :
castoUa et pagi sunt, qua" nulla dignitatc ci\ilatis proprie aulcm mconia sunl lantum inuri : murus aulem
Iioiwrantur, sed vulgari liomiiuim convcnlu inco- luriibuspropugnaciilisque ornalur:promuraIc vero,
luntur, el pioptor parvitatom sui majori civilali at- quod iil pro munilione muri. Est enim muro proxi-
Iriboiiiitur Municipium simililer significat fuluram mum ante mufum. Mocnia ergo civiialis sancia- juxta
iti cadis patriam, cl gloriam perpctuam sanciorum. sensum mysticiim aui conveniicula sunt justoruui,
Unde el Aposiolus ait '.
Noster autem municipalus aut culmina sacrarum virtutura. Murus autem
in ceelis est. Vndc exspectamus Dominum Salvalorem, ipsius civiUilis inexpugnabilem fidei , charitatis
qui reformubit corpus liumililalis noslrai configura- spcique firmitatem significat. Poiest et ipse Domi-
lum corpori claritatis suce {Phil. tn). Vicus autcm nus, Ecclcsiam undiqiie protegens, murus magiuis
diclusabvicinis tanUim habitalionibus, vcl quod vias intelligi, de quo Isaias ait Urbs forliludinis nostrw :
Labeat tantum sine muris. Est autcni sinc munitionc salvalur ponctur in ea murus {Isa. xxvi) et aiite-
,
;
iiHiroriiin, licet et vici dicanlur ipa:« habitationcs muralc , id cst, Domini protectio , el interccssio
l^
urbis. Dictus ?utein vicus eo quod sil vice civita- sancioruin palriarcharum et prophetarum vel cete-
tis , vol qiiod vias haboat tai)(um sine inuris. Yici rorum sanctorum praedicatorum , qui et ita faciunt
aulcni vel villa; gentium vias vcl silus vel terrenas docendo corda credentium. Vel niitrus significat (i-
actioiios myslicc exprimerc possunt ,
quia extra dom , et anlemuralo bona opera. Non enira sullicit
civitatis locum posiia; sunl, id cst, cxtra communio- murum habere fidoi, iiisi ipsa lides honis operibus
iM.'m plebis Dei habitant. Lindc cst illiid, quod Do- confirmoiur. Ilic murus ot hoc antemurale sive cir-
niiiius jubet in Evangelica parabola, (juaiido illi, qui ciimuiurale de vivis lapidibus exprimitur, qui juxta
ad nnptias vocati sunl, noiebaiit vcuiro, servos suos prophotam volvuntur stiper terrara. Item muri mu-
exire in plateas et vicos civitatis, ut quoscunque nimenta sunt Scriptura; divinae, vel prophetce, sicut
iuveneriiii, vocarent ad nuptias {Luc. xiv) : hoc esl, logilur in psalino : ALdificentur muri Jerusalem
retardante Judaica plebc vcnire ad nuptias Domini, {Psal. l). Turres vocal«, quod teretes sinl et longae,
viaiidat genltuui multitiidincm in tociim illius sub- Teres est enim aliqiiid rotundum cum proceritate,
iulrare , ut implerentur nuptix discumhontium. ut cobimna. Nam ot quamvis quadralae aut lat-Te
aU|u.> r.iiiiiiimilur , e( muiiirfiini viJflnr. Iii lurrit ciier inUoiUir Liberatu» rrp.t ri illi» p«iru« r .ri.ali-
•igtiincalion^ ip^ S^lvaUir int(;lli|;itur, iit nl illuil : Iais, m i%|m p..rti* f>cWtx. q«jt l«3iti-. liiirtu Ui-
Tuirii fnriinima rtnmfn l)omim \ fror. iviiii. lu-in buunl 4. inpilrr.ijni, prTMuinlulnruin tc bvin U»>
liirrii S^npltira iJivina , nt in Cinlirnriim ^ianlii ii iDitii pollir.inr. p^r q«M DaMCfi rjun e\l
(liiiliir : (^iillum tmum nrut turrit Daxtd li.ant. ivj. orU frU-brulur.
Vcl ekccllenlijm virtutuui <>i^'nili< at , vel eininrn- CAItT III.
vrrl.i |iri (lispc'iiitat'iri-N c:iuta ilisrrrliiinis il«*>ti}:ii.iiv hdiuni, ul]i I>.iiiiinii» aii '
h^o tunt rta . r<nfM rf
lur, liirrii|ue ansiiiiilanliir. qiii rminrnliftsimuni ln- tilaiJoan. \iv). (U Pvsliiiiftla *
\ lam. 10.1011, r^ni«-
ciiiii leiinit in Kcclcsi.n. Invrnitiir ali(|U.in>!n lurris /u Wc<7i ll'»al. ctviu), ||Oc e»t, ikicUKiaia «eniMi*.
iii (OiilrarMm p.irtcni jM.siia . Iioc c*l, alliliiiliiii in V. conlrurio c*! alia via, <W qua nlrm pfoptru iW-
Miprrliij- Nifriiiiir.-it. ilinc rst illinl, ipiod f.l.i .Vdjin l\ prcLJiis iKinii.niim 3it : Vijni imijuiiaiit amot^ m m^,
iii (iriicsi l.-guntiir turrim eticlsjin a-<lilii';«rc, nlti rt ut Irgt- tua miurfre mn llbm. ). Ki in Sal*M»o(V*
confiisa esl lingua coruin ((irn. xi). Ilcm lurri» dc inrrclrire »criplum rst . Via , in(]uil, i«/^ri di>~
Kc( losia, ut iii Mi( hca : f.'/ fu, (urrii yrf<;r«, nr6ii<«i(i rnui ejut (Prot ni}. Ilcro vianim noraiiK? etpn-
/f.'i.'i Sion (flich. ivi , iil rs( , (liviiiiN Sacr.iiinntis niniiliir , J«: (piilms bommut p<*r profhrlani iit :
nliiimliraLi. Onnl.im aiitciii lianc turriiii VirKincm ' 'ii(m.,-ut'Fn7u<* ;ur/rt pia» tuut ludirn^o, dtcii Domi-
lljri.iiii iiiirlligiiiil. Il.-iii turrcs ronla rr|ir(i|Miniiii iiu% lieut {h.it'cli tixiii). Dicitur arria e( anfru«U «la.
(Iiipli(ilatis nialitia conslrurLc , iit in Siplioiiia : (Ju.l- Jucii ii<l >il.im : lala e( Sfiaiiou, qiur liitcil aJ
Sujii-r iimn»-tn tnurttm muntlum, el tujtr umniin lur- tiiord 111 {Nunk. \U). Via vi(a prrfcrn», nl in Kvan-
nm ciiettam ISoijli 1). Kclio : Hito inHtentiiia mivtrtario tut, ciio . dmm et
r\PrT II
^""* '^" '" ""^ (^""^- ^)' ^'•'> ''^ri Irpis r( |)r..pl»e-
Porta ilicilur, (]iia pot(!St vrl iinportari vc| oipor- hrrognte de tfmilit anlniuit. iptir nt ma koam {Jer.
lari jliquid. I'i..pr:c r.utem porta aut iirltis aut ca- *•;• Scniiij ,
prjvrpij iliviiu. ul 111 polmo DeJm4
Mroriim vocjinr, sicut sii(M-rius .lulum cst. 1'orla mt' in <rrni/u rnaNJntoruin (orufn (/'m/. c&viiiU
ali>|i:.in<lo in U'tijm pnrlcin ao ipilur. altipiati(1ii vi*ro L. ( \|'LT IV
iu iii.iljiii. Iii l>oiMm .rg» parlciii acci^iiiur. <|iian>lo Itc pniictt.
i;>siim nominiiiii si^mlii at . p« r qiicm noliis vil« Plat.-T perp<-lua* «c laliorrs ritii.nnm «^x Wttl.
j-t.-rii.:' ailitiis patcl rnJc ipv .11 1 : f-.yo lum otltum .
juvla pr..{irir(jl. in liiij:u.c Crrcx a Ijtilu.liiK* mu4i-
>>.! r».- «I ./tiis utlroierii , tntrcJ/ilur el iHgicdi.ltir cl rup.ilj-. l'l.iU';r vcro »imiliU-r liquaoiJ«> in Uiuni
etjrfitiiiur fi juitcua imcntct (Joan. X). Ilcm |K»rla t.artrm. jlii|iijn)!.> in malam ptnilJC rrperiuntur. Ii
litliiii (Jirisli si(5iiili< j(. Lndc sinptitm «'st /'. r iMiiiain, ij(i.viiik.i aiiiplilu.linrni creJri.in.ni in jr»l»-
f..'rr.;i/i iriyif-i/iuN/iir 111 cintatfm : i|iii:> pcr fnlrm bii» si^nilicanl LnJ.* «rripiiini eM ; S^tmin (»n$
rdtiiii iiitrucun.liini <-U 111 L^i lcki.^^ni iK-i. l'orla f>riri/i(-a/, ri in p/ulnj (/j< »o^r« tii(m (Pr«». 1). Ali*
(lii.Nti \cl li.lcA u( 111 1'saliiio : t.ccf poria /lofiiini . i|iijnil.> sij(iiirK it Jlrniam braliliHltneoi diljtalkni
;ui/i tnlrubunt pt-r cam i PkiI. i \vii). Purta ulctn» sjii> lornm, u( in Ap.M-al)pvi l'tau',t lutr.JtrmtM^m.
Virgiiiis Mari.r, sivc canon Vrirri*. T.-sljnicnli, ul ui tutntutur auio mumdo, el pfr ommft n.wi tuift «•«.'-
l./rrliirlc : Vitli poriam in doinn ttomuii ilamtam luia camtabiiml \Apoe. \\t). In nvjUiu vrru (uririu
(l.u,lt. \in). Porlr, Scriptura- MncLr, a|M)«ioli vr| pljica poiiimr, quanJu amplilaJinrni »i(iii6(a( mp^
o|i.rj Ihuu . n( 111 psjlnio /-.7rr<iniiiii, pAr/iC (t <rr- ciil i| iuin voiU|iUlum : (|ni 1 \u( uipra J^ t*l*
malet, ct introihtt rcx qluriir (Ptal. viiiil PorLr i >r- fl i/Xi/ivM tta ctl,iim>r dmeil ad moiltm ^i/.. «. \u}.
Pintidibii temcn luum, iJ c»l, (.|iri»tuj«, poriat imi ( loa« j- Jirtr. qaoJ ln* pi*ri-iJjolMr a.p' IIj. po
iiiiiitium iiu(iri<i)i ((.tm. l\iv). Iirm p.irU- Jin lor.n iniiiii Huina 1.*« i%sr Jir«in( Tjiri|uiMiui«i l'>>wu(ti. h|
•aiii ii iiiii llipiiiilur, qui noliU ap.-riiint il.iKiiijtil<iit i|iii>Uc« plutiJium inunJjl.'» r%i»trrr( , |" ' * • vlr»
«iiis iuiri>itiim r.-^Mii < ii-l.-ftlis K i.iiitr.inn v.-ro [loru* tixiiilrm riii.lirrrnlur, n«- ftiJti.»'.» ; , .
"i»»«
noniinr lia-rrliri ri rjjti iI.k toriM rvpriiuni.lur, |>ri U-iiipt*«lati>'iis |JanilK*ni vrl lun>l>n-*oij rli*uMi
(|iijs p<*riliu 111 (iihcnnjm intrjni IK- qinbus l>.)iui a(ragr» jqujiiiiii »uLvrnrm.
ims Prirnm
iil jil Tu ct 1'cliut, fl luper timu, Pt- I Ml I M
liiiiii iriltftciibo hcclfttam rHrfiin. K/ po>l>t inf.-it mim /1." f
f.*
fii irvotrbuni aditrtmt r.iiii \^Miiiih. \vi). It pvjlmi- fWiHrsl r\rrm»JjruiM l>u>iii* lon*4, a fj.vla 4i-
>(a : tsaltiii mc dc ptiiiit mottit. ml amHmnhfm om- dat. Iljr^r Ima r( pnic«ialra «ocanlar
nti laudft (MiM ii«|>or(ii |</iir Sf9.i (/*>«/ i\; Pur(j (^moJ ei t>rro Pumrvj raplis Ma«rU» (.-iitl>^{<
: ;
siiiiii rostra alihua sniil, cl iii furo Komano prj^fixa, X invcnire noii valet. Cujus aidificii talis c.sl siins, ut
ul esset ejiis insignc vic(ori.e. apcrieutibus foros tonitruum intus lcrribile audia-
tur desccnditur centcnis ullra gradibus. liitus si-
CAPUT ViC,
.
Ciiiia (Jicitur eo quod ibi cura per seiialuui do transiliib iniiuuieri poi tcuebras, el ccctera, ad er-
riinclis adiniinslroliir. roreiii iiigredienlium facta, ita ut de tenobris cjui^
(iiscutiendum. aui&trucU.uldissoIvcreeosiiecsaeculaciuidcmpossint.
CAPIT IX. CAPUT XIII.
De gijmnasio. De pltaro.
Cymnasiiim gcneralis cst exerciliorum locus. Ta- Pharus lurris est raaxima, quam Gr.-eci ac Latin'
luoii apud Alhcuas locus erat, ubi disccbatur pliilo- in coinmune ex ipsiusrei iisupharumappellavcrunt :
fopliia, et saptentiai excrcebatur studium. NamGym- eo qiiod llammarum indicio longe videaiur a navigan-
nasium Gntcc vocalur, quod Lalinc exerciliuiu di- B libtis . quaiem Ptolomaius juxta AlcxandrJam con-
citur, lioc est, mcditatio. Sed ei bdlnea et loca cur- slruxisse oetingentis taientis traditiir. Usus ejus cst,
siium albletarum gynmasia sunt, eo quod illic ho- nocturno navium cursu igncs oslendere ad praeiiun-
iiiitics iii siia^ artis studium exorciientur. tianda [declinandajvada, portusque iutroilus, uedc-
•-i >ijcc a iui:r(;alurtUiH Itt^iiaiit. oaiiiium rapiTTiur Thalanfini >i<iri r-jnt eiaruW> rr.
CMI r \IX. ^jiODsum rsl (Ijri 1.1 i|ii<iniOv|o iiaornaml li.t
Carc^r e%t , .1 quw ftrUtilifinur e\ir(i . rl diiiuit nopl:i> tiiaLimi rioni»-n i(.-rrtur. A.f^^u i{u*|ii'' Un-
(.ari-rr ^ rocrct-nil«>. <.^rcer juid jlJ»^t>riaiu ali- gua kua Im j, to quibot tiwii' r\ir* «um-itonl c( ruUanl,
i|ii.iiiilu !»i(,'uill< .41 iril»iil.i*.iunoni |irsrs«-riirM viLr vln (italtuiuit. nonittiaiii. ThjLamu^ rrirn my4irr au^-
li iliiiL«iilur i-l«cii .*iJ l<Mii|«u>. ik' <juo l'i>»fib<-l.i %ii ruiii onrU* Marix Virj^mt» tiritirii «j, m t\tfi M(ur«
kiliii ili fuTCCTf anintum tiirum od ii>Hfiliiidmiii tttt- li ii(>>(ra roii|uiMU cs( ^t-tUi Ih-i , bo< r*t, v^n«-ti tr.
uii/«i mo [I'i4tl. (\ii). aUiiuanilo ciisloflixin torrnnt, clota (.bri^n lilio |v , roptilata r«'. ,< 1
««Hda »-vr>-
ii( i'M illuU iii iLvaii^ •Ik) : Judex Iradat le mim^tro, cUmim, III (|uibtis aaima prr JBior»"n «|Mv«.*it invtM-
et in cantrtm miUarn, el rcli<|ua [Miinit. \). bili junpilur, ui rjiis dr>N|i-no arilrjl nullai]-jr j iui^
Naui iluiiMla Gran-i t<*cl» «licoot. Vm andnn •lnmiik M:rndi. rnd«- r( rn-nubiuiu, CiKif rei^iio \n(i<|in roiM»
uuiu^ lamili.i' b.ibil.ido , «.ica^ urlns tiiuiis po^tnli, |HiNi(r ••( in rommiioc tcMcban^nr ocr •jlliut cm»-
kK ul l)rlii:> iliHiiiriliun) U1I111& frtiTiK hnmain. Oniiir viMiini Mnpuli'c rnil, nr m orcidto dHirijr l.itNrnm
;4'(Jtlj( lutii ^iiitiiiii ^'ilcnfi :)|>pi'lbvortMit .\bi W^^iti .ib )?ijritrrcni. Uinaiulum rrvo ^nniiftcai tanrijm fc-
e<teit4io quiJ^-iii ftuiiipsiuic nomcn rxisUmanl, danlrii cl<-<«iam . in tji^ ChriMu» mvsirrium pa-«iuni% «isx,
«iniipluui (lc J'latito et sarntmenium iurporis ei Majruini» tui JiraTii,
.S« \nraM«iu «<« 10 r^m »tt priuditiNi. nrc nivi ri ubi Sjnril.u sartrH» m «prrir ijfni« vujvr
llitK cl .i'iliU« iiim, (•<> qu(»«l r-icril |m-iii^ ^«1 M^-rnloin C. cfnliim \i,-iiiti rT-^lri.irv, ri Tariiniin ItMttiarum k»
Ijituiii. I><>iiiii<» caro SalvaU>ns «is^uaipiu lu s.iii- HVir-l» eiv pf»r cirvJnn SjH^iiupi Ualj i->i In.bi.iunt
cla kc( b-.Hia, ti( iii Salufmin»' Sitpirtnia aibi di^mnm cbl fo iianiluhi a trib t» liicluiii dr«<uml,«nt)um •!!
iidiluavil [i'roe. <i). l.l m pHainto . /'i doniMni l*o- iMiHn. Apud tr(rn»s fitim m UtCo ntnvivit app^jratit»
Mitii i6i<iiui cum comMHMi {l'ntl. (.liil. iNimu^ orda ripiKi^ lia(ur CJinr rntin lira^r Irrtit* vr! aciqlH-
iiibiiiiiii \A C4ir|>oni. ai in hxo^lo l'onetti df tan- tuv ri i|Uii m'trcr((in) r«t, ii( Iruliniirm d -
/Mi/ic ugni •.up*r Htnnnijuc pmiiin, rt «Hfrr/iwii/N/n- 1 rii liiitiim rnim lilcm Trtiir»alis rxpnmu ; ...»
bui Uomu», in ifkt{'M$ tdetu illud \Kx^. lli). ItonMii, da- .1 innx liik>. -«f)fl •( rKanUlr qnirwnil'-* n({v>-
(-uiilu ri*pru(M)ruiu, ul in Isaia . t.l oncHtur *a d'>mr- r1ati( inliutluin rrgnl ralMtit OlUt «licla, qmti na«
bu* rurum tpinir (Itai. xtxi^), nl r^L, >oUi( ilu/n sn«^ omi.uK rl rc!a(. (Uiliirulum v«Y.t, qiiud en nT{«nni«.
t uli. l><>tiMik ili.Ux>li , (nnvrntii^ oianiuin lOMbiriitii, ili^|iic ik>rniirii(rft rTvqiiir«« inu^ (lnl Jr snimi rnS«h-
ut lu Sjloiiiutir : NV /.T.v i/n;*<raTMur I T;r«jn/-i trfi- di 'itcui r<»( t/^rr^u* i|uiv| »•! "
. « 1.« .-«« «ii,,»
bui tuit, tl laboTu Ihi ttnt in ^nmfl mlinta {Prtjt. v> arrr«au (UihU^tium npiritiiliirr 1 «».
AiiL iloiuiis • )•< ri-Kia kivr ^|)atio\atn iMbilainkiin rrrtnnt un<li- jub#(ur »lr l^vanjtHirm orarr l*j(rrnj
puriK ibiik i|u.iluoi rittiiJiMum. .Virntm nuitua a-iUii rrvk'«ii'n>. t^^deri -titllur : Tm mmifm rww »r«rrnt,
rsl, sivc aiiii>li<ir i-i v|imIi<i»>.i ibtiimv, (-( iti((uiii rM *
iM.Tu 11: tti.i. h/hni, ei r/««»« ailto «m r<«rrriin rMM
;i(iiiiiii , quiKi aUtl.iiiUir («i Iri-v |Mir1icii» cvlrinivnvik [Maltk VI ()i«cr>>ur.iiiii .iklMin. pefptod r\ dtrmH
Alii .((riiiiii, i|Ha»i ab t\niic c( li|^io uli-um dunruUL viit itw citn«cnia(u*. Ibt^piiijm trrmtt <«rT<ni« r«4
Airunt i«rg<> li( ri rumo. AuIj «^imd vinr^ani t^c< lr«iattt ubt iinikavl II inpu* tM>«p4iali jurr irluMlat,ct iicmro
kt|(uili«.aL, jiuX C(Mi<M irudiiki muu<ii»»iai i> .vutmir, i|ih4 iiido irantima inigral ii>«lr r( inrU(u«n <}tiia n^
cst riiiiii :iui.) rr^vilii vi b*{»ilj(io S)Mfiiuk sjucli. taiiir. rit,'»> U'|Citur Fu ra«(r>N««(jii «uni prt maLn*-
I.« u( ilu it A|Hii>t<t'n<t (,>uia irrai;^/uiTi />(-i rtiu *i nir^ runl. Vtn nim iUic • jx rm>iir< •••.-' • ••! •.»
ik» l)ii kabitnt iN vobn [I i.or. 111). Iv>miiv rrpt ah- iran«il. bivrrMnium poiAat %»f
qu4U(ii) hi^uiUijat MncUin KrrlrMJm, u( r«| illud . ^X«lr»iaim Bii quam •A^lnjur fralr* v-Y<«Trn*r»ir^
ItoiHum tu.imdcxd tnnititudo, /'oinih#, in /01*91; M«iinr UalotaciiUim (|uarrun( , r< In «<• brafnife inarMln
duruHi \t'tni. icm , «ItijuaOiUi ri-rt.--:. J (i<liliim i"! «(>«-«- tari •n^mar patrt* NTpn^««m ral
Or <)tu Irgiliir I trtiitut iMW in hu .,:.^ . .1 rttn- trc.i iMiM *u!> Ufiia »f.tift iuni . »4 «^* aiKrviiu
Mii^i . iri i/oMM/ii />.>ffiMfi ifroriiu (/'la/ civi\ ali- vrl t^trluiwjm ilirii^Mift. ^( tmtm
4uaii;K> vrru auinvjm viurlam. m ipia habiLat iVtL^. ivatrtt <jti>lit /Hii Uxut^ in <)ai> [^>«\ \**ihukr% U
501 RABAM MAURI AHCmEP. MOCLM. OPFn^lJM PARS II.
n. o9i
vaiiieiu aspcxii «n acJsmavii. Cnjiis myslcrium pa- A cationilius, qiias Gra^ci aras dicunt. i^iilpilum, qiiod
icl : qiiitt Chrisliis viilcns K<;tlcsi;iin de geulilius, sc in co lcclor vel psalmisla in publico posiiiis conspici a
a i»€Ct;alis pcr poenilciitix lacrymas alquc baptismi popiilo possil, quo liberius aiidiatiir. Analogium di-
sacramcnluin purificantem, cjus spccicm conctipivit, ctum, quod scrino inde pra^dicetiir, nam logos
et sibi sponsain associarc desidcravil. Xcnodochium Graecc sermo dicitur, quod ipsum allius situm cst.
vero esl bahitaculum iaclum ad suscipiendos pere- Tribunal, eo quod inde a sacerdote tribuantur prx-
grinos. itaque cuiii Hicrosolymam Aiiliocbus obsi- cepta vivendi. Est enim locus in sublinii constitU'-
derct, Uircanns princcps Judieorum , rcscralo David tus, untle universi eum aiidirepossint. Alias tiibuii:il
sepulcro, tiia millia auri talonla inde abstiaxit, ex atribudenominatum,qiiod adilliim tribusconvoc<;tur.
quibus trccenta Anliocho dedil, ut obsidioncm leHii- Tribunal aliiiuaiido in Scripluris sanclis potentiain
qucret. Atque ut facti invidiam dcmerct, ferlur ex niajestalis diviiice, quia judicatiirus est inundum, ui
icliqua pecunia insliluissc priinus xenodocbia, qui- est illud in Evangelio: Z>«m veneril Fitiushominis iit
biis advcntum susciperet paupciuin et peregrino- scde majeslatis sua', tunc conyregabuntur omncs gcn-
viim : undt; ct vocabulum sumpsii. Nacn cx Gra^co in les [Matth. xxv) ; ct in Apostolo : Omnes, inqiiit,
l.alintiin xeuodoeheion, pereyiinorum susceptio, nuii- slabimus anle tribunal Christi, ut recipial unusquis-
ciipatur. Ubiautem aegiotantes de plateis coliiguntur, B que propria corporis sui, proul gessit, sive bonHm,si-
iiosoconieion dicitur Graece, in quo consumpta lan- ve malum {II Cor. v). Sacra sunt loca divinis culii-
guoribiis aique inediis miseroruiii mcmbra fovenlur. bus conslituta, ut pole ea , in quibus altaria iitanti-
reponuiilur : sicut donarium cst, quo collocanlur sus, nisi tanlum sacordotibus. Dicta auiem siiicia
oblata : bicut lcclisternia dicuiilur, ubi homiiics se- sanctorum, quia exleriorioraculo sanctiora sunl, vel
dere consueverunt. Ab inferendis ergo et deporian- quia sanctoriira comparatione sancliora sunt, sic-
dis sacris sacrarium nuncupatur ; donarium vero eo ul Cantiea caniicorum, quia cautica universa pr;c-
quod ibi donaia ponanlur qux in tcmplis oITcrre ccllunt. Sanetum autem a sanguinc hostiarum iiun-
tonsuevcnini. Oratorium oralioni lantum cst conse- cupalum. Nihil enim sanctum apud veleres diceba-
(ratum, in quo neino aiiquid agere debet, nisi ad lur, nisi quod hostiae sanguine esset consecraltim
quod cst factum : unde ct noincn acccpit. Pcnetra- aut conspersum. itcm sanctuin quod cxstatcsse saii-
lia secrela sunl oraculorum ; et pcnctralia dicta citum. Sancire autem cst coiifirniare, et irrogatione
Mint ab eo quod est peniius. Monasterium unius ino- C poenae ab injiiria defendere. Sic cl leges sanclai ei
nachi habitaiio est. Stcrium statio, id est, solilarii mores sancti esse dicuntur. Propilialorium, qiiasi
iiabitaiio. Coeaobium ex Gra;co et Latino videtur propitiationis oratoriuni. Propitiatio enim placalio
esse composilum est euim habiiaculum pluriroo-
: est. Oracula dicta eo quod inde responsa reddiin-
runi in coiiimuiie viventium. Coiiion enim Grsece tur, et oracula ab ore. Quam autem
maleriain nd
commune dicilur. Fana dicta a Ainibus, quibus tem- instriictionem labcrnaculi Dominus quxsicrit, ipse
pla crror gciitilium construebat : undc consules dse- in Exodo manifestat, dicens ad Moysen Loquere d :
iiionum responsa audirent. Delubra veteres dice- tiis Israel, ul tollant mihi primitias : ab omni homine,
baut templa fonics habentia, quibus anle ingressum qui offeret ullroncus, accipietis priniihas mihi {Exocl.
diluebantur, et appellanlur delubra a diluendo. Ipsa xxv). Et nos primitias bonorum iiostrorum Doitiiiio
bunt nuiic xdes cuin sacris foiilibus; iii quibus fide- luHimus, quando si quid boni agimus, totum lioc ili-
les legenerati puri<icantur, et bcne quodani pia;sa- vina; gratiae tribuimus. Hwc sunt auiem, qua acci-
gio delubra sunt appellata ; sunt ciiim in ablutioncm pcre debetis : aurum, argcnlum et ws, hyacinlhum ac
peccaloium. Fons autem in delubris locus rcgene- purpuram, coccumque bis tinctum, el byssum, pilot
ralorum est, in quo septem gradus in Spiritus sancti caprarum, et petles arielum rubricatas, pelles hijn-
mysterio forniantur, Ires in dcscensu, et tres in " cinlhinas et liyna tethim, oleum ad tuminaria con-
iisccnsu : sepiiinus vero is est, qui el qiiarlus, id cinnanda, aromata in unguentum, et ihymiama boni
csl, similis (ilio honiinis exslinguens fornaccm ignis, odoris, lapides onyrhinos et gemmas ad orunndum
slabitiinentum pedum, fundanientum aqu£, in quo ephod ac rationale : facicntque mihi sanctuarium :
plenitudo diviuilatis habital corpoialiter. Bat^ilicx' el habilabo in medio eorum {Ibid ). Cuncla bxc, qu;e
prius vocabanlur regum habitacula, unde et nonien Dominus sibi a priore populo ad faciendum sanctua-
babent. Nain basileus rex, el basilicaj regia; habi- rium materialiter offerii prxccpit, nos quoqiie, qui
laliones. Nuiic autcra idco divina tcmpla basilica} spirilales lilii Israel, id est, imitatores Domini vi-
noininantur, quia ibi legi omnituu Deo cuUus et sa- denles populi csse desidcranuis, spiritali intclligeu-
erificia offeruntur. Mailyriuin locus martyrii Gra:ca tia deliemus offerre. Cui videlicet aurum ofleriiiius,
derivatioue eo quov» in iiiiemotiam martyris sil con- cum claritate vera; sapicntiac, qu.'C est in fide recla,
strucliiin, vel quod sepulcra sanclorurn ibi sinl r^splendemiis ; nrgenlum, cum ct ore nostro con-
mariyrum. Aiain quidaiu vocalam dixcrunt, quod fessio fil ad salutcm ; a-s, cuin eamdem fidem pu«
Jbi iiicensae viclima: ardeani; alii aras dirunt a pre- blica' pra;dicatione divulgarc gaudemus ; h^citn-
m D€ i:mnkks4j Lii;iii x\n iin Mv
tkum, tuntim conla Irvannu
ciJin ,
puT}tnram, eum .\ i»i' li irrulur , taaclMI
corpu% p:>k»i<>ni ftiilijidmiis; torcum bit ttnclum, cum illii ^ia i(AJ %*mci» lk»
in rtrli» r%k
rin concinMnnda. rum rruriiliu» rliarila:is rl iniM'ii- Ik*ni.{iii- in .Scripiiiri» ftaitCU» ali<|iian«lo uWroMl»'
<orili.v rrfiilj;rnnis ; arotn:ila in UHgncnluin, rl Uiy- liiin rorpus I>uinini Sjliaion* signi6(a(, ui in Pi»aJ-
adioiiis iiiiiliis aiJ i-iciiipluMi U-m- »i\iii<li Wmg^' la- lu III uImti.. II IVi »am u rt( K^iU-k^a. »nr
lr<|iie ililfiiiiilimu»; Inptdet vnifchiitoi et qem-niit ad B anima fnlfli» iii prrrffriaaUonc ninndi Urf.m. I i«ilr
oinnndnm rfjkod ac ralionnlc, rom niiranila MiiclO- lcgilur III Pkjliuo ifuvntam \njjre4iMr la Imemm Im-
riim, quilius (opil.-xlioiM-s D. o iii-\olasr( o|»rr:i \\r- beTna'-uli admirabilit utque ud dcmum Ue% tl't4il.
Uilnm orn.i\<'ir, ilij;iia l.iiiili- pr.rilii niiius. 3(i|ii<- liJ*r 11 1; , ct in .\pu>tj>lu : Tiibcrnnculmm fO«4 /ksH b<u\.
in .-«.IjiKoriiiin iKisira- liil<'i. iiln opus fiirril, a».>u- et nun kumo Jlcbr. viii). lU- bec lalicniacul<> 1 1
niiiiiu». t^iiia riiiiii iii hunifris oner.i gi-slarc xilir- FiimIu I>oininum M.iy»i lU lumluin (utMf narralur
iiiu». rvclc »'phoil, iil csi, snp«rliiimrrjlc op«ra ju- ffliiti mihi tiimciifxcunOHem, ct tnd* ftdt^r tt rctt.
»lorum, rl pii (iro lt<iniino l.ili<ir<-> iiisinuniKur. (Jnia {Esod. iiv). ('.olumnr Ubrrnjruli dnclorr» miu(
vrro lu p •« lorr (•o(.'iij|ioniim »«mIi.s csl , rcric in ra- bx:c|c»ia', nl in A|>oktulo li>gi(ur . Jacobmt.et J^^ ".
lioiiali, <|iii cn^ lul.iUis pi < loi is . rjliiinalcs f( iiiun- iiei, el (cpkiit, qut ridebtntmr eitlummm etu ,'< 1 .
il.i* rlcciornm ro((i(jUoii<s i-xpriniiiiiiur , l.ipi'lrv|ii(* 11). Sonr kivc vrrie», qnx uUila» »ivc ro4 •m<'i s
onythiiii c( crninij» oriianl cphutl ac r.ilionalc, ruiii t itiiiiiiclMi.l. Siriplurani «jcrain trl ctm
cviniii» sijniinoruin I'jlrniii ardbuh c( riigiljiioni- hJiiiiurum prxiiiiJloru.il >ig«iilii-ani. Inilr ruv^r cl
lij» ctum niirjiiiloriiiii iiisignu jiiiip^unliir Lr^ii.ir lirmiljs curuin (lcmonslralur IL.s^s »;f -,.
frgo iii >ilcri Tcilainciilo d»- UlMriuruli roiislru rum liliri Lc-^ms c( iVupbr^anim , tapal • k j , •,
ft'.ciij ii(r iiililli((. nhlinh fjciic pjliiK : i|iii;i iiir.i- s.ig.i rllii ina III' ' ib prccaiuinm iii'i \^
(|iir (loiiiiis sjiirljin Kct lcsijiii licsi^iial. Vciniii niuiitur ; <]iiiii(4U.if(inla circuli %{>eai (ulnrr qtiirli»
qiiiu prior ilomns in iiincrr, (pio a<l lcrrjin rrpro kigniUcanl ; vincia »aiicionjin i«rlr»ii» illa pjlna.
niiHsionis «cinclijiiir , luc auicin .r.liliraUalin in il JlcriiJ gautlia rrgni ru-lorum , «luo •
'
>.
ipsa Irrra rcproniiv«ionis, c| in «ivii.iic Jitiis ilcm , (!iiu (csiaiiii iiij 1.. ;;i» . atca Tc^i.*n>rn(i l<. -..j.
illa, iil ilc Um i> .iil lo( iiiii crrliro Lrviljrum mnn^U'- Inilc lcp-itiir iii 1's.jlniu t.ttufife. /ivatiwr, • r/.
no porUla, (aiKlrm in Urrjiii pritiniss.r |i.rrcihta iiuiem luam, / .,-: mrtit tmmeltficalwmu Imtr yP$^i.
iis iii<lu(crriur . Iij'c. iil mu\ in pi(ri.i ip»a c( civi- ctiail. Fiopill lUtrium »ii|irr arram dliriUn» in c»>
(jlc rcgia coiikirucl.i invioljl.iii sciiip< i fumljiornlo pilc Kc« lcki c lii Kpistob J i
:tmm A«>
1 •iiisislcrcl, (loiici iii.lilum mIh 11^01 Jinin (irlcHliuin (.fMiHi <i^N«i /'utrriM Jct-m t - , jm.. -m, e: tpH
iniinus iinplcici : |HiUsl in illa pr.i-scntis Krcli«iT ^^ r*i f>ri>pi<i«t<ii> |>ri) ^«.-riiJU iia>lnt\/JM« 11) V}**'
D
l.ilior riciMliuni, 111 liai luUira rcipncs c( brj(i(u.lu (uur 1 irruli auiri, lu qnibu» «rca portilo(ar, «)•»
llgnrjn . \cl trrtci|iiu ill.i solis liliis UrjcS. Ii.vr liior K\jngcliurnm lil.n, tjuibti» Kt 1 lr»u pe-t qi*a-
aiili'in (I prosclvtis clum 111 ^'riitilms fjcl.i c»(. |km^ liior mundi (om* j. |.rrtbraUir \r»w-»«4r
siiiil in iIIj priiK ipjlili r pj|r< s Vcicns Tc»t.iinciili. ligni» iiiiputri|.ilil<us. .... » imr..i. »> r.irt<.-»
(idi.iiios, rl pia:inia in liiluru |Micniii.i, gjii.lij«(iK) iluriim. »i\r uniU» (iiVn . «Ir i|w} «'i« ( is.mi.» »
n-^ut «(i'lc»ti». cl dci Uuiicm prniij* m Isrjcl l.irlr- 1'mimiii ime<.m»fe,lm mem •«'ttfi \F$^, »»M). I>a-
»1^. c( Mliitcin uiniiiuin pniiinn 111 ( liri%li> iniilli- Irsl rl iitriis^t «}r lifiii» «riliini p*tU Scnf<«ir«oi
iiKiJis itstcii.l.itiir insiiiujrc ngurt* SjiKluin anU m. aacram irr. dr (utllbu» «i»r|a««<u piirvni
ipio I vclo »ii»|M-ii>u i sjiictiiano srpjr.iiiini c*l, «i vrrl.uj.i r >oi , ^0« Aini •nkis f«»
i;iiillral pra-^^-nli-m Kr< lr>|jin, i\ux |" irnrmjli.">r \iiii jrii 1 11 «Hol^ ct fwoQMoo mm fe.M
raTnuL. CXl. 13
;:
prnonhlur oslr;)ilit, cihiim piolccto nol;is s:il:Uisac A .ircu:, illtid ante taberiiacuhim foris positum esl
vil;r «iggcril. V:ui;i vas:i, qnv. aiJ offciciifia Itlta- qiiia nimirum illi iii conspcttu sanctu: Ecclesi:u
iiim:» siiitt facln, v:inx' smil flisliiiciioiics clixinii di- cui.clis exemplo virtntum pra'fulgent ; isti altiores
viiii pro ('.isp:>ri capacitalc aiKliciiruim. Paivs pro- ardore desidcrii, contemplalione fulura; beatitudi-
posilionis siipcr mciiRam po-ili scinpcr docloics nis, eliam coipore delenti, non minimuni propiii-
smil spiritalcs, qni in lcgc D^>mini die ac nocle me- quanl. Apte illud xro, hoc vestiri auro prxcipilur.
ililaiiles cnnclis Kcclesiam iiilinnlibiis refcclioncm yl^s nanupie plus sonorum ac diu du-
aliis melallis
vc.rbi coBleslis oneninl. nbile est : aiirum vero quantum sono succumbil,
Diwxlecim crgo pancs in mcnsa Mbornacnli, duo- tautum splendore prxstat a;ramenlo ; illud docto-
(lecim Aposloli, ct omncs (loctiina; illorum scqua- itini prxdicationem forinsecus significat, islud intc-
res iii Ecclesia. Candelaliium corpus Domini, ve! rius splendorcm charitatis divina; iulimat, ubi lu-
Kcclesia sancla, aul diviua Scriptura. In Zacharia : uiiiie contemplaiionis Dei ahundanier iilustraiur.
Vidi a dextris attaris caudelabra duo argentea {Zach. Potcsi et allarc mystice significare corda clccioruni,
iv).Soplem liKernae cardelabro superpositx, septi- in quibus Domino hostia laudis ct bonx devotionis'
forme Ecclesijc sacramentum vel fides. la Exodo. ofiertur : vel altiiudinem fidci, ut esl illud in Psal-
I.ucenia Ecclcsi;c fides, vcl opcra justiliaR. In Safo- B ino : Tunc impoucs super aftare luum vilulos {Pscl.
inom^ : f^iopierea non exttinguetur lucerna per toiam l). Quidam lioc loco dicunt ipsum Domlnum vilulum,
noctenn. [Prov. x\xi.) Paxilii acrei in tabeniaculo, pa- qiii se hostiam ohtulit pro salute cuiictorum. Qua-
iriai cliaium el proplietarum obtineiil sacramenlum. .piopicr sive de adolcsceuiibus, sive dc pricdi-
raxiilus Domiuus Jcsus Christus in corda fiddium cntoribus , sive de inartyribus sentiatur, tales
(Ufixiis, sicMl in Isaia de eo loquitur : t^igam illum taincn propbeta vitulos altaiibus Domino potuil pro-
iu domo fideli {ha. xxii). Pitxillus, compuiiclioiiis iiijtlcic, quos Chtisliana; religioni novcral conve-
stimulus, sicui ii» l»eutcronomio stripium esl :
//«- iiiie. Altare corpusSalvatoris assuuiptum. InExodo :
hcbis locnm ertra rastra, ad quemegredierisadreqni- Altare de terra facietis ndlii {Exod. xx). Al.arc saii-
sita na.Uice gercns paxillum in balteo {Deui. xxiii). cta Ecclosia. In Deuieronomio : Cum transieritis
Circulus, spiri;aUs iuScriptnriscircuiius. In Exodo. Jordanem, ccdificate altare de lapidibus, quos ferrum
Caicnula:.. tesiimonia Scripturarum invicem se con- non teiigii {Deut. xxvn), id est, de sanctis fidelibus,
lincntia. Vasa in tabernaculo, fidtles iii Ecclesia. qiios nuUum schisma hxresum aul coiitaminatio
Lnde dicit Aposlolus : /« magna aulem domo non peccali maculavit. Lem altarc significat pascua Stri-
solum sunl vusa anrea et argentea, sed et lignea et fi- piurarum, ut in Psalmo : Lavubo iiiter innoccntet
clilin {II Tim. n). Oslium tabcrnaculi, pra-sens vila, ^ manus meas, el circuibo allare luum, Domine {Psal,
sive i'ilroitus ad fidem, vcl inclioatiobonorum ope- \xv). Rursum aliare corda sanclorum si^nificat. lii
{Ijev. iv). Aliaic aureurn, ipsa divinitas, vtl alliluJo tudo ca>lestis patrix, ut in Psaimo : Consliluile diem
fi iei. In Exotlo : Aoh ascendas per gradus ad allarc solemnem in confrcqucntutionibus usque ad cornu al-
tueim [Exod. \x). Nam in Vclcii Teslamenlo duo taris [Psut. cwii). Allarc ;e..eum corda carnalium
iillaria facta essc legunlur : unum eral altare holo- in qiio altari carncs in holocauslum creniabantur,
< austi, in quo \ictimx immolabantur ; aliud aliarc qiuc opeia carnalia dcplorant. Incensum orationcs
liiymiamaiis, quo iiicensum Domino oirerebalur. Sed s;iitclorum. lii Psalmo: Dirigalur oratio mca., sicut
aiiare holocausli generaliter viiam (lcsignai justo- incensum in conspeclu tuo, Dnmine {Psal. cxl). Sa-
runi, qui carnem snam quotidie crucifigere cum \i- criliciuin oblatio justitiyc. liiPsalnio: Sacrificate sa-
tiis et concupiscentiis, atquc in hosliam vivcnlem crtfuium jusliiiw {Psul. iv). liolocaustum, iJ est,
Deo olTerre consueverunt. Ahaic vcio tbyiniamalis, toiuni comhustuin , totus fidei accensus sive cariiis
qiiod inadoleiidum thyiniamafaclum erat, specialem inortificatio. Est cnim quidain ignis cbariialisomnia
({uorunidam prfeciorum vitam signilicat. Ncque D
membra homiuis 1:1 pioprios usus assumens, ut lioti
fnistra iii illo carnes animalium incendebantur, in permittat ta mililare peccato. Et in Psalmo : llolo-
hoc adoli.-batur incens-im : quia in ilio figuraltantur cuusla medulltita ofjeram tibi {Psal. Lxv). Hosiia pa-
i
,
qul sccundum desideria carnis ambulaiil,
iion
cific:t, upus misericordi:e : qiise ideo hoslia pacifica
^e;l quasi h:cc Doiniiio immolaiiles, omncs sui cor-
appetlalur, co qtioil hostia diabolo resislat, et Deo
poris scnsus per igncm sancli S[>iritus ejiis vohinlati
hoininem rcco.iciliet. la Pialmo : Tolltle hoslias, et
redicaut in isio aiilem illorum typus exprimilur,
;
inlroite in atria cjus {Psal. xcv). Adipes pacifico-
tiui m;\jore meniis porfeciioiic, exstinclis prorsus ac rum, cp iipunctio cordis, et iacrymarum profusio iti-
supilis illeceltris oinnibus caniis, sola Domino ora- tclligiiur. lii Leviiico :
£*( impotitum dcsuper hulo-
tionuiu vota olleninl nil quidem de carne, qiiod se
;
caustnm adotebil (Letit. v). In tauro vero superhia,
impugncl, nil de consciemia peccaii, undo conlur- qiix continenti;c cultro in arca cordis jugulatur. Iii
beutnr ac pavgani, halcnles ; se,l dulcius profusioi.e aiictc furor. la hirco libido. In vilulo, caniis volu-
lacrymarcm opu.ijtes vcnire el paiere anle fatiem pias. In agno lascivia. Iii h^dis pcccata diversa.
Dci. Uiide apte boc altarc intus in vicinia veli cl Per lutlurcin ei colunibam mundiiia castitati«, el
3'j7 Dt UMVLR^O l IBHI Wli i IB. \IV. |M
iiniplicius corilis ui ucririciufn Di-i ufT. rlur. lu m- \ |muiii Dci pci iiibal<«Uairui kfiriuiiu rjM i* mMj
luiluKiiie puriUs iitrnli» , vi-i vJfxra niiM>riu>fdtx. Iii cUkiinur . cuiittal ulU|iK. quij bgur^M MMiiMH !»•
priiiiiiiik iiiilu i>4jiiunj>n up«-riihi, %)-! Lioiia \uluiiU>. ftduui cl ip>iu» «iJciHci Ddii.iui rt neaUituram
lu dtriuiiiih %i:ru ^-rrri (lo buiioruiii iipcriiiii. Sjccr- (Jl.%, qttX uo« »iiiiiu«, lcui|iluui iM-j I aalinale lc*
(lus Duniiiiu^ •<it Ji-.iii LhrislUN, in i'-.alinu : /u r« ii'iii : bctl ip»iu* l.^u.|U4iii lu|Mi^ Migabrilrr rle.tl
tuitidui iei.unJum urdtium ileltUttcdnih iPtul. ci\). (4 pri-tii>ti in (unilaiuciitu fuiiAJli . iMHlri Mlrai la«-
Sjc«r(loU.-b, kjiicli, iil lu i>ai3 : Vo* lactrdoit-t Uo- qiia^n bpitiuni tiTurum •ii|irrxi!itirj|uiMB Mpcr ftM>
miiii vifcubmtini cl minmn Un mUri {Itu. lxi) ; ri lUitiriiluin A|<u»loiuruiii ri |inf|i'xUruai, koc tM,
iu uubui partriii in Matai liu : Vut tacndurit, 'fuid %u\>^r i|>m:iii l)uiiiiiiiim ikphft m.
pollvitlit uomcit mruut? [Matach. ii.) \oliiiit-iiU (^ujm a-ilili. .ilul nv SJuiivtn l>uwi;iO
s^crrdoluni, opiij jiihiilix ; ul iii P»aiinu . Succido- cu!tUo« in iiiii^ilu.linr. rl ti) cwyte» ia liliHitlT
let Ivi, Uomme, iiuiuaniyr jutlUia {l'tul. <\\ii). Ltnigitudn lionius iuii^niiiiinUlrfli dr^Hal LcricMJr,
Item \e»ltiiicnta barrrdoli». pldis lidrliuijj. in L,t-M- qiia in r&silMJ perefrioatioui» liiiiitt |aliniirr »itrrva
lito : C.apul tuum mon diuoojttnrl , rl retliiruiila nom <iu.ri|ur lolrrat, donrc ad patfiMI, qsatit eiAfettal,
«(•i/ii/rl |/^r. \xi). luiiirj liyar:nliiina Cbrisli Knle- p«ivcuiat. Lalilu.lu insjiiuat clnnOievi, «ynY du«iI
bij, eju» utiguiiir ikcorala. In Kiudo :
/-.'( (ecerum [) itiljtalo »ina inenlit oon ioluni ainirm iii Iku w 1
luuicam h^nciniliinain, elc. (t.rod. nxi\). Siiper- iiiimicos iliiigrre propier Doaiinom , iKxiee «enirl
liumerjlc Mriun opcr.ilionis ab buinrriA Kigiiilirala. li^nipnt, quanlo, aive ad pacem MiJim rotivrrm v-i«
iit fc&odo . I.l (eceiUHl tuperliumeiaie dr auro el hija- liiiidiliis r>iniiilHtA r\slinrli!t initniri*, evM %t^i* fTJu-
intllio, purpura tl cocco el biftto retorla (Ibid). il<-.tl .inmis in l)i-o. .\liil iilo %if lu ili-nunliat futiire
Itjiiunal) do< lrin.i , vrl vrrilaH seu riilionis a pe- ri tiiltiiliuiiis, rnjiis iiituiiu iilicnler inflma qoxqitc,
clore dt-claraUi). lu Kiudo : f.( (eftiunt rationalt tivc i|ii.t dciniiliiiit, scu qiLr ad\er\anUir, eootcoi-
optre Itxlili [lliid.). Duodrnni lapidea in ralionali, iul, iis(|uo iliim, iilriv]iir Ir.<nv-en^i4 , lola Mmlar
(luairrno onliiie triiii posili , fidcni Trinitalis , rl M<lr>rr Imxh |>uiii,iit in lerra ^ivrnlium. Oprra ,
qox
Lvangi-iii iini MTinotiem, aiqur duodrciin a|>osiiilo- ll:r:iiii ailiftt tk- T)ro fr* rral SaloiDooi, ipiritaleM
luui doctruuin in pei lorr tkacerdulib a4Mii)u-r iik^»(* kigiiiliraliniiriu I alM-nt. lijro f is.!.- dtttm evbilo*
Miunslraiit. iVKkrib , bix- e<.l, lunira bccr. tioi . Iii riiin, a i il :n iisipic ad laltiiim rulandnia in cir-
LxuJo : tl ftcrruHt ttttimtnium podert sub uiuboiie, cnilii. (ij,'iiraiii lciict ijcri B.tpliNnialit, qoo in rrait-
oput lexiile , loluiu hijaciiiiltinum (Ibid). 1 iiiliii:ia- bioii.-in pcctatonini cnMin.iumiir. Duoderira bove»,
biita aurca \c»liiii(-nii> mv«;i La wriiio prj-dualioiiis (]iii il!u I |mii l.iii.inl, ('i:olct im Aposlnlo»
opcribii* cunjiiiK lu. Maia puiuca tiiiliiiiiabtili) jicr- C cl oniiics (]n\ virc conim rrgcn lani in CbrftU*
iiiixla, uuiUb li lci, el conourdia ciiariUli». Lainina rt.uii suv r|x-riinl K^clrsiam. Simililer dMdedM !•-
aurcj iu fronlc, cruci» pr.rligurjlio vcl iii.iiiifcj,ia i n ^, in i|iiibu« Iwwi* lavalunlor sifalAcaal u-
juditia. InKvolo: ht (ecerumt laMiHum aureani, el tnuu Uaplisnu cl lancliOealionrm Spiritoa aaodi.
jeceiuiU in en htierni dc(orinalat titncuialtt tujiiniulo Crtcrn :iiilriii \as.i .
qii» prx-lirliis jrUfr\ finiU ite
Uoiiiiiii (/ijii. I. Sjiicta kJiK luniiii mystcria i|ii.i (|ii«* .-ric in :ir-^'ill.(Sa l rra , diM-rsis vjicrio-» sa^aiOcaat
Dci, vel rc^nii iCKloruin. In Apontolo Son tiinu i/i
: aaiii lonini iioiinnuni ipu iu argiliova lcrrj . l«oc e»4,
iHunu(atla itintiu 7riKS lulrvtiil txtmpianu KTorum: iii Scriplitra «arn fornuiiliir ad BiiniMrtiuiii DH.
mi iN iptum ctrlum , mi appareal nunc ttullui /Vt
CAPIT XXII
\Uebi. nj. Trnipl.i nonifii pi-iirraii-. I*ro lon» ciiini /><r adilibui
qiiiliiiM iiiiijiic iii:i(;tiis aiili(]ui t(-nipla (lurl.jnt ot A 'ilns .ib jili iiii.lo dii liis. |icr qtteiti infrrJiaor ri
U-iiipla dicla ,
quaM tccta ainpla : aed et lorut de- adniilliniiir. V.-stiltulitm nl vH adilut ikMMH fgi'
•it;naluit ad oriciiU'ni a roiilrm|ii.\tiunr |riii|iluni di- s.itj-, M-l ^tilMiiii adjaccn'. r>liN«iA |HiMii-it :
el «•>
Ccbalur : ciijut partct qualiior cranl : aolica ad or- kliboliiin diclutn cn, qiio I co Tniiuntur torrt,
luiii. iMislKa ad ocrasiiin, biiii-lra ad M-plrntrioiiciii. i|iio.i adiinni ii-rto \cstial, aat ab tiaailo. Yi
drilr.i j.i ni(-ridicni c\p<-rlaiil |s|>r. Uns' limK' d jiilciu aiiqujnihi ti^nillral iJ^fit. firr IfiMa
qujiido irmplum riuislriiclianl, ori.-iitriw r\|K-cUlijiit m Kiiicsum : jIii|Ujii.Iii huiniliUlciu, qnb
a-quiuocliali-m , ilj iil liiM*a ab oriii ad o< ciili-iiirin icsi ad |;rad i« tpiriUliuin donorniit awentVrv, m$li
ihikba, licrriit parlcb r<rlidr\traaiqiic tiiiislia jrqiia |H-r bu niliUli» \irtnlriu |in>ir tc iplum rti Srn^r
\r% . ul i|iii roiisiilcrct ar il4'|iicr.irclur, rril>i.ii .fpi- ifuem ieifuit%eil Spifiiit muut , m «t iJi;Mr humiltm tl
icivl oricMicin. Tc.iiiiuiii iiivilnr vri lorp.s [>•> i;<i.(min cMr «iMi-«(r« urim*nf M/tM * (/m iin)
luiiii tigiiirical. de qno ipsc in Kvanftriio .lit : So/ii/r IHMc»! i|iMxpic prr vr^tittalaai B^Wt lairllif^ lf«a
Itnipluin hoc , dicit Duniiiin», #( in iribut dit^ut ei- rpiipp^* r*| aiitr gradus rl pairtam qitta priot »4
cihibo illud [Joan. ii), \ei ciriuni fcjiirtoruni, i|iiilMit lil.-iii «rnumis, ct po«lm<»Juia per tpntojliva Ao>
Apo^lolii^ j,l Voi etlit lcmf.lum hei , ei SpniiHt I), i viir tdltWI
/luloiiil tti rx>6i< II (/tiii iiMit-M {«-m^tiKiN /)ri rio/«rrri(, .... \.'. 4: ad Bleoi, M
ditperdei illum Deui lemplum .HimHei lamcimm etl, ad \irlul<n: pcr flikm i-ryn renilar aJ
nuod itiii ro4 (/ C»r. lii). Si crKO illr irtnpluni iVi ^rr npcra •olnlatuf lu M.tr Vr^iiholnoi lla^or aalo
|K'r at-sumpl.ira humariii.\iem fjriu» rtl. et no» lcin- graiKjs rsl quia qm prttt» cpr»|iVr1l, if«ir fott tif^
:
3fl9 II. UABANI MAIJRI ARCIIIFP. MOOUNT. OPERUM PAUS II. 400
tiiliiin giatliltus :i(l pnrhv ai!iniin nsc<»n(lil. Gradiis A lis tonga cral : quia nimiriim .intiipii jusli poi- loii-
{i|)iril.il>'S ascrnsiis siiii». iil iiipstiUorii lilnio : Cauli- gariiinilalcn) (!cv()t.x menlis desidcrabant vcoire ad
<-u/;(<iT(jrfMW»n.r,r;i.fiiS(*liiirii.i sunuast;» aiUiqiiornin dilalioiicm Ecclesia; in cbaritali; D(i,(jii;ccst in Cbri-
palrniiiexciii(ila : -4 gradibns clmnicis,ex qmbus lede- slo Jcsu Do:Tiiiio riostro. Lcgiliir aiitcni in liliro Re-
leclaverunl (Ps. xnv). Ilis quoi|nc vir(«liiir< ijiadilnis gnm (/// liefj. vi), qiiod Salomon fi-cciit in ingrcssii
rcclc cieilens ail portae adiiiim jisocndit. Poriiciis oracnii duoostiola: qiiia boni angeli, et homines
quod transiius sit inagis, qnam ubi slandnm sit, sancli Dominiim ac proximos pcrfecle diligiint : iic<
qiiasi porla : et porlicns, co quod sit aperla. 1'orlicns qiie ullus j;iiMiain viLc, nisi per gciiiinam hanc di-
:»ii(|Maiido siijniGcat ailitum domus. Undc scriptiiin loctioncm, polerit inlrare : seti qui;i ulriiisque populi
est in libro Rcgum : Porlicus erat aiile templum vi- fiilelibus, et Jud^eis scilicct, el Gcntibiis, eadem vilu;
flinU cubitortini juxla mcnsuram latiludinii templi, janii.i rcs«!ratur. Posles ha!ic;it angiiios (piiii(|iie :
flc. (/// lieg. vi). Poiliciis, qn;c eiat ante non soluiu animas clcclorum aula
lenipiiim, quiii ca'li rccipil,
tius, quam illara cjus [/' orle, «vi] parlcm, qna; Doini- suas forcs aperit. Cardo est locus, in qiio osliiim
iiic* Incarnalionis leinpoia pncccssit, typice dcmin- vcrtitiir el scmper movctur, (!ietus apo tes cnrdia?,
lial? in qua snnl patriaicluc ctprophetje.qui orientem B qiiod, quasi cor bominem toluiii, ita illc ciincus ja-
liuic mundo solcm juslili;c primi susccpenml, ct na- nuam regat ac movcat. Uiidc provcrliialc csl, »n
sive praedicando, sivc nascendo, sive ctiam moricndo lransver.sa sunt, ut limcs : et per ca, sicul in agro,
prjcbucrunt. ianua a J;mo qiiodam appellatur, cni aul introeatur aul furas ealiir. Poslcsct antes, qiiasi
geiiiilcs omnem iniroitnm vel exitum saciavcrunt, post ct antc. Anles, qiiia anle janiMiii stanl, vel qnia
ei ostia Tiberina, quia hosiibiis snnt opposila. Fo- cli sanctonim angclica sunl ministcria, qii% itobis
rcs cl valvjii clauslra sani : sed forcs dicuntur, «|U3e decorporc egressis introilum vii;c calesiis rcscrant
loras : valv«, quae intus rcvolvuniur, et duplices C et ostia tempii doclores sunt sancti ac saccrdoics,
c<nnplicabiles<|ue sunl, scd gencralitcr usus vocabnla qiii instruendo, baptizando, Dominici corporis ct saii-
cla. Oslium significat cogilaiionem mcniis, sive pra^scnlis Umina pandunt : quid cardincs ulrorum-
adilum cordis, ut in Evangclio : Tu aulem cum ora- que osUorum, nisi scnsus et corda siint eorumdcia
liis, intra in cubiculum, et, clauso oslio super te, ora angeloruin, sive hominum sanctorum, quibus iiiimc-
Patrem tuum {Maith. vi). Inlroitus ingressus per biliter conlemplationi ac dilectioni sui Condiloris
(idcm tn Ecclcsia, egrcssus per dissolutioncm carnis adhserent, ut co minislerium divinilus sibi delcgainm
ad contemplalionem diviiiain, ul in Evangdio : Et rccte compieant. Ilcm in inalam pariem poniiur
inyredielur el egredietur, et pascua inveniel (Jonn. x). caido, ut in Salomonc, ubi dicil : Sicut ostium ver-
El in P&abiio : Dominus cusludiat inlroilim (Hum litur in cardine suo , ila piger in lectulo suo (Pror.
et exitum tunm ex hoc nunc el usque in mculmn xxvi). Pigcrcrgoin lecto sui corporis sicut osliuin
(Psal. c\x). Ilem oslium aliqnaudo apcrlioncm fidci vcrlitur in cardine ; qiiia modo exire ad opcranduni,
sigr.ifical, ul esl illud iu Aposlolo : Oslium emm modo ad reqnicsoendiim redire propoiiii : tamen in
mihi apertum est magnum ct eiidens (/ Cor. xvi). Ja- suis jaccrc pravitatibus iiunquam dcsistit. Limina
nua ergo velosiium tcmpli Domini s gnificai Domi-- D ciiiin osliornm, humiliias et mansuciudines bono-
iium Salvatorcm : qnia nemo venil ad ratrciii, nisi runi siiiit inorum : qiiia in ipsis pcrficiiintiir gradus
l>er ipsnm (Joan. xiv) ; el sic ipsc alibi dicil : F.yo virluluin, ibique palet iiigressns regni cocleslis di-
sum osiium : per me si quis introierit , saUabilur ccnte ipso Doiiiino : Qui se hmniliavcrit , exaltabitnr
{Juun. k). Osliiini porticus sermo propiielicus, inii (Matlh. xxiij). El alibi : Dead mitcs, quonium ipsi
quasi recto calle ingrcdientcs ad osliuni teiiipli i»cr- possidebunt terram (Matlh. v) ; ct Psalmista : Man-
duceltat : qnia graliam Domini Salvaloris, qiia iimn- sueli, iiiquit, possidebunl tcrram, et delectabuntur in
dum eral rcdempturus, aperic pra;dicabat. Factura tnidliludine pacis (Pi,al. xxxvi).
ergo porlicns tola Udeles illius temporis signal :
CAPUT XXIII.
osiiiim vero in portici) doctorcs ,
qui caeieris luccm De parielibus a'dificiorum.
vilje,januamque intrandi ad Dominnm pandcbant, Pundamciitum diclum, quod fundiis sis doinus,
cxpriuiit. Et bone unum osfiuni, proptcr consonam in idem el cycmenlum a canlcndo dictum quod grosso ,
omiiibus sanctis fidem ac dilectioiiciti veritatis. Qu;e lapide surgat. Fundamcnlum cnim allcgorice Chri-
videlicet porlicus juxta latituditieiii tcinpli 20 cubi- slus intelligitur , vcl lidcs cjus calhidica , suiicr
i<;l I»F. LMVKM^l I IUIll XMI. - UB. XIV 411»
i|Miiiii fnn<laln rsl Krcli^is. I ii<l<- v<ti|i(ii'ii r\\ iii A [Salino luipidem, qurm refntkmftruml tdike-^m-. 1
A^wUolo : yundiimrnlvm enim ahud n^mo poiett po- Aif fattui fU iN cmful «af«/i (Pm/. «.mi) Soh .1
nfTt pTirterid, qnod ptmiumekt ini.kmin Jet'i{l (.or. liivione rjhneaniiuin rtponilar i«aaif oftm Joijrf>-
III I Kl ileni : Smperirdificamini, in<|iiil, ntp.r (uuJa- nim. Soii q<ii()f>e ImmIms •Abc ia aMi^* mmv
iHcii ttm apottoloriimel piuplielarum Ih.pM.ti), hoff^t, culrnir >re vuiehanUir. 4mb crterv nalMM»*-*
<I<M tiiM.-iiii riirnm. Ii/>iii Ir^iinr iii Phaluio t\e riviUtc i.loloniiii ^ . nllara dcslrwerrat.
Ui'i, iiiM rsl, Kcrlekia : / undaimntn rjwt tn luoii.ibiu U iiluiil ^uper vd MBIfer »«1 aof oina •!
^
;
$/truii$ iPuil. Litivil, iil <*sl, <Iliri%lii« Domiiiu», qiii niin (>ari.*|iim wbMI iwplpatef. UAxi «<
MC E4rl<>M:ini smni rontirwt, u( nulb poM^il qiu^-j- Mix faLriiaiii minnrv prrfrn runl :
lione lituharc. Menlo rrgn al» ipv> Mirn(>sii r\or- •|ui erai bp«» furtutimuv anfCuljrit,
diuiii, qu<*in rt>riiiii inntiinin roiistjt eimc |>riiii ipiiim. tiiini |iiit '«'-runi rtae caa4raMMa4ni«
i'jrirs fiunnipjiiir, i|ui.i spmpiT (hji> niiiii pam, \r| iriii Chn^tus pcr tr uyiil m la wi
^ (»i(«< lw» <»n» b)c>«
j lalcrc, *fl a fronti-. Sivr riiHn irtrngoniim, kive conslJl r\|HHiluin) Mlm bpit i^inlar aiisvlam,
lievjKuiium lut. qm sf ronsfin iun(, ri |>.iri eriint qiiia diMw aJ »r pnpul^n a diverv» veiateiitrs, Cco
Alilrr eiiiin klrtirtura farla dofomiK e«t. I'anrlin»< liliuiii aU(ue Jii<la.-oruiu. lanqu^m g miaw paiiiii 1
d.riiiiiK, ijiiasi parirtiiin niiii.TN : «.iint rmm psrii (••i " iri iinaiii luhJiUlis (^raliaiii " fV bnr b-
imI.
bUnli;;» siiii' l<-i lo, rl »inr hai)iLiiililni.'> m I li.ilntalo- pi.lo pnniliria*. ik' lior k^ cr boc mIii di-
ribut. Aii^ulus diritur, qnoil iIuim» parirtrt In iiniiin \er%3 iliirrunl. An(rulu« rnim Inrlu» e»4 ei frreo
roiijtint^at. rarieH corpus SalvaUiris Kigniliral, iil rsl srrmonr, id eM, a gnwy, qnorf blire dmUir irna
illiid iii rMlriin : l anquum parielt iHcliiuito el mare- co, quia in(V-iu kperirui anfiili cmiotmk fulitaU:
riir impalnr {l*tal. i iiy ; il alitn . h.cre tlal p>%i pn- rc&titiiil. Nam a(xi<l r.rjM>s nri^iurm ! MNMaM.
rirlem Hotlrum (Lanl. ii). I»jrii's snnnhtio Iiv^kii ri- III driit j||.)iiiliu> iMnnino rusiodil , iit MraMiMt.
larum , al in Kii^cli.rl : Iptt irdtfxcabant panel.m, |M-nla{i)niis. rt his »i:nilij. (.iilmina dirta m«I. qu.a
%Ut auiem linifbaHt eum lu4n abiquf paleit {txrch. apu I aiilii|iioi u-r(a rnlino lrge!>aiilur, ut nuiK ra«-
XIII). Keneftlr.i- audilus lidn vr! rordis inullrriut, ul tira. Ilim- U-rli &umniitas cuIiimmi dtciUir. raiuerx
iii rjdtirih rantii oriini •
tcce ipte stat pmt p^^rir-iem sunt Miluniin.i n t^nentia. apftelbtjr a
iiitrursiiin
nosirunt, retpictent per enncelloi. Ki'nr*tr.r : msiis, cur>i). ' jiiip.iliin rnim j<i-jt rurvum tsi. L»4|uejria
«
audiluk, mkiratus, «t r.rU-ri trntiiis rariiiH, iii in Jr- buiil, qiij- I jinrrani sulite{;uiil r( omanl, qax ci U-
r<;iuia : Inlravit mnrt per lenettrat nntlrni (Jrr. t\). ruiiaria diruntur . principjliU-r aulcai lirai <li iif
Kiiiirslra ro((iiati<i rordis, \H t[**,:\ inriiiis inlrnlin, ,- ul l.iiciliu<i lietuIlaHl crdei^ue iuiutfui- riij«« lii-
cii((ilatiuiirs prav.r in rordr huniini^, ut in Krr- lio, brunarium, rt per aniiiOiciMM UqacariMM f»-
«liielc : h.l ecct omntit idola domui lirael di-piiia cit. Trt tj i-niiii sivr lji(urjria. Mi»cti «loctortM i»>
eraitl in purieU {hifih. mii). I*ari<'trs riiim Irnipli u-lli|!i pos»unl.tndo k(ioii«a in (^niiro cmUommi
IK'i, li Irlrs Miut i-v uIi<h|mi' (vnpiiiu. |i<n- r>t. Jiid.iii o ait Tijua domjrum mmttrmrmm uinmm, la^fueurim
rt (•riitili, ri i(iiiliiis (liriNliis .i- lili< jMt Kri K^siaui iyyrcMina [i.anl. t). [Vmnm ifiipy< 0Bm varva ftt
SUJin. Kii.lr Ir^ilur iii Ur^nni dr S.iliiiniiin- 1 1 ,ti1i iiiunduni liilelium ronvrntiiuU MMliMl, • 9«ikM
fkcavil panelet domut inlnniecut tnliMlatii cedriini a uiiinibus ipsa uiiMcrtjlit Lcclckia cuo»tjt Tif.-)»
yaiiinenlo domui uufue ad tummilalem par.elum . ei aulciii rl laquranj divert«i. in rixlrm lioMibat Kc-
mufue iid luifuciiria oprnul liijntt cednHit \lll /{«•<;. < Irsij' n.li liiim >! Im> ipcnant. NjnaqM •Ua^w
\i). Iiilriiis' I iis i(uiil<'iii iliunus rr.lro rial v<*Mi(j :
III alli) soli-iii |Mj.ii ^iij jj tnuiitl
II7IU furinsi riis Ijnlo niion- lapis ipsr, de «juo f.irlj laqiMjria vero ina^» ilen^ri <l<tDoruui
furral, fiilKrliitl, ar hi rjl< ulo rss4't landidu tritj lioiii pnilicinnt. Siguili » ugma
Jii\U seiiMis voru niysliro^, parirtr.t innpli siini uurUvv, quonim rt vorbo rt ctnapio unKtun rj»»-
1)
fula lium |M>{)uli, ri i|iiiliiis sanrlj iiiiivriAjlis ioiim- ikin Ki rlrsi r , ut »ulj«i«trre |
hlit Kri li-Mj . <(uiiruMi ilil ilaliuiii*in (x-r OriMiu IjIi- i|i:ia siur rolMirr ikiclrin.r turbu.. .. > .
ludo iIi*>i{;iijI |ijiir(iiii, k^miii rcru rt MUrnlioiirni siunis, nr ram ilejicianl, arrrnl. A^»i''
uiunrin ad ca-lrslia rri-i lani loiigiliMlo : vrl rerU* at- qut*arij viiii(vliriorilHit r.Iinsti famoli». qui prnfini»
liludu lurirlu. qiu- r\ or.liiiiLMi\ b(iiiliiiii Rii(M*r iii- KrTlrsiJin virtutilMiv piitiuv eiornarr . qra-n ^DCtrv-
vireiii (Mitili» riinstjt, pr.rsrniiv ktjtuiii K(clr%i4: nx vrrbi» dilTuii.li rr. ii
klguirhal. uIm rlr< li sMjirr rundjMirriliiin ( hrisli luii- rKininl launirr. iW-pcM . _ .......
iirs x.lilii.ili. Kihi inMti-m in Drdiiir (xt t<iM|Miiiiin qiir.irii qnia necrtve r»l. ul .| irm mwIa
rurricub kurrnliint, vvt(ur iiivi<rni («irlanlev. Ir- f>clc»ij viiMimrA virtiililtuv vpicoOrrr <lr«^raai.
|cm ('.hri\(i. qu.r est ihjriljs. aJimplrnl Aiigulu». •unniMirum pjtium rirM^», ilaib*» a dirli» aiqite
©«W praccipui. Qnod ei» aple con- A tum genus est earuni, qiiaD vocanlur Auicoc, qnatcr-
VI oiUnis consial
Aposlolo «liccre possiint Chri$ti bo^ nis angulis aiit ainpliiis, paribus latcriim intervnlli».
vDiiil, qiii cuiii :
N«« odor $%mu$ beo {II Cor. ii) ; et : Nottra conver- Capilella dicla, qiiod sint columnarum capila, sicut
Teclum intenlioncm coe- su|ier collum c;»pnl. Epislylia snnt, quoc snper capi-
$alio in ccelis est (Phil. iii).
leslis operaiionis signai, id est, viiain conicmphii- tclla columnariim poniintur, elcstgrecnm, idcsl,9U-
vaiii in Evangelio : El qui in leclo e$t, non descendot pcrmissa. Bascs aulein mystice possunt intclligi libri
utiquid toltere de domo $ua (Mntlh. xxiv). Ilein le- Testainentorum divinorum, quibus innititur omnis
ul in Evangelio Quod in doctrina sanctorum prxdicatonim. Golumn.te enim
ctum corpns hominis, :
velamen legis, cl ohscurilas sanclarum Scri- verunt illae i\»x columnx, qiias legilur fecissc Hi-
ctum
piiirarum inlcUigitiir. Absida graeco sermone laline
ram in aedincatione lempli Oomiiii, sicut scriptnm
est libro Reguiii el Paralipomenon, ut est illiid
iiiterpreiatur, lucida : co quod lumine acccpto [)er
iii :
Psalino : Adha;sit pavimento anima mea {P$ai. cxviii). pliDomious esl quia nenA) venit ad Palrem, iiisi
:
Pavimentum est soli alicujus in leviiaiem masiraain ^ P^r »ps«m {Joan. xiv) et sicut alibi dicit Eyo ; :
constnicti soliditas, quse merito noslro corpori $um qslium : per me ti quis inlroierit, sahabilur
quoniam et ipsum simili nilore leviga- {Joan. x). Quod videlicet ostium columnx ab ntro-
coDiparatar,
tur. Adbssisse se ergo dicit carni suae : quod vitio- que latere coram positae circumstant , cuin minislri
suni esse non dubium est. Anima si adhxreat cor- sermonis utriqne populo introilum regni coelestis
pori, deiictis favet : si voluiilate sit divisa, virtuti- ostendunt. Capita etenira columnarum , hoc est,
bus. Pavimentnm bamilitas Hdclium doctrinam san- suprema pars earum prxcordia sunt fidelium docto-
ctoruiu patienter suscipientinm, nt in Ezechiele: El rum, quorura Deo devolis cogiialionibus sicut ca-
antegaiophylacium pavimentum stratum lapide{Ezech. pile menibra, ila ipsorum omiiia et opera diri-
sl). Item legilur in libro Regum(/// Reg. vi), quoi guntur et vcrba. Duo auiem capitclla ,
qnx his ca-
Salomon pavimenlum texerit auro intrins^^cus et ex- piiibus erant superposita, duo sunt testamenta :
irinsecns, hoc est, in oraculo et in ipso templo. qiioruiu meditatione alque observantia doclores saii-
Tcxit ergo Salomon pavimenlum domus auro in- cii loio animo subduiilur ei corporc. Unde bene
irinsecus et extrinsecus: quia Rex nosier pacificns iilrumque capitellum quinque cubilos habebat alti-
et angelos atque animas juslorum in coclis pcrfecte tudinis : quia nimirnm quinqne libris scriptura
ac plenarie dono dileciionis sternorum a morlalium Mosaicac legis coinorebensa est. Quinque eiiam sae-
vilitate secrevit. Compluvium dictum, quia aquac culi aetates tota veteris instrumenti series complexa
parles, quae circa sunt, eo conveniunt. Tessellac est.Novum vero teslamentum non alia nobis aliqua
Riint, e quibus domicilia sternuniur, a tesseris no- prmdicat, quam qu.T Moyses praedicanda per hoc esse
minala, id est, quadratis lapillis per diminutionem. pradixerat, ei prophei.T. Species namque cDteiia-
Bascs fullur.ncsiinloolumnaruin, quoe a fundamcnlo rum et simililudo relis iii capitellis, varietas est vir-
coiisurgunt, et siipnrpnsitac fabricae suslineiit pon- tiiliim spiriialium in sanciis, de qua Domino canta-
dus. Bases aulem r.oiiien petrae est fortissimac Syro tur in Psalmo : Astitit regina a dexlris tuis in vestitu
Antiqun ratio columnariim crat oliiludinis, lcrlia tio catenarum el retis expansio miillifarias eleclo-
pars btitudinis. Gcnera rotumlarum qnauior snnt rum personas insinuat : qui cum vcrbis sanctorum
Doricac, loiiicc, Tuscaoicc, Corinthic, mcnsnra praedicatorum fideliier auscultando aique obedien<'o
frassitiidinis ct altitudinis intcr se disto.nlcs. Qiiln- adhaprcnt, quast coluiimarum capitibus supeiposiu*
408 Dt UMVKHSO UBIU XXII. — Ub. IlV. IM
relTk tfi c.ilfiiuLjL- niiraculuu) knx coun^iiuni» cuii- \ riuni, <|uoiiiafn pann ei eo f^b*« ibi rM|*i(ar
I>
c«t, o|>cr<irii cr^jsiiil.i i|ii<>qu(' el ip^a a (^rJTo \o 4Mip'i. ron(tr<-yilioorm : ^•ii»; i i..-i^4J>, bopUMMHM.
c.ibulo nu:ii-upjiit(ii , ulii ilcpiiljiiliir iiovii «d ali ( iiiir I iilli^idir pviliiiniii in i4<lcsij Itomiiii 4t rr
«PkmI opiis fjci<-uduiii. ut iM>l(-iil glj<liaUkri"> <'( riiu- gi*iM*raia ri»ii|irr|Hli«u»r r-vne liMiilurum ll<vc *••»
Ia'^. i|ui iiurniura ••( jtil. r( lauicn «iin uluruni ru- Aopli »d bistori.im ijuid«-m loqtniiir : toH mriivt li«
tU>Jii» allit(:«(i ftiinl. (•cncllicum [Ijyn^crum] frmct- irlliKitur spiridiali(rr » pofKilo (JvnUiaDO. lj»cua iii.
ili(-(iitn co, (|U(><I ibi C(>nv<'iiliu fciinnariini .i<1 !j r. r MiAul. iil 10 pultrrto Pcitetmmt ma •«
niriciir\i-rc«'ii>luii) < (wi^ imiij(, inuiicr ciuiii ^t j . -
^ "c /,:. . I ., ;- 't, r( aliM li*4uter*mt la taeum m*ettt
iiuncnpjdir. I'iftiiiiiiiiii, i|uaoi pilislriMum : (juia pilo tttutm imeim [l'tml. iiwviiK
•nlca dinik'b:«n( Kr.iuiiiii. (tiidc c( apiid vrlrrrt imui r\IM T \\\l
uioliiorrt. »cd piMloir» dicd : qujsi pinMirrt a pin 0* r
MUidis granii. Mola^ cnliu iisut iiundum rrjt, ««'il \liin'iiiin vH lann, > > " '
•loia ru
granuiu pilo )MiiM-t>aiil. ( ud<' rt Viryiliut : Nnwi Iji i i:.i. (jiliort 4; . 1 r» «<" II .
I
torreu tfm fru^ei, nume ftaniifie mxo. ('Iibannt, ctiiM-lJ <pir iwlrrnit»»»!, »d tM. c — ib i il .»d ^*i
id c»l. lurnus, prr dnri^atiunrm j Ijrrr jiunt di- rurrrrjl •i<}r<iu too r\iraa<«>t ci *llrr pm^A^Al
,
,
pellata est , circuravallabatur atque iniiniebalur. Sepulcrum a sepullo dictum. Prius autem quisque
Unde in Isaia scriptum est : Yinea facta est dilecto in domo sua scpeliebatur : postea vetilum est legi-
in cornu ^lio olei {Isa. v). Et posl paululuin ; Aufe- bus , ne fctore ipso corpora viventium contacta in-
ram, Inquil, sepem ejus, et erit in direptionem. Diruam ficerenlur. .Monnmentum idco nuncupalur, eo qiiod
maceriam ejus, el erit in concukationem {Ibid.). Et menteni nioneat ad dcfuncti memoriam. Cum enim
in Evangelio ipse Dominus texit parabolam dicens : non vidcris monumentuin , illud est, quod scri-
Homo quidnm erat paterfamilias, qui plantavit vineam ptum cst : Excidit tanquam morluus a corde. Cum
et sepem circumdedit ei {MaUh. xxi). Item in Psalle- autem videris, monet mentem ei ad meraoriam te ,
riu de eadem vinea ita legitur : Desiruxisti omnes reducit, ut raortuum recorderis. Monumcnta itaqiie
maoerias ejus, posuisti muniliones ejus in formidi- ci memorix pro mentis admonitionc dictie. Tuniu-
nem {fsal. lxxix). Itaque maceria est, quac loca ab lus dictus, quasi tumens lellus. Sarcophagus grx-
aliquam utilitatem praeparata defensionis causa cmn est, eo quod ibi corpora consumantur : sarx
communit. Hxc non commixlione rei alterius sedifi» enim gr«ce caro , phagein comedere dicilur. Mau-
catur, sed in parietis modum saxorum tantum adu-
^
solxa sunt sepulcra monumen:a vel regum, a
natione construiiur, ad cujus similitudinein ponit Mausoiseo rege ^gypiiorum dicta. Nain eo de-
simplicem illam invictamque defeiisionem divinam, functo uxor ejus mirae magnitudinis et pulchri-
quam necesse fuil amovcri, ut gens Jud%orum ludinis exstruxit scpulcmm , inlantum , ut usque
potuisset hostium incursione vaslari. Pulcherrime hodie orania nionumenta preliosa ex nomiue ejus
aulem didum est : Muniliones ejus posuisti in for- mausola^a nuncupentur. Pyramis cst gcnus se-
midinem : ut culpis facienlibus ipsuin Dominum pulcrorum quadratum ct fasiigiatum ultra om-
formidarent, cujus solcbant munitione valiari. Ma- ncm excclsiludinem , quae fieri manu possil :
ceria ergo signilicat crucein Christi, ut quidam vo- iinde et mensuram unibraruin egressx, nullam
lant, ut est illud Psalterii : Tanquam parieti incli- habere unibrain dicuntur. Tali autem aedificio
nato el macerice impulsx {l*sal. lxi). Cauioc muni- surgunt, ut a lato incipiani, et in angusto fi-
inenta ovium vel sepimenia ovilium. Est autein nianiur ,Pyr cniin dicitur ignis.
siciit ignis.
noinen graecum , c delracla. Nam Grseci aulas Has iflgyptus habet apud majores cnim poien- :
vocanl aniinalium receptacula. Allegorice autem sic- tes aut sub montibus aut in domibus sepelie-
ui oves religiosos hoiiiincs, qui mansueti sunt et bantur. Inde traclum est, ut super cadavera aut
4M DK l NIVKKSO I |h»U \m - UH. MV. 41«
[«yramiiJ*-^ (ifrrnl , aul ingeiil**^ coliimiui- (ullo- \ prrrKnnai>«Miu wt2 cjmI» ItabiUre. Cl ui per
rsrpiiliir. iHjslicr. t^fMjlrrum ;iliquaiiiJn mcuIUiiii (ii|[unuui Mlr hitillwhM ia btb el nlo , iV-
nri]ui(ijni Mve hrrrlironim pn-dicilnMwni Mfni- nduiiin 111 Itoc BMMrfo eifcfaiiUir, ui <->l iUad :
(ical. LiiHr PijlniihU dicil StpuUrum patCHt yu/- . F.rU Ston ttiut umbrarmlum fn nmta , et u^vi
/r rorMm \^
/'«a/. iiii ). Scputrrurii eiiini iiinrliii (Hf^ariiim in riicanirrariK ( /m. i ).
ni^il- Briit: auLeiii adilniil, puleiu . quixl «i cUu- k^er lalior appeiljlnr , m qnoJ in ro
ft(iin nn^l , minus fri^rri. Ali(|iianti<> r«'liiljin nto- ai;alur. Alii agmai tx fcrrco »omkm»n
v»Tsali<MH'in fyci jlnrts el avari hoinmi^ si/inGc.il. Mius cn^dunl . uimIc rt villa frrrr r|
( niic ii!i*in ISjlniiftU uil , S^puiiTu eorum (/</• iitur Villa a vallo, i<l r^t , »fe*^ (rrrr ••««
•MH« rorum in aternum | /'«a/. iLvm ) ; (|iiia in in- pata , (|uo<l pro liiuUr maslitui wil**!. IHma^muo-
crpU avarilia rl liiiiina cli^jnnl p«T*c\«rare. Iu?ni n«s ujnt a(;n Lilr palflMn , p<ihlin pn^aiM^ae,
tepulrnim signilicat hypociiljs, qui lori«) siiini- quos lu initio iKMt nancipatMMxr , ted ^vni^M, M
Ijiaiii jiiftliliam usU^iidunt , ri intus plcni >-uiil nu- |Httuit , (M:cup.i>it at<|«e ptMSCdit an<tr r( naac»-
Itlia cl dolor»' , ilc (|uiltu<i IXinniitis iii Kvjngrlio > pjti. Kuiidus diciii^ qnoH eo fundatur vH mtkk-
dicil , ({uod .Hiinili'<i e.sscnt ix-piiicn^ ilcalbjliii, qii.i* luliir pjtj iinoniuin. Kun<lu« aati-nt arbamMn sA-
rorin appannl lioininihus spccioka , intus siinl liciuiii L'( rusdi um inii llii^rndnm rsK Prjtliuni ,
plcna Oksibus iiiortuonjm ( iialih. itiii ). .Miqujndo quod ci <»iiiiiil'ii« pjtniamilias maiiOM' prrti<ie-
laincn s«>piil< ruiii iii lioiiani pnrl>-ni ac< ipilnr, iil (ur, m1 cU , apparri ,
qnasi 'mm vH f«o4
rvl ili.i M'iiUnli.1 Klipliah ad Ih-jIuiii Job in- .iiili(|ui 3j;ros ijoos 1m*IIo (ij. ,j..;, u( pnrHx ••-
grcdirru in uhundanitu irpulcrum I Job. v j. 4,^ui(l imiir, h.>b<*l>.<n( Otnnis .iulcm ^vgrr ( ii( Vjrm <fc>.
vpiilcri aoniine, ni^i conlomplaliva vila , ftit^na- rn) quadrifaric dividiinr anl arvu» rvl agrr
tnr'' quar iios qiiasi ali hoc iiiundo inorluos m- id e*t , sjtionali» , aat coo»iUift . id r»t , apln* ario-
.-'
|K'iivil, iliini J t'-rn-nis di-sidcriis bukcrptos in ribu» , aul pa»cu3iis , qui hrrbis lanlnni
liiliiiiiii aiiM-iM.dil. Ail T^n liigirdierii in uhun- bus vjcal ; aut florrus, in qiio sunt iMJrti -,
daHiia tt^ulcrum. Vir (|uippo {icrfcclu» scpuKruni Kru<-iiti"s c( florihus. l,)iioJ rUara Virji .
in abundanUa iii^ri^^iilur : quia pnus a^ (ivj> vitj* qiiarlo iihro Grorpicnnim srrntuv r»(. Ajtri a»-
op<*ra i-iMi^ri-gjl , ci |K)slinoduiii caniik srnitiim Irin iioiiiiiir liuinjiinm priui^ , lialnUnv in li<x*
p«r coiilrnipiatioiicm iniirtnuiii huic iiiuiido lun- niiindo. ripnmitur. Ind.' l.i;iiiir in pjrj' .|j
dilus (Mculut. Iu>iii v-piili-nini iiiniioria inortis ^^ rvangrlica .4<^rr ett rNttn^iti ( Maitk. iiii la
rorpus p«*ccaUs sulMlilnm , mv« siinulalon-!» qui- friK liiin crtituplum I oiiorum o|>^rum pnifrrt : u*<la
qu»- , ut in Kvanj^clio : V ir vohii, l'luini,ri rl $inba', auUm profrrt spmas ct trihnl . qnjt
qut timiiri rHn irpultin dralbattt ( Ualtli. iilll ). cdain <'!>t ni.<irdi< iKnii proiiiaa >.. . (-«( rt-
l-otsa, iljniiiatio p<-i i atoruni , u( iii 1'sjiiiio : 1/1 (l<'si.i, ii( in GriH'si : h'.c-e. jit h. («r fifn
miliyrj eum a dirbut malit , donei (odialur ( /'m/. mct ticut odor a§rt plrmt cui bfnedtjit /Vaj (Ltm. .
iii propbcla /./ iiii/.j^a^iiiij A\tur, id rst , Aiili- ftgult 11 i<-fr«//iirum yr^rgnnormm W*ltk. iivii ). \
(lirifttiiin, II» (oMii ^rbroth i /acM. i ). Kmej d<»- Ii f- ' r r\\ popiiiuN Ju>U^>ruai IW* quo *tro
jus M'l lai|uciis III ni<irl>-iii , iit in Ckjliiio : /^- ^' I
ad .V.ijlhjn sacrrJoirtn ai( ^ mde •«
cum aprruil et iffoilit rum, el imcidtt tn foKmm Oijrmm tuwn in .Kntlkot ( // fie§. ii ). Itriii tfrr
quam (eetl ( Ptal. vii ). I <ivra hj^rctiu drt-cp(io ,
Mgiiilicai di>riplinaiii rrliKi<)ni\ < hrivtiaiix , u( r%4
Ih mdtficiit rutticit. OMNia (/MtV hmbrt, rl rmit afrmm lilmm , rir ( If jkA
CaM agrr^lr liahilai uluui , palif atquc vir)(iiluv iiii I 1lii vjunis i\lr r«rlr*'.r «WidrnvH ftjfiufiol.
aiiindiiiibiis4pir (itiilritum, i|iiitiiis |missiii( Iioiiiiii<-> A(;cr vrro , in qm> tlM-sjiiru> aUviotviitiir. <li»«-|-
lurri j VI rii^Dn» ^cl «jloris iiijuiu. riiguniiiii < j- piiiijin fttudii (<i-i<s(i\ IxHMo, t|«i kui>c thr^t»-
siil.i rst i]UJin Iji luiil silii ciisti><l<-s viii<-jriiiii jd lUIII inVriMt . Iiiiiiltlrs rt rr|i|iu«4M «ifaiiK-at \^kM
tr|(iin<'ii ftUi (jiiJsi li'|(iirinin siv<' piii,.lrr jrilu- \jldr ^j<iOrnt ,
(jcriiptunl Jr««4effMS :
rciii *4di» , ct radioii tt<-( liiiaiuiu« »i\<- iit iiiilr tun< priifrrlo vcn<'i(i% , iJ rti . ctMiU iif Iw «ule-
bonun. Uude est, qua» vicino municipio daia csl. Via enim mnl-
et in his agris nil suiisitfim [Al.., subsc-
civorum] intervcnit. Novalis agcr est primuin proscis- tipliccm signiflcationem habel : in bonam pnrtcm
aliquando accipilur : aliquando vcro in contrariani.
sus, sive qui alteinis annis vacat novandarum sibi vi-
rium causa. Novalia enim scmel cum fructn crunt Via enim ipsum Doniinum Chrislum significat qni ,
et
seincl vacua. Novalia possunt signiCcarc labores fru-
ait in EvangUo Ego sum via verilas et vita [loan.
: >
laruin aequalitas. Dicta autera area a plauitie atque Aliq.iando vita bominis in eo significntur. Unde
jequalitate : unde et ara. Alii areara voCatam dicunt, Prophcla ait : Vias ntcas enuntiavi , et exaudisli mc
quod pro triturandis frugibus «ra dantur [AL, erada- ( Psal. cxviii ). In contrariam vero partem viic si-
inrj, quasi aerea ; vel quod non triturcntur in ea, nisi gnificatio Irahitur, quando propter viam mcntis
arida. Area mystice ecclesiam significat. Unde Joan- iniquae ad actionem malorum operum demonslratur,
iies Baptista legitur dixisse in Evangelio de Cbri- ul est illud prophelicum Viam, inquit, iniquilatis :
slo : Lujus venlilabrum in manu ejus , et permun- amove a me {Ibid.). Et in libro Sapienti* scriplum
dabtt aream suam {Malth. m ). Per ventilabrum, id
legimus : Sunt via: quae putanturab hominibus recttr,
prxsens ecclesia designatur, in qua procui dubio. Undedicilur : Via spatiosa, boc est vilioruni illecebris
cipienda mansionibus, in comparationc mulloriim aulein via esl districta vel tribubiionibus pressa
,
qua; flammis sunt rnancipanda perpetuis. Cujiis de qua scriplum dicitur : Quam anijnstu porla et
que perversus vel ob manifesta peccata de ecclesia tcin via est illa, qune prjeceptis Dei est oniaia, ut
rejicilur, vel ob occulta post mortem divina distri- in Isaia : Rectas facite , inquit, semilas Dei {Isa.
ctione damnatur : et universaliter in fine perficie- XL ). Prava antem a Dei pr«ceptis devia, ul in
tur, quaiido mittel filius hominis angelos suos , et eodem Propheta Erunt autem prava in direeia
: ,
Ventilabrum iUtque Dominus in manu, idcst,ju- via, qujc olrcdienlia pracceptorum Dei csl exsequata.
dicii discrimen habet in potestate : quia Pater Nain ahbi legilur : Vias qua: a dexlris, novit Domi-
von judicat quemquam, sed judicium omne dedit nns : quee a sinislris, sunl pervers(e {Prov. iv ).
trnu itu dictum. 5>rtiiita aiilrm hoitiinum esl. ('..1I- Uinaiii vrl iii.ntjm partrm pi-rlinraDl
iis feraruiii r( prrii<luiii. Callit rtk( itrr pcripluiii It
nr auijtori'H tapinilt.i; iiitivpmjiilur. tUi ciiiiii ptjirs rrpiunil, rt oiniiia moih-rjtur. Ijtfua au^rnj
Pliilo<»<ipliii-, qui ilivinaruni (.-( Iiiiiiijii;iruiii ririitii iliMililur 111 ilius sp<-< ir«. hocrsl U< il< • lii'^iii rt Rlic-
scieiitiain lialM-l. Ouitirm IiCid' vivenilitr;iii;iU-m tetn I. lurii ain. Duln licj «^st dispulatin acuU, vrruin lii»-
Noiueu pbilosopliuriiui prtinuiit a Pylliagura ri.Tlur tin^uens a fjlso. Khrtorira tst discipliiu ad pcr-
riortuin. N.itii duiii antr.i grarci vrtcres S4i|iliiftias, siuikMnliiui qu.vqur nlonra Ditivi tunt aulcm ip*i
id «'tt, upif:iiot, aitt (l(M:l4irr» sapieiilix Mriin lipMis (' pliilo-^Jiphi III lij-irsiiius smt, h.dirnlci quidaM M»-
jactaiiliuv noiiiiiian-nt, isic iiitt'rni^.itu«>. (|iitil piU' iiiiii.i IX jiuluriliut: ul Piaioiuci. 1 piiurn, Pytka-
flUrclur, vfrecundo uuuiiu<- philuMiplMiiii, tJ «»(, gorici : alii a locis convrnliculoruai rt slanooum
ama(orein Knpiriitue sc esM retpondil : quoiiuin su.iruiti, iil Prripatetici, Stoia. .\ra<irmici. PLalooKi
sapirntriii [n»{\lfT\ .irrogauliwsiiiiiiiii vi<l<-|ia(ijr. I(a a Pl.iUnir. Hi aninijntaicrealorrm rvsc[)niai,coqvo-
driiicrps |Mistrrik placui(. itl qustilalilict ile n-liit:» riiiii jiigi-ios .isM-runt p r luulo^ .innornai cirnslM
ad vipiciiliaiii |>ortiticnttbiis duclrtnu quisJpK vcl 111 ilivrrvi cuipuru rrJirr aninus du-iiiil.Sioin a leca
tihi Tcl aliih vnleietur r&rclltfrr, noii iiisi pliilo>uphut dtcU. Purticus rmni luil .Vlhrnit, quaiu irrTcc StoM
«ucareUir. luli-tii auU-m pliilokoplii Inplui (.'eiH-n- (ti«i- app«-lbl>anl,iiiqua putarranl ^rsu sapMSMMB, st^M
dunUir. Naiii aul phYtioi suni, au( rtliici, aut logu-i. viniruni forlium hiklurijr lu baitc portjrum omve-
Phytui dirti, quia dr natnrit (rai (ati( natitrj iiuipiic iiirnU*.s KapirulcN philov«jptnb»l>lur. ei qua rt tWici
({rxcc phvkii «oialur. filhiri, qiiu (!•- iiinrihiis ir.i- iti< it sunl . Ki4'rr rnuu porlirut ttoj dicilur
c(an(. Mo^ (.-iiiiii apiid (•rTios «Mhos jp|H||jiur. M-i Ijiii pnnio /.riio iiitljUiil llt nr|(jnt, tjnc «if
l.of(ici aulrm, ({ui 1 111 naliiris rl 111 inorilini rjtin- rnii I qiiriiiqiuiii licalum. Oninr poi alum UM(er«M
iiciii aitjiinKijn( : raUo enim Rrrre logiMi dti'itur. Di- rvM* jskcruni. ilti •ulrs tic : liJr iHNXj.t rnl, qui p^alcit
viditur aiitrin Phykica iti kcpU-m parir«, Ikk- r%l, D fura^rril, qiiatii <)iii aurum qui n'cr(uin i.
|of;ia c^l a^lroriint ratiu rl njliira rl polctUt, ctrli U iiuir M- iMMi r»v «irrnn^ AcadrfUM 1 ap|K-ILiU a
«|ur cniivrrsJtio. .Mrcluiiii i-sl p<-riiu fjlini.r srtis villa njtoai» aciil— nAlfcWlW. «^* Ora PlM*
111 iiirLilli« rl II) liKiiis r( lapi<libus. Miiliijitj r^t ()• • (mi IIi niiisU inctfru apte a a liir »*4 tic»t t tktm-
iu'iciitia I uraliiiiiuni. ad lcni|M-niinrnliim r( siiiiicni ihinir^t Hutlla iivrrrurt iKctilia rMr.^«i« iat«i4tiiiv«
rorporiB invrnli <.' 'nrlru rnl ditcipliiia iiiriun ini llifrntiim bofamit rimirrr t*c laif pt <iima
niidi tpatn loioruiii, rt ni inniluiline* rori>«iriiiii rs«cqiijr|H>Ntinl rttrntutprnrirahiH ralkn«ir piMfiry
Mtitira r«l divitio tonorutn, <l xixiini Taiirt.i«. rst li< II 'rr.' Iljnr tcrUm Ar> hrtilsn*. < vroMicin ^i-
iii(Mhll.)ito (anrndt. Flhica anlrin (lividilttr in (|iu I(>t4ijihij^.rrprru. rtijn. w-i taior fcii IVrtMCritam «t«i
liMir partc». ho«- r«t. in priulrr.iiani jutUiiam. («»r ditit. Ijiiqiiam III p!U<ijlii>. .la «t f««*>t«M M^>«t
tiluditirni rt irmprraniuiTi fnidrniia 1« ];:nil»o vii. iia la OirMllojxrrr vrnuicai. P m pglXo i t
::
«o quod AiisKXclts, audor A *^l "l'" «Tialeiia ciim \)po .x'<|Haliir Zt-nonis disci-
«leambnlatloiie dioli,
cst. El ubi qiiid dc ignco l)co lcgilur, llc-
Ctmim, dcambuians dispuiarcl. Hi dictml qujinilam piiiia
particulatii aiiiiiiie esse a?lcri»ain, dc rcliqno magiia racliliis intervcnit. Eadcm maleri.i apiid ba^rcticos
propalido foire cnm conjiigilms, cis mos alqiic h;crelic()riim, qu;c sit vera pbilosopbia se-
diam in
cral icenscnles liciluin et lionestimi esse paiamciim cuiiilum calboiicorum patriim sensiiin diccndiim
uxoi-e concumberc : quia conjiiyium Jusluin esl, pu- iiobis cst. IMiilosopbia ergo cst naturx inquisilio,
blice id prjwlicanlcs agcndum Cbse, iil cancs in vicis rcrum hiimaRarum diviiiarumque cogntlio, quan-
vel plaleis. Unde ct a canibus quorum viUtm imila- tiiin homiiii possiltilc cst rimari. Esl qiioque pbi-
bantur . ctiam vocabulum nomenqiie Iraxcninl iosopbia buncslas vilx, sludium hcnc vivcndi , me-
Epicurei dicli ab Epicuro quudam phiiosopbo, ama- dilalio mortis, contemplus 6;cculi quod magis con-
lorc vaiiitatis non sapicnlix", qucm cliam pliilosophi vonil cbiistiaiiis, qiii s;t;culi ambitione calcaia, di-
porcum noiiiinavcniiit : quia sc volulans in coeiio, sciplinabili simililiidine luliira; patria; vivuul. Ma-
lcria ergo pliilnsopbiic constat ex scienlia et opi-
carnalom voluplalcm corporis sumiuum bonum as-
seruil. Qui cliam dixii , niilla diviiia providcnlia B nionc. Scienliu csl. cum rcs aliqiia cerla raUone
pcrcipilur ul cclipsis solis, lunaris corporis ol jec-
inslructum essc aut logi inundum : scJ originem :
reruin ato:nis, id cst insecaliilibus ac soiidis cor- lus csl : vel in scripiuris bislori;e lexlus, qiii rerum
poribus assignavil, ipiorum forluilis conciirsionilius gcslarumcxprimit vcrilatem, sivc inoralis viUB fidelis
universa nascantur cl nata sinl. Asscruul aulcm, iiislilulio. Opinalio cst, cum incerla res lalet , ct
Deum iiiliii agere, omnia constare corporibus, ani- uulla tirma ralionc deriniri polcst, ut magniludo
vcl prorundilas lcrr;c, sive cliani invisibilem
mam nibil aliiid csse quam corpus. Undc ei dixil : coeli,
Non ero, posteaquam morluus fuero. Gymnoso- rerum cl iiicoinprcheiisibiHum dispulatio. Dividitur
pbislae nudi per opacas Iiidioe soiitmlines perhi- crgo philosopbia in trcs parlcs, hoc cst, in Physi
bciitur philosophari , adhibentes lanlum gcnilalibus cam, Elhicam et Logicam, sicut snperins ostendi-
tegmina. Gymnasium enim ex co diclum est, quodju- nius. In Physica igitiir causa qiuercndi, in Etiiica
veiics nudi cxerccnlur in campo, ubi piulcnda lanliinr». ordo vivendi, in Logica ralio intclligendi versalur.
In quibus videlicet gciierilius Iribiis Pbilosophi.Tft
opcriunt. Ili el a gencraiiilo se cohibcnl. Tbcologi
auiem iiJcm sunt, quiclpbysici : dicli aulcm Theo- divina eloquia consisiunl. Nain aut de naluradis-
logi, quoniam in scripluris suis de Dco dixcninl pntare solcnt, ul in Genesi, et in ELccIesiasle : aul
Quorum varia constat opinio quid Deus essct dum ^ de moribus ul in Proverbiis el in onmibus sparslm
qu.-ercrent. Quidam corporeo sensu hunc mundum lihtis : a«t dc logica, pro qua nostri Theologiani
visibilemcx quatuor elemcniis Dcum esse dixcrunt, sibi vcndicaitt , ut in Caniico canlicorum, et sancto
ulDionysius stoicus : alii vero spirilaliter inlcllcxc- Evangclio. Thcologica quoque est, qnne inspecliva
runtracnlcin cssc Deuin, ut Thalcs Mil(;sius. Quidam dicilur, qna siipcrgrcssi visibilia, de divinis el co&-
aulem animum in omnibus comnicanicm ct luci Icslibiis aliqiiid mente soliim conlcmplamur. Nani
dum, ut Pyibagoras : quidam Dcum sine tcmporc quoque in bas duas parlcs Philosop^ia vera dividi-
incominutabilem, ut Plato : quidam mcntem solu- tur, id cst, inspectivam et actualcfn. Actnalis CS!»
tam, ut Cicero : quidam et spiritum ct mentem, ul qua; in opcraiionibus liuic vila: mortali neccssnriis
Maro. Invenlum enim solummodo Deuin, non ul inve- consistit. Per hanc legiliir mos vivendti, honesitis
i). Platonici quidem Deuin curalorcm el arbitrum ct colitur. Unde ncccsse est, ut quicunque sapicns
jiidic^imasscrunt; Epicurei otiosumctinexercilalum. esse desiiierat, ct ad agniiionem verae sapiciili;c,
Miindum autein Plaioiiici affirraant incorporalem : alqnc ad conleniplationem ipsius verilalis perve-
stoici corporalem. Epicurus ex alomis, Pylhagoras
D nirc v; luevit, sacras Scripturas sccunduin regulam
ex numeris.Ilcraclitus ex igne. Undc ct Varro ignem calbolica; fidei inlciitc legat, et secund.im caruiii
niundi aniroum dicit, proinde quod in mundo omnia inslilula in sacris virliilibusbcne viveniioscmelipsum
giibernet, sicut animusquam vanissime, in nobis, cxcrccre studeat, mundumquc cor ab oinni malo
qiii cura est iii nobis, inquit, ipsi sumus cum exit, : desidcrio et muntJi cupiditate babere ccrtet : sicqiic
cmorimur. Ergo et ignis cum de mundo per fiilgiira ad dcsideralum boniim, Deo opitiilantc , pervenirc
proliciscilur, miinduscmoriiur. Hi philosophorum er- valebit: hoc eniin Psalmisla nobis osten;!it, dicens :
rores etiam apud Ecelesiam induxerunl iucrcses. Inde Beali immaculali in via qui ambHtant in lege Dci.
eones cl forma; nescio qux : inde apud Arium Tri- Beali, qui scruttnitnr tesiimonia ejus, in loto corde
nitas Numiiiis, et apud Valentinum Platonicns furor exquirunt eum {Psal. cxviii). Hic el ipsa Veritas
inde Marcionis Deus raelior de tranqnillilate : ab ail : Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum viiebunl
sioicis ciiim venerat. Et ut anima interirc dicaiur , {Maith. v). Il.'«que priino scienduin est, quoJ qua:-
Epicurus observal, el ut carnis restitutio negelur, dain res l;im claiae cl nobiles sunl ul non proplcr
(ic vana omniiim philosophorum schola suraiiur aliuJ cmulumenlum cxpclcnda; sint, scd propicr
i"' DE rNi\n'.**<) Mitr.i wii iin xv. ^ig
Mijiii V)liimiiii»di» «li^-.iiLiiini .iiiijMtlr mhiI i| r\v- A tl<^u r%i , prr quani lutiu« «tL« ao^ «rv M«Mi
•|ii»-n(l« :
Tirtim >ii|.-lu cl,sn.nli;« «iriUli^. amnr t»r»- tru iii rijip,iri» iiimIiImu al>ii|M» boar^ai r»ra »»n>.
iiii'.. Ha-, i|iii<lriii r. » vcri pliiU>.4>|>lii inlrlliirrunt lur. Li.iJ*- lionor
iii r%i r\iwi«> ti,r;tm tmmtimihm kax
luUira liiiiiijii I, #•( Mininto ^liwlm rolin n- lirilitr •>''fviiili, ri Liii« j|Mi4l flruia Snt daleaJaa «al
virtus rM .imiiih IijIiiiiih, iMiur.i- d.< ii», »ii i rjii... illi |>lnl.iv.|ilii |ia. »in.iir» ol> lilaroni .^-i^m virim-
iiiiniin noUiliiji. «|uii' hjlirt pirli-s qiialuor, 1 . st, luiu liipniiJtrin aU Ijo.lcm tiLa
1
M>r»a«
|ini«I.Mili3m, jiMtitKiin, roriiluilni.in, u iii|>crAntMiii. uuk ClmMiani jli lns m inuliit dr^ia nnrt 4fxim»-
N.ini prii.liiilij v\i rrnini «-i iijturjruiii »ii.-n«ij. iitusrqiijii.l.» h r. nurK- iii h.|.' rl iluriljlr u6irr«a»-
llJt |ur|.-s Irrs h.il». l. Iior i-il iii.Miiort.nn. iiil.l- liUi» jl.-i lu- gloru- jb t|t>3 %rritjtr, Clkri«to
:
J«M
ligi*itlijm, proMileiiliani. Mriooi i.i, |m-i i|ti.tiii .111.11111% (jr.vmu |miIIii intnr. Suni rrco Kx< rtrrl^^trs «ir-
npiriil (iM.c riirrui.l inlrl|i}.rnlia ,
prr iitiJio lul. s m no^irj. l.o« rlirisluBa rrligioi.r inirli,-
.•%l,
b.ir(li\ini(jt s lullus, iiili;icliuiuaiiil3liNJiirj,i'l .vijui- \i *i«lkj liriiiilrr trnrjiar. KoriiUido, qna ho^i.» »ia.-
tJb loliiiB viLr ron»"rva'iir. lU'» p;«rliiii rt lulur.t 'lun» «incaliir. ri a lvrn.j mun.li lolrrrniur T.-n.-
jurr. parlini «-t < oiisiicliiilinii u&u comsIjI titiij pjr- \x ranti.i. qn j- liluUinrm rrrrrm-t, j«jriljjm rriinH.Jt
tr<> iliiii^ •|iiodil:iiii n.ilur:t- jtis iiis<Til, iit irli,{ioiii-iii, oiinir-. aiiiuii iinprtiik i..'.!. t jc tiHiprr I iIUsjlw
pielali-ni, graluin, viiulirjiionrm, uIim:i vjliunrm. '''*>'' "• '••'••Imis his tirlulil>iit jiu-ndjinr. ni liiii j-
vrrilalriii : i|iiariiiii deriiiitto latiH cs»«? poUrit. lU-- "t I*» •'•> «'l pfutnuiK. (.^ii.l rnun ru jiiure
fjrilia»
ligio rsl, (|ii.i- su|M:ri-jri» nijiisdam r.-i 1111.110 tlni- '>l'<°<
>'"> pul> hrjs. tlnld^ik sjporrs, mmmm Huvrs u>b»-
ii.im vo«jnt 'iinm r:rrrnionijmi|iir nlT.rt. 1'iiijs. ns rrj^rjiil.'s , Lji lns jiiriiod.>« , bo»Of« rl Wicilj-
[NT <|tiam ''"» s.rnili qiix.vilut
sjii;,'uiii.' ('orijiiiK lis, |i ilri.i'«|iir Ih-iicvoIis . \olJlili« umbra . recc«l««4
olTltninici dilijfcns InlMiilur qnj *"''•'-'"»' ••"'•«'r. qui r»i j-utiij
riiilii>. (ir:ili.., io pun hniulo , »(enM
aiiiic-iij.-)ruiii rt olli« iuriiin alicritis nirniona •^"'"''''». *l«^""a wiJ^iias J-U:nu frjgrjitiu
el rc . . 4 irrua
muiMT.in.li volunljs ronlinriiir. Vimlicaiio . [lor jin iindii.is ,
|>.'r|MUiiiis imuor, iii.hrKH>ut IrliciUA :
qiinm j:is jiit irijuri.T rl iiii.fiino omnr. i)ii<>.| olTiilii- iniMior cnn diMn.i- .
N< r plurjr j nil jl.ud itoiN»c«iai
rtini cs', d« r.-iiiirmlo .iiit ul« isrrii.lo |iio|iiiUnlnr. 0:i- 3|{jiit. in^i, ut .iiligj.t ut l>..-iiiu rl Utuiinuiu
»rrv.in(ia |»rr qiiam liomiiK".. jlii|iia digniljir aiilr ''^ 'o**» <"urJr, e( «•* (oU aiiinij. cl ei l.xa
rodoiitcs, cullii (|iio<l.im ri hooorc (!i(;naiitiir \r- ^ t'l |»^*iinium iioslrum, (auquaui iio«n»r(ip«o».
riu», prr qiiaio ra •|iix> suiil, jul anlc ruciuot, 3ii( pr.tiiiis>um hjlM-iuus jh illu , qui fjilrrr l|— f il
fulur.i fttiiit (liiuntur. Kx • i>ns>irltiilmis rrgo n<«u Ju.ium, iii<|ii<i. iikiiin tiijrr .-t.'. r( unmt m.-«w Um
jiislilia oli.>4-rvalnr : ila iii ct pj«iii p.in jiidi« Jlo<;tir (Maiil,. vi' l,jl>oi i..»njr fM rnuit hujus mim.li jmor.
r( r\ Irgr ronsi.liTrtur. P.irtuin qtio«|iic rist, (|iio<lin- •|iiaiii ('.liri»(i. ^Iui>.l rntio m tllo jnimj i|iiiii( . ih>«i
(rr jliiisali<|iiON ('oiiv«Miit parilrr , nnii oinn«>4. .f..|iia- iiivrnil, id rsl, 1« li< iljlrni <*l xlcruiljlcm quo<iiju«
liilf jtidirjliiiu e%l qiiod jlitujim niagoi viri aul ali- h.rc iulimj |Mil«liriludu irjiuil ri rc^.Tdil, v.l jmim-
qtioiiim .snilrntiis «'oiisiilutum r%l. l,.-t «•>! oiniii (^'t^ 'h'srril, vrl jh amjnlr .l.-s. ii(ur. Tn.r.ii rr-^
)»optilu tciipluiii jiis. iiuiil ravcic vrl qiiiil uIimtvj aniiiti or.liiiriu suiim . ul dili^ji qiiod tuprnu* r\t,
rc drbrat. Tcriia vrru spcrics viriiiliB rst rortilmUi, i'l rs( , llruui : rl Tf\c%t «pio-l uifrnus eU . i.l r«l
qti.c ilj drlin.tiir hOrliliido rsl uiagiio jnioio prri rurput . rl aocia» animas dilrt(iu«>r uulrul d (u
culuriiiii «'l blKtruin |»«T|>rssiu : rujii% parirt »iiu(: vca( : ticqur uriillrnii purgju alqiir ri>«M-raU
in.if;iiirn« titij , li.lriilij ,
p.tUrnlij , |)< rs4'V('rji.li4. .iiiioia ah har lj|k«nou viU r( rrtiiiiiiosj rrtai«<
Majjtitli< ciitij rsl rrniiit ni.it;ii.ntim i-l r\<-rl»jiiiiii ."I r<'<|uiCfn , rl inlrrt in paudiuut IKmuini u.i. Im
ruiii Jiiimi Jiii|ilj «|ua«lj|ii tl ft|>lrndidj priqHiktlioiic S4-n|>(uri<i rrpo »jcri« ftjptrndjr nunttnr al«^a»i»<io
li.lm i.i < «TtJ • iim spr rullo. jvit. 1'jiiriilij csl, lton.< qtiamlo .WHintu (<rlr%ii^. tti m Apwiloto Sm^tf-
ikljtis jiit ulilitjlts t jusj, K-niiii jrd.i.iiitm jul (ItlTi lum. iiii|iiii. '«KfHKMMr i>«irr f^rft€t0t. ^mmm mim»
( iliuin Viihmtjrij ac diutiirnj p«'r|M'v\iu. l'ciM>vcrjn- pnm.ipum hmfmt $^rrmh tu^m»m \l L^r m). Utmt
li.t rsl iii i.tlionr U nr rousidrijlj ttjl.ilit jr pcr- «apirol.j jliqiijiid«« linjus luumlt p4ik>«i|>ku mmmtn-
)tcliia |»rroiaiisio. l Iiiiim vrrt» »p»*cir» vir(u(is rsl pjitir. ri>dc Vil.m»<« «ii S-4^im*t<t *«i«iaa« «m
1. iiq»crjttlij, ti.jits ilclintlio l.»lift rsl T< ii.|».rjiilij '•» mfium il'r^r tv\i Kl im A|M>«4*itn SIm Iu m.
< sl ral...iijliilis III IthidiiK- jUpir 10 jliis onii r.-( listni- loquil. (f- U /Vm *..pi«-«.Mw k^jmt ««Htrfl (I C#». •).
|H'|iis.iiiimi nriii.»rinio.lcr.»Udoniinjii..:rjus.|ii«- par- s.«|m.'o» vrro l»ru» to Jod dHiiu», ui .>«4 ill »1 thtm»
iri Mttil I oiitiiHMKij. rlcno iitta, mo.lck(lj. (UMUiocn i<i|H.-»i r«ir^ . ri fmru» rt* '^t^* (i«*. it). Ilr* •••
liJ«-sl,pcr quao» oniuii. injlj «u|»t.hljs oijgn.i «-«molii p»coir« ttntii *<« iljolnr nv 0*i->r. mb*irriyMH MA :
(;iil'crtialM>iic ir^titiir ri (fnlxTnjlttr. (.Irmrnlu r*( . (.»'• •T*''"» . ** imlflhfr* n »t*r* k*t*fmm mttm
!>« I '|itjtii tr.j<tri.\ « l odia niiH ii.iiuo rcUhCHior Mo ti4- /».«.«1..», H jmtil ««^«M • t%t ^Om. *i«). R«»-
: :
Stulia mundi et ,
hnjus inundi quo genere apud nos scripiae sunt parabolae , et Ec-
fortia (I Cor. i ). Sapientes auleni
Unde Psaimo scriptnm clesiasles : quae' sua lingua, sicut et Psalierium, me-
suilli sunl apnd Deum. in
{Psal. SrLViu). tro constal esse conscripla. Cffinon vel micton esi
Siinul insipieuset siultu$ yeribunt
,
esl :
primum hoinines juxia iiiilinin cUrisliauiialis, exuta sed pariim sit metrico vel ryihmico scripla ser-
feritaie, ralioneiu vii» habere coppisseiit, seque ac luone.
Deos suos nosse , cullnm «diliiium ac serinonein CAPUT III.
ad vcritatis imaginem fictis. Comici appellaii, sive iiiventa sunt carmina. Sexta, Samia, quae Pbemone
a loco, quia circum pagos agebant, quos Grxci co- dicla est, a Samo liisula , unde fuii , cognoiiiinaia.
mas vocant : seu a comessalione. Solebant enim Septima , Ciimana , nomiiie Ainalihsea, quse uovem
post cibuin hoinines venire ad eos audicndiifes. Sed libros attuiil Tarquinio Prisco , in qiiibug eranl de-
cotnici privatorum bominum praedicant acla : iragici creta Romana conscripia : ipsa est Cumsea. De qua
vero respublicas et regum bistorias. Quidam autcm Viigiliiis :
vuni, in quo persooae loquenles introducuntur sunt versiis ejusdem , in quorum capitibus graeca
siiie
poeix inierlocutione , ul se habent tragoedix et lingua lesous Christos Thcou yios soter conliiietiir,
fa-
Drama enim quod latine interpreiatur, Jesus Chrittus Dei Filins
tuiac. latine fabula dicitur , quo genere
scripta cst Salvator. Hi autem versus, quorum prinise liiterae il-
Ouo le, Maeri, p«des, an qua via ducit In urbem? /tiin sensum, qucm diximus reddant, sicut eos quidani
Quo apiid nos genere canticorum Cantica scripta lalitiis exstaniibus versibus est interprctaius , hoe
suiit, ubi vox aliernaiis Christi et Eccle.siae (lametsi coutiiicnt :
4« DK I.MVKKSO LIBIll x\ii - I.IB. XV. m
JodlcH «icniini, lrlle« Indnva ffiMii>iM:ii.
t rn\ t m
1*1. iBifl jx r Mi Ij (ui'.r'j«,
\ agiiovrat, qiHKl Verinin csl , rei qmM «ernil M U
Kritift u> la III.' firx-^»-ns iliju<1>ci-l i.ri.nn
fin» hxjiaiur ct corooa spiaca
liiMJc hruiii i-rrnf!ii( lnrrtdulus <iiju>- Ii-leii4,
i elkuru Luio iiririK, -^ «1 jtni icnnino in ii*i>.
antem M . ri ad Miim MCtaai
.Sir jiiliiij* c iiti rjtitr jil«*niiii. t|U4i jij>1m'<( •|4', lilalis bjric iniMivtralianl I><>fiiiM
ii>cu>Mt> ilfini^ III %r|iriiiMa tirliit
(iiiii j.-irri , ins pieo» luiiin nnn intrll.-niii Dcmb todmirw niofw
Kf liriCMl lllliiiUrri \iri, i i| n Ulll ft'><M|»l' C»Z»m,
uliinii|iic |4jluiii<|i>r,
isliiiiii, ved »piiiis rorona»ti. et bofriifaai frl mi-
h tiiri'1 Irif'' i^iii'' |>
Itlijuliril*, irlri \-<X{it ririliiafrl A«e>ui sciii»li Tnnpli \rro vrUiin «nndeinr rt nwdio d'i«
Sjiicii ruiii »ri> ritita ruix IX l>i( liN-rj ritrni
Tra.lpti » li^rn O^ inia (-rriiialni.
noi cril tcnrbrtvsa niini» in tiil>«k bom. |'i oiorte
r, 9' ii<i'« i
Orrulin» »<"i • riiie.;«in lunf nuiviiur li^|urlar iiiori«'liir, tribu» (liebti» tomno
•u»c»f»to, tsnc sb i»-
.**frm». «iiiue Deu» rr»' rilnt (i. ft>.r» ln. i.
fcrni» rrgrrssus ad hirem Trmci pnmu». rrtarrmk»-
1 iinr i.rii rl iwiu^, 1 riiiei>"iiii «l^-i.liliot maucf
Kri(>i(ur «oli» jnlwr, f.\ clMirm ii.ienl .s ri». ni» priiKipio rr\o«:\ti« n«tcn«o. i IsLa LartaitUu»
ViiUeiur i.-ifluiii, Iuii3< it k|.l>>ti<l<ir ol>i>>.; .
i
,
Slc ('»riirr r>iir«* loTTf ii'ur I i ;ur i|pti vd in unjm »eriem roiinria ponrnle», solia capili-
Sed lul'» liini •oniluni iruktr.n i.-t «!• *lio i
riiin lil-
M.igorum |iniiiii% 7.oroa»tr« , m BaririaaanHB*
qiirm nimi» [Niniisi, rn A^^svrionjni, pr.rlio lolerfe
Uri* (juj- sunl in r<irum <-.ipiliiiu>> cuniici tiinlur ,
cil Dr qiio .^risliiu-lcs vribit, qiutd \icie» ceoluio
ulii T tiiU>ra iii fTTcn pohiia r^l, qnia iion poiur-
iniliia \crMiiiin ali ip«o rnnditj indicii» \oinniiiii iS
' 1
niiil hlina in\fiiiri >erlja qiij^ ab radcin lillrra
,
rjiis drcl.iri-niur. II mc arl<'m p<>4t niul a h^uU
iiK ip«rriil, ct mUenlioe conyoiiirenl. Ili aiitrni vitit
IicniiH-riliiii amidiasil, qiiaii<.'o et llipf>uciatr» lucJi-
M;r«iis tn^. (|iiinliis ei orijviib iliviiiius, ri noiuis
rinj* disciplinj clTloriMi. Ap-i<l .As.sjrHi>» aul^ai n«A-
iloi iiiiiis. lli'iiii;ur c( hi litlrris, qiu* ftuiil in capili-
gicjc arics ci>piov£ snnt, le,«tiiiic Luranu :
linruni, qux »iint, /rioui Chitsloi Tkfou yiot toier . iii.ili-liconim anr», ut rtiain Movu ».
(|uo<l rs( hitinr, Jriui (.°Arti/ui /)ri tiltui Salralor, rc\i»icrrnl. vrrtrnlr» virfa» in drarones , aquav la
.1 piiinas littcran junga«, rrit ix^^i '^ ^< F'*<^<. .s.ingiiiiicni O^id pluro? »i credcrv fas c»l Jr ptllxK
III qiio nnniiiir m>slitr inlrlli^itur ('lirisliis.ro i|iio<l i.isvj, iit PriplirLT *iaiariw aaiiaiai 4rialcnuab>
III liiijus iiiortjliUliii ali)»so, vrlut in .iqii.iriini pro- diiis rvu<-jri i. rt \ t< or<iwi neaUr»! «aM^wlte»:
f»f i
fiiiidilatr, viviis, bot' c»l, hiiie i»rcf a(o rs^ potueril. M (.vtnrn aniinaiH Pmphrtx fui»»e c/ r ilaiiia» M .
Hj*c aiit^m Sibylla, kivr Kryiiirra, »ivr (ut quidam inn j|K|UJtn phaiitjsnulicaiii illutHitK-iu Salibx f^l-
in-»p% rreduiit) C.umifa, nihil hjtx-l in totn cjnninr Ijcia fditJiu. Prvjdrniiti» (4r Mcrcurtosac ait :
''
Mio ^ciijiis riigiiu ista particula rst ) ipiod a.l H^-o-
Irj liiirfi«t|i' 'M •nm|.^'o »o<»traMi«« il'|*
rum faUorum nvr lirioruni rultiim |>rrtin' t : qui- lo iMcrin r«t. c»«r j» ».«.
(|iii |K*rtinc( ad riviLalcm l>r|. Inscrit rtiam l.actjn- \l ^ m«H"-'> {' i.c«rBa,
V . r« »> I r . iiM.
iiii. (iprri sud qiij*ilaiii dr C.liiisto \j(irinia Sitivll.r. Iwa*, *<• vwt.J M.lL
N ('• tt di Wi •|>'i«a< •
qiiaiiivis noi) evpiiinat. ctijiis. Scd qn.r ipsr siii(;il|j M.tgi »uiit. <|iii \tilfo n>alr(K'i tib farii
IjIiiii posiiit , r(;u arhitrjlut siiin ronjiinrta rssc ludinrro nun' npininr ln r( flrtu^^nLa r.
w
ixistra aiit.-ni 1»
« jnu» .
mjiiilius in -rslh, et impiiro f-rr rtpiicnt vrncnjij «<•« hiutsi U» vaai« follaU « i
ilor^uin . cl colaplios arupicn» t*cftHt , nc .juu DjMaonibo» «ai» Matt» aa4ral vaMibrr. at
I
::
: ,
:
canlalionibus viclenlur lesiiscilali niorUii (livinare, scripuiraniiii inspectione fiilura promillunl. Salisa-
crouiaiitia fit.cruor aqua miscelur, nt colore sangiii- lemiiendae , sivc in pr.TecanlJitioiiibus, sive in cha-
uis raciiius provocenlur. Ilydroniantii ab aqua dioil racleribiis, vcl in quibusqiie rebus susjiendendis
est eniin hydromanlia, iii aqu.ie inspt^ctione uinliras atqne ligandis : in qnibiis omnittrs ars daemonum est
damoiiiim evocare, cl iiiisgiiies vel ludificatioiies ex qiiailam pestifera socictate hominuin et angelo-
eorum videre, ibique ab eis aliqua audire, ubi adbi- rum nialurum exorla. Unde cuncta vitanla sunt a
bito sanguine eiiam ab inreris perhibcntur sciscilari Clirisliano etomiiino penilusessecratione repudi^iiida
qiiod genus divinationis a Persis fcrtur allatum atque dainnanda. .^uguria aviiim Phryges priiui
Varro dicit divinationis quatuor esse genera : ter- ^ invenerunt : praesligium vero Merouriiis primus di-
pleiios assimulant, ei asluia riatidulentia hoininibus sis, quas gentiles el falsi christiani in divinalionibu»
futura coiijeclant. Duo suiil gcnera divinatioiiis : suis et observallonibus perversis seqnl videnlnr
ars el furur. lncaiitaU>res vocali sunt ,
quia arleiii quid Icx divina sanciat : in auctoritatibus veteris
veibis conipleaiU. Arioli vocati ,
propter quod circa Teslamenli ac novi facile est invenire. Detestalur
. aras idoioruni nofarias preccs emiltunl , el rtinesla eniin cos lex oivina ,
qux in lihro Exodi ita tiicit
sacrificia ofleruiit, hisque ceiebrilalibus dxmoniiiti ilnleficos in terra tna ne paliaris vivere {F.xod. xxii).
rcspocsu accipiunt. Aruspices nuncupali , quasi !io- Kl item : Qui immolat, ait, diis prteter soli Domino ,
raruiti inspoclores : dies enim et horus in agendis occidetur [Ibid.). Kt iii Levilico : Ne comedelis ,
iicguliis operibu&que cuslodiunt : et qtiid per siii- iiitjiiii, ciitn sangiiine: nou augurubhviui, uec ob-^erva-
gtila leinpora observare debeal liomo, iiitendiint bilis somnia. el sujtcr mortuunt ne inridi^is carnem
bi eliani exla pecudum inspiciunt, cl ex cis ftiltira vesiram neque (ignras et sigmata facielis vobis. Eyo
piu-dicunl. Aiiguros siint scilicel, qui voh.tus avium Dcmimis {Lev. xix). Ei ilem: Ne declinetis, ail, ad
el voces intendunl, aliaqiic signa rerum, vel obser- vtagos, nec ab ariolis aliquid scncitemini ut non pol-
vuliones improvise honiinilius uccurrentes : iidcin et (uamini per eos {Ibid.). Ll ileruin : V»»-, iiMiiiil , sive
aiispices. Nam auspicia sunt, qu.ne iler facientes ob- mutier , in quibus pytlionicus vel diiinatimis [uerit
servant. Dicta auleiu sunl auspicia, quasi avium sijiritus, morie moriaiur : lapidibus obruenl eos : san-
aspicia, et auguria, quasi avium garria, lioc est, guis eorum sil super eos {Lev. xx). In Deuteronomio
avium voces et linguae. Item augurium, quasi avi- quoqiicsicdicit^QMflnrfoinjFressus fneris lerram.qunm
gerium, quod aves gerunt. Duo sunt auiein gcncra Dominus Dens tuus dalurusest tibi, cavc,neimileris
auspiciorum : unum ad oculos , aliud ad aures per- abominattonem iUarum gentium. Nec invenialur in te,
lineiis. Ad oculus scilicet votaius : ad aures vox qui luslrct lilium snnm, nut filiam,dacens per igncm:
aviuni. Pyih<>nis&;e a Pythio ApoUine dictae, eo qiiod uulqui uriolos sciscilctur el obscrvel somnia atque au-
is auctor fuit divinandi. Astrologi dicii eo, quod in guria ; ncc &it maleficus, neqne incr.malor, nec py-
astris augurantur. Genethtiaci appcllali propter na- ilioncs consulal, neque divinos, et quwrul u mortuis
talium consideraiionem dicruni. Genesini vero ho- veri'atem. Omnia enim hwc abominaiur Dominus.
miiium pcr duodecim coeti signa describunt , side- tv El propler hujusmodi scelera delebit eos in introitu
rum<|ue ciirsu nascentium mores, acius, eventa prx*- tuo. Perfecfiis eris el absque macula cum Domino Deo
dicare conantur, id est, quis quali signo fuerit nalus : luo. Gentes isttt' quarum possidebis terram, nugures
aut quem elTectum habeat vitae , qui nascilur. lli et divinos audiunl : tu autem a Domino Deo tuo
sunt, qui vuigo Mathematici vocantur. Ciijus super- aliter imtitiiius es {Deut. xviii). Et quid sequeudtim
ctitionis genus conslcllaliones latini vocant, id cst, sii vel ol.audienduin, mox sequitur, diceiis : Pro-
notaiiones siderum quomodo se habeant
, cun. , pheiam de genle tua et de fralribus luis sicut me
quisque nascitur. Primum autem iidem stellarum suscitabit Dominut Deus tuus ipsuni audies,
tibi :
interpreles magi auncupabautur : sicut dehis legilur, ut petisti a Domino Deo tuo in Oreb, qnundo con-
qui in Evangelio Christum natum nuntiaverunt : cionatus es alque dixisti : Vltra non audium vocem
postea lioc nomine sob Mathemalici : cujus artis Domini Dei mei : el igneni hunc mnximum amplins
scieutia usque ad Evangelium fuil concessa : ut non videbo, ne moriar. Et ait Dominus mihi: liene
Cbrisio cdilo nemo exindc nativitatem alicujus de omnia sunt locuti. Vrophetam suscitabo eis de medio
cxtero iiiterpretaretur. Horoscopi, quod per horas fratrum suorum similem tui, et ponatn verba mea
iiativitales hoiiuiium speculanlur, dissiniili et diverso in orc ejns loqueturque ad eos omnia, quee prg-
;
41S W IMVFRSO i.mRi \xn - I.ID. Xf. «M
,eiJ*ro illi. Qai nvltm ttrba rj»*, qwtr ioqnflur la \ »un(. Ibi rnim la lodft Jlfr*%lil«t H ^«fk fratilr*
nommtmio, attdnt noJutrii, rqo mllor ettUam [htut. turo-t i>!«ila(|u<- tlalin-runl. ct a lali ifftio lorabv-
iMiii Hif ir^;oPr'i(»lirlj fl Doniiniit oiiiiiiuin iirnplif- luin pa$;jiii w>ftili. G<-iilil<-^. q'ii «inr Irjr Mitt et
ianim, qui r-.l tia, rtnlut tl tHn tJoan. ii»), roiMli- •tuni inMi i'11-il.-rriii. cIkIi uml frii(il<^,quii ita Hiat
lcr ulrius^|iie ititamrnli, non «olum in Vrlcri w«l ut furrunl gciiili, iJ e%l %ir«i la cant« 4rwr»tliTiMit.
ftiani in !Sovo orunrs rrrore» H divinaliuiii^ a(«|iic oub prrcalo bciUcct, Miulit wrt iTftict. r| metdmm
arid iiOkij> rcspiiil ilqor ronloninil ntx ab alio re^rin-nii. ProiiKlc qui gfntilct jpud l.stiiM» ••«-
({iiain a w: *ull miiiiri >»riL«t«*ni jul Mniialrm, ritpilnnliir, i(Mi Jiruniur (frjnr ^liniri l.tbMci
qiiia H)-»»*
i^inn PjIh- ••l Spinlu smkIo uiiiis \«ru> riinii Graxc, I..iliur gntulet rlhan« t-mim QtWfm
alfjnc omni(x)(oni r*l f»*'!!^, faricn^ niiral)ili.i m.i- gi-n^ dicilur. PoU NiJt-iii juVrai non dHirat Tm»h
gna soln^. rmlr in KTan|5«"lio onin^s ad tc iiiMl.il. f;i-iilr«, srti gcntik-t, illi qui ci |ri«til>«a crrdwat
«licriift YtnUf ad rnt, ommt qmi laboralii tt onrruii tiiill iio»! Ai|>-ni diM jjni OiHi ptttryl Jud^u, irtUu-(c
rt tt, tl tgo rtH<iiim ry». Tnlhlr juijym mfnm jn- Pjulo .«iiotloW) r» duroir jain ( hritltani« . (}*»•
piti tot,el ditcut a mt —in m^ ,« mni tt liumilit ninm cum ^nUt tttelii, bo* ••^1, inH Vlr», n rHi-
corde : tt iitvenietit rtquitm a iiiu buf rffni. Jugum liia. r.lijm apo^laU; dininlur, «fui pi>»t luptiwuunt
cnim w^um luocccj/, t-i oniii ififniii /c<r tfafrA. ti^. Ft " Cilirnli kUkCot>lum ad idolurmn inlcjmet tjrnfici-i-
ilrin : h.i^u tum iiiqui(, luj mundi qui ttquitur me. rtiiii 1 onljmrialioiun rrvrrtun(ur \m zitlen
trat hominri introt ^eri yi<-l. iM. Ifi qiin riiani n«>- ,npi:<l •.ims p<>st mortrin cirprnint ul apud .^jsy-
iiiiiM' qiiud.lif kiKiiJ msKna rt sinilatct iii In Ifsia pliini !<> s, .i|)ud (°.rrij.ni Joti*., ;i|iiij Mjurot J il>j,
p«'r orjlionrs riili-lium riuii(. Quoninni ipv di<<cipuli9 apud l.alirot Faiinu'. apud Roiii.«nos Quirinu«.
in KvanRi-lio ail ; t!cce egodo rcbit poiettniem cal- Eodcm quoqur nxHlo apu<l \lli'-i)j* Hinrna. apwd
cnndi tuper tripriilri et icorpinntt tt tupt-r omiirm Sjmom Juno, apuil Papho» Nrnuv. apud l.4*mr.o«
iiiliitrm inimici. huittrt prndicole FianQrliHm {l.uc. \ nlr.iiius, jpiid Nj\os l.itirr, jpul IVlpliut Ap)|!».
\, Hnrc. T'. i). Iiifirmok « ur.nc, mordio^ >usii(j(r, Iii quuruiii rtiaiii |ju<lil>uv Ji «rvicrutit ct partjr,
lr|iioft«is iiiuiidjU', il i>moii"s rji(i(«?. (juid crgo nc- ct ronipositis carminibuH, in ctrlum ?o« MjstulMrini.
t-rsiM' Ckl kjliitrm ab alm i|uain .1 n>«di< o onini- *
N iiii qii.irinnd.iui .iilinvruiionrs arlium r<*prn%M!
|><)t«Mili* quj'rcr«' ' \iil qn.r ritio r«.i MKndani rl dh iintiir It a S«olapio | /ll^ubpio j BMdu-iM,
s.i|)iri)li;iiii jIi ali«) «|uolili<'( «lisccrc vclli*, qu.iMi il) ><ii<-in«) r.ilirir.i. AL ariilius auicm >iv«:aiili:r, nt
«)nint sj|ii«:iiti.i' «*l s< ifnli.r rruiitc ^ 1>«* qiio wripiiiin M^ri.iinu^, <|iii n-.rrril.uv prj-rsl, l.il«r a liU-mli-
ctt : t)iitiiit uipitHtin a Uomino lieo ett, et apud il-
l.ilr. Fuenint quidjm viri rortr» jut urtiiuiu ro*»*!»-
lum fuit ttmprr, tt rtt unie eum. Arenum mnrn, ct (01 rs. quilMi^ pii)r(uis bominct «)iil en% ditrtcrvnl
pluvia' gultiit rl itiet iir<uti qui» dinHmrrabil * .(/-
siinuljrrj liuvrruiil, u( bjl<rrnt ali<]nod <-s id)j{i-
Iiiudinem cirli et latnudnrm lerur, el profun-iunt iiiiui i-iiiilcinpbt«>n«- v«lj(iitiii v -1 pauUdm buor
abijiM qut\ nientni rtt * Sopifntiaut hei prtr(rd<-n- 1 rrorrni |x'rMi.i<U-niilHit iLi-ttHiniliu» lU m p.*«tcrit
ttm ummn quit imriligubit ? l'rior omnium crrain irp*pMss4? constjt, ut qii<>% illi pru soia r>ofnini« mr-
ttt tapienlia el intiHectUi piudeMiur «6 (nc. ^oni iifirij boiioravrninl . ttKcr^«Ar«* deot ctiUimarrut
t<ipirutia' ici huiii hri in tjcelti:, cl iNi/r««uii« i7/iiii
jlqiK- «-olrrcni. Simuljcrurum u»u» r\<>rtuv cst. ctun
mnmhilit irieina [Sir. i). ^iii ('iniii •iiiir Salvutorr rx iN'st<lrrio mortuorum «-unftliturrrtilur iNkafinM
taliKrin >iili lulxii*, ct «iiic vcm vapicniu r>innil >ci rflijiir». Ijnipuni 111 rcrluni rrrrpti» : prt> ^ui»
M' prn<li-ii(riii lict I |>o>^<-, iinii tjlvu^. tcil Ti^rr ;
f» Uis
"*" *r
^- —•-
in tsrrit " w-.- ww,
Jj>mo«M>» rolrit.li ^
utpptvtiirnint.
„.,,,_..
iioti prud.'H». tcd »lullu» ut KKriliidiiH* a»%iduj la " .., „,„ MrrilUari a dccrptj* rl prrJitit prrwut».
Ihh.iIiiI, rt iii ca-tilJtc iio\u fttiilliu ct dcincii» rtint. SiniulatTJ • »imilitu.linr n<,r *l
|)i'riiijn<'l>it JC proindc uiiiiii-. ttii|uii>itio, r( oiiiius ni.iiiii .vrdMcis ct bl>idc jIijv mi..... .-«-
ciir:itiii, qua* a divini» « ( mjgis. vrl ab ip»is dr- di« iniitJiKur, in quorum l»«>i>orr fin|uo(ui. liryu
moiiiis 111 idolontin 1 uliurj rwpndtur. nior» |hi||Iis siiiiabm vcl pro co «pKid tunt «iiuilia, «cl pro tv
durndJ cst qii.iiii >ita . cl qui ca krcUntur. M M qiH)d «int «iniuliU atqoc cuuIm-U l mir ct fal*J
tion rorrricriDl, jd xtrrnjni |x*r.lid<)iN-iii li-ndunl. Wint F.l notan luin qtvHl I Jidnu% »rrnK) nt 1« llr-
OiiiMii.iii), lSjlitii:>ta iliicnlr, (tmnet dii ctrHlium dar- brj-t» Apud r.»« rmm *mur «imitjrrwa
i.lolum
moiiia(l'tal. i.ttv), qiii |M*r drrcptos boniinr», sIkj» trlcin diiitur. JuiLrt duUO( q<t<>d Umt'1 |>rim«*t
«Irnpcn- qiio(i<lir graltiinl, iil pcrdidonis siit Ijrijnj «initiiarrum lu(n tt^rtU grni.lM »utr«i frmmm
MC pjrliripcs. pinmftbrnm timntjc/i iMiflunam M tsnM*
!•«•
(APLT ntum »*!>€ r>
|'i|Jiii rv pjtjis
hf p .f iN 1.
\tlir<tt/n»iua)
V.
|«c\n..tf
wr»
u
:
ii) arcc oliva orla csl, el Allicnicnsitim uri)S cx Mi- Cbristi cl veritati cjus. Nain ct teirplum Jcio.-.olynris
r.crva^ apjicllaiionc nomen soilila csl. llic primiis om- roparare, ct omncs vclcris higis c.;cr(;moiiias rcstau-
iiiiiin Jovciii ap|icll.ivil, simiilacia rcpoiil, aias sia- rare tcnlabit. Scd ct illc Anlicliristus est, qni ii(!gat
Uiit, viilimas imiiiolavil : nc([natpiam istins moli rc- cssc Dcuin Cbrislnm : contrarius cnim cst Ciirislo.
hu!> in Grx'cia umjiiam visis. Itlololalria, idolonim Oiiincs eiiim, qni exeunt Jc Kcclcsia, et ab iinilate
serviliissivc culuira iiilcrprelalur. Nam lalrcia Grx*- fidei prjcciduntur, ct iiisi Anticbiisti sunt. licl Ido-
ce, Lalinc scrvitus dicilur, qnx, qiiaiilum ail vciam lum esl Babylonicnm, quod intcrprclalur velns.
iviigioncm allinel, non iiisi nni cl soli Dco ilebelnr. Fnil enim bic Uciiis pal.T Nini, piiinus rcx Assy-
llanc siciil impia snporiiia sivc liominiim sive d;ciiio- riorum, quem (|uiil.im Satiirnnm appellanl : qiiod
Miini sil)i cxliibcri vci jiii.ct vcl i npil : ila pia liumili- iiomcn ct apiul Assyrios apud Alros postca cul-
ct
las vcl liouiiiiuin vcl angclorum sanoiornm sibi obla- tnm esl. Undc ct lingna Pnnica Bal Deus diciliii.
lain rccusai, ci cui tlcbt;iur oslcndii. Itlohim aiilcm Apud Assyrios auteni Bcl voc.itm, qnadam sacro-
csl simulacrnm, (j 'od linmana cfli^ic factum cl rum suoriiin ralione, cl Saturnus et .sol. Bccipbcgor
consocralnm esl, jnxta vo("abuli interprelalioiicm. inlerprclatur idolutn vjnomiiiin'. Idoluni fiiil Moab
Eidoseniin Grjece sonat rorniani, cl ab co perdimi- B cognomento Baal snpcr inonlcm Phegor, qnem La-
liulionemidoluindodiicluin, a^qneapud nos fonnulani tini Priapum vocanl dcnm horlorum. Fuit aiiloni
lacil. Igilnr oiniiis ioima vci formula icioium se dici de Lampsaco civitatc Ilcllesponti, de qiia piiisus
cxposcit. Indc idoioialria oinnis ciica oninc itloluin csl , et membii inagniludinem in
proptcr virilis
lanniialns ei scrvitus. Quidam voro Lalini, igno- nnme:o deorum snorum euni Gncci Iranstulerunl,
ranlcs Griccam lingnam, impcrile idolum ex dolo ct in numen horlornm sacravcrunt. Llnde et di-
dicunl siinipsisse nomen, quod diaboiiis crealur» ciliir pra?esse horlis propler eoriiin fccundilatciii.
cullum divini nominis invcxit. Dicmones a Gnecis Beclzebub idolnm fiiil Accaron, qiiod interprctatiir
diclos aiunt, quasi daemonias [daimonias], id est, vir mv.scarum : Zcbnli cnim musca vocalur. Spur-
peritos ac reruni scios : praesciunt enim futura cissimum idoium idco vir ninscarnm vocalum pro-
itiulla, uiide solont responsa mulia dare. Inest enim ptcr sordcs idololulriuj. Behemolh in Lalinam lin-
illis cognilio rerum, plusqnam infirmitati humanx, gnain animal sonat, propter quod de excelsis ad
pariim subtiliorifi sciisus acumine, parlitn expcricn- lerrena cecidil, et pro merito suo, iit animal bru-
lia longissimae viiae, pariim per Dci jussura ange- tum, cffectus sit. Ipsc est et Leviatban, id est, ser
lica revelatione. lli corporuin aereorum naiura vi- pens de aquis : tiuia in hnjus saculi inari volubili
geni. Anle transgrcssionem quiuein coeleslia corpora C versalur astntia. Leviaihan autem interprctaiur
j^crebant : lapsi vero in aetheream quaiiialcin con- additamenlum eorum : quorum scilicet nisi .homi-
>ci'si suni. Nec aeris illius puriora spatia, sed ista num, quibus in paradiso scinol culpam praevarica-
caliginosa pcrmissi suni tencre, qui cis qnasi car- li(mis iKlnlit, el hanc nsqiio ad a:tcrnani mortcm
cer esl usque ad tcmpus judicii. Hi pruivaricalores qnoiidie persuadcniio adjicit vei exton-lit. Quaedam
angeli, quonim diabolus princeps est. Diaboius Hc- noinina deorum suoriim geniiles [per] vanas fa-
braice dicilur deorsum (lucm, quia qnielns in coeli bulas ad rationes physicas conanlur traducere, ea-
culntine slare contempsit, sed superbiai pondere que in causis elemcntorum coniposita esse interpre-
dooisum oorrucns cccidit. Gracce eniin diabolus ai- tanlur. Sed boc a poclis totum ficlnin cst, ul dcos
minalor vocatur, quod vel criinina in quae ipse suos ornarent aliquibus liguris, qiios poidilos ac tlc-
illjcii ad Deum rcferat, vei qnia clectorum inno- decoris infamia plenos fuisse, historiJi' confitentnr
centiain criminibus fictis accnsat. Unde et Apo-
in omninoenim lingendi loous vacal, ubi veritas ces-
oalyp,si voce angclica dicitnr Projectus est accusa- Saturnus
:
sat. origo deorum ei lotius postcrit.i-
tor fralrum nostrortim, qui uccusabat iUos in con- tis a paganis dcsignatnr : hunc Latini a salu
spectu Dei uostri die ac nocle (Apoc. xii). Satanas appellatum fei^unt, (|iiia ad ipsntri saiio onaiinm
in Latinumsonat «<i('ersariussive/rrt«s(/rmor. IpseD,)erlineal rernm
; vcl a tomporis longiludine, quod
est enim adveisarius, qui esl veritaiis inimicus, et
saturelur annis. Unde ct euin Graeci Xpayo; no-
sempersanctorum virlHtibus contraire nililur. Ipse men babere dicunl, id csl lcnipus. Qnod filios suqs
ei iransgrcssor, qnia et pnevaricator effcclus. In fcrtur devorassc, hoc ost aniKis, qnos ternpus pro-
verilale qna ciinditus cst, non sielit (Joan. vin). duxerit, in se revolvit; vel oo quod scinina, unJe
Idem ct tenlator, quia lentandam justoinin in- oriuntur, redeunt. Himc C(Kli patris abscidisso ge-
iiti«£iitiain po:stulal, sicut in Jobscribilur. Anlichii- nitaiia dicunt : quia nihil in ca'lo de seminibiis
sius app(iUalur, qui contra Christum venlnrus csi nascitiir. Faloein lenot (iiiqniunt), piopler agri-
non quomodo quidam simplices intelligunt Anti-
cullnram significandam ; vel propior annos et tem-
christiim ideo dictiun quod antc Christum venlu- pora, qnod in se redcant ; vol propler sapientiam,
rus sit, id cst, posl eum venial Cbrislns. Sed An-
qnod intus acuta sit. In aliquibus auloni civit ti-
lichristiHj Cra'cc dicitur, qnod Lalinc, contrarius
bus Salurno libcros suos apud gontilos immoiaiiant,
Utrislo ; anii cnhn Gr:fcc in Latinum fo;i/ra signifl- quod Salurnnm poctx libcros suos devorassc soli-
cat. Chrisium enini sc meiUictur, dnm vencril, ol lum Iradidernnl. Jovis fertur a juvando diclus, e»
429 Ul. IMNhllMJ UliKl Wll. - LIU XV. OC
J-.i|Ht**r quafti juvaiis |>.iU r, Ii>m: oI, uiiiinlxis |>rx'- \ unJc «clut cl rrrjut iiiiiucilur. Alj« r}u« raptlc
(Inn^. Iluiic ol pri\alii lilnlu Ju>eiii ii|itiniuiii Jiie- ri in |Milib«i» tigDil)) a/i- tolm mu tirri |>rr aro t<-f<
niiii, iluiii fuih»ol iiKolur iii wii*, iiii|>iiiliru> in moncm. >.iiitiuin dirtiiin. <|fi<>nni» ^r %erumtt»tiu
ri)riiii«-i»; quciii niiMlo lauruiii ringunl propirr uninia rogiliU riiuitlianini. IJro aLtrni fitrti nuj;i-
KurufM- rapluiii. Fnil > niiii iii imvi, tujni iiiiii)fiiic »'rMiii )lii ii:il .qma trriiiu j
''
«rut (.1111 us : nioiiu l).iiij> s |k*i iinl>ri'ni ann uiii j|»- Virp.iiii li'i.i'l, i|ua »• • • • '
p<*lii->v* cunculiitiiiii, wbi iiil>-lligitur putlii i:iaiii iiki- naiii lM*tljntc« ac >'. i
-
liiTi» ab auro luisv: curru|tiaiii iihhIo m miuiIi- »<!<laiit)ir. Ludc »r«tiiiiiuiii Li«ium Ir^ali pacit r>-
tudini'111 aquilT. |)io|ilPr qiiu)J pui*ruiu atl blnpriini (luc<:alurc» dirujilur. Sirul <ii>in per trt ..t t
ia(iQ)-iir, iiioilu •»ip«'iil)-ni, )jui.i rtplaviTit : cl iv- Ix-ila in)li<-rbat lur , ita pjv |H'r
giiiiiii, ipii.i (jiiLa\ciil. lA iilco ii)>ii li(;nrL- i^lj* Imi. Ii< rnii s aulciii dinliir l>iif y, ,
kuiil, scd |>lanr di* vcritalt: »ri*lera. I idIc cral lurpt* iirii*, l.jtinr inl- rpri^i^», qui ub viri.;U-fT>. . .
uU.*ii lieok « rpili, i|iijI> s liomiiioh essr nmi ilcbrnt. rnniqiir irliiiin ftrinitijiu iiUm- ^islus. id ekl, Irf
Jjnuin (Jicuiit, qiia-.i niiitiJi vrl ca^li vcl niciibiuiii inavinius ii-)niinjlu« rsl. Cur auirm euni rapilc rj-
j:inu.-iin. Duas J..III ljri> s fj) lunt propur oricnlcm nino lii ^'iint, b.i-c ralio qnod inl-
i!iiitur,
el o«:iitl)iil)-m . cuni vrn) (j) lunt oum quaJnfron- l^ .iiiini:i!ij cauis sagariskiinuin g>-nus ct ("-rsj... .. . .,..-
niiiiiili partrs boc nrfeninl, vcl ail qiialiior rlcmfiiij .Mjrtcin ilcum Im*IIi rssc «lirunl, cl martrm apprl-
tivc lcii.pora , fc<*)l <lnin lioc lin^niit, i>on Drum, laliim , quia p^r viros piignatiir, ul mI mar» lujru
iu'il moiistruiii f.DiniK. N)-ptununi uqiia*. iiiundi ar^ lii rt cl t'i.i oiiit g)-ii<*ni «onsuctu.Jinum, w lii' • l
prxdiijut ; cl dulus ab cib !St pliiiius, )|ii3si nulic Siydiarum, ir i c( ffiniiix «( vin m pugiiaiu ruiii,
loiiJiis. Vulrannni voluiil liinem <*w>c, ct diitiis >ul- Amazonuin, ulu vil.t* fcmin.r, flomai.tiruin, aiijru^iv
canuft, qiiasi voIjiis candur, vcl i|uj>i Voliranin, qnr (;<*ntiuiii. ubi vjli man-s. Iinn mattmi, qm»!
quu<l p<-r arrcin volc. . Ignin ciiim r uubibiis na- rlTcclurem niurl.uin Nam a inarlc morN nuncnpjtur.
wilur. l iiiU- i-tiJin lloiiKTUs «ln i( <*uiii prrcipi- Ilutir e( a<ful(cruiii <tii il. quij I clbgcrantibus luit r-
Litiiin ^»' jcrc iii U-rras, qnoJ o;iiii<' ruliiicn «Ic lusc\riitus cst ^>iio I \riu iiu<!o |m « lt>rc s|j| : ul brl-
acrc cailit. I Uin o a.itciii Vuli.muh <'c feiroro Ji>- lo m* «(uisquc kinc b<rini)liii«- i ordi» oi>ji< lat. Mjr«au-
vis liii|(itur lutn» ,
qiio I fiiliuiiia dc imo acrc lcni apinl (jrxTOk [A/., Tiiracas] Cratb«its diciUir, ro
njMiiiitur. I.ljiidus diciiur Vulcaniis, (|uia p-r lu- qiio<I iii Im Ihi prjdiiiu infrranl, qui pugiual , anl
turjiii iiuii<|iiJiii r<'< lus csl igiii.s, sc<l qujsi < l.iii- qii<i<l inipiprr (;ia<lij|itiir.
tciii in fjbroiuiii loiiurc euiiiilt*m Vulcjiiuni au- i» m llcrcoict Ctra-cc, quj>i Ucris tlco». ij rs(, Un.
« lorcin itiiunl, «juia miic igiic iiuliuin m<-(jlii ^01111» gluriosiis. ali bcri», id r»l, li», rl clr«v, flona
lutKli cvlcii<iiqiic |Mil<*%t. IMiitoii Groc, I. itinc \<-l quasi bcrtN-|ct>s, qun<| Laliiic viruiam fortiutu
I)ics|iiit'r \v\ liitisp.iicr qiiciii jlii Orniin vo<-Jtil, fjinam dn iinns. Kuit aiitcm lUI Miilut Sctlut Poa>.
qiijsi rcccplorcin iiioi lnuruiii. l ii<!c cl uiu iiiii.cu |>ciiin) n',;ri< uIi t<l<'ut|u<' .Viit Iici rc., s vUbulum »lcr
pjlur \ji> tpiod rciipil aquas. Ipsr cl Grx*cc (ib.i- ciii ibus pur^js.sr n"'<°itur, q-iu prn|iiic agrKol >r>iiii
ron l.ibciuiii .1 libci JMiciilo jppcll.ilum voluiil. quoil cnI lUeriurarc ajjro*.
i|ii.<M iiijn-s in < iK-uiiilo |M'r cjii» lM*itclit lUiii ntii^- A|Miiliiicni qiianMisdtvinaturriu riiiiritKuiu a|ifiH-
Ms .sciiiiiiiIjks libciriiliii .
QikmI i.lciii l.i'.i-r iiiulic- b-iil. ipsi l.iinin ctuiii vtdcNi tlixcniiil. qn..»i koluiM,
l.ii ci <l<lit.iii) coiiMii' pin^^iliir, diiuiit niniicic!! ip^uiii fit n, quasi utiuni c\ 1 iI-jiii^, i|ui '- • -
:i
ci :itlribii(js, cl viiiuni propd r cki iIjikIjiii libiili- J.i\cni non f<iil: ip-.uiii l*li<cbuiti, qujti <^ n ,
ii< III I iiiic 1 I lions <-jii<> pjiiipinii ciii^-itiir, hc<I i<lco Ikm rst. aiti<lt*>4 cnlcni. un<W* rl »4>l piicr piu|iilur. r«>
«tir.iiiJiii Micjin ct toruu iijt>fi, qiiu ciim giatc rl quuti quotidic urulur cl n«>«j lucr n>»rjlur r^lliiiiiu
iiiiMit I jlc \iiiiiiii bibilur, l.ilidjiii pi j >ljl . < iiiii iilii j ipi<N]uc \|>«>lliii<-in < uiu<lciii vi)«ari aiunl a t^ltKwr.
liitHjiiiii. <'Vi ilit li(«'s. i.l <-'<(. <|iij .1 ttiiiiiu <lj(. I Iriii i.iiiictivi' iiiol'» srr|4-ii(r, rnjtit imxi r*- ^*
"iim*
aiitciii il I.) I UH .ip<i tou liiciii. qiio.l iiiullo viiiuiiiciii- i|ii.iiii iiij^niilutlo l.rtclijt lli«i:> Ap<'> '.
jntiu
in .1 soh.ii.iiii lst<* rt (ir.cti* Hioiivmis. j moiitc tii>li-c i< libtis <li rKrils iioiiiiniv <piuqu>' spoltJ irp(\rUt«t|,
iNi o. iilii <li< iiiir cssc iiulrKiis. C«L'l<'rKiii c-t ct iii l'viliiii<> \iMJiclur. t ihIt rl ut< iit«4|iic «Klofvt
Nisj tivit.is. III <|i..i < oiKur iil<-iii l.ii>«'i . iiiiit< .Nivi-us r^ilii.i »irra crlrbrjnta runsniuil. ISjmjmi q
U<'i> III iKiii s4*imoticm iiilcrprctjntur. Njin i.l«->i jiiiiil. un<lr rt \iiji>ii<iu \<»tiiol. <j<i<«.J \tj ^
.
.
Morcurius, qujsi iiicibuv currrns. )lit iiur .i|>)m||.i. bil p4riJl : rl i.lr<i aiutMt »jgilij» habrrt l<
»
tiis qiiu.i Miiiio luri.il inlii liuniitics iiiciIion qiiod ipvj <liMi Mti ra ilr ca*lo rj«lMM i*»i^«*r aJ ketn*
I '<'(• <( itoriiK-s (•rj'(c, qiiiMl M-rinu \<'l tnici|iic ciniKant Ituiuiit atilnn \o(ji«<««. <|ttJfti ^MMM,
l.ilKi i|ii.i' ji| 'j'riiiuii<'tii tilupir |M*i(iii<-l, bcriortii la qiH» I iuna «tir jc iif>«»r jpp«n jt Ipow rt Larirtan
"K iliir. blco <-( iiicii iliiis p: ccss", qnu iiilor vrit. ->*s4-\rrjii( n» quo I Ixcral rintOr-M ri Tn«>^
.il< •> cl cincntc» ^cniio lit iiic.Iikn <,>iii nlm l.n- qiintl liibtj« tinf Jlui ttfuii». IV i|itj \Mg«ll«a : TrX
KKui haliti)* |>«'Kius, <l'>ij 1 iliii» vrihj <li»cuirKii| : ttrftm» mrm lht**jr qwia oJrui LiMm, rj<kM iH-ajt,
,
l,alonia antcm Di.'uia, co qnod Laloniic fiicril iilia. taiione nibil potcst contineri ;
qtio; ratio, quia ex
C^.rercm, id csl lerr.un, a cre;in»lis frngibus asse- solo aniiiio nascittir, aiiimiimqnc putant csse in
riint dictam , appellanles cani nomiiiibus pluriinis. capile et cerebro, idco eain dicunl de c.ipite Jovis
ulimentorum nuirix tcrra. Simulacrum ejus cum B apparuisse aetate : propter quod Tritonia nunciipata
rlavi fingitur, qnia tclliis hicnic clauditur, vcre apc- esl : undc et tanto proclivius dea credita est, quanlo
lilur, ut fruges n.^tsi antur. Qnod tympanum liabet, minus origo ejus innotnit. Palias autem dicta vel :ib
significare voiunt orbeni terrac : quod curru vehi di- Insula Pallene in Thracia, in qua nutrlla cst : vel
cilur, quia ip»a est terra, quac pendet in aere : quod apo tou pallein to doru, id est, ab haslae concus-
snstinetur rotis, quia mnndns rotatur ct voiubiiis sione : vel quotl Palbntfin giganJewi occiderit. Ve-
est. Lcones illi subjicinnt mai:snetos, ut osti-ndanl nercin exitide dicunt nnncupatam, quod siiie vi lc-
nullum esse genus terrx tam fetum . quod iion siib- tnina virgo esse non dcsinat : Iianc GiU'Ci affrodin
jici possit aut snpcrari ab ea. Quod in capite turri- [AphroditenJ vocant propter spumani sanguinis ge-
lain gestat cotonam, ostcndit siiperposilas terrae ti- nerantem. AITroditi [Aphros] enim Grsece spuma
vitates quasi insignitas turribus cotistarc. Sedes vocatur. Quod autein ringitnt Salurnuni Ca?lo pairi
ringuntnr circa eain ,
quod , cum ointiiu inovcaiitur, genilalia abscidisse, el sangninem fudissc in marc,
ipsa non movclnr. Corybantes ejus ministri constri- alqiie co spnma muris coiKreta Vcnus nata est : illud
tcira sua debere pugnare. Quod gallos huic deae, ut inde affrodin [Aphro('.iicn] Venerem dici, quia coitus
serviient, fecerunl : signillcani, qui seminc indi- C spuma cst sanguinis, qui ex succo viscerum liquido
gcant , terram sequi oportere : in ea qnippe omnia salsoque constat. lileo autem Venerein Vulcani di-
repcriri; quod se apud eam jactant, pra^cipitur (in- cnnt uxorein, qiiia vencreum oflicium non sine calore
quiunt) ui qui tcrratn colunt , ne sedeant : scniper consislit; undc est : Frigidus in Venerem senicr. Nam
eium esse, quod agant. Cymbalonim autein sonitus quod Saiurnns dicitur palri Coelo virilla amputasse,
ferrainenlorum est crcpitus in colendis agris, et ideo qu» in niare cadentia Venerem creaverunt, id ideo
xre, quod tcrram antiqui a^re colebant , priusquam fingitiir, quia nisi humor de coelo in terram descen-
ferrumessctinventum. Eamdem Veslaiu et igncmesse derit, niliil creatur. Cupidinem vocatum ferunt pro-
perbibent, quia tcrram cl igneni habcre non dubium pter aiTtorem. Esl cnim da^mon fornicationis, qiii
esl, ut ex Mum Vulcanoque dalur intcliigi ; et idco
ideo alalus pingitur : quia nihil amantibus .'eviiis,
virginemdictant, qnia ignis inviolabilcsitclemenluni, nihil mnlabiliits invcnilur. Piier pingilur quia
,
nihilqiie nasci possil ex eo, qiiippe qui omnia qux slultus est ct irrationabilis amor. Sagittam et facem
arrtpuerit assumat [absumaij. Ovidius in Fastis :
tenere lingitur : sagiltam quia amor cor vulnerat :
,
Nec lu a!iud Veslam quam vivam inle.liige flamiiiam, facem,qnia inllamtnat. V-m dicuntOrceci, Lalini Sil-
Naiaitue de llamma corpora uulla viJes. vaiinm dcum rusticorum, quem in naturye similitu-
ex virgiiie, iia iiihil cv igne nascatur. oninc : fmgunt onim euni ex universali elemenlorum
Juiionem dicunt , quasi Janoncm , id est ,
januam specie : liabel enim cornua in similitudincm radio-
pro purgatiotiilius feminarnin, eo qiiod quasi portas rum solis et lunae : distinciam maculis babet pellem
niuinim nalis, ct natiiraspandat nubentiuiii niarilis. piopler coeii sideia. Rubet cnim facies ad simtlitu-
Sed Uoc philosophi. Poetae aulcni .lunoncm Jovis asse- ilinem a;thcris. Fislulam sepiem calamorum geslat
ruiit sororem et conjugem igiieni et acrcm Jovem ; ; proptcr liarmoniam cop.Ii, in qua scptem sunt soni et
a<{uam et icrram Junonem inierprclantur, quorutn scpiem discriinina vocum. Villostis cst, quia tellns
duoruni permistlone imiversa gigiiuntur; el sororeui conveslita est. A gcnibus pars ejns inferior foeda cst
dicuiit, quod iniindi pars est ; coiijugeni, quod coni- propier arborcs et fcras et pecudes. Caprinas ungu-
inisla cocat. Unde et Virgilius :
las habet, ut solidilatcm terrjR ostendat. Qnem vo-
Tnin paier oinuipotens rccuiKtis imtiribus acther catit rentm et totins naturx Deum. Unde pan, quasi
Coiijin{i> in (;reniiuai livi* aesceiiuil
otniiia, diciinl. Isis lingna ./iigyptiorum terra appel-
Mtiicrva apud Crxcos .\thcne dicitur, id csl , fe- latur, quam Isim volnnt cssc : fuit autcm Isis regiiia
433 01. LMVER^O UURI XXI! l.Ul. IV 4U
/l-.gYplionitii , liiadii rr^ifii liMa. qnx dc Grjtria \r- \ alrcUn, qu.« la
pnijilcr lie*
liiitin /.jjspli*»^ liUcrjt ilocuil , ri Urrut rulcrr iii- p^rturiw.wnei ui{;nuol, rt uil
tliliiil, prr>f>it'r c|mi)>I rl lcrrjiii cjii^ iKMniiitf app« I- qurtr, ul nr« fan» prric«li«e re»feclMB kabrre per-
l.<M-niiil. Srjpii iiiiininm ina\iniiis /%.;;% pluiriiin miiUnl. Ira , qur viu.lirl4m r«^l : i pwlil m . ^«r
iliMM , ipv ol ApiH Argivoniin m ,
qiii n3Til>iift <!< sid«'r3( ojt- s libido. qoa- appriil tol«|Mam. i|«B
lr.iii!iVi-4-(iiii iii yf-i^^vptiiiii , < <iiii il)i<l<Mii niorlnu) idi'*) Kniij- apprllj! lir, qii'>d »iinMli%
ruits**!, ^«'rapi^t ap|M-ll.i|ii» e»! prnplrrrn tpib anj, (rriant, itquirUm r>«r nn*t MnaaL .%y*flM«
iii qiia m<irliiuk p<iniliir, i(ii3iii sjrid^luKiun vor.-iiil, ivqiiarum poUnt dirtat a niibilMt» lua t\ m»i .
soriis tfinHir (ira-cr, vcliii (oros ApiH. r{ ibi <-iini \<-ii<r- aqu.r, uimIc nomrn ikritatuni njmpbat ««iiunMB .
rsri scpiillnni (-nprriini, priuvpnin l'*niptuiii rjus r^ H<'at, qnjM tmmina Ijrmphaniin Ipsjv a«ini AmUft
s> t inslructuni Soi .ipi^jirinio, i)<-iii'li- uim iiltrra • inii- Hnsas, qua\ il nymritijs, N<r inmnnU» : •>! a^«ft
iiiiiljila, Srrjpiik tlulnK r>l. .^pis riiil apml .K(;rp'.ios iiiolmi miisicrn i-fri^ ii. Nympiiirum apu I h^tUiU-»
Ijiirus S<Tjpi <:oiiM'i'nilus, i-t ali i*<i ii.i i <i;,noiiiiii.i- vjria «iint voobiib. NvMiptMs q''^'^' monlmni (Hra-
iii", i|ii<-iii .f.gyplus insUr nniniins <iilrli.it, <o |«;o<l d<'t dicunl. «ilvaruni hnradrt, camporwm llaniadf^j-
ilp liiliiiis iljir-i -|ii viLni i!i.-inirrsi.i si;.'na \pp3ri*li.Tl dc-s fi)nlii'in .>jiat]e«,nian» Nerride*. Ileroas ibrutot a
riiiui III M<'inpliiN, ipi<'ni c<'ii(iiiii jiitistiics piose- \i Junoiii^ lra\i»4c iiomrn : (irj^-e rrioj Joiio trr api».H
I
«|iii't>anUir, < I rr|)< nlr vclul i\iii|i!iJli<'i prr<-iiirbjnl. lalur ; ct iJcn ncM:io qiiik niius rjav »rtui>«luiii Grax*
II ijus cjpili» iiii.i^iiiHMi) »ilii iii iMi'iiiii Jii<ij*i fccf- .^tm fibul.iin Ero4 fuit iiiincnp.ituv lM>r vrlut mytli-
iiiiil Faiini a fat lo, vrliil apo u^ipli.-iinA [ l<><i pbunrs cum si^iiillcantr fjbuta, qnod arr Juooni t)rp«jl<Hitr.
rii(ur:i. Iii liicis Piiiin <'oiisul<-lijnt<ir a p.)(;.iiiis, i-l alicujiis mrriti .mimai iK-fui . ,jj . ^ «j»,
ri-spoosj illik iion s't(ni>, ftr<1 vocilxi» <ta(>.ii.l. Gc- id r^l . virm .vrrio» el cu-lo Jifno« pniplrr tjptcu-
iiium jiilrni diciiiil, quo I i(ii isi miii li.ilw*.ii •iiiiniimi tiaiii ci fortitiiilincm. Pciialc* {(cn.ilrs dicrtxml o-n-
rrriini (;i;{ni'nilartini, gf^u j gi;;i>i."i<!is liltrris I ndr «'l nrs d<*os. <ju<»s domi colfbjni rl prnatrA dicit. ijiMid
^1-tiijli's lci li ilii <'l)aiilitr J ^'<'nlil>'is, <)iii novo inj cs»i'n( in jv*n<*trjli!)U» . i<l Cst. lu scrrrtis. Ili <lii
rilo si«»riirliant'ii ll.»c cl ajj sunl g<-iililiutn f.iliu- ijuomo<!<i ><>' aliaiilur. vc| qur nomi<.a babucr.ul,
lus.i li(^Mii<>nta,quj* iiiicrpr<*Ula si<. iiJb<Miliir,iilca iioti i^noraCir. Manc» deos niorliiorum diriinl . quoruu
inlollrcu lianinabililcr tamrn a(tor<*n|tir. ratiiin au- (Kitesiatem ini<>r iitium rl trrram a«<irnjnt » qui
li-iu (luunl rssr, qiiiil<|uiil ilii rjntiir, qinibpiiil Jitpi bus ct injnc dii (utn rvisiimant. qno» jMilant ati arre.
\i-r fjlur. .\ faniJo i^rltiii faiiim ilicmil, iil rs|. .i lu- qtii maiius, id esl.rjms csi nunr» dictm. sni* qua
^Mcti li>, qiii msi lioi tiiiiiicn jjin iii aiij rr soli.rcl (- Ltc maiianl |>cr juras, sivc qifj iuilcs »uni iHiiua-
iiiti lli^i, quo curda lioiiiinum tioiumus incliii.irc, ra- iiibus, contrjrio iiominr Uoc appellanlur. .\pMlriii%
lioiijbilitiT possrmuH a fjmlo ralum .ipix^itnri* . mm lulrm ait cos c.la antipl r oin di* i <i>aiK>«. bo> -»t
ciiim aliniirri' jtossiimus rsM* hi-ripium in litirris imlcs ac itio l<*stiis. ciiin sint trrnl)ik»el luiinaiM'»
sanclis : Srmet loculut eit l),-ut, iIhd litrc auditt. < ic. ui 1'arcas. ut Kumrnntcs l^rvjs r\ |io«iiiiib«s r«cl»%
{I'itil. ni). yni) i ciiiiii iliclnm csl »em(t lifculut etl I j!iiioiii*s aiunl.quo<l iiicrili Uiali fucrml. quaiuwBJ
intrlliKiiur iminobililcr lioc rst. iii.ommuabililcr turj diiiliir tcin- r jiaiwdo», ri m a gulu |j ntr
rst loculun, sicut novit iiirom lU jlulicr iimni.i. .].i.- lciirbrosis. I.amij». qiia» fjbula- tradunl inCink-^ riir-
fiiiiin» sunt, cl .ps«' Ijcturus i«*i. Tria aiilnii lat.i 1 ijN-rc jr iauiarr M>iil.is. .\ Ijniaudo »prciablrr dtrO».
(iii^iinl iii ci»lo rt fiiso dijfilisqin' Oi.i ri Ijna Inr rilosi.qiii Grcce I'jnitJ-. latmc Incubi jpjvetUaMir,
ijiniilibus projilcr tr'j tcmjx)rj : j)rj'tcritum . quD.t si\c liivi ab incuiido passiiii ciim jniinibbu*, wnAr
III fuso J
iin nctum Jlijui* inviiluiiim c»l prxM*us, ct liKubi dicunliir jb incumbrndu, liuc r»l Uu-
«jiiiiil iiiicr ditiilos ii< iiiis iraliiliir : fulurum iii lana, prjndo ta.'jie rinm iniprubi rti»Uia( riiam mulicn-
pi.i' <-oIo imjiliulj cst, rl i|nixt jdliur prr diKitot Ihjs cI rarum prr j|(uiil con<rubiiuni . qixw «ir«M e»
ii> nlis ail fu^iitn , t.inqn.im jir.i-x-ns al pi i-lcritmii, GjliiltusKH niiiicMpiiii, ijuod •s.ki.tur Uaix ia%iiia»d4
li:«jii iciiilum isl I'jr<-is iliciiiil r.iU aiitijdira»in aj) I' (ijiii jH rjf(iit<( l^liirm julrm vulfu Inrubuurm «o-
pclljU.1, <|iiod minimr pjrcjiil, qnas Irrs rssr voluc- cau(, buiic Uumjiii I auoiu» b«:aiiuai dKUwl. A<i
riint : iiiijm, qii.r vitaiii liommis onlulur ; altcrjiii. qufun llorjliu» dicu
qu.i' c<ml<'tat; lcrlijin, qiu- rumpit. loci|iimiiii cnim,
KmmIi*. N<'"p><*r«iii im^teMmm »m>M «
ciim iijNcinnir »iimii*>, cum %i\imiis drviiinu*. cum Vtt •••» 1\.,w% <-l «p*i<-j rurj
1 CUl« IVK<s)|(
iiili-rimiis. Kiirliiium j fnrtuitis noiiiru hatirrr dt
cunl.qu.isi drjm qiijnidam n s tium.uij» «arti» casi S<*«1 (altis dii« rl liimcuiis t« o»iiwii «fMtctiti, 4r ^<
bus cl fortuitu iiiit<lctilcm rmtc ct ircam jjijh-IIjhI bii« IVitmi«la ail (>ni«<-i d^rmtmm; B^^
i^ii f^aiikai
ro ijuixl jiassim jn qnostilicl imiirrriu sinr tillo c\i ••HMHi mmitm riv^«>* fttU {Pt*l vt«>. diSrrrvliaa i^
niiiic uicritoriiiu cl jd Ihihus i'| jd injlos vcml. Vi siii« iHvniiuis palcfjciinui» f>ti rryu |ratMai
(nm JUlcm a l-i)rliiiij vipji .ini. c( l- ortiiiuiu, quavi iiia »unt. quar nulli prr^iani «rd m ••
lil in tiii qiia- rorliiiio \cniunl, iuilla pjljni c.iii*.i, •rmprr «Wipmnt . •rmprr iU«Hii<ni Mam ^««mvit
Ki(um \rrii jjiixxuliim singuiit cl sljluium junil il.riiionc» |.jiii»r utemt» varr«lur. ^mM*t 4tnm0m»%
Ainiii cl iKs t-iitijs frmiiijs ( riniUv kcrpi*iilitiii« |daiai«NiiJs| liumanii taoMti »rrm«i»# OM»^
:
inus : non immcrito, quoniam in iilis vcra scientia ^ nibiis diclum advcrlores, iiiler qnos corporaliter lia-
nuii est, qui Creatoris sui non secund;mt arbitrio : bitasse cognoscilur Chrisius : sicnt Jeremias pro-
sic et sapicnies philosophos dicimns. Sed hos perse- phela praedixit : Post hwc in terris visus ett et cum
quitur Aposlolus definiliva sentcntia, dicens : Sa- hominibus conversatus est (Bur. iii). Nain hoc dictum
pientia hujua mundi stuUilia est apud Detim (I Cor. de hoininihus saepius iiivciiimus. Lndc et ad Moysen
iii). llnde necesse est ut hoc scientes pro non inlel- dicit : Constilui le Deum Pharaoni (Exod. vii); et
lijrentibus eos habeamus. Dxmon igitur est a Deo inferius psaimus ipse dicturus est : Ego dixi : Dii
qiKTdam, sicul et bononim angclorum, excellens estis et filii Excetsi omnes (Psal. lkxxi). Sic enim et
omnino creata substantin, qua; propria faciente sii- filios Dei homines vocamus. Quod si ad naiuram
perbia eo usque pervenit, ut, nalurali dignitale de- dciiatis referas, unum est Verbura, quod vcniciier
posita, malis opcribus semper insistal. Tamcn alibi ac proprie sic debeai nuncupari. Dicitnus noiimm-
scriptum esl : Deus stetit in synagoga deorum, in quam abusive deos el superas potestites, sicut ait
medio aulem deos discernil (Psal. lxxxi). Uno verbo Apostolus : Et ji sint, qui dicanlur dii, sive in coelo
Je.sus Chrislus mirabili nobis brevitate declaratur. sive in lerra. Nobis autem unus
Deus Pater (l Cor. est
Ipse enim Dens stetit in synagoga, qui sedit ad ^mu). ^eqwilur: Inmedioautem Deus discernil (Psal.
dexleram Patris. Situs enira isti corporales sunt Lxxxi), id est, aposlolos atque juslos, qui majesiatis
Nain si majestatem ejiis intcndas, ubique tolus, cjus monita fidemque seciiti sunt. Discernere eniiu
iibique plenus c.U. Noc poiest dici nalura deitaiis ad pr.-Kscientiam perlinet, intelleclumque divinum,
stare vel sederc, quia nulla loci determinalione con- qni nos dc massa peccati eripii et ad coelorum regna
enim de ipso et Joannes Bapiista
cludiiur. Sic dicit perducit. 1'nde el Aposlolus dicit : Quis enim te
Medius aufem vestrum sUUf quem vos non sciiis discernit ? (I Cor. iv.)
ras geniium clarior haiiClur. Est cnim et Latinis quia Abraham de Cliaklx'is fuil. Quodsihoc recipitur,
ei oninibus linguis sonantior. Cujns varietas in qnomodo in Daniele Hcbra-i pucri linguam, quam
quinque parlibus discernitur, qnaium priina dicitur noverant, doceri jubentur? Oinncm aulem llnguaiii
coine, id esl, misla siye communis, qua omnes unusquisque hoiniiiiim, sive Grxcam, sive Latinani,
uluntur. Secunda Allica, videlicel Alheniensis, qua sive caeterarum gcntium, aut audiendo polesl le-
usi suiit omiies Graicia; auctores. Terlia Dorica, nere, aut legendo cx pra*ceptore acclpcrc. Cum au-
qnain babent /Egyplii c.t Siculi. Quarla lonica. leinomnium linguarum scicntia difticilis sit cui-
Quinla jEolica, qua siint JEoks loculi, ct sunt in quam, ncmo tamcn ita desidiosus cst, ut in su»
i!,7 OE UNIVKUSU LIHUI Wll. - Ufi \VI. I5J
goiiti! |>o«ilii>, MJX (;f-ii(is ltn|(ii;iiii ncMt.il. Njiii \ iiunc coirupiii im>iiiiih.- SarraeeNi . ^MA«i » %arrs.
i|iiiij aliiiil pul.iii(tii>v «*!, iiiki aiiiiii:ililiii> liruli» de- rl .\|;arrni »h \gjr. Maliaiotli fitiirt I««ik»r1, a tqma
tcrlor^ ilb riiiiii |)ri>{Mi.r voci» il.iiiKirrin <>x|iriiiiiinl: NjUithj-i ,
qiii ali Kjiphrato in roarr R'ibniai ialulii-
isl« iNrlrriitr, i|iii |ir<i(>rij> carrl liii|;i r inKiiia. Cu- Ijni. Mojliii \mnimi lilii lyxh, a qn •(>«*% Vnalnl^ «4
jiiMiiixU jijiriii lingii.i liM'iitii<> <tit |)riu iii |iiiiiiipt<) Aininonilr. Kloin rili<M Ksaa, a qon Muiiijn lU-
inniKli , iluiii iliirrrl : f'i<ir lui (<<rN. i); invi-nir» ^•'nb'^. qiix> dc S^m slirpo. Agarrni »h Acar, i|tM
dilUcile rsi , iKniiliim niiin «-niit liii(;iij>. Ilnn qtia (iil diiinin») por\or«o uooiifie Sarraeem ««\.jNbir.
liiigua iiisoniiil i><>sli*a rxiiTioriluis lr>iiiiniiin aiiri- qiiij <-t Sjiij im> gonitos gionanlur. UaitoliLr.
\>»% , ni.uiiiii' iil piiiiiuiii lioiiiiiiriii lii<|iii'ii>, vcl ail obeditnl<-t tibi, iiiU-rpr<-lanlnr, id rxi poorjln-rt, iiiii
liroplii-las, vcl «luin rnr|)orj|itcr viiniit vm dicciilit qiiuil coniupisounl rn V^iinr in p^ii fjiinnl. I-
IVi . 1 u r$ /fiMJi meH$ diUclm$ ; nlii a quibu<>Jani iiio . Tabernacmta Idmmtronm rl /uatWUir {l'%»t
rr<*<litiir il j liiij^u.i iin.i et Mila. qii.r fiiil .intrijUJin vf,- Lltlll).
ttfl liiixn.iriini ili^Toila^. In ili\i'rsis i]irt|i|M> i;riiii|iii4 Agjri-ni itit'-r]ir<-(.uititr f .i.'; 1 lp.- .'i j . . »-
rri-ililiir, ({un I <>.i'l<>m iingiia illis Dcns liHjmtiir, i|ii.i tun H .1 riNixciitit K< clcsij ali< 111 I ti lo w-rip(uiii rM
i|ibi lioiniins uliiMlnr, ut aii ns iiit<>llig.itiir : li>i|iii- III psjlino . Miiab et Afareni, Crbml tt .\mm- h
tm .-iiitrm I)<-iis lioininilins noii p<'r siilislanliani in- {{ Amaledt etalieHti)tnte (um habiiaHiibtt$l}rMni\lbtd )
xisiiiilcni, iwil prr rrcjtiirani <-orporjl<>in, |M'r qu.un K<lon), a qiio Idiiinxi, m^iit, «ivc i<iMfiii«o«j inlor«
rii.ni [i'ti iiii] «! honiinilMts .ipp.tmi- \ii|iii( qii.inrto pn-L-itni .^ignilioal populuin Ji)<l.ionitn ub iv-ro:n
loculus i'st hiril riiini Aposloliis : Si /ifif/i'iJ /loirii- Clnisti rt prnpholaruin fcangffinolrnliim -
nn lo in
iinni ItHjuui fl angflorum (/ C.or. iin) ; nbi qu.vritiir Abdia •i< riptnni c^t : Uo< dicit Pomimti aJ Kdom
qti.i lin^iij :ingi>li lo(]iijntut. .Noii «|iii><l angoiurnin Ffce parrulum dedi le in feHlibmt. rnHirm; iibtlu fm
:ilii|ii.r liiigiM- siiii, M*<l |M'r cia-/K<'ralion<'m ilii itnr. et talde : tmperbim rordi$ tmi ertlmlil t« ( Abd. ,
fli- II qiirri'.iir <|tia liiigtu iii fiitiiruin lioniitifs lo- r. i) liliini i-i . idMfuiriri si\o rrrra inlrrpmanlur.
qii.inliir, qiioj tiiisqtiatii ri'|)(>ritiir. N im (Ik il .\|mi il Cfct d i>mon>*s sivr p»-rc.itori>s, ul in |HalniA k'
bloliis : Siie lntyu^r itttnbint (Ibid). htoo autciii gilur : Urmorare , Dcmint , filiormm f dom la ^ir
prius tle lini^uit, ac ilrinde dc gr*nlil>u<» posuiiuus, Jermmlem ,
qmi dicHHl : FriHamtir, eximami* m$^m
qiiia CK iin^uis pcnt**», rum cx gcnlilins ltii(^iix> exorLv ad fuiuinmrnttim in ea {P$al. cittii>. Itoni |ln-
.sunt. 111.T11S popiiliis o%i gontiiim uiiijo in nealonjoooiio
r.4Pi T ir. t4'ri|)ttiiii cst : .Von a^oMii^m-rrif Idmmrrmm . f«i<i
He gifilium rocubntit. fralcr tutu eti ; nec .€. qif\ttmm , 711M adrrna fm'it\ %m
(lcus csl multituilo ab uno prin«'ipio oru, si\c n\i C terra rju$ : qni mati fuerinl es fii, Irrfij fnuraitom<
alia n.ilionr «ccuniliiin pniprum rollcoiioncm dis- mlrubmul hUiletintr, Domini JUm'.. i\iii), id e«l
linrta , u( Crj.'«:ij. .\sii : Iiiik' grniilttjs ilicitur. ]).-r nJcin rriiiit.ilis ot lauirnni rralio«t«.
Ccns aiilcin j[>{x'lbLi proptcr gcncruljoiK-s f.imilij- Siir. <)iii AiipiiiNi vrl /iiriM-Ni m ,
litnr, po*
njiit , iil rst, a gi;;ncii<lo, siail natiu a naHCcn lo. piiiiiiij JinLooruiu signifiral rti tc in rvnliro Dovlo-
OnUii, a quibus «livisa cst ti-rrj, iixiii : qiiin.loriin runomii lcgilur : />oniiiiHi dr Sina temHt. ti de .Soir
siitit dc J.ipljcl, iiii de Cham, xxvii dc Soiu, qu« or. Mi rtt Hobi$ [Deml. \l\iii).
rntiit iixiii, vcl ixitiuR, ut nitio J<'r|.iral, i 11 Amalccli iiiU*r|irrlalur, UmbcHt, id osl. dblkihn.
duT, toliJcniqiK» lniKii.i.* p<*r tcrras ossc r'i'|M'riint, UnJe lcgititr m KioJo : / mttnm jbtco>*Jtl0 mti rm-
qiix crrsrondo provin« ia» ct insulj« iinplcvcnuit. lida tspmqiuit liomtnm$ .\m*ilt>ka fe itruliome i« ft-
niiLr pritnipcs |Vr.iilis. S«"«iiiidiis As»ur, a qtio A» o«t . |M*«-rsU)rr* lcrmu anfhi^nlo^ In.li- «> ri|
tyrioniin ptiiluJjMt iinpiriiitn Trriiut .\qilM\at , a oU in |><wjiiiio l-rbctl <t Kmtnin rt Km^trk tt
l-ilii .\rjin, ii«'pot<^s SiHi «|iiJliior llns, ri Hnl. III I I" ! <(li 11 |>r>i i*jlTMinis ('ininlur. a rl«iiJ4r
rl (ic(h<'r, ct Mi-si. Iliis rr)«-|ioni(iJift oiHiiiiDr. ud.j I. iJ , ii.W-iii ol ,\IU^vli, iiJoMi ot «Ikw
<|n;r inlor P.il.i-slinjni r( (iHcsyriain trnuit princi- gonj' ob boo, qiiij srmpor fuorint hntt, tt
iaiBii<-i
p:«tui)i iindi' fuil Jol). s«*riiiiJiini ijuo^l scnpluin c%l \oi\fe ab o^-iruiii griierr uc «uoiolAto «o^rMi rt4>
Vir nni in Itira llut [Job. i) S«v«inilo» lliil. a qii») li^ihjri iiiirqircuntnr r <drm!et f*tmi*, %d <«l. mi»
\riiiciiii. Tcrliits (•i-lhrr, j i|uo .\rrjn)nii ti»r l.uri r II' f r uij •<* oilollriiwn «OKHlu l*«4r
^tiiariiis Mcsj, a qno sunl ht <|iii vtM-anlur U>-uo< *. li
^ ! , , 1 V /rii« ^*d mtJki et ••^i TfTut
IVslcrilas \r|>ii.)\al filii .*>M-m llrlior itrfMn Arpha- tl .Wtfa rl MiMl (/n«i«ii« raltrutm*rmm f''io nr
ijl. a qiiii Hchrxi : Jct lan fll)u« llcl)«r, a quo In lnttttr reid^m r nui ttJimdm t^fktt ia*>or tmpmt ko»
doriitn ortj c»l t;<*n« , SjIc Hinis Jcctan. a quo Ha tirmm \J*ti in^ l«on\ ta U^im parVan ia«o>l<fp>Mi<«r.
rlria;ii. Ik>'( i'0> nln S4\iliintin r\«oli ^ ; 'i riiik \r^i\»\ in pvjltitn Hi iil*f*ftt «•MAi •«<
li.r. U.iijtl liliiis Vbrjbdu) j «jijv Isuij lu .
ji)! (i*M<. I i\)
' :,
Cbananxi appftll;ili de Chaiutan (ilio Cliain, quo- A PJ"S Tros, a quo Trojani nuncupati sunl. Galatae
ruui lerraiM Judiei possctJeninl. Cujus cx origine Galli esse noscunlur, qui in auxilium a rege Bitby-
cupati. Chaiiana'! iiileiprelanUir iuitabiles sive im- scrunt : sic qiiidem Grxcis adinisti primuin Galio-
mobile$, el significani. poccaioies funJanienturn fi- grxci, nunc cx antiquo Gallorum noinine Galatae
tlci non habentes. IJiule legilur iii cantico Exodi : uuncupnntciv
TdbueruHt omnes inliabilantes Chanaan {Exod. Graet^i, anto Thessali a Tbessalo, posiea a Gnooo
xv). rege Grxci suiit nuncupati. Nam Gr;eci proprie
.^gyptii ab jflgypto quoJam rege vocali sunl: Thessali sunt.
nam anto aerei tJirel>antur. Interprelaniur auicm Lapithas autein gcniem Thessali;e fuisse ainnt circa
lingua Uebraica yEgyplii, affligentes, co quoil afflivc- Peneum anincm olim inhabitanlem, a Lapitha Apol-
runl Dci populum, priusquain diviiio aiixilio libera- liiiis fitia niincupatos.
rentur. yEgyptii iiiterpreiantur, affliyentes, id est, Sicyonii, Graeci sunt, nuncupali a Sicyonio rege.
impii vel d;eniones Ecclesiae fidoles opprinientes Hi primum .^IEgialei vocabantur a rege itgialeo, qui
uude lcgilur in Exodo : Affligcbanl /Egyptii opet ibus priiuus Sicyoniis iinperavit, a quo et j^gialea civitas
rnuliitudine, qu;E aniisso rege Jasone passim vaga- Danaj a Danao rege vocati : iidem et Argivl ab
balur : Armcniain comlidit, genlique ex suo voca- Argo coiiditore cognoininaii. Poslquam autem rex
bulo «omen dedit. Limes est Pcrsicus, qui Scytli.\s Gra,'corum Apis mortuus est, huic fibus Argus suc-
ab eis dividit. Scylha cognominatus, u quo limitc c.:ssii in rcgndm, el ex eo Argivi appcilati sunt, qui
Scyih:e a quibusdam perhibentur vocati, gens inti- eliam at.< eis posl obitum dfus habe>I ccepit, templo
quissinia scniper babila. Hi Parthos Baclrianos- et sac<'ificio honoratus.
quc, fcuiinc cliam eorum .\mazonum regiia coi-di- Achuei, qui et Achivi ab Achaeo filio Jovis dicti,
dcrunt. P l;«st,'i nominati, quia cuin velis passis verno tem-
M;jssagcUc cx Scytliarum oiiginc srni, ci dicli pore advenisse Italiam visi sunl, ut aves. Piimo
Massageiae, quasi graves, id est, fortes Geta;.N m sic enim eos Varro Italiam appuli.se coinm mor n :
Livius argenium grave dicit, id esl, inassas. Hi sunt Graeci vero Pelasgos a Pelasgo Jovis el Larissae filios
sine viris, quasi amazosai ; sive quod aduslis dcxte- quasi myrmeces, id est, formicae. Eralosthenes autem
rioribus luamniis essenl, ne sagiilarum jactus iin~ dicit dictos Myrmiiloiies a Myrmidone duce, Jovis el
pediretur, quasi ancu niazou . nudabant enim Euriinedusae filio. Cecropi Atheniensium regi suc-
quam adusseranl, manimam. ilas Tilianus unirnam- oessit Cranaus, ciijus fitia Attis nomen et regioni et
iiias dicit. Nam hoc est amazon, quasi aneu mazoii, genli dedit , et ex ea Attici cognomiitati ,
qui suiit
id est, sine mamnia. Has jam non essc constat, qtiod Albeniensos.
earuui partin» ab Hcrcule, partiin ab Achillc, vel lon vir fortis ex suo nomine eosdem Aibenienses
Alexandro usque ad inlernecionem dclelae sunl. Al- vocavit lones
baui sunt parles Asiae et Asiaiic;© gentis, qiiae po- Macedones a nomine Emathionis regis antea Ema-
sicros se Jasonis credunt, albo crine nascuiiiur ab thii nuncupaii sunt, postea Macedones dicti. Epirot%
assiduis nivibus, el ipsius capilli color genti nomen a Pyriho Achiliis filio, prius Pyrrhidae : postea vero
dedit, eiiDde dicuntur Albani; Itoruin glauca oculis, cum Pyrrho rege duce ad Italiam transire praesum-
id est, picta inesi pupilla, adeo ui nocle plusquam yv pserunt.
"'
die cernaut. Albaiii auleni vicini Amazouibus Dorus Nepluni et Ellepis filius fuit, unde Dori
fucrunt. originem el nomen ducunt. Sunl aulem pars Grse-
VJgnos anlea Hiinnos vocatos, poslremo a rege suo ciie gentis, ex quibus eliam cognominata esl tertia
.\vares appellatos dicunt, qui prius in ultiraa Maeotidc lingua Graecorum, quae Dorica »ppellatur. Lacedae-
inter glacialem Tanaimet Massagelarum immanespo- mones a Lacedsemone Semelae filio dicti. Hi diu
pulos habitavcrunt. Deinde pernicibus equis Caucasi perseveranles in bello conlra Messenios verili . ne
rupibus, ubi feras gentes AUixandri claustra cohibent, diulumitate praelii spem prolis amitterent, praece-
cruperunt, et Orientem viginti annis tenuerunt ca- perunt, ut virgines eorum cum juvenibus donii rc*
piivum, et ab ^gypiiis at<|ue jCihiopibus annuum ve- liotis concumberent : sicque ex promiscuo fir-
ctigal excf erunt. Tiejauorum gens antea Dardana a ginum et mariiorum concubitu Juvenes de incertis
Dardano uorainala. Nara Dardanns ei Jasios fraires parentibus nali , ex nota malerni pudoris Parihenii
e Gr*cia profocti sunt. Ex his Jasius ad Thraciam, vocati sunl. Nam ipsos esse Sparianos, quos el La-
Dardanus ad Phrygiam pervenit, ibiquc prinius re- cedaemones.
gnavit ; post quem filiusejus Eriotonius,deiiidc nepos Thraces ex filio Japhet, qui vocaius est Thi-
Ui DE LMVEKSO
tuprriuk dii luru e^l)
IJimi X\II - I.IH \\I. m
rii, exorii el cofTiominali (ul j^
priu«i)iiani < •>« l^iilulu% DaMlliMi ^roliiVret
pi-rliilM*nlur *
iMfl (;>'ulil<-s <<>•» a nionliiii iia ilirUti Midr oii «LulKim anaornat SanMts riif li et»-
eii<)liuii-nl,<^uo.l liiril lrur>-s . !»j'\i%>i(iii ruini nninium •Itinaaliir.
freiitiuiu rurriiiil. Vndf H multa ralMlusa lUr r'u iim- Lanu» OuMii» irrtur ulira Pwwi hMiW, a fM Abaj
moraiiDir, ((Utjti cjplivos ilii» tui» lilarfiil. rl liuiiia- dicli »unl •icnl el populi inbaUUcjlrv jqiU Ij^
nuiii haiiguinrm in ohsibus rapitum poriarc miIiIi e*- nunnuro Ou\iuni. Aleaiaai «•«••Uir. de ^ntb«t
ienl : <Jr (luibun Virgilius Lacanii» :
til ArfonaiiUifi («'rviqnrnJo*, ul a Ponin inlr»- Vinililirvs ^inni» ab eiirrmiUlr i«alli« epii-
Teruiit lilrum nuviuiii . a vocabuio amnin, qu<> a prns, JuxU qurm Ouvium inhaliitaM«, rt et e«
Hiari receucninl, appellali >unl trni*-c nomtm \jnilali prrhitirniur
Hoiiiani a ilnmuii noinin<- niiiii iipli, r|ui url>rni (ieriDanir grnlrs <lirl-r, quHl muI tfliAania cvr-
ftomani comiiiljl, Kriiln)u< ei milaii noinrii tl«-(lil- pora, itnni.inr^i|ii'- natione», vr^i»*iarit Airatjr fn-
vo<
B gortb<is, qni mr<rr^ ri ipvj neli nforr Iraxrrvnt
lli anW* a Saliirno .Salurnii, a l.alino l.awni .tli
sunt. Nam I.aliniis llali» rex fuil, qui ex suo iiomine feiorrs animi , rl «rmprr ind«<nili, rapla vm)-
l.atinm apiH^llavit, qui poslra linmjiii niimup.iti tiKjiir \i%»-nii-s. lioruin iilniini» frnle», vjru- *r-
Aiini. lii <'l (^uinlrs <ticli. (|iiu ^uirinus di< tus rst inis, •lisrolon-s liabiiu, liiiguu diMony, ei ongibe
Hoinitliis quta srinprr basLa uli batiir. qii.r Satii Tocaliulorum inrrrlje •
ol Tollrr acr» , AiMivan ,
nonim liiiKua quiris lirilui . Il jlu-> quo<]ur rl S^liinii» Ouadi . lunxri, Marrumanni , Rnilen , (lamasi .
li<Jriii rl Si( liiCH&cs. Tiisci ItJliar '-iinl popiili. Rl fsl Su<'^i pars r.rnnanorum furninl to Uue S^^ptea-
a frrqurniu Mcroruu rt iliurio vocjlt, id Cst apo Irioni^, <lr quilMi^ Lucanns .
rmljri ItaliT gcns. BCdGallonim vclrrum pmpajjn, qiKinim (m**f rrntiiui Ita^os •-t p<>p«la« mIu pruili-
qui .^(Kniiiiiiiiii monlcin iiirj>liinl i|)' qniliiis liisto- dcruni. Dicti aiilcm Survi pnljnKtr a monlc Snr«o,
na^ |M'rbilK'nl quuil iriu|toir ai|iiiiM' rljilis imbn qui al> ortu smIis inttiijtti Oniuniar facil . cuju» lora
buk suprrruenot, rt ob boc Uniltnous («rxtc ito-
c
im oliinrunt.
luinato». Ilurgtiiiilioiics, quomjjm a Homanis snhacU inti^-
Ilarti gfn% llaliae dicla a comilr l.ilirri Marsya. riori (•rrntania, p<'r ca^lmruin limilr* p^-Kiii • TiU--
qui usum illiR vitium oslrnilil, <'l nt) li»< ilii 3l.i(u.iio rio(la'Mrf, iii tnafcnam ciuliicnint jjrnliMn, alqoe aa
fi-rcrimt ,
quam [to.lij Uoiuaiu vii lis Mjrsis mii -
nomrn r\ Irwis siiiii|'si'r\jnt .
qitia rrrlTi p^' ' • ' ^
runt. liarMM aiil<'iii (•rTci Lhcih, vocanl. qujsi oplnu- lij|>ita(ulj con«tlilula. ^if^Ki ^ulfcu \0raDl li
.
cboiis quixl iiiuilos seri>4*Ml4*s liabrant . ri ophis rrlirllr» Homani» rffecli plusquam octof laia miHtji
serpt-ni (iiralur : iIIjtsos aturm «'sm* ramnnum nia- aniialnrum npj- Hbcni fluvii inaedrrunl , ci i»o«xn
litl(iiH liilijtiitaiil aiiinn |ila;;.itn Apniiiiii monlis |ri-iiti» otiiiniMTunt
•luiul (.um limt^ris. («oitii a Mj((o^ •'•'•o Jjp)i<-t in^ Sjionum (;>*ns tii (V^ .-iiium liti<iril'Ui rt palHtibn»
iiiinati piit.^ntiir Jr simiiiliiitnr illimj- <i>li.ili^, in^iis, ^tnulr jliptr afiitttjtc hibiltt Ut»<ir rt ipfM-l-
ninl : gcnK fnrtin et |Mitrniissiiiia . i oqHiruiii iiiole nuin. cl pmUn» ca-teri» piraltcia.
Sjriiiji.r palciiiiliii» rjinpis jrnuli iiwquil jImiiI» rum aii il<- ri\
,
;
,
seciindiiin diversilalein eniin eobli elfacies hominnm boc CeUili.postremo Mauri el Nuniid*. Mauri el Nu-
el colores et corponim qnanliiaies, el animoruni di- mid;e (ul Afri piilanl) sic smnp.scruul exordium et vo-
versilaies cxisiunt. Inde Bomanos gravcs, Graecos cabulum. Nam postquam in Hispauia HeiTiilcsinleriit.
Icves,Afros versipclles, Gallos naliira feroces, acrio- etexerciiusejuscompositus ex variisgeniihus, aniisso
res ingenio pervideinus ; qnod natura climatum duce, passim sihi sedes quxrebant, et ex eo numcro
facil. Medi, Persai et Armeni navihus Africam iransvecti
autcm Senoues, anliquitus Xenoues diceban-
Galli proxima mari loca occupavere. Scd Persae dum mate-
lur, quod Liberum Iiospitio recepisscnt postea x in : riam in agris pro conslruendis domiciliis non inveiii-
< lilleraiu commulata cst. rent, et ignota lingua conimercium prohiberet : per
Vacca oppidum fuit juxia Pyrenacnm , a qiio sunt paientes agros et divems soliludines vagabantur, ei
cognominati Vaccaei , d6 qulbus creditur dixisse perambulationibus vagabundis, scmetipsos propriu
poela : lingua Numidas appellavcrunt, idest, siiie oppido
Laleqiie vagfnlos vagos ©t errantes.
Vtecx i.
" Medi autem cum Libyis se miscuerunt, qui proxi-
Ili Pyrenrei jugis pcraniplara montis habitaiit solitu- mam Hispaniam inhabitabant, quorum nomcn paula-
dinem : iidem ei Vascones quasi Vaccones , c in s
,
tim Libyes corruperunt, barbara lingua Mauros pro
liueram demutata; quos Cneus Pompcius, edo-
Medis appeilantes , licet Mauri ob colorem a Grai-
mila Ilispania , ad triumphum redire festinans, de
cis voccutiir : Graeci enim nigrum mauron vocanl.
Pyrenaei jugis deposuit, el in unum oppi Jum congrc-
./Esiifeio qiiippe calore afflati speciem airi coloiis
gavit : unde et conveiiarum uri)S nomen accepil.
ducuut.
Ilispaiii ab Ibero amne priinum Iberi, posiea ab
Massilia civitas Africx est non longe ab Atlaute
llispaio Hispaiii cognominali siint.
et hortis Hesperidum : a qua civilate Massylii vocati
Galleci a canJore dicii , unde et Galli ; reliquis
sunt , quos nos corrupie Massulas vocamus : de qui-
eiiiui llispaniae popiiUs candidiores exislunt. Hi Grje-
bus Virgilius ;
caiu sibi origincm asserunt , unde ct naturali inge-
Hiac mibi tfassyl^e genlis naonstrata sacerdos.
uio callent ; si qiii 'em post finem Trojani belli Teu-
Gaiiiaiii genles sunt a meridie usque Occanuin
crum morlc Ajacis fratris iiivisu;n palri Telamoni,
Cyprum conces- Hesperidum pervagantes : his nomen Gauloe insula
dum non recipereliir in regnuni ,
liiiax magis ad latrocinandum et ad bellandum , vcl Exlreini aulem, quia sxvi et a consortio humaniiatis
atl perpeliendum verbera sempcr parati. remoti.
teltiberi ex Gallis Cellicis fiierunt, quorum ex no- Hesperii vcro sunt, qui circa Ilispaniam commo-
iiiine appellala esl regio Celliberia. Nam ex flumine rantur ; nam Uispania Hesperia dicitur.
Celiici dicebanlur, mislo utroquevocabulo, Celiiheri e.v qiio originem irahiint. Chus ciiim Hebraica lin-
cahalur Afer, qui dicitur duxisse adversus Lihyam Occaiium in Meridie suh ipsa solis vicinitate iusede-
exercilum, et ihi viclis hostihus cousedisse, ejus- ruiit; quorum Ires sunt populi : Hesperi, Garaman-
que posteros cx nomiue atavi. et Afios Africam les et Indi. Hesperi suut Occideutis, Gararoantes
Poeni autem Cartbaginenses sunt a Phocnicihus .Ailhiopes inlerprclanlur lemhm vel caligo, ul
iiuticiipati, qui ciim DiJone profecti siml : Tyrii cst impii, quibus diabolus, velui tenebris circum-
fccli sunt, et in Africae littus venerunt. Troglodytae gens iEthiopum ideo nuncupaii sunl,
Getuli Getae dicunlur fuisse, qui ingenti agmme quod tanl;i celeritate pollcnt, ut feras cursu pedum
a locis suis navihus conscendentes loca Syrlium in assequantur.
Lihya occupaverunt : ct quia exGetis venerant, inde Paufagii el Hini \A!., hi] in i^lthiopia suni, quibus
dorivato nominc Getiili cognominati siint : undc et osca csl, quidquid maudi polcsl, et omiiia fortuiiu gi
ojiiiiio est, apud Goihos ab antiqiia coguationc Mauros gneuiia : undc et appellali. Ichthyophagi, quod ve-
4f, UK LMVKIlSO LinKI XXII LIB XVL U$
n;<iido in mari valfanl, et |>iHcitHJ<i laniuiii jlaiilnr. Ili A paraium «s: *i ontftm* mmn4t (Vaiik. t\%).C^Untm
I
ost Indos iiioiitanat rc((ioiics lefi<*iit. f|iios miImcU)» iii h^x iuun k) illj rrviia I •-! nt qmm Mrf^ ,
Aotliropopli i|(i, geiis a->|>«-iriiiiJ sub ri-e'iiiiie Syri bito orbr iiTramm in f^iilitMtH n . % l>U
lS«;ruiu| roiisita : i|ui qiiia liiiinanit cnrnilius \r<Hiin- un« Kcrlr^iam fnhcrnjl ar rr^it «rrijnluui *ol(«u-
tar, jileo Anlliro{Hi|>h.')gi nuiiiinaiitnr. l(a<|iii- sk ut tatrm suam. A>l i\ar rr^na loqnitar Prnfhria •
lii», itn c.PlrrisgiMilihiis p<-r viTula, aul j ro){it>iis, aiii psjlino , ilirrn* flrqma tffttr, eimlaie D^o ,
ptMilMt
a l(Ki«, aut a inonlios, ant cx )|iiiliiislilM-t alns r. 111.1% Tiomxno ,f).-<>, tfmt aufmdil •prr (^0% t^o-
ptalliu
immutnta vrv-jbiila hiint : ila ut priiiia ori;;o noininis Tum ,id Orwntfm {P$al i««iii. Ihrrm roim refm* ,
roriini temporuin vrlimtjlr noti |>.itrjt Jjin \i*ro ln urtar, omnr genus kamanum «i/mArjr)' «dail. ^ia
qui Antipoilrs iliriintnr ro quoil conlrarii rssr vf«li- Ijrel tinl grnlr* qu:r nnn halir.iiil rrfrt. lantrobac
giJH iioslris piitanliir, v<-l i|iinsi viih liTris po«,ili vitIk» cnnrliiJilur, quiilqniil (rriiiinfn •
iiUtr;
a<lv<-rs.i (M-dilius iioslris 1 jji eiil v<-str,;M, iiiilla ralioni- qiio.l .liriiiir, cautalf , ai| ammj* r>*^i> . , i ilria .
cr«-il<-ii(tiiiii (juia n<'r »oliililas patitiir, ncc crntriini pgaHile, nd ii[>rra ftanrtis\im.i ,
qn r>|iir rVioiMWi pt^-
Irrrj-. Scil iirc ulla hiK histori.p ropinlionr firni.i- luntnr ar«-rp|j. Qui mfendit np^r tvtot friormm
lur : fieil hoc \ioeir. quasi ralio< in.indo coiijcrtanl. |) Doininus iiliqur, qui dr rirlo tlrvitilil j<I hbera»-
Tilanrs autriii <|ii(is.tjni iii fir.rrij rrnint fiiissc )|iim innrmit.itis nostiT natiiriin , ipse rtiani n|irr
niliustos cl rii-rllL-iilfs virihiis ptipiilos ,
quos rcniiit r>rl(inini rrrlos a»rrn<lit qi>ia sriM a<i ilnl^riw
faliul.r ah irata inntra ih-os lerr.-i ad rjns iiltionrni pjtns. Ah Otunle, vrliit qnuJ dmt, J<-ni«al«-iu evi-
creato9 : umlo Titanr^ ilirti snnt, a()o trs lisros, iJ ilrntrr ustrnilit, qii.v e^l in Onrnlis paittbus r<4h>
i'»l, ah iillioiir, quixl quasi ulci.srnida- niatris trrr.v c.nl.i. (nilr Il<iniinit» apostolis vidrnliUit atrrnJil »«l
raiisa iii ilcos arniati eiistrn-nt, iji/os fjliui.r a Jo\«' cii'los. |{<'nrs a rrj(«-n.lo v«n jli ; sn ut eniin urrnV^
hcllo fiiis.S4' sujK-i.ilos atqiir rvsiiiu los lin^iiiit ,
pro- .T V)nclifi« an.ln, ita rl m a rrfrinhj. Noo aulrm rr-
ptcr quod de cii:h) jactis fulininihus intcriertiiit. pit, qui non rorngit. Uivtr ifritur fjrirn<ln nnoiro
trnriiir. prrran«io ainittitur. l o«lr rt jpuii vrfrrr^
(AIM 1 III
l.-ilc enl pmvcrbiuiii Hex tnt, 11 rettt fotimt; li oeo)
t)e rcrjmi el itulitnr vocabultt.
fdciat, iion trit. Hi-jfir virtntr^ prj^-ip«ir . ju»tilia et
Ili'i;niim a rrgihtiti (lictuiu : nam sictil rrRi-s a rr- pii*l.is ; pliis aiilrm in n-gil>us IjuJjtur pirijs, njiii
giiaiiih) vorali : iu rrgniim a rrgibus. Urpnuiii uni- j„,iii,a jvr sr srvrra rst. Ur^.-s julem «^b hjivr ca»-
vcni.r nalionc» »uis qiM-<jiir tcniponbus hahurnint. ^,,„ ,p,„| Cnrco<i batileii votantnr. quia . Umiuam
ul Assyrii, Mnli. IVim. /KKyplii, (^r.rri ;
quorum vi- (^ j,„,„
p<,p„|,„„ snMinrnl. nn.lr el baw*» corona» lu-
ci's sors t.-iiiporuiii ila \ohit.ivit, iit .-iltcruni ah altcm i„.,,,
.
q„.,„|,. rniin qiii^.iiir m.iRis prrponilor. tanlo
Rolvrrclur. liitcr oiiiMia aul 111 n-Kiu irrriruiii ihio anipliiis |M>ii.h'n- lalM>rum (rrjxjtur. Tyranni Grrtr
rrt<ii3 CTtrris Rloriohiora ira.lunlur Ass^rioruin ,hciinliir. ii.h m L.itiiir . t rrnr* ; nain jpud vru-r»»
priiiio, driiiilr UuniJiioruin , Uin|)oril.us ri h.i 1» tn- j,,,^^ rrj{rni rl t>rahiiutu iiulla ditrrrlio esl. ut :
iij
.1
illn.l
I
m .>
Onctitr .
.
>.
hor iii
.t
IwTt-
ilrnu- e\.)rliiiii cst , iti-inqiic iii iltius linc. hnjus iin N cl l>n>iirs vocjhantur. Nam liro fi>rii«, dr qojb-
tiuni confcHlim fiiit : rcj^na ca-trra , ra*t«-riijiic icj;«-^ hii» I>uniinus h>quilur diceti» Ptr me te^t refmmni,
vrlut a|ipriiilic<'s islonim halioniur. Srd int«T rcgna et lifranHi obiimemt lerram {Pro9. viiO. Jjiu piv^ira io
oitiiiia illii.l iiiatiinc a|iprtrn>iuni cM n>gtiutn , quod Ukuni accrdit, lyrannos vocjri pr^MiiKM j|']ur im
labiic rt lixiini |MTiii;in«-l, .nliju.' in u-t.Tiu jiaco con- proho» n-gri, httitri.>s.i- .h.niiujli«>iit« . ' iirai cl
tisli-ns, niilliiiii IijIm-Iiii liiicin, iitjus rc^jni m rst rru.lrliHsiniani «l.ntiiiijtmnrin tn p«i|>in . . rulr».
r.hristuH, dc qiio |in)|ihi-ta ait : MullipluahilMr ejut Krv niy»iice Dru» mlrlluilur, ut r«t illud inpvtiiwo:
imuerium, et pacit uoii trit finit luper tolium />iitiJ, /iinj ouletm rex motlfr omie i4rxmlo yPtml n\u\^ Re«
et tiiper re(jnuiH ejut, «l cun/irmft illud el corroborel, J) gina c*t au|.-m vimtj (.<-« Ir^ti. ut r*l iltod lo p«jl-
uprra conlrn.lainiiH : ad qiiod in .Itc judi< it ip»r U.'i tjlrm iVi juitujH MiJ» rrfuol. r( nrfi rrfuoi
ic);iiiii< iiiiis4'ibrit in M*<h' inaj<'itlalift mix, rl <i>n||n 110 Vtih iKel t.hltvUl «>hr«lH*l»d» vul.j. tnnl q«i. |«tU
g.iliitiitiir anli' rinn oitiii<*s f;.*nii'H, rt rhvtoH sno^ |*sjliui«tx v.imo It^mim^biimt * msry kf»/ mote ,
<Jiii a .k'vlriH rju» cititil, iiimUI . durnH S tmilt , ti m fmmimc Jf«< md tttmi»*i ^»b*i Itrtm tmt irfe$
I (Htdtcti i'alii$ Mci ,
prr<i/o/r retjMnm fHiW ro^ii Tkmtiii ti loji/or mmmtt* o/eitml , rtft» Art^mm M
, :::
biUir dicit, cullu religioifis iatius innotcscet, utique gnificationc. eo quud priinus capiat : sicul muni<;cps
Dominus Christiis, tlc qno superiorn cai.unl, cl infe- ab eo quod inunia accipiat. Lcgiturergo in Prophcla
riora diclura suiit. Islud aiitcin ad S^iloinoucni filiiiin de Christo {I&a. ix), quod ipse sil princops pacis,
David omninoodis non poiest pcrlineie, qui (anliim ciijus principaius est super humcrum ejus ; quia in
in gente Judx-a rex fuisse cognoscitur. Nain si niarii cruce omaia trahit ad seipsum {Joan. xii);el ideo
ista nostra vclis intelligere , lotins mundi anibilnni, illi curvaiur omnc genu, et conntebitur omnis liii-
quein versus iste signilicat , non pro^valebis adver- g:ia, quia ipse in gloria Dei Patris vivit et regnal iii
porum rigidifi subjiciunt discipliiiap. Siinililer Saba , cbiclc : Prinreps sedebil in ea, hoc cst, in poi la
iinde Sabaei dicli sunt, quainvis coiporali delecta- clausa, et comedet pan. m S'tum {Ezech. xnv). Dicun-
tione pr.TBvaleat, el jucundis odoribu.s sit rcf-cla; tiir et apostoli principes et doctores Ecclesiai Dei,
suavioia lamcn conversi ejus popuii offerunt dona de quibus scriplum cst iii psalmo : Principes populi
Tirtntum. Quod aulein ait : El adorabunt eum orines convenerunl cum Deo Abrnhnm {Psal. xi.vi). Etilem :
tclligere nationes ;
qnia oulla gen est, qiiie in p. ne quorum princpaius nimis confortatus est {Psal. xliv) ;
populi sui prop ium non adoret .uicioicin llcin lejies, quia hi suis monilis usque ad nnein muiidi rcgunl
pravi doctorcs inielliguiiiur ul esi illud Piopl.e- Ecclesiam, et iii die judicii futuri sunt judiccs cuin
niis autem v. I diabolum lypice pote4 fi.;.u are, vel in sede mnjestrlis sua', sedebitis et vos snper sedcs
Anticliris um, qui conlrar i se:iper Cluisti imperio duodecwi, judicanies duodecim liibus Israel {Manh.
agere niolMinlur, cl hos scqminlur p- rversi hom-res, \\\). Rursum principes sunt saiicti, ut in Siiiomonc
qui cupiditaleni terrenam 5.eoianles, crudeliter i lagis \idi servos in equix, id esl, pcccatorcs in cariiali po-
prcmere popuKun Cl i istianui i eiigun quain modesia lenlia, et piuicipesquasi servos ambulantes super ler-
disposiiione rege e, ct rilc a . coii.si:i'e illi pr<eesse ram {Eccli. x). Itein in contrariain partem principes
Consules appel aiilu a con uleiido, sicii ogCb a re- accipiuiitur, ul propliela dicil : Piincipes exsliteruat^
geiido slvc a legesrlo, nam cum Romani resun el non cognovi {Isn. xix) llem princeps diabolus sive
superbani dominalioiUMn non fcircn , annua inipe- AiiliciifiStiis, siC'it in Eze<'h!ele Dominus de eo lo-
ria, binosque consules s'bi feceriiiil. Nam fasius re- qi'itur, dicens : Ftli hominis, tcva planctum super
gius non benevolentia cousulenlis , sed ^ iperbia do- p>in^ipem Tyri (£aci-/i. xxvni), id est, super prin-
minantis eral. Ui ergo consules appeliali vcl a con- cipem tribuialionis. I»ux dictus eo quod sil ductor
sulendo civibus, vel a regendo cuiicla consilio, quos excrcitns ; sed non slatim quicuiiqiie principcs vcl
taineii idco inutandos pcr aniios singulos elegerunt duccs suiit. el rrges dici possunt. !n bello auicm
ul. nec insolens diu niancret, et moderaiior ciio suc- melins ducem nomiiiari, quam reg.em. Nain hoc no-
curreret. Inde aulem duo psrcs : quia ui.iius rem ci- men e^primit isi prielio ducentem. Lndc et Viigiliiis,
vilcm, aller rem inililareiu minislrabat; rognavcrunl ducis Evandri. Salluslius : < Quo cupidius in orc ducis
auteni annis 464. Consulcs autcm recto dici possunt sese quisque bonum; » non dixit in ore consulis. Dux
inagistrl Ecclesiae, hoc est, episcopi alque presbyteri enim ille vere dici potest, qui in calle justiti;c ince-
et ctcteri, qui consiliis secunduin saiiclaruin Scriptu- dciis sequentes ducil per (idem re<;tain et bona opera
rarura Iraditioiiem plebem sibi subjectam adjuvanl iii vilara xiernam. Unde Prophcla Domiuum depre-
aique gubernant. Hoc autem noincn potestalis ex calur, dicens Deduc me in via lua el ombulabo in
;
gentilium traditione inventum ideo posuit, quia con- vcritale tua {Psal. lxxxv). Et alibi Spiriius, iiiquit,
:
vcnil ecclesiasticx dignitati, ut intcriora et exte- tuus bonus deducel me in viam reclam {i*sal. cxlh).
riora omnia agat cum consilioprudcntcr, secundum r» Unde et ipse Salvalor dux a propheia legitur in
illud quod scriplum est : Omnia fac cum consilio, et Evangclio, ubi scriptum est : Et lu, Bethlehem. terra
posl factum non poenitebis (Sir. xx.vii). Nam Cxsaris Juda, nequaquam minima es in principtbus Juda ; ex
nomen aut Augusti non aliler Doiniuo iioslro conve- te enim exict dux, qui regat populum mcum Israel
nire arbitror iiisi sub significatione monarchiac, (]uia {Malih. n). Item dux Dominus Jesus Cbrislus intel-
solus regnat in coelis et in terris
, et quia sub ejus ligitur in iilo Isaiu!; : Ecce teslem populis dedi eum
imperio consistunt universa. Monarchae sunt qui , ducem ac proeceplorem geniium {Isa. lv). El alibi
siiigularem possident principalum, qualis fuit Alcxan- Servus meus Dnvid princeps in medio eorum (Ezech.
der apud Grjccos, Julius apud Komanos : hinc et xxMv), Duecs sunl sancti praedicatores eo quod
luonarchia dicitur, inonos quippe singiilaris Grxco trahunt fidelium greges i>ost se. Item in conlrariam
nomiiic , arcbe principatus est. Tetrarchyo Huiit partcm duccs luerctici sunl, et Juda:i sive doctores
quartaui parlem regni lencnles. Nam tetra quatuor improbi, ut in Evangelio . Ditniuite eos, cceci tunl
suut: qualis fuit apud Jud;cam Philippus. Princcps dtices carorum si ca'cus cactini duxerit, ambo in fo-
et digiiitaiis nomen vel inodo significatur. ct ordinis; veam cadunt {Matth. xv). Fortis Dominus esl, ut iii
sicul csi illad Virgilianum .
psuliuo lcgilur : Dominus fortis ei polens. £t iii iub
il') DF. fMVKRSO III-.IU Wll lllt X\l 419
StHfient coidt, ct (urin robort {Job. ii). furlr^, han- A ^'>a |>rnr«n*ioo« luiiviuilv •^«1 tk arp^ria pi vaI^
(li kuitl. ut In (!an(i«-i» canliinruin : Ftet ifctmm Sa- (uiJtn<: roq«ri« «mtiiiojoiur I i.itr ri ijro«w^ 4*ni.
tomoaU itxagimta (orln umbiunl ex forliuimit Itratt quti|u<-. antrquJm ViCTiTwMo prvlHlli ual, mtlilr»
{CaiU.ttij Korli>>, diul<)(tJN, ul iii l.^jnfrviio ('.mm non Mint. Roniiiur Mi«ni miiiii» hk» tmti, palrfc*
foTlit armulu^ cuttoiUl alri im tuum, im pacf lunt otn- |trimo rirrirri amu^. Nam v^lD 4rc'»B MMM U-
tiia qvcr pon dti \l.iie. w). I'.ilrii-ii iml.- \<ii;)li Mint ritiK-^ niilKjbai.t, quu rium «ols «ib c»»lodikM*
|tro eu, i]iio<l Mcut patres filiis, tla pro\i tent (\'-ipii- aKi-l>ant. ''.onirripli mililla dmjniar, q«to in Ub«lM
ltlic«. Prxlccll di«'ti ro quiMl |>r;rtoriJ |>otc**l4tc riinrrriiniur ab r<> qut ro^ (Jaruir«% r»l ; ftiml If aj»-
pra-K:iit. Pr«lorfH. iidrnt qui »-1 pr.« f<-cu. qtij«>i pn?- «rripii \i>'antiir, rtim <V> alia m aliaia lrfion<w
po»ilorPs. 1'rjsidi'* vrrn ili<'ti,<]iiia alicujus l<« i lute- tnnM-iiiii . ri indr tranvrripu. <piia woniiMa 4aM,
Iniit jira-M'li.ililfr tcnrm. |'r;ri<>rf>» aul<:in. ijium prj;- ut lr;<itv< rilianlur rl op1iuiie« «lirti, <{tio4 Mll flr>
ccplnre» ri\it.itis, et prin« i|»i's iiilrm <-i i|u.c*torfs, cii : nam optare rli|;< rr f«l, mcuI r«t iNud «ff*-
i\Hii\ qiiaesilorcb, rn qnod qu.Ti>(ionil>its pr.rkun( ri/<;ur locum Teynt, id i-^l, rlrfil. F.trulxiorr^ i|i>
('.onailium riiini el «ausa apiul ros t«t. I*ror<Tr» suiit runiur pru co qtiod riruli.t* •^mpifr agvnl, •«•t
Prioripi'» < i\il3ti>, ijii.i»i pr.rc<»«l(-nlrs, <pio.l oninc^ riitiii f\ nnmrro mililum. ri m p(>rl»ril>iM nnLjnl
lionor<' pr;ficilunl. Tnlniiii xv.tli, qina ntiliiil>us H prnpli^r r«T?jl'*n' rusitMli.im : rtmlii» aul^m <4««rn.r
siv<* plrLihus jura tribuiint Chiliarchu- huiil, qui »iiiit : viKilix nrKturiur. nn<lr n vi|>ilrt. VrlileA erviU
millc pra>»unl, qiios iiot, ttiillenarioi, iiuticu|uirius ;
apud Komanos g<-nDs niiUi« a vi4itjn<Jn vpeaii. Lr«-ii
el r»l Grxcum noiiirn. ('.cniurionr-i ilicli «-o qiiod eiiini agilitat'* juvrnr^ roni armi* «ui% p<i«t trrfs
prj-siint «ritlum niilililuis si< ul i|iiiii<|<n;:riijrii. eqtiitiim rf)n^<lrb.-)nl. '-t mot .-mn ad bofttM Trtitaai
4|uia in rnpiir sttnt qiiiMqiijgiiili) iiiiltiiini. Mi'itl i1«-- rssci, rqiiis doMltcb.iiil. rl t-^ltnuo prdilr» i|Mi r«
caiii ro quod dc<:«ni niilitiliti.'^ prvr«'iuii(iir. Ii;r au- alia parti- rquiiibii5, p^r qttn» a<l«r<li furranl. «Ii-
trtii bppcic) pra-laloruin mi l-U'rlr>ia ritr tnicniur . iiiK anlilMis, h<rsirni prriurltlianl. .K\> hin fHitib««
quod ui)UM^uis<|ur pri-po>itu» ju\la riluin rl ordiin iii flcpltanti qiKindara Annilijlis r^lrojrti, rum rr^i
suum cur.im IijIm l Milxlidiriint, m- p«<r d<-\ia i^rroii!» jiiii a siiis n-in p«>ssrni. fal rili «calpro intrr aurrt
(>rrguitl, itcquc ii.jii>ti> oprriliii!» iiisiNl;iiii. n<*<'tiun adjcto n<><:al>inliir. Miliita aulrni a niililil a« «iM-ia
ri raveaiit, nc alius allcri no«i>a(. m- |>cr \tolciiliain aiil a maltis qua«i niiillilis, qua«i i>rfo4iofu mal>
opprimat : ted run<ord<'k iiivircin rt pjiifici Mt.un tontnt , ani a n •ii«* r^-ruiii, qiiasi motelta Lrfio irt
mo4lestani duc.int. Ciidr c( in \rtcri lcge (Kiod.- miiliuin ariitalorifm r>|. aW rlrrto iii>cala qaatj tnrti.
x\iii) J< lliro, lognaiiis Mnvsi, (J<-dit illi cuitsiliun». id r«,t anni» <'li-< ii .
proprn aulrtit Ma. riioouni pl.»-
ut fiitstiiiicn-l iii pli-liT iii|iutio.s ct ceiiltirioni*» r( C iani. (falloruin « aUrrva, n<>Mra l^f.o jMitur l.rfio
quinquat^i-iiaMOk e( dccanus. i|ualrnus ipsi niiiiura haliet iiriaitinlj criidina^. m*nipulos tii||[inU, m-
<l<*«erncreit( atqur dtjudicarnit : ips«* vero ea qua* hories diio<lrciiii. turniat ducnrlas. Cruturia rti p«ra
ad lluininiiiii p<'rtinriii, hiilHlilis )»ui.s ilisp^nsan*!. etercilu« in crntmoA miliui^ di«i%a ra<4r rt qtii bi«
Ilinc rl .\p<is(i,lus )ii*l>r.iis pr.i< rpil, di<i*ii» : Ohedilf pm-sitnl. rrnlutioncs Hn nntur. S«l>crtilurijlj trio
prayonlii vfiiru m Oi.mino, tt lubjaci-tf fit . i/m siint, non i|ui m pnma, w*ii qui in ifcnmi» crttluna
rnim pi-M i(;i/<jN( </M/iji pru auimubut rfttiit, l>oiiiimo siint, <|ua!>i siit prima renluna. (amrn uru-ii etiam
Ttddituii raiionem m cutii ijuudio hoc fiicianl, <•( non ipsi el in >pirutt« po»ili iii brito tunt. ul «i pnt>.>
gfnifiiifi, hoc fmuii nom fjpedil robii (11 fb. xiii). Kl it«^ dt-rrrrril, isli, qii<H stib ««v-tiiKla diiuiiu», tjl«r«»*
niiti ilfinfiiloii, iiw|iiil, f<rir;i<M<l<iri<ni vfitrnium, <;ui libus prtntis tiili\rni.int rii>t<* »4 ia«M«iMkiiMi pi»-
locuti lunl itibuin l>fi, ijw rum inlufnlct tiitum lon niltir suIm< oiurialiis. ipia«i jrmnKMou» inMnM-lui.
ttriutionii iinitumini fidim \^lbid.K MtUs «lii luk. <piia Mjtiiptilus ducrnioiuni eil m.lilum. Maniptilt aiiU-at
intllc eraiil aiitr in nuinrro tiiio, \i-l qoia unu» <*>t ri di< (I *iin( inili(i*«, »ive ijuia l>rllum primi ntaou m
niille ctcctUK. tlotitutus autt-in priinus rx |iopitlo nii ripit-lvmt ', aivp qiiod anirqitara «tfna rt*-«t.
titrs stiitipstl cl ap|>cll.-)\il l.tlM-r pritiiiis milttir or piilos siln. i.l f\t, fjm-iruWyt UipiiLx \r! > -
dinciii doiiiil. Milis jtticni onlinjMus ilinliir, aitt '' «iguspio sjin.s fj. ic'.atil. « quo »iyn.i ni
c\truordiii.iriu.s. Dnlitijrtuk r«i, qui per ordim-m ui.liie» cii^iMiiotnAli «uol. IV quibu» 1 uraoiu .
inilitat, nro a<lhtic aliqiiciii consr<'ii(Uk rs( gra luni kiocai ar«-.H>« rtirtMpio ad %iit^ mtMmtfia».
honuris . «*«( enim grf^attns, iil r«l. Itumili» iiiiliii,r Turinj lri|;inia i*t)utlr« tuul . Itotnjm ruiMi r>|u»4#«
rKtraonlinjrtii» vcro, qiii oti \trlii(cm prtiiiio\<'liir in uoa tnl.u tircrntt fu.-ninl. iW> tiMfvilM rntai or«*
<-\ ordiii'-. Ktiirri(i di«tin(ur vplcuni, «oltiiqur mi lurtt» .Ircrn» ilaSatiiur. ei ftrbal lumta C^ibon q«i«-
ItliJ. qui j.itii in u»u pr.vlii noii «tinl , <|iiia me- ginlo» mtliU*» l«jt«rl. TnJ «unl «lUilMr griKra : »»•
icii miltl.irc iltctiur. j siqM-ndiil |kcilicr(. qux iii<^ rramcutuin. fvor.iw. roi^ural»» Sjrfa«»c«Ui«i. in
rciitur. Itilcm <( vctrrani dicundtr. qiiM jam in usii qiio p«>«l rlrctionoin j«ra«il unutrquit^tM- m>ir« ir
pr.clit non snnl. scil i><i«l tiitltlia- Ijlxirct qitirdt «tir non rrctvlerr a m>li la. lM«i «'iprtt-^M,
fragiiiin ciiDscqutinlitr K<pii'strr> mililrs «licti. quotl i.| rst. miltd» l«-mpt«f» rll . , i p<>r«JHi
e>[(io sciK'jnl, rl mililJiil iti C4|ii<'slii online. Tiroii>*% miltdam nim \i|ri'id quirH|t>r >nni« ir»rol«r Ri»»
(liruiilur fortcs pucii. qui aii militiam drl>giiniiir, catio duin \J uibilnm brll«m ivw «tvJum «mW. *»4
ilquc arniit |rr nlis l).i|itlr« r«i«iunt. Ili cnim n«m TTlrri f\(M iMur In^lr fl»a« rr>**>il wU^ (»ii iltrrvt
::; :
Coiijnralio, qua^ fil iii luinulUi, qnaiido vicinuni urbis num, benedidte Dominum (l*sal. cxxxiv). Poslqnam
|i(>riciilnin siiigulos jnrare «on palilur : sed rcponlc gentilium simiiiacra dcrisit, in tertio ingressu lau-
«ollt^ilur iMulliludo, et Uimnlluosa in ira conflalnr : (les Dominicas sanctornm dicit orc celebrandas ; sed
Ikcc el UimnlUiaUo diciUir. In acic anlcni i.-^laj ioic in his duobus versibus per oflicia diversa discurreiis
fonii* sniit : exercilus, classis, noiius, cuncns, ahv, admonet, ut vero Doinino laus fidelium debeat per-
coriina, agnien ; qua; formas cl nomiiia ab ipsis sonare. la Isracl omnis poiiilur justns, qui diviiia
qiiibus iranslata suiH, niuluanlur. Acios coiitemplatione gratulatur qnos poslea niimeral
rebns, «Je ,
dicla, quia ferio armata sit et aciiiiiine gl.idioniin. specialilcr. In Aaron eniin sacerJoics. In Levi re-
Fxcrcilus mulliUido e\ uno geiteie ab cxerciialionc liqui niinislri. Ad postremuin, qui Dumino in qtm-
vocala. Cuneus esl collecla \n «iium militum muiU- libct probabili convcrsatione famnhiiitur ; sic oiimis
ludo ;unde propler quod in unum coit, ipsa coilio populus per diversas p.irlcs dcvotus Dominum laii-
iii unum cuneus nominatus esl, quasi connens dare prxcipiiur. Gciiiis a gigiicndo et progcncrando
quia in unum onines coguiiUir. Classes dictx propter dictum, aut a dennitione ccilorum prognalunini
divisionem exercilus, quam Romiilus instituit. Nam nalioiiesqne propriis cognationibns tcrminatie genics
claein Giu-ci dividcre dicunt, qui jiost manipuli B appellaiiiur. Popnlns est coeius biimance multitudinis
dicli snnt, uiide el Vii;:iruis : juris coiisensn et concordi conimtinione socialus. Po-
C!assil)us liic lociis, liic acies cerlare solebanl. piilus autem in eo distat a plebilms, quia populiis nni-
Jani postca et classis naviuin dicla. Nodus pro- versi cives sunt, connumeratis senioribus. Plebs aii-
prie (!cnsa pe.iitniii mnllituilo, sicnl equiluni lurma. tem reliquum vulgussine senioribus civiialis. Popiiltis
No.liis eiiiin (iicuis pio (lifficuliaie, qnia vix possit ergo loia civitas est : vulgus vero plebs est ;
plcbs
n.'solvi. AUc in cxcicilu trigiiila equiles essc dicun- atitem dicia a plnralitate. Major enim est nunieriis
tur. Ahe aiiteiii equiles ab boc dicti, qnia legunt pe- juiiiorum quam seniorum, apo to polis, id esf, civitas
diles , alaruin vicc. Cornua dicuiiUir cxUemitas vel pluralitas. Unde et populus diclus esl : Gia;cc
cxcrcilus, qnia inlorta sit. Agmen dicilnr, quia in aulem populus laos dicilur a lapidibus. Vulgus est
loiigiuiiiine direclum, qnale solet esse, cnm excr- passim iiibabilaus multitudo, qtiasi quisque qno vult.
eilus iler facil, ab agendo vocalnm, id est, eiiiido. Populi aulem nomeii in Scripiuris sacris aut genicni
PlanUis : 71/0 le (i(jis cl ifsc, esl autem excrcilas ain- Judaeorum signilical unius Dei cullu mancipalain, et
Itilaiis. Nam agincii dicilur, quod in longiludine legis Domini prycccptis instilulam ; vel ctiam Cbri-
(liiectun! sit, quale solel esse, cum exerciuis porlis stianum populum, qni niagis Deo devotus esse digno-
procedit ;
quidqnid rueril alUni, abusive diciUir. ^ scilur. IJndc in psalmo scripUim est : Sciiofe (fuod
Mii;tes aulcm Cbrisii illi esse dicnntur, qui contra Dominus esl Deus : ipse fecit nos, et non ipsi nos
diabolum pugiiant, et conlra vilia fortiler dimicant »os autem populus et oves pascuai ejus {Psal. xcix).
qiiibus cum consummaverint et expleverinl agonem Nam,qaamvis nativilatis nostra; niinislerium pr;e-
simiii, non mcrces lerrena, scd vita prominiuir Ix'at carnalis opcraUo , lamen ille in buiic iiiunXum
alcina. Nam de talibus Aposloius ad Corintliios nos probatur adducerc, qui ctincia fccit ad existen-
scripsit, dicens : In amie cmm nmbulantes, non se- tiam pervenire. Sequilur Nos aulem populus ejus,
:
cundum carnem mililamus. Nam ariiia militio' nostrai et oves pascuie cjus. Venit ad populum fidclem per
non carnalia, scd potenlia Deo ad destruciionem, ini- comparalioaes pulcberrimas : quid sint, oslendens,
micorum consilia destruentes, et omnem alliludincm oves, quia simplices suiit, et ipse eoriiin paslor e>t
exlollentem se adversus scienliam Dei, et in caplivi- verus ; pascnw ejus, id esl, divinaruiii ScripUirarum
talem redi(jenles omnem inlellecluni in obsequium copiosa et dulcis epulalio. Ipsa sunt enim pascua.
Chrisli etin promplu hubenles ulcisci omnem inobe- quibus fitlelis anima sagiiiatiiret ad fulurye bintliln-
De imperiis, militiaeque vocabulis ex parte dicluin Roniulo dispertiti : iu senaloribus, militibns et ple-
est. Deiiiceps civiuin nomina summaliin siibigiinus. biijus, qua;lamen tribus nunc muUiplicatai iiomen
Cives V(K»ii, quod in unum coeuiites vivaiil, ul viia pristinuin rcUinnl. Tribus similiter my^Uce signifi-
communis et ornatior fiat ct tulior. Cives aulem cant aut duodecim iribus Israelitici gciicri.s, aui con-
mysticc in bonam parteni p<munUir, ul est illtid in venUcuIa .sanctornm in Ecclesia. Nam cum de Jeni-
Apostolo : Vos autetn eslis cives sunclorum, et domc- salem myslita piopheta comnicmoret, addidil Illuc ;
siici Dei (Knhes. 11). Ilcm iii m;»!ai!i parlem, qnando enim asccndeiuiii Iribus, tribus Doinini, lestimonium
ad Babyloniain spirilalem, hoc esl, in parlcm dia- Isruel (id nnfilendum noinini tuo, Doniine {I*s<U.
boli deputaiitur. Dtmius unius familix babitacnlum cxxi). Diccndo, j//hc, signilicat civilaiem Jcrnsa-
esl, sicutnrbs uiiius populi : sicut virbis, domicilitim lcm, qnam snpcrins dixit : ciijus parinipatio cjus in
louus geiieris bninani ; est autcm domus gemis. idipsum {Ibid.), el ut coelcsteni esse cognoscercs,
Unde in psalmo scriplinn cst : Domus Israei ,bcue- addidit, ascciiderunt : ad qir;»in beati semper asceii-
diciie Dominum : domus Aaron,be»edicile Dominuin dunt, qnoni;im jiigi excrcilalioiic prtjliciunl : Hil"
4.*:3 itf; iM\H'.s/) iiiiiti x\ii - iiu \vi. i'4
jiiii%il, iribu*. in qiiil.ii» rral Isr.-irliiiriH popnlii» Jii^ A M^icndii umie el rogfiofninjU
iiiliiiliis sir i*iiiiii illi ;;c<ili :iil iiiniirrii n liliuriMn ' ' cuui |irrral«Kil u« timul h^intnr V(
J.K iili (Iii(hI« riiii liitiiis riicniiil, <kiiitl Hdiiisno p<i- a ; ..i . .i..rcni
fHiUica mepAt» . .; :
m
|>-il<i Irixiiilj i|iiin(|iio riiri.i- : iii \\U% rr^n Irilnlxit ai tiliuftcfi ririit, prtcalniB» mftim» carrM ;
sifriiilirjl K.inrlrM, qii/ l>4jiiiiiiiiiii S.-ilv.i(orrm ^sse M-'l ruin p<r |MrniirnUMn aj fkiNnuKim ttijKiirr
lN*tini roiiri>u>i sijiii. >:iiii nl nli iiilii!<-ii|iu<> triliii» ronTrrtiiiilnr, ct pn rau>ril>u» Ju»li tam. \illirm
isl:.s li ttliiini srgrcnar»-! , addilil , Irtbui lt'iiiiiii : (•ropri. vilkr /ubriKslur r>l, uH«lr r| a tUb «lUioif
(|ii.i' u(i(|iir rjiiit ciisr iion poii-ninl, nisi ci |iiir4 iioiiicn airrpM mi i lum aiit<-iit % " '.oh gabrr-
iiK iili- rrc<li.tissrnt. Alins (iiiiii triiiiis constal fiii»sp nationcin «iILj-, k<i| Ji(kpri|vi(ioi>ri:. ... rijr iViwt.
i!i:il>(ili. '|(jj- cv <.liriKto ni:iiiicriiiil iiii|ii.i \oliiii( lc Tiiilio iiitcrpriUiile, ^i^nirKal : i|uoJ r%i unitrr«^
%4-|Kirnri, quilMis ip^c in Kv.iiig<-liu duil : \ t>t n riiiii pnssrs^ioiiiiiii e\ tilljmm Jttf*» itMtoirm. \ill»-
piilrt diiiboln fHit (Joan. vni). Vcriim i|iijIca c<isi-nl nis uKlriii in Kv ini^.-lira |urjlAjl4 r<Mii^rj(«r tiu
1^1. 1' lii'u<> Ikinnni lirc>i(rr iiittic.ivit, utiitunnuim qiii III tc/rriii, nCf.jln* S4- rrum faril, kcJ per ck^-
lirarl, id c»i, (|iii tcstini(i!iiiiiii prclicant sjiiriii.ili. iiii»)'iMtii s«> al>Mj|v<rc rcfUt. I njr M-r>|>Utm rti
(iniMircs apuJ vctcrc« Itoimnof rnnt : rsl < iniii (/.Mi-. ivi) qiioil viilicu» actuv)(u% apuJ (^on.ininn
rratorts Jignil:is rrnsrrc cnim '' suiiin, qu.isi JikMpassrl bona
iionicti ju.licialis : ipsiu», pcr prruuuin
jiidicarc ckt. IU'in < ctisorcs sunt p.itriii.oiiionim jti* (ttiiiis.sam «(Jiiscrvi» suiA protijcl>jt tibi in foiuium.
ilirc!i a i-rii5U xrit .i|>(M-lljti, jiKticcs iln (i, i|ii.isi jiis riclc ipsr D<iUiinus . cvplintj pjrjbutj , Jiwipoli»
ili(riilcs |iopiilo ; i>i\c i|U(>i| jiiit Jisii ptcnl. Jiirr ftiiis ait . Farilr rohit umif^t df iHiiiiiiiioHa inif ir«-
cniiii (lispularc ct>t jnslr juiiirarc : nou rot aut tu jit- lii : H( fum ilfffirrilit, recipt.iml roj ra attrmm imbft-
Jct, si III co non mt jiisttlia. I.i-guiilttr ci.iin iii uacula (Ihd.). A« lor«>s lujtfin rt t urjlore^. ab afru.lu
ScriiKuris sarri.s ii)ii|ui pru ri.Msuiiliiis .c(|iiiialiii cl curauilo ttK-jti. Pioruralun-* ««-ro co i|ii«Mi Vtafl
positi. Siiniliicr c( jinlucs it.i(|iii, qiii iiiii|iiii.itL'tii (-i.T.Uiiris .'utigitiitur qn.^si pro ctintnrr, »iC':t pri>-
III jiiilic.indo ni.i;:is S4-i iili sunt (|iiunt .i-qiiil.ilcitt : consnl pru ( (iiisiilc. My^ttcc auti ui pnHurjlurct k.te
iiijiisrci c\ciii|i|j iiivcniiintitr |iliirini3. S-i,.(liii lo- iiilorrit rl aclorc<> pusscnt pnt^ilicU' ampi . fpiorupi
iiicii .fta.i JrJit, qiio-i &cniorrH e»&rnt. Alii a si:;i'ii(lo vcrliis «|uoii>iii' III jJvri.lM SjltJtoris rrutlirlAjinur.
iIk l(><) ;icripiiiii( siii.itorcs, ipsi cnim atciiuli f.iiul- riiJv Apostolits »ub cvniipio 41I : Ontinl* lempmre
l.ilcm Jjli.int. S4-ii.iliisroiii»iiliiis :i i «iii.^ulcii.ii» ct lr.-i> haret purtulHt etl, nikil di/j. r: a uno, cum ut damtt-
rl.iinlii csl iJK lus ; (jc.oit tiic lil, iit ((itisiii..l cl no- nut omnium : tcd luh luionbnt et i:cto'ibu* ttt ii«fw
(ori- iion possit. Taircs aulcm (itt Sjlliisliuk Jiiil) ad prirfinilum tcmput it pmlre (Hal. it). Ilcclc lil Mib
j curx ititniiiiuiliiic torati ftunl. N.im hicul palrch lutoriLus csm: Jtcuntur, qui lijbrnlr« »{Mrituni (iiuo-
filios, ila illi iciupul Im.iiii .ilcb.in(. Pjlics « iins« ri- ris, nrt.Juui mcrui-nint spiriliim libertjti» rt aJof^
pti «|tiij Jiim luiinulus (|i'( i-m curi.is k<-n:iluium tioiiis ac(i(H'rr .4 Us rii>ii) iiifiiitjx rl (trtvata (or-
«-lc^i-si-l, noniiiia coi iiin |ii.i'S4iiti |M)pii!o iu (.iIjiiIjs iiiiil.i(, ct p.i ilago}{iiiii in> ti;il iici « viiii 'ti r^sc lib<'-
:iiircns «-nii(iili( , atqiic itiJc l'j(re& roiiHt ripti to- rjin, iucl |M*r luti.ram ttomiuj «il; ct •rcutnlun)
«ali. MiiiiKipcs Miiii in cur!cin mtiniiipiu nati, ab Ulr.imquc tiilcili^rndJni, quj (utorrn r( arlorM ftC
oIFm 10 iiitiiii-nin) Jicti ro qnoj pulilii j tnutiia piiqilicljs vd .vngi-lo» Jiviiiiu«, pjrvulus i" 'm
ui cipiiiiil. Miiiiia rttitii olltria Minl itiiJc ct siil) Jt torilitis cs( j(t|uc (uiortbtis , itno- «i
iiiiiiiiiiics jMttiitur, qm iiiiliiiiii gcniii( (iliiiiiim; |)4*rf«- (I vtii (. tiipu» iii'|>lctcii(. 1.«^ > ;w
iitiiiiK ipjlrs, ori((imlcs civrs «-t in l«jc«i nlli«itim (.-nqius sMU( llnnunis lc(;ib<i» i^ a.iuoruui «|alM
gcrcitlc^. I.<*({ilur iii.nii 111 S«-tip(iirift (PUil. 111) (crmitiatur , ila aJ liiiiiuni f|<*nrri» pcrfccdotteiu
iiiiuiM tpjluit iMiiclortim cksc tn c«f-li<i, qiiia ilu niu- riitisli n*pit(j:ur ailvriilu» . »1.110» ul illr trnriil.
iiir.i i.i|iiunl sciiipilcrn.i. Piiv.iti tutil cxtr.tnci ab rl oiiini"s in viruui (H-tf .rcttrir; - r* ' ••>•
rnit rt Jic(i privali, qitoJ kinl ab uUi- miui cl ti.crr lilati* poMrtsiuiir prrfruimur. m ^m
I 1 oiiirut iiiiti :
-j( ccplj nictTCili- iitlrin rt baroiK**» Gr.rro noiiiiiir, tuiit rultorcs ailvcnc, tltrli j riiilura j|rTi tanl
loiic» Mc cciijrit mjrktire rtiim aiiiintlr vciurnirs. aii|ot- aiirtnim jnitim lorj»
qiioj hinl in l.tlioriliiit.
HciMiiiit Doii.iiMi lioii |(ii)ant«trr lum ««tlrnirv, ar J« bcnic* t otiJitMttH 01 |;<-ii.i4li Mfc»
illos Rigiiilii .1:11 . (|iii
riMi rl qui hoh ctt patioi, cujut uom inmI orrt pr** r:iiiu balirol itrt-priain M<tlr-n. «ril la Irrr* »itenm •••
pri(t , ridil Upuin renifHltm, cl dimiltil ure» ei fufit lulm 'Ul l*.IT. . t 4v>iriu inlrr inqaibnai» r« j>lv<>«k«fli.
(J«j(in. 1). PuIiIm )ni jppclljtitur rnmbiriorr» trcli- Iiiqutliiii t uioi kiiul. i| ' rl uoa j^erymmm
gjliiitii rt»ci vcl rctiiiii pJilit intm. qtita vrcti|;alia pc t t A.hntx .iMolr .
vNr.nn
pii>)lii j c\ 1411111, vcl qiiij |M'i iir^ntu vrtiiii lui rj ji.-. r. »«-vl n^niijikenlrv . r« inJr f» «••
, :
:
ait : Dominu* custodil advenam et pupillum {Psal. pccciloruin sunt, ut in Nahum : MHen captivus ad-
qui de Babylonia civitalc diaboli ad dnctut e%t . et ancilUe ejus minabantur gementea.
CXLV), id esl,
Jerusalein civiiaiem Doraini Salvatoris advenerit. {Nah. u). Panper Christus est, sive popuius (idelis,
permanserit. Indigen.nc sunt inde genili, et in eodem cum essel dives {II Cor. yui). Et in ps.ilnio : Itse
loco nati, ubi inhabiiant. Iiicola autem non indige- pauper clamavit, et Dominut exaudivil eum {I'sal.
Peregrini eo quod igno- xxxiii). Paupcres, sancti, qui huiniles spiritu sunt,
nam, sed advenain indicat.
sunt ut in Evangelio Beati pauperei spirilu {Malth. v).
rantur ooruni parentes, a qiiibus orti existunt :
:
eniin ik longinqua rcgionc. Lcgilur cniin ita in El in Psalterio Non sprevit neque despexii preces
Psaliiiista : Ne siteas a me, (fuoniam incola e<io sum pauperum {Psal. xxi). Aliler pauperes, divites saeculi
apud te, et peregrinus, sicut omies palres mei {Psal, hujus virtdtibus vacui, ut est iilud in Apocalypsi :
xxxviii). Incola vero dicilur, qui terram colit ad Dicis, quia dives sum et dilatus : et nescis, quia lu es
lenipus superveniens extraneus, iion (|ui in patriae B pauper et mendicus {Apoc. i). Inops, populus gentiuiu
quoii oinni sancto evenit, qui buniilis, ut in Psalterio : Suscitans a terra inopent
su;e regione cousistit :
in divir.a civitate rccipiiur. Omncs enim nos pecca- {Psal. cxii). Et alibi : Eripiens inopcmde manu for-
tuni fecit extraneos, et in nefaria leiiuit regione tioris {Psal. xxxiv), hoc est, de potesCale diaboli.
captivos; sed quaiido nos misericordia ejus suscepil, Mancipiuin csl, quidquid niaiiu capi aut subdi potest,
incol.c sumus; quoniam illuc adveninius, id est, de ut iiouio, equiis, ovis. Hxc enini animaUa statim ui
Bal.yloiiia ad Jerusaleni, ipso attrahcnte, iranspo- nali suiit, inancipinni esse putantur. Nam et ea, qiia^
in Domini civitalc incobun euin fuisse sentires : sub- esse, quando capi sive domari c(eperint. Ingeum
junxit, et peregrinus, quia incipil esse ubi non erat dicti, quia in genere liabent libertatem, non iii facto
Perogrinns enim dioitur, qnasi pcrgens longiiis. Et sicut liberti : uiuje et eos Gr*ci eugenos vocant,
ut generalem banc cognosccres fuisse senieniiam, quod sint boni geueris. Liberlus autem vocatus, quasi
dicit Sicul onines patres mei. Urbani vocantur, qui
:
liticratus . erat enim prius jugo scrvilulis addictus..
Roma; babilant : qui vero in C3eteri.s, oppiJani. Nam Libertorum filii apud anliquos libertini appellaban-
sola urbs Ronia,C3etera,oppida. Famuli sunt ex pro- tur, quasi de libertis nati. Nunc vero libertinus aut
pr•ia familia servorum exorti. Servi autem vocabu- C a liberto factus aiit possessii?.Liberti enira ppiritali-
limi inde traxerunt; quia bi qui jure belli possent ler illi dicuntur, qui Christiana libertate bene utun-
occidi a victoribus conservabandir : servi ficbant, a tur. Unde Apostolus ail : Qui enim in Domino vocor-
scrvando scilicet scrvi vocati. Servus mysiice Chri- tus est servus, libertus est Dornini. Similiter qui liber
slus in abjectione carnis, sicut in Isaia ile eo dici- vocalus est, servus est Chrisli {1 Cor. vii). Hic enini
tur : Ecce servus meus, suscipiam eum {Isa. xlii). oiniiino servus cst, qui imprudenter agit : sicut et
Itein servus dootor lidelis in Ecclcsia, ut in Evan- veieribus placuit, qui omnes sapientes liberos appel-
gclio legitur : Quis pulas esl (ideiis servus ei prudens? laverunt, imprudentes autem omnes servos. Unde Sa-
{Matlh. xxiv) et in aliam parlem de pravo doclorc, loinon : Sfiruo.inquit, sapienli liberi servient (Eccli. x).
ubi et supra quod si dixerit ilie serous miilus in corde Hic ergo qui ciedit , ac si servus sit ad tempus,
;
suo {Ibid.). Servus est hoino pcccator, iii in Salo- quia rem f;icit prudenter, ut credal in Christum,
inone Servus verbis non corrigitnr : quia quod dicis
:
libertus fit Doniini. Si crgo peccata servos faciiint,
inieUigit el respondcre dedignatur {Prov. xxix), Item sicut Cbam filius Noe peccati et impriidenti;e causa
servi, sancti sunt, ut in Joel : Sed et super servos el factus est servus, cuin acceperii remissionem pecc.i-
ancilius nieas ejjundum de spiritu meo {Joel. ii). Ea- tornm, lilicrtus efficitur. Simiiiter, inquil, qui libei
niuli autem sive servi et in boiiam et in malam par- 1) vocalus cst, servus esl Christi {I Cor. vii). profeclus
tciu (ut diximus) accipi possunl : quia servi dicun- est ex libero in servum fieri Christi : enim a
liber
tur jiistitia;, servi peccali, Scriplura lesle, qu;e ail Deo, quod maxiinum crimen est, ideo amissa amara
Cui quis servit, ejus et servus additus est {Rom. vi). El et contraria libertate servilein condiiionom sortitus
Aposlolus : Ltberuti, iiiquit, « servitute peccali servi csi, qu2e prodosset, sicut dicit Dominus : Tollite )«-
facli estis juslilia; (/(>td.);siiniliteret ancillx. Aiicill;je gum meum super ros , quia suave est ; et onus
a sustentaculo vocala'. : ancon enim Graice cubilus meum Manumissus dicitur, qu;«i
leveest (Matth. xi).
diciliir, unde et anconein dicinius. Anciilx cnim Dei, muiiu emissus. Apud veteres enim quoties nianii
jiixta allegoriam, animx' sancta;, qu;e prompla devo inittebant alapa percussos circumagebaiit unde et
, ,
tiooe ejus dcserviunt volunlali. Unde Psalinisia ait maniimissi dicli eo quod manu mitlerentur. Cives
Eete sicut oculi servorum in manibus dominorum Romani postea dicti sub consulibus per testamenla
suorum. Et sicut oculi ancillee in manibus .do- in urbe Romana sunt eflecti : dicti aulcin cives Ro-
u.inte suw : ita ocuU nostri ad Dominum Deum niani , quia testamcnto libori effecti in nuracro Ro-
nostrum, doncc misereatur nobis {Psai cxxxviii) manoruin civiuni rcliguntur. Ilis piimum aditus
4.T7
\ r^r ru
Un XMi
( «OMl vrj iMTpMtin
m
• . fil.i Pr\jh3Hr<> ^mt Unem
pit)liiMi3liir nr vH in urln- Himuk %rl mfra M-pu
, ftir<-\t% funcitnr, quasi pm h.Tr^ >. £*4
roiim iUurln: miliiarium contnnncml : licri leganiiM iiiUiUl(u« aul <kubajlu(n« Hj MMM
rv Jpt
l^aiiluni 3po«loliim niv*rttllal«- rofn(iiilMjm prop(>>r lao^-ii fi«-i po\tiin( intHbjri. H ^u rwV^t pMlnm
»e»lili()(iftm ••lorlam riv«»m Komanurn ir app^-lijs-*-. potv-^wirr^ fuluri wint I.ikWt ApaUelm »4 RMBiau
MnlU) glorioiiiij r^t, qiwnl IP i um c»trn» HJrhtMM w nb^ns Jit Ipit Sf^nitu Itatimommm rtddrt i^rilM
ci%<-rn nelctUi Ji.Tiujirm nuricupavil : uoili- aii notlro, qu>ii tumut ^iii Uct. Si «B/na /1'«, tt kfrt-
KpiK«iiM srnb^n^, ai( : Frgo jam nom t$lu hoipMet det kartdtt qmtdtm 0<-i, tak^rfdet itHm Ckntti
et odttnir, ud rt/ii cir/i tanclorum, et domrtlin bei, (kom. «III). I i > rf o prtmfHot »4 tktMtnimm Da»
tupt-ritdifK Ux i»pcr fuHdamrnum apottnlorvm et i'jlri farrrr(, hac «p^ rthortalar, 4k4M« Dd ••
propheiiirum ly.ph. ii), hor ^l, tiiipTriosum fl Tclnt fulunM h9rt(]r%, r<ih9re()i>i »n\rm Ckftali : st Mia
lc«lani<>o(iiin «olloiali qn.'»- «nim aposW>4> prpihra niaKiia ^(i^t prTrini • »'. . i. nto raagiiisM rckM fff«>-
v«*njnl, propb''^*- fulura dit«;riiiil, Ik>c e«l, nMo solum p<'aM«rT« rts4>niu%. fmrtm —m-i»m«- pn«.pnr>ri,i^
Kos, seiJ el ctclrslcs pou^stau-s pariirr fiiTi liabiiacu- rurn Quiil mi oUf, w> filii Uci. th
iuiri Dri in Spinlii «arirlo Hj rr.li» nonvo iinp^^sijil ap-rsiolo Joannf dotimur mirr crlrra eain ail :
rrn«us wik rim>olvit (oiiu iribulnm acUiri^ ui H .S'i>iiii< ^woriiitin cnm «fparn/ni. nauiM n emmm$ .
num rsl vurago iuti. Cinis rv ini riidio diuUir. Ati co ^sl.oii/i^/ rnnn rii i//ii<i itrn pr t-r^imm . eamu rrtt^.
eniiii lit. Kaviiij^rj.iud pcr iKnrm cffi^U sit:namplios tUi ad tuuim ronii/«m ei tui Ii44 la t^iuiuktm tmti
igni» esl. Gieiia, quo I mI globus . pulvrrib fnini rul- [II Peir. ii). Arfilla ab Ar^i* vi>« ala. ap«d ifMS pri-
l«clioiii: ronipin^ilur, et in iino gionH're ailuii.-ilur aium ei ea vasa confecta «utit ••i %i|CMi6cai %am-
l£rra aulem ligala. gU-ba tsi m)Iui.i. pulvis. I.uium rum Scnpluram unilr Irjiujr in : lii ru Krfvm (///
TOCalum qiiil.im p<"i arilipiirisin [iu'jrU,quo<1 non sit Wr/. \ii,, qiii) I liiiinij vjva qur frnt HiraJB Salo-
looiii
lolum, lio4 rsl iriun<lum. Nani oiiine litlum iiiiiiiun III il.Miij iKjiuii:!. ilr aunrhai«-o rraiM. in r^
diini r^l. Voliilahra u|>(KllJl.i, qood ibi |»orri vulii ponc Jordani» vidU ea ret in ar|iillii»a irrra . zftru
(•nliir l liK» tordrs limi vri aqiia- liiiiusjr sunt. I'ul lu rr^iono Jurdanu fuM tunt vavi dotiMs Donuoi. m
vis kigniritat rorruptionirm liuiiunae nalurr , r<-l tiuo vidrlicri Quiiuiie iMninut iH>w«r hapiiian dt-
b'vitji4<in liiimjur mi>iilis, ut rsi iilud in psolmi^, guMus r«t. ci itiKtoa oqiianNO oad», Mte* ciMW*-
quw 1 il«' |»ri 1 jiore Kripliim i-si / / rHl tunt^uam pul- luin .iqaarum in aMotioOBi pi rciloni^ cooxim.
rii. ifucm proji. 1/ trnrus j fueie ferrir (Ptul. D. Piilvin ArpiUoM aiilrm lerra, de qua facMr MOl Ibrmjr o I
OOiiO (u( iiupra iliiiinutl i'h( resolutio (rrra- i-( fuiiilrnda vata Ihiiniiu, quj' icHMn. qaam S> r«o4i«r«
honu) (orrciiuk quainli) innatur s4«lucUirio vrnU) »u- «.«cra, de qua rrnulaiu lieue vivr»di arrip«a««. «alrl
perlNx , d)> MiliJitalt- U-rr.i' vivi-nliuiu. qujki pul I) iRli llifo i|iiJ4i riiim arfilla innibut «tarau (i>r»am
Vis alijirilur i|«ij kua Irvilatr ad ririii.iniiiiluin V3MN mimiiii. ijuanu rt .juilu iirri debrai.t r«ki
inanibtoriiiii %i' l^rurrr iioii |H)Iiii|. I.inius .iiilfiu u-r- riiin nobis s. npturam rrfuUm jukUtiX. quai
rrriaiu injlrrurn buinaiu < «irpon» ^^(iiiliral, iil rxt inur. n«i<-n.lil ooclonwiqoi oote<«<mpia, qoi lo
illuii f urmax^l erijo homin< m Ihtminui dt Itm» igne tnbulalionuni ia«iDrib*lr« prrvveronMi. !• OM-
lerrtr, el im/Miiiiri/ ix faiieiu ejut tynacutum ntar, tl liibiisvrqiirudapmncotiral ( rru ab loavla rrru.oU
(aelut rii hiuHo i« iiiuiHuni iiu-iilrrfi |<.i/i ii) . rinn mrlior r«(, iMvrorn iraxii ( rrta C4«oo4«o ej
ei MilMtjiitun) aniuij ac spiiitu«. m qm «Mrrrt, a (.itnara lialiJ' in«ula «lii u. qaai
crravii. Miirr liniiis cinuin rt surJr^ ripnnnt vtii.i loruin prrlini«<M r*t.>r«-« enwiUioao, RMtlnuiim tol«
niiu , lu quibut p«)lluilur Iwino SiunliU-r rl Julinn ybiirr, qo#1jtn nitorr riiiibrjt , «llrrafrmm** u
diiplirrin si(;niUi alioin-in hjbrt . h<>< i-ti, unn» hu torr.n prjrstal ( rrti vrfrntani. rl ip«j i tmdtdt •!••
mjiix, cl |X)lliiiii)iiriu viUoruni. lu^lr iKiininus Irgi prlbta ro qnod niiorrm irfrnin rr«Mat Trrra ^MMta
lur 111 Kvjhi^lto iiiiuin ri «piiU) frcisv, cl r.rri mii a Saniu looaloiNrU.clutiOMJ rt rjwh<ii ri Iiaf«ai# k^
iH''ili)s .i)Mriiivw- . htipmit rnim m Irrritin, et (teii ./>• nis, inr«kC00MO4i« e(«a«r«li« oriet^Mna >o(p>o»»»»
a«lljr<i /m;«i»i (ianii iti. quia Vrrbum rjro factnni «^luin, qnii if nr «rre»dilar at *
FmfU ot j
r4tHi)i . ( \I. li
iro B. IIAHANI MVir.i ARClllKr. MOCrNT OPF.RLM PAKS 11. im
e^unaiii vibfjii-» iii cv ainiis ftr\nililtiiss('milin': tic- A Sal qnidam dicliiin putant, quod iii igiic cysiiial :
«;iio alia irs laciliiis acccnJiliir : iiastiliir in insnlis JT.o- fugit eniin igncin, diini sil igneum : scd n:\luiain se-
his, inter Siciliain el lluliaiii, (|iias anlcrc (liciint. quitur, quia ignis cl aqiia scinper intcr sc inimica
hiveniiur ct in aliis loois eHossnrn. Hijjus genera sunt. Alii sal a salo el snlc vocatuni exisliinant ; nam
quatuor : uiuiin.ijiioil (oiiitiir ininslncclque el viicl, ex aquis maris sponle gignitnr, spnina in cMrcmis
•Iiio solo cx (unnihns gfiicrihns nii'.li( i ntiiiilnr ; al- litlorihus vcl scopnlis dcrclicla et solc di'co(la : sunl
terum, qnod a|»nclianl j.',l<'ltain, u-ihns lanlinu fiil- ct lacns, cl llimiina, ct pulci,e (jiiibns h:iuri(iir, dc-
loHum familiaic ; lcitinin li(ji!or cst, iisus cjus ad binc in salinis iiigcslus solc siccatur ; sed cl flu-
lanas sufliii.las, quiacandorcui nioliilicmquo piTslal. inina dcnsanlur in salem, amnc rcliquo snb gelu
Quartum ad clycliuia nuuiiiic conlicienda a|)tuni. Sul- flucnte. Alihi qnoque detractis arcnis colligilur,
pliuris tanta vis csl, ut morhos comitialcs dcjireiicn- crcsccns cuin lunae noctibus. Nam in Cyrenaja am-
dal iiidoie suo iinimsilus iguihus Anaxilaus caliccm inoniacns suh arenis invenitur : simt ct monles na-
vini, prunaque subdila, circumferens cxardescen- tivi salis, in qiiibus ferro cxditur ul lapis rcnascens
f isrepercussu, palioreni dirum velul defunclonim con- majus lanta uticubi durilie, nl muros domusijue
vivis offundit. Qiiid in snlphure, uisi felor carnis? el niassis salis facianl, sicut in Arabia. In nalura qiio-
quid per ignem, nisi aidor desidcrii carnalis, expri- B qiie saiis diQerenlia; sunt. Nam alibi suavis, alibi
niilur^Cum ergo hahilaiiliiim So loniis velGomorrhx' salsissimus; commune sal in igne crcpital. Traga-
caruis scclera iiunirc Doininus dccrevissct, in ijisa sajuin nec crepilal in igne, nec exsilit. Agrigciiiinum
qurilitate ultionis iiinoinit maculam ci iminis ; sul- Siciliic flainmx paticns, in aqiia exsilil, in igne fluit.
phur quijipe fclorem habct, ignis ardorcm. Qui ila- Sal mystice significat condimcntum sapieniiie ; unde
que ad pervcrsa dcsidcria cx carnis fetore arscrant, Doininus ad Apostolos in Evangclio ait : Vos eslis
derio quid fccissent. fcturab liomimbus [Matth. v). Sic appellaiitur ;tpo-
CAPLT U. sioli, qnia per ij).sos universnm hominum conJiiur
De glebis ex aquis. genus : lcrr^ ctiiui nominc huinana natura signili-
Bitumcn in Judaeae lacu Asphalliie emergit, cujiis catur. In salis veio verbi sapicniia : quod auicm
glebas supcrnatanles naulae scaphisaj^propinijuijnics aposlolos suos C(Klesii ac divina sapientia plcnos
coUrgunt. In Syria auicm Uukis est passim a terra sal lcrra; Salvaior nominat, ostendil fatuos esse ju-
cxaesluans ; spissaiitur aiilcm utraque ei densiialc dicandos, qui terrena tantuin sapiunt, qui tenipora-
cocunt, ct utraque Gncci pissasphalton appcllant ; C liuin bonorum velul copiam seciantes, vel inopiam
natura ejus ar.lens el ignum [igui] cognaia, et ne- nietuentes, amillunt aUcrna, qux nec dari possuiit
lissimum ghittMi, signillcal dilectionis ardorcm, vi ( Psal. cvi ) ; et qna.sdani urbes legimus ir;i viclo-
magna foriiiuJinis ad lenendain socieiatera spirita- riun sale scniinatas, ut nullum in eis germcn orire-
leni omoia loicranicm : undc de arcai struclura, lur. Allcgoriceauicm hoc et convenit docinnfe apo-
quaiu, Domiiio julienle, oedilicavit Noe, ita Icgitur slolicap, ul dcstrnclis advei-sariorum inuiiilionibus,
in libro Gcncsis : Fac libi arcam de Ugnis levigalis, el peccali regno dcjecto, sale sapicntia; compescat
mnniiunculas in arca facics, et bilumine linies eam iillra in carnis humanse, terr;£ saeculi Invum atqiie
iulrinsecus ei extrinsecus^ei sic facies eam [Gen. vi). foedilatem germinare vitioruni. Uem quiasal ad coti-
Arca:n inslru.xit Noe de lignis uon putresceulibus : dieiidos cibos, carnesque siccandas apium est : riie
el Ecclesia conslruitur a Christo ex liominibus victu- demonstrat, qiiod per pra;Jicaiionem Evangclii
ris in xiernuni. Arca enim Ecclesiam demonstrabat, fluxus restringilur vuluptatum : et humana nalura,
qu;e naial in flnclihiis inundi hujus. Qnod autem eu- D evciusis vermibtis ci putrcdinc peccaturum, illuisa
*'cra arca dc lignis (juadralis lieri jubetur undique, scrvalur suo conditori per ejts cuslodiam mandalo-
st^bilcin vilaiu sanctoruin significat, ad oinnc opus rum. Bonum quippe esl Deiverhum audire frequcn-
Ixmuin paralam : quacunquc enim verteris quadra- tiiis, sale sapienii% spiritalis cordis arcana condiri,
luiu, tiruiiicr slabit. Quod biluminc glulinantur iiuo ipsum cum apostolis sal lerre fieri, id est, co-
orcic li;'ua iiiliiiisecus el cxtrinsecus ul in conipa- runi (juoque qui adhiic terrena sapiunt, iinhuendis
ginc unilalis, signilicalus- toleranlia chaiitatis , ne menlibus sufliceie. .\l si qiiis semcl condimento vc-
s^-andalis Ecclesiam lentantibus, sive ab his qui in- rilalis illuininatus ad apostasiam redicrit, (juo aliu
lus sunl, sive ab his qui foris sunl, cedat fiaicrna doclore corrigilur, qui eam quam ipse guslavit sa-
junclura, cl soivatur vinculuin jiacis. Aiuinen voca- pieotiae dulcedinem, vcl adversis s;eculi perterritus,
lura a luminc ,
quou lumen coloiibus prujstat tin- vel illecebris iiloctus abjecii? Sicui ergo sal infa-
gucudis : est aulem salsugo lerra; , cfliciiurquc tualum cum ad condiendos cibos carncsquc siccan-
hieme ex aqua et liino, ei ^siivis solibus maiura- da.s valere desieiit, nullo jam usui aplum crit; ne-
iiir. Hujus spccies dux suiti : liquidum ct spissum. que enim (ui aiius leslalur Evangelista ) in lerrani
461 DK l .MVKH^><J l.lblU wii - iiD. xMi. m
ulile e^l. cojuH iiijcrlii gLTiniaar<: pr')liiU.'Ujr iw- V M.ieoUjs Moguionim Ipbruuiintai Cme, L»i.t4
<juf in slcrqiuliiiiuui agriruluirx* ^rurulunim quiKl ^piiina iiilri rst <lr qun qoidaui [ M*itt*iu ail \
^ivaciboh lir«;l gleliis iiiimiftluia non fetirc <«ciuii»a HuMi Ms t%, nncm qu*a («r»cu ^Bmmm ^kar.
S|-4iruj «od^ •nn Orj^cj» c«. •ylvMii* (Ap*t>jajr»«)
fruguiii, w;d ei»tingu<:rr njiiiralilcr v>lct. Sic Ihh :
ruinis. qui posl agiiili >iirni viTiuin n-iro rrdjrril. Ciiliigitur 10 .Uia a spc l—o» diUilba», 4tktmc s o
m<|iir ip.v; frucluiii Ixiiii <)p< r.s frrrc, ii<fjij<- alnr» (aiur M,\e o^mmm fiHlztmr, ti mimim» heru f^Ht
c&iulere valct, »€J forjs iiiilloniluii, hor vsi, dh fcr- drrosuni . cl loatimr fnjUlr , colorc peoe ^t-
clesix r>l uiiitalc •eierni-ii>liis, utjuxta uliaiu |ian- purro.
NiUm irriih^nl''! eiiin iiiinnti dM.unt : {Juta hic homo iJklM III.
cirpil crdifiiaTf. el non po(utt cvniummurt- ( l.uc. iiv). l)t taptdtbui tul^rttm».
Niiiuiii a loi ij •tuinpbil Nfxabuliiiti : iia>M itur i-iiim Lapidtt Unquaoi !< rr j ilciUMir rlijui %!§• «|i»-
in opfiidu vcl ic^iane .figvpti, Nilria, et quo el mc- cemuntui. Lapi» aulem dKtus quoJ Lritil pc4MB :
diciiix' fiunl. ct surJcK «jorponiiii \rsiiiiiii<|uc Lv m- hpis mobilift e\l el sparMis uxa Ibrrcot et a OMMili-
lur. Ilujus nutura nnn multuni a f>alc di<>Lit. IblM-t t)us rici<hintiir. IV-lra Oxcum rsl. Silcl cst dorus
rniiii virtutrm sali^, cl hiniilil<T oritur (jiicso iili l.ipis, i-o qiiod i-\sdijt.igniv ab rii, «lirUis. Sci^Mllo» a
ltu:> siccitatc liltnriliiit. .Nain bii ut sjlcm iii lillon- H sjio einiiH.i.ti, ipiJM a .«p«'iuUudo, dictus. sive a le-
uiaris fervor ('onriril solis, diirando in pctrjin aijuas giiHiiotoiijviuin,ap<iluu»lrpt.iQ. I^ts t< 1 p>-Uamul
/narinjH, quas ni.jor vii venturuni vrl ipiiiis inarit tiplicrmsignihcjUuncifi hab«'t. \bqujttdoeujm uftu-
/ervor in lit.ora iiherion projeitrit : ila in .Nilrii, licjl fibrt.siuin proptcr Grtuilalcm fl«ki alquc soUdi-
ulii xstati- plurio: prnlixioi)"! trllurmi iiiruniiunl, iilcm \Lriljtis, ut c\t illud lu pulioo LjptdfU
adcril ar.Jor hiiliTis lanlus, ijui ipsa.i ai|ua>> pluviali i^urm tcprobaierunt adifnaitit* , hu fu4.:ut tU lo
|>cr lalituilinein arcnarnm concoqii.-it in p< tr.un caput amguli : a DuimtHo factutm ctt, et eU miruhiit
sali quili III v<'l gljiiii a.>p«H-tui siinilliiium : «cd nil in ocutii mutint ( /W. CAin). Ll Apo^tolu» : Bti<-
gi-liiij rirfoii!», nil saljs uitorii Ijabcntcm, i|iix la- banl. iiiquil. <^<r i;itrt(H<i^i roajri/iir»li rct p4ira pttrm
nicii jutlj naturjm sjIis in cjuniat<- durare .lul in auiiiii cral thrtilut ,
/ f.ur. k . .Khqujiido \iru la-
uubiluso uer' Ouck.- ac iKpirlicri solcl. II ;iit inJi- pnlis iiuni.nc si^'nilicjnl<jr aposloli aut saarii viri.
gemr sumciitcs »<'nant, ct ubi opus ci&iiirril, pro M\r ipsa op<'rj virlulum; uuJc scnptum cst in
luuiciito uliinlur. Lnd<- Judxx pucianti dicil I'ro- .\pocal\p>i . t'uHda:neuJa muri cinliu om«M loftdt
pbeUl : Ht laieii» te nUro , ct multiplicax-fnt Itbi pretioio ornala ( .\poc. \\\). Lt lo (vsjIuk» Jr saacUs
hrrbam bohih . maculata ct tninK^uilale Itia, dtcii Uo- scriptum est : /irnrp'ut-i.'iiiii ^n^Hrrnii; «^rvi tui. la-
l>(us [Ji-i, (.icpil.ll uiilcin in ai|ija, qiio -
ini/iMi II ). pidct ejui et terra- ejus iiritretuiUur i Piui. ci V Lt
inodu cal\ ^iva -.
ct ipsa qaidcin di&p<'rit ; sc<l a<|uani aUbi : Lapidci, iii<|uit, tamti i.i^suHi»i impcr mitmt.
lavaliuiii baliilcin rcddit. (!ujus naliira «.ui sil jpLa Ilcni Ijpidcs aliqujndo sigiiificanl ••rdinrm prrpi^i-
ligura>, toriK-ns Sjlumon ail : Acelum in Mtlro. el Uinim inL' clc^ia, dc quibus Jcrcmia» Di»p<'u tumt,
qui cantal cariuirra cvrdc pentiiuo ( /'ror. \\\ ). .\cc iiii|iiit, lupidet tancluarii i« ctpttt ormuium p(ate,»-
prutinus, cl cbullit : rt |K'rvcr&a iiutis qnjiiilo |>cr viarum, qua- ducunt ad pcrdiiiuoeni. AlMjuaa lo po
iocrc|ialioii.ui lorrlpilur; d«- inrrrplioiic Ul dcic pu! Jin Judai)runi, dc q<iibus in projibcU dKitur
rior, ct iudc iii iiiiirinuralioiiis iiiiquitilcin succca- Tollile laptdtt dt xta, tt redignt la mttrrm { Jtr. L ).
<lil<ir, utiili- dcbiiit at) iiitquitati- <oni|H's«i. ^uo.l .lu- Siiinlilcr aiitcin iapidcs signilirjnt iluniiaoi ciirJi*
U'iii di- propliciici M-nlciilia suprj cj.iunriuuravi, ($i*iitiltiiin. <1c qiiibui» Domuiu> ail Pottiu ett Dmit
ulii M-riptuin cst : Si latfri* le nilro, et multipltcate- de lapiJibut iUii tui^Uure ftlioi Abrdk-r ( Luc iii
)
ril libi herbaoi l<i>nth, cU:. [Jcr. \\), pm tiriiia bonlh k.giiitical autrm rlpi'truuirrra stcnblalrni cordiun
S.-pt<ijginl:i irjiisUilerunt puian, ul sigiiincarct hcr- rrpni'.'orvni, iin<lr in Lvjngrlio vnptum rvt \ Lmt
bani fiilloiitiiii, i|iia* jiiila rilum prii\iu«i.i! Fal.TbUiir .. \iii I, qutxl sriiirn iII.kI. qiuvl lu U^na o prlr^saa*
III \ircnliliiis '-t iiiiincclis iia>cilur locis, cl jd Ij- (rcibt, raibcrro nmi hjbcn'l , r\*prubi>nim corxLi
vandas sordcs rain>lcin vini IijIh-i, «piani ri mlruiu. upportunuiii fnirtiiin jfTi-nr non powunl ro i(00 I
Nitruni aiilrin nostrinti rt hrrbj fullunis |Hriiitciilia a<l Irinpus crrduul rt in lcmporv t<-fllaUQOis a ttjlj
Ckl ecdrsiaslicus qii<>«]uc scrmo, i|ui arguit cX in- jiisiiliK trmiunl lirio de dunua dijliuli m bUa
rrrpit ct corripit d<-liii<|uriilrm, modcrauurik nitri Jub srriplnm rst f\<< .-;! ntjNroMMr lam^ujm Is-
haWt siniiltiiidiiii-ni qui \cn) livi prccjlorviin sonlr pii {Jifh III I
: quu DulLi unqoaoi nsnvrmwtu*
iii:u uIjIiis <-sl, li-\ lonliUH |Hir^itiir inonilu rurru p<rnilcutui tnolittur livpitum cu|«jUioi ralri «M, ti
pcccata gia\ia, qtir ad niorli-iu imliunt, ikc num, r»l (irxi iiin nonx-o plurs r}4is fHHn. mmmimm
iict: hcrba borilh diliii possunt, srd grjvHuibus ior anlrm op.miuiti ilr IjplJr sprvulin (Ult n«a dKU.
liirntis iniligrnt (/niu4i rniM ofut ifuale m f)UiJ duin *it tjclu fnfub. - cuitBm roou—
iifnit probabit et
:
n/Mr
it;it(<;it<-
evhtptciu meo (Jer. ii;;quudrtijm si hoininiUit ci^UKrOiolru r\»lir.i:oltor.«)Dtt iulr4 ia**« myobJI .
niunila Milcaris, nnhi inumla non rs, qni no\| con- usu« rjv» sliatlon* fabrirx ik Nim
iia B. RABANl MAURl ARCHlEi'. .VIOGUNT. OPEKIM PAi^S II. m
Ijpiili noii iH)lost ailiiaTore rnrtiiis, iiisi ad |sil| calce A terra sparsa sun( ct pretiosissinii goneris, sicut
4>oiiJHa('tu$. CaK e tapidc uIIk) et duro ineiior : qiiod Lac('d:ciiioniiiiu viridecunciis bilariiis, icpcrUim prius
sigiiificare polcst giuiiiiiiiii clMritalis, qm) coputan- Hp;id Laccdivnionios, undc cl vocaliulum Iraxit :
tur invicem eifcti pertineiitcs a<l spiriiale auliriciiini Parius caiidoris cximii, Lychniti>s cogiionicnlo. ilic
Dei, quia cmidore virlutum nilcul, ct pulciiriliiiii- aniitl Paroit insulam nascitur : undc ei Pairus niin-
nctn bonoruni operuni iii se ostenduiil. Arena ab Ciipalur; Lygrliiius tnagiiiUrlino, qiue lancescratcra^-
aridilate dicta, non ab adlKrrctulo iii raliricis, iil que non exoodal, uiiguonlis ipsc apUis. Parius eiiiin
quidam volunt. Hiijus probalio esl, si inanu im- martnor coloris caiididi esl, ol sigiiifical miinditiam
pressa slridat, aut si in veslem candi.lam sparsa electorum. UndciM leinplo Saloiiionis cx ips^) lapiiic
nihil sonlis relinquat. Arena aulom my.-.lice signifi- iegilur parietes lenipli je.iiftcaios osse •
qnoi signifi-
oal inslabililalein liominuin terrcijortMn, vcl infcrli- cai, ox inniida saiKlonini vila el convcrsatioi.e pio-
litatem Judaici popuii, qiii lerrcnis conciipiscenliis batissiitia sanclam Ecclesiani :Ctiificalain esse. Aia-
inhianlcs, spiiUales rruclus giginTC neglexcrunl : dc bastriles lapis caadidus inkTdistiiictus variis colori-
quibiis scripliim esl : Dinumerabo eo$, et super are- bus ; c\ ({(10 evangclici iliiiis unguenU vasculitm
nam viulti)d:c(ibnntur { Psal. cxxxviii). Et in Ev.in- fuil ( Malih. XXVI ). Cavant cniin hunc ad vasa uc-
gclio l.gilur (MailJi. vii ), viium sapieiiteni oeJifi- H g'ient;iria, qiioiiiam opliinc scrvare ea incorrupla
care doinnin suani supcr pelram; sUilUim vero su- (Itcitir : iiascilur circa Thebas yEgyplias cl Daoias-
per arenain ponere. Fandamcntmn, quod ;;poslolus ctiiii Syri;c, ca'teris candidior : probatissiniiis vcro
Paulus archileclus posait, uiius esl Doniiuus iiostcr in India. Alabaslrum myslice polcst significaie
Jcsus Chvislus. Supcr lioc riindaniciilum slabile et saticiam S« , ipl.sram, qu;e conlinot ungnentum pro-
rirmuni et per se robusla niole fundaium cedificaUir tiosum, boc cst , scicnliani spiritalom, qsia; o.;oro
Chi-istt Ecclesta : siipcr arenani vero, qiu' fluida est suo touiin luundum replel. Unde legitur in Evan-
oi coagmentari iion potest, nec in iiiiuiii copiilain gelio mu!ier hahcns alabastrum ungucnli preiios-,
redigi, omnis hiereucorum sonno esl, qiii ad tioc eflTudis.so ipsuin unguenlum siiper capul Jesu rccuiii-
Magiies lapis Indicus ab invoiilore vocalus. Fiiit naturam, qna terram conlingere, Iioc est, intcr ho-
aulem in lii iia ita primum repiM-lits : clavis crcpida- niines conversati dignatus est , pia pnedicaliotie
rum baciili<'|Ue cnspidi Im-rens , cum armcnta idem commcudat ac devotis vcneralur obsequiis.
junctiis, cji:s focerit raplum : natn adeo appretiendil Ebur a barro, id est, eleplianU) dictuni floralius : :
fcrruiii, ui calcnam faciat annuloram , uiido et Quid libi vis, mnlier, tiigris dignissima b urris ? Sigui-
euni vulgus ferruai vivum appellai. Gagaies lapis ficat autem ebur pitdicitiae continenliam : unde
primuin invcnlus est in Cicilia, Gagatis flumiiiis scriptum esl in Psalmo de Rcclcsia : Myrrka et
lliiore rejectus, unde et nominaiur : licet in Urilan- gutta et citsia a veslitneuiis tuis, a domibus ebur'
nia sit plurimus. Esi aulem niger, planiis, lciiis, ct neis, elc. {Psal. xliv). Dixil enim propbeta, unde
ardeiis igni admolus. Ficiilia cx co scripia iioii de- ve:iiai sponsx gioriosissima pulchriludo, qu»; a Do-
lentur : iticensus serpenles fngal, dx>motiiacos pro- niini dcxtris locata consistit, id cst, a domibusebnr-
dil, viiginitatem depreiicmlil, niirum quia acceii- iieis, quod sigtiiticat ornamenla palatiorum, qux
diiur a(|ua, oleo exsiinguitur. Asbestos Arcadiu: ia- copioso eliore vestiunlur. Sod ebur non ad solas
pis ferrei coloris, ab igne noinen sorlilus, eo quod divitias intelligamus aplatutn : sed quoiiiam clepbas,
aatcnsus senicl nuriquam exsUr.guiiur : ile quo ia- ctijus hxc ossa sunt, niiniae castitatis asseriUir; qiii
pide m(H:b:inicuiit aliquid ars hutiiana moliia csl, iutcr quaJrupedia et scnsu plurimum vulot, et tem-
quodgeniilescapii sacrilegiomirarcnlur: deni(|uc ia
^ pcranier miscetur feminx sux, el conjuge secunda
lemplo qiiodam fiiissc Veiicris fanum dicunl, ibiquc non uli:ur. lloc pudicis femiut« decenier aptatuni
candelabruitt, el in eo bicernam sub dio sic ardcn- est : quia illx> in domibus ebiirneis mansisse noscaii-
icm,ul eam nulia tempe&tas, nulius imbcr exstingue- tur, qux per casiilalem Cbristi Domini prxccpta
rcl. SeU^iiites, qui laiitie lunaris intcrprelaiur, co sccute snnt. Ilanc cnim translationem prohaveriuit
qiiod intoriorem ejus candorcin ciini biiia croscerc doc issimi Paires Auguslinus alque lUeroiiy.nus.
aiquc (ieiicere uiunl . iiigniiur in Perside. CAPUT VII.
CAPDT V. De gemtnis,
laroen prislinum a viriditale retiiiucrunt. Marmo- qnibus tios ea tanluin, qu.-c principulia siint .sivc no-
rum colorcs et gcnera innumerabilia suiit non la- : tissima, annolabimus. Gcnimic vocal*. qiiod instar
m(.-ii omiiid e nipibus CKciduntur : scd multa sub gnmi transluccant : prctiosi lapidcs idoo dicti sunl.
iCA DE I r4IVI RSO LlURl XXII l.l.t iVII.
f| ii.T rharc val-nl, mvo ul a viMmj^ Ji^rrmi po^tinl. A dum prr ipi«in. fijur^m luWfV iLcitmtmr.
Sfii •|iiii<i rari fcidl : oniiit* t-inin, (|iio<l i.iruiii e%i, g inr in Vpnolypsi (Jmi ttdt^at mpei Ikrtmm.ai-
nij;;niini >l protioMini \iMaUir, »irul «( in Sjmii 11« miii» erat lapiit jitpidi el $Mrdf 4f*< itr ). l?r«i
(
TuluiniiK- IfKiliir t'l lermo Domini ptelio$ii^ <frat in jispiv ((-«(imnniaSt ripUiranim Mfniftrji, ( r-%l illa^
liratlil /<»•</. iii). hot psl, rann. l.ijji.l.-o |iri-ti(ni iii iviij Jaipide prnpuijnncmta (im (/m. U«). St<9m'
iiKi-lli/Mnliir Karirli .\posloli ot oiiiiics >>in(ii, <l.' qiii- dmt tnpphirmt. Ilujo* I.i|MiIi ' f - ~ —
;
: ' • - rj.
Itein iii Ki)'i Iii/^lf Ir.Mininr noTcn noniiiu |j|ii Jum Ijeiu <lir< rr( .Sn^ pedibm» qn» faitw lapdn tifat
|iri'liuMtrum , m i|uibiis ii(i>nii orJinm jnplorum %apf)hiri, el qmaii rtr'mm rnM ttfrnvM nt {Httd.
«xprimtinliir. riil»- |»or prophcLiin ronlr.i ili.i'iolijm \\t\). Kirrhicl ipi<M|iw iliri( quod |in ut ri <!«»> ihro-
iliciliir : Oinnii lafiu prriiuiui ojifnmfuiuiii iuhih . iiii!> n.!i si(. sappliiii lialM-j( s4milil«dM.«i», ei (•«fia
tardiui, lopaiiui, jiiipii,rhiifiotilhui. onyz, beiijilui, iMMniiii in rolorc ronsisUt ^liii ^nrtJl iMB^iarM
lapfihirui, carbuncului, .'( iiiiarajfi/ui [h.u-ch. iwiii). sn|>i'rricli's(4;m, u( qni (alit «>^(, c««i kpmltto poa»il
Kl po\l pain.i '
/n medio lupidum iqnilorum, niubm- (Jii rrr : Sattra amiem conmtalio in crtiii eti fkil.
/./«»• perfrclui decori' « dic ronduionu (u.r {Ihtd ). III ) . ipii rj.liit |)4*rriissus viJis fulgorrm ar.lcnlrui cK
l'ri*lirrtis!>iMii .lulcni l.ipi.lcs iii Kt<Hln niiiiM*r.inUir, R -«.•cinillii . <|iiia i <rlcsiilitj* v»n.p«*r in(rn!ii«. %» < t
J.rK: •-»1, III r.ilioiKili poiUifii I*. posili, *'( iii A|h»(:i- :iiiiiiiis,ili% iiii liiiiiiiiis i]uiili(li. ra<tiis iniHj%j'a«. < : <
Upsi in i'on«tni(-(ionc spiriLtli^ riviiuii.s. .Naiii iii |iiinr(iiir quoiijininoilo j(qiir jr<lci.(iurdrr«a i^r.in»*
Kio<to ii.i Mriptiini c-t ln primo vcnu eril lapis nl : jlliuiJ|u< 111 inipiircntlj p«^r«uj(]c( N..NI quu<l t»
tirdiui, lopiitiui et iinur(Hfdu%. In lecmndo curhmn- Idi! roni.li I rrp<-riri iIk i(ur, f^i^Rilirji.pci Don lai pa^
rului, lapihirmi el jaipii. Ih Irrlm li/ijmnu*, nchalci, >ioiH'in r( s.i( ri bapiiUMii» Uvjcniin. mn.t. «mur-
el iiiiiclhijUui. I II quiirli) rlirtftulilhnt. '^nyi cl b'iifl- (jliiim ail pra'siiinen<fai cotrUu MjMuniirr rri||i.
lui iHiud. kKviiii lii A|HH.il\pM ijiiiH|iic it.i le^ilnr : 7ci(iii« rA(j/ri (/oniiii (^ipof. Iii). r.Uakc.loniM qiuW
/' undamemtii murt cuilulii omni lapide pretioto nr- igiiis lurcrni- p.vllcnds »prr e rrni(4*(. r( hal<l ful-
naln. t umdiinii nluin pniHunt jiitpis «c. miidui inf phi- Conin siib iIki, iHtii m (Vmuo : ipu<> iVmiontirai.dir bi,
rui, lertiui chitlcidoniui, qmaiiiu ininrugdu.*. quiHtni (|iii nrlrsU ilcMiirrio sotinin, linniniliuv Unun la
unyi , leilui mrdontHi, icplimui chrfioltihus, ocla Irnt, c* i|U3si in abscon lilu jrjiMtinm, ria-rmosjiijni.
I ui kerif'lui, nonui lopaiiu\, dcctniui ckr^uipraiiu\, pn-ioquc Mijs af(uiil; sod rum Ji«-(riu.T «d »Ut%
unJi cimui hifannlhu». du'df imui amelliiftius. h l sinr(oriiii) usihus ii)«rrviluri, a<l p«il<lirit4C p tjc«.^r*
duodrc ni portii dmodccim mnnj iriicr iuii( p<r iinqula, jub4*nl!ir, inui, ipii.l rilguri» mdu ftr^vcruil, ovtm»
il itiiijuiir porli- crnnl ex iiMyH.'is rH<ir.;<jr>(ii ( l;iot. ^ (Inni. Njin ipio I s^nlpiuns r si-U-rt'. ra.lii» n.Um
xti). \jrioriim noiinnilius lj|iiiliiiii, vcl sp4*(-ir«k vir- si.lis vrl Ji|;i:orum atlnli, ti r\rjn<lrj|, pnlrjs »4
iiiliim, vil otjor. vol (tivi*rbilas in(li(°3lur, (|iiilius lo(j M* ra|>»*n* (li« iliir talibiis mrnlo r.injfruit, qui in
J.-rusjJcni rirli-sds «rkvlruidir. (hnicilf vw. ciiiiii inillii sii.im rortiduJinrm viiki |H'rmiil«-nlc«. ipu p^
»ingiilo» cunctis norirc niiuiij.us t><'niqn(* Isjij» iiiis rrjfriliorrs (|uos4|uc iu tui luniini* anV>riw]i««
rnm (-jns 'cm oriiJtnm J.-m mUti-i riviUlis, ilirrns jira ( otijungiint. l)r qiMirum uiki d»« i(ur ItU timt
V.cce eijn tli rit mi pcr nrdinim lapulcs tmoi, « (
/ n- /uicr/iti ardcni et /Hk.-ni {Joan. « i. .\rJrnt r.4«-i
d ilni te in ijppliiru, o(c. {Iin. iiv), s(jlini sii|.jcclt uniorc. Iiir(*us tcmxMM' , Itiiitcn t irluiuni suaruM iiilcr^
/ iiirrrioi (Hiot (ii->i ductnt n Uumtmo ( Ihid i. t mmd'i- rJC rbaritil.t oia*«>. M* (trfu at, b nt, < r mMitjn( Kl
in.-n(yiii, iiKpiil, /irimurn ;ui;oi. Jj*>piiliiin iiiiiK.i siiiit qiioil .ip iil Ntftamtin.it. quji* c *( .fi(bo>fHX prnviitru,
^.'ncr 1 Miiis pmoi vin.li^ loloris, cl hnrdis (pi.tsi iias< ilur, in Ims* (*••* ti>b irJ.n',** frrvorr iliitrdooio.
noribiis .ippjrrt. .\liu» smarjt;ili luU-ns suii.luu. i- f.iina (ain. n (ilisnim, i|iia«i n.grjittr t»\c lordert.
iicm, sr I rra^-si roloris, (|uo oininj pliJntjMn.ii.i Qnnilmt imikii^^/mj \ipoc i\i|. S aarft|;d*s i.int^
fij;»ri .uidiiiuiil. .Mins rnvri r( tpuma- m.trniorujii viriilil.j(it r«( . • !m, m( h*rlat fiirtvVr». fnmtfrtij.:'»
niirtiiiiiii. ipi.isi mikt.i rrnon' nhrulibns. Pcr J-i^i- gi innt«v rtuni tu(>crr( omncv inkdciit cim ••
I)
(lcin cr^» (iili I viror imnnrrcM ilnlis in.lnjlur, <|ii* viriilil.ti<* rc^rirr»«Mira arn m 0>.i n»icr>^ r( viriJI
l^oiiiintri' p.issioiiit karrjincnlo \^-r un.Um bjpli- prolirK ol«*o, qiiaoint nalitrt mil ujiiir. ( ujot fC'
sniads imlioiliir a(i)ii«> a.l iiiiiiirs %piiiij|iiiiii );rj|i i nrr I plniiina. tcd nnbil.nr«>t Si ^ ibii i . trm»<kiM lo-
rnin fli>rcs |ir<iliricnlilMis nirridv iiislruidir. Hjnr riiiii (cnc«( n.vc(riani, iri(.um .f ji^pio S»f»i.H-j|
riiiin i|iii kjl>'i''ril, T:tiiii\ Unwirrs riigjl, iimxhiiIc tnimav li 'c srm|H*r «irrnlrs. i|.it qiK> MifH vlrrr-
|h j(o iVlro .iposiolo .AJrrriiiiiMi reiler dinto'mi, kidk* tJ-iub. quj- ligorjM S4TiUtr ik-tiKial. ail^
lanquam lco rugttiM , circuit qmirient, i^uciit </. ror. i I ininr , ro ampbiM Uxrr blairm inimar.-i-wiUlri*. e\
fMi rtutltie fonet in fldc {I Vclr. \ ). ^.| |Mt|i'v( « uni 1 ii-itijin rontrrt jijM m nrbv. r( mmlr i.irM-jjvrv
^|Hmu <li<rif : Ihlcttmi mcmt candidmt cl rmbi,nn1ut NIH-ramhi. rt in pmvinvits vjttfiiBl »4»«rfrrr prrvli»
(C.ant. v). Inili' inrri(o ri lior Ijpnk in \|vta jU|iai I in bi (Vir Ciiamribrr'»«j«iiuK-jrpatMeM«» ri inirrwjo
tlriMdiij niiiii, rt jpinl l^ium pro|>U|;njrul.t rju«- ptiipUrtbnr rlijnlatJi. qttar prr S^.tritjm t« i M
•lciii iiMlals inwniunliir piriti*r rt nrnjnlnr |)ii<v ilitur. a.l ritnlrii«||4uin Munli pr-'- — '. H v-
jtilrin l.ipijrs, nl r»l, jispi» r( sjriliiit, Unoruni i!rni qw«H]ur ljp«J«« fairta (• '>uv p^ 'v*
fuilinornm l)«i. primujn p«*r «qn.iin ilitiitrii, KfiiH' ron;Mii(. Trlltfi bsMpAr*. %*4 tnluViOUbt «Oi
: ;
Sunt enim quadrupedcs, cicorpore quideni leonihns, pro totius mundi salute cnicifixus. Sepiimu!; chTysoli-
fapile vcro cl alis aquilis simiilima?. Arraaspi cum thui. Chrysolithus lapis, qnasi aurum, fnlget, scin-
his dimicant, qui uno oculo in frontc mcdia fcruntur tillas habens ardentes. Cujus specie figurantur hi,
(nsignes, ul acoipiant hos lapides, mira cupidiiatc qui inleileciu superna> verac sapientise fulgenles,
et feris capientibus , et Armaspis custodientibus. verl)a exhortaJionis in proximos, vel eiiam virtutum
Ilanc enim teriam virlutum ilicsauris abundantem signa, quasi scinliHas ignis effundunt. Quorum et
audierat Psalmista, cum dicehal : Ecce clongavi Araior ait :
fngient, et mansi in $olitudine {Psal. liv), id esl, a Mentibus inslal amor, sermonibns sestnal ardor.
raundi illecebris animos elongando subtraxi. In hac Quod quia solo spirilalis gratiae muiiere geritur, dc-
contrarias sibi beslias offenderat, cum incrcpans ait cenlissime septimo fundamento chrysofithus ; in
Mula efficianlur labia dolosa, qua' loquuntnr adversus septiformi cnini nuraero solel Spiritus sancti gratia
justutn iuiquitalem in tuperbia et conlemptu {Psat. figurari. Dc quosupra dicitur : E< ascpfem spjrsfitux,
xxx). In hac quoque Gazas desiderabiles invenire se qui in conspectu thrcni cjus sunt (Apoc. i).'Cui seii-
manlfestabat cum admiratione delectabiU seculus B sui consonat ctiam hoc, qnod ejiisdem lapidis gcnus
adjungere dicens : Quam macjna multiludo dulcedi- quoddam cserulaei viridantisque coloris inveniiur.
nis lua\ Doniine, quam abscondisti timentibus le IJnde el apud Hebra-os a marini coloris similitndine
{Ibid.),el caitera u<:que ad finc.ni psalmi. Contra hu- tharsis appcllatur. Viror qiiippe ad jnlcgritatem
Jusmodi alites, seinen divini verhi nobis prajripcre fidci, quae jnilium sapicntine diciiur : aqua vero iro-
an!ie!anles, quique sanctorum invigilant, simplici picc ad Spiritum sanctiim perlinel, Domino alte-
per coeleste dcsideriiim inicntiono, quasi uno oculo stanle, qiii ait : Qui credil in me, (lumina de venlre
admirandi.ut gemmam fidei, caelorarnmque virlutum ejus (luent aqucs vivce. Hoc autem dicebat de spiritu,
Investigare et effodcre queant. Quo enim quseqne quem accepturi erant credentes in eum {Joan. vii).
virius celsior est, eo panciores babcl culiores, gravio- Ociavus beryUus. Bciyllus est qnnsi consideres
,
remque ab immumiis spiriiibuspersccutionom lolerat, aqnam solis fulgore percussam rubicundum ac dec»-
qui vebit griphes borrendi merilonim dejcclione tcr- rum reddcre colorem sed non fiilgct nisi in sexan-
:
restres, sed superba meniis altitudine voiuores, divi- gulani formam poliendo figuretur. Repercussu eniin
tias spirilales non sibi ad usum possidcrc, sed bo- anguloruin splendor illius acuitur. Significat aulem
minibus auferre indefesso laborc decerlant. El quia hoiniiies qiiidcm ingenio sagaces, sed amplius su-
tar.ta fidei sublimitas per Evangelium mimdo iuno- ^ pern» graliae liunine refulgentes. Nara quoJ aqu;
t:i)l : apte propter quatuor Evangdii libros quarto .sensus altitudinem designel, Salomon teslis est, qui
loco smaragdus ponitur. Quinlns sardonyx. Hic ex ait : Aqua profunda verba ex ore viri {Prov. xxvin)
onyche candorem, ex sardio ruborcm trabens, ab sed est pcrfeeli fulgoris vel humana vcl eiiam divina
utraqiie sardonyci nomen accepit : sunt enim ejus sapicniia, nisi opcrnm quoqne consunimaliono sub-
gencra plurima. Alius enim lernc rubrrc similitudi- vcrtatiir. Nam scnario saepe niimero pcrfeclio desi-
nem tencl. Alius, quasi per bumanum ungucm san- gnaUir actionis; maxime, numero mundicum in lioc
guis enileat, bicolor apparct. Alius tribus coloribus, liujus sii opus consnmmaium. Qiiodque lenentis ma-
sublerius nigro, medio candi(?o, sisperins nivoo oon- nuni adurere dicitur, piocul dubio patct, qiiia quls-
sistit. Ciii comparanlur liomines o(,>iporis passione qiiis sancto viro conjungilur, cjus niniirum bona;
rubicundi, spiritus puritate oandidi : sed mentis si- conversationis igne recreatiir. ISonus topazius. Topa-
I iinel humilitate despectl, cum Aposiolo protcstan- zius lapis quantum invenlione rarus, tantum mcr-
les : Et si extcrior homo noster corrumpitiir, sed ciiim quantitate pretiosus est, qui duos ferlur habere
tamcn interior renovatur dc die in dicm (/ Cor. n). colores : unura auri purissimi, et alterum a^iberea
Kl iterum : Nihil milii conscius sum, scd non in h(vc claritate relucentem : pingncdo rosea , verecunda-
iitsliftcalus sum (// Cor. iv). Itemque Psolmisla :
D que puritas ; vicinus lapidi chrysoprasso inagnilii-
Quanquam in imagine Dei homo umbulet { Psat. dine vcl colore, qnia maxime lampat, cum solis
xxxvni), id est, de virtnle inenlis, tamen vane con- splcndore percuiitur omnium gemmarum superans
,
turbabitur, id est, dc infirmilatc carnis. Q.ice (;iio- pretiosissimas clarilates, in aspectum suum singnla-
liiam passio in corpoi is infirinilnte vcrsatur {qui enim riter provocans oculornm ciipidissimam voliipiatcm.
Ofcidun' corpus, aniniam non possunl occidcre [Matth. Qiiem si polire velis, obscuras : si naturx proprise
x]), et humilltas de ejnsdom cerpi^ris fragilitale de- rclinqnas, irradiat. Hic rcgibus ipsis fcrtur esse mi-
scendit, cuni dicitur : Infelix ego hoino, quis me iibc- rabilis, ut intcr diviiias suas nibil sc simile possidero
rabil de corpore mortis hujus {liom. vn); rectc sar- cogiiosoant. Ciijus pulcbeiTima natura? qualilas con-
donyx quinto fundamento inserilur. Nam co!p;!S tomplativai vitae decori dignissime comparatur. Hanc
nnstrum qiiiiiqnc scnsibus snbsistere certum est. enim reges quorum sancli, Dei, oor csl in manu
Scxtus sardius, qui ex integro sanguinei coloris est, cimolis bonornm operum diviliis univorsisque virtu-
luartyrum glnriam si;^nificat : dc qna dicilnr : Pre- tnm gommis meriio prjefernnl, in eam maxirne pura
fi«5;T in conspcrlu Domii^i mors ^'.-inrtornm ejus fPsai. snT iiifiifis iiildiliiin aciem'iuc dirigonlos, lanlo ar-
i^ l»t LNIM.USO I.IKfll WII f IB XM! 47«
denliut mlmis vil.e (iiilcedificin aninHi i:<iiii|ilixleii- \ ai<|uc angt-lMJ- <|ii<»li-ir:i<. ki («ikimUku
lf4. qii.inlo frcqiiriiiin!» sup^Tna- (;raU3 furriiiil fjf ni) coiivrroiioni |Kfi|»iiM|TiaaW» : ^ibM
h{»l»'tiilor'- p/Tni«.<ti. II.iImmiI rr?o saiu ti *iri aureuin nirUiJJa %irlii» Hi«*r \rtMf* prnipiliir : ae
loluririi f\ n.iriKnj iiiI<tiij- rharitjliH, iubciil xlli>- Tel niiinta vnsus cjIIi' '; or^
• : i i«- we
rium ci Hiip^Tn i- 1 ontiNiipljtion*- diil* nJinit, qui k.i\h- qiij r'-i<-. i-l f'»rti'>ra %•• •• ' lUri aud -» - i- ' •n
|ir:i>s^nlis »:rmii luriiiiM* Triut ullritiis \iie5cil. Nou homini ceiart tftbmm {Prot. \x\}, id r%l, »
niim rjrilc poirst animiis uno roijcrnqu'' nionii-nlo lUo \r\ liomiiv Chritln pliitowiplijn .«H rar»«ni
tcnrnis latx^nljus, .1 rumni^ nirisi|iii' ol i|<iliiril»iis
iJr»i<lij torp^lr» aJ iufiritia D 'n inili) alqiir rSe>
3^1,^1 ilb r.a:lc-stiA \iLj- |;aiiilin lrj.i<)iiill r inr>ii(i-i
iiniil.i rior<lii v-> iiMiiiiiin iK-i ri l.iluDlur. (^nu pa>
Atjtii (lr>l<>clalus intiirri. {)hih iKiliut ingeini^ri-nijii -.-.•..1. .^•.
liiis M.1 rr(;i4 pr.iiJi' iili s, a drtirio ri
prnrlaftiat : 7'ur6driis /*/. inqiiirns, ;>rir irm Mmtut ariiia juMiiLf prorur iii prncc<bnt : a| ,
nirMj .•
tnrcfrrari \n ntnnrt innnicot ni.-oj {Vtal. »i). rum
iilrtcrvaiui.i 1 *rl<) fji inii iniiljnli-» Mii* imprf tu-
C^ioil vi-ro in insulj Tlji-iiaiiir, qii.r To|ij/ion ippol ri'iiK dicnnl : .Si*r r»i»r»t mtcmU ttfc4imm%, tkm : rw
Ijtiir ( umlr ipsf> iii)iii«*n .irn-pil) in\<-niri liii itur, «<i^ni iKmui, r<»*i« tll ("i>r. \). Qii.isi rinm bTari»-
diipliriicr iiili-ltigrii<l<Jiii rsl, (|iiia i>l illj> pr.i-< ipu r. liis nuliilo riininiilal.i^. I'i<|uilur : /°i / «>'->'•'••.
H est, .f.ff^ptiorum rrjjionc» moiijriioruin i^n-jjiliu» " »»ii«i in nu^.i, nni/iiiMuiMiMi na/rm la tiwr.-ifh
aliiindrnt, rt quiciinqin! boli jiiMitij> \lrinus lialiita- (// Cor. \t). Kl iu-rutii ^iAif riitM jmdicmn me uirm
Trrit, arthcrci nimiruni liimiii » fol^forr rnronclnr. imter tot, niti Jctnm Lhnitmmt , ct 4««c ermctflTmmt
Kl pulrhrr sii iil iii ort.ivo onliiir .ulivr vilj- j>cr- (I Cnr. 11), rl qrj^i in srr<-:i.i hicr visu» ail : SmfHm-
fnlio, sir m iioiio S|irnilali\ J- suivilatis grtnnia |hi- liiivt autrin ffyifttimmr inhi fn^rfnli.t {Ikid 1 DmoJfci-
iiiliir , sivc qui.i iK>v>*m orJincs ;Migi>lorum. i|iioriiin mut um-ihifiint .\ni< iliTsiu» pur)Hirci» rst prmitlr)
\il.iiii imilatur, in Srriptur.i s.inrl.'i rrpriianliir, sivc viulacro rohirc. rt qiosi riHj' nitorr, i|ftavlaaiqiie
quia n p4>rrriLp lK>.ilitii<lini» drnariu uno tanluin (iil Irvitcr nainiiiui.is fiin-h-li». Scd r| quiiUin illiM MO
ili <!ir.-im) gradu m<irlis atK-Nt. riii suiiimu ilrsidrriu r\ tolo 111 piirpiir I nrii.-':», ici quasi vinam njbn»
prophria kukpirjus airii.il : Idcu dilni ruundata lua .i|ip.irrl. rui|iurnis rrj;<i iln or r- '-- • - ,-ni bali-
»:ipi'r umrum rl lopnzinn (Piol. tt\iii), ii rsl, siijwr linn, rosi-ii^ \cro atqur x.ioiatTu» I ftorum
omncm pruli:it.i* .K-iioni» rlaritatcin, »U|)crqiir nm- vrrrcun'lijm ,
prvtiosamqnr mnr^rni Joki^nal : quo-
ii<-m qiu: in Ihm: •anrulofirri potc«t, conlcniplntivi runi h<lri uwns prinripaiitrr in suiumi» crifilnr.
^auilii suliiiniiial4>m ilnlris.simo maniljloriim luorum clijin. cuni ritrrmi» |K*rp« li al>jrrlj rrmunlnr. !li>-
Kiillis, nnscilur aulrm iii Inlij. {)»\ si^niliral roH qu<i<l l.rlifirat oir houiniH, jugi rcconiationr is-
qiii, \iriililjtrni a*lrrnj: p.itri.i p-rfcrLT charilali» chri.inliir, i|iio<l |)oniinii« »c nn«uni cuni di^rpolr»
fiilgon- piomcrrntrs. rnu 1 lum <-3*trri» piirpurrj Mii» in rrKno Palris lnb lurum cmc prmmsil. Stc-
iMjilyrii hiii iurr p.i|.'r.i(-iaiii 0*'* i|ouiiijin in 1-0, qiir m, iil io j iNpi *r fijri vinilltJ» : in »apphir« «prS
(|tind pri--.riilriu \iljm di*spi. iiinl, .i-t< timiii (^h.riam tiili-siis al:iiudo '
iii thairrjon.* fl .,,.., , . iijntali»
qiiuntur, jjin m luii iinlij, nl 1*^1, prii)H* sulis orliiiii, fortni in ajfcnsa cu4iTrr«io in •aninntrc «anctoram
iiirriluruiu »uoniin ful^iir oslrnJuiil, rl ipii. vrtut inlrr «irlnlcs liumililj* in kir.liH rrvrrmJas mar>
>ol, III regiiu iVitris fulgnr rc^iqiic »uo, riii nunt l\ritiii cruor rvpriiiului , in rhrysnlilbo « 'i-
cl.iiil, jurr III dn iiiiii loi u sunt |k>siIi. i'iT ili-nuiuiii < aiiliuin |H-rfn 1 1 i>|».-rili<» ; lii > , m
cniin , ipir l*.iiiiiiiicj* «inra* rultorcs rcniMn* rjnliir, .inlcfis rniiirniplatiu m<>u«tralur. r»ini hi rbryv»»
n-tiriii rrgi( p«-ri ipiriidj iinago liKimtur ; iihi ipuMl pi.isso lirjlornm inarljruin tipM« pjirilrr rl pt9'
iii nosupiadu non i>otrral, |»<-if<-4lj dil<*rlioiir Dr' cl iuiiKii t,\ h)J' inllio I' ib»
proxitiii prr oiniiij iln jli>;4iis iiiipl.-lolnr. f jrfriiiNH* h \j|iu , cl pn>)ilrr ' i i.w^M
(•y.ii 111//1UJ. Iljj^jiiihus in l.lliio, ij rr|ii-rilur, r.crn- ihvriisio . in ain«'iln ^
r rrgBl hi
Iruiii lohMrni I alH-n». ()pliniit>, qui n«*r lani* c«t. hMmiliunv,aniroo mrtn»*ria Jrs«jn'»i'» C^i ap^*
iii'<' driisiiatr ohluftU», »r<l r\ iilrot|ii<' |rii<i.' r jinrnln l.vla , qilt»"l haU-at In «r prrnnsl -ni ra»4arra i«
>iil<*iii nnn ruliLil .ri^iuliirr . m*J nini cu li fj« if on\i h-< i>. II >i II
iiuiijliir . »< iino julcm p' tspuuu» il'pir Krjlu« r^ : aulrin in\iirra ;
iiuliilo rurjiii ociilis otanrsiil alqiir inart'c»ril. lnJi> ringrnlil»u» fstii* Ar-al > ru rM
c.it jiiti m .iniiiiaft corlrsii rcmpcr lulrniinni d(s!itaft. rjnihdift :ufl. '
I rj«*« qMii».)iv |t<f«i«r I*
,
Exodo, quoil, Doinino jubcnie {Exod. xxmii), Moy- A atque in usum viiri fundiiur, ciijns color prope a-l
ses faceret Aaron frairi suo superlmmerale ex aaro, Chalccdonium simulatur : sed magis nibeiis est : et
hyacJQlhO cl piirpura , coccoquc bis tincio, el bysso sa(i}(uinom marlyrum pcr fi^iirain ostendil.
mysiica in promptu est : lapides qiiippe pretiosa 1/idi raargaritain aiunt vocalain ,
quod in conculis
rtpcra sunl virliiium spirilaliuin . habctque sacerdos maris hoc geiius lapidum invcnialur. Inest enim in
hi hiimcris lapi Jes preliosos, el in cis nomina Palruni rarne cochlea; caiculus natus, sicnl in cerebro piscis
tnscrlpla , cuin ct ipse claritaie boiiorum opernm lapillus : gignilur aulem dc coelcsti rore, qiiem cerlo
cunclis ailmirandus exstiierit, et eamdem claritatem anni tempore cochleo; hauriunl : cx quibusraargariti»
r.on a se noviler iiiventam, sed antiqua sibi Palrum qiiidam uniones vocantur : aptura nomen babcutos,
Anctoritate tradil.»m csse docuerit. Duplici auldm quod tanlum unus, nunquam duo vcl plures siinul
ralione h;tc in humcris porlai : ul ei ipse pra;cepJis rpperiantur. Mcliores anicm candidae margaritx,
dominicis humililcr subdiius inccdat, et audiloribus qnam qusc flavcscunt. Illas cnim juvcntus aut matii-'
suis semper coelcstia, sive su.-x , sive Patrum exem- B lini roris conceplio reddit candidas. Has senoctus
pla, qua^ scqiiantur, proponat. Carbunculus dicius, vel vcsperlinus aer gignit obscuras. Margarilum
quod sil igiiiius, ut carbo, cujiis fulgor ncc nocte roysiice signillcat cvangelicam doctrinam sive spem
vincitiir ; liicol enim in tencbri*^ adeo, ut flainmas regni coelorum, vel charitalem et dulcedincm coe-
ad ocnlos juberet [vibrel]. Gcnora cjus duodccim lesiis vilaj. Uiide legiiur in evangclica paraliola
suht : sed pr?estanliores sunt qui videntur fulgere, {Matth. xiii) de homine quaerenie bonas margantas,
el velut ignem fundere. Hic enim lapis poiest signi- quod, inventa una pretiosa margarita , abieril ct
peccatorum ; unde scriplum est : Lux in tenebris lu- quae in lerris amaverat, libenler cuncta derelinquil.
cet, el tenebne eam non comprehenderunt (Joan. i). In comparatione ejus vilescunt omnia. Deserit ha-
Lyncurius vocalus, quod fiat ex urina lyncis bestise bita, congregata dispergit , inardescil in eoelesiibus
altrahens spiritu folia propinqiiantia. Ua^c gcmma, quidqtiid de terrena placebat specie ;
quia sola pre-
orando sive praedicaiido sibi conciiiant, el ad uniia^ Cryslallus resplendens el aquosus colore Iradi-
tcm fitlei perducunt. Achales namque lapis de nigris lur, quod mx sit glacio durata per annos, uode et
gemmis una e&t, repcria primum m Sicilia juxla noineii ei Groeci dederunt Cigiiitur autem in Asia
flumen ejusdem nominis, postea plurimis in terris : ciCypro maxime in scptcnirionum Alpibui, ubi nec
:
habens in luedio circulos nigros, KStale sol ferventissimus invenitur idcoque ipsa
est autcm nigra ,
;
et albos junctos ei variatos, similis hxmatili : si diuiurna et annosa duritia reddit hanc speciem, qutc
creditnr, lempesiaies averlit , flumiua sisiit. Hic crystallus dicilui. Hic opposilus radiis solis adeo
eliam illos significare potest , qui propter coelestis rapitflammam, iit aridis spongiis vel foliis ignem
ronam viloe exspcciani aoternae. Corallius gignilur aiitem aliud quam frigidum pati potcst. Crystallus
in mari, forma ramosus, colore vifidis, et maxime allquando significai baptismi sacramentum, aliquando
rulieiis, venx ejus candida^ sub aqua et molles : ex- firmitalem sanctorum angelorum. aliqnando ciiam
traclus confesiim duraiur et rubescit ; taclusque ^ iitcarnalicmem Dominicam. Baplismiim cnim signi-
piotinus lapidescil. qnoJ Apocalypsi scripuim esl In
Ilaque occupari evelliqoe reli' ficat in illo, iii :
cryslallo
Lus solel, aul acri ferramento prxcidi : qua de causa conspectu iedis lanquam mare vitreum simile
corallius vocaius. Quaiilum apud nos margariium (Apoc. iv). Propter fidem vcritatis Baptisma rcfcrlurv
Indicum prctiosum est , tantum apud Indos corai- ad vitrum, in quo non aliud videlur exleriiis qiiam
lium. Hunc magii fulminibus rcsistere aflirmant, si qiiod geslat interius. Crystallo quoquc .
quod d«
glacicm et lapidem pretiosiim enicilur
creditur. Hic ergo lapis eorum rigiirain mcrito e\- aqiia' in
primit, qui de maris ffuctibus, hoc est, dc mollitic bapiismi gralia figuratur. Quod aulem crystallus si-
saecularis conVersaiionis abstracti, per robur conii- gnificel soliditatem angelorum , vcl incarnationem
I)onorum opcrum decorem in se ostendunl : ita ut probatur, quo ail El : simititudo super capita ani-
jpurr. asp^^rtu similis. Iste rn Oricntc igiio liipiatur, Possunt cnim firmamenii nominc ca^leslcs poiesiai*:»-
m DE t.MVKUso unru \XII Lill \MI 4U
inU:iilgi. O^ioJ Oruuiit^^utum reclc qiUM asftirluA \ Uri ciiirntiam lu ftttc Krvarur ibImIH : qtk fti
«lirilar rrysulh quia vi.krlio-1 crysLalluni fortc qui- pMft'<\or Sal«Ji/ici« diirrunt Sa*fi% r;«i tmpm
doni nimis <rsl , v<i n a(|ua Noliil iluni <( lutura Noi ei tui>'r ftixut n I *' 'ir4. il>iii. .\Uhrr 6m
siiigclir a quaiMlo ( ri'ala litH.-riiin arLulriuiii aiirpil Ju«la pro<liii>rr ci rr\;,-^.i.,„^-, rjm dtcUna tttt^t
ut ulruui \p|lfl 111 liumniUl»* (mtvisIi rc «-( lu onini- \xAt%\ 6r qiio Vrriia» ail t tlntt iktmmt» r«tf tf ,
p^ilfOliA i)i-i asprrUj p*-rmaii<-rc , aii jiI »u|x'rt>i.im lum/ K-rTpinm ctl d-- itls r<r ituirm Aoomm illi ftr
lalM-rflur, t-t a bcaliluijiur cadi-rct, p<-r tiinili(u'li- qmcm Iratlitur meltut trml ri 11 HAlut mcu (uttut
iicm •qti.i fuil. Sfti (|uia , raitf^iiilHii aliu, aii(;<'!i homo tlle Maiilt it«i<.
»U!«tip«Tiur ti-rta »Tit. .Nam (innaiTMMitum iion qiior vcl «{M-ciM, ^U*
«a lft(«fi«M, L*ii« ettrriM
erat fMTcaiiii ijuippr homini dirluni t">l Trrra rt d«*<laralur c( qWMbaMM^B daant patet . rQjN«
tt iti leTrom ibu {(,en. ili). Al p^isl/jiiani asMim|i(.i n <H\ft> hrr fuit. In parlc Sjnx, qmm ('txrairt* «»-
t%l ab aiirliirf iMimium , alqur in cffliN kubk>ala , cjdir rinitima JuiLr:r rirca radioem inonli«Canii<-ii.
ft •itpor .iiif((»U>s diifla fiim.imtMiluiii fai tj (^l palHs rsi , ex qua nasciiur n>-ius amnik. qain.pic
qiix Xf.Trx fuit S^d tirmnmi-nluin , quo<l aN|>iri(itr, luilliuni pasfiuum spatio in m^rr AueM JMiia \'U*
Ciijiis lial-flDit ^imilitudiiu-tn , suliinfirliir, cuin ili- knijidriii. cujus arrnj', drmirfole Oscia. a v.r-
citur Qunti utptctut irtftialti horhhUii (Et*ch. iV diliiis ciuuntiir. lliiM- faina e^i. pai%a oave merca-
r.rjstalliiin (siiul dn-tuni nt) fx aqua congt-la^rit toruin iiitri, rum sparsim prr ktii« rpul is (uran-nl.
c( riiliiisluin fil. S( inius erpo qiianla *il aquT nuv- nrc osont pru ailollciidis «aM» lapiJr^. ftlrljas «liri
bililas. (iirpus aiiirm Rrili-inpioris iin-lri quia its<|u* naii sul>dMli^s«« (piibfls ai rf nsis ,
|>rnnisij arciia
a<l mortPin passKini bultjacuit , aquT sini:lc jiitla lillnris, Iraiisiui cnirs noM liquonft fl: ii^kr moa,
aliquid fiii( quia naMvn<V>, rrfnccn.lo, las<srsccfiilo cl lianc fiDssi- ori^r ivtMH \itri Unx, at r>l in|[rnKMa
<•( csuri(>ntlo, ^uicndo, moTicmlo. iis4|ur a I |>assio- «tlriUa , iion fuil cont^nla si4o iiilm . %td aJiU
ni:m p«-r nioin«-n(a tcm|>orum mulatxlita-r drcurri!. mitturis hanr artcni «(uduii . IrsitMn rnim 4ri>livi»«
Aqii.n cr^;n m i r> .talltiin r.-rsi csl .
qii.iinln «i.rrii- liffnis riMjuiliir, ailjiito <"\pro j< nttm, r.'niin>iiv
(ilioiiis ijus iiiliriiMlas |mt ri*»urrcction«Mn hu.in» .«d qnr fornai ibus a( .t:, iiqujliir iius«a-qii<- (janl.
iiK orrupdonis nrmitaH-m «^l iiumuiata Adamas L Postrj rv massis ruriirs fundttur in ofBc.ni» . ^i
Iridicus lapiK ct iiiduroius . fi-mij^iniMini hal>rns (.> aiiiid (litu litruntur aJiud (orno terilur. aliml
lorein cl bplcintorrm irystalli. Nunquaiii aiil<'ni
anjcnti moJo « jriatur : tinguitur ruain mulu« mndi».
ullrj mat(nilui1itii-in nti< ici .iM-ii.ini rc|i«-rtus llic livjrinlho^ sjp|)!iir<)v|u<* rtTindi-* irail^iur. rl
iia ul
nulli c-dii inat^Ti.Y , iu-i: fcrru quid«-m, iii-« i(;iii ,
anyrhcs, \cl alunim ^cmmanim r.ilnrc» . nrqur rsi
ii«-r uu«|uam inrali stit. 10.1«; rt noincii ludrprc- ulij sp<«culis aplior iiial»"ria M»i intis tam. n ho»or in
Ijdoiu* Grxr.i indoniila juh [vis] acrrpit. S(>d duin I .iii.lilo \ liro ,
prntuuot^ur in rryklalli •imilna-tiiK
sil inTiclut, fiTri i(;nisqiii> ron(cmplor, lnn iivi rtim I iid«' r( ad |M>(andum arprnd mrialla rt aun rrp«ilil
nos rx|>«iliTr, nijlcllci» rrfcis(rrr artibus. iirnrn auni li(jurjdir. qiiJ" In raiHlriilK»» aurrtt ri phnli*
cjus s4-\ S4^'tiilii j( aiid-m id i.ipi» duriti.im ronlis pro|il«-r sjpicnii» cuiium wrp<- t-iimpta «S<«ril>4iar :
Jiid curiiiii, i|ui iii.!iim.iliilis ct mtrjr(.ibilis iM'ni|M'r \i(rum jiilrm al h<l.iii \rrani rrtulil qaia
.1 I pii-iiil<-ii(ijii) lUl. l ud<- i(j lc^-i(ur iii Jcr.iiiij fiiris >id. (ur, 1.'» <*st rt inlus . ri nilMl Mi
|iriip|ii-(j '
/'....iiMiN iNtir it'iif>iiini f$l ilifln \<'Tft>, cst «'t rnxi |MrspitUum in »jiih-(i» ccHm
i'i uri^nr aiyimi.indNii cjaralmm f«prr laltludxncrn .-or ri ad illu.i u iiipu» rrfcrri, quo uU intioran r^
</ii rorwiN ,7rr »>ii). rrrrjtum au(«-m jus indrU'- ||il<l»ooc» 11) aitt-ruirum prr»(»*ci«»44ir r| 6t<i»
fttylum »'rj;ii frrri uiii forlis scuiciuu, pcr iii!^iu;u />y mttiuiHi
Vrro idaiii.iiidnum sijiiadir fiiiis .rtrrnH». Prcrj- Mrtjllum iIm liiro Grtnrt afm inut »rialLaa.q*adn*-
(uiii \rn» indr s(vlo frrm) in ungur a<lam.iiiliiio iiira rja» rj «4t. ul uU aita ><-nj ap^rwfil. i^
ir.tpiuiil ihcidir «pna < tilpa Jud.i-iiniiii p< 1 fiulrin sji«'« sil jlur.u. iimiMn»»<li S|^rtn a«|rf«* s«»l
: ::
genera melalloruni; aariim , r\rgcnlinn , aes, cU'.- A Aurnm, s.itioli, ilc quo in Job legilur : Ab aquiloiie
lius :
rejecti, et apud bomines eiecli,de quibus in Job pro
Discolor inde auri per ramos anra rcfulsit. diabolo dicitur : Slernet sifri aurum quasi lutum
naturalc cniin csl, ut me- {Job.XLi); et in Habacuc Esca ejus elecia {Hab. i).
IIoc esi, splendor auri;
:
dis aiiis scmctipsos nesciant, ibi solis radius ubi argentum. Apud antiquos autcm prior aeris quam
oritur, tenebrescat. Item in auro Dcns intelligitur ferri cognilus usus. ^Ere qnippe prius proscinde-
sicut in Canticis cantlcorum pro Chrislo dicilur banl terram, are certamiiia l)elli gerebant : eratque
Capttt auiem ejus aurum optimum {Cani. v). In Apo- in prelio magis a;s. Ainum vero et argentum propter
stolo : C<ipu( autem Cliristi Deus (/ Cor. xi). Aurum inutilitatem rejiciebantiir; nunc versa vice Jacct aes
spirUualis esl scnsus in Scriptura divina ut in psal- aurum in summum cossit honorcm, sic volvenda actas
nio: Posteriora dvrsi ejus in wore auri {Psal. i.\}). commutat lempora icrum, ct qtiod fiiit in prclio»
i:7 DE 1;MVKU^0 l.llif;l XXII. - I.ID. xw. «7t
fil nullo d(*iii«|ue huiion. t&us xri« posica ujntiii A signiflcat ui Judm, aii«t
iii simularri* , m vaMS, in xdificionini strucluris siaiu ^vm p-nfqam^w
nuxiine, el ad p^Tpfluilatcm moniifnfntorum. Ktiaro \ni\. In S4oria autftn pot^
pul)lir:i' in •!<» ronslilulionej» %rripLi: iiinl. In xtr d,rf)niin , vd rrprolu oflMe» •
aiiif-m v3nil.is, \f\ iiiaiiiUs fl'l«-i •xpnmiiiir : ul cst per Mlium p(<«-.aii rcproteU Se f^ftt ! i. pt»*
illinl in Apost<>lo : tartut tum telut trt tonant, ctfm- pboLa : Omn-t tUt eomwtni mml im utriam «rfnrt,
bmtum tinmenM (/ Cor. viii). Ilrm aliam «igniriratio- cir. (t.ifch. ixii).
tanipi.iin &.igittis rminus jarulalis, drvolonim homi- B ti nim iiift<i//iiin, i|ii(><| naiiiraiil^r intcmlur rl in
num rorda compiingunt. Itcin xs snnt S<ripliirar prrtio li.iLiftMr. Iirtium. quod fit lU tnltits pjriibtis
divinu* undr in Isaia : Pro ctre. inquil, afferam auri ri .irgrnti iina ; qua« partrt. ciiam^i naiurale
ourum , et pro ferro afferam argentum, et pro liqnit KoUns, iiivi-iiir^ indr nilid inicrr»** iialam jn fj-
wt (Isn. n) ; ot iii Dcutcroiioiuio proph r lrrr.im rtum : iilriiiiiquc cniiii rj" '•••" natbrr r»l. tJr-
rrpromiksiunis, qu.r pst trilrsi.!, ail ; tujui lapnirs ( truiii, qiiod r^t n-^tiiralt*. I
j
, naturj» r*t , ut
(errum $iinl, el de cujui moulibus, id ost, dorlorilnis, in conxivio n ad lumiiia rlariut cuin ti* inrLiUw
nut metada fodiunlur {l)eul. tili). A.a pa-nilt*nli.r fiilgcat, rt vrncniini pr*Mbt. Njm »i co infoiHLis «e»
rsi foriiluilo vd »oiiu!( pr3:di> ationis , ni jp Kvo'lo nrnuin. strnlorcm rdil, rl colorr» vario» in modmii
Omnit, inqiiit, r/iji Dnmino au-
pirfipif lOrde, nfferal arrus ruii^Mis i-iniltit. I>c rlrrlr'» autcro m vimoM
rum tl nnjentnm aianunium (KsoU. xxv). Ilrui
et K/ri hiHis prophclJ- iLa fcrnplum •»1 : £l rxdi fMai
»:s forlitudinrm Kdlcsix in longjiiimilatc j».itinitij^ tpecifin elcctn, relnt
ai^v.inm tqni» tiilnMrnii fer
kigiiilicat : undc ei>t illnd in Joh : Lopii io/mHm rn- nrcitiium a /um^is ejut et detuper; n « Imm^tt eju»
iore in w^ vrrtilur (Jnb. xiMii|. ItiMii dc .\nlirhri^to utque dcortnm ridi ^uati tpecum ifnu iptemdfmh» i«
in oorlrin lilir" i>'j;iliir Hiyu' nil ferrum itt futleat, circutiu, telut atpeclum arcut, cum fueiu lu »uke ta
el as in tigiuim putndum (Job. \ii). In qui dniola- '• ''•< pluvicr (f.;,.^. i). yui'l r»t ipi«>«l j<t(^-riu« hiMni-
tiir Cjiis ptTliuaria* rigor. Ilurnuni .is luurniur.ito- nis vidclur in Ihnuiu quasi spni»*) clrrtn^ noi qood
rcs in n.if;>ilis |)ri signilirjt, tit iii pniphria : ihn- in rlcrtro aunim ct argrntuni nii»ceiiir, ut rc» oaa m
nei, inqiiit. itli coneerii lunt in tcoriam argenli, in nii-Lillis duolius fiji, in qiu rl prr argcotani aurl
medii) (.irnarit <ri, *ran;,iirn et plunibum\l uili.xwi). rliiit.i^ lrni|»cr;ilur, rl prr iljnljlrm aan *p«>rtr«
Aiir.i luicuni dii liiin, qu-nl < l spli-inlorrm .-luri. rl rlnrrsrit .;r;{rnli. Iii n-iU-ioplor.- anlrm n-T.. uirx-
iluriliim ;i'ris (Msiiiilc^t cst autrm nonicii roiiip<)situiii quc iiJtura', nl rst diviinlati^ rt hii' < .->. in-
r\ Iin(;iia bliiii rl gr.fca : ta cniin srrniune gr.rro- rnnfuiM* atquc insrparjhilitrr Mhinx*! sunl umlx, ut
runi ( lialros voralur : lil aulcm cx xrr rt ignr iiiulin, prr huuijnitjlrm diviniLiiJk rjiu rUritas no«im
ar iiie<liraminihuH prrduiiliir .ii| ;iiiri iiiii Miiorcm. •.••t o4 uli» U*inp<'rjri, rt prr divimljiirfa boataBa in
Goriiilliium r.it romiiiixlin oiuniuiii n»' tjllnrum, qiiod ro lutura rljns«i-rr, aiqur < vjiuia (ulform oUra
rasiin prinium iniMuit, lUiniillio, (uni (aprniur, lioc quod nrjla fu. rjt lulirrr.
incrnsa. Nam dum hanc civiiairin Annihal rcpi»-
(.\ri r Wl
srt, oniiir.^ slatua* mca* in uiiuiii roguui ron^»-
tie ilammo.
sit, rl r.is iiimiilii. It.i «v lur ronimivlionr f.iliri
I iiili* i't ii^qiir in liodirrnniii ili'iii MVr ri ipvi if^itrm nirijlU diwvrijt. rt jb auro et arfrnlo jr»
•i*p fx imilatiiinr cjun .v» tioniiilnuin vrl ('j>rinlhi4 pliinilMinni" > i| .\lij qifv<]ttr mrlslLa ah
vasi diriiiiiur I.rpilMr riiiiii m .\|mi< alvp^ki (.{poc. i)
d<'rrn>iit. « » • ii'i> . t njiiir.) tiw r-rn«^':- ' -
i,
ilc ftiinililiidinr 1 ilii liiiiiiiins ijihkI i iput cju« rl si .ilivpir"'stJniH> lii>-ril, 'I' ['ir' t . ' ti> :u
rapilli rrant (andi.li. ijiiqiuni Ijiu jIIu ri |jt.- illiluin .rrcis «a%i« «ap«'i
qujiu ni( : c( ociili rjiiit vciiil niiiiiiij igui» rt ;»«•«< il vtni« .rnigini«. Sf»rriilj rlijm rx ro lrf«',*s.
ardrnlcH. 1'rdrH iciiilnv iioviiSNiiiii triti|uin« K««lr\i.un n. lUir Si innwiM jltrjritrirr ««iitii^ltcini IwMr^nrfli
dii il, qii.i- vclirniriililiiM » st rvjiiiiujiid.'^ cl prrv- rt hi-mi' •ruiH »iniuljlii>or«ii %tt>->f,,< ^At#^
kiiida pn-vsiiris. Aurii li.ih uni qiiip(ir r.l j« niiillo tmlrrt m ItrrlMrlr. aU At Tyn ' >
ignr rl ninlKanilnc |>rr.liiriuin ad ann*iim cnhtmn. lur. lU M-ri|>|iiiw rU . Cmnk^fti^emt^ mtf»rtml0r*t r*«
K\\.\ Ir.in^l.il; 1, qn.r dicil «iiiiil«*s ivurirli.iKn | ihini. m mmhnudi^tf emm'0tmm dttmmiwm 0tftmi»^ftr*% ,
479 B. RABANl »IAi;i;i AllCmEr. iMOf.UINT. OPtUUM PARS 11. 430
$lanno, plumboque repteverunl nundims t«(n {Ezech. A u;rra; condal. Idoni cl dialybs a Cli.ilylie fliiinine,
xxvii). Ergo «undinas Tyri non auro nec lapidc ubi ferrum opliiiia arte tcmpcraliir. (Jiulc abusivc
pretioso , &ed argenlo, ferro, slanno pluniboquc dicitiir chalybs ipsa matcries, ut .Vnlni/icusquc chn-
niuUiplicant, habenlcs eloquii venuslaiem et arnia tybs. Korri usus post alia metaila rcpcrtus csl •
cnjus
adexpugnandum, et in stanno cloquii siinilitudincm, postea versa in opprobrinm si>ccics : iiam undc
quod menlilur argento, plumbo inipictalem ct in prius lellus tracla'>atur, inde moJo cruor clTundi-
gravissimam juxta Zacliariam, in quo mulier sedit liir. Fcrriim myslice significat tribulationcm et an-
supcr talentum plumbi , et ^gyptii demersi sunl ia gustiam, ut esl ilhul in psalmo de Joseph Ferrum :
profundum, sicut plumbum. Longa singulorum dis- perlransivit animum ejus {Ps. civ). Ferrum auleni
putalio mctallorum, scd brevitati studendum cst. hic indicat Iribuialioiiem durx necessitatis, qux
Item staniium est simulatio sanctitatis, ul in propbe- inslanieanima pervagatur, diim dc fiitiiris sollicite
ta : Omnes isli conversi sunt mihi in scoriam argenti, jam mala palilur, qua; timerc non dcsiiiit. Talis illa
as, stannum el plumbum {Ezech.wu). iu Evnngdio locutio est, ubi Simcon dicit ad Ma-
dem et in Lasitania ct in Gallecia gigiittur, summa xxviii); ot in Deuteronomio : Cujus lapides ferruni
lerra arenosa et coloris nigri cl pondcrc gravis. In- sunt {Dcut. viii). Item ibi de Ecclesia dicitur ; Fer-
terveniunt et minuti calculi , maxime e torrentibus rum et (es calceamentum ejus {Dcut. xxxiii). Uursiim
siccatis; lavanleas arcnas,et quod subsidil,coquunt ferruinacumen menlis significat, unde per Salomo-
in fornacibus. Invcniuntur ei iii aureis meiallis, aqua nem dicitiir Fcrrum •
ferro exacuitur, et homo exa-
miss^, calculi nigri et gravcs, et dum aunini colligi- cuil faciem amici sui {Prov. xxvii). Ileruin ferruiu
tur, cum eo remancni poslea separaii conflan-
: est sermo increpationis, ut est itlud in Deuleroiio-
liir , et in plumbum album rcsolvunlur. inde et mio : Si quis abierit cum amico suo simpliciier in
eadcm gravitas plumbi, quae auri esl. Sic et cu- silvam ad ligna cwdendu, el ferruni de manubrio ejui
pidiias mundi ct avariiia pccuniarum onerosa cst, exierit, et amicum ejus occideril {Deut. xi.\). Rursum
ei gravissima iniquitate opprimit amatorcin ipsius. ferrum insiuiae sunt iiumici, siciit per Salomo*
CAPLT XVIII.
'-'
nem dicitur ; Sicul ferrum aruginal tnalitia ejus
De ferro. {Eccli. xn).
Femim «iictuin, qiiod farra, id est , semina frugum
ni< n propiti' s i|)H<* ri)ii<rili(. V>u «Miirn i|iiiil<)ii.im lii> w-tuiwu I iHiipli ji>ir Ilupf i V
CI V prolii liiini iiiit.is liah«*l, iiiti qiin.1 3 |>nniiH<i jurpum soli.luiii \ocal ctijut Irrtiaiu (•arir-ai blrt»
lionorurn oniniuiii ftUMepfril brgiion*. Hiru rl iri (Jiicruiit trt^mi.M-ni. 1-0 (|iiad uAtdmm (M-tAi tov iM»>
l'ru\crbii> i(j v-ri|i(i'ni i-s( Qui u-quitur junutam, ius. Fipri-««io riiiiii nuMiisiiijin m rm%m itfiutrM
diiiyilur a Ui<inin» {l'rnv. vxi), i'l jIiIjI itt- ••j|)irn* iniagincm Con<iitort> m *"tfnrftt Mttm», ^m ab ••
(i;i itirlurii otl ; Qui cunlitu-H* fU, iiiqiiil, juHihi<-, quoqnr iMMlruni rip)-ii(..r. ^«ja4ft rre MtM trrtm
uppfhtntlci iHnm {Sir, iv). L'ni<-ui4|Hr aul«*rii[Miiiikh titiri cum lKmi\ oprritjvs a niilH« ekqinnlar. la^t
ri-rtiin vf,l nnxlns iioiuiiiihiis |iroprii-> (Ji-^i^rutus. Ikiniiiiut aii rm. qiH ^un (rn(jbani, la EfaB(HM
(JijIiiin iiiiiiiiiij p.jrs |H)iti!rris,<|ijjr(4 |iir> oljoli f\l, ai( . ItelJiif trgo fm luni Lrunt, t.mtan : ei ifum
cun.siJMs k niis Ki-riiiiiii'- p;rjiii%. .\(4K'llj(iir auttriu tun- b*%, Iho Mixiik. itii . ^mmmm aalrn oun»-
rlijlciis, qiiod si( pjrtulus, bii ul ri bpi» cjU-uIus, syn iniaginrni (^saria h-nuil.eC iAto CJrsan rrd-
qiii aij4-o riiiiiinius cM, ul kinc moli-stia »iii ralcclur. ilt-ri* nuuiinuni. IritMiluai. pr<-ani4i». ri
Sil-qiij \i<(*siinj i|uartj pnr^ Miiitii c«t, ali arborr. ti;rri-no» jiis%i(. ()ru« aulrm no«ai< t>|)««n, n| r%i.
« iijus n'incn Cst, »o<;il)iiluiii U-n<*iis(>raluiii obolr " ini.itfiin^m 1) -i , \y>t: romiiJil ia i>oJ>i». qu»
p.irs incilij cst, habtriis Miii|ii.iiii unaiiiit st-ini» fst III Miro pitia , ftcd in h<H4MniiHik 6|tiirati. St-t
liunc btiiiilas s<riiii)lx)lum vocjt . (t-ralurii ;iutrin (uIj I>i'< as.,uiiipt I iliH-lbm Lri(, (rr po>ita «ta(rrna
GraTC, Latine siliqu:i rornu iiilcr))rL'L;iliir. OIniIus r<>4i<li(. Statcr aiitcoi mrdiftat anrix , ap(R-iitJr*«
srli<|iiis (ribus up|i«-n<lilur , l..ib<*iis crr.tlM Juo, nurt-os (ii*s, unilc r( MMa(ur sUirr, quoJ trilMM
clultds iju.iiuor : iii-liat t-nini nlrin ri :t*re aJinslar «oliJis strl. li.Ti r( irniiafMiJ. qnia traiu bal>cl de
&a(ti(tx : unilr rt noriien a lin-(:i> a(<-t-pii, hoc rsl, unt M I1.1-C r( M*niisMs, quia pooiien« «caut r«l,
ut(illa. Strupiilub st*x kilii|iijruiii poniKrr constat i|uusi s<*n is assis. (^uadraiilrio llrbrm «iaiililtc-r co-
hic apii<IGra*ros gramnij vocjlur s<rupiilus autcm dran(c-rn vocan( «-t vivatur quaJraDt. <|aoJ aiKia
diclus |>cr diiniriiitionrni j l.tpiiio lir<'\i, <|iii M'rii|>us qiiartiin partriii :iptM-nda(. IV quaJranie aoif-oi la
MMatur. Draclima autcm uctava |»ars uncix cj4, i t Kvangrlro ita Irgiliir, ubi rnmnx-rTvorjinr Dorrntu
drriarii poiuliis ar^rnti, tribus coiisljns scrupulis, Iruilitio iii lartcrrm .\ni,n, duo tiki, inqnil, om
il •'>(, J<T(-rii 1 1 octo «ili<]iii>.. hrjcliiii.4* ciiiin ftiiiiili rxirj mdf , domei reddat M>riufaira ifuudfamtem
(tiilo aJ hoiiiiiicm rcfrrtiir 111 parubob rvaiigrlica, uhi {Uallh. vK ^uadraM gmus DunMM qiUM ilse
r*t,
Doniinus ait \ut qute muinrr hubeut driichinai dfAem niinula : iinJi' m jIio F.vangrlio iHmrc. tii) MilMr ,
tl ti pcrdidfril droihmiim unam, minne arcendit lu- ilb paup<-rrula rt viJua dicitur initiw qojJriAlew
Cfrn. 1«, fl ererril (iumuri. ft i/u.rru dihgenter, do- in rorboiiam in alio duo minata 1 Lmc. iti ) , mmm
Htc incfniitlur, clc. if.vf. x\\. (jtii hiKiiatur |)rr pa- ijuod dis^^inciii Kvjimrlij. se\ qaod unus quadraM
torrni ipsr, cl prr niuiirri;m nominuh iioht4*r Jt*sti» duiis miiiulon iiuinnio« habra*. Mo«.- rsi rrf«, qiMd
Chrisliis : <-t ({ui.i iinago homiriis cipnmitur in Jrj- Jicil •
iVun f^rednnt dd carcete {Wmtik. t). dwat
cliiuj,tunc riiulirr Jrjchmain pcrJiJil quuuJo liomo ctiam ininu(a p«xcaiJ prr»jjtra». iJc »ul»r. lio autrM
ad iniu^inciii Dri ronJilUK p<*<idiiilo n sirnililu>liiK* iiovissinio <|iij lr*<il»* ^x-u 1
'r lal
sui (ioiithtori^ rcci-ssil StJ aicfiiJit innlirr luicr- au( pro ro po^aum, <|Ui>.l . ,-j ^r ii
naiii : t|iiia l>t-i sapi<-ntia ips<' Dn Kiliub riim J<- Ma- (iiiii . sicul lo«|ui-n(t*» rduH» dii iinus, u»qm4 md fmrtrm^
ri.T ul<-ro humjnutii nuturain kus< ipion^, in lium.1 01111 vol.iiiiiis rvpnairrr jiiuJ ,«/ifa*4', lUi raactMM.
iiitair jpparuil, niortalKatii nos(rje M* consiicntij iil iiibil rv|ic(uni si( , vrl u( Mf aiUcarrotur mmim
comuvsil: r( uJ iiiinM<riali(u(cin, uiijr p«*rp.'cca- i|UjJraiili« iiii»ifcsinij irrn' ala ^artA raiM
(iiin <<*ciJii, prr cru< rm m* r<-Jir<" ixctsi* <-on^pi*iil. pan Jistiiii loruni ni«*iiil)r -uju* MnoJi, ri ra
iVnurius aultrn tlii-(ii<«, i|uia prn Jt-it in iiiiiiiinis im- niivivMiiij, irrrj m^' ttH-jr . ul tt>ttj)irt»» a
tio«iern fiituram sjnctornm, i|ux illis pro Ihiiih Ij tcrrjm Sicrl qui Laiino %Him\ cttrrvipto
bon* hic proniittidrr, rl in fiitiini ibtiir LiiJc rn jpprlbuir bjbcM afMi •>•
W.iK/i. ii^ pjt<-rbiiiilijs <iprr»riis vinrj: \,.wJ rt Clf
Kvanf(<'lio ( uncij- i» i
iix III liiK' <)|M*ns sui lt-|;iUir Jrilusr Jriunnio purs 11: i
i , r( vUi •• » *P*
Dcnjrii Jiio pi.ii<*pu ibjiiuti», vci u(ranv|iir T«- pruitt-iit Juts Lmlc cum m lillcru ditinit krfilar
^olrrr* inlrgnim ibi t Itarit rt («itniu Ipv ijuiMiite crwpali» »»iv. qt»»»-' pcvMiv W W-^ium^m
nomlsiiij vocjtur pro 1-0 qiKHl noniiiiibus priiHi- iM-tur quij Kiinwru» •« rt»(n»Wv»«i e$m%
,
puiii cniKinpir tig'i<*liii .\b initin vrro iiiiiiiii ini ntx ii»qii'- nirHlur, «ri qvM hkrvM rihrtt.
m sni.i, iiniis .irftrnt^-ds itjI Iio<- rmni ib V-^vmiv rici «tMiip'!! ji.> l.i^r"» «paawtM ••<»«*
v.j-pi( Jiciiiil jutcm Jiidxr, quod .\brjhaui in Irr- r( inJr bjbctur |«-r(.iU fcm»4er\% gtr«a» ^oM IM .
; :
nomcn babct ab
........ auro.
,
autem libra,
in poadcribus catione cv.Tiigelic.i paraLola niaiiircsliun iiidiciuiu
iwndera prjedicia concbidai. Mua
cicsl nonu».n grajcuni. dal, ubi Domiiitis ail : Simitc est reynmn cfelorurti
cenluui drachmis appcuvlilur,
deccm verba loijis, quai honiinibus thesauro absconditu in agro, qurm qvi invetdl homo,
Signilical luna
opcrcntur, et lucrum ahscondil, et prw yaudio illius vadit el vendit univcrsa
divinitus dalu suul, ul in cis
Evaugclio loj;ilur {Mallh, quoi habet et emit agrum illum (Matih. xiii). Thesau-
spiriiale emciant; unde in
qui abiit iu regioneni lon- nis autem ccelesle est deoiderium. Ager vero, in
xiv), quod honu) nobilis,
pocuniam suam qiio tbcsaurus absconditur, disciplina sliidii coele-
ginquam, expenderil servis suis
singuii exposuere, qu« lucrificave- siis. Queni profecto agrum, vendiiis omnibus, com-
cui reverienii
Redempior noslcr paral, qui voluptatibus carnis reiiuntians, cuiicia
runt. Isle autem homo nobilis
quia, pas- sua lerrena desideria per disciplina custodiam coe-
esl,qui abiit in regionera longinquam ;
completa, ascendit in lestis calcat : ul nibil, qiiod carni blandilur, Uceat:
sione sua et resurreclioue
die autem judicii nihi!, quod carualem menlcm trucidal, spiriluui
coelum, et sedit a dextris Dei. In
debitoiibus pecu- Spiriius ] pcrhorrescat. ilcm thesaurus istc, in quo
venturus, ut exquiral ex singuUs
iiiam, quam eis commendaverat : El reddel unicm- i> snnt vmnes thcsaurt mptenltoi a sctmiiw abscondilt
xvi Rom. n). Ta {Col. n), aut Doi verbum est, quod iii carueChrisli
que secundum opera sua {Mattlf. ;
sicut Plautus oslendit, qui ait duo lalenfa qucm reperii. Tiibuta vero eo, quod anlca per lii-
brarum,
Esi autcra bus sioguia cxigcbantur sicuti nunc per singula
esse ceulum quadraginla qualuor libras.
,
niiuus, uiedium, summum; minus lerriloria, Sic autcm iu ircs parles di\ isuin fui.sse
triplcx, id esl,
medium septuaginla duarura Ubra- Uomanum populum consiat : ut ea, qu» eraiii iii
quinquaginta ;
aUi vcro unum. Deus, qui dives est in misericordia {Eph. n). Divites,
quinque lalenta, aiii autera duo,
visus, sancli sunt, ut in Apostoto : Quia divtles facii estis
Quinquc enim sunt corporis sensus, videlicet
in illo in omni eapienlia et prudentia {l Cor. i). Dives
audilus, gustus, odoralus, et tactus quinque ;
igilur
lalenlis donum quinque seusuum, id est, exterio- esi popalus Judajorum, de quo iu Evangeiio dicitur
rura seientia expriraitur ; duobus vero inieUcclus et {Muttk. xix) : Facilius esi cametum per foramen acus
unius autem talenti nomine transire, quam divitem inlrare in regnum axlorum.
operatio designatur ;
intellectus lanturaraodo designatur. Decem inillia Alii auicm hunc divitem, superbuu» qiicralibel intel-
operaiionem decem prscceptorura legis in ligunl. Divilcs sunl Judici philosophi, vcl supcrbi
lalenia
Evangelio significant, ubi ila legitur ; Et oblattis est bujus mundi , ut in psaiterio : Dimtes equerunt et
unus, qui debebat decem millia talenla {Matlh. xviu). esurierunt {Psut. xxxm) ; et alibi : Diviles dimisit
liem lalenlum in malara partem poniiur in Zacha- inanes {Luc. i). Diviliae sunl viriulcs animae, sive
ria, ut est iUud ; Yidi, inquil, iniquitatcm super ta- j) sermo sapientia^ ul in Apostolo :
Quia diiiics facti
lentum piumbi {Zach. v). Antiquissiini, nondura auro eslis in illo in omni sapieniia et prudentia (/ Cor. i);
argenloque invento , icre ulebantur ; nam prius et in Salomone Posscs$io animce : viri propriae divitias
aerea pecunia in usu fuii, post argentea, deinde (Prov. xm) ; el in aliam parlera pro haerelico, ui in
aiirca subsecuia esl, sed ab ea, quae priiua fuit, ei Job lcgilur : Dioitias, quas devoravil. de ventre illitu
iiomen reiinuii. Unde et aerariura dlctuin, quia extrahet eas Deus {Job. \x). Pccunia ergo verba di-
prius 3CS tantiira in usu fuil, et ipsura solura recon- vina sunt , ut iu Evangelio : Oporluit le committere
debatur, auro argeiiioque nondum signato : ex pecunium tneam nummulariis {Matlh. xxv). Sacculns
qiiorum metallis quaravis postca fuisset facta pecu • thesaurizalio in Dcum, ut in EvangeIio:/''fld<t; vobis
iiia, noirtcn laraen ararii permansit ab eo metallo, sacculos, qui nvn veterescant (Luc. xii). Sacculus
uiidc iiiitiura sutnpsit. Thesauruni juxla grsecuni congrcgatio avaritix, ul in Aggaeo propheta : Et qui
apo les iheseos, a posiiione, hoc esl, a rcposilo mercedes congregavit, misit eos in sacculum pertusum
nominatur. Nam tliesis pusilio dicitur nomen : et est {Agy. i). Negotiatorcs AposloU suni sicut in Job
ex gijeco lalinoque sermone composilum nam : pro dialioli corpore, hoc cst, omnibus iniquis dc eia-
ihcsis Graeci rcposilum dicunt : Lalini [et ex latinoj deiu ne''Olialoribiis dicitui' : Coucideni cum amicit
w nr, iMvi-Rso i.inui xxii. - i.in x\m 4^4
lcm, nl iii K/!<'clin'l«*: NetjoHulnr/i rur}» annurt hrdit <jiif>l triplii^iiuM) < liiHinjlaai facit C^ostiiL iifa«.t>uij
tvniufi/ ud li- {t.i-ch. \tMi/. Moiirla ai'p«lhu i>l. •iiia '-i iliiniiiia jilimptrtnr. Cf alhi po»<lat 6ettm dn-
«|iiit inoii^l. HP <|iM frau^ in mcUllo %•) in p^iiiilrre ( bn.i* >pprii«1iiur, i)ui etian a «^iljuvtaaa 1 1 inlMi
lial. Niiiiiiaiiia «^l ».oliilu'. aurry», »H ar|ri'uUni<t. \t\ la%»4liih iKJiainalur. OijlMphit«6l. Mqaio^ue «lr>-
Mvr :rrciM : «|ui iil<^<i nijnii«nia dintur, qma nomi- « huM adiiiimur a«J «Wroi. Acriabuhjw qaarla piarv
iiifiiis iiniM i(»iini <'nijfiiv|ii«» sifrnatur. F'riiis numinii» h' iiiiii < rtt, tluodr* iro «Iraclimat apprtMkM.
ar^'yrii4 niiii«ii|i It.ilMr : i|iii] <{iiafii pliiriiiinui <'i Imiiiiiij t-il hab«'ii<t «Taibo» %e\, qof ukireo
ar^fiito p^rinilitlwlur. Niiniiiii juli-ni .t Nuiiia Ko- %'icaiur, quia cutr f^rty irraMMM iaciaio
inaiiornm n-gr vttcali «unl, qui eo« piiiiiuin afMH ci hiMiiina M-ilarii in doo ae^a iBriiituir, eti
Laliii')^ im3;(tiiihu<» »i|;navil, «-t Ulnlo nominit sui facit. ili-iiiina auli*m appen<1«t libraa
nnial- (rrminaij '•riiariuai Caat. SeilariM ^Hir
[.rj'M riptil. iiiimi^niat<' iri.i «|ii.Tniiiti)r
w
'
Iii
nuinihni.-i nori crit. f)i* nniiii^inalis mvslira fcignb HumplUM i|<ial4>r fii ^rjrco lyMninc rb<rfii\ qoiBquin :
catiniic sn|>rriii<i ilirtum r\i. Tria sunt aulfin getiera rompli<-jlu« qiiitiarrnii aive gwnor fjiil A<Jjice 9t\-
nrgimti ct auri «rl tHs : siKnalum, fjrtuin, iiilcrtum. li tum, roii|;iiim rt*<hlil : nau congtui iri nM^lar
Signjlniii <'s(, )|iiihI m niiinmi» r«l : farliim, «^ihmI iii i^rxlariis. j «jno cl w-xUrio nooten >lr<lcninl. |ie
\a)ii'». inrctiiin, qno.l iii massis, quol il ^r.iM' Ji sLilcrc i-l hilibri in .^po< jlypsi dev-riptioiw irrui
(iliir, iil psl massa In nolilijm auu-m forinaniin aipilli ila M riplnm c5l -
f.l cum mf«rmu*t upttum
lurulla ila Vi-nrruiil ilura «niin qii.iriiiiqur laus.i Urtium : uudirt lcrlitim animal dufnt : t«mt ti rt4*
:irilcnti!3 silT'.E e\rnqii«'rriil ti-rram, cv ralcfai li» ve- ft ecce rfims mqfr, et qui tedfhat tup«r mm, knMat
iiis fuilil ri^os nijuMiiii(|iir slriclnrx , sivi' :i-s itluil tliiteram in tnnnu tua. f ( audiei lan-fuam rrcia la
fut-ut, si\r niiriiM), «iim in loi a Irrrx deprossicra nndiu i^uiluor animjlium direnlem biltbm Ir^ltci df-
deciirrrnM, hiimpsit lifjiirain, iii quain illiid vel pro- nano, el Iret bilibrrt Ho^^det d^nurio, et rimn et drum
flurii» rivu<, vcl extipii-ns laruna fonnaveral : qiin- ne ttrteru. f ( c(t'c r^iiiii niqtr, tl qnt tedeb«t tmptr
nim rcnim ^pleinlorc capli honiiii<*s cum b-;;.iLjs cum, tlateram habibat in manu i»a. Ft audih loji-
jllollcnnt inaijas, vidortiiil io ris Ifrra* x-sligu U- ijuam loci-m in medio qu.ituor an^malium, rlc. (4foc.
[^iir.ii.i. Iiiiic i|ii.c ciropiJa>«*ruiil ln^iiffjcias ail oin- VI Kquus ni^cr fjlsopim caUTva e»l CralnMB, q«4
i»eai furiiijin posse (Itilun. sl.itcram rcri c prof< ssionis hjboit, aed Mrfc» !»>
dnnt pcr opcra lciicLraruin. Doni eniia in
CAltT 11.
*' aiiimatium dii ilur, a<: Ijrt^rit : (Mlrn lilur, iliic
l)f IMCNJUni. Ihw prrcurT>-ntc«Hjuoi1n Apivstolu*
qni t.«'ilat. !)« ol il ;
Mi ii-<ura cii n-s jliqtia iiiodo suo vcl li*mporr rir forti fiMi;riir, in.'ui Uniom '// ('«r >iii. Bibbnf
ciiiD^i ri|ila. II.I-C aut rorpon^ cM aul liiiipori>. . Irilici ilciorio, i*l vnium ct olcnm ne U-scri». (;a»c.
rxirponb, ul lioiiiiiium . lignorum ct (i<luiunarum iih|nit, nc cicmplo |M'uirao fratrrm tuum ftcaiuitb-
luagitiido (-t bicviu». S<'il i't volem ibluiii projuiaiii ^•N, pK.ptfT qurm (Ihriblus n)orluuv c»l, et lacrl
ftui orbiH hah<r«' inonsiiram : quotl gcomctriri per- sjnguiiii» chrisniali>qur portat inHicnia qaia ute
s^ruljri aiiii-iil. Ti-nijxirii, ul iii< usiira linr.truiii, |M'rfi-« li m<*riliH, &ive rliam minimi quiqac in F.tcle-
diciiim < l aiinoruiii : iiudc el mcliri pcdc^ borjruui kia, lidc Ijmcn <»aDclx TriuilaliA in.btKi . •^innea
diciuiuK, hoc c^t. iiiciisurjri. l.e|(ilur eium iii Sa- co<l4*iii |MMfcrlu prciiu »anKuinit [V)iutni< i vunt
picnli.f liliro. qiioil Drn» uiiiniM mciuura, nunicro ri*<lcnipti iicc immcrilti bilibri ci nt»n umplici
el pondcrc dKjxmal (S«ip. xi) lu qnibui iriliu» ililli- litifa (Idri vrl np<*rt» perfcctio ripnimlur. qtw
iiiiionihu^, ut ri*or, bi-r iniflli^i ponvinl : ul iii iiUai|uc 111 radicc praiiujr coiuittit rtiarilau» Me-
nu iisura «giisU-t qualilas ui iiumcro quanliU* '
iii trcU rsi fucuxura tiqui toruai '
knr a m<*n»4ira ac-
|K)n«lcir ratio. Il.rc |N>ra'qiiala iii jiiduio cl inisrri r>-pii nomcii oiciron cinin mrtiMiraai di. uni r.nrct.
cnrilia lK'i confttanl qiiia in his «lnolinn Uiminis 1 1 imle appcllata niclrrU l.iccl ei uroa r( airp^Miri
oniiika conrtu^J sunt. lo <|iii',>iis lninc iiiiiiidiiin 1 1 i< iiqna hujukiuoiii ii<.tu<na a*rautrar«w kuil.
i«)«iHliuiil, Kuticni.-)! •! jiiiluaiutuH cst in hi» \Uu\ (aiiK n ikU Ihm- MMacri ycdeciMM
noifn a detiani
Jinl*'! jiij-lus r«)i)i|)rclicii<li polc»! Omiiij «-rifi). ijur ji rcpii. Mriruro ad onMie«i mimmnm f»fiimrL M».
inpcriiis diiiiiiiis \cl (liiciiius, m i lauMil.i iMiriin liHa cniiii (•14-1 c, I alinr OM-n^ura Uitiiar N*m a«
Iriiiin nobis nunc al).viindiU lalcnt, qn r sidis ilj>i ivaUiuH uicnMira e%t, rt ainph ira aM>aMira Ckt. «4
liiiH judii II rl iiii<wricorili.r IVi luhi rc^crjliunlur, qiii<h|iiiJ |iliis iuiiiu%«c . ap4l, iii<-. > ir^ c»4- Vd h1*o
lil stianiiir qiiaii lo in .iil\ciilii l><imiiii illuiiniij Ihk iHinicii kjict ijhtcr klbi •««•orp il. qooJ wl OM»-
l<iiiiUir jlitinndiia lcnr!iraruni . rl roclaliuiiUir \iira prrfct U nu i cr\, Id ctl. drr< • >
!'. U ,r f", i- .
coi.tllii corditim (I lor. |v|, ut laiis *il uiiit uiqnc g<-lto M-riplniii cvt ilc ron<i«io i
a IK-i» vrl pixna. fmprio Jiitcin m<-iisurj viNaia, niit aqnat In vmutM rtMivrriil froal, la^l, laf\ 4*m
qiiotl ea fru|(rs mrliuiiUir .-ilqii" frunicnUim, ij c»!, kifdrter UM ftUet ttcmmdmm f* ' rm Jmdmx-
-
Uini scriplunc sacra scientiain dcsi^nat : quac suos inferior serviuis corporis : per ipsam lanoen corporis
audiuires el a peccaU)ruin serdo alhiere, ei divin.-e servitutem excelleniior Kiceat doctrina, qui per offi-
cognilionis solet fonie potare. Vasa sex, quibus cia temporalia, id est, pcr vocem el linguam et «e-
conlinohanlur, corda sunt dcvota sanclonini, quo- teros coiporis moius exhibetur. SaUim est genus
rum perfectio vitye et fidei ad exemphim rccle cre- roensur;e juxia inoreni provinciac Paljestinat, ununi
dendi ac vivendi praeposita cst gcneri humano, per el dimidiwm modium capicns, cujus nomen cx He-
icx sxculi labentis atales, id est, usque ad tempus brxo sermone tractiim csl. Salum cnim apud eoi
Dominic* Et bene bpidea sunt vasa,
praedicationis. nominatur sumplio sive lcvalio, eo qiiod qui meu-
quia fortia sunt praecordia justorum : ul puta illius tur,eamdem meosuram suinat ac level. Est et alias
fide et dilcclione solidata : CapienUs, inquit, singulte
satum mensura, sextariorum viginti Juoniir» ca-
metretas binas vel ternai : quia Scriptura sanct;e pax, quasi inoJius. Unde in Evangclio {Matih. xiii)
aucuircs et minislri propheL-e modo de Palre lan- scriptum esl de mulierc, qnx abscondit fermentuni
tum loquuntur etFilio,ut esl illud {Psal. ciii) : Om- in fnriiix satis tribus, donec fermentarelur touini.
nia in sayientia fecisti (virtus enim Dei et sapientia Piam hxc mulier significai sanclam ecclesiam : qine
Chrislus cst [/ Cor. i]), modo etiam Spirilus sancti B doctrinam Evangclii et intelleclus sacrarum Scri-
Verbo Domini cxli (irmali sunt, et Spiritu oris ejus coaduncl ires parles orbis, quod de tribus filiis Noe
Moriius dictusabeo exortuin in orbc continetur triquadro convertens ad
omnis vinus eorum (/*$«/. xxxii). :
quod sit suo inodo perfcctus : est aulem mensura fidem sanct% charitatis : ut Spirilus et anima et
librarum quadraginta quatuor, id est, scxtariorum corpus io unum redacta non discrepeut inter se.
«0 quod in principio Deus viginti duo opera fecerit. illi Dominici seminis fruclus, tricesimus scilicet,
Nam prima die septem operafecil, Id est, niateriam sexagesimus et cenlcsimus, iDielligi, id est, conju-
informem, angelos, lucem, coelos superiores, ter- gatorum, continenUuin aiqiie virginum. Et pulcbi-e
ram atque aerem secunda die firmainentum so-
:
dicit, eatenus absconditum in farina fermenlum,
ium : lcrtia die quaiiior, maria, seiuina, saiiones donec fermentareuir totum : quia charitas in nostra
aiqiie pianlaria : quarta dic tria, solem el lunam mente recondiui, eousque crescere debet, doiiec to-
et stellas, qninta die tria ,
pisces et reptiiia tara mentem in sui pcrfcctionem commuiet. Itathus
aqnaniin, el volatilia ; sexla dic qualuor, beslias. autem vocaturHebraica lingua ab olearia mola ,
quae
pccudes, rcpiilia lerrye, el hominem^ et facu sunl C balhapudeos vel batha nominatur, capiensquinqua-
omiiia vigiiiii diio genera in diehus sex, et duo et vi- ginta sextarios, qua: mensura una molce vice prote-
giuti generaliones sunt ab Adam usque ad Jacob, riUir. Epbi ergo mensura esl trium modiorum, ut
ex ciijus scinine nascitur omnis gcns Isracl : vigin- in libro Rutb oslenditur et gomor mensura est at-
:
ti duo libri veteris Teslamenii usque ad Estber : et ticorum cenicum trium. Unde el in LeviUco et in
viginti duo litierai-um sunt elemeuia,quibus consiat Numerorum iibro quotiescunque decima pars ephi
divinx legis docirina. His igitur excmplis modius vi- in sacrificio gomor ex-
exhiberi jubetur, roensura
ginii duorum sexiariorum a Moyse secundum sacri£ pcn.sa intelligitur. Epbi eamdem mensuram habet io
legis mensuram effecius esl et quamvis diversae : aridis, quam iii humidis bathus. Ampbora 'vocata,
gentes huic mensurae pondus vel adjicianl ignoran- quod binc et inde lcvelur : hxc Graece a figura sui
lcr, vel apud Hebrjeos constiiuiione divi-
deirahant : dicta dicitur, quod ejus ansa? geminalx videantur
na tali ralione scrvaiur. Modius enim a modo di- aures imitari. Reclpit autem vini vel aquaj pedeni
clus. Hlnc et modica, id est, modcrata modicis : quadratum, frumcnti vero modios Italicos tres. Cadus
enim modius nomen imposuil : nam modica pro par- Gi-aece amphora est continens iirnas tres. Urna men-
vis abusive non proprie dicimus. In Scriplura sacra sura est, quam quartariuin dicunt : proprie autem
modius asquitatem justilix signilicat. Unde Dominus D urna vas quod pro condemUs defunctorum ci-
est,
In Lege pnecepit dicens : Non sit tibi modius major neribus adliibcri solei, de quo poeta Ca:lo legiiur, :
el minor sed modius justus, H'quusque sexlarius qui non habet urnam. Mcdimna mensura esl quinqufi
(Deut. xxv). Item inodius corpus humanuin vel legis roodiorum : medimiia aiiicm laiina lingua vocatur,
lilteram significat. Unde Doniinus ait in Evangelio :
id est, dimidia, co qiiod quinque inodios inetiatur,
Nemo aecendit lucernum, et ponit eam sub modio qui est dimidius nuinorus a perfecto denario. Arlaba
(Lmc. viii, xi). Ponere ei^o iucernam sub modio est, mensura est apiid if^gyptios sextariorum sepiuagin-
superiora facere corporis commoda, quam praedica- ta duorum, composita ex nuinero proptcr sepltiaginta
tionem veritatis : ut ideo quisque vciiiaiem uon et duas gentes vel iinguas, qua': orbera implcverunt.
prxdicet, dum timet, ne aliquid in rebus corporali- Gonior quindecim niodiorum onus appeiidet. Corus
Ihis et temporalibus molesti;e paiiatur. Sub modio tri^iiita modioruni mensura coinplciur. Hic cx tle-
crgo lucernam pouit, quisquis lucem d(ictrin;B ho- braioo sernione descendit, qui vocaiur cora a sirai-
nx oommodis temporaliiius obscurat et tegil. Supcr litudine collis. Coria eniiu Hebraice colles appol-
caudclabrum aulein, qui corpus suum ministcrio lanlui : coacervati eniin niodii triijiinla inslai' collts
4M nr tMVKnso i.iiiRi xxii. i.m. wm
\ {(tcntiir, cl onut cameli < rTtciuotur. fVr arn|i!iora in A cil .\tiii/ju d amkmtal-mmt dmo fhirr, mui fmifntrit
Zarharia prijpbeU iu Mriplum e\l Kl ecc^ mutttr ei»?{Amot iii ; lu*i« i|m tUrrUirmm atMe
tidfitM in nudtu amphorcr, i-i iliriltir kirc etl riun prrfifturjliijorm fi-ninl. I.'nl«
liriii :
ItnMiat ^Kk ia
tm/fifnj . tl jjTojgiU fitm tn intdio awphorir, et niint KvangHio : Immc imo trmml la atro mmmt aatmmMmr
piuinl-fiim mmtainin 01 f)u$, eU\ iZach. v). Aniphu- ei nliut iflin.jmttmr {Uallk. \ii«i. T<-nuriM tnm
ra auu*iii Jiic ftigiiiliral iin-iisurani grainkra iiii<|ui- iiiim<-ru» ad Trinilalii myUrTitim iKrtiM^. et ia
lali<> Juilj-oruin : ile qua Salv^ilor ail ipMt ail :
I pi >lob JiMniii» : Tret imml, ioqaii, «m
InipUtf Munturum piitrnm t>ilroium I Vallh. &\|ii). >l ml (/ Juum. \). Ilftn Ue\ m4 Wamiumh
SnjMT Imih: inifiixirjiii uniiiiuui iJ<.-iiLloriim iiiuJia p illurain r| n-MrrirriKMiit nfninrtw
s<'iir|ial iin|ticlas, r|iijni alio nomin«; iilololalii iiii nn iv m 0««<c «cripluni e%l VittAemkit mmm wta
po^kuinus app<-iijre, cl nt;((alioni'iil D«-i. Missa i-sl (/«(x ditt . im 4i4 leriia tmuilakii mi, et nrraiu
ergo oi.issa pliinihva in o» synagog.i: JuiU-uiiun, ul (Ote. \i). Knrsuin In** a.| liiicni, %p«m, rbariUlrai
arrog.antia cjus roii(|iiirs< al. lijr «rgo inipu Lat !>yii- »-\piiin. n<l.ini \j|i-nl; (]u.irua) «irlulam ifaraai
*(?"{<•''. 1»* sciloLal iiiptT pcrcjla Ura»-I, cl iii sno Iri s lila- imiIju>& in U-uU-roiKimio. ad fma hOMCi»
hirlrn- gloiiahaliir, {Mislira luillilur ia niciliuni ita- <'•'*. <!"* noli^iis prutiiiMini orLiiifrii. cmfkftij fj.
hyloni-, rl t jplitiutis iiialo ili-priiiiitnr, \rl certe ^ «'ipilnr, lubrre dicuntur. Iirro ir. * Uu Uwtton u-
ali angelo : ul ipix- prins lalcbjt ui M*«*li-ri>. »-lcnio g->'l<<'iil, hoc r»l, priniiim anle Irfnn, •«r«a«Jaai
hilciilio ronlK-csial. I.c|;iiiiiik in K\aiiK»*lio {Luc. **"''
^V''. l«Tlinin jnh pralij. l n.Jo m Kvanpdira aa-
jvi), ipiiHl mIIkus iiiii|iiil^lis tlcliiloiibus lioniuii
''•*^'^'^-'
^'V^*^**'' /"^ct "nitt Irr-t tmnl, ei qmo temo ^mtr-
MJi, qiii (iclichanl iloniino suo grjiid*; (Irlnliiin roil- '^'*''* ("^"clmm im /icmlnea, el non imrtiuo [Lmc. \m).
don*. Iioc i*st, nnus ccnluin (ados olci, aiu-r it-nluui 'l''""'» Ircs iKnioiljm iioniinum oprrjli^ttcai ip huuu
choros Irilici : ipjx* pciiiuin l<in|H.*r.iril, cl jii*scril ^'
'
'" "'^'" pra*(ignraiil, id rsl, rogiijiimir, «rr*
oprn
priijii pro icnlnin «jilis olci siuImtc iiuiniiii.i^-inla ;
uiom*, el , nt i.i \|>.»|<.|<| .S, q^,,^ inqail, r^
si (|iiriiii \ri(i pro (cnlnin i horis Inlin sirilM.Tr f><''n'ril tmper fiindam.mtum hue, amrmm. nrymmm
nctogiiil.i i|iiiImis rcbiis iiislniiinnr, misrritor- '^V''^'* P^f'">tot, ligna, f,iimiH, ttipmUm {I Cir.
: iii
m).
diaiii ilcliili n^niivsioni? rarienlc«, ipsi a miscriconlc Korsnm Ircs IrinMxiatn " * ' — [nffnluatn 4e~
Doniiiio rcmissioncni ilehiloiuin nosltorum coiiv- """"•''•"••. il ••»t, cl«*riconini. nKma-bunioi rl ct».;-
quanmr. jii>;iiiii. |t. ha. ln|Hriiia ii, KccJ.-*ij prorc^Moor ftr
C .\1' i; I III. Kfi. hi.lein l.j.piilnr miininn». dicrn» : Si irei tiri
Dc numcro. '**'. ^oe, l)nniel el Jot>, fmenmi im imediotormm, tilimm
Numcioruin rniiii ralio in innltis jnxla alligoriani ^' " ftlinm noH liberahmml : ted ipu loii Memk^mlmr
lypica sigiiilii aliuiii; iny.sUTiuin nobib vriicranduiu (^-i^vA. Qitalrmarius rrgo nniii.T«s ad qaalo.>r
i)
osleii.lil. l iiilr prioMis iiuin.inis, hoc rs|, m.us ad P^Tlinct Kvanprlij, ut in Kirrhirl Fi im mu4i0
uiiilatriii iU'itjli:> rclrrlnr l>e ijiiu in Kiodo m lipiniii •'"i*'<t. corum trit timtliikdo qmalm^r amtmaht
r!>l .tudi, lirufl, Dommut Ucus tuui, Orui (f-*tck- *'"" -|" -l-n T y\ }miM
unut ') ir naclfiini iir-
etl (Otut. \i). Ii< 111 iiniis .1.1 nniiali Ktririiij: wvr *"'*** luyslicam signilicalioaeoi donut, Ink e»4.
111
pr»-
liilci pcrtinel. ndc Atlihns 3|Misloloruin dc crr- •l''""^'". justiliani. rorutudinetn et
I 111
lcaifcrMMlaM
drnlil.us h. tih.liii : Hrul i//|j cu,- unum cl annnn 'l"<'"-» J"nnT MOdonMB, Do«inn targieole. rrt-
uNii i.iit. n). liursiiin iinus a.l nniijleni rnlci mvc <<<<"lur. un.ic vriptaai e»l •
frmmi amltm. fmii
opcii!» |M'rr.ctioiK*iii rrspjcil. Hin. dmcnrtrmnl, ifuati 'fmmtmor millim homimmm,
in (..nci .|e an .» ei
scripUini ist Kl iii cubtlo coHtumnuibii tummiaitm '"* '"<«'<•. »lll). ilursuni qnatuor ad qualimr
rynj ^(..-N. \i). ilrrum uiiiis mjloriiiii iiinljlcm rt P-"^*'"'» h*»^**"»?»»!, c\ qnilMj» »an. u ^>i irsuj f^i^ff^-
piiiiiil, nt est iliii.l 111 K\an^. Ii.> ti iiJn i(>i homi- ^»^»r. l!n.lr dn ilur |>. r pr.iphrUm -
.«# Orumie md-
luin iii>n vetiiiniH xftU nupUnii ^Manh. v\ii). iNjifi dmcmm temcm Immm, tt -' ** •• --|
ffrinjj u , i
491 l\. KAHANl MAURl ARClllKP. MJXUNT. OPKRUM PAl\S 11. 492
imiliciLMH ait QuinqHe euiiH viios lin- \ decem cltordaruin psidlam tibi {Ps.d. xwii). licm
Samarilanam :
orgo niimenis ail dics sex, coJcin nunicro perfcctio oporum, vcl pleniludo san-
buisii [loan. iv). Senariiis
Diiis oiniioni oondidil crealnrani, signili-
cloriim designalur, quarum figuram ill;e decem cor-
III »iiiilius
nl esl illuil Exodo Si'x enini liiKo, qiia; iii labernaciilo loslimonii, jubenlc Domi-
falioncin rcfcrl ,
iii :
mundiini vcnions, sexla feria p.is- nicri Sacramenlo pncsignaUis est, oslcndil, dicens :
sui, scxCa ;i;lalc in
esl, in sabbalo rcquicvit in sepulcro, cl in Salvuin me fac, Domine, quoniam defecit sanctus
siis
Scplenarius igi- {l's(d. xi), unde el in laberiiaculo foederis in simili-
dieDominica rosurrexil a inorf.iio.
«.lorum aiiiinx posl laborein bonorum operum re- legitur : Duodecim apostolorum nomina hm $unt
idem lestatur : quia seplcm candelabra, seplem Ec- videnles Dominum. Tredecim vero ad legis pleni-
sunt similiier et sepiein stelhc. Item per tudincin cl fidein Trinitatis periinenl, ul in Ezechiele
clesia; :
spplcni omne pra;sens tempus hnjus s:eculi designa- Et mensus esl, inquit, altiludinem portoi tredeciin
lur, quod per septem dierum circulum volvilur. cubiiis {Ezech. xL).Qualuordecim vcro ad sacramen-
El iit contrariain parlcm per scplenarium nu- lum Dominicae generationis respiciunt , ut in princi-
nicrum pleniludo peccati, id est, universitas seplem pio Evangelii Matthaei saiis denionstratur : Ab Abra-
j)rincipaliuin vilioruni figuratur : unde Dominus de hitm usquc ad David generationes qualuordecim
iinmundo spiritu in Evangelio ail . Tunc vadit et assu- {Mutth. i). Itcm quatuordecim ad praesens tcmpus
hominis pejora lur, ubi scriptum esl de rauliere quae genuerit fe-
bitant ibi, et fiunt novissima illius ,
quoniam septem nequilicc sunt in senti et futuro sil immunda. Quindccim auteni nu-
Ne credideiis ei,
{Prov. xxvi), hoc esl, diaboli. Rursuni
iiicrus, Legis el Evangelii, quietis et tesurrcciionis
imlma illius
oblinel mysterium ut in Actirius apostolorum Pau-
scptem perfcctioncm flagellorum Dei demonsirat
:
: iil
Casligabit, inquit, vos Dominus septies his apostolus quindccim diebus cum Pctro apostolo
in Levilico :
oclo legis ei Evangclii figurationein teiient : unde in cimprophetarum. Dccem ct septcra ad sacramcnlum
Ecclesiaste scriptum est : Da partes septem, nec non omniiim prophetaruni : quia docem prxcepta Icgis
ei octo {Eccle. xi). Sirailitcr septem ei octo quielis et pcr sepiiformem graliam Spiritiis saiicli operanlnr.
rcsuriectionis oblinenl sacrameiilum. Octo enim ad Viginli ad perfoctionera opcrum, quaj per charila-
(iicni Domiiiicx Uesurrectionis sivc omiiium sancto- tem operantur. Docalogiis cnim lcgis per duo di-
rum futuram rcsurrcciionem pertincnt. De qua in Icctionis prxccpla duplicatus viginti efiicit. Undo el
tilulo psalmi sexti scribitur : /n finem pro octava. duo cherubin, quod csl plcnitudo scientix, in temjdri
1)
Novem namque ad Sucramcntuin passionis Doinini ojnsdcin numcri cubitos habuisse narranlur. Vi-
demonstrandum satis valct : quia ipsc Dominus hora giiiti duo pcrtinent ad sacramentum divinornm vo-
iiona clamans voce magna cniisit spiiitum. Ilcm no- himiiiiim secundum llebra}orum littcras. Viginli
veni legunlur csse ordines angelorum, id cst, ange- qnaluor numerus ad viginti qualuor libros Vclcris
ii, archangeli, tlironi, dominalioncs, viitules, pnii- Testamenli, juxta Ilebracoruin traditioncm , a qiii-
cipatus, potesiatcs, cherubim, et scraphim. Quod busdain figuram habcre dicitur. Alii vcro Palrcs
sigiiilioanl nonaginla uovcm oves in Evangelica para- Vcleris ac Novi Testamonti stib eodcm nuincro in-
Inda, rciict:c in deserlo sivc in montibns. Ilom no- tcllexerunt. In Apocalypsi : Et super ihronos viginli
vein imperlcctionem niandaloruni Dei, sive impk-ni- qttatuor seniores sedentes {Apoc. iv). Nam viginti
tudincm omniiiin bonorum designant : sicnt in Dou- qninque corporis quinquc sensibus in scmelipsis
teronomio de leclo Og regis Basan, qiii typus cst mnltiplicatis poiveniunt ad sacramenlum, sicnl in
diaiiuli . scriptum esl, quod nuveni ciibitis sit longi- Ezechiele mji.ifcstatur. Viginti oclo nuincrus ad
kudo cjus. benarius ergo nuinerus ad dccalogum legis losis ct EvangoUi pcrtinel mysicriiim , sub cujus nu-
aliquanJo refcMur. tnde Psalinisia ait : In psulmo meri sacramcnlo coriina! tabernaouli ejnsdcm uu-
40.> DE fMNEKSO l.imu XMI - I.IU XMII lU
in<*ri ciiItilM in lon^iluJiii' lM!>ui»M' frrUDlur in K\<»- \ r:intiir in \ctibu< .ijwt ini.jrura. OrlAffintj »4
iln.Tri^lnl.i >c-ru a.l rrucUiN liikliuiu ronjtigjliuuin.ul ruiiMjaiii Cliri«lianorui-i aaitna*.qnx OMaiM Mr
ili K\.iiigr|ii> . y.t Jubil fnictvm, utiud ceHlemnufH, l.inlum, non oprnbus rubrri o( Jr q«tUn ia Iji» -
&III). Trigiiitj Jiii) .1«! iiiy\li-i iuiii .i-uiii qua l)oiiiiii(i.> giHtr ilrs', ainmr (M-rfr-riorum
, *fdrr>«i«.'j e»m- ,
nosirr lu t'ar:M* ri>n\i-n>.iliit cst : uiul'' (ul quilHi^- cutinrr (Cmi/. ti». Onlom a I ipartyrvn , »»»#
Jjm vi<lL'(ur) ail .^|mi>IiiIu» : Ihmec orcMiramui ad virpinum pf^r^iiH-nl. Mt .n E^angriio : El i^.bii, loquil.
u/tiliilrm fiJii •'( iiijinlioHit I ilit thi rn tiruin pt-r- frmrium, uliud (enletimiim, p(r. {Mjlik. un). Ce»
feclmin trt ineuiutiiiit aluln plcnituJinit Chruli titm vigiiiti numi-nj\ prirprlinfinn lrp% el llva*-
(f'./'/if't. iv;. (Jiu Irjgiiila \crii iiuiiirrus Irgis i.-t K\un- g. Iii (M!r iiguram ost.uiJit. Vnie If^i^jlor Uitj%t%
grlii ol.liiii-l Mcraiiiciituili. Itriii qua«Jr.igiiita aj cciitum vij-iuU annonim r\%e J^i:liiiijr:rt Sfiintin
qiMilragi-siiiiJ* MiTaiiiciiliiiii (X'rlin<-I. t'nJ<* la Ksan- taiirdift in iJic l*cn(rcok(r« (lr\rrnJi( (upcr rmtvn*
1,'i'lio
Tilu in
J«' Doiiiiiio sriijiium
i\). Ilc-
\i;;inli
Sion(oii^'ri';;>li.
jnitnis rrrd«'uiii|in. qui riirrunt in ccpi
Mnn l<giiii|iir antc Jiluvian rni(Mi
w lo
luni qii.iilrjgiiiU rr>urrrrlioiii!) honiinm; sarrn- vigiiili atini jj |Mi'iiitciitijm iM^MiiniUt* ikrrrti : S*-
mi^nluin < oiiliiifiit : nmli' iii .\rtit>u» aposloloruin ii lomoiiK I |.'inp'i allitu Ui rrndim vigin(i oilNlorvn
it.t scripluni riil : El conrertalnt cum cit diet qua- cni. Iliir anlcm, qiioJomni» U'mpli altitaiio rnilnMi
drnginiu (Act. i). 1'rrti'ri'a i|iuilrjg.iitj nunicrus \it;iiiti cil.iionim ruil, aj i.lcm Mcrantctitiini rr»pi-
oiiiiic prisriis liujus s.Triili tfnipus fij,'iir.iri' «lii itiir : rit, quo I priiiii:iva in J'Tos4>l\iQi» flfcloiM froplrr
i(>ijtuor iMiiiii biiiil iiiiiii li pjrlc'>, ct uinni.^ trr.itura p.issioiiiMn, n^surriTlionrro r( aattmAom*m H^miml
\i^ibilisi>x qiialiiur cuimt.il rlcmi-iilis. IH-narius vrru iiiiirlo^ iii liix' nuincro \iroriiiu graiiani SiJrilat
liumeiuA in bonaiii \rl mjbni p.u-t<-ni |ii-rri'ctus cst : sancli aici pil. IU'|uc pnKcilrntc oaUinljt n««rri
qiii Jcnariiis |x r i|ii.ili-riijriuni •liirtns quuJr.igrn.i- prof;r<'Ssionc ali nno usquc jJ «JwMtocifll d CnUectil
riiiiii iiiipli-l. Ilihc • sl, ijuikI |>rr r%alnii^t.im Ji< iliir : in uiiiim oitiniiiin Iim<"^>"<! «nmiBitalibat rralaiii
Quadraijinla iinnit fnoxnnut fm (}<neraitont buic vi(( iili liuiit, quiiiliii.i ir , qiir r\ tt^tktm
(/*m/. xcivj ; ci in ililuvin juila rjusilrin niimcri ctoclo ronUaiit, sulint non n »\ »ig<iilH-Jt»o-
«lio^ ct loiiilciii n('cteft buper irrrani Doiiiiiiiis piuit : nrm rrrcrri \ita' ruUirr. <; .. ni <>j1iI.j|i>>i»o
quj- ;>l> A'ii.i.'iam suiit ii<-qiic jil l)oii'iiiiiiu J> .>iiia urniiii p<-rr<'i toniiii, qiii pi-r rnircm Jcsa ite R.nn>.h.
r.lirisliini, pci lincl. Ouiiii|ii.i^'iul.i :iuli'iu a<l i'iiitc- lriiiiiiplijiii<-6 \ii lonam ri*p«>r|jiit , in <]'.orum l^pi
co>.ti-ii vcl ail\( ntiiiii Spiiitiis Hjiicli : uiiJ«* Jicititr in (•cjron in Jii.iiium libro iJa^. viii r]H»<lr>a nmwn
Ai lilius jpo^loloiuiu : />Miii cuiupUrenlnf dit* {'cnW- pupnalorrt rl«>givsr »rril>ilur. Dningmu a<l quio«p«o
cotUt (Ail. iii. Iicin qiiiiiqiia);iiilj .iil inilul;;i-ii(i.iiii j'tj(<-s muiiili (iil a quiluvbnt pu(.\lnr) prtunri ta.
pcrlitiit |x-i 1 jturuin , iii cnjiis nuincri )>ji i Jincuio ( rani'-ntiiiii. i|iiil>u« Iransuclis Silta'or niii *i>in \i-
qiiiiiqiia(;)'Niiiiutk |\jliiius poMliis •'sl. S<-\.igiiilj \i'iu sit.in- <ligii.it .« r^i in rnJMs tvpo .N»i- cutm auiu*
numcruft ail oinniuin |i«'ircctnruni |M'rtinct sacramrn- gciitoriim •«srt annorum. i!iviui(»« tit^p«r3(iN, jp;i-
(uin : uikIc Jk it iti Cantiio canluuruiii : h.u leclu- \i( arrJin in viliiU*in tloiaa» imx. llilWnijriu« na»
luin Sutituioiiit , iJ cst, (llirisli Kirlcki.iin ,
teinyinla ru» prrfi^ctiooi-m bralilu.linit •igniftral. l n,lr i.i
fiiflet uinbiunl cx fuilniiinit Itr.nl [(.unl. iii). Ilciii CanUio raiilicorum U-gitur . Yime^ fmii f^ciftce, tm
kciJgiiii.i al rriii iiiiii \ iiliiis siw i onl.ii< ni I •i'. i!!'!')! emjHe hnbfl /'o;N<'tfi . itjJtdu ram cmtimdtbmt : rir
t.ttiir. l uih' in l.>Jn|(i'lii> icgiliir . I I dnbil frHeluin, .'// rl pr« frmclm ejm$ miiU atfemlet {Cmm!. Vtw). Yl>
ultud tfxagciimuin [Uuilh. \iiii. >M-plii.>j;i.ii.i \iii> nri, iil r>l, fUrk-tla frvctu aboif^arv fiiVi, fnit |kt-
.1(1 \ctrrutn p.itiiim |m iluicri- Jn ilnr \.irr.im<-iilutn. citirtt, mI cs(, lliiniino ('.hritUi, ipixit Irjdi !i( ii.
Iii qiioriim li^'iii.iiii S it<>iuf)ii .i.l cililiriiim |i inpli (IiIhi^. lior (»1, piopli. IM r( apo^-olis j|q«.- >»j ... i*
sc|.lii.i^ihl.i ihilli.i i<|>4 i.ii loiiiin i'lc(;is<«« iIk ilnr, qm Ji,;iiiIjIi1ni* : prn cnjii^ (inrlu i\*\ \ir jflrtt nU^i
iti liuinciu p.irlali.iiit. Nam M'ptujxin!.i cltMlOpmia .trgrtitco* , IttM- t*%l, p< ifi-Tiiotirnt rTlril«ili««i«. Iliila
aJ li;;ui:iui l.ri;!» ci K«ji>ki'Iii s.uinl pciliiM-iil, ul in (*(Mcu(i apiTst(Jir<>rui\i iln. i^m-uiu |rr\in( igvrAM
p?t.ilmo siiipiuui I '^l : Ihet nuHirHm nt i;Mi« %ep'mn' qtii «niinia iMitii'lt iliinillrfilrs in \f'
{l'tal. i\\\i\). S-plii.igiiilJ xi lo iluo .1(1 nniiii'ii.111 III liiinilis ilrMgtijliir . ttonjMMr tkr -^
picJi^trioriini |>riliiici Uo\kis m I Jisi ipuloiniii . piDm rtl . Mtle i«i. r«i(/lrr. «f Wa.rafi kt* , .,-.
({uos miiiiiiiuk ih pr4'iiiralioii''iii K\an,{i-iii rlcgii. ittHrJimmt fnclm* ejm$ [tmm. «iiii N<-|kir«» «tMi
S4'plii.igiiilj q.iiinpii- a<l numrruni a^iinjriini |>i'ii nMii»rru* .'J iMiinl'<>
ociii, iia.1' iiiin J.K .li III .^\plim <I*Mrn li- •'" »i.ir iwiii. H'ii p>'»i >p«»i I
'.- : -. •
::, :
lihro Rigiini : /fc/j^Mi, iii(|iiil, viilii sepicm millia vi- rhyllimos harmoni;c virtutihiis piditatur ossc socia-
rorum (III lletf- xi\). Scxccnla iniilia qiiingoiili ad liim. Music:c parlcs simt trcs, id cst, b;rrmonica,
sacratitPiiHini niioriini Isracl, q:!i ftgressi siiiil »Ic rliyllimica, meliica. ilarmonica cst, qu.-c dcccriiil
>Egyplo, iit in EKodo. Dpccm iniilia numci us ail I)o- [discernit]in souis aculumetgiavcm. Rhyihmica cst,
(Uilognni perlincl lcgis , iil in ICvangolio : lit oblalus qu;c ro((iiiiit iiirursioncm vcrboriini, ulrum bciie
e$l ei uitHS, qiii debebnt dc.ccin millin tulcnla {Mnllh, somis an male cohicreal.Mcirica cs«,qiuc incnsiirain
xviii). Cctiluni <|uadi'agiiiUi iiuadior niiilia ail sa- divcrsoriim nK^troVum probabili ralionc cognoscil;
cramentiiin clcclornni, qiii c\ Jiida^is in (iiic riiiiiitii II i vcrlii gi;iiia hcrofcon, iambicon, clcglacon, cl cx-
creJlturi sunt in Christo (iii quiilam volunt) iihi et tcra. Ai omtiom aiitcm sonum, qni matcries caiiti-
calypsi : Et nemo, iiuiuit, jwterat cuniicum iHtid secunla organica, qu;c cx llata consisiil : tertia
dicere, nisi illa centum qnadrui]inla quatuor miltia rhytlimica,qu.x«pulsudigilorom numcros rcc?plt. Nam
{Apoc. iiv); et post pauca : Virgnea enim suul aul voce cditur sonus, siciU per fauc.o^ : aut fltitu,
et in ore ipsorum non eil inventnm mendacium (Ibid.). B sic\n por lubnm aut irbiam : aul piils», siciit pcr
CAPIJT IV. ciritaram aiit per quodlibct aliud, quod pcrouiicndo
De tnusica el partibus ejns. Cinorum ost. Prima tlivisio m«sic;e, quoD liarmonica
Nti»ica cst pcrilia modulalionis soiio caniuquc dicilur, id e.st , modulationis, pcrtincl ad com(jcdos,
consistciis ; et dicta inusica per derivationem a mu- iragoedos vcl cboros, vel ad omncs, qui vocepropria
sis. Musm aulem appellatc apo tou moslhai, id est, a caniini. Il;cc e\ animo ot corpore motiim f;;cit , ex
qu;«rcniIo : quoil per eas (sicut anliqui voluerunl) motu sonum : cx quo cofligitor music:i, qii;e in ho-
vis carmiiium et vocis modulatio qu;ereretur : qua- inine vox appcllatur. Vox aer spiriiu verbcraiiis,
tiiui soniiR ex sensibili re esl, et pr.-clcrfluit in prae- unde verba suiit nuncupata : proprie autem vox
iciitiim tempus, imprtmilurque mcmoiix. Iiidc a bominiim seu irrationabilium vcl animaiilium. Nam
poetis Jovis ct Mcmorix filias Musas csse confictum in aliis abusive non propriesoiiitus vox vocatiir : ut,
cst: nisi caiin ab bomine memoria teneantur, soni Vox (iili% infreiiiuil (raoiasqiie ad litlora voces.
,
soiiitu, et chordariim exlensione percussa. Alii Linum tiir. Si ex Iiis aliquid defuerit , vox perfecia iion
Thacbcum el Zelhuin c,l Aniphion in inusica arJepri- fuerit. Secunda dlvisio organica cst in his, quae spi-
mos claruisse ferunt. Posl quos paulatim directa cst rilu reflante compiota in soiium vocis animantur
nebaiur autein non modo sacris, sed el omnibus so- ad iicrvos etpiiisus, cui danlur species cithararum
Ut enim in veneratione divina bymni, ita in nnptiis acilabula jcrca ot argculea, et alia, quae melallico
liymen^i, ct in funeribus llircni ct iamenla a tihiis rlgorc repcrcussa, rcddunt cum suavilale tinnitiiin, ct
cancbantur. In conviviis vcro lyra vcl cithaVa cir- ca'tcra bujusmo:li. Canticum signilicat sciemiam spi-
nulla discipli..a potesl esse (icrrecta : nitiii cnini siiic ccre.Canticum ad contcmplativam : psallerc refcr-
ll!a. Nam et ipsc nuiiuliis quadain liarmonia tur ad activam vit:im,u!;i ct siipra. Juliilatio clamor
sdiio-
rum feriur esse composilus : c« ocrlinn ipsum su!)
^ spirilali forvorc cxprcssior, sivc gaudiiim iiieffabilc,
bavmoniai modulalione rcvolvilur? Musica inovct al- (]iio;I bumana lingua plenius fari non valct, iit in psal-
cl quanlo vchcuieiilior fuerit tlaiigor, tatilo fit ad Primo omniiiin ad oigaiii (co qiiod m.ijiis csse
ceriamcn aniinus forlior. Si quidcui cl rcmigcs can- his on!ni'!US gcnorihus in soiiitu cl fortitudiiie nimia
lus horlatur. Ad tolerandos quosqiie labores miisica compiUatiir) clatiiores veuiam, quod dc dualius cle-
aniinum mulcet, ct singuloriim opcrniu faiigationciti ph iiitoriim pcllibtis coitcavum coiijungitur, ct per
inodulalio vocis solalur c\c ilalos qnoqiic animos compuls itum pcr duo-
:
diiodociiit fahroriim si:ni;»ioria
musica sciJai : sicut dc David lcgitur (/ licy. xvi) dccim ciciilas a'rcas in sonitiiin iiimium,qucm in mo-
qui a spiritu imiHundo SaHlcin arlo modul ilionis oi i- roncitat
(iiim totiitrui : ila iit pcr millo passiis sine
puit;ipsas quoijitc bostiasncc non cl scipcnlcs, volu- (iubio scnsibilitor scu utiquc ampliiis audiaiur : sic-
trcs atque dclphinas ad audilum sii;c modul.iiioi.is iil Ilct>i;oorum do oigaiiis, qii.c ab Jciusalcm usipie
musica provocat. Scdquid(iiiiilloquimur, vcl inli iiisc- ad moiitcm Olivcli, ct amplitis sonanlcr untiuiiliir.
137 N I NINtlt^v^) l.lt.UI \X1I IID. \M!I 4«
Cjniprotjalur. I><i>> |i:ii<-i4 a pUritqnc oi^3iii r<>->- \ k>ri|,iiiMi r>t : Lom^lfivr lUi im riihtrii, t>tm$, lf<wi
diiMJ. riin ffu;uL-i« zrcjt, iil rsl . pcr .\pu\U>lok soiiiiui Tniiu.iii» «igniQral ri prr laaiiiit 3p<ftioli< i ord:ai».
iiiiiiiiim rmillil, »inil srri|)ltiiii csi /»• onmrni /i-ir. im '["' pr.i*<lic.iU)r iliiiit c»l. iii (]i«rrM>t iriHiiilm VrU*-
rrii-K loMiu roruin (/'s/i/. iviii) , i.l i-!.l, vot Kvjn- rit rl NoM Trslamrtili alilrr inlillrr», aliUw i« trtJt»
grlii iii lolo urlir Uirrjruin, nii ul m ripiiini <-sl : Vot C»Z»r.iiv couriUlur r«.ullrriijm, qmj ll<-|>rair.< .Na-
lumuut lut 1)1 roiu [Viai. i.t\Mi.>aiii i>rr tuiili' pa*- blnin, Gr.c'r aiil in l'»jlu-riiini, I.ilinr »alriii Liti-
hiis, i I csl, pcr |M-iri.'rUim iiunicruiii iJcreiii vcrlxv- (Jjloriiim dicilur, ilc qno in q^iiiiqua^^MtiM) «|iurt«
riiiii lcgi?! iiii|il<-liir vonu!» rjiis. Iii HjlicibnK, i<l r.sl, M |is.iln)o ilicil ; Fxtmrge, ptallenmmi rl rnhmtm; mta
l»rr bUircin iiiiius i iijiiM|iir •lorloris ol p<-r iiiulum 'I'""' "" modiim riclnrjt, tnl qiio I in Mduo cJjp» i
itfmpanum el cilltaratm, el gaudeitl nti tontlum orgnni n^Rii-i por indiciuin ni.innt roni iljnU^ ab imo nt
(Job. \vi). TiiIm ilaqiic, ilc qiia in Daniclc srripliiiii ^ilUiin •.ignincarriil poilcriuni, <]ii«d «iiUn rjnlicim
rsl . LHrri iiudiirim voceiit lubf, liiln'ir, cilharif, clc. (1i< itur, cl a p:>.')ll iiilo i-sl i.oniiiiaUim qoo-l aliji.t
(l)an. iii), ili\cis:!> li^'uriK ac furuiis cdii ilur. Alilrr \orciu rhonin ronsonamlo icspoo.lrat. V.si a-ildu
ciiini i-st (uba t-.Hi^rrg.iliuni^ po|iiiii, .-)lit<-r coikIu- siniiliUKjo citharc I arl .irirr (ul alii tolunO i.i mo-
ciioiiis, aliU-r ^icUirur, aliler p<Tsrqiicn li iiiimiios, Juin ilrila* liiliTr. Se I Pviltrrii rl cilbar» Iitt diSr-
aiitcr I Miilusioiiis civit idnn, it rrliqiiH. Tiilia anU-iu r< iilii ot, quu I Ts .llt^riiiiii tif^ii n ilin ' rii o^jvmhi,
c iiif;rc^MiiiHi|.. api.j iiriiiii pcr:liftj>iiuiih li<>«' iii<Hii) iiii.lc w^iiiis rcljilur. tiip«*riitt IijIm'1, rl itr<>rui«l
iiiU-iit^iitir : triliUii listult» j-rri» in c.-ipilc miIuIh jht ffruiilnr rliorda", cl ilrsiip«T siin-)nl. C:Unr» trro
quatuor vociJui (js :«'n'Hi, qu;r p«'r jtcuiu fuiitla- ^ ron< a\ilalrm lijjni inririiis h I ri r^ltiTiuiii jut<*iii
nicntiiin qtuUTnjs vocei pioJuruiil, niii;(itiiiii ni- lliMiri-i ilnacliorJon nsi tiint proptcr num<-iiiin dr-
iiiiiiiii \<-li<-iii<>ii(issiiiiiiiii<{tji- profi-rl. It;i Kvjngi'liiiit) c.iio^iim icgis. (jtliara si^nilli-at p^^tius tliMoliiiu, in
III Iriti.i I (Hifcsstoiic irnitii p«-rvinarum h.iiu tj' Trini- <|ii<i, taiiqnjm niTM, tunt \irtiilr«, lx>c •'st. *|Miitilu
l.ili^ II) c.ipiu- aiiyitsti), hoc i-si, in iijiivitalr (hrisli iiotia, ut in Phaim.» Fxmr^e ptaurimim tt nikmim
liivinitaU' inspiraliir , ct (xt qiutuur vociJuclJi (Tm/. cvii), il rs(. ojmt.i (tini firlc. \'A in ntal)n
yrcas, |M r qiiatiior Kvani<rii<t(j9, por 3Teum funJa- pjricm ut in liaia : (Ji<Aiir<t ei iym tl itfmt^jmum rt
inciiltitii, slahilitjtcni Hciliict tiJri i'l o|>rruni in Uilo ronirn i<i roritinii rrMrii i/m. v i
, in i|UO i
iiilx- viHToi iiiiiii.i cl.iinorc qtijii in inoJiiiti tnli.r \oIimlii<iM)ritm iuviina r>ilriiuin vrm oprr» b«*»
< iiiiKrri{,ilioiiis <'iiiiiiii !><• Iisitilj atitriii rrf< rlur tla, si^iitln jI, ut cst liin.l in pvilnio P$mlintmmi jutum-
<|iio.i sit liuinloiluin .vrriin) Jurdlc qii!i<JratiJiu, Llis- dum eum itiknta (Hial. ivni). Iirni pialtrriuni •trt's n«
«iiiinniqiK^, tii mi>.luni comiiT cum li.stuiu a*rvo frr- cborJjniin opcraliu dnrm prx<cpu>rutii Irfit, mI i«
rr<M|ii<' r<i:iiiui^U>, qiKnl iii li^iio alto t|M*ctov><]tic psjiiix) /« ptallrtto derem ekmrJmrmm p*ml'*U n
fi)rtKaUi sit)M-Morc cap<tr « oiisliin(;itiir. In hoc qoo- ^/'« i/. i ii iii\. Itrm ihi : /n irriirAor^*. iivquil, pMf
iiiic iM-i Kiti>riilj ijlcra iIikmIci iiu ImuiiIiuIj orn a ilu.i 'rrio rnni (mnhto et aikmru \ Piml. ctci), iJ r«i. %en*m
I)
dcciiii (]>Hiiiik III tiM-dio (loktiit lu caU-nit i1<'|m-uJv-iiI ,
•') dlc l>f luUa jut<-iii, ('•allrrio ei riiltira iw p^l«M
it.i In.i iHiiuliiiia iino biia crc |mt cirruiluut uti<|uc i<-ripUim r«l . Lmmdmlr emm m tmmm luJkm . immdmn
hii^unlur :
<-( KHiciLalii priiiio bumlHilo,n( ruucitjlit rniJi iii pi«//rrio rf riiAarn < /'m/. ci). ILrr iKtlnt»
(liio^ii i tin iiittiiliiilunitii listolit 10 iticiiio )m>siIis. i Ij - mcnlj.inntica tijttiilii jI>iIi ^' • jl aliqditi pan<MtlM
iiuiicin ni.igiiiiiii fi jg<irciii<|ui- iiiiuinm suprj iiKiJuiii in urdiuinn ui (uUa < ,'< rr|i pvjiurMMi
timul prufcrunl. ranal liro iiiUaia rum irtiipo» i|kMit.i |%|j rmm
UuiuUiliiiii iLx)iic I tttn listuitt , il rsi , iIim Uir il.i noti cvn- mjnifrtluni rtl : k<*<l kr« tMMntj nty»4tr«
iii nicJu) Kccii-si.c csl cuiii Spintii «.vnclu , (|iii aiiusiooilius a<l (.hiisluin notumMai (o««*lj| r%<r rr<>-
l4M]iiilur iti ra, cuiistrtngtlur iti li);iio allo , i,| rrn<la. q >i rst ici rl IVu». rt tiM^*'»» -».«> I^.
Ckl , III ('.liriHiu, qni a sapiciiltlius li^oo \il.r rom- rlrsir. SaniUot j il>]or apiid prniiv«>mu« ii mm
parjtiir ; iii rairuj, iJ rst , iii (iit<' , rt noti «r jun- i^nuta rr» rsl. An(M|ui« •«U^ vtw^mtikmm »^mA
git U-ir.c, iJ cs(, oprrihus cju-iultl>us I>o<hI. < uo (ihjlJjpos foi«w> rrymiMr. tKut trn|Main r%t < «m
A)ios(iJi « uiii lisliilLs. iJ Ckl, rum Jivinit ciot|iiiit. mudwttltt f<rm Imk^. fiiim'er . . i.tjr^. iMin^n^<r. f«.
(iilli.ir.i. il.' ipM tit qiijilt iK. siiiio sciiinlii Pv.iloio (/)<ii«. ili) IUh in \'<J(iir li'! J|«i I IM»i
:
490 r,. RABAM MACIU ARCIIIEP. MOGUNT. OPERUM PARS If. 500
|)er diininulionem bucina (licilur : sanibiioa aulcni A dicla aulcm cymliala, qiiia cum ballemaiia simuj
60I apud llebrajosinlcrpretalur, sicul soriplum csl : pcrculiunlur, cnm cnim Gra.'ti dicnnl cymbala halie-
Samson $ol eorum. Propterca auleni saml)uca apud malica, de quo in psalmo srripliim cst : Laudale eum
eos inscribilur : quia miilli corliccm alicujiis arboris in cymbalis bene sonantibv.% {Vtal. tt). Cymbala bene
csseputant, el per linilurain cerc moilis essc sorio- soiiaiitia lahia nosira debcmns acciper;*, quae non
lum, quod iii modum ramo arboris movcii luba: tle immerilo iiilcr musica instruincnla posita sunt : quia
potest. Et idco sambuca dicitur, quod in tonipore et simililudo quaedain est cymhalorum : ct per ea
aistatis lanlum fieri potcsl, cl usque ad frigoris lcm- voces himianic burinoniam reddere suavissimam
pus durare polest. Arcscil enini secundum commii- comprobantur. Harinonia est cnim diversarum rerum
nem consucludinero hacc lypum lcnet eorum, qui : in unani con>t:nientiam redacta copulatio : quod el
Dominum in bonis suis laudanl, in lemporc frigoris, in vocc humana conslal accidcre : quando et tem-
iJ cst, in lemporc trii.ulationis vel persccniionis l:»u- pora ipsa el syll.iba; in unam vocis concordiam per-
dare eum non possunt, propler infidelitalem vit;B ducuntiir. Sistrum ali inventrice vocalum : Isis enim
corum, el abundanliam diviiiarum suarum. Lyra dicta regina ilLgypliorum id gcnus invenissc probatur.
sos sonoseiricial. Lyram priraum a Mercurio invenlam B Isis et inlo fi*rial mea lainina sistro.
fjisse dicunl hoc modo cum : rcgrediens Nilus in Inde et hoc mulieres pcicutiunt, eo qiiod inven-
suos meatus varia in campis rcliquisset animalia : trix hujus generis mulier fuil. Uiide et apud Ama-
relicla eiiani tcstudo esl. quae cum puirefacla esset, zonas sislro ad bcilum feminarum excrcilus vocaba-
et iiervi cjus remansissent extcnti, intra corium lur. Tinlinnabulum de sono vocis nomeii habet : sicut
percussa a Mercurio soniium dedit, ad cujusspeciem et plausus manuum. slridor valvurum. Symphonia
Mcrcurius lyram fccit, cl Orpheo tradidil, qui ejus vulgo appellatur lignum cavum ex utraque parie
rei maxime sludiosus erat: unde ct xstimatur eadem fielle extenta, qu.im virguiis hinc et inde miisici
arte non feras tantnm, sed ct saxa atque siivas can- feriunt : filque in ea ex concordia gravis et acuti
extentum : est autem pars mcdia symphonise in simi- defensio denique omnis atque muniiio, qua sanum
liludinem cribri, tympanum dictum coquod in medio corpus adversus exieriios iclus, casusque servatur.
cst : undc ei marg Ariluin medium tympanum diciiur Nomen autem medicinse a modo, id est, lempera-
ct ipsum ut symphonia ad virgulam percutitur. Tym- mento impositum xstimalur. Nam in ea miiltiim
pnnum paucis verbis expticari oportct, quod minima contrislatur natura, mediocriter autem gaudet : unde
rcs est, eo quod in manii mulieris portari polest, ct qui pigmenta el aniidota satis vel assidiiebiberint,
sicut scriplum cst in E\odo Sumpsit autem Maria : vexantur. Iinmoileratio enim omnis non salutcm,
proplietissa r,oror Aaron tympanum in manu sna sed periculum aflert. Medicinae autem artis aiiclor
{Exod. xv); et cst luba cuin una fistula in capite ac reperior apud Grx^cos perhibetur Apolto : hanc
angiislo, per qiiod iitspiral sic ct minima sapieiilia : filius ejus iCsculapius laude vel opere ampliavit. Sed
lcgis veleris in inanu Judseorum synagogx anliquis postquam fulminis ictu iClsculapius interiit, inter-
tempovibus fuii. Iiem lympanum corpus attenuatum ilicta ferlur medendi cura, et ars simul cum auciore
injtyiinio significal, ut in psalmo : Laudate e«m »n jj di fecit, latuilque per annos pene quingentos usque
tympuno et clioro {Psat. cl). Cborus quoque simplcx ad tempus Artaxcrxis regis Pcrsarum : tunc eam
pellis est cum duabus cicuiis aereis, el per primam rcvocavit in luccm Ypocras Asclepio patre genitus
inspiratur : per secundam, voccm emittit : lypus in insula Choo. Sanilas est intcgritas corporis, et
popuii prioris, qui angustam intelligentiam legis temperanlia cx calido ei liumido, quod est sanguis :
acceperat, et per angustam volunlatem pi-aedicaiionis nndc et sanitas dicta ost, quasi sanguinis staius.
omnia infirmitcr prxdicavit. Si autem terrena sa- Morbi gcncrali vocabulo onincs passiones corporis
picntcr ac diligentcr respiciamus, spiritaiiicr ac coiitinontur quod inde vctcres morbum nominave-
:
myslice intcUigcnda sunt. Ilem alio modo, chonis riini, ut ipsa appollaiione moriis vim, quae ex eo
concordia cst chariiatis, ubi el supra : Laudate eum nascilur, demonslrarent. Inter saoitatem autem e*
in tympano et choro {lbid.)\ et in aliam partem, ul niorbum mcdia morbo con-
est curaiio, quae nisi
in Jereniia {Thren. v) : Versus esl in Iticlum chorus gruat, non perducil ad sanitalem. Morbi omnes ex
noster; el alibi : El organum meum in vocem flenlium qiialuor nascunlur humoribus, id est, cx sanguineet
(Job. xxx). Cyrobala aceiabula quuedam suni, quaj follc, inelanchoiia et phlegmate : ex ipsis enim rc-
pcrcussa invicem se langunt, et faciunl sonum : giinlur sani, cx ipsis laedunlur infirmi. Durn enira
Ml UL L.MU.K>0 Llimi Wii I.IU. WlJt
ioi|ili"S oilra (•tiiMiiii imIihx crrviunl, .i jiiluJiiu-^ \ llvlroijiru^ ftiKuiii<alaT
(.itiniil : ftiiiil :iul''iii (|ii.>Uior tuiil i-lciiictiO, %tr. ol li) iropirut i|ujnUj pl«t InInI. Utsio ^«^ wlU w
<|iialuor biiniore» : t-l nuus4]in^<)iit: liutnur >iiuni ete- a\anis ()ujn(o \Au% cV prc«MJ cMkgnrpt, lanto |il<*
riicutuiii iiiiiuiur : !».iiig'ii> a rrin : i hoU-rj i^nrni : a«anlijL- >-»iiltu% jniH-bl. Irpra cu tlwtniu kvr«u-
iiiciaiirliulij l4;rrjiii : (ilili i;uij J(iii.iiii : ci tuiil i|U4 roruni falvi alquc varia, «iH jMdromn MbJHiii*.
liiiir liuiiiorcs, si< ul rlrnici.l i, (|ii.i(on »'r\unl «ii- M\r ronljiiiii lio (M>(cali)f-iiin, ul u» l^xUHn : /^». i
|»oru iioslr.i. Siii(;iiiN<\ (Ii.ic.i • lyiiii<lo;:ij mh jlni (( fU IfomiiiHi ad Motfirm ti Kmrom Jittm» . Uv» .
llini hUUI(ISl(, i|l|iiil \<g<l>l ll Mls|iUll'( «1 M>.il. 1« dijiK eaime et emt^ ortmt (m. nl ditettm» etttf uit
(Jiolrrj Grxxi vuc^ivriiint, quo I uiiiiu «livi ft|Ml:o puUkla aml tjauu luttm» quippiami, ij f%L,plmfm Irptr,
li-rniiiiclur : uiiile cl i lciiir.i, iil cbl, fiiliMitj imuih addm4:atnr ud Aarfm ucerJoUm, t«i »4 saaNi ^*tm-
iiala ol, lioc csl, ri-Iti.> (-fluvio (ir.i ri ciiiiii f 1 rliolcn likfl f^iioruru fjut . fni emm eiderii Ifftam la tmu
(liciiiil. Ui i.invlioii.i (lii (:i t>u i|ii(ki sil r\ lo^n '>.>»- il piloi 1« aJkmmt eolotrm mmlnio», Iryra ttl . et mJ
gainit f>(-c, idiuihla aljuiiilaii(i.i fi llit : (<i:iri ruiiu arbuiimm ejut upara^itur {L/^nl. &il:). LjpriMi •i.bl
MifLin inKruiii \(K.iiit, rci aiiii-iii i liol4-ii j|<|m li.n,!. lixrclii i Oouiiniiio Ji tiiir 1 hriiliiiii i liiiiti jimli i
.^jngiiib l>Jiiiic \<Ha(U!>, quod i>4ij\i» sil : uinlc c( L<'|iro«i III baiiu, i<i v%i, Lj r> ih i «ie iitrarr.aivM
''
liuiiiincK, qiiibiis iliiiiiiii.iliir vjn;(iii^, iluin-) it iilaiiui S.ii\ali<rik, «cl ii«> »iiM-iis j^>^i(4i« pr.i\j m-iiIh u(r
kiiiil : piilrgiiia aiii< iii il.n riint, ijuoii hil (rigiduni : l.cpio»i luio in rurp<iri , iJ r%(,qiii r( tupr a tl •i4«e
Craci cnim rigorem piiicgniniia aiiiiciijnl : cx his niiJUi kii.ini m oiihm-iu M.ripdirjiuni ftcrieai pi r-
qiijliior hiimoritiiib (iil diximua) rcguiidir hani, t\ iuisc-en(cs : bpra tuiin iis, iiifljla %nf^i\tt» . k^a
iptin ixiiiiilur iiiiirnii. l)uin cnim ampiiiis rxirj rur iiuiiiiiik, Miiiuialio rordi», \cl b(i-u« bij»pliriiia
Min njliir.c (-ri:\(.'Min(, Tgndnlincs fa( iiin( : ct uii i<-pi.i riilicns irai uiiilia cordis . Irpia al.ia ru U}\-m
giiiiic julrtu et fi-lic acnLi' pjssiunc^ naMiintur,qiias riisis. I.cpr.1 iii donio iiirKi(.'li(a% r>| lulj lu p4tl>.
Grxci otea vocanl : piiirKiiiair vero c( iiielandioii.i Li pi .1 III vcktiniciito signirical vidaoruif. Lr^a in
velertrik rausa; piixcdunl, iiuab (irxci chronia dicunl. rniic \i\a, p«*((ala sunl in aiilnia. I.rpia \uLu<4.
Oiea rst ai ulus iiiori>(i6, (|ui aut cilo Iransil aul vitr iiti quiMllil>«>l : ci U: grucrans pruHuviiiHl ftn««i
crlrrius iiili-rlii it, u( plrurr^is, plin iirsis : .iii foiyj iiis. iiiiiiio ii r.ta cst U)i (lo iiuriiiiii • |.iiliiiM>. |«-<-
Cliim aiuiiitii npuil (jr^tros. i-l\c|(>icin iiigniri< j(. 1 atiiriiiiiiHi iiiia i n^itatio rs( Ifulirr n.« n»4nta. aoiOM
ChruiiiaciU proliiusroi|M)ri.s ti!orbus,qiii niullib lcin- €-<( ininiiinili» cogiladoiulMJs pullulj, ul in J<-rriuia
|Hirii>us rrnioralur, ul |M>iijgra, tisis [phlhi:>ih| : diru- tiiiiliir : OiNnri qma-remtet eam 1i«>n definrmi . m
iios apud Grzcos Umpu^ (li(itur. ^iirdani pa<i»ioi>r<\ mcNiirMii fjut iNis-MirHi ttlam [Jtr. ii). (Uiius taw-
(.
f\ propriis ( 3Us,s niiiiiina .n(<rpcrijn( Irbris j frr- },'uiiiis. cst pnifusio pi*rcj(i)ruiu. P ' ' :
vorr di( (a . ciil cniiii .iliuiidjnttj i j|i>ii>. I'lirci.c»is bioruiii,<U.-liili(Jduiiiriitiiii)iiit, u( iu 1 < \.;.. .
.^ .•,-
appclbla, sivr ab iuipcditni-iUu incnlis : (iiiia Cra^ci Lvcutmt etl DtuhiHui aJ Muifum, di>emt . l^uere aJ
wiriitcni plircnji >i>caiil ; bcu qiiiMl dnitiliu» infrcii- Anrom el ad /f/iui fjmi llomo de ttmnme frtira ptt
daii(. Iledi( lua* cura(io Kp(*rnrnda tion csl, quia ct fuiH.liat ifui hukmftil mai k/.ivi, imm at*fdml td miiare
Mnc(i>s viros ra nti li i^lniiis, cl iii Kn lcsi-istii-o ilc ttic offfiiit pUH^ i Iho tm<j, ti cxikj fuerii, tt ilamdmt.
ea ita scnpliuii rs( : llonoia tifiiiiUiH proplfr ufcft- ti torlo Huii), ii fracta iMunii. ti ^ibbmt. u l'Pf* •«
tilatem : elfntm illmin ereatil ;4/<ii«iittiii. A Deo eil /ii, si i/M^'dyiN<-fM iiu^cMj la iai|N>i/, tt juftm u-a-
emim omntt infdfla ijmuiiiiim AlttMimut creavil de bieim, rel pomderotut, eie. (Lrti/. tti.)(jrius iJtailHr,
teira mfdicinnim, r( rir prmJimt moit ubhorrebil illam qiii siip«-ri.a iurc piivalus, quu irrrwiM aprri« Iru-
{Hccli. wwtii;. Sril iiniisM>. Ins i|iij* s.i-< iiljriiin) dil. oiniiiiiu iii*v i(. Itt* h^c c.i i iLalr |xr KaJjicliiaiM
litlcraruiii im riploici dc iiMnbi^ cl dc iiirMK ina urlr ad .tji cidoli-^s dicilur .Si ofciu.u iSium »d imtmt
lotisi npscrc <-j liir (uiiiiiiciiiurjii- sdPiii.il, i|iix- in l.imtlum, niiiiM^ M«/iiai etl ? ^Hal. i } Kl ni Ujmm
Ji\inis librit lcgiiniib : quia c( iii Irgi- d<- \jriii nMir pjili-iii aicqHtnr, ii( in llvanjrlio Irgiliir : Si t*ti
boruui gciicriliiis lurraliir . it pri>}>hc(j Ih.iij» iiicji- .. r»/!» [rsiWii], aoN kab^reltt pecealmm {Jmmm. iv) Um
1 iiia jilc sitli\i-iii( Krci lii.M ii-^i JuiIj (/irf. wwin] tiis ol, ipii iiui) pra>Ji< Jl Ihfi vrrbum, u<s- laM^rsi
!'.( r.iulus J|MII>(oillS 1 llllulllCO lltudlCllin Vllllltll plD- i><s)ijiital huiikii, qui riHitriiMiil .>u Im- «ril>^m
(li-iLV ditil (/ / IM \) l.aii;:uiir <->( «idoriiiii luoriius, iK-t \ui< in jLm iNjin haiiri, qui •>WiIm iiii ••« ui Ki
Ul in K\udo lcgilur .Si b^icrnMrrnlij pra ie,i4m meu, pr.cci-|iiit nod rxhibrl. I-ip|HS« i»(-viiL% r»l, (|«i it^
oiiimcm lamguorrni , ifuem ih>/mji tup<r f ^y^/MiN, non liiuiu quidciu inlriiiKrnlur habrl ; trrf iMMr t*»J*. i
ihJmiiIim <M/>f-r le (liod. %\) liilirinitjt ki(;iiilicat I(mIu «a^ult uiprriia (miiiuipLjri Boa mmM. ItMio
iiiipiihMliilitJlriii iiKiili*, iil i-k( illiiil III \|Mi«(ulii : tijsit r>>i, qiii j>| ilivt rriiiMK-iM t»ini »< imjIi »4pa>>«'»
Qut iufttmitt eti,ultra miriJuifl (Uom. \i\j. hcbri» iiiiii i'«l. I i||;ujiii jI «• iwtiu luU (. ijui bJrM rv«ljM
csl carnalis cupiJiUt, lusjliainltlrr jrilciis. »n ul m uiiiiiuir c«Nililirtr. Ujiuimi (r.iUM luUri. ak ^M
livatifi-liu ,U,ilth. \iti) MM-riim iViri liguialKrr d Im j«liiMi« m-U r««ur» vjiji. LlM^a» ra, ^a* ^«t.
ti(aul<'iii dii it. P.irjlydius hi^-iiiH< jI Jiiiiinm \iiii. ufMrri» frr%>ut Irndjl. «mM srtj r«iM iMirmiUa
iIivsiiIiMjiii, atqiir iii i.itiiis mi.c Ijiiguurc |mm ijU> iiniili» Im-im* xfrtv m\m hiiul Kl i« hoAaai p«rtrM •«
tuut diprcsHjDi u( 10 K\.iii^i liii ilii ilnr Kd- |><iri; K\aiigiliu Mci|Miur // f<«afk-'r« «r dt ^ tat imnvdtt
Ifffrifi iM frab.ilo poilmbiUmt a ijnnimai ^lfnii. ny kmt (tutt. Mv). Li pii M S c>4. ^nras lcrma cvit** •'
605 n. RADANI MAURI ARCIIIEP. MOGUNT. OPERUM PARS 11. 504
deprimcns, incntis ociilos ad coclcslia conlcinplnn.la A aromata, staclem et onycha, galbanum bont odoris,
elevare non sinil. ConfracUs lcsliculis csl, (jui viri- ct ihus lucidissimum : wqualis ponderis erunl omuia :
des scnsus advcrsus vliia rioii Iiabet. Poiiderosus csi, faciesque thymiama compositum opere unguenlarii,
fHicm prava cogilatio indesincntcr gravat iii incMo. mistumdiligenler el purum [Exod. \\\). Thyniiama
Scabiem In corporc habct, quem hixuria cariiJs de- composilum ex aromatibus facimns, cum in allari
vastat ift menle, Inipciiginem habcl, cnl avariiia do- brtiii operis virtulum tnultiplicitatc redolemus : quod
ininatur in corde. Alii hanc impetiginem concilia- niislum el purum fil : quia quanlum virtus virtuti
bula h;ereticu(um intellexerunt. Abslractus est, (jui, jnngitur, tantuin inccnsum boni operis sinccrins
peccatis propriis exigentibus, a Chrisii corpore, exhilictur. Aromata ergo in pulvcrein redigere, esl
qnod esi Ecclesia, separatus est. Medicus Chrislus, viriutes recogilando terere et subtililcr examinare.
iit in Evangelio : Non egeht sani medico, sed male incensumodoriferum de pigmenlis eslsuavisadiislio,
liahenles (Maiih. \x). Resina, c(Klestis medicina est, quae carbonibus concreniala charissimum fiimuin
ul Jereniias dicii : Nunqnid non esl resina in Calaad, porrigit ad superna, et odoranles se delectabili
lioc est, in Ecclesia , anl medicus non est ibi ? jucnnditate permnlccf, sic bcatoruin oratio, igne
{.ler. vni.) Item ibi proplcr animam peccatorum lan- cliarilatis incensa, divinis conspeclibns ingcrilnr,
guore inflrmam : Ponite, inquil, resinam ad dolorem B quae inagis humilitatis el compunclionis pondere
ejtts, si forle sanetur Odor vocalus ab (Jer. u). sublevalur. Virtutions enim Dominus noster lan-
aere thymiama,
: Crxca lingua vocaium, quod sit quam bonis dcleclatnr odoribus : nam orationem
odorahile nam thymnm (!iciitir flos qui odorcm re-
: sanctam, velnt odorcm snavissimnm, suscipere Do-
ferl, de quo Yirgiliiis Redolenlqtie thymo. Incensnm : minum, et in Apocalypsi legilur, ubi dictum esl :
dictum, quia igiie consumitur, dnm offertur : signi- Stetil angelus juxla uratii templi, habens ihuribulum
ficateilim incensum orationis purilalem : unde d.ci- aureum, el ascendit fumus supplicalionum de manu
tur in psalnio : Dirigatur oratio niea, sicut incensum, angeli in conspcctn Domini, ut daret de oralion bus
in eonspeciu tuo {Psal. cxl). sanctorum, quod est anie Dominum [Apoc. viii).
CAPUT PRIMUH. C hoc sereno coclo faciendum esl, non per imbres. Hmc
De cuilura agrorum. est ct illud Yirgilianum : nudus ara : sere nudus.
Cullura est, qua frumcnla vel vina magno labore Messis a metendo, id est, a rccideiido dicla : seges
quacruniur, ab incolendo vocala. Diviliye enim anii- aulem de seinine djcta , quod jacimus : sive a sc-
quorum in his duobus crant, bene pascere, el bene ctione. Spiritaliler autem in Scripliiiis sacris agri-
arare. Cultiira agrl, cinis, aralio, intermissio, incen- cultura corda crcdcntinm intelliguntnr , in qnibus
sio stipularum, stercor.itio, occalio, rnncatio. Cinis fructns virlnlnm germinant : unde Apostolus ad cre-
ost incemlium, pcr quod .•^ger inutilem humorem denles ait (/ Cor. iii) : Dei agricultura eslis, Dei
cxndat. Aratio dicta, quia de scre prius terr.x cultu- cedificalio estis. Agricola autcm Deus est : unde Do-
ram exercebant, antcquam ferri fuisset usus reper- minus in Evangelio ait : F.go sum vitis vera, et Paler
lus. Duplexergoaratio: vernaliset autumnalis. Inler- meus agricola esl [Joan. xv). Ilein agricola Aposloli
inissioest.qua aliernis annisvacuusager viresrecipit. sunl, vcl cceieri pnedicalores. Coloni vero sancti iii-
Stercoralio esl laetaminis aspersio. Slercus autem vo- tcUiguntnr. Unde in Evangelio dicil : Malos male
catum, vel qiiia sternitur in agris, vel quia exlergi opor- perdel, i:l est, Jiidacos, el vineam suam tradet colonis
leat, qiiod sordidum in civitaie redundat. Ilemelfimus D aliis (Mallh. xxi). Operarii, aposicli, vel cxterl prae-
est, qui peragros jacilur; el dictus fimus, (juod fiat dicatorcs. In Evangclio legitnr : Rogale Dominum
mus, id est, stercus, quod vnlgo laetamen vocatur, messis, tU mitlal operarios in messeni suam (Matlh.
co quod suo nutrimento laela faciat germina, reddat- ix). .Aliler operarii, hacretici, in Aposlolo • Yidete,
que arva pinguia et fecunda. Occatio est, cum rus- iiiqnit, canes, videte malos operarios, videte conci.m-
ticl , saiione facla , bobus dimissis, grandes glcbas nes (Phil. iii). Incenduniur ergo igne agri ut om-
cxdunt ac ligonibiis frangunl : et dicta occalio, quasi iiis humor inutilis exsudet, quando per zehnii Dei
obcjccalio, quod operiat semina : occare igilur esl omnis superrtnitas vitiorum a cordibus electoruni
opcrlre terra semlna, vitcs, vel arbores. Rnncat"o exuritur quidquam pesliferum germinet.
: ne ibi
csl a terra herlias vellere : nam rus tcrra est : sul- Araniur agri, quando per doctorum praedicationcm
ciis a sole vocatus, quod proscissus solem capiat. lurbai credentium exercentur ei prscparantiir ad ac-
Vcruactum dicluin, qnasi vere aclum , id est, verno cipiendiim semcn veibum D(^i : scmen enim esl ver-
aratum. Proscissio est aralioprima, cuin adhuc du- bum Dei, ut in Evangelio Domiiius ipse ostendil (Luc.
lus ager est. Salio dicla, quasi seminis actio, vol viii). Slercora ergo in agruni mittuiilnr, ut raelius
Huasi satorum aclio. Sererc aulcm vocaium, quod fi uctificet : quia per recordalionein peocatorum qui
&()"> ne fMVKRvio i.inui xxii - ? in \i\.
quo fiilrlcA a<1 p(jMiitnii'.«m liriiViM-nlniiihir : iil m<*- \ ini» ftaiM«i( (Jomm. tii. Ilarwia ia C*t>ni
liiis iii siilii". juslili.f ffi-vrit p.-rmrn rrrl r fi.l.i. rt (•^t <li- Isaac : Srrit Ittme. rl i«'<-ii^ « Himmmm» C«3-
frii'-(il<> Ixiii i- iip«-i alioniN Siiln miiiI ( <ir b li<l< liiiin, tunlum hordti (Ceu. tWH- Ari»ia « pp HhU . f<M>l
ul iii p^liiii) : Sulcijt ijut infbiiit (fta/. L«iv); rt iti priun i[t\» trrvat. r.iilniat t%t ipM cabNMt %pf9,
Jnb : Si adrtrtum tnr tn Irrra nti-i • 'iimnl, fl n qni 3 ndirilMit n.ivilar . rtdtriut cnlnMt*. q«u«i rj-
ipta tulfi ejnt drflnl {J'b. %x\i). Sfmi-ii . Ji\in4 lamut. Fnllii ulu^ rU iLi^ra fninetilt. ^«a $t»-
im
prrdiolid, ul in Kv:in;.'rlii» ; t'ii>l </«! Afiniit I t.-iiu-it niiiH iirniit Itrc ftupcr tfmcamt ^Mio im-
tuuin (Hallh. \.H'\. S.uirii h i r^liiuiniii pri- Ii<'jI:i), tin. <!n pnrtmdil . i»e avia« «Riaorvai
aqiin slullili.i- p^rfiKa iit in I'i-nl.ilpiulio : Omnt tt- cnor^ilius «|>ira frurliltut riaatur. aut «rUi^i.» pm-
mtn, tuprr quod ctcidrril aqua, inimnnAttm rril {l^e. Irratiir. Mtc quo]u<> olivrvantiam ramal««i U-fi«
11). Arnlor rniv. »ivi« prx«)iratiiu>is oniriiim , vcl v<>l«-ris ftifiiilicjnt. in qna nw.lulU wniuv «^ril.ilit
iii< Iki.iIio lM)iii>r;iiii (»|>«*riirii, ul iii Kv.ingilio : .Vi'/iio ron lila |j|i*t. Spirs? initia Qlri. ti-l inrliatito t<Mm-
nii/'<°iii innnunt tuinn m (ir.j/rnw. cl rr.tpifwiu rrlru, nim op«-niin, t cul in Juh itr Uxrrunt ilititar : f.l
aptut rtl rrijno eteloTum (l.uc. n). .^rari* prrilitJ- riMrirnrifiMi /«'fMiil tpirat (loh. ttiv). H«ifKlb. in.ii
lionis osl iinciiiin cifrrrre : iiikU; iu libro U>'giiiii a.l ii.li-ni. \il iiianrt in .\pm|nln /^^mm. /'««Mi,
l/^itur : h.l ipte In duodecim aruntihut nnut rrul {III h tlipulum (/ C»r. iii); et in prop|i<<Li llcu miAi. >r*>4
Hey. xu). Siiiiiiiari- cfcl pn-lii :ilii»ois vrninn.-ni f tciu* tum ticut fiui ctiViitii tlipulitm ut mrtt^ i VuA.
lii ror.l.i liiJ>-liiim spjrjjrrr. ul iii prnpinia /•
' i<ini \ii>, lioi cst, iiull.iiii lioiii o}jrri> frii. t<iiii invi ui. Si.-
ttnhunt aijiot {1'tnl. c\t). Si-gi;i(?4 :iut>-iii plilM-s MUil piilj autrni ac pj|i-.T prrr.i|nrrA t fCTiiA* anl, i|ui jpli
(liii-liuiii iju.is niiiniljni el ctpiuri^aiil agriculluri-s miiil Sil incOfMlium xlrrnum ; untV •eripinia «-tl
•pirilu:ilis, Ik>c rst. ilortoret tant ti, nr qiii;li|iiain ilii Piileat 'rulem exuril i^i inrxi/ia^ai^t^ i Hulik. m).
crrs< al iiinlil<» .ili|iii- virtil.filiini. Mi-ssis mto ulicrt.!S 1,1 Ji-mni.t qiix|ii«- s<ri|.iiim ost Quid palnt md iri-
rsl vcl rnpi.i liili linin, ut in Kvangclio Do.i.iiins aJ Itrum ? duit iJoininut tJer. i\iii). Arrrvi, coiirciio
A|M)sloli;t> .-iit : l.rrale oculot tetlrot, et videle rrtjiiy- li.lrlium ail arcam F.rrlrsi.c. tivc »3orloni« frm di-
net, i^uia albir tunl jnm ad mcitein {Joan. iv. Mnith. ralio pcrfrrla : sirut in Joh i|r lup tin* «Ji< itar : Im-
Xlil). Alilrr auli-m nnyisis ronsiinim:ilio i-sl s.TCuli. ter aeerrttt roium meridiali lumi [Jok. ttiv).
nirssorrs vin> ang. li I)ci, Iritn iiifi anU-iii i-j.rli siinl
( vri T lU.
rt zi/ iiii.i nproln (l.illi^iintiir n|;i> s<-<^rtc> cl rrili- /)«* liquminlbHt.
Kniiliir iii iiiJiiipilos, ul iii liorri-uiii Dotiiiiii collucni- I.efimina a Irg^^n lo dnU. qua-i rWu : Trirri^
lur : cum saiii-li viri runi hianipiilis \irtiiliiin iii ni-- cnim mrli.irj qns-qtic l.-grl.anl : sive quo I tnjnn l«-
lcslcm inansioiinii rcripiiinliir iil r^l in psilino f g;inlur. nrr »rcti(Mirm rrquirnnt. p'"''
: .
'S""""'"" I
V(;mi-«/<-*, iiii|iiit . triii. n< in extullultuiw poiinniei ri:iij gfnrra rt qnilMis faba, Irniirulj, pi^um, fj>
manipulot tuot [Ptat. cttv) , hnr rst , mi-rr<il«-in l<iin, ricrr. Iiipinnin, Kraimrj in umi hnminniii vi
booonim oprrnni ini-lriilc<< Zi/.iiii.i vrro M.iiiibl.i tnr. M>>ti<i- jiiirm Irgiiiiiiiu t-imtinrntuin liiunr.
Tcl niale vivrnti-» iiiti-llignntur iit m Kv.-iiigi-lio m ri- et nHirliftrJlMMirm rorpons siftiiirn-jrf prywunt
piuni rsl : Venif intitiicut , et inpirieiniHuvil nuiHin uii.lo in Danii li< prophrta (/)ii» il. qvsr (^ntri rt
in mrdio trilici {Matth. viiil; cl p.iiilo poM .Alliifate, trrt piirri rniii ro, ronlrnq^ti* iltlit n* rr;;j|i|Hi». a^
iii(|iiil, xiiiiriid, fatciculnt ad eombarenduni : Inticum pitiinl i-Niini Ir^uminuin . rniilnli» ramilil»*»» iJr»-
«Micm comjiegaie iii horreum mciirN [Ibid.). ilrnu. nirrilo viri dc^i Irriornni spinUlium poA^uint
CAVVI II nunciipari.
De frumeniU. r.\ri T IV.
Fnimmia snnl priiprir, iini- ansl.is h.ilH-nl : fni- /)tf nii^Ni.
get :iiit<-ni r<'liqii.i Sp.riijiiii-r auti-ni rrtiiiuntum .iiii ViiM pl.intili.i'. ni n. Niv 1 •MitKil rvdi 3Aac
ipMiiii i(«*«inii{H<iri*iti iioslrnni siginllvjl, i|iii ni K\ \ii trculo. .\\ '. •.: 1 '
in o>n»t»l invrivtorrai »»•
g<*lio ail : Niti grauum frumeuti cadent in lerruiH ti« l.ilicniin appclljri Difhi rt euM ftriiUlrt fmi
m ortuum furnl, iptum tolum mamel (Jvan. Xli), vrl W niortin tKMiin r%w «iiiiirrvial Vili» >hriJ, qmJ «nm
^anrlo» virm, qiii iiiriii!»ra sunl rt>r|M>rit rjiit. Itrni lijliTJt rititt» ralir.inli. Atii polAul vilr» •IkI)*.
fiiiin<*nliiin pr.r.lirjtiunit srrinonrni sii^niflcjt, niiJe qiiittl i.i\irrm vr «iilit innrcljint, viriai»q«ir arWn
Sjioinon .iil :
Ifm abttOHdtl frumtntum, maledicrlnr bitv n-pun tu rrli^rtiinr esl rnim rarwH oatura Ae-
in populit (l'rov. \i). Tnttruin aiiirm kiiuililer rlr- &iIhIi«, qiinl. quatl br3cliia i)Viil>uvitai . q«^W|a>J
ctn» aiicntnr.it, ipn prriinntt jtl liorrruiii ItoininH uin. rtxnpri brnlrniil, ttrutfanL l.abnt«rji rM viii* ^tr.
• icnt topr.v ottniiliinii%. .Silij;n Kriint trilid, w- »lu, qti.» in trrrx mjrciiiibtr* njw-iiur ; a«4« rt U-
rrn<1<» ili<liim : luin in pjii> ; .jn. prr>-ipiu |iiu\t j.licU a Ijbri» ri r\lrrnnuub«t trrrr ttn«a»i-
iIj4.-| r.st . tindr in K\.in^.'lio l.-^ilnr, quo«l r\ qiun.jiH* ili.iil. iH* loofiu» Uttti pitliMilrt «riit
p.urbut lionJcjccu <|u ui|ur millij bo iiuiunt Ikju i lUakipc^.l 11 ( > ->' i1i> lj . q<M>l i.tliini
B. RAIIANI MAURI AUClIlKr. MOiiUiNT. OPtllUM TAIIS II. 5)08
507
fciiil plenac, succiniie el piiigue<linis : iian»humiilum A el prolun lere (Jitle. FoJere veio t>l (piasi foveaiii
csl, quod exierius humorem habel : uviduin qnod facorc ac fovcro. llx'coii)uia si quis diligcnler inlen-
,
pars, el bolryo Gra;cuin est. Mysiioc aulcin vinea poteril : uinJc in Caiili«o canlicorum sponsa dicil :
popnlus isracl poU!Sl inlclligi dc quo flores apptiruerttnl in lerra, tcmpus putatiuuis adve-
Ecdesia vc! :
in Isaia ila sci ipluin csl : Vinea fuclu enl dilccto meo iiii [Canl. ii), iil csl, ul ainpulalis inulilibns vanu: rc-
in coinu fiHo otei et nepivil eam, el lnfiidcs etcyil ex ea, ligionis sarmcnlis, ruluio fidci fruttui pnrparelur.
plaHtavit eam electam, et (cdificavil tunim in medio Vilis vero allcgorice sigiiificat Cbrislum, qui dicit in
tl
ceret uva», ei fecit labrusca$, elc. (/«a. v). Quod au- aliain partem vine^ vel vitis sigiiiricalio traliitur, ut
tcm vinea Dei appellatur populus israel, el iii rinc esl illud iii cantico Dcuteronomii : El vinea enim So-
hujus caulici lcijinius : Vinca Domini excrcituum do- domorum vi.is eorum, el propago eorum ex Comorrliu
iit septuagesimo iiouo psalmo Vineam de Ji^gypto : legorice iiiiclliguntur : unde Domiiius ad Aposlolus
trnnstulisli, ejecisti gentes, et pluntasd eam. In Evaii- ail : Ego sum vilis vera, el vos palmiles, eic. (Joan.
«unc loquitur , Doniinus texit paiabolain {Matlh. econlrario sub alia sigiiificatioiic Icgitur : Vva eo-
tineam, et maceriam iili circumledil, et fodit iu ea xxxii). Dotrus auleni alibi Ecciesiaiii sivc corpus
torcutar, adiftcuvit lurrim^ et locnvit eum agricolis, Domiiii signirical. Unde in Numcroruni libro scri-
etc. Et in Jereinla lcgiinus : Ego planlavi te vineatn pium esl {\um. xiii), quod duo viri poriarent bo-
fructiferam tolom veram : quomodo conversa es i« trum in vccie dc terra repromissionis : quia duo or-
amaritudinem vinea alienn? (Jc.i\ ii.) llaquc Jcrus.l- dines prxdicaloruin, Christi incarnationein voce et
diximus) plangiiur, ct scrinone prophetico verbo credentibus afleruni : quia qiiem prophctae
leni (ut
gentiura aliud carinen esl cditum, dc quo in testanlur. Vindemia autem raystice cousummatio
dam
P&:iliuis legimus : Canlate Domino, omnis terra, an- sxculi iutelligilur, vel viiidicta in populuin. Uude
annunmle in in psalmo legitur Vindemiant eam omnes,qui Irans^
nuntiate de die in diem salutare ejus,
:
qiuc Dci culluin polerant impcdire : el plantavit eam custodibus {Cant. viii), id cst, apostolis. llem
interprelatus cst. iCldiGcavil quoque turriiu in me- ^gypio iranstulisti {Ptal. lxxix) ; vinca lidclium
dio ejus, lenipliim videlicct iu media civilaie, et lor- plcbs, ut in Saloinone : Capile uobit vulpes putiUa&
cular slruxil in ea, quod qiiidam aliare signihcaie pu- exterminantes vineas {Cant. u). Viiieac , bouorum
tant : ut in canlico Isai* dicilur : Et lurcular fodi operuin actiones, ut io propheta : Et planlabunt vi-
inea{lsa.y). Torcular est futura tribulatio, ui in iieas {Isa. lxv) ; el in aliam parteni, ut in Salonioiie
Apoc: Et ipse calcavit lorcular vini irte furoris Domnd legiliir : Transivi per vineam viri slulti, et ecce om-
{Xpoc. \\\). Sicul eniin ad torcular onines uvai coin- nia repleverunl urtica: {Prov. xxiv). Torcular (sicul
portanlur atque calcantur, ul ex eis exprimalur vi- supra diximus) altare significat ab eo, quod ibi obla-
nuin : sic altare oinnis popnli suscipil Iruclus, ct tiones, lanquam fructus, coiifcrantur : et aliler lor-
tminoialas hoslias devorat juxta illud, quoJ dc Bciija- cular tribulalionum piessnrani significat, in qna fi-
uvaui attulerit, sed labruscas, cl poslea sit tradita Arboruin iiomeu sive licrbaruin al) arvis iQflcxiini
bestiis coiiculcanda, nec divinarum imbiem suscepc- creditur, eo quod terris lixis radicibus adhxrent .
rit doctriuarum, quia prxlerita contcmpseril. Vilibus utraque auicin iJeo sibi pene siiniUa sunl : quia ex
iiitcr ca'tera magis isla conveniunl : oblaqueaiio, uno alterum gigniiur. Nam dum scincntcin in tenam
pul;ilio, propaginatio , fossio. Oblaqueare esl circa jeceris, hcrba priiis orilur : dchinc confota surgil in
r,i'Iicem terram aperire, et velut lacus eiBterc. Pu- arboreur.el infra parvum lempiis, quam herbain vi-
tarc esi virgam ex vite supcrvacuani resecarc, cu- dcras,arbustuin suscipis. Arbusluni arbor novella et
jus flai^ellis liixuriat : putare enim dicitur purgarc, tencra, in qua inseriio ficri poiest el dicta arbusta, :
id e.st, amputarc : Iraduccre, transducere. l'ropagi- quasi arboris hasla. Alii aibustmu iocum, in qu(»
arborcs suiil, voliint accii>cro, sicut &iliclnm sic cl
narc vcro nagclhim viiis ternc siibincrsnm slenicrc, :
ol quasi porro pangcrc. liinc propagincs a propagaro virccium, ubi viigullye uovcIIjc virentcs sunl. Arbur
509 DE IMVKflSO I.UJKl Wll I in. \l\ Sl«
;iutciii liuinDiiiiin genut si^ninrjil . ul r%l ilhn! r \ s:iliu« niy%li<e Krnte* wg»tArMl, «d ru^ai kKriiM
Arbiircin fui iiuidam hubHil plnnlrtlam in tin^a [l.mc. Scn lunni allr;^irui« («^MMaiM akmmtkniitm, !
xiii; Hutlh. \u, tii). llriii jrlxtr Ihmi i tlii ilur Imiihu i's( illiiil tteu* it Ijhtmo temtrt, et tametm* 4t
lionio. ^niil.nn in Ii-m
bhtno, «*l iiijIj arlMir, iinlns iimbroto tt eondemta {Ptal. i.tt in. Iw- •|ii0 m
Irftlimutiio arliorrm volun(.itrni honiini^ nia!?i<( qu.-im srnpUim nl : Imremtmimt emm im titmtfnt uJir l.iayi
i|jtiiiii lioniiiH-iii j< ripirti liiiii |iiit.iiil : i l IriKluiii vrnt mItt in liranl rortla frnilili'im, qor n prrrjitt
boniiiu, l>oii3 o|N-ni : nialiiiii \«-n) inal.4 op<Tn l(.i>li\ i\»\s\ H4Urxtnl>u« >c 4um<Mi« Uvh. iuu»d>Mic Do-
aninii ori(rin<'iii iiiy^li)'' si/iiilir.it uinlr in \|><r.ii>ln inino , ramp«'«lri puritjlr pauirniiil. tW- bi« kilnt
MTi|jluiii «'Ht : Quid 11 raJix $ancl'i, el rami i/(oin. «grrssi Mini tliio II r^ rrprt viilrlio t HomjaoniM a<l
II). |[i-m «lc pcccalon: (Jici(ur : bettrnel le Deut , pm-rrpsiim iTpu i Kliixi , cl post qna<lraf lou Jm»
in finem ereUet le, el tiniqrabil de Inbernneulo lun, rt .iiino<i avrnxinnis rjiM aj ro-ltM Jn^tSMTi* pii«rM
radteem tuam de terrn menlinm tPial. 1 1). Ujnii romr.lrrunl. SiUae ((rntrv M«t. al m P^aJmo : Kx-
vrro |iri>(M;rini-iii riijiislilH( <>%|iriiiiiii)t , in Niniin l.-rminarit eam mper de ttlrm >f'tml. liiiiK LMMleMa
partrin m«<' iii iiiaijin (r:iii«l.ilani lii lKin:im , ii( rst auliTii. hrx r^l. «>parj Ml»r\lriJ. qui- lora uf^-H'--"-:
illmi in Kvan^ilio <lr ftrano s:na|iis. <li- qno I>oininii8 «li\inx St nptiirr ntrnlla : at ru illu<J in 1
ail : Fit arbvr, t:a u/ rfninnr roiucret eatli, et habilenl ]\ nevelatil huminmt ron^niM . et im rrwp/« ejmt Mi»rt
in rnniii ejut {U-llh. kiii). Ilnii in aliani pnrtcii iii direml gtorium iPtal. iivin). lirvrlavii r«iin lii
|)aiiirlr »4 liptiim rsl : Prncidile arboiem el ranmt T><iiiiitii «otnlitisa, quSMio ifnoralKMie iteyoiiu a4
ejiit (hnm. i>) y.\. in Salomoni' : hl prirciduniur mmi iiiU-lli;;i-niiam dotnx l^if ttrtolipnfKili ftmnrm^mmt.
iiicoutummati (Sap. iv). Koliun) Trro !»rmion<ni I*ro qita rr in Krrlr^ia «'jus «>ninra rrfrrunl fUtnum :
iloctriiu' Hignifir.il; iinilt: in pftalnio Krri|ituiii <-st d<- proiit iinuoipiiv|iir prjrfjli spirilu« trp4i(<>raiis4aM
lijf^iio illo iinraljlli qunl planlalum ctl lecut decuriut Misripil : gloria cniin (•i<nt iliriHra urpc MrMiai-
aquarum, quuj fiuclum luum dubil in irmporr tuo ntiis) laiis rst fjr(a rrltrhraUon^ mmiiatwm. ilcai
et folium ejut uom deciJel il'snl. i;. |f<ic rnirii lignnin sailus si|;iiirirat popnlum rn Irsu- , 4e ^M> in Pn>-
ftigiitfiial Domiiium nustnttti Jrsum Chrittum ,
plii't.t srnptnin rsl : Qiii habitmml in dturia , ttcmrt
proptrr pnssion^in riuiis, rujus >irtutum fntrtus donnirnl m laUibmi ttluek. ft\i>). Rur»u> tjllu«
palnila iitnt rmlrntiitin, «njns folia non (k-ci«litnt : mrriiluniis typum ti-nrt po|Mili Juifaponim : un<^ im
qiiii niillo (-a«u vi-rba rjns a vi-rilatr iJisri- liiiii |f ir Kii'i hii'l <lint : //<rc dctl hominmt ad tmiium ««m
Aunt ai|na- spirital<'k : li.t-r folia ^alutaria, ilr qiiiliii<^. rn/ni/n?>ii .'
fVrr ego tueeendmm nia^Mi im it, ti dct^-
in A|>o<'alypsi lM'alits Ju.inni-s dicit: t.t otlendit mihi labitomne ligmmm tiride, et omme lifmmm mrtdmM
/fuMm aquir vitte iiiUndiJum , taiiquam rrifttiillmm. <• {tuch. \i). I.igna «lirta. quia iitrrnu rMi««rtaalar
rJiVm de Ihrouo Dei el agmi, im miedw plntetr ejut, cl in luii:rn ; iitnlr rl lyrhnum tliniur. hm>^ Imm^ ilrl.
ei utraque parle /lumiuii nrbmem riiir .
quir fncil Ilasiiijj a l.>lli'iiil') iiitiii-ttp.l 1. ^iinMrt r%{ baUitU .
fruitum, duodectet nngulit menubut reddent fruclum i|ii I- jli .irlM^riliiis i'iriili(ur rr< isMi.r ; aii bastuLa
luuiv, el fiJia illiut arborii luitl in kanilmlr:n iji-ntium aiiiliONiJ', aul ligna t j>au, a runxii i>uiniii« acci^lo :
deputiiia {Apoc. \m). Klns rniiii (ihrisluin niystirc qiioil i(a rapi it igni-ni, il<- qiio Virf iliiia :
eaimpi, el lilium conrntlium {('iint tl). Klor-^sMpinflr nil l.i^ii I riiiin <( iii l-oiiJiii lari.iii r| lo u aUiu |ii>«ila
inrr mrnla hoiirronvirs.ilionis, ut rst illuil iii tanliro n |M-riuiilur tnlxoiini. u( r^i illu.l (,.u4<bumt
( aiilii oinin :
/• /urri «;>;>firu<'rK»i/ in /rrr.i {IbidA, i.| caiMpt , et omnim tigni tutmium i^-xe / 1. inM /•«•im,
r»l, inilia rnlri rl justiiix nonirnitit in mun<ln quomiitm temt tPtml. IC«). nuijm >iro. ut ra
In
rrrtrriil» l>>rtrsia Cbriili. Ilrin Ros ploria L.rriili illuil III l.< rir%ia«lr : Qmt utmdn tt^mm pttuittmkHmr
bnjnt. In Itaia : Omnit, in<|ui(, <-(iro fenum, et nmnit M rii {tccle. \). qnijqui' • ilnr r^t prtri'
gloria ejut quiiti /loi (ini tlia. ii |. Poiiia si/tnli. .in( lf>runi, j'irmo mcr mImi .;.,.,.. I oi liitu an-
frin lus s.tii( i.iriin) iti virludlnis , til <'sl illn.t in grli iil i|iii<ljm pulanl «irul m I |-o.p4H-ta
<jntiro raniuorum // itirtn<y«i-i-/ /'no-iMrM porMOfiiiM D pro iIi>Ih>Io iHriiur : Ow»# /ifMBMi f«>#Wi«i »fm t*t
tuotum \l'.ami. lO. Iiim *p«>tisj ail S|>onsiiin ilit ii MJirMti/dlam ei (/ utk, iiii.t. |4 poM piMa Ltdri
(tmnia yoma uotm tt tttera, dile,leini, tfrrmti libi mon (mtiMHl mliioitt tlltt (IM.). l4f(MMt^n«lia M««
((,".111/. \ii). I'iitiia iio>j rt vrliTJ . prjTrpt.i si\<' «aiirli, iii |>s.j|io<> // rrrf r:(af««M Itfmmm , fm$d
promiHsa sunl Novi Ti'st.)m< nti ri Vrtrri .quToti ina y'»nti>linM ett (r« Ni Wri ariai «9M.iiaai \Ptmi. i). F.l ia
aif C.hnstipralum rrfcrrr rrrli'«iani inaiiifrstinn K>jn;:rlio : .Si im rini/i It^mm k*t l*»%mmt. m mrti*
r^l. KnrMiin poma ilnlrr.lo prirjii nniV iii \nH>s rmtd ftel * {Lmt. Itili.i l.jft>ttM l>o«Bd. «4 IM ixt^-
Irgilur . quid tu iidct, .Inioi* t'i dixi : V mtimmm si i«ir St tertdttti /tfnaM md m, tirt md mfmi
^moruin { \mot \ii|i, h.'« «•».1, su|tfili< ij prrrnlrinin:. lon.-m Ihf.le ti . mI r«l , ih .- •.•- *<i tm MlllM
Mjtiir.i (liruntnr, qiio I i|>lj siiiil jil iiuii Irn liiin pirlriii. ii»itti»fM^ ttttd^ru, tkt frti l.4(i>a ir<«4*MOMa
sn rl iinmalurJ, <|iiia piitistpum initura AjiiI. ilnri s« npiur jrutu tn I r«iiK«i . Ifrnu «Mi^-M ta mitmn MtM>
«iiiil ad nijntlriiiliiin. \llr|>orKr aiili-in niilnrj <li fft arWtfr/ , fM/ai a*/f>4'l tmtrtd— tmk/itttmt /ipM
runlur ill.i, qnv it^^r.^^ttlj «unl iiiini.ilnra .vnlrio . «••i/ fi*' tim^mU • dtct [l.4tt4. >t lluK IralMMMM
i|iM' tnn>rrf<'(ii i-ssr dinosi itnliir. Sil»r Jtilrni «ix- ^ .'i'iiH>nis «rtiiriilia («Mf«wi "•» .t n«« .^.t
: »
regnavit aligno(Psal. xcv). Ligna [Mxcata iii Deule- corvus (Cant. v). Conia; calerv;e .sanrioniDi, qn^e Df^o
rononiio : Si quis abierit cum proximo sno simpliciler fiileli famiil.ilu adha.rcnt : elaUK palnix' piopii r capiit
ht tiham ad liffnn caidenda (Deul. xix). Torris ligiiiim Domini : nigr.e propler despectionem apud hoiiiinos :
adnsUim, quem nilgiis Ulionem appellal exlracUim vel olala' ob vicU)riaiii : iiigr.ii ob pressuias. Laiirus
foco semiustum et extinctum. Quisquilioe slipulai a vcrbo iaudii? dicla : hac enim ciim laiiilibus viclo-
immistae shicuUs ac foliis arulis : sunt autem pur- rum capila coroiiabaiitur. Apud antiquos aiilem
gamenia terrarum. Mystice autein torris vel titio laudea Honjiiiabaiitr : postea (/ littcra subl iLt , et
sitinifical sapientiam vanam ,
qii.ie ver.-e sapientiae subrogala r diela esl laurus : ut iii auriciilis ,
qiije
coiilraria est : uiiHe legilur in Isaia proplieta , Doini- in iniUo audiciihe dicla; simt : et mcdidics, qiii iniiic
num (lixisse aA ipsum prophetam : Kgredcre in meridies dicilur. Ilanc arborcm Gra;ci daphncm vo-
occursum Achaz, <«, et qui dereliclus cf.t Jnsub filius canl : quod nunqiiam deponat viriditatem, iiide i l;i
tuus, ad exlremum aquanluctus piicimv su>)erioris in polius victorcs coronabanlur : sola qiioqiie ha;c ar-
ftrt agrifuUonis, el diccs ad etim : Yide, ne sileas, noli " bor fulgore fulminari minimc crcditur. Ilaec arhor
timere, et cor luum nc formidet a duabus caudis bene polcslsignificare marlyrum victorias et coroiKis
titionum funiigentiHm istorum in ira furorit Rusin immarcescibilcs : maluin a Gru;cis diclum, quod sil
regis Sijri<r, et /iiii Romeho', co quod comilium inioil fructus ejus pomorum omnium rolundissiinus : unde
contra tc Syria in malum E/fraim, et fiHus liomclia', et haec sunt vera mala ,
quie velwmeitter roiiinda
dicenles : Asctndumus ad Judam el suscitemus eum, Siint. Mala MaUana a loco vocala, unde prius ailvect»
el evelltimus evm ad nos (Isa. vii). Duas aiitem cau- sunl. Nam mullye arbores nomina ex provinciis vel ci-
tlas torrirm fumigaiitium (ul prius diximus) vocat vilaUbus, de quibusallatacsunt, acceperunt. Virgiliiis-
sapientiam saecularem, hajreticunique sermoncra, araanUbus, quid ex malo quxri soleat ostendit. Mala
quonim linis exustio est : qiii fiusira iiiienml con- Cydonia nomen sumpserunt ab oppido qiia; est iii
siiiiim, ut asccndcrent contra Judam, ei quasi iiegii- Insula Creta, de qua Gru^ci dicere soicnt urbium
gentem et dormientem capcrent, et 8uis erroribus Cretensium niatrem Cydoniam,ex cujiis pomo Cydo-
copularcnl. Caries piitrcilo lig.iorum : dictiim hoc nitum conficiiur. Fit quoque ex ea et vinum , quo
nomen, quol eveiiial lignis virtiilecarenUluis. Carics lanj^uenliiim desideria faUunlur : nam specie, el
autem sigaificare potesl putredjoem pcccalorum : gustu , et oJore cujusUbci vlni veteris imaglneni
De propriis nominibHs arborum. Uco caiilicorum dicil : Sicut malus inter ligna silva-
Palma dicta, qiiia raanus victricis ornatug est : rum, sic dilectus meus inter filios : sub umbra illins
vel quod oppansus est rainis io modum palmoi queni desiderubum sedi : el fruclus ejus dulcis gulturi
hominis. Est enim arborinsigne viclori;c, procero- meo (Cunt. n); hoc est, sicut inalum visii, odore et
queac decoro virgullo, diuiurnisque vesUla frondi- gustu antecedit ligna «ilvestria : sic Chrisliis anle-
b«s, et folia sua sine ulla succcssione conservans. ceilil oinnes sanclos ,
qui filii Dei dicuniur : sed
Hanc Gra;ci Phoenicem dicunt, quod diu dural , ex graUa, illc golus natura, ct eodem prodeunle, quem
iiomine avis ilUiis Arabic;K, quae muiUs aunls vivere semper adesse quaisivi, quiesco ac secura perraaneo :
pcrhibetur. Qnx diim in miilUs locis nascalur, non quia giali;c suj; c«lesU dulce:1lne me reficit. Maliuii
terras hispiiUicsl, el quibusdam tumoribus insequalis maluin Punicum cum botro paritcrct fids porlabanl.
sed ubi ad superna processeril, dulcissimorum fru- Et iii Exodo, In ornamento sacerdoUs mala Piinica tin-
ciHura suavitaie compleUir, et qiiasi qiiibusdam radiis tinnabnlis aureis conjungi pra:cipiunnir. Maluin aii-
orn ita distenditur : sic juslorum convcrsatio in boc tcm punicura significat cceiura sanctorum ei elecU»-
rurn viionira unde sponsa ad sponsum in Cantico
raundo diiris est laboribus plena : sed in supernis :
probatur esse puld>erriina. Palma aulcm significare canlicoruin dicit :SicH/ corlex mali Punici,gen(e tu<e
potest liomines virluuim decore semper virentes, et absqne occultis luis (Cant. vi). Genae sanctaj Ecclesisj
(iictoriain de viliis oninibns spiiiUmlibiis capicntcs : spiritales simt patrcs : qui virluUhus sunl mirabilcs,
Kuiin Mnrj- , ct oli\:i rrtt svii.ipijn J:i LiorMiii , M)Mice ;.ud'iu 1 m i« .irtor i.i|(iiilM-al -rrlmiii «d
qii.iii !n r1iilri'dtni'm IxniJ- 0|m-i jjonii , (l..|,*r.<iiti.iin K ^Kiuiu viiuiii (lulc«(Jinoiii iru< luuw trutnlirai
ftTviil.r dilfcitoiiis, piii^ii4"<Jiiii ni •iiimi niiM>ticurili«<, nblKo rirtlik ^r«(aiiU'in. Lodr i|>ud»a tu (laMttr*
iitti d4'%'iii:i jirofiTflial : »c.1 lixf fi<Vn, n<iniiiio •<] caulictirum Jjiit : De*cemdi oj kartmm •••! , md
»:im liTdii vi-nifnli" , li«*c rsl , m li'|,'i>l:ilion<' jmt riiteunt fion.a fontatltum if.ant. \il. HvfVM Ctfii—
Miiss<'ii, iii scittil:) 1114 rcp.-idiiiic ct ovli<>r(.tii4iiir piT iiiK iiiii <'i I Ifsia c*'t prjM iis, uIm ii<fstra> coiWf if iMiaa
['rKiilfl.n^ , in uliLilinnc (;r3ti.a; |mt s<'i|isiiiii, vrrtuln :il(frulnjMi miiiimc \i<l<'aitii:s : Mti fracla per ir»-
fiuctnm fiTrc Ti«'i;!c>il : iiiti|t(cr «|in> I ;iil hiiiI«'i!i- t.«(ioii<'iii lcs(a rur}M>ris, a| p trcbil in(rnu' Uulce«lMiij
( liomtn cjn<» a-t»'nia jriditaic (liinin.it.i i-s(. Il4*ni ficus, gitsUih. 1'omj cnii\alUs fruc(M!i r»l Uunulitalu . 4r-
|iiis«:t Ift : un 'c <lti idii iii Kviiiigi'rKi llvntfi ifnitliim si t iitlit s iiK Li KcclcsiJ p r Jocdnr» unclu* -
ut vi-
pliintimi nnenm , liiv c^l. plfin*ni Jui!uuiiiii , el im i!fa(, i|iii prulii ijn( :iJ frui (u> bniin» : quitr a<lkMC
rinea iiluutanl (irum [Miitih. \\\, Ijmc. tiii). Knli.i iiiiligi aii( (Uxlriiur irrigaliouc. Ilnn nuir» incjn»>-
ficus, as(M^ril.-«s cs( U-gi», vcl pnnigo vidorniii. IIiik- lioiiftii Iloniini Sjlvalotis. «ive nijrvlcnum vjuclc
i'sl 1II114J iii G^iirsi : t.t lutnvteruut folia fiiut. et ff- Tiiiii(:i(iii (u( quii'jat piitanl) »i;(nirictnl. l'i»4c ia
lerunl kihiperinnHiiia ('•Vii. 111), ho<' <*>(, sitci uk («triu libro Nuiiii'ii Jc \irgj .\aron lU ti-({i(iir : It f<rwK
gfiii(.ilium. C.ipi ilicuh ap|M'li.il.i co, <|ii(i>l pjrieto, riuri/ iiM('<-j i.Nnni. wii). AiiiygJaJj GrTiuin oooKn.
ipiiliiis ir.nn^-ci^ur, curpa^ riimpit 4'iiim c( pru«lil ck ^ (|ux Lalii.c iiuv liH)j{t vnralur : Laoc alii nucidaai
l.id')irib, (piilius (Diiffpla e<>(. .<lii cDprilifnin pu(aiil \iHMnl. (|uaii minfKta) numn . dc qoa VirgJi^
(licUitii, (pioil ncuii 3rlM>r (*jiis rcinrdio fccumicair. .... I
uai 4k' o«n pl«rMU *U«r\
llMiuil ni'rr||)
Iloriis .i(.r.T' isViM;)(.'i <|ii:uii I. i(uii rulnim :ip(K lUiit. III . .
10 (|iii>i| friiiius fjiis Vflii( virgiilii rulM'ii(. Ks( ciiiin ( .iincti!» I iiim jrlMinliUs prior %e florr cx>nvrs(ii , rt «J 1»-
iiitiriis sil\(*n(ris fnicdis airiifiis, qtiilnis iti tlfhcrd* f< ii'IkI.i poiiij .irltUkiu ^ tpf-ndJ pmcntl. Loilr cl
pahdiriiiii raifcs j< pcmui.i (onfovrdir lnijns fitli.i primiiivjm Kctlr^tani, i|aa' ci Ju<tj-i» f rc«bJit, »i|rQi-
•iipcrj.iclaLj MTpciili ff ruiidiriiilfriincrcciim. liuliiis liral : dc qua Saloioiin ait : hhrt^il mmf*fdulma, i;«j»
cr|;o tiil qiiiibiii of>iiijii(nr) M.iri.r vir^iiii» pr.i'rigi>- S4'ii(ciidj 4-1 .iliii r jiulj allrforiam tnlrll^ 1 polc-^i.
r.i(iiiiif Ipi.i li|;'ir.>(it> rsil fo i]iii)il (pia%i ('c I1U11..1111 I)i' i( fiiim l.cili ktj^(r5 : Hotikit awyft/tiikin . iM-
((ir|Kiriv nilMi, S;ilv.ii(>rfm Uimpi.im ro«.Tm , cinisf- pinquabitur loeuilm, tt diiMfHkbiiur emf^iu :
f»*-
ri( au( ipitMl vini (iiMin f:ilgiiris siiii' sin conMiin- Mi.iwi i>ir homtt' iN tiouium (rttmiialntmm [Hid^. lll).
p(iiiii(' pfriiiUril. Ijiitl III l.votjo l<{(idir : /4f?p<iriiii TruJiitil p«ir Imi'c linm:<n<>nim o»«-n»br«)nttn hrri »)(h>*
iiiicbiit ifuoJ m^iui utJciet tt ntri CfmftMnrrfMr iiiipiii^itjliniK- UMi.i.n itnn.irviti p>'.laim . in Jivs<|4-
\^
{t.sod. iti). S)<-ninonu,.sif u( c( inoiuv, (•rjr«.i iMiini- iKiiK- i-jip|nns tiii.tuj i«<#ii()ir fn,'ii« u*i.-ttjit qo4*
iia Kiiiit : <li( la aulriu fticomoros fo «piol mhi fului ruii M'iii 111 pMirrouv jLitis iini|Mifr MciiArtiiiil,
cjiis siiiiili.i oi<«ni il.iiit |>iiiiii tclvim .iiifM ll.nii jli iifK iircp^M* rsl, ul m irrrJM. iJ rti, qiUM Ml jMV^
.illilirhiif , ipii.i noii i*s( lirfVKi, ii( hioiis iMh nul<-iii iiiljd» s4tr lUimi^Hi rrjr4( IWnr qM«a|or kaoc »!• f
llll itlll f.llll llt lllll <'SSC •lltfsllCtll. l :mU' AiMiis |'tO iK(j(n •touiiim, illjin ruliir.ini Urrjn» .rtp^Miu». «fc»
phfdi :iil .Aiii.isiiim ji( : Svn tum ttinffkelo, ner ^limt q la %«-rtl>i(ui l't,i.tbo tK>mtm>» im k^ .<•/ ttt-.mm
yrofihelit' : ted tHiit riiciii i.riMrriditiN* , rl rmhinmm (raW. rtii). Ij^fiiur ((.«-M «i|i JjioltpiUiarvliiM
iiioru tliiiiiiet,-m, Inhl m(<' /'uwhmmi teifuentem ^reft-t iiili»^- virita* iMifMilrav viiMr«. rt mmjg\»Utt»%. t\
({n\ot \|i). ili'i tlii cii'tiiiii t-ki. i|uo<l humilfiti ir.i^tii (\ pimtii^ adpK' r\ pjrtr *»% dr<«Kt«rj»w. ct p«-
rciii c( riistiiiim .^s>iiin|iscri( iMiiuinii^ .
<'( iiiimtiI \'t\%mr III rjiijlilMik. ul» i4hii»>Wt.>i>r %^t huAf ovr« '
.til |>o|iiilii:ii Miiitii l^rjfl, <( pia(f|irri( n. nl < (Crc- itl I uin \riiivs4nl p'cjrs •! l- coroM «r k*>
(lcrfdir ili It ri.i wu, r( .SiimarMni pcrijfr»'^ Idin lirinii \it|J*. III 10 •tfrciH r»n»M coMifrrrol !>•«
»yciuit«riis vaiij s«tculia. In JcrrinM : lltt^itm^mitl r\i virfjt viiiJr» •iMV||dtUoA« . alif««r t\ fAMMti
(trn.oit. •,liii«-rsi,i|.rmnnr». riiiN^itrMi«/i<'iirii>(^rr. 1 1 jnit <'«uk» {;rr|OM piHKfr ••*) fct Vf»f«»«nB M
, :
rieiii, aiili(|»oniJn palniin vil:is vei soiileiilias iii \ fornicatio, cl univcrsa vitia h:cc blaiiila suiit cl la-
exempliiin iKipiilis |)i-x'bere? Qii.e nimiruiii «juia juxla sciva, et sensus voluptatcm dcmuiccnt : statimqiic
ralionis examcn rccla; suiil : viigcc noniinanlur, ut appLirueriint, ad usuin sui provot^nl : quihus
quibus ex parle corliceni sublrahil : ut iii r»is, quui ideo luxuriosus adolesccns non poterat saturari :
exspolianlur, inlimus camlor appaieat : et ex parle qiiia semper voluptas famem sui liabct, ct iransaclu
corlicem servanl, sicul fueraiit exlerius, iii veiilalc iion satial et Satanas cum aliqi:eni sua artc ccpcrit
:
(ibm cortex ex parle snbtraliilur, cl ex partc retiiie- abundantiam provocare non piociirat, gciens cssc
Uir.Ante considerationis enim nostrae ocuios piaece- jain morluum : sicuti mullos iilolalras vidcmiis panis
dcntium patrum scnlonlifle qnasi virga! vari;\' po- iiiiscria cl cgestate confectos. Iiem d:cmonum cibus
nunlur. In quilius duiii plcriiinqui; iulcllectiim liltcra: esl carmina poctarum, sxcularis sapientia, rhetori-
fiigimus, quasi corticem subtraiiinnis : el dum pic- coruin pompa vcrborum. Ha:c sua omiics suaviiaie
ruinque intelleclum lillera; s<*qiiiinHr, qiiasi corlicem dclectant, et dum aurcs versibns dulci moilulationc
rescrvamus. Dninqiie ab ipsiscorlex litlerx subtralii- currcnlibus capiunt , animani quoquc penelrant , cl
lur, allcgoriuj candor intcrior deinonstratur, ct dum pccloris interna dcvincunt. Verum ubi cnm summo
cortex reiinquitur exierioris inlcliigcnliai, vircniia B studio fuerunt ac labore pcrlecta, niliil aliud nisi
exempla monstiaiilur : qiias bene Jacob in aqua; ca- inanein somnum [sonum] ct sermoniim strepiliim
nalibus posuit : quia ct Redemptor noster in libris suis lectoribus tribuunt ; nnlla ibi saturilas verilalis,
cas saor* scienlioe, quiiius uos inlrinsecus infundi- nulia juslilia: icfeclio rcpcritiir : studiosi earum in
mur, fixit. Has aspicciiicsiirieles ciniovibiis cocunl, f;ime veri et virtutuin penuria p.^rsevcrant. Pisl;;oia
quia ralioiiabil«-s no tri spiiiius iiitcllocliis (liim in dicilur, qiiod corlex poini «^jus nardi pistici odoiciu
eariim iiilontionc dolixi sunt, singnlis (|uibiisqiie refcrat, de quo in sequcntibns diccmus. Piniis iirbor
a« tioiiibus pcrmisccntur, ul taies fuitus operum pro- picea ab acuiniiic foliorum vocata : pinum enini aii-
crcciit, quaiia excmpla privcedentiupi in vocibus tiqui aciitum nominabant. Pinum autem aliam piiin,
pricceplorum vident. Casianeani Latiiii aGraico ap- aliain Gncci peuken vocanl , quain nos piccain dici-
pcllant voi^abulo : hanc enim Graeci caslaiion vo- mus, eo quod desudei picciii : nam et specie diflc-
canl, propier qiiod fruclus cjus gemini.iii inoJuni tc- runl. In Germania; autem insulis hujiis arboris laciy-
Bticulorum intra foliiculum rccondili sunt, qui duin ma electrum gignii : gutta enim dcHueus rigore vcl
ejiciuntur, qiiasi castrantur. Hxc arbor simul ul teporc in soliilitaiem durescit, el geminam facit,
excisa fueril, lanquam silva, expiiliulan» consuevit. de qualiiate sua et nomeii accipiens, id est, succi-
lliec arbor continciUium coclum significare potcsi, ^ num, eo quod succus sit arboris. Pinus ciediiur
qui per castitatem corporis mullos virtutum frucins prodesse cunctis, quaj sub ea serunlur, sicut licus
affert. ilex ab eleclo vocala : hujus cuini arltoris iioccre oninibus. Polostaulein timor gchennui porpi-
fructiiin hoinines piiniuin ad victiun sibi clegcrunt : uum et piccain significari : quia siciit piiius aiboribus
unde et poeta : creditur prodcsse cunciis, qua^ sub ea consisiuiil
Mortalcs jifimi nici:ih!iiil gtiuure gl.indem. sic tiinor gthciimc iltis proderit, qui proptcr limo-
rriiis cniin ,
qiiaiii ri(iiiionli iisus cssot , ;iiiliq(ii lio- rem pa>narum agunl pa>nilcntiani peccalorum siio-
luiiies glaiule vixoiuiil. Ilcx vcro niysleiium lencl rum. E oonlrario vcro licus, boc esl, carnalis luxiis
cru« is Chrisli. Uiide lcgilur, quod Abrabain habila- iiooel «imnibus qui .scquuntiir, cl abutuntur rcbus
veiit ad ilicem Mambre : quia in mysterio prcfigu- coiiccssispor iileccbrain voluplatuiii. Itempinus {evcs
rabai passionem Christi. Fagus et xsculus aiborcs iii Ecclcsia significat, ct ad omiie opus bonum para-
ghindifcrae ideo vocaiae creduntur, quod fruclibus tos : unde in Isaia ita legilur : Abies et buxusel ;>i-
eariim otim homines vixeruiit ac cibuin sumpserunt, nui simtil (Isn. lx). Kursum pinus divites s;cciili
escamqiic habueiiiiit. Naiii xsciilus ab esca (hcla, hujtis signilical,ut supra. Pix inquinamenlum et iii-
fagus vcro aGr.rco vocabulum traxit. Fagc [phagein] r\ gredo deliclorum. In Saiomone : Qui langit piccni,
anteni Grajce coinedere dicitur, in quo facto admo- inqninabitur ab ea {Eccli. xiii). Abics dicta, qnod
neuiur absliiientia; operani dare, ut magis sludea- pr* c.ii'lciis aiboribus longe cat el in cxcelsum
niiis parco victu contenli csse, quam cariialibus promineat : ciijus iiatura expers est lerrcni hunioris,
cpulis avide incumbere. Xyliglycon qiiam Laliiii cor- ac perinde liabilis atque levis : de qua Yirgiiius :
rupte siliquam vocant, ideu a Graecis lale noinen Elcasus abies visura marinos,
accepit, co quoil ligni ejus fruclus sil diilcis : silo quia cx ca navcs fiuiit. Hanc quidain Gallicum vo-
[xylonj (piippe dicunt lignum : licoii [glyliy] duloc. canl propter candorem : est aiitem siiie nodo. Abies
Hujus arboris pomis siiccus exprcssus acac;a dici- vcro propier aliitudincm sui , el robur diu durabile,
lur a Griccis. Myslice aiilcin siliqiia aut v(duplalcm mcnlem clectorum infima qtixque desideria, sper-
inundi, aiil sapientiam s.Tecularem sigiiificat : uiido ncnicni, ci cielesiium contcmpiaiiimi semper iiiien-
Inxuriosiis filius iii Evangolio {Luc. xv) Icgiiur taiii, \irluie qiioque patientiae singularitcr exccllen-
diim pasccrct porcos ct cgciet faine, quod coiicupi- lcrn non incongruc dcinoiistrat. Undein libro Regiini
oorct siliquas , quas porci m.indiicabant , cl nciiio soriptuni csl de Saioinoiic ac tenipli a:dificatione :
illi dabat. D.cmonumenimcibuscslebnctas, luvuria, tl lcxi!, in«ii!il, pitvimeulitm inbulis abicfjnis, veitivit
&I7 I)i. IMNKItXJ I ll;UI \Xli. I.IC. \il. M4
eat auio {III Ukj. vi). \uri jul<'in lamin^ «l"* A un Ir »• t illutl .S.cii/ r/^mj f/j/fi;
.^, Lim»j, i i i,
nMriiion jc ULulitt &uiil jlni-^nit siiixrjiutiU-, i|>sa fl ncul (yprctiiii m an,mt,bmt Htrmom J.alt. »t:^
«U hliunld cbarilali» «ie rortli; |Hjro cl con»cii-nlia Ikiii c)|irr>»ii% prnfilirUt m\ palr anbj» «H .W- ;
tiona fl lide iMin firla, qux- Mcul auriMii alii« iirclio- rr« ftaiKlnt ftsiirai , uit.lir in raniirti rtniirvf.i
tiiik rsl metailis iu cfUri» ciiniior >irtulilius in Hpoi.kn iliiil : /»9114 domoTmm mcttr.^nm e^iimm, t*-
t>iii|>lu IHm tinKuljri lun- rifiil.{<-l. Ii<mji iii :ilijin tjueun t nn%ira rnpfrtttmu tf.tnt 1) T
partrni in /.arhana fcn?i»ili(aiio al>i«lis rit, ul'i «liri- ria (l(Kl'iri*s su .1 m ianrta E^tl ^.
tur ; ( lula, abirt, quia cervltl (cdtui (Zach. Xl). Ce- in«n cl dccorrni •
crititna ci i*i.
Jruh , i|iuiii Gnpci crilnin vu< jnl, quaiti cjioiiKiifft ctimia» «irluli^ corura cl odon m I .•'.j> «iir. Jaai
driMH» ut(run, i(i fkl, .irlMiii» iiunxir ariii^nii», rujii» (x ruk Gr.ne Jirlj, fti«e quoti al» amplo i« aa^KUsm
fr.iia a<l rypn-vii siniililuilinfni re^punci^-iil : li(ri>i'ni linit, nt uMii>, hi\ci|tt4Mlcaoccptiia dM le(<al igkrai,
v«T(i jurundi o.tiiri-< Cbt , cl kJiutlurjo», iirc a UJica lilro ul m |>riiiij- rx rjm rinere fucrial oprnr,
uitquam i-ilcrniinaUjr, tlr quo I'cniufc : u»qur a<l annum p«-niriii.int p)r c«iki« apaU Grrroft :
F.l cr<ko JiKoa \oc' ui%, ignis dintiir. Dc Im« ar1.orr iii iibro io6 u riplaui
»ciliccl prnpirr liuralnleiu p«T|MiuiUI( 111 rinlc rt csl ; HuJij jmmi^ioimm eial ci^-» formm {Jth. t%\).
in tiin|ilis profiUT iliiiUJriiiljt* ni cv lior li(;iio Ij- ' .\rbor iianii|uc j<iiii|>rri pio ri^ins puiKlionrt kjlirt ;
(|iicjrij liuiil. linjiis li^ui n-sin.i rt.hca di< ttnr, qur tic i|uippe Miil bir>uU, qucpro.i-il, ui fcfiini^ mhh
111 coiikCi vjiiilis liltris adco e>l iiuii^, nl pcrliU ei vi lia roiilri'4 t.inifiii pungiic vjbanl. .S|i«na «ciu >
«l
ceii^i iiiiJure fugaus ar i^rrinieiii : (|iia- univeru |>«-r iViiiliMii liuiliir Hadtx ti/NiiJMm iHMlvr»m cmfi-
perferliB (juilMjs«|uc coa>eiiiunl, (|uunini insiip<Talii- diiut i/ li>H. \i). I|i>a qi.ifpc ialcnliT onlur in
lu csl paltcnlia . fjina virluluiii eiioiia, pr.rs4>iilia iiii-nlr, s4'd |.iiii« liont-^ pct.-cj|tMiini oiuiiiuni |val..ilrr
cuiK t» grjUssinia iHinis , .iin (01 lUs ad n \iiicrnilos piodudi III o|MTa. KUiin» in iiulia el .4.Uiii>(iij na-
(:iuifiil.inilos(|iii^ ros i|iji >ctiljli rr:>i.Niiiiil, coii->lan- »4 ilur, qii.r < a-^j durcMil in bpiilrni, rujii« lifituia
lisMiiiJ ; (|ui cl III luc %iU cl III fuliirj sin^iilaii prr uit^ruiii e<>), (-1 (i.iii-t lr\i», iii |jiiri . tc I lit.iiraia
c^lcris sanclit eirinejitia fuigeni. N<-iiipo ic<lrui n)jrul<<suin i-^l iii |unulis tUsliiH-UuUiUi» Jtllrts jr
Cbrijtuni tive Mni lani Fxcle&ijiu nijrslin* hi^iulii al. rtihu : .f.lliiopK uiii vcro. quod prjnua.ius arti|
IJiiiie III tctictiJhticu scriplum csl ; Sicut iedru$ lur, iu nullo rbt iiiaciiijluin, ^e^ rst in.riin), Iror tl
tJiillula tum in Libnnn (huclt. iiiv). ilciii rt-drus tuiucuiii. I'laljiiiis j lilttodiiii' fui.ui i.ni iluU, «.'i
piopliclji at(]iie jposlolo^ lypice ligurat. l nit«' diti- (jiiod tfibJ arlor palola !>il cl aii pu , iian« plal<>4
lur in psjinio : 6'aiiufruii/iir (imnnj /iy«ia «i/r«jrt«iii, Gia.*c4 laluin \ocaii(. Kxpnvbii bi^ua artto(i« Srri-
01 cedri Ltbuni ,
quut piiiiilutU, iilic patttiet midifica- ptur.i ct Dooien cl forinim. ibccn» ; Qu^ti pi*lim*»
bunl {l*tal. Liii) , lioc Cfcl , viri spiriuics in tio« trtna dilataa nm in plateti {Lccli. itM), o( aulna li^-
propiicUruni ri jpi^loloriini coiivcrsjiilur. ilein cc- lurriiiiib foliiN .-.. inuiliiu«,rl viUum «iniili\. Vytlitc
dri bU|>crl<us li.cri luiis, bi\c |iliiloMipiii>», scu clum aol< III Le( irl 01 itununuiii l.liri^tuui ft-gniticai. ^i
d4.Miiuiir» (JKurjiil : uudc .sci ipluui csl in psaiuio iii liiiu oriie m iiiciitijnb tuit Jilauiur, r( •tjubue-
V ux Oamint coufitnifentit cedrot : el confnngel Do- lu.!iiiib atqiic iiiiuM culuc sua* ubi«|itr B wliliwt MkiU-
miNMi t'«irtj« l.tbamt, et lumminiul eut (/'«ii/. \iviii). f.-ij uiotibliJl rtr 1 pla , ik* (|iio iu pviiuKi Knpliim
til 111 Isjia : Sufier omnet, iii<|uit, .^^1«;« l.ibuni el t-»i : fi ciii Imtttfuum liintm, ^a»^ |N«i«(«Nja nt
eteciut (/«<. I). Cyp.irissus («rj-i e dicilui , qiio«J 1 jp<il tecut dti»itut uqutrmm {Ptat. il. Ucitr, u( aiUiiur,
«-jiit ) loliindiUtc in acunicn crijiilur : uiut*- d ro- |i|ti>n (ru( iifcru touiparalub r>( iKiWiaut (.brulus
iioriilrs \o« jlur, id cst, jlu roliimliUs. IIiik- rl fru n piiiplri rrutcin, i|uaui pru '«.•lutauni taiuu M>^<r|Ml.
t lUk cjub roiiiit , (|iiiJ loluiidila» rjus Ulis i »1, iil rt> itrni |JaUiiii» bJUtl«<* n ;.iilKal in trrnHNK* prTsb-
iiuiii iiiiitctiir. l'ndc rt 1 oiiifi r.i- «tiuris^i itiriuiliir rjliniiiN qujM ililjtjlii» fulii» ; uiuV* ir|iilur m tae-
liiijiis 11^1111111 trilro pciic proiiiiijiii IijIh i >iiiiiii mi. (b.ii i'i«4uMi fMi-iaMl *^mtr ffiUihmt r/ai (> trrA.
li-iiiploruiii qiioi|iic lraliii>us apluiii , iiiip<-ii« tialiilt i\\l<. (Jutricns bJ«c qiicrnuft \0( adir, qiiod c* boliii
fct>li<liUU* iiiin«|iijin oiicii r<-dii M*d cj, «pu ut pnii- rraiil tbi gciitiuui qujrrrtiulMift rr«|iu«»a prx<a«*rrr :
ripio fiii-rit , brniilJlr |>rrv*frraL Anliqui rtprctsi «ilHif niiillum aiitHifta . »»rut k|iUii ik qiK-rro Mjm-
rjnios |iro|>r n<^iiiii i'i<nsiiiii(-ir solcl^jnl , ul o.loicai brr. «ub quj IiiIhUmI Alirjlijui. qur krtMr ««^«i*
cailjvriiiiii, iliiiii uicicnlur, o|>|iriiiiciciil jurui>dilaic a.l (.uiislanUiii n |i* iniiM-rKiDi prr uiilia %a% «U prt •
odorib nni. I.^prcssu» rluin in ro , (|(iix| inc.lrn.Ms i!iira»ft«*. liiiju^ f)Ucta« |ijUa jp^ Ualur, rt ^mkBa
apU csl rni|mruiH |>j»*ioiiibut, (|(iod mj 1 «cnntu- unj agrbds rioUir atiirct inwtahirr «^Ktlor r\
icni roiH.r nullo \riili<riiiii iin|> iImj d«-|iunil, toitsijic ouiiti ui.ilrr'j, q««i«i«4Uii «•« RiaiiM mu •• fSMr»* kre
Uam ripriinil , com. 1 <> lioiinu, qui iii(Miril>t«ft jrl«>r it|ii> r ugiiiltrarr pitiraltaaiaii^'
vnliiliim oiiulibus ..:.. ..^tu Kt-( lr«uni il«*riiraiii. Irin vjiitioiuia. qua (oitilrr
%quanimilcr oninia fcnuil. Pcr qiicrcuni, ul di\i, A niniis aniarus est. Ila^c arhor in solilu<linc cl savosa
sancli litlc, alque virtulibus robnsli iiilsai:i inyslicc humo nascitur; ex qiia cliain arbore maleficis ar-
dcsignanlur, uhi ila lcgilur : Kt eril ostensione sicut lihusmiselhra, id cst.odia concitari diciintur. Ue hao
terebinlhu», et sicut quercuSj quce expandit ramos arhore siinililudo diciliir in Jereiniaprophcta,qiii ait:
suos (I$a. vi). Ilem in aliain parlem : Et super om- //«'c dicit Dominus : Malcdictus homo, qui confidit i«
nes quercus, iiiquil, Basan (Isa. ii). Fraxinus vocari homine et ponit carnem brachinm suum , et a Domino
fertnr, quoii magis in aspera loca niontanaque fraga recedel cor ejus. Erit enim quasi myrica: in deserlo,
nascatur. Hinc per derivationem fraxinus , sicul a el non videbil , cum venerit bonum, sed liubilubil in
Uxc arbor potest dolos ct vci>caala <logmata h»rer Lillora myrlis l^elisHima ;
interitumhis, qui in iis laRsi fiierint. Ahius vociiliM-, Amanlis liiiora m.yrtie.
aiii narrant, in finibus Syii;e. Populiis virgulta casti- fructus oleum desudat, cortcx resinam, qune mastix
tatis, ut quidam volunt, in Lcvilico significat, et in appellalur, cujus plurima et inciior in Chio insula
malain parlein illud accipitiir in Osee, ubi dicitur :
gignitur. Lentisci enim mentio est in Danielis libro,
Subtus popultim et terebinlhum ,
quia bona esl vmbra ubi Susannui Iiistoria scripta esl : el ui)i de .sciiino cl
ejus {Ose. iv). Tiliam <licunt vocatam eo, quod utilis prino responsio presbyteroruin ostendiiur. Latiiii
sit ad usum tcloruin, iiitore et levitate jaciilaiuli. enim scliinum et priiium iliccm et lentiscuin inter-
Est cnim genus materi;c levissimx, quacet apibus ad preianlur, quorum seusus ibi manifeslatur. Terebin-
inel conficicndum uiilissiina cst : sic et in doctori- Ihus arbor, Gra^ciiin nonien, generans resinam om-
iius mansiieiiido laiidabilis e^t , ei valde suavis esi iiiiiin resiiiaruin pr;t>stanliorem. Legitur et in Gene-
praedicaiio verbi. Salix dicla, quod celeriter .sili:»l, seos, qiiod patriarclia Jacob convocata onini domo
lioc esl, vclociler crescat ; arbor lenta, vilibus ha- sua juxta pra-ceptuin Doinini dixerit ad eos : Ahji-
bilis vinciendis ; cujus seminis hanc dicunt esse na- ^ cite Ueos alienos, qui in medio veslri sunt : ei mun-
turam , ut si quis illud in poculo hanserit , iiberis damini ac mulole vcstimenta vcslra : surgile, et as-
careat : sed el fcminas infecundas efficit. Salices cendamus in Bcihel ut faciamus ibi attare Domino
Juxta niyslcrium fidelcs sunt in Ecclesia propefluenta qui exandivit me in die tribulalionis meoc, ct fait so-
diviiia: pra;dicationis radicati, in Isaia, ubi dicitur : cius ilineris uiei. Dederunt ergo ei omnes Deos alicr
El quasi salices juxta fluenles aquas {Isa xliv). Item nos, quos habebunt, et inaures , qun erant in auri-
salices iioiiiines infructuosi sunt; unde est iliud iii bus eorum. Alille infodit eas subter terebinthum, quw
Job : Circumdabunt eum, boc est, diaboium, sali- est post urbem Sichcm {Gen. xxxv); qiiod sig:iificat
ces torrenlis {Job, xl) ; et alibi : Ad torrenlem salicem ecclesiam omnia simuiacra genlilium abjiccrc , ct
dedncent eos Isa. xv). Populus aulein, el salix et li- perpetux oblivioni damnando iila tradere, ul solius
lia iimiles materi% stint , et ad sculpturain apt;e. De et unius veri Dei cullus ubiqiie celebris fial. Terc-
populi autcin significatione et cxterariint jam supe- binthus sancti, iit in Isaia : Et eril in ostensione sicut
rius diclum est. .Myrica ,
quam Latini tamarcem terebinlhus {ha. vi). Siciit in aliani parlciiL, ut in
vucHiil, cx amaritudiiic nominala ; giistus ciiim ejiis Osee : Subtus populuin el lcvcbintitum ,
qvJu bona
sit DE i:mvk:iso i.iuhi xmi - ub. xix
erni umhra ejmt (Oxr. i\) li>ixiu(;rn-rtim uwtn \ punSMl iUkil» Jwwknu
• ^1.
1% |i.irle a l.alinis • orrtiptuiii |>yio^ i-iiim tfftUalur pCCMIMWMB pVOVOCSM. T nlHM VCfS
apnil rn<i, arlxir •Minixr \irriii , rl lei.iUlc mjirn.i- vil tcnlaiionam lalclltfiMaiur, qI c»4 iSad ia C*-
ricniciiioniiii .ipiciltns a|i(.i. Linlt' •'! S^riplura ili- f>c-«i . Sptmat et Irxbmlot fermimaku Ish (C^. ui;. Ct
ril : Scrtbe buxo , et dtlnjenler in /t6ro ezara itlu i in propliru : l'*ccatmm , ItrmelUff
inquil, tt i/»-
{Ita. m). Ruxus aiilefn Irnp» in f>rlriia ^i|{niric;it. bklut \Ote. I) Vrpri-* ablauo peccalMWB M l»at«
qui liri-l frui lut Kpiriule« mininM lialieanl, (aim-ii OrsjMa moniet , </«< la lai. n/o tmrritmlme, mm mtmia»
pcrpctua fiilri roiiffs>ionc vircnt : unil<- csl illu-1 in tllme lerror t^prtum et tptn^rmm (/m. vii). Urtica
iMia : MieJ (-' bujut el p\i\ut {Ita. Li). Aruiulo ili- prungu luiurij- m liau Ortemtmr la 49m.bmt etrmm,
fU, quoil ciio arcj.cal : lianc >cUTCfc rannam tora- lioc Cftl , in cor>lilNi« rrprohorwn, t^mm et mrne^
vpninl, artinilirjcm pof>tca Varro divit. Srii-r»rfiin\ {hn. x\xn\. O^tjoUet 4*n»Ji , fvn.l tiiUUmmk^M
»aiic, qiuxl LaiiBiiiii r^nna de iingiu Hrlin i niinin biinil:liu«, %cd Utioribiu artior iilveMrb, MMTa ai-
AumpMl : apuci cof cnim calainn^ r.-inna dirilur. qiic inrr(M.(uofta : c«i invr(u.« oli«x rMM« viM bui-
ArvrKk) aulcniuKninrat mnlabilitjlcni liumanr mon- lal railici«, rt >crli( «ani in prnf riMB ^fuMUktm.
Ua. Lnilc [>i)fninoii iIk il flc Joannt :iii Judios (Juid : I.ai rynia olca>iri arboris iliip4c\. Alu ciiia fniaaii
exitlii in dcit-rfuni viderr? arundinrm rento agila \\ Miniila( unc ullo qu.ilil3t '%U alia saii
tam? (Mallh. i\ ) S«d Joanncf arunJ^i >cnU) .Tfdtni.i Knitain ei dj^tilliiKinc >
.am ac rr-i
non er«t qoi niuiquam : in altcram pirtcin fl»'fli Oli«a Gr««ce claios Jicitur, ei qoo m Latitwai ira-
potcrat. cl iic< lauilibus tani» fafcbat, ncc advcni- ciiim i-Ht, ut oliva dicalur . oiea auiem ip«a .<rt«ir
laliLuj ccilcljal. Aruniln aurca iiujmalionrm SaUa- ckt : rructiis olivj . sucrus oirum nl. Arior pa<>«
loris si^iiincat, iiM- ilisinam Srripliiram, ul in .\|m)- insigniN [iiisign<-|, rujui fructus divrnis ooaiinibut
calypM : Hl \n manu ejut aruiido aurea (.Apoc. iii). app< lljlur. Olcaslcr autrm in/nicluoca ari)>>r sjgni
Ilcni caljniiih prrdicatio sam tornm csl, ut in isaia : fii ai frcnlilcs, qui quaodiu tine ChriUo erant , fru-
Onriur riror culami el junci (ha. xnv). Junca;» (1 riuni rorue rtJci et bonorum oftrum fi fc rB ms f^
tlclis eM iii Kccli-sia juita fliiciiti divtnx li^i> snn t<*rjnt post<|uam auicni ab crrorc vcluslo ab*nsi.
jM^ inor.ins. ul in Jol) : yurufuid liTere potett tcirymt ^d r.hristi ticti-m < oiivtrfci snnl, radiu palnarchjrvRi
Bbique humorc? nul creicil curectum tine aqua^ cl prophciaruni prodnus insrrii wuil . ri rjrii vut<i
{Job. VIII.) raiiiinis licrLi.i as|MTriiiu ct spino»a. I*a- MHti radicis ct pin^ucilinis olivc : de ^uo A|>o»tt4u«
liuriis i'«l dcfcnsio p<'ccaii sivc impiiritas nicnlis. ail Uoiiianoa scrihcns {Rom. ii), ntfgMMif #ipalM«
Ltidc iiiprophclis:f'ii/iiir|ii iii mui<Mio>ii6iii r;H4. Qui ct Profihcla ilc ChrikU corpore . quod eM Fcclcau.
rectut iii in rit iirul paliuitu, et ticut tpimv d>' tcpe ' cancns iii Psjil<'rio ait f.^o iiiai ii.-ki oittm frmett-
{Ita. iixiv; UuU. vii). Hluinnus gcnu« rst rulii, (rru in domo Ooinimi : tpermn la mi*^rt{or4>m [im
quun viilgiis bcnticcm arsinam appi-llal, aspi^ruin rii<-i in (Tteimmm , et im tarcmlum tgrcmlt (fMl. ii>.
nioiis ct BpiDOhUin : ncnlii dicta a silu , quoil c<t( Oli-um riiiin aliquando (irauam Spintui «aocii sifm-
lerr;i inciilt.n, iu qii.i iciilircs spinxqiic mscnntur. licjt : alt<|iiaiMJo chariLjtcm. cl aliquaAdo miacrKor-
Ma|orcs ;»iilcni iHislri oiuncm arborcm n;)iiio>.»in dijtii, <( c cootranu alum iifoiAcoU«*cfl> habc4. obi
Vcpri ni (li( fl».iiil, i|iio<l vi pn iitlal : dc rhjninu igilnr I'.^ ilini>ta jil : Oletum umtem ptteml mri* •«« i
ila in l'salnio Ifgitur : l'nuuiHam prodmcaiit «;'i/i<r ca^iMi iN/MM (/'m/. cil). l:ial nnm oktii
rrilrit- ihammtt, ticut titenlet, tic im irn ubiorbei ee>s p.irti-ni cauka a^ileuiiuris, paUilum li
{1'tal. Lvii). Lr^n rlijniiius, ut ditiintis , «piiunim sians nitorem parilcr ct saluleia. la malam trru par
l^cniis cst |N-rtii(>l(-s(iiin, <iiioil (iriiM iii h'-rl)jiii iiinl t< ni (Mcut nic ponil * N DCCCOlona tH iJIJBfHO
iissiiiijm |iul><'sri( . sciliilii aitiil(a .i taic cojiii<-rit, rj- siiiiui4la, vcrlMiruiu , .. ^ ...a. ooiWo C< Uoadhoc»-
inufti uiod priHlucit ariiiiiinatos, poslcaqin- rjns sii(i<'« (is iiosiias meiik.'«. vHul uU-i piufU4>)o, lcMl#r lo
durcsiuiit in arhorum ririniLatrin. IIih- crgo Jul.i is gri^tlii n» ri).-i'ri ni vcriULi» rmoUil. «« od ootiao eo-
pra-si-nb s«-ii(ciitia (iiiiiiniiijtui ,
quixl priusabvirl>can- ^iutioncs 4uai)rt« licti potiu» oslctiOliuoc p/rJ«Kli
tur. qiiam liin^j (jti- rorum inalilij co«iv j|i-w at
D tlliva r.liristus in
:i
K^-clrua : uotfe Ci la txt
Mcul i-l III alio liMii ih- taliliiM dnKur li'i tamgmt l<>'iuir 5«tiii tfiiMiM ip wr»— frmettfeetm
NMiM d doloiinon dimidiabunl diet tm>t {Ptal. tiv) Sc^ Ihtmiitut oarn iiiMMi (Keeit. iiiv). Kl posl pmmcM
|uilur cctcriLat (vcrilidonis curuni Ni.nl nrcNln. n. fxdrii/ lydii la ea. OtcMn graUa S^nUM «jacu mi
in ir« d^iori. ( r. i . nriir diiit , ticul nt<nirt l>^iitcm>ioWiO '
ink»erumi mei 4* ptttm . ti tirmm U
quiaviverr viiUiiiur. rt niortui siiiit ninni» riuni |»rr firii, iiiNi.i peira ( /Wmi iiiii \ e4 la imik fetrt
rator iii prjviLili- iligrn» vrrilad inuniiir S|>iiij« ii»k> f^mJet^l fir»i nitt (i»% llit). ei aliki (^Mk-
ciiiiii .liviliat rl kollu ilinlmr^ krruljm i|imi iKnni- p*iirrAi-c< jM^iiiM « f*<>« tUt (/m. ). OWwo «f r«
nua,runi ciposui^sct p.irjl>obni -.< nw-niis, itiirrprr(« miM*r>«i)tiliJ'. ui III («halaw C^ emr* mte<a iar**MM
liir III Kvjngclio, ilicrn» : Qui^ auUiH in tpinit ceti^il, ril pt«f4<t olemm (l*mi rtiii). Otcwo k^Uriut .
hi tuni. i]ui audicrunl rerbuin.cl a totl KHudinibut tl iiM*nii4. ui lu K.vait^rlio ' ..^ imi. wf* •*rmt
dii.liii cl tvlmpliiHbui ii/ir riiMm lufcaniur n ncn lumm (NiinA. vi) \\ la i^t^L { es^^-n (»
i
teferuml fruclMm {Imc. viii). SimiliUr »pin* juvia nra ejmt im ^em (Pm/ citO. OW«o . Woii
all<-j;ori;nn vitionini vir.lc* cipnnicrr pi<i»unl. i]ii.r Cwnsi-irnUJC booj- . al to Craiif«iiO
l'*r»OL. t \l r
;
:
tem sumpscntul olcinu in vash suis {MaHh. xxv). A nioiiie Arabiiv, uhi Sah«!i siiiil. Nani liioiis coriini
peccaloris non impiiifiitPl raput mcnm {Psal. c\i.). hor Arabia:', alliludinis quin^jiie ciihilorum , siiuiiis
Oleum, haerelicormn stihiilis ct blamla dcccptio spiiiai , quam achaiUon diciinl. Cujiis gulla viridis
Nilidiui oleo gullur ejus {Prov. v). El in Oscc : Lt gutla ejiis sponio inaiiaiis pretiosior csl ; clicila cor-
oleumin yEgypto ferebnut {Ose. xii) , hoc est, ad licis vulnere vilior judicatur. Saimenia ejus Arabes
sanciilarium nienles decipieiidas. Ungucolum nomcn igiiihus (ovcnt : quorum fuino salis noxio, nisi ad
Salvaloris. In Saloinonc : Unguentum cffusum ncmcn odorem sloracis occiirranl, pl(!iuin([uc iiisapaliiles
luum {Cant. i). Ungucnlum, gralia Spirilus sancli in morbos contrahunt. Myi riia aulcm Troglodylica al»
Salonione : Muscw n'oriturw, id cst, daeniones, cxler- insula Arabisc dicta, ubi melior coHigitur ci purior.
minant unguenlvm suavilatis [Eccle. \), Urguentum Diversa enim aromala diversas specics signihcant
chrisinalis uiiclio. Iii Psalicrio» ut quidam volunl virlulum, quibus sancta dccoratur Ecclesia. Unde i»
A fruclu frumenli el olei muUiplicati sunt {Psal. iv) Caniico canticoruin scriptum est : Quee esi ista qn<v
cl in Exodo pUiiima de hoc narranlur. Oleuni fo- ascendil per desertum sicut virifula fumi, ex uroma:*-
nieiilum blanditle in praedicalione diviiia, in Evan- B i*"* myrrlt(e et tAwu, et universi pulveru pigmenta-
gelio : Et appropians alligavit vulnera cjus ; infundens rii? {Cattt. iii.) Miralur Synagoga, quomodo gentiuiu
vinum et oleum {Luc. x). Amurca olei pars aquosa popuhis nullo circunicisioiiis myslorio cinundatu&,
ah emergendo dictn, id est, quod ab oleo se emer- niilla prophetarum admonilione erudiius, subito ab
gat, ci f:«x siiejus hanc Cracci amorgen vocant, ex
: inrimis voluplatibus pcr dcscitum gCiUiliiatis et ido-
Laiina lingua tiahenles. Gumen Grnecum nomen lolairiae ad alla vinulum culmina et sponsi amplexus
csl: Iioc enim illi coinmi dicunt. Resinam Gncci re- ascendissel, igne amoris accensa, omni nisu virlutum
linen vocant : reon enim Graece dicilur, quidqivid ad coelestia tendil, ex morlificalionc carnaliura vo-
manat. Est enim lacryma sudore exhalata lignorum : iupiatum, et puritate oratioQum , et omiiiuin virlu-
ul cerasi, lenlisci, balsami, vel reliquarum arborum tum odore. Hinc itera scriptum est . Vadam ad mon-
sive virgultornm, quie sudare produntur : sicul ci tem myrrhw, et ad coUem tkuris {Cant. iv) ; quia in
odorata Orientis ligna, sicul gutla balsami ac feru- myrrha moriificatio caniis, in ihure devolio oratio-
larum vel succinorurn, cujus lacryma durescjl in nis expvimilur. Hinc rursurn sponsus dicit : Mpssui
gemmaiu. Prima esl resina lcrebinthina omnium myrrham meam, cum aromalibus meis lyCant. v). Per
praesianiior. AfliM-tur autern ex Arabia pairia [Petraea] myirham passio vel mortificalio, per aroraala omncs
atque Judaea et Syria, Cypro et Africa, ex insulis Q virtutes exprirauntur. Meiit rayrrham cum aromati-
quoque Cycladihiis secunda est lentiscina , quae bus, quando mariyres cum caeteris electis ad luativ
inastix vocatur : ha;c ex Chio insula deporlalur ; ritalem praemiorum perducit. Hinc rursutn per Pro-
tertia pinuHs. phetam de Domino Salvaiore dictum esl : Myrrha et
Aroinat;» suni quaeque fragrantis odoris, qnae India gnoscitur vestimentuin. Nam sicut vestibus coope-
vel Arabia mittit, sive aliae regiones. Nomen autem riuntur membra morialium, iia el majeslas \(Mi«
aromata traxisse videntur, sive quod aris imposita, in fideliura ocuUs carnis veiamine videbatur .ibscon-
divittis invoeationibus apta videantur ; seu quod di. Ab hoc ergo vestimeuto , id esi , incaroationi»
sese aeri inserere ac miscereprobantur : nara quid est arcano congrue veniase dicitur myriha, gutla ei ca-
odo", iiisi aer contactus? Aromata , varia virtutum sia. Myrrha moriem significat ,
qiiam pro omnium
oraaiiienia siguificant : sicut in libro Regum de Sa- salute suscepit : gutia vero, qu« dicitur amraoniaca,
ba regina legitar Non : sunt allata hujuscemndi aro- duritias curat aliqua necessitate contractas : qtiae
mata, sicui Saba reginadedit Salomoni {III Reg. x). pulchre incarnaiioni Domini comparalur : quia du-
Pigmenta, varia virtutum odoramenla, ubi et supra : D ritiam cordis bumani sancla praedicaiione dissolvii.
cum universis pulveribus pigroentariis. Thus arbor Casia, quae a oostris flstula dicitur, redemptio gene-
Arabica immensa atquc ramosa , Jevissimi corticis, ris humani per aquam haptismalis indicatur : quo<
ramis axi acerisqnahtatem, amygdalae modo succum niaiu hoc berhae geiius aquosis locis dicilur inveniri.
aromaticum fundens atbum, et ad raasticalionera His rehus eiiam odor esi suavis, ut inecito sancU^e
velut in pulvere resolulum : et cum frangitur intus, incarnatioQJ ei virius herhariini et odoris suavitas
pingue, et igni appositura facile ardescit : et appella- comparetur. Gutta vi^i amoris Dei, et arbor cb«ri-
uir apud nos masculus eo quod sit natura rotun- latis intelligilur, ubi el «upra : Lf^^imcn/um gutttR
dum, in modum testiculorum , reliquum planum, el diiectus meus mihi {Cant. i). Siorax arbor Arabi»,
pene scabrosum, minus optimum. Adulteratur autem similis malo Cydouio, cujus virgul^ inter oanicula;
misla resinasivegummi.sed dignostilur suaproprie- orium cavernatira laicrymara fluuut : distillatio ejus
tale. Nam thus igni imposiium ardescii ; reslna fu- io terra cadeus muuda non esl : sed cum propri;»
iiiescil. Gunieii vcro liqiiescit calefacium. Thus au- corticis scrobe servatur : iUa autem, qiiae virgis et
lem a luudondo dictum : hoc ei Libanum vocaium a cabmis iuhseserit munda est et alhida : dehiuc ful-
BJ6 I»h l MVKflSO i IIIUI wii. - i in XIX
va lil M>lit caim, ct i|»i »t>ira\ ral.imiu^ pin|^ni«. \ tnoruiu •< rip.iuii • st Fuiul* ti rimt
rchiiHisa, (xiori» juniiidi , liaiuecla. <*( trluii nitrllo- fiirerm li<fmit Libmmt {Cam. 1%). Ilosla , ^»11
»uni liqu4jr«'iM L*millPns. Stonx autoin »ocaU, q<K»d cjtia, a'hor arumaitca c«i, te^ Motfka : et Mco W-
Kii gulla .irl»oris prunnrns cl roni»i*bl.i .N.ini Gr.rn iiiilcs tpiniu (1<-««(rn.<i. Mf%tkr ejtHt esi tftctrW*
»l'iiiin ^'iiU.iiii liiiijiit. Or.iT»' aiitnii ^lyrui. Ljlinc n-«la »i\c i.|. ,111, ui ui I*»j|lrm:
«torai <ti<-i(ur. Hix' itji» fii^'iiiriiiuin rnni u-liri^ / t rutiu a ct u :^ '
«' " !
ipM ddiTl.ilnr, iil pl.ii.ilnlis sil ci .iikntirns vtiiis ro~ 1 (onjtn < o^ilaiJOMi-s : u< rt ti^iu Lil>..ai
Miin. |{'!«'liiuiii ln<lij: 1*1 Aralii.r ariior, nijuft l.trrjpina roruiii adioiic^ licnvxittiaiii i^LiiiiHt arotnaUca»
niolior Ar.ihica : ^l rium luriiia, tiib.ill>i<U. Irvit, a fciiiiili(u<ijnr raiaroi u%a3li« vucatnr. Gifiitur ka
pini^iiis, .Tqiialiirr n:rea, olqu» rnnii* innlliiiir, nc- liidia, inultis noflis f^coiciilalu*, fuivus, frafrant *fm-
4|ne ii^no v<:l lerr-T cijmmiKta, amara , o«l')ris honi. ridis kiuvilatr ^Kii ruin rnofiUs'. 10 imMjs fit par
Naiii t-x liiilia vinliiia rst ii u\-/:rj el m.ijorc ^ioLia II trfc )Kis->ilts, ^miuljiis pts(ii casiam ciroi l^i *cft
A(lul(«'ralur rnitn a<lmi>ito puinini ,
qiii iion iia inoiii.i ri'nK>r<Jra((;. (.jljmui < rjfo iimuJ « um C-Hc«i%
nniarilioal {nislum. Maiii arboris lcntntci pulla rst aromatibttK, h<M*m( rmii inTrrha, < inMjmoivort ca%i4
Iixc t^ranoMiaiilii (Jirla, qiiia iii nioilnm granoniin \rrl>o Liomini ^jcrx ad iinctiofiis ol^uia luitcrn ju(»
(•t. Piprris :irlMir nasciiur in Iih1i3 in I.XiMr iiioniii, li:i. i:l s.:nr;ilic> liir |j|trrnvrulii(n l>ri, «( urvnia vjsi
(i:«iic:iHi, ipioii •^oli iilin r»aiii r^t : roli.i j iinpiTi sniii- rjus. Forro uiifiaciitiiin <|ii<i prrungitur t^f» rnani-
lidiilini-iii linlK^nt, nijiift hilvj!, stftiiriUrs < ii^toiliunl : l.-m, iltritim c«t qoo unfiiMr iii)<'ii« n^^puUia , 1«
M?il incnlar rrgifaiiis iiliii<>, nim inalur.r lii«iiiil, iii- ijuihii» liiviniias, lanqnjm in tabrrnac-jlo luLUat.
rrn«liinl : rl i»ic Mcrpciitt*» igmr riif|.-«alQr , r( iii«K- n Potrjtt qtiklem ioti*lli,ii hoc uog>i<Btiira ciua «n-
flaiiinn ni(;niMi pi|M5r eltirjinr. Nnm pip«.Tig n.ilura tiitr- sinctorum, sivr (Mior |usii(tf l<><ife latr«|oc 4 T-
;«ll>-.i rst , < iijiis ipi^lcm <li\i*r>iU« tM fiurtuft. .\ain li.siiv. |w> qii» d:n( Aposiolus Dfo mmien frttiMt,
(]Uo<l inim.i(iiri>iiv i^t, |i!n<-r lOM/uin vocalnr qiio>l qni tiiumptiiti noi iu t.kn$io J.tu, tt Oficrrm moliiir
iiu^orniiUniit ;*1) iKiu-, pip4-r .lihiini i|iiO(l vero rutr tuir mamilrtttt per nn* {II Cor. iu RiUami arbor 10
ni(;o«.a (( Itornda fut^ra. cx calonr itinis ir.ilnt ri Jijdjra iii(ra (cmiintit i.)ti(um \i(;iiid jiiKrruin rnil :
roliirrni «•! riomin. 1'inri m Ii-vc ••si, \«-toftliiiii <'i.t : |v»'.(«a «ruooiam n Inn n-trionr Hot \«nt p > iij lonl,
ni frrav»', n<v\<'ll«in . Vi(»nHi «la autrni mcrcalonjfo '•
rtiain l-iti-siints < oil Ims "r - t\x rsi : •.(irj.- »jna-
rr.-inH . sol' n( riiim v«>i>i»Iimi.iiiO piprri linmrclo ar- lis vui. ioiiik MinUu ru(j bidKjri("i« -.^mp^'
(;rnli i»piiniain ant |UuiiiliUiii uip>ir)i»r<-, tii |m)ii li-io quc iii.iMcntiljaa. ArtHjrautnn htl\amuai iiitnum (-j««
Mim fm AI<»A iii \nA\» aiqu^ Arahta ^ifnrrur, arbor \yloiiaU.-imum diriiur fruc(ut i>i\r s<.ajrti >rpo|>ai
oiUiii^ siijvisttiini .ic numiiii : «leiiiii ic li>;iiiira qiftitis sjoium kuctus iipohalsamum. V^ivd i<iri> luai ad). •
MCr (li)iiii;itiia(tiiii jlLa'il>iis jiloliiiir , 1111114* r( ihk 1 lione -Kiiilicadir . quoJ p.*rco»M« iVirri» un
linii iraiissr 1 ro.liiur. l^ i«I<H' .i«iu>(n 111 l!\j|i^> lii ^'iiiift (orti^x liKai (icr ravrniK rimiii o>>>rit | i«(j«
dr srpuldir.i l^imini iia lrgi(ur . Vemt ergo Jo*4f>k, ilistiUal. tjivrma cnim Orxcu %erm9m fft dKJiar :
el tulrr corpnt Jetu. Vmit irutnn tt ^ieiui/mut, qmt nijo» (ulla adullrratur, adiaiUo cypnno olte td
vrnrral ad Jrtum noite prffHMin ,
(rrent mnlHiitm nirlir : u-A iincrra pmtuiMr a tellc, u cuni Lt^u>
mijrrlnr n nlttrt , <]ii«ii l \hf m» crnium ,Jt>nn. ii\t < n:<^iilavrrii ah oltn», \i ii»uillau *^i»x. aut ail-
hiiir <-( in t.uiitiro rjiUtroniiN sriipliim *«l in I411 mitta, fjrilr rucril n-k.Juu, pnolcrM eUi Umot
tlrin spoiniT : Mijrthii rt atof <'MM orNni^MA ;>iiinu vr^ir^k r\ ipM potiulz ooa maciilaiaur . a^Hrrt*Mia
unr;«r»rrii \t.(mt. tv) .Mvrrha miiii «-( jktt* arUirrft quiJctii iMM]i«r com Iailcctici|(iil.>i.r4 iil«4cufli la oiik*
hun( aroniahnr, i|UJ' (-oiitiiM nlum r.iniik i-\prininnt. sjip«'rinil>i, e4 \«*triu uuruial. liaUojus amrai M
nim otnnlhiis prniiis iiir-;iirnli(, id iitl, < tuiit^ioatj-
D pitr ' lu<'tiiii, uiUMBvm b«Wai. ai Madctcaa it n i. —
litii virtttlaii». (jiMj n iM Kiir 111 Ar«|iii, vir^^a r< hu MJSIIIV4 ri ui nuoN otMl pMMOt. Hujot erfifi li^anri».
•ti rorlKin, rl piirpiin-is I<ilii4, iit piprfis «•<•( •iil< m Itoc csi ttalAOuii. n>f»tic« luaalio lit la IAicd Pm uim
Mrtulr I iiiiutooiiio siuiili>. ««-«l |io(cntia liilrrKii iin Sirtrh, oN ita *« npUini <«l ^i »a/iac>w ajv ar
<Wi pro nniiiiirtonit v io> ilujtJfX 1 jns poiijas m iim>Ii< 4 «JkOi. t>4>tr r«M» {KteiU \tif). Ci lO C«Ol»ai tjmU
11)1*11(1« .ii|iuis«^irr <!iiiiumnniMii) •U<(iiin, <|>i «MroT», ilirnnr «(«a»! (*r ifiVAW, lU wahftmm kfi
(r\ r)iii III in.iiioni 1 innif si( i..tiinil(is ri j;,... tiir timm e*^ r*i \m ntiukun im. mm*4fU •#• 44 tt
(•i^irliir ani-m in linli r <-( /f lhiopi<r ii*^<ionil>iii, . i •.-W «MMMI /.t4.U-M;MH«»rrA» il/rtlM /» • «•*«.
friiiirfl hrrvi (liiorvim i.intuni nilii(«>riiii, r«il«»n »uh- imtet M^r* mim .'i^-mmi. '«>>/• r ^.^rrMj (.f^v 4K«<rra«
iiiKm vri niirn-o. iriiiiistiur.irum vi/(;arum. Nani <|ii<xl •a/Mi Mir*! la *««m ^ Mf-«4^ (l^o/ il HoinM arya
lii rrat«iin<linrit) r\(rr.iliinr , ilr«prr(irl Ml .
qiKv^l ( tpn l-)' '«im r»4 Ikom.Mn* in ifoirrrctiiir ^«1 to»-
v«*n> (tr.Ai iliiis prtivrnrril, rxiniiMni i|«iml rum frAO- rjl f»*ci u»«is lavrrhr II. ^s»iu** (^. koM •itoa* ra
Hidir, vikihilr -piraiMrnium riitilia ail ii)»»)rmriTi i\r- »inr»« >,r\f i.Vli fme mrn»r>r*(i»r aaaa^oa lO «airai
bui.t- >ou pul\ci I- Wc liiv arbunbuv in Canticu cait ti)(aiVli . <il pnr/j(i vum««, htln— ai |\f oilar.^Hiiai
: :
cyperum simulans : quod si luulliim in ore lardave- Ego sum dccus mundi, el gloria humilinm ; qui dc
rit, linguam siccat. Nardus Cellica a regionc Gal- sponsa sua sic ail : Sicut Ulium inter spina^, sie
•lius nomcn traxit : nascilur enim sxpius in Liguri^c amica mea inter filias {Cant. ii) ,
quia candor casli-
alpilius et in Syria, frulice parvo , radicibus in nia- tatis ejus iribuiationibus probauir, et m:ijor esi fru-
uipuluin coHectis ligamcnlis. Flos ejus lanlum pio- clus pra:dicalionis quam quiclis. Potesl et in lilio
pler odorem bonum.thyrsi ejusatque radiculx uiiles virginitas cxprimi : quia excellcniior est castilas
probanlur usibus nostris. Nardus autem signiiicat virginalis, qiuun casterae yirlutes, sicui in Apocalypsi
odorem virtutum sanctorum in Ecclcsia : unde sponsa oslendiiur. Viola propter vim odoris nomen accepil
«licit in Canlico canticorum : Dum esset rex in accu- hujiis genera sunt tria : purpureum, album, melinum.
bilu «uo, nardus tnea dedit odorem suum {Cant. i), C Viola quoque significat confessores ob simililudinem
Iioc cst, rege Christo in bcatitudine ccElestis secreii lividorum corporum. Unde scriptuin est in Caniico
quiescentc sanctorum virtus inEccIesia magnx nobis canticonim : Ftores in terra visi sunl {Cant. ii) ;
qui-
graliam suavitatis adininistrat. Item sponsus dicit bus etiam regnum coelorum promissum est. Hedera
«le sponsae gloria iii eodem libro : Emissiones tuw dicta, quod arboribus rcptandc adbxreai : de qua
paradisus matorum Punicorum cum jwmorum fructi- Virgilius :
bus,cypricum nardo ^Canl. iv). Nardus ct crocus liiler vicirices hederam tibi serpere lauros.
pcr irrigationem sacri Baptismatis sancta Ecclosia ; Alii Hederam aiunt vocatam, quod haedis supra lactis
paradisus malorum Punicorum, id
emissiones abundantiam in csca a veteribus pra;bebalur. Hederae
cst sanctorum martyrum cunt pomorum fruciibus, ; frigidai lcrrae indices sunt secundum pbysicos, nam
id est cum sanctorum virluluin fructu. Cyprus aibor aniipharinacon cbrielatis cst, si quis potus hcdera
nromatica est, significans culcslis gialiae benedi- coronelur. Hedera autem typum Judaici populi habct,
ctionem. Nardus Dominica; passionis typuin, crocus qui aliquando florcbat-. scd non diu iu virore prisiino
cbaritatis fervorem expriiTiit : conjungilur cyprus remancbat. Unde in libro Jonje Prophctx hedera sub
nardo, cum divina gratia conforlat nos pio Chrislo cujus umbraculo Jonas sedebat in ascensione ver-
pati. Item nardus croco jungitur, cuin charitaic '^ mis dilueuli in crastinum, exaruit in rcsurrectioiie
Christi mortem libenler suscipinius. Crocum dictuui illius vermis, qui ait : Ego sum vermis , et non homo
ab oppido Cilicia», quod vocalur Coricium, quan- {Psal. xxi). Judaica plebs per infidelitatem exariiii,
quam et atibi nascatur sed non tantum vei tale,
:
quondam florebat in pairiarchis et prophelis.
qua".
quaic in Cilicia, unde el a potiori parte nomen acce- Galbanum succus est ferula. Dycta est mons Croia%
pit : nam multse res nomina sumpserunt a locis, ubi ex quo dyctamnura herba nomen accepit, propicr
plus pervenit [provenitj et nielius aliquid. Opliinum quam apud Virgilium ccrva vulnerata saltus peragrai
auteiucsl, quod fueril recens, odoris boni, albedine Dy(;l;eos : taniae eiiim potentiae est, ut ferruin a cor-
parva, porrectae longitudinis, integrum et nequc iii }M)re cxpellat, sagillas cxciiliat. Unde et ejus pabulo
fiagmenta coinminutum, inspiratione bona, et ciiin fer;c percussa; sagittas a corporcinhairentesejiciuiif.
carpitur, manus inficicns, ct leviter acre. Quod si IlancquidauiLalinorumpoleiumMartisdicontpropter
cjusmodi non fuerit : aut vetustum, aut infusum belli tcla exculienda. Mandragora dicta, quod babeut
cogooscitur. Item cyprus incorruptionem significal inala suavc olentia in magniiudinem maii Maiiani :
iiardusfortiludinem, crocus marlyres. Hyssopus hcrl a unde et eam Latini maluiu lcrne vocant. Haiic poela;
ru) \H. [ MVKns4) i.iitm \xii i m mi.
3iitlirofKimor|)li<iti a^ll.inl, i|ikm1 lialir.-it railnviti V m t « f
,„ ilicilur {Mallh. iiiii qond
furiiijiij lioiiiini^ siiiiiiljiili III, riijii» corlft viom iiii- Ihiniini Mitini«-M« fto|>rr«nitiira«rnl lUMii. ¥
liiiiiti a<l ItilMiKluin «t.itiir iis (|iiiir<ini rorpii» pm|>i<-r liii tuiii, r|<i<i.| f.i nifntnji HMinjiJir
rtiraiii nrratHtiiiii <'%t, nl Kitportli <li)l/iri-iii ii<<n sin rsi. Kcniim riiiiii [4iil«Ni jMtij ancforui
lijiil iiiijiis s|><'i tr\ dn.i . Kitiiiii.i foliis l.n lucx sinii rjt rrjt^ilii itr.n bMinaar lutiirs
lib«is inala f^nrrat in siinilitii<liii(*m pruniintni : ms- ps:iliiio .Ir prrrati>nl(«rt : (;««m«ai . tmtfm^m fr
hcutus vero foliik lirl.c sjiiiitibiis. |W> nijn<1rn((or:i teloiiur aretetm : cf.Mral tiera ktrh^rmm fU» emd^m
«poiittj (tiiil in (.^anlicni aiilironini : Mnndtagonr d<- (/W n«»i). rmnM ^lchra eu rr«. dma »»f«»,
drrunl ndi-rrin in jwrlU iiKMri» \i.ant. »ii). M iiiilr;i(;<ir.i diiin n<>iri, inJ rinn anirril, nnUiA pni4iMs njktfr
\>nn>Ur iiiiiliiino.Li ni<-'li< .iitiitiiiiii t?i*ii('r.i s.iin loi tini ninnrsdl : nr suiil \\\\^h\, r]tii rfwisi ikirvla trliHa
virtiililiiis ri>nip.iraliir. F'ort.r H« ilrsiT ('iMiorr» snnl rilii(iMib*«, prrinatiirn Mijntnr. FnflM L-wm
liii.
Mficti. In liiijiisnioili pririiji ni.iiulrigorr ilntil olo- roinparali Minl. itl arrarrrml nunr j|reMttw «le- :
rrin : t iini tpliiljic* r|iiii|iii' cx ur virlutuiti p»lm3m rittii». iit ilri iil<ri-nl : ihmi riiiin Jiiit, olrn 4#n*-
lonj;»* l.il<<|iii' s[Mrpiitn. |/>;;ittir in r.ciK^M-os {(<tmei. riiiM, vil ^rr^aritni . ti| iki|;iiili, u<-| polM» ila «lli»>
IXX), niioH nnb<'n fllnis l.i r r^rrrsstis in pnim In- limj, qii.i- |>rr afn^ tp»tii.- iiii4-unt«r. ftmmm W-
venrnt nanJrjfjora», cl ilcileril ras I.ij' itutri stia- :
^•"'•Jni l«:^i«» aiil IniifMraliJi MKoii4< jI, ul in
fl
qwod hiKiiilii at rani.ini iMnwitn, (jiiani (|uisqi)r tRnc (^ui producil in monlihai f.itum \ l'uil. CXtM). f«M«
prri atorvs, ui in K«awf(rlin rMjin ^(•m
8lii<iioMis j.!i|its( itur v.x niuii(l.iiii% hnmiiiilins, rrfirrc : .Si . fao^
banc ilrlH-rr .iil ni.ilrcin Ki(l<'siatn. l ikIc iliiilApo koilu- t/i afm eU. cl rrui iu i-/i(«nMiN «iiiiuiir » Mallk.
fttoliis dr (T>iM iipo onliinnito Ojmrii i elinm illum VI ). (Jtcra ciiiui ali ollj lin tj viiil, i|i '> ^ ! -4f-c»>
Iritimoiiium hnbcre bniiurn ab rii r/«i /'oui tuttl qiiiiniur - rjiiaprnpir-r fi-iiuni muiKii .
.m-
(/ Tim iii); i|ni licrl parum vipiaiil, rtililiiiit t:iin<*ii pan nius,qui (^t farttr prurM lunl.rt vuHliLaii^
pj('niini|iie bl ori roruin, \ieT qoos sibi coiisiititur, il qiijsi gralia vesliunlur. Obra h^Tbjrum -rm
Kpli iiilornii l.iuilis , rl lionorrm bonv npinioiii*. I>on.-iii|'ir el hitinil.s, qur p«'r lor
Ilrrlij' .-ili-rn.i pariiiiki viriilil:)s rl iaiirtarum ani- |iiill'j| .iilr, roiimrj;nnt , cl niiun- s<. i^rr^u... .•.
iii;)i'iin pasi ii.i : iil in Kv.in^i lio Si qun pcr me i|iii- lii^piilatn rrliiTiit i]iijlil.ii<'ni. S.1I rt lUoJ «r-
tnlroieril, ialinhilur ; rl ingredietur el egrediclur, et iorilor arr&cil : cl i!>U rito ikriJunL
pntcua inveiiiel (Jnan. t). Kl |>i'r Kicthiilrm . ln C .\ r L T IX.
mmilibut exceliit Itrarl, ubi pntcam eat in licrbii ti- />«• oleribut.
nntibui (hucli. xxxni Kl (^(ontr.irio itc ariJilatr liorlus ooiniiiJlur i|iio<l <M-mprr itn '
-
"^nalar.
iiiciititt mii iji- JikI.cis |M'r ilii-n-miaiii ilirilur : Dc(e C .Njin cuiii alu trrra *« inrl in jnno
cerunt oruh eorum, </iii'i non erul Herha {Jer. iiv). borlus niMKpiJiii sinr fnjclu c^l. (Mi^ iIj al
iiciba vitJ caniis c^t, ut m Job pro (lialiolo : Ihr, ( luiii, i*u quml pniniin) I hImis alrrrutar.
mvntci, bor c»l, liixiiiinsi Jivitrs , 4rr6iii feruni aiii(-i|iijin riU(;cs rl cjru<-s i->l<r.iit. Ta»lnai emim
(Juh. XI ]. lii-rli.i viL.1 niortjlium, ut 111 ps:ilinii iMUtns arlioniiii ct olcnbus a!i ' '-- initniHv
Hune itcul hcfbn Irnnsc.ii ^/'tu/. 1 ixviv). i'raliini ist, bcilns. iloiliis ciiiin kJin Uii ^. r - . irsiaai,
cujii.s fiiini copij arTnriU.1 liictur: cui vrlrres Uo- iti ipij vjrLr siM.iira virlutum gif» itf . VmJit
iiiaiii iiunicii iiiiiiilcniiil ili co ipioil proliniis hil p.i- 5p<>iisiis dc «{XNisj iliril llorlmi e^melmimi, itmf
rjlii», iirr niJKiiutii l.ilorrm rullurj- iloiiicrrl :
mea tponM ; Aordii t:oi«r/iiiai,(oai iifMiiij ,Vmmt iv)
pi.ila .iiitcni c^s4' <|ii.r mi m |mivsiiii|. 1'rJluin n)> • lloitus riitirliibJis, Krilcsij rsl quia Mvltifiru M^-
fctifc iiilcllini p<ili sl kJiiit.i K< rlcitj, vil Scnplura tjliiiiii i>|x niiii ^crniiiij KiKual : IbM «M. ^««« 4^
Mcra, in ipiibus flon-s di«crs.-vrum virluliim n*pr- rlrinj salul.iri rriUindat. l°.it«Kim««, quia I^uvtibi
riunliir, i-l luitlus spirilalis piis aiiimalibus, b<M rsi, (iioUi tiuiic iim la priMNiji sif^njtut •rrMosr 1*1«.
ililrlilius bomiiiilMis pr.rpjratiir. Lnilr hpuiiia 111 iu*m .iliam »iKniri< ationrin lulal iKXias i« hoc Ir-M»-
r.Jiilico cjiiiiiiiriini «tiril : t loret apparueruni in looiiKi libri Kr^iim. mIh Mml. qMd Adub rr.t di
n
ItTTit ((.<!/ iij, nl rsl, III olio tiitri rl ju^tilu flurui- icrclad .Njliolh Jct r«tiHilaM Om m\U tiarjai
ruol III iiiuikIo, ( rr.scriilc Lrrlrikta. ilitir iirm ipsj (aiM. mifacimm miAi hoUmm »ierum,^mia iHtmm .U el
(bMtoribiis <li< il huliile me floribus, Htpnle me ma- fope dommm MrinH, rlr. (/// lUf. \i»). Stboih rffo.
lit. quiii amore langueo {Ibid); »c li dicrrrt roo <]oi inlrtprriJlur i«Mi^c«si, upiitral tVHi.nMt**
Sol.iiiiitii nir nrniplit s< u mi i|iii'nliiitii, .»11 (>-iiiii S ilv it ui in qui rsl ««^iiirn, q«o4 lutrrprrOtaT Jriia-
iiantiiini Mjm s.ilitiik. (lum ailliiK in hu]iis |h r ,,-ri lii I, quu «I rus i-»t Kiliu« \^ i bir liahMil Hmemm,
tialiniiis I cilio aioori* tnpi-riij' visioiiis Ijni;ui-ft4 n. t\c qua la Uaia ««riptum r»t Yimt* raiai tkamimi
Prali palcrarl.i <-fci .Hchpliirj ili\iiia,ul iit Salomonr Sabmdk dmmmi Itrmet eU (Im. «). Hmk roarf i«»t
Aperta tunt prala, el aypi^renl heiber tirenlet {Prvr. .\<liab, <]iil Uilrrprrtalar frmier fmtr%i, pf >» vi4»
ixvii). Iti tn iii malam pjrtcin, iit in SjIhiouim? Sul lurt Juttoic— , im f«o Uirotn
Imm prjlum nl, quod mon p^ 1 Iranical luiurim iHti/ra dicnatM fk, m\ ferlMi»! !•«•
(Sap. 11) .\\rna... Ijitiuin.. /iiaiii) qujiti |>o< |j- iil uIm vinaiu (ralur «(Mntftit* frrMiMrr driMMi, IM
ii«liiprr iiifrlii lolium iln unt, <|>ii«<| «il innlilr rl tnfc- rragilia ^W^W infMala prr
runduui Myiiia' si^nilbint| '%cl vilia, umir tioM<« tWflniirH. SrJ IWUli I
,
iiolciUi, id csl , Christo Pharisaeoriim snpcrslilioni- A comederent cum assis a^Mii «arnibus. Lactuca.' vcro
biis »0» consenlicnli impia uxor Jezabol, hoc esl agrestes valde amarae sunt : cai ncs vero agni cum
syitagoga Judxorqni, niachiniUa cst morleni ejus. laclucis ftgrcstlbus suiit edendae, ut cuin corpus Re-
riuitus intcrnasdeliciasparadisi significat : unde di- demploris accipimus , nos pro peccalis iiostris in
^iior : Intra hort}im meum, soror mea tponsa {Cant. v). fletibns alliiganius, quatcnus ipsa amaiiludo poer.i-
Il«ni horius esl populus Jud«:onim, de quo dicitur : teniiae abslergai .i ineniis slomadio pcrversae s»mo-
Difectui meus descendit in hortum suum ad areolam rein vitae. Cucumeres quod sint iiitcrdum amnvi, qui
uromaium {Cant. vi). Rursitm hortus quajdam hypo- dulces nasri perhibtntur , si lacie meUiio eorum
r.ritarum siniiilaiio, Ut in Isaia :Qtti mundos se puta- semc.i infondaiur. Dc cucuinerjbus et peponibus in
bunt in lioriis {Isa.hxw). ArcolaVirgo Maria in Cao- Penlateucho legitur, quod eos fllii Israel concupie-
lioo canlioorum : Dilectus meus ascendit ad hortum runt, sperncnles manna : sicut coucnpiflcenlia car-
saum, ad areolam aromatis {Cant. vi). Areolai corda naiis fastidil cilmm spiiitaiem, et spernit eum. Cn-
fcanciorum, virtuium odorc fragrantes, ubi et supra : cnrbita herbn esl aUeno egens snsieniaculo : quae
Areola: aromalum consitai a pigmenlariis {Cant. v). significai infirmos qiiosque et indoctos, qui aliorum
OUis.siniplcx est el aperla prsedicatio, ul in Apostolo: indigent solatio, quo fulcianlur, ne corruant. Do
Qiti infiimus e$l , otera manducet (Rom. xi\). Olus B cucurbitis in iona propheta legiiur {Jon. iv). Apium
iiiininuim operaiio bona, ex qua quidam hypocrilai dictum,quod ex eo ape\, id est, capui antiquoruin
bonilnilnis phoere siudent, ui in E\aiigelio : Vce triumphanliuiii coronabatur. Hercules aiiicn hanc
vobis, Phariswi hijpocrit(r : qui decimatis menlam el hcrtvau) priu^us capiti circunilulit : nam nunc pupu-
unethum, cyminumct omne otus {Matth. xxiii). Cepe luni caplte praiferebat, n»wc olcaslrum, nuncapium,
<'l allia corruplioiiem mcntis, et acredinem peccaii ciijus ladtcos efficaciter p«gn«ni contra insidias ve-
Kignificanl, qnae qiiaiilo aniplias eduuiur, tanlo ma- itenonim : ejiis gciicivs bunt i>etrosclinon, hipposeli-
gis dolore cruciaut •
iinde ci in Numerorum libro nori et olooselinon. Petroselinou vocalura, quod sil
lilii Israel inurmurantcs leguntur dixisset/w menlem simile apio el nascatnr in petris inonlibus^iue prae-
veniunt nobis cucumeres, ei pepones, porrique et cepe, niptis : quod nos pelrapium dicere possumus. Sell-
et altia. Anima nostra arida esl : nihil aliud regpiciunt non enim Graece apinm dicitiir, sed est summum ac
oculi noslri,nisi manna {Num. xi). Sinapis app«'llalur probabileMacedftiiicum.guslu suave.el o<lorc aroma-
quod foliis sit similis napis. Ilaec herba uiysiice si- lico Feniciilum Laliiii voc;inl, quod ojus lifiyrsi se«
gnificat Evangelium Christi, sicut ipse DoniiiHis radicis suc<.nis acual visiini, eujus virtus iraditur,
oslendit dicens : Simite est regnum ciclorum grano ut serpcntes annuam senecliitcm ejus gustu (^cpn-
sinapis, elc. (Matlh. xiii) ; quod in corde credenlium C naiii:liocolus Gr;ieci inaralhfon voi^ant. Quid autem
seminatum geriiiinat, et recttv fidei ac boHorum ope- olcra, <iu;b contra vcnenum valeiit mystice s.gnili-
rum profert frucium. Raphanum Cra-ci, nos radicem ceiii, jatn snp*iriu8 dicium esl. Liguslicum a regione
vocamus, co quod tolus deovsum niiitur dum reli- : noiiien accepit : tiiiscitur enim plurinium in Ligiiria,
qua olera in summa magis prosiliant cujus semine : odore aromatico, et gusiu acri. Coriandrum ex
macerato quisquis suas manus infecerit, serpcntes Graeco noraine sumpluin, quod ilii corion vocant
iinpune traciabit : siquidem ex ipsins radicc eiiam cujussemcn in dulci vino datnm pronii^res redilii in
ebur albescit, in cibo quoque venenis resistit. Nam vencrem si supra moduin dederis, unieHiiam uu-
:
tontra venena hujns radices, nuccs, lupini, citrium, trit : canos ctiain ex coriandro inlici iindiiuin esi.
apium prosunl ; sedconlra futuruni, non contra acce- Legiiur in Exotto, quod manna siinile esset seniini
ptuin venenum. Unde et apud veleres antealiasepulas coriandri, albiiii) ct subluciduin : sic et verbuin bci
hacc solebant mensis appouere. Haec conlincntiam albedinem habei easiilalis, el luineii scientiae spiri-
liguraliter potest exprimcre , ei cauielam, qnae mul- Kuta
taUs : unde animae fideh>s quotidie pascuptur.
imn valel contra veiienaias snggestioaes diaboli et dicla, quod sit fervcnlissima , cujus altera agreslis
lonlra vilia carnis. Lactuca dicta est ,
quod abun- aique virtute acrior, sed utraque ftrventissinia cani-
dantia laclis exnl^erei , scu qiiod lacie nuirienles fe- *^ probatur banc ^'«nenis ropuguare musteJx doceut,
:
LIBER VIGESIMUS.
4|>o\(o(ii%
mn% p t
ii»«
Som eu Hotii
maa c,Aluet*ti4
eaL. <k qno •cvfW
miwrim» emt'
ciVTiidi aii[ propuU.iiiJorum liu^duin rjuMiii l>el- nem ft tamjkiMtm, $rd f4tfn*$ prtnn;>^ pHt^0-
/f
liiiii g<Ti jiirdiiii nuiiiiiii |>oi('s(. Kt Ikk ijfui Tul- (f$. adtertu» iHliiK^i re(tore$ ifHfbrar%m A4>k« etm-
liuA, {larvis iiacrjcc^it, ftiitHliJi( < Niillum l>«llum tra spitWih-t nttfmili^ in ctrifUikut {Hpkft «l). Ya
jiib(uui lialK:(ur nrsi (lcAUii(ia(iiui, iiisi indir^utn, Hrm Catiiito, iiit|ui(, eorpm» mnam. et tttwUuti tm^
iiisi de rrp4-(i(ift ri-buH. > (iivili; lirlliiin rs( inlcr ri- jiiio : me forit, emm aUii prariieat^nm, ipt* irpt^-
vi'« orUi M*i1i(io ('( cuMrii.iiio (iimuUiis. sinK iii(rr ^mi e/^ciar {I Cot. m !(. ni IxJla tr| pufox rrrt»-
Syliam et Uirium, (jui bollum riMlc iuvi(-c'iii iii vi.a nvn adver^u n^r]iiiti.n spirii*l<>«, »rl a4«crM« «lU»-
griid- g.>nsi-ruii(. riusijuam civile l»elluin is(, ulii ^^ rmn <Annir(ion«^, lu in .4po<i(n|o : Sie
iii>n soluiii lives cer(aii(, M*d e( co^nali (|u.ile (^Hiiii .rerem t<rh*iuni ilbid.). RnrMim l>«iU «H
.
eer-
aciuin e&( inU-r r.jpkarem H Pompciiim, quaiido gc- Lamr*n di.iholi ad«ers«rs ianc(ot. u( lo Irrtmti :
iicr cl MKer invirrm diinirav«>ran( : >>ii|uid<;m 111 !iac
f.r betlubutit adr^rimm Ir, rt non pnrtmlthmmi ii«r. |).
|nigna fra(er cum ;rairc dimi(-avi(, (:(p.itcr aJverbus Vtnp«*r n\\n\ sanr'l vjri romra vi(ia ft r.on(ra tr»-
iiliuui anui |iorlavi(. Luianu:> (jiacnLa dijboJi lontr^qiH* nbkrtamrn(4 caniit
.
et
itlc<Tbnis volnpMium dunicanl : u( uttK noni et
. Iii rritrrm c«cKjfmnt pr.Tniii frairu
immacolall in con«.pi^-tu llri pc^fkicote* «aoctific»-
licin (iiKW^ni in (imor»' ip^iits, quibiis pai Chrnlas eoC ad
.... (Uiiccrvi< cxu parcBils disn|i:iliN siiis ait /'u. .-m mrani 4a ro^i, fmtam
tedrrei
neam rclinifmo ivi4ij {Joan. \\<i . Iptd tu e»tm pms
IU*lift i!aqii>' (li( uiiiir inl<Tna, Px«»rna, «frvilia, so- motlra, qm, feeit mituqmf mimm (Epket. 11). (Ju4(wir
<-i;*lta, piratica. .Nnn pir.i(ica li<*lta f,um <ip.ii.sa la- au(cni in I Hlo g«*rtinlur : pogna, fugj. vlctona. pai.
(roniiin a^rinina pcr niari.i niynparunitius lcvibu^ (*t 1'jris vocaboluin viil.tur a pa<rto tampiam pn««e-
fiHfariliiis, niHi soliiiii nnvitids rommca(us, iwd (*(iam lius aiiti m pit actfpldir. fi^Ais primaia laitar.
insulas |)riiviii( i;)S(|ii<- vastjntitins, (]iios priin<iui ('n Ku'diii cs^ ],i\, qn* li( in(cr dimiranlrs, Tti % tk4e
Pumpcius pos( mnltam v.isiadnncm , quain (i'rra vfl a fifdalilius [fj*eialib«i*'. i.l mi a sjrerdodbM
iiiani|uc (!iii (-gi-rjti(, mira crlcri(ati- «omprrMi( ar dicdiin |»rr ipv»f enim flrt)an( firttrr». sjr«( per
hupcravi(. Sicu( antciii li(*niim vor.Uui, quu.l C(m(ia Mcularr» twllj .^lii ftr.Vm dkla pu(jn( a porra
l(>s(rs agi(ur : ita (uiniilliis, ijuoil iivili M-dilioiie f(r'lc ct fnid<-li(cr ocrisa •
rujus tnors orubittfr h
<im(ilJtur. Nam M:dUiu es( dih^-iiMo (ivnuii; dn t.i. qui j pi«r rcsilis^rl. Virf^tliiM .
quod fccorMiin .ilii ail .dios cant. Alii x»(iunii(, di .- Ki ra-n jMat;«>lMa( fu-lm ^ortB.
M-nsioiM-iii aiiiiiioruni M'iti(iuU('ui viM-ari, qujiii Kir !cris part<-s indunr H Actc isiMfai, iMtl Ia
;
Kcliuni an(ra ducllum v«M-j(uin. •'<> i|U(m1 dux »iii( Idiris ati hor rrrlamm privt rst VKdxMO ««««m
pjr(rs «limicaudiim v«-l qnn«l tltrrum fariat «ii-lo- lrvfk$Ti$m ihrlafli apo !• prnyo. M «m. b rwtvvr
irm, alicrum mi lum posira. iuuljia r( drlracta smor bootl^ rt fi*fa nim %h co fw^i
li((rr>. dirdim l>rlluni. Aln p.-r ^ntipbn in pulJHit fiigaaoN, wrfbatnf IrafiMNMi ^i
«iMliiiu, 1*0
ndm
i(Uo.| sii horriduni, umlr iliuH kmr tnaifba w , ^ dMa* Ml «fo (r« triawtw. y «l^
t>t-ll.i : 1 nni Iwlluin con(ri *il prsMimim Tr»- al> r%«iili4iMair TWm» ••1« «Kiorsjr ti
lia dirui.lur a prcuicnito lim(oii) nn.lr ri pi.lj btiar, srinipicfur ireflMMI : fata
: : :
Hostcs oppressi aut dilapsi fo- bclla commitlantur : inlerdum, lU iiiseqnantnr eos,
Sallustius inqiiit : <
de hoste sumpsit, homines suni in Deum credentes Artna gencraliter onmium renim instrumeni.-i
qui de polcstate diaboH criiti, regi suo legitinio so- sunt : unde et ubi reponunlur, arinaria dicla snnt.
ciantur. Uudc ipsa Yeriias in Evangelio ait : Dum Itein arma dicuntur tela omiiium generum : sed
fortis artnatut custodil alriutn suum, in pace sunt arina sun^, qnibus ipsi tuemur : tela sunt, qn.-i^
omnia quce possicUl : si autem {ortior illo superveniens emitliinus. Nam arma duplicia sunt, id est, vol
fidebat, et spolia ejus distribuil (Luc. xi). Yicioria est ^ tem dicta proprie sunt eo, quod armos teganl :
diaboli vel adver&arii triumphus, ut est illud Apo- nam arma vel ab armis dicuntur, id cst, ab hnnir-
stoli : Deo autem gralias, qui dedit nobis victorinm ris : ut
(/ Cor. xv). Bravium est constitutum bonorum pnc- LslGS huic hasla pcr amnos
Acia tremit
iniuin meritorum ; in Apostolo : Destinatnm perse-
Yel apo (ou areos, Id esl, a Marte. Mystice autcn>
quar bravium supernce vocationis (Pltil. ui). Corona
pro senlentiis sanctarum Scripturarum, vel exerci-
a'ternae glorise pro justltia merces, ut in Aposloio :
CAP13T III.
D dei, et oppugnaiorcs verae religionis. Itcm arin;i
proteclioncm divinam significant, et adjutorium ejns
De instrtmentis betticis.
in sanclos ; iil in Psalleiio : Apprehende arma et
Signa bellonim dicunlur, quod ex his cxercitus et
scutum {Psat. xxxiv). Arina, opera justitiae advci-
pugnandi et victorix et receplus accipil symbolum
sus diaboli vitia, ut in Apostolo : Accipite armatu-
nam aul per vocem tubae, aut per symbolum admo-
ram Dei, ut possilis resistere {Ephes. vi). Arma,
netur exercitus.
opera pcccali, vel diaboli insidiae, ul io psalmo :
CAPUT IV.
De buccinis et tubis.
Arma el scuta comburct igni {Psat. xuv).
Buccina, qua signuiu dalur lii hoste, dicta a voce, CAPUT YI.
quasi vocina : nam pagani agrcstesque ad omncm De gladiit.
usum buccina ad compita convocabantur. Propric Gladius geiieniliier dicitur cnsis in praclio, sed
ergo iioc agreslibus signum fuit, de quo Propcrttus :
pro-
ensis ferrum tantnm esi. Gladius vcro totus :
Ducciiia j.iin itriscos cogetal ad aroia Qoinlcs. prie aulem appellainr gladius, quod gulam dividii,
Hujus cl.in-;or bucciaiuni dicilur. Tubani Tyrrheiii itl esl, ccrviccm scc.tt. .\d h »c ciMin prinmm est fa-
5';7 m t NINFRSO I.II5UI X\II - I.JI1. W 5V
cluin : nam m«*iii^r» vninlMK m igi^ riJiiiilur. A<jrii ifn ii OIj<!i'in cinui \Aurr% l 'XI*-! !»•-
«iiclj. Capiiliit viM-.iln». \i-I (|iii.i r ipitl rsi glj'ii. «r^trn<tiinu«. Nain |r1j<liii« «rrf/iiia fln. r\ M-^imla-
vel qiiM ra|iiliir iln, iil lciiraur. > im alLikMi<« tiMn lr^'1% jl4|ii<' proiib>-laniMi *if ni6' >t. ut in A^iv
fftrri noii tin l. Mucro noii Unluin f;ia>lii e&t, «r<1 < l ral)p«i :
/'{ qladtmt eft,d\€bmtur de vu tjtu (ifar.
riijuilibcl liii aciimrn : liirlut a IhhkiIuiIiim- . tiaiii i), iil r^l, vfrlinm ftnniiiii. ClaitiQ^ «i« «•! BaMrt*
l|-)ir<iii (>r:i:<i lon)^iiin viKaiil : iiiiH: rt iii n lii-rj. Ik-i, nl in Kvjnf;rlio : .\<>h ttmi ^(cm tmutett. te4
M.K li.»-rj aulem f<>t ^li<iiii> lonf(Us, r\ una |iarlr gladimiM [Uotih. 1). (•biiii «uiit ui nutiihD» %»nrt»-
aculii». Kumca vrni Rlailiu» e.sl vx ulraijiie pjriir ruiii IrtlinMHiia ili>irwr Script4ira> n nlreqve Tr-
aculiit, quain viiI^uh vpaliuin voral : ipsa ect runi- kUnx-ntn It^git in aruioirM* prrilucLa, ul in ^mImm :
|>li.r.i. l-r.ini(i iiiUiii (li< U», f|uia fcrroj csi : iiiiii hl iiliiiiii hit a> mti iR maiiif>«i roraiM (f'M/. cvilt).
lii.iio accipilnr iii itonn, iil iii Nposlolo : h.l gln- I«'i,-is, ul III Kvaiipriio *<•• iMxluni l.n' itu Eee«
ttinin tpinim», quiui ttl terbitm Iht [h.fihft. viS iii (jlitJii duo hic (f.in-. xiii). CIjiIiu» M4krf»i»c»f
III. ilo, ut «*sl iiliiil iS.iliiiisl.r : i.ladimm eiaijinnif 15 prT<iiiMtio, ut in S,il(>iiKJ«r . Quet f ra tf<-al«^«« fi*»
rntil px-ccaioret {l'iul. xvwii. (fljiliiis p rratoris « ^t iltm Hntfi {Prot. KvanfHio Ommt fd ix\). El «n
i|iiililii-l (lolus, ailrriiis a|)(M'U-ii<i l.i-sioni-m. N.iin «t fiir,nt»ertl t/laJio, tflnJia morulur (WflflA. M?l).
ille, qni inopom s|Miti.irc conl«*B«lil, pcrvrr*^ con «•ladMH ts\ s<Iiulio tJial>oli, ut in iSall^rto Q^i
fcitii tui ((bitiiim «^turit; cl illc. «ini prava Miasionc hbcTinii t^ttumlunmde gludio tnnh^no (
Tm/ t Iliii).
iteMil* r.il (lrci|M-rr »niiii;is iniMn <'nliim, cnM-in |m->- (.I.kIiiis r't <|.iiiin.iti<i winpiti rm, iit iu Jnh : .Si muh
»iiii:«> cogil.ilKiiiis iisliinlil. y.ingintnfrunl .iiili-in si- lipiicali (ufriiit filit ejut, iJ •-vt. h.rrrlironira iluci-
l(ni(i< jI, ntidateTuni : ul «pioil anic cr.il in «ogiLa- piiii, III gladio rruHlllob. itvil). Clailiu» e%l jaJi-
liofic, Unquam iii va|(iiia r«'ioiiiiitiin), |m)s( iiIiu tuin «iiim I)«-i. ul in J.-rrniia : A (mfie fluJn **/«**
rcTi-lati.s ('ogitaUiiiiiliiis a|>p.ir(-r«-t. l-'rum«-a iiiiionrin unii*/7uii7ti^ ad p«pulmm tuam cvmrerleimr [Jtf.
ili\ii(.un sigiiilit'al in impio, iiinlr i sl illuii in p-«al- \i.TiK Glailius rst Mmlirla %< I ^- rnio Domini, ( hi
liio t.lfunJf frumatn, tt concluJt aJitrtut toi, Aposlylo : V irxi ftt rniin ieiiiiu l>.i, tl tiflits. el pt-
fiii mt ptrtciuunlur {l'tal. iwiv). Kt in atiam (inr- luurobiliiir omni gladin uniipitt \ltt¥r. i«). RompbM
U-m : f.Vi/w a fiamtn nniiudm mtam (l'tal. \xi) ;
i !rm est. qnoil ct supra. Mjctia ra. vrno doloMS
nani iilM^r.iri sr |M>s(iitjvil a morlc, quam .suLilnnu rl lusidiis pliini», ut c>t iliuJ in psjlmo :f rfii ktmi-
cral, «olljtd V ilurt n^surrrriioni» auiiiio. Kr:iiiie.i C iiiim. dfnltt comm arma ct figiila-. *i /m^B* #•
Cnini fcynoiiViniint noinrn t^l, sigiitlit jiis ^ivc lia- ni(i(/i 'r<i «im/u 1 r»<i/ ivit. S«i.r«-s Ni,;ni snnt qi
tljiii, «ivi* glaiiiiini, nivr i|iixiiiH't .irina, prr qn.-r
iiilr c«Misul<'s frrrliantiir. q'ia» Hispain ab us*i Ki
lur iloctriii.is ixivai rl conrilialiulj |M-riiil«>riini um- ligna ad u-uin lionnnun» . qood rtiam »y%l»re a«i
lalik V(K:aliiilo n-spuissr. Itrin rrjinra lopniflcal vin- r^angi-iiram pra-ilicationrm aul judicii woicfiliaai tk-
liictam in insontrm proljU : iit cst itiu<i PsaiinisU* piiirual . niKk Csl iliud in kv*ngeli<i Jtm twim «f-
dc p<*ccalonbus : /nimni Jefectruni (rtimt,r in /in«*m fnrij ad ladicfi «ir^orBm >»<'»W«i tU [^ltdilh iii1. ArWc
(fiu/. \\). Iiinniri, (friiilivii» ca^iis i-sl, id rst, (lu liiijiis niiih ' iinivrrsuiu jjrnuv huroaMuin .
sr«ri»
ImiIi, rujiis rrjnii-:i dcfri issr t«-sUliir. hijni«-.i rniii) vrioisl 1. , or iKisU I . 'pii ^roltv o.*.. .bCK»
lirlirjiciis M*riiin cM, Mgnilirant |tadiuin, qno lio- rl Urrv tonsl.-l. iroriurqur n huauniUlr. trvi i.*Kttlit
»(i> illc b.icrhj|)atiir i|uo<i jul<*in divii, im /kin-m. c\ diviniuir ytijr vi.W-iKrt ««curn jan a^ i*«l>tvni
rtmauniiiialio kxruli dalur inl<-tli|(i. qujudo viilus ^ jriHiris litius posu» esl : quu '•l** prr fAlir«U.ii«
dialMili (iiiiiii|M>trnii illo (^tadio prolatur inlrriiiii : rispriUt. viJclur tuiu- qu.*l fjftu'^ e%l. rv»4»-vl rt
tlr <|iio iliiil III s«'pliiiin pv.iiiiio .\i»i 1 ('Mrrrfimiiii, s<-curis numiuc prxdiraiio v-rn.omt rvaafrlu^i •-
gladium luum vibrabil, rlc. [I*tal. vii) Spatha a pas- U-lliHi, q«iJ. »rtun«lun« ,Kj>.*l'4.im * irvii e*i urmi*
kiunc dicilur, (in*<o vrrlMi <|iinniam palin Ipalhiinj /Jri, fl tl/ktas.et ffmelrmbtltoi mbmi fUdM mmtt^t,
(irarcr dn iliir p.iti : nn'l«- rt ;'<i/ii;r rl |Mi(i(iir dici- ft peiitm^mi ahfvtf aJ dtrmcnem 4«i«« rt if*ii mt,
niu^i. Sriiiis|>.ilhiiim f(ljdiiis .1 tnr.lii iijiau- lun^itu- fomtpmifum f«o^«< " c<r«»//«r»«i, n 4umrtt*r ..-.f*-
diiK- jpp4 iljtus : oon iil inipriiil.-ii v nl.-ns «liril sinr laiu.mum >Ht¥r t^) k.i J< fr«»»A« pf««t>K. u vrrtMtB»
tpalio, «ium s.igitia vrlrMior iil. i'>ir-i'i s pun^-iiuto IWMnini •rruri comparat rjntlrnU (^tr»ir S^-r tex9'
rl Iranili^riido vtMjliis i sl rinin ^l««liu« pjrviis ri« •rnlriuiJiii ji».Ihii •Itissiaii Mfmtral. q»jr «4
e( 1m» »culus, blrri adlM-rrns. Ilrin rl rlunahuium ra lirr» arlwfun». iJ cU. ».1 «o.-n ref»» fa^U ht
dicUiU), qii.xl rrii^rliir ad riiiiKs Siri ji »< jikIo <|jiii |i«>N«U rsl ul r.^ ' ' • im cmlm w^
"
<
tllCta rsl cniii) ^ladiut lnrvui. 'pio in.iiiu)r ulun tucrui.i. U •• " J .
Hasta €St coniHS cum leno, cujus diminuiivuni riJs, quo figil, infundit : unde et scorpio nomen ac-
f:»tit hastilc. Nomen autem hasla ab asiu sum- cepit. De sagiuis ergo in Job ila scriptum ost : Sa-
taotum cui^ptde acuta est. Virgilius : sfririium meiim {Job. vi). Hic sagittariim nomtnc ani-
Femtasque tnides, el :icuu cospide conlos. madvcrsionis sciitofiiia designatur. Vir igitur san-
Conius autcm qnasi conitus : est enim conns ctiis quia peregrlnotionis suae nerumnam rcspicil,
qiiod sub perscciilionibus Dominicae aniinadversio-
acuta rolunditas. \n signiftcatione autem liastx; vcl
hastilium potest lenlatio diabolica intelligi, per nis ingernisoat, dicit Unde et verba mea doloresunt
:
quam saluti generis humani ipse antiquus hostis in- picna : quia sagiua; in me sunt bomini : ac si dice-
Videt, et inlerfcclionem pnEparat : iinde est iJUid, ret : Ego iu exsilii damnatione non gandeo : sed
quod de Goliath gigante Scriptura refert, dicens : suh judiCTO posilus doleo, quia vim perseculionis
Hastile aulem hastw ejus eral qva$i lidatorium te- agnosco. Sagitl;i, Dominus JesiisChristus, corda ele-
xentium, etc. (f Beg. ww). Pugna varo Philistino- ciorumsuonim saliibrrtervulncrans, utin fsaia : Sicut
iiim contra Israel non inconvenienter nwiUgnorum B sagittam, ob^contlit me in pharetra sua {Isa. xi.ix).
spirtluum proriiani adversom Ecclesiam Dei accipi Sagitia pra-ceptum divimim, ut in Psaltcrio : Sa-
potest. Inde egreditur de castris, scilicet Philislino- gtltce parvulorum factoe sunt plagw carum {Psal.
him, vir spuritis, nomine Goliath, nimiae magnim- Lxiii), hocest, iqKislolorum, Et alibi : MisH sagiitas
dinis : qui berte potest significare diaboli super- suas, dissiptttii eos {Psal. xvn). Sagiltae insidia* ini-
hiam, quam David noster, singulari certaminc con- inici, sive sermo haereticorum, ut in Jeremia : Sa-
gressos, prostravit, ac populum Dei a timore ejus gitta vuinerans, lingua inimici {Jer. ix). Aliquando
eripuit qui leoncm et ursutn necavlt, ursum, vide- vero ssgittarum nomine, iit diximns, s(?htenti:ie di-
;
licet diaboium : leonem, Anttchristuni, ahenrtn n\inc vinae legis exprimuntur ; unde est iSlud In psalmo :
rum manifestissime BKvientem. Lancea est hasta alibi sagittae aculac sunt verba Doinini Salvaioris
amentum habens in mediO dicla anicm lancea, : hominum, sagitin; poteniis aruto' {Psal. ctix), corda
qiiod aeqira lamce, rd est, aequali amenlo ponderata salubriler infigfiniia, qune idco vulncrant, ut sanciit:
Ameiitinn vinculam est jflculorom ha- ideo perculiunl, ut lilicrcnt : ideo prosternunt, ut
vibratur.
quod rn mediis hastis aptatur et inde erigant. Nara et aliam significaiionem sagitue ha-
stilitnD. ;
Clavaest, qualis fi-.it Hcrculis dicta, quod sil clavis : nuas iti pharetra, ut sagittenl in obscuro recto» corde
ferreis Invicem religata, et est cubito Bemis facta io {Psal. x). Permanot in tomparaiione sagiltaril: nam
longitudine : haec «l cateja, quam Lucilius caiam sicut istft habct sagitias in pharetra, ita illc gestat
dicit : est enim genns Gallici tdi ex materia quami in corde verba venenosa : in obscnro vcro, sive cuiii
maxinre lenta, qna^ jaota non quidem longe propter persecotionibus pcrtnrhatur Ecclesia, quando li-
graviiatem evolal : sed qno pervenit, vi nimia per- more periculi camales hdmines credimtur faciilus
fringit : quod si ab arlirtcc miltatur, rursum redit immutari ; sive in abscondiio consilio, cum oppor-
ad eum. Lancea enim potest significare passionis lunios puiant Christianos deoipere, quatmo eos joih-
dolorem, vel sacramenlornm fipertionem unde in :
cant 9iia consllia non videie : sed cum dlclv, rectos
Prophcta scriptum est : Lanceis snis vutner<n>erunt corder insidias eorum osiendit inanes et vacuas.
XIX Eleganli ergo cYangelista verbo usus esl Phareira, saglttsirum theca, a ferendo jacula di-
).
remissioncm fusns est trai. Pharelta *:nim aut Scriptur» est sacfa, »nde
non intratur. llle sanguis in
peccatorum : aqira itla ssihitare temperat poculum sQgiila scnlentlarunt ditinarum proferrtHlur, ei pro-
;
haec et lavacrum praestat et potutn. pheta Jllqtie aposioVi praedicationis jaciila mittuni
humanitas SalvaU.rte nosirr, qui in Isaia lo-
aut
CAPUT vm.
Ve sagittis. quttur, dkens : Posuh me mni Mgltiam electam, et
Pcnnis enim ^rtur, quasi avis, ol ccleriter mors samttam electam : ostendit habere Deum SHgill.ife
percurrai a I hoiniiiem. His primnm Cretenses usi plurimas, sed n(m electw : quee «agJiUfi pmpheic
giuit, quibus penn.ne (ut diximos) ideo agj^lutinantnr, suntet apostoH, qui In loto orbe discurfunl de :
\
I ib XI m
: lar. Ti>rqiirlur ibim «rrlxrr •rr-forw, t%
lolaloriit (/'««<. 4.VIK). (iliriklu.^ ;iiiu m di- Miultis w- «1 jacit aul liasla* *»X nata ta«k ct W
)<illis ct rlii^ pluriKiis, UM.i V'Kill.1 rlrcl.*, cl Uliu» qiiasj rniMl^i» rl iiitiiun^, •li< ilur. Owilra tAritllMa
II itg<-iiilu» rsi, (|<i.nM iii plnrrtra Mia nii<M.uiiJil, iil Irntiiik} «alrl \Kr%nt «tiiai fli aniiwrMin i.«ik»oit««
«fct, iii hijni:'iiii I iirpiirf , ul l.alMtircl in r<i |il<-ni- inler M-idligali». hunia rtX Ucl'«ia »101 i» J«k
IU(Jo JiviMitaiis ctir^toiiUUT [l.olut4. m, rrruiui|ii'- |>r<t VoLi-liriMii Oit.iiur /« utpmtam tetu tmml g*
fA.vl A|>«-raiiil3ruiii AJf», rui «I kupia dtciiur : lu n • •mmtt luftidit fund^ (Job. \u). Ci la l*ckknM '.
Dtut abiciin'lt'%\ (l»n. liv), rt iii-v iitli.uiiiJ.^. l^iu Subjicunl \n tapiJ^but fundj' {/wth \\\. Ur (••«U
Kj^ill.i il t,M<i>sa viriiiiH an ipK-n» l(N|iiiiiir iii (.an- auicin 111 libni lli^uiu lU kciiv»lu- 'r ;-;aMn .
tJ*f»t
licu «.anlKoriini : \ ulncrala ctmrilnlr eqo raiN H.ant. Dand uht quiwftif limptdittitmut d« I0rrem*f
ii). Vagiiia a|i^llaUi <i>. i|U<><] iii «a niMrisi vrl kIi- ct miM eot m p^ram p.tU9rml«m^ f ««« kmbtbmt M-
iliua lujiilflur Tlii-i .1 .ib •'•• «^toil aliqNnl ricr|i(um min, fi fundmm manm lulrt, et protftui mdtttmt Wi-
li'Kat, '' lillcri |Mi) j/ iMikiiH. 4lii l.ni-i-o iiiiniin' liiih.tuTti {1 Hftj mi) ; CbntUiM per
qiiud »igi>ilkai
>hr<:im vii<iri ;iHs<-ruiil, i|ii<<il i'ji ri-|>oiMlnr uiiijunt : qiiiiirjur liliros \r^i% in uniUlr «lianialii 4iaU4iiiM
iiiik K IiiIiIkiIIk i-a, liliniruin ri-^iKiUo ilirilur. V.i- /uhib |inr<lii-itioiii> Mperanr, it/pic proprto |Hi«Bo.
^ na aul'*!^ mrulluiioiH-ni unwiiii, v«l proU:l4li<i- B li«>c «•>l, n«i]uttta ipsios , danmuM alafve JKter-
iiciu judirn vKuili^'^! : uii«i< iii 1's.iliiio tcriptuin <-niiftV*.
tirlplnuj e*l Arcitmt tuum tficiidii, <t paraiil tUum D' clfptti.
[l'tui. vii). ArciMii ili«<|ui- brripiiiram >ovi el Vuic- (..lypeo* rst ftnilum m^pM, ihriHi»b en «IikiiI rV-
ri» IrHUnifnli niii|(ri ciitrr «-« i|iiinu% qnij ilunbns |><-l, |(i rst. crl< I (•r|Mr«, p^rioln^r •
'
i| >^t
guixlainmii l<> lurvati^ lli \iUi<^ 'l<'>oloniiii «^llj liiu 1 lrpli'iii. liiiii-isaii^ 1 ii.ir «tadrfrt... - I- «ii«
l.ir<-iur ^iiioil aulrui srquiiur : 1 1 tm tpt-t pnrutit |M iis jtil.'f«*rlut tv- <Iy|M<i) io I' i.ioi
l'i4Sil »iiir(u, iiiiiitiin luji i]rJcii<«^Mi ffj-it \lbid.\. I OtiiKii tfimo /'ri i.y^vMi ly ^mt
liic ili-lnbulio dMiiii lujjv^uit» u-Urn Jilur . «luia "• »• l'''*»»- »»v| llai l«nj t.brl* el
p«ir arcuin, iJ rRt, |>"r Vrlni rl Nutiiiu r<-i>i4iiini- lili iiiatMiic «rnUiiui. i(Ui. IV«) «roim Wivjnlr. |vr-
luiii, .xuul jnin >li< luni <ii(, ri rt)'-« tu« luoru» \(utii, riiu f.istutii »j|Hriilu; im<ir«)iiunl. Quia nia>iru>«i
ct s^ifilli» tpsiiis >t>i |ir.«-slatur. kjtit-A^MM miiiI ut«<iii oinnis \rrino Ji«inx aiKUintJlh rMrda rtorlonu» rt
J<- isto anu lani|ii-4ni »^,iiia.-, II ri»t «poki. •>, )iii i,;ii<> tltjritali» a<<i-t><iit. rt «4i<-«lia vrrit^lil iTI<a
aidenlibui, luc rsl, ii-Milcia'>liliU9 jiiunis m »Mt ktr.ii, r| vitioruin Mu.ks lu i^«m>« in riv invntmi)
Jiioi ^aftiltaiuiM prA-n pia « ilulvrM lraiisnii> rvoi .
CunsuHnl. ri jIi h<t<iiitiu inudu» «^rj«alr« in |i§
undu et in^ii MU( lartiilur, «i liJ^liUu»rilii-4« <«ra (.utx liM]iK> ib*rri«,ht aJvrisb llTio m C-aoiirft rao-
pro^onini. iNronim ««nplum r-vl : H>"r tlmf*i ^m^^m rt r*.
CAli ••iMll «riMMliir^ fitrtimm ,1 O"' *-
1 X.
('( /:>>Mii«. lOMinMMitj S«ripliirjfMM M'
Kunda diita r<t, i|uw<l r\ ra rLndaulur bpiib*^, par» uirilij r«l, qua>i uinliilH u%. Anrlte
i'l cst.iMiiiltauliir il«l'i.,U, i^t^oiix Uimirjiii. «b «iiiii tuiH lirc«cri r«>4un«iuin, dr «juii VirfibM
lciiJu jacula JkIj bji!rin • iiitn Grxic iiiiiltir 4h'i* I 4 «r^i** «mcJt |r««t«L
: : ::
«liyc r cujus mcminit iibcr Rcgum : Fccil rex Sa- Cassis delamina cst : galea iU'' corio. Nain galcros
hmo.n ducenia scuta de auro puro, cl trecenlas pellas coriiim dicilur, cassidem autcm a Thusris iiomiiiatani
ex auro probato {III Reg. \). Cctra sculum lorcmn diciint. Ilti enim galeam cassein iiominanl, credo, a
sine ligno, quo uluntur Afri el Mauri, tle quo poeia : capile. Apex csl, qiioil in suinmo gale* eminct, qtio
figiliir crisla, (iikkI Gr;vci coiion vocant : iiam conus
Lxvas ceira legll
esl curvalura, quai in gaiea pronunct, siipcr quam
Panna levia arma, quasi parva, non clypcus : dici-
cristaesunt. Namcassis vclgalea,quie capiitnoslriim,
Uir aulem et tcsluilo scutmn ; nam in modum tesludi-
Iioc cst mentcm noslram conlra arina inimici (lereii-
nis fit clypeus. Et tesludo est scutorum connexio cur-
dil, spes est in Dominum Salvalorcm : unde monel
>ala in testudinis modum. Namque in armorum ge-
Aposlolus nos induere galeam salulis : quoiiiam con-
neribus roiliies etiam ab amraalihus noinina sumunt,
...... j^
ii tra atrocissimos hosles
_ lergiversationc
omni .^
•
„ •
.•
callidos
• •
., „ „ . . . .
justitiae
dicium est : dum finitur, justitia. Vocatum autem
illjesum serval ab hoste : quia siciit diincile vulnera-
judicium, quasi juris dictio : et justitia, quasi juris
lur in his vel maxime locis, quae vitam tenent, qui
status. Judicium autem prius inquisitio vocabatur
conservatam [consertam] hamis et circulis ferreis
unde et actores judiciorum prxpositos, quaestores
invicem se tenentem loricara virtutis indutus est
iicc vel quaisitoresvocamus. De causa ergo in Psalterio.
ila qui est circumdatus multiplici veste justitiae,
scriptiim est : Exsurge, Domine, et judica causam
ad similitudinem cervi in jecur accipict sagitt;>m,
corruet, el furores sedat immdo tuam {Psal. lxxui). Post cuncta quae dixit, nunc
aec in desideria
facii judicis causam : ut eura eflicacius commoverei,
corde, habens artificem hujus lorica Deum, qui uni-
cui negotii sui qualitas intimatur nunc ad ipstini
cuiiiuc sanclorum omnia arma fabricatur, el non
:
Miaiii, ilijiii *rr:iii:«-4 facil inBnifrsu ru^i.oitcrre, ui diiinil popmlum in o-iiutimt i/Wi. %n). Acn«*aUK
ruuvcrti pr.eUi<nil 4|iumI Atultit lUi^iUtitoiiibu» ub> ti.ralur, <|tu*i iiicMHJtur, qtti s<1 cai
iiiit'. .tiil. !)• jiiilit III \rn> i(.i M ri|ilijiit (•^'itur . Dtut, cuai <|iKiiiapprllji. Arc«MlQ«
jHdictum tuum rt-yt du [l'tui. tlti). JuJit niui ciiiiii dtr •|ii«i ApoiaU|ni M-rip4am
iii r«l
ilii (uiii f^(, quuki juri» «liciiiiii, iii Cbl, i|iiu'l m eo et txtultulr, omnei qui knhuHn im eit.
jiiH diijlur. Ki ul VL-r^ci^inic pruLarrUir r^v p«-u- jrclut etl ncfutmioi ftntrum motttormm {Ap9t. lu).
tio, cjil«*iu i(ciuin M-<|iit?n(i Ktininutc gnuiiuvu. Iluc U<-u» a n-, qtia prlitur, iiQn<^pal«r . qau qaaaitit
<*%( I iiiiii qiiiiil tli< it : t.l juiiilhim ttam ftlto r. y t . kC' lcrik crtOMiux i.<>a •il, rru» lUDcn iJirilar, qtun-
(|Uim1 i>up«Tiii>i ail : 7u(/i< .uin iuhiu rryi da . i|U(mI iit i]iu 10 iuJirio pru re aJi<iua pcliUir. Rni« inim mi
S< liptuiis iliviui) ad ei|iiiiiiciiil.tiu rju^jin fri ijufn- Scripluris pro mjhU* rl prrratiiro prKniur. aa<lr r\l
ti-i iiiscniA rcpcltluni. iNcgoliuai luiiUa bigiiilu j1 :
illuiJ : (^Hi hvmim^tH o<(idcni, reit* etl m»r:u {t i»4,
iiiu*lo ai tam rei jlii uju», cui cuntrjriuni r»l oliuni \\i'. Tfstrs aiiUquititk >u|irr>ltii*-% dirrljanlar r«
iiiotlo jctiiiiifm C4UkJP, quuiJ i-kt jur^iuiii litis : ^t ili- (|iiu<J >.iip4-r i.tj(uin lanwr proferclanUir : attar ,
gotiuin jut<:iii in laiiMs, ncgolijdu iii c<iniiiM-r< iit vui<-rjtur coiidiiiuiii*. natura, rt viLa. < ir. M
Jicilur, ulii alii|UMl <l.itur, ui iiijjoia iuci<>iilui Jur libcr, iion tervus . itaiu u^ »rnim lucUi iJi>it iixai»-
gtuiii Jicluiii,(|uaM juns gjriiuni,co quud lii qui lau- lis lcstimoniuni su|<primit vrriiati». NaUira, u iir,
»jni i!iciiiil jiiK.- <liM-<*pli'ii(. Lis a cDiiicitUouf liiiiUi» iion frmina , luni :
<Causa auli-iu aul ar^uin<;n(ii, aul pruliatiunc ruii- Nili, >i iiiiii>i*riis ii iii>i*j;< r aclu lum m «ita booa
»lal. Arguiiu-iituin iiiiiii|ujni tcsiilius, nunquain la- Jfrui-rit. liJf rarcbii. Non cr.ini |«i«^l ju»lilj> r««
liulis Jjl probaljuiicui si-J »uij iii>e.si.|;.<tiuiif invi'- MclrraUi liatM-n- »04 i>-t:ilfiii. I Hjo aatm MMl gnMffa
nil \crilJli-ni : unJr iln tuui ci.l jrguiiu-iiluiii, iJ r»t, U-siiiiin : jiit <!ii.iiJu iJ ijno-J viJerooL mH fnH
jrgutiiiii invfiituin. l'rubjlio jutcin (c.libus ct li.lo rrnilo iJ iiuo<1 auJcrunt. OiiotiU) aulcm iuo<lit (riir«
Uliul.iiiiin cunstJt. Ne^uliuiii cuiiii j|i<|uoJ l.iuilal>ilf i!i liiii|uutit, cnin aut falsa iirinnunt, aul vcra Mkaiin
c&l, liuc rsl, quanJu in sluiliis hpiritaliLui Ijborutur; otilcgunt. Toles autrin lu Scnpiuru Mcnv illi di-
ul <'fcl liluJ 111 Kvjii|(i-lio . .\cgoliumini, donec t(-iiiam runliir, ijui ca qii 1- \i<1rninl rl au' '
'
.icilrf
(Lnr. &11). MiiK Ji< uiilur iifgijUjloK 3 s|iir;lj|fs, qui ('. |irotuli-ruiit. LiiJc ipsc iVus aJ jp>< - ail :
bonas iii.irgjrilaH i|u.»-runt. F l c contrario aliud (-*4 tt iTUit niihi (r«(<-i in llurutalcm et «raai Jud*-m .1
itfgoiiuiii vilupcrauiie, h<)<- c»l, qu<Hl iii nipiJiUle Summnm, ei m/itr ad ultimum terrec {Att. %). 1'iMlr rt
muniljiia e&rrcrlur, dc quo diril A|i<iiiulu.H : Semn Pi-lnts <-t Joann< h rum a Ju(Lri« l<^U fuitartil ct
mitituut Uco , impiuat u twfoliit t(tculiiiibut , ul protiibiti n<- niiiniito loquerrnlur, iM^ae tfnSfVBl !
npliucal, ciii it pruburit [11 Itm. 11). .NiiiiiIiIjt ju- iiiiiiMni* JfkU ulli tiuiiiiiiuiii, rrs(ionile«lea diifmal
Iriii ct raus.e jIi<|iijii<Io IjuJabitc» stiiil : aliquanJu .1.1 iMs .Si ;iit<Mni <iJ iM roNt^^rrfB ZVi *oj fMiaa «a-
vitti|M-rjbil(;<t. Tunc cnim jjujjbiled kiinl caus.r ,
dtre quiim Ueum. jmdicmle . «•« rata p0uummt ^ur
qiiaiiJo jj >irtuU>H spi-itjiit : tunc aulciii >itii|H*r.i- tid iitut et audnimmt mom («xfai (.4rl. i«). lliiK M illi
bil<:«, quaniiu jj rujiti-iiliuiK-» M!<-iitjr<-i pi-rluicnt. (|iii in retU liilc et la CO«ic« MMi < IWMWlak liin»(t
Diiilcniin iSjliiiislj : Judua 111/*, Utut, et ditc^Tne us<|iir jj niortcin p<-r»r»rf»nl, martyrr*. Imt r*!,
cautam infum dc grnle iion tancla [l'tal. Non teste» (linsii iiuiiriipjntur : qoi rrclc lu*|uriMlu r|
xi 11).
eniro )m*IiI |M-<<alj >ua Ji»<-uti, srj ab ini<|u<iium licnr oprrjuJo in viU »ua mcr aaa rt la aMVta lr»l»>
coaaorUu tilM-rjn. (Jk»i-( <-nini p<>ririiliisiiin Jici, )u- in<iniuin ftJrlr ls>uiiu<> pcK>iwrMil.l adrrl Apololai,
dica mu, ni»i .iJilnliiKict, «< </u<rriir ciiuiam mraui, »an('birum virtiiir« a\tWtmado, a<l rttrrmcHn mK-
iJ cst. JivlJe pfrminiiiiiciii mcun, i|iijiii m s-it ui<i iMuniil. iliirns //1 i>»»««»r« leHim.^c ^n ptc^^i tm
i^(0 MlstlllCO, Ct jll<|l|Jllll<) .SI-^K i^Jllllll lllf atl |lll|l||S irnli iHNl [Hfbr 11). M ui brrvitrr runcta r tyltf
iii p<ipuli tui clei lionc loiinlidif . AJili(. Jf gente mom iiiu>. ju<lri IW-u* rsl, Mrut tuprt ovlrnJiaiu». ! la
tiinctn lioe rs(. J.- iM^rventi-i ac nule vi>enliliUH. 1'ftjllenii U<mt judts futimt, (•rttt el p^tem» ,^tml,
I.egidir ft III alio pro|iliftj iWnninu» itirrrpavM* |h-c- VII). Juilirrs «iint apCMlol. ul ui L>a f tit» {MmHk.
r.uitr^. ila ilicrnk f .<v ad liict el ccHtinitvmet nyi- \i&i Sfdf^iiti tufxr tedft dui^.cim )m4ieww*% dm^
lalit rl pni ulitit ^Myao iinpir- 1 /1.1 1 >iii) ,
qinKl qujm deam iri^»« Itruft Toir» >Mnl «(•>l'>l> «rl CJilirl
>il Yitiipi-rjlnlr, iiijnirrsiutn r^t. In omni aulrm ju- AJrlf». ul 11) \pu*t< I I TrUia»#«ia« 4i<em*t 4i /Vm^
Jicio ti'\ prrs4inv qiirnintiir : juJc», arru^Jlor, f^mmd tut<tl»tM Jetum I Ari«ik« m mmftwM , 4rl l«, V.|
ri-UH, rl tic» l<'slr». JuJri Jirluv, <|iu\i ju« Ji<rns Tr«u« ( lirtstu» . ui in AporjWpM Jmatm l-kriiimm^
|H)ptilo : >ive qiKi.l jiinv Jisirplrl Jnilci julrm la yai rti irtfM ftdtltt \ Kfi. i) , rt tn U**a C'<»
Srnpluns s.iciis jliqiijiulo ijisi IVus nostrr. f^ff mUt 4fdi f mm yltm. i « TffUr* (oki «hM
qiii on>-
—
.
Si stclcrit tnliii wi!ii(Hi, jiiliiurti teslimoninui profercm \ \o\u\)li\lvii, qii:r noii per seinelipsa inqiiiir.iiil, seJ
advcrsns pro.rimum suuin [t)cul. \i\) Judiciu;ii esl per ca qn;»', illic gcriiniiir. Dicta aulcni speclacula
discreiio Ijoni ac inali, iil in Psalicrio : Si vcre uti- 00 qiiod honiinihiis puhlica il)i prx*hcatur inspeclio.
qxte iustidam li)quimiui, recte judicate, filii liomimm ll;i'c et luilicra iiuncup;\ln, quod in ludis gerantnr
{Ptnl. LVii). Jiulicinni soparalio liononim a socleiatc aut in scenis. Dc sporiarnlo aulom in Aposlolo ila
nvaloriini, ut in Ev:iiiii;clio : Kt separabit eos ab invi- lcginius : Spccluculum fucii sumus huic mundo, el
cem{Matth. xvv); (H in psnliiio : Jiidica mc, Dcus, amjelis et hominibus (/ €or. iv). Qiiia criiiil spctta-
el discerne causnm meam (Psul. m.ii). Judirinin d:ini- ciiluin Enoch el Elias usquo a<leo, ul corpora co-
nalio fulura, sicul in Ev;i!igclio pio (ideliijus Verilas nim in plalea projiciantnr in conspcctn tolius popiili
loqiiiiur: Qui credit in me, non judicabitur {Joan. inridefis : ila et apostoli spectaculum facli sunt : qiii.»
iii). Eteconlrario de reprobis : Qui autem non cre- publice irridcbantnr positi ad iiijuriam el inoMcii»,
dit, jatn judicntus est [Ibid.), hoc esl condenmr.lus. (juam passi sunl. Mnndum autem angclos ol liomiiur^
Jiidicium in iiijnsli reprehensionc vel damnatione, dixii, quia ct angeli mali suiil , dicenie l);ivid in
n( in Evangelio : Notite judicare, «T non judicemini psalmo Lxxiv : Yexabant illos per angelos muloi. Kt
{Matth. vii); ol in Apostolo : Qui non manducat, man. homines mali atque increduli : his apostolorniii in-
ducantcm non judicel{Roni. \i\).h\did\im, conk'.*.\\o R Inna^ obleclamenla sunl : mundus anlcm idcirco
onim
poenitcntis; in eo (juod se acciisat, ct Dei judi- infidelitas dicitur, quia visibilia scquitur.
cium laudat, vcrum judicinm est. \)o <j'io jndiclo Do- CAPLT XVU
niinus per Isaiam loquitur, dicens : Reduc me in me- De ludo gxjmuico.
moria, et judicemur simul {Jsa. xliii) ; et in Job : Et Cymnicu$ ludus est velocitaiis ac virium gloria.
dignum ducis super hujusmedi aprrirt oculoi tuos, el Ciijus locus gymnasiuin dicilur , ubi exercentnr
udducere eum lecum in judicium {Job. xiv) el in ; athlelae, el cursoruni velocitas comprohalnr. Ilinc
Aposiolo Quod si nosmetipsos judicaremus non
: ,
accidU ut omnium prope artium cxercilia gyinna&ia
ntique judicarr.mur {! Cor. xi). Judiciam quorum- dicanlur. Ante eniin in ludis ceriantes cincti eratil,
dam prsesnmptro et de propvia sc cxiollentium ne nudarenttir : post rclaxaio cingulo repente pro-
justilia ,
qurbus Domimis por Jerrmiam rcspon- stratus et exanimatus est quidam cnrsor : quare ex
dit dicens : Quid mltis mecum jvdicio contendere? consilli decreto archoni Hippomenes, ut nudi deiiiccps
omnes me dereliquistis {Jer. ii). luimicns diabolus excrcilarentur, permisit. Ex iilo gymnasium diclum,
jiixta allegoriam inieUi^itirr, ut in Evairgelio : Jni- quod juvenes nudi exercentur in campo, irbi sola
micns homo hoc fecil {Matth. \m) Fnimiei, Jud5'i tantum verecunda operiuntur.
vel hareJici, ut in Miehaea : Inimici bominis, boc est, G
CAPUT XVHI.
Christi, domestici cjus {Mich. vn). AdTersarius, De generibus gymnicorum^
serino divimis, eo quod contrarins oonlraria homl- Gcnera gymnicoruia quinque sunt : id est, salius,
miin voluntati pnBcipiat, ut in Evangelio : Esto con- cursus, jactus, virtus, atque luclatio : unde ferum
sentiens adversario tuo cito, dum es cum ilto in via qiieradam regem lol lilios adolesccnlos habcnteui
(^Matth. v), Advcrsarius diabolus, nt in ZJacharia : tctiaem geneiibus de regno jussisse coiitendcre.
Et Satan $tabat a dexlfis ejus, ita ul adtertarilttr ei
CAPUT XIX,
iZach. in); Cruddis diabolus, ut m Salomone : Ne De saltu,
aes alitnis, hoie esv daamonibus, honorem tuum, el Sattus dictus, quasi exsilire in allum : est enim
amtox luos crudeli {Prov. v). Alieiii, dacmones, Judxt s.'ttus alliiis exsilirc vel iongius. Salius enim myslico
«ive baereiici, nl in psalmo : Quoniam atieni insur- profoclum virtulum si^niAcat, ut est illud in isaia :
rexerunt adversum me {Pitil. lhi) EXtranct, dacino- Tnnc sauet claudus siciit cervus {tsa. xxxv). Saltaro
ues, ut in SaVomonc : Ne forte impleantur enctrattel totis virlinis iii Domino gaudere sicui in libro Re- :
ifiribns tuiy, et labores tui sint in domo aliena {Prov. gum de David dicitur : El saltavit coram arca Do-
v). Fur, dlabolus, ut in Osee : Et far spotians, la- ^ mini totis viribus {II Reg. vi); el in aliam partem iit
truneulus foris {Osc. vii). Lalrones, dsemones, in Job : Evangelio : Cantavimus vobis tilfiis , ei tum sattastis
Simuiaverunt [simul venerunt] iatrones ejus, et fece {Luc. vii),
runl sibi viam per me {Job \\\). Fores et latrones CAPUT XX.
ha^retici sive Juda-orum doctores, iu Evangelio : Om- De cursu.
nes, qtuotquot venerunl, ftires sunl et latrones {Joan. Cursus a velocitale crurum vocaliir est eiiini :
x). Fur, inors ex iinproviso adveniens, ut in Evan- cursus ccleritas pedum. Mystice autem cursus a«l
gelio ; Htic autetn, inquit, srtlore, quia si sciret pater- transitum prsesenlis vilae perlinct , vel cerlamiiiis
familias qtta hora fur veniref, viyilnret utfque, et non agonem quo milites Christi in Iioc nuindo taborant
sinerei perfodi dornum suam {Matth. xxiv). Fur dies uiKle dicit Ai>ostoius : JNcscitis quod hi qui iu stadio
judicii, in Apostoio : Dies Dvniini, sicut fur in tiocte, currunt, omncs quidem currutit, sed utius accipit bca-
ita veniet (/ Tltess. v). vium. \'os quidem sic currite , ut comprehendatis
CAPUT XVI. (/ Cor. ix), hoc esl , ut palmam viciorioc el plenaiii
J.-iclii^ liictiu 3 j:i<iriiii<t , uinJ*' <'l |MM:aU)ruiii r<7i< M : ul prxlrr tkrrriUuni di»4 i^Minx iiil>il ^i al
l.JCuUtm ditiltir. liuic arU uniit «Til accrptm l;ip«<l«-% iiu«<.-riul, iiec ulii iouimImIi mrr pctnia» m [ ::. rnuii
priK-ul f<:iir<-. haslai poii<i«r<- liliralo jacvr»', ugilUk ab eo IjiUuiii , qui rrrunini prj'«i.Vi , «i
' "
arcu eiiiiuorr.
i|u<iti m, rl rtiii»
Virtns rsl imnicnitilJt viriuiii, in Lbortr «l |M)n diju» rxnuplo («rai ^ voluil rradirr.
lal*'. ul virtiilibu» vincjniU'», vilia Mip^remu». qua iNiriiair opuricai < uModtfc MMn corpvn» atqii*
lAli T XXIII.
aniauB cmiuiLin , quua Mccm «tt ^sotidie aacf»-
ht ImclaHoru. ftaiKli* agoi taruiliUA veaci. ^od tmm lUi Ui cvr-
Litrlalin a hlcrum roiiiplfxu vocaU.quilNn COM»- p«iris punuu: cupiuut avv*^ui, Mt MwaMH dua
iius certanlcs iiiniiuotur : (|ui Crxta upp<-llalioi.<* iu cordis cuu!»i-H-ulia po*Mdrrr. lo qua IkioinMn ar-
albltla! vo«Jiiliir. .N.im «!l lu< lalio n«>^lra spirilali>, H ••'itT .ilt^ur igotilLra iaK«jnol»i- uj rcsitkii».
e»l, nou rani.ilu : qiiiri , Utiic Aixislolo ih.ph. vi., I ur^uk jLi|u<: < rruiuinu uuttn ju)(tlrr etapeclM : «i
non c^l iiiibi!» culiiuirfiio advursuh cartieiu cl un- ea, (|ui' 111 protuuilu Uurrciuu» aiinuUrri: , oe ii»-
guiiu:ui : u-d advcrkUk priuciprt cl |MilcsUle^ , ri>l- trin»t'cut quiikui <-iH)Cji>-tcerr in cauu aigiUUuue
vcrMM uiimdi rcclnrvs U:nebraruiii bjruin , roiilrj l>atijn)ur : rl in quibu» bumana cngiuUoMr «oaIu»-
(:\IiT XXIV.
iiiur. {Jhj: iiccl povtil boinlM«i p< «mi>H MMaM,
baiicUiriim (.niM-n an^cluruiu, ip«iU»4|M MMipslcntia
Locuh .'«uWiii iucUUuiu» paU.-:>lra liiriuir. I'.il^- Dci »cicnli im nulla kubu*rfiigiuut sccrcU, occ Ulcr*
hlraui aulciii vei ofio U« pai**, id rst a lurUtiuno, (K)lcruiil. Ll ia Ink laulluui ilivpar <toouio c»l, ac
pcr lioi ilili),'r'iiLuit:» uos K*ie livbeuius, quibwt oon
vei upit luH paiiriM, id €61, a oiulu niinae forlift iioini-
naUiu diLuiil Milii.el i|iiU4J io lut Undo cuni iii«diu& lcrrciiis cl inari «'^MinulHis Qoribu», m^ clenu* con-
ariipjani, lcrc qujtiunl, idc^ue apud <jra.\v^ pjl.cin m:iU geniini», m mkmIudi regaiu duJciu«u», tfxri-
Qiia- l.aiiiu c<>runiiui (jr^tci aKon.^s vocant, a LuJi cinciiw .sjcroruiu caiaA ac dcowi fi^
rrct^ut-iiiM i|ua i rli liit>iilut . kt«4ui(k-iii uiuiiciu < u;- iilium crU-iiiaUuiiibuk mftUiuu »4toi inMle el fsi
Ujui :iiijiu: c4Mivt*.tiluni a^uui diri. Ain , i|iio«l in ens ri>p'xuiil , iij.iuoiiuni culubcs luservirt vi-
4:ii<-iilia el quahi agooi», id vU, kinr aii|{olu ioitk, dcuiur.
rdirrnliir. nuucupalos a^ona.s pulani. CAPtT XWIII.
Ik :
l,AI'l I WVI. . I».
«-urwm t (•icnuh, M^tUjii<li |M.niui, !4.ifvdi t>.il»*-nlia, qiMid kcut ilu bouiiHri Jjmbati alqar Mrltati. nut
ad culijrani «|u<)'|uc libijs iiucjtuidi giuUij, dr nin- bu cqiii OK-rcriUur. oc nrjii , «ovrqu» iicnoui
ribuh i|Ut>«|u>', it«* riiriiij, •!>' i .iiii.iiiili nioduUliuur, enitiiaiii. (^rcrr auleni tpinublrr ptrvaB ..ji
Itrrcsli is ijiioniii- l>«lb, cl n^valM pr.i lii, |m rp«iit ii- pr.itnw u) vci luivraai : ul r%I ilbid T»-..^ .. .
doruiii<|u<- kupplirioruiu Kilaunuj. Dt- jk*>"*' - uliin tUnc. ioi|Uil , dt tMtttt mmmtm m*4tm. *4 <*njk»
iiiuiKltiio Ap«)bUilus MiiiipsU (-iriiipluni jd jnuorin icfi/Mt>i ii»Miiii (» (/'Mi. ciu). Ilic rarrrirai «ii|o
I)
•piril.ilem . di<ru» : Omni» uuum , qvi di agjn« pitci moiio iiia^um iiilriliiptrT «oi«M<r«n( aul i.»aitl
(onlfmJil ub iiiHi\ibiu, u at-tiin^i, ttti.nfmtJ^m, uli«r- i»(iu» po-nalr» jp|;u»itj% . qau paiuMr ia mM eet-
ri4piibtt^tn iuronam iit'i i/iuin: . /lut viii(t;<M iJu:orrii/'(«ni. |M>rr roukiuuii «ul msfK msloAaa i*lrnii. ^«»«
rtc. (/ Cor. i\). A ipiiliu» uiiuiibiu dixtril, ui^iiir.nitUi. • vBilart utui Urri Irgr buii«Miiialu iiUlr«k». (^r<rr
ul pokwt iiobu kpinUbt aguiiis luUruiliu coiupuj- eoun ilictu» r»l. qoau arriV r« ^mmI a« «tvrji
lioiic carnali« acijuiri. Illi cloiuui, tiiii in Imm: j|tu4H9 ciirr con^iuauft SmI • ui hr iU «io carrvrr lit>*r»rv
visibili «liitlnil IrKiliiuc drcrrUn', uU-iiJi iHuitli.u» dr*Mirr«rrl. • •u%a •ii)»r*)uaiir : A4 (•mkumdmm •#•
CMit, i|ua« dcvtilrni liUtlu kuggrtu-TiL iiuu babcul MiRi (<>. laurriiiia r«w^«ii« li*«<t4M P»trt ctx»»
(4(ull.iU'm : M-il illi» UiiUitiiniu<Uj, tpui r«>tuiuilrni (nvtiu IjiuJiv r\]iii«iiif. t|UkoJ<> rum :r^rmri«v«Aa
ccrUiuiiiuiu stJluii iliM ipliii.i l.i iiini otduiu inbir- uiiracnlo do ia(rn)i carrrrr co —u i
olio Jli|iir ilr>iilM, iit t|iiuti<iiJiii» •'vrriUiik, juf|. Kikiiiti. .luiif» r( c«rr««. r«)Mii<^ •iwci
tjuc iucilil.tliuiir virliis cunim |h>vm| accrrtrcrc . rl Auriga prvpric dKlut, qi*od c«ini« afU ci rwpi.
, ::;
unde el carrum quasi cursum. Cur- rum (inis esi crela, id est, judiciiim.
l.eie videlur : ,
Regum Elias igneo (urru raplus in cu;- Porro equiles singulares iden ourreic <!i<uni«r :
iii libro
facla cl qiiia singulariter unusquisquc cursuin vilx hiijus
Itim (/ V Reg. u) ;
per angelos quippe illa ,
quia nec ad ccelum qui- peragil aique iransit : alius alio lempoic scqiiens
osiensa sunt adjumenla :
currum osLcndciel non equis dcditum ad Occideiiiem : quia mortales oriuntur et occiihinl.
se l ui istuni
cogiialionibus allribulum , ait Decem Nudi currual ,
quia el liomini in saeculo uuU.e reli-
sed litiinanis :
quod bene ad innumeros popu- quiae sunt. Recto spaiio currunl , quia inicr vilain
miUium muUiplex :
ad cquos noscilur pcrlinere, subjunxii : et mortem nibil disiat. Sed haec igitur propl» rea fin-
los, non
gunl, ut vanilates suas et sacrile^jia cxcusare co-
Jl/j//ia lanantiunt : quoJ ulique de lidelil)us debet
pleniiudo ail : netitur. Equites aulcm signilicanl eos, qni alienb
iiiielligi. El ui osienderelur lacliti* ,
magnx exsuUalionis esl cumu- adminiculis adjulirem peraguul. Pdites aulem, qni
Domimt in iUis : qui
proprio labore certaininis cursum consuinmanl
lus, et bonorum omnium dulcedo mirabilis. Nam
uliqiiando currus socieias impiorum, vinculo
pecca- unde de cqiiitibns Prophela ad Doininum dicit :
De equis, quibus eurriiur. lizando feienles perpeluae salutis mundo vitain pr«-
bigoe, et trigae et sejugae a numero dicciil. De pediiibus autem ilcm Scripiura dicil
Quadrig», el ,
et hespero sacraverunt. Quadrigam idco rum Dominus servabit, hoc esl, electorum suorunt
lucifero
jungunt, quia pcr quatuor tempora annus verli- opcra in viam juslitiae diriget : et iinpii in tenebrig
soli
lunse, quo- conticescenl quia mittentur in tenebrat exteriores^
lur vere, aeslate, aulumno, el hieme. Bigas
:
,
iiiaiii geniino cursu cum sole contendil, sive quia ubi erit fielus et slridor dentium {Matlh. viii , xxii)
inaximus curriis currit Jovi propler quod maxi- -^ : Circa causas quoque elementoruro iideni gentilos
1 »„» ^..<>/4....t Aiin<l»i<voa ...« Ali<ink pmiAriim junxerunl.
/«nlrkrrtc equorum
colores iiinT(>nml Rn«Anc enint
Roseos <:>tiiiit
inuin deorum suorum eum esse credunt. Quadrigae etiani
aulem in Scripluris sacris aut quatuor Evange- soli, id est igni ; albos aeri, prasinos lerne , venetos
lisLe sive Evangelia inleUigunlur, vel qualuor vir- mari assimilantes. Uem roseos aestati currere vo-
tuies principales, hoc est, prodenlia, justitia, forli- luerunt, quod ignei coloris siiit , el cuncta tiinc fla-
ludo, ei teinperantia. In quibus omnium virtuiuni veseant. Albos hiemi, quod sil glacialis, ci frigori-
sninma consislit : qux eliam hominein ad celsitu- bus universa canescant. Veri prasinos viridi colore
dinem perfeclionis provehunt et ad caeleste regnum quod lunc pampinus densaliir. Venelos sive rufo-i
perducuiit. In his auiem duo Teslamenta intelligun- autumno currere, quos et Marti sacraverunl, a qiio
tur, aut diio popidi fidelium : ex Jud:eis videlicel Romani exoriuntur inde et vexitla Romaiioruiii
:
et gcnlibus, qiios auriga coeleslis secundum volun- cocco decorantur, eo quod Mars sangulne gaudet.
tatem suam ducit : unde cl Psalmisia ail : Deduc Sed haec vana sunt fidei Cbrislianse conlraria : un.*e
me, Domine, in via lua, et ambulabo in verilate lua animadvertere debes, Cbristianc, quot circuin no-
riinl : imniii rnim ilitiiu di.iboius i-i d9fi*'U «jii* A lh<>;ri, <«irt jinpSiiiicaifl cru4«huir. rut» iir^d-
irp'«-\(Tunt. AiUmimii in .\|MK-aly|i%i Irgirnii». qiinO Ulc ami.r. lum luiwria lndt. DtMm rnnn •rfal, >^
«[vpjru' ril JiMiini «'<|iiiis ailxis. nifiis. nigiT, d |ial UliJ pr.r«iimil. lidti Cf)riUi4ac ^rrvirirjUtf Hk-
liilii.s . «jiMtnjm «JnrisiUk npiriliilitiii i|uj-ril iiilctii- < liis qui id drnuo «fpclil. i^uod in la*«cru jaia pn*
gr.nli;!!!). l mie cquuk alljUk KrrlcMsa
tit{iiitt«-al (Iriii rciiuiitij\il, id p*l. dub<ii'i '
:j;i. pnunw rl otir»
miivr im*'iii grilij il<-.illtjUm : Suprr qurm irdrhal
illr, qut liiibfiml uirum, cui el dula ril cor:>na el i.AI'll \\\\\
tihtt tincrmM , ml eir.cerrt (.4;of. M) ,
quffj iMtmini
Dr marilut
suprj hcclcki.iiii m-iIi-iis »f>iriUli* (i<M (iiii i < niilni
itit|ti<t!i .irma rrri-nb \i« Utriani suin ^*rn|iii. Kquun ArtMi:ii qujruniiLiin «otalMila quilxjt alMfui I
:iuliiii rufiis, »u^-r i|iii-iii >^i'<leltjl illr, ipii Miiii|tscrjl filtlMJtiir, «i«lli««-ps r\ BMlC
p:i(fiii Ji Urrj , si/iii(ii Jl |m puliiiii Miiislruiii . vi Artifcx ^rnirjlc noincn voo(n«, la-
h«'a<in- «iio ilulMtlo *aii(;iiMi(tl«-iiUjm , «ui M-iiipiT cial : Mcul aunft-i, qui auruiu. Kjto euiu un> fa-
HiMonlia pijn-l. K<|iiiis \irit ni)r«-r, i>u|><t <|ut'iii m-- cio antiqiii «iiccLaiil. Njuci4*iu« diMMMH luvis r»l
dcltjl, <|ui binlrrjiu tinlH-li:il iii iii.<nu ku:i . ralsiinjin jpp<'l|jliiil : ila <pi«t<l nasis in vorU* rjm tit. Cirro»
"
( jlir^.rrtl rralruiii : lii <it.it<-raii) r< < l.i- pro^ssKini» ciiiin ('.m f vMs di< itur. (.jicii aulnn m i:a\i iii
fp»-
IijIm iit : ct >^«t« Kts Ix- liihl |M-r oprra l< ii«-lirjiuiii. lKrii.:lH,i,«- cjus »iini. Iiiiii»*riii«t, «|im rl (;i;hrmilor.
Main c«|uus p.<llidu% , in <|iio st- li-ltal illc, (-ui i:onMMi «jiijsi coliik<-rnal<T, qiiud lolnU jl prudrniia sua Li-
rral uiors, «-t «laoiii inri^rnus M*i|iu-lialur, Ii.itcIk i I) riij, iii eu, Iciu|ie5l3lr-s laan». Nauia a U3%e di-
Miul : qui %*: [si| rallioliros f^lliinl inorlc inlialnla- cluft p<-r (icinjlioiirui iiaviU iiiirm pco naul»
lri(« <ii^'ii', p«TililonMii posl sc rnpiiinl o\<T<ilum. piM-tin- iiK iiiir : kimt Mj\ors pro Mars n^in irciuni
hi.iltoliis <-tiiiii i-i iiiiiiislii >-jiis 1111*1011)1^1(1^ iiii rs (1 ( st lucU. RiiMfi \ix-alur. quoJ icuMiU) grnl wc
inrirniii «li< li stinl : ro «juod n.ulti» raiisa iiioiii& ri :iutnii itiiici, i|UoiiiOtt<> lutci , dn iiur iMj:iMuali«(j
a pjgiiiis consliliiu kiiiit, iit pudur niulicruiii iurrli- ipii si a crctlrnlitHj» cicilrtur, dicil nauabituan
ciuiii ibi pulilii aictur, i-t liidil>ri<i IijIm rnilur Uiii ln l<-iiip<siali iii i|iiics( jt, 1*4 qui<>va. Iirta mltht t^icmm
«liii fio-rcnl , <|uaiii i|<ii pjlcn-iitui MvkiKc jiKctti |it.qdii'lj jil : In tptrilm rehrmemii t»mi*rtm mmte»
llKJlrunj pi J-M-lllrlll IIKIIItllllll hl^-|iltli JIC |M>|i'^l I liartit [Pial \iMM, qiiij prr Spinin» ««acti fT»-
in (|Uo lii, i|tii liuiitii iiiiju^ ii.i-1-iili M*quiiiitiir, luiii- liJiii |iliilo)>4ipli<trum (l<j|;iua, qui lo manr tmitmt
l»rio lialx-nl MTVok iVi , cl ««truin po-iu» sjhi Uml.t ilikpuljiHio irjnsHT\jnl, prr prjtiujiom» r«ac«ali
IxUnlur. t'it<!r Ap<>«lolus dinl SftrctacHlum ihikhi csl iKjuiMiiit rif^ft iij\it c«'iir»(jr, |p«r S«l«a40r r«i,
facli in ho,: mumlo aiiijrli* rt hominibui fnoptcr /). krN qii: rl gulHn -- ^ prr .SfirHMB MMB ifM
(/ CoT. 1»). rjMl rrgil Jii^i ' (VxM-< rMB ti paftMI M-
<:\riT XXXVII luli» rlcnur prr>:uijt. itnu lo AliMi p«rirfii aavta
Ih Irralt certamme. arcipilur, ut m Ujia tlmimit , mmttt m^rtt (/m.
Fcranim puf^iia rral, cinissas lirsiia« ju*rn«*< r\- iMii) ,
qiiii luxuiu»- iWj^tuniur pluhi»««fk4. »«4 Im>>
cipiTc jihrisiis cjs ttltniii<-<) fiincrr icriJii-. t.cin rnm luaiiditM : • •? .«ul.u» oi»rrr»my%. Kjtir%, pri»
Ifjrc ipiippc ftp4*< 1.1. iila rrmi<-liUlik , < l iiis{v*t liu ir» abukitir «jtr» ajm pruffK rMA
V.liii(:ittitii, iioii «oliini lioniiiiiini m1ii«, %r I rl lUrii.o iiniirni iralM-* Tiirfu iu«i» »»!
ttuiii jus«i^ iiisltliiU s iiil. I*iiiiiiil>' iiitiil i*\sr d«'k<'l diinouriM «iMJUl, <k ^i»a in Iv»»» ^*m itmmm^': pr»
(.liritijjmi 1 UMi cirvciisi misjihj. < ihm iiiip.idn itia cmm trutt$ mtsfmm {lu. \\\%m). Lthmrmm #» uv •
Libyls : naves eaim suul ncgolialorum, tlc quibus A ^' clavum r(ctt;m loncarn, navciuque gubernem.
Uoralius :
Porticulus nialleus in manu portalus, qno niodus
aavium.
signumquc datur rcmiganlibu?, de quo Plautus :
Ibis Liburnis iaier alt«
Ad loqucndum atque lacendum loie liabeas porticuiuiii.
Rostratx naves Yocalae ab eo quod in fronte ro- Tonsilla , uncinus ferreus vcl ligneiis, ad quem iu
gtra aerea habeanl propier scopulos, ne ferianlur et littore defixum funes naiium iliiganiur, de quo En-
coUiilanlur. Longae navcs sunl, quas dromoncs vo-
nius :
iiion vocant. Ciassi* dicta esi Graeco vocabulo apo vel scopulos vel arenas : nam manos Gra;ce cheir di-
ton calon, unde et calones navicula;,
id est, ligiiis :
cilur. Apud Gr«cos auiem aspirationera non ha-
qure ligna militibus poriant. Barca est, quae cuncta bct : nam ancyra dicitur. Unde apud luajores sine
iiavis coaMuereia ad Uttufi portat hanc navis in pe- :
autem anchora
aspiratione proferebatur. Significat
lago propler niroias undas suo suscipit gremio : ubi
inieniionem sanam, et affecium animi bonum, quo
aulem appropinquaveril porlum, reddit vicem bar- homo tendit ad Deum et ad vitam aeternam. Dnde
ca navi, quam aceepit in pelago. Paro navigium pira-
B
Aposlolus hortatur nos dicens : Forlissimum iglatium
tarnm aptum, etex his Ua vocalum. Myoparo quasi habeamus, qui confugimus ad tenendam propositam
minimus paro : estenira scaplia ex vlminefacta,quae tpem, quam sieut anekoram liabemus animce tutam ac
conlecta crudo corio genus navigii praebel qualibus
:
firmam , et ineedentem usque ad interiora veLaminis^
tiluntur Genuauonun piratae in oceani litioribus vel
ubi prieeuraor introivit pro nobis Jesus, elc. {Hei^.
fialudibus ob agilitatem, de quibus historia < Gens, :
VI).
inquit, Saxoniim myoparonibus, non viribus nilun- CAPUT XLI.
tur, fugae potius quara bello paraii.i Celoces, quas De velis.
Grajci celelas vocaiit, id est veloces biremes, vel
Vela Graeci armena dicunt, proinde quod aere rao-
irireuies agiles, ct ad miiiislerium classis apla;. F.u- venlur. Apud Latinos autem vela a volalu dicia. Un-
iiius :
de csl illud
Labilur uncta carina per«q«ora cana eelocis. Yelorum paDdimos alas.
Leuibus navicula brevis, quse alia appeliatione di-
Vela ergo naviura typice exprimere possunt vo-
cilur et cymba et caupolus, sicul et linlcr, id est ca-
luntates hominum, quae vento, hoc est, spiritali iin-
rabus, quo in Pado paludibusque utunlur. Carabus
r^ pulsu ad cursum vitse bonae, sive raalae ad interiluui
estpan-ascaphacxviminefacta, quaeconlccla cruJo impellunlur. Spiriius enim Dei bonus deducil in viaiM
corio genus navigii prajbet. Varia euim naviuni ge- reclam et nequam spiritus in viam pravam.
:
ligiieis cingiiur, quorum volubilitate Vela facilius jaculum dicitur. Plautus : Probus quidem untca jacvt'
«Icvaulur. Ciavus cst, quo regitur gubernaculuni, lator rrus. Tragiiin geuus relis, ab eo quod tnihttur,
nrlorvm tagftuT mincr in mare, el ex omnt genere pi- flrmiLal<-jn m fabnjrum aulMi Ibrman feBUJr» \ul-
tcium conijreqanli. Qunm, cum impleia eufl, eductn- raiiuni auctnrem dicnl : Ifiinlilir pi r \iili. i—
tet el tecut httui wdenkei eleqerunl bonm iniaia, ttut- igiicui kif " . .
nul
tot auiem forat mi^erunl {Hatih. xiw). Suti liac ergo funiJi eiU u .. ,
. ^,^ ... >.:..! cit enbB
paraboia saiKLa K^i li-sia sagrnje romparulur : quia i(;nr non rincialnr. Alib< eoim vilnjm , alibt arjcv-
ct piAcatoril.ui c^t romnns&a, i-l |>«t rain ail a-lcr- liiiu, aliii )>lum)>um , aliln minium, aJibt pifanati«
iiuiu rc^nuo) a pn-scntis »ccali fluriibuA traliitur, nc alibi mrdicamina cnicil. I^nr lapnle» \nxt re*ol«M-
JQ 3-UTtir mortis prufiinda int-rgatur , i|U.(- <-i omni tur Ignc frrrum gignilur ac dumator. I^ac
griicrr |iiscium congrrgat : quia ad prccalonjm ve- pi-rficiiur Ign*" rretnalo bpul'- - •rr^. nu ci|
niam Mpn-nlcs ct faluos, libcros el scnros, diviirj n 1'K*"'"''- I-apidrt nigro» igni^ ,Jo<
ri paup<ruk, forlcs ct inflrmos vocal. Iinilr pcr Pul ligoa randida wcDdo ohfuscal. Larboacs ci
mistam ilc a dintur : Ad te omnit caro teniet (1'tal. fulgnla nigro^ facil, dc lignnduns fragile». de p«tr>-
niv.) Qu:i' (iaf^rna scilirct lunr iiiiivcn.alitcr rrplc- bilitius inipulriLilrs rcildil, sU-irla vjIvii, vjIuu re-
tur. cuin in finr suo hiim.ini gcncris sunimj cooclu- stringit, dura nxjllil, niuUij dura rT*tdil, iubet et
dilur, qiiara cdurunl ct sccus liltus scdcnt : quia sic- medicamini.* usura. Nam sxpe mn prodctt. Pe«l»-
ut marr sjTulutn. iU srculi Qm-m significjit litlus l>'niij? quo<{ue ,
qua- o !•.-><' uratiOM toHs co«lnhiiur.
marii. in quo scilicct Qnc boni pisces in vasis eii- auiiliari cerluni e*t In oprrr qo^vqur aliud gijrnll
guntur , niali projiciunlur fora.s : quia cl eleclus primis ifiiubns, aln: '
' . aliud terti
((iiuMjiic III Ul)cmacub .rlcrna rrcipiiur ; ct a-icr quo«|uo ei aliaiii n w; uicoi ifnis :
ni Iuc« rej(ni |H'rilila, ad riiiTion-s tenehras n-prulti rst, qui usui humano : alius. qui in ji
|MTlnhuntur. Nam rvtia alii|u.indo decepUoncin divino : sivc qui de curlo fulincn a^tnngii sive <|iii
di:ilM)li designant, ut in Tsalmo : Cadenl in retiaculo de tcrra per vcrttcrs mouiium cructual. Ifntt mMomi
ejut peccatoret I ftal. cii ). ConojHum rctrs, qua cu- dictus, quixl nihil gigni (x)ti^t ei eOt ett Cfiirn invi*-
licci ciclu'lunlur iii ii)o>liim Lcnloni, quo magis Alr- bbtlc I li-tnciilum , asAumcns [alxoioot] cuncta
xandrini ulunlur, quta ihi cs Nilo culiccs copiosi nj C Q"-** rapit I^ iKi"» aulrm mv»licasignilicatiofK)afll
hciinlur : undc ci conopeuni dicitur : oain (!anopo« snptTtus liictum esl, ubi dc qualuor eleiBefilit «Jh^
ifLgvptu.s est. Legitur (|ii04|uc in liliro Judilh dc IId latain e«l. Si autrin quis hxc qujr hic »cnpia s«a4,
""
lophiTiii- (iM</if/i. x), quod liahurril ronop«-ijm rlu>us illi» conip.iran - '
t, jxt » ' .. .' -i fortl-
csM-l illo. (olumna, qux cral jd cajKil lccluli llo- tan adhuc p.^.- . ^UTia in .. ^»4 ii-ine.
luphi-rnis, Mgiiiricat duriliam pravi cordis, qua* er- Fabcr ven» tVus intciligitur , pro ev m
rurringrnuil nulclida.- sccunUlis : gladius, qui in cj fahri<ani ctirli ct lerrj.- ojicratus »it, ul in Lvjnselio .
Iigalus |>4<nd4*hal , malilia est iniqiix intcntjuuit. Sonn4 ku eU fabn ^itut* (Matik. siii Kabn, sjd- )
Coiiia rapilis cl.itio supcrbx rucoUs : ccrMi vero rU pmbcalorcs, «kat lie|vm Ukcr didt P»rr* /•• :
couluiiiji i.i iniqux ai liunis et cono|Huin, Jjoc csl, bcr ftrranmtnon im*4 m itkm t mf ht l$rmti (f Mtf. lUl).
. rclcs mus«:aruni iiisuluk significai dulo-wt- cugilaUo- Kabri n-gna genuuni a qualuor wubdi pjrtjt
iiis. (J4)iiiiiK'iidatcrgu Judilli noslrj puclb* sux* ustio- puluiii Isracl, vcl cxtcrot kMMlOi •crviiutjs
ruiu ciisioduim : quia sancta Kccl«*sia unicuiquti dcpnuxiilcs, ul in /Micharia . tt *<t4 ^mmimot fmkri
lidi-liuiii ciIIioIkj- lli|i-i pn-i ipit h.ilM.ri- ohM*rvau- (Zack. i). I- jIhh a «IujIxm rchut rticvlJl, «aMM OA
tijiii. Orjl ipva cuin bcrytnis : quia suprniuro ju- fljiiimj. Kliinni.i vonv pn>prir forDic:* cal dicla,
liliuiii puscii inlinij itrvolionc curdis. Acicdit ad lu- D qmxl Ibiu follinm etcilciur Koruat veno «b ifB*
luuinjiii, ct eiM)lvi( pugiuncin ,
prr qucin h»s(ia vihjIj :
y n i;;nn r^X. CaalMS 011 CarMI,
ii«*tiuiuiini anipuici cj|iul cuin drnudau inaliiia Grxtuin rst ik-rivaliiin a cauma fomas Mioi siTO
dun cordis ahsi idit jIi IiosIc u« casioncni prulcrva- camious aut irilwUtiOMl
lcnuuoiiis. .\(ifrrl ct cunop4*uiii ; quia fraudc^ lypice ripr iinere fiet^ -
«I «nl
ejus di-trgil ,
qiiibas hinipliccs rt incaulut iinplicarr prnf>hrticum /.jK riidi roi /Xtauaaj 4* fotmmtt ftr-
ctiutcndil : sic«|uc truiuuin hosli> inrpus cvnltii, rru [Jcr \i) ,
bt>i ru, MfJftO^ ohl pafolo« IM
cuiu ipMini inimicuin i'\ onini |urli' iiiljniiun) > l dr granili triUiblMXi'- vr\jib*iur aul frhcitmx lor»»o-
biliiii css«- oslcndil ul ro fjcilius brlijlon-s (hn-ui iniu tiKnilical, ul r%4 illvtil io I.VAngrW Mntut em
Ciiiitjdjut liostcin ncquisMiniiin sc viinrrr p<i>.M-, iH ••jMiniiai «yiiii. k^« tin /ttimt ti tirtdsr d^mitmm
(jiiu cutti plcnitcr cttiMuul fragiU-ju c( su(>crj|iilciii (Hmtik viii).
tit quod iii ea iiielallum luudalur, hoc est, icndalur. Domus autem cum adificaretur de lapidibus dolulis ,
Uiide ci tudes uialleus, a tundcndo, id esl, tcndendo atque perfectis (cdificata est : malleus el securis et
iius tigil. Ad hoc oainque incus staluilur, ut crcbris clOHim anim:e, quasi qnidam cxpolili lapidcs, defc-
ictibus foriatur. Leviaihan ergo , ut malleatoris in- ninlur: qui cum »;dificantur in CGclis, nuilus illic
rus, slringctur : quia inrcrnivincuUs coarciabitur, ut y.tm disciplinse mallcus resonat : quia doiali atqiie
«ierni supplicii cootinua pcrcussiouc tundalur. Qui peifecii illuc lapides duciniur, ut locis juxla meri-
ntodu quo4iuc percutitur, duin jusli quique, illo in luii) congniis dispoiianiiir. Ilein inallei siinl commi-
iiisidiis \ig,'ilante, scd doloribus labesccntc, salvan- nalioiies diviiic advcrsus pcccalores, ut in Jcreini.i
lur. In incude aulem aiia vasa furmanlur ; ipsc vero l^onne verba mea sunt sicut ignis , el sicut malleus
tot pcrcussionibus in vas aliiid non tiansfertur. Ue- conlerens petras {Jer. xxiii)? Item mallci, flagella
cte ergo Lcviathan iste incudi comparatus esl : quia n pcccatorum, sicul Salomon dicit : Mallei stnltorum
iios itk) persequente , componimur ipse aulem corpora perculientes {Prov. xix).
seiiiper percuiiiur, et in vas u"'c: nunquam luuta' Forcipcs quasi fcrricipes, co quod fcrrum candcns
lur. capiaiil lcncantque, sivc quod ab his aliquid forvuin
Malleus vocatus : quia, dum quid calet et molle capimus et tcncmus, quasi forvicapes, nam forvuiii
est , cxdit et producit : in Scriptura ciiim sacra esi caliJum. Unde et formosos dicimus, quibus calor
inailei noraine aliquando diabolus designatur, per sanguinis ex nibore pulciiritudinem crcat. De for-
«lucm nunc delinqueuliura culpx* feriuntur : ali- cipe ita in Isaia legitur : Et volavit ad me unus de
quando vero percussio coelcslis accipiiur : quia vel seraphin, el in manu ejus calculus quem forcipe lule-
elecli superuos ictus scntiunl, ut a pravis ilineribus rat de altari {Isa. vi). Unde in forcipc, qua calculus
corrigantur : vcl justa ira reprobos percuiit, ut jam comprebciiditur, duo Testamcnla designantur, qux
suppHcia scterna prxveniens, quid ciiam iu posierurn inler se Spirilus sancli unione socianlur, et verbuiii
uicrcantur, ostendit. Nani quia appellatione maltei Dei ad purgandum labia piophetx pcr angelica mi-
aiitiquus hostts cxprimitur, Propbeta lestatur, cum nisteria aiTert, ut populo digne possit niintiare voUiii-
iuper eum vim exlremi judicii contemplatur, diccns tatcm Dci. Lima dicla co quod lene faciat; iiaui li-
Quomodo confractus esi et contrilus malleus universa' q mum lene est, in quo boni docioris expriroi potesl
In fabricis parietum atque teclorum Grxci inven- D Construetio est latcrum et altitudinis xdificalio.
torem DxdaUim asserunt. Istc eiiim primus didicisse Constructio autem vel instructio vocata, eo quod
rabricam a Minerva dicitur. Fabros autem sive ar- inslringat et cohxrcre faciat, ut lapides , lutuui el
lificos Grxci lectonas vocant, id esl iustruclores. lignum invicem sibi. Nam iotinctio f^ri in at|ua
.
Arcbitecti auteiii cxmenlai ii sunl, qui disponunt in striclura est. Nisi cnim candens tingatur, striiigi
fuQdamCQtis; uude et Apostolus dc semelipso : Quasi et cohxrere non potest fcrrum. Item constructio a
fundamenlum posui (/ Cor. multitudine lapidumeilignorum dicta,unde et strucs.
tapiens, inquil, archiiectus
machinis, in quibus insistuiit Aliud esl enim xdificatio, aliiid instauratio. Naiu aedi-
iii). Machiones dicti a
ficatio nova constructio est. Instauratio vero, quod
prupier altitudinem parietum.
reparatur ad inslar prioris. Nani inslar vetcres pro
CAPUT II.
similiiudine poncbaiii. iutie ei insiaurare dicebaiU.
De dispositione Cuiistat autem construciio funtlameuto, lapidibus,
iEdiriciorum partes sunt tres : dispositio, constru- calce, areiia et lignis. Fundaineutiim tiictuin, quod
I.j|iiile& ergii iJoers- ';<'in n^ in Mi-Mliiris ipli miiI, rrtiruruiu, qui p«»lqiuni Moii ... -i ..i i
«inornni ftixiiiCiAlit (nl kupru jaiii ilit linit c\l) 1-1 lu rsl » vrrn luniinr rrra^Av-ranl, rt «•-•criiol la i*m-
lio:i.im i-l in roiilrarijin pirlrm p^niilnr. (|uia «iitnn piim Srnnaar qui inl< rprrtatur ^ic:ttju« deuiimm. %t*-
iMi l.;pi •<••» ^iM.hoc «-ktsanrti, i|tii j'I rtFlrMrm ron- liiii a«tvrr«n» [kKBiniim , i.n;>«^li» \nr »i>ir»r4
«Unn liorifiii habil''^ «uiil . rl l.i|iid>-<< mwifali rl litrnni, ar i! --- - — -. - -- ' - ,
iliiri, i|iii rrrriiniPiit.t {•inliijlilni^ iiulio iiin 'o r.T- rrigtiiit, \iii. I «
dniil, <|iiia niilb nuix^iuini nMi^erKioui* pirnitciilu alu prnrlrjre; M^ »ic;it ini pM » ,' >• jb '.na
nMillinNliir, n«T 041« in, li«tr «>! chari:jii<i fluUno a I- lin^ua iii moltit Jiti«i tunt, iLa « ( lLm-lici ab iniiIiI^
iiMimii 1 i/piil.iri i ons<-ntiiiiil. .Amu jtiii m, mut jmt fi<lri ronfrssiooe krgrrgad intrr »« , «Jnfr^iuu rrr«>-
f ii:lirin3 i.^l, rl niiiil.i .1I<|U<- ilist.iliiii'» inaurt , ris. qii.i^i prr <t -iijin liiignj>, in«i«<*iii wcrf-
(|ii'iii !o ciim caliis uiijn.iriioi.r riiiniius4->-tnr, (irtiu- riniitnr. Canali^ jb iii qaod ravi »il ki mft-
lj|4-ni prrrip«l rt a'l xilinrjli<iiH-iii iiti!iw hal^lnr. Sic ihjiii cjnn.r, taiv* ram Iriu n>rliu« ftr.irrt IrMtiuiNA
«>l (ircralnrnni U<-rililjft, i|n.r prr m* ntili% non rsl, i]..jiii inavnlino |iri>f(-riiiiu* fW- (-anaMri» ilj m
l.iitiru p^T roiiMTsioiit-m a<l s.iik lorntn S4i( irtJli-iii (f<-fK'S4 lcgitur '
1 itileHt ilm/^me i«< «^ rtr^Ki pmfmlem»
p4*r(ingil, staliililatriii iM>m>riiiii <i|m niin prrripii, i-l . xindet et amiiifdaliHnt, et ei pi.ilnnit, ti pane de<»r-
p4-r ililrrlioiiis maiiiijluni aJ iii.vlructiuai;ui NainUc lieant emt, el ponfbat i« c«iM^i^ai, uki ejmmdit-imr
Kcrlr»i.r |»rrliiH;Mt. •f '«, H r*Hteh<iHi ad puintm eamlri prtmra, ul eati.i-
Kicliliutn 0|«rruiH a<l pariri»»»; n riUKlatr.rntj rorti» peieitl eo lempnre, cttm tentreml .^d po*Amdmm. tir,
Ijtcri uli^, ^il tiil.i iiiihii* iilit ti-^ulivjiK- a|>ljiilur. {den. \\\). riiJM» iii><u<-riuni Lilr r^t qut^ r»t \ir-
Tr^ulr. \ocjl r, qno<l Irj^Jiil JC<V«, el iinlirirrs, i|u<i t gas \iiii|rs aint)r.lalinj» , al.|n>- rt ptaiaM*.
ircipiaiit iinjirrs Irfiilr aiiicni priaix positiouiN (n iiliis crr|(iim |miii< rr, nisi J^rr V-Ti|4arV
iioiiH-n, « iijtis ilimiiiuliMiin li^illiiin. I.alrrfiili mco • nli<|i.<iniin Patniin \tLa» alqur ^*nl«*ntia\ 'N cir«i-
vmrali, qtiu<i Ijli furiiR-iilur rircuniacti^ Mmliijnr qna- plnin |K>|inli^ pr«*lM-rr ' Iju.i- iiinnrum qm i juiLa r>-
luor libnlis l.alrrrs antrni < ruiii snnt, qni r{ i[>si tpniis ri.Miicii rn t.v sihiI. ^ir%r iHmiiMjr.lor, qinliMi
in<!r tioiiiiii ili, qnoil IjIi li;;nris fiirmis rninniiUir. rx p.irii' rorlicrm Mit)ir.iliil, nl ni liit qn.i- r\p<4iiii
«inoriiin ( ralrs iliciintnr, in i|iiilins lnliiin pro ih Irni Uir, ijilitiiiii c«niliir jpp.irral . rl r\ pjrtr rori>«<i,i
Ijlrribiitcruilispoi tirr vilciil Siinlrnitii cimnrkionrs vrvii. iii sicut fiicrjt r\U-riu\ in \rritai<r prniu
« jiinarum, ilic.ti a;io lou craUtn, iii r^, qno<l »o invi- nril. Niri.liorqnr \irgjrum Cntor rflialur, •(«« rcr*
criii irnr.inl. l,u(iim aiil«*iii Miiatiini >|iiiiljiu |i< r jii- lct t\ parlc siiluraliilur, rt r\ pjrlc minrbir Inir
ti|ilirasiin put.int, i|iio<l ihmi sil iniiii luin Njin oiiiiir ^ consiJcrjiioni» (-iiini nostrj* o«nio« pcjrJKjMliuai
lotuin luiin luin r»i. Firlilitiin aiiliin o|MTiin rjlio l'atruiii K-ntriitix , qua»i *irfa* vjri.r. po«iunlur ln
jnila niyKii«-afii si^iiili«'atio!irm a«l crralioii<'m lu- qiiibnt Junt plrruiiiqu< inl. II t^iuin iillcrjr fu^iniii>,
luaiUR conJilionis potc^t rrfrrri, qui.i »< riplum cnI : (|iiasi corlici-m »nblrjbiniti» . n <:ur,i pirninv^ne
Fonnavti Dtui Homin< m dc l\mo Itrrx, el intjtiranl iii(< llc< tuiii liltrrj !>r,|;uiBiir, qujw citrttr\-is rrwr-
in fnfifiu fjui ipiruiulum vil<i-, et [acttu eil homo in Nattiti«. I)tiiii<|<ir ab ip-n^ i<iri<-t liilcic »> b;raliiiur.
animurH tivtiUfin {Cen. n). Kifijlus autrin nosit r .i!lcg<iri.i- c.inJor iiil<-ri<ir Jnnunslrtlnr, ri Jum ci>r-
Dous rkt, quod pruphi-Li Jrreniiab rl Bpnnlulns Pan- trt n !in<|ni( ir , ritrrion» inlrltiKouLur \irrnlij
lus prubaut. Nani apiiil Jrmniam pm|ihrl.iin ijl<- rtcfipij inimsirinlur. 0»u» I rti-- J «cob ii» aqu.r
uliqiii'! Ii-)(iniii«. nlii jiil>«'(ur a l)co introirr iii iloniii.n c:uijlilius poMiit, qtiia rt Ui-Urmplor i .>slrr in libr:»
I Hg<ili, rl >i<lcrr rniii liiigciili^m nliq i<- v.m Col'ji|it>iiin rjs Kj« nr »<irnt..r, ijuihi.^ n^s ii>lrin>-« u* infun>i.-
«k- manibu» kuj», r<'coili^-rn^ rnrkuin Qniil illtt.l v- inur, Itiit lia» atpnirut^ iririr« cuii« utiljtu ct»-
Ciiniliini Toluiiljtrni lujiu : Kt factm» tU , mqtiil, runl, quia ralioaalnk n'>slri Spinlu» uitriiisria» duia
termo bomim ad eum, dtceHt ?iu»quid r^o non i-oi- in rjrnm intrniionr J<'(iii kuul. Mnfnlit qu>l nnniwi
tum [luerf linniut I trael , iuul fii^ului iiir ? (J i r . \\\\\ )
»« lioiiiliis |>rrn>i*i cntur. ut taK~* f.int (yfrmm t
-
1)
Kl Snpiciitia ili.il . i utJ ^^uU pr.btt forHoi, ei fi > ctr<'iil , <|iijlij ctrniitJji pranolrnl.um in ti.«.U.>
minit juHot lenlalio (h\(li. tivit). II.iIm'I rrfx ;i«vslri pr.n i-|.i<.r>iin \ i.t« ni
l)rii> polrktatrin, kictil «1 ligulns Inli, nl facijt .«Ii KistiiLr a4|<i.iruin »«int Jk Ix. qi>«v. it^us% fuitkljDl
raiiCin iiijsta vau ad iionor<-ni, rt «asa a I riiiilJinr- cl cmiiunl Njiu »irllrin (irxcr miUrrr e%k. furuir
liam. IK' Ijtrtibtis .lulrin in 4i''iii-^i ila l<(:iti;r, iil.i rjtiiiii pru ni)^niiU'1iii<- J'|u>-, ri •j|.M'ii«m ni»iJ>j
«lc coiislriK (lonr (III riH nii-iitio:irm r<i( il C.umrjue p'0- n iiil Puv^nnl juirm fKluix n.v*4ur tlr*4fmjrr ftr
ftcitetreiilur de Ofii-nte, tnreni-runl (iim^Htm i« itrra Ji, aloium ora, rt i|Uibu« j.|i»r (i«liu*x r(VMKhi<«(«r
SettHaar . et knbnureruHt m eo , dixftijue ntur ad pro iitiurJj au>lilorjiu, rt buMt» tnlrlMrrt Juc««rtW««
xiiHUHi tuum rcNiir, [aeiHinut taltren, el eorjmaiHHt sjlubic* aqu.r rl su«\r«, rt avali« trru J«»ar» rt
eot igin ,kiihueruHfifUi- liil.-ri-i pro tuxit.d kilumt-H pio IMIIJ'.
drmeiilo. 1 1 dixeruni \ enilr fititimut noi'tt finialem • KV\ T n
et lurrim, fujut lulmeH firliriyj/ ad arlum. ei cele f>r remmtiate,
Ittemut Homen n.>iIihm auleiptmm dtndumur m nai llii. iiv]ur pjrtr-» ma»inKtiii«ii* V^^pMV Ar «^
nrrMi lerrai {Cem. li|, rl rcliqua Ttiuii lu-r uiprr niivl.iic JTthfit ior\i«) \ra«»Li» r»t ,
KJ3 B. RABAM MAIKI AKCHIFr. MOCLiNT. OPERUM PARS 11. 5C«
cxprimere, pingereque coloribus. Plattein autem di- in manus ejus trulla cannentarii, et dixit Dominus
cium Graecc, quod Latineestfingerelerra vclgypsosi- ad me :Quid iu vides,Amos? et dixi: Trutlam camen-
inilitudines. Nain el impressa argilla formam aliquam tarii : et dixit Dominus : Ecce ego ponam trullam in
faccre, plastis est, unde et protoplastus est dictus medio populi mei Israel, non adjiciam ultra super
liomo, qui ex limo primus est coiiditus. cedi/icalionem vel misericordiam inducere eum, et
Piclura est imago exprimens speciein rci aliciijus, etor macerix et lapis angularis, comminatur aufer-
re se trullam in auxilio proiectionis sux a populo
qua dum visa fucrit, ad rccoidalioncni meiilem re-
Israel. Cuuique Domious protectionera suam et (ui
duxiL
CAPUT X. ita dicam) parietis vestimcntum trulla cessante sub-
De coloribtis. traxerit : tunc demolientur excelsa idolorum, et
iwificiuntur, sive quod inilio colabantur, ut suiiimae ^ destruentur. Juxta anagogem dicit Dominus CUri-
subtilitatis exislerent. Colores aulcm nascuntur aut stus, etstatsuper inurum firmissimum, superapo-
fiunt, nascunlur ut sinopis, rubrica, paritonium, mc- stolos et sanctos suos, quibus dedit, ut ipsi murus
linum, eretria, auripigmentum. Caetcri finguntur aut firmissimus vocareniur. Unde el Pelro dixit : Tu es
arte aut pennisiione. Colores autemdiversi diversas Peirus, et super hanc petram cedificabo Ecclesiam
fiignificanl specics virtutum.quibus decoratur plasma meam : el portae inferi non pravalebunt adversus eam
Dei ad imaginem sui Conditoris, ut ruborem sinopi- {Maith. xvi). Qui murus, nisi Domini defendatur au-
dis vel rainii ostendat in ardore charitalis, et pur- xilio, omiiem fortitudincmamittit : sed co protegeiite
purisimiin in mariyrio et passionibus pro Chrisli iii tantuiii robuslus cst, utdicalur ad eum : Si trans-
notiiine cxpensis, in auripiginento spleiidoiem sa- ieris per ignem, flamma non comburet te ,{Isn.
picnti*, in venclo atque hyacintho cocleslem coiiver- XLiti); quantoquc niagis tentationibns tunditur,
salioncm, in ceriisa candorem castitaiis, et ca^teris tanto plus fortior fil et pro nomine Salvatoris inter
specichtis virtiiiuin, ut pro se opportuiiilas temporis flagella Ixtatur. Scalae a scandendo, id est, ascen-
aflcrt, ei ratio poslulat ordinib. dendo vocatae. Haeient eiiim parieles : scabe autcni
SW I.E LMVFRSO UDfU
f
«|ii c (liriihliir, aul iirvr kunl aut plur iiuiii<rri A irabibus autcm ui libr<j [(«t^ao) ita kc/tpi')* tmi :
pr«»ffrUis Haiuloruiii \ht iir.-i-ilicalionvk roruiii. {'tu\'- VI.) (^ii ilaque (rabrv dofnu«, t\%T labmUlj poit>>
in (^nifiti U*Kiiur \('fu. twui). qu<Kl viii<-ril J4ru'i iViiil. nisi praniiraton-k kancU, %uni lypicr <k-*igub.
iii •oinuis scribiiislanlrni sii|)«-r lcrraiH. <-t (.K-uinrn qiii diim ip^i iwblkf ai^M h&monMtm la Lccle-
ejiiH tiiii;(<-ns ra-lnm. S<iiiinii< ikli* Jjioli iiMirs sij l)»-i |<Kum trneant, iofirni: "''H(|M ac frafi-
*ivf p-issii) osl (^liiisU. l^ipis ad capiil )-jus, i|ui h-s siiik pnrda alionilxi» ab iii in appclila w»-
nommalim quolamniixli) dudis «-sl rliam tinrlus, UiUunl aUjiJC ad c<i»le»(ia drkiJeranda ac kpcrwi^B
(ibrjsXus &igiiiriralur. Laput emm cin ( hritttit ett ftuspciidunt utji eUaro lolcrcCMMMjbu^ ui lo CM-
{I C»r. ii); i|ijis <-iiiin iir.s( il (ilirisluin j!» imi liuai' pUs |>er>j.st.in(, a<ljuvantur'' Itrin trabc* uib alia •«•
3p]M ll.iri ? (Kimus uiilcm Uci lt<-llil4:lM-ii) Jm jlur . gnilicattono in Lvjngcljo poMla rst, uIm Doouaoi ait :
<|iiia ihi nalns csl (^hrisUis. 1'orla mtu ar^U, qiiia Ifuid uuum tidet [eUueam m o<itlo (rtiru Im, Ir^-
ilii in U:rraiii drko-niiil, uhi iU>riini ait rtfliiiii brm aulern, quir in otulo tno <•/, no« ecmtidertt?
coiiscciidiL t^eclio aulfiii lafii'li<i rrhurrt-ruo Cliri- {Maitk. vtj.; Ilio irabe^ prccaium niajuA, el ouiinic
fclj csl. Torro srjl.i (iLrislUk esl, qni dixil : hyo B inMdia intclligi polcst : foktuca pcrc^am mioiu ki«e
tum rifl (Joan. iiv) ;
pcr hanc :<scrn(l».-baiit cl dc- kubit ini-a irjruiidia. .Vs&eres tb au< d*c(i, ^a toii
b«;oiiiii-liJiil aii^t li (Cen. kixii), io ijuibus bignifl- poiiunlur, iioijuo «iiiijuik li. SckkIuI^ eo ((QOd Kia-
rali biiiit cvangclinUr prxdiralor<-s (^hrisli : asrcn- djntur. id Ckt, dividaniur. In asv>nbuk auln» qui^
dcnlrs uliqno, cum ad inU;lligi>ii<lani rjus fcuprrriiii- U'« to domus cunvcniunl, bene parnilcolia ari:ipi po-
noulissiiiiani divmilJliMu excrduiil uiiivorsam rrcalu- tokl, vol cbaritas, qaj> opent multiiuJinrm peco-
niii : iil ntiii invini.int in priiKipiO, Vorbnm Doinini torum i/ /V<r. iv], cl m ps.ilmo rropbrla diril :
« jlor ct artifrx. Sarciloclor dn lus, quod rt mui- .1 to^ondo k< ilurt, uiido ot tjgutr. (^uo)mi»sura di-
Us liiiit el lu lo ruiijuiK tis Ijbuli» uninn U'Cli sjr- (itur ijbularum lOnjuoctio. TabuLx auleni poMunt
cial curpus : idoiu ol lign.trius, quia lcctorij iignis kiguilicaro tidclo^ judilorck. qui a Irjbiliu «d li>
induciU Lignarii ergo ac carp«-iiljrii jlque i>arci- giiis, Itoc e»(, j sanclis d<K(oribus »us(ruLaa(ar : «ic
loclorci pt)MUUl inlcilii<i francli docioros j|<|uc prx>- ct oonimusurj curtiu) unitas rl rhariU» inicUifi pa
(liojtore* Kvjngolii, (jui kpirilalo :i*dili«iuiii I><-o lok|. So( lio aulrm du tj a sn|ui>ndo ra <iMCCtKfcnU
5011» ftcrmunibii!» alquo l>ouis «-i<-iiiplis prj-parjnl, Mjiu vcjrc kt-ctjri ot ^v-qui okt. bcrrx Mlcm B^
I rl ftive cK iiovitcr crodoniibuk dumuiii D<-o xJili- luci) do v)M fjctum r»i. iJ e«l, a k(ritk>rr. Bjk
ivMit, kivr ci bik, qixis b.crotnM aujuc kclii^iiuUot |M-rstcuUi>n<'in lu C.hrikUaiiok fjc(am jb ifltdrUbM
pcr errureu) corruporanl, ilenim illo» increpaiido, kigiiilicarc po(oftl . unJr e( lo .Npo*tuio lcgioiu» : Lc-
ati|uo t orrigeudo, a<l kpiritalc u-tliUcium Dti rostau \iidiiii tmmt, »4t<i fual, m ciiitioNr ^tt4i% mtttmi tmml
raiit. l.iid<'et in KioJo car|ieiilarii loguntur, rt in \lltb. w) Kl Uaiiiii pmpli '»?"' •>'-> kcrra t*m
lihro Uogiiiu fabri bgnorum , ot cjuM-uUrii Jt^ luin S4 riplur j Djrrat (.ir . <jut>d vrrgro
konbunlur, qui iustauraliuut ftartatocU Jtimus iVoi. <lo cnit-ijt circuluin. ciiju , ocj(j I iwj ii,
Mjioria iiide «Lcjiur umne lignuni, quod r\ ra ali- qux- kjiiip*c\ pcr Litiliidiurni ctl^ kj ftK-ril. Vum
qiiij oniijatur : vd m j>I jjunam rrf<'rat, vol «! < lu« JuUu) iii uieJio ciTtiiii irnirum • Grrr t J<r|.
kljlu.iii), inatoria rrit. .\d jIkjukI rnini .s<-ii)prr tur, III cujuk mrdiiim cuucu co«)«rrf«iQt. fVc rrcittai
iiialrnj »< < ipicnila eDl, kicut olcmeula inaloruiu jiiiviu o( ca-(rrik iiuiruntcoij» «r<MkM»J» in IvitJ.
ri-ruin < -4 tlu 111)114 quia in<l<- ra, quj* »uii( fa- nbi ik pUUr iJuli incDlio fil. ila »«-np(um c«l :
cta vij«'niii« : et inaU-ria, quj»i nijl«-r, di« tj. I.i / a^,r (ertmnmt hm* cfnrdtmt tU %m prmmu, m
iHJloMj oniiii ui)klioe iiilellit;i (Miirki buinjia « roa- uulltit (orm*9%t %llm4. tl *f*rAimt tU %m bnth»0
' w./iMiJ >ii<r. .Irii/^.-j /if*^n»* ^Jl.»^ "•--''••.
(iirj : iiiiilo arlifoi kiiinmus |M-r upilo <
- '
e^l. dmlorrs sjuilo> luuUiplndii prj p.^ 4. .:!... .1« ii.iiJ m rnitiM (ttU %i-m4 \m - . H
Uiii) <*«'( loiii.r, (%( vj<j jplJ ad miiiisU-riuu) vuuni iN (Irrioo l»ni«tn( i//a^, ei («U tm*pmrm r«ri. f •»<
;rdinral. Trabos vimjli-. (|ii<»<l ui trai)svrr»o po tpii.oiiBiH AoMmcM 44*il4ii(/M %m4*m» (Im Uliv).
MlJ* utrt)iM|iir pjrit-los ciHilincJUt. Aliiul auloiii Uoiit<|uid julrni >\c iVjIi» Jk i ) r^ttfti
«uiit D^iia. iliihl trjlH-s ti|;n.) onini juni-Li Irjlicii) <l aJ htrr%<>»< principr», .-,... -MpuA-
«oti'ui suiit, cuni kuut Juljta'. Ihc (UOi *t*oruni ji |U<- u.«o«iKii Jfl - ^- <k
CmiiiiiI Ii.iI>«'s
n«7 n. RABANl MAURI ARCHIEI'. MOGIJNT. OPEKUM PARS II. 508
iimii,pl vMieraniui' e.i, qu« a se sciuni ««sse simu- A oslmala opcra cxcrcere, vel nialc (Joccrc, ul ih S-'.»-
lata : noi) suflicit cis crror pruprius, iiisi simplirrs lomonc Unur, crdificans, el unus desfnwns {FccH.
:
quosqii!; corum adulalionc deceperinl. qui quKslum xxxiv). El iii Iionain p;irtem pcr Jorcmiain dicilur :
pulaiil ossc pictatcin, ct (icvorani domus viduaruin Utdeslruas ct mdipces (Jcr. t). Mundare cst a
{I Tim. vi), abutcntcsquc vulgi imperiliii, ita arle vitiis expurgarc, ul csliilud Evangclii ; Teligil cum,
dialectica, qnasi ascia, tcrcbro et lima el runcinH, dicens : Volo, mnndare ; et confcslim mundata ett
funnanl dogina suum, ct cudiiiit malleo ai(ju<; inau- lepra {Matth. viii).
yupuli Jiidaici posila cst : ut eos, qui i:i Chrislum hoc Crxci ct nostri tiaram vel galeam vocant. Ma-
crederc nolucrunt, de lcrra viventium abscidat. chin, qiioJ cst lunica talaris, tola hyacinthioa, ha-
Ascia ab haslulis dicia ,
quas a ligiio cximit, cujus bens ad pedes sepluagintaduo tintinnabula, tolidem-
dimiuulivuai cst asciola. Est aulem inaimbriobrcvi que intermista ac dcpendentia mala punica. Ephod,
et adversa parlc rclerens vel simpliccm malieuin, quod intcrpretatur Laline superindumenlum ; crat
aut cavaiuni vcl bicorne rasirum. Dc securi autcin, enim palliura supcrhumcrale, e\ quaiuor coloribus
uscia ci bipennc in Psaltt-rio scriptum e&l, ubi et auro contcxtuin, habens in utroquc hnmero la-
desiriiclio leinpli Domini commemoratur :Securi- pidcs duos smaragJinos auro conclusus, in quibus
bus exciderunt januas ejus in idipsum, bipenni et sculpta eranl nomina patriarcharum. Logion, quod
ascia dejecerunt eam (Ps«/. lxxiii). In securi Iri- Latine dicilur rationale, pannus duplex, auro et
bubtionem hujiis sieculi demonslrat in ascia, pra- : quatuor textus cbloribus, habens magnitudineui pal-
vorum persccuiionem, qiia sanctos usque ad in- t» mi per quaiirum, cii intexti erant duodecim prelio-
tcrttionem persequuntiir. In bipennc gcminam allli- sissimilapides. Hic pannus superhumerali coiitra pe-
ctionem, qua eleclos Dci pravi homines vcrbiset ctus pontificis annectehatur. Peiaium, aurea lamina
factis aflligunt, designal. Scalprus diclus , quod in fronle pontificis, quje nomen Domini tctragram-
scalpturis et foraminibus sit aptus, quasi scalfo- maton hebraicis litteris habcbat scriptum. Badim si-
Tus, cujus diminutivum scalpcilus. Terebra vocaia ve fcminalia, iJ est, bracti linea; usque ad genua
a vcrine ligni, qui nuncupatur terebra, quem Gryeci pertingentes, quibus verecunda sacerdoLis velaban-
teredona vocanl. Hinc dicla lcrcbia : quo:l, ul ver tur. Myslice antem poderis significat castitatem cor-
mis, tercndu perforal, quasi lerefora, vcl quasi poris el animae usquc in finem. Cingulum vero coii-
transfurans. yGditicare est bo:ia opcra racere, vcl linentiain alque abslinenliam, mortificalionetuque
rccle docere, ut in Aposlolo : Si quis autem adi- carnalium desiJeriorum. Quatuor quidem colores
(icut supru fundamentum hoc, aurum, argentum, la- praicipui, hoc est, hyacinthus, purpura coccusquc
pides prciiosos (/ Cor. iii). El in aliam parlem bis tinctus, ac byssus retorla, ex quibiis ponlificis
pro populo Ju(i:corum per Malachiaii) dicitur : Ipsi habiius contcitus crat simul cum auro, mysticani
A'dificabunf, ei cgo destri(am {Malach. i). Deslrucre significationem habcnt, hoc esl, aurum figurat sa
M«> DK UMVERSO I IBHI XXII Llb \XI. igt
pifnlum «pirilnkMM : bja^ iHltiii* cirli-^lfin (iinvrr-vt- ^ pfiqiri! d<-t<. ijit, •i*r qaa mm tH r>CCf Jo
liiHw-fi) |iiir{'ttr3 iiiarlyrium : iocai« lit\ lim (» (luni »u«ri|»-rr . vH j^ ailarift pol^
riijril:>liN iMrfr-rlioiirdi, qurr iii dMobti^ |intr<-^U>, riuni riiriM rrjri, id ra. «iuoiiMrt virgti|
lifM' cM, (lilrrlioiir |>i fi pruximi l>y»u« trni r«- au( roiijiigiuin ronlra iuoHb» c»njB>ctiwiii
i :
tmien
klil:il<*ni atq u: iiiiin<liliain : pili-uin i|ii<m|iic M\e liara v»lTi-ri(.
Ityv^ii.a. qii.T ra|Nit IrgfLal rl oru il):il Mtcntoljt. CAPtT XV
ailiiioiK*! nim oinn< s ra|)ilit s«asu% l>i-<i riMi%i>rrj|<i* Ite dirertit mcmini^ut teUimuiU»nim.
lulx-n*. ii<* vi;i f)culi rjtu >iilcant vjihLjUmii, vrl au- I)ivrrv.(js vctUawMtMlim le^n„n. trfanni, h»-
ret lilx-tilius :iniliri. 'n oiqiriilinuin a<-< i|iijiti aJ- diiiocotnin, vrailMOtmii.et rrliqua. Trfmra liirtaui
vcr^iis proviniimi sti iiii o^ :il<iii) Irl iti-i|iiiiia : rl ro quod (rgjl mrmbra, «irn( Ir^nmrn i-^ ta, (]iic le-
lini^iiu («iiilinr.il (loltiin : mvc rliani (iir<rapul.i rl guiit mrfKtra. Vrvin>roliiro vcrn rst, quoJ uv|»e ad
eliridjlc pr:iv<-tiir : v<-l olfjrliis .-isp<>riiiiin niyrrlia, V(-s(i'^'iun) protcii-lilur. qujsi v<-%ti,(.a)<rn(nm ut
alor r( < iiin.iiiiiiiito, l<-rliiiii iiii-r< (ri< is Jiiiplri l.ilur. rsi tuiiira (il.iris, u- .\ ci lM>e €««MWtM^ *ttmomm
Tuiiii-a vcro liyjcindiiiia n«tcii<Ji(, <|ualis <>^^c de- aui-(oruiii roofttn.lit. linfaiipf H tai , ^<m4 iala» »4
bfKtl viia narrrdolalis, lioc rnt, tupcniis •oluiiinio lo roriios iud'ii(ur, qujsi in(umrnlum. tH«rrmit«r aalcai
ilcsiiU-riis iiicr.ss.-iiiU'r iiilmla, ct ronvcrkJlioiicin B \i slittt) a rultu. qnnaiaiu laliu» intrllij;itar emHm.
jmia .^p«islnltini {l'htl. 111} li.ilxns in nrlis, :i( sdi Itcin rultus ali habitu. Naa ImMIW »d nalarani
Salvalori intlesinrntcr c&sprrtan<i aJveiiloni. 0*'-'' piTtinct , ruitiK ait li"mmr>^ PteffX^WaMCM <f iliaw
viJrlirc( tiinira, kirut r( liyssiiia, ait p<-(kv» usqtic aitt a iciiiporc, <|iti> iiiivntir in SM
MMt, «pyrlU»-
|irr(in|;rl>.-)l : iiinlc iiUt(|iic Grccc po '.cns rs( ilirU, tur : attt a lori«, nbi vrl pnaiMro coofrcUp, »H ma-
ii( ontriKlcrcliir, itil in sarcrilol.ili vitj innrinutn ar ittni- vcnditantur : aut a f;rn>-rr coloiis . aut a no-
Konliiluiii irni;titcrf • scd omnr, (pioil ajji rd, <|.iasi nitiic rrp4Ttniun). Vrstitns autTQ quaiMlo in lonam
arlhcno loliin- "ix-ciosi^^iiiiiini in nnivi-rs.i inctiiijrj p.irtcin arriptittr, mvst; - -i ' .
ii am fi.Vrm, qua
ejtis a (-3|Hti- it^ipic 3il pcilch (rralia vtrliilutn ninir- iiiJu:inliir rc .iti in I. (
1
irisU ant ch.in-
cta r»v! (IcIktc. Kpliod, f|iio I auni ct (|iia(uor ro- tateni I nJc (-%l qoo pniphru diril Jr Krrle-
illud, I
lorilni» C4>n(ci(nni rrjt, <i Ijpidcs prctiosos lon- %\T. omalti in Poltcno .iuitil re^m* a iextru f«ii
:
ftcripl04 noiiiinibiis fllioriiin Isrjcl iiiMTlos h:il)r|i:ii, m teitilu ilrannilK, rircundolm tmnetait {Ptml »it«).
Bii(nif1(-.l b<>n.iiii opci.iii<jn<-iii jiittj <'i<-ii pl.i «.jn
QuikI iIii it, tn retiilm deamritto, auniin ad clMnlatit
rloruni p.Kruni , it cx<-r< iintin VMtniuin. I.iij;ii)ii
Ji-iM-ttiiiH jpijrc fitlgorcm, qma Tirtair rii
ergo, quod rsl rjliunulr, qiiod in p<Tli)tc sarrnl<)(i<i sanctj rcspli-iidct birrlcftia. Lt nr Mil.im ihi
ponrliatur, <-stciidit, <|uo I k.n i-rdot ci rci ti.r p<>|itili grres rw: rh.TiLal<-in m mii<«. divil , demmrmim,
Dei otnnij d<-lH-t ralionabilitri ai{oii\ ct &iililili s-in- iioit jurro : d> jurjtnin rnini <lii-inius , qaa«4o ••-
prr cjaiiiihc iMina injljqiir 4i .1 iTtlcn'. yiio.l .iiitrin |xrilii( Lj sp<"iics jui 10 alt'|ua nulrrij f
!••" »'-f.
iii r.Utni)j|i ijitaiiior oiiliitis fnri tnl, cl Itoniin bingiili Idrii julcin •.iipi j vtrti:tc> jlu f^ratia rhjr ^
quiqiir Irrs Itjliutn- Ijpulcs -
<|iiid itotiii inliiiijlnr paruil, ijuia (Miiiiij rjus ful^orr ricrlia. .\J,lii, m-
lyptrc, nisi ut in vir(it(il)Us qu c ilis(iii^'Uiifilitr qua- riiniumtrifl r«nri«rr. rrrM-ruinnur cur l>cU>«ui
tii«)r prini ip.ilili-r, ftili-in hanri.c Trtniljtis noitlti t.iin l)ci ilc vcstt» v.iitrUtc liii.lctiir, iui (otnM «iaip4ri
tciii' iiiius' ru^Miitiiis sjiic in v:)riit ijitiin- lj|it<liiin rotivciiil jlqiic uniini T S<^l hjc vjnc(j(r aat liit|t«jt
i)on viliitn ( IjriiJtnti itiullirn ijiii sji itiIoIjIis ji lu-» iiioltililiic» M^iiilii .il quij iHi)nt% gruft ftefwilaw
r( cu;iila(.i<, vcrnin c(iai)) Nptiitu.iliiitn acrip<Tr siij:ii |ij|iijiii in Krrir«4J pvilitt Jurttm : Mt tir-
rhariftfnata vir(utum, ai- ttttrjrula ftaniLilnn), i\r tiituin pulrhrrriuiJin dMcr^iUletti. Ornjlar rmioi
quilius ipv- (Viintnus aposlolis. /n/trmxj, iii(|iit(, cu .Miro j|M)i>(<)lonim. ar^^nito prophrurum, «ni««(« «ir>
rulr, niiirfuot lUKUnlf, ieprnto» muv.daU, d'rmont\ {(iiiittii, <-«)« ru nijriyniin. purporj p<mitr«liuai. luj
rjicite (Hulth. \). rcljlitin aiitcni auri-uni, Ihh c^i, <*^t rr(;o vjri(-|.vsuiiiij|i^, ipijr iMulm IVitnini riootai-
Lniinj ;<urra in fnmtc |Miiitilirt», in <|iia sjnrtuni Do- lius ^rntiiiu% pi 1 ( unvrrsjtioo'* plvritora riMitrtitar.
mini, hot ml, nnnicn Ih)uitni M°ul|iliiiti i-»(, ftjcrj \i->its joliquisMnij Itoniinuni fuil prriiiMiia , id
liit» CTlciis cr.)( iniluinrndiin tlluts : rl iiritio < st, turi tnrloriuni, qud tanluro |;i-fiiL*Iia m«(r^»-
(>itia sirii( iliviita piilciilia i uiu lis, qu t- ''•:' «.11- (tir llor priniuw priiHi OMrisirs c foliM
pcrctiiincl lU i)|H)rt«-ltj(, ut iioincii 1
j n) ftilii i<*(t-niii( . q«a»ilofMkst pr mf uiiMtim m
|H)nliliris hjliiium omutunti|ur lrjni»ri-t)<liM)N, altius ftctiiltfft fMNlrttdj «rljrun( t.ujus asan ^ujrflSM fewr>
prjrrniinrrcl, r( v<-lul riiorla kJiu tiru iii», ritimjti) lurj- gcntrs, «lum sinl n«4i
• n rjiiti frontc ih-d< m (cnrrc(. St^niJira( aiitrm tp\ain 11 1 1 rt rainpr«(ria a i Ktiyatur prt> r*
profr*sioni* no^trr fi.liiri.iti) i|inni in fniotc porlj- j<i)i iH-v .
qui nu.li rtrrmMar i« cj
ntiHt, (lirrnli-s siogult (uin .\|>trsi(ii() Ni/ii auicm 4> o|M riunl rrrit.nnj rrgo ^noj
til 9/oriari, niii iN rrMcr l>omii«i it<»<n Jet» ikruli r»ii(r« no^ri Jr Iwint Itri, rt »r rMl
(L'«f. Ti). ^rritn) qitii dr rrti-ris »iipra Irarlaliim ftiyiiilii-jl qu«»«l tjrrviluM stp^ntM jatfirrl •f
e»(, fcininaiij qnr ad ofwTiriidjin rirnrm tur|M qiii pniri|[inr v.ilnpdlit rjnvftlM iMtmt,
liiilinis lich ni loil iiiltir. illini 1 aMiin 1 |vTti<> ^x^i lk*f«iKJ prjtiUlr, rt grslte IM
ncm, qiia" appriitiim ropuLr r njti^ ^^ iiii»!. iniitft.'*U mt»d»tiormm. uo^wmm MU fci.
671 B. RABANI MAURI ARCHIEP. MOCUNT. OPERUM PABS 11. 572
fadeiiles sibi succliicloria pravilalis, cum de Domi- A (ul qiiidam volunt) charitas, ul inEvangclio : Amicc,
uo vcl Ecclcsia incnliunlur. Tunica veslis anli quomodo liuc intrasti, non habens vestem nuplialem f
»|uissiina .^ppellata, quae in motu incedenlis sonum {Matih. Kxii). Yestimentum lineum , virtus animx,
facit. Tonus enira somis. Priinum aulcm fuere pel- sive nmnditia caslitatis, tit in Levitico : Yestieiur
liceae tunicae, quibus post oironsam et cjectionein dc sacerdos vestimentis lineis et femoralibus {Levit. vi).
paradiso Adain et Eva induti sunl. Talaris tunica Linea dicitur, quia e\ solo lino fit. Linostcmn vestis
dicla, eo qiiod ad lalos usque desccndat, et ad cst ex lana linoque contexta : et dicta iinosteraa,
pedes defliiat, sicut pectoralis, quia apud anliqnos quia in stamine Hnum, in trama lanam hahet. Linca
brevis erat, ut lantum peclus opcriret, licel nunc quidem vestis significat mortificationem vilae car-
profusior sit. Manicleala tnnic», id esl manicata, nalis. Linostema vero, quae ex lana iinoque contex-
eo qaod habeat manicas, quam cheiridoton Gneci ta est, hypocrilarum personam signat, qui beni-
vocant. Tunica autem indumentum significat fidei gnitatem crga proxiraos ostendunt, ei doiosas iniqui-
integritatem, quara Petrus apostoius habuisse di- lales opponunt. Qiiid ergo per lanam, nisi simpli-
gnoscitar, de quo in Evangelioloquitur : Cum audixset citas? et quid per linum, oisi sublilitas, designatur?
Velrua quia Dominus est, tunica succinxit se et misit ei sxpe homo subtilis et acutus exterius simplicita-
inagis colubils utebantur. Tunica autera pulyraiia, i£gyplo et Syria non tantura feminse, sed et viri
inter fratres undecim usque ad finem justus pcrse- ei ronale dicilur, quod in renibus alligalur. De lum-
verasse describilur, solus talarem tunicara habuisse bare ergo Doininus ad Hieremiam ita ail Sicut enim :
pcrbibctur. Quid est ergo talaris tunica, uisi actio adhwret lumbare ad lumbos viri, sic agglutinavi miki
consummaia? quasi enim propcnsa tunica talum cor- omnem Jsraelel omnem domumJuda, dicit Domiuus,
poris cooperit, cum bona actio anle Dei oculos ut esset mihi in populum, et in nomen, et in laudem.
iisqne ad vitae nos terminura legil. Dalmatica veslis ^ ^^ «« gloriam,et non audierunt{Jer. xui),Cinctorium
primuro in Dalmatia provincia Grsecix texta est, sive lumbare, quod in renibus jungitur , populus
tunica sacerdotalis candida cum clavis cx purpura. Israel e^t, qui in lini simililudinem assuinptus de
Serica est a serico dicta , vel quod eam Seres terra, et illotus, nec mollitudinein habuit, nec can-
priuii raiserunt. Holoserica, tota serica : Holon enira dorem, el lamen per illius raisericoidiam adltxsit
lulum. Traraoserica, stamine lineo, traina ex serico. Deo. Cumque peccassel bujuscemodi linum atque
iloloporphyra tota ex purpura •
bolon enim tolum. lumbare, ducium esl trans Eupbralen, id est, in As-
fiyssina candida confecta ex quodam genere lini gros- syrios, et ibi abscondilur , hoc est, mulliludiue
sioris : sunt, qui et genus quoddam lini byssum esse magoarura el iunumerabilium gentium quodainiuodo
existimanU Veslimentum est Ecclesiae fides, sive viriu- absorptus et nihil rcputatus. Post ioiigum auteui
tis varietas, vel nationuradiversitas, ut inPsalterio: tcmpus ipse propheta io typum Doraini populum li-
istitU regina a dextritluis in vesliludeaurato, circum- berat decaptivitate, qui nibilorainus et post redilum
datawrietatt {Psal. xliv). Et in Isaia -.Consurge, con- Dorainiprseceptaoon fecit : sed secutus deos alienos,
surge, induere fortitudine tua, Sion, induere vestimentis ad extremura etiam iu Dei Filium misit manus, ct
ghri(B tute, Hierusalem, civiias sancta {Isa. li). Ve- ^ ailerna perdiliooe contabuit. Omnis quoque vir
«timenli nomen, Cbristi corpus assumptum, siciit sanctus lumbare Dei esl, qui assumptus de terra, et
propbeta dicit : Et ecce vir vestitus lineis {Ezech. ix). de terrse limo, Deiconsortio copulalurquodamiuodo:
item vesiimentnm Christi, populi fideles. Vesiimen- qux in Ecclesia cjus videntur obscena, majore di-
tum sanctorum, opera justitiae, sive fideles Christi, ligentia operit atque circumdat , ne gentilium ct
ut inAposlolo : Quicunquein Christo baptiuiti estis, hxreticorum morsibus pateant. Quod lurabare si
€hristuminduistis{Gal. in). Vestimenium impiorum, aquam tetigit, et Eupbratis fluenta transierit, ita ut
operainiquitatissunt, ut illud Psalmistae : Induaniur Assyriae regionis bonoribus [humoribus] irabuatur :
ticut diploide, confusione sua {Psal. cviii). Vesli- perdit prislinam fortitudinem,et compuirescit atque
incntura caro bominis, sicut in Salomone legitur : dissolvitur : ei quamvis in usum Dei redeat, tamen
Omni temporesint vestimenta tua candida {Eccle. i\), pristinam pulchiiludinem babere non potesl , iiou
td est nulla pollutione in luxuria sordida. Vesti- duriiia Dei, sed suo vilio : quia nolunt auJire vcrba
nienlum siraulatio hypocritarum, ut inEvangelio: ejus, el ambuiant in pravitate cordis sui : sive, quod
Venient ad vos in vestimentis ovium, intus autem sunt sibi reclum videtur, boc faciunt. CinguIuHi uiyslice
Utpi: rapaces (Matth. vii). Ve&tis nupiialis, fides, vcl intclligilur spirilalis operis accinctus in Psaltcrio :
573 DE L'MVF.H«iO UUP.I XXn. — LIB \\\. 574
Pritciiuuli mt /<r<i(ia fPci/. imi). I<.ilu-um a«-Liii- A bantur bi. qui rrportatesl 4c hntftM ^Im*. IpM
ctus virliiluiu, hivr < in ii:iis|M'rtin iiiriil*<t : (iinJc vocakitur ot (/ifj pirta . eo q«od fictortM CHas
iKgilur iii r>rut^rori«>iiiio : llabtbit faxillum im bullro palmis intrstas lijtK>r(-(. failiwa mytljcr ni I»hh« ac-
(neni. xxiii), iii «-hI, >liiiiul'iin « Dinpinf lioni^. Ki iii npidir, n( rst ilbid 1'aliium Itudt» ff cim^m^j «•
aliain paru>in in Jnti : naluum requm diitultit, et ront llta. Ltl). Item in contrariam parlrtn la pul>
prircinyit fune rtntt enrum {Job. lll). AnD«-Iauki mo p.->llium pr>i>i(uni • vt , ubi l<fitar tie fxr^ett» :
vulgo vorala, (jiioij aiil«- «t n-lro diviia at'|ii«- ipcrtj Qui fundaril lerram ivp^r ttaki^ii«lem ejut,
(**>t, iii .iniios (antiini «l.ms.i, «|iiasi arinii l.iiisa, ciinabilur in urcu'tim tatuli. Abuum*^ tHmt
cum li(t<-ra ablaUi. raniit.iH vo«-aiiius, (|iiim1 in liit amtciutejui {Ptat. riii) Ahjsuis
ilormimiis in cauiis, iil «•»1, in «tratis no^tri«. Fe- nim ropio^issima muliitudo, qor e4 in booo et ro
inoralia app«-ll.ila, eo (jikxI ft-innrj u-ifanl : ipsa el malo pJrrum<pi«; i>onilur ||xe roentu bic suivrui-
lirncliT, quod sunt bri-\cs, el v««n'iiini|j ior|>oris hi« liosis alqiir p«*iA«vuU>nbus r<)mp«ran(ur ; qnia sjcmC
vcli-nlur. p.illiiiMi sii'j.x.1 ri-nrfTit iia ilJi muu.bim f.j%Ji».
CAPIT XVI. tima sup«!rstidonc tcxtrunl, ut noo solam mediwcrcs
De proprio quarumdnm grniinm hnbiiu. bofnines, s«rd in p«-niirirm suam ip«o« qiK>qt>e sa»-
S.truliara t4int (liiia ar Kiiiuo>>a veslinicnla, dc B clo» riros atque rroinrntlssimos Innncntis curfo-
qiiihui li-;;i(ur inllani«.-l<'((ii):f°< «jrnbara eorum nnn nim obruerc viderentur. Diplois Cmum '•^nu
tunl immuiala. l'A i*uiiiuis : i'l quid erg^i in lenlrc ab eo qufHl sil duploi amirius. llurjUus
ino l'atih\ tarabara tutprndervnt. .\|iuil quoS')am Coara /^urio (inpJici (viano pideaua vrLu.
aiilfm sarab.ira quTilam cjpitiim togniina nunru- E-l aiit.'M. .
ii., miliuri». rujus usus G4lli«.is p<i-
pantur, qualia viilomus in rapitc magonini pi« ta. iiium eip^-ditionibus ccepit e pra*da hostjli, dt qoa
Mattnjcj vsds S.»rdj oi pclliculis fi-rarum , cst vox illa senatus : « Togi» drpi)«niu, ^iiriirs,
il«; qiia Cic.TO pro S«aiiro : (Junn purpura regalit ad Mga (itc). * Safturo autrr ', " -
non commont , eum Snrdorum maxlruca mulatil. csl. Dntiim aul«*m saguni quj.j ^ ,
Maslrura aiili-m, i|iiasi inonstrtios.i, eo quod qui ros primiim quailratiiin vcl qMadrupln rvsct. N in> ui
ca iiiduuntttr, i|uasi in firarum lialiidim transfor- PropboLa scriptiim e»l : Op<rian:ur, ticat
iiianlur. L«-giliir iii Aposloln Ar «|iiiliiis lam s.in(-tis, coufutione lua [Pial. tviiiK Pctiil rrgo ut u(ri
qui fucrunt sub V«'lrri Ti'slaiu«-ii(o : C.iTcumu-runl, li'((is inlollijjinlia vostiaiitur qai MiiC ,
iiiquit, JFi mrluiit el peUibut Ciipiinit, eipnlet, anqu- porlidia fai i.'ii(e,nuJjd Mint. Comhaio enii.. j_ ,.>-
tliati, aUluli.quibui dignut iion «-rdr mundut (Uebr. rum cst legom non intclligore qoe lotJe!v Salia- ,
Xl). In qiio manifi-statur, <|Ui>«l,viri 'sanrti quilius ^ torrni Dominum prxtrinuit advenire sive
, : illiid fs-
ad .ftcriiam vilam graifirnJi aiiior in«timl»it, non nus vult riphm«"re, qiunl solct in proverbiis dnri :
prx>cii(ift *iUB ililuiis pi-r voiuplad-in uti il«'siil<- i I r^t : ('•infuiionit dupiict pmliio wHi*mt*r , duiu
rent : bed per « nnliiniiium maKls virtutnm copijin aniL* Ikimiiiiiin ot bomioet endMKHiit. SBi^^ruiu
habcre sluilrant. Iii qiiibus ornjti ad xierni n-gis aiitrm mviilicus srnsus lu tabomaculi MoftjKi c«Ma«
coiiviviuin intr.in- ni<'ri'aii(ur. fctrucliono aalit eipbuatus est, ad o^m In-
( Al IT XVII. Iccdirnu inittimus PirouJa est palliMH i
mri/u.t. Dirdiin atid-m pallium » p4'llibus <|uij pniis bus ova^taiui-. Uo^ «( aXtopUacf , U «U
•up4'niiiluini-iil.i |M'lli(-ij vcd-n*^ iitclMiitur , i|ujsi cu qiiod vaf» »oo wrocB L Co-
pellea : aivii* a pjlla |M'r «lcriva(ioii<*iii. Cblamy^ •->( , sula juiU allrgoruro rt<Lr cipnoM-re
I>
qiU' Cl uiiJ pjfd' in<lui(ur, noi|U(* ronsuitur , s«*«t inlumrotuiu , in quo
IJbula iiifn*iijlur : liiiic ot Grxco iioiiii*n jccrpii. coiisitdt. l ndt' icnptuni e«t /• raaol* i^oj re-
(iliijiiiys IjiiiliH cs( urn.Uus, ti( in Sjlniiutno . ti <7iai/«vi>i«f boHS per rum if\-t'tj. iif). Hdoteo* «|0*
chlamijdrm fnil iiin luo.id cs(, vo>(iiiii'ii(uiii «juikI riijiii pera voiaUir, prlb» csl rapHM, colo pMk-
lanqium do «liiolnis rosljmontiii confortum »it Togj driM, prarctiH'(a uu\iic ad lumUM l.*t eMiia lubun
tlicia, quiMl v<'ljmoii(o sui corpu» ti-((j( jdpic o(x- pnipnr n<*t:osjrius ad <<;
riat. K.st aiitcin palliuiti punim furma iDtuinb cf- priuk (ul <|ul Ijrn rtutjuunl/ n ^^
uUijk balK-a( To^.i palui.ila diccbaUir. «(iMai Mcr»- lo poolM lAr Etrtuiii kfUM i
,,
In fimbrm aureh circumamicta vurictn(c{Ps(ii. xi.iv); A mine appt^lblum eo quod diniidia ejus pars reiro
qiiia iii finc loia pcrfcclio esl, iibs chai ilas iion, l:»n- rejicitur, quod vulgo mavorlem diciint. Vocatum
quaiii deaurala, conspicilur, sc<l jaiii plnissima, aulcin mavortcm qiiasi Martein signum eniiu
,
:
Rcgillum est pnclauluin rcginanim aniiriiUiin, significat, ut in Evangelio ; Cito vroferte stolam pri-
undc et appfllaluii). Pcplum malrnnalc palliiiin cx mam, et induite cum {Luc. xv). Ilem slola remune-
purpura signatum , ciijus fimbviac aiirci slaiiiiiiis ralionem fiituram significal atquc immortaliuitem :
suiiiiiritate rcsplendcnt. Palla cst quadruin pallium aliquando vcro honorem dignilatis sive ordiiiis sacri;
nniliebris vestis , deductum usquc ad vesiigia unde scriptum csl : Slola gloriai induel iUum {Eccli*
aflTixis in ordinem gemmis : ct palla dicta a paliein, vi). Romniieiatio aulcm fiitura in stola significa-
diiuionti est : sive quod rugis vibranlibiis siiiuala saiicioriini , qii:c clamabaiit ad Dominum post cfru-
Itus in xstu tulissimo tegunlur iir^ibcaculo. Aiiabo- tempus donec impleantur conservi eorum , el fralres
operiiintur, qiiod Grjnn ct Lalini sindonem vocant. {Apoc. vi). Singulas modo stolas habenl anima; san-
Naai de Uieristro et in Isaia legitur, et in Genesi de ctorum de sua immortalitale gaudentes , vesurgen-
Rebecca ila scriplum csl : Rebccca qHOffue, conspeclo tibus autcm corporibus, juxta Isaiam, in terra sua
Isaac, descendit de cnmeio , et uil ad puerum : Quis duplicia possidebunt {Isa. i.xi). Non dcsiderhmi re-
est itle homo, qui venil per agrum in occursum nobis? surrcctionis abiiuilur, sed ex colligendorum fratrum
Dixit ci : Ipse est dominus meus. At illa tollens cito augmento dilTcrtur. Nam ct ipsa animarum ixtitia
pallium, operuit se {Gen. xxiv). Rebecca vcro, Isaac potest siolis alliis figurari , cum Domino revelante ,
viso, quis ille hoino sit, rcquisito puero, cognoscit :
didicerint et impios in fine damnandos, et usqiie in
qiiia quotidic sancta Ecclesia adbuc prophetarum finein saeculi multos suo nuroero per marlyrium esse
atque apostolorum dicta, qitod de Redeinptorc siio socian'Ios : alque inlerna charitate perfusi maluerint
credere debeal, intelligit. Qua- sese mox pallio opc- bac consoiaMone contenti pro supplendo fratrum
ruit : quia tanto siiblilius Salvatoris sui uiysleria nuincro hacleiuis sua gaudia deferri [diflerri].
tur : et quia perversc cgerit, verccundatur. Pallio De straiu et reliquis veslibus quce in usu habentur,
,
se cooperirc curavit quia viso Domiiio infirmila- Stragiilum veslis est discolor, quod manu artificis
,
lein suiic aclionis enibuit : el illa quae prius iii ca- divcrsa varietate liistinguitur. Dictum aulem, quod
,
Dc sindone ergo inystice mun- gulatam vestem fecit sibi : byssus et purpura indumen-
verccundia legiiur.
ditia castitatis exprimitur : unde corpus Domiiii tum ejus. Stragulata vestis, quoe, variante «cxtura,
solet firraissiina confici fortia Ecclesiae opera et di-
Joseph involvisse legitur, quia inenarrabili casiitatc
«lemonstravit iilud niundissimum fore, et a mnndis versa virtutum ejus ornamenta significat. De quibus
liominibus in sacramento percipicndum oporiere. Propheta in summi regis, viri videlio^t illius, laudc
cecinil Astitit regina a dexlris tuis in vestimento de-
lleni in Provcrbiis de mulieie forti ita legilur :
:
nanwo {Prov. xxxi). In linteo sindonis subtilis in- oslensum est. CcrvicaliJ autem sunt, eo quol ponan-
textio signaJur sanclae praidicationis, in qua molliter tur sub cervicc vcl cubito. Pulvillus dictus a pulvinari,
quiescil : quiamens in illa fideliuin spc siiperna qui csi divitum leclus.Culcitrac vocalx^quod calcen-
Uanc crgo sindonem fecit et vendidil quia signarc lalsorum doctoruiii et adulatorum, qui dcci-
neiitur. ;
ridcin, quam credcndo texucrat, loquendo dcdii, et piunl eos, qiiilius pio m:»!is operiljus impunitateni
astrinxit : ul hoc, quod pr«cipilur, viveiido tcncat, animas, clc. {Ezcch. xiii ) Tapeta dicta, quod pc-
sicul scriplum est in Evaiigclio : Sint lumbri vestri dibus prinium slcrncrentur quasi tape lia. Tapcia
enim ornalura eloqueiili:e possunt significare : uiide
pnvcincti {Luc. xii). Slola, mationale operimentum
mcrctrix in Provcrbiis ait : Inteiui funibus leclum
quod coopcrio capiic et scapula a dextro latere in
meum, stravi tapeiihus piclis ex JEgypio {Prov. vii).
la;vuiii humerum mitiitur. Stola autem Gr;cce voca-
In lecto ergo funibus Intexto meretrix moHitiem
tur, quod supcnuitlalur : eadein ricinium Latiiio iio-
T77 DK LMVKnvJ I.IUm Wll - l.li: v\l gTt
qiiirMOiHli ilcsif^nal. Iii mp liltus \rro pi« li» ei •C(y- A lurruiiq^i III- fjlfirum calboBonWi
|iUi i-lijiii iH-uluiuMi u-iii.it illrci.-bra», (|iii!iu« ii<*- (Jjri : iic triiiiiitniiu «itiunim wjfiir allai
fjiido a\|>^i lu irri*li(i<i rjciliut ait arilura-iiila niciiti» («niporaliu-n Mil»i«fionMi i»>pta p(»*Ml ad IrHliliaai
an jna |H-iirlr:il. (Jou vrro ituiiiiiu- funiiiiii ilnjiijiido i!«-dii<-l.
diloribu* qiia<ti slrjluin pjnirr, iii (|ii«) viiiuruiii tu- rl Vrllus dirlum, qiiol pnus lanr v. r,
iiiulliliUH IiIjito ninlt; rjiin-vant , srij vcraiilir illi» Uiiiilcrciitur. I.inuni ci Irrra ortur, •»^ii'-ii«i
riiiiibu» )x-cratorum (oiijtiniunl Iikiiiii (xr<lilioiii-i, noiiK n c-jus a (•ri-ro : nam linnni Gnrd it
ubi |M*r|H-tiio prJi-s nianuw|iic alli^ati (laniiirtitur : Jirunl, «ivc qno<l kil nv>llc ri Irtii!. FMtMt
«Jf i|iio Doiiiinu» in A(>04 jlypsi : f'r dfdi, inquil, illt niystiic in bna. qnia nvinut r^i ha' iUn, o«iaia p«e-
lemput, ut pirniUnliiim ayrrfl, rt iion i-ult p<rnilfrt; lalis cl »iinpliriiaii« op<-ra. quj- proiimi*
n fiiruuniHiUt' tun l.ice milln eam in lectum, rt i/ni 11 us. ari-ipi. Pi.tr^l in lino, quo<J ri lem
viaei Uiitiiur nini ea in intfulitliouem tntiiimnm [.Xiioe. ontur, M-d liHigo ac midiipli<-i rvcrciliu
II ). In la|>rtil>ii& vrro piclit cx /Egypln uriiJlus i'l(>- > iialivum aniillil alqnr ad graiiam novt
i|u<^iaia' (*l (liaiiTlir.c arliit vi-i^utii, qiix jb clliiiiiis vriiit, casiigalio noslrjr camis inlinuin, cui Juni ia-
origincni siimpsit, inti lligittir, |>«-r i|ii.-iin incns h i*- grnilas viliorum sordrs p-r roolincnliam ricoqii»-
n-lKa sriiiiiiii (loclriiir |m-sIiIi'iiIis, i|U3si mirrlru niiis. difrnam prof. i (n ram. qua < ' - '
-n in«lnam<M.
lliiruni rjcinoiis, m! l< xisst: ^lort.ilur. Maiilclu cITk iiiiiis, jiixtJ illiid A|M>,toli Qr. <jo \n l.kri-
nuiic |)n> up<-ricnilis mensis Kunl , «|U3? (u( iiomcii 1(0 baptiuilt ettis ,
f.liritlum imdmi*lii ICal lli). Do
ipstim iiitJicat) oliin lfrg«!iiJi> manilius prs-licbanlur. bna crpo ri lino in rmTrrbiis Jr mnlirrc furti *CTi-
ll3pp.L* convivii cl epulanim jp|iosilaruin hunt qujsi plum rsl Ot*(rsit\t lanam ei linnm, ei o<4rai9 rU
iiianuliiiv at<|uc ob i<J noiniiMtj-, rujus diniihiili\iini cnnsilio manuum tnarum (Prov xmi. Qttrril rrfo
iua|>pcllj csl M\(^ inamkba a iiuiitlriiiio. S:ibaiiuni iiiulirr fortis lana i ri lin-im. rl oprra(ur <»n«ilM)
Crj>cntn cU. Kariicrgiuiu ri manutrrKium a Irrgciido nianiiiiin snanim, cumKn l«i« taitcla »ollHilrprr-
facicm vil maiiuit vocalum. Iia*c lintcainina ad ulli- quiril.q'iil)ii» sc piriaiis fnictibus rtrrccal,i
( iiim aitjris |>rrliiicr>- iiosciiniiir , quanlo supra Iribiilioiii.-. firil iii(uilu. Sinppi \ . uve
nirn<uiii, Iuh- i*st, sacriim allare liiil(*amiii.i iiiiinda lini : hji"c w*cmiJum andquji' i^lipH
|>oiiunlur, ct nijppul.R manibut hact^rdoluni ct mi- dir(a. quod ex ca rinia" iiavinm Uipprnuir « 'e ri
iiiitruiuin lcnciilui, ul iH)|Hilii!i cos scinp«*r j.l srr !i(ip|ia(ori*^ ilicunlur, qui in vallih .ni.
vitiuin lU'\ paralos loii^piiiat. Vi-la dn la , quod H i-< |>o(<-st sijrnilir ir<' iU>^p<*ctam ^.i.-. ^ i..^in a
ol)j<-< in suu iiilcnora doniorum vclcnt. Aiili-.i, vclj suiM-rbis, qu.r lan»<*ii frrqiirntrr a<lj<ival u-
pi4 Ij, rl graiidia, qii:r id«*o anla dicla kuiil , <|uotl biis populorum in nm libo» hiiju* uvuli
primuin iii anla Atlali rrgis .\six , rui succcsmI |>«>- Ityssus grnu* r»l qiio !'ljin lini oimium cjnJnJI rt
pnln» Uuinaiins, iuvcnt.t !>unt. Cnrtui.T sunl aul.ra, rxillissimi. qiiol (irjrci papatcm to.-jii( IV byvwj
id c»(, vcla <l<- |w lliliu-.. i|iiilia in l-ivtnlo l<-i{unliir, a qiioqur iii Prowrbiis vnplom rM Bfum ^•f««
i)«iiLus tab«*riia«'ultiin cilriiis<'< u > (''gclijliir. IticLi- m r-lpiirpira inJHiNrMliini r;»iiPrii». ivii) Rv*misio
lcni rortinx a cnnit, ro «lund prius ri pcllihns fuiv- rasliljtr purr ronvcrvili<»ni» p«rp«r» m
ft<*ii( farlT iinilc c( in i'(hI< m lalicriiaculo lcgis ju- pr<'li«)*i martyrum vanjtiiiniv. Ihvuit nim^«r **»'lt'ii
bcntur rnrlin.r brri cv p<-llibtii anclum rulms , rl <olonsr>( piirpui.''is j 'r »if»fMit»r nta
r\ [hIIiIiui hyaniitliiui-i. (.ilicia Arab«^ num upjiil I hvliiirum tiiannoniui ii^ ij ri iMtruu» v^
vrl.iiiw ut.i piliN 1 ipranini imiU-vlJ, <-t <|tiibus iilii >j(iir. r.) quo I c» (cUx liiini..rr (lofitur , mitfa PnI
icntona (.-m-iuiiI. Nclacnim •( tixtinaft aU|uc %*f> rUrr •lirdini r^ a Pa^nlKU qui» va»rla Kcrinii
cilicina iii talirrn.-iciilo r>oiiiiiii,diviiH) prrcrpio, quis- rlrrlnruio n«>nl.in \rn»an«. ia pi»cr liat^at M*», in
qiiift Ktmliiin l<'Urril. farlJ |»«>lriil aKnoKcrr, rl in.|r I rllo iow»% 1(1 m «piia I »»»» Jr Urra virr«» oolor.
•Uiii». C\ niiillis |x'r uclirni ci«W*ini%, rx varn» vir- »rr» lUili »uli|irMiiil .
pMrptifa Mrtrw.i
Ui(uiii nonlMi^ r.lilir.itnr . nijuk omnit (trrfr^ iio iinrnUam m»«» o*> f*»orrm
in di-iiari(> iiiiiucro roiitincUir. Saga <'f|C>. <]u>bov brililu lior rr|r«i prrr»H»i» rtrfiTMi* V<J htf ifl»-
uprriliir lalM-rit aculuin . rcclorr* kunl l.« rlrsi i- *jn ( itii liJiUiu» in pr j tirnU i|Mi<lr(0 M^iraUh*» «k^tar
cU' .
qiioruiii iiiilnslri I ai laliorr prcu» rjii«ik*ni rc- iii; li». «rsi !• fitiar». f»U» ^nl.
clci>i c priitc^itiir Jt<|ii>- ni< •-«oj^ili <MMMUir >•-
ura ! I D.i- fmkkrt m 4f f t^yii «m
vi^Ikc( \i(j lidi <qu(' rl<'« (iiniiii It.rrrliOI xAlciMMu ... . -a... wfUB» %*
, . :
Gaudeamus et cxstiliemus : (iitia vcnernnt nupiiwa<j)ii, A incnloruni. Ha:c cl bujusniodi bona, cum Doniino
et uxor ejus prwparavit sc, et datum est ei, ut coope- laigienlc, percii>imiis, j.im lanam agni inimaculati
liat se btjssiiiuni sptendens candidum {Apoc. xix). ile tolo infusani, rie iDCva in dcMram trajicimus; qiiia
Byssinuu) cniui jusliricalioncs sunt sanciorum. Et de hoiiis nostii Redcinptoris, de cxemplis operum
in conlrariam parlem byssi cl purpiirae signirica- ejiis stolain nobis glori* coilcstis, ac vcsicin chari-
lio in Evangelio Irahilur, ubi ila legilur : Krat qui- lalis nuplialcin faciinus. ISctum eniin, undc fila
damdives, qui induebalur purpura et bysso {Lttc. conficinnlur, laborcin cxprimit lerrenuin : nnde ho-
xvi) ; ubi s«culariuin diviiiarum ambilio exprimiiur, iiiiiies sibi l'ntur;c roinnnerationis apparant indu-
qux ad leiiipus avaris arridct, scd cito dccidua ad roentuin. Dc quo Domiiius in Evangelio, volcns nos
luctuin xteniuiu eos perducit. rctrahere a muiidana concnpiscentia, et ad fiituram
gloriam praeparare, ait Considerate lilia agri, quo-
CAPUT XXI. :
De coloribtti veitium. modo crescunt; non laboranl, neque nent, elc. {Ma.lh.
Purpura apud Laiinos a puritale lucis vocala; VI.) Slaincn dictum, quia reclum stat. Tiaina, quod
apiid Grsecos autem porphyra dicitur cum aspira- via recta iransmittalur per lelam : est enim filum in-
lione, apud nos purpura sine aspiratione. Ferrugo ler stamen currcns, qu3C duo possunt significare fidem
color est purpune subnigra'., qu% fit in Hispania :
B reclam cum bonis operibus.
ut Fenugine
: clarus Ibera. Dicia autem fcrrugo CAPUT xxn
quod omnis purpura prima linctura ejusmodi coloris De ornamento.
ekistat. Coccuin Grxci, nos rubrum seu venniculum Ornamenia sunt quod coram cullu ora
dicla, eo
dicimus : est enim vermiculum ex silvestribus fron- vultusque decorentur. In omamcntis autem virtutum
dibus. Coccus, quia ignis habet speciem, merito fla- varietates vel diversx charismatum grati;e, qux
grantissimse sanctoram dilcctioni comparatur. Unde animas hominum ornant, intclligi possunt; unde in
el quidam ex eis, qai banc , prxsente et comitautc Eiechiele Dominus ad Judacam dicit: Indui te subtili-
secuin Domino , conceperant , aiebant : Nonne cor bus, et ornavi te {Ezech. xvi). Et alibi scripliim : Or-
noslrum ardetu erat in nobisy cum loqueretur in navi le in monilibus {Isa. lxi). E contrario vero in Salo-
via, el aperiret nobis Scripturas ? {Luc. x\\\.) Cui nione ita legitur : Ecce mulier in ornamcnto meretri"
conlra de reprobis dicitur : Ei quoniam abundabit cio {Prov. vii), hoc est, bxretica pravitatis so-
iniquitas, refrigescel cliaritasmultorum[MaUh. xxiv). phistica locutione, et falso virtutura colore. Primum
Hxc quasi bis linguniur, cum aroore Dei et proximi ornaroenturo est corona, insigne viclorix sive regii
flammescimus, cam illum ex toto corde , lota anima, bonoris signuin, quae in capite regum ponitur
lota virtuie, sicut et nos ipsos, diligirous. Hyacinlhus C ad significandos circumfusos in orbe populos , qui-
quoniam aeris et coeli speciem imitalnr, eorum- bus accinctus quasi caput suum coronatur. Noinen
Ueiu roentes elcclorum omni spe et desiderio cce- coronx hac ex causa vocataro, co qnod iii inilio cir-
lestia quaercntes significat : cujus nobis coloris sacra- cum aras curreretur , atque ad iniaginem circuitus
nientam commendans Apostolus ait : Si contur- vel chori est formaia et noroinata corona. Impe-
rexistis cum Christo, quce sursum tunt qucsrite, ubi ratores Romani et reges quidaro gentium aureis co-
Chrislus est^ in dexlra Dei tedent {Cot. iii). ronis uluntur : Persae tiaras gerunt, sed reges rectas,
Tela pro longitudine staminum dicta, cujas deri- exinde usque bodie gens ipsa reiinet. .\thenienses
vativum est lelaria.TcIaprolongiiudinedicitur. Sta- enim cicadas aureas gercbant pariim in vertice,
uien significat aut prolongationero vel ordinationem noiinulli in fronte. Non enim cadcin sunt insignia
judicii : unde legilur in Propheta : Et telam quam ordi- omnium regnorum. Gentilium vales infuia, apice
tus esl super universas nationes terrce {Isa. xxv) ;
quia pileo sive gaiero utebaotur. Corona autcm mystice
Doroinus undique prsemia judicaturus secuiiduro aeternse gloriae mercedcm pro juslilia significat : undc
propria pneparal incriia. Colura, quod sitin longitu- *^ Aposlolus ait : Bonum ccrtamen cerlavi, cursum con-
dine et rolundilale, quasi coiuiuna. Fusus, quod summavi, fidem servavi, de reliquo reposita est mihi
per ipsum fundatur, quod nctum est. In colo enim corona justitite {II Tim. iv). Quomodo spiritalium
scripturarum scieniia exprimitur : el in fuso inlentio profectuum consuroiuaiio provehit ad coronam
discreiionis : unde scriptum est in Proverbiis de recte horum quoquc remuneratio nomine coronse vo-
rouliere forli : Manus ejus misit ad fortia, et digili citatur. Item corona discipuloruro Domini arobi-
ejus apprehenderunt fusuin {Prov. xxxi). Solenl enini tum vel lotius Ecclesix convcnium ad Christum si-
fcminx nentes, fusum in dexteia, colum tcnere in gnificatjdequo psaboaista ait : Posuisti in capite ejus
sinistra. In colo enim lana involuta esi, qux filo du- coronam de lapide pretioso {Psal. xx). Et item :
cenda et nenda iranseat in fiisuin. Sxpedum in Scri- Benedices , inquit , coronam anni benignilatis tuoi
pturisdexleravitaroperpetuam,leva prxsenlia dona {Psat. Lxiv). Corona enim non improbe circuin-
opulentiam videlicet rerum
Dei siguificat : paceni ,
cuntiara discipuiorum videtur significare conveii-
temporum sospitatem corporum, scieiUiam quoque
, luro : quia ipsura docentero desiderautiuiu apostolo-
scripturarum , ei coelcstiuni pcrcepiionein sacra- lumciicuitusambiebat ; hxcerat coruua capitis, hoc
Ml r>E LMVKHS4) UliRI XMI. - UU \\\. Mt
rcgaJciflad.-ma.qtiiHl non om.irLi dr inCanlkUA-
imfM/^iiura. mtiJ A aUjur arfeuli letilur vir^uiH. loik et
Chrisln iWtiiiiiio |>oliii& orn.irfliir. In hae riiim cfy- cilur caulicanjm ilurirmmta$ anrea* fttumm* ttkttti'
roii;i cl Uiliijs iiiiiiidi iirnilum mfrUu |Mi(criniu4 aii- mifuluiut urfemlo {Lant. i). la
erlcre, lu rjno grncrali» ngiufK jiur Kcrli-iia. In b4 ri|>turj wancU (Mtcttdilur
coiili-arium vero (uroiia poniCur, (|iiaii<lolnl>ublioui4 •cn«uuui (ulgrl iiiu*riut, rl arj^eiiia r<rir«u»
circuiiiilalionciii signiHra( ; uiiilc st ri|iUim rsl : Lo- nilri ckirnuk : dr&iru cuamuor» eMC «iroma ac
ronant corotuni le tnhulatioru llia. mi). Nam ili.i- r ;<Jiau(riu«qaetriu«ilr«lrsuiaL Anaili*
JiMiia qiMilaiii ilinini rss»' oruaim ii(um rapili» iiia(nv j.i.' ... |..'>^.< !• virtiruiaMial,coUaUe«KVin<ca«aaiB»-
j.irum ri auro ol gi-iiiinii (oiit<!xluni, (juud iii vi- cir virurtm;aa<iecl^aoMb«i ««!§»
li(il>uh<>l. jriiw.niiii
Uirlilis dc allio p( cocco. .\p<i cii( pileuin MJtil<-, (juo mcru, acu cioguluni ui Ujiu1ji%. I I j mmU oraa*
ucerdotCA gcn(ilrk utcban(ur, appclbtus zh aficii- niCQla mulicrum in luox uiniliiu<lu)«r Lioiliike »u
do, id esl, a Ugando. Nam rirgub, qux- iii pileo dcpeiideiitCA. Sprrulj sun(. i: -. (rminjr vuiUM
eral coiinei (ctwiur filo, quo.l Griia( ci lana boftli.A-. suott in(o<-ii(ur. Dirtum auu i ->.-| qood
C.ilcrum piliuni \\\ \k\\i'. cxm* Ii<i!>(i.i- Car(uw. Pi- cx &jili.'iKlore rc<l<ljlur, vil ^ . ; : ....^ lulucn-
leiim aulciii diclum a pclie t>osux, uikIc Ikbal. (.y (4.'s ciin»i<l'Tcnt hpecicm i>ui vulta&, ei ^iJquid er-
ilarii el ips.t »accrdolum crat. quod a plerisqui; ujmcmi vidcniii , ai^iciaoL PcriicclMn
uiilra vnrjiur. Milra fsl pilcum Piirv^iuiii capul pro- bunt apu<l fcuuiijs crurum oniameiilJ, quilMs %rr%-
U:gciis, i|ii.ili; csi omami-Qiuui ( apitu dooLarum :
bus canim ornnn(ur. 01/*C4oriola vatOlb mmI
Hcd pilcuiii viroruiii cst, initra anlcin fcmiiiarum. mulicbriJ, la quibus odoraPMnia
Keilimii ub autcm suni, quibu» inilra alligj(ur : p4- CAITT XMV.
li-iim atiteiu (ut prcdiiiinus) a pcllc erat. Nain lui- Ue uunn/U.
tra cx lan.i cst. Itii ula est mitra virginalu capi- Annnli autrro pcr diminudoncm dtcti a cii
ti^ ; >i((x> huiit, qux in cri:itbus iniicc(uii(ur, quibut ct annis.qui suot circum Lracbia, ri urciiai CfWa :
fliicn(cs rclifjrtiitiir rapilli : < 1 vi(ut ilK(,r, iimxl \iii- uikIc ct si^'uj corum pcr dimiouUoacui sifiHa : MM
cian(. 1<eiiia ju(ein vidaruiu eKreinilab dcp<-iiiloiis ikigiij uiajorj suut, si|iiilj vcro qujNi utooni sifua.
diversoriim coloruin. IU:ra vilta esl, qua corona vin- ^ Aiiuulo4 liociiocs pnmum g<-AUirr ra-pcnm»
cilur; txiiia vcro cxlrcma (tart vilUc qux dc|MMtUe( a pollice digUo, quod eo vriu qurdjui »1 ror i
coroiiar. Ihscriiuinalia cjpiUs inulirruin suiil, vo- pcrdngat, qujin iinUiiidaM onuifaaiq— ailfO JMt-
ranlur rx co quiMl cap(i( caruMi a \iro disccroanl, giii vc(crc<> puijvcrunt. .\p«d RoMaiM» aoMl 4a
iiaiii ct (liM'rimiiijrc donlcri- diriliir. .\cus suiit, qui- pobliro djbjuLur, c( omi sinr disrrimioe. Naia #-
Uis ui feininis nmandorum rrinium tompago rcUiie- giii(alc prxiipuis viris gi-iiiinaU daban(or. carv-na
tur, iie iaxius (lu.-iiit, ct sparsi dupriKtet[di&kipcii(ur] bolidi. Auiiulum aurcuiu ui.*«]U4* srrvu» ae<|o« Ubar-
c.i|iilli. Iiiaiirc<» :ib aurium fiiraminibu.s iiuiuupaU-, (luiis grsUlal la publico : sed aoMlo a«m Mkmt
qiiilius pr(>Uosa ^raoa IjpKluiii ilcpciidciK : luruiii u(i'lijn(ur, lilM-riii- "f tKm, ierr\ ferrto. Aonoloi
iisiis 111 <<rj'( la, p(i<-ILv utrj<j(ic aurc : pucri (jiKuiii OJci Mgnjculiini . .>lrjl , ul r»l illuU : O^
dcxlcr.n gcrcb.iul. Torqitcs suiil cirruli aurvi a cullo aiiJiu'MBi in manm ejmt (La^. 1«),
ad piHtus un(|iic pciiik-iiU*.!^. Torqui s au(cm cl bullx* dirium in boiu oprralioiie. la Uau
a viriH gcruiiliir, a fcmiiiis vcro iiioinlij cl calcilx. rnumcrautur uroammla rouUiplicia, tuiirar r( r«l0>
I)i( (:v aiiU'ni (i>ri|iii*5, quixl smt Uirij* : ( t liull.v, rtinim mintio lit, iiji Irgilur : Im d*t m/« tmffrei D^-
qu(xl siiiiil<-s kiiit ru(uuJi(j(c buliis, qo.i- iii aqiia Minji i.riiiiMrniu iaLeawu%l«r%m. H lmmmi*t.et lor-
I)
vi*ii(o mnjiUur Moiiile oriijni«Mi(iim cx grmrois rsl, quit, el momtiia,etarmitl*t.*imilrmt.diu-iimim^n,ti
qiHxl Milcl v\ fcmiiianim p4'odrrc rolbi dirium a penueliJai, et mmrrmml^i. et »t(^ionola, *i immmrm,
miincrc. IIim cium ri s4-r|M-n(iim dinlur quia con et aiaii/«M. tt ^cmmai la (rornt* ffmddnita, ti 4«-
sLa( cx amphoriiUs quil.us<ljni uurci», gciiuais<|ur l«rM, ttfmUia.et hmttmmtma.et acmi. ti i»> .
Mi.i. tt mm-
vjnis iii uiixluiii fji (iir.i- srr(x'ii(i» iiovMulii Ij<>c cI domti,t4 ttttat, tt tkfrMtrm (Ika. iii) M>«am-j eMrmm
S4'^iiiciilum diciint, u( Juvaialis . Sf^mtiiia et lomfM sifmliiado J kiixlU (k>cU>nl>tt* IncMir rtfuuU rsc
habitut . Ii( (-1 c( M-giiicii(jLat V(>strs dic.imMv u( ipM-, l>i-srriliK nioniUa (rininanioi, rl p« r lupc lo«t(«fta
virgiilis lciKrscciitc qii.Tilam ordinis fl4*\uuM calcoa Tnrqur» qoo^ur, qujl m1 pKtO*
runUMiiiir in simili1iNbo4-ui iniirriiji' wrpriKis, qu.v iulri:mr«uain ac prMx ipoloai aMsiis M <oc»W
namenta sigiii(icaiit,el arinillaruni bonaopciu.qualia \ Dedi, inquit, armillas in manibut tuis, et torquem
Kcbccca accepil iii sponsalibus cl niiiras capitisor- : circa collum tuum {Ezech. xvi). El in nialam partcro
iiamenta et iliscriiiuiialia, ul judiciuni Iiabeul siu- in liliro Judicuin : Prmter torqiiet aureas camelorum
guloruni, ct periscelidas, quibus noster gressus or- {Jud. viii), lioc cst ornaLim elmiuentiara pecca-
nalur : ut au«Jiinus : Pes tuus non uffendei {Prov. iii). torum. Arinillas dccus 0|M:ris \el vlrtiitis, ul in
et : Eritel pedts meos a lapsu {Psal. xxiv). El niiinr- Exodo : Viri cum mulieribus prwbuerunt armillat
nulas, qiia; auri aCque argeiili texiintur virgulis, \Exod. xxxv). Dexlralia, rccla operatio, ubi cl snpra.
sensum viiielicet Scripturaruni. El obaclorioia, iil : Discretio b<mi etmali, iibi ct supra. Anniilus (utsupra
Chrisii bonus odor simut {II Cor. ii). El inaures, iic /diximus) fidei signaculum significat, itt in Evan-
audiamus judiciuin sanguinis, scd Domini verba, di- gelio : Date annulum in manu ejus {Luc. xv). Itcm
centis: Qui habei aures audiendi audial {Malh.\i, \\\i). annuliis obsignatio sacr.x iegis est : non eniin om-
Et annuiosquibussigiianiurad Doiniui mililiam, ^uer/t '
nibus patet mystica el occulta sanci:e Scripluroe in-
Deussignavit Pater {Joan. vi) ; unde «licilur ad prin- telligeiitia ; unde scriptum cst in A|K>caiypsi : Vidi
cipem Tyri : Tu cs signacitlum similitudinis {Eznch., librum i« dextera sedentis tignalum sigillis seplem
XKvi).Filius qiioque prodigus {Liic. xv) cum stola rc- {Apoc. V); et aiibi : C/aust, inquit, signuiique sunt
ccpit anniiluin el caiceanienla ct gcmnias in fronie B sermones {Dan. xii). Specuia quoque pr«cepta di-
pondcntcs, quibus nostraoradecorantur; de cujusca- vina sive exemplaria prxcedentium patrum intelli-
pitis ornamenlo ct in psaiiiio legimus : Sicul un- guntur : unde scripium est in Exodo : Fecit et la-
guenlum in capite, quod de^cendil in barbam Aaron brum wrcum cum basi sua de speculis mulierum ex-
{Psal. cxvxii). Mutatoria juxta anagogen illa sunt, cubantium in osiio tabernaculi {Exod. xxxviii), hoc
de quibus dicilur . Ibunt de virtute in virtulem {Psal. est sanctariimanimarum, quae in obscrvanlia manda-
LXixni). Et linteamina, ut lauti in Domino deiiciis loruni Dci quotidit^ vigilant. In polymito varia vir-
perfruamur, secundum illud quod in psalmis scrip- tiildin charismata intelligunlur, nt cst illud in Elze-
tum cst : Torrente voluptafis lua: polabis eos (PsuL cliiele : Unxi le oleo et vestivi te discoloribui {Ezech.
jixxv). omnia perdiderunl fili.e Sion,
Iix'C aulcin xvi) ; et in aiiam partcm -.Negoliatores tui, hoc est,
quia ambulaverunlexlfnlocoUo.eioculoium nuiibus Tyri, invofucres hyacinthi et poltjmitorum gazarum
superbiam gestierunt, pulantes sua^ esse potentiae, preliosarum {Ezech. xxvii).
quod habebaiit, et non Doroini gratiu;. Ilabent acus
CAPIJT XXV
utulieres, quibus crinium compago retinetur, ne De cingulis.
laxius fluant , el sparsi dissipentur capilii. Ha- Cinctiis est lata zona, et rainus lata semicinctium,
bent et specula, quibus considerant vullum suum, ^ et utriusquc diminuii vum ciiigulum. Nam a cinctii per
et, si quid dcesse viderint, addui.t ornamcnio. diminutionem cinguiura norainatum. Cinctu aiitem
Habent et theristra, qoa: nospallia possumus appel- juvciics in exercitatione campestri verecunda vela-
lare, quibus obvolula est et Rebecca, et hodie Ara- bant, unde^etcampestris dicebatur. Cinguium ergo
bi« ac Mesopotamirc operiuntur remin:e. Fili.ie ergo spiritalem operationem signiiicat , ut cst iilud in
Sion propter superbiam suam perdiderunt acus, psaimo : Prwcinxisii me lastitiaf ut cantet tibi gloria
quibus omnium prxceptorura regula stringebatur mea ut non compungar {Psal. xxix). Bailcus cin-
perdidcruni specula qu% oblulerunl in Exodo, ma-
, guium militare est, dictus per hoc, quod ex eo
nenies iii foribus labernaculi, mulieres ad lulerem sigiia dependent ad dcmonstrandam iegionis mili-
Domini fabricanduni. De quibus et Paulus apo- taris summam, id est, sex miiiium sexcentorum, ex
Slolus loquebatur : Videmus autem nunc per tpecu- quo numero et ipsi consistunt unde et balteus di- :
ium in (enigmate (/ Cor. xiii). Amiserunt sindoncs citnr non tam quod cingitur, sed eliam a quo arma de-
;
et vittas, quibus operiebant humeros, ci fluentem pendent. Balteus vero accinctum virtutum significat,
huc atque illuc aninium constringcbant, el (heristra, sivc circumspectionem mentis, ut estiilud io DeutC'
quo luiissiino in a^stibus tegebantur umbraculo. Ilem ronomio : Habebis paxillum in balteo {Deut. xxiii),
inaures obedientia sive iniellectus in scripturis rcc< ^^ id est stimuium compunctionis in multiplicatione
tas intelligitur : unde iii Exodo viri cum inulic- virtutum. Et in aliam paricm baltei significatio in
ribas praibuerunt armiilas et inaures, annulos et Job, ubi icgitur ; Balteum regum dissolvet, et prce-
dextralia. In malam vero partcm aliquando hxc si- cinget (une renes eorum (Job. xm). Zona Gr:ecum
gnificatioiiem trahunt, ut est iilud, quod ob fornica- est, quam ilii zonarion, nos cingulum nuncupamus.
tionero viiuli conflalilis in Exodo legitur, ubi dixit Strophium est cinguium aureum cum gemmis, de
Aaron : ToUite inaures aureas de uxorum et fHiarvm mio ait Cinna Slrophio lactenles cincta papillas:
:
veslrarum auribus, affcrte ad me {Exod. xxxii). E'-, sed Prudentius : < Nomen hoc gcromae sirophio illiga-
in libro Judicum Gedeon ad populum dixit : Date tumcst.iZonacniin significat morlificationero coipo-
mihi inaures ex pra-da vestra {Jud. viii). Inaures ris : uiidcdc Joanne Baptista in Evangelio legitur Ipse :
eniiu aureas Lmaclitx, id est obcdientcs sibi ha- aufem Joannes habebat vestimentum de pilis came-
bere consueverunt. El post pauca, Fornicaiusque lorum, et zvna pellicea circa lumbot suot : ctca
est , iuquit, Israel in eo {Ibid.). Torques prae- autem ejus erat locutta et mel silveslre {Matth. iii).
dicaiionis dccus intelligiiur , ut in Ezechicle : Eccc in Joanne vilitas cibi et vestimenli kaudaUir.
qiinruiiH'^rrciL<li<i in .livii* ar(;iiilur etpiln, iiii|uii, \ heu% »031)1, f%i,
. i^J . ..nvjiji.i. qj»»* tetorc«. C«W»-
kiibfbat, de biia quia aliud au^lrnr \c\U% in- niM t«ro, r^,
iioii ; noti a < jll'i |tf- Inm tnj . a id m, Ufbo
(!i«-iuoi P^(, aliud KmirL^ nM)llioru. Zoiia aulftn |k*J- T(K^a(n«, rakcamesu m«
%iii<> qiin rnnsui
liira, qiia afriiiclii-» fnil ii Kiu». niordln jl.dius qii<n (>rxri 4kMM. F* ^lopotia»
ftyiiilioliiiii Csl. rnrro quod krquilur rar« itnifmrjut 11 sAhr latilirii, hiac McalcSMMala ArU, fM^lN
frultonittw «t mtl tilvettre . LabtUl.in %4tJ,iuJiui« calo. -il gnt Itwl Trlf—dfiliriw Cakrtmm-
•
'
(iiugruuni fiii( : u( iioii (icliciat rilji)rDni, <m<i| WAf%' U rrgo iMy«(ic(> liguiticjiK prrdicatMNMia p»m . 4e
»ilalcnt hiimaiui- rarnts eipl.-rr(. K.-'liiHi< uluin rsi. quiUj» pruph<>(3 at( Q*»m tfettom t*mt tmptr
r|uoil i>iir(in< liiriitin swr. Lrarilr nunnipjiiius, (|iio<l mtmlft pedct etamifeltuimtium p^uem, pr^ittwlta
(J. vi-n.l«-ijsp<T ccrMicin, r( j IjU-iiI.u-. t olli JiHsuni, ^i^mum ' |/t4. iii.^tl K^n\UAu% : Ctleemit, tt>t\mi,
iKnriinKjiir alarnni «luu^ aiiil)i( ali|ur Jilni iii.li- kin. }'edrt la ptirpmratione tltnMfeJm pmcu [t.pk «i) H.K
(iiiKil, u( (oiislrinf^i-iis lidiu.lincm, vckd-t adcorpu» '^ ' ^•'ci.hi.lt! %rx\^inm mU : LaUtmm le kif*,\m
(iinlraliat, alque coi.juii^'enilo roniponal. Iloc \ulgo 'Amo, nl psi kpr r(rW:»ti, tt r«/tr«mnM«, rmnpW
lira< ilc qiiasi brarhiulo dirunl ,
qiijiiivis nuiic n.m m h-lirrl pnrrtJrndutn palruin. r^ mic m Kimle le-
Itrarliiontiii, bcd rfnuiii <ti( < iii(;uluni. IImjiis li.iliilus K'""' ^-' taUeamemia Aa^kiiu n: ptd.^ trs/ric
(on<iuc(udini-tn inonaclii lij|Mi<>riiiit in J g)|ii() .unt- R '^-'<^ *'0 'l<*'" ralrrjn>rnu »»prra Moi
iiioraii(cft, i(j ut hrachtis iinpi^ri ad oinnc opu«, r\- lilJii». *rl rtnnpb praTontm bominum, a
|ic<lilii|ur rr.lilcrctilur, illu.J Apottoh prj-c pdim »(ii- l)uiuinus Apo^(u(.>« pn4iiL<it( ua Lvjajrbo. dtrnrt
('.ii(i-s oniiii Nir(ul.' cunipkn* (Jum ton tolum m>ln, S^que cat eamemla porittiut in rta {M»itk i).
tfd (Itnm hit qut mecum eruul, mimttruri lurtl manu* (kirx, iiltuln ralrrjmrnU Miiil, quo^J cruri t-;ini.
tttm : ne4^ue puneiu ab aliquo gratit oianducmtniui, (^u(hurni »uo(, qutbus caJcrjhjniur (raf<r Ji, qui ui
ted in labare ei fuligaliome mocie ai dit oprrantit, ne thratro diciuri cranl. etali > .ra>qw «ocr rar-
ifU^H veilium gruvartmut {II Tluu. iii). Et . St
niiiia rantaluri. Lu rruni raJcca.urulam tn iBodua
fnii non Tiilt overari, nfc manducet {Ihid). Sui ( in-
<'f«pidanjm, quo hrr»- •' '
- -' '
tak <r%l, (
ttoriuni aulcin voradiai, quo.l (ii( dicdim t-sli »ub ''^ (texlru <•( Irvo
Lrachiiikttijrtuin aJarum kiiiiini aiiibi( atque hin. in<k qiitltu& laiiluin |M-iliini pianlr lecuolur, d» Lx a loi*
til('cin;;il. Sitcrinclwriu.i; aiil.-in »>i);nilical soliila- pcdum ilrni sjJ>> i inalerial*'^ ri iM(ma roro i»-
inrntiini jusiitia- r( vcri(.il4» : iindc M-rip(uin c^l in lcvla. Mvstiir s^tlr.e wvr sandaJia ducrrdonnn Ao-
l^aia d.- lloniiuo : h.t eni jutl
lia rinqLlum lunibo- ( irtiia^ iipiiifii jnl , irndr rVi ; ir Kunnriio %^
lum ejus, «1 fMlet itncurium renum ejut (Ita. \i cuMluin M in uii) ( V«ic vi>, j - > ip«ii<i» cal-
tfutii ipte (uclut ett mnbit a fteo tapieniia el JHttilia ^ ccan )x ndaltit vei ftotci« ulpr« or^iie Mvtm
(/ laNcli/icAlio ri reiirm lio (I C.or. i) ,
qiii iti Kvjn- *'^ "*'^ lulus nu !uji ail (rrram quo<l myvAtce li-
Urlio loqu.l>alur l gn tum Imi cl rifi, nla el ver.lat pnili<at, ul ticc uccultctur Lvingd iot. i»rc (ermtt
{Juan. xt\), .!«• quu in |»>valii.is .li. ilur : Yeriim He roinm.Klis innKalur. Socci. < ajot df«t«uli»w- <--^
lerra vrla r.\l, ri juiiu.a de iirlo proipeiil [l'tal. ti. jpfidljti iiidc, qiuMl ftjiccutu hjLrjHL, in <; , v
I tikiv) ; uiidcel A|K)>.(olukliorla(urKpli.-su»»,di.ciis ItJjitla^ iiijK tdtr. ('.jhcuije.. Calt^r, v ri a ca^io pcdaa
Stale ergo ttuctmcii lumbot mirot im rciilate, el tm (ltc(^, V. I .|iuj ligaulur : nani toci^ immi liKtniur. u4
duli lorica jutlilnr {t.i^kei. \i). Kjmij c^i. .|it.i (ai.dttu tiKriKiiilluiKur. CjIicuIi vcro »4«r < 4li|r la
(«•({ilitr |M>i (it", il p:ipil!.c ri.iiipriniiinliii , ndiiic . rt- .\. dUi<«apo>d>lorum d«>»cnh«n(ur [Aci. iti , utx 1'rirut
ik|aiil^- ( ui(;uli> Jii^iisiiiis p4-( lus ji.i.viiir, c( dt* ta Ap4>sU<lits li^idir ji\> Vnc-Jo .Vilnvo.iKu^, u( r.iUrarr(
i.nsci.i ,
qiind tn tnodiitn fjsci. iili nipus allt^:.! .
s>- caltgt» kuts ^l vi|iirrr(ur rtim, quod tif ni6i a(.
Liiii rl l.is4io|j', i|iiiliiis vttlnrrj alliK.intur : iKticsi >il sidiilu) a viti4uli% lcrrrnit IiImtiu* .rrl »4
au(ciu 111 l.iM la HolJKKa iiM-nds cufcUi.li;i ciga to^ji- radoti<-ui Kvang.lu. (U>rn|[ijr a ronta vc « 1»r. *H
l.ilniiirs |K-rvirs.ik i-l .l<>tiilcria nocivj tii(<'l!i^i ,
'•* (iillicnioi " • ^- < "HTna rr^ y%lic«
(pi.ini iiiiilicr, Ikk tst, lindii aiiinu ad cons4T\adi>- lirJiKiiicni ^ »
. W i tt Jmmt» Ra-
n.iii kUi MLiniciqisi aJhiUt. undr iltcK proplflj '' piisla i(c (Vmiiiik» ail : ( mjmt om taM ^ifM« r*rr>-
NuiiquiJ polett ublintfi mulier ornmmemli iti, nmt <}iatw c<tleemmemti todrtte (Hate. ii, ll r»t, oivttrrta
/at.i.r pr(7urM/i< <iiir.*rlr. {Jer. ii). incamjiHHitt rjiit rrvrbrr . vrl iliirr : Noti titai d*-
l»»T1li»l. l.XI. IS
: , ;
Prlmiis Dx'(l;tliis mousam ot scllani ('ecil. Coqiiinac mctfa ct ointnnriitn liis conlcnti siinns (/ iim. \\).
apparalum Apicius quidam prinuis composiiil, qiii Ac si dicerel : Sidli. ii illa habcie, qn.e ad iisiiin
in eo assumplis bonis morie voluntaria pcriil, el suiil nobis necessiiria. Wkc. cniin rriicmiir sol;
mcrilo ,
quia is qui gulit; alque edacilali servit, cyclera vero si ciinnilat:« fiicriiil, aliis reliiiqiiaiMiis
elanimam ct corpus iiilerlicit. Ab esn el comcsu in modum. Ilabe.-ilcs anlem alimenta cl operiinci!-
mensx facium vocabuium nullicn oniin r.lium ha- : 13, et his conlenti simus : opeiinirnta, iiKjuions '">"
bel usum. Coquere ergo significal verbum Doinini vcsiiinenta, ut in qiiitaisdam Lalinis exemplaiii us
subtiliier in cortle debere mediiari, hoc esi, qiia- non proprie expriniilnr, id est, quaj corpiis opc-
sl Ricntc decoquerc : cujus verbi frequentalio in ri.uit, non quac a:niclus gloria blandi inliir. Opnlen-
libro Levitici rcperitur. Co«nedere enim mysticc lia al) ope dida est, quam si diseutias, inveoics
significat verba divina spiritaliler suniere, ct pa- eam lenere modum : narn quomodo opilulalur,. qno I
iiem illuin, qui dc coclo descendit {Joan. vi) avide nimium est : cuin incommodius sit, quam pnrum i
dcleclare; unde in Joele scriptum : Et comedelis Opulenliic aulem nomen non solura ad corjwrafes
vescenles, et saturabimini, et laudabilis Domiuum B res, sed etiam ad spiritales pertinel ;
quia opes fue-
Dcum vestrum {Joel. n). Torus diciiur a toras her- runl {sic), hoc est, divilisp terrenae. Simililer ei opes
bis, qux accumbentium Uumeris siipponunlur. Sii- virtutum in Scripluris leguntu^, quae magis divi-
badium a stipitibus dicium,^ quasi sUpadium : sic tem faciunl hoininem, quam divitix terrenae; quia
enim prius scriptum est. Convivium apud Gru:cos ex terrenis desideriis, ex cupiditale sa;culari crucia-
a compolatione sumposion, apud nos vero a con- tnr animus hominum : ex ainore antem coelesiium
viclu reclius appellatur, vel quia vitai coiloculio- consolalur et pascitur; unde Apostolus ad Tiino-
iiem habci. Item convivium a multiiudine con- theum sciibens ail : Divilibtts kujm swculi prcecijie
vesceiUium : nam privata niensa viclus est, con- non sublime sapere neque sperare in incerio diviharum,
vivium non est. Convivii iriplex cstmodus : discum- sed in Deo vivo ,
qui prcpstat nobis omnia abtinde ad
bciidi, edcndi, el bibendi : discumbendi, ut : Toris fruendum : bene agerc, divites fteri in operibus bonis,
jussi discumbere pictis. Edendi et bibendi, ut facile tribuere, communicare, thesaurizare sibi fun-
Poslquam prima quies epulis, meDsxque remotae damenlum bonum in fulurum, ut apprehendant veram
Craieras na.-ignos slaluuiit, et vina coronant.
vilam (/ Tim. vi). Epulae ab opulentia reruin dicL-v.
Convivium autem mystice sive sanctai Scripturae
Epiilx autcin simphces in duo necessaria dividun-
meditaiionem signlttcat, ubi refeclio spiriialis su- C lur, panera cl vinum; cl in duo superflua, quae terra
mitur : vel remunerationem futuram demonslrat.
et mari vesceiidi causa exquirnntur. Dapes autem
ubi pleniludo omnium bonorum sanclis ct dignis
regum sunt, epuliP. privalorum. Deliciae nuncupatx,
honiinibus praeparala csse credilur. Unde in Pro- quod hrs delecteiitur homines, easque suaviter ap-
pheta scriptum est : Prwparabitur a Dvmino in mon-
petant. Epulx aulem quando ia bonam partem si-
te hoc convivium pimjuium, convivium mcdullatorum
gnilicaiionem dn-unt, spiritale gaudium sanctoruni
el vindemiw dcfecatw {ha. xxv). Cibus dictus, quia
in bonis virtutum ei sapieniix exprimunt. Unde et
capitur oie, siculi esca quia eain os capit. Victus
Aposlolus ait : Etcnim Pascha nostruin immolatus
pioprie vocatus, quia vitam rclinet : undo et ad ci- est Christus. Itaque epulemur non in fermento veteri,
buin vocare invilare dicitur. Alimonia dicitur, eo neque in fermentomaliiia: el nequitiw, etc. (/ Cor. v),
quod ejiis sumplu corpiis alatiir. Flanc juvenes ac-
hoc cst, Ixtitiatu habentcs renovationis facla vetera
cipiiml ad incremtMiliim, sones ad persevcrantiam :
fiigianuis, immunditiam omnem abjicientes a nobis,
neque cniin sulsisleie poieiit caro, nisi coiifortc- qu.ne est corruplio : qiiia sicut fermenlum lotam wia«-
tur alimenlis. Cilms eniin aiit pr;odicationcin ser- sam corrnmpit {Ibid. el Gal. v), ita et inala vila lo-
monis Doiiiini sigiiillcal, aiit voluiitatem Dei undo
:
lum liomiiicin. Similiter autemdapesct deliciae spiri-
Dominus Evangelio
ail in
D Meus t-iuui^
" ""«» ot,
cibus esl ffirinm
lactnm :
• m n
u . i
i^i^,^
j i- •
ddicias bonorum
i
acluum et sacrae scicnii;je
volunlatem Palris mci {Joan. i\). Et in ProjihcUa
:
significant, qiiu; pascunl aniinam. Ecoiitrario vero
Cibavit, inquil, eos ex adipe frumenli
{Psal. i.xxx) quando abutitiir homo
;
Jerrenis deliciis, ct corpo-
quod sive niaiina signilicat, sive corpus Doiiuni rali cibo, non [taiituni] aiiimae, scd et corpori dc-
Cliristi. Adipcin (luippe dicimiis .^nimalium piiigue-
Irimenium facil. Pulmcnliim vocatur a pulle, sive
diMom corpiilciilam , (pjod noinen ad frumenluin eniin sola pullis, sive qiiid aliud ejns pcrmistione
abiisivo Iranslatiiin est, ut signilicaret ei inierius suiiialur : pulmcntiim proprie dicitur. Pulmentuin
aliqriam «!mo [inosse] boiiilalcm. Viclus autem ne- enim lcgitur {Cen. xxvn) Isaac patiiarcha expelt-
ccssariuin cibuin sijjiiificat, non deliciosum ; undc visse ab Esau fil:o suo, qnod lamen Jatob bene ei-
S^V l>K IMSKRSO tlUSlI WH - i ili \\K •
pirvil, ipiM Imk III !< bcnc rrr<-« lu% lM.-nrilM Ihi- \ p<ir-nt , lamn H a/l»Ji« mm< »ctnm, ei 9mmim p»-
itciii prii ci) |>li-ii iiii illi n-|fMHlil i|iioil M;;iiilHal rmm twiU {Mmilk. i\n). (1
reiiiorjijU; pnori |M>puiii in •i(<-riitri i-xerriuiioiir, Ji i«iirlh|;'-rr pmMtmm, ubi Uomhim*
|iiipiilus gi-iiliiiiii ()i-i) l'ilri \mhia: viiliiul.ili^ ri iii- rrJJci oprra «na ; «iKir iti i.Mtftlte
iiiHfriiix |niliii' iilnin iifliri'iis j-li-riu^ l>«*ii''ilii liont» gM* m coovoio recttmlKsiiUiM, illr. q«l mam h**
grj.uiii ** I i|ii-ii* |)ioinoruil. Sulirlji auti-in i l saUiri- iNrit wattm
mtfHiMkm, fnjmim tm 6t roM*eciM
grjU» bibi ililTorunl. Njin uliela;» i:l ex uno i iIjo diti alioruiii in ptHMi liM coa^igMai : ^aia rw«A<
fiolnl pru ro, i|iii)J nali» Mt : s:iluriluii aulrin j ^M-nUbos ck« ti« m i|u««tc tmfenm toli rrproM p»-
haliira iiouKii :«r(rpil, i|iioil vario (.'»1 aliiiicnloruiii jinrnlur in lcodiCM nirrMrfl», wk» ml irtai «I
aminralu < oiiipoMliiin. S.ilicLi« aiitrin ali<|UniMlo iii sitKinr ilruiiiMn. PmI» tficUM, qMJ in amai
tioiMiMi p.iru-iii, 3li<(ii3iiito vrro m «oiilrariain (kiih .-tp|f 111 vtMi , vel qooil OMW aaiml
lur. In 1m}iijiii, quaiidu abundanliJtii viiiuUiin m l'an eiiiin (fr^« OMM0 diritar. C^mim csl, qiM
prji>«iiU, vfl )>iciiiluiliiieiu rfiiiunriaiiuuih in fuluro ad rilNiiii krrvit Jalur, onn »4 itHKm. Fef
tii^iiitl* il , uink^ ikcripluiii fsl III Kvjii^rJiii S^iliij- L«liu> pjiiis. frrmruti» ro«fcclw : aryi
V4I hMHiHu» (futnqm nulliu kotnmum {Uuilk.ii\> mriiijiiiii >am ajjrirwM e«(, »ioc lcrMcalo,
h( rniphcin, SaHaboT, iiiquil, <fiim mantftilakumr It ruK. Acruijriiius levilrr frnitrtil tlu«,
§luria ima (l'»iit. xvi). Iii «uiiirariain aiiu*iii partiMn ni04. Panis aulem et in bnnjni fHirViD, el Wi m»-
Mliclas puiiitur, iluin S«'riplura dicil Je iinpii* . Sa- lam accipitur. In Itonatii vrro pariL-M, qmndoCkffi-
ttakmnlur pmti» luit, Iuk: e>il. jliuiiiljtitint loriiicn- stiiiii •ipnitr.U, vd vnnoneni eju^. L*u<1e Ipoe !«
U» iuliiiis. Siinilili r el «jluiiiai lu lioiijni d iii III K\an(;iliu: t.jo t»m pamt r«r«*. fai 4e emi»
«uiiliar:]in partiMn r«f>ui>itj reperilur. lii bonain, dcicemdi {Jomm. Yi). Kt iirni : l'ami$ fmtm «fo 4m^,
ulii l'mpli«la dicii : t.denl pamptm ft tatmrabunJmi earo mea ttl pro iMiin.h »«(« [IM.). MJcM •%!&-
(Ptml. iii). 1.1 in bvan^i-iiu D>>tainus : tieaii ijmt cat panit, ui ia F.Tjngdio . Qui», Inqwll, reitrmm
etmiiunl el tiMmU jmtliltam, qmominm ipti talmrabmn- kaktbil amiemm, ei ibit ad illmm nottt, et dHtl M:
tmr (.Vuiili. V). lii mjljin vcru, u!<i Ji* JuJjcis ISjI- Amict, commoda «iM ir^t pame» [Lme. \i). fmm
misij dicit . ^uiura^i tmnl pordma, el relii^uerm ii p.nni» charilas intelli|<ilur. unJe in ( «anfrefio nnin»>
qmiv tmperjuermml, pariuttt {l'iai. ivi); borJibu>i iiut ail : Qmit tetrmm pmtrem ptttt pamtm , wa»-
ciiiiu pr(-cat«>ruiii luoruiii rr|)irbjiilur, qui coiilrj 7Ni«i liipidem dabit itlt ? {IbiU.) Ruf
ilercm pliMi ' "^ ..... ^inci/^r^ioi
rii Kiliii l>«'i r\siii«-ruiil, rt tr insiiiivrunt rrliqnus : :
t^crcjloruiu liliis hUi», i|uaiiJu cljinjbaiit : SaMijuit MTT.iiiln i!i i^ :i : , > Juo«ieciM,q«il
^}M4 tmper mot et filiot noUrot [Mutih. iivii). Oj- << mcnsani prupoAitionis per sinfoia niaU-
pula eU imniodtTaLa >uraciljs, quasi cruila cpulj, baiiiar {Fxod. is<), (tuolcnm a|
CUJUA cruJiijlc ((rjvaiur U)r, eC Btomarliu» iiiJi iiriit sacrimonlura. In roniririam Trro pinem po-
gcstus rllHiiur. Iinnioderjla rnini vorjrjtan viiiuin ni^ poiiitur, iilii JiKlni '
-<-ticorum tifniBrat
c»t : seJ ijiiluiii iJ sjIuUs c%l, i|UJii(iiin tu<«U'iitJ- iiiid«* iii Salinnnnr icri|.i . . .iqm» (mnHm daJ-
tiuni nj(ur7<|ur hudliiJl. (.ni|>ul.i anlem juxLj ciaret tamt, ct paati akuoaJtlm» tmtmar (^rot. li>.
aile^oriaui rel tropolo^^um in ronlrarijm parti-iii Itrni ibi : fie detiderei. inqmt. dt nbu cjma, ia ^mi-
iiiagis qujw bonain accipilur, quia jJ viliuiii nia bmi cti pamit nundatti {Prof. tiiii> Alfma rncc^
\f,in n-frrtur i|iiam aJ virluti*s llinc [>uiiiinu» iii ntJtriii m<-ntit tifinirirant abtqire ferinento anlkli»,
i.vjii({)-lio Jiwipulis .-lit . AHcndiie aut.-m tK>bit. n* ut in A|>u«i>il«-i In atfmit, tn<|ui(. «lacmrom (I
\uiU gravenlmr corda tetlrct in crapmta e< ebrielali C.or V). Similj|(<v. iiJHiUM M«l|jliHln, puntat otr*
«t cmrtt kujmt Ml<r, tl tuyfrrcnial rrpentc imper \ot tm, oprratKi niiter Cdrdix. rt (ortitudo rbardslk ia
diet tUa , tfic. [iMe. &xi). l^ranJinm ili 3pp.ir.1iu irlligiiiir. InJe in Lcvilim «criptam e»l St amlrm
rJ«-iiJi Jii luiii. l'roprir jnlrui n:t«-fr* pranJiaiii vu- 1'lf.ii tNMMi, •«rn/iniia illM «M^ofo «It
uuJe r*i illiiJ Jui I» jli.xpiiiini /'r.i..J/'iii»tBj. laM '* •"•» « ">«* ct rrvrrula« .
ip«c rtl toeactm. ^mkei-
fMM a^itJ imffrut ta-nuimn. I (riuni vocari Jinni nt-rilius h<imiliijil« ii(>iaiui m 1«
I iiiiiiiiiuiiler, i.| rsl, pjrilrr < unvcnuut af>uil «<- K( 111 jlnm pjrteni A*rf«i eti -«. ••ril »m^
tiiii .-nmi ptnpjliilo vcsn ,imfTihm». fdJ rrr.-Ti imr (Ot#. «it). Ot-anirivi la lc-
^(iltliiiii rrjt 111 i-i < •in
iminKi-r cpul.iri, ne •ingiiljtila» tnviinain ki|;im i< i
*l) rnrlus tW • iil>anic«n pj^tc in |jr«i(im trrvploM
r«l (.'i «Mfrtn <*» Wtoai c*itiam i« rit
llat anlrm cirna vrsp«*riimi« ciImi», ipiim «1^1» .
riim ct A|><>^(nliiruin
iiJM liil.-lt-.
Jiiiis cl
t iiii loriiii)
rvi-mpii«
pfi«j)lir|»
pi«'iinliir
r.jiiiiialrfo ( bntii. •WilNr roriMi rtHwM, M
llii<l4- rl III rvjiigrln j |>jrj|H>lj «riipiiini cs( /i'{
(«iiilnrit «*4r(trn ulcr.v |H« CMM cMmw »<-'•
igQcmque susccpit pi^xsentix spiriius. Vcrha crgo ficat, ut in Aposlolo : Caro el santjv.is, inquit, re-
Aposloloruni, panes accipc; propliflaruin vcro, la- gmm Dei mn possidebunt (/ Cor. xv). Crudum di-
gana. Quanlum eiiim panes a bganis ad milrieii' cilur, quod sit cruentum; esl eiiiin cum sanguine
ilum sunt aptiores, lantum vcrba Aposlolortim, vcrbis coctiim. Sed et mulli lemporis aliquid coctum \n-
Propbetaruni. L'tri(|ue autcin azyini; quia ex aiia catur. Assum, quod ardcat, ut arsum. Elixiiro,
iloctriiia fermentuni non liabeni, verbi gratia, sa- qiiod in aqua sola decnquilur. Lixa cnim aqua di-
picntije sxciilaris, quod convenitaccipere. Placenia; cilur ab co quod sit soluta ; unde cl solulio libidi-
siint , qux fiuiit dc (arre, qqas alii liba dicunt eo nis iuxus, ct incml>ra loco mota luxa dicuntur.
quod libeant cl placeant. Dulcia sunt genera pi- Prxccpiiim namque ita est iii lcge dc agni carni-
slorii operis, a sapore dicla; melle eniin aspcrsa bus in Pascha vescendis : yon comedelis ex eo cru'
suniuntur. Crusta est superficies panis, ipsa ct frag- dum quid, nec coctum nqua, sed assum tantum igni
inciita, qiiia dividitur, ut fracta. De placentis in Je- {Exod. xii). Quid cruda; agni carncs, nisi inconsi-
remia tnentio fit, uli increpatur populus, quod deralam ac siiie revercntia cogitationis rcjcctaiii
placcntas sive f<»cacios reginae coeii coxeriut : quod ^ iHius buinaniiatem significant? Omne enim , qtiod
liOirelicDs sive scliisniaiicus significat; quidquid sa- subtililcr cogitamus, quasi mente coquimus. Sed
pienlia soeculari in h:eresi cxcoqii.Vites pneparnnt, agiii caro nec criida cJenda est, nec aqua cocui,
non Deo, sed m;ilignis spiritibns oflerunt illud. quia Redcmptor iiosicr nec purus bomo a^iiman-
El in psalino scriptuin : Mittit crystallum suum, sicut dus est, neque pcr buinanam sapientiara, qualiter
frusln panis (Psal. cxi,vii). Cryslalli su! stantia ob- Omnis entni, qui
inearnari Deus potuit, cogitandus.
stinatis peccatoribus merilo comparatur, qui algore Rcdempiorcm nosirum purum hominem credit, qiiid
perfidiae constricti pcr singulos dies congelascunt. istc aliud, quam agni carncs crudas, comcdil :
lios quoque Dominiis, vcluti frusta panis, emittit, quas videiicet coquere per diviniiaiis c]us inteiii-
quando eooversos sua facit praedicare magnalia, genliam noluit. Omnis eniin, qui incarnalioriis ejus
iinde populus csuricns co^lesli pane vescaiur. Frusia iitysleria juxta humanam sapienliam discutere co-
enim partes eorporis dicimus alicujus : signant quip- natur, carnes ogni aqua vuil coquere, id est, dis-
pe doctriii% diversa dona, qu« exspectatoribus [Forte, pensalionis ejus mysleriiim pcr dissolulain vult
peccatoribusj in sanciis suis Doininus sxpius nion- scieniiam pcnetrare. Frixum a sono dicluni, quando'
slrare dignalus est. Fcrmentum a fervore nuncu- ardet in oieo. Frixura signiflcat liinorem poenie.
patum, quod plus una hora uoii potcsl conlineri ; C Lnde Psalmista ait : Ossa mea sicut in frixorio con-
crescendo eniin cxcedil. Farina el furfures a fane frixa suni {Psal. xxx). Sicut opinione prospera bo-
dicl:c, cujus sunt pnrganicnta. Anioltiin il(\fi fariii:e, norum meritoium ossa, id est, animi fortiludo pin-
leiiuissitnuin prx lcvitatc de moia egestum; untic guescit, quando eoruin conscientia feiici rccorda-
ct appeliaXum, quasi a mola. Fermentum fides in- tione iaelatur, sicut dicit Saioinon : Farina [famti\
tclligitur in EvangcUo, ubi scriptum est : Mulier bona impinguat ossa {Prov. \\) ; ila recordatione coii-
accepto fermenlomisii in farinw sata tria [Matth. xin). traria pcccatorurn virtus, tanquam frixa, contralii-
Liera fermenlum corriipiionem mcntis signal per tur, duin obiocutiones liominuin ct conscientiae &u.v
peccatum, iit in Elxodo : Omnistinquit, qui comedit judici.i graviter expavescit; sive hic frigilur pecca-
fermentatum, peribit anima ejus {Exod. xii). Fariiia, lor, quando futuros igncs incendiaque fonnidat : nam
mulliludo fideliani, ut in Evangelio : Mulier, accepto qtii se pavescit arsurum, ipsius incendii lerroie jaiu
fermento, misit in farince tria sata {Matth. xui) friget. Salsura, quasi saie aspersum, demplis qua.^i
quod est Trinilatis mysierium. Farina cst opus bo- e medio syliabis tribus. Sai eiiiin condimeRlum sa-
num vel malum, sieut est illud in propheta : Non pienlise significat, ul in Evangelio ipsa Verilas ait
est manipulua in eis faciens farinam : quod et $i Vos estis sttl terrce {Matth. v). El iJein : Habele,
fecerit, alieni comedera ea {0$e. viu). Carnes dicta;,
D inquit, sai in vobis{Marc. i\). Rursum sai iQfamataiii
quia cbarx suul , sive a creando : unde et a Grxcis Jud;«orura scienliam sigtiilicat in Levitico : Piuani,
creas vocalur. Caro sacramcnium corporis Domini inquit, super terram illam pulverem el sal. Sai.sngo
iii E\angeIio: Qui manducat cartum meamr et bibit qitoque cordis compunctiDueiu designat, sicul in Job
meum ianguitum {Jonu. vi). Cartics iiistoria icgis de onagris, iioc cst, monaciiis dicitur : Tabernaciilu
(ul qiiidam voIiMil)in Exodo Ad vcsperum vescemiui : ejns in terra snlsuginis {Job. xxxix). Iiem salsugo in-
carnibus, ct mane snlurabimini panibus {Exod. xvi), fidciilas Jud:corum, vcl aridilas niciilis iii Psalleii;»
lioc esl, |H)st iUuininaiioncm fiJci, et resurrcciio- Terra frnctifera in salsugineni {Psal. cvi). Jus ci»-
iicm Doiiiini nostri ie&u Cbrisli sptritaii cibo ve- quinx magislri a jurc nunoupavcrunl, quia est Icx
scemiai. Caro cnim liominein exieriorcm sigtiifi- condimenti ejus. Hanc Grx'ci /omon vocant. Coqucic
cat, undc scripluin est iti Apostolo : Caro enm con- crgo diligo.ntem meditalionom signiiicat. Vcibum
cupiscit adiersus tpiriium, et spiriius adversus car- Domini sublilitcr in cordc meditari, quasi mcntc dc
nem {Gal. v); el. sanguis opcralioiicm carnalem. coquecc est : quod in Leviiico ila probalur. Com-
Un(!e Prophcta dicit in psalino : Libcrn mt de snn- cdprc estdivina verbaspiriUialiler suincrc, et patietu
S9S l)t l MVKRSO I IhP.I X\!l I m. x\ir. S94
iiium, qiii ilc cu*!*) dcMruilil, j\i>ic Ji l-< ure. LiiJ** .\ rurrjlur (Ctm. i«Mit, quod w ii ri i iipifc—. fcuf
iti JiM*!
laudubtlit
. t.l camediflti (ftfiifci,
ii;. KjnM-^
, et c«(, vi(ulo
ininool)(uli(
rt
!
pMMB b aty ! prMjii 0»'
ijrrwa tnrun RrrlrMS. fnes
f
i*g«:.iU« liitri, et aiuumpiii) Mfrbi Jivini iii KvjngrlKi : Juiia-it rrrihilil; und^ m Uiia il< IKmihau vripiiMa :
tucta r$t famei talidu tn leifiome illa, el ipit ctryM Itulyrmm.t mtl mamducahu \ltM. vii,. Patnbir raiNi
eqere {l.ut. xv). Kl iiiUuij : fruftierea faplimt durtut S^TSUM- MMlrr b«i(vro, boc r%«, 6*1« cfr.lnuiaMi U-
etl populut meut, quia nnn liubuit uienluim, el mobilei litonNB, rt m< !!>'. Ikm- r\(. dslcBtea tfriactM^ ^
ejut inierieruiil (amf {lia. \) !!( iii \iiki« : fiie diei drUoM fi K^oiil^J* Mrl (,rv«« tfydhdMik «M,
ttnimnt, dicit Itominut, el evtitlam (am^m in lerram, quoij 3b apiUu nomra h.ibrrt protelar. NaM •fto
nom famem panit , neque iilim aqucr , fd uudiemdi r.rgrcr nirlisva iliriUir. Ai
rrrbum Det (\moi,y\ii). Kl in ptuliiio I t enyial a nirr. iiMrnidMBlT^M» 1«
inane animai rorMiN, el alal eot tn fanu \,Pial. iwii). c( Vir((iliu«
|)f Ii3( r.4iiie vi-iLi I>i'i i>ro \irojii%lo iii |Mjlino ilici- i'rolin«i awri nH
lur : Junior fut el tenui, el nom ridijutJum dereiclum, Siquitli-ni hiK us^jiir lu |ti lu i-( .\raMj calHfMaiJi rr-
mee temen ejut eycnt pune {1'tal. kixvi). Kl iii Salo- prridir nmi* itihJTCn^ m «imilKuJiDrai talit. MH
nione : Son occtJel l)umiuut funie animnm juili li (|ttiH|tir n.)s(icr ftigniQr]( iti m prjTrp<ontiii
(Proi. x). Sili» liii»-, (luixJ cl suprrius, Jinlil.i» ror- m I, iiiiiir ProtihrLa iJini |„ , .^..^ {/utm dmlnm
di«, ubi iioii rvl vcrbiiin Doiiuui. lu Uaij : MulttluJo fuucibmt meu eixfuia lua. Ujmine, luper mtei ti fatum
torum titi euruit \eTaruil\ (/mi. v). Ei In Jrrriuia : ori meo! (Ptal. tiviit.) Iion mrl dakeAMM ip«tut
Proltibe peilcm luum a nudiiale. et ifutlui tuum a titi |>rrflgnram rtprimit SaNa(orift, 6e q«o hi Cjnuc*
{JeTcm. II I. K( II) lion uu pjrtrm lieuH qut eiununt mii(rrooomii dirtuni rst .SiiT/r«ji| mW de peirm
el tiiiHnt jutiiiiam i ¥unlt. v). I.ac a (irj-i o »4Tiiiiini- \heut. iiiiH; rt P)j|iiii»u U< peita. iiM|uit. meiU
il<'rivatuin cs( pro cjintorr. (trxciriiim jibiini Irucon talurarit eot (Ptml. lati). In rtMilrariam «rro fMr-
dicunt, lac vcro cl san|{uis qiiod iiiilrit ct tjuod niilri- tiin niol ponitur, ubi <iul<:«>lo prn-jii ri vitj vul«.
lur. N.4in Ijrlc nulriniur , vixiinu» sjnguinr. llHTa , ptiiuva iVsignjtur. Pro{i(«r ijuoil r(un in o<-ri6ci«
umlc Iji prori;di(, i|uj(ui>r Kvjh^i-liutum di»c(riiijiii l>«'i prr lcjti-in proLil l oflrrti Kj'bs vncatsr,
liguiflrjnl. l n<l»* iii (ijiiliro raiilicoriiin si tipluni cs( ijuij comcilidir n).i. " biludir 1'bafMa f ii
Ueitora lunt ubera lua timo {(lanl. iv). I.jc i|uo<|ur pri- Grat-i rutacdrrc ,
,
^nl. Favus cain mrlliv juiU
•ca Iri jicr MoyM^^ii prolj(j in(rlli^i(ur , uiidc pmlita- allt-corijm raro c^ Saivaion», diviniUds iJukciAM
(oriliu«No\i TchUmciUi iii (iciH-bi dai(ur 1'ulcltrio- plrna, ul in K^angrlio t.l potuentml, inquit.r*r«M
rei tuntiiculi cjiitiin", et denlet lade candid.oiei{l-en. ('.
eo pnrtem pitcit ani, et (arum meiit» ^Lltt. lait).
XLii) l(rin lj(- »iiiipli(cm duclrin.itn siginlicjt iiiA|m)- li' in fjvu» Sciipiura r»l itiMna mrile
Molu , ubi dicilur : Tumiuam parvulit in (.hntlo , lac pirulur rrtdcla, iit iii (ijndci» ranlicorwa : Cf ri»,
tubtt potum dedt , non eicam . nondnm eitim poleralii iiiqiiil. (arum cuin melle meo {(.amt. v). ta coalra-
(/ Lor. iii). Ili^- lac »rasus acnpilur, i I cs(, iiilcl- luni \(-ro partrm favu» rsl (M>M(ut . ubi lurrrtir»-
jcclus parvus. liiiii ri m l»jij siiipluiii csl dc Kc- ruiu illcictiiovam drcrydoncni »mnili<a( : aade im
< lc»iJ ijciidum Mamilla rcgum Ituiabint (lia.L\), Pnivcrlui» Ir^dur / uriii ditlitlant lab^m merHrutt
lioc r^l, prx*di> a(iuiic »aticloriim ductoriini nulricris. [Pror. v). Aiunl mrdi(i, r( qui bMBMMniM ror-Jr
Ilrm iac kinccriijtciu uii*nli<i sigiiili<at iu K.pi»lola |M)riim w ri|)M?rr oalnni, pnKifWfM CalMMa ta
Pctri.ubi dicil : llalionabtlet iine Jolu /"< roncii;'!- liliri» (]uorum (idiluv rst Prri lifiaa, fMtfWMa «i
tctle, ul iu co iretiiitii in taluiem \/ /Vl. ii), iiam jii\ruiim ac p^rfccu: xUd» \iror«M OMltVWM^M
ct jlibi »<'rip(um ( »( Qun pniiit ijr.gem, it de laclt rorpora insKo calorc fcr»rr«. rl ooxio» e%itf bti
fregit itom comedti ? (/ Lor. ix.) {^mm (uiii. qua»i ro a Ulib4ii ' il ... >|ui calMMBauKcanl. iani(a(iq«»r €-
acluiu, td <-s(, (|uuhi c(>agula(um .\((<|i(.i cuini ic- (liii.rc frtgiila. qartjur in u crr, »Mral crMl*
luiu jlia »p4-(ic coavuijdir. (ina^iil.aum rt in b^tnu (rario ». ^'- rr«i c( (nfor*.
l)
rl in malo punilur. In Ixmo »icul in M*ia(;rsim<i ( llnv» rt . ,!..> ,
.
Uui ligniAcal. Mon» riiim ubrr r%t (.hukluivcl Kc rotio a Grjrrj drrivatiiMitf yoia ;
u:i
clr%ia. Iii mjl.ini vcn» part4*tii, ubi »« ripdim r»i p..i.>n >!i(unt. ^quj jriorjlurr vor-aiJ
qurtd tignilh .t( vidi» roiicrr(uiii. (jsi-u» mM'- is *pi- cr«u-radicim«v. qwu ••** r»ittUlu vr<a«l». a( «loooi :
^>ater ihhi Aifip* r;'*i lr«<ilriiim »r(q«|j Aqna rWM Ma n fc« r«* pi>4««
D-avid M-rilutur />iji( «t
cem (oimclLt catci. ,1 frr mbuno [I He^ vvii) . iJUaI rxlrri» t\.<u« vrro aKqaaM*» i«|««i»«( tfUtm SfO-
iriirl dc(cin pi.i-tcpturuiii \>-^is tiuurim (uro BJr n(n« «aiKlJ, ( iB pwiloio ForviMr. M^M, »«#'••
»j|i< Ir TiiiitJli'. Ilui\r<im rv.ingrli. u» «crnvo a piaif imer p^iabii t^ \Pi*l. %i»v) Itroi M iftMi
Ijitc Irgis «rJiictu^. ->( iit II) r<riH*>i dr Abuhjtn pjnrm S»m ttt, •••^»1. »rfo«« t^ *•*• «• ^»*»*
505 D. RABA!>n MAURI ARCIIIEP. MOGUNT. OreUUM PAIIS II. ^9i
(Rom. xi\). Vmuin dicliim iiidc, qiuHl ejiis poius A {Act. ii). Quod licct illi pravoscnsu inlcrprctati sup.l,
vcnas sangnine repleal. Hoc alii, quod iios cura sol- vcraciler t:imcn ipsi divina gratia siinl rcploli, ex
vat, lyaeum appoUanl. VeUM-es vinum vcnenum vo- qiia mullos salubri ebrielate potavcrunt. Accium ,
cabant; sed postquam inventiim est virus lelliiferi vcl quia acutiim, vcl quia aquatum ; vinuin eniin
succi, hoc vinuin voealiim; illud venemim. IJnde el aqiia mistum, cilo iu hiinc saporein redigitur. Undo
Hieronymus in iihro, qiicm de virginitale conser- el acidum, quasi aqiiidum. Myslice autcm acctum
vanda scripsit, adolcscenlulas inquit ila vinum de- puritatem corniptam mentis significat, undc in
bere ftigere, ut venenum : ne pro .•«t.itis calore fer- psalmo scriptuin est : Et in siti potavcrunt me arelo
venli bibantet pereant. Inde est, quod apud Tcteres {Psal. Lxviii). Malthxus enim rofcrt, cum Dominiis
Roinanos feniinx non utebantur vino, nisi sacrorum dixisset, Silio {Malth. xxvii), oblatum illi fel rurn
purum alqne sincerum est, sicut et aquam merain Ille enim dixit, Silio : qula fldem in ipsis desidera-
nulli rei niisiam. Hinc et mcrcnda, qwod anliquitus tam non potcrat invenire : isii obtulerunl amarissi-
id temporis pueris et opeiariis quibusque panis me- mos mores suos, qui nulla compunctione conversi
nis dabatur; aut quod meridient eo tempore, id B snnt. Item accti asperltas inentis corruptio intelligi-
est soli ac separalim cibiim suinebant, non iitique tiir : unde in libro Numeroriim (iVtttn. vi) Nazarxis,
sicul in prandio, aut iii unam mensam.
coena, ad <{ui se sanclificabant Doniino, vinum slmul et acc-
iiide credimus etiam illud lempus, quod post medium tiim sumere prohibitum est. Sicera cst omnis potio,
diem est, niertdiem appeliari, quod purum est. Vi- qux extra vinuni inebriare potest. Cujiis licet no-
num enim phircs signiflcationes babet : quia ali- men Hcbraiciim sit, tamoii Latinum sonat prn eo,
quandosiguHicatsaRguinem Christi, ut in Evangelio: quod ex siicco frumenti vel pomorum conficiatur, ant
Qui mandueat tneam carnem, et bibit meum sangui- palmarum fructus in liquorem cxprimantur, coctis-
nem, kabet vitam leternam {Joan. vi). Aliquaiido gra- que friigibus a(|ua pinguiur, qnasi succus, CQlaliir,
liam Spiritns sancli, ut : Vinum, ait, novumin utres ct ipsa potio sicera nuncupatur. Siccra autem cbrie-
Hovos miili debct (Marc. ii). Aliquando sermonem tatem Bignificat, a qua omiiis Scriptiira sacra nos
tlivinuni sive compunclioiiem cordis, ut in psalmo : prohibet. Unde iu lege Dominus dixit ad Aaron : Vi-
Potasli nos, inquit, vino compunetionis {Psal. u\). num, et omne quod inebriare potest, non bibes tu et
Aliquando judicium divinum, ut in Apucalypsi : Ipse filii tui, quando intrabis in tabernacutum testimonii
cijcavit tortular vini ira! furoris Domini {.ipoc. xix). {Levit. x), id est, ad divinum minislerium et ad do-
Aliquando sacram Scripiuram et reclam doetrinam, C ctrinam spiritalem. Tabernaculum enim testimonii
unde per Isaiam ad Judxos dicitur : Caupones tui ciBlestium rerum est contactio. Unde non soluni
miscent aquam vino {Isa. i). Aliquando opera luxu- nos Apostolus prohibet inebriari, scd etiam Isaias
iis, ttt in Apostolo : Notite, inquit, inebriari vino, in prophela simili modo ebrietatem dolestatur, diccns :
t^HO est luxuria {Eph. v). El alibi : Luxurioia resest Va', qui consurgilis mane ad ebrietatem sectandam,
rinum, etlumuliuosa ebrielas {Prov. xx). Merum au- et potandum usque ad vetperam, clc. {Isa. v). Ilcm
icm sinceritatem judicii aut verilatis, vel eiiam ca- sicera peccati dulcedinem et voluptatis illecebram
lorcm fidei significat, ut in psalmo : Vini, inquit, significat. Uiide de prxcursore Domiiii angelus testa-
iH«rJ, plenus miMo {Psal. Lxxiv). Unde beatus Am- tus est, dicens : Vinumet sceram non bibel {Luc. i);
brosius in hymno sacr» Epiphaniae mirabiliter de- quia jejunus et abstinentix deditus erat. Ebrietas aii-
clamavii splendidissima luce verborum. Quod autem tem aliquandosobrietas inentis intelligitur, ut in Ac-
(lixit, meri, sinceritalem designat, quod semper pu- tibus apostoiorum : Hi ebrii sunl {Aet. ii). Alilcr
rum, semper iimpidura. Nam refectos homincs ad ebrietas et crapula pienitiidinera significant viiio-
^loriam virtulis, non ad viiium ebrietaiis adducit. rum, ul in Evangclio : Attendite ne graventur eorda
Quod autem dixil, misto : Novum Vetusque significat vestraincrapulaet ebrietate {Luc.wi). Et iii Salonio-
Teslamenlum, quse utraque pcrraista animariim effi- ne: Velutspinanascaturin manu ebriosi {Prov. xxvi).
( iunt saluberrimam poiionera. Vinum condiliim fer- Fex dicta, quod sesc vasis emergeiido afligat. Fcx
\enletn amorem significat, id est, variis virlutuni enini uliimum judicium significat. Uiidc dc fecc in
pigmenlis urnatuin. Unde in Cantico canlicorum Ic- psalino scriplurn cst Vcrumlamcn fcx cjus non : est
slum mulorum granalorum nieorum {Cant. viii). Mu- scd inia illa alquc ultima vini dcboiniis accipere.
gtum est vinum e lacu siatim subtatum : (!icliiiii
Naiii qnoniodo feccs habere potuit, (|uod nicriiiii
autem creditur mustnm, quod In se liinum ct terram atqiiepiiruni auledeclaravit? Sed ut ad istain feceiu
habeat mislam. Nam inus lerra, undo et hiimus, cu- cogiiosceres niiiiinic fuissc pcrvcntum, redit ad po-
jus lanta vis fervoris cst, ut vasa, quamvis grandia, culuin plcnum , dicciis : Hibent omnas peccatorcs
e% eo plena absqnc spirainine rclicta iliico disniin- lernv [Ibid.). Ilic sigiiifical, qiiod sa-pe diximus,.Ju-
jiat. Mustum aiuem signilical graliam Spirilus sancli (ixos in finc sa^cnli ciiiii aliis pmaloribus de isto
iioviter dalain. Uude k-giliir lu Aclibus aposlolonim. calicc bibituros, qiiainlo ciodcic nicnicriiit, seqiid
Jiidaeos de Aposlolis dixissc : .Vtisto pleni suni isli Ecolcbix oallii)iic.c ailuiiala lido loiijiiiivciinl.
r,J7 t»K IMVERSO I IRRI WII. - UB \tll 9m
(;\r»n m. a qnilMi^ scriptum r»t in pt.ala*o Atlilll ttpnm» dtJ-
Ite ta»i» eirarin. Int Init in peUilm dtnmrmlo , tneumdmta tanttmU-
V35 ilictuiil a tr^trii lo, qu4><! in ro mrv sppoMn- (/'m/. iliv). Aumta ad cbanUln drhmao* apiarr bl-
cst <*iiiiti firrrr, roriiurr rt |tld>>iiiarr linlr rt riguli in te$tilm, <li\il, dtamraio . WM. aareo DcMratan
diciiiititr. Kl V31I (Irlilr «li< ilitr , n<)ti nrtum, illiiil cniin dicimn* . qtiindo Mfcriacta ipccica Mn )
i|im<l iii«-nil.ti-iiim Cftt : fil i|iio<l rormatnr, iit sii >\ ahqua matrna (httiaiur. Ide* ««IMB Hfcr nrtm-
It.ilHMl alitjiiJin forfti.iin. 1'nil«* ft Aposloliis <!i( ii ins alias graiia < h.sriiatia afparvil; ^«ia ••• «i«
Munquid (iii it figmfHimm ri qui ie finiil Uunrr nc f<tl;;rir rirrllii Vdiiil. riremmMm<l0 wmritUt4. Pw-
m»* fffnit 'Hum. i\)'Hciili.i *.>.*a 111 S;iin<( iiisnlj »rritrmor r<ir K<ch*^iJ \U-t «Jr vrsli^ vjr»*i>ie lau
durata ifl;n<- ; undr cl Saniu \»s». Foftlra in%«rnliiia Itac vartrLJlr aul linfuj» niQiiiplicr» m|iii1h41. quta
«•sl, nilirn-am ail<ler«*, fl ex rulira tcrra fliif;»*r«'. An- kic oninift gess Mai»d«w Maa patmai ia licck**^
II juiorfiii fiiissc unitiii li< iiliuin vasorum «inistsl, psaiht aucinri; ftkkmimam S-
»«l virtalMi
«|<iam rotiilenili Trik aiil jrgcnli. Apu«l veu.-r<-% <-iinn " >«*r\a;ii' in. DrnUur mim awo apoaialanMi. argnM
nec aurf a, ncc nr(^nlea, tril fictilia vaba Ir^lM-hanlur, prophrijriin>, giMnmis virgiouia, cocco OMirtjnjm,
hicul a«l vina doliis eic<>git;itis, ad aqua^ ainphorin, purpura p«i,iiitcnUum. erfo varicto* •iiiUti*.
IsUi rst
iiydrii» aii li.tlnca, a<- nlKjuts qii3P in usilius lioiiii- qiij* oculi» Ik)niini ei o«nnth"' P«a roo-
iiiiin aut roU liunt, aiit manu aplantur. h i< liiiuni vrrsationr pl.^riiura lonlntlur li. •" "" '•
cr^o vaviriiiii li^nra .i<l hititi.nui* Cf)nitili<>nis »orl«-m ab sprcic sciili, uiiilc cl wntrlla \
•
pi:rliii<*l. ('ii(lr lu riptnin csl : FonaaiU Dfui komi- caiii<i, qnol dri Mcas, id r i v ,• ual, a <j .
lUin (ie limo lerru' [llen. 11). (}u.t Uinrn ipni- Spiri- ciinil)«'ii:es dicli : sive apo ti>u djcciit . mI cst qt^l
'
Wi* sanrti ad pnniin c\cocta, Njsa prrli<na a<l ser- jjiianl. I*jp>psis, <|iia<iranpMi!iire ei ^oatli
vitiiim n«-i hah.ii.-i ruint Vasj ciiim piiMiova, aurra vas. 1.1 i--t, [nnlMts altsjdn. I'jlma , <(aoil < , •
«H ar^ttitea, vinili siint s:ipiciiti:e spii-iulon- «i ch>- p:»U'iililiii«iii' ^ilori» Lincis. iK* disco ct parmrnf.- .<»
i)iiciili.t* itilorr fulgriil<>« : sicut ecoiilrjrio iigim, K\aiig>*iin lcgtUir |.Va((A. il\i. Ik>c r«l m
\«-i llclilia vjfta, ilii kuiiI, qui adhuc ait<|ni<l miniM ile ttoiir Joannis , disci cotunicmorjtio 61. I.t in (us*
|»<;rfcctione haUcnt. lJn<ie A|>ostoliis : In mmjna, in- MiiiM* S.ilvaliins <le pampndr lcgilur ^ V<i(tA iwi),
iiiiil, doma, non iolum $uiit riita auifit ei ur.tfnHa, In quilKis .idinotii-niur, ut iil iJtitriu ri cru«icliialc«i
rem, atia vero tn cuiUumeliam (II Tim. it>. Magiia, cj\cjiiHis oiiiiHr», qui lutun^i llcr«Mlts ci avari-
inquil, doniut est r«-<lcsij, ci muitis c<niKislcits iio- lijiii J I I <• <l«*i< sUiiMiir !!• hs 1 eniiii * ir.iitsc dMfla
Miiitlms. Nrcmse cst rrgo iion uninrs tl i c»sr Yqua- csl, ipiu «•oloiii »li« ciMiVtvia rilii gcnliuni ct.*ffr^
lcs. .N.iin <-t III iiia^iu itoiiio iioii pnssuiit oiiiiiia vvm b.intur. Ih; HMaaa erfo propbclJ Jtl Pamli m :
kiniilia rrpcnn, lif*«l sil iloiiiiis v.ililc in.t^na ; srd ruiiip<-i-(K m40 awiiMiM ,/'iif. ttiii. K.ctlrst* *er*>
ititrr aurca cl ar)(cnt4*a sumt |M*rs|ii< luntiir ct li(;nra niciisa cst licjla cuii\ivjIio, rfMilatio klix, sjl«rit^s
ei lictilta , el alia quidrin iiuilLa «li;fna suni hnnon-. Ihln, i'S4'a ccclcvtis. Vrniin istani ar««aa ad^crws
slia v«m sunt coniemplihilia rl ad certuni usitin di» cos p.iralain i-^-x- manifi*tltiin e:»t. qoi oiMi ahq«a
cr«*la. Dcinilr quia naturalis i-r.it \us<iruin <lnisi<i, (M rN.Tsiiaic iJ. :ii. I I
'
" soo yravilcr
ul firqiiil laie apudnus i^kistiinari t, j<lj<-(it .Si rnim <riiri i>>nlriM..i;., ,..- ., 1» dicil Qmt
i/Nij te mundavertl ab hit, tnl rui in linnore tnnHifi miindueil tn<h.jnt, /«ii«ciM>« ii^i m^ndmtai tl ki^il.
Citnm homino, et opttmum, ad omne oput bonuin prir non dtjmdtemn» eorput iK^m^ini (/ Cor. tl), ilalaM
pnnumm {IbiH.). Scd quod iilic inalriia naliirah* fa sciiicct ad rcini»Monr:n p^ccalomni rt ViL»«t prr-
fil, lioc hit arliitnitni 0'" ennn s<* a <h'lcrii)rilKjs |K-tuam pu«»4drn<Uni Vrfivroioie aotfso ^Mrf oicasa
I)
•i*Xri*|(as<-rii, i*s( vas olilc in liiini)ri*ni t> 1 , jIu ^n-n) in liono rl in malu p>iiiilur, sicot 4i€iA Apoalote«
Ki «miliiiiicliain. IIim aitli'iii 111 iio^ln) •'«1 )Misiiiini VoM piM4*lit tommmmeatt mfmt^ C^mum tt mmtt
arhiirio ct polrittali'; utrntii nl. i|<ii><l iikIiuv, jn diaboit (I Cf. 1). Ilrtii iorii»j akirr rst Chr.u .
qno 1 drirrius e\l, rligamus. l.rljij \asa .\r|friii<'j 4 qiio Udcl«r» prrcipttint ct»rpon» rt »jia(V'*** '")'••
CNprrssj, a ctelo vix-jla, qno.l c^l );rnus f.rr.inK-nli, lcgi» inlrikt iMjlk rfniljlln m HM «••V
q'ii>»l vulgo cilioncm vixanl. <.lirt»cnilrla ».«** pjv-untnr, ii«i .l.-h lioi avi.^lilalr iM lH ••••
ili':«uralj , (rrciim r»i. \n.\i;ivpha qiHNl sufwnuv iiuoi. n vaiicij SfMr<iu»»jkl<tbofTiMa«brWUla loipWt
siint iculpta. (ir.rir <'iiiiu m > s.irsnni, glvphrn ti nl »r tWiitrraiil llxs- Jw<ljrt« fn I la sCM^riMO. »'<'i:l
piura liiitr anagl)rpha, ul c>i. ikiirsuin Mulpd \*^i Kolmitia ir«i)iMr, ijhrw ^'i«< «raM MCMi COCM»
riiiin «-.rl ita »i>r jnagUph.i ••,•1 '» jnt *jiii l»^. *>nj iptu 1« la^memm H la rrfnf i*m t* tt to Maa^alMi
riin» viiluluni iii«iKnit« ih i • .Uqnc ilr<-or«i<i« iri.t/ Ltviii). ^isaiMlD ipu J«sa»t rjirHii «ptntjli
quT »unl rtMttttiMi TiTx-rpit IkMMMS 1l<tiT*'
IIIj .inlrn)
ci>s i|iii),
visj
(hiiiiiii p<*r*'oct.r
<lcjtirjlA
iliarilJliS
iticuiilut, •i|(nin<->ni
adomai IV
ilcir<»taii
selhitu, el pararet in miiiisieriuin ejus diversa vasa, A cos hic crater ; nain I^atine hxc cralera dicitur , utule
in quibus olTerenda crant libnminn, ctc. Mensa cnini Si ttl)i craieras argenti.
rcnda sunt libamina facta, vario: sunt disliiicliones Fiel;ant autcin primum ex connexioiiibus virgutto-
eloquii divini pro dispari capacitatc audientium : runi. llndc ot dicke craterje apo tou cratein , id cst,
iion cnim una eadcmqiic omnibus potest convciiirc quod sc iiivicem tcneant. Cyalhi quoquc ct scyphi.
doctrina. Alilcr namqiie sapientcs, alitcr insipientes, Cymbia et ipsa poculorum suiit gencra , ex quibiis
aliter divites, aliter pauperes, alitcr sani, aliter cymliia pocuiadictasuntcx similitudinecymbx navis.
infirmi, aliter senes, aliter jnvenes, aliter viri, aliter Amyslis species poculi, qua diictiin, lioc csi, uiio
rciiiinx, aliter caelibes, aliier conjugati, aliter prae- spiritu bibilur. Bachea primuin a Baccho, quod cst
lati, alitcr subditi, doccndi sunt. Quu: tamen vasa vinum, nominata : postea in usibus aquariis traiis-
omnia ad ofTerenda libamina pcrtiiient quia cum : iit. Caliccs et calatlii el schalx, poculorura geiiera
pnidens doctor diversa pro diversitate audientium ante ex ligno facta, et inde vocata. Grxci eniiii
loqoitur, universa in regula sacra; Scripturx repc- |{ omne lignum catoii dicebant. Calix significat sacraiu
riuntur, atque ad oflerenda Domino vota bonorum Scripturain, id est, duo tcstameiUa , ut quidam vo-
operum corda excitant auditorum. Hinc ct in libro lunt; sicut in Evangelio secnnduin Lucam duos cali>
Numerorum scriplum cst, quod priucipes ofleriMit ces, uiium ante co^nam, el aliumpost coenam in Pas-
ad dedicationem attaris diversa vasa, hoc cst, aceta- cha Do:iiiiins apostolis tradiJissc legitiir {Luc. xxii).
liula, phialas el morlariola. Quo; uiiqiie inyslicain Itein calix tiguraliter expriinil siipplicia peccatoriiiii
significaUonem habent. Dcnique acciabula, quu: an- in Ps;il(crio : Ignis et sulplmr et spiritns proceltarum,
gustum os babent, angiistiain lilterx legalis, ct ob- pars calicis eorum {Psal. x). Rursum calix tribulatiu
fcuritatem locutionis prophetica; per mysteriuin est viLic praeseniis, ct vindicta in oinnes gentes iu
exprimunl. Phyalae vero, qux ex viiro priinitus fac(;e Jeremia : Accipe caliecm istum, et dabis ex eo bibere
dicnntur (nain Grseci viirum hyalon noininanl) ct ad omnes gentes {Jer. xxv). Ampulla cst qiiasi ainpla
cum sumino suiit oris lalioris, liici.litaiein ac pcrspi- bulla ; similis est enim rotunditate builis, qiise ex.
cuitatem Evangetici sensus, in qiio mystcria omiiia spumis aquaruin fiunt atque ita inflantur vento.
lcgis et prophetaruin explanata sunt, et plaiia locu» Diximus autein su|)erius de mystica vasorum signi-
tione doctrinae Apostolicx, in qua ea, quse priiis iti ficatione nec necesse est denuo id* repetere quoJ
:
;
ainigmate latebant, in luce prolata et exposita sunt, r jara pleniter constat explanatum esse.
insinuant. Et quid in mortariolo aureo, nisi cor ele- CAPUT V.
clorum plenum divina sapientia, et aroniala in se. De vasis vinariis uve aquariis.
coutioens virtutum, significatur ? OEiiopboriis vas fereus vinum. Oinos enim vinuio.
est. De quo cst illud :
CAPUT iV.
Verlilur cenophoris fun^tas, seotenlia nobis.
De vasis polatorii$. Phiascx ex Graeco vocabulo dictx. Hx provehcni!i&
Pocuhim a potando nominatum cst enim oiuue : ac rccondendis pliyahs priiuum facix sunt, undc cl
Yas, in quo biliendi est consuetudo. Poculum enim nuncupate. Postea in usum vini tFansieruiit , ma-
niystice significat calicem sanguinis Domini, quod nente Grxco vocabulo, unde sumpscrunt initiuiii.
sic Inebriat, ut mentem sanet, a delictis prohibens, Lagena et situla Grc-eca nomina sunt, inflexa ex partc,
oon ad peccata pcrducens. H;ec vinoientia sobrios ut Laiina fierent. illi eniiu lageiios, iios lagenas, illi
reddit, haec pleniludo malis evacuat; ct qiii ilk) po- sicile, nos situlain dicimus. l'agen<e, r^rda homi-
culo non fuerit replelus, xteriia redditur egci^tate num, sapieiilia; vinum retineiitia, ut in prophcta :
jejunus. Invenilur eliam iii malo posiluni, ut Isaias Omiiis luguncula imptebitur vino {Jer. XHi). Hy.lriu
ait : Accepi de manu tua calicem ruina;, poculum ira: ^ genus vasis aquatilis per derivationem vocata .
et indignationis mece \ha. lxi). AJdidit eliam, quaiii udor euiin Grseci aquain dicu^it. Hydria canieiii
prx>claruin est utique , cum talia conferat , ut ad hominuin significat, ut in libro Judiciim : Et dedit
cuelorum regna perducai; de quo poculo in Evau- inmanus eorum tiydrias vacuas {Jud. vii). Et iii Sa-
gelio dicitur: Qui biberii ex aquu quam eijo do, non lomone Conleratur, inquil, tujdria tuper iacum
:
sitietunquam, sed (iet in eo (ons aquK salientis in {Eccle. xii), hoc est, carnalis cupiditas, dc qua iii
titgm aternam (Joun. iv). Paierae Phialx sunt, dictx Evangelio legitur : Reliquit ergo liydriam suom, et
vel quod in ipsis potare soKmus, vel quod patcntcs abiit in eivitatem {Joan. iv). Sex ergo hydrix* iii
Miiit dispansisque labris. Phiake doctores sunt saiicli Evangelio {Joan. ii), significant sex xlates mundi,
ampla scientia referti. Dc qiio in Exodo.
in Ecclosia, iii qiiibus aqua sapientix tegalis per Chrislum con-
tlcm phyalx sors in peccatoribus irx divinx, de quo vcisa est iii vinum grati.-c spiritatis. Situtii , quoJ
in Apocalypsi : Septem, itiquii, phyala: nomsime irw siiicnlibus a;)ta sit ad bibendum : qiiod vas Grxci
tiei plente {Apoc. xvi). Cnitera calix est duas liabcns cailuni vocant. Siiula roysticc carnem Chiisti sigiii-
«iisas, cl est Grjecum iioiii"!! : dcctinatur cniin apud licat., lludc in libro Numcrorum scriplum Cai .'
€01 I)K IMNKKS^) I inill \M|. _ | |B. X\II 1«
Fluii lUjHa de tllulii rjui (\Mm. \\t\} CiliiiMm t >'> \ «'iirufii ] ,n iiii^. » ^ nlrji orj|«ooaB MnrtMM,
titlilc, quiMl nii-liiio ii*'iilro grnprc Jiriliir, qn.uii |><-r <|mjiii ^r km uitiiu ^r>| lj«ati<M»rm luMAMMlte
niaM-iiliiin : hiriil el suliiiiiiii iluiUir %j% spluiii »jIi- umikIjI 0|j« ra rto^ira 4 wirJiliot Irrreot»
biis. (Ijliiiuiii (Minilrni Hi(riii(k-4li(iii<iti h lU-l, qnini |i ini» in F.tan(;rliu ail : Qmt lota» e»t.
iliiimnH il<- iMri>(ni<li'. in «]<ia inaiiifi-\lJlu« • hI pr»- opnt, ntti p«i{t larare : ttd ett mmm4at lotmt (lbtd.\.
«Ii(iii Sj|\.iti*riH. Si-)|iliM<>, in i|Uo iii.iiiun Ijvjhiu*. (jiionio iit p»l iiiniin|U''; rl ni0ailB» lolvf rt I»-
Orcjruin 'wrinlj i--.l or,l<» n-itUH vd -\ps iiiiil.- %.iii i,i..|, pr,lr, b» m || mjui* .\,»4 (|nia nMi.Mlm uxm rM
apuJ Syrijiii priniuin ctdt^iljtiim, <>icul cilii iM>> a in lavarr» unrli ligip<i«'ni|i». irJ ilrni<a ptilfre
riliria iiuiK npjlx* , uinli- cl priiiiniu :i.lvpcLr ^uni. irrrcnx babiUtioni» wirJi Ijinr ln/r rl
Sr)plin^ signilic I 6« iriiliain Ir^it : nn k' iii !»jr«o lulirl iirrum lavjri prr grj-ian «lniii:r ptriatn,
iti-,.jjniiii invi-nlns r^l -^ V)iliii*> J'im*|iIi \i'.,n. \mv) ; liici priu» ralrra graln r\«>.-i Iniut lundaUiv, ap»-
qiii.i III <o |Mirt.- 1'juIi JikIi 111:1 ((cl>-»li>< pr.i liilg<-l>j| ktoio Joaajx- altr^UBle : .Si itxetimmt ifmia p.<i*tmm
• liK|uii. Ona «-»1 ampliorj* »|i«*(-io^, cuju» niinorc vo- nun h-ibemmt , noi iptat iettp-mma. et t<rtiat tm e*
« jtiuio urcfUs.Jiniiiiutivo urt«tjlus.'>l. U.iliuni...(:u- [m.bit] n«;M ett (I Jomn. 1). Qtio|iJi« rrfo pr.lrt
|M>» clcupaiatJpicn.lo, iJ csl, accipi. ii.loa(|UJin vcl jn.ii nol>i», qui intirprllat pro Moia» . rt qooiJ.lve
viiinni, vixaljs voiniit :
niiJr ct rjii|Kiiir,. l l.-r jIj B nos ofnis habprr. ul p«-Jr* lj»«-i«ii . 111 ip»j oralMM
utcro viK jtus r>l. Dc iilrc vcriip^aimus ait : /.( /'adm Itominicj roiiHlrtniir, cuia «iKiiiiu% : Ihmttle «^«
IMMI iiru< uUr tn pruina ,
jnuilirulionft Itiat non dtbila moitra , tumt et H9» ^tmtUimut Muoiibut
tum ubliiiti (/'«1/. (.VMii). 1'lrr puiiii in pruiiia na- notlnt [MultM. vi).
lalc sij;iiilical : pniina Ix-nclii ioin convcrsionii oslri,- Jot -s lirii.-kitiinr. Sigtiirical autrm Scnptarain ka-
tlil : p<T quaiii pvciiit, ul caro iioslu l.irivinis crain. 111 (nu mntiiHlur prumi\»io SfMrilus uncti,
alDicliuiiC iKrmt.-nti.r ronlrah.itnr. T.iiiliim Piiiin \ht cnjiu Krjliini un;;ini'ir rl »inaiiicamur Dro
rrrtcil 1 alor OiU-i, qnanluin lU* (Ijiiim.i t»iil Iractnni (^f^c- 1,, rrgci rl !ur.-tJoic^ «pirilalfs «(Si imor.
fucrit rorpor.ili. D.' ulrilxis qnoquc iii Kvjng.-lio
CAPL-T \ll
inenlio lit, nbi D.miinus Jr pryJii nliiMn* fi.lri locn- Da vctit (o^^mtmahtt el piUortii.
lnriis ait : ^emu millit linum novum in uiret veleret ,
^ Oinnia vasa co.|Upn4li cautka panU coc«(a Ji<
rinfm effumliiur trd ^'
udu./um rumpuiilur ulret, el .
mr. Pljut<i<k ;
viniirM uumm tn uliti movot wiUuhI : <*/ ambo Com, 1- .%.ii<<k r.>-«ilit mihi neotU mt. r iwin wdk
riibuniur [Hallh. u); in ulrilius vclci linis carnjli-s OJj Ju ij pro co quoJ ehullial in ea M|«a, igM
liummcs JcsigiiJiis < t III uiri! us novis spiriljlc», qiii snlij.-i lo. ul alliiK vapof rinitlatnr , Ml4e H bmtU
apli Kunl a I capii-niliuu viuum fir.iiur ca;lc!»li9. Jicitur, quc 111 jqiij vrnU ftpiriln «uvirnialNr. Pa-
Mul^.iriuiii, va^. 111 qui) m<il)(i ulnr pciora, i Irm I<-:Ij, (|u.'si p itula : cst rnim onv pJlmitocitiiM.
uiia
rht ct iiiulilrum ab t-o i|iiii i ibi mil^itnr Iji . MmI- M)sIicp rr^o 111 oIIj vf^ncni pnisjpu \u{ ^mt^um
gjrinin <|n<H|uc V js ckt pjslonlc, m quo Iji in(us<ini vulniili inlclli^ilur : uii<tr v r |4iim r»l in
p<l, t'l >i(;iiillcj| vctcrrm lr(;ein,iii quj roiitiiicbjtnr Moab olla «pri Mrir (Pm/. i.i\), prufvirr Rnlb. Ii
bc fjrilik JiHirinr impi^ritM coiivpiiirii». Labriini ullj Jjmnjlio »rii>pitrrni. nt m J m-I YmUmt rrW>>
vucjtnm po qiioJ in co Ijvjtionnn Ocn snhlum rst ^.nlmr im o//.imi [Jo4l. iii. Uursmn oUv plrti» riK
infjiilinin, cujn» Jimiiindvuni, Ijlicllum IJrm cl Juilaica, rnpi lilatr rjrnali arcrnu. Jc >|ua Jpf^
j|u-uin, qiioJ 11) po :tl,liitii>nrm luri vililum psI. niuv l^im. iiiquil, tmnimtam t )o t>4t^ [Jrr. 1).
I,.iliriim Piiim iii Kxtxto |Misilum l(*Kilnr atilc aililnm licm in iiominc olLn prj-»rn» aiuivJus . vri (riHi»
lcuipli Doniiiii, ul>i sji-cr.lotrt Ijvalunt inaiiii« cl liuni.innin, »ivr '|<irli(H t jiinuj |«-<rjln» ifni Iri-
p.*Jc», qn.inJo iii|;rc>snii siiiit [)'rjnl{, lj|>«-riucii- boljitonu appoMla noljlur, Jr qi»o OnMunii» «litil
|H'«-i alornm vtin > rfl 1 l'is )ain J^ni.lcni'» inliuulilHit iii »rnittum r»i //*» rfsvl Ittm, n»t /Vt»« P.-«#
oplcl vcaiic tcmiHis, ipio mwrrjtur mlrr Im-j|i%siiim>n Uheum, el mute m rj«n «fnMai. H miit^ •« tsm Ari>
jii;;i lornm rli»n>» f.u uin vi.lcrr (,rijl<>ri« rrlvts i- -- -" ' (Atnmm , r\r if w.-*. li" '"M
vimjI.i. (|ito.l |M*il.-s tln lavcnliir 1'cUiv cnim, nln .liU*.li(»r iirbrw irru»>»tMa l
Dvjiniiius, inimi»«j aqua. b^it prJcs Jis« ipulurtim r( »ub oftsjuni ct cjraiuw coclioac lorMMJ lartM*»
: , :
fi rt.ii-irnim expti:nil in ro , el por excix tionom A «icm Douiiai iUidciii siyiu(ic.il, a\il saiiclain Ecclo-
rubri igais ii>sins civiialis doslniclioHPiii pro|»lcr siaiii, iik qiia 'rcslaiiicitla ili>iiia rcconiiila suul.
iniq-.iilales cjits signifiral. Jiixla Iropolcgiam vcro Ueiii arca Noe, qiiod saiictx Ecclesia; lyi>iini leneal,
iirbs isla cl lebes nuiniliiin isliiiii signific;uil. qni maiiifLStis iiKiiciis coniprolialnr. Lnciiliis ad aliquid
ijj mnligno posilus cst (/ Joan. v). Ilic in die jiidicii poneiiduin intra faclus locus , scn ad vcstes vd
divino ignc siicrcndilar, et civilas sangiiinum po- peciiniani ciislodicndam. Unde per diminutionem
nitur supcr carbones igiiis , ut iinpleatur qiiod scri- diciiur. Legiiur cnim de lociilo in Ceiiesi, ubi de
ptum esl in Isaia : tlubens carbones ignis, sedebai su- sepiiicro Josepli narralur, ci in Kvangolio de locii-
per eos (/sa. l). Et impleatiir quod scriptum est lis ii\&Jd prodiloris inenlio fit. Scriiiia sunl vasa,
fiihil occultum, q»od non revelelnr (Malth. x). Dicit- in qiiibus scrvaiiiiir libri vcl thesauri. Unde apud
qucse Dominus non iniicreri, iiec iniindi pnetcrire Roiiianos iili, qui libros ct ecclesiaslicos thesauros
l>cccata, ncqne parcere impiis, nec placari, ul viae servant , scriniarii nuncupantur. Saccus a sago
j>eieant impioruin, secundmn iliud quod in primi dictus, quod eo consulo efficialur, quasi sagus.
psalini fuie ponitiir /'/ iter impiornm peribit. Sar-
: Poeniieniium cniui isie esl habilus et viliuni reriiin
sicut in frixorio confrixa sunt {Psal. xxx). Riirsum pauio inllectuntur, propicr Romaiium eloquiuin. Si<
sartago zelus rectiliidinis adversus peccata, et com- tarci;e nautaruin suiit ab eo quod consuiae sunl.
piinctio fraterna; infirmilalis. In Ezechiel : El tu, Involucruin diclum, quod aliquid in se leneal iiivo-
fili hominis, ponc sarlagiiicm inter tc et inler cimlatem lulum. Fiscus sacculus est publicus, unde el fisccl-
(Ezeeh. iv). De hac sartagine loquilur Apostolus : l;jeet fiscinae dicuntur. llunc babent exactores , ct
Quis scandalizatur, el ego non uror?{II Cor. xi.) in co miltunl debitum puhlicum, quod reddilur regi-
Mola dicitur a sui rotunditate vocata, ut mala bus. Fiscus auteiii prima posiiio est, derivalivuiii
pomorum, sicut et Gr.eci. Pcr molam exprimitur fiscina, diininulivuin Oscella. Saccuius myslice thc-
tircuilus viiyc praesentis, el l;d)or lerrenus. In Evan- saurizalio est bonorum operum. Unde Doniinus ait
gelio : Qui scandalizauerit unnm de pusillis istis, in Evangelio ; Facite vobis iaccuios Qui non vclera'
expedit ei ul suspendatur mola asinaria in collo ejus, scunl {Luc. xii). Et in aliam partem iilud intelligi-
el demergatur in profundum maris {Matth. xviii). tur, quod in Salomoiie legitur: Manupiunt, sive
Illoc in isaia adversus Babvlonem dicitur : Tolle sacculum, commune pos$ideamus {Prov. i), id est,
violam, et mole farinam {Isa. xlvii). Et alibi : Occisi C avariliain. Pera juxta allegoriam victus est sollici-
erunt [otiosi eorum] molentes in minuto numero tudo. Unde Dominus praecepit, dicens : Nolite pot'
{Eccle. xii). Molx diiae, duo testamenla legis (ut qui- tare sacculum neque peram in via {Luc. x).
rclinquelur {Matth. xxiv). Molae duse, spes et for- Canistrum fissiscannis contexitur, unde el nunou-
inido , ut in Deuteronomio : Non aecipias loco pi- patum. AliiGrsecum asserunt. Canistrum auleiii
gnoris inferiorem et .^upericrem molam {Deul. xxiv). significat linguam doctoris, in qua oiTeruntur icgis
Cribrum,quod ibi currat frumentum.quasi currifru- pi-;£ceplo pancs azyinorum, hoc esl, verbuiu Evait-
guin. Cribrum juxta allegoriam separatio est fide- gelii in sacrificium Doroini, sicul legitur in unctione
lium a socielale infideliuni. De quo in Ainos mentio Aaron et filiorum ejus lactum esse. Cophinus cst
fit {Amos ix), et in Evangolio Dominus ad Petrum vas cx virgultiscontextumaptuin mundare stercora,
ait : Ecce Satanas expetivit, ut cribraret vos sicul tri- ct terram poriare, de quo dicit Psalinisia pro Israel
ticum, ctc. {Luc. xxii). fdanusejus in cophino servierunl {Psal. l\xx). Di-
CAPUT VIIL ctus aulem cophinus, quasi covus vel quasi cavus. El
De vasis repositoriis. ^ hoc qiiamvisiuxta historiam dici vidcatur, quando iii
Gazophylacium arca esl ubi coiligunlur in tem- ^gypto Jud^orunt populus diversis necesiiitatibus
|)io ea qux ad indigentiam pauperum mittiinliir : serviebat modout lateres facerel, ut lcrramcophinis
:
composilum esl autcin de iingua Persica et Grjica. modo exhiberet: tamen istud Christianorum patribiis
Gaza enim lingua Persarum divitiae, filaxion [phu- diligeniius applicamus , a quorum dorso avcrtil Deiis
lace], Grsece ousiodia interpretaiur. Mystice au- oncra peccatorum quando se felici humilitaie pro-
,
ic(n gazopliylacium corda sunt sanctorum sapien- steniuiit, sicut ipse dicil : Yeniie ad me, omnes qui
tix divitiis plena : quod iii Ezechielc proplieta ei luboralis et onerati estis, el ego vos reficiam {Matlh. xi).
in Evangelio satis dcmonstratur. Arca dicta quod Cophiiios autem dicimus per quos sordiumpurgamen-
arceat visiim alqiie prohibeal : hinc et arcivum ta projtcimus, ut loci puritas elucescat. Manus ergo
hiiic ct arcanuin , id csl secrelum , uude cailcri suas iii eis tenent, qui pcccalorum imraunditiis
arcentur. Arcae autem myslica significatio in ExoJu occupanlur : sed de hac scrvilule liberaiuur a Domi-
pienicsime denioustratur, iibi de construclioiie arcsc no, quando scclerum noslroruin sordibus espiaiKur.
Irstainenti Doinini narratur : quia aut incarnatio- Iiem duodccim cophiiii apostoli intclliguntur, iu
6)5 iti. twvi.r.-^o I ifiiii XXII I.IB. Wll
i|iiil>uft collrcU; Miiil rrliqiiij.' rngiiiriilnniiii r\ .V bni|>:tililiu% auU-in in K« ii>;;r<>> k^-lMr ( V«llA. it«),
i|iiiii(|U<? paniiiii» Ll «IumIiu» piMrittut [*lanh. xit). (|iiu.i qumqiic «irfin.^ pni>iil^ baip«dr>
S'K>rtj vrl a s(.jrli> fi.-ri M>lrl , »i-l i|iii>.| i \pnrtr| (uin uim baba^-rnnl «{u i
m rorjibo» miu
:'!ii|uiil. Iii Lv3ii,;i-lio i|iiiH|iic li'^iliir, rjiioil lujiriinl (•inim niiMTiconJi r rC rJj . ,ii ,! faiMc
.'ilNisloii <lc rra^MiiL-nli^ a«-|.Iciii |iaiiuin v-|(it-iii spor- \<r^'iiirt non liahmi. I n pr^lf^tiU-
U> plirnu* : quixl »iKiiirii.'al a|>«»u>li<-(M iloclore^ ra, Lu« ail niipiia«. falitx rrftriljiiiiir : d r<onm ofrri,
qiM; |>l«.-b-> hoM vjIcI « iitiMinH^rr (lc niykliri» lUR-lri- q'iar rlars bominilMi» fori» ap^riKnist, ia *<i«r«l«
nit Spiriiu<> sjiuli, li'><: ip^i iii s«' collig.iiil. ju(lici« inlM oliaatrinmr. n » Dm rlr- 14
i.KVlJ \. naa invfnermM, qnia pru ri» rr« ryrnwn a1> vmMM»
De ratn lutninunorum. l>a« lauiles. qiiat ain.ntrruol. Iicni lilfiikl UgBi»
FfKuni aiilii|ui :ip|><-lljrunl ignem ; rn» rnini Crtrt, firjiil »aucl<injm n.r^la 4{>i<'n li.b, M u-|<«l|je iMii-
l.alinc igiiiK e*l , iinJc i-t juila pliil<ivi|.|i<>s i\'uf%- nc w>inp<r r>il^i.ti. ul in ('.
•nUci* canlironini Lam-
ilani cuiiru procrt-jiilur, i-l ri\«"ra Miif calor»* nili.l yndei f)u%. lumpodft lynM tl^* fimmmatmm (Cmi^.
iiaRciliir : a<J<-o ul d<- v p(riiirion( a po la iIk jliir :
Miii. Iti-iii alil>i tr;iiiir : lMmp*t tunlempU »rmd
•Slcn/i miin quidi^uutn (riyorf qiijtninl. V.irn» aulriu ...ftlalionri ditilum { Juh. m ) ; ^«mhI tifnitK «l
locuii ait liiclos, quod fovcjiil i|{iic*. Nain igniii H il<Hluri-« rs^ (onlcniplo^ in rorihl>o« «afrrboniM.
it>u Ojiiiiiu f%l. Qiiiilquiil julcin i(;iM;iii rovct, V A\ iliiti, quo»! focco» ficul : rajus (liaiinalMam,
liirus voraiur, kive Dr.i, sIm- nliinl, in «p.o ij^iii» rj( iilu. I.ilcrna iinfr voralj, quoil liirera in|criM«
Itivclur. I.MCiTiia a lycliiiu ditlJ <-!.t. Uiidc cl lircvi* Ii4l4'jt I |jo<>jin. tii ciiini ct «itio, m IttM lulii»
«-hl /m, ul remius :
luiiiino , iil vciili Balas a iire iinn \f*>.si\ , rl m1
ni-.4>o«(ix p<i>|[uem nclitilaai voiiiUrr«> lui ('rnc. prj.'|icniluni liiincn fjc I.- ul.ique rircuifcrjlar.
Si cnim a luce ilicerclur, uon »Urci vcou*. Ivrli-
i yrj m, qiij- in niiMiuni arj; r« li^i» o>mlrHi
nus autcui (|uasi liinnius ; rsi cniiii i i(-rn<irlj
iMiici, nt anl.jt. Tur rnim igui» .liriUir. S^i pvi
liKcrii.c Liicciiij l.i.(l(>sn- (iilcs Ckl , vi-l oiw^ra
cst ligimriim t<»iij;rri.-», cum DonUuin ardct n^i»
justiljj'. Uinic lu .Saloinone !>cripluin csl ; Prufjier-
••%(, cum anlerc crrprril : bu*tum vcro jjm rti.suiM
ea not% exituiijueiur tucerita ejus per tolum vocjujr. Hiiaru» esl tiirris n^wiiua quim br*-
no.iem .
.| i.-iii, ». 1 ;
,, Livi«i«r j|m)^
•|«c...j,|iii,>.|,i|„ ,.rj pn.viiiM.
, ignc r.uiMiin.Kir. K* u- t-ir. ^li, ...r....i,-r ii».-|i,i« (. , ,u ilmwri ci
l.lll.l p<'lld.-|.l M,„l lu
1 ,j ,,uj^, |,„j„a,,.,^ i,|^,,^
i.i icrr liirriui.i.
|>oii* 1
<• ••«1», ii< «pij. V. .
.iblll MMCW
Kunjlij .tnunlur. q.ir .lUrjirrjm lujn rMnili vigu|>4jU r\-«il>Mar. q>i«Mi pwinU
»>niit,
hOiM
tl.t ij j tiiiiil,,,,, ,,„„., j„,,, g^„, ,,ipyn crr» biiymu qnaiuvi» pao. i« |j«jrr. ^ rM» c«oim^>|
«•irnniijjlt.s lijl.... r.- i.i.ij.irc* ..i..lr ri f.iMcra r.rl. sli in«|MriiH«(»«' .'. n. rr I aUI»> rU (-«Km^
diciinlnr l.jmpiK n.niiiM cM in cr.i..- hi.co». l«>ttit l.rjlkjii,"- < .
iiM rii iL>j,««>.rf» n4 lr«tai
ihrl.i .|U<«d IrtlH-uits in.u.im (oicNilerr «idraiHr Ik- ^ni lu iiHM^rc I
. I I >j bi, l.. fc^l ru
: ,
bando. Fcrocium cigo cogiljlioncs apte dixil cu poccalis diutiiis rnorari. Scamna siint, qua; lectis
Lilia : qiiamvis inter<lu<n el lii bono aluisivc !(.'ga- allioribus apponuntiir, dicta a scandendo : hinc el
lur assumptum, ul cst de sanctis : Lwlabuntur in scabclla leclis parvis vel sellis ad ascensum appo-
cubilibtts suis {Psal. cxlix). Nain quoil dicit, in cubi niinliir. Scabelluin auteni et snppcdaneum diciliir.
tibus vestris compunginnni, sij^nificat, poenitcntiain Nain Grcci upopoJion diciinl , Lalini scabelUiin
agiie. Nam compiinclione qiiadam aniinaniin ?\i alii suppedaneuni, quod suh pedilnis sil. Scabelliiin
optala conversio : ac si «licercl : Deserile pravas buinilialoruiii sulijcctionem sigiiirtcat , ut est in
cogitationes Yestras , anleqiiam scelcra perpctre- psalnio Donec ponam inimicos tuos scabeltum pe-
:
lis. Grabatum eniin significal suflbrentiain cbarila- dum tuorum {Psnl. cix). Sedes dicla, quoniara apud
lis fratcrnx. Uiide scriptuin esl in Cvangelio, qiiod veteres Romanos non erai usus accumbendi, unde
Duminiis dixerit paralytico a sc sanalo : Surge^ tolte elconsedere dicebantur proptereafut ait Varrode :
grabatum tuum, et ambula {Maith. ix), id esl, reliii- Yita populi Ruinani) viri discumbere coeperunt,
que peccala prislina, neccssitaiibus fratrum suc- ^ inulieres scdere : quia turpis visus in inuliere accu-
ciirre *
et in universis qux agis, vide, ne iii boc hitus. SeJesaulemmysticesigniricathabitum regiian-
s«culo mentem figas, sed ad videndam faciem tui tis sivc jiidicaiitis. Unde dicitur in psalmo : Sedes
lcstines Redemptoris : surge, Iwiia operando : poria tna in swcutum sa;cuti {Psnl. XLiv)- et iteriim : Se-
grahatum tuum , diligcndo proxiinum : ct ambula, des, inquit, super thronum, qui judicas tcquilalem
exspectaiido beatain spein et adventiini glorix magni {Psal. IX). Et in Evangelio Dominus aposlolis ait;
Dei. Nam juxta allegoriam leclus aut requiem sigiii-
sedebilis supcr sedes,judicantes duodecim tribus Israel
ficat in Cbristo , aut contemplativam viiam, aut {Mntth. xix). Cathedrx eniin sedes doctorum sunl,
iidirmilatcm corpoream, ani vilam opidentam, aut cl siguilicant inyslice docendi potcstatem, aul do-
LTreticoruin deceptionem , aul tribulalionera vitae clriiiani legis Moysi, sive etiam bxrelicorum doctri-
futurx. Lectus eniin Ecclesiae rcquies est in Chri- nam. Naiii catliedra doctrina vel potestas est in
slo, ul est illud in Cantico canticorum r Ecce lectum psallcrio : Calhedra seniorum landel eum {Psat. cvi).
Ecclesia hxreticorum deceplio, de quo iii Salomo- et in Micliea legilur sedisse super solium excelsum
ne scriptum est Intcxui : lectuni meum funibus {Prov. et elevatum {Isa. vi ). Filius eniin Dci Dominus
vii), boc est, vioculis peccatorum. Leclus tribula- nosler Jesus Chrisius bac sentenlia in regnanlis
liu vitae futurae. Hinc dicitur in Apocalypsi : Ecce habilu dcraonstralur qji rcgnal in ajternum, ct ,
tnitto illam in tectum : et qui moechalur cum ea, in sedet super sedem sauctam siiam. Tripodes scam-
viagna tribulatione erunt {Apoc. ii). Piilviiiar lectiis rx nelli sunt, habenies tres pedes : sed ct caiidelabra
diviium est : inde et pulvillus. Pulvillus enira signi- tripoda sunt, quia similitcr tres habent pedes.
0cat deceptioneiD adulatorum ; unde scriptum cst CAPUT XII.
in propbeta : V(B vobis, qui consuislis pulvillos sub De vetUcutis.
tmmi cubilu manus, el cervicatia ad animas diripieu' Carriim a cardine rotaruin dictum, onde et cur-
tlas {Ezech. xm). Sponda autem exlerior pars lecii, rus quod rotas habere videntur. Rota autein
dicti,
pliileus inlerior. Geniales lecti proprie sunt, qiii dicta,qiiod ruat, etrotundum a rota vocatum. Riieda
iiterniiniur pucUis nubcntibus : dicti autcm a geitc- genus vebiculi qualuur rotarum : has auliqui relas
randis Uberis. Cunabula sunl lectuli , in quibns dicebant, propter quod haberenl rotas. Carpentuui
inraules jacere consueverunt, dicla, quod partui |K)mpalicuni vcbiculi genus, quasi carruni pompati-
iiilbibeaniur, quasi cynabula. Nam cuein cst Graece cum. Plaustruin vehicuium duarum rotarum, quibus
enili : hxc sxpe abusive pro infiintura nutrimentu onera dercrunlur : et dictura plaustrum, quia volvi-
|K>nunlur. Feretrum dicitur eo quod iu eo iuorliii tur : qiiasi diceres pilastriira. Rota autcm mysticc
deferantur. Quod et jain inystice significat adiilalo- signilicat aut orbem, aut vitamJiumanain, aut volu-
ruiM favorcs. vcl malas consucludines liominum, in bilitateiu anirax, aut instabiltlatcm buraanx roenti$.
e/j DK LNrvKi^so i.nuii wii i.i». \mi. cit
Nain ifi |i>i.jliii<) sitI|>Uiiii (>! l ur ion irni ini im \ < irrnnidjin cKirr liml, o6«fpr*arp MHCnnlBr. Sr«k«
ro/a (/'m/. i.&i\i). Iii niU rrgo, i<l r«i, in niuii<io toi »un( hitu Uinim pnilcTta», al in OnrM (rf il«r I i.
loli« dispulidini r%\, ulii It-^iUir [t.iecli. i, \), i|Uo<l illiMi cvjni^i-lii iiin ; t.t temifmt ii
a|,'pjrui<iM'l jiiiU aiiinialia ruU uiia «iupi-r UTrjin, lem, ifoptt mmnd>itam ti •>tnmtmm ilMt. n \x in
rl po&l mo Iniii d*- (|iu(iior ioIih itarral, quaniiii aliain pjru-iii, iu m Imu : t.t umpmh* raa uom^
aspcrius iTj( r( opi-ra, i|m.isi si( ro(j in iindio rcLi-. (rrriij 1/1/1. ht), nl r-a, uut/;iciMMie
bi qiiis ru(:im cursoni(|Ur roiiMil<-ra( U'Ui|»or<-. Mdc- Kortirr» vrun lum rUMokwMl ti a I
liil muiidiiin rHHc conipli-Uiin srrmonc aposloluo. ( P"ui(ur, ii( fortiirs. qiia tMM MrfarMi ti a
Uo(a (](io4{ii«- in ro(a m-I duoruin juncdira Tcsu- F ui rorpn i-^, i|ux Mi(t( UiMorvw, u ab actipira^ t
iiirn(oruin (>s(, i|uo(J indic.i( .v jL Ja(-oli(f>di. t\%iii) u( fori ipr», co i|Mt loniimB caMHM, vmM L»> mk
il forrrps Isai.r (/i/i. vi), c( gljdius l/ii ai ulut, Lroruni. Kunuuni mnn ilitrniai anl>^«i calidvw :
lius possiiil i(rr prj viiUs vitr lunsin-. I(riii in /M;"««0/i.iin i(>>/i/<ii 11 .in^»!» /«, « col »otwc»/« •cw«
Amos piOiilir(.i l..gi(iir Doinimini ditissc : Ecce e<jo fecitli tiolmm (/'«4»/. li). C^invinK-nlrr rrfo i^imum
i<roi«r6<i »ii/i<rroi, «iful ilru/.'! p/.jnj/ri«m omuHum lio.nmis .|«dnin 3» uLr iMiva. uLrco«n|»r^vil, qui* mc-
(euo, rl penbil (Hg>i a rrl.uf, rU [Amot, iij. Ll.i u( lioniin.ni non
.
illa U>di(, i(a nr<* lUr •laiam
.ltiuoiis(ra(ur DomMiuni con(|-i.ri sc prjvaUnn jumi suIj (|iiavis jmi< (loiir prrcrll.l PuW
,
pihm
cvs«; M.-lrriliu» Jud.i-uruiM. pn. «juilius cis vrl.Ki*iu rjilrnr Miniiu utul fonns*cii«
. iju.i- aitnbuU.
iii«lu\i( vindi. (am. Iu*ni io(x « ircuiUis, xil.r pr.c- q„:„j ,„l„s miI jmm.r mirma lunr u,a|is Hkii
w.*nlis IjlKir III S.iloinoiM- /•.< ci>H[nugmiur rvla iMp.r puli linorj, qu.in.lo «-i niiitur aaferrr
emeruam, ei rurtum jionri eot ul roiam {Eccit. \ii). (,|jvii dicla, qn.Hi cl.m.lal et aprrul. C
(Ari T \lll. (pio.l ca|.i.-nilo i.ni-Jl t.ljvi» fr.mi n.»»tue
/><' ii/i(/uii, «yuii i<*u habeniuT.
c (lonrm spirii.ilis nsus
III s« sij;iiiii« at loti^ DiMOirvt lo
Uaailutalijc.horrp.Tlorr Mlislerturinvenlns.qiin Kvangrlm a.l lr;;i«|M-rilos ail Arc/piiiu c/ar«ai 1. v^
iMimincH inuU viiiu niUTCntur :
sn u( aiilrin a iljc< lio licr.eltpt' n»u imirottti*, el evt, qmt imirwiamS, mrmJtt'
L.iciilu», i(j u bnciilo l.jcilluiii |>i-r dimiiiiiU«iii«^iii. Ha- kuitnt ,l.mc. 11). Kl i(a rlavis j.iuitur. iiiitrrioxihjr
culiis Jidcni &u^(ciilj(i(>i .111 iiiili.i illilaUs liiiii.uii.i- m- pi.-t.iU-.rjiM* virtiitr-s i*. s.;;f)a( m I •>, uui IVmvo
(;nitii jI. l iitiiproplicUt ad Ihi.iiiiiiiiii :ii( . V irgri liitJ. cl nus i'<'lrn jii 1 ti U^ibo clir<i imm tl^uM. >
/>ii( u/ui INNJ.1//U KicroNiu/uUiiMiir (/'«1/. tiii). Vir^'n \vi). llcm «Ijvrs, a« ulje »ani. , rj-rii. aiK>o<«
ciiini prrUiicl :i.liii^(i(iaiii r(f..r(i(u.liiiciii hciniiii ^jI confa iiomiii<mi lnnsllKrn(rs. ul in N.i.4t»..n<-
vjturis ki«n( in psjlino ilici(ur . t ir^diri/MiUKii, tuyrt Veibit tapitwimm, ml ttimmli, H fmmn ttmn im «*(iaM
rr^iiMui i/'i.iLiv I Uj* uluH j.l :i<l)iii.iriiiiii liiitnjiinni </i-/ij 1 (/.«./<'. iin. (U.isi* enioi, lI .' .
i<^s|iMil, qiio .'l pcs ijiilc ii.-li);iUir, I ( loiiim coipus im-oi HJincljruiii S< iiplnrjriim. vrl p..:. .t^,, .. . „,...,4
in hiidi^ sii)M-rii.ciiiiil.cnliiiiii hiinlin.lur. II.k iisi suiil at.|iii- <uiK«>n.li. sr«i jii« MteiiiUo.iu<rttdi ».t viLiaa,
p.iliijrclu*, ut dicil J.iculi /n 6<icn/oimco iriintniJor- (i<-ji. i.-n.li a<i inortrin. \ir««t prr Uaum Jr Sahjtorw
Uauem mImin (/.cn. wiiil. Ii.-m 111 I vimIii jM I><k «licitur Umbm clatem dommt Umnd tmp^ kmmttm*
:
ininus liliis Isr.irl : //< ni-i mlr.tt (7( . iri./ffi«, rf .«ncit cjut, el tipenel, ti mmm tU ft clmmdml ^ltm i\iii. L«
ttsb4<ulut in m^uihut >-»iMci/rMi letliniulet {h.Mrd 10 V|km ilvpsi Ihbrm timmtm mntttt et iw/rroi ^ ipmc . t i.
%U). VccU*s iIkIi, i|no.l m.iniliut Vi-rl« iiUir. un.lr llur«>2.i^u, quotl iIh lM>n» lr|( mut, iJ r»t,c«4lifaaM«»
mlij »:i|. i|M.* • M-lliinliir. Vrrlr» rnim .'«liqnjii.ln si- K»l rnim 111 kolarii» |i)>%ituin, uU a cLivo ^r kMr^t
Hiiillc.iiil sjii« (os .I.M ti.r« s, qiii^iis iiiM I I .losliUiiK». iuiril uuilira, u( .pijUKU»i|iir diri becMO «Mr»Jij|
ii«'iii ili\iiijin \.'lirl>jlMi ari .1 K « l.-oi.r. si\i-m. nvj l,M*l 1 \IV
iK.iiiini, ii( III Kvodo s4 ri|iUim rsi ll<-in vr. l.s i.li- /Iv imurmmtemn raji>.i..
qii.in.l4) »i^iiilicjn( . Ijiis(rj for(ij infcrni. s *r |Mt^ .Xrurnm >b jrjixl.- >rrr iiit «erJtam. >)<*<u jr»|r#-
liiii : l'orl-tt irneiit romtrnii, el vettet (errtm* t'>m(ie- (-vn«iM-n>lu Irrrao». Dr i^-io 1.«« rriitrs
(»il. {/'».1/. «VI). Porl.i sM.il .viir.y, K.iiiimiim c«msnr- l »*• •••«>»
lUiiliinl, ul ricuiuli nr.|ii.jn( pirlM-r* luontiim. S^in.il^»!*" f<-t «IrtfioiraU folj^ija. Li^MM, ^.•^i
l>is ayri boiiiiiiici cxorccliir, ila iil vomcre vcilii lii- A (Jcr. n). Arcivi, «:(»llti;lio (iilcliiini :ul aicain VmU'-
viiii cxslirpoiilur vitia simui, vl cradicoiilnrnoxia dc- six, sive saiicUtrum pneilituitio porCccta; sicnl inJolt
(iideria, sicque pnv .'arelur l.Tra cordium hiiinanoriim dc Iia;rclicis diciliir : Inter acervos coium meridiati
ad a( cipicnda scmina virluUim. Scd sdidiosus quis- sunl {Job. xxiv). 'rrilicum, sancli vcl clccli iii Kvan-
que, aratniiii spiritale lcnciis, ad oiitcriora allcndcrc gclio : Et coiigreyiibit irilicum in liorreum {Matth. lu).
dcbel, it r:i( iat sulcum rcctum, ct non avcrtatur ira- Frumentum corpus Clirisli, vel cvangclicus sermo
initc verilatis. fiide Domimisait in Evangelio : Nctno in psalmo iCibaviteosex adipe frumcnti^Psdl. i.xxx).
tniltens mauum suam in nralrum, et respiciem retrOy Granum frumenti, Cliristus in Evangclio A'j.s( ijru- :
aptusetil rcgno Dei [Luc. \\). Vonicresciiim ct ligoiics num frumenti cndens in lerrnm mortvum fuerit, ipsum
exercitia pradiralionum siml, r.ndc proplKUa dc do- solum manet {Jonn. xii). Pruniciiliim, praidicalioiiiA
cloribus ait : Conflabunt {jludios suos in vomeres, et scrmo in Salomone: Qui abscoudnni frumenla,male-
lanceas suas in falces (ha. ii). Simililer et sarculiis dicenlur in populis {Prov. xi). Horrcumregniimcoelo-
idem signi(ical, ut supra in Isaia : Omnes, inquil, mon- rum in Kvangelio : Congregabil triticum in horreum
tes qui in sarculo sarrientur {Isa. vii). Arare enim, «l suum {Matih. iii). Preluin, trabes quo uva caicata
diximus, vel fodcre, prxdicationis est opus exercere. premitur, a preinendo vocatum ,
qnasi press«)rium.
Unde agricultor dicil in Evangelio : Domine, dimitte B Prcliim, quo premilur oleum. Laciis, qiio liquatum
illam et Itoc auno, usque dum fodiam circa illam, el mit- prodnal, cl quo ab uvis vcl oiivis lorquendo oleuiu
tam slercora {Luc. xm). Et in Di-uteronomio scriplum vinnmque exigilnr.
esl ; Non arabi» in buve simul el asino {Deut. xxii). CAPUT XV.
ilnic loco sentenlia illa de libro Job con.^iuit : Doves De instrumenlis hortorum.
urabant, el asina: pascebaniur (Job. i). Nomen ergo Rola, quod quasi ruat est enim machina de : qn.i
slcrcoris plures signilicationes liabet. Nam siercus e flumine aqua exirahitur. Lucretius :
siiiit sacriflcia Judxorura. Unde in isaia scriptum lo fluvlos versare rotas aique hausira videmns.
est : tacta sunl morticina eorum sicut stercus in me- Haustra auiem, id esl rola, ab hauriendo aquas dicia.
dio platearum (Isa. v). Itera stcrcus rccordalio pcc- Girgillus, quod in gyrum vertatur : est enim lignum
calorum, delinqueniibus ad radicem cordis apposiia. iii transvcrsa pertica inobile, ex quo funis cum situla
liinc dicitur in Evangelio : Vsque dum fodiam circa vel utre puleum demiliilurhaurienda; aqiu« causa.
iii
illam, el mitiam slercora (Luc. xiii). Stercus, peccati Rota enim cursum viix significal. Unde est iilud in
luxuria, de quo legilur : Compuiruerunl jumenta in Eeclesiaste Anlequam rumpatur funiculut argen^
.
stcrcore suo (Joel. i). Stercus liominis, odor delerri- tcHs, et recurral vitla aureuy et conteratur super fon-
inus pcccaloruiii : siquidem omne pcccatuin felens ^ lcm hjdria, el confringatur rota super lacum, et rever
esl; liinc est ad Ezechielem : Et tlercus, quod cgrc- tatur pulvis supcr terram suam (Eccle. xii). Quoniam
dietur de homine, operies in oculis eorum {Ezech. iv). cnitn liydria,qua3 conteriiur, cessat haurire : et rola,
Cuiielli a cultura dicti eo quod ex ipsis putaiionem pcr qiiam de lacu et pufeo aqux levantur, si fuerit
vcteres in arbores el viles faciebant, priusiiuain fal- confracta, aquie iisus intercipitur : ita el cum funi-
ces esseiu reperUB. culus argenti fuerii intcrruplus, el animx rivns rti-
Ealx est, qua arbores putantur el viies. Dictxau- currerit ad fontes, interibil iiomo.
tem fulces, qiiod his primum mililcs herbam filicem CAPUT XVI.
sulebant abscindere, unde cst iliud : De inslrumenlis equorum.
Pax me certa duc s |iiacidos curvavit in usus. Phalerae ornamenta equorum sunt, ei est Grxcus
Agricolx Kudc suiii, miiilis aiile fui. sermo. Frena dicta, quod cquos fremere cogani, vei
I<'alcaslrum a similitudine falcis vocatum, est autem quod bxc equi frendant, id est, iraprimanl denlibus
rerraineiitum curvum cum manubrio longo, ad den- ct obmordeant. Uudect nefreudcs dicii, adhuc lacten>
sitatem veprium succidendam. lii el runcones dicti, tesporculi, quod noiidum aliqnid frendant, id est, com-
quibns vepres sccantur, a runcando dicti. Falccs minuant deniibus. Hincet fabafresa, qux molita est.
eiiim pr.xdicaiioiies sunt sanctorum siiperfliia aufc- ^ Lupata sunt freni asperriini. Dicti aiitem liipaia a lu-
rcnles, et, qux necessariu sunt, reiinquenies. Item pinisdentibus, qui inxquales sunt, undeetiam eoruin
falc.s succisio est carnis per morlem, vel ipsa Di- morsus vehemcnicr obesi cani. Capistra a capite ju-
vinilas circumplectens omnia,atquedijudicans; unde mentorum dicia. SellA a sedeiido, quasi seiida. Antelia,
scripltiiii esl in Joel : A/i/te falces,ei vindemia vineam qiiasi ante scllain : sicut et postelia posl seliam. Cin-
temi' (Joel. iii). El in Apocalypsi ; Et htibebul in giilum hoiiiinum gencris neutri : nam animaliuin ge-
manu sua falcem acutiim {Apoc. xiv). Veutilabrum ncris feminini est. Dicimiis eniin hascingulas. Sagma,
enim sigiiilicat examen jusliiiu; undein Evangclio dc : qiix corriiple vulgo diciUir sanma vel salma, a stratii
eo logiUir Cujusveutilubrum in manu sua,elpermun-
: sagorum vocata. Uiide ct caballiis sagiiiarius, miila
dabilaream suam, el congregabit triiicum in horrenm, sagmaria diciUir. Capulum funis a capicndu : qn«tl
paleasautcmcomburet igni ine.rslinguibili{Mnlth. iii), co indomila jumenla comprchendanliir. Calc.^ria di-
Arca Ecclesia iii Evangclio : Et permuiidnbit aremn cla, qnia in calce liominis ligantur, id est, iii pedum
suam (Ibid.). Ilciii arca i)i;estiilcm miindum, de qiio poslcriori parlc ad stiniulandos cqiios in quibus aut
lej^iUir inproplicla : Eilia Pxibglouis aren irilura-mea; pug!ian'!nm nni aulcurrendum, proplor pigriliam ar.i-
(II'. li i(\i( MAi r.i oi-Kiu M lAiir) iii i.\i KiaTio iii. \uu. (>it vMM V ii(.\ misnwi Cll
ni.tliniii aiit liiiiorrtii. N:iin tl <*\ liinon- \rl 4 *ii;:<> ^ in**' i«4r, i|iii>>ii« oii«>rili«i« infra«- '"' • '-' ' !>•>•
sliiiiiili niiin iip.inliir. Siri^ilrt a Irr^rntJo. 1 •• i|ii<n1 IiiIm-i rrKu hnJMsriiiHi Ii bfMiiinr^ >
Itt*
\m rqiii UTKiiiiliir. (^Ii.ir.-«clcr t>»l fi-rniiu luiHifnit i| in^nirri, rl tiiionim fMVfrilHj% prj^ra«an. i»c nt^lri
igiiiluin, qiio nour p«'ioriliiis innrunlur. (^liar j< Irr f^tei\tm<io %M{ftUijr tu:ttit% [tj>ru\tu% 3*1 Urjninr. Vr-
;iiiU-in (irai)*, l..iliii<- foriii.i (li< itni . ( iiilriiiim<|ii:i>i niiii isds l.ilil>ii<i i|iiiil •Im ilnr r-xw f.. ' ' ili-
(aiitiiriuin : <|iii.i iir.il, M |ir<i>i'lj mI in i-o iH-ti'rj<|Ui; « i-i qn.Ml 3 ialil'«i% iitipruU<-iitii-it* U.. >m'-
< :itilio, ul duiii vi<l«Hur, riijus bil. avarilia rrfrtin*- pii.iii..Hi'>ti% i^lulio^ it<Miiiiii~« «riiUli «aUlil ia«il»«
iiir : qiioil inlinliiiii |ii»i siijho, inlfnlum pro < urj aJ- M.,|„ qu,„| 3,1, m frfno. ;ij rqium |Hrtif^l. I rvMUM
liilifliir. iit YiH ntorlii i^jiiiN artloir *,it t-riur. ll.ilM-n.ih rinni a {cnt rr(iii<-n lo ili" lutti rU : f>-riiui i|uip|W m>
jIi ImImiiiIo iIii (js, qnoil |ii> «r)|tio<t Ii.iIm-^iiiiiik. hor ||,|,|, , .,|,.-,||||||| (||\riiii,( tn tmmo. .i'
ost, li-ii(uniiis . un.lf rl r)|iii |j.il,il.*^ tlitti . Ii.ii: rl rr- , ,1 l.rp.i |,.it anini.it a viprjdirU fi.l. . ..* . . -
(ina(nla a rt'(iiirni1o. l,ora.... In liit. rrpi <<f>rriil.iis i.inil.t, ul a.l ailiilnuni julirnli* i»ri->;jul. nr mji% to-
diikripliiia ilcMf(n;t(iir iiiMilniltiiin •! hnilornin lionn- Iniilattlitis i-fWrjiilur. M t\ilLc \trn j (roimculj mbI
ntiiii niiil<> iSaiini!>la ail : Molilr fieri ttrut equn» ti .iiiinijlitiiii, t|tiilKj% r%> a inamlilur. iil nifpnn* «itx
titului.quihut nonf*l tnlrlUflut : tit cainu rl frrno »in- piiMiirrinr Ipsj» ••gi' miMllit» pi r li^-nrjni jll«ip»-
('i>nininii)-( ti<* \:\^ts siili<laiiir rrrorihui». S«:ni(riniir (^lt cwiirluM. (°.rra(i>riB kiilHiiKlur iinprrin. Allrpiria
(|uarr i<i(.r r()nip.irj(iuncs .kiii( |Misil:i'. Rquu» hinr din- cs( riiiiu. Mru( v«'|m- •lii(niu r»l, quauiiu ahuU liici-
< ri*litiii.* sfVMiri^ ff lur arliiii 1 io, t* I :i .|iioriiiii|iir fii<*i i( lnr . i'( ilMitl si^iulit jini . I^ qut.niaro tluiiiiiis, m luic
.is( i-nsns. rxfiirrit Miilus:iii((-iii palifulrr .K-t i|iil s ir- p trli- llmiiiiiiiin l.ln ittiiiit ItMjiii : tvmtnn^ w-ilMi-i
fiiijs, t|iii iis fiK-nt oiMiJluit : ri ail hm iiliu|ii. m- ilifitiir i'j(ii : sant t.i- (jntfn TiiniUtik uuuai irllr,
l<-lli'< (tini noii lijh<>n(:quia nrc iilceligil,( uiolt)'tlij(: un;i poirslai, uiia ttMipciain* rs(.
SIVK
Srrijidi i^um archiept$ropu$ ngrrrl et nlia tine tempont nota alt ipto tdita.
*.>. is in .t.iis prn iiNsione rsw*. quiHuntjui iim».K> "I ditM ; Or^lor t4ml tt doimil , naui po(r«( tnlvi ;
ifliis li.ii Uuaiu cli.tiu ih^i-M^nml 111 i|ii.iliior «jx^ Of..«»jr i.'«w. tl dnimit |«rr ii.nulj »irta. ip»a «••
(irs, ariiiiilttJin. .lurlit nliMjin. lillHrjtJiu c( il- U-m v. rlia m sillalu», rl ra. for .
ip»x «jllib*
.irlDiiijtn f( li((rr.ita. |.i i r i|iujin nimin(Hljiii.|itf uifl« hj« a pUil<»»inihi» «!«>••• t»»ril«r. iJ cM. !•-
iiii'i iirr.*s«iiani. \t.) m 1 llt« f rc hjml dul.iuui dni.|l.il«. Sfjuru» »tc tam Jrfim»i( I tttft^ nt
t-si, (iHij i|wj solimm.oJo liUi*rjimn ri iit(flir- r«><.i. •/•«* »v.i*i p«<rW. f«»«M. I.U-mrnlai» r%l mj^
rlMs t i|)i\ fsti* ili(»'mi riitir . t rlt-r.i im l.ti.iuiu lum.uia »1», cU ii»di«i»ihilis rojU iia voc\% aiura-
niilrK iion sniil. qnin Miiml intiirj fi m(*lhclu t Jpi lalr ; ct uniutoijttuiur m inUiuM. a quo Mwiiur
iioii |H>M(in( vrrum iiiVKrm |»«*r »ii»t;iilj» 1 txtinlc». imrcrorolum, r( m qnod rr%»<»iiuf. ^H* *€•••
duhm iiivfiiir( viMrin lUlrra viKJlur. \. (rtrs riMm liHrrt* rVtKrwU #-
i qiii^ inqiiirrrr voliw^rK, tuir
OAS rrdilrrr siim* liilfll.i iKin.* . M Ijmru f j uUintur, \frunl. ad «itml.lu.liurin mwi.di rlrtt»r«U>nim .
«»
iwt rjrftil qiirt.l Miprj .lictu iii»4i c .n.mgil. .|iM»d «ifu( illa ntrtiniia t.«»»n-- prri<iool f>^Y***. %tr
lilit .
/). Iiitrta, '^ ' •' »in •*'* ctiojuiwu ..r«l.w>rii» r««irr\Mt r* ik»^-
par» mmima vitci»ar(iciilj|j\ h<.r r^t. la tli*v»|\unt II«m rrjn lnlrrr»* tiitrr rWw»r«l»
l.illcn r-«( .
<^ur ioii>iil . .•mi>i.sit»tii»f lilU*rjniut imtiim 1 .in cl liHrrj», quod clrTfnU pn<|»ri« dlrwlar i^«» fi^*
: ,
;
lelligi(ur ; figurx vcro earuin litierx, a vero el h, cumdcin taincn, lioc est y, soiiuin habct, iiiter </, cl
ei <*, ei alia qii.xlibet, nninen est ei pronuniiaiio- e, ot i, el a-, diplilhongon posilnm atque, quis, quw;
nis, ct ligurie; legitur elcnicnlnm, intcliigilur lit- necnon inier g el easdem vocales, cuiii in una syl-
tera, scriliitur et noininatur. laba sic invcniuntur, ut : pingues, anguis^ linguw.
legenlibus iter ostendit, et a litura quain palitur, iiiler diias vocalcs cst posila, ideoque sciiipcr prio
et qiiod legendo iteratur. Onines crgo littcrai quibus rem syllabam facit longani ; ut : niaius, peius, eius,
Latiiii uluntur, viginti et trcs sunt : qnarum difle- qiiia iion alitcr pronuntiari polesl, quain si ciiiii
rcntiic trcs snnt. Prima diflerentia qiialilales habet priori syllaba prior i, et cum sequenti allera profera-
duas, qn« aut Lalinse snnt, aut Gnccse : Latin.ne lur; et ideoantiqui in his vcrbisdiio ti semper scribe-
sunt una et viginti; Grxca;, duae, y vocalis, et z Lanl. y vero loco consonantis posila, eamdein prorsns
seinivocalis, quae in usum eorum propler Graeca inomnibus vim liabet apud Latinos quam apud .£olos
nomina venerunt. Sunt ei aliaj quinque, quas post dignmma, ct ipsius digamma voce vau profccia est,
perceptionem DoininicE fidci, et si non in alpbabcli pro qua Caesar banc figuram, id esl F, scribi voluit.
ordine recipiunt, divinis tamen paginis inditas con- B Digamma enira aliquando pro siinplici, aliquando
cloritatcm divlni scrmonis, Ego sum a).ya el wfxeya, pla, sicqiie nostrum v locum simplicis videtur ha'
et propier nomen XPi. Secunda diflerentia in liileris
bcre consonantis, ul :
qualitales xque dnas habet, quae nul vocales sunt Ai Tenus haud aaimo nequidquam exlerrila maier;
aiit consonaiites. Itein tertia diirerentia esl intercon- duplicis quoque ciim in pra;tci'ito perfecto et pliis-
sonaiites, qiiod qnaedam sunt seinivociles, quxdam qu.iin pcifecto tertix et quarlx conjngatiotiis, in
innlae, quxilam liquidx, et quxdani dupliccs. Sunt quibus i aiite v consonanlem pos(ta ,
producilur ea-
lam«;n vocalcs qninque, scilicet, a, e, i, o, u ; semi- deinquc sublracUicorripilur, ut cupivi, cupii, cupive-
vocales seplcm, /, m, n, r, s, x, z. Miit;c novem, b, ram, cupieram; audivi, audii, audiveram, audie-
c, d, f, g, k, p, q et t. Vocales dicta* snnt quasi ram. Aliquantio vero metrici hac digamma, v et t
dicuiitur, non quod diinidii, sed quod pleni dii ct Esl enini dimetrum iarabicnm conjnnctum penllie-
pleni viri non sint ; his si detrahas vocalem, habent niimere heroico. £t Aurelius Prudeiitius in P.sy
si dicas, • lolle indc vocalem e, sonat tamen qui- Egregia comitata viro : nam proxunus lob.
dain sibilus ac tenuis sonus. Mutx autein dicta», Scienduraque quod JEoVi digamraa causa aspiratio-
non quod oranino voce careant, .sed qiiod ad com- iiis, ut eflugerent spiritus austerilatem, ct causa
parationem iiene son.intium , exrigoam qnamdam hiatns devitaiidi, assufliebant. Nos antem in multis
purtein vocis habeant ; vclut itiformis dicitur mu- quidem, non tainen in omnibus illos sequinuir, nt
iier, non quje caret forma, sed quae inale est for- cum devitantcs aspirationem dicimus, vespera, vis,
niala; el fngidum diciinns eum qni non penitns ex- vestis; biatum, niiclauus, argiuus, pauo, ovum,
|>ers est caloris, sed qui niinimo hoc utilur. Latini ovis, bouis. Ex consonanlibus ergo sunt / ct r li-
oiiines vocalcs dichronas habent, id est, qu.'e cor- qnidse, qnibns quidam addunt metn; hx poslpo-
ripi possunt et produci, qucraadraodum Grxci tres, sitx /, semivocali et sex rautis, id est, b, c, d, g,
tt, I et V ; E vcro el o semper Gneci breves habcnt, p. p, /, pro arbitrio poetac, plerumque in metro viia
et I) et u semper longas. Breves sunt vocalcs, ut coiisonanlis amillunt, et brevem syllaham rcddunl
amor, erit, iler, operis, ulique ; longa; : «ra, erecia, ac idco Priscianns docuit, f inagis mulam esse
ivit, omen, utile. E\ liit igitur vocalibus i ct u b qui si csl innla quielibet liquidis pra^ponilur et lo-
Iranscnnt in consonanlium potestalem ; cum aiit cum litter<x> ^ Grxcse muUe apud nos obtinet, prav
ipsne inter sc gcminanlnr, ut : Juno, vita ; aul vo- tcr qnod qiioinodo y, pronuiitianda non
fixis labris,
calibus applicanliir, ut : vates, velox, vox, i ut ie- est ; k enim ct q, quarnvis figura et noinine videan-
cur, iocus, \\x. eliani inedi:e dicnnlur, qiioniam in tur aiiquam habcre diflerentiam cum c, lamcn
qiiibusdam (lictioiiilins inc iiuin sonnm habcnt, nec camdein tam in sono vocum quam in metro pole-
naturalcm, ncc propriiim, sed allcrnos intcr se so- slaiem contincnt; ct k qnidem penitus supervacna
nos conlundunt, ut : i'(V optimns. Et i qnidctn qnando est, nulla enim videliir raiio ciir a sequcnte bsee
post n conson.-inlem loco digamma fuiictam .^^olici scribi dclieat : Carthago eiiira ct capul sive per k,
poniiur, brevis est; seqt:cn(e d, et m, cl r, et /, ct sive per c scribantur, nullam faciunt nec in sono
T, sonum y Graece vidctnr haberc, ut : vidco, vim, ncc in potcsiaie ejusdem consonantis diflerentiam ;
•|uij iiiure coiisou:in(is lil(LT.i- iii iiiclro sjpc brcvtni U-Jt umU- r( i Bon aiii<-r j.ingwBUir di(>tiilwjo,(i%.
Kylljluiii tonK.iiii rc.ltli(. IIjt, si r tiiii(.i- suIijuik (a ni.i liM f> |«.siir contD^ , ul «/•«, Trji^r , «
liicnt, ;( iiii(.i( (Jr.i-i-jiii , %i ;» |irr|K>sil.i fucii(, ^ uiidiiii jiiii^i potAt il ^ ;^a, cutit anuliu ihh
sigiiilii j(. hciii si fucru t pr.t'p4>M(a .nspii j(ioiii pm iKterr, ul, ^n/r, liHyum
; el wrpe onj «ocjJit pn^Jm-
poiiilur. Si (•« »iiiiiil |>«»si(x, •]> («rx-iJtii asM-ninl 1 1.1 pro diphthaafo po«i(j, ui tmfmif pro
ii.\rni(ur
iidcrjai, ct li.i'C in p<'rcgrinis ilictioiiil>iis, u( t hi- ifniro, iiulmdv, pro rlamdo, occmIo pro <4rtf«, t^t»d«
phitini>i)hui, lhflftli>T, fKilmitjrniihut (!•(«;- {>nt la-dv, .Silm* pri> StilmA, muum pf9 wfM.-cta
tuii 1(1,
ruin h vucjIiIiiis iiuni|iiaiii sup|i«iiiitiir nisi iii indr- «uiidjriu pru U.nga tocaii lel dtpfcllMMHM, ml (•
ak, ok, ipu- ul)(iirlianU« cl Joli iids signi ror. /unru* /arco, ^aniiii. *ni, am^r^. SeiJ et
jcctiuiic, .
Ihk
lirjiit jlTicluiii. .S qiio«|iM; kiiiKnbris rs( po(r»(j(is, H lujiJii.lum c»l quoO u anUTe«Jjnl irc» co«t<MMi>le3
«|iix* iii inctru \iin &u3in frcqiiriiicr 3mi((i(. IItc ali- vihjIciu, iH>n pos«iin( uiti Juo to«t«c^«ti,
! •.
«a|iilc \crbi prj |x>m(.i al(<-r.r ««jn.so- «/>a>ii. t(r<;6j. .Ncr i(<*ruai si cnntrqoar.; '
«lu.mili). iii i
bn!\cni >uc.ilcni (lcsitiv:itcm proJucit, ali(|ii.int!i> nanU*s non pot&unl alil^r jungi ig pniiripio »ylljbx
(-i>rrrp(ain rclinquU. IIjiii- c( jliqu.^mlo iii iii«*«lio III M( prima i r( secuntla po>l i »el e, »eJ p, «d I. rt
\rili«> albri conikOiiand prj*[H>si(ain lii|itcii(iuin inor»; tcrtjj / vcl r ; u( tcmlpitle, tpl<ndems, unbm, tir^immi,
(lisp«'rirc qiiiJani tliiitn(, u( iii illo Nir(;itii - tpretit. In linc \cro dirdoiut con(ra ui\ffiiii
llurtjiur Miii-»(piis, .Nuoc, uunc infur^ite rfnus. iiijm lit|uiiljm »r<]iten(cin mtj(jm, pr>»irrn .
i ^ _
X iliiplex motJo pro ct, moJo pro gt acripiiur, ii( : urti, Hir;>i .
dujriim ij;i(ur r.mjooand. jI i i
mpfx, apicii, grex, qreijit ; Iranftit (atiicn :ilii|ii3tit|<> in s)llafft |M>«iLaruni ista ratto c»i. Senii\<Kji. i j ,
V L-unsotiantrin, u( : nix, nitit, ncc nun iti «*, u( . M.-iiiivtM alilius prTpoiiuiilur iii eadem »jlbl.j, ui
ttox, noiiit, subi( cliam locu a.Hpiradoiiis, ut tehu, ttnetleut, amnii, Smurma,
xeii, iruho, iraxi ; scJ Ji.cc conlra rc(:ulain il«*«-linari fjciuiu ijiii 11)1 »<nl>uiit, nua^vai
\iilciiiur. Z III );rj(is (aiuumiootio |M)iiiliir Jk (loni- capilc s)llal)e |m>(c»1 cum alia jungi
bu» ;
pro hac vclcruni (|uiJam t vtMalcin diicrunl, ^ qud-l l.utjiiu» ()»(<-ndj( m deciino
i|iii(ljin diias II »« riltcrc solcbant : unilc jugiim tti- T> in'i M.ilenie i-rrtKo marula . Iiii«r(i i
( (uiii c>( \cliil iiiijon, c( JiipiU.*r vclii( ieutpaler naiu Msi c»»4'( i aii(c m. tubtrabi m molr»
idiii Urttiiitiui, c( ;ifMiirtrr, r( tablutare, et t.T(crj jHiluivwt , 1 ciiiin in me(i-u ur^x' «un «MMMalit
liujiiMiio.ti Uhiim vc(crcni dccJarabaiU. Iltud pr.r- jiniUK, aii(e aliaiu cuiis4injn(em lu exJna »jUalia
lerca nobis iiiiim.iniltiiii csl i|ti(Hi oiiiiimm luhso- |i<>fciU, i aiiUin 11(111 nisi »equj(ur rofrrpiAni voc*-
iianlium lidrrarum is(a na(ura m(, u( M*mi>(M jIcs t< 111. cl attrra mov »ibi »<-(|ita(ur. 1« Um MHM««
onincs al) r int ipianl, c( iii sc dcsiiiati(, ctccpia x, sylbUv umucs liquulu^- soIrii( jnu* i poni. ul, pmtt,
i|u:i- al> i iii<-ipi(, c( miiLj- oiiinc» a v iiit ipijii(, <-( uri. /lyriMj, poMi. SimiljUr ai.d- x riirpij. , mi,
in r dcsinaiil, cicc|i(i-. i, cl g c( //. ri)s(rciiio illutl fiilx, ImtuL, mrx Iii iiiulii» aulen. pr7)MMiuii(ur k rl
Dolaniluni isl i|iiimI iiiin uiipic lidcrj' acnJuiit Iri'». 9' »«^|UCuU' d, ul, ^</r.'yrui, kdciummt^
quida. ArcidU cdjin vi iindum aliquos anrlorc» lit- dit. ul. A/aii<tf«j, lUrei, a^^tdldt < Uoc rtl Boaara t*ar
tci is orili), (|iio aln prxrrdit. atu »iil>»<^|uilur, ila bjruuii, f/ACui, ilfmiHt, f/«a»j. /Imwi, «— #. Cm-
ii( <i piioi si(. siil>sci|uciiv fr, (rrU.i <'. ac iliiinlc r.r- dmm, .in^dm-', (•m*mi, .#l'la4w. 4d<Me«i^<i>i. |(rtf«aa«,
lcr.c III ordini-m litlcr.t. .( .lutem in ouiiiiImi» Kmd- rrr^r, Uimm<tt, tfimimt, fimltr, fimimmi, ir*rlaa. AalO
Uiu idro prior c^( li(U-raruiii. pro ru qii<Ml ipivj piM>r m auU-m iiiveniunlur LaiauM r. 4, f. i, •( 4/ra»rw,
n.i>(ciidl>us viMciii a|M-ri(. \dmelmi. dr^pttm, i^fikmttfi S«u «utew »«U»^ ui
aliiiHiM- l.iiiicii cdam Miipiiljiiinn Vnrjliiini si>ni>« Itmmt , nrr n<>n rl i anie<r«lil I. •< • prr^MJij
«|iilali.is nouiiiiJiiiiiv itfltakit (.ijnc. f..*line cohiV- t">l •ln . Itooe ««J, rl in «rftct jMDflMli ^4/ .
pil», fti\r iompltti» ilicidii ^ >m sjllala ilirM #*l \< rtit» u>.-'<. ul. •*. ri. tti ^- > «( '-
-ft% 4
•ii:* r'<C> ir .("/)-iu'i->'iv T«i ^Bs !• *:», i.l rvl. .\ • imn > l.rjt j:* • ri pt «rribllar. p»« rji* . !
fATKQL CXI.
: ;
; : : : ::
Pclops pelupis cwlcbs, cdlibis A quando posl vocalem n.vluia longani dit:c consonan
Amhs, Arabis; , ;
non alilor xidilur i^ Gra'ca iiisi ps scri- tiior tcnipora sunl, nt puUi si quis bitnul ponal ia
cuimus,
btMida qiian(iuain ciiim raiio geniiivi supra diciain versu lex prima el lux clara, ct pax plcnu, el liis si-
;
cxigal scripluiain, laincn cognalioneiti soni ad lioc niilia. Vocalis cnini n;>lura loiiga cst iii k el lu cl iii
j»ro( livioriMn « aiunt; Ikk tamen scicnduin cst quod pa, ot duo lcmpora h:il)ot, ha;c excipilur ab x dii-
piincipium syllabac onini modo pro x V^ ^^''^«^l ''«^' plici, (luae unum tempus hahet, ipiam scvpiuntiir
Lcir, iit, psitlacus, pseudttlus, ipse. Nubo quo(|UC miit;i cl liquida, qua^ item per se niium lcmpus h:i-
jiM/)sJ, scribo, scripsi faciunl, (juanivis anaiogia per bont et coinplont. Ilae ergo oinncs siinnl juncl.e qua-
b oogit sciil)(;re, scd euplionia supcrat, (jua; ciiani tiior lempoia faciunt, tatnen in mclio ni^cesse esl
vuplam, non nubtam, el scripium non scribtum com- unamquainquc syllab;im ct nnius et duorum aocipi
pellit per p, non per b, diccre et scribere. Oinncs lcmporum. Ca'tera quoque tcmpora qua- acciduiii,
denique syllabae aut longai sunt, aut bicves, autcom- supeillna a ineiiicis julicantur. Numcrns liiteraruiu
inuncs