You are on page 1of 255

Ow r yk & d o 'D y eD

ed'gef;
q&mawmfbk&m;BuD;\ trSmawmf
y#dnmOfjy
yxrcef;
yg&rD okyjf y
yg&rD oabmvuPmjy
edw
d tedw
d cGeJ nf;
eddw ukodkvf 2- rsdK;
tedw
d ukov
kd f 2-rsKd ;
edAm efEiS hf orww
d u
JG yg&rD jzpf-rjzpf
qkawmif; cRwaf csmrf \
I qd;k usKd ;rsm;
[De rZrd yPDw oH;k yg;cGeJ nf;
yg&rD t"dyg ,f cGeJ nf;

yg&rD oH;k rsKd ;jy


om0u aAm"d oHk;yg;jy
yapuaAm"d oH;k yg;jy
r[maAm"d oH;k yg;jy
r[mbde[
D m& okyjf y
r[mbdeD[m& t*Fg
yp, ESpyf g;jy
yp,av;yg;jy
a[wk av;yg;jy
tZmo,"mwfjy
tZmo, tus,fjy
oAKnK aAm"davmif;wd\
Yk wHceG Bf u;D 4-yg;
wPSmedw wHceG f
ed,w ra&mufao;aom yg&rDwdkY\
ted,w jzpfykH

'kwd,cef;
yxraumovXmejy
'kwd, wwd, aumovXmejy
pwkw aumovXmejy
yOr aumov Xmejy
q| aumovXmejy
owr aumovXmejy
a0'emuEm aumovXme 7-yg;
onmuEm yxr aumovXme
ocFg&uEm yxr aumovXme
rD;&xm; Oyrm
pGv
J rf;yHk trsKd ;rsKd ;
0dnmPuEm yxr aumovXme
emruEm av;yg;wd\
Yk
'kwd, wwd, aumovXme

b0ifraem\ ork',-eda&m"
yO0dnmPf\ 'kwd, wwd, aumovXme
raem0dnmP"mwf\
'kwd,wwd, aumovXme
aZm\ jzpfysuyf kH
a0'em onm ocFg&wkdY\ ork', eda&m"[laom
'kwd, wwd, aumovXme
emrfcEm 4-yg;wkdY\ tm' tm'De0 [laom
yr q| aumovXme
a0'em tm' tm'De0
onm tm'.tm'De0
ocFg& tm'-tm'De0
"mwfyk Bf u;D Oyrm
cEmig;yg; tedpab; MuD;us,fykH
r&P"mwfr;D Bu;D
rdpm 'd|d t,l&adS omf

cyford ;f ow0g rD;tpm


r&PrI jrifatmifI
cEmig;yg; opmzGUJ ykH
wwd,cef;
ed&P"mwf\ csr;f omtppf
"mwfEiS hf "mwfom; t&if;xm;rS
pwkwcef;
ykxZk ef ESprf sK;d
y r cef ;
ukov
dk jf yK&mopmzJUG vuPma&;wif odum 3-yg;
yg&rDq,fyg;oGi;f enf;ESihf y#dpo
rkyg 'fzUJG enf;
odum ok;H yg;
q|cef;
rm&fig;yg;
Ak'\
rm&fewfudk atmifEidk yf Hk
udavo-tbdocFg&rm&fukd atmifyHk

cErm&frpKrm&fukd atmifyHk
rm&fig;yg; oabm
rm&fig;yg;\ t"dyg ,f
udavorm&f\ owfcsuf
cErm&f\ owfcsuf
rpKrm&f\ owfcsuf
"mwfaq; Oyrm
pMumrif; ywjrm;okYd
owrcef;
o&P*Hk txl;tjym;
t|rcef;
Ak'b
mom0iftppfEiS hf if;av;rsKd ; jym;yHk
e0rcef;
bmomwpfyg; rvIyaf csmufcsm;Ekid af tmif
Ak'bmom0ifwkdY odtyfaom opm av;yg;

bmomwpfyg; rvIyaf csmufjcm;Ekid af tmif


odtyfaom y#dpo
rkyg 'fw&m;
1-t0dZm
t0dZm av;rsKd ;
opm av;yg; tvif;aygufyHk
2-ocFg&
3-0dnmPf
4/ emrfyk f
5-oVm,we
9-Oyg'gef
0JBu;D oEmef-Oyg'gef
10-b0
11-Zmwd 12-Z&mr&P
y#dpo
rkyg 'f cJ&mcufqpf
ab;ppfrSefvS Z&m r&P

y#dpo
rkyg 'f a'oemenf;ESihf pwkopa'oemenf;tm;jzifh
opmav;yg;\ t"dyg ,f
'kup pfrmS Z&m r&P
0deyd gw ab;
y0wt
d a&; Z&mr&Pab; Bu;D us,yf Hk
okc tppf
vrf;rawmf ESprf sK;d
'kvb Mo0g'awmf
1/ rEkw'v
k b

2/ Ak'Kyg' 'kvb
3/ yAZdw 'kvb
4/ o'gorwd 'kvb
5/ o'ro
0e twd'v
k b

Owryk&o
d 'DyeDusr;f rmwdum Ny;D \/
--------- ---------

tpodYk

Owryk&do'DyeD

ed ' gef ;
ousyk*F0 em,u[k e&oD[def oHCdefruk# twkvonf
okc &dyfeef; tNrdKufyef;udk qGwfvSrf; yefqifawmfrlonfhaemuf
xGef;awmuf omoem ESpfaxmifom jrefrmckdif ref;r@dKifwGif
bk e f ; vI d i f e wf a pm aeES , f a vsmu Oa&myXmef t*F v ef r S
vef'efrsdK;jcm; tkyfpdk;jim;aomf jynfom;EG,f&if; vlwpfoif;vnf;
csif;csif;EDS;EG,f PfBuD;us,f oG,foG,fbmom wwfuRrf;
umjzifh ynmjynfh0 uHkavmufivsuf bmoE&u0d Pf&Sdol
wdt
Yk euf xufjrufPfp pdu
k w
f ikd ;f &Sojzifh okwumrD 0g'Daqu
omoeygvdwf ykP& u
d yf rm ud,
k b
hf momjzifh rdpm wdu
k v
f iG hf w&m;
zGifhvsuf PfjzifhaqG;aEG; pifMu,fatmif aq;Edkifayaom
rEav;NrdKU Ak'bmom omoemjyKtoif; pu&Daw&D ynmkH;
pma&;BuD; armifaomfonf wdkif;ausmfjynfod rkedyk*F0 oHCdE\
omoemh toif;0,f BudK;yrf;aqmifpGrf;aom tusdK;aqmif
pu&Daw&D jzpfonfESifhtnD tvDvDaom0g' t00aomt,l
tqlqal om*dP
k ;f q&mBu;D wdEYk iS hf aESmED;S ajzwif &Si;f vif;oifvsuf
obifyGJ&yf y&dowf0,f cJuwfajymqdk&aom tcsufpk ]e,k
ya'o ykpmPf&pdrfh} [k cPcsufcsif; pm&if;wifxm; odkYjyKzef
rsm;vwfaomf ysm; jcyke;f w&xnfjzifh jrif&h n
S pf mG pkaqmif;tyfaom
ykpmpkudk A[kkw"m&D 0g'Dygu# orm&uH Pf&J&Joefojzifh
ajcmufwefem,u *kPfaygif;caom r[m0dok'g&mr q&mawmf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

bk&m;BuD;xH cGifhyef0yfwGm; ]ajzMum;qHk;jzwfawmfrlyg} [k tcgcg


avQmufxm;cJh&m--if; q&mawmfbk&m;BuD;uvnf; PfoGm;csdefcsifh Iarsmf
vifhu ],cifhykpm jyemum; ewf&Gmpdk;& 0go0\ ouyOm
uJyh rmjzifh vGepf mG eufeJ cufcx
J ;l jrwfaywrH}Yk [k cGe;f wHYk >ruf[Ny;D cgyOmav;euf ajzar;csufESifh
cJcufpHkprf; olaxmufvSrf;u
cGJjcrf; a0iS pdefodkY &Sonfh
"ra0"nf PfZmenfudk
pdwfMunftif&TJ vdk&SdNrJwnf;/
[laom ayg&mPpum;twdkif; jyemIyfaxG; ajza&;
BuHKBudKufvm&um; if;yOmjyemtcsufudk eJeufaxmufvSrf;
cGJjcrf;ajzqdkEdkifrnfh t&Sifa0'uF& "ra0"dwf nmOf[dwfZmenf
aew&xnfjzifh Pfjcnfaomif;axmif 0ifhwdkif;ajymifvsuf
a&Tawmifpaw a`Ew
nfwhH usiphf ifoefv
Y suf wm;[efn
Y pfaMu;
wnfpdwfarG; &dyfat;aovm ajrjA[mwGif auo&mwEIef;
usifhoHk;arGUavsmfawmfrlavh&Sdaom rHk&GmNrdKU v,fwD q&mawmf
bk&m;BuD;xH wrefpmvTifh xyfqifhawmif;yefjyef&m-if; v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;vnf; trsm;od [lorQ
wdkY\ a'GVuouFmudk rMumcsufcsif; ajz&Sif;qHk;jzwfawmfrl
ayvifu
h pm; ,cifr[m0do'k g &mr q&mawmfb&k m;Bu;D wifyt
Ykd yf
vTJvdkufaom yOmjyemudk tjzmjzmaom,kwdjzifh EdIif;ndqHk;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

jzwfHkomru-]ow0gteEwdkY\ oHom&0#fvrf;wGif uRwfpcef;


r&atmif aeYnwdkif; zdpD; tm;BuD;pGm EdSyfpufojzifh
yGm;wufNipd
JG aeaom i&Jr;D ADZ oum,'d|jd rpfukd Ekwyf pf
&Sm;y,f eif;e,fckwfxGif okwfoifcsdK;zsufEdkifMuap&ef}
&nfoef;kd &if; ESv;kH oGi;f &Sad wmfro
l nft
h avsmuf vrf;ayguf
y&dnmPf kyEf iS ehf mrfwiG f enf;rSeu
f se pl;&Sx;kd xGi;f apvdo
k jzifh xdx
k kd
emrfyk Ef iS hf w&m;tcsKyu
f kd vufqyk v
f ufuikd f ydik Ef ikd af tmif IMunfh
enf;ESifhwuG azmfjya&;om; pD&ifqHk;jzwfawmfrltyfaom ]Ow r
yk&do'DyeD} trnf&adS omusr;f udk uREykf w
f Ykd ]rdcif{&m0wDyEkH ydS w
f u
kd }f
u odkufNrdKufoefY&Sif;pGm yHkESdyfvkyfaqmifjcif; jyKygaMumif;/
----------------

q&mawmfbk&m;BuD;\ trSmawmf
Mum;rSmvdkufonf armifaomf-armifaomf avQmufvTmonf rEav;NrdKU r[m0dok'g&mr
q&mawmf rSmpmESiw
hf uG 1261-ck? waygif;vqef; 10-&ufaeYwiG f
a&mufvmonf/ avQmufvTmudk MunfhI&m--- oabm t"dyg,foH txyfxyf yg&SdonfwpfaMumif;
- yGm;rsm; aexdkifvdkygonf yg&SdonfwpfaMumif;
- tEykxkZef tjzpfrS vGwf uvsmPykxkZeftjzpfodkY
a&mufvdkoH yg&Sdonf wpfaMumif;--

tpodYk

Owryk&do'DyeD

tEyx
k Zk ef qdo
k nfum; rsupf rd &Sad om ykxZk efukd qdv
k o
kd nf?
uvsmPykxkZef qdkonfum; rsufpdaygufaom ykxkZefudk qdk
vdo
k nf/
rsufpdonf(1) 'd|dZkur orm'd|d rsufpd?
(2) y&d,wd rsufpd?
(3) 0dyem orm'd|d rsufpd?
(4) avmukw&m orm'd|d rsufpd---[l rsupf ad v;vH;k &So
d nfwiG f omoemy umv 'd|Zd u
k r
orm'd|d rsupf ad yguf oDv orm"d &Sad omolukd uvsmPykxZk ef
ac:&onf? omoemwGif;um; 'd|dZkur orm'd|d rsufpd&SdHkrQESifh
uvsmPykxZk ef rac:avmufao;/ /yd#uwfusr;f *ef ausyeG Ef pYHS yf
pmaywwfaom y&d,wfrsupf d aygufrkH QEiS v
hf nf; uvsmPykxZk ef
rac:avmufao;-oum,'d|d 0dpdudpm cGg&SJ&maom "mwkpuK yp,
puKESifh wuG 0dyem orm'd|d rsufpdaygufrSomvQif
uvsmPykxkZef trSefac:xdkufonf/
xdkolonf--- ,ckb0aomfvnf; avmukw&m orm'd|drsufpd
ayguf a&mufvwHU?
- 'kw,
d b0 ewfjzpfaomfvnf; aygufa&mufvwUH ?

Owryk&do'DyeD

tpodYk

- omoemy yapuaAm"dtjzpfESifhaomfvnf; ayguf


a&muf vwHU?
- aAm"dtajctjrpf pdu
k Nf y;D jzpf vlUtjzpf ewftjzpfEiS hf
awGU&mbk&m;omoemaomfvnf; tvGefvG,fpGm
uRwfEdkifvwHU?
omoemwGif; odkYaom olonfom tEykxkZeftjzpf
udk vGef uvsmPykxkZeftjzpfodkY a&mufaomol qdkpavmuf
onf/
-

'ge oDv aumif;umrQESifh uvsmPykxkZef rqdk


avmufao;? pmayy&d,wf wwfumrQEiS hf uvsmP
ykxkZef rqdkavmufao;? odkY rajrmufrjrifh
tajzmifhzGifhaom usrf;*ef&dyf &SdonfwpfaMumif;- bmomwpfyg;wdYk rvIyaf csmufcsm;Edik af pjcif;iSm odtyf
ESvHk;oGif;tyfaom w&m;[k yg&Sdonf wpfaMumif;,if;taMumif;rSmvnf; igwdYk jrefrmvlrsKd ; csi;f csi;f rSm usr;f *ef
oHESifh ajymEdkifvQif NyD;awmhonf? udk,fawGU rsufjrif txiftod
,kwdom"u rvdkvS/ /tBuHwuD 0DrHoD rdpmbmom0if vlrsdK;
wdkYESifh ajymqdk&mum; usrf;*efoHESifhr& ukd,fawGUrsufjrif txif
tod ,kwdoufaojyEdkifrS rvIyfacsmufcsm;Edkif &Sd&monf/
odt
Yk wGuaf Mumifv
h nf;aumif; r[m0do'k g &mrq&mawmf trdepYf m
rSmvnf; Ak'b
mom omoemawmftusKd ; pD;yGm;ESiphf yf armifaomf
udk tm;&awmfrlaomtoH rsm;pGmyg&Sdonfjzpfvnf;aumif;-

tpodYk

Owryk&do'DyeD

odkYtaMumif;rsm;aMumifh cE0*oH,kwf okwefygVdawmfBuD;udk


rlwnf Ak'bmom omoem0,f ae&musvdkvSaom tcsufpk
jrefjrefBuD; t&nfvnfwJhapjcif;iSm jrefrmpum;oufoufESifh
tcsufxdxd Pfrsufpd uGif;uGif; todPfvif;avmufatmif
eufeJcufcJ&m t&yfpk txyfxyftcgcg Oyrm O'g[kPfrsm;
ESifhwuG azmfjya&;om;vdkufonf/
ygVdygXfom; rygonf[k ratmufarhESifh? ygVdygXfom;ESifh
a&;vQif pum;pOf pum;qufuGmvSrf; ajymwwfa[mwwf
&SdHkrQudkyif tifrwefBuD; BuH&vdrfhrnf/
ajymzdkY a[mzdkYum; vdk&if;r[kwf?
rdrdudk,frSm uvsmPykxkZef PfrsufpdwpfvHk;
aygufrIonfom tjrwfjzpfonf/
ta&;tom;rSm ]rl} &HkrQom &Sdacsonf? &Sif;&Sif;vif;vif;
r&Sd[k ratmufarhESifh? jrefjrefMunfhwJh&atmif nnudk wGifwGif
a&;&onfhtwGuf &Sif;&Sif;vif;vif; r&Sdavonf/
pmtkyu
f kd olwpfyg;udk rjywJEh iS Ohf ;D ? oabmouef Edik ef if;
NyD;xifrS olwpfyg;udk jyvdkjy ajymvdkajym? oabmouef raus
rvnf&adS om t&mrSm q&mawmfuo
kd mavQmufxm;? olwpfyg;udk
ravQmufwEhJ iS ?hf &mZN*Kd [b
f &k if Adro
d m&rif;Bu;D u wuov
kd b
f &k if
ykuKomwdrif;xH Ak'bmompmtkyf vufaqmif qufurf;vdkuf
aomtcg ]y&dowftv,frmS rzGihf rMunfyh g avvif}h [k rSmzl;aom
]xHk;} &Sdonf? oabmouef xifjrif&Sif;vif; ausvnfNyD;onfh

tpodYk

Owryk&do'DyeD

aemuf olwpfyg;udk ajyma[m&ef usr;f *efygVd ygXfom; tvd&k v


dS Qif
]b,fae&mrSm-b,ftcsurf mS ygVd&vdyk gonf} [k r[m0do'k g &mr
q&mawmfxHavQmuf? igwdkYxHodkYaomfvnf; pmxnfh? rxif rjrif
wJEh ikd yf J awGa0ckc
H aeaomtcsuf awGU&S
d aevQiv
f nf; jrefjref
pmxnf/h
v,fwDq&mawmf
1262- ck uqkefvqef; 2-&uf/
--------- --------

tpodYk

Owryk&do'DyeD

Owryk&do'DyeD
earm w b*0awm t&[awm
ormorK'
/
y#d n mOf j y
rEav;NrKd U ynmk;H pma&;Bu;D (armifaomf)awmif;yefavQmuf
xm;aom w&m;tpk uk;d ckaomtcef;wdu
Yk dk usr;f *eft&Sd ygVdteuf
qkH;jzwfcsuftusOf; vdk&if;tcsKyfESifhwuG xkwfjyajzMum;aythH/
yxrcef ;
ou&mZf 1261- ck? waygif;vqef; 10-&ufaeY? rEav;NrKd U
awmfrS a&mufvmaom avQmufvTmygw&m;tpk ukd;ckaom
tcef;wGif.....
ormorK' bk&m;qk yapuAk'qk t*om0uqk r[m
om0uqk yuwdom0uqk? odkY qkig;yg;&Sd&m wpfyg;wpfyg;
pDaomqkukd&atmif yg&rDjznfhenf;? if;yg&rDq,fyg;\ okyf
oabm t"dyg,frsm;ukd taotcsm odvdkygaMumif;/ /if;wGif
vnf; ormorK'q
u
k dk txl;odvykd gaMumif;/ / yxravQmufcsu/f
yg&rD ok y f j y
if; yxrcef;rSm yg&rDq,fyg;wkdY\ okyfoabm t"dyg,f
okH;yg;wkdYwGif....

tpodYk

Owryk&do'DyeD

'geH oDv aeurH?


ynm 0D&d, cEdp/
opm "d|me arwm p?
Oayum yg&rD 'o/
/
'geH='geyg&rDvnf;aumif;? oDvH=oDvyg&rDvnf;aumif;?
aeur=H aeur yg&rDvnf;aumif;? ynm=ynmyg&rDvnf;aumif;?
0D & d , cE d p =0D & d , yg&rD cE D y g&rD v nf ; aumif ; ? op m "d | me
arwmp=opmyg&rD t"d|mefyg&rD arwmyg&rDvnf;aumif;?
Oayum=Oayumyg&rDvnf;aumif;? 'o=q,fyg;ukefaom?
yg&rD=yg&rDww
Ydk nf;/
- Oyo'gESi,
hf OS
f 'geOyyg&rD oDvOyyg&rD ponfjzifh
qdkjyef vQif Oyyg&rD q,fyg;jzpfjyef\/
- y&rwo'gESi,
hf OS
f 'gey&rwyg&rD oDvy&rwyg&rD
ponfjzifh qkdjyefvQif y&rwyg&rD q,fyg;jzpfjyef\/
okyftjym; okH;q,f jzpf\/
yg&rD okyfjy NyD;\/

---------yg&rD oabmvu P mjy


yg&rDq,fyg;wkdY\ oabm[l&m p&d,yd#ut|uxm
oDvue#f u
D mBu;D rsm;rSm vmaomyg&rD q,fyg;wk\
Yd vuP&o
ypKy|mef y'|mefwdkYudk oabmqdkonf/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

10

1/ y&dpm*vuPH 'geH? a',s"r avmb0d'Hoe &oH/


temowd ypKy|meH ? y&dpZdwA0wK y'|meH /
'geH='geonf? y&dpm *vuP=H pGejYf cif;vuPm&S\
d ? a',s"r
avmb0d'o
H e&oH=a',s"r0wK Niw
d ,
G af om avmbudk zsuq
f ;D
jcif; udp&Sd\? temowd ypKy|meH=rNidrwG,fjcif;vQif Pf
xifaom tjcif;t&m&Sd\? y&dpZdwA0wKy'|meH=pGefYvSLxdkuf
aom0wKvQif eD;pGmaom taMumif;y'|mef&Sd\/
(oDvuef#Dum)

2/ oDvevuPH oDvH? 'kDvs 0d'Hoe &oH?


aomap,s ypKy|meH? [d&DMowy y'|meH/
oDv=H oDvonf? oDvevuP=H ud,
k Ef w
I Ef pS yf g;udk odr;f qnf;
aomtm; aumif;pGmxm;jcif;vuPmSd\? 'kDvs 0d'Hoe&oH=
raumif; aom ud,
k Ef w
I t
f rI[al om tukov
kd "f rukd zsuq
f ;D jcif;
udp \
dS ? aomap,s ypKy|meH=ud,
k Ef w
I t
f rI jzLpifoefY iS ;f jcif;vQif
xifaom ypKy|mef\
dS ? [d&MD owy y'|meH=[d&MD owyvQif eD;pGm
aomtaMumif; y'|mefSd\/
3/ umrawm b0awmp edurevuPH aeurH?
umrb0g'De0 0dbm0e &oH?
wa0 0drkcbm0 ypKy|meH? oHa0* y'|meH/
aeu r H = ed u r onf ? umrawmp=umrrS v nf ; aumif ; ?
b0awmp=b0rSvnf;aumif;? edur evuP=H xGucf gG uRwv
f w
G f
jcif;vuPmSd\? umrb0g'De0 0dbm0e&oH=umr\tjypf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

11

b0\tjypfwdkYudk tvif;xifatmifjyjcif; udpSd\? wa0=


xdkumrb0udkomvQif? 0drkcbm0 ypKy|meH=rawGUvdkrI rsufuG,f
jyKvdkaom tjzpfvQif xifaom ypKy|mefSd\? oHa0*y'|meH=
umrab; b0ab;wdkYrS xdwfvefYaom oa[mwyPfvQif
taMumif;y'|mefSd\/
4/ ,xm obm0y#da0" vuPm ynm?
0doa,m bmoe &om?
toarm[ ypKy|mem? orm"d y'|mem/
ynm=ynmonf? ,xmobm0 y#da0"vuPm=[kwfrSef
wdkif;aom oabmw&m;udk xdk;xGif; odjrifjcif; vuPm&Sd\?
0doa,m bmoe&om=Pf\t&m tmHk"r obm0udk xGef;jy
jcif;udp&Sd\? toarm[ypKy|mem=rawGra0jcif;vQif xifaom
ypKy|mef&\
dS ? orm"d y'|mem=pdw\
f wnfMunfjcif;vQif eD;pGmaom
taMumif;y'|mef &Sd\/
5/ Om[ vuPH 0D&d,H? Oywre&oH?
toHoD'e ypKy|meH? oHa0*y'|meH /
0D&d,H=0D&d,onf? Om[vuPH=tm;opfBudK;yrf;jcif;
vuPm &Sd\? Oywre&oH=pdwfudkra&mhr&J cdkifNrJwif;&if;atmif
axmufyjhH cif; udp& \
dS ? toHo'D e ypKy|meH=rwGeYf rqkwjf cif;vQif
xifaom ypKy|mef&Sd\? oHa0*y'|meH=Zmwdab; Z&mab; Asm"d
ab; r&Pab; ponfwdkYudk awG;rdavwdkif; tvdIif;wBuD; tm;
onf;aqGUckef ESv;Hk wkejf cif;vQif eD;pGmaom taMumif;y'|mef&\
dS /

tpodYk

Owryk&do'DyeD

12

6/ crevuPm cEd? |med| o[e&om?


t"d0goe ypKy|mem? ,xmblw 'e y'|mem/
cEd=cEdonf? crevuPm=ESvHk;cdkifcHhjcif;vuPm&Sd\?
|med| o[e&om=|ted| avmu"avh BuKd uBf uKH awGUvnf;
ra&GUr,dik f onf;cH Edik jf cif;udp& \
dS ? t"d0goe ypKy|mem=olwpfx;l
wdkY usL;usL;vGefvGef 0efwmjypfzdkY jyKonfwdkYudk olodkYwpfzef
trsurf mefjzifh vSejf yefr&Sd onf;cH jcif;vQix
f ifaomypKy|mef&\
dS ?
,xmblw'e y'|mem=[kwrf eS f wdik ;f aom "roabmudk jrif
EdkifaomPfvQif y'|mef&Sd\/
7/ t0doH0g'e vuPH opH? ,mxm00dbm0e&oH?
om'kwm ypKy|meH? aom&p y'|meH/
opH=opmonf? t0doH0g'evuPH=olwpfyg;udk rSwfrSm;
,lrSm; wdrf;yg; acsmfcRwfatmif rjyKjcif;vuPm &Sd\? ,mxm0
0dbm0e&oH=rdro
d w
d ikd ;f jrifwikd ;f [kwrf eS w
f ikd ;f udo
k m tvif;zGijhf y
jcif; udp& \
dS ? om'kwm ypKy'|meH=>rufqo
kd rQ ,HMk unf& MoZm
ESpq
f D csKq
d rd t
hf aD om pum;&So
d nf \tjzpfvQif xifaomypKy|mef
&S\
d ? aom&py'|meH=ud,
k t
f rl EIwt
f rl jzLajzmifah rGUjcif; tav;
*kjyKjcif;vQif eD;pGmaom taMumif;y'|mef&Sd\/
8/ aAm"dorma&ok t0|mevuPH t"d|meH?
awoH y#dyumbdb0e&oH/
ww tpvwm ypKy|meH?
aAm"dorm& y'|meH/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

13

t"d|meH=t"d|mefonf? aAm"dorma&ok=oAnKaAm"d
yapuaAm"d om0uaAm"d[laom aAm"doHk;rsdK;wdkY\ tajcrlv
orm&jzpfukefaom 'gerI oDvrI edurrI ynmrIponfwdkY?
t0|mevuPH=ra&GUr,dkif BuHhcdkif pGJNrJjcif;vuPm&Sd\? awoH=
xdkorm&rIwdkY\? y#dyumbdb0e&oH=qefYusifbuf toif;udk
ESdyfeif; y,f&Sm;jcif;udp&Sd\? ww=wdkorm&rIwdkY? tpvwm
ypKy|meH=rvIyfr&Sm;onf\ tjzpfvQif xifaom ypKy|mef&Sd\?
aAm"dorm&y'|meH='gepaom aAm"drlvw&m;pkvQif eD;pGmaom
taMumif; y'|mef&Sd\/
9/ [dwmum&y0wdvuPm arwm?[dwlyoH[m&
&om? aomrbm0 ypKy|mem? owmeH remybm0
'e y'|mem/
arwm=arwmonf? [dwmum&y0wdvuPm=ow0g
wpfyg; aus;Zl;rsm;thaH om tjcif;t&mtm;jzifh jzpfjcif;vuPm&S\
d ?
[dwyl oH[m& &om=olwpfyg;\ aumif;usKd ;udk vGepf mG onfy;kd jcif;
udp&Sd\? aomrbm0 ypKy|mem=vjynfh0ef;uJhodkY &Tef;&Tef;MunfqG
at;jrNidrf;csrf;aom pdwfoabmvQif xifaom ypKy|mef&Sd\?
owmeH= ow0gwd\
Yk ? remybm0 'ey'|mem=ESpo
f ufz,
G af om
*kPu
f o
kd m Ijrifwwfaom PfvQif eD;pGmaomtaMumif; y'|mef
&S\
d /
10/ rZwmum&y0wd vuPm Oayum?
orbm0 'e&om/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

14

y#dCmEke, 0lyor ypKy|mem?


uruwm ypa0uPm y'|mem/
Oayu m =Oayu m onf ? rZw m um&y 0 w d v u P m=
csD;ajrmuf Iwfcs ESpfXme wlrQorI vspfvsLIaom tjcif;t&m
tm;jzifhjzpfjcif; vuPm&Sd\? orbm0'e&om=nDrQaom
oabmtm;jzifh Ijcif;udp&Sd\? y#dCmEke,0lyorypK y|mem=
rkef;onf cspfonf ESpfrnf ESpfoif; uif;Nidrf;jcif;vQif xifaom
ypKy|mef&Sd\? uruwm ypa0uPm y'|mem=b,folrjyK
rdrdrI[k tItqifjcif aumif;pGmjrifaom PfynmvQif eD;pGm
aom taMumif;y'|mef&Sd\/
wGif yg&rD q,fyg;wdkY\ toD;toD;aom oabm
vuPmudk jyqdkaomtcef; jyD;\/
-----------------

ed d w ted d w cG J e nf ;
xdkq,fyg;wdkYwGif wpfyg;yg;onf eddw? teddw [l
ESpfyg; ESpfyg;pD&SdMu\/ ed d wonfvnf; wPSmeddw? 'd|d
eddw [l ESpfyg;pD&SdMu\/
- b0orw tmucFrmaee y0wdwH 'H wPSmeddwH/
- ,H oDave ok'w
D d {0H ok''d |d ,
d m y0ww
d H 'H 'd|ed
d w
d /H
(0dok'dr*f)

- b0orw= b0orwu
d ?kd tmucFrmaee=awmifw
h vsu?f
y0ww
d =H jzpfaptyfonf&adS omf? 'H=ukov
kd rf sKd ;onf?
wPSmeddwH= wPSmudk rSDwG,fonfrnf\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

15

- oDave=tavhtusufjzifh? ok'd=udavomrS pifMu,f\?


wd {0H=od?Yk ok''d |d ,
d m=ok''d |d jd zif?h y0ww
d =H jzpfaptyf
onfSdaomf? 'H=ukodkvfrsdK;onf? 'd|deddwH='d|dudk
rSw
D ,
G o
f nfrnf\/
eddw ukodkvf 2- rsdK;
b0orw=d abm*orwo
d n
Ykd w
G af ompdwjf zifh jyKonf&adS omf
wPSmeddwrnf\? yg&rDukodkvfrsdK;r[kwf/
wG i f - -tavmif ; awmf p ar , se*g;rif ; ocF y gve*g;rif ;
wdkY\odkY yg&rDjznfhcGifh &atmif vlYb0ukdawmifhwrIukdum;
eddw rqdkom/

'gerI avmuDoDvrIwpfckckaom yAZdw edurrIponf


wnf tusio
hf nfomvQif oHo&mrS pifMu,fapEdik \
f ? jyif
pifMu,fapEdkifaomenf;vrf;r&SdNyD[k 0dyemr*fzdkvfwdkYudk
ypfy,f jyKaom ukov
kd rf o
I nf 'd|ed
d w
d rnf\ ukvm;bke;f Bu;D
wdkY\ ukodkvfrsdK;wnf;? yg&rDukodkvfrsdK; r[kwf?
um; yg&rDrsdK; r[kwfaom 0eddw ukodkvfESpfrsdK;wnf;/
--------------------

ted d w uk o d k v f 2-rsd K ;
tedw
d onfvnf; avmuDuo
k v
kd f avmukw& m ukov
kd f
[l ESpfyg;Sd\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

16

,H ye avmukw& H avmud, wa0 orm&blwH


'H teddwH/
( 0dok'dr*f )

,H ye avmukw&H=tMuifavmukw&mukodkvfonfum;?
twd=&Sd\? wa0=xdkavmukw&m ukodkvf\omvQif? orm&
blwH=rsKd;aphrlv orm&jzpfaom? ,Oavmud,H=tMuif avmuD
avmukw&mukodkvfpkonfvnf;? twd=&Sd\? 'H=ukodkvf
ESpfrsKd;onf? teddwH=teddw ukodkvfrnf\/
armifaomf\ jyem yg&rDukodkvfudk avQmufqdk&if; jzpfonfESifh
avmukw&mudk rSmrvdktyf? xdkavmukw&m\ tajcrlv orm&
jzpfaom avmuDteddwudkom rSmvdktyf\/

b0orwd abm*orwd wdkYodkYnGwfaompdwfvnf;r&Sd?


'd|dESifhvnf; r,SOf? rdk;aumif;uifozG,f twG,ftwm r&Sdrl
aAm"dwnf;[laom wpfzufurf;odYk wrf;wrf;pl;pl; txl;&nf&,
G
f
pifMu,faompdwfjzifh jyKtyfaom 'gerI oDvrI edurrI ynmrI
0D&d,rI cEDrI opmrI t"d|mefrI arwmrI OayumrIrsm;onfom
yg&rDuo
k v
kd rf sKd ;jzpfownf;/
,ck u mv ]ed A m ef u d k & ygvd k \ ? tMuif r Qavmuf e d A m ef u k d r &ao;?
xdkrQavmuf umv} qdk b0orwd abm*orwdwdkYudk a&pufcs
q&mtm0Zef;&Sdwdkif;csJUMuukef\? edAmefrSm toHrQomygawmhonf? trsm;
BudKuf&m aemufydkif;rSmrl tm0Zef;&SdorQ qef;Mu,fMuukef\? uJhodkYaom
ukodkvfaMumifjcpfrsm;ukd y,f&Sm;awmfrljcif;iSg wa0 {0o'gudk
rdefYqdkawmfrlay\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

17

ed A m ef E S i f h or w d w G J u yg&rD jzpf - rjzpf


tar;/ edAm efEiS o
hf rwEd pS yf g; wGzJ ufawmifw
h jyKMuaom ,ck
umv ukodkvfrIrsm;onf yg&rDukodkvf qdkxdkufrnf
rqdx
k u
kd rf nf/
tajz/ qdkxdkufyg\? qdkxdkufaomfvnf; aAm"dPfudk jrefjref
qdkufapEdkifaom ukodkvfrsdK;um; r[kwf?
0dyD bk&m;ryGirhf D omoemy aZmwdu aoa|;tavmif;
BuHcif; vkyfnDaemifESpfa,mufonf yapuAk'gt&Siftm; BuH&nf
vSL'gef; qkawmif;Mu&m tpfudkum;-]t&Sifbk&m; &odaom
w&m;udk &odygvdk\}[k wdkwdkqkawmif;onf? nDjzpfolaZmwdu
aoa|;tavmif;um;-]t&Sib
f &k m; &odaomw&m;udk &od&ygvd\
k }
qdNk y;D aemuf tMuifrQavmuf csjD yef orwEd pS yf g;udk aemufzsm;u
qG,jf yef\? 0dyDb&k m;tyGiw
hf iG f qkawmif;wdak om tpfujkd zpfol
tuRwf&av\? nDjzpfol aZmwdu tavmif;um; qkawmif;
vl;vJonfhtwGuf 0dyDbk&m;vufxufwGif ruRwfEdkif rl
ajcmufqlaom bk&m;udkvGefNyD;aemuf igwdkYbk&m; vufxufrSmrS
tuRwf&av\/
oabm,kwdum; ukodkvfjyKpOftcg b0orwdwPSm
abm* orwdwPSm tap;tcRJ zufwGJcJhonf&Sdaomf xdkukodkvf
tusdK;ay;&m b0wdkY xdkpnf;pdrfESifh xdkwPSm cGgr& cGJr&
ydkifusatmif tMuyftwnf; zGJUpnf;av\? txGwftjrwf
w&m;ESifhawGUaomfvnf; w&m;zufodkY rygEdkif&Sdav\? ukodkvfjyK

tpodYk

Owryk&do'DyeD

18

pOftcg b0wPSm abm*wPSm tvl;tvJr&Sd 0d0rsKd ;oufouf


jzpfcJhonf&Sdaomf xdkukodkvftusdK;ay; ya'o&mZf {u&mZf
pMumrEmwf pnf;pdrf yif wnfjim;aomfvnf; w&m;ESiahf wGcY v
hJ Qif
xdkpnf;pdrfudk cPcsif;pGefYEdkif\? um;-xdkBuHcif;vkyf nDaemif
0wKrSm wdkufdkufvmaom oabm,kwdwnf;/
xdkYaMumifh aemufaemufqufvuf jznfhusifh&ef vlUb0
udkyif awmifhwaomfvnf; cHpm;pHpm;zdkY pdwfudk &dyfumrQ
roDaprl yg&rDjznfhzdkY pdwfjzifhomawmifhw&rnf..
(armifaomf)
qk a wmif ; cRwf a csmf r I \ qd k ; usd K ;rsm;
- ar@uaoa|;\ uRefjzpfaomykPonf yapuAk'gudk
awGU qGr;f vSLaomtcg qkawmif;ae&mrusonft
h wGuf
b0tqufquf uRefcsnf;jzpf&av\/
- plVokb'g qifronf yapuAk'gudk opfoD;qGrf;vSL&m
qkawmif;acsmf tavmif;awmfqifrif;udkowf i&JodkY
us&av\/
- a&S;b0 yapuAk'gudk awGUMuaom ukorif;BuD;ESifh
ybm0wDwv
Ykd nf; qkawmif;rwJh twefi,f &GUJ Mu uoD
vifw 'kutaxGaxG jzpfMuav\/
odv
Yk Qif ukov
kd jf yK&mqkawmif;acsmMf u rawmfrvSjzpfMu
ukeaf om 0wKeyd gwf Zmwf&mZ0ifwo
Ykd nf tvGeyf ifrsm;uke\
f ? qH;k r
oifMum;aom q&mvnf; ae&musvdkvS\? 0d"k&ZmwfawmfrSm

tpodYk

Owryk&do'DyeD

19

psmef& &aoh av;OD;udk qGrf;auR;aom aoa|;BuD;av;OD;wGif


ESpfOD;aom aoa|;BuD;wdkYonf rdrdwdkYq&m&aohpum;udkemcH
wd&pmef *VKef e*g; jzpfMuavukef\? ESpfOD;aom aoa|;wdkYonf
vlrif; odMum;rif;jzpfMuukef\/
odq
Yk &mjyKvyk o
f t
l wGuaf Mumifh vufatmufwynfo
h m;
trSm; ajcjrpf repfwef epf&aom t&mrsm;ukdvnf; owdxm;Mu
uke&f monf/
eddw tedw cGJcef;NyD;\/

--------------[D e rZd r yPD w oH k ; yg;cG J e nf ;


xdq
k ,fyg;aom 'ge oDv edur ponfww
Ykd iG f wpfyg;wpfyg;
onf [De rZdr yPDw[l oHk;yg; oHk;yg;pD&SdMu\/
,oumrwm, y0wdwH [DeH? yknzvumrwm,
y0wdwH rZdrH? uwAar0d'Ed t&d,bm0H edm,
y0wdwH yPDwH/
- ,oumrwm,=tausmf t apmud k vd k a ompd w f j zif h ?
y0wdwH=jzpfaptyfonf&Sdaomf? [DeH=t,kwfwnf;/
- yknzvumrwm,=ukov
kd \
f tusKd ;udk vdv
k m;iJu
h u
G af om
pdwfjzifh? y0wdwH=jzpfaptyfonf&Sdaomf? rZdrH=tvwf
wnf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

20

- 'H=trIum;? uwA{H 0=jyKoifjh yKxu


kd af omtrIayom
wnf;? wd=odkY? t&d,bm0H=t&d,mEG,f pifMu,fjzL
ajzmifhaom olawmfaumif;tavhudk? edm,=rSD?
y0wdwH=jzpfaptyfonf&Sdaomf? yPDwH=txGwftjrwf
wnf;/
- yxrum;--yumoepd w f j zif h j yKaom uk o d k v f w nf ; ?
b0orwd abm*orwu
d rkd Q vSvaS y;Edik af om ukov
kd rf sKd ;
r[kwf? yg&rDtjzpfESifha0;pG/
- 'kw,
d um;--tusK;d udv
k v
kd m;aompdwjf zifh tvSLcHy*k K v
d u
f kd
t,kwf tjrwfa&G;cs,frI? tusdK;BuD;&maom enf;vrf;udk
a&G;cs,rf w
I EYkd iS hf jyKaomukov
kd w
f nf;? b0abm*ukad y;Edik f
\? yg&rDukodkvfrsdK; r[kwf/
- wwd,um;--trIuo
kd mtav;*ktxl;jyKonf? tusKd ;ukd
trI rpdkuf? rdrdvuf&Sdypnf;0wKudk olwpfyg;wdkYESifh ruefY
ruGuf qufqHonfudkjyKoHk;aqmifrIonf t&d,m
oljrwfwdkY\tpOf xHk;wrf; oGm;NrJvrf;aywnf;? t&d,m
avmif; olawmfaumif;wdkY\tpOf xHk;wrf; oGm;NrJvrf;
aywnf;? igonfvnf; tavmif;tvsm t&d,mwdYk vrf;udk
vdkufxdkufonf? rdrdydkifxdkufaom ypnf;Opmudk olwpfyg;
wdkYESifh uefYuefYuGufuGuf rqufqHonfudkjyKoHk;aqmif
jcif;onf tEAmvykxkZOfwdkY\ tpOfxHk;wrf; oGm;NrJ
vrf;aywnf;? igonf xdktEAmv ykxkZOfwdkY vrf;udk
vdkufjcif;iSg rxdkuf? odkY ESvHk;xm; rdrdydkifxdkufaom

tpodYk

Owryk&do'DyeD

21

ypnf;Opmudk t,kwftvwf tjrwfoHk;yg; oltrsm;ESifh


tnDtrQ ydkifqdkifMuaom bHkypnf;udkuJhodkY rQa0vSL'gef;
ay;urf;pGefYBuJaom 'geukodkvfonf t&d,bm0udk
rSDjyKaom ukodkvfrnf\? yg&rDukodkvfrsdK;wnf;/
oDvrI edur rIponfwYkd vnf; enf;twdik ;f tusKd ;udk tmkH
rjyKbJ trIudkomtav;*k txl;jyKjzpfapEdkifrSom yg&rDrsdK;
jzpfonf [krSwfav/
(wpf e nf ; um;)
- wPSm 0aoe b0abm*wm, y0wdwH [DeH?
- twaem 0darmuwm, y0wdwH rZsdrH?
- oAow0darmuwm, y0wdwH yg&rdwmoDvH yPDwH/
(0dok'dr*f)

- wPSm0aoe=wPSm\tvdkESifhwuG? b0abm*wm,=
b0orwd abm*orwd tusdK;iSg? y0wdwH=jzpfaptyf
aom oDvonf? [DeH=t,kwfwnf;?
- twaem=rdr\
d ? 0darmuwm ,=b0orwd abm*orwd
wdkYrS vGwfjcif;iSg? y0wdwH=jzpfaptyfaom oDvonf?
rZdrH=tvwfwnf;?
- oAow 0darmuwm,=cyfodrf;aom ow0gwdkYudk b0
orwd abm*orwdwdkYrS vGwfapjcif;iSg? y0wdwH=jzpfap
tyfaom? yg&rdwmoDvH=urf;wpfzuf a&mufaomoDv
onf? yPDwH=tjrwfwnf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

22

0#f'u
k r u
S Rwv
f w
G jf cif;qdo
k nfEiS hf b0orwd abm*orwd
wdkYrS uRwfvGwfjcif;[lonf twlwlyif? a&SUoHk;rsdK; tusdK;udk
vdkvm;jyKaom 'kwd,ukodkvfonf oHk;rsdK;rSm [De jzpfvm\?
yg&rDajrmufaom ukodkvfrsdK; r[kwf? t,kwftnhHrsdK;omwnf;?
twaem0darmuwm, y0wdwHum;-yapuaAm"d om0uaAm"d
vrf;wnf;? oAow 0darmuwm, y0wdwH um;-r[maAm"d
vrf;wnf;/
[De rZdr yPDw 3-rsdK;cGJenf;NyD;\/
wGifa&GUum; 'gepaomq,fyg;aom ukodkvfrIwdkY yg&rDajrmuf
xdkufaom ukodkvfq,fyg; rajrmufxdkufaom ukodkvfq,fyg;udk jcm;em;
jyaomtcef ; NyD ; \/

yg&rD t"d y g ,f cG J e nf ;
,cktcg toD;toD;aom yg&rD"rwdkY\ t"dyg,fudk
jyqdkaytHh/
(1) 'geH? pGefYBuJay;urf;vSL'gef;ylaZmfcsD;ajrmufjcif;? ('ge
yk'f\t"dyg,fum;xif&Sm;NyD) rdrd &&SdorQaom ypnf;OpmwdkYudk
ighOpm [laomtrSwf tMuyftwnf; r&Sad prl oDv0E uvsmP
*dP
k ;f 0if vl&iS t
f rsm;wdEYk iS hf ,xm&[H qufqH qdik q
f ;D onfujkd yK
oHk;aqmifjcif;onf om"m&Pabm*D ty#d0dbwabm*Drnf\?
bk&m;vufxufawmf O*o<l u,frsm; enf;vrf;aywnf;? txuf
t,kwftvwftjrwf ra&G;rcs,f[kqdkcJhonfrSm a&mufvmaom
tvSLcHudkqdkonf? oDv0E uvsmP*dkPf;0if vl&Siftrsm;
[kqdkonfrSm tmrdooarm* "roarm* jyKxdkufvSaom yk&do

tpodYk

Owryk&do'DyeD

23

0d a oowd k Y u d k q d k o nf ? xd k o d k Y a om yk & d o 0d a oowd k Y u d k r l u m;


om"m&Poarm* jzpfapjcif;tusdK;iSg aumif;pGmtm;xkwf
ylaZmfvSL'gef;jcif;trIudk jyK&mownf;/ / 'geNyD;\/
(2) oDvonf 0g&dwoDv pm&dwoDv [lESpfrsdK;&Sd\/
- um,'kpdkuf 3-yg; 0pD'kpdkuf 4-yg;wdkYudk rusL;rvGef
&atmif apmifhxdef;rIonf 0g&dwoDvrnf\/
- bk&m;w&m;oHCm q&m rdb *kP0k'd 0,0k'djzpfaom
olwdkY tdktaojyKxdkufaom tcGifhwdkYudkod tdkao
jyKjcif;trIonfvnf;aumif;? awGUjriforQaomolwdkY
ukov
kd jf zpfxu
kd af om a0,sm0ptcGiu
hf jkd rifvQif ud,
k t
hf rI
uJhodkY tusdK;udkvdkvm; BudK;pm;tm;xkwfjcif;trIonf
vnf;aumif; pm&dwoDv rnf\/ oDvNyD;\/
(3) edur qdkonfum;- w&m;udk,ftm;jzifh tavmb
jy|mef;aom ukov
kd w
f nf;? xdaYk Mumift
h rd f yifaeaomfvnf; wPSm
&m* avmb jzpfwwfaom tmkH0wKudkod tokbreodum&
y#duv
l reodum& rsm;udk ESv;kH xm; avmbudyk ,f&mS ; aeaom
tcg edurukodkvfjzpf\/
xdx
Yk ufprG ;f Edik yf gvQif tmHu
k if;&Si;f &modx
Yk u
G
f xdx
Yk ufwwf
EdkifygvQif zef&nfqdk;aomt0wfudk 0wfaomvlolawmf &aoh
olawmf y&dAdkZfolawmftjzpfodkY a&mufatmifxGuf xdkYxuf
wwfEdkifygrl omraPtjzpf &[ef;tjzpfwdkifatmifxGuf
xdkYxufwwfEdkifygrl yxrpsmefudk&aom psmevmbDtjzpfodkY

tpodYk

Owryk&do'DyeD

24

a&muf a tmif x G u f xd k Y x uf w wf E d k i f y grl tem*grf t &d , m


tjzpfodkYa&mufatmif xGuf avmbw&m;udk y,f&Sm;rIonf
edurukodkvfcsnf;aywnf;/ / edurNyD;\/
(4) ynmonf avmuD avmukw& mESprf sKd ;&S\
d ? ynmyg&rDukd
&nfp;l yd#uwfo;kH yHyk nmudk emcHrw
S o
f m; oifMum;ydcYk s jyoajym
a[mjcif;trI-tjypfr&Sdaom aA'if [l;&m; rE&m; *gxm AdaEm
yObkwf paom 0dZmXmeynmrsdK;-tjypfr&Sdaom toufarG;rI
aus;Zl;rsm;aom puf twwfrsdK;-*Pef;twwfrsdK; yef;csD yef;yk
yef;yJ yef;&ef yef;wdrf yef;wnf; paom odyg,we twwfrsdK;tjypfr&Sdaom toufarG;rI aus;Zl;rsm;aom ukefonftrI
awmifolv,fvkyfrIpaom urm,we twwfrsdK;-odkYaom
0dZmXme odyg,we urm,wewdkYudk ynmyg&rDzdkY &nfpl;
txl;pifMu,faom pdwfjzifhoifMum;jyorIonf ynmyg&rD
taqmuftODaywnf;/ / ynmNyD;\/
(5) 0D&d,yg&rDrSm ory"mef 0D&d,onf txGwftxdyf
jzpf\? xdrk w
S pfyg; olwpfyg;wd\
Yk tusKd ;pD;yGg;ESiphf yf aumif;jrwf
pifMu,faom ESvHk;jzifh olwpfyg;wdkY rpGrf;Edkifaomt&m pGrf;Edkif
aomt&mwdkY vGefrif;pGm BudK;yrf;jcif;onf 0D&d,yg&rDwnf;/ /
0D&d,NyD;\/
(6) cEo
d nf ow0gwdNYk yKaomtrI onf;cHjcif; tcsr;f tyl
paom ted|"rwdkY onf;cHjcif; ESpfrsdK; &Sd\? ow0gwdkY onf;cH
jcif;rSm xif&Sm;NyD? oDw=csrf;rIat;rI ESdyfpufonfudkvnf;?

tpodYk

Owryk&do'DyeD

25

carm=onf;cHEdkifonf? a[mwd=jzpf\? OPS=yltdkufrI EdSyfpuf


onfudkvnf;? carm=onf;cHEdkifonf? a[mwd=jzpf\/ odkY
tp&Sdonfjzifh a[mawmfrlaom cEdrIwdkYonfrsm; pGm&Sdukef\/ /
vd&k if;rSm avmu ud,
k w
f iG ;f rS jzpfaom 'ku" rrI ud,
k yf rS jzpfaom
'ku" rrw
I u
Ykd kd awGUBuKH jim;aomfvnf;pdw\
f npfnL;jcif;r&Sd nnf;
ljcif;r&Sd? ESvHk;romjcif; rsufESmromjcif;r&Sd? jyKNrJwdkif;aom
ukov
kd rf I pD;yGg;rIwu
Ykd kd tvpftvyfrcH Munfvifoef&Y iS ;f wif;&if;
cdik cf phH mG jyKaom ta'go jy|mef;aomukov
kd f pdwK yg 'fpu
k kd cEyd g&rD
taqmuftOD qdkownf;/ /cEd NyD;\/
(7 ) opmrnfonfum; -rkom;udktcsif;cyfodrf; y,fjcif;
wnf; /
(8) t"d|mefqdkonfum;-trIudkjyKrnf[k EIwfy#dnmOf
pdwfy#dnmOfxm;NyD;onfaemuf ajymif;a&TU vIyf&Sm;jcif;\ r&Sdjcif;
wnf;/
(9) arwm[lonfum; awGUorQ jriforQaom ow0gudk
csrf;om apcsifaompdwf aumif;apcsifaompdwf tNrJwnfjcif;
wnf/
(10) Oayumqdkonfum;- rdrdudkMunfndKav;jrwfaomol
ylaZmf aomol cs;D rGr;f aomol[
l vnf; om,mcifrifpw
d f txl;r&S?d
rdrdudk jypfwifjypfrSm;jyKvdkaomol nOf;yef;ESdyfpufaomol uJh&Jh
aomol[lvnf; rom,mjcif; rkef;jcif;r&Sd? xdkolESpfOD;wdkY
pdwfESpfrsdK; r&Sdjcif;udk Oayum yg&rDqdkonf/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

26

cEdyg&rDESifh Oayumyg&rD ESpfyg; cdkifvHkrS <uif;aom yg&rD


&Spyf g; wdv
Yk nf; acsmarmEdik u
f ek o
f nf? trd0rf;rS arG;zGm;vmaom
oli,fwdkYonf trdtzwdkY aumif;pGmapmifha&SmufukefrS touf
&Snf vlvm;ajrmufEdkifukefonf? trdtzwdkY rapmifha&Smuf
Muukerf u
l m;-arG;zGm;aomae&myif ajcmufaoGU aoqH;k Muukef
vwHU? twlrSwf/
- cEdonf trdESifhwl\/
- Oayumonf tzESifhwl\/
cEd OayumESpyf g;&S
d ukov
kd rf aI csmarmjyefvQif edur yg&rD
apmifha&SmufrS jyKorQaomukodkvfonf yg&rDukodkvftjzpfodkY
a&mufEikd f onf? edur yg&rD tapmift
h a&Smuf r&Sv
d Qif ukov
kd \
f
tusdK;udk &vdkaom om,maom wPSmOy'fuyfa&muf yg&rD
ukodkvf r[kwf? 0eddw ukodkvfrsdK;omjzpfav\? xdkoli,f
wdkYonf trdtzwdkY apmifha&Smufukefaomfvnf; aq;orm;
tapmifhta&Smuf r&SdjyefvQif anmfrI oif;rI tpm;rI taomufrI
twGufESifh a&m*gOy'f uyfa&muf a&m*gonf a&m*gqdk;jzpfMu
ukefouJhodkYrSwf/ / ajraygufa&mufaom jrufopfyifwdkYonf
ajr-a&-ESpfyg; apmifha&SmufcsD;ajrmufrS BuD;yGg;Edkifukefonf/
cEdonf ajrOwkESifhwl\?
Oayumonf a&OwkESifhwl\?
- jA[p&kd w
f &m; 4-yg;vmaom OayumESihf yg&rD Oayum
onf twefi,fuGJjym;Mu\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

27

jA[pdk&f Oayumum;ow0gwdkY\ tusdK;pD;yGg; aMumifhMu


pdkufrIudk y,fjzpfonf/ /yg&rDOayumum;-ylaZmfcsD;rGrf; jyKaom
olEydS pf uf uJ&h hJ jyKaomol ESpOf ;D wd\
Yk tusKd ;pD;yGg;udt
k xl; tjcm;r&S?d
twltrQ wGifus,f jzpfxGef;atmif &GufaqmifEdkif&ef w&m;ay
wnf;/
tavmif;awmfarsmufrif;onf tolw&meufaom acsmuf
us aeaomykPm;udk ausmufukef;xm; ukef;ay:odkY
wifNyD;aemuf armyef;vS ykPm;\aygifay: acgif;xm;
wpfcPtdyfaysmfav\? ykPm;onf awmarsmufom;jzifh om;
r,m;udkrsufESmjy&ef BuD;pGmaom ausmufjzifh wpfcsufwnf;NyD;
xkav\? OD;acgif;rS aoG;t,OfwdkYonf av;rsufESmwdkY jzmjzm
yef; xGufukef\? arsmufrif;\ udk,ftvHk;onf aoG;twd vdrf;
us\
H /
xdktcg ykPm;rS twefi,fcGg ykPm;udkMunfhNyD;vQif
]]avmurSm onfuJhodkYaomolrsm; &Sdayao;onfwum;}} [k
tHhMoaom pum;udk qdkawmfrl xdkykPm;udk &yf&GmodkY csrf;ompGm
a&mufatmif ydkYaqmifaom tcGifhudkom tm;xkwfawmfrl\/
xdktcg ]]awmt&yfonf jcaoFh opf usm; om;&J tvGef
xlxyfonf? Mumjrifh ravsmf? oifh&GmodkYa&mufatmif igydkYrnf?
igonf opfwpfyifrS opfwpfyifodkY ul;oGm;rnf? ighOD;acgif;rS
usaom aoG;aMumif; aoG;pufudk vrf;jyK vdkufcJhavm}} [kqdk
ydkYaqmifav\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

28

0wK-- acsmufusaeaom ykPm;udkjrifaomtcg rdrd\


om;i,fus aeonfujkd rifouJo
h Ykd ykPm ;\tusKd ;udk
awmif h w vd k v m;jcif ; tm;BuD ; pG m jzpf vmaom
pdwKyg'fpkum; arwmyg&rD wnf;/
- tolw&meufaom acsmufrSurf;ay:odkY acsmarmpGm
a&mufEdkif&maom taMumif;udk&SmMuHaom pdwKyg'fpk
um; ynmyg&rD wnf;/
- &SmMuHodjrifonfhtwdkif; oufpGefYBudK;yrf; tm;xkwf
aom udk,ftrIum; 0D&d,yg&rDwnf;/
- OD;acgif;udk BuD;pGmaomausmufESifhxk&m ta&xl
ta&yg;wdkY jywfpkwf tdk;uGJrQ jyif;xefvSaom
'ku' PfcsuBf u;D xdyg;onfuykd if emonf usio
f nf[k
trIrxm;? npfnL;rI nnf;lrIr&Sd? yuwdMunf
vifaom pdwt
f wdik ;f aeEdik o
f nfum; cEyd g&rDwnf;/
(tcgrSm cEdr&SdcJhvQif emusifonfhtwGufESifh pdwfysufukefvwHU)

- olYtusdK;udk rQavmuftyef;cH &GufaqmifqJ


jzpfaom ighukd rQavmuf tusKd ;rJBh u;D udk jyKbo
d nf[k
ykPm; pdwfruGufonfum; Oayumyg&rDwnf;/
(tcgrSm Oayum r&Scd v
hJ Qif ykPm ;udpk w
d q
f ;kd onfh twGuf
ESihf pdwyf su
f ukev
f wUH / / pdwyf su
f ukerf q
I o
kd nfum; xdyk P
k m ;
\ a&SUtusdK;udkvnf; qHk;urf;wdkifatmif aqmifawmhrnfr[kwf?

tpodYk

Owryk&do'DyeD

29

aemufu aqmifcNhJ y;D orQ ukov


kd pf v
k nf; tcsn;f ES;D jzpf ukeaf wmh
rnf[lvdkonf/ tavmif;awmfonfrlum;-- tZsw oEmef cEd
tcH&o
dS nft
h wGuaf Mumifh usief mrI yifyef;rIaMumifv
h nf; pdwrf uGu?f
OayumtcH&SdonfhtwGufaMumifh ykPm;udk pdwfqdk;rIESifhvnf;
pdwfrysufrl OD;acgif;rSxGufaom aoG;puf aoG;aMumif;udk
vrf;jy ae&mXmeodkY a&mufatmifydkYaqmifayownf;/)
- tolw&meufaom acsmufBu;D jzpf tcefrY awmfvQif
aoavmufaomtcsuf ykPm;\twGufESifh toufudk
pGefYawmfrlonfum; 'geyg&rDwnf;/
ykPm;\toufudk u,fq,frIonfvnf; Zd0dw'geyif/

- toufut
kd aojyKaom ykPm ;udk jyefveS
f rESyd pf uf? Murf;
MuKwfaom pum;udkrQ rqdkr>ruf apmifhaSmufcsufum;
oDvyg&rDwnf;/
- ykPm ;udk u,fwifonft
h wGuaf Mumifh aumif;rIuo
k v
kd \
f
tusdK;udkrQ awmifhw om,mjcif; rSdonfum; edur
yg&rDwnf;/
b0orwd abm*orwd[kqdktyfaom tusdK;udkawmifhw jyKMuaom
ukodkvfpkonf eduryg&rD ysufaom ukodkvfpkwnf;/

- ykPm ;\tusKd ;udk tqH;k a&mufatmif igaqmifrnf[k pdwf


y#dnmOf xm;onfhtwdkif; ykPm;jyKaom 'PfcsufESifh
'kuB u;D pGm jzpfvsuyf if rysurf uGuf tqH;k wdik f aqmif&u
G f
onfum; opmyg&rD t"d|mefyg&rDwnf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

30

(ykPm;\tusdK;udk tqHk;wdkifatmif igaqmifrnf[k


jzpfaom pdwyf #dnmOf ra&TUrajymif;onfum; t"d|mefyg&rDwnf;?
oifu
h kd igu,fwif rnf[k ykPm ;tm; ajymMum;aom EIwyf #dnmOfukd
rzsufonfudkum; opmyg&rDwnf;/)
odkYvQif tavmif;awmf arsmufrif;jyKaomtrI yg&rD
q,fyg; NyD;ownf;/ /yg&rDq,fyg;wdkY\ t"dyg,fNyD;\/
wGifoAnKaAm"d yapuaAm"d om0uaAm"d 3-yg;ESifhqufqHaom
yg&rDq,fyg;wdkY\ okyfoabm t"dyg,f 3-csufudk
jyqdkaomtcef;NyD;\/

]],cktcg oAnKqu
k kd txl;odvykd gonf}} [laom avQmuf
csuf/ / oAnKaAm"dorm& tpDt&ifonf usrf;*efwGif
ykpmwpfq,fhig;csufESifhwuG tvGefus,f0ef;pGmvmacsonf?
tusOf;rQudkom jyqdktHh/ tus,fudkvdkrl p&d,yd#ut|uxm?
oDvuef #Dumrsm;rSm ,lav/
yg&rDq,fyg; Oyyg&rDq,fyg; y&rwyg&rDq,fyg;wdkYudk
jyqdkaytHh/

yg&rD oHk;rsdK;jy
yk w ' g&"em'd Oyu&P y&d p m a*g 'geyg&rD-tp&Sdaom ygXfESifhtnD rdrdudk,ft*FgrS tyjzpfaom om;
r,m;ESifhwuG ouf&SdoufrJh OpmrsdK;onf yg&rDq,fyg;\ 0wK
wnf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

31

tw a em t*F y &d p m a*g 'geOyyg&rD-tp&So


d nfEiS t
hf nD ajc vuf rsupf d tp&Sad omud,
k f t*FgBu;D
i,fpk onf Oyyg&rDq,fyg;\0wKwnf;/
tw a em ZD 0 d w y&d p m a*g 'gey&rw y g&rD-tp&So
d nfEiS t
hf nD toufcEmonf y&rwyg&rDq,fyg;\
0wK wnf;/
-

xdkoHk;yg;aom 0wKwdkYwGif yxr 0wKrsKd ;udpk eG


Yf jzpfaptyfaom ukov
kd rf sKd ;onf yg&rD
rnf\/
'kwd, 0wKrsdK;udkpGefY jzpfaom ukodkvfrsdK;onf Oyyg&rD
rnf\/
toufudkpGefYjzpfaptyfaom ukodkvfrsdK;onf y&rw
yg&rD rnf\/
yxr q,fyg;udkom jznfhpGrf;Edkifaomolonf om0u
aAm"dodkY a&muf\/
yxrq,fyg; 'kw,
d q,fyg;udo
k m jznfph rG ;f Edik af omolonf
yapuaAm"dodkYa&mufEdkif\/
yxrq,fyg; 'kwd,q,fyg; wwd,q,fyg; tjym;
oHk;q,fudk jznfhpGrf;Edkifaomolonf oAnKaAm"dodkY
a&mufEdkif\/
yg&rDoHk;rsdK; jcm;em;cef;NyD;\/
--------------------

tpodYk

Owryk&do'DyeD

32

om0u aAm"d oH k ; yg;jy


om0uaAm"donf yuwdom0uaAm"d r[mom0uaAm"d
t* om0uaAm"d [loHk;rsdK;&Sd\/
- yxr q,fyg;udk urmaygif; wpfoacsEF iS hf urmwpfoed ;f rQ
umvMumjrifhatmif jznfhusifhvQif t*om0uaAm"dodkY
a&muf Edik \
f / t*om0uqdo
k nfum;-- t&Sio
f m&dyw
k & m
t&Sirf [m arm*vmefwu
Ykd o
hJ Ykd vusmf &H vuf0&J BH u;D ESpyf g;udk
qdo
k nf/
- xdkq,fyg;udk urmwpfodef;umvMumjrifhatmif jznfh
usiv
hf Qif r[mom0uaAm"doaYkd &mufEikd \
f ? r[mom0u
qdkonfum; igwdkY bk&m;vufxufawmf toDwd&Spfusdyf
rsdK;udk qdkonf/
- yuwd o m0uaAm"d \ &if h & mumvtyd k i f ; tjcm;ud k
usr;f *efwYkd wdu
k f u
kd t
f qdrk &S?d ykaAe0d gouxm yuwd
om0uwd\
Yk ykaA ed0goPfonf twdwf urmwpf&m
ur m wpf a xmif jrif E d k i f \ qd k a om t|uxmrsm;ud k
axmuf yuwdom0uaAm"d\ &ifh&mumvudk urm
wpf&m urmwpfaxmifyif[l ,lMuukef\/
zm;ewfom;\ 0wKudk axmuf wpfb0 ESpfb0rQESifhyif
&Edkif\ [lvnf; ,lMuukef\/
jyqdkcJhNyD;aom t*om0uaAm"d r[mom0uaAm"dwdkY\
umv tydkif;tjcm;rsm;onfvnf; Asm'dwfcHNyD;aemufrS jznfh

tpodYk

Owryk&do'DyeD

33

usi&hf aom tydik ;f tjcm;aywnf;? Asm'dwrf cHrD a&S; jznfu


h si&hf aom
tydkif;tjcm;um; usrf;*efwdkY tqdkr&Sd/
bk&m;wd\
Yk yGirhf o
I nf wpfqEl iS w
hf pfql urmtoacsF uGmjcm;
NyD;rS yGifhonfvnf;&Sdjyefonf/ om0uwdkYrnfonf bk&m;yGifh&m
omoemESifh BuHKBudKufrS jzpfEdkifukefonf/ xdkYaMumifhjyqdkcJhNyD;aom
umvtydkif;tjcm;rsm;onfvnf; igwdkYbk&m;vufxuf&Sd om0u
rsm;udk trSwfjyKqdktyfaom tydkif;tjcm;rQomwnf;/
okwe yd gwft|uxmum;--om0uaAm"drmS vnf; o'g"du
aAm"d 0D&d,m"duaAm"d ynm"duaAm"d [l 3-yg;pD 3-yg;pD cGJ
vsu&f \
dS /
om0uaAm"doHk;yg;NyD;\/
-------------------yap u aAm"d oH k ; yg;jy
yapuaAm"donfvnf; o'g"du 0D&,
d m"du ynm"du[l
3-rsdK;yifvm&Sd\/ Asm'dwfcHNyD;onfrS aemuf ESpfoacsFESifh urm
wpfoed ;f umvMumjrifah tmif yg&rDq,fyg; Oyyg&rDq,fyg;wdu
Yk kd
jznfhusifhrS &Ekdifonf[k t|uxmwdkY vm\/
yapuaAm"d oHk;yg;NyD;\/
--------------r[maAm"d oH k ; yg;jy
oAnKaAm"donf o'g"du 0D&d,m"du ynm"du [l 3yg; tjym; &S\
d ? O*gwdwnLaAm"d 0dyOw
d nLaAm"d ae,saAm"d[
l

tpodYk

Owryk&do'DyeD

34

vnf;qd\
k /
ed,wAsm'dwfudk &NyD;aemuf yg&rDq,fyg; Oyyg&rDq,fyg;
y&rwyg&rDq,fyg;wdu
Yk -kd - av;oacsFESifh urmwpfodef; jznfhusifhrS ynm"du aAm"d
yGiEhf ikd \
f /
- &Spo
f acsEF iS u
hf rmwpfoed ;f jznfu
h sirhf S 0D&,
d m"duaAm"dyiG hf
Edik \
f /
- wpfq,fah jcmufoacsEF iS hf urmwpfoed ;f jznfu
h sirhf S o'g"du
aAm"dyGifhEdkif\/
um; t|uxmBuD;rsm; vmaom rSwfdk; rSwfpOfwnf;/

xd k x d k # D u musrf ; ty'gef t |uxmpaom aemuf j zpf


t|uxmusrf; aomwwuDusrf; wxm*wkywdusrf; r[m0if
#Dumusr;f ponfwYkd qdMk uaom emem0g'um; tvGerf sm;ao;\/
opfyifw\
Ykd yGirhf I oD;rI rnfonf xdx
k rkd sKd ;tm;avsmpf mG yGichf sed f
usrSomvQif yGifhEdkifoD;Edkifonf? refusnf;yif ydEJyifponfwdkYudk
wpfESpftwGif; ESpfESpftwGif; oHk;ESpftwGif; oD;wnfhapjcif;iSg
wpfaeYwpfaeYvQif tcgwpf&myif a&avmif;aomfvnf; tyif
r&ifhu ryGifhEdkif roD;EkdifouJhodkY xdkYtwl aAm"dorm&rIrSmvnf;
a0E&mrif;Bu;D tvSLuJo
h Ykd aeYpOf vSLaeaomfvnf; jyqdck NhJ y;D
aom umvtydkif;tjcm; raphu ryGifhEdkif[l okwedygwf t|
uxmvm\? xdkYaMumifh--yuwdom0uaAm"dtp&Sdaom xdkxdk
aAm"dwdkY &ifhoef&mjzpfaom umvtydkif;tjcm;udkvnf; toD;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

35

toD; tvdk&SdtyfonfomvQifwnf;/
r[maAm"dBuD; oHk;yg; ydkif;jcm;cef;NyD;\/

----------r[mbd e D [ m& ok y f j y
,cktcgr[maAm"dBuD; odrSwfxdkufaom taMumif;t&m
rsm;udk usrf;*efrS twefi,fxkwfjyOD;tHh/
1/ r[mbdeD[m&udk odtyf\/
2/ r[mbde[
D m&\ tajcrlv yp,a[wkw&m;tpkukd
odtyf\/
3/ r[maAm"dudk odtdyf\/
4/ r[maAm"d\tajcrlv yp,a[wkw&m;tpkudk od
tyf\/
r[mbd e D [ m&qd k o nf u m;--u ar {aue wdaPe? yk&daoe xmr'dem?
oAnKwH ygykPdwGm ? oEma&H oa'0uH/
[ljzpfaom EIwfy#dnmOf pdwfy#dnmOfrIwnf;/
xmr'dem=udk,fpGrf; udk,f&nfudk jrifaom? yk&daoe=
iga,musfm; aumif;jzpfygvsuf? {aue wdaPe=wpfudk,fwnf;
edAmeful;ojzifh? ar=ightm;? u=ypmjyK&tHhenf;? oAnKwH=
oAnKwPfwnf;[laom r[maAm"do?Ykd ygykPw
d mG =a&mufNy;D rS?
oa'0uH=ewfjA[mESiw
hf uGaom vlrsm;taygif;ud?k oEma&H=
edAmeful;wdkY aqmifydkY u,fwiftHh/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

36

pMu0Vmwpfaomif;udk du
k af jcmif;qla0 wkev
f yI af pEdik af om
y#dnmOf Bu;D wnf;? qkawmif;Bu;D vnf; qd&k \/ Aka'g aAma",sH=
rkawm armap,sH? wdaPm wma&,sH-[kjzpfaom r[maAm"d
ywemudk r[mbdeD[m&qdkonf/
r[mbdeD[m& okyfudk jyqdkcef; NyD;\/
-----------------

r[mbd e D [ m& t*F g


r[mbdeD[m& xajrmufatmifjrif&m t*Fg &Spfyg;&Sd\/
rEkwH vd*Forwd? a[wk owm&'eH/
yAZm *kPorwd? t"duma&m p qEwm/
t|"roarm"mem? tbdeD[ma&m ordZwd/
1-rEkwH=vl\tjzpf? 2-vd*Forwd=a,mufsm;pifppf
tjzpf? 3-a[wk=,lvv
kd Qi,
f ckb0yif &[EmjzpfEikd af vmufatmif
&ifhNyD;aom taMumif;yg&rD&Sdonf\tjzpf? 4-owm&'eH=
oAnKbk&m;ESifh awGUBuHK&jcif;? 5-yAZm=&aoh&[ef; tjzpf
wnfjcif;? 6-*kPorwd=tbdnmormywf*kPfESifhjynfhpHkjcif;? 7t"duma&m=cJ,Of;vSpmG aom ylZmoum&rIujkd yKjcif;? 8-qEwm=
bk&m;jzpf&efxufoefvSaom qEywem&Sdjcif;? t|"r oarm
"mem=t*Fg&SpfpHk aus;Zl;*kPfwdkY\ aygif;qHknDnGwfjcif;aMumifh?
tbdeD[ma&m=r[mbdeD[m&rIonf? ordZwd=xajrmuf atmif
jrifEikd \
f /
(t*Fg&Spfyg;um; tpqHk;qkawmif;rIrSmvdkonf)/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

37

a[wk qdkonfum;
m;-aemuf jyqdkvwHUaom yp, 4yg;? a[wk 4-yg; ponfudk qdkonf/
t"d u m& qd k o nf u m;
m;-toufudkpGefY jyKvdkufaom
ylaZmfoum& rIudkqdkonf/
qE q d k o nf u m;
m;-vGefrif;aom tvdkwnf;/
tcsif;,lZem wpfoef; ESpfodef; oHk;axmifhav;&mhig;q,f
us,af om pMu0Vmwdu
k t
f wGi;f rSm tvGex
f ufaom vSo
H mG ;wdu
Yk kd
tjynfhpdkufxl xm;NyD;vQif vSHoGm;xdyfudkeif; rSmzuf
pMu0VmwHwikd ;f rS xdrk mS zuf pMu0VmwHwikd ;f odYk a&mufaygufatmif
vmcJEh ikd v
f Qif r[maAm"dukd xdrk mS zufoYkd a&mufonfEiS w
hf pfNyKd ief uf
&wwfonf trSefjzpfcJhaomf axGvmpdwfzef BuHpnfwGefU&GHUjcif;r&Sd
cPcsif; csif;eif; oGm;Edkifavmufatmif xufoefaomqEudk
qEwm-qdkonf[k usrf;*efwdkYjy\/
&Sm;rD;uDs;tjynfh &Sad ompMu0Vm wdu
k jf zifv
h nf;jyqdMk uuke\
f ?
xdu
k o
hJ Ykd pdwo
f efaomolonf csi;f eif;oGm;cJv
h Qif xdv
k o
HS mG ;onf
ywjrm;tjyif jzpfav&m\/ xdk&Sm;rD;usD;pkonf y'krmMumwdkuf
tjyifjzpfav&m\? c'd&*Fg&Zmwfudk axmufajrmfav/
um; r[mbdeD[m&t*Fgwnf;/
yapuaAm"dq?k om0uaAm"dqw
k Ykd um; t*FgoH;k yg;pDvm\/
1- owK'e/
2- t"dum&/
3- qE/
(yapuaAm"dqk t*FgokH;yg;/)

tpodYk

Owryk&do'DyeD

38

1- cDPmo0'e/
2- t"dum&/
3- qE/
(om0uaAm"dqk t*FgokH;yg;/)

t"dum&ESifhqEESpfyg;wlMu\? yapuaAm"dqkrSm oAnK


bk&m; ESiahf wGUrS om0uaAm"dqrk mS yapuAk'g &[Emrsm;ESiahf wGU
vSL'gef; awmif;vQif &Edkif\[lvdkonf/
r[mbdeD[m&udk jyqdkcef;NyD;\/
-----------------

yp , ES p f y g;jy
r[mbdeD[m& t*Fg&Spfyg;wGif a[wkt*Fg qdkonfum;
om0u aAm"d yapuaAm"drsm;udk ,lvdkaomtcg &Edkifavmuf
atmif &ifo
h ef jynfph NkH y;D aom 'getaqmuftOD oDvtaqmuftOD
edur taqmuftOD paom q,fyg;aomtaqmuftODwEYkd iS w
hf uG
1- ukPm orwd/
2- Oyg,aumv orwd/
ESpfyg;onfvnf; r[mbdeD[m& pcef;odkY qdkufEdkif&ef
oAnKqk oAnKAsm'dwfudk cH&&ef bk&m;tavmif;[laom bGJU
wHqdyfudk cH&&ef taMumif;w&m; ESpfyg;aywnf;/
1/ rdrd\ toufcEmxufyif ow0gwpfyg;\ 'kuudk
uif;Nidrf; apvdkaom pdwftvGefxufoefonfum;
ukPmorwd wnf;/

Owryk&do'DyeD

tpodYk
2/

39

uif;Nidrf;apvdkaom pdwf&Sdonftwdkif; uif;Nidrf;&m


uif;Nidrf; aMumif;udk MuHzefEdkifaom PfynmESifh
jynfhpHkjcif;um; Oyg,aumov orwdyifwnf;/

'H ye 'G,H yg&rDeH 0d, yPd"meyd ypa,m/


'H ye 'G,=H ESpyf g;onfum;? yg&rDe=H yg&rDw\
Ykd ? ypa,m
0d,=taMumif;jzpfouJhodkY? yPd"meyd=qkawmif;jcif;\vnf;?
ypa,m=taMumif;aywnf;/
yp, ESpfyg;NyD;\/
-------------

yp , av;yg;jy
1/ Om[/ 2- Or*F/ 3-t0|me/ 4-[dwp&d,m/
1/ Om[qd k o nf u m;
m;- 'gerI ponfwdkY oltrsm;xuf
vGefuJaom 0D&d,wnf;/
2/ Or*F qdkonfum;- tvGex
f ufoefaom Pfynmwnf;/
3/ t0|me qdkonfum;
m;- olwpfyg;wdkYvIyf&Sm;jcif;iSg rwwf
aumif;aom pdwf\cdkifNrJjcif;wnf;/
4/ [dwp&d,m qdkonfum;
m;- rdrd\tusdK;xuf olwpfyg;\
tusdK; vGefuJaom arwmpdwfwnf;/
av;yg;onfvnf; yg&rDw\
Ykd vnf;aumif; tbde[
D m&\
vnf; aumif; taMumif;jzpf\? Ak'blrd av;yg;vnf;ac:\/
yp, 4-yg;NyD;\/
----------------

Owryk&do'DyeD

tpodYk

40

a[wk av;yg;jy
1/
2/
3/
4/

Oyed, orwd/
ukPZsmo, orwd/
t0d[n orwd/
uvsmPrdw orwd/

1/ ed,wAsm'dwfudk cH,laomtcg om0uaAm"d yapu


aAm"dukd ay;Edik af vmufatmif jynfph NkH y;D &ifo
h efNy;D aom taqmuff
tODESifh jynfhpHkonfum; Oyed, orwdrnf\/
2/ jyqdck NhJ y;D aom ukPmw&m; tpGt
J NrEJ iS jhf ynfph o
kH nfum;
ukPZsmo, orwdwnf;/
3/ olwpfyg;wd\
Yk tusKd ;ud&k u
G af qmifrEI iS hf uif;ae&rlum;pMumrif; odMum;rif; jA[mrif; pnf;pdrfudkcHpm; pHpm;ae&aomf
vnf; pdwfyifyef;vsufESifhom ae&\? olwpfyg;tusdK;udk &Guf
aqmifaomtm;jzifh r[maAm"dtusdK;iSg yg&rDrIwdkYESifhae&rlum;
b0rsm;pGm urmrnfrQyif &SnMf umaomfvnf; pdw\
f npfErG ;f yifyef;
NiD;aiGUjcif;r&Sdonfum; t0d[n orwdwnf;/
oif o nf av;oacsF E S i f h ur m wpf o d e f ; usif h & vd r f h r nf ?
&SpfoacsFESifh urmwpfodef; usifh&vdrfhrnf wpfqJhajcmufoacsFESifh
urmwpfodef; usifh&vdrfhrnf? xkdrQavmuf usifhEkdifvQif oAnKtjzpfokdY
a&mufvdrfhrnf} [kqkdvQif av;oacsF &SpfoacsF wpfqJhajcmuf oacsFrQ
udkyif ,aeYeufjzefrQ xifEkdifonf? MumvSonf &SnfvSonf[k pdwf
yifyef;jcif;r&Sd qkdvkdonf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

41

4/ b0 tqufqufwkdY vlynm&Sd ewfynm&SdwkdYESifh awGU


MuKH&m ynm&Sdolawmfaumif;wkdYukd tav;tjrwf qnf;uyf
aygif;zufrI tav;*k jyKjcif;onf uvsmPrdw orwdrnf\/
a[wk 4-yg;NyD;\/
r[mbdeD[m&cef; NyD;\/

-------------tZmo,"mwf j y
tZmo,"mwf 6-yg;ukd jyqkdtHh---1/
tavmbZmo,m p aAm"dowm avmab
a'go 'm0daem/
2/
ta'goZmo,m p aAm"dowm a'gao a'go
'm 0daem/
3/
tarm[Zmo,m p aAm"dowm arma[ a'go
'm 0daem/
4/
aeurZmo,m p aAm"dowm umar a'go
'm 0daem/
5/
y0da0uZmo,m p aAm"dowm o*FPdum,
a'go 'm0daem/
6/
ed&PZmo,m p aAm"dowm oAb0*wDok
a'go'm0daem/
(okwedygw t|uxm)

tpodYk

Owryk&do'DyeD

42

1/ aAm"d o w m =bk & m;avmif ; wk d Y o nf ? tavmbZmo,mp=pdwfoEmef tckdiftjrJ wnfaxmifaeaom


tavmb"mwfESifh jynfhpkHukef\? avmab=avmb? a'go
'm0daem=tjypfukd Ijrifjcif;tavh &Sdukef\/
2/ aAm"dowm=bk&m;avmif;wkdYonf? ta'goZmo,m
p=pdwf oEmef tckid t
f jrJ wnfaxmifaeaom ta'go"mwfEiS hf
jynfhpkHukef\? a'gao=a'go? a'go'm0daem=tjypfukd Ijrif
jcif; tavh&Sdukef\/
3/ aAm"dowm=bk&m;avmif;wkdYonf? tarm[Zmo,m
p=pdwf oEmef tckdiftjrJ wnfaxmifaeaom tarm[
"mwfESifh jynfhpkH\? arma[=arm[? a'go'm0daem=tjypfukd
Ijrifjcif; tavh&Sdukef\/
4/ aAm"dowm=bk&m;avmif;wkdYonf? aeurZmo,m
p=pdwf oEmef tckdiftjrJ wnfaxmifaeaom edur"mwfESifh
jynfph u
Hk ek \
f ? umar=umr? a'go'm0daem=tjypfudk Ijrifjcif;
tavh&Sdukef\/
5/ aAm"dowm=bk&m;avmif;wkdYonf? y0da0uZmo,m
p=pdwf oEmef tckdiftjrJ wnfaxmifaeaom qdwfNidrfjcif;ukkd
tvkd&Sdaom y0da0u"mwfESifh jynfhpkHMuukef\? o*FPdum,=
tazmftaygif;? a'go 'm0daem=tjypfukd Ijrifjcif;tavh
&Su
d ek \
f /
6/ aAm"dowm=bk&m;avmif;wkdYonf? ed&PZmo,m
p=pdwo
f Emef tckid t
f jrJ wnfaxmif aeaomb0rS uRwv
f w
G f

Owryk&do'DyeD

tpodYk

43

vkdaom ed&P"mwfESifh jynfhpkHukef\? oAb0*wDok=tvkH;


pkHaom b0*wdwkdY? a'go'm0daem=tjypfukd Ijrifjcif;
tavh&Sdukef\/
1/
2/
3/
4/
5/
6/

tavmbZmo,"mwf/
ta'goZmo,"mwf/
tarm[Zmo,"mwf/
aeurZ mo,"mwf/
y0da0uZmo,"mwf/
ed&PZmo,"mwf/
(tZmo,"mwf 6-yg;/)

tZmo, tus,f j y
opfyifwdkYrSm cdkifjrJ&ef tESpfxnfhouJhodkY tavmif;tvsm
wdkYrSmvnf; cdkifjrJ&ef tESpfxnfhaom "mwf 6-yg;? "mwf 6-yg;
tESpfwnfNyD;aomolrSefvQif umr*kPfudk cHpm;yifaejim;
aomfvnf; rsuEf mS 0 r&Sad om Al;td;k udk a&eufepf xm;onfEiS hf
wl\/
"mwf 6-yg; tESpf rwnfao;aom ykxkZOfonf us,f
aom rsufESm0&Sdaom ajrtdk;udk a&euf epfxm;onfESifhwl\/
avmu tcsdKUaomolonf vljzpfaejim;aomfvnf;
"mwf 6-yg; toif&h \
dS ? a&euf csnzf UJG jrK yx
f m;aom xkAd ;l td;k ESihf
wl\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

44

tcsdKUaomolonf &[ef;jzpf aejim;aomfvnf; "mwf


6-yg;r&Sd? a&wdrf jrKyfxm;aom xkdajrtdk;ESifhwl\/
- vlwdkYumr*kPfonf a&eufESifhwl\/
- &[ef;wd\
Yk ausmif;aumif; uefaumif; tdy&f maumif;
ae&maumif; t0wfaumif; tpm;aumif;ypnf;
y&du&mrsm;onf a&wdrfESifh wl\/
1/ tavmb"mwfESpf rwnfuek af om olwo
Ydk nf avmb
uif;Sif; &ef pum;ukd Mum;em&vQif em;NiD;ukef\/
2/ ta'go"mwfESpf rwnfukefaom olwkdYonf a'go
aysmufNidrf;&ef pum;ukd Mum;em&vQif em;NiD;ukef\/
3/ tarm["mwfESpf rwnfukefaom olwkdYonf w&m;
usrf;*ef ynmA[kkw pum;ukd Mum;em&vQif em;NiD;ukef\/
4/ edur"mwfESpf rwnfuek af om olwo
Ydk nf awmxGu&f ef
pum;ukd Mum;em&vQif em;NiD;ukef\/
5/ y0da0u"mwfESpf rSdukefaomolwkdYonf awmawmif
0if wpfukd,fa& wpfum,aexkdif&ef pum;ukd Mum;em&vQif
em;Ni;D uke\
f /
6/ ed&P"mwfESpf rSu
d ek af om olwo
Ydk nf b0ukd uJ&h UJ
aom pum;ukd Mum;em&vQif em;NiD;ukef\/
1/ tavmb"mwfESpf rSad om olwu
Ydk dk wpfr;l wef wpfrwf
wef wpfusyfwef wpfq,fwefrQ ao;EkyfvSaom avmbtmHk
onf jrifhrdk&f awmifBuD;uJhodkY zdpD;xm;Edkif\? tavmb"mwfESpf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

45

tm;aumif;vSaom olwu
Ykd kd ya'o&mZf {u&mZfpMumrif; pnf;pdrf
onfyif jrufajcmufwpf yifrQuJhodkYjzpf\/
2/ ta'go"mwfESpf rwnfaom olwdkYtm; tenf;i,frQ
avmuf aom tcGiEhf iS jhf zpfaoma'goonf yGg;pD;aom tzdo
Yk aYkd &muf
av\ tvGefajcmufaoGUaom jrufawm usLawm trdIufawm
usaom rD;ayguf rD;zGm;i,fuJhodkYyifwnf;? ta'go"mwfESpfwnf
aomolwdkYtm; wpfOD;ESifh wpfOD; toufpnf;pdrfudk cdkufjzpfyGg;
aoma'goonfvnf; cPrMum aysmufNidrf;;\? tvGef&Trf;&Trf;
pdk&TJaom tESpftwdjynfhaom opfazmifBuD; opfyHkBuD; usaom
rD;xkyf rD;vHk;BuD;uJhodkYwnf;/
3/ tarm["mwfESpf r&Sad om olwu
Ykd kd rdru
d ,
kd cf Emig;yg;
kyef mrf w&m;wdYk tpOfxm0& arSmifBu;D csaeaom arm[onf
,cktcg "ruEmwnf;[laom ae0ef;taygif; &Spfaomif;av;
axmif wpfNyKd ief uf xGe;f aeaomtcgrSmyif rsuaf wmifwpfcwf
vQyfwpfjyufrQ tvif;r&? pkwdusatmif arSmifNrJ rdkufNrJ zHk;vTrf;NrJ
twdkif;ESifhyif wpfb0qHk;apEdkif\/
y#doaEuyif yom'puKcsdKUcJhaomoludk rsufpdt&mwGif
tpOf xm0& tydef;us vmcJhaom tEum&arSmifBuD;onf
aeAdrmefaygif; &Spfaomif;av;axmif wpfNydKifeufxGufjyL
xGe;f vif;cdu
k Bf uKH aomfvnf; rsuaf wmifwpfcwf vQyw
f pfjyufrQ
tvif;r& pkwdusatmif zHk;vTrf;avouJhodkYwnf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

46

4/ edur"mwfESpf r&SdaomolwdkYtm; ,ckb0jyKorQaom


'ge\ tusdK; oDv\tusdK; Oaygox\tusdK; wG,fwm
om,maom wPSm avmbonf xdu
k o
k v
kd w
f u
Ykd kd yg&rDrsKd ; aAm"drsK;d
ysufavatmif aESmifh,Suf wnfae\/
aumif;pGm jyKjyifxm;aom pyg;rsdK; ajymif;rsdK; yJrsdK;wdkYudk
xd;k aom yd;k i,fwo
Ykd nf xdpk yg; ajymif; yJwu
Ykd kd rsKd ;ysuaf vatmif
jyKMuukeo
f uJo
h w
Ykd nf;/ 0g=aumif;pGmjzpfxeG ;f aom aumufcif;
ajymif;cif;wdkY usaom jrpfydk; qpfydk; &Gufydk; yGifhydk; oD;ydk;wdkYuJh
wnf;/
5/ y0da0u"mwfESpf r&SdaomolwdkYudk taygif;tazmf
arGUavsmf aomwPSmonf qdwNf ird &f maecGiu
hf kd ray;bJtaygif;
tazmf&&dS modo
Yk m rMumkwjf cnf; twif;qGiJ if twGiNf co
H iG ;f aom
trIudk xm0&jyKav\? &mZ0wfaumif axmifom;wdkYudk wpf
a,mufwpfjcm; qdwu
f ,
G &f m aeonfujkd rifvQif cPcsi;f du
k yf w
k f
iifq
JG wpfv;kH xJ zGUJ aESmifaom axmifrLS ; tmPmom;uJo
h w
Ykd nf;/
6/ ed &P "mwf E S p f r&Sdaom olwdkYudk b0eduEd
wPSmonf b0rSuRwv
f w
G t
f ahH om y#dywfvrf; y#da0"vrf;rsm;
udk tm;uscGifh ray;rl b0pnfum;tHhaom yknmbdocFg&rsdK;
jzpfaom wpf&mukef wpfaxmif ukew
f pfaomif;ukef wpfoed ;f ukef
vSLrI 'gef;rI Z&yfwefaqmif; *lausmif; bk&m; aqmufvkyf
wnfxm;rI ig;yg; &Spfyg; q,fyg;oDv OykofrI vloDv0E &[ef;
oDv0E &aoh oDv0E jyKvyk rf I pmcsaycs "ruxdu usr;f jyK*efjyKjyKvkyfrIwdkYom tm;uscGifhudk ay;ownf;/

Owryk&do'DyeD

tpodYk

47

t*Fvyd rf if;wdo
Yk nf rdrw
d yYkd ikd &f m Edik if o
H m;wdt
Yk m; qif;&J
om;b0 OpmpD;yGg;jzpfxGef;atmif vkyfaqmif tm;usrI
udkum; aumif;pGm tcGifhay;\? ykefuefykefpm; jyK&maom
vufeufu&d ,
d mrIuu
kd m; wpfxmG av;opfrQ vkycf iG rhf ay;
ouJo
h w
Ykd nf;/
]b0eduE}d qko
d nfum;- tem*wfb0okYd zGUJ aom
eduEd vnf;wpfyg; ,ckypKyefcEm om,maom b0
eduEdvnf;wpfyg;? ,cktcgonf r*fPf zkdvfPfukd
&xkdufaomtcgvnf;jzpf\? r*fvrf;zkdvfvrf;ukd Tefjy
aoma'oem"rvnf; enf;aygif; taxmifru yd#uwf
awmfwGif xifSm;Sd\? ,ckypyefcEm om,maom
eduEad Mumifh rdrw
d u
Ydk ,
dk cf Emukd nmwmonft
h wGuf ouf
pGeBYf uKd ;yrf; tm;rxkwMf uaomaMumifh omoemy &aohwYdk
&Muaom psmefrQukdrS ,ckumv r&Muavownf;/
tZmo,"mwf 6-yg; NyD;\/

-----------oA K nK aAm"d a vmif ; wd k Y \ wH c G e f B uD ; 4-yg;


om0uaAm"dtavmif; yapuaAm"dtavmif;wkEYd iS hf rquf
qHaom oAnKaAm"dtavmif;wkdY\ wHcGefBuD; 4-yg;ukd jyaytHh/
1/
2/

vd * F 4-yg;
`Ed,?
y#dywd?

Owryk&do'DyeD

tpodYk
3/
4/

48

aumov?
tZmo,/

1/ o'gjzpfcef;qkdufvQif o'gwGefYjcif;rSd/ 0D&d,jzpfcef;


qku
d v
f Qif 0D&,
d wGejYf cif;rS/d owdt&mqku
d v
f Qif owdweG jYf cif;rS/d
orm"dt&mqku
d v
f Qif orm"dvyI f mS ;jcif;rS/d ynmt&mqku
d v
f Qif
ynmwGejYf cif;rS/d okYd a`Ei g;yg;wk\
Yd xufoefjcif;txl;onf
`E,
d rnf\/
tcsuif g;yg;vnf;olum;- oAnKtavmif;aywnf;[k
od&ef wHcGefaywnf;/
2/ ypKyeftusKd;pD;yGg;ukd tm;xkwfrIvnf; rdrd\ tusKd;
pD;yGg;xuf olwpfyg;\ tusK;d pD;yGg;ukd txl;tcRef tvGev
f v
dk m;\
olwpfyg;\ tusKd;pD;yGg;ukd tm;xkwfqJ tm;xkwfNyD;wkdYvnf;
xkdol\ aus;Zl;wkHYukd rawmifhwjcif;? aus;Zl;ukd rsufarSmufrsuf
uG,f azmfjyvkdaompdwfrS pifMu,fjcif;? xkdolonf aus;Zl;ukd
acszsuf touftE&m,fukdyif jyKaomfvnf; aus;Zl;rIukd acsm
armatmif aqmif&Gufjcif;onfvnf; ypKyeftusKd; y#dywd
rnf\/
'ge oDvpaom ukov
dk rf u
I dk jyKonfadS omf ukov
dk t
f usK;d ukd
awmifhwjcif; rdrduRwfvGwf&ef edAmefr*fzkdvfukd awmifhwjcif;wkdYrS
vGwfuif; ow0gtrsm;ukd u,fq,fEkdif&ef oAnKwPf
uko
d m awmifw
h jcif;onf wrvGet
f usK;d y#dywrd nf\? y#dywd
rIonfvnf; olum; r[maAm"dtavmif;Bu;D aywnf;[k od&ef

tpodYk

Owryk&do'DyeD

49

wHcGefaywnf;/
3/ aumov qko
d nfum; qku
d w
f u
dk f vmorQaom tcGihf
Ny;D pD;&ef vrf;rSeu
f dk vsijf refpmG odEidk af om pdEm r,Pf wcFPyk w
d
Pfwnf;? om0uavmif; yapuavmif;wkdYonfvnf; rdrdwkdY
tm;avsmfpGm pdEmr, wcFPkywd Sdaumif;Sd&m SdMuygukef
aomfvnf; acsmfcRwfonfom rsm; ukef\? bk&m;tavmif;wkdY\
pdEmr, wcFPkywdPfrSm acsmfcRwfonf rSdEkdif? aumov
vnf; wHcGefwpfyg;/
4/ tZmo,ukdum; yg&rDq,fyg;ESifhcsJU usrf;*efrSm
tus,jf y\ tusO;f rQujkd yqkt
d /Hh / tvSL'ge tvGeaf rGUavsm\
f ?
tvSL0wKSdvsuf rvSL&vQif raewwfSd\? vSLaomtcg &Tif
vef;aompdwf tkdtao tav;*kjyKaompdwf tNrJwnf\
b,frQavmuf tBuD;tus,f vSL&aomfvnf; vSLrI tm;&onf
[l rSd tvSLcHyk*Kdvfvkdtyfaom 0wKonf rdrdrSmSdcJhtHh? tvSLcH
yk*dKvf\ rsufESmukdMunfh wkdif;wmjcif;vnf;rSd? rdrdokH;aqmif
&efukdajrmf wkdif;wmjcif;vnf; rSd? tvSLcHyk*dKvf\ tvkdqEukd
jznfph rG ;f vkad om pdww
f pfco
k m S\
d ? onfu&dk nf Ak'0 ifygVdawmf,xmyd ukarm orKaPm}}} ponfjzifh a[mawmfrl\/
]],xmyd
yg&rDcef;vnf;.....
]]yrmrnfonf? vlUjynf? qDMunf&ufwuf? a&jynfh
vsufom;? Budrfcufazmif;uef? zsOf;tkd;wefukd? ajymif;jyef
OD;apmuf? oGeb
f ad rSmufu? wpfayguft&nf? enfrQr<uif;?

tpodYk

Owryk&do'DyeD

50

atmuf[if;vif;vQi?f us,0f ef;xufcsn;f ? ,ko


d nfeh nf;uk?d
wkdifwnf;aS;SL? oufaorl? tvSLt&m ay;aom
tcg...
[lvnf;aumif;....
vljzpfapmfnD? i'kDESifh? tnDEIef;Mu? a*goDv[k? EGm;rQ
apmifhom;? rajzmifhESvkH;? opfwkH;wpfql? awmifolirl;/
xkx
Yd ufx;l om;? aus;Zl; o&Pm? ygPmwdygwf? vGwo
f nfup?
rQazmfxkwf? vltpkwfudk? t,kwftvwf? tjrwfjzifhtm
okH;yg;vSLcH? SifhtxHokdY? n,Hrkd;aomuf? rjywfa&mufrl?
jrwfavmuf,kwfwef? qifjcif[efjzifh? ay;vGefydrfhavm? wef
ydrfhavm[k? ESajrmxkdif;wGJU? a&G;cs,frJhvQif-[l vnf;aumif; pyfqkdayonf/
aemufuAsm-1/ tvZD 'kDv/
2/ a*goDv/
3/ rdvuK/
4/ o&P*kw
H nf/
5/ yOow
D nf/
6/ o&P*kH yOoDvwnf/
okdYpaom tvSLcHyk*Kdvf t,kwf tvwf tjrwfwkdY
yk*Kdvfukd Munfh tenf;trsm;wkdif;wmjcif;rSd/ taumif;tnHh
wkdif;wmjcif; rSdonfukd pyfqkdayonf/ /um;-'gerIESifh pyf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

51

]olum;-r[maAm"dBuD;aywnf;} [k odEkdif&ef wHcGefaywnf;/


aemufaemufaom yg&rDwkdYvnf; enf;ukdrSD r[maAm"dwHcGefukd
odav/ /ygVdukd rMunfhEkdifolwkdYrSm yg&rDuAsmESifhyif r[maAm"dwHcGefukd
odMuav/

wPS m ed w wH c G e f
,ckumvum;--r[maAm"dwGifrS ynm"duukd awmifhw
Mu\? olwkdY jyKykH rlykH wHcGefrSmrlum;--om0u aAm"dwHcGefrQ vSvS
ray:acs? ,ckb0 yumoeukd vkdvm;jcif;- aemif,ckjyKaom
ukodkvf\ tusKd;ukd BuD;BuD;rm;rm; vkdvm;jcif;[laom wPSm
eddw wHcGefukdom pGifh&&Gifh jrif&acs\/
tusK;d ukd rawmifw
h ESihf qkcd v
hJ Qi?f ]]tusK;d ukd vk
d om jyKonf?
tusKd;ukd rvkdcsifvQif b,foljyKrvJ}} [k tvGJukd aighMuao;\?
tusKd;ukd rawmifhwbJ jyKEkdifvQif tusKd;vnf; rsm;rsm;BuD;&\?
aAm"dorm&vnf; ajrmuf\? tusKd;ukdawmifhwjyKvQif tusKd;
vnf;enf;yg;\? yg&rDvnf; rajrmuf? yk;d azmufaom pyg;rsK;d - jrpfy;dk
qpfykd;usaom aumufyifESifh wlav\/
tcsKUd aom olwu
Ydk vnf; ]wpfb0xuf wpfb0 &ifv
h rd rhf nf?
b0ukd rawmifhwyJ jyKaomfvnf; ,ckjzpfEkdifwJhonf r[kwf?
b0orwd abm*orwdukdvnf; &OD;rSyif awmfonf} [kqkdMu
uke\
f ? opfyifi,fwYkd rnfonf rk;d Owk Spd Oftcgom aygufEidk Mf u
ukef\? aygufMuaom opfyifi,f taxmiftaomif;wGifrSvnf;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

52

tjrpfyifpnf ckid Nf r
J t&yftaeoifv
h aS om wpfyifwpfavrQom
aEG&moDudk usL; aSUrk;d OD;ESihf qufEidk \
f ? aqmif;&moD aEG&moDrmS
ysupf ;D Muonfom rsm;\? ESprf ;dk ok;H rk;d av;rk;d ponfjzifh Bu;D yGg;&u
aemufOwktwGufESifh rysufpD;wJhEkdifNyD/
twl tppGm yg&rDtyifi,fwkdYrnfonfvnf; bk&m;
omoem "rwnf;[laom rkd;OwkESifh awGUBuHKaomtcgom
jzpfEkdifMuukef\? jzpfMuol taxmiftaomif;wdkYwGif ajcajc
jrpfjrpfjzpfol wpfa,muf wpfavrQ omoemywnf;[laom
aEG&moDBu;D uku
d sL; aemufb&k m; omoemwnf;[laom a&SUrd;k ESihf
qufEdkifonf? twktyjzpfcJhMuorQwdkYonf omoemywnf;
[laom aqmif;&moD aEG&moDwdkYrSm uG,faysmufMuonfom
rsm;uke\
f /
ed , w ra&muf a o;aom yg&rD w d k Y \
ted , w jzpf y H k
omoemytcgrnfonf a,bk,stm;jzifh rdpm 'd|o
d mrsm;\?
rdpm 'd|rd sKd ;jzpf wpfcak om rdpm t,lukd pGjJ rpJ mG ,lvu
kd o
f nf&adS omf
twk tyrQjzpfcahJ om yg&rDpo
k nf uG,af ysmufjcif;odaYk &mufav\?
ESpb
f 0 oH;k b0 ponf,&l m qdzk ,
G rf &SNd y?D um;- ed,wtjzpfoYkd
ra&mufuek af o;aom yg&rDw\
Ykd ted,wjzpfyt
kH jcif;t&mwnf;?
uJ h o d k Y uG , f a ysmuf c J h a omt&monf terw* o H o &m
oloil gig ow0gwdrYk mS tcg aygif; terw*yif &S&d mNy?D xdaYk Mumifh
wpfb0xufwpfb0 &ifhtHhaom tvm;rsm;udk tm;jyK yg&rD

tpodYk

Owryk&do'DyeD

53

qkawmif;rI twktyESifhNyD;Mu ravsmfay/


vd*F 4-yg; NyD;\/

odkYjyqdkcJhNyD;aom yp, 4-yg;? a[wk 4-yg;? tZmo,


"mwf 6-yg;pkonf r[mbdeD[m& pcef;odkY qdkufzdkYtaMumif;
pkvnf;jzpf\? txuf yg&rDwdkY\ taMumif;vnf;jzpf\/ /NyD ; \/
ed,wAsm'dwfudk&ojzifh r[mbdeD[m&udp xajrmuf
atmifjrif NyD;aom oAnKtavmif;awmfBuD;wdkYtm; Av 4-yg;
tp&d, 4-yg; ukPm Oyg,aumov 2-yg; blrd 4-yg;
tZmo, 6-yg; tZmo,q,fyg; tp&Sdukefaom r[maAm"d
taqmuftODwdkYonf tus,fvmukefao;\/
a&S; jyqdck NhJ y;D aom tcsuw
f jYkd zifyh ifvQif armifaomf
avQmufqdkaom oAnKywem r[maAm"d vkyf&yfvrf;BuD;
onf xif&Sm;vSNyDjzpf rxkwfNyD/
wGifa&GUum; yuwdom0uqk r[mom0uqk t*om0uqk
yapuAk'qk ormorK'qkig;yg;wdkYudk jyqdkcsufNyD;\/
yxr avQmufcsuf tajz NyD;\/

------------

Owryk&do'DyeD

tpodYk

54

'k w d , cef;
1/
2/
3/
4/

cEmig;yg;\ okyfoabm t"dyg,f/


opmav;yg;\ okyfoabm t"dyg,f/
cEmig;yg;udk opmzGJUenf;/
r*if&Spfyg;\ okyfoabm t"dyg,fESifhwuG
edAmefa&mufatmif yGg;enf;rsm;udk odvdkygonf
[laom 'k w d , avQmuf c suf ---l y u E m Pf t csuf j y-7-yg;

1/ cEmig;yg;\ okyfoabm t"dyg,fonf okwefenf;


tbd"rmenf; ESpfvrf;&Sdonf/
r*fzv
kd u
f kd r&ao;ukeaf om ykxZk efwt
Ykd m; ,ckb0 r*fzv
kd f
udk&zdkY ur|mef;jyKvkyfjcif;iSm tusOf;tm;jzifh a[mawmfrltyf
aomenf;onf okwefenf;rnf\/
ur|mef;udpu
kd y"merjyKr
l w&m;"r&o
dS rQukd tuket
f pif
a0zef a[mawmfrlaomenf;onf tbd"rmenf;rnf\/
tbd"rmenf; rnfonfum; r*fzv
kd u
f kd &Ny;D aom t&d,m
yk*Kd vw
f t
Ykd m; y#dor'd gPf yGg;pD;&ef tusKd ;iSg jzpf\? w&m;tpdwf
tvD rsm;jym;vSaomaMumifh ykxZk OfwYkd ur|mef;t&mESihf ouf0if
Edkifaomenf; r[kwf/
/ Oyrmum; avSi,fwufpif;ESifh ul;
oef;oGm;vm toufarG;aomolwdkYonf jrpfjyifom ul;oef;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

55

oGm;vmuke&f m\? r[mork'& m jyif roGm;uke&f m? r[mork'& m


udk oGm;vmEkid af vmufaom avSBu;D wufBu;D oabFmBu;D xlaxmif
EdkifaomtcgrS ork'&mudk csif;eif;ukef&m\/
,ckumvum; r*fPf zdkvfPfudk &vdk &[ef;jyKMu
onf r[kwf? yg&rDudkrQ &vdk &[ef;jyKaom t&mjzpfMu
ur|mef;tvkyu
f kd vkyaf omolr&SMd u? ynmyg&rD tpD;tyGg;tusKd ;iSm
csydkYoifMum;rI ajyma[mrIrQudkom tm;xkwfMuaomtcgjzpf
tbd"rmenf; wGiu
f s,f jyefownf;? pmtkyf um; okwe ef nf;
udkom xkwfaytHh/
(u) ow|me ukoavm bdua0 bduK wd0d"lyy&duD
ro "r0ed a, au0vD 0kow
d 0g ]Owryk&ad om}
wd 0kpwd/
uxO bdua 0 bduK owXme ukoavm a[mwd/
" bdua0 bduK lyH yZmemwd? lyork',H
yZmemwd lyeda&m"H yZmemwd lyeda&m"*grde
y#dy'H yZmemwd? ly tm'H yZmemwd? ly
tm'De0H yZmemwd? ly ed&PH yZmemwd/
1/ uwrO bdua 0 lyH pwma&m p r[mblwm pwkEO
r[mblwmeH Oyg'g, ly?H 'H 0kpw
d bdua 0 ly/H
2/ tm[m&ork',m lyork'a,m/
3/ tm[m& eda&m"m lyeda,ma"m/

Owryk&do'DyeD

tpodYk
4/

5/
6/
7/

56

t,ar0 t&da,m t|*aum ra*g lyeda&m"*grdeDy#dy'g/ ao,sxd'H orm'd|d? ormouFayg?


orm0gpm? ormuraEm? ormtmZDa0g? orm
0g,marm? ormowd? ormorm"d/
,HlyH y#dp OyZwd okcH aomreH/ t,H ly
tma'g/
,H lyH tedpH 'kuH 0dy&dPmr"rH? t,H ly
tm'Dea0g/
a,m lyo qE&m*0dea,m qE&m*y[meH? 'H
ly ed&PH/
(cE0*oH,kw-yg 50)
Pftcsuf 7-XmeESifhwuG lyuEm NyD;\/
-------------------------

bdua0=&[ef;wdkY? ow|me ukoavm=ckepfXme vdrm


aom? wd0d"lyy&duD=oHk;yg;aomtjym;udk pHkprf;jcif; tavh&Sdaom?
bduK=kyfab;udk ajrmfjrifEdkifol &Sifvltaygif;onf? ro
"r0dea,=oAnK omoem? au0vD=NyD;pD;jynfhpHkvHkavmuf
aom? 0kodw0g=onfrStxuf wdk;wuf usifhoHk;zG,f r&Sdaom?
0g=oHo&m onfcgwpfjyif tusifhcGifodkY 0ifzG,f udpr&Sdaom?
Owryk&daomwd=tjrwfacgifzsm; a,musfm; tmZmenf[l?
0kpw
=d qdt
k yf\/
bdua 0=&[ef;wd?Yk bduK =&[ef;onf? uxO=tb,fov
Ykd Qi?f
ow|meukoavm=ckepfXmevdrmonf? a[mwd=jzpfoenf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

57

bdua0=&[ef;wdkY? "=omoem? bduK=onf? lyH=


kyfw&m;udk? yZmemwd=t[kwfod\? lyork',H=kyfjzpfyGg;jcif;\
taMumif;w&m;udk? yZmemwd=t[kwfod\? lyeda&m"H=kyf\
csKyq
f ;Hk cGiu
hf ?kd yZmemwd= t[kwo
f \
d ? lyeda&m"*grde y#dy'H=ky\
f
csKyfqkH;jcif;odkY qdkufa&mufap wwfaomtusifhrsKd;udk? yZmemwd=
t[kwfod\? ly=kyf\? tm'H=om,mzG,fudk? yZmemwd=
t[kwo
f \
d ? ly=ky\
f ? tm'De0H=aMumuf rufz,
G af omab;ud?k
yZmemwd=t[kwo
f \
d ? ly=ky\
f ? ed&PH=uRwv
f w
G cf iG u
hf ?kd
yZmemwd=t[kwo
f \
d /
yg;pyfu ajymwwfa[mwwfonfudk t[kwfodrqdk? trSwfodom qdk&
\? udk,fwGif;rSm tvif;aygufatmif odonfudkom t[kwfodqdkownf;/

1/ bdua0=&[ef;wdkY? uwrO=tb,fw&m;onf? lyH=


kyfrnfoenf;? pwma&m=av;yg;ukefaom? r[mblwmp=ajr a&
av rD; bkwBf u;D av;yg;wdo
Yk nfvnf;aumif;? pwkErH [mblwmeH=
ajr a& av rD; bkwBf u;D av;yg;wdu
Yk ?kd Oyg'g,lyO=pGaJ rQmifrw
DS ,
G f
kyfi,f ESpfq,fhav;onfvnf;aumif;? oEd=Sdukef\? bdua0=
&[ef;wdkY? 'H=tpkudk? lyH=kyf[l? 0kpwd=qdktyf\/
2/ tm[m&ork',m=ud,
k w
f iG ;f tm[m&"mwfqD MoZmwdYk
wuf aeonf&Sdaomf? lyork'a,m=kyfjzpfyGg;aeonf?
a[mwd=jzpf\/
3/ tm[m&eda&m"m=tm[m&"mwfqD MoZmcsKyq
f ;Hk ukecf ef;
cJhonfSdaomf? lyeda&ma"m=kyf\csKyfqkH; ukefcef;jcif;onf?
a[mwd=jzpf\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

58

4/ t&da,m=jzLpifaom? t|*aum=t*FgSpfyg;Sdaom?
t,ar0 ra*g=igbk&m;omoemwnf;[laom r*fw&m;onf
omvQif? ly eda&m"*grdeD y#dy'g=kyf\csKyfNidrf;&mpcef;odkY
qdkufapwwfaom tusifhw&m;wnf;? ao,sxd'H=tb,ft*Fg
Spyf g;enf;[lru
l m;? orm'd|=d kyf tvif;aygufaom Pfvnf;
wpfyg;? ormouFayg=kyf tcsurf ad tmif BuzH efaom ormouFy
vnf;wpfyg;? orm0gpm=orm0gpmvnf;wpfyg;? ormuraEm=
ormurEv
nf;wpfyg;? ormtmZDa0g=ormtmZD0vnf; wpfyg;?
orm0g,marm=orm0g,mrvnf;wpfyg;? ormowd=ormowd
vnf;wpfyg;? ormorm"d=ormorm"dvnf; wpfyg;? t,H=onf
um;? t|*aum=aom? ra*g=r*fwnf;/
5/ ly=H kyu
f ?kd y#dp= pJ
G ? ,Hock =H tMuifu,
kd \
f csr;f omjcif;
onf vnf;aumif;? ,HaomreH=tMuifpw
d \
f MunfvifiT v
f ef;
csrf;om 0rf;ajrmufjcif;onfvnf;aumif;? OyZwd=jzpf\? t,H=
okcaom reonf? ly=kyf\? tma'g=om,mbG,f
aywnf;/
6/ lyH-ly=kyf\? ,HtedpH=tMuiftedprIonf? ,H'kuH=
tMuif 'kurIonf? ,H0dy&dPmr"rH=tMuifzdkz&J azmufvJ
azmufjyef jzpfrIonf? OyZwd=jzpf\? t,H=onfum;? ly=
kyf\? tm'Dea0g=aMumufrufzG,faomab;wnf;/
7/ lyo=kyf? a,mqE&m*0dea,m=tMuifawmifhw
wyfpGef;rIudk y,fazsmufjcif;onf? ,HqE&m*y[meH=tMuif
awmifw
h wyfpeG ;f rIukd y,fjcif;onf? tw=d &S\
d ? 'H=trIonf?

Owryk&do'DyeD

tpodYk

59

ly=kyf\? ed&PH=uRwfvGwfrIaywnf;/
teufNyD;\/
Pftcsuf 7-yg;NyD;\/

---------yxraumov X mejy
- ajr a& rD; av (4) um;-trmcH"mwfBuD; 4-yg;/
- puK aomw Cme Zd0gS um, (5) um; tMunfyom'
urZ"mwfrSef 5-yg;/
- ly o' *E &o azm|A (5) um; tmkH"mwf 5-yg;/
- wdabm ykarm? (2 ) um; bm0kyf 2-yg;/
- ZD0dw (1)/
- [',0wK (1)/
- tm[m&kyf (1)
kyfppf 18-yg; okyfNyD;\/

udk,f1/ cufrmrI trsKd;rsKd; Ell;nHhrI trsKd;rsKd;onf y&rwfajr


tppfwnf;/
2/ ,dkpD;rI zGJUwG,fap;uyfrIonf y&rwfa&tppfwnf;/
3/ ylavmifrI aygif;aET;rI aEG;rI at;rI csrf;rIonf y&rwfrD;
tppfwnf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

60

4/ vIyfSm;rI yGGrI azmif;<urI a0SYwGef;rI awmifhwif; oefrm


rIonf y&rwfavtppfwnf;/
wpfu,
kd v
f ;Hk twk;H tcJ[al om orl[ynwfpu
k kd tPkjrLrQ
ruseaf tmif PfEiS rhf w
I v
f iT
hf Munfw
h wfrS y&rwf ajrppf a&ppf
avppf rD;ppfudk jrifEdkifonf? ajrppf avppf rD;ppf okH;yg;rSm
azm|A"mwfrsK;d jzpf ud,
k t
f *FgESihf xdyg;prf;oyf
f yif awGU\? od\?
oli,frsm;onfyif El;nHhonf Murf;wrf;onf[kodMu\? y&rwf
ajrudk "mwfcGJum; r,lwwfMu? at;onf ylonfudkvnf;
oli,frsm;yifodMu\? y&rwfrD;udk "mwfcGJum; rodMu? vIyfSm;
onf awmifhwif;onf ckcHwGef;a0SUonf yGGavsmh&Jonf udkvnf;
odMu\? y&rwfavtppfudk "mwfcGJ rodMu? "mwfMuD;
lyH= kyfudk?
av;yg;udk "mwfcGJ y&rwftppfudk odEkdifayvQif---l
yZmemwd=t[kwfod\? [laom yxrXmeqdkufNyD/
tZwtMunf[kqdktyfaom rSef"mwfig;rsKd;wGif rsufpdrSef
em;rSef ESmrSef vQmrSef rSefkyf av;rsKd;um; olUae&mESifhol?
um,rSe"f mwfum; twGi;f ty wpfu,
kd v
f ;Hk jynf\
h ? tmkiH g;yg;udk
cH,al om urZ"mwfreS f tZw" mwfreS f kyaf o;rsK;d ig;yg;aywnf;?
tmkH"mwfig;yg; xifSm;NyD? ajr"mwf rD;"mwf av"mwf "mwf
BuD;okH;yg;udkyif azm|Aac:onf/
- wdoPmefudk tkyfpkd; wdwpfudk,fvkH; ESHUjym;
wnfaom kyfao;wpfrsKd;onf wdabmkyf rnf\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

61

- yk&dooPmefudk tkyfpdk; yk&dowpfudk,fvkH; ESHUjym;


wnfaom kyfao;wpfrsKd;onf ykarm rnf\/
- ur Z k y f w d k U \ touf [ k q d k t yf a om wpf u d k , f v k H ;
ESHUwnfaom kyfi,fwpfrsKd;onf ZD0dwkyfrnf\/
- pdwf\ wnf&mrSD&mjzpf olrS aumif;aompdwf raumif;
aompdwf xGufaomkyfao;wpfrsKd;onf [',0wKkyf
rnf\? ESvkH;tdrfwGif; wnf\/
cyford ;f aom r[mbkww
f \
Ykd y&rwf"mwfq[
D q
k t
kd yfaom
wpfudk,fvkH;udk axmufyHhaomkyfi,fwpfrsKd;onf tm[m&kyf
rnf\? umrbko
H m;wdYk aeYpOfrjywf tpmxrif; oGi;f &rsK&d aom
tvkyfum; "mwfqD oGif;&aom tvkyfaywnf;? tNrJxGef;xm;
aom qDrD;cGufBuD; wpfckSdcJhtHh? aeYpOfrjywf qDavmif;&vwHU?
twlrw
S /f
ygVdoH usr;f oHEiS hf ajymaevQif pum;Bu;D \? cef\
Y ?
ajymaeus jrefrmpum;rsKd; r[kwf todPfwef;ceJ
pdkufceJroGm; a,mif0g;BuD; aeMu\? tcsKdUaomolwdkYonf
t*Fvyd pf mudak wGUvQif t*Fvyd o
f EH iS hf tukezf wf ajymEdik Mf u
ukef\? bmudkqdkovJ[k qpfar;vQif jrefrmpum;ESifh
tvkH;aphatmif ae&mcs rjywwf? uJhodkYaeMuonf?
xdaYk Mumifh pmtkyrf mS oabmajymcef;qdu
k v
f Qif jrefrmajym
csnf; vmvwHU/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

62

jyqdkcJhNyD;aom kyfwpfqJhSpfwGif "mwfBuD;av;yg;onf


opfyif\ yifpnf tukdif;tcuf tom;ESifh wl\? aemufkyfao;
wpfqahJ v;onf tGut
f yGihf toD;pkEiS hf wl\? "mwfBu;D av;yg;udk
jzpfrIcsKyfrIESifh wuG jrifEdkifvQif yk*Kdvf[l ow0g[l xifrSwfrI
aysmufNidrf;\? kyfi,f kyfao;pk ckcH raeEdkifNyD? xdkYaMumifh
]pwma&mp r[mblwm}-[k r[m bkwu
f o
dk m ocsmF ESihf a[mawmf
rlonf? a& ajr av rD; xifmS ;Ny;D jzpf okyu
f x
kd w
k
f ra[mNy/D
pMu0VmteE urmteE ow0gteE kyo
f Pmefo
dS rQukd
y&rwftPkjrLtrIefYjyK aowKcsvQif kyf 18-ckom&\? rdrd
ud k , f c E m wpf c k r S m "mwf u G J a tmif jrif v Qif xd k t eE p k " mwf
uGJNyD;jzpfav\/
"mwfBuD;av;yg;udkom tm;xkwf BuHav Munfhav?
toD ; tjcm; "mwf u G J a tmif rxif E d k i f rjrif E k d i f a om
kyaf o;rsm;udu
k m; trI rpku
d Ef iS ?hf jrifEikd &f mudk rJrS tusK;d rsm;
onf? rjrifEikd o
f nfukd trIpu
dk
f tusK;d rrsm;? wpfyg;wnf;
xifEikd v
f Qif wpfyg;wnf;udyk if rJBu?H wpfyg;aumif;aumif;
xifonfhaemuf <uif;orQwdkYvnf; wpfpwpfp xif vm
ukev
f wUH /
rdru
d ,
kd cf Emonf tbd"rmaumifBu;D y&rwfaumif
Bu;D "mwfaumifBu;D tbd"rmcJBu;D y&rwfcBJ u;D "mwfcBJ u;D
aywnf;? xdkYaMumifh rsufpdrIefvSaomolonf rsufpdrSm
rsufrSefwyf ay bkwftkyfSdaom tu&mpmvkH;wdkYudk

tpodYk

Owryk&do'DyeD

63

uGufuGufuGif;uGif; tvif;jrifatmif MunfhIouJhodkY


a'oemusr;f *efukd rsurf eS w
f yf rdru
d ,
kd cf Em jzpfaeaom
y&rw"r "mwfpmwdu
Yk kd tu&musus uGuu
f u
G f uGi;f uGi;f
xifjrifatmifMunfhav? aMumifqm a,mif0g;BuD;aeMu
aomt&mjzpf trsKd;rsKd;owday;vdkufonf/
um;- lyuEm yxr aumovXmeudk jyqdkaom tcef;wnf;/

yxr aumovXme "mwfBuD;av;yg;udk uGJjym;atmif


jrifEikd rf S aemufaemuf aumovXmepk ae&musEikd rf nf? xdaYk Mumifh
yxraumov udk BuKd;pm; cJav rJav/
yxr aumovXme NyD;\/
-------------------

'k w d , wwd , aumov X mejy


tm[m& ork',m lyork'a,m?
tm[m& eda&m"m lyeda&ma"m/
'kwd, wwd, aumov 2- Xme? -- wzGm;zGm;jzpfay:aerIonf ork',rnf\/
- csKyfqkH; uG,fy oGm;rIonf eda&m" rnf\/
ork',onfvnf; wpfcw
k pfcak om b0 y#doaE aeonf
rSp pkwdusatmif wpfcPrpJ wpfzGm;zGm; jzpfay:aerIwpfyg;?
pkwu
d sNy;D aemuf y#doaEupd E iS hf wpfzmG ;zGm;jzpfay:rI wpfyg;[l
ork',ESpyf g;S\
d /

tpodYk

Owryk&do'DyeD

64

eda&m"onfvnf; y#doaE aeonfrSp pkwdusatmif


cPrpJ csKyfysuf uG,faysmufjcif;wnf;[laom cPdueda&m"
wpfyg;? y#doaEaerIrSd oHo&m0#f uRwfvGwf csKyfNidrf;
oGm;jcif;wnf;[laom edAm e eda&m"vnf; wpfyg;[l eda&m"ESpyf g;
S\
d /
tm[m& qdo
k nfum;- aqmif"mwfwnf;/ kyt
f m[m& emrf
tm[m&[l ESpfyg;Sd\/
- kyftm[m& qkdonfum;- y&rwf kyfqDwnf;/
- emrftm[m& qdo
k nfum;- z apwem 0dnmPfwnf;/
urH acwH 0dnmPH ADZH wPSm odaea[m/
(t*FkwdK&f ygVdawmf/)

ur=H rdro
d EmefwiG f tpOfvu
kd yf gaeaom uHa[mif;onf?
acw=H v,fajrrnf\? 0dnmPH=y#doaE0n
d mPfonf? ADZ=H pyg;rsK;d
aph r nf \ ? wPS m =uH E S i f h t wl ygS d aeaom wPS m onf ?
odaea[m=v,fajrtwGif; Sdaeaom a&tap;ESifh wl\/
odv
Yk maom w&m;ok;H yg;wGif apwem[m&udk uHqo
kd nf?
0dnmPm[m&udk 0dnmPfqdkonf? xdkYaMumifh y#doaEtcg
kyfcEm\ tppGmjzpfay:rIum; ADZ[kqdktyfaom y#doaE
0dnmPtm[m&\ tpD; tyGg;aywnf;/
rD;xGef;&m rD;awmuf zGm;ceJawmufvQif rD;a&mifvnf;
zGm;ceJ ay:NrJ"rwmjzpf\odkY y#doaEtcg 0dnmPm[m& zGm;ceJ
ay:vQif kyf cEmonf zGm;ceJ ay:NrJ"rwmjzpf\? xdktcgay:

tpodYk

Owryk&do'DyeD

65

aom kyfOD; uvmyfOD; pkonf tanmufxdk;rIwnf;? ,ckrsufjrif


cEmyifpnf cufvuf t&Gut
f oD; pnfum;aeaom kycf EmBu;D
um; xdktanmufrS yGg;BuD;pnfum; vmcJhaom tyifBuD;wnf;?
xdw
k iG f y#doaE 0dnmPm[m& ay:aygufro
S m kyn
f eG Yf kyaf nmuf
aygufygG ;Edik o
f nf/
a&S;b0 uHwnf;[laom wPSmwnf;[laom ajrOwk
a&Owk uG,fqHk; pkwdNyD;aemuf 0dnmPm[m& ay:aygufrIr&SdcJh
vQif kyfnGefY kyfanmuf aygufyGg;rIr&Sd csKyfNidrf;\? xdkaMumifh
tm[m&ork ' ,m l y ork ' a,m? tm[m&ed a &m"m l y
ed a &ma"m [k a[mawmfrlonf/
um; kyfcEm\ y#doaEudpESifh wpfzGm;zGm;
jzpfay:rIudk ork',? y#doaEaerIr&Sd oHo&m0#f uRwf
vGwfrI csKyfNidrf;rIudk eda&m"[l jyqdkjcif;wnf;? jzpfrI
csKyrf u
I m; xif&mS ;\? 0dyemPf\ tcsuv
f nf; r[kwf
vS? um; y#doaEkyfnGefY kyfanmuf ay:aygufNyD;
onfrpS tqH;k pkwu
d satmif wpfcw
k pfcak om b0wGi;f
ork',rI eda&m"rIudk vdktyf\/
xkdtrIukd qDrD;awmuf OyrmjzifhjyqkdthH? vlavmufSdaom
qDrD; awmufukd tESpfwpf&mywfvkH; wnfaeatmif arG;jrL&
rnfjzpfcJhthH? wpfaeYwpfaeY wpfnwpfntwGuf qDaygif; tcsifh
tcsdef rnfrQukefrnf[k rSef;Munfh? xkdrD;awmuf\ toufum;
qDae\? qDr;D cGuEf iS hf tjynfq
h D rdS S vlavmufEdS idk \
f ? qDavsmyh g;

Owryk&do'DyeD

tpodYk

66

oGm;vQif tpOftwkid ;f avsmyh g; oGm;\? qDuek v


f Qif ukeo
f nfEiS hf
wpfNydKifeuf rD;awmuf uG,faysmuf\? yxraeYrSp wpfaeY
wpfaeYvQif ukefoGm;aom qDpkukdvnf; od&rnf? topftopf
xyfavmif;&aom qDpkukdvnf; od&rnf? topfxyf avmif;
aom qDopfrS awmufaom rD;awmufopfukdvnf; od&rnf?
qDa[mif;ESifh rD;awmufa[mif;ukefcef; uG,faysmufrIukdvnf;
od&rnf? qDopfEiS hf rD;awmufopf qDa[mif;ESihf rD;awmufa[mif;
wkdYukd oD;oefY jcm;em; jrifap/
qDukd aq;trsKd;rsKd; qkd; xm;NyD;vQif jzLaomqDukd avmif;
vQif jzLaom rD;awmuf? eDaomqDudk avmif;vQif eDaom rD;awmuf?
0gaom qDukd avmif;vQif 0gaom rD;awmuf okdY wpfem&DpD
wpfcPpD tqifuJG vkyBf u
H Munfah v? Pftcsuu
f kd rsujf rifu
uG,fxm;wwfonf? rsufjrifudk PfESifh rIwfvTifhypf/
rD;awmuf wpfrsKd;wnf;udk aphaphMunfhaevQif vIyfSm;rI
topf topf wufwuf vmrIonf rsujf rifyif? vIyo
f rQonf
topf ta[mif; ajymif;vJrIomwnf;? topfjrif&m[lorQrSm
ta[mif;uG,f aysmufNrJ? topftopf jzpfay:rIpkonf ork',
rIaywnf;? ta[mif; ta[mif;uG,faysmufrIonf eda&m"rIay
wnf;/
-

cE m ud k , f B uD ; rS m aoonf h a emuf w d k i f a tmif


usef v
dS wUH aom OwkZum, Murf;Bu;D um; rD;pmBu;D
rD;tdk;cif;BuD;ESifh wl\/

Owryk&do'DyeD

tpodYk
-

67

ow0g[k rSwfxifzdkY jc,fvS,faeaom urZ


um,pk pd w Z um,pk tm[m&Zum,pk u m;
rD;awmufESifh wl\/
cHwGif;aygufrS wpfaeYwpfaeYvQif ESpfBudrfESpfBudrf
xnfh avmif;&aom tm[m&"mwfqDpkum; xdkrD;
awmufBuD;rSm aeYpOfavmif;&aom qDtrsKd;rsKd;ESifh
wl\/

udk,fcEmrSmvnf; tpmtdrf tm[m&"mwfqD a&muf


vQif wpfu,
kd v
f ;Hk Sad om "mwfr;D wdo
Yk nf xuke\
f ? tm[m&"mwf
qD avsmhyg; oGm;vQif wpfudk,fvkH;Sd "mwfEk kyfEkwdkYonf
avsmhyg; vdkuf&ukef\? tm[m&"mwfqD tvsOfjywfvQif
urZum, pdwZum, tm[m&Z um, twGif;kyfEk"mwfEk
csKyq
f ;Hk uG,af ysmufuek \
f ? wpfu,
kd v
f ;Hk rSmSad om xdu
k m,wdo
Yk nf
tm[m&"mwfqDrSm toufaeukef\? aS;aS; teyf rsKdaom
tm[m&"mwfqDa[mif;pkESifh aS;aS;um,a[mif;pk jzpftwl
ysut
f wl uket
f wl aysmuftwl aemufaemufteyfrmS rsKt
d yfaom
tm[m&"mwfqDopfpkESifh aemufaemuf um,opfpk jzpftwl
ysut
f wl/
avmu a&ow0g uke;f ow0g cyford ;f wdYk toufarG;rI
tm[m&"mwfqD rsKdoGif; jznfhpGuf tvsOfqufrI b,frQavmuf
BuD;us,f usyfwnf; aeMuonf[k wpfajyaxmifvkH;udk ajrmf
vdkufvQif udk,fcEm topfta[mif; ajymif;vJazmufjyefrI

Owryk&do'DyeD

tpodYk

68

tvGejf refaMumif;udk jrifvwUH ? arG;zGm;onfup wpfaeYrw


S pfaeYoYkd
a&mufatmif tm[m& "mwfqD tvsOfquf toufopfysdK;
umysKd ;um vm&rI? toufopf yGg;umyGg;um vm&rIonf xifmS ;
vwHU? tjzL teDtpSdaom rD;awmufBuD;wdkYudk ta[mif;topf
tydkif;tydkif;jzwf MunfhouJhodkY cEmudk,frSmvnf; aS;teyf
aemufteyf tydkif;tydkif;jywfatmif PfESifh oD;oefY jcm;em;
Munfhav/
-

tm[m&"mwfqD topfrsdKoGif; udk,fwGif;rSm


xrif; tpm MoZmwufyGg;qJtcg wpfudk,fvkH;rSm
wdrfawmifwufouJhodkY kyfopf "mwfopf uvmyf
opf toufopfwYkd wd;k yGg;Muonfukd ork',qdo
k nf/

5-em&D 6-em&DcefY wdk;wufNyD;vQif wpfudk,fvkH;rSm


wdk;wuforQ wpfpwpfp qkwfus uG,faysmuf
ukefcef; csKyfqkH;jyefonfudk eda&m" qdkonf/

tm[m& ork',m lyork'a,m? tm[m&


xdaYk Mumif-h ]]tm[m&
eda&m"m lyeda&ma"m}
&ma"m}} [l a[mawmfrlonf/
'kwd, wwd, aumovXme NyD;\/

-------------pwk w aumov X mejy


t,ar0 t&d a ,m t|* a um ra* g l y
eda&m"*grdeD y#dy'g/ ao,sxd'H? orm'd|d/ v/
or m orm"d -

tpodYk

Owryk&do'DyeD

69

[laom pwkw aumovXme ...


yxr 'kwd, wwd, XmewdkY t[kwfjrifatmif Munfh
cJhaom Pfonf ykAbm* orm'd|dr*if rnf\? xdkykAbm*
orm'd|d r*ifonf MunfhIzefrsm;vS tvGefMunfvif xufoef
jcif;okdY a&mufaomtcg avmukw&m orm'd|d jzpfvm\/
- ormouFyo
nfvnf; ykAb
m* ormouFy? avmukw& m
ormouFy[l ESpfyg;Sd\? orm'd|d\ tazmfo[JBuD;
wnf;/
- atmufujycJhaom rD;awmufrSm ta[mif;topf jcm;
em; ork',rI? eda&m"rIukd rsupf Ed iS Mhf unfo
h vdk jrifru
I m;
orm'd|d wnf;/
- jrifuGufay:atmif tcsufSmBuH ay;wwfonfum;
ormouFywnf;? tcsufSmBuHrI aumif;vSrS aphpyfvSrS
jrifuGufay: onf/
udk,fcEm wpfaeYwpfaeYvQif tcgrsm;pGm udk,fcEm
ajymif;vJr?I tcgrsm;pGm ud,
k cf Emtopftopfjzpfay:rI? tcgrsm;pGm
ud,
k cf Em ta[mif;ta[mif; csKyaf ysmufru
I kd xifvif;pGm jrifru
I m;
orm'd|dr*if wnf;? xifjrifuGufay:atmif tcsufSmBuHay;rI
um; ormouFywnf;/
tb,fodkY tcsufSmBuH ay;oenf; ...wpfajyaxmif
vH;k rSm aeY&o
dS rQ toufarG;rI Bu;D us,yf u
kH kd uyfay;onf? wpfaeY
wpfaeYvQif ESpfxyfESpfxyf tpm"mwfqD rsdKoGif;&rIudk uyf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

70

ay;onf? 0rf;rSmtpmjynfh aomtcg ud,


k cf EmrSm b,fvakd eonf?
tpmavsmhyg;aomtcg b,fvdkaeonf? tpmjywfvQif b,fvkd
aeonf [kxif&Sm;aeaom tcsufawGudk &SmMuHay;onf?
,ckaeYrSp ZrL'DyguRef;tvHk; tpma&pm vHk;vHk;jywfcJhtHh?
b,ftcsdefrSm ZrL'DyguRef;tvHk;onf oif;csdKif;twd jzpfvwHU?
odkY ponfjzifh tcsufawGudk &SmMuHay;onf/
rdru
d ,
kd cf EmrSm wpfxikd w
f nf;rSmyif kycf EmvJajymif;rI kycf Em
topfay:rI kycf Ema[mif;ysuq
f ;kH rIukd PfEiS t
hf [kwf odjrif&ef
udk,fawGUtcsuf rsm;pGm&Sd\? rsufjriftcsuf rsm;pGmSd\? xkdifp
ajc ponfrSm nDnGwfrQwaom kyfcEmpkom &Sd\? rMumrD
twefi,f yl vmrIonf uk,
d af wGUyif? xkaYd emufrMumrD twefBu;D
yl vmrI? xkdYaemuf anmif;onf[k xif&Sm;vmrI? xkdYaemuf
twefi,f xkHvmrI? xkdYaemuf twefBuD; xkHvmrI? xkdYaemuf
twefBuD; usifvmrl? xkdYaemuf rcHEkdifatmif ajcwpfckvkH;usif
rIpkonf ukd,frSmawGUNyD; awGUqJ awGUvwHU? awGUwwf Nzpfwwf
aom trIwpfck[k vlwkdif;odaeaom tcsufawGaywnf;/
xkid Nf cif; &d,mykxf wdrw
f u
dk w
f rd cf aJ wG wufouJo
h Ydk kypf k
kyfcJawG topftopf jzpfay:wkd;wuf vmrI? topftopf
jzpfay:&m Xmepk avjyif;wkduf wdrfwkdufwdrfcJ vGifhaysmuf
ukeo
f uJo
h Ykd xkid pf u &dMS uaom kypf k yk cf pJ k ikww
f w
k af Muaysmuf
oGm;rIwkdYudk xifvif;pGm jrifrIum; orm'd|dr*if\ udpaywnf;/
xkdjrifrI tuGufay:atmif udk,fawGUrsufjrifjzpfaom
tcsufawGudk &SmBuHay;rIum; ormouFyr*if\ udpaywnf;?

tpodYk

Owryk&do'DyeD

71

ormouFyr *if tcsuaf y;aumif;rS orm'd|rd *iyf iG v


hf if;Ekid o
f nf?
tcGit
hf rsK;d rsK;d tm;avsmpf mG uk,
d cf Em twGi;f kycf Em topfay:rI
ta[mif;uG,faysmufrIwkdYonf ukd,fawGU'd|ESifhwuG rsufawmif
wpfcwfrQjywfpo
J nf r&Su
d ek Nf y?D xkid af erI wpfcu
k o
dk m erlem pHjyKHk
jyqkv
d u
dk o
f nf/
ormouFy NyD;\/

orm'd|rd *if ormouFyr *iEf pS yf g; wpfaeYwpfjcm; wk;d yGm;


avmukw&mokdY ul;onfESifhwpfjyKdifeuf a&S;a&S;u pdwfoEmef
tpOfygvmcJah om um,'kp u
dk rf sK;d ? 0pD'pk u
dk rf sK;d wku
Yd dk t<uif;rJh
owfEidk af om "mwfo;Hk ck ay:vm\? ,if;"mwfo;Hk ckudk orm0gpm
r*if ormurEr*if ormtmZD0r*ifqkdonf/
orm0g,mr r*ifum;- tvkyf rxajrmuforQ igrem;
igrae[k pufukefvTwfaom 0D&d,wnf;? ,if;ukdory"mefvnf;
ac:\? tmwmy vnf;ac:\? tm&r"mwf? edur"mwf y&ur
"mwf[l okH;yg;&Sd\? tmwmyo'grSm udavomwkdYukd ylyefaoGU
ajcmufapEkdifaom 0D&d,[k zGifhMu\? xkdtvkyf rxajrmuforQ
&ufvt&Snf rtdyrf ae tyltjyif; tyef;cHaom 0D&,
d ukq
d o
dk nf?
tusKd;ESifhwuG vkyfcGihfvkyfvrf;ukd Mum;od&vQif aeYcsif;ncsif;
xvkyfEkdifaom 0D&dukd tm&r"mwf qkdonf? vkyfpOftcg aESmifh
,Su
f vmaom xde rd' aumoZpaom pdw&f wufwu
Ydk kd y,fzsuf
wGef;vSef vkyftm;oefaom 0D&d,udk edur"mwfqdkonf? txuf
txuf tvkyfrS qkwfepf&ef pdwfoEmefrSm ay:vmorQaom

tpodYk

Owryk&do'DyeD

72

ab;&efwdkYudk wGefvSefeif;e,f oGm;Edkifaom 0D&d,udk y&ur


"mwfqo
kd nf? ,ckumv 0D&,
d rsKd ; r&SMd u psmefr*f r&Muonf/
- ur|mef;rIwpfr[
k w
k rf Q rvpf&atmif pdwt
f pOfukd twGif
wdkufwGef;aom owdonf ormowdrnf\/
- ur|mef;tmHu
k kd vTw
f wpfyg;odYk pdwrf oGm;rIonf orm
orm"d rnf\/
aemufajcmufyg;aom r*iw
f v
Ykd nf; avmuD avmukw& m
ESpfyg;pD &SdMu\? avmukw&mudk vdktyf\? &Spfyg;aom
w&m;taygif;onf r*opmrnf\/
&Spfyg;wGif orm0gpm ormurE ormtmZD0? oHk;yg;
um; avmukw&mbufodkY ul;aomtcgrS tvdkvdkay:vmaom
t*FgoH;k yg;ay wnf;? rdru
d ,
kd cf Em wpfu,
kd v
f ;kH orm'd|0d Zd m Pf
tvif;aygufatmif arTaESmufazmufxGif; IMunfhjcif;[laom
0dyem bm0emrIum; ormowd? orm0g,mr? ormorm"d?
ormouFy? av;yg;aom pufu&d,mwdkYESifhwuG orm'd|d
wnf;[laom rD;puf&xm;Bu;D udk ud,
k cf Emwnf;[laom wpfvrH Q
avmufaom &xm;vrf; qHzsm;rSajczsm;wdkifatmif ajczsm;rS
qHzsm;wdkifatmif txiftjrif twGifckwfpdkif;ygvQif ckepf&ufESifh
avmukw& medAm efNrKd UBu;D odYk qdu
k af omol? wpfvESiq
hf u
kd af omol?
wpfEpS Ef iS hf qdu
k af omol? ESpEf pS -f oH;k ESp-f av;ESp-f ig;ESp-f ajcmufEpS -f
ckepfESpfESifh qdkufaomol[l usrf;*efwdkY trsdK;rsdK; a[mawmfrl
onf? ork',ESpfrsdK;? eda&m"ESpfrsdK;cGJ jyqdkcJhNyD;aomt&m

tpodYk

Owryk&do'DyeD

73

y#doaEudpESifh kyfcEmay:rI csKyfNidrf;aom eda&m"um; edAmefyif


wnf;? eda&m"udk edAmef? avmukw&m edAmefNrdKUBuD; qdkonf/
pwkw aumov XmeNyD;\/

yOr aumov Xmejy


,H lyH y#dp OyZwd okcH aomreH? t,H ly
tma'g
tma'g- [laom yOraumovXme--b0orwd? abm*
orwd? rEkorwd? 'dAorwd? jA[orwd? [laompum;wdkY
okcaomreESpfyg;udk qdkvdk&if;wnf;/
um; ,ck&Sdaom rdrdkyfcEmrSm jyqdktHh/ /puK[laom
tZswrSef"mwf vSywifhw,f IjcifbG,faom taoG;t&nf
ta&miftqif;[laom A[d'ly"mwf? "mwfESpfyg;ckdufwdkuf
aygif;qHrk v
d Qif Munfrh I jrifrEI iS hf pdwEf v
S ;kH &TiNf yKH ;aom okcaomre
"mwfESpfrsdK; jzpfay:\/
yk&GufqdwfwdkYonf ysm;oumwifvJudk cifrufouJhodkY vl
ewfjA[m ow0gwdkYonf xdkokcaomre"mwfESpfckudk cifruf
Muuke\
f ? rd;k OD;usntcg xGe;f xm;aom qDr;D a&mifukd rsm;pGmaom
ydk;aumifwdkYonf cifrufMuouJhodkY okcaomreudk cifrufMu
uke\
f /
um; puK"mwf ly"mwfESpfyg; cHpm; pHpm;bG,f
om,mzG,f tm'&ownf;/

enf;twl-- aomw[laom tZswr eS "f mwf aumif;aom


toHwnf;[laom A[d'o
'"mwf? "mwfEpS yf g;cdu
k w
f u
kd f aygif;qHk

tpodYk

Owryk&do'DyeD

74

rdMuvQif Mum;emrIESifh pdwfESvHk;&TifNyHK;aom okcaomre


"mwfESpfrsdK; jzpfay:\/
Cme [laomtZswr eS "f mwf aumif;aomteH[
Y al om A[d'
*E "mwf? "mwfESpfyg; aygif;qHkcdkufwdkufrdvQif erf;rISLrIESifh
pdwfESvHk; &TifNyHK;aom okcaomre"mwf ESpfrsdK;jzpfay:\/
Zd0gS [laomtZswr eS "f mwf-aumif;aom tcsKd tcsOpf aom
t&om [laom A[d' &o"mwf? "mwfESpfyg; aygif;qHkcdkuf
wdkufMuaomtcg pm;rI 0g;rI vsufrIESifh pdwfESvHk;&TifNyHK;aom okc
aomre"mwf ESpfrsdK; jzpfay:\/
udk,fcEmESifh tjynfhtESHYaeaom um,[laom tZwrSef
"mwf? aumif;aomtawGUtxd[laom A[d' azm|A"mwf?
"mwfESpfyg; aygif;qkHcdkufwdkufMuaomtcg udk,ft*FgBuD;i,f
awGUrIxyd g;rIEiS hf pdwEf v
S ;Hk TiNf yK;H aom okcaomre "mwfEpS rf sKd ;
jzpfay:\/
Owko;Hk yg; tNrpJ rd x
hf u
G
f aeaom prf;yGurf nfonf SMd u\?
xdk prf;yGurf mS wzGm;zGm; wawGawG xGuaf y:aeaom tvGeMf unf
vifvSpGmaom prf;a&uJhodkY [',[laom ESvkH;tdrf prf;yGuf
vufvuf vufvuf wzGm;zGm;xGufay:aeaom raem[laom
tZwr eS f "mwf MunfBu;D ? jycJNh y;D aom ly o' *E &o azm|AwEYkd iS hf
wuG avmu SdorQaom &d,*kPf "e*kPf abm**kPf
'ge*kPf oDv*kPf orm"d*P
k f ynm*kPf tvdrm *kPf trdu
k *f P
k f
tpSad om A[d'" r "mwfrsKd ;? "mwfEpS yf g; aygif;qkMH uaomtcg

tpodYk

Owryk&do'DyeD

75

odjrif BuHpnf jzpfaom okcaomre "mwfESpfyg; jzpfay:\?


um; lyuEmudk jyqdkaom t&mjzpf raemudk rvdkvSao;?
um; lyuEmrSxGufaom om,mzG,f cifrufzG,fpkwnf;/ xdkY
aMumifh-,HlyH y#dp OyZwd okcH aomreH t,H ly
tma'gtma'g-[la[mawmfrlonf/
yr aumovXme azmfjycsuf NyD;\/
--------------------

q| aumov X mejy
],H l y H ted p H 'k u H 0d y &d P mr"r H ? t,H l y
tm'D e a0g}
a0g}-[laom q|aumovXme 'kwd, wwd,
aumovXmewdkY jyqdkcJhNyD;aom qDrD;awmufBuD; OyrmESifhwuG
rdrdudk,fcEmwGif;odkY aeYpOfrjywf tm[m& "mwfqD rsdKoGif;xnfh
avmif;rI? kyfcEmopf kyfcEma[mif; ajymif;vJrIwdkYudk orm'd|d
0dZmPfaygufatmif jrifEdkifygvQif lyuEm\ tedpoabm
xifmS ;ay:vwUH ? aeYo
dS rQ aMumifMh updu
k &f tm;xkwv
f yk af qmif
ae&aom toufarG;rI'ku cEmarG;rI'ku ypnf;Opm&atmif
vkyaf qmifr'I u
k w
u
Ykd kd b,frQBu;D us,f usyw
f nf;onf[k jrifEikd yf g
vQif rdrdlyuEm\ 'kuoabm xif&Sm;ay:vwHU/
udk,fcEmonf twGif;rS a&m*gtrsdK; 96-yg;jzpfay:
vmcJhvQif emrIaorI tb,frQavmuf jrefEdkif&ef &Sdonf[l
vnf;aumif;? tyoEmefrS rD;ab;xdcahJ omf a&ab;xdcahJ omf a>r
ab;xdcJhaomf uif;ab; xdcJhaomf qifab; usm;ab; o&Jab;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

76

obufab; xdcahJ omf acsmcf ahJ omf cRwcf ahJ omf vJcahJ omf NyKd cahJ omf
uscJhaomf pl;cJhaomf &ScJhaomf wdkufcJhaomf cdkufcJhaomf emrIaorI
azmufjyefrI tb,frQavmuf jrefEdkifonf[lvnf;aumif;
udk,fawGUrsufjrifwdkYukd tpHktvif&SmMuH MunfhcJhvQif udk,f
cEm\ 0dy&dPmr "roabmvnf; xif&Sm;ay:vwHU/
um;-q|aumovXmewnf;/

ESpXf mewdu
Yk kd OyrmESiw
hf uG qufjyOD;tH?h t*Fvyd f tpd;k &
wdo
Yk nf tvGeyf al vmif aoapEdik af om tqdyw
f u
Ykd kd xnfNh y;D vQif
EGm;om; 0ufom; trJom;wdkYudk twHk;BuD;pGm arT;BudKifpGmcsuf
acG;ayg&mXme csypf xm;Muukef\? xdktom;wHk;wdkY teHY
t&omwdo
Yk nf xdt
k om;wH;k om,maumif;jrwfaom tm'
wnf;? xkt
d om;wH;k wdYk yg&Sad om tqdyaf b;onf xdt
k om;wH;k wdYk
aMumufrufzG,faom tm'De0ab;wnf;? tm'ESifh rdatmif
zrf; tm'De0ESifhoufrIwnf;? acG;wpfaumif ao&m 0dkif;
owfMuaom vufonfaygif;um;--tom;wHk;\ tqif; teHY
t&om tqdyf A[d'rS vufonf 4-a,muf&\? acG;\ puK
Cme Zd0Sg wPSm tZswrS vufonf 4-a,muf&\/
|jzpfaom tqif;teHt
Y &omr&Sad om ajrBu;D cJukd tqdyf
xnf h ypf x m;aomf v nf ; acG ; ud k z rf ; ay;aom tm'
vufonf r&Sd acG;udk xdktqdyfrowfEkdif? acG; puK Cme Zd0Sg
wPSm r&SdvQifvnf; xdk| jzpfaom tqif;teHYt&omwdkYonf
acG;udrk ad tmif rzrf;Edik u
f ek ?f zrf; ay;olwEYkd iS hf tawGUcHvQif {uef
aoab;qdkuf\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

77

ig;rQm;aom olwdkY\ ig;rQm;csdwf xm;aom om;wpf


Oyrmudkvnf; jyqdktyf\? rdrdkyfcEm om;r,m;paom olwdkY\
kyfcEm t0wftpm; tokH;taqmifjzpfaom kyfcEmpkudk tqdyf
xnfhaom om;wpfwkH;awGrSwf? xdkkyfcEmpkudk pJGjzpfaom
okcaomre wPSmwdu
Yk kd om;wpfw;Hk rSm Sad eaom tqif;teHY
t&omawGrw
S ?f xdk yk cf Emwdu
Yk kd igYu,
kd f igh[m igUOpm[k wPSmjzifh
udkuf[rsKdoGif; xm;rdonfhtwGufaMumifh rdrdudk,fudk aeYSdorQ
ylavmif nO;f yef;aeaom tedp 'ku 0dy&dPmr[laom tm'De0
wdkYudk xdktqdyfwkH;rSmygSdaom tqdyfawGrSwf/
- rdru
d ,
kd u
f kd aeYo
dS rQ tedpo
nf b,fvkd nO;f yef;oenf;/
- 'kuonf b,fvdk nOf;yef;oenf;/
- 0dy&dPmronf b,fvdk nOf;yef;oenf;/
tedpq
o
kd nfum; "r"mwfrsK;d wpfcak ywnf;? r&P"mwfukd
qdkonf? jzpfjzpforQ ocFw"mwfwdkYudk twGifpm;aeaom
"mwfbDvl;rsKd; qdk&\? twGifavmifaeaom avmifrD;rsKd;vnf;
qd&k \? zGm;jrifonfah eY trdwu
kd
f 0rf;wGi;f okaYd &mufaom Ed&Yk nf
"mwfqrD pS aoonfah eY wdik af tmif aeYpOftwdik ;f rsKrd sKo
d rQaom
tm[m&"mwfqw
D u
Ykd kd twGipf m; avmif ypf\/ /aeYpOftwdik ;f
rsKrd sKo
d rQ tm[m&wdaYk Mumifh ud,
k Ef iS hf tjynft
h jynfh jzpfymG ;Muaom
urZkycf J pdwZ kycf J OwkZkycf J tm[m&Z kycf w
J u
Ykd v
kd nf; twGif
pm; avmif ypf\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

78

xdk"mwfbDvl; twGifpm;ypfonfhtwGufaMumifh aeYquf


&ufquf rsKdoGif;aomfvnf; udk,fwGif;rSm wpfrl; wrwfrQ tzwf
wif&onf rS?d rD;ykBH u;D xJoYkd qDukd avmif;ouJo
h Ydk \
dS ? tm[m&
twGuf MoZmwuf rsufpdrSm wdk;yGg;aom kyfcJwdkYudk rsufpdSd
"mwfbDvl; twGifpm;\ ponfjzifh wpfudk,fvkH; odav/
Oyrmum;- tvGeftusifhtmpm& qdk;Gm;aomr,m;udk
tdro
f l jyKvyk
f tjyify rdrpd rG ;f &nfo
dS rQ BuKd ;BuKd ;yrf;yrf; vkyu
f ikd f
SmBu
H tdro
f t
Ykd wGiyf \
Ykd ? tdro
f aYkd &mufvmorQukd tdro
f rl ed ;f ru
t"r twGif jzKef;\? wpf&mudkvnf; aeYcsif;ncsif; ukefatmif
jzKef;\? wpfaxmif wpfaomif;udkvnf; aeYcsif;ncsif; ukefatmif
jzKef;\? xdka,musfm;onf toufESifhtrQ tvkyfcGifuxGuf
Nird ;f csr;f pGmaeEkid zf Ykd tcGirhf SNd y?D xdaYk Mumifh xdrk ed ;f ronf xdak ,musmf ;
udk raorjcif; ESdyfpufnOf;yef;aomol pifppfwnf;/
twl cEmudk,fESifh tjynfhSdaeaom tedp "mwfbDvl;
onf vlrsm;taygif;udk aeYSdorQ ESdyfpufnOf;yef;ykHudk odav?
jyqdkcJhNyD;aom 'kurIawG aeYSdorQ ESdyfpufnOf;yef;ykH? 0dy&dPmr
'kurIawG aeYSdorQ ESdyfpufnOf;yef;ykHrsm;um; odomxifSm;vSNyD/
um; kyfcEm\ tm' ab;BuD;us,fykH
tm'De0ab;BuD;us,f ykHudk jyqdkaom tcef;wnf;/
yOr q| aumovXme ESpfyg; NyD;\/

--------

tpodYk

Owryk&do'DyeD

79

ow r aumov X mejy
a,m l y o qE & m*0d e a,m qE & m*y [ meH 'H
ly ed&PH [laom- owraumovXme--terw*
oHo&m rdrdudk,fudk kyf\ tm'ab; tm'De0ab; rjywfrpJ
tNrJESdyfpufaeaMumif;udk orm'd|dPftjrif aygufaomtcg
xdkkyfcEmrS ,ckb0 uRwfvGwf&ef taygufudk jyawmfrlonf/
xdkrdrdkyfcEm om,mpGJvrf;aeaom qE&m*ac:aom
ork', opm wPSmonf&\
dS ? tb,foYkd kyk cf Em om,mpGv
J rf;
oenf; ig\ ud,
k w
f nf;? ig\t*FgBu;D i,fwnf;? ig\rsupf w
d nf;
ponfjzifh xifrSwf pGJvrf;\? igjrifonf[k puKkyfcJ pGJvrf;\?
igMum;onf[k aomwkyfcJ pGJvrf;\? igeHonf[k CmekyfcJ
pGJvrf;\? t&omudk igcHpm;onf[k Zd0SgkyfcJ pGJvrf;\? tawGU
txdukd igodonf[k um,kycf J pGv
J rf;\? odpYk onfjzifh pGv
J rf;
onf? xdkpGJvrf;aom wPSm ork',opm aysmufuG,f csKyfqHk;rI
onf kyfcEm\ uRwfvGwfrIwnf;/
(edAmeqdkonf)

xdkork',opmwPSm&SdrS pkwd\aemuf kyfcEmtopf


ay:onf? ,ckb0 xdkwPSmjy,faysmufukefqHk;cJhvQif pkwd\
aemuf kycf Emtopf jzpfay:jcif;r&SNd y?D kycf Em uRwv
f w
G af v\?
odomvSNy/D
(owr aumovXme NyD;\/)
wGif a&GUum; lyuEm aumovXme7-yg;udk jyqdkcef;NyD;\/
----------------------------

tpodYk

Owryk&do'DyeD

80

a0'emu E m aumov X me 7-yg;


aemufcEm av;yg;wd\
Yk aumovXmewdu
Yk u
kd m; tusO;f rQ
om jyqdkawmhthH/
1/
q,dar bdua0 a0'emum,m? puKorZm
a0'em aomworZm a0'em CmeorZm
a0'em Zd0SgorZm a0'em um,orZm
a0'em raem orZm a0'em t,H 0kpwd
bdua0 a0'em/
2/
z ork',m a0'em ork'a,m/
3/
z eda&m"m a0'emeda&ma"m/
4/
t,ar0 t&d a ,m t|* a um ra* g a0'em
eda&m"*grdeD y#dy'g? ao,sxd'H? orm'd|d/ y/
ormorm"d/
5/
,H a0'eH y#dp OyZwd okcH aomreH? t,H
a0'em, tma'g/
6/
,m a0'em tedpm 'kum 0dy&dPmr"rm? t,H
a0'em, tm'Dea0g/
7/
a,m a0'em, qE&m*0dea,m qE&m*y[meH? 'H
a0'em, ed&PH/
(cE0*oH,kw-51)

bdua0=&[ef;wdkY? a0'emum,m=a0'emtaygif;wdkYonf?
0g=a0'emudk,fwdkYonf? ar q=ajcmufyg;wdkYwnf;? puK

tpodYk

Owryk&do'DyeD

81

orZm a0'em=puKtMunfrSSDaom zw&m;rSjzpfaom


a0'emvnf;aumif;/v/ raemorZm a0'em=raemtMunf
,SOaf om zw&m;rSjzpfaom a0'emvnf;aumif;/ /teufvG,fNyD/
tqif;oPefudk jrifMuaomtcg aumif;onf[k pdwfu
&Tifvef; 0rf;ajrmufrIonf puKorZm a0'emrnf\? ESvHk;
romrI OayumrI vnf;&Sd\? toHudk Mum;Muaomtcg teHYudk
eHMuaomtcg tcsdKtcsOf paom t&omudk pm;aomufMuaom
tcg ud,
k t
f *FgawGUxdru
I kd jyKMuaom tcg aumif;onf[k pdwx
f J
odjrifMuaomtcg pdwf\&Tifvef; 0rf;ajrmufrIonf raem
orZm a0'emrnf\/
lyuEm\ owraumovXmewGif yOrXme tm'
qdkonfum;- a0'emajcmufrsdK;udk qdkonf? vlYcsrf;om ewf
csrf;om jA[mhcsrf;om qdkonfvnf; a0'em ajcmufrsdK;yif/
avmuvnf; ouf&Sd oufrJh jzpfaom0wKwdkY a0'emudk
vdkuf aumif;onf raumif;onf[k orkwfMu&onf? tzdk;wef
onf rwefonf[k orkwfMu&onf/
rsupf Ed iS hf Munfzh jYkd zpfaom 0wKwYkd puKorZm a0'emudk
vdkuf tzdk;wef rwef jzpf&\? &Trf;&Trf;pdkaom a0'emudk jzpfap
Edkifaom 0wKonf tzdk;wef\? em;ESifhMum;zdkY 0wKwdkY aomw
orZm a0'emudkvdkuf tzdk;wef rwef jzpf&\? <uif;aom
a0'emwdkYvnf; enf;twl/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

82

lyuEm jyqdkcJhNyD;aom ydk; yk&Gufqdwf ow0g ysm;&nf


oum&nf Oyrmudkvnf; qdktyf\/
okyfjycef; NyD;\/

ork',eda&m"wdYk puK[al om tZw" mwfreS Ef iS hf tqif;


ta&mif[al om A[d' yl "mwf aygif;qHrk Md uaomtcg rsupf d puK
orZma0'emonf wzGm;zGm;ay:ae\? A[d'ly"mwf rsuf
uG,f jzpfoGm;vQif puKay: jzpfay:orQaom a0'emwdkYonf
tukefvHk; uG,faysmufukef\/
wzGm;zGm;ay:onfum;- a0'emork',wnf;? tukefvHk;
uG,f aysmufuek o
f nfum; a0'emeda&m"wnf;? wpfzef ay:apvdk
jyefvQif A[d'ly"mwf&Sd&modkY puK"mwfudk arQmfay;&jyef\
wnfhwnfhcsdefrdjyefvQif puKay:rSm a0'em wzGm;zGm; ay:NrJ
ay:jyef\? rsufESmvTJjyefvQif aysmufqHk;NrJ aysmufqHk;jyef\/
aomwrSmvnf; A[d' toHjrnf ay;aomtcg aomw
tMunf ay:rSm aomworZm a0'em wzGm;zGm;ay:\? toH
csKyfpJ oGm;vQif xdka0'emwdkYvnf; tukefcsKyfqHk; uG,faysmuf
ukef\? wpfzef jzpfay:apvdkjyefvQif toHukdaqmf ay;&jyef\/
CmerSmvnf; teHaY qmf ay;aomtcg CmetMunfay:rSm
CmeorZma0'em wzGm;zGm; jzpfay:\? teHYuGm oGm;vQif
tukefvkH; aysmuffjyef\/
Zd0SgrSmvnf; vQmay:rSm tcsKdtcsOf paomt&omwdkY
wifxm;aomtcg Zd0gS tMunfay:rSm Zd0gS orZma0'em wzGm;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

83

zGm;jzpfay:\? vQmay:rSm &omkH0wK rSdjyefvQif tukefvkH;csKyf


aysmufjyef\/
um,rSmvnf; Murf;wrf;aomtawGU El;nHhaomtawGU
Sdaom ajr"mwfrsKd; ylrIavmifrIat;rIcsrf;rI[laom rD;"mwfrsKd;
wif;rmrI avsm&h rJ [
I al om av"mwfrsK;d azm|A"mwfrsK;d tawGU
txdrsKd;wdkYonf twGif;ty wpfudk,fvkH;rSm b,fae&mrSmrqdk
xdorQaom udk,ft*FgrSm um,orZm a0'emwdkYonf wzGm;
zGm;jzpfay:ukef\? rxdjyefvQif tukefcsKyfaysmufjyefukef\/
raemrSmvnf; rdrdtvdkSdaom tmkHESifhawGUaeqJtcg
raem orZma0'em wzGm;zGm;jzpfay:ae\ tmkHESifh pdwf
rsufESm vTJjyefvQif xdka0'emtvkH; uG,faysmufjyef\/
jyqdkcJhaom a0'emajcmufrsKd; jzpfay:rI aysmufuG,fysuf
qk;H rIwo
Ykd nf rdrrd rd w
d Ykd ud,
k cf EmrSm wpfem&DrpJ ud,
k af wGU pdwaf wGU
csn;f jzpfMuuke\
f ? 0dyemorm'd|
d Pf rSu
d ek af om olwo
Ykd nf
um;- xdka0'emwdkYudk ig[lvnf;aumif;? ig\tw[lvnf;
aumif; oum,'d|d tpGt
J vrf; jyif;xef aeMuuke\
f ? csr;f om
vQifvnf; igcsrf;omonf[k pGJvrf;\? qif;&JvQifvnf; igqif;&J
onf[k pGJvrf;\? igemonf igemusifonf igylyifonf igudkufcJ
onf[k pGJvrf;\? ig0rf;ajrmufonf igcHpm;onf igpHpm;onf
igat;csrf;onf[k pGJvrf;\/
0dyem orm'd|dPfjzifh xdka0'emwdkYudk temtdk tem
ysufBuD; usaeaom ydk;avmufi,fwdkYudk rSefbDvl;ESifh Munfh
aomtcg GGGG aeMuonfudk jrifouJhodkY tMunf'Gg& ajcmuf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

84

XmewdYk tmkaH jcmufyg; qdu


k f wdu
k
f aeaomtcgom wzGm;zGm;
jzpfay:aerI tmkHajcmufyg; uG,foGm;jyefvQif aysmufuG,f
ukecf ef; oGm;rIwu
Ykd kd jrifaomtcgrS xdo
k um,'d|u
d kd y,fEikd o
f nf/
zyp,m a0'em[lonfEiS t
hf nD xdak 0'emajcmufyg;onf
z ajcmufyg;rSjzpf\? tb,foYkd jzpfoenf;[lrl A[d'r S tqif;
toH ponfwEYkd iS hf tZwr S puKponfwYkd qkpH nf;qdu
k f awGUMuaom
tcg xdt
k qif; toHtpSad om tmkw
H u
Ykd kd pdw\
f Buw
d Ef ydS jf cif;jzifh
zdEdSyf Budwfe,frIum; zrIaywnf;? xdkodkYzdESdyfBudwfe,frISdrS
aumif;aomt&om ay:onf? t&omay:rS xdkt&omudk cHpm;
pHpm;aom a0'emrIjzpfvmonf? xdkYaMumifh a0'em[lorQonf
zrS jzpf&onfjzpf puKorZm a0'emponf jzifh tzESifh
om;wGJ ac:&onf/
zork',m=zw&m; jzpfyGm;jcif;aMumifh? a0'em
ork'a,m=a0'emw&m; jzpfyGm;onf/ / zeda&m"m=z
csKyfjcif;aMumifh? a0'emeda&ma"m=a0'emcsKyfjcif;jzpf&onf[k
okwefrSmvnf;a[mawmfrlonf/
'kwd, wwd, aumovXme ESpfyg;NyD;\/

pwkw aumovXmeum;- lyuEm jyqdkcJhNyD;aom


twdkif; rSwfav? xdkrSmlyuEmudk aygufatmif azmufaom
0dZmPfudk orm'd|d r*ifqdkonf? rSm a0'emuEmudk ayguf
atmif azmufaom 0dZmPfudk orm'd|dr*ifqdkonf? rQom
xl;jcm;Muonf/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

85

]tm' tm'De0} [laom yOr q| aumovwdkYvnf;


xdkrSm a0'emESifh zufwGJ tm'udk a[mawmfrlonf rSm
okcaomre a0'emonf rdro
d nfyif tm'w&m; ud,
k &f if;
vnf;[kwf\? rdrdukdpGJjzpfaom okcaomrewpfyg;wdkYESifh
zufwGJvnf; jyxdkuf\? kyf\ tm'ab;xuf a0'em\
tm'ab;onf tvGew
f &m Bu;D us,\
f ? tm'De0ab;rSmvnf;
kyf\tedpxuf a0'em\tedponf tvGefvsifjref\? aumif;
aom tqif;toH tpSdaom tmkH0wKwdkYESifh wGJzufawh qdkif
aeqJtcdu
k o
f m 'Gg&ajcmufyg; wzGm;zGm; jzpfay:ae\? tmkEH iS hf
uif;cJv
h sif wpfcPcsi;f aysmufq;Hk uG,yf \? aumif;aomt&om
vQmay: rSm dSaeqJtcdkufom xdkt&omudk cHpm;aom a0'em
wzGm;zGm; jzpfay: ae\? xdkt&omudk rsKdjcif;iSg vQm&if;odkY
a&mufvQiyf if xdak 0'em uG,af ysmuf\? ajcmuf'gG &vH;k rSm enf;
csn;f yif? ud,
k af wGU'd|csn;f ? xdaYk Mumifh ow0gwdu
Yk kd aeYpOfEydS pf uf
aeaom a0'em\ tedpab; 'kuab; 0dy&dPmrab;onf
tvGeBf u;D us,v
f \
S / jrifatmifMunfhav/
pwkw yOr q| aumovXme oHk;yg;NyD;\/
------------------------

]ed&P} [laom owr aumovXmerSm a0'em


om,maom wPSmqEork',opm csKyfqHk;vQif a0'emab;rS
uRwfvGwf\? avmu a&TaiGudk om,mwG,fwmaomoludkom
a&TaiGESifhpyfaom 'kuab; ESdyfpufEdkifonf? a&TaiGudk om,m
wG,fwmaom wPSm r&SdvQif a&TaiGab;rS vGwf\? qifjrif;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

86

uRJ EGm;udk om,mwG,w


f maomolukd qifjrif;uRJ EGm; ESiphf yfaom
'kuab; ESdyfpufEdkif\? rom,mrwG,fwmvQif xdk'ku uRwf
vGwf\? enf;twdkif;rSwf/
ow r XmeNyD ; \/
a0'emuEm owraumovXme jyqdkcef;NyD;\/
-------------------

onmu E m yxr aumov X me


onmuEmrSm a0'emuEmESifh ygVdtae rxl;vSNyD aemuf
ygVdwdkY a0'emae&mrSm onmudkvJ &GwfkHrQom xl;onf/
ok y f a jcmuf y g;um;--q,d ar bdua0 onmum,m? lyonm o'onm
*Eonm &oonm azm|Aonm "ronm[k tmkHajcmufyg;
ESiw
hf \
JG /
cE 0*-ESm-52

lyonm=tqif;ukd rSwfom;rIvnf;aumif;? o'onm=


toHukd rSwfom;rIvnf;aumif;? *Eonm=teHYukd rSwfom;rI
vnf;aumif;? &oonm=t&omukd rSwfom;rIvnf;aumif;?
azm|Aonm=uk,
d t
f *Fg tawGUtxdudk rSwo
f m;rIvnf;aumif;?
"ronm="rmkHukd rSwfom;rIvnf;aumif;/ /teufay;/
trd0rf;rS zGm;jrifonfup ]oif;um;trd oif;um;tz
onfut
dk a&SU onfut
dk aemuf onfum;aeY onfum;nOf?h oif;ukd
xrif;ac:onf oif;ukad &ac:onf} okYd tp&So
d nfjzifh tMunf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

87

'Gg& ajcmufXmewkrYd mS qku


d w
f u
dk v
f mukeaf om tmkaH jcmufyg;wku
Yd dk
rSwo
f m;rIudk onm qko
d nf/ /jzpfav&m&m bkb
H 0wkYd tk;d trsK;d
tpOftvm tvdrm oduRrf;&maom t&mXmewkdY odrIwwfrI
uGsrf;usifrIaywnf;/ / a&SUig;yg;um; xif&Sm;NyD/
"ronm qko
d nfum;- puKudk odrw
S af omonm? aomwukd
odrw
S af omonm? Cmeukd odrw
S af om onm? Zd0gS ukd odrw
S af om
onm? um,ukd odrSwfaomonm? aumif;aompdwf raumif;
aompdwfukd odrSwfaom onm? a0'emukd odrSwfaomonm?
onmukd? apwemukd? 0dwuf 0dpm&ukd? 0D&d,ukd? qEtvkdukd
odrSwfaom onm? onfum; avmbwnf;[k odrSwfaom
onm? onfum; a'gownf;[k? rme wnf;[k? o'gwnf; [k?
ynm tvdrmwnf;[k odrSwfaomonm? onfum; ygPmwdygw wnf;? t'dEm 'gewnf;? rkom;wnf;? 'gerIwnf;? oDvrIwnf;?
twwfynm tvdrm rIwnf;[k odrw
S af omonm? okYd tp&So
d nf
jzifh avmu q&morm;xH roifrMum;&bJ t&yfa'otrsK;d tk;d
tavhpku
d Ef iS yhf if odrw
S w
f wfusG r;f aom taumif;tqk;d trsK;d rsK;d
aom odrI rSwfrI wwfuGsrf;rIonf "ronmcsnf;wnf;/
olawmfaumif;rsK;d jzpfvQif olawmfaumif;trIrsK;d odusG r;f rI
onf aumif;aom "ronmwnf;? rlq;dk wHigpaom raumif;aom
trsKd;jzpf raumif;aom trIwkdY oduGsrf;rIonf raumif;aom
"ronmwnf;[k taumif; tqk;d cGaJ v "ronmum; tvGeu
f s,f
0ef;\? rdrdukd,fvnf;aumif; olwpfyg;vnf;aumif; onmukd
"mwftoD;tjcm; wpfcktaeESifh jrifatmif xifatmif cGJjcrf;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

88

Munfhav/
avmu igrSwrf o
d nf igodonf[k pGv
J rf;rIum; oum,'d|d
trIwnf;? wpfukd,fvkH;&Sd Elem usaeaom tvGefodrfarGUvS
aom ykd;i,fwkdYukd rSefbDvl;ESifh Munfhaomtcg &G&G&G&G xifjrif&
ouJhokdY wpfukd,fvkH;&Sd tMunf'Gg& ajcmufXmewkdY tmkHajcmuf
yg;rpJ qkdufwkdufrIaMumifh tMunfajcmufjzm ElemBuD;twGif;
um;rnfol um;rnf0g um; b,f[m [k wzGm;zGm; w&Sed &f edS f
rjywfrpJ jzpfay:aeaom onm"mwf ajcmufrsKd;wkdYukd orm'd|d
r*ifwnf;[laom rSefbDvl;jzifh igr[kwfaMumif; onm"mwf
toD;tjcm;jzpfaMumif; jrifatmifMunfhEkdifrS oum,'d|d aysmuf
uif;onf? rsufpdrGJvSaom ElemBuD;&Sifonf rSefbDvl; rwwfbJ
yuwdrsufpdESifh Munfhaomtcg xkdykd;i,fwkdYukd rdrdukd,faoG;
ukd,fom;yJ ighukd,fyJ igyJ twyfxifrSwf pGJvrf;vwHU? rSefbDvl;
wyf MunfhaomtcgrS &G&G&G&G jrif ykd;awGrSef;od tonf;
wkev
f wUH /
onmuEm yxr aumovXmeNyD;\/
aemufaemufaom aumovXmewkdYukd 0dnmPuEmokdYusrS tukefaygif;
jyqkdrnf/

ocF g &u E m yxr aumov X me


1/ q,d ar bd u a 0 ocF g &m? l y oaO w em
o' o aO w em *E o aO w em &ooaO w em

Owryk&do'DyeD

tpodYk
2/
3/
4/
5/
6/
7/

89

azm|AoaOwem "r oaOwem? ar 0kpE d bdua 0


ocFg&m/
zork',m ocFg& ork'a,m/
zeda&m"m ocFg&eda&ma"m/
t,ar0 t&da,m t|*aum ra*g ocFg&eda&m"
*grdeD y#dy'g? ao,sxd'H? orm'd|d/v/ ormorm"d/
,H ocFga& y#dp OyZwd okcH aomreH? t,H
ocFg&meH tma'g/
a, ocFg&m tedpm 'kum 0dy&dPmr"rm? t,H
ocFg&meH tm'Dea0g/
a,m ocFga&ok qE&m*0dea,m qE&m*y[meH? 'H
ocFg&meH ed&PH/
(cE0*? ESm-52)

lyoaOwem? tqif;rI aphaqmfaom apwem ponfjzifh teuf


ay;av/ / apwemajcmufyg;/

ocFg&uEm apwemwpfckudkom y"meenf;tm;jzifh


jyawmfrlonf? ocFg&uEmw&m;um; tvGefrsm;jym;\? xif&Sm;
&mpkudk jyqdkvdkuftHh/
z apwem {u*wm reodum&? 0dwuf 0dpm& 0D&d,
yDwd qE? avmb a'go arm[ 'd|d rme m rap& ukuKp
xde rd' 0dpdudpm? o'g owd [d&D Mowy ynm/ xif&Sm;&mrQudk
xkwo
f nf/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

90

ocFg&qdkonfum;- um,uHrI 0pDuHrI raemuHrIaywnf;?


z\ ocFg&rIukd jyqdck NhJ y?D apwemudk jyqd&k ef Oyrmum;-rD;&xm;
rD;oabFmwnf;/
rD ; &xm; Oyrm
rD;&xm;\oGm;rI "mwft;kd rS rIwv
f u
kd af om av[keaf Mumifh
tvHk;pHk aom pufud&d,mwdkYonf wpfNydKifeuf vIyfMuukef\?
xdak vonf r&yfrem; [ky[
f yk [
f yk [
f yk f rpJrw
I jf cif;aMumifh tvH;k pHk
aom pufu&d ,
d mwdo
Yk nf r&yfrem; t[keEf iS w
hf uG jrL;ukeMf uojzifh
twGrJ sm;pGm 0efBu;D pGmudk tygke;f &efuek -f rEav; tvGeaf 0;aom
c&D;udk rMumrD a&mufEdkifav\/
Oyrm-Oyar,s pyf [ yf c suf
- udk,fcEmBuD;onf &xm;ESifhwl\?
- ]]ESvHk;tdrfonf "mwftdk;ESifhwl\/}}
- ESv;kH tdrw
f iG ;f rS xrIwv
f u
kd af om aZmapwemonf
puf ud&d,mwdkYudk tukefEdI;vdkufaom rIwfavESifh
wl\/
- ESv;kH tdrrf S xrIwv
f u
kd o
f jzifh tvH;k pHak om ud,
k t
f *Fg
t*Fr*FgEkom&DavwdkYonf t[kefESifhwuG xukefMu
ojzifh t*FgBuD;i,fwdkYonf <ucsDvIyf&Sm;Muojzifh
pufud&d,mwdkY wpfNydKifeufvIyfMuukefonfESifh wlMu
uke\
f /

tpodYk

Owryk&do'DyeD

91

rsufawmifwpfcwfrQyif tBudrfwpfaxmifru t[kefESifh


wuG twGifx w[kef[kefvHIUaqmfaom apwemtrIaMumifh
ud,
k cf Em t*FgBu;D i,fwo
Ykd nf vd&k mt&yfoYkd a&SUIt[keEf iS hf wuGjrL;
ukefMuojzifh twGJrsm;pGm 0efBuD;pGmudk tyg,laqmif oGm;aom
&xm;ESifh wlukef\? um;-um,uHocFg&rI jzpfyHkwnf;/
0pDuHocFg&rIrSm OMorIwfrIESifh ,SOfMunfhav? raemuHocFg&rIrSm
"mwftdk; wGif;rSm wpDpDqlyGuf aeonfESifhwl\/

avmbESi,
hf OS af om apwemonf avmba&S;SLay;&modYk
ud,
k f t*Fg EIwt
f *Fg pdwt
f *Fgwdu
Yk kd t[keEf iS w
hf uG twGiv
f aYIH qmf
oGm;\/
a'goES i f h , S O f a om apwem? 0d w uf 0D & d , ponf
wd k Y E S i f h , S O f a om apwemwd k Y u d k v nf ; qd k a v? o' g rI
owd r I ynmrI 'gerI oD v rI aumif ; aomtrI
raumif;aomtrIwdkYudk tukefqdkav/ / <uif;aom
jyqdk cJhNyD;aom ocFg&"mwfwdkY\vnf; olYvrf;ESifhol
ud k , f t *F g EI w f t *F g pd w f t *F g wd k Y u d k t[k e f E S i f h w uG
x<uvI H U aqmf r I a wG u d k od a v/
ocFg&"mwfwdkY\ tcsuftvufawGudk ae&mus rod
ukefaom olwdkYtm; oum,'d|dpGJvrf; csufcsnf;jzpfukef\?
tvHk;pHkaom udk,ft*FgrIwdkYrSm igjyKonf igvkyfonf igxonf
igxdik o
f nf ponfjzifv
h nf;aumif; igajymonf igqdo
k nf ponf
jzifhvnf;aumif; igBuHonf igodonfponfjzifhvnf;aumif;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

92

oum,'d|dpGJvrf; csufcsnf;jzpfukef\ tvHk;pHkaom um,uHrI


0pDuHrI raemuHrIwdkY twGifvHIYaqmfaom apwemonf puf
ud&d,m tvHk;pHkudk w[kefwnf;vIyfap jrL;apEdkifaom rIwfav
[kyahf vESiw
hf v
l \
S ? xdaYk Mumifh ocFg&uEm rSm apwem"mwfwpfyg;udk
y"metm;jzifh a[mawmfrlownf;/
pG J v rf ; yH k trsd K ;rsd K ;
oum, 'd|d pGJvrf;csufawGudk twefi,fjyqdkOD;tHh....
ig pdwfESifh awGUonf/ (z"mwfudkpGJvrf;csuf)
ig pdwcf sr;f omonf/ ig pdwrf csr;f omonf/ ig0rf;ajrmufonf/
ig 0rf;enf;onf/ (a0'em"mwfudk pGJvrf;csuf)
ig odonf/ igrSwfrdonf/ (onm"mwfudk pGJvrf;csuf)
ig pddwfwnfMunfonf/ ({u*wm"mwfudk pGJvrf;csuf)
ig ESvHk;oGif;onf/ (reodum&"mwfudk pGJvrf;csuf)
ig BuHzefonf/ (0dwuf"mwfudk pGJvrf;csuf)
ig pOf;pm;onf/ (0dpm&"mwfudk pGJvrf;csuf)
ig tm;xkwfonf/ (0D&d,"mwfukd pGJvrf;csuf)
ig ESpfoufonf/ (yDwd"mwfukd pGJvrf;csuf)
ig Munfhvkdonf? ig Mum;vkdonf? ig b,f[mukd jyKvkdonf?
oGm;vkdonf? vmvkdonf? ajymvkdonf? qkdvkdonf? ig odvkd
onf? &vkdonf? ,lvkd onf/ (qE"mwfukd pGJvrf;csuf)
ig cspfonf? ig cifonf? ig pkHrufonf? ig vkdcsifonf? ig
wG,fwmonf/ (avmb"mwfukd pGJvrf;csuf)

tpodYk

Owryk&do'DyeD

93

ig rkef;onf? ig jrifysif;onf? ig pdwfqkd;onf? ig NiKd;onf? ig


pdwfylonf/ (a'go"mwfukd pGJvrf;csuf)
ig rodonf? ig awGa0onf/ (arm["mwfukd pGJvrf;csuf)
ig t,lrSm;onf/ ('d|d"mwfukd pGJvrf;csuf)
ig tnHhrcHcsifonf? ig omcsifonf? igu omonf? ig
wkbufEkdifonf/ (rme"mwf pGJvrf;csuf)
ig jiLplonf/ (m"mwf pGJvrf;csuf)
ig ESajrmonf? ig0efwdkonf/ (rap&"mwf pJGvrf;csuf)
ig ysif;&donf/ (xde rd' pJGvrf;csuf)
ig rcGJjcrf;Edkifonf/ (0dpdudpm"mwf pGJvrf;csuf)
ig MunfndKonf? ig,kHMunfonf/ (o'g"mwf pJGvrf;csuf)
ig rarhonf/ (owd"mwf pJGvrf;csuf)
ig wwfod vdrmonf/ (ynm"mwf pJGvrf;csuf)
raumif;rI jyK&rnfudk igSufonf? igaMumufonf/ ([d&D
Mowy pJGvrf;csuf)
ig owf o nf / (ygPmwd y gw [l a om apwem"mwf
pJGvrf;csuf)
ig cdk;onf? igwkdufonf/ (t'dEm'gef[laom apwem"mwf
pJGvrf;csuf)
igvSL'gef;onf? igay;urf;onf/ ('geapwem"mwf pJG
vrf;csuf)

tpodYk

Owryk&do'DyeD

94

okdYtpSdonfjzifh oum,'d|d pJGvrf;csufonf tvGef


rsm;jym;vS\? i&Jr;D rsK;d aphcsn;f wnf;? r*fPf zdv
k
f Pf 0dyem
PfwdkY\ tE&m,fcsnf;wnf;? edAmef\ ab;&efBuD;awGwnf;?
oHo&m\ rSm zufurf;wnf;? xdpk v
GJ rf;csupf k uRwv
f w
G rf o
I nf
oHo&m\ xdkrSmzufurf;jzpfaom edAmefwnf;? xdkpJGvrf;rIpkonf
oHo&mepfrIwnf;? xdkpJGvrf;csufpk uRwfvGwfrIonf oHo&m\
urf;wpfzufodkUa&mufrIwnf;/
oum,'d|d [laom t0Dpdi&JrD;awGudk &dyfrdkHrQ jyvdkufonf/

apwem"mwfwpfcu
k kd orm'd|
d Pfjzifh xifvif;pGm cJjG crf;
jrif aomtcg apwem"mwf pJv
G rf;aom oum,'d|id &Jr;D ao\?
apwem aovQif <uif;aom"mwfwdkY pJGvrf;aom i&JrD;wdkYonf
aoukefawmhonf? xdkaMumifhapwemwpfckudkom ocFg&uEm
a[mawmfrlonf? <uif;aom ocFg&"mwfwdkYonfvnf; avmu
vlwdkif;ajymqdkaeMuaom"mwfpkyif wnf;/
ocFg&uEm yxr aumovXmeudk jyqkdcsuf NyD;\/

--------0d n mPu E m yxr aumov X me


1/ q,dar bdua0 0dnmPum,m? puK0dnmPH
aomw 0d n mPH Cme0d n mPH Zd 0 S g 0d n mPH
um,0dnmPH raem 0dnmPH? 'H 0kpwd bdua0
0dnmPH/
2/ emrlyork',m 0dnmPork'a,m/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

95

3/ emrlyeda&m"m 0dnmPeda&ma"m/
4/ t,ar0 t&da,m t|*aum ra*g 0dnmPeda&m"
*grdeDy#dy'g? ao,sxd'H? orm'd|d / y/ ormorm"d/
5/ ,H 0dnmPH y#dp OyZwd okcH aomreH? t,H
0dnmP tma'g/
6/ ,H 0dnmPH tedpH 'kuH 0dy&dPmr"r?H t,H 0dnmP
tm'Dea0g/
7/ a,m 0dnmPo qE &m*0dea,m qE&m*y[meH?
'H 0dnmP ed&PH/
ygVdawmf teufvG,fNyD/

v0ef;oPmefudk Munfhvdk rsufpdudk csdefG,fojzifh rsufpd


ESifhv G,frdMuaomtcg v0ef;t&dyfoPmefonf puK[laom
tZwrSef tMunfxJwGif xif;ceJay:\? avmu zvftMunf
rSet
f Munf a& tMunf S&d mwdYk ae&dyf v&dyf vl&yd f ponfay:NrJ
twdkif;yifwnf;? rsufpd[laom tZwrSeftMunfrSm xdkv0ef;
t&dyt
f oGi\
f xifrI ay:rIonf y&rwoabmtm;jzifh rk;d BuKd ;rSef
ouJo
h Ykd jyif;xef\? xdt
k cg v0ef;oPmeft&dyf cdu
k w
f u
kd x
f yd g;aom
'Pf[ek 'f Pfcsuaf Mumifh puKtMunfxrJ mS puK0n
d mPfac:aom
pdwfonf wzGm;zGm;jzpfay:av\? rsufESmvTJjyefvQif v&dyf
aysmufjyef\? pdwf"mwfvnf; tukefcsKyfuG,f aysmufqkH;av\?
rjrifjyefb;l [k ajymqd&k \? tjrifqo
kd nfum; xd0k n
d mP "mwfyif
wnf;? rjrifqdkonfum; xdk0dnmP"mwf aysmufjy,f uG,fqkH;rI

tpodYk

Owryk&do'DyeD

96

wnf;? zvfMunf rSefMunf a&Munf qDMunfwdkYum; xdkxdkt&dyf


toGif tqif;oPmefxif ay:jim;aomfvnf; OwkZ0PtMunf
Murf;pkjzpf 0dnmP"mwf jzpfay:rI rSd? rsufpdjzifh jrifonf[k
jzpfMuorQrSm enf;csnf;rSwf/
MunfvSpGmaom rSeftjyif rsufESmudkjy aeqJ rSefxJrSm
rsuEf mS &dyf ay:ae\? rsuEf mS vTv
J Qif rSex
f rJ mS rsuEf mS &dyf aysmuf
av\? OyrmESifhwlpGmrSwf? jrifao;\ rjrifbl;[k odMu\?
"mwfay:rI "mwfcsKyfrI[k rodMu/
um; puK0dnmP"mwfudk jyqkdcef;wnf;/

enf;udk rD
S A[d'r S o'gk[
H al om toHv;Hk toHcw
J o
Ykd nf
t[kef ESiw
hf uG rd;k BuKd ;rSeo
f uJo
h Ykd jyif;xefpmG cdu
k w
f u
kd
f aeqJtcgrS
aomw tMunfrmS aomw0dnmP"mwf wzGm;zGm; jzpfay:ae\?
toHaysmufvQif aysmufuG,fav\? Mum;ao;\ rMum;bl;[k
odMu&\? "mwfay:rI "mwfcsKyfrI[k rodMu/
A[d'rS *EmkH[laom teHYvHk;cdkufwdkufxdyg; aeqJtcgrS
CmetMunfrSm Cme0dnmP"mwf wzGm;zGm;jzpf ay:ae\
teHYuG,fjyefvQif xdk0dnmP"mwf aysmufqHk;jyef\? eHao;\?
reHbl;[k odMu\? "mwfay:rI "mwfcsKyfrI[k rodMu\/
vQmay:okdY tcsdKtcsOfpaomt&omwdkYudk wifxm;
wdkufcdkuf xdyg;aeaomtcgrS Zd0SgtMunfay:rSm Zd0Sg0dnmP
"mwfjzpfay:\ &omHk uif;uGmoGm;vQif aysmufqHk;jyef\ vQm
tawGU&Sad o;\? r&Sb
d ;l [koMd u\ "mwfay:rI "mwfcsKyrf [
I k rodMu/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

97

ajr"mwf rD;"mwf av"mwfoHk;yg;wGif wpfyg;yg;onf


wpfckckaom udk,ft*FgtpdwfrSm xdyg;aeqJtcg xd&m udk,f
t*FgtpdwfrSm um,0dnmP"mwf ay:ae\ txdr&SdjyefvQif
csKyq
f ;kH uG,af ysmufjyef\? at;jraoma& at;jraomavwdo
Yk nf
ausmufukef; ausmufjyifrSm xdyg;ukeftHh? ausmwpfjyifvHk;rSm
um,0dnmPfpdwfwdkYonf wvQrf;vQrf;jzpfay:ukef\? xdktcg
ausmat;onf ausmcsr;f onf[jk zpf&\? a& avuG,
f oGm;jyef
vQif xdpk w
d "f mwfu,
G af ysmufukejf yef\? tat;aysmufNyD tcsr;f
aysmufNyD[k odMu\? "mwfay:rI "mwfaysmufrI[k rodMu/
ylvSpGmaom aeylrSmaeaomtcg wpfudk,fvHk;yltdkuf
aeonfudk odMu\? wpfudk,fvHk; um,0dnmP"mwf vQrf;vQrf;
awmuf ay:aeonf[k rodMu? OD;acgif;wGif; &ifwGif; 0rf;wGif;
paom twGi;f oPmef wpfavQmufv;kH rSmemvQif emonf[o
k \
d ?
usifvQif usifonf[k od\? xHkvQif xHkonf[kod\? udkufvQif
udkufonf[kod\? cJvQif cJonf[k od\? ylvQif ylonf[kod\?
anmif;vQif anmif;onf[o
k \
d ? xdt
k rIpu
k kd "mwf ay:rI[k rodMu
&dyfrdavmufNyD/
txufjycJhaom ElemBuD;rSm ydk;i,fwdkY usaom Oyrm- rSef&dyf Oyrm
tvHk;pHkwdkUESifh ,SOf"mwfuGJatmif cGJMunfhav/

ESvkH;tdrfwGif;rSm prf;a&pdrfha& wyGufyGufxGufay: ae


ouJo
h Ydk b0ifpw
d [
f al om wvufvufwvif;vif; tjrjJ zpfay:
aeaom raem[laomtMunf "mwfrSefrsdK;onf Sd\? rsufpdrSm
cku
d w
f u
dk o
f rQaom tqif;oPmefpo
k nf xkrd aemrSmvnf; wpfjyKd if

tpodYk

Owryk&do'DyeD

98

euf ckdufxday:xGef;\? v0ef;ukd Munfhaomtcg rsufpdrSm v0ef;


oPmefwpfck ESv;Hk tdrw
f iG ;f raemtMunfrmS v0ef;oPmefwpfck
wpfNyKd ief uf wpfcsuw
f nf; ay:av\? rsuEf mS vT
J puKtMunfrmS
v0ef;oPmef aysmufu,
G
f oGm;aomfvnf; ESv;Hk tdrf xJrmS ay:
aom v0ef;oPmefum; kwfw&uf ruG,fwnfh jznf;jznf;rS
uG,o
f nf/
enf;twl rkd;oH avoH vloH acG;oH tpSdaom toH
"mwfrsKd ;wko
Yd nf em;[laom"mwfreS f tMunfrmS cku
d w
f u
dk f xifay:
aomtcg ESv;Hk raemwkid af tmif wpfjyKd ief uf xk;d 0ifxifay:av\/
teHY[laom *EmkHwkdYonf ESm[laom "mwfrSeftMunfrSm
ckduf wkdufaomtcg ESvkH;raemwkdifatmif wpfjydKifeuf xkd;0if
xifay:av\/
vQmay:rSm a&mufaom &omkw
H o
Ydk nfvnf; Zd0gS tMunfrmS
raem wkdifatmif xkd;0ifckdufwkdufav\/
wpfukd,fvkH;wGif wpfckckaom ukd,ftpdwfrSm ckdufwkdufMu
aom azm|AmkHwkdYonfvnf; cPcsif; ESvkH;wGif;okdY aygufMuav
uke\
f /
vlaumifoPmefSdaom rSefwkH;MuD;wpfckSd&m\? xkdrSefwkH;
Mu;D \twGi;f rSm ykPu
bDv;l ,lcahJ om a0ykva usmufEiS w
hf al om
trsuf ausmufMuD;wpfck Sd&m\? t&yfSpfrsufESm SdMuukefaom
tdrf&m0if;jcH opfyif awmawmif ae v euwf vl EGm; uRJpaom
0wKj'Afwo
Ydk nf xkrd eS w
f ;Hk wGif t&dyx
f ifMuaomtcg trsuaf usmuf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

99

MuD;rSmvnf; wpfjydKifeuf wpfcsufwnf; xifay:Muukef\?


rSefwkH;rSmvnf; ae0ef;oPmefwpfck jrif&\? trsufausmufrSm
vnf; ae0ef;oPmefwpfckjrif&\? enf;twkdif; odav/
um; puK aomw Cme Zd0Sg um,[laom tMunf
ayguf ig;aygufrS xk;d 0if [',"mwftrd w
f iG ;f Sd raemtMunfrmS
tmkHig;yg; xifSm;ay:ykH tpDt&ifwnf;/
xk d t Munf a yguf ig;yg;ES i f h u if ; raemtMunf o uf
oufwiG f xifMuay:Muaom tmku
H m; tvGerf sm;jym;\? pdwu
f ;l
pdwBf uH oufoufEiS hf od&xif&jrif&aom tmkpH o
k nf raemouf
oufwGif xifay:aom tmkHpkaywnf;? a&SUtMunf ig;rsKd;um;
rsupf Od ypm em;Oypmpaom OypmwGif xifmS ;Sad om tmkiH g;yg;
onfom xifEikd o
f nf? raemtMunfrmS rlum; wpfoufv;Hk jrifb;l
orQ awGUbl; BuKb
H ;l orQ Mum;bl;orQ tukef xifEikd o
f nf? xdrk aem
tMunfonf oAnKraemtMunf yapuAk' raemtMunf
t*om0u r[mom0u yuwdom0uraemtMunf wd[dwf
raemtMunf 'dG[dwfraemtMunf t[dwfraemtMunf vlwdkY\
raemtMunf bkrpdk;ewfwdkY\ raemtMunf pmwkr[m&mZf
wm0wom paomtxuftxuf ewfjA[mwdkY\ raemtMunf
[l oifhkHMunf tvGefMunf tvGefxuftvGefMunf tqifhqifh
teErsm;jym;\/
oAnK raemtMunfBuD;onf twkrSd tzufrSdMunf\?
pMu0VmteE urmteE ow0gteE ocFg&teE "rteE

tpodYk

Owryk&do'DyeD

100

SdorQwdkYonf oAnKraemtMunfwGif tukefay:Mu&ukef\?


opmav;yg; wnf;[laom oabm tmkw
H o
Ykd nfum; yg&rDadS om
wd[dwfraemom xifay:ukef\/ /um; raem0dnmPf\
oabmudk jyqdkcef;wnf;/
wGif a0'em? onm? ocFg&? 0dnmPf [laom
emrfcEmav;yg;wdkY\ yxr aumov
Xmeudk jyqdkaomtcef; NyD;\/
-------------------

emru E m av;yg;wd k Y \
'k w d , wwd , aumov X me
,cktcg a0'emuEm onmuEm ocFg&uEm 0dnmPuEm
av;yg;wdu
Yk kd aygif; 'kw,
d aumovXmepaom aemufaumov
ajcmufXmewdkYudk tusOf;rQ jyqdkaytHh/
aSUcEmok;H yg;rSm zudk taMumif;jyK ork', eda&m"udk
a[mawmfrl\? 0dnmPuEmrSm emrfkyf ESpfyg;udk taMumif;jyK
ork', eda&m"udka[mawmfrl\/
xl;ykHudkjyqdkOD;tHh--0dnmPuEm udk aemufq;Hk xm; a[mawmfrjl im;aomfvnf;
- raemykA*Frm "rm? raemao|m raemr,m
[lvnf;aumif;?
- q'G g &m "d y wd & mZm
[lvnf;aumif;?

tpodYk

Owryk&do'DyeD

101

a[mawmfrlaomaMumifh tMunf'Gg& ajcmufXme jzpfMu


ukeaf om emrfw&m;wdrYk mS 0dnmPuEm onf aSUaqmifO;D pD; tBu;D
trSL;aywnf;? a0'em onm ocFg&wdkY\ udk;uG,f&m "mwfrif;
aywnf;/
- tMunf'gG & ajcmufXme qdu
k af &muf xifjyvmaom tmkH
ajcmufyg;udk t&,lrIum; 0dnmPf\ udpaywnf;/
- 0dnmPf,l &aomtcgrS zu Budwfe,f nyfnpf
t&nfppf |&o ted|&o ay:aomtcgrS a0'emu okH;
aqmifcpH m;\/
- onmu aumif;raumif;ukd rSwf\/
- trSwfonmESifh odSdNyD;aomtcgrS xdkxdktmkH0wK trI
cyford ;f wk\
Yd tusK;d iSg uk,
d t
f *Fgwdu
Yk dk twGiv
f UHI aqmfrI EIwt
f *Fgwdu
Yk dk
twGif vIHUaqmfrI pdwft*FgwdkYudk twGifvIHUaqmfrI[kqdktyfaom
apwempaom ocFg&"mwfwdkY\ udponf jzpf\/
xdkYaMumifh-- zonf a0'em onm ocFg&wd\
Yk om tcsKyt
f csm jzpf\
0dnmPf\ tcsKyftcsm rjzpf/
- 0dnmPfonfum;--tm;vk;H \ tcsKyt
f csm jzpf\? okaYd omf
vnf; 0dnmPfonf a0'emonmocFg&wdkYESifhuif;
jzpfaeEkdifonf r[kwf/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

102

xdaYk Mumifh 0dnmPf\ jzpfrI csKyrf rI mS emrfudk tcsKyt


f csmxm;
a[mawmfrljyefownf;/
rD;awmufESifh 0dnmPfwl\? xdkrD;awmufrS wcef;vkH;jynfh
xGuaf om rD;a&mifEiS hf a0'em onm ocFg& ok;H yg;wl\? rD;awmuf
aoaysmufvQif xdkrD;a&mifwdkYonf wpfNydKifeuf aoaysmuf
csKyfuG,fukef\? rD;awmufvQif wpfNydKifeuf jzpfay:Muukef\/
xdkuJhokdY 0dnmPf\ ork', eda&m"udkjrifvQif xdkcEm
ok;H yg;wd\
Yk ork', eda&m"ukv
d nf; jrifEikd af wmhonfjzpf 0dnmPf
ukd y"mejyK ork',? eda&m"ponfukd jyqdkaytHYownf;/
b0if r aem\ ork ' ,-ed a &m"
nOfhtcg tdyfaysmfaepOf ESvkH;tdrfom tvGefEkefYvS
pGmaom b0ifac:aom raemtMunf pdwfwpfrsKd;wnf;om&Sd\?
puK aomw Cme Zd0Sg um, ig;'Gg&wdkY pdwf[lr&Sd? b0ifac:
aom raemtMunfpdwfrnfonf taowpfydkif;jzpfae\?
udk,ft*Fg EIwft*Fg pdwft*FgwdkYudkY vIyf&Sm;apwwfaom pdwfrsdK;
r[kwf? ,ckypKyef b0&Sdaom tmHk0wKwdkYudk tmkHjyKEdkif,lEdkif
aom pdwfrsdK;r[kwf? lyuEm xkwfjycJhaom kyfwpfqJh&SpfckwGif
[',0wKkyfrS jzpfyGm; &THUtdkifprf;yGufrS wyGufyGufxGuf
aeaom prf;a&uJhodkY wawGawG jzpfae\/
xdk[',0wKkyfvnf; r[mbkwf\ tudkif;tcufrQom
jzpf\? lyuEm tm[m&"mwfqD MoZmwufyGm;rI qkwf,kwf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

103

avsmhyg;ukefcef;rIudk tcsKyftjcmjyK r[mbkwf kyfBuD;wdkY\


wpfcPrpJ wdk;csnf qkwfcsnf ajymif;vJ aeonfhtwdkif;
xdk[',kyfvnf; wpfcPrpJ topfta[mif; ajymif;vJ&\?
xdk[',0wKrS aygufyGm;aeaom b0ifraemvnf; olY[',
0wKESifhol csKyf&muG,f&mrpJ ygav\/
Oyrmum;
Oyrmum;...wdrw
f u
kd t
f jyifrmS jzpfay:aom oufwefaY &;
onf &S\
d ? awmiftpGet
f zsm;rSp ava0So
Y jzifh wdrw
f u
kd af ysmuf
uG,
f oGm;&m olw
Y rd cf EJ iS o
hf o
Yl ufwefY aysmufu,
G &f modyYk gav\
twlwnf;/
(wpf e nf ; ) wef c d k ; BuD ; aomewf w pf a ,muf o nf rd r d
wefcdk;jzifh tvGefxufvSpGmaom ,rf;rIefYudk wpfckaomae&m
rSwef; twGizf efqif;ajy;\? rD;onftprSptwGiaf vmif
trDv
S u
kd \
f ? tprSp ol,
Y rf;rIeEYf iS hf olrY ;D awmuf ukeaf ysmufu,
G f
qHk;av\/ /(em&DpOfudk c&D;jyKIav/)
wpfem&DcefYumv c&D;odkYa&mufvQif 0wKkyfaygif; tuka#
ru csKyq
f ;kH av\? olU0wKyk Ef iS o
hf b
Yl 0if tpOftwdik ;f uG,af ysmuf
csKyfqHk; &mygav\? topftopfzefqif; oGm;aom,rf;rIefYrSm
topf topf jzpfymG ;vdu
k af om rD;awmufi,fuo
hJ Ykd topftopf
tpOfjzpfay:aeaom 0wKkyfay:rS b0ifpdwf topftopf
tpOfrjywf jzpfymG ; aeonfukd 0dnmPork',qdo
k nf? tprSp
tpOftwdik ;f ,rf;rIeYf uG,af ysmuf ukeq
f ;kH &m tpOftwdik ;f csKyu
f ,
G f
aysmufq;kH oGm;ouJo
h Ykd tpOftwdik ;f ol0Y wKyk Ef iS hf olb
Y 0ifpw
d f

tpodYk

Owryk&do'DyeD

104

uG,fqHk;oGm;onfudk 0dnmP eda&m" qdkonf/


b0if 0dnmPfjzpfyGg;rI csKyfuG,frIrSm kyfESifhuyfIrS
'd|oufao &Edkifrnf? 0dnmPfoufoufESifh 'd|oufaor&?
'd|oufao r&Srd
l usr;f *efqEkd iS hf &rf;rSe;f IrI Munfrh rI sK;d um;
Por,kwfrsKd;r[kwf/ 0dyemrjzpf/
b0ifraem[k qdktyfaom 0dnmPf\
ork', eda&m"udk jyqdkcef; NyD;\/

---------------yO 0 d n mPf \ 'k w d , wwd , aumov X me


yO0dnmP\ 'kwd, wwd, aumovXmeudk jyqdkaytHh/
1/ puKtMunf? raemtMunf/
2/ aomwtMunf? raemtMunf/
3/ CmetMunf? raemtMunf/
4/ Zd0Sg tMunf? raemtMunf/
5/ um,tMunf? raemtMunf/
6/ oufoufaom raemtMunfBu;D ajcmufvrf;cG
J
0Dxdpdwf wdkYudkjyqdktHh/
vudkMunfhaomtcg v0ef;oPmefonf puKtMunfrSm
wpfck ESvHk;tdrfwGif;&Sd raemtMunfrSmwpfck wpfNydKifeufay:\?
ausmufESifhrD;cwf wdkufcdkufMuaomtcg rD;yGifhi,fyGifhouJhodkY
puKtMunfrSm v0ef;oPmef rkd;BudK;rSefouJhodkY jyif;xefpGm

tpodYk

Owryk&do'DyeD

105

wdu
k cf u
kd f xifay:aomtcg puKtMunfrmS puK0n
d mP"mwfwpfck
zGm;ceJjzpfay:\ ESvHk;tdrfwGif;&Sd raemtMunfrSm v0ef;oPmef
rdk;BudK;rSefouJhodkY jyif;xefpGmxifay:\? wdrfwdkuf csif;cwf Mu
vQyfw0if;0if;jyufouJhodkY ESvHk;tdrfwGif;rSm 0if;0if;awmufaom
raem"mwf raem0dnmP"mwfwdkYonf wzGm;zGm;jzpfay:ukef\?
tvGef arS;rSed v
f pS mG aom b0ifac:aom yuwdraemtMunf csKyf
ysuf kyfodrf; uG,faysmuf&av\/
puKtMunfrmS jzpfay:aom0dnmP"mwfEiS hf ESv;kH tdrw
f iG ;f rSm
w0if;0if; w&Sdef&Sdefjzpfay:aom 0dnmP"mwfwdkYonf v0ef;
oPmefudk rsufarSmufxifxif jrifrI MunfhrIudk NyD;apMuukef\?
rsuEf mS rvTo
J rQ umvywfv;kH wvufvuf wvif;vif; w0if;0if;
w&Sed &f edS f jzpfygG ; aeMuuke\
f ? rsuEf mS vTv
J u
kd v
f Qif vTv
J u
kd o
f nfEiS hf
wpfNydKifeuf xdk0dnmP"mwfwdkYonf aysmufuG,fcsKyfqHk; ukef
uke\
f /
vQyfa&mifw&Sdef&SdefxouJhodkY 0dnmP"mwfpk w&Sdef&Sdefx
aeaomtcg tEykxkZefwdkYrSm vudkigMunfhonf igIonf? igjrif
onf[k arSmufrSm;Mu&\? oum,'d|djzifh 0dnmP"mwfudk ig[k
pGv
J rf;rIwnf;? vQyaf &mifcsKyu
f ,
G jf yefvQif arSmiftwdjzpf oGm;jyef
ouJo
h Ykd vESirhf suEf mS uG,jf yefvQif 0dnmP"mwfwo
Ykd nf tukeu
f ,
G f
aysmuf csKyq
f ;kH Muuke\
f ? rjrifrq
I u
kd jf yef\? xdt
k cg tEyx
k Zk efwrYkd mS
igrjrifjyefz;l [k oum,'d|jd zpfjyef\? jrifaomtrIonf tu,f
igrSefcJhtHh? rjrifaomtcg xdkigaoqHk;jyefNyD[k qdk&vdrfhrnf/
(tEykxkZefwdkY trIr[kwfyHk)

tpodYk

Owryk&do'DyeD

106

orm'd|d0dZmPfaygufMuayukefaom uvsmPykxkZef
t&d,mt&SifwdkYrSm jrifwwfaomyk*dKvf[l ow0g[l ig[l
ol[l r&SdNyD? v0ef;ESifhwdkufqdkif aeaomtcg v0ef;vQif
tmH&k adS om 0dnmP"mwf tm*EKwo
Ykd nf cEmtwGi;f rSm wvif;
vif; w&Sed &f edS f xaeuke\
f ? wdrw
f u
kd w
f iG ;f rSm vQyt
f m*EK w0if;
0if;xouJhodkYwnf;? rsufESmvTJjyefvQif xdk0dnmP"mwf tm*EK
wdkYonf wdrfwdkuftwGif;rSm vQyftm*EK uG,faysmufjyefouJhodkY
uG,faysmufcsKyfqHk;ukefjyef\/ odkYjrifMuukef\/
Oyrm-Oyrm--wdrfwdkufonfvQyfr[kwf? vQyfonfwdrfwdkuf
r[kwf? vQyfwjcm; wdrfwdkufwjcm;? wdrfwdkufcsif; wdkufcwfrI
aMumifh vQyftm*EK jzpfay:onf jzpfay:orQ vQyfa&mifpkonf
wdrw
f u
kd o
f jYkd yef 0ifawmhonf r[kw?f wpfjcm;wpfyg;odo
Yk mG ;awmh
onf r[kwf? tNyD; uG,faysmufcsKyfqHk;avukef\/
0dnmP "mwfwdkYrSmvnf; enf;twl jrifatmifI/

onf u d k & nf 0d o k ' d r *f ....


0dZKyga'g0 tmumao? OyZEd 0,Edp/
[krdefYqdkayonf/
tmumao=aumif;uif? 0dZKyga'g0=vQyf\jzpfyHk tvm;
uJhodkY? "rm=emrfkyfw&m;wdkYonf? OyZEdp=jzpfay:cGifh qdkufwdkuf
vQiv
f nf; w&Sed f &Sed jf zpfay:uke\
f ? 0,Epd =vQyaf &mifu,
G af ysmuf
ouJhodkY cPrpJ uG,fvnf; uG,faysmufMuukef\/
rsufpdjzifh jrifjriforQrSm enf;csnf;rSwfav/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

107

rsufawmifcwfonfhtwGuf arSmifarSmif oGm;onfrSm


vnf; xd0k n
d mP"mwfwYkd uG,af ysmufryI ifwnf;? jrifrI tjrifaysmuf
uG,rf I ESpyf g;onf ud,
k af wGUrsujf rifrcI sn;f wnf;? wdrw
f u
kd w
f pfjcm;
vQyfa&mif wpfjcm; vQyfa&mifxrI vQyfa&mifcsKyfaysmufrIwdkYESifh
xyfwlxyfrQ xifEdkifatmifMunfhav? aeYv,fta&mif tvif;&Sd
aomtcgum; rsufESmvSnfh&m t&yfwdkif;rSm tqif;oPmef
0wKj'Af&Sdonfcsnf;jzpf rsufESmvSnfh&mwdkif;rSm rjywfrpJ tNrJ
wdkufcdkufrI &SdaeonfESifh wjrifxJ jrifaeonf[k xif&\? 0wK
wpfcu
k akd jymif;vQif wpfck jrifru
I ,
G af ysmufonfum; xif&mS ;yg\/
puK'Gg&qdkif&m 0dnmP"mwfwdkY\ ork', eda&m"
tjcif;t&mudk jyqdkaom tcef;NyD;\/

aomw 'Gg&qdik &f m Cme'Gg&qdik &f m Zd0gS 'Gg&qdik &f m um,


'Gg&qdkif&m 0dnmPfwdkYrSmvnf; puK'Gg&twdkif;odav/
em;rSm o'gk[
H al om toHBu;D toHi,f w[ke;f [ke;f wnHnH
wpmpm wpDpD wku
d cf u
dk x
f ifay:aeorQ umvywfv;Hk vQyaf &mif
uJo
h Ydk aomwtMunf ESv;Hk tdrw
f iG ;f wkrYd mS aomwqkid &f m 0dnmPf
tpk tm*EKpdwf"mwfwkdY w0if;0if; w&Sdef&Sdefxaeukefonf
toHww
d pf
J oGm;jyefvQif vQyaf &mif uG,af ysmufouJo
h Ydk 0dnmP
tpk tm*EKpw
d af wG tukev
f ;Hk uG,af ysmuf csKyaf o aeukeo
f nf?
okdY ponfjzifh qkdav/
tdyfaysmfqJ tcgrSwpfyg; wpfaeYvkH; wpfnvkH; tMunf'Gg&
ig;XmewkrYd mS tmkx
H cd u
dk rf I jywfpo
J nf[
l r&Sv
d NS y?D ig;'Gg&qkid &f m

tpodYk

Owryk&do'DyeD

108

wpfNydKifeuf 0dnmP"mwfwkdY ay:EkdifMuonfum; r[kwf? tmkH


tm;BuD;&m tvSnfh tvSnhftm;jzifhom ay:Muukefonf? rcsKyf
ruG,b
f J rsuaf wmifwpfcwf Mumjrifah tmifwnfaeaom cP[l
vnf; r&Sd? tcsufxm; pOf;pm;wwfvQif xif&Sm;yg\/
yO'Gg&qkdif&m 0dnmP"mwfcef; NyD;\/

-----------------raem0d n mP"mwf \
'k w d , wwd , aumov X me
oufoufaom raem'Gg&qkdif&m 0dnmPtpk tm*EK
"mwfw\
Ydk jzpfrt
I jcif;t&monfum;-us,0f ef;vS\? Buo
H mkrH Qom
jyqkdaytHh? txuf jyqkdcJhNyD;aom yO'Gg&ig;Xmeqkdif&m 0dnmP
"mwfwkdYonfum; wdrfwkdufrS xGufay:aom vQyfa&mifwkdYonf
wpfpkHwpfckaom 0wKukd vIyf&Sm;atmif rwwfEkdifukef wdrfwkduf
tjyif awmtjyif awmiftjyif ajrtjyif a&tjyifwkdYukd w'*F
wpfcP xGef;vif;kHrQukdom wwfEkdifukefouJhokdY A[d'tmkHig;ck
0wKj'AfwkdYukd jrif&atmif Mum;&atmif eH&atmif vsuf&atmif
El;nHhonf Murf;wrf;onf csrf;at;onf ylaEG;onf awmifhwif;
onf vIy&f mS ;onf [lod&atmifrQom jzpfMuukeo
f nf wpfcw
k pfck
aom ukd,ft*Fg EIwft*Fg kefY&if;aom pdwft*Fgrsm;ukd vIyf&Sm;
atmif jyKEkdifaom 0dnmP"mwfpk r[kwfMuukef? oufoufaom
raem'Gg&rSmjzpfaom 0dnmP"mwfwkdYonfrlum; avjyif;rkefwkdif;
\t[kef rkd;BuKd;\t[kefuJhokdY ukd,ft*FgwkdYukdvnf; cPcsif;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

109

vIy&f mS ;x<u ckev


f mT ; ajy;oGm; &atmif vHUI aqmfrI [kwEf ikd u
f ek o
f nf
EIwft*Fgudkvnf; cPcsif; >rufqdk atmfjim [pfa<u;&atmif
vHaYI qmfEikd u
f ek o
f nf? pdwt
f *Fgwdu
Yk kd t&m taxmif tode;f toef;
aom tmH0k wKwYkd cPcsi;f ESjYH ym;atmif BurH pI nfrEI iS hf vHUI aqmfEikd f
ukeo
f nf/
t&m aMu;eef;Oyrm rD;&xm;Oyrm rD;oabFm
Oyrm rD;pufHkBuD;Oyrmrsm;udk aumif;pGmodxdkufonf?
&if w G i f ; rS m &S d M uaom [',ES v H k ; td r f r nf o nf u m;
taxmifruaom aoG;aMumtpk aoG;aMumtqHkBuD;
aywnf;? wpfudk,fvHk;\ qdkif&m"mwftdk;BuD;aywnf;/
aMu;eef;HBk u;D rS aMu;eef;"mwft;kd ESiw
hf \
l ? xd[
k ',"mwft;kd rS
wpfu,
kd v
f ;kH jzefNY zL;&ef ul;,Sujf zmrTmxGuaf om tvGeo
f rd af rGv
Y S
aom aoG;aMumi,fwdkYonf aMu;eef;HkBuD;rS wpfEdkifiHvHk; NzefYjzL;
jcif;iSg jzm>rm wef;xm;aom aMu;eef;BuKd ;wdEYk iS hf wluek \
f ? [',
0wKyk w
f rYkd mS xdx
k kd ud,
k t
f *Fgudk vIy&f mS ;vdak om aZmpdwf tBujH zpfchJ
vQif ajczsm; vufzsm; cPcsi;f vIy&f mS ;Edik o
f nf? ajczsm;vufzsm;rSm
xdyg;wdu
k cf u
kd &f cdS v
hJ Qif [',"mwftrd rf S cPcsi;f odEikd o
f nf? wpf
qufwnf; wpfEG,fwnf; wpfom; wnf;jzpfaeaom aMu;eef;
BuKd ;rSm b,frQyif c&D;uGma0;aomfvnf; cPcsi;f "mwfavayguf
a&mufEdkifouJhodkYwnf;? vlaumif wpfudk,fvHk;onf wpfckaom
oHBudK; aMu;eef;BudK;BuD;ESifh wl\/
(um;--aMu;eef; Oyrmwnf;)

tpodYk

Owryk&do'DyeD

110

rsufjrifudkaxmufxm; "mwfoGm;udk od&rnf? "mwfoGm;


udkrjrif bJ rsufjrifu ydkvGefaeorQ oum,'d|dwdkYcsnf;? yk*dKvf
&Sd\? ow0g&Sd\? ig&Sd\? ol&Sd\? yk*dKvf\ Asmyg&&Sd\? ya,m*
&Sd\[laom 'd|dt,ludk y,fazsmuf yk*dKvf[lr&Sd? yk*dKvf\
Asmyg& ya,m* [lr&S?d ig[lr&S?d ig\Asmyg& ya,m* [lr&S?d
kyf"mwfemrf"mwf tpkomjzpf\[k pdwf oEd|mefcs vIyfvIyf&G&G
jyKorQ jriforQ trlt&mBu;D i,fwu
Ykd kd "mwfEiS hf csn;f ? Ny;D pD;atmif
Munfjh rif&vdrrhf nf? "mwfw\
Ykd tHb
h ,
G o
f &J wefc;kd tpGr;f qef;Mu,fykH
udk od&rnf/
udk,fcEmonfrsufjriftm;jzifh tcJtudswfBuD;jzpfae
kyfajymif; kyfvJrjzpfEdkifrSmuJhodkY xifae&\/ tajymif;tvJr&Sd[k
xifrIonfESpfrsdK;&Sd\/
1/ ajymif;vJcsuf tvGefvsifjrefvSonfhtwGufaMumifh
rsufjrif rDatmif rvdkufEdkif rajymif;zl; rvJzl; [kxifae&aom
t&mwpfrsKd ;/
2/ rajymif;rvJyif rajymif;rvJ[k xifae&aom t&m
wpfrsKd ;/
aumif;uifukd rajymif;rvJ[k xifaeonfum; wu,fyif
rajymif; rvJ xifrIyifwnf;? kyf"mwf emrf"mwfwdkYum; rsuf
awmif wpfcwfcefY umvtwGif;rSm ta[mif;topf ajymif;vJrI
tjyeftvSeaf ygif; uka# wpfoed ;f ru ajymif;vJ jyefveS Ef ikd o
f nf[k
t|uxmwdkYqdkonf vlwdkYrsufjrifrSm rsufawmifwpfcwf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

111

qdkvQifyif jrefvSNyD/
xdkYaMumifh udk,fcEmonf rsufawmifwpfcwftwGif;rSm
tBudrf rsm;pGm wpfudk,fvHk; tuRwftuRwf ajymif;vJaeonf
{uefrSef\? ajymif;vJrI tvGefw&mjrefvSonfhtwGufaMumifh
rsufjrifvdkufEdkif oEwdynwf vSnfhpm;wdkif; rajymif;rvJ
tNrJtcdkifBuD;[k xifaeMu&onf {uefjzpfonf? ormouFy
0dwufESifh tcsuf&SmBuH PfESifhMunfhwwfygrlum; tajymif;
tvJ vsifjrefaMumif;udk PfrSDorQ odomvS\/
Oyrmum;-- vlavmuf t&yfoPmef&Sdaom oHjzLyHk;BuD;rSm
a&tjynf h x nf h rwf r wf w nf xm;? oH j zLyH k ; wpf c k v H k ;
wnfNidrfaeaom a&wHk;a&cJBuD;udk twGif;tjyif tukefjrif
atmifMunf
h ae? xdt
Yk cg wpfa,mufaomolonf 'efyw
l pfjym;cefY
rdro
d aYkd &SUI oHjzLyHBYk u;D udk apmifihJ vdu
k o
f nf jzpfct
hJ ?hH Munf
h aeaom
a&wHk;a&cJBuD; cPcsif; taeysuf oGm;\? xdkol&Sd&modkY
udkif;dIif;aom tcJBuD; jzpfNyef\? wpfzef jyifzufodkY wGef;jyeftHh?
rdrdodkY udkif;Idif;aom tcJBuD;onf cPcsif; taeysufjyef\?
jyifzufodkY udkif;Idif;aom tcJBuD; jzpfjyef\? rapmifhriJhapyJ
twefi,f twefBuD; wD;vdkufESufvdkuf vIyf&Sm;vdkufvQifyif
wpfcJvHk; wpfwHk;vHk; taeysuf oGm;\/
cEmwpfudk,fvHk; kyf"mwf emrf"mwf ajymif;rI vJrIrSmvnf; enf;
OyrmESifh wlvS\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

112

kyf"mwf emrf"mwfwdkYrnfonf trlt&mBud,m oufouf


rQom jzpfMuukef\ tom;trQif taphtqef tusdwftcJ[l
tPkjrLrQ r&SdMuukef? xdkYaMumifh xdka&wHk;a&cJBuD; ysufNydKajymif;
vJrIESifhwlpGmyif ysufcsKyf ajymif;vJEdkifownf;/
um; topf t a[mif ; ajymif ; vJ c suf vsif j ref y H k u d k jyqd k a om
tcef;wnf;/

,cktcg vIyf&Sm;csuf vsifjrefyHkudk jyqdktHh? tdyfae&mrS


xdkifrnf[k apwem ocFg& vIHYaqmfvdkufvQif wpfudk,fvHk;&Sd
taMumBuD; taMumi,fwdkYrSm t*Fr*FgEkom&Dac:aom pdwZ
"mwfavwdkYonf cPcsif; jynfhukef\? tdyfaeaomtcg taMum
BuD; taMumi,fjzpfaeaom kyfa[mif; "mwfa[mif;wdkYonf
cPcsif; csKyfaysmuf ukef\? taMumBuD; taMumi,fjzpf
aeaom kyfa[mif; kyfopf cPcsif; vJajymif;rIukd jrifatmif
Munfh jrefvSonfhtwGufaMumifh rsufjrifESifh rSef;&rf;r& Pf
tjrifrS vdkufEdkifawmhonf Pftjrif vdkufEdkifrnfqdkaomfvnf;
"mwfjrefrIudk tpkwpfaxmifpk wpfpkrQ rDao;onf r[kwf?
yuwdvlwdkY\ apwem ocFg&\tpGrf;um; t*Fr*FgEkom&D ac:
aom taMumavQmuf av"mwfrQukd jzpfapEdik o
f nfEiS hf aumif;uif
odkYysHwufatmif rwwfEdkif/
wefcdk;tbdnmPf apwem ocFg&onfrlum; wpfudk,fvHk;
av"mwf jynfah tmif wwfprG ;f Edik o
f nfjzpf ud,
k cf Emudk vJ0g
*Grf;cJ wdrfvHk; wdrfcJwdkYuJhodkY aumif;uifodkY ysHwufvTifhoGm;atmif

tpodYk

Owryk&do'DyeD

113

wwfEikd o
f nf wefc;kd tbdnmPf r[kwaf omfvnf; OaA*gyDwEd iS hf
,SOaf om apwem ocFg&onfvnf; aumif;uifoYkd ysw
H ufatmif
wwfEikd yf g\/
cEmudk,frSm av;aom"mwfum; ajr"mwf a&"mwf
ESpfyg;om wnf;? wpfudk,fvHk;&Sdaom ajr"mwf a&"mwfpkonf
csed 0f eftm;jzifh oH;k qJEh pS yf
d m oH;k qJih g;ydmcef&Y \
dS ? tbdnmPf
aZm OaA*gaZm jzpfay:vmcJhvQif jzpfay:onfESifhwpfNydKifeuf
cPcsif; wpfudk,fvHk; av"mwfay: vmaomtcg av;vSpGm
aom ajr"mwf a&"mwftukefvHk; cPcsif; udk,fvHk;uRwf aysmuf
uG,af v\ av"mwfoYkd tpOfvu
kd af om tvGeaf ygY aom ajr"mwf
a&"mwf topfajymif;vJav\? udk,fcEmonf csdef0efwpfyJ
wpfa&G;rQ tav;r&SNd yD rdiI ;f cd;k jynfah om avmu"mwf rD;tdryf sH uJo
h Ykd
aeav\? rsufjrifudk OyrmjyKvdkufonf/
xdrk ;D tdru
f m; tvGeaf v;\? rsujf rifaysmufatmif rvsijf ref
Edkif? tbdnmPfaZm OaA*gaZmwdkY tpGrf;um; rsufjrifaysmuf
atmmif vsifjref Edkifonf? um; aZmpGrf; av"mwfpGrf;ESifhwuG
kyfajymif;vJrI vsifjrefcsufudk Pfpl;oGm;zdkY jyqdkvdkufaom
tcsupf w
k nf;/
pdwB u,
d m0ga,m"mwk 0dyg a&e t,Huma,m *pwd
wd|wd edoD'wd/
pdwBud,m0ga,m"mwk0dyga&e=aZmpdwfonf jyKtyfaom
0ga,m "mwfav ysHUESHYjcif;aMumifh? t,Huma,m=udk,fonf?
*pwd=oGm;\? wd|wd=&yf\? edoD'wd=xdkif\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

114

ygVd 0dyg& qdkonfum; aoewftajrmuf ypfaomtcg


t[kefESifhwuG xGufvmaomav\? ysHUESHYjcif;uJhodkY cPcsif; t*Fg
BuD;i,fwdkYudk vIyf<uatmif t[kefESifhwuG ysHUESHY avsmufoGm;
aomavudk qdkownf;? rD;oabFmwdkYrSm qdkuf ntdyfae&mrS
ckwaf wmhrnf&&dS m pufu&d ,
d m tvH;k pHw
k u
Ykd kd jyif;xefpmG Ed;I vdu
k af om
tcdk;av"mwfESifhvnf;wl\/
aZm\ jzpf y suf y H k
,cktcg aZmac:aom 0dnmPf\ jzpfyGm;yHk ysufqHk;yHkudk
jyqdkaytHh/
- rD;&xm; acgif;wGJ rD;td;k "mwft;kd ESihf [',"mwftrd f
wl\/
- rD;tdk; "mwftdk;rS w[kyf[kyf twGifrIwfaom "mwf
avESifh aZm0dnmPfESifh wl\/
xdk"mwfavrSm wpfcsufjcif;om rpJ[kwfonf rIwfonf/
aZm0dnmPfrSm ckepfcsuf ckepfcsufqifh rIwfonf aZmqdk
onfum; t&Sdeft0Sef vsifjrefjyif;xefaom "mwfqdkvdkonf
wpfokwfwpfokwf jzpfay: ckepfcsuf ckepfcsufqifh rIwfaom
tcg wpfu,
kd v
f ;kH rSm ky"f mwfwo
Ykd nf a&jrK yf AH;k uG&J m a&tdik if ,f
jzef;jzef;NydK oGufoGufvnf &yfwnfr& jzpfoGm;aom a&tpkESifh
wlvS\? a&jrKyfAHk;rSm y&rf;ywmuGJ tdkifwGif;&Sda& y&rf;ywm
vIy&f mS ;onf 0dnmP"mwfrw
I rf rI mS tvdq
k E csKyt
f yk f vsu&f adS om
aMumifh wpfudk,fvHk;jzef;jzef;NydK jzpfay:aom kyf"mwfwdkYrSmvnf;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

115

0dnwfkyf csKyftkyfyJhjyifrIygaomaMumifh xdkyk*dKvf tvdk&Sd&modkY


wnDwnma&S;SL x<uvIy&f mS ;Mu&ukeo
f nf? rsuaf wmifwpfcwf
cefYrQ umvtwGif;rSm tokwfaygif; wpfaxmifrurIwfav\?
oGm;jcif; &d,mykxfwpfckrSm "mwfavtrsdK;rsdK; jzpfay:\/
- udk,fESifh OD;acgif;udk rudkif;rnGwfap&ef taMumrwdkYudk
pdkufxl csDyifhxrf;aqmifaeaom Omye"mwf av
rsdK;? xre"mwf avrsdK;? oEm&P"mwfavrsdK;/
- ajctaMumBuD;wdkYudk csD<uonfydk;aom Oauy"mwf
avrsdK; tbdeD[m&P"mwfavrsdK; 0Dwd[&P"mwf
avrsdK;/
- qGJiifaom tmue"mwf avrsdK;/
- ypfcsaom edauy"mwf avrsdK;/
- zdeif;aom oEdkre"mwf avrsdK;/
- ajcz0g;tjyifrS tvdkSd&myJhjyifaom OyDVe"mwf avrsKd;
- vuft*FgwdkYudk o,fydk;aom orde"mwf avrsKd;
yom&P"mwf avrsK;d tbdur e "mwfavrsK;d ? y#dur e
"mwfavrsKd;/
- rsufESmukd vdk&mt&yfodkY aS;Iaom tmavmue "mwf
avrsKd;? 0davmue"mwfavrsKd;/
tpSo
d nfjzifh ajcwpfvrS ;f wpfvrS ;f twGi;f rSmyif t&mru
aom "mwfavrsKd;wdkYudk jzpfap udk,fcEmudk Gufaqmifay\?
xdkaZm0dnmPfonf xdkxdk"mwfavrsKd;wdkYudk aZmtoD;toD;ESifh

tpodYk

Owryk&do'DyeD

116

jzpfaponf rsuaf wmifwpf cwfcefY umvtwGi;f yif tokwaf ygif;


taxmifru tvGev
f sijf refvaS omaMumifo
h m Bu,
d mtrsK;d rsK;d rSm
yif rvpfrvyf aphpyfEdkifavonf/
aZm"mwft[keaf Mumifh OD;acgif;wpfcv
k ;Hk atmufav
tkHvkH; <u xaomtcg yuwdkyf"mwfa[mif; OD;acgif;
wpfckvkH;onf csKyfysuf uG,faysmufav\/
Oyrmum;- OD;acgif;yrmPSdaom ,rf;cJBuD;udk rD;xd
w[kew
f nf; awmuf&m at;jraom awaZmcJBu;D onf cPcsi;f
uG,af ysmuf csKyq
f ;Hk av\? rD;twdjzpfaom ylavmifaom awaZm
cJBu;D jzpf wnfav\? kyo
f pfay:rI kyaf [mif;csKyrf I rnfonfum;
xd,
k rf;cJrmS rD;xd&m ae&mrS p tpOftwdik ;f OPSawaZm jzpfay:
yGg;pD; oGm;&mtpOftwdkif; oDwawaZm aysmufuG,fcsKyfqkH;
oGm;av\? oDwawaZmESihf o[Zmwf jzpfaom ajr"mwf a&"mwf
av"mwf 0P"mwf *E"mwf &o"mwf MoZ"mwfwo
Ykd nf oDwuG,f
aysmuf&m tukefygMuavukef\? rD;rxdrD Sdaeaom "mwfpkonf
wpfckrusef tukefcsKyfaysmufav\? y&rwtm;jzifh rD;cJtwdjzpf
aomtcg e*dktcJBuD;rSdNyD? xdkkyfpkae&m aemufrS jzpfay:
vmaom aemufjzpf tcJom Sdawmhonf/
Oyrm ,rf;cJudkjyonfrSm tjzpf tcsKyf ESpfrsKd; jrefjref
BuD;xifEdkifzdkY jyayonf? ,rf;cJrSm rD;avmifvQif ajymif;vJkHrQru
oEwd tpOfyg ukeq
f ;Hk oGm;\? OD;acgif;rSm oEwt
d pOf rysu?f
OD;acgif;taeysu
f oGm;onf r[kw?f topfta[mif; ajymif;vJ

tpodYk

Owryk&do'DyeD

117

krH Qomwnf;? wpfu,


kd v
f ;Hk enf;csn;f ? lyuEm t&m tm[m&
"mwfqED iS hf zufw
JG jyqdck o
hJ nf? ae&mrSm &d,mykxf vIyf mS ;
ajymif;vJrIESifh Iwwfatmif kyfudk jyvdkufjyefonf/
avmua0g[m&rSm- oEwdtpOf uG,faysmuf ukefqkH;
oGm;rS uG,faysmufukefqkH;onf[k ac:a0:xifrSwfMu&onf?
y&rwf a0g[m&rSm kyfopfkyfa[mif; "mwfopf"mwfa[mif;
ajymif;vJMu&m kyfa[mif; "mwfa[mif; aysmufuG,fqkH;IH;rIudk
r&Pqdo
k nf? eda&m"qdo
k nf? b*Fqo
kd nf? y&rwfr&Pudjk rifEikd rf S
y&rwf eda&m"udk jrifEdkifrS 0dyemPfjzpfonf/
tbd"rmckepfusr;f vk;H udw
k wf y&rwfpum; wpfoufv;Hk
ajyma[m csydkY aejim;aomfvnf; "mwfuGJatmif rjrifwwfvQif
tbd"rm pmwwf usrf;wwf [kwf\? tbd"rmudk jrifaomol
r[kw?f y&rwfukd jrifaomol r[kw?f tedp 'ku tew ur|mef;
pum;udk wpfoufvkH; ajyma[m pD;jzef;aejim;aomfvnf;
y&rwr&Pudk y&rweda&m"udk rjrifwwfvQif 0dyemPf
wpf&HwpfqpfrQ jrifbl;aomol r[kwf/
,cktcg [',"mwftrd rf S wzGm;zGm;jzpfay:vsuf wpfu,
kd f
vkH;udk vIHYaqmfaeaom 0dnmP"mwfwdkY\ ork',rI eda&m"rI
rsm;udk xifSm;atmif jyqdkaytHh? oGm;aeaom rD;&xm;rSm
wpf[yk [
f yk rf w
I
f aeaom "mwfav\ jzpfay:rI csKyaf ysmufro
I nf
toHMum;ESiyhf if xifmS ;onfjzpf xd"k mwfav\ jzpfygG ;rI csKyq
f ;Hk rI
udkvnf; t&m OyrmjyKoifh\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

118

rd;k OD;ustcg Buw


d x
f onf[k ac:qkMd uaom vQyyf surf o
I nf
vnf; Oyrmjzpfoif\
h ? [',ESv;Hk tdro
f nf wdrw
f u
kd w
f rd cf EJ iS hf wl\?
xdkwdrf wdkufwdrfcJ\ twGif; wpfokwfwpfokwfvQif okH;csuf
av;csuf qif
h 0if;ceJ vif;ceJjzpfay: cPcsi;f cPcsi;f vnf;
aysmufuG,f csKyfysufaom vQyfppfESifhvnf; wl\/
aS;OyrmrSm wpfu,
kd v
f ;Hk udk vIaYH qmf &d,mykxf aGUSm;
oGm; vmrI? t*FgBu;D i,f vIyf mS ;rI? t,kwt
f m;jzifh rsuaf wmifcwfrI
ajymqdkrI? BuHpnfrIwdkYESifhwuG ork',rI? eda&m"rIudk xifSm;ap
onf/ aemufOyrmjzifh xdkaZmawG jzpfay:aeaomtcg tmkH
ajcmufyg; vif;vif;csif;csif; xifjrifaerI? xdkaZmwdkY\vnf;
0if;0if;awmufaom oabmSdrIESifhwuG ork', eda&m"udk
xifSm;aponf/
rsufawmif cwfrIrSmvnf; aZmwpfokwfwpfokwfvQif
rsufawmif wpfBudrfwpfBudrfxm;av wpfokwf wpfokwfvQif
ckepfcsufckepfcsuf qifh jzpfay:onf qdkaompum;rSm usrf;*ef
tkd;tpOfESifh ajym&awmhonf 'd|oufao rSdNyD/
vQypf pfysuaf om OyrmrSm tjzpftysuf ESpcf suyf if rsujf rif
xifmS ;\? aZmjzpfrrI mS vif;ceJ rdu
k cf eJ oGm;rIrxifmS ;? wpfaeYv;Hk yif
wpfvif;xJ vif;aeouJhodkY xif&onf? odkY wpfvif;xJ vif;
aeonf r[kwf wpfokwfESifh wpfokwftMum;wGif tdyfonfESifh
wlaom b0ifraemvnf; trsm;tjym; jcm;ao;\? xkdb0if
raemjzpfcu
kd rf mS rdu
k cf eJ rdu
k cf eJ oGm;onfom trSejf zpf\? odaYk omf
vnf; tvGefjrefvSaom t&mXmejzpf 'd|oufaoESifh rjyom

tpodYk

Owryk&do'DyeD

119

tmkHtaxGtvmESifhum; xifSm;\? ajcwpfvSrf; twGif;rSmyif


tmkHtrsKd;rsKd; xifvm\? wpfckxifvmvQif wpfckaysmufuG,f\?
oYltmkHESifh olYaZmysufqHk;\ ajcwpfvSrf; twGif;rSmyif t&m
ruaom Asmyg& taxGaxGvnf;&Sd\? olYAsmyg&ESifh olYaZmysuf
qkH;av\? pum;ajymqkd&mvnf; tu&mwpfvkH;wpfvkH;vQif
aZmwpfow
k f wpfow
k f pDxm; xkt
d u&m aysmufu,
G v
f Qif xkad Zm
aysmufuG,fav\/
raem'Gg&ESihf BuzH ef&mvnf; BuzH efyHk trsK;d rsK;d jzpfymG ; oGm;ykH
xifSm; \? aemufaemuftBuHukd BuHaomtcg aS;aS;tBuHpk
csKyu
f ,
G \
f /
um; raem0dnmP"mwf\
ork', eda&m"ukd jyqdkcef;wnf;/

a0'em onm ocFg&wkdY\ ork', eda&m"[laom


'k w d , wwd , aumov X me
a0'em onmwkdYrSmvnf; pdwfom,mrI udk,fom,mrI
pdwfromrI ukd,fromrIwkdY\ jzpfyGm;rI csKyfuG,frI ajcwpfvSrf;
twGif;rSm jrif&mwkdif; Mum;&mwkdif; oif;um;b,f[m[kodaom
onmrsm;pGm jzpfNyD; aemufwpfvSrf;okdYusvQif aSUtvSrf;u
onmpk tukefaysmufuG,frI/
- 0dwuftrsKd;rsKd; jzpfvmrI? aysmufuG,f oGm;rI/
- 0D&d,jzpfvmrI? aysmufuG,f oGm;rI/
- ESpo
f ufjcif; jzpfay:aerI? NyK;H rI &,frI aysmufu,
G jf yefr/I

tpodYk

Owryk&do'DyeD

120

- jyKcsifaom qEtrsKd;rsKd; jzpfay:rI? aysmufqkH;jyefrI/


- &m*wPSmjzpfyGm;vmrI? aysmuf oGm;jyefrI/
- a'gojzpfyGm;vmrI? aysmuf oGm;jyefrI/
- rme jzpfyGm;vmrI? aysmufoGm;jyefrI/
- o'gw&m;jzpfyGm; vmrI? aysmufuG,f oGm;jyefrIponfjzifh ocFg&uEm w&m;wd\
Yk ork',rI eda&m"rIwo
Ykd nf
vnf; trsm;ajymqkd odjrifaeMuaom trIpkaywnf;? ajymqkd
odjrifMuukeaf omfvnf; orm'd|0d Zd m PfrSad om tEyx
k Zk efwrYdk mS
oum,'d|d t0Dpdi&JrD;yGm;zkdYcsnf; jzpfMuukef\? orm'd|dr*ifudk
arG;jrLEdkifaom uvsmPykxkZef t&d,mwkdYrSm orm'd|dr*ifw&m;
yGm;rsm;zkdYcsnf; jzpfukef\/
y&rwtm;jzifh xkx
d w
dk &m;wk\
Yd jzpfymG ;rI[o
l rQudk ork',
qkdonf? aysmufuG,frI[lorQudk r&Pqkdonf? tedpqkdonf?
eda&m"qkdonf/ /emrfcEmav;yg;wkdY\ ork',-eda&m"NyD;\/
wGifa&GUum; cEmav;yg;wkdY\ 'kwd,-wwd,aumovXmeudk
jyqk d c ef ; jyD ; \/
(pwkwXmerSm lyuEmESifh rxl;vSNyD/)

-----------emrf c E m 4-yg;wkdY\ tm' tm'D e0 [l aom


yr q| aumovXme
,cktcg tm' tm'De0 [laom yr q| aumov
wkdYudk jyqkdaytHh/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

121

a0'em tm' tm'De0


- rdrdtvdk&Sdtyfaom tmkH0wK trItcGifhwdkYESifhaygif;qHk
jynfhpHk awGUBuHK&&Sd pdwfESvHk; NyHK;NyHK;&Tif&Tif Munfvifcsrf;jr okc
aomreawGESifh ae&rIonf tm'rnf\/
- xdkemruEmav;yg;wdkY\ tedprI 'kurI 0dy&dPmrrIonf
tm'De0rnf\/
tm'ab; tm'De0ab; ESyd pf ufyrkH mS lyuEm jycJah om
tqdyfxnfhaom tom;wHk;Oyrmvnf; oifhjrwfyg\ tm'
rIum; ,ckomoemawmfESifh awGUBuHKaomtcgrSmyif umr*kPf
axmifBuD; t0Dpdi&JrD; oHo&m0#f 'kuBuD;wdkYrS rxGufEdkifatmif
zrf;qD;csnaf ESmifrjI zifh ESyd pf ufaom trIaywnf;? avmbw&m;udk
yGm;apaomtm;jzifh ESdyfpuf\? a'gow&m;udk arm[w&m;udk
rmew&m;udk oum,'d|w
d &m;udk yGm;rsm;apaomtm;jzifh ESyd pf uf
\? odkYvnf; qdkoifh\/
tm' NyD;\/

tedp 'ku 0dy&dPmr"r [laom tm'De0okH;yg;wkdYwGif


emruEm wk\
Yd tedpr o
I nf lyuEm \tedpr x
I uf tqwpfaxmif
ru vsifjrefvS\? vsifjrefaMumif;udk ork', eda&m" tcef;rSm
jyqkdcJhaom tcsufpkESifhyif odomvSNyD/
a0'emuEm \ tedp ESyd pf ufnO ;f yrf;yku
H kd jyqkt
d /hH /terw*
oHo&m vlYjynfjzpf vlUumr*kPf ewfjynfjzpf ewfjynf
ajcmufxyf umr*kPf jA[mYjynfjzpf jA[mhusufoa& wnf;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

122

[laom tmkHwkdYudk 'Gg&ajcmufyg;wkdYjzifh cHpm;pHpm;MuvSNyD? tvGef


aumif;onf tvGefwifhw,fonf tvGef0rf;ajrmufonf tvGef
0rf;omonf tvGefcsrf;omonf tvGefESpfoufonf[laom
okcaomreudk &MuvSjyDqkdvdkonf? tedp"r jzpfonfhtwGuf
aMumifh tedp[laom r&P"mwfbDvl; twGiftajymif pm;ypf
onfhtwGufaMumifh tdyfrufavmufrQ Smr&avNyD? ,ckvnf;
xkad 0'emudk SmBuv
H yk af qmifr[
I al om 'kuc iG u
f rxGu&f aemuf
teE oHo&m Mumcsiw
f idk ;f Mumaomfvnf; tedp a0'emudk SmBu
H
qk;H vrf;rS/d
um; a0'emuEmonf ow0g taygif;wkdYudk tedp'PfcsufESifh
ESdyfpufnOf;yrf;ykHwnf;/

a0'emuEmonf ow0gtaygif;wkdYudk 'ku'PfcsufESifY


tb,fodkY ESdyfpufoenf;[lrlum;'kuonf....
1/ 'ku 'ku?
2/ ocFg& 'ku?
3/ 0dy&dPmr 'ku
[l okH;yg; Sd\/
rdrt
d vkd &dS m ESpo
f uf&m tmkEH iS Yf wjyK;H jyK;H wTif iT f Munfvif
csrf;jr ae&jcif;tcGifYrnfonf tvkdtavsmuf jzpfEkdifaom tcGifY
r[kwf? aS;aS; b0wkdYu wiful; 'gerIESifh 'kupkduf&jcif;
oDvrIEiS 'hf u
k p u
dk &f jcif; bm0emrIEiS hf 'kup u
dk &f jcif; okw
Yd ifu;l

tpodYk

Owryk&do'DyeD

123

'kup u
dk Ef idk rf S &xku
d af om tcGiahf ywnf;? aS;aS;b0wku
Yd wifu;l
'kup u
dk jf cif;aMumifh aemufb0rSm &jyefygaomfvnf; rdro
d EmefrmS
tyifpdkufaeaom "mwfrsKd;r[kwf? rdrd\ tZw tMunf
ajcmufyg;ESihf A[d' tmkaH jcmufyg; qkq
H nf; xm;cku
d f rSmrS ajcmuf
'Gg&wGif jzpfay:vmaom tm*EK"mwfrsKd; jzpfcJhjyef tmkH0wK
wkdYudk pkaqmif;qnf;yl;rIESifh aeYSdorQ 'kupkduf&jyef\/
aMumifhMupdkufEdkif tvdk&Sd&m ESpfouf&m tmkHESifh NyHK;um
&Tiu
f m ae&ygaomfvnf; tedp" rjzpfjyef NyKH ;Ny;D &if; uG,af ysmuf
ukefcef; ukefjyef&if; tmkHESifhuGmjyef&if; uG,faysmufukefcef;
oGm;jyef&if; jzpfonfEiS hf NyKH ;vdak o;orQ umvywfv;kH tmH0k wKwYkd
twGuf 'kup u
kd rf rI S vGwcf iG hf r&SNd y?D 'kup u
kd
f aeqJrmS yif ysupf ;D &ef
tcGifhqdkufwdkufvm puKysufpD; oGm;jyefvQif puKorZm
a0'em[laom NyKH ;ayguf NyKH ;vrf; wpfcef;ydw
f oGm;jyef\? aomw
ponfwrYkd mS vnf; xdt
Yk wl yuwdtcg rysurf pD;aomfvnf; r&P
tcg {uEysufpD;av\? xdkodkY {uE ysufpD;cGifhudk odMuonf
jzpfvnf; aemufb0udk okc aomre topfxlaxmif&ef
,ckvnf; 'gerIESifh 'kupdkuf&vsuf oDvrIESifh 'kupdkuf&vsuf
bm0emrIESifh 'kupdkuf&vsufyifjzpf\? odkYvQif a0'emuEm
onf terw*oHo&m ow0gtrsm;wdkYudk 'gerIESifh ESdyfpuf\?
oDvrIOykofrIESifh ESdyfpuf\ &[ef;tvkyfESifh ESdyfpuf\? &aoh
tvkyfESifh ESdyfpuf\ tmkH0wK aygif;pnf;rIESifh ESdyfpuf\? touf
arG;rItvkyEf iS hf ESyd pf uf\? tmk0H wK aygif;pnf;rI toufarG;rIwYkd

tpodYk

Owryk&do'DyeD

124

'kpdkufq,fyg; twGif;0ifjyefonfESifh tyg,fi&Jvrf; [if;vif;


yGifhjyefonfjzpf tyg,f'kuESifh ESdyfpuf\/
um; a0'emuEm\ tm'ab; tm'De0ab;wnf;/

onm tm'.tm'D e 0
onmuEm tm'ab;- tm'De0ab; ESpfyg;wGif
tm'ab; tvGet
f m;Bu;D \? tb,foYkd tm;Bu;D oenf; jzpfav
&m&m bkHb0wdkYrSm trsm;oduRrf;Muaom t&mXmewdkY oduRrf;
vdrm rIonf onmuEm rI aywnf;? xdo
k u
d Rr;f vdrm rIonf rdru
d ,
dk f
udk igig[l tm'w&m; yGg;rsm;rI tcsKyftjcmaywnf;/
ig ig [l waMumhaMumh wGG w<u<u wTif iT jf rif&aom
okcaomrepkonf onmtwGufESifh jzpfownf;? xdkonmrS
jzpfaom tm'ab;BuD;onf umr*kPfaxmifBuD; t0Dpdi&JrD;
oHo&m0#f 'kuBuD;wdkYrS rvGwf&atmif csnfaESmifwkyfzGJU ESdyf
puf\/
tm'De0 tvdkSd&m pdwfBuKduf&mESifh waMumhaMumh wGG
w<u<u ae&aom okconmrnfonf |mkEH iS hf aygif;qkH wGzJ ufrd
aomtcgom tZwo
EmefrmS wHvyS x
f ouJo
h Ykd w<u<u wSed ;f
Sed ;f jzpfay:Edik o
f nf? |mkEH iS hf uGmjyefvQif uG,af ysmufjyefav\/
a0'emuEm enf;twdkif; tus,fqdkav/
onmuEm tm'? tm'De0 jycef; NyD;\/

--------------

tpodYk

Owryk&do'DyeD

125

ocF g & tm'-tm'D e 0


ocFg&uEm tm' tm'De0udk jyqdkaytHh/ /tqif;
oPmefudk jrif&m rsufpd taumif;awGUrI raumif;awGUrIum;
puKor "mwfaywnf;? toHuMkd um;&m em; taumif;awGUrI
raumif;awGUrIum; aomwor"mwfaywnf;? teHYudkeH&m
Cmetaumif;awGUrI raumif; awGUrIum; Cmeor"mwfay
wnf;? tcsKdtcsOfpaom t&omudk okH;aqmif&m vQmtaumif;
awGUrI raumif;awGUrIum; Zd0gS or"mwf aywnf;? azm|Amku
H kd
xd&m um, taumif;awGUrI raumif;awGUrIum; um,or
"mwfaywnf;? pdwfESifhBuHzef&m raemtaumif;awGUrI raumif;
awGUrIum; raemor"mwfaywnf;/
oum,'d|dum; xdk"mwfudk ig[k ,l\? orm'd|dum; "mwfwpfrsKd;[k
jrif \ /

xdkxkd'Gg& taumif;awGYaom z"mwfay:aomtcgrS


okc a0'emay:Ekdifonf? okconmay:Ekdifonf? xkdz"mwf
uG,af ysmuf aoqk;H jyefvQif okca0'em okconmwkYd uG,af ysmuf
aoqkkH;Muukef\? xkdxkdtmkHESifh aygif;qkHaomtcg xdkxkd'Gg&rSm
taumif;awGUrI raumif; awGUrIonf vlwkdif;od aeMu\? xdk
z"mwf[laom ocFg&"r\ tm'ab; BuD;us,fykH tm'De0
ab; BuD;us,fykHudk jrifEdkifavmufNyD/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

126

,ckavmu aeYaeYnn w&G&G w<u<u jzpfae


Muaom yky&k &G G jriforQaom a&ow0g uke;f ow0gwko
Yd nf
ajcmuf'Gg&wkdY pdwfBudKuf&m z"mwfokdufukd vkdufpm;
tm;xkwfaomolwkdYcsnf;wnf;/
"mwf k y f B uD ; Oyrm
ocFg&uEm"mwfwkdY\ ay:rI ysufrIudk xifSm;apjcif;iSm
Oyrmqkt
d /hH / "mwft&m 0dZmajrmufaom olwpfa,mufonf
vlyrmPSdaom "mwfkyfBuD;wpfckudk pD&ifay&m\? xkd"mwf
kyfBuD;rSm oH"mwf aMu;"mwf jy'g;"mwfpaom taotSif"mwf
wku
Yd dk Pfjzifph &D if vlyuwd xif&atmif jyKNy;D vQif teD;tyg;
"mwfreS t
f rsK;d rsK;d wku
Yd x
dk m;\? rsupf d jyaom "mwfreS pf onfwnf;?
rsupf d jyaom "mwfreS u
f jkd yvku
d v
f Qif xk"d mwfyk rf mS rsupf d vnf;
aumif; &ifwGif;ESvkH;tdrfvnf;aumif; wpfNydKifeuf "mwfrD;
awmuf\? ESvkH;tdrf"mwfrD;rS avsmufoGm;aom tcdk;wkdYonf
"mwfyk f wpfu,
kd v
f ;Hk cPcsi;f jynfu
h ek \
f ? xkt
d cd;k vIaHY qmfcsujf zifY
wpfu,
kd v
f ;Hk Sd puftrsK;d rsK;d wko
Yd nf cPcsi;f vnfMuuke\
f ? tky&f iS f
jzpf\? vluo
hJ Ykd x\? xkid \
f ? oGm;\? jyaom"mwfreS u
f kd kyv
f u
dk v
f Qif
xorQ "mwfrD;awmufpk cPcsif;uG,faysmuf aoqkH;ukef\?
wpfudk,fvkH;Sd tckd;pk tukefuG,faysmuf\? tkyfao yuwdjzpf
jyef\/
<uif;aomig;'Gg&wkdYrSmvnf; enf;wlrSwfav/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

127

OyrmEI d i f ; ,S O f c suf
ajcmuf'Gg&rSm wpfaeYvkH; rpJatmif rSefjyaevQif wpfaeY
vkH;yif tkyfSifjzpfae\? "mwfkyfBuD;vnf; taoyifwnf;?
jyaom "mwfreS v
f nf; taoyif? "mwfyk rf mS awmufaom "mwfr;D
pkonf tm*EK "mwfpk oufoufaywnf;? "mwfkyfrS xGufonf
vnf;r[kw?f "mwfreS rf S xGuo
f nfvnf;r[kw?f toufo
dS nfvnf;
r[kwf? "mwfkyfaoBuD;ESifh lyuEm? "mwfrSefESifh tmkHajcmufyg;?
awmufaom"mwfrD;pkESifh emrfcEmav;yg; ,SOfav/
orm'd|rd *iu
f kd yGm;rsm;vk
d "mwfuMkd unfh aI omtcg yk*Kd vf
oPmef ow0goPmefudk aSmifz,f tZswcEmwGif;rSm xkdxdk
"mwfcsufudkom rdrd&&jrifatmif zrf;&m\/
"mwfwkdYrnfonf olYtaMumif;qkdufwkduf&m olY"mwfay:
ukef\? olYtaMumif;pJjyefvQif olY"mwfaojyef\/
avmb"mwfay:&ef taMumif;qkdufwkduf aeqJtcg
[',"mwftdrfwGif;rSm avmb"mwf wpfzGm;zGm;jzpfay:\?
avmb"mwfjzpf ay:onfEiS w
hf pfjyKd ief uf wpfu,
kd v
f ;Hk Sd yk af [mif;pk
tukeu
f ,
G af v\? xkad vmbrS jzpfaom kyo
f pfu,
kd o
f pfjzpfav\?
urZkyf OwkZkyf tm[m&Zkyfpkonf pdwZkyf ajymif;vJvQif
tukeaf jymif;vJNr"J rwmjzpf avmbrSjzpfaom kyo
f pfu,
kd o
f pf
qko
d wnf;/
a&tkid if ,f\ twGi;f rSm jrK y
f xm;aom a&jrK yAf ;Hk peufr;D
0if uG
J a&tkid x
f rJ mS "mwfavMurf; jzpfay:aomtcg wpfcP

tpodYk

Owryk&do'DyeD

128

csif; wpftkdifvkH; b,fvkdvIyfSm; ajymif;vJ oGm;vdrfhrnf[k jrif


atmifMunfhjyD;rS rdrdukd,frSm xkdtwkdif; pGyfjrifEkdifcJvS\? Pfpl;
cJvS\? twefMuD; oefaom&m*jzpfrIukd ukd,fawGU'd| oufao
uyf Munfav? obm0"r? Oyrm? rdrdukd,fwGif;rS ukd,fawGU'd|
oufao? okH;csufpkHrS ae&musonf/
avmbrS jzpfaom kyo
f pf uk,
d o
f pf cEmopf trl&mopfudk
jrif ollonf b,fvkdpdwfSdonf[k olwpfyg;uyif odEkdif\?
rdru
d ,
dk u
f dk rdru
d m; qkzd ,
G rf Sd {uefo\
d ? okv
Yd Qif rdr\
d oEmef
&Hcg&Hzef avmb"mwf jzpfay:rIonf xifSm;yg\/
wpfzef xkt
d mku
H dk ok;H aqmifjy;D jzpfcaJh omfvnf;aumif; tmkH
uG m oG m ;cJ h a omf v nf ; aumif ; tok b reod u m&ud k j yK
y,fazsmufcJhaomfvnf;aumif; 'Dacsmif;rS 'Da&usoGm;ouJhokdY
avmb"mwf usavsmaysmufqkH; oGm;rIonfvnf; xifSm;\?
jzpfay:aom avmb"mwf aoaysmuf oGm;rI xifSm;\/
um; avmb[laom ocFg&uEm"r\ tZwoEmefrSm
&Hcg&Hzef jzpfay:rI aoaysmufrIaywnf;/

igESifh a&maxG;raeapvi?fh tm*EK"mwfwpfcktaeESifh


oD;oefY jcm;em;xifmS ;pGm rdatmifzrf;Munf? avmb"mwfwpfv;Hk
rsufpdaygufvQif <uif;aom "mwfwkdYvnf; aygufvwHU? a'go
"mwf\ &Hcg&Hzef jzpfay:rI aoqk;H rI? rme"mwf\? m"mwf\?
rp&,
d "mwf\ &Hcg&Hzef jzpfay:rI? aoaysmufrw
I rYdk mS vnf; enf;
wl odav/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

129

xkdxkdtrIudpwkdY tm;wufjcif;[laom 0D&d,"mwf\


jzpfay:rI aoaysmufrI? pdwfTifvef;jcif;[laom yDwd"mwf\
jzpfay:rI aoaysmufr?I jyKcsif rlcsijf cif;[laom qE"mwf\ jzpfay:
rI aoaysmufrIwkdYrSmvnf; xkdenf;twl odomyg\? jyKcsifonf?
rjyKcsifbl;? oGm;csifonf? roGm;csifbl; ponfjzifh avmutajym
tqkdrSmvnf; xifSm;Mu\/
o'g owdpaom "mwfaumif;"mwfjzLpk 'ge"mwf oDv"mwf
bm0em"mwf ponfwkdYvnf; xifSm;ukef\/
tZwoEmef xufoefxifSm;aom ocFg&"mwf
wpfvkH; wpfvkH; ay:vQif kyfcEmvnf; ukd,ftopftopf
ajymif;vJonfudk Oyrm'd| oufaoESiw
hf uG tvif;&atmif
Munfhav/
Oyrmwif jrif a tmif I
a&jynfhaom oHjzLa&pnfMuD; Oyrm? a&jrKyf,rf;awmifh
cGJaom Oyrmrsm;ukd pifMu,fpGm Sif;vif; tjyD;xm;? "mwfay:
rIxuf "mwf aorIukd txl;jrifatmifMunfh? "mwfaorIukd tedp
vuPmqkdonf? ukd,fvkH;uRwfajymif;vJ&mvnf; ukd,fa[mif;
aoaysmuf oGm;rIudk txl;tm;xkwfMunfhav rjrifEkdif[k
ravQmhESifh orm'd|dr*ifrIBuD;jzpfonf/
wGifaGUum; emruEmav;yg;wkdY\ ork',eda&m"ukd
jyqkdaomtcef;NyD;\/
---------------------------

tpodYk

Owryk&do'DyeD

130

cE m av;yg;wk d Y \ yO r aumov X me tpD t &if r S m


lyuEmenf;ESifh rxl;vSjyD? lyuEmrSm kyf"mwfukd aygufatmif
Iaom orm'd|dr*ifaywnf;? emruEmrSm emrf"mwfukd ayguf
atmifIaom orm'd|dr*ifaywnf;? <uif;aomr*ifwkdYum; orm
'd|d\ tm;ay;wkdYomwnf;/
emrfcEmav;yg; yOraumovXme jyD;\/
--------------------------

cEmig;yg; tedpab; MuD;us,fykH


tm' tm'D e 0wk d Y u k d v nf ; l y u E m a0'emu E m
onmuEmwkdYrSm jyqkdcJhjyD? okdYaomfvnf; tedp 'ku 0dy&dPmr
[laom tm'De0 okH;yg;onf tvkdqkH;tcsufjzpfonf? ork',
eda&m"[laom 'kw,
d wwd, aumovXme ESpyf g;onf tm'De0
zkcYd sn;f wnf;? tm'De0 ok;H csuw
f iG f tedpa b; Mu;D us,yf u
Hk jdk rifvQif
'kua b; 0dy&dPmrab; ESpyf g;vnf; xifmS ;awmhonf? xdaYk Mumifh
eda&m"[kqt
kd yfaom tedp tm'De0ab; Bu;D us,yf u
kH dk jyqdOk ;D tH/h
r&P"mwf r D ; BuD ;
rD; wpfqJhwpfyg;wdkYwGif yg0ifaom r&P*dac:aom r&P
"mwfrD;BuD;onf Sd\? awaZmrD;uJhodkY xdylaom rD;rsdK;r[kwf?
rsufpdESifh jrifaumif;aom rD;vnf;r[kwf? udk,fESifhawGUxdaumif;
aom rD;vnf; r[kw?f rD;pmwd\
Yk uRr;f rIu,
G af ysmufrw
I o
Ykd nfum;
udk,fawGUrsufjrifrsm;xufyif tvGefBuD;us,fxif&Sm;\? oHk;q,fh
wpfbHkESifhwuG pMu0VmteE urmteE terw*oHo&m

tpodYk

Owryk&do'DyeD

131

tjyifBuD;onf xdkrD;\ awmufavmif&m rD;pmtpk aywnf;/


rD;awmufESifhrD;pmudk xifvif;pGmjyqdkOD;tHh/ /vlYoPmefrQ
awmuf xaom rD;Bu;D rSm t|uvmyfjzpf ky&f pS rf sKd ;&\? rsupf Ed iS hf
Munfhjrif& 0g0gxdefxdef tqif;oPmefBuD;um; ly"mwfom
wnf;? rD;"mwfr[kwfao;? xdkrD;awmufBuD; oPmefjzpf&ef
trmcH"mwfBuD;um; ajr"mwfomwnf;? rD;"mwfr[kwfao;? twGJ
twGJae&ef zGJUpnf;rIum; a&"mwfomwnf;? rD;"mwfr[kwfao;?
w&Sdef;&Sdef; vIyf<urIum; av"mwfomwnf;? rD;"mwf r[kwfao;?
teHx
Y u
G o
f nfum; *E"mwfomwnf;? rD;"mwfr[kwaf o;? t&om
vnf;rD;"mwf r[kwfao;? rD;BudKufaom tqD"mwfonfvnf;
MoZm[laom tm[m&"mwfomwnf;? rD;"mwf r[kwfao;?
udk,ft*FgESifh xd prf;vQif ylrI avmifrI wpfckwnf;om rD;"mwf
tppfjzpfownf;/
Pf "mwf & S p f y g;cG J xm;/ / trI & S p f y g;ud k
vlwikd ;f yif ajymEdik Mf u\? "mwftoD;toD;rSe;f um; rodMu/
odkYvQifxdkrD;awmufBuD;rSm rD;pm"mwfckepfyg; rD;"mwf
wpfyg;? xdkrD;"mwfwpfyg;onf xdkrD;pm"mwfckepfyg;udk tpmjyK
yGg;pD;onf aphaphBunfhaevQif w&Sdef;&Sdef;x<urIum; kyfopfjzpf
yGg;aom ork',rI aywnf;? kyfopfx<u&m[lorQrSm rD;pmrIESifh
kyfa[mif;uG,faysmufcsuf csnf;omwnf;/
uG,faysmufrIqdkonfum; r&P"mwfaywnf;? rD;"mwf
wpfjcm; r&P"mwfwpfjcm;? rD;"mwfum; avmifrIudp? r&P

tpodYk

Owryk&do'DyeD

132

"mwfum; csKyfqHk;rIudp? rD;"mwfonf twlwuGjzpfaom ckepfyg;


aomkyfwdkYudk avmif\? r&PrD; onf rD;"mwfudkvnf; avmif\?
<uif;aom "mwfckepfyg;wdkYudkvnf; avmif\? awaZmrD;um; yl
avmif\? r&PrD;um; ylaomrD; r[kw?f ysuu
f ,
G f ukeq
f ;kH rIuo
kd m
jyK\/ ("mwfcGJyHkudk jyqdkvdkufonf)
OyrmES D ; aES m csuf
vlUcEmudk,f wpfckvHk;onf xdkrD;awmufBuD;ESifh wl\?
tPkjrLrSp r[myx0DajrcJBuD; jrifhrdk&fawmif ausmufcJBuD;pk
rjrifEikd af tmif ao;i,fvaS om ow0g\ cEmuk,
d rf pS tued|
jA[mh udk,fcEmwdkifatmif ow0gcEmpk jrufEG,fcsKH opfyif
jzpfaom kycf pJ t
k vk;H pko
H nf wpfcw
k pfcak om rD;awmuf Bu;D i,fEiS hf
wl\? rD;awmufrSm awaZm"mwfrD; vTrf;rdk; tkyfpkd;\? xdkYtwl
oufSdoufrJhjzpfaom cEmj'Af0wKwdkYrSm r&P"mwfrD; vTrf;rdk;
tkyfpdk;\? rD;awmufrSm ckepfyg;aom"mwfwdkYonf rD;\tpm
oufoufom jzpfuek \
f ? xdt
Yk wl xdo
k ufo
dS ufrhJ 0wKwrYkd mS vnf;
SdorQaom kyf"mwfemrf"mwfwdkYonf r&P"mwfrD;\ tpmouf
ouf jzpfMuukef\? udk,fcEm j'Af0wKpkonf rD;avmifwdkufBuD;
i,fpkomwnf;? rdrdudk,fcEm olwpfyg;udk,fcEmpkonf? r&P
"mwfrD;cJ r&P"mwfrD;awmuf r&P"mwfrD;tdk;BuD;pkomwnf;?
pwkork|medu awaZm"mwfrD;cJBuD; awaZm"mwfrD;awmufpk
Bu;D omwnf;? at;rIylru
I kd awaZm"mwfr;D qdo
k nf? wpfu,
kd v
f ;Hk rSm
at;rIylrI jynfh\? at;rIonf at;aomkyfudk yGg;apwwf\?

tpodYk

Owryk&do'DyeD

133

ylrIonf ylaomkyfudk yGg;apwwf\? wpfaeYvQif ESpfxyf ESpfxyf


rsKdoGif;tyfaom tpmpkum; tZwawaZmrD;wdkYudk yGg;apjcif;iSg
xnfhavmif;&aom rD;pmoufoufaywnf;/
tpmtdrfrSm tpmSdorQ umvywfvkH; wpfudk,fvkH;Sdaom
awaZm rD;wdo
Yk nf wSed ;f Sed ;f x aeuke\
f kypf k yk "f mwfcJ yGg;pD;
aeukef\/
xrI xdik rf I &yfrI oGm;rIwEYkd iS hf tvIyt
f &Sm;&Sad omtcg vGepf mG
yGm;pD;ukef\? oGm;pOftcg Pfudk udk,fwGif; pdkufxm;cJhvQif
ud,
k w
f iG ;f rSm oGuo
f u
G cf gaerI vQyjf yufouJo
h Ykd w&Sed ;f &Sed ;f wufrI
uG,faysmufrI ,rf;yHkrS rD;awmuf xouJhodkY ajcz0g;rS OD;xdyf
aygufatmif wufrI uG,faysmufrIwdkYonf udk,fawGU pdwfjrif
txift&Sm;wdw
Yk nf;? ,ckomG ;qJtcgrS jzpfay: Muaom tm*EKu
"mwfcJkyfcJwdkYomwnf; ay:aomtp uG,faysmufaom tqHk;udk
jrifap? topftopfrSm ay:&m a&muf&mrS ta[mif;ta[mif;
uG,faysmufNrJ/
enf;wl tdyfjcif;trI xdkifjcif;trI &yfjcif;trIwdkYvnf;
b,f ae&mu b,fvjkd zpfvmonf[k vltrsm;wdYk ajymqdMk uaom
tcsufpkonf tm*EKkyfpkkyfcJwdkY\ jzpfay:rIcsnf;wnf;? jzpfay:
aom ae&mXmepk ta[mif; uG,faysmufrI&SdNrJwnf;/
tpm;rSm; azmufjyefajymif;vJrI Owkajymif; azmufjyef
ajymif;vJrI tzsm; tem a&m*gOy'fjzpfazmufjyef ajymif;vJrI
ponfjzifh vltrsm;yifod awGUMuHK ajymqdkaeMuaom

tpodYk

Owryk&do'DyeD

134

ajymif;vJrIonf tvGefyifrsm;jym;\? "mwfudk cGJjcrf;ydkif;jcm;


jrifEdkifaom Pfr&SdMuonfhtwGuf oum,'d|d t0Dpdi&JrD;
yGg;zdcYk sn;f jzpfaeMuonf? oum,'d|d tcsu[
f o
l rQukd 0dyem
orm'd|dPf jzpfatmifvkyfEdkifrS i&JrD; uG,faysmufEdkif onf?
terw*oHo&m tpOfyg aeaomi&JrD;udk owf&aom
tvkyfjzpfacsonf? rdrdtdrfudkrD;avmif aeonfudkjrif rD;udk
owfaom tdrf&Sif a,musfm;onf b,fae&mrSmrD;&Sd ao;onf[k
rD;&Sd&mXmeudk jrifatmifMunfh owf&onf? rD;usef rD;<uif;&Sd
aevQif rkefnif;aphcefYrQ&Sdaom rD;onf wpftdrfvHk;udk cPcsif;,l
Edik o
f nf? ud,
k cf Em b,f tcsurf mS igxifr&I
dS aeao;ovJ[k
kyfcEm emrfcEmpkvnf;aumif; xdkcEm\ trlt&mpkvnf;
aumif; aphpHkpGm MunfhINyD;vQif igxifae&mudk orm'd|d Pf
vufeufjzifh tcsurf sm;pGm bm0emjzpfatmif ypfciG ;f rS oum,'d|d
i&JrD; aoqHk;Edkifonf/
(um; kyfcEm\ tedptcsufudk t>rufrQ jyqdkaom pum;&yfwnf;)/
uG , f a ysmuf oG m ;orQonf r&P"mwf r D ; avmif c suf c snf ; wnf ; ?
r&P"mwf bDvl;pm;csufcsnf;wnf;/

------------rd p m 'd | d t,l & S d a omf


rdpm'd|d t,l rD;udktpmay; vkkyfauR;aom t,lonf
&Sd\? zGm;jrifaomtcg rdzwdkYu zGm;bufrD; ,lxm;&onf?
wpfqJhajcmufESpfywfvHk; raoatmiftpmay; arG;auR;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

135

xm;&onf? om;i,f wpfqhJ ajcmufEpS f t&G,o


f aYkd &mufaomtcg
vlvyk rf nfavm jA[mjh ynfoYkd a&mufatmifusihf rnfavm[k om;udk
ar; usifhrnfqdkvQif xdkzGm;zuf rD;udktyf awmxGufap\?
awmvnf;aumif; xdkxdkNrdKU&Gmvnf;aumif; ae xdkrD;udk
rao&atmif tpmay; vkyfauR;&onf? axmywf qDOD;ponf
xl;xl;jrwfjrwf&orQudk rD;pmauR;&onf? taumif;trGefudk
auR;Edkifavav tusKd;BuD;avav[kt,l&Sdonf? pkawonfhwdkif
rD;udk rao&atmiftpmay; vkyaf uR;ylaZmfEikd v
f Qif aovGeaf om
tcg jA[mh jynfodkYa&muf&onf[k rdpmt,l&Sdonf? xdkt,ludk
,l rD;udk vkyfauR;aom t*duykPm;onf tESpfwpf&m
toufSnfvQif tESpfwpf&mywfvkH; rD;pmtwGuf rD;twGufESifh
tm;xkwf& aMumifhMupkduf&aom ocFg&'kucGifrS rxGuf&NyD tESpf
wpfaxmiftoufSnfvQif tESpfwpfaxmifywfvkH; rxGuf&NyD?
tESpfwpfaomif; tESpfwpfodef; tESpfwpfuka# tESpftoacsF
toufSnfvQifvnf; tESpftoacsFywfvkH; 'kucGifrS rxGuf&NyD
terw* oHo&mumvywfvkH; touf&SnfvQifvnf; terw*
oHo&m umv ywfvHk;yif ocFg&'kucGifrS rxGuf&NyD/
tb,fah Mumifeh nf;qdak omf rD;rnfonf a&mufvmorQ tpm
xif; opfom;udk cPrpJ tNrJukefqkH;atmif jzKef;wD;NrJ "rwmay
wnf;? xdrk ;D udk wG,w
f m tpmudk tm;xkwaf omolonf tb,f
tcgrS 'kucGifu xGuf&cGifh rSdNyD/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

136

Oyrmtwdik ;f ud,
k cf EmrSmvnf; ky"f mwfemrf"mwfwu
Ykd kd
cPrpJ tNrJukefqkH;atmif twGifjzKef;wD;aeaom r&P
"mwfrD;onf udk,fcEmESifh tjynfhSd\ cEmudk om,mwG,f
wm arG;jrLjyKpkMuukefaom ow0gtaygif;wdkYonf
r&P"mwfrD;udk arG;jrL jyKpkrI tpmay;rI auR;arG;rIyifwnf;/
cyf o d r f ; ow 0 g rD ; tpm
vlYcEmonf vlYr&P"mwfrD;\ tpmwnf;? ewfcEmonf
ewf r&P"mwfrD;\ tpmwnf;? jA[mhcEmonf jA[mhr&P
"mwfr;D \ tpmwnf;? xdck Emwdu
Yk kd &vd
k 'gerIukd jyKjcif;onfvnf;
r&P"mwfrD;udk auR;arG;&ef rD;pmtcif; pdkufysKd;rIomwnf;?
ig;yg;oDv Spfyg;oDv q,fyg;oDvwdkYudk tm;xkwfrIonfvnf;
r&P"mwfr;D udk auR;arG;&ef rD;pmcif; cEmcif; pdu
k yf sK;d rIomwnf;?
uodP
k ;f bm0em jA[m0h [
d m& bm0emrsm;udk tm;xkwrf o
I nfvnf;
r&P"mwfr;D udk auR;arG;&ef rD;pmcif; cEmcif;udk pdu
k yf sK;d rIomwnf;?
terw*oHo&mrSm wpfa,mufwpfa,mufaom ow0g\
'gerIaygif; terw*SdcJhNyD? xdk'gerIwdkY\tusKd; vlYcEmaygif;
ewfcEmaygif; teESdcJhNyD? SdcJhorQonfvnf; r&P"mwfrD;pm;
ukef aysmufuG,fqkH;avawmhonf? jymrIefYrQrS tzwfSm r&NyD?
wpfckwpfckaom b0vnf; rdrdudk,fcEmudk rdrdarG;jrLEkdifaom
aeYrSp wpfoufywfvkH; aeYSdorQ aMumifhMupdkuf 'kupkduf
arG;jrLorQonf ao&m0,f tukefaysmufysuf uG,fqkH;NrJ "rwm
wnf;? awaZmrD;udk jrwfaomtvSLcH yk*Kdvf[k Munfdktm;udk;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

137

ylaZmfvkyfauR;aom t*du ykPm;tvkyfESifh wlvS\/


Oyrm- Oyar,sjzifh terw*oHo&m lyuEm\ tedp
ab;BuD;\ ow0gtaygif;udk ESdyfpufnOf;yef;rI BuD;us,fykHudk od
aponf/

r&PrI jrif a tmif I


r&P"mwf\trIonf rQavmuf Bu;D us,x
f ifmS ;ygvsuf
r&P "mwfukd oD;oefjY cm;em; "mwfBu;D wpfyg;tjzpfjzifh rjrifEikd b
f J
aewwfonf? oD;oefYjcm;em; "mwfBuD;wpfyg;taeESifh jrif
atmifMunfh? rdrdudk,fwGif;rSm &d,mykxfav;yg; cPrpJ tNrJ
tpOf twGifavmifjzKef; w[kef;[kef; aeonfudkvnf; jrif
atmifMunfh/
Oyrm- wpf e nf ; um;
wGif;BuD;wpfckonf txk,lZem ESpfodef;av;aomif;
Sdaom r[myx0DajrBuD;udkvnf;aumif; xdkajrBuD;\ atmuf
txk,Zl em av;ode;f &Spaf omif;&Sad oma&jyifBu;D udv
k nf;aumif;?
xdka&\atmuf udk;odef; ajcmufaomif;Sdaom avjyifBuD;udk
vnf;aumif; xGif;azmuf atmufteEtZ#mumo aumif;
uifodkY a[mif;avmif;aygufav&m\? wpfa,mufaomolonf
atmuftzdkY arSmifzkH;aeojzifh tawmifwpf&m ESpf&mrQom
eufaom wGif;[k xif\? xdkt&yfrSmvnf; uJhodkYaom wGif;udk
0rf;pmajrom;wufatmif toufxufq;Hk zd
Yk avmif; aovGef
vQif jA[mhjynfodkYa&muf\[k rdpm0g' jzpfxGef;vsuf Sd&m\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

138

xdkrdpmudk ,lpGJaomolwdkYonf xdkwGif;rSm ajrpmwdk;wuf


atmif zdaYk vmif;aomtusiu
hf kd aoonfwikd af tmif pGNJ rJ tm;xkwf
Muukef\? wGif; xnfhvdkuforQ avmif;vdkuforQaom ajrpmwdkY
onfrlum; &yfwefY&m r& atmuftZ#mumo teEaumif;uif
Bu;D okYd oGm;uke\
f ? vGeaf vNy;D aom terw*oo
H &m wpfa,muf
wpfa,mufaomol\ cEmudk,ftusKd;iSg jyKtyfaom 'gerIteE
oDvrIteE bm0emrIteEwdkYonf xdkwGif;udkzdkYMuaom trIESifh
wlukef\? jzpfcJhNyD;aom vlYcEm ewfcEm jA[mhcEm teEpkonf
xdkwGif;odkY usavaom ajrpdkifcJwdkYESifh wlukef\? aemuftem*wf
oHo&mrSmvnf; enf;wl ,ckb0 toufarG;rI cEmarG;rIESifh
aeYaeYnn aMumifMh updu
k af om trIpo
k nfvnf; xdw
k iG ;f udk zdMYk urI
ESifhwl\? onfvnf; tedpab; BuD;us,fykHudk jyqdkaom
Oyrmyifwnf;/
Oyrm ES D ; aES m csuf
Oyrmum; tm;xkwfo,fykd; wGif;xJodkY avmif;
orQaom ajrpmwd\
Yk vufuvTwv
f u
kd o
f nfah emuf wpfcPrQom
jrifvdkuf& rsufjcnfjywf aysmufuG,f oGm;rIESifh twdwfaeY
twdwfv twdwfESpf twdwfb0 terw* cEmwdkY\ ukefqkH;
aysmufu,
G
f oGm;rI wlonf? ajrpmwdu
Yk kd terw* umvywfv;Hk
raerem; avmif;yifaeaomfvnf; jynfhEdkif&eftcGifh wpfyJ
wpfaG;rQ tzwfSm &Edkif&ef tcGifhrSdaom teE tmumo
aygufBuD; tvm;ESifh twdwfoHo&m tem*wfoHo&m terw*

tpodYk

Owryk&do'DyeD

139

Snfvsm;vSaom r&P"mwfwGif;BuD;odkY 'ge oDv bm0emrIwdkYudk


raerem; tm;xkwf pD;yGg;OpmSmrIudk raerem; tm;xkwf
vlcY Em ewfcEm jA[mh cEm Opm"e ajrpkid w
f jYkd zifh zdaYk vmif;aomfvnf;
wpfyJwpfaG;rQ tzwfSm &Ekdif&ef tcGifhrSdaMumif;udk odap
jrifap xifaponf/
atmufu rD;Oyrm? wGif;BuD;Oyrm ESpf&yfjzifhyif kyfcEm
twGufESifh twdwfoHo&m yifyef;cJhorQonfvnf; tcsnf;ESD;
omwnf;? aemuf tem*wf yifyef;tHhorQonfvnf; tcsnf;ESD;
omwnf;? ,ckrsufjrif yifyef;MuorQ aMumifhMupdkufMuorQ
onfvnf; tcsn;f ES;D omwnf;[laom teufuv
kd nf; jyvdu
k o
f nf/
cEmig;yg; tedpab; BuD;us,fykHudk jyqdkcsuf NyD;\/
------------------

cE m ig;yg; op m zG J U yk H
tedp pifppfjzpfaom cEmig;yg;onf 'kuopmrnf\?
xdck Em ig;yg;udk ig\ ud,
k yf ikd Of pm[k om,mwG,w
f mvsuf xdck Em
ig;yg;\ jzpfygG ;jcif;udk tvdk adS om wPSmonf ork',opmrnf\?
xkdwPSm\ uRwfvGwfrI[laom owraumovXmejzpfaom
ed&Ponf eda&m"opmrnf\? pwkwaumovXmejzpfaom
orm'd|dtpSdaom r*ifSpfyg;onf r*opmrnf\/
odv
Yk Qif cEmig;yg;\ okyo
f abmt"dyg ,f opmav;yg;\
okyf oabmt"dyg ,f cEmig;yg;udk opmzGUJ enf; r*if pS yf g;\?
okyfoabm t"dyg,fESifhwuG edAmefudka&mufatmif yGg;rsm;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

140

enf;udk odvykd gonf[k tpdww


f pfqw
hJ pfcsuyf gSad om 'kw,
d
avQmufcsufudk cE0*oH,kwfygVdawmfvm ckepfjzmaom
aumovXmeudk jyawmfrlaom okwefa'oemudk tpOfrSD;
jyqdkvdkufaom pum;&yfNyD;\/
'kwd,avQmufcsuf tajz NyD;\/
-----------------

wwd , cef ;
aemufaemuf avQmufcsufwdkYudkum;
tusO;f rQjyqdt
k /hH
]]edAmef\oabmESifh edAmefudka&mufolwdkY\ csrf;ompifppf
{uef jzpf&jcif;udk [kwfrSefonfhtwdkif; od& *kPfaus;Zl;udk
tpOfatmufarYvsuf OyormEkwd bm0emtjzpfjzifh yGg;rsm;
aevdkygaMumif;}} wwd , avQmuf c suf ed A m ef \ ed &P
"mwf o abmtajzum;
tajzum;---OyormEkwd bm0emrIrnfonf pifppf
tm;jzifh rdr\
d [',"mwftrd t
f wGi;f rSm qdu
k af wGUNy;D aom Oyor
"mwf&Sdaom t&d,mwdkY\tvkyfomjzpfonf armifaomfESifhqdkif
aom tvkyfr[kwf? armifaomfonf rdrd\ [',"mwftdrf
qdkufawGUNyD;aom Oyor"mwf &Sdao;olr[kwf? rdrdudk,fawGU
r[kwfyJ olwpfyg;\ udk,fawGUjzpfaom Oyor"mwf\*kPfudk
tEkrme rsuf&rf;qtm;jzifh ajrmfajrmfapmapm yGm;rsm;aomfvnf;
tm;jynfhtifjynfh bm0em rjzpfEdkif? armifaomf oEmefrSm w'*F

tpodYk

Owryk&do'DyeD

141

Oyor"mwfrQrlum;&Sd\ xdk&Sdaom"mwfonfvnf; Munfhavmuf


Iavmuf yGm;rsm;avmufatmif ajymifajymifvufvufr[kwf?
a&SUaemuf udavomzHk; vTrf;vsufae\? odkYaomfvnf; tEkrme
rsu&f rf;q atmufarY&vQiyf if tvGet
f usK;d Bu;D aom t&mXme
jzpfay &rf;qEdkif&ef ajzqdkvdkufaytHh/
a&SU tm'De0edAmef\ oabmqdkonfum; oEwdoabm
wnf;? ,if;udk aumovXme ckepfyg;rSm ed&Pqdkonf/
jyqdkcJhNyD;aom rD;ylaZmfaom ykPm;Oyrm atmuftZ#m
umo teEaumif;uifodkY aygufaomwGif;BuD;udk zdkYMuaom
tEAmvwdkY Oyrmrsm;ESifhwuG tedpab;onf tb,frQavmuf
Bu;D us,o
f nf[k jrifatmif ajrmf tedp" mwfr;D r&P"mwfr;D \
aMumufrufz,
G u
f kd jrifatmifMunfh xdt
k edpr ;D r&PrD;\ csKyNf ird ;f
rI[laom ed&P"mwfonf&Sd\? xdk ed&P"mwfonf oEd
oabmyifwnf;? r&P"mwfBuD;udkrS toD;tjcm; "mwfwpfyg;
"rwpfyg;taeESifh uGufjcm;&Sif;vif; rjrifEkdifcJhvQif ed&P
"mwfudk toD;tjcm;"mwfwpfyg;taeESifh jrifEkdifrnfa0;pG? r&P
"mwfudk toD;tjcm;"mwfwpfyg;tjzpfjzifh jrifEkdifygrS ed&P
"mwfudk twyf &rf;qEkdifvwHh/
terw*oHo&m yk*Kdvf ow0g[l tPkjrLrQ rSd?
y&rwpk "mwfcJrQom&Sdonf/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

142

{&m0wDjrpfa&ukd aphaphMunfhaevQif tpOftwkdif; oDw


"mwfr;D tqifq
h ifrh S uvmyftpk"mwftpk tqifq
h ifah ygufzmG ;
&dyf&dyf &dyf&dyf pD;oGm;rIuJhokdY terw*oHo&mrSm cEmtpOf "mwf
tpOf tvsOfqufyGm; tpOfoGm; aerIomt[kwf&Sdonf? yk*dKvf
[l ow0g[l tPkkjrLrQ r&Sd/
xkd wpfcw
k pfck "mwfE,
G "f mwfpOf "mwftvsOo
f nf tMuifrQ
avmuf ork',opm wPSm[laom tpnf;tzJGYonf &Sdao;\?
xkrd Qavmuf tpktcJrysurf
l aygufNraJ yguf yGm;NryJ mG ; oGm;Nro
J mG ;
aeonfomjzpf\? ed&P"mwfokdY qkdufcGifhr&ao;/
tMuiftcg xkad wbkru
"r"mwftpOfwpfck "mwftpktcJ
twGif;rSm avmukw&m orm'd|dr*if[laom "r"mwfwpfckonf
ay: vm\? xkdtcg wPSmtpnf;tzGJUonf ukefqkH;oGm;\?
xkw
d PSm\ ukeq
f ;Hk rIonf ed&P"mwfyifwnf;? r&P"mwfEiS hf
ed&P"mwf axG;raeapvifh? r&P"mwfum; wzGm;zGm;
jzpfay:orQaom kyf"mwf emrf"mwfwkdYukd cPrpJukefqkH;atmif
avmifaomrD;rsKd;aywnf;? ed&P "mwfum; xkdr&PrD;ukd
aoqkH;atmifowfaom "mwfat; "mwfjidrf;BuD;aywnf;? xkd
ed&P"mwfat;Bu;D "mwfjird ;f Bu;D onfru
l m; wpfpHk wpfcak om
"mwfESifh a&mrI ,SufrI zufwJGrIr&Sd aumif;uifBuD;ukd rD;vnf;
rdatmif ravmifEidk ?f a&vnf;xdatmif rzsuEf ikd ?f wpfpw
Hk pfcak om
ab;rQ rxdyg;EkdifouJhokdY xkded&P"mwfBuD;wkdY tvGefodrfarGU
vSaom "mwfBu;D jzpfc
hJ Zmwdr;D vnf; rxdEidk ?f Z&mrD;vnf;rxdEikd ?f

tpodYk

Owryk&do'DyeD

143

r&PrD;vnf; rxdEkdif? &m*rD; a'gorD; arm[rD;wkdYvnf; rxdEkdif?


rD;wpfqJhwpfyg;rS vGwfaom "mwfBuD;aywnf;? Zmwdr&Sdonfh
twGuaf Mumifh b,frmS ponf [lvnf; tpukjd y&efr&S?d b,frmS
wpfck b,frSmwpfck[l ESpfckokH;ckponf cJGjcrf;&ef r&Sd? r&Pr&Sd
onfjzpfvnf; b,frSmqkH;onf[k tqkH;ukdjy&efr&Sd/
0dnmPH ted'eH teEH oAawm ybH/
( jA[edrEeokwf ygVdawmf )

0dnmPH=xl;aomPfjzifhom odtyf\? ted'eH=t&yf


a'o umvoPmefESifh Tefjyjcif;iSg rxkduf? teEH=a&SUtpGef;
aemuftpGe;f vnf; r&S?d oAawmybH=tZ#mumo us,v
f t
S jyif
rkd;aumif;uifyrm q,f rsufESmwkdY 0if;0if;awmufvsuf&Sd\/
(teuf/)

0d n mPH qkdonfum; terw*oHo&m cEmtpOf "mwf


tpOf tNrJavmif vkdufaeaom &m*rD; a'gorD; arm[rD;
ZmwdrD; Z&mrD; r&PrD;onfvnf;&Sd\? xkdrD;pk\ ukefrI qkH;rI
at;jidrf;rIonfvnf; {uef&Sd\[k odtyfaom oEdoabmudk
qko
d nf/
ted ' eH [laomygXfjzifh b,furmrSp jzpfay:onf
b,frSm qkH;onf b,ftcgrSmrS&Sdonf b,ftcgrSmr&Sd[k umv
taxG t jym;ES i f h v nf ; T e f ; jyjcif ; iS g rxk d u f ? b,f b k & m;\
ed&P"mwfwpfck b,fyapuAk'g\ ed&P"mwfwpfck

tpodYk

Owryk&do'DyeD

144

b,f o m0u\ ed &P"mwf wpf c k [ l vnf ; terw*


oHo&mwGif y&dedAmefpHMuolwkdYukdvkduf taxGtjym;jyK
Tef;jyjcif;iSg rxkduf? bk&m;wkdY\ ed&P"mwfum; tvGef
jrwfonf yapuAk'g wk\
Yd ed&"mwfum; xkad tmuf,w
k n
f o
hH nf
ponfjzifh [De yPDw jcm;em;jcif;iSgvnf; rxkduf? oAkjrwfpGm
bk&m; a&mufaomedAm efEiS hf ckZK w& mtdru
f Rerf a&mufaom edAm ef
ESpaf xG ESpyf g; rjym;Mu qkv
d o
dk nf? okaYd om t"dyg ,fukd ted'eH
[laomygXfjzifh jyawmfrlayonf/
teE H-[laomygXfjzifh terw* oHo&m uRwfMuaom
olcyfodrf;wkdY\ edAmefudk a&SUtpGef; aemuftpGef; jcm;em;
cJGa0jcif;iSg rxkdufonfudkjyonf/
oA a wmybH [l a omygXf j zif h u m; awbk r u e,f r S m
r&P"mwfr;D onf nD;nD;xdeaf jymif awmufavmif xGe;f yae\?
terw* twdwfoHo&m urmteE ukefqkH;uG,faysmufcsuf/
,ck&SdorQvnf; aeYnrpJ ukefqHk;Muvsufaeonfudkajrmf/
aemiftem*wf oHo&murmtqufqufvnf; ukeq
f ;kH rIrmS
tqHk; owf&onfcsnf; vlwdkif;vnf; ao&csnfh ao&csnfh[k
odvsuf jrifvsuf awGYBuHKvsufaeMu&onf? r&PrD; xdefxdefnD;
yHw
k nf;? avmukw& me,frmS xdek
d &P"mwfBu;D onf xdex
f ed n
f ;D
xGef;awmufae\? terw*oHo&m bk&m;aygif;terw*
yapuAk'g aygif;terw* om0uaygif; terw*w\
Ykd xdrk &PrD;
rS uRwfvGwfMurIukdajrmf? okdYaom teufudk oAawmybH

tpodYk

Owryk&do'DyeD

145

[laomygXfjzifh jyawmfrlonf/
um; edAmef\ oabmukdodvdkygonf [laomtcsuf t>ruft&dyf
&rf;q&ef jyqdkaomtcef;NyD;\/

ed &P"mwf \ csrf ; omtppf


edAm efoYdk a&mufow
l \
Ykd csr;f ompifppf {uefjzpfyu
kH dk odvykd g
onf[laomtcsuf {uefpifppfukd ajymqdkcef;qdkufvQif yk*dKvf
ow0gukd xnfY rajymxdkuf/
"rm edw edZD0obm0g=owvnf;r[kwf ZD0vnf;
r[kwf ukeaf om oabmw&m;wdo
Yk nfomvQi?f oH0Zd E =d Su
d ek \
f [k
vlwdkif; Mum;bl;aeaom tbd"rma'oemawmfBuD;ukdajrmf/
"mwf E S i f h "mwf o m; t&if ; xm;rS
t[kwfSdr[kwf? trSefSd r[kwfbJ pdwfxJwGif xifcsif
wwfwdkif; tvIdif;wBuD;xifaeMuaom yk*dKvf ow0g pdwf
onmESifh axG;vHk; a&m,Suf ajymqdkcJhvQif edAmeftoGif xifrd
xif&m axGvmrsm;jym; a&mufwwf&mjzpf oGm;wwfonf
rdrdukd,faumif jzpfaeaom ajr"mwf Murf;BuD;onf Sd\? xdkajr
"mwfMurf;Bu;D ukrd Q y&rwobm0 tppfukd jcm;em; jrifEikd af om
PfrSd xdkajr"mwfrSm igig[laom oum,'d|drD; wnD;nD;
awmufaeaom tEykxkZefonf twkr& tzufr& odrfarGU
vSpmG aom ed&P"mwfpum;ukd trSet
f m;jzifh BuzH efajymqdEk ikd &f ef
pdwfoabmuseEdkif&ef tvGefa0;\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

146

rdrdudk,fjzpfaeaom a&"mwfMurf;BuD; rD;"mwfMurf;BuD;


av"mwf Murf;Bu;D avmb"mwfMurf;Bu;D a'go"mwfMurf;Bu;D rsm;ukd
y&rwobm0 tppfukd rjrifEikd af om tEyZk efonf edAm efpum;ukd
ajymqdk BuHzefjcif;iSm tvGefa0;vSpGm\/
Z&m[laom "mwfMurf;Bu;D r&P[laom "mwfMurf;Bu;D ukrd S
y&rw obm0tppfukd rjrifEikd b
f J r&P"mwfuykd if igao&vwUH
olao&vwUH rnfoal oNyD tpSo
d nfjzifh oum,'d|id &Jr;D wnD;
nD;awmufaeaom tEykxkZefonf edAmefpum;ukd ajymqdk
BuHzef oabmusEdkif&efpcef; tvGefa0;vSpGm\/
xdaYk Mumifh oum,'d|rd ;D \tvdk yk*Kd vo
f w0g [laom pdwf
onmrsm;ukd a0;pGmy,fmS ;Ny;D rS oufoufaom "mwfpOf "mwfomG ;
"mwftvm;wdkYESifh BuHzefajyma[mrIom edAmefpum; ajzmifhrwf
Edik &f mownf;/
terw*oHo&m cEmtpOf tm,wetpOf "mwftpOf
tvsOrf ysuf qufvufjzpfymG ;vmcJph Of tcgvnf; rsuaf wmif
wpfcwfrQ umvrSmyif tBudrfwpfaxmif tqufwpfaxmifru
"mwfopf "mwf a[mif; ajymif;vJqufvufrS rsuaf wmifwpfcwf
jynfhrDEdkifonf? topfay:rI ta[mif;csKyfuG,frI wpfcPrQ
pJco
YJ nfr[kw/f
okaYd omfvnf; tMuifrQavmuf t0dZm wPSm[laom 0#fjrpf
onf rNidrf;ao;? xdkrQavmufaom umvywfvHk; wpfb0qHk;
wpfb0 qufvufjyefvQif rD;wpfqJhwpfyg; xufMuyfygaom

tpodYk

Owryk&do'DyeD

147

awbkru "mwfMurf;pkcsnf; qufvufjzpfyGm;\? tMuifb0


t0dZm wPSmcsKyq
f ;kH \? xdb
k 0rS pkwu
d svQif awbkru
"mwfMurf;pk
qufvufrIrS uRwfvGwf rD;wpfqJhwpfyg; rvdkufEdkifaom
ed&P"mwfBu;D ESihf qufrad v\? rD;wpfqhJ wpfyg;rS vGwaf v\?
r&Pe,frS uRwfav\? "mwfMurf;pk SdaepOftcg "mwfMurf;pkudk
yk*Kdvf ow0gac:&ouJhokdY ed&P"mwfESifh qufrdaom tcg
xdked&P"mwfudkyif y&dedAmefpH yk*Kdvfac:vdkvQifac:awmh/
t&m terw*oo
H &m urmtqufquf Snv
f sm;onfh
twGufESifh edAmefudkvnf; Snfvsm;ouJhodkY a,mif aewwf\?
y&dedAmefpHMuaom bk&m;yapuAk'g om0uyk*KdvfawG terw*
oHo&mwGif tvGeftaxGtjym; rsm;jym;onfhtwGufESifhvnf;
edAmefrsm;jym;ouJhodkY a,mif aewwf\/
0d n mPH ted ' eH teE H oA a wmybH - [laom
ygVdawmfted'eH yk'ft&udk owdjyK/
umvtm;jzifh Snfvsm;onf[k jzpf&rIonf jzpfjcif;ysuf
jcif;Sdaom kyfcJ emrfcJwdkYrSmom &aumif;aom trIwnf;? xdkokdY
&aumif;aom kyw
f &m; emrfw&m;wd\
Yk Snv
f sm;rIEiS hf PfxrJ mS
,SOfwGJ raeapESifh? terw* oHo&mBuD;\ SnfrItvm;onf
edAm efEiS rhf qdik f Pfa,mifz,
G af umif; vS\? terw*oo
H &mwGif
tygt0ifjzpfMuukefaom bk&m;yapuAk'g t&d,mwdkY\ cEm
taxGtjym;wdkYonfvnf; edAmefESifh ra&m? Pfa,mif zG,f

tpodYk

Owryk&do'DyeD

148

aumif;vS\? oHo&m0#f'kurSm teEtyar,stjypfSd\? xdk


tjypfw\
Ykd uif;Nird ;f rIjzpf teE tyar,s*P
k f adS om ed&P
"mwf BuD;wpfyg; {uefSd\[k rQom od&rnf? oHo&m urm
t&yfrsuEf mS wdEYk iS hf y&deAd m efpMH uol cEmtaxGtjym;udk a,mif0g;
vdkufa&m raeapvifh? rD;&xm; oGm;aomtcg opfyifwdkYudk
MunfharQmfvQif jyifusaom opfyifpku &xm;ESifhtNyKdifvdkuf
aebdouJhodkY xif&\ opfyifum; roGm; wpfqH zsm;rQ raGU?
&xm;om oGm;onf? &xm;ESihf oHo&murm tqufquf? opfyif
BuD;ESifh edAmef,SOfav/
ZrL'DyguRe;f rGe;f wnf
h aeaom v0ef;onf wpfuRe;f vk;H
tdrfwdkif;rSm a&vifyef;xm;vQif vifyef;wdkif; wGifxif\?
vifyef;rsm;wdik ;f vrsm;onfr[kw?f vifyef;rsm;ESihf y&deAd m efpH
yk*Kdvftrsm;? rGef;wnfh aeaomv0ef;ESifh edAmef,SOfav/
rQaom pum;&yf w d k Y j zif h ed A m ef [ l a om ed &P"mwf \
oabmudk t>rufrQ jyqdkcsuf? edAmef0if edAmefpH yk*Kdvf[l edAmefrSm
rSdonfudk jyqdkcsuf? ESpfcsufwdkYudk t>rufrQjyqdkaom wwd,
avQmufcsuftajzNyD;\/

edAmeftaMumif;t&mrSm usrf;*efwwfod ynmSdwdkY


a&;om;Muaom edAmeuxm tus,frsm;vnf; ,cktcg aygrsm;
yg\? odkYtwGufaMumifh t>rufrQudkom jyqdkvdkufonf/
wwd,jyem tajz NyD;\/

--------------

tpodYk

Owryk&do'DyeD

149

pwkwcef;
tEyx
k Zk eftjzpfrv
S w
G
f uvsmPykxZk eftjzpf wnfae
&atmif odtyfaomw&m;rsm;\ okyfoabm t"dyg,frsm;udk
odvdkygonf-[laom avQmufcsufyk x k Z ef ES p f r sKd ;
'ka0 ykxkZem 0kwm? Aka'em'dpAEKem/
taEm ykxZk a em {aum? uvsmaPaum ykxZk a em/
rlvyPmo t|uxm

tm'dpAEKem=aerif;\tEG,fjzpfawmfrlaom? Aka'e=jrwf
pGmbk&m; onf? 'ka0=ESpfa,mufukefaom? ykxkZem=ykxkZefwdkYudk?
0kwm=a[mawmfrl tyfukef\? taEm ykxkZaem {aum=tE
ykxkZOfvnf;wpfa,muf? uvsmaPaum ykxkZaem=uvsmP
ykxkZefvnf; wpfa,mufwnf;/
tE y k x k Z ef vu P m
, [d cE "mwk tm,we op yp,mum&
owdy|mem'Dok O*[ y&dykpm 0dedp,&[dwwm
'd|dy#d ao"aum ae0 tm*arm-rlvyPmo t|uxm/

,=tMuifyk*Kdvftm;? cE "mwk tm,we op yp,m


um& owdy|mem'Dok=cEmw&m; "mwfw&m; tm,wew&m;
opmw&m; y#dpo
rkyg 'fw&m; owdy|mefw&m; ponfwYkd ? O*[
y&dykpm 0dedp, &[dwwm=ygVdudk tpGJtNrJ&jcif; teufudk

tpodYk

Owryk&do'DyeD

150

aqG;aEG;jcif; qkH;jzwfSif;vif; Ekdifjcif;rS uif;onf\tjzpfaMumifh?


'd|dy#dao"aum=rdrdoEmefSdaeaom oum,'d|dw&m;udk wm;
jrpfy,fzsufEdkifaom? tm*arm=tbd"rm okwefusrf;*eftm*kH
EIwif aHk vhusuf aqmifu
G &f Sad om ygVdw&m;onf? ae0 tw=d rS?d
aom=xdyk *k K v
d u
f ?kd tkw0g wd=okwAk'd Pfrsupf rd S uif;aom
tEykxkZef[l? aa,sm=odtyf\/
uvsmP yk x k Z ef
- cEm 5-yg; tm,we 12-yg; "mwf 18-yg;? ygVd
bmom twdik ;f ESihf okyu
f jJG ym; pGNJ rjJ cif;[laom O*[/
- rdrdwdkYbmomESifh ae&musjy ajymEdkifjcif;[laom
y&dypk m /
- ud,
k af wGU'd|[laom O'g[kPv
f nf;aumif;? xifjrif
Edkif&ef ykHoPmef[laom Oyrmvnf;aumif;?
odkYwpfckwpfckaom "mwf O'g[kPf ykHoufao
om"uwdkY ESifh ae&mus ajymqdkEdkifjcif;[laom 0dedp,/
odkY
- O*[? y&dykpm? 0dedp, oHk;yg;wdkYjzifh cEmw&m;
Pfrsuf pdaygufaomol/
- "mwf tm,wew&m;wdkY Pfrsufaygufaomol/
- opmw&m;wdkY Pfrsufpd aygufaomol/
- y#dpo
rkyg 'f t*Fg 12-yg;wdYk Pfrsupf d aygufaom
ol/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

151

- owdy|mef 4-yg; ory" mef 4-yg; 'yd g'f 4-yg; a`E


5-yg; Adkvf 5-yg; aAmZif 7-yg; r*if 8-yg; [laom
aAm"dyud,w&m; 37-yg;wdkY uGJjym;&Sif;vif;pGm
Pfrsufpd aygufaomol/
(um; uvsmPykxkZef vuPmwnf;)

odkYaom "rtud Pfrsufpdr&Sdaomolonf rsufpdwpf


axmif tjrifaqmifaom odMum;rif;yif jzpfjim;aomfvnf;
tEykxkZefomrnf\? a&S;xkwfjycJhaom cE0*okwefygVdawmf
tvm cEmig;yg; aumovXme ckepfyg;wdYk jyqdck NhJ y;D aomtwdik ;f
Pftjrifaygufa&muf yGiv
hf if;aom olonf uvsmPykxZk ef
t*FgtvHk;pHk odrf;NcHKrd\/
tb,foYkd odr;f NcKH ro
d enf; [lru
l m;-ajr"mwf a&"mwf tp
&Sdaom "mwftoD;oD;wdkYudk jyqdkaom yxraumovXme
ig;csufrSm cEm tm,we "mwfoHk;yg;NcHKrd\/
tm[m& ork',m ly ork'a,m? tm[m& eda&m"m
lyeda&ma"m? zork',m a0'emork'a,m? zeda&m"m
a0'em eda&ma"m? tp&Sdaom 'kwd, wwd, aumovXme
ESpfyg;rSm y#dporkyg'f wpfpdwf0if\/
pwkwa umovXme[kqt
kd yfaom r*i&f pS yf g;rSm owdy|mef
av;yg;paom aAm"dyud,w&m;pk0ifav\? t"doDv t"dpdw
t"dynm odum oH;k yg;0if\? yg&rDq,fyg;0if\? opmav;yg;vnf;
0if\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

152

r*if&Spfyg;wGif orm'd|d-ormouFyudk t"dynmodum


qdkonf? orm0gpm ormurE ormtmZD0udk t"doDvodum
qdkonf? orm0g,mr ormowd ormorm"dudk t"dpdwodum
qdo
k nf/
yg&rD q ,f y g; 0if y H k u m;...
m;...tb,'ge[kqdktyfaom
'geyg&rD oDvyg&rD cEyD g&rD opmyg&rD av;yg;onf t"dov
D
odum0ifonf aeuryg&rDonf aeur ormouFyyifwnf;?
arwmyg&rDonf tAsmyg' ormouFyyifwnf;? t"d|mefyg&rDOayumyg&rDonf ormorm"d r*iEf iS hf avsmo
f nf? orm'd|o
d nf
ynmyg&rDwnf;? orm0g,mronf 0D&d, yg&rDwnf;/
um; yg&rDq,fyg; 0ifyHkwnf;/

uvsmPykxkZefudk usrf;*efwdkY plVaomwmyefvnf;


qdo
k nf/
xdkESpfyg;aom aumovXmewdkYudk qHk;cef;a&muf xajrmuf
atmif yGm;rsm;tm;xkwEf ikd yf gvQif uvsmPykxZk ef plVaomwmyef
rQru ,ckb0yif y&rwaomwmyef ou'g*grf tem*grf
&[Emwdkifatmifyif Tefjyawmfrl\/
owXmeukoavm bdua0 bduK wd0d"ly y&duD ro
"r 0dea, au0vD 0kodw0g Owryk&daomwd 0kpwd/ /
( atmufu jyqkdcJhjyD;aom ygVdawmf )
pwkw avQmufcsufudk jyqkdaom tcef;jyD;\/

------------------

tpodYk

Owryk&do'DyeD

153

y r cef ;
- pwkop 0dedrkawm "armemr ewd/
- ur|me 0dedrkawm "arm emr ewd[laomygVdrsm;t& "ruEm &Spfaomif;av;axmifonf
t"doDv pdwynm odumokH;yg;wGif twGif;0ifonf [laom
pum;t& vdrm jyKwwfvQif wpfckwpfckaom ukokdvfrIwGif
yg&rDq,fyg; yg0ifonf[laom pum;t& wpfckwpfckaom
ukokdvfukd jyKaomtcgrSm opmav;yg;udkvnf; ESvkH;oGif;Ekdif&ef
tedp 'ku tew vuPma&; okH;yg;udkvnf; ESvkH;oGif; Ekdif&ef
t"doDv pdw ynm odumokH;yg;vnf; yg0ifEkdif&ef yg&rDq,fyg;
vnf; yg0ifEidk &f ef y#dpo
rkyg 'fw&m;ukv
d nf; ESv;Hk oGi;f Ekid &f ef y|mef;
24-ypnf;ukdvnf; ESvkH;oGif;Ekdif&ef a&;om;u,frawmfrlygrnfh
taMumif;[laom yravQmufcsufuk o k d v f j yK&m op m zJ G U vu P ma&;wif od u m 3-yg;
yg&rD q ,f y g;oG i f ; enf ; ES i f h y#d p o rk y g 'f z G J U enf ;
jrwfpmG bk&m;\ *kPaf wmf aus;Zl;awmfukd o'gMunfE;l txl;
av;jrwf Ak ' H o &PH *p m rd [kwpfcGef; >rufqkdvkdufaom
Ak'o
&P*kH ukov
kd rf w
I pfck pwkopmyg0ifyHk vuPma&;ok;H yg;IyHk
odum ok;H yg;yg0ifyHk yg&rDq,fyg;yg0ifyHk y#dpo
rkyg 'fqifjcifyHk y|mef;
24-ypnf; jrifykHrsm;ukd t>rufrQ jyqkdaytHh/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

154

Ak ' H o&PH *p m rd qkd&m rd tu&mwGif r[mukokdvf


Por,kwf Ou|wd[dwfaZm ckESpfBudrfjzpfonf? wpfBudrf
wpfBudrfaomaZmrSm a0'em onm ocFg& 0dnmPf emrfcEm
av;yg;pDygSdonf? xkdaZmwkdYrS jzpfvmaom pum;vkH;pkonf
lyuEm wnf;? cEmig;yg;jzpf\? xkad Zmwk\
Yd rS&D m [',kyEf iS w
hf uG
wpfukd,fvkH;onf lyuEmrnf\? [lvnf; qkd&yg\/
op m av;yg;jrif e nf ; um;- rd tu&mukd &GwfqkdqJ
cP&Sdaom xkd cEmig;yg;onf r&PrD;xyfMuyfygaomaMumifh
'kuopmaywnf;? xkdYaMumifh ,H lyH tedpH 'kuH 0dy&dPmr"rH
t,H l y tm'D e a0g
a0g-tpSdonfjzifh q|aumovXme
ig;yg;udk a[mawmfrlonf/
xkrd -d tu&mudk &Gwq
f q
dk t
J cg xkd yl uEm ukd jzpfymG ;atmif
wnf axmifSdaeaom tm[m&"mwfonf lyuEm\ ork',
opm rnf\? bk&m;*kPfukd tmkHckdufawGUaeaom zonf
a0'em onm ocFg&wk\
Yd ork',opmrnf\? xkcd Emok;H yg;ESiw
hf uG
[',kyfpkonf 0dnmPf\ ork',opmrnf\? xkdYaMumifh
tm[m&ork',m lyork'a,m tpSo
d nfjzifh 'kw,
d aumov
Xmeig;yg;ukd a[mawmfrlonf/
Ak'o
&P*kaH Zm jzpfay: aeqJtcg &m*\aomif;use;f rI
a'go\ aomif;use;f rI arm[\aomif;use;f rIwo
Ykd nf csKyNf ird ;f
aeuke\
f ? xdak omif;use;f rIw\
Ykd w'*Ftm;jzifh csKyNf ird ;f jcif; Oyor
w&m;onf eda&m"opmrnf\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

155

,o r[memr ora, t&d,om0aum wxm*wH


tEk&wd? ae0 wo ora, &m*y&d,k|dwH
pdwH a[mwd e a'goy&d,k|dwH pdwH a[mwd? e
arm[y&d,k|dwH pdwH a[mwd/
(r[memrokwf ygVdawmf)

a&S; ork',ESprf sK;d eda&m" ESprf sK;d cG


J jycJ&h m y#doaEyk f
y#doaE a0'em onm ocFg& 0dnmPfw\
Ykd topfjzpfay:rIr&Sjd cif;
wnf;[laom eda&m"opmESiv
hf nf; jyqd&k \? ]rd}tu&mudk &Gwq
f J
cP qdkufwdkufrI r[kwfao; r[memrokwf t&udkom jyqdk
vdu
k o
f nf/
Ak'o&P*kHaZm ckESpfBudrfrSmyg&Sdaom orm'd|dr*if orm
ouFyr*if orm0g,mrr*if ormowdr*if ormorm"dr*if
[laom y*ur*fonf r*opmrnf\/
um; avQmufxm;ol armifaomf\ Ak'o&P*HkaZm wpfBudrfwpfBudrf
&xdkufaomopmav;yg;udk xkwfjycsufwnf;/

vuPma&;oH;k yg;udk Ijrifyu


kH jkd yqdt
k -hH --a&S; jyqdck NhJ y;D aom
"mwfkyfyHkBuD;udk jyefMunfh? bk&m;wnf;[laom tmkHonf
jyrSefBuD;ESifh wl\? xdkjyrSefBuD;udk jyvdkufonfESifh wpfNydKifeuf
"mwfkyfBuD;\ twGif;"mwftdk;rSm "mwfrD; [kef;ceJ awmufx
onfEiS hf [',"mwftrd w
f iG ;f rSm aZm"mwfpk azG;ceJ azG;ceJ jzpfay:
rI wl\? wpfow
k w
f pfow
k v
f Qif ckEpS q
f ifh ckEpS q
f ifrh w
I o
f nf? xdak Zm
wpf c suf w pf c suf r I w f r I o nf a&td k i f i ,f t wG i f ; rS m a&jr K yf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

156

,rf;awmifu
h
JG rIwaf om,rf;cd;k avcd;k &Sed Ef iS w
hf \
l ? xkad ZmrIw
f
kypf k yk cf aJ jymif;vJjzpfay:rIonfum; xkad &tkid if ,frmS ajymif;qef
oGm;aom a&pkEiS w
hf \
l toHtu&mvk;H xGuaf y:rIrmS oabFmOMo
rIwfrIESifh wl\/
a&tk d i f O yrmum; tvG e f a ES ; ao;\? av;vH a o;\?
aZm[kef jyif; xefykHukd xifapvkdjy&onf aZm[kefjyif;xefykHudk
wpfu,
dk v
f ;Hk kypf k kycf aJ jymif;vJcsujf refyu
Hk kd tjrifao; raeap
vif?h vIyv
f yI f &Sm;&Sm;jyKorQ rsujf rifpu
k dk "mwfjrifu rvku
d Ef idk v
f Qif
oum,'d|di&JrD;awmufzkdYcsnf;? i&JrD;udkaMumufvQif t[kwfjrif
atmifMunf/
ajymif;vJykHjrefrIrSm oHjzLa&pnfudkvIyf&Sm;rI Oyrmom
aumif; onf? xkda&pnfrSmyif kyfopfkyfa[mif; ajymif;vJykH
jrefoavmuf PfrDatmif cJ,Of;ao;\/
wpfrsufESmvkH; wpfacgif;vkH; wpfudk,fvkH; cPcsif; kyf
a[mif; ukefcef; uG,fqkH;rIudk MunfhIaomtcg tvGefxufvSpGm
aom ,rf ; qD xk H xm;tyf a om vl a umif o P m ef S d a om
tvGeEf ;l nHv
h pS mG aom 0g*Gr;f cJBu;D udk rD;avmifoGm;&m 0g*Gr;f om;
tpOftwkdif;ukef oGm;rIESifh wlpGmMunfh? udk,fvkH;uRwf ajymif;
vJrIonf odkYpOfrQ avmufjriffEkdifygrnfavm[k jrefrIudk aMumifh
MuzG,fr&Sd? tvGefarSmifrdkufaom wkdufcef;wGif;rSm rD;jcpf xGef;
vku
d &f m wpfcef;vk;H jynf
h aeaom arSmifyk cf BJ u;D onf rD;awmuf
onfESifh wpfjyKdifeuf uG,faysmuf\? wpfcef;vkH; rD;a&miftvif;
csufjcif;jynfh\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

157

OyrmrSm rD;awmufrSjzpfyGm;ysHUESHYoGm;aom rD;a&mif


kyfopf\ ysHUESHYrIjrefcsufukd Munfhxm;? rsufjrifrvkdufEkdif?
wpfcef;vkH;jynfhjyD;udkom jrif&onf? wpfcef;vkH;&SdarSmifwkduf
arSmifcJBuD;csKyfuG,frIukdvnf; rsufjrif rvkdufEkdif? uG,fjyD;udkom
od&awmhonf? cEmukd,frSmvnf; twkdif;yif? xkdYaMumifh kkyf
ajymif;csujf refru
I dk rpd;k &dr&f ? PfraD tmifom vkv
d o
S nf ky"f mwf
emrf"mwfwkdYajymif;vJcsuf jrefoavmufum; om0uwkdY Pf
rvku
d Ef idk ?f oAnKb&k m;wkYd Pfrv
S u
dk Ef idk o
f nf? om0uwkrYd mS igjyK
jzpfonf[laom oum,'d|dudkEkdifavmufatmif jrifEkdifvQif
jyD;awmhonf? Ak'o&P*kH bk&m;wnf;[laom tmkHuG,fjyefvQif
ESvkH;tdrfwGif; w0if; 0if;jzpfay:aeaom aZm"mwfpkonf
rD;awmufaoouJhodkY aoqkH;uG,f aysmuf ukefjyef\? wkdufcef;
wGi;f rD;xGe;f xm;&m rD;awmufaovQif wpfcef;vk;H Sd rD;a&mifpk
tukefaoaysmufouJhodkY xkdaZmpkrSjzpfaom wpfudk,fvkH;Sd
kyfcJpkonf tukefaoaysmufjyef\? bk&m;udk tmkHjyKaom aZm
pdwfpkuG,faysmuf wpfyg;udk tmkHjyKaom aZmpdwfpk ajymif;vJ
onfudk odomxifSm;yg\/
okdYvQif Ak'H o&PH *pmrd udk &Gwfqkdaom emruEm
av;yg;ao oGm;onfudkvnf;aumif; xkdaZmpkrSjzpfaom kkyf
t*Fgpkao oGm;onfuv
kd nf;aumif; jrifatmifaI omPfonf
tedp0dZmPfrnf\? "mwfaocsufudk rjrifyJESifh tedp tedp
vky
f aeaomfvnf; Pfr[kw?f 0dyemr[kw?f bm0em r[kw?f
xkdcEmig;yg;\ 'kuvuPma&;ukdrlum; tedpudk vSvSjrifvQif

tpodYk

Owryk&do'DyeD

158

r&PrD;\ tcsufudkjrifojzifh rD;ylaZmfaom ykPm; wGif;BuD;udk


zkdYaom a,musfm;wkdY\ tvm;uJhodkY 'kuvuPma&; xif&Sm;ay:
vwUH ? tewvuPma&;rSmvnf; tZwo
Emef r&PrD;avmif
aoqkH;ukefaysmuf oGm;csufukd vSvSjrif jzpfay:rI ao
aysmufrI tm*EK tcsuw
f u
Ydk jdk rifrS tewvuPma&; ay:Ekid o
f nf?
igr[kwfrI xifEkdifonf? tm*EKtjzpfukd rjrifEkdifvQif tew[k
twktyvkyfaeaomfvnf; Pfr[kwf? 0dyem r[kwf?
bm0emr[kw/f
(vuPma&;okH;yg; jyD;\/)

od u m ok H ; yg;
t"doDv t"dpdw t"dynm odumokH;yg;wGif Ak'H o&PH
*pmrdukd Gwfqkdaom o&P*kH ukokdvfaZmpk apwem[laom
ocFg&"ronf oyK&o
d wk\
Yd pm&dw0 o
H orm'geapwemjzpfay
t"doDv odumrnf\? xkdaZmpkygaom orm0g,mrr*if orm
owdr*if ormorm"dr*if okH;yg;onf t"dpdwodum rnf\?
orm'd|dr*if ormouFyr*ifESpfyg;onf t"dynmodumrnf\/
(odumokH;yg;jyD;\/)

yg&rDq,fyg; yg0ifEidk &f efrmS --r*if pS yf g; jycJjh y;D onft


h wkid ;f
oGi;f av/ / armifaomf\ o&P*ku
H o
k v
dk rf mS pm&dwo
v
D rQom
&onf/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

159

y#dporkyg'f aumufenf;rSmvnf;-- uvsmPykxkZef


tcef;rSm jycJhjyD;aomtwkdif; 'kwd,aumovXmeonf y#dp
tm[m& ork ' ,m l y ork ' a,m?
orkyg'frIyifwnf;/ /tm[m&
zork ' ,m a0'emork ' a,m? onm ork ' a,m?
ocFg&ork'a,m? emrlyork',m 0dnmPork'a,m wkdYukd
y#dporkyg'fenf; qkdonf/
y|mef; ESpfq,hfav;ypnf;ukdrlum; armifaomf em;vnfEkdif
wnf&h ef tcGiv
hf nf;rS?d 0dyem tvkyrf mS vnf; ok;H Ekid af om
enf;rsdK;r[kwf y#dord'gPf\ tvkyfoufoufrQom jzpf
ay pmtkyfrSm ra&;vkdufjyD? pmtkyfrSm jyqkdcJhjyD;aom
t&mpkukd aumif;aumif; t&nfvnfSdvQif y|mef;enf;ukd
aemufrS xyfrHavQmuf/
yr avQmufcsufudk jyqdkaom tcef; NyD;\/
----------------------

q|cef;
]]jrwfpGmbk&m;\ rm&fig;yg;udk atmifawmfrlyHk? rm&fig;yg;\
okyf oabm t"dyg,f? od'wfrif;om; bk&m;avmif;tjzpf
&tyfaom cEmtpOfESifh bk&m;jzpfNyD;aemuf &awmfrlaomcEm
tpOfonf tb,foYkd xl;jcm;uGv
J o
JG nf[k odvykd gaMumif;}} [laom
q|avQmufcsuf-

Owryk&do'DyeD

tpodYk

160

jrwfpmG bk&m; rm&fig;yg; atmifyEkH iS w


hf uG bk&m;rjzpfrD cEm
tpOfESifh bk&m;jzpfNyD; cEmtpOf xl;jcm;yHkudk jyqdkaythH/
rm&f i g;yg;
1/
2/
3/
4/
5/

a'0ykwrm&f?
udavorm&f?
tbdocFg&rm&f?
cErm&f?
rpKrm&f/ / rm&fig;yg; okyf/

rm&fqkdonfum;
m;-- olowfa,mufsm; vufrGUH tmPmom;
qkdvkdonf? avmu olowfa,mufsm; taoowform; ig;rsKd;
So
d nf[v
l /dk
a'0yk w r m&f qk d o nf u m;m;-- 0o0wD ewfrif;BuD;\
EkdifiHawmfwpfaxmifhrSm rm&fewfrsKd;ac:aom ewfqkd;ewf0g;rsKd;
wpfrsK;d So
d nf? xkrd m&fewfrsK;d \ tyif;toif;pkum; ajrjyifusatmif
tESt
YH jym;So
d nf/
Ak ' \ rm&f e wf u k d atmif E k d i f y k H
avmu ow0g&SdorQonf olwkdY\ qkdif&m[laom rdpm
t,lSdonf? xkdYaMumifh avmurS uRwfvGwfatmif usifhBuHaom
olukd rBudKufEkdif Sdownf;? jrwfpGmbk&m;onf ty&mZdw
aTyvifxuf t*Fgav;yg;ESifh jynfhpkHaom 0D&d,ukd pkdufxl

tpodYk

Owryk&do'DyeD

161

ryGifhorQ igrx[k aeawmfrlonfukd jrifvQif tvkyfysufatmif


aESmifh,SufrS awmfrnf[k tBuHjyK ppfwufvmonf avrkef
wkdif;BuD;paom tvGefBuD;us,fpGmaom ya,m*wkdYukdjyKonf?
tavmif;awmfudk rxdyg;Ekid f rdS S teD;okYd csO;f ]]ig\ yvijf zpfonf
x avmh?}} [kqkdonf yvifukdvkdcsifqkdonfr[kwf tvkyfysuf
atmif aESmif,
h u
S rf I oufoufaywnf; yviaf e&mrS xajy;ap
vkdrI oufoufomwnf;/
xdktcg olYyvif igYyvif[k tvkt,ufpum; jzpfyGg;Mu
aomtcg oufaojycef; qdkufvm\? rm&fewfu olYppfonf
awmfom;rsm;udk oufaojy\? bk&m;rSm oufaojy&ef vlrSd
ajrBuD;udk vufKd;TefNyD;vQif yviftwGufESifh a&pufoGef;cs
vSLorQukd onfajrBu;D tod[k oufao jyawmfr\
l ? jyawmfro
l nf
ESifhwpfNyKdifeuf ajrrdk;aumif;uif yJhwifkdufcwf avmu"mwfvkH;
wkev
f yI af v\? rm&fewfppfonfwo
Ykd nf &yfwnf&mr& ysujf ym;Mu
av\ rm&fewfBuD;vnf; toufudkrQ t&aqmifMuOf;ae&if;
ewfjynfoYkd tvGwx
f u
G af jy;&av\? xdt
k cgrS igzufNyKid Ef ikd af omol
r[kwf NyD[k pdwfESvkH;udk wkef;wkef;csav\/
um;- a'0ykwrm&fudk atmifawmfrlykHwnf;/
---------------------------

ud a vo-tbd o cF g &rm&f u d k atmif y k H


t&[wr*fPfukd &aomtcg wpfaxmifih g;&m udavom
wdkYudk tukeftpif atmifjrifawmfrl\? udavomESifh wGJzuf&rS

tpodYk

Owryk&do'DyeD

162

b0tusKd;udk ay;pGrf;Edkifaom ukodkvfuH tukokdvfuHpkwdkYonf


vnf; udavom tukef wGif b0topfwpfzef jzpfap&ef tukev
f ;Hk
rsK;d ysu
f ukeaf v\? ukov
dk u
f H tukov
kd u
f pH u
k kd tbdocFg&rm&f
ac:onf? wPSmwnf;[laom tap; udef;0yfvsufSdrSom b0
y#doaEukd jzpfapEdik u
f ek o
f nf? b0udk om,maom ork',opm
wPSmtap;ukefcef;vQif jyKwfxm;aom pyg;rsKd;aphuJhodkY
aemifb0y#doaEudk jzpfapEdkifaomtpGrf; ukefcef;Muavukef\?
tukodkvf"mwfpkrSm avmb a'go arm[ ukef&mwGif t<uif;rJh
"mwfouf ukeq
f ;kH Muav\? ukov
kd "f mwfprk mS ukov
kd Zf mwfukd pGe
Yf
Bud,mZmwfodkY ajymif;Muavukef\/
um; udavorm&f? ukodkvf tukodkvf[laom tbdocFg&rm&fwdkYudk
atmifawmfrlykHwnf;/

udavomSdpOftcgu od'wfrif;b0udk xlaxmifaom


aS;uHa[mif;\tusKd;jzpfaom 0dygufemruEmawmf BuD;ESifhwuG
pwkork|medu lyum, emrum,cEmrQom <uif;usefav\?
xdkcEma[mif;Sdjcif;aMumifh aS;aS;aomb0wdkYu jyKcJhaom
ukov
kd u
f aH [mif; tukov
kd u
f aH [mif;pkonfum; y&deAd m efpo
H nf
wdik af tmif tusK;d ay;Muukeaf o;\? cEmSad o;orQ aS;uHa[mif;
pufrS rvGwfao;? aS;uHa[mif;pufrS rvGwfao;yifvQif
cEmawmfBu;D usef adS vownf; cEmawmfBu;D usef
dS om ow0g
wdkYudk cRwfcGifh&avonf/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

163

ukokdvfuH tukodkvfuH ukefNyDqdkvsuf y&dedAmefpHonf


wdik af tmif aS;aS;uHa[mif; tusK;d ay;ao;onf[k qdjk yefonf[k
a,mifzG,fSd txyfxyf ajymvdkufonf/
cE r m&f r p K rm&f u d k atmif y k H
lyum, emrum, cEmawmfBuD;onf cErm&frnf\/
y&dedAmef pkwdawmfonf rpKrm&frnf\? cErm&f rpKrm&f ESpfyg;
udkum; y&dedAmefpHNyD;rSyif atmifjrifawmfrlonf/ /um;
aAm"d r l a v wd P H rm&meH
t|uxmrsm;tvdk wnf;/
/aAm"d
rwuH r'dwGm-[k vm\? aAm"dyif aTyvifrSm rm&fokH;yg;udkom
atmifao;onf [lvkd/
rl v #D u m tvd k
"mwkuxmrlv#Dumq&mawmftvkdum;- aAm"dyifESifh
a&TyvifrSmyif rm&fig;yg;udk atmifjrifawmfrlonf [kzGifh\/
atmifawmfrlykHum;-a&S;rm&fokH;yg;rSm rxl;MuNyD/ /ork',opm
wPSmw&m;xif&Sm;&SdcJhvQif aemifwpfzefjzpfvwHUaom b0cEm
wkdYonf&Sdukef\? ork',opm ukefqkH;&mwGif xkdtem*wfcEm
wkv
Yd nf; ukeq
f ;Hk Muavuke\
f ? xkcd EmwkYd ukeq
f ;Hk &mwGif xkcd EmwkEYd iS hf
xufMuyfygvwUH aom aemifb0pkwd rpKaoaysmufrw
I o
Ydk nfvnf;
uG,faysmuf ukefav\/
um; aemufaemufvmvwHUaom terw* b0cEmESifh
terw* r&Prp K uk d aAm"d y if E S i f h a &T y v i f yif a tmif j rif a wmf r l
ykHwnf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

164

,ck ypKyef cEmawmf pkwdawmfudk atmifjrifawmfrlykHum;bk&m; tjzpfodkYra&mufrD a&S;a&S;aomb0 terw*oHo&m


cEmig;yg; kyk ef mrf w&m;wko
Yd nf yk*Kd vo
f w0g[laom vSnyhf wfjcif;
jzifh vSnyhf wf tyg,fi&J odYk rpJatmifypfcs\? rpKrm&fonfvnf;
terw*oo
H &m b0wkYd toufaorIEiS hf ajcmufcsr;f 'kp u
kd f
w&m;wkdYukd yGm;rsm;apNyD;vQif tyg,fi&JodkY rpJatmifypfcs\
aAm"dyifa&Tyvix
f uf "rpuKPfudk &awmfral omtcg cEm
ig;yg;\ vSnfywfrIonf tukef tvdrfajyav\? yk*Kdvftxif
ow0gtxif igtxif ig\uk,
d t
f xif tukeu
f ,
G af ysmufav\?
"rtpk tcJ "mwftpktcJ tvif;ay:av\/
aorI[laom rpKw&m;vnf; r&P"mwfwpfck tjzpfjzifh
tvif; ay:av\? ay:aomtcgrSp aoab;ESiahf wGUaomfvnf;
aMumufpdwf &GHUpdwf[l tPkjrLrQ rvmNyD? ukd,fcEmukd om,mrI
twGufESifh trIykyf trIykd 0efykyf 0efykd[l tPkjrLrQ rSdNyD/
Oyrmum; tvGefnpfnrf;aom tavhSdaom rpifbifykyf
ukdvnf;aumif; okomefrSm jrKyfxm;aom olaumifykyfukdvnf;
aumif; pm;aom tvGefqkd;&Gm;aom tkyftqif;Sdaom bDvl;r
onf wpfa,mufaom trsKd;aumif;om;ukd yl;uyfav\? vl\
pdwo
f nmukd vk;H vk;H y,fmS ; rdrpd w
d v
f ;Hk vk;H jzpfap\? xkad eYrpS
tdrfrSxGufNyD;vQif rpifaygrsm;&m olaumifykyfaygrsm;&m tNrdKUNrdKU
t&Gm&Gm vSnfhvnfvGifhyg;av\? ESpfSnf vrsm;Sdvwfaomf 'dA
puKynmukw
d wfaom aq;orm;ESiahf wGUS&d m tmPmjzifh ESyd ef if;
vlpY w
d v
f o
Yl nmukd ay:ap 'dAp uK ewfaq;ukd rsupf rd mS okw
f

tpodYk

Owryk&do'DyeD

165

Munfhap&m rdrdukd,f bDvl;rukd Zmwdtwkdif;jrifav\? xkdtcgrS


bDvl;rukd rdrdu atmifjrifav\? atmifjrifaomfvnf; ESpfSnf
vrsm; yl;wGJaeonfhtwGuf tZw"mwfcsif; a&m,Sufojzifh
uRwv
f w
G af tmif ESix
f w
k jf cif;iSg rwwfom uk,
d w
f iG ;f rSmyif tao
owfjcif;iSgvnf; rjyKpaumif;? bDv;l wkrYd nfonf tm;cGeAf vvnf;
tvGeaf umif;onf? toGm; tvmvnf; tvGev
f sijf refonfjzpf
xkdbDvl;rtm;ukd tm;wpfck jyKNyD;vQif vlUtusKd;pD;yGm;wkdYukd vkyf
aqmif aeav\/
EI d i f ; ,S O f wG J z uf y k H
bDvl;rESifh cEmig;yg;? yuwdvlYpdwfESifh 0d0 ukodkvf"rpk?
okomef ocsKi ;f rpifbifyyk f xlxyf&mt&yfpEk iS hf bko
H ;Hk yg;? 'dAp uK
ewfaq;ESifh "rpuKPf? bDvl;r rvSnfhpm;Ekdif ZmwdkyfoGif
twkdif;ay:NyDjzpfaomfvnf; acRcRwfjcif;iSm rwwfaumif;
toufxufqkH; bDvl;rukdvnf; auR;arG; xkdbDvl;rtm;udk
tm;jyKtusKd;pD;yGm;wkdYukd vkyfaqmifae&awmhonfESifh bk&m;
&[EmjzpfNyD;aemuf y&dedAmefrpHrDtwGif; olwpfyg;tusKd;udk tm;
xkwfrIwkdYudk ,SOfMunfhav/
um; "mwkuxm rlv#Dumenf;tm;jzifh aAm"dyif a&TyvifrSmyif
cErm&f rpKrm&f wkdYukd atmifjrifawmfrlykHwnf;/

rm&f i g;yg; ok y f
rm&fig;yg;\ okyfoabm t"dyg,f[l&m a'0ykw
rm&fudk jyqkdcJhNyD? ud a vorm&f u m;
m;- tusOf;tm;jzifh

tpodYk

Owryk&do'DyeD

166

avmb a'go arm[wnf;? tbd o cF g &rm&f qk d o nf


um;
um;- okpkdufq,fyg; 'kpdkufq,fyg;udk qkdownf;
'geukodkvf oDvukodkvf bm0emukokdvf typm,e
ukodkvf a0,sm0pukokdvf ywd'geukodkvf ywmEkarm'e
ukokdvf ponfvnf; tbdocFg&rm&fyifwnf;/
(0eddwjzpfaom 'ge oDv tpSdonfwkdYudk ,lav/ )

cErm&fqkdonfum; vlUcEm ewfcEm NA[mcY Empkyifwnf;/


rpKrm&f qkdonfum;
m;-aoqkH;jcif;r&P "mwfyifwnf;/
rm&f i g;yg;ok y f N yD ; \/
--------

rm&f i g;yg; oabm


rm&fqo
dk nfum;-owform;wnf;? xkid g;yg;onf ow0gwku
Yd kd
tb,fodkY owfoenf;[lrlum;-ow0gwkdY\ toufrnfonf1/ ZD0dwda`Evnf; toufwpfyg;/
2/ o'g oDv paom oku"rrsKd;vnf; toufwpfyg;/
3/ 'geyg&rD oDvyg&rD tpSdaom 0d0 "rrsKd;vnf;
touf wpfyg;/
toufqkdonfum;--a&onf MumukdapmifhouJhokdY apmifh
aSmufaom"mwfudk qko
d nf? ZD0w
d ad `Eo
nf wpfcw
k pfcak om b0
cEmukd,fukd apmifhaSmuf\? ZD0dwda`E ysuf&m xkdcEm ysuf\?
xkdolao\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

167

oku"rrsKd;onf olawmfaumif; toufwnf;? oku"r


ysu&f m olawmfaumif; toufq;Hk \? ZD0w
d ad `E touf ysKEd v
k suf
Sdjim;aomfvnf; taoaumifom rnf\/
0d0"rrsK;d onf aAm"davmif; toufwnf;? ed,wtjzpfoYdk
ra&muf ao;aom aAm"dtoufrnfonf-aAm"d\ qefu
Y sib
f uf
jzpfaom ,kwfrmvSpGmaom rdpm'd|dukd wpfBudrf,lvkdufvQif
uG,fysuf\? aAm"davmif; aojyef\? 0Ekom&DykxkZef tjzpf
wnfjyef\/
rm&f i g;yg;\ t"d y g ,f
rm&fewfom;onf ow0gwkdY\ oku"rtouf 0d0"r
toufukd acRorm;wnf;? olawmfaumif;ukd owform; aAm"d
avmif;ukd owform;wnf;? xkdYaMumifh rm&fac:onf/ /
aorif;ac:aom r&Pw&m;onf ow0gwkdY\ ZD0dwda~Eukd
acRorm;wnf;? cyfodrf;aom ow0gwkdYukd owform;wnf;?
xkdYaMumifh rpKrm&fac:onf/
rdrdwkdY tZwoEmef Sdaeaom avmb a'go arm[
rme 'd|dtpSdaom udavomw&m;wkdYonfum; ZD0dwtoufukd
vnf; acRjzwf\? oku"rtoufukdvnf; acRjzwf\? 0d0"r
touf u k d v nf ; acRjzwf \ ? 0ed d w jzpf a om 'ge oD v
tpSad om tbdocFg& w&m;wko
Yd nf wpfcw
k pfcak om b0cEmukd
xlaxmifMuukefonfSdaomf rpKrm&fwnf;[laom r&P"mwfrD;
tNy;D xufMuyfEiS hf xlaxmifMuuke\
f ? avmb a'go arm[wnf;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

168

[laom udavorm&f olowfa,mufsm; tNy;D xufMuyfEiS hf xlaxmif


Muukef\? xkdYaMumifh xkdukokdvf tukokdvfwkdYukd tbdocFg&rm&f
qko
d nf? cEmig;yg;onfvnf; azmufjyefvyI f mS ;jcif;okYd a&mufojzifh
ZD0dwda`Eukdvnf; jzwfacR\? udavorm&fukd vufcHarG;jrL
oku"rtoufukdvnf; jzwfacR\? 0d0"rtoufukdvnf; jzwf
acR\/
um; rm&fig;yg;wkdY\ owfjzwfykHukd jyqkdcef;wnf;/

ud a vorm&f \ owf c suf


(wpfenf;um;) avmu avmbEkid if o
H v
Ydk u
dk
f &aoh&
[ef;oDv &aoh&[ef;odum &aoh&[ef;usufoa& vlYoDv
vlYodum vlYusufoa& ysufqkH;rI? &aoh&[ef; pnf;pdrf[kqkdtyf
aom aeuro
ck ysuq
f ;Hk rI? psmeformywf ysuq
f ;Hk rI? vlpY nf;pdr[
f k
qkt
d yfaom Opm"e ysuq
f ;Hk rI? avmbEkid if o
H Ydk vku
d o
f nft
h wGuEf iS hf
ajcvufpaom uk,
d t
f *Fg? puK aomwpaom uk,
d t
f *Fg ysuq
f ;Hk rI?
aocsdefrwefygyJvsuf avmbEkdifiHvkduf yxrtG,fwGif ao
qkH;rI? 'kwd,tG,fwGif aoqkH;rI? okdY tpSdaom jyKef;wD;
ysufpD;rIwkdYonfvnf; avmbrm&f\ owfcsufcsnf;omwnf;?
a'gorm&f ponfwkdYvnf; enf;wl jrifav/
wpfenf;um;
um;- avmbonf tavmbukd owf\? a'go
onf ta'goukd owf\? arm[onf tarm[ukd owf\?
terw*oHo&m jzpfcJhorQaom tavmbrIpk &aohtvkyfpk
&[ef;tvkyfpk uokdPf;psmefpk tokbpsmefpkonf avmb\

tpodYk

Owryk&do'DyeD

169

e,fwiG ;f ysuq
f ;Hk jyKe;f wD;cJah v\? a'go ponfwYdk vnf; enf;
twkdif; jrifav/
,ck b0vnf; olawmfaumif;w&m;ukd Mum;&em& trSwf
&aomtcg rdrdwkdY tZwoEmefwGif &Hzef&Hcg ay:vmaom
tavmb"mwfjzL aeur"mwfjzLpkonf avmbrI\ vufwGif;
ysuq
f ;Hk jcif;okYd a&mufav\? wpfnOfv
h ;Hk w0if;0if; wvufvuf
ysuo
f rQ vQyaf &mifpo
k nf arSmif\ twGi;f uG,q
f ;Hk avouJo
h Ydk
wnf;? a'goponfwkdYvnf; enf;wljrifav/
um; udavorm&f\ owfcsufudk t>rufrQjy qkdaom pum;&yfwnf;/

cE r m&f \ owf c suf


cErm&f OD;acgif;jzpfaeaom "mwfBu;D av;yg;wGif wpfyg;
yg; azmufjyefaoqkH;rI rsufvkH;jzpfaeaom em;jzpfaeaom
ESmacgif; jzpfaeaom ar;yg;oGm;vQmcHwGif;jzpfaeaom
vnfyif;jzpfaeaom tqkwfjzpfaeaom tonf;ESvkH;jzpf
aeaom ponfjzifh wpfukd,fvkH; tESHYjrifav/ /puKtmkHukd
vkdufpm;aoqkH;rI aomwtmkHukd Cme tmkHudk Zd0SgtmkHudk
um,tmkHudk vkdufpm; aoqkH;rI? okdYponfjzifh lyuEm\
owfru
I kd jrifav/ / puKorZm a0'emudk vku
d pf m; aorI/
v / raemorZma0'emudk vdkufpm;aorI? lyonmudk
vku
d pf m; aorI / v / "ronmudk vku
d pf m; aorI/ / o'gvrf;
udk vGefpGmvdkufpm; aorIum; o'gowf aorIwnf;? oDv
vrf;udk vGefpGmvdkufpm; aorIum; oDvowf aorIwnf;?

tpodYk

Owryk&do'DyeD

170

okwvrf;udk vGepf mG vdu


k pf m; aorIum; okwowf aorIwnf;
'gevrf; pm*vrf;udk vGepf mG vku
d pf m; aorIum; 'geowf pm*
owf aorIwnf;? avmuynm "rynmvrf;udk vGefpGmvdkuf
pm; aorIum; ynmowf aorIwnf;/ bm0emvrf;udk vGepf mG
vdkufpm; aorIum; bm0emowf aorIwnf;? avmbvrf;
a'govrf;ponfum; xif&mS ;Ny?D puK0n
d mPfpw
d t
f vdu
k dk vku
d
f
aorIum; puK0dnmPfowf aorIwnf;/ v / raem0dnmPf
pdwftvkdukdvkduf aorIum; raem0dnmPfowf aorIwnf;/
um; emrfcEmav;yg;\ owfcsufudk t>rufrQ jyqkdvkdufaom
tcef;wnf;/

rp K rm&f \ owf c suf


rpKrm&f\ owfcsufwkdYudk t>rufrQjyqkdOD;tHh- terw*
oHo&m ig\OD;acgif;jzpfaom kyfcJaygif; b,frQukefqkH;uG,f
aysmufcJhvdrfhrnfenf;/
rsufvkH;kyfcJaygif; em;cJaygif; ESmcJaygif; vQmcJaygif; tqkwfcJaygif;
tonf;cJaygif; okdY ponfjzifhMunfhajrmfav/

,ck b0rSmvnf; zGm;jrifonfrSp aeYpOfrsKdtyfaom


tm[m&aygif; rnfrQ&Sdvdrfhrnfenf;? tm[m&"mwfqD topf
ta[mif; ajymif;vJ wdkif;ajymif;vJwkdif; rpJrpJ aeYpOfvJaom
OD;aESmufcJaygif;rnfrQ ukefqHk;cJhvdrfhrnf rsufvHk;cJaygif; rnfrQ
ukeq
f ;kH cJv
h rd rhf nf em;cJaygif; ESmcJaygif; vQmcJaygif; tqkwcf aJ ygif;
tonf;cJaygif; ESvHk;cJaygif; ponfjzifh ajrmfav/ /puK'Gg&rSm

tpodYk

Owryk&do'DyeD

171

xcJh ay:cJah om emruEm aygif;/ v / raem'Gg&rSm xcJh ay:cJah om


emruEmaygif; b,frQukefqHk;cJhvdrfhrnf[k ajrmfav/
odkY r&P rD;csufudkIajrmfaomtcg yk*dKvf ow0g ig
[laom txifudk t0ifrcHESifh/
"mwf a q; Oyrm
kyfemrfcEm topfta[mif; tajymif;tvJ jrefykHudk Oyrm
qdkOD;tHh? 0dZmr, Pfwefcdk;jzifh pD&ifxm;aom "mwfaq;
wpfrsKd;onf &Sdowwf? tvHk;oPmef rkefnif;aphcefY&Sd&m\?
tcsKdUtvHk;um; tjzLwnf;? tcsKdUum; teDwnf;? tcsKdUum;
teufwnf;? *gxmpkwf rkefnif;aphcefY wpfvHk;udk ypfvdkuf
onf&Sdaomf yuwd vlaumif;oPmefrQ yGg; qGwfqGwf jzLaom
vlwpfa,mufjzpfae\? csed 0f efvnf; vlwpfa,mufpmrQav;\?
,rf;yHrk S rD;awmufBu;D xouJo
h Ykd tyGm;jrefv\
S ? wpfzef*gxmpkw
f
teDvHk; wpfckudk wefcdk;jzifh xdktkyfBuD;\ ESvHk;tdrfwGif;odkY
oGi;f vdu
k jf yefonf&adS omf ESv;kH tdrw
f iG ;f odYk a&mufonfEiS hf wpfNyKd if
euf ,cktjzLvH;k twl yGm;jyef\? ESv;kH tdrrf pS teDjyefyY gG ; oGm;&m
teDa&muf&m a&muf&m xd&m xd&mrSm tjzL ausaysmufav\?
cPcsi;f vleBD u;D jzpfjyef\/ /Oyrm a&S;OD;pGm PfrD kH ajymif;
vJMunfh? teDyGm; csJU oGm;&m tjzLcJawG ajrUajrU aMuysuf
uG,fqHk;rIudk jrifatmifMunfh/ igwdkYudk,fcEmvnf; twdkif;yif/
a,mp 0owH ZDa0? tyH O',A,H/
{um[H ZD0dwH aoa,sm? yawm O',A,H/
("ry' ygVdawmf)

tpodYk

Owryk&do'DyeD

172

a,mp=tMuifoo
l nfum;? O',A,=H cEmig;yg;\ wzGm;zGm;
jzpfay:rI tvHk;tcJ woJoJ uG,faysmuf csKyfqHk;rIudk? tyH
tyaEm=wpfBurD w
f pfcgrQ rjrifb;l &bJ? 0owH=tESpw
f pf&m
ywfv;kH ? ZDa0=touf&n
S \
f ? wawm=xdx
Yk uf? O',A,=H cEmig;yg;
\ wzGm;zGm;jzpf ay:rI tvH;k tcJ woJoJ uG,af ysmuf csKyq
f ;kH rIu?kd
yawm=jrifEdkifaomol\? {um[H=wpfaeYwpf&ufrQ? ZD0dwH=
touf&Snfjcif;onf? aoa,sm=jrwfao;\/
um; y#doaErSp cPrpJ toufcJ cEmcJ kyfcJ
uvmyfcJ wdkYudk &SJ&SJ &JS&JS tNrJowfpm;aeaom rpKrm&f\
tcsufudk jyqdkcef;wnf;? jyqdkcJhNyD;aom cE0*oH,kwf
a'oemawmf tm'De0aumovXmeudk jrifjyefvQif cErm&f
rpKrm&fwdkYudkvnf; aumif;pGm jrifEdkifvwHU/
jrwfpmG bk&m;\ bk&m;rjzpfrD cEmtpOfEiS hf bk&m;jzpfNy;D aom
cEmtpOf tb,fokdY xl;jcm;ygoenf; [l&m-bk&m;rjzpfrD cEm
tpOf o nf u m; ud a vorm&f a c:aom "mwf n pf "mwf r J p k ?
tbdocFg&rm&f ac:aom "mwfap; "mwfcRpJ Ek iS hf a&m\? bk&m;jzpf
Ny;D aom cEmtpOfonf um; xd"k mwfnpf "mwfrJ "mwfcRJ "mwfap;pk
rSdNyD? xdk"mwfykyf "mwfrJ "mwfcRJ "mwfap;SdMuaom aouyk*dKvf
ykxZk Ofy*k Kd v\
f aoNy;D aom tavmif;onf ykyjf cif; a[mifjcif;SMd u
onf? bk&m;&[EmwdkY\ tavmif;awmfrSm ykyfonf eHonf [l
rSdNyD? touf0dnmPf xifSm;SdpOfrSmvnf; enf;twlwnf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

173

tpmtm[m&jcif; wlMuaomfvnf; 0if;0if;awmuf Munf


vif jzLpifaom emruEm wdrYk S wpfu,
kd v
f ;kH rGr;f vTr;f NcKH aeaom
pdwZ kyfwdkYtwGuf wpfudk,fvHk;onf tvGefjzLpifpGm zGyfavQmf
xm;aom 0g*Grf;tpk tcJuJYokdYwnf;/
pMumrif ; yw j rm;ok d Y
pMumrif;\ ywjrm;vHk;ukd tvGefaemufvSpGmaom a&tdkif
wGi;f rSm csxm;cJv
Y Qif wpftikd v
f ;kH onf ywjrm;a&uJo
Y Ydk Munf&\?
twl bk&m; &[EmwdkY\ aZmcEmtpOfonf pMumrif;\
ywjrm;&wemESifh wl\? cEmawmfonf a&tkdifSda&ESifh wl\/ /
um; tykyfteHY rSd&m ,kwdwnf;/
rif;wdkY\ pHae&mjzpfaom eef;jymom'fonf rif;\ pHae
&mjzpf aepOftcg ylaZmfjcif;iSm rxdkuf? xdkjymom'fudk ausmif;
awmfaqmufvkyf ausmif;awmfjzpfaomtcg ylaZmfxdkuf\?
ylaZmfvQif ewfGm edAmeftusdK; jzpf\/
bk&m;rjzpfrD cEmawmfonf rif;pHaeqJaom eef;awmfESifh
wl\ bk&m;jzpfNyD;aemuf cEmawmfonf jrwfpGmbk&m; oDwif;oHk;
aeaom ausmif;awmfBuD;ESifh wl\? bk&m;rjzpfrD qdkaomfvnf;
od'wfrif;tjzpfSdaom cEmtpOfudk,l? awmxGufNyD;aom
aemufcEmawmfum; ylaZmfxu
kd v
f NS yD xdaYk Mumifh 0wfvaJ wmfyq
k ;kd ukd
ok'g0gojA[mwdkY,l 'kapwDwnfxm; udk;uG,fMuavonf
obm0y0wd rvdrmaomaMumifh cEmawmfum; bk&m;r[kwf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

174

Pfawmfonfom bk&m;[kwfonf[k ,lMuaom rdpm0g'rsm;ukd


em;ra,mifxdkuf/
q| jyem tajzNyD;\/
-----------------

owrcef;
]]&wemok;H yg;\ o&P*Ht
k jzpf o&P*Hw
k nfatmif jyKusihf
enf;ukd odvdkygonf?}}[laom owravQmufcsufo&P*H k txl ; tjym;
o&P*HktaMumif;t&m ]o&Pm'd 0dedp,} paom pmtkyf
rsm; xifSm;SdMuNyDjzpf tus,fudk rqdkvdkufNyD? vdk&if;rQukd
jyqdkaytHh/
- 0wK "rudk Sdcdk;onfSdaomf ig\ Sdcdk;rIonf tyg,f
ab;rS vGwaf tmif aqmifEikd af om ukov
dk yf n
k rI jzpf\[k
Sdcdk;\? xdk Sdcdk;rIvnf; {uE tyg,fab;rSvGwfatmif
aqmifEdkifaom ukokdvfyknrsdK;jzpfthH xdk0wK xdk"ronf
o&Prnf\? ud;k uG,&f mxdu
k af om 0wK"rrnf\? xdo
k \
l
Sdcdk;rIonfvnf; o&P*Hkrnf\/
- 0wK "rudk Sdcdk;onfSdaomf ig\ Sdcdk;rIonf tyg,f
ab;rS vGwfatmif aqmifEdkifaom ukokdvfykn jzpf\[k
Sdcdk;um; Sdcdk;\? xdkSdcdk;rIonf {uE tyg,fab;rS vGwf
atmif aqmifEikd af om ukov
dk yf n
k rsKd ; rjzpf? tcsn;f ES;D aom

tpodYk

Owryk&do'DyeD

175

Scd ;kd rIom jzpfthH xd0k wK xd"k ronf o&P r[kw?f ud;k uG,f
&mxdkufaom 0wK"rrsdK; r[kwf? xdkol\ Sdcdk;rIonfvnf;
o&P*Hk rjzpf/
o&PH *pmrd [k qnf;uyfrI aqmufwnfrIvnf; enf;twdkif;
odav/

oabm,k w d u m;-- jzLpifaom oDv? orm"d? ynm paom*kPfonf tvGef


rGefjrwfaom ajrqDMoZmESifh wl\/
- xdk*kPfESifhjynfYpHkaom bk&m; w&m; oHCmonf xdkajrqD
MoZmESifh jynfYpkHaom v,fcif;ESifh wl\/
- xdkbk&m; w&m; oHCmudk tmHkjyK wG,fwm wnfpkduf
rdrd oEmefjzpfaom pdwf apwemonf xdkv,fcif;rSm
pkdufysdK;aom pyg;rsdK;aphESifh wl\/
jzLpifaom oDv orm"d ynm tpSdaom*kPfrS uif;
tcsnf;ESD;aom rdpm0dwufrsdK;ESifh aeaomolonf tqD MoZm
oufoufrSdaom tvGefajcmufaom uswfwD;ukef;jyifESifh wl\?
xdkolukd qdkcJYNyD;aomenf;jzifh Sdcdk;aomtrI qnf;uyfaom trI
rsm;onf xdkuswfwD;ukef;jyifrSm BuJysdK;aom pyg;rsdK;ESifh wl\?
ukokdvfykn rjzpf? tcsnf;ESD;omwnf;/
urmpOfquf vlynmSd &aoh &[ef; ykPm; ynmSdwdkY\
tpOf xifmS ;pGm vmcJaY om ukov
dk w
f &m; jzpfymG ;rI enf;vrf;rsKd ;?
tukokdvfw&m; jzpfyGm;rIenf;vrf;rsdK;? 'kpkdufenf;vrf;rsdK;?

tpodYk

Owryk&do'DyeD

176

okpku
d ef nf;vrf;rsKd ;? ok*wdtvm; 'k*w
t
d vm; enf;vrf;rsKd ;onf
S\
d ? xdek nf;vrf;rsKd ;wdw
Yk iG f wpfcak om enf;vrf;rsKd ;ukyd if y,fzsu
f
tjypfSdonfukd tjypfrSd tusdK;Sdonfudk tusdK;rSd[k t,lrdpm
Sdaomolonf rD;vQH rD;awmufxaeaom ausmufzsmtjyifESifh
wl\? xdkolukd qdkcJYNyD;aomenf;jzifh Sdcdk;aom trI qnf;uyfaom
trIonf xdkausmufzsm tjyifrSm rsdK;BuJonfESifh wl\? tusdK;
rSdonfhjyif wpfukd,fvHk;ukd rD;vQHoifhavao;\/
xdo
k &P*Ho
k nf-(1)okwo&P*Hk (2)'d|o&P*H[
k
l ESpyf g;
tjym;Sd\? xdkESpfyg;wGif oum,'d|d 0dpdudpmwdkY\ aysmufNidrf;
&maom cEm"r? tm,we"r? "mwk"rwdkY\ tjzpftysufudk
jrifEikd af om orm'd|
d Pfum; rS?d MunfnKd bG,af om bk&m;*kPf
w&m;*kPf oHCm*kPf omoemh*P
k w
f u
Ykd kd Mum;emrSwo
f m; o'gyGm;
qnf;uyfu;kd uG,af om o&P*Ho
k nf okwo&P*Hrk nf\? bk&m;
w&m; oCFm &wemok;H yg;udk jrifaom o&P*krH [kwf bk&m; w&m;
oCFm &wemok;H yg;ukd awGUaom o&P*Hrk [kwf omoe"rujkd rif
aom o&P*Hkr[kwf omoe"rukdawGUaom o&P*Hkr[kwf
[lvdkonf/ xdkYaMumifha,m acg 0uvd "rH e ywd?
(cE0*oH,kwygVd)
aom rH e ywd/
[l a[mawmfrlonf/
0uvd=0uvd&[ef;? acg=pifppf? a,m=tMuifolonf?
"rH=cEm emrfkyfw&m;ukd? e ywd=jrifEdkifaomPfrSd? aom=
xdkolonf? rH=igbk&m;ukd? e ywd=rjrif/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

177

jrwfpGmbk&m;\ teD;tem; tNrJae aeYrpJ nOfhrpJ tNrJ


Sdcdk;ylaZmf zl;ajrmfaeaom 0uvd&[ef;udk a[mawmfrlaom
a'oemawmf/
a'oemawmfudk axmuf rdru
d ,
kd rf mS cEm emrfyk f w&m;
wdkYudkvnf;aumif;? cEm emrfkyfw&m;wdkY\ jzpfrI ysufrIudkvnf;
aumif; rjrifEdkifaom olwdkY\ o&P*Hkonf 'd|o&P*Hkr[kwf?
okwo&P*HkrQom jzpfaMumif;ukd qdkEdkif odEdkif&mownf;/
'd | o&P*H k qd k o nf u m;m;-oum,'d|d 0dpdudpmwdkY\
aysmufNird ;f &maom cEm tm,we "mwfwu
Ykd v
kd nf;aumif;? xdck Em
tm,we "mwfwdkY\ jzpfrI ysufrIudkvnf;aumif; jrifEdkifaom
orm'd|dPfESifh jynfhpkHaomol\ o&P*Hkonf 'd|o&P*Hk
rnf\? bk&m; w&m; oHCm &wemokH;yg;ukd jrif&aomo&P*Hk
awGU&aomo&P*Hk qdkvdkonf/
a,m acg 0uvd "rH ywd? aom rH ywd/
(cE0*oH,kw ygVdawmf/ / teufvG,fNyD/)

'kuH 'kuorkyg'H? 'kup twdurH/


t&d,|*uH r*H? 'kuLyor *grdeH/ /
{wH acg o&PH acrH? {wH o&P rkwrH/
{wH o&P rm*r? oA'kum yrkpwd/ /
("ry'ygVdawmf)

tpodYk

Owryk&do'DyeD

178

'ku=H 'kuo
pmukv
d nf;? ywd=jrif\? 'kuo
rkyg 'H='kuj zpf
yG m ;aMumif ; ud k v nf ; ? ywd = jrif \ ? 'k u ='k u o p m \?
twdurH=vGefajrmuf csKyfNidrf;rIukdvnf;? ywd=jrif\? 'kuLy
or*grdeH='ku\ Nidrf;rIokdY qdkufapwwfaom? t&d,Ht|*uH
r*=H t|*u t&d,r*fuv
kd nf;? ywd=jrif\? acg=pifppf? {wH=
tjrifav;csuo
f nfomvQi?f acrH=ab;uif;aom? o&PH=ud;k uG,f
&mjzpf\? {wH=tjrifav;csufonfomvQif? OwrH=jrwfaom?
o&PH=ukd;uG,f&mjzpf\? {wHo&PH=ukd; uG,f&mukd? tm*r=
qnf;uyf? 0g=a&muf&? oA'kum=tvHk;pkHaom 0#f'kurS?
yrkpwd=vGwfEdkif\/
um; 'd|o&P*Hkwnf;/

'd|o&P*Ho
k nf xkwjf ycJNY y;D aom cE0*o,
H w
k yf gVdawmf
ukd tpOfavQmuf yxr 'd|o&P*Hk 'kwd, wwd, pwkw
yOr q| owr 'd|o&P*H[
k
l ckepfyg;S\
d / / aumovXme
ckepfyg;ESifh tpOftwdkif;,SOfav/
Oyrmqd k O D ; tH h - BuD;pGmaom ElempJGuyf 'kujyif;pGm cH
ae&aom olESpfa,mufonf Sdowwf? ElemBuD;rsdK;ukd aysmuf
atmifupk m;Edik af om 0dZm r,aq;orm;Bu;D vnf; S\
d ? wpfa,muf
aomolonf aq;q&mESihf ,lZemwpf&m uGma0;\? aq;q&mBu;D
ukd rjrifbl;ay? aq;q&mBuD;txHrS tqifhqifh ,laqmif
a&mufvmaom aq;ukad wGU& aumif;pGm rD0S jJ cif;aMumifh ElemBu;D
tukefaysmuf rdarG;wdkif; barG;wdkif; Sdav\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

179

wpfa,mufaom olonfum; aq;q&mBuD;tdrfrSm wG,f


wm ae\? aq;ukdrlum; cg;onf eHonf[k raomufrrsdK?
aq;orm;BuD ; \ bk e f ; vmbf u k d r D S tpm;taomuf u k d o m
tm;xkwf\? temwdk;rIom Sd\? ElemBuD;aysmufNidrf;aom olom
vQif aq;q&mBuD;\ ynmpGrf; aq;\tpGrf;ukd udk,fawGU'd|
odjrif&aomol jzpf\? aq;q&mBuD;\ tdrfrSm wG,fwmrDSuyf
ae&aom olonfum; aq;q&mBu;D \ ynmpGr;f aq;\ tpGr;f ukd
udk,fawGU'd| odjrif&aom olr[kwf aq;q&mBuD;\ ynmpGrf;
aq;\tpGrf;ukd em;rSm Mum;odkHrQom Sd\? Oyrmtwdkif;
rSwfav/
xdkYaMumifh- jyqdkcJYNyD;aom aumovXme ckepfyg;wdkY
aumov tjzpfoYdk a&mufjcif;iSm aumif;pGm tm;xkw
f aeaom
olonf Ak'o&P*Hk "ro&P*Hk oHCmho&P*Hkukd wrifaqmuf
wnfz,
G f udpr Sd bk&m;oGm; zG,u
f pd rS?d xdt
k vkyu
f kd tm;rxkwf
Edkifaom okwo&P*Hkorm;wdkY\ trIomwnf;? okwo&P*Hk
orm;wdkY\ o&P*Hkonfum; ,aeYigwdkYbk&m; wynfh eufjzefcg
bk&m;wpfyg; ajymif;Edkif\? 'd|o&P*Hkorm;rlum; toufudk
taocHvQifom cHawmYrnf? pdwfapwemESifhwuG bk&m;wpfyg;
rajymif;EdkifNyD/
owr jyem ajzqdkcef; NyD;\/

------------

tpodYk

Owryk&do'DyeD

180

t|rcef;
]]rdpm'd|d t,lSdaom wpfa,mufaomolonf rdrd\ rdpm
t,ludk pGe
Yf tb,fuo
hJ aYdk om Ak'b
momw&m;twdik ;f vdu
k ef m
Edik rf S Ak'b
mom 0if[
l ac:xdu
k yf goenf;}}/ / [laomjyemAk ' b mom0if t ppf E S i f h if ; av;rsd K ; jym;yH k
'o0wKu uruwm orm'd|dPf pifMu,f y#dp
orkyg'fw&m;wdkYudk vdkufemrS Ak'bmom0if [l ac:xdkufonf/
'o0wKu orm'd|d qdkonfum;--1- twd 'dEH/ 2-twd ,d|H/ 3- twd [kwH/ 4- twd
okuw 'ku#meH urmeH zvH 0dygaum/ 5- twd t,H
avmaum/ 6- twd ya&m avmaum/ 7- twd rmwm/ 8twd ydwm/ 9- twd owm Moyygwdum/ 10- twd avmau
orP jAm[Pm or*w
m orm y#dyEm a, rO avmuH
y&O avmuH o,H tbdnm opduwGm ya0a'Ed/
(rZdryPmo ygVdawmf)

1/ ay;urf;usdK;Sd\/ 2/ vufOD; vufzsm; ay;vSL ylaZmfusdK;


Sd\/ 3/ tBuD;tus,f ay;vSLylaZmfusdK;Sd\/ 4/ okpkduf
q,fyg;\ aumif;usdK; 'kpdkufq,fyg;\ raumif;usdK;Sd\/
5/ vlUbHk avmuonfSd\/ 6/ vlUbHkrSwpfyg; ewfbHk
i&JbHkSd\/ 7/ trd aumif;pGm vkyfauR;arG;jrLjcif; jypfrSm;
vGefusL;jcif; aumif;usdK; raumif;usdK; Sd\/ 8/ tz
aumif;pGmvkyaf uR; arG;jrLjcif; jypfrmS ;vGeu
f sL;jcif; aumif;usK;d

tpodYk

Owryk&do'DyeD

181

raumif;usKd; &Sd\/ 9/ avmuwpfyg;rS avmuwpfyg;okdY


ajymif;a&TU y#doaEpGJaeukefaom ow0gwkdYonf &Sdukef\/
10/ avmu tnDtGwjf zpfMuukeaf om aumif;pGm usiMhf u
ukeaf om avmuESihf wrvGeaf vmuukd uk,
d w
f idk 'f |d od
rsuaf rSmufjyK a[mMum;Muayukeaf om &[ef; ykPm ; bk&m;
yapuAk'g t&d,molawmfaumif;wkdYonf&Sdukef\/
um; 'o0wKu orm'd|dwnf;/

'o0wKu orm'd|u
d m; avmuDynm&Sd olawmfaumif;wkYd
odMu jrifMu ynwfajym a[mMuaom urmtkd; urmtpOfBuD;
wnf;/ / orm'd|d wnfvQifyif Ak'bmom0if qkd&NyD/
avmu rdpm'd|d[lorQwkdYukd y#dporkyg'f ynmonf y,f
azsmufEidk \
f ? rdpm 'd|d t,l[o
l rQonf y#dpo
rkyg 'fynm r&Sad om
olwYdk om jzpfEidk \
f ? ,cktcg y#dpo
rkyg 'fudk "mwfuaJG tmif "mwf
aygufatmif jrifEkdifaom ynmonf tvGefvkdvS\/
um; Ak'bmom0if tvwfwnf;/

qkdtyfcJhNyD;aom owaumovXme 0dyem orm'd|d


Pfukd &aom yk*Kdvfum;/
(Ak'bmom0if tBuD;wnf;/)

y&rw Ak'b
mom0if tppfum; opmav;yg; aygufa&muf
NyD;aom aomwmyefyk*Kdvfonfom y&rw Ak'bmom0if tppf
aywnf;? tb,fh aMumifeh nf[rl u
l m;- aemufaemufb0wkYd vnf;
oAkAk'o&P*kH tNyD; NrJayaomaMumifhwnf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

182

Ak'bmom0if tvwf tBuD;wkdYum;- ,ck wpfb0om


pdwfcs&ukefonf/
Ak'bmom0if ti,fonfum; wpfaeYwpf&ufrQyif pdwf
rcs&? ,aeY Ak'bmom eufjzefcg pmjzL0ifjzpfEkdifaomolwnf;/
y&rwf Ak'b
mom0ifrmS rlum; aovGe
f Ak'b
mom r&S&d m
rdpm 'd|d trsKd ;xJrmS jzpfav q,fvt&G,f wpfEpS t
f &G,f pum;
ajymwwfaomtcg Ak'o&P*kHukd oifpGefY&rnf? igwkdYukd;uG,f&m
q&mrsm;ukd ukd;uG,f&rnf? rukd;uG,fvQif oif\ OD;acgif;ukd
oHvsufESifh jzwfrnf[k qkdjim;tHh? xkdoli,fonf OD;acgif;ukdom
tjzwfcHvwHU BuD;pGmaom rD;ykHBuD;ukdxnfh rD;ykHxJokdY oifhukd
xnfhrnfqkdvQif rD;ykHxJokdY txnfhcHvwHU? edAmefokdY a&mufonf
wkdifatmif bmomw&m; ajymif;jcif; r&SdNyD/
xkdYaMumifht|me arwH bdua 0 te0umaom ,H 'd|o
d raEm
yk*avm tnH owm&H O'dao,s[la[mawmfrlonf/
xko
d t
l m; edAm ef,o
l nfwidk af tmif oAk Ak'o
moemonf
tNrJ wnfav\/
wpfenf;- Ak'b
mom0if vuPm 0denf;rSm a[mawmfr\
l /
uka'g tm&m"aum a[mwd?
wka|m tem&m"aum/ / ygVdawmf /

tpodYk

Owryk&do'DyeD

183

uka'g=trsufxGufrl? tm&m"aum=tm;&avmufonf?
a[mwd=jzpf\? wka|m=ESpfoufonf&Sdaomf? tem&m"aum=tm;
r&avmuf/
t"dyg,fum;- wpfyg;aombmomrS Ak'bmomokdY0ifygNyD
qko
dk u
l dk e*kb
d mom0if y&dowftrsK;d tk;d rsm;tv,f tarmifpmjzL
tarmif a,Ic&pf[k ac:vkdufvQif trsufxGuf\? tarmif
&Siaf *gwr wynf[
h k ac:qkv
d u
dk v
f Qif tvGeMf unfvif &Tiv
f ef;\?
Ak'bmom\ *kPfaus;Zl;ukdk Mum;vQif Munfvif&Tifvef;\? c&pf
pmjzL\ *kPaf us;Zl;ukd Mum;vQif ESv;Hk romjzpf\/ um; bmom
0if vuPmwnf;/
t|r jyemtajz NyD;\/
--------------------

e0r cef;
]]Ak'bmom0if vlrsKd;jzpfonf tm;avsmfpGm odoifhod
xku
d af om w&m; wpfyg;aom bmom0ifvrl sK;d wkYd rvIyaf csmufcsm;
apEkdifjcif;iSg odtyf ESvkH;oGif;tyfaom w&m;rsm;ukdvnf; odvkd
ygonf}} [laom e0r avQmufcsufbmomwpf y g; rvI y f a csmuf c sm;Ek d i f a tmif
Ak ' b mom0if w k d Y od t yf a om
op m av;yg;
odoifhodxkdufaom w&m;rSm tEykxkZeftjzpfrS vGwf
uvsmPykxZk eftjzpfoaYdk &muf&ef pwkwa vQmufcsurf mS jyqkcd jhJ y;D

tpodYk

Owryk&do'DyeD

184

aom cEm tm,we "mwf y#dpo


rkyg 'f owdy|mef paomw&m;
pkonf Ak'bmom rSmrSSdaom w&m;pkjzpf Ak'bmom0ifqkdvQif
xkdw&m;wkdYukd oduRrf;vdrmrS Ak'bmom0if qkdpavmufonf?
'gerIrsKd ; ig;yg;oDv Spyf g;oDv q,fyg; oDv[laom oDvtrIrsKd ;
uokdPf;bm0em jA[0d[m& bm0emuokdPf; psmef jA[0d[m&
psmef[al om bm0emrIrsKd ; 'ge oDv bm0emrsKd ;pkum; urmpOf
qufvmcJhaom urmhwefqm w&m;pkjzpfonf? urmteErSm
xm0&Sjd r?J bk&m;ryGi&hf m pMu0VmteErmS yif tpOfxm0& Sad eMu
aom urmw
h efqm w&m;rsKd ;jzpfacsonf? urmwkid ;f urmwkid ;f rSmyif
vl\
dS ? ewf\
dS ? jA[mS\
d ? &aoh &[ef; S\
d ? teEpMu0VmrSmyif
vlSd\? ewfSd\? jA[m Sd\? &aoh &[ef; Sd\? igwkdYbk&m; yGifh&m
umvonf tvGefaomif; usef;aom wpf&mwrf;rSmyGifhonfESifh
xkdurmhwefqm w&m;pkonfyif wdrfjrKyfaomtcg jzpfacs
urmhwefqmw&m;wkdYukdyif rsm;pGmxkwfazmf a[mawmfrl&av
onf/
omoemwGi;f um; jrwfaomtvSLcH yk*Kd vt
f wGuf o&P*kH
okH;yg; twGufom\? jrwfpGmbk&m;yGifhrS &Sdaomw&m;um; cEm
tm,we "mwf y#dpo
rkyg 'fw&m;pkaywnf;? xkaYd Mumifh Ak'b
mom
0ifqkdvQif jrwfpGmbk&m; yGifhrS Sdaomw&m;pkukd txl;oduRrf;
vdrmatmif tm;xkwf&mownf;/
(xkwfjycJhjyD;aom owaumovXmeonf Ak'bmom tppfyifwnf;)

tpodYk

Owryk&do'DyeD

185

- ,ckb0 bmomwpfyg;wkYd rvIyf acsmufcsm;Ekid af pjcif;iSg


odtyf ESvkH;oGif;tyfaom w&m;um; y#dporkyg'fw&m;
aywnf;/
- edAmef&onfhwkdifatmif jzpfav&mb0 tqufqufwkdY
bmom wpfyg;wkYd rvIyaf csmufcsm;Ekid af pjcif;iSm xk;d xGi;f
odtyfaom w&m;um; opmav;yg;w&m;aywnf;/
bmomwpf y g; rvI y f a csmuf j cm;Ek d i f a tmif
od t yf a om y#d p o rk y g 'f w &m;
y#dporkkyg'fw&m;udk twefi,fjyqkdOD;tHh/
1/ t0dZm?
5/ oVm,we? 9/ Oyg'gef?
2/ ocFg&?
6/ z?
10/ b0?
3/ 0dnmPf?
7/ a0'em?
11/ Zmwd?
4/ emrfkyf?
8/ wPSm?
12/ Z&mr&P/
y#dporkyg'f t*Fg wpfq,fhESpfyg; EIwfwuf&ap/

1-t0d Z m
t0dZmqkdonfum;
m;- 0dZm\qefhusifzufjzpfaom arm[
wnf;? ow0gwk\
Yd pdwo
f nf v0ef;ae0ef;ESiw
hf \
l ? Pfac:aom
0dZm onf v0ef;ae0ef;rSxu
G af om ta&mifEiS w
hf \
l ? t0dZm arm[
onf &m[k tol&defESifhwl\? &m[kzrf;aeaomtcg va&mif
aea&mifaysmufuG,f aeouJhokdY pdwfukd t0dZmvTrf;rkd; tkyfzkH;
ajr;,SufvkH;axG; aeaomtcg 0dZmPfa&mifay:cGifh r&NyD?

tpodYk

Owryk&do'DyeD

186

yuwdrsufpdtMunfudk vTrf;rkd;tkyfzkH;aeaom wdrfovmBuD;


ESifhwl\? umr*kPfrIwkdYonf xkdwdrfovmBuD;ukd xlonfxuf
xlatmif wkd;yGm;apaom tpmtm[m& anmfoif;pkESifh wl\?
jyqkdcJhNyD;aom aumovXmewkdY tm;xkwfaomtrIonf xkd
wdrfovmukd uGmusapEkdifaom 0dZmr,ewfaq;ESifhwl\/
t0d Z m av;rsd K ;
1/ 'kuopm zHk;vTrf;aom t0dZm?
2/ ork',opm zHk;vTrf;aomt0dZm?
3/ eda&m"opm zHk;vTrf;aom t0dZm?
4/ r* opmzHk;vTrf;aomt0dZm?
[l av;yg;&Sd\/
wpfenf; t0dZm 7-rsKd;
jyqdck NhJ y;D aom aumovXme ckepfyg;wdw
Yk iG f yxraumov
Xme zHk;vTrf;aom t0dZm? 'kwd, aumovXme zHk;vTrf;aom
t0dZm? wwd, aumovXme zHk;vTrf;aom t0dZm? pwkw
aumovXme zHk;vTrf;aom t0dZm? yOraumovXme
zHk;vTrf;aom t0dZm? q|aumovXme zHk;vTrf;aom t0dZm?
owraumovXme zHk;vTrf;aom t0dZm [l ckepfyg;&Sd\/
rdru
d ,
kd jf zpfaeaom cEmig;yg;wGif lyuEm onf tMurf;
qHk; wnf;? lyuEmwGifvnf; ajr"mwfonf? tMurf;qHk;wnf;?
xdak jr"mwfukd Munf
h prf;? wdro
f vmxlxyfpmG zH;k vTr;f aom olonf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

187

rGe;f wnf
h aeaom ae0ef; v0ef;udMk unfah omtcg arSmifusom
aevwHU? ae0ef; v0ef; t&dyfrQ rxifvwHU? twl pdwfxJrSm
arSmifusaeonfum; t0dZm wnf;? Munfb
h efrsm;vQif pdwaf rSmif
wpfpwpfpyg; oGm;\? pdwfa&mif wpfpwpfp ay:vm\?
pdwfarSmifum; t0dZmwnf;? pdwfa&mifum; 0dZmwnf;? arSmif
ukeaf omtcg rsupf ad umif;aomol ae0ef; v0ef;udk Munf
h xif&
jrif&ouJhodkY rdrdudk,f&Sd y&rwf ajr"mwfudk xif&jrif&\/
<uif;aomkyfpk <uif;aomcEmpkvnf; enf;twdkif;
jrifav? cEmig;yg;udk y&rwf "mwfppfay:atmif jrifEdkifaom
tcg yxraumov 0dZmudk&\ yxraumovXme
zHk;vTrf;aom t0dZm cGg&SJ\? <uif;aom aumovajcmufXme
wdkYvnf; 0dZmay:rI t0dZm cGg&SJrIudk jrifav/
0dZm ckepfyg;ay: t0dZm ckepfyg;cGg&SNJ y;D aemuf ay:Ny;D aom
0dZm orm'd|dr*fPfudk ta&mif&Tef;&Tef; awmufxGef; oGm;
apjcif;iSg tzefzef yGg;rsm;onf&Sdaomf t0dZmarSmif"mwfonf
t<uif;rJh ukeq
f ;kH av\? t0dZm arSmif"mwfuek q
f ;kH onfEiS hf wpfNyKd if
euf ocFg& 0dnmPfpaom aemufaemufaom y#dporkyg'f t*Fg
wpfq,fw
h pfyg;wdv
Yk nf; t<uif;rJh ukeq
f ;kH Muuke\
f ? opmav;csuf
wpfNydKifeuf tvif;ayguf\/
op m av;yg; tvif ; ayguf y H k
cEmig;yg;[laom 'kuo
pmudk ydik ;f jcm;odr?I t0dZm [laom
ork',opmudk y,frI? y#dporkyg'f t*FgwdkY\ t0dZmESifhwuG

tpodYk

Owryk&do'DyeD

188

csKyfNidrf;Mujcif; wnf;[laom eda&m"opmudk rsufarSmufxifxif


udk,fawGU'd|jrif&rI? 0dZmPfESifhwuG r*if&Spfyg; xif&Sm;ay:rI
av;csuf wpfNydKifeuf ayguf\? odumoHk;yg; ayguf\? aAm"d
yud, w&m;oHk;q,fhckepfyg; jynfhpHk\? ed,wo&P*Hkwnf\?
rm&fig;yg;udak tmifjrif\? a'0ykwr m&fewfom; aygif; wpfaomif;
wpfodef;yifvm zsufqD;aomfvnf; oDv? orm"d? ynm
odumoHk;yg;udk ysufpD;atmif rwwfEdkifNyD? a'0ykwrm&fudkvnf;
atmifNyD? rdpm'd|d q&maygif; wpfaomif; wpfodef;yifvm vIyf
acsmufcsm; aomfvnf; rwwfEdkifNyD/ /um; y#dporkyg'f t*Fg
wpfqJhESpfyg;wGif t0dZmudk jrifomatmif jycsufwnf;? t0dZm
csKyfvQifyif tvHk;pHkaomudp NyD;pD;jim;aomfvnf; txuft*FgwdkY
udkvnf; odomHkjyqdkOD;tHh/
t0dZm NyD;\/

2-ocF g &
ocFg& qdkonfum;
m;--ypKye b
f 0ukd om,mrI tem*wfb0
ukd om,mrIwkdYESifh aeYaeYnn ykykGG jyKMuorQaom um,uHrI?
0pDuHrI? raemuHrIwkdYukd ocFg&qkdonf/
okpkdufq,fyg; 'kpkdufq,fyg; t0iftyg [lorQonf ocFg&csnf;wnf;/

ypKyefcEm zkH;vTrf;aom t0dZmaMumifh ypKyefcEmukd


om,mjcif; vQif t&if;Sdaom 'kpkdufocFg& cEmpkjzpfyGm;onf?
tem*wfcEm zkH;vTrf;aom t0dZmaMumifh tem*wfb0ukd
om,mjcif;vQif t&ifw&m;Sad om 'ge oDv tpSad om okpku
d f

tpodYk

Owryk&do'DyeD

189

ocFg&w&m;pkjzpfymG ;onf/
t0dZm uif;aysmuf 0dZmPfaygufjyD;aom bk&m; &[Em
wkdYtm; yuwd vlwkdYxufyif xufoefaom vkHYvrI Om[rI
SdMuukefjim;aomfvnf; wpfpkHwpfckaom cEmukdom,mrIESifh
jyKMuaom um,uHr?I 0pDurH ?I raemuHrI rSjd yjD zpf ukov
dk v
f nf;
rqkd&jyD? ocFg&vnf; rqkd&jyD/ /t0dZmrS ocFg&aygufzGm;rIudk
ajymqkdonfSdaomf rdpm'd|dt,lSdaom olwkdYonfvnf; oabm
usEidk u
f ek v
f wUH /
ocF g &jyD ; \/

3-0d n mPf
0dnmPfqkdonfum; -- aS;aS;b0wkYd jyKcahJ om ocFg&rI
wkdYwGif uryxajrmufonf[kqkdtyfaom tqHatmifjrif aom
rsK;d aphuo
hJ Ydk y#doaE0n
d mPfudk aygufzmG ;apEkid af vmufaom oefrm
aom um,uHr?I 0pDurH ?I raemuHrw
I aYdk Mumifh ,ckb0wGif tppGm
jzpfay:aom y#doaE 0dnmPf y0wd0dnmPfudk 0dnmPfqkd
ownf;/ aS;uHaMumifh aemufb0 y#doaE 0dnmPfay:rIonf
um; tbdnmOfu&dk aom &aoh &[ef;? wefc;dk ynm Bu;D vSpmG aom
ewfodMum;wkdYonfom odjrifEkdifaomt&m jzpfacs onf? yuwd
aom avmuDvrl sm; Pform;wk\
Yd t&mr[kwNf y?D xku
d o
hJ Ydk aom
&aoh &[ef; ewfodMum;wkdYonfvnf; "mwfcGJ rodEkdifMuukef?
b,fb0rS ajymif;vmcJhaom twjzpfonf[lvnf;aumif;?
aooGm; aomoludk ol\ twonf b,fuaH Mumifh b,fi&J

tpodYk

Owryk&do'DyeD

190

okYd a&mufav\? b,fewfjynfoYdk a&mufav\ [lvnf;aumif;


okdYom odEkdifMuukefonf? jycJhNyD;aom 'd|dZkurorm'd|d q,f
yg;wGi-f twd avmau orP jAm[Pm or*wm orm
y#dyEm? a, r avmuH y& avmuH o,H
tbdnm opduwGm ya0a'Ed [laom aemufqkH; orm'd|donf ygSd\/
orm'd|d rSdukefaom vlrsKd;wkdYtm; y#doaEt&m
rdpm 'd|dcsnf;jzpf aeMuukef\? ,cktcg Oa&mywkduf tar&du
wkdufwkdYrSm orm'd|d rSdonfhtwGuf rdpm'd|d wkdufawGjzpf
aeMuukefNyD? xkdrdpm'd|dpk onfvnf; ,cktcgrS jzpfay:vmonf
r[kw?f avmu psmeftbdnmOfudk &Muaom &aoh &[ef;tEG,f
uG,yf aomtcg Moumu&mZfrif;rsm; vufxufqu
D yif ay:vm
aom rdpm'd|dpkaywnf;/
0o[m,kauok bdua0 rEkaok rdp'd|d
a0ykvH t*rmod-[l pu0wdokwf a[mawmfrlaomaMumifh vlwkdYtouf
wpf axmifwrf;qDuyif jzpfyGm;vmcJhaom rdpm'd|dpkaywnf;?
,cktcg Oa&mywkdufom; tar&duwkdufom; aq;orm;q&m
ynmSdwkdYonfvnf; xkdorm'd|d rSd&SmMuonfhtwGuf vufawGY
rsufjrifESifh rSefbDvl;ukd q&mjyK rdrdwkdY\ t&mr[kwfaom
y#doaEtcsufrsm;ukd ynwfwifxm;Muukef\? orm'd|d t,lSd

tpodYk

Owryk&do'DyeD

191

Muukefaom vlrsKd;wkdYrSmrlum; rdrdwkdY Pfynm\ t&myif


r[kwfMuaomfvnf; bk&m;ryGifhrDuyif tpOfrysuf vmcJhaom
orm'd|denf;vrf; bk&m;yGifhawmfrlaomtcg xyfrHa[mawmfrl
aom orm'd|d enf;vrf;wku
Yd dk vufqyk v
f ufuidk jf yK ajzmifrh eS pf mG
,lEkdifMuayukef\/
'd|Zd u
k r orm'd|
d Pfonfum; oum,'d|Ed iS hf aSUoGm;
aemufvkduf wGJzufwnf;? qkdcJhNyD;aom 0dyem orm'd|dPf
onfom oum, 'd|dukd vGefEkdifonf/
um;-y#doaEtcsuf\ eufeJcufcJrIukd jyqkdvkdufaom tcef;wnf;/

k y f emrf c E m ES p f j zmtvm;
tEkrmetm;jzifh qykHukd jyqkdvkdufOD;tHh? wpfa,muf wpf
a,mufaom ow0g\ cEmukd,fukd kyfcEm emrfcEm ESpfvrf;
cGJxm;? kyfcEm tpOf\ jzpfykHtvm; wpfrsKd;? emrfcEmtpOf\
jzpfykHtvm;vnf; wpfrsKd;? terw*oHo&mrSm kyfcEmtpOfum;
wpfb0vQiw
f pfck tykid ;f tykid ;f jywfvm\? emrfcEm tpOfum;
y&deAd m ef pkwu
d satmif wpfcw
k nf;om wnf;? jrifrI Mum;rI tmku
H dk
,lrI BuzH efrpI aom emrfcEm\ udpo
nf kycf EmrSm rS?d y&rmPkjrL
tPkjrLpaom oPmefBu;D i,f txnfj'Af jzpfrpI aom kycf Em\
udponf emrfcEmrSm rSd/
k y f c E m \ tvm;
kyfcEm\ tvm;ukd jyqkdOD;tHh? jrpfa&t,Of avrkefwkdif;
t,Of tnmrS r[mork'& mwkid af tmifvmcJah om jrpfa&t,Of

tpodYk

Owryk&do'DyeD

192

"mwftpOf jzpfyGm; pD;oGm;ykHum;--aS;aS;"mwfuvmyfpkrSm


awaZmac:aom "mwfr;D onf ygS\
d ? 0ga,mac:aom "mwfav
onf ygS\
d ? oDw"mwfr;D onf oDwuvmyfwu
Ydk dk aygufzmG ;ap\?
OPS"mwfrD;onf OPSuvmyfwkdYukd aygufzGm;ap\? tmaygonf
um; av;aom"mwfjzpf edrfh&mokdY usavsmjcif; tavhSd\?
aS;aS;uvmyfrSmygaom av"mwfonf rdrdESifh twljzpfaom
"mwfrD;rS om;orD;uvmyfpk aygufzGm;aomtcg wGef;uef
ypfojzifh trd"mwfr;D wnf&mrS cGgcGg aygufzmG ;Mu&onf? av;vH
vSaom tmaygzdpD;rIaMumifh edrfh&m usa&mufaygufzGm;Mu\/
(tnmrS a&pD;vmyHk)/
avrkefwkdif;rSmrlum; vTrf;rkd;aom tmaygrSd vkH;pD;aom
tmaygrQ om SdaomaMumifh edrfh&mokdY pD;rIrSd a&vnf;aumif;
avvnf;aumif; wpfqufwnf; aeMu&m ,lZemwpf&m
tpOfrSm aemufqkH;u a&[kef av[kefonf tv,fae tqkH;ae
a&avrsm;ukd tm;ay;Ekdif\/
om;orD;uvmyfwYdk t&yfwpfyg;cGg aygufzmG ;Muaomfvnf;
kyfw&m;jzpfMuonfESifh tpOfukdvTwf cGgEdkifMuonfr[kwf?
a&S;uvmyf\ tqHk;ESifh aemufuvmyf\tp qufEG,fom
cGgMu&uke\
f ? wdrw
f u
kd rf S xGu
f ajrtjyifusatmif cPcsi;f jyefyY mG ;
vmcJhaom vQyfa&mifrSmvnf; enf;wl 0ga,m oefvQifoef
onfhtavQmuf tcGguav; tcGgBuD; &Sd&m\/
um; kyfcEm\ tvm;wnf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

193

emrf c E m \ tvm;
emrfcEm\ tvm;rlum;--wpfcak om kycf EmrSm rS
D jzpfcu
kd f
xdk yk f cEmrScgG rjzpf? kycf Emum; wpfb0rSmwpfcg tpOfjywf\?
emrfcEmum; jywfonfr&Sd? rSD&mkyfcEmwpfck tjywfwGif cGgcsuf
qdu
k \
f /
- emrfcEm tpOfxJwGif apwemonf "mwfrD;ESif
tvm;wl\? 24-ypnf;wGif urypnf;qdk\/
- rdpm 'd|d orm'd|d tp&Sad om "mwfBu;D pkonf 0ga,mESihf
wl\?24-ypnf;wGifr*ypnf;qdk\/
wpfckwpfckaomb0onf wpfckwpfckaom apwemrS
aygufzmG ; rIwnf;? awaZmrSm yxruvmyfygaom awaZmonf
'kwd,uvmyfudk- 'kwd,ygaom awaZmonf? wwd,udkodkYom aygufzGm;apEdkifonf? rdrd&SdpOftcgom aygufzGm;ap
Edkifonf? apwemrlum; y#doaEemrfuvmyf wpfcsufaygufzGm;
vdu
k v
f Qif tESpw
f pfoed ;f tESpu
f ak #rsm;pGm rdr\
d om;orD; uvmyf
csnf; qufvuf oGm;apEdkifonf? rdrdcsKyfNyD;onfaemuf urm
wpfodef;wdkifrSvnf; rdrd\om; orD;jzpfaom 0dygufemruEm
u#wm kyrf sm;udk ay:&pfapEdik o
f nf urmwpfoed ;f qdak omfvnf;
emrftpOfrSm onfemrfyif/
odkYvQifkyftpOf\tvm;ESifh emrftpOf\tvmonf
teE uGmvSr;f Mu\? emrftpOf\tvm;udk kyx
f rJ mS Oyrm&Smr&

tpodYk

Owryk&do'DyeD

194

tweft&m wl&mudk qG
J jyMu&onf ,ckb0vnf; emrftrIEiS hf
kyt
f rIonf teE uGmvSr;f MurI xif&mS ;yg\? jrifatmifMunfah v/
rS&D m kycf Emwpfck ysuq
f ;kH &mwGif cGgcsupf cef;qdu
k \
f [l&m
xdk ysuq
f ;kH aom rS&D mkycf EmrS tb,frQ a0;uGmatmifcgG ayguf
zGm;Edkifoenf;[lrl- "mwfrD;ESifhwlaom aygufzGm;apwwfaom apwemrI
- 0ga,mESiw
hf al om rIwv
f iT w
hf eG ;f uefwwfaom orm'd|d
rdpm 'd|d ormouFy rdpm ouFyp aom r*ypn;f w&m;
aygif;?
ESpyf g;wdYk tm;&St
d m;rJo
h v
Ykd u
kd
f ta0;teD;cGg qufvuf
cd y eu ocF g &m? ypfvGifh
aygufzGm;rIudkod&m\? usrf;*efwdkYrSm-cd
wwfaom ocFg&"rwo
Ykd nf- [kqo
kd nfum; r*ypn;f w&m;wdu
Yk kd
y"mejyK qdkayonf? r*ypnf;w&m;wkdY tm;aumif;ayvQif
vlUbkrH pS ak w ae0onm emonmac:aom b0*fbrHk mS y#doaE
0dnmPfukd aygufzGm;apEkdif\? t0Dpdi&JrSm aygufzGm;apEkdif\/
raem'Gg&pdwfjzifh tmkHjyKrIrnfonf jrifhrkd&fawmif\ xkdrSm
zufokdY csufcsif;a&mufEkdif\? jrifhrkd&fawmifjcm;rI rSd? kyfcsif;csif;
uko
d m jcm;qD;Ekid o
f nf? twl wpfcak omb0rS csLyf wpfcak om
b0 qufvufaom emrftOfukd jrifhrkd&f r[myx0D jcm;qD;rI
rS?d okYd kycf Em\ tpGr;f tvm; wpfjcm;? emrfcEm\ tpGr;f tvm;
wpfjcm;? tvGefuGmvSrf;Mu\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

195

okYd kycf Em emrfcEmwk\


Yd uGmvSr;f csuu
f dk rjrifEidk u
f ek af om
tMuHorm;wkdonf vufawGUukd,fawGU rsufjrif 'd|jzpfaom
kyfcEmwkdY\ tvm;ESifh EIdif;,SOfwkdif;xGm ow0goavmu
tjzpfukd MuHMuukefonfhtwGuf rdpm'd|d trsdK;rsdK;wkdY jzpfyGm;ukef
onf/
um; bmomwpfyg;wkYd vIyaf csmufcsm;&ef tcsuMf u;D
XmeMuD;jzpf rvIyfacsmufcsm;Edkifap&ef twefi,f jyqkd
vkdufaom tcef;wnf;/
Ak'b
mom0if jzpfaomolonf bmomwpfyg;ESihf pum;ajym
qdkcJhvQif rdrdbmom tcsufusus 'd|udk,fawGUtaphtpyf
oduRrf;vdrm rsm;vSolrSom ajymqdkxdkufonf? odkYr[kwf
usr;f *efawGU Mum;bl;em;0 A[kw
k rQEiS hf ajymqdck v
hJ Qif xdo
k Ul
twGuf Ak'b
momudk olwpfyg;wdYk raxrJjh rif rSwx
f if arSmuf
rSm;zdkY jzpfav&monf/
ocFg&rS y#doaE0dnmPf aygufzGm;yHkNyD;\/

4/ emrf k y f
emrf q d k o nf u m;
m;--a0'em onm ocFg& [kqdktyfaom
apwoduf cEm oHk;yg;wnf;? kyfqdkonfum;--ajr a& av rD;
paomkyfcEmwnf;? 0dnmPfqdkaomw&m;onf y&rw"rpkwGif
aZ| ao| y"me yrkc tpdk;& tcsKyftjcm &mZmac:&aom
"mwfBuD;aywnf;/ / q'G g &m"d y wd & mZm [l a[mawmfrl
ayonf? aZ| ao| y"me jzpfyHkudk a&S; jyqdkcJhNyD/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

196

k y f emrf cE m jzpf y G m ;yH k


vlYjynfrS ukodkvfykn tm;BuD;aomolao wm0wom
ewf jynfrSm jzpfaomtcg jzpfonfESifhwpfNydKifeuf udk,fa&mif
udk,f0gvnf; tNyD;yg\? bHkAdrmefvnf; tNyD;ayguf\? Oyrm
twdkif; 0dnmPf jzpfay:vQif a0'emvnf; jzpfay:awmh onf?
onmvnf;jzpfay:awmhonf? z apwem tp&Sdaom ocFg&pk
vnf; jzpfay:awmhonf? 0dnmPf\rS&D m 0wKyk Ef iS w
hf uG ajr"mwf
a&"mwf rD;"mwf av"mwf tp&Sdaom kyfcEm vnf; jzpfay:av
awmhonf? xdkodkY twlwuGyif jzpfay:Muaomfvnf; 0dnmPf
"mwfu tBuD;tuJ jzpfonfESifh 0dnmPfaMumifhemrfkyf jzpfay:
onf? 0dnmPfrS emrfkyf aygufzGm;onf[k qdk&onf? kyfjzpfay:
onf qdkjim;aomfvnf; *Aao,su yk*dKvfwdkYrSm y#doaE
Oyg'fqJtcg rsufpdESifhyif jrifaumif;avmufatmif BuD;onf
r[kwfao;? ao;i,fvSpGmaom anmifaphrS a&S;OD;pGm ao;i,f
vSpmG aom tanmufay: aygufNy;D vQif tpOftwdik ;f anmifyifBu;D
jzpfavouJhodkY xdkYtwl uvva&Munf wnfNyD;onfrS wpfaeY
wpfjcm; BuD;yGm; trsKd;rsKd;aom ow0goPmef jzpf&onf
- uvva&Munf ckepf&uf?
- tjrKyf ckepf&uf?
- aoG;cJ ckepf&uf?
- tom;cJ ckepf&uf?
OD;acgif; ajcvuf cufrig;jzm ow[aygif; ckepf? 11owm[ &SdNyD? &ufaygif;--77? xdktcgrS puKtMunf aomw

tpodYk

Owryk&do'DyeD

197

tMunf CmetMunf Zd0SgtMunf tMunfBuD;av;yg;wdkYonf


jzpfay:ukef\? um,tMunf raemtMunfwdkYonfum; y#doaE
tcguyifygcJNh y/D
um; kyfcEm jzpfyGm;yHkwnf;/

Oa&mywkdufom; aq;q&mwdkYum; rSefbDvl;udk q&mvkyf&


onf jzpfodrfarGUvSpGmaom "mwfEkwkdYukd rodSmMuukefjyD?
aoG;txl;taxG? aoG;aMum avaMum txl;taxGudk tpGjJ yK
odrI jrifrI rkdufrI vdrfrmrI tvkH;pkHukd ynwfMuukef\/
emrf k y f j yD ; \/

5-oVm,we
puKtMunf aomwtMunf CmetMunf Zd0SmtMunf
um,tMunf raemtMunf tMunf"mwf ajcmufyg;ukd
oVm,weqkdonf ajcmufyg;wGif aSUtMunfig;yg;onf
jyqkcd NhJ y;D aom kyw
f iG yf g0if\? raemtMunfonfy0wd 0dnmPfyif
wnf;? xkaYd Mumifh 0dnmPft*Fg emrfyk f t*FgwGif oVm,weonf
yg0ifNyD;jzpf\? xkdokdYjzpfygvsuf toD;tjcm; yOrt*FgjyKvkyf
xkwfjyef&onfrSmrlum; ow0g\ cEmukd,fwGif xkd tMunf'Gg&
ajcmufXmewkdYonf NrKdUwHcg;BuD;ajcmufaygufESifh wlukef\? tpkd;&
kH;awmfBuD; ajcmufckESifhwlukef\? aps;kHBuD; ajcmufckESifh wlukef\?
oabFmqdyfBuD; ajcmufckESifh wlukef\? rD;&xm;kHBuD; ajcmufckESifh
wluek \
f ? ok*wd 'k*w
d t&yfq,frsuEf mS okYd xGu&f mxGuaf Mumif;
oGm;&m oGm;aMumif; jzpfuek af om oHom&y0w"r[k qkt
d yfaom

tpodYk

Owryk&do'DyeD

198

pufoabFmajcmufrsKd ;? "mwf&xm; ajcmufrsKd ;wko


Yd nf xkt
d Munf'gG &
ajcmufXmewkdYrS toD;toD; xGufMu vTifhMu ckwfMu&ukef\/
xkdYaMumifh oVm,weoH,kwfygVdawmf-uwarm p bdua0 avmuork'a,m/
1/ puKO y#dp lay p OyZwd puK0dnmPH? wdPH o*Fwd
zam zyp,m a0'em? a0'em yp,m wPSm?
wPSmyp,m Oyg'ge?H Oyg'geyp,m ba0g? b0yp,m
Zmwd? Zmwdyp,m Z&m r&PH aomu y&da'0 'ku
a'grekyg,mom or0Ed? {0 arw au0v
'kuuE ork'a,m a[mwd/
2/ aomwO y#dp oa' p OyZwd aomw0dnmPH wdPH
o*Fwd zam? zyp,m a0'em (v) ork'a,m
a[mwd/
3/ CmeO y#dp *aEp OyZwd Cme0dnmPH? wdPH o*Fwd
zam zyp,m a0'em (v) ork'a,m a[mwd/
4/ Zd0S y#dp &aop OyZw
d Zd0gS 0dnmPH? wdPH o*Fwd zam?
zyp,m a0'em (v)ork'a,m a[mwd/
5/ um, y#dp azm|aAp OyZwd um,0dnmPH? wdPH
o*Fwd zam? zyp,m a0'em (v) ork'a,m
a[mwd/
6/ re y#dp "arp OyZwd raem0dnmPH? wdPH o*Fwd
zam? zyp,m a0'em (v) ork'a,m a[mwd?
t,H 0kpwd bdua0 avmuork'a,m/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

199

bdua 0=&[ef;wd?Yk avmuork'a,m=vlow0g cEmig;yg;


wzGm;zGm; jzpfay:yHk[lonf? uwarmp=tb,fenf;[lrlum;?
puK=rsufpdudkvnf;aumif;? layp=kygkHwdkYudkvnf;aumif;?
y#dp=pGJ? puK0dnmPH=jrifod pdwfonf? OyZwd=jzpf\? wdPH=
puK0wK lygkH puK0dnmPf[laom "mwfoHk;yg;wdkY\? o*Fwd=
aygif;qHpk nf;a0; vH;k axG; xdcu
kd rf o
I nf? zam=z"mwfjzpf\?
zyp,m=z"mwfay:jcif;aMumif?h a0'em=a0'em"mwfonf?
or0wd=jzpfay:\? a0'emyp,m= a0'em"mwfay:jcif;aMumifh?
wPSm=wPSm"mwfonf? or0wd=jzpfay:\/ / qdkkd;ay;dk;twdkif;
ay;av/

a0'emjzifh ow0gwpfa,muf\ ajcmuf'gG &rS y#dpo


rkyg 'f
ajcmufo,
G f xGuo
f nfukd jyawmfro
l nf? ,cki&JbkH &Sad om ow0g
wdkYudk ajcmufyHkpk 1/ wpfpkum; puKaygufrSxGufaom y#dporkyg'f"mwf
&xm;ESifh usav a&mufavaomtpkwnf;/
2/ wpfpkum; aomwaygufrSxGufaom (v) tpkwnf;/
3/ wpfpkum; CmeaygufrSxGufaom/ (v)tpkwnf;/
4/ wpfpkum; Zd0SgaygufrSxGufaom (v)tpkwnf;/
5/ wpfpkum; um,aygufrSxGufaom (v) tpkwnf;/
6/ wpfpkum; raemaygufrSxGufaom y#dporkyg'f
"mwf&xm;ESifh usav a&mufavaom tpkwnf;/
puK &xm;kHrS xGufaom "mwf&xm;? aomw &xm;kHrS
xGuaf om "mwf&xm; [lvnf;qdak v? puKqyd rf S xGuaf vaom

tpodYk

Owryk&do'DyeD

200

pufoabFm? aomwqdyfrS xGufavaom pufoabFm[lvnf;


qdkav/
emrfcEmwk\
Yd ork',rIonf wpfjcm;? kycf Emwk\
Yd ork',
rIonf wpfrIjcm;? kyfcEm anmifaphi,fwpfckrS anmifyifBuD;
wpfcjk zpf\? anmifyifBu;D toD;taphwrYdk S xkad nmifyifBu;D Spd Ofyif
anmifyifaygif; wpfaomif;ru yGm;Ekdif\? ow0gwkdY uHwnf;
[laom rsKd ;aphrmS rlum; b0wpfcq
k ;Hk rS b0wpfco
k m aygufymG ;\?
xkdaMumifh ow0gwkdYtm; wpfckaom &d,mykxftwGif;rSm
ajcmuf'Gg&rS uryxajrmufaom y#dporkyg'f "mwf&xm; aygif;
pufqifNy;D rD;xk;d Ny;D ajcmufpt
Hk Ny;D jzpfEidk f jim;aomfvnf; ,ckcEm
rqk;H ao;u xGuef m&Dr&? ,ckcEmqk;H xGuf em&Dqu
dk af omfvnf;
&xm; wpfco
k m xGu&f onf? <uif;aom&xm;um; tcGi&hf aomtcg
xGuf&atmif tNyD;tpD; jyifqif rD;xkd; toifhae\? xGufcGifh
r&ao;vQif urmt&m urmtaxmif ruyif ae&\? tyg,fomG ;
&xm;pkonf aomwmyef jzpfaomtcgrS txGufNidrf;\? twGif;
oEmef aomif;usef;vSaom tEykxkZeftm; wpfaeYwpfaeYrSmyif
odOdK0f;i&JokdYoGm;&ef &xm;aygif;trsm;? umvokwf i&JokdYoGm;&ef
&xm;aygif;trsm; ponfjzifh "mwf&xm;trsm; xlaxmifNyD;pD;
rD;xkd;NyD; jzpfEkdif\/
jzpfykHum;-- om,mavmufaom olwpfyg;odrf;ykdufaom
txnf j'AfrsKd ;ukd jrifvu
dk &f mtZwp uKEiS fh A[d' yl gkkH aygif;qkrH d
onfESifh wpfjyKdifeuf puK0dnmP"mwf jzpfay:\/ / pu K O

tpodYk

Owryk&do'DyeD

201

y#dp layp OyZwd puK0dnmP


mPH-ygVdawmft&wnf;/
rD;cwfESifhausmuf xdckduf&m rD;yGifhjzpfay:ovkdrSwf? xkd
0dnmPf jzpfay:onfEiS w
hf pfjyKd ief uf puKtqif;oPmef 0dnmPf
3-yg; vk;H axG;rd&ef z"mwfvnf;ay:\? wdPH o*Fwd zam
t&wnf;/
0dnmPfonf zwnf;[laomvufjzifh xkt
d qif;oPmef
ukd ayGUzufouJhodkY ,l\? zvnf; ayGUzufaom vufESifhwl\?
zayGUzufonfEiS w
hf pfjyKid ef uf xkt
d qif;oPmef\&oudk cHpm;rI
[laoma0'emonf jzpfay:\? zyp,m a0'em t&wnf;/
ndK;aeaomMumyef;ukd at;jraoma&ESifh oGef;avmif;&m
Mumyef;\ Tifvef;rIuJhokdY pdwf\ Tifvef;rIukd a0'emqkdonf?
a0'emay: t&om SdrSef; odonfhtcg xkdtmkH wG,fwm
uyfap;aom pdwt
f ap;ay:vm\? rvTwcf sirf I ruGmcsirf w
I nf;?
a0'emyp,m wPSm t&wnf;/
bk&m;&[EmwkdY\ pdwfum; tap;rSdNyD? a0'emay:
t&omSdrSef; odaomfvnf; om,mwG,fwm uyfap;aom pdwf
tap; raygufr
l tjypfa'go tm'De0onmonfom jzpfay:\/
Oyrmum;---- tAE& o&ufoD;ESifh tqif;teYHt&om
wlaom tqdyo
f ;D ukad wGUjrifMu&m xkt
d oD;\ tjypfudk rodaom
oltm; tqif; teHYt&omtwGuf xkdtoD; ESpfoufwG,f
wmjcif;jzpf\? toD;\ tjypfukd odNyD;aomoltm; tqif;teHY

tpodYk

Owryk&do'DyeD

202

t&omtwGuf tqdyfoD;[k csufcsif;od &,fzG,f aMumuf


zG,f[laom pdwfjzpfoGm;\/ /um; tqif;ukd jrif&m
udavom SdrSdaom pdwfESpfrsdK;wkdY\ xl;jcm;ykHwnf;/
arsmufaxmifaom arsmufESJap;\ uyfjidrIukdvnf; Oyrmqkd/

xkdtqif;oPmefukd tzefzef Munfhzefrsm;vwfaomf xkd


wPSmonf xkdtmkH trsdK;rsdK; jyefYyGm; xkdtmkH0,f anmif
jrpfwG,fouJhokdY wPSm jrpfwG,fav\? tqifhqifh tjrpfyGg;rsm;
pnfum;ckid jf z;D Bu;D us,
f oGm; av\? Bu;D us,yf u
Hk dk aemufrq
S t
dk ?hH
wPSm yp,m
tjrpfw,
G af om wPSmukd umrkyg'gef qko
d nf/ /wPS
Oyg'geH t&wnf;/
tjrpf wG,frIrSmvnf; wPSmpkdufukd vkdufpm;&if;Sdaom
oltm; cPcsif; tjrpfwG,fEkdif\? rdrdoEu wG,faom Oyg'gef
rlum;-- oHo&m0#frS ruRwEf idk af tmif zGUJ aESmifcsnw
f yk \
f ? tyg,f
okdYcsaom trIrsdK;r[kwf? y&oEujzpfaom Oyg'gefonfvnf;
y&oEutaetwkdif;ESifhjzpfrl tyg,fokdY rcsEkdifao;? Oyg'gefrSm
apwemzufwGJ ig\oEujzpfygrl aumif;av\? ig\oEu
jzpfygawmh[k Oyg'gefrSm apwem tpG,fayguf olYOpmrSef;od
vsufukd rdrdzufokdY MuHaqmif jcif;jzpfaomtcg tbdZm uryx
jzpf\? tyg,fy#doaEukd ay;Ekdif\? tyg,foGm; &xm;rD;pufBuD;
jzpf\? tbdZmonfvnf; urb0wpfckyifwnf;/ / Oyg'ge
yp,m ba0g t&wnf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

203

wpfzef xko
d Eu\ tSio
f nf aoygrl aumif;avpG aoyg
avap? aoygrl oEuukd ig,l&av\[k MuHrdjyefrl Asmyg'
uryx jzpfjyef\? vnf; tyg,fomG ; rD;puf &xm;wpfcw
k nf;?
okdY pdwfxJwGif MuHzefaom tbdZmrIukd tyg,fokdYcswwfaom
tukokdvfuHrI[k avmu orP jAm[PwkdY ynwfa[majym
Mu\-r[kw?f uH[
l rS?d xko
d MYdk uo
H nft
h wGuf aemifraumif;usKd ;
[l rSd? OpmSifodvQif rcHcsifrIomSd\[k ,ljyefvQif? rdpm'd|d
tyg,foGm; &xm;rD;pufBuD; wpfck xajrmufjyef\? tmHk
twGufESifh toufowfrI cdk;,lrI y&'g&rI rkom;qdkrI ukef;wdkufrI
qJa&;rI tNydeftzsif;ajymrI odkYaom 'kp&dw uryxrIwdkYonf
vnf; tyg,fomG ; &xm;rD; pufBu;D wdcYk sn;f wnf;/ /odjYk zpfaom
'kp&dkufapwem q,fyg;wdkYudk Oyg'geyp , m ba0g b0
qdo
k wnf;/
onfum; puK'Gg&[laom rD;&xm;HkBuD;rSm wpfaeY
wpfaeYvQif tcgrsm;pGm xajrmufNy;D pD;vsuf xif;rD; tjynfEh iS hf
&Sdaeaom tyg,foGm; rD;&xm; q,frsKd;jzpfyHkwnf;/ /
<uif;aom ig;'Gg&wnf;[laom rD;&xm; HBk u;D ig;Hw
k rYkd mS vnf;
enf;wljrifav/
ok*wdoGm; rD;&xm; 6-rsKd;vnf; xdktmHkBuD; 6-XmerSyif
xGuf\? ,ckypKyefwGif aeYpOfjzpfyGm; aeMuyHkjyqdkaom tcef;
jzpf ZmwdodkY qdkufatmif rqdkvdkufonf? wpfckwpfckaom 'Gg&rS
'kp u
dk &f xm;q,fpif;? okpdu
k &f xm; q,fpif;? 'kp u
dk f &xm;pkum;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

204

tyg,fav;bHk wpfcGifvHk;udk tESHYoGm;\? okpdkuf &xm;pkum;


vlYjynf? ewfjynf 6-xyf? jA[mhjynf tESHYoGm;\ wGifa&GUum;
0dnmPf emrfyk w
f iG yf g0ifNy;D jzpfygvsuf tb,fah Mumifh oVm,we
[laom tMunf 6-yg;udk toD;tjcm;a[m awmfrljyefygoenf;
[laom tar;udk ajzqdkvdkufaom tcef;wnf;/
oVm,weNyD;

6/ zt*Fg? 7/ a0'emt*Fg? 8/ wPSmt*Fg? 9/ Oyg'geft*Fg?


10/ b0t*Fg? t*Fgig;yg;wdrYk mS oVm,we 6-yg;wdrYk mS 'k*w
o
d mG ;
ok*wdomG ; &xm;6-pif;udk qdv
k u
kd af om pum;&yfwiG f yg0ifavNy/D
9-Oyg'gef
Oyg'gefrI Bu;D us,yf rkH Qukd qdv
k u
kd t
f ?hH PfrEdik f PfrEScYH v
hJ Qif
y#dporkyg'ft*Fg 12-yg;u tvGefenf; vlYavmu oHo&mrIu
tvGef BuD;us,f aewwfonf? avmu"mwf oHo&m BuD;us,f
orQukd y#dp orkyg 'ft*Fg 12-yg;ESihf Ekid af tmifjrif&vdrrhf nf? rEdik
f
avmuzufu ydkrdkorQonf rdpm'd|d oum,'d|dwdkYcsnf;/
0dnmPf emrfkyf t*Fg 2-yg;ESifh ,ck&SdMuaom vlYcEm
ewfcEm jA[mch Em tyg,fcEm txnf0wKpk tukeEf ikd af tmifjrif
&rnf? txnfjzpf t*Fg 2-yg;wnf;? oVm,we z a0'em
t*FgoHk;yg;um; ow0g txnfrSm jc,fvS,faom trGrf;wif
aom t*FgoHk;yg;wnf;? wPSm Oyg'gef b0 t*FgoHk;yg;um;
ow0gtxnfwGif trGrf;wif 3-yg;wdkYrSxGufaom ykxkZeAmv
wHceG rf eS u
f if;aywnf;? xdAk mv wHceG pf w
k iG f Oyg'gefonf umrkyg'gef

tpodYk

Owryk&do'DyeD

205

'd|Kyg'gef oDvAwkyg'gef tw0g'kyg'gef[l 4-yg;&Sd\/


0J B uD ; oE m ef - Oyg'gef
vlpY nf;pdrf ewfpnf;pdrf odMum;pnf;pdrw
f Ykd anmifjrpfozG,f
tjrpfw,
G u
f m wG,u
f muyfNiad om avmbwPSmonf umrkyg'gef
rnf\? Av0grkc 0JpufBuD;ESifhwl\? Av0grkc 0J*,ufrdaom
avSoabFm[lorQ wdkYonf r[mt0DpdtjyifodkY qif;oGm;aom
a&aMumif;odkYom ygMu&avukef\? twl terw*oHo&mrSm
vlpY nf;pdrf ewfpnf;pdrw
f Ykd umrkyg'gef tjrpfw,
G
f aeMuukeaf om
ow0gtaygif;wdkYonf bk&m;yGifh&m omoemESifh tcgcg
awGYBuHKcJhjim;aomfvnf; uRwfvrf; vGwfvrf;odkY ryg oHo&ma&
aMumif;odkYom ,aeYxufwdkifyg aeMuukef\/
ajcmuf'gG &rSm xifawGv
Y maom tmkH 6-yg;udk om,maom
wPSmonf Av0grkc0J\ tpGet
f zsm;jzpfaom vIid ;f *,ufEiS hf wl\?
kef;EkdifcGifh Sdao;\? xGufEkdifcGifhdSao;\? xkdwGif rkef;rxGuf rl
0JvIdif;xJokdY a&mufcJhvQif rxGufEkdifNyD? t0DpdokdYom yg&ouJhokdY
Oyg'gefe,foYdk a&mufcv
hJ Qif oHo&mzufoo
Ydk m yg&avawmhonf/
umrk y g'gef N yD ; \/
----------------------

'd | Kyg'gef q k d o nf u m; ckdifjrJjcif;okdY a&mufaom 62yg;aom 'd|drsKd;? okH;yg;aom rdpm'd|dBuD;? ,ck umvSdaeMuaom
avmuukd xm0&bk&m; zefqif;onf[laom 0dora[wk'd|drsKd;
onf 'd|Kyg'gefrnf\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

206

oD v A w k y g'gef q k d o nf u m; EG m ;trl t &m acG ; trl


t&mwko
Yd nf oHo&mrSvw
G &f ef tcGi[
hf ,
k al om'd|w
d nf;? oum,
'd|donf tw0g'kyg'gefrnf\/ /oum,'d|dukdum; txuf
jyqkcd v
hJ NS y/D
Oyg'gef N yD ; \/
------------------------

10-b0
b0qk d o nf u m;
m;--urb0 Oyywdb0[l ESpfyg;&Sd\?
jyqdck NhJ y;D aom okpku
d q
f ,fyg; 'kp u
dk q
f ,fyg;onf urb0rnf\?
xdk okpkdufwdkY\ tusKd;jzpfaom aemufaemufb0 jzpfay:
vwUH onfh vlcY Em ewfcEm jA[mch Empkonfvnf;aumif;? 'kp u
dk f
w&m;wdkY\ tusKd;jzpfaom aemufaemufb0wdkY jzpfay:vwHU
aom i&JcEm wd&pmefcEm NydwmcEm tok&um,f cEmpkonf
vnf;aumif; Oyywdb0rnf\/
b0NyD ; \/
-------------------------

11-Zmwd 12-Z&mr&P
Zmwd q d k o nf u m;
m;- aemufaemufb0wdkY cEmtopf
jzpf a y:rI w nf ; ? Z&mr&Pqd k o nf u m;- jzpf j zpf o rQaom
cEmwdkY\ tdkrif;rSnfh&Trf; a[mif;EGrf;aqG;jrnfhjcif; trIonf
Z&mrnf\? aysmufuG,fysufjyKef; aoqHk; ukefcef;rIonf r&P
rnf\/
Zmwd Z&m r&PNyD;\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

207

y#d p o rk y g 'f cJ & mcuf q pf


t0dZm ? ocFg&? 0dnmPf? emrfyk ?f oVm,we? z? a0'em?
wPSm? Oyg'gef? b0? ZmwdZ&mr&P? (EIwfwuf&G&G&ap/)
t0dZm ocFg& ESpyf g;um; ,ckypKye b
f 0udk zefqif;aom
a&S;a&S;b0&Sd w&m;pkaywnf;? ow0gtaygif;udk rnfol
zefqif;ovJqdkvQif t0dZmocFg& zefqif;onf[kajym? t0dZm
ocFg&rSwpfyg; zefqif;ol[l r&SdNyD? t0dZmocFg&wdkYudk jyqdkcJhNyD/
,ckb0rS aovGev
f Qif bmjzpfovJ[q
k akd omf Zmwdjzpfonf
[kajym? Zmwd q d k o nf u m;
m;- aemuf b 0y#d oaE y if w nf ; ?
0dnmPfrSp b0wdkifatmif tv,ft*Fg&Spfyg;um; ypKyefb0
wpfckvHk;wnf;? terw* oHo&mrSm wpfckwpfckaom b0udk
ypKyefxm;? xdkypKyefb0udk zefqif;olum; t0dZm ocFg&wnf;/
xdkypKyefb0qHk;jyefvQif ZmwdodkYtNrJqdkuf\? ZmwdqdkvQif
yp K y e f wpf b 0&jyef \ ? t0d Z m ES i f h w PS m ruk e f o rQonf
terw*oo
H &moGm;\/
t0d Z m ocF g &ud k j yawmf r l o nf u m; avmuud k
t0dZm ocFg&wdkYrSwpfyg; zefqif;ol[l r&SdaMumif;udk
jyawmfrlayonf? aemuf tem*wf Zmwdudka[mawmfrl
onfum; wPSm Oyg'gef&SdorQonf b,fenf;ESifhrS b0
oHo&m tqHk;owfonf r&Sd[k jyawmfrlonf/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

208

t0d Z m ocF g &qd k o nf u m; 0dnmPfpaom ypKyef t*Fg


&Spyf g;&Sad om oEmefom&S\
d ? tvGwo
f Emefr&S?d xdaYk Mumifh t0dZm
ocFg&&Sd&mrSm t*Fg&Spfyg;&SdNrJjzpfjyef\? xdkt*Fg&Spfyg;onf vnf;
xdkrSa&SUjzpfaom t0dZm ocFg& zefqif;ol &Sd&jyef\? terw*
twdwfoHo&moGm;av\? ow0gonf tp&Sd&m\ [laom
rdpm 0dwuf aysmufuif;zd?Yk ow0gonf topf topfw;kd \ [laom
e0owrpd m 'd|d aysmufuif;zdw
Yk nf;? wPSm Oyg'gef b0&So
d rQonf
Zmwdtopf jzpfNrJ"rwmwnf;? Zmwd q d k o nf u m; t*Fg&Spfyg;
&Sdaom ypKyefb0yifwnf;/
xdkYaMumifh wpfa,mufwpfa,mufaom ow0g\ oHo&m
onf wPSm Oyg'gef csKyfqHk;rSyif qHk;onf? wPSm Oyg'gef csKyf
qH;k rIukd vTw
f qH;k onfr&Sd wPSm Oyg'gef csKyq
f ;kH rIonf rdro
d Emef
owaumovXme orm'd|d 0dZmPfay:atmif rdrdudk,fudk
rdrdvkyfrSomvQif wPSm Oyg'gefcsKyfqHk;vrf;&Sdonf? rSwpfyg;
wPSm Oyg'gef csKyfqHk;vrf;r&Sd/
jrwfpmG bk&m;vnf; t*FgwpfqEhJ pS yf g;udk a[mawmfro
l nfrmS
wpfckaomb0\ jzpfyHkudk a[mjyawmfrlonf? ork'&ma&onf
csKo
d avm iefoavm ar;aomoltm; ork'& ma&udk vufEiS ,
hf
l
vQmrSmwdkY NrD;ap&m\? NrD;rdvQif ork'&mav;pif;a&udk tief[k
odEikd \
f /
Oyrmtwl wpfcak om b0jzpfykH ow0gjzpfyu
kH kd erlemyHpk H
xkwf jyawmfrlonf? xdkYaMumifh tpqHk;jzpfaom t0dZmum;
b,frjS zpfoenf;[k ,Hrk mS ;rjyKoif?h t0dZm ocFg&wdv
Yk nf; t*Fg&Spyf g;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

209

&Sdaom cEmwpfck b0wpfckrS jzpfcJhonf? xdkb0vnf; xdkrS a&S;


t0dZm ocFg&&S
d jzpfavonf? xdt
k 0dZm ocFg&wdv
Yk nf; t*Fg&Spyf g;
&Sad om b0cEmrSm jzpfco
hJ nf[k twdwu
f mv terw* oGm;onf
udkjrifEdkif&rnf/
ab;ppfrSefvS Z&m r&P
awbkru avmu Z&mab; r&Pab;onfom ab;
tppfwnf;? rdro
d rd ;f ydu
k af om toufcEmOpm0wKw\
Ykd twGi;f rSm
Z&m"mwf r&P "mwf&SdaeaomaMumifh rD;ab;[l&Sd& onf?
a&ab;[l&S&d onf a&m*g ab; temab; [l&S&d onf? a>rab;
uif;ab;? jcaoFh opf usm; bDvl; obufab;[l&Sd&onf rdrd
udk,fwGif;rSm 0ufl;em &Sdaomoltm; yGJvrf;obifrIonf ab;rI
jzpfouJhodkYwnf;? Z&mr&P ab;&SdonfhtwGufaMumifh touf
wrf;[l &Sd&onf pmwkr[m&mZfrSm tESpfig;&mjyif rae&?
wm0womrSm tESpfwpfaxmifjyif rae&? odkYponfwnf;/
Z&m r&Pab; udk,fwGif;rSm &SdaeonfhtwGufaMumifh
avmu vlwu
Ykd pd vlw'Ykd u
k aMumifMh updu
k rf &I &dS onf? Z&m r&P
ab;&Sdjcif;aMumifh 'gerI'ku oDvrI'ku ynmrI'ku usifhrI'ku
BuHrI'ku&SdMu&onf/
awbkru
avmu Z&mab;r&Pab;onfom ab;tppf
wnf;? Z&mrD; r&PrD;onfom rD;tppfwnf; vIyfvIyf&G&GjriforQ
onf Z&mab; r&Pab;twGufcsnf;omwnf;/
tajymaumif;vQif bmomwpfyg;jzpfolonf jrifEdkifvwHU/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

210

ar;/ Z&m r&Ponf b,frS jzpfoenf;/


ajz/ ZmwdrS jzpfonf/
ZmwdrSdaom "mwfrsdK;rSm Z&m r&PrSd ZmwdSdaom "mwf
rsdK;rSmrS Z&m r&PSdonf? jzpfay:rISdaom "mwfrsdK;rSmrS &ifha&mf
aqG;ajrhrI ysufqkH;rI Sdonf[lvkd? bmomwpfyg;wkdYvnf; jrifEkdif
&m\? ,ckavmu tZw A[d'o
EmefrmS bmjzpfonf? bmay:
onf b,ftemjzpf vmonf? b,fa&m*gjzpf vmonf?
b,ftrIjzpf vmonf b,fpdwfjzpf vmonf? b,f[m
ay:aygufvmonf qkdorQ Zmwdcsnf;rSwf/
ar;/ y#doaEZmwdonf b,frS jzpfoenf;/
ajz/ ukokdvfuHa[mif; tukokdvfuHa[mif;[laom ur
b0rS jzpfonf/
urb0 rSdvQif ZmwdrSd? urb0rSwpfyg; Zmwdukdjzpf
atmif jyKEkdifaomol rSd/
tcsufukdum; bmom0ifwpfyg;ukd em;0ifatmif ajym
EkdifcJpG? Ak'bmom0ifwkdYrSmvnf; tpOftvm a'oemudk
,kHMunf t,lajzmifhMuukefonf "mwfobm0ESifhwuG
jrifEkdifMuonf r[kwfukef? atmuf jyqdkcJhjyD;aom kyfcEm
tvm;ESifh emrfcEmtvm; jcm;em;csufukd aumif;aumif;
jrifatmifMuHav/
tpOftvm a'oemynwfrSdaom vlrsdK;rSm rdpm'd|dcsnf;
jzpf ukef&mXmeMuD;aywnf;/ / 'd|dZkur orm'd|dq,fyg;wGif

tpodYk

Owryk&do'DyeD

211

aemufq;Hk orm'd|d Pfjzifh avmuD avmukw& m ynmSMd u;D wku


Yd dk
odwwf ,kHMunf wwfrS ajzmifhEkdifaom XmeMuD;aywnf;/
ar;/ urb0onf b,frSjzpfoenf;/
ajz/ Oyg'gefrS jzpfonf/
ar;/ Oyg'gefonf b,frSjzpfoenf;/
ajz / wPSmrS jzpfonf/
ar;/ wPSmonf b,frSjzpfoenf;/
ajz/ a0'em SdaomaMumifhf jzpfonf/
( tcsufpkukdum; bmom0ifwpfyg;wkdYvnf; vkdufemEkdifukef&m\/)

ar;/ okc 'ku a0'emonf b,frSjzpfoenf;/


ajz/ zrS jzpfonf? zaMumifhjzpfonf/
(rSmvnf; rdpm'd|d jzpfyGm;csufBuD; wpfckyifwnf;/)

bmomcsi;f csi;f jiif;cef; ckecf ef;Bu;D wpfcyk ifwnf; Ak'b


mom
0if xJrSmyif rdpmoufvsuf SdaeMuaom tcsufBuD;wnf;/
tb,fokdYSdaeoenf;--- rdrdtZwoEmef okc 'ku
jzpforQonf uHpDrH&mjzpf&onf? uHxkH;Nrdwf&m jzpf&onf? uH
vIHUaqmf&mjzpf&onf? jzpforQonfvnf; uHtrIcsnf;wnf;? ysuf
orQonfvnf; uHtrIcsn;f wnf;? uHay;rS &onf? uHauR;rS 0onf?
uH ESdyfpuf qif;&J&onf uHu,fq,f csrf;om&onf[k
t&m&mwkid ;f rSm uHtvkycf sn;f ,lMu\? xkt
d ,ludk a'oemawmfrmS
oAH ykaAuw a[wk 'd|d }}[l okwef tbd"rmwkdY vm\/
]]oA

tpodYk

Owryk&do'DyeD

212

- uHonf rsdK;aphESifhwl\?
- okc 'kuonf aumufpyg;ESifhwl\?
- ya,m*orwdonf ajrOwkESifhwl\/
- todtvdrmPfynmonf rdk;a& OwkESifh wl\/
rsdK;csif;wlaomfvnf; ajrMoZmokdY vkdufjzpf&\? a&rI
ae&musrS jzpfEkdif\? tcgrvGefrD ae&musod jynfhpkHpGm vkyf
Ekdifaom ya,m*orwd rIonf uH\ukd;uG,f&mBuD;aywnf;?
ajraumif; a&aumif;onf rsKd ;aph\ uk;d uG,&f m jzpfouJo
h w
dk nf;?
ajraumif; a&aumif;wnf;[laom ukd;uG,f&mukd r&aom rsdK;
aphrnfonf tAE&o&ufrsdK;aph yifjzpfaomfvnf; aygufa&muf
jcif;iSm rwwfEkdifav/
y#doaEuo
H nf y#doaE rwkid rf u
D ae&muso
d jynfph pHk mG
vkyfEkdifaom ya,m*orwdvQif ukd;uG,f&mSd\? y0wdtusdK;ay;
uHw\
Ydk uk;d uG,&f monfum; tcgtcGiu
hf o
dk
d jynfph pHk mG jyKEidk af om
ya,m*orwdrI aywnf;/
tcsKd Uaomolwo
Ydk nf twwf tod tvdrm ya,m*orwd
vnf; r&Sd? umv0dywduvnf; zsufqD;? tusdK;ay;enf;yg;
aeMuonfukd uHtwGuf[k xifrSwfpGJ,l aeMuukef\? ukokdvf
tukokdvf ESpfXme wpf&HwpfcgrQ Mum;bl;Mu MuHKbl;Muaom
0daoouHMuD;SifwkdYukd O'g[kPf jyK uHtrI acsmfMuukef\?
aS;tzkdY tvdrmrI ormya,m*rI rSdcJh y#doaEuH ,kwfnhH
onft
h wGuEf iS hf jzpf&aom tqif;oPmef ,kwn
f rhH I t*FgBu;D i,f

tpodYk

Owryk&do'DyeD

213

,kwn
f rhH pI onfwu
Ydk m; y0wt
d cg jyKjyifjcif;iSm rwwfom ukeNf y/D
y0wt
d cg jzpfxu
dk af om twwfynm tvdrm rIrsKd ; touf
SnfrIrsdK;? tema&m*g uif;Sif;rIrsdK;? ypnf;Opm csrf;omrIrsdK;? 'ge
oDv bm0em ukov
dk w
f &m; yGm;rsm;rIrsKd ;wko
dY nfru
l m; y0wt
d cg
tvdrm ESihf ya,m*orwd 2-yg;vQif uk;d uG,&f mSMd uuke\
f ? y0wd
tcg tusdK;ay; aom uHwdkY\ ukd;uG,f&mum; tvdrmESifh orm
ya,m* 2-yg;wnf;/
um; okca0'em 'kua 0'emrnfonf urZw&m; jzpfyg
vsuf uryp,m a0'em-[l ra[mbJ zyp,m a0'em
[lom a[mawmfr&l m okc 'ku jzpfMu&mrSm uHxufe;D pyfaom
uHxuf wGifus,faom taMumif;w&m;pkvnf; Sdao;onf[k
,kHMunfEdkif&ef jyqdkvkdufaom pum;&yfwnf;/
- rdpm bmomvlrsKd ;um; uHudk vH;k vH;k y,f Pf0&D ,
d uko
d m
,l\? uHudk vHk;vHk;y,fonfhtwGuf 'd|djzpf\/
- tcsdKUaom Ak'bmom0if vlwdkYum; Pf0D&d,ukd y,f
uHwpfck wnf;ukd vHk;vHk;,lukef\? uHwpfckwnf; ,lonfh
twGuf 'd|djzpf\/
,H udOm ,H yk&o
d yk*a vm y#doaH 0a'wd okc0H g 'ku0H g
t'kurokcH0g oAH wH ykaAuwa[wk/
uHwpfcw
k nf; ,l&m a[mawmfral om 'd|w
d nf;? anmifaph
ukd pkduf&m ajra& rsdK;aph 3-yg; aygif; tanmuf ayguf&\?
tanmuf tyifaygufrIrSm rsdK;aphomy"me jzpf\? a& ajronf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

214

taxmuftyHhrQ jzpf\? tyifi,faygufNyD;onfhaemuf BuD;yGm;&ef


trIrSm a&ajr\ qdkif&maywnf;? rsdK;aph ykyfaqG; oGm;NyD? tyif
i,fonf ajr a& 2-yg;vuf wnf\? ajra& cs;D ajrm uf arG;jrLrIEiS hf
BuD;yGm;&\/ /rsufjrif/
BuD;yGm;&m tyifoPmefaeyHk tudkif; tcuf tGuf
oPmefaeyHk trsdK;tdk;tm;avsmfpGm t&yfjrifhrI jyefYus,frI
toufSnfrIwdkYum; rsdK;aph\ tmEkabmfwnf;? xdktmEkabmf\
ud;k uG,&f mum; ajr a&aywnf;? ajr a& cs;D ajrm ufrS jzpfymG ;Edik o
f nf
a& ajraumif;vQif aumif;oavmuf BuD;yGm; pnfum;Edkifonf?
toufSnfEdkifonf? ajr a&onfvnf; jrufyifrsdK;ukd jrufyif
rsdK;tm;avsmfpGm-xdkxdkopfyifrsdK;ukd xdkxdkopfyifrsdK; tm;avsmfpGm
BuD;yGm;atmif apmifhaSmuf csD;ajrmufEdkifonf/ / rsdK;aphtpGrf;
ajr a&\tpGrf;ukd cGJjcrf; jrifEdkifap/
rsdK;aphESifh uH wl\/
opfyifESifh cEmukd,f wl\/
ajrESifh ya,m*orwd wl\/
rdk;a&ESifh tvdrm wl\/
terw* oHo&m usifvnf vmMuaom ow0gwdkYrSm
uHq;kd vnf; teEMdS u\? uHaumif;vnf; teEMdS u\? tvdrm ESihf
ya,m* orwd 2-yg;Sdaom vlrsdK;u tusdK;ay;omNrJwnf;/
avmupD;yGm;rSm uHucdk sr-I y&d,wf y#dywf y#da0" omoemh
pD;yGm; rSm yg&rDuckd srw
I u
Ydk m; qkw,
f w
k zf t
Ykd rI oufoufomwnf;/
owd&SdMuapukef/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

215

zyp,m a0'em\t"dyg ,fum;-aqmif;&moDrmS csr;f at;


rI 'kua 0'emw&m;onf jzpfymG ;\? xdak 0'emw&m;onf b,f[m
aMumifh jzpfyGm;oenf;qdkaomf tcsdKUaom bmomq&mwdkYum;
bk&m;zefqif; jzpfonf[k ,lMuuke\
f ? vnf; 'd|w
d pfrsKd ;wnf;?
&ed r m e'd | d } ac:onf/
]&ed
,H udOm ,H yk&o
d yk*a vm y#doaH 0a'wd okc0H g 'ku0H g
t'kurokcH0g oAH wH &edrmea[wk/
(tbd"rm ck'u0wK 0dbif;ygVdawmf/)

tcsdKUaom bmomq&mwdkYum; taMumif;[l rSd? tvdk


tavsmuf jzpfonf[k ,lMuukef\? vnf; 'd|dwpfrsdK;wnf;/
]ta[wk 'd|d} ac: onf/
,H udOm ,H yk&o
d yk*a vm y#doaH 0a'wd okc0H g 'ku0H g
t'kurokcH0g oAH wH ta[wk typ,m/
(tbd"rm0dbif; ygVdawmf)

wu'eG ;f q&mwdu
Yk m; aS;uHa[mif; oufoufaMumifjh zpf\?
uHrS wpfyg; okc 'kuudk jzpfapEdkifaom taMumif;rSd[k ,l\?
vnf; 'd|d wpfrsKd ;wnf; ]oAH ykaAuw a[wk'd|d} ac:onf/
ygVdawmfrSm atmufu xkwfjycJYNyD? wu'Gef;q&mwdkY
t,lum; wpfpw
d rf Q[w
k \
f wpfyg;aom taMumif;ukd vH;k vH;k y,f
onfhtwGuf 'd|d jzpf&onf/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

216

y#dporkyg'f a'oemtwdkif; ajymrlum;-um,O y#dp azm|aAp OyZwd um,0dnmPH


wdPH o*Fwd zam? zyp,m a0'em/
[laom a'oemtwdkif; ajym&rnf/
tZwoEmefrS um,[laom tMunf"mwf? A[d'rS oDw
Owk[laom azm|A"mwfrD; 2-yg;wdkY\ rdrd tZwcEmrSm
cdu
k w
f u
kd rf aI Mumifh xdck u
kd w
f u
kd &f m uk,
d t
f *Fgt&yfrmS um,0dnmP
"mwf wzGm;zGm; jzpfay:\? xd"k mwf 3-yg;wd\
Yk pnf;a0;vH;k axG;rI
[laom zac:aomemrf"mwf wzGm;zGm;jzpfay:\? xdkz
aMumifh csrf;at;rIukd cHpm;aom 'kua0'emw&m;onf wzGm;zGm;
jzpfay:av\? xdktcg csrf;avjcif; at;avjcif; jzpfMu&\?
rD;vIHjyefvQif xdk"mwfpk tukefvHk; aojyef\? csrf;omaom okc
a0'emw&m; jzpfyGm;jyef\? xdka0'emonf b,f[maMumifh jzpf&
oenf;qdkaomf 'd|d 3-rsdK;qdkNrJ? y#dporkyg'f a'oemawmfenf;
qdNk r/J
A[d'r S oDwOwk[q
k t
kd yfaom azm|Aow
D "mwfr;D qd&k mrSm
A[d'rS OPSOwk[kqdktyfaom azm|AOPS "mwfrD; qdkav?
y#dporkyg'f qdkonfum;- tZwrS um,tMunfESifh A[d'rS
oDwOPS azm|AmHk ay:qHkcdkuf wdkufrIukd pGJ um,0dnmP
"mwfjzpfay:onf? "mwf 3-yg; tpnf; ta0; ukpd
JG um,or
"mwf jzpfay:onf? um,or"mwfukdpGJ um,orZm
a0'em"mwf jzpfay:onf/
um; y#dporkyg'frIwnf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

217

rD;\teD;okdYa&muf A[d'rS oDwazm|AOwk uG,faysmuf


vQif xdkwzGm;zGm; jzpfay:aeMuaom 0dnmP"mwf z"mwf
a0'em"mwfwdkYonf aoaysmufukef\? rD;ESifhuGmjyef csrf;om
aomtawGU uG,faysmufjyef&mvnf; enf;wl/
aEG&moD tdkufrI ylrIESifh jzpfyGm;aom za0'emw&m;a&csdK; at;rI csrf;omrIESifh jzpfyGm;aom za0'em w&m;wdkY
vnf; enf;twdik ;f jrifav? um; um,[laom tMunfayguf
wpfrsdK;rSm okc'ku jzpfrI zukd tcsKyftjcm y"me ygu#
taMumif;xm; y#dporkyg'f w&m;ukd jyqdkcsufwnf;/
- enf;ukd rSD <uif;aom ig;'Gg&wdkY okc'kujzpfyHkukd
jrifav ajymav? ,ck wpfb0vHk; terw*oHo&m
wpfckvHk; ow0g teEwpfckvHk; jrifav/
tcsurf mS xdak 0'emonf 0dygufa0'emjzpf uHaMumifq
h kd
vQiv
f nf; rvGv
J ?S oum,'d|d 0dpu
d pd m ukd y,fEikd af om t,lum;
r[kw/f
zaMumifjh zpfonf[k jrifrS ckwifck ay:rI ckwif ckaorIukd
jrif oum,'d|d 0dpdudpm i&JrD;BuD;ESpfyg; jidrf;&efenf;vrf;
jzpfownf;? okaYd om okc 'ku jzpfymG ;rIrmS aS;uHonf atmuf
ujycJhNyD;aom anmifyifBuD;rSm rsdK;aphtmEkabmfuJhokdY ruif;
w&m;rQom jzpf\? avmu"mwfBu;D onfvnf; | ted| A[d'
tmkHawmBuD;jzpf\? tmkHawmBuD; twGif; 'Gg& 6-yg; wHcg;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

218

[if;vif;ESifh usifvnfae&aom ow0gtm; okc 'ku 6-'Gg&


a0'emonf tb,frSmjywfpJawmhtHhenf;/
avmb wku
d w
f eG ;f csuEf iS hf oGm;vmvkyaf qmif&? a'gowku
d f
wGef;csufESifh arm[wkdufwGef;csufESifh o'gwkdufwGef;csufESifh
ynmrIESifh 'gerIESifh oDvrIESifh "kwify#dywfrIESifh tw[dwrIESifh
y&[dwrIEiS hf jyK&rI&aom trIcyford ;f onf uHr[kw?f jzpf&mbHb
k 0
tm;avsmfpGm vIyfSm;Muaom Asmyg&rIpkaywnf;? xdkAsmyg&rIpkrSm
tcGifhtm;avsmfpGm tylcH&jzpfaom a0'em tat;cH&
tanmif;tnmcH& tyef;cH& ted|Sd&mokdY wdk;0if& |
S&d mokYd wd;k 0if& tvdk &dS mukd SmBucH pH m;& rdpm tusiu
hf dk usi&hf
ormy#dywf jrwfaomtusifhudk usifh& awGUBuHK& cHpm;&aom
okc 'kup o
k nf zzefqif;&m jzpf&aom a0'empkaywnf;? tESUH
tjym;jrifav? bk&m;vufxufawmfyif t&mXmevnf;
rdpm'd|d jzpfyGm;rI tvGefrsm;jym;MuaomaMumifh vSvSt&nfvnf
avmufatmif cyfus,fus,f ajymvkdufonf/ / t<uif; odom
avmufNyD/
y#dporkyg'fenf; NyD;\/

--------

tpodYk

Owryk&do'DyeD

219

y#d p o rk y g 'f a'oemenf ; ES i f h


pwk o p a 'oemenf ; tm;jzif h
op m av;yg;\ t"d y g ,f
opmav;yg;\ t"dyg,fukd tenf;i,f qdkOD;tHhavmu"mwf cyfodrf;aom ow0gwdkY\ "rwmoabm
um; 'kuu
if;rI? csr;f omvdrk I ESprf o
I nf tcsKyt
f jcmy"merIwnf;?
,ck avmu ykykGG aeYaeYnn BuHMu pnfMu? ajymMu qdkMu
oGm;Mu vmMu? tm;xkwfMuaom olwdkY\trIudk tvdkukd vdk&if;
tcsKyf aumuf,l vdkufonf Sdaomf 'kuuif;Sif;zdkY okcukd &zkdY[k
tm;xkwfMuaom trIcsnf;omwnf;? qif;&Jcsifaomol[l
wpfpHkwpfa,mufrQ rSd? qif;&JcsifjyKaom trI[l rSd?
csrf;omcsifaomolom Sd\? csrf;omcsif jyKaom trIcsnf;
omwnf;? xdkokdY okcukdom tvdkSdMu 'kuukd rkef;Muaomfvnf;
'kutcsufudkvnf; rodMu? okctrSef okctppfudkvnf; rodMu
uke/f
'k u p pf r S m Z&m r&P
'kutcsuf 'kutcsKyf 'kutjcm qdkonfum; Z&m r&P
w&m; ESpfyg;aywnf; xdkESpfyg;wGif r&Pab; r&PrD; BuD;us,f
yHkudkvnf;aumif;? avmuokH;yg;vHk; r&PSdaeonfhtwGuf
aMumifh 'kuw
&m; Bu;D us,
f aeMuyku
H v
kd nf;aumif;? rD;ylaZmfaom
ykPm; Oyrm tZ#mumookdY qif;aomwGif;BuD;ukd zdkYMuaom
a,mufsm;wdkY\ Oyrm tusifhtmpm& ,kwfnHhvSaom tdrfae

tpodYk

Owryk&do'DyeD

220

r,m;\ Oyrmrsm;ESifh xifSm;pGmqdkcJYNyD? Z&m[lonfum; r&P\


aSUoGm; aSUaqmifaywnf; Z&monfydkY ay;rS r&P qdkufEdkif
onf? xdkYaMumifh r&POyrmwGif Z&mukd jyqdkrIvnf; NyD;yg\/
tenf;i,f qdkvdkufOD;tHh/ / ykxkZOf ow0grnfonf
jzpfav&m&m ESv;kH xJrmS i&Jt;kd Bu;D ESpv
f ;kH tNryJ g\? oum,'d|d
i&Jtkd;BuD; wpfvHk;? 0dpdudpm i&Jtdk;BuD;wpfvHk;? Z&m r&P
w&m;ESpfyg;onfum; xdki&Jtdk;BuD; ESpfvHk;\ tusdK;aqmif ouf
oufwnf;? ykxkZOfow0g vlUjynfrSm vlUcEmukd wG,fwm ae
onfudk rSD&mwG,f&m vlUcEmudk NydKuGJysufqHk;atmif vkyfol um;
Z&m r&P ESpfyg;aywnf;/
vlUcEm ysufqHk;vQif tyg,fokdY ypfcsonfum; oum,'d|d
0dpdudpm ESpfyg;wnf;? vlUcEm rysufvQif oum,'d|dwdkY tcGifhr&
ukef? ewfjynfajcmufxyfSd ykxkZefpkukdvnf; enf;twdkif;?
jA[mhjynfrSmaeaom ykxkZefpkukdvnf; enf;twdkif;jrifav/ /
xdkaMumifh jrwfpGmbk&m;onf{w tmeE "r teEkaAm"m ty#da0"m
{0r,H yZm wEmukvuZmwm *kVD*kPduZmwm
rkOyAZ blwm tyg,H 'k*w 0dedygwH oHom&H
emwd0ww/d
[l a[mawmfrlonf/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

221

tmeE=tmeEm? {w "r=y#dporkyg'f w&m;ukd?


teEkaAm"m=tvif;aygufaom r*fPfudk r&jcif;aMumifh?
ty#ad 0"m=0dyemPfjzifh xd;k xGi;f rodjcif;aMumif?h {0H=ok?Yd
t,HyZm=ow0gtaygif;onf? wEmukvu Zmwm=csnfcif
axG;uJo
Y Ydk axG;&Iy
f aeonf? *kV*D P
k u
d Zmwm=pmaygif;oku
d u
f o
YJ Ydk
axG;,Sufaeonf? rkO yAZblwm=jzLqefjruf Nydef;jrufuJYokdY
jzpfonf? [kwmG =jzpf? tyg,H=tyg,fu?dk 'k*w
= 'k*w
u
d ?kd 0deyd gwH=
udk;dk;um;&m; usoGm;rIukd? oHom&H=ajymif;a&GUrIudk? emwd0wwd=
rvGefEdkifav/
0d e d y gw ab;
ygVdawmf 0d e d y gwH [laom yk'fteufudk jyqdktHh-,ck
tcg vlvlSifSif jrifjriforQudk oifonfaovQif tb,frSm jzpf
rnfenf; ar;onfadS omf b,frmS jzpfrnf[k b,foal jymwwf rvJ
uHcs&m jzpf&rSmy[k ajymvwHU? okdYvQif aovQif b,frSm jzpf
rnf[k Munf
Y &G,
f jzpfEikd Mf uonf r[kw?f urum uHcs&m[k
vTw
f csvu
kd Mf uonf avrkew
f ikd ;f vm&mwGif opfyifraS <uusaom
opfGufonf b,frSmusrnf[k &G,fusEdkifaom tcGifhrSd
ouJYokdYwnf;? ykxkZefrSefvQif pmwk r[m&mZfbHku aoolvnf;
enf;twdkif; vTwfcsonfcsnf;? wm0wom paom txuf
ewfjynfig;xyfrS aool[o
l rQvnf; vTwcf sonfcsn;f ? a0[yKd vf
wdik af tmifaom jA[mjh ynfrS aool[o
l rQvnf; vTwcf sonf csn;f ?
tlyav;bHkrS aool[lorQvnf; enf;csnf;? ecoDcokwf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

222

a'oemudkaxmuf xdkbHkwdkYrS aoorQonfvnf; tyg,fokdY


usonfcsnf; rsm;\[k odav/
OyrmqdktHh-bHktqifhqifhSdaom wpfyifwdkif jymom'fBuD;
Sdowwf? yXrbHkrSm cHpm;zG,f pHpm;zG,f aygrsm;\? wpfvrQbHk
oufSd\? 'kwd,bHkrSm xdkxuf tqrsm;pGm cHpm;zG,f pHpm;zG,f
BuD;us,f\? ESpfvrQ bHkoufSd\? txuftxuf bHkpkrSmvnf;
enf;twdkif; odav? atmuftjyifum; ql;ajimifhcvkyf
tjynfYSdaom awmcsHKt&yfvnf; Sd\? rpif bifykyfjynfh aom
wG i f ; BuD ; wd k Y v nf ; rsm;pG m S d \ taMumtvG e f r maom0g;cRef
oeopfcRef (0g;cRefopfcRef)awG pkdufxm;aom t&yfvnf; rsm;
pGmSd\ rul;Edkif rwufEdkif raxmufEdkifatmifeufaom Sm;rD;
usD;jynfYaom acsmufBuD; wGif;BuD;vnf; rsm;pGmSd\? txufbHk
wdkYvnf; jyif;xefvSpGmaom avjyif;rkefwdkif; toD;oD;SdMu\?
wpfv toufwrf;Sdaom bHkaeaom olwdkYudk wpfvaphaom
umv xdkbHkay:rS twif;wdkufvTifhcs\? tcsdKUum; ql;ajimifh
cvkyfawm apmufxdk;*Rrf;jyef usMuav\? tcsdKUum; rwufEdkif
atmif eufaom rpifbifykyfwGif;BuD;rSm apmufxdk;*Rrf;jyef usMu
av\? tcsKd Uum; oeopfcReaf wmrSm apmufx;kd *Rr;f jyef usMuav
\ tcsdKUum; rD;usD;wGif;rSm usMuav\/ / txuftxufbHk
wdkYrS us&mvnf; enf;jrifav/
- bHkqifhawGESifh vlUbHk ewfbHk jA[mhbHkpk wl\/
- atmuftjyifpkESifh tyg,fbHkpk wl\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

223

- avjyif;rkefwdkif;awGESifh xkdxdkbHkwdkYrSm Sdaeaom Z&m


r&Pab;pk wl\/
okv
Yd Qif aoaeYra&mufrt
D wGi;f rSm vljzpfvQiv
f Ul pnf;pdrf
ESifh wTifTifwNyHK;NyHK;ae aoaeYqdkufaomtcg &yfwnf&mr&
jzpfav\? aovQif uscsi&f m&m y&rf;ywm usa&mufav\? ewfbkH
jA[mhbHkwdkYrSmvnf; enf;wl jrifav? terw*oHo&m wpfjyif
vH;k jrifav? odYk urum uHcs&m[k aygufvw
T cf s&NrJ "rwmudk
0d e d y gwH qdkownf;/ /um; Z&mr&Pab; BuD;us,fyHkwnf;/
raorDumvtwGif;rSm r&PtwGuf 'kupuf BuD;us,fyHkudk
rD;ylaZmfaom ykPm; Oyrmrsm;ESifh jrifav/
odv
Yk Qif Z&mr&Pab; Bu;D us,yf Hk Z&mr&PrD;Bu;D us,yf Hk
oum,'d|d i&JrD;BuD;wdkY\ tusKd;aqmifjzpfykHudk jrifav? vlYcEm
ewfcEm jA[mch Empkonfvnf; oum,'d|id &Jr;D td;k Bu;D pkom jzpf\?
Z&mr&PrD;udk rdrdukd,fwGif;xm; odrf;ydkufarG;jrLaom cEmpk
omjzpf\? xkdYaMumifh Z&mr&PrD; tkyfpdk;vsufSdaeaom xdkcEm
pkonf 'kuo
mtrSejf zpfonf jrifap/ / um; b0tqk;H jzpfaom
Z&mr&Pab; BuD;us,fykHwnf;/
y0w d t a&; Z&mr&Pab; BuD ; us,f y k H
y#doaEtcgrSp y0wt
d cg Z&mr&Pab;Bu;D us,yf u
Hk dk
tusOf;rQ jyqdkOD;tHY? y#doaEaeNyD;onfrSp tESpfwpf&m
twGif;rSm aoab; qdkufvmonfSdaomf raoEdkifaom em&D[l
wpfem&DrQrSd? raoEkdifaomtcsuf[l xGufouf 0ifouf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

224

wpfckpmrQrSd? aoavmufaomab; xdvmvQif b,fem&Drqdk


b,fcPrqdk aornf {uEjzpf\? odkY jzpfav&m&m b0wdkif;
b0wdkif; y#doaEaeNyD;onfrSp r&Pab; tNrJygSd ae
onft
h wGuf avmurSm aMumufp&mteE xdwpf &mteE vefpY &m
teE pkd;&drfp&mteE aMumifhMup&mteEawGUae\/
Oyrmum;- udk,fwGif;rSm temqdk; a&m*gqdk;Sdaomoltm;
avmu pm;aumif;aomufz,
G f Muufom; 0ufom; ig; trJ tke;f
iSufaysm o&uf ydEJ axmywfxrif; qDxrif; oMum; oump
onfwdkYonf aMumufp&m xdwfp&m ab;BuD;jzpf aeukefouJh
odkYwnf;? a&m*gonfrSm xdktpm tm[m&wdkYonf ab;tppf
r[kwfukef? rdrdukd,fwGif;rSmSdaom a&m*gqdk; temqdk;onfom
rdrd\ toufab; pifppfjzpf\? xdktpm tm[m&wdkYudkum; rdrd
ukd,fwGif;rSmSdaeaom a&m*gqdk; temqkd;udk EId;ay;wwfonfh
twGuaf Mumifh ab;qd&k ukeo
f nf? ud,
k w
f iG ;f rSm temqk;d rSyd grlum;
aiGay;yif 0,f,o
l ;Hk aqmifMu&aom tpmtm[m&wdaYk ywnf;/
enf;wl udk,fwGif;rSm r&Pab; tNrJygSd aeonfh
twGuf avmurSm aMumufp&mteE? vefpY &mteE? aoab;
teE jzpf ukefavonf? r&Pab; rSdygrlum; OD;acgif;
rdk;BuKd;usaomfvnf; aMumufvefYzG,f rSd&m/
toufarG;rI'u
k p k tazmftaygif;ESihf ruif;Edik o
f nft
h wGuf
jzpf&aom'kup k NrKUd Gmwnfaxmif ae&aom'kur pI k tdr&f m0if;NcH
t&HumrIESifhpyfaom'kupk? okdYpaom 'kurItvkH;pkHonfvnf;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

225

ud,
k w
f iG ;f rSm Z&m r&Pab; tNryJ gaeonft
h wGucf sn;f wnf;?
'geukov
kd rf EI iS phf yfaom 'kup k oDvrIEiS phf yfaom'kup k tvk;H pkaH om
tusiyhf #dywfEiS phf yfaom 'kup o
k nfvnf; cEmESihf tjraJ e&rnf
r[kwf? ao&vdrfhOD;rnf[k od jyK&aom 'kupkomwnf;? &aoh
jyK&aom 'kupk &[ef;jyK&aom 'kupk ponfjzifhcsJU jrifav/
um; y0wdtcg Z&mr&Pab; BuD;us,fykHwnf;/

okv
Yd Qif cyford ;f aom 'ku[
o
l rQ\ tcsKyt
f jcmum; Z&m
r&Pw&m; ESpfyg;onfom jzpfownf;? xkdaMumifh xkdZ&mr&
PrD;ESihf zufw
JG Sad eMuaom vlUjynfrmS oufo
dS ufrhJ kyef mrfcEm
[lorQonfvnf;aumif;? ewfjynfajcmufxyfrSm oufSdoufrJh
kyef mrfcEm[lorQonfvnf;aumif;? lytly jA[mjynfwpfciG rf mS
ouf&o
dS ufrhJ kyef mrf cEm[lorQonfvnf;aumif;? 'kuo
mtrSef
jzpfownf;? xdo
k jYkd zpfavaomaMumifyh ifvQif terw*oo
H &mrSm
tyg,fav;yg;rS vGwf&ef ukodkvfrIudk tm;xkwfcJhaom b0aygif;
vnf;teE &SdcJhMuNyD? vlYb0udk &cJhaom b0aygif;vnf;teE
&SdcJhMuNyD? ewfjynfajcmufxyf ewfcEmudk &cJhaomb0aygif;vnf;
teE &SdchJMuNyD? jA[mjzpfcJhaom b0aygif;vnf;teE &SdcJhMuNyD/
xku
d o
k v
kd f xdck Emwdo
Yk nf ,ck tPkjrLrQr&S?d tdyrf ufrufzrYkd Q
&SmBuHr&NyD? ,ckvnf; tyg,fab; wef;vef;twdkif;yif yifyef;
cJhorQ tcsnf;ESD;ES,f BuD;us,favpG? odkYvQif 'kuudkrkef;Mu
dk;trSef jzpfygvsuf 'kutcsufudkum; rodEdkifMuonfhtwGuf
aMumifh jyKcJhorQaom 'gerIteEwdkYonfvnf; 'kurD;pmjzpf

tpodYk

Owryk&do'DyeD

226

ukefqHk;cJhavukef\? oDvrIteEwdkYonfvnf; 'kurD; pmjzpf


ukefqHk;cJhavukef\? bm0emrIteEwdkYonfvnf; 'kurD;pm jzpf
ukefqHk;cJhavukef\? 0D&d,rIteE? orm"drIteE? ynmrI teE?
tvdrmrIteEwdkYonfvnf; 'kurD;pmjzpf ukefqHk;cJhavukef\?
,ck b0vnf; 'kutcsufudk rodcJhvQif aeY&SdorQ aeYaeYnn
yifyef;&aom ocFg&rI 'gerI oDvrI bm0emrIwdkYonf 'kurD;pm
zdkYomjzpfukefvwHU/ / um; 'kutcsufudk t>rufrQjy qdkaom
tcef;wnf;/
ok c tppf
okkctppf okctrSefqdkonfum; xdkZ&mr&Pab; uRwf
vGwfrI wpfckwnf;om okctppf okctrSefjzpfownf;? xifSm;
apOD;tH-h vlUjynf pMumrif;tppfonf tvGeq
f ;kH aom rEkokc
jzpf\? xdkokconf okctppf okctrSef r[kwf? twGif;rSm Z&mrD;
tjynfhSd\? r&PrD; tjynfhSd\? oum,'d|di&JrD; tjynfhSd\?
0dpu
d pd m i&Jr;D tjynfh \
dS ? Z&mrD;qdo
k nfum; toufwrf; taxG
axGjzpfrIonf Z&mrD;twwfwnf;? vlUjynfrSm jzpfay:aom
vlUcEmukd q,fEpS Ef iS hf uRr;f atmif avmifaomtcg q,fEpS w
f rf;
jzpf&\? tESpf 20-ESifh 30-ESifh 40-ESifh 50-ESifh uRrf;atmif
avmifaomtcg 50-wrf; jzpf&\? tESpfwpf&mESifh uRrf;atmif
avmifaomtcg wpf&mwrf; jzpf&\? toacsw
F ikd af tmif jrifav?
ewfjynfdS toufwrf;-jA[mjh ynfdS toufwrf;wdYk vnf; enf;
twdkif; jrifav/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

227

pmwkr[m&mZfrD;onf ewfESpfig;&mESifh uRrf;atmif


avmif\? wm0womrD;onf ewfESpfwpfaxmifESifh uRrf;
atmifavmif\? ponfjzifq
h akd v? cEmrSm tESpef nf;yg;
tom;usaJ vav jrefjref uRr;f atmif avmifavavrSw/f
tESpfwpf&mwrf;rSm yxrtG,f 'kwd,tG,f wwd,
tG,fSdonfwGif wpfckwpfckaom tG,fkyfrsdK;ukd 33-ESpfESifh
uRrf;atmifavmif\? rE'oupaom tG,fkyfq,frsdK;wGif
wpfrsdK;wpfrsdK;ukd q,fESpf q,fESpfESifh uRrf;atmifavmif\/
wpfESpfwpfESpfwGif aqmif;kyfrsdK; aEGkyfrsdK; rdk;kyfrsdK; [l
3-rsdK;SdonfwGif wpfrsdK;wpfrsdK;ukd av;v av;vESifh uRrf;atmif
avmif\? wefcl;kyfrsdK; uqkefkyfrsdK; ponfjzifh 12-rsdK;SdonfwGif
wpfrsdK;wpfrsdK;ukd t&uf 30-ESifh uRrf;atmifavmif\? wpf&uf
wpf&ufudk 6-,HESifh uRrf;atmifavmif\ ponfjzifh xGufouf
0ifouf rsufawmifwpfcyf wdkifatmif pdwfav/
avmu cPtrsdK;rsdK; SdaeonfrSp r[murmBuD;
trsdK;rsdK; SdaerIonf Z&mrD;tcsufcsnf;rSwf? r&PrD;qdkonfrSm
Z&mrD;\ aemuftpGef;ukd qdkownf;? Z&mrD;onfom aMumuf
zG,af umif;pG? um; Z&mrD;\tcsuf rsujf rif'|d pkwnf;? Z&m"mwf
udk jrifatmifMunfh "mwfudk rjrifvQif jyqdck NYJ y;D aom tjzwftydik ;f
wdYk trIonfukd SmrawGUbJ aevdrrhf nf? um; Z&mrD;tcsuu
f kd
t>rufrQjyqdkcef;wnf;/ /r&PrD;rSm jyqdkcJYvSNyD/ oum,'d|drD;
ukdvnf; jyqdkcJYNyD/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

228

0dpdudpmrD;qdkonfum;- t0dZmESifh 0dpdudpmrD;um; aSUoGm;


aemufvdkufwnf;? xdk0dpdudpmonf "rt&m jzpfaom 0dpdudpm?
twt&m jzpfaom 0dpdudpm[l ESpfyg;Sd\? cEm"r tm,we
"r "mwf"rwdkYwGif tpdwfpdwfaom "mwf taygif;jzpfaom
"mwfwu
Ykd kd rdru
d ,
dk rf mS MunfY I aomtcg pdwaf rSmifusaeonfum;
t0dZmwnf;? wpfacgufwpfcgrQ raygufzl; ra&mufzl;bJ olajym
vlajymvdkY rSwf c&D;oGm;aom a,mufsm;onf rodrItay:rSm
rsufpdvnfrI ydkjyef rsufESmaS;Iaom t&yfonf t[kwfjzpfyg
vsuf [kw-f r[kwf pdwEf pS cf G Sad e toGm;wGeYf avouJo
Y Ydk pdwu
f
ajr"mwfuakd S;Iryd gvsuf t0dZm arSmifaMumifh ajr"mwfb[
J k tod
rjzpf? 0dpu
d pd m aMumifh aS;IrI taeysu
f [kw-f r[kwf ESpv
f rf;ESihf
OD;,rf; vnf,rf; y&rf;ywm aemuf oGm;\/ xdt
k cg pdwyf su
f
qkwfwwf\/ um; 0dpdudpmrIwnf;/
twt&m jzpfyHkum;- y#dporkyg'ftcsufudk tuGufus
Pf raygufzl;Muukefaom ow0gwdkYwGif rdpm'd|dwdkYonf ao
rnfSdvQif twukd wG,fwm onfigaovQif igjzpfEdkifOD;rnf
avm[k pdwfylyefMuukef\? orm'd|dvlrsKd;wdkYonf twudkwG,f
wm igao&awmh rnfvm;[k ylyefrI tyg,fodkY usa&mufrnf
avm[k ylyefrI SdMuukef\? xdkylyefrIwdkYonf tyg,fodkY wGef;csrI
oufoufwdkYaywnf;/
odkYaom oum,'d|d 0dpdudpmrIwdkYonf aocgeD;wdkif
a&mufvQif awmifBuD;zdouJhodkY vmMuNrJ"rwmjzpfaeaom

tpodYk

Owryk&do'DyeD

229

aMumifh aovQif rdrd uk,


d u
f dk usv&kd mus vTw
f cs&aom 0deyd gw
'kutjypfBuD;udk xdkpMumrif; ruGif;raSmifomacs? um; pMum
rif;tjzpf[laom rEkokc Z&mrD;avmifcsuf r&PrD;avmif
csuf oum,'d|d i&JrD;avmifcsuf 0dpdudpmi&JrD;avmifcsuf
0dedygw'kurD;avmifcsufpkudk jyqdkaom tcef;aywnf;/
ewfcEm ewfb0? odMum;cEm odMum;b0? jA[mch Em jA[mh
b0wdrYk mS vnf; xdu
k o
f nftm;avsmpf mG xdrk ;D wdu
Yk kd jrifav/
xdkrD;wdkYESifh edptNrJ ,SOfwGJaejcif;aMumifh aoaeYodkY
qdkufaomtcg wpfb0vkH; cHpm;pHpm;cJhorQwdkYonf t&nfr&
tzwfr& uG,fyaysmufqkH; ukefukef\? aoMuaomtcg xdk
vlYcEm ewfcEm jA[mhcEm uG,fy aysmufqkH;av\? vufcsnf;ESD;
odkY qdkufjyef\? oef; Murf;ydk; acG; 0uf Muuf wD arQmh uRwfponf
wdkYrSm wnfjyef\/
uy jrwfpGmbk&m;omoem bduKeD&[ef;jzpf yxr
psmefudk& jA[mhjynfrSmjzpfav xdkrSaoaomtcg vlYjynfrSm
jzpf xdrk S 0ufb0odYk a&mufae&m igwdjYk rwfpmG bk&m; jrifawmfr
l ,xm yd rlav tEky'a0 'aV?
qdaEm yd kaum ykea&0 l[wd/
{0H yd wPSmEkoa, tEl[aw?
edAwwD 'ku rd'H ykeyKeH/
[l a[mawmfrlonf/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

230

0uftjzpfodkY a&mufaomtcg omoemxrf; &[ef;b0u


vmcJhaom 0uf jA[mhjynfu vmcJhaom 0uf[l rxl;NyD/
odkYvQif r&PrD; csKyftkyfavmifuRrf;rIESifh ,SOfaom
okcwdo
Yk nf tppfr[kwu
f ek ?f 'kut
ppf 'kut
rSeo
f m jzpfMuuke\
f ?
xdkYaMumifh Z&mr&P uRwfvGwfrIwpfckonfom {uEokc pifppf
okc y&rwokc jzpfonf[k odtyfownf;? ,if;okcudk ow
aumovXmerSm ed&P ac:ownf;/
'kuopmppfwrf; okcopmppfwrf; NyD;\/
------------------------

vrf ; rawmf ES p f r sKd ;


'kuopmodkY oGm;aomvrf; okcopmodkY oGm;aomvrf;/ /
,ck avmu cyfodrf;aomow0gwdkY ykykGG aeYaeYnn tm;
xkwfMuaom trIwdkYudk 0dZmrIavm t0dZmrIavm ppfMunfh/
0dZmrIqdkonfum;
m;- jyqdck NhJ y;D aom owaumovXmewdYk
jzpfyGg; aom orm'd|drIwnf;/ / ajr"mwfukd aygufatmifMunfrh ?I
a&"mwfudk aygufatmifMunfhrI? rD;"mwfudk aygufatmifMunfhrI?
av"mwfudk aygufatmifMunfhrI ponfudk 0dZmrIqdkonf/
t0dZmrIqdkonfum;
m;- terw*oHo&m rdrd\ tZw
ajr"mwf a&"mwf rD;"mwfponfwdkY tpOfxm0& tNrJusvm
cJhaom pdwfarSmifBuD;onf Sd\? xdkarSmifBuD;twdkif;ESifh b0quf
wdkif; jyKNrJwdkif;aom vlYtrI vlYudp SifhtrI Sifhudp 'gerI oDvrI
jzpfwwf&m&m bm0emrI y&d,wfrI y#dywfrI 'kp u
dk rf I okpku
d rf I

tpodYk

Owryk&do'DyeD

231

cHpm;rI pHpm;rIpo
k nf t0dZm rI csn;f omwnf;? t0dZm rI[o
l rQonf
t0dZmyp,m ocFg&m/ v / Zmwdyp,m Z&mr&PH-[laom
a'oemawmftwdkif; Z&mr&P csKyftkyfaom 'kuopmodkY
oGm;aom terw*oHo&m r[mvrf;rawmfBuD; jzpfownf;?
t0dZmrIrSm t0dZmudk topfxlaxmif&awmhonf r[kwfNyD?
terw* oHo&mu tNyD;tpD; ygcJhNyD;jzpfownf;/
0dZmrIrSmrlum; ,ck oAkomoemESifh awGUBuKHaomtcg
xdk t0dZmudkowf xdkt0dZmae&mrSm 0dZmjzpfatmif xlaxmif
&aom tvkyaf ywnf;? xd0k Zd m rIonfum; t0dZmeda&m"m ocFg&
eda&ma"m/ v/ Zmwd eda&m"m Z&mr&P eda&ma"m&ma"m-[laom
a'oemawmftwdkif; Z&m r&P uRwfvGwf&m okcopmodkYoGm;
aom bk&m; yapuAk'g t&d,mom0u terw*oHo&m
uRwfvGwfMuaom ed&P vrf;rawmfBuD;wnf;/ / um;
'kuopmodkY oGm;aomvrf;rawmfBuD;? okcopmodkY oGm;aom
vrf;rawmfBu;D [l pkev
f rf;qefvrf; ESpyf g;udk jcm;em; jyqdak om
tcef;wnf;/
0dZmvrf;rSm cEmig;yg;udk jyqdkcJhonfum; tvGefrsm;vGef;
us,fvGef;\? ajr a& rD; av pdwf "mwfig;vkH; aygufvQifyif
NyD;awmhonf/
,cktcg a&mrEdkifiH tygt0ifjzpfaom wuodkvfbk&if
yuKomwd rif;Bu;D onf "mwf 5-vk;H ESihf tmumo"mwf? "mwf
6-vkH;udk rlwnf aygufav\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

232

q "mwka&m t,H bduK yk&daom/


bduK =&[ef;? t,H yk&ad om=ow0gpkonf? q "mwka&m=
"mwf 6-vkH;Sd\/
(Oy&dyPmo-ygVdawmf/)

tmumo"mwf qdkonfrSm cHwGif;ayguf em;ayguf vnf


acsmif;aygufpaom taygufBuD;pkudkyif jyawmfrlonf? xdkYaMumifh
"mwf 5-vkH;udk rlwnf aumovXme 7-yg; tpOftwdkif;
xifjrifatmif tm;xkwf Edik Mf url ,ckb0yif 0dZm rI okcopmvrf;
aygufEdkif&myg\? um; 'ku opm 'kur* okcopm okcr*
opmav;yg;jzpf\ atmufujyqdkcJhNyD;aom tpOftwdkif; opm
av;yg;udjk yqdrk S ae&musojd rif xifvif;Edik rf nfjzpf y#dpo
rkyg 'f
tEkavmr y#davmr a'oemawmfenf;t&ESifh opmav;yg;udk
jyqkv
d u
kd o
f nf/
pwkopa'oemawmf enf;t&ESifh jyqdkrlum;- 'kuopm
ork',opm eda&m"opm r*opm 'kuopmrSm atmufujy
qdkcJhNyD;aom 'kutppf 'kutrSefpkyifwnf;? ork',opmrSm
wPSmudk,l? eda&m"opmrSm jyqdkcJh NyD;aom okctppf okctrSef
{uEock twdik ;f yifwnf;? r*opmrSmvnf; 0dZm rItwdik ;f yifwnf;?
r*if pS yf g;\ tjcif;t&mudu
k m; pwkw aumovXme jyqdck NhJ y/D
t0dZmESifhwPSmrSm t0dZmcsKyfvQifvnf; wPSmcsKyfawmhonf/
rxl;MuvSNy/D

tpodYk

Owryk&do'DyeD

233

vkyfcGifhvkyf&yfESifh jyqdk&mum; 0dZm\ tzufjzpfaom


t0dZm udk ork',opmjyKjyqdrk S ur|mef;vky&f yf tuGut
f csuf
odomxifmS ;ownf;/
opmav;yg;udk jyqdkcef; NyD;\/
wGifaGUum;
bmomwpfyg;wdkY rvIyfacsmufcsm; Edkifapjcif;iSgodtyf ESvkH;oGif;tyfaom
w&m;rsm;udk odvdkygonf [laom e0r avQmufcsufudk ajzqdkcef; NyD;\/

-----------------------

'kvb Mo0g'awmf
1/ rEk w ' k v b
vlYtjzpfudk &cJvSonf qdk&m- tyg,'kurS uif;vGwf
rEk orwdESifh csrf;ompGmae&onfhtwGufESifh qdkoavm?
ukodkvftvkyfrsKd; jzpfxGef;&ef tcGifhESifhqkdoavm? csrf;ompGmae&
onft
h wGuEf iS hf qdyk gonf [ljim;th?H vlcY sr;f omrnfonf ewfcsr;f
omudk axmufpmaomf csrf;om[l rqdkpavmuf? xdkaMumifh
csrf;ompGmae&onfh twGufESifh 'kvbqdkcJhaomf a'0w'kvb
jA[w'kvbwdkYudk a&S;OD;pGmqdk&m\ rqdk? xdkaMumifh csrf;om pGm
ae&onft
h wGuEf iS hf qdo
k nfr[kw?f ukov
kd t
f vkyrf sK;d jzpfxeG ;f &ef
tcGifhESifhqdkonf[k odtyf\/
xif&mS ;apth-H ukov
kd t
f vkyo
f nf rEkorwd a'0orwd
jA[mhorwd aygufa&mufatmif vkyfenf;? aAm"doHk;yg; ayguf
a&mufatmif vkyef nf; 2-vrf;&S\
d ? xdk 2-vrf;wGif rEkorwu
d kd

tpodYk

Owryk&do'DyeD

234

vdv
k Qiv
f nf; vlUjynfu vkyrf &S onf? ewfjynf 6-xyf a'0orwu
d kd
vdv
k Qiv
f nf; vlUjynf uvkyrf &S onf? jAm[morwu
d kd vdv
k Qiv
f nf;
vlUjynfu vkyrf &S onf aAm"do;kH yg;wGif wpfyg;yg;udk vdv
k Qiv
f nf;
vlUjynfu vkyfrS&onf? r[maAm"d tvkyfudk vkyfBuHMuukefaom
a,mufsm;jrwfBuD;wdkYonf ,ck tE&uyfwGif;rSmyif jA[mhjynfodkY
tacgufrsm;pGm a&mufMuukef\? a&mufMuukefaomfvnf; jA[m
hcsrf;omudk wm&SnfpGmcHpm; raeMuukef? t"drkwd aojcif;jzifh
rdrdudk,fudk aoatmifjyK vlUjynfodkYom qif;vmMuukef\?
vlUjynfrSm pMumrif;jzpfaomfvnf; tawmftavsmfcHpm;rdvQif
xdpk nf;pdru
f dk pGe
Yf r[maAm"d yg&rDtvkyu
f o
kd m wGiw
f iG f vkyMf u
uke\
f /
oabmtcsKyfum; ynm&Sdaomolonf vlYb0udk wpfcg&
vdkufvQif avmuDorwdt&mrSm rEkorwdaygif; taomif;
todef;xlaxmifrd\ 'dAorwdaygif; taomif;todef; xlaxmif
rd\ urmrsm;pGm csrf;om&Snfvsm;aom jA[mhorwdaygif;vnf;
xlaxmifrd\/
csJUOD;tHh- rEkorwdwGif pMumrif;tjzpfonf txGwf
txdyfwnf;? pMumrif;tjzpfukd&aomolonf xdkpMumrif; pnf;
pdru
f kd toufxufq;kH oH;k aqmifcpH m;aecJah omf cHprH EI iS hf vlw
Y pf
b0Ny;D av\? ao&mwGif pnf;pdrv
f nf; uG,yf av\? twd'v
k b

&cJvSaom vlYb0ukdvnf; tcsnf;ESD; ukefqHk;ap\? 'kvb


tcsufudkod &&Sdaompnf;pdrfudk pGefYEdkifygvQif xdkpMumrif;
pnf;pdrv
f kd pMumrif;pnf;pdraf ygif; pMumrif;b0aygif; wpfaomif;

tpodYk

Owryk&do'DyeD

235

ru wpfodef;ru &Edkif\? xdkpMumrif; pnf;pdrfxuf BuD;us,f


aom ewfrif;b0aygif; wpfaomif;ru wpfodef;ru &Edkif\?
odMum;rif; pnf;pdrfaygif; wpfaomif;ru wpfodef;ru &Edkif\?
ewfrif; odMum;rif; csrf;omxuf tqtodef;ru csrf;omaom
r[mjA[mb0udkvnf; &Edkif\? r[murmBuD; &Spfurm touf
&Snfaom tmb&m jA[mrif; pnf;pdrfudkvnf; &Edkif\? 64urm touf&Snfaom okbudPfjA[mrif; r[murm ig;&m
touf&Snfaom a0[yKdvf jA[mrif; txufqHk;b0*frSm r[m
urmaygif; &Spfaomif;av;axmif touf&Snfaom tlyjA[m
tjzpfudkvnf; &Edkif\/
um; vl\b0 wpfBudrf&vQif &Edkifaom avmuDpD;yGm;
vrf;pkwnf;? &&Sad ompMumrif; pnf;pdru
f kd rpGeEYf ikd v
f Qif xdpk nf;pdru
f kd
rvTwEf ikd f onft
h wGuf pD;yGm;vrf;tukeyf su\
f ? xdak Mumifh vlb
Y 0udk
&aomol rnfonf pMumrif; pnf;pdrfudkaomfvnf; pGefYvTwfEdkif
&m\? avmuDpnf;pdru
f kd b0rsm;pGm urmrsm;pGm cHpv
H akd omolonf
avmuDpnf;pdrf twGuEf iS yhf if ,ckb0&&Sad om pnf;pdrcf sr;f omudk
pGev
Yf w
T Ef ikd &f m\? rpGev
Yf w
T Ef ikd cf v
hJ Qif jynfwefaom ywjrm;udk xrif;
wpfxyfpmESifh tqHk;wdkif a&mif;pm;onfESifhwl\? vlYb0rnfonf
rQavmuf tzdk;xdkufwefaom b0aywnf;? aAm"d 3-yg;wGif
wpfyg;yg;udk &vdak omolonfru
l m; om pGev
Yf w
T Ef ikd &f mownf;?
vlb
Y 0rnfonf todPf&adS om olwt
Ykd m; cyford ;f aom avmuD
avmukw&m csrf;omokc vdkwdkif;&Edkifaom b0ya'omyifBuD;
aywnf;/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

236

wom [d y@dawm aygaom?


orH tw rwaem/
b0ya'ouH v'g?
paZ,s uyPH okcH/
wom [d=xdaYk Mumifv
h Qi?f y@dawm=ynm&Sad om? aygaom=
a,mufsm;NyDoolonf? twaem=rdrd\? twH=jzpfxGef;&maom
aemifvm tusKd;pD;yGm;udk? orH=aumif;pGmMunfvif tSnfjrif
onfSdaomf? b0ya'ouH=b0rsm;pGm urmbmzkdY csrf;omokc
vkyw
f idk ;f &Ekid af om b0ya'omyifBu;D uk?d v'g=&aomtcg jzpf?
uyPH okc=H rsuaf wmifwpfcwf vQyw
f pfjyufE,
S f toufenf;yg;
temrsm;vsuf acgif;yg;vljY zpf ylcspf avmifqm AsmygayGyI f pnf;pdrf
Ekyfuav;rsm;ukd? paZ,s=pGefYvTwfEkdif&m\/
rEkw 'kvbNyD;\/
----------------------

2/ Ak'Kyg' 'kvb
bk&m;yGi&hf m omoemESihf MuKBH uKu
d cf o
hJ nf[&l m tb,fw&m;
twGuEf iS hf qkyd goenf;? vlcY sr;f om ewfcsr;f om jA[mch sr;f omukd
&&m &aMumif;jzpfaom 'gew&m; oDvw&m; bm0emw&m;rsm;
twGufESifhqkdygoavm? bk&m;omoemtppfjzpfaom aAm"dyu,
d w&m; 37-yg; twGuEf iS hf qkyd goavm? 'ge oDv bm0em
omrnrsm;onf urmhwefqm "rwmw&m;pkjzpfonf? bk&m;
ryGiahf om oknurmwkrYd mS vnf; vlewfjA[m urmESit
hf jynfh SMd u
onfyif? bk&m;ryGifh&m pMu0VmteEwkdYrSmvnf; vl ewf jA[m

tpodYk

Owryk&do'DyeD

237

pMu0VmESifh tjynfhtjynfh SdMuonfyif? xkdvl ewf jA[m


wko
Yd nfvnf; tavhayguf r[kwMf u? 'ge oDv bm0emESihf jzpfMu
&onf? xkaYd Mumifh aAm"dyu,
d w&m; 37-yg;[laom bk&m;omoem
tppftwGufESifh qkdayonf[k odtyfonf? tcsKdU vlwkdYum; txkH
0goem yg&rDAZD jzpfMu&onfuydk if tm;&thcHh s;D tusK;d Bu;D jyKvyk
f
ajyma[mMuuke\
f ? aAm"dyud,
tESpt
f jrpfryg tumtayG;rQom
jzpfaom txkH0goem yg&rDADZ omrnrsm;onf omoemyokdY
a&mufaomtcg rdpm'd|d wpfcsufavmufNidvQifyif vGifhpif jy,f
aysmuf 0mEkom&D r[mykxZk eftaeESihf oHo&mhwap oHo&mh
ajrbkwf jrKwfjrJarsmjrJ wvJvJom jzpf&monf/
wom [d y@dawm aygaom? orH tw rwaem?
omoeH tEk,kaO,s? 'd|m aAm"d ya'ouH/
wom [d=xkad Mumifv
h Qi?f y@dawm=ynmSad om? aygaom=
a,mufsm;NyDoolonf? twaem=rdrd\? twH=aemiftavmif;
tvsm yg&rDnmOf tpOfajcjrpf tESpf&J&J tu,fjrJ oGm;&ef
tusKd ;uk?d or=H aumif;pGmajrmfjrifvsu?f aAm"dya' ouH=ok;H jzm
aAm"d 0d0"r vkdwkdif;&aom aAm"dya'omyifBuD;ukd? 'd|m=
awGUMuKH&? omoeH=oAnKjrwfpGm omoemtESpf tppf{uef
wu,frSefaom owdy|mef 4-yg; ory"mef 4-yg; 'dyg'f 4yg; a`E 5-yg; Akdvf 5-yg; aAmZif 7-yg; r*if 8--yg; [laom
aAm"dyud,w&m;rsm;ukd? tEk,kaO,s? tm;xkwf&mownf;/
Ak'Kyg''kvb NyD;\/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

238

3/ yAZdw 'kvb
yAZw
d onf ynmyAZw
d o'gyAZw
d b,myAZw
d / / aSU
ESpfyg;um; yg&rDSdrS jzpfonf? b,myAZdwqkdonfum; rif;ab;
oifh temab; oifh &efolab;oifh vlrIusyfvS vla&
rv,fvS &[ef;zuf toufarG;0rf;ausmif; vG,fvS jyKMu
aom&[ef;pkum; b,myAZdw csnf;wnf;? oAnKomoemrnf
onf ynmtvkyfwnf;? vljzpfap &[ef;jzpfap ynmSd&mrSm
omoemaeonf? jcaohFqDonf od*aTcGufrSmomaeouJhokdY
wnf;/
xifSm;apOD;tHh---oAnKbk&m; omoemrnfonf ewfyGJ
jA[myGJom wnf;? vlonf ewf jA[m wpfuka#rSm wpfa,muf
usrQrdS nfr[kw?f &[ef;onfvnf; vlwpfaomif;rSm wpfa,muf
usrQSdrnfr[kwf? om0wd jynfrSm vlt&d,maygif; uka#rsm;pGm
vmonf? om0wdjynfom; tuRwf&aom &[ef;wpfodef;rQ
xGufrnfr[kwf? xkYdaMumifh bk&m;omoem ynmyAZdw o'g
yAZdwrsm;ukd&nf yAZdw'kvb qkdonf[krSwf? ynmyAZdw
rsdK;um; todukdrJonf? o'gyAZdwrsdK;um; tusifhukd rJonf
b,myAZdwrsdK;um; qGrf; ouFef; ausmif; aq; ypnf;av;yg;
y&du&mrIukd *kpkdufrJonf/
ynmyAZdawm ynH? o'H o'g y&dAaZm/
b,myAZdawm vmbH? tEk,kOEd omoae/

tpodYk

Owryk&do'DyeD

239

omoae=omoemawmf? ynm yAZdawm=ynmyAZdw


&[ef;rsdK;onf? ynH=wwfrI odrIudk? o'g y&dAaZm=o'gyAZdw
onf? o'H="kwifpaom o'grIukd? b,myAZdawm=b,myAZdw
&[ef;rsdK;onf? vmbH=ypnf;vmbf vmbrIudk? tEk,kOEd=rJMu
uke\
f /
jrifvQifodzdkY yAZdw vuPmokH;yg;
ynmyAZdawm ynH? o'H o'g y&dAaZm/
avmbmyAZdawm avmbH? arm[H arm[my&dAaZm/ /
ynmyA Z d a wm=ynmyA Z d w onf ? ynH = wwf r I o d r I u k d ?
o'gy&dAaZm=o'gyAZdwonf? o'H="kwifpaom o'grIukd?
avmbmyAZdawm=tpm;aumif; t0wfaumif; tdyf&mae&m
aumif; t&dyt
f 0goaumif;ESihf ae&onfukd om,maom avmb
jzifh &[ef;jyKaomolonf? avmbH=taumif;trGef twift
h w,f
tzG,t
f &m om,mrIu?dk arm[my&dAa Zm=omoe"r cufcv
J yS u
kH dk
rodbJ pGyfrd&mjzpfaeaom &[ef;onf? arm[H=tarhwavsmh
trSwfwrJhESifh aeYukefrIukd? tEk,kOEd=NrJMuukef\/
jrifvQifodzdkU yAZdw vuPmav;yg;/
yAZdw'kvb NyD;\/
-------------------

4/ o'gorwd 'kvb
1/ yom'o'g?
2/ Mouyeo'g?

3/ tm*ro'g?
4/ t"d*ro'g/ /

tpodYk

Owryk&do'DyeD

240

1/ MunfndKxdkufaom*kPfudk Mum;& jrif&vQif MunfndK


wwfaom o'gonf yom'o'gwnf;? P0dy,
w
k f
o'grsdK;jzpf o'gcdkif r[kwf/
2/ wd yd aom oGmumawm oky#dyaEm *kPfrsm;ukd
jrif MunfndKaomo'gonf Mouye o'grnf\?
Por,w
k f o'grsKd ;jzpf ,ck wpfb0rQwiG f cdik \
f /
aovQif aysmuf\/
3/ ed,wAsm'dwfudk&NyD;aom tavmif;tvsmwdkY\ 'ge
oDvrIwYkd jzpfav&m&m tpOfygaeaom o'gonf
tm*ro'g rnf\/
4/ r*fPf zdv
k
f Pfu&kd rdrt
d Zwo
Emef edAm efudk
jrifNy;D aom t&d,mwd\
Yk o'gonf t"d*r o'grnf\/
av;yg;wGif yom' o'gorwrd Qonfyif tvGe&f cJ\? Ak'b
mom
xGef;um;&m EdkifiHrSmaeMuol vlrsdK;trsm;SdMu\?
yom'o'grQyif rjzpfvdkMu/
Mouye o'gESifh jynfYpkHaomolonf jrwfpGmbk&m;
wynfhom; tEG,ftqufrSefvQif tvZD 'kDv
wdkYyif tEG,fESifhpyf av;jrwfdkaoEdkif\/
tm*ro'gESihf jynfph aHk omolonf 'ge oDvrIEiS u
hf if;
raeEdkifNyD/

tpodYk
-

Owryk&do'DyeD

241

t"d*ro'gESihf jynfph aHk om olonf edAm ef&onfh b0


wdkifatmif o&P*HkokH;yg; edpoDvig;yg; okpdkuf
q,fyg; aAm"dyu,
d w&m; 37-yg; odum ok;H yg; tpOf
Nr
J oGm;\/

pum;&yfrmS rdr\
d tZwo
Emef edAm efukd jrifMuyHu
k m;0ufl;em Sdaomolonf ESvHk;ukd vHIUaqmfEdkifaom qdkif;oH 0kdif;oH
yGJBuD; vrf;BuD;ESifh awGUBuHKaomtcg 0ufl;emay:\? aemuftcg
aq;aumif; 0g;aumif; orm;aumif;ESiahf wGU tjrpft&if;ESiw
hf uG
uif;Sif;aysmufNidrf;av\? yGJBuD;vrf;BuD;ESifh awGUaomfvnf;
udpr SNd y?D xdt
k cg yGBJ u;D vrf;Bu;D ESihf awGUwdik ;f rdru
d ,
dk u
f dk trSw&f \?
igonf aS;tcg uJo
h aYdk om yGBJ u;D vrf;Bu;D ESihf awGUcJv
Y Qif ESv;kH rSm
b,fvdkjzpf vmonf? xdkaemuf vlrSef;rodjzpf oGm;onf
trSwf&\? ,ckrlum; vGwfNidrf;ayNyD[k tvGef0rf;ajrmuf\?
xdkyGJBuD;vrf;BuD; tv,frSm 0ufl;ay: aeSmMuaom olwpfyg;
wdkYudk jrif&jyefvQifvnf; igonfvnf; aS;tcg onfvdk jzpfvSNyD?
,ck vGwNf ird ;f ayNy[
D k 0rf;ajrmufjyef\? olwpfyg;wdYk wpfqifah jymukd
Mum;od&jyefvQiv
f nf; xdt
Yk wl 0uf;l em\ tjzpfoepfukd ajymqdk
oHMum;&vQifvnf; xdkYenf;twl/
twl avmu &m*jzpfymG ;zdYk tcGiphf k a'gojzpfymG ;zkYd tcGiphf k
rmejzpfymG ;zkYd tcGiphf k arm[ O'pj zpfymG ;zkYd tcGiphf o
k nf tjynfh \
dS ?
xdt
k cGiphf rk mS aS;tcg &m*ponf jzpfymG ;cJv
Y NS y?D t&d,m jzpfNy;D aom
tcg xdktcGifhpkESifh awGUBuHKaomfvnf; jzpfaeus&m* rjzpfvmNyD?

tpodYk

Owryk&do'DyeD

242

jzpfaeusa'go rjzpfvmNy?D xdt


k cg oko
Yd \
d tcGihf rSm aS;tcg
&m*jzpfcJYvSNyD? ,ckjzpfrI Nidrf;ayNyD[k od\? a'gojzpfcGifh ponf
wdkYrSmvnf; enf; jrifav/
olwpfyg;wdkYrSm jzpf aeMuonfudk jrifaomtcgvnf;
aumif; Mum;&aom tcgvnf;aumif; xdkYtwl ighrSm tjzpfNidrf;
ayNyD[k od\? xdkokdYaom &m*rS a'gorS uRwfayNyD vGwfayNyD[k
od 0rf;ajrmuf\? 0ufl;emSdaeaom olwpfa,mufonf
0ufl;emay:aeaom ol wpfa,mufudk jrif&vQif Mum;&vQif
igvnf; onfov
l kd jzpf&tH?h ,aeY vm; eufjzefvm;[k ESv;kH aemuf
usKjcif; jzpfvm\? xdktwl ynmSdaom owdoHa0*ESifh,SOfaom
ykxZk efonf &m*twGuEf iS hf tSuw
f uGJ tusKd ;eJ aeaomoludk
jrifvQif Mum;vQif xd&k m*onf igvnf; Sad cs\? igvnf; xdo
k u
l o
YJ Ydk
jzpfrIrS ruRwfao;? rvGwfao;? rNidrf;ao;? ,aeYvm; eufjzef
vm;[k ESv;kH xdwv
f efjY cif;jzpf\? t&d,mjzpfNy;D ol xdt
k rIudk Mum;vQif
ig xdk&m* rSdNyD? xdkoluJYokdY jzpfrIrS uRwfayNyD? vGwfayNyD?
Nidrf;ayNyD[k rdrdtZwudk tmHkjyK 0rf;ajrmufjcif;jzpf\? um;
tZwoEmef jzpfcJYbl;aomtwdwf udavomukd tmHkjyKrIwpf
csuf xdu
k ad vomwd\
Yk tZwo
Emef Nird ;f rIudk tmHjk yKrw
I pfcsu-f
okokcH 0w ZD0gr? tmwka&ok temwk&m/
tmwka&ok rEkaok? 0d[&mr temwk&m/
("ry'ygVdawmf -43)

tpodYk

Owryk&do'DyeD

243

udavom usief mrI rNird ;f olwu


Ykd kd jrif rdrt
d Zwo
Emef
udavom usifemrI Nidrf;onfukd 0rf;ajrmufaom *gxma'oem
wnf;? avmu rdrdoEmefrSm Sdaeaom ajr a& av rD; paom
"mwftpkwdkYudk rjrifrI t0dZmaMumifh ig[l pGJvrf;jcif;ESifhwuG
Z&mr&PrD;\ tpD;tyGm;wdu
Yk kd pdwaf &mud,
k yf g ylreS ;f rod at;rSe;f
rod ulvt
D vkyf ukeo
f nftvkyf rif;pk;d &mZmtvkyw
f u
Ykd kd tm;xkwf
vkyaf qmifaeMuaom ykyk G G wdu
Yk jkd rifMuaomtcg uJo
Y aYdk om
Amvkku ocFg&rS uRwf&ayNyD vGwf&ayNyD Nidrf;&ayNyD[k 0rf;
ajrmuf\? ykxkZefcsif;csif; jrif&vQif tm;us\/
Amvkku ocFg&[l&m AmvmeH Ok a umwd Amvk k a um
um/
AmvmeH=t0dZm arSmif"mwf tusyftwnf; zHk;ydwf
aeMuukeaf om tEyx
k Zk efw\
Ykd ? Okaum=aMumifMh upku
d rf w
I nf;?
wd=okdYaom taMumif;aMumifh? Amvkkaum=Amvkku
rnf\/
t0dZm ocFg& ESpyf g;wGif ocFg&udk qdo
k wnf;? wPSm Oyg'gef
b0okH;yg;wGif urb0rIudk Amvkku qdkonf? xdkokdYaom
AmvkkurIwdkYudk pdwfa&mukd,fyg &,fumNyHK;um vkyfaqmif
aeMuaom tEykxkZef NrdKUBuD; GmBuD; aps;BuD; emBuD; qdyfBuD;
urf;BuD; vrf;BuD; pcef;BuD;ponfwdkY qlqlnHnH vkvk,uf,uf
ajymqdk jyKvkyfaeMuaom tEykxkZefwdkYudk jrifaomtcg Mum;
aomtcgwdkY rdrdoEmefrSm t0dZmcsKyfNidrf;rI wPSmcsKyfNidrf;rI

tpodYk

Owryk&do'DyeD

244

Amvku
k ocFg&csKyNf ird ;f rIudk jrif igonf okaYd om Amvku
k
'kur v
S w
G af yNy[
D k 0rf;ajrmuf\? ykxZk efcsi;f csi;f jrifMu Mum;MuvQif
tm;us\/
okokcH 0w ZD0gr? Okauok tEkkum/
Okauok rEkaok? 0d[&mr tEkkum/
("ry'ygVdawmf -43)

Amvkku ocFg&rI ESdyfpuf aeMuaom tEykxkZefwdkYudk


jrif rdrt
d Zwo
Emef t0dZm csKyNf ird ;f rI wPSmcsKyNf ird ;f rIukd jrif
0rf;ajrmuf aom *gxma'oem? vljzpfvsuf rsufpduef; em;uef;
tl; toGyf ponfudk jrifaomtcgvnf;aumif; tyg,fav;
bkH qif;&J'kucHae&aom ow0gwdkYudk jrif&aomtcgvnf;
aumif; owdoHa0* SdMuaomykxkZef ynmSdwdkYrSm igvnf;
udavomrsdK; uHrsdK; 0dygufrsdK; wef;vef; Sdacsao;onf?
,aeYvm; eufjzefvm; ighvrf; ighpcef;pkyif jzpfacsonf[k ESvHk;
xdwv
f efjY cif; jzpf\? t&d,mwdrYk mS igvGwaf yNy?D igNird ;f ayNy[
D k rdrd
tZwoEmef xdk0dygu'ku\ Nidrf;rIukd Ijrif 0rf;ajrmufjcif;
jzpf\? *dZuk#fawmifrSm NydwmawGudk jrif& tSifarm*vmef
0rf;ajrmufrIuJYokdYwnf;? um; rdrdtZwoEmef tem*wfjzpf
aom ,kwn
f v
hH pS mG aom 0dnmPf emrfyk f oVm,we z a0'em
wdkY\ csrf;Nidrf;rIukd Ijrif 0rf;ajrmufyHkwnf;/
Ak'K yg 'tcgrnfonf Z&mr&PrD; oum,'d|rd ;D tpSad om
terw* 0'kur ;D wd\
Yk Nird ;f rIwpfcu
k o
dk m rJ&rnft
Y cgwnf;? vljzpf
aom olonfvnf; vlUtrI vlUpnf;pdru
f kd pGev
Yf w
T
f t0dZm "mwfukd

tpodYk

Owryk&do'DyeD

245

owfrI wpfckom tvkyfxm;&rnfhtcg jzpfonf? vlUpnf;pdrfrnf


onf terw* oHo&m "rwmwnf;? ,ckb0rS awGU&onf r[kw?f
aoa|;jzpfolvnf; aoa|;pnf;pdrfudk jyefMunfY&aomtcg
r[kw?f rif;jzpfov
l nf; ewfjzpfov
l nf; odMum;jzpfov
l nf; jA[m
jzpfolvnf; jA[mhpnf;pdrfukd trIpkdufae&onfhtcg r[kwf?
rif;pnf;pdrf? ewfpnf;pdrf? odMum;pnf;pdrf? jA[mhpnf;pdrfpkum;
oHo&mh"rwm udavomtpD;tyGm; Z&mr&P tpD;tyGm;pkom
wnf;? ,ckrS awGUzl;&onfr[kwf? rdrdESvHk;xJrSm &J&JawmufygSd
aeaom oum,'d|d t0Dpdi&JrD;ukd owfrIwpfckudkom vkyf&rnfh
tcgwnf;? tcgvGef oGm;vQif vkyfcGifhrSdNyD/
xdo
k jYdk zpfygvsuf &cJvpS mG BuKH BuKd ucf v
J pS mG aom Ak'K yg 'cP
ESpf tzd;k wef vtzd;k wef &uftzd;k wef em&Dtzd;k wef cPtzd;k wef
awGukd tvGecf
H tukecf
H wPSmOyg'gef qGiJ if&myg vdu
k pf m;
aoa|; pnf;pdrf rif;pnf;pdrf ewfpnf;pdrf odMum;pnf;pdrf jA[mh
pnf;pdrrf sm;ESihf aeYuek f &ufuek f vukef ESpu
f ek
f aeMuaom olwu
Ykd kd
jrifaomtcg ynmSdykxkZefrSm igvnf; wPSm Oyg'gef
xifvif;Sad csao;onf[k ESv;kH xdwv
f efjY cif; jzpf\? t&d,mwdrYk mS
uJYokdYtcgrod tcGifhrod rdrdESvHk;xJrSm &J&J awmufaeaom
i&JrD;xkyfBuD;ukdvnf; rodaom wPSm Oyg'gefrsdK;onf ig vGwf
uif;ayNyD[k 0rf;ajrmuf\? um; rdrd\ tZwoEmef wPSm
Oyg'gefwdkY\ csKyfNidrf;rIukd Ijrif 0rf;ajrmufyHkwnf;/ /b0rSm
ocFg&ESifh wlNyD/ ZmwdrSm 0dnmPfESifh wlNyD/ / wGifaGUum;
rdrd\ tZwoEmef edAmefudk jrifNyD;aom t&d,mwdkY\ [laom

tpodYk

Owryk&do'DyeD

246

pum; rdrd\tZwoEmefwGif edAmefudk jrifyHkukd jyqdkvdkufaom


tcef;wnf;/
o'gorwd'kvb NyD;\/

---------5/ o' r o 0e twd ' k v b


o' r q d k o nf u m; omoemukd qdkownf;? xdkomoem
onf t"dov
D odum omoem? t"dpw
d o
u
d m omoem? t"dynm
odum omoem[l okH;yg;Sd\? atmufjycJhaom odumokH;yg;
yifwnf;? y&d,wd omoem? y#dywdomoem? y#da0"omoem
[lvnf; t|uxmrsm;rSmvm\? terw*oHo&m ig\ em;
ESpzf ufrmS vljzpfaom toHrsKd ; pum;rsKd ; ewfjzpfaom toHrsKd ;
pum;rsKd ; jA[mjzpfaom toHrsKd ; pum;rsKd ; Mum;rI emrI oHo&mESihf
wpfck pJonf[
l rSNd y?D xdMk um;rI emrIwo
Ykd nf udavomrD; yGm;rsm;zdYk
wPSmrD;yGm;rsm;zdkY a'gorD; arm[rD; yGm;rsm;zkdY oum,'d|drD; yGm;
rsm;zdkY Z&mr&PrD; yGm;bdkYcsnf; jzpfacs\/
xdkrD;pk vGwfNidrf;&ef toHrsdK;onf ig\em;rSm oDvmzl;onf
rS?d ,ckb0 BuKH BuKd u
f aecJNY y?D ig\em;udk oHo&mrD;Nird ;f &ef toHprk S
,ckb0 tokH;csawmYrnf[k owdSdoifhvSonf-- armifaomf/
o'ro0e 'kvb NyD;\/

-------ou&mZf 1262- ck? jymokdvjynfhausmf (1) &ufaeY NyD;\/


wGifaGUum; Owryk&do 'DyeDusrf; NyD;\/

You might also like