1.

1 PENGENALAN KEPADA DISLEKSIA DAN DEFINISI Disleksia berasal daripada gabungan perkataan Greek dys yang bermaksud kesukaran dalam lexis yang bermaksud bahasa. Definisi terkini disleksia adalah sebagai suatu masalah kognitif ( Thomson 1984 dalam Sheila & Samsilah 2006) Mohd. Sharani (2004) menjelaskan maksudd y s l e x ia adalah kanak-kanak yang tidak dapat membaca kerana tidak dapat menterjemahkan dengan betul lambang-lambang bertulis sama ada dalam huruf itu sendiri, dalam suku kata ataupun dalam perkataan-perkataan. Secara berbahasa literalnya, (Ott 1997 disleksia dalam bermaksud, & kesukaran dalam Sheila Samsilah 2006). Definisi

operasional disleksia yang pertama dikeluarkan oleh World Federation of Neurology (1968) dalam Sheila & Samsilah (2006) adalah seperti berikut: Suatu kecelaruan pada kanak-kanak di mana, meskipun mereka pengalaman bilik darjah konvensional, gagal mengusai melalui

kemahiran bahasa seperti membaca, menulis dan mengeja yang selaras dengan kemampuan intelektual mereka. Kanak-kanak disleksia tidak dapat mengimbangi daya mengingati huruf dengan perkataan dan menghadapi masalah dalam mengingati bentuk huruf, bunyi huruf dan gabungan perkataan. Antara huruf-huruf yang sering mendatangkan masalah kepada mereka ialah huruf b dan d, dan perkataan yang hampir serupa ejaannya. Kanak-kanak disleksia adalah lebih lambat perkembangannya berbanding rakan yang sebaya daripada segi umur kronologikal seperti seorang kanak-kanak disleksia berusia tujuh tahun sering berkelakuan seperti kanak-kanak berusia dua ataupun tiga tahun yang mementingkan diri ( Cronin 1997: ms 111 dalam Sheila & Samsilah 2006).

Perkembangan fizikal, mereka tidak berminat dalam pelajaran dan selalu dilabelkan sebagai pemalas dan bodoh. Pakaian yang dipakai sentiasa bersih tetapi tidak kemas dan butang baju sentiasa salah butang. Mereka juga mempunyai daya pengamatan. pendengaran dan penglihatan yang lemah. Kekeliruan juga timbul di mana mereka sukar untuk membezakan kiri dan kanan. 1.2 SEJARAH PENDIDIKAN DISLEKSIA Malaysia Penubuhan program disleksia telah dirancang oleh Kementerian Pelajaran Malaysia sejak pengambilan kumpulan pertama guru-guru untuk menjalani kursus disleksia selama empat belas minggu . Akhirnya, program ini telah dapat direalisasikan pada 13 Mac 2004 dengan memilih Sekolah Kebangsaan Taman Tun Dr. Ismail (2) sebagai sekolah prarintis program disleksia. Program ini dimulakan dengan hanya tujuh orang murid dan dua orang guru. Subjek yang diajar pada masa itu adalah Bahasa Malaysia. Kini, program disleksia di sekolah mempunyai tiga puluh tiga orangmurid dan empat orang guru yang mengajar subjeksubjek utama seperti Bahasa Malaysia, Sains danMatematik. Muridmurid disleksia dikehendaki mengikuti pembelajaran subjek-subjek lain di kelas arusperdana.Pelancaran rasmi program disleksia di Peringkat Kebangsaan telah disempurnakan di SekolahKebangsaan Taman Tun Dr. Ismail (2) pada 16 Jun 2004, oleh Yang Bahagia Puan Hajah Siti Zaharah bintiMat Akib iaitu Timbalan Ketua Pengarah Pelajaran, Jabatan Pendidikan Khas, Kementerian Pelajaran Malaysia. Luar Negara Singleton (1999) telah menjalankan kajian berbentuk digit span tasks ke atas kanak-kanak yang mengalami disleksia dengan sekumpulan kanak-kanak normal. digit span tasks yang digunakan oleh pengkaji merangkumi aktiviti mengulangi siri nombor yang di beri secara hafalan ke hadapan atau ke belakang. Selain itu, dapatan kajian David (2003) ke atas 184 orang kanak-kanak disleksia juga di dapati menunjukkan ciri-ciri

persamaan dengan kenyataan Singleton (1999) danR iddick,Wolfie, serta Lumsdon (2002) iaitu pelupa,gagal mengikuti satu siri arahan yang diberi, kesukaran untuk mengingati nama rakan, rima lagu, sifir dan apa apa informasi. Dr William Pringle Morgon telah menghasilkan sebuah artikel perubatan pertamanya yang berjudul A case of congenital word-blindness di English School Physician pada tahun 1896 (Critchley,1970). Artikel beliau telah menerangkan kesukaran mengeja yang berpunca daripada masalah perkembangan left angulargyrus yang di hadapi oleh individu kajiannya yang di anggap bijak dan berbakat tinggi dalam bidang sukan. Keadaan in telah diistilahkan sebagai disleksia perkembangan (Khadijah,1998) T o k o h - T o k o h Luar Negara Samuel.Orton seorang psychiatrist dan neurologist di gelar sebagai Father of Dyslexia (strephosymbolia) Pada tahun 1926,beliau telah melakukan pembentangan mengenai Interpretation of Developmental Reading Amerika, Disability Samuel to The American Orton Neurological : Association.Di mengkaji Torrey (1937) berpeluang

ketidakupayaan bahasa pesakit baliau selain memfokuskan kajian pada aspek ketidakupayaan bahasa dan mendapati terdapat hubungan antara kelewatan dalam belajar membaca dengan faktor lain, seperti penggunaan tangan kiri atau penggunaan mata kiri. huruf atau disleksia perkataan mempunyai dan beliau Beliau juga individu huruf,

mencadangkan teori strephosymbolia yang memfokus pada terbalik mencadangkan bahawa persepsi visual pada kekurangan

berkemungkinan berpunca dari ketidakfungsian otak (dalam Javier Gayan Guardiola 2001). Samuel.Orton perkataan. juga mencadangkan teori strephosymbolia yang memfokus pada terbalik huruf atau

Seterusnya,Anna Gillingham seorang tokoh yang telah menganalisis dan mengadakan prosedur mengajar dalam Bahasa Inggeris yang telah di rintis oleh Dr.Orton. Beliau juga telah melatih beberapa orang guru untuk menggunakan dan membiasakan sistem ini. Anna Gillingham dan Bessie Stillman, telah menulis dan menghasilkan sebuah buku mengenai teknik dan cara untuk kanak kanak disleksia, yang bertajuk (1946):R emedial Training for Children with Specific Disability inR eading, Spelling and Penmanship. T o k o h-t o k o h Malaysia R osana (1998) menyatakan bahawa kanak-kanak disleksia dapat dikesan melalui ciri-ciri iaitu kosa kata tulisan yang tidak seimbang, lambat dalam bertutur, lemah dalam menyusun ayat, pelupa, kurang kemahiran mengeja, seolah-olah faham ketika proses P&P dalam kelas tetapi mendapat keputusanmerosot dalam ujian, tidak tepat dalam bacaan dan tidak terancang. Namun begitu, disleksia bukanlah suatu kecacatan atau kerana IQ tidak mempunyai (2000) kaitan dengan tahap bahawa kecerdikan seseorangSofiah menyatakan

disleksia dapat disembuhkan dengan bantuan rawatan (BOLD 2000). Hasil daripada kajian pakar perubatan dengan mendapati kanak-kanak disleksia dari segi fizikal adalah aktif (Zabidi 2000). Coralie (2000) menyatakan bahawa lazimnya kanak-kanak disleksia diberi peluang pendidikan seperti kanak-kanak biasa. Proses mengenalpasti dan merancang keperluan pembelajaran kanak-kanak disleksia ini adalah sangat penting.R osana (1998) menyatakan bahawa secara keseluruhannya pelajar disleksia adalah lemah dalam pembelajaran. Mereka bersikap pelupa dan tidak tepat serta lambat dalam bertutur. Irwin (2000) turut bersetuju bahawa individu yang menghadapi masalah disleksia tersebut memerlukan satu program khusus untuk belajar membaca, menulis dan mengeja. Hal ini kerana rogram pengajaran biasa tidak selalunya efektif untuk pelajar-pelajar disleksia. Malah, beliau juga menyatakan bahawa alternatif pengajaran adalah perlu sekali dititikberatkan oleh guru. Contohnya menjalankan

aktiviti dengan melibatkan penggunaan pelbagai deria pelajar dalam pengajaran dan pembelajaran seperti task-on. Antara selebriti dan tokoh terkemuka dunia yang dikatakan mempunyai masalah disleksia seperti yang dilaporkan dalam Time Magazine bertarikh 8 September 2003 ialah Thomas Edison, Tom Cruise, Whoopi Goldberg dan bekas Perdana Menteri Singapura iaitu Lee Kuan Yew.

FAKT O R-FAKT O R DISLEKSIA Mengikut Mercer, 1997; Hammond dan Hughes, 1996 dan Spaafford dan Grosser,1996, antara punca- punca disleksia ialah; Keturunan atau genetik Kebanyakan kes, terdapat beberapa ahli keluarga yang mengalami masalah-masalah yang sama.Kemungkinan punca ini boleh diwarisi yang membezakan adalah darjah keterukannya. Terdapat kajianyang dijalankan telah membuktikan disleksia desebabkan oleh kromosom 15, 1 dan 16 yang bolehdiperturunkan secara turuntemurun Co ngenital Sejarah kanak-kanak disleksia biasanya adalah semasa dilahirkan tidak cukup bulan, kekurangan oksigensemasa dilahirkan atau kelahiran yang amat sukar. Faktor-faktor ini menjadi punca kelambatan atauketidaksempurnaan perkembangan. Sebahagian daripada kerosakan otak yang menyebabkan kanak-kanak ini mengalami masalah belajar dan kerosakan ini minimumPerkembangan Pada kebiasannya kanak-kanak lelaki lambat matang daripada kanak-kanak permepuan. Kelewatankematangan pada kanak-kanak merupakan salah satu kemungkinan punca disleksia Pemakanan Pemakanan adalah penting untuk pertumbuhan yang normal. Pemakanan yang cukup dan seimbang mestilah dapat membekalkan kalori yang Terdapat kanak-kanak yang lambat perkembangannya pada bahagian tertentu dalam sisitem saraf.

mencukupi, di samping bahan-bahan makanan yang tertentu seperti protein, vitamin, zat galian(mineral) dan sebagainya. Bekalan kalori yang cukup bergantung pada fasa pertumbuhan kanak kanak. Sekiranya pemakanan tidak mencukupi semasa peringkat kanak-kanak sedang membesar dengan pesat, pertumbuhan akan terencat (Bernet,2005). Contohnya,kanak kanak pada tahun pertama dan remaja yang sedang mengalami pertumbuhan pada kadar yang pesat mesti mendapat bekalan kalori yang mencukupi ada fasa pertumbuhan yang lain. Tanpa bekalan kalori yang mencukupi pada fasa pertumbuhan cepat ini, proses pertumbuhan akan terganggu. Daripada jumlah 105 kanak-kanak yang diukur antropometri, hanya terdapat separuh daripada golongan tersebut mempunyai masalah pemakanan di awalnya. 1.4 JENIS JENIS DISLEKSIA Congenital Sejarah kanak-kanak disleksia biasanya adalah semasa dilahirkan tidak cukup bulan, kekurangan oksigen semasa dilahirkan atau kelahiran yang amat sukar. Faktor-faktor ini menjadi punca kelambatan atau ketidaksempurnaan perkembangan. Sebahagian daripada kerosakan otak yang menyebabkan kanak-kanak ini mengalami masalah belajar dan kerosakan ini minimum Perolehan Menurut Ott (1997), disleksia perolehan (acquired dyslexia) adalah kesan dari kerosakan pada otak seperti kecederaan pada otak atau ketumbuhan dalam otak yang di alami sejak kelahiran. Terdapat empat jenis simptom yang berlainan pada kanak-kanak yang mengalami disleksia perolehan, iaitu :

I. Disleksia yang dalam teruk (deep disleksia) dan dikenali juga (phonemic disleksia) yang melakukan kesilapan menyebut ketika membaca, yang menyebabkan makna berubah

II. Disleksia phonologi yang tidak boleh menyebut atau membaca perkataan dan bukan perkataan III. Disleksia permukaan yang melibatkan gangguan penglihatan seseorang kanak-kanak dalam mendiskriminasi abjad atau perkataan yang rupanya agak sama Perkembangan Disleksia perkembangan merupakan salah satu gangguan perkembangan fungsi otak. Disleksia dianggap suatu masalah yang disebabkan oleh gangguan dalam daya ingat (memori) dan pemprosesan central yang disebut kesulitan membaca.Seperti yang sudah diutarakan di atas, disleksia perkembangan disebabkan oleh kelainan genetik. Berbagai genetik sudah ditemui merupakan penyebab disleksia.Individu disleksia, genetiknya tersindiri mengalami gangguan.Gangguan perkembangan tersebut hanya terjadi pada bahagian otak yang berhubungan dengan bahasa khususnya jalur membaca (jalur yang menghubungkan antara pusat penglihatan dengan pusat bahasa). Namun, walau perkembangan di pusat bahasa terganggu, otak individu disleksia mampu membuat kompensasi dengan perkembangan pada pusat lainnya. 1.5 AKT A Pendidikan khas semakin diberi perhatian sejak penggubalan semula Akta Pendidikan 1961 kepada Akta Pendidikan 1996 iaitu menyediakan khusus yang berkaitan dengan pendidikan Khas. Perlaksanaan Dasar Pendidikan Wajib di PeringkatR endah 2003 melalui perintah Pendidikan (Pendidikan Wajib) 2002 yang memberi peluang kepada semua warga Malaysia yang berumur 6 tahun untuk mendapat pendidikan di institusi yang disediakan oleh pihak kerajaan melalui Kementerian Pendidikan Malaysia. Sistem pendidikan ini menyediakan peluang kepada semua rakyat dalam lingkungan umur kelayakan untuk mendapat pendidikan secara percuma. Dasar Pendidikan Untuk Semua, serta Dasar

Pendemokrasian

Pendidikan

yang

dilancarkan

sebelum

ini

akan

diperkukuhkan lagi oleh perlaksanaan Dasar Persekolahan Wajib. Contoh akta pendidikan khas adalah, Akta Pendidikan Khas 1997 Bahagian II 3(2) seksyen 41. Mengikut akta tersebut semua pelajar bekeperluan khas yang boleh dididik & mampu mengurus diri sendiri tanpa bergantung kepada bantuan orang lain-boleh diterima bersekolah. Selain itu,terdapat pelbagai tahap pendidikan yang disediakan oleh kerajaan kepada murid murid bekeperluan khas di Malaysia antaranya I. prasekolah, II. sekolah harian biasa rendah dan menengah III. sekolah menengah teknik atau vokasional, dengan menggunakan pendekatan pengajaran berasingan dan separa inklusif. IV. pendidikan khas integrasi pula adalah untuk yang bermasalah pembelajaran, penglihatan, dan pendengaran. Selain itu, pelbagai syarat telah di tetapkan sekiranya ibu bapa ingin mendaftarkan anak mereka ke sekolah,antaranya I. Tadika(berusia tidak kurang 6 tahun), II. SekolahR endah(berusia 6+ hingga 14+ tahun) dan III. Sekolah Menengah (13+ hingga 19+ tahun) IV. Semua kanak-kanak ini mestilah mendapat pengesahan daripada ketiga-tiga panel.KPM,JKM,Pegawai perubatan Akta orang cacat di malaysia pula adalah, I. Penyamaan Peluang Dan Penyertaan Penuh Aksesibiliti, (pendidikan,perniagaan/pekerjaan, sukan,Pemulihan,

Perkhidmatan Sokongan, Keselamatan Sosial ) II. Peruntukan Berkaitan Diskriminasi Berdasarkan Kecacatan III. Suruhanjaya untuk: I. memastikan bahawa orang kurang upaya di Malaysia mempunyai hak yang sama di bawah undang-undang seperti masyarakat lain Orang Kurang Upaya(mengendalikan aduan dan menyiasat pendakwaan) Matlamat Akta Orang Cacat 2002 adalah

II. Untuk menghapuskan, sejauh mana yang boleh, diskriminasi terhadap seorang atas sebab kurang upaya (kecacatan) dalam beberapa aspek hidup III. Untuk menggalakkan pengiktirafan serta penerimaan prinsip bahawa orang kurang upayadiberi peluang yang sama dan penyertaan sepenuh di kalangan masyarakat untukmembolehkan mereka hidup sebagai rakyat yang berhak di negara ini.