T.C.

MULA NVERSTES SOSYAL BLMLER ENSTTS ETM BLMLER-ETM PROGRAMLARI VE RETM ANABLM DALI

LKRETM 5. SINIF FEN VE TEKNOLOJ DERS PROGRAMININ RENME RETME VE LME DEERLENDRME YAKLAIMLARI KAPSAMINDA NCELENMES ( MULA L RNE)

YKSEK LSANS TEZ

Hazrlayan REYHAN TABAK

Danman YRD. DO. DR. HASAN EKER

Mays, 2007 MULA

T.C. MULA NVERSTES SOSYAL BLMLER ENSTTS ETM BLMLER-ETM PROGRAMLARI VE RETM ANABLM DALI

LKRETM 5. SINIF FEN VE TEKNOLOJ DERS PROGRAMININ RENME RETME VE LME DEERLENDRME YAKLAIMLARI KAPSAMINDA NCELENMES ( MULA L RNE)

YKSEK LSANS TEZ

Hazrlayan REYHAN TABAK

Danman YRD. DO. DR. HASAN EKER

Mays, 2007 MULA

MULA NVERSTES SOSYAL BLMLER ENSTTSI

ETM BLMLER- ETM PROGRAMLARI VE RETM A.B.D.

LKRETM 5. SINIF FEN VE TEKNOLOJ DERS PROGRAMININ RENME RETME VE LME DEERLENDRME YAKLAIMLARI KAPSAMINDA NCELENMES ( MULA L RNE)

HAZIRLAYAN: REYHAN TABAK

Sosyal Bilimler Enstitsnce Yksek Lisans Diplomas Verilmesi in ........................... Tezdir.

Tezin Enstitye Verildii Tarih : Tezin Szl Savunma Tarihi :

Tez Danman : Yrd. Do.Dr. Hasan EKER Jri yesi : Yrd. Do.Dr. zzet GRGEN Jri yesi : Yrd. Do.Dr. Nurettin AHN

Enstit Mdr :

Haziran, 2007 MULA

YEMN

Yksek lisans tezi olarak sunduum lkretim 5. Snf Fen ve Teknoloji Ders Programnn renme- retme ve lme Deerlendirme Yaklamlar Kapsamnda ncelenmesi ( Mula li rnei) adl almann, tarafmdan bilimsel ahlak ve geleneklere aykr decek bir yardma bavurulmakszn yazldn ve yararlandm eserlerin Kaynakada gsterilenlerden olutuunu, bunlara atf yaplarak yararlanm olduumu belirtir ve bunu onurumla dorularm.

/.../.2007. REYHAN TABAK

YKSEKRETM KURULU DOKMANTASYON MERKEZ TEZ VER GR FORMU YAZARIN Soyad : MERKEZMZCE DOLDURULACAKTIR.

TABAK Kayt No:

Ad
TEZN ADI Trke

: Reyhan

: lkretim 5. Snf Fen Ve Teknoloji Ders Programnn renme retme Ve lme Deerlendirme Yaklamlar Kapsamnda ncelenmesi ( Mula li rnei)
: Doktora O Sanatta Yeterlilik O

Y. Dil

TEZN TR: Yksek Lisans O TEZN KABUL EDLD niversite Faklte Enstit : : :

Dier Kurulular : Tarih :

TEZ YAYINLANMISA Yaynlayan Basm Yeri Basm Tarihi ISBN : : : :

TEZ YNETCSNN Soyad, Ad nvan : :

TEZN YAZILDII DL : Trke TEZN KONUSU (KONULARI ) :

TEZN SAYFA SAYISI:

1. lkretim 5. Snf Fen ve Teknoloji Ders Programnn renme- retme ve lme

Deerlendirme Yaklamlar Kapsamnda ncelenmesi ( Mula li rnei)

TRKE ANAHTAR KELMELER : 1. Fen ve Teknoloji 2. Fen retimi 3. Yaplandrmaclk 4. Program Deerlendirme 5. lkretim NGLZCE ANAHTAR KELMER: 1. Science and Technology 2. Science Education 3. Constructivism 4. Program Evaluation 5. Primary Education

1- Tezimden fotokopi yaplmasna izin vermiyorum 2- Tezimden dipnot gsterilmek artyla bir blmnn fotokopisi alnabilir 3- Kaynak gsterilmek artyla tezimin tamamnn fotokopisi alnabilir Yazarn mzas : Tarih : / / 2007

O O O

TUTANAK

Mula niversitesi Sosyal Bilimler Enstitsnn 31/05/2007 tarih ve 368/7 sayl toplantsnda oluturulan jri, Lisansst Eitim-retim Ynetmeliinin 23. maddesine gre, Eitim Bilimleri Anabilim Dal Ykseklisans rencisi Reyhan TABAK n lkretim 5. Snf Fen ve Teknoloji Ders Programnn renmeretme ve lme Deerlendirme Yaklamlar Kapsamnda ncelenmesi ( Mula li rnei ) adl tezini incelemi ve aday 21/06/2007 tarihinde saat 10:00da jri nnde tez savunmasna alnmtr. Adayn kiisel almaya dayanan tezini savunmasndan sonra 55 dakikalk sre iinde gerek tez konusu, gerekse tezin dayana olan anabilim dallarndan sorulan sorulana verdii cevaplar deerlendirilerek tezin KABUL olduuna OYBRL ile karar verildi.

Tez Danman Yrd. Do. Dr. Hasan eker

ye Yrd. Do. Dr. zzet GRGEN

ye Yrd. Do.Dr. Nurettin AHN

ZGEM KSEL BLGLER

Ad Soyad : Reyhan TABAK Doum Yeri : Fethiye Doum Yl : 1980

ETM VE AKADEMK BLGLER

Lise Lisans

1994-1998 :Fethiye Lisesi Fethiye/ Mula 1998-2002 :Hacettepe niversitesi- Eitim Fakltesi - Fen Bilgisi Eitimi Ana Bilim Dal

Yabanc Dil

: ngilizce

MESLEK BLGLER

2002-2003 : Ar Merkez Aa Kpkran Ky Fen Bilgisi retmenlii - Ar

2003 -....... : Dbelen lkretim Okulu Fen Bilgisi retmenlii- Mula

ZET Bu aratrmada; ilkretim 5. snflarnda 20002001 eitim retim ylnda uygulamaya konulan Fen Bilgisi program ile 20042005 eitim retim ylnda uygulamaya konulan Fen ve Teknoloji programn renmeretme ve lme deerlendirme yaklamlar kapsamnda karlatrlmas yaplmtr. Ayrca program uygulamasn gletiren faktrlerin ne olduu betimlenmeye allmtr. Aratrma yeni Fen ve Teknoloji programnda ngrlen renme-retme ve lme-deerlendirme yaklamlarnn ne lde kullanldyla ilgili uygulayclara, yneticilere, program gelitirmecilere, retmenlere ve rencilere bilgi salamay amalamaktadr. Aratrmann evrenini Muladaki ilkretim 5. snf renci ve 5. snfta grevli snf retmenleri oluturmaktadr. Aratrmann rneklemini Mula merkez ve drt fakl iledeki (Kyceiz, Milas, Yataan ve Fethiye) toplam 560 ilkretim 5. snf rencisi ve 36 ilkretim 5. snf retmeni oluturmaktadr. rneklem seiminde retmen ve rencilerin hem eski hem de yeni program yaam olmalar dikkate alnmtr. Aratrmada betimsel yntem kullanlmtr. renme retme sreleri ve deerlendirme yaklamlar ile ilgili retmen/ renci lei hazrlanmtr. lek hazrlanrken fen ve teknoloji programnn temellerinde ngrlen renme-retme ve lmedeerlendirme yaklamlar esas alnmtr. renci leinde 55 soru, retmen leinde 70 soru ve adet ak ulu soru bulunmaktadr. SPSS 10 program kullanlarak, yzde (%), frekans (f) ve t testi ile veriler analiz edilmitir. Sonu olarak yeni programda rencilerin ieriin seimi ile ilgili karar srecine daha fazla katld, retmenlerin programn ngrd yntem ve teknikleri srete kullanmakta olduu, ancak zaman yetersizliinden ve materyal eksiklii gibi baz faktrlerin programn uygulamasn zorlatrd grlmektedir. renme ve retme srelerinde yaplandrmac yaklamn yeni programda daha fazla yer verildii, ancak program felsefesinin btnyle kavranamad

ii

grlmtr. retmen grleri incelendiinde etkinliklerin seimi ve planlanmas konusunda glklerle karlald, buna neden olarak hizmet ii eitimlerin yetersizlii ve yeni yntem ve teknikler konusunda bilgi eksiklikleri olduu bulunmutur. Bunun yannda alternatif lme tekniklerine eski programa gre yeni programda daha fazla yer verildii ancak retmenlerin alternatif lme deerlendirme yaklamlarna yeterince kullanamadklar bulunmu ve halen geleneksel lme yaklamlarnn kullanlmakta olduu grlmtr. Bulgulara dayanarak renmen ve rencilerin yeni programn getirdii yaplandrmac yaklam srecine adapte olmaya altklar ancak tam anlamyla bu yaklamn uygulanamad, alternatif renme retme ve lme deerlendirme yaklamlar yannda geleneksel yntemlerin de kullanlmakta olduu sylenebilir.

iii

ABSTRACT In this research, the Science program that put into practice in 5th class of primary schools in 20002001 education year and the Science and Technology program that put into practice in 20042005 education year are compared on the extent of learning-teaching and assessment-evaluation approaches. And also, the elements that maked he practice difficult are tried to be defined. The study aims to provide information to practitioners, managers, program developers, teachers and students about how much the learning-teaching and assessment-evaluation approaches in the new science and technology program are used. The sample of the research consisted of 5. grade students and teachers in Mula. The sample of the research consisted of 560 fifth grade primary school students and 36 fifth grade primary school teachers from Mula and four different towns (Kyceiz, Milas, Yataan and Fethiye). It was taken into consideration that teachers and students had experienced both the old and the new program. In the research, descriptive method was used. A teacher / student scale about learning-teaching processes and assessment approaches was prepared. The scale was based on the learning-teaching and assessment-evaluation approaches in the Science and Technology program. There were 55 questions in the student scale, 70 questions in the teachers scale and 3 open-ended questions.To analyze the data, percentage (%), frequency (f) and t-test were used in the program of SPSS 10. As a result, it is seen that students attend the process of decision about the choice of syllabus more in the new program, the teachers have been using the methods and techniques the program requires in the teaching process but they cant perform facilities enough because of lack of time, and lack of material makes it difficult for them to conduct the new program. It was also seen that constructivist approach took part in the learning and teaching processes in the new program more

iv

but the philosophy of the program hasnt been comprehended as a whole. When the teachers perception were checked, it was found that they had faced with difficulties about the choosing and planning of the activities. The cause of this was found that there werent enough education programs and the teachers had lack of information about the new methods and techniques. Moreover, it was also found that alternative assessment techniques has a large portion in the new program more than the old program but they arent used by the teachers enough and it was seen that traditional evaluation approaches are still being used. Based on the findings, it can be said that the students and the teachers are trying to adapt to the constructivist approach process but it isnt being practised exactly and beside the alternative learning-teaching and assessment-evaluation approaches, the traditional method is also being used.

NDEKLER Sayfa ZET ...................... ABSTRACT ................................................................................................ NDEKLER.......... TABLOLAR LSTES ........................ NSZ........................................................................................................... i iii v viii xi

BLM I........................................................................................................ 1.GR...................................................................................................... 1.1. RENME VE RETME STRATEJLER 1.2. RENME VE RETME YAKLAIMLARI 1.2.1.Yaplandrmac Yaklam .. 1.2.1.1Yaplandrmacln eitleri.. 1.2.2.Yaplandrmac Fen retimi 1.2.2.1.Yaplandrmac Fen retiminde retmenin Rol. 1.2.2.2.Yaplandrmac Fen retiminde rencinin Rol.. 1.3.PROGRAMIN DETRLMESN ZORUNLU KILAN NEDENLER. 1.4.PROGRAM GELTRLRKEN ESAS ALINAN TEMEL ANLAYILAR VE HAREKET NOKTALARI.

1 1 2 4 5 7. 9 13 15

16

18

vi

1.5.ESK FEN BLGS PROGRAMI LE YEN FEN VE TEKNOLOJ PROGRAMININ KARILATIRILMASI 1.5.1. Programlarn Genel Karlatrmas. 1.5.2. Eski Fen Bilgisi ve Yeni Fen ve Teknoloji Programlarnn retme- renme Stratejilerinin Karlatrlmas. 1.5.3.Fen Bilgisi Ders Program le Fen ve Teknoloji Programnn lme ve Deerlendirme Sreci Bakmndan Karlatrlmas .. 1.6. ALIMANIN AMACI. 24 32 22 18 19

1.6.1.Problem cmlesi32 1.6.2. Alt Problemler .32 1.7. ALIMANIN NEM 1.8. SINIRLILIKLAR.. BLM II 2. LGL ARATIRMALAR.. 2.1. Eski Fen Bilgisi Program le lgili Yaplm almalar. 2.2. Eski Fen Bilgisi Program le Yeni Fen ve Teknoloji Programnn Karlatrlmas lgili Yaplm almalar.. BLM III . 3. YNTEM 3.1.ARATIRMA YNTEM... 3.2.EVREN VE RNEKLEM 35 37 37 37 37 32 32 34 34 34

vii

3.3.VER TOPLAMA ARALARI 3.4.VERLERN ANALZ 3.5. ARATIRMA SREC

37 38 38

BLM IV..

40

4. BULGULAR VE YORUM.

40

BLM V ..

90

5. TARTIMA ,YORUM VE NERLER .

90

5.1. TARTIMA VE YORUM.. 5.2. NERLER.

90 94

KAYNAKA .. EKLER. EK 1) renci anket formu.. EK 2) retmen anket formu.

95 100 100 104

viii

TABLOLAR LSTES Tablo 1.1. Eski Fen Bilgisi Programyla Yeni Fen ve Teknoloji Programnn Karlatrlmas 19 Tablo 1.2. 2004 Fen ve Teknoloji Programnda Deerlendirme Asndan Vurgular. 27 Tablo 1.3. Geleneksel ve Alternatif lme Deerlendirme Teknikleri.. Tablo 4.1. renci Grlerine Gre Yeni ve Eski Programa Ynelik Konu ve eriin Durumu......... Tablo 4.2. Konu Ve eriin Eski ve Yeni Programdaki Durumu le lgili X, S ,t ve p Deerleri Tablo 4.3. retmen Grlerine Gre Yeni ve Eski Programa Ynelik Konu ve eriin Durumu.. Tablo 4.4. Konu ve eriin retmen Grlerine Gre Eski ve Yeni Programdaki Durumu le lgili X, S ,t ve p Deerleri.. Tablo4. 5. renci Grlerine Gre eriin Dzenlenmesi Tablo 4.6. renci Grlerine Gre erik Belirlenmesinin X, S, t ve p Deerleri Tablo 4.7. retmen Grlerine Gre eriin Belirlenmesi.. Tablo 4.8. retmen Grlerine Gre eriin Belirlenmesinin X, S, t ve p Deerleri.. Tablo 4.9. renci Grlerine Gre Snf i renme- retme Etkinliklerinin Durumu Tablo 4.10.Snf i renme- retme Etkinliklerinin renci Grlerine Gre Eski ve Yeni Programdaki Durumu le lgili X, S ,t ve p Deerleri.. 52 Tablo 4. 11.retmen Grlerine Gre Snf i renme retme Etkinliklerinin Durumu. Tablo 4.12.retmen Grlerine Gre Snf i renme retme Etkinlikleri le lgili X, S, t ve p Deerleri.. Tablo 4.13. Bireysel Farkllklara Gre Snf i Etkinliklerin Dzenlenmesi le lgili renci Grleri... 62 58 56 50 49 46 47 44 45 43 41 40 28

ix

Tablo4. 14. Bireysel Farkllklara Gre Snf i Etkinliklerin Dzenlenmesi le lgili renci Grlerine Gre X, S, t ve p Deerleri 63 Tablo 4.15. Bireysel Farkllklara Gre Snf i Etkinlik Dzenlenmesi le lgili retmen Grleri... 65 Tablo 4.16. Bireysel Farkllklara Gre Snf i Etkinlik Dzenlenmesi le lgili retmen Grlerine Gre X, S, t ve p Deerleri... 66 Tablo 4.17. renci Grlerine Gre Geleneksel lme Deerlendirme Yntemlerinin Kullanlmas 69 Tablo 4. 18.renci Grlerine Gre Geleneksel lme Deerlendirme Yntemleri Kullanmnn X,S,t ve p Deerleri 70 Tablo 4.19. retmen Grlerine Gre Geleneksel lme Deerlendirme Yntemlerinin Kullanlmas Tablo 4.20.retmen Gre Geleneksel lme Deerlendirme Yntemleri Kullanmnn X, S, t ve p Deerleri. Tablo 4.21.renci Grlerine Gre Deerlendirme Durumlarnn Nitelii. S, t ve p Deerleri Tablo 4.23.retmen Grlerine Gre Deerlendirme Durumlarnn Nitelii. Tablo 4. 24.retmen Grlerine Gre Deerlendirme Durumlarnn Nitelii le lgili X, S, t ve p Deerleri Tablo 4.25. renci Grlerine Gre Alternatif lme Deerlendirme Yntemlerinin Kullanlmas. Tablo 4.26.renci Grlerine Gre Alternatif lme Deerlendirme Yntemlerinin Kullanlmasnn X, S, t ve p Deerleri. Tablo 4.27. retmen Grlerine Gre Alternatif lme Deerlendirme Yntemlerinin Kullanlmas Tablo 4.28.retmen Grlerine Gre Alternatif lme Deerlendirme Yntemlerinin Kullanmnn X, S, t ve p Deerleri Tablo 4.29. Hizmet i Eitimlerin Yeterlilii le lgili retmen Grleri 87 83 82 81 80 79 78 74 76 Tablo 4. 22.renci Grlerine Gre Deerlendirme Durumlarnn Niteliinin X, 72 71

Tablo 4.30. Yeni Programn Uygulanmasn Gletiren Faktrler ile lgili retmen Grleri .. 88

xi

NSZ Planl ve an gerekleri ile donank bir eitimle bireylere istediimiz zellikleri kazandrabileceimiz gz nnde bulundurulursa; fen eitiminde yaplacak kkl deiiklikler bireylerde bulunmasn istediimiz fen okur yazarln da nemli lde artracaktr. Bu amala geleneksel yntemlerden uzaklalp alternatif yntemler zerinde durulmal ve retme renme sreci, bireylerin farkllklarna gre yeniden dzenlenmelidir. Aratrmann amac, 2000 yl Fen Bilgisi program ile 2004 yl Fen ve Teknoloji programnn renme-retme ve lme-deerlendirme yaklamlar asndan karlatrlmasdr. Aratrmann yeni fen ve teknoloji programnn avantaj ve dezavantajlar hakknda bilgi vermesi asndan yararl olaca dnlmektedir. Bu tezin gereklemesi srasnda danmanlm yaparak, almalarm ynlendiren ve destek veren Yrd. Do. Dr. Hasan EKERe ok teekkr ederim. Bitmeyen alma azimleri ve sabrlaryla takdir ettiim, her bam sktnda arayp yardm aldm ve almamn her aamasnda bana destek olan ve yreklendiren sevgili arkadalarm Rengin KARAPINARLI ve Kader HASRAya; anket formlarnn datlmasnda ve uygulanmasnda desteini ve yardmn esirgemeyen , kendime rnek aldm yegane insan ablam Beyhan TABAKa; verilerin girii srasnda bana yardmc olan yeenim Ouzhan YALINa; her zaman olduu gibi tez almam srasnda da desteklerini esirgemeyen, varlklaryla bana g veren annem Hatice TABAK ve babam Durmu TABAK a ok teekkr ederim. Son olarak anketin uyguland ilkretim okullarndaki idareci, retmen ve rencilere tezime katklarndan dolay teekkr ederim.

BLM I GR Bilimsel bilginin katlanarak artt, teknolojik yeniliklerin byk bir hzla ilerledii, fen ve teknolojinin etkilerinin yaammzn her alannda belirgin bir ekilde grld gnmz bilgi ve teknoloji anda, toplumlarn gelecei asndan fen ve teknoloji eitimi anahtar bir rol oynamaktadr. Bu neminden dolay, btn toplumlar srekli olarak fen ve teknoloji eitiminin kalitesini artrma abas iindedir. Gnmzde yaanan hzl ekonomik, sosyal, bilimsel ve teknolojik gelimeler yaam eklimizi nemli lde deitirmitir. Kreselleme, uluslararas ekonomik rekabet, hzl bilimsel ve teknolojik gelimeler gelecekte de hayatmz etkileyecektir. Btn bunlar dikkate alndnda lkeler, gl bir gelecek oluturmak iin her vatandan fen ve teknoloji okuryazar olarak yetimesinin gerekliliinin ve bu srete fen derslerinin anahtar bir rol oynadnn bilincinde olmaldr. Bu amala Milli Eitim Bakanl Talim ve Terbiye Kurulu Bakanl tm illerde ilkretim mfettileri bakanlnda kurulan komisyonlarda 2000 yl Fen Bilgisi Programnn deerlendirilmesini istemitir. 79 ilden (68 ilkretim mfettii ve 348 retmen) gelen deerlendirme raporlar ile farkl eitim sendikalarnn grleri belgesel tarama yntemi ile incelenerek, almann ihtiya analizi iin nemli veriler elde edilmitir. Bylelikle 2000 yl Fen Bilgisi programnn beenilen ve beenilmeyen boyutlar ve programn uygulanmasnda karlalan sorunlar belirlenerek yeni bir program hazrlanmtr. rnein, illerden gelen raporlarn %92'si programn belirlenen srede tamamlanamadn ifade etmektedir. Bu gr, yeni programda gz nne alnm ve her snftaki ierik belirli oranda azaltlm, haftalk ders sresi drt saate karlmtr. Eski Fen Bilgisi programna teknoloji boyutu da eklenerek dersin ad Fen ve Teknoloji olarak deitirilmitir(MEB,

2004).Yeni program yaplandrmac renme retme yaklam ve sarmal programlama yaklam esas alnmtr. Aada renme ve retme stratejileriyle ilgili baz aklamalara yer verilmitir. 1.1. RENME VE RETME STRATEJLER a. renme Stratejileri renme stratejileri, bireyin renme srasnda duyularna gelen uyarmlar ksa ve uzun sreli bellee transfer etmesini ve uzun sreli bellee ilemesini salayan teknikler ierir. renmeyi kolaylatran bu stratejiler ayn zamanda rencinin gdlenmesini ve yeniden renilen davranlarn kalc olmasn salar. renme stratejileri rencilerin bilgiyi ileme eklini etkilemeyi amalayan davranlardr. Buna gre renciler bilgiyi nasl ileyeceklerine kendileri karar vermekte ve aktif olarak bunu yerine getirmektedirler (Grgen, 1997) . b. retme Stratejileri Sunu Yolu le retme Stratejisi: Sunu yoluyla retme, bilgilerin ok dikkatli bir ekilde dzenlenmi, sralanm ve renci tarafndan alnmaya hazr bir durumda verilmesi srecidir. Bu yolla yaplan retimde bulu yoluyla yaplan retimden farkl olarak nce genel ilke ve kavramlarn verilmesi ve bunu ayrntl bilgilerin kazandrlmas izler (Fidan,1986). Sunu yoluyla retim, aklayc, yorumlayc bir yaklamla kavram ve genellemelerin retildii bir retme yoludur. Sunu yoluyla retme bilgilerin ok dikkatli bir ekilde dzenlenmi ve renciler tarafndan alnmaya hazr bir durumda verilmesi srecidir. Bu yaklamla derste bilgiyi salayan genellemeleri ve kavramlar sunan bunlar aklamaya yarayan rnekleri seip rencinin hizmetine sunan asl faktr retmendir. Bir baka deyile bu yaklamda retmen etkinliklerin merkezindedir. Sunu yaklamnda kavram ve genellemeler nce snfa verilir bunu aklayc rnekler

izler. Konu yeterince anlalncaya ve rencilerde anlaml bir birikim oluuncaya kadar rnekler verilmeye devam edilir (Bilen,1993). retme etkinliklerinin balangcnda, dersin giri blmnde, gerekli aklamalarn yaplmasnda, yanl anlamalar alt dzeye indirgemede, renmeyi salam ve kalc temeller zerine kurmada, zaman ve emek bakmndan ekonomiklik arandnda bavurulan yaklamdr (Tan, Kayaba, Erdoan, 2003: 43). Bulu Yolu le retme Stratejisi: rencinin zihinsel geliimi, okulun i grleri arasnda nemli bir yer tutar. Zihinsel geliime yardm edecek yaantlarn planlanp hizmete sunulmas, rencilerin genelleme dzeyine ulamalarn ve gelecek yaantlar iin yeni bulular yapma yollarn renmelerini salar. Bu bir anlamda, renciye, problem zme gc kazandrmak demektir. renci edindii, daha dorusu kefettii ilke ve genellemeleri yeni bir problem durumuna uyarlayarak yaamn kolaylatrr. Bu amala renciye, karlat problemleri zmek iin ilgili verileri seme, analiz etme ve bunlardan ilke ve genellemelere ulama frsat verilmeli, pratik yapma olana salanmaldr (Bilen, 1993). renme retme srecinde daha ok renciler aktif durumda bulunurlar. retmene den grev rehberlik yapmaktr. rencinin bilgi, tutum ve beceriyi kazanmaya ynelik renme yaantlarna katlmas ve bulmas istenir (Tan, Kayaba, Erdoan, 2003: 43). Bulu yoluyla renmede ocuun merak duygusunun kefetme isteinin gelitirilmesi gerekir. Bunun iin, rencinin karlaaca renme durumu, onun merakn srekli tutacak ve baarma duygusunu doyuracak derecede olmaldr. Bulu yoluyla renme ortam iinde bulunan renci retmen tarafndan desteklenmeli, retmenin rehberliinde, problemlerinin zmne deiik yaklamlar getirme ve farkl seenekler ortaya koyma gibi, ok ynl dnmenin, gelitirilmesini salayacak yaantlar planlanmaldr. Bulu yoluyla renme kuramnda dier nemli enin ieriin yaplatrlmas ve onun nitelikleriyle ilgilidir. Burada konunun temel elerinin ve bunlar arasndaki ilikilerin kavranmas yeni renmelere ve yeni bululara yol aabilir. erik ocuklarn seviyelerine gre yaplatrlmal, renme yaantlar rencilerin zihinsel geliime gre sralanmaldr ( Fidan, 1986).

Aratrma Yolu le retme Stratejisi: Aratrma yoluyla retme, snf ii etkinliklere dayal olan problemlerin zm iin uygulanan bir tr problem zme yaklamdr. Bu yaklamda renci, problemi tanmlar, problemin zm iin denenceler ilgili kurar, denencelerin zmn snanmas renmekle iin veriler toplar ve verileri deerlendirerek sonuca ular. Bu yaklam yolu ile renci, sadece belli konularla problemlerin kalmaz, gelecekte karlaaca problemlerin zm yolunu da renir (Bilen,1993). rencilerin aratrma ve soruturma yolu ile bilgi tutum ve beceri kazanmalar amalanr. retmen yol gstericidir. retmen aratrmas yaplacak, (Tan, Kayaba, Erdoan, 2003: 43). 1.2. RENME VE RETME YAKLAIMLARI renme ve retme ayn srecin farkl iki alandr. Ertrk (1982)e gre renme; yaant rn ve nispeten kalc izli davran deiikliidir. retme ise herhangi bir renmeyi klavuzlama ve salama faaliyetidir. renme ve retmenin nasl bir yol izledii birok aratrmaya konu olmutur. Zamanla renmenin nasl olutuunu aklayan farkl yaklamlar ortaya kmtr. Bunlar: Davran renme yaklam: Bu yaklama gre davran renilir. Yaparak renme esastr. renmeyi aklarken, rencinin zihinsel etkinliklerine pek yer vermez. Bilisel renme yaklam: Bilisel yaklama gre bilgi renilir. Bilgide meydana gelen deime davrana yansr. Burada da hafza, zihin ve akl nemli bir rol oynamaya balar. Bilgi ne kadar dzenlenir, planlanarak anlamlandrlp depolanrsa o kadar kolay yaplandrlr ve hatrlanr. (Duman, 2004). Yaplandrmac renme yaklam: Yaplandrmaclk, bilgi, bilginin doas, nasl bildiimiz, bilginin yaplandrlmas srecinin nasl bir sre olduu, bu problem ve renme yaantlarn ortaya koyar, rencilerin aratrmay nasl yapacana dair aklamalarda bulunur

srecin nelerden etkilendii gibi konularla ilgilenmekte ve dnceleri eitimsel uygulamalara temel oluturmaktadr(Akgz, 2003: 6061). Aratrmann konusu olan Fen ve Teknoloji program yaplandrmac yaklama gre hazrlanm bir programdr. Bu balamda yaplandrmac renme yaklam eitleri ve bunlarn Fen ve Teknoloji eitimindeki yeri zerinde durulacaktr. 1.2.1.Yaplandrmac Yaklam Son yllarda eitim psikolojisinde bilginin retmenler tarafndan renciye aktarlmasndan ok rencilerin kendileri tarafndan yaplandrld geni bir yer edinmitir. Bu bak asnn eitim sreci iin sonular devrim niteliindedir. nk otorite, sorumluluk ve kontrol zerindeki geleneksel anlay retmenden renciye aktarmaktadr (Kiraly, 2000:1). Yaplandrmac anlayta (Kabapnar, 2005) bilgi, objektif bir biimde kefedilebilecek, ortaya karlabilecek bir olgu deildir; aksine bilgi birey tarafndan yorumlanr ve oluturulur. Bu oluumun niteliini de renenin mevcut dnce biimi belirler. Yaplandrmaclk, epistemoloji ile ilgili bir kavram olup renme kuramlar arasnda yer almaktadr. Bu renme kuramnda rencilere sadece temel kavramlar kazandrlarak onlarn bireysel deneyimlerinden anlam oluturmalar zerinde odaklanlmaktadr ( Semerci, 2001). Felsefeci Giambatista Viconun 18. yzylda yapm olduu bir eyi bilen, onu aklayabilendir eklindeki aklamalar aslnda yaplandrmacl savunmaktadr (nar, Teyfur ve Teyfur, 2006). Daha sonralar Immanual Kant, bu fikri gelitirerek, insann bilgiyi almada aktif olduunu, yeni bilgiyi daha nceki bilgileriyle ilikilendirdiini ve onu kendi yorumu ile kurarak kendisinin yarattn savunmutur. Kant, Vygostsky, Dewey, Piaget, Bruner ve Gardner gibi bilim

adamlarnn almalar yaplandrmacln ekillenmesine nemli katk salamtr. Yaplandrmac grn sistemletirilmesinde Wund, Ausubel ve Titchener gibi eitimcilerle, Saussure, Jakapson, ve Levi-Srauss gibi dnrlerin adlar gemektedir (nar, Teyfur ve Teyfur, 2006). Fosnota gre yaplandrmaclar beyni bilgisayara benzeten grleri kabul etmezler. Beyin daha esnek, kendini deitiren, yaayan, zgn ve kendini yeniden ekillendiren bir yapdr (nar, Teyfur ve Teyfur, 2006). Bu balamda, yaplandrmaclk yaklamnda ama, renenlere ne yapacaklar konusunda bilgi vermek deil, ne renecekleri konuyu kendilerinin belirlemesine rehberlik etmek ve renme ortamn zenginletirmektir. Yaplandrmaclk, bilginin renci tarafndan yaplandrlmasn anlatr. Yani bireyler bilgiyi aynen almaz, kendi bilgilerini yeniden olutururlar. Kendilerinde var olan bilgiyle beraber yeni bilgiyi, yine kendi znel durumlarna uyarlayarak renirler (nar, Teyfur ve Teyfur, 2006). Bu renme yaklamnda rencinin nceki yaantlar, renmede temel oluturur. Bilgi, rencilerin kendi yaam deneyimlerini var olan bilgileriyle birletirerek yaplandrlr. Yaplandrmac grte, rencinin bilgi ve deneyimlerine gre bilgiyi yaplandrmas, bu bilgi ve deneyimlerle yeni karlat problemlere, durumlara alternatif zmler bularak onlar yorumlamas, kendi alglamasna gre yaplandrma anlay hkimdir (Duman, 2004: 55). retmen merkezli ve rencilerin pasif dinleyiciler olduklar geleneksel retim yntemlerinin aksine bu model rencinin renmede ok aktif olmas gerektiini savunur. Bu teoride bilginin her bir renen tarafndan bireysel olarak yaplandrld, rencinin kendisine ulaan bilgileri aynen almad ve renmede bireyin n bilgilerinin, kiisel zelliklerinin ve renme ortamnn son derece nemli olduu vurgulanmaktadr( zmen, 2004). Yaplandrmac tasarlanr. yaklam temel alan eitim program, renmenin

kalcln salayacak ve st dzey bilisel becerilerini gelitirecek ekilde

Yaplandrmaclk, renenlere renmeyi retmekte ve onlar iin bilgiyi anlaml klmaktadr. Yaplandrmac eitim ortamnda hedef, renenin bilgiyi temelden kurmasdr. renenler snfa yaantlaryla gelirler ve renmeye etkin katlarak bilgiyi zihinsel olarak yaplandrrlar. renme, aktarlan belli bir bilgi kmesini almay deil, renenlerin etkili dnme, akl yrtme, sorun zme becerilerini kazanmasn ierir (aan, 2002). Yaplandrmac renmede ama, renenlerin nceden, belli bir hiyerariye gre belirlenmi hedeflerine ulamalarn salamak deil, renenlerin bilgiyi, zihinsel olarak yaplandrmalar iin uygun renme ortamlar salamaktr (aan, 2002). Yaplandrmaclk bilginin merkezine retmen yerine renciyi koyar. retmenden bamsz olarak, her rencinin bireysel deneyimleri zel ve tek bir anlam kazanr ( Boghossian, 2006). Yaplandrmaclk, rencinin en iyi nasl renecei ve bu amala renme yaantlarnn en iyi nasl dzenlenecei zerinde durmaktadr. 1.2.1.1Yaplandrmacln eitleri Bilginin yaplandrlmas srecinde birok farkl yntem nerilmitir. Bunlarn bazlar, bireyin zihninde neler olup bittiiyle ilgilenen bilisel yaklamlar, dierleri ise bilginin yaplandrlmasn kiiler aras bir aktivite olarak gren sosyal yaklamlardr (Kiraly, 2000). Yaplandrmacln bir ok eidi bulunmaktadr. Bunlarn en bilinenleri; bilisel, eletirel, radikal ve sosyal yaplandrmaclktr. Fakat tmnn birletii nokta renenin bilgiyi kendisinin oluturduudur. renciler renme srecine aktif olarak katlrlar (Boghossian, 2006). a. Bilisel Yaplandrmaclk Yeni bilgi, bireyin var olan bilgileri ile elimiyorsa kavranr ve yeni bir bilisel denge oluur. Eer yeni bilgi var olan bilgi ile eliiyorsa, yeni bilgi varolan

yapya zmsenemedii iin dengesizlik yaanr. Birey bu dengesizlikten kurtulmak iin bir aba iine girer ve bunun sonucunda yeni bir bilisel yap oluturur. Kavrama, zihindeki yaantlar dntrmeyi ierir. Uyum ise yeni yaantlar iin zihni deitirmeyi gerektirir (Ko ve Demirel, 2005). Buradaki grler incelendiinde, Piagetin grlerinin bilisel yaplandrmacla etkisi olduu syelenebilir. b. Sosyal Yaplandrmaclk Sosyal yaplandrmacln temelinde ise Vygotsky'nin grleri

bulunmaktadr. Vygotsky, Piaget'ye alternatif gl bir kuram gelitirmitir. 'Bilisel geliim ocuklukla evresindeki bireyler arasndaki karlkl etkileim sonucunda oluur ( Ko ve Demirel, 2005). Sosyal yaplandrmac yaklam, bilginin sosyal etkileim yolu ile olutuunu kabul eder. Bu gre gre dil, insanlarn etkileim kurmalarn salayan en nemli aratr. Bu grn nde gelen savunucusu ise Driver'dr (Haner, 2006 ). Singer, Marx ve Karjcik ( 2000) e gre sosyal yaplandrmaclk rencinin kavramlar rendii; kendi dnyalarnda yaadklar etkileimlerine ve bakalaryla geirdikleri yaantlar yorumlamalarna gre bilgiyi yaplandrdklar bir renme yaklamdr. Sosyal yaplandrmaclk, zihinsel srelerin znde toplumsal sreler olduunu varsayar. Bilgiyi ise bireyler deil topluluklar yaplandrr. Yaantlardan karlan anlamlar bir topluluun yeleri tarafndan kabul edilmesi kouluyla geerlidir( Akgz, 2003: 64). c. Radikal Yaplandrmaclk Bilginin deneyimlerimize ve yaantlarmza dayal olarak gerekletii, herhangi birimizin asla tam olarak ayn ortam ve deneyimlere sahip olamayacamz ve gereklii ayn dzeyde kavrayamayacamz destekleyen yaplandrmaclktr(

Duman, 2004). Radikal yaplandrmac yaklamn nde gelen savunucusu olan Von Glaserfeld, bilginin bireyin kendisi tarafndan aktif bir ekilde oluturulduunu savunur ( Haner, 2006). Bireyler geirdikleri yaantlardan kendi zgemilerine dayal olarak baz anlamlar karlar. Bu anlamlar bireyden bireye farkllk gsterir, birbirinin ve d dnyadakinin ayns olmasa da hepsi deerlidir. Radikal yaplandrmaclk, bilgiyi yaplandrmada bireysel bir etkinliktir, bilginin kefedilmediine, bireyler tarafndan yaratldna inanr. Dolaysyla bilginin referans d dnya deil bireyin yaantlardr ( Akgz, 2003: 63). Radikal yaplandrmaclkta retmen, renci aktiviteleri ve tartmalar iin uygun ortamlar hazrlamakla ve bu aktiviteleri kolaylatrmakla sorumludur (Meheut, 2004). 1.2.2.Yaplandrmac Fen retimi Yapsalc fen retimi renci merkezli bir eitim sreci olup, renci bu sre ierisinde aktif olarak rol almak zorundadr. retmenin ynlendirmeleri ile birey bilgileri kefetmekte, rendii bilgileri yorumlamakta ve daha nceki bilgilerinin stne yapsallatrmaktadr. Fen bilgisi rencilerin bilimsel dnme gcn gelitirilmesinde nemli rol oynamaktadr. Yapsalc yaklamn fen bilgisinde uygulanmas ile rencilerin karlat herhangi bir problem karsnda rencilerin kalplam bilgilerden yola karak zm retmesini deil de rencinin problem hakkndaki bilgileri aratrarak, kefederek, hipotezler kurarak ve elde ettii sonular bir bilim adam gibi yorumlayarak bir bilimsel alma sreci sonunda problemin zmne ulamas ve bilgileri yapsallatrmas gerekletirilir ( man, Baytekin, Balkan, Horzum ve Kyc, 2002).

10

Taber (2006)e gre yaplandrmac fen eitiminin temelleri aadaki gibi sralanabilir: 1. Bilgi renen tarafndan yaplandrlr, dardan alnmaz. 2. renciler fenle ilgili kafalarnda birok olguyla renmeye balar. Bu durum nceki bilgilerin sonraki bilgileri etkilediini gsteren aratrmalarla da desteklenmektedir. 3. Bilgi yaplandrld srece nceki bilgiler yeni bilgilerin renilmesi iin bir balang noktas oluturur. 4. rencilerin nceki bilgileri hesaba katlrsa daha etkili bir fen retimi mmkndr. 5. Bilgi beyinde kavramsal bir yap olarak yeniden betimlenir. Beyin bu betimlemeyi gvenilir ve tesadf olmayan bir biimde yapar. 6. Yeniden yaplandrmalar iin model oluturulabilir ve bunlar fen eitiminde kullanlabilir. Eitim sistemimizde halen egemen olan gre gre renme, bilginin, bilgi kaynandan (retmen, ders kitab) aynen renciye nakliyle gereklemektedir. Bu renme anlaynn altnda yatan varsaym, bilginin, her birey tarafndan nesnel olarak gzlenebilir, llebilir ve ortaya karlabilir oluudur (Kabapnar, 2005). Bilginin oluturulmasnda, bireyler arasnda farkllk bulunmad dncesi, renmenin, bilgi nakli biiminde alglanmasna yol am, bylece, bilginin retmen tarafndan rencilere aktarlmas, temel snf etkinlii olarak grlmtr. Bu ilke de davran yaklama uymaktadr. Davran yaklamda, dersler retmenlerin anlatmlar ile yrtlr, dersler kitaplara dayanr, retmenler bilgi kaynadr ve rencilere bu bilgilerini aktarmakla grevlidir. renci, retmenin aktardn aynen alr ve tekrar eder (nar, Teyfur ve Teyfur, 2006). Bilgi aktarmna dayal fen retiminde retmen bilgiye ilikin ak ve anlalr aklamalarda bulunduu ve somut rnekler verdii srece renmenin garanti altna alnm olduu varsaylmaktadr.

11

Yllardr eitim sistemimizi biimlendirmekte olan bu yaklam, bilginin hazr verilmesi yerine, rencilerin bilimsel fikirleri nasl anladklarn belirlemeye ynelik aratrmalarn bulgularyla derinden sarslmtr. Bu aratrmalarn bulgular, renmenin bilgi aktarm yoluyla gerekleemeyeceini 3 temel boyutta ortaya koymutur(Kabapnar, 2005): 1. renciler fen ile ilgili kavramlar snfta aktarlandan farkl biimlerde alglayabilmektedir. 2. retmenlerinden ayn anlatm dinlemelerine karn, renciler ayn olguya ilikin, farkl dnce biimleri gelitirebilmektedir. 3. renciler fen kavramlarn doru tanmladklar, denklemleri doru yazabildikleri ve altrmalar doru zebildikleri halde, sz konusu kavramlar kullanrken, nemli yanlglar sergileyebilmektedir. rnein; ktle ve hacim kavramlarn doru tanmlamalarna karn,hacmi artan bir maddenin ktlesinin de artacan dnen renciler bulunmaktadr. Bilginin retmenden renciye dorudan aktarlamayacan, rencinin kendisi tarafndan aktif bir ekilde yaplandrlmas gerektiini ileri sren yaplandrc renme teorisinin ortaya koyduu ilkeler aadaki ekilde zetlenebilir (MEB, 2004): 1. renciler renme ortamna kendilerine zg n bilgi ve inanlarla gelirler; bu n bilgi, tutum ve amalar renmeyi etkiler. 2. renme pasif bir sre deil rencinin renme srecine katlmn gerektiren aktif, srekli ve geliimsel bir sretir. Bu yzden retimde bu renme teorisinin esas alnmas retimin kendiliinden renci merkezli olmasn salar. 3. Bilgi ve anlaylar her birey tarafndan esiz bir ekilde hem kiisel hem de sosyal olarak yaplandrlr. Ancak ortak fiziksel deneyimler, dil ve de sosyal etkileimler nedeniyle bireylerin yaplandrd anlam kalplarnda dzenlilikler vardr.

12

4. Fen renme, basite mevcut kavramlara eklemeler yaplmas veya mevcut kavramlarn geniletilmesi meselesi deildir, ayn zamanda mevcut kavramlarn radikal bir ekilde yeniden dzenlenmesini gerektirebilir. 5. nsanlar dnyay anlamlandrmaya alrlarken yaplandrdklar yeni bilgileri deerlendirirler ve yeni bilgileri zmleyebilir, dzenleyebilir veya reddedebilirler. 6. retme ile renme arasndaki iliki her zaman dorusal ve birebir deildir. 7. Bilgi ve beceriler retim uygulamalar ile retmenden renciye bir paket olarak olduu gibi aktarlamaz. 1990 l yllarn ortalarndan itibaren fen retiminde yaplandrmac yaklam gl bir referans noktas olmaya balam ve temel fen konularnn retimine yaplandrmac yaklam damgasn vurmutur. Fen kitaplar hazrlanrken de yaplandrmac yaklama odaklanld ve ieriin de bu yaklama gre oluturulduu gze arpmaktadr (Taber, 2006). Yeni Fen ve Teknoloji programnda ierik oluturulurken yaplandrmacln birok eidini dikkate alnd grlmektedir. Kseolu (2006)nun belirttii gibi program daha ok sosyal ve bilisel yaplandrmaclk temeline dayanmaktadr. rnein retmen klavuz kitabnda 5. nitede ( Dnya, Gne ve Ay) ayn evrelerini retmek amacyla renciler gruplara ayrlarak, her grubun yeni ayn iki gn sonrasndan balayarak 14 gn sresince ay gzlemlemesi ve bir tablo oluturmas istenmitir(zbek, 2006). Bu yntem hem bilisel, hem sosyal hem de radikal yaplandrmaclkla ilikilendirilebilir. renci, ay 14 gn arkadalaryla birlikte gzlemleyerek kendi yaantlar ve dier arkadalaryla etkileimleri yoluyla ayn evrelerini kendi kefedecek ve daha nce edindii bilgilerle birletirecektir. Ayrca 6. nitede(Canllar Dnyasn Gezelim Tanyalm) rencilerin gazete dergi gibi kaynaklardan toplanan canl resimlerini snfa getirmeleri istenmektedir. renciler getirilen resimleri benzerlik ve farkllklarna gre kendilerince snflandrarak kartona yaptrr. retmen doru bilgiyi vermez. renciler konu

13

ilendikten sonra doru snflandrmay kendileri yaparlar. Bu yntem yine bilisel yaplandrmacln bir uygulamas olarak kabul edilebilir. 1.2.2.1.Yaplandrmac Fen retiminde retmenin Rol Yaplandrmac yaklamda retmen bilginin merkezi olmaktan kp rehber grevi stlenmekte ve renciye renme ortamlar hazrlamaktadr. rencilerin renme ortamna aktif katlmlarn tevik etmek, n bilgileriyle yeni bilgileri arasnda iliki kurmalarn salamak, kendi sorularn sormalarn desteklemek, deneylerini yrterek sonulara ulamalarna rehberlik etmek, yaplandrmac retmenin grevleri arasndadr. retmen, rencilerin yeni bilgiyi anlaml bir ekilde yaplandrmalarn salamaldr. Yaplandrmac yaklama dayal eitli etkinlikler ve deneyler yaptrarak rencilerin yeni bilgilerini anlamlandrmalarna ve kavramlar ilikilendirmelerine yardmc olmaldr (Aydn ve Balm, 2005). Valanides (2002)e gre snflar, retmenlerin, rencilerin yaplandrdklar ortak bilgilerin birletirilmesiyle sorumlu olduu renme ortamlardr. Bu durumda retmenler, zellikle fen retmenleri, rencilerin, genel kabul grm bilgiyi elde etmelerini kolaylatracak renme ortamlarn organize etmelidirler. Son zamanlarda yaplandrmac eitimciler, fen ve teknolojide bilgileri dikte ettirmekten ok, nceden belirlenmi kural ve kanunlar retmek amacyla, rencilerin daha nceden kazandklar bilgileri yanstacaklar tartma ortamlar yaratmay ve aratrmalara rehberlik etmeyi amalamaktadrlar (Bencze,2000). Yapsalc retmenin rollerini man ve dierleri ( 2005) aadaki ekilde sralamtr: 1. rencinin renme retme ortamlarnda bamsz ve bilinli roller almasn ynlendirir. rencinin bilimsel olarak dnp farkl eyler ortaya koyabilmesi iin renci farkllklarnn bilincinde olur. 2. ada gelimeleri takip eder ve snf ortamna getirir ; fen bilgisi konular da hayatn bir paras olduu iin retmen konularn daha iyi

14

anlalr kalc olmasn salamak iin bunlar gncel olaylar ve rnek konularla destekler. 3. rencilere fen bilgisi anlatlrken onlarn dncelerine nem vermeli ve konuyla ilgili grleri deerlendirir. nk renci kendi beceri ve yetenekleri ile renince renilenlerin yapsallamas daha kolay olmaktadr. 4. renci farkllklarn gz nnde bulundurup rencilerin ilgi ve ihtiyalarna gre farkl yntem ve teknikler ile dersi destekler. 5. rencinin yeni bilgileri hafzasnda nasl yaplandrdn belirler. Fen derslerinde konularn dier derslerdekilere oranla birbirini daha ok tamamlayc nitelikte olup bir konu bir dierini desteklemektedir. Bilimsel bilgiler renilirken yeniler eski bilgilerin zerine ina edilmektedir. Bu sebepten retmenler rencilerin hazr bulunuluk dzeyinin farknda olmaldr. 6. rencilerin retmeni ve dier arkadalar ile diyaloga girmesini destekler. Kurulacak olan iletiim kanal ile bilgiler etkili olarak yaylr ve yapsallar. rencilerin, ok farkl dncelerin olduunu anlamasna yardm eder. 7. rencilerin kendi aralarnda akll ve ak ulu sorular sormasn destekler. rencilerin fen bilgisindeki bilimsel bilgileri yapsallatrp organize edebilmeleri iin aktif rol almalarn salar. 8. rencilerin bir bilim adam gibi aratrmalar, incelemeler yapp sonulara ulamasn salayarak rencilerde sorumluluk duygusunun gelimesine yardmc olur. 9. rencilerin tartma gruplar oluturmalarna ve hipotez gelitirmelerini salayacak deneyimler kazanmasn destekleyerek kendi ihtiyac olan bilgileri renmek iin sorunlar ile ilgili zm yntemleri gelitirmesine yardmc olur. 10. rencilerin kendilerini gelitirmelerini ve konular ve dier dersler aras iliki gelitirmelerini salar ve bunun iin uygun olan zaman verir.

15

11. rencilerin doal olan ilgilerini gelitirmede yardmc olur. Fen bilgisinde ok sayda kapsaml konularn olmas rencilerin ilgi alanlarn daha iyi anlamalarna ve gelitirmelerine imkn salamaktadr. Colburn (2000)a gre retmenler rencilere yaplandrmac anlaya uyum salamalar ve farkl dnme biimleri gelitirmeleri iin yeterli zaman tanmal ve snflarn yaplandrmac anlaya gre yeniden dzenlemelidirler. Bunun yannda retmenler: rencilerin bulmas beklenen sonulara ulamadan nce laboratuar almalar dzenlemelidir, Konuyu ilemeden nce tartma ortam salamaldr, Elde edilen verilerin tablosunun oluturularak rencilerin bilgiyi kendilerinin organize etmesini salamaldr, rencileri dndklerini aklamaya cesaretlendirecek soru sorma teknikleri gelitirmelidir, Bir problemi zmek iin gereken bilimsel sre becerilerini kazanmalarn salamaldr, Gruplar oluturarak rencilerin tartmalarn. Mnazara yapmalarn, aratrmalarn ve sonular paylamalarn salamaldr. 1.2.2.2.Yaplandrmac Fen retiminde rencinin Rol Yaplandrmac renme ortamnn temel esi renendir. renenler demokratik bir snf ortamnda gnlk yaam problemlerinin karmakln zerek yaam boyu kullanacaklar bilgilerini olutururlar. Yaplandrmac yaklamda snf ortam, renenleri renmeye motive etmek ve renenlerin konuya ilgisini ekmek iin renmeye uygun olarak dzenlenir. Bu dzenlemenin nasl olacana retmen ve renen!er birlikte karar verirler. Mcadeleci, merakl, giriimci ve sabrl olmak, yaplandrmac renmede bulunmas gereken kiisel zelliklerdir. renenler bilgiyi aratrp kefederek, yaratarak, yorumlayarak ve evre ile etkileim kurarak yaplandrr. Bylece, ierik ve sreci ayn zamanda renirler (aan, 2002).

16

Yaplandrmac renme, rencinin kendi yetenekleri, gdleri, tutumu ve tecrbelerinden edindikleri ile oluan bir karar verme srecidir. Birey renme srecinde seici, yapc ve etkindir. renmenin kontrol bireydedir. renmeye retmenle birlikte yn verir. Bu yn verme srecinde rencinin gemi yaantlar, bak as, hazr bulunuluk dzeyi etkilidir. renci renme srecinde etkili olabilmek iin eletirel ve yapc sorular sorar, dier rencilerle ve retmeniyle etkileim ve iletiim iinde bulunur. Yaplandrmaclk srecinde renci renmeyi kendisine sunulan ekliyle deil de, zihninde yaplandrd biimi ile gerekletirir. Yaplandrmaclkta renci, merakl, giriimci ve sabrl olmaldr. Bylelikle renci, anladklarn dier rencilerle tartma ve yeni anlamlar ve kavramlar paylama imkn ve ortam yakalayabilir. 1.3. PROGRAMIN DETRLMESN ZORUNLU KILAN NEDENLER Dnyada bilginin nemi hzla artarken bilgi ve bilim anlay da hzla deimektedir. Demokrasi ve ynetim kavramlar farkllamakta, teknoloji hzla ilerlemekte tm bunlara paralel olarak kreselleme ve sanayi toplumundan bilgi toplumuna gei skntlar yaanmaktadr. Belirtilen hzl deiim ve geliim ile hkim olmaya balayan kreselleme sreci sadece ekonomik alanda belirleyici olmakla kalmayp, sosyal ve kltrel alanlarda da etkili olmaya balamtr. Bu gelimeler ayn zamanda, bilgi toplumu oluumu srecini balatmtr. Bilgi toplumunun ekonomik bymeyi hzlandrc, sosyal altyap hizmetlerinin sunumunu iyiletirici ve kltrel etkileimi artrc etkileri de olduu aktr( TTK, 2004). TTK (2004)na gre bilgi toplumuna geiin en nemli artlarndan birisi bilgiye yaplacak yatrmdr. Bu sebeple gelimekte olan lkelerin gelimesine en byk katk insan kaynaklarna yaplan yatrm ve alt yapnn iyiletirilmesi olacaktr. Nitelikli i gcnn oluturulmasnn temel art, kiilere rgn ve yaygn eitim kurumlarnda hayat boyu renme yi esas alan bir yaklamla uluslar aras piyasalardaki rekabet ortamna uyum salayabilecekleri, eitimin her kademesinde zek ilevlerini gelitiren, aratrmacl ve yaratcl n plana karan bir eitim verilmesiyle mmkn olacaktr.

17

Yurdakul (2005)a gre bireye ulaan her trl uyarc, bireyin dnme srecinden geerek onun bir paras olmakta ve bu uyaranlar, bireyin d dnyay anlamasna ya da bilinmeyeni aklamasna katk getirdii lde anlamllk nitelii kazanmaktadr. renenleri gelecekte kendilerine yetecek bilgiyle donatmak, bilginin duraan ve bireyin dnda gelien bir olgu olduunu kabul etmektir. Bu anlay, belirli disiplinlerin temele alnp retimin yaplmasn zorunlu klmaktadr. renenlerin d dnyay yorumlayan, renme yeteneklerini gelitiren, eletirel dnen, yaratc olan, problem zen, st dzey dnme becerilerine sahip ve deien koullara uyum salayabilen zelliklerle donank bireyler olarak yetimesi bekleniyorsa; bilginin dinamik olduunu, her geen gn bir kat daha arttn ve en nemlisi, bilginin etkileim ortamnda ve bireyin bili sisteminin btnnde olutuunu kabul etmek gerekmektedir. Eitimin yukarda belirtilen fonksiyonlarn yerine getirebilmesinin belli bal n artlar da aadaki ekilde sralanabilir: 1. retim programlarnn yenilenmesi, 2. retmenlerin hizmet ncesi ve hizmet iinde niteliklerinin artrlmas, 3. nternet altyapsnn tm okullarda salanmas, 4. Tm okullarda normal retime geilmesi, 5. retmen statsnn ykseltilmesi, 6. Anne babalarn bilinlendirilmesi, 7. Okullarn fiziki artlarnn iyiletirilmesi, 8. Bilgi teknolojilerinin okullarda hayata geirilmesi ( TTK,2004). retmen merkezli tekdze anlatm not tutturma ve dorulama tipi laboratuar etkinlikleri gibi geleneksel retim uygulamalarnn rencilerde fen ve teknoloji okur-yazarln gelitirmek iin yeterli olamad ortaya kmtr (MEB, 2004). Tm bu ihtiyalar gz nnde bulundurularak yaplandrmac anlaya gre yeni bir program gelitirme zorunluluu ortaya kmaktadr.

18

1. 4.PROGRAM GELTRLRKEN ESAS ALINAN TEMEL ANLAYILAR VE HAREKET NOKTALARI Yeni Fen ve Teknoloji Program gelitirilirken esas alnan temel anlaylar ve hareket noktalar aada verilmitir: 1. Az bilgi zdr. 2. Program tm fen ve teknoloji okuryazarl boyutlarn kapsamtr. 3. Programda renmede yaplandrc renme teorisi esas alnmtr. 4. Programda lme ve deerlendirmede yaplandrc renme teorisine dayanan alternatif deerlendirme yaklamlar esas alnmtr. 5. Programda rencilerin zihinsel ve fiziksel geliim seviyeleri gzetilmitir. 6. Programda sarmallk ilkesi esas alnmtr. 7. Programn ilgili dier derslerin programlaryla paralellii ve btnl gzetilmitir (MEB, 2000). 1.5.ESK FEN BLGS PROGRAMI LE YEN FEN VE TEKNOLOJ PROGRAMININ KARILATIRILMASI Yeni Fen ve Teknoloji Program kapsaml fakat ayn zamanda deiik koullara uyarlanabilme asndan esnek bir tarzda hazrlanmtr. Fen ve teknoloji dersinde ne retelim? Konusunda eski programda konularn ok boyutlu ilenecei ngrlmektedir Eski programda 5. snf programnda 4 nite bulunmakta ve bu nitelerdeki konular uzun sreye yaylarak derinlemesine incelenmektedir. yola klarak Fen ve Teknoloji programnda az bilgi zdr vurgulamasnn yapld ve ieriin hafifletildii dikkati ekmektedir. Yeni programda nite saysnn oald ve sarmallk ilkesine uygun olarak rencinin ya dzeyine uygun ve uygulamaya ynelik bilgiler verilmektedir.

19

1.5.1. Programlarn Genel Karlatrmas Tablo 1.1. Eski Fen Bilgisi Programyla Yeni Fen Ve Teknoloji Programnn Karlatrlmas
PROGRAMIN TEMEL ZELLKLER Fen ve Teknoloji programnda az bilgi zdr vurgulamasnn Eski programda konularn ok yapld Fen ve Teknoloji hafifletildii dersinde retelim? ve ieriin boyutlu dikkati ngrlmektedir programda 4 5. snf nite ilenecei YEN FEN TEKNOLOJ PROGRAMI ESK FEN BLGS PROGRAMI

ne ekmektedir. Yeni programda Eski

nite saysnn oald ve programnda

sarmallk ilkesine uygun olarak bulunmakta ve bu nitelerdeki rencinin ya dzeyine uygun konular uzun sreye yaylarak ve uygulamaya ynelik bilgiler derinlemesine incelenmektedir. verilmektedir Daha ok beceri kazanmlarna ok fazla kazanm bulunmakta ynelik (Kuvvet Niin teknoloji retelim? okuryazarl fen bir etkinliklere ve hareket) etkisi bir yer ve bu kazanmlarn hava olup iin parat bilgiye verilmitir. rnein 3. nitede ynelik olduu grlmektedir. ve ortamnda hareketi zorlatrc kuvvetin olmadn bulmalar

Fen ve teknoloji rencilerin

tasarlamas istenmitir (zbek, 2006, 102). alma kitabnda paratlerin dme zerindeki etkisini aratrarak renciler bir 49). parat tasarlamaya ynlendirilmitir(zbek, 2006,

20

Yaplandrmac yaklama gre Davran devre emas izdirmek iin, elektrik Fen retelim? Yaplandrmac renme yaklam ve rencilere teknolojiyi nasl elektrik dmeleri ve lambalar saydrlr. Dmelerle lambalar arasndaki balanty salayan duvarn iinden geen kablolar da dikkate alarak snflarnn elektrik devresini izmeleri istenir (zbek, 2006). Bylece renci bilgiyi yaplandrm olur. Yaplandrc yaklama gre Programn renmeetkinliklerinin retim uygulamalar asndan retim rencinin gerektiinden bilgiyi yaplandrdn

yaklama Basit devresi

gre bir emas

dzenlenmitir. 4. nitede bir dzenlenmitir.

snflarndaki renciye hazr olarak verilir.

giriinde

renci

retim merkezli olduu sylenmekle tamam birlikte kazanmlar ve verilen zihninde rnek etkinlikler incelendiinde gzetmesi daha ok retmen ve program retim merkezli olduu grlmektedir. renci

renci merkezli kendiliinden

merkezlidir. retmen klavuz kitabnda 1. nite sigara ve alkol kullanmyla ilgili, sigara ve alkol kullanmn vcuda verdii zararlarla ilgili bilgi toplamalar Toplanan sunumu 37) istenecei, bilgilerin snfta 2006, yaplaca

belirtilmektedir(zbek, lme deerlendirme asndan ve Performans

deerlendirme, nite veya dnem sonlarnda

renci rn dosyas, kavram yaplan oktan semeli testler, haritalar, yaplandrlm grid, boluk doldurma ve eletirme dallanm ilikilendirme, aa, sorular ve yazl yoklamalar proje, gibi geleneksel lme

Alternatif lme tanlayc ve deerlendirme kelime

21

yaklamlar

drama, kendini

grup/ ve deerlendirme

akran deerlendirme etkinliklerine yer kendi verilmitir. gibi

deerlendirmesi

alternatif lme deerlendirme etkinlilerine yer verilmitir. Konu ve kavram Her sralamas asndan Sarmallk ilkesi Dier alanlar etkin verme snf seviyesinde ayn Her snfta farkl nitelere yer nitelere yer verilerek seviye verilmi ve rencilere ar arttka verilen bilgilerin ierii bilgi yklemesi yaplmtr. de deimitir. Matematik, Trke gibi dier Dier konu konu alanlarna ile yaplmtr. rnein yllk planda 1. nitede kompozisyon, iir yazdrlaca belirtilmitir. Bireysel farkllklar gz nnde Programda bireysel farkllklar bulundurularak etkinlikler ngrlmtr. rencilerin bireysel farkllklarn gzetme lme ve ders iinde gzetilmeden tm renciler snfn farkl kelerinde farkl iin ayn renme ilkelerinden dzenlenmesi bahsedilmitir. retmen deerlendirme arlk Trke dersinde besinlerle ilgili konu alanlaryla balant ilikilendirme yaplmamtr.

ilikilendirmeye

klavuz kitabndan 5. nitede blmnde renciler gruplara ayrlarak, her grup iin farkl etkinlikler ve ay planlanmtr. hakknda dier geen bir bir poster grup ark rnein, bir grup dnya, gne hazrlarken, szckleri 2006).

iinde dnya, gne ve ay bestelemektedirler (zbek,

22

1.5.2.Eski Fen Bilgisi ve Yeni Fen ve Teknoloji Programlarnn retmerenme Stratejilerinin Karlatrlmas 2000 Yl fen bilgisi ders programnda, evreleri ve dnya ile aktif bir biimde ilgilenen, anlaml sorular sorup gzlem ve deneylerle veriler toplayan ve bunlar analiz edebilen, edindikleri bilgileri szle ve yazyla sunarak bakalaryla uygarca iletiim kurabilen, sorumlu davranan bilgili ve yetenekli fen dalnda okuryazar bireyler yetitirmeyi hedeflemektedir (MEB, 2000: 6). 2004 Yl Fen ve Teknoloji program da eski programa paralel olarak tm vatandalarn fen ve teknoloji okur-yazar olarak yetimelerini salamay amalamaktadr. Programn ierik boyutunda belirlenen amalara ulamak iin ne retelim sorusuna yant aranr. Bu balamda, ierik boyutu ile retilecek konularn dzenlenmesi sz konusudur. erik dzenlenmesinde temel ilkeler arasnda somuttan soyuta basitten karmaa kolaydan zora yakn evreden uzaa doru yaplan bir sralama vardr. Bu ilkeler her ders iin gerekli olabilir. Ancak ierik dzenlemede fakl yaklamlar vardr. 2000 yl fen bilgisi ders program dorusal programlama yaklamna gre dzenlenmitir. Dorusal programlama yaklamnda birbiri ile ardk sral, yakn ilikili ve zorunlu ya da nkoul renmelerin arlkl olduu konularn dzenlenmesinde dorusal programlama yaklam kullanlr. zellikle aamallk zellii tayan dersler iin kullanlr (Demirel,1997). 2004 Yl Fen ve Teknoloji program ise Her konunun kendi iindeki sarmal programlama yaklamna gre dzenlenmitir. Konularn yeri ve zaman geldike tekrar tekrar retilmesi sz konusu olduunda bu dzenlemeden yararlanlr. konular arasnda da bir ardklk sz konusudur. zellikle dil retim programlarnn (Demirel,1997). ieriini dzenlemede bu yaklamdan yararlanlmaktadr

23

Fen ve teknoloji retim program, renci kazanml, renci merkezli, retmen ve rencilerin birlikte olduu, ders kitaplarna ek olarak eitli kaynaklara dayal, rencinin bilgiye kendinin ulaabildii, fene dier alanlarla birlikte bakan, konular ok boyutlu ve anlaml ileyen, bilimsel renim srecini gerekletirmeyi n planda tutan yapc-yaratc retme renme teorisine gre gelitirilmitir. Bu programn hazrlanmasnda temele alnan renme ilkeleri aadaki gibidir ( MEB, 2000): 1. rencilerin eitim retimde doal balang noktas onlarn merakl olulardr. 2. rencilerin yeni edinecekleri bilgi ve beceriler halen bildikleri ile yapabildiklerinin zerine ina edilir. 3. rencilerin fen eitim-retimlerinin temel esini dil dahil her trl iletiim oluturur. 4. renciler aktif biimde uraarak en iyi renirler. 5. renciler baar ve katklarnn takdir edildii ve desteklendii ortamlarda daha iyi renirler. 6. renciler ucu ak braklan etkinliklerle kefetme, inisiyatif kullanma ve baarlarn bizzat deerlendirme frsat tanndnda daha iyi renirler. 7. renciler baarmak iin alrken kazanmlarn bildiklerinde ve renme amalarn grdklerine daha iyi renirler. 8. rencilerin renme yaantlar, bireysel gereksinimlerine yant verdiinde renme daha etkili olur. 9. renciler renmekten mutlu olduklar zaman en iyi renirler. 10. rencilerin renmesi renme yaantlar ile onlarn gnlk yaamlar arasnda balantlar kurulduunda daha kalc olur. Yaplandrmac yaklam temel alan eitim program, renmenin

kalcln salayacak ve st dzey bilisel becerilerini gelitirecek ekilde tasarlanr. Yeni programda rencilerin bilgiyi kendilerinin oluturduu ve daha st dzeylerde renmenin gerekletii yaplandrc renme teorisi esas alnmtr. Bu balamda yaplandrc renme teorisiyle ilgili bilgi vermekte yarar vardr.

24

1.5.3. Fen Bilgisi Ders Program le Fen Ve Teknoloji Programnn lme Ve Deerlendirme Sreci Bakmndan Karlatrlmas lme, herhangi bir nitelii gzleyip, gzlem sonularnn say veya sembollerle gsterilmesidir(Semerci, 2001). lme ilemi ile yaplan ey bir zellii tespit etmektir( Ylmaz, 2002: 12). lme bir gzlemleme trdr. Bizi ilgilendiren bir zellik veya oluumun niceliini belirlemeye yarar. lmenin dier gzlem tekniklerine stnl daha kesin, daha objektif ve daha gvenilir bir yol olmasnda, lme ile elde edilen verilerin say trnden ifade edilebilmesindedir. Toplanan verilerin say cinsinden ifade edilmi olmas istatistiksel zmleme ve yorumlamay kolaylatrr, yarglarda daha kesin ve ak olmay salar ( Yldrm, 1999: 2). Deerlendirme daha geni bir kavramdr. Deerlendirme bir veya daha fazla gzlem verisini bir lte vurma ilemidir (Yldrm, 1999: 2). Deerlendirme, lme sonularnn, ayn alana ait bir kriter ile kyaslanarak bir deer yargsna ve oradan da bir karara ulama srecidir ( Ylmaz, 2002: 21). Deerlendirme ileminin bata gelen ilevi eitim almalarmzn (bir program uygulamas, bir yntem denemesi ) etkinlik derecesini belirlemek ve bu etkinlii artrc nlemlere zemin hazrlamaktr. Bu genel ama dnda deerlendirmenin hizmet ettii dier baz amalar da yle sralanabilir (Yldrm, 1999: 8910): 1. Ara geerlii ve uygunluu 2. Varsaymlar dorulama 3. renme zorluklarn tanma 4. lgiyi canlandrma 5. Rehberlik 6. retmenin geliimi Deerlendirmenin son derece nemli bir ilevi de, retmeni allm belli kalplar kr krne tekrarlamaktan kurtarmak, onu srekli olarak daha iyiyi

25

aramaya,

bulduklarn

denemeye

ynlendirmektir.

retmen

deerlendirme

sonularndan saysz ynlerden faydalanabilir. Her eyden nce kendi almasnn sonucunu grecek, uygulamasna esas ald dnce, ilke, varsaym ya da hipotezlerin geerlik derecesini lebilecektir( Yldrm, 1999: 10). lme ve deerlendirme, eitim programlar iin nemli bir unsurdur. Her eyden nce lme ve deerlendirme verilebilecek her trl eitimsel karar iin bilgi salar. rencilerin bir derse ynelik baarlar hakknda bilgi toplama sz konusu olduunda rencilerin renme ve gelime dzeylerinin llmesine odaklanlr. Uygulanan bir programn eksik ve yetersiz yanlarnn belirlenmesinde, retimin iyiletirilmesinde ve program gelitirme srecinde lme ve deerlendirme etkinlikleri ok ciddi bir bilgi salama ve ynlendirme fonksiyonunu yerine getirmektedir ( Tan, Kayaba ve Erdoan, 2003). Gnmze kadar durum belirleme yaklamlar daha ok kt-kalem testleriyle gerekletirilmekteydi. Ancak son yllarda birok retmen ve eitim uzman rencilerin baz klasik lme yntemleriyle (oktan semeli, doru-yanl, eletirmeli, tamamlamal vb. snavlar) deerlendirilmesinin daha az kullanlmas konusunda ayn dncededirler. nk bu tip deerlendirmeler rencilerde gzlenmesi istenen st dzey zihinsel becerileri (yeni bir hikye yazmak, hazrlad bir almay sunmak gibi) lmede yetersiz kalmaktadr. Bu testler, rencinin sahip olduu bilgileri ayrntl olarak nasl kulland, karlatklar sorun ya da problemleri nasl zd ve hazrlayacaklar devlerde bu bilgileri nasl kulland konusunda, ok az bilgi vermektedirler. Eitim ortamnda grlen bu eksiklikler lme ve deerlendirme amacyla kullanlmas gereken yeni yaklamlar gndeme getirmitir (Aslanolu, 2004). 2000 Yl fen bilgisi ders programnda, lme ve deerlendirme sreciyle ilgili olarak baz noktalara deinilmektedir. Bu noktalar: rencilerin deerlendirilmesi, onlarn neleri ezbere bildiklerini lmenin tesinde, sentez ve edindikleri bilgileri uygulayabilme yeteneklerinin de llmesini

26

iermelidir. retmen rencileri deerlendirirken, lme sonular ile birlikte, rencilerin snf ii etkinliklere katlm, bilimsel tutum ve davranlar, gzlem yapma, aratrma inceleme, bilimsel dnme, sahip olduklar ve sergiledikleri fikir zenginlikleri, sorumluluk alma, ekip almalarna yatknlklar, edindii bilgi ve bulgular paylaabilme vb. gibi birok gzleme dayal renci etkinliini de gz nnde bulundurmaldr (MEB, 2000). Bu amala, deerlendirmede, dev ve proje, grup almas, kendini deerlendirme ve grup deerlendirme formlarnn oluturulmas, renci gzlem formu hazrlanmas gibi yaklamlarn uygulanmas gerektii vurgulanmaktadr. 2004 Fen ve Teknoloji Programnda ise yaplandrc anlaya paralel olarak renme ve retme stratejilerinin retmen merkezli bir yapdan renci merkezli alana doru kaymasyla deerlendirme ile ilgili anlay da bu deiime uygun biimde yaplandrld grlmektedir. Yaplandrmaclkta lme, geleneksel kullanmda olduu gibi standart bir kalem ve ktla yaplr. Fakat lme ve deerlendirme iin baka neriler bulunmaktadr. Snfta kk gruplar oluturulur. Kk gruplar deerlendirme iin birlikte alarak notlarn gzden geirirler. Fakat tm gruplar iinden bir snav almak iin gruplarn birinden bir kii tesadf olarak seilir. Buradan elde edilen sonu, gruplar iin bir fikir vermektedir. retmen isterse rencilerin ne rendiini grebilmek iin, her nitede her grubu ayr ayr snav da yapabilir (Hanley,1994; akt: Semerci, 2001). Yaplandrmackta, deerlendirmenin amacn renciler belirler, sonu (rn) deerlendirmesinden daha ok sre deerlendirmesi esastr. Ayrca oklu deerlendirme yntem ve teknikleri kullanlr. Yaplandrmaclkta, hedef ve hedef davranlar lt olarak kabul edilmez , bir baka deyile rencilerin belli yorumlar yapp yamadna baklmaz. Sadece, yorumlar ne denli iyi formle ettikleri ve tartmalar deerlendirilir. Snavlarda bilginin yaplandrlmasn ve oklu bak

27

alarn yanstan zgn sorular kullanlr ( Kaptan ve Korkmaz, 2000; akt: Semerci, 2001). Tablo 1.2. 2004 Fen ve Teknoloji Programnda deerlendirme asndan vurgular

Daha az vurgu Geleneksel yntemleri lme

Daha ok vurgu deerlendirme Alternatif kitabnda 5. lme nitede deerlendirme lme ve

yntemleri, rnein; retmen klavuz deerlendirme (zbek, 2006). blmnde, kelime

ilikilendirme yntemine yer verilmitir

renme ve retmeden bamsz bir renme ve retmenin bir paras olan deerlendirme deerlendirme

Ezbere ve kolay renilen bilgileri Anlaml ve derin renilen bilgileri deerlendirme deerlendirme

Birbirinden bamsz paral bilgileri Birbirine bal, iyi yaplanm bir bilgi deerlendirme an deerlendirme ( Kavram haritalar kullanlmtr.) Bilimsel bilgiyi deerlendirme Bilimsel anlama ve bilimsel mant deerlendirme rencinin bilmediini renmek iin rencinin ne anladn renmek deerlendirme Dnem etkinlikleri sonu amac ile deerlendirme deerlendirme Dnem boyunca devam eden

deerlendirme

etkinlikleri(Yeni

programda her rencinin bir rn dosyas bulunmakta ve belli aralklarla bu dosyalar deerlendirilmektedir.) Sadece retmenin deerlendirmesi retmenle deerlendirmesi deerlendirme beraber ve kendi grup kendini

28

Tablo 1.3. Geleneksel ve alternatif lme deerlendirme teknikleri

Geleneksel Teknikler oktan semeli testler Doru yanl sorular Eletirme sorular Tamamlama sorular Ksa cevapl yazl yoklamalar Uzun cevapl yazl yoklamalar Soru cevap (boluk

Alternatif Teknikler Performans deerlendirme renci rn dosyas (portfolyo) Kavram haritalar

doldurma) Yaplandrlm grid

Tanlayc dallanm aa Kelime ilikilendirme Proje Drama Grme Yazl raporlar Gsteri Poster Grup ve/veya akran deerlendirmesi Kendi kendini deerlendirme

Alternatif lme ve deerlendirme, tek bir doru cevab olan oktan semeli testlerin de iinde bulunduu geleneksel deerlendirme dairesinin dnda kalan tm deerlendirmeleri kapsar. Geleneksel lme ve deerlendirmeye gre daha gereki ve renci merkezlidir. Sadece renme rn deil, renme sreleri de deerlendirilir. Deerlendirmedeki bu deiiklikler, rencilerin birok adan renme konusunda sorumluluk sahibi olmalarn ve rendikleriyle gurur duymalarn salar (MEB, 2004). Aada baz alternatif lme ve deerlendirme yntemleriyle ilgili bilgi verilmitir (OGM, 2007).

29

a. Performans Deerlendirme rencilerin bilgi ve becerilerini ortaya koyarak oluturduklar alma, rn ya da etkinliklerin deerlendirilmesi sreci, performans deerlendirme olarak ifade edilebilir. Bunun yannda performans deerlendirme, rencilerin gerek yasam problemlerine akademik bilgilerini uygulayabilme ve bunu problem zerinde gsterebilmeleri ile ilgilenir, rencilerin rendiklerini gerek durumlarda gstermelerini salar (Airasian, 1994, akt. lkretim Genel Mdrl[OGM], 2007). b. renci rn Dosyas (Portfolyo): rn dosyas, rencinin almalarnn topland bir dosyadr. Bu dosya, rencinin, yksek kalitede bir dzen iinde oluturulmu anlaml devlerini ierir ve rencinin en iyi almalarnn bir yansmasdr (Haladayna, 1997; akt. lkretim Genel Mdrl[OGM], 2007). rn dosyasna, rencinin haftalk veya gnlk yapt almalarnn iinden seilen rnekleri ve retmenin yapt snav evraklar, resimler, fotoraflar, boyama almalar, ses veya grnt kayt kasetleri, proje almalar, performans devleri, kontrol listeleri, dereceli puanlama anahtarlar, velilerden gelen bilgiler, aratrma sorular, kavram haritalar, renci grlerini yanstan formlar vb. konulabilir. c. Performans devleri Performans devleri, rencinin sahip olduu bilgi ve becerileri gnlk yasamla da ilikilendirerek ortaya koymasn gerektiren ksa dnemli almalardr. Performans devi, rencilerin bilgi ve becerilerini gerek yasam durumlarna uygun olarak kullanmalarn gerektirir. ok eitli konularda performans devi verilebilir.

30

d. Projeler Projeler, geni ierikli ve uzun sreli performans devleridir. Proje almalar, nitelerde yer alan kazanmlar kapsayan ayrntl devlerdir. Bireysel ya da grup olarak yaplabilir. Proje konusu, renci tarafndan veya retmenin hazrlayaca listeden seme yoluyla belirlenebilir. renci, projenin amacn, izlenecek yollar, kullanlacak malzemeleri ve karlalabilecek durumlar nceden planlar. Gerektiinde retmeninden yardm alabilir. e. z Deerlendirme z deerlendirme, bireysel veya kendini deerlendirme olarak da adlandrlabilir. rencilerin kendi renme srelerini, zellikle basar dzeylerini ve renme sonularn yarglamalar olarak aklanabilir. Temel ama, rencilerin z deerlendirme becerilerini gelitirmektir. nk yasam boyu renme, bireylerin yalnzca bamsz almalarn deil ayn zamanda kendi basarm ve geliimlerini deerlendirmelerini zorunlu klar. Deerlendirme sreci, rencinin renmeye yaklam, rencinin kendi g ve zayflklar ve becerileri hakknda deerlendirme yapmasn salar. rencinin kendi dncelerini kontrol edebilme yani kiinin planlama ve problem zme becerisini gelitirir. f. Akran Deerlendirme Bir grup iinde yer alan bireylerin akranlarn deerlendirmeleridir. Bu deerlendirme srasnda rencilerin becerileri de gelitirilir. Akran deerlendirme, rencilerin kendilerine olan gvenlerinin artmasn da salar. Kiinin retmen dnda baka birinden de dnt almasna yardmc olur. Deerlendirmeye temel oluturan beceriler ve ltlerin saptanmas konusunda renciye bak as salar.

31

g. Gzlem Formlar ktlarn grlebildii baz alanlarda bu yntem olduka nemlidir. Gzlemler, renciler hakknda doru ve abuk bilgiler salar. retmen rencilerin; Soru ve nerilerine verilen cevaplar, Snf ii tartmalarda katlmlarn, Grup almalarnda ve tartmalarnda katlmlarn, retme, renmeyle ilgili yapt grevler ve materyallere rencinin gsterdii tepkiyi gzlemler. h. Yaplandrlm Grid Bu tekniin en nemli amac, rencilerin bilgi seviyesini, eksikliklerini, ve kavram yanlglarn tespit etmektir. Bu teknikte, rencinin seviyesine uygun olarak 9 ya da 12 kutucuk hazrlanr. Gridi hazrlamak zere retmen, konuyla ilgili bir soru hazrlar ve sorunun yantn rasgele, kutucuklara yerletirir. Daha sonra ikinci soruyu hazrlar ve yine kutucuklara yantlar yerletirir. kinci sorunun yantn tekil eden kutucuklardan bir ksm birinci soru iin de geerli olabilir (Balc, 2006). i. Kavram haritalar nitede veya konuda geen kavramlarn birbiriyle ilikilerinin yanstld haritalardr.renmeyi kolaylatrma, renme srecini kontrol etme, kavram yanlglarn ortaya karmak amacyla kullanlr. Kavram haritalar konular arasndaki ilikiyi gzle grlr hale getirerek renmeyi daha anlaml klar.

32

1.6. ALIMANIN AMACI Bu almada, Fen ve Teknoloji programnn renme-retme ve lmedeerlendirme srelerinin program felsefesine uygunluu asndan incelenmesi amalanmaktadr. Bu amala yeni programn sre ve deerlendirme boyutlar eski Fen Bilgisi programn da yaayan retmen ve renci grleri kapsamnda incelenmitir. 1.6.1. Problem Cmlesi retmen ve renciler lkretim 5. snf Fen ve Teknoloji ders programn renme-retme ve lmedeerlendirme yaklamlar kapsamnda nasl deerlendirmektedirler? 1.6.2. Alt Problemler retmen ve renci grlerine gre, 1. 5. snf Fen Bilgisi ve Fen ve Teknoloji derslerinde temele alnan; renme ve retme yaklamlar eski ve yeni programda ne lde uygulanmaktadr? 2. Geleneksel ve alternatif lme ve deerlendirme yaklamlar eski ve yeni programda ne lde uygulanmaktadr? 3. Yeni programn uygulamasn gletiren faktrler var mdr? 1.7. ALIMANIN NEM Aratrmann rneklemini hem Fen Bilgisi hem de Fen ve Teknoloji programn yaayan retmenler ve renciler oluturmaktadr. Bu balamda yeni ve eski programn ayn rneklem tarafndan deerlendirmesi yaplmtr. alma bulgular Fen ve Teknoloji programndaki renme-retme ve lme deerlendirme yaklamlarnn ne lde uyguland ve karlalan problemlerin olup olmadyla ilgili uygulayclara, yneticilere, program gelitirmecilere, retmenlere ve rencilere bilgi salamas asndan nem tamaktadr.

33

1.8. SINIRLILIKLAR Bu aratrma; 1. Eski Fen Bilgisi ve yeni Fen ve Teknoloji programnda ngrlen renmeretme ve lme-deerlendirme yaklamlar kapsamnda sorulan lekler ile 2. Yeni program kitapnda ngrlen renme-retme ve lme-deerlendirme srelerini ieren ltler ile 3. 20052006 Eitim- retim yl ile 4. leklerin uyguland 36 retmen ve 560 renci ile snrldr.

34

BLM II Bu blmde eski fen bilgisi program, eski fen bilgisi program ile yeni fen ve teknoloji programnn karlatrlmas ile ilgili yaplm olan almalara yer verilmitir. 2. LGL ALIMALAR 2.1. Eski Fen Bilgisi Program le lgili Yaplm almalar Arslan (2000)n yapt bir aratrmaya gre gerek ilkretim snf retmenlerinin gerekse bran retmenlerinin ounluunun meslek ncesi eitimlerinde fen bilgisinin zel retimi konusunda yeterli bilgi almadklar ve aldklar bilgileri de uygulamada kullanlmadklar ortaya kmtr. Ayrca okullarda fen eitimi teknolojisinin yeterince bulunmad, fen bilgisi okutan retmenler arasnda yeterli ibirlii ve dayanmann olmad , bu dersin retiminde ada yntem ve teknikleri kullanma konusunda retmenlerin yeterince bilgili olmadklar ortaya kmtr. Bu durum fen bilgisi derslerinde baarszl beraberinde getirmektedir. Aktam, Ergin ve Akpnar (2002)n yapt bir aratrmaya gre fen bilgisi dersi rencilerin yaparak yaayarak ve zihinsel becerileri kullanarak bilgiye ulamasnda yardmc olmada dier derslerle kyaslandnda daha fazla imkan tanr. Ayn zamanda fen bilgisi dersleri rencilerin bilisel davranlarnn da gelimesinde byk nem tar. Fakat lkemizde fen bilgisi dersi geleneksel retim yntemleri ile ilenmektedir. Semenderolu ( 2002)nun yapt bir aratrmaya gre 2000-2001 retim ylndan itibaren uygulamaya konulan fen bilgisi programnda , eski mfredata gre nite saylarnn azald tespit edilmitir. Ancak nitelerdeki detaylarn ok fazla olmas ve zellikle lise dzeyindeki konularn ilkretim 2. kademeye getirilmesi, rencilerin renme hz ve kapasitelerinin farkl olduu gereinin bir lde gz ard edildiini gstermektedir.

35

Eitim alannda uluslar aras lme- deerlendirmeleri yapan bir kurulu ( International Association For The Evaluation Of Educational Achievement (IEA)) , drt ylda bir katlmak isteyen lkeleri fen ve matematik alanlarnda snavlar uygulayarak karlatrmaktadr. 1999 ylnda nc kez uygulanan snava ( Third International Mathematics And Science Study ( TIMMS-R)) Trkiye ilk kez katlm ve snavlarda ortalamann altnda baar olduu tespit edilmitir. Kl ( 2002) a gre olas baarszlk nedenleri yle sralanabilir: 1. Ders saatlerinin azl 2. ok konu retme abas 3. Bilimsel aratrmaya ve bilimin doasna verilen nemin azl ( TIMMS-Rnin raporuna gre Trkiye fen derslerinde en az deney yapan lkeler arasndadr. Ayrca Trkiye fen programnda TIMMSRnin belirledii fen konularndan bilimsel aratrma ve bilimin doasnda belirlenen alt balklarn %67sini retmeyi amalamaktadr.) 4. Soru tipleri ( lkemizde fen snavlarnda ya da kitaplarda ounlukla bilgi dzeyinde soru sorulmakta ve rencilerin seeneklerden doru cevab bulmas zor olmamaktadr.) 2.2. Eski Fen Bilgisi Program le Yeni Fen ve Teknoloji Programnn Karlatrlmas lgili Yaplm almalar ahin, Turan ve Apak (2005)a gre 2004 program 2000 programna kyasla amalar, ierik, yntem, deerlendirme asndan daha gncel ve daha olumlu bulunmaktadr. 2004 programnda her kazanm iin renme retme etkinlikleri yan sra deerlendirme etkinliklerinin hazrlanm olduu ve teknoloji kapsam asndan yaadmz a daha ok temsil ettii bulunmutur. Kalabalk snflar, ara gere eksiklii, retmen ve renci vasflar yeni program iinde ayndr. Ancak yeni program her kazanm iin renme ve deerlendirme etkinlii salamaktadr, ayrca tm dersler iin yaplandrmac

36

anlaya geildiinden, tm bakanlk tekilatnn bu konu zerinde younlam, daha etkili tantm aralar kullanlm , program klavuzu, retmen kitaplar ve alma kitaplar salanm ve dolaysyla yukarda belirtilen sorunlar azalmtr.

37

BLM III 3. YNTEM 3.1. ARATIRMA YNTEM Fen Bilgisi ve Fen ve Teknoloji programlarnda renme ve retme sreci, lme ve deerlendirme yaklamlar ve karlalan glkleri betimleme amacyla betimsel yntem kullanlmtr. Bu yntem olaylarn, objelerin, varlklarn, kurumlarn, gruplarn ve eitli alanlarn ne olduunu betimlemeye, aklamaya alan aratrmalarda kullanlr (Oral, 2000). 3.2. EVREN VE RNEKLEM Aratrmann evrenini Mula ilinde, 4. snfta eski fen bilgisi programnda, 5. snfta yeni fen ve teknoloji programnda renim gren 5. snf rencileri ve her iki program uygulayan retmenler oluturmaktadr. Aratrma, Mula merkez ileden 3, Kyceiz ilesinden 3, Fethiye ilesinden 3, Milas ilesinden 3 ve Yataan ilesinden 2 ilkretim okulunda olmak zere toplam 14 okulda yrtlmtr. Bu okullarda bulunan 560 5. snf rencisi ve 36 retmen aratrmann rneklemini oluturmaktadr. 3.3. VER TOPLAMA ARALARI renme retme sreleri ve deerlendirme yaklamlar ile ilgili retmen/ renci lei hazrlanmtr. lek hazrlanrken Fen ve Teknoloji programnn temellerinde ngrlen renme-retme ve lme deerlendirme yaklamlar esas alnmtr. lek hem eski hem de yeni programdaki renme-retme ve lmedeerlendirme srecine ynelik olarak hazrlanmtr. lek 4. snfta eski Fen Bilgisi, 5. snfta yeni Fen ve Teknoloji programnda renim gren rencilere ve her iki program uygulayan retmenlere uygulanmtr. renci leinde toplam 55 soru bulunmaktadr. lk 36 soru renme retme yaklamlar ile ilgili, dier sorular lme - deerlendirme yaklamlar ile ilgilidir.

38

retmen leinde toplam 70 soru bulunmaktadr. lk 35 soru renme retme yaklamlar ile ilgili, dier sorular lme - deerlendirme yaklamlar ile ilgilidir. retmen leinde ayrca alt adet ak ulu soru bulunmaktadr. lk soru aratrmaya dhil edilmemitir. renci leinin alfa gvenirlii, geen yl iin 0.91, bu yl iin 0.91, retmen leinin alfa gvenirlii geen yl iin 0.79, bu yl iin 0.87 olarak bulunmutur. retmen ve renci lei 3l likert tipinde, hem eski hem de yeni program lebilecek nitelikte iki boyutlu olarak hazrlanmtr. Aada renci lekindeki 1. soru gsterilmektedir:
GEEN YIL Evet 1.Fen konular ok kark ( ) Bazen Hayr ( ) ( ) BU YIL Evet ( ) Bazen Hayr ( ) ( )

Puanlama aamasnda evet cevab 3 puan, bazen cevab 2 puan, hayr cevab ise 1 puan olarak belirlenmitir. 3.4. VERLERN ANALZ SPSS 10 program kullanlarak, yzde (%), frekans (f) ve t testi ile veriler analiz edilmitir. 3.5. ARATIRMA SREC 1. Fen ve Teknoloji programnn temellerindeki ltler esas alnarak renci ve retmen lei hazrlanmtr. 2. Fen ve teknoloji programnn ngrd ltlerin hem ne lde gerekletii hem de eski programla karlatrlmasn yapma amacyla lek iki boyutlu hazrlanmtr. Bylece hem eski hem de yeni programa ynelik renci ve retmen grleri alnmtr.

39

3. Aratrmac tarafndan hazrlanan lek, Mula ili merkez ile ve drt ileden rastgele seilen ilkretim okullarnda 4. snfta eski Fen Bilgisi, 5. snfta yeni Fen ve Teknoloji programnda renim gren rencilere ve her iki program uygulayan retmenlere uygulanmtr. 4. SPSS 10 program kullanlarak, elde edilen verilerin girii yaplmtr. 5. renci ve retmen leinin alfa gvenirlikleri hesaplanm, renci ve retmen grlerine gre, frekans, yzde hesaplamalar ve t testi yaplmtr. Data analizi ile ak ulu sorular analiz edilmitir. 6. Verilerin analiz sonular tablo haline getirilmi ve yorumlar yaplmtr. 7. Ak ulu sorularn deerlendirmesi yaplrken, verilen cevaplar sklk derecesine gre sralanm ve tablolatrlmtr.

40

BLM IV 4. BULGULAR VE YORUM Bu blmde eski fen bilgisi ve yeni fen ve teknoloji programnda temel alnan renme-retme ve lme-deerlendirme yaklamlar incelenmitir. a. 1. Alt Probleme Ynelik Bulgular renme retme yaklamlar ile ilgili eski fen bilgisi ve yeni fen ve teknoloji program arasndaki farklar bulmak amacyla; erik eriin belirlenmesinde etkili olan hususlar Snf ii renme retme etkinliklerinin durumu Bireysel farkllklara gre dzenlenen renme retme etkinlikleri

alt balklarnda retmen ve renci grleri incelenmitir. Tablo 4.1de renci grlerine gre yeni ve eski programa ynelik konu ve ieriin durumu incelenmitir. Tablo 4.1. renci Grlerine Gre Yeni Ve Eski Programa Ynelik Konu ve eriin Durumu
erik Evet (f) (%) 1.Soru 2. Soru 3. Soru 4. Soru 5. Soru 54 10 170 30 139 25 366 65 268 48 Eski program ( Fen Bilgisi) Hayr 197 35 172 31 222 40 24 4 49 9 Bazen 302 54 206 37 188 34 160 29 234 42 Evet (f) (%) 72 13 193 35 139 25 411 73 349 62 (f) (%) (f) (%) Yeni Program ( Fen ve teknoloji) Hayr (f) (%) 315 56 194 35 251 45 26 37 5 7 Bazen (f) (%) 168 30 160 29 156 28 112 20 162 29

Tablo 4.1. deki bulgulara gre eski programda rencilerin %35i eski programn ieriinin karmak olmad, yeni programda ise rencilerin %56s

41

programn ieriinin karmak olmad grndedir. renciler konu younluunu eski ve yeni programda benzer olarak grmektedir. Bilgilerin ezberlenmesi grne ise renciler eski ve yeni programa ynelik olarak benzer tepkiler vermilerdir. Ancak yeni programda bilgilerin ezberlenmediini rencilerin %45i belirtmektedir. Eski programda % 65, yeni programda ise % 73 orannda bilgilerin yaamda kullanlabilmekte olduu belirtilmektedir. renciler yeni programdaki bilgilerin eski programa gre gnlk yaamla daha ilgili oluu grndedir. Konu ve ieriin eski ve yeni programda farkllap farkllamadyla ilgili durumuyla ilgili renci grleri tablo 4.2. de grlmektedir. Tablo 4.2. renci Grlerine Gre Konu ve eriin Eski Ve Yeni Programdaki Durumu le lgili
erik Eski program ( Fen Bilgisi) S 1. Soru 2. Soru 3. Soru 4. Soru 5. Soru 1,53 1,95 1,81 2,57 2,35 0,68 0,83 0,83 0,66 0,70 1,54 1,95 1,75 2,64 2,51

, s, t ve p deerleri
Yeni program ( Fen ve teknoloji) S 0,72 0,88 0,85 0,66 0,71 -0,422 0 ,043 1,878 -2,644 -5,335 .673 .966 .061 .008 .000 t p

Tablo 4.2deki bulgulara gre konularn karmakl ile ilgili eski programn puan ortalamas 1,53; standart sapmas 0.68, yeni programn ortalamas 1.54, standart sapma ise 0.72 olarak hesaplanmtr. Ortalamalar arasnda fark olup olmad t istatistii ile analiz edilmi ve t deeri -0.422 olarak hesaplanmtr. Bu bulguya gre fen konularnn karmakl ile ilgili eski ve yeni program arasnda fark grlmemektedir ( t = -.422 p> 0.05) . Konularn younluu ile ilgili eski programn puan ortalamas 1,95; standart sapmas 0,83; yeni programn ortalamas 1,75; standart sapma ise 0,88 olarak

42

hesaplanmtr. Bulgulara gre fen konularnn younluu ile ilgili eski ve yeni program arasnda fark grlmemektedir ( t=.043 p> 0.05). Ezber bilgilerle ilgili eski programn puan ortalamas 1,81, standart sapmas 0,83; yeni programn puan ortalamas 1,75; standart sapmas 0,85 olarak hesaplanmtr.. Bu bulguya gre fen konularnn younluu yeni programda daha az grnmesine ramen bu fark istatistiksel olarak manidar deildir ( t=1,878 p> 0,05 ). renilenlerin gnlk yaamda kullanlmasyla ilgili eski programn puan ortalamas 2,57; standart sapmas 0,66; yeni programn puan ortalamas 2,64 ; standart sapmas 0,66 olarak hesaplanmtr.. Bu bulguya gre fark grlmektedir( t= - 2,644 p<0.05) renilenlerin gnlk yaamla ilgisi ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,35, standart sapmas 0,70; yeni programn ortalamas 2,51, standart sapmas 0,71 olarak hesaplanmtr. Bu bulguya gre fen konularnn gnlk yaamla ilikisi ile ilgili eski ve yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= 5,335 p<0.05). Tablo 4.3.de retmen grlerine gre yeni ve eski programa ynelik konu ve ieriin durumu incelenmitir. fen konularnn gnlk yaamla ilikisi ile ilgili eski ve yeni program arasnda yeni program lehine

43

Tablo 4.3. retmen Grlerine Gre Yeni ve Eski Programa Ynelik Konu Ve eriin Durumu

Eski program ( Fen Bilgisi) erik 1 Soru 2. Soru 3. Soru 4. Soru 5. Soru Evet (f) 6 24 13 5 9 (%) 17 67 36 14 25 Hayr (f) (%) 9 25 7 19 5 14 2 6 4 11 Bazen (f) 21 5 18 29 25 (%) 58 14 50 81 70 Evet (f) (%) 5 12 3 23 26 14 33 8 64 72

Yeni Program (Fen ve teknoloji) Hayr (f) (%) 23 17 22 11 3 64 47 61 31 8 Bazen (f) (%) 8 22 7 19 11 30 12 32 7 19

Tablo 4.3. deki bulgulara gre retmenlerin % 25i eski programdaki bilgilerin karmak olmadn dnrken, % 64i yeni programdaki bilgilerin programdaki youn olduunu karmak olmadn dnmektedir. Baka bir ifadeyle retmenler yeni program eski programa gre daha sade bulmaktadr. Eski retmenlerin % 67si dnrken yeni i programn youn olduunu retmenlerin % 33 dnmektedir. Bu durum retmenlerin konu younluunun azaldn dndn gstermektedir. Eski programdaki bilgilerin gnlk yaamda kullanlabildiini retmenlerin % 14 dnrken, yeni programdaki bilgilerin gnlk yaamda kullanlabildiini retmenlerin % 64 dnmektedir. Bu durumda yeni programda ki programdaki bilgiler retmenler tarafndan gnlk yaamda kullanlabilir bulunmaktadr. Eski programda renilenlerin gnlk yaamla ilgili olduunu retmenlerin % 25i dnrken, yeni programda renilenlerin gnlk yaamla ilgili olduunu retmenlerin % 72si dnmektedir. Bu durum yeni programdaki bilgilerin gnlk yaamla daha ilgili olduunu gstermektedir. Genel olarak konu ierikleri ile ilgili retmenlerin yeni baklarnn eski programa gre daha olumlu olduu sylenebilir. programa

44

Tablo 4.4.de retmen grlerine gre konu ve ierikle ilgili eski ve yeni program arasnda istatistiksel olarak farkllama olup olmad t testi ile analiz edilmitir. Tablo 4.4. Konu ve eriin retmen Grlerine Gre Eski ve Yeni Programdaki Durumu le lgili
erik Eski Program (Fen Bilgisi) S 1. Soru 2. Soru 3. Soru 4. Soru 5. Soru 1,94 2,47 2,22 2,08 2,13 0,62 0,81 0,69 0,43 0,60 1,52 1,86 1,47 2,58 2,63

, s, t ve p deerleri
Yeni Program ( Fen ve teknoloji) S 0,73 0,90 0,65 0,60 0,63 4,142 3,051 5,844 -4,583 -5,916 .000 .004 .000 .000 .000 t p

Tablo 4.4deki bulgulara konularn karmakl ile ilgili eski programn puan ortalamas 1,94; standart sapmas 0.62, yeni programn ortalamas 1.52, standart sapma ise 0.73 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre fen konularnn karmakl ile ilgili eski ve yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir(t = 4,142 p < 0.05 ). retmenler yeni programlardaki konu ve ieriin eski programa gre daha az karmak bulmaktadr. Konularn younluu ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,47; standart sapmas 0,81; yeni programn puan ortalamas 1,86; standart sapma ise 0,90 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre fen konularnn younluu ile ilgili eski ve yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir. ( t = 3,051 p < 0,05 ) . Ezber bilgilerle ilgili eski programn puan ortalamas 2,22; standart sapmas 0,69; yeni programn puan ortalamas 1,47; standart sapmas 0,65 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre fen konularnn younluu ile ilgili eski ve yeni program arasnda yeni program lehinde fark vardr ( t = 5,844 p<0,05 ). retmenler yeni programda daha az ezber bilgi verildii grndedirler.

45

renilenlerin gnlk yaamla ilgisi

ile ilgili

eski programn puan

ortalamas 2,08; standart sapmas 0,43; yeni programn puan ortalamas 2,58 ; standart sapmas 0,60 olarak hesaplanmtr.. Bulgulara gre fen konularnn gnlk yaamla ilikisi ile ilgili eski ve yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir t= -4,583 p<0.05) . Derslerde uygulamaya ynelik almalar yaplmasyla ilgili eski programn ortalamas 2,13; standart sapmas 0,60; yeni programn ortalamas 2,63; standart sapmas 0,63 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre uygulamaya ynelik almalar yaplmasyla ilgili yeni program lehine fark grlmektedir ( t= - 5,916 p<0,05 ). Tablo 4.5.de durumu incelenmitir. Tablo 4. 5. renci Grlerine Gre eriin Dzenlenmesi
eriin belirlenmesind e etkili olan ltler 16. Soru 18. Soru 19. Soru 23. Soru 26. Soru (f) 56 Evet (%) 10 Eski program ( Fen Bilgisi) Hayr (f) (%) 387 69 242 43 107 19 116 21 328 59 Bazen (f) (%) 106 19 168 30 206 37 133 24 154 28 Evet (f) (%) 78 14 177 32 311 55 320 57 104 19 Yeni Program (Fen ve teknoloji) Hayr (f) (%) 374 67 239 43 98 17 114 20 313 56 Bazen (f) (%) 91 16 132 24 138 25 110 20 128 23

ieriin belirlenme ltlerinin renci grlerine gre

136 24 235 42 297 53 64 11

Tablo 4.5.deki bulgulara gre rencilerin% 10u eski programda bir konu renilmeden dierine geildiini dnrken, % 14 yeni programda bir konu renilmeden dierine geildiini dnmektedir. Bu bulgu yeni programda zamann iyi kullanlamadn dndrmektedir. % 24 eski programda sadece kitaptaki konularn ilendiini dnrken, %32si yeni programda sadece kitaptaki konularn ilendiini dnmektedir. Bu durum yeni program aleyhine kitaba daha bal kalndnn gstermektedir. % 42si eski programda merak edilen konularn derse ilendiini, %55, yeni programda merak edilen konularn derste ilendiini

46

belirtmektedir. Bu bulgu yeni programda rencilerin merak ettikleri konulara daha ok yer verildiini gstermektedir. %53 eski programda renilecek konular retmenin belirlediini dnrken % 57si yeni programda renilecek konular retmenin belirlediini dnmektedir. Bu bulgu yeni program aleyhinde renilecek konuya retmenin karar verdiini gstermektedir. % 11i renilecek konuya eski programda kendilerinin karar verdiini dnrken , % 19u yeni programda renilecek konuya kendilerinin karar verdiini dnmektedir. Tablo 4.6.da snf iinde renileceklerin belirlenmesi ile ilgili renci grlerinin eski programla yeni program arasndaki farkn istatistiksel olarak anlaml olup olmad t testi ile analiz edilmitir. Tablo 4.6. renci Grlerine Gre erik Belirlenmesinin
eriin belirlenmesinde etkili olan ltler 16. Soru 18. Soru 19. Soru 23. Soru 26. Soru 1,36 1,76 2,18 2,27 1,47 Eski program ( Fen Bilgisi) S 0,69 0,84 0,81 0,88 0,72 1,41 1,84 2,33 2,31 1,57 Yeni Program ( Fen ve teknoloji) S 0,77 0,90 0,84 0,90 0,81 -1,465 -2,435 -4,602 -1,321 -3,620 .143 .015 .000 .187 .000 t p

, s ,t ve p deerleri

Tablo 4.6.daki bulgulara gre zaman yetmedii iin bir konu renilmeden dierine geilmesi ile ile ilgili eski programn ortalamas 1,36; standart sapmas 0,69; yeni programn ortalamas 1,41; standart sapmas 0,77 olarak hesaplanmtr. ( t=-1,465 Bulgulara gre zaman yetmedii iin bir konudan dierine geilmesi ile ilgili eski programla yeni program arasnda anlaml bir fark grlmemektedir. p>0,05 ) Derslerde sadece kitaptaki konularn ilenmesi ile ilgili eski programn ortalamas 1,76; standart sapmas 0,84; yeni programn ortalamas 1,84; standart sapmas 0,90 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre derslerde sadece kitaptaki

47

konularn ilenmesi ile ilgili yeni program lehine fark grlmektedir (t = -2,435 p<0,05 ). Derslerde kitaptaki konular dnda merak edilen konularn ilenmesi ile ilgili eski programn ortalamas 2,18; standart sapmas 0,81; yeni programn ortalamas 2,33; standart sapmas 0,84 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre derslerde kitaptaki konular dnda merak edilen konularn ilenmesi ile ilgili yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -4,602 p<0,05 ) renilecek konuyu retmenin belirlemesi ile ilgili eski programn ortalamas 2,27; standart sapmas 0,88; yeni programn ortalamas 2,31; standart sapmas 0,90 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre renilecek konuyu retmenin belirlemesi ile ilgili eski programla yeni program arasnda anlaml bir fark grlmemektedir( t= -1,321 p>0,05 ). renilecek konuyu rencinin belirlemesi ile ilgili eski programn

ortalamas 1,47; standart sapmas 0,69; yeni programn ortalamas 1,57; standart sapmas 0,81 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre renilecek konuyu retmenin belirlemesi ile ilgili eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir.( t=-3,620 p<0,05 ) Tablo 4.7. de ieriin belirlenmesi ile ilgili retmen grleri incelenmitir. Tablo 4.7. retmen Grlerine Gre eriin Belirlenmesi
eriin belirlenmesinde etkili olan ltler 15. Soru 17. Soru 18. Soru 22. Soru 25. Soru Evet (f) 18 15 6 10 10 (%) 50 42 17 28 28 Eski program ( Fen Bilgisi) Hayr (f) ( %) 10 9 6 13 12 28 25 17 36 33 Bazen (f) (%) 8 12 24 13 14 22 33 67 36 39 Evet (f) 12 14 20 8 16 (%) 33 39 56 22 44 Yeni Program ( Fen ve teknoloji) Hayr (f) (%) 16 44 10 28 3 4 8 11 10 28 Bazen (f) (%) 8 22 12 33 13 36 18 50 16 44

48

Tablo 4.7.deki bulgulara gre retmenlerin %50si eski programda mfredat yetitirme kaygs tadklarn belirtirken, % 33 yeni programda mfredat yetitirme kaygs yaadklarn belirtmektedir. Bu bulgu retmenlerin mfredat yetitirme kaygsnn yeni programla birlikte azaldn gstermektedir. Ancak bu durum rencilere yanstlamamaktadr. retmenlerin % 42si eski programda kalndn dnrken, %39 yeni programda ders ileniinde kitaba bal ders ileniinde kitaba bal

kalndn dnmektedir. Bu bulgu yeni programda daha az kitaba bal kalndn gstermektedir. % 17si eski programda derste merak edilen konulara yer verdiini dnrken % 56s yeni programda derste merak edilen konulara yer verildiini dnmektedir. Bu bulgu yeni programda retmenlerin daha ok mfredat dna ktn ve rencilerin merak ettii konular derste ilediklerini gstermektedir. % 28i eski programda renilecek konuyu kendilerinin belirlediini dnrken, % 22si yeni programda renilecek konular kendilerinin belirlediini dnmektedir. Bu bulgu renilecek konularn belirlenmesinde retmenlerin yeni programda daha az etkili olduunu gstermektedir. % 28i eski programda konulara yer verdiini dnmektedir. Tablo 4.8.de ieriin belirlenmesiyle ilgili analiz edilmitir. retmen grlerine gre eski program dndaki konulara yer verildiini dnrken, % 44 yeni programda program dndaki

ve yeni program arasnda istatistiksel olarak farkllama olup olmad t testi ile

49

Tablo 4.8. retmen Grlerine Gre eriin Belirlenmesinin Deerleri

eriin belirlenmesinde etkili olan ltler 15. Soru 17. Soru 18. Soru 22. Soru 25. Soru 2,27 2,16 2,00 1,91 1,94 Eski program ( Fen Bilgisi) S 0,81 0,81 0,59 0,80 0,80 1,88 2,11 2,47 1,94 2,33 Yeni Program ( Fen ve teknoloji) S 0,89 0,82 0,65 0,71 0,68 t

, s, t ve p

p .033 .661 .000 .812 .004

2,223 0,442 -4,332 -0,239 -3,045

Tablo 4.8.deki bulgulara gre retmenlerin mfredat yetitirme kaygs tamas ile ilgili eski programn ortalamas 2,27; standart sapmas 0,81; yeni programn ortalamas 1,88; standart sapmas 0,89 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre retmenlerin mfredat yetitirememe kaygs ile ilgili eski programla yeni program arasnda anlaml bir fark grlmektedir. ( t=2,223 , p<0,05 ) Dersin ileniinde kitaba bal kalnmas ile ilgili eski programn ortalamas 2,16; standart sapmas 0,81; yeni programn ortalamas 2,11; standart sapmas 0,82 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre derslerde sadece kitaptaki konularn ilenmesi ile ilgili ortalamalar arasnda eki program lehine fark grnmesine ramen bu fark istatistiksel olarak anlaml deildir( t= 0,442 p>0,05 ). Derslerde kitaptaki konular dnda rencilerin merak ettii konularn ilenmesi ile ilgili eski programn ortalamas 2,00; standart sapmas 0,59; yeni programn ortalamas 2,47; standart sapmas 0,65 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre derslerde kitaptaki konular dnda merak edilen konularn ilenmesi ile ilgili yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -4,332 p<0,05 ). 25. sorudaki bulgular da benzer niteliktedir. bu sonu renci grleriyle paralellik gstermektedir. renilecek konuyu retmenin belirlemesi ile ilgili eski programn ortalamas 1,91; standart sapmas 0,80; yeni programn ortalamas 2,33; standart sapmas 0,68 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre renilecek konuyu retmenin

50

belirlemesi ile ilgili eski programla yeni program arasnda anlaml bir fark grlmemektedir. ( t= -0,239, p>0,05).Bu sonu renci grleriyle paralellik gstermektedir ve her iki programda da renilecek konuyu daha ok retmenin belirlediini gstermektedir.

Tablo 4.9.da

snf ii renme ve retme etkinliklerinin

renci

grlerine gre durumu incelenmitir Tablo 4.9. renci Grlerine Gre Snf i renme- retme Etkinliklerinin Durumu
Snf ii renmeretme etkinliklerinin durumu 7. Soru 8. Soru 9. Soru 10. Soru 31. Soru 35. Soru 11. Soru 12. Soru 13. Soru 20. Soru 21. Soru 24. Soru 29. Soru 36. Soru Evet (f) (%) 147 26 277 50 112 20 252 45 131 23 303 54 185 33 416 74 345 62 274 49 310 55 178 32 288 52 307 55 Eski program ( Fen Bilgisi) Hayr (f) (%) 157 28 68 85 46 24 32 93 83 33 53 12 15 8 4 6 17 15 6 10 302 54 169 30 256 46 Bazen (f) (%) 239 42 205 37 138 25 211 38 232 41 190 34 111 20 108 19 174 31 178 32 155 28 226 40 218 39 181 32 Evet (f) (%) 218 39 331 59 111 20 308 55 197 35 353 63 189 34 443 79 403 72 356 64 392 70 206 37 346 62 345 62 Yeni Program ( Fen ve teknoloji) Hayr (f) (%) 130 23 65 62 49 26 34 50 51 29 52 12 11 9 5 6 9 9 5 9 317 57 146 26 258 46 Bazen (f) (%) 191 34 152 27 114 20 175 31 187 33 135 24 104 19 79 14 114 20 138 25 105 19 186 33 165 29 139 25

139 25

152 27

Tablo 4.9.daki bulgulara gre drama etkinliinin uygulanmas % 26dan % 39a ykselmi, kk grup tartmalarna yer verilmesi % 50den % 59a ykselmi,

51

gezi dzenlenmesi her iki programda da % 20lerde kalm;ibirlii ile renme etkinliklerinin uygulanmas % 45den % 55e ykselmitir. Oyun etkinliklerinin dzenlenmesi % 23ten % 35e ykselmi, altrma etkinliklerinin yaplmas % 54 ten % 63e ykselmitir. Bunun yannda derste retmenlerin ayn ekilde aktif olduu , rencilerin derste aktif olma yzdesinin % 69dan % 73e ykseldii grlmektedir. rencilerin aratrmaya ynlendirilmesi ile ilgili sorulara rencilerin % 74 eski programda aratrma iin izin verildiini, %79u yeni programda yaplan aratrmalara izin verildiini sylemitir. %61i eski programda snfta sunulduunu sylemitir. rencilerin %49u eski programda rettiklerini belirtirken %4 yeni programda arkadalaryla birlikte projeler arkadalaryla birlikte projeler

aratrmalarn snfta sunulduunu % 72si yeni programda yaplan aratrmalarn

rettiklerini; %55i eski programda projelerini snfta sunduklarn belirtirken, % 70i yeni programda projelerini sunduklarn ; %32si eski programda problem zmleri yaptklarn belirtirken, %37si yeni programda problem zdklerini belirtmitir, %52si eski programda daha ok beceri elde ettiklerini belirtirken % 62 si yeni programda daha ok beceri elde ettiklerini belirtmilerdir. rencilerin % 55i eski programdaki etkinliklerin uzun sre unutulmayacan dnrken, %62si yeni programdaki etkinliklerin unutulmayacan dnmektedir. Bu durum yeni programdaki etkinliklerin daha kalc olduunu gstermektedir. Bu bulgular yeni programda drama, kk grup tartmalar, ibirlii ile renme etkinlikleri,oyun, altrma, proje etkinlikleri, problem zme etkinlikleri ve uygulamaya ynelik etkinlikler yaplmaya balandn gstermektedir. Ancak retmenin snf ierisindeki sorumluluu azalmam yine eski programda olduu gibi aktif olmaya devam ettii grlmektedir. Merkezde yine retmenin olduu sylenebilir.

52

Tablo 4.10. da snf ii renme ve retme etkinlikleri ile ilgili eski ve yeni program arasnda istatistiksel olarak farkllama olup olmad t testi ile analiz edilmitir. Tablo 4.10. Snf i renme- retme Etkinliklerinin renci Grlerine Gre Eski ve Yeni Programdaki Durumu le lgili
Snf ii renmeretme etkinliklerinin durumu 7. Soru 8. Soru 9. Soru 10. Soru 31. Soru 35. Soru 11. Soru 12. Soru 13. Soru 20. Soru 21. Soru 24. Soru 29. Soru 36. Soru 1,92 2,33 1,63 2.25 1,83 2,38 1,84 2,65 2,52 2,26 2,36 2,00 2,38 2,38 Eski program ( Fen Bilgisi) S 0,81 0,75 0,81 0,79 0,84 0,80 0,90 0,67 0,68 0,83 0,81 0,82 0,77 0,80 2,08 2,43 1,56 2,38 1,98 2,46 1,84 2,70 2,62 2,48 2,56 2,03 2,47 2,43

, s , t ve p Deerleri
t -4,690 -2,675 1,975 -3,982 -5,003 -0,228 0,000 -1,749 -3,441 -6,176 -6,047 -1,139 -4,139 -1,727 p .000 .008 .049 .000 .000 .026 1,000 .081 .001 .000 .000 .255 .000 085

Yeni Program ( Fen ve teknoloji) S 0,88 0,78 0,84 0,79 0,90 0,81 0,91 0,66 0,68 0,77 0,74 0,87 0,76 0,83

Tablo 4.10.daki bulgulara gre drama etkinlikleri ile ilgili eski programn puan ortalamas 1,92, standart sapmas 0,81; yeni programn ortalamas 2,08, standart sapmas 0,88 olarak bulunmutur.. Bulgulara gre grlmektedir ( t= -4,690, p < 0,05 ). drama etkinliklerinin uygulanmas ile ilgili eski ve yeni program arasnda yeni program lehine fark

53

Kk grup tartmalar ile ilgili eski programn puan ortalamas2,33, standart sapmas 0,75; yeni programn ortalamas 2,43, standart sapmas 0,78 olarak bulunmutur. Ortalamalar arasnda fark olup olmad t istatistii ile analiz edilmi ve t deeri -2,675olarak hesaplanmtr. Bu bulguya gre Kk grup tartmalar ile ilgili eski ve yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= 2,675, p<0,05). Geziler ile ilgili eski programn puan ortalamas1,63 standart sapmas 0,83; yeni programn ortalamas 1,56, standart sapmas 0,84 olarak bulunmutur. Eski programda ile yeni programn ortalamalarna bakldnda gezilerin dzenlenmesinde ok fazla art olmamasna ramen bu fark istatistiksel olarak anlamldr (t=1,975, p<0,05) birlii ile renme etkinlikleri ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,25 standart sapmas 0,79; yeni programn ortalamas 2,38 , standart sapmas 0,79 olarak bulunmutur. Bu bulguya gre ibirlii ile renme etkinlikleri ile ilgili eski ve yeni program arasnda 0,05) Oyun ile renme etkinlikleri ile ilgili eski programn puan ortalamas 1,83, standart sapmas 0,84; yeni programn ortalamas 1,98 , standart sapmas 0,90 olarak bulunmutur. Bulgulara gre oyun ile renme etkinlikleri ile ilgili eski ve yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t = -5,003, p<0,05) Altrmalar ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,38, standart sapmas 0,80; yeni programn ortalamas 2,46 , standart sapmas 0,81 olarak bulunmutur. Bulgulara gre altrmalar ile ilgili eski ve yeni program arasnda lehine fark grlmektedir (t = -2,228 p<0,05) Derste retmenin aktiflii ile ilgili eski programn ortalamas 1,84 yeni programn ortalamas 1,84; eski programn standart sapmas 0,90 yeni programn standart sapmas 0,91 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre derste retmenin yeni program yeni program lehine fark grlmektedir( t = -3,982, p<

54

aktiflii ile ilgili eski programda ile yeni programda arasnda anlaml bir fark grlmemektedir (t= .000 p> 0,05). Derste sadece retmenin deil rencinin de aktif olmasyla ilgili eski programn ortalamas 2,60, standart sapmas 0,67; yeni programn ortalamas 2,63, standart sapmas 0,70 olarak bulunmutur. Ortalamalar arasnda fark olmasna ramen bu fark istatistiksel olarak anlaml deildir (t =-.919, p> 0,05) lgi duyulan konularla ilgili aratrmalara yaplmas ile ilgili eski programn ortalamas 2,65, standart sapmas 0,67; yeni programn ortalamas 2,70 standart sapmas 0,66 olarak bulunmutur. Bulgulara gre aratrma yaplmasyla ilgili eski programda ilgi duyulan konularla ilgili arasnda ile yeni programda

ortalamalar arasnda fark olmasna ramen istatistiksel olarak anlaml bir fark grlmemektedir ( t= -1.749, p> 0,05 ). Yaplan aratrmalarn snfta sunulmas ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,52, standart sapmas 0,68; yeni programn ortalamas 2,62 ,standart sapmas 0,68 olarak bulunmutur. Bulgulara gre yaplan aratrmalarn snfta paylalmas ile ilgili eski program ile yeni program arasnda yeni program lehine anlaml bir fark grlmektedir (t= -3.441, p<0,05) Proje almalar ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,29, standart sapma 0,68; yeni programn ortalamas 2,62; standart sapma 0,68 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre proje almalar ile ilgili eski ve yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -6,176, p < 0,05 ) Proje almalarnn sunulmas ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,36, standart sapma 0,81; yeni programn ortalamas 2,56; standart sapma 0,74 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre proje almalarnn sunulmas ile ilgili eski ve yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -6,047, p < 0,05 )

55

Bir konu ile ilgili problemi rencinin zmesi ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,00, standart sapma 0,82; yeni programn ortalamas 2,03; standart sapma 0,87 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre Bir konu ile ilgili problemi rencinin zmesi ile ilgili eski ve yeni programn ortalamalar arasnda fark olmasna ramen bu fark istatistiksel olarak manidar deildir( t=-1,139, p > 0,05 ). Derste daha ok beceri elde edilmesi ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,38, standart sapma 0,77; yeni programn ortalamas 2,47; standart sapma 076 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre derste daha ok beceri elde edilmesi ile ilgili eski ve yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t=-4,139, p < 0,05 ). Etkinliklerin uzun sre unutulmayacak nitelikte olmas ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,38, standart sapmas 0,80; yeni programn ortalamas 2,43, standart sapmas 0,83 olarak hesaplanmtr. Bu bulguya gre etkinliklerin uzun sre unutulmayacak nitelikte olmas ile ilgili yeni program lehine fark grlmesine ramen bu fark istatistiksel olarak anlaml deildir( t= -1,727, p>0.05). Sonu olarak fen ve teknoloji program hazrlanrken ngrld gibi renciler drama, kk grup tartma teknii , ibirlikli renme,oyun ve altrma etkinliklerine, ilgi duyulan konularla ilgili aratrma yaplp snfta sunulmasna,proje almalarna ve projelerin snfta sunulmasna ve uygulamaya ynelik almalara yeni programda eski programa gre daha fazla yer verildii grndedirler. Ancak retmenin eski programda olduu gibi yeni programda da aktif olmaya devam etmektedir ve renci gerektii ekilde aktif deildir. Ayn zamanda bir konuyla ilgili sorun (problem) zmlerinde anlaml bir deiiklik grlmemektedir. Bu da bir eliki ortaya karmaktadr. Tablo 4.11.de retmen grlerine gre snf ii renme retmen etkinliklerinin durumu incelenmitir.

56

Tablo 4. 11. retmen Grlerine Gre Snf i renme retme Etkinliklerinin Durumu
Snf ii renmeretme etkinliklerinin durumu 7. Soru 8. Soru 9. Soru 10. Soru 30. Soru 34. Soru 11. Soru 12. Soru 13. Soru 19. Soru 20. Soru 23. Soru 28. Soru 35. Soru 5 11 8 15 5 6 13 12 11 4 6 24 7 13 Evet (f) (%) 14 31 22 42 14 17 36 33 31 11 17 67 14 36 Eski program ( Fen Bilgisi) Hayr (f) (%) 8 1 3 9 4 4 5 7 0 5 5 14 14 22 3 8 25 11 11 14 19 Bazen (f) (%) 23 64 24 67 17 47 18 50 21 58 21 58 19 53 12 33 20 56 17 47 23 64 12 33 24 67 18 50 (f) 16 23 9 26 21 20 29 29 25 24 27 34 25 25 Evet (%) 44 64 25 72 58 56 81 81 69 67 75 94 69 69 Yeni Program ( Fen ve teknoloji) Hayr (f) (%) 1 2 6 0 3 7 2 1 0 0 1 1 3 4 3 3 8 11 3 6 17 0 8 19 6 3 0 Bazen (f) (%) 19 53 11 31 21 58 10 28 12 33 9 5 6 25 14 17

11 31 10 28

11 31 12 33 8 1 8 7 22 3 22 19

15 42

Tablo 4.11.deki bulgulara

gre

retmenlerin % 14 eski programda drama

drama etkinliklerini uyguladklarn sylerken % 44 yeni programda

etkinliklerini uyguladklarn; % 31i eski programda kk grup tartmalarna yer verdiini, %64 yeni programda kk grup tartmalarna yer verdiini; % 22si eski programda geziler dzenlediini, % 25i yeni programda geziler dzenlediini, %42si eski programda ibirliine dayal renme stratejilerini uyguladn % 72si yeni programda programda programda uyguladn, %14 eski programda oyun etkinliklerine yer verdiini, % 45i yeni programda oyun etkinliklerine yer verdiini; %17si eski altrmalara yer verdiini, % 56s yeni programda altrmalara yer rencilerin aktif olduunu % 81i yeni rencilerin rencilerin aktif olduunu, % 50si eski programda verdiini, % 36s eski programda

57

herhangi bir konu ile ilgili yorumlarn snfta paylatklarn, % 89u yeni programda rencilerin herhangi bir konu ile ilgili yorumlarn snfta paylatklarn belirtmitir. retmenlerin % 33 eski programda rencilerin aratrma yaptklarn , % 81i yeni programda programda programda aratrma yaptklarn belirtmitir. Yine retmenlerin % 31i % 11i eski proje snfta yaplan aratrmalarn eski programda snfta sunulduunu belirtirken % 69u yeni yaplan aratrmalarn snfta sunulduunu belirtmitir. yrtldn, %17si eski programda proje almalarnn yrtldn; %67si yeni programda projelerin

almalarnn programda programda programda

sunulduunu, %75i yeni programda projelerin snfta sunulduunu; %67si eski problem zmlerinde rencilere rehberlik ettiini,% 94 yeni problem zmlerinde rencilere rehberlik ettiini, %14 eski rencilerin daha ok beceri elde ettiini, % 69u yeni programda

rencilerin daha ok beceri elde ettiini belirtmitir. Eski programdaki etkinliklerin uzun sre unutulmayacan retmenlerin % 36s dnrken, %69u yeni programdaki etkinliklerin uzun sre unutulmayacan dnmektedir. Bu bulgu yeni programdaki etkinliklerin retmenlerce daha kalc bulunduunu gstermektedir. Bulgular retmenlerin yeni fen ve teknoloji programnda geleneksel renme- retme etkinliklerinin dnda drama, kk grup tartmalar, ibirliine dayal renme,ibirliine dayal renme stratejilerini kullandn , oyun ve altrmalara daha fazla yer verdiini, rencileri daha aktif hale getirdiini ve retmenlerin yeni programda rencileri daha ok aratrmaya ve yaplan aratrmalarn snfta sunulmasna ynlendirdiini gstermektedir. Ayn zamanda proje almalarna ,proje almalarnn snfta sunulmasna , problem zmlerine ve uygulamaya ynelik almalara daha ok yer verdiklerini gstermektedir. Ancak geziler dzenlenmesi konusunda halen istenilen dzeye gelinmedii anlalmaktadr.

58

Tablo 4.12.de snf ii renme ve retme etkinlikleri ile ilgili retmen grlerine gre eski ve yeni program arasnda istatistiksel olarak farkllama olup olmad t testi ile analiz edilmitir. Tablo 4.12. retmen Grlerine Gre Snf i renme retme Etkinlikleri le lgili
Snf ii renmeretme etkinliklerinin durumu 7. Soru 8. Soru 9. Soru 10. Soru 30. Soru 34. Soru 11. Soru 24. Soru 12. Soru 13. Soru 19. Soru 20. Soru 23. Soru 28. Soru 35. Soru 2,02 2,27 1,94 2,38 1,86 1,91 2,25 2,50 2,22 2,16 1,69 1,97 2,66 2,05 2,22

,s, t ve p Deerleri
Yeni Program ( Fen ve teknoloji) S 2,41 2,58 2,08 2,72 2,50 2,36 2,75 2,88 2,77 2,69 2,66 2,72 2,91 2,61 2,58 0,55 0,60 0,65 0,45 0,65 0,80 0,86 0,31 0,49 0,47 0,48 0,48 0,37 0,64 0,69 -3,618 -2,937 -2,376 -3,162 -5,301 -2,671 -3,550 -3,896 -4,537 -5,202 -7,200 -6,148 -2,311 -4,122 -2,996 .001 .006 .023 .003 .000 .011 .001 .000 .000 .000 .000 .000 .027 .000 .005 t p

Eski program ( Fen Bilgisi) S 0,50 0,51 0,71 0,60 0,63 0,65 0,65 0,50 0,63 0,66 0,67 0,51 0,48 0,59 0,68

Tablo 4.12.deki bulgulara gre drama etkinlikleri ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,02, standart sapmas 0,50; yeni programn ortalamas 2,41,standart sapmas 0,55 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre drama etkinlikleri ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir (t = 7,200 p< 0,05).

59

Kk grup

tartmalar ile ilgili eski programn puan ortalamas

2,27,standart sapmas 0,51; yeni programn ortalamas 2,58 standart sapmas 0,58 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre kk grup tartmalar ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir (t = -2,937 p< 0,05). Geziler dzenlenmesi ile ilgili olarak yeni programn puan ortalamas 1,94; standart sapmas 0,71; yeni programn ortalamas 2,08 standart sapmas 0,65 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre gezilerle ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine anlaml bir fark grlmektedir ( t=-2,376 p<0,05 ) birliine dayal renme etkinlikleri ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,38,standart sapma 0,60; yeni programn ortalamas 2,72 , standart sapma 0,45 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre ibirliine dayal renme stratejilerinin kullanmyla ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine anlaml bir fark grlmektedir(t = -3,162 p<0,05) Oyun etkinlikleri ile ilgili olarak eski programn ortalamas 1,86,standart sapmas 0,63, yeni programn ortalamas 2,50,standart sapmas 0,65 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre oyun etkinlikleri ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine anlaml bir fark grlmektedir ( t= -5,301 p<0,05 ) Altrma etkinlikleri ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 1,91 standart sapma 0,65, yeni programn ortalamas 2,36, standart sapma 0,80 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre altrma etkinlikleri ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine anlaml bir fark grlmektedir(t = - 2,671 p<0,05). rencilerin dersteki aktiflii ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,25, standart sapma 0,65; yeni programn ortalamas 2,75 standart sapma 0,86 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre rencilerin dersteki aktiflii ile ilgili olarak

60

program arasnda yeni program lehine anlaml bir fark grlmektedir(t = -3,550 p<0,05). rencilerin derste konuyla ilgili yorum yapabilmeleri ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,50, standart sapma 0,50; yeni programn ortalamas 2,88,standart sapma 0,31 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre rencilerin derste konuyla ilgili yorum yapabilmeleri ile ilgili olarak program arasnda yeni program lehine anlaml bir fark grlmektedir(t = -3,896 p<0,05). rencilerin ilgi duyduklar konularla ilgili aratrma yapmalar ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,22 ,standart sapma 0,63 ; yeni programn ortalamas 2,77,standart sapma 0,49 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre rencilerin ilgi duyduklar konularla ilgili aratrma yapmalar ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -4,537 p< 0,05 ). Yaplan aratrmalarn snfta sunulmas ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,16 ,standart sapma 0,66 ; yeni programn ortalamas 2,69 ,standart sapma 0,47 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre Yaplan aratrmalarn snfta sunulmas ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -5,202 p< 0,05 ). Proje almalar ile ilgili eski programn puan ortalamas 1,69, standart sapmas 0,67; yeni programn ortalamas 2,66,standart sapmas 0,48 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre proje almalar ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir (t = -7,200 p< 0,05). Proje almalarnn snfta sunulmas ile ilgili eski programn puan

ortalamas 1,97 , standart sapmas 0,51; yeni programn ortalamas 2,72,standart sapmas 0,48 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre proje almalarnn snfta sunulmas ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir (t = -6,148 p< 0,05).

61

Problem zmlerine rehberlik edilmesi

ile ilgili eski programn puan

ortalamas 2,66 , standart sapmas 0,48; yeni programn ortalamas 2,91,standart sapmas 0,37 olarak hesaplanmtr. Problem zmlerine rehberlik edilmesi ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir (t = -2,311 p< 0,05). Derste daha ok beceri elde edilmesi ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,05 , standart sapmas 0,59; yeni programn ortalamas 2,61,standart sapmas 0,64 olarak hesaplanmtr. Derste daha ok beceri elde edilmesi ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir (t =-4,122 p< 0,05). Yaplan etkinliklerin kalcl ile ilgili eski programn ortalamas 2,22; standart sapmas 0,68; yeni programn ortalamas 2,58; standart sapmas 0,69 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre yaplan etkinliklerin kalcl ile ilgili yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -2,996 p= 0,05 ). Bulgulara gre snf ii renme- retme etkinlikleri ile ilgili olarak retmen ve renci grlerinin paralel olduu grlmektedir. Tablo 4.13.de bireysel farkllklara gre renme retme etkinliklerinin eski programla yeni program arasnda farkllap farkllamad renci grlerine gre incelenmitir.

62

Tablo 4.13. Bireysel Farkllklara Gre Snf i Etkinliklerin Dzenlenmesi le lgili renci Grleri
Bireysel farkllklara gre renme retme etkinliklerinin dzenlenmesi 14. Soru 22. Soru 27. Soru 28. Soru 32. Soru 33. Soru 17. Soru 199 35 59 10 360 64 334 60 303 54 153 28 366 65 168 30 392 70 40 49 54 7 9 10 65 12 233 42 184 33 89 15 147 26 148 27 187 33 155 28 124 22 267 48 88 398 370 349 204 387 16 71 66 62 37 69 151 27 372 66 38 43 7 8 57 10 203 37 56 10 132 24 79 14 110 20 119 21 145 26 135 24 101 18 Evet (f) (%) Eski program ( Fen Bilgisi) Hayr (f) (%) Bazen (f) (%) Evet (f) (%) Yeni Program ( Fen ve teknoloji) Hayr (f) (%) Bazen (f) (%)

. Tablo 4.13.deki bulgulara gre rencilerin %35i eski programda her renci iin farkl etkinlikler dzenlendiini sylerken, % 48i yeni programda her renci iin farkl etkinlikler dzenlendiini ; % 64 renilenlerin eski programda istenilen ekilde ifade edildiini, % 71i renilenlerin yeni programda istenilen ekilde ifade edildiini; %60 eski programda renilenlerin gsterilmesi iin etkinlikler dzenlenmesine izin verildiini, %66s yeni programda renilenlerin gsterilmesi iin etkinlikler dzenlenmesine izin verildiini; % 54 eski programda bireysel alma yapabildiklerini, %62si yeni programda bireysel alma yapabildiklerini; %28i eski programda snfn farkl kelerinde farkl etkinlikler dzenlendiini, %37si yeni programda snfn farkl kelerinde farkl etkinlikler dzenlendiini , %65i renmeleri iin eski programda yeterli zaman verildiini, % 69u yeni programda renme iin yeterli zaman verildiini belirtmilerdir. Ancak programda ykselmitir. renciler etkinliklerin seviyesi yksek rencilere gre

belirlenmesiyle ilgili yeni programda daha ok evet cevab vermilerdir. Eski etkinliklerin seviyesi yksek rencilere gre belirlenmesiyle ilgili renciler % 10 orannda evet cevab verirken ,yeni programda bu oran %16ya

63

Bulgular yeni programda bireysel farkllklarn daha ok gz nnde bulundurularak gstermektedir. Tablo 4.14. de bireysel farkllklara gre snf ii etkinliklerin dzenlenmesi ilgili renci grlerine gre eski ve yeni program arasnda istatistiksel olarak farkllama olup olmad t testi ile analiz edilmitir. Tablo4. 14. Bireysel Farkllklara Gre Snf i Etkinliklerin Dzenlenmesi le lgili renci Grlerine Gre , s, t ve p Deerleri
Bireysel farkllklara gre renme retme etkinliklerinin dzenlenmesi 14 .Soru 22. Soru 27. Soru 28. Soru 32. Soru 33. Soru 17. Soru 2,02 1,33 2,52 2,43 2,37 1,78 2,50 0,84 0,71 0,72 0,79 0,79 0,89 0,79 2,17 1,41 2,59 2,50 2,46 1,93 2,53 0,89 0,80 0,72 0,78 0,80 0,92 0,79 -4,403 -3,312 -2,496 -2,671 -2,930 -5,740 -1,122 .000 .001 .013 .008 .004 .000 .262 Eski program ( Fen Bilgisi) S Yeni Program ( Fen ve teknoloji) S t p

farkl

rencilere

ynelik

farkl

etkinlikler

dzenlendiini

Tablo 4.14.de her renci iin farkl etkinlikler dzenlenmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,02 ,standart sapma 0,84 ; yeni programn ortalamas 2,17 ,standart sapma 0,89 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre her renci iin farkl etkinlikler dzenlenmesi ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -4,403 p< 0,05 ). Ders srasnda snfn farkl kelerinde farkl etkinlikler dzenlenmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 1,78 ,standart sapma 0,89 ; yeni programn ortalamas 1,93 ,standart sapma 0,92 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre ders

64

srasnda snfn farkl kelerinde farkl etkinlikler dzenlenmesi ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t=-5,740 p< 0,05 ). Dersteki etkinliklerin alkan olan rencilere gre belirlenmesi ile ilgili

olarak eski programn puan ortalamas 1,33 ,standart sapma 0,71 ; yeni programn ortalamas 1,41 ,standart sapma 0,80 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre Dersteki etkinliklerin alkan olan rencilere p< 0,05 ). renmenin istenilen ekilde ifade edilmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,52 ,standart sapma 0,72 ; yeni programn ortalamas 2,59 ,standart sapma 0,72 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre renmenin istenilen ekilde ifade edilmesi ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -2,496 p< 0,05 ). renmenin gsterilmesi iin etkinlik dzenlenmesine yardm edilmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,43 ,standart sapma 0,79 ; yeni programn ortalamas 2,50 ,standart sapma 0,78 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre renmenin gsterilmesi iin etkinlik dzenlenmesine yardm edilmesi ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -2,671 p< 0,05 ). rencilerin bireysel alma yapabilmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,37 ,standart sapma 0,79 ; yeni programn ortalamas 2,46 ,standart sapma 0,80 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre rencilerin bireysel alma yapabilmesi ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -2,930 p< 0,05 ). renme iin yeterli zaman verilmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,50 ,standart sapma 0,79 ; yeni programn ortalamas 2,53 ,standart gre belirlenmesi ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t=-3,312

65

sapma 0,79 olarak hesaplanmtr.

Bulgulara gre renme iin yeterli zaman

verilmesi ile ilgili olarak eski programla yeni programn ortalamalar arasnda fark olmasna ramen bu fark istatistiksel olarak manidar deildir ( t= -1,122 p> 0,05 ). Tablo 4.15.de yeni fen ve teknoloji programnda ngrlen bireysel farkllklarn retmenlerce dikkate alnp snfta farkl etkinlikler ilgili bulgular yer almaktadr. Tablo 4.15. Bireysel Farkllklara Gre Snf i Etkinlik Dzenlenmesi le lgili retmen Grleri
Bireysel farkllklara gre renme retme etkinliklerinin dzenlenmesi 14. Soru 21. Soru 26. Soru 27. Soru 31. Soru 32. Soru 16. Soru Evet (f) (%) 8 5 9 5 6 9 22 14 25 14 17 25 Eski program ( Fen Bilgisi) Hayr (f) 3 8 6 11 0 9 13 (%) 8 22 17 31 0 25 36 Bazen (f) 25 23 21 20 16 21 9 (%) 69 64 58 56 44 58 25 Evet (f) (%) 15 42 19 53 21 58 15 42 28 78 16 44 19 53 Yeni Program ( Fen ve teknoloji) Hayr (f) (%) 2 3 1 5 3 6 12 6 8 3 14 8 17 33 Bazen (f) (%) 19 53 14 39 14 39 16 44 5 5 14 14 14 39

dzenlemesiyle

20 56

Tablo 4.15deki bulgulara gre retmenlerin % 22si eski programda her renci iin farkl etkinlikler dzenlendiini sylerken, %42si yeni programda her renci iin farkl etkinliklere dzenlediini; % 14 eski programda ortalama renci seviyesine gre etkinliklerin belirlendiini sylerken % 53 yeni programda ortalama renci seviyesine gre etkinlik dzenlediini; % 25i eski programda rencilerin istedikleri gibi rendiklerini gsterdiini sylerken, programda % 58i yeni rencilerin istedikleri gibi rendiklerini gsterdiini; %14 eski

programda her rencinin farkl etkinliklerle derse katldn sylerken,% 42si yeni programda her rencinin farkl etkinliklerle derse katldn ; % 56s eski programda rencilerin bireysel almalar yapabildiini sylerken , % 78i yeni

66

programda

rencilerin bireysel alabildiini; % 17si eski programda ders srasnda snfn

ders

srasnda snfn farkl kelerinde farkl etkinlikler dzenlendiini sylerken, %44 yeni programda farkl kelerinde farkl etkinlikler dzenlendiini; % 25i eski programda renme iin yeterli zaman verdiini, %53 yeni programda renme iin yeterli zaman verildiini sylemitir. Bu bulgular retmenlerin yeni programda ngrld gibi rencilerdeki bireysel farkllklar gz nnde bulundurarak snf iinde farkl etkinlikler dzenlediklerini ve renme iin yeterli zaman verildiini gstermektedir. Tablo 16da bireysel farkllklara gre snf ii etkinliklerin dzenlenmesi ilgili retmen grlerine gre eski ve yeni program arasnda istatistiksel olarak farkllama olup olmad t testi ile analiz edilmitir. Tablo 4.16. Bireysel Farkllklara Gre Snf i Etkinlik Dzenlenmesi le lgili retmen Grlerine Gre
Bireysel farkllklara gre renme retme etkinliklerinin dzenlenmesi 14. Soru 21. Soru 26. Soru 27. Soru 31. Soru 32. Soru 16. Soru 2,13 2,08 2,08 1,83 2,55 1,91 1,88 0,54 0,60 0,64 0,66 0,50 0,64 0,79 2,36 2,44 2,55 2,27 2,69 2,27 2,19 0,60 0,65 0,56 0,70 0,62 0,74 0,92 -2,256 -2,845 -4,069 -4,394 -1,152 -2,714 -1,723 .030 .007 .000 .000 .257 .010 .094 Eski program ( Fen Bilgisi) S

,s,t ve p Deerleri
t p

Yeni Program ( Fen ve teknoloji) S

Her renci iin farkl etkinlikler dzenlenmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,13 ,standart sapma 0,54 ; yeni programn ortalamas 2,36 ,standart sapma 0,60 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre her renci iin farkl etkinlikler dzenlenmesi ile ilgili olarak retmen grlerine gre eski

67

programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -2,256 p< 0,05 ). Ders srasnda snfn farkl kelerinde farkl etkinlikler dzenlenmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 1,91 ,standart sapma 0,64 ; yeni programn ortalamas 2,27 ,standart sapma 0,74 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre ders srasnda snfn farkl kelerinde farkl etkinlikler dzenlenmesi ile ilgili olarak retmen grlerine gre eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -2,714 p< 0,05 ). Dersteki etkinliklerin ortalama renci seviyesine gre belirlenmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,08 ,standart sapma 0,60 ; yeni programn ortalamas 2,44 ,standart sapma 0,65 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre dersteki etkinliklerin ortalama renci seviyesine gre belirlenmesi ile ilgili olarak retmen grlerine gre eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t=-3,312 p< 0,05 ). renmenin istenilen ekilde ifade edilmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,08 ,standart sapma 0,64 ; yeni programn ortalamas 2,55 ,standart sapma 0,56 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre renmenin istenilen ekilde ifade edilmesi ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -4,069 p< 0,05 ). renmenin gsterilmesi iin etkinlik dzenlenmesine yardm edilmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 1,83 ,standart sapma 0,66 ; yeni programn ortalamas 2,27 ,standart sapma 0,70 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre renmenin gsterilmesi iin etkinlik dzenlenmesine yardm edilmesi ile ilgili olarak eski programla yeni program arasnda yeni program lehine fark grlmektedir ( t= -4,394 p< 0,05 ). rencilerin bireysel alma yapabilmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,55 ,standart sapma 0,50 ; yeni programn ortalamas 2,69 ,standart

68

sapma 0,62 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre rencilerin bireysel alma yapabilmesi ile ilgili olarak eski programda ile yeni programn ortalamalar arasnda fark olmasna ramen eski programla yeni program arasnda istatistiksel olarak anlaml bir fark grlmemektedir. ( t= -1,152 p> 0,05 ). renme iin yeterli zaman verilmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas1,88,standart sapma 0,79 ; yeni programn ortalamas 2,19 ,standart sapma 0,92 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre renme iin yeterli zaman verilmesi gre ile ilgili olarak retmen grlerine gre eski programla yeni program arasnda anlaml bir fark grlmemektedir. ( t= -1,723 p> 0,05)

b. 2. Alt Probleme Ynelik Bulgular Eski fen bilgisi ve yeni fen ve teknoloji programnda temele alnan lme deerlendirme yaklamlarnn karlatrlmas amacyla konuyla ilgili olduunu dndmz; Geleneksel lme deerlendirme tekniklerinin uygulanmas, Deerlendirme durumlarnn nitelii Alternatif lme deerlendirme tekniklerinin kullanlmas

alt balklar altnda renci ve retmen grleri incelenmitir. Tablo 4. 17de geleneksel lme deerlendirme yntemlerinin kullanlmas ile ilgili renci grleri incelenmitir.

69

Tablo 4.17. renci Grlerine Gre Geleneksel lme Deerlendirme Yntemlerinin Kullanlmas
Geleneksel lme deerlendirme yntemleri Evet (f) (%) 37. Soru 38. Soru 45. Soru 48. Soru 294 52 164 29 118 21 131 23 Eski program ( Fen Bilgisi) Hayr (f) (%) 80 14 148 26 321 58 276 49 Bazen (f) (%) 163 29 225 40 98 18 134 24 Evet (f) (%) 290 52 192 34 115 21 155 28 Yeni Program (Fen ve teknoloji) Hayr (f) (%) 99 18 149 27 339 61 290 52 Bazen (f) (%) 153 27 194 35 82 15 94 17

Tablo 4.17.deki bulgulara gre rencilerin % 52si hem eski hem yeni programda yazl snavlarn yapldn dnmektedir. % 29u eski programda dnem boyunca szl snavlar yapldn dnrken % 34 yeni programda dnem boyunca szl snavlar yapldn dnmektedir. Bu bulgu szl snavla deerlendirmenin yeni programda da devam ettiini fakat dnem iinde arttn gstermektedir. %58i eski programda sadece dnem sonundaki snavlara gre not verilmediini dnrken, %61i yeni programda sadece dnem sonundaki snavlara gre not verilmediini dnmektedir. Bu bulgu her iki programda da sadece dnem sonunda deerlendirme yaplmadn gstermektedir. %49u eski programda sadece yazl snavlara gre not verilmediini dnrken, % 52si yeni programda sadece yazl snavlara gre not verilmediini dnmektedir. Bu bulgu her iki programda da sadece yazl notlarna gre deerlendirme yaplmadn gstermektedir. Tablo 4.18. de renci grlerine gre geleneksel lme deerlendirme yntemlerinin kullanlmasnn eski ve yeni program arasnda istatistiksel olarak farkllama olup olmad t testi ile analiz edilmitir

70

Tablo 4. 18.renci Grlerine Gre Geleneksel lme Deerlendirme Yntemleri Kullanmnn ,s,t ve p Deerleri
Geleneksel lme deerlendirme yntemleri 37. Soru 38. Soru 45. Soru 48. Soru 2,30 1,94 1,55 1,67 Eski program ( Fen Bilgisi) S 0,87 0,84 0,87 0,87 2,27 1,55 1,51 1,68 Yeni Program ( Fen ve teknoloji) S 0,87 0,89 0,87 0,91 0,789 -1,571 1,556 - 0,395 .430 .117 .120 .693 t p

Tablo 4.18.deki bulgulara gre dnem boyunca yaplan yazl snavlarla ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,30 ,standart sapma 0,87 ; yeni programn ortalamas 2,27 ,standart sapma 0,87 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre dnem boyunca yazl snavlarla deerlendirme yaplmas ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda anlaml bir fark grlmemektedir. ( t=0,789 p> 0,05 ). Tm dnem boyunca yaplan szl snavlarla ilgili olarak eski programn puan ortalamas 1,94 ,standart sapma 0,84 ; yeni programn ortalamas 1,55 ,standart sapma 0,87 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre yeni programnn ortalamasnn eski programa gre dk olmasna ramen dnem boyunca yaplan szl snavlarla ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda anlaml bir fark grlmemektedir. ( t= -1,571 p> 0,05 ). Sadece dnem sonunda yaplan snavlara gre not verilmesi ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 1,55 ,standart sapma 0,87 ; yeni programn ortalamas 1,51 ,standart sapma 0,87 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre yeni programnn ortalamasnn eski programa gre dk olmasna ramen program arasnda anlaml bir fark grlmemektedir ( t= 1,556 p> 0,05 ). Sadece yazl snavlara gre not verilmesi ile ilgili eski programn puan ortalamas 1,67 ,standart sapma 0,87 ; yeni programn ortalamas 1,68 ,standart sapma 0,91 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre sadece yazl snavlarla sadece dnem sonunda yaplan snavlara gre not verilmesi ile ilgili eski program ile yeni

71

deerlendirme yaplmas ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda anlaml bir fark grlmemektedir. ( t=- 0,395 p> 0,05). Bulgulara gre geleneksel lme deerlendirme yntemlerinin kullanmyla ilgili renci grlerine gre herhangi bir deiiklik olmamtr. Tablo 4.19.da geleneksel lme deerlendirme yntemlerinin kullanmyla ilgili retmen grlerine yer verilmitir. Tablo 4.19. retmen Grlerine Gre Geleneksel lme Deerlendirme Yntemlerinin Kullanlmas
Geleneksel lme deerlendirme yntemleri 36. Soru 37. Soru 43. Soru 52. Soru 53. Soru 54. Soru 55. Soru 56. Soru Evet (f) 15 1 3 25 22 24 28 30 (%) 42 3 8 69 61 67 78 83 Eski program ( Fen Bilgisi) Hayr (f) (%) 18 50 30 83 28 78 1 4 2 0 2 3 11 6 0 6 Bazen (f) (%) 3 5 5 6 14 14 Evet (f) (%) 2 3 1 24 25 27 28 28 6 8 3 67 69 75 78 78 Yeni Program ( Fen ve teknoloji) Hayr (f) (%) 31 29 35 0 1 1 0 0 3 3 86 81 97 Bazen (f) (%) 3 4 0 8 11 0

10 28 10 28 10 28 8 3 22 11

12 33 10 28 8 8 7 22 22 22

Tablo 4.19daki bulgulara gre retmenlerin %50si eski programda sadece yazl snavlara gre deerlendirme yaplmadn dnrken, % 86s yeni programda sadece yazl snavlara gre deerlendirme yaplmadn dnmektedir. Bu bulgu yeni programda sadece yazl snavlara gre deerlendirme uygulamasnn azaldn gstermektedir. % 83 eski programda sadece szl snavlara gre szl snavlara gre deerlendirme yaplmadn dnrken, %81i yeni programda sadece szl snavlara gre deerlendirme yaplmadn dnmektedir. Bu bulgu her iki programda da szl snavla deerlendirme dnda yntemler kullanldn gstermektedir. %78i eski programda sadece dnem sonundaki snavlara gre not verilmediini dnrken, % 97si yeni programda sadece dnem sonundaki

72

snavlara gre not verilmediini dnmektedir. Bu bulgu yeni programda deerlendirme ltlerinin yeni programda deitiini gstermektedir. Uygulamada ise retmenlerin % 61i eski programda 69u eski programda oktan semeli

testler uyguladn, % 67si yeni programda oktan semeli testler uyguladn; % snavlarda eletirme sorular sorduunu,% 69u yeni programda snavlarda eletirme sorular sorduunu; % 67si eski programda boluk doldurma sorular sorduunu; % 75i yeni programda boluk doldurma sorular sorduunu;% 78i hem eski programda hem yeni programda ksa cevapl yazl yoklamalar yaptn; % 83 eski programda soru cevap tekniini kullandn, % 78i yeni programda soru cevap tekniini kullandn belirmitir. Bu bulgular yeni programda da gstermektedir. Tablo 4.20.de geleneksel lme deerlendirme yntemlerinin geleneksel lme deerlendirme tekniklerinin kullanldn

kullanlmasyla ilgili retmen

grlerine gre eski ve yeni program arasnda

istatistiksel olarak farkllama olup olmad t testi ile analiz edilmitir. Tablo 4.20. retmen Gre Geleneksel lme Deerlendirme Yntemleri Kullanmnn
Geleneksel lme deerlendirme yntemleri 36. Soru 37. Soru 43. Soru 52. Soru 53. Soru 54. Soru 55. Soru 56. Soru 1,91 1,19 1,27 2,66 2,50 2,61 2,77 2,75 Eski program ( Fen Bilgisi) S 0,97 0,47 0,62 0,53 0,70 0,60 0,42 0,64 1,19 1,27 1,30 2,66 2,66 2,72 2,77 2,70

, s, t ve p Deerleri
Yeni Program ( Fen ve teknoloji) S 0,52 0,61 0,62 0,48 0,53 0,51 0,42 0,62 4,202 -0,770 2,311 0,000 -1,784 -1,435 0,000 0,702 .000 .446 .027 1,000 .083 .160 1,000 .487 t p

73

Sadece yazl snavlara gre deerlendirme yaplmasyla ilgili eski programn puan ortalamas 1,91 ,standart sapma 0,97 ; yeni programn ortalamas 1,19 ,standart sapma 0,52 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre sadece yazl snavlarla deerlendirme yaplmas ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda eski program lehine fark vardr (t=4,202 p<0,05).baka bir ifadeyle yeni programda retmenler daha az sklkla yazl snavlara bavurduklar grlmektedir. Sadece szl snavlarla deerlendirme yaplmasyla ilgili eski programn puan ortalamas 1,19 ,standart sapma 0,47 ; yeni programn ortalamas 1,27 ,standart sapma 0,61 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre sadece szl snavlarla deerlendirme yaplmas ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda anlaml bir fark grlmemektedir (t=-0,770 p>0,05). Sadece dnem sonundaki snavlara gre deerlendirme yaplmasyla ilgili eski programn puan ortalamas 1,27 ,standart sapma 0,62 ; yeni programn ortalamas 1,30 ,standart sapma 0,62 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre sadece dnem sonundaki snavlara gre deerlendirme yaplmasyla ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda fark vardr (t= 2,311 p<0,05). oktan semeli testlerle ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,66 ,standart sapma 0,53 ; yeni programn ortalamas 2,66 ,standart sapma 0,48 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre oktan semeli testler ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda fark yoktur (t= 0,000 p>0,05). Eletirme sorular ile ilgili olarak eski programn puan ortalamas 2,50

,standart sapma 0,70 ; yeni programn ortalamas 2,66 ,standart sapma 0,53 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre eletirme sorular ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda fark yoktur (t=-1,784 p>0,05). Boluk doldurma sorular ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,61

,standart sapma 0,60 ; yeni programn ortalamas 2,72 ,standart sapma 0,51 olarak

74

hesaplanmtr. Bulgulara gre

boluk doldurma ile ilgili olarak eski program ile

yeni program arasnda fark yoktur (t=-1,435p>0,05). Ksa cevapl yazl yoklamalar ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,77 ,standart sapma 0,42 ; yeni programn ortalamas 2,72 ,standart sapma 0,42 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre boluk doldurma ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda fark yoktur (t= ,000 p>0,05). Soru cevap teknii ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,75 ,standart sapma 0,64 ; yeni programn ortalamas 2,70 ,standart sapma 0,62 hesaplanmtr. Bulgulara gre yeni program arasnda fark yoktur (t= 0,702 p>0,05). Genel olarak retmen grlerine gre geleneksel lme deerlendirme yntemlerinin kullanmnda eski programla yeni program arasnda anlaml bir fark grlmemektedir. Tablo 4.21.de snavlarda sorulan sorularn nitelii hakkndaki renci grleri incelenmitir. Tablo 4.21. renci Grlerine Gre Deerlendirme Durumlarnn Nitelii
Deerlendirme durumlarnn nitelii Evet (f) 41. Soru 50. Soru 51. Soru 54. Soru 44. Soru 52. Soru 111 148 196 93 378 347 (%) 20 26 35 17 68 62 Eski program ( Fen Bilgisi) Hayr (f) (%) 243 43 250 45 83 38 45 15 7 8 207 37 Bazen (f) (%) 185 33 137 25 258 46 242 43 122 22 137 25 Evet (f) (%) 118 21 169 30 234 42 297 53 413 74 378 68 Yeni Program ( Fen ve teknoloji) Hayr (f) (%) 251 45 257 46 82 15 81 15 31 33 6 6 Bazen (f) (%) 171 31 110 20 224 40 166 30 97 17 11 20

olarak

boluk doldurma ile ilgili olarak eski program ile

75

Tablo 4.21.deki bulgulara gre rencilerin % 43 eski programda snavlarda ezber sorular sorulmadn, % 45i yeni programda snavlarda ezber sorular sorulmadn dnmektedirler. Bu sonu hem eski hem yeni programda snavlarda ezber sorularn sorulmadn gstermektedir. %26s eski programda renilmeyen konulardan soru sorulduunu dnrken % 30u yeni programda renilmeyen konulardan soru sorulduunu dnmektedir. Bu bulgu yeni program aleyhine bir sonu ortaya karmaktadr. % 35i eski programda ki sorularn gnlk hayatla ilgili olduunu dnrken % 42si yeni programda ki sorularn gnlk hayatla ilgili olduunu dnmektedir. Bu bulgu yeni programda snavda sorulan sorularn gnlk hayatla daha ok ilikilendirildiini gstermektedir. % 17si eski programda ki sorularn bilgiyi kullanmakla ilgili olduunu dnrken, % 53 yeni programda ki sorularn bilgiyi kullanmakla ilgili olduunu dnmektedir. Bu bulgu yeni programda daha fazla bilgiyi kullanmakla ilgili sorular sorulduunu gstermektedir. rencilerin % 68i eski programda deerlendirme iin yeterli zaman tanndn dnrken, % 74 yeni programda deerlendirme iin yeterli zaman tanndn dnmektedir. Bu bulgu yeni programda deerlendirme iin daha fazla zaman tanndn gstermektedir.rencilerin % 62si eski programda deerlendirme sonular ile ilgili bilgi verildiini dnrken % 68i yeni programda deerlendirme sonular ile ilgili bilgi verildiini dnmektedir. Bu bulgu yeni programda deerlendirme sonular ile ilgili daha fazla bilgilendirme yapldn gstermektedir. Tablo 4.22.de snav sorular ile ilgili renci edilmitir. grlerine gre eski ve yeni

program arasnda istatistiksel olarak farkllama olup olmad t testi ile analiz

76

Tablo 4. 22. renci Grlerine Gre Snav Sorularnn Niteliinin ,s,t ve p Deerleri
Deerlendirme durumlarnn nitelii 41. Soru 50. Soru 51. Soru 54. Soru 44. Soru 52. Soru 1,68 1,72 2,11 1,85 2,52 2,42 Eski program ( Fen Bilgisi) S 0,82 0,90 0,80 0,82 0,79 0,85 1,69 1,75 2,20 1,93 2,61 2,48 Yeni Program ( Fen ve teknoloji) S 0,84 0,93 0,81 0,88 0,74 0,88 -0,058 -1,155 -3,078 -2,307 -3,220 -1,715 .953 .249 .002 .021 .001 .087 t p

Tablo 4.24.bulgulara gre snavlarda ezber sorular sorulmas ile ilgili eski programn puan ortalamas 1,68 ,standart sapma 0,82 ; yeni programn ortalamas 1,69 ,standart sapma 0,84 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre snavlarda ezber sorular sorulmas ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda fark yoktur (t=-,058 p>0,05). Bilinmeyen konularda sorular sorulmas ile ilgili eski programn sapma 0,93 1,155 p>0,05) Deerlendirme sorularnn gnlk hayatla ilgisi ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,11,standart sapma 0,80 ; yeni programn ortalamas 2,20 ,standart sapma 0,81 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre deerlendirme sorularnn gnlk hayatla ilgisi ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda yeni program lehine fark vardr (t=-3,078 p<0,05). olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre puan

ortalamas 1,72, standart sapma 0,90 ; yeni programn ortalamas 1,95 ,standart bilinmeyen konularda sorular sorulmas ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda fark yoktur (t=-

77

Sorularn bilgiyi kullanmakla ilgilisi ile ilgili eski programn puan ortalamas 1,85,standart sapma 0,82 ; yeni programn ortalamas 1,93 ,standart sapma 0,88 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre deerlendirme sorularnn bilgiyi kullanmakla ilgisi ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda yeni program lehine fark vardr (t=-3,078 p<0,05). Deerlendirmede yeterli zaman tannmas ile ilgili eski programn ortalamas 2,52 ,standart sapma 0,79 ; yeni programn ortalamas 2,61 ,standart sapma 0,74 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre deerlendirmede yeterli zaman tannmas ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda yeni program lehine fark vardr (t=- 3,220 p<0,05). Deerlendirme sonular hakknda bilgi verilmesi ile ilgili eski programn ortalamas 2,42 ,standart sapma 0,85 ; yeni programn ortalamas 2,48 ,standart sapma 0,88 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre deerlendirme sonular hakknda bilgi verilmesi ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda anlaml bir fark yoktur (t= -1,715 p>0.05). Bulgulara gre deerlendirme sorularnn ezber bilgileri iermesi ile ilgili eski program ile yeni program arasnda renci grlerine gre eski ve yeni program arasnda anlaml bir fark yoktur. Ancak yeni programdaki snav sorularnn yeni programda gnlk hayatla daha ilgili ve daha ok bilgiyi kullanmakla ilgili olduu dnlmektedir. Ayn zamanda yeni programda deerlendirme iin daha fazla zaman verildii, her iki programda da deerlendirme sonular hakknda bilgi verildii ortaya kmaktadr. Tablo 4.23.de eski ve yeni programdaki snav sorularnn nitelii hakkndaki retmen grleri arasndaki fark incelenmitir.

78

Tablo 4.23. retmen Grlerine Gre Snav Sorularnn Nitelii

Eski program Deerlendirme durumlarnn nitelii 40. Soru 46. Soru 49. Soru 47. Soru Evet (f) 9 6 9 30 (%) 25 17 25 83 ( Fen Bilgisi) Hayr (f) (%) 15 42 4 11 6 17 0 Bazen 12 33 26 72 21 58 6 17 Evet 1 3 Yeni Program ( Fen ve teknoloji) Hayr 24 67 1 2 0 3 6 Bazen 11 14 9 2 31 39 25 6 (f) (%) (f) ( %) 21 58 25 69 34 94 (f) (%) (f) ( %)

Tablo 4.23.deki bulgulara gre retmenlerin % 25i eski programda snavlarda ezber sorularn sorulduunu dnrken, %3 yeni programda snavlarda ezber sorular sorulduunu dnmektedir. Bu bulguya gre yeni programda ezber sorularn eski programa gre azald grlmektedir.% 17si eski programda ki sorularn gnlk hayatla ilgili olduunu dnrken, % 58i yeni programda ki sorularn gnlk hayatla ilgili olduunu dnmektedir. Bu bulgu retmenlerin yeni programda yaptklar snavlarda daha ok gnlk hayatla ilgili bilgileri sorduklarn gstermektedir. %25i eski programda ki snav sorularnn bilginin kullanlmasyla ilgili olduunu dnrken, % 58i yeni programda ki snav sorularnn bilginin kullanlmasyla ilgili olduunu dnmektedir. Bu bulgu bu yeni programda uyguladklar snavlarda retmenlerin daha ok bilgiyi kullanmakla ilgili sorular sorduklarn gstermektedir. % 83 eski programda deerlendirme sonular hakknda bilgilendirme yapldn dnrken, % 94 yeni programda deerlendirme sonular hakknda bilgilendirme yapldn dnmektedir. Bu bulgu yeni programda retmenlerin deerlendirme sonular hakknda daha fazla bilgilendirme yaptn gstermektedir. Tablo 4.24.de snav sorular ile ilgili retmen edilmitir. grlerine gre eski ve

yeni program arasnda istatistiksel olarak farkllama olup olmad t testi ile analiz

79

Tablo 4. 24. retmen Grlerine Gre Snav Sorularnn Nitelii le lgili , s, t ve p Deerleri
Eski program ( Fen Bilgisi) Deerlendirme durumlarnn nitelii 40. Soru 46. Soru 49 Soru 47. Soru 1,83 2,05 2,08 2,83 0,81 0,53 0,64 0,38 1,36 2,55 2,63 2,94 0,54 0,55 0,60 0,23 3,848 -4,072 -4,537 -2,092 .000 .000 .000 .044 S Yeni Program ( Fen ve teknoloji) S t p

Snavlarda ezber sorularn sorulmas ile ilgili eski programn puan ortalamas 1,83,standart sapma 0,81 ; yeni programn ortalamas 1,36 ,standart sapma 0,54 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre yeni programda daha az ezber sorusu sorulmaktadr (t=3,848 p<0,05). Deerlendirme sorularnn gnlk hayatla ilgisi ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,05 ,standart sapma 0,53 ; yeni programn ortalamas 2,55 ,standart sapma 0,55 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre deerlendirme sorularnn gnlk hayatla ilgisi ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda yeni program lehine fark vardr (t=-4,072 p<0,05). Sorularn bilginin kullanlmasyla ilgisi ile ilgili eski programn 0,60 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre puan

ortalamas 2,08,standart sapma 0,64 ; yeni programn ortalamas 2,63 ,standart sapma deerlendirme sorularnn bilgiyi kullanmakla ilgisi ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda yeni program lehine fark vardr (t=-4,537 p<0,05). Deerlendirme sonular hakknda bilgilendirme yaplmas ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,83 ;standart sapma 0,38 ; yeni programn ortalamas 2,94 ,standart sapma 0,23 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre program arasnda yeni program lehine fark vardr (t=-2,092 p<0,05). deerlendirme sonular hakknda bilgilendirme yaplmas ile ilgili olarak eski program ile yeni

80

Tablo 4.25.de

renci grlerine gre alternatif lme deerlendirme

yntemlerinin eski ve yeni programdaki kullanm arasndaki fark incelenmitir, Tablo 4.25. renci Grlerine Gre Alternatif lme Deerlendirme Yntemlerinin Kullanlmas
Alternatif lme deerlendirme yntemleri 40. Soru 42. Soru 43. Soru 47 . Soru Evet (f) (%) 264 47 189 34 299 53 246 44 Eski program ( Fen Bilgisi) Hayr (f) (%) 79 14 145 26 63 11 100 18 Bazen (f) (%) 197 35 193 35 175 31 191 34 Evet (f) (%) 315 56 236 42 335 60 308 55 Yeni Program ( Fen ve teknoloji) Hayr (f) (%) 66 12 132 24 52 9 66 12 Bazen (f) (%) 155 28 160 29 147 26 163 29

Tablo 4.25.deki bulgulara gre renci grlerine gre projelerin deerlendirmede kullanm % 47den % 56ya ; kendi kendini deerlendirme ynteminin kullanm %34den, %42ye; akran deerlendirmesi yaplmas % 53den % 60 a; kendi kendini deerlendirme % 34den %42ye; grup deerlendirmesi yaplmas %44den %55e ykselmitir. Bu bulgulara gre yeni fen ve teknoloji programnda ad geen alternatif lme deerlendirme yntemlerinin kullanld grlmektedir. Tablo 4.26.da alternatif lme deerlendirme yntemlerinin

kullanlmasnda renci

grlerine gre

eski ve yeni program arasnda

istatistiksel olarak farkllama olup olmad t testi ile analiz edilmitir.

81

Tablo 4.26. renci Grlerine Gre Alternatif lme Deerlendirme Yntemlerinin Kullanlmasnn
Alternatif lme deerlendirme yntemleri 40. Soru 42. Soru 43. Soru 47. Soru 2,25 1,96 2,33 2,17 Eski program ( Fen Bilgisi) S 0,83 0,91 0,83 0,87 2,35 2,07 2,41 2,35

, s, t ve p Deerleri
Yeni Program ( Fen ve teknoloji) S 0,85 0,93 0,84 0,84 -3,155 -3,776 -2,502 -5,417 .002 .000 .013 .000 t p

Tablo 4.26.daki bulgulara gre projelerin deerlendirmede kullanlmas ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,25,standart sapma 0,83 ; yeni programn ortalamas 2,07 ,standart sapma 0,93 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre projelerin deerlendirmede kullanlmas ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda yeni program lehine fark vardr (t=-3,155 p<0,05). Kendi kendini deerlendirme yntemi ile ilgili eski programn puan ortalamas 1,96,standart sapma 0,83 ; yeni programn ortalamas 2,07 ,standart sapma 0,93 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre kendi kendini deerlendirme yntemi ile ilgili olarak eski program ile yeni program arasnda yeni program lehine fark vardr (t=-3,776 p<0,05). Akran deerlendirmesi ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,33 ,standart sapma 0,83 ; yeni programn ortalamas 2,41 ,standart sapma 0,84 program ile yeni program arasnda yeni p<0,05). Grup deerlendirmesi ile ilgili eski programn puan ortalamas 2,17 ,standart sapma 0,87 ; yeni programn ortalamas 2,35 ,standart sapma 0,84 program ile yeni program arasnda yeni program lehine fark vardr olarak (t=-5,417 hesaplanmtr. Bulgulara gre grup deerlendirme yntemi ile ilgili olarak eski program lehine fark vardr olarak (t=-2,502 hesaplanmtr. Bulgulara gre akran deerlendirme yntemi ile ilgili olarak eski

82

p<0,05). Sonu olarak yeni fen ve teknoloji programnda renci grlerine gre alternatif lme deerlendirme yntemlerine daha ok yer verilmektedir. Tablo 4.27.de retmen grlerine gre alternatif lme deerlendirme yntemlerinin eski ve yeni programdaki kullanm arasndaki fark incelenmitir Tablo 4.27. retmen Grlerine Gre Alternatif lme Deerlendirme Yntemlerinin Kullanlmas
Alternatif lme deerlendirme yntemleri 57. Soru 58. Soru 59. Soru 60. Soru 61. Soru 62. Soru 63. Soru 64. Soru 65. Soru 66. Soru 67. Soru 68. Soru 69. Soru 70. Soru Evet (f) (%) 4 4 2 0 0 16 5 15 17 16 14 10 8 10 44 14 42 47 44 39 28 22 28 11 11 6 Eski program ( Fen Bilgisi) Hayr (f) 17 27 19 30 21 6 16 2 3 5 1 6 10 14 (%) 47 75 53 83 58 17 44 6 8 14 3 17 28 39 Bazen (f) 15 4 15 6 15 14 15 15 16 15 21 20 18 12 (%) 42 11 42 17 42 39 42 42 44 42 58 56 50 33 Evet (f) (%) 21 58 31 86 28 78 7 19 18 50 26 72 30 83 25 69 25 69 23 64 23 64 21 58 26 72 32 89 0 1 0 0 3 Yeni Program ( Fen ve teknoloji) Hayr (f) (%) 3 2 6 9 5 1 2 1 2 8 6 17 25 14 3 6 3 6 Bazen (f) (%) 12 33 3 2 13 13 9 4 10 9 13 13 14 10 4 8 6 36 36 25 11 28 25 36 36 39 28 11

Tablo 4.27.deki bulgulara gre retmen grlerine gre alternatif lme deerlendirme yntemleri olan performans deerlendirmenin kullanlmas % 11den % 58e; renci rn dosyas %11den %86ya; kavram haritalar %6dan % 78e; yaplandrlm grid hi kullanlmazken % 19a; tanlayc dallanm aa hi kullanlmazken % 50ye; kelime ilikilendirme; % 44den % 72ye; proje % 14den % 83e; drama % 42den % 69a; grme % 47den % 6ya; yazl raporlar %

83

44den % 64e; gsteri % 39dan % 64e, poster % 28den % 58e; grup/akran deerlendirmesi % 22den % 72ye; kendi kendini deerlendirme % 28den % 89a ykselmitir. Bu bulgulara gre yeni programda sz edilen alternatif lme deerlendirme yntemleri yeni programda retmenler tarafndan kullanlmaktadr. Tablo 4.28.de alternatif lme deerlendirme yntemlerinin kullanlmasnda retmen grlerine gre eski ve yeni program arasnda istatistiksel olarak farkllama olup olmad t testi ile analiz edilmitir Tablo 4.28. retmen Grlerine Gre Alternatif lme Deerlendirme Yntemlerinin Kullanmnn
Alternatif lme deerlendirme yntemleri 57. Soru 58. Soru 59. Soru 60. Soru 61. Soru 62. Soru 63. Soru 64. Soru 65. Soru 66. Soru 67. Soru 68. Soru 69. Soru 70. Soru 1,63 1,36 1,52 1,36 1,41 2,27 1,72 2,25 2,38 2,30 2,36 2,11 1,94 1,94 0,69 0,69 0,60 0,54 0,50 0,74 0,70 0,80 0,64 0,70 0,54 0,66 0,80 0,80 2,50 2,80 2,61 2,00 2,36 2,69 2,77 2,66 2,63 2,30 2,63 2,55 2,72 2,88 0,65 0,52 0,77 0,76 0,72 0,52 0,54 0,53 0,60 0,48 0,49 0,55 0,45 0,31 -5,745 -10,277 -5,881 -4,422 -6,589 -3,416 -6,635 -2,973 -2,707 -3,162 -3,247 -4,394 -5,857 -6,859 .000 .000 .000 .000 .000 .002 .000 .005 .010 .003 .003 .000 .000 .000 Eski program ( Fen Bilgisi) S

, s, t ve p Deerleri
t p

Yeni Program ( Fen ve teknoloji) S

84

Performans deerlendirme ynteminin eski programdaki puan ortalamas 1,63, standart sapma 0,69; yeni programdaki ortalama 2,50 standart sapma 0,65 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre performans deerlendirmede eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak anlamldr ( t= -5,745 p<0,05) renci rn dosyas ile deerlendirme ynteminin eski programn puan ortalamas 1,36, standart sapma 0,69; yeni programn ortalamas 2,80 standart sapma 0,52 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre renci rn dosyas ile deerlendirmede eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak anlamldr ( t=10,277 p<0,05) Kavram haritalar ile deerlendirme ynteminin eski programn ortalamas 1,52, standart sapma 0,60; yeni programn ortalamas 2,61 standart sapma 0,77 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre kavram haritalar ile deerlendirmede eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak anlamldr ( t=-5,881 p<0,05) Yaplandrlm grid ile deerlendirme ynteminin eski programn puan ortalamas 1,36, standart sapma 0,54; yeni yln ortalamas 2,00 standart sapma 0,76 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre yaplandrlm grid ile deerlendirmede eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak anlamldr ( t=-4,422 p<0,05) Tanlayc dallanm aa ile deerlendirme ynteminin eski programn ortalamas 1,41, standart sapma 0,50; yeni programn ortalamas 2,36, standart sapma 0,72 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre tanlayc dallanm aa ile deerlendirmede eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak anlamldr ( t= -6,589 p<0,05) Kelime ilikilendirme ile deerlendirme ynteminin eski programn ortalamas 2,27, standart sapma 0,74; yeni programn ortalamas 2,69 standart sapma 0,52 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre kelime ilikilendirme ile deerlendirmede

85

eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak anlamldr ( t= -3,416 p<0,05) Proje ile deerlendirme yntemi ile ilgili eski programn ortalamas 1,72, standart sapma 0,70; yeni programn ortalamas 2,77 standart sapma 0,54 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre proje ile deerlendirmede eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak anlamldr ( t= -6,635 p<0,05). Drama ile deerlendirme yntemi ile ilgili eski programn ortalamas 2,25 , standart sapma 0,80; yeni programn ortalamas 2,66 standart sapma 0,53 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre drama ile deerlendirmede eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak anlamldr ( t= -2,973 p<0,05). Grme ile deerlendirme yntemi ile ilgili eski programn ortalamas 2,38 , standart sapma 0,64; yeni programn ortalamas 2,63 standart sapma 0,60 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre grme ile deerlendirmede eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak anlamldr ( t= -2,707 p<0,05). Yazl raporlar ile deerlendirme yntemi ile ilgili eski programn ortalamas 2,30, standart sapma 0,70; yeni programn ortalamas 2,30 standart sapma 0,48 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre yazl raporlar ile deerlendirmede eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak anlamldr ( t= -3,162 p<0,05). Gsteri ortalamas yntemi ile deerlendirme yntemi ile ilgili eski programn

2,36, standart sapma 0,54 ; yeni programn ortalamas 2,63 standart gsteri yntemi ile

sapma 0,49 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre anlamldr ( t=-3,247 p<0,05).

deerlendirmede eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak

Poster uygulamalar ile ilgili eski programn ortalamas sapma 0,66 ; yeni programn ortalamas

2,11 , standart

2,55 standart sapma 0,55 olarak

86

hesaplanmtr. Bulgulara gre poster yntemi ile deerlendirmede eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak anlamldr ( t= -4,394 p<0,05). Grup/ akran deerlendirmesi yntemi ile ilgili eski programn ortalamas 1,94, standart sapma 0,80; yeni programn ortalamas 2,72 standart sapma 0,45 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre grup/ akran deerlendirmesi yntemi ile deerlendirmede eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak anlamldr ( t= -5,857 p<0,05). Kendi kendini deerlendirme yntemi ile ilgili eski programn ortalamas 1,94 , standart sapma 0,80 ; yeni programn ortalamas 2,88 standart sapma 0,31 olarak hesaplanmtr. Bulgulara gre kendi kendini deerlendirme yntemi ile deerlendirmede eski programla yeni program arasndaki fark istatistiksel olarak anlamldr ( t= -6,859 p<0,05) Bulgulara gre retmenler yeni fen ve teknoloji programnda sz edilen alternatif lme deerlendirme yntemlerini kullanmaktadrlar.

c. 3. Alt Probleme Ynelik Bulgular almada yeni programn (ama-sre ve deerlendirme boyutlarnda ) uygulamasn gletiren faktrler var mdr? sorusuna cevap aranmak zere retmen anket formunda retmenlere aadaki ak ulu sorular yneltilmitir: 1. Ara- gere ve materyal ihtiyac var m? Varsa nelerdir? 2. Yeni programn uygulamasna ynelik hizmet ii eitimlerin yeterlilii hakkndaki dnceleriniz nelerdir? 3. Yeni programn uygulamasn gletiren faktrler ( varsa ) nelerdir? retmenlerin ara-gere ve materyal ihtiyac ile ilgili soruya verdikleri cevaplara bakldnda % 25i materyal ihtiyacnn olduunu belirtmilerdir. %15i

87

materyal ihtiyacnn olmadn, % 15i materyallerin yeterli olmadn, dier ksm ise bazen materyal ihtiyac olduunu belirtmilerdir. En ok ihtiya duyulan materyaller ise; tepegz, gne sistemi modeli, mercek, termometre, deney ara gereleri, video setleri, CDler veya dier gsteri aralar, VCD, afiler, tablolardr. Bunun yan sra retmenler okullarnda fen laboratuar olmadn, her snfta bir fen dolabna ihtiya duyulduunu, her snfa bilgisayar ve internet balants, yazc kurulmas gerektiini dnmektedirler. retmenlerin hizmet ii eitimin yeterli olup olmadyla ilgili soruya verdikleri cevaplarn frekans ve yzdeleri tablo 4.29da grlmektedir. Tablo 4.29. Hizmet i Eitimlerin Yeterlilii le lgili retmen Grleri
Verilen cevaplar Yeterli deil Yeterli Hizmet ii eitimi verenlerin bilgi eksiklii bulunmaktadr Ksa srede tm derslerle ilgili bilgi verilmeye allmaktadr Aksaklk ve dzensizlikler bulunmaktadr Hizmet ii eitimleri uzman kiilerce verilmelidir Hizmet ii eitimleri amacna ulaamamaktadr Uygulamaya ynelik bilgiler verilmelidir Katlm salanmaldr Yeterli ara ve gerele eksiklikler giderilmelidir Hizmet ii eitimler sklatrlmaldr 1 1 1 1 1 1 1 3 3 3 3 3 3 3 2 6 Frekans (f) 23 5 3 Yzde (%) 67 14 9

retmenlerin hizmet ii eitimlerin yeterlilii ile ilgili ak ulu soruya verdikleri cevaplara bakldnda % 67si hizmet ii eitimlerin yetersiz olduunu, %14 yeterli olduunu, % 9u hizmet ii eitim verenlerin bilgi eksiklii bulunduunu, % 6s ksa srede tm derslerle ilgili bilgi verilmeye alldn, % 3 aksaklk ve dzensizlikler bulunduunu, % 3 hizmet ii eitimleri uzman

88

kiilerce verilmesi gerektiini, % 3 hizmet ii eitimlerin amacna ulaamadn, % 3 uygulamaya ynelik bilgiler verilmesi gerektiini, % 3 katlmn salanmas gerektiini, % 3 yeterli ara ve gerele eksikliklerin giderilmesi gerektiini ve % 3 de hizmet ii eitimlerin sklatrlmas gerektiini belirtmilerdir. retmenlerin yeni programn uygulamasn gletiren faktrlerin neler olduu sorusuna verdikleri cevaplarn frekans ve yzdeleri grlmektedir: Tablo 4.30. Yeni Programn Uygulanmasn Gletiren Faktrler ile lgili retmen Grleri
Verilen cevaplar Kaynak ve materyal eksiklii Zaman yetersizlii ok fazla etkinlik olmas Deerlendirme etkinliklerinin uzun zaman almas Proje almalarnda aile desteinin olmamas Konu ve projelerin renci seviyesinin stnde olmas Krsal kesimdeki rencilerin aratrmaya ynelik almalar yapamamas Klavuz kitaplarn ge gelmesi Verilen devlerin internet kafe alkanl kazandrmas Snf ortamlarnn yetersizlii Snf mevcutlarnn fazlal Yaparak-yaayarak gerekletirilememesi Laboratuarlardan yeterince faydalanlamamas Tantm almalarnn yetersizlii Ders kitaplarndaki bilgi yanllklar ve eksiklikleri Planlarn uygulamaya yansmamas 1 1 1 1 3 3 3 3 renmenin 1 1 1 3 3 3 2 1 6 3 2 6 Frekans (f) 12 7 5 4 4 3 Yzde (%) 33 26 15 12 12 9

tablo 4.30.da

89

Tablo 4. 30.da grld gibi retmenlerin % 33 kaynak ve materyal

eksikliinin, % 26s zaman yetersizliinin, % 15i ok fazla etkinlik olmasnn, % 12si deerlendirme etkinliklerinin uzun zaman almasnn, % 12si proje almalarnda aile desteinin olmamasnn, % 9u konu ve projelerin renci seviyesinin stnde olmasnn, % 6s krsal kesimdeki rencilerin aratrmaya ynelik almalar yapamamasnn, % 6s klavuz kitaplarn ge gelmesinin, % 3 verilen devlerin internet kafe alkanl kazandrmasnn, % 3 snf ortamlarnn yetersizliinin, % 3 snf mevcutlarnn fazlalnn, % 3 yaparak-yaayarak renmenin gerekletirilememesinin, % 3 laboratuarlardan planlarn yeterince faydalanlamamasnn, % 3 tantm almalarnn gletirdiini yetersizliinin, % 3 ders kitaplarndaki bilgi yanllklar ve eksikliklerinin ve % 3 de uygulamaya yansmamasnn programn uygulanmasn belirtmilerdir.

90

BLM V Bu blmde Fen ve Teknoloji programnn sre ve deerlendirme boyutlarnn retmen ve renci bak asndan deerlendirilmesine yer verilmitir. 5. TARTIMA, YORUM VE NERLER 5.1. TARTIMA VE YORUM Program ierii ile ilgili tablo 4,1e gre renci grleri incelendiinde renciler program ieriinin, eski programa gre yeni programda karmak olmad, konu younluunun az olduu, bilgilerin ezbere dayal olmad ve bun bilgilerin gnlk yaamda kullanlabilecei grndedirler. Buna karn renciler yeni programda kitaba daha baml olduklarn, her iki programda da retmenlerin konu belirlemede merkezde olduunu, belirtmektedir. Yeni programda rencilerin karar srecine daha fazla katld grlmektedir. Bu durum programn yeni olmasndan dolay retmenlerin program dna kmaktan biraz ekindiklerini ve klavuz kitaba ya da ders kitabna bal kaldklarn dndrmektedir. retmenlerin program ierii ile ilgili grleri tablo 4,3e gre incelendiinde retmenler, yeni programdaki konularn karmak olmad, bilgilerin gnlk yaamda kullanlabilir nitelikte olduu, konu ve ieriin eski programa gre daha iyi durumda olduu grndedirler. Derslerde rencinin ilgisini uyandracak konulara daha fazla yer verildiini ve program yetitirme kaygsnn yeni programda azaldn belirtmektedirler. Ancak retmenlerin derste merak edilen konulara daha fazla yer vermesi program d konulara daha fazla yer verildii eklinde alglanmaktadr. Tablo 4.9, 4.10, 4.11 ve 4.12 incelendiinde renme-retme srecinde, retmen ve renci grlerine gre ; drama, kk grup tartmalar, ibirliine dayal renme etkinlikleri, oyun, altrma, proje retme, problem zme yntem ve

91

tekniklerinin kullanmna yeni programda daha fazla yer verilmektedir. renciler sadece retmenin anlatmna dayal bir retim iinde deildir. renciler yeni programda daha ok beceri elde ettikleri grndedirler. Sadece gezi ynteminde eski programla yeni program arasnda gezi ynteminde nemli bir deiiklik grlmemektedir. Genel olarak retmenler yeni Fen ve Teknoloji programnda renme retme srecine ynelik olarak ngrlen yntem ve teknikleri kullanmaktadrlar. stlenmektedirler. Tablo 4.13 ve 4.14 incelendiinde renci grlerine gre bireysel farkllklara gre retim etkinliklerinin yeni program lehine artt grlmektedir. renciler retim ortamnda farkl etkinlikler ierisinde olmakta, rendiklerini paylamakta, rendiklerini ifade edebilmekte, etkinlik seiminde sz sahibi olabilmekte, bireysel almalar yrtlmekte ve farkl etkinlikler ierisinde bulunabilmekte olduklarn belirtmilerdir. Etkinliklerin alanlar ve alkanlar lehine belirlenmesi ve konularn renilmesinde yeterli zaman verilmesine ynelik eski programla yeni program arasnda farkllama grlmemektedir. Bu bulgu yaplandrmac yaklamnn temelinde yatan renci merkezli retime uygun aktiviteler dzenlendiini gstermektedir. Tablo 4.15 ve 4.16 incelendiinde retmenlerin bireysel farkllklara ynelik etkinlik dzenlemede rencilerle benzer tepkiler verdii gzlenmektedir. Bunlar; farkl rencilerle farkl etkinlikler dzenlenmesi, rencinin zgrce rendiini ifade edebilmesi, bireysel almalara yer verilmesi, renci seviyelerine gre etkinliklerin dzenlenmesinde yeni programda art olduu grndedirler. Yukarda saylanlar yeni programn bireysel farkllklara gre etkinlikler Yaplandrmacln dzenleyebilmede retim ortamna getirdii avantajlardr. retmenler retme srecinde daha ok rehber rol

temelinde rencinin bilgiyi kendinin oluturmas olduu dnlrse retmenlerin de programn uygulayclar olarak bu yeni yaklama adapte olmaya altklar grlmektedir. Bu avantajlarla birlikte retmenler etkinliklere yeterli zaman veremediklerini belirtmilerdir. Bu durumda retmenlerin etkinlikleri planlamada zorlandklarn sylemek mmkndr. retmen ve renci grleri gz nne

92

alndnda uygulamada sadece kaynak ve etkinliklerin saysnn artm olduunu, tam bir yaplandrmac yaklamn uygulanamad da sylenebilir. Ayrca programn ilk defa uygulanyor olmasnn getirdii dezavantajlarn da gz ard edilmemesi gerekir. Fen ve teknoloji program hazrlayclarndan Kseolu (2006)nun yapm olduu konumada, hazrlanan dokmanlarla ideal mfredata belli dereceye kadar ulald, u anki mfredatn alt mfredat dzeyi iersinde resmi mfredat dzeyinde olduunu dnmektedir. Alglanan mfredat dzeyine geilmesinde hizmet ii seminerlere ihtiya grlmekte olduunu belirtmitir. retmenler rnekleri kendi ihtiyac dorultusunda gelitirebilecek hale gelmeleri konusunda eitilmelidir. Mfredat reformunu baarl klmann tm dnyada olduu gibi zorluunu dile getiren Kseolu, eer retmenlerin %50sinin ilk be yl, %50sinin ise son be yl ierisinde mfredat felsefesini anlayabilecek dzeye getirildiinde reformun amaca ulaabileceini sylemektedir. Bu gr dorultusunda rneklemimizde bulunan retmen ve rencilerin zellikle renme-retme srecinde program felsefesini anladklar ve bunu belli lde uygulamaya dntrdkleri sylenebilir. lme ve deerlendirme yaklamlar iin ayn iyimserlikte olamamaktayz. yle ki; Tablo 4.18 ve 4.20 incelendiinde renci ve retmen grlerine gre lme deerlendirme yaklamlarnda yeni programn ngrd nemli deiikliklerin renme retme ortamna yansmad grlmektedir. renciler yeni programda geleneksel lmedeerlendirme yntem ve tekniklerinin kullanld grndedirler. Yazl snavlarla ilgili yeni program lehine istatistiksel olarak azalma grlmektedir. Ancak yntemlerden de vazgemi deillerdir. Tablo 4.21 incelendiinde renci grlerine gre snav sorular gnlk hayatla ilgili, bilgiyi kullanmaya ynelik fakat ezber gerektirmektedir. Tablo 4.23 incelendiinde ise retmen grlerine gre yeni programda ezber gerektiren sorular azalmtr. Tablo 4.27 ve 4.28 incelendiinde retmenler alternatif deerlendirme yaklamlarnda; performans deerlendirmesi, rn dosyas, kavram haritas, tamamlayc dallanm aa, kelime ilikilendirme, proje almas, drama, grme, yazl raporlar, gsteri, poster, grup/akran deerlendirmesinin yeni programda daha ok kullanld grndedirler. nceki programda yaplandrlm retmenler geleneksel

93

grid, tanlayc dallanm aa gibi teknikler hi grlmezken, yeni programda yer almaktadr. Yukardaki deerlendirme trleri yeni program lehine anlaml lde farkllamaktadr. Tablo 4.25 ve 4.26 incelendiinde renci grlerine gre de alternatif lme deerlendirme yaklamlar yeni programda daha ok kullanlmaktadr. Bu bulgu yeni programda belirtilen alternatif lme-deerlendirme yntemlerinin kullanldn gstermektedir. Alternatif lme yaklamlar yeni programda daha fazla yer almakta ancak sre iinde lme ve deerlendirmelere ok fazla yansmamaktadr. Bu durum retmenlerin alternatif lme deerlendirme yaklamlarna ilikin nceki uygulamalarn srdrdkleri, yeni yaklamlarn deerlendirmede nasl kullanlacan bilmediklerini dndrmektedir. Bu bulguyu, Gzel ve Alkan (2005)n almas desteklemektedir. Gzel ve Alkan, pilot uygulamay deerlendirmeye ynelik yaptklar aratrma sonucunda retmenlerin verdikleri devlerdeki bireysel baarlar ve grup baarlarn, tutulan dosyalardaki bireysel yaklamlar sonuca yanstamadklar grlmektedir. retmenlerin ak ulu sorulara verdikleri cevaplar incelendiinde programn uygulamasnda kullanlacak materyallerin eksik olduu; hizmet ii eitimlerin yetersiz olduu ve sklatrlmas gerektiini dnmektedirler. Bu bulgu Gzel ve Alkan( 2005)n aratrmasyla ve Kseolu(2006)nun konumasyla desteklenmektedir. Aratrmaclarn yeni ilkretim program pilot uygulamasnn deerlendirilmesine ynelik yapt almaya gre retmenler skntlarn kaynann, retim yl ncesi dzenlenen ve sistemi tantan kursun yetersiz olmas ve renme aralarnn okullara ge gnderilmesi olduunu dnmektedir. Yaplan sistemsiz grmeler ve gzlemler hizmet ii eitimlerin say ve niteliine ynelik retmen eletirilerinin olduunu gstermektedir. Etkinlik saysnn fazla olmas, deerlendirme etkinliklerinin uzun zaman almas, snf mevcutlarnn fazlal, aile desteinin azl, ders kitaplarndaki, ara gere yetersizlii, baz etkinliklerin renci seviyesinin stnde olmas gibi faktrlerin programn uygulamasn zorlat grlmektedir. Bu bulgu Keserciolu,Trkouz, Kln ve Toprak (2006)n yapt aratrmayla paralellik gstermektedir. Bunun yannda retmenlere gre zaman yetersizlii de program

94

uygulamay zorlatrmaktadr. zci, zden ve Tekin

(2006)in yapt yeni

programn deerlendirilmesine ynelik yapt almaya gre de retmenler programn uygulanmas iin ngrlen haftalk ders saatinin yeterli olmad grndedirler. . Baz retmenler grup almalaryla rencilerinin ok gzel baarlar yakaladn, oyunlar, iirler yazp; arklar bestelediklerini ve gruptaki seviyesi dk rencilerin de almalarda grev alarak srece katldn belirtmilerdir. Bu durum retmenlerin yeni program hakknda olumlu dnceler gelitirdiklerini ve yaplandrmacln temelinde yatan aktif renme ortamn yaratmaya altklarn gstermektedir. Fakat daha nce deinilen nedenlerle bu etkinliklerin planlama ve uygulanmasnda baz aksaklklar yaand da unutulmamaldr. Her ne kadar programda ngrlen yaplandrmaclk kavram temele alnyor gibi gzkse de dier temel kavramlarn bilimsel okur yazarlk ve fen okur yazarl olduu dnldnde bu kavramlarn da tam anlamyla hayata geirilemedii grlmektedir. yle ki baz retmenler ak ulu soruya verdii tepkide aratrma- renme arzusu tamayan renciler iin program bo bir zellik tamaktadr.denilmektedir. Ayrca retmenler yaplan planlarn uygulamaya yansmadn dnmektedir.

5.2. NERLER Yeni programda retmenin rol ile ilgili tekrar bilgilendirme yaplabilir. retmenlere bireysel ve grup retim etkinliklerine ynelik bilgilendirme yaplabilir. Etkinlikler ve etkinliklerin seimi ile ilgili bilgilendirme yaplabilir. Alternatif lme yaklamlarnn srete nasl kullanlacana ilikin bilgilendirme yaplabilir. retmen grleri dikkate alndnda aile desteinin salanmas iin retmen-idare ibirlii salanabilir.

95

KAYNAKA Akgz, K.. (2003). Aktif renme, Eitim Dnyas Yaynlar, zmir, s.60-61-64. Aktam, H. A., Ergin, ., Akpnar, E. (2002). Yapsalc Kurama rnek Bir Uygulama, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eitimi Kongresi, 16- 18 Eyll 2002, Ankara. Arslan, M. (2000). lkretim Okullarnda Fen Bilgisi retimi ve Belli Bal Sorunlar, IV. Fen Bilimleri Eitimi Kongresi, 6-8 Eyll 2000, Ankara. Aslanolu, E., A. (2004). Dereceli Puanlama Anahtar, web zerinden grntlenme tarihi ve URL adresi, 20.06.2005, http:// www.erg.sabancini.edu/iok2004/bildiriler/AslihanErmanAslanolu.doc. Aydn,G., Balm, A.G. (2005). Yaplandrmac Yaklama Gre Modellendirilmi Disiplinler Aras Uygulama: Enerji Konularnn retimi; Ankara niversitesi Eitim Bilimleri Fakltesi Dergisi, cilt: 38, say: 2, 145-166. Balc, S. (2006). oklu Ortamda Yaplandrlm Grid Metoduyla lme ve Deerlendirme, Pamukkale niversitesi, web zerinden grntlenme tarihi ve URL adresi, 31.05.2007., www.rtb.com.tr/Pamukkale/Olcme_Degerlendirme. Benzce, J. L. (2000). Democratic Constructivist No.6, 847-865. Bilen, M., (1993). Plandan Uygulamaya retim, Takav Matbaaclk, Ankara. Boghossian, P. (2006). Behaviorism, Constructivism, and Socratic Pedagogy, Science Education: enabling

Egalitarian Literacy and Self Actualization; J. Curriculum Studies, Vol.32,

Educational Philosophy and Theory, vol. 38, No. 6, s.45-67. Colburn, A. (2000). Constructivism: Science Education's 'Grand Unifying Theory. Clearing House, Sep/Oct. ,Vol. 74 (1), p. 9-12.

96

nar, O., Teyfur, E., Teyfur, M. (2006). lkretim Okulu retmen ve Yneticilerinin Yaplandrmac Eitim Yaklam ve Program Hakkndaki Grleri, web zerinden grntlenme tarihi ve URL adresi, 28.12.2006, http://web.inonu.edu.tr/~efdergi/ocinar.doc, Demirel, . (1997). Kuramdan Uygulamaya Eitimde Program Gelitirme, Usem Yaynlar, Ankara. Duman, B. (2004). Sre Temelli retim, An yaynclk, Ankara. Ertrk, S. (1982). Eitimde Program Gelitirme, Yelkentepe Yaynlar, Ankara, s. 24-26. Fidan N.(1986).Okulda renme ve retme, Kadolu Matbaas Ankara, s. 95. Grgen, . (1997).zetleme ve Bilgi Haritas Oluturma retimin Bilgilendirici Bir Metni renme ve Hatrlama Dzeyine Etkisi, Hacettepe niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Yaynlanmam Doktora Tezi, Ankara, Gzel, E. B., Alkan, H. (2005). Yeniden Yaplandrlan lkretim Program Pilot Uygulamasnn Deerlendirilmesi, Kuram Ve Uygulamada Eitim Bilimleri Dergisi, vol 5 (2), s.385-425 Haner, A. H.(2006). Yaplandrmac Fen retimi Yaklamnn rencilerin renmelerini Gelitirmesi, International Journal of Environmental and Science Education, vol.1 (2), p. 181 188. .O.G.M. (2007). lme ve Deerlendirme ile lgili Temel Kavramlar, web zerinden grntlenme tarihi ve URL adresi, 30.04.2007, http://iogm.meb.gov.tr./files/size_ozel/olcme_ve degerlendirme.pdf. man, A. ,Baytekin, . , Balkan, F. , Horzum, B., Kyc, M. (2002). Fen Bilgisi Eitimi ve Yapsalc Yaklam, The Turhish Online Journal of Educational Technology, ,v:1,I:1,web zerinden grntlenme tarihi ve URL adresi, 06.05.2007, http://www.tojet.net/articles.

97

zci, E., zden, M., Tekin, A. (2006). Yeni lkretim Fen Ve Teknoloji Dersi retim Programnn Deerlendirilmesi, XV. Ulusal Eitim Bilimleri Kongresi, 13-15 Eyll , Mula Kabapnar, F. (2005). Yaplandrmac renme Srecine Katklar Asndan Fen Derslerinde Kullanlabilecek Bir retim Yntemi Olarak Kavram Karikatrleri, Kuram ve Uygulamada Eitim Bilimleri Dergisi, vol. 5, p.1. Keserciolu, T., Trkouz, S. ,Kln, M., Toprak, K. (2006). Yeni Fen ve Teknoloji Programndaki Biyoloji nitelerinin retimine likin retmen Grleri, XV. Ulusal Eitim Bilimleri Kongresi, 13-15 Eyll ,Mula Kl, G. B. (2002). Dnyada ve Trkiyede Fen retimi, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eitimi Kongresi, 16-18 Eyll 2002, Ankara. Kiraly, D. (2000). A Social Constructivist Approach to Translator Education Empowerment From Theory to Practice, St. Jerome Publishing, p.1. Ko, G., Demirel, M. (2003). Davranlktan Yaplandrmacla Eitimde Yeni Bir Paradigma, web zerinden grntlenme tarihi ve URL adresi, 26.05.2005, http://www.gazete.hacettepe.edu.tr. Kseolu, F.(2006, Eyll). Fen Ve Teknoloji Program zerine Konumas, XV. Eitim Bilimleri Kongresi, Mula. M.E.B. (2000). lkretim Okulu Fen Bilgisi Dersi retim Program, Milli Eitim Bakanl Yaynlar, Ankara. M.E.B. (2004). lkretim 4. ve 5. Snf Fen ve Teknoloji Dersi Program, Milli Eitim Bakanl Yaynlar, Ankara. Meheut, M. (2004). Teaching-Learning Sequences: Aims and Tools for Science Education Research, The Journal of Science Education, vol. 26(5), p. 515535.

98

Oral, B. (2000). Alan Dndan Mezun Olup Snf retmenliine Atanan retmenlerin Snf retmenliindeki Durumlarnn Deerlendirilmesi, Milli Eitim Dergisi, Say 148, Milli Eitim Basmevi, Ankara. zbek, N., K. (2006a). lkretim Fen Ve Teknoloji Ders Kitab, Ada Yaynclk, Ankara. ------------------ (2006b). lkretim Fen Ve Teknoloji renci alma Kitab, Ada Yaynclk, Ankara. ------------------- (2006c). lkretim Fen Ve Teknoloji retmen Klavuz Kitab, Ada Yaynclk, Ankara. zmen . H. (2004). Fen retiminde renme Teorileri ve Teknoloji Destekli Yaplandrmac renme , web zerinden grntlenme tarihi ve URL adresi, 23.05.2005, http:// www. tojet. net/ articles. Semerci, . (2001). Oluturmaclk Kuramna Gre lme ve Deerlendirme,

Kuram ve Uygulamada Eitim Bilimleri Dergisi, vol.1(2), p. 431-439. Semenderolu, F. (2002). 2001-2002 retim Ylnda Uygulanan lkretim 2. Kademe Fen Bilgisi Mfredatnn Mspet ve Menfi Noktalar, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eitimi Kongresi, 16-18 Eyll 2002, Ankara. Singer, J., Marx, R., Krajcik, J. (2000). Constructing Extende Inquiry Projects: Curriculum Materials For Science Educaton Reform, Educational Psychlogist, 35(3), p.165-178. Snmez, V. (2001). Program Gelitirmede retmen El Kitab, An Yaynclk, Ankara. ahin, ., Turan, H., Apak, . (2005). Yeni lkretim Birinci Kademe Fen ve Teknoloji Programnn Stake'in Uygunluk Modeliyle Deerlendirilmesi, XIV. Ulusal Eitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale niversitesi Eitim Fakltesi, 28-30 Eyll 2005, Denizli.

99

aan, H. (2002). Yaplandrmac renme, Yaadka Eitim Dergisi, Say.74,s. 4952. Taber, K. S. (2006). Beyond Constructivism : The Progressive Research Programme Into Learning Science, Studies n Science Education, vol. 42, p. 125-185. Tan, ., Kayaba,Y., Erdoan, A. (2003). retimi Planlama ve Deerlendirme, An Yaynclk, Ankara, s.169. Taar, M. F., Temiz,B., K., Tan, M. (2002). lkretim Fen Programnda Hedeflenen renci Kazanmlarnn Bilimsel Sre Becerilerine Gre Snflandrlmas, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eitimi Kongresi, 16- 18 Eyll 2002, Ankara. T.T.K. (2004). Talim Terbiye Kurulu Program Gelitirme almalar, web zerinden grntlenme tarihi ve URL adresi, 28.12.2006, ttkb.meb.gov.tr/programlar/prog_giris/prg_giris.pdf Valanides, N.(2002). Aspects of Constructivism, Journal of Baltic Science Education, vol. 2, p. 50-58. Yldrm, C. (1999). Eitimde lme ve Deerlendirme, SYM yaynlar, Ankara, s.2-8-9-10. Ylmaz, H. (2002). Eitimde lme ve Deerlendirme, izgi Kitabevi, Konya, s. 1221. Yurdakul, B. (2005). Metacognition and Constructivist Learnng Environments, http://

Educatonal Admnstraton in Theory & Practice, vol. 42, p. 279-298.

100

EKLER EK 1) RENC ANKET FORMU

Cinsiyetiniz: Kz ( ) Erkek ( ) BU YIL Bazen Hayr ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

GEEN YIL Evet 1.Fen konular ok kark 2.Fen dersinde ok fazla konular ilenmekte 3.Fen dersinde bilgileri ezberlememiz ( ) gerekmekte 4.Fen dersinde rendiimiz bilgiler yaamda kullanlabilmekte 5.Fen dersinde rendiklerimiz gnlk yaammzla ilgili 6.Fen dersinde rendiklerimiz anlalr 7.Fen dersinde darama etkinliklerine yer verilmekte 8.Konuyla ilgili kk grup tartmas yaparak grlerimizi paylamaktayz 9.Fen dersinde konuyla ilgili geziler dzenlenmekte 10.Fen dersini arkadalarmzla ibirlii yaparak renmekteyiz 11.Fen dersinde sadece retmenimizin anlattklarn dinlemekteyiz 12.lgi duyduumuz konularla ilgili aratrma yapmamza izin verilmekte 13.lgi duyduumuz konularla ilgili almalarmz snfta ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

Bazen Hayr Evet

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

( ) ( )

( ) ( )

101

arkadalarmzla paylaabilmekteyiz 14.Fen dersinde her birimizin renmesi iin farkl etkinlikler yaplmakta 15.Sadece retmenimiz deil, hepimiz derste aktif olmaktayz 16.Zaman yetmedii iin bir konuyu anlamadan dierine geilmekte 17.Konular renmemiz iin yeterli zaman verilmekte 18.Derste sadece kitaptaki konular ilenmekte. 19.Derste kitaptaki konular dnda merak ettiimiz dier konular da ileyebilmekteyiz 20.Arkadalarmzla birlikte alarak proje retebilmekteyiz 21.rettiimiz projeleri sunabilmekteyiz 22.Dersteki etkinlikler alkan olan arkadalarmza gre belirlenmekte 23.Ne renmemiz gerektiini retmenimiz sylemekte 24.Konuyla ilgili bir problemi kendimizin zmesi beklenmekte 25.Konuyla ilgili yorumlarmz snfta arkadalarmzla ve retmenimizle paylaabilmekteyiz 26.Ne renmemiz gerektiine kendimiz karar vermekteyiz 27.retmemiz , rendiimizi istediimiz ekilde ifade etmemize yardm etmekte( tevik eder) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

102

28.retmenimiz rendiimizi gstermemiz iin istediimiz etkinlii yapmamza yardm etmekte 29.Derste daha ok beceri elde etmekteyim 30.Derste daha ok arkadalarmzla ibirlii iinde renmekteyiz 31.Derste oyun etkinliklerine yer verilmekte 32.Derslerde bireysel olarak alabilmekteyim 33.Ders srasnda snfn farkl kelerinde farkl etkinlikler dzenlenmekte 34.Fen konularyla ilgili proje almalar yrtlmekte 35.Derslerde daha ok altrma yaparak renmekteyiz 36.Derste yaplan etkinlikleri uzun sre unutmayacam dnmekteyim 37.Dnem boyunca yaplan yazl snavlara gre deerlendirilmekteyiz 38.Tm dnem boyunca szl snavlar yaplmakta 39.Szl notlarmz yazldan aldmz notlara gre verilmekte 40.Dnem boyunca rettiimiz projelere deerlendirmede kullanlmakta 41.Snavlarda ezber sorular sorulmakta ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

103

42.retmenimiz kendi kendimizi deerlendirmemize (not vermemize) yardm etmekte 43.retmenimiz snftaki dier grup almalarn deerlendirmemize yardm etmekte 44.retmenimiz rendiimizi gstermemiz iin yeterli zaman tanmakta 45.Sadece dnem sonunda snavlar yaplarak not verilmekte 46.rettiimiz projelere gre deerlendirme yaplmakta 47.Oluturduumuz gruplarla birlikte yaptmz almalara gre deerlendirme yaplmakta 48.Sadece yazl snavlara gre not verildii iin rendiimizi gsteremeyiz 49.retmenimiz bizi deerlendirirken ezberlediimiz bilgileri sormakta 50.retmenimiz bilmediimiz konularda sorular sormakta 51.Deerlendirme sorular gnlk hayatla ilgilidir 52.Deerlendirme sonular hakknda bize bilgi verilmekte 53.Sorular daha ok bilgiyi nasl kullandmz ile ilgilidir 54.Dnem boyunca ok fazla deerlendirmeler yaplmakta 55..Kendi almalarmz deerlendirme frsat tannmakta

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

104

EK 2) RETMEN ANKET FORMU RETMEN ANKET Bu anket geen ylki Fen Bilgisi programyla bu ylki Fen ve Teknoloji programn karlatrmay amalamaktadr. Sonular sadece aratrma amacyla kullanlacaktr. Siz ve okulunuzla ilgili bilgiler hibir yerde kullanlmayacaktr. Bu nedenle isim yazmanza gerek yoktur. Aadaki sorular okuyup kendi durumunuza en uygun seenei (X) iareti koyarak belirtiniz. Teekkr ederiz. Yrd. Do. Dr. Hasan eker Fen .Bil.rt. Reyhan Tabak
GEEN YIL Evet Bazen ) ) ( ( ) ) Hayr ( ) ( ) Evet ( ( ) ) BU YIL Bazen ( ( ) ) Hayr ( ( ) )

1.Fen konular karmak 2.Fen dersindeki konu younluu ok fazla 3.Fen dersinde rencilere ezberleyecei bilgiler vermekteyiz

( (

( )

4.Fen dersindeki konular renciler ( yaamda kullanlabilmekte 5.Fen dersinde uygulamaya ynelik almalar yaplmakta 6.Fen konular ak ve anlalr 7. Derste drama etkinliklerine yer vermekteyim 8. renciler konuyla ilgili kk grup tartmas yaparak grlerini paylamakta 9.Fen dersinde konuyla ilgili geziler dzenlenmekte 10.birliine dayal renme stratejilerini kullanmaktaym
( ( ( ( ( (

( )

( )

) )

( (

) )

( ) ( )

( (

) )

( (

) )

( (

) )

( )

( )

( )

105

11. Derste renciler aktif 12.renciler ilgi duyduklar konularla ilgili aratrmalar yapmakta 13.renciler yaptklar almalar snfta arkadalarna sunmakta 14. Her rencinin renmesi iin farkl etkinlikler yapmaktaym 15 Mfredat yetitirme kaygs tamaktaym 16.Konular renmeleri iin rencilere yeterli zaman verilmekte 17. Ders ileniinde kitaba bal kalmaktayz 18. Ders ileniinde rencilerin merak ettikleri konulara da yer verilmekte 19.renciler arkadalaryla birlikte alarak proje retebilmekte 20. renciler rettikleri projeleri sunabilmekte 21.Dersteki etkinlikler ortalama renci seviyesine gre belirlenmekte 22. renilecek konuyu programa gre ben belirlemekteyim 23.Konuyla ilgili bir problemi rencilerin zmesine rehberlik etmekteyim 24. renciler konuyla ilgili yorumlarn snfta arkadalaryla paylaabilmekte

( (

) )

( (

) )

( ) ( )

( (

) )

( (

) )

( (

) )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

106

25. Programn dnda rencilerin merak ettikleri konular da derste ilenmekte 26.renciler, rendiklerini istedikleri ekilde gstermekte 27. rencilerin her biri farkl etkinliklerle derse katlmakta 28. renciler derste daha ok beceri elde etmekte 29. renciler arkadalaryla ibirlii iinde renmekte 30.Derste oyun etkinliklerine yer verilmekte 31.renciler bireysel olarak alabilmekte 32.Ders srasnda snfn farkl kelerinde farkl etkinlikler dzenlenmekte 33.Fen konularyla ilgili proje almalar yrtlmekte 34.Derslerde daha ok altrmaya nem verilmekte 35.Derste yaplan etkinlikler rencilerin uzun sre unutmayaca nitelikte 36. Sadece dnem boyunca yaplan yazl snavlara gre deerlendirme yaplmakta 37.Tm dnem boyunca sadece szl snavlar yaplmakta 38.Szl notlar yazldan alnan notlara gre verilmekte

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

107

39.Dnem boyunca rencilerin rettii projeler de deerlendirmede kullanlmakta 40.Snavlarda ezber sorular sorulmakta 41.renciler kendi kendilerini deerlendirebilmekte 42.renciler snftaki dier grup almalarn deerlendirebilmekte 43.Sadece dnem sonunda snavlar yaplarak not verilmekte 44.retilen projelere gre deerlendirme yaplmakta 45.Oluturulan gruplarla birlikte yaplan almalara gre deerlendirme yaplmakta 46.Deerlendirme sorular gnlk hayatla ilgili. 47.Deerlendirme sonular hakknda rencilere bilgi verilmekte 48..Deerlendirme sonular hakknda rencilere bilgi verilmekte 49.Sorular daha ok bilginin nasl kulland ile ilgilidir 50. Dnem boyunca ok fazla deerlendirmeler yaplmakta 51. rencilere kendi almalarn deerlendirme frsat tannmakta Aadaki deerlendirme etkinliklerini kullanmakta msnz? 52. oktan semeli testler

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( ) (

( )

( ) (

( )

108

53. Eletirme sorular 54. Boluk doldurma sorular 55. Ksa cevapl yazl yoklamalar 56. Soru - cevap 57. Performans deerlendirme 58. renci rn dosyas 59. Kavram haritalar 60. Yaplandrlm grid 61. Tanlayc dallanm aa 62. Kelime ilikilendirme 63. Proje 64. Drama 65. Grme 66.Yazl raporlar 67. Gsteri 68. Poster 69. Grup ve/ veya akran deerlendirmesi 70. Kendi kendini deerlendirme

( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) (

) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) ( ( ) (

) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

Mezun olduunuz okul: Geen yl kanc snf okutuyordunuz Bu yl kanc snf okutuyorsunuz: Ara-gere ve materyal ihtiyac var m? Varsa nelerdir? .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ............................................................................

109

Yeni programn uygulamasna ynelik hizmet ii eitimlerin yeterlilii hakkndaki dnceleriniz nelerdir?.................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................ ....................................................................................................................................................... Yeni programn uygulamasn gletiren faktrler ( varsa) nelerdir?.................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ...................................................................................................